Howard Robert E. - Conan i pradawni bogowie

ROBERT E. HOWARD

CONAN I PRADAWNI BOGOWIE

W HOŁDZIE ROBERTOWI E. HOWARDOWI

Uwielbiam te książki. Howard ma styl szorstki, tętniący życiem — to pisarstwo, które mieczem wycina sobie drogę wprost do serca, zaludnione naprawdę ponadczasowymi bohaterami. Z wielkim zapałem polecam je każdemu miłośnikowi fantasy. David Gemmell, autor powieści Legenda oraz White Wolf Wyraziste brzmienie narracji Roberta E. Howarda nadal, po tylu dekadach, oddziałuje na czytelników w równej mierze, gdy chodzi o dźwięczącą stal, grzmiący tętent końskich kopyt czy bryzgającą krew. Wykreowany przez niego Conan to prawdziwie wielka postać poszukiwacza przygód, daleka od stereotypów. Jego niesamowita muskulatura i budowa, gorący temperament oraz lubieżny śmiech stały się standardami, z którymi muszą mierzyć się wszyscy współcześni bohaterowie. Erie Nylund, autor powieści Halo: The Fali of Reach oraz Signal to Noise Cudowny gawędziarz Robert Howard stworzył po prostu giganta [Conana], w którego cieniu muszą znaleźć się wszystkie inne opowieści o bohaterach. John Jakes, autor bestsellera z listy „New York Timesa" trylogii „Północ i Południe" Co do absolutnego, żywego strachu... Jakiż inny pisarz może równać się w swych dokonaniach z Robertem E. Howardem? H.P. Lovecraft Howard pisał literaturę wszelkiego rodzaju, dla każdego rynku, który tylko go zechciał, lecz jego prawdziwą miłością były opowieści niesamo-

wite. Wniósł tyle fermentu, nowych, stałych odtąd elementów do fantasy, że zmienił kierunek jej rozwoju w Ameryce, jego odejście od literatury szlachetnej i statycznego ukazywania rzeczywistości ma tę samą wagę co zmiany, jakie do nurtu amerykańskiej powieści detektywistycznej wnieśli Hammett, Chandler czy inni autorzy z kręgu czasopisma „Black Mask". Michael Moorcock, autor uhonorowanej wieloma nagrodami sagi o Elryku Wigor, szybkość, żywotność — to elementy, w których sztukę Roberta E. Howarda trudno prześcignąć. No i jeszcze to wściekle galopujące tempo narracji. Poul Anderson Howard szczerze wierzył w podstawowe prawdy, na których zasadzają się jego opowieści. To tak, jakby mówił: „ Tak właśnie wyglądało normalne życie w tych minionych, dzikich czasach". David Drake, autor zbioru opowiadań Grimmer Than Hell, redaktor antologii Dogs of War W materii nieustannych, toczących się w szalonym tempie przygód oraz soczystych, wręcz kwiecistych scenerii nikt nawet nie zbliżył się do Howarda. Harry Turtledove

Cimmeria {Cimmeria) Pierwsza publikacja w fanzinie „The Howard Collector", zima 1965 Feniks na mieczu (The Phoenix on the Sword) Pierwsza publikacja w „Weird Tales", grudzień 1932 Córka mroźnego olbrzyma {The Frost-Giant's Daughter) Oryginalna wersja opublikowana po raz pierwszy w wydaniu kolekcjonerskim Rogues in the House, red. Donald M. Grant, 1976 Bóg w amforze {The God in the Bowl) Oryginalna wersja opublikowana po raz pierwszy w wydaniu kolekcjonerskim The Tower of the Elephant, red. Donald M. Grant, 1975 Wieża Słonia (The Tower of the Elephant) Pierwsza publikacja w „Weird Tales", marzec 1933 Szkarłatna Cytadela {'l he Scarlet Citadel) Pierwsza publikacja w „Weird Tales", styczeń 1933 Królowa Czarnego Wybrzeża {Queen of the Black Coast) Pierwsza publikacja w „Weird Tales", maj 1934 Czarny kolos {Black Colossus) Pierwsza publikacja w „Weird Tales", czerwiec 1933 Stalowe cienie pod księżycem {Iron Shadows in the Moon) Pierwsza publikacja w „Weird Tales", kwiecień 1934 (jako Shadows in the Moonlight) Xuthal o zmroku {Xuthal of the Dusk) Pierwsza publikacja w „Weird Tales", wrzesień 1933 (jako The Slithering Shadow)

Sadzawka czarnych ludzi (The Pool of the Black One) Pierwsza publikacja w „Weird Tales", październik 1933 Łotrzy w domu {Rogues in the House) Pierwsza publikacja w „Weird Tales", styczeń 1934 Kotlina zaginionych kobiet (The Vale of Lost Women) Pierwsza publikacja w czasopis'mie „Magazine of Horror", wiosna 1967 Diabeł w stali (The Devil in Tron) Pierwsza publikacja w „Weird Tales", sierpień 1934

Spis treści Od tłumacza.................................................................................... 13 Przedmowa..................................................................................... 15 Wprowadzenie................................................................................ 21 Cimmeria........................................................................................ 35 Feniks na mieczu............................................................................. 37 Córka mroźnego olbrzyma.............................................................. 69 Bóg w amforze................................................................................ 83 Wieża Słonia...................................................................................111 Szkarłatna Cytadela........................................................................143 Królowa Czarnego Wybrzeża...........................................................195 Czarny kolos....................................................................................235 Stalowe cienie pod księżycem...........................................................283 Xuthal o zmroku..............................................................................325 Sadzawka czarnych ludzi................................................................367 Łotrzy w domu.................................................................................405 Kotlina zaginionych kobiet..............................................................437 Diabeł w stali..................................................................................461 Varia................................................................................................503 Feniks na mieczu (pierwsza przedłożona wersja)............................505 Noty o rozmaitych ludach epoki hyboryjskiej.................................539 Epoka hyboryjska.............................................................................545 Szkic bez tytułu...............................................................................573 Szkic bez tytułu {Szkarłatna Cytadela)...........................................575 Szkic bez tytułu {Czarny kolos)......................................................577 Fragment bez tytułu........................................................................579 Szkic bez tytułu...............................................................................582 Wersja bez tytułu.............................................................................585

Hyboryjskie imiona i nazwy krajów................................................596 Mapy epoki hyboryjskiej.................................................................599 Legenda do map..............................................................................600 Dodatki............................................................................................605 Rodowód hyboryjski.......................................................................607 Noty do maszynopisów oraz chronologii tekstów o Conanie . . 642 Noty do oryginalnych tekstów Howarda.........................................649

Strony z ilustracjami „Tam też dotarł Conan Cimmeryjczyk, czarnowłosy, o posęp nym wejrzeniu"........................................................................... 2 „I pędzili tak — myśliwy i zwierzyna - lecz czarny ogier, choć wytężał wszystkie siły, nie był w stanie przybliżyć się nawet o stopę"......................................................................................191 „Taniec zalotny Bêlit".....................................................................207 „- Na koń i za mną, do piekła!".......................................................277 „Dobiegł on z ruin".........................................................................321 „I pierwotna natura Conana zareagowała na nią z całą dziką wściekłością"..............................................................................399 „Chwyciwszy Octavię za nadgarstek, jak wagarującą uczennicę, powiódł ją wokół ohydnych kikutów, które wciąż pętliły się i su płały na podłodze"..........................................................................495

Od tłumacza i redaktora wydania polskiego Niniejsze wydanie opowieści o Conanie jest edycją wyjątkową, której celem jest jak najwierniejsze odtworzenie tekstów autorstwa Roberta E. Howarda w postaci pierwotnej, czyli takiej, w jakiej wyszły spod pióra albo, jak on sam to ujmuje, z jego maszyny do pisania. Dlatego też w tej edycji zachowano pochodzące z edycji oryginalnej, choć na pierwszy rzut oka, zdałoby się, dziwne zasady tłumaczenia i redakcji, m.in. braki w numeracji niektórych rozdziałów, dodatkowy podział tekstu na bloki odpowiadające stronom maszynopisu, niektóre nazwy pisane raz wielką, a kiedy indziej małą literą, a nawet specjalnie oznaczone literówki. Dociekliwi czytelnicy znajdą tu jeszcze więcej rozmaitych „smaczków", które, mamy nadzieję, świadomie pozostawione, uatrakcyjnią lekturę i odkrywanie na nowo fascynującego świata epoki hyboryjskiej.

Przedmowa

No cóż. Minął szmat czasu. Kiedy tak siedzę, przeglądając grafiki i obrazy stanowiące mój wkład do tej książki - efekt pracy, która zajęła ponad półtora roku — muszę przyznać, że mam mieszane uczucia. Całkiem łatwo przyjąć do wiadomości, że twoim zadaniem będzie wydobyć ujętą w obraz istotę najsłynniejszego dzieła jednego z twoich ulubionych autorów; swoistego literackiego magnesu, który przyciąga cię od dzieciństwa. Łatwo poty, póki nie musisz tej wizualizacji dokonać. Wierzcie mi, w ostatnich trzydziestu z górą latach wiele, wiele razy pozwalałem sobie na zabawę: co by było gdyby. I za każdym razem byłem naprawdę pod wielkim wrażeniem poddawanych mi przez wyobraźnię, majaczących gdzieś pod powiekami doskonałych ilustracji do Conana. Kiedy jednak nadchodzi czas, by wziąć temat na warsztat, zakasać rękawy i przejść do konkretów, wszelkie wykoncypowane obrazy i wspaniałe projekty, jakie przedtem przewalały się przez twe niespójne myśli - tak jest, to wszystko o kant... Conan Roberta E. Howarda okazał się nie tak łatwy do zilustrowania, jak to sobie wyobrażałem. Myślę, że po części dlatego, iż o ile opowieści o Cimmeryjczyku i jego epoce hyboryjskiej są wytworem heroiki epickiej - włączając w to mnóstwo dzielnych wojowników, pola okrutnych bitew oraz czyny wymagające siły, śmiałości czy zuchwalstwa, tak jak to ma miejsce w tradycji fantasy bohaterskiej — o tyle tym, co czyni je naprawdę wielkimi, jest ich głębsza, mroczniejsza wymowa. Osobisty, a więc postbohaterski styl, w jakim Howard je spisał, stał się w dużym stopniu elementem tradycji literackiej

dwudziestego wieku, która odrzuca kwiecistość, wymuskanie i szlachetność z grona motywów związanych z epiką na stałe. Howard wykorzystał elementy formalne literatury bohaterskiej, lecz nie przesycał swoich utworów zwykle związaną z nią pretensjonalną ckliwością. Do diabła, nie! Wziął jej elementy jak skórę owcy, pod którą napakował własnych treści, włączając w to utyskiwanie na okoliczności, jakie warunkowały jego własne życie. W literackim powarkiwaniu i poszczekiwaniu wyraził wszystkie ograniczenia i frustracje świata, jaki poznał - porosłych dębami krzaczastych równin i pól naftowych środkowego Teksasu, odizolowanego od całej reszty. Moim zamiarem jest pokazać, iż chociaż Howardowe opowieści o Conanie mieszczą się w ramach klasycznej fantasy bohaterskiej, ich sedno - serce, które ożywia bestię — tkwi w odczuciach osobistych. Są one wkomponowane i popychają naprzód słynne już tempo Howardowej narracji poprzez szorstką bezpośredniość oraz zredukowane ukierunkowanie - nastawienie wyłącznie na osiągnięcie celu, co stanowi cechę wyróżniającą jego dokonań literackich. Odzwierciedlają one jego gniew na otaczający świat. Twórczość Howarda nie jest jednak gniewna i ponura tylko dlatego, że tak mu się podobało, lecz ponieważ odzwierciedla jego prawdziwe oblicze. Geniusz Howarda polegał na tym, że brał formy literackie, jakie do niego przemawiały, i coś do nich dodawał, odejmował, a ostatecznie modelował tak, by w mroczny sposób odbijały jego głębokie osobiste przekonania - pogląd na życie jako niekończące się zmaganie i całkowitą jego daremność, gwarantujące jednak, że po drodze trafi ci się także coś dobrego. Jeśli masz szczęście. My mamy szczęście, ponieważ otrzymujemy utwory rodem z epiki bohaterskiej Starego Świata reinterpretowanego przez pryzmat wrażliwości Teksańczyka, który przesiąkł zwyczajami i przekazami swego rodzinnego stanu - pełną przemocy historią krwawych sąsiedzkich bitew i wojen z Indianami, jak również bogatą tradycją ludowego gawędziarstwa południowych Stanów Zjednoczonych, z jej wszelkimi duchami i bagiennymi horrorami. Ta mieszanka dała coś nowego, coś dobrego, ale - wracając do mej pierwotnej myśli - jednocześnie sprawiła, że wizualna interpretacja

Conana stała się dla mnie dość trudna. Z jednej strony jestem przywiązany do pełnych życia, widowiskowych i bogatych opisów Howarda; do wzbudzającej lęk rozległości i wspaniałości epoki hyboryjskiej; do opowieści o Conanie jako epickiego mitu. Moim pragnieniem było więc ukazanie tego wszystkiego w sposób właściwy, zgodny z najlepszymi standardami ilustracji klasycznej. Z drugiej wszak strony to spontaniczność Howarda zrodzona w Nowym Świecie, jego łatwo uwalniana emocjonalna wybuchowość i niespokojny tryb życia sprawiły, że w jego opowieściach wszystko funkcjonuje tak, jak należy, jest w nich tchnienie życia dużo głębsze niż w innych powstających wówczas utworach, a właściwe jego uchwycenie wymaga od obrazów, by były śmiałe, bezpośrednie i surowe. Opowieści Howarda nie sposób pomylić z czym innym. Nikt nigdy nie napisze o Conanie — ani o żadnym innym bohaterze magii i miecza - z taką żarliwością i wyczuciem straszliwego piękna. Nigdy nie będzie żadnego innego prawdziwego Conana, który wyszedłby spod innego pióra. Cimmeryjczyk to postać zbyt osobista, spowita w zalety, ułomności i uprzedzenia samego Howarda. Takie dookreś-lenie pozwala także lepiej zrozumieć, dlaczego jest on zdecydowanie najlepiej znaną kreacją Teksańczyka. U Howarda saga o Cimmeryjczyku stała na pierwszym, najważniejszym miejscu. I nie żebym chciał tu kogoś urazić, lecz wraz z Conanem dotarł on w swym pisarskim dorobku do miejsca, gdzie docenił znaczenie dalszego rozwoju w konkretnie sprecyzowanym kierunku. Szeroką publikę zadowoli raz czy drugi jakiś literacki koncept, prezentujący świat stworzony z wyobraźnią, obracający się wokół dobrze skrojonej intrygi. Ale jeśli autor chce, by wracała ona wciąż do jego uniwersum, musi stworzyć dlań fundament w postaci atrakcyjnego, wyjątkowego bohatera, który będzie czymś więcej niż tylko konstruktem myślowym. Howardowi, czerpiącemu z osobowości gruboskórnych Teksańczyków, jakich dobrze znał, powiodło się to właśnie przy Cimmeryjczyku. Tak stworzył serię opowieści, której popularność przyćmiła wszystkie inne jego znakomite światy. W Conanie otrzymujemy coś, co stanowi rzadkość w literaturze

fantastycznej — bohatera, który naprawdę zmienia się i dorasta z tekstu na tekst. Nastoletni, nieostrożny Cimmeryjczyk, który zabija szydzącego zeń człowieka w Wieży Słonia, nie jest taki sam jak uparty osiłek ze złamanym sercem w Królowej Czarnego Wybrzeża i nie taki sam jak najemny weteran w Czarnym kolosie, zaczynający rozumieć, że zawsze przetrwać pozwala mu coś, co ma w sobie. Nie jest także Conanem, który jako król wspiera sztuki piękne (sztuki piękne, na litość Croma!), uznając w Feniksie na mieczu, że gdy jego już zabraknie, poezja będzie żyć nadal. Barbarzyńca dorasta i dojrzewa i tym bardziej szkoda, że popularny wizerunek jego postaci ogranicza się przeważnie do rzucającej gniewne spojrzenia i zaciskającej szczęki morderczej maszyny opatrzonej węzłami mięśni. Howard stworzył go jako bohatera o wiele bardziej złożonego. Owszem, rozbija się i zabija, ale także rozmyśla i śmieje się - tak z siebie, jak z innych - kocha i porzuca, wątpi i odczuwa niepewność, działa bezinteresownie i potrafi dzielić odczucia zupełnie obcych istot. A ponad wszystko jest niesamowicie charyzmatyczny; żaden obcokrajowiec nie obejmie władzy nad wojskiem czy narodami bez wzbudzenia zaufania, lojalności i oddania. Nie jest on prostackim brutalem, ale postacią wielowymiarową, co starałem się oddać najlepiej, jak umiałem, przedstawiając go w różnym nastroju czy w odmiennych sytuacjach. Nie każde opowiadanie w tym zbiorze można uznać za wielkie. Howard pisał na potrzeby miesięczników w szalonym tempie, a w tych warunkach osiągnięcie doskonałości pozostaje niemożliwe. A mimo to nawet teksty powstałe mniejszym nakładem sił, takie jak Kotlina zaginionych kobiet, zawierają passusy cudownie dopracowanej prozy. Popatrzmy choćby na opis rzezi w wiosce widzianej oczami Livii. Wszak to najbardziej spójny, wzbudzający nieodparte wrażenie obraz okrucieństwa dokonywanej masakry, jaki można napotkać w literaturze. Albo na opis nieziemskiego, srebrzącego się piękna podczas zejścia Livii w głąb nawiedzonej kotliny. Niemniej większość tych historii jest wspaniała. Czy to Wieża Słonia, czy też Królowa Czarnego Wybrzeża — należą one bezdyskusyjnie do klasyki krótkich opowieści literackich, zdecydowanie zasługując

na powszechniejszą znajomość i uznanie również poza swym gatunkiem. Howard bez wątpienia umiał pisać, a utwory o Conanie są jego szczytowym osiągnięciem. Mam więc nadzieję, że nawet jeśli nie zainteresuje was moja interpretacja jego słów, będziecie w stanie zanurzyć się w nie i cieszyć Cimmeryjczykiem, a także jego światem oraz poruszającą prozą Howarda - przez pryzmat własnego wnętrza. Mark Schultz 2002

Wprowadzenie

Kiedy w grudniu 1932 roku na stoiska z prasą trafiło kolejne wydanie magazynu „Weird Tales" [ang. opowieści niesamowite - przyp. tłum.], Robert E. Howard (1906-1936) nie zdawał sobie prawdopodobnie sprawy, że tworzy historię. Feniks na mieczu, wprowadzający jego nowego bohatera, Conana z Cimmerii, powstał w marcu tego samego roku. I nawet jeśli redaktor Farnsworth Wright uznał, że opowiadanie ma „fragmenty naprawdę doskonałe", było to za mało, aby zapewnić mu miejsce na okładce. Pierwszy tekst o Conanie był po prostu jedną z opowieści zamieszczonych w tym konkretnym wydaniu „Weird Tales". Siedemdziesiąt lat później bohater ten osiągnął międzynarodową sławę. Opowieści o Conanie ukazały się praktycznie w każdym kraju świata. Jeden sukces wiódł za sobą kolejne, a Cimmeryjczyk zaczął pojawiać się w filmach fabularnych, komiksach, filmach animowanych, pastiszach, serialach telewizyjnych, grach fabularnych i na półkach z zabawkami. Podczas tego procesu to, co zrodziło się w wyobraźni Howarda, zostało rozmyte tak gruntownie, że często dostrzeżenie oryginalnych cech nadanych barbarzyńcy przez autora w ikonicznym, przetworzonym obrazie przyodzianego w futra superbohatera o przerośniętych muskułach, jaki utrwalił się w powszechnej świadomości, staje się wręcz niemożliwe. Takie zjawisko nie jest rzadkością w dziejach kultury popularnej. Kiedy postać literacka stanie się taką ikoną, z całą pewnością wymknie się twórcy i zacznie żyć własnym życiem. Taki bohater jest wówczas ważniejszy od autora. Dracula, Fu Manchu czy Tarzan to postaci rozpoznawalne natychmiast, podczas gdy ich twórcy: Bram Stoker, Sax Rohmer i Edgar Rice Burroughs, cieszą się sławą zarów-

no mniejszą, jak i zależną wprost od popularności tych konkretnych bohaterów. Na przykład wielu czytelników Burroughsa po raz pierwszy zetknęło się z Tarzanem za pośrednictwem filmów czy pasków komiksowych, co w efekcie doprowadziło do zakupienia przez nich książek stanowiących jego korzenie. Wówczas sami mogli osądzić, czy adaptacje były wierne oryginałowi. Jednakże w przypadku Howarda było to niemożliwe. Do chwili powstania niniejszej publikacji historie o Conanie nigdy nie zostały wydane jako jednolity zbiór w postaci, w jakiej spisał je sam autor, i w porządku, w jakim je tworzył. Choć w zasadzie nie ma nic złego w pomyśle tworzenia biografii bohatera, żaden badacz Sherlocka Holmesa nie ucieszyłby się nigdy z idei poprzestawiania oryginalnych tekstów Conan Doyle'a tak, aby odtwarzały raczej życie Holmesa niż kolejność, w jakiej powstawały. Ani też ze wstawiania pastiszy do ustalonego już kanonu. Tak właśnie jednak uczyniono z utworami o Conanie: nie tylko prezentowano je w układzie zgodnym z odtworzoną przez kogoś innego biografią, ale także pomiędzy opowieściami Howarda umieszczano jakieś próby naśladownictwa o wątpliwej (co najmniej) jakości. Później część tekstów samego Howarda została przepisana na nowo — różne nie-Conanowskie utwory pisarza przekształcono w należące do cyklu, a te, których nie zamyślał kończyć, dopełnili inni autorzy. Cała ta idea „pośmiertnej współpracy", jak ją nazwano, sprawiła, że dla przeciętnego czytelnika trudne stało się ustalenie, co w tych zbiorach stanowi autentyczne dzieło Howarda, a co słabą imitację bądź tekst przepisany od nowa. Innymi słowy, ludzie zwabieni etykietą Howardowego Conana po zetknięciu się z adaptacjami i pastiszami trafiali po prostu wciąż na to samo, bez precyzyjnych informacji pozwalających oddzielić ziarno od plew. Uczyniło to krytyczną ocenę opowieści o Cimmeryjczyku sprawą naprawdę trudną, a Teksańczyka często poddawano osądom na podstawie pism, których nie był autorem, albo nawet takich, z którymi nie miał nic wspólnego. Sam Howard sugerował, dlaczego tych historii nie powinno się przedstawiać w porządku wydarzeń zachodzących w życiu bohatera: „Spisując te opowieści, zawsze czułem się mniej ich twórcą, a bardziej kronikarzem jego przygód, jakby mi je opowiadał. To dla-

tego przeskakują one tak bardzo, bez następowania po sobie w jakimś określonym porządku. Przeciętny łowca przygód prawi historie o swym wędrownym życiu na chybił trafił, rzadko trzymając się jakiegoś uporządkowanego planu. Przytacza epizody tak, jak mu się nasuwają, oddzielone od siebie daleko przez miejsce i czas". Wskutek tego teksty w niniejszym zbiorze publikowane są tak, jak nasunęły się autorowi, w porządku, w jakim powstawały - żadnych pastiszy, żadnych zmian ze względu na spójność, żadnego przepisywania na nowo. Taka prezentacja nie tylko uwzględnia intencje Howarda, ale zarazem rzuca zupełnie odmienne światło na stworzoną przez niego postać i jej ewolucję. Daje nam też nowe spojrzenie na kilka wiodących motywów serii. Kiedy w grudniu 1932 roku wydanie „Weird Tales" pojawiło się w sprzedaży, Howard stawał się już jednym z filarów czasopisma. Magazyn opublikował pierwszy tekst Teksańczyka za pieniądze, Spear and Fang, w lipcu 1925 roku, a wraz z upływem lat jego utwory pojawiały się na łamach magazynu z narastającą częstotliwością. Wolfshead wywalczył mu miejsce na okładce edycji z kwietnia 1926 roku, a w Red Shadows w sierpniu 1928 roku wprowadził postać, która stała się legendą - Solomona Kane'a - ponownie pojawiając się na okładce. Rok później Howard zdobył podziw i szacunek swoich kolegów po piórze, w tym najbardziej znaczącego wśród nich: Howarda Phillipsa Lovecrafta, dwiema historiami o Kullu z Atlantydy - The Shadotu Kingdom i The Mirrors of Tuzun Thune — opublikowanymi w wydaniach z sierpnia i września 1929 roku. Można powiedzieć, że Robert E. Howard był swego rodzaju protegowanym redaktora „Weird Tales" Farnswortha Wrighta. Podsycał on rozkwitający talent Teksańczyka i później opisze go jako jedno ze swoich „odkryć literackich", jak również jako „geniusza" i „przyjaciela". Wright był doprawdy redaktorem niezwykłym. W świecie powtarzalnych i przesyconych banałem magazynów pulpowych „Weird Tales" często dorastał do swego podtytułu: „The Unique Maga-zine" [ang. czasopismo wyjątkowe - przyp. tłum.], krocząc po cienkiej granicy między wymogami komercyjnymi a literackimi ambicjami szefa. Podczas gdy opowieści Lovecrafta często odrzucano z uwagi na

niezdolność bądź niechęć do uwzględnienia przez autora wymogów wydawniczych i sugestii redakcji, Howard był bardziej elastyczny. Ucząc się i uprzedzając oczekiwania wydawców, nie miał problemu z wypuszczaniem sztampowych tekstów - a sporadycznie tu i tam jakichś perełek - dla tak ogólnych magazynów jak „Fight Stories" albo „Action Stories". Z drugiej strony Teksańczyk zdradzał prawdziwe inklinacje do tworzenia literatury ambitniejszej, co widać najlepiej w jego poezji. Nie było wszak dla niej dość żywotnego rynku. Dla młodego pisarza „Weird Tales" pojawił się we właściwym czasie. Ten atypowy magazyn opublikował wielką liczbę wierszy Howarda, jak również śmietankę jego beletrystyki: opowieści o Solomonie Kanie, Kullu, Branie Maku Mornie oraz Conanie Cimmeryjczyku. Nie przypadkiem z grona swych licznych bohaterów Teksańczyk stworzył wiersze tylko o tej czwórce (o ile przyjmiemy, że Cimmeria to wiersz o ojczyźnie barbarzyńcy). Był też wyraźnie głębiej zaangażowany w pisanie opowieści o Conanie niż w tworzenie utworów dla rynków bardziej ogólnych. Warto podkreślić, że pierwsze opowiadanie o Cimmeryjczyku to przepisana na nowo historia o Kullu: By This Axe Rule!, ukończona w 1929 roku. Podobnie jak przy Conanie, w opowieściach o Kullu Howard koncentrował się na eksploatacji przygód barbarzyńcy w egzotycznych krainach z mitycznej przeszłości Ziemi. Na tym jednak podobieństwa się kończą, między 1929 a 1932 rokiem bowiem rozbudował swe ambicje związane z fantasy. Na początek udało mu się sprzedać kilka produkcji historycznych dających okazję do pisania z wielkim rozmachem. Wypuszczając swe pamiętne opowieści o późnych krucjatach, Howard nasycił je taką intensywnością fabuły, jakiej z rzadka później dawało się dorównać. Celował w opisie rozkładu potężnego niegdyś imperium Zamorza, kruszejącego pod wpływem wewnętrznych podziałów i zewnętrznych ataków - temat dyżurny przyszłych utworów o Conanie. Regularna sprzedaż beletrystyki historycznej okazała się jednak zadaniem żmudnym. O swym zainteresowaniu tym gatunkiem i trudnościach występujących na rynku w 1933 roku Howard pisał tak: „Nie ma dla mnie innego literackiego rzemiosła, dającego mi nawet

w połowie taką radość, jak pisanie o historii pod płaszczykiem beletrystyki. Chciałbym móc poświęcić resztę swego życia tego typu pracy... Jednakże pisząc coś takiego, nie zdołałbym wyżyć; rynki są skąpe, ich oczekiwania zbyt wąskie, a ukończenie jednego tekstu trwa zbyt długo. Próbuję tworzyć przynajmniej na tyle zgodnie z faktami, na ile to możliwe. Staram się popełniać względnie jak najmniej błędów. Przy mej ograniczonej wiedzy lubię, gdy kontekst i uwarunkowania są tak dokładne i realistyczne, jak tylko się da. Jeśli za bardzo przekręciłbym fakty, pozmieniał daty, jak czynią to niektórzy pisarze, albo wprowadził jakąś postać, nie trzymając się własnych odczuć co do miejsca i czasu, utraciłbym poczucie realizmu, a moi bohaterowie zostaliby zredukowani do roli żywych przedmiotów. A przecież główny nacisk w moich tekstach spoczywa w całości na koncepcji postaci. Gdybym stracił «czucie» bohatera, równie dobrze mógłbym podrzeć wszystko, co napisałem". Prawdopodobnie powyższe kwestie Howard miał ponownie na względzie, gdy w lutym 1932 roku przerabiał By This Axe I Rule! na Feniksa na mieczu. Opuszczając wątek miłosny i dodając odrobinę niesamowitości w wersji przerobionej, wiedział, co czyni. Inaczej niż w przypadku jego wcześniejszych serii, pierwsza opowieść o Cona-nie została skrojona dokładnie do potrzeb „Weird Tales". Jakkolwiek objęcie kontrolą marketingowych aspektów opowiadania stanowiło jedną kwestię, to utrzymanie w ryzach sił twórczych, które tchnęły życie w postać barbarzyńcy, było czymś zupełnie odmiennym: „Ów człowiek, Conan, wyrósł nagle w mym umyśle, bez wielkiej pracy z mej strony, i natychmiast strumień historii spłynął spod mego pióra — albo raczej z maszyny do pisania - prawie że bez mojego wysiłku. Zdało się, że nie tyle tworzę, ile relacjonuję wydarzenia, które kiedyś nastąpiły. Kolejne epizody napierały na siebie tak prędko, że ledwo mogłem dotrzymać im kroku. Tygodniami nie robiłem nic innego, jak tylko pisałem o przygodach Conana. Jego postać zawładnęła moimi myślami zupełnie, spychając na bok wszystko inne, co stawało na drodze do zapisywania kolejnych tekstów". Ukazując Cimmeryjczyka w pierwszym opowiadaniu jako będącego w średnim wieku króla Aquilonii, w drugim jako młodego

barbarzyńcę na północnych obrzeżach świata, a w trzecim jako młodego barbarzyńskiego złodzieja w cywilizowanym mieście Numalii -w każdym przypadku w innym okresie życia, przy wielkim rozproszeniu lokalizacji geograficznych - Howard podejmował ryzyko pogubienia się w tej postaci i jej uniwersum. Tak się stało w przypadku utworów o Kullu, gdzie utracone poczucie realizmu było zauważalne. I dlatego właśnie zdecydował, iż „kontekst i uwarunkowania" będą „dokładne i realistyczne". Stworzenie wewnętrznie spójnego świata było rozwiązaniem idealnym dla potrzeb i ambicji Howarda. Jego decyzji, by zaludnić swą epokę hyboryjską Cimmeryjczykami, Vanirami, Nemedyjczykami czy Afghulczykami - ludami o lekko tylko odmienionych nazwach zapożyczonych z historii bądź legend - nigdy nie pojmowano właściwie. Lata później Lovecraft zgani go za to: „Jedyną skazą na jego dorobku jest nieuleczalna skłonność R.E.H. do wynajdowania nazw przypominających za bardzo rzeczywiste - nazw, które nasuwają nam zupełnie inny zestaw skojarzeń". Lovecraft oraz wielu innych po nim nie potrafili dostrzec, że Howard nigdy nie zamierzał tworzyć jakiegoś świata poza tym, w którym żyjemy, tak jak uczynił, pisząc o Kullu, i jak zrobiło mnóstwo twórców fantasy epickiej od tamtego czasu. Dobierając starannie nazwy, tak by przypominały te, które można znaleźć w historii czy w legendach, chciał się upewnić, iż żaden czytelnik nie zginie w domysłach, jak wyglądał Turańczyk, albo pozostanie nieświadom, iż Vanirowie oraz ^Æsirowie zamieszkują północne części świata. Rozciągając wiedzę z zakresu historii i geografii na potrzeby kreacji uniwersum będącego czymś nowym, a zarazem znajomym, rozmyślnie wkładał wiele wysiłku w skuteczne utrwalanie nazw, technika ta bowiem pozwalała mu wykreować egzotyczny kontekst przy jednoczesnym zastosowaniu minimalnego opisu. Tym samym, tworząc metodę pisania (pseudo-)historycznych opowieści bez ryzyka anachronizmów oraz błędów rzeczowych, zaspokajał również własną potrzebę posiadania „dokładnego i realistycznego" tła dla całej serii. Pierwsze trzy opowiadania o Conanie, ukończone przed powstaniem Epoki hyboryjskiej, można uznać za działania eksperymentalne, zanim jeszcze Howard pewnie ujął w cugle oto-

czenie swego bohatera i potencjał tkwiący w nowej serii. Dopiero za czwartym i piątym razem - przy Wieży Słonia i Szkarłatnej Cytadeli — dodał do swego nowego cyklu ów epicki i (pseudo-)historycz-ny wymiar. Patrząc z tego miejsca w przód, opowieści o Cimmeryj-czyku stały się potem czymś więcej niż tylko zbiorem przygód barbarzyńskiego awanturnika w wymyślonym królestwie, jak to było w przypadku Kulla. Z tekstu na tekst Conan mógł zostać królem w średniowiecznej Europie (Szkarłatna Cytadela), dowódcą w antycznej Asyrii rozrywanej przez rywalizujące miasta-państwa (Czarny kolos) lub członkiem bandy dzikich kozaków - pojęcie dość przejrzyste - za wschodu. Jak napisał niegdyś Howard: „Moje studia nad historią są ustawicznym poszukiwaniem coraz to nowszych barbarzyńców, z epoki na epokę". Powołując do życia epokę hyboryjską, stworzył sobie uniwersum, gdzie wszystkie barbarzyńskie ludy mogły współistnieć w tych samych ramach czasowych, a Conan Cimme-ryjczyk stał się doskonałym nośnikiem wyrażającym jego pogląd na kwestie barbarzyństwa i cywilizacji. W wielu z tych historii Cimmeryjczyk pojawia się na ziemiach leżących podczas epoki hyboryjskiej na pograniczach, gdzie barbaria ściera się z cywilizacją na wielką skalę, przy użyciu wojsk liczonych w dziesiątkach tysięcy. Echo owych monumentalnych bitew można odnaleźć w zdarzeniach o charakterze bardziej kameralnym, często dostarczających tym utworom pamiętnych scen i wersów dialogów, takich jak scena, kiedy Conan relacjonuje swój proces w Królowej Czarnego Wybrzeża: „Zdławiłem jednak swój gniew i zachowałem spokój, a sędzia darł się, że okazałem pogardę dla trybunału i powinno się mnie wtrącić do lochu, bym tam gnił, póki nie zdradzę swego przyjaciela. Wówczas, widząc, że wszyscy tam poszaleli, dobyłem miecza i rozłupałem czerep sędziemu", albo zaprawiona goryczą poboczna uwaga Howarda w Wieży Słonia: „Ludzie cywilizowani są bardziej grubiańscy od barbarzyńców, ponieważ wiedzą, iż ich chamstwo nie rozszczepi ich czaszki. Z reguły". Większość prac Howarda, w tym opowieści o Conanie w szczególności, można w sposób jawny odczytywać jako drążenie tematu: „barbarzyństwo kontra cywilizacja", gdzie pisarz stoi twardo po stro-

nie barbarzyńców. Głęboko zakorzenione zainteresowanie tą kwestią stanowiło pożywkę dla jego twórczości i stało się głównym tematem korespondencyjnej dyskusji z Lovecraftem, zainicjowanej w 1930 roku. W konfrontacji z erudytą z Providence Teksańczyk poczuł się zmuszony do poparcia swych opinii wiedzą historyczną i politycznospołeczną; w konsekwencji opowieści o Cimmeryjczyku całkiem często zawierają oddźwięki idei wyrażanych w korespondencji i na odwrót. Znając lepiej niż ktokolwiek inny opinie i przekonania Howarda, Lovecraft znajdował się w pozycji uprzywilejowanej do tego, by w pełni docenić opowieści o Conanie i ich podtekst. Krótko po śmierci Teksańczyka napisał więc tak: „Trudno opisać dokładnie, co sprawia, że utwory pana Howarda wyróżniają się tak znacząco; jednak ich prawdziwy sekret stanowi to, że w każdym można odnaleźć jego samego". Spostrzegawczy pisarz dotyka tu kwestii stanowiącej główny klucz do serii o Conanie, tłumacząc zarazem „wewnętrzną siłę i szczerość" tych historii, jak i powód, dlaczego po żadnym pastiszu nie sposób nigdy oczekiwać, iż osiągnie poziom oryginału. O ile Howardowe opowiadania o Cimmeryjczyku można uznać za solidnie napisaną literaturę eskapistyczną, dostarczającą odbiorcy barwnych, nasyconych przygodą opowieści, o tyle najlepsze z nich niosą w sobie znacznie więcej. Całą serię przenika pewien ponury nurt, który pozostawia u czytelnika uczucia mieszane; wrażenie, iż przeżyło się jednocześnie coś euforycznego i depresyjnego. Najlepsze z historii o barbarzyńcy -można tu przywołać Wieżę Słonia, Królową Czarnego Wybrzeża, Za Rzeką Czarną i Czerwone ćwieki — są jednocześnie tymi, które niosą smutne zakończenie: mroczne prądy płynące pod przykrywką tej eskapistycznej prozy. Filozofię Conana wyraża najlepiej jeden z passusów w Królowej Czarnego Wybrzeża: „W tym świecie ludzie zmagają się i cierpią nadaremnie, odnajdując przyjemność jedynie w namiętnym szaleństwie bitwy (...). Daj mi żyć pełnią, póki żyję; niech posmakuję obfitych soków czerwonego mięsa i cierpkiego wina na mym podniebieniu, gorącego uścisku bielutkich ramion, szalonego uniesienia bitwy, kiedy ostrza płoną błękitem i spływają czerwienią, a będę zadowolony.

Niech nauczyciele, kapłani i filozofowie łamią sobie głowy nad problemem realności i ułudy. Ja wiem tylko, że jeśli życie jest ułudą, to ja sam jestem nią nie mniej, a w ten sposób ułuda staje się dla mnie rzeczywistością. Żyję, promieniuję życiem, kocham, zabijam i jestem zadowolony". To faktycznie jedna z głównych cech charakterystycznych Cimmeryjczyka. Żyje chwilą, smakując każdy moment, nie dbając o przeszłość ani o przyszłość. Wczoraj kozak, dziś król, a jutro złodziej. To w takim rozumieniu historie o barbarzyńcy stanowią literaturę eskapistyczną: ich magnetyzm zdaje się uniwersalny, ponadpokoleniowy i ponadkulturowy. Jak wyznał niegdyś Howard: „W trakcie czytania opowieści o Conanie człowiek ma odczuć na nowo te barbarzyńskie impulsy w głębi swego jestestwa; wskutek tego Cimmeryjczyk będzie zachowywał się tak, jak zachowałby się on sam w podobnych okolicznościach". Niemniej tym, co wyróżnia utwory o barbarzyńcy, jest wyraźne poczucie, że zawarty w nich dreszczyk przygody nie stanowi nic więcej jak tylko maskę oraz że tak naprawdę nie dają nigdy sposobności, by zapomnieć o posępnej rzeczywistości swego świata. Epoka hyboryjska zaczęła się jednym kataklizmem, a zakończyła drugim. Czegokolwiek Hyboryjczycy - w tym Conan - są w stanie dokonać, w ostatecznym rozrachunku nie ma znaczenia i w końcu skazane jest na zniszczenie i niepamięć. Ludzkie życie oraz imperia są u Howarda równie przemijające. Cywilizacja nie stanowi ostatecznego etapu rozwoju ludzkości; może być „nieuniknioną konsekwencją" tegoż rozwoju, stanowić fazę przejściową. Cywilizacje są bowiem skazane na obumieranie i upadek, a w końcu na wymazanie przez podbijające je hordy dzikusów i barbarzyńców, którzy sami po jakimś czasie staną się cywilizowani... W cyklu tym Howard odczuwał bliższe pokrewieństwo z duchem barbarzyństwa. Nie była to, jak sugerują pewni komentatorzy, kwestia wiary w wyższość barbarii nad cywilizacją ani kwestia koncepcji barbarzyńcy jako „szlachetnego dzikusa": „Moje spojrzenie na barbarzyństwo nie jest sielankowe - na tyle, na ile zdołałem się dowiedzieć, to stan ponury, krwiożerczy, pełen zajadłości i pozbawiony ciepłych

uczuć. Nie mam serca do przedstawiania żadnego z barbarzyńców, obojętnie jakiej rasy, jako wspaniałego, boskiego dziecka Natury, obdarzonego niezwykłą mądrością, operującego przemyślanymi wyrażeniami wywołującymi określone wrażenie". Prawdopodobnie najlepszą metaforę barbarzyńskiego życia, takiego jakim widział je Howard, można odnaleźć w Za Rzeką Czarną, gdzie protagoniści zostają pochwyceni między młot a kowadło: przed ich osadą za Rzeką Czarną zamieszkują dzicy Piktowie, gotowi zaatakować ich w każdej chwili; za nią i za Rzeką Grzmiącą znajdują się siły cywilizacji, zbyt dekadenckie i podzielone, by zapewnić przetrwanie samym sobie, a tym bardziej bronić granic. Opowieść ta przywodzi opisaną sytuację do nieuchronnego końca i okazuje się, że tylko Conan, bohater zrodzony bardziej z barbarii niż cywilizacji, był w stanie ją przeżyć. Proces ucywilizowania odebrał jego sprzymierzeńcom ich instynkty, a pozbawieni tej podstawowej cechy, wrodzonej u Cimmeryjczyka, nie mogli mieć nadziei na tryumf. Świadczą o tym wersety wieńczące tę historię - bez wątpienia najczęściej cytowane stwierdzenie Howarda: „Barbarzyństwo jest naturalnym stanem gatunku ludzkiego. (...) Cywilizacja jest czymś nienaturalnym. To kaprys okoliczności. A barbaria musi zawsze ostatecznie zwyciężyć". Procesy cywilizacyjne niosą w sobie nasiona własnego zniszczenia, usuwając to, co jest zgodne z naturą. Nic, co „nienaturalne", nie może przetrwać: albo ulegnie „naturalnym" siłom, jak opisuje w Za Rzeką Czarną, albo powoli upadnie i ulegnie samozniszczeniu, jak ukazują to Xuthal o zmroku oraz Czerwone ćwieki. Powody fascynacji Howarda tematem upadku cywilizacji, które równie dobrze mogły lec u podstaw jego zainteresowania życiem barbarzyńców, były przypuszczalnie bardzo złożone. Odpowiedź tkwi prawdopodobnie bardziej w jego biografii i psychice niż w głoszonych przez ewolucjonistów teoriach czasu, których echa pojawiają się niekiedy w jego tekstach. Jest naprawdę coś niezwykle osobistego w przekonaniach, jakie przenikają te opowieści i dodają im wiele tkwiącej w nich siły. Nie da się zaprzeczyć, że nie wszystkie utwory o Conanie utrzy-

mane są na tym samym poziomie, jak te wspomniane wyżej. W czasach trudności finansowych dość łatwo przyszło Howardowi uczynić z Cimmeryjczyka kartkę żywnościową. Większość z bardziej rutynowych tekstów - regularnie prezentujących półnagie kobiety, dotychczas w serii zupełnie nieobecne - powstała faktycznie między listopadem 1932 a marcem 1933 roku, gdy Teksańczyk był w skrajnej potrzebie, jeśli chodzi o pieniądze. (Nawiasem mówiąc, fakt, iż dla większości pastiszy Conana źródłem „inspiracji" są właśnie te historie, a nie Czerwone ćwieki lub Królowa Czarnego Wybrzeża, świadczy o umiejętności krytycznego spojrzenia ich autorów.) Większość tych utworów ma w sobie coś niepowtarzalnie howardowe-go - jak napisał kiedyś Lovecraft, Howard był „większy niż założenia finansowe planu, którego realizacji się podejmował" - jednak w sposób jawny eksploatowały one wzorzec po to, by zdobyć dla siebie ilustrację na okładce. Swymi opowieściami o Conanie Howard wyszedł daleko poza pulpowy standard. Podczas gdy mógł wypuszczać tekst za tekstem o przygodach Cimmeryjczyka zabijającego kolejne potwory i napalającego się na skąpo odziane panienki w opałach, zapewniając sobie regularny przychód, zdecydował się nie przemieniać barbarzyńcy w produkcję masową. Tym, co znamionuje w nim prawdziwego pisarza, jest brak wahań przed eksperymentowaniem z nowymi rodzajami opowiadań oraz podejmowanie ryzyka w czasie, kiedy sprzedaż i sukces komercyjny były tak czy inaczej zapewnione. Jeśli coś, co przyciąga i niepokoi, jest prawdziwym dziełem sztuki, to utwory o Conanie są czymś szczególnym: epiką malowaną ostrymi barwami, ukazującą czyny bohaterskie i nieśmiertelne postaci w bajecznych krainach, ale podskórnie zaprawioną czymś mroczniejszym. Zeskrobcie to, co z wierzchu. Na własne ryzyko. Patrice Louinet 2002

Cimmeria Spisana w Mission, w Teksasie, w lutym 1932 roku; inspirowana wspomnieniem pagórkowatych okolic na północ od Fredericksbur-ga, widzianych we mgle zimowego deszczu. Robert E. Howard

Cimmeria Pamiętam Ciemne lasy kryjące stoki ponurych wzgórz; Wieczne sklepienie ołowianych, szarych chmur; Zacienione strumienie, które płynęły bezgłośnie, I osamotnione wiatry szepcące na przełęczach. Przechodząc od widoku do widoku, ze wzgórza na wzgórze, Zbocze za zboczem, każde ciemne od posępnych drzew, To nimi nasz jałowy kraj stoi. Gdy więc ktoś wespnie się Na postrzępiony wierzchołek i rozejrzy, przysłaniając oczy, Ogarnie niekończący się widok - wzgórze za wzgórzem, Zbocze za zboczem, każde przybrane tak samo, jak bracia. Była to przygnębiająca kraina, co zdaje się przygarniać Wszelkie wichry i chmury, i marzenia, które unikają słońca, Z nagimi konarami skrzypiącymi na samotnym wietrze I ciemnymi połaciami lasów rozpostartymi wszędzie dookoła, Nieoświetlonymi nawet z rzadka przez przyćmione słońce, Które nadaje ludziom krótkie cienie; zwali ją Cimmerią, krainą mroku i głębokiej nocy. To było tak dawno temu i tak daleko stąd. Zapomniałem imienia, jakim mnie wołano. Topór i dzida z krzemiennym grotem są jak sen, A polowania i wojny jak cienie. Wspominam Tylko spokój tej smętnej krainy; Zwały chmur zalegające wiecznie na wzgórzach, Półmrok niekończących się lasów. Cimmerią, kraina mroku i nocy.

Och, duszo moja, zrodzona na ocienionych wzgórzach, Dla chmur i wiatrów, i duchów, które unikają słońca, Jak wiele śmierci trzeba jeszcze, by w końcu zerwać Z tym dziedzictwem, które spowija mnie w szarą Szatę duchów? Badam swe serce i odnajduję Cimmerię, krainę mroku i nocy.

Feniks na mieczu

Feniks na mieczu Wiedzże, o książę, iż pomiędzy czasy, kiedy oceany pochłonęły Atlantydę z jej błyszczącymi miastami, a powstaniem synów Ary asa była ongiś niewyobrażalna era. Wówczas to lśniące królestwa rozpościerały się po świecie niczym granatowa tarcza nieba pod gwiazdami — Nemedia, Ophir, Brythunia, Hyperborea, Zamora z jej ciemnowłosymi kobietami oraz pajęczą tajemnicą, Zingara żyjąca rycerskim etosem, Koth graniczące z pasterskimi ziemiami Shemu, Stygia z jej grobowcami strzeżonymi przez duchy, Hyrkania, której jeźdźcy przywdziewają stal, jedwab i złoto. Jednakowoż najdumniejszym z dumnych królestw tego świata była Aąuilonia, dzierżąca władzę nad wyśnionym zachodem. Tam też dotarł Conan Cimmeryjczyk, czarnowłosy, o posępnym wejrzeniu, z mieczem w dłoni; złodziej, rozbójnik, zabijaka, raz bawiący się setnie, a kiedy indziej pogrążony w głębokiej zadumie. Przybył, by swymi obutymi w sandały stopy deptać błyszczące klejnotami trony ziemi. Kroniki nemedyjskie

Ponad cienistymi iglicami i połyskującymi wieżami zalegała, przepełniona zjawami ciemność i cisza, która pojawia się tuż przed świtem.

Na przyćmioną ulicę, jedną spośród wielu tworzących prawdziwy labirynt wijących się tajemniczych szlaków, zza odrzwi otwartych ukradkiem przez smagłą dłoń wymknęły się w pośpiechu cztery zamaskowane postaci. Nie rzekły ani słowa, lecz maszerowały bystro w ciemnościach, okutane ściśle w swe obszerne płaszcze, by roztopić się w mroku niczym duchy pomordowanych. Za nimi, w częściowo uchylonych drzwiach, pojawiło się szydercze oblicze. Para przepełnionych złem oczu zalśniła złowróżbnie w spowijającym je cieniu. - Idźcie prosto w noc, stworzenia nocy - zabrzmiał kpiący głos. Ech, głupcy, wasz los goni swój ogon jak ślepy pies, a wy o tym nie wiecie. Rzekłszy to, ów człowiek zamknął i zaryglował drzwi. Odwrócił się i poszedł korytarzem ze świecą w dłoni. Był posępnym olbrzymem, którego smagła skóra ujawniała stygijskie pochodzenie. Wszedł do jednej z komnat wewnątrz budynku, gdzie wysoki, szczupły człowiek w znoszonych aksamitach zaległ niczym wielki leniwy kocur na jedwabnej sofie, popijając małymi łykami wino z ogromnej złoconej czary. -No cóż, Ascalante - rzekł Stygijczyk, odstawiając świecę - twoje marionetki wymknęły się na ulicę jak szczury ze swych nor. Posługujesz się dziwnymi narzędziami. -Narzędziami? - odparł Ascalante. - A dlaczego to oni uważają mnie za swe narzędzie? Od miesięcy już, od kiedy Buntownicza Czwórka wezwała mnie z południowej pustyni, żyję w paszczy lwa, chroniąc się za dnia w tym sekretnym domu, a nocą skradając przez mroczne ulice i jeszcze ciemniejsze korytarze. I dokonałem tego, czego ci buntowniczy arystokraci zrobić nie umieli. Za ich sprawą oraz przez innych moich ludzi, spośród których wielu nigdy nie oglądało mej twarzy, szerząc plotki i niepokoje, podziurawiłem imperium jak sito. Wkrótce to ja, działający w cieniu, wytyczę drogę upadku króla, który zasiada na tronie w promieniach słońca. Na Mitrę, zanim zostałem wyjęty spod prawa, byłem mężem stanu! -A te marionetki, które mają się za twych panów? -Niech nadal myślą, że to ja im służę, dopóki nasze obecne zadanie pozostaje nieukończone. Kimże oni są, by mierzyć się na ro-

zum z Ascalante'em? Volmana, karłowaty hrabia Karabanu; Gromel, ogromny dowódca Czarnego Legionu; Dion, opasły baron Attalusu; Rinaldo, bujający w obłokach minstrel. To ja jestem siłą, która przetopiła i zahartowała istniejącą w nich stal, i to ja skruszę tkwiącą też w nich glinę, kiedy przyjdzie na to czas. Ale to melodia przyszłości. Dziś' umrze król. — Kilka dni temu widziałem imperialne szwadrony opuszczające miasto - rzekł Stygijczyk. -Jechali na granicę, którą zaatakowali dzicy Piktowie, oczywiście za sprawą mocnych napitków, jakie przemyciłem, aby ich ogłupić. Umożliwiły t o wielkie bogactwa Diona. A Volmana pomógł unieszkodliwić resztę oddziałów imperialnych pozostałych w mieście. Dzięki jego książęcemu krewniakowi w Nemedii łatwo było przekonać króla Numę, by nalegał na obecność hrabiego Trocero z Poitain, seneszala Aquilonii. I, rzecz jasna, aby uczynić mu zaszczyt, będzie towarzyszyć mu imperialna eskorta, podobnie jak jego własne oddziały, oraz Prospero, prawa ręka króla Conana. A to oznacza, że w mieście pozostanie tylko straż przyboczna króla... oprócz Czarnego Legionu, ma się rozumieć. Jednak poprzez Gromela przekupiłem jednego z rozrzutnych oficerów straży i zapłaciłem mu, by o północy odwiódł swych ludzi daleko od królewskich drzwi. Wówczas, wraz z moimi szesnastoma gotowymi na wszystko łotrami, wejdę do pałacu tajemnym tunelem. A gdy już będzie po wszystkim, nawet jeśli ludzie nie powitają nas przychylnie, Czarny Legion Gromela wystarczy, by utrzymać miasto i koronę. —A Dion myśli, że korona przypadnie jemu? —Tak, ten opasły głupiec domaga się jej, bo posiada jakieś śladowe ilości królewskiej krwi. Conan popełnił ogromny błąd, pozwalając żyć ludziom chwalącym się pochodzeniem ze starej dynastii, której wydarł koronę Aquilonii. Volmana pragnie powrócić do królewskich łask, jakimi cieszył się pod dawną władzą, by podźwignąć swe zubożałe posiadłości do ich minionej świetności. Gromel nienawidzi Pal-lantidesa, dowódcy Czarnych Smoków, i pragnie przewodzić wojsku z całą zapalczywością Bossoniaka. Spośród nas wszystkich wyłącznie Rinaldo nie ma ambicji osobistych. Widzi w Conanie unurzanego

we krwi, nieokrzesanego barbarzyńcę, który przyszedł z północy, by grabić cywilizowane kraje. Idealizuje króla, którego Cimmeryjczyk zabił dla przejęcia korony, i pamięta tylko, jak tamten od czasu do czasu wspierał sztukę, a zapomina o wszelkim złu za jego panowania. Tak też sprawia, że i ludzie zapominają. Już otwarcie wyśpiewuje Rozpacz za królem, w której wysławia tamtego uświęconego łajdaka i uznaje Conana za „przybyłego z otchłani dzikusa o czarnym sercu". Król śmieje się z tego, ale lud sarka. -Dlaczego tak nienawidzi Conana? -Poeci zawsze nienawidzą tych u władzy. Dla nich doskonałość skrywa się zawsze tuż za najbliższym rogiem, albo za następnym. Uciekają od teraźniejszości w mrzonki o przeszłości albo przyszłości. Rinaldo jest płonącą pochodnią idealizmu, wzniesioną, jak uważa, dla zrzucenia jarzma tyranii i wyzwolenia ludu. Co do mnie, cóż, kilka miesięcy temu straciłem wszelkie ambicje poza napadaniem na karawany po kres mego życia. Teraz dawne marzenia odżywają. Co-nan umrze, a Dion osiądzie na tronie. Potem umrze także on. Jeden po drugim, wszyscy, którzy mi się sprzeciwią, będą umierać w ogniu, pod ciężarem stali albo od tych zabójczych win, które pędzisz tak znakomicie. Ascalante, król Aąuilonii! Jak ci się podoba brzmienie tych słów? Stygijczyk wzruszył swymi szerokimi ramionami. -Był czas — rzekł z nieukrywaną goryczą - kiedy i ja miałem swoje ambicje, przy których twoje zdają się błahe i dziecinne. Do jakiegoż poziomu upadłem! Zaprawdę, moi dawni kamraci i wrogowie patrzyliby ze zdumieniem, jak Thoth-amon od Pierścienia usługuje niczym niewolnik obcokrajowcowi, do tego ściganemu przez prawo, i jak pomaga ziszczać ambicyjki magnatów i królów! -Złożyłeś ufność w magii i maskaradzie - odparł Ascalante beztrosko. - Ja pokładam swoją w mym rozumie i mieczu. -Rozum i miecze są jak liche źdźbła wobec mądrości mroku -warknął Stygijczyk. W jego oczach zamigotały groźne błyski i cienie. — Gdybym nie utracił Pierścienia, moglibyśmy zamienić się miejscami. -Niemniej jednak - stwierdził banita niecierpliwie - znosisz na karku pasy po mym batogu i chętnie ponosisz je dalej.

— Nie bądź taki pewny! — Diaboliczna nienawiść Stygijczyka roz błysła na chwilę czerwienią w jego oczach. - Pewnego dnia jakoś odnajdę znów Pierścień, a kiedy to się stanie, na zęby jadowe Seta, zapłacisz... Obdarzony gorącym temperamentem Aąuilończyk skoczył na równe nogi i zdzielił go mocno w twarz. Z ust uderzonego popłynęła krew. —Zrobiłeś się zbyt bezczelny, psie! - ryknął banita. - Lepiej uważaj. Wciąż jestem twoim panem, który poznał twą mroczną tajemnicę. Idź i ogłoś wszem i wobec, że Ascalante przebywa w mieście, spiskując przeciw królowi! Zrób to, jeżeli się ośmielisz! —Nie ośmielę - wymamrotał Stygijczyk, ocierając krew ze swych warg. —Nie, nie ośmielisz - Ascalante uśmiechnął się zimno - gdyż jeśli zginę przez twe machinacje albo zdradę, kapłan pustelnik na południowej pustyni dowie się o tym i odpieczętuje pismo, jakie pozostawiłem w jego rękach. A kiedy je przeczyta, wieści rozejdą się po Stygii i wiatr z południa zawieje o północy. I gdzież wówczas uchowasz swą głowę, Thoth-amonie? Niewolnik zadrżał, a jego smagłe oblicze poszarzało. — Dość! - orzekł władczo Ascalante. - Mam dla ciebie zadanie. Nie ufam Dionowi. Zaproponowałem mu przejażdżkę do jego wiej skiej posiadłości i pozostanie tam, dopóki dzieło dzisiejszej nocy nie zostanie ukończone. Ten opasły głupiec nie zdołałby ukryć dziś przed królem swego zdenerwowania. Jedź za nim, a jeśli nie dogonisz go po drodze, podążaj do jego posiadłości i pozostań tam z nim, aż po niego poślemy. Nie pozwól, aby zniknął ci z oczu. Strach mąci mu zmysły i mógłby palnąć coś głupiego. Zdjęty paniką mógłby nawet pognać do Conana i wyjawić mu cały spisek w nadziei na zachowanie własnej skóry. Idź! Ukrywszy nienawiść bijącą z jego oczu, niewolnik skłonił się i uczynił tak, jak mu kazano. Ascalante znów skierował swą uwagę na wino. Nad bogato zdobionymi iglicami wstawał brzask czerwony niczym krew.

II Kiedym był wojownikiem, w kotły bili, Złoty piasek pod kopyta mego rumaka rzucili, Lecz teraz jam król wielki, a lud za mną zmierza Z trucizną w wina czarze i sztyletem przy plecach. Droga królów

Pomieszczenie było duże, obwieszone bogatymi gobelinami na ścianach wyłożonych wypolerowaną boazerią. Puszyste chodniki spoczywały na posadzce z kości słoniowej. Wysoki sufit udekorowano fikuśnymi ornamentami oraz srebrnymi zawijasami. Za stołem z kości słoniowej, inkrustowanym złotem, siedział człowiek, którego szerokie ramiona oraz spalona słońcem skóra zdawały się nie na miejscu wśród takiego luksusu. Można by rzec, że stanowił bardziej cząstkę słońca i wiatrów oraz wyżej położonych obcych krain. Za sprawą harmonii właściwej urodzonemu wojownikowi jego najmniejszy choćby ruch ujawniał stal sprężystych mięśni ściśle złączoną z bystrym umysłem. W jego działaniach nie było żadnych wahań ani wyrachowania. I to

niezależnie od tego, czy trwał w zupełnym bezruchu, niczym statua z brązu, czy też przemieszczał się - nie nagłym zrywem nadmiernie spiętych nerwów, ale z gracją i szybkością kota, która rozmazywała jego obraz w chcących podążać za nim oczach. Jego strój sporządzono z kosztownych materiałów, ale w sposób prosty. Nie nosił pierścieni czy innych ozdób. Okalającą oblicze, obciętą prosto czarną grzywę włosów ledwie podtrzymywała wokół głowy opaska utkana ze srebrnych nici. Obecnie odłożył złocone pióro, którym mozolnie bazgrał po woskowanym papirusie. Wsparł podbródek na zaciśniętej pięści i utkwił płonące zazdrością błękitne spojrzenie w człowieku stojącym przed nim. Ten zajmował się właśnie swoimi sprawami - akurat skracał troki inkrustowanego złotem pancerza, pogwizdując niedbale. Zachowanie raczej nietypowe, zważywszy na to, że przebywał w obecności króla. -Prospero - przemówił człowiek przy stole - te sprawy związane z rządzeniem męczą mnie tak, jak nigdy nie utrudziła mnie żadna ze stoczonych walk. -To wszystko jest częścią gry - odparł ciemnooki Poitainianin. -Jesteś królem, więc musisz odgrywać króla. -Chciałbym pojechać z tobą do Nemedii. - W głosie Conana zabrzmiała zazdrość. - Czuję się tak, jakby wieki minęły od czasu, kiedy siedziałem w siodle. Jednakże Publius mówi, iż są sprawy, które wymagają mojej obecności w mieście. A niech go!... Kiedy obalałem starą dynastię - kontynuował z lekką poufałością, jaka pojawiała się tylko pomiędzy nim a Poitainianinem - okazało się to łatwe, choć zrazu wydawało się niezmiernie ciężkie. Spoglądając teraz wstecz na dziką ścieżkę, jaką podążałem, wszystkie te dni harówki, intrygi i rzezi oraz boleści zdają się snem. Ale nie śniłem go wystarczająco długo. Gdy król Numedides legł martwy u mych stóp, a ja zerwałem koronę z jego zakrwawionej głowy i założyłem na swoją, osiągnąłem ostateczną granicę swych marzeń. Przygotowałem się na przejęcie korony, ale nie na jej noszenie. W dawnych dniach wolności pragnąłem tylko ostrego miecza i prostej ścieżki, która doprowadzi mnie do wrogów. Teraz żadna ze ścieżek nie jest prosta a mój miecz leży bezużyteczny. Kiedy zrzuciłem z tronu Numedidesa, wtedy byłem wyzwolicie-

lem. Obecnie spluwają na mój cień. W świątyni Mitry ustawili posąg tego wieprza i lud chodzi tam zawodzić. Przyzywa go niczym wzór uświęconego monarchy, którego do śmierci przywiódł splamiony krwią barbarzyńca. Aquilonia przymykała oko na fakt, iż jestem cudzoziemcem, kiedy jako najemnik wiodłem jej wojska ku zwycięstwu. Teraz jednak nie potrafi mi tego wybaczyć. Obecnie dochodzi do tego, że w świątyni Mitry palą kadzidła ku pamięci Numedidesa. Ludzie, których jego kaci okaleczali i oślepiali; ludzie, których synowie gnili w lochach, których żony i córki wleczono do jego seraju. Niestali głupcy! - W większości odpowiedzialny za to jest Rinaldo - odparł Prospero, dociągając swój pas z mieczem o kolejną dziurkę. — Wyśpiewuj je pieśni, które doprowadzają ludzi do wściekłości. Powieś go w stroju błazna na najwyższej wieży miasta. Niech kleci rymy dla sępów. Conan potrząsnął swoją lwią grzywą. -Nie, Prospero. On jest poza mą władzą. Wielki poeta jest większy od każdego króla. Jego pieśni są potężniejsze od mego berła. Dlatego też serce omalże nie pękło mi w piersi, kiedy zechciał dla mnie śpiewać. Ja umrę, ludzie o mnie zapomną, ale pieśni Rinalda żyć będą wiecznie. Nie, Prospero - kontynuował król, a jego spojrzenie za-cienił smutek zwątpienia. - Jest w tym coś ukrytego, drugie dno, którego nie jesteśmy świadomi. Wyczuwam to tak, jak w młodości wyczuwałem tygrysa czającego się w wysokiej trawie. W królestwie panuje jakiś nienazwany niepokój. Jestem jak myśliwy, który skulił się przy małym ogienku pośród puszczy i słyszy kroki niewidzialnych stworzeń po ściółce, i prawie dostrzega migotanie płonących ślepi. Żebym tylko mógł zmierzyć się z czymś konkretnym, co byłbym w stanie przeciąć swoim mieczem! Powiem ci, że nie przypadkiem Piktowie tak nagle napadli ostatnio na granice, a Bossoniacy poprosili o pomoc w ich odparciu. Powinienem był jechać z oddziałami. -Publius obawia się spisku, aby pochwycić cię i zamordować poza granicami - odpowiedział mu Prospero, wygładzając jedwabistą tunikę okrywającą jego lśniący pancerz. W srebrnym lustrze podziwiał swą wysoką, gibką sylwetkę. - I dlatego tak bardzo nalega, byś pozostał w mieście. Twoje wątpliwości podsunął ci twój barbarzyński instynkt. A niech ludzie sarkają! Najenmicy są z nami, podobnie

Czarne Smoki. Także każdy łotr w Poitain jest ci wierny. Jedynym zagrożeniem dla ciebie jest próba zabójstwa, a to niemożliwe. Ludzie z oddziałów imperialnych strzegą cię dzień i noc. Nad czym teraz ślęczysz? -Nad mapą - odparł Conan z dumą. — Tutejsze mapy ukazują dość dokładnie ziemie na południu, wschodzie i zachodzie, ale jeśli idzie o północ, są niejasne i pełne błędów. Sam więc dodaję północne krainy. Oto Cimmeria, gdzie się urodziłem. A to... -Asgard i Vanaheim. — Prospero przebiegł wzrokiem po karcie. — Na Mitrę, omal nie uwierzyłem, że to krainy zmyślone. Conan uśmiechnął się dziko, mimowolnie dotykając blizn na swej ciemnej twarzy. -Uważałbyś inaczej, gdybyś spędził młode lata na północnych rubieżach Cimmerii! Asgard leży na północ, a Vanaheim na północny zachód od niej. A wzdłuż ich granic toczy się nieustanna wojna. -Jacy ludzie zamieszkują północ? - spytał Prospero. -Wysocy, piękni, niebieskoocy. Ich bogiem jest Ymir, mroźny olbrzym. Każde plemię ma swego króla. Są porywczy i gwałtowni. Walczą przez cały dzień, by potem całą noc żłopać piwo i ryczeć swe dzikie pieśni. -Zatem myślę, że jesteś do nich podobny - roześmiał się Prospero. — Śmiejesz się gromko, pijesz na potęgę i wywrzaskujesz niezłe pieśni, choć nigdy dotąd nie widziałem żadnego innego Cimmeryjczyka, który piłby coś innego niż woda, kiedykolwiek się śmiał albo śpiewał cokolwiek ponad ponure hymny pogrzebowe. -Może to przez ziemie, jakie zamieszkują - odrzekł król. - Nie ma nigdzie bardziej przygnębiającej krainy. Cała we wzgórzach porośniętych mrocznym lasem, pod niebem o prawie zawsze szarej barwie, gdzie wiatry wyją posępnie po dolinach. -Nic dziwnego, że wyrastają tam tacy ludzie - skwitował Prospero, wzruszając ramionami. Pomyślał o roześmianych, obmywanych słonecznym blaskiem równinach i błękitnych, leniwych rzekach Poitain, wysuniętej najdalej na południe prowincji Aąuilonii. -Nie ma dla nich nadziei. Ani teraz, ani na przyszłość - stwierdził Conan. — Ich bogiem jest Crom wraz ze swą mroczną rasą, która rządzi pozbawionym słońca miejscem spowitym wieczną mgłą. To

świat umarłych. O, Mitro! Wierzenia Æsirów były milsze memu sercu!

-Cóż - na twarzy Prospera zagościł szeroki uśmiech — mroczne wzgórza Cimmerii pozostały daleko za tobą. A teraz już idę. Na dworze Numy wzniosę za ciebie toast białym nemedyjskim winem. -Dobrze — mruknął król - ale tancerki Numy obcałowuj już tylko na swój rachunek, żeby nie mieszać do tego państw! Jego donośny śmiech podążał za Prosperem, póki nie opuścił komnaty.

III W trzewiach piramid zwinięty Set spoczywa uśpiony, A jego mroczny lud pełza cieniami grobów otoczony. Przemawiam Słowami z rozpadlin ukrytych — słońce nigdy nie świeci na nie. Poślij mi sługę dla mej nienawiści, okryty lśniącą łuską Panie!

Słońce zachodziło, krasząc na krótko złotem zieleń i zamglony błękit lasu. Niknące promienie iskrzyły się na grubym złoconym łańcuchu, który Dion z Attalusu skręcał nieustannie w swych pulchnych dło-

niach, siedząc pośród chaosu kwiatów i ukwieconych krzewów stanowiących jego ogród. Nobil przemieścił swe opasłe cielsko na marmurowym siedzisku i rozejrzał ukradkiem dookoła, jakby wyglądał czającego się wroga. Znajdował się w kolistym gaiku smukłych drzew, których rozłożyste gałęzie rozpościerały nad nim gęsty cień. Obok, na wyciągnięcie ręki, szemrała srebrzyście fontanna, szepcąca wraz z innymi, niewidzialnymi, bo rozsianymi po różnych częściach wielkiego ogrodu, niekończącą się symfonię. Dion był sam, jeśli nie liczyć sporej smagłej postaci spoczywającej na marmurowej ławie tuż obok i spoglądającej na barona głębokim, mrocznym wzrokiem. Jednak nobil nie zwracał na Thoth-amona zbytniej uwagi. Zdawał sobie niejasno sprawę z tego, iż jest on niewolnikiem, w którym Ascalante pokłada wielką ufność, lecz jak wielu bogaczy, dawał niewielki posłuch ludziom sytuowanym w hierarchii społecznej niżej od siebie. -Nie musisz tak się przejmować - rzekł Thoth. - Spisek nie może zawieść. -Ascalante może popełnić błąd jak każdy inny - westchnął Dion, oblewając się potem na samą myśl o porażce. -Nie on. - Oblicze Stygijczyka wykrzywił dziki grymas. — Inaczej nie byłbym jego sługą, ale panem. -Co to za mowa? - rozdrażniony Dion powrócił do rozmowy, nawet jeśli tylko połowicznie. Oczy Thoth-amona się zwęziły. Mimo żelaznej samokontroli był bliski wybuchu. Trawiły go długo tłumiona hańba, nienawiść i wściekłość. Był gotów uchwycić się każdej, najbardziej rozpaczliwej szansy. Przeliczył się tylko w jednym - Dion nie widział w nim istoty ludzkiej, obdarzonej mózgiem i rozumem, lecz wyłącznie niewolnika, i jako takiego, kogoś niegodnego uwagi. - Wysłuchaj mnie - powiedział Thoth. - Będziesz królem, ale nie wiele wiesz o tym, co siedzi w głowie Ascalante'a. Nie powinieneś mu ufać, gdy Conan zostanie już uśmiercony. Ja mogę ci pomóc. Jeśli będziesz mnie chronić, kiedy znajdziesz się u władzy, wesprę cię. Posłuchaj, mój panie. Na południu byłem wielkim czarownikiem.

Ludzie mówili o Thoth-amonie podobnie jak o Rammonie. Król Sty-gii Ctesphon uczynił mi łaskę, pozbawiwszy innych magów wysokich godności, aby wywyższyć mnie nad nich. Nienawidzili mnie za to, ale bali się, gdyż sprawowałem kontrolę nad bytami z z e w n ą t r z , które przybywały na moje wezwanie i wypełniały moje polecenia. Na Seta, żaden z mych wrogów nie znał godziny, o której mógł zostać zerwany pośrodku nocy, czując szponiaste paluchy bezimiennej grozy na swym gardle! Uprawiałem mroczną i straszliwą magię za pomocą Wężowego Pierścienia Seta, który odnalazłem w grobowcu spowitym przez ciemność sześć staj pod ziemią. Zapomniano o nim, jeszcze zanim pierwszy człowiek wyłonił się ze szlamistego morza. Jakiś złodziej skradł jednak Pierścień i moja moc zniknęła. Inni magowie powstali, by mnie zgładzić, więc musiałem uchodzić. W przebraniu wielbłądziego jeźdźca wędrowałem z karawaną przez kraj Koth, kiedy zbóje Ascalante'a na nas napadli. Wszyscy podróżujący zostali wymordowani z wyjątkiem mnie. Ocaliłem życie, wyjawiając swą tożsamość i przysięgając mu służyć. Gorzka była to niewola! Żeby trzymać mnie krótko, Ascalante opisał mnie, opieczętował manuskrypt i złożył w ręce pustelnika, który zamieszkuje na południowych krańcach Koth. Nie odważę się wbić mu sztyletu podczas snu ani zdradzić go przed wrogami, bo wówczas ów pustelnik otworzy pismo i je przeczyta, tak poinstruował go Ascalante. Potem ma zanieść wieść do Stygii... Thoth wzdrygnął się i barwa popiołu ponownie zasnuła jego smagłą skórę. - W Aąuilonii ludzie mnie nie znają - rzekł -lecz kiedy moi przeciwnicy w Stygii tylko się dowiedzą, gdzie przebywam, nawet pół świata do pokonania to będzie za mało, żeby uchronić mnie przed zagładą. Oni wyrwaliby duszę nawet brązowemu posągowi. Jedynie król posiadający zamki i mnóstwo ludzi z mieczami mógłby mnie obronić. Oznajmiłem ci zatem mą tajemnicę i przynaglam, byś zawarł ze mną układ. Mogę wesprzeć cię swoją mądrością, a ty będziesz mnie chronić. A pewnego dnia odzyskam swój Pierścień... - Pierścień? Jaki Pierścień? Thoth nie docenił egoizmu całkowicie przepełniającego jego rozmówcę. Dion był tak kompletnie zaabsorbowany własnymi myślami,

że nawet nie słuchał niewolnika. Niemniej ostatnie słowo trąciło jakąś strunę jego rozdętego ja. — Pierścień? — powtórzył. - To mi przypomniało... o moim pier ścieniu szczęścia. Mam go od shemickiego złodzieja, który przysięgał, iż wykradł go jakiemuś czarownikowi gdzieś daleko na południu i że przyniesie mi on powodzenie. Zapłaciłem mu słusznie, Mitra świad kiem. Bogowie, przez te wszystkie krwawe spiski, w jakie wciągnęli mnie Volmana i Ascalante, potrzeba mi wszelkiego powodzenia, jakie mogę zyskać, a choćby i przez pierścień. Thoth zerwał się, a napływająca krew zaciemniła jego twarz, podczas gdy oczy płonęły oszałamiającą furią człowieka, który nagle uświadamia sobie pełną głębię brutalnej głupoty jakiegoś durnia. Dion jak zwykle nie zwracał na niego uwagi. Unosząc wieko ukryte w marmurowym siedzisku, szperał przez chwilę w stosie różnego rodzaju bibelotów - barbarzyńskich amuletów, kawałków kości, jarmarcznej biżuterii - przynoszących szczęście i służących do czarowania, jakich zbieranie podpowiadała mu jego zabobonna natura. —O! Tu jest! - Tryumfalnie wzniósł pierścień osobliwej roboty. Był z metalu podobnego do miedzi, ukształtowany na postać pomniejszonego węża, zawiniętego w trzy pętle, trzymającego ogon w swej paszczy. Jego oczy stanowiły lśniące złowróżbnie żółte klejnoty. Thoth-amon wykrzyknął, jakby ktoś go uderzył, a Dion odwrócił się i zagapił na niego. Jego twarz stała się nagle śmiertelnie blada. Oczy niewolnika płonęły, usta rozwarły się szeroko, a ogromne smagłe ręce wyciągnęły się niby szpony. —Pierścień! Na Seta! Pierścień! - zaskrzeczał. - Mój Pierścień, który mi skradziono. W dłoni Stygijczyka zalśniła stal. Z zamachem swych wielkich smagłych ramion zatopił sztylet w opasłym cielsku barona. Wysoki, cienki pisk Diona zmienił się w gardłowy bulgot i całe jego ciało opadło nagle sflaczałe jak stopione masło. Głupiec do końca, zginął śmiertelnie przerażony, nie wiedząc dlaczego. Odrzuciwszy na bok zmięte zwłoki, Thoth od razu o nich zapomniał. Pochwycił pierścień w dłonie, a jego oczy świeciły niepohamowaną żądzą działania. — Mój Pierścień! — wyszeptał w straszliwym uniesieniu. — Moja moc!

Jak długo skupił się na złowrogim przedmiocie, trwając w bezruchu jak posąg i spijając aurę zła do swej mrocznej duszy, tego nawet on sam nie wiedział. Gdy zaś otrząsnął się z zauroczenia i powrócił do rzeczywistości ze spowitych nocą otchłani, w które się zagłębił, na niebie świecił księżyc rzucający długi cień w poprzek gładkiego marmurowego oparcia ogrodowego siedziska. U jego stóp rozlewał się jeszcze ciemniejszy cień, którym był pan Attalusu. - Nigdy więcej, Ascalante, już nigdy więcej - wyszeptał Stygijczyk, a jego oczy zajaśniały w mroku czerwienią jak u wampira. Pochyliwszy się, nabrał w dłoń krzepnącej krwi z niemrawej sa dzawki, w której zaległa jego ofiara, i wcierał ją w miedziane oczy węża, dopóki żółtych iskierek nie zasnuła czerwona zasłona. — Za mknij swe oczy - zaintonował mrożącym krew w żyłach szeptem. Zamknij swe oczy na światło księżyca, a otwórz je ku mroczniejszym otchłaniom! I cóż widzisz, o wężu Seta? Kogóż wzywasz z przepa ści nocy? Czyj cień padnie na blednące światło? Wezwij go do mnie, o wężu Seta! Głaskał łuski osobliwym okrężnym ruchem, jaki przywodził palce zawsze z powrotem na miejsce, z którego zaczęły swą wędrówkę. Jego głos opadał coraz niżej, kiedy wymieniał mroczne imiona i wznosił inkantacje zapomniane na całym świecie poza surowymi krainami mrocznej Stygii, gdzie w pyle grobów przemieszczają się potworne kształty. W powietrzu nad nim zrobił się ruch. Powstało zawirowanie podobne do tego w wodzie, gdy jakieś stworzenie zbliża się ku powierzchni. Bezimienny, mroźny wicher owiał go na krótko, jakby ktoś otwarł drzwi. Thoth wyczuł za plecami czyjąś obecność, ale nie oglądał się za siebie. Wzrok utkwił w oświetlonej przez księżyc połaci marmuru, na którą padł subtelny cień. W czasie gdy kontynuował swe inkantacje, cień rozrastał się i nabierał kształtu, dopóki nie stał się wyrazisty i przerażający. Kształtem przypominał ogromnego pawiana, ale takowy nigdy nie stąpał po ziemi, nawet w Stygii. Thoth nadal nie spoglądał na niego, ale wyciągnąwszy zza pazuchy sandał swego pana - nosił go zawsze w niejasnym przeświadczeniu, że będzie mógł użyć w taki właśnie sposób - rzucił go za siebie. — Zapoznaj się z nim dobrze, niewolniku Pierścienia! — wykrzyk-

nął. - Znajdź tego, który go nosił, i zniszcz go! Spójrz mu w oczy i wyrwij jego duszę, zanim rozszarpiesz mu gardło! Zabij go! A niechże - dodał w nagłym wybuchu namiętności. - Zabij też wszystkich, którzy będą przy nim! Obserwując cień rzucany na ścianę przez światło księżyca, Thoth widział, jak budzący grozę kształt pochyla swą niekształtną głowę, by podjąć trop niby odrażający ogar. Potem poderwał straszliwy łeb, odwrócił się nagle i popędził jak wiatr pośród drzew. Stygijczyk wzniósł ramiona w oszalałym uniesieniu, a jego zęby i oczy zajaśniały w blasku księżyca. Żołnierz stojący na warcie za murami wrzasnął zdjęty grozą, gdy wielki, poruszający się skokami cień z gorejącymi oczami przeskoczył mur i przemknął obok niego, wywołując tylko wirujący powiew wiatru. Zniknął tak szybko, że zdezorientowany wojak zaczął wątpić, czy nie był to czasem sen albo przywidzenie.

IV Demony nocy chodziły swobodnie, gdy świat jeszcze młody, a człowiek słaby był, Ja ogniem, stalą i posoką z drzewa upas zmagałem się z Setem ze wszystkich sił.

A teraz, kiedy śpię w ciemnym sercu góry, a mijający czas dawne dobro kruszy, Jużeście zapomnieli tego, co walczył z Wężem dla ocalenia ludzkiej duszy?

Spoczywając samotnie pod wysokim złoconym sklepieniem swej ogromnej komnaty, król Conan spał i śnił. Poprzez wirującą szarą mgłę słyszał przedziwne wezwanie, odległe i słabe. I chociaż nie zdołał go zrozumieć, zdało się, że nie potrafi mu się oprzeć. Kroczył więc przez mgłę z mieczem w dłoni, jakby szedł wśród chmur, a im dalej postępował, tym głos stawał się coraz wyraźniejszy, aż wreszcie pojął słowo, jakie wypowiadał - było to jego imię wzywane poprzez otchłanie czasu i przestrzeni. Kiedy mgła zelżała, zobaczył, że znalazł się w wielkim ciemnym korytarzu, wyciętym jakby w litym czarnym kamieniu. Był on nieoświetlony, ale za sprawą jakiejś magii Conan mógł widzieć wszystko jasno. Podłoga, sufit oraz ściany zostały starannie wygładzone i świeciły matowym blaskiem. Wyrzeźbiono w nich postaci pradawnych bohaterów i na wpół zapomnianych bogów. Cimmeryjczyk wzdrygnął się na widok ogromnych cienistych zarysów Nienazwanych Przedwiecznych. Skądś wiedział też, że stopa śmiertelnika nie przemierzała owego korytarza od wieków. Wkroczył na szerokie schody wykute w litej skale. Obie strony tunelu przyozdobiono ezoterycznymi znakami, tak dawnymi i okropnymi, że włosy zjeżyły się Conanowi na całym ciele. W każdym ze stopni wyrzeźbiono budzącą wstręt postać Starego Węża Seta, tak aby -jak wymyślono w zamierzchłych czasach - przy każdym kroku stawiać stopę na jego łbie. Nie czyniło to wszak króla bardziej spokojnym. Niemniej głos nadal go przyzywał i w końcu pośród ciemności, które byłyby nieprzeniknione dla zwykłych ludzkich oczu, wszedł do osobliwej krypty i ujrzał mglistą białobrodą postać siedzącą na sarkofagu. Włosy Conana zjeżyły się jeszcze bardziej, złapał za miecz, lecz człowiek ów przemówił grobowym głosem: — O, człowiecze, znasz li ty mnie?

-Nie, na Croma! - zarzekł się król. -Człowiecze - rzekł przedwieczny - jestem Epemitreus. -Ale Epemitreus Mądry nie żyje od piętnastu stuleci! - zdumiał się Conan. -Słuchajże! — rzucił tamten rozkazująco. - Jak kamyk rzucony w mroczne wody jeziora posyła fale ku innym brzegom, tak wydarzenia w niewidocznym świecie przerywają mój sen. Obserwowałem cię uważnie, Conanie z Cimmerii. Nosisz w sobie znamię istotnych wydarzeń i wielkich czynów. Ale w tej krainie pojawiły się siły, przeciw którym twój miecz nie będzie w stanie ci pomóc. -Mówisz zagadkami - zdenerwował się Conan. - Niech tylko ujrzę nieprzyjaciela, a rozpłatam mu czerep na dwoje. -Zwróć swą barbarzyńską furię przeciwko wrogom z krwi i kości odparł starzec. - To nie przed człowiekiem muszę cię osłonić. Istnieją mroczne światy, w które ludzie wierzą z rzadka, gdzie przechadzają się bezkształtne potwory, demony, jakie można ściągnąć z Zewnętrznych Pustkowi i nadać im cielesną formę, by rozszarpywały i pożerały na polecenie złych magów. Tak i w twoim domu jest wąż, o królu, żmija w twym królestwie, przybyła ze Stygii, nosząca w ciemnej duszy mroczną mądrość cieni. Tak jak śpiący człowiek śni o wężu pełzającym w pobliżu, tak ja wyczułem ohydną bliskość neofity Seta. Jest przepełniony potworną mocą, a ciosy, jakie rozdaje swym wrogom, mogą okazać się zgubne dla królestwa. Wezwałem cię do siebie, aby wręczyć ci broń przeciw niemu i jego piekielnej watasze. -Ale czemu? - zapytał oszołomiony Conan. - Ludzie powiadają, że śpisz w czarnym sercu Golamiry i stamtąd ślesz swego ducha na niewidzialnych skrzydłach, by wesprzeć Aquilonię w razie potrzeby. Lecz ja... ja jestem przecież obcokrajowcem i barbarzyńcą. -Spokój! - upiorny głos rozbrzmiał echem pośród wielkiej zacienionej groty. - Los twój i los Aąuilonii to jedno. Wydarzenia ogromnej wagi rodzą się w sieci i mateczniku losu, a ogarnięty żądzą krwi czarownik nie postanie na drodze wiodącej ku imperialnemu przeznaczeniu. Wieki temu Set owinął się wokół świata jak pyton wokół swej zdobyczy. Zwalczałem go całe swe

życie, które trwało tyle,

ile żywoty trzech zwykłych ludzi. Przywiodłem go w mroki tajemniczego południa, ale w ciemnej Stygii wciąż go czczą: tego, który dla nas jest arcydemonem. Jak zwalczałem Seta, tak walczę z jego wyznawcami, stronnikami i akolitami. Wyciągnij ku mnie swój miecz, Conanie. Zdziwiwszy się, król uczynił to, a starzec nakreślił swym kościstym palcem na szerokim ostrzu, blisko ciężkiego srebrnego jelca, dziwny znak jaśniejący w półmroku białym ogniem. I nagle krypta, sarkofag i pradawny zniknęli, a Cimmeryjczyk, oszołomiony, wyskoczył z pościeli w swej wielkiej sypialni. Kiedy już stał zdezorientowany niezwykłością swego snu, zdał sobie sprawę, że w dłoni ściska miecz. Wówczas poczuł mrowienie na karku, gdyż na klindze pojawił się symbol - zarys feniksa. Przypomniał sobie, iż na sarkofagu w krypcie widział coś, co przywodziło mu na myśl podobny kształt wyrzeźbiony w kamieniu. Teraz zaczął rozmyślać, czy była to aby tylko kamienna figura, i wzdrygnął się na myśl o tych wszystkich niesamowitych sprawach. Gdy tak stał, ukradkowe dźwięki rozlegające się na korytarzu po drugiej stronie drzwi przywołały go do życia. Nie tracąc czasu na zbędne dociekania, zaczął przywdziewać swą zbroję; znów stał się barbarzyńcą, podejrzliwym i czujnym jak ścigany szary wilk.

V Cóż ja wiem o grzeczności, piękności, kłamstwie czy rzemiośle? Ja, który zrodzony w surowym kraju, pod gołym niebem wyrosłem. Subtelny język, knowania podstępnych, wszystko to niknie przy ostrza śpiewie. Chodźcie i gińcie, psy — nim zostałem królem, byłem wszak człowiekiem. Droga królów

W ciszy, która spowiła korytarz królewskiego pałacu, przemykało ukradkiem dwadzieścia postaci. Ich tłumione kroki - jedni byli na boso, a inni obuci w miękką skórę - nie wydawały żadnych odgłosów, czy to na puszystym dywanie, czy nagiej marmurowej posadzce. Pochodnie ustawione w niszach po obu stronach mijanych pomieszczeń błyszczały czerwienią na sztyletach, mieczach i zaostrzonych toporach. - Cisza wszyscy! - syknął Ascalante. - Przestań, u licha, tak głośno dyszeć, ktokolwiek to robi! Dowódca straży nocnej przesunął większość wartowników z tych komnat, a resztę spił, ale musimy uważać, tak czy owak. W tył! Nadchodzi straż! Stłoczyli się za grupą rzeźbionych kolumn i prawie natychmiast

dziesięciu olbrzymów w czarnych zbrojach minęło ich miarowym krokiem. Ich twarze wyrażały wątpliwość, gdy spoglądali na przełożonego odwodzącego ich ze stanowisk, na których pełnili służbę. Ten zaś był całkiem blady. Podczas gdy straż przechodziła obok kryjówek konspiratorów, widać było, jak drżącą ręką ociera pot z czoła. Był młody i zdrada króla nie przychodziła mu łatwo. W myślach przeklinał rozrzutność, która wpędziła go w długi u lichwiarzy i uczyniła pionkiem w rękach knujących intrygi polityków. Oddział przeszedł, szczękając zbrojami, i zniknął w dalszej części korytarza. -Dobra! - Ascalante uśmiechnął się złowieszczo. - Conan śpi niestrzeżony. Pospieszcie się. Jeżeli złapią nas na gorącym uczynku, jesteśmy skończeni... Ale kiedy król będzie już martwy, niewielu zechce dociekać, jak zginął. -Tak jest, śpieszcie się! - zawołał Rinaldo. Błękit jego oczu pasował do blasku miecza, jakim wywijał nad głową. - Moje ostrze jest spragnione! Już słyszę, jak gromadzą się sępy! Naprzód! Pomknęli szybko korytarzem, poniechawszy ostrożności, i zatrzymali się dopiero przed pozłacanymi drzwiami, które nosiły znak królewskiego smoka Aquilonii. - Gromel! — rzucił Ascalante. - Wyłam mi te drzwi! Olbrzym nabrał powietrza i naparł swym mocarnym ciałem na odrzwia, które wskutek tego wygięły się i jęknęły. Ponownie ugiął kolana i rzucił się na nie z pasją. Z trzaskiem zasuw i rozdzierającym odgłosem pękającego drewna drzwi rozprysły się, wpadając do wewnątrz. - Do środka! — ryknął Ascalante, porwany tchnieniem tego czynu. - Do środka! — zawył ponownie Rinaldo. - Śmierć tyranowi! Ruszyli i prawie natychmiast zamarli. Conan stał przed nimi - nie nagi mąż wyrwany z głębokiego snu, zagubiony i nieuzbrojony, jak baran prowadzony na rzeź, ale w pełni rozbudzony i gotowy do walki barbarzyńca, częściowo ubrany w zbroję, ze swym długim mieczem w dłoni. Wszyscy zastygli na moment jak na obrazie - czterech szlachetnie urodzonych buntowników na progu wyłamanych drzwi i horda

dzikich, złowrogich twarzy za nimi. Zamarli zmrożeni spojrzeniem płomiennych oczu olbrzyma dzierżącego miecz pos'rodku komnaty os'wietlanej blaskiem świec. Wówczas Ascalante ujrzał na małym stoliku niedaleko królewskiego posłania srebrne berło oraz wysmukły złoty diadem — koronę Aquilonii - i ten widok przepełnił go szalonym pożądaniem. - Do środka, łotry! - zawył banita. - On jest sam, a nas dwudzie stu, i nie ma nawet hełmu! To była prawda. Zabrakło czasu na przywdzianie zdobionego piórami szyszaka czy też zasznurowanie płyt kirysu. W tej chwili nie było już też jak złapać za tarczę ze ściany. Niemniej Conan był nadal lepiej chroniony niż którykolwiek z napastników, z wyjątkiem Vblmany i Gromela, ubranych w pełne zbroje. Król patrzył na nich gniewnie, niepewny co do ich tożsamości. Ascalante'a nie znał, opancerzonych konspiratorów nie widział za opuszczonymi zasłonami przyłbic, Rinaldo zaś naciągnął swój obwisły kapelusz prawie na oczy. Nie było jednak czasu na domysły. Z wrzaskiem niosącym się pod dach zabójcy wlali się do pomieszczenia zaraz za Gromelem. Ten zaszarżował pierwszy niczym byk, z pochyloną głową i opuszczonym nisko mieczem, aby zadać wypruwające flaki pchnięcie. Conan skoczył mu naprzeciw i cała jego tygrysia siła poszła w ramię, które machnęło mieczem. Zataczając ze świstem łuk, ogromne ostrze błysnęło w powietrzu i trzasnęło w hełm Bossoniaka. Łącząc się w jedno, klinga i pancerz rozpadły się i Gromel potoczył się po podłodze bez życia. Król wycofał się, ściskając wciąż obłamaną rękojeść. - Gromel! - wyrzucił z siebie. Oczy rozszerzyły mu się ze zdumie nia, kiedy zgruchotany hełm odsłonił zgruchotaną głowę, ale w tym samym czasie opadła go już reszta watahy. Punta sztyletu ześliznęła się mu po żebrach pomiędzy napierśnikiem a naplecznikiem, a przed oczami błysnęła krawędź miecza. Lewą ręką odrzucił nożownika, a dzierżącego miecz grzmotnął trzymaną rękojeścią w skroń jak kaste tem. Jego mózg obryzgał mu twarz. - Uważać na drzwi! Pięciu z was! - wrzasnął Ascalante, pląsając na krawędzi wiru śpiewającej stali. Obawiał się, że Conan mógłby prze-

drzeć się pomiędzy nimi i uciec. Łotrzy cofnęli się na chwilę, podczas gdy ich przywódca złapał kilku i pchnął ich ku jedynemu wyjściu z komnaty. Korzystając z chwili wytchnienia, król skoczył pod ścianę i porwał z niej starodawny topór bojowy, który nietknięty zębem czasu, wisiał tam pewnie z pół wieku. Tylko przez mgnienie oka stał plecami do ściany, zwrócony w kierunku zacieśniającego się wokół niego kręgu. Potem rzucił się w sam środek napastników. Nie był wojownikiem gustującym w obronie; nawet w obliczu przytłaczającej przewagi wroga to on niósł zawsze żagiew wojny. Inny na jego miejscu byłby już martwy, a i sam Conan nie łudził się, że przeżyje, ale wściekle pragnął poczynić tyle szkód, ile tylko zdoła, nim padnie. Jego barbarzyńska dusza stanęła w płomieniach, a pieśni o dawnych bohaterach rozbrzmiały mu w uszach. Gdy tylko odskoczył od ściany, jego topór spadł na jednego z nikczemników wiedziony silnym ramieniem, a powracając ze straszliwą siłą, strzaskał czerep kolejnemu. Miecze syczały jadowicie wokół niego, ale śmierć mijała go o włos. Cimmeryjczyk poruszał się z oślepiającą szybkością, tak iż jego postać się rozmazywała. Był niczym tygrys pośród pawianów, gdy skakał, wykonywał uniki i zwroty, stanowiąc cel znajdujący się w bezustannym ruchu, podczas gdy jego broń zataczała dookoła połyskujące koła śmierci. Zawzięci napastnicy opadli go na małej przestrzeni, zasypując ciosami zadawanymi na oślep i sami krępując w tłoku własne ruchy. Kiedy nagle odstąpili, dwa ciała na podłodze dawały niemy wyraz wściekłości króla, jakkolwiek Conan także krwawił z ran na ramieniu, karku i nogach. Kanalie! - wrzasnął Rinaldo, odrzucając swój kapelusz z piórkiem. Jego dzikie oczy ciskały gromy. - Wzdragacie się przed walką? Czyż ten despota ma dalej żyć? Precz z nim! Ruszył do przodu, siekąc szaleńczo, lecz Conan, rozpoznawszy go, roztrzaskał jego miecz jednym straszliwym cięciem i potężnym pchnięciem otwartej dłoni posłał go na podłogę. Król przyjął sztych Ascalante'a w lewe ramię, a banita ledwie ocalił swe życie, przysiadając i i odskakując przed nadlatującym ostrzem. Wilki znów zaczęły okrążać ofiarę więc broń barbarzyńcy śpiewała i siekła nadal. Jeden

z zabijaków pochylił się, unikając ciosu, i zanurkował do nóg władcy, lecz po krótkiej chwili zapasów z czymś, co przypominało wieżę z kutego żelaza, spojrzał w górę, akurat by ujrzeć opadającą brodę topora, zbyt późno jednak, by jej uniknąć. Tymczasem kolejny z jego towarzyszy wzniósł oburącz miecz o szerokiej klindze i siekł nim przez płytę pancerza na lewym ramieniu króla, raniąc skryte pod nią ciało. Kirys Conana natychmiast wypełnił się krwią. Volmana przedarł się w swym dzikim zniecierpliwieniu, rozpychając napastników na prawo i lewo, i ciął zabójczo niechronioną niczym głowę Cimmeryjczyka. Król przysiadł głęboko i świszczący nad nim miecz zgolił tylko pukiel jego czarnych włosów. Conan obrócił się na pięcie i uderzył z boku. Stalowy kirys Volmany rozpadł się z chrzęstem, a jego właściciel zwiotczał nagle z rozpłataną lewą połową ciała. - Volmana! — sapnął król, ledwie łapiąc dech. - Spotkamy się z tym karłem w piekle... Wyprostował się, by przyjąć szaleńcze natarcie Rinalda, który szarżował dziko, bezmyślnie, uzbrojony tylko w sztylet. Conan odskoczył w tył, unosząc topór. -Rinaldo! - jego głos zabrzmiał nieswojo rozpaczliwym, palącym błaganiem. - Cofnij się! Nie chciałbym cię zabić... -Giń, tyranie! - wrzasnął oszalały minstrel, rzucając się bez zwłoki na władcę. Cimmeryjczyk odwlekał uderzenie, przed którym się wzdragał, dopóki nie było za późno. Dopiero gdy poczuł ukąszenie stali w niechronionym boku, ogarnięty zapalczywą, ślepą rozpaczą zadał cios. Rinaldo upadł z rozbitą czaszką, a król obróciwszy się, stanął ponownie plecami do ściany. Spomiędzy palców, którymi przycisnął ranę, trysnęła krew. - Dalej! Teraz! Skończcie z nim! - zawodził Ascalante. Władca wsparł się o ścianę i wzniósł swój topór. Trwał tak niczym niezwyciężona, pierwotna siła - nogi rozstawione szeroko, głowa wysunięta do przodu, jedna ręka wpijająca się w mur dla oparcia, druga ściskająca wciąż wysoko trzymaną broń; ze sznurami mięśni wznoszącymi się niby żelazne górskie łańcuchy i twarzą zastygłą

w grymasie morderczej furii. Jego oczy płonęły strasznie, przeszywając zasnuwającą je krwistą mgłę. Duch napastników podupadł - choć sami byli nieokrzesanymi bandytami, zwyrodnialcami, to wywodzili się z gatunku ludzi zwanych cywilizowanymi, o cywilizowanych korzeniach. A tu oto stanęli przeciwko barbarzyńcy — prawdziwemu zabójcy. Cofnęli się - umierający tygrys wciąż mógł zadać śmierć. Conan wyczuł ich wahanie. Uśmiechnął się szeroko — zimno i drapieżnie. — To kto umiera pierwszy? - wymamrotał przez rozbite, skrwawione wargi. Ascalante rzucił się jak wilk, zatrzymując się w locie z niewiarygodną prędkością i padając twarzą w dół dla uniknięcia śmierci zmierzającej ze świstem w jego stronę. Gorączkowo odepchnął się stopami w drugą stronę i odtoczył na bezpieczną odległość, podczas gdy król, odzyskawszy równowagę po chybionym ciosie, już wyprowadzał następny. Tym razem ostrze weszło głęboko w polerowaną podłogę tuż koło nóg, którymi odpychał się toczący Ascalante. Kolejny nierozważny desperat upatrzył sobie właśnie tę chwilę na atak. Jego towarzysze wpierali go bez większego przekonania. On zaś zamierzał uśmiercić Conana, zanim ten wyszarpnie swą broń z podłogi, ale jego sąd okazał się mylny. Czerwony od posoki topór poderwał się i uderzył, a zbroczona krwią ludzka kukła wystrzeliła w tył pod stopy nacierających. W tym momencie na ścianę padł czarny, zniekształcony cień, dobywając z gardeł łotrów zgromadzonych przy drzwiach pełen przerażenia wrzask. Wszyscy prócz Ascalante'a odwrócili się na ten dźwięk, a potem, wyjąc jak psy i miotając przekleństwa, rzucili się niczym w malignie całą hałastrą przez drzwi i rozbiegli się z krzykiem po korytarzach. Ascalante nie patrzył w kierunku drzwi, bo całą uwagę skupił na rannym władcy. Stwierdził, że odgłosy całej tej szamotaniny ostatecznie zbudziły pałac i że wierni królowi strażnicy są już w drodze do niego. Aczkolwiek nawet wówczas zdało mu się dziwne, iż zatwardziali łajdacy mogą krzyczeć tak strasznie w trakcie ucieczki. Conan

zaś nie spoglądał na drzwi, ponieważ obserwował banitę płonącymi oczami zdychającego wilka. Nawet w tych ostatnich chwilach cyniczne podejście do świata nie opuszczało Ascalante'a. - Wygląda na to, że wszystko stracone, a zwłaszcza honor - mruknął. - Jakkolwiek król i tak umrze, choć stoi jeszcze o własnych siłach, a... Jeśli jakakolwiek dalsza myśl przeszła mu przez głowę, pozostanie już nieznana, gdyż urywając swą sentencję, ruszył na Conana, kiedy ten akurat musiał użyć ręki dzierżącej topór do obtarcia oczu zalanych krwią. Jednakże gdy tylko banita przypuścił atak, dało się wyczuć w powietrzu dziwne poruszenie i potężny cios trafił go wprost między łopatki. Padł głową naprzód, a ogromne szpony zatopiły się w jego ciele, zadając okrutny ból. Wijąc się rozpaczliwie pod ciężarem napastnika, odwrócił głowę i zapatrzył się w oblicze rodem z szaleńczego koszmaru. Pochylało się nad nim wielkie czarne coś, czego, był pewien, nie zrodziły zdrowe zmysły ani ludzki świat. Ociekające śliną kły koszmaru przybliżały się do gardła ofiary, a ostry blask żółtych ślepi wysuszał jej kończyny, tak jak zabójczy wiatr wysusza młodą kukurydzę. Okropność tej mordy przekraczała zwyczajne okrucieństwo. Mogło to być oblicze pradawnej, złej mumii, którą posiadł i ożywił demon. W jej nienawistnych rysach rozszerzone oczy banity zdały się dostrzegać jakby cień pośród spowijającego go szaleństwa — słabe, straszne podobieństwo do niewolnika Thoth-amona. Wtedy to Ascalante poczuł, jak opuszcza go cyniczne, mające na wszystko odpowiedź spojrzenie na życie, i z upiornym krzykiem oddał ducha, zanim go dosięgły wilgotne kły. Strząsający krople krwi z oczu Conan wpatrywał się w to zastygły w bezruchu. Z początku pomyślał, że nad wykrzywionym ciałem Ascalante'a stoi jakiś ogromny czarny pies, lecz kiedy jego wzrok odzyskał ostrość, spostrzegł, że to nie żaden pies czy pawian. Z wrzaskiem brzmiącym jak echo śmiertelnego okrzyku Ascalante^ odtoczył się od ściany i cisnął toporem na spotkanie skaczącej ku niemu obrzydliwości z siłą, za którą stała cała desperacka moc jego porażonych nerwów Lecąca broń odbiła się z jękiem od skośneji

czaszki, którą winna skruszyć, a zderzenie z ogromnym cielskiem rzuciło królem przez pół komnaty. Ociekające szczęki zamknęły się na ramieniu, którym Conan osłonił swe gardło, ale potwór nie zrobił nic, by zwiększyć morderczy uścisk. Nad wykręconą ręką ofiary wpatrywał się przepełnionym złością demonicznym spojrzeniem w oczy króla, w których zaczęło odbijać się przerażenie podobne do tego, które wyzierało z martwych oczu Ascalante'a. Władca poczuł, jak jego dusza kurczy się i zaczyna opuszczać ciało, by zatonąć w żółtych studniach nieskończonej grozy, która wyzierała niczym widmo spomiędzy bezkształtnego chaosu, jaki narastał wokół niego, pochłaniając wszelkie życie i rozum. Oczy te powiększyły się do gigantycznych rozmiarów i Cimmeryjczyk dojrzał w nich urzeczywistnienie wszelkich bezdennych i bluźnierczych horrorów, jakie czaiły się w zewnętrznym mroku bezpostaciowej pustki i otchłaniach spowitych wieczną nocą. Otworzył zakrwawione usta, by wykrzyczeć swą nienawiść i odrazę, ale z jego gardła dobył się jedynie głuchy charkot. Z drugiej strony groza, która sparaliżowała Ascalante'a, zbudziła w barbarzyńcy szaleńczą, bliską obłędowi furię. Szarpiąc z siłą wulkanu całym swym ciałem, rzucił się w tył, niepomny udręki, jaką paliło rozerwane ramię, i pociągnął cielsko potwora za sobą. Wolną ręką trafił w coś, co jego oszołomiony mózg wojownika rozpoznał jako rękojeść złamanego miecza. Pochwycił ją instynktownie i uderzył z całą silą mięśni i nagromadzonego napięcia, tak jak dźga się sztyletem. ()błamana klinga weszła głęboko, a ramię króla zostało uwolnione, gdy nienawistna paszcza rozwarła się w agonii. Cimmeryjczyk został odrzucony gwałtownie na bok i unosząc się na jednym ręku, ujrzał zdezorientowany, jak okrutne konwulsje szarpią potworem. Gęsta posoka tryskała z wielkiej rany wyrwanej obłamanym ostrzem. Gdy tak patrzył, ruchy stwora ustały i legł on, targnąwszy się jeszcze spazmatycznie, ze straszliwymi martwymi oczami wpatrzonymi gdzieś w górę. Conan zamrugał i strząsnął krew z własnych oczu. Zdało mu się, że stwór rozpuszcza się i rozpada w szlamistą, nietrwałą masę. I wówczas do jego uszu dotarł chór głosów, a pomieszczenie wypełniło się rozbudzonymi mieszkańcami dworu - rycerzami, nobila-mi, damami, zbrojnymi i doradcami. Wszyscy paplali i przekrzykiwali

się, miotając to tu, to tam. Pojawili się członkowie Czarnych Smoków; oszaleli z gniewu, srożyli się i złorzeczyli. Dłonie trzymali na rękojeściach mieczy, a z ich ust płynęły przekleństwa w obcych językach. Śladu młodego oficera nadzorującego straż przy drzwiach nie znaleziono już nigdy, ani wówczas, ani później, choć szukano bardzo uważnie. -Gromel! Volmana! Rinaldo! - wykrzykiwał najwyższy doradca Publius, załamując ręce pośród martwych ciał. - Wierutna zdrada! Ktoś za to zapłaci! Wezwać straż! -Straż już tu jest, stary głupcze! - zuchwale rzucił Pallantides, dowódca Czarnych Smoków, zapomniawszy o pozycji Publiusa pod wpływem chwili. - Najlepiej przestańcie wałęsać się jak bydło i pomóżcie nam opatrzyć rany króla. Zaraz wykrwawi się na śmierć. -Tak, tak! - zawołał Publius, będący raczej strategiem niż człowiekiem czynu. - Musimy opatrzyć jego rany. Poślij po każdego medyka obecnego na dworze! Och, mój panie, jakąż hańbą okryło się nasze miasto! Czyś jest śmiertelnie ranny? -Wina! - sapnął król z posłania, na którym go złożono. Przyłożyli więc czarę do jego umazanych krwią warg, a on pił jak człowiek na wpół martwy z pragnienia. - Dobre! — mruknął, opadając na plecy. - Szlachtowanie to zajęcie budzące ogromne pragnienie. Zatamowali upływ krwi, a z resztą wrodzona witalność barbarzyńcy radziła sobie sama. -Najpierw obejrzyjcie ranę po sztylecie na mym boku - polecił nadwornym medykom. - Rinaldo zapisał mi tam zabójczą pieśń, a jego piórem było ostrze. -Powinniśmy powiesić go dawno temu - bełkotał Publius. - Po poetach nie można spodziewać się niczego dobrego... A to kto? — Nerwowo dotknął ciała Ascalante'a palcem wystającym z sandała. -Na Mitrę! - zdumiał się dowódca. - To Ascalante, niegdyś hrabia Thune! Cóż za diabelskie sprawki przywiodły g o z pustynnych szlaków? -Ale na co on się tak gapi? - wyszeptał, odsuwając się, Publius. Jego oczy rozszerzyły się i osobliwy dreszcz podniósł krótkie włoski na tłustym karku. Inni też zamilkli, wpatrując się w martwego banitę.

-Gdybyś widział to, córa widział ja i on - warknął król, siadając pomimo protestów medyków - nie dziwiłbyś się. Rzuć no sam okiem i popatrz na... - Znieruchomiał z otwartymi ustami. Jego palec wyciągnięty był nadaremno. Tam, gdzie zginął potwór, ujrzał tylko pustą podłogę. - Na Croma! - zaklinał się. - To coś rozpuściło się, by powrócić do nikczemności, która je zrodziła! -Król majaczy - rzucił półgębkiem któryś z nobilów. Conan to posłyszał i poparł swe słowa barbarzyńską przysięgą. -Na Badba, Morrigan, Machę i Nemaina - zakończył z dziką zawziętością. - Jestem "przy zdrowych zmysłach! To było coś jakby krzyżówka stygijskiej mumii z pawianem. Weszło przez drzwi, a łotrzy Ascalante'a umknęli przed nim. Zabiło Ascalante'a, który omalże mnie nie przeszył. Wtedy ruszyło na mnie i je zabiłem. Jak, doprawdy nie wiem, bo mój topór odbił się od tego jak od skały. Niemniej myślę, że maczał w tym palce Epemitreus Mądry... -Posłuchajcie, jak on mówi o Epemitreusie, który nie żyje od piętnastu stuleci! - szeptali między sobą. -Na Ymira! - zagrzmiał król. - Tej nocy rozmawiałem z Epemitreusem. Wezwał mnie we śnie i szedłem czarnym kamiennym korytarzem, gdzie wyrzeźbiono dawnych bogów, do schodów, których stopnie miały kształt Seta, aż wreszcie trafiłem do krypty z sarkofagiem i wyrytym na nim feniksem... -W imię Mitry zamilcz, o królu! - krzyknął najwyższy kapłan Mitry. Jego oblicze przybrało barwę popiołu. Conan odrzucił głowę jak lew strząsający grzywę, a jego głos nabrzmiał rykiem rozdrażnionego zwierzęcia. -Czyż jestem niewolnikiem, bym zamykał usta na twój rozkaz? -Ależ nie, nie, mój panie! - Kapłan drżał, lecz nie ze strachu przed gniewem króla. - Nie chciałem cię obrazić. - Zbliżywszy się do władcy, pochylił głowę i powiedział szeptem, który dotarł tylko do uszu monarchy: — Panie mój, to sprawa poza ludzką wiedzą. Tylko wewnętrzny krąg kapłański wie o czarnym kamiennym korytarzu wykutym w okrytym mrokiem sercu góry Golamira nieznanymi dłońmi albo o strzeżonym przez feniksa sarkofagu, gdzie złożono Epemitreu-sa na spoczynek piętnaście stuleci temu. Od tego czasu żaden żywy

człowiek nie wszedł do środka, gdyż wybrani przez niego kapłani, po umieszczeniu Mądrego w krypcie, zamknęli zewnętrzne wejście do korytarza tak, że nikt nie potrafi go odnaleźć. Dziś nawet najwyżsi kapłani nie wiedzą, gdzie ono się znajduje. Tylko dzięki zazdrośnie strzeżonemu ustnemu przekazowi, powierzanemu przez najwyższych kapłanów niewielu wybranym, wewnętrzny krąg akolitów Mitry wie o miejscu spoczynku Epemitreusa w mrocznym wnętrzu Golamiry To jedna z Tajemnic, na których opiera się kult Mitry. -Nie umiem powiedzieć, mocą jakiej magii Epemitreus przywiódł mnie do siebie - odparł Conan — ale mówiłem z nim, a on uczynił znak na moim mieczu. Dlaczego ów symbol uczynił go zabójczym dla demonów albo jaki czar za nim stoi, tego nie wiem. Jednak, choć ostrze pękło na hełmie Gromek, to, co jeszcze zostało, było dość długie, by zabić to paskudztwo. -Pozwól mi obejrzeć swój miecz - szepnął kapłan z nagle ściśniętym gardłem. Conan wyciągnął ku niemu złamaną broń, a najwyższy kapłan krzyknął i padł na kolana. - Mitro, strzeż nas przed mocami ciemności! - wyrzucił z sie bie. - Król naprawdę rozmawiał z Epemitreusem tej nocy! Tu oto, na mieczu, to sekretny znak, którego nie mógł uczynić nikt poza nim, symbol nieśmiertelnego feniksa, który odradza się wiecznie na nowo nad jego grobem! Świecę, szybko! Spójrzcie ponownie na podłogę, gdzie, jak mówił król, zginął ten stwór! Coś leżało przykryte połamanym parawanem. Odrzucili go na bok i zalali podłogę powodzią światła świec. Podczas gdy patrzyli, zapadło budzące dreszcz milczenie. Niektórzy upadli na kolana, wzywając Mitrę, inni umknęli, wrzeszcząc, z komnaty. W miejscu, gdzie zginął potwór, niczym na stałe rzucany cień rozlewała się szeroko ciemna plama, której nie dawało się zmyć; stwór pozostawił swój kształt wytrawiony krwią i był to kształt czegoś, czego nie zrodził ludzki umysł ani świat. Ponury i przerażający, odcisnął się jak cień rzucany przez któregoś z człekokształtnych małpich bogów, jacy zdobią przyćmione ołtarze potępieńczych świątyń pośród mrocznej krainy Stygii.

Córka mroźnego olbrzyma

Córka mroźnego olbrzyma Kiedy zamarł już szczęk mieczy i ucichł zgiełk rzezi, cisza zaległa nad połacią śniegu zbroczonego krwią. Dające niewiele ciepła blade słońce, jaśniejące tak oślepiająco nad lodowymi polami i pokrytymi śniegiem równinami, dobywało swymi promieniami błyski srebra z rozerwanych pancernych kirysów i połamanych ostrzy tam, gdzie martwi leżeli tak, jak padli. Pozbawione życia dłonie dzierżyły jeszcze obłamane rękojeści, przybrane w hełmy głowy odchylone zostały w spazmie śmiertelnej agonii, a powykrzywiane w boju rude i złociste brody wznosiły się groźnie ku górze, jakby w ostatnim wezwaniu skierowanym do Ymira, mroźnego olbrzyma, boga rasy wojowników. Ponad pokrytymi czerwienią zaspami i trupami obleczonymi w zbroje dwie postaci rzucały na siebie gniewne spojrzenia. Pośród tego całkowitego spustoszenia tylko oni dwaj jeszcze się poruszali. Nad nimi rozpościerało się mroźne niebo, a wokół niczym nieograni-czona biała równina. U ich stóp spoczywali martwi ludzie. Szli zatem z wolna ku sobie pomiędzy ciałami niczym duchy idące na spotkanie poprzez chaotyczne pustkowie świata śmierci. W nastałej ciszy stanęli twarzą w twarz.

Obaj byli wysocy, zbudowani niczym tygrysy. Pogubili gdzieś tarcze, a ich kirysy były powgniatane i poszczerbione. Na pancerzach zaschła krew; miecze mieli umazane czerwienią. Przyozdobione rogami hełmy nosiły oznaki srogich razów. Pierwszy miał grzywę ciemnych włosów i nie nosił brody. Pukle i broda drugiego były rude jak krew na oświetlanym słońcem śniegu. -Człowiecze - rzekł ów - powiedz mi swe imię, aby bracia w Vanaheimie mogli się dowiedzieć, kim był ostatni ze zgrai Wulfhere'a, który padł pod mieczem Heimdula. -Nie w Vanaheimie - warknął czarnowłosy wojownik — ale w Valhalli opowiesz swym braciom, że spotkałeś Conana z Cimmerii. Heimdul ryknął i skoczył naprzód, a jego miecz zajaśniał, zataczając morderczy łuk. Kiedy śpiewające ostrze zderzyło się z hełmem Conana, krzesząc iskry błękitnego ognia, ten zachwiał się, a jego wzrok przyćmiły czerwone błyski. Niemniej kiedy już się zatoczył, pchnął z całą siłą swych szerokich ramion poza brzęczącą jeszcze klingę wroga. Ostry sztych przedarł się przez mosiężną osłonę, przez kości i serce, a rudowłosy wojownik skonał u jego stóp. Cimmeryjczyk wyprostował się, ciągnąc za sobą miecz, osłabły pod ciężarem opadłego nagle na niego zmęczenia. Oślepiający odblask słońca na śniegu wcinał się w jego oczy niby nóż, a niebo zdało się jakby skulone i dziwnie odległe. Skierował się ku przestrzeni, gdzie nie tratował leżących blondbrodych wojowników splecionych z ich rudowłosymi zabójcami w uścisku śmierci. Zrobił kilka kroków, a lśnienie śniegu znienacka przygasło. Nadciągająca fala ślepoty wchłonęła go, a on zatopił się w śniegu, wsparty na jednym z przybranych w pancerz ramion, starając się strząsnąć ową ślepotę ze swych oczu jak lew strząsa swą grzywę. W jego odurzenie wciął się jakiś srebrzysty śmiech, a oczy powoli odzyskiwały ostrość widzenia. Podniósł wzrok; coś dziwnego działo się z całym pejzażem dookoła; coś, czego nie potrafił ani umiejscowić, ani określić - ziemia i niebo przybrały nieznany mu odcień. Nie zastanawiał się jednak nad tym długo. Przed nim, kołysząc się niby młode drzewko na wietrze, stała jakaś kobieta. W jego osłupiałych oczach jej ciało jawiło się niczym kość słoniowa. Okryte wyłącznie

lekkim, zwiewnym woalem, było całkowicie nagie. Jej wysmukłe gołe stopy wyglądały na bielsze od śniegu, po którym stąpały. Naśmiewała się ze zdezorientowanego wojownika, a jej śmiech był słodszy od szmeru srebrnej fontanny i trujący okrutną kpiną. -Kim jesteś? - spytał Cimmeryjczyk. - Skądeś przyszła? -A co za różnica? - Jej głos dźwięczał melodyjniej od srebrnostrunnej harfy, lecz pobrzmiewał też okrucieństwem. -Przywołaj twoich ludzi - rzekł, chwytając za miecz. - Póki co, choć siły mnie zawodzą, nie wezmą mnie żywcem. Widzę, że jesteś z Vanirów. -Czyżbym tak powiedziała? Jego spojrzenie powędrowało znów ku jej niesfornym puklom. Na pierwszy rzut oka pomyślał, że są one rude. Teraz widział, że nie są ani rude, ani blond, lecz tworzą olśniewającą mieszankę obu tych odcieni. Wpatrywał się jak zaczarowany. Jej włosy były elficko złote. Słońce skrzyło się w nich tak oślepiająco, że ledwie mógł znieść patrzenie na nie. Z jej oczami było podobnie — ni to całe niebieskie, ni szare, ale zmiennobarwne, a mieniących się w nich kolorów oraz tańczących świateł i cieni nie potrafił nazwać. Jej pełne usta uśmiechały się, a bielutkie jak kość słoniowa ciało, od wysmukłych stóp po oślepiającą koronę gęstych włosów, było idealne niby ze snu boga. Krew zadudniła w skroniach Conana. -Nie umiem powiedzieć - rzekł - czy jesteś z Vanaheimu i czyś moim wrogiem, czyś też z Asgardu i mym przyjacielem. Daleko się włóczyłem, ale kobiety takiej jak ty nie widziałem nigdy. Pukle twych włosów oślepiają mnie swą jasnością. Nigdy takich nie widziałem, nawet pomiędzy najgładszymi spośród cór /Æsirów. Na Ymira... -Kimże jesteś, by zaklinać się na Ymira? — zadrwiła. — Cóż wiesz o bogach lodu i śniegów ty, któryś przybył z południa szukać przygód pośród ludzi obcych sobie? -Na mrocznych bogów mego ludu! - krzyknął uniesiony złością. Choć nie jestem złocistowłosym Æsirem, nie masz przedniej-szego we władaniu mieczem! Tegoż dnia widziałem, jak cztery sztygi mężów padły, i sam jeden przeżyłem na polu, gdzie zbójcy Wulfhere'a spotkali się z wilkami Bragiego. Powiedz mi, kobieto,

widziałaś błysk

pancerzy pośród śnieżnych równin albo uzbrojonych ludzi idących po lodzie? - Widziałam szron lśniący w słońcu - odparła. - Słyszałam wiatr szepcący pośród wiecznych śniegów. Conan potrząsnął głową z westchnieniem. -Niord winien nas wesprzeć, zanim nastała bitwa. Boję się, że on i jego woje wpadli w zasadzkę. Wulfhere i jego wojownicy leżą martwi. Myślałem, że na wiele mil od tego miejsca nie ma żadnych wiosek, gdyż wojna zawiodła nas daleko. Ale ty nie mogłaś przyjść z dala przez te śniegi nago, jak tu stoisz. Prowadź mnie do twego plemienia, jeśliś z Asgardu, bom osłabły od ciosów i strudzony walką. -Moja wioska jest dalej, niż zdołałbyś dojść, Conanie z Cimme-rii. Roześmiała się. Rozpostarłszy szeroko ramiona, kołysała się przed nim, zmysłowo pochylając swą złocistą głowę. Jej zalotne spojrzenie na wpół ocieniły długie, jedwabiste rzęsy. - Czyż nie jestem piękna, człowiecze? -Jak brzask biegający nago po śniegu - wymamrotał. Jego oczy zapłonęły niczym u wilka. - Czemuż zatem nie podniesiesz się i nie podążysz za mną? Cóż to za silny wojownik, któremu nie staje mocy przede mną? - zawołała śpiewnie z irytującą drwiną w głosie. - Połóż się i umrzyj na śniegu z tą resztą głupców, Conanie czarnowłosy. Nie zdołasz pójść tam, dokąd ja prowadzę. Przeklinając głośno, Cimmeryjczyk podniósł się chwiejnie na nogi. Jego niebieskie oczy błyszczały, a ciemne, poznaczone bliznami oblicze się skrzywiło. Jego duszą targał gniew, ale pożądanie skierowane ku kpiącej postaci przed nim uderzyło mu do głowy z mocą młota i sprawiło, że dzika krew popłynęła mu żyłami gwałtowniej. Namiętna wściekłość, podobnie jak fizyczna udręka, omiotła całe ciało, toteż niebo i ziemia zawirowały czerwienią pod jego oszołomionym spojrzeniem. W ogarniającym go szaleństwie znużenie i słabość zostały wymiecione. Zmierzając ku niej, nie wypowiedział ani słowa. Rozcapierzył palce, by pochwycić jej miękkie ciało. Dziewczyna uskoczyła z piskiem i zaczęła uciekać, śmiejąc się z niego przez swe białe ramię. Conan

ruszył za nią, wydając niski pomruk. Zapomniał o walce, zapomniał o przywdzianych w pancerze wojach leżących w kałużach krwi, zapomniał o Niordzie i zbójach, którym nie udało się dotrzeć na pole bitwy. Myślał wyłącznie o szczupłej białej postaci, która zdawała się bardziej płynąć, niż biec przed nim. Pościg wywiódł ich poza oślepiającą równinę. Stratowane czerwone pole znikło z oczu gdzieś za nim, ale Conan podążał dalej z niemą zawziętością przynależną jego rasie. Opancerzone stopy przełamywały wątłą warstwę zmarzliny, zapadał się głęboko w zaspy i przedzierał przez nie z niepohamowaną mocą. Lecz dziewczyna tańczyła na śniegu lekko jak piórko unoszące się na powierzchni sadzawki. Jej nagie stopy ledwie zostawiały ślady w szronie pokrywającym zmarzlinę. Pomimo ognia w żyłach przez zbroję i podszytą futrem tunikę wojownika zaczęło przenikać zimno. Jednak dziewczyna w swym zwiewnym woalu biegła tak lekko i tak radośnie, jakby pląsała pośród palm i różanych ogrodów Poitain. Zmierzała coraz dalej i dalej, a Conan za nią. Z jego spierzchniętych ust spływały ciężkie przekleństwa. Grube żyły na skroniach nabrzmiały i tętniły, a zęby zgrzytały. - Nie zdołasz mi uciec! - ryczał. - Jeśli prowadzisz mnie w pułapkę, usypię ci u stóp stos głów twych ziomków! Skryj się przede mną, a rozerwę te góry, żeby cię odnaleźć! Pójdę za tobą choćby do piekła! Jej doprowadzający do szału śmiech podpływał do niego, a z jego warg toczyła się piana. Wiodła go na pustkowie, coraz dalej i dalej. Kraina zmieniła się; rozległe równiny ustąpiły miejsca niskim pagórkom przechodzącym w wyższe, postrzępione pasma. Daleko na północy kątem oka dostrzegł wysoko wznoszące się góry, z tej odległości błękitne lub białe — tam gdzie okrywają je wieczne śniegi. Ponad ich szczytami świeciły jarzące się promienie zorzy. Mroźne ostrza zimno płonących świateł, mieniące się barwami, narastające i jaśniejące coraz bardziej, rozpościerały się wachlarzem po niebie. Niebo nad nim żarzyło się i strzelało dziwnymi światłami i błyskami. Śnieg świecił nieziemsko, raz mroźnym błękitem, raz lodowatym s/.karłatem, to znów zimnym srebrem. Poprzez migoczące lodowe królestwo czarów Conan brnął uparcie naprzód, spowity kryształo-

wą mgłą, gdzie jedyną rzeczywistością było białe ciało roztańczone na lśniącym śniegu poza jego zasięgiem - wciąż poza jego zasięgiem. Nie zastanawiał się nad niezwykłością tego wszystkiego nawet wówczas, gdy dwie ogromne postaci wyrosły znikąd, by przeciąć mu drogę. Łuski ich zbroi były białe od szadzi, hełmy i topory pokrywał lód. Śnieg oprószył pukle ich włosów, a brody stały się ostrzami sopli. Oczy mieli zimne jak światło spływające znad gór. - Bracia! — zawołała dziewczyna, tańcząc między nimi. - Spójrz cie, kto za mną przyszedł! Przyprowadziłam wam człowieka na rzeź! Zabierzcie mu serce, które możemy złożyć jeszcze ciepłe na stole uczty naszego ojca! Olbrzymi odpowiedzieli rykiem podobnym do dźwięku lodowych gór ścierających się o zamarznięty brzeg. Unieśli lśniące topory, gdy oszalały Cimmeryjczyk rzucił się na nich. Oszronione ostrze mignęło mu przed oczami, oślepiając swą jasnością, lecz jego odpowiedź stanowił straszliwy cios, który przerąbał udo nieprzyjaciela. Jego ofiara padła z jękiem, a Conan został natychmiast rzucony w śnieg. Lewe ramię zdrętwiało od zadanego przez ocalałego wroga uderzenia, przy którym zbroja z ledwością ocaliła mu życie. Cimmeryjczyk ujrzał majaczącą nad nim sylwetę pozostającego przy życiu olbrzyma, jakby jakiegoś kolosa wykutego w lodzie, wyciętego z tła jarzącego się chłodem nieba. Topór opadł, by zatopić się w śniegu i przechodząc na wylot przez lód, utkwić głęboko w zamarzniętej ziemi, gdyż Conan rzucił się w bok i skoczył na nogi. Olbrzym ryknął i wyszarpnął swą broń, jednak w tej samej chwili miecz barbarzyńcy zaśpiewał, opadając. Kolana olbrzyma ugięły się i upadł z wolna w śnieg, który zaczerwienił się od krwi, jaka chlusnęła z na wpół przerąbanej szyi. Cimmeryjczyk odwrócił się i ujrzał dziewczynę stojącą niedaleko, wpatrzoną w niego oczami szeroko otwartymi z przerażenia. Wszelka drwina znikła z jej twarzy. Barbarzyńca krzyknął dziko, a kiedy wstrząsnął ręką z mocą ogarniającej go pasji, z miecza spłynęły krople krwi. - Zawołaj resztę swych braci! - wykrzyknął. - Oddam ich serca wilkom! Nie zdołasz mi uciec... Z okrzykiem trwogi dziewczyna obróciła się i pobiegła szybko. Nie

śmiała się teraz ani nie drażniła z nim, zerkając przez ramię. Biegła, by ratować swe życie, i chociaż Conan wysilał wszystkie siły i mięśnie, póki skronie prawie mu nie wybuchły, a śnieg zawirował czerwienią w jego oczach, oddalała się od niego. Zmniejszała się na tle czarodziejskich ogni nieba, aż stała się postacią nie większą od dziecka, potem białym płomykiem na śniegu, a wreszcie zamazaną plamą w oddali. Wszelako on, zagryzłszy zęby, aż krew poszła z dziąseł, zataczając się, parł dalej i dostrzegł, jak plama rośnie do roztańczonego białego płomyka, a płomyk do postaci o rozmiarach dziecka. Wówczas ujrzał ją biegnącą mniej niż o sto kroków przed nim, a odległość ta powoli się zmniejszała z łokcia na łokieć. Biegła teraz z wysiłkiem, jej złociste pukle powiewały swobodnie. Słyszał szybki rytm jej oddechu i widział przebłysk strachu w spojrzeniu, jakie rzucała ponad swym bieluśkim ramieniem. Surowa wytrwałość barbarzyńcy służyła mu dobrze. Prędkość jej migoczących białych nóg spadła, krok stał się chwiejny. W jego dzikiej duszy rozgorzały ognie, które tak zgrabnie podsycała. Z nieludzkim rykiem dopadł ją dokładnie w chwili, gdy się odwróciła z potępieńczym krzykiem i wyrzuciła ramiona, by go powstrzymać. Miecz opadł na śnieg, gdy przyciągnął ją ku sobie z mocą całego pożądania. Jej gibkie ciało wygięło się w tył, kiedy walczyła w rozpaczliwym szale z jego żelaznymi ramionami. Złociste włosy smagały mu twarz, oślepiając go swym połyskiem. Odczucie jej smukłego ciała, wijącego się w jego opancerzonych ramionach, doprowadziło go do ślepego szaleństwa. Jego silne palce zatopiły się głęboko w gładkim ciele, a ono samo było zimne niczym lód. Przypominało to nie obejmowanie kobiety z krwi i kości, ale kobiety z płonącej zmarzliny. Przekręciła swą złocistą głowę w bok, starając się uniknąć jego gwałtownych pocałunków, które raniły jej zaczerwienione wargi. - Jesteś zimna jak śniegi - mamrotał zaślepiony. - Ja rozgrzeję cię ogniem mej krwi... Krzyknęła i rozpaczliwym szarpnięciem wyśliznęła mu się z rąk, pozostawiając w jego uścisku swój zwiewny strój. Odskoczyła i stanęła zwrócona do niego twarzą. Jej złociste pukle znalazły się w dzikim nieładzie. Biała pierś falowała, w jej ślicznych oczach błyszcza!

paniczny strach. Gdy tak stała na tle śniegu, on na chwilę zastygł w bezruchu, ujęty jej niesamowitym pięknem. I w tej samej chwili wzniosła ramiona ku światłom gorzejącym na niebie nad nią i zawołała głosem, który miał brzmieć w uszach Conana potem już zawsze: - Ymirze! Ach, ojcze mój, ratuj mnie! Cimmeryjczyk skoczył przed siebie, rozkładając ramiona, aby ją pochwycić, gdy całe niebo wypełniło się mroźnym ogniem z hukiem jakby kruszącej się lodowej góry. Ciało dziewczyny o barwie kości słoniowej spowił natychmiast zimny niebieski płomień tak oślepiający, że Conan wyrzucił swe dłonie, by osłonić oczy przed nieznośnym blaskiem. Przez ulotną chwilę niebo i zaśnieżone wzgórza skąpane były w trzaskających białych płomieniach, błękitnych strzałkach lodowatego światła i zamarzniętych karmazynowych ogniach. Wówczas barbarzyńca zachwiał się i krzyknął. Dziewczyna zniknęła. Jarzący się śnieg zalegał gładki i czysty. Nad jego głową czarodziejskie światła błyskały i igrały po mroźnym niebie, które oszalało, a pośród odległych błękitnych gór dało się słyszeć przetaczający się grom, jakby olbrzymi rydwan wojenny pędził ciągnięty przez wyszkolone konie, których gorączkowo bijące kopyta krzesały na śniegu błyskawice, a ich echo niosło się odbite od nieba. Nagle zorza, przybrane śniegiem wzgórza i płonące niebiosa zdały się oczom Conana pijackim widem. Tysiące ognistych kul wybuchło deszczem iskier, a samo niebo przemieniło się w gigantyczne koło roniące z każdym obrotem kolejne gwiazdy. Śnieżne wzgórza pod jego stopami zachwiały się niby fale i Cimmeryjczyk padł w śnieg, by lec w bezruchu. W chłodnym, mrocznym wszechświecie, którego słońce wygasło eony temu, Conan poczuł poruszenie życia, obcego, nieodgadnio-nego. Trzęsąca się ziemia trzymała go w swym uścisku i miotała nim w tę i z powrotem, tym samym obcierając nogi i ręce aż do chwili, gdy zawył z bólu i wściekłości i po omacku sięgnął po swój miecz. — Dochodzi do siebie, Horsa - powiedział jakiś głos. Pospieszmy się... Musimy wygnać mróz z jego członków, jeśli jeszcze kiedykolwiek ma chwycić za broń.

- Nie chce rozewrzeć lewej dłoni - warknął drugi. - Coś w niej ściska... Cimmeryjczyk otwarł oczy i zapatrzył się na pochylone nad nim brodate twarze. Otaczali go wysocy, złocistowłosi wojownicy w zbrojach i futrach. -Conanie! Ty żyjesz! -Na Croma, Niord - sapnął Cimmeryjczyk. - Ja żyję czy wszyscy jesteśmy martwi w Valhalli? -Żyjemy — mruknął Æsir, zajęty przy na wpół odmrożonych stopach Conana. — Musieliśmy przebić się przez zasadzkę, inaczej wsparlibyśmy was, zanim nastała bitwa. Kiedy dotarliśmy na jej pole, zwłoki były jeszcze nie całkiem zimne. Nie znaleźliśmy cię wśród martwych, więc podążyliśmy twoim tropem. W imię Ymira, Conanie, czemuś zbłądził na pustkowia północy? Szliśmy po twoich śladach godzinami. Gdyby przyszła zamieć i je skryła, nigdy byśmy cię nie odnaleźli, na Ymira! -Nie klnij się tak często na Ymira! - wymamrotał szorstko jeden z wojowników, zapatrzony na odległe góry. - To jego ziemia i, jak mówią legendy, mieszka pośród tamtejszych szczytów. -Widziałem kobietę - rzekł Conan niejasno. - Spotkaliśmy się z ludźmi Bragiego na równinie. Nie wiem, jak długo walczyliśmy. Przeżyłem tylko ja sam. Byłem oszołomiony i słaby. Kraina przede mną zdawała się snem. Dopiero teraz wszystko jest dla mnie prawdziwe i znajome. Ta kobieta przyszła i szydziła ze mnie. Była piękna niby zamarznięty płomień z piekła rodem. Kiedy na nią patrzyłem, opanowało mnie dziwne szaleństwo, więc zapomniałem o całym świecie. Ruszyłem za nią. Nie znaleźliście jej śladów? Ani olbrzymów w lodowych zbrojach, których zarżnąłem? Niord pokręcił głową. -Nie, Conanie, znaleźliśmy jedynie twoje ślady na śniegu. -Zatem może naprawdę jestem szalony - rzekł zagubiony Cimmeryjczyk. — A przecież wy sami jesteście nie bardziej realni dla mnie od tej złocistowłosej wiedźmy, która umykała przede mną nago poprzez śniegi. I już z moich rąk zniknęła w lodowym płomieniu. -Bredzi — szepnął któryś z wojów.

-Nie aż tak! - zawołał jeden ze starszych, o oczach dzikich i niesamowitych. - To była Atali, córka mroźnego olbrzyma! Przychodzi na pobojowiska i ukazuje się umierającym! Sam ją widziałem, gdy byłem chłopcem i leżałem na wpół martwy na krwawym polu Wolraven. Widziałem, jak przechadza się pomiędzy martwymi na śniegu. Jej nagie ciało błyszczy jak kość słoniowa, a złociste włosy jaśnieją nie do wytrzymania w świetle księżyca. Leżałem i wyłem niby zdychający pies, ponieważ nie mogłem popełznąć za nią. Wabi ludzi z pól bitew na pustkowia, gdzie mordują ich jej bracia, którzy składają jeszcze ciepłe czerwone serca na stole uczty Ymira. Cimmeryjczyk widział Atali, córkę mroźnego olbrzyma! -Eee! - mruknął Horsa. - Rozum starego Gorma zmącił cios, jaki otrzymał za młodu mieczem w głowę. Conan majaczył po bitewnym szale... Spójrz, jak poszczerbiony jest jego hełm. Każdy z tych razów mógł pomieszać mu myśli. A to, za czym podążał na pustkowia, było złudzeniem. On jest z południa, co on wie o Atali? -Może mówisz prawdę - wymamrotał Conan. - To wszystko było dziwne i niesamowite... Na Croma! Urwał nagle, wpatrując się w coś, co wciąż zwisało z jego zaciśniętej lewej garści. Pozostali zagapili się w milczeniu na woal, który wzniósł - kawałek materii tak delikatnej, że z pewnością nie uplotła go żadna ludzka kądziel.

Bóg w amforze

Bóg w amforze Wpatrując się w szpetnie wyglądające zwłoki rozrzucone przed nim na wypolerowanej podłodze, strażnik Arus drżącymi dłońmi ścisnął mocniej kuszę i poczuł na skórze krople lepkiego potu. Nie jest to miłe, kiedy w opustoszałym budynku o północy natrafia się na śmierć. Arus znajdował się w obszernym korytarzu, oświetlanym ogromnymi świecami rozstawionymi w niszach wzdłuż ścian. Mury dookoła obwieszono czarnymi aksamitnymi gobelinami, a między nimi wisiały tarcze i skrzyżowana broń z najrozmaitszych warsztatów. Tu i ówdzie porozstawiano figury przedziwnych bogów — wizerunki rzeźbione w kamieniu i rzadkich gatunkach drewna; wytopione z brązu, żelaza i srebra - odbijające się niewyraźnie w błyszczącej mahoniowej posadzce. Wzdrygnął się. Mimo że pracował tu jako strażnik już od kilku miesięcy, nie przywykł do tego miejsca. Przyświecało mu niesamowite założenie - było to wielkie muzeum, a zarazem antykwariat, które zwano Świątynią Kalliana Publico, gromadzące osobliwości z całego świata. Arus zaś stał teraz pośrodku ogromnego cichego

korytarza i gapił się na zwłoki bogatego i wpływowego właściciela Świątyni. Nawet w jego przyciężkim umyśle strażnika zrodziła się myśl, że ten człowiek wygląda obecnie jakoś dziwnie inaczej, niż kiedy przejeżdżał Drogą Palijską w swym złoconym rydwanie, arogancki i władczy, miotając z oczu błyskawice magnetycznej witalności. Ci, którzy nienawidzili i bali się Kalliana Publico, rozpoznaliby go teraz z trudnością, gdy leżał tak niczym rozwalona kupa sadła. Jego bogate szaty na wpół zdarto, a purpurową tunikę przekręcono tyłem do przodu. Twarz mu sczerniała, oczy nieomal wyskoczyły z orbit, a czarny język zwisał bezwładnie z otwartych ust. Rozrzucił otłuszczone ręce, jakby w geście pełnej zdumienia bezsilności. Na grubych paluchach skrzyły się klejnoty. - Czemu nie zabrali pierścieni? - mruknął strażnik niespokojnym głosem i nagle drgnął. Włos zjeżył mu się na karku. Zza ciemnej jedwabistej zasłony skrywającej jedno z wielu wejść na korytarz wy łoniła się jakaś postać. Ujrzał wysokiego, potężnie zbudowanego młodzieńca, nagiego, poza przepaską biodrową i sandałami zasznurowanymi wysoko, po kostki. Jego skóra była brązowa, spalona słońcem pustkowi. Strażnik spoglądał też nerwowo na jego szerokie bary, masywną pierś i mocarne ramiona. Jeden rzut oka na posępne, opatrzone grubymi brwiami oblicze powiedział mu, że człowiek ten nie jest Nemedyjczy-kiem. Pod czupryną czarnych, niesfornych włosów błyszczała para niebezpiecznych niebieskich oczu. U jego pasa zwisał długi miecz w skórzanej pochwie. Arus poczuł, jak skóra mu cierpnie, a palce na kuszy zaciskają się kurczowo, wspierane tą częścią jego natury, która zapragnęła przeszyć ciało nieznajomego bez podejmowania jakiejkolwiek konwersacji, już bojąc się tego, co mogłoby się stać, gdyby nie zdołał uśmiercić go pierwszym strzałem. Obcy spojrzał na zwłoki na posadzce bardziej z ciekawością niż ze zdziwieniem. - Dlaczego go zabiłeś? - spytał Arus nerwowym głosem. Pytany potrząsnął głową.

-Nie zabiłem go - odparł po nemedyjsku z barbarzyńskim akcentem. - Kto to jest? -Kallian Publico - odrzekł strażnik, odsuwając się od nieznajomego, w którego oczach pojawił się błysk zainteresowania. -Właściciel tego domu? -Tak jest. - Arus przesunął się pod ścianę i natychmiast złapawszy za gruby, wiszący tam aksamitny sznur, szarpnął nim gwałtownie. Z ulicy dobiegł donośny dźwięk dzwonka podobnego do tych, jakie wisiały przed każdym ze składów i sklepów do wzywania straży. Obcy drgnął. - Czemu to zrobiłeś? - spytał. - On ściągnie tu strażników. -Ja jestem strażnikiem, łotrze - odrzekł Arus, zbierając w sobie całą chwiejną odwagę. - Zostań tam, gdzie jesteś, i nie ruszaj się albo przeszyję cię bełtem. Jego palec spoczywał na dźwigni spustowej trzymanego arbalestu. Złowrogi grot zwrócił się wprost ku szerokiej piersi nieznajomego. Ten spojrzał gniewnie, a jego twarz przybrała ponury wyraz. Nie okazywał strachu, ale zdawał się wahać, rozmyślając, czy powinien posłuchać rozkazu, czy też spróbować wyrwać się jakoś z opresji. Arus oblizał wargi. Zmagania z decyzją podszytą morderczymi zamiarami widoczne w chmurnych oczach obcokrajowca zmroziły mu krew w żyłach. Kiedy posłyszał trzask otwieranych spiesznie drzwi i tumult głosów, nabrał głęboko powietrza z poczuciem przyprawiającej o zdumienie wdzięczności. Kiedy do pomieszczenia wkroczyło pół tuzina ludzi, nieznajomy spiął się i rozejrzał niespokojnie jak zaskoczona, osaczona bestia. Wszyscy przybyli, z wyjątkiem jednego, nosili szkarłatne tuniki policji numaliańskiej. Uzbrojeni byli w koncerze i halabardy — broń o długim drzewcu, na wpół piki, na wpół topory. - Cóż to za diabelskie sprawki? - wykrzyknął człowiek na prze dzie, którego chłodne szare oczy i pociągła twarz o ostrych rysach odróżniały od topornie zbudowanych towarzyszy nie mniej niż jego cywilny strój. Na Mitrę, Demetrio! - zawołał Arus z ulgą. - Los sprzyja mi

tej nocy. Miałem nikłą nadzieję, że straż odpowie na wezwanie tak prędko... albo że ty przybędziesz wraz z nią. -Robiłem obchód z Dionusem - odparł Demetrio. - Właśnie mijaliśmy Świątynię, kiedy zadźwięczał dzwonek ostrzegawczy. Ale kto to jest? Mitro! Toż to sam gospodarz! -Nie inaczej - rzekł Arus. — Podle zamordowany. Moim obowiązkiem jest chodzić wokół budynku przez całą noc, ponieważ, jak wiadomo, złożono tu ogromne bogactwa. Kallian Publico miał bogatych klientów, uczonych, książęta czy bogatych zbieraczy osobliwości. No więc ledwie kilka minut temu sprawdzałem drzwi, jakie otwierają się na główny portyk, i okazało się, że są tylko zaryglowane. Odrzwia wyposażone są w rygiel, który działa z obu stron - z zewnątrz i od wewnątrz — oraz w wielki zamek, który można otworzyć tylko z zewnątrz. Jedynie Kallian Publico miał klucz do niego. Ten sam, który widzicie wiszący u jego pasa. To oczywiście wzbudziło moje podejrzenia, gdyż Kallian Publico zawsze, kiedy opuszcza Świątynię, zamyka drzwi na wielki zamek, a nie widziałem, żeby wracał po tym, jak wczesnym wieczorem udał się do swej willi na przedmieściach. Mam klucz, który pozwala otworzyć rygiel, więc wszedłem i ujrzałem ciało leżące tak, jak widzicie. Nie dotykałem go. -No tak. — Przenikliwe spojrzenie Demetria omiotło skrytego w cieniu nieznajomego. - A to kto? -Morderca, bez wątpienia! - krzyknął Arus. - Wszedł drzwiami, o tam. To pewnie jakiś barbarzyńca z północy, jakiś Hyperborejczyk albo Bossoniak może. -Kim jesteś? — spytał Demetrio. -Jestem Conan - odpowiedział barbarzyńca. — Jestem Cimmeryjczykiem. -Czy zabiłeś tego tu człowieka? Cimmeryjczyk potrząsnął głową. -Odpowiadaj! - podniósł głos pytający. Ślad gniewu zrodził się w ponurych niebieskich oczach. -Nie jestem psem - rzucił wzburzony barbarzyńca. -Co za bezczelny gość! - stwierdził z pogardą jeden z towarzyszy Demetria, wielki typ noszący insygnia prefekta policji. —

Niezależny

nikczemnik. Jeden z tych obywateli, co szczycą się swymi prawami, tak? Wkrótce wybiję im je z głowy! Ty, tam! Gadaj no! Czemu zamordowałeś... - Jedną chwilę, Dionusie — zarządził Demetrio krótko. — Przyja cielu, jestem przywódcą Rady Inkwizycyjnej miasta Numalia. Naj lepiej zrobisz, jak powiesz mi, skąd się tu wziąłeś, i jeśli nie jesteś mordercą, udowodnisz to. Cimmeryjczyk się zawahał. Nie obawiał się, ale był lekko zdezorientowany, jak każdy barbarzyńca stający wobec przejawów cywilizowanych powiązań i układów, których działanie jest dla niego zawiłe i tajemnicze. -Zanim to przemyśli - ciągnął Demetrio, zwracając się do Aru-sa powiedz mi, czy widziałeś Kalliana Publico opuszczającego Świątynię dziś wieczór? -Nie. Zazwyczaj nie ma go już, kiedy przybywam, by zacząć obchód wartowniczy. Jednakże główne drzwi były zaryglowane i zamknięte na zamek. -Mógł wejść do budynku ponownie tak, żebyś go nie widział? -A po co?... Tak, to możliwe, ale mało prawdopodobne. Świątynia jest rozległa, więc obejście jej zajmuje mi ładnych kilka minut. Gdyby wrócił ze swej willi, przyjechałby oczywiście swym rydwanem, bo to szmat drogi... A kto kiedykolwiek słyszał, żeby Kallian Publico podróżował w inny sposób? Nawet gdyby znalazł się po drugiej stronie Świątyni, usłyszałbym koła rydwanu na bruku, a niczego takie-go nie słyszałem. Nie widziałem też żadnych rydwanów, z wyjątkiem tych, które zawsze krążą po ulicach zaraz po zmierzchu. -I wcześniej, wieczorem, drzwi były zamknięte na zamek? -Mogę przysiąc. Sprawdzam wszystkie drzwi po kilkanaście razy w ciągu nocy. Były zamknięte z zewnątrz jeszcze może jakieś pół godziny temu. To wtedy sprawdzałem je po raz ostatni, nim odkryłem, r są otwarte. -Nie posłyszałeś żadnych krzyków ani odgłosów walki? -Nie, ale nic w tym dziwnego. Mury Świątyni są tak grube, że nie przepuszczają dźwięków... Do tego jeszcze te ciężkie wiszące materie.

Po co kłopotać się tymi wszystkimi pytaniami i dywagacjami?

narzekał potężnie zbudowany prefekt. — O wiele łatwiej jest wytłuc wyznanie z podejrzanego. Oto nasz człowiek, nie ma co do tego wątpliwości. Zabierzmy go do Pałacu Sprawiedliwości. Wydobędę od niego przyznanie się, choćbym miał rozgnieść jego kości na miazgę. Demetrio spojrzał na barbarzyńcę. -Zrozumiałeś, co on rzekł? — spytał. - Co masz do powiedzenia? -Że ktokolwiek mnie dotknie, szybko przywita się ze swymi przodkami w piekle. — Cimmeryjczyk zmiął to zdanie w swych potężnych szczękach. W jego oczach zapłonęły szybko migające ogniki niebezpiecznej złości. -Skoro nie zabiłeś tego człowieka, to po co tu przyszedłeś? - drążył Demetrio. -Przyszedłem coś ukraść - odparł Conan posępnie. -Co ukraść? - podniósł głos inkwizytor. -Jedzenie. - Odpowiedź padła po chwili wahania. -To kłamstwo! - syknął Demetrio przez zaciśnięte usta. - Wiedziałeś, że nie ma tu nic do jedzenia. Nie okłamuj mnie. Powiedz prawdę albo... Cimmeryjczyk położył dłoń na rękojeści miecza i sam ten gest niósł w sobie niepokojącą groźbę, podobnie jak u tygrysa, kiedy rozwiera wargi, aby obnażyć kły. - Zachowaj swe groźby dla głupców, którzy się ciebie boją - wark nął, a w jego oczach zajaśniały błękitne ognie. - Nie jestem wyrosłym w mieście Nemedyjczykiem, by ustępować przed twymi najemnymi psami. Zabijałem lepszych od ciebie za mniejsze sprawki. Dionus, który już otworzył usta do gniewnego ryku, zamknął je nagle. Strażnicy wznieśli niepewnie swe halabardy i zapatrzyli się na Demetria w oczekiwaniu na rozkazy. Zaniemówili, słysząc takie zuchwalstwo wobec wszechmogącej policji, i spodziewali się polecenia pojmania»barbarzyńcy. Lecz Demetrio go nie wydał. Wiedział, nawet jeśli pozostali byli zbyt głupi, by to zauważyć, że miażdżące stalowe mięśnie i oślepiająca szybkość Cimmeryjczyka zrodziły się poza granicami cywilizacji - tam, gdzie życie było nieustanną walką o przetrwanie. I nie miał ochoty budzić jego szału, jeśli tylko mógł tego uniknąć. Ponadto w jego głowie narastały wątpliwości.

-Nie oskarżyłem cię o zabicie Kalliana - rzekł ostro. - Musisz jednak przyznać, że wszystkie poszlaki są przeciw tobie. Jak wszedłeś do Świątyni? -Ukryłem się w cieniu magazynu, jaki stoi za tym budynkiem. -Conan odpowiadał niechętnie. - Kiedy ten pies — tu wskazał kciukiem na Arusa - minął mnie i skręcił za róg, podbiegłem szybko do ściany i wspiąłem się na nią... -Kłamstwo! - wtrącił się Arus. - Żaden człowiek nie wszedłby po tak gładkiej ścianie! -Widziałeś kiedyś Cimmeryjczyka wspinającego się na nadmorski klif? - spytał Demetrio niecierpliwie. -To ja prowadzę śledztwo. Mów dalej, Conanie. -Narożnik jest ozdobiony płaskorzeźbami - powiedział Cimmeryjczyk. - Łatwo było po nich wejść. Sięgnąłem dachu, zanim ten pies obszedł budynek ponownie. Przeszedłem przez dach aż do klapy, która unieruchomiona była biegnącą w poprzek żelazną sztabą i zamknięta od środka. Musiałem rozrąbać sztabę swym mieczem na pół... Pamiętający jej grubość Arus przełknął mimowolnie ślinę i odsunął się jeszcze dalej od barbarzyńcy, który omiótł go gniewnym, roztargnionym spojrzeniem i kontynuował: -Bałem się, że hałas mógłby kogoś zbudzić, ale było to ryzyko, jakie musiałem podjąć. Zszedłem przez klapę do górnej komnaty. Nie zatrzymałem się tam, tylko poszedłem wprost do schodów... -Skąd wiedziałeś, gdzie są schody? - przerwał mu inkwizytor. -Wiem, iż na wstęp do górnych pomieszczeń pozwalano tylko sługom Kalliana i jego bogatym klientom. Zacięty upór przyćmił spojrzenie Conana, którzy zachował milczenie. -Co zrobiłeś po tym, jak doszedłeś do schodów? - naciskał dalej Demetrio. -Poszedłem prosto na dół - wymamrotał Cimmeryjczyk. - Doprowadziły mnie do komnaty za tamtymi, przesłoniętymi drzwiami. Kiedy zszedłem po schodach, usłyszałem dźwięk otwieranych drzwi. Gdy spojrzałem zza zasłony, ujrzałem tego psa stojącego nad trupem.

-Dlaczego wyszedłeś z ukrycia? -Było już ciemno, kiedy widziałem strażnika na zewnątrz Świątyni. Gdy ujrzałem go tutaj, pomyślałem, że też jest złodziejem. I sądziłem tak, póki nie szarpnął za ten sznur od dzwonka i nie uniósł swojej kuszy. Wtedy przekonałem się, że jest strażnikiem. -Ale nawet jeśli - upierał się inkwizytor - czemu się ujawniłeś? -Pomyślałem, że może przyszedł ukraść to... - Cimmeryjczyk przerwał nagle, jakby powiedział zbyt dużo. -...po co sam tu przyszedłeś? - dokończył Demetrio. - Wyjawiłeś mi więcej, niż zamierzałeś! Przyszedłeś tu w określonym celu. Jak sam przyznałeś, nie zabawiłeś długo w pomieszczeniach na górze, gdzie zwykle składuje się najcenniejsze dobra. Miałeś plan budynku. Ktoś, kto dobrze zna Świątynię, przysłał cię tu, abyś ukradł coś szczególnego! -I zabił Kalliana Publico! - wykrzyknął Dionus. - Na Mitrę, trafiliśmy idealnie! Bierzcie go, ludzie! Będziemy mieć zeznania, nim nadejdzie ranek. Conan odskoczył w tył, bluzgając przekleństwem. Odmachnął się przy tym mieczem z taką dzikością, że ostra klinga aż zaświszczała. -W tył, jeśli cenicie swe psie życie! - warknął, a jego niebieskie oczy zapłonęły. - Skoro ważycie się torturować sklepikarzy czy obnażać i batożyć ulicznice, aby zmusić ich do mówienia, nie myślcie, że zdołacie położyć swe tłuste paluchy na człowieku ze wzgórz! Zabiorę kilku z was ze sobą do piekła! Uważaj z tą kuszą, strażniku, bo wypru-ję ci flaki tępą stroną miecza, zanim skończysz swą nocną robotę! -Czekać! - wkroczył do akcji Demetrio. - Odwołaj swe psy, Dionusie. Jestem przekonany, że nie on jest mordercą. Głupcze - dodał szeptem - zaczekaj, aż zwołamy więcej ludzi albo skłonimy go podstępem do odłożenia broni. Demetrio nie zamierzał stracić przewagi, jaką dawał mu umysł człowieka cywilizowanego, i pozwolić na to, by sprowadzić wszystko do wymiaru czysto fizycznego. Wówczas bestialska zajadłość barbarzyńcy mogłaby nawet zrównoważyć szanse, jakie mieli, stając przeciw niemu.

-Bardzo dobrze - mruknął urażony Dionus. - Cofnijcie się, ludzie, ale miejcie go na oku. -Oddaj mi swój miecz - zażądał Demetrio. - Weź go, jeśli zdołasz - odwarknął Conan. Inkwizytor wzruszył ramionami. - Bardzo dobrze. Lecz nie próbuj uciekać. Czterech ludzi z kusza mi strzeże tego domu z zewnątrz. Zawsze otaczamy budynek kordo nem, zanim do niego wejdziemy. Barbarzyńca opuścił ostrze, niemniej napięcie w jego pełnej czujności postawie zelżało ledwie odrobinę. Demetrio ponownie obrócił się w kierunku zwłok. -Uduszony - wymamrotał. - Czemuż dusić go, skoro cios miecza jest o tyle szybszy i pewniejszy? Ci Cimmeryjczycy to krwawa rasa, rodzą się z mieczami w dłoniach. Nigdy nie słyszałem, aby zabijali kogoś w taki sposób. -Może po to, by odwrócić podejrzenia? - bąknął Dionus. -Możliwe. - Obmacał ciało swymi wprawnymi dłońmi. - Martwy prawdopodobnie od pół godziny - mruknął. - Jeśli Conan nie łże w kwestii czasu, kiedy to dostał się do Świątyni, z trudem dałby radę popełnić morderstwo, zanim wszedł Arus. Jednak może kłamać, mógł włamać się wcześniej. -Wspiąłem się po murze, kiedy Arus zrobił ostatnie okrążenie burknął Conan. - To t y tak twierdzisz. — Demetrio rozmyślał o fragmencie gar dła trupa, który został dosłownie zmiażdżony na papkę z fioletowego mięsa. Głowa ofiary wisiała skręcona nienaturalnie na skruszonych kręgach. Inkwizytor potrząsnął głową pełen wątpliwości. - Dlacze go morderca miałby używać jakiejś giętkiej liny grubszej od ludz kiego ramienia? - mamrotał cały czas. — I jakiż straszliwy nacisk tu zastosował, że zgniótł taki byczy kark? - Podniósł się i podszedł do najbliższych drzwi, którymi można było dostać się na korytarz. -Tu leży jakieś popiersie strącone ze stojaka koło drzwi — stwierdził. A tu wypolerowana podłoga została zadrapana, no i zasłona przed lymi drzwiami jest wyszarpnięta, jakby pochwycona zaciskającą się dłonią , może dla podparcia. Kallian Publico musiał zostać zaatako-

wany w tym pomieszczeniu. Być może wyrwał się napastnikowi albo ciągnął go za sobą podczas ucieczki. Tak czy owak, uchodził na korytarz, słaniając się na nogach. Morderca podążył za nim i tam skończył. - A jeśli ten poganin nie jest owym mordercą, to kto nim jest? — domagał się wyjas'nień prefekt. -Jeszcze nie oczyściłem Cimmeryjczyka z podejrzeń — rzekł dobitnie inkwizytor. - Najpierw przeszukamy pomieszczenie... Przerwał i odwrócił się, nasłuchując. Z ulicy dobiegło nagle grzechotanie kół rydwanu, które zbliżyło się i raptownie ucichło. -Dionusie! — rzucił inkwizytor. - Poślij dwóch ludzi, by odnaleźli ten rydwan. Niech przyprowadzą tu woźnicę. -Wnosząc z dźwięku - odezwał się Arus, dobrze zaznajomiony z wszelkimi odgłosami ulicy - powiedziałbym, że zatrzymał się przed domem Promera, zaraz naprzeciw składu kupca jedwabnego. -Kim jest Promero? - spytał Demetrio. -Rządcą majątku Kalliana Publico. -Sprowadźcie go tu razem z woźnicą rydwanu — rzekł dobitnie Demetrio. — Poczekamy z oględzinami pomieszczenia na ich przyjście. Dwóch ludzi ze straży oddaliło się, czyniąc przy tym mnóstwo hałasu. Demetrio nadal badał ciało, Dionus, Arus oraz pozostali policjanci zaś obserwowali Conana, który stał z mieczem w ręku niczym statua z brązu, wieszcząca mogące się pojawić w każdej chwili zagrożenie. Niebawem na zewnątrz dało się słyszeć zwielokrotnione echem stąpanie stóp obutych w sandały i dwaj strażnicy weszli wraz z mocno zbudowanym ciemnoskórym mężczyzną z batem w dłoni oraz w hełmie i tunice woźnicy rydwanu, a także z małym osobnikiem o bojaźliwym wyglądzie, typowym dla jego stanu, który wydźwignięty ponad rangę rzemieślników, dostarcza zaufanych ludzi bogatym kupcom i handlarzom. Ten drugi właśnie odskoczył z krzykiem od cielska rozwalonego na posadzce. -Och, wiedziałem, że z tego zrodzi się samo zło! -Ty jesteś Promero, rządca, jak sądzę. A ty?

