Chmielewska Joanna M. - Karminowy szal

JOANNA M. CHMIELEWSKA

Karminowy szal

Dziewczynom, które towarzyszyły mi w poszukiwaniu mojego karminowego szala: Mirce, Agnieszce, Joli, Dorocie, Gumeczce, Dzidzi, Bogusi, Iwonie, Beacie…

– Znalazłam. Marta mocniej przyciska telefon do ucha. W słuchawce panuje cisza, w której drży jeszcze przez chwilę to jedno, jedyne słowo, powoli docierające do świadomości Marty. Czasownik, rodzaj żeński, liczba pojedyncza, czas przeszły, tryb orzekający. Kiedy trudno jej pojąć znaczenie słowa, Marta szuka pomocy w gramatyce. Określając formę wyrazu, próbuje zrozumieć jego treść. Czasownik dokonany. Dokonany. Nareszcie. Kilka miesięcy poszukiwań, mozolne tropienie urywających się śladów i w końcu sukces. Dlaczego więc w głosie Magdaleny nie ma nawet cienia radości i dlaczego Marta też jej nie czuje? Dlaczego nie ma satysfakcji, że czegoś dokonały (a właściwie, że dokonały tego Maria i Magdalena, bo Marta była głównie obserwatorką), tylko żal, że coś się kończy? A może dokonanie jest zawsze końcem? Dokonać, konanie, koniec – trzeba sprawdzić, czy te wyrazy mają wspólny rdzeń. Szkoda, że nie poszła na polonistykę. Przecież zawsze fascynowały ją słowa i książki. Nauczycielką nie chciałaby być, ale redaktorką… współpracować z wydawnictwami, wyszukiwać perełki, tropić błędy, poprawiać je, by teksty warte wydania mogły błysnąć pełnią urody, i czytać, czytać, czytać… Taka praca to marzenie. Ale nie poszła na tę polonistykę i dlatego teraz była bezbarwną biurwą spędzającą codziennie osiem godzin za biurkiem, wypełniającą stosy formularzy i z każdym dniem coraz bardziej znudzoną swoją pracą. Biurwa – kontaminacja słów „biuro” i „kurwa” – to słowo, które usłyszała jakiś czas temu z ust niezadowolonego petenta („Te biurwy to tylko na dupach siedzą, piją kawę i plotkują, a ty człowieku czekaj dwa tygodnie albo i miesiąc, zanim takiej jednej z drugą zechce się dupę podnieść i pieczątkę przystawić”), kojarzyło jej się z larwą, obrzydliwą, tłustą larwą, od której każdy odwraca się ze wstrętem. Myśląc o swoim życiu, Marta jeszcze do niedawna czuła żal. Pozwoliła się wtłoczyć (a właściwie to nikt jej siłą nie wtłaczał, sama dobrowolnie się wpasowała) w szarość i otoczyła rutyną jak murem obronnym. Ktoś z zewnątrz mógłby przypuszczać, że wszystko jest w porządku, bo przecież miała męża, dzieci, pracę, dom, samochód, wszystko zgodnie ze standardami.

I tylko siebie nie miała… Miała za to obowiązki. Mnóstwo obowiązków, które wykonywała bardzo sumiennie. I plany. Konkretne. Przyziemne. Plany, które zamieniała w obowiązki. Nie żadne tam wydumane fanaberie. Remont mieszkania – za rok, nowy samochód – za dwa lata, generalne porządki – w tym tygodniu. Spisywała te plany na kartkach i z satysfakcją odhaczała to, co zostało wykonane. W pracy brała na siebie dodatkowe zadania, od których inni próbowali się wykręcić, po pracy biegła do domowych obowiązków, a gdy usiadła na chwilę, dopadały ją wyrzuty sumienia, że odpoczywa, a przecież trzeba jeszcze poprasować, podłogę umyć, obiad na jutro podszykować. Zawsze było coś do zrobienia. Zamiast dzielić zadania między domowników, Marta je mnożyła – sobie. Wolała zrobić wszystko sama, niż później po nich poprawiać i słuchać utyskiwań rodziny, że jej to nigdy nie da się dogodzić. Czasami tylko, gdy już naprawdę nie miała sił, prosiła męża, żeby umył okna, odkurzył dywany czy też powiesił pranie. – Ale pod jednym warunkiem – zastrzegał Krzysiek – że powstrzymasz się od krytyki i nie będziesz poprawiać. Godziła się na to i wychodziła z kuchni, żeby nie patrzeć, jak on to okno myje. Gdy skończył, zaciskała zęby, żeby nie zwrócić mu uwagi na resztki brudu w rogach, i wycierała je dokładnie dopiero wtedy, kiedy Krzyśka nie było w domu. Jej mieszkanie zawsze lśniło czystością, wszystkie rzeczy miały swoje dokładnie określone miejsce, a porządek dawał Marcie poczucie bezpieczeństwa. Tak było, zanim po latach znowu spotkała Marię i Magdalenę, które wprowadziły zamieszanie w jej precyzyjnie ułożone życie. Właściwie, patrząc z zewnątrz, niby wszystko wyglądało tak samo; ten sam mąż, ten sam dom, ta sama praca… Tylko ona już nie była ta sama… – Mamo… – Igor pociągnął Martę za spódnicę – miałaś mi dać mleko z płatkami. Obiecałaś. No tak, obiecała. Szła przecież właśnie do lodówki po to mleko, gdy zadzwoniła komórka, a potem Marta zupełnie o nim zapomniała.

– Marysia wie? – spytała, przytrzymując ramieniem telefon i nalewając mleko do miseczki. – Nie. Najpierw zadzwoniłam do ciebie – odpowiedziała Magdalena. – Jeśli wszystko dobrze pójdzie, załatwimy sprawę do końca w sobotę. Pasuje ci sobota o czternastej? – Pasuje. – To świetnie. Mam nadzieję, że pogoda nie pokrzyżuje nam planów. – A co ma do tego pogoda? – zdziwiła się Marta. – Ma. Wyjaśnię, jak się spotkamy. No to do zobaczenia w sobotę w Piwnicy pod Liliowym Kapeluszem. – Ale ty przecież nic mi nie powiedziałaś! Jak… Magdalena nie dała jej dokończyć. – Do soboty. Cześć. – Ale… – Marta próbowała jeszcze czegoś się dowiedzieć, lecz Magda odłożyła słuchawkę. Krąg światła nad kuchennym stołem, znajome sprzęty, dekoracyjne drobiazgi, które starannie dobierała, żeby wszystko do siebie pasowało, dźwięk płatków przesypywanych do miseczki (Igor lubił chrupiące, więc dodawał je po trochu i zjadał, zanim nasiąkły mlekiem), uspokajające tykanie kuchennego zegara… Jedynie rytm serca nie mógł się dopasować do tej domowej sielanki. I niespokojne myśli. To Magdalena wpadła na ten absurdalny pomysł. Marta nie sądziła, że ona może mówić serio, przypuszczała, że to pomysł w stylu „daj sobie w wyobraźni to, czego nie możesz mieć w rzeczywistości”, takie psychiczne odreagowanie. Włączyła się więc w te jej fantazje, traktując je jak zabawę. Marysia też wzięła w tym udział. Przy trzecim grzanym winie w Piwnicy pod Liliowym Kapeluszem (Marta była tam wtedy pierwszy raz, ale ta kawiarnia urzekła ją od razu) wszystko wydawało się jakieś odrealnione. I dlatego nawet nie zadzwoniła do Krzyśka, żeby dowiedzieć się, czy Igor śpi, czy Klaudia wróciła z urodzin koleżanki i czy aby na pewno podczas jej nieobecności nie zdarzyła się w domu jakaś katastrofa. Na początku spotkania położyła telefon na stoliku, ale potem wrzuciła go do torebki.

Szkoda, że nie mogła wrzucić tam też wyrzutów sumienia, które nie dawały jej spokoju. Zawsze gdy była dłużej poza domem, telefonowała do męża, i Krzysztof na pewno liczył na to, że ona się odezwie, a poza tym miała poczucie, że jej obowiązkiem jako matki i żony jest skontrolowanie, czy wszystko funkcjonuje jak należy, a gdyby okazało się, że nie, to konieczna jest jej błyskawiczna interwencja, żeby świat znowu wrócił do normy. To ona musi zadziałać. A jednak nie zadzwoniła. Bo gdyby zadzwoniła, to czar mógłby prysnąć… A Marta chciała zatrzymać go jak najdłużej. Aromat świeżo palonej kawy, ciepło grzanego wina, płonąca świeczka na stoliku, wokół którego znowu siedziały we trzy – jak kiedyś – wspólny śmiech i ta umowa, którą zawarły zaraz na początku (jak zwykle była to propozycja Magdy, a one się na nią zgodziły), że dzisiaj nie będą mówić o codzienności, o pracy, facetach i dzieciach, a jeśli któraś się zapomni, to wrzuci za karę pięć złotych do wspólnej kasy. Na grzańce. Co chwilę się zapominały, więc wkrótce uzbierały na drugie, trzecie i czwarte wino. Gadały, śmiały się, piły, wspominały dawne czasy i żadnej z nich nie śpieszyło się do domu. Wyrzuty sumienia dały się w końcu utopić w winie, a Marta po raz pierwszy od bardzo, bardzo dawna zapomniała, że jest matką, żoną, kobietą dorosłą i odpowiedzialną, i nie myślała o tym, co będzie, kiedy wróci do domu, co powinna zrobić jeszcze dzisiaj, a co koniecznie musi zrobić jutro. Dziwnie się z tym czuła. Jakby puściła ster łódki i pozwoliła ponieść się fali. Było w tym coś fascynującego i jednocześnie budzącego lęk. – To co, dziewczyny, wchodzicie w to? – spytała nagle Magdalena. To było już przy czwartym grzanym winie, ale miała zupełnie trzeźwe spojrzenie. I wyglądało na to, że mówi poważnie. Marta zaniepokoiła się. Doskonale pamiętała z dzieciństwa zwariowane pomysły Magdy i ich konsekwencje – nagany na apelu, obniżone sprawowanie, zakaz oglądania telewizji, karne sprzątanie.

Magda zawsze była odrobinę postrzelona, tymczasem one obie – Marysia i Marta – raczej spokojne, a jednak gdy Magda pytała tak jak dzisiaj: „To co, dziewczyny, wchodzicie w to?”, nie umiały jej odmówić. Nigdy nie umiały. Nawet gdy zaproponowała im nocną wyprawę na cmentarz, na którą wcale, ale to wcale nie miały ochoty. Marta była wtedy chyba w drugiej klasie. A może w trzeciej… – Musimy sprawdzić, jak to jest naprawdę z tymi duchami. Pójdziemy na cmentarz o północy i przekonamy się na własne oczy – zarządza Magda, nie pytając Marysi i Marty o zdanie. Idą za nią jak zawsze, chociaż Marta wcale nie chce. Ma ściśnięty ze strachu żołądek, a w wyobraźni wizję najbliższego apelu: one trzy na środku sali gimnastycznej, wystawione na spojrzenia wszystkich, potępiający wzrok dyrektorki i pogarda w oczach prymuski Jolki, według której każde przekroczenie regulaminu jest ciężkim przestępstwem. Co wyraża wzrok innych, tego Marta nie wie. Korci ją, żeby w takiej chwili poszukać oczu Jarka, ale nie ma dość odwagi. Czerwona ze wstydu, ze spuszczoną głową tkwi na środku sali, marząc, żeby apel jak najszybciej się skończył. A Magda, jak zwykle, stoi dumnie wyprostowana i nie ma nawet śladu rumieńca na twarzy. „Gdybym była Magdą – przychodzi czasami do głowy Marcie – może i miałabym więcej kłopotów, ale wiedziałabym przynajmniej, co Jarek o mnie myśli”. Wizja Marty się sprawdza. Występują na apelu. Magda z podniesioną głową i one dwie niczym skruszone sierotki, które najchętniej zapadłyby się pod ziemię. A przecież tak niewiele brakowało i nikt by się o tej wyprawie nie dowiedział. Nie gniewają się nawet na Maryśkę, bo czy to jej wina, że jest taką straszną niezdarą? A to coś strąci niechcący, a to przewróci się na równej drodze, jeszcze jedne skaleczenia i siniaki nie zdążą się zagoić, a już ma następne. Przecież nie robi tego specjalnie. Po prostu taka jest i już. Przecież nie chciała potknąć się na ostatnim schodku ani zrzucić sobie gablotki na rękę. A kiedy ktoś ma złamany palec, to chyba normalne, że płacze. No i Nietoperzyca się obudziła (Nietoperzyca to opiekunka nocna, która przychodzi wieczorem, kiedy pani Helenka i inne panie idą do domu). Zresztą nie tylko ona się obudziła, ale chyba

wszyscy, jeśli nawet nie od razu, to na pewno wtedy, gdy Nietoperzyca zaczęła krzyczeć. Zrobiła się niezła afera. – Samowolne oddalenie się, narażenie na niebezpieczeństwo siebie i innych, zakłócenie ciszy nocnej… – dyrektorka wylicza ich winy, ale Marta przestaje słuchać, bo czuje na sobie czyjś wzrok. Dziwne… przecież patrzy na nią teraz wiele osób, ale to spojrzenie, które poczuła, jest jakieś szczególne. Marta podnosi głowę. To Jarek. A w jego oczach jest coś takiego, że Marta mogłaby jeszcze pięćdziesiąt razy pójść na ten cmentarz, a potem pięćdziesiąt razy wystąpić na apelu, a co tam, mogłaby wystąpić nawet i sto razy, żeby tylko Jarek spojrzał tak na nią jeszcze raz… – Wchodzicie w to, dziewczyny? – Ponowne pytanie Magdaleny przerwało wspomnienia. „Coś takiego może się zdarzyć tylko w amerykańskim filmie – myśli Marta. – Na szczęście Maria jest rozsądna. Nie zgodzi się”. – Ja wchodzę – mówi Maria bez większych emocji, tak jakby rozmawiały o pogodzie. Teraz kolej Marty. Maria i Magdalena czekają na jej słowa. A ona ma ochotę krzyknąć: „Zwariowałyście?! Przecież jesteśmy dorosłe! Jak wytrzeźwiejemy, będzie nam głupio” – ale nie krzyczy i wbrew samej sobie mówi: – Ja też. W pierwszej chwili właściwie nie wie, dlaczego to zrobiła. Mogła próbować wyperswadować im ten pomysł. Wcale nie musiała się zgadzać. Takie zachowanie całkiem do niej nie pasuje. Marta zawsze przed podjęciem decyzji długo się zastanawia i dokładnie rozważa wszystkie „za” i „przeciw”. A tym razem poszła za jakimś nieokreślonym, niezrozumiałym impulsem. Zupełnie wbrew logice. Ale gdy przychodzi jej do głowy, że może jeszcze cofnąć te słowa, czuje, że wcale nie chce ich cofać. Pragnie przedłużyć ten wieczór: poczucie wspólnoty, swoiste katharsis, które przed chwilą razem przeżyły, i te dziwne odczucia wymykające się analizie. Dlatego się zgodziła. Bo teraz mają wspólny cel. Będą spotykać się w Piwnicy pod Liliowym Kapeluszem

(koniecznie tutaj, Marta nie umie sobie wyobrazić lepszego miejsca), pić wino, rozmawiać i śmiać się jak dziś. – Magiat. – Magdalena patrzy im w oczy, kładąc rękę na stole. – Magiat. – Maria przykrywa dłoń Magdy swoją dłonią. – Magiat. – Marta powtarza za nimi wywołane z przeszłości słowo i gest. * – Mamo, byliśmy dzisiaj na wycieczce w szkole! A wiesz, że w szkole nie ma stolików jak w przedszkolu, tylko ławki? – Igor, opowiadając, aż podskakuje z przejęcia. – Będę siedział w ławce z Maćkiem! Już się umówiliśmy. Bo on też idzie do „Czwórki”! Pamiętasz, z kim siedziałaś w pierwszej klasie? – rzuca pytanie i nie czekając na odpowiedź, biegnie pogłaskać rudego Liska – psa sąsiadów, który na jego widok radośnie macha ogonem. Marta odprowadza synka spojrzeniem. Jakoś nie umie go sobie wyobrazić wciśniętego w szkolną ławkę. Wydaje jej się jeszcze taki mały… Taki dziecinny… Dużo bardziej dziecinny niż ona sama, gdy szła do pierwszej klasy. Aż trudno uwierzyć, że była w wieku Igora, kiedy wyjechała z domu. Miała do szkoły ponad sto kilometrów, a rodziców widywała jedynie w weekendy… – Będę siedzieć z Izą! Mamy takie same piórniki! – chwali się Agnieszka. Marta milczy, przełykając łzy. Przecież to ona miała siedzieć w ławce z Izą! Wszystko przez tego lekarza! Najpierw strasznie długo oglądał to śmieszne zdjęcie, na którym widać było jej kości, płuca i inne rzeczy, które człowiek ma w środku, potem przerzucał karteczki z wynikami badań, marszcząc przy tym brwi i mrucząc coś pod nosem, następnie badał ją i badał, aż w końcu dał jej spokój i zaczął rozmawiać z mamą, a Marta nareszcie mogła pobawić się śliczną lalką, która stała na półce w gabinecie. Zajęta zabawą, nie słyszała, o czym rozmawiali, lecz kiedy już wyszli z tego gabinetu, mama była jakaś dziwna. Smutna. I wcale się nie odzywała. Marta próbowała ją rozśmieszyć i opowiedziała kawał, który słyszała w przedszkolu, ale mama udawała tylko, że się uśmiecha. A potem, kiedy Marta oglądała bajkę, mama

z tatą zamknęli się w kuchni i słychać było zaledwie ich szepty. Po bajce oboje przyszli do niej do pokoju. Tata wziął ją na kolana, a mama mówiła. Marta niby rozumiała każde jej słowo, ale całości nie mogła zrozumieć. Jak to musi wyjechać? Nie pójdzie do klasy z Izą, Agnieszką i Radkiem? Co to jest ośrodek leczniczo-rehabilitacyjny dla dzieci? Ma tam chodzić do szkoły? I spać w tym ośrodku? Bez mamy i taty? Bez buziaków na dobranoc? Lekarz kazał? Dlaczego? A jeśli nie pojedzie do tego ośrodka, to co? Mama niby coś odpowiada, ale jakoś tak niejasno. Jakby sama nie wiedziała, co się wtedy stanie. Albo jakby chciała coś ukryć. I ma łzy w oczach, a tata pociera czoło ręką, jak zawsze kiedy się denerwuje. Marta czuje, że oni wcale nie chcą wysyłać jej z domu. A skoro to robią, to znaczy, że jeśli zostanie, grozi jej coś strasznego. I Marta nagle przypomina sobie dziadka Agnieszki, który umarł w tamten poniedziałek. Widziała, jak wynosili go z domu na noszach. Miał zamknięte oczy i głowę przewiązaną chustką, jakby bolały go zęby. A przecież po śmierci już nic nie mogło go boleć. Agnieszka mówiła, że zawieźli dziadka do kostnicy i że będzie tam aż do pogrzebu. Kostnica – Marta pierwszy raz słyszała wtedy to słowo i wyobraziła sobie, jak sanitariusze kładą nosze na ogromnej górze kości, a dziadek zsuwa się z noszy i te kości całkiem go zasypują. Tamten obraz nie pozwalał jej zasnąć, więc przyszła do rodziców do łóżka. A jak w tym ośrodku będzie się bała w nocy, to do kogo pójdzie? No do kogo? Marta wcale nie chce tam jechać. Ale może jeśli nie pojedzie do tego ośrodka, to… Nie wymawia nawet w myślach tego słowa, lecz w wyobraźni widzi dziadka Agnieszki i robi jej się zimno ze strachu. Z całych sił wtula się w mamę. Chciałaby od niej usłyszeć: „Ale ty głupoty wymyślasz, córeczko! Co też ci przyszło do gło­wy!”. Lecz nie zdradza mamie swoich myśli, bo boi się, że usłyszy coś innego albo że mama nic nie powie, tylko zacznie płakać. – Tu jest sypialnia, tu też sypialnia, tu łazienka, a to świetlica. – Pani Helenka pokazuje Marcie i mamie kolejne pomieszczenia. Przyjechały zobaczyć ośrodek.

– Pusto, bo dzieciaki na wakacjach. Ale gdy przyjedziesz we wrześniu, zobaczysz, jak tu u nas gwarno i wesoło. – Pani Helenka uśmiecha się do Marty. Miły ma ten uśmiech i w ogóle jest miła, nie jak ta druga pani, co siedzi w sekretariacie. „Całe szczęście, że to pani Helenka będzie moją wychowawczynią, a nie tamta” – myśli Marta. – Krótkie masz włosy. – Pani Helenka przeczesuje ręką jej czuprynkę. To jest przyjemne. Marta lubi, kiedy ktoś dotyka jej włosów. – Lecz przez dwa miesiące jeszcze trochę urosną i we wrześniu da się już zrobić kitkę. U nas wszystkie dziewczynki mają kitki. – Ale to kłopot z czesaniem. Sama się przecież nie uczesze – mówi mama. Marta błagalnym wzrokiem wpatruje się w panią Helenkę. Nigdy jeszcze nie miała długich włosów. Mama mówi, że włosy trzeba obcinać, żeby się wzmocniły. A Marta tak bardzo chciałaby mieć długie. – Proszę się nie martwić, ja sama czeszę dziewczynki. Wyćwiczyłam się przez tyle lat. Żaden włosek nie ma prawa wymknąć się z kitki przez cały dzień. – No dobrze… – Marta poznaje po głosie, że mama nie jest tak do końca przekonana, ale się zgadza, a to znaczy… to znaczy, że pozwoli jej zapuścić włosy! Pani Helenka wydaje się Marcie cudotwórczynią. Bo przecież powiedziała tylko kilka zdań! A ona próbowała przekonać mamę od roku! Dziewczynka dotyka włosów, sprawdzając ich długość, i wyobraża sobie, ile urosną do września, a pani Helenka uśmiecha się porozumiewawczo i puszcza do niej oko. Może w tym ośrodku nie będzie aż tak źle… W szkole rejonowej, do której Marta nie pójdzie, rok szkolny w pierwszej klasie rozpoczął się oranżadą i ciastkami. Marta wie to od Agnieszki i Izy. Zazdrości im tej oranżady, ciastek, wspólnej ławki i szkoły blisko domu… Marta nie wie, jak wyglądał początek roku w ośrodku. Była już spakowana, w niedzielę miała jechać, ale w sobotę w nocy dostała wysokiej gorączki i wyjazd przesunął się o dziesięć dni. Kiedy po tych dziesięciu dniach przyjeżdża wreszcie do ośrodka,

wszyscy już się znają, tylko ona jedna siedzi w kącie jak sierota, próbując sobie przypomnieć imiona nowych koleżanek i kolegów. Pamięta zaledwie kilka. Przy stoliku pod oknem siedzą Gosia, Ewa i Ania, tylko która z nich to Ewa, a która Ania, tego już Marta nie może sobie przypomnieć. Przy drugim stoliku Jarek i Grzesiek, i jeszcze dwóch chłopaków. Dziewczynka, której pani Helenka właśnie coś tłumaczy, ma na imię Iwonka. Ale najczęściej Marta zerka na siedzące przy stoliku obok drzwi dwie koleżanki. Ta, która marszczy brwi i obgryza ołówek, to Marysia. Ma najdłuższe włosy ze wszystkich; czarne, gęste, związane w koński ogon sięgają jej aż do pasa. Marta zawsze marzyła o takich włosach… A ta druga, Magda, jest blondynką i ma kręcone włosy. I w ogóle cała jest taka… kręcona. Wierci się na krześle, podskakuje, macha nogą, śmieje się, szepcząc coś Marysi, i nawija na ołówek kosmyk tych swoich włosów. Marta pamięta słowa pani Helenki, że jak ona uczesze, to żaden włosek nie ma prawa wymknąć się z kitki przez cały dzień. Rzeczywiście, wszystkie dziewczynki mają związane włosy i choć to już wieczór, wyglądają jakby niedawno się czesały. Żaden włosek im się nie wymknął. Tylko włosy Magdy nie słuchają pani Helenki. Kilka niesfornych loczków uciekło z kitki i kiedy Magda pochyla głowę, opadają jej na twarz. Pani Helenka podchodzi do Magdy i Marysi, sprawdza im zeszyty i kiwa głową, że wszystko dobrze. Marta też chciałaby odrabiać lekcje jak inni, ale dopiero dzisiaj przyjechała i nie była jeszcze w szkole, więc pani dała jej kartkę i kredki, żeby narysowała obrazek dla mamy. Tylko że dziś rysowanie Marcie nie bardzo idzie. Kwiatek na rysunku jakiś taki smutny. Słoneczko też. I dziewczynka w niebieskiej sukience, zupełnie takiej samej jak sukienka Marty. Marta chce jeszcze narysować mamę, ale jakoś nie może. Dzieci kończą odrabiać lekcje, chowają zeszyty i książki. Za chwilę w telewizji bajka na dobranoc, a potem do łóżka. Marta z obawą myśli o pierwszej nocy bez mamy. Słona kropla spada na sam środek kwiatka. A tuż obok druga. Marta rysuje parasol. Za mały. Kwiatek się pod nim zmieści, ale dziewczynka w niebieskiej sukience już nie.

Łóżka są piętrowe. Marta śpi na dole, nad nią Iwonka, na łóżku obok na górze Ewka, a na dole Magda. Na tym trzecim pod oknem Marysia i Gosia. Na czwartym Anka i jakaś dziewczynka, której imienia Marta nie pamięta. Wszystkie już dawno zasnęły, tylko Marta płacze w poduszkę. Cichutko, żeby nikogo nie zbudzić. Przed chwilą musiała tę poduszkę przewrócić na drugą stronę, bo była zupełnie mokra. Pościel w ośrodku pachnie zupełnie inaczej niż w domu. Za oknem nie widać znajomego drzewa, na które wdrapywały się z Izą. I nawet księżyc wydaje się jakiś obcy. I jeszcze te skrzypnięcia, które dochodzą nie wiadomo skąd. Marcie chce się siku, na szczęście nie mocno, tylko trochę. Za nic nie pójdzie w nocy do łazienki. Musi wytrzymać do rana. Łóżko jest jakieś niewygodne. A na jej własnym, w domu, śpią teraz maskotki. Poukładała je tam przed wyjazdem. Ze sobą wzięła tylko lalkę Kasię i kotka Zyzia. Wtula się teraz w jego mięciutkie futerko, ściskając w ręce cukierek, który dostała od mamy na drogę. Ściska ten cukierek i próbuje zasnąć, żeby bliżej już było do piątku, ale sen nie przychodzi. Na sąsiednim łóżku Magda obraca się na drugi bok, mruczy coś pod nosem i nagle zaczyna płakać. Marta czeka. Niech ta Magda przestanie płakać albo niech ktoś coś zrobi! Ale Magda nie przestaje i nikt nie zwraca na nią uwagi. Wszyscy śpią. Marta wstaje. Z wahaniem podchodzi do łóżka koleżanki. – Cicho… to tylko zły sen – szepce tak, jak czasem mama szepce do niej, kiedy Martę męczą koszmary. A Magda siedzi na łóżku i płacze. Oczy ma zamknięte i właściwie nie wiadomo, śpi czy nie śpi. – Magda… już dobrze… no już dobrze… – Marta głaszcze ją po plecach, potem potrząsa za ramię, ale to nic nie pomaga. Wreszcie wciska jej w rękę cukierek. Ten od mamy. Robi to, bo nic innego nie przychodzi jej do głowy. I o dziwo, Magda się budzi. – Co to? – pyta, otwierając dłoń. – Cukierek – odpowiada Marta. – Płakałaś przez sen… nie wie­działam, co robić. – Aha… – mruczy Magda, zwijając się w kłębek, i zasypia. – To od ciebie? Czy mi się śniło? Marta otwiera oczy zdziwiona, że już rano. Magda macha jej przed

oczami cukierkiem. – Ode mnie. – Aha. Dzięki. – Magda wkłada cukierek do ust. – Dziewczynki, a wy dopiero wstajecie? – woła pani Helenka. – Szybko ubierajcie się, ścielcie łóżka i do mnie na czesanie. Pani Helenka siada na krześle, a obok ustawia się kolejka. Wszystkie dziewczynki trzymają grzebienie, gumki i szerokie, wyprasowane wstążki. Marta też ma wstążki. Były na liście rzeczy, które trzeba przywieźć do ośrodka, więc mama kupiła. Marta wybiera granatowe. Będą pasowały do sweterka, a poza tym… Magda i Marysia też mają granatowe. Dziewczynki po kolei klękają przed panią i mówią: „dwie” albo „jedna” (to znaczy, że chcą jedną albo dwie kitki), a ona moczy grzebień w kubku z wodą, żeby się włosy nie elektryzowały, i robi te kitki. Marta jest zadziwiona, jak szybko pani Helenka wiąże kokardy. – Dwie – mówi, klękając przed panią, kiedy przychodzi jej kolej (Magda i Marysia też mają dzisiaj po dwie kitki). – O widzisz, jak ci szybko urosły – cieszy się pani Helenka, rozczesując jej włosy mokrym grzebieniem. – Złapie nam ta gumka wszystkie włosy czy nie złapie? Złapała! No i masz dwie kitki. – Pani poprawia Marcie kokardę. – Pięknie! Dziewczynka podbiega do lustra. „Pięknie! ” – powtarza w myślach słowa pani. I nie może się na siebie napatrzeć. Jeszcze nigdy nie miała dwóch kitek. A kokardy wyglądają jak ogromne motyle. „Ciekawe, czy są granatowe motyle” – myśli Marta, ale nie ma czasu zastanawiać się nad tym dłużej, bo pani już woła na śniadanie. W stołówce Marta nieśmiało patrzy na wolne miejsce przy stoliku Magdy i Marysi. – Siadaj! – Magda podsuwa jej krzesło. – Chcesz być z nami? Marta nie wie, co mieści się w tym „Chcesz być z nami? ” – czy oznacza to siedzenie przy wspólnym stoliku, czy też może coś więcej. Tak bardzo chciałaby, żeby to było więcej, i gdyby Magda zapytała, czy idzie z nimi na koniec świata, odpowiedziałaby bez wahania tak jak teraz:

– No pewnie! Klasy są łączone – pierwsza z drugą, trzecia z czwartą itd. Na lekcjach Marta siedzi z Ewą, Anką i Bartkiem. Marysia i Magda są już w drugiej klasie i siedzą przy oknie razem z Jarkiem i Irkiem. Marta trochę im tego miejsca zazdrości, bo za oknem tyle się dzieje, no i jeszcze ten Jarek… – Rękę masz wyćwiczoną. – Pani chwali Martę, widząc dwie linijki równiutkich, okrąglutkich literek „a”, a Jarek idąc do szafki po nożyczki, zagląda jej w zeszyt. Marta nie wie, czy podobają mu się te literki, czy nie, ale wie, że podoba jej się Jarek. – Zaprowadzę was w takie jedno fajne miejsce – mówi Magda. Marta i Marysia przerywają mycie zębów i jednocześnie pytają: – Gdzie? – Zobaczycie – odpowiada Magda z tajemniczą miną. – Tylko musimy poczekać, aż wszyscy zasną. Marta jest tak podekscytowana, że nawet nie myśli o domu. Ciekawe, co to za fajne miejsce? A zresztą, nawet gdyby nie było fajne, to nie szkodzi. Najważniejsze, że dziewczyny przyjęły ją do swojej paczki. Iwonka już śpi, Anka też, tylko Ewa jeszcze kręci się w łóżku. Marta nie może doczekać się wyprawy. Aż wreszcie i Ewa zasypia. – Idziemy – mówi Magda. – Tylko cicho. Idą za nią ciemnym korytarzem, mijając kolejne sale, aż wreszcie Magda zatrzymuje się przed jakimiś drzwiami. Z kieszeni piżamy wyciąga klucz. Drzwi otwierają się z lekkim skrzypnięciem. Ten zapach… Marta wdycha go głębiej i od razu przychodzi jej do głowy kolęda Cicha noc. Bo tak pachną święta – pomarańczami, czekoladą i… oczekiwaniem. Magda zapala światło i zamyka drzwi. Znajdują się w małej komórce. Białe ściany, białe półki sięgające od podłogi do sufitu, a na tych półkach bloki, kredki, farby, długopisy, ołówki, temperówki i zeszyty. Na najniższej półce Marta rozpoznaje swoją reklamówkę ze słodyczami. Obok stoi mnóstwo innych reklamówek. To stąd ten zapach! W ośrodku jest taki zwyczaj, że rodzice oddają słodycze pani, a ona po kolacji wydziela je w takich ilościach, żeby można było jeszcze poczęstować innych.

– Skąd masz klucz? – pyta szeptem Marysia. – Pamiętasz, jak w tamtym tygodniu jeden klucz zginął? Zaraz dorobili jeszcze dwa na wszelki wypadek, a ja znalazłam go dzisiaj na dworze. – I nic nie powiedziałaś? – dziwi się Marysia. – Chciałam wam zrobić niespodziankę. To będzie nasza tajna kryjówka. Marcie wydaje się, że śni. Tajna kryjówka! Zupełnie jak w filmie! – Które wasze? – Magda wskazuje na reklamówki ze słodyczami. – Za dużo nie możemy zjeść, bo się wyda. Z paczek Marty i Marysi biorą po trzy cukierki, a z paczki Magdy jabłko. Siadają na podłodze i gryzą to jabłko, podając sobie w kręgu jak Indianie fajkę pokoju. – Słyszałyście o trzech muszkieterach? – pyta Magda, zawijając ogryzek w papier. Nie chce wyrzucać śmieci do stojącego w kącie kosza, żeby nie zostawić śladów. Obie kręcą przecząco głowami. – To było w takiej książce, którą czytała moja mama. I trochę mi opowiadała. A ci muszkieterowie byli przyjaciółmi, zawsze trzymali się razem i mieli takie hasło: „Jeden za wszystkich, wszyscy za jednego”. I tak pomyślałam, że może my też… Chciałybyście? – No pewnie! – odpowiadają prawie jednocześnie. – Będziemy przyjaciółkami i będziemy sobie pomagać! – Marta jest bardzo przejęta. – I nie będziemy obgadywać przyjaciółek – mówi Magda. – Ani oszukiwać – dodaje Marysia. – Ale hasło wymyślimy swoje, dobra? – proponuje Magda. – Mam pomysł! – Marysia zrywa się z podłogi, wydziera kartkę z bloku i sięga po długopis. A potem drukowanymi literami starannie jedno pod drugim zapisuje ich imiona: Magda, Maria, Marta. – Zobaczcie, wszystkie mają po pięć liter, wspólne litery to M, A, A, i w każdym są jeszcze takie litery, których nie ma w innych. U mnie to będzie I, u Marty T, a u Magdy G i D. Weźmy te wspólne litery i jeszcze po jednej innej od każdej i wymyślmy z nich nazwę naszej paczki! – Marysia jest czerwona z przejęcia. – Co wy na to?

Po chwili kartka zapełnia się propozycjami. Marysia zapisuje wszystkie, a potem wybierają. – Magiat – mówi Magda, kładąc rękę na podłodze. – Magiat. – Marysia przykrywa jej dłoń swoją. – Magiat – powtarza za nimi Marta. To słowo, gest i cała sytuacja mają w sobie coś magicznego. Wiążącego na zawsze. Jak ślub albo braterstwo krwi. * Maria była trochę zaskoczona, kiedy Marta odszukała ją na Naszej klasie i zapytała, czy wiedziała o jubileuszu ośrodka. Odpisała, że cieszy się z jej maila i że wiedziała. Mogła od razu dać do zrozumienia, że była zajęta, termin jej nie pasował albo coś podobnego, wtedy Marta nie zapytałaby w kolejnym mailu, dlaczego nie przyjechała. Ale kiedy już zadała to pytanie, Maria nie potrafiła skłamać. „Nie chciałam do tego wracać” – odpisała, nie pamiętając już, jaka Marta bywała dociekliwa. Dopiero kiedy dostała następny mail, przypomniała sobie, że przecież Marta ciągle pytała. Wszystkich. O różne rzeczy. Odpowiedź rodziła kolejne pytanie, a Marta drążyła temat tak długo, aż doszła do sedna. Nauczyciele czasami mieli dosyć i udawali, że nie widzą jej podniesionej ręki. One z Magdą też chwilami miały wyżej uszu jej dociekliwości. Kiedyś Marta założyła się z nimi, że wytrzyma godzinę bez zadawania pytań. Przegrała po dziesięciu minutach. W tym następnym mailu Marta spytała, dlaczego Marysia nie chce do tego wracać, bo przecież chyba było im razem fajnie… Napisała jeszcze, że dla niej ten czas w ośrodku był bardzo ważny, więc cieszyła się, jadąc tam znowu, bo myślała, że spotka je obie, ale Magda również nie przyjechała. Napisała też, że zajrzała do ich tajnej kryjówki, ale tam już tak nie pachnie i słodyczy nikt już tam nie chowa, dzieciaki trzymają je w salach i tylko artykuły piśmienne przechowują w tym magazynku, a ściany i półki są białe jak dawniej i zamek w drzwiach chyba ten sam. Ciekawe, co Magda zrobiła z kluczem… Długi był ten mail. A na końcu Marta napisała, że bardzo chciałaby się z nimi spotkać. Z Marysią i z Magdą. Ale skoro ona nie chce do tego wracać… Maria

odpowiedziała, że to do ośrodka nie chce wracać, a nie do nich, i że chętnie by się z nimi zobaczyła. A potem na Facebooku odnalazły Magdę i umówiły się w Piwnicy pod Liliowym Kapeluszem. Miejsce spotkania zaproponowała Maria. Znała tę kawiarnię, bo grupa charytatywna, do której należała, każde swoje zebranie kończyła właśnie tutaj. Maria nie wiedziała, czy inni też to czuli, ale według niej było coś niezwykłego w tym miejscu. Coś, co sprawiało, że na jakiś czas opuszczało ją poczucie niedopasowania. A ono bardzo rzadko ją opuszczało. Towarzyszyło Marii w szkole, gdy stawała przed klasą, próbując wytłumaczyć nastolatkom matematyczne zawiłości, i w czasie przerw w pokoju nauczycielskim. Trwało przy niej wiernie na imprezach rodzinnych, na które brat Marii przychodził z żoną i dzieciakami, jak Pan Bóg przykazał, a ona jak zwykle sama. Wlokło się za nią na te spotkania kółka charytatywnego, gdzie chodziła, żeby wypełnić czas i mieć poczucie, że robi coś pożytecznego. Miała też cichą nadzieję, że może znajdzie tam jakąś bratnią duszę, kogoś z kim będzie mogła czasem wybrać się do kina albo na jakąś wystawę, bo samej to tak trochę głupio… Ale niestety nie znalazła. Wszystkie kobiety były dużo starsze od niej, ciągle opowiadały o swoich wnukach i dzieciach, wymieniały się przepisami kulinarnymi albo obgadywały znajomych księży. Maria nie interesowała się kuchnią, nie miała wnuków ani dzieci, a życie prywatne księży zupełnie jej nie interesowało. Została jednak w kółku, bo świadomość, że robi coś pożytecznego i że to dzięki jej pomysłom udało się ograniczyć liczbę pasożytów korzystających z pomocy charytatywnej, dawała jej satysfakcję. Kiedy przychodziły do Piwnicy z grupą, Maria siadała tak, żeby widzieć dobrze całe wnętrze, i usiłowała rozłożyć magię tego miejsca na czynniki pierwsze. Na stołach zamiast obrusów kartony w różnych kolorach i pojemniki z kredkami, zachęcające, by zostawić ślad swojej twórczości, na ścianach kolaże z prac gości, liliowy kapelusz nad barem, świece, nastrojowa muzyka, zapach kawy… to wszystko tworzyło klimat, ale bez właścicielki kawiarni, Weroniki, Piwnica straciłaby co

najmniej połowę swojego uroku. Weronika miała w sobie coś ciepłego i wzbudzającego zaufanie, coś czego Maria nie potrafiła ująć w słowa, ale była pewna, że to właśnie z powodu tego czegoś ludzie gromadzą się tutaj. Różni ludzie. Bo trudno byłoby znaleźć jakiś wspólny mianownik dla gości Piwnicy pod Liliowym Kapeluszem. Maria rozpoznawała już niektórych bywalców; kolorową grupkę hałaśliwych studentów-artystów, chłopaka, który przychodził tutaj już chyba z trzecią dziewczyną, w każdą tak samo zapatrzony, a także pewnego mężczyznę… Weronika i jej pracownica, Karolina, nazywały go między sobą Małomównym. Małomówny… To prawda, był małomówny, mruczał jedynie „dzień dobry”, składał zamówienie i siadał samotnie zawsze przy tym samym stoliku. Maria miała wrażenie, że otacza go jakaś niewidzialna bariera. Nie chciała się do tego przyznać nawet przed samą sobą, ale gdy wchodziła do Piwnicy, jej wzrok jakoś tak nie wiadomo dlaczego wędrował najpierw do stolika, gdzie siadywał Małomówny. Nie wiedziała, kim jest ten mężczyzna w golfie i sztruksowej marynarce z łatami na łokciach ani co robi wiecznie pochylony nad klawiaturą laptopa, ale lubiła patrzeć na jego lekko przygarbioną postać, w której było coś ze zgorzkniałości doświadczonego przez życie mężczyzny, a jednocześnie jakaś chłopięca niepewność. Pewni siebie, przebojowi faceci budzili w Marii lęk. Małomówny budził czułość. Tego dnia, gdy po raz pierwszy Maria spotkała się z Magdą i Martą w Piwnicy pod Liliowym Kapeluszem, ulubiony stolik Małomównego był wolny. Siadając na jego krześle, Maria próbowała wyobrazić sobie reakcję mężczyzny na jej widok czy też może raczej na widok zajętego miejsca. – Maryśka, czy ty w ogóle mnie słyszysz? – głos Magdy spłoszył fantazje. – Przepraszam, zamyśliłam się. Pytałaś o coś? – Grzane wino chcesz? – Grzane wino… chyba nie… no, nie wiem… A zresztą co mi tam, niech będzie! – Powiedziała to takim tonem, jakby oznajmiała, że wybiera się na Mount Everest albo że zamierza przepłynąć wpław kanał

La Manche. Początkowo czuła się trochę sztywno w ich towarzystwie, ale wkrótce skrępowanie rozpłynęło się w winie. Śmiały się, gadały, wspominały i piły. – A pamiętacie wyścigi ślimaków? – zapytała nagle Magda. – No, jasne – odpowiedziała Marta. – To była moja ulubiona zabawa! Chodnik przed ośrodkiem. Większość płytek krzywych i popękanych. Ale na szczęście jest kilka całych. To na nich odbywają się wyścigi ślimaków. Dystans – jedna płytka chodnikowa. Ślimak Marysi jest największy. Ma brązową, błyszczącą skorupkę. Inne ślimaki są jakieś takie niemrawe, a on ciekawie wystawia łepek i rusza czułkami. – Wygraj! – szepce Marysia, całując chłodną muszelkę. – Start! – woła Ewa, ale ustawione na linii startu ślimaki wcale się jej wołaniem nie przejmują. Jedne stoją dalej w miejscu, inne, zamiast iść naprzód, skręcają w prawo lub w lewo. Opiekunowie wabią je liśćmi, dopingują, zawracają z błędnych dróg. Tylko jeden ślimak idzie prosto do mety. – Maryśka, ty go tresowałaś czy co? – pyta Anka z zazdrością. – No pewnie, że tresowałam, a ty swojego nie? – śmieje się Marysia. Dzwonek na lekcję dzwoni jak zwykle za szybko. Trudno. Ślimaki same muszą kontynuować wyścig. Marysia całą lekcję trzyma kciuki za swojego zawodnika. Jeszcze nigdy nie wygrała. „Zrób to dla mnie, malutki, proszę, proszę” – zaklina w myślach ślimaka. Pierwsza wybiega na przerwę. Większość zawodników porozłaziła się w różne strony. Marysia już z daleka widzi, że metę przekroczył tylko jeden. Chce mu pogratulować. I sobie też. Ale zwycięzca jest trochę mniejszy od Marysinego ślimaka. I odrobinę jaśniejszy. – To mój! Mój ślimak! Wygrałam! – triumfuje Magda. – Mój ślimak nigdy nie zwyciężył – wzdycha Maria. – Mój może kilka razy. Prawie zawsze wygrywała Magda – przypomina Marta. – Jak ty to robiłaś?

Magdalena śmieje się trochę zakłopotana. – Oszukiwałam. – Jak to oszukiwałaś?! – Zwyczajnie. Przed końcem lekcji mówiłam, że muszę wyjść do toalety i przestawiałam ślimaki – wyjaśnia Magdalena. – No, co wy macie takie miny, jakbyście nigdy nie oszukiwały w grach?! – Ja nie oszukiwałam! – oburza się Marta. – Ja też nie. W ogóle nie umiałabym się cieszyć z takiego oszukanego zwycięstwa – mówi Maria. – W takim razie dyskwalifikujemy wszystkie twoje wygrane. – Dlaczego wszystkie? Kilka razy zwyciężyłam uczciwie – protestuje Magda. – Wszystkie. Za karę – popiera Marię Marta. – No to powtórzmy zawody. Zobaczymy, kto wygra – proponuje Magdalena. – Możemy powtórzyć – zgadza się Marta. – Tylko trzeba zdobyć ślimaki. „Jak dzieci – myśli Maria. – Zupełnie jak dzieci. Ktoś, kto by słyszał ten dialog, a nas nie widział, ile mógłby dać nam lat? Osiem? Dziesięć?”. – W czym jeszcze nas oszukałaś? – Marta ma taką minę, jakby chodziło o zdradę małżeńską, a nie o niewiele znaczące kłamstwo sprzed lat. – A co to, przesłuchanie? – Magdalena próbuje obrócić całą sprawę w żart, ale widząc surowe miny Marii i Marty, poważnieje. – W niczym. Już więcej w niczym. A potem piją następne wino i jeszcze jedno. I co rusz któraś wrzuca pięć złotych do wspólnej kasy, bo zapomniała, że przecież dzisiaj miały nie rozmawiać o swojej codzienności. Maria bardzo rzadko pije alkohol, a jeśli już, to raczej symbolicznie. Nie chce stracić kontroli. Bo przecież mogłaby zrobić coś, czego potem by żałowała albo się wstydziła. Od lat powraca do niej pewien sen. Chyba od rozpoczęcia pracy w szkole. W tym śnie prowadzi lekcję: tłumaczy, wypisuje wzory, rozwiązuje zadania na tablicy. Jak zwykle. Tylko że uczniowie patrzą na

nią jakoś tak dziwnie. Kiedy odwraca się do tablicy, szepczą i się śmieją, kiedy patrzy na nich, gwar cichnie. Ale Maria wyraźnie czuje, że coś jest nie tak. I nagle zdaje sobie sprawę, że stoi przed nimi naga. Zupełnie naga. Chce wybiec z klasy, lecz w tym momencie dzwoni dzwonek na przerwę, uczniowie zbierają się do wyjścia, za chwilę do klasy wejdą następni, na korytarzach jest ich już pełno, żadnych szans, żeby przemknąć się niezauważenie do pokoju nauczycielskiego, chwycić obojętnie jaki płaszcz i uciec. W tym momencie się budzi. Pamięta ten sen dokładnie, łącznie z tematem lekcji, którą prowadziła. Zresztą ten temat to jedyne, co się zmienia. Wszystko inne przebiega zawsze tak samo. I gdy potem Maria ma zrealizować temat ze snu, kilka razy obsesyjnie sprawdza, wychodząc do pracy, czy wszystko w porządku, czy aby na pewno założyła wszystkie części garderoby, czy nie rozmazał się jej tusz albo pomadka, kontroluje to jeszcze raz w pokoju nauczycielskim przed lekcją, ale spokój odzyskuje dopiero wtedy, kiedy skończy zajęcia z uczniami. I dopiero wtedy opuszcza ją irracjonalny lęk, że mimo wszystkich jej starań koszmar kiedyś się sprawdzi. Maria przypomina sobie ten sen, zastanawiając się, czy nie ma już dość alkoholu na dzisiaj. Jeszcze nigdy się nie upiła. Nigdy nie pozwalała sobie na więcej niż dwie lampki wina. Teraz kończy trzeci kubek. Szumi jej w głowie i cała ta sytuacja wydaje się trochę nierealna. Tak jakby oglądała film z sobą samą w jednej z głównych ról. A na dodatek jest to rola zupełnie inna od tych, które gra na co dzień. I wtedy Marta zaczyna wspominać jubileusz ośrodka. – Wiecie, było mnóstwo osób, starszych od nas i młodszych, z naszych roczników niewiele, ale z naszej sali… z naszej sali byłam tylko ja jedna. – Marta urywa i patrzy na nie badawczo. – I tak się zastanawiam, dlaczego… Odpowiada jej milczenie. – Pamiętacie ten zapach sosnowego lasu po deszczu? Korale z jarzębiny? Betonowe płyty, na których grałyśmy w kapsle? Jakbym nagle cofnęła się w czasie. Ale w naszej kryjówce nie pachnie już świętami. W salach są piętrowe łóżka, jak dawniej. Kiedy tam weszłam… – Urywa, błądząc wzrokiem gdzieś daleko. – A drewniane

schody pamiętacie? Tyle lat… tyle to już lat… a one skrzypią tak samo jak wtedy… zupełnie tak samo… – Głos jej się załamuje. I znowu zapada cisza. Nic nie mówią, tylko patrzą na siebie nawzajem badawczo, zadając wzrokiem pytanie, na które żadna nie chce odpowiedzieć pierwsza. Aż wreszcie Marta przerywa milczenie. Nigdy wcześniej o tym nie rozmawiały. Aż do dzisiaj. Kiedy Magdalena rzuciła tę zwariowaną propozycję, one ją podchwyciły. Bawiły się planowaniem i wyobrażaniem sobie, co mogłoby się zdarzyć. Zamówiły kolejne wino. – To co, dziewczyny, wchodzicie w to? – spytała nagle Magda i w tym momencie Maria zdała sobie sprawę, że to, co one obie z Martą brały za zabawę, Magdalena traktuje poważnie. Pomysł był totalnie odjechany, jak mówiły dzieciaki w jej szkole (zazwyczaj Maria nie używała takiego języka, ale w swoim słowniku nie potrafiła znaleźć innego określenia, które lepiej pasowałoby do propozycji Magdy). A Maria jeszcze nigdy nie zrobiła niczego, co można by określić jako totalnie odjechane (no, chyba, że ktoś w ten sposób oceniłby jej decyzję wstąpienia do klasztoru, ale ona myślała o tym zupełnie inaczej). W życiu trzymała się dobrze znanych dróg, szukała bezpieczeństwa w regułach i konwenansach, unikała ryzyka. I tylko czasami zastanawiała się, co by było gdyby? Gdyby choć raz poszła inną ścieżką i zamiast zmierzać prosto do celu, spróbowała malin rosnących na poboczu? Nie potrafiła przewidzieć, co mogłoby się wtedy stać, a niewiadoma pociągała ją jedynie w matematyce. Ale dzisiaj… dzisiaj było inaczej. Gdyby zdobyła się na to, co wymyśliła Magdalena, gdyby zrobiła to, zamiast kulić się, chować głowę w piasek i udawać, że nic się nie stało, może wtedy coś by się zmieniło? Może wreszcie przestałaby uciekać przed życiem? A poza tym… sprawiedliwości stałoby się zadość. To prawda, że w świecie dorosłych, w cywilizowanym świecie, inaczej załatwia się sprawy, ale to… to byłoby sprawiedliwe. Niezgodne z regułami społecznymi, ale sprawiedliwe. – Ja wchodzę – zdecydowała. Marta patrzyła na nie zaskoczona. Chciała się wycofać. Maria była

prawie pewna, że tak zrobi, tymczasem ku jej zdziwieniu Marta powiedziała: – Ja też. A potem ustaliły, co zrobią dalej, i umówiły się w Piwnicy pod Liliowym Kapeluszem za cztery tygodnie. I wtedy Maria postanowiła załatwić jeszcze jedną sprawę. Wyciągnęła z portfela plik karteczek. Przerzuciła je prawie wszystkie, zanim znalazła wygnieciony skrawek papieru z numerem telefonu. Wiele razy chciała się go pozbyć i zapomnieć o sytuacji, w jakiej go dostała, ale jakoś nie mogła. Motywy zachowania doktor Jowity Frankowskiej były dla Marii niewiadomą. A niewiadoma domagała się rozwiązania. Dlatego Maria co jakiś czas wyciągała kartkę z portfela i wpatrując się w nakreślone na kartce cyfry, odtwarzała w pamięci tamtą sytuację, próbując zrozumieć… Ostatnie zajęcia. Doktor Jowita Frankowska oddaje prace zaliczeniowe. Maria ogląda swoją pracę i nie może uwierzyć w to, co widzi. Jak to? Tylko czwórka plus? Ze wszystkich przedmiotów na studiach podyplomowych ma piątki, a tu czwórka plus. I to z czego! Z arteterapii! Mogła wybrać inne zajęcia, ale dziewczyny mówiły, że zajęcia fajne, a Frankowska łagodnie ocenia. Maria przegląda prace koleżanek. Ponad połowa piątek, reszta czwórki. Praca Marii jest bardziej rozbudowana niż Kamili, która dostała piątkę. Iwona też ma piątkę, a część teoretyczna jej pracy nie umywa się do tego, co napisała Maria. Dlaczego więc tylko czwórka plus? – Przepraszam, pani doktor, czy mogłabym się dowiedzieć, jakie ma pani uwagi do mojej pracy? – pyta Maria po zajęciach. – Ojej, zapomniałam rozdać recenzje! – Doktor Frankowska wyjmuje z przepastnej torby plik kartek. – Proszę przekazać koleżankom, że zostawię je w portierni. – Przekażę. Dziękuję. – Marta odbiera swoją recenzję. Szybko przelatuje wzrokiem kilka zdań skreślonych niebieskim długopisem i zatrzymuje się przy ostatnim: „Imponująca bibliografia, ale… pani Mario, więcej inwencji własnej”. Czyta je raz jeszcze. – Pani doktor, w jaki sposób mogłabym poprawić ocenę? Doktor Frankowska podnosi głowę znad biurka. Nie wygląda na

pracownika naukowego, raczej na artystkę. Jasne, roztrzepane włosy, fantazyjna biżuteria, kolorowa apaszka, która czasami nie może nadążyć za właścicielką i zostaje na schodach lub na środku korytarza, a teraz leniwie zwiesza się z biurka. – A dlaczego chciałaby pani ją poprawić? – Mam same piątki. To byłaby moja jedyna czwórka. Jowita Frankowska wygląda na zaskoczoną. – Więc chciałaby pani poprawić ocenę… Aha… – Patrzy uważnie na Marię, stukając długopisem w biurko. – Wobec tego… – Na skrawku papieru wyrwanym z notesu zapisuje numer telefonu i podsuwa kartkę Marii. – Niech się pani upije i wtedy proszę od razu do mnie zadzwonić. – Słucham? – Maria jest pewna, że się przesłyszała. – Proszę się upić i do mnie zadzwonić – powtarza doktor Frankowska. – Pora dnia czy nocy obojętna. Wtedy dostanie pani tę piątkę. – Ale… – Maria zupełnie nie wie, co powiedzieć. Ma się upić i zadzwonić do doktor Frankowskiej? Pijana? Przecież to nie ma żadnego związku z jej pracą! Kompletny absurd! – Ja… nie mogę tego zrobić. – Dlaczego? – Doktor Frankowska badawczo patrzy na Marię. – Bo… bo ja się jeszcze nigdy nie upiłam! – No to upije się pani po raz pierwszy – beztrosko stwierdza doktor Frankowska. – Nie mogę! – Dlaczego? Maria milczy. – Jeśli pani chce, możemy upić się razem – proponuje Jowita Frankowska. – Wtedy odpadnie dzwonienie. – Nie mogę! – powtarza uparcie Maria. Doktor Frankowska patrzy na nią tak, jakby chciała jej pomóc, ale nie bardzo wie jak. W końcu otwiera swoją wielką torbę, w której znaleźć można chyba wszystko; kilka paczek chusteczek higienicznych, długopisy, opakowanie gum do żucia, portfel, telefon, jakieś tabletki, kolorowy kamyk, łyżeczka, bateria, klamerki do bielizny, mała butelka soku marchewkowego, plątanina kabelków, centymetr krawiecki,