-Enaro, woźnica Kalliana Publico. -Nie zdajesz się nadmiernie poruszony widokiem zwłok - zauważył Demetrio. -Czemuż miałbym być poruszony? - Mroczne oczy rozjaśnił błysk. — Ktoś po prostu uczynił to, na co ja się nie odważyłem, ale czego pragnąłem. -A więc to tak! - mruknął inkwizytor. - Jesteś człowiekiem wolnym? Spojrzenie Enara stało się gorzkie, gdy podwijał rękaw tuniki, ukazując na swym ramieniu znamię niewolnika za długi. -Wiedziałeś o tym, że twój pan ma przybyć tu dziś wieczór? -Nie. Jak zwykle przyprowadziłem mu rydwan do Świątyni późnym popołudniem. Wsiadł i pojechałem do jego willi. Zanim jednak dotarliśmy do Drogi Palijskiej, nakazał mi zawrócić i odwieźć się z powrotem. Wydawał się rozgorączkowany własnymi myślami. -I zawiozłeś go z powrotem do Świątyni? -Nie. Polecił mi zatrzymać się pod domem Promera. Stamtąd mnie odesłał, każąc wrócić krótko po północy. -Kiedy to było? -Już po zmierzchu. Ulice były niemal opustoszałe. -Co wówczas zrobiłeś? -Wróciłem na kwaterę niewolników, gdzie pozostałem dopóty, ilopóki nie nadszedł czas powrotu do domu Promera. Pojechałem lam i twoi ludzie mnie pojmali, kiedy rozmawiałem z Promerem na progu. -I nie masz pojęcia, dlaczego Kallian poszedł do domu Promera? -On nie mówił niewolnikom o swoich sprawach. Demetrio zwrócił się do Promera. -Co ty o tym wiesz? -Nic. - Zęby zarządcy szczękały w trakcie odpowiedzi. - Czy Kallian Publico przybył do twego domu, tak jak powiedział woźnica? -Tak. -Jak długo tam został? -Tylko kilka mibut. Potem wyszedł

-Czy z twojego domu poszedł do Świątyni? -Nie wiem! - Głos zarządcy przeszedł w pisk od napiętych nerwów. -Czemu przyszedł do twojego domu? -Po...porozmawiać ze mną o kwestiach związanych z interesami. -Kłamiesz — wycedził Demetrio. - Czemu p r z y s z e d ł do t w o j e g o domu? -Nie wiem! Ja nic nie wiem! - Promero pogrążał się w histerii. -Nie mam z tym nic wspólnego... - Spraw, żeby przemówił, Dionusie - rzekł dobitnie Demetrio. Prefekt odchrząknął i skinął głową na jednego ze swoich ludzi, który dziko szczerząc zęby, ruszył w kierunku obu więźniów. - Wiesz, kim jestem? - rzekł złowieszczo, nachylając się i spoglą dając władczo na kulącą się ze strachu ofiarę. -Ty jesteś Posthumo - odparł woźnica posępnie. - W Pałacu Sprawiedliwości wyłupiłeś oko dziewczynie, ponieważ nie chciała podać ci informacji obciążających jej ukochanego. - Ja zawsze dostaję to, czego chcę! - wydarł się strażnik. Żyły na jego grubym karku nabrzmiały, a twarz zaczęła purpurowieć, kie dy pochwycił nieszczęsnego rządcę za kołnierz tuniki i wykręcił go tak, że prawie udusił nieszczęśnika. - Gadaj, ty szczurze! - wychar czał. - Odpowiadaj inkwizytorowi. - Ach, Mitro, litości! - wrzasnął nieborak. - Przysięgam... Posthumo trzasnął go mocno w twarz otwartą dłonią, raz z jednej i raz z drugiej strony, po czym kontynuując przesłuchanie, rzucił go na posadzkę i kopał z zajadłą pieczołowitością. - Litości! - jęczała ofiara. - Powiem... Powiem wszystko... - Więc wstawaj, kundlu! - ryknął Posthumo, nadymając się swą ważnością. — Nie leż tak, skomląc. Dionus rzucił szybkie spojrzenie na Conana, by zobaczyć, czy scena wywarła na nim należyte wrażenie. - Widzisz, co dzieje się z tymi, którzy wchodzą w drogę policji oznajmił. Cimmeryjczyk splunął z uśmieszkiem okrutnej pogardy dla jęczącego rzadcy.

- On jest słabeuszem i głupcem - warknął. - Niech ktoś z twoich ludzi mnie tknie, a rozleję jego bebechy po podłodze. - Jesteś gotów mówić? - spytał Demetrio znużonym głosem. Rozgrywające się właśnie wydarzenia męczyły go swą monotonią. -Wszystko, co wiem - łkał rządca, dźwigając się z trudem na nogi i kwiląc niczym zbity pies — to tyle, że Kallian przyszedł do mego domu zaraz po moim przybyciu - opuściłem Świątynię w tym samym czasie co on - i odesłał swój rydwan. Zagroził mi, że mnie zwolni, jeśli kiedykolwiek o tym powiem. Jestem ubogim człowiekiem, nie mam przyjaciół ani znajomości. Bez pozycji, jaką osiągnąłem dzięki niemu, bym głodował. -Co mi do tego? - zdenerwował się Demetrio. - Jak długo pozostał w twoim domu? -Do jakiejś, być może, pół godziny przed północą. Potem wyszedł, mówiąc, że idzie do Świątyni i nie wróci, dopóki nie zrobi tego, co zamierza. -A co zamierzał tu robić? Promero zawahał się przed ujawnieniem tajemnic swego budzącego lęk pracodawcy. Jednak rzut oka na Posthumo, który szczerzył się złowrogo, zacierając jedną dłoń skrytą w drugiej, przyprawił go o dreszcz, więc szybko otworzył usta. -W Świątyni było coś, co chciał zbadać. -Ale czemu musiał przyjść tu sam i aż w takiej tajemnicy? -Bo to nie było jego własnością. Dotarło karawaną z południa, o świcie. Ludzie z karawany nie wiedzieli nic ponad to, że do ich ba gaży zostało dołączone przez ludzi z innej karawany, ze Stygii, i było przeznaczone dla Kalanthesa z Hanumaru, kapłana Ibisa. Przewod nik został opłacony przez tych innych, żeby dostarczyć to bezpośred nio Kalanthesowi, ale że jest z natury niegodziwcem, chciał zmierzać dalej wprost do Aquilonii, a Hanumar nie leży po drodze. Stąd też spytał, czy nie mógłby zostawić tego w Świątyni, póki Kalanthes po to nic pośle. Kallian się zgodził i powiedział mu, że sam pchnie posłańi a, aby poinformował Kalanthesa. Niemniej kiedy ów człowiek od jechał, a ja wspomniałem o posłańcu, Kallian zakazał mi go wysyłać. Łamał sobie głowe nad tvm, co też ci ludzie pozostawili.

-I co to było? -Rodzaj urny, takiej, jakie znajduje się w starożytnych grobowcach stygijskich. Z tym że ta była okrągła, jak zamykana metalowa urna. Materiał, z jakiego ją zrobiono, przypominał miedź, tyle że był o wiele twardszy. Była też pokryta wyrzeźbionymi hieroglifami podobnymi do tych odnalezionych na jeszcze bardziej pradawnych menhirach w południowej Stygii. Pokrywę przymocowano do reszty naczynia na stałe za pomocą rzeźbionych niby-miedzianych pasów. -Co w niej było? -Ludzie z karawany nie wiedzieli. Powiedzieli tylko, że tamci, którzy im ją dali, stwierdzili, iż to bezcenny relikt znaleziony pośród grobowców głęboko pod piramidami. Został posłany do Kalan-thesa „z powodu umiłowania, jakim nadawca darzy kapłana Ibisa". Kallian Publico wierzył, że zawiera diadem królówolbrzymów władających ludem, jaki zamieszkiwał mroczną krainę, zanim przybyli tam przodkowie Stygijczyków. Pokazał mi wzór wyrzeźbiony na pokrywie. Przysięgał, że ma kształt diademu, jaki, co mówią legendy, nosili monstrualni królowie. Zdecydował się otworzyć amforę i zobaczyć, co zawiera. Myśl o mitycznym diademie przyprawiała go o szaleństwo. Z opowieści wynika, że jest wysadzany niezwykłymi klejnotami znanymi tylko owej pradawnej rasie. Jeden z nich ma być wart więcej niż wszystkie kamienie szlachetne nowożytnego świata. Ostrzegałem go przed tym. Jednakowoż pozostał w mym domu, tak jak mówiłem, i na krótko przed północą poszedł sam do Świątyni. Skrywał się w mroku, aż strażnik przeszedł na drugą stronę budynku, i dostał się do środka, używając klucza u pasa. Obserwowałem go z cienia rzucanego przez skład z jedwabiem, widziałem, jak wchodzi do Świątyni, i wówczas powróciłem do własnego domu. Gdyby w amforze był diadem albo coś innego o wielkiej wartości, zamierzał to ukryć gdzieś wewnątrz i wymknąć się ponownie, niezauważony. Wtedy rankiem następnego dnia podniósłby wrzawę, oznajmiając, że złodzieje włamali się do jego domu i ukradli własność Kalanthesa. Nikt prócz woźnicy i mnie nie wiedziałby o jego cichej wizycie, a żaden z nas by go nie zdradził.

-A co ze strażnikiem? - zaoponował Demetrio. -Kallian nie zamierzał mu się pokazywać. Planował oskarżyć go jako wspólnika złodziei - odpowiedział Promero. Arus przełknął ślinę i zbladł, kiedy dotarła do niego prawda o dwulicowości jego pracodawcy. - Gdzie jest ta urna? - zapytał Demetrio. Promero wskazał miej sce, a inkwizytor mruknął: — Ach tak! To samo pomieszczenie, w któ rym musiano zaatakować Kalliana. Promero zbladł i wyłamał swe chude dłonie. -Dlaczego ktoś w Stygii miałby słać podarunek Kalanthesowi? Zdarzało się już wcześniej, że starożytni bogowie i budzące obrzydzenie mumie pojawiali się na szlakach karawan, ale kto umiłował aż tak kapłana Ibisa w Stygii, gdzie wciąż wielbi się arcydemona Seta wijącego się pomiędzy grobowcami w ciemnościach? Bóg Ibis zwalczał Seta od zarania świata, a Kalanthes zwalczał kapłanów Seta przez całe życie. W tym wszystkim jest coś mrocznego. Coś się w tym kryje. -Pokaż nam tę urnę - rozkazał Demetrio i Promero po krótkim wahaniu wskazał drogę. Wszyscy poszli za nim, także Conan, który najwidoczniej mało dbał o nieufne spojrzenia, jakimi darzyli go strażnicy. Zdawał się zwyczajnie zaciekawiony. Przeszli za naderwaną zasłonę i wkroczyli do pomieszczenia, które okazało się jeszcze mniej oświetlone niż korytarz. Drzwi po obu jego stronach wiodły do innych komnat, a ściany przyozdobiono fantastycznymi obrazami bogów niezwykłych krain i odległych ludów. Promero krzyknął przenikliwie: - Spójrzcie! Amfora! Jest otwarta... i pusta! Na środku pomieszczenia stał dziwny czarny walec, wysoki prawie na cztery stopy, o średnicy może ze trzech w najszerszym miejscu, czyli w połowie odległości pomiędzy szczytem a dnem. Ciężkie rzeźbione wieko leżało na posadzce, a obok niego spoczywały młotek i dłuto. Demetrio zajrzał do środka, dumając chwilę nad niewyraźnymi hieroglifami, po czym odwrócił się do Conana. - Czy to przyszedłeś ukraść? Barbarzyńca potrząsnął przecząco głową.

-Jak zdołałbym to wynieść? Jest za duże, aby dźwignął to jeden człowiek. -Pasy zostały przecięte tym dłutem - Demetrio zamyślił się -w pośpiechu. W metalu widać wgłębienia wybite niecelnymi uderzeniami młotka. Możemy uznać, że to Kallian otwarł amforę, a ktoś ukrywał się w pobliżu, być może za tą zasłoną w przejściu. Kiedy więc zdjął już pokrywę, morderca rzucił się na niego... Albo też mógł zabić Kalliana i sam otworzyć naczynie. -To przeklęta rzecz. - Rządca drżał cały. - Jest zbyt pradawna, by mogło za nią stać coś dobrego. Kto w normalnym świecie widział kiedy taki metal? Wydaje się mniej podatny na zniszczenie aąuilońską stalą, ale popatrzcie, jak koroduje i rdza przeżera go miejscami. Spójrzcie na te drobiny czarnego nalotu tkwiące w wyżłobieniach hieroglifów. Pachną jak ziemia głęboko pod powierzchnią. I patrzcie... tu, na pokrywie! - Zarządca wskazał drżącym palcem. - Co byście powiedzieli, co to jest? Demetrio pochylił się bardziej nad rzeźbionym wzorem. -Rzekłbym, że ukazuje koronę pewnego szczególnego rodzaju — mruknął. -Nie! - wykrzyknął Promero. - Przestrzegałem Kalliana, ale on mi nie wierzył! To pomniejszony zwinięty wąż trzymający ogon w paszczy. To znak Seta, Starego Węża, boga Stygijczyków! Ta amfora jest zbyt stara, by przynależeć do świata ludzi. To pozostałość po czasach, kiedy Set przechadzał się po ziemi pod postacią człowieka! Być może rasa, która zrodziła się z jego lędźwi, składała kości swych królów w naczyniach takich jak to! -I może powiesz nam, że owe rozpadające się kości powstały i udusiły Kalliana Publico, a potem sobie poszły - zadrwił Demetrio. -To nie człowieka złożono na spoczynek w tej amforze - wyszeptał zarządca z rozszerzonymi i wytrzeszczonymi oczami. - Jakiż człowiek mógłby w niej lec? Zniesmaczony Demetrio podsumował fakty: - Skoro Conan nie jest mordercą - rzekł dobitnie - zabójca znaj duje się wciąż gdzieś w tym budynku. Dionusie i Arusie, pozostańcie

tu ze mną. I wy też, cała trójka więźniów, zostajecie. Reszta przeszukuje dom. Morderca mógłby uciec tylko wówczas, gdyby wyszedł, zanim Arus znalazł ciało, i to drogą, jakiej użył Conan, by tu wejść, a w tym wypadku barbarzyńca by go widział. O ile mówi prawdę. -Nie widziałem nikogo prócz tego psa - warknął Conan, wskazując na Arusa. -Oczywiście, że nie, ponieważ to ty jesteś mordercą - stwierdził Dionus. - Tracimy czas, ale przeszukamy dom dla formalności. A jeśli nie znajdziemy nikogo, obiecuję ci, spłoniesz! Pamiętaj o prawie, mój czarnowłosy dzikusie. Za zabicie zwykłego obywatela idziesz do kopalni, wisisz za ubicie kupca, a zamordowanie bogacza to stos! W odpowiedzi Conan złowrogo uniósł górną wargę, szczerząc zęby. Rozpoczęto poszukiwania. Pozostali w komnacie słuchali odgłosów stąpania na górze i poniżej, przesuwania jakichś przedmiotów, otwierania drzwi i basowego nawoływania nawzajem poprzez pomieszczenia. -Conanie - odezwał się Demetrio - wiesz, co to będzie oznaczać, jeśli nie znajdą nikogo? -Nie zabiłem go. - Cimmeryjczyk znów obnażył zęby. - Gdyby spróbował mnie powstrzymać, rozpłatałbym mu czerep. Nie widziałem go jednak, dopóki nie ujrzałem trupa. -Wiem, że ktoś przysłał cię tu dziś wieczór, byś kradł - stwierdził Demetrio. - Zachowując milczenie, sam również stajesz się wspólnikiem tego morderstwa. Najlepiej zacznij mówić. Już sam fakt twej obecności w tym miejscu wystarcza, by posłać cię do kopalni na dzie-sięć lat, niezależnie od tego, czy przyznasz się do winy, czy też nie. Lecz gdybyś opowiedział mi wszystko, mógłbyś uchronić się przed karą. -Cóż - zaczął barbarzyńca z ociąganiem — przyszedłem tu ukraść zamoriański puchar brylantowy. Pewien człowiek dał mi szkic Swią-tyni i powiedział, gdzie go szukać. Znajduje się w tym pomieszczeniu - Conan wskazał palcem — we wgłębieniu w podłodze przykry-tym tym shemickim miedzianym bogiem. -Dotąd mówi prawdę - odezwał się Promero. — I pomyśleć, że

ledwie pół tuzina. ludzi na całym świecie zna tajemnicę tej skrytki.

-A gdybyś go zdobył — spytał Dionus z drwiną w głosie — to rzeczywiście zabrałbyś go do człowieka, który cię wynajął? Czy raczej zachowałbyś go dla siebie? W rzucających błyski oczach znów rozgorzała złość. -Nie jestem psem - wyszeptał barbarzyńca. — Dotrzymuję danego słowa. -Kto cię tu przysłał? - dopytywał Demetrio, ale Conan zachował posępne milczenie. Strażnicy zbierali się z powrotem, zakończywszy poszukiwania. -W tym budynku nikt się nie ukrywa - oznajmili pewni siebie. -Przewróciliśmy to miejsce do góry nogami. Znaleźliśmy klapę w suficie, przez którą wszedł barbarzyńca, i sztabę przeciętą na pół. Ktokolwiek uchodziłby tą drogą, zostałby dostrzeżony przez strażników, których rozmieściliśmy wokół budynku, chyba że umknął, zanim przybyliśmy. Wówczas wszak, by móc dosięgnąć klapy od spodu, musiałby poustawiać stoły albo krzesła czy skrzynie na sobie, a nic takiego się nie stało. Czemu nie mógł wyjść frontowymi drzwiami tuż przed obejściem budynku przez Arusa? -Ponieważ drzwi były zaryglowane od wewnątrz, a jedyne klucze, jakie otwierają rygiel, to ten, który należy do Arusa, i ten, który wciąż wisi u pasa Kalliana Publico. -Znalazłem linę, której użył morderca — oznajmił jeden z poszukiwaczy. — Czarną linę, grubszą niż ludzkie ramię, dziwnie poplamioną. -Więc gdzie ona jest, głupcze? - wykrzyknął Dionus. -W sąsiedniej komnacie - odparł strażnik. - Została owinięta wokół marmurowej kolumny, gdzie, jak bez wątpienia uznał morderca, będzie trudna do wykrycia. Nie mogłem jej dosięgnąć, ale to musi być ta. Poprowadził ich do pomieszczenia wypełnionego marmurowymi rzeźbami i wskazał na wysoką kolumnę, jedną z kilku służących raczej jako ozdoba do uwidocznienia posadowionych na nich posągów, niż posiadających jakąś inną wartość użytkową. Zatrzymał się jednak i zagapił. Zniknęła! wykrzyknął.

-Nigdy jej tam nie było! - prychnął pogardliwie Dionus. -Na Mitrę, była! - zarzekał się strażnik — Owinięta wokół tej podpory, zaraz powyżej tych wyrzeźbionych liści. Pod sufitem wszystko skrywa cień, więc nie mogę wiele powiedzieć na jej temat... Ale była tam. -Jesteś pijany - orzekł Demetrio. - To zbyt wysoko, aby ktokolwiek mógł dosięgnąć. Zresztą nic poza wężem nie mogłoby wspiąć się po tak gładkiej podporze. -Cimmeryjczyk by mógł - wymamrotał ktoś z obecnych. -Możliwe. Powiedzmy, że Conan udusił Kalliana, obwiązał linę wokół podpory, przeciął korytarz i ukrył się w pomieszczeniu, gdzie są schody. Jak więc zdołałby usunąć ją po tym, jak ty ją ujrzałeś? Był wśród nas od chwili, gdy Arus znalazł ciało. Nie, mówię wam, Conan nie popełnił tej zbrodni. Moim zdaniem prawdziwy morderca zabił Kalliana, by przechwycić to, co było w tej amforze, i nadal ukrywa się teraz w jakimś sekretnym zakamarku Świątyni. Jeśli nie uda się nam go znaleźć, żeby zadośćuczynić prawu, będziemy musieli zrzucić całą winę na barbarzyńcę, lecz... Gdzie jest Promero? Powrócili do nieruchomego ciała na korytarzu. Dionus zawołał Promera, miotając groźby, i rządca wyszedł nagle z pomieszczenia, w którym znajdowała się pusta amfora. Cały się trząsł, a jego twarz była biała. -Co znowu, człowieku?! - wykrzyknął zirytowany Demetrio. -Na dnie amfory znalazłem znak! - Promero szczękał zębami. -Nie jakiś antyczny hieroglif, lecz symbol wyrzeźbiony niedawno! To znak Thoth-amona, stygijskiego czarownika, śmiertelnego nieprzyjaciela Kalanthesa! Pewnie odnalazł to naczynie w jakiejś odrażającej grocie pod nawiedzonymi piramidami! Bogowie dawnych czasów nie umarli, tak jak przeminęli ludzie, spoczywają w długim śnie, a ich wyznawcy złożyli ich bezpiecznie w zamkniętych urnach, tak by żadna niepowołana dłoń nie zdołała zakłócić ich spokoju. Thoth--amon posłał Kalanthesowi śmierć... Zachłanność Kalliana sprawiła, że uwolnił zgrozę i ta czai się teraz gdzieś blisko nas... Nawet w tej chwili może zbliżać się niepostrzeżenie... -Ty zabobonny głnpcze! — ryknął zntesmaczony Dionus i ude-

rzył rządcę mocno w twarz. Prefekt był materialistą o niewielkiej cierpliwości dla rozważań na temat spraw niewymiernych. - Dobra, Demetrio — powiedział, kierując swe słowa do inkwizytora. — Nie widzę tu nic więcej do roboty ponad to, żeby aresztować barbarzyńcę... Cimmeryjczyk krzyknął nagle i wszyscy się odwrócili. On zaś przez drzwi wlepił gniewne spojrzenie we wnętrze komnaty, która sąsiadowała z pomieszczeniem z rzeźbami. -Patrzcie! — wykrzyknął. - Widziałem, jak coś się tam poruszyło... Widziałem to przez zasłonę. Coś ruszało się po podłodze, jakby długi, mroczny cień. -I co jeszcze! - prychnął Posthumo. - Przeszukaliśmy to pomieszczenie... -On coś zobaczył! - Głos Promera, piskliwy od histerycznej ekscytacji, zaczął się łamać. -To miejsce jest wyklęte! Coś wylazło z urny i zabiło Kalliana Publico! Ukryło się przed wami tam, gdzie żaden człowiek by nie zdołał, a teraz jest w tym pomieszczeniu! Mitro, broń nas przed mocami Ciemności! Mówię wam, w tej amforze było jedno ze strasznych dzieci Seta! - Chwycił się kurczowo rękawa Dionusa. — Musicie przeszukać to pomieszczenie raz jeszcze! Prefekt strząsnął jego ręce z obrzydzeniem, co natchnęło Posthumo do błyśnięcia poczuciem humoru. -Ty sam je przeszukasz, rządco! - orzekł i chwyciwszy Promera za kark i pas, przemocą powlókł wrzeszczącego nieszczęśnika w stronę drzwi. Tuż przed nimi zatrzymał się i cisnął go do pomieszczenia z taką siłą, że ten upadł i legł na wpół przytomny. -Dość tego! - warknął Dionus, łypiąc okiem na niedającego nic po sobie poznać Cimmeryjczyka. Prefekt uniósł dłoń, a oczy Co-nana zaczęły rozpalać się na niebiesko. W powietrzu aż iskrzyło od napięcia, które zgasiło wejście strażnika ciągnącego szczupłą, bogato odzianą postać. -Zobaczyłem go, jak przemykał na tyłach Świątyni — oznajmił strażnik, wyglądając pochwały. Zamiast niej otrzymał reprymendę, która zjeżyła mu włosy na głowie. -Puść tego szacownego pana, ty bezużyteczny głupku! - przeklął

go prefekt. - Czyżbyś nie znał Aztriasa Petaniusa, bratanka gubernatora miasta? Skonsternowany strażnik wycofał się, a wymuskany młody szlachcic uważnie otrzepał swój haftowany rękaw. - Oszczędź sobie przeprosin, dobry Dionusie - wyseplenił sztucz nym głosem. - To wszak wasza robota, wiem. Wracałem właśnie z późnej hulanki na piechotę, by uwolnić umysł od oparów wina. Co my tu mamy? Na Mitrę, czy to morderstwo? -W rzeczy samej, panie - odparł prefekt. - Mamy już jednak człowieka, który bez wątpienia odpowie za nie, choć Demetrio zdaje się mieć jakieś wątpliwości w tej kwestii. -Wyglądający występnie brutal - wymruczał młody arystokrata. -Jak można wątpić w jego winę? Nigdy dotąd nie widziałem tak nikczemnej fizjonomii. -Ależ widziałeś, ty perfumowany psie - Cimmeryjczyk wyszczerzył zęby — kiedy wynajmowałeś mnie, bym ukradł dla ciebie zamoriański puchar. Hulanka, co? Jasne! Czekałeś na mnie skryty w cieniu, żebym przekazał ci łup. Nie wyjawiłbym twego imienia, gdyby i twe słowa były prawe. Teraz opowiedz tym psom, jak patrzyłeś na mnie, kiedy wspinałem się po ścianie, po tym jak strażnik zrobił ostatnią rundę obchodu. Tak, żeby wiedzieli, iż nie miałem czasu zabić tego grubego wieprza, zanim Arus wszedł i ujrzał trupa. Demetrio wejrzał szybko na Aztriasa, który nie zbladł ani odrobinę. - Jeśli jest prawdą to, co mówi, panie - odezwał się - to oczyszcza go z zarzutu morderstwa, a my możemy łatwo wyciszyć sprawę usiło wania rabunku. Grozi mu dziesięć lat ciężkich robót, ale wystarczy, iż rzekniesz słowo, a spreparujemy mu ucieczkę i nikt oprócz nas nigdy się o tym nie dowie. Zrozumiem to. Nie byłbyś pierwszym młodym szlachcicem, który musiał uciekać się do takich metod dla spłacenia długów hazardowych i tym podobnych. Możesz polegać na naszej dyskrecji. Conan spojrzał na szlachetnie urodzonego młodzika wyczekująco, ale Aztrias wzruszył swymi szczupłymi ramionami i delikatną białą dłonią pokrył ziewnięcie.

- Nie znam go - odparł. - Musiał oszaleć, skoro twierdzi, żem go wynajął. Niech ma to, na co zasłużył. Ma mocny grzbiet i trud w kopalni dobrze mu zrobi. Oczy Conana zapłonęły, a on sam drgnął jak użądlony. Strażnicy spięli się, chwytając mocniej swe halabardy, i rozluźnili, kiedy nagle opuścił głowę, jakby na znak posępnej rezygnacji. I nawet Demetrio nie potrafił stwierdzić, że przygląda się im spod swych krzaczastych, czarnych brwi przymkniętymi oczami, w których szczelinach gorzał otwarty niebieski ogień. Uderzył, uprzedzając atak nie bardziej niż skacząca kobra; jego miecz rozbłysnął w świetle świec. Aztrias krzyknął krótko i jego głowa odpadła od ramion w deszczu krwi. Jego oblicze zamarło, stając się białą maską przerażenia. Gibki niczym kot Conan odwrócił się i wyprowadził morderczy cios w pachwinę Demetria. Inkwizytor uskoczył instynktownie, ledwie uchodząc ostrzu, które zagłębiło się w jego udzie i ześlizgując po kości, wyrwało na zewnątrz, wyszedłszy po drugiej stronie nogi. Demetrio opadł z jękiem na kolano, bezsilny wobec bólu, który przenicował mu wnętrzności. Conan się nie zatrzymał. Halabarda, którą wzniósł Dionus, ocaliła czerep prefekta przed świszczącym ostrzem, które zboczyło lekko, przecinając drzewce, i gładko odcięło mu ucho. Oślepiająca szybkość barbarzyńcy poraziła zmysły policjantów i przemieniła ich działania w puste gesty. Byli zupełnie nieprzygotowani, oszołomieni jego prędkością oraz gwałtownością i dlatego połowa z nich została powalona, zanim w ogóle dostała szansę na podjęcie obrony. Wyjątkiem był Posthumo, bardziej dzięki szczęściu niż umiejętnościom, który otoczył ramionami wokół Cimmeryjczyka, ograniczając zasięg jego ręki z mieczem. Lewe ramię Conana skoczyło ku głowie strażnika i Posthumo cofnął się, by paść z wrzaskiem, wijąc się na podłodze. Dłonie zaciskał na ziejącym czerwienią otworze, gdzie wcześniej znajdowało się oko. Barbarzyńca odsunął się od próbujących dosięgnąć go halabard, a skok, jaki wykonał, przeniósł go poza krąg nieprzyjaciół, w miejsce, gdzie stał Arus szamocący się ze swą kuszą. Wściekły kopniak w brzuch powalił go i odebrał mowę; twarz mu pozieleniała, a przy-

odziana w sandał pięta Conana trafiła z chrzęstem wprost w jego szczękę. Nieszczęs'nik wrzasnął poprzez resztki roztrzaskanych zębów, tocząc krwistą pianę ze zmasakrowanych ust. Nagle wszyscy zamarli, zmrożeni do głębi przerażeniem, jakie wybrzmiało we wrzasku, który dobiegł z komnaty, gdzie Posthumo wrzucił Promera. Rządca wytoczył się zza drzwi skrytych pod aksamitną zasłoną i stanął, wstrząsany przemożnym niemym szlochem. Łzy płynęły ciurkiem po jego bladej jak papier twarzy i skapywały z warg wiszących bezwładnie, niczym u niedorozwiniętego niemowlaka. Wszyscy przystanęli i wstrząs'nięci, zagapili się na niego - Conan ze swym okapującym krwią mieczem, policja z uniesionymi halabardami, siedzący na podłodze Demetrio, usiłujący powstrzymać krew tryskającą strumieniem z wielkiego rozcięcia na udzie, oraz łkający Arus, wypluwający kawałki połamanych zębów. Nawet Posthumo przerwał swe zawodzenie i zamrugał, skamląc z powodu krwawej mgły, która przesłoniła mu połowę widoku. Promero przetoczył się na korytarz i padł sztywno przed nimi. Wydając z siebie trudny do zniesienia piskliwy śmiech szaleńca, zawołał przenikliwie: - Bóg ma długą szyję! Ha, ha, ha! Och, długą, cholernie długą szyję! A potem, targnięty okropną konwulsją, zesztywniał, szczerząc się w pustym uśmiechu do ocienionego sufitu. - Jest martwy! - wyszeptał Dionus bojaźliwie, zapominając o włas nych urazach i barbarzyńcy, który stał ze zbroczonym mieczem tak blisko niego. Pochylił się nad ciałem i raptownie wyprostował. Jego świńskie oczka jarzyły się. - Nie ma żadnych zranień... W imię M i t r y, co jest w tej k o m n a c i e ? Wtem, przejęci nagle grozą, mężczyźni rzucili się, wrzeszcząc, ku drzwiom prowadzącym na zewnątrz. Cisnąc się niczym szarpiący pazurami, piszczący motłoch, wypadali z nich jak szaleni. Arus uczynił to samo, a i w połowie niewidzący Posthumo, który podniósł się z trudem, pogonił za swymi towarzyszami. Poruszając się niezdarnie i kwicząc jak ranna świnia, błagał, by nic zostawiali go samego.

Upadł w tłoku, a inni potrącali go i tratowali, wrzeszcząc ze strachu. A jednak popełzł za nimi. Następny był Demetrio. Inkwizytor miał odwagę stawić czoło nieznanemu, ale był roztrzęsiony i ranny, a miecz, który go przeszył, znajdował się wciąż blisko. Policja, woźnica i strażnicy, poranieni lub nie, wypadli z krzykiem na ulicę. Ich panika udzieliła się także strzegącym domu z zewnątrz, więc dołączyli do rejterady, nie pytając o nic. Barbarzyńca pozostał w wielkim korytarzu sam, nie licząc zwłok na podłodze. Zmienił chwyt miecza i wkroczył do komnaty. Była obwieszona bogatymi jedwabnymi gobelinami, a obite również jedwabiem fotele i sofy leżały roztrzaskane w bezładnym natłoku bogactwa. Sponad ciężkiego pozłacanego parawanu spoglądała na Cimmeryjczyka jakaś twarz. Conan zapatrzył się zachwycony chłodnym klasycznym pięknem jej rysów, jakich nie widział nigdy pośród synów ludzi. Nie zdradzała słabości ani miłosierdzia, ani okrucieństwa, ani łagodności - nie wyrażała żadnego z ludzkich odczuć. Taki wyraz mogłaby mieć marmurowa maska boga wykuta ręką mistrza, pomijając pulsujące za nią niewątpliwie życie - życie zimne i niesamowite, którego Cimmeryjczyk nigdy nie zaznał i którego nie pojmował. Pomyślał przelotnie o marmurowej doskonałości ciała, jakie skrywał parawan. Musi być idealne, dumał, skoro sama twarz jest tak nieludzko piękna. Jednakże widział jedynie podobne bogom oblicze i cudownie ukształtowaną głowę kołyszącą się dziwnie z boku na bok. Pełne usta rozwarły się i padło z nich jedno słowo. Wibrujący głos był niczym złocone kuranty dzwoniące w zaginionych pośród dżungli świątyniach Khitaiu. Słowo pochodziło z jakiegoś nieznanego języka, zapomnianego, nim narodziły się królestwa ludzi, lecz Conan wiedział, co znaczy. - Chodź! I Cimmeryjczyk poszedł. Desperacko skoczył i ciął brzęczącym mieczem. Piękna głowa stoczyła się ze szczytu parawanu, bluzgając ciemną krwią, i upadła u jego stóp. On sam dał krok w tył, bojąc się jej dotknąć. Nagle skóra mu ścierpła, gdyż parawan zatrząsł się i zachwiał poruszany konwulsjami czegoś za nim.

Conan widział i słyszał masę umierających ludzi, ale nigdy nie słyszał, żeby ludzka istota w agonii wydawała takie odgłosy. Był to dźwięk trzepotania i chlastania, jakby gwałtownie smagano dookoła grubą liną. W końcu ruchy ustały i barbarzyńca zajrzał ostrożnie za parawan. Wówczas zdjęło go prawdziwe przerażenie, które przeniknęło go na wskroś i pchnęło do ucieczki. Gnał nieprzerwanie, póki iglice Nu-malii nie zniknęły za nim na jas'niejącym niebie. Myśl o Secie była niczym koszmar, podobnie jak o dzieciach Seta, które niegdyś" władały ziemią, a które obecnie śpią w swych spowitych mrokiem grotach głęboko pod piramidami. Za pozłacanym parawanem nie było ludzkiego ciała, tylko lśniący, gładki, bezgłowy zwój ogromnego węża.

Wieża Słonia

Wieża słonia Pochodnie rozświetlały mrok podczas hulanek w Maul, gdzie złodzieje ze wschodu bawili się nocą. W Maul mogli wdawać się w pijackie burdy i ryczeć tak głośno, jak im się spodobało, gdyż przyzwoici ludzie omijali tę część miasta szerokim łukiem, a strażnicy, hojnie opłacani brudnymi pieniędzmi, nie wtrącali się w tutejsze gierki. Wzdłuż powytyczanych krzywo, niewybrukowanych ulic z ich zwałami śmieci oraz brudnymi, błotnistymi kałużami darli koty pijani awanturnicy. Stal błyskała w cieniu, gdzie wilk polował na wilka, a spośród ciemności wybrzmiewał piskliwy śmiech kobiet oraz odgłosy walk i zmagań. Języki płomieni z pochodni przeświecały gdzieniegdzie jaskrawo przez potrzaskane okna i rozwarte szeroko drzwi. A dobiegający zza nich zestarzały odór wina i cuchnących, przepo-conych ciał, brzęk kufli i grzmot pięści walących w chropawe blaty stołów oraz urywki bezecnych pieśni uderzały niczym wicher wiejący prosto w twarz. W jednej z tych zbójeckich nor setna zabawa rozbrzmiewała aż po sam niski i przybrudzony dymem dach. Zgromadzeni tu niegodziwcy tworzyli barwną kolekcję obdartusów — rzezimieszki, rzucają-

cy przeciągłe pogardliwe spojrzenia porywacze, szybkoręcy złodzieje, aroganckie bandziory ze swymi utrzymankami, kobiety o ochrypłym głosie przybrane w tandetne precjoza. Elementem dominującym byli lokalni łotrzy - ciemnoskórzy, ciemnoocy Zamorańczycy ze sztyletami u pasa i podstępem w sercach. Ale znalazłoby się też i z pół tuzina wilków wywodzących się z obcych nacji. Był tu jakiś ogromny hyperborejski renegat odzywający się sporadycznie - niebezpieczny, o kościstej budowie i mieczu z szeroką klingą, bo w Maul stal noszono otwarcie. Był także shemicki fałszerz o haczykowatym nosie i kędzierzawej błękitno-czarnej brodzie. Była i brythuńska ladacznica siedząca na kolanie Gundermana o jasnobrązowych włosach - żołnierza, najemnika i tułacza, dezertera z jakiejś pobitej armii. No i opasły jak beczka łajdak, którego grubiańskie żarty wywoływały wybuchy powszechnej wesołości. Był on zawodowym porywaczem przybyłym z odległego Koth, by uczyć Zamorańczyków wykradania kobiet -sztuki, której on sam nigdy nie zgłębi na takim poziomie, jaki oni znali już od dnia swych narodzin. Ów człowiek przerwał swój wywód z zamiarem głębszego zaintrygowania podjudzonych słuchaczy i wetknął pysk w ogromny kufel spienionego piwa. Po czym, zdmuchując pianę z grubych warg, rzekł: - Na Bela, boga wszystkich złodziei, pokażę im, jak wykradać nałożnice. O brzasku znajdę się z nią za zamoriańską granicą, tam będzie czekać karawana, która ją odbierze. Trzysta srebrnych monet przyrzekł mi hrabia Ophiru za gładką młodą Brythunkę z lepszego domu. Tygodnie zabrało mi przemierzanie miast pogranicza dla znalezienia takiej, o której wiem, że będzie odpowiednia. I że ostra z niej tygrysica! — Posłał w powietrze tryskającego śliną buziaka. - Znam w Shemie panów, którzy by przehandlowali za nią tajemnicę Wieży Słonia - stwierdził, wracając do swego piwa. Dotyk na rękawie jego tuniki sprawił, że obrócił głowę, rzucając gniewne spojrzenie na śmiałka, który mu przeszkadzał. Ujrzał stojącego obok wysokiego, mocno zbudowanego młodziana. Był to ktoś pasujący do tej dziury tak jak szary wilk do zliniałych

ściekowych szczurów. Jego tania tunika nie potrafiła skryć twardej, mocno zarysowanej potężnej sylwetki. Miał szerokie, krzepkie bary, masywną pierś, gibką talię, emanujące siłą ramiona. Jego skóra zbrązowiała pod słońcem odległych krain. Oczy miał niebieskie i błyszczące; zmierzwiona czupryna czarnych włosów wieńczyła szerokie czoło. U pasa zwisał mu miecz w wytartej skórzanej pochwie. Kothianin cofnął się mimowolnie, bo człowiek ten nie pochodził z żadnej z cywilizowanych ras, jakie znał. - Mówiłeś o Słoniowej Wieży — odezwał się nieznajomy po zamoriańsku z obcym akcentem. - Słyszałem wiele o tej wieży. Jakiż jest jej sekret? Nastawienie przybysza zdało się pokojowe, a odwaga Kothianina wsparta została piwem oraz wyraźną aprobatą publiki. Aż się nadął więc z poczucia własnej ważności. - Sekret Słoniowej Wieży? - wykrzyknął. - Ha! Każdy głupiec wie, że to kapłan Yara, ten kapłan, co mieszka tam wraz z wielkim klejnotem, który ludzie zwą Sercem Słonia, a który stanowi tajemnicę jego magii. Barbarzyńca trawił to przez chwilę. - Widziałem tę wieżę - powiedział. - Umieszczono ją w wielkim ogrodzie ponad miastem i otoczono wysokim murem. Nie dostrze głem żadnych straży. Po murze łatwo się wspiąć. Dlaczego nikt dotąd nie wykradł tajemniczego kamienia? Kothianin zapatrzył się z otwartymi ustami na rozumującego z taką prostotą nieznajomego i nagle wybuchnął drwiącym śmiechem w napadzie wesołości, do którego przyłączyli się także inni. -Słuchajcie jeno tego poganina! - krzyknął mocnym głosem. -Ukradłby klejnot Yary!... Słuchajcie jeno - rzekł i zwrócił się do przybysza z udawaną powagą: - Przypuszczam, że jesteś jednym z tych północnych barbarzyńców... -Jestem Cimmeryjczykiem - odparł obcokrajowiec mało przyjaznym tonem. Sama replika i sposób jej udzielenia znaczyły niewiele dla Kothianina. Jego królestwo leżało daleko na południu, na granicy Shemu, i tylko mgliście poznał ludy północy. -Nadstaw zatem ucha i przyucz się nieco mądrości, kolego -oznajmił, celując swym kuflem w niepysznego młodziana. - Wiedz,

że w Zamorze, a szczególnie w tym mieście, jest więcej zuchwałych złodziei niż gdziekolwiek indziej na całym świecie, więcej nawet niż w Koth. Gdyby jakikolwiek śmiertelnik był w stanie ukraść ten kamień, możesz być pewien, zwinięto by go już dawno temu. Mówisz o wspinaniu się na mury, lecz kiedy zacząłbyś się na nie wspinać, szybko zapragnąłbyś wrócić. Nocą w ogrodzie nie ma strażników z pewnego konkretnego powodu... to jest, nie ma ludzkich strażników. Jednakże w komorze wartowniczej, w dolnej części wieży, są uzbrojeni ludzie, więc nawet jeśli miniesz tych, którzy wędrują po ogrodach nocą, wciąż musisz przejść żołnierzy, gdyż kamień jest przetrzymywany gdzieś wyżej. - Niemniej, gdyby ktoś zdołał przejść przez ogrody - upierał się Cimmeryjczyk — dlaczego nie miałby dotrzeć do kamienia przez gór ną część budowli i w ten sposób uniknąć żołnierzy? I znów Kothianin zagapił się na niego z otwartymi ustami. - Posłuchajcie go! - krzyknął szyderczo. - Tenże barbarzyńca jest orłem, który doleciałby do nabijanej klejnotami górnej krawędzi wie ży, która sięga ledwie jakieś sto pięćdziesiąt stóp nad ziemię, a jej okrągłe boki są bardziej śliskie niż gładzone szkło! Cimmeryjczyk rozejrzał się dookoła, zmieszany rykiem kpiącego śmiechu, jaki powitał tę uwagę. On sam nie widział w niej nic szczególnie zabawnego, a zbyt mało jeszcze stykał się z cywilizacją, by pojąć jej grubiaństwo. Ludzie cywilizowani są bardziej grubiańscy od barbarzyńców, ponieważ wiedzą, że ich chamstwo nie rozszczepi ich czaszki. Z reguły. Conan był nadto zdezorientowany i mocno zawiedziony, więc niewątpliwie wymknąłby się po cichu, zbity z tropu, lecz Kothianin postanowił jeszcze się z nim podrażnić. -Dalej, dalej! - zawołał. - Powiedz tym biednym ludziom, którzy są złodziejami tylko od czasu, nim ciebie poczęto, powiedz im, jak wykradłbyś kamień! -Zawsze jest jakiś sposób, jeśli pragnienie idzie w parze z odwagą odparł krótko rozdrażniony Cimmeryjczyk. Kothianin odebrał to jako osobistą zniewagę. Twarz spurpurowia-ła mu od gniewu. - Co? - ryknął. - Ośmielasz się mówić nam, jak mamy uprawiać

swe rzemiosło, i sugerować, że jesteśmy tchórzami? Zjeżdża.), zejdź mi z oczu! - Mocno popchnął Cimmeryjczyka. —Myślisz, że będziesz ze mnie drwił, a potem dotykał swoimi łapskami? - Barbarzyńca zazgrzytał zębami. Ogarnęła go szybko rozpalająca się u niego wściekłość. Otwartą dłonią oddał pchnięcie, które obaliło jego dręczyciela na grubo ciosany stół. Piwo przelało się przez krawędź jego kufla i Kothianin ryknął z furią, łapiąc za swój miecz. —Pogański psie! - zagrzmiał. - Wyrwę ci za to serce! Błysnęła stal i ciżba wokół rozstąpiła się płochliwie, dając im wolne pole. Uciekający w pośpiechu strącili jedyną świecę i nora pogrążyła się w ciemności zakłócanej trzaskiem przewracanych ław, tętentem biegnących stóp, krzykami, przekleństwami ludzi potykających się jedni o drugich i pojedynczym przeszywającym wrzaskiem agonii, który uciął cały harmider jak nóż. Kiedy świecę zapalono ponownie, większość gości umknęła już przez drzwi czy rozbite okna, a pozostali kulili się za stosami beczek z winem lub pod stołami. Barbarzyńcy nie było; środek pomieszczenia był pusty, z wyjątkiem rozpłatanego ciała Kothianina. Cimmeryj-czyk, wiedziony nieomylnym instynktem barbarzyńcy, zabił właściwego człowieka pomimo mroku i zamieszania.

II Jaskrawe światła i pijackie hulanki pozostały daleko za plecami Conana. Zrzucił swą podartą tunikę i szedł przez noc nagi, nie licząc przepaski biodrowej i wysoko sznurowanych sandałów. Poruszał się z miękką łatwością wielkiego tygrysa, stalowe mięśnie grały pod brązową skórą. Wszedł do części miasta zastrzeżonej dla świątyń. Otaczały go ze wszystkich stron, lśniąc biało w świetle gwiazd - śnieżnobiałe marmurowe podpory i pozłacane kopuły czy srebrzyste portale - sanktuaria niezliczonego mnóstwa zamoriańskich bóstw. Nie zaprzątał sobie nimi głowy. Wiedział, że religia Zamory, jak wszystko pośród cywilizowanych, od dawna osiadłych ludów, jest pogmatwana i złożona i że utraciła pierwotne przesłanie w labiryncie przepisów i rytuałów. Przesiedział całe godziny na dziedzińcu filozofów, przysłuchując się sporom teologów i nauczycieli, i odszedł stamtąd z poczuciem zamętu, przekonany tylko co do jednego - oni wszyscy poszaleli. Jego bogowie byli prości i zrozumiali; ich przywódcą był Crom mieszkający na wielkiej górze, skąd rozsyłał przekleństwo i śmierć. Wzywanie Croma pozostawało bezskuteczne, ponieważ był on bogiem mrocznym i okrutnym i nienawidził słabeuszy. Jednak to on udzielał

człowiekowi przy narodzinach męstwa, siły woli oraz mocy do zabijania wrogów, a to w rozumieniu Cimmeryjczyka stanowiło wszystko, czego można było od bogów oczekiwać. Jego obute w sandały stopy nie wydawały dźwięku na błyszczącym chodniku. Nie spotkał żadnego strażnika, gdyż nawet złodzieje z Maul trzymali się z dala od świątyń, gdzie, jak wiadomo, na intruzów spadają nieznane klątwy. Na wprost ujrzał majaczącą na tle nieba Wieżę Słonia. Zadumał się, rozmyślając, dlaczego tak ją nazwano. Wydawało się, że nikt tego nie wie. Nigdy nie widział słonia, ale mgliście pojmował, że to monstrualne zwierzę z ogonem tak z przodu, jak i za sobą. Tak powiedział mu wędrowny Shemita, przysięgając, iż sam widział te bestie liczone w tysiącach w kraju Hyrkańczyków. Jednak wszyscy wiedzą, jakimi kłamcami są ludzie z Shemu. W każdym razie w Zamorze nie było słoni. Migocząca kolumna wieży wznosiła się srebrzyście ku gwiazdom. W blasku słońca skrzyła się tak oślepiająco, że niewielu mogło znieść jej lśnienie. Ludzie gadali, że została zbudowana ze srebra. Była okrągła, idealny smukły cylinder wysoki na jakieś sto pięćdziesiąt stóp. Jej górna krawędź, wysadzana wielkimi klejnotami, połyskiwała w świetle gwiazd. Wieżę umieszczono wśród falujących egzotycznych drzew w ogrodzie, który rósł wysoko ponad poziomem, na jakim usytuowano miasto. Ogród otaczał wysoki mur, a położony niżej, po jego zewnętrznej stronie grunt podobnie otoczono murem. Z wieży nie docierało żadne światło, jakby nie było w niej okien - przynajmniej powyżej muru wewnętrznego. Tylko szlachetne kamienie wysoko w górze skrzyły się chłodno w świetle gwiazd. Pod usytuowanym niżej zewnętrznym murem rosły gęste zarośla. Przedzierając się przez nie, Cimmeryjczyk zbliżył się doń stopniowo i stanął przed zagradzającą drogę przeszkodą, mierząc ją spojrzeniem. Mur był wysoki, ale podskakując, barbarzyńca był w stanie złapać się palcami za jego koronę. Wówczas podciągnąć się i przeskoczyć byłoby już dziecinnie łatwo. Nie wątpił, iż mur wewnętrzny mógłby pokonać w ten sam sposób. Niemniej zawahał się na myśl o nieznanych niebezpieczeństwach, które, jak mu powiedziano, czyhały między nimi. Tutejszy lud był mu obcy i tajemniczy, niepodobny

do niego — nawet nie z tej samej krwi co mieszkający dalej na zachodzie Brythuńczycy, Nemedyjczycy, Kothianie czy Aąuilończycy, których cywilizacyjne zagadki napawały go bojaźnią w minionych czasach. Lud Zamory był pradawny i z tego, co miał okazję zobaczyć, nader zły. Pomyślał o Yarze, najwyższym kapłanie, który miotał najrozmaitsze klątwy z tej nabitej klejnotami wieży, i włosy mu stanęły na głowie. Przypomniał sobie historię opowiadaną przez pijanego dworskiego pazia o tym, jak Yara roześmiał się w twarz wrogiemu księciu i wzniósł przed nim jaśniejący poświatą i złem szlachetny kamień. Z owego przeklętego klejnotu wystrzeliły oślepiające promienie i spowiły księcia. Ten wrzasnął i upadł, a potem skurczył się do postaci wysuszonej, pociemniałej grudy, która przemieniła się w czarnego pająka ganiającego dziko po komnacie, dopóki kapłan nie postawił na nim swego obcasa. Yara nie wychodził za często ze swej magicznej wieży, a jeśli już, to tylko po to, by czynić zło jakiemuś człowiekowi czy krajowi. Król Zamory bał się go bardziej niż śmierci i dlatego wciąż był pijany — ów strach stał się dla niego nie do zniesienia na trzeźwo. Kapłan był bardzo stary - mówiono, że liczy sobie całe wieki, i dodawano, że będzie żyć wiecznie za sprawą magii swego kamienia, który zwano Sercem Słonia z powodu nie bardziej jasnego niż ten, dla którego ludzie nazwali jego siedzibę Wieżą Słonia. Pogrążony w tych rozmyślaniach Cimmeryjczyk skulił się nagle pod murem. Ktoś przemieszczał się za nim, spacerując miarowym krokiem. Dosłyszał pobrzękiwanie stali. A więc jednak jakiś strażnik przemierzał te ogrody. Conan czekał, spodziewając się, iż usłyszy, jak przechodzi ponownie, przy kolejnej rundzie, lecz nad tajemniczymi ogrodami zaległa cisza. W końcu ciekawość przeważyła. Podskoczywszy lekko, chwycił się muru i jedną ręką podźwignął aż na szczyt. Leżąc płasko na szerokiej koronie, spoglądał w dół na rozległą przestrzeń pomiędzy murami. W jego pobliżu nie było żadnych zarośli, chociaż dojrzał jakieś starannie przycięte krzaki blisko muru wewnętrznego. Światło gwiazd padało na równiutki trawnik, gdzieś szemrała fontanna. Ostrożnie opuścił się do środka i wyjął miecz, rozglądając się uważ-

nie wokół. Stojąc tak, nieosłonięty w świetle gwiazd pod bezchmurnym niebem, wzdrygnął się wiedziony swym dzikim instynktem. Potem ruszył powoli wzdłuż krzywizny muru, trzymając się w jego cieniu, póki nie zrównał się z zaroślami, które dostrzegł wcześniej. Wówczas podbiegł do nich szybko i kucnął nisko, omalże potykając się o jakąś postać leżącą bezwładnie blisko krawędzi krzaków. Szybkie spojrzenie w prawo i lewo powiedziało mu, iż przynajmniej w polu widzenia nie ma żadnego wroga. Pochylił się więc, żeby przyjrzeć się bliżej. Nawet w nikłym świetle gwiazd jego bystre oczy ujrzały mocno zbudowanego mężczyznę w hełmie z grzebieniem i w posrebrzanej zbroi zamoriańskiej straży przybocznej króla. Tarcza i włócznia leżały blisko niego i nie więcej niż chwilę zajęło Cona-nowi sprawdzenie, że został uduszony. Barbarzyńca rozejrzał się niespokojnie dookoła. Wiedział, iż ów człowiek musi być strażnikiem, którego usłyszał, gdy ten mijał jego kryjówkę przy murze. Upłynęła ledwie krótka chwila, a w tym czasie jakieś bezimienne dłonie sięgnęły z ciemności, by zdławić jego życie. Wytężając wzrok w mroku, przez zarośla blisko muru dostrzegł drobne poruszenie. Pomknął tam bezszelestnie, ściskając mocniej miecz. Nie robił więcej hałasu, niż pantera skradająca się poprzez noc, a jednak człowiek, którego podchodził, dosłyszał go. Kiedy Cimmeryjczyk dostrzegł blisko muru niewyraźne olbrzymie cielsko, poczuł ulgę, iż jest to istota ludzka. Nagle obcy odwrócił się szybko, nabierając powietrza w odruchu paniki, zacisnął dłonie i uczynił pierwszy krok do skoku naprzód. Wycofał się jednak, kiedy klinga Cimmeryjczyka zajaśniała pochwyconym blaskiem gwiazd. Przez pełną napięcia chwilę żaden z nich nie przemówił, choć obaj byli gotowi na wszystko. - Nie jesteś żołnierzem - syknął w końcu nieznajomy. - Jesteś złodziejem, tak jak ja. — A ty kim jesteś? - spytał Conan podejrzliwym szeptem. — Taurus z Nemedii. Cimmeryjczyk opuścił miecz. - Słyszałem o tobie. Zwą cię księciem złodziei. Odpowiedział mu gardłowy śmiech. Taurus był tego samego wzro-

stu co Cimmeryjczyk, lecz cięższy. Miał wielkie brzuszysko i w ogóle był opasły, lecz każdy jego ruch znamionował subtelny, dynamiczny magnetyzm, jaki odbijał się w jego przenikliwych oczach skrzących się życiem nawet w blasku gwiazd. Był boso i niósł zwój czegoś, co wyglądało na cienką, mocną linę z supłami zawiązanymi w regularnych odstępach. -Kto ty jesteś? - wyszeptał. -Conan Cimmeryjczyk. Przyszedłem poszukać sposobu, by wykraść klejnot Yary, który ludzie zwą Sercem Słonia. Conan wyczuł, że wielkie brzuszysko mężczyzny trzęsie się od śmiechu, w którym nie było wszakże drwiny. -Na Bela, boga złodziei! - syknął Taurus. - Myślałem, że tylko ja sam mam odwagę, by spróbować t a k i e g o kłusownictwa! I ci Zamorańczycy nazywają siebie złodziejami... phi! Conanie, podoba mi się twój hart ducha. Nigdy nie dzieliłem ryzykownych przygód z nikim, ale, na Bela, tej podejmiemy się razem, jeśli zechcesz. -Zatem też jesteś tu po kamień? -A po cóżby innego? Układałem mój plan miesiącami, lecz ty, jak sądzę, zadziałałeś pod wpływem nagłego impulsu, przyjacielu. -Ty zabiłeś tego żołnierza? -Oczywiście. Prześliznąłem się ponad murem, kiedy był po drugiej stronie ogrodu. Ukryłem się w krzakach. Posłyszał mnie albo zdało się mu, że coś słyszy. Gdy się przypałętał, nie było żadną sztuką dostać się za jego plecy, chwycić nagle za szyję i wydusić zeń głupie życie. Był jak większość ludzi, na wpół ślepy w ciemnościach. Dobry złodziej winien mieć oczy jak kot. -Popełniłeś jeden błąd - stwierdził Conan. Oczy Taurusa błysnęły gniewnie. -Ja? Błąd? Niemożliwe! -Powinieneś był zaciągnąć ciało w krzaki. - Przygadał nowicjusz mistrzowi sztuki. Nie zmienią straży, póki nie minie północ. Gdyby ktoś przyszedł szukać go teraz i znalazł cia ło, polecieliby z tym od razu do Yary, wykrzykując nowiny, a nam dając czas na ucieczkę. Jeżeli zaś go nie znajdą, przetrzepią krzaki i złapią nas jak szczury w pułapkę.

-Masz rację - zgodził się Conan. -A więc teraz próba. Tracimy czas na przeklęte dyskusje. W wewnętrznym ogrodzie nie ma straży, to znaczy ludzkiej straży, choć są wartownicy nawet bardziej zabójczy. To ich obecność powstrzymywała mnie tak długo, ale ostatecznie odkryłem sposób na ich obejście. -A co z żołnierzami w dolnej części wieży? -Stary Yara zamieszkuje komnaty powyżej. Tą trasą pójdziemy... i wrócimy, mam nadzieję. Nie martw się pytaniem jak. Wytyczyłem drogę. Wkradniemy się przez szczyt wieży i zadusimy starego Yarę, zanim będzie w stanie rzucić na nas jedną ze swych klątw. Przynajmniej spróbujemy. To hazard, szansa na to, że zostanie się zmienionym w pająka czy ropuchę, przeciwko bogactwu i władzy tego świata. Wszyscy dobrzy złodzieje muszą wiedzieć, jak podejmować ryzyko. -Pójdę tak daleko, jak tylko może zajść człowiek - rzekł Conan, zsuwając sandały. -Zatem pójdź za mną - odrzekł Taurus i odwróciwszy się, podskoczył, złapał się muru i podciągnął. Zważywszy na cielsko, jego gib-kość była zadziwiająca; zdało się, że prawie poszybował ponad krawędzią korony. Cimmeryjczyk podążył za nim. Leżąc płasko na szerokim szczycie, przemawiali ostrożnym szeptem. -Nie widzę żadnych świateł - wymruczał Conan. Dolna część wieży zdawała się bardzo podobna do tej, którą było widać spoza ogrodu - idealny, błyszczący walec bez widocznych otworów. - Są tam sprytnie skonstruowane drzwi i okna - odparł Taurus ale pozostają zamknięte. Żołnierze oddychają powietrzem, które do chodzi z góry. Ogród wyglądał niczym staw pełen niewyraźnych cieni, gdzie pierzaste krzewy i niskie, rozłożyste drzewa falowały mrocznie w świetle gwiazd. Baczna natura Conana wyczuła aurę rozciągającej się nad nim przyczajonej groźby. Poczuł płonący gniewem wzrok niewidzialnych oczu i uchwycił delikatny zapach, który sprawił natychmiast, iż krótkie włoski na jego karku zjeżyły się tak, jak pies jeży się pod wpływem woni odwiecznego wroga.

- Za mną - wyszeptał Taurus. - Jeśli cenisz swe życie, trzymaj się za moimi plecami. Odpiąwszy od pasa coś, co wyglądało na miedzianą rurkę, Nemedyjczyk opadł lekko na trawnik po wewnętrznej stronie muru. Conan znalazł się tuż za nim, trzymając miecz w pogotowiu, lecz Taurus odepchnął go z powrotem pod ścianę i sam też nie okazywał zamiaru, by postępować dalej. Jego postawa pełna była napięcia i wyczekiwania, a spojrzenie, podobnie jak Cimmeryjczyka, utkwione w zacienionej masie zarośli o kilka stóp od nich. Gęstwina zatrzęsła się, chociaż wietrzyk ustał. Nagle spomiędzy falujących cieni błysnęły dwa wielkie ślepia, a za nimi w ciemności zamigotały kolejne ogniste iskry. -Lwy! - mruknął Conan. -Tak jest. Za dnia trzymają je w podziemnych grotach pod wieżą. To dlatego nie ma strażników w tym ogrodzie. Conan szybko policzył oczy. -Pięć w polu widzenia, może więcej z tyłu, w krzakach. Za chwilę zaatakują... -Cicho bądź! - syknął Taurus. Ostrożnie, jakby stąpał po brzytwach, odsunął się od ściany, unosząc smukłą rurkę. Z cienia dobiegły niskie pomruki i błyszczące ślepia posunęły się naprzód. Conan potrafił wyczuć ociekające śliną szczęki i zakończone kitami ogony smagające rudozłote boki. Powietrze nabrzmiało napięciem - Cimmeryjczyk wzmocnił chwyt miecza, wyczekując szarży i niemożliwego do powstrzymania błyskawicznego skoku ogromnych ciał. Wówczas Taurus przybliżył ustnik rurki do swych warg i dmuchnął potężnie. Z drugiego końca wystrzelił długi strumień żółtawego pyłu i rozproszył się natychmiast w gęstą zielonożółtą chmurę, która osiadała na zaroślach, sprawiając, że jaśniejące ślepia zaczęły znikać. Taurus podbiegł pośpiesznie z powrotem do muru. Conan patrzył na to, nic nie rozumiejąc. Gęsty obłok skrył zarośla i nie dobiegał z nich już żaden dźwięk. -Co to za mgła? — spytał Cimmeryjczyk niespokojnie. -Śmierć! — wysyczał Nemedyjczyk. —Jeśli zerwie się wiatr i zawie-

je ją w naszą stronę, będziemy musieli czmychać przez mur. Ale nie, wiatr ustał, a chmura się rozprasza. Czekamy, aż zniknie całkowicie. Wdychanie jej oznacza s'mierć. Niebawem w powietrzu unosiły się jedynie upiorne żółtawe smużki. Potem i one zniknęły, a Taurus dał znak kompanowi, że ruszają. Podkradli się do krzaków i Conan sapnął. W cieniu leżało pięć rozciągniętych rudawych kształtów. Ogień ich groźnych ślepi zgasł na zawsze. W powietrzu unosiła się duszna, słodkawa woń. -Padły, nie wydawszy głosu? - wymruczał Cimmeryjczyk. -Taurusie, co to był za pył? -Zrobiono go z czarnego lotosu, którego kwiaty kołyszą się w zapomnianych dżunglach Khitaiu, gdzie mieszkają tylko żółtogłowi kapłani Yuna. Te kwiaty ugodzą śmiertelnie każdego, kto je powącha. Conan klęknął obok wielkich cielsk, upewniając się, że z ich strony istotnie nic już im nie grozi. Pokręcił głową; magia tych egzotycznych krain była tajemnicza i straszna dla barbarzyńców z północy. -Dlaczego żołnierzy w wieży nie zabijesz w ten sam sposób? -spytał. -Ponieważ to był cały pył, jaki posiadłem. Uzyskanie go stanowiło nie lada wyczyn, który sam w sobie starczyłby do uczynienia mnie sławnym pośród złodziei tego świata. Wykradłem go z pewnej karawany zmierzającej do Stygii, a uniosłem w przeplatanej złotem torbie spomiędzy zwojów wielkiego węża, który jej strzegł, nie budząc go. Ale chodźże, w imię Bela! Czy całą noc mamy zmarnować na dysputy? Prześliznęli się między zaroślami do błyszczącego podnóża wieży i tam Taurus, nakazując gestem milczenie, rozwinął sznur z węzłami. Na jego końcu znajdował się mocny stalowy hak. Conan pojął jego plan, więc nie pytał już o nic, gdy Nemedyjczyk chwycił linę poniżej haka i rozhuśtał ją, kręcąc ponad głową. Cimmeryjczyk przyłożył ucho do gładkiej ściany i nasłuchiwał, ale nie dosłyszał niczego. Widocznie żołnierze w środku nie podejrzewali obecności intruzów, którzy czynili nie więcej hałasu niż wiatr wiejący pośród drzew. A jednak barbarzyńcę dręczył dziwny niepokój powodowany być może unoszącym się wszędzie zapachem lwów.

Taurus wyrzucił linę spokojnym płynnym ruchem swego mocar-

nego ramienia. Hak ustawił się w górę i do środka w pewien szczególny, trudny do opisania sposób i zniknął ponad nabitą klejnotami krawędzią wieży. Najwidoczniej chwycił mocno, gdyż ostrożne szarpnięcie, a potem mocne pociągnięcie nie poskutkowało żadnym poślizgiem ani upadkiem. - Szczęśliwy pierwszy rzut - wymamrotał Taurus. - Ja... Tylko dziki instynkt nakazał Conanowi odwrócić się nagle, bo śmierć, która ich podeszła, była bezgłośna. Przelotny rzut oka ukazał Cimmeryjczykowi na tle rozgwieżdżonego nieba ogromny, wzniesiony na zadnich łapach rudozłoty kształt, górujący nad nim, by zadać śmiertelny cios. Żaden cywilizowany człowiek nie zareagowałby w połowie tak szybko jak barbarzyńca. Jego miecz błysnął zimno w świetle gwiazd każdym gramem stojącej za nim desperackiej odwagi i siły, po czym człowiek oraz bestia runęli razem. Klnąc nieskładnie pod nosem, Taurus pochylił się nad nimi i dostrzegł poruszające się kończyny swego kompana, gdy ten usiłował wydostać się spod ogromnego, leżącego na nim bezwładnie ciężaru. Szybkie spojrzenie powiedziało przestraszonemu Nemedyjczykowi, że lew jest martwy, a jego podłużna czaszka rozłupana na dwoje. Pochwycił ubite cielsko i z jego pomocą Conan odrzucił je na bok, dźwigając się na nogi i wciąż dzierżąc ociekający krwią miecz. -Coś ci jest, człowieku? - wysapał Taurus, nadal oszołomiony niesamowitą prędkością groźnego zajścia. -Nie, na Croma! - odparł barbarzyńca. - Lecz było tak blisko, że przestraszyłem się jak nigdy dotąd. Dlaczego ta przeklęta bestia nie zaryczała, szarżując? -Wszystko jest dziwne w tym ogrodzie - rzekł Taurus. - Lwy uderzają cicho, więc tak samo zadziała wszystko inne, co niesie śmierć. Ale chodź. Niewiele hałasu było w tym starciu, jednak żołnierze mogli coś usłyszeć, jeśli nie śpią lub nie są pijani. Ta bestia była w innej części ogrodu i uniknęła śmierci od kwiatów, lecz chyba nie ma ich więcej. Musimy wspiąć się po tym sznurze. Nie ma co pytać Cimme-ryjczyka, czy potrafi. -Jeśli uniesie mój ciężar - odparł Conan, wycierając swój miecz o trawę.

- Uniesie trzy razy taki jak mój — odpowiedział Taurus. - Sple ciono go z pukli martwych kobiet, które zabrałem z ich grobów w środku nocy, i wymoczono w posoce drzewa upas dla nadania wy trzymałości. Pójdę pierwszy, a ty zaraz za mną. Nemedyjczyk pochwycił linę, zagiął wokół niej kolano i zaczął się wspinać. Szedł niczym kot, zaprzeczając widomej niezręczności swego cielska. Cimmeryjczyk podążył za nim. Sznur kołysał się i skręcał wokół własnej osi, ale wspinaczy to nie zatrzymywało. Obaj mieli już za sobą trudniejsze podejścia. Nabijane klejnotami obrzeże lśniło wysoko ponad nimi, wystając poza pion wieży, stąd też sznur wisiał może o stopę od ściany, co wielce ułatwiało wchodzenie. Szli coraz wyżej, po cichu. Im dalej się wspinali, tym szerzej ich oczom ukazywały się światła miasta. Gwiazdy nad nimi bledły w blasku klejnotów skrzących się wzdłuż górnego okręgu wieży. Taurus już wyciągał dłoń i chwyciwszy za krawędź, podciągnął się i przeszedł przez nią. Conan zatrzymał się na chwilę przy samym jej brzegu, urzeczony wielkimi, tchnącymi chłodem klejnotami, których jasność oślepiała jego oczy - brylanty, rubiny, szmaragdy, szafiry, turkusy i kamienie księżycowe były osadzone tak ściśle jak gwiazdy w migoczącym srebrze. Z daleka ich odmienny blask zdawał się stapiać w pulsującą, oślepiającą biel, lecz teraz, z bliska, jarzyły się milionem odcieni tęczy i świateł, hipnotyzując go swym iskrzeniem. - Tu jest bajeczna fortuna, Taurusie — wyszeptał, jednak Neme dyjczyk odparł niecierpliwie: - Daj spokój! Jeśli zdobędziemy Serce, te i inne rzeczy będą nasze. Conan pokonał skrzącą się krawędź. Powierzchnia dachu wieży znajdowała się kilka stóp poniżej wysadzanego kamieniami występu. Była płaska, utworzona z jakiejś ciemnoniebieskiej substancji inkrustowanej złotem lśniącym odbitym światłem gwiazd, tak że całość wyglądała na ogromny szafir upstrzony złotym pyłem. Po drugiej stronie od miejsca, gdzie weszli, stało coś na kształt komory wzniesionej na dachu. Zrobiono ją z tego samego srebrzystego materiału co ściany wieży, dekorując wzorami ułożonymi z pomniejszych kamieni szlachetnych. Jedyne jej drzwi były ze złota, a ich powierzchnia, rzeźbiona w łuski, nabita klejnotami, które błyszczały niczym lód.

Cimmeryjczyk rzucił okiem na pulsujący ocean świateł, jaki rozpościerał się pod nimi, a potem spojrzał na Taurusa. Nemedyjczyk wciągał właśnie swój sznur i zwijał go. Wskazał Conanowi miejsce, gdzie chwycił hak - ułamek cala jego czubka utkwił pod wielkim, jaskrawym klejnotem po wewnętrznej stronie krawędzi okalającej szczyt. - Szczęście znów po naszej stronie - mruknął. - Można by pomy śleć, że połączona waga nas obu powinna wyrwać ten kamień. Chodź, prawdziwe wyzwania naszego przedsięwzięcia dopiero się rozpoczy nają. Jesteśmy w legowisku węża, a nie wiemy, gdzie jest ukryty. Niby skradające się tygrysy brnęli po błyszczącej ciemno posadzce i zatrzymali się przed skrzącymi się drzwiami. Taurus spróbował otworzyć je swymi zręcznymi, ostrożnymi rękami. Nie stawiły oporu i obaj towarzysze zajrzeli do środka gotowi na wszystko. Ponad ramieniem Nemedyjczyka Conan dojrzał lśniącą komnatę. Jej ściany, sufit i podłoga wysadzane były wielkimi białymi klejnotami, które rozświetlały ją jasno i zdawały się jedynym źródłem światła. Nie było w niej chyba nikogo. - Zanim odetniemy sobie drogę ucieczki - syknął Taurus - pójdź na skraj wieży i rozejrzyj się na wszystkie strony. Jeśli zauważysz jakichś żołnierzy poruszających się po ogrodach albo cokolwiek podejrzanego, wróć i powiedz mi o tym. Ja zaczekam na ciebie wewnątrz komory. Conan widział w tym nikły sens, więc w jego czujnej duszy zrodziło się ledwo dostrzegalne podejrzenie wobec towarzysza. Niemniej uczynił tak, jak Taurus nakazał. Kiedy się odwrócił, Nemedyjczyk wśliznął się przez drzwi, przyciągnął je i zamknął za sobą. Barbarzyńca obszedł ostrożnie dokoła obrzeże wieży i powrócił do punktu wyjścia, nie dostrzegłszy żadnych podejrzanych ruchów pośród niewyraźnie falującego morza liści poniżej. Odwrócił się ku drzwiom, gdy nagle z komory dobiegł zduszony krzyk. Cimmeryjczyk skoczył naprzód, cały spięty - błyszczące drzwi rozwarły się i stanął w nich Taurus, którego sylwetkę okalała chłodna jasność za nim. Złodziej się zachwiał, a jego usta rozwarły, lecz z gardła dobvł się tvlko suchy charkot. Chwyciwszy się pozłacanych

drzwi, by nie upaść, wytoczył się na dach i nagle padł na twarz, trzymając się za gardło. Drzwi się zatrzasnęły. Conan skulił się jak przyczajona pantera. Przez krótką chwilę, kiedy drzwi pozostawały częściowo otwarte, nie dostrzegł niczego w pomieszczeniu za powalonym Nemedyjczykiem. Chyba że to, iż zdało mu się, jakby jakiś cień przebiegł po błyszczącej podłodze, nie było tylko świetlną sztuczką. Nic nie wylazło na dach za Taurusem, więc Conan pochylił się nad nim. Oczy Nemedyjczyka były rozszerzone i szkliste. Pozostało w nich jakieś straszliwe osłupienie. Ręce zaciskał na swym gardle, a jego wargi ociekały śliną i pianą. Wtem nagle zesztywniał i Cimmeryjczyk wiedział już, że jest martwy. Czuł, że Taurus zginął, nie wiedząc, jaki rodzaj śmierci go dopadł. Zdezorientowany Conan spojrzał ze złością na tajemnicze pozłacane drzwi. W tym oto pustym pomieszczeniu, z jego ścianami jaśniejącymi klejnotami, śmierć przyszła do księcia złodziei tak prędko i zagadkowo, jak on sam sprowadził zagładę na lwy w ogrodach poniżej. Barbarzyńca przebiegł delikatnie dłońmi po półnagim ciele w poszukiwaniu ran. Jedyny wszak objaw przemocy znalazł między ramionami, wysoko u podstawy byczego karku ofiary - trzy maleńkie ranki, które wyglądały, jakby w ciało wbito głęboko trzy gwoździe, a potem je wyciągnięto. Krawędzie otworków były czarne i dało się wyczuć nikły zapach, jak przy gniciu. Zatrute strzałki? - pomyślał Conan. - Ale w takim wypadku pociski powinny tkwić wciąż w ranach. Ostrożnie podkradł się do drzwi, pchnął je i otwarłszy, zajrzał do środka. Komora skąpana w zimnym, pulsującym żarze miriadów klejnotów wyglądała na pustą. W samym środku jej sufitu zauważył bezwiednie dziwaczny deseń - czarny ośmioboczny wzór, w którego cen-i rum cztery kamienie jaśniały czerwonym płomieniem odmiennym od białego blasku pozostałych klejnotów. Po drugiej stronie pomieszczenia znajdowały się inne drzwi, podobne do tych, w których stał, z wyjątkiem tego, że tamte nie były rzeźbione w łuskowate wzory. Czy to zza nich nadeszła śmierć i powaliwszy swą ofiarę, umknęła tą samą drogą?

Cimmeryjczyk wstąpił do komnaty i zamknął za sobą drzwi. Jego obnażone stopy nie wydawały żadnego dźwięku na kryształowej posadzce. W pomieszczeniu nie było krzeseł ani stołów, tylko trzy lub cztery jedwabne sofy wyszywane złotogłowiem i zdobione dziwnymi wężowymi deseniami oraz kilkanaście okutych srebrem mahoniowych skrzyń. Niektóre zabezpieczono ciężkimi pozłacanymi zamkami, inne stały otwarte, a ich rzeźbione pokrywy odrzucono w tył, ukazując zdumionym oczom barbarzyńcy stosy kosztowności w niedbałym bezładzie przepychu. Conan zaklął pod nosem. Już patrzył tej nocy na bogactwa większe od tych, o jakich wcześniej marzył tylko, wyobrażając sobie skarby całego świata. Myśl o tym, jaką wartość musi mieć klejnot, którego poszukuje, przyprawiała go o coraz większy zawrót głowy. Znajdował się teraz dokładnie pośrodku pomieszczenia, zamierzając się pochylić, gdy poderwał głowę i wysunął miecz, bo śmierć uderzyła nań znów bezgłośnie. Jedynym ostrzeżeniem był przelatujący cień, który omiótł jaśniejącą podłogę, a instynktowny uskok ocalił mu życie. Na okamgnienie dostrzegł włochate czarne paskudztwo, jakie przefrunęło obok, szczękając pokrytymi pianą kłami. Coś prysnęło na jego nagie ramię i piekło jak płynny piekielny ogień. Odskakując w tył i wznosząc miecz, ujrzał, jak obrzydlistwo uderza o posadzkę, toczy się i mknie w jego stronę z przerażającą szybkością -wielgachny czarny pająk, jakiego spotkać można tylko w najgorszych koszmarach. Wielki był jak świnia, a osiem grubych, włochatych nóg unosiło orkowy tułów huraganowym krokiem. Jego cztery błyskające złowrogo ślepia płonęły przerażającą inteligencją. Kły ociekały jadem i Conan wiedział już po swoim palącym ramieniu, na które trysnęło ledwie kilka kropel, gdy to coś uderzyło nań i chybiło, że niósł on w sobie szybką śmierć. Oto był zabójca, który opadł z żerdzi pośrodku sufitu na przędzy swej sieci na kark Nemedyjczyka. Głupcami byli, że nie podejrzewali, iż górne komnaty będą strzeżone tak jak dolne. Myśli te mknęły przez głowę Cimmeryjczyka, kiedy potwór zaatakował. Barbarzyńca wyskoczył wysoko i napastnik przebiegł pod nim, ale zawrócił i szarżował już ponownie. Tym razem barbarzyńca uniknął jego natarcia skokiem w bok i sam uderzył jak kot. Jego miecz

odciął jedną z włochatych nóg, lecz znów ledwie zdołał się uratować, kiedy monstrum nagle skręciło ku niemu, kłapiąc diabelskimi kłami. Stwór wszelako nie zamierzał kontynuować pościgu. Odwróciwszy się, umknął po kryształowej posadzce i wbiegł po ścianie na sufit, gdzie przysiadł na chwilę, patrząc ze złością demonicznymi czerwonymi ślepiami na człowieka w dole. Nagle, bez ostrzeżenia wystrzelił w powietrze, ciągnąc za sobą nić ze śluzowatej, szarawej materii. Conan dał krok w tył, by uniknąć rozpędzonego cielska, po czym przysiadł gwałtownie, w sam raz, by ustrzec się sideł przelatującej pajęczej przędzy. Przejrzał zamiar potwora i skoczył do drzwi, ale przeciwnik był szybszy i lepkie włókno przecięło odrzwia w poprzek, czyniąc zeń więźnia. Nie odważył się ciąć przędzy mieczem, bo wiedział, że przylgnie do klingi i zanim uda mu się ją strząsnąć, demon zatopi swe kły w jego plecach. Wówczas to zaczęła się szaleńcza rozgrywka — rozum i szybkość człowieka przeciwko demonicznej zręczności i prędkości ogromnego pająka. Ten nie gonił już więcej po podłodze w bezpośredniej szarży ani nie huśtał swym cielskiem w powietrzu, chcąc trafić ofiarę. Biegał teraz po suficie i ścianach, szukając okazji, by usidlić ją długimi zwojami lepkiej szarej przędzy, którymi ciskał z diabelską celnością. Owe włókna były grube jak liny i Conan wiedział, że gdy raz zawiną się wokół niego, nawet szalonej siły nie starczy do wyrwania się na wolność, nim potwór uderzy. Ten diabelski taniec po całej komnacie rozgrywał się w całkowitej ciszy, z wyjątkiem szybkiego oddechu człowieka i głuchych tąpnięć jego bosych stóp o lśniącą podłogę oraz grzechocących jak kastaniety kłów monstrum. Szara przędza zalegała zwojami na posadzce, spowijała ściany, pokrywała skrzynie z klejnotami i jedwabne sofy, zwisała cienistymi girlandami z wysadzanego kosztownościami sufitu. Błyskawiczna szybkość oczu i mięśni Conana pozwalała mu ich uniknąć, niemniej lepkie pętle mijały go tak blisko, że wręcz ocierały się o nagą skórę. Wiedział, że nic będzie w stanie omijać ich wiecznie - musiał nie tylko obserwować włókna huśtające się u sufitu, ale także mieć na oku podłogę, żeby nie wdepnąć w leżące tam zwoje. Prędzej czy później klejące się kłęby owiną si,e jak pyton, a wówczas, omotany niczym kokon, legnie na łasce potwora.

Pająk biegł teraz w poprzek podłogi, a szara lina wyłaniała się zza niego falami. Conan podskoczył wysoko, ponad jedną z sof, demon zaś po szybkim zwrocie wbiegł na ścianę. Jego przędza odskoczyła od posadzki niby żywa istota i smagnąwszy kostkę Cimmeryjczyka, owinęła się wokół niej. Upadając, barbarzyńca zdążył wyciągnąć przed siebie ręce i szarpnął gwałtownie sieć przytrzymującą go jak giętkie imadło albo zwoje pytona. Włochaty diabeł już zbiegał po ścianie, by skończyć ze swą zdobyczą. Jednak przywiedziony do szaleństwa Conan pochwycił jedną ze skrzyń z klejnotami i cisnął nią z całej siły. To był ruch, którego potwór się nie spodziewał. Masywny pocisk uderzył dokładnie między rozchodzącymi się na wszystkie strony odnóżami, roztrzaskując się o ścianę z przytłumionym, budzącym obrzydzenie chrzęstem. Krew i zielonkawa maź rozprysły się, a rozbite cielsko opadło na podłogę wraz ze zgruchotaną skrzynią szlachetnych kamieni. Zmiażdżony korpus legł pomiędzy kosztownościami rozsypanymi w płomiennym nieładzie. Włochate nogi poruszały się nieskładnie. Zamierające oczy błyskały czerwienią spomiędzy migoczących kamieni. Conan rozejrzał się dokoła, ale nie pojawiło się żadne inne paskudztwo, więc skupił się na uwalnianiu z sieci. Jej substancja przywierała zawzięcie do jego kostki i rąk, lecz wyswobodził siew końcu i podniósłszy miecz, kluczył między szarymi zwojami i pętlami w kierunku drzwi wewnętrznych. Jaka groza spoczywała za nimi, nie wiedział, jednakże krew Cimmeryjczyka wrzała, a skoro doszedł tak daleko i pokonał tyle niebezpieczeństw, był zdecydowany doprowadzić tę ponurą przygodę do końca, jakikolwiek miałby on być. Wiedział też, że klejnot, którego poszukiwał, nie znajduje się pośród tych wielu rozrzuconych tak niedbale po błyszczącej komorze. Zrywając pęta blokujące drzwi wewnętrzne, odkrył, że podobnie jak wcześniejsze, i te nie były zamknięte. Zastanawiał się, czy żołnierze poniżej wciąż pozostają nieświadomi jego obecności. Cóż, znajdował się wysoko ponad ich głowami, a jeśli wierzyć opowieściom, przyzwyczajeni byli do dziwnych hałasów w wieży - złowieszczych dźwięków czy wrzasków agonii albo przerażenia.

Pomyślał o Yarze i otwierając złocone drzwi, nie czuł się w pełni swobodnie. Niemniej ujrzał tylko schody ze srebrnych stopni oświetlone przyćmionym światłem z jakiegoś źródła, którego nie umiał określić. Zszedł nimi cicho, trzymając mocno miecz. Nie słyszał żadnych odgłosów i wkrótce dotarł do drzwi z kości słoniowej nabijanych krwawnikami. Nasłuchiwał, ale ze środka nie dobiegał żaden dźwięk, tylko spod nich sączyły się leniwie smużki dymu przynoszące dziwny egzotyczny zapach nieznany Cimmeryjczykowi. Pod jego stopami srebrne stopnie opadały kręconą klatką, by zniknąć w półmroku. I z tej cienistej studni nie dochodził żaden odgłos. Doznał więc napawającego dreszczem uczucia, jakby znalazł się sam w wieży zawładniętej tylko przez duchy i upiory.

III Ostrożnie pchnął drzwi z kości słoniowej i wśliznął się cicho do środka. Od rozmigotanego progu rozglądał się uważnie jak wilk po nieznanym otoczeniu, gotów do natychmiastowej walki bądź ucieczki. Spoglądał na dużą komnatę sklepioną złotą kopułą. Ściany sporzą-

dzono z zielonego nefrytu, a posadzkę z kości słoniowej częściowo skrywały chodniki. Dym i egzotyczna woń kadzidła dochodziły z kadzi na złoconym trójnogu, za którym na czymś w rodzaju marmurowego siedziska siedział jakiś bożek. Conan zapatrzył się zadziwiony. Figura miała postać nagiego człowieka i była zielona, jednakże jej głowa stanowiła zarazem koszmar i szaleństwo. Zbyt wielka dla ludzkiego ciała, nie miała żadnych atrybutów człowieczeństwa. Cimmeryjczyk patrzył na rozpostarte odstające uszy i zakręcony długi nos, po którego obu stronach wystawały białe kły ze złotymi kulami na końcówkach. Oczy pozostawały zamknięte, jak we śnie. A więc to był powód, dla którego nadano temu miejscu miano: Wieża Słonia - bo głowa tego czegoś przypominała bardzo owe zwierzęta opisane przez shemickiego wędrowca. Oto był bóg Yary. Gdzież zatem winien znajdować się klejnot, skoro zwano go Sercem Słonia, jeśli nie skryty w bożku? Kiedy Conan ruszył naprzód, a wzrok miał utkwiony w nieruchomej figurze, jej oczy rozwarły się nagle. Cimmeryjczyk zamarł w pół kroku. To nie była żadna figura, tylko żywa istota, a on dał się przyłapać w jej komnacie. To, że nie wybuchł od razu morderczym szałem, pokazuje naprawdę głębię jego przerażenia, które obezwładniło go tak, jak stał. Człowiek cywilizowany na jego miejscu doszukałby się wątpliwej ostoi we wniosku, że oszalał, lecz Cimmeryjczykowi nie przyszło na myśl wątpić w swe zmysły. Wiedział, iż znalazł się twarzą w twarz z demonem ze Starszego Świata, i świadomość ta odebrała mu wszelkie umiejętności poza patrzeniem. Trąba okropieństwa uniosła się i badała otoczenie, topazowe oczy patrzyły niewidząco i Conan zrozumiał, że potwór jest ślepy. Wraz z tą myślą wróciła mu siła i odtajały jego zmrożone nerwy. Zaczął cicho wycofywać się do drzwi. Stwór usłyszał go jednak. Wyczulona trąba wyciągnęła się ku niemu i groza ponownie zmroziła barbarzyńcę. Kiedy istota przemówiła dziwnym, jąkającym się głosem o niezmiennych tonie i barwie, Cimmeryjczyk pojął, że jej szczęki nie są zbudowane ani przeznaczone do ludzkiej mowy.

- Kto tu jest? Znów przyszedłeś znęcać się nade mną, Yaro? Nigdy nie będziesz mieć dosyć? Och, Yag-kosho, czy agonia ma swój kres? Z niewidzących oczu potoczyły się łzy, a spojrzenie Conana zbłądziło ku kończynom rozciągniętym na marmurowym siedzisku. I już wiedział, że potwór nie powstanie, by go zaatakować. Rozpoznał ślady rozciągania na stole tortur i piętna zadane ogniem. I mimo że był twardego serca, poruszyły go niszczące deformacje tego, co, jak podpowiadał rozum, niegdyś stanowiło ciało jędrne jak jego własne. Nagle odeszły go strach i odraza, zastąpione przez głębokie współczucie. Czym był ów potwór, tego Conan się nie domyślał, ale dowody jego cierpienia były tak straszne i budzące litość, że nie wiedzieć czemu Cimmeryjczyka przeniknął dziwny, bolesny smutek. Czuł tylko, że spogląda na niepojętą tragedię, i skulił się ze wstydu, jakby wina całej ludzkiej rasy spoczęła na nim. -Nie jestem Yarą - rzekł. — Jestem złodziejem. Nie zrobię ci krzywdy. -Przybliż się, bym mógł cię dotknąć. Stwór się zakołysał, a Conan podszedł bez strachu. Miecz zawisł zapomniany w jego ręce. Delikatna trąba wysunęła się, obmacując jego twarz i ramiona tak, jak ślepiec szuka po omacku, a jej dotyk był leciutki niczym muśnięcie dziewczęcej dłoni. -Nie jesteś jednym z diabłów Yary. - Stwór westchnął. - Czuć w tobie czystość, gibkość i dzicz pustkowi. Znam twój lud ze starych czasów, kiedy poznałem go pod innym mianem dawno, bardzo dawno temu, gdy jeszcze inny świat wznosił strzeliste iglice nabite klejnotami do gwiazd. Na twych rękach jest krew. -Pająka w komorze powyżej i lwa z ogrodu - wymamrotał Conan. -Tej nocy zabiłeś także człowieka — padła odpowiedź. - I wyżej w wieży też zadano śmierć. Czuję to, wiem. -Tak - mruknął Conan. - Książę wszystkich złodziei leży tam martwy od ukąszenia robactwa. -Prawda... wszystko prawda. - Niezwykły nieludzki głos przeszedł w niski zaśpiew. - Zabijanie w tawernie i zabijanie na dachu... Wiem, czuję to. I po raz trzeci, za sprawą magii, o której nawet Yara nic marzy... Och, magia wybawienia, zieloni bogowie Yagu!

Kiedy umęczone ciało rozkołysało się w tę i z powrotem w uścisku najróżniejszych emocji, znów popłynęły łzy. Conan przypatrywał się temu oszołomiony. Gdy dygotanie ustało, miękkie, niewidzące oczy zwróciły się wprost na Cimmeryjczyka. Trąba wykonała gest przywołania. — Słuchajże, człowiecze — rzekła dziwaczna istota. - Dla ciebie jestem obrzydliwy i potworny, nieprawdaż? Nie, nie odpowiadaj, wiem. Ale ty zdałbyś się mi równie obcy, gdybym mógł cię ujrzeć. Poza ziemią istnieje wiele światów i życie przybiera wiele kształtów. Nie jestem ani bogiem, ani demonem, alem z krwi i ciała, jak ty sam, choć istotą różnimy się po części i ukształtowano nas podle różnych wzorów. Jestem bardzo stary, człowiecze z pustkowi. Dawno, bardzo dawno temu przybyłem na tę planetę z innymi z mego świata: z zielonej planety Yag, która krąży nieustannie po zewnętrznych obrzeżach tegoż wszechświata. Przemierzyliśmy przestrzeń na potężnych skrzydłach, które niosły nas przez kosmos szybciej niż światło. Ponieważ wojowaliśmy z królem Yagu, zostaliśmy pokonani i wygnani. Nie byliśmy w stanie wrócić, gdyż na ziemi skrzydła odpadły z naszych ramion. Tu zamieszkaliśmy z dala od ziemskiego bytowania. Walczyliśmy przeciwko niezwykłym i zatrważającym formom życia, które wówczas chodziły po ziemi, tak że staliśmy się postrachem i nikt nie naprzykrzał się nam w przyćmionych dżunglach wschodu, gdzie mieliśmy swe schronienie. Widzieliśmy, jak człowiek wyrasta z małpoluda i buduje lśniące miasta Valusii, Kamelii, Commorii oraz ich siostry. Patrzyliśmy, jak chwieją się one pod naporem pogańskich Atlantydów, Piktów i Lemurian. Spoglądaliśmy, jak oceany powstają i pochłaniają Atlantydę i Lemurię, i wyspy Piktów oraz lśniące miasta cywilizacji. Oglądaliśmy, jak ci, którzy przetrwali z Królestwa Piktów i Atlantydy, tworzą swe imperia epoki kamiennej, i jak te popadają w ruinę, uwikłane w krwawe wojny. Obserwowaliśmy Piktów, jak zagłębiają się w bezdennym zdziczeniu; Atlantydów staczających się w królestwo małp człekokształtnych. Przypatrywaliśmy się nowym dzikusom przemieszczającym się na południe w falach nadchodzących spod kręgu polarnego, by podbijać i stworzyć nową cywilizację wraz z. nowymi królestwami. Numedią i Kodi, i Aquilonią oraz ich

siostrami. Widzieliśmy, jak twój lud powstaje pod nowym mianem z małpoludów, którzy kiedyś byli Atlantydami. Patrzyliśmy na potomków Lemurian, którzy przetrwali kataklizm, jak powstają ponownie z dziczy i wędrują ku zachodowi jako Hyrkańczycy. I oglądaliśmy tę rasę diabłów, ocalonych ze starożytnej cywilizacji, która istniała, zanim zatonęła Atlantyda, dochodzącą ponownie do kultury i potęgi... owe przeklęte królestwo Zamory. Wszystko to obserwowaliśmy, nie pomagając ani nie powstrzymując niezmiennych praw kosmosu, i jeden po drugim wymieraliśmy, gdyż nie jesteśmy nieśmiertelni, choć nasze życie jest jak życie planet i gwiazdozbiorów. W końcu pozostałem ja sam, marzący o dawnych czasach pośród zwalonych świątyń zagubionych w dżungli Khitaiu, czczony jako bóg przez pradawną żółtoskórą rasę. I wtedy przybył Yara, obeznany z mroczną wiedzą przekazywaną z pokolenia na pokolenie w czasach barbarzyństwa, zanim jeszcze zatonęła Atlantyda. Na początku siadał u mych stóp i uczył się mądrości. Jednak to, czego go nauczałem, nie zadowalało go, gdyż była to biała magia, a on chciał wiedzy o złu, by usidlać królów i sycić swą diaboliczną ambicję. Nie nauczyłbym go żadnej z czarnych tajemnic, jakie posiadłem przez eony. Nie z własnej woli. Lecz jego mądrość sięgała głębiej, niż przypuszczałem. Wywiódłszy mnie podstępem między mroczne grobowce ciemnej Stygii, przymusił do wyznania tajemnicy, której nie zamierzałem wyjawić, i zwróciwszy całą mą moc na mnie, uwięził mnie. Och, bogowie Yagu, od owej godziny mój puchar zaprawiony jest goryczą! Przywiózł mnie tu z zapomnianych dżungli Khitaiu, gdzie szare małpoludy pląsały na dźwięk piszczałek żółtych kapłanów, a ofiary z owoców i wina piętrzyły się na mych poniszczonych ołtarzach. Nie byłem już ja bogiem przyjaznego ludu z kniei, byłem niewolny diabłu w ludzkim ciele. Kolejne łzy wymknęły się z niewidzących oczu. — Zamknął mnie w tej wieży, którą wzniosłem dla niego na jego rozkaz przez jedną noc. Naginał mnie do swej woli ogniem, rozciąganiem i dziwnymi nieziemskimi torturami, których ty byś nie zrozumiał. W udręce już dawno odebrałbym sobie żywot, gdybym mógł. Lecz on podtrzymuje mnie przy życiu, powykręcanego, oślepionego

i złamanego, bym wykonywał jego cuchnące polecenia. I wykonuję je już przez trzysta lat z tego marmurowego siedziska, zaczerniając swą duszę bezmiernymi występkami, brudząc swą mądrość zbrodnią, bo nie mam wyboru. Nie wszystkie jednak pradawne tajemnice mi wyrwał, więc mym ostatnim darem będzie magia Krwi i Klejnotu. Ponieważ czuję, że koniec czasu jest coraz bliżej, ty staniesz się ręką Losu. Błagam cię, weź kamień, który znajdziesz na tamtym ołtarzu. Conan odwrócił się ku wskazanemu ołtarzowi ze złota i kości słoniowej i podniósł wielki, okrągły klejnot, czysty jak szkarłatny kryształ, i pojął, że to jest Serce Słonia. - Teraz dla większej magii, potężnej magii, jakiej ziemia jeszcze nie widziała i nie ujrzy ponownie przez milion milionów tysiącleci, zaczaruję go mą krwią. Krwią zrodzoną na zielonej piersi Yagu, wyśnionego, zawieszonego daleko w wielkim granatowym bezmiarze kosmosu. Weź swój miecz, człowiecze, i wytnij me serce, a potem wyciśnij je tak, żeby krew spłynęła po czerwonym kamieniu. Wówczas zejdź na dół tamtymi schodami i wejdź do hebanowej komnaty, gdzie Yara zasiada spowity w opary lotosu i śni o złu. Wypowiedz jego imię, a się przebudzi. Wtedy złóż ten klejnot przed nim i powiedz: „Yag-kosha składa ci ostatni dar i ostatni czar". Następnie szybko wydostań się z wieży. Nie bój się, twoja droga będzie wolna. Zycie człowieka nie jest życiem Yagu ani człowiecza śmierć śmiercią Yagu. Uwolnij mnie z klatki tego steranego, ślepego ciała, a stanę się jeszcze raz Yogahem z Yagu, zwieńczonym porankiem i lśniącym, ze skrzydłami do lotu i stopami do tańca, i oczyma do patrzenia, i rękami do kruszenia. Conan podszedł niepewnie, a Yag-kosha czy też Yogah, wyczuwając jego niepewność, wskazał, gdzie powinien uderzyć. Cimmeryj-czyk zacisnął zęby i wbił miecz głęboko. Krew strugą rozlała się po jego ostrzu i dłoni, a potworem wstrząsnęły drgawki, po czym padł na plecy całkiem nieruchomo. Pewien, że życie uleciało, przynajmniej takie, jak on je pojmował, Conan przystąpił do realizacji swego straszliwego zadania i szybko dobył coś, co jak czuł, musiało być sercem tej niezwykłej istoty, choć różniło się w szczegółach od wszystkich, które dotąd widział. Trzymając tętniący wciąż narząd nad świecącym klejnotem, ścisnął go rękoma i deszcz krwi opadł na kamień.

Ku jego zaskoczeniu nie spłynęła ona, lecz wsiąkła w klejnot niczym woda wchłaniana przez gąbkę. Trzymając kamień ostrożnie, wyszedł z dziwacznej komnaty i wkroczył na srebrne schody. Nie oglądał się za siebie. Instynktownie wyczuwał, że w ciele na marmurowym siedzisku dokonuje się swego rodzaju przemiana, i jeszcze mocniej odczuł, iż nie jest to coś, czego ludzkie oczy winny być świadkiem. Zamknął drzwi z kości słoniowej za sobą i bez wahania zszedł po srebrzystych stopniach. Nie przyszło mu do głowy, by zlekceważyć przekazane mu wskazówki. Zatrzymał się u hebanowych drzwi, pośrodku których umieszczono szczerzącą się srebrną czaszkę, i otworzył je pchnięciem. Zajrzał do wnętrza komnaty z hebanu i gagatu i ujrzał na czarnej jedwabnej sofie półleżącą wysoką, szczupłą sylwetkę. Przed nim spoczywał Yara, kapłan i czarnoksiężnik. Oczy miał otwarte, rozszerzone za sprawą oparów z żółtego lotosu i wpatrzone w dal, jakby w przepaści i nocne otchłanie poza ludzkim pojęciem. - Yaro! - rzekł Conan niby sędzia zapowiadający zagładę. - Po wstań! Oczy rozjaśniły się momentalnie, stając się zimne i okrutne jak u sępa. Wysoka, odziana w jedwabie postać stanęła wyprostowana, górując w swej chudości nad Cimmeryjczykiem. - Psie! -Jego syk brzmiał jak głos kobry. - Co tu robisz? Conan położył klejnot na wielkim hebanowym stole. - Ten, kto posłał ten kamień, polecił mi powiedzieć: „Yag-kosha składa ci ostatni dar i ostatni czar". Yara wzdrygnął się i cofnął, a jego ciemna twarz przybrała barwę popiołu. Klejnot przestał być kryształowo przejrzysty; jego mroczne głębie tętniły i pulsowały, a po gładkiej powierzchni przebiegały niesamowite dymne fale zmieniających się barw. Czarnoksiężnik pochylił się nad stołem jak zahipnotyzowany i pochwycił kamień w dłonie, wpatrując się w jego ciemniejące głębie, jakby stanowiły one magnes do wyciągania jego rozdygotanej duszy z ciała. I kiedy Conan tak patrzył, pomyślał, że oczy muszą płatać mu figla, bo gdy Yara powstał z sofy, zdawał się gigantycznie wysoki, jednakże obecnie widział, iż

głowa kapłana z ledwos'cią sięga jego ramienia. Zamrugał zadziwiony i po raz pierwszy tej nocy zwątpił we własne zmysły. Wówczas wstrząśnięty uświadomił sobie, że postać kapłana się kurczy, maleje wprost w oczach. Cimmeryjczyk obserwował to z obojętnością, jak można by się przypatrywać jakiejś zabawie. Zanurzony bowiem w poczuciu przemożnej nierealności, przestał być pewien własnej tożsamości. Wiedział tylko, że spogląda na zewnętrzne przejawy niewidzialnych rozgrywek potężnych sił z Zewnątrz, które pozostają poza jego zrozumieniem. Yara był obecnie nie większy od dziecka i zaraz, niczym niemowlę, wyciągnął się na stole, wciąż ściskając klejnot. Teraz w końcu uświadomił sobie swój los i podskoczył, upuszczając kamień. Wciąż jednak się zmniejszał i Conan ujrzał małą, karłowatą figurkę miotającą się dziko po blacie stołu, machającą maleńkimi rączkami i piszczącą głosem przypominającym bzyczenie owada. Aktualnie skurczył się tak, że klejnot przewyższał go niby wzgórze, a barbarzyńca spostrzegł, iż zakrywa sobie oczy dłońmi, jak gdyby chciał osłonić je przed oślepiającym blaskiem, a także krąży bez celu jak szaleniec. Cimmeryjczyk wyczuł, że Yarę przyciąga do kamienia jakaś niewidzialna magnetyczna siła. Czarnoksiężnik trzy razy obiegł go dookoła po coraz to ciaśniejszych okręgach, trzy razy też spróbował odwrócić się i odbiec po stole, i nagle z wrzaskiem, który odbił się słabym echem w uszach obserwatora, kapłan wyrzucił ramiona w górę i pognał wprost ku płonącej kuli. Schyliwszy się nisko, Conan dostrzegł, jak Yara gramoli się na gładką obłą powierzchnię, chcąc dokonać niemożliwego, niczym człowiek wspinający się na szklaną górę. A jednak kapłan stanął na szczycie, wzywając wciąż ze wzniesionymi ramionami, jakichże to straszliwych imion, bogowie tylko wiedzą. Nagle zatopił się w samym środku klejnotu, niby człowiek tonący w morzu, i Cimmeryjczyk spostrzegł dymne fale nisko nad jego głową. Teraz widział go w ponownie kryształowo czystym, szkarłatnym sercu kamienia, tak jak ogląda się jakąś scenę widzianą z bardzo daleka - maleńką ze względu na wielką odległość. I w tymże sercu pojawiła się zielona, lśniąca, uskrzydlona

postać o ciele człowieka i głowie słonia — już nie ślepa ani kaleka. Yara znów wyrzucił ramiona w górę i począł umykać jak szalony, lecz mściciel deptał mu po piętach. Wtem, niczym pękająca bańka, klejnot znikł w tęczowym wybuchu opalizujących błysków, tak że hebanowy blat został pusty - tak samo pusty, Conan skądś to wiedział, jak marmurowe siedzisko w komnacie powyżej, gdzie zaległo ciało tej dziwnej międzygwiezdnej istoty zwanej Yag-kosha i Yogah. Cimmeryjczyk odwrócił się i czmychnął z komnaty w dół, po srebrnych schodach. Czuł taki zamęt, że nie przyszło mu nawet na myśl, by uciekać z wieży drogą, którą wszedł. Zbiegał wijącą się, cienistą srebrną studnią, aż wpadł do rozległej komnaty u stóp błyszczących schodów. Tam zatrzymał się na moment; był w pomieszczeniu żołnierzy. Dostrzegł lśnienie ich srebrnych pancerzy, połysk nabijanych klejnotami rękojeści mieczy. Siedzieli bezwładnie przy biesiadnym stole, a ich ciemne pióropusze powykręcały się ponuro nad opadłymi głowami w hełmach. Leżeli pomiędzy kośćmi do gry i pucharami upuszczonymi na splamioną winem posadzkę z lapis-lazuli. A on wiedział, że są martwi. Obietnica została złożona, słowo dotrzymane. Czy to czary, czy magia, czy też jakowyś padający cień zielonych skrzydeł przerwał hulankę, tego Conan nie wiedział, ale droga przed nim była wolna, a srebrne drzwi stały otworem, obramowane jasnością brzasku. Cimmeryjczyk wbiegł do falujących zielenią ogrodów i kiedy omiótł go wiatr świtania niosący chłodny aromat bujnej roślinności, zdumiał się i przestraszył jak człowiek zbudzony ze snu. Odwrócił się niepewnie, by popatrzeć na tajemniczą wieżę, którą właśnie opuścił. Czyżby rzucono nań urok albo go zaczarowano? A może śnił tylko o tym, co, jak się zdawało, zaszło naprawdę? Kiedy tak patrzył, spostrzegł, iż błyszcząca wieża chwieje się na tle purpurowego świtu, jej nabita klejnotami górna krawędź iskrzy się coraz jaśniejszym światłem i rozpada na lśniące części.

Szkarłatna Cytadela

Szkarłatna Cytadela I Lwu pułapkę na równinie Shamu zgotowali, Łapy mu żelaznym łańcuchem skrępowali. Wołali głośno, przy tym w trąbki dęli, „Lew w końcu jest w klatce!"'— radośnie krzyczeli. Miastom na równinie i nad rzeką pisana jest zguba, Gdy kiedykolwiek lwia grzywa znów się pojawi ruda! Stara ballada

Huk bitwy ucichł. Okrzyki zwycięstwa zmieszały się z wołaniem umierających. Powaleni zaściełali równinę niczym barwne liście po jesiennej burzy. Zachodzące słońce migotało na polerowanych hełmach, pozłacanych pancerzach, srebrnych napierśnikach, połamanych mieczach i ciężkich fałdach jedwabnych królewskich sztandarów rozrzuconych w kałużach tężejącego szkarłatu. Na cichych stosach leżały ogiery bojowe i odziani w stal jeźdźcy , a zwieszone

grzywy i zmierzwione pióropusze jednako splamione były czerwonym płynem. Obok nich i między nimi, jak naniesione przez sztorm, rozrzucone zostały porznięte i stratowane ciała w stalowych hełmach i skórzanych kaftanach — łucznicy i pikinierzy. Rogi z kości słoniowej odegrały fanfary tryumfu nad całą równiną, a kopyta koni zwycięzców zachrzęściły na piersiach pokonanych, jak tylko rozrzucone połyskujące formacje zaczęły zjeżdżać ku środkowi pola niby szprychy lśniącego koła; do miejsca, gdzie ostatni ocalały wciąż toczył nierówną walkę. Tego dnia Conan, król Aąuilonii, widział kwiat swej jazdy porznięty na kawałki, zmiażdżony i rozbity w puch; zmieciony w wieczność. Z pięcioma tysiącami rycerzy przekroczył południowo-wschodnią granicę Aąuilonii i wjechał na pokryte trawiastymi łąkami ziemie Ophiru, by napotkać wojska swego dawnego sprzymierzeńca, króla Amalrusa z Ophiru, złączone teraz przeciw niemu z siłami Strabonusa, króla Koth. Zbyt późno przejrzał pułapkę. Wraz ze swymi pięcioma tysiącami jazdy uczynił wszystko, co tylko się dało, przeciwko trzydziestu tysiącom rycerzy, łuczników i uzbrojonych we włócznie żołnierzy, wystawionym przez spiskowców. Bez łuczników i piechoty rzucił swych opancerzonych jeźdźców przeciw nadciągającej masie. Widział, jak rycerze wroga w swych lśniących zbrojach padają pod jego kopiami, i rozerwał środek ugrupowania przeciwnika na strzępy, zmuszając złamane szeregi do panicznej ucieczki tylko po to, by znaleźć się w potrzasku, kiedy osaczyły go oba nietknięte skrzydła. Shemiccy łucznicy Strabonusa siali spustoszenie pośród jego rycerstwa. Zasypali ich strzałami, które odnajdywały każdą szczelinę w pancerzach, ubijając konie. Potem wkroczyli kothiańscy pikinierzy, by dobić powalonych jeźdźców. Pancerna jazda z odrzuconego środka przegrupowała się i wsparta jeźdźcami ze skrzydeł, szarżowała raz za razem, omiatając pole niezliczoną ciżbą. Aquilończycy nie pierzchli; zginęli w polu i spośród pięciu tysięcy rycerzy, którzy podążyli za Conanem ku południowi, żaden nie opuścił placu boju żywy. A teraz sam król, oparty plecami o stos martwych koni i ludzi, zostal przyparty do muru pomiędzy szczątkami własnych

oddziałów. Ophirscy rycerze w pozłacanych zbrojach przeskakiwali na swych koniach ponad zwałami trupów, by ciąć samotną postać, a krępi Shemici o błękitno-czarnych brodach i kothiańscy rycerze o ciemnych obliczach okrążali go na piechotę. Szczęk stali stał się ogłuszający; postać zachodniego króla w czarnej zbroi majaczyła wśród rojących się wokół nieprzyjaciół; rozdawał ciosy niczym rzeź-nik pracujący wielkim tasakiem. Pozbawione jeźdźców konie odbiegały w pole, a wokół przyodzianych w żelazo stóp monarchy rósł pierścień zmasakrowanych ciał. Napastnicy cofali się przed jego desperacką dzikością, którą dyszał siny z wściekłości. Wreszcie przez wrzeszczące i przeklinające linie wojska nadjechali władcy zwycięzców — Strabonus o szerokiej ciemnej twarzy i przebiegłych oczach, Amalrus, smukły, pedantyczny, zdradliwy, niebezpieczny jak kobra, oraz ten chudy sęp Tsotha-lanti, odziany tylko w jedwabne szaty. Jego wielkie czarne oczy lśniły na twarzy, która przypominała żerującego drapieżnego ptaka. O tym kothiańskim czarowniku opowiadano mroczne historie; kobiety o zwichrzonych włosach w wioskach na północy i zachodzie straszyły dzieci jego imieniem, a buntującym się niewolnikom groźba odsprzedania mu przywracała poddańczą uległość szybciej niż bat. Mówiono, że ma całą bibliotekę mrocznych dzieł oprawionych w skórę zdartą z żywych ludzkich ofiar i że w nienazwanych jamach pod wzgórzem, na którym posadził swój pałac, handluje z mocami ciemności, oddając wrzeszczące dziewczyny za bezbożne tajemnice. To on był prawdziwym władcą Koth. Teraz, gdy królowie odwiedli swe wierzchowce na bezpieczną odległość od posępnej, przyodzianej w żelazo sylwetki majaczącej pośród trupów, czarownik uśmiechnął się zimno. Najśmielsi kulili się pod płonącym żądzą mordu wejrzeniem niebieskich oczu padającym spod ozdobionego grzebieniem, poszczerbionego hełmu. Ciemna, poznaczona bliznami twarz Conana stała się jeszcze ciemniejsza od gniewu; jego czarny pancerz był porąbany na kawałki i zbryzgany krwią; wielki miecz czerwony aż po gardę. Pod taką presją zniknęły wszelkie przejawy cywilizacji — oto był barbarzyńca, który mierzył się ze swymi zwycięzcami. Conan był Cimmeryjczykiem z urodzenia,

jednym z tych wybuchowych i gwałtownych ludzi ze wzgórz, którzy zamieszkiwali ponurą, chmurną krainę na północy. Saga, która przywiodła go na tron Aquilonii, stała się podstawą całego cyklu bohaterskich opowieści. Zatem obecnie królowie zachowywali dystans, a Strabonus wydał swym shemickim łucznikom rozkaz, by z daleka wypuścili strzały na wroga. Jego dowódcy padli niby dojrzałe zboże pod szerokim mieczem Cimmeryjczyka i Strabonus, skąpiący rycerzy tak jak monet, gotował się z wściekłości. Tsotha pokręcił jednak głową. -Weź go żywcem. -Łatwo powiedzieć! - warknął Strabonus, niespokojny o to, że olbrzym w czarnej zbroi mógłby jakoś wyrąbać sobie do nich ścieżkę wśród włóczni. - Kto może wziąć żywcem tygrysa ludojada? Na Ish-tar, postawił swą stopę na karku kwiatu mego żołnierstwa! Wyszkolenie każdego z nich zabrało mi siedem lat i górę złota, a oto leżą tam, skończywszy jako żarcie dla drapieżników. Strzały, mówię! -Ponownie, nie! - uciął Tsotha, zsiadając z konia. Zaśmiał się zimno. - Dotąd się nie nauczyłeś, że mój umysł jest potężniejszy od każdego miecza? Przeszedł przez linie pikinierów, a owe olbrzymy w hełmach kuliły się i cofały bojaźliwie, żeby tylko nie dotknąć choćby krawędzi jego szaty. Strojni w pióra rycerze czynili mu miejsce w nie mniejszym pośpiechu. On zaś przeszedł po trupach i stanął twarzą w twarz ze srogim królem. Wojsko patrzyło w pełnym napięcia milczeniu, wstrzymując oddech. Postać w czarnej zbroi górowała niczym straszliwa groźba nad chudą, ubraną w jedwab sylwetką; poszczerbiony, ociekający krwią miecz zawisł wysoko w oczekiwaniu. -Proponuję ci życie, Conanie - rzekł Tsotha, a w jego głosie pobrzmiewała okrutna wesołość. -A ja daję ci śmierć, czarowniku - warknął król i pchnięty pełnym rozmachem żelaznych mięśni oraz zajadłą nienawiścią wielki miecz świsnął w ciosie mającym rozszczepić chudy tors Tsothy na pół. Jednak gdy żołnierze wydali już okrzyk, czarownik postąpił do przodu — za szybko, by oko zdołało za nim nadążyć - i zauważyli tylko, iż położył otwartą dłoń na grającym mięśniami lewym przed-

ramieniu króla, z którego zbroja została odrąbana. Gwiżdżąca głownia zboczyła nagle z zataczanego łuku i opancerzony olbrzym łupnął ciężko o ziemię, by lec w bezruchu. Tsotha roześmiał się cicho. — Podnieście go bez obaw, kły lwa zostały schowane. Sprzymierzeni władcy ściągnęli cugle i przybliżywszy się do siebie, zapatrzyli się z lękiem na powalonego lwa. Conan leżał sztywno, jak człowiek martwy, ale jego szeroko otwarte, utkwione w nich oczy płonęły bezsilną wściekłością. - Co mu uczyniłeś? — spytał niespokojny Amalrus. Tsotha ukazał na swym palcu szeroki pierścień z osobliwym wzorem. Ścisnął palce razem i po wewnętrznej stronie obręczy wyskoczył maleńki kieł podobny do wężowego języka. - Został zanurzony w soku z różowego lotosu, który rośnie na na wiedzanych przez duchy bagnach południowej Stygii - odparł mag. Jego dotyk skutkuje czasowym porażeniem. Nałóżcie mu łańcuchy i złóżcie do rydwanu. Słońce zachodzi i czas już, byśmy udali się do Khorshemish. Strabonus zwrócił się do swego generała Arbanusa: — Wracamy do Khorshemish z rannymi. Będzie nam towarzyszyć tylko oddział królewskiej konnicy. Rozkazy dla was: wymaszerować o świcie w kierunku granicy Aquilonii i oblec miasto Shamar. Ophirczycy wesprą was zaopatrzeniem wzdłuż marszruty. My dołączymy z posiłkami tak szybko, jak tylko to będzie możliwe. Zatem wojsko, z jego osłoniętymi stalą rycerzami, pikinierami, łucznikami i ciurami obozowymi, rozbiło obóz na łące w pobliżu pola bitwy. A dwaj królowie wraz z czarnoksiężnikiem, który większy był nad wszystkie króle, jechali rozgwieżdżoną nocą do stolicy Strabonusa pośród lśniącego oddziału pałacowego z towarzyszeniem długiej kolumny rydwanów załadowanych rannymi. W jednym z owych rydwanów leżał Conan, król Aąuilonii, skuty łańcuchami i smakujący w sercu gorycz porażki ze ślepą furią uwięzionego tygrysa. Trutka, która obarczyła jego potężne kończyny bezradnością, nie poraziła jego umysłu. Podczas gdy rydwan toczył się z turkotem po okrytych łąkami ziemiach, jego myśli krążyły szaleńczo wokół klęski. Amalrus pchnął posłańca, błagając o pomoc przeciwko

Strabonuso-

wi, który, jak twierdził, pustoszy zachodnie części jego dominium leżące niczym zwężający się klin pomiędzy granicą Aquilonii a rozległym południowym królestwem Koth. Prosił o tylko tysiąc jeźdźców i obecność Conana dla wzmocnienia ducha jego podupadłych poddanych. Aktualnie Cimmeryjczyk bluzgał w myślach przekleństwami. W swej wspaniałomyślności przybył z liczbą pięciokrotnie większą od tej, której domagał się zdradziecki monarcha. W dobrej wierze wjechali do Ophiru i stanęli naprzeciw rywalizujących ponoć władców, którzy sprzymierzyli się przeciw niemu. O możliwościach bojowych Aąuilończyków wiele mówiło to, iż zdrajcy przywiedli całe wojsko, aby złapać w pułapkę jego samego oraz pięć tysięcy jego ludzi. Czerwona chmura przesłoniła mu wzrok, żyły nabrzmiały wściekłością, a puls w skroniach walił szaleńczo. W całym swym życiu nigdy nie zaznał silniejszej i bardziej bezradnej mściwej złości. Sceny z widowiska, jakie stanowi życie, przelatywały szybko przed oczami jego pamięci - rozległy widok, w którym poruszały się cieniste postaci ukazujące jego samego w różnych przebraniach i okolicznościach: odziany w skóry barbarzyńca; robiący mieczem najemnik w rogatym hełmie i łuskowym pancerzu; korsarz na galerze z galionem w kształcie smoka, która ciągnęła kilwater krwi i grabieży wzdłuż południowych brzegów; dowódca wojsk w polerowanej stali na wielkim czarnym ogierze bojowym; król na pozłacanym tronie z powiewającą powyżej chorągwią z lwem oraz tłumem wielobarwnych dworzan i dam na kolanach. Niemniej jednak zawsze wstrząsy i terkot rydwanu sprowadzały jego myśli z powrotem, by obracały się z przyprawiającą o szaleństwo monotonią wokół zdrady Amalrusa i czarów Tsothy. Żyły na jego skroniach omal nie eksplodowały, a jęki rannych na rydwanach przepełniły go zjadliwą satysfakcją. Przed północą przekroczyli ophirską granicę i o brzasku na południowo-wschodnim horyzoncie pojawiły się migoczące, zabarwione różem strzeliste dachy Khorshemish. Smukłe wieże przytłoczone zostały przez surową szkarłatną cytadelę, która z daleka przypominała rozprysk jasnej krwi na niebie. To była siedziba Tsothy. Pod górę,

gdzie budowla wieńczyła wzgórze dominujące nad miastem, wiodła tylko jedna wąska ulica wybrukowana marmurem i strzeżona przez ciężkie żelazne bramy. Zbocza wzgórza były zbyt strome, aby wspiąć się po nich w jakikolwiek sposób. Z murów cytadeli widać było w dole szerokie białe ulice miasta, meczety z minaretami, składy, świątynie, rezydencje oraz rynki. Widać było także pałace króla, umieszczone w rozległych ogrodach, otoczone wysokim murem i pełną przepychu obfitością drzew owocowych oraz kwitnących kwiatów. Szemrały w nich sztuczne strumyki, a srebrzyste fontanny opadały nieustannymi kaskadami. Nad tym wszystkim cytadela usadowiła się niczym kondor pochylający się nad swą ofiarą, zdecydowany urzeczywistnić swe mroczne zamiary. Potężne bramy między ogromnymi wieżami muru zewnętrznego otwarły się ze szczękiem i król wjechał do stolicy pomiędzy dwoma szeregami lśniących żołnierzy dzierżących włócznie, podczas gdy pięćdziesiąt trąbek odegrało hejnał powitalny. Jednak tłum nie wyroił się na brukowane biało ulice, by rzucać róże pod kopyta koni zwycięzców. Strabonus wyprzedził wieści o bitwie i lud, budzący się właśnie do codziennych zajęć, zapatrzył się z rozdziawionymi ustami na króla powracającego z małym przybocznym oddziałem. Miał wątpliwości, czy to zwiastun zwycięstwa, czy też klęski. Życie wracało powoli do ciała Conana, więc wychylił kark z rydwanu, by ujrzeć cuda miasta, które nazywano Królową Południa. Myślał, że pewnego dnia przejedzie przez te zdobione złotem bramy na czele swych zakutych w stal szwadronów z wielką chorągwią lwa powiewającą nad jego przybraną w hełm głową. Zamiast tego wkraczał w łańcuchach, ogołocony z pancerza i rzucony jak niewolny jeniec na brązową podłogę rydwanu swego zwycięzcy. Nieznośna diabelska wesołość tej paradoksalnej sytuacji przezwyciężyła jego gniew, lecz dla niespokojnego żołnierza powożącego pojazdem jego śmiech zabrzmiał jak pomruk budzącego się lwa.

II Jaśniejąca skorupa wyświechtanego kłamstwa; o boskim prawie bajanie — Dostaliście swe korony w spadku, ja krwią zapłacić musiałem za mej otrzymanie. Tronu, który zdobyłem potem i krwią, na Croma, nie sprzedam Za obietnice dolin wypełnionych złotem ni groźbę Przedsionka Piekła! Droga królów

W cytadeli, w komnacie o sklepieniu w kształcie kopuły z rzeźbionego gagatu i zdobnych portalach wejs'ć mieniących się niezwykłymi mrocznymi klejnotami, odbywało się osobliwe zgromadzenie. Conan z Aąuilonii stawiał czoło swym ciemięzcom. Jego ogromne członki oblepione były krwią nieopatrzonych ran. Po każdej jego stronie tkwił tuzin czarnych olbrzymów dzierżących mocno topory o długim drzewcu. Naprzeciwko stał Tsotha, a na łożach pod ścianą spoczywali Strabonus i Amalrus w błyszczącym klejnotami złocie i jedwabiach. Nadzy chłopcy, niewolnicy, obok nich dolewali wina

do kielichów, z których każdy wycięty był z jednego szafiru. Conan stanowił ich zupełne przeciwieństwo - ponury, ubabrany krwią, nagi poza przepaską na biodrach, o spętanych mocarnych członkach. Jego niebieskie oczy płonęły pod zmierzwioną czarną grzywą, która opadała na niskie, szerokie czoło. Przez czystą energię swej pierwotnej osobowości zdominował otoczenie, przemieniając wystawność zwycięzców w fasadowy blichtr. A obaj królowie - każdy z osobna we własnym sercu - w swej dumie i przepychu byli tego świadomi. I nie dodawało to im otuchy. Tylko Tsotha pozostał niewzruszony. -O naszych pragnieniach rzec można krótko, królu Aąuilonii -rzekł czarownik. - Naszym życzeniem jest poszerzać imperium. -A więc chcecie zeszmacić moje królestwo. - Conan zazgrzytał zębami. -Czymże jesteś prócz awanturnika, który przejął koronę, do której masz prawo nie większe od jakiegokolwiek innego barbarzyńcy? -odparował Amalrus. — Jesteśmy gotowi zaproponować ci odpowiednią rekompensatę... -Rekompensatę! - Poryw dudniącego śmiechu wyrwał się z mocarnej piersi Conana. - Cena za infamię i zdradę! Jestem barbarzyńcą, więc winienem sprzedać me królestwo i lud za życie i wasze wszawe złoto? Ha! A jak wy doszliście do korony, ty i ta świnia o czarnym ryju obok ciebie? Wasi ojcowie walczyli i cierpieli, i przekazali wam swe korony na złotych tacach. To, co wy odziedziczyliście, nie kiwnąwszy nawet palcem, poza wytruciem kilku braci, ja sobie wywalczyłem. Siedzicie na atłasach i żłopiecie wino zrodzone z ludzkiego potu, rozprawiając o boskich prawach monarchii. He! Ja wspiąłem się z otchłani czystego barbarzyństwa na tron i podczas tej wspinaczki przelewałem swą krew tak obficie jak krew innych. Jeśli ktokolwiek z nas ma prawo władać ludźmi, na Croma, to tym kimś jestem ja! Jak wykazaliście się wy jako ci lepsi? Aąuilonię znalazłem pod jarzmem takiej samej świni jak wy, kogoś, kto wywodził swe pochodzenie od tysiąca lat. Kraj był rozdarty przez wojny między baronami, a uciemiężony lud jęczał pod ciężarem podatków. Dziś żaden aąuiloński szlachcic nie poważy się znęcać czy poniżać mych poddanych, a podatki dla ludu są niższe niż gdziekolwiek indziej na świeicie. A jak

jest z wami? Twój brat, Amalrusie, włada wschodnią połową twego królestwa i buntuje się przeciw tobie. A ty, Strabonusie? Nawet teraz twoi żołnierze muszą oblegać warownie tuzina albo i więcej zbuntowanych baronów. Mieszkańcy waszych królestw są wgniatani w ziemię przez panoszące się podatki i ich poborców. I wy mielibyście splądrować moje ziemie... Ha! Uwolnijcie mi ręce, a powlekę tę posadzkę waszymi mózgami. Tsotha uśmiechnął się nieznacznie, widząc wściekłość swych królewskich towarzyszy. -Nawet gdyby wszystko to było prawdą, i tak nie ma znaczenia. Nasze plany nie są twoim zmartwieniem. Twoja odpowiedzialność skończy się, gdy podpiszesz ten pergamin, który stanowi o abdykacji na rzecz księcia Arpella z Pellii. Damy ci broń i konia oraz pięć tysięcy złotych lun, a także eskortę do wschodniej granicy. -Wiodąc mnie z powrotem tam, gdzie byłem, kiedy przyjechałem do Aąuilonii, by podjąć służbę w jej wojskach, teraz z dodatkowym brzemieniem zdrajcy! - Śmiech Conana brzmiał jak głębokie, krótkie ujadanie szarego wilka. - Arpello, co? Miałem podejrzenia co do tego rzeźnika z Pellii. Nawet kraść i plądrować nie potraficie otwarcie i uczciwie, tylko musicie mieć wymówkę, jakkolwiek słabą. Arpello roi sobie, iż posiada jakiś ślad królewskiej krwi, więc wy użyjecie go jako usprawiedliwienia dla grabieży i jako satrapy do rządzenia. Wcześniej spotkamy się w piekle. -Jesteś głupcem! - wykrzyknął Amalrus. - Jesteś w naszych rękach i jeśli zechcemy, możemy zabrać ci zarówno koronę, jak i życie! Odpowiedź Conana nie była ani królewska, ani dystyngowana, ale znamiennie instynktowna dla człowieka, którego barbarzyńska natura nigdy nie pogrążyła się w przyswojonej kulturze. Splunął Amalrusowi wprost w oczy. Król Ophiru zerwał się z wrzaskiem, rozwścieczony obrazą, szukając po omacku swego mieczyka. Dobywszy go, natarł na Cimmeryjczyka, lecz wtrącił się Tsotha. -Czekaj, wasza wysokość. Ten człowiek jest moim więźniem. -Na bok, czarowniku! — wrzasnął Amalrus, oszalały pod gniewnym wejrzeniem niebieskich oczu Cimmeryjczyka. -Do tyłu, powiedziałem! ryknął Tsotha, sprowokowany do bu-

dzącego grozę gniewu. Jego chuda dłoń wyskoczyła z szerokiego rękawa i cisnęła obłoczek jakiegoś pyłu w wykrzywione oblicze Ophirczyka. Amalrus krzyknął i zatoczył się w tył, przyciskając pięści do oczu. Miecz wypadł mu z ręki. Opadł bezwładnie na łoże, podczas gdy strażnicy patrzyli beznamiętnie, a król Strabonus pospiesznie pochłaniał kolejną czarkę wina, trzymając ją w trzęsących się dłoniach. Amalrus opuścił ręce i gwałtownie potrząsnął głową. Rozum na powrót prześwitywał powoli w jego szarych oczach. -Stałem się ślepy - warknął. - Co mi zrobiłeś, czarowniku? -Prosty gest, by przekonać cię, kto jest prawdziwym panem -odparł ostrym tonem Tsotha. Maska pozorów, jakie zachowywał, opadła, odsłoniwszy nagie zło tkwiące w osobowości tego człowieka. Strabonus odrobił swą lekcję. Teraz czas na ciebie. Cisnąłem ci w oczy tylko pył, który zebrałem w stygijskim grobowcu. Jeśli ponownie odejmę nim wzrok, zostawię cię błądzącego w ciemności na resztę twego życia. Amalrus wzruszył ramionami i z niepewnym uśmiechem sięgnął po czarkę, skrywając swój strach i wściekłość. Jako biegły dyplomata szybko odzyskiwał panowanie nad sobą. Tsotha zwrócił się do Conana, który podczas całego zajścia trwał niewzruszony. Na znak czarownika czarni pochwycili więźnia i powiedli go za Tsotha, który wyprowadził ich z komnaty przez ozdobny portal na kręty korytarz, którego posadzkę stanowiły wielobarwne mozaiki, a ściany wyłożono cienką warstwą złota ze srebrnymi karbami. Z drążonych sklepień łukowych zwisały lampki kadzielne wypełniające korytarz sennymi pachnącymi obłokami. Skręcili do pomniejszego korytarza wykonanego z gagatu i czarnego nefrytu, okropnego i ponurego, który kończył się mosiężnymi drzwiami. Nad wieńczącym je portalem szczerzyła się przeraźliwie ludzka czaszka. Przy drzwiach stała opasła, odrażająca postać potrząsająca pękiem kluczy - naczelny eunuch Tsothy, Shukeli, o którym szeptano straszliwe historie. Człowiek, u którego żądza znęcania się zajęła miejsce zwykłych ludzkich namiętności. Mosiężne drzwi prowadziły na wąskie schody zdające się zakręcać w dół aż po trzewia wzgórza, na którym postawiono cytadelę. Cała grupa zeszła nimi, by zatrzymać się w końcu u żelaznych drzwi, któ-

rych potęga wydawała się zbędna. Zdecydowanie nie wiodły one na świeże powietrze, jednakże zbudowano je tak, by oparły się ciosom mangonelii czy tarana. Shukeli otwarł je i kiedy odsunął ciężkie odrzwia, Conan zauważył jawny niepokój między strzegącymi go czarnymi olbrzymami. Także Shukeli zdawał się nie całkiem wolny od zdenerwowania, gdy spoglądał bacznie w rozciągającą się dalej ciemność. Za wielkimi drzwiami znajdowała się kolejna zapora utworzona z ciężkich stalowych prętów. Spięta była pomysłowym ryglem, który nie miał zamka i mógł być uruchomiony tylko z zewnątrz. Ów rygiel odskoczył, a krata wsunęła się w ścianę. Minęli ją i weszli w szeroki korytarz. Podłoga, ściany i sklepiony łukowo sufit zdały się wykute w litym kamieniu. Cimmeryjczyk pojął, że jest głęboko pod ziemią, nawet poniżej samego wzgórza. Ciemność napierała na pochodnie strażników niczym czująca, żywa istota. Króla przypięto do pierścienia w kamiennej ścianie. W niszy nad jego głową umieszczono pochodnię, tak że stał w przyćmionym półokręgu padającego światła. Czarni bardzo pragnęli wyjść; mamrotali między sobą i rzucali strachliwe spojrzenia w ciemność. Tsotha odesłał ich, a oni wypadli przez drzwi w nerwowym pośpiechu, jakby bojąc się, że mrok mógłby przybrać konkretną postać i rzucić się im na plecy. Czarownik zwrócił się do Conana i król zauważył z niepokojem, że jego oczy świecą w półmroku, a zęby błyskające bielą pośród ciemności przypominają kły wilka. - A zatem żegnaj, barbarzyńco - zadrwił czarnoksiężnik. - Muszę jechać do Shamaru i do oblężenia. Za dziesięć dni będę w twoim pałacu w Tamarze wraz z moimi wojownikami. Jakież słowa od ciebie mam przekazać twym kobietom, zanim zerwę ich delikatną skórę na zwoje, w których utrwalony zostanie tryumf Tsotha-lantiego? Conan odpowiedział mu, rzucając cimmeryjskie przekleństwo, które rozsadziłoby bębenki w uszach zwykłego człowieka, a Tsotha zaśmiał się słabo i cofnął. Kiedy zasuwał kratę na miejsce, król spojrzał na jego podobną do sępa sylwetkę przez grube pręty. Potem szczęknęły ciężkie zewnętrzne drzwi i cisza zapadła jak wieko trumny.

III Gdy łapy lwa po Salach Pieklą biegły, Na jego ścieżce ponure cienie legły Wielu pokonanych, bezimiennych kształtów — Potworów z obrzydliwą paszcza rozwartą. Mrok wrzasnął i zawył; wstrząsnął nim dreszcz, Gdy dumny lew poprzez Sale Piekła szedł. Stara ballada

Król Conan wypróbował pierścień i pętający go łańcuch. Ręce i nogi miał wolne, lecz wiedział, że okowy te są zbyt mocne nawet dla jego żelaznej siły. Ogniwa łańcucha były grube jak kciuk, przypięte do stalowej obręczy wokół jego pasa; obręczy o szerokości dłoni i grubości cala. Już sama ich waga ściągnęłaby śmierć z wyczerpania na kogoś o słabszej posturze. Zamki przytrzymujące obręcz i łańcuch były solidnymi mechanizmami, które i młot kowalski z trudem by poszczerbił. Jeśli chodzi o pierścień, to najwyraźniej przechodził na wylot przez ścianę i był zagięty po drugiej stronie. Conan zaklął, a kiedy spojrzał w ciemność, która napierała na półokrąg światła, poczuł falę ogarniającej go paniki. Wszystkie zabobonne leki barbarzyńców spoczywały uśpione w jego duszy, nie-

tknięte przez logikę cywilizacji. Prymitywna wyobraźnia zapełniła podziemny mrok straszliwymi kształtami. Ponadto rozum podpowiedział mu, że nie umieszczono go tu po to, by zwyczajnie więzić. Jego oprawcy nie mieli powodu go oszczędzać. Osadzono go w tej dziurze w określonym celu. Przeklął się za odrzucenie złożonej mu oferty, ale nawet kiedy uparta wola przetrwania podsuwała buntownicze myśli, wiedział, że gdyby zabrano go stąd i dano kolejną szansę, jego odpowiedź brzmiałaby tak samo. Nie sprzedałby swych poddanych rzeźnikowi. A nadto nie mogło pomieścić mu się w głowie, że ktokolwiek prócz niego samego mógłby korzystać z dóbr, jakich on przysporzył królestwu. I tak oto delikatnie instynkt władzy i odpowiedzialności objawia się niekiedy nawet u zbrukanego krwią grabieżcy. Cimmeryjczyk pomyślał o ostatniej ohydnej groźbie Tsothy i aż jęknął z gorączkowej wściekłości, wiedząc, iż nie była to czcza przechwałka. Mężczyźni i kobiety byli dla czarownika niczym więcej niż wijące się owady dla naukowca. Miękkie białe dłonie, które go pieściły, czerwone usta, jakie przyciskały się do jego ust, delikatne białe piersi, drżące od jego gwałtownych pocałunków, mają zostać odarte z delikatnej skóry, białej niby kość słoniowa i różowej niczym młode płatki róży! Z ust Conana dobył się ryk tak straszny i nieludzki w swej szalonej wściekłości, że słyszący to zdumiałby się i przeraził, wiedząc, iż wydało go ludzkie gardło. Przeszywające dreszczem echo sprawiło, że król wzdrygnął się i przypomniał sobie dobitnie o swym obecnym położeniu. Zapatrzył się ze strachem w otaczający go mrok i pomyślał o straszliwych opowieściach, jakie słyszał o nekromantycznych okrucieństwach Tsothy. Kiedy zdał sobie sprawę, że muszą to być owe Sale Grozy, od których nazwy wymienianej w legendach przechodziły ciarki, poczuł chłód wędrujący wzdłuż grzbietu. Oto są tunele, gdzie Tsotha prowadził swe straszne doświadczenia na istotach ludzkich, zwierzęcych i, jak szeptano, demonicznych, manipulując bluźnierczo obnażonymi podstawowymi składnikami samego życia. Plotka głosiła, że szalony poeta Rinaldo odwiedził te pieczary i czarownik ukazał mu rozmaite okropności oraz bezimienne monstra, o których napomyka w swym zatrważającym poemacie Pieśń o lochu niebędącym zwyczajnym two-

rem chorego umysłu. Umysł ten legł strzaskany na kawałki pod bojowym toporem Conana owej nocy, kiedy król walczył o życie z zabójcami, jakich oszalały wierszokleta przywiódł do przesiąkniętego zdradą pałacu, lecz budzące drżenie słowa tej straszliwej pieśni wciąż rozbrzmiewały w uszach króla, kiedy tak tkwił w swych okowach. Pomyślawszy to, Cimmeryjczyk usłyszał cichy szmer, który sprawił, że krew zastygła mu w żyłach. Zamarł w pełnym napięcia oczekiwaniu, wytężając słuch aż do bólu. Lodowata dłoń przesunęła mu się po grzbiecie. Był to jedyny w swym rodzaju odgłos giętkich łusek cicho prześlizgujących się po kamieniu. Zimny pot wystąpił mu na czoło, gdy tuż za kręgiem słabego światła dojrzał jakiś niewyraźny ogromny kształt, straszny nawet w swej mętności. Uniósł się on, kołysząc lekko, a żółte ślepia skierowane na barbarzyńcę zapłonęły zimno w mroku. Powoli odrażający łeb w kształcie klina nabrał konkretnego wymiaru w rozszerzonych oczach króla, a z ciemności wylała się za nim strumieniem łuskowatych zwojów ostateczna obrzydliwa forma gadziej ewolucji. Ten stwór przerastał wszelkie wcześniejsze wyobrażenia węży w umyśle Conana. Rozciągał się na osiemdziesiąt stóp - od ostro zakończonego ogona po trójkątny łeb większy od końskiego. W przyćmionym świetle łuski błyszczały zimno, białe jak szron. Ten gad z pewnością wylągł się i wzrastał w ciemnościach, jako że w jego ślepiach były zło i pewność siebie. Zwinął swe gigantyczne sploty przed więźniem, a jego wielki łeb kołysał się na wygiętej w łuk szyi o parę cali od twarzy Conana. Rozwidlony wysuwający się język niemal ocierał się o jego usta, a smród gada przyćmiewał wszystkie zmysły i przyprawiał o mdłości. Wielkie żółte ślepia spoglądały prosto w oczy Cimmeryjczyka, który odpowiedział gniewnym spojrzeniem schwytanego w potrzask wilka. Barbarzyńca zwalczył chęć pochwycenia wielkiej, łukowatej szyi w swe mogące rozerwać ją dłonie. Silniejszy ponad wyobrażenie człowieka cywilizowanego, gdy był korsarzem, złamał kiedyś kark pytonowi w szaleńczej walce u wybrzeży Stygii. Jednak ten gad był jadowity. Conan widział wielkie kły, długie na stopę i wygięte niczym bułaty. Kapał z nich bezbarwny płyn, który, jak wyczuwał instynktownie, niósł ze sobą śmierć. Mo-

że zdołałby zgruchotać klinowaty łeb rozpaczliwym ciosem pięści, ale wiedział, że po najlżejszym jego drgnieniu potwór uderzy jak błyskawica. To nie przez logiczne rozumowanie Conan trwał w bezruchu, jako że rozsądek mógłby podpowiedzieć mu - skoro i tak był już zgubiony żeby sprowokować węża do ataku i mieć to już za sobą. Jednak ślepy instynkt przetrwania trzymał go nieruchomo niczym posąg odlany z żelaza. Teraz wielki potwór o przekroju beczki podniósł łeb wyżej i trzymał go ponad więźniem, przyglądając się pochodni. Kropla jego jadu spadła na nagie udo Cimmeryjczyka, który odczuł to, jakby wbito mu w ciało rozżarzony do białości sztylet. Czerwone wytryski udręki wypełniły jego umysł, jednakże zdołał pozostać w bezruchu. Drgnienie choćby jednego mięśnia ani trzepot powieki nie zdradziły bólu zranienia, po którym bliznę nosić będzie do dnia swej śmierci. Wąż kołysał się ponad nim, jakby chcąc ustalić, czy w tej zamarłej postaci tli się naprawdę jakieś życie. Nagle, nieoczekiwanie całkowicie, niewidoczne w mroku drzwi zewnętrzne zgrzytnęły głośno. Gad, podejrzliwy jak wszyscy przedstawiciele jego gatunku, zwinął się z niewiarygodną przy takim cielsku szybkością i zniknął długimi, posuwistymi ruchami w głębi korytarza. Potężne odrzwia odsunęły się i pozostały rozwarte. Krata przesunęła się i w progu pojawiła się ogromna ciemna sylwetka obrysowana blaskiem pochodni świecących na zewnątrz. Postać ta wsunęła się do środka, przymykając kratę za sobą, ale nie zatrzaskując rygla. Kiedy weszła w krąg światła rzucanego przez pochodnię nad głową Conana, ten spostrzegł, iż jest to jakiś olbrzymi, zupełnie nagi Murzyn trzymający w jednej ręce ogromny miecz, a w drugiej pęk kluczy. Czarny przemówił w dialekcie wybrzeża, a Conan odpowiedział. Poznał ten żargon, gdy był korsarzem przy brzegach Kush. - Od dawna pragnąłem spotkać cię, Amro. - Murzyn nazwał Conana imieniem Amra, Lew, pod którym Cimmeryjczyk znany był Kushitom za swych pirackich dni. Okolone kędziorami oblicze niewolnika rozszczepił zwierzęcy uśmiech ukazujący białe kły, lecz jego oczv błyszczały krwawo w blasku oochodni. - Musiałem odważyć sie

na wiele dla tego spotkania. Popatrz! To klucze do twoich łańcuchów! Skradłem je Shukeliemu. Co mi za nie dasz? Przytrzymał klucze przed oczyma Conana. -Dziesięć tysięcy złotych lun - odparł szybko król. Nowa nadzieja wstąpiła w jego pierś gwałtowną falą. -Za mało! - krzyknął czarny, a jego hebanowe oblicze zapałało dzikim uniesieniem. - Za mało jak na ryzyko, które podejmuję! Zwierzaczki Tsothy mogłyby wyjść z ciemności i zjeść mnie, a jeśli Shukeli odkryje, że ukradłem mu klucze, powiesi mnie za... Dobra, co mi dasz? -Piętnaście tysięcy lun i pałac w Poitain - zaproponował król. Czarny zawył i zatupał w szale barbarzyńskiej satysfakcji. -Więcej! - krzyknął. - Zaproponuj mi więcej! Co mi dasz? -Ty czarny psie! - Oczy Conana zasnuła czerwona mgła furii. -Gdybym był wolny, dałbym ci skręcony kark! Czy to Shukeli przysłał cię tu, abyś ze mnie drwił? -Shukeli nic nie wie o moim przyjściu, białasie - odparł tamten, wyciągając gruby kark, żeby zajrzeć Cimmeryjczykowi wprost we wściekłe oczy. - Znam cię od dawna, od dni, kiedy byłem wodzem wolnych ludzi, zanim Stygijczycy złapali mnie i sprzedali na północ. Pamiętasz plądrowanie Abombi? Kiedy twoje wilki morskie wdarły się do miasta? Przed pałacem króla Ajagi zabiłeś jednego z wodzów, a drugi ci uciekł. Tym, który zginął, był mój brat, a tym, który uciekł, byłem ja. Chcę, byś zapłacił krwią, Amro! -Uwolnij mnie, a zapłacę ci w złocie tyle, ile ważysz - warknął Conan. Poczerwieniałe oczy czarnego zapłonęły, a białe zęby błysnęły w świetle pochodni jak wilcze kły. - Ty biały psie, jesteś taki sam jak wszyscy z twej rasy, ale Murzy nowi nigdy złoto nie odpłaci za krew. Ceną, o którą pytam, jest twoja głowa! Ostatnie słowa były zawodzeniem szaleńca, które rozeszło się wokół rozedrganym echem. Conan sprężył się i mimowolnie szarpnął pęta wiedziony nienawistną myślą o tym, że umrze jak baran. Na-gle zmroziło go coś o wiele bardziej przerażającego. Ponad ramie-

niem czarnego dostrzegł niewyraźny straszliwy kształt kołyszącego się w ciemności cielska. - Tsotha nigdy się nie dowie! — zaśmiał się diabelsko czarny, zanadto pochłonięty napawaniem się własnym tryumfem, by zważać na cokolwiek innego, zbyt pijany nienawiścią, aby zauważyć śmierć chwiejącą się za jego plecami. - Nie przyjdzie do lochów, póki demony nie wyrwą twych kości z okowów. Będę miał twoją głowę, Amro! Stanął na szeroko rozstawionych, poznaczonych węzłami mięśni nogach przypominających hebanowe kolumny i zamachnął się oburącz ciężkim mieczem. Mocarne muskuły zagrały pod czarną skórą w świetle pochodni. I w tym momencie gigantyczny cień za nim śmignął w dół przed siebie. Klinowaty łeb uderzył z taką mocą, że aż echo poniosło po tunelach. Żaden dźwięk nie wydobył się z grubych, mięsistych warg, które rozwarły się szeroko w trwającej ułamek chwili agonii. Conan widział, jak z szeroko otwartych oczu życie uchodzi z nagłością zdmuchniętej świecy. Cios rzucił wielkie czarne ciało na podłogę w poprzek korytarza, a olbrzymia kręta sylwetka owinęła się błyskawicznie wokół niego lśniącymi splotami, zakrywając je zupełnie. Do uszu Conana doszedł wyraźny trzask kruszonych kości. Miecz i klucze wysunęły się z czarnych rąk, by z hukiem i brzękiem upaść na kamień. Klucze leżały prawie u stóp króla. Spróbował schylić się do nich, lecz łańcuch był zbyt krótki. Bliski utraty tchu przez szaleńcze bicie serca wysunął stopę z sandała i chwycił klucze palcami. Zgiąwszy nogę, złapał je kurczowo, ledwie powstrzymując okrzyk dzikiego uniesienia narastający instynktownie w jego ustach. Chwila grzebania się z ogromnymi zamkami i był wolny. Podniósł upuszczony miecz i rozejrzał się wokół. Napotkał jedynie pusty mrok, w który wąż zaciągnął stłamszony, złachmaniony przedmiot słabo tylko przypominający ludzkie ciało. Conan odwrócił się ku otwartym drzwiom. Gdy jednak kilka szybkich kroków zaniosło go pod próg, przez lochy przebiegł piskliwy śmiech, krata zasunęła się na miejsce, a rygiel opadł ze szczękiem prawie że pod jego palcami. Zza prętów spoglądało nań jakby demoniczne, drwiące oblicze wykutego w kamieniu gargulca - eunuch Shukeli podążył w ślad za skradziony-

mi kluczami. Zapewne upojony kpiną nie dostrzegł miecza w dłoni więźnia. Zakląwszy straszliwie, Conan uderzył tak, jak uderza kobra — wielkie ostrze syknęło między prętami i śmiech Shukeliego przerodził się w przedśmiertny wrzask. Opasły eunuch zgiął się wpół, niby kłaniając się swemu zabójcy, po czym opadł jak rozwalona kupa sadła. Pulchne dłonie na próżno usiłowały utrzymać wylewające się wnętrzności. Conan wyszczerzył zęby z dzikiego zadowolenia, niemniej nadal pozostawał więźniem. Klucze były bezsilne wobec rygla, który można było otworzyć tylko z zewnątrz. Jego wprawny dotyk powiedział mu, że pręty są równie twarde jak miecz; próba ich przecięcia skończyłaby się tylko strzaskaniem jego jedynej broni. Jednakże na tej niewzruszonej kracie znalazł karby i nacięcia, jakby ślady jakichś niesamowitych kłów, i wzdrygnąwszy się mimowolnie, pomyślał, cóż to za nienazwane potwory rzucały się na nią. Bez względu na wszystko pozostało mu do zrobienia tylko jedno: poszukać jakiegoś innego wylotu tunelu. Wziąwszy z niszy pochodnię, z mieczem w dłoni ruszył w głąb korytarzem. Nigdzie nie widział ani śladu węża, ani jego ofiary, tylko długą smugę krwi na kamiennej podłodze. Ciemność skradała się wokół niego na bezgłośnych stopach, słabo spychana wstecz przez migoczącą pochodnię. Po obu stronach ujrzał mroczne wejścia, ale trzymał się głównego korytarza, obserwując uważnie podłogę przed sobą, żeby nie wpaść do jakiejś dziury. I nagle posłyszał zawodzący żałośnie kobiecy głos. Jeszcze jedna z ofiar Tsothy, pomyślał, na nowo przeklinając czarownika, i skręciwszy w bok, podążył za dźwiękiem przez węższy, chłodny i wilgotny tunel. Im dalej brnął, tym zawodzenie stawało się głośniejsze, a gdy wzniósł pochodnię, dojrzał w mroku niewyraźną sylwetkę. Podszedł bliżej i zamarł nagle z przerażenia na widok bezpostaciowego cielska, które rozlewało się przed nim. Niestałe zarysy tego czegoś podpowiadały, iż jest to ośmiornica, lecz zdeformowane macki były za krótkie w stosunku do rozmiarów całości. Materia, z której to coś się składało, trzęsła się jak galareta. Na jej widok zrobiło mu się niedobrze. Ponad tę obrzydliwą, emanującą chłodem masę wystawał jakby żabi łeb i zdrętwiały z obrzydzenia Conan zdał sobie sprawę, iż od-

głos zawodzenia dobywał się spomiędzy jego wulgarnych mięsistych warg. Gdy wielkie, niespokojne ślepia tej potworności spoczęły na nim, głos przeszedł we wstrętny, piskliwy chichot. Dygoczące cielsko szarpnęło się w jego stronę, on zaś cofnął się i umknął tunelem, nie ufając swemu mieczowi. Ten stwór mógł składać się z materii ziemskiej, lecz jego widok wstrząsnął Cimmeryjczykiem tak dogłębnie, że zwątpił w to, czy moc ostrza wykutego ludzką ręką zdoła go zranić. Jeszcze przez jakiś czas słyszał, jak pełznie i szura za nim, rycząc straszliwym śmiechem. To niezaprzeczalnie ludzkie brzmienie owej wesołości niemal zmąciło mu rozum. Był to taki sam śmiech, jaki słyszał z prychających obleśnie mięsistych ust rozpustnych kobiet Shadizaru, Miasta Zła, gdy na targowisku niewolników odzierano do naga z odzienia młode dziewczyny. Jakąż to piekielną sztuką Tsotha powołał do życia tę nienormalną istotę? Conan poczuł niejasno, że widział bluźnierstwo przeciw odwiecznym prawom natury. Biegł do głównego korytarza, lecz zanim tam dotarł, przeciął coś w rodzaju małej, prostokątnej komnaty, gdzie krzyżowały się dwa tunele. Wchodząc do niej, zauważył przelotnie na ziemi przed sobą niewielkie, przysadziste ciałko. Wówczas, zanim zdążył się zatrzymać czy skręcić, jego stopa uderzyła o coś miękkiego, co pisnęło przeraźliwie, a on sam runął jak długi. Pochodnia wyleciała mu z ręki i zgasła przy zderzeniu z kamienną podłogą. Na wpół ogłuszony upadkiem wstał i zaczął kluczyć po omacku w ciemnościach. Jego poczucie kierunku zostało zaburzone i nie potrafił określić, po której stronie leży główny korytarz. Nie szukał pochodni, bo i tak nie mógłby jej zapalić ponownie. Jego błądzące dłonie natrafiały na wejścia do tuneli, z których jeden wybrał losowo. Jak długo brnął w kompletnej ciemności, nie miał pojęcia, lecz nagle jego barbarzyńskie przeczucie bliskiego zagrożenia wstrzymało go na chwilę. Miał takie samo odczucie jak wtedy, gdy stoi się na krawędzi otchłani ciemności. Opadłszy na kolana, przesuwał się z wolna naprzód, aż wreszcie pod wyciągniętą dłonią napotkał krawędź jakiejś studni, w którą podłoga tunelu zapadała się raptownie. Tak głęboko, jak zdołał sięgnąć, jej wilgotne i oślizłe ściany opadały stromo. Wyciągnął ramię w mrok i sztychem miecza ledwie był w stanie dotknąć

przeciwległego skraju studni. Mógł ją zatem przeskoczyć, jednakże nie miało to sensu. Wybrał zły tunel, a główny korytarz znajdował się gdzieś za nim. Gdy o tym rozmyślał, poczuł lekki ruch powietrza - cienisty wiatr wznoszący się ze studni poruszył jego czarną grzywą. Skóra mu ścierpła. Próbował wmówić sobie, że ten szyb łączy się jakoś ze światem zewnętrznym, ale instynkt mu podpowiadał, iż jest to coś nadnaturalnego. Nie znajdował się zwyczajnie wewnątrz wzgórza; był głęboko pod nim, daleko poniżej poziomu ulic miasta. Jak więc wiatr z zewnątrz mógłby docierać do lochów i wiać od s p o d u ? Ten upiorny powiew niósł zresztą słabe, pulsujące tętno, jakby dudnienie bębnów bardzo głęboko w dole. Królem Aquilonii wstrząsnął nagły dreszcz. Powstał na nogi i zaczął się cofać, a gdy to czynił, coś wypłynęło ze studni. Co to było, Conan nie wiedział. Nic nie widział w ciemności, lecz wyraźnie czuł jakąś obecność - niewidzialną, nieuchwytną inteligencję, która złowrogo unosiła się w powietrzu niedaleko. Barbarzyńca odwrócił się i pomknął z powrotem drogą, którą przybył. Daleko przed sobą dostrzegł czerwoną iskierkę. Skierował się ku niej i gdy już myślał, że dzieli go od niej jeszcze kawał drogi, grzmotnął wprost o litą ścianę, a ową iskierkę ujrzał u swych stóp. To była jego pochodnia. Płomień zgasł, lecz zwęglona końcówka żarzyła się jeszcze. Ostrożnie podniósł ją i dmuchnął, rozpalając ogień na nowo. Odetchnął, gdy skoczył wątły ognik. Znajdował się na powrót w komnacie, gdzie krzyżowały się korytarze, i jego poczucie kierunku wróciło. Znalazł tunel, którym przyszedł z głównego korytarza, i kiedy ku niemu ruszył, płomień pochodni zamigotał dziko, jakby dmuchnięty niewidzialnymi ustami. Ponownie poczuł jakąś obecność i podniósł światło, rozglądając się dookoła. Nie dostrzegł niczego, jednakże wyczuwał w jakiś sposób, że niewidzialny, bezcielesny stwór unosi się w powietrzu, ociekając śluzem i wypowiadając bezeceństwa, których nie mógł słyszeć, lecz jakoś instynktownie uświadamiał je sobie. Ze złością machnął mieczem i poczuł, jakby przecinał pajęczą sieć. Wstrząsnęło nim wówczas lodowate przerażenie, więc umknął w głąb tunelu, czując w trakcie biegu na nagich plecach smrodliwy, palący oddech.

Kiedy jednak dostał się do szerszego korytarza, nie odczuwał już żadnej obecności, ani widzialnej, ani niewidzialnej. Ruszył więc nim dalej, spodziewając się, że w każdej chwili z ciemności skoczą na niego jakieś demony zaopatrzone w kły i szpony. Tunele nie były ciche. Z trzewi ziemi ze wszystkich stron dobiegały dźwięki nienależące do świata zdrowych zmysłów. Chichoty, kwiki demonicznej radości, przeciągłe, budzące dreszcz wycia, a w pewnej chwili nie do pomylenia z niczym piskliwy śmiech hieny zakończony bluźnierstwem wywrzeszczanym ludzkimi słowami. Conan słyszał szmer skradających się kroków, a w wylotach korytarzy dostrzegał jakieś niewyraźne kształty, potworne i nienormalne w swych zarysach. Było to jakby błąkanie się po piekle - piekle utworzonym przez Tsotha-lantiego. Jednak stwory cienia nie wychodziły na wielki korytarz, chociaż Cimmeryjczyk wyraźnie słyszał łapczywe cmokanie śliniących się warg i czuł na sobie palące spojrzenia wygłodniałych ślepi. Wkrótce zrozumiał dlaczego. Odgłos pełzania za nim poraził go, więc skoczył w ciemność najbliższego tunelu, przygaszając pochodnię. Posłyszał, jak w głębi korytarza pełznie wielki wąż, ospały po niedawnym ponurym posiłku. Zaraz obok Conana coś zaskamla-ło ze strachu i wtopiło się w ciemność. Najwyraźniej główny korytarz był terenem łowów wielkiego gada, więc inne potwory schodziły mu z drogi. Dla Conana wąż był najmniejszym okropieristwem z nich wszystkich. Kiedy wspomniał szlochającą i chichoczącą obrzydliwość oraz stwora z ociekającą paszczą, który wylazł ze studni, omalże poczuł z gadem pewną więź pokrewieństwa. Wąż był przynajmniej istotą zrodzoną na ziemi, pełzającą śmiercią, ale groziła ona jedynie zagładą fizyczną, podczas gdy inne paskudztwa stanowiły niebezpieczeństwo tak samo dla duszy, jak i dla rozumu. Kiedy gad oddalił się w głąb korytarza, którym podążał Conan, na odległość — miał nadzieję - bezpieczną, ponownie rozpalił pochodnię. Nie uszedł daleko, kiedy posłyszał cichy jęk, który zdawał się dobywać z czarnego wejścia pobliskiego tunelu. Ostrożność go przestrzegała, ale ciekawość wepchnęła do środka. Uniósł wysoko pochodnię, z której pozostał już zaledwie niewielki ogarek. Był

przygotowany na każdy widok, lecz tego, co ujrzał, spodziewał się najmniej. Zaglądał do rozległej komnaty, której część odgrodzono wieloma prętami rozciągającymi się od podłogi do stropu i osadzonymi mocno w kamieniu. Za tą kratą leżała jakaś postać, która, co zauważył, podszedłszy bliżej, była człowiekiem albo wierną podobizną człowieka, opleciona i spętana przez pędy grubego pnącza, które zdało się wyrastać z litego kamienia podłogi. Pokryte było ono ostro zakończonymi liśćmi i szkarłatnymi pąkami. Nie była to aksamitna czerwień naturalnych płatków, lecz wściekła, nienormalna purpura wynaturzenia, jakim był cały ten niby-kwiatowy twór. Giętkie, ściśle przylegające odgałęzienia owijały się wokół nagiego tułowia i kończyn mężczyzny, jakby pieszcząc jego drżące ciało chciwymi, lubieżnymi pocałunkami. Jeden wielki kwiat zawisł dokładnie nad jego ustami. Z rozwartych bezwładnie warg człowieka wydostało się ciche, zwierzęce rzężenie, jego głowa przetoczyła się jakby w udręce nie do zniesienia, a oczy skierowały wprost na Conana. Jednakże nie było w nich światła rozumu - były to puste, zaszklone oczy kretyna. Teraz wielki szkarłatny pąk pochylił się i docisnął swe płatki do wykrzywionych ust. Członki nieszczęśnika wykręciły się gwałtownie w cierpieniu, pnącze zaś zadrżało niby w ekstazie, wibrując na całej wężowatej długości. Po pędach przebiegły fale zmieniających się barwnych odcieni, ich kolor stał się głębszy, bardziej jadowity. Conan nie rozumiał tego, co widzi, jednak zdawał sobie sprawę, iż patrzy na coś okropnego. Czy człowiek to, czy demon - cierpienia uwięzionego poruszyły niesforne, impulsywne serce barbarzyńcy. Odszukał wejście i małą furtkę z prętów zamkniętą na wielki zamek, do którego klucz odnalazł pośród tych, jakie miał ze sobą. Wszedł do środka i wściekłe pąki rozwarły się jak kaptur kobry, pędy uniosły się groźnie, a cała roślina zatrzęsła i rozkołysała ku niemu. Nie było w niej nic ze ślepego wzrostu naturalnej wegetacji. Conan wyczuwał złośliwą inteligencję. Roślina widziała go, a on czuł jej nienawiść bijącą wręcz namacalnymi falami. Ostrożnie podszedł bliżej i wypatrzył trzon łączący się z korzeniem - obrzydliwą łodygę grubszą od jego uda. I kiedy długie pędy pochyliły sie ku niemu z sykiem

i poszumem liści, zamachnął się i przerąbał ów pień jednym cięciem miecza. Nieszczęs'nik z jej uścisku został natychmiast odrzucony mocno na bok, wielkie pnącza zaś trzepotały i chlastały jak pozbawiony łba wąż, tworząc ogromny, nieregularny kłąb. Pędy młóciły i skręcały się, liście trzęsły się i grzechotały jak kastaniety, a płatki otwierały się i zamykały konwulsyjnie. Potem roślina rozwinęła się na całą długość i zwiotczała, żywe barwy zblskły i ściemniały, a z odciętego pnia pociekł cuchnący biały płyn. Conan spoglądał na to jak zaczarowany, gdy nagle jakiś szmer sprawił, że odwrócił się z uniesionym mieczem. Uwolniony człowiek stał już o własnych siłach i przyglądał się mu badawczo. Cimmeryjczyk zapatrzył się zdumiony. Oczy na umordowanej twarzy nie były już bez wyrazu - ciemne i zamyślone, ożywione inteligencją. Także wyraz skretynienia opadł z tego oblicza jak maska. Nieznajomy miał wąską i kształtną głowę o wysokim, dostojnym czole. Całym swym wyglądem przynależał do arystokracji, co widoczne było nie mniej w jego szczupłej i wysokiej sylwetce, a także w drobnych i zgrabnych dłoniach oraz stopach. Jego pierwsze słowa były dziwne i wstrząsające: -Jaki to rok? — spytał, mówiąc po kothiańsku. -Dziś jest dziesiąty dzień miesiąca Yuluk roku Gazeli - odparł Conan. -Yagkoolan Ishtar! - mruknął nieznajomy. - Dziesięć lat! - Przesunął ręką po czole, potrząsając głową, jakby chciał oczyścić umysł z pajęczyn. - Wszystko jest jeszcze zamglone. Po dziesięcioletniej pustce nie można oczekiwać, że rozum od razu zacznie dobrze pracować. Kim jesteś? -Jestem Conan, niegdyś z Cimmerii. Teraz król Aąuilonii. W oczach tamtego pojawiło się zdumienie. -Naprawdę? A król Numedides? Udusiłem go na jego tronie tej nocy, gdy wziąłem stolicę. Pewna naiwność w słowach króla sprawiła, że kąciki ust nieznajo mego uniosły się w uśmiechu. - Wybacz, wasza wysokość. Powinienem podziękować ci za przysługę jaka mi oddałeś. Jestem niczym człowiek wyrwany nagle ze

snu głębszego od śmierci, naszpikowanego koszmarami udręk straszliwszych od piekielnych, pojmuję wszakże, iż mnie wybawiłeś. Powiedz mi, dlaczego odciąłeś pień rośliny Yothga, zamiast wyrwać ją z korzeniami? -Ponieważ nauczyłem się dawno temu unikać stykania ciałem z tym, czego nie rozumiem — odparł Cimmeryjczyk. -Bardzo rozsądnie - rzekł obcy. - Gdybyś zdołał ją wyrwać, mógłbyś znaleźć uczepione jej korzeni stwory, których nie zwyciężyłby nawet twój miecz. Korzenie Yothga sięgają piekła. -A ty kim jesteś? - spytał Conan. — Zwano mnie Peliasem. -Co?! - wykrzyknął król. - Pelias czarnoksiężnik, rywal Tsotha-lantiego, który przepadł bez wieści dziesięć lat temu? -Nie całkiem przepadł - odparł Pelias z krzywym uśmieszkiem. -Tsotha wolał pozostawić mnie żywego w okowach straszliwszych od zardzewiałego żelaza. Zamknął mnie z tym diabelskim kwiatem, którego nasiona przypłynęły tu przez czarny kosmos z Yag Przeklętego i znalazły żyzne poletko jedynie w robaczywej i pokrętnej deprawacji, którą kipią sienie piekieł. Kiedy ten przeklęty twór trzymał mnie w uścisku i spijał mą duszę swymi obmierzłymi pieszczotami, nie potrafiłem przypomnieć sobie mojej magii ani słów, ani też znaków mej mocy. Noc i dzień wysysał ze mnie wszystkie myśli, pozostawiając mój mózg pustym niczym pęknięty dzban. Dziesięć lat! Ishtar, zachowaj nas! Conan nie znajdywał odpowiedzi, stał więc, trzymając niedopałek pochodni, i oglądał swój wielki miecz. Ten człowiek był niewątpliwie szalony. Niemniej w ciemnych oczach, które zwracały się ku niemu tak spokojnie, nie było śladu szaleństwa. - Powiedz mi, czy czarny czarownik znajduje się teraz w Khorshemish. Ale nie, nie musisz odpowiadać. Moja moc zaczyna się bu dzić i wyczuwam w twym umyśle wielką bitwę i króla zwabionego w pułapkę zdradą. I widzę Tsotha-lantiego pędzącego ku Tyborowi razem ze Strabonusem i królem Ophiru. Coraz lepiej. Po tak długim śnie moja sztuka jest jeszcze zbyt wątła, by stawić czoło Tsothcie. Potrzebuję czasu, aby zyskać siły i zgromadzić moc. Wyjdźmy z tych lochów.

Conan zniechęcająco brzęknął kluczami. -Krata do drzwi zewnętrznych jest zamknięta na rygiel, który można otworzyć tylko z zewnątrz. Czy jest jakieś inne wyjście z tych tuneli? -Tylko jedno, ale tego, wiedząc, że wiedzie w dół, a nie w górę, żaden z nas wolałby nie używać. - Pelias zaśmiał się. - Nieważne. Obejrzyjmy tę kratę. Ruszył ku korytarzowi niepewnym krokiem na długo nieużywanych nogach, które stopniowo stawały się coraz pewniejsze. Podążywszy za nim, Conan zauważył z niepokojem: -W tym tunelu pełza przeklęty duży wąż. Uważajmy, żebyśmy nie weszli mu prosto w paszczę! -Pamiętam go z dawnych dni — odparł posępnie Pelias. — Tym bardziej że zostałem zmuszony do patrzenia, jak dokarmiano go dziesiątką moich uczniów. To Satha, Pradawny, najważniejsze ze zwierzątek Tsothy. -Czy Tsotha wykopał te lochy po to tylko, żeby trzymać w nich swoje przeklęte potworności? - spytał Conan. -Nie on je wykopał. Kiedy trzy tysiące lat temu założono tu miasto, na wzgórzu i wokół niego stały już ruiny wcześniejszych zabudowań. Król Khossus V, założyciel Khorshemish, wzniósł na wzgórzu swój pałac, a kopiąc pod nim piwnice, natknął się na zamurowane przejście. Przebił się przez nie i odkrył te lochy, które wówczas wyglądały podobnie, jak widzimy je dziś. Jednakże jego wielkiego wezyra spotkał tu los tak straszny, że Khossus ze strachu kazał na powrót zamurować wejście. Ogłosił, że wezyr wpadł do studni, lecz zasypał piwnice, a później opuścił sam pałac. Wybudował sobie inny, na przedmieściach, z którego też umknął w panice, odkrywszy pewnego ranka trochę czarnej pleśni na posadzce. Wyniósł się wówczas z całym dworem na wschodni kraniec królestwa i wzniósł nowe miasto. Pałac na wzgórzu był nieużywany i popadł w ruinę. Kiedy Akkutho I przywrócił utraconą świetność Khorshemish, postawił tu fortecę. Tsotha--lantiemu zostało tylko zmienić ją w Szkarłatną Cytadelę i ponownie otworzyć drogę do podziemi. Jakikolwiek los spotkał uprzednio wielkiego wezyra Khossusa, Tsotha go uniknął. Nie wpadł do żadnej studni, choć zszedł do tej,

którą znalazł, a kiedy z niej wyszedł, było

w nim coś dziwnego, coś, co od tamtego czasu widać wciąż w jego oczach. Oglądałem tę studnię, lecz nie pragnę zgłębiać jej w poszukiwaniu mądrości. Jestem czarnoksiężnikiem, i to starszym, niż się sądzi, ale jestem też człowiekiem. Jeśli zaś chodzi o Tsothę... Mówi się, iż tancereczka z Shadizaru spała zbyt blisko przedludzkich ruin na wzgórzu Dagoth i obudziła się w objęciach czarnego demona. Pomiotem tego bezecnego związku była przeklęta hybryda człowieka zwana Tsotha-lanti... Conan krzyknął ostro i odskoczył do tyłu, odpychając towarzysza w bok. Przed nimi pojawiła się wielka, błyszcząca postać Sathy. W jego oczach płonęła ponadczasowa nienawiść. Cimmeryjczyk spiął się gotów do jednego obłąkańczego ataku w napadzie bojowego szału. Chciał dźgnąć demoniczną paszczę dogasającym kawałkiem pochodni i włożyć wszystkie swe witalne siły w jeden rozpruwający cios mieczem. Jednakże wąż nie patrzył na niego. Spoglądał ponad jego ramieniem na człowieka zwanego Peliasem, który stał, uśmiechając się, z założonymi ramionami. I w wielkich żółtych ślepiach nienawiść z wolna zgasła w blasku czystego strachu - był to jedyny raz, kiedy Conan widział taki wyraz oczu gada. Zawijając się błyskawicznie, niczym powiew wiatru, wielki wąż pierzchnął. — Co zobaczył, że tak go to przeraziło? - spytał Conan, łypiąc niespokojnie na swego towarzysza. - Łuskowaty lud widzi rzeczy, które umykają oczom śmiertelni ków — odrzekł tajemniczo Pelias. - Ty widzisz mą cielesną powłokę, on ujrzał moją nagą duszę. Strużka lodowatego potu spłynęła Conanowi po grzbiecie. Zadumał się, czy w końcu Pelias jest aby na pewno człowiekiem, czy zwyczajnie kolejnym demonem z otchłani pod ludzką maską. Rozmyślał nawet, czy nie słusznie byłoby bez dalszych oporów przebić mieczem plecy towarzysza. Jednak kiedy to rozważał, doszli do stalowej kraty odcinającej się czarno na tle światła pochodni za nią oraz do ciała Shukeliego, które nadal bezwładnie wisiało wsparte o pręty, utkwiwszy w zastygłej szkarłatnej masie. Pelias się roześmiał, a jego śmiech nie należał do tych, których przyjemnie jest słuchać.

-Na bielutkie biodra Ishtar, któż to jest naszym odźwiernym? No zobacz, czyż to nie sam szlachetny Shukeli, który wieszał moich młodzików za nogi i odzierał ich ze skóry, kwicząc ze śmiechu? Spisz, Shukeli? Czemu leżysz tak sztywno z tłustym kałdunem rozpłatanym jak u wypatroszonej świni? -On nie żyje - mruknął Conan, z niesmakiem słuchając tych szaleńczych słów. -Martwy lub żywy - Pelias zaśmiał się - otworzy nam te drzwi. -Ostro klasnął i zawołał: - Powstań, Shukeli! Powstań z piekła i z tej skrwawionej podłogi i otwórz drzwi swym panom! Powstań, mówię! Przez lochy przetoczył się okropny jęk. Conanowi włosy stanęły dęba i całe ciało oblał mu lepki pot. Trup Shukeliego drgnął i poruszył się, macając otłuszczonymi dłońmi jak dziecko. Kiedy postać eunucha podniosła się chwiejnie, łapiąc się prętów kraty, śmiech Peliasa stał się bezlitosny jak krzemienny topór. Zapatrzony na to Cimmeryjczyk poczuł, że krew zastygła mu w żyłach, a członki się uginają, gdyż szeroko otwarte oczy Shukeliego były szkliste i puste, a z wielkiego rozcięcia na jego brzuchu wisiały bezwładnie opadające na podłogę wnętrzności. Stopy eunucha kroczyły pośród jego flaków, gdy odsuwał rygiel, poruszając się jak bezmyślna marionetka. Kiedy drgnął po raz pierwszy, Conan pomyślał, że jakimś nieprawdopodobnym sposobem wciąż jeszcze żyje, lecz on nie żył - nie żył już od paru ładnych godzin. Pelias przeszedł bez pośpiechu przez otwartą kratę, a opływający potem Conan ruszył szybko jego śladem, odsunąwszy się daleko od okropnej postaci, która zawisła bezwładnie wsparta o odsunięte przez siebie pręty. Pelias poszedł dalej, nie oglądając się wstecz. Wstrząśnięty tym koszmarem, odczuwający mdłości Conan podążył za nim. Nie zrobił nawet pół tuzina kroków, gdy odwrócił się na głuche tąpnięcie. Trup Shukeliego leżał u stóp kraty. - Wykonał zadanie i piekło pochłonęło go ponownie - stwier dził z zadowoleniem Pelias, grzecznie udając, iż nie zauważył silnego dreszczu, jaki wstrząsnął potężną postacią Cimmeryjczyka. Czarownik prowadził ich w górę długimi schodami i przez mosiężne zwieńczone ludzką czaszką drzwi na szczycie. Conan poprawił

chwyt miecza, oczekując ataku niewolników, ale w cytadeli zalegała cisza. Minęli czarny korytarz i przeszli do innego, w którym kołysały się kadzielnice, rozsiewając nieustannie obłoki swej woni. Nadal nie widzieli nikogo. - Niewolnicy i żołnierze są zakwaterowani w innej części cytade li — nadmienił Pelias. — Dziś wieczór, kiedy ich pana nie ma, niewąt pliwie leżą spici winem lub sokiem z lotosu. Cimmeryjczyk spojrzał przez zdobne, zwieńczone łukiem okno ze złotym parapetem, które wychodziło na szeroki balkon, i zaklął zdumiony, ujrzawszy granatowe niebo naznaczone plamkami gwiazd. Kiedy wrzucano go do lochów, było zaraz po wschodzie słońca. Teraz minęła już północ. Bardzo słabo zdawał sobie sprawę z tego, że przebywał w podziemiach tak długo. Nagle uświadomił sobie, że jest spragniony i wygłodniały jak wilk. Pelias poprowadził ich do komnaty o sklepieniu w kształcie złotej kopuły i posadzce ze srebra. Ściany z lapis-lazuli poprzeszywane były prostymi rzeźbionymi portalami wielu drzwi. Odetchnąwszy głęboko, czarownik opadł na jedwabiste łoże. -Znów złoto i jedwabie! — Westchnął. - Tsotha sugeruje, że jest ponad przyjemności ciała, ale on jest półdiabłem. Ja, pomimo mej czarnej sztuki, jestem człowiekiem. Kocham wygody i dobrą zabawę... Tak właśnie mnie schwytał. Przydybał mnie bezbronnie pijanego. Wino to przekleństwo... Na bielutkie piersi Ishtar, nawet kiedy mówię o nim, ten zdrajca jest tutaj! Przyjacielu, proszę cię, nalej mi puchar... Chwila! Zapomniałem, że jesteś królem. Ja ci naleję. -Do diabła z tym - burknął Conan i napełniwszy kryształowy puchar, podał go Peliasowi. Potem uniósł dzban, napił się, pociągnąwszy mocno wprost z dzióbka, i jak echo powtórzył pełne zadowolenia westchnienie czarnoksiężnika. -Ten pies zna się na winie - stwierdził, ocierając usta wierzchem dłoni. -Ale na Croma, Peliasie, będziemy tu siedzieć i czekać, aż jego żołnierze się pobudzą i poderżną nam gardła? -Bez obaw - odparł Pelias. - Czy chciałbyś zobaczyć, jak toczą się losy Strabonusa? W oczach Conana zapaliły się błękitne ognie. Chwycił rękojeść miecza i ściskał ją tak długo, aż knykcie mu zsiniały.

- Och, gdybym tylko miał go w zasięgu miecza! - warknął. Pelias podniósł wielką, lśniącą kulę leżącą na hebanowym stole. - Oto kryształ Tsothy. Dziecinna zabawka, ale użyteczna, kiedy braknie czasu na uprawianie bardziej złożonej nauki. Spójrz w niego, wasza wysokos'ć. Położył go na stole przed Conanem. Król spojrzał w mętną otchłań, która rozszerzyła się i pogłębiła. Powoli z mgły i mroku wyłoniły się wyraźne obrazy. Patrzył na znajomy krajobraz - rozległa równina zbiegała się ku szerokiej, wijącej się rzece, za którą teren szybko wznosił się, tworząc labirynt niskich wzgórz. Na północnym brzegu piętrzyło się otoczone murami miasto, osłaniane fosą połączoną na obu końcach z głównym korytem. - Na Groma! - wyrzucił z siebie Conan. - To Shamar! Te psy je oblegają! Najeźdźcy przekroczyli rzekę; ich zdobne namioty stały na wąskim pasie równiny pomiędzy miastem a wzgórzami. Wojownicy roili się wokół murów, a ich zbroje błyskały blado pod księżycem. Z murów spadł na nich deszcz kamieni i strzał, więc zawahali się i cofnęli, ale później natarli ponownie. Kiedy Conan zaklął, obraz się zmienił. Z mgły wystawały wysokie iglice i jaśniejące kopuły - patrzył na swą stolicę, Tamar, pogrążoną w kompletnym chaosie. Widział, jak zakuci w stal rycerze z Poi-tain jego najwierniejsi stronnicy — wyjeżdżają przez bramę, wygwizdywani i wydrwiwani przez rojące się na ulicach masy. Widział grabieże, zamieszki oraz zbrojnych, których tarcze nosiły insygnia Pellii, obsadzających wieże i puszących się na placach. A na zakończenie, niczym w fantasmagorycznym złudzeniu, ujrzał ciemne, tryumfujące oblicze księcia Arpella z Pellii. Obrazy zgasły. -A więc to tak! - wybuchnął Conan. - Mój lud zapomina o mnie, gdy tylko odwracam się plecami... -Nie całkiem - przerwał mu Pelias. - Słyszeli, że nie żyjesz. Uważają, iż nie ma nikogo, kto obroniłby ich przed wrogiem zewnętrznym i wojną domową. To naturalne, że zwrócili się do najpotężniejszego nobila, aby uniknąć okropności anarchii. Nie ufają Poitainianom, pamiętając wcześniejsze wojny. Jednocześnie Arpello był

pod ręką, a jest zarazem najsilniejszym z książąt prowincji centralnych. -Kiedy znów przybędę do Aąuilonii, stanie się tylko bezgłowym trupem gnijącym na placu Zdrajców. - Conan zgrzytnął zębami. -Zanim jednak zdołasz dotrzeć do stolicy - uświadomił mu Pelias Strabonus może być tam przed tobą. A przynajmniej jego jeźdźcy będą pustoszyć twoje królestwo. -To prawda! - Conan krążył po komnacie jak lew w klatce. — Nawet na najszybszym koniu nie zdołałbym dotrzeć do Shamaru przed południem. A nawet gdyby, nie mógłbym zrobić nic poza tym, że umarłbym wraz z załogą, gdy miasto padnie... A że padnie, to najwyżej kwestia kilku dni. Z Shamaru do Tamaru jest pięć dni jazdy, nawet gdyby po drodze zajeździć konie na śmierć. Zanim zdołałbym dotrzeć do stolicy i stworzyć armię, Strabonus już łomotałby do bram. Zebranie wojska będzie piekielnie trudne. Wszyscy przeklęci nobilowie na wieść o mej śmierci rozpierzchli się po swych cholernych włościach. A od kiedy lud zmusił do odejścia Trocera z Poitain, nie ma nikogo, kto zdołałby utrzymać lepkie łapska Arpella z dala od korony... I koronnego skarbca. On przekaże mój kraj Strabonusowi w zamian za marionetkowy tron, a kiedy tylko Strabonus odwróci się plecami, wznieci rewoltę. Nobilowie nie poprą go jednak, co da Strabonusowi pretekst do otwartej aneksji mego królestwa. Och, na Croma, Ymira i Seta! Gdybym tylko miał skrzydła, by polecieć do Tamaru jak błyskawica! Pelias, który siedział, bębniąc palcami po nefrytowym blacie, przerwał mu nagle. Powstał tknięty jakąś niespodziewaną myślą i gestem nakazał Cimmeryjczykowi pójść za sobą. Zatopiony w ponurych rozmyślaniach król usłuchał, a czarownik wyprowadził go z komnaty i klatką marmurowych, inkrustowanych złotem schodów powiódł na iglicę cytadeli - dach najwyższej z wież. Była noc, a pod usianym gwiazdami niebem dął mocny wiatr, rozwiewając czarną grzywę włosów Conana. Daleko w dole migotały światła Khorshemish, pozornie bardziej odległe niż gwiazdy nad nimi. Pelias stał się tu jakby zamknięty w sobie, nieprzystępny — wielki w swej zimnej, nieludzkiej wielkości w otoczeniu gwiazd.

- Są stworzenia - rzekł - żyjące nie tylko na lądzie czy w mo rzu, ale też w powietrzu i na najdalszym skraju niebios, mieszkające w odosobnieniu, nieodgadnione dla człowieka. Jednak dla tego, kto zna Słowa Władzy, zna Znaki i posiada Wiedzę, będące podstawą wszystkiego, nie są one ani groźne, ani niedostępne. Patrz i nie lę kaj się. Wzniósł ramiona ku niebu i wydał przeciągły, niesamowity zew, który zdawał się rozbrzmiewać bez końca w przestrzeni, cichnąc i słabnąc, lecz nigdy nie zamierając, tylko odpływając coraz dalej i dalej, w niezmierzone głębie kosmosu. W ciszy, która zapadła potem, Co-nan posłyszał nagły łopot skrzydeł pod gwiazdami i cofnął się, gdy ogromny, podobny do nietoperza stwór usiadł obok niego. W świetle gwiazd ujrzał jego wielkie spokojne oczy przyglądające się mu uważnie. Dostrzegł czterdziestostopowe skrzydła i zauważył, że nie jest to nietoperz ani ptak. -Wsiadaj i leć - rzekł Pelias. - Przed świtem doniesie cię do Tamaru. -Na Croma! — mruknął Conan. - Czy to wszystko koszmar, z którego wkrótce przebudzę się w mym pałacu w Tamarze? A co z tobą? Nie zostawię cię samego pośród wrogów. -O mnie bądź spokojny - odparł Pelias. - O świcie lud Khorshemish dowie się, że ma nowego pana. Nie wątp w to, co zsyłają bogowie. Spotkamy się na równinie pod Shamarem. Pełen wątpliwości Conan wgramolił się na pomarszczony grzbiet, obejmując wygiętą szyję, wciąż przekonany, że przebywa w objęciach koszmarnego snu. Z hukiem i łopotem gigantycznych skrzydeł stwór uniósł się w powietrze, a królowi zakręciło się w głowie, gdy ujrzał, jak światła miasta znikają pod nim w oddali.

IV Miecz, co zabija króla, przecina spoiny imperium. Przysłowie aquilońskie

Ulice Tamaru zaroiły się wyjącym tłumem, potrząsającym pięściami i pordzewiałymi ostrzami. Godzina została do świtu drugiego dnia po bitwie na Shamu i wydarzenia toczyły się tak szybko, że aż kręciło się w głowie. Jakimś sposobem, znanym tylko Tsotha-lantiemu, wieść o śmierci króla dotarła do Tamaru pół tuzina godzin po bitwie. Poskutkowała ogromnym chaosem. Baronowie opuścili stolicę, pędząc bronić swych zamków przed zachłannymi sąsiadami. Zbudowane przez Conana na solidnym fundamencie królestwo zdawało się balansować na krawędzi rozpadu, a zwykli ludzie i kupcy drżeli przed widmem powrotu ustroju feudalnego. Lud zawodził, pragnąc króla, który obroni go przed własną arystokracją nie gorzej niż przed obcymi wrogami. Hrabia Trocero, pozostawiony przez Conana jako opiekun miasta, próbował uspokoić ludzi, ale ci, ogarnięci panicznym przerażeniem, pamiętali dawne wojny domowe oraz to, jak ten sam hrabia oblegał Tamar przed piętnastu laty. Na ulicach krzyczano, że Trocero zdradził króla, że zamierzył splądrować miasto. Najemni-

cy zaczęli łupić rezydencje, wywlekając z nich wrzeszczących kupców i przerażone kobiety. Trocero uderzył na grabieżców, zasłał ulice ich trupami oraz zmusił do bezładnego odwrotu do kwater, a także aresztował ich przywódców. Lud jednak nadal miotał się dziko, skrzecząc bezmyślnie i wrzeszcząc, że książę sam wzniecił zamieszki dla własnych celów. Książę Arpello stanął przed skonsternowaną radą i obwieścił, że skoro Conan nie ma syna, jest gotów do objęcia rządów nad miastem, dopóki nowy król nie zostanie wybrany. 1 podczas gdy oni debatowali, jego agenci wkradli się delikatnie między ludzi, którzy korzystali na upadku królestwa. Członkowie rady słyszeli burzę pod oknami pałacu, gdzie masy ryczały o Arpella Wybawcę. Rada skapitulowała. Trocero z początku odmówił wykonania rozkazu oddania buławy władzy, ale lud otoczył go, sycząc i wyjąc, miotając kamieniami i odpadkami w jego rycerzy. Ujrzawszy bezsens wzniecania w tych warunkach ulicznych walk z poplecznikami Arpella, Trocero cisnął buławą w twarz rywala. Ostatnim oficjalnie wydanym rozporządzeniem powiesił przywódców najemników na rynku i wyjechał południową bramą na czele swoich piętnastu setek zakutych w stal rycerzy. Gdy bramy zatrzasnęły się za jego plecami, pojednawcza maska Arpella opadła, by odsłonić ponure oblicze głodnego wilka. Jako że najemnicy rozbici zostali w puch i kryli się w swoich koszarach, żołnierze księcia Pellii stali się jedyną siłą w Tamarze. Dosiadłszy swego konia bojowego na wielkim placu, wśród zgiełku ogłupionych mas Arpello ogłosił się władcą Aąuilonii. Kanclerz Publius, który sprzeciwił się temu posunięciu, został wtrącony do więzienia. Kupcy, którzy witali proklamację króla z ulgą, teraz odkryli z konsternacją, iż pierwszym rozporządzeniem nowego monarchy było nałożenie na nich złodziejskiego podatku. Sześciu bogatych, posłanych jako przedstawicielstwo protestujących, zostało schwytanych, a następnie ściętych bez rozgłosu. Po egzekucji zapanował pełen szoku i odrętwienia spokój. Kupcy w konfrontacji z władzą, której nie można kontrolować za pomocą pieniędzy, upadli na tłuste brzuchy i lizali buty swego gnębiciela. Zwykli ludzie nie martwili się losem kupców, ale zaczęli szemrać,

gdy się przekonali, że panoszące się pellijskie żołdactwo, udając, iż utrzymuje porządek, nie jest lepsze od turańskich bandytów. Skargi na wymuszenia, morderstwa i gwałty spływały do Arpella; który obrał sobie za kwaterę pałac Publiusa, ponieważ zrozpaczeni rajcy, skazani z jego rozkazu na śmierć, zamknęli pałac królewski przed jego żołnierzami. Objął natomiast we władanie także pałac uciech, jakkolwiek dziewczyny Conana wleczono na jego kwaterę. Ludzie psioczyli na widok królewskich ślicznotek wijących się w brutalnych dłoniach zakutych w żelazo popleczników Arpella; ciemnookie pannice z Poitain, szczupłe, czarnowłose nałożnice z Zamo-ry, Zingary i Hyrkanii, brythuńskie dziewczyny o zwichrzonych blond włosach - wszystkie łkały ze strachu i wstydu, nienawykłe do gwałtu. Noc zapadła nad miastem zamętu i chaosu, a przed północą po ulicach rozeszła się wieść, że Kothianie, idąc za ciosem, zbierają się już pod murami Shamaru. Ktoś z tajemniczej tajnej służby Tsothy musiał się wygadać. Strach wstrząsnął ludem jak trzęsienie ziemi i nikt ani przez chwilę nie pomyślał o czarach, dzięki którym wieści rozchodziły się tak szybko. Mieszkańcy przypuścili szturm do drzwi Arpella, domagając się, by pomaszerował na południe i odrzucił wroga za Tybor. Mógł im delikatnie wykazać, iż jego siły są niewystarczające i że nie może sformować armii, dopóki baronowie nie uznają jego roszczeń i prawa do tronu. Był jednak pijany władzą i roześmiał się im w twarz. Młody student Anthemides wspiął się na kolumnę na rynku i w płomiennych słowach oskarżył Arpella o to, że jest narzędziem Strabonusa, po czym w żywych barwach odmalował obraz egzystencji pod rządami Kothian, z księciem Pellii jako satrapą. Zanim skończył, masy wrzeszczały ze strachu i wyły z wściekłości. Arpello posłał żołnierzy, by aresztowali młodzieńca, ale lud go porwał i uniósł ze sobą, zasypując ścigających kamieniami i gradem obelg. Salwa bełtów z kusz oraz szarża jazdy usłały rynek trupami, lecz Anthemidesa wywieziono potajemnie z miasta. Ruszył on błagać Trocera, by ten z powrotem objął Tamar i pomaszerował na pomoc Shamarowi. Student odnalazł hrabiego zwijającego obóz spod murów mia-

sta, gotowego do wymarszu do Poitain na odległym, południowo-zachodnim krańcu królestwa. Na naglące prośby młodzieńca odpowiedział, że nie ma sił niezbędnych do szturmowania Tamaru, nawet z pomocą tłumu wewnątrz, ani też do stawienia czoła Strabonusowi. Ponadto, kiedy on walczyłby z Kothianami, chciwi nobilowie splądrowaliby Poitain za jego plecami. Wraz ze śmiercią króla każdy musi dbać o to, co jego. On wyjeżdża do Poitain, by obronić je przed Arpellem i jego cudzoziemskimi sojusznikami, jak zdoła najlepiej. Kiedy Anthemides błagał Trocera, w mieście tłum wciąż szalał z bezsilnej wściekłości. Pod wielką wieżą obok królewskiego pałacu kotłował się i burzył, wywrzaskując swą nienawiść do Arpella, który stał na wieży i wyśmiewał lud. Jego kusznicy, z bełtami nałożonymi na napięte cięciwy i palcami na dźwigniach spustowych swych arbalestów, obsadzili parapety. Książę Pellii był mężczyzną mocnej budowy, średniego wzrostu, o ciemnym, surowym obliczu. Był intrygantem, ale też wojownikiem. Pod jego jedwabną, obszywaną złotogłowiem jaką z rękawami o ząbkowanych krawędziach połyskiwała polerowana stal. Długie czarne włosy nosił utrefione, skropione pachnidłami i ściągnięte srebrną tasiemką, ale przy biodrze zwisał mu szeroki miecz z wysadzaną klejnotami rękojeścią wytartą podczas różnych bitew i kampanii. - Głupcy! Wyjcie, ile chcecie! Conan nie żyje, a królem jest Arpello! A jeśli cała Aąuilonia sprzymierzy się przeciw niemu? Miał dość żołnierzy do utrzymania potężnych murów, póki nie nadejdzie Strabonus. Lecz Aąuilonia podzielona była sama w sobie. Każdy z baronów już szykował się do zagarnięcia majątku sąsiada. Arpello musiał poradzić sobie tylko z bezsilnym tłumem. Strabonus przedrze się przez rozproszone linie wojujących baronów jak taran galery przez morską pianę, a do jego przybycia nowy król miał za zadanie jedynie utrzymać stolicę. - Głupcy! Królem jest Arpello! Słońce wznosiło się nad wschodnimi wieżami. Z purpury świtu wyłonił się lecący punkcik, który urósł do rozmiarów nietoperza, a potem orła. Wówczas wszyscy, którzy to widzieli krzyknęli za-

dziwieni, gdyż nad murami Tamaru przemknęła postać, jaką znano tylko z na wpół zapomnianych legend. I kiedy zaryczała ponad wielką wieżą, spomiędzy jej gigantycznych skrzydeł zeskoczyła jakaś ludzka postać. Potem z ogłuszającym łopotem skrzydeł stwór ten odleciał, a ludzie mrugali, zastanawiając się, czy nie śnią. Jednak na wieży stał dziki barbarzyńca, półnagi, zbryzgany krwią, potrząsający wielkim mieczem. A z gardeł mas uniósł się ryk, co rozkołysał wieże: - To król! To jest król! Arpello był jak skamieniały. Nagle z okrzykiem wyjął miecz i skoczył na Conana. Wydawszy ryk niczym lew, Cimmeryjczyk sparował świszczące ostrze. Potem, upuściwszy własną broń, złapał księcia za kark i krocze i wzniósł go wysoko nad głowę. — Zabierz swoje intrygi ze sobą do piekła! - ryknął i cisnął księciem Pellii jak worem soli daleko od siebie, a ten poleciał sto pięćdziesiąt stóp w dół. Lud rozstąpił się przed spadającym ciałem, by roztrzaska ło się na marmurowych płytach, bryzgając mózgiem i krwią. Leżało tak, zmiażdżone w rozszczepionej zbroi, jak sponiewierany chrząszcz. Kusznicy na wieży się skulili, ich odwaga prysła. Zaczęli uciekać, lecz osaczeni dotąd rajcy wypadli z pałacu i wcięli się w nich z radosną żywiołowością. Pellijscy rycerze i zbrojni szukali schronienia na ulicach, ale tłum rozdarł ich na kawałki. Uliczne potyczki przewalały się po mieście. Hełmy z piórami i zwykłe misiurki unosiły się nad zwichrzonymi głowami, a potem niknęły; miecze siekły szaleńczo w falujący gąszcz pik, a nad tym unosił się ryk tłumu, okrzyki aprobaty zmieszane z przesyconymi żądzą krwi wrzaskami i wyciem w agonii. Gdzieś wysoko naga sylwetka króla kołysała się, wsparta na blankach, wymachując mocarnymi ramionami i rycząc rubasznym śmiechem, który drwił sobie z wszelkich tłumów i książąt, a nawet z samego siebie.

V Długi łuk i mocny łuk, niech skryje się błękit nieba! Cięciwa na gryf, napnij z całych sił, króla Koth za cel nam trzeba! Pieśń łuczników bossoniackich

Popołudniowe słońce migotało na spokojnych wodach Tyboru omywających południowe baszty Shamaru. Wynędzniali obrońcy wiedzieli, że niewielu z nich ponownie ujrzy świt. Ozdobne namioty oblegających znaczyły równinę punkcikami. Lud Shamaru, o wiele mniej liczny od wroga, nie był w stanie zabezpieczyć przepraw przez rzekę. Spięte barki utworzyły most, po którym najeźdźcy przelali swe hordy. Strabonus nie odważyłby się dalej maszerować w głąb Aąuilonii, pozostawiwszy za sobą niepodporządkowane sobie Shamar. Posłał lekką jazdę, swoich spahisów, by pustoszyli ziemie w granicach kraju, i wznosił machiny oblężnicze na równinie. Pośrodku nurtu, naprzeciwko murów, zakotwiczył flotyllę łodzi, w które zaopatrzył go Amalrus. Niektóre z nich zatonęły od kamieni z ba-list miasta, które roztrzaskiwały pokłady i rozrywały poszycie, ale reszta trzymała pozycje, a z dziobów i masztów łucznicy chronieni

przez pluteje, ostrzeliwali wieże wysunięte ku rzece. Byli to Shemici, urodzeni z łukami w rękach, z którymi Aquilończycy nie mogli się równać. Od strony lądu mangonele miotały na obrońców głazy i pniaki, przebijając dachy i miażdżąc ludzkie ciała jak chrząszcze. Tarany waliły nieustannie w kamienie, saperzy ryli w ziemi jak krety, kopiąc miny pod basztami. Fosa została w górnym odcinku przegrodzona tamą, opróżniona z wody i wypełniona głazami, ziemią oraz trupami koni i ludzi. Pod murami roiły się postaci w zbrojach, łomoczące do bram, wznoszące drabiny oblężnicze, pchające wieże szturmowe wypełnione tłoczącymi się, wyposażonymi we włócznie piechurami gotowymi do zdobywania baszt. W mies'cie, gdzie ledwie piętnaście setek mężczyzn opierało się czterdziestu tysiącom, porzucono już wszelką nadzieję. Z królestwa, którego miasto było wysuniętą placówką, nie docierały żadne wieści. Conan nie żył, co najeźdźcy wykrzykiwali w uniesieniu. Tylko mocne mury i rozpaczliwa odwaga obrońców podtrzymywały ich tak długo, przypartych do muru, a i to nie mogło starczyć za wszystko. Ściana zachodnia obróciła się w stertę gruzu, na której obrońcy starli się z napastnikami w walce wręcz. Pozostałe mury chyliły się od min pod nimi, baszty chwiały się jak pijane. Obecnie atakujący zbierali się do szturmu. Zagrzmiały rogi z kości słoniowej, zakute w stal szeregi sformowały się na równinie. Obite surowymi byczymi skórami wieże oblężnicze potoczyły się z turkotem naprzód. Lud Shamaru ujrzał sztandary Koth i Ophiru powiewające pośrodku obok siebie i wypatrzył pośród połyskujących rycerzy szczupłego, odzianego w złoty pancerz niebezpiecznego Amalrusa oraz krępego Strabonusa w czarnej zbroi. A między nimi stała postać, która najodważniejszych skłaniała do ucieczki z przerażenia - chuda, podobna do sępa sylwetka człowieka w zwiewnej szacie. Pikinierzy ruszyli przed siebie, płynąc po ziemi jak błyszczące fale rzeki z roztopionej stali, pokłusowali rycerze wznoszący kopie z powiewającymi proporcami. Wojownicy na murach wzięli głęboki oddech, polecając swe dusze Mitrze, i mocniej ścisnęli poszczerbioną i zbrukaną czerwienią broń.

Wtem, bez ostrzeżenia, cały ten zgiełk przeciął dźwięk rogu. Tętent kopyt wzniósł się ponad grzechot nacierających wojsk. Od północnej strony równiny, po której kroczyła armia, wznosiło się pasmo wzgórz rozrastających się i ciągnących ku północy oraz zachodowi niczym stopnie olbrzymich schodów. Teraz z ich stoków, jak morska piana rozwiewana przez sztorm, spływały rozproszone niedobitki spahisów niosących spustoszenie najbliższym okolicom. Nisko pochyleni w siodłach, uderzali mocno ostrogami. Za nimi słońce zamigotało na przesuwających się szeregach w stali. Ukazali się w pełnej krasie - opancerzeni jeźdźcy i wielki sztandar z lwem Aąuilonii powiewający nad nimi. Niebo rozdarł okrzyk porażonych obserwatorów na basztach. W zachwycie wojownicy łomotali swymi poszczerbionymi mieczami o potrzaskane tarcze, a mieszkańcy miasta - nędzarze w łachmanach i bogaci kupcy, dziwki w czerwonych tunikach oraz damy w jedwabiach i atłasach - padli na kolana, rados'nie składając dzięki Mitrze. Łzy wdzięczności lały się strumieniami po ich twarzach. Strabonus, który wraz z Arbanusem wykrzykiwał gorączkowe rozkazy mające obrócić ociężałe linie wojsk w stronę niespodziewanego zagrożenia, mruknął: - Wciąż przewyższamy ich liczebnością. Chyba że mają odwody skryte za wzgórzami. Ludzie na basztach mogą osłaniać też jakieś wy cieczki z miasta. To Poitainianie. Można się było domyślić, że Trocero spróbuje wykazać się trochę taką szaloną dzielnością. Amalrus wykrzyknął z niedowierzaniem: -Widzę Trocera i jego dowódcę, Prospera, ale kto j e d z i e mi ę d z y nimi? -Ishtar, zachowaj nas! - wrzasnął piskliwie pobladły Strabonus. - To król Conan! -Oszalałeś! - krzyknął Tsotha, poruszywszy się nerwowo. - Od wielu dni Conan jest w brzuchu Sathy! Szybko urwał, patrząc dzikim wzrokiem na wojska spływające na równinę rzędami, fala za falą. Nie mógł nie rozpoznać olbrzymiej postaci w czarnym, pozłacanym pancerzu, na wielkim czarnym ogierze, jadącej pod łopoczącymi na wietrze fałdami ogromnego sztandaru. Z ust Tsothy wyrwał się wrzask wściekłej furii, plamiąc pianą

jego brodę. Po raz pierwszy w życiu Strabonus widział czarownika tak całkowicie wytrąconego z równowagi i aż cały skurczył się na ten widok. - W tym są jakieś czary! - wrzeszczał Tsotha, szarpiąc wściekle za swą brodę. - Jakże zdołałby uciec, dotrzeć do swego królestwa na czas i powrócić z wojskiem tak szybko? To sprawka Peliasa, niech będzie przeklęty! Wyczuwam w tym jego rękę! Niech i ja będę przeklęty, że nie zabiłem go, mając w swej mocy. Królowie zdumieli się na wzmiankę o człowieku, którego od dziesięciu lat uważali za martwego, i panika bijąca od obu przywódców wstrząsnęła ich zastępami. Wszyscy rozpoznali jeźdźca na czarnym ogierze. Tsotha odczuł zabobonny lęk swych ludzi i furia wykrzywiła mu twarz w maskę rodem z piekła. - Uderzać w środek! - wrzasnął, wymachując swymi chudymi rę kami. - Nadal jesteśmy silniejsi! Szarżować i zmiażdżyć te psy! Jeszcze dziś wieczór będziemy ucztować na ruinach Shamaru! Och, Secie! Wzniósł ramiona, wzywając boga węża, co przeraziło nawet Strabonusa. - Obdarz nas zwycięstwem, a przysięgam, że złożę ci w ofierze pięćset shamaryjskich dziewic wijących się we własnej krwi! Tymczasem wojska przeciwnika rozlały się po równinie. Wraz z rycerzami przybyła jakby druga, nieregularna armia na mocnych, szybkich konikach. Ci zsiedli i utworzyli linie piechoty - beznamiętni bossoniaccy łucznicy i rozpierani gorliwością pikinierzy z Gunderlandu o jasnobrązowych puklach wymykających się spod stalowych hełmów. Było to pstrokate wojsko, które Conan zgromadził w czasie szalonych godzin po powrocie do stolicy. Odegnał pieniący się tłum od pellijskich żołnierzy strzegących zewnętrznych murów Tamaru i wcielił ich do swej służby. Pchnął chyżego jeźdźca za Trocerem, żeby sprowadził go z powrotem. Z takim zaczątkiem armii wyruszył na południe, przeczesując okolice w poszukiwaniu rekruta i wierzchowców. Jego siły wzmocnili nobilowie z Tamaru i pobliskiego sąsiedztwa, a on zaciągał rekruta w każdej wiosce czy zamku wzdłuż drogi. Nawet pomimo wysokiej jakości stali ich pancerzy była to licha siła do ataku na wojska inwazyjne.

Wraz z nim podążało dziewiętnaście setek pancernej jazdy, której trzon stanowili rycerze poitaińscy. Resztki najemników i zawodowi żołnierze na służbie u lojalnych nobilów utworzyli piechotę - pięć tysięcy łuczników i cztery tysiące pikinierów. Oddziały te ustawiły się teraz we właściwym porządku - najpierw łucznicy, potem pikinierzy, za nimi jadące stępa rycerstwo. To przeciw nim zwrócił swe linie Arbanus i armie sprzymierzone postępowały naprzód niby migoczący ocean stali. Obserwatorzy na murach miasta zadrżeli wstrząśnięci, ujrzawszy takie mnóstwo wojska, które przyćmiewało siły wybawców. Pierwsi maszerowali she-miccy łucznicy, potem Kothianie z włóczniami i wreszcie zbrojni rycerze Strabonusa i Amalrusa. Zamiar Arbanusa był oczywisty - wykorzystać wojska piesze, by zetrzeć piechotę Conana i otworzyć drogę dla miażdżącej szarży ciężkiej kawalerii. Shemici zaczęli strzelać na pięciuset jardach i strzały przelatywały między wojskami jak grad przesłaniający słońce. Zachodni łucznicy, wyćwiczeni przez tysiąclecia bezlitosnych wojen z piktyjskimi dzikusami, parli naprzód, nie okazując słabości i zwierając szeregi, gdy któryś z ich towarzyszy poległ. Było ich znacznie mniej, a shemicki łuk miał większy zasięg, jednak w celności Bossoniacy równali się ze swymi wrogami, których przewadze umiejętności przeciwstawiali wyższe morale i doskonałość pancerzy. Znalazłszy się w zasięgu strzał, zwolnili cięciwy i Shemici padali całymi szeregami. Błękitnobrodzi wojownicy w swych lekkich kolczugach nie mogli przetrzymać takiego ostrzału jak ciężej opancerzeni Bossoniacy. Umknęli, ciskając swe łuki, a ich ucieczka rozbiła podążające za nimi szeregi Kothian z włóczniami. Bez wsparcia łuczników owi zbrojni padali setkami od bossoniackich strzał, a szturmując szaleńczo najbliższe oddziały wroga, nadziewali się na włócznie pikinierów. Żadna piechota nie dostawała dzikim Gundermanom, których ojczyzna, najdalej wysunięta na północ prowincja Aąuilonii, leżała ledwie o dzień jazdy przez marchie bossoniackie od granic Cimmerii i którzy rodzili się i wychowywali do walki. Byli oni najczystszej krwi spośród wszystkich ludów hyboryjskich.

Kothianie, oszołomieni stratami poniesionymi od strzał, rozbici zostali w proch i rozpoczęli bezładny odwrót. Strabonus ryknął z wściekłości, widząc swą piechotę odrzuconą, i nakazał atak wszystkimi siłami. Arbanus się ociągał, wskazując na Bossoniaków przegrupowujących się sprawnie na czoło, przed aquilońskich rycerzy, którzy podczas pieszej jatki trwali nieruchomo na swych rumakach. Generał doradzał chwilowy odwrót, aby wywabić zachodnią jazdę zza osłony łuków, lecz Strabonus oszalał z gniewu. Spojrzał na długie, połyskujące szeregi swych pancernych, obrzucił złym wzrokiem garstkę postaci w zbrojach naprzeciwko i nakazał Arbanusowi wydać rozkaz do ataku. Generał polecił duszę Ishtar i zadął w złocony róg z kości słoniowej. Gąszcz kopii opadł z grzmiącym hukiem i wielka liczba wojska potoczyła się po równinie, nabierając prędkości. Ziemia dookoła zadrżała łoskotem lawiny kopyt, a błysk złota i stali oślepił obserwatorów z baszt Shamaru. Szwadrony jazdy przetoczyły się przez rozbite szeregi piechurów, wgniatając w ziemię tak wrogów, jak i swoich, i wpadły w szczęki salwy bossoniackich strzał. Jeźdźcy mknęli przez równinę - mordercza nawałnica znacząca swą drogę lśniącymi rycerzami opadającymi jak jesienne liście. Jeszcze sto kroków, a wpadliby między Bossoniaków, żnąc ich jak zboże, lecz ludzkie ciało nie było w stanie przetrzymać deszczu śmierci, jaki ich rozdarł, wyjąc wśród nich. Ramię w ramię, na szeroko rozstawionych nogach, trwali łucznicy z cięciwami odciągniętymi aż do ucha i wystrzelili jak jeden mąż, wydając krótki, gardłowy okrzyk. Cały pierwszy szereg jazdy się załamał, a przez najeżone strzałami trupy koni i jeźdźców ich towarzysze potykali się i padali na twarz. Arbanus poległ ze strzałą w gardle, czaszkę strzaskały mu kopyta jego zdychającego ogiera bojowego. W pozbawione dowodzenia oddziały wkradł się zamęt. Strabonus wywrzaskiwał jakiś rozkaz, Amalrus inny, a wszystkich ogarnął zabobonny lęk wzbudzony widokiem Conana. I kiedy lśniące szeregi kłębiły się w nieładzie, zagrały surmy Cimmeryjczyka. Przez rozsunięte szeregi łuczników wyszła straszliwa szarża rycerzy aquilońskich.

Oddziały zwarły się z hukiem jak przy trzęsieniu ziemi, od którego zatrzęsły się chwiejne wieże Shamaru. Pozbawione organizacji szwadrony najeźdźców nie mogły przeciwstawić się twardemu stalowemu klinowi, który szedł na nie niczym grom. Długie kopie atakujących rozniosły ich szeregi na strzępy i rycerze z Poitain dotarli do samego serca ich wojsk, machając swymi strasznymi dwuręcznymi mieczami. Trzask i szczęk stali brzmiał, jakby milion młotów uderzało o tyleż samo kowadeł. Obserwatorzy na murach osłupiali byli i ogłuszeni hukiem, kiedy przytrzymując się blanków, patrzyli, jak stalowy cyklon kłębi się i wiruje - pióropusze hełmów wznoszą się wysoko wśród błyskających mieczy, a sztandary chwieją się i opadają. Amalrus skonał stratowany końskimi kopytami; jego obojczyk rozpłatał na pół oburęczny miecz Prospera. Najeźdźcy w swej masie wchłonęli dziewiętnaście setek rycerzy Conana, ale wokół zwartego klina, który wcinał się coraz głębiej i wbijał między rozproszone szyki wrogów, rycerze z Koth i Ophiru miotali się i uderzali na próżno. Nie byli w stanie go przełamać. Łucznicy i pikinierzy, rozprawiwszy się z kothiańską piechotą, która rozproszyła się, uciekając przez równinę, podeszli na obrzeże pola toczącej się walki, wypuszczali strzały z bliska do celu i doskakiwali, aby ciąć nożami uprzęże, czapraki i końskie brzuchy oraz nadziewać jeźdźców na długie piki. Na czele stalowego klina Conan z pogańskim okrzykiem bojowym zataczał wielkim mieczem lśniące łuki, które za nic miały sobie stalowe szturmaki i kolcze koszule. Przechodził przez wrogów jak siejąca spustoszenie burza, aż kothiańscy rycerze otoczyli go, odcinając od jego wojowników. Jednak Cimmeryjczyk uderzał jak uderza grom -przeciąwszy szeregi samą siłą rozpędu, dotarł do sinego z wściekłości Strabonusa otoczonego oddziałami pałacowymi. Tu i teraz ważyły się losy bitwy, gdyż mający przewagę liczebną władca Koth wciąż jeszcze mógł wyrwać zwycięstwo spod kolan bogów. Wrzasnął jednak, gdy w końcu ujrzał swego arcywroga na odległość ramienia. Ciął dziko toporem, który zadźwięczał i skrzesał iskry na hełmie Cimmeryjczyka. Ten zachwiał się i przypuścił kontratak

Pięciostopowa głownia zgruchotała szyszak i czaszkę Strabonusa, a jego koń, rżąc, stanął dęba i zrzucił z siodła bezwładnego trupa. Wśród wojska podniósł się wielki krzyk — oddziały zachwiały się i pierzchły. Siekąc desperacko, Trocero ze swoim pocztem wyrąbał sobie drogę do Conana i wielki sztandar Koth padł. Wówczas za plecami oszołomionych i rozbitych najeźdźców wybuchł wielki zgiełk i potężna łuna pożaru. To obrońcy Shamaru przeprowadzili desperacki wypad i wyrżnąwszy ludzi obstawiających bramy, szaleli pośród namiotów oblegających, wycinając w pień ciury, paląc zdobne konstrukcje i niszcząc machiny oblężnicze. To przepełniło czarę goryczy. Jaśniejąca armia sprzymierzonych rozpłynęła się w ucieczce, a wściekli zwycięzcy wycinali ją w biegu. Zbiegowie pędzili ku rzece, lecz ludzie z flotylli, dotkliwie nękani kamieniami i strzałami z miasta przez odżywających mieszkańców, rzucili cumy i ruszyli w kierunku południowego brzegu, pozostawiając kamratów ich losowi. Wielu z biegnących docierało na drugi brzeg po barkach służących za most, dopóki wojownicy z Shamaru nie puścili ich luzem z nurtem i nie odcięli od brzegu. Wtedy walka przemieniła się w rzeź. Spychani do rzeki, gdzie tonęli w swoich pancerzach, lub wycinani wzdłuż brzegu najeźdźcy ginęli tysiącami. Nikomu przedtem nie obiecywali łaski, zatem sami też jej nie doznali. Od podnóża niskich wzgórz po brzegi Tyboru równina usłana była trupami, a rzeką, której bieg stał się czerwony, spływały gęsto ciała. Z tysiąca dziewięciuset rycerzy, którzy ruszyli z Conanem na południe, zaledwie pięciuset przeżyło, aby chełpić się swymi bliznami, a rzeź wśród łuczników i pikinierów była upiorna. Jednak liczne lśniące wojska Strabonusa i Amalrusa zostały wycięte w pień, a tych, którzy uszli, było mniej niż tych, co zginęli. Kiedy trwała masakra wzdłuż biegu rzeki, ostatni akt tego ponurego dramatu rozegrał się daleko na łąkach za nią. Wśród tych, którzy przekroczyli most z barek, zanim go zniszczono, był Tsotha mknący jak wicher na wychudłym, niesamowicie wyglądającym rumaku, którego tempu nie mógł dorównać żaden normalny koń. Bezlitośnie tratując przyjaciół i wrogów, dotarł on na południowy brzeg i wtedv rzut oka za siebie ukazał mu ścigającą go posępną postać

na wielkim czarnym ogierze. Cumy już przecięto i barki zaczynały dryfować osobno, ale Conan brawurowo brnął dalej, przeskakując konno z łodzi na łódź tak, jak człowiek mógłby przeskakiwać z jednej płynącej kry na drugą. Tsotha wykrzyczał przekleństwo, ale wielki ogier właśnie zarżał z wysiłku, wykonał ostatni skok i znalazł się na południowym brzegu. Wówczas czarownik pomknął na pokryte łąkami ziemie, a król ruszył jego śladem, pędząc i machając wielkim mieczem, który znaczył jego szlak szkarłatnymi kroplami. I pędzili tak — myśliwy i zwierzyna — lecz czarny ogier, choć wytężał wszystkie siły, nie był w stanie przybliżyć się nawet o stopę. Gnali przez oświetlaną zachodem słońca ziemię pełną rozmytych i złudnych cieni, póki widok i odgłosy rzezi nie pozostały daleko w tyle. Nagle na niebie pojawiła się jakaś plamka, która zbliżając się szybko, urosła do postaci ogromnego orła. Zanurkował on, kierując się na łeb rumaka Tsothy, ten zaś zarżał i stanął dęba, zrzucając jeźdźca. Stary Tsotha wstał i odwrócił się ku ścigającemu go prześladowcy. Jego oczy przypominały obłąkanego węża, a twarz nieludzką maskę. W obu dłoniach trzymał coś, co migotało, i Conan wiedział, że chowa tam śmierć. Król zeskoczył z konia i ze szczękiem zbroi oraz trzymanym wysoko mieczem pewnym krokiem ruszył w kierunku wroga. - Znów się spotykamy, czarowniku! — Uśmiechnął się dziko. — Trzymaj się z dala - wrzasnął Tsotha jak szakal opętany krwią bo zdmuchnę ciało z twych kości! Nie możesz mnie pokonać... Je śli porąbiesz mnie na kawałki, cząstki ciała i kości znów się połączą i doprowadzą cię do zagłady! Widzę w tym rękę Peliasa, ale pokonam was obu! Jam jest Tsotha, syn... Ostrożnie mrużąc oczy, Conan zaatakował. Miecz błysnął. Tsotha cofnął i wyrzucił prawą rękę, ale król przysiadł błyskawicznie. Coś minęło jego osłoniętą hełmem głowę i wybuchło za nim, paląc sam czysty piach w rozbłysku piekielnego ognia. Zanim Tsotha zdołał cisnąć kulę z lewej dłoni, miecz Cimmeryjczyka przeciął jego chudy kark. Głowa czarownika odpadła, a z szyi trysnęła fontanna krwi i odziana w białą szatę postać zachwiała się, a następnie padła niczym pijak. Jednakże szalone czarne oczy wpatrywały się w Conana z tym

samym, wcale niezaćmionym, morderczym blaskiem, a usta wykrzywiły się okropnie. Ręce macały wokół, jakby szukając odciętej głowy. Wtem coś spadło z góry z powiewem skrzydeł — orzeł, który zaatakował konia Tsothy. Porwał on w mocarne szpony ociekającą krwią głowę i wzbił się w niebo, a Conan oniemiał, gdyż z gardła ptaka dobył się ludzki śmiech — śmiech czarnoksiężnika Peliasa. Wówczas stała się rzecz obrzydliwa, bo bezgłowe ciało powstało z piasku i zataczając się okropnie, chwiejnie pobiegło na sztywniejących nogach z wyciągniętymi przed siebie na ślepo ramionami ku plamce oddalającej się i niknącej na ciemniejącym niebie. Cimmeryj-czyk stał jak skamieniały, patrząc, dopóki szybko przemieszczająca się postać nie wtopiła się w zmierzch okrywający łąki purpurą. - Na Croma! - Potężne ramiona Conana zadrżały. - Zaraza na te czarnoksięskie swary! Pelias obszedł się ze mną przyzwoicie, ale nie dbam, czy ujrzę go jeszcze kiedyś. Dajcie mi uczciwego wroga i uczciwy miecz, abym mógł go w niego wbić! A niech to! Czegóż bym nie oddał za dzban wina!

Królowa Czarnego Wybrzeża

Królowa Czarnego Wybrzeża i CONAN PRZYŁĄCZA SIĘ DO PIRATÓW Jak wierzę w zielone pąki, co wiosną zbudzone, Jako liście spłoną pośród jesieni smętnych barw, Tak wierzę, że serce uchowałam nieskażone, By na jednego męża wylać swej żądzy żar. Pieśń o Bêlit

Kopyta zadudniły głośno na ulicy opadającej ku nabrzeżu. Ludzie, którzy krzyczeli i rozpierzchali się, mieli tylko przelotną okazję ujrzeć opancerzoną postać na czarnym ogierze, w szkarłatnym płaszczu powiewającym na wietrze. Z dala, od góry ulicy, dobiegały krzyki i stukot, ale jeździec nie oglądał się w tył. Wypadł na nabrzeże i szarpnął rozpędzonego konia, aż ten przysiadł na zadzie przy samej krawędzi pirsu. Żeglarze stojący przy wiośle sterowym i pasiastych

żaglach na pękatej galerze z wysokim forkasztelem zagapili się na niego z otwartymi ustami. Szyper, krzepki, czarnobrody, stał na dziobie, uwalniając statek z polerów za pomocą bosaka. Wrzasnął wściekle, kiedy jeździec zeskoczył z siodła i długim susem wpadł prosto na śródokręcie. -Kto cię prosił na pokład? -Odbijaj! - ryknął intruz z gniewnym gestem, przy którym jego szeroki miecz bryznął czerwonymi kroplami. -Ale my się kierujemy ku wybrzeżom Cush! - próbował zniechęcić go szyper. -Zatem płynę do Cush! Odbijaj, mówię! - Obcy rzucił szybkie spojrzenie w górę ulicy, po której galopował oddział jazdy. Daleko w tyle za nim ciężkim krokiem zmierzała gromada łuczników. -Możesz zapłacić za przewóz? - dopytywał się szyper. -Stalą ci zapłacę! - ryknął człowiek w pancerzu, potrząsając groźnie wielkim mieczem, który połyskiwał błękitnie w słońcu. - Na Croma, człowieku, jeśli nie odbijesz, wypełnię tę galerę krwią jej załogi! Szyper dobrze znał się na ludziach. Jedno spojrzenie na mroczną, pokrytą bliznami twarz tego człowieka, ściągniętą gniewem, i szybko rzucił komendę, napierając mocno na bosak. Galera weszła na głębszą wodę, wiosła zaczęły bić rytmicznie. Wtem podmuch wiatru wypełnił pomarszczony żagiel. Lekki stateczek ustawił się na wiatr i wziął kurs niczym łabędź, a nabrawszy szybkości, począł sunąć przed siebie. Jeźdźcy stojący na brzegu potrząsali mieczami, wykrzykując groźby i rozkazy - ku statkowi, by natychmiast zawrócił, i ku łucznikom, by się pospieszyli, nim galera znajdzie się poza zasięgiem ich strzał. - Niech się pieklą. - Wojownik uśmiechnął się twardo. - Trzymaj kurs, sterniku! Szyper zeskoczył z małego pokładu dziobowego, przeszedł między rzędami wioślarzy i wspiął się na śródokręcie. Nieznajomy stał tam zwrócony plecami do masztu. Oczy miał czujnie zwężone, miecz w pogotowiu. Żeglarz przypatrzył się mu spokojnie, dbając o to, by nie wykonać jakiegoś ruchu w kierunku długiego noża, jaki miał u pasa. Widział przed sobą wysoką, potężnie zbudowaną postać odzianą w

zbroję z czarnych łusek, wypolerowane nagolenniki i hełm

z błękitnej stali, z którego sterczały lśniące bycze rogi. Z opancerzonych ramion opadał szkarłatny płaszcz, który łopotał na morskim wietrze. Szeroki pas ze skóry rekina ze złotą klamrą podtrzymywał pochwę szerokiego miecza, który trzymał w ręce. Pod rogatym hełmem prosto przycięta czarna grzywa kontrastowała z płonącymi niebieskimi oczyma. - Jeśli już musimy podróżować razem - odezwał się szyper - mo żemy robić to równie dobrze w pokoju. Na imię mam Tito, jestem licencjonowanym szyprem z portu Argos. Zmierzam do Cush, by wymieniać z czarnymi królami paciorki, jedwab, cukier i miecze o mosiężnych rękojeściach na kość słoniowa, koprę, rudę miedzi, nie wolników i perły. Wojownik zerknął wstecz na szybko oddalający się port, gdzie jakieś postaci gestykulowały bezsilnie, mając najwyraźniej problem ze znalezieniem łodzi dość szybkiej, by doścignąć prędko płynącą galerę. -Ja jestem Conan, Cimmeryjczyk - rzekł. - Przybyłem do Argos w poszukiwaniu zajęcia, ale skoro żadne wojny królestwu nie grożą, nie znalazłem nic, do czego mógłbym się przydać. -Czemu ścigali cię gwardziści? - spytał Tito. - Nie żeby to była moja sprawa, ale pomyślałem, że może... -Nie mam nic do ukrycia - odparł Cimmeryjczyk. - Na Groma, chociaż sporo czasu spędziłem wśród was, ludzi cywilizowanych, waszych zwyczajów zrozumieć wciąż nie potrafię. No więc ostatniej nocy w tawernie dowódca gwardii królewskiej chciał przemocą wziąć ukochaną młodego żołnierza, który, rzecz, jasna, zaraz go zadźgał. Ale, zdaje się, że istnieje jakieś przeklęte prawo przeciwko zabijaniu gwardzistów, więc chłopak z dziewczyną umknęli. Rozeszła się wieść, że widziano mnie z nimi, więc dziś zaciągnęli mnie przed trybunał i jakiś sędzia pytał, gdzie przepadł chłopak. Odrzekłem, iż jako że jest moim przyjacielem, to go nie wydam. Wtedy trybunał wpadł w szał, a sędzia gadał i gadał o obowiązkach wobec państwa i społeczeństwa oraz innych rzeczach, których nie rozumiałem, i nakazał mi mówić, dokąd czmychnął mój przyjaciel. Tym razem sam się wściekłem, gdyż wyjaśniłem swoje stanowisko. Zdławiłem jednak swój gniew i zachowałemm spokój, a sędzia darł się, że okazałem pogardę dla trybunału

i powinno się mnie wtrącić do lochu, bym tam gnił, póki nie zdradzę swego przyjaciela. Wówczas, widząc, że wszyscy tam poszaleli, dobyłem miecza i rozłupałem czerep sędziemu. Potem wyrąbałem sobie drogę z trybunału, a zauważywszy przywiązanego niedaleko ogiera należącego do konstabla, pojechałem na nabrzeże, gdzie zamyślałem znaleźć statek kierujący się ku obcym ziemiom. -Cóż - rzekł Tito - trybunały oszukiwały mnie zbyt często w procesach przeciwko bogatym kupcom, bym winny był im sympatię. Będę musiał odpowiedzieć na wiele pytań, jeśli kiedykolwiek znów zakotwiczę w tym porcie, ale mogę dowieść, że działałem pod przymusem. Możesz więc odłożyć miecz. Jesteśmy spokojnymi żeglarzami i nie mamy nic przeciw tobie. Poza tym dobrze mieć na pokładzie takiego wojownika jak ty. Chodź na rufę, wypijemy po kuflu piwa. -I o to chodzi - chętnie przystał Conan, chowając miecz do pochwy. Argus był małym, solidnym stateczkiem, typowym wśród jednostek handlowych, które kursują pomiędzy portami Zingary i Ar-gosu a wybrzeżami południowymi, blisko brzegu, rzadko ważąc się wypływać dalej, na otwarty ocean. Miał wysoką rufę i wysoki, zakrzywiony dziób; szeroki w śródokręciu, ślicznie smuklał ku rufie i stewie dziobowej. Do sterowania służyło ogromne wiosło, a głównym źródłem napędu był szeroki, pasiasty jedwabny grot wspomagany przez kliwer. Wioseł używano do manewrowania w ujściach rzek, zatokach i podczas fiauty. Po każdej stronie było ich dziesięć - pięć z przodu i pięć ku rufie od małego śródpokładu. Najcenniejsze ładunki mocowano pod nim oraz pod pokładem dziobowym. Ludzie spali na pokładzie albo między ławkami wioślarzy, w czasie zaś złej pogody chronieni byli przez baldachimy. Całą załogę tworzyło dwudziestu wioślarzy, trzech sterników i szyper. Przy dobrej pogodzie Argus posuwał się równomiernie na południe. Słońce piekło z dnia na dzień coraz wścieklejszym żarem, więc podniesiono baldachimy - pasiaste jedwabne tkaniny dopasowane do lśniącego żagla oraz złoceń na dziobie i nadburciach. Dostrzegli wybrzeże Shemu, pokryte łagodnymi pagórkami łąki

z widocznymi w oddali białymi koronami wież miast oraz jeźdźcami o błękitno-czarnych brodach i haczykowatych nosach, którzy siedzieli na swych rumakach wzdłuż wybrzeża i łypali podejrzliwie na galerę. Ta nie zawijała do tamtejszych portów, gdyż handel z synami Shemu przynosił wątpliwy zysk. Nie wszedł też szyper Tito do szerokiej zatoki, gdzie rzeka Styx wypróżnia się olbrzymią falą do oceanu, a nad błękitnymi wodami majaczą potężne bryły zamków Khemi. Nieproszone statki nie przybijały do tego portu, gdzie mroczni czarnoksiężnicy snuli okropne zaklęcia w obłokach ofiarnego dymu unoszącego się wiecznie ze splamionych krwią ołtarzy, gdzie rozpaczliwie krzyczały nagie kobiety i gdzie, jak mówiono, Stary Wąż Set, arcydemon Hyboryjczyków, a bóg Stygijczyków, skręcał lśniące zwoje pośród swych wyznawców. Tito z dala ominął gładką jak lustro senną zatokę, nawet gdy gondola w kształcie węża wystrzeliła zza umocnionego fortem cypla, a nagie smagłe kobiety z wielkimi czerwonymi pąkami we włosach powstały i nawoływały żeglarzy, przybierając bezwstydne pozy. Odtąd w głębi lądu nie było już widać lśniących wież, gdyż minęli południowe granice Stygii i podróżowali wzdłuż wybrzeży Cush. Morze i żywot na morzu były dla Conana niekończącym się pasmem tajemnic. Jego ojczyzna leżała wśród wysokich wzgórz północnych wyżyn, a on sam był kimś nie mniej tajemniczym dla twardych ludzi morza, niewielu z nich bowiem widziało kiedykolwiek człowieka jego rasy. Byli typowymi żeglarzami argosseańskimi, niskimi, ale mocnej budowy. Conan górował nad nimi i nie było takich dwóch, co razem mogliby dorównać mu siłą. Byli twardzi i krzepcy, ale to on miał wytrzymałość i żywotność wilka. Jego mięśnie stwardniały, a refleks wyostrzył się przez ciężkie życie toczone na pustkowiach świata. Był szybki do śmiechu i szybki też, ale i straszny w gniewie. Był urodzonym obżartuchem, a mocny napitek był jego pasją i słabością. Pod wieloma względami naiwny jak dziecko, nieobeznany z wyrafinowaniem cywilizacji, posiadał wrodzoną inteligencję, zazdrośnie strzegł swych praw, a groźny bywał jak zgłodniały tygrys. Młody w latach, stwardniał od wojennego rzemiosła i przez wędrówki, a jego pobyt

w rozlicznych krainach widać było wyraźnie po tym, jak się nosił. Rogaty hełm był z tych, jakie wkładają złotowłosi ./Æsirowie z Nordheimu, pancerz i nagolenniki były najlepszej jakości rodem z Koth, kolczuga chroniąca ręce i nogi pochodziła z Nemedii, ostrze u pasa było wielkim, szerokim mieczem aąuilońskim, a jego wspaniały szkarłatny płaszcz nie mógł zostać utkany nigdzie indziej niż w Ophirze. Płynęli zatem na południe, a szyper Tito zaczął wypatrywać murzyńskich wiosek otoczonych wysokimi palisadami. Ale na brzegu pewnej zatoki, wyściełanej nagimi czarnymi ciałami, znaleźli tylko dymiące ruiny. Tito zaklął. -Dobry utarg tu miałem. To robota piratów. -A jeśli ich spotkamy? - Conan poluzował swe wielkie ostrze w pochwie. -To nie okręt. Uciekamy i nie walczymy. Niemniej jeśli dojdzie do starcia... Już nieraz odegnaliśmy rabusiów i moglibyśmy uczynić to ponownie, o ile nie byłaby to Tygrysica Bêlit. -Kto to jest Bêlit? -Najdziksza niepowieszona diablica. O ile dobrze odczytuję znaki, to właśnie jej rzeźnicy zniszczyli wioskę nad zatoką. Żebym tak ujrzał ją pewnego dnia obwieszoną na stryczku! Zwą ją królową Czarnego Wybrzeża. Jest kobietą z Shemu, która przewodzi czarnym rabusiom. Nękają statki handlowe i wielu porządnych kupców posłali na dno. Spod pokładu rufówki Tito wyjął wzmocnione, pikowane kaftany, stalowe hełmy, łuki i strzały. - Jeśli nie zdołamy uciec, opór zda się na niewiele - mruknął - ale myśl o tym, by oddać życie bez walki, rani mą duszę. Słońce właśnie wschodziło, gdy obserwator zaczął wołać, by ich ostrzec. Zza długiego cypla wyspy po sterburcie wyśliznęła się długa, zabójcza sylwetka smukłej wężowej galery z podniesionym pokładem - od dziobu po rufę. Czterdzieści par wioseł niosło ją bystro po wodzie, a przy niskim relingu roiło się od nagich czarnych, którzy śpiewali i trzaskali włóczniami w owalne tarcze. Na szczycie masztu powiewał długi purpurowy proporzec.

- Bêlit! - wrzasnął Tito, blednąc. — Yare! Zwrot! Do ujs'cia stru mienia! Jeśli wylądujemy na plaży, zanim nas dogonią, mamy szansę ocalić życie! Wykonawszy ostry zwrot, Argus popędził w kierunku linii przyboju uderzającego miarowo o okolony palmami brzeg. Tito, chodząc w tę i z powrotem, przynaglał ciężko dyszących wioślarzy do większego wysiłku. Czarna broda szypra cała się zjeżyła, a oczy rzucały groźne błyski. - Daj mi łuk - zażądał Conan. - Nie jest to dla mnie broń godna mężczyzny, ale całkiem nieźle nauczyłem się strzelać u Hyrkańczyków, a z tamtego pokładu ciężko byłoby nie ustrzelić jednego czy więcej. Stojąc na rufówce, obserwował, jak podobny wężowi okręt lekko muska wodę, i choć był szczurem lądowym, było dla niego jasne, że tego wyścigu Argus nie wygra. Strzały posyłane z pirackiego pokładu już opadały w morze z cichym sykiem niecałe dwadzieścia kroków za rufą. —Najlepiej zróbmy zwrot na nich - warknął Cimmeryjczyk. -Inaczej wszyscy zginiemy ze strzałami w plecach, nie zadawszy żadnego ciosu! —Przyłóżcie się, psy! - ryknął Tito, machając namiętnie brązową pięścią. Brodaci wioślarze jęknęli, pociągnąwszy za wiosła, aż mięśnie nabrzmiały im w węzły, a całą skórę pokrył pot. Wręgi kadłuba małej galery skrzypiały i jęczały, kiedy wysiłek ludzi zmuszał ją, by pruła wodę. Wiatr ucichł i żagiel zawisł bezwładnie. Nieustępliwi napastnicy dochodzili coraz bliżej i do granicy przyboju pozostała jeszcze dobra mila, kiedy jeden ze sterników padł przy wiośle, dławiąc się od długiej strzały, która przeszła mu przez gardło. Tito skoczył, by zająć jego miejsce, a Conan, rozstawiwszy szeroko stopy na rozkołysanej rufie, podniósł łuk. Teraz widział już dokładnie szczegóły pirata. Wioślarzy chronił rząd plutei uniesionych wzdłuż burt, jednak wojowników tańczących na wąskim pokładzie miał jak na dłoni. Byli wymalowani, przyozdobieni piórami i w większości nadzy. Wyma-chiwali włóczniami i cętkowanymi tarczami.

Na podwyższonym pomoście na dziobie stała szczupła postać, której biała skóra lśniła oślepiająco w zestawieniu z otaczającymi ją ciałami o barwie połyskującego hebanu. Bêlit, bez wątpienia. Conan naciągnął cięciwę aż do ucha, lecz wówczas kaprys jakiś bądź skrupuł usztywnił mu rękę i strzała, którą posłał, przebodła stojącego obok niej wysokiego Murzyna w pióropuszu. Kawałek po kawałku piracka galera doganiała lżejszy statek. Strzały spadały na Argusa jak deszcz, ludzie krzyczeli. Nie żyli już wszyscy sternicy naszpikowani strzałami i Tito samotnie, ciężko dysząc i klnąc, operował potężnym wiosłem sterowym. Na jego mocno zapartych nogach wystąpiły węzły naprężonych mięśni. A potem jęknął i spadł z pokładu z długą strzałą kołyszącą się w jego dzielnym sercu. Argus zszedł z kursu i poszedł w dryf. Ogarnięci paniką żeglarze krzyknęli, lecz Conan przejął dowództwo w swoim stylu. - Wstawać, chłopaki! - ryknął, zwalniając cięciwę ze złowieszczym brzdękiem. — Bierzcie stal i dajcie tym psom parę kopów, nim poderżną nam gardła. Bez sensu męczyć dłużej grzbiet, skoro dogonią nas, zanim przewiosłujemy kolejne pięćdziesiąt kroków! W akcie desperacji żeglarze porzucili wiosła i złapali za broń. Był to gest odważny, lecz beznadziejny. Nim piraci ich dopadli, czasu mieli tyle, ile potrzeba na jeden strzał z łuku. Nie mając nikogo, kto zająłby się sterem, Argus ustawił się bokiem, więc wzmocniony stalą taran napastników wbił się w śródokręcie. Zachrzęściły kotwy chwytające burtę, a z wyniosłego nadburcia czarni piraci wypuścili salwę strzał, które przedzierały się przez pikowane kaftany marynarzy. Ich los był przesądzony. Wówczas atakujący skoczyli z włóczniami w dłoniach, by dokończyć rzezi. Na deku pirata zostawili pół tuzina trupów łuczniczy dorobek Conana. Walka na Argusie była krótka i krwawa. Krępi żeglarze nie mogli się równać z wysokimi barbarzyńcami i zostali wycięci w pień. W jednym wszak miejscu bój miał odmienny przebieg. Przebywający na wysoko wzniesionej rufie Conan znalazł się na tym samym poziomie co pokład pirackiej galery. Kiedy stalowy dziób wbił się w Argusa, Cimmeryjczyk odrzucił łuk i stanął mocno, by utrzymać równowagę. Potężny miecz wystrzelił na spotkanie rosłego korsarza

skaczącego przez reling i czyściutko przeciął go na pół, tak że korpus opadł w jedną, a nogi w drugą stronę. Potem, w wybuchu furii, która pozostawiła wzdłuż nadburcia stos stłamszonych trupów, Conan przesadził reling i wskoczył na pokład Tygrysicy. W jednej chwili stał się okiem cyklonu dźgających włóczni i świszczących maczug, ale poruszał się z oślepiającą prędkością niczym rozmazana plama stali. Włócznie odbijały się od jego zbroi lub przecinały powietrze, a jego miecz wciąż śpiewał pieśń śmierci. Ogarnął go szał walki typowy dla jego rasy. Z płonącymi oczyma zaćmionymi czerwoną mgłą niepodlegającej rozumowi furii rozszczepiał czerepy, miażdżył piersi, odrąbywał członki i wypruwał flaki, ścieląc pokład przemieniony w rzeźnię upiornym plonem mózgów i krwi. Odporny w swej zbroi na ciosy, oparty plecami o maszt, usypywał u swych stóp stos zmasakrowanych trupów, póki wrogowie nie cofnęli się, dysząc z gniewu i strachu. Wówczas, kiedy podnieśli włócznie do rzutu, on zaś sprężył się, by skoczyć i zginąć pośród nich, ostry krzyk sprawił, że uniesione ramiona zamarły. Zastygli jak posągi — czarne olbrzymy, gotowe cisnąć drzewce, i opancerzony wojownik z ostrzem ociekającym krwią. Bêlit wyskoczyła przed czarnych, zbijając ich włócznie w dół. Zwróciła się w stronę Conana - jej piersi falowały, a oczy płonęły. Krzepkie palce podziwu ścisnęły jego serce. Była szczupła, ale uformowana jak bogini - gibka i zarazem zmysłowa. Za jedyny przyodziewek miała szeroką jedwabną przepaskę. Białe jak kość słoniowa członki i kule piersi podobnej barwy posłały w krwiobieg Cimmeryjczyka falę straszliwego pożądania, nawet pomimo całego utrudzenia walką. Jej ściągnięte, gęste, czarne jak stygijska noc włosy opadały kaskadą gładkich fal na zgrabne plecy. Ciemne oczy płonęły, gdy patrzyła na niego. Była nieposkromiona jak pustynny wiatr, gibka i niebezpieczna jak pantera. Podeszła do niego, niepomna wielkiego ostrza spływającego krwią jej wojowników. Miękkie udo otarło się o nie, bo aż tak blisko olbrzymiego wojownika się znalazła. Czerwone usta rozchyliły się kiedy spojrzała w jego posępne, groźne oczy.

-Kim jesteś? — zapytała. — Na Ishtar, nigdy nie widziałam kogoś podobnego do ciebie, choć przemierzyłam morza od wybrzeży Zingary po ognie rozświetlające najdalsze południe. Skądże przybywasz? -Z Argos — odparł krótko, przygotowany na podstęp. Niech tylko jej drobna dłoń drgnie w kierunku zdobnego klejnotami sztyletu u pasa, a gołą ręką powali ją bez zmysłów na pokład. W jego sercu nie było wszak strachu. Zbyt wiele kobiet - barbarzyńskich i cywilizowanych - miał w swych żelaznych ramionach, by nie rozpoznać ognia płonącego w jej oczach. -Nie jesteś słabym Hyboryjczykiem - orzekła. - Jesteś zawzięty i twardy jak szary wilk. Tych oczu nigdy nie zaćmiły światła miast, tych mięśni nie zmiękczyło życie pośród marmurowych ścian. -Jestem Conan - odrzekł. - Cimmeryjczyk. Dla ludów z krajów egzotycznych północ była pogmatwaną, na wpół mityczną dziedziną zaludnioną przez srogie, niebieskookie olbrzymy, które rzadko opuszczały swe śnieżne pustkowia, niosąc ogień i miecz. Ich wyprawy nigdy nie docierały aż tak daleko na południe, by zahaczyć o Shem. Stąd też owa córa Shemu nie widziała różnicy między Eesirami, Vanirami czy Cimmeryjczykami. Wiedziona nieomylnym instynktem pierwotnej kobiecości wiedziała, że znalazła sobie kochanka, a jego rasa jest bez znaczenia, może z wyjątkiem powabu, jakiego dodawał mu czar dalekich ziem. - A ja jestem Bêlit! - wykrzyknęła tak, jakby mówiła: „Jestem kró lową!" - Popatrz na mnie, Conanie! - Rozpostarła szeroko ramio na. - Jestem Bêlit, królowa czarnego wybrzeża. Och, tygrysie pół nocy, jesteś zimny niczym zaśnieżone góry, pośród których wzrosłeś. Weź mnie i zgnieć swą dziką miłością! Płyń ze mną na krańce mórz i na kraniec świata! Jam jest królową mocą ognia, stali i rzezi, ty bądź mym królem! Jego oczy omiotły zbroczone krwią szeregi, poszukując objawów złości lub zawiści. Nie dostrzegł żadnych. Furia zniknęła z hebanowych twarzy. Zdał sobie sprawę, że dla tych ludzi Bêlit jest kimś więcej niż kobietą - jest boginią, której woli nikt nie kwestionuje. Rzucił okiem na Argusa unurzanego w szkarłatnej morskiej kąpieli — podtrzymywany przez kotwy abordażowe poszedł już mocno

w przechył i woda obmywała jego pokład. Wejrzał na okolony błękitem brzeg, na zielonkawe mgiełki wzbijane nad powierzchnią oceanu, na rozedrganą postać stojącą przed nim i coś zbudziło się w jego barbarzyńskiej duszy. Gnać po owych lśniących błękitem bezmiarach z tą białoskórą młodą tygrysicą - kochać, śmiać się, włóczyć i łupić... -Popłynę z tobą - mruknął, strząsając z ostrza czerwone krople. -Hej, N'Yaga! - Jej głos zabrzęczał jak cięciwa łuku. - Przynieś zioła i opatrz rany swego pana! Reszta niech zabierze łup na pokład i odbijamy! Podczas gdy Conan usiadł na rufie oparty plecami o reling, a stary szaman troszczył się o cięcia na jego rękach i nogach, ładunek pechowego Argusa szybko przełożono na Tygrysicę i załadowano do małych kabin pod pokładem. Ciała załogi i poległych piratów ciśnię-to za burtę rojącym się tam rekinom, natomiast rannych czarnych ułożono na śródokręciu, by ich opatrzyć. Potem zdjęto kotwy i Ar-gus zatonął bezgłośnie we wciąż zabarwionych czerwienią krwi wodach, Tygrysica zaś, z rytmicznymi klaśnięciami wioseł, odeszła na południe. Gdy odpływali po gładkiej jak szkło błękitnej toni, Bêlit weszła na rufę. Jej oczy płonęły jak ślepia pantery w mroku. Nagle zerwała swe ozdoby, zrzuciła sandały oraz jedwabną przepaskę i cisnęła je pod jego stopy. Unosząc się na czubeczkach palców z ramionami wyciągniętymi w górę - rozedrgana linia nagiej bieli - krzyknęła do hordy straceńców: - Wilcy błękitnego morza, patrzajcie teraz na taniec, taniec zalot ny Bêlit, której ojcowie byli królami Askalonu! I zatańczyła jak wir pustynnego cyklonu, jak strzelające płomienie niegasnącego ognia, jak pęd ku tworzeniu i pęd ku śmierci. Jej białe stopy unosiły się ponad splamionym krwią pokładem, a umierający zapomnieli o śmierci zapatrzeni w nią, zastygli w bezruchu. Wreszcie gdy białe gwiazdy zajaśniały na błękitnym aksamicie zmierzchu, przemieniając jej ciało w niewyraźną plamę bieluchnego ognia, z dzikim okrzykiem rzuciła się Conanowi pod nogi. Gdy przycisnął ją z całych sił, zdyszaną, do czarnych płyt kirysu kryjącego jego pierś, przypływ ślepego pożądania spłukał z niego wszystkie inne sprawy świata.

II CZARNY LOTOS Pośród martwej fortecy zmurszałych ścian Jej oczy spętał przeklęty blask I dziwne szaleństwo gardło mi ścisnęło, Jakby obcy kochanek wszedł między nas. Pieśń o Bêlit

Tygrysica przemierzała ocean, a czarne wioski drżały. Tam-tamy dudniły nocą, snując opowieść o tym, że diablica z morza znalazła partnera, żelaznego męża, którego gniew przypominał furię zranionego lwa. Ci, którzy przeżyli rzeź na stygijskich statkach, wymieniali wraz z przekleństwem imię Bêlit i jej białego wojownika o surowych niebieskich oczach. Tak więc stygijscy książęta mieli zapamiętać tego człowieka na długi, długi czas, a owo wspomnienie było drzewem goryczy, które przyniesie szkarłatny owoc w nadchodzących latach. Lecz Tygrysica krążyła jak swobodny wiatr wokół południowych wybrzeży, póki nie zakotwiczyła w ujściu szerokiej, mętnej rzeki, której brzegi stanowiły skrywaną przez gąszcz dżungli zagadkę.

- To rzeka Zarkheba, Śmierć — rzekła Bêlit. - Jej wody są trujące. Widziałeś', jak ciemny i mulisty jest jej bieg? Żyją tu tylko jadowite gady. Czarne ludy omijają ją z daleka. Kiedyś umykająca przede mną stygijska galera wpłynęła na nią i zniknęła. Zakotwiczyłam dokładnie w tym samym miejscu, gdzie teraz, a ona wiele dni później spłynęła z prądem mrocznych wód, jej pokład zaś zbroczony był krwią i opustoszały. Został na niej tylko jeden człowiek, a i on oszalał i zmarł, bredząc. Ładunek pozostał nienaruszony, ale załoga zniknęła w ciszy i w tajemnicy. Myślę, mój kochany, że gdzieś nad tą rzeką musi być miasto. Słyszałam opowieści o olbrzymich wieżach i murach widywanych z dala przez żeglarzy, który ośmielili się zapuścić nieco w górę jej biegu. My nie boimy się niczego. Conanie, popłyńmy tam i złup-my je! Cimmeryjczyk się zgodził. Zwykle godził się na jej plany. Myśl Bêlit decydowała o kształcie i kierunku napadów, a ramię Conana realizowało jej pomysły. Póki płynęli i walczyli, mało ważne było, dokąd płyną albo z kim walczą. Takie życie mu odpowiadało. Bitwy i napaści przerzedziły załogę — pozostało jakichś osiemdziesięciu wojowników z włóczniami. Ledwie starczało ich do obsługi długiej galery. Jednakże Bêlit nie traciłaby czasu na długi rejs na południe, ku wyspiarskim królestwom, gdzie rekrutowała swych buka-nierów. Płonęła pragnieniem kolejnej przygody, dlatego też Tygrysica wpłynęła do ujścia rzeki. Kiedy śmiało weszła w szeroki bieg, wioślarze mocno pociągnęli za wiosła. Opłynęli tajemnicze zakole, które przesłoniło widok morza, i zachód słońca zastał ich brnących stale naprzeciw ospałemu prądowi, unikających piaszczystych ławic, gdzie zwinięte spoczywały dziwaczne gady. Nie ujrzeli nawet zwykłego krokodyla ani żadnego czworonogiego zwierza czy ptaka, które przybyłyby na skraj wody, by się napić. Dalej posuwali się przez mrok poprzedzający wschód księżyca pomiędzy brzegami stanowiącymi nieprzeniknione parkany ciemności, zza których docierały tajemnicze szelesty i odgłosy ostrożnie stawianych kroków oraz przebłyski złowrogich ślepi. Raz jakiś nieludzki głos rozbrzmiał okrutną kpiną. Bêlit stwierdziła, iż był to krzyk małpoluda, i dodała, że to dusze złych ludzi więzione są w owych

człekokształtnych zwierzętach jako kara za przeszłe zbrodnie. Co-nan wątpił w to jednak, gdyż kiedyś w jednym z hyrkańskich miast w klatce ze złoconych prętów widział małpoluda o bezdennie smutnych oczach i nie było w nim nic z demonicznej wrogości, którą tętnił wrzaskliwy śmiech, jaki dobiegał zwielokrotniony echem z czarnej dżungli. Wtedy wstał księżyc - plama krwi odgrodzona hebanowymi prętami - a dżungla zbudziła się, by powitać go przerażającym jazgotem. Ryki, wycia i zawodzenia przyprawiały czarnych wojowników o drżenie. Conan wszak zauważył, że cały ten hałas dobiega z oddali, z głębi dżungli, jakby dzikie zwierzęta omijały czarne wody Zarkheby nie mniej od ludzi. Wzniósłszy się ponad czarną gęstwę drzew i falujące liście palm, księżyc osrebrzył rzekę, a ślad torowy Tygrysicy stał się migoczącą zmarszczką fosforyzujących bąbelków i rozszerzał się niby lśniący szlak wybuchających klejnotów. Wiosła zanurzały się w błyszczące wody i wychodziły oplecione w lodowate srebro. Pióropusze na osłonach głów wojowników kołysały się na wietrze, a klejnoty na rękojeściach mieczy i pozostałym uzbrojeniu skrzyły się chłodno. Zimne światło krzesało lodowaty płomień z drogich kamieni na spince czarnych pukli Bêlit, kiedy wyciągnęła swe smukłe ciało na rzuconej na pokład skórze lamparta. Wsparta na łokciach, z brodą opartą na drobnych dłoniach, spoglądała pod górę na twarz wpół siedzącego obok Conana z czarną grzywą włosów mierzwionych przez lekką bryzę. Oczy Bêlit były jak ciemne klejnoty płonące w świetle księżyca. — Wokół nas jest tajemnica i groza, Conanie, a wślizgujemy się do królestwa przerażenia i śmierci - rzekła. - Lękasz się? Jedyną odpowiedzią było wzruszenie opancerzonych ramion. —Ja też się nie lękam - stwierdziła w zamyśleniu. - Nigdy się nie bałam. Zbyt często patrzyłam na obnażone kły Śmierci. Conanie, czy obawiasz się bogów? —Wolałbym nie stąpać po ich cieniach — odparł barbarzyńca ostrożnie. - Jedni bogowie są mocni w szkodzeniu, inni w pomocy, tak przynajmniej mówią ich kapłani. Mitra Hyboryjczyków musi być

mocnym bogiem, skoro jego lud buduje miasta na całym świecie. Ale nawet Hyboryjczycy boją się Seta. A Bel, bóg złodziei, to dobry bóg. Dowiedziałem się o nim, kiedy byłem złodziejem w Zamorze. -A co z twoimi bogami? Nigdy nie słyszałam, jak ich wzywasz. -Ich wodzem jest Crom. Zamieszkuje na wielkiej górze. Jakiż pożytek z wzywania go? Mało dba o to, czy człowiek żyje, czy umiera. Lepiej siedzieć cicho, niż ściągnąć na siebie jego uwagę. Ześle ci przekleństwa, a nie pomyślność! Jest ponury i pozbawiony ciepłych uczuć, jednak to on udziela człowiekowi przy narodzinach siły woli oraz mocy do zabijania. O cóż jeszcze można prosić bogów? -A co ze światami za rzeką śmierci? - drążyła dalej. -W wierze mego ludu nie ma nadziei ani teraz, ani na przyszłość — odparł Conan. - W tym świecie ludzie zmagają się i cierpią nadaremnie, odnajdując przyjemność jedynie w namiętnym szaleństwie bitwy. Po śmierci ich dusze wkraczają do zasnutej szarą mgłą dziedziny chmur i lodowatych wiatrów, by błąkać się bez pociechy przez całą wieczność. Bêlit zadrżała. - Zycie, nawet tak złe, jakie jest, pozostaje lepsze od takiego losu. W co ty wierzysz, Conanie? Wzruszył ramionami. - Poznałem wielu bogów. Ten, kto przeczy ich istnieniu, jest tak samo ślepy jak ten, co pokłada w nich ufność zbyt głęboko. Nie szu kam odpowiedzi na pytanie, co będzie po śmierci. Może to ciemność głoszona przez nemedyjskich sceptyków, królestwo Croma z lodu i chmur, a może śnieżne równiny i sklepione sale Valhalli Nordheimczyków. Nie wiem i nie dbam o to. Daj mi żyć pełnią, póki żyję; niech posmakuję obfitych soków czerwonego mięsa i cierpkiego wina na mym podniebieniu, gorącego uścisku bielutkich ramion, szalo nego uniesienia bitwy, kiedy ostrza płoną błękitem i spływają czer wienią, a będę zadowolony. Niech nauczyciele, kapłani i filozofowie łamią sobie głowy nad problemem realności i ułudy. Ja wiem tylko, że jeśli życie jest ułudą, to ja sam jestem nią nie mniej, a w ten sposób ułuda staje się dla mnie rzeczywistością. Żyję, promieniuję życiem, kochani, zabijam i jestem zadowolony

- Jednak bogowie istnieją naprawdę - stwierdziła Bêlit, podążając za jakąś swoją myślą. - A ponad wszystkimi są bogowie Shemitów: Ishtar i Ashtoreth, Derketo i Adonis. Bel także jest shemicki, gdyż narodził się w starożytnym Shumirze dawno, bardzo dawno temu i z kędzierzawą brodą oraz psotliwym błyskiem w mądrych oczach ruszył przed siebie kraść klejnoty władcom dawnych czasów. Jest życie po śmierci, wiem. I wiem też, Conanie z Cimmerii - miękkim ruchem uniosła się na kolana i pochwyciła go w ramiona niczym pantera - że moja miłość silniejsza jest od każdej śmierci! Leżałam w twych objęciach, zdyszana naszą gwałtowną pieszczotą. Obejmowałeś mnie, miażdżyłeś i panowałeś nade mną, wysysałeś mą duszę swymi gwałtownymi ustami niosącymi bolesne pocałunki. Moje serce scalone jest z twoim, ma dusza jest częścią twojej! Gdybym legła w bezruchu śmierci, a ty wciąż walczyłbyś o życie, wróciłabym z otchłani, by cię wesprzeć, tak! Nieważne, czy duch mój popłynie pod purpurą żagli po krystalicznych morzach raju, czy też stopiony zostanie w piekielnych płomieniach! Twoja jestem i żadni bogowie ze wszystkimi swoimi wiecznościami nigdy nas nie rozdzielą! Oko na dziobie zabrzmiało krzykiem. Odepchnąwszy Bêlit na bok, Conan był już gotów do działania. Jego miecz zajaśniał srebrzyście w świetle księżyca, a włos zjeżył mu się od tego, co ujrzał. Czarny wo jownik wisiał nad pokładem podtrzymywany przez coś, co zdawało się giętkim pniem drzewa wyrastającym łukiem zza burty. Zrozumiał wówczas, że to olbrzymi wąż, który wijąc się, wzniósł swe połyskliwe cielsko przy dziobie i złapał pechowca w swe szczęki. Ociekające wodą łuski jaśniały zabójczo w blasku księżyca, gdy unosił się wysoko nad pokładem, podczas gdy schwytany wrzeszczał i wił się niczym mysz w paszczy pytona. Conan pognał na dziób i wziąwszy zamach swym ogromnym mieczem, prawie przerąbał ogromne cielsko grubsze od tułowia człowieka. Krew zalała relingi, gdy zdychający potwór oddalił się, kołysząc. Wciąż ściskając swą ofiarę, zanurzył się w rzece, zwój za zwojem, a bił przy tym wodę na krwawą pianę, w której zniknęli obaj — gad i człowiek. Odtąd Conan sam trzymał wachtę na dziobie, a!e żaden inny

koszmar nie wypełzł już z mulistych głębin. Kiedy ranek zajaśniał nad dżunglą, Cimmeryjczyk dostrzegł czarne kły wież sterczące spośród drzew. Zawołał Bêlit, która spała na pokładzie owinięta w jego szkarłatny płaszcz, a ona skoczyła ku niemu z płonącymi oczyma. Otwarła już usta, by rozkazać wojownikom chwycić za łuki i włócznie, kiedy jej śliczne oczy rozwarły się szeroko. To, na co patrzyli, ominąwszy cypel zarośnięty postrzępioną zasłoną dżungli i zbliżywszy się do wciętego w ląd zakola, stanowiło co najwyżej widmo miasta. Zielsko i gęste rzeczne trawy wyrastały spomiędzy kamieni obsypującego się pirsu i potrzaskanych płyt, którymi niegdyś wytyczono ulice, rozległe place i obszerne dziedzińce. Z wszystkich stron, poza tą skierowaną ku rzece, do miasta wpełza-ła dżungla, przesłaniając jadowitą zielenią upadłe kolumny i kopce gruzów. Tu i tam pokrzywione wieże przechylały się jak pijane na tle porannego nieba, a spękane filary sterczały pomiędzy rozpadającymi się ścianami. Na placu w samym środku wznosiła się marmurowa piramida zwieńczona smukłą kolumną. Na jej szczycie zaś przysiadło coś, co Conan wziął za posąg, póki jego bystre oczy nie wykryły w nim znaków życia. -To jakiś wielki ptak - stwierdził jeden z wojowników na dziobie. -Potworny nietoperz - utrzymywał drugi. -To małpolud - orzekła Bêlit. I wtenczas owo stworzenie rozpostarło szerokie skrzydła i łopocząc nimi, odleciało do dżungli. - Skrzydlaty małpolud - rzekł niespokojnie N'Yaga. - Lepiej by łoby nam poderżnąć sobie gardła, niż przybyć w to miejsce. Ono jest nawiedzone. Bêlit wykpiła jego przesądy. Rozkazała przybić i przycumować galerę do kruszejącego nabrzeża. Pierwsza wyskoczyła na ląd, a tuż za nią podążył Conan. Po nich wysypali się piraci o hebanowej skórze w pióropuszach kołyszących się na porannym wietrze. Z naszykowanymi włóczniami niepewnie wodzili oczyma po otaczającej ich dżungli. Wszędzie panował spokój złowróżbny jak u śpiącego węża. Bêlit prezentowała się malowniczo pośród ruin. Rozbuchane życic jej gib

kiej postaci dziwnie kontrastowało z pustką i zniszczeniem wokół niej. Słońce nad dżunglą rozpalało się wolno, posępnie, zalewając wieże matowym złotem, które pozostawiło pod chwiejnymi murami przyczajone cienie. Bêlit wskazała na smukłą, okrągłą wieżę przechyloną na zapadłych fundamentach. Wiodła do niej szeroka przestrzeń z popękanych, porośniętych trawą płyt, okolona poprzewracanymi kolumnami, przed nią zaś stał masywny ołtarz. Bêlit przeszła szybko po starożytnej nawierzchni i stanęła przed nim. -To była świątynia pradawnych - stwierdziła. - Patrz... wzdłuż boków ołtarza widać kanaliki na krew i deszcze dziesięciu tysięcy lat nie zmyły z nich ciemnych plam. Podupadły rrmry, ale ten kamienny blok opiera się czasowi i naturze. — Ale kim byli ci pradawni? — chciał wiedzieć Conan. Bezradnie rozłożyła smukłe ręce. — Nawet legendy nie wspominają o tym mieście. Ale spójrz na uchwyty przy obu końcach ołtarza! Kapłani często ukrywają skarby pod nimi. Czterech z was niech za nie chwyci i zobaczymy, czy zdo łacie go podnieść. Cofnąwszy się kilka kroków, zrobiła im miejsce, spoglądając na wieżę, która pochylała się nad nimi jak pijana. Trzech najsilniejszych czarnych złapało za uchwyty wycięte w kamieniu - dziwnie niedopasowane do ludzkich rąk - gdy Bêlit odskoczyła z ostrym okrzykiem. Zastygli w miejscu, a Conan pochylający się, by im pomóc, odwrócił się i przeklął zaskoczony. -Wąż w trawie - powiedziała, odsuwając się. - Chodź tu i zabij go. Reszta niech się skupi na kamieniu. Kiedy Cimmeryjczyk podszedł do niej szybko, ktoś inny zajął jego miejsce. Gdy niecierpliwie przeczesywał trawę w poszukiwaniu gada, czarne olbrzymy, wsparłszy się mocno na nogach, jęknęły i naprężyły się, aż ogromne mięśnie zawęźliły się i napięły pod hebanową skórą. Ołtarz nie oderwał się od ziemi, ale niespodziewanie przewrócił się wzdłuż jednego z boków. I jednocześnie powyżej rozległ się rumor, a wieża zaczęła walić się, przykrywając cztery czarne postaci swym gruzem.

Towarzysze piratów wydali okrzyk zgrozy. Smukłe palce Bêlit wpiły się w muskularne ramię Conana. - Nie było węża - wyszeptała. - To była tylko wymówka, żeby cię odwołać. Bałam się. Przedwieczni dobrze strzegą swoich skarbów. Odrzućmy kamienie! Włożywszy w to nadludzką pracę, piraci wyciągnęli zmaltretowane ciała czterech ludzi. Pod nimi znaleźli splamioną czerwienią kryptę wykutą w litym kamieniu. Ołtarz, ciekawie umocowany na zawiasach z kamiennych sworzni i kieszonek, służył jej za wrota. I na pierwszy rzut oka krypta zdała się wypełniona płynnym ogniem wychwytującym poranne światło milionem połyskujących fasetek. Przed oczami bezgranicznie zdumionych piratów spoczywało niewyobrażalne bogactwo: brylanty, rubiny, krwawniki, szafiry, turkusy, kamienie księżycowe, opale, szmaragdy, ametysty oraz jakieś nieznane szlachetne kamienie, które błyszczały jak oczy złych kobiet. Krypta była wypełniona po brzegi jaśniejącymi klejnotami, które poranne słońce przemieniło w migotliwy ogień. Bêlit opadła z okrzykiem na kolana wśród splamionego krwią gruzowiska, na samym skraju, i wepchnęła swe białe ręce aż po ramiona w tę sadzawkę świetności. Kiedy je wyciągnęła, trzymała coś, co przywiodło na jej usta kolejny okrzyk — długi sznur szkarłatnych kamieni, które były jak grudy krwi skrzepniętej na grubym złotym drucie. W poświacie, jaką roztaczały, złoty blask słońca zamienił się w krwawą mgłę. Oczy Bêlit były oczyma kobiety w transie. Shemicka dusza znajduje radosne upojenie w bogactwach i materialnym przepychu, a widok tego skarbu wstrząsnąłby nawet przesyconą bogactwem duszą imperatora Shushanu. - Zabierać te klejnoty, psy! - Jej głos stał się piskliwy od emocji. - Popatrz! - Muskularne czarne ramię kierowało się ku Tygrysicy. Bêlit odwróciła się, a jej czerwone wargi uniosły się do warknięcia, jakby spodziewała się ujrzeć konkurencyjnego korsarza, który przybija do brzegu, aby ograbić ją z łupu. Z nadburcia ich okrętu uniósł się ciemny kształt i poszybował nad dżunglę. - Jakiś diabelski małpolud przeszukiwał okręt - mamrotali czarni niespokojnie.

—Co jest?! - krzyknęła Bêlit. Niecierpliwym gestem odrzuciła niesforny pukiel włosów. - Z włóczni i płaszczów zróbcie nosze do przeniesienia tych klejnotów... A ty, do diabła, dokąd idziesz? —Doglądnąć galery - mruknął Conan. - Jak wszyscy wiemy, ten nietoperzowy stwór mógł wybić dziurę w dnie. Pobiegł po kruszejącym nabrzeżu i wskoczył na pokład. Pobieżne oględziny pod nim wystarczyły, by zaklął siarczyście, rzucając chmurne spojrzenie w kierunku, gdzie zniknęła nietoperzowa istota. Spiesznie powrócił do Bêlit nadzorującej grabienie krypty. Pętlą naszyjnika owiodła swą szyję, a mroczne czerwone skrzepy lśniły na jej nagiej białej piersi. Ogromny czarny wojownik stał po uda w niszy wypełnionej kosztownościami i czerpiąc wielkimi garściami z ich świetności, przekazywał je w wyciągnięte gorliwie z góry ręce. Pomiędzy jego ciemnymi palcami przebijały pasy mroźnej jasności. Krople czerwonego ognia skapywały mu z dłoni na stosy mieniące się blaskiem gwiazd i barwami tęczy. Zdało się, że to czarny tytan stanął okrakiem ponad jaśniejącą czeluścią piekieł, wznosząc dłonie pełne gwiazd. - Ten latający diabeł powyrywał klapki z beczek z wodą - rzekł Conan. - Gdyby nie zaślepiły nas te klejnoty, posłyszelibyśmy hałas. Byliśmy głupi, że nie zostawiliśmy ani jednego człowieka na warcie. Nie możemy pić wody z rzeki. Wezmę dwudziestu ludzi i poszukamy świeżej wody w dżungli. Bêlit spojrzała na niego niewidzącymi oczyma, które pałały pustką ogarniającej ją dziwnej namiętności. Jej palce bawiły się kamieniami wiszącymi na piersi. - Bardzo dobrze - rzekła obojętnie, ledwie go zauważając. - Za ładuję łup na pokład. Dżungla szybko zamknęła się wokół nich, zmieniając padające światło ze złocistego w szare. Pnącza wiszące ze sklepienia zielonych gałęzi przypominały pytony. Wojownicy rozciągnęli się w rząd, brnąc przez odwieczny półmrok niczym czarne zjawy podążające za białym duchem. Poszycie okazało się nie tak gęste, jak Conan przewidywał, natomiast gąbczasty grunt nie był grząski. Oddaliwszy się od rzeki,

wznosił się stopniowo. Coraz głębiej zanurzali się w falującą zieloną gęstwinę i wciąż nie było ani śladu wody — czy to biegnących strumieni, czy też stojących stawów. Nagle Conan zatrzymał się, a jego wojownicy zamarli jak bazaltowe statuy. W pełnej napięcia ciszy, jaka nastąpiła, Cimmeryjczyk potrząsnął z irytacją głową. - Idźcie przed siebie - mruknął do swego zastępcy, N'Gory. - Maszerujcie prosto naprzód, dopóki nie stracicie mnie z oczu. Wtedy się zatrzymajcie i zaczekajcie na mnie. Sądzę, że jesteśmy śledzeni. Coś posłyszałem. Czarni niespokojnie przestępowali z nogi na nogę, ale uczynili, jak im powiedziano. Kiedy ruszyli dalej, Cimmeryjczyk ukrył się szybko za wielkim drzewem i wpatrywał gniewnie w stronę, z której przybyli. Z tej liściastej gęstwiny mogło wyłonić się cokolwiek, ale nic się nie wydarzyło. Słabnące odgłosy maszerujących wojowników zginęły w oddali. Nagle Conan uświadomił sobie, że powietrze przesycone jest jakąś obcą, egzotyczną wonią. Odwrócił się prędko. Ze skupiska zieleni, na łodygach o przedziwnych liściach, kołysały się w jego stronę wielkie czarne pąki. Jeden z nich go dotknął. Zdały się przyzywać go, wychylając ku niemu swe giętkie szypułki. Rozpościerały się i szeleściły, choć nie było wiatru. Odskoczył, rozpoznawszy czarny lotos, którego sok oznaczał śmierć, aromat zaś przynosił sny pełne majaków. Zdążył poczuć jednak, że delikatny letarg już nim owładnął. Spróbował wznieść miecz, by przeciąć wężowe łodygi, ale ramię zwisło mu bezwładnie u boku. Otworzył usta, by krzyknąć na swych wojowników, lecz wydostało się z nich tylko słabe rzężenie. W następnej chwili z zatrważającą nagłością dżungla zafalowała i ściemniała przed jego oczyma. Nie posłyszał już strasznych wrzasków, które wybuchły w niewielkim oddaleniu, gdy kolana ugięły się pod nim i padł bezwładnie. Nad jego ciałem, leżącym twarzą do ziemi, w powietrzu niewzruszonym powiewem kołysały się czarne pąki.

III KOSZMAR W DŻUNGLI Czy to aby sen ten mroczny lotos niósł? Tedy sen, co me jałowe życie kupił, też jest przeklęty I każda godzina zmarnowana, która nie dostrzega Gorącej krwi kapiącej z noża, co w szkarłat owinięty. Pieśń o Bêlit

Z początku była czerń kompletnej pustki i wichry wiejące na wskroś kosmicznej przestrzeni. Potem kształty - mgliste, potworne, przemijające - przetoczyły się szeregiem nieostrych obrazów przez obszar nicości, jak gdyby mrok nabierał fizycznej postaci. Wichry dęły, a wir się formował - krążąca piramida ryczącej czerni. Z niej zrodził się kształt i wymiar. Wówczas nagle ciemność cofnęła się niby rozproszone chmury na dwie strony, a na brzegu szerokiej rzeki przecinającej bezkresną równinę powstało ogromne miasto z ciemnozielonego kamienia. Poruszały się po nim istoty o nieznanych kształtach.

Podobne w formie do ludzi, ludźmi zdecydowanie nie były. Skrzydlate, o potężnych rozmiarach, nie stanowiły gałęzi wyrastającej z tajemniczego drzewa ewolucji, którego zwieńczeniem jest człowiek, lecz były dojrzałym kwieciem na drzewie obcym, rosnącym osobno, w oddali od tamtego pnia. Poza skrzydłami wyglądem fizycznym przypominały człowieka tylko na tyle, na ile on w swej najwyższej formie przypomina wielkie małpoludy. W rozwoju duchowym, estetycznym i umysłowym stały wyżej od ludzi, tak jak ci stoją wyżej od goryli. Jednak kiedy wznosiły swoje olbrzymie miasto, przodkowie człowieka nie powstali jeszcze ze szlamu pierwotnych oceanów. Istoty te były śmiertelne, jak wszystkie zbudowane z krwi i kości. Żyły, kochały i umierały, choć długość życia każdej z nich była przeogromna. Potem, po niezliczonych milionach lat, zaczęła się Zmiana. Wizja zamigotała i zafalowała jak obraz rzucony na unoszoną wiatrem zasionę. Epoki przetaczały się nad miastem i ziemią jak fale przez plażę, a każda z nich niosła przemiany. Gdzieś na planecie przemieszczały się pola magnetyczne, olbrzymie lodowce i lądolody podążały ku nowym biegunom. Zmieniało się pobrzeże wielkiej rzeki. Równiny przekształciły się w bagna cuchnące gadzim życiem. Tam gdzie niegdyś były żyzne łąki, wyrastały lasy przeradzające się w wilgotne dżungle. Następujące po sobie epoki wywierały również wpływ na mieszkańców miasta. Nie przenieśli się na świeższe ziemie. Powody niepojęte dla ludzkości trzymały ich w pradawnym mieście i szponach przeznaczenia. A jako że ten niegdyś bogaty i potężny kraj zanurzał się coraz głębiej w czarne trzęsawisko pozbawionej słonecznego światła dżungli, podobnie w chaos wrzaskliwego jej życia wsiąkł lud miasta. Straszliwe konwulsje wstrząsnęły ziemią, noce były jasne od wybuchów bluzgają-cych lawą wulkanów, które okoliły mroczny horyzont czerwonymi filarami. Po trzęsieniu ziemi, które obaliło mury i najwyższe wieże miasta oraz sprawiło, że przez wiele dni rzeka spływała czernią jakiejś zabójczej substancji wyplutej z podziemnych głębin, w wodach, które pijano od niezliczonych tysiącleci, dostrzegalna stała się jakaś straszliwa chemiczna przemiana.

Wielu tych, co ją pili, pomarło. U tych, co przeżyli, picie wywoływało zmianę - delikatną, stopniową, straszliwą. Przystosowawszy się do niestabilnych warunków, osunęli się w rozwoju daleko poniżej pierwotnego poziomu. Lecz śmiercionośne wody odmieniały ich nadal, jeszcze okropniej, na coraz bardziej bestialskie pokolenia. Ci, którzy byli skrzydlatymi bogami, stali się pomniejszymi demonami o upiornych obyczajach, a wszystko, co pozostało z rozległej wiedzy ich przodków, zostało zniekształcone, spaczone i pokręcone. Jak wyrośli ponad Co, o czym ludzkość mogłaby tylko pomarzyć, tak stoczyli się niżej, niż sięga najbardziej szalony człowieczy koszmar. Umierali szybko przez kanibalizm i straszliwe bratobójcze boje w mrokach nocnej dżungli. 1 w końcu wśród porośniętych mchami ruin miasta czaiła się już tylko jedna postać - ograniczony w rozwoju odrażający wybryk natury. Wtedy po raz pierwszy pojawili się ludzie: ciemnoskórzy, o orlich rysach, w pancerzach ze skóry i miedzi, noszący łuki - wojownicy prehistorycznej Stygii. Było ich ledwie pięćdziesięciu - wynędzniali i wychudzeni z głodu oraz przedłużającego się wysiłku, ubrudzeni i podrapani od błądzenia po dżungli, z bandażami pokrytymi skorupą zakrzepłej krwi, które mówiły o zaciekłej walce. W ich umysłach tkwiła opowieść o wojnie i klęsce oraz ucieczce przed silniejszym plemieniem, które zepchnęło ich najdalej jak dotąd na południe, aż zagubili się w zielonym oceanie dżungli i rzeki. Wyczerpani legli pośród ruin, gdzie czerwone pąki, które kwitną nie częściej niż raz na wiek, kołysały się przy pełnym księżycu, i opadł ich sen. A kiedy spali, odrażająca czerwonooka postać wypełzła z mroku i nad każdym ze śpiących odprawiła niesamowity i straszny rytuał. Księżyc wiszący na zamglonym niebie zabarwił dżunglę czernią i czerwienią, szkarłatne kwiaty połyskiwały nad leżącymi jak plamy krwi. Potem księżyc zaszedł i tylko oczy nekromanty były jak czerwone klejnoty oprawione w heban nocy. Gdy świt rozpostarł nad rzeką jasny welon, nie było widać żadnego człowieka, tylko włochate, uskrzydlone obrzydlistwo siedzące w środku kręgu pięćdziesięciu wielkich, cętkowanych hien, które uniosły drżące pyski ku upiornemu niebu i zawyły jak dusze w piekle.

Kolejne sceny następowały po sobie tak szybko, że każda potykała się o pięty poprzedniej. Na tle czarnej dżungli, ruin z zielonego kamienia i mętnej rzeki odbywał się chaotyczny ruch, wirowanie i rozmywanie świateł oraz cieni. Murzyni płynęli pod prąd w długich łodziach ze szczerzącymi zęby czerepami na dziobach albo z włóczniami w dłoniach skradali się przyczajeni między drzewami. I wrzeszcząc, umykali przez mrok od czerwonych oczu i ociekających śliną kłów. Wycia umierających ludzi wstrząsały ciemnością, ostrożne stopy skradały się w mroku, oczy wampira płonęły czerwienią. I straszliwe biesiady odbywały się pod księżycem, przez którego czerwony dysk nieustannie przemykał cień podobny do nietoperza. Wówczas, niespodziewanie, zarysowana wyraźnie w porównaniu z poprzednimi, nieco rozmytymi widokami, zza porośniętego dżunglą przylądka wynurzyła się jaśniejącym świtem długa galera zatłoczona lśniącymi hebanowymi postaciami, a na dziobie stał białoskóry olbrzym w błękitnej stali. Dopiero w tym momencie Conan po raz pierwszy zdał sobie sprawę, że śni. Dotychczas nie miał świadomości pojedynczego bytu. Jednak kiedy ujrzał siebie stąpającego po pokładzie Tygrysicy, rozdzielił oba te stany — życie od snu - jakkolwiek się nie przebudził. Kiedy nad tym rozmyślał, obraz przesunął się szybko, nieoczekiwanie na polanę w dżungli, gdzie N'Gora i dziewiętnastu czarnych wojów stało, jakby kogoś wyczekując. W chwili, gdy zdał sobie sprawę, że to na niego czekają, z nieba opadł koszmar, a ich kamienny spokój rozpadł się we wrzaskach strachu. Jak ludzie oszaleli z przerażenia, odrzuciwszy broń, popędzili dziko przez dżunglę naciskani bliskością zaślinionej potworności, która łopotała ponad nimi skrzydłami. Ową wizję zastąpiły chaos i nieład. Odczuwający je Conan podjął wątły wysiłek, by się przebudzić. Zdało mu się, że niewyraźnie widzi siebie leżącego pod kołyszącym się gronem czarnych pąków, gdy po chwili z zarośli podpełzła ku niemu jakaś odrażająca sylwetka. Z wysiłkiem wspieranym jego pierwotną, barbarzyńską mocą zerwał niewidoczne więzy, które utrzymywały go we śnie, i zerwał się na równe nogi.

W spojrzeniu, którym rzucił dookoła, było oszołomienie. Mroczny lotos kołysał się blisko niego, więc odczołgał się pospiesznie. W gąbczastej ziemi niedaleko znajdował się ślad, jakby jakieś zwierzę wystawiło łapę, szykując się do wyjścia z zarośli, i nagle ją cofnęło. Wyglądał jak trop niewiarygodnie dużej hieny. Zawołał N'Gorę. Dżunglę spowiła pierwotna cisza, w której krzyki Conana brzmiały śmiesznie słabo i głucho. Nie widział słońca, ale jego wyćwiczony przez dzicz instynkt podpowiedział mu, iż dzień ma się ku końcowi. Kiedy pojął, że leżał bez zmysłów wiele godzin, narosła w nim panika. Prędko podążył śladem wojów z włóczniami, który rysował się przed nim wyraźnie w wilgotnej glinie. Biegły one jednym rzędem. Wkrótce wyszedł na polanę i wtem zamarł, a skóra na grzbiecie mu ścierpła, kiedy rozpoznał ową polanę jako tę, którą widział w swym lotosowym śnie. Tarcze i włócznie leżały rozsypane dookoła, jakby porzucone w panicznej ucieczce. A z tropów wychodzących z polany i wiodących głębiej w gęstwinę Conan dowiedział się, że wojownicy umykali w popłochu. Odciski stóp nakładały się jedne na drugie, kluczyły ślepo między drzewami. Wtem, z przyprawiającą o dreszcz nagłością, spieszący przed siebie Cimmeryjczyk wyszedł z dżungli na podobną do wzgórza skałę, która wspinała się ostro, by złamać się raptownie w urwistą, głęboką na czterdzieści stóp przepaść. Coś przycupnęło na jej krawędzi. Najpierw Conan pomyślał, że to wielki czarny goryl. Potem stwierdził, iż jest to olbrzymi Murzyn, który przysiadł jak małpolud, ze zwieszonymi długimi rękoma i pianą toczoną z obwisłych ust. I dopiero gdy stwór ten uniósł ogromne dłonie i rzucił się na niego z zawodzącym krzykiem, rozpoznał N'Gorę. Nacierający Murzyn nie zważał na okrzyki Cimmeryjczyka. W jego wywróconych oczach ukazały się białka, zęby lśniły, a twarz stała się nieludzką maską. Ze ścierpniętą skórą, jaką zawsze widok szaleństwa wywołuje u kogoś zdrowego na umyśle, Conan przebódł mieczem ciało czarnego i wykonał unik przed próbującymi dosięgnąć go szponiastymi palcami spadającego N'Gory. Potem podszedł na skraj urwiska. Przez chwilę stał tam, spoglądając na postrzępione skały poniżej, gdzie wojownicy N'Gory leżeli bezwładni, powykręcani, co zdradzało

potrzaskane członki i pokruszone kości. Żaden się nie ruszał. Chmara wielkich czarnych much bzyczała głośno nad zbryzganymi krwią kamieniami, a mrówki już zaczęły wgryzać się w ciała. Na drzewach dookoła przysiadły drapieżne ptaki, natomiast szakal, spojrzawszy w górę i ujrzawszy człowieka nad urwiskiem, umknął chyłkiem. Przez krótki czas Conan stał nieruchomo. Potem odwrócił się i pobiegł z powrotem drogą, którą przybył. Rzucił się w szaleńczym pośpiechu przez wysoką trawę i zarośla, przeskakując pnącza, które przegradzały mu drogę niczym węże. Jego miecz kołysał się nisko w prawej dłoni, a ciemna twarz powlekła się niezwykłą bladością. Nic nie zakłócało ciszy, która panowała w dżungli. Słońce zaszło i ze szlamistej, czarnej ziemi podniosły się gwałtownie wielkie połacie mroku. Pośród olbrzymich cieni rzucanych przez czającą się śmierć oraz posępnego osamotnienia Conan stanowił pędzący błysk szkarłatu i błękitnej stali. Na całym tym odludziu nie rozlegał się żaden dźwięk, z wyjątkiem jego przyspieszonego oddechu, kiedy wreszcie wystrzelił z ciemności w półmrok zmierzchu nad brzegiem rzeki. Dostrzegł galerę wspartą o rozpadające się nabrzeże i ruiny pochylające się niczym pijacy w szarawym półświetle. Tu i tam między kamieniami zalegały plamy o barwie jasnej czerwieni, jakby niedbała dłoń prysnęła pędzlem umoczonym w szkarłacie. Conan znów patrzył na śmierć i zniszczenie. Przed nim spoczywali jego wojownicy i nie wstali, aby go pozdrowić. Leżeli od skraju dżungli po brzeg rzeki, pomiędzy sypiącymi się filarami, wzdłuż spękanego pirsu - poszarpani, stłamszeni, na wpół pożarte, przeżute ludzkie karykatury. Wokół wszystkich ciał i szczątków roiło się od ogromnych śladów stóp, takich jak ten po hienie. Cimmeryjczyk szedł cicho po pirsie, zbliżając się do galery, nad której pokładem wisiało coś, co migotało bielą w gasnącym zmierz chu. Oniemiały Conan spoglądał na królową Czarnego Wybrzeża zwisającą z rei własnego okrętu. Pomiędzy drzewcem a jej bielutką szyją rozciągał się sznur szkarłatnych grud, które w szarawym świetle świeciły jak krew.

IV ATAK Z POWIETRZA Czarne cienie zewsząd otoczyły go, Śliniące się paszcze rozwarte szeroko. Krew gęściej niż deszcz ziemię zraszała, Lecz miłość ma dziksza niż czar śmierci się stała. Żadna otchłań piekieł mnie nie powstrzymała Przed tym, by stanąć u jego boku. Pieśń Bêlit

Dżungla była czarnym kolosem zamykającym w uścisku hebanowych ramion pokrytą ruinami wyrwaną jej przestrzeń. Księżyc nie wze-szedł jeszcze; gwiazdy, niczym plamki gorącego bursztynu, lśniły na bezwietrznym niebie cuchnącym śmiercią. Na piramidzie pomiędzy zwalonymi wieżami Conan Cimmeryjczyk siedział jak żelazna statua z podbródkiem wspartym na potężnych pięściach. Wokół, w czarnym mroku, stąpały ostrożne łapy. a oczy migotały czerwienią Mar-

twi leżeli tak, jak padli. Jednak królowa Czarnego Wybrzeża spoczywała na pokładzie Tygrysicy na stosie z połamanych ławek, drzewców włóczni i lamparcich skór. Zawinięta w szkarłatny płaszcz Conana, śniła swój ostatni sen. Leżała niczym prawdziwa królowa - z piętrzącymi się wokół łupami: jedwabiami, odzieniem przeszywanym złotogłowiem, srebrną przepaską, baryłkami pełnymi szlachetnych kamieni i złotych monet, sztab srebra, nabijanych klejnotami sztyletów i złotych klinów teocalli. Jednak o łupach z przeklętego miasta mogłyby opowiedzieć tylko mętne wody Zarkheby, do których Conan wrzucił je, klnąc po barbarzyńsku. Teraz siedział posępny na piramidzie, czekając na niewidzialnych wrogów. Czarna wściekłość przegnała z jego duszy cały strach. Nie wiedział, jakie postaci wyłonią się z ciemności, ale nie dbał o to. Nie wątpił już dłużej w wizje wywołane przez czarny lotos. Rozumiał, że N'Gorę i jego towarzyszy czekających na niego na polanie dopadło przerażenie, kiedy skrzydlaty potwór opadł na nich z nieba, i uciekłszy w ślepej panice, runęli z urwiska. Wszyscy poza samym wodzem, który jakoś uniknął ich losu, jednakowoż nie uniknął obłędu. W tym samym czasie albo zaraz potem, albo przedtem dokonało się dzieło zniszczenia na brzegu rzeki. Conan nie wątpił, iż rzeź nad wodami stanowiła bardziej masakrę niż bitwę. Zaatakowani przez nieludzkich wrogów czarni mogli zginąć, nie zadawszy nawet jednego ciosu w swej obronie. Dlaczego on był oszczędzany tak długo, tego nie pojmował. Chyba że owa zjadliwa istota władająca rzeką zamierzała utrzymać go przy życiu, by dręczyć go smutkiem i strachem. Wszystko to wskazywało na ludzką albo ponadludzką inteligencję - rozbicie beczek z wodą, by podzielić ich siły, pognanie czarnych przez urwisko i ostatnie, najważniejsze: ponury żart szkarłatnego naszyjnika zapętanego jak wisielcza pętla wokół białej szyi Bêlit. To możliwe, że nieznany wróg uznał Cimmeryjczyka za ofiarę zdecydowanie najlepszą i dobywszy ostatni gram wyrafinowanej psychicznej udręki, zakończy przedstawienie, posyłając go śladem swych wcześniejszych ofiar. Na myśl o tym oczy Conana zapłoneły żelaz-

nym uśmiechem, choć żaden uśmiech nie rozciągnął jego ponuro wykrzywionych ust. Księżyc wzeszedł, dobywając ogień z rogatego hełmu Cimmeryjczyka. Nie było żadnego wołania, żadnego odzewu, jednakże noc nagle zgęstniała od napięcia, a dżungla wstrzymała oddech. Conan instynktownie poluzował swój wielki miecz spoczywający w pochwie. Piramida, na której spoczywał, miała cztery boki, w jednym -skierowanym ku dżungli - wykuto szerokie stopnie. W jego ręce tkwił shemicki łuk, taki jakiego Bêlit uczyła używać swoich piratów. Klęczał na jednym kolanie, a u jego stóp leżał stos strzał zwróconych ku niemu pierzastymi lotkami. Coś się poruszyło w ciemności pod drzewami. W świetle raptownie wschodzącego księżyca Conan dostrzegł mroczną plamę głowy i barków, zwierzęcych w swym zarysie. A potem z ciemności cicho, prędko, biegnąc nisko przy ziemi, wyłoniły się mroczne sylwetki -dwadzieścia wielkich cętkowanych hien. Ich ociekające śliną kły błyskały w świetle księżyca, a ślepia płonęły tak, jak nigdy nie zapłonęłyby ślepia zwykłego dzikiego zwierza. Dwadzieścia: zatem mimo wszystko włócznie piratów zadały spore straty zgrai. Rozmyślając nad tym, Conan nałożył strzałę i przyciągnął do ucha. Na brzdęk cięciwy płomiennooki cień skoczył wysoko i opadł, wijąc się. Reszta się nie zawahała i podążała dalej, a strzały Cimmeryjczyka spadały wśród nich jak deszcz śmierci, wiedzione siłą i dokładnością stalowych muskułów wspieranych przez nienawiść gorącą jak hałdy piekieł. W bojowym szale nie pudłował. Powietrze wypełniło pierzaste /.niszczenie, a spustoszenie poczynione w atakującym stadzie zapierało dech w piersiach. Mniej niż połowa dotarła do stóp piramidy. Inne padały na szerokie stopnie. Patrząc w dół na płonące ślepia, Conan zrozumiał, że te stworzenia nie są dzikimi zwierzętami; wyczuwał jakąś bluźnierczą różnicę nie tylko w ich niezwyczajnej wielkości. Roztaczały aurę równie namacalną jak czarne opary unoszące się z zasłanego martwymi ciałami bagna. Jakąż bezbożną alchemią powołano te stwory do istnienia, nie potrafił zgadnąć, wiedział wszak, że zetknął się diabolizmem czarniejszym niż Studnia Skelosa.

Skoczył na nogi, ugiął swój łuk potężnie i posłał ostatnią strzałę dokładnie w wielką kudłatą sylwetkę, która szybowała mu do gardła. Strzała leciała jak promień księżycowego blasku, który świeci, lecz padając, jest już tylko niewyraźną smugą. Demoniczna bestia rzuciła się jednak konwulsyjnie w powietrzu i runęła na łeb, przestrzelona na wylot. Wówczas, w koszmarnym natarciu płonących ślepi i ociekających śliną kłów, dopadła go reszta zgrai. Gwałtownie wyprowadzone ostrze rozpłatało pierwszą z bestii na pół, ale potężne uderzenie pozostałych zwaliło go z nóg. Rozbił wąską czaszkę głowicą rękojeści, czując, jak kość się poddaje, a krew i mózg tryskają mu na dłoń. Potem, rzuciwszy miecz bezużyteczny w tak bezpośrednim morderczym starciu, chwycił gardła dwóch maszkar, które szarpały go i darły w bezdźwięcznej furii. Drażniący plugawy odór niemal go zadławił, a własny pot oślepił. Tylko kolczuga uchroniła go przed rozdarciem w jednej chwili na strzępy. W następnej jego obnażona prawa dłoń zamknęła się na kosmatym gardle i rozszarpała je. Lewa, chybiwszy gardła drugiej bestii, złapała i zmiażdżyła jej przednią łapę. Z pyska okaleczonego zwierza buchnął krótki skowyt, jedyny okrzyk owej ponurej bitwy, odrażająco ludzki w swym brzmieniu. W przypływie grozy wywołanej odgłosem zwierzęcia Conan mimowolnie zwolnił uścisk. Pierwsza z hien, bluzgająca krwią z rozerwanej tętnicy, rzuciła się nań w ostatnim dzikim spazmie, zwarła kły na jego gardle i w chwili, gdy Cimmeryjczyk poczuł rozdzierającą udrękę tego uścisku, odpadła martwa. Druga zaś, skoczywszy na trzech łapach, chciała wgryźć się w jego brzuch jak wilk i w efekcie rozerwała sploty kolczugi. Stanąwszy tak, że znalazł się u boku kalekiego potwora, Conan mocował się z nim przez moment po to, by wysiłkiem wszystkich mięśni, który wyrwał jęk z jego umorusanych krwią ust, dźwignąć drapiącego, rwącego i walczącego demona. Kiedy balansował ciałem, w nozdrza uderzył go cuchnący oddech, a szczęki zatrzaskiwały się tuż przy szyi. Potem cisnął bestię daleko od siebie, w dół marmurowych stopni, z siłą zdoi ną kruszyć kości. Gdy chwiał się na mocno rozstawionych nogach ciężko łapiąc

oddech, dżungla i księżyc zaczęły pływać mu przed oczyma. Młócenie nietoperzowych skrzydeł zabrzmiało głośno w jego uszach. Pochyliwszy się, szukał po omacku swego miecza. Stawiając chybotliwie stopy, wzniósł oburącz ogromne ostrze ponad głowę i strząsnął krew z oczu. Wypatrywał nieprzyjaciela nad sobą. Zamiast ataku z powietrza niespodziewanie i strasznie zachwiała się piramida pod jego stopami. Usłyszał jakby grzmot i spostrzegł, że wysoka kolumna nad nim kołysze się jak wiotka gałązka. Pobudzony tym do życia, odskoczył daleko. Jego nogi uderzyły o stopień w połowie drogi na dół, a ten rozkołysał się pod nim. Jednak następny rozpaczliwy skok przeniósł go na ziemię. Niemniej, kiedy uderzył o nią piętami, piramida zwaliła się z rozrywającym hukiem pękającej skały, a kolumna runęła z grzmotem w dół, rozpryskując się na kawałki. Przez oślepiającą, apokaliptyczną chwilę zdawało się, że z nieba pada deszcz marmurowych odłamków. Potem gruz ze strzaskanego kamienia zaległ białą warstwą pod księżycem. Conan poruszył się, zrzucając odłamki, które skryły go do połowy. Uderzenie jakiegoś odłamka strąciło mu hełm i na moment oszołomiło. W poprzek jego nóg spoczywał wielki fragment kolumny, który go przygniótł. Nie był pewien, czy nogi nie są połamane. Czarne pukle jego włosów pozlepiał pot, krew sączyła się z ran na gardle i dłoniach. Wsparty na jednym ramieniu zmagał się z rumowiskiem, które go uwięziło. Wtem coś przemknęło na tle gwiazd i uderzyło o murawę blisko niego. Przekręciwszy się, ujrzał to. „Skrzydlaty!" Stwór ruszył nań z przerażającą szybkos'cią i w tej chwili Conan miał w oczach tylko dziwaczny obraz ogromnej człekopodobnej postaci spieszącej przed siebie na krzywych, karłowatych nogach. Olbrzymie włochate ramiona zakończone niekształtnymi dłońmi o czarnych pazurach wyciągnęły się ku niemu. Nieforemna głowa i szerokie oblicze miały jedną jedyną wyraźnie rozpoznawalną cechę - parę krwistoczerwonych oczu. Istota owa, nie będąc człowiekiem, zwierzem ani diabłem, nasycona została pierwiastkiem zarówno pod-, jak i nadludzkim.

Conan jednak nie miał czasu na dalsze rozmyślania. Rzucił się w kierunku upuszczonego miecza, lecz rozwarte palce minęły go o cale. Desperacko chwycił za gruz, który przygniótł mu nogi, aż żyły nabrzmiały mu na skroniach, kiedy próbował go odrzucić. Poddawał się z wolna, stąd też wiedział, że nim zdoła się wyzwolić, potwór go dopadnie. Wiedział też, że dłonie o czarnych szponach oznaczają śmierć. Gwałtowne natarcie skrzydlatego nie ulegało żadnemu wahaniu. Górował nad leżącym na brzuchu Cimmeryjczykiem jak czarny cień 0 rozpostartych szeroko ramionach. Nagle pomiędzy nim a jego ofia rą coś błysnęło. Przez jedną szaloną chwilę była tam - pełna napięcia biała postać rozedrgana z miłosnej zapalczywości jak pantera. Oszołomiony Conan ujrzał między sobą a nadciągającą śmiercią jej gibką sylwetkę, migoczącą pod księżycem jak kość słoniowa. Widział płomień jej ciemnych oczu i gęstwinę spiętych połyskujących włosów. Jej pierś falowała, czerwone usta miała rozchylone. Pchnąwszy w pierś skrzydlatego potwora, krzyknęła ostro i dźwięcznie, jak dźwięczy stal. - Bêlit! - wrzasnął Conan. Rzuciła ku niemu szybkie spojrzenie, a w jej ciemnych oczach ujrzał płomienną miłość — nagą, pierwotną, wprost z żywego ognia i roztopionej lawy. Wówczas znikła i Cimmeryjczyk widział tylko skrzydlatego demona, który zatoczywszy się w tył, napełniony niezwyczajnym mu strachem, uniósł ramiona jakby dla odparcia ataku. 1 Conan zrozumiał, że tak naprawdę Bêlit leży na stosie na pokładzie Tygrysicy. W uszach zadźwięczał mu jej namiętny krzyk: „Gdybym legła w bezruchu śmierci, a ty wciąż walczyłbyś o życie, wróciłabym z otchłani...". Uniósł się ze straszliwym wrzaskiem, odrzucając kamień na bok. Skrzydlaty znów nadchodził, a Conan skoczył mu na spotkanie /, ogniem szaleństwa w żyłach. Jego mięśnie na przedramionach napięły się jak postronki, kiedy ciął swym wielkim mieczem, aż siła zataczanego przezeń łuku obróciła go dokoła. Ostrze złapało spieszącą ku niemu postać tuż nad biodrami i kiedy przeszło przez nią gładko, węzłowate nogi opadły w jedną , a tors w drugą stronę.

Cimmeryjczyk stanął pośród rozświetlanej księżycem ciszy. Spływający krwią miecz zawisł mu w dłoni, a on przypatrywał się szczątkom wroga. Czerwone oczy wpatrywały się w niego wciąż żywo, później zaszkliły się i zgasły. Olbrzymie dłonie zacisnęły się konwulsyjnie i zastygły. I tak wyginęła najstarsza rasa świata. Conan uniósł głowę, odruchowo szukając bestii, które były niewolnikami i wykonawcami mrocznych dzieł. Jego wzrok nie napotkał żadnej. Ciała, które widział rozrzucone w trawie zbryzganej księżycową poświatą, były ciałami ludzi, nie dzikich zwierząt - ciemnoskórych, z twarzami o orlich rysach, nagich, poprzeszywanych strzałami albo zmasakrowanych ciosami miecza. I na jego oczach rozsypywali się w pył. Dlaczego skrzydlaty pan nie przybył wesprzeć swych niewolników, kiedy walczyli z Cimmeryjczykiem? Czyżby bał się dostać w zasięg kłów, które mogły skierować się w inną stronę i rozedrzeć jego samego? W tej niekształtnej głowie czaiły się rozsądek i rozwaga, ale ostatecznie okazały się daremne. Zawróciwszy, Conan przeszedł osypującym się nabrzeżem i wkroczył na pokład galery. Kilka cięć miecza ustawiło ją w dryfie, a on podszedł do wiosła. Tygrysica zakołysała się z wolna na mętnych wodach, spływając leniwie ku środkowi rzeki, póki nie pochwycił jej szeroki nurt. Conan wsparł się na wiośle, smutne spojrzenie utkwił w owiniętej w płaszcz sylwetce spoczywającej wysoko na szczycie stosu, którego bogactwo godne było imperatorki.

V STOS POGRZEBOWY I oto kres naszej wędrówki; na zawsze już Nie będzie wioseł, kichnie harfy wiatru pieśń, Purpura bandery nie strwoży mrocznych dusz. Błękitna wstęgo świata, na powrót teraz weź Tę, którą dałaś mnie. Pieśń o Bêlit

I znów świt zabarwił ocean. Czerwieńszy blask rozjaśnił ujście rzeki. Conan z Cimmerii, wsparty na swym wielkim mieczu, stał na białej plaży, patrząc, jak Tygrysica odpływa w swój ostatni rejs. W oczach, które wpatrywały się w zadumie w połysk falującej powierzchni, nie było ognia. Cała cudowność i wspaniałość błękitnych pustkowi rozpłynęła się. Głęboka odraza wstrząsnęła nim, gdy tak spoglądał na zielone fale skrywane coraz głębszą tajemniczą, purpurową mgiełką. Bêlit zrodziła się z morza; to ona udzielała mu świetności i powabu. Bez niej przemieniło się w jałowe, nieprzyjazne , opustoszałe po

same swe krańce. Ona należała do morza i to jego niegasnącej nigdy tajemnicy Conan zwrócił ją teraz. Więcej uczynić nie mógł. Dla niego samego migoczący błękitny przepych stał się bardziej odstręczający niż liściaste palmy, szumiące i szepcące za nim o rozległych tajemniczych dziczach, które skrywały za sobą, a w które on musiał się zagłębić. Żadna ręka nie prowadziła wiosła sterowego Tygrysicy, żadne wiosło nie pchało jej po zielonej wodzie. Jednak czysty, dźwięczny wiatr wypełnił jej jedwabny żagiel i jak łabędź przecina niebiosa w drodze do gniazda, tak pomknęła ku pełnemu morzu, a płomienie z jej pokładu wznosiły się wysoko, liżąc maszt i otulając postać, która leżała okryta szkarłatem na jaśniejącym stosie. I tak odeszła królowa Czarnego Wybrzeża, a oparty na swym zbrukanym czerwienią mieczu Conan stał w milczeniu, dopóki czerwona łuna nie rozpłynęła się hen, w błękitnych mgłach i świt nie spryskał oceanu barwą różu i złota.

Czarny kolos

Czarn kolos y Zagłada kroczy przedsionkiem świata Oto jest Noc Mocy, kiedy jak kolos właśnie powstały z przedwiecznego tronu z granitu... E. Hoffmann Price, Dziewczyna z Samarkandy

Jedynie odwieczna cisza zalegała nad tajemniczymi ruinami Kuthchemes, ale był tam też strach. Strach kołatał się w głowie Shevata-sa, złodzieja oddychającego szybko, krótkimi haustami przez zaciśnięte zęby. Stał tak - drobny okruch życia pośród olbrzymich pomników spustoszenia i upadku. Nawet sęp nie zakłócał czarną plamką swej obecności bezmiaru błękitnego sklepienia nieba, które słońce rozjaśniało blaskiem swego ciepła. Z każdej strony wznosiły się ponure pozostałości innej, zapomnianej epoki: ogromne filary wyciągające w niebo swe strzaskane głowice, długie, powykrzywiane linie kruszejących murów, poprzewracane gigantyczne bloki z kamienia, potrzaskane posągi, których przerażające oblicza na wpół starły zachłanne wiatry i piaskowe burze. Zewsząd ani śladu życia aż po horyzont, tylko czysty, zapierający dech w piersiach ogrom nagiej pustyni przepołowiony błądzącą linią koryta od dawna wyschniętej rzeki. Pośrodku

tego bezkresu migoczące kły ruin — kolumny sterczące niby połamane maszty zatopionych statków, zdominowane przez górującą nad tym wszystkim bielutką kopułę, przed którą stał drżący Shevatas. Podstawą owej kopuły był ogromny cokół z marmuru wznoszący się na czymś, co niegdyś stanowiło pokryty tarasami stok nad brzegiem pradawnej rzeki. Do wielkich spiżowych wrót budowli, spoczywającej na fundamencie jak połówka jakiegoś gigantycznego jajka, wiodły szerokie stopnie. Samą kopułę wykonano z kości słoniowej, która błyszczała tak, jak gdyby nieznane ręce wciąż ją polerowały. Podobnie jaśniał smukły złoty hełm wieńczący latarnię, a także napis złożony z hieroglifów o wysokości jarda, który rozpościerał się na owalu kopuły. Żaden człowiek na świecie nie potrafił odczytać tego pisma, ale Shevatas wzdrygnął się od mrocznych skojarzeń, jakie przywodziło na myśl, gdyż wywodził się z bardzo starej rasy, w której mitach przekazywano pamięć o rzeczach niewyobrażalnych dla współczesnych plemion. Shevatas był muskularny i gibki, jak przystało na mistrza złodzieja z Zamory. Małą, okrągłą głowę miał całkowicie ogoloną, a jedynym jego odzieniem była przepaska biodrowa ze szkarłatnego jedwabiu. Jak wszyscy z jego rasy miał bardzo ciemną skórę i wąską twarz o drapieżnych rysach, z której spoglądały bystre czarne oczy. Długie, smukłe palce były szybkie i czułe jak skrzydła ćmy. U pasa ze złotych łusek w skórzanej, zdobnej pochwie zwisał mu krótki, wąski miecz o rękojeści nabijanej klejnotami. W sposób dostrzegalny Shevatas obchodził się z tą bronią nad wyraz ostrożnie. Wydawało się, że dba o to, by pochwa nie stykała się z jego nagim udem. Nie starał się o to bez powodu. Taki był Shevatas — złodziej nad złodzieje, którego imię wymawiano z bojaźnią w spelunach Maul oraz w mrocznych, zacienionych alkowach pod świątyniami Bela. Żyło ono w pieśniach i mitach przez następny tysiąc lat. Niemniej, kiedy tak stał przed bielutką kopułą Kuthchemes, jego serce pożerał strach. Każdy głupi spostrzegłby, że jest w tej budowli coś nienaturalnego - smagały ją wiatry i słońce trzech tysiącleci, a jednak jej złoto jaśniało żywo i połyskliwie jak w dniu, w którym bezimienne ręce wzniosły ją na brzegu bezimiennej rzeki.

Owa nienaturalność łączyła się z ogólną atmosferą tych nawiedzanych przez diabła ruin. Ta pustynia stanowiła tajemniczy obszar leżący na południowy wschód od ziem Shemu. Wedle wiedzy Shevatasa kilka dni jazdy na południowy zachód na grzbiecie wielbłąda zawiodłoby podróżnego do miejsca, skąd widać wielką rzekę Styx - tam gdzie skręcała ona w lewo od dotychczasowego biegu i płynęła na zachód, aby ostatecznie wypróżnić swe koryto w odległym morzu. Od owego zakola zaczynała się kraina Stygii - pani południa o ciemnych piersiach - której dominia nawadniane przez wielką rzekę wznosiły się stromo względem otaczającej pustyni. Na wschodzie, o czym Shevatas wiedział, pustynię przesłaniały stepy rozciągające się aż do hyrkańskiego królestwa Turanu, które wznosiło się w barbarzyńskim przepychu na brzegu wielkiego morza śródlądowego. O tydzień jazdy na północ pustynia przechodziła w gmatwaninę jałowych wzgórz. Za nimi zaś leżały urodzajne wyżyny Koth - najdalej na południe wysuniętego królestwa ludu z rasy hyboryjskiej. Na zachodzie piaski przemieniały się w pokryte łąkami ziemie Shemu ciągnące się aż po ocean. Wszystko to Shevatas wiedział, nieświadom tego nawet jakoś szczególnie, jak człowiek znający ulice swojego miasta. Podróżował daleko i łupił bogactwa wielu królestw. Teraz jednak wahał się i drżał, stojąc przed największą przygodą i najpotężniejszym skarbem ze wszystkich. Pod ową kopułą z kości słoniowej spoczywały kości Thugry Khotana, mrocznego czarnoksiężnika, który władał Kuthchemes trzy tysiące lat temu, kiedy królestwa Stygii ciągnęły się daleko na północ od wielkiej rzeki, na łąki Shemu i dalej, na wyżyny. Wtedy to na południe ruszyła wielka migracja Hyboryjczyków, którzy wylali się ze swej kolebki blisko koła podbiegunowego. Był to gigantyczny napływ rozciągający się na całe wieki i epoki. I to za panowania Thugry Khotana, ostatniego maga w Kuthchemes, szaroocy barbarzyńcy o jasnobrązowych włosach, w skórach wilków i pancerzach z łusek nadciągnęli z północy na bogate wyżyny, aby stalowymi mieczami nadać zręby królestwu Koth. Przetoczyli się przez Kuthchemes niczym wzbierająca fala, obmywając marmurowe wieże krwią. Północne królestwo stygijskie legło w ogniu i ruinie.

Lecz kiedy oni roznosili ulice jego miasta i wycinali łuczników jak dojrzałe zboże, Thugra Khotan połknął dziwną, straszną truciznę, a jego kapłani o zasłoniętych obliczach zamknęli go w grobowcu, który sam sobie przygotował. Jego wyznawcy zginęli wokół tego grobowca w szkarłatnym holocauście, ale barbarzyńcy nie zdołali wyłamać jego drzwi, a nawet naruszyć jego konstrukcji - ani młotami, ani ogniem. Odjechali zatem, zostawiwszy za sobą w miejsce wielkiego miasta morze ruin, a wielki Thugra Khotan spał nieniepokojony w swoim grobowcu pod kopułą z kości słoniowej, podczas gdy jaszczury zniszczenia obgryzały sypiące się marmurowe kolumny, a rzeka, która nawadniała jego ziemię w dawnych czasach, wsiąkła w piaski i wyschła. Wielu złodziei szukało sposobu, by zdobyć skarb, który wedle podań leżał na stertach wokół spleśniałych kości pod kopułą. I wielu złodziei zginęło u drzwi grobowca, a wielu innych, nękanych potwornymi koszmarami, pomarło w końcu z pianą szaleństwa na ustach. Dlatego Shevatas drżał, stojąc przed grobowcem, a jego drżenie nie przypadkiem łączyło się z legendą o wężu, który, jak mówiono, strzeże kości czarnoksiężnika. Nad każdym z mitów o Thugrze Khotanie groza i śmierć wisiały jak wieko trumny. Stąd, gdzie stał, złodziej widział ruiny olbrzymiej sali, w której skuci jeńcy klękali setkami podczas świąt po to, aby król-kapłan mógł obciąć im głowy na cześć Seta, stygijskiego boga węża. Gdzieś w pobliżu znajdowała się też ciemna i straszna rozpadlina, w której wrzeszczącymi ofiarami karmiono nienazwane bezkształtne obrzydlistwo wyłażące z głębszych, bardziej piekielnych jaskiń. Legendy czyniły z Thugry Khotana więcej niż człowieka. Cześć dla niego przetrwała jeszcze w postaci skundlone-go, zwyrodniałego kultu, którego wyznawcy bili jego podobiznę na monetach dla umarłych do zapłaty za przewóz przez wielką rzekę ciemności, której Styx był niczym więcej jak materialnym cieniem. Shevatas widział tę podobiznę na monetach skradzionych spod języków martwych i wizerunek ten wyrył się w jego umyśle na dobre. Odłożył jednak obawy na bok i wspiął się do spiżowych drzwi, których gładka powierzchnia nie zawierała żadnych rygli czy uchwytów. Nie na darmo szukał dostępu do mrocznych i ponurych kultów,

pod szubienicami nadstawiał późną nocą ucha na straszliwe szepty wyznawców Skelosa i czytał oprawione w żelazo zakazane księgi Vathelosa Ślepego. Uklęknąwszy przed portalem, obszukał próg zręcznymi palcami. Ich wyczulone opuszki odnalazły występy zbyt małe, by wykryło je oko bądź mniej biegłe palce. Wcisnął je ostrożnie zgodnie z określonym układem, mrucząc przy tym, jak to on, dawno zapomniane inkantacje. Nacisnąwszy ostatni występ, zerwał się z gorączkowym pośpiechem na nogi i otwartą dłonią uderzył szybko i mocno dokładnie w sam środek drzwi. Nie rozległ się żaden zgrzyt zapadki czy zawiasów, ale drzwi cofnęły się w głąb, a powietrze uchodzące przez zaciśnięte zęby Shevatasa syknęło głośno. Odsłonił się wąski, krótki korytarz. Drzwi wsunęły się w niego i teraz znajdowały się na drugim końcu. Podłogę, sufit i boki tego tunelowego otworu wykonano z kości słoniowej. Po chwili z jakiegoś ujścia na jednym z boków wyłoniła się bezgłośna, wijąca się groza, która przysiadłszy, uniosła się i wpatrywała w intruza jarzącymi się złymi ślepiami - mierzący dwadzieścia stóp wąż o migoczących, opalizujących łuskach. Złodziej nie marnował czasu na rozmyślania o tym, jakie czarne czeluści leżące pod kopułą podtrzymywały tego potwora przy życiu. Ostrożnie wysunął miecz, z którego kapał zielonkawy płyn, dokładnie taki, jakim ociekały zakrzywione niby bułaty zęby jadowe gada. Ostrze zostało umoczone w truciźnie węża tego samego gatunku, a historia jej zdobycia na nawiedzanych przez demony bagnach Zin-gary sama mogłaby się stać osobną sagą. Shevatas ruszył ostrożnie na czubkach palców, z lekko ugiętymi kolanami, gotów uskoczyć w każdą stronę jak rozbłysk światła. I potrzebował całej swej szybkości, kiedy wąż ugiął kark i uderzył. Wystrzelił na całą długość niczym grom błyskawicy. Przy całym swym refleksie i bystrym oku Shevatas zginąłby wówczas, gdyby nie przypadek. Jego wspaniale uknute plany, by uskoczyć w bok i ciąć naprężony kark, spełzły na niczym przez oślepiającą szybkość ataku gada. Złodziej miał czas tylko na to, żeby wyciągnąć miecz przed sie-

bie, mimowolnie zamykając oczy i krzycząc. Wówczas ostrze wyrwało mu się z dłoni, a korytarz wypełnił się straszliwym trzepotaniem i chlastaniem. Otworzywszy oczy, zdumiony, że jeszcze żyje, Shevatas ujrzał potwora dźwigającego i obracającego śluzowate cielsko w fantazyjnych skrętach z paszczą przebitą mieczem. Czysty przypadek rzucił go całą mocą na wystawiony na ślepo sztych. Kilka chwil później wąż opadł, układając się w jaśniejące, lekko drżące sploty. Zadziałała trucizna na ostrzu. Ostrożnie przestąpiwszy gada, złodziej pchnął znów drzwi, które tym razem odsunęły się w bok, odsłaniając wnętrze kopuły. Shevatas krzyknął. Zamiast całkowitych ciemności wszedł w szkarłatne światło, które migotało i pulsowało omalże ponad wytrzymałość ludzkich oczu. Płynęło ono z olbrzymiego czerwonego klejnotu zawieszonego wysoko pod łukiem sklepienia. Shevatas zapatrzył się w niego, choć w zasięgu wzroku miał bogactwa. Był tam prawdziwy skarb w stosach chwiejących się od nadmiaru obfitości: sterty brylantów, szafirów, rubinów, turkusów, opali, szmaragdów; zigguraty ułożone z jaspisu, agatu i lapis-lazuli; piramidy ze złotych trójkątów; sztaby srebra w kształcie klinów teocalli; miecze o nabijanych klejnotami rękojeściach w przeszywanych złotem pochwach; złote hełmy z pióropuszami z końskiego włosia - czarnymi albo purpurowymi; kirysy ze srebrnych łusek; wysadzane drogimi kamieniami pancerze noszone przez królów wojowników spoczywających od trzech tysięcy lat w swych grobach; puchary wycięte z pojedynczych klejnotów; pozłacane czaszki z kamieniami księżycowymi zamiast oczu; naszyjniki z ludzkich zębów nabijane szlachetnymi kamieniami. Posadzkę z kości słoniowej pokrywała gruba na cale warstwa złotego pyłu, który skrzył się i migotał w szkarłatnej poświacie milionami błyszczących światełek. Złodziej stanął oto w cudownej krainie magii i przepychu, tratując gwiazdy obutymi w sandały stopami. Jego wzrok skoncentrował się jednak na kryształowym postumencie, który wznosił się pośrodku migoczącego wnętrza bezpośrednio pod czerwonym klejnotem, a na którym powinny leżeć pleśniejące, rozsypujące się w proch z upływem wieków kości. i kiedy Sheva

tas tak patrzył, krew odpłynęła z jego ciemnej twarzy, serce zamarło, a skóra na plecach ścierpła z przerażenia. Jego usta poruszały się bezgłośnie. Nagle jednak odzyskał głos na jeden okropny wrzask, który zadźwięczał obrzydliwie pod łukiem sklepienia. Wówczas ponownie cisza tysiącleci zaległa wśród ruin tajemniczego Kuthchemes.

II Plotki spływały po pokrytych łąkami ziemiach do miast Hyboryjczyków. Wieści wychodziły wraz z karawanami - długimi szeregami brnących przez piaski wielbłądów prowadzonych przez chudych, sokolookich mężczyzn w białych kaftanach. Przekazywali je pasterze o haczykowatych nosach, krążyły od mieszkańców namiotów do mieszkańców przysadzistych kamiennych miast, gdzie królowie o kędzierzawych, błękitno-czarnych brodach w dziwnych rytuałach czcili grubobrzuchych bogów. Wieści przemknęły ponad graniami wzgórz, na których wychudzeni mieszkańcy pobierali myto od karawan. Plotki dotarły na urodzajne wyżyny, gdzie okazałe miasta wznosiły się nad błękitnymi jeziorami i rzekami, i rozchodziły się dalej wzdłuż szerokich, białych dróg zatłoczonych ciągniętymi przez woły wozami, ryczącym Bydłem, bogatymi kupcami, rycerzami w stali, łucznikami i kapłanami.

Z pustyni leżącej na wschód od Stygii, daleko na południe od kothiańskich wzgórz, docierały rozmaite plotki. Pośród nomadów powstał nowy prorok. Mówiono o plemiennych wojnach, o skupiskach sępów na południowym wschodzie i o strasznym przywódcy, który wiedzie swe szybko rosnące hordy do zwycięstwa. Stygijczycy, stanowiący zawsze zagrożenie dla narodów północy, najwyraźniej nie mieli nic wspólnego z tym poruszeniem, gdyż gromadzili wojska u swych wschodnich granic, a ich kapłani odprawiali czary mające zwalczyć pustynnego czarnoksiężnika, którego zwano Natohkiem, Zakrytym, bo jego oblicze pozostawało zawsze zasłonięte. Jednak fala parła na północ i błękitnobrodzi królowie zginęli przed ołtarzami swych opasłych bogów, a ich otoczone niskimi murami miasta spłynęły krwią. Mówiono, że celem Natohka i wielbiących go wyznawców są wyżyny Hyboryjczyków. Napaści z pustyni nie były czymś niezwykłym, ale ostatnie poruszenie zdawało się więcej niż napaścią. Plotka głosiła, że Natohk połączył dla swych celów siły trzydziestu plemion nomadów i piętnastu miast, a także, że przystał do niego zbuntowany stygijski książę. To ostatnie nadawało sprawie charakter prawdziwej wojny. Co typowe, większość narodów hyboryjskich skłonna była zignorować narastające zagrożenie. Jednak w Khorai, oderwanej od ziem Shemitów mieczami kothiańskich awanturników, zwrócono na to baczniejszą uwagę. Leżąc na południowy wschód od Koth, przyjęłaby ona na siebie główne uderzenie inwazji. A jej młody król był więźniem podstępnego władcy Ophiru, który wahał się pomiędzy zwróceniem mu wolności za olbrzymi okup a wydaniem w ręce jego wroga, skąpego króla Koth, który nie obiecywał złota, ale korzystny traktat. Tymczasem rządy w walczącym o przetrwanie królestwie spoczęły w bielutkich dłoniach młodej księżniczki Yasmeli, siostry króla. Minstrele opiewali jej urodę po całym zachodnim świecie. Miała w sobie dumę królewskiej dynastii. Jednak tej nocy owa duma opadła z niej jak płaszcz. W jej komnacie, której sufit stanowiła kopuła z lapislazuli, której marmurową posadzkę zaścielały rzadkie skóry i której ściany bogato przyozdobiono złotymi fryzami, dziesięć córek nobilow, dziewcząt o smukłych członkach obciążonych bransoletami

nabijanymi drogimi kamieniami, spało w aksamitnych posłaniach obok królewskiego łoża z jedwabnym baldachimem stojącego na złoconym podwyższeniu. Księżniczka Yasmela nie odpoczywała wszak na łożu. Leżała naga na swym szczupłym brzuchu na nieosłoniętym marmurze niczym najnędzniejsza ze służek. Jej czarne włosy rozsypały się na białych ramionach, smukłe palce złączyła razem. Leżała tak i wiła się z czystego przerażenia, które mroziło krew w jej gibkich członkach i rozszerzało piękne oczy, i które sprawiało, że włosy na głowie stanęły jej dęba, a skóra ścierpła na całym grzbiecie. Nad nią, w najciemniejszym narożniku marmurowej komnaty, czaił się ogromny bezkształtny cień. Nie był to żywy stwór - ani z postaci, ani z krwi i kos'ci. Był to skrzep mroku, niewyraźna dla oczu plama, potworny, zrodzony przez noc upiór, którego można by uznać za wytwór umysłu w narkotycznym śnie, gdyby nie dwa płonące żółtym ogniem punkty, jakie połyskiwały w ciemności niby dwoje oczu. Co więcej, wydobył się z niego głos - cichy, słaby, nieludzki świst, który bardziej przypominał miękki, wstrętny syk węża niż cokolwiek innego i którego zdecydowanie nie mogło wydawać nic obdarzonego ludzkimi ustami. Jego brzmienie, jak również znaczenie słów przyprawiły Yasmelę o pełne przerażenia dreszcze, tak trudne do zniesienia, że wiła się i skręcała swe smukłe ciało niczym pod batogiem, jak gdyby fizycznymi ruchami chciała uwolnić umysł od wkradającej się doń obrzydliwości. — Jesteś mi przeznaczona, księżniczko - doszedł jej łapczywy szept. - Zanim zbudziłem się z długiego snu, naznaczyłem cię i tęsk niłem za tobą, lecz mocno przytrzymywało mnie pradawne zaklęcie, dzięki któremu uszedłem swym wrogom. Jestem duszą Natohka, Za krytego! Przyjrzyj mi się dobrze, księżniczko! Wkrótce ujrzysz mnie w cielesnej powłoce i będziesz mnie kochać! Upiorne syczenie zgasło w lubieżnym chichocie, a Yasmela jęknęła i w pełnym przerażenia uniesieniu biła piąstkami o marmurowe płyty posadzki. — Śpię w pałacu Akbatany - ciągnął świst. - Tam spoczywam w postaci z ciała i kości. To jednak tylko pusta skorupa, z której na

krótki czas duch uleciał. Gdybyś mogła spojrzeć z okien mojego pałacu, zdałabyś sobie sprawę z tego, że opór jest daremny. Pod księżycem pustynia jest różanym ogrodem, w którym kwitną ogniska stu tysięcy wojowników. Jak lawina przewala się przez wszystko przed sobą, nabierając masy i impetu, tak ja przewalę się przez ziemie mych odwiecznych wrogów. Ich królowie dostarczą mi czaszek na puchary, a ich kobiety i dzieci będą niewolnikami moich niewolników. Urosłem w siłę podczas długich lat śnienia... Ty będziesz mą królową, księżniczko! Nauczę cię pradawnych, zapomnianych dróg rozkoszy. Razem... - Zanim struga nieskończonej sprośności wylała się z majaczącego kolosa, Yasmela skuliła się i wiła, niby pod biczem, który chłostał jej filigranowe, obnażone ciało. - Pamiętaj! - wyszeptała obrzydliwa zjawa. - Nie minie wiele dni, nim przyjdę upomnieć się o ciebie! Przycisnąwszy twarz do posadzki i zatkawszy uszy delikatnymi palcami, Yasmeli pomyślała, że posłyszała dziwny szorujący odgłos, jak uderzenie skrzydeł nietoperza. Wtedy, podniósłszy z lękiem wzrok, dostrzegła tylko świecący przez okno księżyc, którego promień spoczął jak srebrny miecz w poprzek miejsca, gdzie wcześniej czaiła się zjawa. Drżąc na całym ciele, podniosła się i zatoczyła. Rzuciwszy się na atłasowe posłanie, szlochała histerycznie. Dziewczęta spały nadal, lecz jedna, która się zbudziła, ziewnęła, przeciągnęła smukłe ramiona i zamrugała, rozglądając się dookoła. W jednej chwili klęczała przy posłaniu, a jej ramiona obejmowały gibką talię Yasmeli. - Czy to... ? To był... ? - Jej ciemne oczy były rozwarte szeroko ze strachu. Yasmela pochwyciła ją w kurczowym uścisku. - Och, Vateeso, t o przyszło znów! Widziałam... Słyszałam, jak mówi! Powiedziało mi swoje imię: Natohk! To Natohk! To nie był koszmar... Górował nade mną, podczas gdy moje dziewczęta spały niczym pogrążone w narkotycznym śnie. Co... Och, c o mam robić?! W zamyśleniu Vateesa bawiła się złotą bransoletą na swym ramieniu. - Och, księżniczko - rzekła. — To jasne, że żadna moc śmiertelna sobie z tym nie poradzi, a amulet, jaki dali ci kapłani Ishtar, jest bezu żyteczny. Dlatego też winnas' poszukać rady u zapomnianej wyroczni Mitry.

Pomimo niedawnego przestrachu Yasmela się wzdrygnęła. Wczorajsi bogowie stają się demonami jutra. Kothianie już dawno porzucili wyznawanie Mitry, zapominając o atrybutach tego najpowszech-niej czczonego boga Hyboryjczyków. Yasmela miała niejasne przeświadczenie, iż skoro bóstwo jest tak pradawne, to znaczy, że musiało być straszne. Ishtar się obawiano, tak jak wszystkich bogów Koth. Kothiańska kultura i religia uległy subtelnym wpływom shemickim i stygijskim. Proste wierzenia Hyboryjczyków zostały w dużym stopniu przekształcone przez zmysłowe, luksusowe, a do tego despotyczne obyczaje wschodu. —Czy Mitra mi pomoże? - Pełna zapału Yasmela chwyciła Vateese za nadgarstek. — Tak długo czciliśmy Ishtar... —Z pewnością pomoże! - Vateesa była córką ophirskiego kapłana, który uciekłszy przed wrogami politycznymi do Khorai, dalej kultywował swoje obyczaje. - Nawiedź świątynię! Ja pójdę z tobą. -Tak uczynię! - Yasmela powstała, lecz sprzeciwiła się, kiedy dworka przygotowała się, by ją ubrać. - Nie przystoi, bym stawała u wrót świątyni spowita w jedwabie. Pójdę naga, na kolanach, jak godzi się błagającemu, aby Mitra nie mniemał, iż brakuje mi pokory. — Bzdura! - Vateesa miała nikły szacunek dla wierzeń w to, co uważała za fałszywe. - Mitra chciałby, żeby ludzie stawali przed nim wyprostowani, a nie czołgali się na brzuchach jak robaki albo przele wali krew zwierząt na jego ołtarzach. Tak pouczona Yasmela pozwoliła, by dziewczyna ubrała ją w lekką jedwabną koszulę bez rękawów, na którą wsunęła również jedwabną tunikę i ściągnęła w talii szeroką atłasową przepaską. Na jej smukłych stopach znalazły się aksamitne pantofelki, a Vateesa zręcznymi ruchami różowych palców ułożyła czarne, pofalowane sploty jej włosów. Wówczas księżniczka podążyła za dziewczyną, która odsunęła na bok ciężki gobelin tkany złotogłowiem i pchnęła złoty rygiel ukrytych za nim drzwi. Prowadziły one do wąskiego, krętego korytarza, którym obie szybko zeszły na dół i przez następne drzwi dostały się do szerokiego holu. Stał tu strażnik w pozłacanym hełmie z piórami, srebrnym kirysie i pozłacanych nagolennikach z bojowym toporem u długim stylisku w rękach.