ładowarka do telefonu – to wszystko kłębi się na dnie, śrubokręt wychyla się zza kosmetyczki, z jednej kieszonki wystaje pudełko kredek, a z drugiej batonik, tylko tekturowe teczki karnie stoją oparte o ściankę. Doktor Frankowska podsuwa torbę Marii. – Wobec tego proszę wziąć sobie jakąś rzecz z mojej z torebki. – Słucham? – Marta znowu nie może uwierzyć w to, co słyszy. – Proszę wziąć sobie jakąś rzecz z mojej torebki. To zadanie na piątkę. – Nie mogę. – Dlaczego? – Nie mogę i już! – powtarza uparcie Marta, żałując, że w ogóle zaczęła tę bezsensowną rozmowę. – Gdyby pani się jednak upiła… – doktor Frankowska podaje Marii kartkę z numerem telefonu – to proszę do mnie zadzwonić. – Hej, Maryśka, a gdzie ty odpłynęłaś? Słuchasz nas w ogóle? – Głos Magdy przerwał wspomnienia. – Zamyśliłam się. Przepraszam. Muszę zadzwonić i to koniecznie teraz. – Maria dopiła ostatni łyk wina. Wstając z krzesła, zachwiała się lekko. Kręciło jej się w głowie i czuła się trochę jak na żaglówce. Łazienka była wolna. Maria spojrzała w lustro, przypudrowała nos i czerwone policzki, ale na szklisty wzrok nic nie mogła poradzić. – A co mi tam! – powiedziała do swojego odbicia w lustrze, sięgając do torebki po telefon. Rozprostowała wymiętą kartkę i wystukała numer. – Dobry wieczór, pani doktor. Maria Staszewska. Chodziłam do pani na zajęcia z arteterapii. Wiem, że już późno, ale miałam zadzwonić, kiedy się upiję, a ponieważ pani powiedziała: „o każdej porze dnia i nocy”, więc dzwonię teraz, bo… no bo właśnie się upiłam. – Dobry wieczór, pani Mario. – W głosie doktor Frankowskiej Maria wyczuła zaskoczenie. – Cieszę się, że pani dzwoni. Ale pani wie, że oceny już nie mogę zmienić? – Wiem. Ja przecież nie dlatego… Nie chodzi mi wcale o ocenę. Chciałam tylko, żeby pani wiedziała. – Mhm… – Na początku byłam wściekła, bo przecież ta pani propozycja nie

miała żadnego związku z moją pracą. Pomyślałam, że pani chce mnie upokorzyć. Ale to nie pasowało do pani. Zupełnie. A innego rozwiązania nie umiałam wymyślić. Chciałam wyrzucić ten pani numer telefonu i zapomnieć o wszystkim, ale jakoś nie mogłam. Bo wie pani, ja jestem matematyczką, a to było jak zadanie z niewiadomą. Tylko musiałam chyba opuścić jakąś ważną lekcję, bo kompletnie nie miałam pojęcia, jak je rozgryźć. I dopiero teraz… dopiero dzisiaj… tutaj… – Marii trochę plącze się język. – Zna pani Piwnicę pod Liliowym Kapeluszem? Nie? Świetne miejsce. To tu się właśnie upiłam. Z przyjaciółkami sprzed lat. Ale to jeszcze nie wszystko. Przed chwilą podjęłam totalnie odjechaną decyzję. Totalnie! – I jak się pani z tym czuje? – Jak? – Maria zastanowiła się chwilę. – Nie wiem… Zupełnie nie wiem… W głowie mi się kręci jak na karuzeli. I nie mam pojęcia, jak to się skończy. * Na tym pierwszym spotkaniu zdecydowały, że do ośrodka pojedzie Magdalena. Bo jest najbardziej przebojowa, łatwo nawiązuje kontakty, a jeśli trzeba będzie skłamać albo nagiąć trochę prawdę, zrobi to bez problemu. Dla Magdy wszystko w życiu było zabawą. Albo wyzwaniem. A kiedy zabawą lub też wyzwaniem być przestawało, rzucała to i szukała nowej podniety. W biurze Magdalena umarłaby z nudów, w agencji reklamowej rozkwitała. Zarabiała nieźle, nie miała żadnych zobowiązań, facetów zmieniała jak rękawiczki i jeszcze do niedawna była całkiem zadowolona ze swojego życia. I może byłaby nadal, gdyby Kaśka – przedostatnia z zatwardziałych singielek – nie wyszła za mąż i nie urodziła córki. Na początku trzymały się w czwórkę: Baśka, Ewka, Kaśka i Magda. – Wy to macie dobrze – wzdychały zazdrośnie koleżanki, gdy one, umawiając się na dyskotekę czy też wypad w góry, podejmowały decyzje błyskawicznie, bo nie musiały liczyć się ze zdaniem swoich tymczasowych facetów. Czasami zabierały tych facetów ze sobą,

a czasami wolały tylko babskie towarzystwo. Poznały się w agencji reklamowej, w której Magda pracowała poprzednio. W międzyczasie wszystkie zmieniły pracę, ale nadal trzymały się razem. Pierwsza wykruszyła się Baśka. Za granicą poznała faceta i wyjechała na stałe. – Całkiem fajny ten jej facet, ale żeby tak od razu ślub? – powiedziała Ewka, oglądając zaproszenie na wesele Baśki. A w półtora roku później Ewka oznajmiła, że wychodzi za mąż. Gdy przypomniały jej tamte słowa, zdziwiła się: – Naprawdę tak powiedziałam? Ale wtedy jeszcze nie znałam Jarka! No i… – Pieszczotliwie pogłaskała swój lekko zaokrąglony brzuch. – Wiecie, to jest naprawdę fajne… Nie wiedziały. I jakoś nie bardzo chciało im się w to wierzyć, bo Ewka miała sińce pod oczami, ciągle ją mdliło, a kiedy próbowały umówić się na jakieś babskie spotkanie, nie mogły wyciągnąć jej z domu („nie wytrzymam w kinie – co chwilę chce mi się siku, wiecie, macica się rozrasta i uciska pęcherz, restauracja odpada – nie znoszę zapachu jedzenia, jeśli w domu, to może u mnie, bo wy tak daleko mieszkacie, Jarek nie będzie nam przeszkadzał, a w ogóle to ja muszę wcześnie chodzić spać i prowadzić racjonalny tryb życia”). Magda i Kaśka spotykały się więc najczęściej same i żałowały, że z Ewki nie mają teraz żadnego pożytku, że poza swoim Jarkiem świata nie widzi, a jedyne co obecnie czyta, to poradniki dla kobiet w ciąży i młodych matek. A potem wpadła i Kaśka. Właściwie to wcale nie wpadła, tylko zaszła w ciążę najzupełniej świadomie (bo przecież zegar biologiczny, a w ogóle to ileż można żyć tylko dla siebie). Cieszyła się z tej ciąży jak wariatka. A jej świeżo poślubiony facet nosił ją na rękach i jechał o pierwszej w nocy na stację benzynową po sok, bo Kasi się nagle soku zachciało, i to koniecznie pomarańczowego, nieważne, że w domu były trzy inne, ona musiała mieć pomarańczowy i już. Hubert zdobywał więc dla niej ten sok i podawał go Kaśce do łóżka dumny z siebie niczym pierwotny mężczyzna wracający z udanego polowania. Kiedy Magda słuchała opowieści Kaśki o Hubercie i soku, pomyślała, że fajnie by było, gdyby ktoś… kiedyś… dla niej… i zaraz

zganiła się za tę myśl, bo przecież miała w życiu liczyć tylko na siebie. Kaśka ciążę przeżywała inaczej niż Ewka. Też miała mdłości i co rusz chciało jej się siku, też drażniły ją zapachy, ale do kina chodziła częściej niż zwykle („bo nie wiadomo, czy potem znajdę czas”), wyciągała Magdę na wystawy i do teatru („muszę łyknąć trochę kultury na zapas”), na spacery („tobie ruch też dobrze zrobi”) i w ogóle spotykały się nawet częściej niż przedtem, ponieważ Hubert wyjeżdżał w delegacje, a Kaśka nie chciała być sama. Zaś Magda tę Kaśkę w ciąży obserwowała. I obserwowała ich oboje z Hubertem. A potem, gdy urodziła się Ala, patrzyła, jak sobie radzą w trójkę. Jak Hubert zmienia pieluchy i masuje dziecku brzuszek. Jak Kaśka karmi małą, a w jej oczach pojawia się wtedy coś takiego, czego Magda nie umie nazwać, ale co sprawia, że chciałaby na nią patrzeć i patrzeć, lecz zerka tylko ukradkiem od czasu do czasu, bo ma wrażenie, że przekracza jakieś granice intymności. Fajna jest Kaśka jako mama… I w ogóle jest fajna… – O kupkach, zupkach i pieluchach to ja sobie pogadam z dziewczynami, które mają dzieci – śmiała się Kaśka, gdy Magda pytała ją o sprawy związane z opieką nad dzieckiem, czym wcale nie była zainteresowana, ale uważała, że powinna o to zapytać. – A ty mi lepiej powiedz, co ostatnio fajnego czytałaś. Dobrze było Magdzie w domu Kaśki pachnącym niemowlakiem, a czasami kawą albo pizzą, będącą daniem popisowym Huberta. Tak dobrze, że kiedy wracała stamtąd do swojego życia bez zobowiązań, nagle robiło jej się w tym wygodnym życiu jakoś niewygodnie i próbowała odsunąć od siebie natrętną myśl, że „bez zobowiązań” niesie w sobie nie tyle wolność, z której była tak dumna, co pustkę. Żeby stłumić to poczucie, szukała sobie wciąż nowych zajęć. Zapisała się na aerobik i zaczęła chodzić na basen, a w pracy zgłosiła się do nowego projektu. Pojawienie się przyjaciółek z dzieciństwa wprowadziło w jej życie przyjemne ożywienie. Magda była bardzo ciekawa tego pierwszego spotkania. Ile zostało z tych dziewczynek, które z przejęciem szeptały sobie na ucho różne sekrety, łapały kijanki, żeby wyhodować sobie z nich własnego księcia, i robiły z kredy magiczny proszek, który miał

sprawić, że pani Helenka zapomni o odrabianiu lekcji? Proszek wsypany pani Helence do zupy nie zadziałał, dwie kijanki padły, trzecia gdy tylko przekształciła się w żabę, od razu uciekła, zanim zdążyły uzgodnić prawo własności, a co za tym idzie ustalić, która powinna ją pocałować. A sekrety… z czasem zbladły, rozmyły się, Magda nie pamiętała już żadnej z tych dziecięcych wspólnych tajemnic. A ta jedna, jedyna, którą żadna z nich przez tyle lat nie odważyła się podzielić, ta jedna najważniejsza, zamknąwszy im usta, rozrastała się, zapuszczała korzenie, drążyła podziemne korytarze – i już nawet nie potrafiły rozpoznać, jak głęboko sięgają jej macki. Magda nie przypuszczała, że będą o tym rozmawiać. One chyba też nie. Nawet Marta, choć to przecież ona sprowokowała ten temat. Na początku mówienie szło im opornie, ale potem… potem nie musiały nawet używać wielu słów. Magdalena nigdy w życiu nie doświadczyła czegoś podobnego; takiego niesamowitego poczucia jedności. I oczyszczenia. Wypowiedziana tajemnica utraciła część swojej mocy. A później wyobrażały sobie, jak mogłyby zakończyć tę sprawę. Magda wypowiedziała pierwszą myśl, która przyszła jej do głowy, a one ją podchwyciły. Bawiły się wyobrażaniem, planowaniem, wymyślaniem szczegółów. Nie wiedziała, czy zgodzą się, żeby zrobić to naprawdę. Ona chciała. Bardzo chciała. Ale sama? Nie, sama by się tego nie podjęła. Zgodziły się jednak i dlatego Magdalena po dwudziestu kilku latach przekroczyła bramę ośrodka. Sosny urosły, ale las po deszczu pachniał jak dawniej… Dorodny ślimak przemierzał ścieżkę. „Ten wygląda mi na zwycięzcę. I indywidualistę zarazem. Zamiast schować się w ziemi lub pod ściółką, jak to inne ślimaki w październiku, łazi sobie po świecie, nie zważając, że już połowa listopada. Co prawda listopad w tym roku cieplejszy niż niejeden październik, ale innych ślimaków jakoś nie widać. Z takim zawodnikiem na pewno bym wygrała” – Magda uśmiechnęła się do swoich myśli. Nagle zadźwięczał dzwonek i na dworze zaroiło się od dzieci. Biegały za piłką, bawiły się w berka między drzewami, grały w gumę, a pilnująca nauczycielka usiadła na ławce, wystawiając twarz do słońca.

Urodą przypominała Anię z Zielonego Wzgórza. Z wyglądu i z usposobienia zupełnie nie przypominała pani Helenki, ale dzieciaki lgnęły do niej tak samo. Co chwilę ktoś ją zagadywał, pokazywał jakieś znalezisko albo po prostu podbiegał, żeby się przytulić. Magdalena włożyła ciemne okulary i przymknęła oczy. Wsłuchując się w dziecięcy gwar, niemal mogła uwierzyć, że znowu ma kilka lat… – Książę, żaba, żaba, książę, rycerz buty ci rozwiąże – skandował głośno dziewczęcy głos. Magda otworzyła oczy. Niemożliwe! A jednak! Nie przesłyszała się – stojąca w środku grupki dzieci rezolutna dziewczynka w niebieskim dresie wyliczała dalej: – Smok do zupy ci napluje… „A świniopas pocałuje” – dokończyła w myślach Magdalena, wyprzedzając dziewuszkę. Magda nie może wysiedzieć na lekcji. Ma dosyć smoków, rycerzy i zaczarowanych żab (lekcja jest o baśniach). Zerka na zegar. Do dzwonka dziesięć minut. Aż dziesięć. To strasznie długo. Magda chciałaby wreszcie bawić się w berka. Ciekawe, czy uda jej się dzisiaj wyliczać? Ostatnio wyliczała Ewka, bo znała wyliczankę, której nikt inny nie znał. A gdyby tak wymyślić wyliczankę? Magda sięga po długopis. Rymowanie idzie jej bez trudu. „Książę, żaba, żaba, książę, rycerz buty ci rozwiąże – długopis ledwo nadąża za myślami – smok do zupy ci napluje, a świniopas pocałuje” – Magda stawia na końcu ogromną kropkę. A potem zaczyna przerabiać ją na kwiatek. – Magda, powtórz! – Głos nauczycielki zatrzymuje jej rękę przy rysowaniu ostatniego płatka. Dziewczynka nie ma pojęcia, co powtórzyć. – Już trzeci raz zwracam ci dzisiaj uwagę! Czym ty się zajmujesz na lekcji? – Pani podchodzi do ławki i sięga po brudnopis… – Dzień dobry. Czy pani kogoś szuka? – spytała nauczycielka i jej wzrok powędrował w stronę dzieci, w które wpatrywała się Magdalena. – Dzień dobry. Zamyśliłam się. – Magdalena uśmiechnęła się do kobiety i do drobniutkiej blondyneczki, która wczepiona w kolorową

spódnicę nauczycielki zerkała nieśmiało spod okularów. – Tak, szukam. Przeszłości. Byłam tutaj jako dziecko. – Tak? A kto był pani wychowawczynią? Magda wyczuła, że to pytanie testujące. – Pani Helenka. Nazwiska niestety nie pamiętam, ale panią Helenkę wszyscy tu znali. Organizowała imprezy, szyła stroje na przedstawienia teatralne, ćwiczyła z nami teksty, uczyła przyszywać guziki, no i pilnowała, żeby każdy miał odrobione lekcje, porządek w szafce i żeby wszystko grało. W tamtej sali mieszkałam. – Magdalena wskazała otwarte okno na piętrze. – Pani Helenka to żywioł. – Po uśmiechu rozmówczyni Magda rozpoznaje, że zaliczyła test. – Jeszcze na emeryturze miała pół etatu, dopiero kilka lat temu przestała pracować. Ale i tak często nas odwiedza, a kiedy trzeba, to pomoże. – Książę, żaba, żaba, książę, rycerz buty ci rozwiąże… – Dziewczynka w niebieskim dresie znowu zaczęła wyliczanie. – Smok do zupy ci napluje, a świniopas pocałuje – Magdalena nie mogła powstrzymać się przed dokończeniem. – Wie pani, że to ja wymyśliłam tę wyliczankę? Dostałam wtedy pierwszą w życiu dwóję za nieuważanie na lekcji i piątkę za twórczość. A wyliczanka stała się przebojem ośrodka. – Pani wymyśliła wyliczankę? Naprawdę? – Blondyneczka spojrzała na Magdalenę jak na niezwykły okaz muzealny. – Naprawdę. I zupełnie o niej zapomniałam. – Uśmiechnęła się Magda. – Niesamowite, że dzieciaki przekazują ją sobie przez tyle lat – dodała, zwracając się do nauczycielki. – Rzeczywiście niesamowite. Byłam zaskoczona, kiedy usłyszałam tę wyliczankę po raz pierwszy, bo pisałam pracę magisterską na temat dziecięcych wyliczanek i zebrałam ich wtedy mnóstwo, ale tej nie znałam. O, już dzwonek, muszę pilnować, żeby dzieciaki nie pozabijały się w drzwiach. Miło było panią poznać. Do widzenia. – Mnie też było bardzo miło. Do widzenia. – Uśmiechnęła się Magdalena. – A gdyby pani miała ochotę – nauczycielka zatrzymała się – to od niedawna mamy tu taką izbę pamięci: zdjęcia, kroniki, pamiątki. Klucz

jest w sekretariacie. Zapraszam. – Dziękuję. Chętnie zobaczę. Nauczycielka stanęła przy drzwiach już bez blondyneczki, która odczepiła się od jej spódnicy jakiś czas temu i gdzieś pobiegła. Magda postanowiła poczekać, aż przy wejściu zrobi się luźniej. Usiadła na ławce i obserwowała zbiegające się z różnych stron dzieci. – Proszę pani… – Odwróciła się, słysząc głos za plecami. Blondyneczka w okularkach, dziewuszka w niebieskim dresie, krótko ostrzyżony chłopaczek i czarnulka z kitką, którzy uczestniczyli w wyliczaniu, oraz kilkoro innych dzieci, na które Magda wcześniej nie zwróciła uwagi – wszyscy patrzyli teraz na nią. – Proszę pani – powtórzył krótko ostrzyżony chłopczyk – czy to prawda, że pani chodziła tu do szkoły? – Prawda. – Magda uśmiechnęła się do dzieciaków. – I że to pani wymyśliła tę wyliczankę o żabie i smoku? – spytała czarnulka. – To też prawda – potwierdziła Magda. – A pani jest poetką? – W głosie czarnulki słychać było podziw. – Ja poetką?! – zaśmiała się Magdalena. – Ależ skąd! W życiu nie przyszło mi to do głowy. – A gdzie pani pracuje? – zaciekawiła się dziewczynka w niebieskim dresie. – W reklamie. – Magda wcale nie musiała im odpowiadać, ale bawiła ją ta rozmowa. Nieczęsto miała kontakt z dziećmi. – Pani występuje w telewizji w reklamach?! – ucieszyła się czarnulka. – Nie występuję w reklamach, tylko wymyślam reklamy. – Ale mogłaby pani występować, bo pani jest ładna – stwierdził krótko ostrzyżony chłopaczek, mierząc Magdę spojrzeniem. Dwaj inni chłopcy zachichotali. – Co się śmiejecie? – oburzyła się czarnulka. – Pewnie, że pani mogłaby występować w telewizji! Da mi pani autograf? – Mnie też! – poprosiła dziewczynka w niebieskim dresie. – I mnie… – nieśmiało odezwała się blondyneczka w okularkach. – Autograf? – zdziwiła się Magdalena. – Przecież wiecie, że nie

występuję w telewizji ani nie jestem poetką. – Ale wymyśliła pani wyliczankę! I chodziła pani do naszej szkoły. – Czarnulka podsunęła Magdalenie kartkę i długopis. – Bardzo panią proszę. – A co ty zrobisz z tym autografem? – spytała zaskoczona sytuacją Magda. – Wkleję do pamiętnika – odpowiedziała czarnulka bez zastanowienia. – A ja oprawię w ramkę i powieszę na ścianie – oznajmiła blondyneczka w dresie. – Pani ci nie pozwoli – odezwał się krótko ostrzyżony chłopaczek. – Pani nie pozwala robić dziur w ścianach. – Ale u mnie nad łóżkiem jest gwóźdź w ścianie, więc pani Ania się zgodzi. – U mnie nie ma gwoździa – zmartwiła się blondyneczka. – Ale ja mam taką stojącą ramkę do zdjęć, to postawię sobie na szafce. Magdalena nieczęsto czuła się głupio, ale tym razem naprawdę nie wiedziała, jak się zachować. Zażenowana, podpisywała kartki dzieciakom, mając nadzieję, że nie zjawi się nikt z personelu i nie zapyta, co się tutaj dzieje. Podpisała ich chyba z dziesięć, bo nagle wszyscy z grupy (nawet ci chichoczący chłopcy) chcieli mieć jej autograf, a dziewuszka w niebieskim dresie podsunęła aż trzy kartki. – Bo proszę pani, jeszcze dla moich dwóch przyjaciółek, one też na pewno by chciały, ale mają ospę i taką straszną wysypkę i całe są w białe kropki, bo pani pielęgniarka smaruje je takim czymś i nie wolno ich wcale odwiedzać, ale izolatka jest na parterze, więc one otwierają okno, jak nikt nie widzi, i sobie wtedy gadamy. – Tam jest izolatka? – Magda wskazała przedostatnie okno po prawej stronie. – Tak, tam – potwierdziła dziewuszka. – Pani leżała w izolatce? – No jasne. Też gadałyśmy przez okno, podawałyśmy sobie liściki, a dziewczyny przynosiły mi cukierki. – Liściki? Ale fajny pomysł! – ucieszyła się dziewczynka w niebieskim dresie. – A miała pani ospę? – spytała czarnulka.

– Ospę? Nie… – Bo pani Agnieszka mówi, że teraz pewnie wszystkie się pochorujemy, a ja nie chcę. Podobno ta wysypka strasznie swędzi, a jak się rozdrapie, to potem blizny zostają. A ja chcę zostać modelką, więc nie mogę mieć żadnych blizn. – A Kinga to była w izolatce, jak miała zapalenie opon mózgowych, ale tylko jeden dzień, bo potem ją zabrali do szpitala. A pani na co leżała? – dopytywała dziewuszka w dresie. Od kiedy Magda jest w ośrodku, ani razu nie była chora. Ale dzisiaj bardzo chciałaby zachorować. I pójść do izolatki. Dzisiaj nie chce spać w swoim łóżku. Gdyby tak mama mogła ją zabrać do domu… Lecz mama przyjedzie po nią dopiero pojutrze. Pozostaje więc izolatka. Samej byłoby tam trochę straszno, ale Marysia ma grypę żołądkową i leży w izolatce od wczoraj. Tylko co tu wymyślić, żeby pani pielęgniarka ją tam zabrała? Magda dotyka swojego czoła. Mama zawsze tak sprawdza, czy ktoś ma gorączkę. Czoło nie jest ani ciepłe, ani zimne, jest takie jak ręka. Zwyczajne. Magda patrzy w lustro. Jest blada. I ma sińce pod oczami. Chyba nawet trochę boli ją głowa. I właściwie wcale nie chce się jej jeść. W czasie obiadu bez specjalnych wyrzeczeń odsuwa talerz z zupą, nawet jej nie próbując. – Czemu nie jesz? – pyta pani Helenka. – Niedobrze mi – krzywi się Magda. – Brzuch mnie boli. Teraz pani Helenka dotyka czoła Magdy, a potem gładzi ją po włosach. – Po obiedzie pójdziemy do pani pielęgniarki. Pielęgniarka podaje Magdzie jakieś krople. Są tak ohydne, że Magda nawet nie musi się zmuszać, żeby zwymiotować. Ledwie zdąża dobiec do łazienki. – Zostawimy ją w izolatce – mówi pani pielęgniarka. – Mam nadzieję, że to grypa żołądkowa, a nie zatrucie. Wczoraj Marysia, dzisiaj Magda… – Też mam taką nadzieję – wzdycha pani Helenka. – Ale inne dzieci na razie czują się dobrze. Z Marysią w izolatce jest fajnie. Grają w chińczyka, wygłupiają się, opowiadają kawały. A dziewczyny wrzucają im przez okno cukierki

i listy… – To na co pani leżała w tej izolatce? – powtórzyła pytanie dziewczynka. – Brzuch mnie bolał. – Mnie też często boli – odezwała się blondyneczka w okularkach – ale pani Agnieszka mówi, że brzuszek i główka to szkolna wymówka, i każe mi iść do szkoły. Kiedy wreszcie dzieciaki pobiegły na lekcje, Magdalena posiedziała jeszcze chwilę na ławce, przeczytała esemesa, który przyszedł, gdy podpisywała kartki, i od razu go skasowała. Nie znosiła reklamowych śmieci. Zrobiła kilka zdjęć, wrzuciła komórkę do torebki i weszła do budynku. Stukanie jej obcasów odbijało się echem w pustym korytarzu. Miała wrażenie, że ten dźwięk rozbija jakiś zastały porządek, ale czym on jest i czy dotyczy tego miejsca, czy też raczej jej samej, tego nie potrafiła określić. Magdalena nie była osobą nadmiernie refleksyjną. Zazwyczaj działała pod wpływem impulsu i, jeśli tylko nie było to konieczne, nie wracała do przeszłości, i nie zastanawiała się, co przyniesie przyszłość. Od kiedy opuściła ośrodek jako dziecko, nie była tu nigdy. Nie czuła potrzeby, by wracać. Ale teraz, gdy w butach na wysokich obcasach szła korytarzem, po którym kiedyś biegała w tenisówkach, coś ściskało ją w gardle. A pociągając usta błyszczykiem przed wejściem do sekretariatu, przypomniała sobie, jak z dziewczynami pomalowały się kiedyś znalezioną na spacerze szminką. Nie szło im to malowanie, wycierały i poprawiały po kilka razy, ciągle niezadowolone z efektu, a potem wymalowane poszły do świetlicy odrobić lekcje. – Dziewczynki, co wyście z siebie zrobiły! Wyglądacie jak wampirzyce po kolacji! – zawołała pani Helenka na ich widok, a chłopaki wybuchnęli śmiechem. A innym razem Ewa przywiozła z domu lakier i wszystkie pomalowały sobie paznokcie. I potem chowały te ręce, żeby pani nie zauważyła. Ale pani Helenka była lepsza niż Sherlock Holmes. Tym razem nie skomentowała, tylko przyniosła zmywacz do paznokci, waciki

i powiedziała: – Macie dziesięć minut na doprowadzenie się do porządku. Tak, pani Helenka była dobrym detektywem. Nie dało się przed nią ukryć pomalowanych paznokci, nieodrobionych lekcji, posikanego prześcieradła, zapłakanych oczu i tęsknoty za domem. Kiedy trzeba było, pocieszyła i przytuliła, a gdy sytuacja tego wymagała, potrafiła porządnie nakrzyczeć i ukarać. Drzwi sekretariatu otworzyły się tak gwałtownie, że Magdalena aż odskoczyła. – Przepraszam – powiedziała szykująca się do wyjścia kobieta. – Nie przypuszczałam, że ktoś tu stoi. Pani do mnie? – Chyba tak. Jestem absolwentką ośrodka. Magdalena Czupryniak – przedstawiła się. – Niestety, nie mogłam być na jubileuszu, więc przyjechałam teraz. Chciałam powspominać dawne czasy, zobaczyć, co się zmieniło. Podobno jest tu jakaś izba pamięci. – Jest od niedawna. Chce pani zobaczyć? – Oczywiście. Jeżeli tylko można… – Pewnie, że można. Proszę za mną. – Sekretarka sięgnęła do wiszącej na ścianie skrzyneczki po klucz, po czym zaprowadziła Magdalenę na pierwsze piętro. Przechodząc obok uchylonych drzwi toalety, usłyszały płacz. – Chwileczkę, sprawdzę, co się dzieje. – Sekretarka zajrzała do środka. W kącie na podłodze siedziała skulona dziewczynka. Mogła mieć jakieś siedem, może osiem lat. Wycierała zapłakaną twarz w rękaw. Kobieta przykucnęła obok małej. – Co ci się stało, Karolinko? – Ja chcę do mamy! – Dziewuszka rozpłakała się jeszcze mocniej. – Mama przyjedzie już niedługo. Pamiętasz, jaki dzisiaj dzień? – spytała sekretarka, uspokajająco głaszcząc dziewczynkę. – Śro… środa – wyszlochała Karolinka. – No widzisz, już środa. A mama przyjedzie w piątek. To jeszcze ile dni zostało? – Dwa… To dłuuu…go… strasznie długo… – Zobaczysz jak szybko miną te dwa dni. Ani się obejrzysz i mama

już będzie. A cukierki czekoladowe lubisz? – Lu… lubię… – No to weź cukierka, umyj buzię i leć na lekcje. Zobaczysz, że w klasie czas ci szybciej minie, niż gdybyś tak siedziała i czekała, kiedy mama przyjedzie. – Czasami to aż serce się kraje, kiedy się patrzy na te dzieciaki – westchnęła kobieta, odprowadzając wzrokiem znikającą za drzwiami klasy Karolinkę. – Ale co zrobić… Mus to mus. Zawsze noszę w kieszeni cukierki, bo nigdy nie wiadomo, kiedy się mogą przydać. A izba pamięci jest tutaj. – Wskazała ostatnie drzwi na końcu korytarza. – Kiedyś była tu klasa – powiedziała Magda, wchodząc do świeżo odnowionej sali pełnej zdjęć, kronik, prac uczniów i innych pamiątek. – Tak, ale niedawno wyremontowaliśmy pomieszczenia na poddaszu i rozmieszczenie sal trochę się pozmieniało. To ja już panią zostawię. Proszę sobie spokojnie wszystko pooglądać, a potem zamknąć salę i przynieść klucz do sekretariatu. Aha, i bardzo proszę o wpis do księgi pamiątkowej. – Sekretarka wskazała grubą księgę leżącą na stoliku przy drzwiach i wyszła. Magdalena została sama. W ciszy słychać było jedynie tykanie ściennego zegara. Magda pamiętała ten zegar. Wisiał w tym samym miejscu. Ileż to razy wpatrywała się w niego w czasie lekcji, nie mogąc doczekać się dzwonka. A gdy usłyszała coś o jakiejś dziewczynce, która umie przemieszczać przedmioty siłą woli, przez całą lekcję nie odrywała prawie wzroku od zegara, mając nadzieję, że jej też się uda i wskazówki zaczną przesuwać się choć trochę szybciej. Ale one nie tylko nie przyśpieszyły, ale nawet jakby zwolniły, bo Magdzie strasznie wtedy czas się dłużył. I jeszcze na dodatek dostała uwagę do dzienniczka, że nie wie, co się dzieje na lekcji. Poza zegarem wszystko się tu zmieniło – rolety na oknach, nowe meble, ściany całe w gablotach. Magdalena podeszła do gablot ze zdjęciami. Zza szyb spoglądały na nią twarze setek dzieci, które przewinęły się przez ośrodek. Fotografie uporządkowano chronologicznie i podpisano datami, wiadomo było więc od razu, gdzie szukać.

Odnalazła siebie na trzech. Jedno z jakiegoś harcerskiego ogniska, drugie z balu przebierańców, a trzecie z zakończenia roku szkolnego. Uśmiechnęła się na widok fryzur dziewczynek. Wszystkie miały kitki i kokardy. Magda doskonale pamiętała uczucie ulgi, które pojawiało się, kiedy wieczorem ściągała gumkę z włosów. Ale rozpuścić je w dzień było nie do pomyślenia. Nawet na zdjęciu z balu przebierańców czarodziejki, wróżki i królewny miały związane włosy. Magda była kotem i też miała kitkę. Obok niej stała Marta – wróżka, z tyłu Marysia – Indianka, a zaraz za nią oblepiona dzieciakami pani Helenka. Zawsze przy robieniu zdjęć wszyscy chcieli stać koło wychowawczyni. Magda oglądała zdjęcia, usiłując przypomnieć sobie imiona koleżanek i kolegów. Nie wszystkie pamiętała. „Poszczęściło się nam wszystkim trzem” – pomyślała, patrząc na przebraną za anioła Ankę i stojącą obok niej Gośkę w stroju wiewiórki. Obie już nie żyły. Anka, która miała zanik mięśni, umarła kilkanaście lat temu, a chora na serce Gośka jeszcze wcześniej, nawet podstawówki nie zdążyła skończyć. Tymczasem one trzy – Magda, Maria i Marta – obecnie właściwie były zdrowe. No, może przeziębiały się częściej niż inni. Ale cóż to było wobec ciągłych chorób w dzieciństwie. Wszystkie miały kłopoty z układem oddechowym. Magda była nawet zagrożona gruźlicą, a jej mama bardzo się tym przejmowała, ponieważ dwie ciotki zmarły na gruźlicę, a trzecia ledwo przeżyła. Dlatego gdy lekarz zaproponował miejsce w ośrodku dla Magdy, jej mama przyjęła to jak zbawienie, licząc, że leczenie klimatyczne, zabiegi i stała opieka lekarska uchronią córkę przed chorobą. I rzeczywiście Magda nigdy na gruźlicę nie zachorowała. Na tych trzech fotografiach Magda nie zauważyła nikogo więcej z personelu. Przyjrzała się innym zdjęciom. Panią Lucynę znalazła na czterech. Najnowsze z nich zrobiono piętnaście lat temu. Jej męża nie było na żadnym. Magda nie pamiętała, jak się nazywał. „Piętnaście lat to strasznie dawno, ale może pracuje tu jeszcze ktoś, kto ich zna” – pomyślała Magdalena, przechodząc do następnych eksponatów. Rzuciła okiem na prace uczniów – jakieś gobeliny, makatki, rysunki, obrazy, rzeźby, metalowe świeczniki; przejrzała kroniki, lecz

nie natrafiła na żadną wskazówkę, aż wreszcie na ostatnim stoliku, tuż obok księgi pamiątkowej znalazła skarb – księgę personelu, a w niej nazwiska wszystkich, którzy byli zatrudnieni w ośrodku, oraz informacje, na jakich stanowiskach pracowali i w jakich latach. A wszystko uporządkowane alfabetycznie. Trochę trwało, zanim Magda trafiła na ludzi, których szukała: Lucyna Wieczorek – kucharka, Józef Wieczorek – konserwator. Rzeczywiście, teraz sobie przypomniała, że wołano na niego Ziutek. Odeszli z pracy piętnaście lat temu. Zaczęła przeglądać księgę w poszukiwaniu osób, które zetknęły się z małżeństwem Wieczorków i pracują w ośrodku do dziś. Zapisała dwa nazwiska: Alina Szyszka – sekretarka i Małgorzata Sarniuk – pracownik fizyczny. Kiedy chowała notes, zadzwonił dzwonek na przerwę. Magda wpisała kilka słów do księgi pamiątkowej, zamknęła salę i poszła do sekretariatu. Sekretarka kończyła właśnie jeść kanapkę. – I jak tam? – spytała, przełknąwszy ostatni kęs. – Odnalazła pani znajome ślady? – Tak, oczywiście. Cieszę się, że tu przyjechałam. Dziękuję bardzo. – Magdalena położyła klucz na biurku. – A pamięta pani może panią Lucynę Wieczorek? Ona była tu kucharką. – No pewnie, że pamiętam. Po jej odejściu kuchnia zupełnie zeszła na psy. Ale takiej Lucynie to i trudno dorównać. Z niczego potrafiła wyczarować arcydzieło kulinarne. – Pamiętam kluchy na parze – rozmarzyła się Magda. – Takie niesamowicie puszyste, najlepsze, jakie jadłam. – A pierogi… – Pierogi też były super… Ja bardzo chciałabym odnaleźć panią Lucynę i podziękować jej. I to nie tylko za kluchy i pierogi. Bo wie pani, miałam siedem lat, kiedy tu trafiłam. Pewnie tyle samo, co ta dziewuszka w łazience. A pani Lucyna niejeden raz mnie pocieszała, przynosiła ciastka… – Magdalena kłamała jak z nut, patrząc sekretarce prosto w oczy. Kłamstwo nigdy nie sprawiało jej trudności. – Jej mąż też tu pracował. Sklejał nam czasem jakieś zabawki, naprawiał zamki u kurtek…

– A, Ziutek! Nasza „złota rączka”! Oj, szkoda go, naprawdę. Ten konserwator, który jest teraz, wciąż oddaje coś do naprawy na zewnątrz i jeszcze to elektryka każe wezwać, to znów hydraulika. A Ziutek wszystko robił sam, żadni fachowcy nie byli mu potrzebni. – A co mu się stało? – Ziutkowi? – zdziwiła się sekretarka. – No tak, panu Wieczorkowi – potwierdziła Magda. – A dlaczego miałoby mu się coś stać? – No… mówiła pani, że go szkoda. – A tak, rzeczywiście tak powiedziałam. Szkoda, że już u nas nie pracuje. Razem z Lucyną odszedł. Mieszkanie dostali po babce czy ciotce i jakimś dzieckiem się mieli zaopiekować. Jako rodzina zastępcza. Lucyna się wtedy tak cieszyła, bo jakoś własnych dzieci mieć nie mogli. I z mieszkania też się cieszyła, bo tu mieszkali w maleńkim służbowym pokoiku. Gdy tylko znaleźli pracę bliżej domu, to się zaraz zwolnili. Ciekawe, jak tam teraz sobie żyją. – A czy pani może wie, gdzie mogłabym ich szukać? – Nie mam zielonego pojęcia. – A może ktoś inny z pracowników mógłby mi pomóc? – Magdalena nie dawała za wygraną. – Tak bardzo pani zależy? – Sekretarka spojrzała na nią uważnie. – Bardzo. Małgorzata Sarniuk myła właśnie okno na pierwszym piętrze. Po wysłuchaniu Magdaleny zmierzyła ją podejrzliwym spojrzeniem. – Lucyna Wieczorek i ciasteczka? Aż mi się wierzyć nie chce. Ale czasami ludzie się zmieniają. Może dopiero później zrobiła się taka zgorzkniała… A kiedy zdecydowała się, że weźmie to dziecko (bo tam jakaś babka umarła, która opiekowała się dzieckiem swojej córki czy siostrzenicy, nie pamiętam, jakaś piąta woda po kisielu dla Ziutka), i przyszła mi o tym powiedzieć, od razu poznałam, że coś się stało, coś dobrego, bo Lucyna była taka… jakby jakieś światło w sobie miała. I na dzieciaki przestała burczeć, a czasami nawet pogłaskała które młodsze. To może i kiedyś była inna, chociaż wcale mi to do Lucyny nie pasuje. Ale gdzie się przeprowadziła, to nie wiem. – Może chociaż ulicę albo dzielnicę pani zna? – Magdalena nie

poddawała się tak łatwo. – Pewnie i mi mówiła, ale nie pamiętam. Przecież to już… – zastanowiła się chwilę – kilkanaście lat minęło. Tak szybko minęło… – westchnęła. – Gdyby pani się coś skojarzyło, to ja zostawię mój numer telefonu, dobrze? – Magdalena zrobiła minę, dzięki której ostatnio w urzędzie załatwiła od ręki zaświadczenie, chociaż zazwyczaj czeka się na nie dwa tygodnie. W tym wypadku mina też okazała się skuteczna. – Jakby co, zadzwonię – obiecała Małgorzata Sarniuk, chowając wizytówkę do kieszeni roboczego fartucha. – Proszę pani, proszę pani! – Zadyszana sprzątaczka dogoniła Magdalenę, gdy ta otwierała właśnie drzwi samochodu. – Wojska Polskiego! Ulica Wojska Polskiego! Gdzieś w pobliżu tych dużych delikatesów! Lucyna czasami jeździła tam po wędliny i cieszyła się, że jak się przeprowadzi, to będzie miała blisko. * Maria sprawdziła ostatni test, oceniła go na dobry plus i z westchnieniem ulgi rzuciła długopis na biurko. Właściwie powinna jeszcze sprawdzić kartkówki drugiej „be” (przyzwyczaiła uczniów, że sprawdziany oddaje na następnej lekcji), ale dzisiaj nie miała ochoty już dłużej siedzieć nad uczniowskimi wypocinami. Fakt, że jej się nie chciało, nie był niczym nadzwyczajnym, nadzwyczajne natomiast było to, że tym razem wyjątkowo nie próbowała przemóc tej niechęci, tylko poddała się jej bez najmniejszego oporu. „Ciekawe, jakie miny będą miały jutro dzieciaki, kiedy dowiedzą się, że nie sprawdziłam” – pomyślała, czesząc włosy przed lustrem. Sięgnęła do szafki z kosmetykami. Na co dzień używała jedynie pudru i tuszu do rzęs, więc chwilę trwało, zanim znalazła kredkę do oczu, cienie i pomadkę. Chciała wyglądać inaczej niż zwykle. Chociaż troszeczkę inaczej… Bo i inaczej się czuła. Od tamtego spotkania z dziewczynami w Piwnicy pod Liliowym Kapeluszem coś się zmieniło. Tak jakby odrobinę zelżał niewidzialny gorset opasujący jej ciało. Nosiła go od tak dawna.

Nawet nie umiałaby powiedzieć, od kiedy. Czasami ściskał ją tak mocno, że z trudem łapała oddech. Zdarzały się takie momenty, gdy bała się, że się udusi, albo budziła się, mając wrażenie, że coś zgniata jej klatkę piersiową. Kilka razy była u lekarza, robiła różne badania. – To tylko nerwica – powiedział lekarz, obejrzawszy wyniki – nie ma się czym przejmować. Teraz takie czasy, że każdy coś ma. Proszę brać magnez, w razie potrzeby jakieś ziołowe tabletki uspokajające i przede wszystkim unikać stresu. Diagnoza oddaliła wizję poważnej choroby, a ziołowe tabletki, które od tej pory Maria nosiła w torebce, czasami pomagały, a czasami nie. „Teraz każdy coś ma” – pocieszała się, gdy znowu było jej ciężko oddychać. Jakiś czas temu trudności nasiliły się i Maria nawet zastanawiała się, czy po raz kolejny nie wybrać się do lekarza, ale ostatnio było dużo lepiej. Od tamtego wieczoru w Piwnicy pod Liliowym Kapeluszem… Nie potrafiła określić, co było przyczyną tej zmiany, ale poprawę odczuwała wyraźnie. Roztarła kreskę na powiekach, nałożyła leciutką warstwę cieni, chusteczką higieniczną zebrała z ust nadmiar pomadki. Makijaż był ledwie widoczny, ale dla Marii było to pogranicze ekstrawagancji. A już zdecydowanie ekstrawaganckie wydawało jej się to, co za chwilę zamierzała zrobić. Bo przecież nigdy nie chodziła sama do kawiarni. Usiądzie przy stoliku, zamówi kawę i co dalej? Musi się czymś zająć. Przecież nie będzie sprawdzać klasówek. Książka… tak, książka to dobry pomysł. Wrzuciła do torby nową Jodi Picoult, chociaż właściwie było jej obojętne, co wrzuca. Maria lubiła czytać, ale tym razem książka miała być tylko rekwizytem. Właściwie po co szła do Piwnicy pod Liliowym Kapeluszem? Chciała poczuć to miejsce. Pobyć tam sama. Bez Magdy i Marty. Bez koleżanek z kółka charytatywnego. Osobna. Nieprzynależąca do nikogo. Jak Małomówny… Nie chciała go tak nazywać, bo wydawało jej się, że w ten sposób wtłacza go w jakieś ramy, ale jak miała o nim myśleć, nie znając nawet imienia? Czasami bawiła się, próbując je odgadnąć, lecz żadne z imion, które przychodziły jej do głowy, jakoś do niego nie pasowało. Na drzwiach Piwnicy pod Liliowym Kapeluszem wisiała kartka.

Widząc ją, Maria przestraszyła się, że kawiarnia jest zarezerwowana, ale gdy podeszła bliżej, zobaczyła, że to zapowiedź spotkania autorskiego Rajmunda Krzysztofowicza. Nazwisko to nic jej nie mówiło, podobnie jak tytuł książki, której promocja miała odbyć się za godzinę w Piwnicy pod Liliowym Kapeluszem. „No, to mam jeszcze trochę czasu” – pomyślała, naciskając klamkę. Jej spojrzenie jak zwykle powędrowało do tamtego stolika w kącie. Był wolny. Ale tym razem Maria nie odważyła się tam usiąść. Zajęła miejsce przy stoliku obok i nie zastanawiając się wiele, zamówiła pierwszą z brzegu kawę oraz lody waniliowe z gorącymi malinami. Lubiła lody i na szczęście mogła je jeść bezkarnie. Nie wiedziała, co to diety odchudzające, nie musiała liczyć kalorii. Zawsze była szczupła. Czekając na swoje zamówienie, wyjęła z torby książkę, lecz nawet jej nie otworzyła. Chłonęła aromat kawy – bogaty, intensywny, współgrający z dźwiękami etnicznej muzyki i z kolażem wiszącym na ścianie. Z tym kolażem, w centrum którego znajdował się dziecięcy rysunek przedstawiający kobietę pod parasolem z tęczy. Krople deszczu spływały z tęczowego parasola, tworząc kolorowe kałuże, a bosa kobieta w ubraniu zielonym jak nadzieja uśmiechała się do Marii. Gdyby Maria miała nadać tytuł temu obrazkowi, nazwałaby go Preludium, bo nie mogła się oprzeć wrażeniu, że ogląda moment tuż przed. Że za chwilę ta kobieta zawiruje w tańcu, bosymi stopami rozchlapując wodę, i zadźwięczą jej bransoletki… To wrażenie było tak sugestywne, że Maria nie poczuła nawet zdziwienia, kiedy zadźwięczały, zaskoczyło ją tylko to, że kobieta na rysunku nadal tkwi w bezruchu. I dopiero kiedy zobaczyła przed sobą na stoliku kawę i lody, dotarło do niej, że to co słyszała, to dźwięk bransoletek Weroniki. – Dziękuję. Ależ ta kawa odurzająco pachnie. Zapatrzyłam się. – Maria ręką wskazała na kolaż. – Nie pani jedna. – Uśmiechnęła się Weronika. – Ten obrazek dostałam od znajomej sześciolatki, kiedy byłam w dołku, i powiesiłam go tutaj, żeby jak najczęściej na niego patrzeć. A potem zauważyłam, że goście oglądający kolaże zatrzymują się przy nim najdłużej. Poza tym, od kiedy tu wisi, ludzie dużo częściej siadają przy stoliku naprzeciwko niego.

– Niesamowite – powiedziała Maria, ale nie czuła potrzeby, żeby tę niesamowitość przeanalizować, rozłożyć na czynniki pierwsze, po prostu stwierdziła fakt i już. To było zupełnie do niej niepodobne. Zazwyczaj wszystko analizowała, szukała zależności, wyciągała wnioski, próbując uporządkować rzeczywistość, ująć życie w ramy, a życie, jak to życie, ciągle się z nich wymykało, za nic mając jej wysiłki. „Życie jest po to, żeby żyć” – Maria przypomniała sobie to filozoficzne stwierdzenie, które rzuciła jej pięcioletnia siostrzenica między drugim daniem a deserem podczas ostatniego niedzielnego obiadu. Teraz nad filiżanką aromatycznej kawy i pucharkiem lodów Maria gotowa była porzucić bliższe jej sercu, a może raczej głowie, „Myślę, więc jestem” i zgodzić się z małą Julką. Chłód lodów przyjemnie kontrastował z gorącymi malinami, kawa była wyśmienita. Maria popijała ją małymi łykami. Dobrze jej tu było. Sięgnęła po kredkę. Lewą ręką. A przecież od tylu już lat używała prawej. Jej babcia nie mogła znieść myśli, że wnuczka może być mańkutem, i kiedy zobaczyła, że Marysia rysuje lewą ręką, kazała jej nosić na prawym nadgarstku gumkę recepturkę, żeby zapamiętała, którą ręką ma rysować. Marysia posłusznie tę gumkę nosiła i przy babci brała kredkę prawą ręką, ale gdy nikt na nią nie patrzył, szybko przekładała ją do lewej. W szkole pani też zwracała jej uwagę i w końcu dla świętego spokoju Marysia nauczyła się pisać prawą. A teraz lewą ręką rysowała zielone, splątane esy-floresy, tak inne od uporządkowanych geometrycznych wzorów, którymi zwykle zapełniała kartkę, gdy nudziła się na radach pedagogicznych. Rodzinka z trójką dzieciaków w wieku przedszkolno-szkolnym skończyła jeść lody i na chwilę w Piwnicy zrobiło się pusto. Na chwilę tylko, bo zaraz zadźwięczał dzwoneczek nad drzwiami i do kawiarni weszły cztery roześmiane dziewczyny, a tuż za nimi młody mężczyzna o hiszpańskim typie urody. Dziewczyny usiadły przy stoliku niedaleko drzwi, a chłopak podszedł do Weroniki, która cała rozjaśniła się na jego widok. – Filip! Jak dobrze, że już jesteś! – Udało mi się wyrwać wcześniej. – Filip przytulił Weronikę,

przelotnie muskając ustami jej włosy. – W czym ci pomóc? – Dzięki, na razie w niczym. Jak widzisz, tłoku nie ma, a zaraz przyjdzie Karolina, więc powinnyśmy sobie poradzić. Zrób kawę, a ja tymczasem przyjmę zamówienie. Maria obserwowała tę scenę z uśmiechem. Fajnie wyglądali razem. Dzwoneczek zadźwięczał ponownie. Maria zarumieniła się jak pensjonarka. Spuściła głowę, żeby on tego nie zauważył. Nie musiała się obawiać. Małomówny nie zwrócił na nią uwagi. Od razu skierował się do baru. – Witam bohatera dzisiejszego wieczoru. – Weronika podała mu rękę. – Jak samopoczucie? Mężczyzna odmruknął coś niewyraźnie. – Będzie dobrze. – Uśmiechnęła się Weronika. – Zobaczysz. Filip jest na zapleczu, pokaże ci, gdzie leżą książki. Drzwi otworzyły się znowu. Dwie starsze panie upewniły się, że to tutaj to spotkanie autorskie, i długo zastanawiały się, gdzie usiąść, zanim wreszcie wybrały stolik blisko baru. Tuż za nimi weszła Karolina. Zjawiła się w samą porę, bo ludzie zaczęli się schodzić i obie z Weroniką miały mnóstwo roboty. Małomówny z Filipem wyszli z zaplecza, dźwigając stosy książek. Położyli je na stoliku Małomównego. – Trochę ludzi już jest – stwierdził Filip, rozglądając się po wnętrzu Piwnicy. – Przyniosę ci wodę, Rajmundzie. „Rajmund…” – powtórzyła w myślach Maria, sprawdzając, czy to imię do niego pasuje. Pasowało. Rzadko spotykane i nieco staroświeckie miało w sobie jakąś nutkę tajemniczości… Dopiero po chwili uświadomiła sobie, dlaczego Weronika nazwała Rajmunda bohaterem dzisiejszego wieczoru. Rajmund Krzysztofowicz! To promocja jego książki! Czasami Maria zastanawiała się, czym może się zajmować w życiu ten mężczyzna godzinami przesiadujący nad laptopem przy kawiarnianym stoliku, ale jakoś nic sensownego nie przychodziło jej do głowy. O pisarstwie nie pomyślała. Ale właściwie, dlaczego nie? – Przepraszam, czy tu wolne? – spytała starsza pani typem urody nieco przypominająca Beatę Tyszkiewicz.

– Wolne – odpowiedziała Maria i patrząc na nią, pomyślała, że jeśli kiedykolwiek się zestarzeje (aczkolwiek wydawało jej się to nieprawdopodobne), to chciałaby wyglądać podobnie jak ta staruszka albo któraś z dwóch towarzyszących jej koleżanek, a może sióstr czy też kuzynek, bo były do siebie bardzo podobne. Wszystkie trzy były w zbliżonym wieku, a ich ubiór cechowała klasyczna elegancja. Piwnica pod Liliowym Kapeluszem zapełniała się gośćmi. Przy dwóch stolikach były jeszcze pojedyncze wolne miejsca, ale Filip na wszelki wypadek wyniósł z zaplecza kilka dodatkowych krzeseł. Maria ścisnęła kciuki. Inaczej nie mogła mu pomóc. Widziała, że Rajmund się denerwuje. Rozglądał się po sali, nerwowo przełykając ślinę, co chwilę sięgał po szklankę z wodą, zerkał na zegarek, przekładał książki z miejsca na miejsce, nie bardzo wiedząc, co zrobić z rękami. – Bardzo serdecznie witam państwa w Piwnicy pod Liliowym Kapeluszem, no i oczywiście witam bohatera dzisiejszego wieczoru – Rajmunda Krzysztofowicza. To jego pierwsze spotkanie autorskie – zaczęła Weronika. – A spotykamy się w tym miejscu, ponieważ właśnie tutaj, przy stoliku, przy którym Rajmund teraz siedzi, rodziła się jego pierwsza książka. Godzinami przesiadywał w tym kącie, pracowicie stukając w klawiaturę, a niejednego stałego bywalca, i muszę przyznać, że mnie samą również, bardzo intrygowało, co on też tam wystukuje. Dziś już to wiem, miałam w ręku tę powieść, zanim jeszcze została wydana, przeczytałam ją jednym tchem i teraz trochę państwu zazdroszczę, że tę przyjemność mają państwo jeszcze przed sobą. A ja niecierpliwie czekam już na następną książkę Rajmunda. No, ale teraz oddaję już głos autorowi. – Są takie miejsca, gdzie dobre myśli łatwiej odnajdują człowieka… – zaczął drżącym głosem Rajmund. Maria mocniej zacisnęła dłonie. I może to pomogło, a może pomogło coś innego, w każdym razie z każdym następnym słowem głos mężczyzny nabierał pewności. – Dla mojego bohatera, tak samo jak i dla mnie, takim miejscem stała się pewna kawiarnia. I dlatego bardzo się cieszę, że spotykamy się dzisiaj właśnie tutaj, w Piwnicy pod Liliowym Kapeluszem, w miejscu, gdzie wszystko się zaczęło…

Dopiero gdy zabrakło jej powietrza, Maria zdała sobie sprawę, że już od dłuższej chwili wstrzymuje oddech. Odetchnęła głęboko i mocniej ścisnęła kciuki. Paznokcie wbiły się w skórę, ale wcale tego nie czuła. Nie odrywała wzroku od Rajmunda. Oczy mu błyszczały, w głosie nie pozostał nawet ślad początkowej tremy i aż trudno było uwierzyć, że to ten sam człowiek, który godzinami przesiadywał samotnie przy kawiarnianym stoliku zanurzony w swoim własnym świecie. Uchylał teraz drzwi tego świata, a Maria nieśmiało zaglądała do środka. Czasami ich oczy spotykały się, a wtedy miała wrażenie, że Rajmund mówi tylko do niej… Chłonęła każde jego słowo, rejestrowała każdy gest i najdrobniejszą nawet zmianę mimiki, chcąc wyczytać z nich jak najwięcej. Kiedy przyszedł czas na pytania do autora, nie zadała żadnego. W głowie miała ich mnóstwo, ale każde z nich wydawało jej się zbyt intymne. A gdy zaczęła tworzyć się kolejka po książki i autografy, Maria odczekała, aż wszyscy się ustawią, i stanęła na końcu. W chwilę potem doszły jeszcze dwie dziewczyny. Marii głupio było przepuścić je ot tak, bez niczego, wyszła więc do łazienki, poprawiła makijaż, przypudrowała zarumienione policzki, wróciła i stanęła za dziewczynami. Tym razem się udało – była ostatnia. – Komu zadedykować? – spytał Rajmund. – Mam na imię Maria – odpowiedziała, powstrzymując się, żeby nie uciec wzrokiem. Patrzyła na jego ręce, kiedy wpisywał dedykację długopisem granatowym jak nocne niebo. Długie palce, krótkie, starannie przycięte paznokcie. „Ręce pianisty albo chirurga” – pomyślała. Pisał szybko. Drobne, pochylone w lewo litery układały się w słowa: „Marii, z nadzieją, że znajdzie w książce choć kilka słów dla siebie…”. – Dziękuję. – Odbierając książkę, przypadkowo dotknęła dłoni mężczyzny. Zarumieniła się i nie umiała powstrzymać odczuć i myśli, które pogalopowały krętymi ścieżkami tam, gdzie Maria wcale nie zamierzała się zapuszczać. Obawiała się, że to po niej widać. Że ktoś odkryje, co się z nią dzieje. Wybiegła więc na dwór. Przenikliwy chłód przypomniał jej o kurtce zostawionej na wieszaku w Piwnicy pod

Liliowym Kapeluszem. Wróciła. Ściągnęła kurtkę z wieszaka i dopinała ją drżącymi rękami, zmierzając do drzwi, gdy poczuła na plecach czyjś wzrok. Nie odwróciła się. Gwałtownie szarpnęła klamkę i znalazła się na dworze. Zimne powietrze chłodziło rozpaloną twarz, ale nie było w stanie ostudzić rozgorączkowanych myśli. Maria miała wrażenie, że stąpa po grząskim gruncie. Nie znosiła takich sytuacji. Myśląc „ja”, Maria nigdy nie brała pod uwagę swojego ciała. „Ja” według niej wiązało się z duchem, z intelektem. A ciało? Ciało było tylko przeszkodą. Od zawsze. – Nie mazgaj się! Masz być dzielna! – mówi tata, kiedy Marysia przybiega z podwórka z rozbitym kolanem. – To wcale nie boli. „A skąd ty to możesz wiedzieć, przecież to nie twoje kolano” – myśli buntowniczo Marysia, łykając łzy i przygryzając wargi, żeby nie syczeć z bólu, gdy tata będzie polewał ranę wodą utlenioną. Ale łzy kapią wbrew jej woli i znowu nie udaje jej się zasłużyć na pochwałę taty. Chciałaby być tak dzielna jak Iwona, ale nie potrafi. Iwona – kuzynka, rówieśniczka Marysi – łazi z chłopakami po drzewach, zawsze ma pełno siniaków i zadrapań, lecz wcale się tym nie przejmuje. A gdy rozcięła sobie czoło o kaloryfer i krew ściekała jej po twarzy, nawet nie zapłakała. – Zuch dziewczyna! – Tata spojrzał wtedy na Iwonę tak, że Marysia oddałaby wszystkie pieniądze ze swojej skarbonki i nową grę, którą dostała od babci, żeby tylko znaleźć się na miejscu Iwony. Nigdy się nie znalazła… Tata nigdy nie powiedział o niej: „zuch dziewczyna”. A przecież się starała. Tylko że kiedy bolało, nie umiała powstrzymać łez. – A gdybyś była żołnierzem i na wojnie pocisk urwałby ci rękę albo nogę, to co by było? Żołnierze takie rzeczy wytrzymują, a ty ryczysz przy byle skaleczeniu – denerwuje się tata, dezynfekując wodą utlenioną rozbite kolano. Tata zna się na ranach. I na żołnierzach. Jest przecież lekarzem wojskowym. Marysia chce nauczyć się wytrzymywać ból. Szczypie się z całych sił, aż zostają ślady na ręce, albo przekłuwa skórę igłą, myśląc, że w ten sposób przyzwyczai się do bólu. Ale kiedy zadaje go sobie sama, jest

inaczej. Wtedy jakoś mniej boli, a gdy się przewróci albo uderzy o coś, to bardziej. A Marysi ciągle się coś przydarza. I też ma pełno siniaków i zadrapań jak Iwona, tylko że Iwona obnosi je dumnie niczym blizny wojenne, a Marysia chowa je wstydliwie, żeby ukryć swoją nieporadność. Na dodatek jest chorowita i słaba. Kiedy dzieci na podwórku bawią się w berka, przeważnie ona jest berkiem. Bo najłatwiej ją złapać. A na wczasach w górach już pierwszego dnia przez Marysię tata musi skrócić zaplanowaną wcześniej trasę. Jest wściekły. I nie zabiera jej więcej na górskie wycieczki. Chodzi z Marysi bratem, a ona zostaje z mamą. Wybierają się na niedalekie spacery albo idą do miasta na lody. Marysia jest z tego nawet zadowolona. A mama? Mama chyba też. Kiedy taty nie ma z nimi, mama jest jakaś inna. Częściej się uśmiecha, gra z Marysią w warcaby albo śpiewa jej piosenki. Mama ma piękny głos, ale przy tacie nie śpiewa nigdy. Marysia podsłuchała kiedyś, jak ciotki mówiły, że zanim mama poznała tatę, to występowała w jakimś zespole, nawet mieli nagrywać płytę, ale tacie się to nie podobało i kazał jej wybierać: albo on, albo zespół. Mama wybrała jego… Czasami, gdy Marysia jest zła na tatę, wyobraża sobie, co by było, gdyby mama wtedy wybrała inaczej. Jaki byłby ich dom bez taty? I kto wtedy byłby jej tatą? Próbuje wyobrazić sobie tego innego tatę, ale to jest trudne. Właściwie to byłoby jej nawet wszystko jedno, czy tata byłby wysoki, czy niski, gruby czy chudy, jakie miałby włosy, oczy – to wszystko nie byłoby ważne. Chciałaby tylko, żeby czasami ją pogłaskał. I zauważył, że wreszcie nauczyła się wiązać buty. I żeby nie mówił, że nie boli, kiedy boli. I nie krzyczał na nią, że jest głupią niedorajdą albo mazgajem i nie nadaje się do wojska. I nie kazał jej za karę robić przysiadów tak długo, aż nogi drżały jej ze zmęczenia i nie miała siła siły wstać z kucek. Kiedy myśli o innym tacie, czuje się jakoś tak dziwnie. Bo to chyba złe chcieć innego tatę, niż się ma. Wie, że są dzieci, które wcale nie mają taty. Tak jak Maciek z przedszkola. To dopiero jest okropne. Ale kiedy tata za karę każe jej klęczeć z rękami podniesionymi do góry, to wtedy… wtedy Marysia trochę zazdrości Maćkowi. I myśli różne złe rzeczy o tacie.