Gest Yasmeli powstrzymał jego okrzyk. Salutując, zajął ponownie stanowisko obok drzwi, nieruchomy niczym posąg z brązu. Dziewczyny przeszły przez hol, który zdawał się ogromny i niesamowity w świetle lamp zwisających wzdłuż wyniosłych ścian, i zeszły schodami, na których Yasmela drżała od widoku cieni czających się w załomach ścian. Trzy poziomy niżej zatrzymały się w końcu w wąskim korytarzu, którego łukowaty strop wysadzany był klejnotami, podłogę wyłożono bryłami kryształu, a ściany zdobił złoty fryz. Trzymając się za ręce, przeszły ostrożnie tym świetlistym szlakiem do szerokiego pozłacanego portalu. Vateesa pchnęła drzwi, te zaś otworzyły się, ukazując sanktuarium dawno zapomniane przez wszystkich z wyjątkiem paru wiernych oraz królewskich gości dworu w Khorai, z myślą o których głównie je utrzymywano. Yasmela nigdy wcześniej tu nie wchodziła, chociaż urodziła się w tym pałacu. Wnętrze, niewyszukane i pozbawione ozdób w porównaniu z obfitą wystawnością sanktuariów Ishtar, oddawało prostotę godności i piękna charakterystycznych dla religii mitryjskiej. Sufit był wysoki, ale nie miał kształtu kopuły. Był płaski, z białego marmuru, podobnie jak posadzka i ściany, wokół których biegł wąski złoty fryz. Za ołtarzem z czystego zielonego nefrytu, niespla-mionym ofiarami, wznosił się piedestał, na którym spoczywało materialne wyobrażenie bóstwa. Yasmela bojaźliwie spojrzała na szerokość wspaniałych ramion, twarz o wyrazistych rysach z szeroko otwartymi pogodnymi oczami, patriarchalną brodę oraz gęste kędziory włosów przytrzymywane wokół skroni przez prostą opaskę. Była to, choć ona o tym nie wiedziała, sztuka w najwyższej postaci -czysty, nieograniczony artystyczny wyraz niezwykle wyrafinowanej rasy, niewbity w okowy tradycyjnego symbolizmu. Opadła na kolana, a później twarzą na ziemię, nie zważając na upomnienie Vateesy, która na wszelki wypadek podążyła za jej przykładem. Poza tym wszystkim była tylko dziewczyną, a sanktuarium Mitry budziło trwogę. Jednak nawet wtedy nie potrafiła powstrzymać się od szeptania księżniczce do ucha: - To tylko symbol boga. Nikt nie udaje, ze wie, jak wygląda Mi-

tra. To nic więcej jak tylko przedstawienie go w wyidealizowanej, ludzkiej postaci, tak bliskiej doskonałości, jak człowiek może sobie wyobrazić. On nie mieszka w tym zimnym kamieniu jak Ish-tar, o czym mówią twoi kapłani. Mitra jest wszędzie: ponad nami i wokół nas. Śpi po wsze czasy na wyżynach pośród gwiazd. Jednak tu jego obecność skupia się szczególnie. Dlatego wezwij go. -Co winnam powiedzieć? - szepnęła Yasmela, jąkając się z przerażenia. -Zanim jeszcze przemówisz, Mitra zna treść twych myśli... - zaczęła Vateesa. Wtem obie drgnęły gwałtownie, gdy w powietrzu nad nimi rozległ się jakiś głos. Głębokie, spokojne, dźwięczne jak dzwon tony mogły dobywać się równie dobrze z posągu, jak z każdego innego miejsca w komnacie. Yasmela ponownie zadrżała na dźwięk przemawiającego do niej bezcielesnego głosu, ale tym razem nie ze zgrozy czy z odrazy. - Nic nie mów, córko, gdyż wiem, czego ci trzeba. - Dobiegał on niczym melodyjne fale bijące rytmicznie o złotą plażę. - W jeden tylko sposób królestwo swe ocalić możesz, a ratując je, uratować cały świat od zębów węża, który wypełzł z odwiecznych ciemności. Wyjdź dziś na ulice sama i złóż swe królestwo w ręce pierwszego męża, któ rego tam napotkasz. Niezwielokrotniane echem przez pomieszczenie dźwięki ucichły i dziewczyny zapatrzyły się na siebie. Potem, wstawszy, wyszły ostrożnym krokiem. Nic nie mówiły, dopóki nie znalazły się na powrót w komnacie Yasmeli. Księżniczka wyjrzała przez okno zamknięte złotymi prętami. Księżyc zaszedł. Było już długo po północy. Dźwięki hulanek w ogrodach i na dachach domów ucichły. Khoraja śniła pod gwiazdami, które zdawały się odbijać w lampkach, jakie migotały pośród ogrodów, wzdłuż ulic i na płaskich dachach, gdzie spali ludzie. -Cóż zrobisz? - szepnęła Vateesa, cała roztrzęsiona. -Daj mi płaszcz - odpowiedziała popędliwie Yasmela. -Ale sama na ulicach o tej godzinie...?! - sprzeciwiła się dworka. -Mitra przemówił — odparła księżniczka. - Mógł to być głos boga albo sztuczka jakiegoś kapłana Nieważne. Pójdę.

Owinąwszy się obszernym jedwabnym płaszczem i włożywszy aksamitny czepek, u którego wisiał cienki woal, przeszła pospiesznie korytarzami i zbliżyła się do spiżowych drzwi, gdzie tuzin uzbrojonych we włócznie strażników zagapił się na nią, kiedy ich mijała. Rozgrywało się to w skrzydle pałacu, z którego można było wyjść na zewnątrz; z wszystkich pozostałych stron otaczały go rozległe ogrody ograniczone wysokim murem. Wyszła na ulicę oświetloną blaskiem lampek rozmieszczonych w regularnych odstępach. Zawahała się. Wtem, zanim jej zdecydowanie zdołało się rozchwiać, zamknęła za sobą drzwi. Kiedy rozglądała się wzdłuż cichej i opustoszałej ulicy, wstrząsnął nią lekki dreszcz. Owa córka arystokratów nigdy wcześniej nie podejmowała ryzyka wyjścia bez opieki poza rodowy pałac. Wówczas, zebrawszy się na odwagę, ruszyła szybko w głąb ulicy. Jej obute w satynowe pantofelki stopy stąpały miękko po kamiennych płytach, ale ten cichy odgłos sprawiał, że miała duszę na ramieniu. Wyobrażała sobie, jak jej kroki rozbrzmiewają grzmiącym echem w wykutym z kamienia mieście, budząc obszarpane, szczurzookie postaci w norach skrytych pośród ścieków. Każdy cień zdawał się ukrywać czyhającego mordercę, każda pusta brama chowała skradające się stwory ciemności. Nagle drgnęła gwałtownie. Przed nią na strasznej ulicy pojawiła się jakaś sylwetka. Cofnęła się szybko w gęstszy cień, który teraz wydał się ostoją schronienia. Serce jej waliło. Zbliżająca się postać nie przemykała chyłkiem jak złodziej czy nieśmiało jak strachliwy podróżny. Jakiś człowiek kroczył ciemną ulicą niczym ktoś, kto nie ma potrzeby i nie chce iść cicho. W jego kroku była chybotliwa niepewność. Kiedy mijał pobliską lampę, Yasmela mogła obejrzeć go dokładnie: wysoki mężczyzna w kolczudze najemnika. Księżniczka opanowała nerwy i wówczas wystrzeliła z cienia, przytrzymując płaszcz szczelnie owinięty wokół ciała. - Uha! — Jego miecz błysnął dobyty z pochwy do połowy. Powstrzymał się jednak, kiedy spostrzegł, że stoi przed nim tylko kobieta. Niemniej rzucił szybkie spojrzenie w ciemność za nią, wypatrując jej potencjalnych sprzymierzeńców. Stał przed nią z dłonią na długiej rękojeści miecza, która stercza-

ła spod szkarłatnego płaszcza, jaki zwisał niedbale z jego opancerzonych ramion. Światło latarni połyskiwało matowo na polerowanej błękitnej stali basinetu i nagolenników. Bardziej złowrogi ogień jarzył się na niebiesko w jego oczach. Od razu dostrzegła, że nie jest Kothianinem, a kiedy przemówił, pojęła, że nie jest Hyboryjczykiem. Odziany był jak dowódca najemników, a w tych oddziałach desperatów byli ludzie z wielu obcych krajów, zarówno barbarzyńskich, jak i cywilizowanych. W tym wojowniku było coś wilczego, co znamionowało barbarzyńcę. Oczy żadnego cywilizowanego człowieka, obojętnie: szaleńca czy bandyty, nigdy nie płonęły takim ogniem. Jego oddech był zaprawiony wonią wina, ale mężczyzna nie chwiał się ani nie jąkał. — Wyrzucili cię na ulicę? — spytał w barbarzyńskim kothiańskim, sięgając po nią ręką. Jego palce zamknęły się lekko na jej smukłym nadgarstku, ale księżniczka czuła, że bez wysiłku mógłby zgruchotać jej kości. - Wyszedłem właśnie z ostatniej otwartej winiarni... Niech Ishtar przeklnie tych wszystkich strachliwych reformatorów, którzy zamykają karczmy! „Ludzie niech lepiej śpią, zamiast popijać", mó wią. .. Taa, i przez to mogą lepiej pracować i walczyć dla swych panów! Sflaczałe eunuchy, tak ich nazywam. Kiedy służyłem z najemnikami w Corinthii, płukaliśmy gardła i baraszkowaliśmy całymi nocami, a ca łymi dniami biliśmy się... Taa, krew lała się po naszych mieczach. Ale co z tobą, ma dzieweczko? Zdejmij tę przeklętą maskę... Skrętem gibkiego ciała uniknęła jego uścisków, starając się też go nie zniechęcać. Zdawała sobie sprawę z niebezpieczeństwa - sama z pijanym barbarzyńcą. Gdyby ujawniła swą tożsamość, mógłby ją wyśmiać albo zabrać się i odejść. Nie była też pewna, czy nie poderżnie jej gardła. Barbarzyńcy robili różne dziwne i niewytłumaczalne rzeczy. Zwalczyła narastający strach. — Nie tu. - Roześmiała się. — Chodź ze mną... -Dokąd? - Jego dzika krew popłynęła szybciej, lecz pozostawał czujny jak wilk. - Zabierasz mnie do jakiejś złodziejskiej nory? -Nie, nie. Przysięgam, że nie! - Uchyliła się z trudem, unikając ręki sięgającej znów do woalu. Niech cię diabli, lafiryndo! - warknął zniesmaczony. - Jesteś

gorsza z tym welonem od hyrkańskich kobiet. Dobra... W każdym razie niech zerknę chociaż na twą figurę! Zanim zdołała temu zapobiec, zerwał z niej płaszcz i posłyszała syk wypuszczanego przez zęby powietrza. Stał, trzymając płaszcz i patrząc na nią tak, jakby widok bogatych szat nieco go otrzeźwił. Zauważyła, że w jego oczach zamigotała ponuro podejrzliwość. -Kim, do diabła, jesteś? - wymamrotał. - Nie jesteś ulicznicą... chyba że twój kochaś obrabował królewski seraj, aby cię ubrać. -To nieważne. - Odważyła się położyć białą dłoń na jego potężnym, opancerzonym ramieniu. - Chodź ze mną, zejdźmy z ulicy. Zawahał się, a potem wzruszył mocarnymi ramionami. Zrozumiała, że połowicznie uznał ją za jakąś bogatą nobilkę, która zmęczona grzecznymi kochankami, podejmowała nowe środki, by się rozerwać. Pozwolił jej znów nałożyć płaszcz i podążył za nią. Kiedy szli razem ulicą, obserwowała go kątem oka. Kolczuga nie mogła skryć zarysów tygrysiej siły. Wszystko w nim było tygrysie, pierwotne, nieposkromione. W swej odmienności od wyrafinowanych dworzan, do których się przyzwyczaiła, był jej obcy jak dżungla. Bała się go i w duchu mówiła sobie, że gardzi jego surową, brutalną siłą oraz bezwstydnym barbarzyństwem, a jednak coś zapierającego dech, niepokojącego pociągało ją ku niemu. Skryta pierwotna struna tkwiąca w duszy każdej kobiety została trącona i odpowiedziała. Poczuła jego stwardniałą dłoń na swym ramieniu i wspomnienie tego dotyku powodowało głęboko w niej jakieś mrowienie. Wielu mężczyzn klęczało przed Yasmelą. Oto był ten, który, jak czuła, nie klęka nigdy przed nikim. Odnosiła wrażenie, że prowadzi niespętanego tygrysa. Była przerażona i zafascynowana własnym strachem. Stanęła przed drzwiami pałacu i pchnęła je lekko. Ukradkiem obserwując swego towarzysza, nie dojrzała w jego oczach podejrzliwości. - Pałac, co? - mruknął gardłowo. - A więc jesteś dworką? Z dziwną zazdrością stwierdziła, iż zastanawia się, czy któraś z jej dworek kiedykolwiek przyprowadziła tego wojownika do pałacu. Strażnicy nie drgnęli, kiedy wiodła go między nimi, ale on zerkał na

nich tak, jak czujny pies mógłby spoglądać na obcą sforę. Poprowadziła go przez zasłonięte kotarą drzwi do prywatnej komnaty, gdzie stanął, przypatrując się z prostotą gobelinom, dopóki na hebanowym stoliku nie dostrzegł kryształowego dzbana z winem. Uniósł go z westchnieniem zadowolenia wprost do ust. Z sąsiedniego pomieszczenia przybiegła zdyszana Vateesa. -Och, księżniczko... -Księżniczko...?! Dzban z winem roztrzaskał się na podłodze. Ruchem zbyt szybkim, aby go dojrzeć, najemnik zerwał woal Yasmeli, błyskając złym okiem. Odskoczył z przekleństwem. W jego dłoń wpadł miecz, migocząc szeroko błękitem stali. Jego oczy zapłonęły jak ślepia schwytanego tygrysa. Powietrze stężało od napięcia niczym cisza przed burzą. Oniemiała z przerażenia Vateesa osunęła się na podłogę, ale Yasmela stanęła przed rozwścieczonym barbarzyńcą bez lęku. Zdawała sobie sprawę, że jej życie wisi na włosku - oszalały od podejrzeń, w popłochu gotów był zadać śmierć przy najmniejszym wyzwaniu. Jednak całe to zajście napełniło ją zapierającą dech euforią. -Nie lękaj się - rzekła. - Jestem Yasmela, ale nie ma powodu, aby się mnie bać. -Czemu mnie tu przyprowadziłaś? - warknął. Płonące oczy strzelały po komnacie. — Cóż to za pułapka? -Nie ma żadnego podstępu - odparła. - Przywiodłam cię tutaj, ponieważ możesz mi pomóc. Wezwałam bogów... Mitrę... a on polecił mi wyjść na ulicę i poprosić o pomoc pierwszego napotkanego męża. To było coś, co potrafił pojąć. Barbarzyńcy mieli własne wyrocznie. Opuścił miecz, chociaż nie schował go do pochwy. -Dobra, jeśli jesteś Yasmela, to potrzebujesz pomocy — mruknął. Twoje królestwo stanowi diabelny bajzel. Ale jak ja mogę ci pomóc? Jeżeli chcesz poderżnąć jakieś gardło, to oczywiście... -Siadaj - nakazała. - Vateeso, przynieś mu wina. Posłuchał jej, zadbawszy, jak zauważyła, by siąść plecami do litej ściany, skąd mógł obserwować całą komnatę. Obnażoną klingę złożył na okrytych kolczugą kolanach. Patrzyła na miecz zafascynowa-

na. Jego matowy błękit zdawał się odbijać opowieści o rozlewie krwi i gwałtach. Wątpiła, czy byłaby w stanie go unieść. Wiedziała wszelako, że najemnik może władać nim jedną ręką tak lekko, jak ona wymachiwałaby trzcinką. Odnotowała szerokie ramiona i potężne dłonie — nie były to grube, niewykształcone łapska troglodyty. Z pewnym poczuciem winy stwierdziła, iż wyobraża sobie, jak te silne palce zamykają się na jej włosach. On zaś jakby się uspokoił, gdy księżniczka ułożyła się na atłasowej leżance naprzeciw niego. Zdjął z głowy basinet i położył na stole. Odrzucił w tył kaptur kolczugi, pozwalając mu opaść fałdami na potężne ramiona. Teraz dokładniej widziała jego odmienność od ras hyboryjskich. W ciemnej, poznaczonej bliznami twarzy widniała jakaś posępność, a mimo braku śladów zwyrodnienia czy bezwzględnego zła, w jego rysach było coś więcej niż tylko zapowiedź groźby wspartej płomiennymi niebieskimi oczyma. Niskie, szerokie czoło wieńczyła obcięta prosto, zmierzwiona grzywa - czarna jak skrzydła kruka. -Kim jesteś? - spytała nagle księżniczka. -Conan, dowódca piechoty najemnej - odparł, opróżniając jednym haustem puchar i wystawiając go do ponownego napełnienia. — Urodziłem się w Cimmerii. Ta nazwa niewiele jej mówiła. Wiedziała tylko niejasno, że to dzika, ponura i górzysta kraina, która leży daleko na północy, za najdalej wysuniętymi przyczółkami narodów hyboryjskich, i że zaludniona jest przez zapalczywą, gwałtowną rasę. Nigdy dotąd nie widziała żadnego z nich. Wspierając podbródek na dłoniach, przypatrywała mu się głębokimi ciemnymi oczami, które usidliły wiele serc. -Conanie z Cimmerii - rzekła - powiedziałeś, że potrzebuję pomocy. Dlaczego? -Cóż - odparł - każdy to widzi. A to król, twój brat, siedzi w ophirskim więzieniu, a to Koth spiskuje, jak cię zniewolić, a to ten czarownik przyzywający diabelską pożogę i siejący zniszczenie w She-mie... A co jeszcze gorsze każdego dnia twoi żołnierze dezerterują.

Nie odpowiedziała od razu. Taka skierowana do niej bezpośrednia przemowa stanowiła nowe doświadczenie. Jego słowa nie były przyobleczone w dworskie frazy. — Dlaczego moi żołnierze dezerterują, Conanie? - spytała. . - Jedni są podnajmowani przez Koth - odrzekł, z upodobaniem pociągając wino z dzbana. - Wielu uważa, że Khoraja jako niepodległe państwo skazana jest na zagładę. Wielu przestraszyło się opowieści o tym psie Natohku. —Czy najemnicy pozostaną? — zapytała z niepokojem. —Tak długo, jak dobrze nam płacisz - odparł szczerze. - Twoja polityka jest dla nas niczym. Możesz ufać Amalricowi, naszemu generałowi, ale reszta to zwykli ludzie, którzy kochają łupić. Mówi się, że jeśli zapłacisz okup, jakiego domaga się Ophir, to nie będziesz w stanie opłacić nas. W takim wypadku moglibyśmy przejść na stronę króla Koth, chociaż ten przeklęty skąpiec nie jest mi bratem. Albo moglibyśmy ograbić to miasto. Podczas wojny domowej łup jest zawsze obfity. —Czemu nie mielibyście przejść do Natohka? —A czym mógłby nam zapłacić? - parsknął. - Grubobrzuchymi mosiężnymi bożkami, które zagrabił w miastach shemickich? Dopóki walczysz z Natohkiem, możesz nam ufać. —Czy twoi towarzysze poszliby za tobą? - spytała raptownie księżniczka. —Do czego zmierzasz? —Zmierzam do tego - odparła powoli - że chcę uczynić cię dowódcą wojsk Khorai! Cimmeryjczyk znieruchomiał nagle z pucharem przy ustach, które rozciągnął szeroki uśmiech. Jego oczy błysnęły nowym światłem. —Dowódcą? Na Croma! Ale co powiedzą twoi wyperfumowani nobilowie? —Będą mi posłuszni! - Yasmela klasnęła, przywołując niewolnika, który wszedł i pokłonił się nisko. —Sprowadź natychmiast hrabiego Thespidesa i kanclerza Taurusa, lorda Amalrica oraz Aghę Shuprasa. Pokładam ufność w Mitrze — oznajmiła, zwracając spojrzenie na Conana, który obecnie pochłaniał

jedzenie postawione przed nim przez dygoczącą Vateese. — Wiele wojen widziałeś? -Urodziłem się pośród bitwy — odparł, odrywając mocnymi zębami kęs udźca. - Pierwszymi dźwiękami, jakie posłyszały moje uszy, były szczęk mieczy i wrzaski zabijanych. Walczyłem w ciągnących się bratobójczych wojnach plemiennych i w kampaniach imperialnych. -Ale czy potrafisz poprowadzić ludzi i ustawić szyki bojowe? -Cóż, mogę spróbować - odparł niezmieszany. - To nic innego niż walka mieczem na większą skalę. Przełamujesz obronę, a potem dźgasz i tniesz! I albo jego głowa spadnie, albo twoja. Niewolnik wszedł ponownie i oznajmił przybycie ludzi, po których posłano, a Yasmela przeszła do sąsiedniej komnaty, zaciągając za sobą aksamitną zasłonę. Nobilowie ugięli kolana, wyraźnie zaskoczeni wezwaniem o tej godzinie. -Wezwałam was, żeby ogłosić wam swoją decyzję — rzekła Yasmela. — Królestwo jest w niebezpieczeństwie... -Z całą pewnością, księżniczko - przemówił hrabia Thespides, mężczyzna wysoki, o trefionych czarnych, kędzierzawych puklach. Jedną białą dłonią gładził swój ostry wąsik, a w drugiej trzymał aksamitny chaperon ze szkarłatnym piórem przypiętym złotą zapinką. Nosił satynowe ciżmy o podniesionym czubie i tunikę z szamerowanego złotem aksamitu. Jego sposób bycia był nieco sztuczny, ale mięśnie pod jedwabiem miał ze stali. - Roztropnie byłoby zaproponować Ophirowi więcej złota za uwolnienie twego królewskiego brata. -Ostro się temu sprzeciwiam - wtrącił się kanclerz Taurus, starszy człowiek w lamowanej gronostajami szacie, którego rysy pobruździły troski długich lat służby na dworze. - Zaproponowaliśmy im już tyle, że zapłata uczyni z królestwa nędzarza. Wyższa oferta jeszcze bardziej rozpaliłaby chciwość Ophiru. Moja pani, mówię to samo, co wcześniej: Ophir nie wykona ruchu, dopóki nie spotkamy się z hordą najeźdźców. Jeśli przegramy, odda króla Khossusa do Koth. Jeżeli zwyciężymy, po zapłaceniu okupu niewątpliwie przekaże jego wysokość nam.

-A tymczasem - przerwał mu Amalric - żołnierze dezerterują codziennie, a najemnicy są niespokojni, chcąc wiedzieć, dlaczego bezczynnie marnujemy czas. - Był Nemedyjczykiem, wielkim mężczyzną o lwiej grzywie blond włosów. - Musimy ruszać szybko, jeśli w ogóle... - Jutro maszerujemy na południe - powiedziała księżniczka. A oto człowiek, który was poprowadzi! Odsunąwszy szarpnięciem aksamitną zasłonę, wystudiowanym gestem wskazała na Cimmeryjczyka. Nie był to najlepszy moment na prezentację. Conan leżał rozwalony na krześle, z nogami opartymi o hebanowy stół, głęboko pochłonięty obgryzaniem wołowej kości przytrzymywanej mocno obu rękami. Niedbale rzucił okiem na zdumionych nobilów, uśmiechnął się blado do Amalrica i z niezmąconą przyjemnością obżerał się dalej. -Mitro, chroń nas! - wybuchnął Amalric. - To Conan północnik, największy warchoł wśród moich łotrów! Powiesiłbym go już dawno, gdyby nie był najlepszym żołnierzem, jaki kiedykolwiek przywdział kolczugę... -Wasza wysokość raczy żartować! - krzyknął Thespides, a jego arystokratyczne rysy pociemniały. - Ten człowiek to dzikus... Ktoś bez kultury i wychowania! To hańba prosić człowieka honoru, by służył pod nim! Ja... -Hrabio Thespidesie - odezwała się Yasmela - pod szarfą na piersi nosisz moją rękawiczkę. Oddaj mi ją, proszę, i odejdź. -Odejdź? - wykrzyknął, wzdrygnąwszy się. - Odejść dokąd? -Do Koth albo do Hadesu! - odparła. - Jeżeli nie będziesz mi służyć tak, jak sobie tego życzę, nie będziesz mi służyć wcale. -Krzywdzisz mnie, księżniczko - odrzekł, skłoniwszy się nisko, głęboko urażony. - Nie opuściłbym cię. Przez wzgląd na ciebie oddam swój miecz do dyspozycji nawet temu dzikusowi. -A ty, mój lordzie Amalricu? Amalric zaklął pod nosem, po czym się uśmiechnął. Jako prawdziwego żołnierza fortuny jej kaprysy, obojętnie jak szokujące, nie bardzo go zaskakiwały. - Będę pod nim służył. Krótkie życie, lecz wesołe. A z Conanem.

żeńcem gardeł, jako dowódcą jest wysoce prawdopodobne, że życie będzie zarówno wesołe, jak i krótkie. Mitro! Jeżeli ten pies dowodził kiedykolwiek więcej niż kompanią zbójów, to zjem jego zbroję ze wszystkim! - A ty, mój Agho? - Odwróciła się do Shuprasa. Ten z rezygnacją wzruszył ramionami. Był typowym przedstawicielem rasy, jaka powstała wzdłuż południowej granicy Koth - wysoki, mizernie wyglądający, o twarzy chudszej i bardziej orlej od swych pobratymców czystszej krwi z pustyni. -Dar Ishtar, księżniczko. - Przemówił przez niego fatalizm przodków. -Zaczekajcie tutaj - nakazała i kiedy Thespides ze złością miętosił swój aksamitny czepiec, Taurus marudził cicho pod nosem, Amalric zaś chodził sztywno w tę i z powrotem, szarpiąc płową brodę i szczerząc zęby jak wygłodniały lew, Yasmela znikła ponownie za kotarą i klaśnięciem przywołała niewolników. Na jej rozkaz przynieśli zbroję, która zastąpiła kolczugę Cona-na obojczyk, pancerne trzewiki, kirys, naramienniki, nagolenniki, nabiodrki i saladę. Kiedy Yasmela ponownie odsunęła kotarę, przed widownią stał Cimmeryjczyk w polerowanej stali. Odziany w zbroję płytową, z podniesioną zasłoną i ciemną twarzą ocienioną przez czarne pióra, które kiwały się nad hełmem, przemożnie roztaczał wokół siebie groźną aurę, którą nawet Thespides niechętnie zauważył. Żart zamarł nagle na ustach Amalrica. - Na Mitrę - rzekł powoli. — Nigdy nie spodziewałem się ujrzeć cię obudowanego zbroją rodowego rycerza, ale nie przynosisz jej wstydu! Na moje knykcie, Conanie, widziałem królów, którzy nosili swoje pancerze mniej królewsko od ciebie! Conan milczał. Jakiś niewyraźny cień przemknął mu przez głowę niczym proroctwo. W następnych latach miał często wspominać słowa Amalrica, kiedy marzenie stało się już rzeczywistością.

III We mgle brzasku ulice Khorai zatłoczyły się ludźmi, którzy obserwowali wojska przejeżdżające przez bramę południową. Armia w końcu ruszyła. Byli tam lśniący rycerze w bogato zdobionych zbrojach płytowych, z kolorowymi pióropuszami falującymi nad polerowanymi saladami. Przystrojone w jedwabie, lakierowaną skórę, złotą uprząż i karakuły rumaki kłusowały, kiedy jeźdźcy sprawdzali ich siłę. Światło poranka krzesało błyski na grotach włóczni wznoszących się niczym las nad szeregami, a ich proporce powiewały na lekkim wietrze. Każdy rycerz nosił znak jakiejś' damy: rękawiczkę, szarfę lub różę przypiętą do hełmu albo przymocowaną do pasa z mieczem. Było to rycerstwo Khorai - pięciuset silnych mężów, prowadzonych przez hrabiego Thespidesa, który, jak mówiono, ubiegał się o rękę samej Yasmeli. Za nimi podążała lekka jazda na smukłych rumakach. Owi jeźdźcy byli typowymi góralami - chudzi, o orlich rysach. Na głowach nosili stalowe hełmy, a spod zwiewnych kaftanów połyskiwały stalowe kolczugi. Ich główną broń stanowiły straszliwe shemickie łuki mogące posłać strzały na pięćset kroków. Było ich pięć tysięcy, a na ich czele jechał Shupras. Spod jego szłomu wyzierała chuda, gwałtowna twarz.

Depcząc im po piętach, maszerowała khorajska piechota z włóczniami, zawsze stosunkowo nieliczna w każdym z państw hyboryjskich, ponieważ tylko jazdę uważano za służbę godną szacunku. Ci, podobnie jak rycerze, wywodzili się z pradawnej krwi kothiańskiej -synowie zrujnowanych rodzin, ludzie złamani przez życie, młodzieńcy bez grosza, którzy nie mogli pozwolić sobie na konia i zbroję płytową. Było ich pięciuset. Tyły obstawiali najemnicy: tysiąc jeźdźców i dwa tysiące pikinierów. Rosłe konie jazdy zdawały się równie twarde i dzikie jak ich jeźdźcy; jechali bez kłusowania czy podskoków. Wygląd tych zawodowych zabójców, weteranów krwawych kampanii, niósł w sobie posępne wyrachowanie. Odziani od stóp do głów w kolczugi, nosili swe otwarte hełmy na kolczych kapturach. Ich tarcze pozbawione były ozdób, a długie kopie proporców. Przy łękach siodeł zwisały topory albo stalowe maczugi, a na biodrach długie, szerokie miecze. Piesi mieli bardzo podobne opancerzenie, ale zamiast kopii nieśli piki. Byli ludźmi z wielu ras i o wielu przewinach. Wysocy Hyperborejczycy, mizernie wyglądający i grubokościści, powolni w mówieniu, o gwałtownej naturze; Gundermanie o jasnobrązowych włosach, ze wzgórz na północnym zachodzie; chełpliwi renegaci z Corynthii; śniadzi Zingarańczycy o sumiastych czarnych wąsach i zapalczywym temperamencie; Aquilonczycy z dalekiego zachodu. Wszyscy, oprócz Zingarańczyków, byli Hyboryjczykami. Za nimi pojawił się bogato przybrany wielbłąd prowadzony przez rycerza na wielkim ogierze bojowym, otoczony przez oddział doborowych wojowników z królewskiej straży przybocznej. Jego pasażerem pod jedwabnym baldachimem była szczupła, odziana w jedwabie postać, na widok której ludność, zawsze oddana rodzinie królewskiej, podrzucała swe skórzane czapy, dziko wiwatując. Conan Cimmeryjczyk, czujący się niewygodnie w zbroi płytowej, wpatrywał się w wielbłąda z wyraźną dezaprobatą. Do jadącego obok Amalrica, okazałego w kolczudze przewlekanej złotem, złoconym napierśniku oraz hełmie z powiewającym grzebieniem z końskiego włosia, rzekł:

- Księżniczka jedzie z nami. Jest gibka, ale za miękka na tę robotę. W każdym razie będzie musiała jakoś wyzbyć się tych szat. Amalric podkręcił swego blond wąsa, aby ukryć uśmiech. Co-nan najwyraźniej przypuszczał, że Yasmela zamierza przypasać miecz i wziąć udział w walce, tak jak często walczą kobiety barbarzyńskie. -Niewiasty Hyboryjczyków nie walczą tak jak kobiety cimmeryjskie, Conanie - rzekł. - Yasmela jedzie z nami, aby obserwować bitwę. Ponadto, między nami - poprawił się w siodle i zniżył głos -coś mi się widzi, że księżniczka nie ma odwagi zostać sama. Boi się czegoś... -Powstania? Może lepiej było powiesić kilku obywateli, zanim... -Nie. Jedna z jej dwórek mówiła... plotła o czymś, co wchodziło nocą do pałacu i przerażało Yasmelę prawie do utraty zmysłów. Nie mam wątpliwości, że to jakieś diabelstwo Natohka. Conanie, walczymy z czymś więcej niż istota z krwi i kości. -Dobra - mruknął Cimmeryjczyk. - Lepiej wyjść przeciwnikowi na spotkanie, niż czekać na niego. - Omiótł spojrzeniem długi rząd wozów i ciurów, zebrał wodze w opancerzonej dłoni i z przyzwyczajenia rzucił motto maszerujących najemników: - Piekło albo łup, kamraci, marsz! Ciężkie bramy Khorai zamknęły się za długą kolumną. Głowy ciekawskich pojawiły się na blankach. Obywatele dobrze wiedzieli, że patrzą na wojska idące do walki o ich życie. Jeżeli zostaną pokonane, przyszłość Khorai będzie pisana krwią. Dla hord nadciągających z dzikiego południa litość stanowiła cechę nieznaną. Kolumny maszerowały cały dzień przez pagórkowate trawiaste łąki poprzecinane małymi rzekami. Teren zaczął się wznosić stopniowo. Przed nimi pasmo niskich wzgórz rozciągało się ze wschodu na zachód nieprzerwaną zaporą. Tej nocy rozbili obóz na północnych stokach owych wzgórz i mieszkające tam plemiona o haczykowatych nosach i oczach pełnych zapalczywości przybywały wielką siłą, by dosiąść się do ognisk i powtarzać wieści, jakie nadeszły z tajemniczej pustyni. Pośród ich opowieści imię Natohka przewijało się niczym pełzający wąż. Na jego polecenie demony powietrza sprowadzały

gromy, wiatr i mgłę, a stwory spod powierzchni wstrząsały ziemią ze strasznym rykiem. Potrafił tchnąć ogniem, który trawił bramy warownych miast i palił opancerzonych ludzi na popiół i węgiel. Jego wojownicy w swej liczbie przesłaniali pustynię i miał pięć tysięcy Stygijczyków w wojennych rydwanach pod zbuntowanym księciem Kutamunem. Conan słuchał niewzruszony. Wojna stanowiła jego pracę. Zycie było nieustanną walką albo serią walk. Od urodzenia Śmierć była mu stałym towarzyszem. Kroczyła przerażająco u jego boku, stała za nim przy stole do gry, jej kościste palce grzechotały na kubkach z winem. Majaczyła nad nim - zakapturzony i potworny cień - kiedy kładł się spać. Myślał o niej nie więcej, niż król myśli o obecności podczaszego. Kiedyś jej kościsty uchwyt zbliży się... I to wszystko. Na razie dzień dość miał swojej biedy. Inni jednakże byli mniej beztroscy od niego, gdy idzie o strach. Wracając pewnym krokiem z linii wart, Conan zatrzymał się, gdy smukła postać w płaszczu stanęła przed nim z wyciągniętą ręką. -Księżniczko! Powinnaś być w swoim namiocie! -Nie mogłam spać. - Jej czarne oczy nawiedzały jakieś cienie. — Lękam się, Conanie. -Wśród wojska są ludzie, których się boisz? - Jego dłoń zamknęła się na rękojeści miecza. -Nie człowieka. - Wzdrygnęła się. - Conanie, czy jest cokolwiek, czego się boisz? Zastanowił się, podskubując podbródek - Tak - przyznał w końcu. - Przekleństwa bogów. Znowu się wzdrygnęła. - Ja jestem przeklęta. Demon z otchłani postawił nade mną swój znak. Noc po nocy czai się w mroku, szepcząc mi okropne tajemni ce. Zaciągnie mnie w dół, abym stała się jego królową w piekle. Nie mam odwagi spać... Przyjdzie do mnie w mym namiocie, jak przy chodził w pałacu. Conanie, ty jesteś silny... Daj mi być przy tobie! Lękam się! Teraz nie była księżniczką, tylko przerażoną dziewczyną. Duma

opadła, pozostawiwszy jej obnażenie bez wstydu. W zapamiętałym strachu przyszła do tego, który zdawał się najsilniejszy. Bezlitosna moc, jaka wcześniej odpychała, pociągała ją teraz. Zamiast odpowiedzieć, Cimmeryjczyk ściągnął swój szkarłatny płaszcz i owinął wokół niej szorstko, jak gdyby wyrażenie jakiejkolwiek czułości było dlań niemożliwe. Żelazna dłoń spoczęła przez chwilę na jej szczupłym ramieniu, a ona znów się wzdrygnęła, lecz nie ze strachu. Pod jego zwyczajnym dotykiem niczym elektryczny wstrząs przepłynęła przez nią fala zwierzęcej witalności, jakby udzieliła jej się część jego niespożytej siły. - Połóż się tutaj. - Wskazał oczyszczoną przestrzeń blisko małego, migoczącego ogniska. Nie dostrzegał nic niewłaściwego w tym, że księżniczka leży na gołej ziemi obok obozowego ognia, owinięta w płaszcz wojownika. Usłuchała go jednak bez pytania. On sam usadowił się przy niej na jakimś głazie, składając na kolanach swój szeroki miecz. Jego błękitna stalowa zbroja, połyskująca w blasku ogniska, sprawiała, że zdawał się posągiem ze stali - dynamiczną mocą uciszoną na chwilę; nie odprężoną, lecz pogrążoną na moment w bezruchu; oczekującą na znak, by ponownie zanurzyć się w straszliwym działaniu. Światło płomieni igrało na jego twarzy, sprawiając, iż rysy trwały jakby wykute z mrocznej materii, twardszej wszak niż stal. Pozostawała ona nieruchoma, jednak oczy płonęły wściekle życiem. Nie był zwykłym człowiekiem z dziczy - w jego żyłach płynęła krew wilczej sfory, w jego umyśle majaczyły okalające wszystko głębiny północnej nocy, serce tętniło ogniem płonącego drewna. Na poły śniąc, na poły rozmyślając, Yasmela odpłynęła w końcu w sen otulona we wspaniałe poczucie bezpieczeństwa. Wiedziała skądś, że przy tej posępnej postaci z dalekich krajów, stojącej przy niej na straży, żaden ognistooki cień nie pochyli się nad nią w mroku. Jednak ponownie zbudziła się i wzdrygnęła w nieskończonym przerażeniu, choć nie z powodu tego, co zobaczyła. Zbudził ją cichy pomruk głosów. Otworzywszy oczy, ujrzała, że ognisko ledwie się tli. W powietrzu czuć było zapowiedź świtu. Niewyraźnie dojrzała, że Conan wciąż siedzi na głazie. Dostrregła dłu-

gi błękitny błysk jego ostrza. Tuż przy nim kucała inna postać, na którą dogasający płomień rzucał słabą poświatę. Zaspana księżniczka z wysiłkiem dostrzegła haczyk dziobatego nosa i czarne paciorki oczu pod białym turbanem. Człowiek ten mówił tak szybko w dialekcie shemickim, że trudno było jej go zrozumieć. -Niech Bel wykręci mi palce! Mówię prawdę! Na Derketo, Conanie, jestem księciem łgarzy, ale nie okłamię starego towarzysza. Przysięgam na dni, kiedy razem byliśmy złodziejami w kraju Zamory, zanim przywdziałeś kolczugę! Widziałem Natohka. Klęczałem przed nim wraz z innymi, gdy wznosił inkantacje do Seta. Jednak nie wetknąłem nosa w piach jak reszta. Jestem złodziejem z Shumiru i wzrok mam bystrzejszy niźli łasica. Podniosłem się nieco i dostrzegłem, że jego welon powiewa na wietrze. Odchylił się i zobaczyłem... Zobaczyłem... Belu, pomóż mi. Conanie, mówię ci: z o b a c z y ł e m ! Krew zastygła mi w żyłach, a włosy stanęły dęba. To, co zobaczyłem, napiętnowało mą duszę jak rozpalone żelazo. Nie zaznałbym spokoju, póki bym się nie upewnił. Wyruszyłem w podróż do ruin Kuthche-mes. Drzwi kopuły z kości słoniowej zostały otwarte. W progu leżał wielki wąż przebity mieczem. Pod kopułą leżało ludzkie ciało, tak skurczone i powykręcane, że z początku ledwie mogłem je poznać... To był Shevatas, Zamorańczyk, jedyny złodziej na świecie, którego uznawałem za lepszego od siebie. Skarb był nietknięty, leżał wokół trupa w mieniących się stertach. To wszystko. -Nie było kości...? - zaczął Conan. -Nie było nic! - przerwał mu gorączkowo Shemita. - Nic! Tylko ten j e d e n trup! Na chwilę zapanowało milczenie i Yasmela skuliła się przed nadpełzającą bezimienną obrzydliwością. - Skąd przybył Natohk? — zabrzmiał dźwięczny szept Shemity. Z pustyni, nocą, gdy świat był ślepy i dziki od opętańczych obło ków gnanych w maniakalnym locie poprzez niebo drżących gwiazd, a wycie wichru mieszało się z zawodzeniem duchów pustkowi. Tej nocy pojawiły się wampiry, wiedźmy latały nago na wietrze, a wil kołaki wyły na odludziach. Na czarnym wielbłądzie przybył, pędząc jak wicher, wokół niego igrały przeklęte ognie, a ślady wielbłądzich

racic jaśniały w ciemności. Kiedy Natohk zsiadł przed sanktuarium Seta przy oazie Aphaka, jego zwierz pomknął w noc i zniknął. Rozmawiałem z tamtejszymi ludźmi, którzy przysięgali, że nagle rozwinął ogromne skrzydła i śmignął między chmury, ciągnąc za sobą ślad z ognia. Od tej nocy nikt więcej owego wielbłąda nie widział, ale do namiotu Natohka co noc przyłazi jakaś zwierzęca, mroczna, człekopodobna postać i długo bełkocze do niego w mroku przed nastaniem świtu. Powiem ci, Conanie, że Natohk to... Popatrz, pokażę ci podobiznę tego, co ujrzałem tamtego dnia pod Shushanem, gdy wiatr odchylił jego welon. Kiedy mężczyźni pochylili się nad czymś nisko, Yasmela dostrzegła błysk złota w ręce Shemity. Posłyszała jeszcze pomruk Cimmeryjczyka i nagle ogarnęła ją ciemność. Po raz pierwszy w życiu księżniczka Yasmela zemdlała.

IV Świt był wciąż ledwie skrawkiem jasności na wschodzie, kiedy armia znów maszerowała. Jacyś ludzie pustyni przygalopowali do obozu na rumakach chwiejących się od długiego biegu, by donieść, że horda Natohka obozuje przy studni Altaku. Ruszyli zatem pospiesz-

nie przez wzgórza, zostawiwszy tabory w tyle, by podążały za nimi. Yasmela pojechała z wojskiem; jej oczy przepełniał niepokój. Bezimienna groza przybierała jeszcze okropniejszy kształt, odkąd ostatniej nocy rozpoznała monetę w ręce Shemity — jedną z tych sekretnie wybijanych przez zwyrodniały kult Zugitów, a ukazujących oblicze człowieka martwego od trzech tysiącleci. Droga wiła się między poszarpanymi stromymi ścianami i wąskimi skalnymi kolumnami, górującymi nad dolinami. Tu i tam przycupnęły wioski - gromadki lepianek. Mieszkańcy wychodzili z nich tłumnie, by przyłączać się do pobratymców, tak że zanim przeszli przez wzgórza, wojsko powiększyło się o jakieś trzy tysiące dzikich łuczników. Nagle wyszli spomiędzy wzgórz i wstrzymali oddech na widok rozległej połaci ziemi, jaka rozciągała się przed nimi. Po stronie południowej wzgórza opadały nagle stromo, zakreśliwszy wyraźny geograficzny rozdział między kothiańskimi wyżynami a pustynią południową. Wzgórza te tworzyły krawędź wyżyny, rozciągając się niemal nieprzerwanym murem. W tym miejscu były nagie i odludne, zamieszkane jedynie przez klan Zaheemi, którego obowiązkiem było ło strzec szlaku karawan. Za wzgórzami rozpościerała się pustynia -naga, pylista, pozbawiona życia. Już za horyzontem znajdowała się studnia Altaku i horda Natohka. Wojska khorajskie miały przed sobą przełęcz Shamla, którą płynęły bogactwa z północy i południa i którą maszerowały armie Koth, Khorai, Shemu, Turanu oraz Stygii. W tym miejscu w stromym murze zaporowym ziała wyrwa. Podnóża wzgórz wcinały się w pustynię, tworząc jałowe doliny, które, poza jedną, zamknięte były od północy spadzistymi skarpami poszarpanych urwisk. Ta jedna stanowiła przełęcz. Wyglądało to jak wielka dłoń rozciągająca się od strony wzgórz. Dwa rozdzielone palce wyznaczały dolinę o kształcie litery „v". Owe palce stanowiły szerokie pasma po obu stronach - o stromych stokach od wewnątrz i jeszcze bardziej spadzistych po stronie zewnętrznej. Dno doliny podnosiło się w miarę jej zwężania, aż wychodziło na płaskowyż, który okalały stoki pocięte żlebami. Tutaj znajdowała się studnia i kępa kamiennych wież zajmowanych przez Zaheemich.

Conan zatrzymał się i zeskoczył z konia. Już wcześniej zamienił zbroję płytową na milszą mu kolczugę. Thespides ściągnął cugle i zażądał wyjaśnień: -Czemu się zatrzymałeś? -Tu będziemy ich oczekiwać - odparł Cimmeryjczyk. -Bardziej po rycersku byłoby wyjechać im naprzeciw - warknął hrabia. -Zduszą nas samą swą liczbą - odrzekł barbarzyńca. - Ponadto tam nie ma wody. Będziemy obozować na płaskowyżu... -Ja z moimi rycerzami rozbiję obóz w dolinie - odciął się ze złością Thespides. - Jesteśmy elitą armii i m y przynajmniej nie obawiamy się obdartej pustynnej hałastry. Conan wzruszył ramionami i zagniewany nobil odjechał. Amalric przerwał wydawanie rozkazów, by popatrzeć za błyszczącym oddziałem zjeżdżającym do doliny. -Głupcy! Ich bukłaki wkrótce opustoszeją i znów będą musieli wjechać na górę do studni, żeby napoić konie. -Niech im będzie - odparł Conan. -Trudno im przyjmować rozkazy ode mnie. Powiedz swoim psubratom, żeby poluzowali pancerze i odpoczęli. Szliśmy długo i szybko. Napoicie konie i niech ludzie coś przegryzą. Nie było potrzeby wysyłać zwiadowców. Przed ich oczyma rozpościerała się naga pustynia, choć teraz widok ten nieco ograniczały nisko wiszące chmury wsparte w swej białawej masie na południowym horyzoncie. Jednostajność obrazu przełamywała tylko stercząca plątanina ruin, kilka mil w głębi pustyni, uważana za pozostałości jakiejś pradawnej stygijskiej świątyni. Conan spieszył łuczników i rozmieścił ich wzdłuż grani wraz z dzikimi mieszkańcami pustyni. Najemników i piechotę khorajską rozstawił na płaskowyżu wokół studni. Dalej z tyłu, w załomie, gdzie droga wychodziła na płaskowyż, rozbito ozdobny namiot Yasmeli. Nie mając wroga w polu widzenia, wojownicy się odprężyli. Zdjęli basinety, kolcze kaptury odrzucili na opancerzone ramiona, popuścili pasy. Kiedy wzięli się do ogryzania wołowych kości i nurzania pysków w dzbanach z piwem, zaczęło się przerzucanie niewybredny-

mi żartami. Na stoku spoczęli górale przygryzający daktyle i oliwki. Amalric podszedł do głazu, na którym Cimmeryjczyk odpoczywał z gołą głową. -Conanie, czy słyszałeś, co ludzie z pustyni mówią o Natohku? Mówią... Na Mitrę, to zbyt szalone, nawet by powtarzać. Co sądzisz? -Nasiona spoczywają czasem w ziemi przez wieki i nie gniją - odparł barbarzyńca - ale Natohk z pewnością jest człowiekiem... -Nie jestem pewien - mruknął Amalric. - W każdym razie rozstawiłeś oddziały równie solidnie jak dobrze wysezonowany generał. Czarty Natohka nie spadną na nas niespodziewanie. Mitro, co za mgła! -Najpierw myślałem, że to chmury - rzekł barbarzyńca. - Spójrz, jak się przemieszcza! To, co zdawało się chmurami, było gęstą mgłą przesuwającą się na północ niczym wielki, niespokojny ocean szybko zakrywający widok pustyni. Po niedługim czasie wchłonęła ona stygijskie ruiny i wciąż przewalała się naprzód. Wojsko khorajskie obserwowało ją ze zdumieniem. Była to rzecz niezwykła - nienaturalna i niewytłumaczalna. - Nie ma sensu wysyłać zwiadowców - rzekł Amalric z niechę cią. - Niczego by nie zobaczyli. Jej krawędzie sięgają zewnętrznych skrajów pasm. Wkrótce cała przełęcz i te wzgórza będą nią okryte... Conan, który przyglądał się przewalającej się mgle z rosnącym niepokojem, schylił się nagle i przyłożył ucho do ziemi. Potem, zakląwszy, skoczył na równe nogi w gorączkowym pospiechu. - Konie i rydwany! Tysiące! Ziemia drży pod ich kopytami i ko łami! Hej, tam! - Jego głos zagrzmiał poprzez całą dolinę jak grom, wstrząsając odpoczywającymi ludźmi. - Barbuty i piki, psy! Zająć pozycje! Na te słowa wojownicy rzucili się na swoje linie, pospiesznie wkładając hełmy i przepychając ramiona przez uchwyty tarcz. Mgła rozeszła się nagle jak coś już bezużytecznego. Nie podnosiła się z wolna i nie rzedła jak naturalna - po prostu zniknęła niby zdmuchnięty płomień. W jednej chwili całą pustynię pokryły toczące się i piętrzącc warstwa za warstwą wełniste kłęby kurzu. W następnej zaś

słońce z bezchmurnego nieba rozświetliło nagą przestrzeń - już nie pustą, lecz zatłoczoną ożywiającą ją wojenną paradą. Potężny okrzyk wstrząsnął wzgórzami. Na pierwszy rzut oka zadziwionym obserwatorom zdało się, że patrzą na połyskliwe, skrzące się morze brązu i złota, w którym stalowe sztychy i groty migotały jak miriady gwiazd. Wraz z uniesieniem się mgły najeźdźcy zatrzymali się, jakby zastygli w długich, stłoczonych, błyszczących w słońcu liniach. Na przedzie znajdował się długi szereg rydwanów ciągniętych przez wielkie, narowiste konie ze Stygii z piórami na łbach. Parskały i stawały dęba, kiedy wszyscy nadzy jeźdźcy odchylili się w tył, wytężając mocarne nogi i smagłe ramiona pokryte węzłami muskułów. Wojownicy w rydwanach byli wysocy, orle oblicza odcinały się w okalających je brązowych hełmach zwieńczonych półksiężycem, na którym wspierała się złota kula. W rękach trzymali ciężkie łuki. Nie byli to zwykli łucznicy, lecz elita południa, wychowana do wojny i polowania, przyzwyczajona swymi strzałami powalać lwy. Za nimi nadciągali pstrokatym szykiem dzicy jeźdźcy na półdzikich koniach - wojownicy z Kush, pierwszego z wielkich czarnych królestw z trawiastych ziem na południe od Stygii. Byli ls'niąco hebanowi, szczupli i gibcy. Jechali zupełnie nago, bez siodeł i uprzęży. Po nich przewalała się horda, która jakby ogarniała całą pustynię. Tysiące za tysiącami wojowniczych synów Shemu: szeregi jeźdźców w łuskowych kirysach i okrągłych hełmach - asshuri z Nippru, Shumiru i Eruku oraz ich miast siostrzanych, a także hordy odziane w białe szaty - klany nomadów. Wkrótce ich szeregi skłębiły się i przemieściły. Rydwany zjechały na jedną stronę, podczas gdy główne wojska ruszyły niepewnie naprzód. Poniżej, w dolinie, rycerze dosiedli koni i teraz hrabia Thespi-des galopował w górę stoku do miejsca, w którym stał Conan. Nie pomyślał nawet o tym, że wypadało zsiąść, lecz przemówił oschle z siodła: - Uniesienie mgły pomieszało im szyki! Teraz jest czas na szarżę! Kushici nic mają łuków, a oni osłaniają całe natarcie. Szarża moich

rycerzy wgniecie ich w szeregi Shemitów, rozrywając formacje. Ruszaj za mną! Wygramy tę bitwę jednym uderzeniem! Conan potrząsnął głową. -Zgodziłbym się, gdybyśmy walczyli z normalnym przeciwnikiem. Jednak to zamieszanie jest bardziej pozorowane niż rzeczywiste, jakby chcieli sprowokować nas do szarży. Obawiam się pułapki. -Zatem odmawiasz? - krzyknął Thespides, a jego twarz pociemniała od gniewu. -Bądź rozsądny - sprzeciwił się Cimmeryjczyk. - Mamy przewagę pozycji... Z wściekłym przekleństwem Thespides odwrócił się i pogalopował z powrotem na dno doliny, gdzie jego rycerze czekali z niecierpliwością. Amalric pokręcił głową. - Nie powinieneś był pozwolić mu wrócić, Conanie. Ja... Popatrz tam! Conan z przekleństwem skoczył na równe nogi. Thespides zjechał i stanął przed swymi ludźmi. Słabo słyszeli jego rozgorączkowany głos, ale gesty w kierunku zbliżającej się hordy były dostatecznie wymowne. W następnej chwili pięćset kopii opadło i zakuty w stal oddział ruszył jak grom w głąb doliny. Z namiotu Yasmeli przybiegł młody goniec, przynaglając Conana piskliwym głosem: -Panie mój, księżniczka pyta, dlaczego nie podążasz i nie wspierasz hrabiego Thespidesa. -Ponieważ nie jestem tak wielkim głupcem jak on - mruknął Cimmeryjczyk i usiadłszy z powrotem na głazie, zabrał się do ogryzania ogromnego wołowego udźca. -Władza cię statkuje - stwierdził sentencjonalnie Amalric. - Szaleństwa takie jak to zawsze były twoją główną rozrywką. -Wtedy, gdy musiałem troszczyć się tylko o własne życie - odparł Conan. -Teraz... Co, do diabła...? Horda się zatrzymała. Ze skraju jej skrzydła pędził jakiś rydwan. Nagi woźnica smagał rumaki jak szaleniec. Pasażerem była wysoka posiać, której szata powiewała na wietrze niczym omam. Trzymała

ona w rękach wielkie naczynie ze złota, z którego wysypywała coś wąską, skrzącą się w słońcu strużką. Rydwan przemknął przed frontem całej pustynnej hordy, a za jego grzmiącymi kołami została, niby kilwater za statkiem, długa, cienka linia proszku błyszczącego na piasku jak fosforyzujący ślad węża. - To Natohk! - rzucił Amalric. - Cóż za piekielne ziarno rozsiewa? Szarżujący rycerze nie wstrzymali cwału. Jeszcze pięćdziesiąt kroków i włamaliby się w nierówne szeregi Kushitów, które stały nieruchomo ze wzniesionymi włóczniami. Wkrótce ci na samym przedzie dotarli do cienkiej, błyszczącej na piasku linii. Nic nie robili sobie z tej rozrzuconej groźby. Kiedy jednak podkute kopyta koni w nią uderzyły, stało się to, co się dzieje, gdy stal uderza o krzemień, ale z bardziej przerażającym skutkiem. Straszliwa eksplozja wraz z okropną erupcją białego płomienia zakołysała pustynią, która zdała się rozpadać wzdłuż owej nasypanej linii. W jednej chwili cała najbardziej wysunięta naprzód linia rycerzy spowita została płomieniem; konie i obleczeni w stal jeźdźcy skręcali się w jego blasku jak robaki w ogniu. W kolejnej tylne szeregi zwaliły się w stosy na ich zwęglonych ciałach. Niezdolni wytracić szaleńczej prędkości, linia za linią roztrzaskiwali się w kawałki. Z przerażającą gwałtownością szarża przemieniła się w rzeź, w której opancerzone postaci ginęły pośród kwiczących zmasakrowanych koni. Wówczas pozory zamieszania zniknęły i horda ustawiła się w ustalonym szyku. Dzicy Kushici wpadli w panujący przed nimi chaos, zakłuwając rannych włóczniami, roztrzaskując hełmy rycerzy kamieniami i żelaznymi młotami. Tak szybko było po wszystkim, że obserwatorzy na stokach stali jak ogłuszeni. I znów horda ruszyła naprzód, rozdzielając się, by uniknąć zwęglonych resztek trupów. Na wzgórzach powstał wielki krzyk: - Nie walczymy z ludźmi, ale z diabłami! Górale na grani po jednej stronie zachwiali się. Któryś popędził ku płaskowyżowi z pianą ściekającą po brodzie. - Uciekajcie, uciekajcie! - wykrzykiwał, tryskając naokoło śliną. Kto może walczyć z magią Natohka? Warknąwszy, Conan zeskoczył ze swego głazu i grzmotnął go

udźcem. Trafiony upadł, a krew poszła mu z nosa i ust. Cimmeryjczyk wyciągnął miecz. W szparach zwężonych oczu płonął mu niebieski ogień. - Z powrotem na miejsca! - wrzasnął. - Niech no który zrobi krok w tył, a odrąbię mu łeb! Walczcie, przeklęci! Zamieszanie skończyło się równie szybko, jak się zaczęło. Zapalczywa osobowość Conana była niczym wiadro lodowatej wody na miotający nimi ogień przerażenia. - Zająć pozycje - nakazał szybko. - I trzymać się ich! Ani czło wiek, ani diabeł nie przejdzie dziś przełęczy Shamla! Najemnicy dopięli pasy i chwycili za włócznie tam, gdzie krawędź płaskowyżu załamywała się, przechodząc w zbocze prowadzące do doliny. Za nimi na swych rumakach siedziała jazda z kopiami, a na jednym ze skrzydeł rozmieszczono w odwodzie oddziały piechoty khorajskiej. Stojącej u wejścia do namiotu pobladłej, oniemiałej Yasmeli wojsko to wydało się żałosną garstką w porównaniu z napierającą pustynną hordą. Conan stał wśród piechurów. Wiedział, że przeciwnik nie będzie próbował poprowadzić szarży rydwanów pod górę, na przełęcz, wystawiając je na pastwę łuczników. Mruknął jednak zaskoczony, widząc jeźdźców zsiadających z koni. Ci dzicy ludzie nie mieli taborów z zaopatrzeniem. Bukłaki z wodą i sakwy z pożywieniem wisiały u siodeł. Teraz wypili resztę wody i odrzucili bukłaki. - Zwycięstwo albo śmierć - mruknął Cimmeryjczyk, podczas gdy spieszone linie formowały szyk. - Wolałbym raczej szarżę konną. Ranne konie klinują i niszczą formacje. Horda ustawiła się w ogromny klin, którego ostrzem byli Stygijczycy, a trzonem odziani w kolczugi asshuri z nomadami na flankach. W szyku zwartym, z uniesionymi tarczami, potoczyli się wszyscy naprzód, podczas gdy za nimi wysoka postać w nieruchomym rydwanie wzniosła spowite w białą szatę ramiona w straszliwej inwokacji. Kiedy horda weszła w szeroki wylot doliny, górale na stokach zwolnili cięciwy. Pomimo formacji osłonowej ludzie padali tuzinami. Stygijczycy odrzucili swe łuki, pochylili okryte hełmami głowy —

ciemne oczy błyskały złowrogo ponad krawędziami tarcz — i szli dalej upartą falą, krocząc po ciałach zabitych towarzyszy. Jednak Shemici odpowiedzieli i chmury strzał zaciemniły niebo. Conan patrzył na wzburzone fale włóczni i zastanawiał się, jakie nowe okropieństwo przyzwie czarownik. W jakiś sposób wyczuwał, że Natohk, jak wszyscy jego pokroju, straszniejszy jest w obronie niż w ataku; podjąć przeciw niemu ofensywę to jak prosić się o nieszczęście. Niemniej to pewnie czary gnały hordę naprzód na pastwę śmierci. Conan wstrzymał oddech, widząc spustoszenie czynione w nadciągających szeregach. Krawędzie klina zdały się topnieć, a dolina była już zasłana martwymi ludźmi. Pozostali przy życiu szli jednak przed siebie jak szaleńcy, nieświadomi grożącej im śmierci. Dzięki wielkiej przewadze liczebnej w łukach zaczęli przeważać nad strzelcami na graniach. Chmury strzał mknęły w górę, zmuszając górali do ukrywania się. Niewzruszone natarcie wroga zaszczepiło panikę w ich sercach, więc szaleńczo pracowali łukami z oczami płonącymi jak u schwytanego wilka. Kiedy horda zbliżyła się do węższej gardzieli przełęczy, z góry pomknęły z hukiem głazy, miażdżąc ludzi dziesiątkami, ale natarcie się nie zachwiało. Wilki Conana przygotowały się do nieuniknionego starcia. Stojąc w zwartym szyku, w lepszych pancerzach, niewiele ucierpieli od strzał. Conan obawiał się jednak skutków natarcia, w którym ogromny klin wbije się w jego wątłe linie. Właśnie zdał sobie sprawę, że w tym gwałtownym ataku nie było żadnych przerw. Złapał za ramię stojącego blisko jednego z Zaheemich. - Czy jest jakaś droga, którą ludzie na koniach mogą dostać się na dół, do ślepej doliny za zachodnią granią? -Tak. Urwista, niebezpieczna ścieżka, sekretna i wiecznie strzeżona. Ale... Conan już ciągnął go tam, gdzie Amalric dosiadał swego wielkiego konia bojowego. - Amalricu! - rzekł dobitnie. - Podążaj za tym człowiekiem! On was poprowadzi do tamtej zewnętrznej doliny. Zjedź do niej, okrąż koniec tego pasma i uderz na hordę od tyłu. Nic nie mów, tylko jedź! Wiem, że to szaleństwo, ale nasz los jest i tak przesądzony. Poczynimy tyie szkód, ile zdołamy, zanim umrzemy! Pospiesz się!

Wąs Amalrica nastroszył się w dzikim uśmiechu i kilka chwil później jego jeźdźcy z kopiami podążali za przewodnikiem w gmatwaninę jarów i wąwozów schodzących z płaskowyżu. Conan z mieczem w dłoni podbiegł z powrotem do piechurów. Dotarł omalże w ostatniej chwili. Na obu graniach górale Shu-prasa oszaleli od przeczucia klęski i desperacko słali strzały gęstym deszczem. W dolinie oraz na zboczach ludzie ginęli jak muchy, a Stygijczycy, z rykiem prąc nieodpartą falą w górę, starli się z łoskotem z najemnikami. W nawałnicy grzmiącej stali linie się zachwiały i wygięły - wychowana do wojaczki szlachta przeciw zawodowym żołnierzom. Tarcze trzaskały o tarcze, a pomiędzy nie wciskały się włócznie i tryskała krew. Poprzez morze mieczy Conan dostrzegł potężną sylwetkę księcia Kutamuna, lecz cisnący się tłum trzymał go mocno — ciemne postaci, sapiące i tnące, s'cierające się z nim piersią w pierś. Za Stygijczykami falą nadciągali zawodzący asshuri. Po obu stronach doliny nomadzi wspięli się na urwiska i zaczęli walkę wręcz ze swymi krewniakami z gór. Wzdłuż grani obu pasm bitwa toczyła się ze wściekłą, ślepą zajadłością. Zębami i paznokciami członkowie plemion rwali, zabijali i sami umierali, tocząc pianę szaleństwa od fanatyzmu i odwiecznych waśni. Z rozwianymi dziko włosami nadzy Kushici wbiegali z wyciem w powstające luki. Conanowi zdało się, że jego zalewane potem oczy spoglądają na wznoszący się ocean stalowych ostrzy, który kipi i przewala się nieustannie, wypełniwszy dolinę od grani do grani. Walka znalazła się w krwawym impasie - górale utrzymywali szczyty, a najemnicy dzierżący okrwawione piki, wparłszy mocno stopy w skrwawioną ziemię, utrzymali przełęcz. Lepsze pozycja i uzbrojenie przez jakiś czas równoważyły przygniatającą liczebną przewagę wroga, lecz to nie mogło trwać w nieskończoność. Fala za falą złe twarze i połyskujące włócznie napływały w górę zbocza, luki w szeregach Stygijczyków zapełniali asshuri. Cimmeryjczyk wyglądał jeźdźców Amalrica okrążających zachodni grzbiet, lecz się nie pojawili, a pikinicrzy zaczęli chwiać się i cofać

pod ciosami. Conan porzucił wszelką nadzieję na zwycięstwo i zachowanie życia. Wykrzyknąwszy rozkazy zdyszanym dowódcom, przebił się i pognał przez płaskowyż do khorajskich odwodów, które aż drżały z zapału do walki. Nie spoglądał w kierunku namiotu Yasmeli. Zapomniał o księżniczce. Jego jedyną myślą był teraz instynkt dzikiej bestii - zabij, zanim sam zginiesz. - Oto dzień, kiedy staniecie się rycerzami! - Zaśmiał się dziko, wskazując ociekającym krwią mieczem zgromadzone w pobliżu konie górali. - Na koń i za mną, do piekła! Górskie rumaki stawały dziko dęba pod nieznanym im naciskiem kothiańskiego pancerza, a gromki śmiech Conana wzniósł się nad tumult bitwy, kiedy prowadził swych ludzi w miejsce, gdzie od płaskowyżu odchodziło wschodnie pasmo wzgórz. Pięciuset piechurów zubożałych patrycjuszy, młodszych synów, czarnych owiec -na półdzikich shemickich koniach zaszarżowało na wojska wroga w dół zbocza, którędy jeszcze nigdy żadna jazda nie odważyła się nacierać! Przeszedłszy jak błyskawica zaczopowany bitwą wylot przełęczy, wydostali się na zasłane trupami pasmo wzgórz i ruszyli w dół po stromym stoku. Wielu straciło równowagę i stoczyło się pod kopyta rumaków swych towarzyszy. Ludzie poniżej wrzeszczeli i wznosili ręce, lecz grzmiąca szarża przedarła się przez nich jak lawina przeci nająca młody zagajnik. Khorajczycy mknęli przez gęsty tłum, pozostawiając dywan zmiażdżonych trupów. I wówczas, kiedy horda skręciła się i zawinęła wokół własnej osi, jeźdźcy Amalrica, przebiwszy się przez kordon jazdy napotkany w zewnętrznej dolinie, wyjechali zza najdalszego krańca zachodniego pasma wzgórz i uderzyli na przeciwnika zwieńczonym stalą klinem, rozrzucając go na obie strony. Zaskoczenie tym atakiem wywołało na tyłach wroga oszołomienie i upadek ducha walki. Uznawszy, że zostały oflankowane przez przeważające siły, oszalałe ze strachu przed odcięciem od pustyni chmary nomadów wyłamywały się i umykały w popłochu, siejąc spustoszenie w szeregach swych bardziej zrównoważonych towarzyszy. Ci zaś przeżyli wstrząs pod nawałą pędzą-

cych na nich jeźdźców. W górze, na graniach, wojownicy z pustyni zachwiali się i górale spadli na nich z odnowioną furią, spychając w dół stoków. Obezwładniona z zaskoczenia horda rzuciła się do ucieczki, zanim zdążyła spostrzec, że napadła ją nie więcej niż garstka przeciwników. A gdy już raz zostali rozbici, nawet mag nie mógł zebrać ich z powrotem. Przez morze głów i włóczni szaleńcy Conana dojrzeli jeźdźców Amalrica przebijających się nieubłaganie przez chaos, a to tchnęło w nich siłę do walenia toporami i maczugami. Szaleńcza radość zwycięstwa wypełniła serca wszystkich, czyniąc ich ramiona mocnymi jak ze stali. Stojący mocno w morzu krwi, którego szkarłatne fale pluskały wokół kostek, pikinierzy z wylotu przełęczy ruszyli naprzód, silnie uderzając na kłębiące się zwichrzone szeregi wroga przed sobą. Stygijczycy się trzymali, ale napór asshuri za nimi stopniał. A po ciałach nobilów południa, którzy zginęli, doświadczywszy nagle tego, iż są tylko ludźmi, przetoczyli się najemnicy, by rozbić i rozgnieść kłębiące się za nimi masy. Wysoko nad urwiskiem padł stary Shupras ze strzałą w sercu. Amalric umarł, klnąc jak pirat, z opancerzonym udem przebitym włócznią. Z piechoty Conana, która dosiadła koni, niecałe półtorej setki pozostało w siodłach. Niemniej horda została rozbita w pył. Nomadzi i opancerzona piechota poszli w rozsypkę, umykając do swego obozu, gdzie stały ich konie, a górale wyroili się, zbiegali po stokach, dźgali w plecy uciekinierów i podrzynali gardła rannym. Rumak Conana stanął dęba, kiedy z wirującego czerwienią chaosu przed nim wyłoniła się nagle straszliwa zjawa. Był to książę Kutamun, nagi poza przepaską biodrową - z potrzaskanego pancerza pozostał mu tylko pogięty hełm, a jego członki zbryzgane były krwią. Z przeraźliwym okrzykiem cisnął obłamaną rękojeść miecza prosto w twarz Cimmeryjczyka i doskoczywszy, złapał jego ogiera za uzdę. Na wpół ogłuszony Conan zachwiał się w siodle, kiedy ciemnoskóry olbrzym szarpnął kwiczącego rumaka w górę i do tyłu, aż ten stracił równowagę i grzmotnął w breję skrwawionego piasku i powykręcanych ciał. Kiedy koń padał, Conan zeskoczył na ziemię i Kutamun rzucił się

na niego z rykiem. W szaleńczym koszmarze bitwy barbarzyńca nawet nie zorientował się dokładnie, jak zabił tego człowieka. Wiedział tylko, że kamień w ręce Stygijczyka trzaskał raz za razem o jego ba-sinet, wypełniając wzrok płomiennymi iskrami, podczas gdy on sam raz za razem dźgał wroga sztyletem bez widocznego skutku dla straszliwej żywotności księcia. Świat przed oczyma Conana zaczął pływać, gdy konwulsyjny dreszcz wstrząsnął ciałem przeciwnika, który naparł na niego zesztywniały i wreszcie padł bezwładnie. Chwiejąc się, z krwią płynącą po twarzy spod pogiętego hełmu, Conan spojrzał nieprzytomnym wzrokiem na obfity plon zniszczenia, jaki rozpościerał się przed nim. Od grani do grani leżeli rozrzuceni martwi — czerwony dywan, który zaczopował dolinę. Był on niby szkarłatne morze, którego kolejne fale tworzyły zwały trupów. Zatkały one gardziel przełęczy słały się na stokach. A w dole, na pustyni, gdzie ocalali z hordy dotarli do koni i wylali się na pustkowia, ścigani przez strudzonych zwycięzców, rzeź trwała nadal. Conan był przerażony, gdy zauważył, jak niewielu zostało tych, którzy podjęli pogoń. Wtem klangor rozdarł okropny wrzask. Z doliny nadjechał rydwan - lecąc, nic nie robił sobie ze stosów trupów. Nie ciągnęły go konie, lecz wielki czarny stwór, jakby wielbłąd. W rydwanie stał Natohk z rozwianą szatą i trzymająca wodze, trzaskająca batem jak szalona, przykucnięta antropomorficzna istota, która mogła być potwornym małpoludem. Niczym przypływ ognistego wiatru pojazd wspiął się po usłanym trupami zboczu wprost w stronę namiotu, gdzie stała samotnie Yasmela, porzucona przez straż, która przyłączyła się do gorączkowego pościgu. Zastygły Conan posłyszał jej szaleńczy krzyk, kiedy długie ramię Natohka zagarnęło ją do rydwanu. Wówczas straszliwy rumak zawrócił i pognał z powrotem w dolinę, a nikt nie ośmielił się posłać strzały albo włóczni, żeby nie trafić Yasmeli, która wiła się w rękach czarownika. Cimmeryjczyk poderwał z nieludzkim okrzykiem upuszczony miecz i skoczył na drogę pędzącej obrzydliwości. Ale kiedy wzno-sił miecz, przednie nogi czamej bestii trzasnęły go jak grom, od-

rzucając oszołomionego i potłuczonego na wiele stóp w tył. Jego otępiały słuch pochwycił krzyk Yasmeli z przetaczającego się obok rydwanu. Kiedy Conan zerwał się ze skrwawionej ziemi, z jego ust wyrwał się ryk, który nie miał w sobie nic ludzkiego. Złapał wodze przebiegającego obok, pozbawionego jeźdźca konia i nie wstrzymując go, wskoczył na siodło. Osiągnąwszy najwyższą prędkość, gnał jak na skrzydłach i niczym huragan przemknął przez obóz Shemitów, mijając gromady swoich jeźdźców i mocno bodących konie ostrogami ludzi pustyni. Rydwan pędził, a za nim podążał Conan, choć czuł, że jego koń zaczyna słabnąć. Teraz przed nimi leżała otwarta pustynia skąpana w upiornym przepychu słońca zachodzącego nad pustkowiem. Pojawiły się starożytne ruiny. Nieludzki woźnica, wydając przeraźliwy okrzyk, wyrzucił z rydwanu Natohka i dziewczynę. Oboje potoczyli się po piasku, a pojazd i jego nieziemski rumak na oczach oszołomionego Conana przeszli straszną przemianę. Obrzydliwy stwór, żadną miarą nieprzypominający już wielbłąda, rozwinął wielkie skrzydła i śmignął w niebo, unosząc ze sobą płonącą oślepiającym ogniem zjawę, w której niby-ludzka postać wrzeszczała nieskładnie, oznajmiając swój tryumf. Wszystko stało się tak szybko, że przypominało nagły koszmar pojawiający się czasem w nawiedzanych przez grozę snach. Natohk zerwał się na nogi i obrzucił szybkim spojrzeniem swego posępnego prześladowcę, który nie zatrzymał się, lecz nadjeżdżał z trzymanym nisko mieczem chlapiącym czerwonymi kroplami. Czarnoksiężnik pochwycił omdlewającą dziewczynę i wbiegł z nią między ruiny. Conan zeskoczył z konia i ruszył za nim. Wszedł do pomieszczenia, które rozjaśniał nieziemski blask, choć na zewnątrz szybko zapadał zmierzch. Yasmela leżała na czarnym nefrytowym ołtarzu. Jej nagie ciało lśniło w niesamowitym świetle niczym kość słoniowa, odzienie było rozrzucone na podłodze, jakby zerwane z niej brutalnie, w pośpiechu. Natohk zwrócił się ku Conanowi nieludzko wysoki i chudy, przyoble-

czony w połyskujące zielone jedwabie. Odrzucił welon i Cimmeryjczyk ujrzał oblicze, które widział wybite na zugickiej monecie. — Tak, zadrżyj, psie! - Jego głos brzmiał jak syk olbrzymiego węża. - Jestem Thugra Khotan! Długo spoczywałem w grobowcu, oczekując dnia przebudzenia i uwolnienia. Uwięziony zostałem przez zaklęcie, które dawno temu ocaliło mnie przed barbarzyńcami. Wiedziałem jednak, że jeden z nich w swoim czasie przybędzie... I oto przybył, aby wypełnić swe przeznaczenie i umrzeć śmiercią, jakiej żaden człowiek nie zaznał od trzech tysięcy lat! Głupcze, myślisz, że pokonałeś mnie, ponieważ moi ludzie zostali rozproszeni? Ponieważ zostałem zdradzony i porzucony przez demona, którego zniewoliłem? Jestem Thugra Khotan, który będzie władać światem wbrew waszym nędznym bogom! Pustynia roi się od mych ludzi, a demony ziemi będą wypełniać moje polecenia tak samo, jak gady będą mi posłuszne. Pożądanie kobiety osłabiło moją magię. Teraz ona jest moja i sycąc się jej duszą, stanę się niezwyciężony! Cofnij się, głupcze! Nie pokonałeś Th ugry Khotana! Cisnął swą laskę do stóp Conana, a ten cofnął się z mimowolnym krzykiem, gdyż padając, uległa ona straszliwej przemianie. Jej kontury rozmazały się, cała się zwinęła i przed wstrząśniętym Cimmeryjczykiem uniosła łeb sycząca kobra z rozłożonym kapturem. Uderzył z wściekłym przekleństwem, a miecz przeciął straszną sylwetkę na dwoje. I oto u jego stóp leżały tylko dwa kawałki przeciętej hebanowej laski. Thugra Khotan zaśmiał się okropnie, podnosząc coś odrażającego, co pełzło w pyle po podłodze. W wyciągniętej ręce trzymał teraz coś żywego, co wiło się i skręcało. Tym razem nie była to sztuczka mroku. W nieosłoniętej dłoni ściskał czarnego skorpiona — długie na ponad stopę najgroźniejsze stworzenie pustyni. Pchnięcie kolcem na jego odwłoku oznaczało natychmiastową śmierć. Trupia twarz Thugry Khotana przecięta szerokim uśmiechem przywodziła na myśl mumię. Conan się zawahał. Wtem, bez ostrzeżenia, rzucił mieczem. Zaskoczony czarnoksiężnik nie zdążył uniknąć ciosu. Sztych wszedł pod sercem i wyszedł na stopę między łopatkami. Thugra Khotan runął martwy miażdżąc w garści jadowitego potwora.

Conan podszedł do ołtarza i uniósł Yasmelę w zbryzganych krwią ramionach. Zarzuciła na jego opancerzoną szyję swe bielutkie ręce i zacisnęła je kurczowo. Histerycznie łkając, nie chciała go wypuścić. — Na czarty Croma, dziewczyno! - wymruczał. - Puśćże mnie! Pięćdziesiąt tysięcy mężów dziś padło, a na mnie wciąż czeka praca do wykonania... - Nie! - wydyszała, przywierając doń ze spazmatyczną siłą przez moment równie barbarzyńską w strachu i namiętności jak on sam. Nie pozwolę ci odejść! Jestem twoja, w imię ognia, stali i krwi! Ty jesteś mój! Tam z powrotem należeć będę do innych, tu jestem dla siebie i dla ciebie! Nie odejdziesz! Zawahał się, jego umysł rozchwiał się w gwałtownym przypływie zapalczywej namiętności. W mrocznej komnacie wciąż jaśniała nieziemska poświata oświetlająca upiorną, martwą twarz Thugry Khotana, który zdawał się uśmiechać do nich zimno i pusto. Na zewnątrz, na pustyni i na wzgórzach pośród oceanu trupów, ludzie wciąż ginęli, wyli od ran, pragnienia i szaleństwa; chwiały się królestwa. Nagle wszystko to zmył szkarłatny przypływ, który przeszedł szaleńczo przez duszę Conana, gdy gwałtownie miażdżył w swych żelaznych ramionach szczupłe, białe ciało migoczące mu przed oczami niczym obłędny magiczny ognik.

Stalowe cienie pod księżycem

Stalowe cienie pod księżycem Nagły trzask trzcin tratowanych kopytami przez konie, ciężki upadek, rozpaczliwy krzyk. Koło zdychającego rumaka powstała, zataczając się, smukła dziewczyna w sandałach i przepasanej tunice. Jej ciemne włosy opadały na białe ramiona, a oczy przypominały ślepia schwytanego zwierzęcia. Nie patrzyła na gąszcz trzcin otaczających małą polankę ani na błękitne wody obmywające niski brzeg za jej plecami. Jej szeroko otwarte oczy utkwione były aż do bólu w jeźdźcu, który przebił się przez ścianę trzcin i zsiadł z konia naprzeciw niej. Był to wysoki mężczyzna, szczupły, lecz twardy jak stal. Od stóp do głów odziany był w lekką, srebrzystą, splecioną z drobniutkich oczek kolczugę, która pasowała do jego gibkiej sylwetki niby rękawiczka. Spod półokrągłego, zdobionego złotem hełmu spoglądały drwiące brązowe oczy. — Trzymaj się z dala! - Jej głos stał się piskliwy z przerażenia. Nie dotykaj mnie, Shahu Amurath, albo rzucę się do rzeki i utonę! Zaśmiał się, a jego śmiech był niczym pomruk miecza wysuwanego z jedwabnej pochwy. — Nie utoniesz. Olivio. córko chaosu, gdyż przv brzegu jest za

płytko, a ja złapię cię, zanim zdołasz dotrzeć na głębinę. Na bogów, sprawiłaś mi radosną pogoń i wszyscy moi ludzie zostali daleko za nami. Nie ma na zachód od Vilayet konia, który zdołałby prześcignąć Irema. — Skinął głową na wysokiego, smukłonogiego pustynnego ogiera za sobą. - Zostaw mnie! - błagała dziewczyna. Po twarzy spływały jej łzy rozpaczy. - Nie dość wycierpiałam? Czy jest jakieś upokorzenie, ból czy poniżenie, jakiego jeszcze na mnie nie zwaliłeś? Jak długo musi trwać moja udręka? -Tak długo, jak długo znajduję przyjemność w twym skomleniu, błaganiach, łzach i szamotaniu — odparł z uśmiechem, który komuś obcemu zdałby się miły. - Masz niezwykle mężnego ducha, Olivio. Zastanawiam się, czy kiedykolwiek znużysz mnie tak, jak nużyły mnie wcześniej inne kobiety. Obojętnie, co robię, ty pozostajesz zawsze taka świeża i nieskażona. Każdy kolejny dzień z tobą przynosi mi nową uciechę. Ale chodź. Powróćmy do Akif, gdzie lud wciąż fetuje zwycięzcę tych nędznych kozaków, podczas gdy sam zwycięzca zajęty jest pogonią za żałosnym zbiegiem: głupią, śliczną, idiotyczną uciekinierką! -Nie! - Odskoczyła, odwróciwszy się ku błękitnej wodzie pluskającej między trzcinami. -Tak! - Wybuch jego otwartego gniewu był jak iskra skrzesana krzemieniem. Z szybkością, do której jej delikatne członki nie mogły się zbliżyć, chwycił jej nadgarstek i z czystym, bezmyślnym okrucieństwem wykręcił go, aż wrzasnęła i opadła na kolana. Wywłoko! Powinienem zaciągnąć cię z powrotem do Akif przy ogonie mego konia, ale będę litościwy i powiozę cię na łęku, za którą to łaskę podziękujesz mi pokornie podczas... Puścił ją ze zduszonym przekleństwem i odskoczył w tył. Jego ciężka szabla błysnęła, gdy wydawszy nieartykułowany okrzyk nienawiści, z gąszczu trzcin wypadła straszliwa zjawa. Przypatrująca się temu z ziemi Olivia ujrzała kogoś, kogo wzięła za dzikusa albo szaleńca, postępującego ku Amurathowi w postawie znamionującej śmiertelną groźbę. Był on potężnie zbudowany i nagi poza przepaską biodrową, która splamiona była krwią i pokryta sko-

rupą zaschniętego błota. Czarna grzywa jego włosów skołtuniała, pozlepiana mułem i zakrzepłą krwią, smugi zasuszonej posoki znaczyły jego pierś i członki. Zaschnięta krew była też na długim prostym mieczu, który trzymał w prawej dłoni. Spod zmierzwionych pukli nabiegłe krwią oczy błyszczały gniewnie jak węgle jarzące się niebieskim ogniem. -Ty hyrkański psie! — wymamrotała owa zjawa z barbarzyńskim akcentem. — Przyniosły cię tu demony zemsty! -Kozak! — wykrzyknął, cofnąwszy się, Shah Amurath. - Nie wiedziałem, że któryś z was, psy, uciekł! Myślałem, że wszyscy leżycie sztywni w stepie nad rzeką Ilbars! -Wszyscy prócz mnie, przeklęty! - krzyknął tamten. - Och, marzyłem o spotkaniu takim jak to, kiedy pełzłem na brzuchu przez cierniste krzaki albo leżałem pod skałami, a mrówki wgryzały się w moje ciało, albo kiedy kuliłem się w bagnie po same usta... Marzyłem, ale nie miałem nadziei, że kiedykolwiek się to zdarzy. Och, bogowie Piekła, jakże za tym tęskniłem! Strasznie było patrzeć na przepełnioną żądzą krwi radość obcego. Szczęki zacisnęły mu się spazmatycznie, na poczerniałych ustach pojawiła się piana. -Trzymaj się z dala! - rozkazał Shah Amurath, patrząc nań zwężonymi oczyma. -Ha! — Zabrzmiało to niczym szczeknięcie szarego wilka. - Shah Amurath, wielki władca Akifi O przeklęty, serce moje raduje się na twój widok. Tego, który nakarmił sępy ciałami mych towarzyszy, który rozrywał ich dzikimi końmi, oślepiał, dręczył i okaleczał! Aj, ty psie, parszywy psie! — Jego głos urósł do prawie szaleńczego krzyku i mężczyzna zaszarżował. Mimo przerażenia, jakie budził bestialski wygląd nieznajomego, Olivia spodziewała się, że padnie po pierwszym skrzyżowaniu ostrzy. Szaleniec czy dzikus, cóż mógł zdziałać nagi przeciw opancerzonemu wodzowi z Akii? Nastąpiła chwila, gdy ostrza zapłonęły i starły się, zdając ledwie dotykać i odskakiwać. Wtem szeroki miecz błysnął i opadł ze straszliwą siłą na ramię Shaha Amuratha. Na widok wściekłości tego ciosu

Olivia krzyknęła. Przez chrzęst rozdzieranej zbroi wyraźnie dosłyszała trzask kości barkowej. Hyrkańczyk zatoczył się w tył, poszarzały nagle, krew wytrysnęła na oczka jego kolczugi. Szabla wysunęła się z bezwładnych palców. -Łaski! - wydyszał. -Łaski? - Głos nieznajomego drżał szałem. - Takiej łaski, jaką dałeś nam, ty świnio?! Olivia zamknęła oczy. To już nie była walka, lecz jatka, zapamiętała, krwawa, napędzana przez histerię wściekłości i nienawiści, w których swe zwieńczenie znalazły cierpienie bitew, masakr i tortur oraz podszyta strachem, pełna szaleńczego pragnienia i dręczącego głodu ucieczka. Chociaż Olivia wiedziała, że Shah Amurath nie zasłużył na łaskę czy litość żadnej z żyjących istot, zamknęła oczy i przycisnęła ręce do uszu, żeby odciąć się od widoku ociekającego krwią miecza, ostrza wznoszącego się i opadającego z chrzęstem rzeźnickiego topora oraz od bulgotliwych krzyków, cichnących, by umilknąć ostatecznie. Otworzyła oczy i zobaczyła, że nieznajomy odwraca się od porzniętej na strzępy kukły, która ledwie mgliście przypominała istotę ludzką. Pierś mężczyzny falowała z wyczerpania lub pasji, jego czoło perliło się potem, a prawa ręka zbryzgana była krwią. Nie przemówił do niej, nawet na nią nie spojrzał. Ujrzała, jak wkracza między trzciny rosnące na skraju wody, pochyla się i coś ciągnie. Z kryjówki w szuwarach wypłynęła ukryta tam łódź. Wtedy, przeczuwając jego zamiar, przebudziła się do działania. - Och, zaczekaj! - zakwiliła, podniosła się chwiejnie i pobiegła ku niemu. — Nie zostawiaj mnie! Weź mnie ze sobą! Odwrócił się i zapatrzył na nią. W jego wyglądzie zaszła zmiana. Przekrwione oczy spoglądały normalnie. Zdało się, że krew, którą właśnie przelał, ugasiła ogień jego szału. -Kim jesteś? - zapytał. -Zwą mnie Olivia. Byłam j e g o niewolnicą. Uciekłam. Ścigał mnie. To dlatego tu przybył. Och, nie zostawiaj mnie! Jego wojownicy byli niedaleko za nim. Znajdą trupa... znajdą mnie przy nim... Och! — jęknęła z przerażenia i załamała białe ręce.

Wpatrywał się w nią z zakłopotaniem. -Wolisz więc odpłynąć ze mną? - spytał. - Jestem barbarzyńcą. Z twego wyglądu wiem, że się mnie boisz. -Tak, boję się ciebie - odparła, zbyt rozbita, by udawać. - Moja skóra cierpnie, gdy patrzę na grozę twego wyglądu. Jednak Hyrkari-czyków boję się bardziej. Och, pozwól mi płynąć z tobą! Jeżeli znajdą mnie obok swego martwego pana, wezmą mnie na tortury! -Zatem chodź. Odsunął się na bok i Olivia szybko wsiadła do łódki, wzdragając się na myśl, że mogłaby go choćby dotknąć. Usadowiła się na dziobie, a on wszedł do środka, odepchnął się od brzegu wiosłem i posługując się nim jak pagajem, mozolnie kierował łodzią krętym szlakiem pośród wysokich szuwarów, dopóki nie wyśliznęli się na otwarte wody. Wówczas zasiadł, chwyciwszy oba wiosła, i pracował mocnymi, gładkimi i równymi pociągnięciami. Potężne mięśnie jego rąk, ramion i pleców grały w rytmie swego wysiłku. Przez jakiś czas trwała cisza; dziewczyna kucała na dziobie, mężczyzna wiosłował. Obserwowała go z lękliwą fascynacją. Jasne było, że nie jest Hyrkańczykiem ani nie przypomina nikogo z ras hyboryjskich. Była w nim jakaś wilcza twardość, która znamionowała barbarzyńcę. Jego oblicze, uwzględniając trudy i ślady bitwy oraz ukrywanie się na mokradłach, odzwierciedlało tę samą niepowstrzymaną dzikość. Nie było ono jednak złe czy zwyrodniałe. -Kim jesteś? - spytała. - Shah Amurath nazwał cię kozakiem. Należałeś do tej bandy? -Jestem Conan z Cimmerii - mruknął. - Byłem z kozakami, jak zwały nas te hyrkańskie psy. Mgliście orientowała się, że kraj, który wymienił, leży daleko na północnym zachodzie, za najdalszymi granicami rozmaitych królestw jej rasy. - Ja jestem córką króla Ophiru - powiedziała. - Ojciec sprzedał mnie shemickiemu wodzowi, ponieważ nie chciałam poślubić księcia z Koth. Cimmeryjczyk mruknął coś zaskoczony. Usta dziewczyny skrzywiły się w gorzkim uśmiechu,

-Tak, cywilizowani ludzie sprzedają czasem swoje dzieci dzikusom jako niewolników. A twoją rasę nazywają barbarzyńską, Conanie z Cimmerii. -My nie sprzedajemy naszych dzieci - warknął, groźnie wysunąwszy podbródek. -Cóż... ja zostałam sprzedana. Jednak człowiek pustyni nie wykorzystał mnie. Chciał kupić sobie przychylność Shaha Amuratha i tak znalazłam się wśród darów, jakie przywiózł do Akif, miasta purpurowych ogrodów. Wówczas... — Wzdrygnęła się i skryła twarz w dłoniach. — Powinnam zapomnieć, co znaczy wstyd powiedziała po chwili. - Jednak jak dotąd każde wspomnienie pali mnie jak raz niewolniczego bata. Przebywałam w pałacu Shaha Amuratha, póki kilka tygodni temu nie odjechał ze swoimi wojskami, aby stanąć do bitwy z bandą najeźdźców, którzy pustoszyli pogranicze Turanu. Wczoraj wrócił w chwale i urządzono ná jego cześć wielkie święto. Pośród pijaństwa i zabaw znalazłam sposobność, by wymknąć się z miasta na skradzionym koniu. Sądziłam, że ucieknę... Ale on ruszył za mną i około południa mnie dogonił. Zostawiłam w tyle jego ludzi, ale jemu nie zdołałam ujść. Wówczas nadszedłeś ty. -Leżałem ukryty w trzcinach - mruknął barbarzyńca. - Byłem jednym z tych rozpuszczonych łotrów, Wolnych Towarzyszy, którzy palili i grabili ziemie wzdłuż granicy. Było nas pięć tysięcy, z wielu ras i plemion. Służyliśmy jako najemnicy zbuntowanemu księciu we wschodnim Koth, to znaczy większość z nas, a kiedy zawarł on pokój ze swym przeklętym suzerenem, zostaliśmy bez pracy. Zaczęliśmy więc plądrować odległe dominia Koth, Zamory czy Turanu, bez różnicy. Jakiś tydzień temu Shah Amurath z piętnastoma tysiącami ludzi złapał nas w pułapkę blisko brzegów Ilbars. Mitro! Niebo było czarne od sępów. Kiedy po całym dniu walki nasze linie pękły, niektórzy próbowali się przedrzeć na północ, inni na zachód. Wątpię, czy ktokolwiek uszedł. Stepy były pokryte jeźdźcami ścigającymi uciekinierów. Ja przedarłem się na wschód i w końcu dotarłem na skraj mokradeł, które graniczą z tą częścią Vilayet. Od tamtej chwili cały czas ukrywałem się na bagnach. Ledwie przedwczoraj jezdni przestali przetrząsać kępy

szuwarów w poszukiwaniu zbiegów takich jak ja. Pełzałem, konałem

nory i kryłem się jak wąż, za przysmak mając piżmaki, które, gdy je złapałem, zjadałem surowe, gdyż brakło ognia, by je ugotować. Dziś' o świcie znalazłem tę łódź ukrytą wśród trzcin. Nie miałem zamiaru wychodzić w morze przed nocą, ale kiedy zabiłem Shaha Amuratha, zrozumiałem, że jego zbrojne psy będą na wyciągnięcie ręki. -I co teraz? -Niewątpliwie będą nas ścigać. Jeżeli nie znajdą śladów pozostawionych przez łódź, które ukryłem jak mogłem najlepiej, to kiedy nie uda się im znaleźć nas na mokradłach, tak czy inaczej zgadną, że wyruszyliśmy w morze. Jednak już odskoczyliśmy, a ja zamierzam ciągnąć za te wiosła, póki nie dotrzemy w bezpieczne miejsce. -Gdzież takie znajdziemy? - spytała rozpaczliwie. - Vilayet to hyrkański staw. -Niektórzy tak nie uważają. - Cimmeryjczyk uśmiechnął się posępnie. - Szczególnie niewolnicy, którzy uciekli z galer i zostali piratami. -Jakie masz plany? -Południowo-zachodni brzeg opanowany jest przez Hyrkańczy-ków na przestrzeni setek mil. Wciąż mamy długą drogę do przebycia, zanim miniemy ich północne granice. Zamierzam płynąć na północ, dopóki nie uznam, że je minęliśmy. Wtedy skręcimy na zachód i spróbujemy wylądować na brzegu graniczącym z niezamieszkanym stepem. -A jeśli spotkamy piratów albo sztorm? — zapytała. — Na stepach zaś będziemy głodować. -Cóż - przypomniał jej — nie prosiłem cię, byś ze mną płynęła. -Przepraszam. - Pochyliła swą kształtną, ciemną główkę. — Piraci, sztormy, głód... wszystko jest milsze od ludzi z Turanu. -Tak. - Jego ciemna twarz się zachmurzyła. - Jeszcze z nimi nie skończyłem. Odpręż się, dziewczyno. O tej porze roku sztormy na Vilayet są rzadkie. Jeżeli zdołamy osiągnąć step, nie będziemy głodować. Wyrosłem na nagiej ziemi. To te przeklęte mokradła z ich smrodem i gryzącymi latającymi robalami omal mnie nie wyniszczyły. Na wyżej położonych ziemiach jestem w domu. A jeśli chodzi o piratów... - Uśmiechnął się tajemniczo i pochylił nad

wiosłami. Słońce opadało jak matowo błyszczący miedziak do jeziora ognia.

Błękit morza złączył się z błękitem nieba i razem przemieniły się w miękki, ciemny aksamit upstrzony gwiazdami oraz ich odbiciami. Olivia rozłożyła się, półleżąc, na dziobie łagodnie kołyszącej się łodzi i snuła oderwane od rzeczywistości marzenia. Miała wrażenie, iż płynie w powietrzu, z gwiazdami pod i nad sobą. Sylwetka jej milczącego towarzysza odcinała się niewyraźnie na tle delikatniejszego mroku. W rytmie jego wiosłowania nie było przerw ani zachwiań. Mógł być mitycznym wioślarzem wiozącym ją przez mroczne jezioro śmierci. Jednak krańce jej strachu zostały stępione i ukołysana monotonnym ruchem, zapadła w spokojny sen. Gdy się przebudziła, odczuwając wilczy głód, jej oczom objawił się świt. Zbudziła ją zmiana w ruchu łodzi. Conan odpoczywał oparty na wiosłach, patrząc w dal za nią. Zdała sobie sprawę, że musiał wiosłować całą noc bez przerwy, i zdumiała się jego żelazną wytrzymałością. Okręciła się, by podążyć za jego spojrzeniem, i ujrzała zieloną ścianę drzew oraz krzewów wznoszącą się znad skraju wody, rozciągniętą szerokim łukiem i otaczającą małą zatokę, której wody były gładkie jak błękitne szkło. - To jedna z wielu wysp, jakimi usiane jest morze śródlądowe -rzekł Conan. - Uważa się je za niezamieszkane. Słyszałem, że Hyr-kańczycy rzadko je odwiedzają. Ponadto najczęściej trzymają się w swoich galerach przy brzegu, a my przebyliśmy długą drogę. Przed zachodem słońca ze stałego lądu nie było już nas widać. Kilkoma uderzeniami wioseł podprowadził łódź do brzegu i faleniem przycumował ją do wygiętego w pierścień korzenia drzewa, które wyrastało z wody. Wyszedłszy na brzeg, wyciągnął rękę, by pomóc Olivii. Chwyciła ją, wzdrygając się lekko na widok obecnych na niej plam krwi i odczuwając muśnięcie żywiołowej siły czającej się w mięśniach barbarzyńcy. W lesie graniczącym z błękitną zatoką zalegała senna cisza. Wówczas gdzieś daleko wśród drzew jakiś ptak wzniósł swą poranną pieśń. Lekka bryza zaszeptała pośród liści, wydobywając z nich cichy szum. Olivia stwierdziła, że bacznie czegoś nasłuchuje, choć nie wiedziała czego. Co mogło czychać w tej nienazwanej leśnej okolicy?

Kiedy zerkała lękliwie w mrok pomiędzy drzewami, coś wleciało w słoneczne światło w szybkim wirze skrzydeł - wielka papuga, jaśniejąca figurka z nefrytu i purpury, która opadła na liściastą gałąź i kołysała się na niej. Przechyliła na bok zwieńczony grzebieniem łeb i przyglądała się intruzom lśniącymi jak gagaty oczyma. - Na Croma! - mruknął Cimmeryjczyk. - Oto dziadek wszyst kich papug. Musi mieć z tysiąc lat! Popatrz na tę złowrogą mądrość w oczach. Jakich tajemnic strzeżesz, Mądry Diable? Nagle ptak rozpostarł swe ogniste skrzydła i uniósłszy się z żerdzi, wykrzyknął ostro: - Yagkoolan yok tha, xuthalla! - po czym z dzikim skrzekiem przeraźliwego ludzkiego śmiechu umknął między drzewami, by zniknąć w opalizującym mroku. Olivia patrzyła w ślad za nim, czując na swym gibkim grzbiecie zimny dotyk złego przeczucia. -Co ona powiedziała? - wyszeptała. -Jakieś ludzkie słowa, przysięgam — odparł Conan. — Ale w jakim języku, nie potrafię rzec. -Ani ja - zawtórowała mu dziewczyna. — Jednakowoż musiała nauczyć się ich z ludzkich ust. Ludzkich lub... - Wejrzała na liściastą gęstwinę i wzdrygnęła się lekko, nie wiedząc dlaczego. -Na Croma, jestem głodny! - mruknął Conan. - Mógłbym zjeść bawołu. Poszukamy jakichś owoców, ale najpierw zamierzam oczyścić się z tego zaschniętego błota i krwi. Ukrywanie się na mokradłach to wstrętne zajęcie. To rzekłszy, odłożył miecz, po ramiona wszedł do błękitnej wody i przystąpił do ablucji. Kiedy się wynurzył, jego wyraziście rzeźbione brązowe członki lśniły, opadająca grzywa czarnych włosów nie była już skołtuniona. Niebieskie oczy, chociaż wciąż rozpalone nieugaszonym ogniem, nie wydawały się mroczne czy nabiegłe krwią. Niemniej tygrysia miękkość członków i niebezpieczny wygląd jego twarzy nie uległy zmianie. Przypiąwszy na powrót miecz, pokazał dziewczynie, aby poszła za nim. Opuścili brzeg, idąc pod liściastymi łukami wielkich konarów. Pod stopami mieli krótką zieloną murawę, która tłumiła odgłos ich kroków. Pomiędzy pniami drzew dostrzegali bajeczne widoki.

Wkrótce Conan mruknął z zadowoleniem na widok złotych i rdzawych kul wiszących gronami wśród listowia. Pokazawszy dziewczynie, by usadowiła się na zwalonym drzewie, szybko napełnił jej podołek egzotycznymi przysmakami, a potem sam przypadł do nich z niepohamowanym zapałem. - Na Ishtar! — rzekł, nim ponownie napakował sobie usta. - Od Ilbars żyłem na szczurach i korzeniach, jakie wykopałem ze śmier dzącego błota. To jest słodkie i smaczne, choć niezbyt sycące. Mimo wszystko wystarczy nam, jeśli zjemy dość dużo. Olivia była zbyt zajęta, by odpowiedzieć. Ostra krawędź głodu Cimmeryjczyka stępiła się. Zaczął popatrywać na swą piękną towarzyszkę z większym niż przedtem zainteresowaniem, zauważając lśniące pukle jej ciemnych włosów, brzoskwiniową karnację delikatnej skóry oraz pełne kształty przy smukłej figurze, które skąpa tunika eksponowała w całej pełni. Po skończonym posiłku obiekt jego obserwacji podniósł wzrok, a napotkawszy płomienne spojrzenie zwężonych oczu, zarumienił się, resztki owoców zaś wyśliznęły mu się spomiędzy palców. Bez komentarza barbarzyńca wskazał gestem, że powinni kontynuować rekonesans. Tak więc podniosła się i podążyła za nim, wychodząc spośród drzew na polanę, której przeciwległy koniec wyznaczały gęste zarośla. Kiedy wkroczyli na otwartą przestrzeń, w krzakach rozległ się rozdzierający trzask i Conan, odskakując w bok i unosząc dziewczynę ze sobą, ledwie ocalił ich przed czymś, co świsnęło w powietrzu i uderzyło w pień drzewa z potężną siłą. Wyciągnąwszy ze świstem miecz, Cimmeryjczyk przebiegł polanę i zanurzył się w zaroślach. Potem zapadła cisza, a Olivia przykucnęła na murawie zdezorientowana i przerażona. Conan ukazał się wkrótce, a jego brwi zmarszczone były od jakiejś zagadki. - W tych zaroślach nic nie ma - warknął. - Ale coś było... Obejrzał pocisk, który chybił tak niewiele, i mruknął coś z niedowierzaniem, jakby niezdolny zaufać własnym zmysłom. Był to ogromny blok z zielonkawego kamienia leżący na murawie u stóp drzewa, którego pień zgruchotała siła uderzenia. -Jakiś dziwny ten kamień jak na niezamieszkaną wyspę orzekł.

Śliczne oczy Olivii rozwarły się ze zdumienia. Głaz stanowił symetryczny blok, bezdyskusyjnie wycięty i obrobiony ludzką ręką. A przy tym był zadziwiająco potężny. Cimmeryjczyk chwycił go obu rękoma i stanąwszy na szeroko rozstawionych nogach, z mięśniami rąk i pleców napiętymi tak, że wystąpiły węzłami, uniósł go ponad głowę i odrzucił od siebie, wytężając cały swój upór i siłę. Kamień upadł kilka stóp przed nim. Conan zaklął. - Żaden człowiek nie zdołałby przerzucić tą skałą całej polany. To zadanie dla machiny oblężniczej. Jednakże tu nie ma mangoneli ani balist. - Może wyrzucono go z takiej machiny z daleka? - podsunęła. Potrząsnął głową. - Nie spadł z góry. Nadleciał z tamtych zarośli. Widzisz, jak poła mane są gałązki? Rzucono nim tak, jak człowiek mógłby cisnąć oto czakiem. Ale kto? Co? Chodź! Dziewczyna weszła za nim w zarośla z wahaniem. Pośród zewnętrznego kręgu liściastej gęstwiny poszycie było mniej bujne. Wszędzie zalegała kompletna cisza. Sprężysta murawa nie ukazywała żadnych odcisków stóp. Jednak to z tych zagadkowych chaszczy ktoś cisnął głazem - mocno i zabójczo. Conan pochylił się, by obejrzeć murawę tam, gdzie trawa została tu i ówdzie zgnieciona. Gniewnie potrząsnął głową. Nawet jego bystrym oczom nie dawała ona żadnej wskazówki na temat tego, co tu stało albo tędy szło. Jego wzrok powędrował ku zielonemu dachowi nad ich głowami - masywnemu sklepieniu z mięsistych liści poprzetykanemu łukami gałęzi. I nagle zastygł. Wtem podniósł się z mieczem w dłoni i zaczął się cofać, napierając na stojącą za nim Olivię. -Wynośmy się stąd, szybko! — ponaglił ją szeptem, który zmroził krew w jej żyłach. -Co to jest? Co widzisz? - Nic - odparł powściągliwie, nie zaprzestając ostrożnego odwrotu. — Co to więc jest? Co się czai w tych zaroślach? - Śmierć! - rzekł. Jego wzrok pozostawał wciąż utkwiony w prze słaniającym niebo, majaczącym nad nimi nefrytowym sklepieniu.

Kiedy już wydostali się z zarośli, złapał ją za rękę i szybko poprowadził między rzednącymi drzewami, dopóki nie wspięli się po trawiastym, rzadko zadrzewionym zboczu i wyłonili na niskim płaskowyżu, gdzie trawa rosła wyżej, a drzew było niewiele i rosły rozproszone. Na środku owego płaskowyżu wznosiła się długa, szeroka budowla z rozsypujących się zielonkawych kamieni. Patrzyli ze zdumieniem. Żadne legendy nie wspominały o takiej budowli na którejś z wysp morza Vilayet. Podeszli do niej ostrożnie, widząc mchy i porosty rozpełzające się na kamieniach oraz zapadnięty, ziejący dziurą dach. Wszędzie leżały kawałki i okruchy budulca, na wpół skryte w falującej trawie, sprawiające wrażenie, że kiedyś wznosiło się tu wiele budynków, może nawet cała osada. Teraz wszak jedyną wciąż istniejącą konstrukcją był długi, przypominający wielką salę budynek o ścianach chylących się niczym pijak między oplatającymi je pnączami. Jakiekolwiek drzwi strzegły niegdyś jego portali, zgniły dawno temu. Conan i jego towarzyszka stanęli w szerokim wejściu i zajrzeli do środka. Słoneczny blask wlewał się tam przez szczeliny w ścianach i dachu, wypełniając skąpane w półmroku pomieszczenie niejasnym splotem światła i cienia. Chwyciwszy mocno miecz, Cimmeryjczyk wszedł miękkim krokiem polującej pantery, z opuszczoną głową, stąpając bezgłośnie. Olivia ruszyła za nim na czubkach palców. Znalazłszy się już w środku, Conan wydał pomruk zaskoczenia, a Olivia zdusiła krzyk. - Popatrz! Och, popatrz! — Widzę — odparł. — Nie ma się czego bać. To posągi. -Ale jak żywe... 1 takie złe! — szepnęła, przysuwając się do niego. Stali w wielkiej sali, której posadzka, ułożona z gładzonego kamienia, zaśmiecona była pyłem i kawałkami budulca, jaki odpadł z sufitu. Wyrastające spomiędzy kamieni pnącze zakrywało dziury w ścianach. Wyniosłe sklepienie, płaskie, bez kopuły, podparte było grubymi kolumnami ciągnącymi się rzędami po obu bokach budowli. A w każdym z odstępów pomiędzy nimi stały niesamowite postaci. Posągi były najwyraźniej ze stnli ,czarne i lśniące , jakby ustawicz

nie polerowane. W naturalnych rozmiarach przedstawiały wysokich, smukłych, mocarnych mężczyzn o orlich, okrutnych twarzach. Byli nadzy, a każdą wypukłość, wgłębienie, kształt s'cięgien czy muskułów oddano z niewiarygodnym realizmem. Rysów ich twarzy nie odlano z tej samej formy. Każda miała indywidualne cechy, chociaż istniało między nimi plemienne podobieństwo. Przynajmniej nie było w nich monotonnej jednolitości sztuki dekoracyjnej. -Zdają się słuchać... i wyczekiwać! - szepnęła dziewczyna niespokojnie. Conan zadzwonił rękojeścią miecza w jeden z wizerunków. - Stal - oświadczył. - Ale, na Croma, z jakichże form je odlano! Potrząsnął głową i z zakłopotaniem wzruszył potężnymi ramionami. Olivia bojaźliwie rozejrzała się po wielkiej, cichej sali. Jej wzrok napotkał tylko porośnięte bluszczem kamienie, otulone pnączami filary i mroczne, majaczące między nimi posągi. Przesunęła się niespokojnie i zapragnęła wyjść, lecz figury obudziły dziwną fascynację u jej towarzysza. Oglądał je w szczegółach i w barbarzyńskim stylu próbował odłamać ich członki. Niemniej materiał, z jakiego je wykonano, oparł się wszystkim jego wysiłkom. Żadnego z posągów nie potrafił ani uszkodzić, ani wypchnąć z niszy. W końcu zrezygnował, klnąc z podziwem. -Z jakiego typu ludzi je odwzorowano? - rzucił to pytanie całemu światu. - Te postaci są czarne, jednakże nie wyglądają jak negroidzi. Nigdy nie widziałem im podobnych. -Wyjdźmy na słoneczne światło - ponaglała Olivia, a on przytaknął, obrzuciwszy jeszcze raz zdziwionym spojrzeniem sylwetki majaczące wzdłuż ścian. Wyszli więc z mrocznej sali na jasne, czyste światło letniego słońca. Olivia ze zdziwieniem odnotowała jego pozycję na niebie. Spędzili w ruinach więcej czasu, niż przypuszczała. -Zabierajmy się z powrotem do łodzi - podsunęła. - Lękam się być tutaj. To dziwne i złe miejsce. Nie wiemy, kiedy możemy zostać zaatakowani przez cokolwiek, co cisnęło tą skałą. -Myślę, że jesteśmy bezpieczni dopóty, dopóki nie przebywamy pod drzewami - odparł. - Chodź. Płaskowyż, którego zbocza opadały od wschodu , zachodu i po-

łudnia wprost na lesiste wybrzeża, ku północy wznosił się stokiem, by w końcu oprzeć się o skaliste rumowisko z urwistymi ścianami, najwyżej położony punkt na wyspie. Tam skierował się Conan, dostosowując swój długi krok do chodu towarzyszki. Od czasu do czasu jego nieodgadnione spojrzenie spoczywało na niej, a ona była go świadoma. Dotarli do wysuniętego najdalej na północ skraju płaskowyżu i stali, spoglądając na stromo wznoszące się stoki rumowiska. Drzewa rosły gęsto wzdłuż obrzeża płaskowyżu na wschód i zachód od wieńczącego go z tej strony klifu, przywierając do przepastnej pochyłości. Conan rzucił na nie podejrzliwie okiem i zaczął piąć się na górę, pomagając swej towarzyszce. Stok nie był gładki, a nadto poprzecinany występami i głazami. Cimmeryjczyk, urodzony w pokrytej wzgórzami krainie, mógłby wbiegać po nim jak kot, lecz dla Olivii była to ciężka droga. Raz za razem czuła, że jest lekko odrywana od ziemi i jakaś przeszkoda, która nadszarpnęłaby jej siły, była pokonywana, a jej podziw dla jego niewyczerpanej fizycznej energii rósł. Jego dotyk nie był już dla niej odstręczający. W żelaznych objęciach tkwiła obietnica bezpieczeństwa. W końcu stanęli na samym szczycie. Ich włosy rozwiewał morski wiatr. Pod ich stopami klif opadał stromo trzysta lub czterysta stóp ku wąskiemu pasowi lesistej plątaniny okalającej plażę. Patrząc na południe, widzieli całą wyspę rozpostartą niczym wielkie, owalne lustro. Jego zakrzywione pod różnymi kątami krawędzie opadały raptownie stokami w obrzeże z zieleni. Poza tą, która załamywała się w ostry skos klifu. Dokąd sięgał ich wzrok, z wszystkich stron rozciągały się błękitne wody - spokojne, łagodne, niknące w sennej mgle dali. - Morze jest spokojne - westchnęła Olivia. - Czemu nie mieliby śmy podjąć znów podróży? Conan, tkwiący nad urwiskiem niczym statua z brązu, wskazał na północ. Wytężając wzrok, Olivia dostrzegła białą plamkę, która zdawała się zawieszona w drgającej mgiełce. - Co to jest? Żagiel.

-Hyrkańczycy? -Kto zdoła orzec z tej odległości? -Zakotwiczą tu... Będą szukać nas na wyspie! - krzyknęła w nagłej panice. -Wątpię w to. Przybywają z północy, więc nie mogą nas szukać. Mogą zatrzymać się z jakiegoś innego powodu i w tym przypadku będziemy musieli ukryć się najlepiej jak umiemy. Sądzę jednak, że to pirat lub hyrkańska galera powracająca z jakiegoś' rajdu na północy. W tym drugim wypadku prawdopodobnie nie będą tu kotwiczyć. Nie możemy wszak wyjść w morze, dopóki nie znikną nam z oczu, gdyż przybywają z kierunku, w którym musimy płynąć. Niewątpliwie miną wyspę dziś wieczór i o świcie będziemy mogli ruszyć swoją drogą. -Zatem musimy spędzić tu noc? - Wzdrygnęła się. -Tak jest najbezpieczniej. - Spijmy więc tu, pośród tych skalnych załomów - nalegała. Potrząsnął głową, patrząc na karłowate drzewka i okalający las w dole - zieloną masę, która zdawała się wyciągać pnącza i wspinać po zboczach klifu. - Tu jest zbyt wiele drzew. Będziemy spać w ruinach. Dziewczyna wydała okrzyk protestu. - Nic cię tam nie skrzywdzi - uspokajał ją. - Cokolwiek rzuciło w nas tym kamieniem, nie wyszło za nami z lasu. Nic nie wskazuje na to, żeby jakieś dzikie stworzenia miały w ruinach legowiska. Ponadto masz miękką skórę i jesteś przyzwyczajona do osłony oraz wygód. Ja mógłbym spać nago w śniegu i nie odczuwać niewygody, ale ty, gdy byśmy mieli spać na powietrzu, nabawisz się skurczów od rosy. Bezradna Olivia przystała na to. Zeszli więc z rumowiska, przekroczyli płaskowyż i na powrót zbliżyli się do ponurych, nadgryzionych przez swój wiek ruin. O tej porze słońce opadało już poniżej obrzeża płaskowyżu. Na drzewach blisko rumowiska znaleźli owoce, które stały się ich wieczerzą - piciem i jedzeniem. Południowa noc zapada szybko, ścieląc granatowe niebo wielkimi białymi gwiazdami. Conan wszedł do cienistych ruin, ciągnąc oporną dziewczynę. Olivia wzdrygnęła się na widok czarnych, gęstych cieni w niszach wzdłuż ścian. W mroku, jakiego blask gwiazd ledwie.

dotykał, nie potrafiła dopatrzeć się ich zarysów. Mogła jedynie wyczuć ich postawę wyczekiwania - wyczekiwania, w jakim trwali przez niewypowiedziane stulecia. Conan przyniósł wielkie naręcze delikatnych, gęsto porośniętych liśćmi gałęzi. Rzucił je na stos, tworząc dla niej posłanie, a ona położyła się na nim z dziwnym uczuciem, iż kładzie się w legowisku węża. Jakkolwiek złe były jej przeczucia, Cimmeryjczyk ich nie podzielał. Usiadł obok, opierając się plecami o filar, z mieczem na kolanach. Jego oczy jaśniały jak ślepia pantery w mroku. - Śpij, dziewczyno - rzekł. - Mój sen jest lekki jak u wilka. Nic nie zdoła tu wejść, nie budząc mnie. Olivia nie odpowiedziała. Ze swego posłania z liści obserwowała nieruchomą postać, niewyraźną w miękkim mroku. Jak dziwnie podróżować w towarzystwie barbarzyńcy, być noszoną i chronioną przez człowieka z rasy, którą straszono ją w dzieciństwie. Wyszedł z ludu krwawego, posępnego i srogiego. Każde jego działanie zdradzało bliskie pokrewieństwo z dziką przyrodą. On jednakże nie zrobił jej krzywdy, najgorszym jej oprawcą zaś okazał się człowiek, którego świat zwał cywilizowanym. W jej rozluźnione członki wkradł się cudowny bezwład i zatopiła się w spienionych grzywach snów. Ostatnią świadomą myślą było majaczące wspomnienie mocnego dotyku palców Conana na jej miękkim ciele.

II Olivia spała, a mys'1 o czającym się złu pełzła przez jej sny niczym czarny wąż wijący się ws'ród kwiatów w ogrodzie. Sny te były rwane i kolorowe jak egzotyczne cząstki nieznanego wzoru, dopóki nie ukształtowały się w scenę grozy i szaleństwa rysującą się na tle gigantycznych głazów i filarów. Ujrzała wielką salę, której wyniosły strop podpierały kamienne kolumny stojące rzędami wzdłuż potężnych ścian. Pomiędzy filarami trzepotały skrzydłami wielkie zielone i szkarłatne papugi, a wnętrze zatłoczone było czarnoskórymi wojownikami o orlich twarzach. Nie byli to negroidzi. Ani oni sami, ani ich odzienie czy też broń nie przypominały jej niczego z tego świata. Cisnęli się wokół kogoś przywiązanego do filara — szczupłego młodzieńca o białej skórze, z czupryną złotych kędziorów opadających na alabastrowe czoło. Jego uroda także nie była całkowicie ludzka - był raczej jak bóg ze snu, wyciosany z żywego marmuru. Czarni wojownicy śmiali się z niego, drwili i szydzili w dziwnym języku. Jego gibka naga postać wiła się pod ich okrutnymi dłońmi. Krew ciekła strużkami po bielutkich udach i kapała na polerowaną posadzkę. Wrzaski ofiary roznosiły się echem po całej sali. Wtem, unosząc głowę ku sufitowi i niebu ponad nim, wykrzyknąl on strasz-

nym głosem jakieś imię. Jego krzyk uciął krótko sztylet w hebanowej dłoni i złota głowa opadła na bielutką pierś. Jakby w odpowiedzi na ten rozpaczliwy krzyk rozległ się przeciągły grzmot niby od przetaczających się kół niebiańskiego rydwanu i przed mordercami stanęła jakaś sylwetka, jak gdyby zmaterializowała się z powietrza. Postać ta wyglądała jak człowiek, jednak żaden śmiertelnik nie był nigdy tak nieludzko piękny. Istniało oczywiste podobieństwo między nim a młodzieńcem, który zawisł bez życia w okowach. Niemniej w obliczu obcego, strasznym i nieruchomym w swym pięknie, brakło domieszki człowieczeństwa łagodzącej boskość zabitego. Czarni cofnęli się przed nim, ich oczy stały się szczelinami ognia, a on, uniósłszy dłoń, przemówił. Jego głos rozszedł się echem po cichej sali w głębokich, nasyconych dźwiękiem falach. Czarni wojownicy cofali się jak w transie, aż rozstawili się wzdłuż ścian w równych rzędach. Wówczas z wyciosanych ust przybysza rozległa się straszliwa inwokacja i polecenie: - Yagkoolan yok tha, xuthalla! Pod wpływem tego okropnego krzyku czarne postaci zamarły i zastygły. Przez ich członki przepłynęła dziwna sztywność, jakaś nienaturalna petryfikacja. Obcy dotknął członków młodzieńca i okowy z nich opadły. Uniósł zwłoki w ramionach, wcześniej jednak odwrócił się, a jego spokojne spojrzenie omiotło ponownie milczące rzędy hebanowych figur, i wskazał na księżyc, którego blask przenikał przez otwory okien. A oni pojęli to napięcie - wyczekujące posągi, które przedtem były ludźmi... Olivia zbudziła się, zrywając ze swego posłania z gałęzi. Zimny pot wystąpił jej na ciele. Serce waliło w ciszy jak młotem. Rozejrzała się dziko dookoła. Conan spał oparty o filar, głowa opadła mu na potężną pierś. Przez dziurę w dachu wpełzała srebrzysta poświata sierpa księżyca rzucająca długie białe linie na zakurzoną posadzkę. Figury widziała niewyraźnie - czarne, pełne napięcia, wyczekujące. Walcząc z narastającą histerią, spostrzegła, że księżycowe promienie spoczęły lekko na kolumnach i postaciach między nimi. Co to było? Drżenie pośród cieni tam, gdzie padło księżycowe

światło. Pochwyciła ją niemoc grozy, gdyż tam, gdzie winien być zastój śmierci, pojawił się ruch - lekki skurcz, zginanie i skręcanie hebanowych kończyn... Z jej ust wystrzelił okropny krzyk, jakby zerwała więzy, które trzymały ją niemą w bezruchu. Na jej wrzask Co-nan zerwał się na równe nogi z wyszczerzonymi zębami i uniesionym mieczem. -Te posągi! Posągi!... O Boże, one ożywają! Z krzykiem skoczyła przez wyrwę w ścianie, przedarła się szaleńczo przez powstrzymujące ją pnącza i biegła, biegła, biegła... Na oślep, wrzeszcząc bezrozumnie, dopóki nie zatrzymał jej mocny uchwyt na ramieniu. Zaskowyczała i walczyła z przytrzymującymi ją rękoma, dopóki znajomy głos nie przeniknął przez mgłę jej przerażenia i nie dostrzegła twarzy Conana obleczonej w świetle księżyca w maskę oszołomienia. - W imię Croma, co jest, dziewczyno? Miałaś senny koszmar? Jego głos brzmiał dziwnie i odlegle. Ze szlochem zarzuciła ręce na jego gruby kark i przywarła doń kurczowo, wstrząsana napadami płaczu. -Gdzie oni są? Poszli za nami? -Nikt za nami nie szedł - odparł. Dziewczyna oprzytomniała, wciąż przywierając do niego, i rozejrzała się bojaźliwie dookoła. Jej ucieczka na ślepo przywiodła ją na południowy skraj płaskowyżu. Wprost pod nimi znajdował się stok, którego podnóże skrywał gęsty mrok lasu. Za plecami dostrzegła ruiny widoczne niewyraźnie pod świecącym wysoko księżycem. -Nie widziałeś ich?... Posągi, ruszające się, podnoszące ręce. Ich oczy jaśniały w ciemnościach! -Nic nie widziałem - odparł Cimmeryjczyk niespokojnie. - Spałem mocniej niż zwykle, ponieważ upłynęło już tak wiele czasu, od kiedy przespałem całą noc. Nie sądzę jednak, aby cokolwiek było w stanie wejść do sali, nie budząc mnie. -Nic nie weszło. - Wyrwał się jej histeryczny śmiech. - To już tam było. Och, Mitro, położyliśmy się tam spać wśród nich jak barany szykujące sobie posłanie w rzeźni! -O czym ty mówisz? — dopytywał się. — Zbudziłem się na twój

krzyk, lecz nim zdążyłem rozejrzeć się wokół siebie, ujrzałem, jak wypadasz przez szparę w ścianie. Pogoniłem za tobą, żebyś nie zrobiła sobie krzywdy. Uznałem, że miałaś senny koszmar. - Bo miałam! - Zadrżała. - Jednak rzeczywistość jest bardziej po nura od snu. Posłuchaj! - I opowiedziała mu wszystko, o czym śniła i co, jak uważała, widziała na własne oczy. Conan słuchał uważnie. Naturalny sceptycyzm ludzi wyrafinowanych był mu obcy. Jego mitologia obejmowała upiory, chochliki i nekromantów. Po tym, jak skończyła, siedział w milczeniu. Nieobecny myślami, bawił się mieczem. -Młodzieniec, którego torturowali, był podobny do wysokiego mężczyzny, który przybył? - spytał w końcu. -Tak podobny jak syn do ojca - odparła i dodała po namyśle: -Gdyby umysł potrafił zrodzić myśl o potomstwie ze związku bosko-ści i człowieczeństwa, to przedstawiałby je ów młodzieniec. Bogowie dawnych czasów łączyli się czasem ze śmiertelniczkami. Tak głoszą nasze legendy. -Jacy bogowie? - mruknął. -Bezimienni, zapomniani. Kto wie? Powrócili w spokojną toń jezior, w ciche serca wzgórz, do otchłani za gwiazdami. Bogowie są nie bardziej stali i niezmienni niż ludzie. -Jednak jeśli owe figury były ludźmi wtłoczonymi w stalowe formy przez jakiegoś boga albo diabła, jak mogą ożywać? -Dzięki czarodziejskiej mocy księżyca. - Wzdrygnęła się. -On wskazał na księżyc. Kiedy księżyc świeci na nich, ożywają. Tak mi się wydaje. -Ale nikt nas nie ścigał - pomrukiwał dalej Conan, spoglądając w kierunku majaczących ruin. — Mogłaś tylko śnić, że się poruszają. Korci mnie, by wrócić i popatrzeć. -Nie, nie! - zawołała, ściskając go kurczowo. - Może rzucony czar trzyma ich wewnątrz budowli. Nie wracaj tam! Rozedrą cię kawałek po kawałku! Och, Conanie, wracajmy do naszej łodzi i uciekajmy z tej okropnej wyspy! Hyrkański statek minął nas już pewnie! Chodźmy!

Jej błagania były tak gorączkowe, że zrobiły na Conanie wrażenie. Ciekawos'ć względem figur zrównoważona została przez jego przesądnos'ć. Wrogowie z ciała i krwi nie napawali go strachem, obojętnie w jakiej liczbie, lecz napomknienie o czynniku nadprzyrodzonym obudziło wszelkie us'pione instynkty lęku stanowiące jego barbarzyńskie dziedzictwo. Wziął dziewczynę za rękę, zeszli i zagłębili się w gęsty las pełen szepcących liści i mruczących sennie nienazwanych nocnych ptaków. Pod drzewami ciemności zwarły się bardziej i Conan kluczył, żeby omijać ich gęstsze plamy. Jego wzrok wędrował bezustannie z boku na bok i często wznosił się ku gałęziom nad nimi. Szedł prędko, lecz ostrożnie, opasując talię dziewczyny z taką siłą, że czuła, iż jest bardziej niesiona niż prowadzona. Żadne z nich się nie odzywało. Jedynymi odgłosami były jej nerwowe posapywanie i szelest małych stóp w trawie. Tak przeszli wśród drzew na skraj wód migoczących w świetle księżyca jak roztopione srebro. - Powinniśmy byli przynieść owoce do jedzenia - mruknął Cimmeryjczyk - ale niewątpliwie napotkamy inne wyspy. Równie dobrze możemy odpłynąć teraz, jak i później. Do świtu zostało nie więcej niż kilka godzin... Jego głos ucichł nagle. Faleń wciąż był przywiązany do pierścieniowatego korzenia, ale na drugim końcu znajdowała się tylko rozbita i potrzaskana ruina na wpół zanurzona w płytkiej wodzie. Olivii wyrwał się zduszony okrzyk. Conan obrócił się i stanął twarzą do gęstego mroku - przyczajony obraz groźby. Zgiełk nocnych ptaków umilkł raptownie. Nad lasem zapanowała pełna skupienia cisza. Najlżejsza bryza nie poruszała gałęziami, a jednak gdzieś w pobliżu liście poruszyły się słabo. Szybko, niczym wielki kot, Conan chwycił Olivie i pobiegł. Mknął przez mrok jak duch, podczas gdy gdzieś nad nimi, z tyłu, wśród liści słychać było dziwne poruszenie, które nieubłaganie stawało się coraz bliższe. Nagle światło księżyca buchnęło na całe ich twarze i już pędzili w górę po stoku płaskowyżu. Na jego skraju Cimmeryjczyk postawił Olivie na ziemi i odwróciwszy się, zapatrzył w bezmiar mroku, który właśnie opuścili. Liście

zatrzęsły się na wietrze, który zawiał nieoczekiwanie... I to wszystko. Conan potrząsnął czarną grzywą z gniewnym pomrukiem. Olivia podpełzła do jego stóp jak przerażone dziecko. W jej wzniesionych ku niemu oczach ziały dwie studnie przerażenia. — Co teraz mamy robić, Conanie? - wyszeptała. Spojrzał na ruiny i zapatrzył się ponownie na las w dole. - Wejdziemy na rumowisko - zdecydował, podnosząc ją na nogi. Jutro zrobię tratwę i znów zaufamy swemu szczęściu na morzu. — To nie... Nie o n i zniszczyli naszą łódź? - Było to na wpół pytanie, na wpół stwierdzenie. Potrząsnął głową, zatopiony w ponurym milczeniu. Każdy krok drogi przez rozświetlany księżycem płaskowyż pogłębiał przerażenie Olivii, ale żadne czarne postaci nie wymknęły się skrycie z majaczących ruin i w końcu dotarli do podnóża skalnego rumowiska, które surowo, w posępnym majestacie wznosiło się nad nimi. Tam Conan przystanął, odrobinę niepewny, i ostatecznie wybrał miejsce osłonięte szeroką półką, bez żadnych drzew w pobliżu. — Połóż się i śpij, jeśli możesz, Olivio - rzekł. - Ja będę trzymał straż. Jednak sen nie nadchodził, więc leżała, obserwując odległe ruiny i lesiste obrzeże, póki gwiazdy nie zbladły, niebo na wschodzie nie pojaśniało i świt w różu i złocie nie skrzesał ognia z kropli rosy na źdźbłach trawy. Podniosła się sztywno i wróciła myślą do wszystkiego, co wydarzyło się nocą. W porannym świetle niektóre z lęków zdawały się wytworami nadmiernie rozbudzonej wyobraźni. Conan podszedł do niej, a jego słowa ją poraziły. - Tuż przed świtem posłyszałem skrzypienie drewna i szorowanie olinowania oraz klaśnięcia wioseł. Jakiś statek wszedł do zatoki i zako twiczył przy plaży, niedaleko stąd... Prawdopodobnie to ten, którego ża giel widzieliśmy wczoraj. Wejdźmy na szczyt skały i przyjrzyjmy się mu. Wdrapali się na górę i leżąc na brzuchu pośród głazów, ujrzeli malowany maszt sterczący zza drzew na zachodzie. Hyrkańczyk, sądząc po takielunku - mruknął Cimmeryjczyk. Zastanawiam się, czy załoga...

Do ich uszu dotarł odległy tumult głosów i gdy podpełzli do południowej krawędzi szczytu, dostrzegli pstrokatą hordę, która wyłoniwszy się zza skraju drzew wzdłuż zachodniego obrzeża płaskowyżu, przystanęła na chwilę, aby podyskutować. Było w tym wiele wymachiwania rękami, potrząsania bronią i głośnych, szorstkich argumentów. Potem cała banda ruszyła przez płaskowyż w kierunku ruin po pochyłości, która przywiodłaby ją blisko podnóża skał. - Piraci! - szepnął Conan, a na jego zaciśnięte usta wpłynął posępny uśmiech. - To hyrkańska galera, którą zdobyli. Tędy... Przeczoł-gaj się między skałami. Nie pokazuj się, dopóki cię nie zawołam -polecił, skrywając ją ku swemu zadowoleniu pośród plątaniny głazów na grani rumowiska. - Mam zamiar spotkać się z tymi psami. Jeśli mój plan się powiedzie i wszystko będzie dobrze, odpłyniemy z nimi. Jeżeli mi się nie powiedzie... Cóż, ukryj się między skałami, póki nie odejdą, gdyż żadne diabły na tej wyspie nie są tak okrutne jak te morskie wilki. Wyrwawszy się z jej niechętnie puszczającego go uścisku, szybko zszedł po skałach. Spoglądając trwożliwie ze swego skalnego gniazda, Oíivia widziała, jak banda zbliża się do stóp urwiska. I kiedy tak patrzyła, Conan wyszedł spomiędzy głazów i stanął przed nimi z mieczem w dłoni. Zdumieni piraci wydali złowróżbny okrzyk, po czym przystanęli, omiatając gniewnymi spojrzeniami postać, która tak niespodziewanie wychynęła spośród skał. Było ich z siedemdziesięciu, dzika horda utworzona z ludzi wielu nacji: Kothian, Zamorańczyków, Brythuńczyków, Corinthian, Shemitów. Rysy ich twarzy odzwierciedlały dzikość natury. Wielu nosiło blizny po batogu albo rozpalonym żelazie. Niektórzy mieli odcięte uszy i nosy, puste oczodoły, obcięte dłonie -ślady po wyrokach - jak również blizny po walce. W większości byli półnadzy, ale jeśli już nosili jakieś odzienie, to porządne: kurtki ze złotej plecionki, atłasowe pasy, jedwabne spodnie upaprane smołą i krwią, fragmenty zdobionego srebrem pancerza. Klejnoty lśniły na kolczykach w nosach i uszach, a także na rękojeściach ich sztyletów. Wysoki Cimmeryjczyk o twardych, ogorzałych członkach i nieza-

rośniętym, żywym obliczu stanowił silne przeciwieństwo tej cudacznej hałastry. -Kto ty jesteś? - ryknęli. -Conan Cimmeryjczyk! - Jego głos był niczym donośne wezwanie rzucane przez lwa. - Jeden z Wolnych Towarzyszy. Chcę spróbować szczęścia wśród Czerwonego Bractwa. Kto jest waszym wodzem? -Ja, na Ishtar! — rozbrzmiał niski głos podobny do byczego ryku i ogromna postać przepchnęła się naprzód: olbrzym, nagi do pasa, którego okazałe brzuszysko opasane zostało szeroką szarfą podtrzymującą wielkich rozmiarów jedwabne pantalony. Głowę miał całkowicie ogoloną poza puklem skalpowym, a po obu stronach śmierdzącej gęby zwisały mu wąsy. Na nogach nosił zielone shemickie ciżmy ze sterczącymi czubami, a w ręce trzymał długi, prosty miecz. Conan zapatrzył się na niego gniewnie. -Na Croma, Sergius z Khroshy. -Tak, na Ishtar! - huknął olbrzym. Jego czarne oczka lśniły nienawiścią. - Myślisz, że zapomniałem? Ha! Sergius nigdy nie zapomina wroga! Teraz powieszę cię za nogi i żywcem obedrę ze skóry. Brać go, chłopaki! -Tak, poślij swoje psy, grubasie - zadrwił Conan z gryzącą pogardą. — Zawsze byłeś tchórzem, ty kothiański łotrze! -Tchórz? Na mnie?! - Szeroka twarz pociemniała od furii. - Lepiej uważaj, ty północny psie! Wytnę ci serce! W jednej chwili piraci utworzyli krąg wokół przeciwników. Ich oczy płonęły, powietrze syczało zasysane między zębami w pełnej żądzy krwi radości. Wysoko z góry, spomiędzy skalnych załomów, Olívia obserwowała wszystko, zatopiwszy z bolesnego podekscytowania paznokcie w zaciśniętych dłoniach. Przeciwnicy przystąpili do walki bez jakiegoś ceremoniału. Sergius ruszył do natarcia, przy całym swym cielsku szybki na nogach jak olbrzymi kot. Spomiędzy jego zaciśniętych zębów z sykiem wylewały się przekleństwa, kiedy potężnie uderzał i odpierał ciosy. Conan walczył w milczeniu. Jego oczy stały się szczelinami, w których gorzał otwarty niebieski ogień.

Kothianin przestał kląć, aby oszczędzać oddech. Jedyne dźwięki, jakie było słychać, to szybkie szuranie stóp po murawie, dyszenie pirata oraz szczęk i trzask stali. W porannym słońcu miecze, obracając się i zataczając kręgi, błyskały jak białe ognie. Zdawały się cofać po każdym zetknięciu i potem znów natychmiast doskakiwać do siebie. Sergius się cofał; tylko nadzwyczajne umiejętności ratowały go tak długo przed gwałtownymi atakami Cimmeryjczyka nacierającego z oślepiającą prędkością. Nagle rozbrzmiał głośniejszy trzask stali, głuchy zgrzyt i zduszony krzyk... Wściekłe zawodzenie pirackiej hordy przecięło poranek, kiedy miecz barbarzyńcy przeszył potężne ciało ich kapitana. Sztych dygotał przez moment między łopatkami Sergiusa -biały ogień szerokości dłoni w świetle słońca. Potem Cimmeryjczyk wyszarpnął swe ostrze, a wódz piratów padł ciężko na twarz i zaległ w poszerzającej się kałuży krwi. Jego szeroko rozrzucone ręce drgały przez chwilę. Conan zwrócił się do gapiących się nań zdziwionych korsarzy. - Dobra, psy! - ryknął. - Wysłałem waszego wodza do piekła... Co mówi prawo Czerwonego Bractwa? Zanim którykolwiek zdołał odpowiedzieć, stojący za plecami swych kamratów Brythuńczyk o szczurzej twarzy zakręcił procą, szybko i zabójczo. Kamień śmignął do celu prosto jak strzała - Conan zachwiał się i padł, tak jak drzewo pada pod toporem drwala. Wysoko na skałach Olivia musiała chwycić się głazów dla wsparcia. Obraz, jaki oglądała, oszałamiająco zawirował jej przed oczami. Wszystkim, co mogła dostrzec, był leżący bezwładnie na murawie Cimmeryjczyk, z którego głowy sączyła się krew. Ten o szczurzej twarzy wydał skowyt tryumfu i pobiegł, by pchnąć nożem człowieka leżącego twarzą do ziemi, jednak chudy Corinthianin odepchnął go w tył. -Co jest, Aratusie? Złamałbyś prawo Bractwa, psie? -Żadne prawo nie jest łamane! — warknął Brythuńczyk. -Żadne prawo? Zatem, psie, człowiek, którego właśnie powaliłeś, jest naszym prawowitym kapitanem! -Nie ma mowy! - krzyknął Aratus. - On nie był z naszej bandy, to obcy. Nic został dopuszczony do kompanii. Zabicie Sergiusa nie

uczyniło go kapitanem. Tak byłoby w przypadku, gdyby zrobił to jeden z nas. -Jednak chciał przyłączyć się do nas - odciął się Corinthia-nin. Tak powiedział. Podniosła się wielka wrzawa; jedni wspierali Aratusa, inni Corinthianina, na którego wołali Ivanos. Poleciały mocne przekleństwa, obaj konkurenci byli pewni swego, ręce błądziły przy rękojeściach mieczy. W końcu, przebiwszy się przez wrzawę, przemówił jakiś Shemita: — Po co się kłócicie o martwego człowieka? - On nie jest martwy - odparł Corinthianin, podnosząc się przy leżącym twarzą w dół Cimmeryjczyku. - To nie było czyste trafienie. Jest tylko ogłuszony. Wrzawa wybuchła na nowo. Aratus próbował dobrać się do leżącego bez zmysłów Conana, więc Ivanos ostatecznie stanął nad nim okrakiem z mieczem w dłoni, przeciwstawiwszy się wszystkim. Olívia wyczuwała, że Corinthianin wyraził sprzeciw nie tyle w obronie Cimmeryjczyka, ile w opozycji do Aratusa. Widocznie ci dwaj byli porucznikami Sergiusa i nie było między nimi miłości. Po dłuższej kłótni postanowili związać Conana i zabrać go ze sobą. Jego los miał zostać przesądzony później. Cimmeryjczyka, który zaczynał odzyskiwać świadomość, związano skórzanymi pasami. Wówczas czterech piratów dźwignęło go i przy wtórze wielu narzekań oraz przekleństw poniosło za resztą bandy, która ponownie podjęła wędrówkę przez płaskowyż. Ciało Sergiusa pozostawiono tam, gdzie padł; rozwalona obleśna sylwetka na skąpanej w słońcu murawie. Powyżej, wśród skał, Olivia leżała oszołomiona katastrofą. Niezdolna mówić ni działać, mogła tylko leżeć i przypatrywać się oczami pełnymi przerażenia, jak ta nieokrzesana horda odciąga jej obrońcę /. dala od niej. Jak długo tam leżała, nie wiedziała. Przez równinę dojrzała, że piraci dotarli do ruin i weszli do środka, wlokąc swego więźnia. Widziała, jak włażą i wyłażą przez drzwi i pęknięcia, szturchają sterty

gruzu i wałęsają się wokół murów. Po chwili pewna ich liczba poszła z powrotem przez płaskowyż i zniknęła między drzewami na zachodnim obrzeżu, ciągnąc zwłoki Sergiusa, przypuszczalnie, aby cisnąć je do morza. Inni ścinali drzewa wokół ruin i gromadzili materiał na ognisko. Olivia posłyszała ich krzyki, niezrozumiałe z tej odległości, i słyszała też głosy tych, którzy weszli do lasu, rozchodzące się echem wśród drzew. Wkrótce powrócili oni w pole widzenia, niosąc baryłki z napitkiem i skórzane sakwy z jedzeniem. Kierowali się ku ruinom, klnąc głośno pod dźwiganym ciężarem. Tego wszystkiego Olivia miała świadomość jedynie instynktownie. Jej nadmiernie przeciążony umysł bliski był zapaści. Pozostawiona sama i niechroniona zdała sobie teraz sprawę, jak wiele znaczyła dla niej opieka Conana. Nasunęła jej się niejako zdumiewająca konstatacja na temat wybryków Losu, który był w stanie uczynić z córki króla towarzyszkę unurzanego we krwi barbarzyńcy. Razem z nią pojawiła się odraza do ludzi jej podobnych. Jej ojciec i Shah Amurath byli cywilizowani, a doznała od nich tylko cierpienia. Nigdy nie spotkała człowieka cywilizowanego, który traktowałby ją z życzliwością, chyba że za jego postawą tkwiły jakieś ukryte motywy. Cimmeryjczyk chronił ją i bronił, i - jak dotąd - niczego w zamian się nie domagał. Złożywszy głowę na kształtnych ramionach, łkała, dopóki sprośne okrzyki i odgłosy hulanki nie rozbudziły w niej poczucia grożącego jej niebezpieczeństwa. Popatrywała a to na ciemne ruiny, wokół których chwiały się i zataczały dziwaczne sylwetki, niewielkie z tej odległości, a to na mroczne głębiny zielonego lasu. Nawet jeśli przerażenie, jakiego doznała w ruinach poprzedniej nocy, było tylko snem, groźba, jaka czaiła się w tej zielonej liściastej gęstwinie poniżej, nie była wytworem koszmaru. Jeśli Conana zabito lub uprowadzono w niewolę, pozostał jej jedynie wybór między poddaniem się ludzkim wilkom z morza a pozostaniem samotnie na tej nawiedzanej przez diabła wyspie. Kiedy ogarnęła ją pełna groza tej sytuacji, padła zemdlona.

III Słońce wisiało już nisko nad horyzontem, gdy Olivia odzyskała zmysły. Lekki wietrzyk przywiał do jej uszu odległe krzyki i urywki sprośnej piosenki. Wstając ostrożnie, rozejrzała się po płaskowyżu. Ujrzała piratów zgromadzonych wokół wielkiego ogniska na zewnątrz ruin i serce jej podskoczyło, gdy niewielka grupka wyłoniła się z wnętrza, ciągnąc jakiś ciężar, w którym rozpoznała Conana. Posadzili go pod ścianą - wciąż najwyraźniej mocno związanego - a następnie wszczęli długą dysputę popartą częstym wymachiwaniem bronią. W końcu wciągnęli go z powrotem do budynku i na nowo zabrali się do żłopania piwska. Olivia westchnęła; wiedziała przynajmniej, że Cimmeryjczyk nadal żyje. Nowa determinacja natchnęła ją siłą. Jak tylko zapadnie noc, podkradnie się do tych ponurych ruin i go uwolni albo sama wpadnie w ręce zbirów podczas tej próby. Wiedziała, że decyzję tę podpowiada jej nie tylko troska o siebie. Z tą myślą podjęła ryzyko wypełznięcia ze swego schronienia, aby narwać orzechów, które rosły z rzadka pod ręką. Nie jadła nic od poprzedniego dnia. Gdy była tym zajęta, niepokój wzbudziło w niej poczucie, iż jest obserwowana. Nerwowe przyjrzała się skałom, po

czym, z budzącym dreszcz podejrzeniem, doczołgała się do północnej krawędzi urwiska i wpatrzyła w falującą w dole masę zieleni, już przyćmioną zmierzchem. Nie dostrzegła niczego; wydawało się niemożliwe, aby nie przebywając na skraju rumowiska, mogła być widoczna dla czegokolwiek, co czaiło się w tych lasach. Jednak wyraźnie czuła spojrzenie ukrytych oczu i czuła też, iż coś ożywionego i obdarzonego świadomością zdaje sobie sprawę z jej obecności oraz istnienia jej kryjówki. Przekradłszy się z powrotem do swego skalnego gniazda, legła tam i obserwowała dalekie ruiny, dopóki nie zostały okryte mrokiem nocy, a ich pozycji nie oznaczyły migotliwe płomienie, wokół których chwiały się i podskakiwały, trzęsąc się, czarne sylwetki. Wówczas się podniosła. Nadszedł czas, aby podjąć próbę. Najpierw jednak podkradła się do północnej krawędzi rumowiska i spojrzała w dół na las okalający plażę. I kiedy wytężyła wzrok w przyćmionym świetle gwiazd, zesztywniała, a lodowata dłoń dotknęła jej serca. Daleko pod nią coś się poruszało. Wyglądało to tak, jakby czarny cień oderwał się od otchłani ciemności poniżej i wolno piął po stromej powierzchni klifu - niewyraźne cielsko, bezkształtne w panującym półmroku. Panika chwyciła Olivie za gardło, więc zmagała się z wrzaskiem, który pchał się jej na usta. Odwróciła się i umknęła w dół po południowej stronie. Ucieczka po usłanym cieniami rumowisku była koszmarem, w trakcie którego ślizgała się i gramoliła, chwytając sterczących skał zimnymi palcami. Kiedy rozdarła delikatną skórę i obtłukła wrażliwe członki o poszarpane głazy, ponad którymi Conan unosił ją tak lekko, znów zdała sobie sprawę ze swej zależności od tego barbarzyńcy o żelaznych mięśniach. Niemniej ta myśl była ledwie jedną pośród wstrząsającego nią huraganu strachu, który przyprawiał o zawrót głowy. Zejście zdawało się nie mieć końca, ale ostatecznie poczuła pod stopami trawiasty grunt i z niezwykle gorączkowym zapałem pomknęła ku ognisku, które płonęło niczym czerwone serce nocy. Kiedy umykała, posłyszała za sobą grzechot opadających po stromym zboczu kamieni, i dźwięk ten dodał jej skrzydeł. Co za straszliwy wspinacz obruszył te kamienie, nie ośmieliła się nawet spróbować pomyśleć.

Mozolny fizyczny ruch rozproszył jakoś jej ślepe przerażenie i zanim dotarła do ruin, umysł już się oczyścił, a zdolność rozumowania weszła w stan gotowości, chociaż członki drżały od wysiłku. Opadła na murawę i czołgała się na brzuchu, aż zza jakiegoś drzewka, które uniknęło topora piratów, mogła przyjrzeć się wrogom. Skończyli wieczerzę, ale nadal pili, zanurzając cynowe kubki albo wysadzane klejnotami puchary w baryłkach z winem. Niektórzy już chrapali rozciągnięci na ziemi, inni zaś, zataczając się, wchodzili do ruin. Nigdzie nie dostrzegła śladu Conana. Leżała tak, podczas gdy rosa zebrała się na trawie wokół niej i na liściach w górze, a mężczyźni przy ogniu grali, klęli i spierali się. Zostało ich tylko kilku; większość poszła spać w ruinach. Dziewczyna leżała, obserwując ich z nerwami napiętymi od czekania jak postronki. Skóra ścierpła jej na grzbiecie na myśl o tym, co mogło ją obserwować albo, dla odmiany, właśnie skradać się za nią. Czas wlókł się niemiłosiernie. Uczestnicy hulanki zapadali jeden po drugim w pijacki sen, aż wszyscy legli rozciągnięci bez zmysłów obok gasnącego ognia. Olivia się zawahała. Nagle do życia pobudziła ją odległa poświata wznosząca się między drzewami. To wschodził księżyc! Oddychając ciężko, wstała i pośpieszyła ku ruinom. Skóra jej ścierpła, kiedy przechodziła na czubkach palców między spitymi postaciami, które rozwaliły się obok ziejącego pustką portalu. Wewnątrz było ich jeszcze więcej; piraci przewracali się i mamrotali coś w swych pijackich snach, ale żaden się nie przebudził, gdy prześlizgiwała się wśród nich. Gdy ujrzała Conana, w jej ustach narósł szloch radości. Cimmeryjczyk był zupełnie rozbudzony, przywiązany na stojąco do jednej z kolumn. Jego oczy połyskiwały w nikłym odbiciu słabnącego na zewnątrz ognia. Wybrawszy drogę między śpiącymi, podeszła do niego. Mimo że szła tak cicho, usłyszał ją. Dostrzegł Olivie po raz pierwszy, kiedy jej sylwetka ukazała się pod portalem. Jego surowe wargi wykrzywił nikły uśmiech. Dziewczyna dotarła do kolumny i przywarła do niego na chwilę. Poczuł na piersi szybkie bicie jej serca. Przez szeroką szparę w mu

rze wkradł się promień księżycowego światła i natychmiast powietrze wypełniło się delikatnym napięciem. Conan wyczuł to i nagle zesztywniał. Olívia także to wyczuła i sapnęła. Śpiący chrapali dalej. Pochyliwszy się szybko, wyciągnęła sztylet zza pasa nieprzytomnego właściciela i zabrała się do pracy przy więzach Cimmeryjczyka. Były to liny od ożaglowania - grube i ciężkie, zawiązane z żeglarską wprawą. Dziewczyna trudziła się przy nich desperacko, podczas gdy fala księżycowego blasku pełzła wolno po posadzce ku stopom posągów przyczajonych pomiędzy filarami. Jej oddech przeszedł w ciężkie sapanie - nadgarstki Conana były już wolne, ale łokcie i nogi pozostały wciąż ściśle związane. Obrzuciła przelotnym spojrzeniem posągi wzdłuż ścian - wyczekiwały, wyczekiwały. Zdawały się obserwować ją ze straszliwą cierpliwością nieumarłych. Pijacy pod jej stopami zaczęli się wiercić i jęczeć przez sen. Światło księżyca pełzło przez salę, dotykając czarnych stóp. Sznury opadły z rąk Conana i ten, wziąwszy od niej sztylet, przeciął więzy na nogach jednym szybkim ruchem. Zrobił kilka kroków od kolumny, zginając i prostując członki, ze stoickim spokojem przechodząc udrękę powracającego krążenia. Olivia przycupnęła przy nim, trzęsąc się jak osika. Czy to sztuczka księżycowego blasku, który tchnął ogień w oczy czarnych figur, tak że jaśnieją czerwienią w ciemnościach? Conan poruszał się z prędkością bagiennego kota. Pochwycił swój miecz leżący na pobliskim stosie broni, lekko poderwał Olivie z ziemi i prześliznął się przez otwór ziejący w porośniętej bluszczem ścianie. Nie wymienili ani słowa. Niosąc dziewczynę w ramionach, ruszył szybko przez skąpaną w blasku księżyca murawę. Jej ręce objęły jego żelazny kark. Wtuliwszy swą ciemną, kędzierzawą głowę w potężne ramię, Ophirejka zamknęła oczy. Opanowało ją cudowne poczucie bezpieczeństwa. Mimo obciążenia Cimmeryjczyk szybko przeszedł równinę i otwarłszy oczy, Olivia zobaczyła, że znajdują się już w cieniu skalnego rumowiska. - Coś wspięło się po urwisku - wyszeptała. - Kiedy schodziłam, słyszałam za sobą, jak się wdrapuje. - Musimy zaryzykować mruknął.

-Nie lękam się... Teraz. - Westchnęła. -Nie lękałaś się także, kiedy przyszłaś mnie uwolnić - odparł. -Na Croma, co to był za dzień! Takich targów i kłótni nie słyszałem jeszcze nigdy. Prawie ogłuchłem. Aratus pragnął mi wyciąć serce, a Ivanos odmówił na złość Aratusowi, którego nienawidzi. Przez cały dzień warczeli i pluli na siebie nawzajem, a załoga spiła się zbyt szybko, żeby opowiedzieć się po którejkolwiek stronie... Nagle się zatrzymał - był jak posąg z brązu w świetle księżyca. Szybkim ruchem rzucił lekko dziewczynę na bok i zasłonił sobą. Podniósłszy się na kolana na miękkiej murawie, wrzasnęła na widok tego, co zobaczyła. Z mroku rumowiska wyłoniło się potworne, szurające nogami cielsko - antropomorficzne paskudztwo, groteskowa parodia stworzenia. W ogólnych zarysach było to podobne do człowieka, jednak jego oblicze, oświetlone jasnym światłem księżyca, należało do bestii -wąsko osadzone uszy, rozszerzone nozdrza i wielka paszcza o obwisłych wargach, w której połyskiwały podobne do kłów zęby. Pokryte było skudlonym szarawym, obrzuconym srebrem włosiem, które jaśniało w świetle księżyca, a jego wielkie, niekształtne łapy zwisały prawie do ziemi. Cielsko miało ogromne i kiedy tak tkwiło na swych krótkich, pałąkowatych nogach, zwieńczona szpicem głowa wznosiła się powyżej głowy człowieka, jaki stał przed nim. Rozmiary włochatej piersi i olbrzymich ramion zapierały dech; ogromne łapy wyglądały jak sękate pnie drzew. Skąpana w księżycowej poświacie scena zafalowała przed oczami Olivii. Oto więc był koniec szlaku - bo jaka ludzka istota może stawić opór furii i zajadłości tej włochatej góry mięśni? Jednakże kiedy tak patrzyła oczyma szeroko otwartymi z przerażenia na ogorzałą postać stojącą przed potworem, wyczuła pewnego rodzaju, omalże szokujące, pokrewieństwo między przeciwnikami. Mniej to była walka pomiędzy człowiekiem a bestią, bardziej starcie dwóch stworzeń zrodzonych przez dzicz, równie gwałtownych i bezlitosnych. Błyszcząc białymi kłami, potwór zaatakował. Mocarne ramiona rozwarły się szeroko i bestia zanurkowała z prędkością oszałamiająca jak na tak ogromne cielsko i karłowate nogi.

Ruchy Conana przemieniły go w rozmytą od szybkości plamę. Oko Olivii nie było w stanie ich śledzić. Dostrzegła tylko, że uniknął śmiertelnego uścisku, a jego miecz, błysnąwszy jak słup jaśniejącej błyskawicy, przeciął na wskroś jedno z potężnych ramion między barkiem a łokciem. Wielka fontanna krwi zalała murawę, kiedy odrąbana kończyna upadła, okropnie drgając. Jednak kiedy miecz wcinał się w ciało, druga niekształtna łapa zamknęła swą dłoń na czarnej grzywie Conana. Tylko stalowe mięśnie Cimmeryjczyka uratowały go w owej chwili od skręcenia karku. Jego lewa ręka wystrzeliła, by zacisnąć się na krótkim gardle bestii, lewe kolano wbiło się mocno w kosmaty zwierzęcy brzuch. Wówczas to zaczęły się straszliwe zmagania, które trwały ledwie sekundy, ale osłupiałej dziewczynie zdały się wiekami. Małpolud utrzymywał chwyt na włosach Conana, przyciągając go do swych kłów lśniących w świetle księżyca. Cimmeryjczyk opierał się tym wysiłkom lewą ręką, twardą jak żelazo, podczas gdy mieczem w prawej operował jak rzeźnickim nożem, zatapiając go raz za razem w pachwiny, pierś i brzuch przeciwnika. Bestia przyjmowała ciosy w okropnym milczeniu, wyraźnie nieosłabiona upływem krwi z upiornych ran. Straszliwa siła antropoida szybko pokonała dźwignię z ramienia i kolana. Nieuchronnie ręka Conana uginała się pod naprężeniem; coraz bliżej był on przyciągany do ociekających śliną szczęk, rozwartych, by pochłonąć jego życie. Teraz płonące oczy barbarzyńcy wpatrywały się wprost w nabiegłe krwią ślepia małpoluda. I kiedy Cimmeryjczyk szarpnął na próżno swój miecz wbity głęboko we włochate ciało, tocząca pianę paszcza zatrzasnęła się o cal od jego twarzy, a on sam został ciśnięty na murawę przez przedśmiertne konwulsje potwora. Półprzytomna Olivia zobaczyła, jak małpolud chwieje się, okłada i skręca, chwytając podobnie jak człowiek rękojeść sterczącą z jego ciała. Trwało to przyprawiającą o mdłości chwilę. Potem wielkie cielsko zadygotało i legło nieruchomo. Conan podniósł się z ziemi i pokuśtykał do trupa. Oddychał ciężko i szedł jak człowiek, którego ścięgna oraz mięśnie szarpano i wykręcano do granic ich wytrzymałości. Dotknął swej okrwawionej głowy i zaklął na widok długich, splamionych czerwienią kosmyków czarnych włosów wciąż tkwiących w zaciśniętej włochatej łapie potwora

- Na Croma! - wysapał. - Czuję się, jakby mnie wyżymali! Wolał bym walczyć z tuzinem ludzi. Jeszcze chwila, a odgryzłby mi głowę. A niech go, wyrwał mi z korzeniami całą garść włosów. Chwyciwszy oburącz rękojeść, szarpnął miecz i oswobodził go. Olivia podeszła ostrożnie bliżej i wziąwszy go za rękę, wpatrywała się szeroko otwartymi oczyma w rozciągniętego potwora. -Co... to... jest? - wyszeptała. -Szary człowiek-małpa - mruknął. - Niemy, żywiący się ludźmi. Zamieszkuje wzgórza, które graniczą ze wschodnim wybrzeżem tego morza. Jak ten dostał się na wyspę, nie potrafię rzec. Może przypłynął tu na dryfującym pniu wyrwanym przez burzę ze stałego lądu? -I to on rzucił w nas głazem? -Tak. Podejrzewałem, co to jest, kiedy staliśmy w zaroślach i ujrzałem konary pochylające się nad naszymi głowami. Te stworzenia zawsze czają się w najgęstszym lesie, jaki zdołają znaleźć, i rzadko z niego wychodzą. Co przywiodło tego na otwartą przestrzeń, powiedzieć nie umiem, ale to dla nas szczęście, bo między drzewami nie miałbym żadnych szans. -Podążał za mną. — Olivia wzdrygnęła się. - Widziałam, jak wspinał się po urwisku. -A potem, idąc za swym instynktem, przyczaił się w cieniu rumowiska, zamiast pójść w ślad za tobą przez płaskowyż. Jego gatunek to stworzenia ciemności i cichych miejsc. Nienawidzą słońca i księżyca. -Sądzisz, że mogą tu być inne? -Nie, inaczej zaatakowałyby piratów, kiedy przechodzili przez las. Szary małpolud, przy całej swej sile, jest ostrożny, jak pokazało to jego wahanie, czy rzucić się na nas w zaroślach. Jego żądza w stosunku do ciebie musiała być wielka, aby ostatecznie zmusić go do zaatakowania nas na otwartej przestrzeni. Co...? Conan drgnął i obrócił się w kierunku, z którego przyszli. Noc rozszczepił okropny wrzask. Dobiegł on z ruin. Natychmiast po nim nastał tumult zawodzeń, wycia i krzyków bluźnierczej agonii. Mimo że towarzyszył im brzęk stali, odgłosy mówiły raczej o masakrze niż o bitwie.

Conan stał zastygły w bezruchu, dziewczyna przywarła do nie-

go przerażona do granic. Wrzawa narastała w crescendo szaleństwa i wówczas Cimmeryjczyk odwrócił się i ruszył szybko w kierunku obrzeża płaskowyżu, którego krawędź wyznaczały drzewa obwiedzione światłem księżyca. Nogi Olivii trzęsły się tak bardzo, że nie mogła iść, poniósł ją więc, a szalony łomot jej serca ustał, gdy umościła się ukołysana w jego ramionach. Przeszli pod ciemnościami lasu, lecz skupiska czerni nie skrywały już niczego przerażającego, a prześwitujące srebrne promienie nie natrafiły na żaden straszliwy kształt. Nocne ptaki mruczały sennie. Wrzaski towarzyszące rzezi za nimi ucichły, stłumione przez odległość i bezład odgłosów dżungli. Gdzieś, niczym straszne echo, papuga krzyknęła: Yagkoolanyok tha, xuthalla! W końcu dotarli do okolonego przez drzewa skraju wody i ujrzeli stojącą na kotwicy galerę. Jej żagiel lśnił bielą w świetle księżyca. Gwiazdy już bledły przez nadchodzący świt.

IV W upiornej jasności brzasku spomiędzy drzew wytoczyła się na wąską plażę garstka zbrukanych krwią postaci w podartych łachmanach. Było ich czterdziestu czterech i obecnie stanowili wystraszoną, pozbawio-

ną ducha zgraję. Dysząc ciężko, zanurzyli się w wodzie i zaczęli brnąć w kierunku galery, gdy nagle coś na jej rufie kazało im się zatrzymać. Ujrzeli tam odcinającą się na tle jaśniejącego nieba postać Conana Cimmeryjczyka stojącego z mieczem w ręce i czarną grzywą włosów mierzwioną przez wiatr świtu. -Stać! - rozkazał. — Nie podchodźcie bliżej. Czego byście chcieli, psy? -Wpuść nas na pokład! - krzyknął ochrypłym głosem jakiś włochaty łotr, bawiąc się palcami strzępem ucha. - Odpłynęlibyśmy z tej diabelskiej wyspy! -Pierwszemu, który spróbuje wspiąć się na burtę, rozszczepię łeb! przyobiecał im Conan. Było czterdziestu czterech na jednego, ale to on był panem sytuacji. Zostali wypruci z chęci do walki. -Wpuść nas na pokład, dobry Conanie - zaskamlał przepasany czerwoną szarfą Zamorańczyk oglądający się bojaźliwie przez ramię na cichy las. - Zostaliśmy tak obici, pogryzieni, podrapani i porozdzierani, i jesteśmy tak utrudzeni walką oraz ucieczką, że żaden z nas nie jest w stanie unieść miecza. -Gdzie jest ten pies Aratus? - dopytywał się Conan. -Martwy wraz z pozostałymi! Napadły nas diabły! Zanim zdołaliśmy się rozbudzić, rozerwały nas na strzępy. Tuzin dobrych piratów zginął we śnie. Ruiny zapełniły się ognistookimi cieniami o rwących kłach i ostrych szponach. -Tak! - włączył się inny korsarz. — To były demony wyspy, które przybrały postać odlanych figur, by nas omamić. Na Ishtar! Położyliśmy się spać pośród nich. Nie jesteśmy tchórzami. Walczyliśmy z nimi tak długo, jak długo śmiertelny człowiek może się opierać mocom ciemności. Potem uciekliśmy, zostawiwszy je, gdy rozdzierały trupy jak szakale. Jednak z pewnością będą nas ścigać. -Wpuść nas na pokład! - zażądał chudy Shemita. - Wpuść nas po dobroci albo będziemy musieli wejść z mieczem w dłoni i choć my są tak znużeni, a ty niewątpliwie zabijesz wielu z nas, to nie zdołasz pokonać tak wielu. -Wtedy wybiję dziurę w poszyciu i zatopię statek — odparł groź-

nie Cimmeryjczyk. Podniósł się chór gorączkowych protestów, który Conan uciszył, rycząc jak lew. - Psy! Czy muszę pomagać swym wrogom? Czy mam pozwolić wam wejść na pokład, byście wycięli mi serce? — Nie ma mowy! W żadnym razie! - krzyczeli gorliwie. - Przyja ciele... Przyjaciele, Conanie. Jesteśmy twoimi towarzyszami! My są wszystkie razem krzepkie łotry. Nienawidzimy króla Turanu, a nie siebie nawzajem. Ich spojrzenia wpiły się w jego brązowe oblicze o zmarszczonych brwiach. — Zatem jeśli jestem jednym z Bractwa - mruknął — prawa jego tradycji odnoszą się do mnie, a jako że zabiłem waszego wodza w uczciwej walce, jestem waszym kapitanem! Nie było sprzeciwów. Piraci byli zbyt zastraszeni i zmaltretowani, aby myśleć o czymkolwiek z wyjątkiem pragnienia, by wydostać się z tej wyspy strachu. Wzrok Conana wyszukał uwalaną krwią postać Corinthianina. —I jak, Ivanos - zawołał — raz już wziąłeś moją stronę. Poprzesz i teraz moje roszczenie? —Tak, na Mitrę! - Pirat, wyczuwając kierunek, w którym wieje wiatr odczuć, chętny był wkraść się w łaski Cimmeryjczyka. - On ma rację, chłopaki! Zgodnie z prawem jest naszym kapitanem! Podniósł się tumult przytaknięć. Brakło im może entuzjazmu, lecz ich szczerość uwydatniała obecność cichego lasu za plecami, który mógł skrywać skradające się hebanowe diabły o czerwonych oczach i ociekających krwią szponach. — Przysięgnijcie na rękojeści mieczy — zażądał Conan. Czterdzieści cztery rękojeści uniosły się w jego stronę i czterdzieści cztery głosy jak jeden mąż wyrzekły korsarską przysięgę posłuszeństwa. Cimmeryjczyk uśmiechnął się szeroko i schował miecz do pochwy. — Chodźcie na pokład, zuchwałe zbóje, i bierzcie się do wioseł. Odwrócił się do Olivii, przykucniętej i osłanianej przez nadburcie, i podniósł ją na nogi.

-A co ze mną, panie? - spytała. -A co byś chciała? - odpowiedział pytaniem, obserwując ją zwężonymi oczyma. -Pójść z tobą, gdziekolwiek twój szlak powiedzie! - krzyknęła, zarzuciwszy białe ramiona na jego zbrązowiały kark. Piraci gramolący się przez reling sapnęli ze zdziwienia. -Popłynąć szlakiem krwi i rzezi? - zapytał. - Dokądkolwiek zawinie ten statek, jego stępka zabarwi błękitne fale szkarłatem. -Tak jest, popłynąć z tobą na morza, błękitne czy czerwone - odparła pełna pasji. - Ty jesteś barbarzyńcą, a ja wygnańcem odrzuconym przez swój lud. Oboje jesteśmy pariasami, włóczęgami ziemi. Och, zabierz mnie ze sobą! Z gromkim śmiechem uniósł ją do swych zapalczywych ust. - Uczynię cię królową Błękitnego Morza! Odbijamy stąd, psy! Na Croma, przypieczemy jeszcze pantalony królowi Yildizowi!

Xuthal o zmroku

Xuthal o zmroku Pustynia migotała w falach upału. Conan Cimmeryjczyk rozejrzał się uważnie po niedającym schronienia pustkowiu i mimowolnie przeciągnął wierzchem swej mocarnej dłoni po sczerniałych ustach. Stał niczym spiżowy posąg pośród piasków, najwyraźniej nieczuły na zabójcze słońce, choć jego jedyny przyodziewek stanowiła jedwabna przepaska biodrowa spięta szerokim pasem ze złotą klamrą, u którego wisiały ciężka szabla i puginał o szerokim ostrzu. Jego mocno zarysowane członki nosiły ślady ledwie zagojonych ran. U jego stóp spoczywała dziewczyna, jednym ramieniem obejmując go za kolano, na którym oparła blond głowę. Jej jasna skóra kontrastowała z jego mocnymi, ogorzałymi członkami. Krótka jedwabna tunika, wydekoltowana, bez rękawów, opinała jej talię, podkreślając raczej niż ukrywając gibką sylwetkę. Mrugając, Conan potrząsnął głową. Blask słońca na wpół go oślepił. Uniósł małą manierkę wiszącą u pasa i spojrzał gniewnie, gdy wewnątrz rozległ się słabiutki plusk. Dziewczyna poruszyła się z trudem, jęcząc. Och, Conanie, zemrzcmy tu! Tak bardzo jestem spragniona!

Cimmeryjczyk odwarknął niewyraźnie, wpatrując się wojowniczym wzrokiem w otaczające pustkowie z wysuniętą szczęką i niebieskimi oczami błyskającymi dziko spod zmierzwionej czarnej grzywy, jak gdyby pustynia była jakimś namacalnym wrogiem. Pochylił się i przytknął manierkę do ust dziewczyny. - Pij, Natalo, dopóki nie powiem ci, byś przestała - rozkazał. Piła, posapując z lekka między łykami. Nie powstrzymywał jej. Dopiero kiedy manierka opustoszała, zdała sobie sprawę, że umyślnie pozwolił jej spożyć cały zapas wody. Do oczu nabiegły jej łzy. - Och, Conanie - załkała, załamując ręce. - Dlaczego pozwoliłeś mi wypić wszystko? Nie wiedziałam... Teraz nie ma nic dla ciebie! -Uspokój się - warknął. - Nie marnuj sił na płacz. Prostując się, odrzucił manierkę. -Dlaczego to zrobiłeś? - wyszeptała. Nie odpowiedział, stojąc nieruchomo. Jego palce zamykały się powoli wokół rękojeści szabli. Nie patrzył na dziewczynę, jego zawzięte spojrzenie zdawało się badać tajemnicze purpurowe mgły w oddali. Obdarzony barbarzyńskim, zajadłym umiłowaniem życia oraz instynktem przetrwania, Conan Cimmeryjczyk wiedział już, że dotarł do końca drogi. Jeszcze nie osiągnął granic swej wytrzymałości, lecz zdawał sobie sprawę, że kolejny dzień pod niemiłosiernym słońcem na tym bezwodnym pustkowiu go zabije. Jeśli chodzi o dziewczynę, to dość już wycierpiała. Lepszy szybki, bezbolesny cios ostrza niż ciągnąca się agonia, która czekała jego. Jej pragnienie zostało tymczasowo ugaszone. Pozwolić, by znosiła katusze, dopóki delirium i śmierć nie przyniosą ukojenia, znaczyłoby udzielić obłudnej łaski. Powoli wysunął szablę z pochwy. Nagle się wstrzymał, sztywniejąc. W oddali na pustyni, w kierunku południowym, poprzez fale upału coś zamigotało. Najpierw pomyślał, że to jakaś zjawa, jeden z miraży, które drwiły z niego i doprowadzały go do szaleństwa na tej przeklętej pustyni. Osłaniając oślepiane słońcem oczy, dojrzał strzeliste dachy i minarety oraz pobłyskujące mury. Przyglądał się im posępnie, czekając , aż zblakną

i znikną. Nataía przestała szlochać. Z wysiłkiem wspięła się na kolana i podążyła wzrokiem za jego spojrzeniem. - Czy to miasto, Conanie - wyszeptała, zbyt bojaźliwa, by poczuć nadzieję - czy to ledwie cień? Przez krótką chwilę Cimmeryjczyk nie odpowiadał. Zamykał i otwierał oczy kilkanaście razy, spoglądał w inną stronę i powracał wzrokiem. Miasto pozostawało tam, gdzie dostrzegł je po raz pierwszy. - Diabeł wie - mruknął. - Jakkolwiek warto spróbować. Wepchnął ciężką szablę z powrotem do pochwy. Pochyliwszy się, uniósł Natalę w mocarnych ramionach, jakby była niemowlęciem. Opierała się słabo. -Nie marnuj sił, nosząc mnie, Conanie - wzbraniała się. - Mogę iść. -Podłoże robi się tu skaliste - odparł. - Z twoich sandałów zostały strzępy. - Rzucił okiem na jej miękkie zielone obuwie. - Ponadto, jeśli mamy w ogóle dotrzeć do tego miasta, musimy zrobić to szybko, a w ten sposób jestem w stanie uczynić to prędzej. Szansa na ocalenie życia wlała świeży wigor i sprężystość w stalową muskulaturę Cimmeryjczyka. Sadził wielkimi krokami przez piaszczyste pustkowie, jakby dopiero co rozpoczął tę podróż. Barbarzyńca z barbarzyńców - żywotność i wytrzymałość dziczy były z nim, pozwalając przetrwać tam, gdzie cywilizowany człowiek by zginął. On i dziewczyna byli, z tego co wiedział, jedynymi, którzy przeżyli spośród wojsk księcia Almurica - tej szalonej, pstrokatej hordy podążającej w ślad za pokonanym zbuntowanym księciem Koth, która przeszła przez ziemie Shemu jak niszczycielska burza piaskowa i zrosiła krwią wysunięte prowincje Stygii. Mając za sobą wielką liczbę Stygijczyków depczących jej po piętach, wyrżnęła sobie drogę przez czarne królestwo Kush tylko po to, by unicestwiono ją na skraju pustyni południowej. Conan przyrównywał ją w swych myślach do wielkiego potoku, niknącego stopniowo, w miarę jak dążył na południe, by w końcu wyschnąć w piaskach nagiej pustyni. Kości jej członków - najemników, wyrzutków, straceńców, banitów — leżały rozrzucone od pogórza kothiańskiego po wydmy odludzi. Z tej ostatecznej rzezi, gdy Stygijczycy i Kushici otoczyli złapa-

nych w pułapkę niedobitków, Conan wyciął sobie drogę ucieczki i umknął na wielbłądzie wraz z dziewczyną. Kraj za nimi roił się od wrogów. Jedyną stojącą otworem drogą była pustynia na południu i w jej groźny bezkres się zanurzyli. Dziewczyna była Brythunką, na którą Conan trafił na targu niewolników pewnego zdobycznego shemickiego miasta i którą przywłaszczył sobie. Nie miała nic do powiedzenia w tej kwestii, ale jej nowa sytuacja była tak dalece lepsza od sytuacji każdej hyboryjskiej kobiety z shemickich haremów, że przyjęła ją z wdzięcznością. I tak też zyskała udział w przygodach przeklętej hordy Almurica. Całymi dniami uciekali w głąb pustyni, ścigani przez stygijskich jeźdźców tak długo, że kiedy pozbyli się prześladowców, nie odważyli się już zawrócić. Parli naprzód, poszukując wody, aż ich wielbłąd padł. Wtedy poszli pieszo. Przez kilka minionych dni ich ból stawał się coraz mocniejszy. Conan osłaniał Natalę, jak tylko mógł, a twarde życie w obozie księcia Almurica dało jej więcej samozaparcia i siły niż te, które zwykle posiada kobieta. Jednak nawet mimo to do upadku brakło jej niewiele. Żar słońca palił zawzięcie czarną, zwichrzoną grzywę Conana. Jego głowę nawiedzały fale zawrotów, odczuwał nudności, ale zacisnął zęby i maszerował dalej z całą stanowczością. Był przekonany, że miasto jest realne, że to nie miraż. Co też tam znajdą, nie miał pojęcia. Mieszkańcy mogli być nastawieni wrogo. Niemniej jednak to dawało szansę walki, a więc tyle, o ile zawsze się dopraszał. Słońce było bliskie zajścia, kiedy zatrzymali się przed potężną bramą, wdzięczni za cień. Conan postawił Natalę na nogi i przeciągnął obolałe ramiona. Mury nad nimi wznosiły się jakieś trzydzieści stóp wzwyż, zbudowane z gładkiej zielonkawej materii o połysku zbliżonym do szkła. Conan omiótł wzrokiem parapet obronny w oczekiwaniu na potencjalne wyzwania, ale nie dostrzegł żadnego. Zawołał niecierpliwie i załomotał w bramę rękojeścią szabli, lecz odpowiedziało mu tylko denerwujące głuche echo. Natala bojaźliwie przysunęła się do niego, przerażona ciszą. Cimmeryjczyk pchnął odrzwia i cofnął się, wyciągając szablę, gdy te odchyliły się bezgłośnie do środka. Dziewczyna zdusiła krzyk.

- Och, popatrz, Conanie! Tuż przed nimi w bramie leżało ludzkie ciało. Barbarzyńca przyjrzał mu się zwężonymi oczami, po czym rozejrzał się wokół. Zobaczył otwartą przestrzeń, coś jak dziedziniec wytyczony przez łukowate wejścia do budynków zbudowanych z tego samego zielonkawego materiału co mury zewnętrzne. Owe monumentalne budowle były wysokie, przytłaczające, zwieńczone błyszczącymi kopułami i minaretami. Nie było między nimi ani śladu życia. Pośrodku dziedzińca wznosiła się kwadratowa cembrowina studni i widok ten tknął Conana, który poczuł w spieczonych ustach suchy pył. Wziąwszy Natalę za nadgarstek, pociągnął ją za sobą i zamknął bramę. - Czy on nie żyje? — wyszeptała. Kuląc się, wskazywała na bezwładnego mężczyznę leżącego w bramie. Był postawny, najwyraźniej w sile wieku. Jego skóra była żółta, oczy lekko skośne; innymi słowy, człowiek ten odbiegał nieco od typu hyboryjskiego. Odziany był w wysoko sznurowane sandały i tunikę z purpurowego jedwabiu. Krótki miecz tkwił w wiszącej u pasa pochwie przetykanej złotem. Conan dotknął ciała. Było zimne. Bez najmniejszych oznak życia. - Nie ma żadnych ran - zadumał się Cimmeryjczyk - ale jest mart wy jak Almuric z tkwiącymi w nim czterdziestoma stygijskimi strza łami. W imię Croma, zajrzyjmy do studni! Trupy czy nie trupy, jeśli jest w niej woda, będziemy pić. W studni była woda, ale się jej nie napili. Poziom lustra znajdował się dobre pięćdziesiąt stóp poniżej krawędzi cembrowiny, a nie było niczego, czym można by ją wyciągnąć. Conan zaklął szpetnie, rozwścieczony widokiem pożądanego płynu pozostającego tuż poza jego zasięgiem, i odwrócił się, chcąc poszukać czegoś, aby się do niej dostać. Wtem krzyk Natali sprawił, że obrócił się w inną stronę. Domniemany trup nacierał na niego z oczami bezdyskusyjnie lśniącymi żywo. W jego dłoni błyskał krótki miecz. Conan zaklął zdumiony, lecz nie marnował czasu na snucie domysłów. Przywitał nadbiegającego pędem napastnika wyprowadzonym z rozmachem cięciem swej ciężkiej szabli, która przeszła przez ciało i kości. Głowa mężczyzny opadła z głuchym tąpnięciem na płyty dziedzińca, stru-

mień krwi wytrysnął łukiem z urżniętej szyi. Ciało zatoczyło się niczym pijane, a potem opadło ciężko. Cimmeryjczyk rozejrzał się dookoła, przeklinając cicho. - Ten człowiek jest teraz nie bardziej martwy, niż był kilka minut temu. Do jakiegoż domu szaleńców zbłądziliśmy? Natala, która na ten widok zakryła oczy dłońmi, zerknęła między palcami i zatrzęsła się ze strachu. - Och, Conanie, czy ludzie z tego miasta nie zabiją nas aby z tego powodu? — Cóż - warknął — to dziwadło by nas zabiło, gdybym nie obciął mu głowy. - Rzucił okiem w każde z okolonych łukami przejść, które ziały pustką z zielonych ścian ponad nimi. Nie dostrzegł najmniejsze go ruchu, nie posłyszał żadnego dźwięku. - Nie sądzę, żeby ktokol wiek nas widział - wymamrotał. - Ukryję dowód. - Jedną ręką uniósł bezwładne ciało za pas, a drugą chwycił głowę za długie włosy i na wpół doniósł, a na wpół dowlókł upiorne szczątki do studni. - Jako że nie możemy napić się tej wody - zazgrzytał mściwie zębami - nie chcę widzieć nikogo, kto będzie się nią raczyć. W każdym razie niech będzie przeklęta taka studnia! - Podniósł ciało ponad cembrowinę i pozwolił mu opaść, miotając głowę w ślad za nim. Daleko w dole zabrzmiał głuchy plusk. - Na tych kamieniach jest krew - wyszeptała Natala. —Będzie jej więcej, jeśli wkrótce nie znajdziemy wody - warknął Cimmeryjczyk. Jego niewielki zapas cierpliwości był na wyczerpaniu. Dziewczyna prawie zapomniała o pragnieniu i głodzie ze strachu, ale nie Conan. - Wejdźmy w jedne z tych drzwi rzekł. - Pewnie za chwilę napotkamy jakichś ludzi. —Och, Conanie! - zakwiliła, przytuliwszy się do niego tak blisko, jak tylko mogła. - Lękam się! To miasto duchów i trupów! Powróćmy na pustynię! Lepiej tam umrzeć, niż stawać wobec tych potworności! - Pójdziemy na pustynię, kiedy zrzucą nas z tych murów - wark nął. - Gdzieś w tym mieście jest woda i ja ją znajdę, choćbym miał zabić tu wszystkich. — A co, jeśli oni znów powrócą do życia? - wyszeptała. Wtedy będę ich zbijał, dopóki nie pozostaną martwi - wycedził

przez zaciśnięte zęby. — Chodź! To wejście jest równie dobre jak każde inne. Trzymaj się za mną i nie uciekaj, dopóki ci nie powiem. Wymruczała wątłą zgodę i podążyła za nim tak blisko, że ku jego niezadowoleniu, deptała mu po piętach. Zapadał zmrok, wypełniając niezwykłe miasto purpurowymi cieniami. Przeszli przez otwarte przejście i znaleźli się w rozległej komnacie, której ściany obwieszone były aksamitnymi gobelinami w niesamowite wzory. Jej posadzkę, sufit i ściany obwiedzione złotym fryzem wykonano z zielonego szklistego kamienia. Posadzkę wyściełały wyprawione skóry i atłasowe maty. Kilka przejść wiodło do innych pomieszczeń. Przeszli przez nie i przemierzyli kilkanaście komnat stanowiących duplikat pierwszej. Nie widzieli nikogo, lecz Cimmeryjczyk pomrukiwał podejrzliwie: - Ktoś tu nie tak dawno był. Sofa jest wciąż ciepła od ludzkiego ciała. Jedwabna poduszka nosi odcisk czyichś bioder. No i ta nikła woń perfum unosząca się w powietrzu. Wszystko dookoła spowijała nieziemska atmosfera. Przemierzanie tego przyćmionego, cichego pałacu było niczym wizje od opium. Niektóre komnaty pozostawały nieoświetlone, i te omijali. Inne skąpane były w niesamowitym miękkim świetle, które biło jakby z wnętrza klejnotów rozmieszczonych na ścianach w fantazyjnych wzorach. Nagle, kiedy weszli do jednej z oświetlonych komnat, Natala krzyknęła, chwytając kurczowo ramię towarzysza. Ten obrócił się, klnąc i wypatrując wroga. Był skołowany, kiedy nie dostrzegł nikogo. -Co jest? - warknął. - Jeśli jeszcze raz złapiesz mnie za ramię, obedrę cię ze skóry. Chcesz, żeby poderżnęli mi gardło? O co te wrzaski? -Popatrz tam. - Wskazała ręką i zadrżała. Conan wydał głęboki pomruk. Na stole z błyszczącego hebanu stała złota zastawa wypełniona jedzeniem i piciem. Komnata była pusta. -No cóż, obojętnie, dla kogo przygotowano tę biesiadę — stwierdził ochrypłym głosem - będzie musiał pójść gdzie indziej! -Conanie, chyba nie ośmielimy się tego jeść - dziewczyna poważyła się zaoponować nerwowo. - Ci ludzie mogliby nadejść i ...

— Lir an mannanan mac lir! — zaklął, chwytając ją bezceremonial nie za kark i popychając na pozłacane krzesło stojące na końcu sto łu. — Umieramy z głodu, a ty wymyślasz problemy! Jedz! Sam zajął miejsce po drugiej stronie i porwał nefrytowy puchar, który opróżnił jednym haustem. Był w nim podobny do wina szkarłatny płyn o specyficznym, nieznanym mu posmaku. Jednak w jego wysuszonym przełyku był niczym nektar. Ugasiwszy pragnienie, z zapałem zaatakował talerze. Jedzenie także było mu obce - egzotyczne owoce i nieznane mięsiwa. Naczynia były wybornej roboty, a do tego mieli złote noże i widelce. Te Conan jednak pominął, chwytając kawały mięsa w palce i rwąc je swymi mocnymi zębami. Cimmeryjskie maniery przy stole były zawsze raczej wilcze. Jego cywilizowana towarzyszka jadła z większą ogładą, ale równie chciwie. Conanowi przyszło na myśl, że ów posiłek mógł być zatruty, ale to nie umniejszyło jego apetytu. Wolał umrzeć od trucizny niż z głodu. Kiedy zaspokoił łaknienie, rozprostował się z głębokim westchnieniem ulgi. To, że w tym cichym mieście byli jacyś ludzie, potwierdzał ów świeży posiłek, choć może każdy ciemny kąt skrywał jakiegoś czyhającego wroga. Pokładając wielką ufność w swe bitewne umiejętności, nie odczuwał wszak obaw z tego powodu. Zaczął czuć się senny i rozważał pomysł wyciągnięcia się na jednej z pobliskich sof, by uciąć sobie drzemkę. Z Natalą było inaczej. Nie była już głodna i spragniona, ale nie odczuwała potrzeby snu. Tak naprawdę jej śliczne, rozwarte szeroko oczy popatrywały na przejścia - granice niepoznanego. Cisza i tajemniczość tego miejsca zdawały się czyhać na nią. Komnata wydała się jej większa, a stół dłuższy niż pierwotnie, i uświadomiła sobie, że jest dalej od swego groźnego opiekuna, niżby sobie tego życzyła. Powstawszy szybko, przeszła dokoła stołu i usadowiła się na kolanie Conana, rzucając nerwowe spojrzenia na łukowate przejścia. Niektóre były oświetlone, a niektóre nie. I to właśnie tym nieoświetlonym przyglądała się najdłużej. — Najedliśmy się, napili i odpoczęli. - Ponagliła go: — Opuśćmy to miejsce, Conanie. Ono jest złe. Czuję to.

Cóż, jak dotąd żadna krzywda się nam nie...

zaczął, gdy na-

gle ożywił go cichy, ale złowieszczy szelest. Zepchnąwszy dziewczynę z kolana, powstał z szybką łatwością pantery, wyciągając szablę i stając przodem do przejścia, z którego ów dźwięk zdawał się dochodzić. Nie powtórzył się on już, więc Cimmeryjczyk zaczął skradać się naprzód bezgłośnie. Natala podążała za nim z sercem w gardle. Wiedziała, że podejrzewa jakieś niebezpieczeństwo. Jego wysunięta głowa ukryła się pomiędzy olbrzymimi ramionami. Nogi miał lekko ugięte niczym podkradający się tygrys. Nie robił też więcej hałasu, niż uczyniłby tygrys. Przy przejściu się zatrzymał. Natala bojaźliwie zerkała zza niego. W pomieszczeniu nie było światła, lecz pozostawało częściowo rozjaśnione bijącą zza ich pleców poświatą, która wlewała się strumieniem do tej i następnej komnaty. I to w tamtej na wysokim postumencie leżał jakiś człowiek. Obmywało go lekkie światło i zauważyli, iż stanowi on duplikat mężczyzny, którego Conan zabił przed bramą, z wyjątkiem odzienia. Tutaj było ono bogatsze, ozdobione klejnotami, które iskrzyły się w tym niesamowitym świetle. Był martwy czy zwyczajnie spał? Znów dał się słyszeć ów złowrogi dźwięk, jakby ktoś odepchnął zasłonę. Cimmeryjczyk się wycofał, pociągając przywierającą doń Natalę. Swą dłonią zasłonił jej usta akurat, by powstrzymać zawodzący krzyk. Stamtąd, gdzie teraz stali, nie mogli widzieć podwyższenia, ale widzieli cień, jaki rzucało na ścianę za sobą. I wkrótce inny cień poruszył się na ścianie: ogromna, bezkształtna, czarna plama. Patrzący na to Conan poczuł, jak dziwnie podnoszą mu się włosy. Choć ów cień mógł być zniekształcony, Cimmeryjczyk miał świadomość, że nigdy dotąd nie widział człowieka czy zwierza, który rzucałby coś podobnego. Trawiła go ciekawość, lecz jakiś instynkt przytrzymywał go zastygłego tam, gdzie był. Słyszał przyspieszone dyszenie Natali, kiedy ta przypatrywała się temu wszystkiemu z rozszerzonymi oczami. Żaden inny odgłos nie zakłócał pełnej napięcia ciszy. Wielki cień pochłonął ten rzucany przez postument. Przez długą chwilę tylko jego czarne cielsko trwało rzucone na gładką ścianę. Potem wycofał się powoli i ciemny kształt postumentu z powrotem zarysował się na tle ściany. Jednak śpiącego już na nim nie było.

Histeryczny bulgot narósł w gardle Natali i Conan zaserwował jej uspokajający wstrząs. Był świadom lodu, który ściął jego żyły. Ludzkich wrogów się nie bał; nic niezrozumiałego, obojętnie jak strasznego, nie wywoływało drżenia w jego szerokiej piersi. Jednak to przechodziło jego pojęcie. Po chwili jego ciekawość przemogła niepokój i Cimmeryjczyk wsunął się ponownie do nieoświetlonej komnaty, gotów na wszystko. Zajrzawszy do następnego pomieszczenia, spostrzegł, że jest ono puste. Postument stał tak, jak ujrzał go po raz pierwszy, z wyjątkiem leżącego na nim, strojnego w klejnoty człowieka. Tylko na jedwabnej narzucie pojedyncza kropla krwi błyszczała jak wielki szkarłatny kamień. Zobaczywszy ją, Natala wydała cichy, zdławiony okrzyk, za który Conan tym razem jej nie ukarał. Znowu poczuł lodowatą dłoń strachu. Na tym postumencie leżał przedtem jakiś człowiek; coś wpełzło do komnaty i porwało go stąd. Co to było, Conan nie miał pojęcia, lecz nad owymi niedoświedonymi pomieszczeniami zawisła aura nienaturalnej grozy. Gotów był już stąd odejść. Chwyciwszy rękę Natali, odwrócił się i wtem zawahał. Gdzieś z tyłu, z komnat, które minęli, dobiegł go odgłos kroków. Wydawały go ludzkie stopy, nagie lub miękko obute, i Cimmeryjczyk z ostrożnością wilka szybko skręcił w bok. Sądził, że uda mu się wyjść ponownie na dziedziniec i mimo wszystko ominąć pomieszczenie, z którego ów dźwięk zdawał się dochodzić. Nie przeszli jednak jeszcze pierwszej komnaty na swej nowo wytyczonej trasie, gdy zaskoczył ich szelest jedwabnej zasłony. Przed jakąś skrytą za nią alkową stał przyglądający się im bacznie człowiek. Był dokładnie taki sam jak inni, których przedtem spotkali - wysoki, dobrze zbudowany, odziany w purpurowe szaty i nabijany klejnotami pas. W jego bursztynowych oczach nie było zaskoczenia ani wrogości. Były senne jak u zażywających lotos. Nie wyciągnął krótkiego miecza, jaki miał przy boku. Po chwili napięcia przemówił obojętnym, odległym głosem w języku, którego nie rozumieli. Cimmeryjczyk zaryzykował odpowiedź po stygijsku i obcy odezwał się w tej samej mowie. Kim jesteście?

- Jestem Conan Cimmeryjczyk - odparł barbarzyńca. - To jest Natala z Brythunii. Co to za miasto? Mężczyzna nie odpowiedział od razu. Jego senne, zmysłowe spojrzenie spoczęło na Natali i rzekł przewlekle: -Z wszystkich mych przebogatych snów ten jest najdziwniejszy! Och, dziewczyno o złotych puklach, z jakiej to odległej krainy snu przybywasz? Z Andarry czy z Tothry, czy też z Kuth z pasa gwiazd? -Co to za szaleństwo? - ostro warknął Conan, któremu nie spodobały się słowa i zachowanie mężczyzny. Ten jednak nie zwrócił na niego uwagi. - Śniłem już o cudowniej szych pięknościach - mamrotał. - Ko bietach gibkich, o włosach ciemnych jak noc i oczach mrocznych jak niezgłębione tajemnice. Jednakże twoja skóra jest biała niby mleko, twe oczy czyste niczym świt i jest w tobie jakaś świeżość oraz delikat ność przemożnie powabna jak miód. Chodź ze mną na me posłanie, wyśnione dziewczę! Postąpił do przodu i sięgnął po nią, a stojący z boku Conan uderzył w jego rękę z siłą, która mogła ją złamać. Człowiek ów zatoczył się w tył, chwytając za pozbawioną czucia kończynę, a oczy mu zmatowiały. -A co to za bunt duchów? - wymamrotał już bardziej przytomnie. Barbarzyńco, nakazuję ci: odejdź! Przepadnij! Rozwiej się! Przepadnij! Zniknij! - Zniknie to ci łeb z szyi! - warknął rozwścieczony Cimmeryjczyk i ciężka szabla błysnęła w jego dłoni. - To takie powitanie gotujecie przybyszom? Na Croma! Zamoczę te zasłony we krwi! Senność zniknęła z oczu nieznajomego. Zastąpiło ją spojrzenie pełne osłupienia. -Na Thoga! - wykrzyknął. - Wy jesteście prawdziwi! Skąd żeście przybyli? Kim jesteście? Co robicie w Xuthalu? -Przybyliśmy z pustyni - odparł Conan ze złością. - Wygłodniali zbłądziliśmy do miasta w zapadającym mroku. Znaleźliśmy przygotowaną dla kogoś ucztę i zjedliśmy. Nie mam pieniędzy, by za to zapłacić. W moim kraju żadnemu głodującemu nie odmawia się jedzenia, ale wy, ludzie cywilizowani, musicie dostać coś w zamian,

o ile jesteście tacy sami jak wszyscy ci, których dotąd spotkałem. Nie poczyniliśmy żadnych szkód i właśnie wychodziliśmy. Na Croma, nie podoba mi się to miejsce, gdzie martwi ludzie wstają, a śpiący znikają w brzuchu ciemności. Na ostatnie słowa Conana mężczyzna wzdrygnął się gwałtownie, a jego żółta twarz stała się popielata. -Coś ty powiedział? Ciemności? W brzuchu ciemności? -Dobra - odparł Cimmeryjczyk ostrożnie. - Cokolwiek to jest, chodzi o to, co zabiera człowieka śpiącego na postumencie i zostawia tylko kroplę krwi. -Widzieliście? Wy w i d z i e l i ś c i e ? - Nieznajomy zadrżał jak osika, a jego głos załamał się w wysokich rejestrach. -Tylko kogoś śpiącego na postumencie i cień, który go pochłonął odrzekł Conan. Wpływ, jaki jego słowa wywarły na obcego, był przerażający. Odwrócił się on z okropnym krzykiem i pognał do wyjścia z komnaty. W ślepym pędzie grzmotnął w ścianę obok drzwi, otrząsnął się i umknął przez przyległe pomieszczenia, nadal wrzeszcząc na całe gardło. Zdumiony Conan popatrzył za nim. Dziewczyna, chwyciwszy mocno ramię olbrzyma, dygotała. Nie widzieli już biegnącej postaci, ale wciąż słyszeli jej straszny wrzask, niknący w oddali i roznoszony echem pod sklepieniami. Nagle jeden krzyk, głośniejszy niż inne, wzniósł się na krótko i urwał. Po nim nastąpiła głucha cisza. -Na Croma! - Conan otarł pot z czoła. - To z pewnością miasto szaleństwa! Wynośmy się stąd, zanim spotkamy innych wariatów! -Wszystko to jakiś senny koszmar! - zaskamlała dziewczyna. -Jesteśmy martwi i przeklęci! Umarliśmy tam, na pustyni, i jesteśmy w piekle! Bezcielesne duchy. . . A u ! Jej skowyt wywołany został niosącym się echem uderzeniem zadanym przez Cimmeryjczyka otwartą dłonią. - Nie jesteś duchem, skoro byle klepnięcie skłania cię do takiego wrzasku! — skomentował z posępnym humorem, który często obja wiał się w niewłaściwych momentach. - Żyjemy, choć możemy prze stać, jeśli nie skończymy błądzić po tym gmachu. Chodź!

Nie zdołali pokonać nawet jednej komnaty, gdy szybko ponownie się zatrzymali. Ktoś' lub cos' się zbliżało. Stanęli przodem do przejścia, z którego dochodziły odgłosy. Nozdrza Conana rozszerzyły się, a oczy zwęziły w oczekiwaniu na coś. Na co? Nie wiedzieli. Barbarzyńca uchwycił słabą woń perfum, którą wyczuł już wcześniej tego wieczoru. W przejściu zarysowała się jakaś postać. Cimmeryjczyk zaklął pod nosem, a czerwone usta Natali otwarły się szeroko. Stała tam przypatrująca się im ze zdumieniem kobieta. Była wysoka, gibka, ukształtowana jak bogini, odziana w wąski pas nabijany klejnotami. Błyszcząca chmura czarnych jak noc pukli odcinała się od jej ciała o bieli kości słoniowej. Ciemne oczy, osłonięte przez długie, cieniste rzęsy, niosły w sobie głębię zmysłowej tajemnicy. Jej piękno zaparło Conanowi dech w piersi, a Natala wpatrywała się w nią szeroko otwartymi oczyma. Cimmeryjczyk nigdy nie widział takiej kobiety. Kształt jej twarzy znamionował Stygijkę, ale nie była tak smagła jak tamtejsze kobiety, które poznał wcześniej. Jej członki były alabastrowe. Kiedy jednak przemówiła głębokim, dźwięcznym głosem, zabrzmiał język stygijski. -Kim jesteście? Co robicie w Xuthalu? Kim jest ta dziewczyna? -A ty kim jesteś? - skontrował ją Conan, którego szybko nużyło odpowiadanie na pytania. -Jestem Thalis, Stygijka - odparła. — Jesteście szaleni, że tu przybyliście? -Zaczynam sądzić, że istotnie, muszę być - warknął Cimmeryjczyk. - Na Croma! Jeśli jestem normalny, to nie tu jest moje miejsce, ponieważ ci wszyscy ludzie to wariaci. Przybywamy na ostatnich nogach z pustyni, umierając z głodu i pragnienia, i wpadamy na jakiegoś martwego człowieka, który próbuje pchnąć mnie w plecy. Wchodzimy do pałacu, bogatego i luksusowego, jednakże najwidoczniej pustego. Znajdujemy przygotowany posiłek, ale nie ma ucztujących. Potem widzimy jakiś cień pożerający śpiącego mężczyznę... — Uważnie przyglądał się jej zwężonymi oczyma i dostrzegł, że delikatnie pobladła. - Więc? -Więc co? — odparowała pytaniem, wyraźnie odzyskawszy kontrolę nad sobą.

- Czekałem, czy zaraz nie uciekniesz gdzieś, wrzeszcząc jak opę tana - odrzekł. - Człowiek, któremu powiedziałem o cieniu, tak zrobił. Wzruszyła swymi szczupłymi, bieluśkimi ramionami. -Zatem to był wrzask, jaki posłyszałam. Cóż, każdemu pisany jego los, a piszczeć jak szczur w klatce to po prostu głupie. Kiedy Thog mnie zechce, przyjdzie po mnie. -Kim jest Thog? - spytał Conan podejrzliwie. Obdarzyła go długim, taksującym spojrzeniem, które przywiodło rumieniec na policzki Natali, tak iż przygryzła swe czerwone usteczka. -Siądźcie na tej leżance, a wam opowiem - rzekła Thalis. - Jednak najpierw podajcie mi swe imiona. -Ja jestem Conan Cimmeryjczyk, a to Natala, córa Brythunii -odparł. -Jesteśmy uchodźcami z armii rozbitej na granicy Kush. Jednakże nieszczególnie chce mi się siadać tam, gdzie jakieś mroczne cienie mogą podkraść się do mnie od tyłu. Dziewczyna zaśmiała się lekko i dźwięcznie i usadowiwszy się, wyciągnęła swe smukłe członki z wystudiowaną bezwstydnością. - Odprężcie się - poradziła. - Jeśli Thog zażyczy sobie ciebie, za bierze cię, gdziekolwiek będziesz. Człowiek, o którym wspomnieli ście, ten, który uciekał i wrzeszczał... czy posłyszeliście, jak wydał jeden głośny okrzyk, a potem ucichł? W swym szale musiał wpaść wprost na to, przed czym próbował uciec. Nikt nie uniknie swego losu. Conan mruknął coś wymijająco, lecz usiadł na skraju leżanki z szablą na kolanach i oczami błądzącymi podejrzliwie po komnacie. Natala umościła się, oparłszy o niego i podciągnąwszy pod siebie nogi. Przytrzymywała go mocno, zazdrośnie. Nieznajomej przypatrywała się podejrzliwie, z niechęcią. Wobec jej olśniewającej urody czuła się mała, pokryta kurzem, niewiele znacząca. I nie mogła z niczym pomylić wymowy spojrzenia, jakim ciemne oczy Thalis karmiły się, ucztując na każdym szczególe ciała ogorzałego od słońca olbrzyma. - Co to za miejsce? - dopytywał się Cimmeryjczyk. - I kim są ci ludzie? - Miasto zowie się Xuthal i jest bardzo, bardzo stare. Zbudowano

je wokół oazy, którą fundatorzy znaleźli podczas swych wędrówek. Przyszli ze wschodu tak dawno temu, że nawet ich potomkowie nie pamiętają, kiedy to było. -Pewnie nie ma ich wielu. Te pałace zdają się puste. -Nie, jest ich więcej, niż można by przypuszczać. To miasto jest w rzeczywistości jednym wielkim pałacem. Każdy budynek wewnątrz murów jest ściśle połączony z pozostałymi. Moglibyście iść przez te komnaty godzinami i nie ujrzeć nikogo. Innym razem spotkalibyście setki mieszkańców. -Jak to? - spytał Conan nerwowo. To wszystko za mocno trąciło czarami, by poczuć spokój. -Przez większość czasu ludzie ci spoczywają we śnie. Ich senne życie jest równie ważne, a dla nich też równie prawdziwe, jak to na jawie. Słyszeliście o czarnym lotosie? Rośnie on gdzieś w podziemiach miasta. Uprawiali go przez wieki, dopóki, zamiast śmierci, jego sok nie zaczął wywoływać snów, fantastycznych i cudownych. W owych snach spędzają większość czasu. Śpią, budzą się, piją, kochają się, jedzą i znów śpią. Rzadko kończą to, co rozpoczęli, raczej pozostawiają to rozgrzebane i ponownie zanurzają się w sen czarnego lotosu. Posiłek, który znaleźliście... Niewątpliwie któryś z nich się zbudził, poczuł ssanie głodu i przygotował go dla siebie. A potem o nim zapomniał i znów zabłąkał się w jakimś śnie. -Skąd mają jedzenie? - przerwał jej Conan. — Na zewnątrz miasta nie widziałem ani pól, ani winnic. Mają owocowe sady i zagrody dla bydła wewnątrz murów? Potrząsnęła głową. - Wytwarzają pożywienie z pierwotnych cząstek przyrody. Kiedy nie są odurzeni, stają się cudownymi naukowcami. Ich przodkowie byli prawdziwymi umysłowymi olbrzymami, którzy zbudowali to miasto na pustyni, i chociaż ich rasa stała się niewolnikiem swych dziwacznych namiętności, co nieco z owej cudownej wiedzy nadal trwa. Zastanawialiście się nad tymi światłami? To klejnoty rozpa lane radem. Pocierasz je kciukiem, żeby się zaświeciły, i ponownie, w przeciwną stronę, żeby je wygasić. A to tylko przykład ich nauki. Większość wiedzy niestety zapomnieli. Mało zainteresowania pokła

dają w życiu na jawie, wybierając dużo częściej spoczynek we śnie podobnym do śmierci. - Zatem martwy człowiek przy bramie... - zaczął Cimmeryjczyk. — Niewątpliwie śnił. Śpiący są jak martwi. Ich życie dosłownie ulega zawieszeniu. Nie sposób wyczuć najlżejszego przejawu. Duch opuścił ciało i włóczy się do woli po innych, egzotycznych światach. Ów człowiek przy bramie był dobrym przykładem nieodpowiedzial ności, z jaką toczy się życie tego ludu. Strzegł on bramy, gdzie zwy czajowe rozporządzenie nakazuje trzymać wartę, choć żaden wróg nigdy nie przekroczył pustyni. W innych częściach miasta znaleźliby ście następnych strażników, na ogół śpiących tak głęboko jak ten przy bramie. Conan trawił to wszystko przez chwilę. | — Gdzie są teraz ci ludzie? ** - Rozsiani po różnych częściach miasta, leżący na sofach, jedwabnych leżankach, w wysłanych poduszkami alkowach, na pokrytych skórami postumentach, a wszyscy spowici w lśniący welon snów. Barbarzyńca poczuł, że skóra mu cierpnie na potężnym grzbiecie. Myśl o setkach ludzi, zimnych i nieruchomych, zalegających w obwieszonych gobelinami pałacach ze szklistym spojrzeniem utkwionym gdzieś w górze, nie napawała spokojem. Przypomniał sobie coś jeszcze. - A co ze stworem, który przemknął po komnatach i uniósł ze sobą tego człowieka z postumentu? Dreszcz targnął jej bieluśkimi członkami. — To był Thog, Pradawny, bóg Xuthalu, który mieszka w zato pionej budowli pośrodku miasta. Zawsze tu mieszkał. Czy przybył wraz ze starożytnymi założycielami miasta, czy też był tu już, kiedy je wznieśli, tego nie wie nikt, jednak lud Xuthalu go czci. Przez więk szość czasu śpi on gdzieś pod miastem, ale niekiedy, nieregularnie, robi się głodny i przemyka tajemnymi korytarzami i przez spowite półmrokiem komnaty, wypatrując ofiary. Wówczas nikt nie jest bez pieczny. Natala jęknęła z przerażenia i objęła potężny kark Conana tak mocno, jakby chciała się oprzeć próbie odciągnięcia od swego protektora.

-Na Croma! — wykrzyknął wstrząśnięty barbarzyńca. - Chcesz mi powiedzieć, że ci ludzie kładą się spokojnie i śpią, kiedy ten demon pełza pośród nich? -On tylko czasami jest głodny — odparła. — Bóg musi otrzymać swą ofiarę. Kiedy byłam dzieckiem w Stygii, lud żył w mocy kapłanów. Nikt nie wiedział, kiedy ktoś zostanie pochwycony i zaciągnięty pod ołtarz. Co za różnica, czy kapłani oddają ofiarę bogu, czy to bóg przychodzi po swoje? -To nie w zwyczaju mego ludu — rzekł gniewnie Conan — ani też ludu Natali. Hyboryjczycy nie poświęcają ludzi swemu bogu, Mitrze, a jeśli chodzi o moich, Cromowi. Chciałbym zobaczyć kapłana próbującego zaciągnąć Cimmeryjczyka pod ołtarz! Polałaby się krew, lecz nie ta, którą ów kapłan rozlać zamierzał. -Ty jesteś barbarzyńcą! - Thalis się roześmiała, a jej świetliste oczy jaśniały. - Thog jest pradawny i bardzo przerażający. -Ci ludzie muszą być zarazem głupcami i bohaterami - mamrotał Conan. - Kłaść się i śnić idiotyczne sny, wiedząc, że mogą zbudzić się w jego brzuchu. Zaśmiała się ponownie. - Nie znają niczego innego. Thog żywi się nimi od niepamięt nych pokoleń. Jest jednym z czynników, które zmniejszyły ich liczbę z tysięcy do kilkuset. Jeszcze kilka generacji, a wszyscy zostaną pożar ci, Thog zaś będzie musiał wyprawić się w świat po nową ofiarę albo wycofać się do podziemi, skąd przybył tak dawno temu. Xuthalczycy znają swój ostateczny los, lecz są fatalistami niezdolnymi stawić opór czy uciec. Ani jeden z obecnego pokolenia nigdy nie oddalił się od murów na tyle, by stracić je z oczu. O dzień marszu stąd na południe jest oaza, widziałam ją na starych mapach przodków rysowanych na pergaminie, jednak żaden Xuthalczyk nie odwiedził jej od trzech pokoleń. Są szybko zanikającą rasą. Zatopieni w lotosowych snach, pobudzają się w godzinach jawy za pomocą złotego wina, które leczy rany, wydłuża życie i podnieca najbardziej nawet zaspokojonego roz pustnika. Niemniej kurczowo trzymają się życia i boją bóstwa, które wielbią. Widzieliście, jak jeden z nich oszalał na wieść o tym, że Thog wędruje po pałacach. Ja widziałam całe miasto wrzeszczącc i rwące

włosy z głowy, uciekające gorączkowo przez bramy, by trząść się ze strachu za murami i ciągnąć losy o to, kto zostanie związany i wrzucony z powrotem przez łukowate przejścia dla zaspokojenia żądzy i głodu boga. Gdyby wszyscy teraz nie spali, wieść o jego nadejściu sprawiłaby, że ponownie by uciekli za bramy, bredząc i wrzeszcząc. -Och, Conanie! - Natala błagała go histerycznie. - Umykajmy! -W swoim czasie - mruknął, pożerając spojrzeniem białe niby kość słoniowa członki Thalis. - A co ty, Stygijka, tutaj robisz? -Przybyłam tu, kiedy byłam małą dziewczynką - odparła, rozciągając się powabnie na aksamitnej leżance i splatając smukłe palce z tyłu ciemnej głowy. - Jestem córką króla, nie zwyczajną kobietą, co można zobaczyć po mej skórze, równie białej jak u twej blondy-neczki. Zostałam uprowadzona przez zbuntowanego księcia, który z armią kushickich łuczników ruszył na południowe odludzie, szukając ziemi, na której mógłby zostać sobiepanem. On i jego wojownicy wyginęli na pustyni, lecz jeden, zanim umarł, umieścił mnie na wielbłądzie i szedł obok, dopóki nie padł i nie skonał. Zwierzę wędrowało dalej, a ja ostatecznie popadłam w delirium z głodu i pragnienia i przebudziłam się w tym mieście. Opowiadano mi potem, że wczesnym świtem ujrzeli mnie z murów leżącą bez zmysłów obok martwego wielbłąda. Poszli, przynieśli mnie do środka i przywrócili do życia za pomocą swego cudownego złotego wina. Jedynie widok kobiety przywiódł ich do tego, że zdecydowali się oddalić tak daleko od murów. Byli oczywiście bardzo mną zainteresowani, szczególnie mężczyźni. Jako że nie potrafiłam mówić w ich języku, nauczyli się mojego. Są bardzo szybcy w nauce i zdolności pojmowania. Opanowali mą mowę na długo przedtem, zanim ja nauczyłam się władać ich. Lecz oni byli bardziej zainteresowani mną niż językiem. Byłam, i jestem, jedyną rzeczą, dla której ich mężczyźni są w stanie wstrzymać się na jakiś czas od swych lotosowych snów. — Roześmiała się nikczemnie, błyskając do Cimmeryjczyka spojrzeniem o lubieżnej wymowie. - Oczywiście kobiety są o mnie zazdrosne — kontynuowała spokojnie. - Są przystojne na swój żółtoskóry sposób, lecz pozostają senne i niezdecydowane jak mężczyźni. Ci

zaś lubią mnie nie tylko

za mą urodę, ale za prawdziwość. Nie jestem snem! Chociaż śniłam snem lotosu, jestem normalną kobietą, o ziemskich uczuciach i pragnieniach. Bez porównania z tymi żółtymi lunatyczkami. Dlatego lepiej byłoby ci poderżnąć gardło tej dziewczynie swą szablą, nim ludzie z Xuthalu zbudzą się, by ją pochwycić. Wprowadzą ją na ścieżki, o jakich nigdy nie śniła! Jest zbyt miękka, by przetrwać to, przez co ja przeszłam. Jestem dzieckiem Luxuru i zanim ujrzałam piętnaście wiosen, przeprowadzono mnie przez świątynię mrocznej bogini Derketo i zostałam dopuszczona do misteriów. Nie żeby moje pierwsze lata w Xuthalu były niezmienną rozkoszą! Tutejszy lud zapomniał więcej, niż kapłanki Derketo są w ogóle w stanie sobie wyobrazić. Tu żyją tylko dla przyjemności zmysłowych. Czy we śnie, czy na jawie, ich życie wypełniają egzotyczne ekstazy poza pojmowaniem zwykłego człowieka. -Przeklęci zwyrodnialcy! - warknął Cimmeryjczyk. -To wszystko zależy od punktu widzenia. - Thalis uśmiechnęła się leniwie. -Dobra - podjął decyzję - zwyczajnie tracimy czas. Widzę, że to nie miejsce dla zwykłych śmiertelników. Kiedy ci idioci się zbudzą albo Thog przyjdzie nas pożreć, nas już nie będzie. Sądzę, że pustynia okaże się bardziej przyjazna. Natala, której słowa Thalis ścięły krew w żyłach, żarliwie przytaknęła. Potrafiła mówić jedynie łamaną stygijszczyzną, ale rozumiała ją wystarczająco. Conan wstał, podniósł ją i postawił obok siebie. -Jeśli pokażesz nam najbliższą drogę do wyjścia z tego miasta, zabierzemy się stąd - rzekł chrapliwym głosem, niemniej jego spojrzenie ociągało się z oderwaniem od jej harmonijnych członków i bielutkiej piersi. Thalis nie przegapiła tego wzroku, więc uśmiechnęła się tajemniczo, podnosząc się ze sprężystą łatwością wielkiego, leniwego kota. - Chodźcie za mną. Obrała kierunek i poprowadziła ich świadoma spojrzenia Cimmeryjczyka utkwionego w jej smukłej figurze i doskonale ukształtowanej sylwetce. Nie szła drogą, którą przybyli, lecz zanim w Conanie zdążyły obudzić się jakiwekolw!ek podejrzenia, zatrzymała się w rozległej

wyłożonej kością słoniową komnacie i wskazała malutką fontannę bulgoczącą pośrodku bielutkiej podłogi. — Nie zechcesz przemyć twarzy, dziecko? — spytała Natali. Cała jesteś pokryta pyłem, a we włosach masz piasek. Natala się zaczerwieniła dotknięta do żywego złośliwą sugestią w lekko drwiącym głosie Stygijki. Posłuchała jej jednak, rozmyślając żałośnie o tym, jak wielkie spustoszenie pustynne słońce i wiatr poczyniły w jej cerze — to kwestia, na którą kobiety jej rasy były szczególnie wyczulone. Uklękła obok fontanny i wstrząśnięciem głowy odrzuciła włosy. Zsunąwszy tunikę do pasa, zaczęła obmywać nie tylko twarz, lecz również swe białe ramiona i ręce. — Na Croma! - zahuczał Cimmeryjczyk. — Kobieta przestałaby rozmyślać nad swą urodą dopiero wówczas, gdyby sam diabeł deptał jej po piętach. Pospiesz się, dziewczyno! Znów będziesz zakurzona, zanim to miasto zniknie nam z oczu. Aha, Thalis, byłoby niezwykle miło, gdybyś zaopatrzyła nas w odrobinę picia i jedzenia. Zamiast odpowiedzieć, Stygijka oparła się o niego. Jedną ręką objęła jego opalone ramiona. Kształtnym nagim bokiem przywarła do jego uda, a nozdrza wypełniła mu woń jej utrefionych bujnych włosów. — Po co mierzyć się z pustynią? - szepnęła natarczywie. - Zostań tutaj! Nauczę cię obrzędów Xuthalu. Będę cię chronić. Będę cię ko chać! Jesteś prawdziwym mężczyzną, a mnie już mdli od tych popaprańców, którzy tylko wzdychają i śpią, i budzą się, i znowu śpią. Ogień twych pełnych życia oczu sprawia, że serce w mej piersi ożywa, a dotyk twego ramienia ze stalowych mięśni doprowadza mnie do szaleństwa. Zostań tu! Uczynię cię królem Xuthalu! Pokażę ci wszyst kie pradawne tajemnice i egzotyczne drogi rozkoszy! Ja... - Zarzu ciwszy mu ramiona na szyję, stanęła na palcach, a jej drżące ciało dy gotało wsparte o niego. Nad jej bielutkim ramieniem dojrzał Natalę odrzucającą w tył wilgotne, zmierzwione włosy. Dziewczyna znieru chomiała, jej oczy się rozszerzyły, a czerwone usta rozwarły w pełne szoku „O". Z chrząknięciem zażenowania Cimmeryjczyk rozdzielił przylegające doń ramiona Thalis i odsunął ją na bok swym potężnym ramieniem. Rzuciła szybkie spojrzenie na Brythunkę i uśmiechnęła

się tajemniczo, zdając się potakiwać w zagadkowym namyśle swą doskonale ukształtowaną głową. Natala podniosła się i szarpnięciem naciągnęła tunikę. Jej oczy płonęły, usta wydęły się z niemą pretensją. Conan przeklinał pod nosem. Był monogamistą nie bardziej niż przeciętny żołnierz fortuny, lecz miał pewną wrodzoną przyzwoitość, która nakazywała mu dbać o tę dziewczynę jak najlepiej. Thalis więcej nie naciskała upatrzonego kochanka. Skinąwszy smukłą dłonią, by podążyli za nią, odwróciła się i przeszła przez komnatę. Tam, blisko ściany z gobelinem, nagle się zatrzymała. Obserwujący ją Cimmeryjczyk zadumał się, czy może dosłyszała odgłosy, jakie mógł wydawać jakiś nienazwany potwór skradający się poprzez zaciemnione komnaty, i skóra ścierpła mu na tę myśl. -Co posłyszałaś? - spytał. -Uważaj na to przejście! - odparła, wskazując palcem. Odwrócił się z bronią w pogotowiu. Jego spojrzenie napotkało jedynie puste wejście. Wtedy za jego plecami rozległy się krótki, słaby odgłos szamotaniny i zdławiony krzyk. Okręcił się. Thalis i Natala zniknęły. Gobelin powracał właśnie na miejsce, jakby wcześniej uniesiono go ze ściany. Sapnął zdezorientowany. Zza owej obwieszonej materią ściany rozbrzmiał przytłumiony wrzask Brythunki.

II Kiedy Conan, usłuchawszy życzenia Thalis, odwrócił się, by spojrzeć w przejście po drugiej stronie, Natala znajdowała się tuż za nim, blisko stojącej bokiem Stygijki. Thalis z omalże niewiarygodną szybkością pantery zasłoniła dłonią usta Natali, dusząc w zarodku krzyk, jaki ta chciała wydać. Jednocześnie drugą ręką objęła szczupłą talię blondynki i skoczyła w tył, pod ścianę zdającą się ustępować pod naciskiem jej ramienia. Część muru wsunęła się do środka i przez szczelinę powstałą w gobelinie Stygijka wśliznęła się ze swą branką akurat wtedy, gdy Conan odwracał się z powrotem. Kiedy tajemne drzwi powróciły na miejsce, zrobiło się zupełnie ciemno. Thalis zatrzymała się na chwilę, by coś przy nich zrobić, zapewne zasunąć na miejsce rygiel, i dokończywszy dzieła, zdjęła dłoń z ust Natali. Brythunka zaczęła wrzeszczeć na całe gardło. Śmiech Stygijki był w ciemności niczym zatruty miód. —Krzycz, jeśli chcesz, mała idiotko! Tylko skrócisz swoje życie. Na te słowa Natala zamilkła nagle i skuliła się ze strachu, cała drżąc. —Dlaczego to robisz? - spytała błagalnym tonem. - Co zamierzasz? — Zamierzam zabrać cię kawałek tym korytarzem - odparła Tha lis - i zostawić komuś, kto prędzej czy później po ciebie przyjdzie. .

-Aaaaaach! - Głos Natali załamał się w szloch rozpaczy. — Czemu mnie krzywdzisz? Nigdy cię nie zraniłam! -Chcę twego wojownika, a ty stoisz mi na drodze. Pragnie mnie... Wyczytałam to w jego spojrzeniu. Gdyby ciebie nie było, miałby ochotę zostać ze mną i być mym królem. Kiedy cię usunę ze swej drogi, pójdzie za mną. -Poderżnie ci gardło - odrzekła z przekonaniem Brythunka znająca Conana lepiej niż Thalis. -Cóż, zobaczymy! - Stygijka była całkowicie pewna swej władzy nad mężczyznami. - W każdym razie ty już się nie dowiesz, czy dźgnie mnie, czy pocałuje, ponieważ będziesz oblubienicą tego, co zamieszkuje w mroku. Chodź! Natala, na wpół oszalała z przerażenia, walczyła jak dziki zwierz, lecz nie przyniosło to żadnego skutku. Z pełną gibkości siłą, w jaką trudno uwierzyć u kobiety, Thalis dźwignęła ją i poniosła korytarzem, jakby tamta była dzieckiem. Pamiętając o złowróżbnych słowach, Brythunka już nie wrzeszczała. Jedynymi dźwiękami były jej rozpaczliwe, pośpieszne sapanie oraz cichy, szyderczo lubieżny śmiech Stygijki. Wtem drżąca dłoń pojmanej dziewczyny zamknęła się na czymś w mroku. Była to wykładana klejnotami rękojeść sztyletu sterczącego zza nabijanego drogimi kamieniami pasa Thalis. Wyszarpnęła go i uderzyła na oślep z całą swą dziewczęcą siłą. Z ust Stygijki buchnął wrzask bólu i wściekłości podobny do kociego miauknięcia. Zatoczyła się i Natala umknęła z rozluźnionego uchwytu, obtłukując wrażliwe członki o gładką kamienną podłogę. Powstawszy, podbiegła do najbliższej ściany, przystanęła i dysząc oraz drżąc, przywarła mocno do kamieni. Nie mogła dojrzeć Thalis, ale ją słyszała. Stygijka najwyraźniej nie była martwa. Przekleństwa wylewały się z niej nieprzerwanym strumieniem, a jej furia przybrała takie natężenie i jadowitość, że Brythunka poczuła, jak jej członki miękną, a krew zmienia się w lód. - Gdzie jesteś, mała diablico? - Stygijka ciężko dyszała. - Niech no tylko znów cię dostanę w swoje ręce, a wówczas... Już kiedy Thalis opisywała cielesne rany, jakie zamierza zadać swej rywalce. Natala czułą narastające torsje. Dobór sformułowań uży-

wanych przez tę kobietę mógłby zawstydzić najostrzejszą kurtyzanę w Aquilonii. Brythunka słyszała, jak jej oprawczyni błądzi w ciemności, i nagle pojawiło się jakieś światło. Najwyraźniej strach, jaki Thalis odczuwała przed czymś w owym czarnym korytarzu, utonął w jej gniewie. Światło dobiegało z jednego z tych radowych kamieni, które zdobiły ściany Xuthalu. Stygijka potarła go i teraz stała skąpana w czerwonawej poświacie odmiennej od tej, jaką dawały inne kamienie. Rękę przyciskała do boku, a między palcami sączyła się krew. Ona sama jednak nie zdawała się osłabiona czy ciężko ranna, jej oczy zaś płonęły demonicznym ogniem. Resztki odwagi, jakie pozostały Natali, odpłynęły na widok przeciwniczki oświetlonej niesamowitym blaskiem, o pięknej twarzy wykrzywionej pasją bez mała diabelską. Ruszyła ona teraz krokiem pantery, odsuwając dłoń od zranionego boku i niecierpliwie strząsając krople krwi z palców. Brythunka dostrzegła, że zraniła rywalkę niegroźnie. Ostrze ześliznęło się po klejnotach na pasie i zadało bardzo powierzchowną ranę, w sam raz do tego, by rozbudzić jej nieokiełznaną wściekłość. — Daj mi ten sztylet, głupia! - wycedziła Stygijka przez zaciśnięte zęby, zbliżając się pewnym krokiem do kulącej się dziewczyny. Natala wiedziała, że powinna walczyć, kiedy ma po temu szansę, ale nie potrafiła zebrać się na odwagę. Nigdy nie należała do wojowniczek, a mrok, przemoc i groza przeżytych przygód obezwładniły ją fizycznie i psychicznie. Thalis wyłuskała sztylet z jej luźnych palców i pogardliwie go odrzuciła. — Ty mała wywłoko! - Zazgrzytała zębami, okładając zajadle dziew czynę obu rękami. - Zanim zaciągnę cię tym korytarzem i rzucę w pasz czę Thoga, sama upuszczę ci nieco krwi! Ośmieliłaś się mnie dźgnąć... Dobra, teraz za tę zuchwałość zapłacisz! Chwyciwszy Brythunkę za włosy, powlokła ją kawałek korytarzem na skraj kręgu światła. W ścianie, powyżej jej głowy, widniał metalowy pierścień, z którego zwisał jedwabny sznur. Jak w sennym koszmarze Natala poczuła, że zerwano z niej tunikę, a w następnej chwili Thalis poderwała jej nadgarstki i przywiązała do pierścienia, na

którym dziewczyna zawisła naga jak w dniu swych narodzin. Ob-

róciwszy głowę, Brythunka ujrzała, jak jej rywalka zdejmuje z haka na ścianie niedaleko pierścienia pejcz o zdobnej klejnotami rączce. Bicz składał się z siedmiu jedwabnych sznurków, twardszych i bardziej giętkich niż pasy rzemienia. Z sykiem mściwej satysfakcji Thalis cofnęła ramię i Natala krzyknęła ostro, kiedy sznury zawinęły się wokół jej bioder. Torturowana dziewczyna wiła się, skręcała i rzucała w udręce na pasach, jakimi skrępowano jej nadgarstki. Zapomniała, podobnie zresztą jak Stygijka, o zagrożeniu, jakie mogły ściągnąć jej krzyki. Każdy raz wywoływał wrzask cierpienia. Baty, jakie Natala otrzymywała na shemickich targach niewolników, bledły przy tych jako nieistotne. Ich pieszczota była bolesna w sposób bardziej wyrafinowany niż smaganie jakimikolwiek brzozowymi witkami czy skórzanymi pasami. Sznurki świszczały, jadowicie przecinając powietrze. Wtem, gdy Natala odwróciła zalaną łzami twarz przez ramię, by skomleć o litość, coś zmroziło jej krzyk. W pięknych oczach Brythunki udręka ustąpiła miejsca obezwładniającej grozie. Uderzona wyrazem jej twarzy Thalis wstrzymała uniesioną dłoń i odwróciła się szybko jak kocica. Za późno! Okropny krzyk rozbrzmiał z jej ust, gdy zakołysała się w tył. Jej ręce wystrzeliły w górę. Natala widziała ją przez moment - białą postać strachu zarysowaną na tle wielkiej, czarnej, bezpostaciowej masy, która górowała nad nią. Wtem biała postać została porwana z ziemi. Cień oddalił się z nią i w kręgu przyćmionego światła Natala zwisła samotnie, na wpół omdlała z przerażenia. Z nieprzeniknionego mroku docierały niezrozumiałe, mrożące krew w żyłach dźwięki. Słyszała Thalis błagającą szaleńczo, ale żaden głos jej nie odpowiedział. Nie było słychać nic oprócz głośnego dyszenia Stygijki, które nagle urosło do wrzasku udręki, po czym przełamało się w histeryczny śmiech zmieszany ze szlochem. Potem wszystko ucichło, tak że słychać było jedynie konwulsyjne sapanie. Wkrótce także ono zamarło, a sekretny korytarz wypełniła jeszcze potworniejsza cisza. Ogarnięta mdłościami z przerażenia Natala okręciła się i odważyła bojaźliwie spojrzeć w stronę, gdzie czartny kształt uniósł Thalis. Nie

dojrzała nic, ale wyczuła niewidzialne zagrożenie, straszliwsze, niż była w stanie pojąć. Walczyła z napływającą falą histerii. Jej posiniaczone nadgarstki i obolałe ciało poszły w zapomnienie wobec groźby, która, jak niejasno odczuwała, zawisła nie tylko nad jej ciałem, ale również duszą. Wbiła wzrok w ciemność poza skrajem przyćmionego światła, spięta strachem przed tym, co mogłaby zobaczyć. Z jej ust dobyło się ciężkie, świszczące sapnięcie. Mrok przybierał kształt. Coś ogromnego, o wielkim cielsku wyrastało z pustki. Dostrzegła olbrzymi zniekształcony łeb ukazujący się w świetle. Przynajmniej wzięła to za łeb, chociaż nie była to część żadnej normalnej czy zrodzonej przez zdrowe zmysły istoty. Zobaczyła ogromne, jakby ropusze oblicze, którego rysy były rozmyte i niestabilne jak u widma oglądanego w zwierciadle koszmaru. Wielkie kałuże światła, które mogły być mrugającymi oczami, patrzyły na nią, a odbita w nich bezgraniczna żądza wstrząsnęła Natalą. Nie była w stanie powiedzieć nic o ciele tego stworzenia. Jego zarysy zdały się chwiać i zmieniać delikatnie, kiedy na nie patrzyła. Niemniej jego materia była w sposób widoczny czymś stałym. Nie było w niej nic mglistego czy upiornego. Kiedy stwór przybliżał się do niej, nie potrafiła powiedzieć, czy idzie, wije się, leci czy pełznie. Jego sposób przemieszczania się był zupełnie poza jej pojmowaniem. Kiedy wyłonił się z mroku, wciąż była niepewna co do jego natury. Światło z radowego kamienia nie oświetlało go tak, jak czyniłoby to w przypadku normalnej istoty. Choć wydawało się to niemożliwe, stwór ten był jakby prawie nieprzenikliwy dla światła. Szczegóły jego postaci skrywały się wciąż, przyciemnione i niewyraźne, nawet kiedy zatrzymał się tak blisko, że niemal dotykał jej kulącego się ciała. Tylko mrugające oczami jakby ropusze oblicze trwało z pewną wyrazistością. Ten stwór był dla wzroku plamą, czarną skazą cienia, którego promienie zwykłego światła nigdy nie rozproszą ani nie rozjaśnią. Stwierdziła, że oszalała, ponieważ nie mogła orzec, czy ta istota patrzy na nią z dołu, czy też nad nią góruje. Nie była w stanie orzec, czy to przyćmione, odstręczające oblicze obserwuje ją z mroku u jej stóp, czy spogląda w dół ze swej ogromnej wysokości. Lecz o ile wzrok

podpowiedział j ej, że j akiekolwiek by były możliwości j ego przemiany, stwór ów składał się z substancji materialnej, o tyle zmysł dotyku ją o tym upewnił. Ciemny członek niby macka prześlizgiwał się po jej ciele, a ona wrzeszczała pod jego dotykiem na nagiej skórze. Nie był ani ciepły, ani zimny, szorstki czy gładki. Nie przypominał niczego, czego kiedykolwiek wcześniej dotykała, a pod jego pieszczotą doznawała takiego strachu i wstydu, jakiego nie potrafiła sobie przedtem wyobrazić. Wszystkie pełne chuci, hańbiące sprośności zrodzone w bezdennych otchłaniach Życia zdały się topić ją w oceanach bezgranicznej obrzydliwości. I w tym momencie pojęła, iż jakąkolwiek formę życia ów stwór reprezentuje, nie jest to żadne dzikie zwierzę. Zaczęła wrzeszczeć bez opamiętania, a potwór pociągnął ją, jakby po to, by oderwać od pierścienia swą brutalną siłą. Wtem coś nad ich głowami trzasnęło i jakaś postać, przeciąwszy powietrze, uderzyła o kamienną podłogę.

III Kiedy Conan odwrócił się i ujrzał powracający na miejsce gobelin oraz posłyszał stłumiony krzyk Natali, rzucił się na ścianę z wściekłym rykiem. Odbijając się z mocą, która by zgruchotała człowieka

o lichej posturze, zerwał materię i odsłonił coś, co jawiło się gładką ścianą. Z umysłem zaślepionym furią wzniósł swą ciężką szablę, jakby chciał przerąbać się przez marmur, gdy niespodziewany odgłos sprawił, że się odwrócił. Oczy mu zapłonęły. Naprzeciw niego stało z krótkimi mieczami w dłoniach ze dwudziestu żółtych mężczyzn w purpurowych tunikach. Kiedy się odwrócił, uderzyli nań ławą z wrogim okrzykiem. Nie podjął żadnej próby ich ułagodzenia. Rozwścieczony zniknięciem swej dziewczyny barbarzyńca powrócił do swojego pierwotnego stanu. Warknięcie krwiożerczej satysfakcji zabrzęczało w jego byczym gardle, kiedy skoczył i pierwszy napastnik, którego miecz zdystansowała długość szabli Conana, umarł z mózgiem wypływającym z rozłupanej czaszki. Okręciwszy się niczym kot, Cimmeryjczyk złapał swym ostrzem opadający nadgarstek i dłoń ściskająca krótki miecz wzleciała w powietrze, rozsiewając deszcz czerwonych kropli. Ale on nie zatrzymał się ani nie zawahał. Skręt jak u pantery i odskok pozwoliły mu uniknąć obustronnego natarcia dwóch popełniających spory błąd żółtych wojowników i ostrze jednego, chybiwszy celu, zagłębiło się w piersi drugiego. Ów pech zrodził zawodzenie z przestrachu, a Conan, uskoczywszy w bok przed świszczącym ostrzem, pozwolił sobie na krótki śmiech i ciął pod zasłoną kolejnego męża z Xuthalu. W ślad za jego śpiewającą głownią pojawiła się długa szkarłatna fontanna i człowiek ów zwinął się, wrzeszcząc z rozpłatanym brzuchem. Wojownicy Xuthalu zawyli niby oszalałe wilki. Nienawykli do walki, byli śmiesznie powolni i nieporadni w porównaniu z tygrysim barbarzyńcą, z którego ruchy czyniły rozmytą plamę szybkości, co możliwe jest do osiągnięcia tylko dla stalowych mięśni złączonych mocno z doskonale pracującym umysłem wojownika. Szturchali się więc i potykali, przeszkadzając sobie samą swą liczbą; uderzali za szybko albo zbyt wcześnie i cięli jedynie puste powietrze. Cimmeryjczyk nigdy nie pozostawał w bezruchu ani w tym samym miejscu nawet przez chwilę. Skacząc, uskakując, wirując i skręcając się, stanowił dla ich mieczy ciągle przemieszczający się cel, podczas gdy jego zakrzywione ostrze śpiewało przy ich uszach o śmierci.

Jakiekolwiek wszak były ich wady, mężom z Xuthalu nie brakło odwagi. Roili się wokół niego, zawodząc i siekąc, a przez wszystkie łukowate przejścia nacierali następni, przebudzeni ze swych snów niezwykłym zgiełkiem. Conan, krwawiący z rozcięcia na skroni, oczyścił na chwilę pole niszczycielskim wymachem swej ociekającej krwią ciężkiej szabli i omiótł otoczenie szybkim spojrzeniem w poszukiwaniu drogi ucieczki. W tym momencie dostrzegł, iż gobelin na jednej ze ścian odsunięty został na bok, odsłaniając wąskie schody. Stał na nich mężczyzna w bogatych szatach mrugający zamglonymi oczyma, jakby właśnie się zbudził i jeszcze nie zdążył strząsnąć pyłu snów ze swego umysłu. Spojrzenie i działanie wystąpiły u Cimmeryjczyka jednocześnie. Tygrysi skok przeniósł go nietkniętego przez zamknięty wokół niego krąg mieczy, po czym skierował się ku schodom z wściekle ujadającą sforą za plecami. U stóp marmurowych stopni stanęło mu na drodze trzech ludzi, na których uderzył z ogłuszającym trzaskiem stali. Kiedy ostrza zapłonęły niczym letnie błyskawice, była to doprawdy szaleńcza chwila. Wtem grupa się rozpadła i Conan wskoczył na schody. Zbliżająca się horda potknęła się o trzy wijące się postaci u swych stóp. Jedna leżała twarzą do ziemi w budzącej obrzydzenie mieszaninie krwi i mózgu, następna podnosiła się na rękach, a jej krew tryskała czarną strugą z przeciętych żył gardła, ostatnia natomiast wyła jak zdychający pies, przyciskając szkarłatny kikut, który niegdyś był ręką. Kiedy Cimmeryjczyk pędził w górę po marmurowych stopniach, stojący wyżej człowiek otrząsnął się z odrętwienia i wyciągnął miecz, który zaiskrzył lodowato w radowym świetle. Pchnął nim w dół, w nacierającego barbarzyńcę. Lecz kiedy sztych kierujący się do jego gardła zaśpiewał, Conan przysiadł głęboko. Ostrze rozcięło mu skórę na plecach, a on się wyprostował, wyprowadzając szablę pod górę, jak operuje się rzeźnickim nożem, z całą mocą potężnego ramienia. Proste pchnięcie, które zanurzyło broń w brzuchu wroga aż po rękojeść, było tak straszne, że nie zatrzymało jego pędu. Grzmotnął w ciało nieszczęśnika, spychając je na bok. Wskutek zderzenia Conan trzasnął o ścianę, a tamten poleciał w dół schodów, rozcięty nn

wskroś aż do kręgosłupa, od pachwiny po mostek. W upiornej masie wylewających się wnętrzności jego ciało stoczyło się na mężów pędzących w górę po schodach, unosząc ich ze sobą. Na wpół ogłuszony Cimmeryjczyk wsparł się na chwilę o ścianę, patrząc na nich gniewnym wzrokiem. Potem wyzywająco potrząsnął ociekającą krwią szablą i skierował się w górę schodów. Wszedłszy do położonej wyżej komnaty, przystanął tylko na tyle, by zobaczyć, czy jest pusta. Za nim horda zawyła z tak wielkim przerażeniem i gniewem, że domyślił się, iż na schodach zabił jakiegoś dostojnika, prawdopodobnie króla tego dziwacznego miasta. Pędził, wybierając drogę na oślep. Desperacko pragnął odnaleźć i oswobodzić Natalę, która z pewnością bardzo potrzebowała wsparcia. Jednak nieustannie atakowany przez wszystkich wojowników Xuthalu, mógł tylko biec przed siebie, zawierzając szczęściu, że uda mu się im wymknąć, a ją odszukać. Pośród tych ciemnych i słabo oświetlonych komnat na wyższym poziomie szybko stracił orientację i nic dziwnego, że ostatecznie zbłądził do pomieszczenia, do którego właśnie wlewali się jego wrogowie. Zawyli mściwie i rzucili się na niego, a on, warcząc z niesmakiem, odwrócił się i umknął drogą, którą przybył. Przynajmniej mu się wydawało, że to właśnie ta droga. Wkrótce jednak, wbiegłszy do szczególnie zdobnej komnaty, uświadomił sobie swą pomyłkę. Wszystkie pomieszczenia, jakie mijał, odkąd wspiął się po schodach, były puste. To miało mieszkańca, który zerwał się z krzykiem na jego wtargnięcie. Conan ujrzał żółtoskórą kobietę, obwieszoną ozdobami nabitymi klejnotami, ale poza tym nagą, patrzącą na niego szeroko rozwartymi oczyma. Tyle zdołał dostrzec, nim podniosła rękę i szarpnęła jedwabną linę zwisającą ze ściany. Wtem podłoga pod nim się zapadła i nawet jego pochwycona w stalowe karby koordynacja ruchów nie była w stanie ocalić go od zanurzenia się w mroczną głębię, jaka otwarła mu się pod stopami. Nie spadł z wielkiej wysokości, choć wystarczyłoby to, żeby połamać nogi człowiekowi pozbawionemu sprężystości i elastyczności równej stali.

Opadł niczym kot na nogi i jedną rękę, instynktownie utrzymując chwyt na rękojeści szabli. W jego uszach zabrzmiał znajomy krzyk, gdy skoczył, jak odbija się warczący ryś z obnażonymi kłami. I tak, spoglądając złowrogo spod zmierzwionej grzywy swych włosów, Conan ujrzał jasną postać Natali wijącą się w pożądliwym uścisku czarnego koszmarnego kształtu, który mogły zrodzić tylko zapomniane czeluści piekieł. Sam widok tej okropnej postaci mógł zmrozić Cimmeryjczyka strachem. Jednak, inaczej niż w przypadku dziewczyny, posłał on przez jego umysł czerwoną falę morderczej wściekłości. Zanurzony w szkarłatnej mgle, uderzył na potwora. Ten upuścił swą ofiarę, odwracając się ku atakującemu, a oszalała ciężka szabla barbarzyńcy świsnęła w powietrzu, gładko tnąc czarne, lepkie cielsko, i zadzwoniła na kamiennej podłodze, sypiąc iskrami. Wściekłość ciosu rzuciła barbarzyńcę na kolana; ostrze nie napotkało oporu, jakiego oczekiwał. Kiedy się podniósł, stwór był już przy nim. Górował nad nim niczym przyklejona doń czarna chmura. Zdawał się niemalże oblewać go płynnymi falami, próbując otoczyć i pochłonąć. Szaleńczo tnąca szabla Conana przechodziła przez niego raz za razem, a prujący puginał darł i rozrywał. Cimmeryjczyk był już cały zalany śluzowatym płynem, który musiał być leniwie płynącą krwią potwora, choć jego furii nie umniejszało to w żaden sposób. Conan nie był w stanie określić, czy odrąbuje członki, czy rozszczepia cielsko, gdyż wszystko spajało się na powrót po przejściu jego ostrza. Miotał się w tę i z powrotem w ferworze tej okropnej bitwy i miał oszałamiające odczucie, iż walczy nie z jednym, ale z całą masą zabójczych istot. Stwór zdawał się go gryźć, drapać, miażdżyć i okładać pałką jednocześnie. Czuł kły i szpony rozszarpujące mu ciało. Wiotkie smugi, w rzeczywistości twarde jak żelazo, otaczały jego członki i tułów, a najgorsze ze wszystkiego, coś jak odwłok skorpiona, opadało raz za razem na jego ramiona, plecy i pierś, rwąc skórę i napełniając żyły trucizną, która paliła jak płynny ogień.

Wytoczyli się poza krąg światła i Cimmeryjczyk walczył w kompletnej ciemności. Raz jak dzikie zwierzę zatopił swe zęby w ulotnej materii tworzącej jego wroga, powstrzymując wymioty, kiedy ta skręciła się i wywijała spomiędzy jego stalowych szczęk jak żywa guma. Zmagając się w tej huraganowej bitwie, toczyli się i toczyli, coraz dalej i dalej w głąb tunelu. Conanowi zakręciło się w głowie od razów, jakie odbierał. Jego oddech przeszedł w świszczące sapanie. Wysoko nad sobą dostrzegł wielki, przypominający ropuszy pysk, po części rozjaśniany niesamowitą poświatą bijącą jakby z niego samego. I z charczącym sapnięciem, które było po połowie przekleństwem i westchnieniem przemożnej udręki, rzucił się w jego stronę, uderzając z całą pozostałą, lecz uchodzącą już mocą. Zatopił swą szablę po rękojeść gdzieś poniżej straszliwego pyska i konwulsyjny dreszcz zatrząsł całym rozlazłym cielskiem, które go oplatało. Kurcząc się, a potem rozpraszając z siłą wulkanu, stwór odpadł w tył i toczył się pospiesznie korytarzem w dal. Conan posuwał się wraz z nim, obtłuczony, zmaltretowany, niezwyciężony, wiszący niczym buldog na rękojeści swej ciężkiej szabli, której nie był w stanie wyrwać, i rozdzierał rozdygotane cielsko, a puginałem w lewej ręce ciął je na strzępy. Stwór rozjaśniał teraz wszystko dookoła niesamowitym fosforyzującym promieniowaniem i blask ten, padłszy na oczy Conana, oślepił go, kiedy nagle chwiejna, kotłująca się masa opadła pod nim, uwalniając szablę pozostałą w zamkniętej dłoni. Dłoń ta i ramię zawisły nad pustką, a daleko pod nim jaśniejące ciało potwora gnało w dół jak meteor. Oszołomiony Cimmeryjczyk zdał sobie sprawę, że padł na skraju wielkiej okrągłej studni, której krawędź tworzyły oślizłe kamienie. Leżał tak, obserwując opadającą poświatę, kurczącą się coraz bardziej, aż zupełnie zniknęła w połyskującej ciemno powierzchni, która jakby wzniosła się jej naprzeciw. W owych mrocznych głębinach na moment rozbłysnął przyćmiony ognik, a potem znikł. Conan leżał jeszcze, wpatrując się w czerń nieskończonej otchłani, z której nie dochodził już żaden dźwięk.

IV Napinając się na próżno na wżynających się w nadgarstki jedwabnych sznurach, Natala próbowała przeniknąć wzrokiem ciemności poza kręgiem światła. Język zdawał się jej przyrośnięty do podniebienia. Widziała, jak Conan niknie w mroku, zwarty w morderczym pojedynku z nieznanym demonem, i jej nadstawionych uszu dobiegły jedynie ciężkie sapanie barbarzyńcy, zderzenia ścierających się ciał, a potem tępy stuk i trzask wściekłych razów. Gdy wszystko umilkło, Natala zawisła na swych sznurach otępiała, na wpół zemdlona. Z apatii pełnej majaków wyrwał ją odgłos kroków. Ujrzała Co-nana wyłaniającego się z mroku. Na ten widok wydała piskliwy okrzyk, który poniósł się echem w półkoliście sklepionym tunelu. Ślady okrutnych razów, jakie otrzymał Cimmeryjczyk, przerażały swym widokiem. Ociekał krwią przy każdym kroku. Jego twarz została odarta ze skóry i obita, jakby potraktowano ją maczugą. Wargi miał rozbite na miazgę, po obliczu sączyła się krew z ran na głowie. W jego udach, łydkach i przedramionach widniały głębokie nacięcia, a na całym ciele wielkie sińce powstałe wskutek uderzeń o kamienną podłogę. Jednak najbardziej ucierpiały mięśnie jego ramion, pleców i barków. Ciało miał potłuczone, opuchnięte i porozrywane, skóra zwisała luźnymi pasami, jakby chłostano go drucianym biczem

- Och, Conanie - zatkała. - Co też się z tobą stało? Kiedy się do niej zbliżył, dyszał zbyt ciężko, by podjąć konwersację, ale jego rozbite usta wykrzywiło coś, co mogło uchodzić za ponury uśmiech. Jego owłosiona, lśniąca od potu i krwi pierś falowała w rytm z trudem łapanego oddechu. Powoli, mozolnie sięgnął w górę i przeciął jej sznury, a potem wsparł się plecami o ścianę, trzęsąc się na szeroko rozstawionych nogach. Dziewczyna zerwała się z miejsca, gdzie upadła, i zamknęła go w gorączkowym uścisku, łkając histerycznie. -Och, Conanie, jesteś poraniony prawie na śmierć! Co poczniemy? -Cóż - sapnął - nie możesz walczyć z diabłem z piekła rodem i wynieść z tego skóry w całości! -Gdzie To jest? - spytała pełna trwogi. - Zabiłeś To? -Nie wiem. Wpadło do jakiejś jamy. Zwisało w krwawych strzępach, ale czy da się je zabić stalą, nie wiem. -Och, twoje biedne plecy! - lamentowała, załamując ręce. -Chłostało mnie jakąś macką. - Skrzywił się, klnąc przy każdym ruchu. - Cięła jak drut i paliła jak trucizna. Wszak to jego nieznośny uścisk pozbawił mnie tchu. Był gorszy niż u pytona. Jeśli połowa mych wnętrzności nie jest zmiażdżona i poprzestawiana, muszę być w poważnym błędzie. -I cóż teraz zrobimy? - zaskamlała dziewczyna. Spojrzał w górę. Pułapka była zamknięta. Nie dochodził stamtąd żaden dźwięk. - Przez te tajemne drzwi wracać nie możemy - wymamrotał. - To pomieszczenie pełne jest martwych ludzi i niewątpliwie jacyś wojow nicy trzymają tam wartę. Musieli pomyśleć, że mój los został przy pieczętowany, kiedy spadłem przez tę podłogę powyżej, albo też nie mają odwagi ścigać mnie tym tunelem. Wykręć no ze ściany ten ra dowy kamień. Kiedy szukałem po omacku w korytarzu drogi powrot nej, wyczułem łukowate wyloty innych tuneli. Podążymy pierwszym, do którego dojdziemy. Może prowadzić do następnej jamy albo na świeże powietrze. Musimy zaryzykować. Nie ma co tu zostawać i gnić. Natala posłuchała, więc trzymając maleńki świetlny punkcik w lewej, a okrwawioną szablę w prawej ręce, Conan ruszył korytarzem. Szedł sztywno, sztywno, na nogach trzymała go tylko zwierzę

ca żywotność. Przekrwione oczy spoglądały pustym wzrokiem i dziewczyna widziała, jak od czasu do czasu bezwiednie oblizuje obite wargi. Wiedziała, że jego cierpienie jest straszliwe, ale ze stoicyzmem przynależnym dzikim nie narzekał. Niebawem przyćmiony blask oświetlił ciemny łuk i Conan skręcił w tym kierunku. Natala skuliła się na myśl o tym, co mogłaby ujrzeć, lecz światło ukazało jedynie tunel podobny do tego, który właśnie opuścili. Nie miała pojęcia, jak daleko zaszli, zanim wspięli się długimi schodami i zbliżyli do kamiennych drzwi zabezpieczonych złotym ryglem. Zawahała się, zerkając na Cimmeryjczyka. Barbarzyńca kołysał się na nogach, a światło w jego chwiejącej się ręce rzucało na ścianę fantastyczne cienie. - Otwórz te drzwi, dziewczyno! - wymamrotał z trudem. - Mę żowie z Xuthalu będą nas oczekiwać, a ja ich nie zawiodę. Na Croma! To miasto nie widziało dotąd ofiary, jaką ja złożę. Wiedziała, że na poły majaczy. Zza drzwi nie dochodził żaden odgłos. Wyjąwszy z jego ubabranej krwią ręki kamień radowy, odsunęła rygiel i wciągnęła panel do środka. Jej spojrzenie natrafiło na tylną stronę wyszywanego złotogłowiem gobelinu, więc przeciągnęła go na bok, by z sercem w gardle wyjrzeć zza niego. Spoglądała do pustej komnaty, pośrodku której stała srebrzysta fontanna. Dłoń barbarzyńcy opadła ciężko na jej nagie ramię. -Na bok, dziewczyno - mruknął niewyraźnie. - Teraz będzie biesiada mieczy. -W tej komnacie nie ma nikogo — odparła. - Ale jest woda... -Słyszę ją. - Oblizał sczerniałe wargi. - Będziemy pić, zanim umrzemy. Zdawał się oślepiony. Wzięła go za ubabraną czarnymi plamami rękę i poprowadziła przez kamienne drzwi. Szła na czubkach palców, spodziewając się w każdej chwili ataku żółtych postaci spod któregoś z łuków. -Pij, podczas gdy ja potrzymam wartę - wybełkotał. -Nie, nie jestem spragniona. Połóż się obok fontanny, a ja przemyję ci rany.

— A co z mieczami z Xuthalu? - Wciąż przecierał ramieniem swe oczy, jakby dla przeczyszczenia rozmytego wzroku. - Nikogo nie słyszę. Wszędzie cisza. Opadł, macając na oślep, i zanurzył twarz w kryształowej wodzie. Pił, jak gdyby nie mógł się nasycić. Kiedy podniósł głowę, w jego przekrwionych oczach znów pojawił się zdrowy rozsądek. Rozciągnął swe potężne członki na marmurowej posadzce, jak prosiła, chociaż szablę trzymał w ręce, a jego oczy błądziły nieustannie po okolonych łukami przejściach. Przemyła porozdzierane ciało i obandażowała najgłębsze rany pasami oderwanymi z jedwabnej zasłony. Zadygotała na widok jego pleców. W miejscach, gdzie skóra nie została zdarta do żywego mięsa, była odbarwiona, nakrapiana i cętkowana czernią, błękitem oraz chorą żółcią. Podczas swej pracy gorączkowo poszukiwała dla nich wyjścia z całej tej sytuacji. Gdyby tkwili tu, gdzie są, ostatecznie zostaliby odkryci. Nie wiedziała bowiem, czy Xuthalczycy poszukują ich w pałacach, czy też powrócili do swych snów. Kiedy ukończyła swe zadanie, zastygła. Pod zasłoną, która częściowo skrywała jakąś alkowę, ujrzała szeroki na rękę błysk żółtego ciała. Nie powiedziawszy nic Conanowi, podniosła się i miękko przeszła przez komnatę, ściskając puginał. Serce waliło jej jak oszalałe, kiedy ostrożnie odsuwała zasłonę. Na postumencie leżała młoda żółta kobieta, naga i najwyraźniej bez życia. Koło jej dłoni stał nefrytowy dzban, niemal pełen specyficznego płynu o złotej barwie. Natala uznała, iż jest to ów opisywany przez Thalis eliksir, który użyczał wigoru i żywotności zwyrodniałemu Xuthalowi. Pochyliła się ostrożnie nad spoczywającą na plecach postacią i chwyciła naczynie, trzymając puginał nad piersią dziewczyny. Ta się nie zbudziła. Będąc w posiadaniu dzbana, Natala się zawahała, bo zdała sobie sprawę, iż byłoby bezpieczniej pozbawić śpiącą władzy przebudzenia i wszczęcia alarmu. Nie mogła jednak zmusić się do zatopienia puginału Cimmeryjczyka w tę nieruchomą pierś i w końcu, zasunąwszy zasłonę, powróciła do Conana, który leżał tak, jak go zostawiła, tylko częściowo świadomy. Schyliwszy się, przytknęła dzban do jego ust. Pił najpierw odruchowo, a potem z nagle wzrastającym zainteresowaniem. Ku jej zdu-

mieniu usiadł i wyjął naczynie z jej rąk. Gdy uniósł głowę, jego oczy były czyste i normalne. Większość widocznego na twarzy wyczerpania zniknęła, a głos nie był już delirycznym bełkotem. -Na Croma! Skąd to masz? Wskazała ręką. -Z tej alkowy, gdzie śpi jakaś żółta lafirynda. Conan znów zanurzył usta w złotym płynie. - Na Croma - stwierdził z głębokim westchnieniem - czuję nowe życie i moc rozgrzewającą mi żyły niczym gorejący ogień. Pewnie to właśnie ów eliksir Życia! Powstał, podnosząc szablę. -Najlepiej byśmy zrobili, wracając do tego korytarza - ośmieliła się zaproponować nerwowo Natala. - Zostaniemy odkryci, jeśli pobędziemy tu dłużej. Możemy ukryć się tam, dopóki twoje rany się nie zagoją... -Nie ma mowy! — warknął gardłowo. - Nie jesteśmy szczurami, by chować się w ciemnych norach. W tej chwili opuścimy to diabelskie miasto i niech nikt nie próbuje nas zatrzymać. -Ale twoje rany! - zapiszczała. -Nie czuję ich - odrzekł. - Moc, jaką dał mi ten napitek, może być złudna, ale przysięgam, nie odczuwam żadnego bólu czy osłabienia. Z nagle zrodzonym poczuciem celu przeszedł przez komnatę do okna, którego Natala przedtem nie zauważyła. Wyjrzała ponad jego ramieniem. Orzeźwiający wietrzyk podrzucił jej zmierzwione pukle. Powyżej wznosiło się ciemne, aksamitne niebo usiane gwiazdami. Pod nimi rozciągała się niewyraźna połać piasku. -Thalis powiedziała, że to miasto jest jednym wielkim pałacem -stwierdził Conan. - Widocznie niektóre komnaty zbudowane są jak wieże na murach. To jedna z nich. Szczęście nam sprzyja. -Co ci chodzi po głowie? - zapytała, spoglądając z obawą za siebie przez ramię. -Na stole z kości słoniowej stoi kryształowy dzban - odparł. - Napełnij go wodą i zawiąż pasek z tej zerwanej kotary wokół jego szyjki, żeby dało się go opuścić, a ja w tym czasie porozdzieram gobeliny.

Wykonała polecenie bez pytania, a kiedy ukończyła zadanie, odwróciła się i ujrzała Conana szybko związującego mocne jedwabne pasy i tworzącego w ten sposób linę. Jeden jej koniec przywiązał do nogi masywnego stołu z kości słoniowej. — Spróbujemy szczęścia na pustyni - rzekł. — Tłialis mówiła, że o dzień marszu na południe jest oaza i pastwiska za nią. Jeśli tam do trzemy, możemy się zatrzymać, dopóki rany się nie wygoją. To wino jest jak magia. Chwilę temu byłem niewiele więcej niż martwy, teraz jestem gotów na wszystko. Tu jest dość jedwabiu, żebyś zrobiła sobie z niego jakiś przyodziewek. Natala zapomniała o swej nagości. Ten prosty fakt nie budził w niej skrupułów, ale jej delikatna skóra będzie potrzebowała ochrony przed pustynnym słońcem. Kiedy wiązała długie pasy materii wokół gibkiego ciała, Conan odwrócił się do okna i pogardliwym szarpnięciem wyrwał zagradzające je złote pręty. Potem wolny koniec swej jedwabnej liny obwiązał wokół bioder Natali, tworząc pętlę, i przestrzegłszy dziewczynę, by trzymała się obiema rękami, przełożył ją za okno i opuścił ponad trzydzieści stóp na ziemię. Tam wyszła z pętli, a on, wciągnąwszy ją z powrotem, przywiązał naczynia z wodą oraz winem i spuścił je do niej. Sam też podążył ich śladem, zsuwając się szybko, ręka za ręką. Kiedy stanął obok niej, Natala wydała westchnienie ulgi. Znaleźli się sami u stóp wielkiego muru. Gwiazdy bledły nad ich głowami, a wokół rozciągała się naga pustynia. Z jakimi groźbami przyjdzie im jeszcze się mierzyć, wiedzieć nie mogła, lecz jej serce śpiewało z radości, ponieważ wydostali się z tego upiornego, nierzeczywistego miasta. — Mogą znaleźć linę — mruknął Conan, przewieszając cenne dzba ny przez ramię i krzywiąc się, gdy dotknęły jego posiniaczonego cia ła. - Mogą nawet nas ścigać, ale na podstawie tego, co mówiła Thalis, wątpię w to. W tę stronę jest południe - brązowe, umięśnione ramię wskazało im kierunek - zatem gdzieś tam jest oaza. Chodź! Wziąwszy dziewczynę za rękę z niezwykłą dlań delikatnością, ruszył raźno poprzez piaski, dostosowując swój krok do krótszych nóg swej towarzyszki. Nie spojrzał wstecz na majaczącą sennie sylwetkę upiornego miasta.

- Conanie — odważyła się w końcu odezwać Natala - kiedy wal czyłeś z potworem i potem, gdy wracałeś korytarzem, czy widziałeś cokolwiek po... po Thalis? Potrząsnął głową. -W korytarzu było ciemno, ale był pusty. Zadrżała. -Torturowała mnie... ale mi jej żal. -Naprawdę gorące powitanie zgotowano nam w tym przeklętym mieście — warknął. Potem wszak jego przaśny humor powrócił. Cóż, założę się, że popamiętają nasze odwiedziny dość długo. Mają mózgi i flaki do zmywania z marmurowych płytek, a jeśli ich bóg nadal żyje, nosi więcej ran ode mnie. W sumie nam się upiekło: mamy wino i wodę oraz sporą szansę dotrzeć do dającej się zamieszkać krainy, aczkolwiek wyglądam, jakbym przeszedł przez maszynkę do mięsa, a i ty jesteś skaleczona... -To wszystko twoja wina - przerwała mu. - Gdybyś nie przypatrywał się tak długo i z takim podziwem tej stygijskiej kocicy... -Na Croma i wszystkie jego czarty! - przeklął. - Kiedy oceany zatopią świat, kobieta i tak znajdzie czas na zazdrość. Niech diabli wezmą ich próżność! Czy to ja powiedziałem tej Stygijce, żeby się we mnie zakochała? W końcu była tylko człowiekiem!

Sadzawka czarnych ludzi

Sadzawka czarnych ludzi Na zachód, który człowiek poznać rad, Statki pływały, odkąd zrodził się świat. Jeśliś śmiały, czytaj, co pisał Skelos, Gdy martwe dłonie badały płaszcz jego, I ruszaj za statkami przez odmęty mórz, Ruszaj za statkami, co nie wrócą już.

Sancha, niegdyś mieszkanka Kordavy, ziewnęła delikatnie, leniwie przeciągnęła gibkie ciało i ułożyła się jeszcze wygodniej na lamowanym gronostajami jedwabiu rozłożonym na pokładzie nad rufówką karraki. To, że załoga obserwuje ją ze śródokręcia i forkasztelu, płonąc ciekawością, było dla niej równie jasne jak to, że krótka jedwabna tunika słabo skrywa jej powabne kształty przed ich rozochoconymi spojrzeniami. Dlatego też uśmiechnęła się bezczelnie i przygotowała na to, iż wyłapie jeszcze więcej znaczących mrugnięć, zanim słońce, które właśnie wznosiło złotą tarczę ponad ocean, oślepi jej oczy. Wszakże w tej chwili dobiegł do jej uszu dźwięk niepodobny trzeszczeniu poszycia, skrzypieniu olinowania czy pluskowiowi fal. Usia-

dła i utkwiła wzrok w relingu, przez który, ku jej zdumieniu, gramoliła się jakaś' ociekająca wodą postać. Jej ciemne oczy rozwarły się szeroko, a usta ułożyły w pełne zaskoczenia „O". Intruz był jej zupełnie nieznany. Woda spływała strugami z jego olbrzymich ramion po mocarnych rękach. Jego jedyny przyodziewek - para jasnoszkarłatnych portek - był kompletnie mokry, podobnie jak szeroki pas ze złotą klamrą i przypięty doń miecz w pochwie. Kiedy tak stał, wschodzące słońce obrysowało jego sylwetkę, która przypominała spiżową statuę. Palcami przebiegł przez opadającą czarną grzywę, a gdy jego spojrzenie spoczęło na dziewczynie, niebieskie oczy zapłonęły. - Kto ty jesteś? - spytała. - Skądże się wziąłeś? Zrobił gest w kierunku morza, którym objął ćwiartkę horyzontu, podczas gdy jego oczy nie odrywały się od jej zgrabnej sylwetki. - Jesteś trytonem, że wyłaniasz się z morza? - zapytała, zmieszana bezpośredniością jego spojrzenia, choć przywykła do podziwu. Zanim zdołał odpowiedzieć, na pokładzie rozbrzmiały szybkie kroki i szyper karraki już się przypatrywał przybyszowi gniewnym spojrzeniem. Jego palce błądziły wokół rękojeści miecza. -Kim, do diabła jesteś, fagasie? — spytał nieprzyjaznym tonem. -Jestem Conan - odparł niewzruszony obcy. Sancha ponownie nadstawiła uszu. Jeszcze nigdy nie słyszała kogoś mówiącego zingarańskim z takim akcentem, jak ów człowiek. -A jak dostałeś się na pokład mojego okrętu? - Pytanie to zadano głosem ochrypłym z podejrzliwości. -Przypłynąłem. -Przypłynąłeś?! — wykrzyknął szyper ze złością. — Żartujesz sobie ze mnie, psie? Jesteśmy daleko od jakiegokolwiek lądu. Skądże przybywasz? Conan wskazał muskularnym brązowym ramieniem na wschód, opasany oślepiającym złotem wschodzącego słońca. -Przybywam z Wysp. -O! - Żeglarz spojrzał na niego z większym zainteresowaniem. Jego czarne brwi zbiegły się nad rzucającymi gniewne spojrzenia oczami, a wąskie usta wykrzywiły nieprzyjemnie. - Zatem jesteś jed-nym z tych psów, Barachańczyków.

Na usta Conana wypełzł lekki uśmieszek. -A wiesz, kim ja jestem? - badał go przepytujący. -Ten okręt to Wastrel, zatem ty musisz być Zaporavo. -Tak jest! To, że przybysz o nim słyszał, mile połechtało srogą próżność Zaporava. Był mężczyzną wysokim, równie wysokim jak Conan, choć o szczuplejszej budowie. Jego okolona stalowym morionem twarz była ciemna i saturniczna, o orlich rysach, z powodu których załoga zwała go Jastrzębiem. Jego zbroja i odzienie były bogate i zdobne, w stylu zingarańskich grandów, dłoń zaś nigdy nie oddalała się od rękojeści miecza. W spojrzeniu, jakie skupił na Conanie, mało było przychylności. Pomiędzy zingarańskimi renegatami a banitami, pasożytującymi na Wyspach Baracha, na południe od wybrzeża Zingary, niewiele było wzajemnej miłości. Barachańczykami byli w większości marynarze z Argos, wśród których trafiały się rodzynki innych narodowości. Napadali na statki handlowe, nękali przybrzeżne miasta Zingary tak samo jak zingarańscy bukanierzy. Ci jednak dodawali swemu zajęciu godności, nazywając siebie kaperami, podczas gdy Barachańczyków przezywali po prostu piratami. Nie byli pierwszymi ani ostatnimi, którzy próbowali uszlachetnić miano złodziei. Niektóre z tych myśli przebiegły przez głowę Zaporava, kiedy tak stał, bawiąc się rękojeścią miecza i patrząc groźnie na nieproszonego gościa. Conan nie ujawnił nawet odrobiny z tego, czego mogą dotyczyć jego rozmyślania. Stał z rękami założonymi na piersi tak spokojnie, jakby znajdował się na swoim własnym deku; jego usta się uśmiechały, a oczy spoglądały beztrosko. -Co tu robisz? — spytał raptownie kaper. -Wczorajszego wieczoru, przed wschodem księżyca, uznałem za konieczne opuścić umówione spotkanie w Tortage - odparł Conan. Odpłynąłem nieszczelną łodzią, więc wiosłowałem i wylewałem wodę przez całą noc. Skoro świt ujrzałem twoje topy masztów i porzuciłem tę żałosną balię, żeby utonęła, podczas gdy sam w wodzie osiągnąłem lepszą prędkość. -W tych wodach są rekiny - warknął Zaporavo i jakoś rozdrażniło go stanowiące odpowiedź wzruszenie mocarnych ramion.

Rzut oka na śródokręcie ukazał mu oblicza zgromadzonej tam załogi, która ochoczo wpatrywała się w to, co dzieje się wyżej. Jedno słowo, a wskoczyliby na rufówkę w burzy mieczy, która przygniotłaby nawet takiego wojownika, na jakiego przybysz wyglądał. -Po co miałbym obciążać się każdym przybłędą, jakiego wyrzuci morze? - znów warknął Zaporavo, a jego wygląd i zachowanie były bardziej obraźliwe od słów. -Na okręcie zawsze znajdzie się zajęcie dla kolejnego dobrego marynarza - odparł tamten bez żalu. Zaporavo spojrzał groźnie, znając prawdę tego stwierdzenia. Zawahał się i czyniąc to, stracił okręt, dowództwo, dziewczynę i życie. Nie mógł wszak, rzecz jasna, zajrzeć w przyszłość, więc Conan był dla niego tylko kolejnym darmozjadem, wyrzuconym, jak to ujął, przez morze. Nie podobał mu się ten człowiek, jednakże nie zachowywał się wyzywająco. Jego obycie nie było zuchwałe, choć poniekąd bardziej pewne siebie, niż Zaporavo wolałby oglądać. - Zapracujesz na swoje utrzymanie - warknął Jastrząb. - Wyno cha z rufówki. I pamiętaj, że jedynym prawem tutaj jest moja wola. Uśmiech jakby rozszerzył wąskie usta Conana. Bez wahania, ale i bez pośpiechu odwrócił się i zszedł na śródokręcie. Nie spojrzał ponownie na Sanchę, która obserwowała go i przysłuchiwała się mu uważnie podczas tej krótkiej rozmowy. Kiedy zszedł na dół, załoga stłoczyła się wokół niego - sami Zingarańczycy, półnadzy, w barwnym jedwabnym przyodziewku zbryzganym smołą, z klejnotami połyskującymi w kolczykach i na rękojeściach sztyletów. Palili się do uświęconej przez czas zabawy w dogryzanie obcemu. To miał być dla niego sprawdzian, który zdecyduje o jego przyszłej pozycji wśród załogi. W górze, na rufówce, Zaporavo najwyraźniej zapomniał już o istnieniu przybysza, lecz Sancha patrzyła, pełna napięcia i ciekawości. Takie sceny były jej znajome i wiedziała, że dogryzanie będzie brutalne i prawdopodobnie krwawe. Ale i tak jej znajomość owych spraw była skąpa w porównaniu z tą, jaką posiadał Conan. Gdy zszedł na śródokręcie i ujrzał groźne postaci ściśnięte wojowniczo wokół siebie, uśmiechnął się lekko. Za-

trzymał się i omiótł ów pierścień nieodgadnionym spojrzeniem; jego spokój był niewzruszony. W tych kwestiach obowiązywał pewien kodeks. Gdyby zaatakował kapitana, cała załoga rzuciłaby się mu do gardła, ale dadzą mu uczciwą szansę zmierzyć się w bijatyce z jednym wybrańcem. Człowiek wyznaczony do tego obowiązku przepchnął się naprzód -umięśniony brutal ze szkarłatną szarfą zapętloną wokół głowy jak turban. Jego chudy podbródek się wysunął. Miał niewiarygodnie złą, poznaczoną bliznami twarz. Każde jego spojrzenie i ruch przy każdym kroku stanowiły zniewagę. Jego sposób na rozpoczęcie dogryzania był równie prymitywny, nieokrzesany i niechlujny, jak on sam. - Barachy, co? - Uśmiechnął się pogardliwie. — To tam, gdzie psy hodują na ludzi. My z Bractwa plujemy na nich... O, tak! Plunął Conanowi w twarz i złapał za swój miecz. Ruch Barachańczyka był za szybki, by oko zdołało za nim nadążyć. Jego podobna do kowalskiego młota pięść zachrzęściła na szczęce dręczyciela ze straszliwym skutkiem. Zingarańczyk wystrzelił w powietrze i opadł jak zmięty łachman przy relingu. Conan odwrócił się do pozostałych. Poza znudzonym błyskiem w oku w jego postawie nic się nie zmieniło. Jednakże dogryzanie zakończyło się równie nagle, jak zaczęło. Marynarze podnieśli towarzysza; złamana szczęka wisiała luźno, a głowa kiwała się nienaturalnie. -Na Mitrę, ma złamany kark! — zaklął jakiś czarnobrody łotr. -Wy, kaprzy, jesteście rasą o słabych kościach - zaśmiał się pirat. -Na Barachach nie zwracamy uwagi na takie stuknięcia jak to. Zabawimy się teraz w bitkę na miecze? Chce któryś? Nie? No to wszystko w porządku i jesteśmy przyjaciółmi, co? Mnóstwo głosów zapewniło go, że to, co mówi, jest prawdą. Silne ręce przerzuciły trupa przez reling i gdy tylko się zanurzył, z tuzin płetw grzbietowych przeciął wodę. Conan się roześmiał i rozciągnął potężne ramiona tak, jak mógłby przeciągać się wielki kot. Spojrzeniem odszukał wyższy pokład. Sancha oparła się o reling; czerwone usta miała rozchylone, a jej ciemne oczy jaśniały zainteresowaniem. Świecące za jej plecami słońce, którego blask uczynił jej lekką tunikę przejrzystą, zarysowało jej gibką postać. Nagle padł na nią złowrogi

cień Zaporava, a ciężka ręka wylądowała zaborczo na jej szczupłym ramieniu. W gniewnym spojrzeniu, jakie skupił na człowieku stojącym na śródokręciu, zawarta była groźba i jasny przekaz. W odpowiedzi Conan uśmiechnął się szeroko, jak gdyby z jakiegoś żartu nieznanego nikomu poza nim. Zaporavo popełnił błąd, jaki popełnia wielu despotów; sam w ponurej wspaniałości górnego pokładu nie docenił człowieka o niższej randze. Miał okazję zabić Conana, lecz pozwolił jej przeminąć, pogrążony w swych mrocznych, prowadzonych wciąż na nowo rozważaniach. Nie było mu łatwo pomyśleć, iż któryś z tych psów pod jego stopami stanowi dla niego zagrożenie. Zajmował wysokie stanowiska tak długo i rzucił tak wielu wrogów sobie do stóp, że podświadomie uznał, iż jest ponad machinacje podległych mu rywali. Conan naprawdę nie był wobec niego wyzywający. Zbratał się z załogą, żył i hulał jak oni. Udowodnił, że jest znakomitym marynarzem i zdecydowanie najsilniejszym człowiekiem, jakiego którykolwiek z nich widział. Wykonywał pracę trzech ludzi i zawsze pierwszy zgłaszał się do wykonywania wszelkich ciężkich albo niebezpiecznych zadań. Towarzysze zaczęli na nim polegać. On nie kłócił się z nimi, a oni starali się nie kłócić z nim. Grał z nimi, postawiwszy swój pas i pochwę. Wygrał ich pieniądze oraz broń i oddał im je ze śmiechem. Załoga instynktownie spoglądała ku niemu jako przywódcy forkasztelu. Nie uznał za stosowne udzielić im informacji o tym, co kazało mu umykać z Barachów, lecz wiedza, iż był zdolny do czynów dość krwawych, które wykluczyły go z tej dzikiej bandy, zwiększyła respekt odczuwany przez kaprów względem niego. Wobec Zaporava i towarzyszy był niezmiennie uprzejmy, nigdy bezczelny czy służalczy. Nawet najgłupszych musiało uderzyć przeciwieństwo pomiędzy szorstkim, mrukliwym, posępnym dowódcą a piratem, którego śmiech był gromki i szczery, który ryczał sprośne piosenki w tuzinie języków, żłopał piwsko jak opój i najwyraźniej nie martwił się o jutro. Gdyby Zaporavo wiedział, że jest porównywany, nawet nieświadomie, z jakimś marynarzem z forkasztelu zaniemówiłby ze zdumie

nia i z gniewu. Jednak on pogrążony był w swoich rozmyślaniach, które w miarę upływu lat stawały się coraz bardziej mroczne i ponure, a także w mętnych rojeniach o wielkości i w myślach o dziewczynie, której posiadanie stało się gorzką rozrywką, podobnie jak wszystkie inne, jakich doświadczał. A ona coraz częściej spoglądała na czarnowłosego olbrzyma, który górował pośród swoich towarzyszy czy to w pracy, czy w zabawie. Nigdy się do niej nie odzywał, lecz jego wymowne spojrzenia nie pozostawiały wątpliwości. Dziewczyna je dostrzegała i zastanawiała się, czy starczy jej odwagi, by podjąć niebezpieczną grę kokietowania go. Nie żeby jakoś wiele czasu upłynęło, od kiedy mieszkała w pałacach Kordavy, lecz jak gdyby ogrom zmian oddzielił ją od życia, jakie prowadziła, nim Zaporavo wyrwał ją wrzeszczącą z płonącej karaweli, którą plądrowały jego wilki. Ona, która była zepsutą i rozpieszczoną córką księcia Kordavy, nauczyła się, jak to jest być zabawką bukaniera, a ponieważ była na tyle giętka, by się przystosować, żyła tam, gdzie inne kobiety umierały. A jako że była młoda i tryskała życiem, doszła nawet do tego, że odnalazła przyjemność w tej egzystencji. Życie to było niepewne, podobne do snu, pełne ostrych przeciwności, bitew, grabieży, morderstw i ucieczek. Krwawe rojenia Zaporava czyniły je bardziej jeszcze niepewnym niż przy innych kaprach. Nikt nie wiedział, co planuje w następnym posunięciu. Obecnie zostawili za sobą wszelkie opisane na mapach wybrzeża i brnęli coraz dalej w nieznane pustkowia wielkich fal, zwykle omijane przez morskich podróżników z dala, na które od zarania czasu statki zapuszczały się tylko po to, by zniknąć z ludzkich oczu na zawsze. Wszystkie znane lądy pozostały daleko i dzień po dniu przed ich oczami zalegał pusty, błękitny, falujący bezmiar. Nie było tu żadnych łupów - miast do ograbienia ani statków do spalenia. Ludzie szemrali, chociaż nie pozwalali, by ich szemrania dotarły do uszu nieugiętego kapitana, który dzień i noc włóczył się z ponurym dostojeństwem po rufówce albo ślęczał nad starożytnymi zapisami i zażółconymi przez czas mapami, czytając księgi z kruszejącej masy nadgryzionego przez robaki

pergaminu. Niekiedy mówił Sanchy, jak się jej zdawało, ogarnięty szaleństwem, o zaginionych kontynentach i bajecznych wyspach drzemiących i przytrzymywanych pośród błękitnej piany nienazwanych wirów, gdzie rogate smoki strzegły skarbów zebranych przez przedludzkich królów dawno, bardzo dawno temu. Objąwszy smukłe kolana, dziewczyna słuchała go, niczego nie pojmując. Jej myśli uciekały stale z powrotem od słów jej posępnego towarzysza do pięknie zbudowanego, brązowego olbrzyma, którego śmiech był gromki i pierwotny jak morski wiatr. I tak, po wielu nużących tygodniach, ujrzeli ląd na zachodzie, a o świcie rzucili kotwicę w płytkiej zatoce i zobaczyli plażę, która niby biała opaska okalała połać łagodnych, trawiastych pagórków zasłoniętych zielonymi drzewami. Wiatr przyniósł woń świeżej roślinności oraz korzennych przypraw i Sancha z wielką radością klasnęła w dłonie, mając w perspektywie ekscytującą wyprawę na ląd. Jej zapał zmienił się jednak w nadąsanie, gdy Zaporavo kazał jej zostać na pokładzie, dopóki po nią nie pośle. Nigdy nie dodawał żadnych wyjaśnień do swych rozkazów, nie tłumaczył swego postępowania, więc nigdy nie znała jego pobudek, chyba że tkwiący w nim diabeł tak często sprawiał, że krzywdził ją bez powodu. Siedziała zatem posępna na rufówce i obserwowała mężczyzn wiosłujących w drodze do lądu przez spokojne wody, skrzące się w porannym blasku słońca jak płynny nefryt. Widziała, jak zbijają się w kupę na piasku, podejrzliwi, z bronią w pogotowiu, podczas gdy kilku rozprasza się pośród drzew okalających plażę. Wśród nich, jak zauważyła, był Conan. Bez wątpienia to jego wysoka brązowa sylwetka poruszała się sprężystym krokiem. Ludzie mówili, że w ogóle nie był on człowiekiem cywilizowanym, lecz Cimmeryjczykiem, jednym z owych barbarzyńców, których plemiona zamieszkują wśród szarych wzgórz dalekiej północy i których napaści sieją strach między ich południowymi sąsiadami. Przynajmniej wiedziała, że tkwi w nim coś niezwykłego, jakaś ponadżywotność odróżniająca go od jego dzikich towarzyszy. Kiedy cisza uspokoiła bukanierów, ich głosy poniosły się echem po wybrzeżu. Grupki rozsypały się i rozproszyły po plaży w poszuki

waniu owoców. Widziała, jak wspinają się i zrywają je pośród drzew i jej ładne usta nabiegły śliną. Tupnęła stopką i zaklęła z biegłością nabytą poprzez przebywanie z bluźnierczymi kamratami. Ludzie na brzegu rzeczywiście znaleźli owoce i obżerali się nimi, uznawszy jeden nieznany gatunek o złocistej skórce za szczególnie słodki i smaczny. Zaporavo nie szukał jednak ani nie jadł owoców. Kiedy jego zwiadowcy nie znaleźli niczego, co by wskazywało na obecność ludzi lub zwierząt w pobliskiej okolicy, stanął, zapatrzywszy się w głąb lądu na dalekie połacie trawiastych pagórków wtapiających się jeden w drugi. Wtem, oznajmiwszy coś krótko, poprawił pas z mieczem i wkroczył między drzewa. Jego mat przekonywał go, by nie szedł sam, a w nagrodę otrzymał cios w zęby. Zaporavo miał swoje uzasadnienie, by iść samemu. Pragnął się dowiedzieć, czy owa wyspa jest naprawdę tą wspomnianą w Księdze Skelosa, na której, co poświadczają bezimienni mędrcy, dziwne potwory strzegą krypt wypełnionych złotem z wyrzeźbionymi nań hieroglifami. Nie chciał, z własnych, mrocznych powodów, dzielić się swą wiedzą - o ile byłaby ona prawdziwa - z nikim, a jeszcze mniej ze swoją załogą. Obserwująca go pilnie z rufówki Sancha widziała, jak znika w liściastym gąszczu. Wkrótce ujrzał, że Conan Barachańczyk odwraca się i obrzuca szybkim spojrzeniem ludzi rozproszonych po plaży w jedną i drugą stronę. Potem pirat ruszył szybkim krokiem w kierunku, w jakim udał się kapitan, i podobnie jak on zniknął między drzewami. Sancha poczuła ukłucie ciekawości. Czekała, aż obaj pojawią się znów, ale tak się nie stało. Marynarze nadal chodzili bez celu tu i tam po plaży, a kilku powędrowało w głąb wyspy. Wielu zaległo w cieniu i zasnęło. Czas mijał, a ona kręciła się niespokojnie. Słońce zaczęło palić mocno pomimo baldachimu nad rufówką. Było gorąco i cicho, wszystko wlekło się monotonnie; kilka jardów dalej, za pasem błękitnej, płytkiej wody, przyzywała ją chłodna, cienista tajemnica okolonej drzewami plaży i poznaczonych gaikami łąk. Ponadto kusiła ją zagadka dotycząca Zaporava i Conana. Dobrze znała karę za nieposłuszeństwo swemu bezlitosnemu panu, więc siedziała przez jakiś czas, rozdarta niezdecydowaniem.

W końcu stwierdziła, że wyrwanie się stąd warte jest nawet wysmagania biczem Zaporava, i niezwłocznie zrzuciła miękkie, skórzane sandały, wyśliznęła się z tuniki i stanęła na pokładzie naga jak Ewa. Gramoląc się przez reling i w dół po łańcuchu kotwicznym, wsunęła się do wody i popłynęła do brzegu. Przystanęła na plaży na kilka chwil, wykręcając się przy zakładaniu sandałów i rozglądając za załogą. W pewnym oddaleniu w jedną i w drugą stronę dostrzegła tylko kilka osób. Wielu posnęło głęboko pod drzewami, wciąż ściskając w rękach kawałki złocistych owoców. Zdziwiła się, czemu śpią tak smacznie o tak wczesnej porze dnia. Nikt jej nie zatrzymał, gdy przekraczała biały pas piasku i wchodziła w cień zarośli. Zorientowała się, że drzewa rosły w nieregularnych skupiskach, a pomiędzy tymi gaikami rozciągały się pofałdowane połacie podobnych do łąk pagórków. W miarę jak wchodziła w głąb wyspy w kierunku, który obrał Zaporavo, witały ją zielone widoki, które roztaczały się przed nią łagodnie - obły pagórek za pagórkiem, wszystkie pokryte zieloną murawą i naznaczone kępami drzew. Pomiędzy nimi znajdowały się delikatne spadki terenu, podobnie pokryte trawą. Widok ten zdawał się stapiać z sobą bądź też każdy obraz wtapiać w następny; był to krajobraz osobliwy, zarazem rozległy i ograniczony. A wszystko niczym czar spowijała cisza. W końcu Sancha doszła na płaski szczyt jednego z pagórków, otoczony wysokimi drzewami, i uczucie sennej bajki niespodziewanie zniknęło na widok, jaki otwarł się przed nią na poczerwieniałej, zdeptanej trawie. Mimowolnie krzyknęła i cofnęła się, a potem drżąc na całym ciele, ostrożnie podeszła bliżej z szeroko otwartymi oczyma. Na murawie przed nią leżał Zaporavo, wpatrujący się niewidzącym wzrokiem w niebo. W piersi ziała mu rana. Miecz leżał obok pozbawionej czucia dłoni. Jastrząb zakończył swój ostatni łów. Nie można powiedzieć, że Sancha spoglądała na zwłoki swego władcy beznamiętnie. Nie miała powodu, by go kochać, czuła jednak to, co każda dziewczyna czułaby, widząc trupa tego, który posiadł ją pierwszy. Nic załkała, nic czuła potrzeby, ale była spętana przemoż-

nym drżeniem; krew zdała się chwilowo zastygać jej w żyłach. Oparła się fali histerii. Rozejrzała się za człowiekiem, którego spodziewała się ujrzeć. Nie natrafiła jednak wzrokiem na nic poza pierścieniem wysokich leśnych olbrzymów o mięsistych liściach i błękitnymi pagórkami za nim. Czyżby zabójca kapra wyniósł się stąd, śmiertelnie ranny? Od ciała nie odchodziły żadne krwawe ślady. Zaintrygowana omiotła wzrokiem otaczające drzewa i zesztyw niała, pochwyciwszy wśród szmaragdowych liści szelest, którego nie wywołał wiatr. Podeszła wprost do nich, wpatrując się w liściastą gę stwinę. - Conan? - zawołała ostrożnie; jej głos zabrzmiał dziwnie słabo wśród zalegającej wokół ciszy, która nagle nabrzmiała napięciem. Jej kolana poczęły drżeć, gdy ogarnął ją nieokreślony strach. — Conanie! - krzyknęła rozpaczliwie. - To ja, Sancha! Gdzie je steś? Proszę cię, Conanie... Głos jej zamarł. Nieprawdopodobna groza rozszerzyła oczy. Pełne wargi rozwarły się w niewypowiedzianym wrzasku. Bezwład pochwycił jej członki; wówczas, gdy rozpaczliwe pragnęła ucieczki, nie mogła się ruszyć. Była w stanie wydać tylko niemy krzyk.

II Kiedy Conan ujrzał, że Zaporavo wkracza samotnie do lasu, poczuł, że to szansa, na którą czekał. Nie jadł owoców i nie uczestniczył w dosadnych zabawach swych towarzyszy; całym sobą skupiony był na obserwacji wodza bukanierów. Ludzie przyzwyczajeni do humorów Zaporava nie byli specjalnie zaskoczeni, że ich kapitan wybrał się przeszukiwać nieznaną i być może nieprzyjazną wyspę sam. Wrócili do własnych zabaw i nie zauważyli Conana, gdy ten pomknął, niby tropiąca pantera, za ich hersztem. Conan panował nad załogą, ale wiedział, że nie nabył jeszcze prawa - czy to w bitwie, czy jakimś napadzie - do wyzwania kapitana na s'miertelny pojedynek. Na owych pustych akwenach nie miał możliwości, by się sprawdzić zgodnie z korsarskim prawem. Załoga stanęłaby zgodnie przeciw niemu, gdyby otwarcie zaatakował herszta. Wiedział jednak, że gdyby zabił Zaporavo bez ich wiedzy, pozbawiona przywódcy zgraja nie znajdzie upodobania w poczuciu lojalności wobec martwego kapitana. W takiej sforze wilków liczyli się tylko żywi. Podążył zatem za Zaporavem z mieczem w dłoni i zapałem w sercu, aż wyszedł na płaski szczyt, obwiedziony wysokimi drzewami. Między ich pniami widział zielone pagórki rozmywające się w dali.

Pośrodku łączki Zaporavo, wyczuwając, że jest śledzony, odwrócił się i chwycił za rękojeść miecza. Bukanier zaklął. —Psie... Czemu mnie śledzisz? —Szalony jesteś, że pytasz? - Conan się zaśmiał, podchodząc szybko do swego wodza. Jego usta się uśmiechały, a w oczach tańczył mu dziki blask. Z ciężkim przekleństwem Zaporavo wyrwał swój miecz z pochwy i stal szczęknęła o stal, kiedy Barachańczyk przystąpił do niego z brawurą, odkryty na atak. Jego ostrze zaśpiewało, zataczając koło błękitnego płomienia wokół głowy. Kapitan był weteranem tysiąca walk na morzu i lądzie. Na całym świecie nie było człowieka bieglej i dokładniej wyszkolonego od niego w sztuce władania mieczem. Nigdy wszak dotąd nie przeciwstawiał się ostrzu, którym wymachują mięśnie ukształtowane w dzikich krainach poza granicami cywilizacji. Oślepiająca prędkość i siła, niedostępne dla człowieka cywilizowanego, dorównywały jego sztuce walki. Styl Conana był niekonwencjonalny, lecz instynktowny i naturalny jak u szarego wilka. Złożone układy były równie bezużyteczne przeciw jego pierwotnej wściekłości, co bokserskie umiejętności człowieka przeciwko atakującej panterze. Zaporavo walczył jak jeszcze nigdy przedtem, wytężając wszystkie siły, by parować ostrze, które migotało wokół jego głowy niczym błyskawica. W akcie desperacji przyjął cios o pełnej sile blisko rękojeści i poczuł, jak pod tym straszliwym uderzeniem drętwieje mu całe ramię. Po nim momentalnie nastąpiło pchnięcie zadane z tak przerażającą mocą, że ostry sztych rozerwał kolczugę i żebra jak papier, by przeszyć na wskroś serce. Usta Zaporava skrzywiły się w krótkiej agonii, lecz surowy do końca nie wydał żadnego dźwięku. Był martwy, jeszcze zanim jego ciało opadło bezwładnie na zdeptaną trawę, na której drobiny krwi lśniły w słońcu jak rozrzucone rubiny. Conan strząsnął czerwone krople ze swego miecza, uśmiechnął się z nieskrywaną radością i przeciągnął jak ogromny kot. Raptem zesztywniał, wyraz zadowolenia na jego twarzy zastąpiła maska osłupienia. Stał nieruchomo jak statua z opuszczonym mieczem w dłoni.

Kiedy oderwał wzrok od pobitego wroga, spoczął on mimochodem na otaczających drzewach i widoku za nimi. I ujrzał coś dziwnego coś niewiarygodnego i niewytłumaczalnego. Za jedną z zaokrąglonych zielonych wklęsłości u stóp odległego pagórka długimi, pewnymi krokami sadziła wysoka, czarna postać, niosącą na ramieniu drugą, równie nagą, lecz białą. Owa zjawa znikła tak nagle, jak się pojawiła, pozostawiwszy widza z ustami otwartymi ze zdumienia. Pirat rozejrzał się wokół, rzucił niepewnie okiem za siebie, na drogę, którą przybył, i zaklął. Był skonsternowany - trochę zaniepokojony, jeśli owo pojęcie można zastosować do kogoś o tak stalowych nerwach. Do tego realnego, ale egzotycznego otoczenia wkroczył obraz zabłąkany z fantazji i koszmaru. Conan nigdy nie wątpił w swoje zdrowe zmysły i wzrok. Ujrzał coś obcego i niesamowitego, to wiedział. Sam ten fakt, iż czarna postać przebiega, unosząc białego więźnia, był wystarczająco dziwaczny, lecz owa postać była też nienaturalnie wysoka. Pełen wątpliwości, potrząsnąwszy głową, Cimmeryjczyk ruszył w kierunku miejsca, gdzie ujrzał to zjawisko. Nie prowadził rozważań nad mądrością swego posunięcia; pobudzony ciekawością nie miał innego wyboru, jak pójść za jej głosem. Przemierzał pagórek za pagórkiem, każdy pokryty równą kępą drzew. Ogólnie droga wiodła cały czas pod górę, chociaż wchodził i schodził z łagodnych pochyłości z monotonną regularnością. Układ okrągłych zagłębień i niewysokich stoków był przytłaczający i ciągnął się najwyraźniej bez końca. Ostatecznie jednak Conan wszedł na wierzchołek, który, jak zakładał, był najwyższym szczytem na wyspie, i przystanął na widok zielonych, błyszczących murów i wież, które, dopóki nie osiągnął punktu, w którym stał teraz, zlewały się tak doskonale z zielonym krajobrazem, że pozostawały niewidoczne nawet dla jego bystrych oczu. Zawahał się, dotknął palcami miecza, po czym ruszył naprzód, toczony przez robaka ciekawości. Kiedy podszedł do wysokiego, łukowato sklepionego przejścia w obłym murze, nie dostrzegł nikogo. Zajrzawszy przez nie ostrożnie, ujrzał coś, co zdawało się rozległym, otwartym dziedzińcem, pokrytym trawą i otoczonym okrągłym mu-

rem z zielonej, półprzezroczystej substancji. Wychodziły z niego inne łukowate przejścia. Skradając się z mieczem w pogotowiu, wybrał losowo jedno z nich i przeszedł przez nie na drugi, podobny dziedziniec. Nad murem wewnętrznym dostrzegł iglice dziwnych budowli podobnych do wież. Jedna z nich została dobudowana bądź wystawała na dziedziniec, na którym się znalazł. Wiodły do niej szerokie schody wzdłuż powierzchni muru. Wszedł po nich na górę, zastanawiając się, czy to wszystko jest realne, czy też tkwi pośród snu od czarnego lotosu. U szczytu schodów znalazł się osłonięty murem występ albo balkon, nie był tego pewien. Teraz mógł dojrzeć więcej szczegółów wież, ale nie mówiły mu one nic. Z niepokojem uświadomił sobie, iż nie mogły zostać zbudowane przez zwykłe istoty ludzkie. W ich konstrukcji była jakaś symetria i metodyczność, ale była to symetria szalona, a metoda obca umysłowi człowieka. Jeśli chodzi o rozkład miasta, zamku czy cokolwiek miało to być, widział dość, by wyobrazić sobie olbrzymią liczbę dziedzińców, przeważnie owalnych; każdy otoczony murem i połączony z innymi otwartymi przejściami. Wszystko najwidoczniej zgrupowane wokół skupiska fantazyjnych wież stojących pośrodku. Odwróciwszy się w stronę przeciwną do owych wież, doznał przerażającego wstrząsu i raptownie przykucnął za balustradą balkonu, rozglądając się ze zmarszczonym od zdumienia czołem. Balkon, albo występ, znajdował się wyżej niż krawędź przeciwległego muru i ponad tamtym widział następny pokryty murawą dziedziniec. Wewnętrzna krzywizna tego dalszego muru różniła się od innych, jakie oglądał wcześniej, tym, że była gładka, ale zdawała się opasana liniami półek zapchanych małymi przedmiotami, których natury nie potrafił określić. Wówczas jednakże poświęcił mało uwagi ścianie. Skupił ją na zgrai istot, które przysiadły w kucki wokół ciemnooliwkowej sadzawki pośrodku dziedzińca. Stworzenia te były czarne i nagie, zbudowane jak ludzie, ale najmniejszy z nich, wyprostowany, górowałby nad wysokim piratem, który sięgałby mu do ramion. Byli raczej wysmukli niż mocno zbudowani, ale precyzyjnie ukształtowani i nic nie wskazywało na jakąś ich deformację czy anormalność, wyjąwszy ich anormal

nie wielką wysokość. Lecz nawet z tej odległości w rysach ich twarzy Conan wyłapywał zupełnie elementarną diaboliczność. Pośrodku nich stał nagi i skulony ze strachu młodzieniec, w którym Cimmeryjczyk rozpoznał najmłodszego marynarza z pokładu Wastrela. Zatem to on był pojmanym piratem, którego widział niesionego przez pokryte trawą pagórki. Barachańczyk nie posłyszał żadnych odgłosów walki, nie widział śladów krwi czy ran na lśniących, hebanowych członkach olbrzymów. Najwidoczniej chłopak zawędrował w głąb lądu, z dala od swych towarzyszy i został schwytany przez Murzyna zaczajonego w zasadzce. Conan w myślach nazwał te stworzenia Murzynami z braku lepszego określenia, lecz instynktownie wiedział, że te wysokie, hebanowe istoty nie były ludźmi w jego rozumieniu tego słowa. Nie dochodził do niego żaden dźwięk. Czarni potakiwali głowami i gestykulowali do siebie nawzajem, ale wydawało się, że nie przemawiają, a przynajmniej nie na głos. Jeden z nich, przysiadłszy na podwiniętych nogach przed skulonym chłopcem, chwycił w rękę coś na kształt fletni. Przytknął to do ust i najwidoczniej dmuchnął, chociaż Cimmeryjczyk nie usłyszał żadnego dźwięku. Jednakże Zinga-rańczyk posłyszał go lub poczuł i skulił się jeszcze bardziej. Trząsł się i wił jakby w agonii. Wyraźna prawidłowość pojawiła się w drganiach jego członków, które szybko stały się rytmiczne. Drganie przeszło w gwałtowne szamotanie, a to znów w regularne ruchy. Młodzieniec zaczął tańczyć, tak jak kobra tańczy pod przymusem melodii z fletu fakira. W owym tańcu nie było ani odrobiny werwy czy radosnej żywiołowości. Tak naprawdę była w nim impulsywność, na którą okropnie było patrzeć, gdyż nie miała w sobie radości. Wyglądało to, jakby niema melodia fletni pochwyciła lubieżnymi palcami najgłębsze pokłady duszy chłopca i brutalną udręką wyżymała z nich sekretne namiętności. Był to paroksyzm sprośności, spazm pożądliwości -wylanie tajemnych żądzy osiągnięte przez przymus: pożądanie bez przyjemności, ból połączony z chucią. Było to jak oglądanie duszy odartej do naga oraz wszystkich jej mrocznych i zbyt obscenicznych, żeby o nich wspominać, sekretów ukazanych w pełnej krasie. Conan patrzył złym okiem, zmartwiały z odrazy i wstrząsany

mdłościami. Sam czysty, pierwotny jak biały wilk, nie był ignorantem w kwestii zboczonych tajemnic gnijących cywilizacji. Włóczył się po miastach Zamory i poznał kobiety Shadizaru Złego. Jednakowoż tutaj wyczuwał jakąś kosmiczną ohydę przewyższającą zwykłe ludzkie wynaturzenie - perwersyjną gałąź na drzewie życia, rozwiniętą podług kierunku pozostającego poza pojmowaniem człowieka. To nie agonalne skręty i pozy przyjmowane przez nieszczęsnego chłopca były tym, co nim wstrząsnęło, lecz bezdenna obsceniczność owych istot, które wyciągały na światło dzienne najgorsze tajemnice, jakie drzemią w niezgłębionym mroku ludzkiej duszy, i znajdowały radość w bezwstydnym ukazywaniu takich rzeczy, o jakich nie powinno się wspominać nawet w najbardziej męczących koszmarach. Nagle czarny dręczyciel odłożył fletnię i wstał, górując nad wijącą się, białą postacią. Brutalnie chwyciwszy chłopca za kark i pośladki, olbrzym obrócił go w powietrzu głową w dół i wrzucił do oliwkowej sadzawki. Conan widział błyski bieli nagiego ciała w oliwkowej toni, gdy gigant trzymał go długo pod powierzchnią. Wówczas wśród pozostałych czarnych nastało niespokojne poruszenie i Cimmeryjczyk kucnął szybko za balustradą balkonu, nie ważąc się wystawić głowy, żeby go nikt nie zauważył. Po chwili jednak jego ciekawość wzięła górę i ostrożnie wyjrzał znów. Czarni właśnie przechodzili rzędem na inny dziedziniec. Jeden z nich stawiał coś na wąskiej półce wystającej z przeciwległej ściany i Conan poznał w nim tego, który torturował chłopaka. Był on wyższy od innych, a na głowie nosił wysadzaną klejnotami opaskę. Po zingarańskim chłopcu nie było ani śladu. Olbrzym pospieszył za towarzyszami i wkrótce Cimmeryjczyk ujrzał, jak wyłaniają się z przejścia, którym on dostał się do tego zamku grozy, i podążają rzędem przez zielone pagórki w kierunku, z którego on przybył. Nie mieli broni, ale czuł, że planowali kolejne napaści na kaprów. Jednak zanim wyruszył, aby ostrzec niczego niepodejrzewających bukanierów, zapragnął zbadać, jaki los spotkał chłopca. Żaden dźwięk nie zakłócał ciszy. Pirat był przekonany, że wyjąwszy jego samego, wieże i dziedzińce są opustoszałe.

Szybko zszedł schodami, przekroczył dziedziniec i minął przejście, wszedłszy na podwórze, które czarni właśnie opuścili. Teraz widział dobrze charakter pręgowanej półkami ściany. Opasywały ją wąskie występy, wyraźnie wycięte z litego kamienia, a wzdłuż owych występów czy też półek stały rzędami tysiące maleńkich figurek, przeważnie koloru szarego. Posążki te, niewiele większe od ludzkiej dłoni, przedstawiały ludzi i zostały tak sprytnie wykonane, że w różnych z nich Conan rozpoznawał rozmaite cechy charakterystyczne, właściwości typowe dla Zingarariczyków, Argosańczyków, Ophirczyków czy kushickich korsarzy. Ci ostatni mieli barwę czarną - podobnie jak ich czarne modele w rzeczywistości. Kiedy tak przypatrywał się ślepym i głuchym figurkom, zdał sobie sprawę, że czuje niejasny niepokój. Zawarte w nich naśladownictwo rzeczywistości było w jakiś sposób drażniące. Dotykał ich ostrożnie, lecz nie potrafił orzec, z jakiego materiału je wykonano. Pod palcami był on podobny do skamieniałej kości, aczkolwiek nie był w stanie wyobrazić sobie żadnej skamieniałej substancji, którą można by znaleźć w okolicy w takiej obfitości, by móc używać jej tak rozrzutnie. Zauważył, że figurki przedstawiające typy, jakie znał, umieszczono w całości na wyższych występach. Niższe zajmowały posążki, których rysy były mu obce. Albo ucieleśniały wyobrażenia artystów, albo uosabiały rodzaje ras dawno zanikłych i zapomnianych. Potrząsnąwszy niecierpliwie głową, Conan skierował się ku sadzawce. Okrągły dziedziniec nie dawał żadnego schronienia. Jako że ciała chłopca nie było w polu widzenia, musiało ono zalegać na dnie sadzawki. Podszedłszy do spokojnego oliwkowego okręgu, zapatrzył się w jego błyszczącą powierzchnię. Było to jak spoglądanie przez grube zielone szkło, przejrzyste, jednakże dziwnie złudne. Niewielkiej średnicy sadzawka była okrągła jak studnia, okolona obręczą z zielonego nefrytu. Patrząc w dół, dostrzegł zaokrąglone dno - zaglądając do niej, uświadomił sobie, że kręci mu się w głowie, zupełnie jak gdyby spoglądał w otchłań. Był zdziwiony tym, że jest w stanie dojrzeć dno, ale w jego oczach wyglądało ono na nieosiągalnie odległe, łudzące, cieniste, niemniej widoczne. Momentami sądził, iż w głębi o barwie

nefrytu widać w oddali słabe światełko, ale nie był tego pewien. Miał wszak pewność, że oprócz migoczącej wody sadzawka była pusta. Gdzie zatem, na Croma, jest chłopiec, którego, jak widział, brutalnie w niej utopiono? Podniósłszy się, Conan ujął miecz i ponownie rozejrzał się po dziedzińcu. Jego spojrzenie skupiło się w pewnym miejscu na jednej z wyższych półek. Kiedy patrzył - to tam właśnie wysoki czarny coś ustawiał - zimny pot wystąpił mu nagle na całej brązowej skórze. Z wahaniem, jednak jakby przyciągany przez magnes, pirat zbliżył się do migoczącej ściany. Obezwładniony podejrzeniem zbyt potwornym, by ująć je w słowa, spojrzał na ostatnią figurkę na półce. Straszliwe podobieństwo mówiło samo za siebie. Skamieniały, nieruchomy i karłowaty, jednak niepodważalnie zingarański chłopiec spoglądał na niego niewidzącym spojrzeniem. Conan cofnął się, wstrząśnięty do głębi swej duszy. Gdy tak patrzył z otwartymi ustami, ogłuszony świadomością zbyt niezgłębioną i straszną, by jego umysł mógł ją objąć, miecz zawisł w jego bezwładnej dłoni. Jedna rzecz wszak była poza dyskusją: sekret karłowatych posążków został wyjaśniony, choć tkwiła za nim jeszcze mroczniejsza, głębiej skryta zagadka ich pochodzenia.

III Nie wiedział, jak długo stał tak zatopiony w obezwładniających rozmyślaniach. Z zadumy wytrącił go jakiś głos; kobiecy krzyk, coraz głośniejszy, jakby jego właścicielka się przybliżała. Cimmeryjczyk rozpoznał ów głos i bezwład zniknął natychmiast. Szybki skok uniósł go na najwyższą z wąskich półek, gdzie przywarł do ściany, rozkopując wokół skupisko figurek, by zyskać oparcie dla stóp. Następny skok, podciągnięcie i już leżał na szczycie muru, spoglądając przez jego krawędź. Był to mur zewnętrzny - patrzył na zieloną łąkę, która otaczała zamek. Przez trawiastą równinę kroczył czarny olbrzym, niosący pod pachą wijącą się brankę tak, jak człowiek mógłby nieść zbuntowane dziecko. Była to Sancha. Jej czarne włosy opadały w potarganych falach, a jej oliwkowa skóra obcesowo kontrastowała z lśniącym hebanowym ciałem jej prześladowcy. Ten, kierując się ku przejściu prowadzącemu na zewnątrz, nie zwracał uwagi na jej szamotanie i krzyki. Kiedy zniknął w środku, Conan brawurowo zeskoczył z muru i wśliznął się w przejście wychodzące na następny dziedziniec. Przyczaiwszy się tam, ujrzał olbrzyma wchodzącego na podwórze z sadzawką, niosącego wijącą się brankę. Teraz był w stanie przypatrzeć się temu stworzeniu bardziej szczegółowo..

Z bliskiej odległości nadzwyczajna symetria ciała i członków robiła jeszcze większe wrażenie. Pod hebanową skórą grały długie zaokrąglone mięśnie i Cimmeryjczyk nie wątpił, że potwór ów mógłby rozerwać każdego zwykłego człowieka kawałek po kawałku. Następnej broni dostarczały mu paznokcie palców u rąk, gdyż wyrastały one jak szpony dzikiego zwierza. Jego twarz była jak wyrzeźbiona w hebanie maska. Oczy miał jasnobrązowe, pulsujące złotem, które jaśniało i migotało. Oblicze to było wszelako nieludzkie. Każdy rys, każda cecha naznaczone były złem — złem przekraczającym zwyczajne zło człowieczeństwa. Ten stwór nie był człowiekiem - nie mógł nim być; stanowił narośl życia rodem z czeluści bluźnierczego stworzenia — wybryk ewolucyjnego postępu. Olbrzym cisnął Sanchę na murawę, po której czołgała się, płacząc z bólu i przerażenia. Rzucił dokoła okiem, jakby niezdecydowany, i jego jasnobrązowe oczy zwęziły się, kiedy ich spojrzenie spoczęło na powywracanych i pozrzucanych ze ściany figurkach. Wówczas się pochylił, chwycił więźniarkę za kark i krocze i ruszył zdecydowanie, pewnym krokiem, ku oliwkowej sadzawce. Conan wyśliznął się z przejścia i śmignął przez murawę niczym wiatr śmierci. Olbrzym się odwrócił, a jego oczy rozjarzyły, gdy ujrzał pędzącego ku sobie ogorzałego mściciela. W chwili zaskoczenia jego brutalny chwyt się rozluźnił, a Sancha wywinęła mu się z rąk i upadła na trawę. Zaopatrzone w szpony ręce rozłożyły się i zacisnęły, ale Conan przysiadł, kiedy śmigały nad nim, i wbił miecz w pachwinę giganta. Czarny padł jak zwalone drzewo, tryskając krwią, a w następnej chwili Cimmeryjczyk znalazł się w gorączkowym uścisku, kiedy to Sancha skoczyła na równe nogi i zarzuciła ramiona wokół niego w gwałtownym napływie panicznego strachu i histerycznej ulgi. Oderwawszy się od niej, zaklął, lecz jego wróg był już martwy; jasnobrązowe oczy się zaszkliły, a długie hebanowe członki przestały dygotać. — Och, Conanie — łkała Sancha, przywierając doń zawzięcie - co się z nami stanie? Co to za potwory? Och, to z pewnością piekło, a to był diabeł.

-Zatem piekło potrzebuje nowego diabła. - Barachańczyk uśmiechnął się dziko. - Ale jak dostał ciebie? Czyżby przejęli okręt? -Nie wiem. - Starała się wytrzeć łzy, sięgając po swą koszulkę, i przypomniała sobie, że nie ma na sobie nic. - Zeszłam na brzeg. Widziałam, jak poszedłeś za Zaporavem, i ruszyłam w ślad za wami. Znalazłam Zaporava... Czy... Czy to ty go...? -A kto inny? - mruknął. - Co wtedy? -Dostrzegłam jakiś ruch pośród drzew. - Wzdrygnęła się. — Myślałam, że to ty. Zawołałam... I wówczas zobaczyłam to... Tego czarnego s t w o r a przykucniętego jak małpolud wśród gałęzi, przypatrującego mi się pożądliwie. Wszystko, co mogłam zrobić, to krzyczeć. Wówczas opuścił się z drzewa i mnie pochwycił... Och, och, och! -Ukryła twarz w dłoniach, na nowo wstrząśnięta wspomnieniem owej grozy. -Dobra, musimy się stąd wynieść - warknął, chwytając ją za nadgarstek. - Chodź, trzeba dostać się do załogi... -Kiedy wchodziłam do lasu, większość z nich spała na plaży — oznajmiła. -Spała? — wykrzyknął, przeklinając siarczyście. - Co, do siedmiu czartów piekielnego ognia i potępienia... -Słuchaj! - Zastygła jak biały, drżący obraz przerażenia. -Słyszałem to! - rzucił. - Jękliwy krzyk! Czekaj! Znów się wspiął po występach i popatrzywszy ponad murem, zaklął wściekle, tak że nawet Sancha aż sapnęła. Murzyni wracali, ale nie przybywali z pustymi rękami. Każdy niósł bezwładną ludzką postać; niektórzy po dwie. Ich więźniami byli kaprzy; zwisali luźno w rękach prześladowców i gdyby nie sporadyczne ruchy czy skurcze, Conan uwierzyłby, że są martwi. Zostali rozbrojeni, ale nieodarci z odzienia; jeden z czarnych niósł ich miecze schowane w pochwach — wielkie naręcze najeżone stalą. Od czasu do czasu któryś z marynarzy wydawał słaby okrzyk, jak opój rzucający wyzwanie w pijackim widzie. Barachańczyk rozejrzał się wokół jak schwytany wilk. Z dziedzińca, na którym była sadzawka, wychodziły trzy przejścia. Przez wschodnie czarni go opuścili i przez nie przypuszczalnie wrócą. On wszedł przez południowe. W zachodnim ukrywał się poprzednio

i nie miał czasu zaobserwować, co się znajduje za nim. Niezależnie od swej nieznajomości rozkładu zamku zmuszony był podjąć decyzję natychmiast. Zeskoczywszy na dół, w gorączkowym pośpiechu poustawiał figurki na swoich miejscach, zaciągnął zwłoki do sadzawki i je wrzucił. Te niezwłocznie zatonęły, a patrzący na to Conan ujrzał wyraźnie przerażający proces kurczenia - zmniejszanie i twardnienie. Wzdrygnął się i odwrócił pospiesznie. Potem złapał towarzyszkę za rękę i powiódł ją prędko ku przejściu południowemu, podczas gdy ona błagała, by powiedział, co się dzieje. -Zgarnęli załogę - odparł szybko. - Nie mam żadnego planu, ale schowamy się gdzieś i będziemy obserwować. Jeżeli nie zajrzą do sadzawki, mogą nie podejrzewać naszej obecności. -Ale zobaczą krew na trawie! -Może pomyślą, że uronił ją jeden z ich diabłów - odrzekł. -W każdym razie musimy zaryzykować. Byli na dziedzińcu, z którego Conan przyglądał się dręczeniu chłopca. Poprowadził ją pospieszenie w górę po schodach wchodzących na mur południowy i zmusił, by ukucnęła za balustradą balkonu; była to marna kryjówka, ale najlepsza, jaką mogli znaleźć. Zaledwie się usadowili, kiedy czarni weszli rzędem na dziedziniec. Klapnięcia ich kroków rozbrzmiewały głośno u stóp schodów, więc Cimmeryjczyk zesztywniał, chwytając za miecz. Czarni przeszli jednak przejściem po południowo-zachodniej stronie, a ukrywający się posłyszeli serię tępych uderzeń i jęków. Olbrzymy zrzucały ofiary na murawę. W ustach Sanchy narósł histeryczny chichot i Conan szybko zamknął je dłonią, tłumiąc dźwięk, zanim zdołał ich zdradzić. Po chwili usłyszeli na dole miękkie klapnięcia wielu stóp, a potem znów zapanowała cisza. Barachańczyk spojrzał przez mur. Dziedziniec był pusty. Czarni z powrotem zebrali się wokół sadzawki na sąsiednim podwórzu, siedząc na podwiniętych nogach. Zdawali się nie zwracać uwagi na wielkie smugi krwi na murawie i nefrytowym obrzeżu wody. Widocznie krwawe plamy nie były niczym niezwykłym. Nic zaglądali też do sadzawki. Pogrążyli się w jakiejś niewyja

śnionej naradzie; ten wysoki znów grał na złotej fletni, a jego towarzysze słuchali jak hebanowe statuy. Wziąwszy Sanchę za rękę, Conan ześliznął się po schodach i pochylił tak, by jego głowa nie była widoczna ponad murem. Kuląca się, przymuszona do tego dziewczyna podążyła za nim, spoglądając bojaźliwie na przejście, które prowadziło na dziedziniec z sadzawką, lecz z tego miejsca nie było widać ani wody, ani posępnej ciżby. U stóp schodów leżały miecze Zingarańczyków. Szczęk, który słyszeli, dobył się podczas rzucania na ziemię zagrabionej broni. Conan pociągnął Sanchę ku przejściu południowo-zachodniemu. Cicho przemierzyli murawę i weszli na dziedziniec. W bezładnych stertach leżeli tam korsarze ze zjeżonymi wąsami i połyskującymi kolczykami. Tu i tam któryś się poruszył albo jęknął niespokojnie. Cimmeryjczyk pochylił się nad nimi, a Sancha, klęknąwszy obok i oparłszy ręce na udach, zgięła się niżej. - Co to za słodki, mdlący zapach? - spytała nerwowo. - Jest w oddechu każdego z nich. -To te przeklęte owoce, które jedli - odparł cicho. - Pamiętam ten zapach. Muszą być jak czarny lotos, który sprawia, że ludzie zasypiają. Na Croma, zaczynają się przebudzać... Tyle że są nieuzbrojeni, a wydaje mi się, że te czarty nie będą długo czekać, nim zastosują swoją magię. Jakie szanse mają te chłopaki, bezbronne i ogłupiałe od snu? Rozmyślał nad tym przez chwilę. Intensywność owych rozważań ściągnęła mu brwi. Wtem chwycił oliwkowe ramię Sanchy w taki uścisk, że aż się skrzywiła z bólu. -Posłuchaj! Odciągnę te czarne świnie w inną część zamku i na chwilę dam im zajęcie. W tym czasie ty rozbudzisz tych głupców i przyniesiesz im miecze... To nasza szansa. Zdołasz to zrobić? -Ja... ja... nie wiem! - wyjąkała, trzęsąc się z przerażenia, ledwie wiedząc, co mówi. Conan chwycił ją z przekleństwem za gęste włosy tuż przy skórze i potrząsnął, aż mury zatańczyły przed jej oszołomionymi oczyma. - M u s i s z to zrobić! - wysyczał. - To nasza jedyna nadzieja! - Zrobię, co będę mogła! — wydyszała, a on, dodając jej odwagi

pomrukiem zachęty, klepnął ją po plecach, co omalże ją wywróciło, i umknął. Parę chwil później czaił się w przejściu, które wychodziło na dziedziniec z sadzawką, i przyglądał się groźnym okiem swym nieprzyjaciołom. Nadal siedzieli wokół wody, ale zaczynali już wykazywać oznaki złowrogiego zniecierpliwienia. Z podwórza, na którym leżeli budzący się bukanierzy, posłyszał ich narastające jęki, które zaczęły mieszać się z bezładnymi przekleństwami. Napiął mięśnie i przysiadł do skoku niczym pantera, odetchnąwszy spokojnie przez zęby. Obwieszony klejnotami olbrzym powstał, odrywając fletnię od ust, i w tejże chwili Conan jednym tygrysim skokiem znalazł się wśród zaskoczonych czarnych. I tak jak tygrys skacze i uderza między swe ofiary, tak Cimmeryjczyk skoczył i uderzył; jego miecz zamigotał trzykrotnie, zanim ktokolwiek zdołał podnieść rękę w obronie; wówczas wyskoczył spomiędzy nich i popędził przez murawę. Za nim zalegały trzy czarne postaci z rozpłatanymi czaszkami. Jednakże, mimo iż swym niespodziewanym, gwałtownym czynem wziął olbrzymów z zaskoczenia, ci, którzy przeżyli, dość szybko doszli do siebie. Deptali mu po piętach, kiedy biegł przez zachodnie przejście, a długie nogi niosły ich po ziemi z niesamowitą prędkością. Chociaż Conan pewny był możliwości umknięcia im, gdyby tylko zechciał, nie to było jego celem. Zamierzał wywieść ich na dłuższy pościg, aby dać Sanchy czas na dobudzenie i uzbrojenie Zingarańczyków. Kiedy wpadł na dziedziniec za zachodnim przejściem, zaklął. To podwórze różniło się od innych, jakie oglądał wcześniej. Nie było okrągłe, lecz ośmiokątne, a otwór, którym wszedł, stanowił jedyne wejście bądź wyjście. Odwróciwszy się, zobaczył, że podąża za nim cała zgraja; część zbiła się w przejściu, a reszta rozciągnięta długim szeregiem zbliżała się do niego. Zwrócony przodem do nich Conan cofał się wolno ku ścianie północnej. Szereg, rozwinąwszy się, zagiął się w półokrąg, by go otoczyć. On zaś nadal posuwał się w tył, ale coraz wolniej, oceniając odstępy między prześladowcami. Oni natomiast obawiali się, że

mógłby spróbować rzucić się nagle dokoła rogu utworzonego z nich półksiężyca, więc wydłużyli jeszcze szereg, aby temu zapobiec. Obserwował to ze spokojną czujnością wilka i kiedy uderzył, uczynił to z niszczącą nagłością pioruna — wprost w środek półksiężyca. Olbrzym, który zagradzał mu drogę, padł rozszczepiony do połowy mostka i zanim czarni z prawej oraz lewej zdołali przyjść na pomoc rażonemu kompanowi, pirat był już poza zaciskającym się pierścieniem. Grupa przy przejściu przygotowała się na przyjęcie jego natarcia, ale Conan ich nie zaatakował. Odwrócił się i obserwował polujących na niego myśliwych bez widocznych emocji, a z pewnością bez strachu. Tym razem nie rozwinęli się w rzadki szereg. Nauczyli się, że podział sił przeciwko takiemu wcieleniu rwącej i rozdzierającej furii jest śmiertelny. Zbili się w kupę i jako zwarta masa ruszyli na niego bez nadmiernego pośpiechu, trzymając szyk. Conan wiedział, że jeśli wejdzie w zwarcie z taką masą twardych kości i mięśni zaopatrzonych w szpony, finał może być tylko jeden. Kiedy pozwoli się wciągnąć między nich, gdzie będą mogli sięgnąć go pazurami i wykorzystać przewagę większej masy ciała, nawet jego pierwotna gwałtowność tu nie pomoże. Przebiegł oczyma po ścianach i dostrzegł nieco powyżej, w narożniku po stronie zachodniej, podobny do półki występ. Co to było, nie wiedział, ale posłuży jego celom. Zaczął cofać się do kąta, a olbrzymy przyspieszyły kroku. Najwyraźniej uznały, iż same zapędzą go do narożnika, co nasunęło Conanowi myśl, iż prawdopodobnie patrzą na niego jako na kogoś gorszego, o inteligencji niższej od nich samych. Tym lepiej. Nie ma nic bardziej zgubnego od niedoceniania przeciwnika. Teraz znalazł się już tylko kilka jardów od ściany, a czarni zbliżali się szybko, wyraźnie zamierzając przyszpilić go w narożniku, zanim zda sobie sprawę ze swej sytuacji. Grupa przy bramie opuściła własne stanowisko i spieszyła, by przyłączyć się do swych kompanów. Olbrzymy przyczaiły się w półprzysiadzie. Oczy płonęły im jak piekielne złote ognie, zęby połyskiwały biało, wyposażone w szpony dłonie uniósły się jakby do odparcia ataku. Spodziewały się nagłego i gwał

townego posunięcia ze strony swej ofiary, lecz kiedy nadeszło, dały się zaskoczyć. Conan wzniósł miecz, zrobił krok ku nim, po czym okręcił się i pognał do ściany. Sprężył się i uwolniwszy całą siłę swych stalowych mięśni, wystrzelił wysoko w powietrze, by wyciągniętą ręką zahaczyć palcami o występ. Momentalnie rozległ się rozdzierający trzask i sterczący próg się poddał, zrzucając pirata z powrotem na dziedziniec. Upadł na plecy, z siłą mogącą zgruchotać jego elastyczne, umięśnione ciało, gdyby nie sprężysta murawa. Odbiwszy się od niej jak kot, już stał zwrócony przodem do nieprzyjaciół. Brawura pląsająca w jego oczach gdzieś zniknęła. Gorzały one teraz otwartym niebieskim ogniem; grzywa się zjeżyła, wargi rozsunęły, ukazując zęby. W jednej chwili cała sprawa przemieniła się z zuchwałej zabawy w walkę na śmierć i życie, i pierwotna natura Conana zareagowała z całą dziką wściekłością. Czarni wstrzymani na moment szybkością tego epizodu teraz porwali się na niego, chcąc go pogrążyć. Jednakże w tej samej chwili ciszę przerwał okrzyk. Odwróciwszy się, olbrzymy ujrzały wysoce podejrzany tłum tłoczący się w przejściu. Bukanierzy zataczali się pijacko i klęli nieskładnie, byli przymuleni i otępiali, ale ściskali miecze i parli naprzód z zajadłością nieprzyćmioną w najmniejszym stopniu faktem, że nie rozumieli, po co to wszystko. Kiedy czarne olbrzymy patrzyły ze zdumieniem, Conan zawył przeraźliwie i uderzył na nich niczym ostry jak brzytwa piorun. Pod jego klingą padali jak dojrzałe łany, Zingarańczycy zaś wrzasnęli ze zmąconą wściekłością, przebiegli chwiejnie przez dziedziniec i rzucili się na nieprzyjaciół z krwiożerczym zapałem. Nadal byli oszołomieni; wychodząc niepewnie z narkotycznego snu, poczuli zapamiętałe potrząsanie Sanchy, wpychającej im w dłonie miecze, i niewyraźnie słyszeli jej ponaglenia do podjęcia jakichś działań. Nie pojmowali wszystkiego, co mówiła, ale widok obcych i płynącej krwi zupełnie im wystarczył. W jednej chwili dziedziniec zamienił się w pole bitwy, które wkrótce przypominało rzeźnię. Zingarańczycy zataczali się i chwiali na nogach, ale wymachiwali mieczami mocno i skutecznie, klnąc na potęgę, zupełnie niepomni na wszelkie rany z wyjątkiem tych na-

tychmiast śmiertelnych. Dalece przewyższali liczebnie czarnych, lecz ci okazali się niełatwymi przeciwnikami. Górując nad napastnikami, olbrzymy szerzyły wśród nich spustoszenie szponami i zębami, rozrywając ludzkie gardła i zaciśniętymi pięściami rozdzielając ciosy, które kruszyły czaszki. Zmieszani i złączeni w tej jatce bukanierzy nie byli w stanie użyć swej większej zwinności, a wielu było zbyt ogłupionych od narkotycznego snu, by uniknąć wymierzonych im ciosów. Walczyli ze ślepą zaciekłością dzikiego zwierza, zbyt pochłonięci zadawaniem śmierci, by jej unikać. Odgłosy siekących mieczy przypominały te spod rzeźnickich tasaków, a wrzaski, wycia oraz przekleństwa brzmiały przerażająco. Skulona w przejściu Sancha ogłuszona była hałasem i tempem wydarzeń. Odnosiła oszałamiające wrażenie wirującego chaosu, w którym stal błyskała i siekła, ramiona mieszały, wykrzywione drapieżnie twarze pojawiały się i znikały, a napięte ciała zderzały, odbijały, zwierały i stapiały się w diabelskim tańcu szaleństwa. Chwilami ukazywały się jej jakieś szczegóły, niczym czarne szkice na krwawym tle. Widziała zingarańskiego marynarza, oślepionego przez wielki płat skóry zdarty z czaszki i zwisający mu na oczy, który wparłszy się mocno nogami w ziemię, wbił miecz w czarny brzuch aż po rękojeść. Wyraźnie słyszała, jak bukanier stęknął, uderzając, i ujrzała jasnobrązowe oczy wywracające się na drugą stronę w niespodziewanej agonii; krew i wnętrzności wytrysnęły wokół zatopionego ostrza. Wtem umierający czarny złapał za ostrze gołymi rękami, a żeglarz szarpał za nie głupio na oślep; nagle czarne ramię objęło głowę Zingarańczyka, a czarne kolano z potworną siłą uderzyło go w środek pleców. Głowa odchyliła się w tył pod straszliwym kątem i coś trzasnęło jak łamana gałąź, głośniej od zgiełku bitwy. Zwycięzca pojedynku cisnął ciało ofiary na ziemię, a gdy to uczynił, coś jakby strumień błękitnego światła błysnęło za nim, przebiegając wzdłuż ramion, od prawego do lewego. Zachwiał się, jego głowa spadła mu na pierś, a stamtąd w odrażający sposób na ziemię. Sanchy zrobiło się niedobrze. Zasłoniła dłonią usta i chciała zwymiotować. Podjęła próżną próbę odwrotu i ucieczki od rozgrywają-

cych się scen, ale nogi nie chciały jej słuchać. Nie była też w stanie zamknąć oczu. Tak naprawdę otworzyła je jeszcze szerzej. Zdjęta wstrętem i odrazą, walcząca z nudnościami, odczuwała straszną fascynację, jakiej doświadczała zawsze na widok krwi. Ta bitwa przerastała wszystkie, jakie dotąd widziała - walki ludzi podczas napadów na porty albo na morzu. Wtedy dostrzegła Conana. Oddzielony od swych towarzyszy przez cały tłum wrogów, ogarnięty został czarną falą ramion i ciał i zniknął pod nią. Szybko by go stratowali, wyduszając zeń życie, ale ściągnął za sobą na ziemię jednego z nich i ciało czarnego osłaniało go teraz. Napastnicy kopali i usiłowali dosięgnąć Barachańczyka, by wyciągnąć go spod skręcającego się towarzysza, lecz zęby Conana wbite były desperacko w jego gardło i pirat przywarł nieustępliwie do swej konającej tarczy. Szturm Zingarańczyków spowodował rozluźnienie naporu i Conan, odrzuciwszy zwłoki na bok, zerwał się usmarowany krwią, straszny. Olbrzymy górowały nad nim niby wielkie czarne cienie, szarpiące szponami i trzepocąc w powietrzu straszliwymi ciosami. Niemniej on był równie trudny do trafienia lub pochwycenia jak oszalała od woni krwi pantera. Przy każdym skręcie czy błysku jego ostrza tryskała posoka. Sam przyjął już dość razów, które by powaliły trzech zwykłych ludzi, ale jego bycza żywotność pozostawała niepomniejszona. Ponad tumultem rzezi zabrzmiał wojenny okrzyk i oszołomieni, lecz wściekli Zingarańczycy, tchnięci nowym duchem, podwoili częstotliwość zadawanych ciosów, aż odgłosy rozdzierania ciała i chrzęstu kości pod ostrzami niemal zagłuszyły wycia z bólu i wściekłości. Czarni zachwiali się i rzucili do ucieczki w kierunku bramy, a Sancha, widząc, że nadchodzą, pisnęła i zbiegła im z drogi. Zakorkowali się w wąskim przejściu, a Zingarańczycy dźgali i siekli ich naprężone plecy z przeraźliwym skowytem wielkiej radości. Brama stała się rzeźnią, nim ci, co przetrwali, przedostali się przez nią i rozbiegli, każdy myśląc o sobie. Bitwa zamieniła się w pościg. Przez trawiaste dziedzińce, w górę po migoczących schodach, przez pochyłe dachy fantazyjnych wież, a nawet wzdłuż szerokich koron murów. Olbrzymy umykały, brocząc krwią przy każdym kroku, nękane przez bezlitosnych prześladowców

jak przez wilki. Niektóre, osaczone, stawały do walki i ludzie ginęli. Ostateczny rezultat był wszak zawsze ten sam - zmaltretowane czarne ciało drgające na murawie lub wijące się i skręcające zrzucone z balustrady czy dachu wieży. Sancha schroniła się na dziedzińcu z sadzawką, przy której przycupnęła, trzęsąc się ze strachu. Na zewnątrz wznosiły się dzikie wrzaski, stopy tętniły o murawę, a przez przejście wpadła splamiona krwią czarna postać. Był to olbrzym, który nosił na głowie wysadzaną klejnotami opaskę. Przysadzisty prześladowca był tuż za nim i czarny odwrócił się na samej krawędzi sadzawki. Doprowadzony do ostateczności, podniósł miecz upuszczony przez jakiegoś umierającego marynarza i kiedy Zingarańczyk ruszył szaleńczo na niego, tamten uderzył go nieznaną sobie bronią. Bukanier padł z roztrzaskaną czaszką, ale cios został zadany tak niezręcznie, że ostrze w dłoni olbrzyma rozpadło się na kawałki. Cisnął rękojeścią w napastników tłoczących się w przejściu i skoczył ku sadzawce z twarzą wykrzywioną w maskę nienawiści. Conan przedarł się przez ludzi przy bramie i jego stopy już tratowały murawę w zapamiętałej szarży. Olbrzym tylko rozrzucił szeroko ramiona, a z jego warg rozbrzmiał nieludzki krzyk - jedyny dźwięk wydany przez czarnych podczas całej walki. Wykrzykiwał pod niebiosa swą straszną nienawiść. Było to niczym głos wyjący z otchłani. Na ten dźwięk Zingarańczycy zachwiali się i zawahali. Conan wszak się nie zatrzymał. Cicho i zabójczo nacierał na hebanową postać kołyszącą się na skraju sadzawki. I kiedy ociekający posoką miecz błysnął w powietrzu, czarny odwrócił się i skoczył wysoko. Przez ułamek chwili widzieli, jak zawisł ponad sadzawką, a potem z rykiem, od którego zadrżała ziemia, nefrytowe wody uniosły się i skoczyły mu na spotkanie, spowijając go swą zieloną erupcją. Conan wstrzymał swój szaleńczy pęd, by uchronić się przed runięciem do sadzawki, i odskoczył, odpychając ludzi za swymi plecami potężnym wymachem ramion. Zielonkawa sadzawka stała się obecnie jak gejzer i kiedy ogromny słup wody rozkwitający na szczycie wielką koroną piany wznosił się i wznosił, hałas osiągnął ogłuszające

natężenie.