A zaraz potem tatę zabiera pogotowie. Okazuje się, że ma zapalenie wyrostka i muszą zrobić mu operację. A Marysia jest pewna, że to przez nią. Przez te jej okropne myśli. Boi się, że tata umrze. A wtedy za karę zabiorą ją do więzienia. Jak sąsiada babci – starego Matysika, który siedzi za złodziejstwo. Babcia uszyła jego żonie taką spódnicę ze specjalnym paskiem, którą Matysikowa zakłada, gdy idzie w odwiedziny do więzienia i w ten pasek wsuwa kiełbasę dla męża. Marysia nie ma pojęcia, dlaczego musi ją tak ukrywać, ale na myśl o jedzeniu kiełbasy śmierdzącej papierosami jak Matysikowa robi jej się niedobrze. Na szczęście Marysia nie lubi kiełbasy. A zresztą w tym więzieniu to pewnie nawet mama nie chciałaby jej odwiedzać. Ani babcia. Gdyby dowiedziały się, że to przez nią umarł tata… A jakby zamknęli ją razem z Matysikiem… Nie, to niemożliwe, pewnie jest jakieś specjalne więzienie dla dzieci. A jeśli nie? Przerażona Marysia kuli się w kącie i gryzie rękaw bluzki, tłumiąc płacz, żeby tylko mama nie usłyszała. Z całych sił modli się, żeby tata wyzdrowiał, i tłumaczy Bogu, że przecież ona wcale nie chciała źle myśleć o tacie, tylko te myśli tak same do niej przychodziły. Na szczęście tata nie umiera, a po powrocie ze szpitala przez kilka dni nawet na nią nie krzyczy. Marysia myśli sobie wtedy, że może razem z tym wyrostkiem wycięli mu coś jeszcze, takie specjalne coś od krzyczenia. Ale niestety, kiedy tata całkiem wraca do zdrowia, znowu jest jak dawniej. A może nawet gorzej. Bo tata denerwuje się o byle co i ciągle wrzeszczy na Marysię i na mamę. Czasami Marysi wydaje się, że mama w obecności taty kurczy się, staje się coraz mniejsza i mniejsza, i boi się, że kiedyś mama może nawet całkiem zniknąć. Gdy tata wraca z pracy, mama podaje mu obiad, potem myje naczynia, parzy kawę, a on ogląda telewizję albo czyta gazetę, a kiedy czegoś chce, to woła: „Jadziu, daj mi długopis” albo „Jadziu, zrób mi herbatę”, a mama spełnia jego życzenie. Kiedy on zawoła, mama przerywa prasowanie, szykowanie kolacji, rozmowę telefoniczną czy co tam innego robi i biegnie do niego. Tata jest najważniejszy. Kiedyś, gdy w przedszkolu mieli narysować swoją rodzinę

w postaci zwierząt, Marysia narysowała tatę jako ogromnego czarnego kota. Zajmował pół kartki, miał długie wąsy i czerwone pazury. Sama nie wiedziała, dlaczego narysowała je czerwone, potem jej się to nie podobało, bo te pazury wyglądały jak we krwi, ale już nie poprawiała. A mama na tym rysunku była malutką szarą myszką, która tylko nosek wystawiała z norki. Pani długo patrzyła na ten rysunek. Tak długo, że Marysi przyszło do głowy, że narysowała coś niezwykłego i pani na pewno powiesi jej pracę na wystawie. Na tej lepszej wystawie, nie w sali, tylko na korytarzu, gdzie wszyscy rodzice mogli oglądać rysunki. Potem pani poprosiła, żeby Marysia opowiedziała jej o swoim obrazku i na koniec spytała: – A ty gdzie jesteś? – W norce – odpowiedziała, a pani coś sobie zanotowała na kartce i Marysia wiedziała już, że jej rysunek wcale nie pójdzie na wystawę. Może i dobrze, bo przynajmniej mama go nie widziała, a Marysia czuła, że mamie by się nie spodobał. Bo mama chyba nie chciałaby być myszką. Odtąd tata coraz bardziej przypomina jej kota. Kiedyś u babci na podwórku widziała, jak kot czatował przed wygrzebaną w ziemi norką. Siedział tam i siedział strasznie długo, aż wreszcie złapał mysz. A tata czatuje na Marysię i mamę. Czeka, aż coś im się nie uda. Marysia nie znosi, kiedy tata na nią patrzy, gdy ona coś robi. Tata nie odzywa się, ale chyba w myślach mówi: „Skuś baba na dziada” albo coś podobnego, bo pod wpływem jego spojrzenia w rękach Marysi łamią się kredki, herbata wylewa się z kubka a talerz niespodziewanie spada na podłogę. A Marysi zaczynają drżeć ręce i nie umie ich uspokoić. Tata złości się i krzyczy na nią, ale dziewczynce wydaje się, że jest też trochę zadowolony. Że wreszcie ją złapał. Że mu się udało. Marysia boi się taty. Boi się też jego kolegów, a kiedy tata urządza tak zwany męski wieczór, najchętniej uciekłaby z domu. Tata kupuje wtedy dużo wódki, mama cały dzień siedzi w kuchni i gotuje, a gdy goście przychodzą, to w całym domu śmierdzi bigosem, wódką i papierosami. Koledzy taty śmieją się strasznie głośno i okropnie

przeklinają. Czasami to tych przekleństw jest chyba więcej niż zwykłych słów. Marysia wszystko słyszy, chociaż siedzi zamknięta w swoim pokoju i wcale nie ma ochoty ich słuchać. A kiedy chce się jej siku, przemyka chyłkiem do łazienki, żeby tylko nie spotkać po drodze któregoś z „wujków” (tak tata kazał jej do nich mówić). Marysia nie znosi, gdy koledzy taty zadają jej pytania, mówią, że urosła, głaszczą ją i proszą, żeby powiedziała jakiś wierszyk albo zaśpiewała piosenkę. Najgorszy jest wujek Czesiek. Ma wielki, czerwony nos, plamy z potu pod pachami i zawsze głaszcze Marysię po policzku. Ręce śmierdzą mu papierosami, a Marysi robi się niedobrze z obrzydzenia. Boi się, że kiedyś tego nie wytrzyma i zwymiotuje prosto na jego buty i spodnie. Gdy zostawia ją wreszcie w spokoju, Marysia od razu biegnie do łazienki, żeby się umyć. Brzydzi się dotknąć policzka, szoruje więc twarz namydloną gąbką, porządnie, kilka razy, aż skóra robi się czerwona, a potem mocno wyciera ręcznikiem. Marysia nie cierpi wujka Cześka jeszcze bardziej, od kiedy zobaczyła go z mamą. Mama kroiła w kuchni ciasto, a on stał obok. I… Marysia nie mogła uwierzyć w to, co widzi, bo wujek nagle objął mamę i próbował ją pocałować. Mama odsunęła się i coś powiedziała, Marysia nie słyszała co, bo głośny wybuch śmiechu w salonie zagłuszył słowa. Usłyszała natomiast, co odpowiedział wujek Czesiek: – Pamiętaj, że to ode mnie zależy awans Ryśka. Marysia stała ukryta za wieszakiem w korytarzu, więc nie mogli jej widzieć. Zagryzła wargi. Chciała wiedzieć, co będzie dalej, a jednocześnie wcale tego nie chciała. I bała się, że mama albo wujek wyjdzie z kuchni i ją zobaczy. Cichutko, na palcach przemknęła do swojego pokoju. Serce jej waliło i czuła taki dziwny smak, jakby zjadła coś niedobrego. „Pamiętaj, że to ode mnie zależy awans Ryśka” – wujek powiedział to takim obcym głosem, zupełnie inaczej niż mówił do niej. Rysiek to tata. A awans? Co to jest awans? Marysia nigdy nie słyszała tego słowa i nie miała pojęcia, co może znaczyć. Nie wiedziała, czy ten awans to jest coś dobrego, czy też może coś złego, co grozi tacie. Bała

się zapytać mamę, bo mama mogłaby się domyślić, że ona wszystko widziała. Pani w przedszkolu też nie chciała pytać, bo może ten awans to jakieś brzydkie słowo albo takie specjalne słowo tylko dla dorosłych? Takie jak seks. Spytała kiedyś mamę, co to jest seks, ale mama zmieszała się i zmieniła temat. A Marysia zrozumiała wtedy, że dorosłych nie o wszystko można pytać. Ale jeśli nie mama i nie pani, to kto? Kto może jej powiedzieć, co to jest awans? Może Sebastian? Sebastian umiał przecież odpowiedzieć na każde pytanie pani i gdy tylko o coś pytała, od razu podnosił rękę. I znał takie różne trudne słowa, czasami to tylko pani rozumiała, co on mówi. – Sebastian, co to jest awans? – Awans? – Sebastian patrzy na cukierek w ręku Marysi. – A ty nie wiesz? Marysia przecząco kręci głową. – A jak ci powiem, to dasz mi cukierka? – Dam. – Awans to jest… – Sebastian milknie na chwilę. – Awans to jest taka choroba. – Choroba? – Marysia jest przestraszona. – Groźna? – Czy groźna? – zastanawia się Sebastian. – Czasami może być groźna, a czasami nie, to zależy. – A od czego zależy? – Cukierek – przypomina Sebastian, wyciągając rękę. Marysia podaje mu cukierek i czeka na odpowiedź, ale Sebastian zajmuje się cukierkiem. – Od czego zależy, czy ten awans jest groźny? – Marysia powtarza pytanie. – A masz jeszcze cukierka? – pyta Sebastian, mlaskając. – Nie mam. – No to ci nie powiem. Od tej pory Marysia ukradkiem obserwuje tatę, czy nie ma jakichś objawów choroby, ale nic nie zauważa. Tata nie ma gorączki, nic go nie boli i krzyczy na nią jak dawniej. I Marysia prawie już zapomina o tym awansie, kiedy pewnego dnia tata wbiega do domu, wołając:

– Dostałem awans! Słyszycie, dostałem awans! Tata wygląda na chorego – ma czerwone policzki i błyszczące oczy, ale mówi takim głosem, jakby się cieszył z tej choroby, i Marysia nie może tego pojąć. – Awans?! – Mama wybiega z kuchni. – Nareszcie! Tak się cieszę! Słyszysz, Marysiu, tata dostał awans! – Ale wyzdrowieje? – Co ty mówisz, Marysiu? Przecież tata jest zdrowy. Dostał awans! – Awans to nie choroba? – Okłamałeś mnie! Sebastian patrzy na Marysię zdziwiony. – Ja? – Awans to nie żadna choroba! To znaczy, że mój tata nie jest już porucznikiem, tylko kapitanem! I będzie miał cztery gwiazdki, i będzie więcej zarabiał! Sebastian ucieka wzrokiem, ale zaraz zaczyna się śmiać. – Uwierzyłaś mi? Naprawdę? Ale dałaś się nabrać! Śmiech Sebastiana, Jurka i Roberta ściga Marysię aż do huśtawek na drugim końcu przedszkolnego podwórka. Maria nie miała pojęcia, dlaczego rachunek telefoniczny, który wypadł spomiędzy kartek kupionej godzinę temu książki, poprowadził jej myśli takimi dziwnymi ścieżkami. Nie widziała żadnego związku. Czasami umysł płatał jej podobne figle. Odległe skojarzenia wymykające się świadomości stanowiły dla Marii wyzwanie. Zazwyczaj analizowała je, próbując rozgryźć powiązania. Ale w tym momencie dużo bardziej intrygował ją rachunek, który trzymała w ręku, i książka, w której go znalazła. Bo Marii trafił się egzemplarz szczególny. Ten, z którego Rajmund czytał. Znane ze spotkania fragmenty zaznaczono samoprzylepnymi karteczkami. A ponadto książka roiła się od podkreśleń, wykrzykników, znaków zapytania, i patrząc na nie, Maria wyobrażała sobie Rajmunda biorącego w ręce tę swoją pierwszą książkę pachnącą świeżym drukiem i nadzieją. Wyobrażała sobie, jak z ołówkiem w ręku pochyla się nad nią i czyta, momentami dumny z siebie, a momentami zaskoczony tym, co napisał.

Nie, wcale nie zamierzała oddawać mu tej książki. Przecież wpisał jej tam dedykację. Ale rachunek… Sto dwadzieścia pięć złotych do zapłaty, termin płatności za dwa dni, rachunek wystawiony na Rajmunda Krzysztofowicza. Rajmund… lubiła powtarzać w myślach jego imię. Zastanawiała się, jak on podchodzi do rachunków, czy płaci je terminowo, czy też nie przywiązuje do tego większej wagi. Maria wszelkie płatności regulowała zawsze przed terminem. Nie wyobrażała sobie, żeby się spóźnić choć jeden dzień. A gdyby dostała wezwanie do zapłaty… nie, to nie mieściło jej się w głowie. Możliwe, że ten rachunek, który trzymała teraz w ręku, został już opłacony przez Internet (dlatego nie miał żadnej pieczątki) i nie jest wcale Rajmundowi potrzebny. Możliwe. Ale możliwe jest i to, że wcale opłacony nie został, a Rajmund będzie go szukał albo zapomni o płatności. Maria musiała go oddać. Ale jak? Zanieść rachunek do Piwnicy pod Liliowym Kapeluszem? To nie był dobry pomysł, bo nie wiadomo, kiedy Rajmund się tam znowu zjawi. Wysłać pocztą? Za mało czasu – nawet priorytet mógłby dojść za późno. Ale na rachunku był przecież jego numer telefonu. Tylko czy to wystarczający powód, żeby zadzwonić? Co Rajmund sobie o niej pomyśli? – A co mi tam! – powiedziała na głos, żeby sobie dodać odwagi, i wyciągnęła z torebki telefon. – A niech tam sobie myśli, co chce! – Dzień dobry, Maria Staszewska. Pan mnie na pewno nie pamięta. – Maria czuje, że palą ją policzki. Mówi szybko, chcąc pokryć zmieszanie. – Byłam dzisiaj na spotkaniu autorskim. W książce, którą kupiłam, znalazłam rachunek telefoniczny wystawiony na pana nazwisko. Chciałabym go oddać. Na moment zapada cisza. Maria słyszy tylko swoje serce, które bije tak głośno, że pewnie i Rajmund je słyszy, i myśli sobie o niej: „co za głupia idiotka” albo coś podobnego, i Maria już chce rzucić słuchawkę, kiedy on mówi: – Maria… pewnie, że panią pamiętam. „Akurat pamięta! Dobry ma bajer” – myśli Maria, ale on dodaje: – Siedziała pani przy stoliku obok i podeszła po autograf ostatnia.

Czy da się pani zaprosić na kawę? * – Grzane wino poproszę – Maria mówi to z taką determinacją, jakby decydowała się na pierwszy w życiu skok ze spadochronem. I coś w tym jest. Bo przecież tę kawę, na którą ją zaprosił, wypili już dawno i rachunek też już mu oddała, a w domu ma do sprawdzenia jeszcze testy dwóch klas, więc powinna wracać, a nie zamawiać alkohol. Ale tak dobrze im się rozmawia… A kiedy momentami zapada milczenie, Maria wcale nie czuje się nim skrępowana. – Grzane wino… – powtarza Rajmund, ze zdziwieniem patrząc na Marię, a ona gorączkowo próbuje dociec, jaką popełniła gafę; może nie wypada zamawiać wina w towarzystwie dopiero co poznanego faceta, a może żadna z kobiet, które znał, nie pijała grzanego wina, ani ta, która znalazła go nieprzytomnego, kiedy nałykał się tabletek, ani te inne, w ramionach których szukał pocieszenia. Maria przeczytała książkę. Przeczytała ją jednym tchem wczoraj w nocy. I nie musiała pytać, żeby mieć pewność, że to książka autobiograficzna. Rajmund jest tym lekarzem, który nie mogąc uwolnić się od dręczącego poczucia winy z powodu śmierci pacjenta, próbował popełnić samobójstwo, a potem wreszcie odnalazł spokój w Piwnicy pod Liliowym Kapeluszem. – Wobec tego dla mnie też grzane wino – decyduje Rajmund i w tym momencie Maria czuje się rozgrzeszona. – Dwa razy grzane wino? – upewnia się Karola, zerkając ukradkiem na kobietę, z powodu której nieskłonny do zmian Rajmund zamówił nagle coś innego niż zwykle. Rajmund też patrzy na Marię. Znowu go zaintrygowała. Spodziewał się, że weźmie następną kawę albo herbatę lub też coś zimnego do picia, może jeszcze jakiś deser, ale grzane wino nie przyszło mu do głowy. W ogóle nie pomyślał o żadnym alkoholu. Rajmund ma pomysł na książkę, której bohaterami byliby klienci pewnej kawiarni, a ich upodobania smakowe i składane w kawiarni zamówienia stanowiłyby punkt wyjścia do charakterystyki każdej postaci. Przygotowując się do pisania, obserwuje gości Piwnicy pod

Liliowym Kapeluszem i bawi się w zgadywanie, co kto zamówi. Czasami udaje mu się zgadnąć, czasami nie. A Maria znowu wymyka się ze schematu. Kiedy wczoraj przed spotkaniem autorskim zastanawiał się, jaką przyjąć strategię – czy wyobrazić sobie publiczność jako główki kapusty, żeby pokonać tremę (tak radziła polonistka w podstawówce przed konkursem recytatorskim), czy też raczej szukać kontaktu wzrokowego ze słuchaczami, i rozglądał się, z kim ten kontakt ewentualnie mógłby nawiązać – zwrócił uwagę na siedzącą przy sąsiednim stoliku Marię. Zauważył ciasno spięte włosy, z których żaden nie śmiał wysunąć się z koka, surowy wyraz twarzy i sztywne ruchy. Wyglądała na nauczycielkę albo księgową. Pomyślał wtedy, że wolałby widzieć ją jako główkę kapusty. Ale gdy spojrzał na nią znowu w czasie spotkania, miał wrażenie, że widzi zupełnie inną osobę, że surowość i sztywność to tylko maska, pod którą ta kobieta ukrywa wewnętrzny żar. Jej wzrok przyciągał go jak magnes. Momentami mówił tylko do niej. A ona słuchała. Słuchała tak, jak nikt inny nie słuchał. Otulała go swoją uwagą niczym ciepłym, miękkim kocem. Gdy ludzie zaczęli ustawiać się w kolejce po książki, szukał jej wzrokiem. Zakręciła się w pobliżu, a potem gdzieś zniknęła, na szczęście za chwilę pojawiła się znowu. Podeszła ostatnia. Gorączkowo zastanawiał się, jakby ją zagadnąć, zatrzymać na chwilę, ale zanim coś zdołał wymyślić, odeszła. A potem zagadała go Weronika, jacyś ludzie o coś pytali, coś im tam odpowiadał, nawet nie mając okazji pogadać z Weroniką, czy wie, co to za kobieta. Z tym rachunkiem też go zaskoczyła. Przypadkowo dał jej własny egzemplarz książki i nie miał pojęcia, skąd wziął się tam rachunek telefoniczny, ale nawet gdyby o nim wiedział, nie przypuszczałby, że ona zadzwoni. Kiedy przed chwilą zaproponował, że może wymienić jej tę książkę na inny egzemplarz, powiedziała, że jej nie odda, że z zapiskami jest cenniejsza, a poza tym ma w niej dedykację. Żadnej innej książki nie chce. Chyba że jego następną powieść. Momentami sytuacja zdawała się Rajmundowi nierealna, bo

jeszcze nie zdążył przyzwyczaić się do myśli, że książka została wydana, a tu komuś zależy na egzemplarzu z jego notatkami. A na dodatek tym kimś jest kobieta… Intrygowała go. Zgadł, że jest nauczycielką, ale teraz wcale na nią nie wyglądała – oczy miała błyszczące, rysy jej twarzy złagodniały, przestała nerwowo zaciskać usta i tylko ten ciasno spięty kok stanowił wyraźny dysonans. Dysonans tak ostry, że Rajmundowi trudno było się z nim pogodzić. Patrzył na Marię, wyobrażając sobie, jak zdejmuje spinającą włosy klamrę i ciemne pasma rozsypują się na jej ramionach. Chciał wsunąć w nie palce, poczuć miękkość włosów i ciepło jej skóry… Próbował skupić się na rozmowie, ale ta wizja nie dawała mu spokoju. – Mogłabyś rozpuścić włosy? – spytał nagle, zaskoczony swoimi słowami niemal tak samo jak Maria. Nie przebrzmiały jeszcze, a już ich żałował, ale nie przychodziło mu do głowy, jak mógłby wybrnąć z tej sytuacji. Tymczasem ona milczała. Milczała tak przez chwilę, wbijając wzrok w stolik i nerwowo zaciskając palce. Wyglądała, jakby chciała uciec. Rajmund gorączkowo szukał pomysłu, jak ją powstrzymać. Ale zanim zdołał go znaleźć, Maria spojrzała mu w oczy. Powoli uniosła ręce. Uwolnione od klamry włosy miękko spłynęły na ramiona. * Dzień był zimny i ponury. Skuleni pod parasolami przechodnie przemykali ulicami, pragnąc jak najszybciej znaleźć się pod jakimś dachem. Kto nie musiał, nie wychodził z domu. Marta nie musiała. Nie miała nic do załatwienia w mieście. Żadnych zakupów, nic do wysłania na poczcie, żadnej książki do oddania w bibliotece. Przeanalizowała to wszystko dokładnie, szukając pretekstu, żeby wyjść. Nie znalazła. A jednak wyszła, zostawiając niedokończone prasowanie, mokre rzeczy w pralce, nieumytą filiżankę i poczucie obowiązku, które ciągle

kazało jej szukać jakiegoś zajęcia. W domu nie mogła się skupić, bo zawsze było coś do zrobienia. Nawet jeśli wydawało się, że wszędzie panuje idealny porządek, Marta wiedziała, że na szafie z pewnością już zdążył zebrać się kurz, podobnie jak za pralką i koszem na pranie, w szufladzie z dokumentami nagromadziły się stare rachunki, które niepotrzebnie zajmują miejsce, Igorowi oderwał się guzik przy koszulce, a kiedy już uporałaby się z tym wszystkim, to przecież mogłaby jeszcze upiec ciasto. Dla Igora i Krzyśka z dżemem truskawkowym (jej chłopcy uwielbiali truskawki w każdej postaci), a dla Klaudii, która była uczulona na truskawki, z wiśniowym. – A ty jaki dżem lubisz, mamo? – zapytał ją wczoraj Igor. Pytanie zaskoczyło Martę. – Ja? Nie zastanawiałam się nad tym. Jem, jaki jest. To prawda, przyrządzając jedzenie, nie myślała, co lubi. Wybierała potrawy, które smakowały jej rodzinie. Nie robiła szpinaku, bo dla siebie samej nie było warto. Gotowała natomiast zupę szczawiową, której nawet nie próbowała, flaczki, chociaż od samego zapachu robiło się jej niedobrze, i nóżki w galarecie, chociaż miała do nich uraz z dzieciństwa. Dziwnie się teraz czuła, idąc tak przed siebie bez celu, jakby była na wakacjach, chociaż właściwie to nie najlepsze porównanie. Bo wakacje Marta również traktowała zadaniowo. Trzeba było podejść do wypoczynku logistycznie, zaplanować, jak pokazać dzieciom kawałek świata, mieszcząc się w dostępnych funduszach, a potem sumiennie wykonać ten plan, łagodząc ewentualne rodzinne konflikty, a w chwilach wolnych między zwiedzaniem, wyprawami nad jezioro i wycieczkami znaleźć jeszcze czas na grę w scrabble, chińczyka, badmintona. O ile scrabble z Klaudią i Krzyśkiem były całkiem fajne, do chińczyka Marta podchodziła bez specjalnego entuzjazmu, ale i bez poświęcenia, o tyle badminton z Igorem, który dopiero uczył się grać, nie należał do przyjemności. Klaudia i Krzysiek wymigiwali się od tego, jak mogli, Marcie poczucie matczynego obowiązku nie pozwalało się wymigać. Nie pozwalało jej też na długi samotny spacer brzegiem morza (najwyżej na króciutki), bo co by oni bez niej w tym czasie

zrobili, ani na słodkie leniuchowanie z książką na leżaku, kiedy rodzina zamierzała zdobywać Szrenicę. Tak więc z wakacji Marta wracała nie tyle wypoczęta, co z poczuciem dobrze (lub mniej dobrze) wypełnionego zadania. Nie, nie czuła się teraz wcale jak na wakacjach, raczej jak na wagarach. Przenikliwe zimno wciskało się pod podszyty wiatrem płaszczyk, wilgotna mgła osiadała na włosach, ale Marcie to nie przeszkadzało. Marznąć z wyboru było zupełnie czymś innym niż marznąć z konieczności. Mijając kolorowe wystawy sklepów, myślami wracała do Piwnicy pod Liliowym Kapeluszem. Tamto spotkanie z dziewczynami, od którego minęły już ponad trzy tygodnie, zupełnie wybiło ją z życiowego rytmu. Zawodowe i domowe czynności, które do tej pory przynosiły jej satysfakcję, nagle przestały ją przynosić. Dlatego zostawiła pranie w pralce, brudną filiżankę i kilka pogniecionych koszul na rozłożonej desce do prasowania. Wiedziała, że gdy wróci do domu, będą w tym samym miejscu. Nikt za nią nie powiesi, nie umyje, nie wyprasuje. A właściwie mogła być pewna, że zastanie jeszcze większy bałagan, bo dzieciaki wrócą głodne z basenu, Krzysiek pewnie też, więc w kuchni czeka ją jeszcze pobojowisko po naprędce przygotowanej kolacji, a mokre stroje kąpielowe i ręczniki będą się kłębić w plecakach, dopóki ona nie przypomni dzieciom, żeby zrobiły z nimi porządek. O tylu rzeczach musiała pamiętać – rachunki, zakupy, szkoła, przedszkole, dodatkowe zajęcia dzieci, szczepienia, przeglądy dentystyczne, pranie, sprzątanie, gotowanie, remonty – no cóż, sama do tego doprowadziła. Ale dotąd jakoś specjalnie jej to nie przeszkadzało, dopiero teraz zaczęło ciążyć. Ciążyły jej też pytania, których wcześniej sobie nie zadawała: „Gdyby nie ta wpadka, czy dzisiaj byłaby żoną Krzyśka? A może jej życie potoczyłoby się zupełnie inaczej?”. Nie, nie chciała tak myśleć, bo przecież wtedy nie byłoby Igora ani Klaudii. Na myśl o córce poczuła ukłucie niepokoju. Jeszcze do niedawna nie miała z nią najmniejszych problemów.

Klaudia była grzeczna, bardzo dobrze się uczyła, mówiła, dokąd idzie i o której wróci, a gdy Marta miała coś do załatwienia, spokojnie mogła zostawić Igora pod jej opieką. Słuchając opowieści koleżanek z pracy o kłopotach z dorastającymi córkami, Marta wzdychała z ulgą, że jej to nie dotyczy. Ale od kilku miesięcy Klaudia stała się jakaś drażliwa, o byle co wybuchała płaczem, a już gdy zakochała się w tym chłopaku… Marta nie mogła zrozumieć, jak w ogóle jej córka mogła się w nim zakochać. Jędrek był przecież najgorszym uczniem i na dodatek największym rozrabiaką w klasie. Z wywiadówek Marta pamiętała jego matkę. Żal jej było tej kobiety. Ileż się ona musiała nasłuchać w szkole o swoim synu. Skurczona w ostatniej ławce, ze wzrokiem wbitym w blat, siedziała jak na szpilkach, oczekując, kiedy i przy jakiej okazji padnie nazwisko jej dziecka. Padało często. I nigdy nie były to dobre wiadomości. A ona za każdym razem, gdy je słyszała, przygryzała wargi i kurczyła się jeszcze bardziej. W takich chwilach Marta miała ochotę zdrowo potrząsnąć tym całym Jędrkiem. Czy on w ogóle zdawał sobie sprawę, jaki ból sprawia własnej matce? Po kilku latach (może to była czwarta klasa, może piąta) Karpielukowa przestała przychodzić na wywiadówki. Pewnie już miała dość… Marta nie zamierzała zaakceptować zauroczenia Klaudii i zupełnie nie mogła pojąć, co ta dziewczyna widzi w chudym, pryszczatym nastolatku o chmurnym spojrzeniu. Żeby jeszcze był przystojny albo sympatyczny, łatwiej byłoby to zrozumieć. Ale według Marty Jędrek nie miał w sobie niczego, zupełnie niczego, co mogłoby tłumaczyć zafascynowanie Klaudii. A może jej córka po prostu naczytała się baśni i uwierzyła, że potrafi zmienić żabę w księcia? Marta tak bardzo chciała zaoszczędzić jej rozczarowań. I całkiem zwyczajnie bała się o Klaudię. Próbowała ją przestrzegać, tłumaczyć, ale dziewczyna – jeszcze niedawno taka otwarta – w ogóle nie chciała rozmawiać. Marta nijak nie umiała do niej dotrzeć. Może dlatego, że już na samym początku popełniła błąd. Poważny błąd. Pamiętała tamtą sytuację dokładnie. To było sobotnie

przedpołudnie. Październikowe słońce zaglądało w okno kuchni, gdzie Marta drylowała śliwki do ciasta, popijając mocną kawę. W domu było cicho (i Krzysiek, i dzieci w wolne dni lubili sobie dłużej pospać), aromat kawy mieszał się z zapachem śliwek, a Marta pomyślała wtedy, że to jest taka chwila, którą chce zapamiętać. Bo przecież życie składa się z chwil lepszych i gorszych, a te dobre, takie jak ta, warto zachować gdzieś w pamięci na czarną godzinę. Tak sobie właśnie myślała, gdy do kuchni wsunęła się Klaudia – bosa, z resztkami snu w rozczochranych włosach, rozczulająca w tej kusej dziecinnej koszulce z Kłapouchym, pod którą rysowały się pączkujące piersi. – Mogę? – spytała, wskazując na stojącą na kuchence kafeterkę. – Możesz, ale tylko troszkę. – Marta tylko od święta pozwalała Klaudii pić kawę. Patrząc, jak córka dopełnia filiżankę dużą ilością mleka i wsypuje dwie czubate łyżeczki cukru, a po spróbowaniu jeszcze raz dosładza, pomyślała, że Klaudię pociąga nie tyle smak kawy, co rytuał kojarzący się jej z dorosłością. „Nie masz się co tak śpieszyć, maleńka, na wszystko przyjdzie czas” – nie powiedziała tego głośno, bo gdzieś na obrzeżach świadomości pojawiło się pytanie, czy naprawdę Klaudia za wcześnie wyrywa się ku dorosłości, czy też może ona sama wbrew prawu dorastania chciałaby jeszcze choć na trochę zatrzymać córkę w dziecinnym pokoju. – Mamo, czy w moim wieku miałaś chłopaka? – Klaudia wypowiada te słowa na jednym oddechu, ze wzrokiem utkwionym w filiżance, jakby na jej dnie spodziewała się znaleźć odpowiedź. – W twoim wieku? Chłopaka? – powtarza zaskoczona Marta, zastanawiając się, co odpowiedzieć. Klaudia podnosi filiżankę do ust. Opadające na twarz ciemne, falujące włosy przesłaniają rumieniec. – No wiesz… podobali mi się różni chłopcy, ale niekoniecznie ci, którym ja się podobałam. Chociaż był taki jeden… – Marta urywa, bo przed oczami pojawia jej się nagle Irek i ten obraz jest tak wyraźny, że aż trudno uwierzyć, żeby był tylko wytworem jej wyobraźni. – Mamo… – Klaudia czeka chwilę, ale Marta milczy. – No, mamo,

opowiedz! Obraz Irka rozpływa się powoli… – Byłam wtedy kilka miesięcy młodsza od ciebie – zaczyna Marta – a on na początku wcale mi się nie podobał. W ogóle nie domyślałam się, dlaczego na przerwach stoi pod naszą klasą, skoro ma lekcje zupełnie gdzie indziej. Dopiero koleżanki powiedziały, że o mnie wypytuje. Kiedyś na przerwie podał mi liścik z zaproszeniem do kina, ale nie chciałam iść. Codziennie czekał na mnie pod szkołą, więc zawsze wracałam do domu z koleżankami, żeby mnie nie zaczepiał. Ale on nie rezygnował. Zaczął się kręcić koło mojego domu. Wieszał mi batoniki na klamce, a o batoniki nie było wtedy łatwo. Odkładałam je na parapet na klatce schodowej. Nie wiem, czy on je zabierał, czy ktoś inny – w każdym razie znikały. Potem zaczął przynosić kwiaty. Trochę mi było ich szkoda, więc wkładałam je do wody, zanim wylądowały na tym samym parapecie, co wcześniej batoniki. Gdy więdły, Irek przynosił nowe. Poznawałam jego kroki na schodach, czasami obserwowałam go przez wizjer. Aż kiedyś… to był przedostatni poniedziałek przed wakacjami – nie mogliśmy się ich doczekać, bo zaczęły się straszne upały i nikomu w głowie nie była nauka – i właśnie tego dnia Irek wzbudził w szkole sensację. Na ręce miał opalone moje imię. – Co miał? – pyta Klaudia. – Zrobił szablon z napisem „Marta” i okleił sobie nim rękę od nadgarstka aż do ramienia, a potem się opalał. Siedział na słońcu dobrych parę godzin i cały był czerwony jak rak, oprócz tej jednej ręki, gdzie na białym tle widać było tylko czerwone litery. Skóra schodziła mu potem strasznie, ale kiedy taki poparzony od słońca spytał, czy pójdę z nim na lody, nie miałam serca odmówić. No i tak chodziliśmy potem przez całe wakacje. – To znaczy, że chodziliście ze sobą? – upewnia się Klaudia. – Właściwie można tak powiedzieć. – A całowaliście się? – Nie za dużo chcesz wiedzieć, Klaudio? – obrusza się Marta. – Mamo, powiedz… proszę…

– Z Irkiem nie. – A z kim? Marta przypomina sobie smak pierwszego pocałunku, nieporadnego, w pośpiechu, żeby nikt nie zobaczył. To było po urodzinach Izy. Olek – kuzyn Izy – odprowadzał ją wtedy do domu. Czuła się wyróżniona, bo on licealista, a ona ósmoklasistka zaledwie. Trzymał ją za rękę, niby żeby się nie przewróciła, bo ślisko. To był mroźny, styczniowy wieczór, ale Marcie wcale nie było zimno, tylko gorąco od tej jego ręki. Usta też miał gorące. Cała drżała, on myślał, że to z zimna, a Marta nie wyprowadzała go z błędu. – Biegnij do domu – powiedział (stali u niej pod bramą) – bo się przeziębisz, sarenko. Pobiegła, powtarzając sobie w myślach to jego „sarenko”, rozkładała ten wyraz na sylaby, liczyła spółgłoski i samogłoski, określała liczbę, rodzaj i przypadek, a w domu od razu pobiegła do łazienki. Oglądała w lustrze swoje usta, czerwieńsze niż zwykle, niby te same, ale jakieś inne, i przypomniała sobie baśń o śpiącej królewnie. A potem długo nie wychodziła z łazienki, bo bała się, że rodzice zauważą. Zobaczą, że się obudziła… – No, mamo… Marcie zdaje się, że to było tak niedawno, a teraz jej własna córka pyta o całowanie, przecież to jeszcze dziecko, zaledwie kilka nocy temu szukała w łóżku rodziców ratunku przed koszmarami, a w ogóle to ciągle jeszcze śpi z misiem (tym samym od przedszkola) i zbiera kolorowe karteczki. Zbiera je od pierwszej klasy, ma kilka segregatorów; moda na karteczki to zanika, to znowu wraca, koleżanki Klaudii już dawno się tym nie interesują, ale ona pozostaje wierna swojej kolekcji. Może ta koszulka z Kłapouchym trochę już na nią przykrótka i chyba nowy większy stanik trzeba będzie jej kupić, ale po co Klaudia miałaby śpieszyć się do dorosłości? Po co budzić się za wcześnie? Marta pamięta, jak dowiedziała się, że nie jest jedyną „sarenką”, i jak bardzo chciała wtedy cofnąć czas. Żeby Olek nigdy jej nie pocałował. Żeby ten pierwszy pocałunek był z kimś innym, z kimś, komu naprawdę będzie na niej zależało.

– Mamo, czy ty mnie w ogóle słyszysz? – A ty już się całowałaś? – Marta odbija piłeczkę. – Mamo, no co ty… – Klaudia się czerwieni. – Pytam o to samo, o co ty mnie pytasz. – Marta podaje córce śliwkę. – Spróbuj, są pyszne. – Mmm… – mruczy Klaudia z buzią wypchaną śliwką. Sok ścieka jej po brodzie. Ociera go dłonią i oblizuje palce. – A ty z kimś chodzisz? – pyta Marta, spodziewając się odpowiedzi przeczącej. Klaudia znowu się czerwieni. – Mhm… – mruczy, udając zajętą wydłubywaniem pestki z następnej śliwki. Marta patrzy na córkę z niedowierzaniem. – Znam go? – Mhm… – To chłopak z twojej klasy? – dopytuje Marta. Klaudia potwierdza skinieniem głowy. – Powiesz mi, kto? – Zgadnij. – Bartek… Sebastian… Tomek… Marcin… Mateusz… Dawid… – Marta wymienia imiona chłopaków, ale Klaudia za każdym razem kręci głową przecząco. – No, to ja już nie wiem. Poddaję się. Klaudia milczy. – No, powiesz mi, maleńka? – Marta obejmuje córkę. Klaudia spuszcza wzrok. Nerwowo obgryza skórki przy paznokciach. Wreszcie tak cicho, że Marta bardziej domyśla się, niż słyszy, szepce: – Jędrek… – Jaki Jędrek? – Marta pamięta tylko jednego Jędrka z klasy córki, ale to niemożliwe, żeby chodziło o niego, musi być jeszcze jakiś inny Jędrek. – No, Jędrek, przecież wiesz… – Karpieluk?! – No… – W oczach Klaudii jest prośba, ale Marta jakby tego nie

widziała. Wzburzenie nie pozwala jej kontrolować sytuacji. – Ten łobuz? Najgorszy uczeń w klasie? – Mamo! – Przecież sama mówiłaś, że ledwo zdał! Jędrek Karpieluk? No, nie! To już nie ma innych chłopaków na świecie? – Przecież ty go wcale nie znasz! – krzyczy Klaudia. – Nie muszę go znać. Wystarczy mi to, czego nasłuchałam się na wywiadówkach. A jego ojciec jest pijakiem. – Jędrek sobie ojca nie wybierał! – Niedaleko pada jabłko od jabłoni. Jeszcze cię życie tego nauczy. Nie chcę, żebyś się z nim spotykała. Marta nie może znieść spojrzenia Klaudii. Córka patrzy na nią, jakby nie mogła uwierzyć w to, co usłyszała. W jej wzroku pojawia się nagle jakaś obca twardość. Marta czuje, jak między nią a Klaudią wyrasta niewidzialny mur. Ale słów nie da się już cofnąć. – Jesteś niesprawiedliwa! – krzyczy Klaudia, trzaskając drzwiami swojego pokoju. Od tej pory skończyły się ich sobotnie poranne pogaduszki przy kawie. Właściwie Klaudia prawie przestała się do niej odzywać – „dzień dobry”, „do widzenia”, „wszystko w porządku”, „nic szczególnego”, „jak zwykle”, „nie ma o czym mówić”, „tak”, „nie” – Marta nie mogła sobie przypomnieć, kiedy córka powiedziała jakieś bardziej rozbudowane zdanie. Próbowała z nią rozmawiać, wytłumaczyć swoje obawy, ale dziewczyna uparcie milczała. Marta westchnęła i spojrzała na zegarek, żeby zająć myśli czymś innym. „Na pewno już wrócili z basenu, Igor niedługo powinien iść spać” – przypomniało matczyne poczucie obowiązku. Ale Marta je zignorowała i zamiast wracać do domu, szła dalej przed siebie, specjalnie się nie śpiesząc. To rzuciła okiem na jakąś wystawę sklepową, to znowu zatrzymała się przed plakatem informującym o imprezach w mieście. Wstąpiła do cukierni zwabiona zapachem świeżego ciasta i wyszła stamtąd po chwili z ciepłym pączkiem nadziewanym różaną konfiturą. Zlizując resztki lukru z warg, bezskutecznie próbowała sobie przypomnieć, kiedy ostatnio jadła ciastko na ulicy.

Z każdą chwilą coraz bardziej czuła się jak na wagarach. „Mogłoby być jednak choć odrobinę cieplej” – pomyślała, szczelniej otulając szyję apaszką. „Igorowi trzeba kupić buty na zimę, Klaudii kurtkę…” – wtrąciło się znowu poczucie obowiązku, kiedy przechodziła obok sklepu obuwniczego. Ale i tym razem Marta je zlekceważyła. Minęła sklep z butami i zatrzymała się przed następną wystawą. Urzekł ją od pierwszego wejrzenia. Na tle szarych, granatowych i ciemnozielonych kurtek i swetrów od razu rzucał się w oczy. Fantazyjnie zwinięty, tworzył karminowy znak zapytania, oddzielający strefę swetrów wiszących na metalowych wieszakach po lewej stronie wystawy od strefy kurtek po prawej. Był piękny. Na pewno był również miękki i ciepły, lecz przede wszystkim piękny. Piękno nie stanowiło podstawowego kryterium, którym kierowała się Marta przy wyborze rzeczy. To nie znaczy, że kupowała coś, co się jej nie podobało, tylko że najpierw rozważała, czy to coś jest jej naprawdę potrzebne, do czego będzie pasowało, zastanawiała się nad trwałością, wygodą użytkowania i ceną. Żadnego z tych kryteriów nie zastosowała teraz do karminowego szala. Wiedziona impulsem pchnęła wahadłowe drzwi. – Chciałabym zobaczyć ten szal – zwróciła się do ekspedientki, z wrażenia zapominając nawet o „dzień dobry”. – Chwileczkę, zaraz sprawdzę, czy jest na półce – odpowiedziała dziewczyna. Marta wiedziała, że to głupie, ale przez moment poczuła się tak, jakby zamiast ukochanego zaproponowano jej jego brata bliźniaka. – Niestety, to ostatni, muszę zdjąć z wystawy. Mamy jeszcze czarne i zielone, gdyby pani wolała jakiś inny kolor. – Nie, dziękuję, interesuje mnie tylko ten. Przyciskając szal do piersi, Marta skierowała się do przymierzalni. Zasunęła płócienną zasłonę, zdjęła płaszczyk. Zarzuciła szal na ramiona, naciągnęła go na głowę jak kaptur i owinęła się nim cała. Zanurzona w ciepłej karminowej miękkości stała tak i stała, nie patrząc w lustro. Nie zastanawiała się, jak wygląda, nie przejmowała się, że być może

ktoś czeka w kolejce do przymierzalni. Przymknęła oczy, poddając się odczuciom. Tak dawno nikt jej nie otulał… To ona była tą, która się troszczy. Poprawiała spadające kołderki, zsuwające się czapki, niedbale zawiązane szaliki, sprawdzała, ile jest stopni na dworze i czy wszyscy aby na pewno ubrali się stosownie do temperatury, czy zjedli przed wyjściem i wypili coś ciepłego, czy wzięli ze sobą drugie śniadanie. Prała, prasowała, przyszywała odpadające guziki, planowała, komu trzeba co kupić, i chodziła z nimi na te zakupy, nie tylko z dziećmi, ale z mężem też. O nią nie troszczył się nikt… No może nie do końca było to prawdą, bo przecież kiedy miała anginę i czterdzieści stopni gorączki, Krzysiek dzwonił do niej z pracy i pytał, jak się czuje, robił zakupy i razem z Klaudią gotował obiady, a że Marta w nocy wstawała, żeby zrobić sobie gorącą herbatę, bo było jej tak strasznie zimno, miała dreszcze i o mało nie zemdlała wtedy w tej kuchni, to przecież nie dlatego, że nikt nie chciał jej pomóc, tylko dlatego, że ona nie chciała nikogo budzić. Lubiła być samowystarczalna. Ale… ale całkiem miło byłoby, gdyby ktoś czasami zaparzył jej kawę albo otulił ją kocem, kiedy czyta książkę zwinięta na tapczanie. Ktoś… Właściwie to nie ktoś, tylko Krzysiek. – Przymierzalnia zajęta, mamo. – Dobiegające zza zasłony słowa przerwały jej rozmyślania. Otworzyła oczy. Z lustra patrzyła na nią postać znajoma i nieznajoma jednocześnie. Otulona karminowym szalem kobieta bardzo różniła się od zwyczajnej, codziennej Marty. Miała w sobie coś fascynującego… Marta mogłaby tak patrzeć na nią i patrzeć. – Mamo – w głosie dziewczyny brzmiało zniecierpliwienie – ile można czekać? Zostaw tę bluzkę. – Ta pani jest tam już dość długo. Zaraz powinna wyjść. – Marta była pewna, że słowa ekspedientki przeznaczone są dla jej uszu. Z westchnieniem zsunęła szal z ramion, gotowa kupić go natychmiast. Dopiero teraz spojrzała na metkę z ceną. Najpierw zdziwiła

się, że taki tani, a potem jeszcze raz policzyła zera i mina jej zrzedła. Przypuszczała, że jest drogi, w końcu to nie był zwykły szalik z bazaru, ale żeby kosztował aż tyle?! Za te pieniądze mogła kupić Klaudii kurtkę i pewnie niewiele musiałaby dołożyć, żeby wystarczyło jeszcze i na buty dla Igora. Z żalem oddała szal ekspedientce. Niestety, nie mogła sobie na niego pozwolić. Nie mogła wydać trzystu złotych na szalik. Nawet najpiękniejszy na świecie. * – Sprawdzałam w książce telefonicznej. Niestety, na Wojska Polskiego żadnego Wieczorka nie znalazłam, a wśród ponad pięćdziesięciu Wieczorków mieszkających na innych ulicach, nie było żadnej Lucyny ani Józefa – podsumowała Magda swoje poszukiwania. – Sprawdzałaś w najnowszej książce? – spytała Marta. – W najnowszej. – Mówisz, że przeprowadzili się kilkanaście lat temu? – Mniej więcej piętnaście. – Można jeszcze sprawdzić w starych książkach telefonicznych. Wiecie, może znajdę jakieś u nas w urzędzie. Dziewczyny nieraz latami przechowują różne niepotrzebne szpargały. – Moja sąsiadka pracuje na poczcie – przypomniała sobie Maria. – Pogadam z nią, może oni mają jakieś stare książki. – A co zrobimy, jeśli Wieczorkowie nigdy nie mieli telefonu? – spytała Marta. – Mam nadzieję, że mieli – westchnęła Maria. – To nasz jedyny ślad. – Może mają do tej pory, ale nie chcą być w książce telefonicznej, wiecie, jakie teraz wariactwo z tą ochroną danych osobowych – powiedziała Magda. – Masz rację, wariactwo! – zgodziła się Maria. – Niedawno byłyśmy z pracy na szkoleniu. Facet straszył nas kontrolami GIODO, że niby pięciuset kontrolerów jeździ po kraju, a uprawnienia mają większe niż policja. Mogą przesłuchiwać od szóstej rano do dwudziestej drugiej, bez żadnego nakazu rewizji mogą ci przeszukać torebkę, a odwoływać

się możesz tylko do nich. – Maria miała wypieki na twarzy. – Jak to, przeszukać torebkę? Prywatną torebkę? Bez nakazu rewizji? – Marta nie mogła w to uwierzyć. – A tak, prywatną! Bo jeśli twoja torebka znalazła się w strefie przetwarzania danych osobowych, to już tak całkiem prywatna nie jest. Bo może w tej rozpieczętowanej paczce podpasek, którą tam nosisz, przechowujesz jakieś dokumenty z danymi osobowymi i wynosisz je na zewnątrz. Na pendrive’ie na przykład. A już nie daj Boże, gdybyś na jednym pendrive’ie miała dokumenty prywatne i służbowe. Jak się nasłuchałyśmy o tych różnych kontrolach, to moja dyrektorka dwie noce spać nie mogła, a ja modliłam się, żebym tylko nie została ABI. Na szczęście byłyśmy w trójkę na tym szkoleniu i dyrektorka wybrała koleżankę. – Co to jest ABI? – zaciekawiła się Marta. – Administrator bezpieczeństwa informacji – wyjaśniła Maria. – Jest odpowiedzialny za wszystkie procedury i ma przechlapane, jak mówią moi uczniowie. No, ale wracając do Wieczorków, to mogli zrezygnować z telefonu stacjonarnego albo się wyprowadzić. – Mogli – zgodziła się Magdalena. – Ale co będziemy kombinować. Najpierw sprawdźcie te książki telefoniczne, a potem zobaczymy, co dalej. No, to za pomyślność naszych poszukiwań. – Wzniosła toast grzanym winem. – Za pomyślność – powtórzyła Maria. Marta nic nie powiedziała, bo na pomyślności poszukiwań wcale jej nie zależało. Wręcz przeciwnie – chciała, by trwały jak najdłużej, dając okazję do następnych spotkań. Ten czas wykradziony codzienności wart był celebracji. Celebrowała go więc, popijając małymi łykami wino, które jakoś tak szybko uderzyło jej dzisiaj do głowy. Pewnie dlatego, że od obiadu nic nie jadła. Ale nie czuła głodu, więc po co miała jeść. Ten szum w głowie był nawet przyjemny – łagodził kontury rzeczywistości, nadawał jej jakąś wieloznaczność i nieokreśloność, a obowiązki, problemy, wątpliwości odpływały w dal niczym baloniki wypełnione helem. Zamówiły następne wino. Maria sączyła je, zerkając co chwilę na stolik, przy którym kilka

dni temu siedziała z Rajmundem, i nie mogła się zdecydować, czy chciałaby, żeby Rajmund dzisiaj przyszedł, czy też nie. Miała w pamięci tę chwilę, gdy poprosił ją, żeby rozpuściła włosy. Zrobiła to. I przez moment poczuła się jak ladacznica. A w chwilę później jak królowa. Bo on tak na nią patrzył… że właściwie nie wiedziała już, jak ma się czuć. Poruszyła głową, by pasma opadły jej na twarz. Milczała. On też. I nagle poczuła jego dłoń w swoich włosach. Wtedy zerwała się z krzesła i powiedziała, że musi już iść. I że naprawdę nie wiedziała, że jest tak późno, a przecież ma jeszcze mnóstwo rzeczy do zrobienia. Klasówki i w ogóle. Próbowała za siebie zapłacić, ale Rajmund się nie zgodził. A ona nie zgodziła się, żeby ją odprowadził. Deszcz zaczął padać, kiedy była mniej więcej w połowie drogi, lecz Maria nie rozłożyła parasola. Chciała poczuć deszcz na skórze i włosach, wystawiała twarz na padające krople, nie omijała kałuż. Wróciła do domu kompletnie przemoczona. Dygotała z zimna i nie umiała sobie poradzić z wewnętrznym chaosem. Zmysłowość była nieobliczalna. Niedająca się ująć w żaden wzór. Grzeszna i pociągająca zarazem. Nieprzewidywalna. A Maria nie znosiła sytuacji, w których traciła kontrolę i nagle okazywało się, że dwa dodać dwa wcale nie równa się cztery, a ona sama dla siebie stawała się niewiadomą. Dotknął tylko jej włosów. Nic więcej. A ona zupełnie nie mogła sobie ze sobą poradzić. Uciekła. Przed nim? Przed samą sobą? Czy przed nieznanym? Chyba przed wszystkim po trochu. Zachowała się jak pensjonarka. A może jak ladacznica? Nie miała pojęcia, jakimi regułami powinna się kierować w takiej sytuacji. Relacje damsko-męskie zdawały się jej labiryntem pełnym zwodniczych dróg i pułapek. Magdzie, która szła przez życie jak burza, nie zastanawiając się specjalnie i nie analizując tego, co się wydarza, jej dylematy wydałyby się pewnie śmieszne. A Marcie? Przykładnej, żyjącej od lat w stałym związku z tym samym facetem Marcie? Czy Marta by ją zrozumiała? Ale właściwie nie chciała im mówić o Rajmundzie. Żeby nie zapeszyć. Tak bardzo chciałaby wiedzieć, co on o niej myśli. Jeśli w ogóle

myśli. Jak zinterpretował jej zachowanie? Gdyby nie uciekła, wydarzenia tamtego wieczoru mogłyby potoczyć się zupełnie inaczej… I znowu myśli Marii pogalopowały niezbadanymi ścieżkami, za nic mając życiowy realizm. Próbowała je powstrzymać, ale bawiły się z nią w chowanego, ukrywając się gdzieś w głębokich zakamarkach umysłu, by nagle zaskoczyć ją jakimś niespodziewanym skojarzeniem. Dzwoneczek przy drzwiach oznajmił nowych gości. Maria odwróciła się z obawą i nadzieją. To nie był on. Dziewczyna i chłopak, którzy właśnie weszli, wyglądali na stałych bywalców, bo, nie rozglądając się specjalnie, skierowali się od razu w stronę wieszaka na ubrania, powiesili kurtki i usiedli przy ulubionym stoliku Rajmunda (zresztą nie mieli wyboru, tylko ten jeden był wolny). – Dzień dobry, latte i Monsooned Malabar jak zwykle? – Pyta-nie Weroniki potwierdziło przypuszczenia Marii. Chłopak spojrzał pytająco na dziewczynę. Uśmiechnęła się i potwierdziła ruchem głowy. Maria zauważyła cieniutki zielony kosmyk w sięgających do ramion ciemnych włosach dziewczyny, kolczyk w brwi chłopaka i czarną koszulkę z napisem „Szkoła jeszcze nikogo nie zabiła, ale po co podejmować ryzyko?”. Czekali na tę swoją kawę, trzymając się za ręce, on szepnął jej coś do ucha, a ona położyła mu głowę na ramieniu. Maria pozazdrościła nagle tej dziewczynie, bo sama nigdy czegoś takiego nie przeżyła i żal jej było, że ominęło ją coś ważnego, że nie umiała, a może po prostu nie ułożyło się… Marta powędrowała za wzrokiem Marii i spojrzała na siedzącą przy stole parę. Chłopak wyjął z kieszeni cieniutki srebrny pierścionek i wsunął go dziewczynie na palec. Zarumieniona, z błyszczącymi oczami, wpatrzona z zachwytem w ten pierścionek, wyglądała prześlicznie. „Dzieciaki – pomyślała Marta, tłumiąc wzruszenie – naiwne dzieciaki. Wyobrażają sobie, że teraz to już będą żyli długo i szczęśliwie, jak w bajce”. Magdalena też obserwowała tę scenę. „Smarkacze – pomyślała – ile oni mogą mieć lat? Siedemnaście, osiemnaście, no dziewiętnaście góra. I po co ten pierścionek? Po co się wiązać w tym wieku?”. Myśli jej

pobiegły do Karola. Gdyby miała tyle lat, co oni, wiedziałaby, co mu odpowiedzieć. Ale była od nich pewnie ze dwa razy starsza. I dlatego się wahała. Karol przewijał się w jej życiu od czasu studiów. Byli na jednym roku. Razem uczyli się do pierwszych egzaminów, razem oblewali pierwszą zaliczoną sesję i razem po tej sesji stracili cnotę. Magda poszła z Karolem do łóżka wcale nie dlatego, że się zakochała. To on się zakochał, a ona po prostu chciała mieć ten pierwszy raz już za sobą. Karol był fajnym kumplem, lubiła go, mogłaby się w nim nawet zakochać, gdyby wierzyła w te wszystkie romantyczne brednie. Ale Magda postanowiła, że się nie zakocha i już. Bo miłość bolała wcześniej lub później, a ona nie chciała cierpieć. Dość się napatrzyła na swoich rodziców. Kiedy była mała, widziała, jak się całowali, tata nosił mamę na rękach i mówił do niej „moja myszko”. A potem przestał tak mówić i przestał ją przytulać. Gdy był w domu, odgradzał się murem gazety, ale najczęściej znikał na całe popołudnia, a czasami nie wracał nawet na noc. Mama próbowała udawać, że wszystko jest w porządku, ale Magda słyszała jej tłumiony poduszką szloch, widziała jej napuchniętą od płaczu twarz i pusty wzrok. A gdy tata odszedł do tamtej kobiety, mama godzinami przeglądała zdjęcia. Te ze ślubu, gdzie wyglądali na najszczęśliwszych ludzi na świecie, te znad morza, gdzie spacerowali objęci po plaży, i te z gór, gdzie całowali się przy wodospadzie i biegali siedem razy naokoło kaplicy świętej Anny ze źródlaną wodą w ustach, co miało zapewnić szczęście w miłości. I jeszcze te z małą Magdą na rękach. Rozkładała te zdjęcia na stole, patrzyła na nie i płakała. Zapominała o kolacji i o tym, że Magda powinna już iść spać, a Magda specjalnie się nie kładła, bo chciała zobaczyć, kiedy mama sobie o niej przypomni. Ale mama sobie nie przypomniała i w ogóle nie zwróciła uwagi na to, że córka nie umyła się i zasnęła na kanapie w ubraniu. Później mama przestała chodzić do pracy, gotować obiady i nawet się nie ubierała. Cały dzień potrafiła przesiedzieć w szlafroku nad tymi zdjęciami. Ciotka Irka zawiozła mamę do lekarza, a potem mieszkała u nich jakiś czas, dopóki mama nie schowała zdjęć. Ale ledwie tylko

ciotka wróciła do siebie, mama nałykała się jakichś tabletek. To Magda znalazła ją nieprzytomną wśród podartych fotografii. Gdyby nie zapomniała wtedy zeszytu do polskiego i nie przybiegła po niego na przerwie… Całe szczęście, że go zapomniała. To wszystko się wydarzyło, kiedy Magda miała piętnaście lat, a za sobą już pierwsze pocałunki i pierwszy miłosny zawód i jeszcze ciągle nie mogła patrzeć na tego wstrętnego Maćka, który najpierw mówił jej, że jest najcudowniejszą dziewczyną na świecie, a potem zaczął chodzić z Ulą. Gdy o tym myślała i gdy patrzyła na mamę, postanowiła sobie, że nigdy się nie zakocha. Co nie znaczyło, że zamierzała rezygnować z bliższych kontaktów z chłopakami. Pocałunki były przecież takie przyjemne… a inne rzeczy pewnie również… Uśmiechnęła się, wspominając ten pierwszy raz z Karolem. Jacy byli wtedy rozczulająco nieporadni… Ale z czasem szło im coraz lepiej. Uczyli się siebie i sztuki miłości. Kochali się na podłodze i na stole, w pontonie (który o mało nie przewrócił się na środku jeziora), w morzu (noc była taka ciepła), na leśnej polanie, nie mówiąc już o łóżku, gdzie robili to najczęściej. W czasie przygotowań do następnej sesji, kiedy leżeli nago na rozrzuconych po dywanie notatkach, Magda podjęła decyzję o zerwaniu, ale Karolowi oznajmiła to dopiero po zdanym egzaminie. Myślał, że żartuje, bo przecież było im tak dobrze ze sobą. To prawda – było im dobrze i właśnie dlatego Magda musiała z tym skończyć, bo gdy Karol wychodził, zaczynało jej go brakować, coraz częściej o nim myślała i złapała się kiedyś na tym, że zamiast notować na wykładzie, bezwiednie wypisuje jego imię. Musiała więc zerwać, zanim będzie bolało. Karol nie chciał się z tym pogodzić, chociaż przecież od początku lojalnie uprzedzała go, że nie chce się wiązać. Na szczęście kończył się rok akademicki, rozjechali się w różne strony, a poznany na wakacjach Boguś pomógł Magdzie zapomnieć o Karolu. Karolowi zajęło to więcej czasu. Aczkolwiek Magdzie pochlebiały jego tęskne spojrzenia i niby przypadkowe dotknięcia, lecz nie mogła patrzeć, jak chłopak się męczy, więc sama podsunęła mu Elę, która oprócz kilku innych zalet miała i tę, że studiowała pedagogikę, a nie –

jak oni – marketing i zarządzanie, na zajęcia z nimi nie chodziła, więc swoją obecnością nie zakłócała kumpelskich relacji Magdy i Karola. Magda podsunęła mu Elę, no ale żenić mu się z nią przecież nie kazała. Nawet nie przyszło jej to do głowy. Tymczasem Karol się ożenił. I to na trzecim roku. Wszyscy myśleli, że biorą ślub, bo Ela jest w ciąży, ale nie była, ani wtedy, ani później – między nią a Karolem występowała jakaś niezgodność – tymczasem Ela nie wyobrażała sobie życia bez dziecka. Karol proponował adopcję, lecz jego żona w ogóle nie brała pod uwagę takiego rozwiązania. Rozwód dostali w dniu trzydziestych pierwszych urodzin Karola. W kilka tygodni później Ela związała się z innym facetem i nie minął rok, jak urodziła córkę. Karol bardzo długo dochodził do siebie. Magda próbowała mu pomóc – wyciągała go na tenisa (zawsze im się fajnie razem grało) i na różne imprezy. Po jednej z nich wylądowali u niej w łóżku. – Wiesz, że ja tylko z tobą i z Elą, z nikim innym… – szepnął Karol, kiedy już nasyceni sobą nawzajem leżeli w skłębionej pościeli zwinięci w ślimaczka i muszelkę. – A ja miałam wielu facetów – powiedziała Magda, choć czuła, że nie powinna tego mówić, a już na pewno nie w tym momencie. – Rozumiem – Karol rozluźnił uścisk. Nic nie rozumiał, ale nie wyprowadziła go z błędu. Nie powiedziała, że chociaż miała tylu facetów, to z nikim nie przeżywała czegoś takiego jak z nim. Nie powiedziała, że ze wzruszenia ściska ją w gardle. I że się boi, bo sama siebie nie rozumie i nie ma pojęcia, co z tego wszystkiego wyniknie. – Znam zasady: seks bez zobowiązań, tak? – spytał jakimś obcym głosem i, nie czekając na odpowiedź, dodał: – Chcesz jeszcze raz? Potraktowała to jak wyzwanie i pokazała mu, czego się nauczyła przez te wszystkie lata bez niego. Kochali się dziko i namiętnie, balansując na granicy rozkoszy i bólu. Momentami bardziej to przypominało walkę niż miłość. Przejmując inicjatywę, Magda próbowała odnaleźć w seksie z Karolem to samo, co odnajdywała z innymi facetami, skoncentrować się wyłącznie na przyjemności, przekonać samą siebie, że to poczucie mistycznej niemal jedności było

jedynie złudzeniem. A jednak doświadczyła tego znowu i dlatego już więcej nie chciała się z nim kochać. Na szczęście on zaraz wyjeżdżał na jakiś czas do Belgii, a Magdalena rzuciła się w wir pracy, zabawy i nowych znajomości. Nie widzieli się dwa lata. W międzyczasie Karol przeżył jakiś romans, a przez życie Magdy przewinęło się kilku niewiele znaczących facetów. Obiecała sobie, że nigdy więcej nie pójdzie z Karolem do łóżka. Nie dotrzymała słowa. No cóż, gdyby nie ta pamiątka z Belgii, może by się jej udało. Przywiózł jej… czekoladową bieliznę. Serduszko z prawdziwej belgijskiej czekolady (z przodu) połączone ozdobnymi sznureczkami. I od razu zrobiło się tak jakoś słodko-pikantnie… Byli jeszcze w łóżku, kiedy zadzwonił telefon. Odebrała. Jak to? Zawał? Tata nie żyje? Przecież jeszcze wczoraj z nim rozmawiała. Był całkiem zdrowy. Planował wyjazd na ryby. – To niemożliwe… niemożliwe… niemożliwe… – powtarzała, kiwając się jak w chorobie sierocej. Karol wyjął jej z drżącej ręki telefon. Od mamy Magdy usłyszał jeszcze, że to Magdalena musi się zająć pogrzebem. Bo tamta kobieta, z którą mieszkał, jest poważnie chora, ona sama jest tylko byłą żoną, więc to nie jej sprawa, a Magda jest przecież córką. Tymczasem Magdalena nie była w stanie zająć się niczym. Kołysała się, siedząc w kucki, i nic do niej nie docierało. Zupełnie nie przypominała tej dziewczyny, którą Karol znał. Coś w niej pękło. Karol zabrał ją do lekarza, wykupił leki uspokajające, dopilnował, żeby je wzięła, i jeździł z nią, załatwiając sprawy pogrzebowe (właściwie to on je załatwiał, bo Magda nie była zdolna do działania). Głaskał ją i otulał kocem, kiedy płakała zwinięta w kłębek na tapczanie, robił zakupy, dbał, żeby cokolwiek zjadła, mył naczynia. Był przy niej. Przypominała sobie to wszystko jak przez mgłę, gdy ból trochę zelżał i mogła już funkcjonować bez leków. I nie umiała sobie wyobrazić, jak bez Karola przeżyłaby te najgorsze pierwsze dni. Nie zdążyła mu nawet podziękować, bo musiał jechać z powrotem do Belgii, wcześniej, niż się spodziewał. Pewnie, że dziękowała mu potem w mailach i na Skype’ie, ale osobiście podziękowała mu dopiero kilka

dni temu, gdy już na dobre wrócił do Polski. – Nie masz nawet pojęcia, ile dla mnie zrobiłeś – powiedziała. – Zrobiłbym więcej, gdybyś mi tylko pozwoliła. – Przykrył jej dłoń swoją dłonią. Siedzieli u niej w kuchni i pili kawę. – Magda, ja już za stary jestem na podchody, na zabawę w kotka i myszkę. Kocham cię, wiesz? Nie chcę się z tobą bawić, chcę z tobą żyć. Nie chciałaś mnie, więc próbowałem szukać szczęścia z innymi kobietami, ale… żadna z nich nie jest tobą. Magda, proszę, daj nam szansę! Cofnęła rękę. Milczała, wpatrując się w blat stołu. Gdyby miała dwadzieścia sześć lat, odpowiedziałaby zdecydowanie „nie”, ale miała już niestety trzydzieści sześć. A Karol… Karol był najfajniejszym facetem, jakiego znała. Właściwie to całkiem miło byłoby zasypiać i budzić się przy nim, razem pić poranną kawę, siedzieć z nim przy tym stole, wspólnie planować weekendy, mieć go blisko… Byle nie za blisko. Żeby się nie udusić. Żeby nie zabrakło im obojgu przestrzeni i powietrza. Myśl o jakimkolwiek związku, nawet nieformalnym, budziła w niej wewnętrzny opór. Związek kojarzył się jej ze związaniem, z pętlą na szyi, ze skrępowanymi rękami, które nie mogą robić tego, co chcą, i spętanymi nogami, które nie mogą iść, dokąd chcą. Z zależnością. A może nawet z uzależnieniem. Z wyrzeczeniami. I z bólem. – Magda, przecież ja cię od razu nie ciągnę do ślubu, tylko proszę, żebyś pozwoliła mi być bliżej! Daj nam szansę! – Nie mogę… nie wiem… boję się… ja… muszę pomyśleć… – Daj nam szansę! – powtórzył. – Ja… nie mogę tak od razu. – Magda, jakie od razu! Przecież my się znamy szesnaście lat! Zaufaj mi, proszę… – Nie wiem… Muszę się zastanowić. Daj mi trochę czasu. – Ile ci potrzeba? – Wziął ją za rękę. Tym razem jej nie cofnęła. – Nie wiem – szepnęła bezradnie. – OK – szepnął Karol, wtulając twarz w jej włosy. – Poczekam.