Conan popędził swych ludzi do bramy, zaganiając ich przed sobą i płazując mieczem. Ryk wodnej strugi zdawał się okradać ich z wszelkich zmysłów. Ujrzawszy stojącą sztywno Sanchę, wpatrzoną szeroko rozwartymi oczami w kipiącą kolumnę, skierował się ku niej z gardłowym rykiem, który przebił się przez grzmot wody i wyrwał ją z odrętwienia. Podbiegła do niego z wyciągniętymi ramionami, a on złapał ją wpół i wybiegł z dziedzińca. Na podwórzu, które wychodziło na świat zewnętrzny, zebrali się ci, którzy przetrwali. Zmęczeni, obdarci, poranieni i zbryzgani krwią stali i gapili się tępo na wielką, chwiejną kolumnę, która momentalnie wzniosła się w pobliże błękitnego nieboskłonu. Jej zielony trzon poprzetykany był bielą; spieniona korona miała obwód trzykrotnie większy od podstawy. W każdej chwili groziła rozsadzeniem i upadkiem w rwącym potoku, ale nieprzerwanie tryskała strumieniem w niebo. Spojrzenie Conana omiotło skrwawioną, obdartą grupkę. Zaklął, widząc tylko ze dwudziestkę. Pod presją chwili chwycił jakiegoś korsarza za kark i potrząsnął nim tak gwałtownie, że krew z jego ran spryskała wszystkich w pobliżu. -Gdzie reszta?! — huknął basowo do ucha swej ofiary. -To wszyscy! - odkrzyknął tamten przez ryk gejzeru. - Pozostali zabici przez te czarne... -Dobra, wynośmy się stąd! - ryknął Conan, pchnięciem posyłając go pędem ku bramie. - Ta fontanna za moment wybuchnie... -Wszyscy utoniemy! - zaskrzeczał któryś z korsarzy, kuśtykając w kierunku przejścia. - Utoniemy, do diabła! - zawył Conan. - Zmienimy się w kawał ki skamieniałych kości! Zjeżdżać stąd, niech was diabli! Pobiegł do wyjścia, jednym okiem zerkając na ryczącą, zielonkawą wieżę, która straszliwie wisiała ponad nim, a drugim na rozłażącą się grupkę. Zaślepieni żądzą krwi, walką i ogłuszającym hałasem niektórzy z Zingarańczyków poruszali się jak ludzie w transie. Conan popędzał ich, a jego sposób na to był prosty: łapał maruderów za kark i pchał ich mocno przez bramę, dodając rozpędu potężnym kopniakiem w zadek i okraszając przynaglenia do pośpiechu cierpkim komentarzem na temat antenatów ofiary. Sancha okazywała zapędy

po temu, by zostać z nim, ale on się wyszarpnął z oplatających go ramion, upiornie bluźniąc i przyspieszając jej ruchy sążnistym klapsem w tylną część ciała, co nadało jej pęd przez płaskowyż. Barachańczyk nie opuścił bramy, dopóki nie był pewien, że wszyscy jego ludzie, którzy jeszcze żyją, znaleźli się poza zamkiem i przemieszczają się po płaskiej łące. Wtedy jeszcze raz zerknął na ryczącą kolumnę unoszącą się na tle nieba, przy której wieże miasta wyglądały jak karły, i on także umknął z tego zamku nieopisanej grozy. Zingarańczycy przebyli już krawędź płaskowyżu i uciekali, zbiegając z pagórków. Sancha czekała na niego na szczycie pierwszego wzniesienia zaraz za krawędzią i tam przystanął na moment, aby spojrzeć wstecz na zamek. Jakby ogromny kwiat o zielonej łodydze i białych pąkach kołysał się ponad wieżami. Ryk wody wypełniał niebo. Wtem nefrytowo-szmaragdowa i śnieżnobiała kolumna przełamała się z łoskotem, jakby rozrywano niebiosa, i mury oraz wieże przesłonił grzmiący potok. Conan złapał dziewczynę za rękę i umknął. Pagórek za pagórkiem wznosiły się przed nimi i schodziły w dół, a z tyłu dobiegał dźwięk pędzącej rzeki. Rzut okiem przez napięte ramię ukazał szeroką, zieloną wstęgę unoszącą się i opadającą podczas omiatania kolejnych wzniesień. Ów potok nie rozlewał się ani nie zanikał; jak olbrzymi wąż przepływał ponad obniżeniami terenu i zaokrąglonymi szczytami. Utrzymywał stały kierunek - p o d ą ż a ł za nimi. Świadomość tego pobudziła Conana do większego wysiłku. Sancha potknęła się i opadła na kolana z jękliwym okrzykiem rozpaczy i wyczerpania. Dogoniwszy ją, Cimmeryjczyk zarzucił sobie dziewczynę na wielkie ramię i pobiegł dalej. Jego pierś falowała, kolana się trzęsły, a oddech rwał w ciężkich sapnięciach przez zęby. Zatoczył się, gubiąc krok. Przed sobą widział trudzących się marynarzy, ponaglanych w marszu przez przerażenie, które dopadło i jego. Ocean przed jego oczyma ukazał się nagle, a w falujące pole widzenia wpłynął Wastrel, nieuszkodzony. Załoga waliła się do łodzi na łeb, na szyję. Sancha upadła na dno i zaległa jak zmięty łachman. Conan, choć krew grzmiała mu w uszach, a zaczerwieniony świat pływał przed oczyma, chwycił za wiosło wraz z dyszącymi marynarzami.

Z sercami gotowymi eksplodować z wyczerpania dokładali starań, by dotrzeć na okręt. Zielonkawa rzeka przedarła się właśnie poza obrzeże z drzew. Owe drzewa padały, jakby ich pnie odcięto, i zanurzywszy się w potopie koloru nefrytu, znikały. Struga przepłynęła nad plażą, chlupnęła do oceanu i jego fale zmieniły barwę na głębszą, bardziej złowróżbną zieleń. Bukanierów pochwycił niewytłumaczalny, instynktowny strach, skłaniając ich do ponaglenia swych udręczonych ciał i rozchybotanych umysłów do większego wysiłku. Czego się boją, nie wiedzieli, wiedzieli wszak, że w tej wstrętnie gładkiej, nefrytowej wstędze tkwi groźba dla ciała i duszy. Conan też wiedział swoje, więc kiedy ujrzał szeroki pas wślizgujący się w fale i płynący przez wodę ku nim, oczywiście bez zmiany kształtu czy kierunku, przywołał ostatki sił tak gwałtownie, że wiosło trzasnęło w jego rękach. Ledwie ich dziób uderzył o poszycie Wastrela, marynarze chwiejnie wspięli się po łańcuchach, zostawiwszy dryfujące szalupy samym sobie. Sancha dostała się na górę na szerokim ramieniu Co-nana, zwisając bezwładnie jak trup, po to by została zwalona bezceremonialnie na dek, kiedy on chwycił za koło sterowe, dysząc ciężko przy wydawaniu rozkazów swej szkieletowej załodze. Przez całą tę sprawę objął przewodnictwo bez pytań, a oni instynktownie podążyli za nim. Zataczali się dookoła jak pijani, odruchowo gmerając przy linach i brasach. Zwolniony łańcuch kotwiczny plusnął w wodę, a zluzowane żagle wypełnione zostały zrywającym się wiatrem. Wastrel zadygotał i nabrawszy animuszu, majestatycznie wyszedł w morze. Conan popatrzył w stronę brzegu; wstęga jak język szmaragdowego płomienia bezsilnie wychyliła się z wody o długość wiosła za rufą okrętu. Nie podążała już dalej. Od końca owego języka jego spojrzenie przeszło po nieprzerwanej strudze błyskotliwej zieleni przez białą plażę i ponad pagórkami, póki nie znikła ona w błękitnej dali. Łapiąc drugi oddech, Barachańczyk uśmiechnął się do zasapanej załogi. Sancha stała blisko niego; histeryczne łzy ulgi spływały po jej policzkach. Portki Conana zwisały w splamionych krwią strzępach; jego pas i pochwa przepadły, miecz, wbity pionowo w dek przy nim, był poszczerbiony, pokryty skorupą czerwieni. Krew zakrzepła grubą

warstwą w jego czarnej grzywie, a jedno ucho miał na wpół oderwane od głowy. Jego ręce, nogi, pierś i ramiona pogryzione były i poszarpane, jakby przez panterę. Niemniej uśmiechał się szeroko, kiedy wsparty mocno na nogach kręcił kołem sterowym ze zwykłym dla siły swych mięśni radosnym podnieceniem. -Co teraz? - spytała, jąkając się, dziewczyna. -Plądrowanie mórz! - zaśmiał się. - Licha załoga, w dodatku pogryziona i porwana na strzępy, ale da radę popłynąć okrętem, a nowych można zawsze znaleźć. Chodź tu, dziewczyno, i daj mi buziaka. -Buziaka? — krzyknęła histerycznie. - W chwili takiej, jak ta, myślisz o buziakach? Jego śmiech huknął głośniej niż trzask i łopot żagli, kiedy poderwał ją z ziemi w zagięciu jednego ze swych mocarnych ramion i cmoknął w jej czerwone usta, dając głośno wyraz czerpanej z tego przyjemności. - Myślę o życiu! - ryknął. - Martwi są martwymi, a co było, mi nęło! Mam okręt i waleczną załogę, i dziewczynę o ustach jak wino, a to wszystko, czego kiedykolwiek pragnąłem. Wyliżcie swe rany, siła cze, i odbijcie beczkę piwa. Sprawicie ten okręt tak, jak jeszcze nigdy sprawiony nie był! A gdy zrobicie swoje, tańczcie i śpiewajcie, prze klęci! Do diabła z pustymi morzami! Obieramy kurs na wody, gdzie porty bogate, a statki kupców zapchane są łupami!

Łotrzy w domu

Łotrz w domu y Jeden zbiegł, jeden zszedł, jeden w złotym łożu legł. Dawna rymowanka

W czasie uroczystości na dworze Nabonidus, Czerwony Kapłan, będący faktycznym władcą miasta, dotknął uprzejmie ramienia młodego arystokraty Murila. Ten odwrócił się, by natrafić na zagadkowe spojrzenie kapłana i zastanowić się nad ukrytym w nim znaczeniem. Nie padło żadne słowo, lecz Nabonidus skłonił się i wręczył Muri-lowi małą złotą baryłkę. Młody nobil, świadom, że tamten nie robi nic bez powodu, przeprosił i wyszedł przy pierwszej sposobności, by powrócić spiesznie do swej komnaty. Tam otwarł baryłkę i znalazł w niej ludzkie ucho, które rozpoznał po pewnej szczególnej bliźnie. Pot zrosił obficie całe jego ciało. Nie miał już żadnych wątpliwości co do wymowy spojrzenia Czerwonego Kapłana. Niemniej, przy całym swym dandysowskim stylu ubierania i trefionych puklach czarnych włosów, Murilo nie był mięczakiem, kładą-

cym kark pod nóż bez walki. Nie wiedział, czy Nabonidus zwyczajnie bawi się z nim, czy też stwarza mu szansę, by udał się na dobrowolne wygnanie, lecz fakt, iż wciąż pozostaje żywy i na wolności, dowodzi, że dano mu przynajmniej kilka godzin, prawdopodobnie do namysłu. Lecz on tego nie potrzebował. Tym, czego potrzebował, było narzędzie. I Los wyposażył go w takowe, działając między spelunkami i burdelami w dzielnicy nędzy, nawet wówczas, gdy młody nobil drżał i dumał w części miasta zajętej przez zwieńczone purpurowymi wieżami pałace arystokracji z marmuru i kości słoniowej. Istniał pewien kapłan boga Anu, którego świątynia, wznosząca się na obrzeżu dzielnicy slumsów, była sceną czegoś więcej niż tylko obrzędów religijnych. Kapłan ten, opasły i dobrze odkarmiony, był też jednocześnie paserem i szpiegiem policji. Robił świetne interesy w obu tych wcieleniach, ponieważ dzielnicą, z którą graniczyła świątynia, był Labirynt - plątanina błotnistych, krętych uliczek oraz plugawych nor, uczęszczanych przez najśmielszych złodziei w królestwie. Najzuchwalszymi pośród nich byli: pewien Gunderman - dezerter z wojsk najemnych - i cimmeryjski barbarzyńca. Pierwszego za sprawą kapłana Anu schwytano i powieszono na rynku. Cimmeryjczyk zaś umknął i dowiedziawszy się okrężną drogą o zdradzie kapłana, wtargnął nocą do świątyni i odciął mu głowę. Po tym w mieście zrodził się wielki zamęt, ale poszukiwania zabójcy okazywały się bezowocne, dopóki jego nałożnica nie wydała go władzom - zaprowadziła dowódcę straży i jego drużynę do ukrytej komory, gdzie barbarzyńca spał pijany. Kiedy go krępowali, ocknął się — otępiały, ale jak zawsze gwałtowny. Rozpruł więc dowódcę, przedarł się przez pozostałych napastników i uciekłby, gdyby nie napitek, wciąż jeszcze mącący mu zmysły. Oszołomiony, na wpół ślepy nie trafił, skacząc, w otwarte drzwi, i grzmotnął głową o ścianę tak strasznie, że pozbawił się zmysłów. Kiedy przyszedł do siebie, siedział w najpotężniejszym lochu w mieście, przykuty do ściany łańcuchami, których nawet jego barbarzyńskie muskuły nie były w stanie skruszyć. Do tej celi przyszedł Murilo, zamaskowany i owinięty w szero-ki czarny płaszcz. Cimmeryjczyk przyglądał mu się z ciekawością

myśląc, że to kat posłany, by z nim skończyć. Murilo usiadł na prawo od niego i spoglądał z nie mniejszym zainteresowaniem. Nawet w przyćmionym świetle lochu, z członkami spętanymi w okowach, prymitywna moc tego człowieka pozostawała widoczna gołym okiem. Jego potężne ciało i nabite mięśniami kończyny łączyły w sobie siłę niedźwiedzia i szybkość pantery. Pod zmierzwioną czarną grzywą niebieskie oczy płonęły bezsprzecznie dzikością. - Chciałbyś żyć? — spytał Murilo. Barbarzyńca wydał niski pomruk. Oczy błysnęły ciekawością. - Czy jeśli zorganizuję ci ucieczkę, oddasz mi przysługę? - dopy tywał się arystokrata. Cimmeryjczyk nie powiedział nic, ale jego oczy mówiły za niego. -Chcę, żebyś zabił dla mnie człowieka. -Kogo? Głos Murila zniżył się do szeptu: - Nabonidusa, królewskiego kapłana. Cimmeryjczyk nie okazał najmniejszego śladu zaskoczenia czy poruszenia. Nie bał się i nie darzył szacunkiem autorytetów, które ludziom zaszczepiła cywilizacja. Król czy żebrak, było mu wszystko jedno. Nie spytał też, dlaczego Murilo przyszedł do niego, kiedy na zewnątrz pełno było skrytobójców. - Kiedy mam uciec? - zapytał. -W ciągu godziny. W tej części więzienia nocą jest tylko jeden strażnik. Można go przekupić; już z o s t a ł przekupiony. Zobacz, oto klucze do twych okowów. Zdejmę je, a po godzinie od mego odejścia strażnik Athicus otworzy drzwi twojej celi. Zwiążesz go pasami oderwanymi ze swej tuniki, więc kiedy go znajdą, władze pomyślą, że ratunek przyszedł z zewnątrz, i nie będą go podejrzewać. Idź od razu do domu Czerwonego Kapłana i go zabij. Potem udaj się do Szczurzej Nory, gdzie pewien człowiek spotka się z tobą i da ci trzos złota oraz konia. Z nimi zdołasz uciec z miasta i wymknąć się z kraju. - Zdejmij teraz te przeklęte łańcuchy - zażądał Cimmeryjczyk. I niech strażnik przyniesie mi jedzenie. Na Croma! Dzień cały przeżyłem na spleśniałym chlebie i wodzie, prawie zamorzyli mnie głodem.

-Tak się stanie, ale pamiętaj: nie wolno ci uciec, zanim minie czas, który wystarczy mi na dotarcie do domu. Uwolniony z łańcuchów barbarzyńca wstał i przeciągnął mocarne ramiona — ogromne w półmroku lochu. Murilo ponownie uznał, że jeśli ktokolwiek na świecie był w stanie wykonać zadanie, jakie przed chwilą wyznaczył, to mógł tego dokonać właśnie ów Cimmeryjczyk. Powtórzywszy kilka wskazówek, opuścił więzienie, wpierw polecając Athicusowi zanieść więźniowi tacę wołowiny oraz piwo. Wiedział, że może ufać strażnikowi nie tylko z powodu pieniędzy, jakimi go opłacił, ale także dzięki pewnym informacjom, które posiadał na temat tego człowieka. Powróciwszy do swej komnaty, Murilo odzyskał kontrolę nad strachem. Nabonidus uderzyłby przez króla — tego był pewien. A jako że królewscy strażnicy nie zapukali do jego drzwi, było równie pewne, że kapłan nic królowi nie powiedział. Jak dotąd. Jutro uczyniłby to ponad wszelką wątpliwość. Gdyby dożył do jutra. Murilo wierzył, że Cimmeryjczyk będzie wobec niego lojalny. Czy jednak ów człowiek jest w stanie swój cel zrealizować, pozostawało kwestią otwartą. Różni ludzie próbowali już wcześniej zamordować Czerwonego Kapłana, lecz umierali w niewyjaśniony i zarazem odrażający sposób. Oni wszelako byli wytworami ludzkich miast. Brakło im wilczych instynktów barbarzyńcy. Dlatego w chwili gdy otwierał złotą baryłkę i dowiedział się tajnymi kanałami, że Cimmeryjczyk został schwytany, dostrzegł rozwiązanie swego problemu. Po powrocie do swej komnaty wzniósł toast za człowieka, którego imię brzmiało Conan, i za jego powodzenie dzisiejszej nocy. A kiedy jeszcze pił, jeden z jego szpiegów przyniósł mu wieść, iż Athicus został aresztowany i wtrącony do więzienia. Cimmeryjczyk nie uciekł. Murilo znów poczuł, jak krew ścina mu się w żyłach. Widział w owym zwrocie losu diabelską rękę Nabonidusa i zaczęła narastać w nim napawająca grozą prześladowcza myśl, że Czerwony Kapłan jest więcej niż człowiekiem — czarownikiem, który czyta w myślach swych ofiar i pociąga za sznurki, na jakich tańczą oni niczym marionetki. Wraz z rozpaczą przyszła desperacja. Zawinąwszy miecz pod czarnym płasz

czem, wyszedł z domu ukrytym wyjściem i pośpieszył przez opustoszałe ulice. Była dokładnie północ, gdy przybył do domu Nabonidu-sa, majaczący czarną bryłą pośród ogrodu otoczonego murem, który oddzielał go od sąsiednich posiadłości. Mur był wysoki, ale możliwy do pokonania. Nabonidus nie pokładał ufności w zwykłych przeszkodach z kamienia. To czegoś wewnątrz murów należało się bać. Nobil wiedział, że jest tam na pewno ogromny dziki pies, który włóczy się po ogrodzie i sporadycznie rozszarpuje jakiegoś intruza na kawałki, jak ogar rozdziera królika. Co jeszcze tam mogło być, nie próbował nawet spekulować. Ludzie, którym zezwolono wejść na krótko do domu w uzasadnionych sprawach, donosili, iż Nabonidus zamieszkuje pośród bogatego wyposażenia, jednak obsługiwany skromnie, przez zaskakująco małą liczbę służących. Tak naprawdę wspominali tylko o jednym, który się ukazał - wysokim, milczącym człowieku zwanym Joka. Ktoś jeszcze, przypuszczalnie niewolnik, był słyszany w trakcie przemieszczania się po zakamarkach domu, lecz osoby tej nikt nigdy nie oglądał. Największą zagadką tajemniczego domu był sam Nabonidus, którego siła intryg i oddziaływanie na politykę międzynarodową czyniły najpotężniejszym człowiekiem w królestwie. Lud, kanclerz i król poruszali się niczym marionetki na sznurkach, za które on pociągał. Murilo wspiął się na mur i opadł w ogrodzie, który stanowił połać cienia, zaciemnianego przez kępy zarośli i falujące listowie. W oknach domu, który majaczył czarną bryłą pośród drzew, nie paliło się żadne światło. Młody nobil przekradł się ostrożnie, a nadto szybko przez krzewy. Przez chwilę oczekiwał, iż posłyszy ujadanie wielkiego psa i ujrzy jego olbrzymie cielsko pędzące przez mrok. Wątpił w skuteczność swego miecza przeciwko takiemu atakowi, ale nie zawahał się. Równie dobrze jest umrzeć od kłów bestii, jak od katowskiego topora. Potknął się o coś masywnego i miękkiego zarazem. Pochyliwszy się bliżej w przyćmionym świetle gwiazd, rozpoznał bezwładną sylwetkę na ziemi. Był to pies, który strzegł ogrodu, i był on martwy. Jego kark został złamany, a na sobie nosił coś, co zdawało się śladami wielkich kłów. Murilo uznał, że nie uczyniła tego żadna istota ludzka

Bestia spotkała potwora dzikszego od siebie. Nobil spojrzał nerwowo na tajemniczą masę krzaków i krzewów; potem, ze wzruszeniem ramion, podszedł do cichego domu. Pierwsze drzwi, które sprawdził, okazały się otwarte. Wszedł ostrożnie, z mieczem w dłoni, i znalazł się w długim, zacienionym korytarzu, rozjaśnianym słabo przez światło, jakie przebłyskiwało zza zasłony na drugim końcu. W całym domu panowała kompletna cisza. Murilo prześliznął się przez korytarz i zatrzymał, by zerknąć przez kotarę. Zaglądał do oświetlonego pomieszczenia, na którego oknach aksamitne kotary zaciągnięto tak ściśle, jakby nie chciano pozwolić, aby przeniknął przez nie żaden promień światła. Jeśli brać pod uwagę ludzi żywych, to pomieszczenie było puste, niemniej jednak miało swego okropnego użytkownika. Pośrodku szczątków mebli i podartych zasłon, które świadczyły o straszliwej walce, leżało ciało jakiegoś człowieka. Postać ta spoczywała na brzuchu, lecz jego głowa została skręcona tak, że podbródek wsparł się za ramieniem. Oblicze wykrzywione w strasznym uśmiechu zdawało się spoglądać drwiąco na przerażonego nobila. Po raz pierwszy tej nocy stanowczość Murila uległa zachwianiu. Rzucił niepewne spojrzenie wstecz, w stronę, z której przybył. Wtem zmobilizowało go wspomnienie katowskiego pnia oraz topora. Przeszedł przez pokój, ostro klucząc, by ominąć uśmiechniętą okropność rozciągniętą pośrodku. Choć nie widział tego człowieka nigdy przedtem, z wcześniejszych opisów wiedział, że był to Joka, posępny sługa Nabonidusa. Przez zasłonięte kotarą drzwi zerknął do obszernej, okrągłej komnaty, opasanej galerią zawieszoną w połowie drogi między wypolerowaną posadzką a wyniosłym sufitem. Wyposażona była jak dla króla. Pośrodku stał ozdobny, mahoniowy stół, zapełniony naczyniami z winem i drogimi smakołykami. Murilo zesztywniał. Na wielkim krześle, zwróconym szerokim oparciem w jego stronę, ujrzał postać, której strój był mu znajomy. Spostrzegł rękę w czerwonym rękawie; głowa, spowita w charakterystyczny szkarłatny kaptur togi, pochylona była w przód, jak podczas medytacji. Na dworze królewskim Murilo setki razy widział Nabonidusa siedzącego w ten sposób.

Przeklinając łomotanie swego serca, młody nobil przekradł się przez komnatę i wyciągnął miecz, całym sobą przygotowany do pchnięcia. Jego ofiara się nie poruszyła, a nawet zdawała się nie słyszeć jego ostrożnych kroków. Czy Czerwony Kapłan spał, czy też był to jakiś trup, który obwiesił się na wielkim krześle? Murila dzieliła od przeciwnika odległość jednego susa, gdy człowiek z krzesła raptownie wstał i stanął przed nim. Krew odpłynęła nagle z twarzy nobila. Miecz wysunął się spomiędzy palców i zadźwięczał na wypolerowanej posadzce. Z jego posiniałych warg wyrwał się potworny krzyk. Po nim rozbrzmiał głuchy odgłos upadającego ciała i w domu Czerwonego Kapłana znów zapanowała cisza.

II Krótko po tym, jak Murilo opuścił loch, gdzie zamknięto Conana Cimmeryjczyka, Athicus przyniósł więźniowi tacę z jedzeniem, na której był między innymi ogromny udziec wołowy oraz kufel piwa. Conan przystąpił do obżarstwa, Athicus zaś do ostatniego obchodu po celach, by zobaczyć, czv wszystko iest w porzadku, i by ucieczka

odbyła się bez świadków. Kiedy był tym bardzo zajęty, oddział gwardzistów wmaszerował do więzienia i nałożył na niego areszt. Murilo omyłkowo uznał, że to ujęcie oznacza, iż planowana ucieczka Co-nana została odkryta. Tymczasem chodziło o coś innego - Athicus stał się nieostrożny w swych interesach z półświatkiem i oto właśnie dopadł go jeden z dawnych grzechów. Jego miejsce zajął inny nadzorca - gruboskórna, nieprzekupna kreatura, której żadna łapówka nie zdołałaby odwieść od obowiązków. Brakowało mu wyobraźni, wyznawał wszak całym sercem naczelną ideę o ważności swej pracy. Po tym jak odprowadzono Athicusa, by sędzia przedstawił mu zarzuty, nowy nadzorca wykonał rutynowy obchód po celach. Kiedy mijał tę, w której siedział Conan, jego poczucie zawodowej przyzwoitości doznało wstrząsu i zniewagi na widok więźnia wolnego od kajdanów, obgryzającego właśnie ostatnie kawałki mięsa z ogromnej kości wołowej. Nadzorca został na tyle wytrącony z równowagi, że popełnił błąd i wszedł do celi sam, nie wzywając straży z innych części więzienia. Było to pierwszy błąd, jaki popełnił podczas całej swojej służby. I ostatni. Conan strzaskał mu czerep kością wołu, zabrał jego puginał oraz klucze i wyszedł bez pośpiechu. Tak jak mówił Murilo, na służbie był tej nocy tylko jeden strażnik. Cimmeryjczyk wydostał się poza mury za pomocą zabranych kluczy i niebawem znalazł się na świeżym powietrzu, wolny, jakby plan nobila się powiódł. W cieniu więziennych murów Conan przystanął, by obmyślić plan działania. Przyszło mu do głowy, że skoro uciekł dzięki własnym wysiłkom, nie jest nic Murilowi winien, a jednak to młody nobil zdjął mu łańcuchy i kazał dostarczyć jedzenie, bez czego ucieczka nie byłaby możliwa. Zdecydował zatem, że ma względem niego pewne zobowiązania, a jako że był człowiekiem, który spłaca długi do końca, postanowił wypełnić obietnicę złożoną arystokracie. Miał jednak pewną własną sprawę, jaką wpierw trzeba było się zająć. Odrzucił postrzępioną tunikę i ruszył przez noc nagi poza opaską biodrową. Podczas marszu zważył w dłoni zdobyczny puginał - zabójczą broń z szerokim dwustronnym ostrzem długim na dziewiętnaście cali. Przemykał alejami i przez ocienione place, póki nie dotarł /i/

do dzielnicy będącej celem jego wędrówki - do Labiryntu. Pośród jego mylnych dróg poruszał się z pewnością człowieka obeznanego. Był to prawdziwy labirynt czarnych alei, zamkniętych dziedzińców i zwodniczych zaułków; pełen tajemniczych hałasów i smrodu. Ulic nie wyłożono płytami, więc błoto i brud mieszały się w nieprzyjemną masę. Kanały pozostawały tu nieznane; odpadki zwalane na aleje tworzyły śmierdzące hałdy i kałuże. Obojętnie, jak ostrożnie szedłby człowiek, zawsze istniała możliwość, że straci grunt pod nogami i wpadnie po pas w przyprawiające o mdłości bajoro. Nie było też niczym niezwykłym potknąć się o trupa leżącego w błocie z poderżniętym gardłem lub dziurą w głowie. Prawi ludzie omijali Labirynt szerokim łukiem z oczywistych względów. Conan dotarł do celu niezauważony, w chwili gdy ten, kogo żarliwie pragnął spotkać, właśnie wychodził. Kiedy wślizgiwał się na dziedziniec, dziewczyna, która wydała go policji, akurat żegnała się ze swym nowym kochankiem w komorze piętro wyżej. Ów młody zbir -jej drzwi zamknęły się za nim - szukał po omacku na skrzypiącej klatce schodowej drogi w dół, pochłonięty własnymi myślami, które, jak u większości bywalców Labiryntu, dotyczyły nieprawomyślnego wchodzenia w posiadanie dóbr wszelakich. Uszedłszy część drogi na dół, zatrzymał się nagle, a włosy mu się zjeżyły. Przed nim w mroku czaił się jakiś słabo widoczny olbrzym, którego oczy płonęły niczym ślepia polującego zwierza. Warkot podobny do wydawanego przez dzikie bestie był ostatnim dźwiękiem, jaki usłyszał w życiu, kiedy gigant pochylił się nad nim, a ostry sztych rozpruł mu trzewia na wylot. Wydał z siebie jeden zdławiony okrzyk i osunął się bezwładnie na stopnie. Barbarzyńca zamajaczył nad nim przez chwilę niczym zjawa. Jego oczy płonęły w mroku. Wiedział, że słyszano hałas, lecz ludzie w Labiryncie troskliwie doglądali własnych interesów. Śmiertelny okrzyk na okrytych mrokiem schodach nie był niczym nadzwyczajnym. Później paru podejmie ryzyko sprawdzenia, co się stało, ale to dopiero po upływie rozsądnego czasu. Conan wspiął się po schodach i zatrzymał u drzwi, które znał dobrze od dawna. Były zamknięte od środka, lecz jego ostrze zmieści-

ło się między skrzydłem a futryną i uniosło zasuwę. Wkroczył do środka, zamykając odrzwia za sobą, i stanął przed dziewczyną, która wydała go policji. Nałożnica siedziała ze skrzyżowanymi nogami na swoim miejscu w niepościelonym łóżku. Pobladła i zapatrzyła się w niego jak w ducha. Słyszała krzyk dobiegający ze schodów i dostrzegła czerwoną plamę na puginale w jego dłoni. Była jednak zbyt przepełniona strachem o własną skórę, by tracić czas na opłakiwanie wiadomego losu swego kochanka. Zaczęła błagać o życie, klecąc w przerażeniu nieskładne zdania. Conan nic nie odpowiedział, zwyczajnie stał i patrzył na nią gniewnie swymi płonącymi oczyma, badając krawędź puginału stwardniałym kciukiem. W końcu przemierzył komnatę, podczas gdy ona kuliła się pod ścianą, szlochając zapamiętale prośby o litość. Złapał mocno za blond włosy i ściągnął ją z łóżka. Wpychając ostrze z powrotem do pochwy, wetknął sobie pod lewą pachę wijącą się brankę i podszedł do okna. Jak w większości domów tego rodzaju, każde piętro okalał gzyms, stanowiący przedłużenie okiennych parapetów. Conan wykopał okno i wstąpił na wąską zewnętrzną półkę. Gdyby ktokolwiek znalazł się w pobliżu albo by nie spał, mógłby stać się świadkiem dziwacznego zdarzenia - ujrzałby człowieka przemieszczającego się ostrożnie wzdłuż gzymsu, niosącego pod pachą kopiącą, na wpół nagą ladacznicę. I byłby nie mniej zszokowany od dziewczyny. Conan dotarł do miejsca, którego szukał, i stanął, wolną ręką przytrzymując się muru. Wewnątrz budynku powstał nagły zgiełk, dowodzący, iż w końcu znaleziono ciało. Jego branka skamlała i skręcała się, ponawiając drażniące próby stawiania oporu. Conan rzucił okiem na gnój i szlam w alei poniżej, wsłuchał się na krótką chwilę w hałas panujący w środku i usilne błagania ladacznicy, a potem zrzucił ją z wielką celnością do szamba. Przez kilka sekund upajał się jej protestami i nieporadnymi ruchami, mającymi utrzymać ją w pionie, oraz skondensowaną trucizną jej wulgaryzmów, a nawet pozwolił sobie na odrobinę cicho dudniącego śmiechu. Potem uniósł głowę, wsłuchał się we wrzawę narastającą w budynku i stwierdził, że nadszedł czas na zabicie Nabonidusa. A\£

III Murila zbudził odbijający się pogłosem szczęk metalu. Jęknął i pomimo otępienia spróbował podnieść się do pozycji siedzącej. Zewsząd otaczała go cisza i mrok i przez chwilę zdjął go paniczny strach, że oślepł. Wówczas przypomniał sobie, co zaszło wcześniej, a jego ciałem targnął dreszcz. Macając dłońmi, odkrył, że leży na podłodze z równo ułożonych kamiennych płyt. Dalsze błądzenie po omacku pozwoliło mu odnaleźć ścianę z tego samego budulca. Wstał i oparł się o nią, na próżno usiłując domyślić się, gdzie trafił. Zdawało się pewne, iż jest to coś na kształt więzienia, lecz gdzie i jak długo w nim przebywał, nie sposób było zgadnąć. Pamiętał niejasno odgłos szczęknięcia i zastanawiał się, czy to żelazne drzwi jego lochu zamknęły się za nim, czy też był to znak zapowiadający nadejście kata. Na tę myśl wzdrygnął się dogłębnie i zaczął wymacywać drogę wzdłuż ściany. Przez moment spodziewał się napotkać kres swego więzienia, lecz po chwili doszedł do wniosku, że przesuwa się wzdłuż korytarza. Bojąc się jam czy innych pułapek, trzymał się ściany i niebawem uświadomił sobie, że obok niego w mroku coś jest. Nie mógł zobaczyć nic, lecz albo jego uszy pochwyciły jakiś ledwie słyszalny odgłos albo ostrzegł go jakiś podświadomy zmysł. Szybko przysta-

nął, a włosy mu się zjeżyły. Był pewien, że czuje obecność jakiegoś żywego stworzenia czającego się w ciemności przed nim, tak jak tego, że żyje. Myślał, że serce mu stanie, kiedy głos z barbarzyńskim akcentem wyszeptał: -Murilo! To ty? -Conan! — Zwiotczały pod wpływem jego głosu młody nobil błądził po omacku i jego dłonie napotkały parę wielkich nagich ramion. -Na szczęście cię rozpoznałem - burknął barbarzyńca. - Właśnie miałem cię nadziać jak utuczoną świnię. -W imię Mitry, gdzie my jesteśmy? -W lochach pod domem Czerwonego Kapłana, ale czemu...? -Która godzina? -Niedługo po północy. Murilo potrząsnął głową, próbując zebrać rozproszone myśli. -Co ty tutaj robisz? - zapytał Cimmeryjczyk. -Przyszedłem zabić Nabonidusa. Usłyszałem, że zmienili strażnika w więzieniu... -Zmienili - warknął Conan. - Rozwaliłem nowemu nadzorcy łeb i wyszedłem. Byłbym tu parę godzin temu, ale musiałem zająć się pewną sprawą osobistą. Dobra, zapolujemy na Nabonidusa? Murilo się wzdrygnął. - Conanie, jesteśmy w domu arcydemona! Szukałem ludzkiego wroga, a znalazłem włochatego diabła rodem z piekła! Conan mruknął niepewnie; nieustraszony jak ranny tygrys, dopóki chodziło o wrogów w ludzkiej skórze, podlegał wszelkim zabobonnym lękom pierwotnej natury. - Zdołałem wejść do domu — szepnął Murilo, jak gdyby ciem ność pełna była przysłuchujących się uszu. - W zewnętrznym ogro dzie znalazłem psa Nabonidusa okaleczonego na śmierć. Wewnątrz domu natknąłem się na Jokę, służącego. Jego kark został skręcony. Wówczas ujrzałem samego Nabonidusa, siedzącego na swym krześle, odzianego w zwykły strój. Najpierw pomyślałem, że on także jest martwy. Podkradłcm się, żeby go dźgnąć. On zaś powstał i odwrócił

się przodem do mnie. Bogowie! - Wspomnienie owej grozy sprawiło, że młody nobil na moment oniemiał, przeżywając na nowo tę straszną chwilę. - Conanie — wyszeptał. - To nie człowiek stał przede mną! Ciałem i sylwetką nie było to zupełnie podobne do c z ł o w i e k a , ale spod szkarłatnego kaptura kapłana szczerzyło się oblicze rodem z szaleństwa i koszmaru! Pokryte było czarnym włosiem, spośród którego małe świńskie oczka błyszczały czerwienią. Nos miało płaski, o wielkich, rozszerzonych nozdrzach. Wiszące luźno wargi były odwinięte, odsłaniając ogromne żółte kły, jak te u psa. Dłonie zwisające ze szkarłatnych rękawów były niekształtne i podobnie pokryte czarnym włosiem. Wszystko to ujrzałem przez jeden rzut oka i wówczas ogarnęła mnie groza, opuściły zmysły i zemdlałem. -Co dalej? - wymamrotał Cimmeryjczyk niespokojnie. -Odzyskałem przytomność dopiero krótki czas temu. Ów potwór musiał wrzucić mnie do tych lochów. Conanie, podejrzewałem, że Nabonidus jest nie tylko człowiekiem. On jest demonem, wilkostworem! Za dnia porusza się wśród ludzi w przebraniu człowieka, a nocą przybiera swą prawdziwą postać. -To oczywiste - odparł Conan. - Każdy wie, że istnieją ludzie, którzy przybierają postać wilków, kiedy tylko zechcą. Ale czemu zabił swych służących? -Kto może zgłębić rozum diabła? - replikował Murilo. - Naszym obecnym zmartwieniem jest to, jak wyrwać się z tego miejsca. Ludzka broń nie zdoła uczynić krzywdy wilkoczłekowi. Jak się tu dostałeś? -Przez kanał ściekowy. Liczyłem się z tym, że ogrody są strzeżone. Kanał łączy się z tunelem, który wchodzi do tych lochów. Pomyślałem, że znajdę jakieś niezaryglowane drzwi prowadzące na górę do domu. -Zatem uciekajmy drogą, którą przybyłeś! - wykrzyknął Murilo. — Do diabła z tym! Kiedy już wyjdziemy z tego gniazda węży, spróbujemy szczęścia z królewskimi strażnikami i zaryzykujemy ucieczkę z miasta. Prowadź! -Nie ma sensu - mruknął Cimmeryjczyk. — Droga do kanału jest przegrodzona. Kiedy wszedłem do tunelu, ze stropu z hukiem opadła

żelazna krata. Gdybym nie poruszał się szybciej niż błysk pioruna jej'

ostre groty by mnie przyszpiliły do podłogi jak robaka. Kiedy próbowałem ją unieść, nawet nie drgnęła. Słoń nie zdołałby jej ruszyć. Tak więc nic większego od królika nie przeciśnie się między prętami. Murilo zaklął. Jakaś lodowata dłoń przesuwała mu się w górę i w dół po grzbiecie. Mógł się domyślić, że Nabonidus nie pozostawi żadnego wejścia do swego domu bez zabezpieczenia. Gdyby Conan nie posiadał szybkości i sprężystości dzikiej bestii, opadająca krata by go przebiła. Jego przejście tunelem niewątpliwie uruchomiło jakiś ukryty zatrzask, zwalniający ją z góry. A skoro tak, obaj byli w pułapce. - Pozostaje nam zatem jedno - rzekł Murilo, pocąc się obficie. Poszukać innego wyjścia. Bez wątpienia wszystkie opatrzone są pu łapkami, ale nie mamy wyboru. Barbarzyńca mruknął coś na zgodę i obaj towarzysze zaczęli szukać losowo, po omacku, dalszej drogi. W takiej chwili Murilowi przyszła do głowy myśl: -Jak mnie rozpoznałeś mimo mroku? — spytał. -Kiedy przyszedłeś do mojej celi, poczułem perfumy, którymi skrapiasz włosy - odparł Conan. - Poczułem je znowu chwilę temu, kiedy czaiłem się w ciemności i szykowałem do wyprucia ci flaków. Murilo przyłożył do nosa jeden ze swych czarnych pukli. Jednak ich woń była ledwie wyczuwalna dla jego cywilizowanych zmysłów i zdał sobie sprawę, jak wyostrzone muszą być zmysły barbarzyńcy. Kiedy ruszyli przed siebie po omacku, jego ręka instynktownie powędrowała do pochwy i zaklął, znalazłszy ją pustą. W tej chwili ukazała się przed nimi lekka poświata i wkrótce doszli do ostrego zakrętu korytarza, zza którego przenikało szarawe światło. Wyjrzeli razem, a Murilo, opierając się na swym towarzyszu, poczuł, jak olbrzymie ciało tężeje. Młody nobil też to zauważył - ciało jakiegoś człowieka, półnagie, leżące bezwładnie w korytarzu za zakrętem; niewyraźnie oświetlone poświatą, którą zdawał się emanować obszerny srebrny dysk na przeciwnej ścianie. Coś dziwnie znajomego w zalegającej postaci, spoczywającej twarzą do ziemi, wzbudziło w Murilu niewytłumaczalne, potworne domniemania. Pokazując rękę Cimme

ryjczykowi, by podążył za nim, podkradł się i pochylił nad ciałem. Przezwyciężywszy obrzydzenie, chwycił je i odwrócił na plecy. Z jego ust wyrwało się pełne niedowierzania przekleństwo; Cimmeryjczyk mruknął głośno. - Nabonidus! Czerwony Kapłan! - wyrzucił z siebie Murilo. - Za tem kto... co...? Kapłan jęknął i poruszył się. Conan pochylił się ku niemu z kocią szybkością, z puginałem tuż nad jego sercem. Murilo złapał go za nadgarstek. -Czekaj! Nie zabijaj go jeszcze... -Czemu nie? - spytał Cimmeryjczyk. - Zrzucił skórę wilka i śpi. Zbudzisz go, żeby rozdarł nas na kawałki? -Nie! Czekaj! - nalegał Murilo, próbując pozbierać pogmatwane myśli. - Popatrz! On nie śpi. Widzisz ten niebieski guz na jego wygolonej skroni? Pozbawiono go przytomności. Może tu leżeć od paru godzin. -Myślałem, że przysięgałeś, iż widziałeś go w postaci bestii - rzekł Conan. -Widziałem! A raczej... Dochodzi do siebie! Powstrzymaj ostrze, Conanie, jest tu zagadka mroczniejsza nawet, niż myślałem. Muszę zamienić słówko z kapłanem, nim go zabijemy. Nabonidus uniósł rękę, macając obtłuczoną skroń, mruknął coś i otworzył oczy. Przez chwilę pozostawały one puste i pozbawione wszelkiej myśli; potem, wraz z nagłym drgnięciem, wróciło doń życie, a on sam usiadł, wpatrując się w swe towarzystwo. Jakikolwiek by był wstrząs, który zmącił ostry jak brzytwa umysł, obecnie działał on już ze zwykłą jasnością. Jego spojrzenie omiotło szybko otoczenie, po czym wróciło, by spocząć na twarzy Murila. -Zaszczycasz mój biedny dom, młody panie - rzekł i zaśmiał się zimno, spojrzawszy na wielką postać, majaczącą nad ramieniem młodego nobila. - Widzę, że przyprowadziłeś jakiegoś draba. Czyżby twój miecz nie wystarczył, aby przerwać życie mej skromnej osoby? -Dość! - niecierpliwie odszczeknął Murilo. - Jak długo tu leżałeś? Osobliwe to pytanie, kierowane do człowieka właśnie odzysku

jącego przytomność - odparł kapłan. - Nie wiem, która godzina jest obecnie, lecz kiedy mnie zaatakowano, do północy brakło godziny czy coś koło tego. -Zatem kim jest ten, co przebrał się w twój strój? -To będzie Thak - odrzekł Nabonidus, dotykając delikatnie palcami swych obtłuczeń. - Tak, to będzie Thak. I w moim stroju? Co za pies! Conan, który nie pojmował z tego nic, wiercił się niespokojnie, powarkując coś we własnym języku. Nabonidus rzucił nań okiem, nie wiedząc, czego się spodziewać. -Nóż twego siłacza tęskni za mym sercem, Murilo - stwierdził. Sądziłem, że może będziesz dość mądry, by skorzystać z ostrzeżenia i opuścić miasto. -Skąd miałem wiedzieć, iż będzie mi to dane? - zareplikował Murilo. — W każdym razie tu mam swoje interesy. -Pasujesz do towarzystwa tego skrytobójcy — mruknął Nabonidus. - Podejrzewałem cię już od pewnego czasu i dlatego sprawiłem, że ten anemiczny sekretarz dworu zniknął. Zanim umarł, powiedział mi wiele rzeczy, między innymi imię młodego nobila, który przekupił go, by potajemnie poznać sekrety państwa, jakie tamten sprzedał rywalizującym z nim mocarstwom. Nie wstyd ci za siebie, Murilo, złodzieju w białych rękawiczkach? -Mam nie więcej powodów do wstydu od ciebie, grabieżco o sercu sępa - odparł z miejsca Murilo. - Wyzyskujesz całe królestwo dla swej osobistej żądzy i pod przebraniem bezinteresownego męża stanu oszukujesz króla, rujnujesz bogaczy, uciskasz biednych, a całą przyszłość narodu poświęcasz dla swych bezlitosnych ambicji. Jesteś niczym więcej jak tłustym wieprzem z ryjem w korycie. Jesteś większym złodziejem ode mnie. Ten Cimmeryjczyk jest najuczciwszym człowiekiem z naszej trójki, ponieważ on kradnie i morduje otwarcie. -Dobrze, zatem wszyscy razem jesteśmy łotrami - zgodził się spokojnie Nabonidus. - I co teraz? Co z moim życiem? -Kiedy ujrzałem ucho sekretarza, który zniknął, wiedziałem, że mój los został przesądzony - rzekł raptem Murilo. - Uznałem, że przywołasz autorytet króla. Miałem rację?

—W rzeczy samej! - odparł kapłan. — Pozbycie się sekretarza było łatwe, ale ty jesteś odrobinę zbyt sławny. Rano miałem zamiar opowiedzieć królowi pewną przypowieść o tobie. —Przypowieść, która kosztowałaby mnie głowę - burknął Murilo. — Zatem król pozostaje nieświadom mych zagranicznych przedsięwzięć? —Jak dotąd - westchnął Nabonidus. - A teraz, jako że widzę u twego towarzysza nóż, boję się, iż owa przypowieść nigdy nie zostanie opowiedziana. —Powinieneś wiedzieć, jak wydostać się z tej szczurzej nory - rzekł Murilo. - Przypuśćmy, że zgodzę się oszczędzić twe życie. Pomożesz nam uciec i przysięgniesz zachować milczenie o mojej kradzieży? —Kiedy jakiś kapłan dotrzymał przysięgi? — poskarżył się Conan, pojmując kierunek rozmowy. - Daj mi poderżnąć mu gardło. Chcę zobaczyć, jakiego koloru jest jego krew. W Labiryncie mówi się, że serce ma czarne, więc krew też musi być czarna... —Cicho bądź! - szepnął Murilo. - Jeśli nie pokaże nam wyjścia z tych lochów, możemy tu zgnić. Dobrze, Nabonidusie, co powiesz? —Cóż może powiedzieć wilk z łapą w potrzasku? - roześmiał się kapłan. - Jestem w waszej mocy, a jeśli mamy stąd wyjść, musimy pomagać sobie nawzajem. Przysięgam, że jeśli przeżyjemy tę przygodę, zapomnę o twych przebiegłych transakcjach. Przysięgam na duszę Mitry! —To mnie satysfakcjonuje - wymamrotał Murilo. — Nawet Czerwony Kapłan nie złamałby takiej przysięgi. Teraz stąd wyjdźmy! Mój przyjaciel wszedł tu przez tunel, lecz spadła za nim jakaś krata, która zablokowała tę drogę. Możesz sprawić, by się uniosła? —Nie z tego lochu — odrzekł mu kapłan. — Dźwignia sterująca znajduje się w komnacie nad tunelem. Z tych lochów jest jeszcze inne wyjście, które wam pokażę. Lecz powiedz mi, jak ty tu trafiłeś. Murilo opowiedział mu w kilku słowach, a Nabonidus potakiwał, podnosząc się sztywno. Pokuśtykał korytarzem, który tu rozszerzał się w coś na kształt obszernej komory, i podszedł do odległego srebrzystego dysku. Kiedy się doń zbliżali, światło narastało, choć ani przez chwilę nie stało się czymś więcej niż przyćmioną, cienistą poświatą.

Niedaleko dysku ujrzeli wąskie schody prowadzące pod górę.

—

Oto inne wyjście — rzekł Nabonidus. — I szczerze wątpię w to,

by te drzwi u szczytu schodów były zaryglowane. Mam wszelako prze czucie, iż ten, kto by przez nie przeszedł, lepiej by uczynił, wcześniej podrzynając sobie gardło. Spójrzcie w dysk. To, co przedtem zdawało się srebrną płytą, było w rzeczywistości wielkim zwierciadłem osadzonym w ścianie. Z muru nad nim wystawał pogmatwany układ jakby miedzianych rur, zgiętych w dół ku dyskowi pod kątem prostym. Spoglądając w owe rury, Murilo ujrzał oszałamiający układ mniejszych zwierciadeł. Skierował uwagę na większe na ścianie i wykrzyknął ze zdumienia. Zerkający mu przez ramię Conan mruknął gardłowo. Zdało się im, że patrzą przez szerokie okno do oświetlonej komnaty. Widzieli obszerne lustra na ścianach z aksamitnymi zasłonami pomiędzy nimi. Były tam jedwabne sofy, krzesła z hebanu i kości słoniowej oraz zasłonięte kotarami drzwi prowadzące poza komnatę. A przed jednymi z owych drzwi, które nie zostały przesłonięte, siedział jakiś czarny kształt o wielkim cielsku, który kontrastował groteskowo z bogactwem pomieszczenia. Kiedy Murilo patrzył na tę okropność, która zdawała się spoglądać mu prosto w oczy, poczuł, że krew ponownie zastyga mu w żyłach. Bezwiednie cofnął się od zwierciadła, podczas gdy Conan wojowniczo wysunął głowę do przodu, aż jego szczęka oparła się omal na powierzchni, powarkując jakieś groźby czy wyzwania we własnym, barbarzyńskim języku. - W imię Mitry, Nabonidusie - sapnął wstrząśnięty Murilo - co to jest? -To jest Thak - odparł kapłan, delikatnie dotykając skroni. — Niektórzy nazwaliby go małpoludem, lecz różni się on od zwykłego małpoluda tak jak od człowieka. Jego lud zamieszkuje daleko na wschodzie, w górach wyznaczających wschodnie granice Zamory. Nie ma ich zbyt wielu, lecz jeśli nie zostaną wytępieni, wierzę, iż staną się istotami ludzkimi, być może za sto tysięcy lat. Są w fazie kształtowania; nie są ani małpoludami, jakimi byli ich odlegli przodkowie, ani też ludźmi, jakimi być mogą ich odlegli potomkowie. Za

mieszkują pośród wysokich turni bardzo trudno dostępnych gór, nie wiedząc nic o ogniu, budowie schronień czy odzieniu bądź użyciu broni. Jak dotąd wypracowali pewnego rodzaju mowę, złożoną głównie z pomruków i mlaśnięć. Przygarnąłem Thaka, kiedy był mały, a on przyswajał sobie to, czego nauczałem go, szybciej i sumienniej, niż podołałoby temu jakiekolwiek normalne zwierzę. Był zarazem ochroną i służącym. Lecz zapomniałem, iż będąc po części człowiekiem, nie mógł zostać ograniczony do bycia cieniem mnie samego, jak zwykłe zwierzę. Najwidoczniej jego na wpół ukształtowany umysł zachował odcisk nienawiści, żalu i pewnego rodzaju własnej bestialskiej ambicji. W każdym razie uderzył, kiedy spodziewałem się tego najmniej. Dziś wieczór zdało się, że nagle oszalał. Jego działania nosiły wszelkie znamiona zwierzęcego szału, wiem jednak, iż musiały być one wynikiem długiego i uważnego planowania. Posłyszałem odgłosy walki w ogrodzie i poszedłszy, żeby to zbadać - gdyż sądziłem, że to ty we własnej osobie zostałeś powalony przez mego psa strażnika - ujrzałem ociekającego krwią Thaka, wyłaniającego się z zarośli. Zanim uświadomiłem sobie jego zamiar, skoczył na mnie ze strasznym krzykiem i pozbawił przytomności. Nic więcej nie pamiętam, lecz mogę tylko przypuszczać, iż podążając za jakimś kaprysem swego na wpół ludzkiego umysłu, odarł mnie ze stroju i wciąż żywego cisnął do tego lochu. Z jakiego powodu? Jedynie bogowie raczą wiedzieć. Musiał zabić psa, kiedy nadchodził z ogrodu, a potem, jak powalił mnie, widocznie zabił Jokę, skoro widziałeś w domu leżącego martwego człowieka. Joka przyszedłby mi na pomoc nawet przeciwko Thakowi, którego zawsze nienawidził. Murilo zapatrzył się w zwierciadle na stworzenie, które z potworną cierpliwością siedziało przed zamkniętymi drzwiami. Wzdrygnął się na widok wielkich czarnych łap, tak gęsto porośniętych włosiem, że było ono niczym futro. Jego cielsko było grube, obszerne i przygarbione. Nienaturalnie szerokie ramiona rozsadzały szkarłatny strój i na owych ramionach Murilo zauważył taki sam gęsty zarost z czarnego futra. Oblicze zerkające spod szkarłatnego kaptura było całkowicie zwierzęce, jednakowoż Murilo zdał sobie sprawę, iż Nabonidus mówił prawdę, kiedy twierdził, że Thak jest nie tylko dziką bestią.

W czerwonych, mrocznych oczach coś było, coś w niezgrabnej posturze owego stworzenia, w całym jego wyglądzie, co odróżniało je od normalnych zwierząt. Potworne ciało mieściło rozum i duszę nabrzmiewające właśnie strasznie, by rozkwitnąć w coś mgliście ludzkiego. Murilo zmartwiał z przerażenia, kiedy rozpoznał słabe i odrażające pokrewieństwo pomiędzy swym gatunkiem a siedzącą w kucki potwornością. Od przelotnej myśli o otchłaniach ryczącej zwierzęcości, poprzez którą ludzkość musiała się boleśnie z trudem wspiąć, zrobiło mu się niedobrze. - Pewnie nas widzi — wymamrotał Conan. - Czemu nie atakuje? Mógłby zbić to okno z łatwością. Murilo zdał sobie sprawę, że Conan zakłada, iż lustro jest oknem, przez które wyglądają. - On nas nie widzi - powiedział kapłan. - Zaglądamy do komna ty nad nami. Drzwi, których strzeże Thak, to te u szczytu schodów. To tylko prosty układ zwierciadeł. Widzicie te lustra na ścianach? Przekazują odbicia z pomieszczenia do tych rur, którymi inne zwier ciadła przenoszą je w dół, po to by w końcu ukazać je w powiększo nym rozmiarze na tym wielkim dysku. Murilo uświadomił sobie, że aby udoskonalić taki wynalazek, kapłan musi wyprzedzać swoją epokę o całe stulecia. Conan zaś złożył to wszystko na karb czarów i nie zajmował sobie tym więcej głowy. -Zbudowałem te podziemia na miejsce azylu, jak również więzienie - mówił dalej kapłan. - Bywało, że chroniłem się tu i przez te zwierciadła obserwowałem zgubę spadającą na tych, którzy szukali mnie w złych zamiarach. -Lecz czemu Thak pilnuje tych drzwi? — dopytywał się Murilo. -Musiał posłyszeć opadnięcie kraty w tunelu. Jest połączona z dzwonkami w komnacie powyżej. On wie, że ktoś jest w lochu, i czeka, aż wejdzie schodami na górę. Dobrze opanował lekcje, jakie mu dawałem. Widział, co działo się z ludźmi, którzy przeszli przez te drzwi, gdy pociągnąłem za linę, jaka zwisa na tamtej ścianie, i czeka, by mnie naśladować. -A podczas gdy on czeka, co my mamy robić? - dalej naciskał Murilo.

— Poza przyglądaniem się mu niczego nie możemy zrobić. Dopó ki pozostaje w tej komnacie, nie zdołamy wspiąć się po tych scho dach. Ma siłę prawdziwego goryla i z łatwością mógłby rozerwać nas na kawałki. Ale nie potrzebuje wytężać mięśni; jeśli otworzymy te drzwi, musi tylko pociągnąć za tamtą linę, by zdmuchnąć nas w wieczność. -Jak? — Dobiłem targu na to, że pomogę wam wyjść - odparł kapłan a nie na to, że zdradzę swe sekrety. Murilo zaczynał odpowiadać, gdy nagle zesztywniał. Jakaś ukradkowa dłoń rozchyliła zasłony jednego z przejść. Między nimi ukazała się ciemna twarz, której lśniące oczy utkwione były groźnie w przysadzistej postaci w szkarłatnej szacie. — Petreus! - syknął kapłan. - Na Mitrę, cóż za zgromadzeniem sępów jest ta noc! Twarz pozostała obramowana rozchylonymi zasłonami. Ponad ramieniem intruza wyjrzały zaś inne - ciemne, kościste, płonące złowróżbną gorliwością. —A ci tu czego? — wyszeptał Murilo, bezwiednie ściszając głos, chociaż wiedział, że nie mogą go usłyszeć. —No cóż. Co chcieliby uczynić w domu Czerwonego Kapłana Petreus i jego żarliwi młodzi nacjonaliści? - zaśmiał się Nabonidus. - Spójrz, z jakim entuzjastycznym gniewem wpatrują się w postać, którą uważają za swego arcywroga. Popadli w ten sam błąd co ty. Oglądanie ich reakcji, kiedy się rozczarują, powinno być zabawne. Murilo nie odpowiedział. Cała ta sprawa nabrała wyraźnie nierealnego wymiaru. Czuł się, jak gdyby patrzył na sztukę marionetek albo jakby sam był bezcielesnym duchem bezosobowo oglądającym działania żywych; niewidoczny, nieoczekiwany. Widział, jak Petreus położył ostrzegawczo palec na ustach i skinął głową do swych towarzyszy konspiratorów. Młody nobil nie potrafił stwierdzić, czy Thak jest świadom obecności intruzów. Pozycja małpoluda nie zmieniła się i nadal siedział zwrócony plecami do drzwi, przez które wślizgiwali się tamci ludzie.

- Przyświeca im ten sam pomysł co tobie - zamruczał mu Nabonidus do ucha. - Tyle że ich pobudki są bardziej patriotyczne niż samolubne. Teraz, kiedy pies jest martwy, łatwo dostać się do mego domu. Ach, jaka szansa pozbycia się groźby z ich strony raz na za wsze! Gdybym siedział tam, gdzie siedzi Thak... Skok ku ścianie... Pociągnięcie za linę... Petreus ostrożnie postawił stopę na progu komnaty. Jego towarzysze deptali mu po piętach, a ich sztylety połyskiwały matowo. Nagle Thak zerwał się i odwrócił ku nim. Niespodziewana groza jego wyglądu tam, gdzie, jak sądzili, ujrzą znienawidzone, lecz znane oblicze Nabonidusa, stopiła ich odwagę tak samo, jak ów widok zadziałał na Murila. Petreus cofnął się z piskliwym wrzaskiem, popychając towarzyszy za sobą w tył. Potykali się i przepychali każdy z każdym i w tym momencie Thak, pokonawszy dystans jednym zadziwiającym skokiem, złapał i potężnie szarpnął grubą, aksamitną linę, która zwisała obok wejścia. Kotary po obu stronach natychmiast się rozsunęły, pozostawiwszy drzwi odsłonięte. Coś rozmytego, srebrzącego się osobliwie śmignęło w dół przez próg. - Zapamiętał! - Nabonidus nie posiadał się z radości. - Ta bestia jest na wpół człowiekiem! Widział wcześniej zagładę dokonaną w ten sposób i zapamiętał! Przyjrzyjcie się teraz! Patrzcie! Patrzcie! Murilo spostrzegł, iż tym, co opadło w progu, była tafla z grubego szkła. Widział przez nią pobladłe twarze konspiratorów. Petreus, wyrzuciwszy ręce przed siebie, jakby w obawie przed atakiem Tha-ka, napotkał przezroczystą barierę i z jego gestów wynikało, że mówi coś do swych towarzyszy. Teraz, gdy kotary zostały odciągnięte na bok, mężczyźni w lochu mogli ujrzeć wszystko, co miało miejsce w komnacie mieszczącej nacjonalistów. Zupełnie roztrzęsieni popędzili przez pomieszczenie do drzwi, którymi widocznie weszli, tylko po to, by zatrzymać się nagle, jak gdyby powstrzymani przez niewidzialną ścianę. - Szarpnięcie za linę uszczelniło tamtą komnatę - śmiał się Na bonidus. - To proste: szklane tafle przesuwają się po rowkach w fu trynie. Pociągnięcie za linę zwalnia sprężynę, która je podtrzymuje.

Opadają i zatrzaskują się na miejscu, a obsługiwać je można tylko z zewnątrz. Szkło jest nietłukliwe. Człowiek bez stalowego młota nie zdołałby go roztrzaskać. Ach! Uwięzionych ludzi ze strachu opanowała histeria. Biegali dziko od jednych do drugich drzwi, waląc na próżno w krystaliczne ściany, wściekle potrząsali pięściami ku nieubłaganej czarnej postaci, która przycupnęła na zewnątrz. Wtem jeden odchylił głowę i wpatrując się w górę, a ręką wskazując sufit, zaczął wrzeszczeć. — Opadnięcie tafli wyzwala obłoki zagłady - oznajmił Czerwony Kapłan z dzikim śmiechem. — Pyłek szarego lotosu z Bagien Umar łych, hen za ziemiami Khitaiu. Ze środka sufitu zwisło grono złotych pączków, które rozwarły się niczym płatki olbrzymiej róży jaskiniowej. Wielką falą uleciała z nich szara mgła i szybko wypełniła komnatę. Nagle obraz zmienił się z histerycznego w scenę rodem z obłędu i grozy. Uwięzieni zaczęli się słaniać; biegali pijacko w kółko. Z wykrzywionych okropnym śmiechem ust kapała piana. Ogarnięci szałem rzucali się jeden na drugiego ze sztyletami i zębami, tnąc, rwąc, mordując w holocauście szaleństwa. Ten widok wywołał u Muriia mdłości. Cieszył się jednak, że nie słyszy wrzasków ani wyć, którymi zabójcze pomieszczenie musiało rozbrzmiewać. Podobnie jak przy przezroczach rzucanych na ekran - obraz był niemy. Na zewnątrz komnaty grozy Thak podskakiwał z dziką zwierzęcą radością, wyrzucając owłosione ramiona wysoko w górę. Przy ramieniu Muriia Nabonidus śmiał się niczym demon. — Ha! Dobre uderzenie, Petreusie! Rzetelnie go wypatroszyłeś! Te raz cios dla ciebie, mój patriotyczny przyjacielu! Tak! Wszyscy już powaleni, a żywi zaślinionymi zębami rwą ciała martwych. Murilo się wzdrygnął. Za jego plecami Cimmeryjczyk zaklął cicho w swym nieokrzesanym języku. W komnacie spowitej szarą mgłą można było oglądać już tylko śmierć. Porozrywani, porznięci, zmasakrowani konspiratorzy leżeli, tworząc czerwony stos otwartych ust i zbryzganych krwią twarzy wpatrujących się pusto w górę, w wolno wirujące smugi szarości.

Thak, przygarbiony jak ogromny gnom, zbliżył się do ściany, skąd zwisała lina, i pociągnął ją w specyficzny sposób w bok. - Otwiera drzwi po drugiej stronie — rzekł Nabonidus. — Na Mi trę! On jest człowiekiem nawet bardziej, niż przypuszczałem. Patrz cie: mgła, wirując, opuszcza komnatę i rozprasza się. On czeka dla bezpieczeństwa. Teraz podnosi drugą taflę. Jest ostrożny, zna siłę sza rego lotosu, który przynosi szaleństwo i śmierć. Na Mitrę! Wstrząsający charakter tego okrzyku sprawił, że w Murilu coś zadrgało. - Nasza jedyna szansa! - wykrzyknął Nabonidus. - Jeśli Thak opuści komnatę na kilka minut, zaryzykujemy i wbiegniemy po schodach. Nagle spięci, obserwowali potwora przechodzącego kołyszącym się krokiem i znikającego za progiem. Wraz z uniesieniem szklanych tafli zasłony opadły ponownie, skrywając komnatę śmierci. - Musimy zaryzykować! - sapnął kapłan, a Murilo dostrzegł, że jego twarz odzyskuje normalny wyraz, utracony przy wstrzymanym oddechu. - Być może będzie usuwać ciała tak, jak widział, że ja to robiłem. Szybko! Za mną! Pobiegł ku schodom i wspiął się po nich ze zręcznością, która zdumiała Murila. Młody nobil i barbarzyńca deptali mu po piętach, więc kiedy pchnął drzwi u szczytu, usłyszeli jego głębokie westchnienie ulgi. Thaka nie było nigdzie widać. -Jest w tamtej komnacie wraz z trupami - wykrzyknął Murilo. Dlaczego by nie schwytać go w pułapkę, tak jak on schwytał tamtych? - Nie, nie... - wysapał Nabonidus. Jego twarz spowiła niezwykła bladość. - Nie wiemy, czy on tam jest. A ponadto mógłby wyjść, zanim zdołamy dosięgnąć liny od pułapki! Chodźcie za mną tym korytarzem. Muszę dotrzeć do swej komnaty i dostać broń, która go zniszczy. Ten korytarz jest jedynym wyjściem z tego pomieszczenia, które nie jest zabezpieczone żadną pułapką. Podążyli szybko jego śladem przez zasłonięte drzwi po przeciwnej stronie od wejścia do komnaty śmierci na korytarz, na który wycho-

dziły rozmaite pomieszczenia. W bezładnym pos'piechu Nabonidus zaczął sprawdzać drzwi po obu stronach. Były zamknięte, podobnie jak te na drugim końcu. - Mój Boże! — Czerwony Kapłan oparł się o ścianę, a jego skóra przybrała barwę popiołu. - Drzwi są pozamykane, a Thak odebrał mi klucze. Ostatecznie znaleźliśmy się w pułapce. Murilo patrzył przerażony, widząc samego Nabonidusa w takim stresie, lecz ten z wysiłkiem zebrał się w sobie. - Ta bestia przyprawia mnie o panikę - stwierdził. - Gdybyście widzieli wcześniej, jak rozrywa ludzi, tak jak ja to widziałem... Cóż, Mitro, wesprzyj nas! Teraz jednakże musimy walczyć z nim tym, co dali nam bogowie. Chodźcie! Poprowadził ich z powrotem do zasłoniętego przejścia i zerknął do wielkiej komnaty, akurat by ujrzeć Thaka wyłaniającego się z drzwi po przeciwnej stronie. Widać było, że bestia coś podejrzewa. Jej małe, blisko osadzone uszka podrygiwały; wokół rzucała pełne złości spojrzenia i podchodząc do najbliższego przejścia, zerwała zasłonę i odrzuciła ją na bok, by tam zajrzeć. Nabonidus wycofał się, trzęsąc się jak osika. Ścisnął ramię Conana. - Człowieku, czy odważysz się wystawić swój nóż przeciw jego kłom? W odpowiedzi oczy Cimmeryjczyka zapłonęły. - Szybko! - szepnął Czerwony Kapłan, wpychając go za kotarę, tuż przy ścianie. - Niedługo nas odkryje i wówczas zwabimy go do siebie. Kiedy przebiegnie obok ciebie, jeśli zdołasz, zatop swe ostrze w jego plecach. Ty, Murilo, pokaż mu się, a potem uciekaj w głąb korytarza. Mitra wie, że nie mamy z nim szans w otwartym starciu, ale i tak bylibyśmy zgubieni, gdyby nas znalazł. Murilo poczuł, jak krew zamarza mu w żyłach, ale spiął się i wyszedł za próg. Thak, znajdujący się po przeciwnej stronie komnaty, odwrócił się natychmiast, rzucił gniewne spojrzenie i zaszarżował z grzmiącym rykiem. Szkarłatny kaptur opadł, odsłaniając czarną, niekształtną głowę; czarne łapy i czerwona szata zbryzgane były ja śniejszą czerwienią. Gdy pędził przez komnatę z obnażonymi kła

mi, wyglądał jak czarno-szkarłatny koszmar. Jego krzywe nogi niosły ogromny korpus dziwacznym krokiem w zastraszającym tempie. Młody nobil odwrócił się i popędził korytarzem tak szybko, jak tylko zdołał; kosmate obrzydlistwo już prawie deptało mu po piętach. Wtem, gdy potwór mijał kotary, spomiędzy nich wystrzeliła wielka postać, która spadła na ramiona małpoluda, w tej samej chwili pogrążając puginał w jego nieludzkich plecach. Thak wrzasnął przeraźliwie, a jako że uderzenie zwaliło go z nóg, sczepieni razem walczący huknęli o podłogę, natychmiast tworząc z rwących i rozdzierających ciosów i członków wir zaciekłej walki. Murilo spostrzegł, że barbarzyńca zacisnął nogi wokół torsu małpoluda i usiłował utrzymać się na jego plecach, dźgając go przy tym swym puginałem. Thak ze swej strony starał się przesunąć przywartego doń przeciwnika, by dostać go w zasięg olbrzymich kłów, rozwartych żądzą pochwycenia jego ciała. W huraganie ciosów i strzępów szkarłatu toczyli się korytarzem, obracając się tak szybko, iż Murilo nie odważył się użyć krzesła, za które chwycił, by nie trafić Cimmeryjczyka. I widział, że mimo przewagi, jaką dało Conanowi pierwszeństwo natarcia, oraz obszernej szaty, która smagała i owijała się wokół członków i korpusu małpoluda, olbrzymia siła Thaka zaczyna powoli brać górę. Nieubłaganie przeciągał Cimmeryjczyka na swój przód. Ilość ciosów, jakie przyjął potwór, wystarczyłaby do zabicia z tuzina ludzi. Puginał Conana zanurzał się raz za razem w jego torsie, barkach i byczym karku; spływał krwią z niezliczonych ran, lecz jeśli ostrze nie dosięgłoby szybko jakiegoś czułego punktu, jego nieludzka żywotność pozwoliłaby mu przetrwać, by skończyć z Cimmeryjczykiem, a potem z jego kompanami. Conan sam walczył jak dzikie zwierzę, w ciszy, jeśli nie liczyć dyszenia z wysiłku. Czarne szpony potwora i straszny chwyt jego nieforemnych rąk rwały go i szarpały; szeroko rozwarte szczęki sięgały do gardła. Nagle Murilo, widząc otwierającą się wolną przestrzeń, zamachnął się krzesłem z całych sił i uderzył z mocą zdolną skruszyć ludzką czaszkę. Krzesło odbiło się od pochyłego czarnego czerepu Thaka, ale ogłupiony potwór na chwilę rozluźnił mor-derczy uścisk i w tym momencie dyszący i ociekający krwią Conan

rzucił się w przód, by zatopić puginał w sercu małpoluda po rękojeść. Targany drgawkami człowiek-bestia zaczął podnosić się z podłogi i wtem padł bezwładnie na plecy. Jego zawzięte spojrzenie zamarło, oczy się zaszkliły, a potężne kończyny zadygotały i opadły sztywno. Conan powstał chwiejnie, wciąż oszołomiony, strząsając pot i krew ze swych oczu. Krew kapała też z jego palców i puginału, a z ud, ra mion i piersi ściekała strużkami. Murilo chwycił go, aby podeprzeć, ale barbarzyńca wyswobodził się rozdrażniony. - Kiedy nie będę mógł ustać sam, czas będzie umierać - wymam rotał zmiażdżonymi ustami. - Ale chciałbym karafkę wina. Nabonidus wpatrywał się w nieruchomą postać, jak gdyby nie potrafił uwierzyć własnym oczom. Czarny, włochaty, odrażający potwór leżał groteskowo spowity w strzępy szkarłatnej szaty, przez to jeszcze bardziej nawet ludzki niż zwierzęcy, wyposażony w jakąś mglistą i straszliwą doniosłość. Nawet Cimmeryjczyk to wyczuł, gdyż wydyszał: - Zabiłem dziś wieczór c z ł o w i e k a , a nie z w i e r z ę . Zaliczę go między największych, których dusze wysłałem w mrok, a moje kobiety będą o nim śpiewać. Nabonidus pochylił się i podniósł pęk kluczy na złotym łańcuchu. Odpadły one od pasa małpoluda podczas walki. Skinął na towarzyszy, by poszli za nim, i powiódł ich do jakiejś komnaty. Otworzył drzwi i wprowadził ich do środka. Była oświetlona podobnie jak inne. Czerwony Kapłan wziął ze stołu naczynie z winem i napełnił kryształowe puchary. Kiedy jego goście pili łapczywie, wymruczał: -Co za noc! Już prawie świt nastał. Co z wami, przyjaciele? -Jeśli przyniesiesz mi bandaże i tym podobne, opatrzę rany Co-nana - rzekł Murilo, a Nabonidus potaknął i ruszył ku drzwiom prowadzącym na korytarz. Coś w sposobie pochylenia głowy kapła na sprawiło, iż nobil przyglądał mu się przenikliwie. Przy drzwiach Nabonidus odwrócił się nagle. Jego twarz doznała przemiany. Oczy zalśniły dawnym ogniem, a usta zaśmiały się bezgłośnie.

-Razem łotrami - jego głos rozbrzmiewał zwykłą dla niego drwiną — ale nie razem głupcami. Głupcem jesteś ty, Murilo! -Co masz na myśli? - Młody nobil ruszył naprzód. -Cofnij się! - Głos Nabonidusa huknął jak bicz. - Kolejny krok, a was unicestwię! Krew zastygła Murilowi w żyłach, kiedy ujrzał, że dłoń Czerwonego Kapłana zacisnęła się na aksamitnej linie, która zwisała między zasłonami tuż za drzwiami. -Co to za zdrada?! — krzyknął Murilo. — Przysiągłeś... -Przysiągłem, że nie opowiem królowi dotyczącej ciebie przypowieści! Nie przysięgałem nie brać spraw we własne ręce, jeśli będę mógł. Czy sądzisz, że przepuściłbym taką okazję? W normalnych warunkach nie odważyłbym się zabić cię samodzielnie, bez aprobaty króla, ale teraz nikt nigdy się nie dowie. Pójdziecie do kadzi z kwasem, razem z Thakiem i tymi głupimi nacjonalistami, i nikt się w tym nie połapie. Cóż to była dla mnie za noc! Może utraciłem kilku wartościowych służących, niemniej jednak pozbyłem się rozmaitych groźnych wrogów. Trzymajcie się z dala! Jestem na progu i nie ma możliwości, byście mnie dosięgli, zanim pociągnę za ten sznur i wyślę was do piekła. Nie za sprawą szarego lotosu tym razem, ale czegoś równie skutecznego. Prawie każda komnata w moim domu to pułapka. I tak, Murilo, głupiec, jakim jesteś... Zbyt szybko, by wzrok mógł nadążyć, Conan chwycił stołek i cisnął nim. Nabonidus krzyknął i odruchowo poderwał ramię, ale już za późno. Pocisk zachrzęścił o jego głowę, a Czerwony Kapłan zakołysał się i padł twarzą w dół, w wolno rozszerzające się bajoro ciemnego szkarłatu. - W każdym razie jego krew była czerwona - mruknął Cimmeryjczyk. Murilo odgarnął palcami drążącej ręki sklejone od potu włosy i zgiął się wpół nad stołem, osłabiony poczuciem ulgi. - Świta - rzekł. - Wyjdźmy stąd, nim popadniemy w kolejną bie dę z jakimś innym przekleństwem. Jeśli zdołamy wspiąć się na mur zewnętrzny niezauważeni, nikt nie połączy nas z tym, co zaszło tej nocy. Niech policja tworzy swe własne wyjaśnienia.

Rzucił okiem na ciało Czerwonego Kapłana, które odcinało się w szkarłacie, i wzruszył ramionami. -Koniec końców on był głupcem. Gdyby się nie zatrzymał, żeby drwić, łatwo mógł nas pochwycić w pułapkę. -Cóż - głos Conana brzmiał uspokajająco - ostatecznie ruszył drogą, którą w końcu muszą pójść wszyscy łotrzy. Chciałem ograbić ten dom, lecz sądzę, że lepiej będzie, jeśli już pójdziemy. Kiedy wyszli w półmrok rozjaśnianego świtem ogrodu, Murilo rzekł: -Czerwony Kapłan odszedł w mrok, więc moje ścieżki w tym mieście są wolne i nie mam się czego bać. Ale co z tobą? Nadal pozostaje sprawa tego kapłana w Labiryncie i... -Tak czy owak jestem zmęczony tym miastem. - Conan uśmiechnął się szeroko. - Wspomniałeś o jakimś koniu czekającym przy Szczurzej Norze. Jestem skory dowiedzieć się, jak szybko ów koń zaniesie mnie do następnego królestwa. Jest wiele traktów, którymi chcę podróżować, zanim ruszę drogą, jaką tej nocy poszedł Nabonidus.

Kotlina zaginionych kobiet

Kotlina zaginionych kobiet Grzmot bębnów i wielkich, sporządzonych z kłów słoni rogów był ogłuszający, lecz w uszach Livii ów hałas zdawał się ledwie nieskładnym pomrukiem, stłumionym i odległym. Gdy tak leżała w wielkiej chacie na swym angarebie, jej stan wahał się między delirium a półprzytomnością. Hałasy i poruszenie panujące na zewnątrz były dla zmysłów ledwie dostrzegalne. Wizja, wokół której krążyły jej myśli, choć nieskładna i rozmyta, przedstawiała z odrażającą pewnością nagą, wijącą się postać jej brata, z którego krew wypływa strugą po dygoczących udach. Na tle koszmarnego obrazu kołyszących się sylwetek i cieni jego jasna figura rysowała się z bezlitosną i straszną wyrazistością. Powietrze zdawało się nadal tętnić wrzaskiem agonii, mieszającym się i przeplatanym perwersyjnie z szelestem demonicznego śmiechu. Jej odczucia nie były tylko jej własnymi, oddzielonymi od reszty wszechświata. Była pogrążona w wielkiej otchłani bólu — sama była niczym więcej jak tylko bólem wykrystalizowanym i objawionym w ludzkim ciele. Leżała więc tak bez świadomości i bez ruchu, podczas gdy na zewnątrz bębny dudniły nisko, rogi ryczały, a barbarzyń-

skie głosy wznosiły ohydne chóralne pieśni, utrzymując rytm dla nagich stóp klapiących o twardą ziemię i otwartych dłoni ocierających się delikatnie o siebie. Niemniej przez zastygły umysł zaczęła przesączać się w końcu jej własna świadomość. Stłumione zdziwienie, iż nadal pozostaje fizycznie nieokaleczona, objawiło się jej jako pierwsze. Przyjęła ten cud bez wdzięczności. Rzecz zdawała się bez znaczenia. Działając odruchowo, usiadła na angarebie i rozejrzała tępym wzrokiem dookoła. Jej kończyny wykonały słabe zaczątki ruchów, jakby w odpowiedzi na sygnał pobudzanych na ślepo ośrodków nerwowych. Jej nagie stopy opadły bezwładnie na twardo ubite klepisko. Palce szarpnęły konwulsyjnie krawędź kusej koszulki, stanowiącej jedyne odzienie. Jak we śnie pamiętała, wydawałoby się dawno, dawno temu, szorstkie dłonie, które zdarły resztę przyodziewku z jej ciała, a ona zawodziła ze strachu i wstydu. Teraz zdawało się dziwne, jak taka drobna przykrość mogła przysporzyć tyle boleści. Ostatecznie rozmiary zniewagi i poniżenia były rzeczą względną, podobnie jak wszystko inne. Drzwi chaty otwarły się i weszła czarna kobieta, stworzenie gibkie niczym pantera, której smukłe ciało lśniło jak polerowany heban. Zdobił ją tylko strzępek jedwabiu, okręcony wokół szerokich bioder. Białka jej oczu, którymi przewracała ze złośliwą satysfakcją, odbijały światła ognisk z zewnątrz. Przyniosła bambusową miseczkę z jedzeniem - wędzonym mięsem, prażonym pochrzynem, kolbami kukurydzy, bezkształtną grudą tutejszego pieczywa - i naczynie z kutego złota, wypełnione piwem yarati. Postawiła wszystko na angarebie, lecz Livia nie poświęciła posiłkowi najmniejszej uwagi, siedziała tylko, wpatrując się niewidzącym wzrokiem w przeciwległą ścianę, obwieszoną matami utkanymi z pędów bambusa. Młoda kobieta roześmiała się nieprzyjemnie, połyskując mrocznymi oczyma i bielutkimi zębami. Wydała pełen plugawej sprośności syk, udając pieszczotę bardziej wulgarną, niż mogłaby wyrazić słowami. Potem odwróciła się i wyszła z chaty dumnym krokiem, ruchami bioder wyrażając więcej bezczelnego szyderstwa, niż jakakolwiek cywilizowana kobieta zdołałaby zawrzeć w wypowiedzianej obeldze.

Ani słowa, ani gesty nałożnicy nie naruszyły powierzchni świadomości Livii. Wszystkie jej zmysły skierowane zostały do wewnątrz. Ostrość obrazów tkwiących w jej myślach czyniła świat widzialny nierealnym portretem duchów i cieni. Odruchowo pochłonęła pokarm i płyn, nie czując nawet smaku. Równie odruchowo wstała w końcu i przeszła się niepewnie po chacie, by wyjrzeć przez szczelinę między bambusami. W dźwięku bębnów i rogów zaszła raptowna zmiana. W reakcji na nią niektóre z zaćmionych wciąż części umysłu skłoniły ją do poszukania przyczyny, bez angażowania w to woli. Z początku to, co widziała, nic jej nie mówiło; wszystko było bezładne i przyćmione, postaci poruszały się i mieszały, wijąc się i skręcając — czarne, bezkształtne bryły wyciosane siermiężnie z tła o barwie krwistej czerwieni, które przygasało i rozpalało się na nowo. Nagle przedmioty i działania przybrały właściwe rozmiary, a ona rozpoznała mężczyzn i kobiety poruszające się wokół ognisk. Czerwone światło połyskiwało na ozdobach ze srebra i kości słoniowej; białe pióropusze kiwały się na tle poświaty; nagie czarne postaci kroczyły dumnie, przybierając różne pozy. Ich sylwetki odcinały się na tle mroku, okolone purpurą. Na stolcu z kości słoniowej, otoczony przez olbrzymów przybranych w chroniące ich głowy pióropusze oraz pasy z lamparcich skór, siedziała opasła, krępa postać - bezdennie odrażający, podobny do ropuchy skrawek czerni, ociekający wilgocią gnijącej dżungli i spowitych nocą bagien. Pulchne ręce owej kreatury spoczywały na lśniącym łuku brzuszyska; jego kark był zwałem sczerniałego tłuszczu, z którego zdawała się wystawać w przód maleńka główka. Oczy jaśniały mu w blasku ognisk niby żywe węgle w wygasłym palenisku. Ich przeraźliwa żywotność przeczyła apatii podsuwanej na myśl przez spasione cielsko. Jak tylko wzrok dziewczyny spoczął na tej odpychającej postaci, jej ciało zesztywniało i spięło się, gdyż życie wlało się w nią na powrót gorejącym strumieniem. Z bezmyślnego, działającego odruchowo tworu zmieniła się nagle w normalnie czującą istotę, o drżącym, poporanionym i palącym ciele. Ból utonął w nienawiści tak głębokiej, że

z powrotem zmienił się w ból. Poczuła się twarda i krucha, jak gdyby jej ciało przemieniało się w stal. Poczuła nienawiść wypływającą z jej wyobraźni w postaci omalże namacalnej, tak że zdało się, iż podmiot jej odczuć powinien paść martwy ze swego rzeźbionego stolca przez samą ich siłę. Jednakże jeśli Bajujh, król Bakalahów, odczuwał jakikolwiek psychiczny dyskomfort za sprawą skupionej uwagi swej niewolnicy, nie okazywał tego. Dalej opychał swą żabią gębę do granic możliwości kukurydzą szuflowaną z naczynia trzymanego dla niego przez klęczącą kobietę. Nadal też gapił się w szeroką aleję uformowaną ze swych poddanych, tłoczących się po obu stronach. Sądząc z głośnego jazgotu bębnów i rogów, Livia niewyraźnie uświadomiła sobie, że ową aleją, wytyczoną przez świecące od potu czarne ciała, przybędzie jakaś ważna osobistość. I kiedy tak patrzyła, stało się. Kolumna wojowników, maszerujących po trzech w rzędzie obok siebie, podeszła wprost do stolca z kości słoniowej - gęsta linia powiewających pióropuszy i pobłyskujących włóczni przepływająca przez pstrokaty tłum. Na czele hebanowych wojowników kroczyła postać, na której widok Livia drgnęła gwałtownie. Jej serce jakby zamarło, po czym znowu zaczęło bić, chcąc wyskoczyć z piersi. Na tle mrocznego tła człowiek ów prezentował się odmiennie. Odziany był jak jego ludzie w przepaskę biodrową z lamparciej skóry oraz pióropusz, lecz był człowiekiem białym. Szedł w kierunku stolca z kości słoniowej nie jak ktoś, kto przybył o coś prosić, czy jak poddany, i kiedy zatrzymał się przed siedzącą postacią, w tłumie zapadła nagła cisza. Livia wyczuwała napięcie, choć tylko niejasno zdawała sobie sprawę, co ono zwiastuje. Bajujh siedział przez chwilę, wyciągając swą krótką szyję w górę, niczym wielka żaba. Potem, jakby przyciągnięty wbrew swej woli nieruchomym spojrzeniem przybysza, zwlókł się i dźwignął ze stolca, stanął i groteskowo pokiwał swą ogoloną głową. Napięcie natychmiast opadło. Zgromadzeni mieszkańcy wioski wydali ogłuszający ryk, a na gest nieznajomego jego wojownicy wznieśli włócznie i gromkim okrzykiem pozdrowili króla Bujujha.

Ktokolwiek to był, Livia wiedziała, iż musi być kimś naprawdę potężnym w tym dzikim kraju, skoro Bajujh z Bakalahów powstał, aby go pozdrowić. A władza miała znaczenie militarne - przemoc stanowiła jedyną rzecz darzoną szacunkiem przez te niecywilizowane rasy. Odtąd Livia stała z okiem przyklejonym do szczeliny w ścianie, obserwując białego przybysza. Jego wojownicy stopili się z tłumem Bakalahów, tańcząc, biesiadując, chlejąc piwo. On zaś, z kilkoma swoimi wodzami, zasiadł ze skrzyżowanymi nogami na macie z Bajujhem i starszyzną jego plemienia, po czym pochłaniał i żłopał, co mu podano. Dziewczyna widziała, jak zagłębia dłonie w garncach wraz z innymi; widziała, jak nurza pysk w naczyniu z piwem, z którego pił także Bajujh. Niemniej jednak zauważyła, iż darzono go szacunkiem należnym królowi. Jako że zabrakło stolca, Bajujh zrezygnował ze swojego i usiadł na macie obok gościa. Gdy przyniesiono nowy garnek z piwem, król Bakalahów upił trochę, zanim przekazał go nieznajomemu. Władza! Wszystkie te ceremonialne uprzejmości wskazywały na władzę, siłę i szacunek. Kiedy w jej umyśle zaczął rodzić się zapierający dech w piersiach plan, Livia aż zadrżała od emocji. Obserwowała zatem owego białego człowieka z bolesnym natężeniem, starając się zapamiętać każdy szczegół jego wyglądu. Był wysoki - niewielu czarnych olbrzymów mogło równać się z nim pod względem wzrostu i potężnej budowy. Poruszał się z elastyczną gracją wielkiej pantery. Kiedy blask ognisk odbijał się w jego oczach, gorzały one niebieskim płomieniem. Jego stopy chroniły wysoko sznurowane sandały, a u szerokiego pasa zwisał miecz w skórzanej pochwie. Wyglądał obco i nieprzystępnie. Livia nigdy nie widziała kogoś takiego jak on. Nie podejmowała się wszak określić jego miejsca pośród ludzkich ras. Wystarczyło, że miał białą skórę. Mijały godziny i zgiełk hulanki słabł stopniowo, gdy kobiety i mężczyźni poczęli zapadać w pijacki sen. W końcu Bajujh powstał chwiejnie i uniósł ręce, nie tyle w geście kończącym biesiadę, ile na znak poddania się w zawodach obżarstwa i opilstwa. Zatoczył się, lecz złapali go jego wojownicy i zanieśli na spoczynek. Biały człowiek podniósł się, najwyraźniej bez uszczerbku na zdrowiu, mimo nie-

wiarygodnej ilości pochłoniętego piwa, i został odstawiony do chaty dla gości pod eskortą tych spośród naczelników Bakalahów, jacy byli w stanie potoczyć się z nim. Zniknął w środku, a Livia spostrzegła, że tuzin jego własnych wojowników z włóczniami w pogotowiu zajmuje miejsca wokół konstrukcji. Najwyraźniej przybysz nie stawiał zbytnio na przyjaźń Bajujha. Dziewczyna omiotła spojrzeniem wioskę niejasno przypominającą teraz mroczną Noc Sądu - te wszystkie wijące się uliczki zasnute schlanymi postaciami. Livia wiedziała, że obecnie mężczyźni w pełni zdolni do działania strzegą zewnętrznej palisady, a na terenie wioski czuwali jedynie wojownicy skupieni wokół chaty białego człowieka kilku spośród nich zaczynało drzemać, wspierając się na swych włóczniach. Z sercem walącym jak młot przemknęła się na tył swego więzienia i wyszła przez drzwi, mijając chrapiącego strażnika, którego przydzielił jej Bajujh. Jak śnieżnobiały duch przepłynęła przestrzeń dzielącą ją od chaty nieznajomego. Na czworakach podpełzła na jej tył. Siedział tam skulony jakiś czarny olbrzym, ze zdobną w pióropusz głową spuszczoną we śnie na kolana. Dziewczyna prześliznęła się koło niego pod ścianę. W tej chacie więziono ją przedtem, a wąska szczelina, przesłonięta wiszącą wewnątrz matą, przypominała o jej nieudanej, żałosnej próbie ucieczki. Livia znalazła przejście, obróciła się bokiem i zaczęła wciskać do środka, jednocześnie odsuwając matę na bok. Światło ognisk wpadające z zewnątrz słabo rozświetlało wnętrze. Kiedy tylko odsunęła matę, usłyszała stłumione przekleństwo, poczuła uścisk jakby imadła na swych włosach, została wciągnięta przez otwór i szarpnięciem postawiona na nogi. Wstrząśnięta nieoczekiwaną sytuacją zebrała rozproszone myśli i odgarnęła z oczu potargane włosy, po to by ujrzeć poznaczone bliznami oblicze górującego nad nią białego mężczyzny, na którym malowało się zdumienie. Nieznajomy trzymał w dłoni obnażony miecz, a jego oczy lśniły złowrogim blaskiem - złością, podejrzeniem lub zaskoczeniem, nie potrafiła tego osądzić. Przemówił w języku, którego nie rozumiała - języku niebędącym gardłowym charkotem czarnych, pozbawionym jednak cywilizowanego brzmienia.

-Och, proszę! - błagała. - Nie tak głośno. O n i usłyszą... -Kim jesteś? - spytał po ophirsku z barbarzyńskim akcentem. -Na Croma, nigdy bym nie pomyślał, że w tym piekielnym kraju spotkam białą dziewczynę! -Na imię mam Livia - odparła. - Jestem więźniem Bajujha. Och, słuchaj, proszę, wysłuchaj mnie! Nie mogę zostać tu długo. Muszę wracać, nim zauważą, że nie ma mnie w chacie. Mój brat... Łkanie zdławiło jej gardło. Po chwili mówiła dalej: - Moim bratem był The-teles, oboje byliśmy z domu Chelkus, uczonych i nobilów z Ophiru. Król Stygii dał memu bratu glejt pozwalający udać do Kheshatty, miasta magów, aby studiować ich sztukę, a ja mu towarzyszyłam. Był ledwie chłopcem, młodszym ode mnie... - Głos jej zadrżał i załamał się. Nieznajomy nie powiedział nic, lecz stał, obserwując ją płomiennymi oczyma. Jego oblicze z groźnie zmarszczonymi brwiami było nieprzeniknione. Miało w sobie coś dzikiego, nieujarzmionego, co ją przerażało, czyniło nerwową i niepewną. - Czarni Kushici najechali Kheshattę - ciągnęła pospiesznie. Właśnie zbliżaliśmy się do miasta z karawaną wielbłądów. Nasza straż uciekła, a grabieżcy porwali nas ze sobą. Nie uczynili nam wszak krzywdy. Powiedzieli, że będą rokować ze Stygijczykami w sprawie okupu. Jednak jeden z ich wodzów pragnął całego okupu dla siebie i pewnej nocy wraz ze swymi poplecznikami wykradł nas z obozu, umykając na południowy wschód, prawie pod samą granicę Kush. Tam zostali zaatakowani i wycięci przez bandę bakalahańskich rabu siów. Thetelesa i mnie przywleczono do tego siedliska bestii... - Załkał, drżąc. - Dzisiejszego ranka mój brat został okaleczony i rozpła tany na moich oczach... - Na to wspomnienie gardło ścisnęło się jej momentalnie, a oczy zaszły mgłą. - Jego ciało rzucili szakalom. Jak długo leżałam zemdlona, nie wiem... Gardło ją zawodziło. Podniosła oczy ku groźnie zmarszczonej twarzy obcego i ogarnęła ją szalona wściekłość. Uniosła pięści i bezskutecznie waliła w jego mocarną pierś, co nie wzbudziło w nim więcej emocji niż bzyk muchy. - Jak możesz tak stać jak tepy bydlak? - syknęła zimnym szep-

tem. - Czyżbyś był jedynie zwierzęciem jak tamci? Ach, Mitro, kiedyś sądziłam, że mężczyźni mają honor. Teraz wiem, że każdy ma swoją cenę. Ty... Co ty wiesz o honorze albo o litości czy przyzwoitości? Jesteś barbarzyńcą tak jak oni, tylko twoja skóra jest biała. Duszę masz czarną jak tamci! Wcale nie dbasz o to, że człowiek o skórze tego samego koloru co ty został bestialsko zamordowany przez te czarne psy... Że biała kobieta jest ich niewolnicą! Bardzo dobrze! - Odsunęła się od niego, dysząc, przygnieciona cierpieniem. -Dam ci zapłatę! zawołała. Zerwała koszulkę z piersi bielutkiej jak kość słoniowa. Czyż nie jestem ładna? Czy nie jestem bardziej godna pożądania niż nałożnice o barwie sadzy? Czy nie jestem godną nagrodą za przelaną krew? Czy jasnoskóra dziewica jest ceną, za którą warto zabić? Zabij tego czarnego psa, Bajujha! Niech ujrzę jego przeklęty łeb toczący się w skrwawionym pyle ziemi! Zabij go! Z a-b i j! - Ostatkiem sił biła zaciśniętymi pięściami po sobie. - Wówczas weź mnie i rób ze mną, co zechcesz. Będę twoją niewolnicą! Nie przemówił od razu, lecz stał tylko niczym olbrzymia, majacząca w cieniu postać, zrodzona z rzezi oraz zniszczenia, bawiąca się rękojeścią miecza. — Mówisz, jakbyś mogła sama do woli decydować o swoim losie rzekł. - I jakby dar twego ciała miał moc wstrząsać królestwami. Dlaczego miałbym zabijać Bajujha, żeby cię posiąść? W tej krainie kobiety są tanie jak banany, a ich chęć czy niechęć znaczą tak niewiele. Cenisz się zbyt wysoko. Gdybym zechciał, nie musiałbym walczyć z Bajujhem, by cię mieć. On raczej dałby mi cię, niż bił się ze mną. Oddech Livii stał się ciężki. Uszedł z niej cały ogień, a chata zawirowała przed oczyma. Zatoczyła się i upadła na zmięte posłanie na angarebie. Zniewalająca gorycz zgniotła jej duszę, gdy uświadomiono jej prosto w twarz całkowitą bezsilność. Ludzki umysł nieświadomie trzyma się znajomych sobie wartości i poglądów, nawet w zupełnie obcych warunkach i otoczeniu, w żaden sposób z tamtymi niepowiązanych. Mimo wszystkiego, czego doświadczyła, Livia wciąż instynktownie uważała zgodę kobiety za punkt zwrotny w grze, jaką proponowała. Była ogłuszona mvślą, iż w ogóle nic nie zależy od niej

Nie mogła przesuwać mężczyzn jak pionków w grze; ona sama była bezradnym pionkiem. —Widzę absurd mego przeświadczenia, że ktokolwiek w tym zakątku świata mógłby postąpić według reguł i obyczajów przyjętych na jego drugim krańcu — mamrotała cicho, ledwie zdając sobie sprawę z tego, co mówi. Tak naprawdę były to jedynie słowne zręby nadane myślom, jakie ją ogarnęły. Ogłuszona ostatnim zwrotem losu zaległa nieruchomo, póki stalowe palce barbarzyńcy nie zamknęły się jej na ramieniu, stawiając ponownie na nogi. —Powiedziałaś, że jestem barbarzyńcą - rzekł ostro. - To prawda, i niech Cromowi będą dzięki. Gdyby zamiast cywilizowanych mięczaków strzegli cię ludzie z dalekich rubieży, nie byłabyś dziś wieczór niewolnicą tej czarnej świni. Jestem Conan, Cimmeryjczyk, i żyję ze swego miecza. Nie jestem jednak aż takim psem, by zostawić białą kobietę w łapskach Murzyna, i chociaż ludzie twego gatunku zwą mnie rozbójnikiem, nigdy nie postąpiłem wobec kobiety wbrew jej woli. Różne są obyczaje w różnych krajach, ale jeśli człowiek jest dość silny, może narzucić niektóre z własnych zwyczajów wszędzie. A nikt nigdy nie nazwał mnie mięczakiem! Nawet gdybyś była stara i brzydka jak oswojony sęp diabła, zabrałbym cię od Bajujha tylko ze względu na kolor twej skóry. Jesteś jednak młoda i piękna, a ja patrzyłem na czarne wywłoki, aż mi się flaki wywróciły. Rozegram to po twojemu tylko dlatego, że w niektórych sprawach myślę podobnie jak ty. Wracaj do swej chaty. Bajujh jest zbyt pijany, żeby przyjść do ciebie dziś wieczór, a ja zadbam, by jutro też był zajęty. I następnej nocy to łoże Conana ogrzejesz, nie Bajujha. —Jak chcesz to osiągnąć? — Dziewczyną wstrząsały mieszane uczucia. — Czy to wszyscy twoi wojownicy? —Wystarczą - mruknął. — To Bamulasi, jeden w drugiego wykarmieni z cyca wojny. Przybyłem tu na prośbę Bajujha. Chce, żebym przyłączył się do niego w ataku na Jihijich. Dzisiejszego wieczoru biesiadowaliśmy. Jutro odbędzie się rada. Kiedy z nim skończę, będzie radził w piekle. —Złamiesz rozejm? — zapytała. —W tym kraju rozejmy zawiera się po to. żeby je łamać — odparł

posępnie. — On chce złamać swój rozejm z Jihijimi. A kiedy już złupimy ich siedziby, załatwi mnie przy pierwszej okazji, gdy tylko pojawię się bez straży. To, co gdzie indziej byłoby najpodlejszą zdradą, tu stanowi znamię mądrości. Nie wywalczyłem samotnie pozycji wodza Bamułasów, nie przyswoiwszy sobie tych wszystkich lekcji, jakie daje kraj czarnych. Teraz wracaj do swej chaty i śpij, wiedząc, że nie dla Bajujha, lecz dla mnie masz chronić swoją urodę!

II Livia obserwowała rozwój wypadków przez szczelinę w bambusowej ścianie, nerwy miała spięte, drżała. Od późnej pobudki przez cały dzień oszołomieni i wyczerpani po orgii poprzedniej nocy Murzyni przygotowywali biesiadę na nadchodzący wieczór. Conan Cimmeryjczyk spędził cały dzień w chacie wodza i Livia nie miała pojęcia, o czym mówili. Musiała walczyć ze sobą, by ukryć ekscytację przed jedyną osobą wchodzącą do jej więzienia - pełną zawiści młodą dziewczyną, przynoszącą jedzenie i picie. Jednak owa obsceniczna nałożnica była jeszcze zbyt zamroczona pijaństwem minio

nego wieczoru, żeby zauważyć jakąś zmianę w zachowaniu podopiecznej. I znów zapadła noc, ogniska rozświetliły wioskę i raz jeszcze wodzowie opuścili chatę króla, aby zasiąść na otwartym placu między zabudowaniami, biesiadować i przeprowadzić ostateczną uroczystą radę wojenną. Tym razem nie było żłopania piwa. Livia zauważyła, że Bamulasi powoli gromadzą się wokół kręgu, w którym siedzieli wodzowie. Widziała Bajujha i siedzącego naprzeciw, oddzielonego od niego garncami z jedzeniem Conana, żartującego i rozmawiającego z olbrzymim Ają, wodzem-wojownikiem Bakalahów. Cimmeryjczyk obgryzał wielki udziec wołowy i Livia dostrzegła szybkie spojrzenie, jakim przez ramię obrzucił swoich podwładnych. Jakby to był umówiony sygnał, na który czekali Bamulasi, wszyscy zwrócili spojrzenia na niego. Conan powstał i nie przestając się uśmiechać, udał, że sięga do pobliskiego garnca, po czym szybko jak kot zadał Ai straszliwy cios ciężką kością. Wojownik Bakalahów padł ze strzaskaną czaszką i nagle straszliwy wrzask rozdarł niebo, gdy Bamulasi ruszyli do ataku niczym oszalałe od zapachu krwi pantery. Garnce z jedzeniem przewrócono, parząc siedzące przy nich kobiety, bambusowe ściany chat ugięły się pod uderzeniami walących o nie ciał, wrzaski agonii rozerwały mrok, groty włóczni zapłonęły jasnym szkarłatnym blaskiem, a ponad tym wszystkim wzniosły się pełne uniesienia okrzyki szalejących Bamulasów: - Yee! Yee! Yee!

Wioska Bakalahów stała się jaskinią chaosu, która czerwieniejąc, przemieniała się w rzeźnię. Postępowanie napastników obezwładniło nieszczęsnych mieszkańców swą niespodziewaną szybkością. Myśl o ataku ze strony gości nigdy nawet nie pojawiła się w ich kudłatych łbach. Większość włóczni została w chatach, wielu wojowników było już na wpół pijanych. Śmierć Ai była dla Bamulasów znakiem do zatopienia błyskających ostrzy w setce niczego niepodejrzewających ciał; potem była już tylko masakra. Livia tkwiła przy swej dziurze jak skamieniała, biała niczym statua. Odsunęła złote pukle w tył i trzymała je mocno w garści, jednocześnie ściskając ramionami skronie. Oczy jej się rozszerzyły, a ciało

zesztywniało. Wrzaski bólu i wściekłości smagały jej udręczone nerwy jak fizyczne ciosy; rozmazane, porznięte sylwetki majaczyły przed jej oczami, to znów nabierały straszliwej wyrazistości. Widziała włócznie zatapiane w wijących się czarnych ciałach, ociekające czerwienią. Widziała pałki kołyszące się i opadające z brutalną siłą na kędzierzawe głowy. Z ognisk wykopywano płonące polana rozsiewające iskry; słomiane dachy chat zaczęły dymić i stanęły w ogniu. Nowy paniczny wrzask udręki przebił się przez zgiełk, kiedy żywe ofiary rzucano głową naprzód do płonących zabudowań. Mdląca woń przypalanego ciała rozeszła się w powietrzu, już śmierdzącym potem i świeżą krwią. Nadmiernie spięte nerwy Livii nie wytrzymały. Krzyknęła raz i drugi, i znowu. Były to przenikliwe wrzaski udręki, ginące w ryku płomieni i rzezi. Uderzała raz za razem zaciśniętymi pięściami o skronie. Jej zdrowy rozsądek się zachwiał, przemieniając krzyk w jeszcze straszniejszą salwę histerycznego śmiechu. Daremnie próbowała trzymać się myśli, że to jej wrogowie giną tą straszną śmiercią, że działo się tak, jak sama w swym obłędzie o tym marzyła, i że ta straszliwa ofiara jest zapłatą za zło wyrządzone jej i bratu. Zapamiętałe przerażenie zamknęło ją w bezwiednym uścisku. Świadoma była braku litości dla ofiar umierających hurtem od ociekających krwią włóczni. Sama czuła tylko ślepy, surowy, szaleńczy, odbierający zmysły strach. Ujrzała Conana, jego jasną sylwetkę odcinającą się na tle czarnych. Widziała, jak miecz jego błyska, a ludzie wokół padają. Teraz kłębowisko walki omiotło światło palących się dookoła płomieni i pośrodku dostrzegła opasłą, wijącą się krępą sylwetkę. Conan zagłębił się w tłum i zniknął z widoku, ukryty za uwijającymi się czarnymi postaciami. Ze środka ciżby rozległ się nieznośny, piskliwy kwik. Tłum się rozstąpił i przez jedną krótką, okropną chwilę Livia ujrzała uciekającą rozpaczliwie przysadzistą postać ociekającą krwią. Potem tłum znów się zagęścił i tylko stal lśniła jak przecinające mrok promienie błyskawicy. Rozległo się zwierzęce wycie, straszliwe w swym pierwotnym uniesieniu. Wysoka sylwetka Conana torowała sobie drogę przez tłum. Kroczył wprost do chaty, gdzie dziewczyna cofnęła się przerażona.

W ręce niósł upiorne szczątki - ognie pożarów jaśniały czerwienią na odrąbanej głowie króla Bajujha. Czarne oczy, teraz szkliste, pozbawione życia, wywróciły się, ukazując jedynie białka. Jego szczęka zwisała luźno, jakby w us'miechu skretynienia. Czerwone krople padały obficie wzdłuż całej drogi. Livia cofnęła się z pełnym rozpaczy okrzykiem. Conan zapłacił już cenę, a teraz przybywał domagać się swego, niosąc okropny dowód wypełnionej umowy. Chwyci ją pokrytymi gorącą krwią palcami, zmiażdży wargi ustami wciąż jeszcze dyszącymi rzezią. Na tę mysi wpadła w delirium. Z wrzaskiem przebiegła przez chatę i uderzyła ciałem o tylne drzwi. Kiedy się otwarły, wystrzeliła przez plac - przelatujący biały duch w królestwie czarnych cieni i czerwonego płomienia. Jakiś mroczny instynkt zawiódł ją na wybieg, gdzie trzymano konie. Pewien wojownik właśnie zdejmował belki oddzielające zagrodę od głównej palisady i krzyknął ze zdumienia, kiedy śmignęła obok. Jego ciemna dłoń zacisnęła się na kołnierzu jej koszulki. Wyrwała się, zostawiając odzienie w jego rękach. W tejże chwili parskające konie przegalopowały obok niej, wdeptując Murzyna w ziemię - szczupłe, żylaste, hodowane przez Kushitów; już oszalałe od widoku ognia i woni krwi. Livia na oślep złapała powiewającą grzywę. Szarpnięcie oderwało ją od ziemi; ponownie uderzyła o nią palcami stóp, odbiła się wysoko, podciągnęła i wdrapała na koński grzbiet ugięty pod niespodziewanym ciężarem. Oszalałe ze strachu stado przepływało przez ogień trawiący wioskę; małe podkowy krzesały oślepiający deszcz iskier. Zaskoczeni Murzyni na moment ujrzeli nagą białą dziewczynę przytuloną do karku rumaka pędzącego jak wiatr, który rozwiewał swobodnie płowe włosy jeźdźczyni. Wierzchowiec pomknął wprost ku palisadzie, wzbił się w powietrze w zapierającym dech skoku i zniknął w mroku nocy.

III Livia nie była nawet w stanie kierować swoim rumakiem, lecz nie czuła po temu potrzeby. Wrzaski i łuna pożaru znikały w tyle, wiatr rozwiewał jej włosy i pies'cił nagie członki. Wiedziała tylko niejasno, iż musi się trzymać powiewającej grzywy i jechać, jechać, jechać - aż na kraj świata, z dala od udręki, rozpaczy i przerażenia. Krzepki rumak gnał godzinami, aż wspiąwszy się na oświetlony blaskiem gwiazd szczyt, potknął się i zrzucił jeźdźca na twarz. Uderzyła w sprężystą murawę i legła na chwilę, na wpół ogłuszona, jak przez mgłę słysząc, iż jej wierzchowiec umyka kłusem. Kiedy stanęła chwiejnie na nogach, pierwszą rzeczą, jaka wywarła na niej wrażenie, była cisza. Po ustawicznym jazgocie barbarzyńskich rogów i bębnów, które całymi dniami doprowadzały ją do obłędu, była niemalże czymś namacalnym, miękkim, mrocznie aksamitnym. Zapatrzyła się w górę na wielkie, białe gwiazdy, utkane gęsto na ciemnogranatowym niebie. Ponieważ nie było księżyca, to one rozświetlały ziemię, aczkolwiek złudnie, pozostawiając nieoczekiwanie całe skupiska cieni. Stała na trawiastym wzniesieniu, z którego zbiegały łagodnie uformowane zbocza, miękkie jak aksamit pod światłem padającym z nieba. W oddali dostrzegła gęsty mrok linii drzew, która znaczyła daleki las.. Tutaj była tylko noc

i jakby hipnotyczny spokój. Lekki wiatr powiewał między gwiazdami. Kraina ta zdawała się rozległa i senna. Gorąca pieszczota powiewu uświadomiła jej własną nagość, więc poruszyła się niespokojnie, obejmując rękami. Wówczas to poczuła wyobcowanie nocy i nieprzenikalność odosobnienia. Była sama, stała nago na szczycie wznoszącym się ponad okolicą, a nie było nikogo, kto by patrzył; nic prócz nocy i szepczącego wiatru. Ni stąd, ni zowąd ucieszyła ją noc i samotność. Nie było nikogo, kto mógłby jej zagrozić albo pochwycić ją szorstkimi, gwałtownymi dłońmi. Spojrzała przed siebie i spostrzegła, że zbocze opada w stronę szerokiej doliny; spowijające ją gęsto liście paproci falowały, a światło gwiazd odbijało się biało w wielu maleńkich przedmiotach rozsianych po całej powierzchni. Pomyślała, że muszą to być wielkie białe pąki i owa myśl wznieciła w niej niejasne wspomnienie. Przypominała sobie jakąś dolinę, o której czarni mówili ze strachem. Dolinę, do której umknęły młode kobiety dziwnej rasy o brązowej skórze, która zamieszkiwała tę ziemię przed nadejściem przodków Bakalasów. Mówiono, że przeistoczyły się tam w białe pąki, odmienione przez starych bogów dla ucieczki przed pragnącymi je posiąść prześladowcami. Żaden Murzyn nie odważył się tam pójść. Ale Livia się odważy. Zejdzie w dół po trawiastym zboczu, będącym niczym aksamit pod wrażliwymi stopami; zamieszka między kiwającymi na nią białymi pąkami, i żaden mąż nigdy nie przyjdzie, by złożyć na niej swe szorstkie, gorące dłonie. Conan powiedział, że układy zawiera się po to, by je łamać. Wejdzie do kotliny zaginionych kobiet - sama zagubi się w odosobnieniu i spokoju... I kiedy tak owe marzycielskie, chaotyczne myśli przepływały przez jej świadomość, schodziła łagodnym stokiem, a kolejne piętra zboczy wznosiły się coraz wyżej po obu jej stronach. Stoki były tak łagodne, że kiedy stanęła na dnie doliny, nie miała poczucia, iż została uwięziona przez urwiste ściany. Morze cieni opływało ją całą, a wielkie białe pąki chyliły się i szeptały do niej. Wędrowała, wybierając drogę na oślep, rozgarniając swymi małymi dłońmi

liście paproci przed sobą, słuchając szeptu wiatru w liściach drzew, odnajdując dziecinną radość w bulgocie niewidocznego strumienia. Poruszała się jakby we śnie, w uścisku niesamowitego odrealnienia. Jedna myśl powtarzała się w jej głowie ustawicznie: tu jest bezpieczna przed brutalnością mężczyzn. Załkała, ale były to łzy radości. Rozciągnęła się na murawie i zacisnęła dłonie na miękkich źdźbłach, jakby chciała wgnieść swój nowo odkryty azyl we własną pierś i zatrzymać go tam na zawsze. Nazrywała płatków wielkich białych pąków i połączyła je w wianek do swych złotych włosów. Ich zapach idealnie pasował do wszystkich innych elementów doliny - senny, delikatny, urzekający. Wyszła w końcu na otwartą przestrzeń pośrodku kotliny i tam ujrzała wielki kamień jakby ociosany ludzką ręką, przyozdobiony liśćmi paproci, pąkami i girlandami kwiatów. Stała zapatrzona w niego i wówczas wokół niej zrodziło się jakieś poruszenie i życie. Odwracając się, dostrzegła postaci wychodzące z gęstszego cienia - smukłe, brązowe kobiety, gibkie i nagie, z pąkami we włosach o barwie nocy. Niby stworzenia ze snu obeszły ją dookoła, nie przemawiając ani słowem. Nagle, gdy spojrzała w ich oczy, pochwycił ją paniczny strach. Oczy te były świetliste, promieniowały w blasku gwiazd, a nadto nie były to oczy ludzkie. Postaci należały do ludzi, lecz w ich duszach zaszła dziwna przemiana; przemiana odbijająca się w ich jarzących się oczach. Livię zalała fala strachu. W nowo odnalezionym raju wąż podniósł swój straszliwy łeb. Nie była jednak w stanie umknąć. Gibkie brązowe kobiety znalazły się dokoła niej. Jedna, piękniejsza od innych, podeszła bezgłośnie do trzęsącej się dziewczyny i otoczyła ją smukłymi ramionami. Jej oddech przesycony był tym samym aromatem, jaki sączył się z wielkich białych pąków, falujących w blasku gwiazd. Jej wargi przywarły do ust Livii w długim, straszliwym pocałunku. Ophiryjka poczuła chłód przebiegający jej w żyłach; straciła czucie w zimnych członkach. Niczym biała statua z marmuru legła w ramionach tej, która ją pochwyciła, niezdolna przemówić ani się poruszyć. Ruchliwe, miękkie dłonie uniosły ją i złożyły na kamiennym ołtarzu, pośród posłania z kwiatów. Brązowe kobiety złączyły ręce, two-

rżąc okrąg, i zaczęły przemieszczać się miękkim krokiem wokół postumentu, tańcząc w dziwnym rytmie. Słońce i księżyc nigdy nie patrzyły na taki taniec, a wielkie blade gwiazdy stały się jeszcze bielsze i jaśniały intensywniejszym światłem, jakby mroczna magia tańca zyskiwała odzew w wymiarze pierwotnym i kosmicznym. Rozbrzmiał niski śpiew; szelest głosów niczym szept wielkich białych pąków falujących pod gwiazdami. Livia leżała świadoma, lecz bez siły, by się ruszyć. Nie przyszło jej na myśl, by wątpić w swe zdrowe zmysły. Nie widziała powodu do głębszych przemyśleń; po prostu była tu i te dziwne istoty tańczące wokół niej też był y. Zniewalająca świadomość istnienia i zrozumienie realności koszmaru owładnęły nią, kiedy leżała tak bezradnie, wpatrując się w niebo usiane kiściami gwiazd, z którego, jak wyczuwała instynktownie, coś do niej przybędzie, tak jak przybyło dawno temu, żeby przemienić owe nagie brązowe kobiety w pozbawione dusz istoty, jakimi są obecnie. Najpierw wysoko nad sobą ujrzała pośród gwiazd czarną kropkę, która się rozrastała; zbliżała się do niej; przybrała wielkość nietoperza, lecz powiększała się dalej, do ogromnych rozmiarów, choć jej kształt już się nie zmieniał. Stwór zawisł nad nią w blasku gwiazd, opadając jak kamień ku ziemi. Jego ogromne skrzydła rozpostarły się nad nią, a ona spoczywała w ich mrocznym cieniu. Chóralny za-śpiew rozlegający się wokół stał się wyższy, przechodząc w łagodny pean bezdusznej radości - powitanie dla boga, który przybył domagać się świeżej ofiary; świeżej i takiej barwy jak kwiat zroszony o świcie. Teraz wisiał bezpośrednio nad dziewczyną, a jej dusza na ten widok zamarła i skuliła się. Skrzydła potwora, który skierował na nią wzrok, przypominały nietoperza, lecz jego korpus i mroczny pysk nie należały do niczego, co żyje w morzu, na ziemi czy w powietrzu. Wiedziała, że spogląda na ostateczne ucieleśnienie grozy, czarne, nieskończone plugastwo zrodzone w ciemnych otchłaniach nocy, poza najśmielszymi rojeniami szaleńca. Zrywając niewidzialne więzy, które trzymały ją w otępieniu, wrzasnęła okropnie. Na jej krzyk odpowiedział głęboki, złowieszczy pomruk. Nagle usłyszała tupot biegnących bosych stóp i wszystko wo-

kół niej zawirowało niczym wzburzona woda; białe pąki targnęły się dziko, a brązowe kobiety zniknęły. Ponad nią unosił się wielki czarny cień, lecz dostrzegła pędzącą ku niej wysoką, jasną sylwetkę w białym pióropuszu, falującym w świetle gwiazd. - Con an! Okrzyk ten mimowolnie wyrwał się jej z ust. Z dzikim, nieartykułowanym wrzaskiem barbarzyńca wyskoczył w powietrze, tnąc w górę mieczem, który zapłonął w świetle gwiazd. Wielkie czarne skrzydła unosiły się i opadały. Oniemiała z przerażenia Livia ujrzała Cimmeryjczyka spowitego w czarny, wiszący nad nim cień. Oddech Conana stał się ciężki; jego stopy tratowały znękaną ziemię, wgniatając białe pąki w jej pył. Odgłosy jego ciosów niosły się echem poprzez noc. Miotał się w przód i w tył, jak mysz w pazurach kota, krew tryskała obficie na murawę, mieszając się z białymi płatkami, ścielącymi się niczym dywan. I wówczas dziewczyna obserwująca tę piekielną bitwę jak w sennym koszmarze dostrzegła, że czarnoskrzydły stwór się zachwiał i za kołysał w powietrzu. Rozległ się raptowny trzepot okaleczonych skrzydeł i potwór oderwał się od przeciwnika. Wzniósł się, by zlać się z barwą nieba i zniknąć wśród gwiazd. Jego pogromca zatoczył się oszołomiony, miecz zawisł w powietrzu, ale on nadal stał na szeroko rozstawionych nogach i wpatrywał się tępo w górę, zadziwiony zwycięstwem, lecz gotów ponownie podjąć upiorny bój. Chwilę później Conan zbliżył się do ołtarza, dysząc i ociekając posoką, z każdym krokiem roniąc krople krwi. Jego potężna pierś falowała, połyskując przy każdym oddechu. Krew z ran na ramionach i karku spływała mu po rękach strugami. Kiedy dotknął dziewczyny, czar się ulotnił, więc poderwała się i zsunęła z ołtarza, wzdragając się przed jego wyciągniętymi dłońmi. Oparł się o kamień, spoglądając na nią z góry, gdyż skuliła się ze strachu u jego stóp. -Widziano cię, gdy wyjeżdżałaś z wioski - powiedział. - Ruszyłem za tobą, jak szybko się dało, i podjąłem twój ślad, choć trzymanie się go w świetle pochodni nie było sprawą łatwą. Tropiłem cię aż do miejsca, w którym zrzucił cię koń, i mimo że pochodnie wypaliły

się wówczas, a ja na murawie nie byłem w stanie odnaleźć odcisków twych bosych stóp, miałem pewnos'ć, że zstąpiłaś do doliny. Moi ludzie nie poszliby za mną, więc ruszyłem sam pieszo. Cóż to za diabelska kotlina? Co to był za stwór? -Jakiś bóg - wyszeptała. - Czarni ludzie mówili o nim: bóg z bardzo daleka i z bardzo dawna! - Diabeł z Zewnętrznego Mroku - mruknął. - Ech, nie są one niczym niezwykłym. Czają się gęsto jak wszy po zewnętrznej stro nie pasa światła otaczającego ten świat. Słyszałem, jak mówił o nich pewien mędrzec z Zamory. Niektóre odnajdują drogę na ziemię, ale wtedy muszą przybrać ziemską postać i pewnego rodzaju ciało. Czło wiek taki jak ja, z mieczem, jest dobrze przygotowany na każdą ilość kłów i szponów, piekielnych czy ziemskich. Chodź, moi ludzie ocze kują mnie za doliną. Skuliła się, nie potrafiąc znaleźć słów, aż spojrzał na nią krzywo. Wówczas przemówiła: - Uciekałam od ciebie. Planowałam cię wykorzystać. Nie zamie rzałam dotrzymać danej ci obietnicy. Jestem twoja przez targ, którego dobiliśmy, lecz uciekłabym od ciebie, gdybym mogła. Ukaż mnie za to, jeśli zechcesz. Strząsnął pot i krew ze swych pukli i schował miecz do pochwy. - Wstawaj - burknął. - Wstrętny targ poczyniłem. Nie żałuję tego czarnego psa Bajujha, ale ty nie jesteś nałożnicą do kupienia czy na sprzedaż. Obyczaje ludzi są odmienne w różnych krajach, ale żaden człowiek nie musi okazywać się świnią, gdziekolwiek się znajduje. Po tym jak zastanowiłem się przez chwilę, pojąłem, że wziąć cię z tytułu targu byłoby tym samym, jakbym cię przymusił. Ponadto nie jesteś dość twarda na ten kraj. Jesteś dzieckiem miast, książek, cywilizowa nych zwyczajów, co nie jest twoją winą, lecz zginęłabyś szybko, żyjąc życiem, w którym ja czuję się świetnie. Martwa kobieta byłaby mi mało przydatna. Zabiorę cię do stygijskich granic. Stygijczycy odeślą cię do domu, do Ophiru. Zapatrzyła się na niego, jak gdyby dobrze nie dosłyszała. - Do domu? - powtórzyła odruchowo. - Do domu? Do Ophiru? Mego ludu? Miast, wież, pokoju, mego domu?

Nagle łzy wezbrały w jej oczach i opadając na kolana, objęła jego nogi swymi ramionami. - Na Croma, dziewczyno - wymruczał zażenowany Conan- nie rób tak. Jakbyś myślała, że robię ci przysługę, wyrzucając cię z tego kraju. Czy nie wyjaśniłem ci, że nie jesteś kobietą odpowiednią dla wodzawojownika Bamulasów?

Diabeł w stali

Diabeł w stali Rybak poluzował nóż w pochwie. Był to gest instynktowny, gdyż tego, czego się bał, nie dało się zabić nożem, nawet wygiętym ostrzem z piłą Yuetshów, będącym w stanie wypatroszyć człowieka jednym zadanym od dołu ciosem. Ani żaden człowiek, ani też zwierzę nie zagrażały mu w tej głuszy, jaka rozpościerała się na wyspie Xapur, szczerzącej się murami i wieżami. Wspiął się na klif, przebrnął przez okalającą go dżunglę i teraz stał wśród świadectw przemijania. Połamane kolumny migotały słabo pomiędzy drzewami, rozległe kręte linie kruszejących murów niknęły w mroku. Jego stopy stąpały po wielkich kamiennych płytach, popękanych i powysadzanych przez rosnące pod nimi korzenie. Rybak był typowym przedstawicielem swej rasy, owych dziwacznych ludzi, których rodowód ginie pośród szarego świtu przeszłości, a którzy zamieszkiwali w surowych chatach wzdłuż południowego wybrzeża morza Vilayet od niepamiętnych czasów. Był mocno zbudowany, o długich, małpoludzich rękach i potężnej piersi, lecz o wychudłym brzuchu i cienkich, wygiętych w pałąk nogach. Miał szeroką twarz z niskim, cofniętym czołem, włosy gęste, zmierzwione. Pas do noża i przepaska biodrowa były całym jego ubraniem.

To, że tu się znalazł, dowodziło, iż był mniej ograniczony umysłowo niż większość jego ludu. Człowiek rzadko nawiedzał Xapur. Była niezamieszkana, niemal zapomniana; po prostu jedna z niezliczonego mnóstwa wysp, które znaczyły powierzchnię wielkiego morza śródlądowego. Zwano ją Xapur - Ufortyfikowaną - z powodu ruin, pozostałości pradawnego królestwa, upadłego i zapomnianego, zanim zwycięscy Hyboryjczycy przyjechali na południe. Nikt nie wiedział, kto ustawił te kamienie, aczkolwiek wśród Yuetshów krążyły mgliste legendy, poddające myśl, iż pomiędzy rybakami a nieznanym wyspiarskim królestwem istnieje jakiś niepomiernie dawny związek. Zajęło wszak tysiąc lat, by jakikolwiek Yuetshi pojął wagę tych opowieści; powtarzali je obecnie niczym pozbawione znaczenia formuły, bełkotliwie klecone przez ich usta z nawyku. Od wieków żaden Yuetshi nie przybywał na Xapur. Sąsiedni brzeg stałego lądu był niezamieszkany, porośnięte trzcinami mokradła oddano we władanie groźnym bestiom, które tam straszyły. Wioska rybaka leżała nieco dalej na południe, na kontynencie. Sztorm zniósł jego kruchy stateczek do połowów hen od zwyczajowych, uczęszczanych szlaków i roztrzaskał go nocą rozświetlaną błyskawicami, pośród ryczących wód, na wznoszącym się wysoko klifie wyspy. Teraz, o brzasku, czyściutkie niebo lśniło błękitem, a blask wschodzącego słońca przemieniał ociekające wodą liście w klejnoty. Rybak wdrapał się na urwisko, o które się rozbił, ponieważ w samym środku burzy ujrzał przerażające ostrze błyskawicy wypuszczone przez poczerniałe niebiosa, a po jego uderzeniu odczuł wstrząs, od którego zadrżała cała wyspa, czemu towarzyszył tak gigantyczny huk, że wątpił, aby wydało go rozszczepione drzewo. Do zbadania tego, co się stało, pchnęła go tępa ciekawość, lecz teraz, kiedy już odnalazł to, czego szukał, opanował go zwierzęcy niepokój, jakieś poczucie przyczajonego niebezpieczeństwa. Pośród drzew wznosiła się skruszona konstrukcja w kształcie kopuły, zbudowana z wielgachnych bloków osobliwego, podobnego do żelaza zielonego kamienia obecnego tylko na wyspach Vilayet. Zdawało się niewiarygodne, iż ludzkie ręce mogły je ukształtować i tak umieścić, a na pewno poza ludzkimi możliwościami pozostawało zwalenie owej konstrukcji. Jednakże piorun rozłupał ważące blisko

tonę bloki tak jak szkło, roztrzaskując niektóre w zielony pył i roz dzierając całe sklepienie kopuły. Rybak wspiął się na rumowisko i zerknął do środka. To, co ujrzał, dobyło z niego głęboki pomruk. Pod zrujnowaną kopułą, otoczony kamiennym pyłem i kawałkami poruszonego budulca, na złoconym postumencie leżał człowiek. Odziany był w coś na kształt spódniczki i pas ze skóry rekina. Czarne włosy, opadające prosto przyciętą grzywą na potężne ramiona, podtrzymywane były wokół skroni wąziutką złotą opaską. Na odkrytej, umięśnionej piersi spoczywał dziwny sztylet z głowicą z klejnotu, rękojeścią obłożoną skórą rekina i szerokim zaokrąglonym ostrzem. Bardzo przypominał nóż, jaki rybak nosił na biodrze, ale brakło mu ząbkowanej krawędzi i wykonano go z nieskończenie większym mistrzostwem. Rybak zapragnął tej broni. Człowiek był oczywiście martwy; martwy od wielu wieków. Ta kopuła stanowiła jego grobowiec. Rybak nie zastanawiał się, jakiej sztuki użyli starożytni do zachowania ciała w tak uderzającym podobieństwie do stanu za życia; sztuki, która utrzymała muskularne kończyny w pierwotnej postaci, nie odjęła ciału witalności. W tępym mózgu Yuetshiego było miejsce tylko dla pożądania noża z połyskującym matowo ostrzem, wzdłuż którego rozchodziły się delikatnie falujące linie. Gramoląc się do środka, podniósł broń z piersi mężczyzny. A kiedy to uczynił, wydarzyła się rzecz dziwna i straszna. Mocarne dłonie splotły się spazmatycznie, powieki wystrzeliły w górę, odsłaniając niezwykle mroczne, magnetyzujące oczy, których wejrzenie uderzyło zaskoczonego rybaka niczym prawdziwy cios. Cofnął się, upuszczając w zamęcie kosztowny sztylet. Człowiek na postumencie uniósł się do pozycji siedzącej, a rybak aż otwarł usta ze zdziwienia, widząc jego rzeczywiste rozmiary. Spojrzenie zwężonych oczu zatrzymało się na Yuetshim. W widocznych przez szpary źrenicach nie wyczytał przyjaźni ni wdzięczności; dostrzegł tylko płomień tak obcy i wrogi, jak ten, który płonie w oczach tygrysa. Nagle człowiek ów powstał, górując nad nim, każda jego cząstka emanowała ukrytą groźbą. W tępym mózgu rybaka nie było miejsca na strach, przynajmniej na taki, który mógłby dopaść kogoś kto wła-

śnie stanął wobec czegoś, co przeczy podstawowym prawom natury. Kiedy wielkie dłonie opadły na jego ramiona, wyciągnął swój nóż z piłą i jednym płynnym ruchem uderzył, prowadząc broń pod górę. Ostrze rozprysło się na opiętym pasem brzuchu nieznajomego jak na stalowej kolumnie, a potem gruby kark rybaka pękł w dłoniach olbrzyma niczym przegniła gałązka.

II Władca Khawarizm i strażnik morskich granic Jehungir Agha przejrzał raz jeszcze ozdobny pergaminowy zwój z pieczęcią pawia i zaśmiał się krótko i szyderczo. - No i? - niecierpliwił się jego doradca Ghaznavi. Jehungir wzruszył ramionami. Był przystojnym mężczyzną, obdarzonym niemiłosierną dumą ze swego urodzenia i osiągnięć. - Król traci cierpliwość - rzekł. - Z własnej winy gorzko psioczy na to, co zwie moją porażką na gruncie ochrony granic. Na Tarima, jeśli nie zdołam zadać ciosu tym rabusiom ze stepów, Khawarizm może zyskać nowego pana.

Ghaznavi szarpał w zamyśleniu swą przyprószoną siwizną brodę. Yezdigerd, król Turanu, był najpotężniejszym monarchą świata. W jego pałacu w portowym mieście Aghrapur gromadzono łupy z imperiów. Jego flota galer o purpurowych żaglach przemieniła Vilayet w hyrkańskie bajoro. Ciemnoskóry lud Zamory płacił mu daniny, podobnie jak wschodnie prowincje Koth. Shemici pochylili głowy przed jego majestatem, tak jak mieszkający dalej na zachód Shushańczycy. Jego wojska pustoszyły pogranicze Stygii na południu i zaśnieżone ziemie Hyperborejczyków na północy. Jego jeźdźcy zanieśli ogień i miecz na zachód, do Brythunii, Ophiru i Corinthii, a nawet do granic Nemedii. Rycerstwo w pozłacanych hełmach tratowało lokalnych mieszkańców kopytami swych koni, a otoczone murami miasta stawały na jego rozkaz w ogniu. Na przepełnionych rynkach niewolników w Aghrapurze, Sultanapurze, Khawarizm, Shahpurze oraz Khorusunie kobiety sprzedawano za trzy drobne srebrne monety blondwłose Brythunki, Stygijki o włosach jasnobrązowych, ciemnowłose Zamorianki, hebanowe Kushitki i Shemitki o cerze oliwkowej. Ale podczas gdy jego szybcy jeźdźcy gromili wojska daleko poza granicami, tuż przy niej zuchwały wróg podskubywał mu brodę ręką ociekającą szkarłatem i cuchnącą dymem. Na rozległych stepach, między morzem Vilayet a granicami wysuniętych najdalej na wschód królestw hyboryjskich, pojawiła się w ostatnim półwieczu nowa rasa, sformowana pierwotnie z uciekających przestępców, ludzi zrujnowanych, zbiegłych niewolników i dezerterujących żołnierzy. Byli ludźmi wielu przewin, z wielu krajów, niektórzy urodzeni na stepach, inni umknęli z królestw Zachodu. Zwano ich kozakami, co znaczy: awanturnicy. Zamieszkując na dzikich, odkrytych rozłogach, poza wszelkim prawem prócz własnego, specyficznego kodeksu, stali się ludem zdolnym przeciwstawić się nawet Wielkiemu Monarsze. Nieustannie najeżdżali granice Turanu, w obliczu porażki odchodząc w step. Wraz z piratami z Vilayet, ludźmi o wielce podobnym pokroju, niepokoili wybrzeże, łupiąc statki handlowe, które kursowały między hyrkańskimi portami.

-Jak mam zgnieść te wilki? - dopytywał się Jehungir. - Jeśli podążę za nimi w stepy, ryzykuję, że albo wytną nas i zniszczą, albo wymkną się mi całkowicie i spalą miasto podczas mej nieobecności. Od niedawna stali się śmielsi niż kiedyś. -To z powodu nowego wodza, który powstał między nimi - odparł Ghaznavi. — Wiesz, kogo mam na myśli. -Tak! - odrzekł Jehungir z pasją. - To ten diabeł Conan. Jest jeszcze dzikszy od kozaków i przebiegły jak górski lew. -Bardziej przez zwierzęcy instynkt niż przez inteligencję — stwierdził Ghaznavi. — Inni kozacy są przynajmniej potomkami ludzi cywilizowanych. On jest barbarzyńcą. Wszelako pozbycie się go zadałoby im powalający cios. -Ale jak? - zapytał Jehungir. — Wielokrotnie wyżynał sobie drogę z miejsc, które zdawały się dlań pewną śmiercią. I czy to przez instynkt, czy przebiegłość, uniknął wszystkich zastawionych na niego pułapek lub z nich uciekł. -Dla każdego zwierza i dla każdego człowieka istnieje taka pułapka, z której się nie wymknie - rzekł sentencjonalnie Ghaznavi. Kiedy pertraktowaliśmy z kozakami w kwestii okupu za jeńców, obserwowałem tego człowieka, Conana. Znajduje on głębokie upodobanie w kobietach i mocnych napitkach. Sprowadźże tu swą niewolnicę Octavie. Jehungir klasnął w dłonie, a beznamiętny kushicki eunuch — figura ze lśniącego hebanu w jedwabnych, workowatych spodniach - skłonił się przed nim i odszedł wykonać, co mu polecono. Niebawem powrócił, prowadząc za nadgarstek wysoką, przystojną dziewczynę, której blond włosy, niewinne oczy i jasna skóra ujawniały w niej czystej krwi członkinię swej rasy. Skąpa jedwabna tunika, przepasana w talii, ukazywała cudowne zarysy jej wspaniałej figury. Ładne oczy błyskały oburzeniem, a czerwone usta pozostawały nadąsane, lecz podczas niewoli nauczono ją uległości. Stała przed swym panem ze zwieszoną głową, dopóki ten ruchem ręki nie wskazał jej, że ma usiąść na leżance obok niego. Potem spojrzał badawczo na Ghaznaviego. - Musimy zwabić Conana z dala od kozaków — lakonicznie stwier dził doradca. - Ich obóz jest rozbity obecnie gdzieś w dolnym biegu

rzeki Zaporoska, która, jak dobrze wiesz, jest dziką gęstwiną szuwarów, bagnistą dżunglą, gdzie nasza ostatnia wyprawa została porznięta na kawałki przez te bezpańskie diabły. -Niemożliwością jest, bym o tym zapomniał - stwierdził Jehun-gir z wykrzywionym obliczem. -Niedaleko stałego lądu jest niezamieszkana wyspa - mówił Ghaznavi - znana jako Xapur, Ufortyfikowana, z powodu jakichś starożytnych ruin, jakie na niej stoją. Ma ona pewną cechę szczególną, która czyni ją doskonałą dla naszego celu: nie ma plaży, lecz wystaje pionowo z morza klifami wysokimi na sto pięćdziesiąt stóp. Nawet małpolud nie zdołałaby się po nich wspiąć. Jedyną trasą, po której ktokolwiek może wejść lub zejść, jest wąska ścieżka po zachodniej stronie, która wygląda jak wydeptane schody, wykute w litej skale urwiska. Gdybyśmy zdołali zwabić na tę wyspę samego Conana, moglibyśmy dopaść go w dogodnej chwili za pomocą łuków, jak poluje się na lwa. -Równie dobrze mógłbym prosić o gwiazdkę z nieba — rzekł niecierpliwie Jehungir. — Mamyż wysłać do niego posłańca z zaproszeniem, by wspiął się na klif i oczekiwał naszego przybycia? -W zasadzie tak! - Widząc pełne zdumienia spojrzenie Jehun-gira, Ghaznavi kontynuował: - Poprosimy o pertraktacje z kozakami w sprawie więźniów na skraju stepów, przy forcie Ghori. Jak zwykle udamy się tam z jakimś oddziałem i rozłożymy obozem pod zamkiem. Oni przybędą z równymi siłami i rokowania potoczą się z normalną nieufnością i podejrzeniami. Wszak tym razem weźmiemy ze sobą, jakby zupełnie przypadkiem, naszą piękną niewolnicę. Kiedy doradca skinął głową ku niej, Octavia pobladła i przysłuchiwała się z większym zainteresowaniem. - Ona użyje całego swego sprytu, by przyciągnąć uwagę Conana. To nie powinno być trudne. Temu dzikiemu łupieżcy winna zdać się olśniewającym obrazem piękna. Jej wdzięk i figura powinny zadziałać na niego mocniej niż w przypadku tych podobnych do lalek piękno ści z twojego seraju. Octavia skoczyła na nogi. Pięści jej się zacisnęły, a oczy zapłonęły. Cała postać trzęsła się z pełnej oburzenia złości.

-Chcecie zmusić mnie, żebym odgrywała jakąś zdzirę przed tym barbarzyńcą? - wykrzyknęła. - Nie zrobię tego! Nie jestem wywłoką z wyprzedaży na rynku, żeby puszczać znaczące uśmieszki i robić piękne oczy do jakiegoś stepowego rabusia. Jestem córką nemedyj-skiego pana i... -Należałaś do nemedyjskich nobilów, zanim moi jeźdźcy cię uprowadzili - odparł Jehungir cynicznie. - Teraz jesteś zwykłą niewolnicą, która zrobi, co jej się każe. -Nie zrobię! - wściekła się. -Przeciwnie - odparował Jehungir z wystudiowanym okrucieństwem. — Zrobisz. Podoba mi się plan Ghaznaviego. Kontynuuj, książę doradców. -Prawdopodobnie Conan będzie chciał ją kupić. Odmówisz, oczywiście, sprzedaży bądź wymiany jej na hyrkańskich więźniów. Wówczas może spróbować ją wykraść albo odebrać siłą, choć nie sądzę, by nawet on złamał rozejm przeznaczony na pertraktacje. Tak czy owak, musimy przygotować się na wszystko, czego mógłby spróbować. Potem, krótko po rozmowach, zanim będzie miał czas zapomnieć o niej, wyślemy do niego posłańca pod sztandarem rozejmu, oskarżając go o uprowadzenie dziewczyny i domagając się jej zwrotu. Może zabić posłańca, ale przynajmniej pomyśli, że ona uciekła. Wtedy wyślemy do obozu kozaków szpiega, nada się jakiś rybak Yuetshi, który powie Conanowi, iż Octavia ukrywa się na Xapur. O ile go znam, od razu tam wyruszy. -Nie wiemy jednak, czy popłynie sam - zauważył Jehungir. -Czy mężczyzna zabiera ze sobą oddział wojowników, kiedy idzie na schadzkę z kobietą, której pragnie? - spytał retorycznie Ghaznavi.—Istnieje prawdopodobieństwo, że p r z y b ę d z i e sam. Niemniej zabezpieczymy się również na inne możliwe sytuacje. Nie będziemy oczekiwać go na wyspie, gdzie sami moglibyśmy wpaść w pułapkę, lecz na mokradłach w kępie szuwarów, jakie sterczą z wody do tysiąca stóp od Xapur. Jeśli przywiedzie znaczne siły, weźmiemy nogi za pas i wymyślimy następną intrygę. Jeśli przybędzie sam albo z małą grupką, będzie nasz. To, czy w ogóle przybędzie, zależy od tego, czy zapamięta uśmieszki i znaczące spojrzenia twej czarującej niewolnicy.

— Nigdy nie zniżę się do czegoś tak haniebnego! — Octavia szalała z wściekłości i poniżenia. - Wpierw umrę! - Nie umrzesz, moja buntownicza ślicznotko - odrzekł Jehungir - lecz zostaniesz poddana bardzo bolesnemu i upokarzającemu doświadczeniu. Klasnął w dłonie, a Octavia zbladła. Tym razem ten, który wszedł, nie był Kushitą, lecz Shemitą, potężnie umięśnionym człowiekiem średniego wzrostu, o krótkiej, kędzierzawej, błękitnoczarnej brodzie. — Mam pracę dla ciebie, Gilzanie - powiedział Jehungir. - Weź tę głupią dziewkę i zabaw się z nią trochę. Uważaj wszak, by nie zepsuć jej urody. Wydając z siebie niezrozumiały pomruk, Shemira żelaznymi palcami chwycił Octavię za przegub i opuściła ją cała buńczuczność. Kobieta wyrwała się z żałosnym krzykiem i rzuciła na kolana przed swym nieprzejednanym panem, łkając i błagając nieskładnie o litość. Jehungir odesłał gestem dłoni zawiedzionego kata i rzekł do Ghaznaviego: - Jeśli ten plan się powiedzie, wypełnię twój podołek złotem.

III W mroku przed brzaskiem jakiś' nienaturalny dźwięk zakłócił ciszę panującą nad porosłymi trzciną mokradłami i zamglonymi wodami u wybrzeża. Nie był to ospały wodny ptak ani budzący się dziki zwierz. Przez gęste szuwary, sięgające wyżej niż ludzka głowa, przedzierał się człowiek. Była to kobieta, jeśli ktokolwiek ją widział, wysoka, blondwłosa; jej wspaniałe członki oklejała przemoczona tunika. Octavia uciekała ze szczerego serca; każda cząstka jej osoby, znieważona do żywego, wciąż paliła pod ciężarem nabytych w niewoli doświadczeń, które stały się nie do zniesienia. Władza, jaką Jehungir miał nad nią, była złem wystarczającym, lecz z demonicznym rozmysłem oddał ją nobilowi, którego imię było synonimem zwyrodnienia, nawet w Khawarizm. Na owo wspomnienie sprężyste ciało Octavii przechodziły ciarki i dreszcze. Rozpacz stała się impulsem do spuszczenia się z zamku Jelal Khana na linie uczynionej z pasów z rozerwanych gobelinów, a przypadek postawił na jej drodze uwiązanego konia. Jechała przez całą noc, aż świt zastał ją i jej wyczerpanego rumaka na bagnistym brzegu morza. Drżąc na samą myśl o zaciągnięciu z powrotem ku odrażającemu przeznaczeniu, jakie gotował jej Jelal Khan, zanurzyła

się w grzęzawisko, żeby szukać schronienia przed spodziewanym pościgiem. Kiedy szuwary rozrzedziły się wokół niej, a woda sięgnęła ud, dostrzegła przed sobą majaczącą niewyraźnie wyspę. Dzieliła ją od niej spora przestrzeń wody, lecz się nie zawahała. Brodziła, póki niskie fale nie sięgnęły jej do pasa; wówczas odbiła się mocno i popłynęła z energią, która zapowiadała niezwykłą wytrwałość. Kiedy zbliżyła się do wyspy, zobaczyła, iż jej brzegi wznoszą się z wody pionowo, przypominającymi mury zamków klifami. W końcu do nich dotarła, ale nie znalazła żadnego występu, na którym można by stanąć bądź do niego przywrzeć - ani pod wodą, ani powyżej. Płynęła więc dalej, podążając za krzywizną urwiska, aż wysiłek jej długiej ucieczki zaczął ciążyć jej członkom. Dłonie obmacywały gorączkowo kamienie i nagle odnalazły zagłębienie. Z płaczliwym westchnieniem ulgi wydostała się z wody i przywarła kurczowo do podłoża; ociekająca białoskóra bogini w przyćmionym świetle gwiazd. Przypadkiem natrafiła na coś, co wyglądało na stopnie wykute w skale klifu. Idąc nimi pod górę, przylgnęła do kamienia, kiedy jej uszu dobiegły ściszone klapnięcia ostrożnie prowadzonych wioseł. Wytężyła wzrok i dzięki temu dojrzała niewyraźną ogromną postać posuwającą się w kierunku kępy trzcin, którą właśnie opuściła. W ciemnościach było to jednak zbyt daleko, by zyskać pewność, a skoro wkrótce nikłe dźwięki umilkły, kontynuowała wspinaczkę. Jeśli byliby to jej prześladowcy, nie widziała dla siebie lepszej drogi, niż ukryć się w głębi lądu. Wiedziała, że większość wysp, sąsiadujących z tym podmokłym wybrzeżem, była niezamieszkana. Mogło to być gniazdo piratów, lecz nawet oni byliby lepsi niż bestia, od której uciekła. W trakcie wspinaczki po jej umyśle błąkała się pewna myśl, skłaniająca do porównania jej uprzedniego pana z wodzem kozaków, z którym — pod przymusem - bezwstydnie flirtowała w zdobnych namiotach obozu przy Forcie Ghori, gdzie panowie Hyrkanii toczyli rozmowy z wojownikami ze stepów. Jego płomienne spojrzenie napawało ją strachem i poczuciem upokorzenia, jednakże pierwotna srogość wynosiła go ponad Jelala Khana, potwora, jakiego może stworzyć tylko cywilizacja nadmiernie opływająca w dobra.

Wdrapała się na szczyt klifu i spojrzała bojaźliwie w gęsty mrok. Drzewa rosły blisko krawędzi skał, prezentując sobą masę litej czerni. Cos' się poruszyło nad jej głową, a ona odskoczyła ze strachu, choć zdawała sobie sprawę, że to tylko nietoperz. Nie podobał jej się wygląd tych hebanowych ciemności, ale zacisnęła zęby i poszła im naprzeciw, próbując nie myśleć o wężach. Jej nieosłonięte stopy nie wydawały żadnego dźwięku na gąbczastej glinie pod drzewami. Nagle, już pomiędzy nimi, przerażający mrok zamknął się wokół niej. Nie zrobiła więcej niż tuzin kroków, a nie była już w stanie dostrzec klifu ani morza za nim. Jeszcze kilka kroków i zagubiła się beznadziejnie, tracąc poczucie kierunku. Poprzez splątane gałęzie nie zaglądała nawet najmniejsza gwiazdka. Posuwała się dalej po omacku, niezręcznie, na ślepo, i wtem przystanęła. Gdzieś przed nią zaczął rytmicznie dudnić jakiś bęben. Nie był to dźwięk, jaki spodziewałaby się usłyszeć w tym miejscu i o tym czasie. Zapomniała o nim natychmiast, gdy uświadomiła sobie czyjąś obecność tuż obok. Nie była w stanie nic zobaczyć, lecz wiedziała, że coś stoi przy niej w mroku. Skuliła się i cofnęła ze zduszonym krzykiem, a kiedy to zrobiła, coś, co mimo swej paniki rozpoznała jako ludzką rękę, objęło ją w talii. Wrzasnęła i włożyła całą młodzieńczą sprężystość i siłę w dziką próbę wyrwania się na wolność, jednak ten, który ją pochwycił, uniósł ją jak dziecko, krusząc jej zapamiętały opór z łatwością. Milczenie, z jakim jej szaleńcze błagania i protesty zostały przyjęte, pogłębiło jeszcze strach, jaki czuła, gdy była niesiona przez mrok w kierunku odległego bębna, który wciąż szemrał i dudnił jednostajnym rytmem.

IV Kiedy pierwszy odcień brzasku zaczerwienił morze, do klifu zbliżyła się niewielka łódź. Jedyny człowiek na pokładzie był postacią malowniczą. Na głowie miał zawiązaną na supeł szkarłatną chustę; obszerne, jedwabne portki o płomiennej barwie podtrzymywała szeroka szarfa, do której przytroczony był bułat w pochwie ze skóry rekina. Jego wyszywane złotogłowiem skórzane buty sugerowały, iż jest to raczej jeździec aniżeli człowiek morza, ale łodzią manewrował z wprawą. Rozrzucone poły białej jedwabnej koszuli ukazywały szeroką, muskularną pierś, spaloną na brąz przez słońce. Mięśnie jego mocnych, ogorzałych ramion grały, gdy pociągał za wiosła z niemalże kocią sprężystością. Niepohamowana energia, która widoczna była w każdej cząstce, w każdym ruchu, odróżniała go od zwykłych ludzi, jednakowoż wyraz jego twarzy nie był ani dziki, ani ponury, choć groźne wejrzenie niebieskich oczu podpowiadało łatwą do zbudzenia gwałtowność. Był to Conan, który zawędrował do obozu kozaków, nie mając ze sobą nic prócz swego rozumu i miecza, i który wyrąbał sobie drogę do przywództwa pośród nich. Łagodnymi pociągnięciami wioseł podpłynął wolno do wykutych

w skale schodów jak ktoś znający okolicę i przycumował łódź do skalnego występu. Potem bez wahania poszedł w górę wydeptanymi stopniami. Był niezwykle czujny, ale nie przez to, iż świadomie podejrzewał jakieś ukryte niebezpieczeństwo, lecz dlatego, że czujność wyostrzona przez dzikie bytowanie, jakie wiódł, była jego nieodrodną cząstką. To, co Ghaznavi uważał za zwierzęcą intuicję bądź jakiś szósty zmysł, stanowiły zwyczajne, wyostrzone jak brzytwa umiejętności oraz dziki rozum barbarzyńcy. Conan nie miał przeczucia, które by mu podpowiedziało, że jacyś ludzie obserwują go z ukrycia wśród szuwarów stałego lądu. Gdy wspiął się na klif, jeden z owych ludzi odetchnął głęboko i bezszelestnie opuścił łuk. Jehungir złapał go za nadgarstek i zaklął mu wprost do ucha: - Głupcze! Chcesz nas zdradzić? Nie widzisz, że jest poza zasięgiem? Dajmy mu dostać się na wyspę. Pójdzie szukać dziewczyny. My zostaniemy tu trochę. On m o ż e wyczuć naszą obecność i przejrzeć intrygę. Może mieć też ukrytych gdzieś wojowników. Zaczekamy. Za godzinę, o ile nie zdarzy się nic podejrzanego, podpłyniemy na wiosłach do schodów i tam na niego zaczekamy. Jeśli nie powróci w rozsądnym czasie, kilku z nas wejdzie na wyspę i go wytropi. Wolałbym jednak tego nie robić. Jeśli będziemy musieli wejść za nim w busz, kilku z nas pewnie umrze. Lepiej zaczekać, jak będzie wracał po schodach, gdzie możemy dosięgnąć go strzałami z bezpiecznej odległości. W tym samym czasie niepodejrzewający niczego kozak zanurzył się w las. W butach z miękkiej skóry szedł bezszelestnie, jego spojrzenie przesiewało każdy cień, pragnąc pochwycić przecudną piękność z jasnobrązowymi włosami, o której marzył, odkąd tylko ujrzał ją w zdobnych namiotach Jehungira Aghi przy Forcie Ghori. Pragnąłby jej nawet wówczas, gdyby okazywała mu odrazę. Niemniej tajemnicze uśmieszki i spojrzenia rozgrzały mu krew tak, że z całą gwałtownością będącą jego dziedzictwem, niepodpartą żadnym prawem, pożądałby tej białoskórej kobiety o jasnobrązowych włosach, zrodzonej przez cywilizację.