Magda położyła mu głowę na ramieniu. Jeszcze teraz pamiętała to dziwne uczucie lekkości – jakby nagle pozbyła się jakiegoś ciężaru. Ale zaraz przyszła myśl: „Czy warto?”. Pomyślała o swoich rodzicach i o ciotce Irce. Wtedy gdy odszedł ojciec, ciotka wydawała się jeszcze szczęśliwą mężatką, rozwiedli się z wujkiem dwa lata później. A wujek Antek – brat mamy – miał trzy żony i z żadną nie został do końca. A inne pary? Kaśka i Hubert wydawali się szczęśliwi, ale oni byli tak krótko po ślubie. Pary z dłuższym stażem, w każdym razie te znane Magdzie, które nie zdążyły się rozejść, sprawiały wrażenie znudzonych sobą nawzajem. Nawet między Ewką a Jarkiem, choć pobrali się przecież nie tak dawno, też już coś zaczynało się psuć. – Marta, a ty jesteś szczęśliwa? Marta zakrztusiła się winem. Bo Magda zadała jej to samo pytanie, które cisnęło się Marcie do głowy, kiedy obserwowała tę parę dzieciaków przy stoliku w kącie. Dzieciaki – tak o nich myślała – bo przecież byli niewiele starsi od Klaudii. Dziewczyna okręcała na palcu pierścionek, który przed chwilą dostała, chłopak głaskał ją po ręce. W pewnej chwili oboje jednocześnie sięgnęli po swoją kawę i w tym samym momencie zaczęli się śmiać. Potem on podsunął jej latte, która przed nim stała, ona podała mu swoją filiżankę. Marta miała wrażenie, że ta pomyłka ma dla nich jakieś ukryte znaczenie. Trochę głupio się czuła, tak ich podglądając (chociaż im to i tak nie przeszkadzało, bo poza sobą świata nie widzieli), ale nie odwróciła wzroku. Było coś przyciągającego w tej ich młodzieńczej fascynacji, w zaufaniu do życia, w naiwnej wierze, że przed nimi tylko same dobre dni. „Niewiele starsi od Klaudii, ale i niewiele młodsi ode mnie i od Krzyśka, kiedy się poznaliśmy” – pomyślała Marta, próbując sobie przypomnieć podobną chwilę ze swojego życia. Spojrzała na swój pierścionek. Gdy z trudem udało się jej go ściągnąć, wokół serdecznego palca pozostało jaśniejsze wgłębienie, a Marta poczuła, że czegoś jej brakuje. Nie zdejmowała go nigdy, podobnie jak obrączki. Właściwie to była jedyna biżuteria, którą nosiła na co dzień. Obrączka starła się i nie błyszczała jak kiedyś, srebrny pierścionek zaśniedział, ale Marta tego nie dostrzegała. Ta biżuteria nie była ozdobą, była oczywistością.

Założyła pierścionek z powrotem, przypominając sobie moment, kiedy go dostała. Krzysztof poprosił ją wtedy, żeby zamknęła oczy. Gdy to zrobiła, poczuła na palcu dotyk chłodnego metalu. – Zostaniesz moją żoną? „To nie tak miało być, wszystko nie tak” – pomyślała, bo w głosie Krzysztofa wyczuła ledwie uchwytną nutkę niepewności. Wiedziała, że gdyby nie dowiedział się wczoraj, że będą mieli dziecko, wcale by jej o to nie zapytał. W każdym razie nie dzisiaj ani nie w najbliższym czasie. Zresztą, gdyby nie te dwie kreski na teście ciążowym, ona też jeszcze nie myślałaby o małżeństwie. – Tak… – odpowiedziała, nie do końca przekonana, czy tego właśnie chce. Bo przecież w marzeniach wszystko wyglądało inaczej… Ale dziecko potrzebowało ojca, a skoro wpadli, to trzeba było ponieść konsekwencje. Wzięli więc ślub i od piętnastu lat z kawałkiem ciągnęli razem ten wózek. Łączyły ich wspólne przeżycia, dzieci, dom, kredyt, przyzwyczajenie i co jeszcze? – Mamo, wy z tatą to ostatnio wcale ze sobą nie rozmawiacie – zauważyła niedawno Klaudia. – Tylko przekazujecie sobie komunikaty, co trzeba zrobić. Marta odpowiedziała wymijająco, że tak się tylko wydaje, że dużo obowiązków i zmęczenie, że nie zawsze jest czas na rozmowę, a poza tym tyle już sobie powiedzieli przez te wszystkie lata. Tak odpowiedziała, ale w głębi duszy czuła, że córka ma rację. Patrząc teraz na dziewczynę, która co chwilę zerkała na błyszczący na palcu pierścionek, Marta poczuła żal, że coś ją ominęło. Czy tak po prostu ułożyło się życie, czy też ona sama pozwoliła, by to coś przepłynęło jej przez palce? Nie potrafiła znaleźć odpowiedzi. I wtedy właśnie Magdalena zapytała ją, czy jest szczęśliwa. Marta milczała. – No dobra, „szczęśliwa” to może trochę zbyt górnolotnie, zaraz zaczniemy rozważać, co to jest szczęście. To może prościej: masz męża, i to tego samego przez tyle lat, co się rzadko zdarza, masz dzieci, dom. My z Maryśką tego nie mamy. Dlatego jestem ciekawa, czy jesteś zadowolona z życia. Jesteś? – spytała Magda.

Dzisiaj nie obowiązywały zasady z ich pierwszego spotkania, więc zdążyły już sobie poopowiadać, czym się zajmują, Marta pokazała zdjęcia swojej rodziny, Magdalena zażartowała, że nie kolekcjonuje zdjęć byłych facetów, bo musiałaby je trzymać w kilku portfelach, więc miejsca na pieniądze i dokumenty by nie starczyło, nabawiłaby się skrzywienia kręgosłupa, dźwigając torebkę, a zresztą po co jej oni. Maria nie odezwała się wtedy, tylko pomyślała w duchu, że ona nie miałaby czego kolekcjonować. – No, wiecie… – wykręcała się Marta. – Wszystko ma swoje plusy i minusy… Raz jest tak, raz inaczej… – No, dobra. – Magda zlitowała się nad Martą. – Dam ci już spokój. Dziewczyny, patrzcie, jak ta szarlotka wygląda! – Odprowadziła wzrokiem niesioną przez Weronikę tacę. Nie wiem jak wy, ale ja się skuszę. – Taka szarlotka z bitą śmietaną i lodami to mnóstwo kalorii – westchnęła Marta. – Marta, no coś ty! Daj spokój. Widział ktoś kiedyś kalorie? Nie widział, więc ja nie zamierzam odmawiać sobie przyjemności. No jak, zamówić i dla was? Marta od lat miała żelazną zasadę – jedna słodkość dziennie – i nigdy jej nie przekraczała. Obojętne, czy był to cukierek, gałka lodów, ogromny lodowy deser, małe ciasteczko czy też wielka porcja ciasta – zawsze było to coś jednego. Nie dopuszczała wyjątków od tej reguły. Nigdy. Nawet w święta. Ci, którzy o tym wiedzieli, częstując ją ciastem, dawali jej większą porcję niż innym. Nie protestowała, ale niechby ktoś spróbował jej ten wielki kawał podzielić na przykład na dwa mniejsze, żeby było wygodniej jeść, w takim przypadku Marta zjadała tylko jeden z nich. Od kiedy podjęła to postanowienie, nie przekroczyła go ani razu i była z tego dumna. Jeśli w ciągu dnia nie miała okazji, żeby zjeść coś słodkiego, wieczorem, kiedy Igor już spał, mieszkanie lśniło czystością, a Klaudia i Krzysztof niczego od niej nie wymagali, siadała w fotelu z kubkiem gorącej herbaty, książką i pastylką miętową w czekoladzie. Orzeźwiająca mięta i odrobina czekolady to był smak spełnionego dnia. Dzisiejszą porcję słodyczy Marta już zjadła – koleżanka z pracy

miała imieniny i przyniosła pyszną rumową roladę. – Ja też poproszę szarlotkę – zdecydowała się Marysia. – A ty, Marta? „A właściwie dlaczego nie – pomyślała. – Przecież nikogo tym nie krzywdzę. W imię czego mam ciągle odmawiać sobie przyjemności? Żeby udowodnić sobie, że mam silną wolę? Że potrafię się powstrzymać? Potrafię, no i co z tego?”. – Raz kozie śmierć! Zamów i dla mnie. Szarlotka warta była grzechu. Marta jadła ją z lekkim poczuciem winy, z zazdrością zerkając na szczupłą Marysię, która kaloriami zupełnie nie musiała się przejmować, i na Magdę, która przejmować by się mogła, ale nie zamierzała. Marta kupowała ubrania w rozmiarze czterdzieści, lecz rozmiar ten okupiony był licznymi wyrzeczeniami, tymczasem Magda wyglądała na jakąś czterdziestkę dwójkę, a może nawet czterdziestkę czwórkę, lecz nosiła te swoje kilka kilogramów nadwagi z takim wdziękiem i swobodą, że patrząc na nią, nie myślało się, że jest może odrobinkę za gruba, raczej że rozkosznie pulchna. I właśnie tej swobody i wdzięku Marta jej zazdrościła. Ona sama tak nie umiała. Utrzymanie wagi było dla Marty kolejnym zadaniem. Podchodziła do tego metodycznie, licząc kalorie, dbając o odpowiednią ilość wody i błonnika w diecie; jak najwięcej chodziła piechotą, ćwiczyła na rowerku, ważyła się zawsze w pierwszej fazie cyklu, używała wyszczuplających balsamów do ciała, a jeśli, nie daj Boże, przybyło jej choćby pół kilograma albo gdy zauważyła najdrobniejszą zapowiedź fałdki, przechodziła na bardziej rygorystyczną dietę. Teraz też przeliczała ciasto, lody, bitą śmietanę i grzane wino (co do wina, nie była pewna wartości kalorycznej, pamiętała tylko, że dużo) na godziny pedałowania. Rozkoszując się szarlotką, rozmawiały o tym, co grają w kinach, i o swoich ulubionych filmach, wspominały, jak to kiedyś kino przyjeżdżało do ośrodka i jak się czekało na tę magiczną chwilę, kiedy zgaśnie światło i wreszcie rozpocznie się film. Dziewczyny dały Marcie spokój, nikt już jej o nic nie pytał, a ona od czasu do czasu wtrąciła jakieś zdanie, lecz cały czas jej myśli krążyły wokół pytania Magdy, na które nawet sobie bała się odpowiedzieć.

* W klasztorze najbardziej uwierały Marię welon i posłuszeństwo. Od dzieciństwa nie znosiła czapek. Już jako mały berbeć ściągała kapelusiki, chusteczki i wszystko, cokolwiek próbowano jej włożyć na głowę. Kiedyś na placu zabaw, gdy mama zajęta była rozmową z koleżanką, Marysia wykopała głęboki dół w piaskownicy, wrzuciła tam swój nowiutki berecik i starannie zasypała piaskiem. Potem zajęła się produkcją piaskowych babek, a na pytanie: „Gdzie jest berecik”, odpowiadała: „Nie wiem”, co nawet było zgodne z prawdą, bo po godzinie właściwie nie pamiętała już dokładnie, gdzie go zakopała, a poza tym przez ten czas mógł go przecież zabrać jakiś kret albo inny mieszkający pod ziemią stwór. Niestety, welonu nie mogła zakopać… Ale przecież nikt jej go na siłę nie wkładał. Nikt jej nie zmuszał, żeby szła do klasztoru, wręcz przeciwnie – koleżanki, nawet te z oazy, dziwiły się, że Maria chce zostać zakonnicą, mama próbowała odwieść ją od tej decyzji, a ojciec… ojciec po prostu się wściekł. I to przeważyło szalę. Do tej pory Marysia nigdy otwarcie nie odważyła się przeciwstawić ojcu. Buntowała się jedynie po cichu, z utęsknieniem czekając na swoją osiemnastkę. Wyobrażała sobie, że to coś zmieni. Że ojciec uzna ją za dorosłą i zacznie wreszcie liczyć się z jej zdaniem. Ale gdy po skończeniu tych wytęsknionych osiemnastu lat w jakiejś luźnej rozmowie napomknęła, że myśli o wyjeździe na studia do innego miasta, a ojciec zaoponował i wtedy nieśmiało przypomniała, że jest pełnoletnia, więc chyba może o sobie decydować, usłyszała: – Gówniaro, mieszkasz w moim domu, ja cię utrzymuję i ja ustalam zasady, a jak ci się coś nie podoba, to się wyprowadź i żyj po swojemu. Ale ode mnie złamanego grosza nie dostaniesz. Marysia uświadomiła sobie wtedy, że bez względu na to, ile by miała lat, w domu zawsze będzie rządził ojciec. A ona może albo podporządkować się jak mama, albo wyprowadzić. „Jeszcze trochę – pomyślała, zaciskając zęby – jeszcze trochę wytrzymam”. Na szczęście już wtedy miała oazę. Ten młodzieżowy ruch

religijny był dla niej prawdziwą oazą, odskocznią od domowych problemów, tu nareszcie mogła swobodnie oddychać, rozmawiać i śmiać się. Ojcu nie podobało się, że córka ciągle biega na jakieś spotkania do kościoła, lecz dopóki się dobrze uczyła, nie protestował. – Ale niech tylko oceny ci się pogorszą, to możesz się z tą twoją oazą pożegnać – zapowiedział. Marysia starała się więc, żeby utrzymać pierwsze miejsce w klasie, i na szczęście to się udawało. Na szczęście, bo nie umiała wyobrazić sobie życia bez oazy; bez spotkań, bez ludzi, których tam poznała, i bez poczucia, że w jej życiu nareszcie dzieje się coś sensownego. Do oazy trafiła zachęcona przez księdza, który uczył ją religii. Na pierwsze spotkanie szła bez specjalnego przekonania i usiadła w kącie blisko drzwi, mając zamiar wyjść, gdyby coś jej się nie podobało. Ale zaraz podeszła do niej dziewczyna, potem druga, trzecia, jakiś chłopak, zaczęli ją zagadywać, a Marysia próbowała zapamiętać ich imiona. Okazało się, że z Renią chodzą do jednego ogólniaka i mieszkają na sąsiednich ulicach. Renia usiadła obok Marysi i podała jej śpiewnik. Piosenka była prosta, rytmiczna i już po chwili Marysia śpiewała ze wszystkimi. I o dziwo, wcale nie czuła się obca. Zupełnie inaczej niż w szkole. W klasie zawsze była na uboczu. I w podstawówce, i w ogólniaku. Do szkoły rejonowej poszła w czwartej klasie, trzecią kończyła jeszcze w ośrodku. Nauka przychodziła jej z łatwością, ale nie lubiła szkoły. Gdyby chodziła do tej klasy od początku, może znalazłaby w niej swoje miejsce. Może koledzy nie patrzyliby na nią jak na dziwoląga. I miałaby z kim siedzieć w ławce. Umiałaby z nimi rozmawiać. Może wtedy, tak jak inni, wolałaby przerwy od lekcji i nie siedziałaby samotnie pod klasą z otwartym podręcznikiem, wyczekując dzwonka. Uważano ją za kujonkę, której zależy tylko na ocenach, i nikt nie przypuszczał, że bez wahania oddałaby te swoje wszystkie piątki, żeby tylko być bliżej… Miała nadzieję, że w szkole średniej będzie inaczej. Że wszystko zmieni się jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki. Że znajdzie jakąś przyjaciółkę i będzie umiała rozmawiać swobodnie jak inne dziewczyny. Zazdrościła im, że potrafią paplać o wszystkim i nigdy nie brakuje im tematów. Ona tak nie umiała. Wypowiedzenie kilku słów kosztowało ją

wiele – ręce pociły jej się ze strachu, w głowie miała chaos i sądziła, że mówi same głupoty. A najgorzej było, gdy nagle zapadało milczenie, a ona gorączkowo szukała jakiegoś tematu, który mogłaby poruszyć, i nie znajdowała żadnego. Myślała, że w ogólniaku będzie lepiej. Bo przecież nowa klasa, nowi ludzie… To prawda – klasa była nowa, ludzie też, ale Marysia ciągle ta sama. Nieśmiała, ukryta za barykadą z podręczników i notatek. I jak dawniej samotna. W klasie Marysia musiałaby udowodnić, że jest fajna. W oazie dostała kredyt zaufania. I nagle ze zdziwieniem zaczęła odkrywać, że naprawdę jest fajna. Lubili ją. Renia powiedziała, że dobrze z nią pogadać, bo Marysia umie tak słuchać, że człowiekowi rozjaśnia się w głowie, a kiedy razem z Renią i Izą przygotowały kabaret (dziewczyny ją namówiły), widzowie zaśmiewali się do łez. Bo oaza to były nie tylko modlitwy i rozważania biblijne. To były też wspólne wyprawy za miasto, ogniska, imprezy urodzinowe (na jednej z nich wystawiły właśnie ten kabaret), ciągnące się godzinami dyskusje o życiu i poszukiwanie recepty na bolączki świata. Sądzili, że ją znaleźli. Że to takie proste i aż dziw, że nikt tego wcześniej nie odkrył. Po prostu wystarczy zamienić świat w jedną wielką oazę i już. Marysia nie chciała żyć tak, jak jej rodzice, ich znajomi i w ogóle wszyscy dorośli, których znała. No, może prawie wszyscy. Zamierzała robić w życiu coś sensownego. Nie myślała o karierze, nie chciała zmieniać mebli, mieszkań, samochodów. Chciała zmieniać świat. Dlatego poszła do zakonu. Wydawało jej się, że to najwłaściwsza droga. A welon i posłuszeństwo? Wtedy o tym nie myślała. Wobec misji, którą podjęła, wszystko inne wydawało się drobiazgiem. Nie przewidziała, że drobiazgi mogą urosnąć na tyle, by przesłonić cel. Że obowiązujące przy posiłkach milczenie będzie ją drażnić, a jedynie słuszny sposób lepienia pierogów, układania kwiatów w kościele czy też sprzątania może być nie do zniesienia. Wybrała zakon misyjny, żeby robić coś ważnego, tymczasem miała wrażenie, że dni przeciekają jej przez palce. Nie znosiła

kuchennych dyżurów, prasowania, denerwowały ją lekcje i pisanie obowiązkowych notatek – siostra mistrzyni zawsze zaznaczała, gdzie ma być kropka, gdzie przecinek, czy napisać er zet, czy też żet z kropką, każde zdanie powtarzała po kilka razy, a Marii wydawało się, że cofnęła się do podstawówki. Lubiła natomiast prace w ogrodzie. Tam oddychała swobodniej, zapach oplatającego płot groszku pachnącego przypominał jej leniwe letnie popołudnia na działce u Reni, a myśli płynęły hen daleko poza klasztorne mury. Co by było, gdyby – myślała, przesuwając na palcu srebrny różaniec – gdyby ojciec był inny? Gdyby pozwolił jej żyć po swojemu? A gdyby Arek powiedział jej te słowa, których nie potrafiła zapomnieć, kilka dni wcześniej, a nie wtedy, gdy wsiadała do pociągu? Odprowadzali ją do tego pociągu całą grupą, ze śpiewem, z gitarami, Renia i Ala płakały, Marysia też miała łzy w oczach, wszyscy ją ściskali i zapewniali, że będą o niej pamiętać, a Arek niósł jej plecak (był naprawdę ciężki, aż dziw, że tyle rzeczy udało się w nim upchać). I kiedy wrzucił już ten plecak na półkę w pociągu, pogłaskał Marysię po głowie jakoś tak nieporadnie – ten gest zupełnie nie pasował do pewnego siebie Arka – założył jej włosy za ucho i szepnął: – Gdybyś nie szła do zakonu, to może… może by coś między nami było… Zostawił ją z tymi słowami i wysiadł. Pociąg ruszył, a słowa dźwięczały w rytmicznym stukocie kół, przez całą noc nie pozwalając Marysi zasnąć. Na szyi ciągle czuła dotyk jego warg gorących, miękkich, wilgotnych… i nie miała pojęcia, czy to był pocałunek, czy tylko przypadkowe muśnięcie. I zamiast myśleć o tym, co ją czeka, myślała o tym, co zostawia. Gdyby nie groźba ojca, który powiedział, że do jego domu powrotu z klasztoru nie ma, być może wysiadłaby zaraz na pierwszej stacji. Nie zrobiła tego, więc pieląc klasztorny ogród, mogła się tylko zastanawiać, jakie mogłoby być to „coś” między nią a Arkiem. Dlaczego powiedział to tak późno? Czy naprawdę tak myślał, czy też po prostu podarował jej kłamstwo jako prezent na drogę? Po co? Żeby było pocieszeniem czy żeby burzyło jej spokój?

Czy wiedział, że się w nim podkochiwała? Nie ona jedna zresztą. Nawrócony „niegrzeczny chłopiec”, który, zanim trafił do oazy, niejednego w życiu spróbował, zdecydowanie różnił się od większości oazowych chłopaków od dzieciństwa służących przy ołtarzu. Przy tym był przystojny, grał na gitarze a jego szaroniebieskie oczy przypominały lekko zachmurzone letnie niebo. Gdy się uśmiechał, niebo błękitniało, a szukająca wzroku Arka Marysia rumieniła się od własnych myśli. Nigdy nie przypuszczała, że mógłby zwrócić na nią uwagę. To prawda, przygotowywali się wspólnie do matury i była to inicjatywa chłopaka (podobno sam zupełnie nie mógł się zmobilizować), ale przecież razem z nimi uczyła się też Renia, a Arek je obie traktował jednakowo. Marysia nie miała szczęścia do chłopaków. Ci, którzy jej się podobali, nie zwracali na nią uwagi, natomiast ci, którym podobała się ona, zupełnie nie byli w jej typie. Nie wiedziała, co ma w sobie takiego, że przyciąga same życiowe sieroty – począwszy od drugorocznego zezowatego Mariusza (łaził za nią przez całą ósmą klasę i podrzucał jej do torby liściki z błędami ortograficznymi), poprzez ciamajdowatego Roberta i flegmatycznego Sylwka, a skończywszy na Zenku po poprawczaku, który z bandą kumpli wystawał pod jej oknem. Ogólnie rzecz biorąc, męski świat trochę przerażał Marysię. Kuliła się wewnętrznie, gdy słyszała rzucone za sobą słowa „niezła dupa”, nie znosiła przekleństw, ordynarnych dowcipów, plucia na ulicę, alkoholowo-papierosowego smrodu, a to były jej pierwsze skojarzenia, gdy myślała o facetach. Nie wszyscy byli tacy, to prawda. Chłopcy z oazy na przykład zachowywali się inaczej, ale i w ich towarzystwie nie czuła się swobodnie. Zresztą rówieśnicy wydawali się Marysi tacy dziecinni. Co innego dojrzali mężczyźni. Wśród nich zdarzał się czasami ktoś wart zainteresowania. Marysia nie podkochiwała się nigdy w aktorach ani piosenkarzach i kompletnie nie rozumiała dziewczyn, które po siedem razy chodziły na ten sam film dla jakiegoś aktora, a zeszyty zapełniały wycinkami z gazet na jego temat. Nie rozumiała, jak można kochać się w wizerunku stworzonym przez filmy i gazety. Pan od matematyki to co innego.

Marysia zakochała się w matematyku w piątej klasie i miłość ta przetrwała do końca podstawówki. To dzięki niemu polubiła matematykę. Rozwiązywała dodatkowe zadania, wyszukiwała w bibliotece wiadomości o Pitagorasie i Talesie, w siódmej klasie wiedziała, co to różniczki i całki. Najpierw robiła to wszystko, żeby zwrócić na siebie jego uwagę, ale potem matematyka zaczęła ją wciągać. Kiedy w ósmej klasie wygrała wojewódzką olimpiadę matematyczną, pan Piotr Jędrzejewski był z niej taki dumny! Była jego pupilką. Czasami na lekcji miała wrażenie, że nauczyciel mówi tylko do niej, więc chłonęła jego słowa niczym prawdę objawioną. Kiedy przynosiła do domu zeszyt do klasówek, zamykała się w pokoju, wodziła palcami po śladach nauczycielskiego długopisu, całowała podpis pod kolejną piątką, wyobrażając sobie, że jej usta dotykają nie kartki, ale jego palców trzymających długopis. Czasami wyobrażenia wymykały się jej spod kontroli, rumieniec zalewał policzki, fala gorącego niepokoju wypełniała brzuch, a Marysia unosiła się na tej fali gdzieś na granicy realności, ale trwało to zaledwie kilka sekund, a potem zdawało jej się, że tonie, nie mogła złapać oddechu, zaś błogość przechodziła w lęk. Bała się, że się udusi, lecz nie szukała pomocy, nie wychodziła z pokoju, bo gdyby ją ktoś w tej chwili zobaczył, gdyby wyczytał z jej twarzy, o czym przed chwilą myślała, umarłaby chyba ze wstydu. Po jakimś czasie duszności mijały i wszystko wracało do normy. Kiedy Marysia skończyła ósmą klasę, Piotr Jędrzejewski również odszedł ze szkoły. Plotki głosiły, że przeprowadza się do innego miasta, bo ma tam narzeczoną i po wakacjach biorą ślub. Odkochiwanie się zajęło Marysi całe wakacje, potem przez jakiś czas w jej sercu panowało bezkrólewie, aż wreszcie zajął je ksiądz Roman. Był opiekunem oazy. Młody, przystojny, w okularach, odrobinę nieśmiały, na pierwszy rzut oka sprawiał wrażenie trochę zagubionego. Ale za ołtarzem stawał się całkiem innym człowiekiem. Gdy z płonącym wzrokiem wznosił ręce do nieba, Marysia miała wrażenie, że patrzy na proroka albo na cudotwórcę. I… wiedziała, że to jest na granicy

bluźnierstwa, ale zdawało jej się, że na jego mszy chleb i wino stają się krwią i ciałem Chrystusa bardziej niż na innych. Tak jakby cud był stopniowalny. Jakby żarliwość kapłana mogła dodać mocy przemianie. Gdy podawał Marysi komunię, czuła, że otaczająca go aura świętości ogarnia i ją. Ksiądz Roman… ukradła jego zdjęcie z gabloty parafialnej i nosiła je zawsze przy sobie, prawie codziennie chodziła na mszę, często kręciła się w pobliżu kościoła i plebani, mając nadzieję, że go spotka. Po dwóch latach ksiądz Roman wyjechał na misję, a uwielbienie Marysi przeniosło się z kolei na Rona, którego poznała na kursie oazowym dla animatorów. Po prostu nie mogła się w nim nie zakochać. Ron miał dwadzieścia siedem lat, był Amerykaninem i na dodatek protestantem. Już samo to czyniło go postacią nieco egzotyczną, a jeśli doda się do tego jeszcze wygląd Wikinga, umiejętność gry na gitarze i autentyczność, z jaką dzielił się swoimi przeżyciami religijnymi, naprawdę trudno się dziwić Marysi. Gdy słyszała jego śpiewne: „Jesus Christ is my Lord! ”, gotowa była jechać z nim na misję na koniec świata, a kiedy łamaną polszczyzną mówił: „Prosie, prosie widlec”, rozczulał ją do łez. Ron był niezwykły i podobnie jak inni faceci, którzy podobali się Marysi, niedostępny. Spojrzała na zegarek i nie mogła uwierzyć, że przeklęczała w pustym kościele ponad pół godziny. Teraz już pustym, bo gdy Maria tu weszła, przy ołtarzu krzątała się młodziutka zakonnica – niewysoka, szczupła sprawiała wrażenie raczej przebranej za siostrę zakonną dziewczynki niż dorosłej kobiety. I te jej oczy jakby zdziwione, pytające. Ustawiała świece, układała kwiaty w wazonach, ale myślami najwyraźniej była gdzie indziej. W pewnym momencie poprawiła spinkę przytrzymującą welon i to właśnie ten drobny gest uruchomił w głowie Marii cały ciąg skojarzeń, który doprowadził ją od zakonnego welonu aż do Rona, a teraz wiódł ją jeszcze dalej. Myśląc o Rajmundzie, zadawała sobie pytanie – czy jest on dla niej realnym facetem z krwi i kości, czy też podobnie jak tamtych stawia go na piedestale, z którego nie ma szansy zejść. – Dzień dobry, pani Stasiu. – Maria uśmiechnęła się do

spacerującej z psem sąsiadki. – A dzień dobry, dzień dobry, pani Mario, pani znowu z taką wypchaną torbą, pewnie klasówki do sprawdzenia. – A tak, klasówki, zgadła pani. – Oj, jak ja się cieszę, że już do szkoły chodzić nie muszę ani zadań domowych odrabiać, ani klasówek pisać, jak ja się cieszę, to pani nie ma pojęcia. Jak widzę te dzieciaczki pierwszego września, takie opalone jeszcze, wakacyjne, a już wtłoczone w te biało-granatowe stroje, to im współczuję, naprawdę szczerze im współczuję. Albo to maleństwo, no niech pani sama spojrzy – pani Stasia wskazała na chudą dziewuszkę z mysimi ogonkami i ogromnym plecakiem, która schylała się, żeby zawiązać sznurówkę – jak to dziecko nie nabawi się skrzywienia kręgosłupa, o ile już go nie ma, to ja… – pani Stasia skierowała wzrok w niebo, szukając natchnienia – to ja zostanę miss Polski! Marta natychmiast wyobraziła sobie niską, korpulentną i niewiele młodszą od Poczty Polskiej panią Stasię w wieczorowej sukni, przepasaną szarfą i z koroną na skręconych trwałą loczkach w otoczeniu wysokich, pięknych dziewczyn, a był to widok tak absurdalny, że ledwie powstrzymała się od śmiechu. – No, Fido, idziemy? – Pani Stasia pociągnęła za smycz kluchowatego jamnika, który już od dłuższego czasu obwąchiwał latarnię. – Pani też idzie do domu? – Tak. – No to pójdziemy razem – ucieszyła się pani Stasia. – A wracając do szkoły, to ja ani uczennicą, ani nauczycielką nie chciałabym być. Mówią, że nauczycielom to dobrze, długie wakacje, ferie, ale co nauczyciele sobie nerwów naszarpią, co się klasówek nanoszą i nasprawdzają, tego to już ludzie nie widzą. No i te dzieciaki dzisiejsze… No chodź, Fido, chodź! Nieusłuchane to takie… Maria nie wiedziała, czy ostatnie słowa sąsiadki dotyczą dzieciaków, czy też jamnika, który właśnie wetknął nos pod krzak róży i stanowczo nie zamierzał iść dalej, zanim nie dokończy badania organoleptycznego, i zastanawiała się, jak od tematu szkoły zgrabnie przejść do książek telefonicznych, ale pani Stasia nie dawała jej dojść do

głosu. – Kiedyś to dzieciaki słuchały nauczyciela, a teraz ledwie od ziemi odrosły, a już chcą rządzić. I nic im zrobić nie można. Dyscypliny brak i już! A jaka to odpowiedzialność nauczyciela! Wpadnie coś do łba głupiego dzieciakowi, kłopotów sobie narobi, a ty się potem martw człowieku i po nocach nie śpij. Nie, to ja już wolę tych ferii i wakacji nie mieć i na poczcie pracować, choć nieraz to się człowiek też naderwuje, nie powiem, ale to w każdej pracy tak jest. Katar mi się zrobił straszny, to przez ten ziąb na dworze. – Pani Stasia, pociągając nosem, szukała chusteczki w przepastnej torbie. – No gdzie one, przecież tu były. – Proszę! – Maria podsunęła sąsiadce paczkę chusteczek higienicznych. – A właśnie, pani Stasiu, pani pracuje na poczcie, to może pani wie, czy poczta przechowuje stare książki telefoniczne? – Dziękuję. – Sąsiadka oddała Marii chusteczki. – Stare książki telefoniczne, mówi pani? – Spojrzała z zaciekawieniem. – A jak stare konkretnie ma pani na myśli? – No, takie sprzed pięciu, dziesięciu do piętnastu lat. – No to mi pani ćwieka zabiła, bo takie do czterech lat to jeszcze leżą, ale starsze to nie wiem. Naprawdę nie wiem. Prawie trzydzieści lat na tej poczcie pracuję, a nie mam zielonego pojęcia! – Pani Stasia sprawiała wrażenie trochę zażenowanej swoją niewiedzą. – Ale się dowiem! – oznajmiła. – Zobaczy pani, dowiem się! Przepraszam za ciekawość, a pani czegoś konkretnego w tych książkach szuka? Maria nie spodziewała się tego pytania. Próbowała znaleźć jakiś wykręt, ale w końcu powiedziała no… prawie prawdę. – Szukam pewnych ludzi… dawnych znajomych… drogi nam się trochę rozeszły. Wiem, na jakiej ulicy mieszkali, ale nie znam dokładnego adresu. Szukałam w tej najnowszej książce telefonicznej, ale ich nie ma. – To jak zadanie dla detektywa. – Oczy pani Stasi rozbłysły. – Wie pani, bo ja to kiedyś… – zaczerwieniła się – no dobra, już powiem: ja od dziecka chciałam zostać detektywem. Oglądam wszystkie programy o detektywach i nieraz to ja pierwsza wyczuję, kto jest przestępcą, pierwsza niż ci detektywi w telewizji! Oj, żebym ja młodsza była, to na poczcie na pewno bym nie siedziała, ale niestety, kiedyś to takich

agencji detektywistycznych nie było, a teraz już nie te lata… – westchnęła ciężko. – Ale te książki telefoniczne, pani Mario, to ja pani spod ziemi wykopię! * Marta rozłożyła drabinę i podsunęła ją do szafy. – Jeśli gdzieś mogą być, to chyba tylko w kanciapie, ale w której szafce, nie mam pojęcia. Jak chcesz, to sobie szukaj. Tylko w tej białej bluzce nie radzę – ostrzegała ją Ela, wręczając klucze. Miała rację. Po przeszukiwaniu szaf i półek, mankiety bluzki przestały być białe. Od kurzu zaschło Marcie w gardle. Miała już dość tych poszukiwań. Maleńkie pomieszczenie zapchane było różnymi rzeczami, powrzucanymi tutaj bez najmniejszego ładu i składu. Zdecydowana większość zgromadzonych przedmiotów nadawała się do wyrzucenia. Nawykła do porządku Marta na próżno usiłowała odgadnąć, po co trzymać przeterminowaną o dziesięć lat pastę do podłogi, gazety sprzed dwunastu lat, wyszczerbione kubki, pęknięty dzbanek i porośnięte kurzem suszki, które już dawno zapomniały, że kiedykolwiek rosły w ogrodzie. Jednocześnie ten bałagan budził też nadzieję, bo przecież gdzieś wśród tych wszystkich przypadkowych rzeczy mogły zabłąkać się również stare książki telefoniczne. Jednak po ponad godzinnych poszukiwaniach jej nadzieja skurczyła się do rozmiaru najwyższych czterech półek. Marta ostrożnie weszła na chybotliwą drabinę. Zatrzymała się na trzecim schodku. Na wysokości, nawet tak niewielkiej jak w tej chwili, nie czuła się zbyt pewnie. Otworzyła szafę. Zaskoczył ją widok równiutko ustawionych segregatorów, tak kontrastujący z tym, co widziała wokół. Podobnie było w drugiej szafie i trzeciej. Marta chwilę mocowała się z zamkiem, zanim udało jej się otworzyć ostatnią. Tutaj dla odmiany panował totalny bałagan; jakieś gry planszowe (Marta nie miała pojęcia komu i do czego mogłyby być one potrzebne, przecież od początku był tu urząd), kredki w wyblakłych pudełkach, złożone w kostkę papiery pakowe, kalendarze z lat dziewięćdziesiątych, szpulki z nićmi, bloki, kilka książek, a za nimi leżał stos zeszytów A4, jakieś czasopisma i… – Marta poczuła się jak grzybiarz, który po kilku

godzinach bezowocnych poszukiwań nagle znajduje prawdziwka rekordzistę – między czasopisma wciśnięta była książka telefoniczna. Wyszarpnęła ją z trudem. „2005” – przeczytała na okładce. Niecierpliwie przewracała kartki: Okoński… Stępniak… Urlich… Walicka… Wieczorek – Andrzej… Anna… Bartłomiej… – Wieczorków była cała strona – Danuta, znowu Danuta… Zatopiona w poszukiwaniach, nie słyszała kroków na korytarzu. Dotarło do niej dopiero skrzypnięcie otwieranych drzwi. Gwałtownie zamknęła książkę. Drzwi uderzyły w drabinę, Marta zachwiała się, wypuściła z rąk książkę, uchwyciła się otwartych drzwiczek szafki, próbując zachować równowagę i nie wiadomo, jak by się to skończyło, gdyby sprawca tego zamieszania nie złapał i Marty, i drabiny. – Marta, przepraszam, nic ci się nie stało? – spytał mężczyzna, pomagając jej zejść z drabiny. Przez moment szukała w głowie jego imienia. Paweł. Paweł z pokoju 107 – przypomniała sobie szybko. – Nic, przestraszyłam się tylko. – Marta czuła się jak przestępca złapany na gorącym uczynku. – Idiota ze mnie, przecież klucze były w drzwiach, a ja nie pomyślałem, że ktoś może być w środku! Proszę. – Paweł podał jej książkę telefoniczną. – Dzięki. – Marta chciała jak najszybciej wywinąć się z tej sytuacji, lecz nie mogła wyjść ot tak sobie, bo musiała przecież jeszcze pochować rzeczy do szafy. Ale przy nim? Miałaby przy nim znowu wchodzić na tę drabinę? – No, to sobie szukaj, czego tam potrzebujesz, a później przynieś mi klucze, to przyjdę sprzątnąć ten bałagan. Na razie. – Poczekaj, przecież ty byłaś tu pierwsza. A poza tym winien jestem ci odszkodowanie za straty moralne. Pomogę ci. Podawaj mi rzeczy, a ja będę chował na półkę, OK? – OK – zgodziła się niechętnie, bo w małym, ciasnym pomieszczeniu zrobiło się nagle jakoś strasznie duszno, wcześniej aż tak tego nie odczuwała, ale co dwie osoby, to nie jedna, dwie osoby zużywają przecież więcej tlenu, pomyślała i podeszła do maleńkiego, zakurzonego, jedynego w tym pomieszczeniu okienka, zamierzając je otworzyć, ale niestety nie miało klamki.

Czasopisma, zeszyty, książki, bloki, szpulki, kalendarze, papiery pakowe – Marta podawała Pawłowi rzeczy w takiej kolejności, żeby leżały tak jak poprzednio; być może ktoś, kto je tam wcześniej poukładał, widział w tym chaosie jakiś porządek, a jeśli tak, to Marta nie zamierzała mu go zakłócać. Śpieszyła się, żeby uporać się z tym sprzątaniem jak najszybciej, bo ciążyła jej nabrzmiała napięciem cisza. A może tylko ona tak ją odczuwała? Bo Paweł starannie układał podawane przez Magdę szpargały i wcale mu się nie śpieszyło. – Nie – zaprotestowała, widząc, że on chce wprowadzić na półce swój własny porządek – te bloki i książki leżały razem na kupie, też ułożyłabym to inaczej, ale może ten ktoś, kto je tu wepchnął, zrobił to według swojego własnego klucza? Niech leży tak, jak było przedtem. – Nie ma sprawy – zgodził się Paweł. – A te kalendarze gdzie? – Połóż je na tamtych papierach. – Gdy rozmawiali, czuła się odrobinę swobodniej. Pierwszy raz była z Pawłem sam na sam („Jakie znowu sam na sam” – skarciła siebie w myślach), zazwyczaj spotykali się w grupie kilku osób. To były przypadkowe spotkania w zakładowym bufecie albo na korytarzu, gdy czasami, mijając się, wymieniali kilka błahych słów o pogodzie albo o nadchodzących świętach. – Gry planszowe na wierzch. Ich palce przypadkowo spotkały się na ostatnim zakurzonym pudle. Miał takie gorące ręce… Właściwie Marta nic o nim nie wiedziała; znała tylko imię, nazwisko, dział, w którym pracował, i numeru pokoju. Słyszała też, że jest rozwodnikiem i lubi kobiety. – Jeszcze tylko te kredki i to chyba wszystko. Nagle Marcie zrobiło się szkoda, że to już wszystko. Skarciła się za tę myśl. Drabina skrzypnęła, gdy schodził. Pachniał zupełnie inaczej niż Krzysiek… Krzyśkowi było wszystko jedno, jakiej wody używa, to Marta wybierała mu zapachy; ciekawe, kto wybierał Pawłowi… Drażnił ją ten zapach i intrygował zarazem, tak jak kiedyś w dzieciństwie zapach sklepu z butami. Ten sklep, cudowny sklep, który pachniał jak żaden inny, sklep pełen butów męskich, damskich i dziecięcych, torebek i pasków (a

wszystko z prawdziwej skóry, nawet w czasach kryzysu) znajdował się w pobliżu domu Marty. Sprzedawczyni była znajomą mamy, więc kiedy Marta zaglądała tam z mamą, zawsze dostawała od pani Stefy cukierki. Pani Stefa pozwalała jej wchodzić za ladę i ustawiać buty na półkach. Marta lubiła cukierki, panią Stefę i zabawę butami, ale najbardziej lubiła te pierwsze chwile po wejściu do sklepu, zanim oswoiła się z wypełniającą pomieszczenie wonią skóry. Czuła ją wtedy nie tylko w nosie, ale też w gardle i w brzuchu, i doskonale pamiętała swój dziecięcy żal, że nie jest czarodziejką. Bo gdyby nią była, to może potrafiłaby zamienić ten zapach w smak. I zachować go na dłużej. Teraz też, tak samo jak wtedy w dzieciństwie, chciała rozgryźć ten drażniący aromat, rozgnieść go językiem, smakować, przełykać zachłannie, czując, jak falami spływa do brzucha, rozchodzi się ciepłem po całym ciele i syci… Nareszcie syci… – Dzięki. No to cześć – powiedziała, nie patrząc Pawłowi w oczy, żeby czasami nie zauważył, co się z nią dzieje. – Już chcesz uciekać? A w ramach rekompensaty dasz się zaprosić na kawę zaraz po pracy? – Na kawę? Po pracy? – Kompletnie zaskoczona jego propozycją Marta nie bardzo wiedziała, co mówi. – Po pracy, zaraz przecież kończymy. Tu za rogiem, w Arkadii, mają dobrą kawę. Proszę… Od ślubu Marta nie umówiła się z żadnym mężczyzną. Nawet na kawę. Właściwie to chyba nigdy nie miała takiej okazji. Pewnie, że gdyby chciała, to okazję by znalazła, ale nie zamierzała jej szukać, bo i po co? – Będę czekał na ciebie pod urzędem. – Ale mam tylko chwilkę. – Marta nie mogła uwierzyć, że te słowa wyszły z jej ust, zdawało jej się, że wypowiedział je ktoś inny, jakaś kobieta, której ona zupełnie nie zna i po której nie wiadomo czego się spodziewać. Bała się jej, a jednocześnie była nią zafascynowana – i dlatego pozwoliła, by nieznajoma zasłoniła jej usta, kiedy chciała cofnąć tamte słowa i powiedzieć, że jednak nie ma czasu, że zapomniała o czymś ważnym, co koniecznie musi zaraz załatwić. Poszła z nim na tę kawę, nękana niejasnym poczuciem winy, które

sprawiało, że co chwilę zerkała na zegarek i nie bardzo wiedziała, co Paweł do niej mówi. Opowiadał jakieś anegdotki i dowcipy, a Marta miała nadzieję, że śmieje się we właściwych momentach. Szybko wypiła kawę, nie zwracając nawet uwagi na smak. Po dwudziestu pięciu minutach zerwała się z krzesła i oznajmiła, że musi już iść. Do domu dotarła w tempie rekordowym. Zanim Krzysiek wrócił z Igorem z przedszkola, zdążyła ugotować makaron, zrobić sos, surówkę i odgrzać zupę. Po obiedzie zabrała się za mycie okien. Było już ciemno co prawda, ale jej to nie przeszkadzało. Musiała znaleźć sobie jakieś zajęcie, a i oknom wyszło to na dobre. Potem jeszcze prasowanie, przedświąteczne sprzątanie kuchennych szafek, kolacja, mycie podłogi… Po całym dniu Marta padała z nóg. Miała nadzieję, że zaśnie od razu, ale sen nie przychodził. Dzieci spały już od dawna, Krzysztof też, a ona wciąż przewracała się z boku na bok. Wtuliła się w plecy męża, położyła mu rękę na brzuchu. Głaskała go najpierw powoli, delikatnie, potem coraz gwałtowniej, zsunęła rękę niżej. Pieściła go tak, jak lubił, aż obudził się, przyjemnie zaskoczony jej inicjatywą. Ona sama też była sobą zaskoczona. Wędrowała ustami po jego ciele, całowała mocno, zachłannie, drażniła językiem; zapach Krzysztofa mieszał się ze wspomnieniami tamtego zapachu i nie wiedziała już, co z tym wszystkim zrobić, więc wbijała paznokcie w skórę mężczyzny, gryzła go i drapała, a tak naprawdę to chciała gryźć i drapać samą siebie – może wtedy wygryzłaby i rozdrapała to coś, co sprawiało, że biegała jak chomik w karuzeli, ciągle nie osiągając celu, nie doświadczając spełnienia, przeczuwając jedynie, że można bardziej, mocniej, głębiej… * Chaos był żywiołem Magdy. Twórczy chaos. Lubiła się w nim zanurzać, czekając, aż z zamętu wyłoni się coś niezwykłego. Nie, nie czekała biernie, tylko pozwalała swobodnie płynąć skojarzeniom, wypróbowywała nieoczywiste połączenia, aż w końcu wymyśliła hasło reklamowe albo wpadła na pomysł kampanii. Wtedy w euforii gotowa była jak Archimedes biec nago ulicą, krzycząc: „Eureka!”. Potem należało przekonać klienta, że tego właśnie chciał (co zazwyczaj nie

było trudne, bo miała naprawdę świetne pomysły), dopracować szczegóły, no i wreszcie przychodził czas na realizację. Magdalena lubiła swoją pracę, efekty przynosiły jej satysfakcję (również finansową), ale najwspanialszy dla niej był właśnie ten niezwykły moment, kiedy z chaosu wyławiała perłę. Magda kochała twórczy chaos, ale nie znosiła chaosu emocjonalnego. W życiu kierowała się zasadą carpe diem. Nie rozpamiętując tego, co było, i nie zastanawiając się specjalnie nad tym, co będzie, pełnymi garściami czerpała przyjemność z teraźniejszości. Jednak od pewnego czasu Magdę dręczył jakiś nieokreślony niepokój. To, co ją wcześniej bawiło, nagle stało się nudne. A może wcale nie nagle? Może stopniowo traciło na atrakcyjności, ale ona dopiero teraz to zauważyła? Nie miała ochoty na imprezy ani na weekendowe wypady last minute. Czasami wyjeżdżali tak całą paczką – w środę albo nawet w czwartek szukali atrakcyjnej oferty na najbliższy weekend, za każdym razem wybierając inne miejsce. Towarzyszył temu dreszczyk emocji, bo jeszcze nie wiadomo było, dokąd pojadą, i nawet nie do końca wiedzieli, kto pojedzie, bo skrzykiwali się na tę wyprawę na Facebooku: znajomi rozsyłali informacje do swoich znajomych, rezerwację każdy załatwiał sam i dopiero na miejscu zbiórki okazywało się, kto ostatecznie jedzie. Magda bardzo lubiła te podróże, poznawanie nowych miejsc i nowych ludzi, a zdarzało się, że wracała z wycieczki z nowym facetem. Ostatnio też miała okazję. Facet był fajny, owszem, Amsterdam też, ale płynąc wodnym tramwajem bajecznie rozświetlonymi uliczkami, złapała się na myśli, że fajnie byłoby oglądać te cudowności z Karolem. On umiał zauważyć detale, na które inni nie zwracali uwagi. Nie, nie był drobiazgowy, nie czepiał się szczegółów, raczej nie pozwolił przemknąć niezauważenie temu, co urokliwe. Ciekawie ubarwiony żuczek, krople rosy schwytane w pajęczynę, zbłąkana zabytkowa latarnia, nadtłuczony maszkaron… Amsterdam z Karolem miałby zupełnie inny smak. Magda jakoś tak nagle do niego zatęskniła… Spławiła więc faceta, lecz niestety zaledwie tydzień później spławiła również Karola, który zjawił się u niej niezapowiedziany z butelką wina i orzechowymi ciasteczkami z jej ulubionej cukierni.

– Pomyślałem, że będzie ci miło… – Stał w progu ze śladami deszczu na kurtce i z nadzieją w oczach. Właściwie powinno być jej miło, bo zaledwie przed chwilą bezskutecznie przeszukiwała dom, żeby znaleźć coś słodkiego, w gruncie rzeczy lubiła niespodzianki i nawet miała ochotę na jakieś towarzystwo, ale jednocześnie była na niego zła, że przychodząc tak bez uprzedzenia, wdziera się w jej życie podstępem. Niepewna tego, co czuje, zaprosiła Karola do środka. Zrobiła mu najpierw gorącą herbatę z sokiem malinowym, bo ręce miał zgrabiałe z zimna, a potem dopiero zajęła się winem i ciasteczkami, próbując uporządkować kłębiące się uczucia. Ten wieczór mógł skończyć się różnie… Momentami było całkiem sympatycznie – popijali to wino, chrupali ciasteczka, śmiali się, gadali, Magdalena zrzuciła sweter, bo rozgrzało ją wino, a może bliskość Karola… Wsunął palce w jej włosy, masował głowę i kark – wiedział, że ona to lubi. Jego dłonie, przedtem lodowate, teraz prawie parzyły, ciepło od karku spływało w dół po kręgosłupie, rozgrzewało brzuch, Magda zamruczała z rozkoszy jak kotka… – No to jak, już pomyślałaś? Znajdziesz dla mnie jakiś kącik w swoim życiu? Zmroził ją tymi pytaniami, bo nagle przyszło jej do głowy, że może on to robi specjalnie, masuje ją nie po to, żeby sprawić jej przyjemność, ale żeby wymóc to, czego chce. – Nie! – Strząsnęła z siebie jego ręce. – Co ty sobie w ogóle myślisz? Przychodzisz tak ni z tego, ni z owego z winem, chcesz mnie upić, omamić, żebym się potem na wszystko zgodziła! Nie pozwolę sobą manipulować! Był zaskoczony. Tak kompletnie zaskoczony, że w pierwszej chwili zupełnie nie wiedział, co powiedzieć. – Tak mnie odbierasz? – spytał po chwili. – Magda, znasz mnie przecież tyle lat… Naprawdę tak o mnie myślisz? Chciał, żeby zaprzeczyła. Czekał, aż to zrobi. Milczała. Zgarbił się, jakby ktoś włożył mu na plecy wielki ciężar.

– Nie będę mówił frazesów. – Głos miał zmieniony. – I nie będę cię więcej nachodził. Znasz mój adres, telefon. Jeśli zmienisz zdanie, daj znać. Cześć. – Cześć – odpowiedziała szeptem, kiedy Karol był już za drzwiami, a potem zza firanki patrzyła, jak oddala się i znika za rogiem domu. Ściskało ją w gardle, pod powiekami gromadziły się łzy, ale nie chciały wypłynąć. Wolałaby, żeby płynęły. Może wtedy poczułaby ulgę. Może potrafiłaby wypłakać poczucie winy i świadomość, że zraniła jednego z najżyczliwszych sobie ludzi, może wymyśliłaby, jak to wszystko naprawić, jak go przekonać, że naprawdę w głębi serca wcale tak nie myśli, ale po prostu się boi i nie umie zaufać. Ale nie mogła płakać. Tak jakby w środku tkwiła jakaś tama. Sięgnęła po kieliszek, z którego pił Karol. Przechyliła. Kilka ostatnich kropel spłynęło jej na język. Zrzuciła kieliszek na podłogę. Dlaczego, do cholery, to, co innym kobietom przychodziło bez trudu – miłość, małżeństwo, dzieci, nawet płacz – dla niej urastało do rangi problemu?! Rozgniotła okruchy szkła butem. Nie poczuła ulgi, tylko jeszcze większą złość na siebie. To były jej ulubione kieliszki. Z twórczego chaosu Magda wyławiała perły. Z chaosu emocjonalnego nic nie umiała wyłowić. Od jakiegoś czasu nie poznawała samej siebie. Nie miała ochoty na podróże, na spotkania ze znajomymi, imprezy jej nie pociągały, nowości kosmetyczne, które przedtem wypróbowywała namiętnie, też nie, było jej obojętne, co jest teraz modne, owszem dbała o ubiór i makijaż, ale jak przedtem był on wyrazem jej przebojowości, tak teraz stał się raczej fasadą, za którą się kryła. Miała wrażenie, że omija ją coś ważnego. To odczucie pojawiało się w różnych momentach. Na przykład gdy obserwowała, jak Kaśka kąpie córeczkę – ta zwariowana, żywiołowa Kaśka, której macierzyństwo dodało łagodności i jakiejś takiej tajemniczości. Magda nie potrafiła rozgryźć, na czym to polega, ale to było coś, co ją od Kaśki dzieliło, a jednocześnie mocno do niej przyciągało. „Może trzeba urodzić dziecko, żeby to pojąć” – myślała, patrząc, jak twarz Kaśki

rozjaśnia się w odpowiedzi na uśmiech córeczki. Wzruszenie ściskało ją w gardle, gdy widziała Huberta okrywającego kocem swoje dziewczyny, które zasnęły przy karmieniu. Albo gdy, tak jak wczoraj, zobaczyła na ulicy parę staruszków trzymających się za ręce. Szli wolno. Przygarbieni, zmęczeni życiem – a może to była tylko jej interpretacja? Może szli wolno, bo odkryli, że nie warto się śpieszyć? Że resztki sił lepiej zachować na coś innego? Mężczyzna miał zadyszkę, kobieta coś mu opowiadała, on potakująco kiwał głową. Usiedli na ławce na skwerze. Ona wyjęła z torebki woreczek z okruchami chleba. Natychmiast zebrało się wokół nich stadko gołębi. Karmili je oboje. Magda widziała to wszystko, bo stała w kolejce do kiosku tuż obok ich ławki. Kolejka nie była długa – zaledwie dwie osoby, ale trochę to trwało, bo stojąca przed nią klientka była bardzo niezdecydowana. Kiedy wreszcie Magdalena doczekała się swoich chusteczek higienicznych, staruszka wkładała do torebki starannie złożony pusty woreczek. – Chodźmy, kochanie. – Mężczyzna wyciągnął rękę, pomagając kobiecie wstać z ławki. Magdalena nie mogła oderwać od nich wzroku. Musiała się dowiedzieć. – Dzień dobry. Ja wiem, że to nie wypada, i bardzo przepraszam za moją ciekawość, ale… jak długo są państwo ze sobą? Mężczyzna spojrzał zaskoczony, kobieta uśmiechnęła się do Magdy: – Dużo więcej niż pani żyje na tym świecie… Czterdzieści osiem lat… Aż trudno w to uwierzyć… Właśnie wczoraj obchodziliśmy rocznicę ślubu. Żegnani najlepszymi życzeniami Magdaleny poszli dalej, trzymając się za ręce. A jej przyszło wtedy do głowy, że może carpe diem oznacza coś zupełnie innego, niż robiła do tej pory. Że zamiast smakować dni, zadowala się życiowym fast foodem, a to, co najważniejsze, przecieka jej przez palce. Przed chwilą spotkała jeszcze jedną niezwykłą staruszkę. Zwróciłaby na nią uwagę nawet bez tych rozsypanych pomarańczy. Bo

jakby można było nie zauważyć srebrnowłosej, eleganckiej starszej pani w niebieskiej pelerynie i ciemniejszym o ton kapeluszu, tak różnej od spotykanych zazwyczaj osób w jej wieku. Magdalenie zdawało się, że kobieta nie idzie, ale płynie ulicą, a niesienie wypchanej papierowej torby nie sprawia jej żadnej trudności. Tej torby, z której chwilę później wysypały się pomarańcze, a kilka z nich potoczyło się po chodniku prosto pod stopy Magdy. Podniosła je więc i wrzuciła staruszce do torby, nie tej podartej papierowej, która już spoczywała w śmietniku, ale nowej – płóciennej, którą kobieta wyjęła z torebki. – Dziękuję, dziecko. – Szare oczy kobiety rozjaśniał uśmiech, a siateczka zmarszczek wokół oczu, ust i na policzkach skojarzyła się Magdalenie z mapą wyznaczającą życiowy kierunek. Na twarzy staruszki zdecydowanie więcej było tych od śmiechu… – Weź, proszę. Na zdrowie. Magda nie miała szczególnych skłonności do fantazji, ale w tym momencie poczuła się jak bohaterka baśni obdarowana przez wróżkę magiczną pomarańczową kulą, którą jedynie niewtajemniczeni mogli uznać za zwykłą pomarańczę. Podobnie chyba musiał się poczuć chudy nastolatek w podniszczonej kurtce, który podając staruszce znalezione owoce, usłyszał: – Dziękuję panu. Bardzo dziękuję. A ta niech będzie na zdrowie. Magdalena widziała, jak chłopak, słysząc to „panu”, dumnie się wyprostował, a podarowaną mu pomarańczę przyjął z takim szacunkiem, jak rycerz miecz podczas pasowania. Kobieta zniknęła za rogiem ulicy, chłopak też gdzieś się rozpłynął, i gdyby nie ta pomarańcza w torebce, Magda zastanawiałaby się, czy to wszystko nie było czasami tylko przywidzeniem. Chciałaby opowiedzieć dziewczynom, co jej się przydarzyło, ale nie wierzyła, że potrafi oddać całą magię tej sytuacji. Musiałyby zobaczyć tamtą kobietę… Spojrzała na zegarek. Nie musiała się śpieszyć. W Piwnicy pod Liliowym Kapeluszem były umówione dopiero za pół godziny. Co prawda życie towarzyskie ostatnio przestało Magdę bawić, ale na spotkanie z Marysią i Martą biegła jak na skrzydłach. Z nimi czuła się jakoś inaczej… prawdziwiej…

* Maria przyszła do Piwnicy pod Liliowym Kapeluszem prawie godzinę przed czasem. Miała nadzieję, że go spotka. Jakoś nie mogła sobie tego Rajmunda wybić z głowy. Co rusz wracała myślami do tamtego spotkania, analizując je ciągle na nowo i wzdychając przy tym jak pensjonarka. Gdyby chciał, toby się skontaktował – szeptał Marii w ucho złośliwy chochlik, ale zaraz potem przychodziło jej do głowy, że przecież nie dzwoniła do Rajmunda na komórkę, tylko na telefon stacjonarny, nie wiadomo, jaki ma aparat, może mu się jej numer nie wyświetlił i po prostu go nie ma. Ale przecież mógł poprosić o numer – wtrącał się chochlik i wtedy już brakowało jej argumentów, więc po raz setny odtwarzała w myślach to spotkanie, szukając punktów zaczepienia dla nadziei. Gdyby była Magdą, podeszłaby teraz do baru i wypytała właścicielkę, czy Rajmund nadal tu bywa i kiedy najłatwiej go spotkać. Ale Magdą nie była, więc stwierdziwszy, że go nie ma, usiadła przy stoliku, przy którym siedziały poprzednio, i wyjęła z torebki książkę. Zabrała ją ze sobą, żeby nie siedzieć bezczynnie nad filiżanką kawy. Bo zdecydowała się na kawę na początek. Czarną i mocną. Z odrobiną brązowego cukru dla przełamania goryczy. A potem grzane wino. Razem z dziewczynami oczywiście. Polubiła grzane wino. Nawet kupiła sobie do domu butelkę, ale jej jeszcze nie otworzyła. Bo z kim miałaby je wypić? Do lustra, sprawdzając klasówki? Przez tę godzinę w oczekiwaniu na dziewczyny mogłaby sprawdzić z piętnaście, ale przecież nie będzie się wygłupiać w kawiarni. Wróciła myślami do grzanego wina, zła na siebie, że nawet teraz ma w głowie szkołę. Właściwie to niepotrzebnie je kupowała, bo była przekonana, że żadne wino nigdzie i z nikim nie będzie jej smakowało tak, jak to tutaj. Próbowała czytać, ale puste krzesło Rajmunda przyciągało jej wzrok jak magnes. „Im bardziej Puchatek zaglądał do środka, tym bardziej Prosiaczka tam nie było” – Maria przypomniała sobie słowa z którejś książki o Puchatku. Idealnie pasowały do tej sytuacji. Maria kochała Kubusia Puchatka i jego spostrzeżenia, Kubuś

Puchatek i Chatka Puchatka zajmowały w jej biblioteczce honorowe miejsca, wracała do nich wielokrotnie, za każdym razem odkrywając coś nowego. Jej egzemplarze, przechowywane pieczołowicie od drugiej klasy (dostała je w nagrodę w konkursie recytatorskim), kolorowe od podkreśleń i zakreśleń, roiły się od wykrzykników i myśli zapisywanych na marginesie. Niektóre fragmenty zaznaczone były kilkoma kolorami, bo Maria często wyłuskiwała z nich jakąś nową myśl. W innych książkach nie zostawiała śladów. Ale to były książki szczególne. Jej pierwsze samodzielnie przeczytane. Ośmioletnia Marysia postanowiła, że przeczyta je sama. Od pierwszej strony do ostatniej bez najmniejszej pomocy. Na początku szło jej opornie. Niby litery układały się w wyrazy, wyrazy w zdania, ale wymagało to wielkiego wysiłku, czasami jakiś bardziej skomplikowany fragment musiała przeczytać dwa, trzy razy, żeby zrozumieć, a już po kilku stronach zaczynała boleć ją głowa. Rzucała wtedy książkę, ale za jakiś czas wracała do niej znowu. I w pewnym momencie stał się cud – litery przestały stawiać opór, a zdania ukrywać swoje znaczenie. I nagle Marysia ze zdziwieniem odkryła, że dotarła do ostatniej strony. Potem sięgnęła po Chatkę Puchatka, a kiedy ją skończyła, wróciła znowu do Kubusia. Następnie jeszcze raz przeczytała Chatkę. Była zafascynowana i tymi opowieściami, i swoją umiejętnością czytania, ale trochę się obawiała, że może z innymi książkami nie pójdzie jej tak łatwo. Bo może umie czytać tylko Kubusia? Sięgnęła po Karolcię, potem po Manię czy Anię i kolejne lektury. Świat książek ją oczarował. Przeczytała ich mnóstwo, ale Kubuś Puchatek ciągle zajmował w jej sercu i biblioteczce miejsce szczególne. Żałowała, że teraz nie ma ze sobą Kubusia zamiast tej pierwszej z brzegu książki, którą ściągnęła z półki, nie zauważając, że to tandetne romansidło dołączone kiedyś do jakiejś gazety. Dzwoneczek nad drzwiami dźwięczał co jakiś czas, goście wchodzili i wychodzili, Maria udawała, że czyta, zerkając co chwilę na krzesło Rajmunda, a dziewczyn nie było. Właściwie nic w tym dziwnego, zegarek wskazywał szóstą piętnaście, a umówiły się na wpół do siódmej, ale Maria trochę się niecierpliwiła. Jak długo w końcu można udawać, że się czyta (bo do czytania to ta książka nie nadawała

się zupełnie). Przeczytawszy pięć stron, Marysia wiedziała dokładnie, jak się skończy ta historia i mniej więcej mogła przypuszczać, co się wydarzy po drodze. Zamówiła zieloną herbatę, żeby czymś zająć ręce. Kończyła ją właśnie, gdy do kawiarni weszła Marta, a zaraz za nią wbiegła Magdalena. – Widziałam cię z daleka, ale nie zdołałam dogonić – wydyszała Magda. – Ale ty szybko chodzisz! – Wszyscy mi to mówią, ale ja po prostu nie umiem wolniej i już – odpowiedziała Marta, zdejmując kurtkę. – No to co, grzane wino, dziewczyny? – zaproponowała Magdalena, gdy już usiadły przy stoliku. – Grzane wino! – odpowiedziały równocześnie Maria i Marta i równocześnie zawołały: – Raz, dwa, trzy, moje szczęście! – I równocześnie wybuchnęły śmiechem. – Wiecie co? Stęskniłam się za wami! – mówi nagle Maria. – Ja też. – Magdalena ma ściśnięte gardło. Nie nawykła do ta­kich wyznań. – Magiat – podsumowuje Marta, wyciągając rękę. – Magiat. – Magdalena przykrywa jej dłoń swoją. – Magiat – powtarza za nimi Maria. Marta wyciąga zapałki. Marta nie pali, nigdy nie paliła, ale zapałki nosi zawsze w torebce, podobnie jak śrubokręt, igłę, nici, agrafkę, plaster i kilka innych drobiazgów, ot taki podręczny zestaw ratunkowy kobiety praktycznej, bo przecież wszystko kiedyś może się przydać, tak jak choćby teraz. Zapala kawową świecę stojącą na stole, a potem wszystkie w milczeniu wpatrują się w płomień, nie bardzo wiedząc, co zrobić z tym wzruszeniem, które zjawiło się nieproszone. Weronika stawia na stole grzane wino. – No, to co nowego odkryłyście, dziewczyny? – pytanie Magdy przerywa milczenie. – Ja to właściwie nic – zaczęła Marta. – Znalazłam książkę telefoniczną z 2005 roku, Wieczorków tam dużo, ale Lucyny ani Józefa żadnego. Na Wojska Polskiego jeden Wieczorek, ale niestety Lucjan. – A sprawdzałaś tego Lucjana? – zapytała Magda. – Nie. Tak nawet sobie myślałam, że trzeba to sprawdzić, bo może

ten Józef ma dwa imiona, albo ten Lucjan to krewny faceta, ale jakoś głupio mi było dzwonić. – A co u ciebie, Maria? – U mnie właściwie też nic odkrywczego. Pani Stasia, ta moja sąsiadka, która pracuje na poczcie, bardzo się poszukiwaniami przejęła, wiecie, ona ma ambicje detektywistyczne i koniecznie chciała coś znaleźć. W książce z 2009 roku naszych Wieczorków nie było, Lucjana ani żadnego innego Wieczorka na Wojska Polskiego też nie. Starszej książki na tej swojej poczcie nie miała. Ale pani Stasia nie poddaje się tak łatwo. Zmobilizowała koleżanki z innych placówek, dotarła do książek z 1999, 2002 i 2007 roku, Lucyny i Józefa ani śladu, tylko w tej z 2007 tego twojego Lucjana na Wojska Polskiego znalazła. – I co, zadzwoniłaś do niego? – zainteresowała się Magdalena. – Nie. Zupełnie nie wiedziałabym, jak z nim rozmawiać. – Masz ten numer? – Mam – odezwały się jednocześnie Marta i Maria. – No to dawajcie! Magdalena bez wahania wystukała wypisany na podsuniętej jej przez Marysię kartce numer. – Halo – odezwał się zniecierpliwiony męski głos. – Dzień dobry, Magdalena Czupryniak. Czy rozmawiam może z panem Józefem Wieczorkiem? – Pomyłka. – A panią Lucynę Wieczorek mogę prosić? – Żadnej Lucyny tu nie ma. Mówiłem, że pomyłka. – Przepraszam pana bardzo. – Magda zdążyła się odezwać, zanim rozmówca odłożył słuchawkę. – Ale może pan zna Lucynę i Józefa Wieczorków, bo ja zgubiłam adres, wiem tylko, że na Wojska Polskiego mieszkają, a bardzo zależy mi, żeby ich znaleźć. – Nie znam. I nie mam czasu na gadanie. Co to, nie wie pani, że nasi teraz grają z Włochami? W czasie meczu się ludziom głowy nie zawraca! Wyłączył się, zanim Magda zdążyła powiedzieć „przepraszam”. – No to kicha – westchnęła, chowając telefon. – Nie mamy żadnego śladu.

– Oprócz tych innych Wieczorków z książki telefonicznej. Może ktoś z tamtych ich zna? – zastanawiała się Marta. – Dużo tych Wieczorków tam było? – Ponad pół setki. Przy czterdziestu przestałam liczyć. – Kurczę, strasznie dużo! Nie mam zielonego pojęcia, jak się za to zabrać. Przecież nie wynajmiemy detektywa! – Nie wynajmiemy, bo to by nam popsuło całą zabawę – powiedziała Magdalena – Nie wynajmiemy, bo to nasza sprawa. Same musimy to załatwić – stwierdziła Maria. – Ale wiecie co, dziewczyny? Pani Stasia była strasznie niepocieszona, że mi tych Wieczorków nie znalazła. I wiecie, co wymyśliła? Przez koleżankę koleżanki zdobyła nazwiska listonoszy, którzy roznoszą pocztę na Wojska Polskiego. Ulica jest podzielona na dwa rejony, więc tych listonoszy też jest dwóch, wiem, w którym urzędzie pracują i że wychodzą z poczty o dziewiątej. – Niezła ta twoja pani Stasia! Lepszych dwóch listonoszy niż tyle telefonów do sprawdzenia – ucieszyła się Magdalena. – To kto się nimi zajmie? – Magdalenko, mówisz tak, jakbyś miała jakieś wątpliwości – zaśmiała się Marta. – Ta, która zrobi to najlepiej, czyli ty! – No jasne, że ty! – poświadczyła Maria. – My nadajemy się raczej do takich mrówczych zadań, jak szukanie książek telefonicznych na przykład. A ty jesteś od funkcji reprezentacyjnych. – Właściwie to zdecydowanie wolę wyciągać informacje od listonoszy, a nuż jakiś przystojniak się trafi, niż grzebać w papierach. Ale nie liczcie, że zrobię to szybko. W najbliższym tygodniu intensywnie pracuję, dopiero jak skończę projekt, mogę zająć się listonoszami. Mam nadzieję, że do następnego piątku uporam się z robotą. – Przecież nam się nie śpieszy. Spotykamy się jak zwykle za cztery tygodnie? – spytała Marta. – OK, jak zwykle. – Przez cztery tygodnie na pewno znajdę czas na listonoszy. No to jeszcze jedno grzane wino, prawda? I szarlotkę czy sernik tym razem? – Niech będzie sernik – bohatersko zdecydowała Marta, a nawet

posunęła się o krok dalej, bo tym razem nie przeliczała kalorii i nie wyrzucała sobie, że przecież dzisiaj zjadła już jeden czekoladowy cukierek. Wszystkie wybrały sernik, który okazał się równie pyszny jak szarlotka. Marta zerkała na kelnerkę, która sprzątała właśnie naczynia z sąsiedniego stolika. Weronikę i Karolinę pamiętała, ale tę kobietę widziała tu po raz pierwszy. A jednak wydawała jej się znajoma. Musiała się z nią zetknąć już wcześniej albo po prostu kobieta była do kogoś bardzo podobna. – Marta, a co ty tak skrobiesz ten talerzyk? Chcesz jeszcze jedną porcję? – zagadnęła Magdalena. – No coś ty! Wystarczy. Zamyśliłam się. Znacie może tę kelnerkę? – Wskazała znikającą na zapleczu wysoką, szczupłą szatynkę. Magda przecząco pokręciła głową. – Pierwszy raz ją widzę. A co? – zaciekawiła się Maria. – Albo jest do kogoś strasznie podobna, albo już ją gdzieś spotkałam, ale nie mam pojęcia gdzie, i to mnie męczy. – Maryśka, a tobie co się stało? – spytała nagle Magdalena. – Nie… nic – Maria utkwiła wzrok w swoim talerzyku. Policzki jej płonęły. Magdalena spojrzała na mężczyznę, który przed chwilą wszedł do kawiarni, a teraz oparty o kontuar rozmawiał z Weroniką. – Maryśka, znasz tego faceta? Maria milczała. Jej analityczny umysł potrafił komplikować różne sprawy. I dlatego zamiast na proste pytanie udzielić prostej odpowiedzi, rozważała teraz biblijne znaczenie słowa „poznać” oraz biblijną symbolikę rozpuszczonych kobiecych włosów. – Znasz – stwierdziła Magda, nie doczekawszy się odpowiedzi. – Kim on jest? – Pisarzem. Chciał, żebym rozpuściła włosy – odpowiedziała tym razem bez zastanowienia i od razu pożałowała tych słów. „To przez zaskoczenie i wino, za dużo wina” – pomyślała. Rajmund odwrócił się i dopiero teraz dostrzegł Marię. W jego oczach błysnęło zdziwienie, ale niemal w tym samym momencie

zastąpił je uśmiech. Skinął głową, bezgłośnie mówiąc „dzień dobry”, i spojrzał na jej towarzyszki. Jego wahanie było prawie niedostrzegalne. Maria wstrzymała oddech w oczekiwaniu. Rajmund skierował się do drzwi. – Fajnie się uśmiecha. I w ogóle to taki typ zagubionego chłopca. Niejedna by się nim chętnie zaopiekowała – podsumowała Magda, gdy mężczyzna zniknął za drzwiami. – A co ty mówiłaś o tych włosach? – E tam, nic ważnego. – Maria próbowała wykręcić się od odpowiedzi. – No, Maryśka, nie bądź taka. Jak się powiedziało „a”, to trzeba powiedzieć i „b”. Zaintrygowałaś nas, a teraz co? Nic nie powiesz? Wcale nie musiała mówić, ale właściwie dlaczego nie? Tyle się w niej nazbierało… „A co mi tam” – pomyślała. Dokończyła wino. – To co, jeszcze jedno? – spytała, powtarzając sobie w myślach: „A co mi tam!”. Zamówiły kolejne wino. – Tylko się nie śmiejcie, dobra? – zaczęła Maria, nie czekając, aż Weronika im to wino przyniesie. – Bo… ja nie wiem, czy wy mnie w ogóle zrozumiecie. Ty, Marta, masz męża, ty, Magda, możesz mieć każdego faceta, jakiego chcesz, a ja? Dla mnie facet to jak stwór z obcej planety. Zupełnie nie wiem, czego się po takim spodziewać. Nie umiem z nimi gadać i w ogóle… Wiecie, że byłam w zakonie? – W zakonie? – Magda była tak zaskoczona, jakby Marysia wyznała, że była na Marsie. – Kiedy wystąpiłam, traktowano mnie jak odmieńca – opowiadała dalej Maria. – A może to ja się tak czułam? Nie mogłam się pozbyć wrażenia, że ciągle jeszcze mam na głowie welon. Przygniatał mnie, ściskał głowę jak obręcz i nie umiałam nic z tym zrobić. Nie widziałam go w lustrze, ale i tak go czułam. Tak jakby wrósł we mnie i zapuścił macki w mój mózg. Balansowałam na granicy szaleństwa. I ciągle bolała mnie głowa. A ludzie… ludzie patrzyli na mnie podejrzliwie. Albo mi się wydawało, że tak patrzą. Starałam się zachowywać normalnie, nikomu nie mówiłam o tym welonie, ale może rzeczywiście moje zachowanie było jakieś dziwne? Może i tak. Bo ja przecież nawet do sklepu bałam się iść. Bałam się, że spotkam kogoś znajomego, kto

wie, że poszłam do klasztoru, ale nie wie, że już w nim nie jestem, i ten ktoś zrobi na mój widok wielkie oczy. Albo zapyta, skąd się tu wzięłam. Albo powie, że na szczęście zmądrzałam. Albo spojrzy na mnie jak na zdrajczynię. Albo będzie świdrować mnie wzrokiem, żeby wyczytać, czy mnie wyrzucili, czy to była moja decyzja. A poza tym… czytałam taki artykuł o więźniach – że wracają do więzienia, bo nie umieją przystosować się do życia w społeczeństwie. Po prawie pięciu latach w klasztorze ja też tak się czułam. Weronika przyniosła wino. Maria objęła rękami rozgrzany gliniany kubek. Upiła kilka łyków. – A dlaczego właściwie poszłaś do tego klasztoru i dlaczego wystąpiłaś? Jeśli to nie tajemnica oczywiście – zreflektowała się Marta. – Mogę wam opowiedzieć, ale to długa historia. – Mamy czas – zapewniła ją Magdalena. Opowiedziała więc im o ojcu, o oazie i o tym, że chciała robić w życiu coś ważnego. I o swoim rozczarowaniu zakonem. Że ubóstwo i czystość zaakceptowała, ale nie potrafiła pogodzić się z posłuszeństwem. Bo przecież po to Bóg dał wolną wolę, żeby człowiek mógł wybierać, decydować. Czy wybierając zakon, miała się pozbawić prawa wyboru? Od przełożonych miało zależeć, czy wyjedzie na misję, czy też do końca życia będzie sprzątać kościół i prasować kościelne obrusy? Opowiedziała im i o tym, że kiedy dowiedziała się o śmierci ojca, po raz pierwszy przeleciała jej przez głowę myśl o wystąpieniu z klasztoru. A potem myśl ta zapuszczała korzenie, rozrastała się i wreszcie zaowocowała działaniem. Maria znowu sięgnęła po kubek. Wypiła kilka łyków, nie bacząc na to, że już kręci jej się w głowie. – W całym swoim życiu nie wzięłam tylu tabletek od bólu głowy, co przez tamte pół roku. Lekarze mówili, że nic mi nie jest, a ja nie mogłam wytrzymać z bólu. I nie mogłam przestać analizować tej sytuacji wciąż na nowo. Uratowała mnie matematyka. Siedziałam nad książkami i godzinami rozwiązywałam zadania. Mózg zajęty problemami matematycznymi nie miał czasu na rozważania egzystencjalne. Dostałam się na studia, na matematykę oczywiście, i wyjechałam z miasta. W nowym miejscu nikt mnie nie znał, nikt nie

wiedział, że byłam w zakonie, nikt ode mnie niczego nie oczekiwał. Zaczęłam czuć się odrobinę swobodniej. Tylko że byłam najstarsza na roku. Od większości starsza o pięć lat. A to duża różnica. A na dodatek nigdy nie byłam zbyt towarzyska. Trzymałam się na uboczu. W mojej grupie były cztery dziewczyny i kilkunastu chłopaków. Wydawało mi się, że są strasznie dziecinni. A ja chyba musiałam wydawać się im strasznie stara. Nie chodziłam na dyskoteki, nie śmiałam się z byle czego. Czasami, gdy okazywało się nagle, że nie ma zajęć, szliśmy całą grupą na piwo. Siedziałam z nimi w tym pubie spięta, nie bardzo mając o czym rozmawiać. Po kilku takich wyjściach zaczęłam się wykręcać. Oni szli do pubu, ja do biblioteki. W czasie wakacji po drugim roku studiów moja mama miała wypadek. Wpadła pod samochód. Cudem przeżyła. Ale już nigdy nie wstała z łóżka. Wróciłam do domu, przeniosłam się na studia zaoczne, znalazłam pracę w szkole i opiekowałam się mamą. Kiedy miałam zjazdy, zajmował się nią mój brat, przychodził też w tygodniu, ale on wpadał tylko na trochę, potem wracał do swojego domu, ja byłam z nią prawie cały czas. Spałam jak zając pod miedzą, bo mama często budziła się z bólu i trzeba jej było podać leki. Właściwie nie miałam wtedy własnego życia. Czasami marzyłam tylko o tym, żeby się wyspać. Kiedy mama umarła – głos Marii się załamał – to już dwa lata… aż trudno uwierzyć, bo ciągle mi się zdaje, że to było tak niedawno… Po jej śmierci w ogóle nie mogłam znaleźć sobie miejsca. W domu zrobiło się nagle tak strasznie pusto. A poza domem… prawie z nikim się nie spotykałam, w czasie choroby mamy naprawdę nie miałam czasu na rozrywki. A potem już nie umiałam się śmiać. A może nigdy nie umiałam… Kiedy i w jakich sytuacjach miałabym poznawać facetów? W szkole mamy trzech, no właściwie czterech, jeśli liczyć woźnego. Wszyscy żonaci zresztą. Czasami któryś mnie zagadnie, czasami ja mam do któregoś sprawę związaną z jakimś uczniem albo imprezą, jaką mamy wspólnie przygotować. Do tego ograniczają się moje kontakty z facetami. Na wszelki wypadek omijam wszystkich szerokim łukiem, ale Rajmund… Opowiedziała im wszystko – jak wypatrywała go w kawiarni, jak trafiła na spotkanie autorskie i kupiła książkę, jak znalazła w niej rachunek i zadzwoniła do niego. I o spotkaniu im opowiedziała, i o tych

włosach… I o tym, że miała nadzieję, że na jednym spotkaniu się nie skończy. – Dziewczyny, musimy coś wymyślić – odezwała się Magdalena. – Nie! – zaprotestowała ostro Maria. – Ja muszę sama! To mój facet! – Znowu zaskoczyły ją własne słowa, ale nie mogła ich cofnąć, próbowała więc je zatuszować, przysypać innymi. – Dzięki, dziewczyny, ale ja muszę sama. Tobie to, Magda, łatwo, pstrykniesz palcem i możesz mieć każdego. Niczym się nie przejmujesz, nie rozważasz wszystkiego po sto razy, po prostu działasz i już. – Tak myślisz? – Magdalena uśmiechnęła się gorzko. – Jeszcze niedawno tak było, ale… Opowiedziała im. O swoich niepokojach i tęsknotach. I że życie przestało jej smakować. O Karolu. I o tym, że się uparcie nie odzywa. A ona ilekroć słyszy dzwonek telefonu, ma nadzieję, że to Karol. Bezpodstawną nadzieję, bo przecież trochę już zna Karola i wie, że w tej sytuacji pierwszy się nie odezwie. A ona sama nie wie, co czuje i czego by chciała… A potem przyszła kolej Marty. Ale Marta wcale nie mówiła o Krzysztofie, tylko o szalu. O karminowym szalu, którego nie potrafi sobie wybić z głowy. I że zbiera na niego pieniądze. Kiedy dostaje w sklepie resztę, wybiera z niej złotówki i wkłada do skrzyneczki, którą przeznaczyła na skarbonkę. Albo gdy kupi tańszy krem zamiast tego, którego zwykle używa. Albo kiedy zrezygnuje z zakupu sera pleśniowego (tylko ona jedna w domu lubi taki ser). Uzbierała już w ten sposób prawie sześćdziesiąt złotych. I że co kilka dni chodzi pod tamten sklep, żeby chociaż na ten szal popatrzeć. I że po drodze do Piwnicy też tam zajrzała, bo to zaledwie dwie przecznice stąd. – Pokażesz nam go? – spytała Maria. – Jeśli chcecie… – No pewnie, że chcemy. – Magdalena odsunęła pusty gliniany kubek i sięgnęła do torebki. Położyła przed Martą dwadzieścia złotych. Maria dołożyła drugie dwadzieścia. – Płacimy i idziemy, tak? – Marta otworzyła torebkę, szukając portfela.

– Ja bym jeszcze chwilę posiedziała, jeśli wam się nie śpieszy – zaproponowała Magda. – Ja też. – Mnie też wcale się nie śpieszy, ale w takim razie po co te pieniądze? – Dla ciebie. Maria patrzyła na Magdę, nie rozumiejąc. – Na szal, będziesz miała do niego bliżej – dodała Maria. – Ale, co wy, dziewczyny, ja przecież tak nie mogę… – Marta odsunęła od siebie banknoty. – Możesz. – Maria podsunęła je z powrotem. – Wiesz co, my nie jesteśmy znowu takie całkiem bezinteresowne. Po cichu liczymy na to, że kiedy już zostaniesz właścicielką tego magicznego szala, to pozwolisz nam go dotknąć i trochę cudowności spłynie też na nas – zaśmiała się Magda. – To co, jeszcze jedno wino, dziewczyny? – Ja tym razem poproszę kawę – stwierdziła Maria. W końcu wszystkie trzy zamówiły kawę. A kiedy już ją wypiły i zbierały się do wyjścia, Marta spostrzegła znowu tę nieznajomą kelnerkę. Kobieta skinęła jej głową. I wtedy ją skojarzyła – matka Jędrka Karpieluka! To musiała być ona, chociaż wcale nie przypominała skulonej w szkolnej ławce, zniszczonej życiem kobiety, która starała się nie zwracać na siebie uwagi. Wyglądała teraz o kilka lat młodziej. Wkładając kurtkę, Marta zerkała na nią ukradkiem. Pomalowane paznokcie, delikatny makijaż, zadbane włosy, wyprostowana sylwetka. Pomyślała, że mogą się przy niej schować te wszystkie kobiety prezentowane w różnych czasopismach przed i po interwencji całego sztabu fryzjerów, stylistów, kosmetyczek. – Mówiłaś, że ten sklep to dwie przecznice stąd? – Maria przerwała Marcie obserwację. – Dwie. – OK, idziemy – zarządziła Magdalena. Na dworze było ciemno, mroźno i prószył drobniutki śnieg. – Maryśka, a to nie ten twój pisarz czasami? – Marta wskazała mężczyznę, który zbliżał się do Piwnicy pod Liliowym Kapeluszem. Nie

widział ich, bo chwilę wcześniej, zanim ukazał się zza rogu, przeszły na drugą stronę ulicy. – Tak… – Maria odprowadziła go wzrokiem aż do drzwi kawiarni. – Maryśka, leć tam! Sprawdź, czy czegoś nie zgubiłaś! – gorączkowała się Marta. – Myślisz? – Marii błysnęły oczy. – Ale ja nie umiem kłamać… – Srebrno-zielony długopis, pamiątkowy, twój ulubiony, no leć! Poczekamy na ciebie. Krzątając się za kontuarem, Weronika od czasu do czasu zerkała na Rajmunda. Ostatnio zmienił zwyczaje. Kiedy pracował nad pierwszą książką, przychodził gdzieś koło południa, otwierał laptop i całymi godzinami pisał, nie zwracając uwagi na to, co się wokół niego dzieje. Teraz zjawiał się o różnych porach. Siadywał przy różnych stolikach, nie tylko przy tym swoim ulubionym w kącie, tuż obok gniazdka elektrycznego, gdzie zwykł podłączać laptop. Zamiast laptopa przynosił ze sobą gazetę, ale rzadko ją czytał, najczęściej służyła mu jako zasłona, zza której obserwował gości. Czasami wyciągał notes i coś w nim zapisywał. Zdarzało się też, że wpadał tylko na moment, rozglądał się po wnętrzu, zamieniał kilka słów i wychodził. Weronika wiedziała, że Rajmund zbiera materiały do następnej książki, która ma opowiadać o gościach pewnej kawiarni, ale czuła, że za tymi jego krótkimi wizytami kryje się coś jeszcze. Weronika czuła więcej niż inni. I czasami było to kłopotliwe. Bo jak na przykład miała zasugerować widzianemu po raz pierwszy człowiekowi, żeby poszedł do lekarza, ponieważ z jego organizmem dzieje się coś złego? Albo co zrobić, gdy koleżanka wyznawała: „Jestem szczęśliwa”, pokazując pierścionek na palcu, a Weronika widziała, że jej związek nie ma przyszłości? Patrzyła teraz na Rajmunda sączącego wodę przy barze (Rajmund i woda – to też było niezwykłe), próbując odgadnąć, czego szuka. Dzwoneczek zadźwięczał i Weronika ujrzała kobietę, którą widywała już wcześniej, a ostatnio widziała ją wychodzącą stąd z koleżankami zaledwie kilka minut temu. Przybyła rzuciła spojrzenie na plecy Rajmunda, zawahała się przez moment, a potem podeszła do wieszaka z ubraniami. Wyglądała, jakby nie bardzo wiedziała, co ma

robić, spojrzała na wieszak, na półeczkę obok niego, gdzie leżał stosik gazet i kilka książek (w tym oczywiście książka Rajmunda), poszperała w nich trochę, poprawiła stosik i skierowała wzrok na podłogę. Zlustrowała terakotę wokół wieszaka, zajrzała pod kaloryfer i chyba nie bardzo wiedziała, co dalej robić. W tym momencie spostrzegł ją Rajmund. Błyskawicznie zerwał się z barowego stołka. Weronika uśmiechnęła się do siebie. – Dobry wieczór raz jeszcze, zgubiłaś coś? – Zielono-srebrne pióro, pamiątkowe, moje ulubione, musiało gdzieś mi wypaść. – Maria recytowała przećwiczone w głowie słowa, nie patrząc mu w oczy, bo bała się, że Rajmund wyczyta kłamstwo z jej wzroku. – Wyjmowałaś je tutaj? – mężczyzna uważnie rozglądał się dookoła. – Nie… tak… nie wiem – gubiła się Maria – wyjmowałam rzeczy z torebki, mogło się wysunąć razem z apaszką na przykład. A może leży gdzieś przy stoliku albo w toalecie, muszę sprawdzić. Zamknęła za sobą drzwi łazienki i odetchnęła z ulgą. Nie przypuszczała, że kłamanie jest aż tak wyczerpujące. Ale przecież nie mogła siedzieć w toalecie bez końca, chociaż zupełnie nie miała pomysłu, co zrobi, kiedy stąd wyjdzie. Rajmund stał przy barze i mówił coś do Weroniki, która przecząco pokręciła głową. – Niestety, nikt nie widział twojego pióra – powiedział, podchodząc do Marii. – Proszę zajrzeć tu do nas, gdyby się znalazło, będziemy pamiętać, że to pani zguba – odezwała się Weronika, ale Maria miała wrażenie, że ona wie, że to pióro nie istnieje, ale tę wiedzę zachowa dla siebie. – Dziękuję, rozejrzę się jeszcze trochę po sali. – Pomogę ci. Co dwie pary oczu to nie jedna – zaproponował Rajmund. – Mario, czego się napijesz? – spytał, kiedy już zajrzeli w każdy kąt. – Dzięki, ale nie mogę, koleżanki czekają na ulicy. Tak bardzo było jej żal, właściwie mogła powiedzieć dziewczynom, żeby nie czekały na nią, jeśli nie wróci za kilka minut, ale

to wszystko odbyło się tak szybko, no i Marta miała pokazać im ten szal… A gdyby posiedziała z nim choć chwileczkę? Dziewczyny zmarzną na tym dworze albo przyjdą tutaj i będzie głupio. A jeśli Rajmund pomyśli, że ona się wykręca, no ale przecież, skoro powiedziała mu o koleżankach, to nie może tak po prostu usiąść sobie teraz z nim przy stoliku. „Mogę zadzwonić, żeby nie czekały – olśniło ją nagle, a zaraz potem przyszła kolejna myśl – ale przecież już odmówiłam, to jak to teraz odkręcić?”. – Szkoda – westchnął. – A dasz się zaprosić w niedzielę do kina? – Do kina? – Maria powiedziała to takim tonem, jakby pierwszy raz w życiu słyszała słowo „kino”. – Do kina – powtórzył Rajmund. – A może nie lubisz kina? – Nie, no skąd, lubię. Bardzo. W niedzielę? OK. O której? Weronika zerkała na nich z sympatią, próbując odgadnąć, co z tego wszystkiego wyniknie. Ale tym razem nie miała żadnych przeczuć. * – Dzień dobry. – Magdalena uśmiechnęła się do mężczyzny w kurtce z napisem „Poczta Polska”, który właśnie wyszedł z urzędu pocztowego. – Czy mógłby mi pan pomóc? Szukam Piotra Danielczuka i Jana Krawczyńskiego. – Ale mają fart chłopaki! Mówią, że jaki poniedziałek, taki cały tydzień, a tu patrzcie, ledwie zaczął się poniedziałkowy ranek, a już szuka ich piękna kobieta! A mnie to od razu z rana czarny kot przebiegł drogę… ale to mój własny kot, więc może to się nie liczy? – Na pewno nie, proszę pana, ja myślę, że własny czarny kot to nawet szczęście przynosi. – Magda się uśmiechnęła. – No patrzcie, nie dość, że piękna, to jeszcze i mądra! Mają farta chłopaki! – westchnął zazdrośnie listonosz. – A właściwie to Jasiek ma, bo Piotrek na urlopie, dopiero jutro będzie. Proszę sekundkę poczekać, to ja zaraz pani tego Jaśka znajdę. – Ale może nie będziemy mu przeszkadzać, ja sobie tu spokojnie postoję, a pan mi tylko powie, jak on wygląda, żebym wszystkich listonoszy nie musiała zaczepiać. – U nas w urzędzie same chłopy roznoszą pocztę i pewnie żaden

nie miałby nic przeciwko temu, żeby go pani zaczepiła. A Jaśka po czym poznać? A bo ja wiem? Taki nijaki ten Jasiek… ani wysoki, ani niski, ani gruby, ani chudy, łysy też nie jest, włosy ma takie ni ciemne, ni jasne, zeza nie ma, nie utyka, taki zwyczajny jest, a nie charakterystyczny. To ja tu z panią poczekam, oni już powinni wychodzić. – Dziękuję bardzo, ale nie chciałabym panu robić kłopotu. – A jaki to tam dla mnie kłopot? Przecież to przyjemność potowarzyszyć chwilę pięknej kobiecie! O, widzi pani – wskazał na niskiego, brodatego listonosza z bujną czupryną, który właśnie pojawił się w drzwiach – gdyby chodziło o Andrzeja, to powiedziałbym, że do Rumcajsa podobny, i od razu by pani wiedziała, który to. – Rzeczywiście podobny. – Uśmiechnęła się Magda. – Michał jest łysy, Adrian ma okulary, a Gienek siwe włosy. – Mężczyźni wychodzili jeden po drugim. – Ten Piotrek, co go dzisiaj nie ma, okropnie wysoki i strasznie chudy, a Jasiek… sama pani zobaczy. No, ale gdzie on się podziewa? Wszyscy inni już wyszli. – No to jak wszyscy wyszli, to ja już sobie poradzę, nie będę pana dłużej zatrzymywać… – O, widzi pani? Jest! Jasiek, szybciej, kobieta na ciebie czeka! Rozmówca Magdy miał rację. Wychodzący z urzędu mężczyzna nie był ani chudy, ani gruby, ani wysoki, ani niski, ot taki zupełnie zwyczajny. – Bardzo dziękuję. – Magda wyciągnęła rękę. – Nie będę już pana dłużej zatrzymywać. Do widzenia. I życzę samych przyjemnych zdarzeń w poniedziałek i nie tylko. – Cała przyjemność po mojej stronie. Do widzenia. – Mężczyzna wycisnął pocałunek na dłoni Magdy. – A gdyby pani jeszcze czegoś potrzebowała, to zawsze jestem do usług. – Magdalena Czupryniak – przedstawiła się Magda zaskoczonemu listonoszowi. – Ja mam do pana taką nietypową sprawę… – Przybrała minę, która zazwyczaj pozwalała jej przyśpieszyć termin w urzędzie albo załatwić sprawy niemal beznadziejne, o ile oczywiście trafiła na mężczyznę. Urokowi osobistemu Magdaleny rzadko który facet potrafił się oprzeć.

– Widzi pan, zgubiłam adres znajomej. Ona mi ten adres dała już dawno, ale jeszcze u niej nie byłam. Pamiętam tylko, że mieszka gdzieś na Wojska Polskiego, a dowiedziałam się, że pan ma ten rejon. Koniecznie muszę ją znaleźć. – Niemal każdy facet, na którego Magda spojrzała tak, jak teraz na tego listonosza, gotów był zrobić dla niej wszystko: wskoczyć w ogień, walczyć ze smokiem lub podjąć się innego niebezpiecznego zadania, bo z jej oczu czytał, że go wybrała, ponieważ jest kimś wyjątkowym, a spełniając prośbę, może stać się bohaterem. Niemal każdy facet w takiej sytuacji gotów byłby dla Magdy zrobić wiele, ale Jan Krawczyński należał do wyjątków. – A o ochronie danych osobowych pani nie słyszała? Mnie obowiązuje tajemnica. – Ależ oczywiście, ja rozumiem, ale przecież ja żadnej tajemnicy od pana nie chcę wyciągać. Bo przecież ja miałam ten adres, tylko go po prostu zgubiłam. Lucyna Wieczorek sama mi go dała. – Magdalena kłamała jak z nut, jednocześnie patrząc na listonosza niewinnym wzrokiem. – Lucyna ma męża Józefa Wieczorka. Zna ich pan? Przecież ja naprawdę nikomu nie powiem, że to pan dał mi ten adres. Jan Krawczyński zmarszczył brwi. Chwilę się zastanawiał. – Gdybym znał, tobym pani nie powiedział, a ponieważ nie znam, to nie zdradzę tajemnicy, jeśli powiem, że w moim rejonie tacy nie mieszkają. – A może mieszkali, tylko się wyprowadzili? Bardzo proszę, niech mi pan powie! – Może i mieszkali, ale ja na szczęście na ten temat nic nie wiem. Dopiero od roku obsługuję ten rejon. – A pani tu znowu? – przywitał Magdalenę znajomy listonosz. – Dzisiaj Piotrka pani szuka? A może to ja dziś mam szczęście? Może dziś dla mnie pani tu przyszła? Ale ja się jeszcze nie przedstawiłem: Stefan Chołodko. – Magdalena Czupryniak. Uścisnęli sobie dłonie. – Miło pana znowu widzieć, panie Stefanie. Zgadł pan, Piotra Danielczuka szukam. – Uśmiechnęła się Magda. – No to się pani niestety spóźniła. Po tym wczorajszym wolnym

tyle się listów Piotrkowi nazbierało, że zaczął pracę już po ósmej, bo chce dzisiaj wcześniej skończyć. Może pani przyjść jutro albo poszukać go na rejonie, jeśli pani ma ochotę. – Poszukałabym, ale nie wiem gdzie. – Piotrek ma rejon najbliżej poczty, więc chodzi piechotą. Zaczyna od ulicy Krótkiej, potem Wojska Polskiego – tam ma numery od jedynki do siedemdziesiątki, myślę, że do tej pory to Krótką już skończył i teraz będzie gdzieś na początku Wojska. – Dziękuję bardzo, panie Stefanie. To ja już biegnę. Do widzenia. Piotr Danielczuk miał chyba ze dwa metry wzrostu, a chudy był jak szczapa. Magda spotkała go na Wojska Polskiego, kiedy wychodził właśnie z bramy numer pięć. A właściwie wpadła na niego czy też raczej on wpadł na nią. Stała przed tą bramą, rozglądając się, gdy on z impetem otworzył drzwi. – Przepraszam panią, nie powinienem tak gwałtownie. Nic się pani nie stało? Magda pomyślała, że to dobry punkt wyjścia do zawarcia znajomości. – Nie, nic, ja też powinnam bardziej uważać. Magdalena Czupryniak – przedstawiła się. – Piotr Danielczuk – odpowiedział zaskoczony. – A to mi pan z nieba spadł! Tylko pan może mi pomóc! Na te słowa oblicze Piotra Danielczuka przyjęło wyraz rozanielonego oczekiwania, połączonego z gotowością do czynów nadludzkich, ale gdy tylko Magda przedstawiła swoją zmyśloną historyjkę o zgubionym adresie znajomej, od razu spochmurniał. – Niestety, nie mogę pani pomóc. Tydzień temu mieliśmy szkolenie z ochrony danych osobowych. Absolutnie nie mogę takich danych udostępniać. „Gdyby nie ten pieprzony projekt, byłabym tu tydzień wcześniej i wtedy pewnie ta rozmowa wyglądałaby inaczej” – pomyślała Magda, ale nie zamierzała zrezygnować. – Proszę pana, ale ja przecież nikomu nic nie powiem. A poza tym to nie pan mi podał ten adres, tylko znajoma. Proszę zobaczyć, jak pan nie wierzy. – Magda wyciągnęła z portfela skrawek zżółkłej kartki, na

której było napisane „Lucyna Wieczorek ul. Wojska Polsk” – w tym miejscu kartka była przedarta. Ale się wczoraj naszukała takiej starej kartki, lecz patrząc teraz na minę listonosza, wiedziała, że było warto. – Lucyna Wieczorek… – powtórzył mężczyzna, szukając w pamięci. – I jej mąż Józef Wieczorek – dodała Magdalena. – A, Józef Wieczorek! – Listonosz rzucił spojrzenie na bramę po drugiej stronie ulicy. – Pan go zna! – ucieszyła się Magda. Nie odpowiedział nic, ale Magdalena widziała, że walczy ze sobą, bo w głębi duszy chciał jej pomóc, a jednocześnie nie chciał łamać przepisów. – Mieszka w tamtej bramie? Pod dziesiątką? Przecież pan nawet nie musi mówić, wystarczy, że pan skinie głową. Piotr Danielczuk się wahał. – Ja tak bardzo pana proszę! Wieczorkowie mieszkają pod dziesiątką? Listonosz zaprzeczył ruchem głowy. – Nie mieszkają tu, naprawdę? A gdzie? – Wyprowadzili się – mruknął niechętnie. – Dziękuję panu bardzo. – Magdalena przyjęła wyraz twarzy królewny uratowanej z łap smoka. – A dokąd? – Na szczęście nie wiem. – Ale mieszkali tu pod dziesiątką? Piotr Danielczuk potwierdził ledwie widocznym skinieniem. – A numer mieszkania? Proszę… – naciskała Magdalena. – I tak powiedziałem już pani za dużo. Do widzenia. * Marta wracała do domu obładowana zakupami. Dwie wypchane reklamówki, po jednej w każdej ręce, i zsuwająca się co chwilę z ramienia torebka, wypakowana bardziej niż zazwyczaj. Uszy reklamówek wydłużały się coraz bardziej i Marta obawiała się, że mogą nie wytrzymać ciężaru. Pogoda była raczej zgniło jesienna niż zimowa. Siąpiło od rana.

Marta miała parasol w torebce, ale brakowało jej trzeciej ręki, mokła więc i patrząc na nią, trudno byłoby domyślić się, że zaledwie godzinę temu wyszła od fryzjera. Była zła na siebie, że nie pojechała samochodem do jakiegoś supermarketu, tylko postanowiła zrobić zakupy po drodze. No, może przesadziła trochę z ilością, przecież nie wyjeżdżała na tydzień, a zaledwie na weekend, a ostatecznie, gdyby czegoś zabrakło, to Krzyśkowi i Klaudii korony z głów by nie pospadały, gdyby się przeszli do sklepu. Ale Marta wolała być pewna, że podczas jej nieobecności rodzinie niczego nie zabraknie. Bigos zrobiła już wczoraj, kotlety zostawiła w zamrażalniku, zamierzała też jeszcze dzisiaj ugotować rosół i upiec jakieś szybkie ciasto, żeby mieli coś słodkiego na pocieszenie, kiedy jej będzie. Wcale nie miała ochoty nigdzie wyjeżdżać. Pogoda nie zachęcała do żadnych eskapad, a poza tym Marta nie lubiła wyjazdów integracyjnych. Jednak tym razem nie mogła się wykręcić. Nowy szef, po którym jeszcze nie wiadomo, czego można się spodziewać, i perspektywa reorganizacji urzędu, a co za tym idzie redukcji pracowników – w takiej sytuacji nieobecność Marty na imprezie zakładowej byłaby co najmniej nierozsądna. Żal jej było zmarnowanego weekendu, i to całego – od piątku do niedzieli. Jakby nie wystarczyło wyjechać w sobotę albo jeszcze lepiej – wyjechać w piątek i w sobotę wrócić. Jedyne, co ją pocieszało, to basen i jacuzzi, z których zamierzała korzystać, ile tylko się da. Na skrzyżowaniu Marta się zawahała. Mogła iść ulicą albo na skróty przez park. Nigdy o tej porze nie chodziła przez park sama i gdyby nie te ciążące jej coraz bardziej torby, poszłaby, jak zwykle, przez miasto. Tym razem jednak skręciła w alejkę przy rzece. Spodziewała się, że spotka jakichś przechodniów, ale w parku nie było nikogo. Marta zastanawiała się nawet, czy nie zawrócić, ale nie było sensu, bo niemal połowę drogi miała już za sobą. Szła więc dalej przed siebie ciemną alejką, by jak najszybciej znaleźć się w domu albo chociaż wśród ludzi. Nagle zaszeleściło coś w krzakach. Marta z trudem powstrzymała krzyk, a potem odetchnęła z ulgą, widząc wychylającą się z zarośli

mordkę. – Ale mnie przestraszyłeś – powiedziała do mijającego ją obojętnie burego kota. Jednak poczucie niepokoju i tak jej nie opuściło. Przyśpieszyła kroku. „Strach ma wielkie oczy” – próbowała zracjonalizować swoje emocje, lecz nie mogła pozbyć się wrażenia, że coś czai się w ciemnościach. A potem wszystko potoczyło się tak szybko, że nie potrafiła odtworzyć dokładnie całej sytuacji. Wyrostków było trzech, może czterech. Wyskoczyli nagle zza krzaków. Jeden potrącił Martę, drugi szarpnął zsuwającą się z jej ramienia torebkę. Z rozerwanej reklamówki wysypały się zakupy. Zanim Marta zorientowała się, co się stało, napastnicy zniknęli już za zakrętem. Nie krzyczała. Nie próbowała ich gonić. Przez moment stała jak wmurowana, nierozumiejącym wzrokiem wpatrując się w rozdeptane banany i rozlany jogurt, aż wreszcie irracjonalny strach, że oni wrócą i zrobią jej krzywdę, zmobilizował ją do biegu. Zatrzymała się dopiero przed domem. Nie miała kluczy ani dowodu, ani pieniędzy. Na szczęście kartę płatniczą zostawiła w domu, a większość gotówki wydała na zakupy. Nacisnęła dzwonek. – Marta, co ci się stało?! – wykrzyknął Krzysztof na jej widok. Dopiero wtedy się rozpłakała. Klaudia niecierpliwie czekała na powrót rodziców z policji. Właściwie mogła do nich zadzwonić, ale chciała powiedzieć im to osobiście. Żeby zobaczyć minę mamy, kiedy usłyszy, że Jędrek szukał jej torebki. I znalazł. Złodzieje ukradli chyba tylko pieniądze. Ale pieniędzmi mama tak bardzo się nie martwiła, bo miała w portfelu nie więcej niż trzydzieści złotych. Najbardziej zależało jej na dowodzie i na kluczach. No i na samej torebce, bo to była jej ulubiona. Klaudia z maminą torebką w ręku krążyła po mieszkaniu od okna do drzwi i z powrotem, aż wreszcie usłyszała zgrzyt klucza w zamku. – Mamo, patrz! – wykrzyknęła ucieszona. – Moja torebka! – Mama chwyciła torebkę i niecierpliwie przeglądała jej zawartość. – Jest portfel, dowód, klucze! Zamki i tak trzeba wymienić, bo klucze mogli dorobić, w dowodzie mam inny adres, ale lepiej nie ryzykować. Pieniędzy oczywiście nie ma, ale co tam,

najważniejsze, że reszta się znalazła! Ale skąd masz torebkę? – Spojrzała badawczo na córkę. – Jędrek ją znalazł! – odpowiedziała z dumą dziewczyna, spodziewając się podziwu i wdzięczności dla Jędrka. – Jaki Jędrek? – No, Jędrek Karpieluk, mój… – Klaudia zawahała się – mój kolega. – Czekaj, nie rozumiem, co to znaczy, że Jędrek Karpieluk znalazł moją torebkę? – W głosie mamy wcale nie było podziwu ani wdzięczności, tylko nieufność. – Wysłałam do niego esemes, że cię okradli w parku, a on odpisał, że poszuka tej torebki, bo złodzieje często zabierają tylko pieniądze, a resztę wyrzucają, żeby się nie wydało, że to oni. I żebym mu tylko dokładnie powiedziała, gdzie to było. No to mu napisałam i potem on przybiegł z tą torebką, nawet mówiłam mu, żeby zaczekał na ciebie i sam ci dał, ale nie chciał. – Dlaczego napisałaś mu o mojej torebce? – drążyła Marta. – No, po prostu mu napisałam. – Ale dlaczego akurat jemu? Klaudia wzruszyła ramionami – Piszemy do siebie, no to mu napisałam. – Piszesz esemesy z Karpielukiem? – No, tak… – odpowiedziała niepewnie Klaudia. – A może się jeszcze z nim spotykasz? – Mamo, przecież my chodzimy do jednej klasy. – Nie pytam, czy chodzisz z nim do klasy, tylko czy spotykasz się z nim po lekcjach? Klaudia mruknęła coś pod nosem. – Odpowiedz wyraźnie – krzyknęła Marta. – Spotykasz się z nim? – No tak… – Klaudia nie umiała kłamać. – Przecież ci zabroniłam! – Marta nie panowała już nad sobą. – Zabroniłam ci, a ty za moimi plecami spotykasz się ze złodziejem! – Mamo, jak możesz tak mówić! – Torebkę mi znalazł! Akurat! A skąd niby wiedział, gdzie szukać? Nie widziałam tych bandziorów dokładnie, może i on był z nimi! Albo

to jego kumple mnie napadli! – Mamo! Jędrek nie jest złodziejem! – wykrzyczała Klaudia przez łzy. – Zabraniam ci się z nim spotykać! Rozumiesz? Zabraniam! I nie chcę więcej o nim słyszeć! * – Proszę pani, bo ja w imieniu całej klasy… bo my mamy taką prośbę… żeby pani przełożyła nam tę klasówkę na jutro. Bardzo panią prosimy… – Rafał Obrycki powiedział to bez większego przekonania, bo uważał, że zwracanie się z prośbą do Piły nie ma najmniejszego sensu. Wszyscy przecież doskonale wiedzieli, że gdy Piła zapowie sprawdzian, to go zrobi i już. Nie uznaje żadnego przekładania i chyba tylko kataklizm mógłby ją skłonić do odłożenia zapowiedzianej tydzień wcześniej klasówki. Piła była nauczycielką surową i wymagającą, ale sprawiedliwą, a w skrajnych sytuacjach czasami nawet okazywała miłosierdzie. Dotyczyło to uczniów, którzy matematyki nie byli w stanie pojąć, aczkolwiek naprawdę się starali, natomiast z całą pewnością nie dotyczyło to przekładania sprawdzianów. – Jeśli czegoś nie rozumiecie, zgłaszajcie od razu – powiedziała matematyczka już na pierwszej lekcji w pierwszej klasie – a nie wtedy, kiedy zaczynam pytać albo zapowiadam klasówkę. Wtedy jest już za późno. I rzeczywiście na klasówkach i przy odpowiedziach bez litości stawiała jedynki, ale zawsze potem delikwent miał możliwość konsultacji i poprawy oceny. – Wymagam od siebie i wymagam od was – powtarzała często. Sprawdziany oddawała przeważnie na następnej lekcji, jeśli ktoś czegoś nie rozumiał i zgłosił to w odpowiednim czasie, gotowa była siedzieć z nim na przerwach albo i po lekcjach i tłumaczyła cierpliwie aż do skutku, raz w semestrze pozwalała zgłosić nieprzygotowanie (nie trzeba było nawet podawać powodu), ale nikt nigdy nie słyszał, żeby kiedykolwiek zgodziła się na przełożenie klasówki. Rafał nie miał więc nadziei na uzyskanie czegokolwiek i sam

z własnej woli nie zwracałby się z prośbą do Piły, ale był zastępcą nieobecnego dzisiaj gospodarza drugiej „b” i został zobligowany, aby wystąpić jako przedstawiciel klasy. Matematyczka wysłuchała go ze zmarszczonymi brwiami. Chłopak czekał na jej stanowcze „nie”, lecz nauczycielka milczała. Patrząc na chudego, piegowatego blondynka, który podczas tej krótkiej przemowy zaczerwienił się jak burak, Maria przypomniała sobie, że dzisiaj rano widziała go tak samo czerwonego z przejęcia – szedł do szkoły w towarzystwie nieśmiałej dziewuszki z pierwszej „a”, która chyba przesłaniała mu cały świat, bo nawet „dzień dobry” nauczycielce nie powiedział – nie dlatego, żeby był nieuprzejmy, lecz po prostu wcale jej nie zauważył. Maria pomyślała wtedy, że właściwie wcale nie zna tych dzieciaków. Patrzy na nie przez pryzmat ich matematycznych osiągnięć, czasami przez pryzmat zachowania albo sytuacji rodzinnej, jeśli odbija się ona na nauce. Jej zadaniem jest nauczyć, to prawda, ale ucząc, tak łatwo zapomnieć, że każde z nich najpierw jest człowiekiem, a dopiero potem uczniem, i być może to, co dzieje się teraz między Rafałem i tą dziewczyną, z perspektywy czasu okaże się dla nich ważniejsze niż wszystkie rozwiązane czy też nierozwiązane zadania matematyczne. I znowu pomyślała o Rajmundzie (ostatnio jakoś tak się działo, że różne ścieżki niespodziewanie prowadziły ją do Rajmunda) i o spektaklu, na którym wczoraj byli… Z tego spektaklu zapamiętała mniej więcej tyle, ile z filmu oglądanego kilka dni wcześniej w jego towarzystwie, bo bliskość mężczyzny nie pozwalała jej się skupić, a kiedy wziął ją za rękę, to już w ogóle nie wiedziała, co dzieje się na scenie, ponieważ o wiele bardziej ekscytujące było to, co działo się w rzeczywistości. A potem, gdy już wróciła do domu, nie mogła sprawdzać klasówek, bo na wargach ciągle czuła ten pocałunek, który mógł się przerodzić w coś więcej, ale Maria nie była jeszcze gotowa, więc wymawiając się klasówkami, pożegnała się z Rajmundem przed bramą swojego domu. Klasówki, no tak – Maria wróciła do rzeczywistości – w domu czekało na nią trzydzieści niesprawdzonych prac, a dzisiaj miało dojść do tego jeszcze dwadzieścia siedem.