Był już na Xapur wcześniej. Mniej niż miesiąc temu odbył tu tajne spotkanie z piracką załogą. Wiedział, że zbliża się do miejsca, skąd będzie widać zagadkowe ruiny, od których wyspa wzięła swą nazwę, i zastanawiał się, czy znajdzie ją, ukrywającą się między nimi. Zaprzątnięty tą myślą, zatrzymał się niczym śmiertelnie rażony. Przed nim, między drzewami, wznosiło się coś, co, jak podpowiadał mu rozsądek, było niemożnością - wielki ciemnozielony mur, z wieżami wystającymi zza jego blanków. Conan tkwił znieruchomiały, odczuwając zaburzenia zmysłów, które osłabiają ducha każdego, kto staje wobec czegoś, co przeczy zdrowemu rozsądkowi. Nie wątpił w swój wzrok ani rozwagę, lecz coś tu było potwornie nie w porządku. Poprzednim razem między drzewami widać było tylko rozpadające się ruiny. Jakież dłonie były w stanie ułożyć coś tak ogromnego, co właśnie ukazało się jego oczom, przez te parę tygodni, które upłynęły? Ponadto bukanierzy, którzy włóczyli się po Vilayet bezustannie, dowiedzieliby się czegoś o pracach prowadzonych na wyspie na tak oszałamiającą skalę i poinformowali o tym kozaków. Nie znajdował dla tej sprawy żadnego wytłumaczenia, ale tak właśnie było. Znajdował się na Xapur i owa fantastyczna masa zwieńczonych wieżami budowli znajdowała się na Xapur, a wszystko to stanowiło szaleństwo i paradoks, niemniej w całości było prawdą. Odwrócił się, by pomknąć z powrotem przez dżunglę, potem wykutymi schodami w dół i wreszcie przez błękitne wody do odległego obozu u ujścia Zaporoski. W owej chwili nieogarnionej paniki nawet myśl o przestawaniu tak blisko morza śródlądowego stała się odrażająca. Pozostawiłby je za sobą, opuścił zbrojne obozy i stepy i oddalił się na tysiąc mil od smutnego tajemniczego Wschodu, gdzie najbardziej pierwotne prawa natury mogą zostać potraktowane z pogardą przez jakieś diabelstwo, którego istoty nie potrafił odgadnąć. Przez chwilę przyszły los królestw, które zależały od tego barwnie odzianego barbarzyńcy, kołysał się na krawędzi. Szalę przeważyła jedna drobna sprawa: zwykły strzęp jedwabiu, zwisający na krzaku, jaki ogarnęło jego niespokojne spojrzenie. Pochylił się po niego, nozdrza mu sie rozszerzyły, a nerwy zadrżały delikatnie pobudzone. Na

owym kawałku wydartego ubrania utrzymywała się woń tak nikła, że rozpoznał ją bardziej dzięki jakiemuś niezrozumiałemu instynktowi aniżeli przez fizyczne odczucia. Kuszące perfumy łączyły się dla niego ze słodkim, jędrnym ciałem kobiety, którą wcześniej widział w zdobnym namiocie Jehungira. Zatem rybak nie kłamał. Ona tu była! Wówczas ujrzał na ziemi pojedynczy ślad stopy w glinie; ślad bosej stopy, długiej i smukłej, lecz męskiej, nie kobiecej, i odciśnięty głębiej niż zwykle. Wniosek był oczywisty: ów mężczyzna, który pozostawił trop, niósł jakiś ciężar, a co to mogło być, jak nie dziewczyna poszukiwana przez kozaka? Stał milczący, zwrócony twarzą ku mrocznym wieżom majaczącym pomiędzy drzewami. Jego oczy stały się szczelinami gorejącymi niebieskim ogniem. Pożądanie blondwłosej kobiety starło się z posępną, pierwotną wściekłością na tego, kto ją zawłaszczył, kimkolwiek był. Ludzka namiętność zwalczyła jego ultraludzkie lęki i zniżywszy się, przykucnął jak polująca pantera i pomknął ku murom, korzystając z osłony gęstego listowia, by uniknąć wykrycia z blanków. Kiedy się zbliżył, zobaczył, że mury zbudowano z tego samego zielonego kamienia, z jakiego wcześniej składały się ruiny, i nawiedziło go mgliste poczucie ich znajomości. Jakby patrzył na coś, czego nigdy nie widział, ale o czym śnił lub sobie wyobrażał. W końcu rozpoznał to uczucie: mury i wieże naśladowały rozkład ruin. Wyglądało to, jak gdyby kruszejące konstrukcje odrosły z powrotem w budowle, którymi były pierwotnie. Żaden dźwięk nie zakłócił porannej ciszy, kiedy Conan podkradł się do muru, który wznosił się pionowo z wybujałych zarośli. Na południowych krańcach morza śródlądowego roślinność była niemalże tropikalna. Na blankach nie widział nikogo, a wewnątrz niczego nie posłyszał. Niedaleko po lewej ujrzał masywną bramę, lecz nie miał przesłanek, by zakładać, iż będzie otwarta i niestrzeżona. Wierzył wszelako, że kobieta, której poszukiwał, jest gdzieś za murami, a droga, jaką obrał, była typową brawurą. Ponad nim oplecione festonami pnączy gałęzie wyciągały się ku blankom. Wszedł na wielkie drzewo jak kot, a osiągnąwszy punkt nad parapetem. chwycił obu rękoma grubv konar, rozkołysał się na

ramionach, dopóki nie nabrał właściwego rozmachu, i wówczas się puścił. Wystrzeliwszy w powietrze, wylądował jak kot na blankach. Tam przyczaił się i zapatrzył w dół, na ulice miasta. Obwód muru nie był wielki, lecz liczba budynków z zielonego kamienia, jakie ogarniał, przyprawiała o zdumienie. Miały one wysokość trzech lub czterech kondygnacji, głównie płaskie dachy i prezentowały subtelny styl architektoniczny. Ulice zbiegały się jak szprychy koła na dziedzińcu w kształcie ośmiokąta w centrum miasta, zajętym przez wyniosły gmach, który, wraz ze swymi kopułami i wieżami, dominował nad całym centrum. Nie widział nikogo, kto przemieszczałby się po ulicach lub wyglądał przez okno, choć słońce już wzeszło. Cisza, która tu panowała, mogła wypełniać miasto wymarłe bądź opustoszałe. Blisko niego z muru schodziły wąskie kamienne stopnie; ruszył nimi w dół. Domy rozpychały się tak blisko muru, że w połowie drogi w dół schodów znalazł się na wyciągnięcie ręki od jakiegoś okna i zatrzymał się, by przez nie zerknąć. Nie było w nim żadnych krat, a jedwabne zasłony podwiązane zostały atłasowymi sznurami. Spoglądał do komnaty, której ściany zakryto ciemnymi, aksamitnymi gobelinami. Podłogę pokrywały puszyste dywany, a ławy z polerowanego hebanu i podwyższenie z kości słoniowej obładowane zostały stosami wyprawionych skór. Już miał kontynuować zejście, gdy z ulicy poniżej dotarły do niego odgłosy zbliżających się kroków. Zanim nieznana osoba zdołała okrążyć narożnik i ujrzeć Conana na schodach, przestąpił szybko przestrzeń oddzielającą go od pomieszczenia i dobywszy bułat, opadł miękko we wnętrzu. Przez moment stał jak statua, a potem, kiedy nic się nie wydarzyło, przemieszczał się po dywanach ku łukowatemu przejściu, gdy jakaś zasłona się odsunęła, ukazując wyłożoną poduszkami alkowę, z której smukła, ciemnowłosa dziewczyna spoglądała na niego oczyma bez wyrazu. Conan patrzył na nią w napięciu, spodziewając się, że za chwilę zacznie wrzeszczeć. Ona jednak tylko zwyczajnie zdusiła ziewnięcie filigranową dłonią, podniosła się z alkowy i wsparła niedbale o zasłonę, którą przytrzymywała jedną ręką.

Była niewątpliwie członkiem rasy białej, choć skórę miała bardzo ciemną. Jej prosto przycięte włosy były czarne jak noc, a jedyny przyodziewek stanowił skrawek jedwabiu wokół zgrabnych bioder. Po chwili przemówiła, ale język był mu nieznany, więc potrząsnął głową. Ziewnęła ponownie, przeciągnęła się z gracją i bez oznak strachu czy zaskoczenia przeszła na język, który rozumiał - dialekt Yuetshów, który brzmiał dziwnie archaicznie. -Szukasz kogoś? - spytała tak obojętnie, jak gdyby najs'cie jej komnaty przez uzbrojonego nieznajomego było najzwyczajniejszą rzeczą, jaką można sobie wyobrazić. -Kim jesteś? - zapytał Conan. -Jam jest Yateli - odpowiedziała bez życia. - Musiałam biesiadować wczoraj z wieczora do późna i teraz jestem taka senna. A kimże tyś jest? -Jestem Conan, hetman wśród kozaków - odrzekł, przyglądając się jej zwężonymi oczyma. Uznał jej postawę za pozę i oczekiwał, że spróbuje uciec z komnaty lub obudzić dom. Ale choć aksamitna lina, która mogła być sznurem sygnalizacyjnym, zwisała przy niej, nie sięgała po nią. -Conan - powtórzyła ospale. - Nie jesteś Dagonianinem. Sądzę, że jesteś najemnikiem. Obciąłeś głowy wielu Yuetshom? -Nie walczę z wodnymi szczurami! - sarknął Conan. -Ale oni są straszni - wymruczała. - Pamiętam, kiedy byli naszymi niewolnikami. Lecz zbuntowali się i palili, i zabijali. Tylko magia Khosatrala Khela trzymała ich z dala od murów... - Przerwała, a w wyrazie jej twarzy zdziwienie walczyło z sennością. - Zapomniałam - szepnęła. - Oni w s p i ę l i się na mury zeszłej nocy. Były krzyki i ogień, a ludzie na próżno wzywali Khosatrala. - Potrząsnęła głową, jakby po to, by ją oczyścić. - Ale to nie może być, ponieważ ja żyję, a sądziłam, że jestem martwa. Och, do diabła z tym! Przeszła przez komnatę i wziąwszy Conana za rękę, pociągnęła go na podwyższenie. Uległ jej w osłupieniu i niepewności. Dziewczyna uśmiechnęła się do niego jak senne dziecko; długie, jedwabiste rzęsy opadły na jej mroczne, mętne oczy. Przebiegła palcami przez gęste, czarne pukle jak gdyby po to by się upewnić co do jego realności

—To był sen - ziewnęła. — Może to wszystko jest snem. Teraz mam ochotę śnić. Nie dbam o to. Nie mogę sobie czegoś przypomnieć... Zapomniałam... Jest coś, czego nie potrafię zrozumieć, ale kiedy próbuję myśleć, robię się taka senna. W każdym razie to nieważne. —Co masz na myśli? - zapytał niespokojnie. — Mówisz, że zeszłej nocy wspięli się na mury? Kto? - Yuetshi. Przynajmniej tak myślałam. Obłok dymu skrył wszyst ko, lecz jakiś nagi, ubabrany krwią diabeł chwycił mnie za gardło i wraził nóż w pierś. Och, to bolało! Ale to był sen, ponieważ, zobacz, nie ma blizny. - Leniwie sprawdziła gładką pierś, a potem opadła na kolano Conana i opasała smukłymi ramionami jego potężny kark. Nie pamiętam - mruczała, moszcząc swą ciemną głowę na jego ma sywnej piersi. - Wszystko jest niewyraźne i zamglone. To nieważne. Ty nie jesteś snem. Jesteś silny. Żyjmy, póki możemy. Kochaj się ze mną! Conan ułożył lśniącą głowę dziewczyny na zgięciu potężnego ramienia i pocałował pełne czerwone wargi z autentyczną przyjemnością. - Jesteś silny - powtórzyła, a jej głos słabł. - Kochaj się ze mną... Kochaj... Senne mamrotanie ucichło; ciemne oczy się zamknęły, długie rzęsy opadły na zmysłowe policzki, gibkie ciało rozluźniło się w ramionach Conana. Łypnął na nią groźnym okiem. Zdawała się uczestniczyć w złudzeniu, które nawiedziło całe to miasto, lecz jędrność jej członków pod błądzącymi palcami przekonała go, że trzyma w ramionach żywą dziewczynę, a nie żaden cień rodem ze snu. Niemniej poruszony pośpiesznie złożył ją na skórach na podwyższeniu. Jej sen był zbyt głęboki, aby był naturalny. Orzekł, iż musi być uzależniona od jakiegoś narkotyku, może takiego jak czarny lotos z Xuthalu. Wówczas znalazł jeszcze coś, co wprawiło go w zdumienie. Wśród futer na podwyższeniu znajdowała się przepiękna cętkowana skóra, w której dominującym odcieniem był złoty. Nie była to jakaś sprytna kopia, lecz skóra prawdziwego dzikiego zwierzęcia. A zwierzę to, o czym Conan wiedział, wymarło przynajmniej tysiąc lat temu. Był nim wielki złoty lampart, który pojawia się w tak ważkiej roli w hy-

boryjskich legendach, a którego starożytni artyści uwielbiali portretować barwnikami i w marmurze. Potrząsnąwszy w osłupieniu głową, Conan minął sklepione przejście na kręty korytarz. W domu zalegała cisza, ale na zewnątrz posłyszał jakiś dźwięk i jego wyczulone uszy rozpoznały w nim wspinającego się na stopniach na murze, z których on sam wszedł do budynku. Chwilę później zaskoczony usłyszał, iż coś ląduje miękko, lecz z ciężkim tąpnięciem na podłodze komnaty, którą właśnie opuścił. Odwróciwszy się szybko w drugą stronę, pospieszył powykręcanym holem, póki nie zatrzymało go coś na podłodze przed nim. Nawpółwholu, a na wpół w przejściu, które znajdowało się ukryte za drzwiami, stanowiącymi kopię paneli pokrywających ściany, leżała jakaś postać. Był to mężczyzna, ciemny i chudy, przyodziany tylko w jedwabną przepaskę biodrową, o ogolonej głowie i okrutnych rysach. Spoczywał tak, jakby śmierć poraziła go w chwili, gdy właśnie wyłaniał się zza panelu. Conan pochylił się nad nim, szukając przyczyny zgonu, i odkrył, że człowiek ów jest zwyczajnie pogrążony w takim samym głębokim śnie, jak dziewczyna z komnaty. Dlaczego jednak wybrał takie miejsce na drzemkę? Podczas gdy rozmyślał nad tą sprawą, wstrząsnął nim pewien dźwięk za plecami. Coś posuwało się korytarzem w jego kierunku. Szybki rzut oka w dalszą część pokazał mu, że kończy się on wielkimi drzwiami, które mogły być zamknięte. Wyszarpnął leżące na plecach ciało z przejścia i wkroczył do środka, zaciągając za sobą zamykający je panel na miejsce. Trzask zapadki powiedział mu, że został on zablokowany. Pozostając w kompletnych ciemnościach, słyszał, jak odgłos posuwistych kroków zamiera tuż za drzwiami, i lekki dreszcz spłynął mu strużką wzdłuż grzbietu. Nie były to kroki człowieka ani żadnego z dzikich zwierząt, z jakimi dotychczas się spotkał. Na chwilę zapadła cisza, po czym rozległo się słabe skrzypienie drewna i metalu. Położywszy ręce na drzwiach, Conan poczuł, jak naprężają się i wginają do środka, jak gdyby wielki ciężar równomiernie napierał na nie z zewnątrz. Kiedy sięgnął po broń, wszystko ustało i posłyszał dziwnie wilgotne odgłosy przeżuwania, które zjeży

ły mu włosy na głowie. Zaczął się cofać z bułatem w dłoni, aż piętami wyczuł stopnie, po których niemal by się stoczył. Znajdował się w prowadzącej w dół wąskiej klatce schodowej. Wymacał sobie drogę w ciemności, wyczuwając, lecz nie widząc, kilka innych przejść w ścianach. Kiedy już stwierdził, że nie znajduje się w domu, lecz głęboko w ziemi pod nim, stopnie się skończyły, przechodząc w poziomy tunel.

V Conan szedł po omacku cichym tunelem, obawiając się chwilami upadku w jakąś niewidoczną jamę, jednakże w końcu jego stopy ponownie uderzyły o stopnie. Wchodził po nich, dopóki nie dotarł do drzwi, na których jego ruchliwe palce odnalazły metalową zapadkę. Wyszedł w ciemnym, wysokim pomieszczeniu o ogromnych rozmiarach. Fantazyjne kolumny stały równym rzędem obok nakrapianych ścian, podtrzymując sufit, który był jednocześnie przejrzysty i przydymiony; zdawał się chmurnym, nocnym niebem, stwarzając wrażenie nieprawdopodobnej wysokości. Jeśli jakiekolwiek światło sączyło się tu z zewnątrz, było niesamowicie odmienione. W lęgnącym się zmierzchu Conan przeszedł po gołej zielonej podłodze. Wielkie pomieszczenie było okraełe, przebite z iednei strony

ogromnymi wierzejami okazałych drzwi. Naprzeciw nich, pod ścianą na podwyższeniu, do którego wiodły szerokie, zaokrąglone stopnie, stał tron z miedzi. I kiedy Conan ujrzał, co leży tam zwinięte, wycofał się pospiesznie, unosząc swój bułat. Potem, jako że ów stwór się nie poruszył, przyjrzał mu się uważniej. Wkrótce wszedł po szklanych stopniach i zapatrzył się w niego z góry. Był to ogromny wąż, najwidoczniej wykuty z jakiegoś materiału podobnego do nefrytu. Każda łuska różniła się od pozostałych tak wyraźnie, jak u żywego zwierzęcia, a opalizujące barwy odtworzone zostały przekonująco. Wielki łeb w kształcie klina połowicznie zanurzał się w załomach cielska, tak że nie było widać ani oczu, ani paszczy. W umyśle Conana zbudziło się zrozumienie. Wąż ten był w sposób oczywisty przedstawicielem owych groźnych potworów z mokradeł, które w minionych epokach nawiedzały porośnięte szuwarami południowe brzegi Vilayet. Niemniej, podobnie jak złoty lampart, wymarły one setki lat temu. Cimmeryjczyk widział ich toporne podobizny w miniaturze, w chatach z bożkami Yuetshów. Ich opis znajdował się także w Księdze Skelosa, która czerpała ze starożytnych źródeł. Conan podziwiał łuskowaty korpus, gruby jak udo i, naturalnie, o ogromnej długości. Wyciągnął rękę i z ciekawością położył ją na nim. Kiedy to uczynił, jego serce niemal zamarło. Lodowaty chłód zmroził krew w jego żyłach i uniósł mu włosy na głowie. Pod jego dłonią nie było gładkiej i kruchej powierzchni szkła czy metalu albo kamienia, lecz poddające się naciskowi, nabite mięśniami ciało ż y w e j istoty. Wyczuł zimne, powolne życie przepływające pod jego palcami. Jego ręka odskoczyła w odruchu obrzydzenia. Broń zatrzęsła się w uścisku dłoni. Przerażenie, odraza i strach omalże go zadławiły. Wycofywał się w dół po szklanych stopniach z niezwykłą ostrożnością, wpatrując się w okropnym zauroczeniu w straszliwą istotę, drzemiącą na miedzianym tronie. Nie poruszyła się. Dotarł do spiżowych drzwi i naparł na nie z sercem na ramieniu, pocąc się ze strachu, że może okazać się zamknięty razem z tym oślizłym paskudztwem. Jednak wierzeje ustąpiły pod jego pchnięciem, a on wymknął się przez nie i zamknął je za sobą.

Znalazł się w obszernym holu o wysokich ścianach obwieszonych gobelinami, który oświetlał taki sam blask mroczniejącego zmierzchu. Sprawiał on, że odległe przedmioty majaczyły niewyraźnie, i czynił Conana niespokojnym, budząc myśli o niewidocznych wężach prześlizgujących się w półmroku. Następne drzwi na drugim końcu w zwodniczym świetle wydawały się oddalone o całe mile. Najbliższy z gobelinów wisiał tak, iż można było podejrzewać, że za nim znajduje się przejście. Unosząc go ostrożnie, odkrył wąskie schody wiodące w górę. Kiedy się wahał, z wielkiego pomieszczenia, które właśnie opuścił, dobiegł go ten sam odgłos posuwistych kroków, jaki słyszał zza ściennego panelu. Czyżby podążały za nim przez tunel? Pośpiesznie wszedł na schody, opuszczając za sobą gobelin na miejsce. Wkrótce wyłonił się w zakręcającym korytarzu i chwycił za pierwsze drzwi, do jakich podszedł. W swych wyraźnie bezskutecznych łowach miał dwojaki cel: wydostać się z budynku i uciec przed jego tajemnicami oraz odnaleźć nemedyjską dziewczynę, która, co czuł, był przetrzymywana gdzieś w tym pałacu, świątyni czy cokolwiek to było. Przypuszczał, że to ów ogromny, zwieńczony kopułą monumentalny budynek pośrodku miasta i że prawdopodobnie to tu zamieszkuje jego władca, do którego schwytaną dziewczynę niewątpliwie przyprowadzono. Znalazł się w jakiejś komnacie, a nie w kolejnym korytarzu, i już miał wrócić, kiedy dobiegł go głos dochodzący zza jednej ze ścian. Nie było w niej drzwi, lecz kiedy przylgnął do niej, słyszał wyraźnie. I chłodny dreszcz popełzł mu wzdłuż kręgosłupa. Język był nemedyjski, lecz głos nie należał do człowieka. Pobrzmiewał w nim przerażający pogłos, jak od dzwonu bijącego w środku nocy. - Nie było życia w Otchłani, wyjąwszy to, które zostało zaszczepione we mnie - dźwięczał. — Nie było światła ni ruchu, ni dźwięku. Tylko palące pragnienie ponad i poza życiem prowadziło mnie i nadawało pęd w mej podróży ku górze, ślepej, bezzmysłowej, nieubłaganej. Poprzez kolejne epoki i przez niezmienne pokłady mroku wspinałem się...

Zaczarowany tym wibrującym jak dzwon rezonansem Conan przysiadł, zapomniawszy o wszystkim innym, dopóki hipnotyczna moc nie podmieniła mu zmysłów oraz percepcji, a dźwięk nie wytworzył złudnego, widzialnego obrazu. Nie był już więcej świadom głosu, z wyjątkiem dalekich, rytmicznie rozbrzmiewających fal. Przeniesiony poza swą epokę i własną indywidualność oglądał przeobrażenie istoty zwanej Khosatralem Khelem, która wypełzła z Mroku i Otchłani dawno temu i odziała się w substancję z materialnego wszechświata. Lecz ludzkie ciało było zbyt wątłe, zbyt liche, by utrzymać ową straszliwą treść, którą był Khosatral Khel. Pozostał więc w postaci o wyglądzie człowieka, ale jego ciało nie było ciałem, ni jego kości kośćmi, a krew krwią. Stał się bluźnierstwem przeciwko wszelkiej naturze, gdyż sprawił, iż ożyła, zaczęła myśleć i działać podstawowa materia, która nigdy wcześniej nie zaznała tętna i poruszenia żywej istoty. Kroczył po świecie jak bóg, gdyż żadna ziemska broń nie mogła go zranić, a wiek był dla niego niby godzina. W swych wędrówkach natrafił na prymitywny lud zamieszkujący wyspę Dagonii. I spodobało mu się darować tej rasie kulturę oraz cywilizację, a z jego pomocą zbudowali miasto Dagon i przestawali tam, i wielbili go. Dziwni i straszliwi byli jego słudzy, wezwani z mrocznych zakątków planety, na której jeszcze przetrwały posępne, przyczajone istoty z zapomnianych epok. Jego dom w Dagonie połączony był z każdym innym budynkiem tunelami, przez które kapłani o wygolonych głowach przynosili poświęcone mu ofiary. Po wielu wiekach na brzegu morza pojawili się zapalczywi i brutalni ludzie. Zwali siebie Yuetshami, i po srogiej bitwie zostali pokonani i uwięzieni, aby przez blisko całe pokolenie umierać na ołtarzach Khosatrala. Jego czary trzymały ich w ryzach. Wtedy to ich kapłan, niezwykły, mizernie wyglądający człowiek nieznanej rasy, zanurzył się w dziczy, a kiedy powrócił, przyniósł nóż, który wykonany został z nieziemskiej materii. Był on wykuty z meteorytu, jaki przemknął z błyskiem po niebie, niczym płonąca strzała, i upadł w odległej dolinie. Niewol

nicy powstali. Półksiężycowe ostrza z piłą po jednej stronie zarzynały ludzi z Dagona jak barany, a przeciw nieziemskiemu nożowi magia Khosatrala okazała się bezsilna. Podczas gdy głęboki ryk rzezi i masakry niósł się przez czerwony dym, jaki dławił ulice, najbardziej ponury z ponurych dramatów rozegrał się pod ukrytą kopułą za wielką komnatą z podwyższeniem i jej miedzianym tronem oraz ścianami nakrapianymi jak skóra węży. Spod owej kopuły kapłan Yuetshów wyszedł sam. Nie zabił swego wroga, ponieważ chciał zapobiec groźbie, iż jego buntowniczy poddani stracą panowanie nad sobą. Pozostawił Khosatrala leżącego na złoconym postumencie z tajemnym nożem na piersi jako czarem mającym utrzymać go bez zmysłów i bez poruszenia aż do końca świata. Ale wieki mijały, kapłan zmarł, wieże opuszczonego Dagona rozpadły się, opowieści stały się niejasne. Liczba Yuetshów zmalała przez zarazy, głód i wojny, rozrzucając pozostałych, pomieszkujących w nędzy, wzdłuż wybrzeża. Tylko ukryta kopuła oparła się rozkładowi, jaki niesie czas, dopóki przypadkowy piorun i ciekawość rybaka nie uniosły magicznego noża z piersi boga i czar nie został złamany. Khosatral Khel powstał, żyje i z powrotem rośnie w siłę. Spodobało mu się odtworzyć miasto takie, jakie było przed upadkiem. Dzięki nekromancji podniósł wieże z pyłów zapomnianych tysiącleci, a ludzie, którzy byli prochem od wieków, wrócili ponownie do życia. Aczkolwiek ludzie, którzy posmakowali śmierci, są żywi jedynie częściowo. W mrocznych zakątkach ich dusz i umysłów śmierć nadal czai się niepokonana. Nocą mieszkańcy Dagona przemieszczali się i kochali, nienawidzili i świętowali, a upadek miasta i swą własną rzeź pamiętali tylko jako niejasny sen. Poruszali się w zaczarowanej mgle złudzenia, czując dziwactwo swej egzystencji, lecz nie badając przyczyn. Z nadejściem dnia zapadali w głęboki sen, by przebudzić się ponownie dopiero po nadejściu nocy, która jest krewną śmierci. Wszystkie te straszliwe ruchome obrazy przewinęły się przez świadomość Conana, kiedy przysiadł obok pokrytej gobelinami ściany. Jego umysł się zatoczył. Cała pewność i zdrowy rozsądek zostały

zmiecione, pozostawiając pewien mroczny wszechświat, przez który skradają się zakapturzone postaci uosabiające straszliwe kierunki rozwoju wydarzeń. Poprzez dźwięczny głos, będący niczym dzwon tryumfu nad prawami opartej na zdrowym rozsądku planety, jakiś ludzki odgłos wytrącił umysł Conana z lotu przez sfery szaleństwa. Był to histeryczny szloch kobiety. Ożywił się bezwiednie.

VI W swej łodzi pośród szuwarów Jehungir Agha czekał z narastającą niecierpliwością. Minęła już ponad godzina, a Conan nie pojawił się ponownie. Bez wątpienia nadal przeszukiwał wyspę, by znaleźć dziewczynę, która, jak sądził, tam się ukrywa. Jednakże u Aghy pojawił się inny domysł. A jeśli hetman zostawił swych wojowników gdzieś w pobliżu i kiedy ich podejrzliwość co do jego długiej nieobecności wzrośnie, przybędą szukać wyjaśnień? Jehungir przemówił do wioślarzy i łódź wyśliznęła się spomiędzy trzcin, sunąc wprost ku wykutym schodom. Pozostawiwszy na łodzi pół tuzina ludzi, zabrał resztę: dziesięciu silnych łuczników z Khawarizm w szłomach na głowach i szerokich

płaszczach ze skór tygrysa. Niczym myśliwi wkraczający na teren lwa skradali się wśród drzew, ze strzałami na cięciwach. Poza chwilą, kiedy wielki zielony stwór, który mógł być papugą, wprawił w ruch powietrze nad ich głowami niskim grzmotem szerokich skrzydeł, a następnie szybko zniknął między drzewami, w lesie panowała cisza. Nagle Jehungir wstrzymał gestem oddział i wszyscy zapatrzyli się z niedowierzaniem na wieże, jakie ukazały się im pośród bujnej zieleni w oddali. — Tarimie! - wymamrotał Jehungir. - Piraci odbudowali ruiny! Bez wątpienia Conan jest właśnie tam. Musimy to zbadać. Ufortyfikowane miasto tak blisko stałego lądu! Chodźcie! Przemykali między drzewami ze wzmożoną uwagą. Gra uległa zmianie; ze ścigających myśliwych stali się szpiegami. A gdy tak pełzli przez splątane zarośla, człowiek, którego poszukiwali, znalazł się w niebezpieczeństwie bardziej zabójczym od ich filigranowych strzał. Ze ścierpniętą skórą Conan zdał sobie sprawę, iż głos dźwięczący za ścianą umilkł. Stanął więc nieruchomo, ze wzrokiem utkwionym w osłoniętych kotarą drzwiach, w których - wiedział to - wkrótce pojawi się największy horror. Światło w komnacie stało się przyćmione i mgliste, a kiedy Conan spoglądał w przestrzeń, włosy na głowie zaczęły mu się podnosić. Ujrzał głowę i ogromne ramiona wyłaniające się z szarzejącego mroku. Nie rozległ się żaden odgłos kroków, lecz wielki ciemny kształt stawał się coraz wyraźniejszy, dopóki Cimmeryjczyk nie rozpoznał w nim męskiej postaci. Była ona odziana w sandały, krótką spódniczkę oraz szeroki pas ze skóry rekina. Grzywa przyciętych prosto włosów podtrzymywana była cieniutką obręczą ze złota. Conan zagapił się na rozstaw potwornych ramion, szerokość wypukłej piersi, węzły, pasma i skupiska mięśni na korpusie i członkach. Twarz mężczyzny była pozbawiona oznak słabości, bezlitosna. Oczy stanowiły kule mrocznego ognia i Conan pojął, że to jest Khosatral Khel, przedwieczny z Otchłani, bóg Dagonii. Nie padło żadne słowo. Wszelkie słowa były tu zbyteczne. Khosatral rozpostarł wielkie ramiona i Cimmeryjczyk, przysiadłszy pod nimi, ciął brzuch olbrzyma. Naraz odskoczył, a jego oczy zapłonęły

zaskoczeniem. Ostra głownia zadzwoniła na mocarnym ciele jak na kowadle, odbijając się bez śladu cięcia. "Wówczas Khosatral przystąpił do niego niczym nieodparty przypływ. Nastąpiło przelotne zderzenie, wściekłe skręcenie i splecenie członków oraz ciał, po czym Conan odskoczył, a każdy jego mięsień, każde ścięgno drżało od włożonego wysiłku. Z miejsc, gdzie palce rozdarły skórę, spływała krew. Przez okamgnienie, gdy pozostawali w zwarciu, doświadczył całkowitego szaleństwa o bluźnierczej naturze; nie został obity przez człowieka, lecz przez ożywiony i myślący metal; miał naprzeciw siebie ciało z żywej stali. Postać Khosatrala majaczyła w mroku nad wojownikiem. Jeśli pozwoli się tym wielkim paluchom zacisnąć, nie puszczą, dopóki ludzkie ciało nie zwiśnie bezwładnie. W owej komnacie rozjaśnianej światłem zmierzchu wyglądało to, jakby człowiek walczył z potworem z nocnego koszmaru. Rzucając bezużyteczną broń na ziemię, Conan porwał ciężką ławę i cisnął nią ze wszystkich sił. Stanowiła pocisk tak wielki, że niewielu zdołałoby go unieść. Na potężnej piersi Khosatrala roztrzaskał się on na szczapy i drzazgi. Olbrzyma na szeroko rozstawionych nogach nie przyprawił nawet o drżenie. Jego twarz utraciła coś z ludzkiego wyrazu, wokół budzącej grozę głowy tańczył obłok ognia, a on parł naprzód, jak ruchoma wieża. Rozpaczliwym szarpnięciem Conan zerwał ze ściany kawał gobelinu i zakręciwszy nim z wysiłkiem większym niż ten, którego wymagało ciśniecie ławą, zarzucił go na głowę olbrzyma. Przez chwilę Khosatral plątał się, przyduszony i oślepiony przez pętający go materiał, który opierał się jego sile tak, jak nie mogły tego uczynić drewno ani stal. W tym czasie Cimmeryjczyk poderwał swój bułat i wystrzelił na korytarz. Nie zmniejszając prędkości, rzucił się przez drzwi przyległej komnaty, zatrzasnął je i zasunął rygiel. Gdy się zatrzymał i odwrócił, zdało mu się, że cała krew uderza wielką falą do głowy. Skulona na stercie jedwabnych poduszek, ze złotymi włosami spływającymi na nagie ramiona i oczami pustymi z przerażenia siedziała kobieta, dla której odważył się na tak wiele. Prawie zapomniał o grozie depczącej mu po piętach, dopóki trzask

i wykruszone drzazgi za plecami nie ocuciły jego przytomności. Poderwał dziewczynę i skoczył do drzwi po przeciwnej stronie. Ona zaś była zbyt bezsilna ze strachu, by mu się oprzeć albo pomóc. Słabe kwilenie było jedynym dźwiękiem, jaki zdołała z siebie wydobyć. Cimmeryjczyk nie tracił czasu na próby otwierania drzwi. Niszczącym ciosem bułatu rozrąbał zamek na kawałki, a wyskakując na majaczące za progiem schody, ujrzał kątem oka głowę i ramiona Khosatrala przełamujące z hukiem drugie drzwi. Masywne płyty kolos roztrzaskał w drzazgi, jak gdyby były z tektury. Conan pognał schodami w górę, niosąc na ramieniu wysoką dziewczynę tak łatwo, jakby była dzieckiem. Dokąd zmierza, nie miał pojęcia, ale schody skończyły się u drzwi jakiejś okrągłej komnaty o kopulastym suficie. Khosatral nadchodził za nimi cicho jak wiatr śmierci i tak samo szybko. Ściany pomieszczenia wykonane były z hartowanej stali, podobnie jak drzwi. Conan zatrzasnął je i opuścił wielkie sztaby, w które zostały wyposażone. Uderzyła go myśl, że jest to komnata Khosatra-la, gdzie spał bezpiecznie, zamknięty przed potworami, jakie uwolnił z Czeluści, by wykonywały jego polecenia. Ledwie rygle zapadły na miejsce, wielkie drzwi się zatrzęsły i zadrżały pod natarciem olbrzyma. Conan wzruszył ramionami. To był koniec szlaku. Pomieszczenie nie miało innych drzwi ani okien. Powietrze i dziwnie mgliste światło docierały najwyraźniej przez szczeliny kopuły. Zbadał poszczerbione ostrze swego bułatu. Teraz, w pułapce bez wyjścia, był już zupełnie opanowany. Zrobił, co tylko było w jego wybuchowej mocy, żeby uciec. Kiedy olbrzym wyłamie drzwi, porwie się na niego, kolejny raz nacierając bezużytecznym ostrzem, nie dlatego, że spodziewał się poprawy swej sytuacji, lecz ponieważ śmierć w walce tkwiła w jego naturze. Przez moment nie miał żadnego kierunku, w którym mógłby podjąć jakieś działanie, więc jego spokój nie był wymuszony czy udawany. Wzrok, jaki zwrócił na swą piękną towarzyszkę, był tak żarliwy i pełen zachwytu, jakby miał żyć jeszcze ze sto lat. Gdy się odwrócił, by zamknąć drzwi, zrzucił ją bezceremonialnie na podłogę, a ona

podniosła się na kolana, odruchowo porządkując osypujące się pukle i skąpy przyodziewek. Zapalczywe oczy Conana jaśniały aprobatą, pożerając jej gęste złote włosy, niewinne wielkie oczy, mlecznobiałą skórę, lśniącą pełnym zdrowiem, kształtne wzniesienia piersi i zarysy wspaniałych bioder. Kiedy drzwi się zatrzęsły i rygiel wygiął się z jękiem, z jej gardła wyrwał się cichy krzyk. Conan nie rozglądał się wokół. Wiedział, że drzwi wytrzymają jeszcze tylko chwilę. -Powiedziano mi, że uciekłaś - rzekł. — Yuetshański rybak opowiadał mi, że tu się ukrywasz. Jak ci na imię? -Octavia - sapnęła odruchowo i wtedy słowa popłynęły potokiem. Chwyciła go, zacisnąwszy rozpaczliwie dłonie. - Och, Mitro! Cóż to za koszmar! Ci ludzie... Owi ciemnoskórzy ludzie... Jeden z nich schwycił mnie w lesie i przyniósł tutaj. Zanieśli mnie do tego... tego... tego s t w o r a . Powiedział mi... rzekł... Czy jestem szalona? Czy to jakiś sen? Conan zerknął na drzwi, które wygięły się jakby pod wpływem uderzającego tarana. - Nie - odparł. - To nie sen. Zawiasy ustępują. Dziwne, że diabeł musi wyłamywać drzwi jak zwykły człowiek. Mimo wszystko sama jego siła to jakieś diabelstwo. - Nie możesz go zabić? — wydyszała. — Jesteś silny. Conan był zbyt uczciwy, by ją okłamywać. - Gdyby człowiek śmiertelny potrafił go zabić, już byłby martwy — odparł. - Poszczerbiłem ostrze na jego brzuchu. Jej oczy spochmurniały. - Zatem musisz umrzeć, muszę też i ja... Och, Mitro! - wrzasnęła ogarnięta nagłym szaleństwem i Conan złapał jej ręce, bojąc się, że mogłaby zrobić sobie krzywdę. - Powiedział, co zamierza mi zro bić! - Dyszała ciężko. - Zabij mnie! Zabij mnie swą bronią, zanim wysadzi drzwi! Conan spojrzał na nią i potrząsnął głową. - Zrobię, co się da - odrzekł. — Nie będzie to wiele, ale dam ci szansę ominięcia go i dostania się na dół schodami. Potem biegnij do urwiska. Mam tam łódź przycumowaną u stóp schodów. Jeżeli

zdołasz wydostać się z pałacu, możesz mu jeszcze uciec. Cały lud tego miasta pogrążony jest we śnie. Ukryła twarz w dłoniach. Conan uniósł bułat i przygotował się, stanąwszy przed dudniącymi echem drzwiami. Obserwując go, nie sposób było pomyśleć, że czeka na śmierć, którą uważa za nieuniknioną. Oczy jarzyły mu się żywiej, a muskularna dłoń oplatała mocniej rękojeść. To było wszystko. Zawiasy ustąpiły pod straszliwym natarciem giganta i drzwi niebezpiecznie się zatrzęsły, przytrzymywane tylko przez rygle. Ale i te pręty z hartowanej stali wykrzywiały się i gięły, a wybrzuszając, wyskakiwały ze swych kieszonek. Conan wpatrywał się w nie z niemal bezosobową fascynacją, zazdroszcząc potworowi nieludzkiej siły. Wtem, bez ostrzeżenia, bombardowanie ustało. W ciszy na podeście od zewnątrz Cimmeryjczyk posłyszał inne hałasy: bicie skrzydeł i szemrzący głos, który był jak zawodzenie wiatru wśród nocnych gałęzi. Wkrótce potem nastała cisza, lecz w powietrzu zrodziło się nowe o d c z u c i e . Tylko wyostrzony instynkt barbarzyństwa mógł to wyczuć, ale Conan wiedział, nie słysząc ani nie widząc, jak odchodził, że pan Dagonu nie stoi już za drzwiami. Zerknął przez szparę powstałą w stali. Podest był pusty. Odciągnął wypaczone rygle i ostrożnie odsunął na bok wypaczone drzwi. Khosatrala nie było na schodach, tylko daleko w dole dosłyszał dźwięk metalowych drzwi. Nie wiedział, czy gigant knuł jakieś nowe diabelstwa, czy też został odwołany przez szemrzący głos, lecz nie tracił czasu na dociekania. Przywołał Octavie, a nowy ton w jego głosie podniósł ją na nogi i przywiódł do boku Conana niemal bez udziału woli. — Co jest? - wydyszała. - Nie zatrzymuj się na pogaduszki! - Złapał jej nadgarstek. Idziemy! - Możliwość działania go odmieniła; oczy mu płonęły, a głos brzmiał ostro. - Nóż! - mamrotał w gwałtownym pośpiechu, prawie ciągnąc dziewczynę w dół po schodach. - Magiczne ostrze Yuetshów! Zostawił je w krypcie! Ja... Jego głos umilkł nagle, gdy w wyobraźni wyskoczył mu pewien przejrzysty obraz. Owa kopuła sąsiadowała z wielkim pomieszcze-

niem, gdzie stał miedziany tron. Pot spłynął mu po ciele. Jedyna droga pod kopułę wiodła przez to pomieszczenie z jego miedzianym tronem i śpiącym nań wstrętnym stworem. Nie zawahał się jednak. Szybko zeszli schodami, przeszli przez komnatę, zbiegli następnymi schodami i weszli do wielkiego ciemnego holu obwieszonego tajemniczymi materiami. Nie widzieli ani śladu kolosa. Zatrzymując się przed drzwiami o spiżowych wierzejach, Conan chwycił Octavie za ramiona i potrząsnął nią z mocą. - Słuchaj! - rzekł dobitnie. - Wejdę do tej komnaty i zarygluję drzwi. Stój tu i nasłuchuj. Jeśli Khosatral nadejdzie, zawołaj mnie, jeżeli zaś krzyknę, żebyś uciekała, biegnij, jakby diabeł deptał ci po piętach, gdyż tak prawdopodobnie będzie. Gnaj do tamtych drzwi na drugim końcu holu, ponieważ ja wówczas będę ci pomagał, ale będzie już po mnie. Idę po nóż Yuetshów! Zanim zdołała wyrazić swój protest, do którego układały się jej usta, prześliznął się między wierzejami i zamknął je za sobą. Ostrożnie opuścił rygiel, nie zauważywszy, że można obsłużyć go z zewnątrz. W przyćmionym świetle jego wzrok odszukał groźny miedziany tron. Łuskowata bestia wciąż tam tkwiła, wypełniając go swymi odrażającymi splotami. Dostrzegł drzwi za tronem i pojął, że prowadzą one pod kopułę. Lecz aby do nich dotrzeć, musiał wspiąć się na podwyż szenie, o kilka stóp od siedziska. Wietrzyk wiejący po zielonej posadzce zrobiłby więcej hałasu niż stopy skradającego się Conana. Wlepiwszy oczy w śpiącego gada, dotarł do podwyższenia i wszedł na szklane stopnie. Potwór się nie ruszał. Już sięgał do drzwi... Rygiel na zdobnym spiżowym wejściu szczęknął i kiedy ujrzał wchodzącą do pomieszczenia Octavie, stłumił straszne przekleństwo. Dziewczyna rozejrzała się dokoła, czując się niepewnie w głębszym mroku, a on tkwił zastygły, nie ważąc się wykrzyczeć ostrzeżenia. Wtem ona dojrzała jego cienistą sylwetkę i pobiegła ku podium, krzycząc: - Chcę iść z tobą! Boję się zostać sama... Och! Kiedy po raz pierwszy spojrzała na tron, z potwornym wrzaskiem wyrzuciła ręce w górę. Łeb w kształcie klina uniósł się ponad zwoje i wysunął na lśniącej szyi o jard w jej kierunku.

Wtem gładkim, płynnym ruchem wąż zaczął spełzać z tronu, zwój za zwojem. Jego paskudny łeb sunął skokami w kierunku skamieniałej dziewczyny. Desperackim skokiem Conan przebył przestrzeń dzielącą go od tronu i zamachnął się bułatem z całej siły. Gad wszelako poruszał się z tak oślepiającą szybkos'cią, że obrócił się i wystrzelił w powietrze, owijając jego nogi i tułów pół tuzinem splotów. Barbarzyńca huknął o podium, a jego zatrzymana w połowie drogi broń opadła bezskutecznie, tnąc głęboko łuskowate cielsko, lecz go nie przecinając. Cimmeryjczyk wił się na szklanych stopniach, podczas gdy śluzowaty splot za splotem zaciskał się wokół niego, skręcając, miażdżąc, zabijając. Prawa ręka pozostawała wciąż wolna, ale nie mógł przyjąć pozycji do zadania morderczego ciosu, a wiedział, że jeden musi wystarczyć. Z jękliwym drgnieniem naprężonej muskulatury, która wybrzuszyła żyły tak, iż omal nie wybuchły mu na skroniach i która ściągnęła mięśnie w drżące, udręczone węzły, podniósł się na nogi, unosząc niemal cały ciężar czterdziestostopowego diabła. Chwilę chwiał się na szeroko rozstawionych nogach, czując, jak żebra zagłębiają mu się w organy wewnętrzne, podczas gdy bułat zajaśniał nad jego głową. Wtem opadł, przecinając łuski, ciało i kręgosłup. I tam, gdzie wcześniej był jeden ogromny, wijący się stwór, teraz pojawiły się dwa - straszne, chlastające i miotające się w przedśmiertnych konwulsjach. Słaniający się Conan odsunął się od ich ślepych ciosów. Było mu niedobrze, kręciło się w głowie, a z nosa ciekła krew. Macając na oślep w mrocznej mgle, pochwycił Octaviç i potrząsał nią, póki nie zaczęła ciężko łapać powietrza. - Następnym razem, kiedy powiem ci, żebyś gdzieś została - wydyszał — zostajesz! Był zbyt oszołomiony, by wiedzieć, czy odpowiedziała. Chwyciwszy Octavie za nadgarstek, jak wagarującą uczennicę, powiódł ją wokół ohydnych kikutów, które wciąż pętliły się i supłały na podłodze. Stwierdził, że gdzieś z oddali dosłyszał ludzki skowyt, ale jego słuch pozostawał nadal stłumiony, więc nie mógł być tego pewien. Drzwi ustąpiły pod naporem. Jeśli to Khosarral umieścił węża,

by strzegł przedmiotu, którego się bał, to widocznie uznał go za wystarczający środek ostrożności. Conan liczył się z tym, że jakaś inna potworność wyskoczy nań po otwarciu drzwi, lecz w jeszcze bardziej przyćmionym świetle ujrzał jedynie niewyraźną krzywiznę sklepienia powyżej, matowo jaśniejący postument ze złota oraz migoczący półksiężyc na kamieniu. Porwał go z westchnieniem ulgi i nie przeciągał czasu dalszymi poszukiwaniami. Odwrócił się i pomknął przez pomieszczenie i wielki hol ku odległym drzwiom, które, jak przeczuwał, wiodły na świeże powietrze. Miał rację. Kilka minut później wyszedł na cichą ulicę, na wpół niosąc, a na wpół prowadząc swoją towarzyszkę. Nie napotkali nikogo, lecz za murem zachodnim rozbrzmiewały wrzaski i jękliwe zawodzenia, które przyprawiły Octavie o drżenie. Conan poprowadził ją do muru południowo-zachodniego i bez trudu odnalazł kamienne schody, które pięły się na blanki. Zawczasu przywłaszczył sobie w wielkim holu grubą linę od gobelinu i teraz, dotarłszy na parapet, zapętlił miękki, mocny sznur wokół talii dziewczyny i opuścił ją na ziemię. Potem, przymocowawszy jeden koniec liny do muru, sam zsunął się za nią. Istniała tylko jedna droga ucieczki z tej wyspy schody w zachodnim urwisku. W tym kierunku pospieszyli, zataczając szeroki łuk wokół miejsca, z którego dochodziły krzyki i odgłosy straszliwych razów. Octavia wyczuła, że w owej liściastej gęstwinie czai się srogie niebezpieczeństwo. Oddychała ciężko i trzymała się blisko swego obrońcy. Las był wszak cichy i nie dostrzegali gróźb pod żadną postacią, dopóki nie wyszli spomiędzy drzew i nie spojrzeli przelotnie na sylwetkę stojącą na krawędzi urwiska. Jehungir Agha uniknął zagłady, która zaskoczyła jego wojowników, gdy jakiś stalowy olbrzym wyskoczył nagle z bramy i waląc w nich, skruszył na miazgę ze strzępów ciał i odłamków kości. Kiedy ujrzał, że miecze jego łuczników łamią się na niby-ludzkim, lecz opierającym się wszystkiemu stworze, pojął, że wróg, przed którym stoją, nie jest człowiekiem, i umknął, ukrywając się głęboko w lesie, dopóki odgłosy rzezi nie ucichły. Wówczas podkradł się z powrotem do schodów, ale załoga łodzi nie czekała na niego.

Posłyszeli wrzaski, a po chwili nerwowego oczekiwania ujrzeli na klifie usmarowanego krwią potwora, wymachującego olbrzymimi ramionami w strasznym tryumfie. Dłużej już nie czekali. Kiedy Jehungir przybył nad urwisko, włas'nie znikali pośród szuwarów poza zasięgiem głosu. Khosatral odszedł - albo wrócił do miasta, albo grasował po lesie w poszukiwaniu ludzi, którzy uciekli za mury. Jehungir właśnie przygotowywał się do zejścia po schodach i odpłynięcia łodzią Conana, kiedy ujrzał hetmana i jego dziewczynę wyłaniających się spomiędzy drzew. Doświadczenia, jakie zmroziły mu krew w żyłach i niemal pomieszały rozum, nie zmieniły jego zamiarów względem wodza kozaków. Widok człowieka, którego przybył zabić, napełnił go satysfakcją. Zadziwiony był, ujrzawszy dziewczynę, którą oddał Jelalowi Khanowi, ale nie tracił na nią czasu. Uniósłszy łuk, napiął mocno cięciwę i wypuścił strzałę. Conan przysiadł, a pocisk roztrzaskał się na drzewie. Kozak się zaśmiał. - Ty psie! - zadrwił. — Nie zdołasz mnie trafić! Nie urodziłem się po to, by umrzeć od hyrkańskiej stali! Spróbuj ponownie, turańska świnio! Jehungir nie spróbował ponownie. To była jego ostatnia strzała. Sięgnął po własny bułat i ruszył do przodu, ufny w swój szpiczasty szłom i kolczugę o drobnych oczkach. Conan starł się z nim w pół drogi w oślepiającym wirze stali. Zakrzywione ostrza złączyły się i odskoczyły, zataczając lśniące łuki i rozmywając się w spojrzeniu, które próbowało za nimi nadążyć. Obserwująca to Octavia nie dostrzegła ciosu, lecz posłyszała tylko odgłos sieczenia i ujrzała, jak Jehungir pada, a krew tryska mu z boku, gdzie stal Cimmeryjczyka przerwała kolczugę i wgryzła się w kręgosłup. Wrzasku dziewczyny nie wywołała jednak śmierć jej byłego pana. Z trzaskiem odginanych konarów pojawił się przy nich Khosatral Khel. Octavia nie była w stanie uciekać. Wyrwał jej się krzyk rozpaczy, a kolana ustąpiły, więc zwaliła się i czołgała po murawie. Pochylający się nad ciałem Aghi Conan nie uczynił żadnego ruchu z zamiarem ucieczki. Przerzuciwszy swój poczerwieniały bułat do lewej dłoni, wyjął wielkie, jednosieczne ostrze Yuershów. Khosatral

Khel górował nad nim, jego ramiona uniosły się jak młoty, lecz kiedy nóż pochwycił blask słońca, olbrzym cofnął się nagle. Krew Conana gotowała się już jednak. Natarł, tnąc zaokrąglonym ostrzem. A ono się nie roztrzaskało. Pod jego krawędzią ciemny metal ciała Khosatrala poddawał się jak zwykłe ciało pod tasakiem. Z głębokiego nacięcia wypłynęła dziwna posoka i olbrzym zakrzyknął głosem przypominającym żałobne bicie dzwonu. Straszliwe ramiona opadły jak cepy, lecz Conan, szybszy od łuczników, którzy zginęli od ich strasznego młócenia, uniknął razów i uderzył znów i jeszcze znów. Khosatral zachwiał się i zatoczył; jego krzyki były okropne dla słuchaczy, jak gdyby metalowi nadano język do wyrażania bólu, jakby stal zawodziła i nisko ryczała pod wpływem cierpienia. Wtem, odwróciwszy się, olbrzym zatoczył się w las; chwiejnym krokiem przedzierał się przez miażdżone krzaki i wywracane drzewa. I choć Conan podążał za nim z szybkością napędzaną przez furię, zanim dostał olbrzyma w zasięg sztyletu, między drzewami zamajaczyły przed nim mury i wieże Dagonu. Wówczas Khosatral odwrócił się ponownie, młócąc powietrze rozpaczliwymi ciosami, lecz rozpalony od bitewnego szału Cimmeryjczyk był nie do powstrzymania. Jak pantera powalająca zagonionego w pułapkę łosia zanurkował pod wymachującymi niby maczugi ramionami i wbił zakrzywione ostrze po rękojeść tuż pod miejscem, gdzie u człowieka znalazłoby się serce. Khosatral zatoczył się i upadł. Zataczał się jeszcze w postaci ludzkiej, ale to nie ludzka postać uderzyła już o glinę. Tam, gdzie przedtem znajdowało się coś na podobieństwo twarzy człowieka, nie było żadnego oblicza, a metalowe członki rozpuszczały się i przemieniały... Conan, który nie wzdragał się przed Khosatralem żywym, odskoczył pobladły od Khosatrala martwego, gdyż był świadkiem okropnego przeobrażenia; w przedśmiertnych drgawkach Khel stał się ponownie stworem, który wypełzł z Otchłani tysiąclecia temu. Zadławiony nieznośną odrazą Cimmeryjczyk odwrócił się, by uciec od tego widoku, i nagle uświadomił sobie, że iglice Dagonu nie migoczą już między drzewami. Rozwiały się jak dym - blanki, zwieńczone krenela-żem baszty, wielkie spiżowe bramy, aksamity, złoto i kość słoniowa,

ciemnowłose kobiety oraz mężczyźni o wygolonych czaszkach. Wraz z przeminięciem nieludzkiego intelektu, który umożliwił im ponowne narodziny, rozpadli się z powrotem w proch, którym byli od niezliczonych wieków. Tylko kikuty połamanych kolumn wznosiły się ponad kruszejącymi murami, spękanymi płytami dróg i roztrzaskaną kopułą. Conan znów patrzył na takie ruiny Xapur, jakie pamiętał. Dziki hetman stał przez chwilę jak statua, niejasno pojmując coś z kosmicznej tragedii konfliktu między rozkwitającą w nieregularnych odstępach czasu efemerydą zwaną rodzajem ludzkim a polującymi na nią ukrytymi postaciami rodem z mroku. Wówczas posłyszał swe imię, wywoływane z nutą strachu. Drgnął jak zbudzony ze snu, rzucił ponownie okiem na stwora na ziemi, wzdrygnął się i zawrócił ku klifowi, gdzie czekała dziewczyna. Zerkała bojaźliwie pod drzewa i powitała go na wpół stłumionym okrzykiem ulgi. Otrząsnął się z potwornych niejasnych obrazów, które nawiedziły go na chwilę, i znów był pełen radości życia. -Gdzie o n jest? - zapytała i wzdrygnęła się. -Z powrotem w piekle, skąd przypełzł - odparł pogodnie. - Dlaczego nie zeszłaś po schodach i nie uciekłaś moją łodzią? -Nie porzuciłabym... — zaczęła i wtem zmieniła zdanie, bo dokończyła bardziej dostojnie: - Nie mam dokąd pójść. Hyrkańczycy ponownie zrobią ze mnie niewolnicę, a piraci... -A co z kozakami? - podsunął. -Czyż są oni lepsi od piratów? — spytała pogardliwie. Na widok tego, że całkiem odzyskała równowagę, po tym jak przetrwała tak szaleńczą grozę, podziw Conana dla niej wzrósł. Jej arogancja go rozbawiła. - W obozie pod Ghori zdawałaś się tak właśnie uważać - odparł. Dość swobodnie poczynałaś sobie wówczas ze swymi uśmieszkami. Jej czerwone usta wydęły się lekceważąco. - Myślisz, żem się w tobie rozmiłowała? Roisz sobie, że okrywała bym się wstydem przed żłopiącym piwo, obżerającym się mięsiwem barbarzyńcą, gdybym nie musiała? Mój pan, którego ciało tam leży, przymusił mnie do tego, bym tak czyniła.

-Och! - Conanowi, zdało się, opadły piórka. Wtem roześmiał się z niczym nietłumioną radością. — Nieważne. Teraz należysz do mnie. Daj mi buziaka. -Ośmielasz się prosić... - zaczęła ze złością, ale poczuła, że została poderwana z ziemi i przygnieciona do muskularnej piersi hetmana. Walczyła z nim zaciekle, z całą gibką siłą swej wspaniałej młodości, lecz on jedynie śmiał się, rozpierany radością i pijany od trzymania w ramionach tak cudnego, wijącego się stworzenia. Łatwo przełamał jej wysiłki, spijając nektar z ust z całą swą niepohamowaną namiętnością, dopóki napięcie odpychających go ramion nie zelżało, a one same nie owinęły się spazmatycznie wokół jego potężnego karku. Wówczas roześmiał się jej wprost w niewinne oczy i rzekł: - Dlaczegóż wódz Wolnego Ludu nie miałby być lepszy od miesz czańskiego psa z Turanu? Strząsnęła swe jasnobrązowe pukle, wciąż czując w całym ciele mrowienie od ognia jego pocałunków. Nie zdjęła ramion z jego szyi. Uważasz się za równego Jehungirowi? - rzuciła wyzywająco. Zaśmiał się ponownie i z Olivia na rękach ruszył pewnym kro kiem w kierunku schodów. -Ty to osądzisz - stwierdził chełpliwie. - Sprawię, że Khawa-rizm zapłonie jak pochodnia, która oświetli ci drogę do mojego namiotu.

Vari a

Feniks na mieczu (pierwsza przedłożona wersja)

Feniks na mieczu (pierwsza przedłożona wersja)

ROZDZIAŁ 1 Me pieśni są pochodniami dla stosu króla!

O północy król umrze! Mówiącym te słowa był wysoki, szczupły mężczyzna o ciemnej skórze; blizna przy ustach pogłębiała jeszcze jego złowrogi wygląd. Słuchacze przytaknęli, a ich oczy zapłonęły groźnie. Pierwszym z nich był niski, opasły, bogato ubrany człowiek, o wąskich, zdradzających niecierpliwość ustach i chytrych oczach; kolejnym - posępny olbrzym w zdobionej złotem zbroi. Trzeci był wysokim, muskularnym człowiekiem w stroju błazna, którego niesforne blond włosy opadały bezładnie na płomienne niebieskie oczy. Ostatni był karłem o okrutnej arystokratycznej twarzy, którego szerokie ponad normę ramiona oraz długie ręce dziwnie kontrastowały z niewielką sylwetką. Pierwszy mówca spojrzał niespokojnie na okratowane drzwi oraz zasłonięte aksamitem okna i uśmiechnął się zimno. -Złóżmy zatem przysięgę sztyletu i ognia. Ufam wam oczywiście. Wciąż jednak lepiej będzie dla nas wszystkich mieć pewnego rodzaju zabezpieczenie. Dostrzegam drżenie u niektórych z was. -Łatwo ci tak mówić, Ascalante - wtrącił rozdrażniony grubas. — Ty tak czy owak jesteś banitą, za twą głowę wyznaczono nagrodę. Masz do zyskania wszystko, a nic do stracenia, my natomiast... -.. .macie wiele do stracenia i jeszcze więcej do zyskania - odparł ten niewzruszony. - Wezwaliście mnie z mych pustynnych warowni daleko na południu, bym pomógł wam w obaleniu króla. Przygoto-

wałem więc plany, zastawiłem sidła, założyłem przynętę i jestem gotów pochwycić ofiarę. Muszę mieć jednak pewność, że nie zostawicie mnie z niczym. Przysięgniecie? -Dość tych jałowych dysput! - zawołał człowiek w stroju błazna. — Tak, przysięgniemy teraz, o brzasku, a wieczorem odtańczymy królowi taniec śmieci! „Ach, hymn rydwanów i świst sępich skrzydeł"... -Zachowaj swe pieśni na później, Rinaldo - zaśmiał się Ascalan-te. To czas sztyletów, nie rymów. -Me pieśni są pochodniami dla stosu króla! - zawołał minstrel i obnażył długi sztylet. - Ha, niewolnicy, przynieść mi tu świecę! Złożę przysięgę jako pierwszy. Niewolnik, którego smagłe oblicze zdradzało stygijskie pochodzenie, wniósł długą cienką świecę, a Rinaldo nakłuł swój nadgarstek aż do krwi. Pozostali podążyli za jego przykładem, potem pochwycili swe dłonie, tworząc coś na kształt kręgu z rozpaloną świecą pośrodku, i pozwolili, aby krople szkarłatu skapywały na płomień. Gdy syczał i mrugał, powtarzali: -Ja, Ascalante, człowiek bez ziemi, składam czynom zdeklarowanym i przyobiecanemu milczeniu przysięgę wieczną na stal i ogień. -I ja, Rinaldo, pierwszy minstrel Aquilonii! - oznajmił poeta. -I ja, Volmana, hrabia Karabanu - rzekł karzeł. -I ja, Gromel, dowódca Czarnego Legionu Aquilonii — zadudnił olbrzym. -I ja, Dion, baron Attalusu, prawowity spadkobierca tronu Aquilonii - wyrzekł drżącym głosem grubas. Świeca zgasła, zdławiona opadającymi kroplami krwi. - Tak niknie życie naszych wrogów — stwierdził Ascalante, pu ściwszy dłonie towarzyszy. Darzył ich starannie skrywaną pogardą. Sam złamał zbyt wiele przysiąg, by i to przyrzeczenie traktować ina czej niż z pełnym wyrachowaniem. Wiedział jednakowoż, iż Dion, któremu ufał najmniej, jest przesądny. Nie było powodu, by pomi nąć jakikolwiek środek zabezpieczający, nieważne, jak drobny. -Jutro... - rzekł niespodziewanie Ascalante - to znaczy dziś, gdyż mamy wszak świt, hrabia Trocero z Poitain, seneszal króla, jedzie do Nemedii z Prosperem, prawą ręką króla Conana, i większo

ścią oddziałów poitańskich oraz sporą liczbą tych Czarnych Smoków, którzy tworzą straż przyboczną króla. Poza kilkoma drużynami tego regimentu, które są teraz w pałacu, za sprawą wzrastającej aktywności barbarzyńców wzdłuż rubieży zachodniej cała reszta patroluje obecnie pogranicze piktyjskie. Kiedy Conan będzie martwy, lud zbudzi się i zastanie nową władzę, a przyjaciele króla, spieszący, by go pomścić, napotkają przed sobą zamknięte bramy miejskie i resztę wojska, w szczególności Czarny Legion, gotową bronić nowej dynastii. A raczej przywróconej starej dynastii. - Tak - odezwał się Volmana z pewną dozą satysfakcji - to był twój plan, Ascalante, ale bez mojej pomocy byś go nie zrealizował. Mam wysoko postawionego krewniaka na dworze Nemedii i prostą sprawą było przekonać króla Numę, by nalegał na obecność hrabie go Trocero z Poitain. A odkąd Conan wynosi hrabiego Poitain nad wszystkich innych, musi on mieć wielką eskortę oddziałów królew skich, jak również własnych przybocznych. Banita pokiwał głową. - To prawda. Jak wam powiedziałem, poprzez Gromela zdołałem w końcu przekupić jednego z rozrzutnych oficerów Czarnych Smo ków. Ten człowiek odprowadzi straż spod królewskiej sypialni tuż przed północą, pod takim czy innym pretekstem. Rozmaici niewol nicy, którzy mogliby się szwendać w pobliżu, pełniąc służbę, albo z innego powodu, zostaną również przez niego odesłani. Będziemy czekać wraz z moimi szesnastoma gotowymi na wszystko łotrami, któ rych zwołałem z pustyni i którzy teraz kryją się w różnych częściach miasta. Do pałacu zdołamy wejść tajemnym tunelem znanym tylko to bie, Volmano, a z przewagą dwudziestu na jednego... — Roześmiał się. Gromel skinął głową z powagą; Volmana uśmiechnął się zimno; Dion zbladł, gdy zaparło mu dech. Rinaldo klasnął głośno w dłonie i zawołał donośnym głosem: - Na Mitrę, to będzie pamiętna noc dla tych, którzy uderzają w złote struny! Upadek tyrana, śmierć despoty!... Jakież pieśni stworzę! Jego oczy płonęły fanatycznym blaskiem. Inni traktowali go z dystansem, ale nie Ascalante, który pochylił głowę, by ukryć szeroki uśmiech Wtem banita powstał nagle.

- Starczy tego! Słońce wstanie niedługo, a wam nie wolno dać się zauważyć podczas opuszczania tego miejsca. Wracajcie do swych za jęć i ani słowem, ani czynem czy spojrzeniem nie wyjawcie, co siedzi w waszych głowach. — Zawahał się, zerkając na Diona. - Baronie, twoja blada twarz cię zdradzi. Jeśli Conan przyjdzie do ciebie i popa trzy ci w oczy swym badawczym spojrzeniem, załamiesz się. Zaczekaj, aż słońce będzie wysoko, po to by nie powodować żadnych podejrzeń poranną ucieczką, i wówczas wyjedź do swej wiejskiej posiadłości. Tam zaczekaj, dopóki po ciebie nie poślemy. Nasza czwórka wraz z moimi łotrami załatwi sprawę dziś wieczór. W przypływie radości Dion omal nie runął na ziemię; wyszedł, trzęsąc się jak liść i bełkocząc coś niespójnie. Pozostali skinęli banicie głowami i odeszli. Acalante przeciągnął się niczym wielki kot i uśmiechnął szeroko. Zażądał wina, które przyniósł mu posępny stygijski niewolnik. -Jutro — oznajmił Ascalante, podejmując puchar — ukażę się ludowi Aquilonii i pozwolę mu cieszyć oczy swym widokiem. Od miesięcy już, od kiedy Buntownicza Czwórka wezwała mnie z południowej pustyni, żyję jak szczur w klatce, mieszkając w paszczy lwa. Chronię się w tym sekretnym domu Diona, ukrywszy się przed światłem dnia. Chowam się i skradam nocą przez mroczne ulice i jeszcze ciemniejsze korytarze. I już dokonałem tego, czego ci buntowniczy arystokraci zrobić nie umieli. Za ich sprawą oraz przez innych moich ludzi, spośród których wielu nigdy nie oglądało mej twarzy, szerząc niezadowolenie i niepokoje, podziurawiłem imperium jak sito. Opłacałem i przekupywałem urzędników, siałem plotki wśród ludu i bunt pośród wojsk i wkrótce to ja, działający w cieniu, wytyczę drogę upadku króla, który zasiada na tronie w promieniach słońca. Na Mitrę, prawie zapomniałem, że zanim zostałem wyjęty spod prawa, byłem mężem stanu! -Posługujesz się dziwnymi narzędziami — skomentował niewolnik. -Ludzie to słabi, ale i na swój sposób mocni — leniwie odrzekł banita.-Jak na narzędzia, za które oni uważają mnie. Volmana,bystry człowiek, śmiały i nieustraszony, z koligacjami na wysokich stanowiskach, ale zubożały a jego nieurodzajne posiadłości obciążają długi

Gromel, silny i zaciekły niczym lew, mający znaczny posłuch wśród żołnierzy, lecz słaby w pomyślunku. Dion, sprytny na swój prymitywny sposób, jednak poza tym głupiec i tchórz. Jego ogromne bogactwo było niezbędne dla mej intrygi, choćby na łapówki dla urzędników i żołnierzy czy na przemyt mocnych napitków przez granicę dla ogłupienia Piktów i nakłonienia ich do plądrowania pogranicza. Rinaldo, szalony poeta, pełen niestworzonych wizji i przestarzałej rycerskości. Przez swe pieśni zgłębiające najskrytsze uczucia pierwszy ulubieniec ludu. On jest naszym najlepszym gwarantem popularności. Każdy z tych ludzi ma w sobie trochę gliny i trochę stali, a ja jestem środkiem pajęczej sieci, siłą, która przetopiła i zahartowała ową stal. Jeśli dziś wieczór zginę od Conanowego miecza, spisek się rozleci. —Kto obejmie tron, jeśli ci się powiedzie? —Dion, oczywiście, przynajmniej on tak myśli. Posiada jakieś śladowe ilości królewskiej krwi. Conan popełnił ogromny błąd, pozwalając żyć ludziom chwalącym się pochodzeniem ze starej dynastii, której wydarł koronę Aquilonii. Volmana pragnie powrócić do łask, jakimi cieszył się pod dawną władzą, by podźwignąć swe posiadłości do ich minionej chwały. Gromel z całą zapalczywością bosso-niackiej krwi nienawidzi Pallantidesa, dowódcy Czarnych Smoków, i uważa, że on sam powinien zostać dowódcą wszystkich wojsk Aquilonii. Rinaldo... Ech! Pogardzam nim i podziwiam jednocześnie. Oto prawdziwy idealista. Spośród wszystkich nas tylko on nie ma ambicji osobistych. Widzi w Conanie unurzanego we krwi, nieokrzesanego barbarzyńcę, który przyszedł z północy, by grabić cywilizowane kraje. Uważa, że ogląda tryumf barbarzyństwa nad kulturą. Już idealizuje króla zabitego przez Cimmeryjczyka. Puszcza w niepamięć prawdziwą naturę tamtego łotra, pamiętając tylko, jak od czasu do czasu wspierał sztukę, a zapomina o wszelkim złu, pod którego ciężarem ten kraj jęczał za jego panowania. Tak też sprawia, że i ludzie zapominają. Już otwarcie wyśpiewuje Rozpacz za królem, w której wysławia tamtego uświęconego łajdaka i uznaje Conana za „przybyłego z otchłani dzikusa o czarnym sercu". Król śmieje się z tego, ale w tym samym czasie zastanawia się, czemu lud zwraca się przeciw niemu.

—A'e dlaczego tak nienawidzi Conana?

- Ponieważ jest poetą. Poeci zawsze nienawidzą tych u władzy. Dla nich doskonałość skrywa się zawsze tuż za najbliższym rogiem albo za następnym. Uciekają od teraźniejszości w mrzonki o przeszłości lub przyszłości. Rinaldo jest płonącą pochodnią idealizmu - uważa siebie za bohatera i rycerza bez skazy, którym po prawdzie jest — wzniesioną dla zrzucenia jarzma tyranii i wyzwolenia ludu. -A ty? Ascalante roześmiał się i opróżnił puchar. - Poeci są niebezpieczni, ponieważ wierzą w to, o czym śpiewają. Wtedy, kiedy śpiewają. Ja zaś wierzę w to, co zamyślam, a sądzę, że Dion nie za długo posiedzi na tronie. Kilka miesięcy temu straciłem wszelkie ambicje, sprowadzając je do napadania na karawany, jak długo będę żył. Teraz, cóż, zobaczymy... Niewolnik wzruszył szerokimi ramionami. -Był czas — rzekł z nieukrywaną goryczą - kiedy i ja miałem swoje ambicje, przy których twoje zdają się doprawdy błahe. Do jakie-goż poziomu doszedłem! Zaprawdę, moi dawni kamraci i wrogowie patrzyliby ze zdumieniem, jak Thoth-amon od Pierścienia usługuje niczym niewolnik obcokrajowcowi, do tego ściganemu przez prawo, i jak pomaga ziszczać ambicyjki baronów i królów! -Złożyłeś ufność w magii i maskaradzie - beztrosko odparł Ascalante. — Ja pokładam swoją w mym rozumie i mieczu. -Rozum i miecz są jak liche źdźbła wobec mądrości Nocy — warknął Stygijczyk. W jego oczach zamigotały groźne błyski i cienie. -Gdybym nie utracił Pierścienia, moglibyśmy zamienić się miejscami. -Co by było, gdyby - odparował niecierpliwie banita. — Pierścień czy nie pierścień, znosisz na karku pasy po mym batogu i chętnie ponosisz je dalej. -Nie bądź taki pewny! - Diaboliczna nienawiść Stygijczyka rozbłysła na chwilę czerwienią w jego oczach. - Kiedyś jakoś odnajdę znów Pierścień, a gdy to się stanie, na zęby jadowe Seta, zapłacisz... Obdarzony gorącym temperamentem Aquilonczyk skoczył na równe nogi i zdzielił go mocnym ciosem otwartej dłoni w twarz. Z ust uderzonego popłynęła krew.

- Zrobiłeś się zbyt bezczelny, psie — zaryczał banita.. - Lepiej uwa-

żaj. Wciąż jestem twoim panem. Jeśli będziesz mi służyć, ochronię ciebie. Idź i ogłoś wszem i wobec, że Ascalante przebywa w mieście, spiskując przeciw królowi! Zrób to, jeżeli się ośmielisz! —Nie ośmielę - wymamrotał Stygijczyk, ocierając krew ze swych warg. —Nie, nie ośmielisz - Ascalante uśmiechnął się zimno - gdyż jeśli zginę przez twe machinacje albo zdradę, kapłan pustelnik na południowej pustyni dowie się o tym i odpieczętuje pismo, jakie zostawiłem w jego rękach. A kiedy przeczyta, co w nim napisałem, wieści rozejdą się po Stygii i wiatr z południa zawieje o północy. I gdzież wówczas uchowasz swą głowę, Thoth-amonie? Niewolnik zadrżał, a jego smagłe oblicze poszarzało. — Dość! - orzekł władczo Ascalante. - Mam dla ciebie zadanie. Nie ufam Dionowi. Jedź za nim, a jeśli nie dogonisz go po drodze, podążaj do jego posiadłości i zostań tam z nim, aż po niego poślemy. Nie pozwól, aby zniknął ci z oczu. Strach mąci mu zmysły i mógłby palnąć coś głupiego. Zdjęty paniką, mógłby nawet pognać do Conana i wyjawić mu cały spisek w nadziei na zachowanie własnej skó ry. Idź! Ukrywszy nienawiść bijącą z jego oczu, niewolnik skłonił się i uczynił tak, jak mu kazano. Ascalante znów skierował uwagę na wino.

ROZDZIAŁ 2 Kiedy byłem wojownikiem, w kotły bili, Złoty piasek pod kopyta mego rumaka rzucili, Lecz teraz jam król wielki, a lud za mną zmierza Z trucizną w wina czarze i sztyletem przy plecach. Droga królów

Pomieszczenie było duże, obwieszone bogatymi gobelinami na ścianach wyłożonych wypolerowaną boazerią. Puszyste dywany spoczywał}' na posadzce z płytek. Wysoki sufit udekorowano fikuśnymi or-

namentami oraz srebrnymi zawijasami. Za stołem z kości słoniowej, przyozdobionym złotem, siedział człowiek, którego szerokie ramiona oraz spalona słońcem skóra zdawały się nie na miejscu wśród takiego luksusu. Można by rzec, że stanowił bardziej cząstkę słońca i wiatrów oraz wyżej położonych obcych krain. Za sprawą harmonii właściwej urodzonemu wojownikowi jego najmniejszy choćby ruch ujawniał stal sprężystych mięśni, ściśle złączoną z bystrym umysłem. W ruchach nie było żadnych wahań ani wyrachowania. I to niezależnie od tego, czy trwał w zupełnym bezruchu, niczym statua z brązu, czy też przemieszczał się — nie nagłym zrywem nadmiernie spiętych nerwów, ale z gracją i szybkością kota, która rozmazywała jego obraz w chcących podążać za nim oczach. jego strój sporządzono z kosztownych materiałów, ale w sposób prosty. Nie nosił pierścieni czy innych ozdób. Okalającą oblicze, obciętą prosto czarną grzywę włosów ledwie podtrzymywała wokół głowy opaska utkana ze srebrnych nici. Obecnie odłożył złocone pióro, którym mozolnie bazgrał po papirusie. Wsparł podbródek na zaciśniętej pięści i utkwił płonące zazdrością błękitne spojrzenie w człowieku stojącym przed nim. Ten zajmował się właśnie swoimi sprawami — akurat skracał troki swego inkrustowanego złotem pancerza, pogwizdując niedbale. Zachowanie raczej nietypowe, zważywszy na to, że przebywał w obecności króla. -Prospero - przemówił człowiek przy stole - te sprawy związane z rządzeniem męczą mnie tak, jak nigdy nie utrudziła mnie żadna ze stoczonych walk. -To wszystko jest częścią gry - odparł ciemnooki Poitańczyk*. -Jesteś królem, więc musisz odgrywać króla. -Chciałbym pojechać z tobą do Nemedii. - W głosie Conana zabrzmiała zazdrość. - Czuję się tak, jakby wieki minęły od czasu, kiedy siedziałem w siodle. Jednakże Publius mówi, iż są sprawy, które wymagają mojej obecności w mieście. A niech go...! Kiedy obalałem * W tej wersji tekstu nazwa ta jest odmienna od ostatecznej: Poitanin [przyp. tłum.].

starą dynastię - kontynuował z lekką poufałością, jaka pojawiała się tylko między Poitańczykiem a nim - okazało się to łatwe, choć zrazu wydawało się niezmiernie ciężkie. Spoglądając teraz wstecz na dziką ścieżkę, jaką podążałem, wszystkie te dni harówki, intrygi i rzezi oraz boleści zdają się snem. Ale nie śniłem go wystarczająco długo. Gdy król Numedides legł martwy u mych stóp, a ja zerwałem koronę z jego zakrwawionej głowy i założyłem na swoją, osiągnąłem ostateczną granicę swych marzeń. Przygotowałem się na przejęcie korony, ale nie na jej noszenie. W dawnych dniach wolności pragnąłem tylko ostrego miecza i prostej ścieżki, która doprowadzi mnie do wrogów. Teraz żadna ze ścieżek nie jest prosta, a mój miecz leży bezużyteczny Kiedy zrzuciłem z tronu Numedidesa, w t e d y byłem wyzwolicielem. Obecnie spluwają na mój cień. W świątyni Mitry ustawili posąg Numedidesa i lud chodzi tam zawodzić. Przyzywa go jako uświęconego monarchę, którego do śmierci przywiódł splamiony krwią barbarzyńca. Aquilonia przymykała oko na fakt, iż jestem cudzoziemcem, kiedy, jako najemnik, wiodłem jej wojska ku zwycięstwu. Teraz nie potrafi mi tego wybaczyć. Obecnie dochodzi do tego, że w świątyni Mitry palą kadzidła ku pamięci Numedidesa. Ludzie, których jego kaci oślepiali i okaleczali; ludzie, których synowie gnili w lochach i których żony i córki wleczono do jego seraju. Niestali głupcy! - W większości odpowiedzialny za to jest Rinaldo - odparł Pro spero, dociągając swój pas z mieczem o kolejną dziurkę. -Wyśpiewu je pieśni, które doprowadzają ludzi do wściekłości. Powieś go w stro ju błazna na najwyższej wieży miasta. Niech kleci wiersze dla sępów. Conan potrząsnął lwią grzywą. - Nie, Prospero. On jest poza mą władzą. Wielki poeta jest więk szy od każdego króla. Jego pieśni są potężniejsze od mego berła. Dla tego też serce omalże nie pękło mi w piersi, kiedy zechciał dla mnie śpiewać. Ja umrę, ludzie o mnie zapomną, ale pieśni Rinalda będą żyć wiecznie. Nie, Prospero - kontynuował król, a jego spojrzenie zacienił smutek zwątpienia. — Jest w tym coś ukrytego, drugie dno, którego nie jesteśmy świadomi. Wyczuwam to tak, jak w młodości wyczuwałem tygrysa czającego się w wysokiej trawie. W królestwie panuje jakiś nienazwany niepokój. Wyczuwam wokół siebie niewi-

dzialne sidła. Jestem jak myśliwy, który skulił się przy małym ogieńku pośród puszczy i słyszy kroki niewidzialnych stworzeń po ściółce, i prawie dostrzega migotanie płonących ślepi. Żebym tylko mógł zmierzyć się z czymś konkretnym, co mógłbym roztrzaskać swym mieczem! Powiem ci, że nie przypadkiem Piktowie tak nagle napadli ostatnio na granice, a Bossoniacy poprosili o pomoc w ich odparciu. Powinienem był jechać z oddziałami. -Publius obawia się spisku, aby pochwycić cię i zamordować poza granicami - odpowiedział mu Prospero, wygładzając jedwabistą tunikę okrywającą jego lśniący pancerz. W srebrnym lustrze podziwiał swą wysoką, gibką sylwetkę. - I dlatego tak bardzo nalega, byś pozostał w mieście. Zapomnij o swych wątpliwościach. Podsunął ci je twój barbarzyński instynkt. A niech ludzie sarkają! Najemnicy są z nami, podobnie Czarne Smoki. Także każdy łotr w Poitain jest ci wierny. Jedynym zagrożeniem dla ciebie jest próba zabójstwa, a to niemożliwe. Ludzie z oddziałów imperialnych strzegą cię dzień i noc. Nad czym teraz ślęczysz? -Nad mapą - odparł Conan z dumą. - Tutejsze mapy ukazują dość dokładnie ziemie na południu, wschodzie i zachodzie, ale jeśli idzie o północ, są niejasne i pełne błędów. Skopiowałem swoją i obecnie dodaję północne krainy. -Na Mitrę - rzekł Prospero - to krainy znane niewielu. Wszyscy wiedzą, że na wschód od Aquilonii leży Nemedia, a potem Brythunia i dalej Zamora; na południu znajduje się Koth i ziemie Shemu, na zachodzie, za marchiami Bossoniaków, rozciąga się dzicz piktyjska, a za północnymi marchiami Bossoniaków leży Cimmeria. Któż wie, co jest za nią? -Ja wiem - oznajmił król - i umieszczam swą wiedzę na tej mapie. Oto Cimmeria, gdzie się urodziłem. A to... -Asgard i Vanaheim. - Prospero przebiegł wzrokiem po karcie. — Na Mitrę, omal nie uwierzyłem, że to krainy zmyślone. Conan się uśmiechnął, mimowolnie dotykając blizn na swej ciemnej twarzy. - Na Mitrę, gdybyś spędził młode lata na północnych rubieżach Cimmerii, uważałbyś inaczej! Asgard leży na północ, a Vnnnheim na

północny zachód od niej. A wzdłuż ich granic toczy się nieustanna wojna. Zachodnia część Vanaheimu leży wzdłuż brzegów morza zachodniego, a wschodnią granicą Asgardu jest kraj Hyperborejczyjków, którzy są ludem cywilizowanym i zamieszkują w miastach. Na wschodzie za ich ziemią znajdują się pustkowia Hyrkańczyków. -Jacy ludzie zamieszkują północ? - spytał zaciekawiony Prospero. -Wysocy, piękni, niebieskoocy, podobnej krwi i języka, poza tym, że ^Æsirowie mają włosy blond, a Vanirowie rude. Ich głównym bogiem jest Ymir, mroźny olbrzym. Nie mają jednego pana nad sobą, lecz każde plemię ma swego króla. Są dzicy, porywczy i gwałtowni. Walczą przez cały dzień, by potem całą noc żłopać piwo i ryczeć swe dzikie pieśni. -Zatem myślę, że jesteś bardziej podobny do nich niż do swej własnej rasy - roześmiał sie Prospero. - Śmiejesz się gromko, pijesz na potęgę i wywrzaskujesz niezłe pieśni, podczas gdy nigdy dotąd nie widziałem żadnego innego Cimmeryjczyka, który piłby coś innego niż woda, kiedykolwiek się śmiał albo śpiewał cokolwiek ponad ponure hymny pogrzebowe. -Może to przez ziemie, jakie zamieszkują - odrzekł król. - Nigdy nie było na ziemi bardziej przygnębiającej krainy. Cała jest we wzgórzach, gęsto porośniętych lasem, a jego drzewa są dziwnie szare, więc nawet za dnia cały ten kraj wygląda mrocznie i groźnie. Jak daleko kto nie patrzy, jego spojrzenie zawsze spocznie na niekończącym się widoku wzgórz za wzgórzami, spowitych mrokiem, tym głębszym, im są odleglejsze. Pomiędzy tymi wzgórzami nieustannie wiszą chmury, a niebo ma prawie zawsze szarą barwę. Wiejące wiatry, przenikliwe i zimne, pędzą przed sobą deszcz, śnieg z deszczem albo śnieg i wyją posępnie wzdłuż przełęczy i po dolinach. Bardzo niewiele jest radości w tej krainie. -Nic dziwnego, że wyrastają tam tacy ludzie — skwitował Prospero, wzruszając ramionami. Pomyślał o roześmianych, obmywanych słonecznym blaskiem równinach i błękitnych, leniwych rzekach Poi-tain, wysuniętej najdalej na południe prowincji Aquilonii. -Niezwykli i zmienni, w rzeczy samej - odrzekł Conan. - Życie zdaje się gorzkie, ciężkie i jałowe. Ludzie z tych mrocznych wzgórz

rozmyślają nadmiernie o rzeczach nieznanych. Snują potworne marzenia. Ich bogiem jest Crom wraz ze swą mroczną rasą. Wierzą, że świat umarłych jest zimnym, pozbawionym słońca miejscem, spowitym nieprzemijającą mgłą, gdzie włóczące się duchy zawodzą przez wieczność. Nie ma dla nich nadziei. Ani teraz, ani w przyszłości, więc rozmyślają też zbyt wiele nad pustką życia. Widziałem opadające ich dziwne szaleństwo albo bierność, kiedy drobnostka, jak wirująca chmura pyłu czy zawodzenie wiatru pośród nagich gałęzi, przywodziła im na ich przygnębiające myśli pustkę życia i próżność istnienia. Tylko na wojnie Cimmeryjczycy są szczęśliwi. O, Mitro! Wierzenia iÆsirów były bliższe memu sercu! -Cóż - na twarzy Prospera zagościł szeroki uśmiech - mroczne wzgórza Cimmerii pozostały daleko za tobą. A teraz już idę. Na dworze Numy wzniosę za ciebie toast białym nemedyjskim winem. -Dobrze - mruknął król - ale tancerki Numy obcałowuj już tylko na swój rachunek, żeby nie mieszać do tego państw! Jego donośny śmiech podążał za Prosperem, póki nie opuścił on komnaty. Rzeźbione drzwi zamknęły się za Poitańczykiem, a Conan wrócił do pracy. Przerwał na moment, bezczynnie przysłuchując się oddalającym się krokom przyjaciela, niosącym się coraz ciszej po płytkach posadzki. I jakby ten głuchy dźwięk poruszył dotykającą przeszłości strunę w jego sercu. Wesołość opadła zeń niczym maska, jego twarz stała się nagle stara, a oczy zmęczone. Niewywołana niczym konkretnym melancholia spowiła duszę jak całun, obezwładniając go przytłaczającym poczuciem daremności ludzkich wysiłków i bezsensu życia. Jego władanie, jego radości, jego obawy, jego ambicje i wszystkie ziemskie sprawy wydały mu się nagle pyłem i błahostkami. Granice życia zeschły, a linie istnienia zamknęły się wokół niego, wpychając go w odrętwienie. Opuściwszy lwią głowę na mocarne ramiona, jęknął głośno. Wtem podniósł się jak człowiek szukający ucieczki, a jego oczy spoczęły na kryształowym dzbanie żółtego wina. Powstał szybko i napełniwszy puchar do pełna, przełknął zawartość jednym haustem. Ponowne napełnił i opróżnił puchar, i znowu. Kiedy go odstawił, po jego żyłach rozchodziło się przyjemne ciepło. Sprawy i wydarzenia

nabrały nowego sensu. Mroczny Cimmeryjczyk zniknął gdzieś hen daleko. Życie było mimo wszystko dobre i kolorowe, miast stanowić mrzonkę jakiegoś głupiego boga. Przeciągnął się leniwie niczym ogromny kot i usadowił przy stole, świadom doniosłości i żywotnej wagi siebie samego i swego zadania. Z zadowoleniem przygryzł pióro i przypatrzył się mapie. - Na południe od Hyperborei leży Brythunia - mruczał na głos. Obrawszy pustą przestrzeń dość odległą od hyrkańskich pustkowi, by zadziwić dociekliwych badaczy, napisał mozolnie: „Tu są smoki". A potem odchylając się, przyjrzał się swej pracy z dziecięcą dumą. ROZDZIAŁ 3 W trzewiach piramid zwinięty Set spoczywa uśpiony, A jego mroczny lud pełza cieniami grobów otoczony. Przemawiam Słowami z rozpadlin ukrytych — słońce nigdy nie świeci na nie. Poślij mi sługę dla mej nienawiści, okryty lśniącą łuską Panie!

Słońce zachodziło, krasząc na krótko złotem zieleń i zamglony błękit puszczy. Niknące promienie iskrzyły się na grubym złoconym łańcuchu, który Dion z Attalusu skręcał nieustannie w swych pulchnych dłoniach, siedząc pośród chaosu kwiatów i ukwieconych krzewów stanowiących jego ogród. Nobil przemieścił opasłe cielsko na marmurowym siedzisku i rozejrzał ukradkiem dookoła, jakby wyglądał czającego się wroga. Znajdował się w kolistym gaiku smukłych drzew, których rozłożyste gałęzie rozpościerały nad nim gęsty cień. Obok, na wyciągnięcie ręki, szemrała srebrzyście fontanna, szepcąca wraz z innymi, niewidzialnymi, bo rozsianymi po różnych częściach wielkiego ogrodu, niekończącą się symfonię. Dion był sam, jeśli nie liczyć sporej smagłej postaci, spoczywającej na marmurowej ławie tuż obok, spoglądającej na barona głębokim,

mrocznym wzrokiem. Jednak nobil nie zwracał na Thoth-amona zbytniej uwagi. Zdawał sobie niejasno sprawę z tego, iż jest on niewolnikiem, w którym Ascalante pokłada wielką ufność, lecz jak wielu bogaczy dawał niewielki posłuch ludziom sytuowanym w hierarchii społecznej niżej od siebie. - Nie musisz tak się przejmować — rzekł Thoth. - Spisek nie może zawieść. -Ascalante może popełnić błąd jak każdy człowiek - westchnął Dion, oblewając się potem na samą myśl o porażce. -On nie. - Oblicze Stygijczyka wykrzywił dziki grymas. - Inaczej nie byłbym jego sługą, ale panem. -Co to za mowa? - Rozdrażniony Dion powrócił do rozmowy, nawet jeśli tylko połowicznie. Oczy Thoth-amona zwęziły się. Pomimo żelaznej samokontroli był bliski wybuchu. Trawiła go długo tłumiona hańba, nienawiść i wściekłość. Był gotów uchwycić się każdej, najbardziej rozpaczliwej szansy. Przeliczył się tylko w jednym — Dion nie widział w nim istoty ludzkiej, obdarzonej mózgiem i rozumem, lecz wyłącznie niewolnika, a więc kogoś niegodnego uwagi. -Wysłuchaj mnie - powiedział Thoth. - Będziesz królem, ale niewiele wiesz o tym, co siedzi w głowie Ascalante'a. Ja mogę ci pomóc. Jeśli będziesz mnie chronić, kiedy znajdziesz się u władzy, wesprę cię. Nie powinieneś ufać Ascalante'owi, gdy Conan zostanie już uśmiercony. Posłuchaj, mój panie. Na południu byłem wielkim czarownikiem. Ludzie mówili o Thoth-amonie podobnie jak o Rammonie. Król Stygii Ctesphon uczynił mi łaskę, pozbawiwszy magów wysokich godności, aby wywyższyć mnie na ich miejsce. Nienawidzili mnie za to, ale bali się, gdyż sprawowałem kontrolę nad bytami z z e w n ą t r z , które przybywały na moje wezwanie i wypełniały moje polecenia. Na Seta, żaden z mych wrogów nie znał godziny, o której mógł zostać zerwany pośrodku nocy, czując szponiaste paluchy bezimiennej grozy na swym gardle! Uprawiałem mroczną i straszliwą magię za pomocą Wężowego Pierścienia Seta, który odnalazłem w grobowcu spowitym przez ciemność sześć staj pod ziemią. Zapomniano o nim, jeszcze zanim pierwszy człowiek wyłonił się ze szlami-

stego morza. Jakiś złodziej skradł jednak Pierścień i moja moc zniknęła. Inni magowie powstali, by mnie zgładzić, więc musiałem uchodzić. W przebraniu wielbłądziego jeźdźca wędrowałem z karawaną przez kraj Koth, kiedy zbóje Ascalante'a na nas napadli. Wszyscy podróżujący zostali wymordowani z wyjątkiem mnie, a i ja ocaliłem życie, wyjawiając tożsamość i przysięgając mu służyć jako niewolnik. Gorzka była to niewola! Żeby trzymać mnie krótko, Ascalante opisał mnie, opieczętował manuskrypt i złożył w ręce pustelnika, który zamieszkuje na południowych krańcach Koth. Nie odważę się wbić mu sztyletu podczas snu ani zdradzić go przed wrogami, bo wówczas ów pustelnik otworzy pismo i je przeczyta, tak poinstruował go Ascalante. Potem ma zanieść wiadomość do Stygii... Thoth wzdrygnął się i barwa popiołu ponownie zasnuła jego smagłą skórę. -W Aquilonii ludzie mnie nie znają - rzekł - lecz kiedy moi przeciwnicy w Stygii tylko się dowiedzą, gdzie przebywam, nawet pół świata do pokonania to będzie mało, żeby uchronić mnie przed zagładą. Oni wyrwaliby duszę nawet brązowemu posągowi. Jedynie król posiadający zamki i mnóstwo ludzi z mieczami mógłby mnie obronić. Oznajmiłem ci zatem mą tajemnicę i przynaglam, byś zawarł ze mną układ. Mogę wesprzeć cię swoją mądrością, a ty będziesz mnie chronić. A pewnego dnia odzyskam swój Pierścień... -Pierścień? Jaki Pierścień? Thoth nie docenił egoizmu całkowicie przepełniającego jego rozmówcę. Dion był tak kompletnie zaabsorbowany własnymi myślami, że nawet nie słuchał niewolnika. Niemniej ostatnie słowo trąciło jakąś strunę jego rozdętego ja. - Pierścień? — powtórzył. - To mi przypomniało... o moim pier ścieniu szczęścia. Mam go od shemickiego złodzieja, który przysięgał, iż wykradł go jakiemuś czarownikowi gdzieś daleko na południu i że przyniesie mi on powodzenie. Zapłaciłem mu słusznie, Mitra świad kiem. Bogowie, przez te wszystkie krwawe spiski, w jakie wciągnęli mnie Volmana i Ascalante, potrzeba mi wszelkiego powodzenia, jakie mogę zyskać, a choćby i przez pierścień. Thoth zerwał się, a napływająca krew zaciemniła jego twarz,

podczas gdy oczy płonęły oszałamiającą furią człowieka, który nagle uświadamia sobie pełną głębię brutalnej głupoty jakiegoś durnia. Dion jak zwykle nie zwracał na niego uwagi. Unosząc wieko ukryte w marmurowym siedzisku, szperał przez chwilę w stosie różnego rodzaju bibelotów - barbarzyńskich amuletów, kawałków kości, jarmarcznej biżuterii - przynoszących szczęście i służących do czarowania, jakich zbieranie podpowiadała mu jego zabobonna natura. - O! Tu jest! Tryumfalnie wzniósł pierścień osobliwej roboty. Był z metalu podobnego do miedzi, ukształtowany na postać pomniejszonego węża, zawiniętego w trzy pętle, trzymającego ogon w swej paszczy. Jego oczy stanowiły żółte klejnoty, lśniące złowróżbnie. Thoth-amon wykrzyknął, jakby ktoś go uderzył, a Dion odwrócił się i zagapił na niego. Jego twarz stała się nagle śmiertelnie blada. Oczy niewolnika płonęły, usta rozwarły się szeroko, a ogromne smagłe ręce wyciągnęły się niby szpony. - Pierścień! Na Seta! Pierścień! - zaskrzeczał. - Mój Pierścień, który mi skradziono. W dłoni Stygijczyka zalśniła stal. Z zamachem swych wielkich smagłych ramion zatopił sztylet w opasłym cielsku barona. Wysoki, cienki pisk Diona zmienił się w gardłowy bulgot i całe jego ciało zmiękło nagle jak topniejące masło. Głupiec do końca, zginął śmiertelnie przerażony, nie wiedząc dlaczego. Odrzuciwszy na bok zmięte zwłoki, Thoth od razu o nich zapomniał. Pochwycił pierścień w obie dłonie, a jego oczy świeciły niepohamowaną żądzą działania. - Mój Pierścień! - wyszeptał w straszliwym uniesieniu. - Moja moc! Jak długo skupił się na złowrogim przedmiocie, trwając w bezruchu jak posąg i spijając aurę zła do swej mrocznej duszy, tego nawet on sam nie wiedział. Gdy zaś otrząsnął się z zauroczenia i powrócił do rzeczywistości ze spowitych nocą otchłani, w które się zagłębił, na niebie świecił księżyc, rzucający długi cień w poprzek gładkiego marmurowego oparcia ogrodowego siedziska. U jego stóp rozlewał się jeszcze ciemniejszy cień, którym był pan Attalusu. - Nigdy więcej, Ascalante, już nigdy więcej wyszeptał Stygijczyk,

a jego oczy zajaśniały w mroku czerwienią jak u wampira. Pochyliwszy się, nabrał w dłoń krzepnącej krwi z niemrawej sadzawki, w której zaległa jego ofiara, i wcierał ją w miedziane oczy węża, dopóki żółtych iskierek nie zasnuła czerwona zasłona. - Zamknij oczy - zaintonował mrożącym krew w żyłach szep tem. - Zamknij oczy na światło księżyca, a otwórz je ku mroczniejszym otchłaniom! i cóż widzisz, o wężu Seta? Kogóż wzywasz z prze paści nocy? Czyj cień padnie na blednące światło? Wezwij go do mnie, o wężu Seta! Głaskał łuski osobliwym okrężnym ruchem, jaki przywodził palce zawsze z powrotem na miejsce, z którego zaczęły swą wędrówkę. Jego głos opadał coraz niżej, kiedy wymieniał mroczne imiona i wznosił inkantacje zapominane na całym świecie poza surowymi krainami mrocznej Stygii, gdzie w pyle grobów przemieszczają się potworne kształty. W powietrzu nad nim coś się poruszyło. Powstało zawirowanie podobne do tego w wodzie, gdy jakieś stworzenie zbliża się ku powierzchni. Bezimienny, mroźny wicher owiał go na krótko, jakby ktoś otwarł drzwi. Thoth wyczuł za plecami czyjąś obecność, ale nie oglądał się za siebie. Wzrok utkwił w oświetlonej przez księżyc połaci marmuru, na którą padł subtelny cień. W czasie gdy kontynuował swe inkantacje, cień rozrastał się i nabierał kształtu, aż stał się wyrazisty i przerażający. Kształtem przypominał ogromnego pawiana, ale takowy nigdy nie stąpał po ziemi, nawet w Stygii. Thoth nadal nie spoglądał na niego, ale wyciągając zza pazuchy sandał swego pana -nosił go zawsze w niejasnym przeświadczeniu, że będzie mógł użyć w taki właśnie sposób - rzucił go za siebie. - Zapoznaj się z nim dobrze, niewolniku Pierścienia! - wykrzyk nął. - Znajdź tego, który go nosił, i zniszcz go! Spójrz mu w oczy i wyrwij jego duszę, zanim rozszarpiesz mu gardło! Zabij go! A niech że — dodał w nagłym wybuchu namiętności. - Zabij też wszystkich, którzy będą przy nim! Obserwując cień rzucany na ścianę przez światło księżyca, Thoth widział, jak budzący grozę kształt pochyla niekształtną głowę, by podjąć trop niby odrażający ogar. Potem poderwał straszliwy łeb, odwrócił się nagle i popędził jak wiatr pośród drzew. Stygijczyk wzniósł ra-

miona w oszalałym uniesieniu, a jego zęby i oczy zajaśniały w blasku księżyca. Żołnierz stojący na warcie za murami wrzasnął zdjęty grozą, gdy wielki poruszający się skokami cień z gorejącymi oczami przeskoczył mur i przemknął obok niego, wywołując tylko wirujący powiew wiatru. Zniknął tak szybko, że zdezorientowany wojak zaczął wątpić, czy nie był to czasem sen albo przywidzenie.

ROZDZIAŁ 4 Demony nocy chodziły swobodnie, gdy świat jeszcze młody, a człowiek słaby był, Ja ogniem, stalą i posoką z drzewa upas zmagałem się z Setem ze wszystek sił. A teraz, kiedy śpię w ciemnym sercu góry, a mijający czas dawne dobro kruszy, Jużeście zapomnieli tego, co walczył z Wężem dla ocalenia ludzkiej duszy?

Spoczywając samotnie pod wysokim złoconym sklepieniem swej ogromnej komnaty, król Conan spał i śnił. Poprzez wirującą szarą mgłę słyszał przedziwne wezwanie, odległe i słabe. I chociaż nie zdołał go zrozumieć, zdało się, że nie potrafi mu się oprzeć. Kroczył więc przez mgłę z mieczem w dłoni, jakby szedł wśród chmur, a im dalej postępował, tym głos stawał się coraz wyraźniejszy, aż wreszcie pojął słowo, jakie wypowiadał - było to jego własne imię wzywane poprzez otchłanie czasu i przestrzeni. Kiedy mgła się rozwiała, zobaczył, że znalazł się w wielkim ciemnym korytarzu, wyciętym jakby w litym czarnym kamieniu. Był on nieoświetlony, ale za sprawą jakiejś magii Conan mógł widzieć wszystko jasno. Podłoga, sufit oraz ściany zostały starannie wygładzone i świeciły matowym blaskiem. Wyrzeźbiono w nich postaci pradawnych bohaterów i na wpóół zapomnianych bogów. Cimmeryjczyk

wzdrygnął się na widok ogromnych cienistych zarysów Nienazwanych Przedwiecznych. Skądś wiedział też, że stopa śmiertelnika nie przemierzała owego korytarza od wieków. Wkroczył na szerokie schody, wykute w litej skale. Obie strony tunelu przyozdobiono ezoterycznymi znakami, tak dawnymi i okropnymi, że włosy zjeżyły się Conanowi na całym ciele. W każdym ze stopni wyrzeźbiono budzącą wstręt postać Starego Węża Seta, tak aby - jak obmyślono z dawien dawna - przy każdym kroku stawiać stopę na jego łbie. Nie uspokoiło to wszak króla. Niemniej głos nadal go przyzywał i w końcu pośród ciemności, które byłyby nieprzeniknione dla zwykłych ludzkich oczu, wszedł do osobliwej krypty i ujrzał mglistą białobrodą postać siedzącą na sarkofagu. Włosy Conana zjeżyły się jeszcze bardziej, złapał za miecz, lecz człowiek ów przemówił grobowym głosem: -O, człowiecze, znasz li ty mnie? -Nie, na Groma! - zarzekł się król. -Człowiecze - rzekł przedwieczny - jestem Epemitreus. -Ale Epemitreus Mądry nie żyje od piętnastu stuleci! - zdumiał się Conan. -Słuchajże! - rzucił tamten rozkazująco. - Jak kamyk rzucony w mroczne wody jeziora posyła fale ku innym brzegom, tak wydarzenia w niewidocznym świecie przerywają mój sen. Obserwowałem cię uważnie, Conanie z Cimmerii. Nosisz w sobie znamię istotnych wydarzeń i wielkich czynów. Ale w tej krainie pojawiły się siły, przeciw którym twój miecz nie będzie w stanie ci pomóc. -Mówisz zagadkami - zdenerwował się Conan. - Niech tylko ujrzę nieprzyjaciela, a rozpłatam mu czerep na dwoje. -Zwróć swą barbarzyńską furię przeciwko wrogom z krwi i kości odparł starzec. — To nie przed człowiekiem muszę cię osłonić. Istnieją mroczne światy, w które ludzie wierzą z rzadka, gdzie przechadzają się bezkształtne potwory, demony, jakie można ściągnąć z Zewnętrznych Pustkowi i nadać im cielesną formę, by rozszarpywały i pożerały na polecenie złych magów. Tak i w twoim domu jest wąż, o królu, żmija w twym królestwie, przybyła ze Stygii, nosząca w ciemnej duszy mroczną mądrość cieni. Tak jak śpiący człowiek

śni o wężu pełzającym w pobliżu, tak ja wyczułem ohydną bliskość neofity Seta. Jest przepełniony potworną mocą, a ciosy, jakie rozdaje swym wrogom, mogą okazać się zgubne dla królestwa. Wezwałem cię do siebie, aby wręczyć ci broń przeciw niemu i jego piekielnej watasze. -Ale czemu? — zapytał oszołomiony Conan. - Ludzie powiadają, że śpisz w czarnym sercu Golamiry i stamtąd ślesz swego ducha na niewidzialnych skrzydłach, by wesprzeć Aquilonie w razie potrzeby. Lecz ja... Ja jestem przecież obcokrajowcem i barbarzyńcą. -Spokój! - Niematerialny głos rozbrzmiał echem pośród wielkiej zacienionej groty. - Los twój i los Aquilonii to jedno. Wydarzenia ogromnej wagi rodzą się w sieci i mateczniku losu, a ogarnięty żądzą krwi czarownik nie postanie na drodze wiodącej ku imperialnemu przeznaczeniu. Wieki temu Set owinął się wokół świata jak pyton wokół swej zdobyczy. Zwalczałem go całe swe życie, które trwało tyle, ile żywoty trzech zwykłych ludzi. Przywiodłem go w mroki tajemniczego południa, ale w ciemnej Stygii wciąż go czczą - tego, który dla nas jest prademonem. Jak zwalczałem Seta, tak walczę z jego wyznawcami, stronnikami i akolitami. Wyciągnij ku mnie swój miecz, Conanie. Zdziwiwszy się, król uczynił to, a starzec nakreślił swym kościstym palcem na szerokim ostrzu, blisko ciężkiego srebrnego jelca, dziwny znak jaśniejący w półmroku białym ogniem. I nagle krypta, sarkofag i pradawny zniknęli, a Cimmeryjczyk, oszołomiony, wyskoczył z pościeli w swej wielkiej sypialni. Kiedy już stał zdezorientowany niezwykłością swego snu, zdał sobie sprawę, że w dłoni ściska miecz. Wówczas poczuł mrowienie na karku, gdyż na klindze pojawił się symbol — zarys feniksa. Przypomniał sobie, iż na sarkofagu w krypcie widział coś, co przywodziło mu na myśl podobny kształt wyrzeźbiony w kamieniu. Teraz zaczął rozmyślać, czy była to aby tylko kamienna figura, i wzdrygnął się na myśl o tych wszystkich niesamowitych sprawach. Gdy tak stał, ukradkowe dźwięki rozlegające się na korytarzu po drugiej stronie drzwi przywołały go do życia. Nie tracąc czasu na zbędne dociekania, zaczął przywdziewać zbroję; znów stał się barba-

rzyńcą, podejrzliwym i czujnym jak ścigany szary wilk.

ROZDZIAŁ 5 Cóż ja wiem o grzeczności, piękności, kłamstwie czy rzemiośle? Ja, który zrodzony w surowym kraju, pod gołym niebem wyrosłem. Subtelny język, knowania podstępnych, wszystko to niknie przy ostrza śpiewie, Chodźcie i gińcie, psy — nim zostałem królem, byłem przecie człowiekiem. Droga królów

W ciszy, która spowiła korytarz królewskiego pałacu, przemykało ukradkiem dwadzieścia postaci. Ich tłumione kroki — jedni byli na boso, a inni obuci w miękką skórę - nie wydawały żadnych odgłosów, czy to na puszystym dywanie, czy nagiej marmurowej posadzce. Pochodnie ustawione w niszach po obu stronach mijanych pomieszczeń błyszczały czerwienią na sztyletach, mieczach i zaostrzonych toporach. - Cisza wszyscy! - syknął Ascalante. - Przestań, u licha, tak głośno dyszeć, kimkolwiek jesteś! Dowódca straży nocnej przesunął więk szość wartowników z tych komnat, a resztę spił, ale musimy uważać, tak czy owak. W tył! Nadchodzi straż! Stłoczyli się za grupą rzeźbionych kolumn i prawie natychmiast dziesięciu olbrzymów w czarnych zbrojach minęło ich miarowym krokiem. Ich twarze wyrażały wątpliwość, gdy spoglądali na przełożonego, odwodzącego ich ze stanowisk, na których pełnili służbę. Ten zaś był całkiem blady. Podczas gdy straż przechodziła obok kryjówek konspiratorów, widać było, jak drżącą ręką ociera pot z czoła. Był młody i zdrada nie przychodziła mu łatwo. W myślach przeklinał rozrzutność, która wpędziła go w długi u lichwiarzy i uczyniła pionkiem w rękach knujących intrygi polityków. Oddział przeszedł, szczękając zbrojami, i zniknął w dalszej części korytarza. - Dobra! - Ascalante uśmiechnął się złowieszczo. - Conan śpi niestrzeżony. Pospieszcie się. Jeżeli złapią nas na gorącym uczynku,

jesteśmy skończeni... Ale kiedy król będzie już martwy, niewielu będzie dociekać, jak zginął. - Tak jest, śpieszcie się! - zawołał Rinaldo. Błękit jego oczu paso wał do blasku miecza, jakim wywijał nad głową. — Moje ostrze jest spragnione! Już słyszę, jak gromadzą się sępy! Naprzód! Pomknęli szybko korytarzem, poniechawszy ostrożności, i zatrzymali się dopiero przed pozłacanymi drzwiami, które nosiły znak królewskiego smoka Aquilonii. - Gromel! - rzucił Ascalante. - Wyłam mi te drzwi! Olbrzym nabrał powietrza i naparł mocarnym ciałem na odrzwia, które wskutek tego wygięły się i jęknęły. Ponownie ugiął kolana i rzucił się na nie z pasją. Z trzaskiem zasuw i rozdzierającym odgłosem pękającego drewna drzwi rozprysły się, wpadając do wewnątrz. - Do środka! - ryknął Ascalante, porwany tchnieniem tego czynu. - Do środka! - zawył ponownie Rinaldo. - Śmierć tyranowi! Ruszyli i prawie natychmiast zamarli. Conan stał przed nimi - nie nagi mąż wyrwany z głębokiego snu, zagubiony i nieuzbrojony, jak baran prowadzony na rzeź, ale w pełni rozbudzony i gotowy do walki barbarzyńca, częściowo ubrany w zbroję, ze swym długim mieczem w dłoni. Wszyscy zastygli na moment jak na obrazie — czterech szlachetnie urodzonych buntowników na progu wyłamanych drzwi i horda dzikich złowrogich twarzy za nimi. Zamarli zmrożeni spojrzeniem płomiennych oczu olbrzyma dzierżącego miecz pośrodku komnaty oświetlanej blaskiem świec. Wówczas Ascalante ujrzał na małym stoliku niedaleko królewskiego posłania srebrne berło oraz wysmukły złoty diadem - koronę Aquilonii - i ten widok przepełnił go szalonym pożądaniem. - Do środka, łotry! - zawył banita. - On jest sam, a nas dwudzie stu, i nie ma nawet hełmu! To była prawda. Zabrakło czasu na przywdzianie zdobionego piórami szyszaka czy też zasznurowanie płyt kirysu. W tej chwili nie można było już też wziąć tarczy ze ściany. Niemniej Conan był nadal lepiej chroniony niż którykolwiek z napastników, z wyjątkiem Volmany i Gromela, ubranych w pełne zbroje. Król patrzył na nich gniewnie, niepewny co do ich tożsamości.

Ascalante'a nie znał, opancerzonych konspiratorów nie widział za opuszczonymi zasłonami przyłbic, Rinaldo zaś naciągnął obwisły kapelusz prawie na oczy. Nie było jednak czasu na domysły. Z wrzaskiem niosącym się pod dach zabójcy wdarli się do pomieszczania zaraz za Gromelem. Ten zaszarżował pierwszy niczym byk, z pochyloną głową i opuszczonym nisko mieczem, aby zadać wypruwające flaki pchnięcie. Conan skoczył mu naprzeciw i cała jego tygrysia siła poszła w ramię, które machnęło mieczem. Zataczając ze świstem łuk, ogromne ostrze błysnęło w powietrzu i trzasnęło w hełm Bossoniaka. Łącząc się w jedno, klinga i pancerz rozpadły się i Gromel potoczył się po podłodze bez życia. Król wycofał się, ściskając wciąż obłamaną rękojeść. - Gromel! - wyrzucił z siebie. Oczy rozszerzyły mu się ze zdumienia, kiedy zgruchotany hełm odsłonił zgruchotaną głowę, ale w tym samym czasie opadła go już reszta watahy. Punta sztyletu ześliznęła się mu po żebrach pomiędzy napierśnikiem a naplecznikiem, a przed oczami błysnęła krawędź miecza. Lewą ręką odrzucił nożownika, a dzierżącego miecz grzmotnął trzymaną rękojeścią w skroń jak kastetem. Jego mózg obryzgał mu twarz. - Uważać na drzwi! Pięciu z was! - wrzasnął Ascalante, pląsając na krawędzi wiru śpiewającej stali. Obawiał się, że Conan mógłby przedrzeć się pomiędzy nimi i uciec. Łotrzy cofnęli się na chwilę, podczas gdy ich przywódca złapał kilku i pchnął ich ku jedynemu wyjściu z komnaty. Korzystając z chwili wytchnienia, król skoczył pod ścianę i porwał z niej starodawny topór bojowy, który nietknięty zębem czasu wisiał tam pewnie z pół wieku. Tylko przez mgnienie oka stał plecami do ściany, zwrócony w kierunku zacieśniającego się wokół niego kręgu. Potem rzucił się w sam środek napastników. Nie był wojownikiem gustującym w obronie; nawet w obliczu przytłaczającej przewagi wroga to on niósł zawsze żagiew wojny. Inny na jego miejscu byłby już martwy, a i sam Conan nie łudził się, że przeżyje, ale wściekle pragnął poczynić tyle szkód, ile tylko zdoła, nim padnie. Jego barbarzyńska dusza stanęła w płomieniach, a pieśni o dawnych bohaterach rozbrzmiały w jego uszach.

Gdy tylko odskoczył od ściany, jego topór spadł na jednego z nikczemników, wiedziony silnym ramieniem, a powracając, ze straszliwą siłą strzaskał czerep kolejnemu. Miecze syczały jadowicie wokół niego, ale śmierć mijała go o włos. Cimmeryjczyk poruszał się z oślepiającą szybkością, tak iż jego postać się rozmazywała. Był niczym tygrys pośród pawianów, gdy skakał, wykonywał uniki i zwroty, stanowiąc cel znajdujący się w bezustannym ruchu, podczas gdy jego broń zataczała dookoła połyskujące koła śmierci. Zawzięci napastnicy opadli go na małej przestrzeni, zasypując ciosami zadawanymi na oślep i sami krępując w tłoku własne ruchy. Kiedy nagle odstąpili, dwa ciała na podłodze dawały niemy wyraz wściekłości króla, jakkolwiek Conan także krwawił z ran na ramieniu, karku i nogach. - Kanalie! — wrzasnął Rinaldo, odrzucając kapelusz z piórkiem. Jego dzikie oczy rzucały gromy. - Wzdragacie się przed walką? Czyż ten despota ma dalej żyć? Precz z nim! Ruszył do przodu, siekąc szaleńczo, lecz Conan, rozpoznając go, roztrzaskał jego miecz jednym straszliwym cięciem i potężnym pchnięciem otwartej dłoni posłał go na podłogę. Król przyjął sztych Ascalante'a w lewe ramię, a banita ledwie ocalił swe życie, przysiadając i odskakując przed nadlatującym ostrzem. Wilki znów zaczęły okrążać ofiarę, więc broń barbarzyńcy śpiewała i siekła nadal. Jeden z zabijaków pochylił się, unikając ciosu, i zanurkował do nóg władcy, lecz po krótkiej chwili zapasów z czymś, co przypominało wieżę z kutego żelaza, spojrzał w górę, akurat by ujrzeć opadającą brodę topora, zbyt późno jednak, by jej uniknąć. Tymczasem kolejny z jego towarzyszy wzniósł oburącz miecz o szerokiej klindze i siekł nim przez płytę pancerza na lewym ramieniu króla, raniąc skryte pod nią ciało. Kirys Conana natychmiast wypełnił się krwią. Volmana przedarł się w swym dzikim zniecierpliwieniu, rozpychając napastników na prawo i lewo, i ciął zabójczo niechronioną niczym głowę Cimmeryjczyka. Król przysiadł głęboko i świszczący nad nim miecz zgolił tylko pukiel jego czarnych włosów. Conan obrócił się na pięcie i uderzył z boku. Stalowy kirys Volmany rozpadł się z chrzęstem, a jego właściciel zwiotczał nagle z rozplataną lewą polową ciała.

-Volmana! - sapnął król, ledwie łapiąc dech. - Spotkamy się z tym karłem w piekle... Wyprostował się, by przyjąć szaleńcze natarcie Rinalda, który szarżował dziko, bezmyślnie, uzbrojony tylko w sztylet. Conan odskoczył w tył, unosząc topór. -Rinaldo! -Jego głos zabrzmiał nieswojo rozpaczliwym, palącym błaganiem. - Cofnij się! Nie chciałbym cię zabić... -Giń, tyranie! - wrzasnął oszalały minstrel, rzucając się bez zwłoki na władcę. Cimmeryjczyk odwlekał uderzenie, przed którym się wzdragał, dopóki nie było za późno. Dopiero gdy poczuł ukąszenie stali w niechronionym boku, ogarnięty zapalczywą, ślepą rozpaczą zadał cios. Rinaldo upadł z rozbitą czaszką, a król, obróciwszy się, stanął ponownie plecami do ściany. Spomiędzy palców, którymi przycisnął ranę, trysnęła krew. - Dalej! Teraz! Skończcie z nim! - zawodził Ascalante. Władca wsparł się o ścianę i wzniósł topór. Trwał tak niczym niezwyciężona, pierwotna siła — nogi rozstawione szeroko, głowa wysunięta do przodu, jedna ręka wpijająca się w ścianę dla oparcia, druga ściskająca wciąż wysoko trzymaną broń; ze sznurami mięśni wznoszącymi się niby żelazne górskie łańcuchy i twarzą zastygłą w grymasie morderczej furii. Jego oczy płonęły strasznie, przeszywając zasnuwającą je krwistą mgłę. Duch napastników podupadł - choć sami byli nieokrzesanymi bandytami, zwyrodnialcami, wywodzili się z gatunku ludzi zwanych cywilizowanymi, o cywilizowanych korzeniach. A tu oto stanęli przeciwko barbarzyńcy - prawdziwemu zabójcy. Cofnęli się — umierający tygrys mógł wciąż zadać śmierć. Conan wyczuł ich wahanie. Uśmiechnął się szeroko - zimno i drapieżnie. -To kto umiera pierwszy? - wymamrotał przez rozbite, skrwawione wargi. Ascalante rzucił się jak wilk, zatrzymując się w locie z niewiarygodną prędkością i padając twarzą w dół dla uniknięcia śmierci zmierzającej ze świstem w jego stronę. Gorączkowo odepchnął się stopami w drugą stronę i odtoczył na bezpieczną odległość, podczas gdy król,

odzyskawszy równowagę po chybionym ciosie, już wyprowadzał następny. Tym razem ostrze weszło głęboko w polerowaną podłogę tuż koło nóg, którymi odpychał się toczący Ascalante. Kolejny nierozważny desperat upatrzył sobie właśnie tę chwilę na atak. Jego towarzysze wspierali go bez większego przekonania. On zaś zamierzał uśmiercić Conana, zanim ten wyszarpnie broń z podłogi, ale jego sąd okazał się mylny. Czerwony od posoki topór poderwał się i uderzył, a zbroczona krwią ludzka kukła wystrzeliła w tył pod stopy nacierających. W tym momencie na ścianę padł czarny, zniekształcony cień, dobywając z gardeł łotrów zgromadzonych przy drzwiach pełen przerażenia wrzask. Wszyscy prócz Ascalante'a odwrócili się na ten dźwięk, a potem, wyjąc jak psy i miotając przekleństwa, rzucili się niczym w malignie całą hałastrą przez drzwi i dalej, rozbiegłszy się po koryta rzach, pierzchli z krzykiem. Ascalante nie patrzył w kierunku drzwi, bo całą uwagę skupił na rannym władcy. Stwierdził, że odgłosy całej tej szamotaniny ostatecznie zbudziły pałac i że wierni królowi strażnicy byli już w drodze do niego. Aczkolwiek nawet wówczas zdało mu się dziwne, iż zatwardziali łajdacy mogą krzyczeć tak strasznie w trakcie ucieczki. Conan zaś nie spoglądał na drzwi, ponieważ obserwował banitę płonącymi oczami zdychającego wilka. Nawet w tych ostatnich chwilach cyniczne podejście do świata nie opuszczało Ascalantea. - Wygląda na to, że wszystko stracone, a zwłaszcza honor - mruknął. - Jakkolwiek król i tak umrze, choć stoi jeszcze o własnych siłach, a... Jeśli jakakolwiek dalsza myśl przeszła mu przez głowę, pozostanie już nieznana, gdyż urywając swą sentencję, ruszył na Conana, kiedy ten akurat musiał użyć ręki dzierżącej topór do obtarcia oczu zalanych krwią. Jednakże gdy tylko banita przypuścił atak, dało się wyczuć w powietrzu dziwne poruszenie i potężny cios trafił go wprost między łopatki. Padł głową naprzód, a ogromne szpony zatopiły się w jego ciele, zadając okrutny ból. Wijąc się rozpaczliwie pod ciężarem napastnika, odwrócił głowę i zapatrzył się w oblicze rodem z szaleń-

czego koszmaru. Pochylało się nad nim wielkie czarne coś, czego, był pewien, nie zrodziły zdrowe zmysły ani ludzki świat. Ociekające śliną kły koszmarnego stworzenia przybliżały się do gardła ofiary, a ostry blask żółtych ślepi wysuszał jej kończyny, tak jak zabójczy wiatr wysusza młodą kukurydzę. Okropność tej mordy przekraczała zwyczajne okrucieństwo. Mogło to być oblicze pradawnej, złej mumii, którą posiadł i ożywił demon. W jej nienawistnych rysach rozszerzone oczy banity zdały się dostrzegać jakby cień pośród spowijającego go szaleństwa, słabe, straszne podobieństwo do niewolnika Thoth-amona. Wtedy to Ascalante poczuł, jak opuszcza go cyniczne, mające na wszystko odpowiedź spojrzenie na życie, i z upiornym krzykiem oddał ducha, zanim dosięgły go wilgotne kły. Strząsający krople krwi z oczu Conan wpatrywał się w to zastygły w bezruchu. Z początku pomyślał, że nad wykrzywionym ciałem Ascalante'a stoi jakiś ogromny czarny pies, lecz kiedy jego wzrok odzyskał ostrość, spostrzegł, że to nie żaden pies czy pawian. Z wrzaskiem brzmiącym jak echo śmiertelnego okrzyku Ascalante^ odtoczył się od ściany i cisnął topór na spotkanie skaczącej ku niemu obrzydliwości z siłą, za którą stała cała desperacka moc jego porażonych nerwów. Lecąca broń odbiła się z jękiem od skośnej czaszki, którą winna skruszyć, a zderzenie z ogromnym cielskiem rzuciło królem przez pół komnaty. Ociekające szczęki zamknęły się na ramieniu, którym Conan osłonił gardło, ale potwór nie zrobił nic, by zwiększyć morderczy uścisk. Nad wykręconą ręką ofiary wpatrywał się przepełnionym złością, demonicznym spojrzeniem w oczy króla, w których zaczęło odbijać się przerażenie podobne do tego, które wyzierało z martwych oczu Ascalante'a. Władca poczuł, jak jego dusza kurczy się i zaczyna opuszczać ciało, by zatonąć w żółtych studniach nieskończonej grozy, wyzierającej niczym widmo spomiędzy bezkształtnego chaosu, jaki narastał wokół niego, pochłaniając wszelkie życie i rozum. Oczy te powiększyły się do gigantycznych rozmiarów i Cimmeryjczyk dojrzał w nich urzeczywistnienie wszelkich bezdennych i bluźnierczych horrorów, jakie czaiły się w zewnętrznym mroku bezpostaciowej pustki

i otchłaniach spowitych wieczną nocą. Otworzył zakrwawione usta, by wykrzyczeć swą nienawis'ć i odrazę, ale z jego gardła dobył się jedynie głuchy charkot. Z drugiej strony groza, która sparaliżowała Ascalante'a, zbudziła w barbarzyńcy szaleńczą, bliską obłędowi furię. Szarpiąc z siłą wulkanu całym swym ciałem, rzucił się w tył, niepomny udręki, jaką paliło rozerwane ramię, ciągnąc cielsko potwora za sobą. Wolną ręką trafił w coś, co jego oszołomiony mózg wojownika rozpoznał jako rękojeść złamanego miecza. Pochwycił ją instynktownie i uderzył z całą siłą mięśni i nagromadzonego napięcia, tak jak dźga się sztyletem. Obłamana klinga weszła głęboko, a ramię króla zostało uwolnione, gdy nienawistna paszcza rozwarła się w agonii. Cimmeryjczyk został odrzucony gwałtownie na bok i unosząc się na jednym ręku, ujrzał zdezorientowany, jak okrutne konwulsje szarpią potworem. Gęsta posoka tryskała z wielkiej rany wyrwanej obłamanym ostrzem. Gdy tak patrzył, ruchy stwora ustały i legł on, targnąwszy się jeszcze spazmatycznie, ze straszliwymi martwymi oczami wpatrzonymi gdzieś w górę. Conan zamrugał i strząsnął krew z własnych oczu. Zdało mu się, że stwór rozpuszcza się i rozpada w szlamistą, nietrwałą masę. I wówczas do jego uszu dotarł chór głosów, a pomieszczenie wypełniło się rozbudzonymi mieszkańcami dworu - rycerzami, notablami, damami, zbrojnymi i doradcami. Wszyscy paplali i przekrzykiwali się, miotając to tu, to tam. Pojawili się członkowie Czarnych Smoków; oszaleli z gniewu, srożyli się i złorzeczyli. Dłonie trzymali na rękojeściach mieczy, a z ich ust płynęły przekleństwa w obcych językach. Śladu młodego oficera nadzorującego straż przy drzwiach nie znaleziono już nigdy, ani wówczas, ani później, choć szukano bardzo uważnie. -Gromel! Volmana! Rinaldo! - wykrzykiwał najwyższy doradca Publius, załamując ręce pośród martwych ciał. - Wierutna zdrada! Ktoś za to zapłaci! Wezwać straż! -Straż już tu jest, stary głupcze! - zuchwale rzucił Pallantides, dowódca Czarnych Smoków, pod wpływem chwili zapomniawszy o pozycji Publiusa. - Najlepiej przestańcie wałęsać się jak bydło i pomóżcie nam opatrzyć rany króla. Zaraz wykrwawi się na śmierć.

-Tak, tak! - zawołał Publius, który był raczej strategiem niż człowiekiem czynu. - Musimy opatrzyć jego rany. Poślij po każdego medyka obecnego na dworze! Och, mój panie, jakąż hańbą okryło się nasze miasto! Czyś jest śmiertelnie ranny? -Wina! - sapnął król z posłania, na którym go złożono. Przyłożyli więc czarę do jego umazanych krwią warg, a on pił jak człowiek na wpół martwy z pragnienia. — Dobre! - mruknął, opadając na plecy. - Szlachtowanie to zajęcie budzące ogromnie pragnienie. Zatamowali upływ krwi, a z resztą wrodzona witalność barbarzyńcy radziła sobie sama. -Najpierw obejrzyjcie ranę po sztylecie na mym boku - polecił nadwornym medykom. — Rinaldo zapisał mi tam zabójczą pieśń, a jego piórem było ostrze. -Powinniśmy powiesić go dawno temu - mamrotał bełkotliwie Publius. - Po poetach nie można spodziewać się niczego dobrego... A to kto? Nerwowo dotknął ciała Ascalante'a palcem wystającym z sandała. - Na Mitrę! - zdumiał się dowódca. -To Ascalante, niegdyś hrabia Thune! Cóż za diable sprawki przywiodły go z pustynnych szlaków? - Ale na co on się tak gapi? - wyszeptał, odsuwając się Publius. Jego oczy rozszerzyły się i osobliwy dreszcz podniósł krótkie włoski na tłustym karku. Inni też zamilkli, wpatrując się w martwego banitę. - Gdybyś widział to, com widział - warknął król, siadając pomi mo protestów medyków - nie dziwiłbyś się. Rzuć no sam okiem i po patrz na... Znieruchomiał z otwartymi ustami. Jego palec wyciągnięty był nadaremno. Tam, gdzie zginął potwór, ujrzał tylko pustą podłogę. -Na Croma! - zaklinał się. - To coś rozpuściło się, by powrócić do nikczemności, która je zrodziła! -Król majaczy - rzucił półgębkiem któryś z nobilów. Conan to posłyszał i poparł swe słowa barbarzyńską przysięgą. - Na Badba, Morrigan, Machę i Nemaina — zakończył z dziką zawziętością. - Jestem przy zdrowych zmysłach! To stworzenie było jakby krzyżówką stygijskiej mumii z pawianem. Weszło przez drzwi, a łotrzy Ascalante'a umknęli przed nim. Zabiło Ascalante'a, który

omalże mnie nie przeszył. Wtedy ruszyło na mnie i je zabiłem. Jak, doprawdy nie wiem, bo mój topór odbił się od niego jak od skały. Niemniej myślę, że maczał w tym palce Mądry Epemitreus... -Posłuchajcie, jak on mówi o Epemitreusie, który nie żyje od piętnastu stuleci! - szeptali między sobą. -Na Ymira! - zagrzmiał król. - Tej nocy rozmawiałem z Epemitreusem. Wezwał mnie we śnie i szedłem czarnym kamiennym korytarzem, gdzie wyrzeźbiono dawnych bogów, do schodów, których stopnie miały kształt Seta, aż wreszcie trafiłem do krypty z sarkofagiem i wyrytym na nim feniksem... -W imię Mitry zamilcz, o, królu! -Tym, który krzyknął, był najwyższy kapłan Mitry. Jego twarz przybrała barwę popiołu. Conan odrzucił głowę jak lew strząsający grzywę, a jego oczy zapłonęły. -A kimże ty jesteś, by zamykać mi usta? - W jego głosie pobrzmiewał warkot rozszalałego tygrysa. -Ależ mój panie! - Kapłan drżał, lecz nie ze strachu przed gniewem króla. - Nie chciałem być nieuprzejmy. - Zbliżywszy się do władcy, pochylił głowę i powiedział szeptem, który dotarł tylko do uszu monarchy: - Panie mój, to sprawa poza ludzkim pojęciem. Tylko wewnętrzny krąg kapłański wie o czarnym kamiennym korytarzu wykutym w okrytym mrokiem sercu góry Golamira nieznanymi dłońmi, albo o sarkofagu z siedzącym nań feniksem, gdzie złożono Epemitreusa na spoczynek piętnaście stuleci temu. Od tego czasu żaden żywy człowiek nie wszedł do środka, gdyż wybrani przez niego kapłani, po umieszczeniu Mądrego w krypcie, zamknęli zewnętrzne wejście do korytarza tak, że nikt nie potrafi go odnaleźć. Dziś nawet najwyżsi kapłani nie wiedzą, gdzie ono się znajduje. Tylko dzięki zazdrośnie strzeżonemu ustnemu przekazowi, powierzanemu przez najwyższych kapłanów niewielu wybranym, wewnętrzny krąg neofitów Mitry wie o miejscu spoczynku Epemitreusa w mrocznym wnętrzu Golamiry. -Nie umiem powiedzieć, mocą jakiej magii Epemitreus przywiódł mnie do siebie - odparł Conan. - Ale mówiłem z nim, a on uczynił znak na moim mieczu i choć ostrze pękło na hełmie Gronie-

la, to, co zostało, było dość długie, by zabić potwora. I zginął tam, na podłodze. Kiedy przyjrzeli się bliżej, nagle zapadło tchnące dreszczem milczenie i niektórzy upadli na kolana, wzywając Mitrę, a inni wrzeszcząc, umknęli z komnaty. Albowiem w miejscu, gdzie zginął potwór, niczym na stałe rzucany cień rozlewała się szeroko ciemna plama, której nie dawało się zmyć. Stwór pozostawił swój kształt wytrawiony krwią i był to kształt czegoś, co nie mogło być ni człowiekiem, ni zwierzęciem, ani też czymś, co zrodził ludzki umysł czy świat. — Pozwól mi obejrzeć swój miecz - szepnął kapłan z nagle ściśnię tym gardłem. Conan wyciągnął ku niemu broń, a najwyższy kapłan krzyknął i padł na kolana. — Mitro, strzeż nas przed mocami ciemności! - wyrzucił z siebie z poszarzałą twarzą. - To pewne, żeś rozmawiał z Epemitreusem tej nocy! To sekretny znak, którego nie mógł uczynić nikt poza nim, symbol nieśmiertelnego feniksa, który odradza się wiecznie na nowo nad jego grobem! Conan spojrzał gniewnie, nic nie pojmując. — Jak ten znak mógł uczynić demona wrażliwym na mój miecz? Najwyższy kapłan powstał i pokręcił głową. —Tajemnice cieni są poza naszym zasięgiem. Symbole są czymś więcej niż tylko namacalnym świadectwem istnienia ukrytych mocy. Widzimy tylko oznaki zewnętrzne, a nie dostrzegamy wiecznej rozgrywki sił, które tkwią za nimi; potęgi Światła przeciwnej potędze Ciemności. Za pomocą symbolu zła jakiś czarnoksiężnik przywołał koszmarne postaci z otchłani; przez symbol Światła zaś zostały one odesłane z powrotem. Mroczne skrzydła ocieniają nasze dusze, inne niewidzialne skrzydła rozpościerają się nad nami, chroniąc nas. Najmądrzejsi spośród nas są niby ślepe dzieci błądzące po omacku w ciemności. —Na Croma - rzekł Conan - bogowie i demony cywilizacji są tak samo trudni i tajemniczy jak wszystko inne, co do niej się odnosi. Jestem naprawdę ślepcem błądzącym po omacku pośród nocy, ale

tyle jeszcze rozumiem. W królestwie jest czarownik, którego trzeba pojmać. Jednak to... ta plama na podłodze, co to było?

Najwyższy kapłan wzdrygnął się, biorąc niepewnie miecz w dłonie. — Tylko Mitra wie, co lęgnie się w Zewnętrznym Mroku albo przechadza po niewidocznym świecie. Lecz ja dostrzegam w tym rękę Seta. Kiedy będziesz polować na swego czarownika, o królu, szukaj Stygijczyka. Ta plama na podłodze, chyba żeśmy wszyscy szaleńcami, to replika cienia, jaki mógłby rzucać któryś z rzeźbionych człekokształtnych małpich bogów, widzianych przeze mnie dawno temu, zdobiących ołtarze ponurej świątyni cieni w pewnym dalekim kraju, który graniczy z mroczną krainą Stygii.

Noty o rozmaitych ludach epoki hyboryjskiej

Noty o rozmaitych ludach epoki hyboryjskiej Aquilończycy. Była to rasa mniej lub bardziej czystej krwi, jednakże uległa modyfikacji poprzez kontakt z Zingarańczykami na południu i — w znacznie mniejszym stopniu — z Bossoniakami z zachodu i północy. Aquilonia, jako wysunięte najdalej na zachód królestwo hybo-ryjskie, zachowywała obyczaje pogranicza*, dorównujące tym, jakie kultywowano w bardziej starożytnym królestwie Hyperborei i Królestwie Granicznym. Jej najważniejszymi prowincjami były: Poitain na południu, Gunderland na północy oraz Attalus na południowym wschodzie. Aquilończycy stanowili rasę ludzi wysokich, o przeciętnym wzroście pięciu stóp oraz dziesięciu i trzech czwartych cala, z ogólną tendencją do szczupłości, chociaż w ostatnich pokoleniach mieszkańcy miast ujawniali skłonność do tycia. W zależności od regionu różnili się mocno kolorem skóry. I tak oto ludzie z Gunderlan-du mieli jasnobrązowe włosy i szare oczy, podczas gdy lud Poitain był prawie tak jednolicie ciemnoskóry, jak ich sąsiedzi Zingarańczycy. Wszyscy mieli inklinacje do długogłowia, z wyjątkiem grupki chłopów wzdłuż granic bossoniackich, których typ został zmodyfikowany przez domieszkę krwi rasy sąsiedniej. Tu i tam, w prymitywniejszych częściach królestwa, gdzie wciąż ostali się przedstawiciele niesklasy-fikowanych, wcześniejszych ras miejscowych, byli oni wchłaniani * Obyczaj pogranicza (ang. jrontier tradition) — zjawisko występujące zwłaszcza w XIX-wiecznej literaturze, polegające na założeniu, iż biali osadni cy w rejonach przygranicznych odnosili się do nieokiełznanej, dzikiej natury z nabożną wręcz czcią; życie tam zredukowane zostało wyłącznie do samej swej istoty, a ludzie koegzystowali w harmonii ze zwierzętami i przyrodą [przyp. tłum.].

przez otaczającą ich populację. Lud Attalusu chlubił się największym postępem w dziedzinie handlu i kultury, jakkolwiek ogólny poziom aquilonskiej cywilizacji godny był pozazdroszczenia. Ich język przypominał bardzo pozostałe języki hyboryjskie, a naczelnym bóstwem był Mitra. U szczytu potęgi ich religia stała się wyrafinowana oraz pełna fantazji. Nie składali ofiar z ludzi. W trakcie wojny polegali w znacznej mierze na swej jeździe - ciężkozbrojnych rycerzach. Ich pikinierzy i żołnierze uzbrojeni we włócznie wywodzili się głównie z Gundermanów, podczas gdy łuczników dostarczały im marchie Bossoniaków. Gundermani. Gunderland był niegdyś samodzielnym królestwem, ale został przyłączony do większego, bardziej przez traktat niż podbój. Jego lud nigdy właściwie nie uznawał się za Aquilonczyków, tak więc po upadku wielkiego królestwa kraj ten istniał przez kilka pokoleń w formie wcześniejszej - jako odrębne księstwo. Ich sposób życia był twardszy i według miary hyboryjskiej prymitywniejszy niż Aquilonczyków. Ich głównym ustępstwem na rzecz bardziej cywilizowanych sąsiadów stało się przyjęcie boga Mitry w miejsce pierwotnego Bori, do którego wyznawania powrócili jednak po upadku Aquilonii. Obok Hyperborejczyków stanowili najwyższą rasę hyboryjską. Byli dobrymi żołnierzami, z ciągotami do dalekich wędrówek. Na najemników z Gunderlandu można było trafić we wszystkich wojskach królestw hyboryjskich, a także w Zamorze i jeszcze potężniejszych królestwach Shemu. Cimmeryjczycy. Lud ten stanowił pozostałość po starożytnych Atlantydach, choć pozostawał nieświadomy swego pochodzenia, ewoluując wskutek własnych wysiłków z małpoludów, w które przemienili się jego przodkowie. Byli wysoką, mocarną rasą, o przeciętnym wzroście sześciu stóp, czarnowłosi, szaro- bądź niebieskoocy. Występowało u nich długogłowie, a skóra ich była ciemna, choć nie aż tak jak u Zingarańczyków, Zamorańczyków czy Piktów. Byli szorstcy i lubili wojaczkę. Nigdy ich nie podbito, chociaż pod koniec epoki hyboryjskiej napływ Nordyków, zmierzających na południe wyparł ich

z kraju. Stanowili gwałtowną, kapryśną rasę, której bogiem był Crom i jego potomstwo. Nie składali ofiar z ludzi, gdyż wierzyli, iż ich bogom ludzki los pozostaje obojętny. Walczyli głównie pieszo i prowadzili dzikie najazdy na sąsiadów ze wschodu, północy i południa.

Epoka hyboryjska

Epoha hyboryjska Żadna z informacji w tym artykule nie powinna być rozpatrywana jako próba rozwijania jakichkolwiek teorii w opozycji do powszechnie uznawanej wiedzy historycznej. To po prostu fikcyjne tło dla serii fikcyjnych opowieści. Kiedy kilka lat temu zaczynałem pisać utwory o Conanie, opracowałem ową „historię"jego epoki oraz ludów tego czasu w celu nadania mu i jego sadze głębszego poczucia realności. Odkryłem wówczas, iż trzymanie się „faktów" oraz ducha tych dziejów podczas tworzenia tekstów pozwala łatwiej wyobrazić sobie (a co za tym idzie — ukazać) go bardziej jako prawdziwą postać z krwi i kości niż pewien gotowy produkt. Pisząc o nim i jego przygodach w rozmaitych królestwach jego epoki, nigdy nie wyszedłem poza „fakty" i ducha „historii" tu spisanej, ale podążałem za jej przebiegiem tak ściśle, jak autor powieści historycznej podąża za historią prawdziwą. Użyłem owej „historii"jako przewodnika we wszystkich tekstach tej serii, jakie napisałem.

O czasach znanych kronikarzom nemedyjskim jako epoka przed Kataklizmem wiadomo niewiele, z wyjątkiem jej końcówki, a i ta zakryta jest mgłą legend. Historia znana rozpoczyna się u schyłku cywilizacji przed Kataklizmem, zdominowanej przez królestwa Kamelii, Valusii, Verulii, Grondaru, Thule oraz Commorii. Ludy te mówiły podobnym językiem, co świadczyło o wspólnym pochodzeniu. Istniały też inne królestwa, równie cywilizowane, lecz zamieszkane przez odmienne, wyraźnie starsze rasy. Barbarzyńcami tej epoki byli Piktowie, żyjący na wyspach, daleko na oceanie zachodnim, Atlantydzi, którzy zamieszkiwali na małym kontynencie pomiędzy Wyspami Piktyjskimi a lądem stałym, inaczej kontynentem thuriańskim, a także Lemurianie, rezydujący na archipelagu dużych wysp na półkuli wschodniej.