– Kto z was, ale tak uczciwie, z ręką na sercu, może powiedzieć, że jutro będzie przygotowany lepiej niż dzisiaj? Zaskoczyła ich tym pytaniem. Przez chwilę nikt się nie zgłaszał. Pierwsza podniosła rękę Kamila, po niej Rafał, zaraz za nim Patrycja i inni. Jedynie Sebastian nie podniósł ręki. – Nie będzie mnie jutro. Mam wizytę u lekarza – wyjaśnił, odpowiadając na pytające spojrzenie nauczycielki. – Napiszesz w terminie poprawkowym. Mam nadzieję, że tylko Sebastian skorzysta z tego terminu, bo wy nie będziecie mieli czego poprawiać, skoro dostaliście jeszcze jeden dodatkowy dzień na przygotowanie. A teraz wyjmijcie książki i zeszyty. Radosny szmer zagłuszył jej ostatnie słowa, ale gdy tylko zaczęła dyktować temat, od razu zrobiło się cicho. Cisza na lekcjach matematyki nie była niczym nadzwyczajnym, lecz ta dzisiejsza cisza była inna, miała w sobie jakiś podskórny nurt, którego Maria nie potrafiła do końca rozpoznać; wyczuwała jedynie, że coś się zmieniło. * Marta narzuciła szlafrok na strój kąpielowy i wyszła z pokoju, oznajmiwszy Gośce, że nie wróci wcześniej niż za półtorej godziny. Więcej czasu nie mogła jej dać, bo przecież o ósmej był bankiet. Ale chyba półtorej godziny wystarczy Gośce, żeby nacieszyć się tym swoim Robercikiem. „W ich przypadku wyjazd integracyjny spełnił swoje zadanie, i w paru innych przypadkach również” – pomyślała Marta, przypominając sobie wczorajsze wieczorne damsko-męskie przetasowania w pokojach. Co prawda nie potrafiła pojąć, co Gośka zobaczyła w przemądrzałym zarozumialcu, którego co najmniej od roku mijała obojętnie na biurowych korytarzach, i czym ją tak nagle mógł olśnić, ale o gustach się podobno nie dyskutuje, więc gdy koleżanka wzdychała, że Robercik jest najcudowniejszym facetem na świecie, Marta przezornie zmieniała temat. Gośka należała do osób, które chętnie dzielą się intymnymi szczegółami, nie przejmując się specjalnie zainteresowaniem słuchacza, więc Marta mogła być pewna, że bez względu na to, czy będzie chciała, czy nie, usłyszy, co działo się podczas jej nieobecności w pokoju.

Ale teraz nie zamierzała myśleć o Gośce i Roberciku, ani o tej przedwczorajszej kłótni z Klaudią, ani o tym, co teraz może robić jej rodzina, czy Krzysiek ubrał Igora odpowiednio do pogody, czy Klaudia jej posłucha i wybije sobie z głowy Jędrka; nie zamierzała myśleć o tym wszystkim, tylko zanurzyć się w ciepłej wodzie i pływać tak długo, aż poczuje w mięśniach przyjemne zmęczenie. Lubiła pływać. Bardzo. Od wczoraj już trzeci raz była na basenie i dziwiła się, że inni nie korzystają z tej możliwości. Większość dziewczyn nie wzięła nawet strojów kąpielowych – mówiły, że są za grube, więc nie będą się tak publicznie pokazywać, albo że im się fryzury popsują. Mężczyźni nie mieli podobnych obiekcji. Marta spotkała wczoraj na basenie kilku kolegów, a dzisiaj rano pod prysznicem minęła się z Darkiem i Andrzejem. Rozejrzała się, szukając znajomych. Dostrzegła tylko Pawła. Po tamtym spotkaniu jeszcze raz proponował jej kawę, ale się wykręciła. Podpłynął do niej, kiedy wchodziła do basenu. – Cześć, Marta. Muszę przyznać, że mi zaimponowałaś. – Ja? Czym? – zdziwiła się. – Tym, że nie siedzisz teraz w pokoju z jakimś zielonym świństwem na twarzy, tylko pływasz. – A kto siedzi z zielonym świństwem? – zaciekawiła się Marta. – Baśka i Anka. Wpadłem do nich pożyczyć cukier. Otworzyła mi Baśka z zastygającą zieloną mazią na twarzy. Anka wyglądała podobnie. To podobno jakaś cudowna maseczka z zielonej glinki, ale wygląda jak krowia kupa. Ohyda! Czy wy wszystkie używacie takich świństw? – Co masz na myśli, mówiąc „wszystkie”? – No, wszystkie kobiety! – Za wszystkie nie mogę odpowiadać, ale ja chętnie wypróbowałabym tę zieloną glinkę, tyle że w domu, bo tam nie mogę pływać, a tutaj szkoda byłoby mi czasu na maseczki. Marta próbowała zachowywać się swobodnie, ale bliskość prawie nagiego mężczyzny trochę ją krępowała. Krople wody na jego szyi, rysujące się pod skórą mięśnie… nie, wcale nie wyglądał jak kulturysta, takich facetów Marta nie znosiła, Paweł był umięśniony w sam raz, tak jak powinien być umięśniony mężczyzna, który w razie czego obroni

kobietę, poniesie ją na rękach i… tu Marta powiedziała „stop” swojej wyobraźni, ale ta najwyraźniej nie chciała jej słuchać, podsuwając coraz to nowe obrazy z Pawłem w roli głównej. Kubła zimnej wody na otrzeźwienie Marta nie miała, za to miała cały basen wody (ciepłej co prawda, chyba nawet zbyt ciepłej, bo nagle jakoś gorąco jej się zrobiło), więc zanurkowała i przepłynęła prawie na drugi brzeg, zanim zabrakło jej oddechu. – Dobrze pływasz – usłyszała, gdy wynurzyła się, żeby zaczerpnąć powietrza. – Lubię wodę – odpowiedziała i zanurkowała znowu. Lubiła pływać z zamkniętymi oczami, cała poddając się pieszczotom wody opływającej jej ciało. Kiedy kochała się, też zamykała oczy… Ale tym razem nie był to dobry pomysł. Pływaków było co prawda tylko kilku, lecz basen niewielki, więc właściwie nie powinna się dziwić, że nagle zatrzymała ją jakaś przeszkoda. Gdyby miała otwarte oczy, może potrafiłaby rozstrzygnąć, czy Paweł znalazł się na jej drodze specjalnie, czy też przez przypadek… – Nic ci się nie stało? – spytał. – Przepraszam, rozpędziłem się za bardzo. – Wszystko OK. To ja przepraszam, nie powinnam zamykać oczu. Ten basen jest taki mały, że trudno na kogoś nie wpaść. Nie nurkowała już więcej. Pływała żabką, próbując nie zwracać uwagi na Pawła, ale to nie było łatwe, bo co chwilę mijali się w wodzie. Jego silne ramiona wznosiły się i opadały, wzniecając fontanny wody i budząc skojarzenia, którym Marta nie chciała ulec. Krople rozpryskiwały się wokół, dosięgały Marty, spływały po twarzy i szyi, a jej zdawało się, że odróżnia ich pieszczotę od dotyku tysięcy innych kropel rozpryskiwanych przez nią samą i pozostałych pływaków. Miała wrażenie, że wszyscy widzą, co się z nią dzieje, a przede wszystkim, że Paweł to widzi. I stąd ten jego uśmiech, który tak ją deprymował. Najchętniej uciekłaby stąd przed nim i przed samą sobą, ale tak rzadko miała okazję popływać, że szkoda było ją tracić. Wyszła z basenu i zajrzała do sauny. Wystarczył jej moment, żeby stwierdzić, że nadal nie rozumie, jak komuś może sprawiać przyjemność

pocenie się i wdychanie gorącego, wilgotnego powietrza – dla niej byłoby to karą. Uchyliła drzwi pokoju ciszy. Półmrok, zachęcające do wypoczynku szezlongi, szmer spływającej po kamieniach wody… „Może to i fajne – tak sobie poleżeć w spokoju, ale ja wolę wodę” – pomyślała, kierując się do jacuzzi. Miała dla siebie całą wannę, wyciągnęła się więc wygodnie. Woda była gorąca. W pierwszej chwili wydawała jej się nawet za gorąca, ale po chwili przyzwyczaiła się do temperatury. Spod półprzymkniętych powiek obserwowała kąpiących się ludzi. A właściwie jednego człowieka. Bąbelki powietrza przyjemnie masowały jej ciało, mogłaby tak leżeć i leżeć… Musiała przysnąć, bo kiedy otworzyła oczy, Paweł siedział na brzegu wanny. Falujące włosy poskręcały mu się od wilgoci, krople wody lśniły na skórze; Marta przyłapała się na pragnieniu, by zgarnąć je językiem, poczuć smak jego skóry… Było w tym coś pierwotnego, atawistycznego, czego łaknęła i bała się jednocześnie, nie rozumiejąc zupełnie, co się z nią dzieje i co takiego jest w tym mężczyźnie, że budzi w niej jakąś nieznaną dzikość, niemieszczącą się zupełnie w granicach jej uporządkowanego świata, że gotowa jest te granice przekroczyć, i nawet świadomość, że może się to skończyć katastrofą, nie jest w stanie jej powstrzymać. – Ślicznie spałaś. Nie chciałem cię budzić. – Uśmiechnął się – Mogę? W pierwszej chwili pomyślała, że ma zamiar ją pocałować. Nic nie odpowiedziała – na szczęście, bo on po prostu chciał wejść do jacuzzi. Posunęła się, Paweł usiadł i nagle w wannie mogącej pomieścić pięć osób zrobiło się ciasno. Za ciasno dla nich dwojga. Ale przecież głupio byłoby tak od razu uciekać, więc Marta posiedziała jeszcze ze dwie minuty. – Idę popływać – rzuciła, wychodząc z wody. – Wobec tego do zobaczenia na bankiecie. Nie umiała rozszyfrować jego uśmiechu. Bankiet ciągnął się długo, kelnerzy wnosili wciąż nowe potrawy, a ponieważ hotel słynął ze świetnej kuchni, więc Marta kosztowała po troszeczku wszystkiego, co pojawiało się na stole. Rozpracowała nawet

skład dwóch sałatek i jedną z nich zamierzała olśnić teściową przy okazji jej najbliższej wizyty. Alkohol lał się strumieniami. Marta i Gośka piły wino, zaś siedzący między nimi Robercik pilnował, żeby im tego wina nie zabrakło. Integracja postępowała w miarę opróżniania kolejnych butelek, a kiedy zaczęły się tańce, w układach damsko-męskich można było zaobserwować owoce wyjazdu integracyjnego. Gośka tańczyła ciasno spleciona z Robercikiem i najwyraźniej wcale jej nie przeszkadzało, że jej partner nie ma za grosz poczucia rytmu, szef głaskał po plecach swoją nową sekretarkę (tajemnicą poliszynela było, że romansują od dawna i chyba tylko żona szefa jako jedyna o tym nie wiedziała), Andrzej, który jakieś cztery miesiące temu świętował w pracy narodziny synka, teraz w kącie sali obściskiwał Baśkę, a Marta sączyła wino i niby to obserwowała tańczących, jednak jej wzrok wędrował na drugi koniec stołu, gdzie siedział Paweł. W czasie kolacji jadł i pił niewiele, za to dużo mówił i gestykulował; z tamtego rogu dobiegały ją wybuchające raz za razem chóralne śmiechy. Marta domyślała się, że to reakcja na dowcipy Pawła (widziała go kiedyś w akcji – pomyślała wtedy, że minął się z powołaniem, bo byłby świetnym kabareciarzem). Teraz, gdy towarzystwo poszło tańczyć, Paweł został sam. Pił i obserwował. Marta też piła, choć wiedziała, że już nie powinna, bo szumiało jej w głowie, wrażenia docierały do niej jak przez mgłę, a świat wokół zdawał się jakiś odrealniony. Dopiła ostatni łyk i ponownie napełniła kieliszek. Kropla wina spłynęła po zewnętrznej ściance, ale zanim dosięgła obrusa, Marta zgarnęła ją palcem i zlizała. – Zatańczymy? – usłyszała nagle głos Pawła. Zajęta winem nie zauważyła, kiedy do niej podszedł. Poszła z nim na parkiet, przełamując obawę, że wywróci się na środku sali albo palnie jakąś głupotę. Był świetnym tancerzem. Marta nie miała w życiu zbyt wielu okazji, by tańczyć, bo Krzysztof niespecjalnie lubił imprezy, a ona też za nimi nie przepadała. Nie chodzili na bale, dyskoteki ani dancingi, sylwestra spędzali w domu albo u znajomych, czasami trafiło się w rodzinie jakieś wesele – wtedy

Marta tańczyła, zazwyczaj z mężem. Z nim była swobodna, natomiast zawsze onieśmielał ją taniec z każdym innym mężczyzną. Ale teraz nie czuła żadnego skrępowania. Powinna je czuć, a nie czuła. I już samo to w mniemaniu Marty było jakimś zalążkiem zdra­dy. Ostrzeżeniem, żeby nie posuwać się dalej. Po tym pierwszym tańcu powinna wrócić na swoje miejsce, ale nie zrobiła tego, tylko wirowała dalej w szalonym walcu, rozdarta między wyrzutami sumienia a fascynacją nieznanym, i w głowie jej się kręciło od wina, tańca i tej bliskości nieplanowanej, drażniącej, nieprzewidywalnej… Paweł milczał. Gdyby powiedział choć słowo, może wtedy czar straciłby swą moc. Ale on się nie odzywał. Patrzył tylko na nią tak, że rumieniła się pod jego spojrzeniem. Pachniał tak samo jak wtedy i ten zapach intrygował ją tak samo jak wtedy. Przez ubranie czuła palący dotyk jego rąk. Z trudem opanowała pragnienie, by poprowadzić je dalej po swoich piersiach, brzuchu… Nie miała pojęcia, jak długo tańczą; walc dawno już się skończył, potem była jakaś rumba, coś jeszcze, tango, a teraz ten szaleńczy rock and roll, od którego aż tchu brakowało, ale to nic, właściwie wcale nie była zmęczona, mogłaby tak tańczyć i tańczyć… Nagle muzyka urwała się w połowie piosenki. – Bardzo państwa przepraszamy – odezwał się didżej – maleńka awaria. Za kilka, najdalej kilkanaście minut wszystko będzie grało. – Masz ochotę na coś do picia? – spytał Paweł, odprowadzając Martę do stolika. – Gdybyś mógł zdobyć zimną wodę z cytryną – poprosiła, sama zdziwiona tą swoją prośbą, bo co prawda bardzo chciało jej się pić i miała ochotę na tę wodę, ale przecież na stołach stało tyle innych napojów – pepsi, fanta, tonic, kilka rodzajów soków – mogła sięgnąć po któryś z nich i zwykle tak właśnie robiła w podobnych sytuacjach, a nie ganiała facetów, żeby spełniali jej zachcianki. „Co się z nią stało? Gdzie się podziała ta obowiązkowa, troszcząca się o innych, niewymagająca Marta?” – pytała samą siebie. „A co mi tam! Całe życie mam być kopciuszkiem? Niech chociaż raz poczuję się królewną” – odpowiedziała sobie, sięgając po kieliszek z winem.

Piła powoli, delektując się, i z zaskoczeniem stwierdziła, że z każdym łykiem odkrywa w smaku jakąś nową nutę. Opierając się pokusie, żeby rozszyfrować tajemnicę do końca, odstawiła pusty kieliszek i sięgnęła po przyniesioną przez Pawła szklankę. Woda była lodowata, Marta wypiła ją duszkiem, nie zdołała jednak ugasić pragnienia. Muzyka rozbrzmiała na nowo. Oboje bez słowa zerwali się z krzeseł. Tańczyli jak w transie, ciała poruszały się we wspólnym rytmie. Marta nigdy nie doświadczyła tak niesamowitego poczucia jedności. Niby on prowadził w tym tańcu, ale miała wrażenie, że Paweł odgaduje jej pragnienia i je spełnia. A może po prostu oboje pragnęli tego samego? Zeszli z parkietu ostatni. Dopiero teraz Marta poczuła zmęczenie. Świat wirował jej przed oczami, nie mogła sobie poradzić z falami myśli i emocji, na których unosiło się rozpaczliwe pytanie: co teraz? Bo przecież taniec się skończył i nie było już żadnego usprawiedliwienia dla bliskości. Żadnego. Ale właściwie nie potrzebowała usprawiedliwienia. Wystarczyła ta tęsknota sięgająca granicy bólu. Jakby nagle utraciła jakąś część ciała. – Zostaniesz ze mną? – spytał. Nie wiedziała, czy pyta o tę noc, czy też o całe życie, ale było jej wszystko jedno. Liczyło się jedynie teraz. Nie chciała myśleć o przyszłości i przeszłości, w ogóle o niczym nie chciała myśleć. Chciała żyć. Nareszcie żyć. Milczała, bo łzy ściskały ją w gardle. Skinęła głową i wsunęła rękę w jego dłoń. Wiedziała, że Paweł ma pokój tylko dla siebie, bo Damazy, który miał z nim mieszkać, rozchorował się w przeddzień wyjazdu. Ich grupa spała w prawym skrzydle hotelu na parterze, jedynie pokój Pawła znajdował się w lewym skrzydle na drugim piętrze. Nie musieli się więc obawiać, że spotkają kogoś ze znajomych. Marta szła hotelowym korytarzem, trzymając za rękę mężczyznę, który nie był jej mężem, i wydawało jej się to najnaturalniejsze na świecie, a z drugiej strony zupełnie nierzeczywiste – jak sen lub film. Miała wrażenie, że wszystko, co się dzieje, jest tylko wytworem jej

fantazji, a skoro tak, to zasady moralne nie miały żadnego znaczenia. Pokój pachniał Pawłem. Tą jego wodą, której nazwy nie znała. I mandarynkami. Rozejrzała się, szukając w hotelowym pokoju osobistych akcentów, które powiedzą jej o tym mężczyźnie coś więcej. Dostrzegła cztery mandarynki przypominające pomarańczową czterolistną koniczynę na talerzu w kolorze nadziei, otwartą książkę na nocnej szafce, na krześle niedbale rzucony czarny T-shirt… Klucz w zamku zgrzytnął niecierpliwie. Niecierpliwe były też usta Pawła i jego ręce wędrujące po ciele Marty, a ona odpowiadała mu taką samą niecierpliwością. Drżącymi rękami rozpinała guziki jego koszuli, a gdy zrzucił koszulę razem z marynarką, przywarła do niego całym ciałem. Na jej plecach znalazł zapięcie sukienki, chwilę mocował się z zamkiem, zanim sukienka opadła na podłogę. Całował odkryte ramiona, piersi wychylające się ze stanika, a Marta oddawała mu pocałunki. Dźwięk telefonu przerwał ciszę. Marta zesztywniała. To był jej telefon. Paweł przyciągnął ją mocniej do siebie. – Nie odbieraj – szepnął. Gdyby to był dzień, może i posłuchałaby Pawła, ale w nocy nie mogła lekceważyć telefonu. Coś musiało się stać. Drżącymi rękami szukała w torebce komórki. Wreszcie wysupłała ją z bocznej kieszonki. – Klaudia, co się stało? – Ze strachu brakowało jej tchu. – Mama? – usłyszała zaskoczony głos Klaudii. – Ojej, pomyliłam się. Przepraszam, nie chciałam cię budzić, mamo. – Co się stało? – Nic się nie stało. Pomyłka. – Jak to pomyłka? A do kogo dzwoniłaś o tej porze? – Do Anki. – Do Anki? Teraz? Wiesz, która godzina? – Po drugiej, no i co z tego? Przecież jutro niedziela. Umówiłyśmy się, że zadzwonię do niej, jak ułożę puzzle. Dwa tysiące elementów. Założyłyśmy się, kto szybciej ułoży, i wygrałam! Ance zajęło to osiem godzin, a mnie tylko siedem i czterdzieści trzy minuty! Muszę do niej szybko dzwonić. Pa, mamo!

– Pa… – odpowiedziała machinalnie Marta. Schowała telefon do bocznej kieszonki, zamknęła torebkę i rzuciła na fotel. Nie pomogło. Poczucie łączności z domem nie znikło. Czar prysł. Marta ujrzała nagle siebie i całą tę scenę oczami Klaudii. Zmięta sukienka na podłodze, zsunięte ramiączko stanika i matka w objęciach półnagiego obcego faceta. Co w takiej sytuacji można myśleć? Co pomyślałaby Klaudia? Igor? Krzysiek? „Nie chciałam cię budzić, mamo”. Poczucie nierealności nagle się rozpłynęło. Może powinna być córce wdzięczna, bo przecież nie można przeżyć całego życia we śnie, obudziłaby się wcześniej czy później, a później byłoby jeszcze trudniej z tym wszystkim żyć… Tak podpowiada rozsądek, ale Marta nie chce go słuchać. Bo to nieznane, co zdarzyć się mogło… Marta już wie, że się nie zdarzy. Nie może dłużej udawać, że moralność nie istnieje. Bo tu nie chodzi o jakieś abstrakcyjne zasady, ale o ludzi. O bliskich, którzy jej zaufali. O Krzyśka, który może teraz właśnie poprawia kołdrę Igorowi… Igor lubi się rozkopywać, ma to po ojcu, ale Krzysiek, gdy zrobi mu się zimno, naciąga na siebie kołdrę, a Igor nie – skulony, zziębnięty leży do rana, więc oboje – i Marta, i Krzysiek – gdy tylko obudzą się w nocy, sprawdzają, czy się nie odkrył, a czasami przynoszą zmarzniętego synka do swojego łóżka i rozgrzewają wspólnym ciepłem. Wszyscy mówią, że Igor jest bardziej podobny do Marty, za to Klaudia bardzo przypomina ojca. Marta pamięta, jak cieszyła się, gdy znajomi w maleńkiej Klaudii odnajdywali to podobieństwo, bo Krzysiek był wtedy taki dumny, a ona patrzyła z zachwytem na maleństwo, które bez nich obojga by nie istniało. To wtedy, gdy Klaudia była mała, kochali się najbardziej szaleńczo, wykorzystując chwile, gdy dziecko spało, to wtedy byli ze sobą najbliżej. Marta lubiła patrzeć, jak Krzysztof przewija małą, jak kołysze ją na kolanach albo nosi po domu, pokazując świat. Lubiła słuchać bajek, które wymyślał dla córki na poczekaniu, a gdy w nocy, leżąc w łóżku, prosiła, by ułożył bajkę i dla niej, opowiadał niesamowite historie z erotycznym podtekstem, a ona zaśmiewała się z nich do łez; te bajki były zaledwie wstępem do tego, co działo się później. Zwrot „opowiedz mi bajkę” stał się ich tajemnym

kodem. Tak dawno mu tego nie mówiła… Jednak z Krzysztofem nigdy nie doświadczyła czegoś takiego jak dzisiaj… Paweł patrzył na nią pytająco. Irytowało ją to spojrzenie. Może gdyby nie pozwolił jej odebrać telefonu albo od razu po tej rozmowie zaczął ją całować, nie dając czasu na myślenie, może wtedy wszystko potoczyłoby się inaczej. Ale on tylko stał i patrzył. Jakby nie był prawdziwym facetem, a jedynie wytworem jej wyobraźni, gotowym zachować się tak, jak ona zechce. Poprawiła stanik, podniosła z ziemi sukienkę. – Nie mogę… dzwoniła Klaudia, moja córka… nie mogę! * – No i klapa. Wiemy, gdzie Wieczorkowie mieszkali, ale na Wojska Polskiego 10 ślad się urywa. – Magda zakończyła swoją opowieść o listonoszach. – Inkasenci z gazowni i z elektrowni na nic nam się nie przydadzą, bo im nowy adres Wieczorków niepotrzebny – zastanawiała się głośno Maria. – Pozostają tylko sąsiedzi. Trzeba wypytać sąsiadów. – Myślisz, że nie próbowałam? Tam jest domofon. Miałam nacisnąć jakikolwiek guzik i się tłumaczyć? Wolę załatwiać takie sprawy osobiście. Kręciłam się pod tą bramą jeszcze z godzinę, aż pojawiła się jakaś obładowana torbami staruszka, przytrzymałam jej drzwi, podziękowała, ale jak spytałam o Wieczorków, wykręciła się, że nic nie wie. Potem wychodził jakiś chłopaczek, taki na oko siedmiolatek, myślałam, że z nim pójdzie łatwiej, ale odpowiedział, że mama zabroniła mu rozmawiać z obcymi. No to drugiego, trochę większego chłopaczka, który wyszedł z bramy chwilę później, a do tego pierwszego podobny był jak dwie krople wody, już nie zaczepiałam, bo jemu mama pewnie też zabroniła, a zresztą nie zamierzałam się narażać na podejrzenia o pedofilię. Nie miałam cierpliwości, żeby dłużej sterczeć pod tą bramą, tym bardziej że zmarzłam na kość, ale następnego dnia pojechałam tam znowu. Z bramy wychodził starszy facet, tu już byłam pewna, że mój urok osobisty zadziała, a wiecie, co mi powiedział? – Magdalena sięgnęła po wino.

– Chciał się umówić na randkę? – spytała Maria. – A żeby to! Policją mnie straszył! Że on już słyszał, że taka jedna podejrzana się tu kręci, nagabuje starszych ludzi i dzieciaki, i jak się nie odczepię, to on ma syna policjanta i temu synowi wszystko powie. Nie dał mi dojść do głosu. Krzyczał, żebym nie myślała, że jak człowiek starszy to głupi i da się oszukać. Laską mi przed nosem machał, taki cyrk zrobił, że ludzie się zlecieli oglądać, co się dzieje. A gapili się na mnie jak na złodziejkę. Ja już tam więcej nie idę. – No to miałaś przygodę. Szkoda, że tego nie widziałyśmy, nie, Marta? – Mhm… – mruknęła Marta pod nosem. – A coś ty dzisiaj taka niemrawa? Siedzisz bez słowa, minę masz jak na pogrzebie, a wina nawet nie spróbowałaś. Chora jesteś czy co? – dopytywała Magdalena. – Nie… takie tam… nie chcę o tym gadać. – Jak nie chcesz, to nie gadaj, przymusu nie ma. Ale może masz jakiś pomysł, co dalej z naszymi poszukiwaniami? – No właśnie tak sobie teraz pomyślałam… Magda, wiesz może, kiedy oni się wyprowadzili? – Nie mam zielonego pojęcia. – Bo wiecie, przy przeprowadzce można zgłosić na poczcie zmianę adresu i poprosić, żeby odsyłali listy na ten nowy, no i odsyłają, ale tylko przez rok i na pewno mają gdzieś to zapisane. To może byś spróbowała dowiedzieć się przez tego listonosza, co cię tak zagadywał przy poczcie? – Marta, jesteś genialna! – ucieszyła się Magdalena. – Że też mi to do głowy nie przyszło! – To ty szukaj przez tego listonosza, a ja spróbuję jeszcze inaczej – odezwała się Maria. – Wiecie, ja należę do takiej grupy charytatywnej przy kościele, a kawałek ulicy Wojska Polskiego należy do naszej parafii, tylko nie wiem, czy akurat ten, o który nam chodzi. Ale jeśli tak, to może mieszka tam ktoś z naszych podopiecznych i w ten sposób mogłybyśmy się czegoś dowiedzieć. W najbliższy czwartek mamy spotkanie. – Świetnie! Wobec tego ja spróbuję z tym listonoszem

w poniedziałek… nie, w poniedziałek nie mogę, we wtorek to załatwię. Zadzwonię do ciebie, jak mi poszło. Widzicie, co trzy głowy to nie jedna! A ja już po tym cyrku z sąsiadami myślałam, że trzeba będzie szukać profesjonalnej pomocy. – Detektywa? – upewniła się Maria. Magda skinęła głową potwierdzająco. – To nasza sprawa. Musimy załatwić ją same – powiedziała poważnie Maria. – Wiem, już to kiedyś mówiłaś. Dla mnie też detektyw to ostateczność, ale wydawało mi się, że doszłyśmy do ściany, a jeśli miałabym do wyboru doprowadzić sprawę do końca z czyjąś pomocą lub wycofać się, wybrałabym tę pierwszą opcję. – To nasza sprawa i tylko nasza – powtórzyła Maria. – Ojej, a ty ciągle to samo – zniecierpliwiła się Magda. – Na szczęście jakoś wybrnęłyśmy i teraz nie musimy tego rozważać. Plan działania gotowy, szczegóły ustalone, wiemy, co mamy robić. Znaczy się sprawy formalne mamy za sobą. No, to teraz powiedzcie, co tak w ogóle u was, dziewczyny? * Magda czuła wiosnę. Nieważne, że była dopiero połowa lutego, śniegowa breja rozpryskiwała się pod nogami, dokuczliwy ziąb wciskał się pod kurtkę, a buty całkiem przemokły. Nieważne. Magda za nic miała kalendarz, termometr, przemoczone nogi i czerwony od zimna nos. Na przekór temu wszystkiemu czuła wiosnę i już. Miała ochotę tańczyć, śpiewać i skakać z radości. Bo życie wydawało jej się takie cudowne. Opuściły ją wszelkie rozterki i wiedziała już, czego chce. Chciała Karola. Chciała zasypiać i budzić się otulona jego ciepłem, razem pić poranną kawę, wracać do domu, wiedząc, że na nią czeka, albo czekać z kolacją, aż on wróci. Tak, tego właśnie chciała. I za to powinna podziękować Maryśce. Za tę wiedzę, czego naprawdę chce. I tak musi do niej zatelefonować, żeby powiedzieć, że listonosz nie może zdobyć adresu Wieczorków. Był niepocieszony, że nie może pomóc, ale urzędniczka, która zajmowała się tymi sprawami,

jednocześnie pełniła funkcję administratora bezpieczeństwa informacji i nie było szans, żeby czegokolwiek się od niej dowiedzieć. Cała nadzieja w tej grupie charytatywnej Maryśki. Zadzwoni do niej zaraz i przy okazji podziękuje. Jak dobrze, że opowiedziała dziewczynom o swoich rozterkach. Właściwie mówiła im o tym już poprzednio, od tamtej pory nic nowego się nie wydarzyło, w każdym razie na zewnątrz, bo wewnątrz niej działo się mnóstwo, a im więcej nad tym myślała, tym bardziej plątała się w swoich emocjach. Nie potrafiła jasno myśleć. A kiedy opowiadała im o tym wszystkim, to jakby odrobinę udało jej się to rozplątać. Ale najważniejsze były słowa Maryśki: – Magda, a pamiętasz tamtą naszą wyprawę na cmentarz, kiedy złamałam sobie palec i wystąpiłyśmy na apelu? Powiedziałaś wtedy, że musimy sprawdzić, jak to naprawdę jest z tymi duchami. I sprawdziłyśmy. Jeśli teraz się wycofasz i nie sprawdzisz, nigdy nie dowiesz się, czego tak naprawdę uniknęłaś; bólu czy szczęścia. A może jednego i drugiego… Właściwie to w tych słowach Maryśki nie było nic szczególnie odkrywczego. Stwierdzała rzeczy oczywiste i nie było tu z czym polemizować. Ale dla Magdy w tym momencie było to odkrycie. Maryśka miała rację. Jeśli nie sprawdzi, nigdy się nie dowie, co ją ominęło. Zamiast więc zastanawiać się, rozważać, analizować, trzeba po prostu działać i już. Dlaczego sama nie wpadła na to wcześniej? Przecież umiała podejmować ryzykowne decyzje. Dwa razy zmieniała pracę, choć w tamtej poprzedniej wcale nie było jej źle. Właściwie to pracę zmieniała kilka razy, ale dwa razy nie dlatego, żeby praca jej nie odpowiadała, ale dlatego, żeby spróbować czegoś nowego. Znajomi nie rozumieli jej decyzji. Bo skoro była zadowolona i nieźle zarabiała, a w tej nowej pracy wcale nie będzie zarabiać więcej, to po co zmieniać? Po co zamieniać dobre na niewiadome? Ale Magdalena potrzebowała nowych wyzwań. Za pierwszym razem zmiana nie wyszła jej na dobre, ale to jej nie powstrzymało, żeby po kilku latach jeszcze raz zamienić dobre na niewiadome. Tym razem niewiadome okazało się lepszym od dobrego.

Magda lubiła podejmować ryzyko. Umiała wygrywać i radzić sobie z przegraną. Co więc powstrzymywało ją teraz? Czy aż tak zależało jej na Karolu, że ewentualną porażkę uznałaby za życiową klęskę? Zadała sobie w myślach to pytanie. Odpowiedź przyszła od razu. Tak, zależało jej. Cholernie jej zależało. Najchętniej prosto z Piwnicy pod Liliowym Kapeluszem pobiegłaby do Karola, ale od wspólnych znajomych wiedziała, że wyjechał na weekend. Nie zatelefonowała do niego. Chciała widzieć jego oczy w czasie rozmowy, chciała zobaczyć rodzący się w nich uśmiech, poczuć ciepło jego ramion i smak pocałunku, chciała, by ich razem zaczęło się nie przez telefon. I żeby zaczęło się jak najszybciej. Bo przecież tyle już czasu stracili. Ale może wcale nie stracili? Może to wszystko, co spotkało ich po drodze, było potrzebne, żeby dojrzeli do wspólnego życia? Żeby się wreszcie odnaleźli? Weekend dłużył jej się strasznie. Na szczęście miała do zrobienia pilny projekt, więc zajęła się pracą, pracowała też nad tym projektem cały poniedziałek, we wtorek oddała gotowy, załatwiła sprawę z listonoszem, jeszcze tylko telefon do Maryśki i wreszcie będzie miała czas dla Karola. Nie mogła się już doczekać tego momentu, kiedy stanie pod drzwiami jego mieszkania i naciśnie dzwonek (na szczęście nie miał domofonu, który mógłby zepsuć niespodziankę). A potem… W głowie jej się kręciło, kiedy wyobrażała sobie, co będzie potem. Kupiła po drodze wino, żeby to uczcić, czerwone półsłodkie. Oboje lubili półsłodkie – Magda cieszyła się, że znalazła kolejną rzecz, która ich łączy. A różnice? Tych nie musiała nawet wyszukiwać, od razu rzucały się w oczy, ale miała nadzieję, że różnice nie będą ich dzielić, lecz dzięki nim życie stanie się ciekawsze. Biegła po schodach, przeskakując po dwa stopnie, jak kiedyś w dzieciństwie, gdy bardzo nie mogła się czegoś doczekać. Zdyszana stanęła pod jego drzwiami. Dzwonek zadźwięczał głośno, niecierpliwie. Magda nasłuchiwała kroków, ale w mieszkaniu panowała niezakłócona niczym cisza. Zadzwoniła drugi raz, a zaraz potem trzeci. Nie umiała sobie wyobrazić, żeby mogło go tak po prostu nie być w domu. Wreszcie jej

wytrwałość została nagrodzona. Usłyszała skrzypnięcie otwieranych gdzieś w głębi mieszkania drzwi, kroki i zgrzyt przekręcanego zamka. Drzwi uchyliły się. Mokre, ciemne, długie włosy, różowy szlafrok zsuwający się z ramienia, bose stopy – Magda rejestrowała szczegóły, nie umiejąc połączyć ich w sensowną całość. – Przepraszam, chyba pomyliłam piętra. – Rzuciła okiem na numer na drzwiach. – Nie… to jednak tutaj. – Magda najchętniej zapytałaby tę babę, co ona w takim razie robi w jego mieszkaniu, na dodatek w takim stroju, ale zamiast tego spytała: – Czy jest Karol? – Karl, niestety, wyszedł. Powinien wrócić za jakieś dwie godziny. Przekazać mu coś? – spytała kobieta, poprawiając rozchylający się na biuście szlafrok. – Nie, nie trzeba. Do widzenia. Magda zbiegła po schodach jak burza. Stopniowo docierało do niej, co widziała. Roznegliżowana baba! W jego domu! A Karola nie było! Karl – ta baba mówiła o nim „Karl”, też wymyśliła! Magdalena niemal gotowała się ze złości. Była wściekła na Karola, na tę babę, a przede wszystkim na samą siebie. Czego się spodziewała? Że będzie na nią czekał do śmierci?! Przecież to nie żaden książę z bajki, tylko zwyczajny facet! Jak długo miał czekać? Wierności jej przecież, do cholery, nie obiecywał! Może i obiecałby, gdyby chciała, ale nie chciała, więc znalazł sobie babę! Nie jakąś popieprzoną księżniczkę, która sama nie wie, czego chce, tylko normalną babę, która nie stwarza sztucznych problemów! Cholera! Cholera! Cholera! Magda szarpnęła klamką samochodu, który zostawiła na parkingu, żeby nie szukać miejsca koło domu Karola. Włożyła kluczyk w stacyjkę, chwyciła kierownicę, ale nie była w stanie prowadzić. Ręce jej drżały. Zresztą nie tylko ręce – cała się trzęsła. Oparła głowę o kierownicę i wybuchnęła płaczem. * – Mamo, ale poczytasz mi, jak umyję zęby? Proszę, proszę, proszę!

– Przecież zawsze ci czytam. Myj zęby i wskakuj do łóżka. – Głos Marty był bezbarwny. Skoro ona to słyszała, to pewnie słyszeli i inni. Ale Krzysztof nie powiedział na ten temat ani słowa, ani o nic nie zapytał. Dzieci też nie. Udawali czy naprawdę nic nie zauważyli? Właściwie było jej to nawet na rękę, nie musiała tłumaczyć się, kłamać, ale przez głowę przeleciała jej myśl, że skoro nic nie dostrzegli, to może w ogóle nie zwracają na nią uwagi, jest im obojętna. Jej nieobecność pewnie by zauważyli, tak jak zauważa się brak stołu, który zawsze stał w tym samym miejscu i nagle go nie ma, ale skoro ona jest w domu i spełnia swe obowiązki jak zwykle, to uznają, że wszystko jest w porządku. Jedynie dziewczyny dostrzegły, że coś jej jest. – Jeśli nie chcesz mówić, to nie mów, ale może byłoby ci lżej – powiedziała Magda w Piwnicy pod Liliowym Kapeluszem. – Wdepnęłam w gówno… w cholerne gówno… – Marta zamilkła, a Magda z Marysią spojrzały na nią, jakby ją widziały pierwszy raz w życiu. – Marta, że ja klnę, to normalne, że niemal wszyscy klną, też mnie nie dziwi, ale kiedy słyszę takie słowa z twoich ust, to jakby zbliżał się koniec świata – odezwała się Magda. Maria rzuciła jej karcące spojrzenie. – Bo to jest… koniec świata – wykrztusiła przez łzy Marta. A potem opowiedziała im wszystko. O Krzyśku. O Pawle. O sobie. O telefonie Klaudii. I o wyrzutach sumienia. – W cholerne gówno to ty dopiero mogłabyś wpaść albo się na nim poślizgnąć i złamać… no coś tam sobie złamać przy okazji, nie daj Boże kręgosłup. A tak właściwie to przecież nic takiego strasznego się nie stało. Uff! Myślałam, że jest gorzej – podsumowała Magda. – Nic się nie stało? Jak to nic? Zdradziłam męża, a ty mówisz, że to nic takiego? – No, tak do końca to go nie zdradziłaś… – Gdyby nie telefon Klaudii, byłoby do końca. A zresztą, czy to coś zmienia? Byłam gotowa to zrobić, rozumiesz?! Nie patrząc na nic, w nosie mając przysięgę małżeńską, Krzyśka, dzieci, rodzinę – wszystko! Rozumiesz? Wszystko!

– Magda, ty miałaś tylu facetów i żadnego na poważnie, to może inaczej na to wszystko patrzysz – wtrąciła się Maria. – Może po tobie spłynęłoby wszystko jak po kaczce, ale Marta ma przecież męża. Nie może udawać, że nic się nie stało. – Nie mówię, że nic – zaprotestowała Magda – tylko że nic strasznego. Mogło być gorzej. Mogłaś się z tamtym przespać i dalej ciągnąć ten romans, mogłaś rzucić męża albo on mógł się dowiedzieć i rzucić ciebie. Mówię ci, mogło być dużo gorzej. – Wcale mnie to nie pociesza. – Marta schowała głowę w dłoniach. – Co ja mam teraz robić? Czekając, aż Igor wróci z łazienki, znowu zadawała sobie to pytanie. Dziewczyny odpowiedziały jej wtedy, że ma żyć dalej, bogatsza o to doświadczenie. Pomyślała sobie, że raczej uboższa o dobre mniemanie o sobie, ale nic im nie powiedziała. – Umyłem. Zobacz jakie są czyste. – Igor z dumą zaprezentował swoje uzębienie ze szczerbą po dolnej jedynce. – Żadna bakteria nie została, mówię ci. – Ślicznie umyłeś. – Marta przytuliła Igora. Pachniał miętą i owocowym szamponem. Jak mogła o nim zapomnieć! Teraz, gdy miała synka tak blisko, zdawało jej się to niemożliwe, ale wtedy… Nie zdawała sobie sprawy, ile może stracić… Wyrzuty sumienia znowu ją dopadły. Właściwie od tamtego wyjazdu nie opuszczały jej ani na chwilę, czasami nasilały się, czasami słabły, ale nigdy nie zostawiały jej w spokoju. Przeczytała Igorowi bajkę, pocałowała go na dobranoc, a potem długo krzątała się po kuchni, czekając, aż Krzysiek zaśnie. Dopiero gdy usłyszała jego chrapanie, wsunęła się cicho do łóżka. Leżała nieruchomo na samym brzegu, żeby czasami przypadkowym dotknięciem nie obudzić męża. Bała się, że Krzysztof wyczuje to, co chciała przed nim ukryć. Zdecydowała, że nie będzie mu o niczym mówić. Nie chciała go ranić. Sama musiała się z tym wszystkim uporać. Ciągle na nowo analizowała tamtą sytuację, próbując zrozumieć, jak i dlaczego do niej doszło. W ostatnich dniach spotkała Pawła na korytarzu i potem w bufecie;

on zachowywał się tak, jakby tamtej nocy w ogóle nie było, jej było trudniej – czerwieniła się i uciekała wzrokiem. Wymienili kilka nic nieznaczących zdań, ale Marta była tak przejęta, że nie pamiętała nawet, o czym rozmawiali. Był uprzejmy, ale nic więcej, i kiedy tak zwracał się do niej jak do koleżanki, z którą łączyło go jedynie miejsce pracy, przez moment zastanawiała się, czy tamto naprawdę się wydarzyło. Czy rzeczywiście czuła smak jego skóry i jego usta na swoich piersiach? A może wymyśliła sobie to wszystko? Albo wyśniła? Nie, to nie był sen. Powiedziała mu wtedy, że nie może, że ma córkę, może dlatego udawał, że między nimi nic nie zaszło. Może miał rację. Może tak było łatwiej. Teraz kiedy myślała o Pawle i tej sytuacji, dochodziła do wniosku, że właściwie był on tylko katalizatorem. Zachowywał się jakby nie był realnym facetem, tylko jej wyobrażeniem. Nie tyle inicjował, co odgadywał jej pragnienia. Robił, co chciała. Gdyby nie chciała, nic by się nie wydarzyło… Kiedy powiedziała „nie”, dał jej spokój, nie próbował przekonywać, zatrzymać, a pewnie nie było mu łatwo… Dotknęła swoich piersi. Pamiętały. Pulsowały tęsknotą. Spojrzała na śpiącego obok mężczyznę. Tyle lat razem, a właściwie wcale jej nie zna, zresztą jak miałby ją znać, skoro nawet ona nie zna samej siebie… Igor jęknął przez sen. Poszła do niego. Oczywiście jak zwykle był odkryty. Taki skulony z zimna sprawiał wrażenie dużo mniejszego dziecka. Opatuliła go szczelnie kołdrą. – Mama… – zamruczał sennie – przytul… Przytuliła go więc i poleżała z nim chwilę, wsłuchując się w jego oddech. Krew z jej krwi, kość z jej kości. I Krzyśka. Ich wspólne dziecko. Wróciła do łóżka i długo nie mogła zasnąć. Rano była nieprzytomna. Z trudem zwlekła się z pościeli, marząc tylko o tym, żeby położyć się znowu. Klaudia szła po południu na dodatkowy angielski, Krzysiek obiecał babci, że przyjedzie z Igorem, więc Marta mogła mieć czas tylko dla siebie. Postanowiła, że przeleniuchuje całe popołudnie. Co prawda wcześniej planowała, że podczas nieobecności Igora zrobi wreszcie selekcję zabawek i ubrań,

z których już wyrósł, ale zmieniła plany. I nie zamierzała mieć wyrzutów sumienia z powodu zaniedbania obowiązków. Zresztą jej sumienie miało teraz poważniejsze problemy. W pracy wypiła cztery kawy i jakoś przetrwała do piętnastej trzydzieści. Klaudia i Krzysiek z Igorem wpadli do domu tylko na chwilę, żeby zjeść obiad. Marta z westchnieniem ulgi zamknęła za nimi drzwi. Ale w kuchennym zlewie piętrzył się poobiedni stos brudnych naczyń, a Marta nie mogłaby spokojnie odpoczywać, wiedząc, że zasychają na nich resztki jedzenia. Zakasała rękawy i zabrała się do mycia. Kiedy błyszczące czystością naczynia ociekały już na suszarce, zrobiła sobie herbatę z sokiem malinowym, postawiła ją na szafce koło łóżka i wsunęła się pod koc. Przymknęła oczy. Zamierzała je przymknąć tylko na chwilę, bo chciała wypić herbatę, zanim ostygnie, ale nie miała siły unieść powiek. Chwilę balansowała na granicy jawy i snu. Czuła, jak jej ciało rozluźnia się i zanurza w senną błogość. I nagle w tę błogość wkradł się dzwonek. Ostry. Natarczywy. Marta myślała, że jest on częścią snu, niemiłą co prawda, ale w takim przypadku przynajmniej nie musiałaby wstawać. Dzwonek odezwał się ponownie. „A niech tam sobie dzwoni – pomyślała. – Klaudia ma klucze, Krzysiek też, to pewnie jakiś sprzedawca dywanów albo inny domokrążca, niech sobie dzwoni…”. Ale kiedy gong zadźwięczał po raz trzeci, przyszło jej do głowy, że może coś się stało Klaudii albo chłopakom, nie daj Boże, jakiś wypadek. Zerwała się z łóżka tak gwałtownie, aż zakręciło jej się w głowie. Powinna chwilę odczekać, ale bała się, że ten ktoś zniecierpliwi się i odejdzie, zostawiając ją w niepewności. Dobiegła do drzwi. Drżącymi rękami przekręciła klucz. W pierwszej chwili go nie poznała. Wyglądał jakoś inaczej. Dojrzalej. – Dzień dobry – powiedział – nie wiem, czy pani mnie kojarzy, nazywam się Jędrek Karpieluk. – Klaudia jest na angielskim – odpowiedziała i zaraz pomyślała, że po co w ogóle mówi to temu chłopakowi, przecież zabroniła córce się z nim spotykać i on na pewno o tym wie. Ale w takim razie czego tu szuka?

– Wiem. Dlatego właśnie przyszedłem. Ja do pani. – Nerwowo zaciskał dłonie. Niechętnie wpuściła go do przedpokoju. – Ja wiem, że pani nie pozwala Klaudii się ze mną spotykać, bo pani myśli, że ja ją sprowadzę na złą drogę albo coś takiego. Że jestem chuliganem, a może nawet złodziejem. I że byłem w zmowie z tymi, którzy ukradli pani torebkę. I że mam ojca pijaka. Ale z tego wszystkiego tylko to ostatnie jest prawdą. – Jędrek mówił szybko, obawiając się, że mama Klaudii może mu przerwać. – Ale to przecież nie moja wina, że ojciec pije! A poza tym ja i mama już z nim nie mieszkamy. Wyprowadziliśmy się w październiku. I ja … – zawahał się – chodzę do psychologa. I on, znaczy ten psycholog, mówi, że mama może być ze mnie dumna. Bo mam dobre zachowanie na półrocze i oceny poprawiłem, a najbardziej z matematyki, bo w tamtym roku byłem zagrożony, a teraz mam z matmy czwórkę z minusem. I jeszcze ten psycholog mówi, że ja jestem inteligentny, tylko mam duże braki, ale jak będę chciał, to wszystko nadrobię. A ja chcę! Bardzo chcę. Bo Klaudia jest dla mnie jak skarb… – Głos mu zadrżał. – Ja dla niej zrobiłbym wszystko. Jakby trzeba było, to oddałbym nerkę albo szpik, żeby ją ratować. – W zapewnieniach Jędrka Marta odnalazła echa wczorajszego filmu, który również oglądała. – Nigdy bym nie pozwolił, żeby stało się jej coś złego. Niech mi pani uwierzy! Patrzył na nią błagalnym wzrokiem, czerwony z przejęcia, i wstrzymując oddech, czekał na jej słowa. Marta milczała. Próbowała sobie przypomnieć, kiedy ostatnio widziała tego chłopaka. To było chyba na jakiejś imprezie klasowej, pewnie w piątej klasie. Nic dziwnego, że nie rozpoznała go od razu. Dzieciaki rosną, zmieniają się. Czwórka z matmy, dobre zachowanie, przeprowadzka, psycholog – to były konkretne argumenty. I ten jego wzrok… Była przekonana, że mówi szczerze. Ale ten chłopak za wiele w życiu widział, za wiele cierpiał… nie można się od tego wszystkiego tak po prostu odciąć i już. To zostawia ślady w psychice. Dobre intencje to jedno, a bagaż życiowy to drugie. Nie o takim chłopaku myślała dla swojej córki. A o jakim? O chłopaku z dobrego domu, wychuchanym przez rodziców, co go w życiu żadne

zło nie spotkało, inteligentnym, grzecznym i bez skazy? Tak, właśnie o takim, jeśli już w ogóle o jakimkolwiek chłopaku miałaby myśleć, bo Klaudia jest przecież jeszcze dzieckiem. Tylko czy taki chłopak potrafiłby wyznać z żarem w oczach: „Klaudia jest dla mnie jak skarb?”. – A gdybym ci uwierzyła, to co? – To nie zabraniałaby pani nam się spotykać. Klaudia nie chce pani oszukiwać. – Czy to ona cię do mnie przysłała? – Nie, ona nawet nie wie, że tu jestem! – obruszył się Jędrek. – Dlatego przyszedłem teraz, kiedy Klaudia ma angielski. Patrzył jej prosto w oczy. Czuła, że mówi prawdę. Ten dzieciak wzbudzał jej podziw. Niewielu jego rówieśników, a i pewnie niewielu starszych od niego chłopaków byłoby stać na taką konfrontację. Jemu wystarczyło odwagi, żeby stanąć przed matką dziewczyny, powiedzieć o ojcu pijaku i wyznać, ile znaczy dla niego Klaudia. Walczył o nią. I walczył uczciwie. – Wierzę ci. – Możemy się spotykać? – Możecie, ale… – Marta urwała – żeby to się źle nie odbiło na ocenach. – Uff! – odetchnął Jędrek. – Dziękuję pani! Dziękuję! Z ocenami wszystko będzie OK. I w ogóle wszystko będzie OK. Obiecuję pani. – Na potwierdzenie tych słów uderzył się ręką w piersi, aż zadudniło. Marta spojrzała na zegarek. – To ja już sobie pójdę. Dziękuję. Do widzenia. – Klaudia niedługo kończy lekcję. Za pół godziny powinna być w domu. Nie chcesz na nią poczekać? – A mogę? – Głos Jędrka rozbrzmiewał niewiarą i radością. – Zapraszam. – Mama Klaudii uśmiechnęła się. – A herbatę z malinami lubisz? – Lubię. – A placki z jabłkami? Jędrek przełknął ślinę. – Bardzo. Klaudia dobiegła do autobusu, kiedy już ruszał. Zdążyła. Zdyszana

usiadła na ostatnim siedzeniu. Gdyby nie mama, nie śpieszyłaby się tak bardzo. Ale zaintrygował ją ten dziwny esemes: „Wracaj szybko. W domu czeka niespodzianka”. Czyżby mama chciała zakopać wojenny topór? Ostatnio stosunki między nimi nie układały się zbyt dobrze. Nie, to za mało powiedziane. Układały się fatalnie. Ale jedyne, co mogłoby je poprawić, to zmiana nastawienia mamy do Jędrka. A na to raczej nie było co liczyć. Żadna niespodzianka nie mogła tu nic pomóc. Ale tak w ogóle to ciekawe, co też ta mama wymyśliła. Już przed drzwiami Klaudia poczuła smakowity zapach. I zawód. Placki? Czyżby to miała być ta niespodzianka? Placki najlepsze są gorące, dlatego mama chciała, żeby szybko wróciła. Ale żeby od razu nazywać to niespodzianką i robić jej nadzieję? Klaudia spodziewała się czegoś bardziej błyskotliwego. No trudno. Niech będą placki. Trochę zmarzła po drodze i właściwie miała ochotę na coś gorącego i słodkiego. Otworzyła drzwi i nie zdejmując butów ani kurtki, skierowała się do kuchni. Zdębiała. Nie mogła uwierzyć w to, co widzi. Mama smażyła placki, i w tym widoku nie było nic nadzwyczajnego, ale przy stole… przy stole siedział Jędrek… w żółtym kuchennym fartuszku. W ulubionym fartuszku Klaudii! Siedział sobie w ich kuchni jak gdyby nigdy nic i posypywał placki cukrem pudrem. – O, cześć! – Uśmiechnął się na jej widok. – Przyszłaś w samą porę. Pierwsza porcja jest już gotowa. * Maria szła ulicą Wojska Polskiego, rozglądając się w poszukiwaniu dziesiątki, i o mało jej nie przeoczyła, bo numeracja wymykała się wszelkiej logice i dziesiątka, nie wiedzieć czemu, znajdowała się między siódemką a dziewiątką. Maria wyjęła z torby kartkę z adresem, sprawdziła numer mieszkania i nacisnęła guzik domofonu. – Słucham? – odezwał się zmęczony kobiecy głos. – Dzień dobry. Maria Staszewska z grupy charytatywnej w zastępstwie za panią Halinkę. – Już otwieram. Zielone drzwi na drugim piętrze otworzyły się, zanim Maria

zdążyła nacisnąć dzwonek. Zza pleców drobnej, ciemnowłosej kobiety, która jej otworzyła, nieśmiało wyglądała duża dziewczyna. Agata, trzynaście lat, zespół Downa, mama Irena – Maria przypominała sobie informacje. – Dzień dobry. Maria Staszewska – przedstawiła się, podając rękę pani Irenie. – Dzień dobry. Irena Dudek. Proszę. – Mama Agaty otworzyła szerzej drzwi. – A to moja córka, Agatka. – Cześć Agatko. – Gdzie ciocia Halinka? – Dziewczyna patrzyła na Marię nieufnie. – Agatko, powiedz „dzień dobry” – upomniała córkę pani Irena. – Dzień dobry. Gdzie ciocia Halinka? – powtórzyła Agatka, przygryzając spięte w kitkę włosy. – Halinka, to znaczy ciocia Halinka jest chora. Leżała w szpitalu, teraz wróciła już do domu, czuje się lepiej, ale jeszcze jest słaba. Mówiła, żeby cię od niej mocno uściskać – wyjaśniła Maria. – A co jest pani Halince? – W głosie pani Ireny brzmiała troska. – Dokładnie nie wiem. Miała jakieś kłopoty z wątrobą, ale podobno wszystko idzie ku dobremu. – No, to chwała Bogu. Ale czemu my tak stoimy w tym przedpokoju? Proszę wejść dalej. – Kawę czy herbatę? – spytała pani Irena, kiedy Maria usiadła przy stole. – Poproszę kawę. – To ja szybciutko zrobię, a ty, Agatko, zajmiesz się panią? – Ja czekam – odezwała się Agatka, zanim mama wyszła z pokoju. – Na co czekasz? – Mama była zdziwiona. Agatka patrzyła na Marię. – Na uściski. Od cioci Halinki. – No tak… – Maria wstała, ociągając się trochę, i niezdarnie objęła dziewczynę. – Mocniej. Pani Halinka mówiła „mocno”. – Tak mówiła. Masz rację. Dobrze zapamiętałaś. – Maria słowami próbowała pokryć zakłopotanie. – Tak jest dobrze? – spytała, mocniej przytulając dziewczynkę.

– Dobrze. Ja umiem mocniej. – Agatka uściskała ją z całych sił. – Silna jesteś – pochwaliła Maria. – No… – Dziewczyna uśmiechnęła się z dumą. – Mama tak mówi. Noszę zakupy. Duże torby. Jesteś fajna. Ładnie pachniesz. Ciocia Halinka też jest fajna. Jesteś moją ciocią? – Jeśli chcesz, mogę być. – Maria uśmiechem pokrywała zmieszanie. Nie miała doświadczenia w kontaktach z takimi dziećmi i nie bardzo wiedziała, jak się zachować. – Jak się nazywasz? – Maria albo może Marysia, jeśli wolisz. – Ciocia Marysia! Ciocia Marysia! Ładne masz włosy. – Agatka pogłaskała Marię po włosach. – Ja miałam ciocię Marysię, ale umarła. Babcia powiedziała, że rak ją zjadł. Nie taki, co pływa w wodzie. Taka choroba. Ale ten rak całej cioci nie zjadł. Była w trumnie. I pan grał na trąbce. Też bym chciała. Ale nie mam trąbki. Pani Irena przyniosła kawę i kruche ciasteczka w zielonej glinianej miseczce. – Ciastka dobre. Piekłam z mamą. Miskę robiłam na zajęciach. – Śliczna – pochwaliła Maria. – A ciasteczka na pewno pyszne. Zaraz spróbuję. Ale przecież ja mam paczkę do przekazania, zupełnie zapomniałam. – Podała pani Irenie reklamówkę, w której była kawa, czekoladki, orzechy i jakieś preparaty witaminowe. Mama Agatki podziękowała, a Agatka zajęła się odpakowywaniem czekoladek. Pani Irena i jej córka trafiły na listę osób korzystających z pomocy charytatywnej dwa lata temu, kiedy mama Agatki straciła pracę. Gdy znalazła nową, potrzebna była jej nie tyle pomoc materialna, co świadomość, że nie jest z córką sama i w razie czego ma na kogo liczyć. – Zagramy w chińczyka? – Agatka błagalnie patrzyła na nową ciocię, częstując ją czekoladką. Marii było to nawet na rękę. Jakoś jeszcze nie miała okazji, żeby zapytać o Wieczorków. Może przy chińczyku Agatka pozwoli jej dojść do głosu. Maria wracała do domu z torebką kruchych ciasteczek od pani

Ireny i z zaproszeniem na sobotni spektakl w domu kultury, w którym miała występować Agatka. Obiecała jej, że przyjdzie. Dziewczyna wyściskała ją na pożegnanie i powiedziała, że jest prawie tak fajna, jak ciocia Halinka. Maria dobrze się czuła w ich domu. No i zdobyła nowe informacje. Adresu Wieczorków co prawda nie miała, ale dowiedziała się, że ta dziewczynka, którą wychowywali, Agnieszka, jest studentką trzeciego roku pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej na uniwersytecie. Agnieszka, zanim się wyprowadzili, czasami zostawała z Agatką, kiedy jej mama miała coś pilnego do załatwienia. Agatka bardzo ją lubiła. Po przeprowadzce Agnieszka ze dwa razy wpadła w odwiedziny, ostatnio kilka miesięcy temu. Wieczorkowie zamienili mieszkanie na dwa mniejsze, więc Agnieszka nie mieszka już z nimi, lecz adres na pewno zna. Tyle dowiedziała się Maria od pani Ireny, ale to jej wystarczyło. Teraz trzeba było dotrzeć do planu zajęć pedagogiki i odszukać dziewczynę przed jakimś wykładem. Ale to już było zadanie dla Magdy. Zadzwonił telefon. Ucieszyła się, widząc, że to Rajmund. Miała nadzieję, że zadzwoni… – Cześć, Rajmund. Miło cię słyszeć. Powiedziała to bez zastanowienia, bo naprawdę się ucieszyła, a poza tym przez telefon jego głos brzmiał jeszcze bardziej interesująco. Ale ledwie wypowiedziała te słowa, włączył się wewnętrzny cenzor, który szeptał, ze może nie trzeba tak od razu mówić, że jej miło, że facet powinien trochę o nią pozabiegać i na drugi raz niech się lepiej zastanowi, zanim coś powie. – Cześć, Marysiu. Ja też się cieszę, że cię słyszę. Jaki masz dzisiaj wypoczęty głos. Założę się, że tym razem nie sprawdzasz klasówek. – Zgadłeś, nie sprawdzam. A ty nie piszesz książki? – Obiecałem sobie, że jak skończę rozdział, to w nagrodę zadzwonię do ciebie, i właśnie skończyłem. Dasz się gdzieś porwać w piątek wieczorem? – A dokąd chciałbyś mnie porwać? – A to już moja tajemnica. Jeśli dasz się w porwać, to się przekonasz. – Ale w piątek? Niestety, w piątek mam radę pedagogiczną,

zaczynamy o osiemnastej, obawiam się, że przed dwudziestą się nie skończy – odmówiła z żalem Marysia. – No to może w niedzielę? – W niedzielę też nie mogę, mój brat ma imieniny. – Wobec tego pozostaje sobota. Maria westchnęła. – Rajmund, nie gniewaj się. To nie jest tak, że ja się wykręcam, ale właśnie przed chwilą obiecałam trzynastoletniej Agatce z zespołem Downa, że w sobotę o osiemnastej będę w domu kultury na spektaklu, w którym ona występuje. Nie mogę jej zawieść. Ale… – Maria gorączkowo szukała jakiegoś sposobu, żeby jednak z nim się spotkać. – Słuchaj, a może poszedłbyś ze mną na ten występ i stamtąd byś mnie porwał? I znowu wewnętrzny cenzor chciał wtrącić swoje trzy grosze, ale Maria go uciszyła. Powiedziała mu stanowczo, że jest dorosła, nie ma ochoty stosować żadnych gierek i żeby dał jej święty spokój. Umilkł zaskoczony jej stanowczością. Rajmundowi pomysł się spodobał. Umówili się na sobotę. Salę domu kultury wypełniły gromkie brawa. Maria miała łzy w oczach, Rajmund próbował ukryć wzruszenie. Owacje nie ustawały. To nie były litościwe oklaski dla niepełnosprawnych dzieci, które odważyły się wystąpić przed publicznością, to był wyraz podziwu dla sztuki, dla niesamowitego widowiska, które śmieszyło, zachwycało, wzruszało… dla zaangażowania aktorów i dla pracujących z tymi dzieciakami ludzi. Przedstawienie cyrkowe w formie czarnego teatru – a w nim zaklinacz węży z tańczącą kobrą, pogromca lwów odważnie wkładający głowę do lwiej paszczy, siłacz, klauni, tancerka, treserka psów. Treserką była Agatka, która występowała z pudlem marionetką. Stała teraz na scenie wśród oszołomionych sukcesem aktorów, którzy, nie bardzo wiedząc, co robić, kłaniali się już po raz czwarty. Miała błyszczące oczy, rumieńce na twarzy i promieniała dumą, podobnie jak inni. To była ich wielka chwila, na którą zasłużyli wytrwałą pracą. – Niesamowite – powiedział Rajmund, kiedy wreszcie umilkły oklaski. – Nie spodziewałem się czegoś takiego. – Ani ja. – Maria otarła oczy. – Nie umiem tego nawet wyrazić.

Przytulił ją i pocałował w policzek. – No to jak, mogę cię już porywać? – Jeszcze chwila. Chcę pogratulować Agatce. – OK. Przysiedli z brzegu w pierwszym rzędzie, czekając, aż zza kulis wyłoni się Agatka. Wyszła ostatnia. Przemierzała scenę dostojnie jak dama, powoli zeszła ze schodów, lecz na widok Marii cała jej powaga prysła. – Ciocia Marysia! – wykrzyknęła. – Widziałaś mnie? Widziałaś? – Pewnie, że widziałam. Gratuluję ci! Byłaś świetna! – To twój mąż? – Agatka z zainteresowaniem spojrzała na Rajmunda. – Nie… – zmieszała się Maria. – To twój chłopak? – Agatka nie dawała się łatwo zbyć. Maria nie wiedziała, co powiedzieć, ale Rajmund wybawił ją z opresji. – Zgadłaś. – Porozumiewawczo mrugnął do dziewczynki. – Ja mam na imię Rajmund, a ty Agatka, tak? – No… – Ja też ci gratuluję, Agatko. – Rajmund wyciągnął rękę do dziewczynki. – To był niesamowity występ. Z ociąganiem podała mu rękę. – Ożenicie się? – konspiracyjnym szeptem spytała Marię. Maria zarumieniła się. Miała nadzieję, że Rajmund nie usłyszał tego pytania. Całe szczęście, że nie musiała na nie odpowiadać, bo Agatka nagle wykrzyknęła: – O, mama! – I pobiegła do mamy, nie mówiąc nawet „do widzenia”. Maria z daleka skinęła jej głową, a pani Irenka uśmiechnęła się w odpowiedzi. – No, to teraz nareszcie mogę cię porwać. – Rajmund otoczył Marię ramieniem. – Możesz – zgodziła się z uśmiechem. – To gdzie jedziemy? – spytała Maria, kiedy siedzieli już w samochodzie.

– Wszystkiego dowiesz się w swoim czasie. – Rajmund uśmiechnął się tajemniczo. Patrzyła na jego ręce, które przed chwilą ją obejmowały, a teraz mocno trzymały kierownicę, i już tęskniła za jego dotykiem. Lubiła chować dłoń w jego dłoni, lubiła czuć ciepło jego ciała, kiedy ją przytulał, lubiła jego pocałunki… Ale za przyjemnością – niczym cień – skradało się poczucie winy. Próbowała bronić się przed nim, przekonując samą siebie, że przecież nie jest zakonnicą, jest dorosła, wolna i nie robi nic złego, ale jak walczyć z cieniem? Cóż z tego, że wiedziała, skąd się wziął, skoro ta wiedza nie wystarczała, żeby się go pozbyć. Samochód zatrzymał się przed zabytkową, świeżo odnowioną kamienicą. Kiedy Maria przechodziła tędy kilka miesięcy temu, szary, zniszczony budynek w ogóle nie zwrócił jej uwagi. Nie zauważyła wtedy ani zdobień przy oknach, ani figur podtrzymujących fantazyjnie wygięte balkony. Teraz nie sposób było się nimi nie zachwycić. – Podoba ci się? – spytał Rajmund, widząc, że wpatrzona w kamienicę Maria nie rusza się z miejsca. – Bardzo. Wygląda jak kopciuszek przemieniony w księżniczkę. – No to zapraszam do środka. – Rajmund wystukał kod przy bramie. – Ale… – Maria szukała wzrokiem szyldu knajpki, klubu czy też jakiegoś innego miejsca, które Rajmund wybrał na dzisiejsze spotkanie, lecz żadnej wskazówki nie znalazła. Nie miała pojęcia, dokąd ją prowadzi. Rajmund zatrzymał się na pierwszym piętrze przed drzwiami z tabliczką R. Krzysztofowicz. Maria była zaskoczona. Sądziła, że spotkają się w jakimś neutralnym miejscu, i nawet przez myśl jej nie przeszło, że tak bez uprzedzenia mógłby zabrać ją do swojego domu. – Zapraszam do mojej jaskini. – Rajmund otworzył przed nią drzwi. Owionęła ją fala ciepła (na dworze było zimno i wilgotno). Pachniało… inaczej. Inaczej niż we wszystkich mieszkaniach, które odwiedziła w swoim życiu. Nie umiała sklasyfikować tego subtelnego, ledwie wyczuwalnego zapachu. Był przyjemny, a jednocześnie lekko drażnił swoją delikatnością – nie wiedziała, jak to określić – po prostu

chciałaby poczuć go intensywniej. – Potowarzyszysz mi w kuchni, gdy będę podgrzewał kolację, czy wolisz poczekać w pokoju przy jakiejś muzyce? – spytał Rajmund, wieszając jej kurtkę. – Pewnie, że potowarzyszę i może się jeszcze na coś przydam w tej kuchni. – Maria próbowała ukryć skrępowanie. – No to świetnie. Dziś na kolację proponuję kurczaka po seczuańsku. Mam nadzieję, że nie jesteś wegetarianką? – Nie, nie jestem. Nigdy nie jadłam kurczaka po seczuańsku, brzmi to obiecująco. – Fajnie, że będziesz coś ze mną robiła pierwszy raz. – Dopiero gdy wypowiedział te słowa, zdał sobie sprawę z ich dwuznaczności. Maria spłonęła rumieńcem. Zawstydziła się tego rumieńca i zaczerwieniła się jeszcze bardziej. – To w czym ci pomóc? – Właściwie w niczym. Kurczaka przygotowałem już wcześniej, wystarczy odgrzać, jeszcze szybko ugotuję ryż, a ty możesz zrobić herbatę, jeśli chcesz. Tu jest czajnik, a tu herbata – wskazał ręką małą pomarańczową puszeczkę. – Chyba że wolisz zieloną, to szukaj w tym pudełku obok. A kubki znajdziesz na suszarce. – Ja zieloną, a tobie jaką zrobić? – spytała, sięgając po pudełko. – Czarną poproszę. Rajmund podgrzewał kurczaka, mieszając go od czasu do czasu, gotował ryż, wystawiał z szafki talerze, z szuflady wyjmował sztućce, dwoił się i troił. W mieszkaniu rozchodził się smakowity zapach, czajnik szumiał swojsko, ryż bulgotał, a Maria siedziała przy stole pod oknem oparta o ciepły kaloryfer, obserwując krzątającego się po kuchni mężczyznę. Był to dla niej widok niezwykły. Jasne, że w filmach zdarzali się czasami faceci, którzy gotowali, ale na żywo takiego nie widziała. Nie brała pod uwagę zawodowych kucharzy ani chłopaków z oazy, którzy mieli dyżury przy przygotowaniu posiłków, tylko facetów, którzy gotowali we własnym domu. Jej ojciec trzymał się od kuchni z daleka. Nie mogła sobie przypomnieć, żeby kiedykolwiek coś przyrządził, choć raz umył

naczynia albo sam zaparzył herbatę czy zrobił kanapkę. Chyba nawet nie bardzo wiedział, w której kuchennej szafce co się znajduje. Brat umiał zaparzyć herbatę i kawę. Chwalił się też, że robi pyszną jajecznicę, ale Maria nigdy nie miała okazji nie tylko jej spróbować, ale nawet zobaczyć. Być może po ślubie rozwinął swoje umiejętności kulinarne, lecz ilekroć siostra u nich bywała, zawsze w kuchni przy garnkach kręciła się bratowa. Innych mężczyzn Maria nie znała… W każdym razie nie znała ich na tyle, żeby wiedzieć, co dzieje się u nich w kuchni. – Spróbuj. – Rajmund podsunął jej łyżkę sosu z papryką i kawałkami kurczaka. – Może trzeba jeszcze czymś doprawić. Tylko podmuchaj, gorące. – Tylko podmuchaj, gorące – powtarzała zawsze mama, stawiając przed małą Marysią talerz pełen leniwych pierogów, na których złociła się tarta bułka z roztopionym masłem. – Leniwe pierogi to jest to, co tygryski lubią najbardziej – odpowiadała, nabijając na widelec okazałego leniwca. Nieraz poparzyła sobie usta, ale nigdy nie czekała, aż potrawa choć trochę ostygnie. Maria tak dawno nie jadła leniwych pierogów… I od dzieciństwa nikt nie ostrzegał jej, że coś może być gorące. A teraz siedziała w kuchni z mężczyzną, który ugotował dla niej kolację, troszczył się, czy jej smakuje, i dbał, by się nie poparzyła. I aż nie mogła uwierzyć, że to wszystko dzieje się naprawdę. – Pyszne – powiedziała, zlizując resztki sosu z łyżki. – Nic dodać, nic ująć. Lubisz gotować? – Lubię eksperymentować, szukać nowych smaków. Rzadko gotuję i tylko jeśli mam dla kogo. – Ja obiady jadam w szkolnej stołówce. Nie są zbyt wyszukane, jak się domyślasz. A w weekendy to różnie bywa. Ale też bardzo lubię nowe smaki. W restauracji, kiedy tylko mam okazję, wybieram potrawy, których nie znam. Czasami ryzyko się opłaca, a innym razem nie. Jak w życiu. – No, właśnie. Jak w życiu. Ale, szczerze mówiąc, nie przypuszczałem, że jesteś ryzykantką – powiedział, odcedzając ryż. – I słusznie, bo ja potrzebę ryzyka zaspokajam w kulinariach i to

mi wystarcza. – Maria podała mu miskę na ryż i sięgnęła po drugą na kurczaka. W tej kuchni, z nim, czuła się jakoś tak… na swoim miejscu. – A mogłabyś zaryzykować na przykład ze mną? – spytał Rajmund, muskając jej dłoń, gdy odbierał miskę. – Kulinarnie? Jasne. Przecież właśnie ryzykuję. – Rzuciła mu z lekka kokieteryjne spojrzenie. O matko! Przecież ja flirtuję! – pomyślała Maria, próbując rozpoznać kłębiące się w niej uczucia, wśród których odnalazła zadziwienie, satysfakcję i odrobinę wstydu. Odrobinę tylko, bo właściwie to była z siebie dumna. Nie przyznawała się nigdy nawet przed samą sobą, ale w głębi ducha zawsze trochę zazdrościła koleżankom umiejętności kokietowania. Nie, nie zamierzała wcale kokietować wszystkich wokoło, ale dobrze byłoby mieć w sobie to „coś”, co innym kobietom przychodziło jakoś tak naturalnie, podczas gdy ona w męskim towarzystwie sztywniała jak kołek. A teraz… teraz było inaczej niż zwykle. Zaskakująco inaczej… Rajmund odstawił pustą miskę. – A niekulinarnie? – szepnął, dotykając ustami jej ucha. – Niekulinarnie? Hmm… – Nie umiała jasno myśleć, gdy był tak blisko. I wcale nie chciała jasno myśleć… nie chciała myśleć w ogóle… tylko czuć jego oddech na swojej szyi, jego ręce splecione ze swoimi, jego usta gorące, głodne. Chciała jeszcze mocniej, bardziej, to pragnienie, sięgające granicy bólu, przerażało Marię swą intensywnością, w głowie szumiało jej jak po alkoholu, czuła, że musi to przerwać, zanim będzie za późno, zanim zupełnie przestanie kontrolować sytuację. – Kolacja stygnie – szepnęła, odsuwając się. – Co tam kolacja… Rajmund przygarnął ją mocniej i już niemal gotowa byłaby zgodzić się na te słowa, gdyby nie cień – wierny towarzysz przyjemności – który za nic nie chciał opuścić swego posterunku, i dlatego Maria znowu się odsunęła. – Zjedzmy coś… – OK – westchnął Rajmund. – Jak chcesz… Wobec tego zapraszam na kolację.

Granatowy obrus na owalnej ławie, na nim świeczka w kulistym świeczniku z przydymionego szkła, granatowa narożna kanapa i tego samego koloru rolety, ściany écru, jasne meble – niewiele ich – szafka, komoda, na ścianie tylko telewizor, żadnych obrazów, kwiatów czy ozdobnych drobiazgów, które ociepliłyby trochę ten pokój, sprawiający wrażenie nieco surowego. Jedynym osobistym akcentem, który od razu przyciągał wzrok, była wysłużona maszyna do pisania stojąca na komodzie. – Używasz jej? – spytała Maria. – Nie, w życiu nie pisałem na maszynie. Zobaczyłem ją kiedyś na jakiejś giełdzie staroci. Nie bywam w takich miejscach, ale kolega poprosił, żebym z nim pojechał. Wiesz, wtedy nawet jeszcze nie myślałem o pisaniu, ale ta stojąca na rozłożonej na trawie gazecie maszyna miała w sobie coś takiego, że nie mogłem się jej oprzeć. Przeszedłem całe to targowisko, nie znajdując nic ciekawego, i w końcu do niej wróciłem. Jak widzisz, nie jestem kolekcjonerem, ale po prostu musiałem ją kupić. Może to była zapowiedź tego, co mi się potem w życiu przydarzy… Może sygnał z podświadomości, którego wtedy nie potrafiłam odczytać. – Ma coś w sobie. Zwraca uwagę. Tak jakby trafiła tu z jakiejś innej bajki. – Maria pieszczotliwie przesunęła palcami po klawiszach. – Ładnie to powiedziałeś. Ale chodź wreszcie jeść, bo naprawdę wystygnie. Usiadła obok niego na kanapie. Rajmund zapalił świecę, nalał wina, podał ryż i sos, włączył muzykę, zapytawszy wcześniej, na jaką Maria miałaby ochotę, a ponieważ nie miała specjalnych życzeń, wybrał jazz. Jedli, pili wino, słuchali muzyki. Płomień świecy, zapach jedzenia i porozstawiane na stole naczynia sprawiły, że pokój ożył i nie sprawiał już wrażenia niezamieszkałego pomieszczenia z fotografii w katalogu wnętrzarskim. Maria po raz kolejny odkryła, że dobrze się czuje w towarzystwie Rajmunda. Tak zwyczajnie i po prostu dobrze. Jakby nareszcie znalazła swoje miejsce. Jakby wróciła do domu. Rozmawiała i śmiała się swobodnie, nie przejmując się zupełnie, że może powiedzieć coś

głupiego, i nie zastanawiając się, co Rajmund sobie o niej pomyśli. Czuła się tak, jakby znała go od dawna, a jednocześnie jakby nie znała go wcale. Fascynował ją. Pociągał. I wyzwalał w niej coś zaskakującego, czego nie potrafiła do końca sprecyzować. Zadziwiona przyglądała się tej nieznanej sobie Marii; nieco kokieteryjnej, zmysłowej, bardziej kobiecej, a jednocześnie bardziej spójnej wewnętrznie. Patrzyła na nią z sympatią i zaciekawieniem. Rajmund dolał wina. Podniosła kieliszek do ust, uśmiechając się do siebie. – O czym tak myślisz? – spytał. – Że dobrze mi tu z tobą – odpowiedziała bez zastanowienia. I pewnie, jak zwykle, zaczęłaby zaraz analizować swoje słowa i całą tę sytuację, gdyby Rajmund nie zamknął jej ust pocałunkiem. W tym momencie wszystkie myśli gdzieś się rozpierzchły. Maria pozwoliła im na to z nadzieją, że zbyt szybko nie wrócą. Że to słodkie teraz będzie trwało i trwało… Jak śpiąca królewna, budząca się powoli po stuletnim śnie, oddawała pocałunki najpierw nieśmiało, a potem coraz odważniej. Rajmund smakował winem i obietnicą. Obietnicą, której Maria nie umiała się oprzeć. Ale też nie mogła jej się poddać, bo cień już się pojawił. Udając, że go nie zauważa, wtuliła się mocniej w mężczyznę. Rajmund wsunął ręce w jej włosy, klamra spadła na podłogę, gęste pasma osłoniły ich twarze. Ręce mężczyzny błądziły po plecach Marii, zapięcie stanika drżało w niecierpliwym oczekiwaniu, a cień gęstniał, potężniał i wreszcie nie mogła już dłużej go ignorować. – Nie mogę… – szepnęła, przytrzymując ręce Rajmunda. – Przepraszam… nie mogę… – Co się stało? – Przytulił ją mocniej. – Nic… to znaczy nic takiego… – Zrobiłem coś nie tak, Marysiu? Powiedz, proszę. – W jego oczach błysnął niepokój. – Nie… to nie ty… to ja… nie mogę… Nie wypuszczał jej z objęć, jego oddech był jak ciepły szalik, a od słów, które potem wyszeptał, zakręciło się Marii w głowie. Brzmiały jak najpiękniejsza muzyka. Jak marsz Mendelssohna. Jak śpiew anielskich

chórów. Te dwa słowa, o których marzyła od dawna, a których nie spodziewała się wcale, tańczyły teraz w powietrzu unoszone jego oddechem. Ale nie były w stanie pokonać cienia. Maria czuła, że musi poradzić sobie z nim sama. I w tej chwili wiedziała już nawet jak. Mogło się to wydawać absurdalne, ale ona była pewna, że gdy razem z dziewczynami doprowadzą tamtą sprawę do końca, cień zniknie. – Zaufaj mi. – Rajmund przygarnął ją mocniej. – Ufam ci – szepnęła mu na ucho – ale teraz nie mogę… naprawdę. Najpierw muszę jeszcze załatwić pewną sprawę. To może trochę potrwać. – Masz kogoś? – spytał nieswoim głosem. – Nie, to zupełnie nie o to chodzi. – Zauważyła, że odetchnął z ulgą. – A o co? Co się stało? – Sama muszę sobie z tym poradzić. Ale nie pytaj o nic więcej, dobrze? Proszę… – Niech ci będzie – wyszeptał, całując ją w ucho. * Powietrze wpadające przez uchylone okno tak oszałamiająco pachniało wiosną, że Marta nie mogła usiedzieć za biurkiem i szukała pretekstu, żeby chociaż na chwilę wyjść na dwór. Konieczność wysłania pilnego urzędowego listu spadła jej więc jak z nieba. Marta wybrała okrężną drogę na pocztę i szła powoli, rozkoszując się tą namiastką wagarów. Wcale nie miała ochoty odbierać telefonu, ale poczucie obowiązku nie pozwalało jej udawać, że go nie słyszy. Wygrzebała komórkę z torebki. Wyświetlony numer nic jej nie mówił. – Słucham? – Dzień… bry. Czy …mawiam z pa… Martą Grotko? – Telefon tracił zasięg, ale ze strzępków słów Marta wyłapała sens. – Tak, to ja. Słucham? – Krzysztof …tko… to …ni… mąż? – Tak, to mój mąż. – Poczuła ukłucie niepokoju. – A o co chodzi?

Do chaosu dobiegających z daleka dźwięków dołączył sygnał rozładowującej się komórki i syrena przejeżdżającej karetki pogotowia. Marta tym razem nie wyłowiła ani słowa. – Halo! Nic nie słyszę! Proszę powtórzyć! – …sztof Grotko …padek… szpital na Bednarskiej… – Sens urywanych słów z trudem docierał do świadomości Marty. Nie mogła wydobyć głosu. Czarne plamy tańczyły jej przed oczami. Chwyciła się latarni, żeby nie upaść. Zaledwie trzy kroki dzieliły ją od ławki, ale nie była pewna, czy będzie w stanie pokonać tę odległość. Na szczęście udało się. Osunęła się na ławkę. Opuściła głowę, chowając ją w dłoniach. Powoli dochodziła do siebie. – Halo! Halo! – Uświadomiła sobie, że połączenie zostało przerwane. Kilkakrotnie próbowała włączyć komórkę. Nic z tego. Była rozładowana. Szpital! Musiała dotrzeć tam jak najszybciej. Jej samochód stał na parkingu przed urzędem, ale nie była w stanie prowadzić. Na szczęście tuż za rogiem był postój taksówek. – Na Bednarską… do szpitala – wydyszała, zamykając za sobą drzwi auta. – Dzień dobry, przepraszam, że nie powiedziałam od razu, ale jestem zdenerwowana i strasznie się śpieszę. – Dzień dobry. Zaraz będziemy na Bednarskiej – powiedział uspokajająco taksówkarz. – Pierwsze czy drugie wejście? – Nie wiem. – Z trudem łapała oddech. – Mój mąż miał wypadek. Właśnie się dowiedziałam. – A na którym oddziale leży? – Nie mam pojęcia. – To podjedziemy do pierwszego. Większość oddziałów jest przy pierwszym, a przy drugim tylko położniczy, okulistyczny, psychiatryczny i chyba pediatria. Budynki, drzewa, samochody przesuwały się za oknami taksówki, ludzie zachowywali się jak zwykle – przechodzili przez jezdnię, robili zakupy, wyprowadzali na spacer psy – życie na ulicach toczyło się normalnie, a Marta patrzyła na tę zwyczajność, która zaledwie przed kilkunastoma minutami była również jej udziałem, na zwyczajność, w której nie zmieniło się nic, podczas gdy Krzysztof… Nie, nie chciała nawet myśleć, co mogło się stać, przecież ta

kobieta nie powiedziała nic, tylko że wypadek, może nic mu się nie stało, może wzięli go do szpitala z ostrożności, żeby zrobić badania i wykluczyć wewnętrzne obrażenia – Marta czepiała się tej myśli jak koła ratunkowego, ale nie zdołała przeciwstawić się fali obaw i obrazom, które podsuwała jej przerażona wyobraźnia. „Będzie dobrze, będzie dobrze, nic mu się nie stało” – powtarzała w myślach jak zaklęcie, próbując zamiast zakrwawionego, nieprzytomnego Krzysztofa na szpitalnym łóżku zobaczyć Krzysztofa takiego, jakiego widziała dzisiaj rano, zanim wyszedł z domu. I nie mogła go sobie przypomnieć w żadnej konkretnej sytuacji. Widziała jego skłębioną piżamę na łóżku, pusty kubek po kawie, którą mu zrobiła, okruszki na talerzu, maszynkę do golenia, którą zostawił na pralce, ale jego samego nie mogła zobaczyć. Igor przeciągający się w łóżku… pochylony nad miską płatków z mlekiem… nieporadnie zawiązujący buty… Klaudia kręcąca się po kuchni w piżamie… szukająca swojego plecaka… Marta z łatwością odtwarzała w pamięci te sceny z dzisiejszego poranka, ale za nic nie mogła przypomnieć sobie żadnej, w której występowałby Krzysztof. Nie pocałował jej na pożegnanie… nie było w tym nic nadzwyczajnego, ot tak przyszło jej to po prostu teraz do głowy, nie pamiętała już, kiedy przestali się całować na do widzenia, a przecież kiedyś, jeszcze zanim urodził się Igor, Krzysiek nie wyszedłby z domu bez pożegnalnego buziaka. Ona zresztą też… Dlaczego takie myśli przychodzą jej do głowy teraz, kiedy zamiast myśleć o pocałunkach, powinna raczej modlić się, żeby wszystko dobrze się skończyło. Gdyby mogła cofnąć czas… za wszelką cenę zatrzymałaby go w domu, ochroniłaby go, gdyby tylko mogła przewidzieć… Za późno! „Boże, spraw, żeby wszystko było dobrze! Boże, Boże, Boże!”. Modlitwą próbowała bronić się przed cisnącymi się do głowy obrazami. Z radia popłynęła piosenka, którą Marta bardzo lubiła, ale teraz, słysząc: „Dopiero, gdy zawoła Bóg, to pożegnam wszystkie te rzeczy i znów pójdę boso…”, nie mogła nie myśleć o Krzysztofie. Zatkała uszy, ale to nie pomogło. – Czy mógłby pan zmienić program? – spytała.

– Nie ma sprawy. – Z jego tonu wywnioskowała, że zrozumiał. Z radia rozległo się głośne country, które, na szczęście, nie budziło żadnych skojarzeń. – Będzie dobrze, proszę pani. Musi być. – Taksówkarz nieporadnie próbował ją pocieszyć. – Musi być dobrze – powtórzyła, próbując w to uwierzyć. Żeby zająć czymś ręce, sięgnęła po torebkę i przeglądała jej zawartość. Jeszcze raz spróbowała uruchomić komórkę. Bez skutku. Samochód zahamował. – Kur… – taksówkarz przełknął przekleństwo. – Korek jak cholera. Marta podniosła wzrok znad torebki. Przed nimi ciągnął się zdający się nie mieć końca sznur samochodów. – I co teraz? – spytała bezradnie. – Chwilę poczekamy, a jak się nie ruszy, pojedziemy okrężną drogą. Marta siedziała jak na szpilkach. W ciągu trzech minut przesunęli się może o dwa metry. – Nie ma na co czekać – zdecydował taksówkarz. – W tym tempie nie dojedziemy do wieczora. Zawrócił i skręcił w prawo. Marcie wydawało się, że upłynęły wieki, zanim wreszcie znaleźli się przed szpitalem. – Proszę pana, mojego męża przywieźli tu dzisiaj z wypadku – zwróciła się do portiera leniwie żującego gumę. – Nie wiem, gdzie go szukać. – Nazwisko? – spytał portier, nie przestając żuć. – Marta Grotko. – Nazwisko męża. – Spojrzał na nią z politowaniem. – Krzysztof Grotko. – Chwileczkę. – Portier, nie śpiesząc się, wystukał numer na kla-wiaturze. – Portiernia. Sprawdź, gdzie leży Krzysztof Grotko przywieziony dzisiaj z wypadku. Marta wstrzymała oddech. – Tak, z wypadku. Zaraz spytam.

– Kiedy go przywieźli? – zwrócił się do Marty. – Nie mam pojęcia. Ktoś dzwonił ze szpitala, ale rozładowała mi się komórka. Wiem tylko, że mąż jest tutaj. – Nie wiadomo – rzucił portier w słuchawkę. – Żona miała telefon ze szpitala. Trzymając słuchawkę przy uchu, mężczyzna włączył czajnik, wyjął z szafki bułki i kiełbasę, zaparzył herbatę, posłodził ją, pomieszał, spróbował, dosypał jeszcze pół łyżeczki cukru. – Jasne – odezwał się wreszcie do słuchawki. – Imprezka w piątek, tak, pamiętam. No to cześć. – Odłożył telefon i ponownie zwrócił się do Marty. – Oiom, prosto i w lewo, budynek B, na parterze. – Mój mąż jest na oiomie?! – No przecież mówię. – Portier nie silił się na uprzejmość. – Prosto i w lewo, budynek B, parter. „Prosto i w lewo, budynek B, parter, prosto i w lewo, budynek B, parter, prosto i w lewo…” – powtarzała w myślach Marta jak litanię, żeby zapomnieć o tym, co jeszcze powiedział portier, żeby nie myśleć, nie wyobrażać sobie, nie pozwolić, by sparaliżował ją lęk. Zatrzymała się przed szklanymi drzwiami z napisem „Oddział intensywnej opieki medycznej”. Dotknęła klamki, lecz nie mogła zdobyć się na to, by ją nacisnąć. – Wchodzi pani czy nie? – spytała kobieta w niebieskim fartuchu, która stanęła za Martą. Marta nacisnęła klamkę. Kobieta wyprzedziła ją na korytarzu i zniknęła za jakimiś drzwiami. Marta omal nie wpadła na wychodzącą z dyżurki pielęgniarkę. – Przepraszam, mój mąż jest tutaj. Miał wypadek. Chciałabym się dowiedzieć… – Nie teraz – przerwała jej pielęgniarka. – Śpieszę się. – Co z nim? – krzyknęła, ale pielęgniarka była już daleko i zanim Marta ją dogoniła, zamknęła za sobą drzwi sali numer 2. Marta była pewna, że tam, za tymi drzwiami jest Krzysztof. I że dzieje się z nim coś bardzo złego. „Ojcze nasz, któryś jest w niebie – szeptała bezgłośnie – Ojcze nasz, uratuj go, proszę, proszę! Krzysiu, nie umieraj! Nie umieraj, bo…” – próbowała znaleźć w myślach jakiś

argument, żeby przekonać i Krzysztofa, i Tego, który decyduje o ludzkim losie, argument nie do odparcia, i najpierw nie mogła nic wymyślić, bo żaden argument nie wydawał się jej wystarczająco mocny, aż wreszcie ją olśniło: – …bo cię kocham – dokończyła już nie w myślach, ale na głos. I te słowa z pozoru banalne, wyświechtane, nadużywane tak często, że niemal wyprane ze znaczenia, słowa jak z kiepskiego romansu nagle odzyskały swą moc i w tym momencie Marta poczuła, jak cienka, przetarta nić łącząca ją z Krzysztofem zmienia się w mocną linę. – Krzysiu… – szeptała, wierząc, że słowa odnajdą go i dodadzą mu sił – Krzysiu, kocham cię… Łzy płynęły jej po policzkach. Przynosiły ulgę. Wypłukiwały, co nieistotne. Zmywały zastarzałe pretensje, niewypowiedziane żale, niezaspokojone oczekiwania i wszelkie naleciałości, które przesłoniły miłość. A uzbierało się ich mnóstwo przez te wszystkie lata. Ale teraz spływały razem ze łzami i Marta czuła, że coś się w niej zmienia. Drzwi sali numer 2 otworzyły się gwałtownie. Najpierw wyszedł młody lekarz, a za nim dwie pielęgniarki. Po ich minach Marta poznała, że jest źle. Pielęgniarka, którą spotkała wcześniej w drzwiach dyżurki, patrzyła na nią ze współczuciem. – Panie doktorze, co z moim mężem? – Z pani mężem? – Lekarz spojrzał na Martę zaskoczony. – Krzysztof Grotko. Przywieźli go z wypadku. Jest w tej sali? Co z nim? – Proszę powtórzyć nazwisko. – Grotko. Krzysztof Grotko. – Grotko czy Kropko? – spytał lekarz. – Grotko. Gie jak Grażyna, er jak Ryszard, o jak Ola, te jak Tadeusz, ka jak Krystyna, o jak Ola. – Grotko? – zdziwił się lekarz. – Proszę chwilę poczekać. Zaraz to wyjaśnimy. Pani Elu, proszę ze mną. Znajoma pielęgniarka poszła za lekarzem, a z Martą została ta druga. Marta oparła się o ścianę. Ciemne plamy znowu latały jej przed oczami. – Słabo pani? – spytała z troską pielęgniarka.

Marta potwierdziła skinieniem głowy. – Proszę usiąść. – Pielęgniarka podsunęła jej krzesło. – A ja przyniosę wodę. – Ale o co chodzi? – Głos Marty drżał. – Gdzie ten lekarz poszedł? Co z moim mężem? – Widzi pani, pacjent w karcie ma wpisane Krzysztof Kropko. Albo ktoś się pomylił w nazwisku, albo to nie pani mąż, tylko jakiś inny człowiek. Doktor będzie pewnie teraz dzwonił, wyjaśniał, trochę to potrwa. – Jak to nie mój mąż? A gdzie jest mój mąż? – spytała bezradnie Marta, nie bardzo wiedząc, czy powinna się martwić, czy cieszyć. – Spokojnie, wszystko się wyjaśni, niech pani tylko nie wstaje z tego krzesła, zaraz przyniosę wodę. Marta wypiła duszkiem całą szklankę. Gdy oddawała pustą pielęgniarce, wrócił lekarz. – Proszę pani, zaszła pomyłka ze względu na zbieżność imion i duże podobieństwo nazwisk. Tu nie ma pani męża. Krzysztof Grotko jest teraz na prześwietleniu, w budynku C, na parterze. Słowa lekarza docierały do Marty z opóźnieniem. Po tym wszystkim, co dzisiaj przeszła, nie wiedziała, czy ma się śmiać, czy płakać. Bo skoro Krzysztofa tu nie ma, to chyba dobrze… ale tak właściwie, to przecież nie wiadomo. – A co mu jest? Co jest mojemu mężowi? – spytała. – Nic więcej nie umiem pani powiedzieć. Proszę tam pójść. – Ja panią zaprowadzę – zaoferowała się pielęgniarka. – Przy okazji odbiorę wyniki z laboratorium. – Krzysiu! – Marta nie mogła uwierzyć, że widzi go całego i zdrowego, bez żadnych opatrunków, jedynie ze śladami zadrapań na twarzy. Patrzyła na niego i tyle chciała mu powiedzieć, ale coś ściskało ją w gardle i ledwie zdołała wyszeptać te dwa słowa, których znaczenie odkryła na nowo przed chwilą na szpitalnym korytarzu. A jemu śmiały się oczy. Marta dawno nie widziała go tak szczęśliwego, może wtedy, gdy urodził się Igor… Pocałował ją, nie patrząc na to, że w poczekalni są jeszcze inni ludzie. Ona też nie zwracała na to uwagi. Szorstki dotyk Krzysiowego

policzka, ciepło rąk, znajomy zapach i to poczucie bliskości, tak niesamowite, wszechogarniające… Marta nie była naiwną nastolatką. Wiedziała, że takie chwile nie trwają wiecznie. I dlatego chciała ją zapamiętać, żeby czerpać z niej siłę, kiedy słońce skryje się za chmurami, ziemia zamarznie i aż trudno będzie uwierzyć, że zima może kiedyś minąć. * – Ta dziewczyna nazywa się Agnieszka Wieczorek i jest na trzecim roku pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej na uniwersytecie. Myślę, że znajdziemy ją bez problemu. Magda, zajmiesz się tym? – spytała Maria. – Zajmę. – W głosie Magdy nie było entuzjazmu. – Wiecie, chciałabym, żeby to wszystko się już skończyło – westchnęła Maria. – Naprawdę? – zdziwiła się Marta. – A ja chciałabym, żeby trwało jak najdłużej. Bardzo lubię te nasze spotkania. – Ale przecież ja nie mówię o naszych spotkaniach, tylko o poszukiwaniach. Chciałabym już zamknąć ten rozdział. A spotykać się oczywiście będziemy nadal. W każdym razie ja bardzo chcę. – Ja też – powiedziała Marta. – No to co, dziewczyny, jeszcze po jednym grzańcu? – Maryśka, a jak tam twój pisarz? – zagadnęła Magda, gdy już dostały tego grzańca. – Rajmund… jest niesamowity… – Maria zamilkła, uśmiechając się do własnych myśli. – Hej Maryśka, przestań bujać w obłokach i wracaj tu do nas. – Magda nigdy nie lubiła czekać. – To co z tym Rajmundem? – Z Rajmundem… jest cudownie… oby nie zapeszyć… – No, Maryśka, konkrety jakieś nam tu rzuć – niecierpliwiła się Marta. – Konkrety? No, dobra. Poszliśmy razem na występ Agatki, zrobił dla mnie kurczaka po seczuańsku i w ogóle jest taki czuły, troszczy się o mnie… Wiecie, że ja się nie znam na facetach i głupio czuję się w męskim towarzystwie, a z nim jest inaczej… tak jakoś naturalnie.

I kiedy jestem z nim, to sama siebie zaskakuję, tak jakbym odkrywała jakąś nową, lepszą wersję siebie. I nawet jakoś inaczej patrzę na świat… I na te dzieciaki w szkole też. Tak jakoś bardziej po ludzku. – Ale ja to powiem cioci Weronice, dobrze? Proszę, proszę, proszę! – Podekscytowany dziecięcy głos, poprzedzony dźwiękiem dzwoneczka nad drzwiami, przerwał wynurzenia Marii. Jasnowłosa dziewczynka, tak na oko sześcio- może siedmioletnia, podbiegła do stojącej za barem Weroniki. – Ciocia Hanka zaręczyła się z wujkiem Łukaszem! – wykrzyknęła tak głośno, że wszyscy goście Piwnicy pod Liliowym Kapeluszem usłyszeli tę nowinę. – Wezmą ślub i wujek będzie z nami mieszkał! I wujek dał cioci pierścionek z brylantem! A ja będę druhną i ciocia Hanka kupi mi taką długą, białą sukienkę! A ty, ciociu Weroniko, ożenisz się z wujkiem Filipem? Zaskoczona Weronika nie bardzo wiedziała, co odpowiedzieć. – Bo ja bardzo lubię wujka Filipa. A ty ciociu chyba też go lubisz, prawda? – spytała i nie czekając na odpowiedź Weroniki, dodała: – Mogę być druhną i na twoim ślubie! Prawda, ciociu Haniu? Pozwolisz mi? – zwróciła się do ciemnowłosej kobiety, która weszła do Piwnicy pod Liliowym Kapeluszem zaraz za dziewczynką i teraz uśmiechała się, obserwując całą tę sytuację. Przystojny, sympatyczny mężczyzna, który jej towarzyszył, uśmiechał się również, a oboje mieli taki blask w oczach, że nikt nie wątpił, że to oni właśnie są bohaterami opowieści dziewczynki. – Ja tam nie mam nic przeciwko temu, Aniu – zaśmiała się Hanka. – To co, ciociu Weroniko, weźmiesz ten ślub? – Na razie nie zamierzam, ale kiedyś kto wie… – Musisz się pośpieszyć, ciociu, bo mogę wyrosnąć z tej sukienki. Ciocia Hanka mówi, że rosnę jak na drożdżach. – Dziewczynka spostrzegła wpatrzone w siebie oczy wszystkich gości. Zawstydzona wtuliła się w Hankę. Nie wiadomo, kto pierwszy zaczął bić brawo, ale po chwili klaskali już wszyscy. – Wszystkiego najlepszego – zawołał starszy mężczyzna z końca sali. – Gorzko! Gorzko!

Okrzyk podchwycili inni goście i cała sala skandowała: – Gorz-ko! Gorz-ko! Łukasza nie trzeba było dłużej zachęcać. – Jak w filmie! – zachwyciła się Ania, patrząc, jak wujek Łukasz całuje zarumienioną ciocię Hankę, a wszyscy biją im brawo. – Fajna scena. – Uśmiechnęła się Marta. – Niech im się szczęści. Niech im wystarczy miłości… – No właśnie, a co u ciebie? – zaciekawiła się Maria. – Uśmiechasz się jakoś tak tajemniczo… – Bo wyobraźcie sobie, że po piętnastu latach z kawałkiem odkryłam nagle, że kocham własnego męża. Marta opowiedziała im o wszystkim; o wypadku, o swoim czekaniu w szpitalu, o tamtym pocałunku w poczekalni, o tym, że Krzysiek wyszedł z wypadku jedynie z pękniętym żebrem i zadrapaniami, natomiast samochód nie miał tyle szczęścia. Naprawa pochłonęła mnóstwo pieniędzy, ale to nic. Warto było to wszystko przeżyć, bo teraz jest inaczej… – A co z twoim karminowym szalem? – spytała Magda. – Zmienił miejsce z wystawy na sklepową półkę. Do przedwczoraj nikt go jeszcze nie kupił. Taka jedna ekspedientka w tym sklepie to już mnie poznaje i patrzy jak na wariatkę albo na złodziejkę. Teraz nie sezon na szaliki, to może poleży do jesieni. – A ile ci jeszcze brakuje? – Całe trzysta złotych, niestety – westchnęła Marta. – Wydaliśmy wszystkie oszczędności na samochód i jeszcze musieliśmy się zapożyczyć. W takiej sytuacji nie mogłam zatrzymać tamtych pieniędzy. – Trochę szkoda. Ale przynajmniej odkryłaś, na czym ci zależy, i możesz się tym cieszyć – stwierdziła Magda, tak gwałtownie bazgrząc po zielonym kartonie przykrywającym stół, że aż złamała kredkę. – I nie masz pojęcia, jak ja ci tego zazdroszczę! – Magda, co się stało? Wysłuchały jej opowieści o roznegliżowanej kobiecie w mieszkaniu Karola. – I co teraz zamierzasz? – spytała Maria, gdy Magdalena skończyła mówić.

– Nic. – Jak to nic? Przecież ci na nim zależy! – No i co z tego, skoro jemu nie zależy na mnie? – Magda uśmiechnęła się gorzko. – Jak powiedział pewien mądry poeta: „bo w tym cały jest ambaras, żeby dwoje chciało naraz”. * Magda szła uniwersyteckim korytarzem, szukając sali 112, gdzie właśnie powinien kończyć się wykład z etyki zawodowej dla trzeciego roku pedagogiki. Miała nadzieję, że Agnieszka Wieczorek nie dała się skusić przepięknej wiosennej pogodzie i nie poszła na wagary, tylko siedzi w sali wykładowej. Znalazła się na miejscu w momencie, kiedy drzwi sali otworzyły się i studenci zaczęli wychodzić. Wypatrywała chłopaków, bo z nimi zazwyczaj dogadywała się łatwiej, ale nie zauważyła żadnego, więc zaczepiła drobną szatynkę, która zatrzymała się na korytarzu, przeglądając zawartość swojego plecaka. – Przepraszam, szukam Agnieszki Wieczorek, czy mogłaby mi pani pomóc? – Oczywiście. Proszę chwilę poczekać. – Dziewczyna weszła do sali, skąd po chwili wyszła w towarzystwie krótko ostrzyżonej brunetki. Szczupła i niewysoka, w dżinsach i ciemnozielonej trykotowej bluzce, bez żadnej biżuterii i prawie bez makijażu, jedynie z rzęsami pociągniętymi tuszem wyglądała raczej na uczennicę niż studentkę. Magda szukała w jej rysach jakiegoś podobieństwa do Wieczorka, ale nic nie mogła znaleźć. – To ta pani. – Dziewczyna wskazała koleżance stojącą przy oknie Magdalenę. – Dziękuję bardzo za pomoc. – Uśmiechnęła się Magda. – Proszę. Koleżanka Agnieszki odeszła, zostawiając je same. – Magdalena Czupryniak. – Magda wyciągnęła dłoń do dziewczyny. Dziewczyna patrzyła nieufnie. Z ociąganiem podała rękę. – Agnieszka Wieczorek. Ale o co chodzi?

– Szukam Lucyny i Józefa Wieczorków. Dziewczyna drgnęła. – Nie wiem, czy pani wie, że oni kiedyś pracowali w takim ośrodku leczniczo-rehabilitacyjnym dla dzieci – ciągnęła Magda. – Pani Lucynka jako kucharka, a pan Józef jako konserwator. Ja byłam pacjentką tego ośrodka. I bardzo chciałabym ich odnaleźć. Nieufność w oczach dziewczyny zgęstniała jeszcze bardziej. – Chcę podziękować pani Lucynce. Nam, dzieciakom, nie było łatwo. Daleko od mamy, od domu, rodzice odwiedzali mnie raz w tygodniu, nieraz rzadziej. A po ich wyjeździe tęskniło się jeszcze bardziej. Ileż to razy wypłakiwałam się w fartuch pani Lucynki. I nie tylko ja. Zawsze nosiła przy sobie zapas chusteczek na takie okazje. A jakie ciasta piekła! Nieraz na pocieszenie przynosiła nam do sali takie pachnące drożdżowe, z kruszonką. Albo pierniczki przed świętami. Nie wiem, czy pani Lucynka zdawała sobie sprawę, ile to dla nas znaczyło. I teraz chciałabym spłacić dług. Magda umiała kłamać. Nie zająknęła się ani razu i sama niemal wzruszyła się swoją opowieścią, ale Agnieszka Wieczorek wcale nie wyglądała na przekonaną. Milczała, mierząc Magdalenę badawczym wzrokiem. – Pani Agnieszko, może mi pani podać ten adres? Bardzo proszę. – Nie wiem jeszcze, czy go pani podam, czy nie, ale żeby podjąć decyzję, muszę znać prawdę. Dziewczyna nie spuszczała wzroku z twarzy Magdy. „Twarda zawodniczka – pomyślała z uznaniem Magdalena – a nie wygląda”. Przez głowę przeleciała jej myśl, żeby naprędce wymyślić jakąś inną historyjkę, ale zaraz ją porzuciła. Ta dziewczyna, wpatrująca się w nią twardym wzrokiem, nie dałaby jej następnej szansy. Trudno, musiała postawić wszystko na jedną kartę. – To długa historia… Agnieszka zerknęła na zegarek. – Następne zajęcia mam dopiero za pięćdziesiąt minut. – Wobec tego zapraszam panią na kawę. Tylko proszę mi podpowiedzieć, gdzie mamy najbliżej. – Na parterze jest uniwersytecki bufet, ale tam za dużo znajomych.

Zaprowadzę panią do takiej małej kafejki. To niedaleko. Rzeczywiście, kafejka była tuż za rogiem. Przez całą drogę żadna z nich nie odezwała się ani słowem. „Próba sił – pomyślała Magdalena – OK, niech będzie, a co mi tam”. Kawiarenka była niewielka i przytulna. I prawie pusta. Jedynie dwie starsze panie gawędziły przy stoliku, pałaszując smakowicie wyglądający sernik. – Może ciastko do kawy? – zaproponowała Magdalena, ale Agnieszka nie chciała. Zamówiła tylko latte, a Magda espresso doppio. Milczały. Magda czekała na pytania, lecz dziewczyna nie zamierzała pytać. Upiła kilka łyków kawy i spojrzała na zegarek. – Już tylko czterdzieści minut – stwierdziła i spokojnie dalej piła swoją kawę. – No dobrze – westchnęła Magda. – Już mówię. Tylko od czego by tu zacząć? Zaczęła od pierwszego spotkania w Piwnicy pod Liliowym Kapeluszem. Potem opowiedziała o ośrodku i o tajemnicy zachowywanej przez lata. Aż wreszcie o tym, co planowały. Uważnie obserwowała reakcje dziewczyny. Podczas jej opowieści Agnieszka nie odezwała się ani słowem. Na jej twarzy nie widać było zaskoczenia. Ani oburzenia, gdy Magda zdradziła, co zamierzały zrobić. Tylko rumieniec i zaciśnięte pięści świadczyły o tym, że to pozorny spokój. Gdy Magdalena skończyła opowiadać, zapadło milczenie, które powiedziało Magdzie więcej niż słowa. Nie przerywała go. Dała Agnieszce czas. – Dom opieki na ulicy Stokrotkowej, dokładny adres znajdzie pani w Internecie. – Gdy dziewczyna wreszcie się odezwała, jej głos nie zdradzał żadnych emocji. – On miał jakiś poważny wylew, udar albo coś podobnego, w każdym razie był w kiepskim stanie, a ciotka sama nie miała siły, żeby go pielęgnować. Więcej nie wiem. Zerwałam z nimi kontakt. Mam jeszcze adres ciotki, ale to chyba już pani nie interesuje. – Wystarczy mi jego adres. Bardzo pani dziękuję. – Ja też. Za kawę… i za szczerość. Pożegnały się uściskiem dłoni. Agnieszka skierowała się w stronę uczelni, a Magda zatrzymała się na najbliższym skrzyżowaniu. Nie

miała ochoty wracać do samochodu. Wiosenna aura kusiła do spaceru, a po przeleniuchowanej zimie Magda czuła potrzebę ruchu i świeżego powietrza. Poza tym gdy szła, lepiej jej się myślało. A kilka spraw musiała sobie w głowie uporządkować. Najchętniej poszłaby do domu pieszo, ale przecież nie mogła zostawić samochodu przed uniwersytetem. Wybrała więc wyjście pośrednie. Postanowiła przejść się po pobliskim parku, a potem wrócić do samochodu. Jednak okazało się, że w jej sytuacji wiosenny spacer po parku nie był dobrym pomysłem, bo ciągle natykała się na jakieś zakochane pary i patrząc na nie, czuła się taka osobna. Nieprzynależąca do nikogo. Jeszcze nie tak dawno była dumna ze swojej niezależności i z pobłażaniem patrzyła na zakochanych. A dzisiaj im zazdrościła. Bliskości i tego wszystkiego, co miała w zasięgu ręki, a teraz jest dla niej nieosiągalne. Była zła na Karola, ale jeszcze bardziej na siebie. Gdy przestawała o nim myśleć, przed oczami stawała jej chmurna twarz Agnieszki Wieczorek. Niepokojący był ten jej pozorny spokój i wyprany z emocji głos. Ileż wysiłku ta dziewczyna musiała wkładać w ukrywanie uczuć. Magda zastanawiała się, jak długo można tak funkcjonować. I do czego to może doprowadzić? Nadzieję budziły jedynie ostatnie słowa Agnieszki: „Ja też (dziękuję). Za kawę… i za szczerość”, a może nawet nie tyle same słowa, co ton głosu albo coś we wzroku, Magdalena nie umiała sprecyzować, co to było, ale intuicyjnie czuła, że jej opowieść coś zmieniła, może to była zaledwie maleńka, prawie niedostrzegalna rysa w ciasnym ochronnym pancerzu dziewczyny, może tylko tyle, a może aż tyle… Od czegoś przecież trzeba zacząć. Józef Wieczorek… wylew… dom opieki… nie tak to sobie Magda wyobrażała. Dziewczyny też pewnie będą zaskoczone. Ale zanim im o tym powie, musi dowiedzieć się czegoś więcej. Nie chciała czekać biernie do następnego spotkania. Pora na finał. W tym ostatnim akcie miały wystąpić wszystkie trzy, ale najpierw trzeba było przygotować scenę. Magdalena postanowiła wziąć to na siebie i na razie nie informować dziewczyn o niczym. Powie im, gdy wszystko będzie gotowe. Tymczasem przynajmniej zajmie się

czymś, zamiast ciągle myśleć o Karolu i swojej głupocie. Zanim dojechała do domu, miała już gotowy plan. Zgodnie z nim najpierw włączyła komputer i w Internecie znalazła dokładny adres domu opieki na Stokrotkowej, a potem weszła na jego stronę. Przeglądnęła wszystkie zakładki ze szczególnym uwzględnieniem galerii zdjęć. Niestety, na zdjęciach nie znalazła Józefa Wieczorka. A może tak się zmienił, że go nie rozpoznała? Magda zjadła kolację, zrobiła sobie herbatę i przystąpiła do kolejnego etapu poszukiwań. Tym razem w swojej szafie. Wyciągnęła rzeczy, których nie zamierzała już nosić – trochę się tego uzbierało (kilka sweterków, cztery bawełniane bluzeczki z długim rękawem, trzy z krótkim, dwie kurtki i spódnica). Zawahała się, oglądając elegancką biało-czarną sukienkę z wycięciem na plecach, ale w końcu też odłożyła ją na przygotowany stosik. Dorzuciła jeszcze czarną torebkę oraz parę skórzanych rękawiczek i wcisnęła to wszystko do torby. Ulica Stokrotkowa leżała w dzielnicy willowej na obrzeżach miasta, z dala od miejskiego hałasu i gwaru. Sąsiedztwo podmiejskiego lasu, łąk i niewielkiego jeziorka dawało mieszkańcom możliwość kontaktu z naturą. Korzystali z niej również co sprawniejsi pensjonariusze domu opieki. Kiedy Magdalena zatrzymała samochód przed bramą, akurat cała ich grupa z kijami do nordic walking wychodziła z ośrodka, kierując się w stronę lasku. Ci mniej sprawni, a może bardziej leniwi czy też preferujący inne sposoby wypoczynku, siedzieli na ławeczkach w parku otaczającym duży budynek z czerwonej cegły ozdobiony fikuśnymi wieżyczkami (to w nim właśnie mieścił się dom opieki), a dwóch mężczyzn grało w warcaby przy parkowym stoliku z blatem zamienionym w szachownicę, wymieniając się przy tym ploteczkami tak głośno, że chyba nawet mieszkańcy okolicznych domów usłyszeli, że Andzia z pokoju 12 zakochała się w Stefanie, podczas gdy Stefan woli Terenię. Park był piękny. Co prawda z roślin, które tu rosły, Magda potrafiła nazwać jedynie platany, rododendrony, cisy i stokrotki, ale nie musiała przecież wiedzieć, jak się nazywają, żeby podziwiać ich urodę. Staw, stylowe latarnie i ławeczki, ukryte wśród drzew altanki – to wszystko dodawało uroku temu miejscu. Ptaki też miały tu raj – na

drzewach wisiały budki lęgowe, a siedząca na ławce kobieta rzucała kawałki bułki otaczającym ją wróblom. Całe to otoczenie kojarzyło się Magdalenie raczej z sanatorium niż z domem opieki. – Dzień dobry, pani kogoś szuka? – Usłyszała nagle za swoimi plecami. Odwróciła się. Staruszka, która ją zaczepiła, wyglądała, jakby przeniosła się w czasie albo przybyła wprost z planu filmowego. W tej długiej, koronkowej kremowej sukni i malutkim kapelusiku tego samego koloru na spiętych w kok siwych włosach, z parasolką chroniącą przed słońcem kojarzyła się Magdzie z postaciami z Nocy i dni. – Dzień dobry. – Magdalena uśmiechnęła się do kobiety. – Tak, szukam kogoś z personelu. – Tu w parku raczej pani nikogo nie znajdzie. Trzeba wejść do środka. – Wiem. Ale tak tu pięknie, że wcale mi się nie śpieszy. – Uśmiechnęła się Magda. – A kiedy patrzę na panią, to jakbym przeniosła się w inne czasy. Ślicznie pani wygląda. Tak stylowo. Staruszka aż pokraśniała na twarzy z przejęcia. – To ja coś pani zdradzę. Nikomu jeszcze nie mówiłam, żeby nie zapeszyć, bo na razie tylko do mnie dzwonili, a teraz czekam na list, ale pani powiem. Stefan zrobił mi zdjęcia. On jest fotografem, robi piękne zdjęcia, a na dodatek chyba… – zaczerwieniła się jeszcze bardziej i spuściła wzrok – chyba mu się podobam. Zaprosił mnie na sesję zdjęciową i przez pół dnia zdjęcia mi robił, a to na łódce, a to na łące z książką, a to przytulonej do drzewa, to znowu w kapeluszu, potem w szalu, mnóstwo tych fotografii mi napstrykał. I jak potem patrzyłam na tę kobietę na zdjęciach, to samej siebie nie mogłam poznać. I wtedy znalazłam taki konkurs w gazecie; trzeba było mieć co najmniej sześćdziesiątkę, żeby wziąć w nim udział – wysyłało się jakieś trzy swoje ciekawe zdjęcia. I my ze Stefanem podobno wygraliśmy, bo wygrywała i osoba fotografowana, i fotograf. I ma przyjechać dziennikarka z tej gazety i wywiad z nami robić. Podobno mam brać udział w sesji mody dla seniorów, a Stefan będzie tę sesję fotografował. Jeszcze oprócz mnie mają być cztery modelki i czterech fotografów. Że życie jest zaskakujące to ja już dawno odkryłam, ale że tuż przed

osiemdziesiątką modelką zostanę, to w ogóle się nie spodziewałam. Słuchając tej opowieści, Magda nie mogła się zdecydować, czy wierzyć w nią, czy nie, ale sam pomysł takiego konkursu wydał jej się całkiem interesujący. – Gratuluję pani. No i życzę powodzenia na wybiegu. A tak w ogóle to ja się nazywam Magdalena Czupryniak. – Teresa Gronicka. – Staruszka wyciągnęła rękę. Magdę zaskoczyła siła jej uścisku. – No, to jak się pani już napatrzyła na ten park, to chodźmy do środka i poszukajmy kogoś z personelu. Starsza pani wbiegła po schodach, jakby miała lat dwadzieścia, a nie prawie osiemdziesiąt, zresztą na te prawie osiemdziesiąt zdecydowanie nie wyglądała, i Magda postanowiła jej to powiedzieć, bo po pierwsze: kobiety lubią słyszeć takie rzeczy, a jeśli można sprawić komuś przyjemność, to dlaczego by tego nie zrobić, a po drugie znajomość z panią Teresą mogła jej ułatwić zadanie. – Pani Tereso, ja chyba się przesłyszałam. To przecież niemożliwe, żeby pani miała siedemdziesiąt lat. Wygląda pani na dużo mniej. – Nie siedemdziesiąt, tylko siedemdziesiąt dziewięć i osiem miesięcy – zdradziła konspiracyjnym szeptem starsza pani – a zdaje się, że zaledwie wczoraj miałam szesnaście. I zupełnie pstro w głowie. Gdzie ten Lolek? – Zmieniła nagle temat. – Lolek to nasz portier – wyjaśniła. – Ciągle gdzieś lata, zamiast siedzieć w tej swojej kanciapie. Zaprowadzę panią do sekretariatu. Sekretariat mieścił się na drugim piętrze, a może na jakimś drugim półpiętrze, całe szczęście, że pani Tereska ją prowadziła, bo inaczej Magdalena zgubiłaby się na pewno. Najpierw szły po schodach w górę, potem jakimś korytarzem w prawo, potem znowu w dół, korytarzem w lewo i znowu w górę. Magda pomyślała, że z jednej strony to dobrze, bo w razie czego, gdy z dziewczynami wybiorą się do Wieczorka i ktoś je spotka, będą mogły się tłumaczyć, że zabłądziły, a z drugiej strony źle, bo gdy dowie się już, gdzie ten Wieczorek mieszka, trudno będzie do niego trafić. – Dzień dobry – powiedziała, wchodząc do sekretariatu. – Przyniosłam trochę ubrań, są w dobrym stanie, może się państwu

przydadzą. – O, dziękuję bardzo. Na pewno się przydadzą. – Sekretarka podniosła się z krzesła. Magda już podawała kobiecie torbę, kiedy uświadomiła sobie, że przecież torby nie zamierza oddawać, jedynie jej zawartość. – Tylko trzeba przepakować gdzieś te rzeczy, mogłam je włożyć w jakieś reklamówki, ale nie pomyślałam. – Ja mogę się tym zająć – zaoferowała się pani Tereska. – Pójdziemy do świetlicy, wezmę jakieś torby i przepakuję, a przy kolacji powie się dziewczynom, żeby przejrzały, co się której podoba. Magda uśmiechnęła się, słysząc określenie „dziewczyny”. Ona też tak mówiła o swoich koleżankach, mimo że od dobrych kilku czy też kilkunastu lat były już dorosłymi kobietami. „Dziewczyny” pani Teresy miały więcej czasu, żeby przyzwyczaić się do swojej dorosłości, ale w głębi ducha nadal czuły się dziewczynami. To było pocieszające, szczególnie, gdy miało się w perspektywie czterdziestkę (za kilka lat dopiero, co prawda, ale z każdym dniem coraz bliżej), a przekroczenie tego progu wiekowego wydawało się Magdalenie niemal przedsionkiem osiemdziesiątki. – Jakie to śliczne! – wykrzyknęła pani Teresa na widok biało-czarnej sukienki z wycięciem na plecach. Tylko szal jeszcze do tego by się przydał i można iść na dancing. O, jest i szal! Dwa! Czarny i biały! – Starsza pani cieszyła się jak dziecko w sklepie z zabawkami. Układała szale na różne sposoby, przeglądając się przy tym w lustrze. Policzki zarumieniły się jej z przejęcia. – Przymierzę tę sukienkę, dobrze? – Błagalnie spojrzała na Magdalenę. – Pewnie, że tak. A jak się pani spodoba, to proszę brać. – I jak? – spytała staruszka prezentując się w kreacji ozdobionej fantazyjnie udrapowanymi szalami. – Świetnie! Pani jest niesamowita! Niech się pani nie zastanawia, tylko bierze tę sukienkę, zanim spodoba się komuś innemu. – Zachwyt Magdaleny był szczery. Ten strój, w zupełnie innym stylu niż koronkowa suknia, ukazywał nowe oblicze pani Teresy, nie ujmując jej klasy. Naprawdę ta kobieta miała predyspozycje, żeby być modelką.

– Mam ją wziąć? Ale czy to uczciwie? Może którejś dziewczynie też by pasowała… – Może i pasowałaby, ale pani ma prawo pierwszeństwa. Gdyby mnie pani nie zaprowadziła do sekretariatu, to pewnie do wieczora błąkałabym się po tym budynku. Ta sukienka należy się pani i już! – Dziękuję! – Pani Teresa zdążyła się przebrać i teraz pieszczotliwe przytulała sukienkę do policzka. – Ciekawe, czy Stefanowi się w niej spodobam… – Przy tych słowach spłoniła się znowu. – Jestem pewna, że tak. Wygląda pani wystrzałowo! A ten Stefan musiałby być ślepy, żeby tego nie widzieć. A przecież skoro jest fotografem, to umie docenić prawdziwe piękno. A właśnie, pani Teresko – Magda skorzystała z okazji, żeby skierować rozmowę na interesujący ją temat – jak to jest tutaj z mężczyznami? Więcej tu mieszka kobitek czy facetów? – Kobitek. Facetów dziesięciu, a kobitek dwadzieścia siedem. – No, to konkurencja nie byle jaka! Ale pani przecież konkurencji nie musi się obawiać. Z pani predyspozycjami i klasą! – No cóż… Nie wypada się chwalić. – Pani Teresa z udawaną skromnością spuściła wzrok. – A ci faceci chociaż jacyś dorzeczni? – dociekała Magdalena. – Kilku widziałam, ze dwóch szło w tej grupie z kijkami, dwóch w parku grało w warcaby, a jakiś jeden siedział na ławce. – No, to prawie wszystkich dorzecznych pani widziała. Oprócz Stefana, bo on przeziębiony, więc na dwór nie chce wychodzić. Ci dwaj z kijkami to Stachu i Antek, ten na ławce to Heniek – typ samotnika, co chwilę któraś próbuje go od tej samotności odwieść, ale żadnej się jeszcze nie udało, a ci, co grają w warcaby, to nasze Andrzeje Ptaki. – Andrzeje Ptaki? – zdziwiła się Magdalena. – No tak. Obaj mają na imię Andrzej, a na nazwisko jeden ma Orzeł, a drugi Sęp. I obaj uwielbiają warcaby. Potrafią grać nieraz od rana do wieczora, z przerwami na posiłki. Teraz są prawie nierozłączni, ale na początku omal się nie pobili, bo Andrzej Orzeł przedstawił się pierwszy, a kiedy Sęp wyciągnął do niego rękę i powiedział „Andrzej Sęp”, to Orzeł pomyślał, że tamten go przezywa. Zezłościł się, zaczął

kłótnię, Sęp nie mógł zrozumieć, o co mu chodzi i gdybym nie wkroczyła do akcji i nie wytłumaczyła im, na czym polega nieporozumienie, doszłoby do rękoczynów. Orłowi było po tym wszystkim strasznie głupio. On jest cholerykiem i łatwo wybucha, a potem żałuje. – Pani Tereska włożyła resztę rzeczy do reklamówki. – Nie wiem, jak oni mogą tak ciągle grać w jedną grę. Ja wolę urozmaicenie. Jestem szefową naszego klubu gier planszowych. O, a może pani zna jakieś ciekawe gry? Planujemy kupić coś nowego, ale nie bardzo wiemy co. – A zna pani czarne historie? – Nie. – To ja państwu podaruję tę grę. – Magda szukała pretekstu, żeby tu jeszcze wrócić. – Przypadkowo mam dwa egzemplarze. A gra jest intrygująca. To takie zagadki kryminalne. – Kocham zagadki kryminalne. – Ucieszyła się pani Tereska. – To świetnie. A wracając do naszej rozmowy o facetach, naliczyłam sześciu – zagadnęła Magda, zamykając pustą już torbę. – A co z pozostałymi? – Józek, chociaż chłop przystojny, ale z zaawansowanym alzheimerem. – Pani Teresa zaniosła się kaszlem. Magda nie mogła doczekać się dalszych jej słów. – Oj, chyba znowu jakieś choróbsko mnie bierze, ale ja się tak łatwo nie dam. Na czym to ja skończyłam? – Na Józku – podpowiedziała Magda. – Ano tak, na Józku. Szczepan i Janek od kilku miesięcy z łóżek nie wstają – westchnęła. – Szkoda ich. Szczepan był kiedyś duszą towarzystwa. No i jeszcze dziesiąty – Józef. – Józef? Ten, co ma alzheimera? – Nie, inny. Józefów też jest dwóch, jak Andrzejów, to dla odróżnienia na Klimka mówimy „Józek”, a na Wieczorka „Józef”. Drzwi świetlicy otworzyły się gwałtownie. – No, nareszcie cię znalazłam, Tereniu! – wykrzyknęła kobieta wyglądająca na dużo starszą od pani Teresy i nieporadnie usiłującą zamaskować swój wiek za pomocą czarnej farby do włosów i mocnego makijażu. – Czekałaś na jakiś list, przed chwilą przyszedł, więc

powiedziałam, że ci go zaniosę. – Oczy kobiety błyszczały ciekawością. Pani Terenia niecierpliwie rozdarła kopertę, wyjęła z niej kartkę, rozłożyła ją i zaraz złożyła z powrotem. – Nie mogę – szepnęła, przyciskając list do piersi. – Boję się rozczarowania. – Co tam jest? – Koleżanka pani Teresy patrzyła łakomym wzrokiem na kartkę. – Może ci przeczytać? – Nie, ja muszę sama. – Ręce kobiety drżały, kiedy rozkładała list ponownie. Wyraz jej twarzy zmieniał się w miarę czytania. – Wygrałam! Wygraliśmy! Jedziemy na pokaz mody do Warszawy za trzy tygodnie! Będę modelką! Stefan się ucieszy! Magdalena wybrała się z ponowną wizytą do domu opieki już po kilku dniach, zachęciwszy najpierw swoje koleżanki z pracy do przeglądu szaf, dzięki czemu miała teraz ze sobą dwie wypchane torby, no i oczywiście obiecane pani Tereni czarne historie. W czasie poprzedniej wizyty nie dowiedziała się już niczego więcej o Józefie Wieczorku – starsza pani była tak podekscytowana, że nie dało się z nią rozmawiać na inny temat niż wygrana w konkursie i pokaz mody. Magda pogratulowała jej więc raz jeszcze i pożegnała się, obiecując, że wróci. Po tej pierwszej wizycie zadzwoniła do domu opieki, przedstawiając się fikcyjnym imieniem i nazwiskiem (już teraz nawet nie pamiętała jakim) i udając siostrzenicę Józefa Wieczorka, spytała o jego stan zdrowia. Usłyszała, że takich odpowiedzi nie udziela się przez telefon i to na dodatek osobom nieupoważnionym, natomiast jeśli ma ochotę, może go odwiedzić. Podziękowała, pożegnała się i odłożyła słuchawkę, mając nadzieję, że sekretarka nie rozpoznała jej po głosie. Ostatecznie widziały się przecież tylko raz. Szła teraz przez park, który przez te kilka dni zazielenił się jeszcze bardziej, i wypatrywała pani Tereni. Andrzeje Ptaki, siedzący tam gdzie poprzednio, na jej widok oderwali wzrok od szachownicy i przywitali ją uprzejmym „dzień dobry”. Odpowiedziała im z uśmiechem. Nie spotkała pani Teresy w parku, więc skierowała się do portierni (tym razem pan Lolek na szczęście siedział na swoim miejscu). Nie minęło nawet pięć minut od jego telefonu, gdy pani Terenia, tym razem

w stroju sportowym, zbiegła po schodach jak sarenka. Widząc Magdalenę, cała się rozjaśniła i wycałowała ją na powitanie. Ominęły sekretariat i od razu skierowały się do świetlicy, w której, tak jak poprzednio, nie było nikogo. Magda wyciągnęła z torby reklamówki z ubraniami i obiecaną grę. Na widok czarnych historii pani Tereni rozbłysły oczy i zaproponowała, że zaraz skrzyknie grupę, żeby od razu wypróbować grę. Magdalena przystała na to z ochotą, licząc, że w czasie gry trafi się sposobność uzyskania jakichś informacji o Józefie Wieczorku. Pani Teresa przyprowadziła ośmiu graczy. Wśród nich znaleźli się obaj Andrzeje, Stefan, Zofia (tak miała na imię kobieta od listu), Elżbieta, Krysia, a pozostałych imion Magda nie zapamiętała. Gra chwyciła. Gdy detektywi amatorzy z zapałem prześcigali się w poszukiwaniu rozwiązań zagadek kryminalnych, Magdalena szukała okazji, żeby jak najwięcej dowiedzieć się o rozkładzie dnia i zwyczajach panujących w domu opieki, a przede wszystkim o Józefie Wieczorku. Czarne historie zrobiły furorę wśród pensjonariuszy domu opieki. Magdalena również była zadowolona. Dowiedziała się wiele o Wieczorku, a nawet z daleka go widziała. Mogła podejść bliżej, ale nie chciała spotykać się z nim bez dziewczyn. Jednak nie zadzwoniła do nich od razu po powrocie. Najpierw musiała ułożyć sobie jakoś w głowie wszystko, co usłyszała i zobaczyła. Zabrała się za prasowanie, lecz było to za mało dynamiczne zajęcie, żeby rozładować emocje. Zaczęła więc zmywać podłogi, ale przerwała w połowie, bo w obecnym stanie ducha mieszkanie było dla niej za ciasne. Potrzebowała przestrzeni, a że nie lubiła włóczyć się bez celu, postanowiła zajrzeć do sklepów – wiosna skłaniała do odświeżenia garderoby, poza tym w szafie po wizytach w domu opieki zrobiło się sporo miejsca. Odwiedziła kilka sklepów, przymierzyła dwie pary spodni, cztery bluzki i z pięć par butów, ale jakoś nic nie wzbudziło jej zachwytu. Wracała do domu z pasiastymi skarpetkami i trzema parami rajstop, nie bardzo zadowolona z zakupów, natomiast z wyników swoich przemyśleń i owszem. Postanowiła telefonicznie nie zdradzać dziewczynom żadnych szczegółów.

Najpierw zadzwoniła do Marty. Podała jej termin spotkania – sobota, godzina czternasta w Piwnicy pod Liliowym Kapeluszem. Marta, jak zwykle, próbowała wyciągnąć od niej więcej informacji, lecz Magda pożegnała się i odłożyła słuchawkę. Z Maryśką poszło łatwiej. Usłyszawszy, że reszta wyjaśnień w sobotę, odpowiedziała: – No to do soboty. – I nie zadawała już żadnych pytań. „Byle do soboty – pomyślała Magda, wrzucając komórkę do torebki – ja też chciałabym mieć to już za sobą”. Zatrzymała się, żeby zamknąć torebkę, ale podszewka wkręciła się w zamek, który nie chciał ruszyć w żadną stronę. – Może pomóc? – usłyszała za swoimi plecami znajomy głos. Karol, nie czekając na zgodę, wyjął jej z rąk torebkę i błyskawicznie uporał się z zamkiem. – Dzięki – wyjąkała, nie mogąc uwierzyć, że to naprawdę on. I znowu pojawił się, gdy sobie z czymś nie mogła poradzić, rozwiązał problem, a teraz patrzył na nią tak ciepło, jakby tamta baba w jego życiu w ogóle nie istniała. – Tak się cieszę, że cię widzę. – Karol przytulił Magdę i pocałował w policzek. Nie było w tym przywitaniu nic nadzwyczajnego, zawsze się tak witali, ale teraz ten jeden niewinny pocałunek wystarczył, by zakręciło jej się w głowie. – Zapraszam cię na kawę – szepnął, a ona gotowa była pójść z nim nawet na koniec świata. To zaproszenie zabrzmiało w jej uszach jak obietnica, jak zapowiedź szczęścia, i tym momencie Magda wcale nie chciała myśleć o tamtej roznegliżowanej babie w drzwiach jego mieszkania, ale nie potrafiła. Odsunęła się od Karola. – A twoja pani nie będzie miała ci tego za złe? Karol wyglądał, jakby nie rozumiał, o co chodzi. Magda nie przypuszczała, że jest takim dobrym aktorem. – Twoja pani jest na tyle tolerancyjna, że nie ma nic przeciwko temu, żebyś zapraszał byłe kochanki na kawę? A jeśli cię uwiodę na przykład? Nie będzie jej to przeszkadzało? Ani troszeczkę? Patrzył na nią, jakby mówiła w jakimś obcym języku. – Moja… pani? Magda, o czym ty mówisz? – No, twoja pani – kochanka, dziewczyna, przyjaciółka, partnerka,

narzeczona, nie wiem, jak ją nazywasz – ta, co chodzi po twoim domu w różowym szlafroku. Nie wiem, czy z tobą mieszka, czy to tylko pani dochodząca, w każdym razie jej swobodny strój wskazuje na waszą dużą zażyłość. Wyglądał na kompletnie zaskoczonego. – W różowym szlafroku? Kobieta? W moim domu? Magda, kto ci nagadał takich głupot?! – Nikt, mój drogi, nikt. Widziałam na własne oczy. I zaręczam ci, że nie byłam pijana ani naćpana. Wino, owszem, miałam ze sobą, czerwone, półsłodkie, takie, jakie lubisz, i wypiłam je całkiem sama, całe, ale dopiero w domu, gdy wiedziałam już, że na twoje towarzystwo przy tym winie nie mam co liczyć. – Co widziałaś? Kiedy? Jakie wino? Czy mogłabyś mówić jakoś po kolei? – Babę widziałam, Karolku, babę. W twoim mieszkaniu. Drzwi mi otworzyła. Ale po co mamy o tym gadać. Przecież wierności mi nie ślubowałeś. Nie wygłupiaj się i nie udawaj, że nie wiesz, o kogo chodzi. A tak w ogóle, to nie przypuszczałam, że jesteś takim świetnym aktorem. Marnujesz swój talent, chłopie. Chodźmy już na tę kawę, właściwie gówno mnie obchodzi, co sobie ta twoja baba pomyśli. Twoja baba – twój problem! – Ja nie mam żadnej baby! – Już nie masz? Niemożliwe! Nie podejrzewałam cię o taką niestałość w uczuciach! – Nie mam i nie miałem. Od dobrych paru miesięcy. – Amnezja, Karolku, amnezja? Pomóc odświeżyć pamięć? Długowłosa szatynka – wtedy miała te włosy mokre i bosa była, ale to pewnie nie są jej stałe cechy, podobnie jak różowy szlafrok. Aha, biust ma całkiem, całkiem – szlafrok się jej rozchylał, przytrzymywała go. Otworzyła mi drzwi, a na pytanie o ciebie odpowiedziała, że Karl powinien wrócić za dwie godziny. – Karl, powiedziałaś „Karl?” – Tak, a co? Teraz się tak przedstawiasz? Karol zaczął się śmiać. Śmiał się i nie mógł przestać. – To Wioletta! – wykrztusił wreszcie.

– Aha, Wioletta. Teraz Magda miała głupią minę. Czyżby przypomnienie imienia kochanki sprawiło mu tyle uciechy? Najpierw się wypierał, a teraz się cieszy. – Wioletta jest moją kuzynką. Tylko ona jedna mówi do mnie Karl. Przyleciała z Anglii i zatrzymała się u mnie na dwa dni. A ja zupełnie nie miałem pojęcia, o kim ty mówisz! – To była kuzynka?! – No pewnie, że kuzynka. Jako dzieci mieszkaliśmy drzwi w drzwi i wychowywaliśmy się razem. Razem dostawaliśmy lanie za włóczenie się po ulicach i razem podkradaliśmy babci orzechy ze spiżarni. – Więc nie ma żadnej baby? – Nie ma i nie było! – zapewnił Karol. – Magda… ale ty powiedziałaś… mówiłaś, że przyszłaś do mnie z winem, czy to znaczy… – Tak… – Wtuliła twarz w jego kurtkę. – To może pójdziemy na tę kawę kiedy indziej? – szepnął, muskając językiem jej ucho. Świat wokół Magdy rozsłonecznił się nagle, rozpachnił, rozśpiewał i bez względu na to, co mówiliby astronomowie i meteorolodzy, w tym momencie właśnie nadeszła prawdziwa wiosna. * W sobotę przed czternastą w Piwnicy pod Liliowym Kapeluszem nie było problemu z wolnymi miejscami. Pora raczej obiadowa niż kawiarniana i piękna pogoda sprawiły, że zaledwie dwa stoliki były zajęte. Przy jednym z nich siedziała kobieta z dwoma chłopcami w wieku przedszkolnym, którzy w tempie ekspresowym pochłaniali lody z bitą śmietaną, drugi zajmowała Marta. Czekając na dziewczyny, z uśmiechem przypatrywała się przedszkolakom umorusanym bitą śmietaną. Przypominali jej Igora. Zawsze kiedy jadł coś słodkiego, widać to było na jego buzi. Igor pojechał dzisiaj rano do babci razem z Klaudią i Krzyśkiem i mieli wrócić dopiero wieczorem. Na pewno babcia ugotowała coś pysznego, żeby im dogodzić, i upiekła jakieś ciasto. Marta z zazdrością

pomyślała, że jej rodzina ma dzisiaj przed sobą zupełnie zwyczajne popołudnie. Ci chłopcy przy stoliku obok i ich mama pewnie również. Świat wokół Marty także wydawał się zwyczajny, ale ją oddzielała od tej zwyczajności świadomość tego, co ma się dzisiaj stać. Ukoronowanie kilkumiesięcznych poszukiwań. Triumf sprawiedliwości. Wielki finał historii sprzed lat. Być może dziewczyny tak właśnie to widziały, lecz Marta nie umiała w ten sposób myśleć o konfrontacji z Wieczorkiem. Wiele by dała, żeby nigdy do tego nie doszło. Albo żeby było już po wszystkim. Pod powiekami czuła piasek, a oczy miała podkrążone z niewyspania. Tamtej nocy po telefonie Magdy spała jakieś cztery godziny, następnej trzy, a dzisiejszej niewiele więcej. Słysząc dzwoneczek, odwróciła głowę w stronę drzwi. Magda! Nareszcie! Ona też miała podkrążone oczy, lecz powód jej niewyspania był zupełnie inny i za nic nie dałaby sobie tego powodu odebrać. A podkrążone oczy wcale jej urody nie odbierały, bo i z oczu, i z całej jej postaci emanowało coś takiego, że Marta przywitała ją słowami: – Magda, mów szybko, co się stało! Magdalenie nie trzeba było tego dwa razy powtarzać. Kończyła właśnie swą opowieść, kiedy przyszła Maria, no i oczywiście musiała wszystko jeszcze raz od początku powtórzyć. Cieszyły się razem z nią. A potem opowiedziała im o rozmowie z Agnieszką i o odwiedzinach w domu opieki. I że Wieczorek dzisiaj między godziną piętnastą piętnaście a szesnastą będzie nad stawem w parku przy domu opieki, a jeśli im się poszczęści, będzie sam. – A gdyby się coś pokomplikowało, to mam w torbie kilka bluzek – powiemy, że przyniosłyśmy rzeczy i już. – Magda spojrzała na zegarek. – No, kończcie tę kawę dziewczyny, bo dochodzi piętnasta. – Ale… wy naprawdę chcecie to zrobić? – spytała niepewnie Marta. – Staniemy przed nim, powiemy kim jesteśmy i zrobimy to, co zaplanowałyśmy? Dziewczyny patrzyły jej w oczy, ale żadna nie odezwała się ani słowem. – Wyobrażacie sobie tę sytuację? Jesteście w stanie to zrobić? Naprawdę? Przecież to absurdalne, dziecinne, dorośli się tak nie

zachowują! – To jest sprawiedliwe. Niezgodne z regułami społecznymi, ale sprawiedliwe – powiedziała twardo Maria. Magdalena nie odezwała się. Maryśka miała rację, ale przecież nie widziała jeszcze Wieczorka. Nie wiadomo, jak się sytuacja rozwinie, ale trzeba to wreszcie zakończyć. Dzisiaj. – Ja nie mogę! Rozumiecie? Nie mogę! Chcę z wami jechać, ale nie chcę tego robić! – Jedźmy już – powiedziała Magda, jakby w ogóle nie słyszała słów Marty – bo się spóźnimy. Maria milczała. Marta nie wiedziała, czy ich reakcje oznaczają dezaprobatę, czy też milczące przyzwolenie na jej bierność. Wsiadły do samochodu Magdy. Przez całą drogę żadna nie odezwała się ani słowem. Zostawiły auto na ulicy sąsiadującej ze Stokrotkową i dalej poszły pieszo. Andrzeje Ptaki jak zwykle tkwili na swoich miejscach, widziały ich tylko z daleka, gdyż staw znajdował się po drugiej stronie parku. Magda wiedziała, że niektórzy pensjonariusze mają teraz zajęcia z gimnastyki, inni ćwiczą nordic walking, a poza tym zaobserwowała podczas poprzednich wizyt, że ta część parku właściwie jest prawie nieuczęszczana (może dlatego, że tu nie było ławeczek), miała więc nadzieję, że nie spotkają nikogo po drodze. Maria poprawiła zsuwającą się z ramienia torebkę, analizując w myślach opowieść Magdy. Czuła, że Magda coś przed nimi ukrywa. Coś ważnego. Gdy Marta, jeszcze w Piwnicy, spytała, co robi Wieczorek o tej porze nad stawem, Magda odpowiedziała krótko: – Zobaczycie. Szły ścieżką obok siebie jak kiedyś, a żwir chrzęścił pod butami zupełnie jak podczas tamtej nocnej wyprawy na cmentarz. I serce Marii biło tak samo mocno jak wtedy. Myślała o tym, że gdyby ojciec nie oddał jej do ośrodka, nie spotkałaby Wieczorka i nie byłoby jej tu dzisiaj. Ale i dziewczyn by nie spotkała. Czy byłaby inna? Czy jej życie potoczyłoby się inaczej? Nie wiadomo. Nie umiała przebaczyć ojcu. Tyle lat minęło od jego śmierci, a ona

ciągle nie umiała mu przebaczyć. Tak wiele o przebaczeniu się naczytała i nasłuchała, teoretycznie zgadzała się z tym wszystkim, wierzyła, że przebaczenie uwalnia i pozwala iść dalej – cóż z tego, skoro nie umiała tego zrobić. Próbowała. Kilka razy. Kiedyś, zgodnie z zaleceniami jakiegoś artykułu, powiedziała najpierw w myślach „Przebaczam ci, tato”, następnie powtórzyła to głośno, a potem jeszcze napisała na kartce, którą powiesiła nad łóżkiem. Ale zaraz zdarła ją ze ściany i wyrzuciła do śmieci, bo wszystko w niej buntowało się przeciw temu napisowi i wcale nie chciała ojcu przebaczyć. Jak kulę u nogi wlokła za sobą żale i pretensje do niego. Te uświadomione i te nieuświadomione, które wzbierały jak wrzód i bolały przy najmniejszym dotknięciu. Przypomniało jej się, jak bawiła się kiedyś w królewnę. Mamine apaszki zamieniła w suknię do ziemi, rozpuściła włosy, a na głowę założyła złotą koronę, którą pomogła jej zrobić mama. A potem tak wystrojona stanęła przed lustrem i nie mogła się na siebie napatrzeć. Wyglądała jak prawdziwa królewna. Nie chciała się przebrać, zanim tata jej nie zobaczy. Wrócił z pracy bardzo późno. Marysia, czekając na niego, przysnęła na fotelu. Ale gdy tylko usłyszała chrobotanie klucza w zamku, zerwała się na równe nogi. – Tato, popatrz! – zawołała radośnie i zaraz pożałowała tego okrzyku, bo po minie taty poznała, że ma zły humor. – Ty jeszcze nie śpisz? Ściągaj te szmaty z siebie i do łóżka! – Ale… – Nie rozumiesz? Za dziesięć minut masz być w łóżku! Marysia nie rozumiała. Nie rozumiała, że tata chciał mieć żołnierza, a nie królewnę. I że najchętniej posłałby ją do koszar, ale ponieważ dzieci nie przyjmują do wojska, wymyślił ośrodek leczniczo-rehabilitacyjny. To prawda, że często chorowała, kilka razy miała zapalenie oskrzeli, dwa razy zapalenie płuc, zdarzały się też anginy, usunięto jej trzeci migdał i niewiele to pomogło, ale inne dzieci też chorowały, a nikt ich z domu nie wysyłał. O tym ośrodku Marysia dowiedziała się z kłótni rodziców. – To jej dobrze zrobi! – Tata był zdenerwowany. Zawsze mówił głośno, ale teraz prawie krzyczał. – Zahartuje się, uodporni, przestanie płakać z byle powodu! Nie masz pojęcia, jakie ciemięgi przychodzą

nieraz do wojska, a wojsko robi z nich twardzieli! – To jest dziecko, a nie żołnierz! – Mama też mówiła głośniej niż zwykle. – Dziecko czy żołnierz, każdemu zrobi dobrze trochę dyscypliny i porządku. Życia się nauczy. – Nie chcę oddawać Marysi do żadnego ośrodka! – A ja chcę! – Teraz tata już krzyczał. – I to ja jestem lekarzem, nie ty! Rodzice kłócili się za ścianą, a Marysia coraz mocniej przyciskała do siebie ukochaną lalkę – Amelkę, której sukienka była już cała mokra od łez. W wojsku nie można mieć lalek. A w ośrodku? Czy pozwolą jej tam zabrać Amelkę? Nie, nie będzie nikogo pytać, tylko ją gdzieś ukryje. Bo Marysia wiedziała już, że musi tam jechać. Jeśli tata mówi, że ją wyśle, to mama nic na to nie poradzi. Zawinęła lalkę w sweter, który schowała na samo dno walizki, a potem w ośrodku wsunęła ją pod kołdrę. Marysi nie było w sali, kiedy dziewczyny zaczęły skakać po łóżkach. Nie widziały Amelki. Nie chciały jej zrobić krzywdy. Nie wiadomo, jak to się stało, ale gdy Marysia wróciła, zobaczyła, że Amelka nie ma jednej nogi. – Nie płacz – pocieszała Marysię pani Helenka. – Zabierzemy twoją Amelkę do pana konserwatora. On wszystko umie naprawić. Pan konserwator to nasza złota rączka. Marysia przestraszyła się trochę, bo jeszcze nigdy nie słyszała, żeby jakiś człowiek miał złotą rączkę. A jak on tą złotą rączką zrobi krzywdę Amelce? Pan konserwator nie miał jednak żadnej złotej rączki. Ani prawej, ani lewej. Miał za to cukierki w kieszeni. Poczęstował nimi Marysię i zajął się lalką. – Trzeba jej zdjąć majteczki i zaraz wszystko będzie dobrze – powiedział, rozbierając Amelkę. I rzeczywiście. Marysia nie zdążyła jeszcze zjeść drugiego cukierka, gdy jej ukochana lalka miała już znowu obie nogi. Pan konserwator był miły. Naprawiał chwiejące się krzesła, zepsute zamki w drzwiach i zamki błyskawiczne w dziecięcych kurtkach, zabawki oraz cieknące krany. Dzieciaki lubiły przyglądać się

jego pracy. Czasami pozwolił komuś wbić gwóźdź, wkręcić śrubkę, potrzymać jakieś narzędzia. No i zawsze nosił ze sobą cukierki. Raz były to miętusy, innym razem owocowe nadziewane, a jeszcze innym razem szczypiące w język kukułki. Marysia najbardziej lubiła kukułki. Kiedy pan konserwator sięgał po cukierki, Marysia podobnie jak i inne dzieci wbijała łakomy wzrok w kieszeń jego spodni. Przełykała ślinę, oblizywała usta i czekała. Bo pan konserwator tak od razu tych cukierków z kieszeni nie wyciągał, tylko patrzył. Na chłopców właściwie nie zwracał uwagi, jedynie na dziewczynki. Szperając w kieszeni, przyglądał się dziewczynkom i uśmiechał się. Marysia nie lubiła, kiedy pan konserwator dotykał jej oczami. Bo tak to właśnie czuła – jakby ją dotykał. I to wcale nie było miłe. Ale nagrodą były przecież cukierki. A cukierki Marysia lubiła. Dlatego znosiła ten jego wzrok, nie mogąc się doczekać, kiedy pan konserwator wreszcie wyciągnie rękę z kieszeni. Właściwie to Marysia sama nie wiedziała, czy lubi pana konserwatora, czy nie. Za to panią Helenkę pokochała całym sercem. Często podbiegała do niej tylko po to, żeby chociaż trochę się przytulić. A pani Helenka głaskała ją po głowie i pytała: – No i co tam, Marysiu, powiesz mi dzisiaj? Czasami Marysia opowiadała o szkole, o liście od mamy, o nowej zabawie, którą wymyśliły z dziewczynami, a czasami tylko milczała. Pani Helenka wiedziała wtedy, że jest jej smutno. – Będzie dobrze. Zobaczysz, będzie dobrze – szeptała, głaszcząc dziewczynkę po głowie. I te słowa pani Helenki działały jak zaklęcie, bo Marysi od razu robiło się trochę lepiej. Szkoda, że na noc pani Helenka szła do swojego domu. Bo te pierwsze noce były dla Marysi najtrudniejsze. W obcym miejscu, bez mamy… Inne dzieci już spały, a Marysia przytulała Amelkę z całych sił i płakała w poduszkę. Nieraz poduszka była tak nasączona łzami, że dziewczynka musiała przełożyć ją na drugą stronę, żeby nie spać na mokrym. Próbowała wtedy tego zaklęcia pani Helenki i powtarzała sobie w myślach: „Będzie dobrze, zobaczysz, będzie dobrze”, ale słowa

nie działały. Może tylko pani Helenka umiała wydobyć z nich czarodziejską moc… Po jakimś czasie Marysia nauczyła się zasypiać sama i przyzwyczaiła się do rytmu życia w ośrodku. Poznała koleżanki i nie czuła się już tak obco. W szkole błyszczała inteligencją, zbierała bardzo dobre oceny, wygrywała konkursy. Jasne, że wolałaby mieszkać w domu, ale skoro nie mogło być inaczej… Wszystko powoli się układało. Aż do tamtej nocy. Skrzypnięcie łóżka wkradło się nagle w sen Marysi. Nie pamiętała snu, ale chyba był przyjemny. W brzuchu czuła coś dziwnego. To nie było niemiłe, ale dziwne. Przypominało morze. Tak jakby miała w brzuchu morskie fale. Otworzyła oczy. Za drzwiami przemknęła jakaś postać. A może jej się tylko zdawało? Drzwi sali były lekko uchylone jak zawsze, światło na korytarzu zgaszone. Przez chwilę nie działo się nic. A potem zatrzeszczały schody. Stare, drewniane schody prowadzące na poddasze. Tam u góry w jednym pokoju mieszkała pani kucharka z panem konserwatorem, a resztę zajmował strych. Na tym strychu podobno zagnieździła się kuna. Czasami w nocy dochodziły stamtąd dziwne odgłosy, jakieś szuranie, łomotanie, tupot. Ale Magda mówiła, że to wcale nie kuna, tylko duchy. I że to fajnie mieć takie własne, oswojone duchy na strychu. Marysia wolałaby jednak, żeby te duchy wyprowadziły się gdzie indziej. A jeśli to one łażą po schodach i po korytarzu, bo strych już im się znudził? O, nie! Pani Helenka mówiła co prawda, żeby Magda nie gadała głupot, bo żadnych duchów na strychu nie ma, i Marysia powtarzała sobie teraz w duchu te słowa, ale nocą tak trudno było w nie uwierzyć. Na szczęście odgłosy ucichły. Ale Marysia w brzuchu nadal czuła to coś dziwnego. Nie wiedziała, czy to jest normalne, czy może to jakaś choroba. Może powinna powiedzieć o tym Nietoperzycy? Ale do jej pokoju trzeba przejść przez ciemny korytarz, a tam mogło czaić się to coś, co zniknęło za drzwiami. Nie mogła przecież pójść tam sama. Schowała głowę pod kołdrę i modliła się, żeby to dziwne minęło.

I rzeczywiście minęło, gdy tylko zaczęła się modlić. „Może w nocy kolejki modlitw do Pana Boga są mniejsze, bo ludzie śpią, i Pan Bóg szybciej wszystko załatwia” – pomyślała, zasypiając. Gdy obudziła się rano, nie wiedziała, czy rzeczywiście coś dziwnego działo się w nocy, czy też to był tylko sen. Następnym razem obudziła się wcześniej. Jeszcze przed skrzypnięciem łóżka. I w pierwszej chwili pomyślała, że to żaba. Kiedyś miała żabę w spodniach – zwierzę dostało się tam przez nogawkę i skakało jej po nodze. Marysia też wtedy skakała, krzycząc z obrzydzenia, bo ta żaba, śliska i zimna, dotarła już do połowy Marysinego uda, a ona ciągle jeszcze szarpała się z zamkiem, który zaciął się jak na złość, ale wreszcie udało jej się ściągnąć te spodnie i żaba wyskoczyła. Ale to coś teraz to chyba nie była żaba. To coś, co dotykało ją tam, gdzie nikt nie powinien jej dotykać, było śliskie, lecz ciepłe. Palce?! Czyjaś ręka wślizgnęła się jej pod piżamę i zaglądała w miejsca, w które nikomu nie wolno zaglądać?! Marysia nie chciała tego. Ani tych palców, ani fal rozchodzących się po brzuchu, ani palących ze wstydu policzków. Wcale tego nie chciała, ale co mogła zrobić? Gdyby krzyknęła, wszyscy by się dowiedzieli. A to byłoby jeszcze gorsze. Zacisnęła więc zęby i udawała, że śpi, modląc się, żeby to się skończyło. Ale widocznie tej nocy Pan Bóg był bardziej zajęty albo nie chciał jej wysłuchać, bo te palce ciągle czegoś szukały tam w środku, a Marysia nie mogła już tego znieść. Udając, że śpi, odwróciła się na bok. Ręka uciekła z jej spodni, łóżko skrzypnęło i zaraz drzwi przymknęły się za znikającym na korytarzu mężczyzną. Rozpoznała go. Ale nie mogła w to uwierzyć, bo jak to możliwe, żeby pan konserwator robił takie rzeczy?! Pan konserwator, który naprawił jej lalkę, a Jarkowi samochód, który uśmiechał się i częstował cukierkami? Przecież to niemożliwe! Coś takiego mógł zrobić tylko zły człowiek, bandyta, a pan konserwator nie był bandytą! Bandyci nie dawali dzieciom cukierków ani nie naprawiali zabawek. Marysia znała bandytów z filmów. Mama nie pozwalała jej oglądać filmów dla dorosłych, ale czasami, kiedy drzwi były uchylone,

to trochę Marysia widziała. Nie, pan konserwator nie wyglądał jak bandyta. A jednak była pewna, że to on! Więc jak to? Jak ktoś, kto naprawia zabawki, może wkładać dzieciom rękę do majtek? Nie mogła tego pojąć. Ale od tej pory starała się omijać pana konserwatora. I na wszelki wypadek omijała też pana od wuefu i pana intendenta. To zdarzyło się jeszcze kilka razy. Nie pamiętała ile. Nie chciała pamiętać. Nie chciała pamiętać niczego, co się wtedy działo. Ale którejś nocy zobaczyła, że on siada na łóżku Anki. Marysia schowała się pod kołdrą, a serce waliło jej tak mocno, że bała się, że wszystkich obudzi. I chciała obudzić wszystkich – dziewczyny i panią – żeby wreszcie się wydało, żeby nie robił tego Ance i żeby wyrzucili go z pracy. Modliła się, żeby spadła lampa albo coś się stłukło, coś, co zaalarmuje Nietoperzycę, albo żeby Nietoperzyca obudziła się sama z siebie i przyszła tutaj do sali i zobaczyła to wszystko na własne oczy. I żeby przyszła szybko, zanim on zacznie dotykać Ankę. Schowana pod kołdrą Marysia nie wiedziała, czy Anka śpi, czy nie, ale przecież nie mogła jej nijak pomóc, modliła się więc tylko, lecz Bóg chyba znowu był zajęty, bo nie obudził Nietoperzycy, a kiedy Marysia uchyliła trochę kołdrę, żeby zaczerpnąć powietrza, pan konserwator ciągle jeszcze siedział na łóżku Anki. Przez cały następny dzień Marysia obserwowała Ankę. Zauważyła, że nie jadła śniadania, nie śmiała się jak zwykle, a na lekcjach, zamiast uważać, rysowała w zeszycie czarne kółka. Kiedy widziała, że Marysia na nią patrzy, spuszczała wzrok. Po południu przez chwilę były same w sali i Marysia zastanawiała się nawet, czy czegoś nie powiedzieć. Ale słowa nie przechodziły jej przez gardło. Obserwowała też inne dziewczyny z sali, szukając jakichś wskazówek, które powiedziałyby jej, czy one też… A Marta i Magda? Czy Magda pozwoliłaby, żeby ktoś robił jej coś takiego? Chyba nie. A gdyby tak powiedzieć Magdzie? Może ona coś wymyśli? Na przykład jakąś pułapkę przy drzwiach? Nie, to nie jest dobry pomysł. Bo w pułapkę mogłaby przecież wpaść Nietoperzyca albo któraś z dziewczyn, jak w nocy pójdzie do łazienki.

A poza tym na samą myśl o rozmowie z Magdą Marysi robiło się gorąco i policzki płonęły jej ze wstydu. Nie powiedziała nikomu. Tata lubił pana konserwatora. Kiedyś, gdy rodzice przyjechali ją odwiedzić, zepsuł się im samochód i pan konserwator pomógł go naprawić. A tata stwierdził, że ten Józek to równy gość, na samochodach się zna, pieniędzy nie chciał i jeszcze pochwalił Marysię, że jest fajną dziewczynką. Mówiąc to, tata spojrzał na nią tak jakoś inaczej. Jakby zastanawiał się, czy pan konserwator ma rację. – Mówiłem, że ośrodek jej dobrze zrobi i życia nauczy – powiedział do mamy. A Marysia zrobiła się cała czerwona. Bo przestraszyła się, że tata wie. I że się na to zgadza. Ale zaraz odpędziła tę myśl. Nie, to niemożliwe. Tata nie pozwoliłby na to. Nigdy. Gdyby tylko wiedział. Ale za nic nie mógł się dowiedzieć. Bo przecież nie tylko pan konserwator był winny. Ona też. Bo nie broniła się i nikomu nic nie mówiła. I chociaż wiedziała, że to jest złe, i nie chciała tego, to… wstydziła się przyznać nawet przed samą sobą, ale czasami… czasami było jej nawet przyjemnie. Tak myślała wtedy. I mimo że od dawna zdawała sobie sprawę, że była tylko ofiarą, to jednak poczucie winy jak cień ciągle towarzyszyło przyjemności. Liczyła na to, że dzisiaj wreszcie się od niego uwolni. Czekała na tę konfrontację i w przeciwieństwie do Marty nie miała żadnych obiekcji. Ostatecznie każdy przecież ma własne sumienie. Marta wlokła się pół kroku za dziewczynami. To przez nią się tu znalazły. Bo gdyby nie sprowokowała tamtej rozmowy, nie byłoby ich dziś tutaj. Ale wtedy nie miałyby wspólnego celu i pewnie nie spotkałyby się więcej. I nawet nie zdawałyby sobie sprawy, ile je ominęło. Kiedy umawiały się po raz pierwszy w Piwnicy pod Liliowym Kapeluszem, Marta nie planowała, że będą rozmawiać o tamtych wydarzeniach, lecz jej myśli obsesyjnie wokół nich krążyły i musiała, po prostu musiała dowiedzieć się, czy dziewczyny też… Zbyt długo wmawiała sobie, że to był tylko sen. Koszmarny, idiotyczny sen, z którego nie umiała się obudzić. Bo nawet gdy się

budziła, śniła go nadal. A przecież to nie mogła być prawda. Bo dorosły człowiek nie może zrobić czegoś takiego. Dorośli byli mądrzy, mieli doświadczenie i dzieci powinny ich słuchać. Tak mówiła mama. A więc to musiał być sen. Powtarzający się, okropny, ale tylko sen. I kiedy Marcie wydawało się, że się budzi, a to dalej trwało, zaciskała zęby i powtarzała sobie w myślach: „To tylko sen, to tylko sen…”. Nie chciała tego pamiętać. I nie pamiętała przez dobrych kilka lat. Aż kiedyś włączyła telewizję w połowie jakiegoś filmu, którego akcja toczyła się w domu dziecka. Piętrowe łóżka, wiszące na krzesłach ubrania, skulona na łóżku dziewczynka nasłuchująca odgłosów z korytarza. I dyrektor domu dziecka, który chodził po salach, sprawdzając, czy wszyscy już śpią. Przy łóżku tej dziewczynki zatrzymywał się na dłużej, wsuwał ręce pod kołdrę i… Marta poczuła jego palce pełznące po brzuchu dziewczynki, wślizgujące się w jej ciało, dziewczynka bała się tak samo jak ona i tak samo nie rozumiała tego, co się dzieje, obie były równie bezradne; dziewczynka z całych sił zacisnęła powieki, a Marta wyłączyła telewizor, żeby to przerwać. Tylko w ten sposób mogła pomóc dziewczynce. A potem zamknęła się w łazience i odkręciła wodę w wannie, żeby nikt nie słyszał, że płacze. Nie potrafiła powstrzymać łez, obrazów cisnących się przed oczy i kłębiących się uczuć. Przeżywała to wszystko na nowo, bo właściwie dopiero teraz zdała sobie sprawę, co się wtedy działo. Przed maminymi pytaniami wykręciła się bólem głowy. I nawet nie minęła się z prawdą, bo głowa bolała ją jak nigdy w życiu. Bolała ją tak przez kilka dni. Mama proponowała, żeby Marta została w domu, ale ona wolała iść do szkoły, bo tam wśród koleżanek łatwiej było zająć myśli czym innym. Gdy była sama, wspomnienia wracały i rana jątrzyła się na nowo. Zagoiła się wreszcie, a w każdym razie tak się Marcie zdawało aż do chwili, gdy znowu usłyszała skrzypienie tamtych schodów. Tym razem zaskrzypiały pod stopami dziewczynki, która bawiła się z koleżankami w chowanego, ale Marta odruchowo zacisnęła powieki i pomyślała: „To tylko sen”. – Proszę pani, czy pani źle się czuje? – spytała wtedy dziewczynka. – Może zawołać panią pielęgniarkę?

– Nie. Dziękuję. Wszystko w porządku – uspokoiła ją, a potem próbowała spojrzeć na te schody bez emocji, przeszła się nawet po nich, żeby oswoić ten dźwięk, lecz echa przeszłości nie umiała zagłuszyć. I wtedy przyszło jej do głowy, że może to przydarzyło się nie tylko jej. Bo przecież tyle osób przyjechało na ten jubileusz, tymczasem z ich sali była tylko ona jedna. Tak bardzo chciała spotkać się z Marysią i Magdą. Zobaczyć, jak się zmieniły i co w nich zostało z dzieciństwa. Powspominać, pogadać, pośmiać się. I… świadomie tego nie planowała, ale teraz, gdy szła razem z nimi, by spojrzeć w twarz Wieczorkowi, zdała sobie sprawę, że idąc na tamto pierwsze spotkanie w Piwnicy pod Liliowym Kapeluszem, liczyła na to, że się dowie. Kiedy rozpłakała się, mówiąc o skrzypiących schodach, a one milczały, patrząc na siebie badawczo, wiedziała już, że jej przypuszczenia były słuszne. Że one też… Cisza nabrzmiała tajemnicą jak wzbierająca wodą kropla, która za chwilę spadnie i rozpryśnie się na wszystkie strony. Marta czekała, aż któraś z dziewczyn przerwie tę ciszę, lecz żadna się nie odezwała. Milczenie Marysi specjalnie jej nie dziwiło, lecz milczenie Magdy było czymś niebywałym. – Wy też, prawda? – Marta z trudem wydobywała głos ze ściśniętego gardła. – Do was też przychodził w nocy? Maria drgnęła. Strącona przez nią łyżeczka z brzękiem uderzyła o podłogę. – Obrzydliwy dziad! Pieprzony sukinsyn! Nienawidzę go! – Magda zacisnęła pięści. – Świnia! – dodała Maria. – Nie miałam pojęcia, że wy też! Myślałam, że tylko ja… Nie chciałam, żeby ktoś się dowiedział. – Ja też nie miałam pojęcia. Dopiero kiedy tam pojechałam, przyszło mi to do głowy. – A ja widziałam go kiedyś na łóżku Anki. I wtedy pomyślałam, że może i wy… – Głos Marii drżał. – Ale nie wystarczyło mi odwagi, żeby zapytać. Z Anką też nie gadałam.

– Myślicie, że to mogło coś zmienić? Że razem byśmy coś wymyśliły? Magda, wymyśliłabyś coś? – Nie wiem… Może razem byłoby nam łatwiej. Ale wiecie, co teraz chciałabym zrobić? Chciałabym dorwać tego skurwysyna, wykrzyczeć wszystko, a na koniec napluć mu w twarz! – Ja też. Ale ja nawet nie robiłabym awantury. Powiedziałabym tylko, kim jestem, i splunęła. – Maria mówiła beznamiętnym tonem. – Tak… To byłoby sprawiedliwe. – Nic innego nie możemy zrobić. Przedawnienie, a zresztą nie wiem jak wy, ale ja tam nie chciałabym się ciągać po sądach. Mam nadzieję, że on już nie pracuje w ośrodku? – Nie, nie pracuje. Pytałam. Pewnie jest na emeryturze. – Już wtedy był stary – powiedziała Maria. – Chociaż może i nie taki bardzo? W dzieciństwie inaczej ocenia się wiek. – Stary był. W każdym razie staro wyglądał – podsumowała Magda. – Możemy wynająć agencję detektywistyczną, żeby go znaleźć. – No coś ty? – zaprotestowała Maria. – Musimy go znaleźć same! – I napluć! – Magdalena uderzyła ręką w stół. – I napluć! – Maria powtórzyła jej gest. Marta nie powiedziała nic, ale wyobraziła sobie, że staje przed Wieczorkiem, patrzy mu w oczy, spluwa i odchodzi. I od razu zrobiło jej się lżej. – To jak się do tego zabrać? – zastanawiała się głośno Magda. – Trzeba zacząć od ośrodka. Jego żona pracowała w kuchni. Może o nią zagadnąć, dowiedzieć się o adres. – Dobrze mówisz, Marta. Trzeba zacząć od ośrodka, a dalej to już jakoś pójdzie. To co, dziewczyny, wchodzicie w to? Chwila konsternacji. Przez moment Marta myśli, że to żart, ale przecież Magda zawsze miała zwariowane pomysły. Nie, ona nie żartuje. – Wchodzicie w to, dziewczyny? – pyta ponownie Magdalena. – Ja wchodzę. – Maria mówi to bez większych emocji, tak jakby rozmawiały o pogodzie. – Ja też – odzywa się po chwili Marta, chociaż uważa, że to idiotyczny pomysł. Nie chce widzieć Wieczorka na oczy. Aby zamknąć

tamten rozdział z przeszłości, jej samej wystarczy dzisiejszy wieczór. Ta rozmowa, poczucie wspólnoty i swoiste katharsis, które przed chwilą razem przeżyły. Ale chce dalej spotykać się z dziewczynami, a wspólny cel daje powód do następnych spotkań. Idąc pół kroku za Magdaleną i Marysią, Marta przypomina sobie te początki, które doprowadziły ją aż tutaj – na ulicę Stokrotkową, gdzie za chwilę nad stawem ma spotkać się z Józefem Wieczorkiem. – Jest tam! – odzywa się nagle Magda. – Wieczorek? To jest Wieczorek? – pyta z niedowierzaniem Marta, dostrzegając nad stawem samotnego mężczyznę na wózku inwalidzkim. – Tak. – Wiedziałaś, że on jest na wózku? – dopytuje Maria. – Wiedziałam. – Nie powiedziałaś nam! – W głosie Marii słychać pretensję. – Nie powiedziałam – potwierdza spokojnie Magda. – I czego jeszcze nam nie powiedziałaś? – Głos Marii drży. – Zobaczycie. Żwir chrzęści pod stopami, nieruchoma postać na wózku jest coraz bliżej. Widzą go z profilu. Łysina, przygarbione plecy, granatowy dres. Jeszcze tylko kilkadziesiąt kroków… kilkanaście… kilka… I już nie słychać chrzęstu żwiru, tylko przyśpieszone bicie serc i nawoływanie ukrytej gdzieś w trzcinach kaczki. A potem i ona milknie. Magda i Maria stają naprzeciw Wieczorka. Marta trzyma się trochę z boku. Józef Wieczorek patrzy bezmyślnie przed siebie. Nie widzi ich, a w każdym razie nic nie wskazuje na to, żeby obraz docierał do jego świadomości. W niczym nie przypomina człowieka, którego pamiętają. Powykręcane reumatyzmem czy jakąś inną chorobą palce kojarzą się Marcie z gałęziami starego, uschłego drzewa. Ręce leżą bezwładnie na kolanach, niezdolne do jakiegokolwiek ruchu. „No i dobrze – myśli mściwie Marta. – No i dobrze”. Magda nie zwraca uwagi na ręce. Patrzy Wieczorkowi prosto w oczy, bezskutecznie usiłując wymusić w nich błysk rozpoznania. Nie czuje nienawiści, tylko litość i obrzydzenie – jak na widok dogorywającego, przejechanego przez samochód robaka. I dziwny

smutek. Maria też patrzy Wieczorkowi w twarz. Nie oczekuje, że ją pozna. Nie oczekuje niczego. „To nie tak miało być – myśli – nie tak”. Bo przecież spodziewała się cudu. Natychmiastowego uzdrowienia. Wymazania przeszłości. Ale już się nie spodziewa. Wie, że to niemożliwe. Przeszłości nie da się wymazać, można ją jedynie leczyć. A leczenie właściwie już się rozpoczęło. Rozpoczęło się kilka miesięcy temu w Piwnicy pod Liliowym Kapeluszem i doprowadziło je aż tutaj. Maria wie, jaki będzie następny etap. W każdym razie dla niej. Musi porozmawiać z Rajmundem. Nie, wcale nie musi. Chce. Chce, żeby wiedział, co jej się przydarzyło. I że nie jest jej łatwo. – Pamiętasz ośrodek leczniczo-rehabilitacyjny dla dzieci? Ja tam byłam – krzyczy Magda. – My wszystkie tam byłyśmy… – Jej głos nagle się załamuje. Twarz Wieczorka pozostaje nieruchoma. Maria i Marta wiele razy widziały Magdę zdenerwowaną, rozczarowaną, rozzłoszczoną, wściekłą, ale nigdy jeszcze nie widziały jej łez. Dlatego teraz nie bardzo wiedzą, jak się zachować. Bo Magda płacze. Skulona, z twarzą schowaną w dłoniach przypomina bezbronne dziecko. „To nie tak miało być – myśli Maria – nie tak”. Ale zaraz przelatuje jej przez głowę inna myśl, że może Magdzie właśnie to jest teraz potrzebne, może odważna, przebojowa Magda musi przeżyć dziecięcą bezbronność, żeby zaleczyć przeszłość. Marta przytula Magdę, Marysia sięga po chusteczki. Żadna z nich nie zwraca uwagi na Wieczorka. A on siedzi jak przedtem, nieruchomy, nieobecny, wpatrzony gdzieś w dal niewidzącym wzrokiem. Magda powoli się uspokaja. – Chodźmy stąd – mówi, chowając chusteczkę do kieszeni. Wracają w milczeniu. Żwir pod stopami chrzęści uspokajająco, że już po wszystkim. Że mają to już za sobą. Andrzeje Ptaki nadal grają w warcaby. Grupa pensjonariuszy z kijkami wraca ze spaceru. Magda nie dostrzega wśród nich nikogo znajomego. – Wiecie co? Nie chce mi się iść do domu – mówi Magdalena, gdy mijają bramę, a chrzęst żwiru zmienia się w stukot obcasów na płytkach

chodnika. – Tu niedaleko jest takie fajne leśne jeziorko. Nie macie ochoty na spacer? – Jestem za – mówi Marta. – Ja też – zgadza się Maria. Jeziorko rzeczywiście jest urokliwe – maleńkie oczko wodne otulone drzewami. W czystej wodzie srebrzą się małe rybki, a ogromny rak sunie powoli po piaszczystym dnie. Latem pewnie pełno tu mieszczuchów stęsknionych za lasem i wodą, ale teraz oprócz nich nie ma nikogo. Siadają na przewróconym pniu. – Coś się kończy… – wzdycha Marta, bo szkoda jej tych comiesięcznych spotkań w Piwnicy pod Liliowym Kapeluszem, których siłą napędową były poszukiwania Wieczorka. – Coś się zaczyna… – mówi Magda, wspominając żółtą szczoteczkę do zębów, która od wczoraj mieszka w jednym kubku razem z jej szczoteczką. – Coś się zmienia… – Maria myślami spina dzisiejsze popołudnie i czekający ją wieczór z Rajmundem. Chwilę milczą, wystawiając twarze do słońca. – Właściwie to nie muszę mieć wszystkiego – stwierdza nagle Marta. – A po co ci wszystko? Ważne, żeby mieć to, na czym ci najbardziej zależy – odzywa się Maria. – No właśnie… – Marta myśli o Krzysztofie, o tym, co razem przeżyli, i o tym, co ich jeszcze czeka, myśli o tym z nadzieją, a nie jak kiedyś z obojętną zgodą na codzienność. O Klaudii i o wspólnych porankach, a właściwie przedpołudniach przy kawie, które znowu stały się sobotnim rytuałem. O Igorze, który wczoraj sam wyrwał sobie mleczaka. O domu, w którym ostatnio może nie jest tak pedantycznie czysto jak dawniej, ale na pewno dużo milej. O czasie, którego nie wypełnia już obowiązkami ponad siły, ale pozwala mu płynąć swobodniej. O sobie – o tej Marcie, którą odkrywa na nowo, z którą się zaprzyjaźnia, dostrzegając jej zalety i akceptując słabości. O Marii i Magdalenie, o odzyskanej przyjaźni (Marta nawet w myślach rzadko używa wielkich słów, ale tym razem się nie waha). I tak bardzo

chciałaby im o tym wszystkim powiedzieć, ale wzruszenie ściska jej gardło i nie może wydobyć ani słowa. – Przyniosłaś? – Magda patrzy pytająco na Marię, a ona kiwa potakująco głową, po czym wyjmuje z torebki pakunek zawinięty w ozdobny papier i podaje go Marcie. – Co to? – Zaskoczona Marta obraca pakunek w dłoniach. – Zamknij oczy i sprawdź. – Magdalenie śmieją się oczy jak zawsze, gdy planuje jakiegoś psikusa. Marta posłusznie zaciska powieki i rozrywa papier. Rozpoznaje go od pierwszego dotyku. Nie musi widzieć. Wystarczy, że czuje. Zanurza ręce i twarz w miękkie fałdy, a on odwzajemnia pieszczotę, otulając ją ciepłą puszystością. Dopiero teraz Marta otwiera oczy. – Dziewczyny, no co wy? – To prawda, że nie musisz mieć wszystkiego, ale skoro coś samo wchodzi ci w ręce… – śmieje się Magda. – Ale ja przecież tak nie mogę… – Możesz – mówi stanowczo Magdalena. – Potraktuj to jako prezent albo jako pożyczkę. Jak wolisz. – Ale… – Nie ma żadnego „ale” – przerywa jej Maria. – Słyszałaś, co powiedziała Magda. Nie mogłyśmy przecież pozwolić, żeby ktoś inny go kupił. Wiosną co prawda taki szal jest mało praktyczny, ale skoro chciałaś, to teraz pokaż nam, jak w nim wyglądasz. Marcie nie trzeba tego dwa razy powtarzać. Zarzuca szal na ramiona, owija się nim, wtula policzek w karminową miękkość. Oddycha głęboko. Ogarnia ją spokój. Zanurza się w tym spokoju, chcąc zachować tę chwilę w zakamarkach pamięci. Żeby ogrzać się nią, gdy przyjdzie zima. Żeby móc uchwycić się jej, gdy straci grunt pod nogami. Dziewczyny nie mówią nic. Tylko patrzą. I nie mogą uwierzyć, że to ta sama Marta, którą znają. Stojąca przed nimi kobieta ma w sobie coś fascynującego, jakieś pierwotne wewnętrzne piękno. Maria próbuje określić to, co widzi, ale zaraz z tego rezygnuje, bo słowa wydają jej się

trywialne i płaskie. – Wyglądasz niesamowicie – odzywa się wreszcie Magda. – Szkoda, że nie mam aparatu. – Zobaczcie, jaki jest fajny. – Marta zsuwa szal z ramion i owija nim jednocześnie Magdę i Marię. – Dzięki. Naprawdę, dziewczyny, nie macie pojęcia… – Głos jej się łamie. – Magiat. – Magdalena wyciąga dłoń. – Magiat. – Maria przykrywa jej rękę swoją. – Magiat – powtarza za nimi Marta. Magda sięga po kalendarz. – To co, dziewczyny, umawiamy się za cztery tygodnie w Piwnicy pod Liliowym Kapeluszem?