Istniały również rozległe rejony ziemi niezbadanej. Królestwa cywilizowane, choć ogromne w swym obszarze, zajmowały stosunkowo małą część całej planety. Najdalej wysuniętym na zachód państwem kontynentu thuriańskiego była Valusia, a na wschód - Grondar. Na wschód od Grondaru, którego lud posiadał kulturę niższą od tej z królestw bratnich, rozciągała się dzika i jałowa połać pustyni. W miejscach mniej suchych na pustyni, w dżunglach i pośród gór mieszkały rozproszone klany i plemiona prymitywnych dzikusów. Daleko ku południu istniała pewna tajemnicza cywilizacja, niepowiązana z kulturą thuriańską, o charakterze wyraźnie przedludzkim. Na odległych, wschodnich brzegach kontynentu funkcjonowała inna rasa, ludzka, lecz niethuriańska i zagadkowa, z którą od czasu do czasu kontakt miewali Lemurianie. Najwyraźniej musieli oni przybyć z jakiegoś mrocznego i nienazwanego kontynentu, leżącego gdzieś na wschód od Wysp Lemuriańskich. Cywilizacja thuriańską rozpadała się, jej wojska składały się w dużej mierze z barbarzyńskich najemników. Ich generałami, politykami, często królami byli Piktowie, Atlantydzi i Lemurianie. O waśniach królestw i wojnach między Valusia a Commorią, jak również o podbojach, dzięki którym Atlantydzi utworzyli państwo na stałym lądzie, istnieje więcej legend niż dokładnych przekazów historycznych. Wtedy światem wstrząsnął Kataklizm. Atlantyda i Lemuria zatonęły, a Wyspy Piktyjskie zostały wyniesione, by uformować górskie szczyty nowego kontynentu. Fragmenty kontynentu thuriańskiego zniknęły pod falami lub, opadając, utworzyły wielkie jeziora bądź morza śródlądowe. Wulkany wybuchły, a straszliwe trzęsienia ziemi zwaliły lśniące miasta imperiów. Całe narody zostały starte. Barbarzyńcy poradzili sobie trochę lepiej niż rasy cywilizowane. Mieszkańcy Wysp Piktyjskich zostali zniszczeni, lecz wielka ich kolonia, osiedlona pośród gór na południe od granicy Valusii, by służyć jako bufor przed inwazją z zagranicy, pozostała nietknięta. Podobnie powszechnego upadku uniknęło kontynentalne królestwo Atlanty-dów i na statkach z tonącego lądu przybyły do niego tysiące współplemieńców. Wielu Lemurian uciekło na wschodni brzeg kontynentu t5huriańskiego, który pozostał stosunkowo nienaruszony. Tam zostali

zniewoleni przez starożytną rasę, zamieszkującą te tereny, a ich historia na tysiące lat stała się dziejami pełnej udręki służby. W zachodniej części kontynentu zmieniające się warunki stworzyły dziwne formy życia roślinnego i zwierzęcego. Gęste dżungle pokryły równiny, wielkie rzeki wyżłobiły sobie szlaki do mórz, wyniesione zostały dzikie góry, a jeziora zalały ruiny dawnych miast w urodzajnych dolinach. Do kontynentalnego królestwa Atlanty-dów z obszarów zatopionych spływało niezliczone mnóstwo zwierząt i dzikusów — ludzi-małp oraz małpoludów. Zmuszeni do nieustannej walki o życie, zdołali mimo to utrzymać pozostałości swego wcześniej wysoko rozwiniętego barbarzyństwa. Ograbieni z metali i rud, stali się użytkownikami kamienia, jak ich odlegli przodkowie, i osiągnęli poziom prawdziwego artyzmu, gdy ich walcząca o przetrwanie cywilizacja weszła w kontakt z potężnym narodem piktyjskim. Piktowie również powrócili do krzemienia, lecz rozwijali się szybciej pod względem liczebności i sztuki wojennej. Nie mieli w sobie nic z artystycznej natury Atlantydów; byli rasą prostszą, praktyczniejszą i bardziej płodną. Nie pozostawili żadnych obrazów malowanych ani rzeźbionych w kości słoniowej, jak ich wrogowie. Pozostawili natomiast mnóstwo zadziwiająco skutecznej broni krzemiennej. Te dwa królestwa epoki kamiennej ścierały się ze sobą i po serii krwawych wojen znacznie mniej liczni Atlantydzi zostali zepchnięci z powrotem do poziomu dzikusów, a ewolucja Piktów się zatrzymała. Pięćset lat po Kataklizmie królestwa barbarzyńskie zniknęły. Teraz istnieje tylko naród dzikusów, Piktów, toczących ustawiczne wojny z plemionami dzikusów - Atlantydami. Piktowie mieli przewagę liczebności i jedności, podczas gdy Atlantydzi rozpadli się na luźno ze sobą powiązane klany. Taki w owych dniach był zachód. Na dalekim wschodzie, odciętym od reszty świata przez wypiętrzenie ogromnych gór i uformowanie łańcuchów rozległych jezior, Lemurianie harują jako niewolnicy swych starożytnych panów. Odległe południe jest wciąż zakryte mgłą tajemnicy. Nietknięte przez Kataklizm, pozostaje w stanie z czasów przedludzkich. Z ras cywilizowanych kontynentu thuriańskiego pośród niskich gór na południowym wschodzie zamieszkują niedobitki jednego z narodów

nievalusijskich — Zhemrich. Tu i tam po świecie rozrzucone są klany małpopodobnych dzikusów, całkowicie nieświadomych narodzin i upadku wielkich cywilizacji. A na dalekiej północy pojawia się powoli kolejny lud. W czasie Kataklizmu grupa dzikusów, których poziom rozwoju był niewiele wyższy od neandertalczyków, umknęła na północ, by uniknąć zniszczenia. Odkryli oni śnieżne krainy zamieszkane wyłącznie przez jakieś gatunki zajadłych śnieżnych małpoludów - ogromnych, kosmatych, białych zwierząt, najwyraźniej wrośniętych w ów klimat. Walczyli z nimi i zepchnęli za krąg polarny - na zagładę, jak sądzili dzicy. Tamci jednak przystosowali się do nowego, wrogiego środowiska i rozwijali się świetnie. Po tym jak wojny piktyjsko-atlantydzkie zniszczyły zaczątki tego, co mogło stać się nową kulturą, następny, mniejszy kataklizm dalej odmienił wygląd pierwotnego kontynentu. Pozostawił tam, gdzie wcześniej był łańcuch jezior, wielkie morze śródlądowe, co jeszcze bardziej oddzieliło zachód od wschodu. Towarzyszące mu trzęsienia ziemi, powodzie oraz wybuchy wulkanów dokończyły dzieła zniszczenia barbarzyńców, które rozpoczęły przedtem wojny plemienne. Tysiąc lat po tym mniejszym kataklizmie świat zachodni prezentuje się jako dzika kraina dżungli, jezior i rwących rzek. Wśród pokrytych lasami wzgórz na północnym zachodzie egzystują wałęsające się zgraje ludzi-małp, bez ludzkiej mowy czy wiedzy o ogniu albo używaniu narzędzi. Są potomkami Atlantydów, którzy stoczyli się z powrotem we wrzaskliwy chaos zezwierzęcenia rodem z dżungli, z jakiego ich przodkowie wypełzli tak mozolnie wieki temu. Na południowym zachodzie żyją rozproszone klany zwyrodniałych, mieszkających w jaskiniach dzikusów, których mowa ma jedną z najprymitywniejszych form, ale wciąż utrzymują miano Piktów, które stało się zwyczajnie synonimem słowa „ludzie", używanym przez nich samych dla odróżnienia siebie od zwykłych zwierząt, z jakimi walczą o życie i rywalizują o jedzenie. To ostatnia rzecz łącząca ich z poprzednimi stadiami. Ani wstrętni Piktowie, ani małpopodobni Atlantydzi nie mają żadnego kontaktu z innymi plemionami czy z ludźmi. Daleko na wschodzie Lemurianie, sprowadzeni do poziomu pra-

wie zwierzęcego przez okrucieństwo niewoli, wzniecili powstanie i zniszczyli swoich panów. Obecnie są dzikusami kroczącymi pośród ruin niezwykłej cywilizacji. Ci, którzy z niej ocaleli i uszli wściekłości swych niewolników, wyruszyli w kierunku zachodnim. Natrafiają na owe tajemnicze, przedludzkie królestwo południa i gromią je, zastępując swoją kulturą, odmienioną przez kontakt z tamtą, starszą od własnej. To nowsze królestwo zwie się Stygią, a niedobitki dawniejszego narodu przetrwały, zdaje się, i nawet były wielbione po tym, jak ich rasa została zniszczona. Tu i ówdzie na świecie małe grupki dzikusów wykazują oznaki trendu wznoszącego; są one wszak rozproszone i niesklasyfikowa-ne. Niemniej rozrastają się plemiona na północy. Owi ludzie zwani są Hyboryjczykami albo Hyborami; ich bogiem był Bori - wielki wódz, którego legenda czyniła bardziej nawet pradawnym jako króla, co przywiódł ich na północ w dniach wielkiego Kataklizmu, o czym w owych plemionach wspomina tylko zniekształcony folklor. Rozprzestrzenili się oni na północy i prą w kierunku południowym w pozbawionych pośpiechu, pieszych wędrówkach. Jak dotąd nie weszli w kontakt z żadnymi innymi rasami; prowadzą wojny przeciw sobie nawzajem. Piętnaście stuleci w krainie północy uczyniło z nich wysoką, szarooką rasę o jasnobrązowych włosach, energiczną i wojowniczą, i już przedstawiającą w sposób jasno zarysowany artyzm i poetyzm przyrody. Nadal żyją głównie z polowania, ale plemiona południowe od kilku już wieków hodują bydło. Istnieje tylko jeden wyjątek w ich, jak dotąd, zupełnej izolacji od innych ras - pewien wędrowiec po dalekiej północy powrócił z wieścią, że domniemane lodowe pustkowia są zamieszkane przez liczne plemię małpopodobnych ludzi, wywodzących się, jak przysięgał, od dzikich zwierząt wypartych z bardziej przyjaznych do zamieszkania ziem przez przodków Hyboryjczyków. Nalegał on na wysłanie znacznego zbrojnego oddziału za koło podbiegunowe, by wytępić owe zwierzęta, które, jak przysięgał, ewoluowały w zwykłych ludzi. Został wyszydzony; niewielka zgraja żądnych przygód młodych wojowników podążyła z nim na północ, lecz żaden z nich nie powrócił. Plemiona hyboryjskie migrowały wszelako na południe i kiedy ich

liczebność się zwiększała, ruch ten stawał się bardziej natężony. Kolejny okres to epoka wędrówek i podbojów. Poprzez historię świata plemiona oraz ich migracje przesuwały się i zamieniały nieustannie jak w kalejdoskopie. Popatrzcie na świat pięćset lat później. Plemiona Hyboryjczyków o jasnobrązowych włosach przemieściły się w kierunku południowym i zachodnim, podbijając i niszcząc wiele małych, niesklasyfiko-wanych klanów. Wchłonąwszy krew ras podbitych, już potomkowie dawniejszych migracji zaczęli wykazywać zmodyfikowane cechy rasowe, a owe przemieszane rasy atakowane są gwałtownie przez nowe napływające fale o czystszej krwi i wymiatane przed nimi, jak miotła beznamiętnie wymiata śmieci, by stać się jeszcze bardziej wymieszanymi i złączonymi na posplatanym cmentarzysku ras oraz ich pozostałości. Do tej pory najeźdźcy nie wchodzili w kontakt ze starszymi rasami. Ku południowemu wschodowi potomkowie Zhemrich, obdarzeni impetem przez nową krew wskutek domieszki od jakiegoś niesklasyfikowanego plemienia, zaczynają starać się odnowić pewien nikły cień ich pradawnej kultury. Ku zachodowi małpoludopodobni Atlantydzi zaczynają długą wspinaczkę pod górę ewolucji. Zakończyli pewien cykl istnienia; dawno zapomnieli o swej wcześniejszej człowieczej egzystencji; nieświadomi jakichkolwiek wcześniejszych stadiów rozpoczynają tę wspinaczkę bez pomocy i ograniczeń przez ludzkie wspomnienia. Na południe od nich Piktowie pozostają dzikusami, wyraźnie przeciwstawiwszy się prawom natury, ani nie postępując, ani nie cofając się w rozwoju. Daleko na południu trwa w zadumie starożytne, tajemnicze królestwo Stygii. Po jego wschodnich granicach wędrują klany dzikich nomadów, znanych jako synowie Shemu. Zaraz obok Piktów, w rozległej dolinie Zingg, chronionej przez wielkie góry, pewien nienazwany szczep ludzi pierwotnych, niezobowiązująco sklasyfikowanych jako krewni Shemitów, rozwinął zaawansowany tryb życia i system rolny. Jeszcze jeden czynnik zwiększył impet hyboryjskiej migracji. Pewne plemię tej rasy odkryło zastosowanie kamienia w budownictwie

i tak oto powstało pierwsze królestwo - surowe i barbarzyńskie królestwo Hyperborei, które miało początki w topornej fortecy z głazów usypanych dla odparcia plemiennych ataków. Lud owego plemienia szybko porzucił namioty z końskich skór na rzecz kamiennych domów, budowanych siermiężnie, lecz solidnie. I tak zabezpieczony rósł w siłę. W historii niewiele było wydarzeń bardziej spektakularnych od powstania tego nieokrzesanego, dzikiego państwa Hyperborei, którego lud odwrócił się raptownie od swego koczowniczego życia, by stawiać domostwa z kamienia, otoczone gigantycznymi murami. Rasa, która ledwie wyszła z epoki kamienia gładzonego, przez kaprys losu opanowała pierwsze, prymitywne prawidła architektury. Powstanie owego królestwa nadało rozpęd innym plemionom, gdyż wiele klanów pokonanych na wojnie lub odmawiających bycia lennikami swych zamieszkujących w zamkach pobratymców, podjęło długą pieszą wędrówkę, która objęła pół świata. A już żyjące bardziej na północy plemiona zaczynają być nękane przez olbrzymich blondwłosych dzikusów, niewiele bardziej zaawansowanych niż ludzie-małpy. Opowieść o następnym tysiącu lat to historia wzrastania Hyboryjczyków, których wojownicze plemiona opanowały świat zachodni. Zaczęły się kształtować zgrzebne królestwa. Najeźdźcy o jasnobrązowych włosach spotkali się z Piktami, spychając ich na jałowe ziemie zachodu. Ku północnemu zachodowi potomkowie Atlantydów, wspiąwszy się bez niczyjej pomocy z poziomu małpoludów do prymitywnych dzikusów, nie napotkali jeszcze Hyboryjczyków. Daleko na wschodzie Lemurianie rozwijają osobliwą półcywilizację na własną rękę. Ku południu Hyboryjczycy utworzyli królestwo Koth, na granicy owych pasterskich krain zwanych ziemiami Shemu, a dzicy z tych ziem, częściowo przez kontakt z nimi, a częściowo ze Stygijczy-kami, którzy najeżdżali ich od wieków, wychodzą z barbarzyństwa. Blond dzikusy z dalekiej północy tak urosły w liczbę i siłę, że północne plemiona przemieszczają się w kierunku południowym, spychając przed sobą bratnie klany. Starożytne królestwo Hyperborei zostaje obalone przez jedno z owych plemion północnych, które jednakże

zachowuje dawną nazwę. Na południowy wschód od Hyperborei pod nazwą Zamora powstaje królestwo Zhemrich. Ku południowemu zachodowi plemię Piktów najechało żyzną dolinę Zingg, podbiło tamtejszy lud rolniczy i osiedliło się wraz z nim. Ta zmieszana rasa została z kolei podbita później przez wędrujące plemię Hyborów i z tych połączonych elementów wyłoniło się królestwo Zingary. Pięćset lat później królestwa świata są już jasno zdefiniowane. Królestwa hyboryjskie - Aquilonia, Nemedia, Brythunia, Hyperbo-rea, Koth, Ophir, Argos, Corinthia oraz to, które jest znane jako Królestwo Graniczne - dominują nad światem zachodu. Zamora leży na wschód, Zingara na południowy zachód od nich. Ludy obu, o podobnym, ciemnym kolorze skóry i egzotycznych obyczajach, nie są w żaden sposób ze sobą spokrewnione. Daleko ku południu drzemie Stygia, nietknięta przez obcych najeźdźców, lecz ludy She-mu zamieniły jej jarzmo na mniej gorzkie - Koth. Smagli panowie zostali odepchnięci na południe od wielkiej rzeki Styx, Nilus czy też Nil, która płynąc na północ z tajemniczych odległych ziem, skręca niemal prostopadle w lewo i podąża zgodnie z nowym kierunkiem prawie wprost na zachód przez pastwiska Shemu, by ujść do wielkiego morza. Na północ od Aquilonii, najbardziej wysuniętego na zachód królestwa hyboryjskiego, żyją Cimmeryjczycy, okrutne dzikusy, nieposkromione przez najeźdźców, lecz w kontakcie z nimi dokonujący szybkich postępów w rozwoju. Są potomkami Atlanty-dów, teraz rozwijającymi się bardziej równomiernie od swych starych wrogów - Piktów, którzy zamieszkują dzicz na zachód od Aquilonii. Następne pięćset lat i ludy hyborskie stają się posiadaczami cywilizacji tak płodnej, że kontakt z nią wyciąga z bagna prymitywizmu plemiona, z którymi się ona styka. Najpotężniejszym królestwem jest Aquilonia, lecz inne rywalizują z nią w sile i świetności. Hyboryjczycy stali się w większości rasą mieszaną; najbliższymi pierwotnego korzenia pozostają Gundermani z Gunderlandu - północnej prowincji aquilonskiej. Niemniej proces mieszania nie osłabił tej rasy. Dominują w świecie zachodu, choć barbarzyńcy z ziem nieurodzajnych rosną w siłę. Na północy złotowłosi, niebieskoocy barbarzyńcy, potomkowie

arktycznych blond dzikusów, wyparli pozostałości plemion hyboryjskich ze s'nieżnych krain, poza starożytnym królestwem Hyperborei, które opiera się nawałnicy. Ich kraj zwie się Nordheimem, a oni sami podzieleni są na rudowłosych Vanirów z Vanaheimu oraz blondwłosych iCsirów z Asgardu. Teraz w dziejach pojawiają się ponownie Lemurianie - jako Hyrkańczycy. Przez wieki parli równym tempem w kierunku zachodnim i obecnie pewne ich plemię okrąża południowy kraniec wielkiego morza śródlądowego Vilayet i ustanawia na południowo-zachodnim brzegu królestwo Turanu. Między owym morzem a wschodnimi granicami tutejszych, rdzennych królestw leżą rozległe połacie stepów, a na najdalszej północy oraz południu - pustynie. Niehyrkańczycy zamieszkujący te obszary są rozproszonymi pasterzami, niesklasyfikowanymi na północy, shemickimi na południu. Są autochtonami z niewielkim dopływem krwi hyboryjskiej od wędrownych najeźdźców. W późniejszej części tego okresu inne klany hyrkańskie prą w kierunku zachodnim, wokół północnego krańca morza śródlądowego, i ścierają się z wysuniętymi na wschód placówkami Hyperbo-rejczyków. Spójrzmy krótko na ludy tej epoki. Dominujący Hyboryjczycy nie są już jednolicie szaroocy o jasnobrązowych włosach. Zmieszali się z innymi rasami. Widać silne wpływy shemickie, a nawet stygij-skie pośród mieszkańców Koth oraz, w mniejszym stopniu, Argos. W przypadku tych drugich domieszka od Zingarańczyków jest większa niż od Shemitów. Wschodni Brythuńczycy wżenili się w ciemnoskórych Zamorańczyków, a lud południowej Aquilonii zmieszał z brązowymi Zingaranami tak, że czarne włosy i brązowe oczy stały się typem dominującym w Poitain, prowincji wysuniętej najdalej na południe. Starożytne królestwo Hyperborei jest bardziej zdystansowane od innych, jednakże w żyłach jego mieszkańców jest mnóstwo obcej krwi od zdobycznych cudzoziemskich kobiet — Hyrkanek, yÆsirek i Zamoranek. Jedynie w prowincji Gunderlandu, gdzie ludzie nie trzymają niewolników, można odnaleźć nieskażone, czyste hyboryjskie pierwociny. Wszelako barbarzyńcy zachowali czystą krew. Cimmeryjczycy są wysocy i potężnie zbudowani, o ciemnych wło-

sach i niebieskich lub szarych oczach. Ludzie z Nordheimu są podobnej postury, lecz o białej skórze, niebieskich oczach i złotych lub rudych włosach. Piktowie pozostają w tym samym typie, jakim byli zawsze - niscy, bardzo ciemni, o czarnych oczach i włosach. Hyrkańczycy są ciemni, zwykle wysocy i smukli, choć typ przysadzisty o skośnych oczach staje się wśród nich coraz powszechniejszy, co jest skutkiem zmieszania z osobliwą rasą inteligentnych, choć karłowatych autochtonów podbitych przez nich pośród gór na wschód od Vilayet, podczas migracji tamtych w kierunku zachodnim. Shemici są zazwyczaj wzrostu średniego, jednak czasem, poprzez zmieszanie z krwią stygijską, ogromni, barczyści i mocno zbudowani, o haczykowatych nosach, ciemnych oczach i błękitnoczarnych włosach. Stygijczycy są wysocy i dobrze zbudowani, smagli, o beznamiętnych twarzach, a przynajmniej taki typ reprezentują klasy panujące. Klasy niższe stanowią stłamszoną, skundlałą masę, mieszankę negroidów oraz krwi stygijskiej, shemickiej, a nawet hyboryjskiej. Na południe od Stygii znajdują się rozległe czarne królestwa Amazończyków, Kushitów i Atlajańczyków oraz hybrydowe imperium Zimbabwe. Między Aquilonia a dziczą piktyjską leżą marchie Bossoniaków, zaludnione przez potomków rasy autochtonicznej, podbitej wcześnie, w pierwszych wiekach migracji, przez plemię Hyboryjczyków. Ów mieszany lud nigdy nie osiągnął poziomu cywilizacji Hyboryjczyków czystszej krwi i został przez nich zepchnięty na sam skraj cywilizowanego świata. Bossoniacy są przeciętego wzrostu i budowy ciała; oczy mają szare lub brązowe i wykazują cechy mezocefaliczne. Żyją głównie z rolnictwa, a mieszkają w dużych, obwarowanych wioskach i stanowią część królestwa Aquilonii. Ich marchie rozciągają się od Królestwa Granicznego na północy po Zingarę na południowym zachodzie, stanowiąc dla Aquilonii przedmurze, zarówno wobec Cimmeryjczów, jak i Piktów. Bossoniacy są zaciętymi wojownikami defensywnymi i wieki wojen z północnymi, a także zachodnimi barbarzyńcami skłoniły ich do rozwinięcia pewnego rodzaju obrony niemal nieprzełamywalnej atakiem frontalnym. Pięćset lat później cywilizacja hyboryjska została starta. Jej upadek był szczególny pod tym względem, że nic przyniósł go rozkład \vc

wnętrzny, lecz rosnąca siła narodów barbarzyńskich oraz Hyrkańczyków. Ludy hyboryjskie zostały rozgromione w czasie, gdy ich prężna kultura była w pełnym rozkwicie. Nadto pogrom ów spowodowała, choć nie bezpośrednio, chciwość Aquilonii. Pragnąc poszerzać swoje imperium, jej królowie toczyli wojny z sąsiadami. Wprost zaanektowane zostały Zingara, Argos i Ophir oraz zachodnie miasta Shemu, które dopiero co razem ze swymi wschodnimi krewniakami zrzuciły jarzmo Koth. Samo Koth, wraz z Corinthią i wschodnimi plemionami shemickimi, zostało zmuszone do płacenia Aquilonii daniny oraz do użyczania jej wsparcia w wojnach. Między Aquilonia a Hyperboreą istniała odwieczna waśń i armie tej ostatniej pomaszerowały na spotkanie zachodniego rywala. Równiny Królestwa Granicznego stały się sceną wielkiej i okrutnej bitwy, w której wojska północne zostały kompletnie rozbite i wycofały się do swych śnieżnych twierdz, do których zwycięscy Aqui-lończycy już ich nie ścigali. Nemedia, która przez wieki z powodzeniem opierała się królestwom zachodnim, teraz wciągnęła Brythunię i Zamorę oraz, sekretnie, Koth w przymierze mające dla zapewnienia im bezpieczeństwa zgnieść powstające imperium. Jednak zanim ich armie zdołały połączyć się w bitwie, na wschodzie pojawił się nowy wróg Hyrkańczycy zadali pierwszy odczuwalny cios zachodniemu światu. Wzmocnieni przez awanturników z terenów na wschód od Vilayet, jeźdźcy Turanu zalali Zamorę, zniszczyli wschodnią Corin-thię i na równinach Brythunii spotkali się z Aquiloríczykami, którzy ich pobili i odrzucili uciekających w kierunku wschodnim. Jednakowoż kręgosłup sojuszu został złamany i w przyszłych wojnach Nemedia przyjmie postawę defensywną, wspierana czasami przez Brythunię i Hyperboreę oraz, jak zwykle sekretnie, przez Koth. Klęska Hyrkańczyków ukazała tym narodom rzeczywistą siłę królestwa zachodniego. Jego wspaniałe armie zasilane były przez najemników, których rekrutowano wśród obcych Zingarańczyków oraz barbarzyńskich Piktów i Shemitów. Zamorę ponownie odbito z rąk Hyrkańczyków, lecz jej lud odkrył, iż tylko wymienił wschodniego pana na zachodniego. Żołnierze aquilonscy stacjonowali tam nie tylko dla ochrony spustoszonego kraju, ale również dla utrzymywania ludzi

w uległości. Hyrkańczycy byli nieprzejednani; trzy kolejne najazdy uderzały w zamoriańskie granice i ziemie Shemu i były odpierane przez Aquilonczyków, jakkolwiek wojska turańskie się powiększyły, kiedy ze wschodu, okrążając południowy skraj morza śródlądowego, przybyły hordy zakutych w stal jeźdźców. Jednak to na zachodzie wzrastała siła, której przeznaczeniem było zrzucić królów Aquilonii z ich wyżyn. Na północy, wzdłuż granic cimmeryjskich, trwało nieustanne tarcie pomiędzy jej czarnowłosymi wojownikami a Nordheimczykami. /Æsirowie zaś, w przerwach między wojnami z Vanirami, napadali na Hyperboreę i niszcząc miasto za miastem, przesuwali jej granicę wstecz. Cimmeryjczycy walczyli po równo z Piktami i z Bossoniakami, a kilka razy najechali samą Aquiloniç, lecz ich wojny były bardziej łupieżczymi wypadami niż inwazjami. Lecz oto Piktowie rośli zadziwiająco w liczbę i w siłę. Dziwnym zrządzeniem losu, w dużej mierze za sprawą wysiłków jednego człowieka, i to obcego, wkroczyli na ścieżkę prowadzącą ostatecznie do ich własnego imperium. Tym człowiekiem był Arus, nemedyjski kapłan, urodzony reformator. Nie ma pewności, co zwróciło jego myśli ku Piktom, ale to już przeszłość. Zdecydował się on wyruszyć w zachodnią dzicz i odmienić nieokrzesane obyczaje pogan przez wprowadzenie łagodnego kultu Mitry. Jego zapału nie osłabiły straszliwe opowieści o tym, co stało się z kupcami i odkrywcami przed nim. Przez jakiś kaprys losu pojawił się samotny i bez broni wśród ludu, którego poszukiwał, i nie został natychmiast przebity włócznią. Piktowie korzystali na kontaktach z cywilizacją hyboryjską, lecz zawsze zawzięcie im się opierali. Innymi słowy, nauczyli się obrabiać z grubsza miedź i cynę, które skąpo występowały w ich kraju. Dla tego drugiego metalu organizowali napaści w górach Zingary lub pozyskiwali go za skóry, fiszbiny, kły morsów i kilka innych tego typu rzeczy, jakie dzicy mają na handel. Nie mieszkali już w jaskiniach i drewnianych szałasach, lecz stawiali namioty ze skór oraz toporne chaty, skopiowane od Bossoniaków. Nadal żyli głównie z łowów, gdyż ich dzikie tereny roiły się od wszelkiego rodzaju dziczyzny, a rzeki i morze od ryb. Nauczyli się uprawiać zboże, co robili nie-

uważnie, woląc kraść je sąsiadom - Bossoniakom i Zingarańczykom. Zamieszkiwali w klanach, które zwykle pozostawały w rodowym konflikcie ze sobą, a ich proste obyczaje były krwiożercze i całkowicie niewytłumaczalne dla człowieka cywilizowanego, takiego jak Arus z Nemedii. Nie mieli bezpośredniego kontaktu z Hyboryjczykami, ponieważ jako bufor funkcjonowali między tymi rasami Bossoniacy. Arus wszak utrzymywał, iż Piktowie zdolni są do postępu, a wypadki dowiodły prawdziwości jego twierdzenia, choć w niewielkim zakresie w taki sposób, o jakim myślał. Arus miał szczęście pojawić się w dziejach Piktów wraz z wodzem o więcej niż zwykłej inteligencji, imieniem Gorm. Kim był Gorm, nie da się w pełni objaśnić; nie bardziej jak Czyngis-chana, Osmana, Attylę czy kogokolwiek z tych, którzy, urodzeni na nagiej ziemi, pośród nieuczonych barbarzyńców, mimo wszystko posiadali instynkt do podbojów i budowania imperiów. W kiepskim języku bossoniackim kapłan przedstawił wodzowi swój cel, i choć Gorm był nadzwyczaj zdziwiony, dał mu pozwolenie na pozostanie wśród swego plemienia w postaci niewypatroszonej - przypadek wyjątkowy w dziejach jego rasy. Opanowawszy język, Arus przystąpił do pracy nad usunięciem bardziej nieprzyjemnych zachowań w życiu Piktów, takich jak ludzkie ofiary, krwawe waśnie i palenie jeńców żywcem. Namiętnie i długo przemawiał do Gorma, w którym znalazł zainteresowanego, choć pasywnego słuchacza. Scenę tę odtwarza wyobraźnia: czarnowłosy wódz, w swoich tygrysich skórach i naszyjniku z ludzkich zębów, przycupnięty na klepisku szałasu, wsłuchujący się uważnie w poruszające przemowy człowieka, który prawdopodobnie siedział na rzeźbionym, pokrytym skórą klocu z mahoniu, ustawionym na jego cześć. Ten, odziany w jedwabne szaty nemedyjskiego kapłana, gestykulował smukłymi, białymi dłońmi, kiedy dogłębnie wyłuszczał wieczyste prawa i zasady moralne stanowiące prawdy Mitry. Niewątpliwie z odrazą wskazywał na rzędy czaszek, które zdobiły ściany chaty, i nakłaniał Gorma, by wybaczał swym wrogom, zamiast znajdować dla ich bielejących szczątków takie zastosowanie. Arus był najwyższym wytworem rasy o wrodzonym artyzmie, oczyszczonej przez wieki cywilizacji, a Gorm miał za sobą dziedzictwo stu tysięcy lat

wrzeszczącej dzikości - w jego ostrożnym kroku była miękkość tygrysa, w rękach o poczerniałych paznokciach chwyt goryla, a w oczach palił się ogień, jaki płonie w ślepiach lamparta. Arus był człowiekiem praktycznym. Apelował do rachunku korzyści materialnych dzikusa, wskazywał na siłę i świetność królestw hyboryjskich jako na przykład potęgi Mitry, którego nauczanie i dzieła wyniosły je na wysoki poziom. I mówił o miastach, urodzajnych równinach, marmurowych murach i żelaznych rydwanach; o wysadzanych klejnotami wieżach i jeźdźcach zmierzających do boju w lśniących pancerzach. Gorm zaś, z bezbłędnym wyczuciem barbarzyńcy, pomijał jego słowa dotyczące bogów oraz ich nauczania, a skupiał się na opisywanej tak żywo potędze materialnej. Tam, w owym szałasie z klepiskiem, gdzie przebywał odziany w jedwabne szaty kapłan na mahoniowym klocu oraz przykucnięty ciemnoskóry wódz w tygrysich skórach, położone zostały podwaliny imperium. Jak już powiedziano, Arus należał do ludzi praktycznych. Zamieszkiwał pośród Piktów i odkrył, że inteligentny człowiek może zrobić wiele dla wsparcia ludzkości, nawet gdy owa ludzkość przywdziewa tygrysie skóry i nosi naszyjniki z ludzkich zębów. Jak wszyscy kapłani Mitry został on pouczony o wielu rzeczach. Odkrył, że w piktyjskich wzgórzach znajdują się rozległe złoża rudy żelaza, i nauczył tubylców ją wydobywać, wytapiać i obrabiać na narzędzia - rolnicze narzędzia, jak całym sercem wierzył. Wprowadzał też inne reformy, lecz najważniejszymi jego dokonaniami były wpojenie Gormowi pragnienia zobaczenia cywilizowanych krain, nauczenie Piktów, jak obrabiać żelazo, a także ustanowienie kontaktu między nimi a światem cywilizowanym. Na prośbę wodza poprowadził go i kilku jego wojowników przez marchie bossoniackie, gdzie prości wieśniacy przypatrywali się im ze zdumieniem, do lśniącego świata zewnętrznego. Arus bez wątpienia uważał, że pozyskuje neofitów, ponieważ Piktowie słuchali go i powstrzymywali się od porąbania swymi miedzianymi toporami. Lecz Pikt nie zamyślał poważnie traktować nauczania, które nakazywało mu przebaczać wrogom i porzucić wojenną ścieżkę na rzecz uczciwej, ciężkiej pracy. Powiedziano już, że nie miał on zmysłu artystycznego, a cala jego natura wiodła go ku

wojnie i rzezi. Kiedy kapłan mówił o świetności narodów cywilizowanych, jego ciemnoskórzy słuchacze zaabsorbowani byli nie ideałami religii, lecz łupami, które nieświadomie opisywał w opowieściach o bogatych miastach i błyszczących krainach. Kiedy mówił, jak Mitra pomógł pewnym królom pokonać wrogów, nikłą uwagę zwracali na cuda Mitry, lecz chłonęli opisy bitewnych formacji, konnych rycerzy oraz manewrów łuczników i piechoty. Wsłuchiwali się z pełnymi zapału ciemnymi oczami oraz nieprzeniknionym wyrazem twarzy i podążali swymi ścieżkami bez komentarza, zważając z pochlebiającą mu bacznością na pouczenia kapłana co do obróbki żelaza i sztuk pokrewnych. Przed jego przybyciem podkradali stalową broń i pancerze Bossoniakom lub Zingarańczykom albo wykuwali własny, siermiężny oręż z miedzi lub brązu. Teraz otworzył się przed nimi nowy świat i brzęk kowalskich młotów niósł się echem po całym kraju. A Gorm, dzięki zaletom nowej umiejętności, zaczął zapewniać sobie dominację nad innymi klanami, częściowo przez wojny, a częściowo przez zręczność i dyplomację, w której przodował wśród wszystkich innych barbarzyńców. Teraz Piktowie, z gwarancjami bezpieczeństwa, swobodnie przybywali i poruszali się po Aquilonii, i wracali z poszerzanymi wiadomościami na temat kucia pancerzy i wyrobu mieczy. Co więcej, zaciągali się do wojsk najemnych Aquilonii, ku niewypowiedzianemu oburzeniu krzepkich Bossoniaków. Królowie Aquilonii zabawiali się pomysłem rozegrania Piktów przeciwko Cimmeryjczykom i zniszczenia w ten sposób obu zagrożeń, lecz byli zbyt zajęci swą polityką agresji na południu i na wschodzie, aby poświęcać wiele uwagi mgliście znanym ziemiom zachodu, z których coraz więcej krępych wojowników napływało, by podjąć służbę wśród najemników. Owi wojownicy po zakończeniu służby wracali do swej dziczy z dobrymi pomysłami cywilizowanej sztuki wojennej oraz z pogardą dla samej cywilizacji, która wynikała z zapoznania się z nią. Pośród wzgórz zaczęły bić bębny, ogniska wzywające na zgromadzenie zapłonęły na szczytach, a płatnerze dzikusów wykuwali ich stal na tysiącu kowadeł. Przez intrygi i napaści, zbyt liczne i pokrętne, by je wyli-

czać, Gorm został wodzem wodzów, kimś najbardziej zbliżonym do króla, którego Piktowie nie mieli od tysięcy lat. Czekał długo - przekroczył już wiek średni - ale teraz ruszył ku granicom nie dla handlu, lecz na wojnę. Arus pojął swój błąd zbyt późno. Nie wniknął w duszę poganina, w której czaiła się zatwardziała zawziętość wszech czasów. Jego przekonujące krasomówstwo nie poruszyło piktyjskiego sumienia. Zamiast tygrysich skór Gorm nosił posrebrzaną kolczugę, lecz pod nią pozostał niezmieniony — wieczny barbarzyńca, nieporuszony teologią bądź filozofią, z instynktami nastawionymi nieomylnie na łupienie i grabież. Piktowie uderzyli w granice bossoniackie ogniem i mieczem, nie odziani w tygrysie skóry i potrząsający miedzianymi toporami, jak niegdyś, lecz w zbrojach łuskowych, władając bronią z ostrej stali. Jeśli chodzi o Arusa, pewien pijany Pikt roztrzaskał mu głowę, kiedy tamten podejmował ostatni wysiłek, aby odczynić to, czego nieświadomie dokonał. Gorm okazał się niepozbawiony wdzięczności - za jego sprawą czerep zabójcy osadzony został na szczycie kamiennego kopca kapłana. I jest to jedna z ponurych ironii wszechświata, że kamienie, które przykryły ciało Arusa, przyozdobione zostały tym barbarzyńskim zwieńczeniem, zbyt trudnym do pojęcia dla człowieka, dla którego przemoc i krwawa zemsta były odrażające. Jednak nowsza broń i kolczugi nie wystarczyły do przełamania linii wroga. Przez lata lepsze uzbrojenie, a także nieugięta odwaga Bossoniaków, wspomagana w razie potrzeby przez imperialne oddziały aquilonskie, powstrzymywała najeźdźców. W owym czasie nadeszli i odeszli Hyrkańczycy, a Zamora została przyłączona do imperium. Wówczas bossoniackie linie przełamała zdrada z niespodziewanej strony. Przed odnotowaniem owej zdrady dobrze byłoby spojrzeć krótko na imperium aquilonskie. To zawsze bogate królestwo nabywało niewysłowiony majątek dzięki podbojom, a miejsce prostego i twardego żywota zajął wystawny przepych. Zwyrodnienie nie osłabiło wszak jeszcze królów oraz ludu. Jakkolwiek przyodziani w jedwabie i złotogłowie, byli nadal rasą żywotną, pełną potencji. Niemniej dawną prostotę zastąpiła arogancja. Ludy mniej potężne trak-

towali z rosnącą pogardą, ściągając coraz większe daniny z podbitych ziem. Kraje Argosu, Zingary, Ophiru, Zamory i Shemu traktowano jak prowincje zależne, co było szczególnie upokarzające dla dumnych Zingarańczyków, którzy często buntowali się mimo okrutnego odwetu. Koth stało się praktycznie lennem, pozostając pod aąuilońską „ochroną" przed Hyrkańczykami. Nemedii wszak zachodnie imperium nie było w stanie ujarzmić nigdy, chociaż jej sukcesy miały przeważnie charakter defensywny i zazwyczaj osiągano je przy wsparciu wojsk hyperborejskich. W tym okresie jedynymi porażkami Aquilo-nii były klęska przy aneksji Nemedii oraz niemalże całkowity pogrom armii przez Æsirów. Podobnie jak Hyrkańczycy okazali się niezdolni do przeciwstawienia ciężkiej jeździe aquilonskiej, tak ci ostatni, najeżdżając śnieżne krainy, zostali zdruzgotani przez Nordyków w zaciekłej walce wręcz. Niemniej podboje Aquilonii oparły się o Nilus, gdzie armia stygijska została pokonana w wielkiej rzezi, a król Stygii posłał daninę - przynajmniej raz - aby uniknąć inwazji na swoje królestwo. Przez szereg wyniszczających wojen pomniejszono obszar Brythunii i dokonano przygotowań do opanowania w końcu rywala od najdawniejszych czasów — Nemedii. Ze swymi lśniącymi wojskami, powiększonymi o najemników, Aquilończycy ruszyli ku odwiecznemu wrogowi i wydawało się, że przeznaczeniem tego ciosu było zmiażdżenie ostatnich okruchów nemedyjskiej niepodległości. Jednakże między Aquilonczykami a posiłkowymi Bossoniakami pojawiły się spory. Nieuniknionym skutkiem imperialnej ekspansji stały się wyniosłość i nietolerancja Aquilończyków. Wyśmiewali oni prostszych, niewyrafinowanych Bossoniaków i narastała pomiędzy nimi złość -Aquilończycy gardzili Bossoniakami, a ci drudzy mieli swoim panom - którzy teraz zuchwale nazywali siebie właśnie w ten sposób -takie podejście za złe. Traktowali oni Bossoniaków jak podbitych poddanych, nakładając na nich przesadne podatki i prowadząc pobór do wojska - na swe wojny o poszerzenie terytoriów, wojny, z których Bossoniacy zyski mieli niewielkie. W marchiach pozostawiono ich tylu, że z ledwością strzegli granicy. Usłyszawszy więc o piktyjskich aktach przemocy w rodzinnym kraju, całe regimenty Bossoniaków

odstąpiły od kampanii nemedyjskiej i pomaszerowały ku granicy zachodniej, gdzie w wielkiej bitwie pokonały ciemnoskórych najeźdźców. Dezercja ta była jednakże bezpośrednim powodem pobicia Aquilonii przez zdesperowanych Nemedyjczyków i ściągnęła na Bossoniaków okrutny odwet imperialistów - nietolerancyjnych i krótkowzrocznych, jak to imperialiści nieodmiennie bywają. Aquilonskie regimenty potajemnie podprowadzono pod granice marchii, bossoniackich wodzów zaproszono do udziału w wielkiej naradzie, a pod pozorem wyprawy przeciw Piktom pomiędzy niczego niepodejrzewającymi wieśniakami rozmieszczono oddziały dzikich żołnierzy shemickich. Nieuzbrojeni wodzowie zostali zmasakrowani, a Shemi-ci zwrócili się przeciw osłupiałym gospodarzom z pochodnią i mieczem. Na ufnych ludzi runęły bezlitosne imperialne wojska pancerne. Z północy na południe marchie zostały spustoszone, armie aquilonskie zaś odeszły od granic i pomaszerowały z powrotem, zostawiwszy za sobą zrujnowany i wyniszczony kraj. I wtedy wzdłuż owych granic rozpoczęła się z pełną mocą piktyjska inwazja. Nie był to zwykły napad, lecz skoordynowane natarcie całego narodu, prowadzonego przez wodzów, którzy wcześniej służyli w armiach Aquilonii, a zaplanowane i kierowane przez Gorma - obecnie starca, lecz wciąż rozpalanego nieprzyćmionym ogniem niepohamowanej ambicji. Tym razem do powstrzymania ich napływu, dopóki nie zajmą się nimi oddziały imperialne, nie było obwarowanych wiosek, obsadzonych przez twardych łuczników. Resztki Bossoniaków zostały starte z powierzchni ziemi, a spragnieni krwi barbarzyńcy wyroili się do Aquilonii, grabiąc i paląc, zanim legiony wojujące znów z Nemedyjczykami zdołały przemaszerować na zachód. Zingara skorzystała z tej sposobności, by zrzucić jarzmo, a za jej przykładem podążyły Corinthia i Shem. Całe regimenty najemników oraz wasali buntowały się i odchodziły z powrotem do swoich krajów, plądrując i paląc po drodze. Piktowie niepowstrzymanie parli w kierunku wschodnim i armia za armią tratowane były pod ich stopami. Bez swych bossoniackich łuczników Aquilonczycy okazali się niezdolni poradzić sobie ze straszliwym ostrzałem barbarzyńców. Dla przeciwstawienia się na-

porowi wezwano legiony ze wszystkich części imperium, podczas gdy z dziczy, z najwyraźniej niewyczerpanych zasobów, wyłaniała się horda za hordą. W samym środku owego chaosu ze swych wzgórz spłynęli Cimmeryjczycy, dopełniając dzieła zniszczenia. Ograbili miasta, zniszczyli kraj i wycofali się z łupem na swe wzgórza, lecz Piktowie zajęli na stałe ziemię, na którą wkroczyli. I tak aquiloriskie imperium sczezło w ogniu i krwi. Wtedy z nieprzyjaznego wschodu ponownie nadciągnęli Hyrkańczycy. Wycofanie się imperialnych legionów z Zamory było dla nich zachętą. Zamora stała się łatwą ofiarą ich ataków, a hyrkański król ustanowił największe miasto tego kraju swoją stolicą. Inwazja ta wyszła ze starożytnego hyrkańskiego królestwa Turanu na brzegach morza śródlądowego, lecz następne, jeszcze wścieklejsze uderzenie hyrkańskie przyszło z północy. Oddziały zakutych w stal jeźdźców objechały północny skraj morza, przebyły lodowe pustynie, wkroczyły na stepy, wyparłszy autochtonów przed siebie i wypuściwszy się przeciwko królestwom zachodnim. Owi nowo przybyli nie od razu stali się sojusznikami Turańczyków, lecz ścierali się z nimi, tak jak z Hyboryjczykami. Kolejne migracje wschodnich wojowników wadziły się i walczyły za sobą, dopóki nie zostały zjednoczone pod jednym wielkim wodzem, który przybył znad samego wybrzeża oceanu wschodniego. Bez aquilonskich wojsk, które mogły się im przeciwstawić, byli niezwyciężeni. Zalali i podbili Brythunię, zniszczyli południową Hyperboreę oraz Corinthię. Wpadli na wzgórza Cimmerii, spychając przed sobą czarnowłosych barbarzyńców, lecz pomiędzy wzniesieniami, gdzie jazda była mniej skuteczna, Cimmeryjczycy przypuścili kontratak i tylko bezładny odwrót, pod koniec całego dnia krwawych walk, ocalił oddziały Hyrkańczyków przed całkowitym unicestwieniem. W czasie gdy rozgrywały się owe wydarzenia, królestwa Shemu podbiły swego dawnego pana, Koth, i zostały pokonane podczas próby inwazji na Stygię. Ledwie jednak skończyły swą rozprawę z Koth, zalali je Hyrkańczycy i okazało się, że zostały ujarzmione przez panów surowszych od Hyboryjczyków. Tymczasem Piktowie stali się wyłącznymi władcami Aquilonii, wycinając mieszkańców w pień.

Włamali się w granice Zingary i tysiące Zingarańczyków, umykając przed rzezią do Argos, zdali się na łaskę przybywających ze wschodu Hyrkańczyków, którzy osadzili ich w Zamorze jako swych poddanych. Kiedy uciekali, za ich plecami Argos zostało spowite ogniem i rzezią piktyjskiego podboju, a zabójcy wlali się do Ophiru i starli się ze zmierzającymi w kierunku zachodnim Hyrkańczykami. Ci ostatni po podbiciu Shemu rozgromili nad Nilusem wojska stygijskie i zajęli ich kraj hen na południe, aż po czarne królestwo Amazonii, którego lud sprowadzali tysiącami jako niewolników, osadzając go wśród Shemitów. Prawdopodobnie dokończyliby podboju Stygii, włączając ją do swego rozszerzającego się imperium, gdyby nie gwałtowne uderzenia Piktów na ich posiadłości zachodnie. Nemedia, niepokonana dla Hyboryjczyków, chwiała się pomiędzy jeźdźcami ze wschodu a wojownikami z zachodu, kiedy do królestwa przybyło plemię JEshów, wędrujących na południe ze swych śnieżnych krain. Zatrudniono ich jako najemników, a ci okazali się tak sprawnymi wojownikami, że nie tylko odparli Hyrkańczyków, ale powstrzymali też pochód Piktów w kierunku wschodnim. Świat w owym czasie przedstawia taki oto obraz: rozległe imperium piktyjskie, dzikie, prymitywne i barbarzyńskie, rozciąga się od wybrzeży Vanaheimu na północy po najdalej wysunięte na południe brzegi Zingary. Rozpościera się na wschód, ogarniając całą Aquiloniç z wyjątkiem Gunderlandu - prowincji leżącej najdalej na północ, która, jako odrębne królestwo pośród wzgórz, przetrwała upadek imperium i wciąż utrzymuje swoją niepodległość. Imperium piktyjskie obejmuje również Argos, Ophir, zachodnią część Koth oraz najdalej wysunięte na zachód ziemie Shemu. Przeciwnikiem tego barbarzyńskiego państwa jest imperium Hyrkańczyków, którego północne pogranicza wyznaczają spustoszone tereny Hyperborei, a południowe -pustynie na południe od ziem Shemu. Imperium to obejmuje Zamo-rę, Brythunię, Królestwo Graniczne, Corinthię, większość Koth oraz wschodnie ziemie Shemu. Granice Cimmerii pozostają nienaruszone - ani Piktowie, ani Hyrkańczycy nie byli w stanie ujarzmić tych wojowniczych barbarzyńców. Nemedia, zdominowana przez aesirskich najemników, opiera się wszelkim inwazjom. Nordheim na

północy, Cimmeria oraz Nemedia oddzielają rasy najeźdźców, lecz na południu Koth stało się polem bitwy, gdzie Piktowie i Hyrkań-czycy wojują ustawicznie. Czasami wschodni wojownicy całkowicie wypierają barbarzyńców z królestwa, to znów równiny i miasta znajdują się w rękach zachodnich najeźdźców. Na dalekim południu Stygia, nadwerężona hyrkańską inwazją, zawłaszczana jest przez wielkie czarne królestwa. A na dalekiej północy niespokojne są plemiona Nordyków, wojujące nieustannie z Cimmeryjczykami i zahaczające o granice Hyperborei. Gorm został zabity przez Hialmara, wodza nemedyjskich ^Æsirów. Był człowiekiem bardzo starym, niemal stuletnim. W ciągu siedemdziesięciu pięciu lat, jakie upłynęły, odkąd po raz pierwszy usłyszał z ust Arusa opowieść o imperiach - długi czas w życiu człowieka, lecz krótka chwilka w dziejach narodów - zbłąkane dzikie klany spoił w imperium i obalił cywilizację. On, który urodził się w lepiance pokrytej słomą, na stare lata zasiadał na złotych tronach i obgryzał wołowe udźce podawane mu w złotych misach przez nagie niewolnice, które były córkami królów. Podboje i zdobywanie bogactw nie zmieniły Pikta, z ruin zmiażdżonej cywilizacji nie wyłoniła się, niczym feniks, nowa kultura. Ciemne dłonie, które strzaskały artystyczną świetność podbitych, nigdy nie próbowały jej kopiować. Chociaż zasiadał pośród lśniących ruin zdruzgotanych pałaców i odziewał swe stwardniałe ciało w jedwabie pokonanych królów, Pikt pozostał wiecznym barbarzyńcą, zapalczywym i pierwotnym, zainteresowanym jedynie nagimi, podstawowymi regułami życia, niezmiennym i nieomylnym w swych instynktach, które w całości nastawione były na wojnę i grabież, a w których na sztukę i postęp kulturowy nie było miejsca. Nie tak było z Æsirami, którzy osiedlili się w Nemedii. Ci szybko przyswoili sobie wiele ze zwyczajów swoich cywilizowanych sprzymierzeńców, jakkolwiek mocno zmienionych przez ich własną przemożną potencję i odmienną kulturę. Piktowie i Hyrkańczycy powarkiwali na siebie nad ruinami świata, który podbili przez ładnych parę lat. Później zaczęła się epoka lodowcowa i wielka migracja Nordyków z północy. Przed przemieszczającymi się w kierunku południowym polami lodowymi spływały

plemiona północne, wypierając przed sobą bratnie klany. iÆsirowie zniszczyli starożytne królestwo Hyperborei i z jego ruin zaczęli zmagać się z Hyrkańczykami. Nemedia stała się już królestwem nordyckim rządzonym przez potomków assirskich najemników. Spychani pod naporem fali nordyckiej inwazji Cimmeryjczycy wyruszyli w drogę i żadna armia ani miasto przed nimi się nie ostały. Przepłynęli wielką falą i całkowicie zniszczyli królestwo Gunderlandu i pomaszerowali przez starożytną Aquilonie, torując sobie niepowstrzymanie drogę przez wojska Piktów. Pokonali NordykoNemedyjczyków i zagarnęli niektóre z ich miast, lecz się nie zatrzymali. Rozgromiwszy armię hyr-kańską u granic Brythunii, zmierzali dalej w kierunku wschodnim. Na ziemie za nimi wyroiły się hordy ./Æsirów oraz Vanirów, a piktyjskie imperium zachwiało się pod ich ciosami. Nemedia została rozgromiona, a na wpół cywilizowani Nordycy umknęli przed swymi dzikszymi pobratymcami, pozostawiwszy miasta zrujnowane i opustoszałe. Ci umykający Nordycy, którzy przyjęli miano wcześniejszego królestwa, a do których odtąd odnosi się określenie Nemedyjczy-cy, przybyli na prastare ziemie Koth. Wyparli zarówno Piktów, jak i Hyrkańczyków, a także pomogli zrzucić hyrkańskie jarzmo ludowi Shemu. W całym zachodnim świecie Piktowie i Hyrkańczycy chwiali się pod naporem owej młodszej, gwałtowniejszej rasy. Grupa /Æsirów wyparła wschodnich jeźdźców z Brythunii i sama się tam osiedliła, przyjmując tamtejszą nazwę za swoją. Nordycy, którzy podbili Hyperboreę, napadli na swych wschodnich wrogów tak wściekle, że ciemnoskórzy potomkowie Lemurian wycofali się na stepy, spychani nieodparcie z powrotem ku Vilayet. Tymczasem wędrujący na południe Cimmeryjczycy zniszczyli starożytne hyrkańskie królestwo Turanu i osiedli na południowo-zachodnich brzegach morza śródlądowego. Potęga wschodnich najeźdźców została złamana. Zniszczyli oni wszystkie swe miasta, zanim zaatakowali je Nordheimczycy i Cimmeryjczycy, wyrżnęli wszystkich jeńców, którzy nie byli dość sprawni, by przebyć długi marsz, i wówczas, gnając przed sobą tysiące niewolników, odjechali z powrotem na tajemniczy wschód, okrążywszy północne krańce morza, i zniknęli z historii zachodu, dopóki ponownie nie przybyli ze wschodu tysiące

lat później jako Hunowie, Mongołowie, Tatarzy i Turcy. Wraz z nimi w odwrocie poszły tysiące Zamorańczyków oraz Zingarańczyków, którzy osiedleni razem daleko na wschodzie, utworzyli mieszaną rasę i objawili się po wiekach jako Cyganie. W tym samym czasie wzdłuż pityjskiego wybrzeża przeszło w kierunku południowym plemię vanirskich awanturników. Spustoszyli starożytną Zingarę i przybyli do Stygii, która, uciskana przez okrutną klasę rządzących arystokratów, chwiała się pod ciosami czarnych królestw z południa. Rudowłosi Vanirowie poprowadzili niewolników do ogólnej rewolty, obalili klasę panującą i sami umocowali siebie jako kastę zdobywców. Podporządkowali sobie wysunięte najbardziej na północ czarne królestwa i zbudowali rozległe, południowe imperium, które nazwali Egiptem. Pochodzeniem od owych rudowłosych zdobywców chełpili się wcześni faraonowie. Zachodni świat został teraz zdominowany przez nordyckich barbarzyńców. Piktowie nadal utrzymywali Aquilonie i część Zingary, a także zachodnie wybrzeże kontynentu. Jednak na wschód aż po Vilayet i od koła podbiegunowego po ziemie Shemu jedynymi mieszkańcami były wędrowne plemiona Nordheimczyków, z wyjątkiem Cimmeryjczyków, osiadłych w dawnym królestwie turańskim. Wyłączywszy Stygię i ziemie Shemu, nigdzie nie było żadnych miast. Fale najazdów Piktów, Hyrkańczyków, Cimmeryjczyków i Nordyków obróciły je w ruinę, a dominujący niegdyś Hyboryjczycy zniknęli z powierzchni ziemi, pozostawiając ledwie ślad swej krwi w żyłach tych, którzy ich podbili. Tylko kilka nazw krain, plemion i miast pozostało w językach barbarzyńców, by przejść przez wieki w połączeniu ze zniekształconymi legendami i podaniami, póki cała historia epoki hyboryjskiej nie rozwiała się we mgle mitów i fantazji. W ten oto sposób w mowie Cyganów ostały się nazwy Zíngara i Zamora; Æsirowie, którzy zdominowali Nemedię, zostali nazwani Nemedyjczykami i później pojawili się w historii Irlandii, a Nordycy, którzy osiedlili się w Brythunii, znani byli jako Brythuńczycy, Brytyjczycy lub Brytowie. W owym czasie nie było czegoś takiego jak zjednoczone imperium nordyckie. Każde plemię miało jak zawsze własnego wodza albo

króla i wszystkie zażarcie walczyły ze sobą. Jaki mógłby być ich los, nie dowiemy się nigdy, ponieważ następne straszliwe drgania ziemi, nadające lądom kształty, w jakich znane są nowożytnym, pogrążyły wszystko w chaosie. Wielkie pasy zachodniego wybrzeża zatonęły; Vanaheim i zachodni Asgard - niezamieszkane, nawiedzane przez lodowce od setek lat pustkowia — zniknęły pod falami. Ocean rozlał się wokół gór zachodniej Cimmerii, by utworzyć Morze Północne; góry te stały się wyspami znanymi później jako Anglia ze Szkocją oraz Irlandia, a to, co stanowiło piktyjską dzicz oraz marchie bossoniac-kie, zalała woda. Na północy uformowało się Morze Bałtyckie, przecinając Asgard na półwyspy znane później jako Norwegia, Szwecja i Dania, a daleko na południu kontynent stygijski oderwany został od reszty świata wzdłuż linii wyznaczonej przez rzekę Nilus w jej biegu w kierunku zachodnim. Nad Argos, zachodnim Koth i zachodnimi ziemiami Shemu rozlało się błękitne morze, nazwane potem Śródziemnym. Jednak o ile gdzie indziej ziemie tonęły, to rozległe połacie na zachód od Stygii wyłoniły się z fal, formując całą zachodnią połowę kontynentu afrykańskiego. Zderzenia lądów wypiętrzyły wielkie łańcuchy górskie w środkowej części kontynentu północnego. Całe plemiona nordyckie zostały starte, a pozostała reszta wycofała się w kierunku wschodnim. Terytoria wokół powoli wysychającego morza śródlądowego nie uległy zmianom i tam, na zachodnich brzegach, plemiona nordyckie zaczęły wieść żywot pasterski, zachowując mniejszy lub większy pokój z Cimmeryjczykami i stopniowo mieszając się z nimi. Na zachodzie resztki Piktów, sprowadzone przez kataklizm na powrót do poziomu dzikusów z epoki kamiennej, z nieprawdopodobną u tej rasy potencją zaczęły raz jeszcze obejmować te ziemie, dopóki, w późniejszych wiekach, nie zostały rozgromione przez migrujących w kierunku zachodnim Cimmeryjczyków i Nordyków. Było to tak długo po przełamaniu się kontynentu, że o dawnych imperiach opowiadały już tylko nic nieznaczące legendy. Ta migracja wchodzi już w zakres nowoczesnej historii i nie trzeba jej ponownie omawiać. Była ona skutkiem rosnącej populacji, która zatłoczyła stepy na zachód od morza śródlądowego - później, mocno

pomniejszone, znane było ono jako Kaspijskie - do takiego stopnia, że przesiedlenia stały się ekonomiczną koniecznością. Plemiona przemieszczały się w kierunku południowym, północnym i zachodnim, ku ziemiom znanym obecnie jako Indie, Azja Mniejsza oraz Europa Środkowa i Zachodnia. Przybyły one do tych krain jako Aryjczycy. Jednakże między owymi pierwotnymi Aryjczykami istniały różnice, z których pewne zauważalne są do dziś, a inne zostały dawno zapomniane. Na przykład blond Achajowie, Galowie i Brytowie byli potomkami jŁsirów czystej krwi. Nemedyjczycy z irlandzkich legend byli nemedyjskimi /Æsirami. Danowie pochodzili od Vanirów czystej krwi; Goci - przodkowie innych plemion skandynawskich i germańskich, włączając Anglosasów — to potomkowie rasy mieszanej, która obejmuje cechy spuścizny Vanirów, Æsirów i Cimmeryjczyków. Ludność gaelicka, przodkowie Irlandczyków i szkockich górali, pochodzili od klanów Cimmeryjczyków czystej krwi. Brytyjskie plemiona Cymrów stanowiła rasa mieszana, nordycko-cimmeryjska, która poprzedziła nordyckich Brytów na wyspach i w ten sposób dała początek legendzie o pierwszeństwie ludności gaelickiej. Z tej samej krwi byli Cymbrowie, którzy walczyli z Rzymem, jak również Gimerowie z Asyrii i Grecy oraz hebrajscy Gomerowie. Inne klany Cimmeryjczyków wywędrowały na wschód od wysychającego morza śródlądowego i kilka wieków później, zmieszawszy się z krwią hyrkańską, wróciły w kierunku zachodnim jako Scytowie. Od pierwotnych przodków ludności gaelickiej swą nazwę wziął dzisiejszy Krym. Starożytni Sumerowie nie mieli związków z rasą zachodnią. Byli ludem o krwi mieszanej - hyrkańskiej i shemickiej — spośród tych, których najeźdźcy nie zabrali ze sobą podczas odwrotu. Wiele plemion Shemu uniknęło tej niewoli, a z Shemitów o krwi czystej lub zmieszanej z hyboryjską albo nordycką zrodzili się Arabowie, Izraelici i inni Semici o wyrazistych obliczach. Kananejczycy wywodzą swe korzenie od shemickich przodków zmieszanych z Kushitami osiedlonymi między nimi przez swych hyrkańskich panów. Typową rasę tego rodzaju stanowili Elamici. Niscy Etruskowie o nabitych członkach, z których wywodzili się Rzymianie, byli potomkami ludu powstałego

z połączenia spuścizny stygijskiej, hyrkańskiej oraz piktyjskiej i pierwotnie mieszkali w pradawnym królestwie Koth. Hyrkańczycy wycofujący się na wschodnie brzegi kontynentu ewoluowali w plemiona znane później jako Tatarzy, Hunowie, Mongołowie i Turcy. Pochodzenie innych ras nowoczesnego świata można prześledzić podobnie. Prawie w każdym przypadku dalece starsza, niż to sobie uświadamiają, ich historia rozciąga się wstecz, aż po mgły zapomnianej epoki hyboryjskiej...

Szkic bez tytułu Oddział zamoriańskich żołnierzy, prowadzony przez dowódcę Nestora, gundermańskiego najemnika, wkraczał w wąską skalistą gardziel w pogoni za złodziejem, Conanem Cimmeryjczykiem. Jego kradzieże u bogatych kupców i notabli rozjuszyły władze najbliższego zamoriańskiego miasta. Conan opuścił je i podążył w góry. Ściany gardzieli były strome, a jej podłoże porastała gęsto wysoka, soczysta trawa. Maszerując szybkim krokiem po trawie na czele swych ludzi, Nestor potknął się o coś i upadł ciężko. Była to linka z surowej skóry rozciągnięta tam przez Conana, uwalniająca żerdź, która z kolei wyzwoliła nagłą lawinę, jaka przygniotła wszystkich żołnierzy z wyjątkiem Nestora. Uszedł on, obtłuczony, z poszczerbionym i podrapanym pancerzem. Rozwścieczony, podążał dalej tropem samotnie, aż wydostał się na wysoko położony płaskowyż, gdzie natrafił na opustoszałe pradawne miasto i gdzie napotkał Conana. Niezwłocznie zaatakował Cimmeryjczyka, który po zaciekłej walce powalił go ciosem miecza w hełm, pozbawiając zmysłów, i udał się w dalszą drogę do opuszczonego miasta, uważając swego przeciwnika za martwego. Nestor ocknął się i podążył za Conanem. W tym czasie Cimmeryj-czyk wszedł do miasta, wdrapując się na mury, gdyż bramy były zamknięte, i tam napotkał potworną istotę, która nawiedzała miasto. Zabił ją, ciskając z wyższego poziomu wielkimi blokami kamienia, a potem, gdy się zeń opuścił, siekąc mieczem na kawałki. Następnie udał się do wielkiego pałacu, wyciosanego z jednego monstrualnego kamiennego wzgórza pośrodku miasta. Poszukiwał wejścia, kiedy znów z mieczem w dłoni naszedł go Nestor, podążający za nim przez mur. Zniesmaczony Conan doradził mu, by raczej pomógł w zdobyciu bajecznie wielkiego skarbu, zamiast walczyć. Po krótkiej sprzeczce Gunderman się zgodził i obaj ruszyli do pałacu, by w końcu dostać się do wielkiej komory skarbca, gdzie wojownicy minionej epoki spo-

czywali ułożeni tak, jakby byli żywi. Towarzysze sporządzili pakunki zawierające złoto i drogocenne kamienie i rzucili kością, by zdecydować, który z nich winien zabrać zestaw doskonale dopasowanych niesamowitych klejnotów, zdobiących ołtarz, gdzie spoczywał nefrytowy wąż, w sposób oczywisty - jakiś bóg. Conan zwyciężył, więc oddał wszelkie złoto i kosztowności Nestorowi. Sam oczyścił ołtarz z klejnotów i nefrytowego węża, ale kiedy go podnosił, pradawni wojownicy niespodziewanie ożyli; w efekcie wybuchła straszliwa bitwa, z której złodzieje ledwie zdołali ujść z życiem. Torując* sobie drogę z pałacu, ścigani byli przez ogromnych wojowników, którzy, gdy tylko dotknęło ich światło słoneczne, rozpadali się w pył. Opuszczonym miastem wstrząsnęło straszliwe trzęsienie ziemi, a towarzysze zostali rozdzieleni. Conan skierował się z powrotem do miasta. Wchodząc do karczmy w Maul, gdzie jego kochanka opijała się winem, rozsypał klejnoty po oblanym piwem stole. Ku jego zdziwieniu przemieniły się w zielony pył. Postanowił wówczas zbadać nefrytowego węża, który nadal spoczywał w skórzanym worku. Dziewczyna uniosła wór i upuściła go z wrzaskiem, przysięgając, że wewnątrz coś się poruszyło. W tym momencie wszedł sędzia z grupą żołnierzy, chcąc pojmać Conana, który stanął plecami do ściany i dobył miecza. Zanim żołnierze go otoczyli, sędzia wepchnął rękę do worka. Wcześniej do miasta powrócił Nestor z monetami, które się nie rozpadły, i pijąc, opowiadał o swym wyczynie. Próbowano go zatrzymać, ale choć był pijany, wyrżnął sobie drogę na wolność i uciekł. Teraz sędzia wepchnął tłustą rękę do worka, wrzasnął i wyszarpnął ją z powrotem z żywym wężem uczepionym jego palców. Zamęt, jaki powstał, stworzył Conanowi i dziewczynie możliwość ucieczki. * W oryginale błąd Howarda: heeing zamiast heading [przyp. tłum.].

Szkic bez tytułu (Szkarłatna Cytadela) Historia rozpoczyna się pod koniec bitwy, w której Conan, król z Aquilonii, został pokonany przez wojska Koth i Ophiru. Amalrus, król Ophiru, wysłał do Conana wieść o tym, iż Strabonus, król Koth, pustoszy jego dominia, i ponaglał Cimmeryjczyka, aby ten przysłał mu wsparcie. Conan wyruszył z pięcioma tysiącami jeźdźców, bez łuczników i piechoty, i na równinach Ophiru natknął się na Strabo-nusa z dziesięcioma tysiącami ludzi - rycerzami, łucznikami i proca-rzami, do których dołączyły wojska ophirskie złożone z piętnastu tysięcy mężczyzn. Mały oddział Conana został przetrzebiony strzałami i rozdarty na strzępy. Sam Conan, jedyny ocalały, dostaje się do niewoli Strabonusa, a raczej jego maga Tsothalantiego, złego, tajemniczego, bardzo starego, który jest prawdziwym władcą Koth. Tsotha godzi w Conana igłą zanurzoną w truciźnie, wyciągu z purpurowego lotosu, który powoduje porażenie mięśni. Cimmeryjczyk zostaje odwieziony do Khorshemish, stolicy Strabonusa, gdzie podejmowane są wysiłki dla przekonania go do abdykacji na rzecz Arpella, aqui-lońskiego nobila, potajemnie sprzymierzonego ze Strabonusem. Conan z pogardą odmawia i zostaje odprowadzony do podziemnego tunelu cytadeli, przypięty łańcuchami do ściany i pozostawiony swemu losowi. W owych tunelach Tsotha uprawia swą magię. Przyćmiona lampa nad Conanem tworzy półokrąg światła wokół niego i wkrótce z mroku wypełza olbrzymi wąż, długi na osiemdziesiąt stóp. Unosi się on nad Conanem, a pojedyncza kropla jego jadu upada na jego nagie udo, pozostawiając trwałą bliznę. W owej chwili jednakże wchodzi ogromny Murzyn i mówi, że Conan zabił jego brata, kiedy był piratem u wybrzeży Cush. Szykuje się do obcięcia mu głowy, lecz z mroku ponownie wypełza wąż i chwyta go. Klucze upadają u stóp

Conana i tak on się uwalnia. Próbuje uciec, lecz jakiś żołnierz zamyka drzwi od zewnątrz, choć Conan dosięga go mieczem pomiędzy prętami; znajduje uwięzionego innego czarodzieja, rywala Tsothy, i uwalnia go. Ów czarodziej przyzywa ogromnego ptaka albo smoka, na którym Conan leci z powrotem do Aquilonii, zbiera armię i pokonuje Kothian.

Szkic bez tytułu (Czarny kolos) Shevatas, zamoriański złodziej, przybywa do ruin Kuthchemes na pustyni stygijskiej. Niegdyś płynęła przez nią rzeka — dopływ innej, którą Stygijczycy zwą Styx, Kothianie - Stygus, a Nemedyjczycy -Nilas. Jednak od wielu wieków rzeka pozostaje wyschnięta, a ruiny Kuthchemes wznoszą się mroczne, osypujące się w świetle księżyca. W dawnych czasach panował tam mag Thugra Khotan, najwyższy kapłan Starego Węża Seta, a jego grobowiec wznosi swój wykończony złotem marmurowy krenelaż ponad ruinami. Nad tą pradawną krainą ciąży przekleństwo, lecz Shevatas pożąda skarbu, który, jak się mówi, ukryty jest w grobowcu. Wchodzi przez sekretne wejście, otwierając wielkie drzwi i zabijając mieczem zatrutym własnym jadem ogromnego węża strzegącego grobowca. Kiedy wkracza do zasnutej mrokiem krypty, wrzeszczy, gdy jakaś niewyraźna sylwetka porusza się i dźwiga w ciemnościach; wrzeszczy, a potem cisza zapada nad ruinami Kuthchemes. W owym czasie istniało niezależne* królestwo południowokothiańskie - pryncypat Kłioraspar, którego młody władca, hrabia Khossa, zbuntował się przeciwko królowi i założył własne państwo. Ludność stanowili po części Kothianie, a po części Shemici oraz panująca nad nimi kasta Hyboryjczyków czystej krwi. W owym czasie Khossa znajdował się w niewoli w Ophirze, którego król wahał się pomiędzy przyjęciem za niego okupu od Khorasparańczyków a przekazaniem go królowi Koth. W tym czasie w Kłioraspar rządziła księżniczka Yasmela. Wówczas to nadeszły wieści o najeździe z pustyni południowej. Między shemic* W oryginale błąd Howarda: independant zamiast independent [przyp. tłum.].

kimi nomadami powstał nowy prorok, wielki mag zwący siebie Natohkiem, Zakrytym, bo jego oblicze pozostawało zawsze zasłonięte. Prorok ten uprawiał czarną magię i wciągnął do swej sprawy zbuntowanego stygijskiego księcia, brata króla, który został pokonany i wygnany na pustynię. Sprzymierzeńcy przygotowywali się do marszu na ludy hyboryjskie, a pierwszym krajem na ich drodze był Khoraspar. Yasmelę prześladowała widmowa, bezcielesna postać z nienaturalnie jaśniejącymi oczami, która stawała w mroku jej komnaty, podczas gdy jej dworki spały, i szeptała jej ohydne groźby oraz bezeceństwa*. Przerażona, w poczuciu beznadziei, nawiedziła starożytną wyrocznię w podziemnej komnacie pałacu. Obnażyła swą najpiękniejszą służkę i rozciągnęła ją skamlącą na ołtarzu. Nie miała jednak w sobie dos'ć odwagi ani okrucieństwa, by złożyć ją w ofierze. W powietrzu zabrzmiał wszelako dziwny szepcący głos i kazał jej wybrać pierwszego napotkanego mężczyznę na dowódcę wojsk. Oficerowie dezerterowali, przekupywani przez króla Koth lub przerażeni doniesieniami o zakrytym magu. Księżniczka wyszła na ulicę i pierwszym mężczyzną, jakiego spotkała, okazał się dowódca najemników, Conan Cimmeryjczyk, zataczający się po opustoszałej ulicy, pijany. Zwątpiła w przepowiednię, ale przyprowadziła go do pałacu, musząc znieść sporą dawkę twardego obściskiwania w jego opancerzonych ramionach. Tam ujawniła mu, kim jest, czym go zaskoczyła. Wydobył swój miecz, by wyciąć sobie drogę na wolność, ale ona rozproszyła jego obawy i oddała mu pod komendę resztki armii pozostałej po dezercjach - oddział lojalnych nobilów, pułk shemickich łuczników oraz najemników - Gundermanów, Aquilonczyków, Hyperborejczyków i Nemedyjczyków. Pomaszerowali oni na spotkanie ze sprzymierzonymi tam, gdzie wzgórza schodzą ku pustyni. Od południa napłynął ogromny obłok mgły, a w nim tysiące żołnierzy Natohka. Wiatr ją jednak rozwiewa, a w bitwie, która następuje potem, Conan i jego ludzie tryumfują za sprawą interwencji starego, bardzo starego kothiańskiego boga. Conan pokonuje Natohka, którym był Thugra Khotan, i tryumfuje. * W oryginale błąd Howarda: oscenities zamiast obscenities fprzyp. tłum.].

Fragment bez tytułu Nad polem bitwy zalegała cisza, szkarłatne kałuże pomiędzy nieruchomymi, rozrzuconymi postaciami zdały się odzwierciedlać jaskrawą czerwień obmywającą niebo o zachodzie słońca. Przyczajone postaci wychyliły się nieznacznie z wysokiej trawy, drapieżniki opadły na stosy stłamszonych ciał z poszumem cienistych skrzydeł. Zaniepokojona grupa czapli, trzepiąc z wolna skrzydłami, odleciała w kierunku porośniętych szuwarami brzegów rzeki niczym zwiastun losu. Żaden turkot rydwanu ani dźwięk trąbki nie zakłócał niesłychanego spokoju. Po bitwie zapadła martwa cisza. Jeszcze jedna postać przedzierała się przez szeroko rozlane morze zagłady - podobna do pigmeja na tle bezmiaru szarzejącego purpurowego nieba. Człowiek ów był Cimmeryjczykiem, olbrzymem o czarnej grzywie i rzucających gniewne błyski niebieskich oczach. Opasująca go przepaska biodrowa oraz wysoko sznurowane sandały zbryzgane były krwią. Wielki miecz, jaki wlókł za sobą w prawej ręce, unurzany był po gardę. W jego udzie ziała okropna rana, która sprawiała, że idąc, kulał. Ostrożnie, choć niecierpliwie przemieszczał się pomiędzy trupami, brnąc od ciała do ciała i klnąc siarczyście, jak to miał w zwyczaju. Inni byli tu przed nim; jego poszukiwań nie uwieńczyła żadna bransoleta, wysadzany klejnotami sztylet ani srebrny napierśnik. Był wilkiem, który zaległ na zbyt długo z upływu krwi, podczas gdy szakale rozerwały ofiarę. Rozejrzał się gniewnie po zaśmieconej równinie, ale nie dostrzegł żadnego nieogołoconego ciała ani też żadnego ruchu. Tutaj użyto noży najemników i obozowych ciur. Prostując się w geście rezygnacji z bezowocnych poszukiwań, spojrzał niepewnie poprzez ciemniejącą równinę w dal, tam, gdzie wieże miasta błyszczały coraz słabiej w zachodzącym słońcu. Nagle odwrócił się szybko, gdy do jego uszu dobiegł pełen udręki krzyk. Oznaczał on kogoś rannego, żywego i dla-

tego też przypuszczalnie nieograbionego. Pokuśtykał prędko w kierunku dźwięku, a docierając na krawędź równiny, rozgarnął pierwsze, rzadsze trzciny i złowrogo popatrzył z góry na postać, która wiła się bezradnie u jego stóp. Była to jakaś dziewczyna. Naga, a jej białe członki były pocięte i potłuczone. W długich ciemnych włosach zakrzepła krew. Z głębokich oczu biła nic niewidząca udręka; jęczała, majacząc. Cimmeryjczyk stał tak, patrząc na nią, a jego oczy momentalnie zasnuło coś, co mogło stanowić wyraz współczucia dla drugiego człowieka. Uniósł swój miecz, by uwolnić ją od cierpienia, a kiedy jego ostrze zawisło chwiejnie nad nią, zakwiliła ponownie, niczym zbolałe dziecko. Wielki miecz zatrzymał się w pół drogi i Cimmeryjczyk trwał tak przez chwilę, niczym brązowa statua. Wtem, pod wpływem nagłej decyzji, schował broń do pochwy, pochylił się i uniósł dziewczynę na swych mocarnych rękach. Walczyła, bijąc na ślepo, lecz czyniła to słabo. Niosąc ją ostrożnie, pokuśtykał w kierunku brzegu rzeki, skrytego kawałek dalej za sitowiem.

2. W mieście Yaralet, gdy zapadała noc, ludzie barykadowali okna, ryglowali drzwi i siedzieli za swymi zaporami, dygocząc i paląc świece przed domowymi figurkami bogów, póki świt nie liznął minaretów. Żaden strażnik nie przechadzał się ulicami, z cienia nie przywoływały żadne ladacznice; żadni złodzieje nie przemykali zwinnie krętymi uliczkami. Łajdacy, tak jak ludzie uczciwi, omijali zacienione dróżki, gromadząc się we wstrętnie cuchnących norach albo oświetlanych świecami karczmach. Od zmierzchu do świtu Yaralet było miastem ciszy, a jego ulice pozostawały puste i wyludnione. Czego dokładnie się bali, ludzie ci nie wiedzieli. Jednak mieli zupełnie wystarczające dowody, iż to, przed czym ryglowali drzwi, nie było tylko mrzonką. Szeptano o skradających się cieniach, widzianych przez zabarykadowane okna, albo przemykających sylwetkach obcych rozumowi i temu, co ludzkie. Opowiadano o drzwiach

rozpadających się w drzazgi pośród nocy oraz ludzkich krzykach i wrzaskach, po których następowała wymowna cisza. I mówiono także o wschodzącym słońcu, wnikającym przez strzaskane drzwi, jakie kołyszą się w pustych domach, których mieszkańców nie widywano potem już nigdy. Co dziwniejsze, mówiono o szybkim turkocie kół upiornego rydwanu w mroku, na pustych ulicach przed świtem, gdy ci, którzy go słyszeli, nie ośmielali się wyjrzeć. Pewnego razu poważył się na to jakiś dzieciak, ale natychmiast popadł w szaleństwo i skonał, wrzeszcząc i tocząc pianę, nie opowiedziawszy, co widział, kiedy wyjrzał przez zaciemnione okno. Pewnej nocy, gdy lud Yaraletu drżał w swych zaryglowanych domach, w małej, obwieszonej aksamitem, oświetlonej smukłymi świecami komnacie Atalisa, którego jedni zwali filozofem, a inni łotrem, miało miejsce dziwne zebranie. Atalis był szczupłym mężczyzną średniego wzrostu, o wspaniale ukształtowanej głowie i rysach twarzy zdradzających bystrego kupca. Odziany był w luźną szatę z drogiego materiału. Głowę miał zupełnie ogoloną, by wyrazić swe oddanie nauce i sztuce. Kiedy przemawiał, nieświadomie gestykulował lewą ręką. Jego prawe ramię spoczywało w poprzek kolan pod nienaturalnym kątem. Od czasu do czasu jego rysy wykrzywiał paroksyzm bólu. W tym samym czasie prawa stopa, ukryta pod długą szatą, boleśnie wykręcała się w kostce do tyłu. Rozmawiał właśnie z tym, którego miasto Yaralet znało i czciło jako księcia Thana. Był to wysoki, smukły mężczyzna, młody i niezaprzeczalnie przystojny. Wyrazisty zarys jego mocnych członków oraz stal drzemiąca w spojrzeniu szarych oczu silnie kontrastowały z nieco zniewieściałym wyglądem kręconych pukli czarnych włosów oraz zdobionym piórami aksamitnym kapeluszem.

Szkic bez tytułu Lokalizacja: Miasto Shumballa w kraju Kush, który leży na południe od Stygii, na rozległych ziemiach porosłych trawą. Było ono stolicą Kush, a jego ludność stanowili brutalni i lubiący wojować czarni ludzie, znani jako Gallahowie; podlegali władzy kasty smagłych arystokratów, zwanych Chagasami, uzurpujących sobie pochodzenie od stygijskiego szczepu, jaki dawno temu zawędrował na południe i ustanowił królestwo, którego Kush było pozostałością. Zostało ich ledwie kilka setek, lecz utrzymywali swą pozycję za pomocą knowań i okrucieństwa. Ludzie: Oszalały, zwyrodniały król Kush; jego powabna, okrutna, zmysłowa siostra Tananda; Tuthmes, buntowniczy arystokrata o królewskiej krwi; Diana, nemedyjska niewolnica; Agara, fanatyczny gallaski łowca wiedźm; Conan Cimmeryjczyk. Fabuła: Dowódca wojowników gallaskich, Murzyn, ściągnąwszy na siebie niezadowolenie Tanandy, został wtrącony do więzienia w górnym pomieszczeniu wysokiej wieży. Zbudził się nocą i został zamordowany przez potwora przypominającego wyglądem świnię, który rozdarł kawał muru i wyrwał kraty z okna. Potwór był istotą, jaka przetrwała z zapomnianej epoki, kontrolowaną przez smagłego awanturnika z Kordafanu. Godzinę później odkryto ciało dowódcy i ktoś pobiegł do Tuthmesa, żeby powiadomić go o tym. Ze znaków i śladów widać było jasno, że dowódcy nie zabiła istota ludzka. Tuthmes powiedział przybyłemu, że czas dojrzał po temu, aby podburzyć Gallahów przeciwko królowi i jego siostrze, a także nakazał mu odnaleźć Agarę, czarnego łowcę wiedźm, i nadmienić mu, iż to Tananda zabiła dowódcę. Wówczas Tuthmes wspiął się na dach, by ogarnąć wzrokiem otoczone murem miasto oraz niezliczone mnóstwo lepianek

Gallahów, pokrywających równinę za murem. To on sam posłał potwora, by zamordował dowódcę, a podejrzenie padło na Tanandę, faktyczną władczynię Kush. Uknuł spisek mający na celu strącenie z tronu dynastii panującej i z pomocą Gallahów uczynienie królem jego samego. Było to wszakże zadanie ryzykowne, gdyż Gallahowie szemrali, czując, iż na tronie Kush winien zasiąść prawdziwie czarny król. Tuthmes posłał po białą kobietę dla obecnego władcy, snując intrygę mającą zniszczyć króla za jej pośrednictwem. Jego wysłannik nabył nemedyjską dziewczynę, Dianę, od shemickiego handlarza niewolników, który porwał ją z argosseńskiego statku handlowego. Krótko potem Tananda jechała przez miasto poza murami, które znane było jako Punt, gdy pojawił się Agara i podburzył lud przeciw niej. Jej eskorta została wymordowana, a ona sama ściągnięta z siodła i obnażona do naga przez tłum, który miał już rozerwać ją na strzępy, kiedy ocalił ją wędrowny łowca przygód, pędzący ostatnio żywot pirata — Conan, który przybył akurat do Shumballi. Dowódca jej straży przybocznej został nadziany na włócznię przez własnych ludzi, więc uczyniła dowódcą Conana. Krótko potem stłumił on rewoltę czarnych i zyskał wielki szacunek króla. Do Tuthmesa przywieziono Dianę, a on wydał jej polecenia i posłał do króla; jednakże Tananda ją porwała, a Conan, ujrzawszy dziewczynę, zainteresował się nią ogromnie. Agara, dzięki swej magii, odkrył udział Tuthmesa w morderstwie czarnego dowódcy, a po oskarżeniu go, został przez niego pojmany i zamęczony na śmierć - przynajmniej tak myślał jego oprawca. Tuthmes, widząc, iż nie zdoła obalić króla, dopóki żyje Conan, posłał swego kordafańskiego potwora, by zamordował Cimmeryjczyka. Tananda nakazała Dianie wyjawić wszystkie szczegóły spisku Tuthmesa, ale dziewczyna odmówiła, gdyż ten przeraził ją omalże do utraty zmysłów. Siostra króla ją chłostała, lecz kiedy pojawił się Conan, położył temu kres. Pałająca wściekłością Tananda groziła mu, ale on ją wyśmiał i zabrawszy dziewczynę, poszedł do swego domu. Na wielkim placu wewnętrznego miasta torturowano jakiegoś czarnoksiężnika, na co wielki tłum patrzył i szydził z niego. Zaatakowany w swym domu przez potwora Conan ranił go śmiertelnie i ści-

gał aż na plac, gdzie stwór ruszył na swego pana, Kordafańczyka, i padł martwy. Oszalały tłum rozdarł Kordafańczyka na kawałki i wówczas pojawił się Ageera*, który potępił publicznie Tuthmesa. Ten został także zarżnięty przez tłum i wtedy czarni powstali i zniszczyli Shumballę, a Conan i Diana uciekli. * Autor w trakcie pisania zmienił imię [przyp. tłum].

Wersja bez tytułu Amboola budził się z wolna, jego zmysły pozostawały wciąż zamulone winem, które wyżłopał poprzedniego wieczoru. Przez chwilę czuł zamęt i nie mógł skojarzyć, gdzie się znajduje. Światło księżyca, wlewające się przez zakratowane okno, rozjaśniało nieznajome otoczenie. Wówczas przypomniał sobie, że leży w górnej celi wieży więziennej, dokąd zawiódł go gniew Tanandy, siostry króla Kush. Nie była to zwyczajna cela, gdyż nawet Tananda nie poważyła się posunąć za daleko, wymierzając karę dowódcy czarnych wojowników z włóczniami, którzy stanowili o sile wojsk Kush. Były tu dywany i gobeliny, kryte jedwabiem posłanie oraz dzbany wina - przypomniał sobie, że się zbudził, i zastanawiał się dlaczego. Jego spojrzenie zbłądziło ku rozjaśnionemu światłem księżyca zakratowanemu kwadratowi, jaki stanowiło okno, i ujrzał coś, co częściowo go otrzeźwiło i wyostrzyło zamazany obraz. Pręty okna zostały wygięte i powyrywane na zewnątrz. To hałas ich rozrywania musiał go zbudzić. Ale cóż mogło je tak powyginać? I cokolwiek je tak pogięło, gdzie to było? Nagle otrzeźwiał zupełnie i wzdłuż grzbietu przeszedł mu lodowaty dreszcz. Coś wlazło przez to okno; coś znajdowało się w tym pomieszczeniu razem z nim. Z cichym okrzykiem siadł na posłaniu i rozejrzał uważnie dookoła. Zamarł na widok pogrążonej w bezruchu, niczym statua, postaci stojącej u wezgłowia. Lodowata dłoń pochwyciła serce Ambooli, który nigdy nie zaznał strachu. Cicha, szarawa sylwetka nie poruszyła się ani nie przemówiła. Stała tam w tajemniczej księżycowej poświacie, zniekształcona, zdeformowana, jej zarys sięgał poza granice zdrowych zmysłów. Wpatrując się trwożliwie, Amboola dostrzegł z trudem podobny do świńskiego łeb z ryjem, pokryty szorstką szczeciną, jednakże stwór

stał pionowo, a jego grube, owłosione ramiona wieńczyły szczątkowe dłonie... Amboola wrzasnął i poderwał się, a wówczas nieruchomy stwór postąpił z porażającą prędkością potwora rodem z koszmaru. Murzyn ujrzał tylko przyprawiające o szaleństwo kłapiące, spienione szczęki, pełne wielkich jak dłuta kłów, błyskające w świetle księżyca. (...) obecnie księżycowe światło padało na czarną postać rozrzuconą na podłodze między wilgotnymi narzutami z posłania. Szarawy, wlekący się niezgrabnie kształt przemieszczał się cicho przez komnatę w kierunku okna, którego wyłamane pręty wychylały się w stronę gwiazd.

.2. - Tuthmesie! - Głos brzmiał nagląco, podobnie jak łomot pięści o tekowe drzwi komnaty, w której spał najambitniejszy nobil Shumballi. - Tuthmesie! Wpuść mnie! W Shumballi grasuje diabeł! Drzwi się otwarły i mówiący te słowa wpadł do pomieszczenia -szczupły, żylasty mężczyzna w białym dżebehu, o ciemnej skórze, na tle której jaśniały białka jego oczu. Powitał go Tuthmes, wysoki, smukły, smagły, o regularnych rysach twarzy, charakterystycznych dla jego kasty. - Cóż rzeczesz, Afari? Nim odpowiedział, Afari zamknął drzwi. Dyszał jak po długim biegu. Był niższy od Tuthmesa, a w jego fizjonomii przeważały cechy negroidalne. -Amboola! On nie żyje! W Czerwonej Wieży! -Co? — wykrzyknął Tuthmes. - Tananda odważyła się go stracić? -Nie! Nie, nie! Z pewnością nie byłaby aż tak głupia. On nie został stracony, lecz zamordowany. Coś włamało się przez kraty do jego celi i rozerwało mu gardło, zgniotło mu żebra i roztrzaskało czaszkę... Na Seta, widziałem wiele trupów, ale nigdy żadnego, z którym śmierć obeszłaby się tak niemiłosiernie, jak z Amboola! Tuthmesie, to sprawka jakiegoś demona! Jego gardło zostało wyżarte, a ślady zębów nie były takie, jak po lwie czy małpoludzie. Były jakby uczynione dłutami, ostrymi jak brzytwa!

— Kiedy tego dokonano? -Jakoś po północy. Strażnicy w dolnej części wieży, pilnujący schodów wiodących do celi, w której był więziony, posłyszeli jego krzyk i popędzili na górę, wpadli do celi i znaleźli go leżącego, jako rzekłem. Ja spałem w dolnej części wieży, jak mi poleciłeś, i kiedy to ujrzałem, przyszedłem wprost tutaj, każąc strażom niczego nikomu nie mówić. Tuthmes się uśmiechnął, lecz nie było przyjemnie ów uśmiech oglądać. — Bogowie i demony pracują dla śmiałych ludzi — stwierdził. Nie sądzę, aby Tananda była na tyle głupia, by zamordować Am boolę, jakkolwiek bardzo tego pragnęła. Czarni stali się posępni, od kąd wtrąciła go do więzienia. Nie mogłaby trzymać go dłużej w za mknięciu. Jednak ta sprawa może stać się naszym orężem. Może będzie lepiej, kiedy Gallahowie p o m y ś l ą , że ona to zrobiła. Wszystko, co powoduje złość na dynastię, jest naszą bronią. Idź teraz i uderzcie, zanim król dowie się o wszystkim. Wpierw weź oddział czarnych żoł nierzy z włóczniami do Czerwonej Wieży i rozprawcie się ze strażni kami za spanie podczas służby. Bądź spokojny, gdyż czynisz to z mego rozkazu. To pokaże Gallahom, że pomściłem ich dowódcę, i wytrąci oręż z ręki Tanandy. Zabij ich, nim ona zdoła to uczynić. Następnie udaj się do Puntu i odszukaj starego Ageerę, łowcę wiedźm. Nie mów mu wprost, że to sprawka Tanandy, lecz daj to do zrozumienia. Afari się wzdrygnął. —Jak zwyczajny człowiek może okłamać tego starego diabła? Jego oczy, niczym rozpalone do czerwoności węgle, zaglądają w bezimienne głębie. Widziałem go, jak sprawiał, iż trupy wstawały i chodziły, a czaszki kłapały i szczerzyły swe nagie szczęki. —Nie kłam - odparł Tuthmes - tylko napomknij mu o swych własnych podejrzeniach. Ostatecznie nawet jeśli to n a p r a w d ę demon zabił Amboolę, jakiś człowiek przyzwał go spośród nocy. Może mimo wszystko stoi za tym Tananda! Kiedy Afari wyszedł, rozmyślając intensywnie nad tym, co oznajmił mu jego protektor, Tuthmes naciągnął jedwabisty płaszcz na swe nagie członki, wspiął się po krótkiej, szerokiej klatce schodowej z polerowanego mahoniu i wyszedł na płaski dach własnego pałacu.

Wyglądając przez balustradę, widział w dole ciche ulice wewnętrznego miasta, pałace i ogrody oraz wielki plac, na który, w razie nagłej potrzeby, z koszar sąsiadujących z dworem mógł wjechać z tysiąc czarnych jeźdźców. Patrząc dalej, ujrzał ogromne spiżowe wrota, a za nimi miasto zewnętrzne, które ludzie nazywali Punt dla odróżnienia od El Shebbeh, miasta wewnętrznego. Shumballa posadowiona była pośrodku ogromnej równiny, wśród rozkołysanych łąk, ciągnących się po horyzont, załamywany tylko sporadycznie niskimi wzgórzami. Wąska, głęboka rzeka wijąca się poprzez trawiastą krainę sięgała rozległych krańców miasta. El Shebbeh oddzielał od Puntu wysoki, potężny mur, który opasywał pałace kasty rządzącej, potomków tych spośród Stygijczyków, którzy wieki temu przybyli na południe, by utworzyć czarne imperium i zmieszać swą dumną krew z krwią swych ciemnych poddanych. El Shebbeh było dobrze rozplanowane, z równymi ulicami i placami, kamiennymi budowlami i ogrodami. Punt tworzyły rozrzucone chaotycznie lepianki; ulice rozchodziły się w place, będące nimi tylko z nazwy. Czarny lud Kush, Gallahowie, rdzenni mieszkańcy tego kraju, żyli w Puncie. Nikt poza władającą kastą, Chagasami, nie zamieszkiwał w El Shebbeh, z wyjątkiem ich sług oraz czarnych jeźdźców, służących im jako gwardia przyboczna. Tuthmes spojrzał w dal na rozległy obszar zajmowany przez chaty. Na nierównych placach jarzyły się ogniska, pochodnie przemieszczały w tę i z powrotem po pokrzywionych ulicach. 1 od czasu do czasu jego ucho wyłapywało urywek pieśni, barbarzyńskiego, chóralnego zaśpiewu, który dźwięczał jednostajnie zaprawiony nutą gniewu i żądzy krwi. Tuthmes naciągnął szczelniej swój płaszcz i zadrżał. Idąc w poprzek dachu, zatrzymał się przy postaci, która spała w cieniu palmy rosnącej w sztucznym ogrodzie. Dźgnięty palcem stopy Tuthmesa człowiek przebudził się i zerwał na równe nogi. -Nie potrzeba wielu słów - uprzedził go Tuthmes. - Rzecz się dokonała. Amboola nie żyje, a przed świtem cały Punt się dowie, że zamordowała go Tananda. -A ten... diabeł? - wyszeptał, wzdrygając się mężczyzna. -Ciii! Odszedł z powrotem w mrok, skąd został przywołany Słu-

chaj uważnie, Shubba, już czas na ciebie. Szukaj wśród Shemitów, dopóki nie znajdziesz kobiety odpowiedniej, białej kobiety. Przywieź ją tu migiem. Jeśli powrócisz za jednym księżycem, dam ci srebro równe jej wadze. Jeśli zawiedziesz, powieszę twą głowę na tej oto palmie. Shubba ukląkł i skłonił się, dotykając czołem pyłu ziemi. Nagle powstał i zbiegł pędem z dachu. Tuthmes ponownie wejrzał na Punt. Ognie zdały się palić jakoś bardziej zapalczywie, a bęben rozbrzmiał złowieszczą jednostajnością. Nagły zgiełk dzikich wrzasków wzniósł się do gwiazd. - Właśnie usłyszeli, że Amboola nie żyje — wymamrotał i ponownie wstrząsnął nim potężny dreszcz.

.3. Życie na brudnych i zaśmieconych ulicach Puntu upływało w zwykłym rytmie. Ogromni Murzyni siedzieli na progach swych krytych słomą chat lub zalegali bezwładnie pod ich osłoną. Czarne kobiety chodziły ulicami tu i tam, z tykwami pełnymi wody i koszami jedzenia na głowach. Dzieci bawiły się bądź tłukły w pyle ulic, śmiejąc się lub wrzeszcząc przeraźliwie. Na placach czarny lud wykłócał się i targował o banany, zacier i kute mosiężne ozdoby. Kowale kucali przy maleńkich paleniskach z węgla drzewnego, mozolnie wykuwając groty włóczni. Prażące słońce opalało wszystko - pot, radość, złość, nagość i nędzę czarnego ludu. Nagle w ustalonym porządku zaszła pewna zmiana, nowy głos w chórze. Ze stukotem podków przejeżdżał jakiś oddział jeźdźców -pół tuzina mężczyzn i kobieta. To ona panowała nad całością. Jej skóra była smagła, a włosy - gęsta czarna chmura - ściągnięte w tył i spętane złotą przepaską. Jej jedyne odzienie, prócz sandałów na nogach, stanowiła krótka jedwabna spódniczka z pasem w talii. Złote płyty wysadzane klejnotami częściowo skrywały smagłe piersi. Jej twarz miała rysy regularne, a śmiałe, iskrzące się oczy pełne były wyzywającej pewności siebie. Z łatwością i przekonaniem dosiadała

i kierowała swym rumakiem - małym kushickim konikiem, noszącym uzdę zdobioną drogimi kamieniami oraz lejce z wyprawionej szkarłatnej skóry, szerokie na dłoń i wykończone złotogłowiem. Jej obute w sandały stopy spoczywały w szerokich srebrnych strzemionach. Gdy przejeżdżała, paplanina i odgłosy pracy milkły gwałtownie. Czarne oblicza stawały się ponure, a mroczne oczy pałały czerwienią. Czarni odwracali głowy, szepcąc jeden do drugiego. Ich pomruk stał się uchwytny dla ucha. Jadący u boku kobiety młodzieniec robił się niespokojny. Spojrzał przed siebie wzdłuż wijącej się ulicy, obliczając odległość do spiżowej bramy, niewidocznej jeszcze pomiędzy domostwami pokrytymi płaskimi dachami, i szepnął: -Ten lud robi się niebezpieczny, Tanando; jazda przez Punt jest nieroztropna. -Wszystkie czarne psy w Kush razem wzięte nie powstrzymają mnie od polowania - odparła kobieta. - Jeśli któryś wygląda groźnie, stratujcie go. -Łatwiej powiedzieć, niż zrobić - wymamrotał młodzieniec, przyglądając się uważnie milczącej ciżbie. - Wychodzą z domów i gromadzą się coraz gęściej wzdłuż ulicy. Popatrz tam! Właśnie wkraczali na szeroki, nierówny plac, gdzie roił się czarny lud. Po jego jednej stronie stał budynek zbudowany z gliny i grubo ciosanych belek, większy od sąsiednich, z gronem czaszek zawieszonych nad szerokim progiem. Była to świątynia Jullaha, któremu czarni oddawali hołd, przeciwstawiając się Setowi, bogowi wężowi, czczonemu przez Chagasów, naśladujących swych stygijskich przodków. Czarny lud tłoczył się na placu, posępnie wpatrując w jeźdźców. Ich postawa była jawnie wroga i Tananda po raz pierwszy odczuła ukłucie niepokoju. Nie zauważyła kolejnego jeźdźca przybywającego na plac inną ulicą. W normalnych czasach przykułby on uwagę, gdyż nie był ani Chagą, ani Gallahem, lecz człowiekiem białym o mocarnej posturze, w kolczudze i hełmie, z purpurowym płaszczem spowijającym go swymi fałdami. - Te psy coś zamyślają - mruknął młodzieniec u boku Tanandy, wyciągając częściowo swój zakrzywiony oręż.

Pozostali gwardziści, Murzyni, podobnie jak lud wokół nich, zwarli szyk, lecz nie sięgnęli po broń. Ponury pomruk stawał się głośniejszy, choć nie towarzyszyło mu żadne poruszenie. - Utoruj drogę między nimi - nakazała Tananda, ściągając lejce, by ponaglić konia. Chmurni czarni usunęli się przed nią i nagle, z prawdziwie diabelskiego przybytku, wyłoniła się chuda czarna postać. Był to stary Ageera, odziany tylko w przepaskę biodrową. Wskazując palcem kobietę, wykrzyknął: - Oto jedzie ta, której dłonie unurzane są we krwi! Ta, co zamor dowała Amboolę! Jego krzyk stanowił iskrę, która wywołała eksplozję. Tłum dobył z siebie potężny ryk i ruszył naprzód, wrzeszcząc: - Śmierć Tanandzie! W jednej chwili setka rąk wpiła się w nogi jeźdźców. Młodzieniec starał się trzymać pomiędzy dziewczyną a ciżbą, lecz kamień ciśnię-ty czarną dłonią roztrzaskał mu czaszkę. Tnący i siekący gwardziści zostali porwani ze swych wierzchowców, obici, stratowani i zadźgani na śmierć. Tananda, ogarnięta w końcu przerażeniem, wrzasnęła, gdy jej koń stanął dęba. Uwiesiła się jej ze dwudziestka czarnych postaci, mężczyzn i kobiet. Jakiś olbrzym pochwycił ją wpół i ściągnął z siodła, prosto w oczekujące, pełne zapału i gniewu dłonie. Zdarto z niej spódniczkę i wymachiwano nią ponad jej głową, gdy wśród napierającego tłumu narastał grzmot prostackiego śmiechu. Jakaś kobieta napluła jej w twarz i zerwała napierśnik, drapiąc biust poczerniałymi pazurami. Rzucony w nią kamień drasnął jej głowę. Wrzeszczała w panicznym strachu; mnóstwo wiedzionych zwierzęcą żądzą rąk wyciągało się ku niej, grożąc rozerwaniem. Ujrzała kamień zaciśnięty w czarnej dłoni, w chwili gdy jej właściciel próbował trafić ją w tłoku, by roztrzaskać czaszkę. Błysnęły sztylety. Tylko ogromny ścisk, utrudniający działanie, powstrzymał ich od natychmiastowego jej uśmiercenia. - Do diabelskiego przybytku! — wrzasnął ktoś, a jego głos poparł stosowny jazgot. Tananda poczuła, że jest na wpół niesiona, na wpół ciągnięta przez

napierający tłum, trzymający ją mocno za włosy, ramiona i nogi, gdzie tylko jakaś czarna dłoń zdołała chwycić. Przeznaczone dla niej razy blokowane były przez tłok lub zbijane w tłumie. I wtem nadszedł wstrząs, pod którym zachwiało się całe zbiegowisko - jeździec na potężnym rumaku wpadł z impetem wprost w zbitą ciżbę. Ludzie padali, wrzeszcząc, miażdżeni młócącymi ich kopytami. Oszołomiona Tananda tylko przelotnie dojrzała postać górującą ponad tłokiem, o ciemnej, poznaczonej bliznami twarzy pod stalowym hełmem, w rozwianym płaszczu odsłaniającym mocarne, opancerzone ramiona i z wielkim mieczem siekącym raz za razem, rozsiewającym szkarłatne bryzgi. Lecz oto skądś w tłumie wyłoniła się włócznia, rozpruwając wierzchowca. Ten kwiknął, przysiadł i skonał, ale jeźdźcowi udało się wyjść cało z opresji i dalej siał spustoszenie na prawo i lewo. Dziko zadawane ciosy włóczni i noży odbijały się na hełmie bądź na tarczy przytroczonej do lewego ramienia, podczas gdy szeroki miecz wcinał się w ciało i kości, rozszczepiał czaszki, roztrzaskiwał mózgi i wypruwał wnętrzności w nasiąknięty krwią pył placu. Ciało i krew nie mogły mu się oprzeć. Oczyściwszy nieco przestrzeni, zatrzymał się, pochwycił przerażoną dziewczynę i osłaniając ją tarczą, wycofał się, wyrżnąwszy sobie bezlitośnie drogę. W załomie muru ustawił się plecami do ściany i upuszczając ją za sobą, stanął, by odpierać wściekłe, poparte wrzaskiem ataki. Wtem rozległ się stukot kopyt i na plac wtargnął regiment gwardii, spychając buntowników przed sobą. Ich dowódca, czarnoskóry olbrzym o wyniosłym wyglądzie, odziany w szkarłatne jedwabie, na koniu w uprzęży wykończonej złotem, zbliżył się do nich. - Coś długo was nie było - rzekła Tananda, która powstała, odzyskując większość pewności siebie. Dowódca poszarzał, lecz nim zdążył się obrócić, Tananda dała znak, odczytany przez jego ludzi za nim. Jeden z nich chwycił mocno oburącz swą włócznię i wbił między łopatki dowódcy z taką siłą, że jej grot wyszedł przez pierś na wylot. Dowódca opadł na kolana, a dźgnięcia kolejnego pół tuzina włóczni dokończyły dzieła. Tananda strząsnęła swe długie, czarne, zmierzwione włosy i stanęła przed Conanem. Krwawiła od licznych zadrapali na piersiach

i udach; pukle włosów opadały jej w nieładzie wzdłuż pleców. Była naga jak w dniu narodzin, lecz wpatrywała się w niego bez zmieszania czy niepewności, a on odwzajemnił się jej spojrzeniem wyrażającym szczery podziw dla spokoju, jaki zachowywała, oraz pełnych kształtów brązowego ciała. —Kim jesteś? - zapytała władczo. —Conan, Cimmeryjczyk - odparł. —Co porabiasz w Shumballi? —Przybyłem tu poszukać szczęścia. Uprzednio byłem korsarzem. —O! - W jej oczach rozbłysło nowe zainteresowanie. Dłońmi zagarnęła włosy na tył głowy. - Słyszeliśmy opowieści o tobie, człowieku, którego zwą Amra, Lew. Lecz skoro nie jesteś już korsarzem, to kim jesteś teraz? — Wędrowcem bez grosza. Potrząsnęła głową. — Nie, na Seta! Jesteś dowódcą gwardii królewskiej. Przelotnie rzucił okiem na rozciągniętą na ziemi postać w jedwabiach i stali, a widok ten nie pozbawił go ochoty, by nagle uśmiechnąć się szeroko.

.4. Shubba powrócił do Shumballi i zastawszy Thuthmesa* w komnacie, której marmurową posadzkę wyścielały lamparcie skóry, rzekł: —Znalazłem kobietę, jakiej pragniesz. Nemedyjską dziewczynę porwaną ze statku handlowego z Argos. Suto zapłaciłem złotem she-mickiemu handlarzowi niewolników. —Niech ją zobaczę - rozkazał Thuthmes. Shubba opuścił pomieszczenie i wrócił chwilę później z dziewczyną prowadzoną za nadgarstek. Była gibka, jej biała skóra omalże oślepiała w zestawieniu z brązowymi i czarnymi ciałami, do których Thuthmes przywykł. Jej włosy opadały kędziorami, pofalowaną złotą * Tu autor zmienił pisownie imienia [przyp. tłum.l.

strugą, na bielus'kie ramiona. Obleczona była tylko w podartą koszulkę. Shubba usunął ją, pozostawiając kulącą się dziewczynę zupełnie nagą. Thuthmes pokiwał głową bez emocji. -To naprawdę niezły zakup. Gdybym nie prowadził rozgrywki o tron, mógłbym poczuć pokusę, by zachować ją dla siebie. Uczyłeś ją mówić po kushicku, jak rozkazałem? -Tak jest. Uczyłem ją w mieście Shemitów i potem codziennie na szlaku karawany. I za pomocą pantofla, na shemicką modłę, w pełni uświadomiłem jej potrzebę uczenia się. Ma na imię Diana. Thuthmes rozsiadł się na sofie i pokazał, że dziewczyna winna usiąść ze skrzyżowanymi nogami na podłodze u jego stóp, co też uczyniła. - Mam zamiar podarować cię w prezencie królowi Kush - rzekł. -Formalnie staniesz się jego niewolnicą, lecz naprawdę należeć będziesz do mnie. Będziesz regularnie otrzymywać polecenia i lepiej nie zawiedź przy ich wypełnianiu. Król to zwyrodnialec, gnuśny i rozrzutny. Nie będzie ci trudno uzyskać nad nim pełnię władzy. Jednak abyś nie odczuwała pokusy nieposłuszeństwa, kiedy odniesiesz wrażenie, iż w pałacu króla jesteś poza mym zasięgiem, pokażę ci swoją moc. Wziął ją za rękę i poprowadził korytarzem, potem w dół klatką kamiennych schodów, aż do długiej komory, rozjaśnionej przyćmionym światłem. Pomieszczenie podzielone było na dwie równe połowy ścianą z kryształu, czystego jak woda o głębokości do jakichś trzech stóp i o takiej wytrzymałości, że oparłaby się nawet atakowi rozwścieczonego słonia. Podprowadził [ją] do ściany i obrócił twarzą do niej, sam zaś się cofnął. Niespodziewanie światła zgasły, a ona stała tak w ciemności. Jej wysmukłe członki drżały w bezrozumnej panice; nagle światło zaczęło omiatać mrok. Ujrzała odrażający, zdeformowany łeb wyrastający z czerni; dostrzegła zwierzęcy ryj, podobne dłutom zęby, szczecinę... Kiedy potwór ruszył ku niej, wrzasnęła, odwróciła się i uciekła, oszalała ze strachu, zupełnie zapominając o krysztale, trzymającym bydlę z dala od niej. W ciemnościach wpadła prosto w ramiona Thuthmesa i w uszach posłyszała jego syk:

— Widziałaś mego sługę. Nie zawiedź mnie, bo gdyby tak się stało, on cię odszuka, gdziekolwiek się znajdziesz. Przed nim nie zdołasz się ukryć. A kiedy rzekł coś jeszcze do jej drżącego ucha, z miejsca zemdlała. Thuthmes wniósł ją po schodach i oddał w ręce czarnej nałożnicy wraz z poleceniem ocucenia jej i dopatrzenia, aby otrzymała jedzenie i wino, wzięła kąpiel, została uczesana, uperfumowana i ubrana na prezentację dla króla.

Hyboryjskie imiona i ncawy krajów Przedstawiona poniżej lista, obejmująca imiona, nazwy krajów, królów itd., została sporządzona w marcu 1932 roku. Dwie nazwy zapisane kursywą zostały wpisane, a potem wymazane przez Howarda, chociaż wciąż pozostają widoczne na oryginalnym maszynopisie.

Aquilonia Cimmeria Hyrkania Hyperborea Asgard Vanaheim

król Conan król Cumal król król Tomar król Tyr król Horsa

Cimmeria na południu Aquilonia na północy Asgard na północnym zachodzie Vanaheim na zachodzie marchie piktyjskie na wschodzie Hyperborea na południu marchie Aquilonczyków Hyperborea na zachodzie Asgard na północy opustoszałe marchie na wschodzie Hyrkania na zachodzie Cimmeria na południu Aquilonia na wschodzie Nemedia, Brythunia, Zamora

Crom

Ymir Ymir bogowie Cimmerii Crom Badb Morrigan Macha Nemain, bogini wojny Diancecht Dagda

na północy marchie cimmeryjskie na zachodzie marchie piktyjskie na południu Brythunia

Imiona cimmeryjskie Eithriall , Eanbotha Rotheachta Giallchadh Cruaidh Eamhua Criomnthan Tuathal Imiona aesirsko-vanirskie Bragi Heimdal Niord Wulfhere

Imiona aquilonskie Prospero Demerer Deucalion Numa Pallanrides Enarus Dion Pomero

Imiona hyperborejskie

Mapy epoki hyboryjskiej

Legenda do map Hyrkanians - Hyrkańczycy Inland sea — morze śródlądowe Pictish Wilderness - dzicz piktyjska Border Kingdom - Królestwo Graniczne Bossonian Marches - marchie Bossoniaków Great Sea - Morze Wielkie Dessert - pustkowia (pustynia) Steppes - stepy Land of Shem - ziemia Shemu Nile River - rzeka Nil

Dodatki

Rodowód hyboryjski Zapiski na temat tworzenia historii o Conanie Patrice Louinet W grudniu 1933 roku w liście do kolegi po piórze, Clarka Ashtona Smitha, Robert E. Howard tak relacjonował powołanie do życia swej najsłynniejszej postaci, Conana Cimmeryjczyka: Wiem, że od miesięcy byłem zupełnie wyjałowiony z pomysłów, całkowicie niezdolny stworzyć cokolwiek na sprzedaż. Wówczas ów człowiek, Conan, wyrósł nagle w mym umyśle, bez wielkiej pracy z mej strony, i natychmiast strumień historii spłynął spod mego pióra albo raczej z maszyny do pisania — prawie że bez wysiłku z mej strony. Zdało się, że nie tyle tworzę, ile relacjonuję wydarzenia, jakie kiedyś nastąpiły. Kolejne epizody napierały na siebie tak prędko, że ledwo mogłem dotrzymać im kroku. Tygodniami nie robiłem nic innego, jak tylko pisałem o przygodach Conana. Jego postać zawładnęła moimi myślami zupełnie, spychając wszystko inne, co stawało na drodze do zapisywania kolejnych tekstów. Kiedy z premedytacją próbowałem pisać cokolwiek innego, nie byłem w stanie. Twierdzenie, iż postaci oraz historie nasuwały się mu łatwo, było uświęconym zwyczajem Howarda, który prawie nigdy nie wspominał w swych listach o opowiadaniach niedokończonych czy niesprze-danych. W przypadku serii o Kullu na przykład ukazały się tylko trzy opowieści, a z tuzin innych został albo niedokończony, albo odrzucony. Howard tak pisał o nich do Lovecrafta: Dzięki za wszystkie miłe rzeczy, jakie powiedziałeś o opowiadaniach o Kullu, ale wątpię, czy kiedykolwiek będę w stanie stworzyć kolejne. Trzy teksty, jakie napisałem o tej postaci, powstały, zdałoby się, prawie same z siebie, bez jakiegokolwiek planu z mej strony;

w ich tworzeniu nie było z mej strony żadnego świadomego zamysłu. Zwyczajnie rozwijały się, nieprzyzywane, aż w pełni dojrzały w mym umyśle i spłynęły na papier spod koniuszków palców. Tak naprawdę zachowane wersje prawie każdego z tekstów o Kul-lu wykazują, iż włożono w nie o wiele więcej pracy, niż sugeruje Howard. Jak więc możemy dać wiarę w jego napomknienie, iż tworzenie utworów o Conanie było faktycznie wypadkiem pisania automatycznego? Proces ten nie przebiegał tak łatwo i prosto, jakby Teksańczyk chciał przekonać o tym Clarka Ashtona Smitha i nas. W październiku 1931 roku Howard ukończył pierwszą wersję opowiadania People of the Dark i wysłał ją do wydawanego przez Clayton Publications nowego czasopisma „Strange Tales of Mystery and Terror", bezpośredniego konkurenta „Weird Tales". Redaktorowi Harry'emu Batesowi spodobała się ta historia, lecz poprosił o kilka poprawek. Howard je wprowadził i kilka tygodni później Bates przyjął tekst wraz z drugim przesłanym mu utworem: The Cairn on the Headland. People ofthe Dark to historia z gatunku o pamięci zza grobu. Protagonista John 0'Brien opowiada w pierwszej osobie o ponownym przeżywaniu epizodu z życia jednego ze swych wcześniejszych wcieleń - niejakiego „Conana z grabieżców", czarnowłosego gaelickiego woja, zaprzysięgłego w wierności celtyckiemu bogu Cromowi. To doprawdy kuszące, aby ujrzeć w owym Conanie bezpośredni pierwowzór jego sławniejszego imiennika (i w rzeczy samej niektórzy komentatorzy tak właśnie uczynili). A jednak nie jest on nim dlatego, że People ofthe Dark to opowiadana w pierwszej osobie historia z gatunku o pamięci zza grobu, podczas gdy teksty o Conanie takowymi nie są. A może jednak są? Sprzedając People of the Dark, Howard znalazł sobie nowego odbiorcę - takiego, który, odmiennie od „Weird Tales", płacił już za teksty przyjęte. Kiedy kilka tygodni później pieniądze dotrą do niego, będzie wniebowzięty:

W końcu udało mi się z Claytonami. Sprzedałem im dwie historyjki za jednym razem i mimo że trochę przetrzymali mnie z kasą, kiedy już zapłacili, zapłacili dobrze - 134 dolary za jedną i 144 dolary za drugą. I to w dodatku za krótkie opowiadania. Mam cichą nadzieję, że uda mi się sprzedać im dłuższą noweletkę. (REH do Tevisa Clyde'a Smitha, luty 1932 roku). Stąd też w lutym 1932 roku Howard stał się nagle bogatszy o 278 dolarów i prawdopodobnie bardziej to, aniżeli jakiś' brak natchnienia, legło u podstaw jego decyzji, by wybrać się na wakacje na południe Teksasu. Parę tygodni później tak relacjonował je Wilfredowi Blanchowi Talmanowi: Spędziłem kilka tygodni, włócząc się bez celu po południowej częs'ci stanu, głównie wzdłuż granicy, i w tym czasie nie ukończyłem żadnej roboty, za nadrzędne zajęcie mając hurtowe spożycie tortilli, enchilad i hiszpańskiego wina. Skoro nie pisał żadnych historii ani listów - prawdopodobnie nie zabrawszy w ogóle maszyny do pisania - podczas tego wyjazdu zanotował chociaż wiersz Cimmeria. W 1934 roku wysłał Emilowi Petai jego kopię z komentarzem: „Spisana w Mission, w Teksasie, luty 1932 roku; inspirowana wspomnieniem pagórkowatych okolic na północ od Fredericksburga, widzianych we mgle zimowego deszczu". Nie wiemy, czy kiedy powstawał ten utwór, Howard miał już pomysł na Conana. Z pewnością czas pomiędzy narodzinami obu - postaci i wiersza - w jego wyobraźni to kwestia dni: Conan dojrzał w moich myślach parę lat temu, kiedy zatrzymałem się w małym przygranicznym miasteczku w dolnym biegu Rio Grande. Nie stworzyłem go w jakimś przemyślanym procesie. Zwyczajnie wyłonił się w pełni ukształtowany z nieświadomości i skłonił mnie do pracy, do zapisywania dziejów jego przygód (za: Alvin Earl Perry, A Biographical Sketch of Robert E. Howard, 1935).

Okazało się, że wiele opisów Howarda z wiersza Cimmeria stanowi echo konkretnych fragmentów z Żywotów sławnych mężów Plu-tarcha. Podobnie jak

Teksańczyk,

grecki

pisarz

powiązał

celtyckich

Cymbrów

z

Cimmeryjczykami*, twierdząc, iż lud ten „zamieszkuje (...) w kraju ocienionym lasami i zupełnie pozbawionym słońca z powodu głębokiej i gęstej dąbrowy, która ciągnie się stamtąd aż do Lasów Hercyńskich"**. Jednakże wiersz ten jest czymś więcej niż tylko zwykłym opisem. Jego pierwszy wers: „Pamiętam", mówi całkiem jasno, iż mamy tu do czynienia z motywem pamięci zza grobu, tak jak było to w przypadku People ofthe Dark. W opowiadaniu protagonista John 0'Brien jest Amerykaninem irlandzkiego pochodzenia, mieszkającym na amerykańskim południowym zachodzie. W ten oto sposób przypomina samego Howarda. Niemniej, czy skoro 0'Brien mógł pamiętać swe przeszłe życie w postaci Conana z grabieżców, to również Howard wierzył bądź bawił się myślą, iż on także mógłby „pamiętać" swój pobyt w Cimmerii w przeszłym życiu? Kiedy drąży się dalej wątek autobiograficzny, uderza silny oddźwięk pomiędzy opisami Cimmerii w wierszu a tymi, jakie można odnaleźć we wspomnieniach Howarda z kraju jego narodzin: Dark Valley w hrabstwie Pali Pinto, w Teksasie. W październiku 1930 roku tak pisał do H.P. Lovecrafta: Wierzę na przykład, że najmroczniejszą część mej osobowości można wywieść ze środowiska i okolic, w których spędziłem swe najmłodsze lata. Była to długa, wąska dolina, osamotniona i odizolowana, gdzieś pośród pagórkowatej krainy Paio Pinto. Była bardzo rzadko zasiedlona, a jej nazwa, Dark Valley [Dolina Ciemna - przyp. tłum.], przystawała doń w najwyższym stopniu. Pasma wzgórz były tak wysokie, a dęby grube i rosłe, że zacieniały ją nawet za dnia. Nocą zaś robiło się ciemno jak w borze sosnowym — a nie ma na świecie nic bardziej mrocznego. Stworzenia nocy szeleściły i nawoływały się na* W polskim przekładzie nazywanych Cymmeriami, zob. Plutarch z Cheronei, Żywoty sławnych mężów, tłum. Tadeusz Sinko, Ossolineum, Wrocław 1955, s. 482 [przyp. tłum.]. " Op. cit.

wzajem, słabe nocne podmuchy wiatru szemrały pośród liści i nie za często między lekko kołyszącymi się gałęziami można było dostrzec blask odległej gwiazdy. Podobną scenerię, łączącą złe, sękate drzewa z aurą głębokiego strachu, można odnaleźć także w wierszu Howarda The Dweller in Dark Valley, który kończy się słowami: „Nie zstąpię już nigdy więcej do Ciemnej Doliny, która jest bramą piekieł". W ten sposób Dark Valley i Cimmeria mogły złączyć się mocno ze sobą w umyśle Howarda. Jednak „pamięć", jaką przywołują, jest bardzo szczególnej natury. Wspomnienia pisarza z Dark Valley są nie mniej fantastyczne niż te, które John 0'Brien snuje o swym przeszłym życiu. Howardowie opuścili Dark Valley, kiedy Robert miał ledwie dwa latka, i nie oglądał jej ponownie aż do wiosny 1931 roku. Reinkarnacja może być zatem postrzegana jako ucieczka od życia, tak jak u Jacka Londona w powieści Kaftan bezpieczeństwa. Włóczęga wśród gwiazd, jednej z ulubionych Howarda, której głównym bohaterem jest więzień, odnajdujący ulgę i ucieczkę od tortur w rozpamiętywaniu przeszłych żywotów. Istnieje tu pewien wyraźny schemat: odkąd Howard ukończył swój pierwszy utwór o reinkarnacji, The Children ofthe Night, jeszcze w tym samym miesiącu napisał o Dark Valley do Lovecrafta, drugi zaś tekst, People ofthe Dark, ledwie parę tygodni po tym, jak ponownie ujrzał Dark Valley. Wszystkie te elementy złączyły się w pierwszym opowiadaniu o Co-nanie, Feniks na mieczu, gdzie opis Cimmerii stanowi oddźwięk Plu-tarcha, Dark Valley oraz wierszy: Nigdy nie było na ziemi bardziej przygnębiającej krainy. Cała jest we wzgórzach, gęsto porośniętych lasem, a jego drzewa są dziwnie szare, więc nawet za dnia cały ten kraj wygląda mrocznie i groźnie. Jak kto daleko nie patrzy, jego spojrzenie zawsze spocznie na niekończącym się widoku wzgórz za wzgórzami, spowitych mrokiem, tym głębszym, im są odleglejsze. Pomiędzy tymi wzgórzami nieustannie wiszą chmury; niebo ma prawie zawsze szarą barwę. Wiejące wiatry, przenikliwe i zimne, pędzą przed sobą deszcz, śnieg z deszczem lub śnieg i wyją posępnie wzdłuż przełęczy i po dolinach. Bardzo nie-

wiele jest radości w tej krainie, a ludzie wyrastają dziwni i zmienni (niepublikowana wersja a, s. 9-10). Jeśli Howard mógł przypisać „przygnębienie" stanowiące cząstkę jego osobowości temu, co, jak sądził, zapamiętał z Dark Valley, podobnego argumentu można użyć do wyjaśnienia zmiennego usposobienia Conana. W momencie kiedy wielu czytelników widzi w Cim-meryjczyku odbicie samego pisarza,

to

dzieje

się

wyidealizowaną

tak

dlatego,

wersję

że

Howarda:

postrzegają

Conana

zwycięskiego

jako

farciarza,

barbarzyńcę, którego żadna siła nie przemo-że. Mrok wpisany w tę postać umknął im zupełnie niezauważony, co jest poniekąd zrozumiałe. Sam Howard wspominał tę cechę z rzadka, przynajmniej w publikowanych wersjach swych tekstów. Feniksa na mieczu w ostatecznej postaci otwiera passus z Kronik nemedyjskich. To w tych wersach spotykamy po raz pierwszy wzmiankę o Conanie; sama postać nie pojawia się osobiście aż do drugiego rozdziału opowiadania. W omawianym urywku czytamy: „Tam też dotarł Conan Cimmeryjczyk, czarnowłosy, o posępnym wejrzeniu, z mieczem w dłoni; złodziej, rozbójnik, zabijaka, raz bawiący się setnie, a k i e d y i n d z i e j p o g r ą ż o n y w g ł ę b o k i e j z a d u m i e . Przybył, by swymi obutymi w sandały stopy deptać błyszczące klejnotami trony ziemi" (podkreślenie moje). Kroniki neme-dyjskie zostały wprowadzone do tekstu, dlatego że Farnsworth Wright (wydawca „Weird Tales") poprosił Howarda o przepisanie i skrócenie dwóch pierwszych rozdziałów. Zadaniem tego krótkiego wyjątku było zastąpić przydługie akapity mówiące po kolei o niektórych krajach epoki hyboryjskiej oraz kilku cechach Cimmeryjczyka jako bohatera. A skoro Howard wywodzi swe przygnębienie z Dark Valley, Conan zdaje się przypisywać swoje „pogrążenie w głębokiej zadumie" własnemu, cimmeryjskiemu pochodzeniu: -Cóż - na twarzy Prospera zagościł szeroki uśmiech - mroczne wzgórza Cimmerii pozostały daleko za tobą. A teraz już idę. Na dworze Numy wzniosę za ciebie toast białym nemedyjskim winem. -Dobrze - mruknął król - ale tancerki Numy obcałowuj już tylko na swój rachunek, żeby nie mieszać do tego państw!

Jego donos'ny s'miech podążał za Prosperem, póki nie opuścił on komnaty. Rzeźbione drzwi zamknęły się za Poitańczykiem, a Co-nan wrócił do pracy. Przerwał na moment, bezczynnie przysłuchując się oddalającym się krokom przyjaciela, niosącym się coraz ciszej po płytkach posadzki. I jakby ten głuchy dźwięk poruszył dotykającą przeszłości strunę w jego sercu. Wesołość opadła zeń niczym maska, jego twarz stała się nagle stara, a oczy zmęczone. Niewywołana niczym konkretnym melancholia spowiła duszę jak całun, obezwładniając go przytłaczającym poczuciem daremności ludzkich wysiłków i bezsensu życia. Jego władanie, jego radości, jego obawy, jego ambicje i wszystkie ziemskie sprawy wydały mu się nagle pyłem i błahostkami. Granice życia zeschły, a linie istnienia zamknęły się wokół niego, wpychając go w odrętwienie. Opuściwszy lwią głowę na mocarne ramiona, jęknął głośno. Wtem podniósł się jak człowiek szukający ucieczki, a jego oczy spoczęły na kryształowym dzbanie żółtego wina. Powstał szybko i napełniwszy puchar do pełna, przełknął zawartość jednym haustem. Ponowne napełnił i opróżnił puchar, i znowu. Kiedy go odstawił, po jego żyłach rozchodziło się przyjemne ciepło. Sprawy i wydarzenia nabrały nowego sensu. Mroczny Cimmeryjczyk zniknął gdzieś hen daleko. Zycie było mimo wszystko dobre i kolorowe, miast stanowić mrzonkę jakiegoś głupiego boga. Przeciągnął się leniwie niczym ogromny kot i usadowił przy stole, świadom doniosłości i żywotnej wagi siebie samego i swego zadania. Z zadowoleniem przygryzł pióro i przypatrzył się mapie (Feniks na mieczu, pierwsza przedłożona wersja, zob. s. 518-519). Kiedy Howard stwierdził, że „ów człowiek, Conan, wyrósł nagle w mym umyśle, bez wielkiej pracy z mej strony", prawdopodobnie mówił prawdę. Tym, z czego nie zdawał sobie sprawy, był fakt, iż proces jego tworzenia podporządkowany został skrytym głęboko motywom: „pogrążenie w głębokiej zadumie" barbarzyńcy stanowi echo „mrocznych nastrojów" pisarza, jak sam je nazywał, podobnie jak Cimmeria odzwierciedla Dark Valley. I podobnie jak Dark Vallly prześladowała Teksańczyka we wspomnieniach, „bardziej przygnębiająca kraina" nie istniała nigdy dla Cimmeryjczyka. Conan Howarda, przynajmniej we wczesnych etapach powstawa-

nia, był w ten oto sposób o wiele bardziej odbiciem kogoś, kim Howard był, aniżeli kogoś, kim c h c i a ł być. Wiersz Cimmeria nie jest, ujmując rzecz wprost, częścią conanowskiego kanonu, ale to cząstka twórczości, która pomogła w powstaniu opowieści o barbarzyńcy: Conan - bądź Howard - tylko „pamięta" Cimmerię; to budząca grozę kraina, proste odwołanie do tego, co przywodzi na myśl niewesołe wspomnienia i skłania ku zapomnieniu. To właśnie dlatego żadna z historii o Conanie nie może się rozgrywać w Cimmerii i żaden inny Cimmeryjczyk nie może — a raczej nie mógł - pojawić się w tych opowieściach. W Królowej Czarnego Wybrzeża Conan wyjaśnia Bêlit, iż: W tym świecie ludzie zmagają się i cierpią nadaremnie, odnajdując przyjemność jedynie w namiętnym szaleństwie bitwy. (...) Daj mi żyć pełnią, póki żyję; niech posmakuję obfitych soków czerwonego mięsa i cierpkiego wina na mym podniebieniu, gorącego uścisku bielutkich ramion, szalonego uniesienia bitwy, kiedy ostrza płoną błękitem i spływają czerwienią, a będę zadowolony. Niech nauczyciele, kapłani i filozofowie łamią sobie głowy nad problemem realności i ułudy. Ja wiem tylko, że jeśli życie jest ułudą, to ja sam jestem nią nie mniej, a w ten sposób ułuda staje się dla mnie rzeczywistością. Żyję, promieniuję życiem, kocham, zabijam i jestem zadowolony.

I to jest właśnie motyw przewodni całej sagi: pragnienie, by zatracić się w burzliwej egzystencji. Pełne fizycznego wysiłku życie Conana jawi się jako desperacka próba zapomnienia o Cimmerii i wszelkich strasznych wspomnieniach związanych z tym krajem. Być może to samo można powiedzieć o natężonej aktywności pisarskiej Howarda i uznać ją za próbę zapomnienia o Dark Valley. Kiedy Conan nie robi nic, jak np. na początku Feniksa na mieczu, i wspomina Cimmerię, w pierwszym odruchu szuka czegoś, co przyniesie mu niepamięć, i pije, póki nie spłucze przygnębienia. Różne rozwiązania tego samego problemu. Kiedy już Cimmeria została spisana, a więc po tym jak wyraził potrzebę ucieczki z tej krainy oraz zapomnienia o niej na tyle, na

ile to możliwe, Howard był psychicznie gotów do ułożenia pierwszej z wypełnionych akcją opowies'ci o Conanie. Kiedy wrócił do Cross Plains w lutym 1932 roku, wciąż czekało go zadanie stworzenia tego, co miało zyskać sławę jako s'wiat „hyboryjski". Możliwe, że powody leżące u podstaw powołania do życia epoki hyboryjskiej miały charakter komercyjny. Jedynym odbiorcą tekstów Howarda do 1929 roku był „Weird Tales", jednak na początku lat trzydziestych otworzyło się przed nim kilka nowych tytułów, w szczególności „Oriental Stories" czy istniejący krótko „Soldiers of Fortune". Howard pałał głębokim uwielbieniem dla historii i dlatego opowiadania sprzedane do „Oriental Stories" plasują się wśród jego najlepszych tekstów. W tym samym czasie odczuł skalę trudności i czasochłonność pracy badawczej, koniecznej do zachowania historycznej dokładności. Stwarzając uniwersum nie nasze, ale które m ogło być n i e g d y ś nasze, przez staranny dobór nazw przypominających historię minioną, obszedł problem anachronizmów i potrzebę wplatania długaśnych rozdziałów z wyjaśnieniami. Lovecraft skrytykuje go potem za to, konkludując jednak: „Jedyną rzeczą, jaka nam pozostaje, to zaakceptować takie nazewnictwo, jakie nadał, przymknąć oko na te słabsze miejsca i być cholernie wdzięcznym, że otrzymaliśmy tak barwną, stworzoną sztucznie legendę" (list do Donalda Wollheima, wykorzystany we wstępie do The Hyborian Age, 1938). Kiedy chciał, Howard był w stanie równie dobrze wymyślać sobie jakieś nazwy urojone - opowieści o Kullu, tak podziwiane przez Lovecrafta, zawierają niesamowicie brzmiące miana imperiów, takie jak Zarfhaana, Valusia i Grondar. Jednak określając metodę Howarda jako „stworzoną sztucznie legendę", Lovecraft dotknął jednego z najważniejszych czynników przewodzących procesowi tworzenia epoki hyboryjskiej. Jakkolwiek nie ma jej w bibliotece Howarda ani nie wspominają o niej żadne zapiski czy listy, wydaje się wysoce prawdopodobne, iż pomysł Teksańczyka na epokę hyboryjską ma swe korzenie w książce Thomasa Bulfinha The Outline of Mythology (1913). Możliwe, że

stała się ona katalizatorem, który uzdolnił go do połączenia w spójną całość jego aspiracji literackich oraz mocnych składników psycholo-gicznoautobiograficznych, jakie legły u podstaw stworzenia Conana. Bulfinch, żyjący w latach 1796-1867, przejawiał żywe zainteresowanie badaniami nad starożytnością i wiele swego wolnego czasu poświęcił na napisanie serii książek popularyzujących klasyczne legendy oraz zdarzenia mitologiczne. The Outline ofMythology stanowi połączenie jego trzech najbardziej znanych tytułów: The Age ofFable (1855), The Age ofChivalry (1858) i Legends of Charlemagne, or Romance ofthe Middle Ages (1863). W opracowaniach Bulfincha znalazły się opowieści bohaterskie osadzone w rozmaitych miejscach i epokach historii oraz legend -innymi słowy to, co stanowi istotę epoki hyboryjskiej. Stąd też nie zaskakuje odkrycie, iż wiele nazw użytych przez Howarda na etapie wczesnych pomysłów na jego wyimaginowany świat można znaleźć u Bulfincha, od Conana poczynając: „(...) kolejnym wydarzeniem wartym odnotowania jest podbój i kolonizacja Armoryki przez generała rzymskiego Maximisa oraz Conana, pana Miniadoc lub ziem podległych Denbigh w Walii" (Bulfinch, The Outline of Mytholo-gy, s. 388). Oczywiście Howard znał imię „Conan", nim zapoczątkował serię hyboryjską - od czasu gdy wykorzystał je już dla protagonisty w People ofthe Dark. Niemniej może fakt ten wskazuje tylko na to, iż Howard przeczytał lub właśnie czytał Bulfincha, gdy pisał to opowiadanie. Jeśli chodzi o miejsce narodzin Conana, Cimmerię, Bulfinch proponuje opis podobny do Howardowego: Niedaleko od cimmeryjskiej krainy pewna górska jaskinia zamieszkana jest przez chmurnego boga Somnusa. Tu Febus nie odważy się przyjść, ani o brzasku, ani w południe, ani o zmierzchaniu. Ziemia wydycha chmury i cienie, a światło przebija się słabo. Ptak świtu, z grzebieniem na głowie, nigdy nie woła tam głośno do Aurory, ani czujny pies, ani rozważna gęś nie zakłócają milczenia. Żadnych dzikich bestii, żadnego bydła; żadna gałąź nie porusza się na wietrze żaden dźwięk ludzkich rozmów nie przerywa ciszy. Panuje

tam bezruch; ale spod skały wypływa rzeka Lete, a jej szmer zaprasza do snu (Bulfinch, s. 71-72).

Niektórzy komentatorzy zauważyli zbieżność pomiędzy Cimme-rią Howarda a opisem tego kraju przez Herodota; równie dobrze mógł on pochodzić od Bulfincha, który zaczerpnął część informacji od greckiego historyka. Bulfinch dodaje: Podejrzewa się, iż najwcześniejsi mieszkańcy Brytanii są gałęzią owej wielkiej rodziny znanej w historii pod nazwą Celtów. Uważa się, iż Cambria, jak często zowie się Walię, zawdzięcza swe miano Cymri, nazwie, którą tradycja walijska przypisuje ludności napływowej, jaka przybyła na wyspę z pobliskiego kontynentu. Sądzi się, że miano to jest tożsame z Cimmeryczykami oraz Cymbrami. Pod nimi to greccy i rzymscy historycy opisywali ludy barbarzyńskie, jakie rozprzestrzeniły się na północ od Morza Czarnego, po całej północno-zachodniej Europie (s. 529).

W marcu 1932 roku, dokładnie w czasie, gdy Howard pisał pierwsze opowieści o Conanie, echa Bulfincha pojawiają się w liście do Lovecrafta: „Oczywiście większość autorytetów uważa Cymbrów za Germanów, którymi prawdopodobnie byli, jednakże istnieje pewna możliwość, iż byli oni krwi celtyckiej bądź mieszanej - celtycko-germańskiej. I to zupełnie wystarcza mej wyobraźni, by sportretować [w oryginale błąd Howarda: protray zamiast portray - przyp. tłum.] ich ostatecznie jako Celtów". Owe elementy same z siebie nie mogą prowadzić do jednoznacznych wniosków, wszak wystarczają do wykazania, iż Howard mógł korzystać z opracowanych przez Bulfincha, rozpowszechnionych legend jako poręcznego źródła dla swego świata hyboryjskiego. Nigdzie nie jest to widoczne tak dobrze, jak w pierwszej opowieści o Conanie, pt. Feniks na mieczu. Około maja 1929 roku Howard napisał dwie wersje opowiadania o Kullu, zatytułowanego By This Axe I Rule! Zostało ono złożone w redakcji „Argosy and Adventure" i odrzucone. Blisko trzy lata później w marcu 1932 roku autor wydobył ten utwór spośród niepu

blikowanych zapisków i przepisał go jako Feniksa na mieczu. Nie sposób stwierdzić, co dokładnie zmieniło się pomiędzy ostatnią wersją utworu o Kullu a pierwszą o Conanie, jako że ostateczna wersja By This Axe I Rulel nie przetrwała do naszych czasów (tekst ostatecznie opublikowany ukazał się na podstawie pierwszej i jedynej zachowanej wersji). W każdym bądź razie opis postaci Kulla przeniesiony został na Conana, z godną odnotowania różnicą koloru oczy: szarych u Atlantyda i niebieskich u Cimmeryjczyka. Wersja conanowska pomija także wątki miłosne historii o Kullu i zastępuje je składnikiem nadnaturalnym. Jest to o tyle zrozumiałe, że Conan kierowany był na rynek fantasy, podczas gdy wersja o Atlantydzie miała trafić do czasopisma o tematyce bardziej ogólnej. W trakcie trzech lat, jakie upłynęły od napisania tekstu o Kullu, Howard zapoczątkował korespondencję z Howardem Phillipsem Lovecraftem. Wiele spośród historii niesamowitych autorstwa Teksańczyka z roku 1931 było próbą pisania w jego stylu. Jakkolwiek pod koniec owego roku zasymilował on ten wpływ i był teraz w stanie włączać lovecraftowe pierwiastki do swoich opowiadań, bez jednoczesnego naśladowania swego kolegi z Providence. Lovecraftowski potwór z pierwszego utworu o Conanie jest tego doskonałym przykładem, podobnie jak to, że w wersji drukowanej powściągliwe odwołanie do „Nienazwanych Przedwiecznych" zastąpiło obecne w wersji pierwszej: „Cthulhu, Tsathogua, YogSothoth i Nienazwani Przedwieczni"*. W opowiadaniu o Kullu imiona konspiratorów brzmiały: Ascalante, Gromel, Vòlmana, Kaanub i Ridondo. W wersji conanowskiej zostały one utrzymane z wyjątkiem Kaanuba i Ridonda. Zastąpienie Kaanuba przez Diona łatwo wyjaśnić, ponieważ ten pierwszy był już wymieniany w poprzednich tekstach o Kullu, które Howard sprzedał do „Weird Tales". Nie dotyczyło to jednak przypadku Ridonda. Skąd więc zamiana tego imienia na Rinaldo? W rzeczy samej Rinaldo pojawia się u Bulfincha: „Rinaldo był jednym z czterech synów Ay* Wydanie polskie: Zew Cthulhu, tłum. Ryszarda Grzybowska, Czytelnik, warszawa 1983. Nienazwani Przedwieczni występują jako Dawne Istoty bądź Dawne Bóstwa [przyp. tłum.].

mona, który poślubił Ayę, siostrę Karola Wielkiego. Tak oto Rinaldo był siostrzeńcem Karola Wielkiego oraz kuzynem Orlanda" (s. 660). Nie tylko rozwlekłe passusy o Rinaldzie u Bulfincha, ale także i to, że nie zawsze był on w łasce dworu swego króla, wydają się dostatecznym wyjaśnieniem wprowadzonej przez Howarda zmiany Ridonda na Rinalda: dwóch Rinaldów łączyło ambiwalentne podejście do swoich władców. To całkiem możliwe, że wszystkie nazwy, jakie pojawiły się w przejściu od wersji kullowej do conanowskiej, z wartymi podkreślenia wyjątkami Prospera i Publiusa (niewątpliwie zaczerpniętymi z Szekspira), pochodzą od Bulfincha: Hyborea (Hyboria) i Aquilonia (słowo „hyboryjski" nie pojawiało się, zanim nie powstała ostatnia wersja Epoki hyboryjskiej; pierwotnie słowo to brzmiało: „hyborejski") - „Kiedy personifikowano wiele mniej znaczących elementów przyrody, trudno było oczekiwać, iż wiatry to ominie. W tym gronie był i Boreas, dla Rzymian: Aquilo, wiatr północny". Jako że irlandzkie „Hy" oznacza „krainę", a także ze względu na zainteresowanie Howarda Celtami, Hyboria będzie wówczas „krainą Boreasa" albo „krajem północnego wiatru". Król Numa - „Twierdzi się, iż Numa, drugi król Rzymu (...)". Epemiteus, Epemitreus (w pierwszej wersji Feniksa postać ta zwała się Epemiteus) - „Prometeusz był jednym z tytanów, rasy olbrzymów, którzy zamieszkiwali ziemię przed stworzeniem człowieka. Jemu i jego bratu Epimeteuszowi powierzono pieczę nad ukształtowaniem człowieka i dostarczeniem mu wszelkich innych zwierząt wraz z warunkami niezbędnymi do ich utrzymania". Hyperborea - „Północne krańce ziemi uważano za zamieszkane przez szczęśliwą rasę zwaną Hyperborejczykami, żyjącą w trwającym wiecznie błogostanie, a wywodzącą się zza wyniosłych gór, których jaskinie miałyby rozsyłać przenikliwe podmuchy północnego wiatru, niosącego chłód ludowi Hellady (Grecja). Ich kraina była niedostępna z lądu ani z morza. Żyli wolni od chorób dawnej epoki oraz od trudów i wojen". Hyrkania - „(...) osoba nie mniej znaczna od księcia Hyrcanii (...)"• Brythunia i Piktowie — „(...) dzieje Brytanii, zapoczątkowane na

przeciwległym wybrzeżu Francji, które, pod nazwą Bretania, zamieszkane było przede wszystkim przez rdzennych Brytyjczyków, emigrujących stamtąd od czasu do czasu, wypchniętych ze swego kraju przez najazdy Piktów i Szkotów" (oczywiście Howard dobrze wiedział o istnieniu Piktów, zanim przeczytał Bulfincha). Stygia - jako taka, kilka razy. Thoth-amon — „Egipcjanie uznawali za najwyższe bóstwo Amu-na, zwanego później Zeusem lub Jowiszem Ammonem" (imię Thoth u Bulfincha się nie pojawia). Marchie Boethiańskie, Bossoniackie (określenie „Marchie Bo-ethiańskie" zostało użyte w pierwszej wersji) - „flota i wojsko zgromadziły się w porcie Aulida w Beocji" [ang. Boeotia — przyp. tłum.]. Zamora - jako „Zumara".

Drugie z opowiadań o Conanie ukończone przez Howarda, Córka mroźnego olbrzyma., zapożycza od Bulfincha więcej niż nazwy. Pomysł fabuły wyłonił się prawdopodobnie w trakcie pisania Feniksa na mieczu, jako mający objaśniać zawarte w nim wzmianki o dziejach Conana pośród Vanirów i Æsirów: — Asgard i Vanaheim. — Prospero przebiegł wzrokiem po karcie. — Na Mitrę, omal nie uwierzyłem, że to krainy zmyślone. Conan uśmiechnął się ponuro i mimowolnie dotykał rozlicznych blizn na swej gładko wygolonej twarzy. — Na Mitrę, gdybyś spędził młode lata na północnych rubieżach Cimmerii, uważałbyś inaczej! Asgard leży na północ, a Vanaheim na północny zachód od niej. A wzdłuż ich granic toczy się nieustanna wojna. Te ludy są wysokie, piękne, niebieskookie, podobnej krwi i języka, poza tym że Æsirowie mają włosy blond, a Vanirowie rude. Są wielkimi pijakami i wojownikami; walczą cały dzień, a przez całą noc żłopią piwo i ryczą swe dzikie pieśni. Ich głównym bogiem jest mroźny olbrzym Ymir. Nie mają jednego pana nad sobą, lecz każde plemię ma swego wodza-wojownika" (wersja a, s. 9).

U obu - Bulfincha i Howarda - znaleźć można następujące nazwy i imiona: Asgard, Vanaheim, Ymir, Horsa, Heimdal, Bragi, a nawet

mroźnych olbrzymów. Chociaż Howard napisał już wcześniej wiele historii obsadzonych przez bohaterów z północy, tutaj jego inspiracją stały się nie tylko imiona i nazwy: oś fabuły Córki mroźnego olbrzyma można znaleźć u Bulfincha w całości. Co do Atali, tytułowej córki mroźnego olbrzyma, zawdzięcza ona Atalancie znacznie więcej niż tylko swe imię. Jak mówi nam Bulfinch: Niewinną przyczyną tak wielkich smutków była pewna panna, której oblicze, można śmiało rzec, było zbyt chłopięce dla dziewczyny, a już zbyt dziewczęce dla chłopca. Powodem tego był oznajmiony jej los: „Atalanto, nie wychodź za mąż; małżeństwo cię zniszczy". Przerażona tą przepowiednią, porzuciła towarzystwo mężów i poświęciła się biegom. Wszelkim zalotnikom (gdyż miała ich wielu) stawiała warunek, którego skutkiem było w zasadzie uwo/nienie od ich umizgów: - Będę nagrodą tego, kto pobije mnie w wyścigu; lecz każdemu, kto spróbuje i przegra, karą będzie śmierć. Pomimo tak trudnego warunku niektórzy próbowali (Bulfinch, s. 141-142).

Howard połączył ten prosty rys z jeszcze jedną przerobioną legendą od Bulfincha: o Dafne i Apollinie, z tym że odwrócił role. Podczas gdy Apollo był bogiem, a Dafne śmiertelniczką, on uczynił Atali boginką, a Conana śmiertelnikiem. W oryginale Kupidyn strzela do Apolllina strzałą, by rozbudzić miłość do Dafne, ją jednakowoż również trafia strzałą, tyle że mającą uczynić jej tę miłość wstrętną. Howard zachował pomysł oszalałego z miłości Apollina (a raczej ogarniętego żądzą Conana) ścigającego dziewczynę, dopóki ta nie wezwie pomocy swego boskiego ojca: Apollo miłował ją i pragnął posiąść (...) Podążał za nią; ona umykała bystrzej niźli wiatr i nie zważała ani przez chwilę na jego amory. (...) Nimfa kontynuowała bieg, porzuciwszy jego oświadczyny w pół słowa. I nawet gdy pierzchała, czarowała go swym urokiem. Wiatr rozwiewał jej przyodziewek, a niezwiązane niczym włosy powiewały za nią swobodnie. Ujrzawszy, że odrzuciła jego zaloty, bóg

stawał się coraz to niecierpliwszy i wspierany przed Kupidyna, zaczął doganiać ją w biegu. Było to, jakby ogar ścigał zająca z otwartym pyskiem gotowym go pochwycić. Lecieli tak więc, bóg i dziewica — on na skrzydłach miłości, a ona na skrzydłach strachu. Goniący jest wszak szybszy i już ją dogania, i jego dyszenie już rozwiewa jej włosy. Jej siły zaczynają słabnąć i bliska upadku, wzywa swego ojca, boga rzecznego: — Pomóż mi, Peneusie! Rozewrzyj ziemię, niech mnie osłoni, albo odmień mą postać, która przywiodła tę groźbę na mnie (...) (Bulfinch, s. 20-22; por. z cyt. z Howarda: „Ach, ojcze mój, ratuj mnie!"). Howard mówił więc Clarkowi Ashtonowi Smithowi prawdę, pisząc iż „epizody napierały na siebie tak prędko, że ledwo mogłem dotrzymać im kroku. Tygodniami nie robiłem nic innego, jak tylko pisałem o przygodach Conana". Po tym jak wysłał Feniksa na mieczu i Córkę mroźnego olbrzyma do Farnswortha Wrighta na początku marca 1932 roku, nie czekał nawet na ich akceptację czy odrzucenie, tylko już pisał kolejną opowieść: Boga w amforze. Bóg w amforze powstał w trzech wersjach, zanim ostatnia wreszcie usatysfakcjonowała autora. Tym razem zapożyczył on imiona i nazwy prawdopodobnie z Żywotów sławnych mężów Plutarcha, spośród których kilka zostało wypisanych już na liście, jaką przygotował podczas pisania Feniksa na mieczu (zob. Dodatki, s. 596). Tak wygląda porównanie mian wziętych od Plutarcha z ich odpowiednikami w opowiadaniu Howarda*: Oenarus (Enarus), Demetriusz (Demétrio - w pierwszej wersji opowiadania w trzech miejscach z początku Howard użył błędnie formy „Demetriusz"), Postumiusz (Póstumo), Dion (Dionus), Areus (Arus), Deukalion (Deucalion - na stronie z notatkami - i Kallian [Publico] w opowiadaniu) oraz Petinus (jako [Aztrias] Petanius). Akcja rozgrywa się w Numalii (u Plutarcha pojawia się Numancja), a Droga Palijska niewątpliwie odpowiada Drodze Appijskiej. I podobnie jak w przypadku Feniksa wydaje się, że ów „wpływ" Greka ograniczył się i tym razem wyłącznie do zapożyczenia imion i nazw. * Zob. Plutarch z Cheronei, Żywoty sławnych mężów, op cir. [pnyp. tłum.].

Howard pisał te opowiadania bardzo szybko po sobie, więc spis z imionami i nazwami krajów się wyczerpał. Prawdopodobnie przeczuwając potencjał tkwiący w nowej serii, rozpoczął tworzenie czegoś, co przerodziło się w Epokę hyboryjską. Esej ten wymagał czterech kolejnych rewizji, nim ostateczny efekt zadowolił autora. Rozpoczynający go krótki, dwuwersowy zapisek wkrótce rozrósł się do liczącego w oryginale 8000 słów eseju, sukcesywnie wzbogacanego przy każdej kolejnej wersji. Legenda o tym, iż Howard stworzył najpierw Epokę hyboryjską, a potem opowiadania, rozpowszechniła się przez lata bardzo szeroko, bez wątpienia za sprawą niejednoznacznej wypowiedzi na ten temat, udzielonej przez niego samego: „Kiedy kilka lat temu zaczynałem pisać utwory o Conanie, opracowałem «historię» jego epoki oraz ludów tego czasu, w celu nadania mu i jego sadze głębszego poczucia realności". O ile niezaprzeczalnie Howard miał jakieś pojęcie o tym, czym mógł być jego hyboryjski świat, do czasu aż powstały trzy pierwsze opowiadania nie było żadnych prób jego usystematyzowania. Kraina Zingary oraz morze Vilayet (jako „morze śródlądowe") pojawiły się w wersji pierwszej eseju, Ophir i Gunderland w drugiej, a Corinthia, Argos i Turan w trzeciej. Powstały wówczas dwie bardzo podobne do siebie mapy (zob. s. 601 i 603), jak również krótkie Noty o rozmaitych ludach epoki hyboryjskiej (zob. s. 539-543). Spośród wielu krajów opisanych pierwotnie w tych esejach i mapach kilka nie pojawiło się ani nie było wspomnianych w serii właściwie nigdy. Na przykład określenie „Królestwo Graniczne" pojawia się tylko w nich, inne zaś zostały zwyczajnie odrzucone: „Na południe od Stygii znajdują się rozległe czarne królestwa Amazończyków, Kushitów i Atlajańczyków oraz hybrydowe imperium Zimbabwe". Z tego grona do cyklu trafili tylko Kushici. W 1936 roku, w liście do P. Schuyler-Millera, Howard tak objaśni swój punkt widzenia:

Nigdy nie podejmowałem prób ukazania na mapie królestw południa i wschodu, chociaż miałem w głowie jasny zarys ich geografii.

Niemniej, pisząc o nich, odczuwałem pewnego rodzaju ograniczenie, jako że członkowie zachodnich narodów hyboryjskich byli prawie takimi samymi ignorantami w stosunku do mieszkańców i krajów południa oraz wschodu, jak ludzie w średniowiecznej Europie w stosunku do Afryki czy Azji. W pisaniu o zachodnich narodach hyboryjskich czuję się zamknięty w granicach znajomych i ustalonych barier oraz obszarów, lecz tworząc teksty o reszcie tego świata, odczuwam możność swobodniejszego popuszczenia wodzy swej wyobraźni. To znaczy, przyjmując pewne wyobrażenie o geografii i etnologii, odczuwam narzucany przez nie nieodparty przymus do pozostawienia ich samym sobie, w interesie spójności całego uniwersum. Moja koncepcja wschodu i południa nie jest ani nadmiernie wyrazista, ani ukształtowana. Howard pozostał w zasadzie wierny swym założeniom dotyczącym świata hyboryjskiego, jakie przedstawił w eseju. Wraz z kolejnymi powstającymi opowiadaniami o Conanie dodawał do niego następne kraje i regiony. Nie uchroniło go to wszakże przed „odzyskiem" mian użytych w tekstach odrzucanych. Na przykład nazwa „Punt" została zastosowana po raz pierwszy w

niedokończonym

opowiadaniu

dla

miasta,

lecz

później

była

wykorzystywana dla kraju. Gdy tylko Teksańczyk ukończył wspomnianą wyżej dokumentację, napisał szkic nowej opowieści o Conanie (zob. s. 573), w której Cimmeryjczyk miał zaistnieć jako złodziej w Maul, w zamoriańskim mieście. Howard zdecydował nie obudowywać tej historii, być może w związku z wiadomością otrzymaną od Farnswortha Wrighta. W liście datowanym na 10 marca 1932 roku wydawca pisał: Drogi Panie Howard, zwracam Córkę mroźnego olbrzyma w osobnej kopercie, jako że nie bardzo przypadła mi do gustu. Jednak w Feniksie z [błąd Wrighta — przyp. tłum.] miecza są fragmenty naprawdę doskonałe. Mam nadzieję, że będzie pan w stanie zrobić coś, by tekst ten poprawić i ponownie mi przedłożyć. Chodzi o dwa pierwsze rozdziały, które są niejasne. Historia zaczyna się raczej mało ciekawie i wydaje mi się, że czytelnik ma trudności z połapaniem się. Pierwszy rozdział kończy się dobrze, a drugi rozpoczyna nadzwyczajnie; jednak po dobrej prezentacji osoby króln Conana siada od nadmia-

ru słów. Uważam, że ostatnia strona całego tekstu mogłaby zostać przepisana od nowa z korzyścią dla niej; wydaje się bowiem trochę słabsza po zdumiewających wydarzeniach, jakie ją poprzedzają.

Zważywszy na pracę, jaką Howard wkładał w budowanie swej nowej serii, wieści te musiały zadać mu cios, którego skutki odczuwał przez pewien czas. Tym bardziej że Bóg w amforze, wysłany niewątpliwie kilka dni później, został także odtzucony. Bóg w amforze został przeniesiony do archiwów. Mimo że Howard miał dość dobrą opinię o Córce mroźnego olbrzyma, parę miesięcy później przekazał to opowiadanie do pewnego fanzinu - zastępując imię Conana przez Amra - pod tytułem lhe Frost-Kings Daugbter. (W tym samym czasie mógł on składać Córkę mroźnego olbrzyma, ponownie bez powodzenia, u wydawcy innego czasopisma.) Już w chwili ukazania się The Frost-Kings Daughter w 1934 roku czytelnicy znający opowiadania o Conanie nie omieszkali zauważyć, że imię Amra jako pseudonim Conana padło w Szkarłatnej Cytadeli (opublikowanej w „Weird Tales" ze stycznia 1933 roku). Howard przerobił zatem Feniksa na mieczu zgodnie ze wskazówkami Wrighta, usuwając przydługie passusy z opisami świata hyboryjskiego i wykorzystując raz jeszcze nazwy państw w nowo utworzonych Kronikach nemedyjskich. Kilka dni potem odesłał odświeżoną wersję i w okolicach kwietnia 1932 roku mógł poinformować Lovecrafta: Pracuję od pewnego czasu nad nowym bohaterem, umieszczając go w nowej epoce - hyboryjskiej, o której ludzie zapomnieli, lecz która pozostała w antycznych nazwach i zniekształconych mitach. Wright odrzucił większość serii, ale sprzedałem mu jeden tekst - Feniks na mieczu, który opowiada o przygodach króla Conana Cimme-ryjczyka w królestwie Aquilonii. Przez „większość serii" rozumiał Córkę mroźnego olbrzyma oraz

Boga w amforze. Po ukończeniu i wysłaniu zrewidowanej wersji Feniksa na mieczu przystąpił niezwłocznie do pisania następnego tekstu o Conanie, ta-

kiego, który jako pierwszy naprawdę złączy jego koncepcję świata hyboryjskiego w jedną całość i w ten sposób zaprezentuje ją czytelnikowi. Pomysł dla Wieży Słonia pojawił się prawdopodobnie podczas poprawiania Feniksa na mieczu (którego ostatnia wersja wspomina „Zamorę z jej ciemnowłosymi kobietami oraz pajęczą tajemnicą"). Nowa opowieść zrodziła się także z popiołów wspomnianego wyżej nigdy nieobudowanego szkicu, w którym (tak jak w Wieży) Cimmeryjczyk jest złodziejem w Maul, w jakimś zamoriańskim mieście. Wczesna faza tworzenia Conana została zakończona. Howard pewnie ujął teraz w cugle nie tylko swego bohatera, ale również uniwersum, w którym on funkcjonował. Wieża Słonia jest jednym z najlepszych tekstów o barbarzyńcy, do którego pisarz mistrzowsko włączył tyle pierwiastków hyboryjskiego świata, ile się dało. Rozpoczął swą opowieść w karczmie o kiepskiej reputacji i zapełnił ją tak wieloma przedstawicielami hyboryjskich narodowości — wyłączając, oczywiście, innego Cimmeryjczyka — jak to tylko możliwe: Elementem dominującym byli lokalni łotrzy — ciemnoskórzy, ciemnoocy Zamorańczycy ze sztyletami u pasa i podstępem w sercach. Ale znalazłoby się też i z pół tuzina wilków wywodzących się z obcych nacji. Był tu jakiś ogromny hyperborejski renegat odzywający się sporadycznie - niebezpieczny, o kościstej budowie i mieczu z szeroką klingą, bo w Maul stal noszono otwarcie. Był także shemicki fałszerz o haczykowatym nosie i kędzierzawej błękitno-czarnej brodzie. Była i brythuńska ladacznica siedząca na kolanie Gundermana o jasnobrązowych włosach - żołnierza, najemnika i tułacza, dezertera z jakiejś pobitej armii. No i opasły jak beczka łajdak, którego grubiańskie żarty wywoływały wybuchy powszechnej wesołości. Był on zawodowym porywaczem przybyłym z odległego Koth, by uczyć Zamorańczyków wykradania kobiet — sztuki, której on sam nigdy nie zgłębi na takim poziomie, jaki oni znali już od dnia swych narodzin (s. 114).

W dalszej części opowieści Howard ustami Yag-koshy objaśnia Conanowi — i czytelnikom — najważniejsze fazy powstawania świata hyboryjskiego:

Widzieliśmy, jak człowiek wyrasta z małpoluda i buduje lśniące miasta Valusii, Kamelii, Commorii i ich siostry. Patrzyliśmy, jak chwieją się one pod naporem pogańskich Atlantydów, Piktów i Lemurian. (...) Spoglądaliśmy, jak oceany powstają i pochłaniają Atlantydę i Lemurię, i wyspy Piktów oraz lśniące miasta cywilizacji. Oglądaliśmy jak ci, którzy przetrwali z Królestwa Piktów i Atlantydy, tworzą swe imperia epoki kamiennej, i jak te popadają w ruinę, uwikłane w krwawe wojny. Obserwowaliśmy Piktów, jak zagłębiają się w bezdennym zdziczeniu; Atlantydów, staczających się w królestwo małp człekokształtnych. Przypatrywaliśmy się nowym dzikusom przemieszczającym się na południe w falach nadchodzących spod kręgu polarnego, by podbijać i stworzyć nową cywilizację, wraz z nowymi królestwami: Nemedią i Koth, i Aquilonia oraz ich siostrami. Widzieliśmy, jak twój lud powstaje pod nowym mianem z małpoludów, którzy kiedyś byli Atlantydami. Patrzyliśmy na potomków Lemurian, którzy przetrwali kataklizm, jak powstają ponownie z dziczy i wędrują ku zachodowi jako Hyrkańczycy. I oglądaliśmy tę rasę diabłów, ocalonych ze starożytnych cywilizacji, która istniała, zanim zatonęła Atlantyda, dochodzącą ponownie do kultury i potęgi — owe przeklęte królestwo Zamory (s. 137—138).

Howard wysłał nowe opowiadanie pod koniec miesiąca i mógł donieść Lovecraftowi parę dni potem, że: Wright wziął następny kawałek z serii o Conanie, Wieżę Słonia, której akcja rozgrywa się pomiędzy wysadzanymi klejnotami wieżami Zamory Przeklętej, w których czyha pająk, podczas gdy Conan para się wciąż złodziejską profesją, zanim doszedł do królowania.

W samym tylko marcu 1932 roku, „prawie że bez wysiłku z [jego] strony", zapisał prawdopodobnie 250 stron materiału o Cimmeryjczyku, by sprzedać dwie historie. Zdaje się, że Howard nie pracował nad Conanem przez następne kilkanaście tygodni. Przypuszczalnie nie chciał zalewać „Weird Tales" jeszcze większą lic7bą tekstów o barbarzyńcy, póki te, które przyjęto,

nie zostały zaplanowane do druku. Niemniej świat Hyborii zaprzątnął myśli Howarda całkowicie. Jeden ze składników prototypowej fazy serii najwyraźniej wyparował: wątek zza grobu, obecny w People in the Dark, Cimmerii oraz wczesnych wersjach Feniksa na mieczu. To zaskakujące, zważywszy na wagę, jaką przypisaliśmy temu tematowi u zarania tego wszystkiego, co przerodziło się potem w serię o Conanie. W rzeczywistości, kiedy tylko ukończył pierwsze teksty o Cimmeryjczyku, Howard wspomniał Lovecraftowi, że jednocześnie „pracuje właśnie nad mitycznym okresem prehistorii, kiedy to, co stanowi obecnie stan Teksas, było wielkim płaskowyżem, rozciągającym się od Gór Skalistych po morze, zanim ziemie na południe od Cap-rock zapadły się, tworząc opadające stepy, stanowiące aktualnie ten region". Historia, której tyczy to napomknienie, to Marchers ofValhalla w pierwszej wersji. Utwór ten zostanie odrzucony w maju przez Farnswortha Wrighta. Marchers ofValhalla był pierwszym tekstem z cyklu o Jamesie Allisonie. Allison to kaleki Teksańczyk z porośniętej dębami okolicy, skazany na parszywą egzystencję, który zyskuje zdolność ponownego przeżywania swych przeszłych, bohaterskich żywotów. W październiku 1933 roku Howard napisał do Clarka Ashtona Smitha, że The Garden ofFear -następna z opowieści o Jamesie Allisonie - „rozgrywa się wokół mych rozmaitych koncepcji świata hyboryjskiego i posthyboryjskiego". By w pełni pojąć to nawiązanie, Smith musiał być zaznajomiony z którąś z wersji Marchers of Valhalla, gdzie wypowiedź Ishtar różniła się diametralnie od tej z wydrukowanej wersji opowieści: - Słuchaj tego, co ci powiem! - krzyknęła, zrywając się ku mnie z kolan i łapiąc za skraj tuniki. - Tylko posłuchaj, a potem zrób dla mnie jedną małą rzecz, o którą proszę! Jam jest Ishtar, córka króla mrocznej Lemurii, którą morze pochłonęło dawno temu. Thoth--amon, czarnoksiężnik ze Stygii, nienawidził mego ojca i aby go pognębić, rzucił na mnie klątwę życia wiecznego! Ech, człowiecze, przeżyłam tak wiele naprawdę nużących epok! Widziałam Atlantydę i Lemurię tonące pod falami i powstanie Hyboryjczyków. Jednak przez ponad tysiąc lat zamieszkiwałam w tej sklepionej półkoliście

komnacie, pod złotą kopułą Świątyni Khemu, dokąd przywiozła mnie galera z dalekiego Khitaiu (...) (wersja niepublikowana).

Epoka hyboryjska znalazła, się już zatem na skraju tego, by stać się czymś więcej niż tylko światem Conana, i została włączona do opowiadań o Jamesie Allisonie. Później Howard rozpoczął - lecz nie dokończył - opowiadanie osadzone współcześnie, w którym napomyka o „epoce hyboryjskiej" (fragment zamieszczony w The Howard Collector w 1979 roku) i sprzedał The Haunter of the Ring, jeszcze jedną historię o reinkarnacji, gdzie wspomina o Thoth-amonie, jego pierścieniu i o Stygii. Na wiosnę 1932 roku Teksańczyk rozpoczął pracę nad Szkarłatną Cytadelą („Weird Tales", styczeń 1933). Opowiadanie to było drugim traktującym o panowaniu Conana w roli króla Aquilonii, ale zawierało w sobie znacznie więcej z klimatu średniowiecza niż Feniks na mieczu. Szkarłatna Cytadela jest pierwszym z utworów o Cimmeryjczyku, ukazującym zainteresowanie Howarda historią i epiką. Wydaje się prawdopodobne, że jakaś mniej znana opowieść u Bulfincha nasunęła mu pomysł początku, w którym Conan i jego wojsko sprowadzeni zostają w zasadzkę przez domniemanych sojuszników. Opisując bitwę w wąwozie Roncesvalles, Bulfinch mówi: Marsyliusz wszczął lament — nie jak przed ambasadorem, lecz jak przed przyjacielem - nad ranami, jakie Karol zadał mu, najeżdżając jego dominia, dobijając chęcią odebrania królestwa i oddania go Orlandowi; aż w końcu zaczął dobitnie głosić swe przekonanie, że kiedy ten ambitny paladyn wreszcie zginie, dobrzy ludzie otrzymają należne im prawa. Gan (...) rzekł: „Wszystko zaplanowałem - ustaliłem wszystko już z ich ogłupiałym panem. Orlando przybędzie do tych granic, do Roncesvalles, w celu odebrania hołdu. Karol będzie oczekiwać go u stóp gór. Orlando przywiedzie ze sobą niewielki oddział: ty, kiedy spotkasz się z nim, będziesz miał w ukryciu za plecami całe swe wojsko. Otoczysz go i kto wówczas przyjmie hołd?" (Bulfinch, s. 801).

Z tego krótkiego urywka Howard zbudował monumentalną opowieść, która nie zawdzięcza Bulfinchowi niczego. Po cóż więc zapożyczenia, skoro głównym celem powołania do życia świata hyboryjskiego było właśnie uwolnienie się od ograniczeń narzucanych przez historię? Lektury Howarda stanowiły odskocznię, na której bazie potrafił skroić opowieści będące w całości jego dziełem; dla przykładu, któż potrafił wykryć z lektury opublikowanej wersji Szkarłatnej Cytadeli, że Biała Kompania oraz Sir Nigel sir Arthura Conan Doyle'a dostarczyły mu prawdopodobnie nieco pomysłów do tego opowiadania? W liście otrzymanym 9 sierpnia 1932 roku przez Lovecrafta Howard zdawkowo wspomina: „Niczym Samkin Aylward pałam sympatią do ludzi zaprawionych odrobiną goryczy". Samkin Aylward jest postacią z dwóch powieści Doyle'a, rozgrywających się w średniowiecznej Anglii i Francji podczas wojny stuletniej. W wydanej drukiem wersji Szkarłatnej Cytadeli pojawia się tajemnicze napomknienie o „kraju rozdartym przez wojny między baronami". W pierwszych wersjach tego opowiadania ów passus był znacznie bardziej szczegółowy: „Arystokraci mieli długą pamięć. Rozpamiętywali, jak bogaci kupcy wspierali szczodrze działania Conana, pamiętali krzepkich chłopów, z których pomocą złamał on potęgę panów feudalnych w wojnie baronów" (z wersji b, s. 29-30). Przyczyna stonowania tekstu jest prosta: w XIII wieku w Anglii rozgrywały się prawdziwe wojny baronów, do których nawiązuje Doyle w Sir Nigelu. Podobny przykład można odnaleźć we wzmiance: „Sześciu bogatych [kupców] posłanych jako przedstawicielstwo protestujących, zostało schwytanych, a następnie ściętych bez rozgłosu" (Szkarłatna Cytadela, s. 178). To motyw zaczerpnięty prawdopodobnie ze słynnego autentycznego zdarzenia z udziałem sześciu kupców z Calais, tyle że ci ostatecznie uniknęli śmierci. Fakt ten został wspomniany przez Doyle'a: „Pamiętaszże, jak przysięgał obwiesić sześciu kupców z tegoż miasta (tzn. Calais), ale już im wybaczył". Wiele z Howardowej terminologii średniowiecznej, w szczególności dotyczącej zbroi i broni, może równie dobrze pochodzić z powieści Doyle'a. Szkarłatna Cytadela była pierwszym tekstem wspominającym o wybrzeżu odpowiadającym afrykańskiemu w epoce hyboryjskicj, w sce

nie, gdy więzienny strażnik rozpoznaje w ConanieAmrę: „Amra, Lew, pod którym Cimmeryjczyk znany był Kushitom za swych pirackich dni". Stąd też w taki sam sposób, w jaki Wieża Słonia idzie w ślad za wzmianką o Zamorze w Feniksie na mieczu, kolejne opowiadanie będzie rozgrywać się w egzotycznych rejonach świata hyboryjskiego. Skończona około sierpnia 1932 roku Królowa Czarnego Wybrzeża jest, co zrozumiałe, jedną z bardziej znanych opowieści o Conanie. Jej najciekawszą postacią jest oczywiście piratka Bêlit (której imię brzmiało pierwotnie Tameris), pierwsza żeńska bohaterka, która odgrywa jakąś istotniejszą rolę w utworach o Cimmeryjczyku. Ukończenie tego opowiadania wymagało od Howarda stworzenia czterech kolejnych wersji, i wydaje się na ich podstawie, iż wcale nie miał on pomysłu na to, jak powinno się ono zakończyć. Rozumiał prawdopodobnie, że prawdziwa siła tej opowieści nie tkwi w jej fabule, ale w niezwykłej relacji zawiązującej się pomiędzy Conanem a Bêlit. W pierwszej wersji Bêlit (Tameris) wyraźnie oznajmia, że zachowała swe dziewictwo: Jam jest Tameris, królowa Czarnego Wybrzeża, i nie zaznałam uścisku ramion mężczyzny! Żadnego mężczyzny, czarnego ani białego, który mógłby rzec, że otrzymał dar mych ust i mej miłości! Stale zachowywałam siebie nienaruszoną dla męża, którego, jak wiedziałam, spotkam pewnego dnia (wersja a, s. 11).

Związek pomiędzy Conanem a Bêlit, choć natury miłosnej, daleki jest od standardowego pulpowego romansu. Przez całą historię, zwłaszcza w jej wczesnych wersjach, ich stosunki cechuje silny zawoalowany sadyzm. Zdaniu z wersji opublikowanej: „Weź mnie i zgnieć mnie swą dziką miłością!" w poprzednich odpowiada: „Weź mnie i zgnieć, i stłamś mnie swą dziką miłością!" A to bynajmniej nie jedyny przykład. W wersji trzeciej po następującej linijce dialogu: „- Bardzo dobrze — rzekła obojętnie, ledwie go zauważając. — Za ładuję łup na pokład", następował taki oto fragment: Conan rzucił jej ostre spojrzenie zwężonych oczu, świadom niejasno narastającej w nim zazdrości, skupionej wokół tych matowych

klejnotów na bielutkiej piersi. Odczuł pierwotny impuls, by zerwać je z jej szyi i cisnąć do rzeki. I po raz pierwszy poczuł też pragnienie zaciśnięcia żelaznych palców na czarnych puklach włosów swej towarzyszki i zadania jej ciału odrobiny bólu (wersja c, s. 22).

Nie wiemy, czy to sam Howard stonował tekst w wersji ostatecznej, czy stało się to wskutek redakcyjnej ingerencji Farnswortha Wrighta. Porównanie kilku późniejszych utworów o Conanie, których ostateczne maszynopisy zachowały się z ich odpowiednikami ukazującymi się drukiem, ujawnia, iż wydawca systematycznie cenzurował wersy dialogów, jakie uznawał za zbyt „zmysłowe". To także w tej namiętnej i ponurej historii, w dyskusji o religii i życiu po śmierci toczonej pomiędzy Conanem a Bêlit, Howard pozwala czytelnikowi rzucić okiem na życiową filozofię Cimmeryjczyka: —A co z twoimi bogami? Nigdy nie słyszałam, jak ich wzywasz. —Ich wodzem jest Crom. Zamieszkuje na wielkiej górze. Jakiż pożytek z wzywania go? Mało dba o to, czy człowiek żyje, czy umiera. Lepiej siedzieć cicho, niż ściągnąć na siebie jego uwagę. Ześle ci przekleństwa, a nie pomyślność! Jest ponury i pozbawiony ciepłych uczuć, jednak to on udziela człowiekowi przy narodzinach siły woli oraz mocy do zabijania. O cóż jeszcze można prosić bogów? (...) W wierze mego ludu nie ma nadziei ani teraz, ani na przyszłość (...). W tym świecie ludzie zmagają się i cierpią nadaremnie, odnajdując przyjemność jedynie w namiętnym szaleństwie bitwy. Po śmierci ich dusze wkraczają do zasnutej szarą mgłą dziedziny chmur i lodowatych wiatrów, by błąkać się bez pociechy przez całą wiecz-

Od 7 maja do 23 lipca 1932 roku czasopismo „Colliers" wypuszczało w odcinkach najnowszą powieść Saksa Rohmera, The Mask of Fu Manchu. W postaci książki ukazała się ona kilka tygodni później, a nim minął rok - została zekranizowana. Rohmer od dawna był jednym z ulubieńców Howarda, którego biblioteka zawierała wiele spośród jego książek. Zatem z pewnością odnotował on pojawienie się nowej historii, zwłaszcza pod wyjątkowo atrakcyjną okładką „Col

lier's". The Mask of Fu Manchu skupia się wokół próby ożywienia przez chińskiego mędrca kultu Mokanny, „Ukrytego, czasem zwanego Zakrytym Prorokiem". (Mokanna) około roku Pańskiego 770 ustanowił się wcieleniem Boga i wciągnął do swej sekty tysiące wyznawców. Na nowo odczytał Koran. Jego potęga stała się tak wielka, że kalif Al-Mahdi zmuszony był ruszyć przeciw niemu ze znaczną liczbą wojska. Mokanna był istotą odrażającą. Rysy jego twarzy były tak zniekształcone, że dało się na niego patrzeć z najwyższym trudem (...). On i jego ludzie otruli się w godzinie klęski. Od tego dnia nikt nie wie, gdzie został pochowany {The Mask ofFu Manchu, rozdział 4).

Powieść Rohmera rozpoczyna się zaraz po tym, jak grobowiec Mokanny w Khorassie zostaje odnaleziony, szczątki zabezpieczone, a sarkofag zniszczony, co ma stanowić środek ostrożności przeciwko fanatykom. Niemniej „okrzyk wzburzenia: «Mokanna powstał», omiata Afganistan. (...) Żaden z członków plemion, które, jak podejrzewasz, i słusznie, wciąż podtrzymują tradycję Mokanny, nie miał pojęcia, że to ty czy jakakolwiek inna ludzka siła doprowadziła do wybuchu, który przemienił samotne sanktuarium w wypełniony pyłem lej". Z tych wiele obiecujących zrębów Rohmer ukształtował pełną swoistego klimatu, nasyconą „żółtym zagrożeniem"* powieść kryminalną, obracającą się wokół próżnych dążeń Fu Manchu do przejęcia szczątków, po to, aby on sam mógł wystąpić w roli kolejnego wcielenia Mokanny. Wysoce prawdopodobne, że Howard dostrzegł niewykorzystany potencjał tkwiący w powieści Rohmera i zaczął pisać większą historię, która miała opowiadać o udanej reinkarnacji „zakrytego proroka" z pustyni, którego pierwszym zadaniem miało być zjednoczenie pustynnych klanów dla wszczęcia zaborczej wojny, * Żółte zagrożenie (ang. yellow peril) - odwołująca się do koloru skóry dalekowschodnich Azjatów fraza ukuta pod koniec XIX w. jako wyraz przekonania, iż masowa wówczas migracja chińskich robotników do s'wiata Zachodu zagraża jego standardom życia i w ogóle cywilizacji [pr7yp. tłum.].

mającej wkrótce zagrozić narodom hyboryjskim (tzn. indoeuropejskim). Rohmer był ograniczony koniecznością trzymania się blisko prawdy historycznej, którą epoka hyboryjska Howarda mogła pominąć całkowicie. I tak oto narodził się Czarny kolos. Z pustyni leżącej na wschód od Stygii, daleko na południe od kothiańskich wzgórz, docierały rozmaite plotki. Pośród nomadów powstał nowy prorok. Mówiono o plemiennych wojnach, o skupiskach sępów na południowym wschodzie i o strasznym przywódcy, który wiedzie swe szybko rosnące hordy do zwycięstwa. (...) [Sty-gijscy] kapłani odprawiali czary mające zwalczyć pustynnego czarnoksiężnika, którego zwano Natohkiem, Zakrytym, bo jego oblicze pozostawało zawsze zasłonięte (s. 244).

W powieści Rohmera grobowiec znajduje się w „Khorassie", u Howarda zaś historia zaczyna się w „Khorai"; w szkicu do tego opowiadania było to „Khoraspar". Tło opowieści Howarda zostało prawdopodobnie zaczerpnięte z czytanej wówczas przez niego historii Mezopotamii. Charakterystyka Bêlit (imię asyryjskie) z Królowej Czarnego Wybrzeża już świadczy o jego zainteresowaniu tą tematyką, które ostatecznie objawi się w pełni w opowiadaniu The House ofArabu z końca 1932 roku. Tak jak w przypadku Królowej Czarnego Wybrzeża, również w Czarnym kolosie miało pojawić się pierwotnie kilka scen zadawania bólu. W szkicu Howard napisał, iż Yasmela „obnażyła swą najpiękniejszą służkę i rozciągnęła ją skamlącą na ołtarzu. Nie miała jednak w sobie dość odwagi ani okrucieństwa, by złożyć ją w ofierze". W pierwszej wersji z kolei: „Na każde urodziny, aż do ukończenia lat dwudziestu, Yasmelę kładziono w świątyni w poprzek kolan figury będącej wyobrażeniem Ishtar, a kapłanka smagała ją mocno brzozową witką, by nauczyć ją pokory w spojrzeniu na boginię" (wersja a, s. 13). Nawet w wersji opublikowanej opowiadanie zawiera mnóstwo aluzji seksualnych, od „Przyuczę cię pradawnych zapomnianych dróg rozkoszy" Khotana począwszy, po niejasne słowa Yasmeli: „Nie przystoi, bym stawała u wrót świątyni spowita w jedwabie. Pójdę naga,

na kolanach, jak godzi się błagającemu, aby Mitra nie mniemał, iż brakuje mi pokory". Jeśli chodzi o zakończenie tej historii, Howard tak komentował je sam w liście do Tevisa Clyde'a Smitha: Wraz z mijającymi latami moi bohaterowie są coraz to mniej moi. Jeden z najnowszych sprzedanych tekstów kończy się stosunkiem płciowym zamiast zwykłej rzezi. Mój machacz mieczem chwyta księżniczkę — już w większości obnażoną przez złego - i zasypuje ją pocałunkami na ołtarzu zapomnianych bogów, gdy na zewnątrz trwa masakra i panuje bitewny zgiełk, a szczątki złego, przybite do ściany przez bohatera, pośród zmierzchu przyglądają się szyderczo owej rozrywce. Nie wiem, jak czytelnikom spodoba się coś takiego. Założę się, że niektórym bardzo. Przeciętny mężczyzna posiada ukryte pragnienie, by stać się butnym, pijącym na potęgę, walecznym i barwnym, machającym mieczem byczkiem (REH do TCS, około grudnia 1932 roku, tekst niepublikowany).

Warto zauważyć, iż w wersji pierwszej opowiadanie kończy się inaczej: Conan trzyma ją przez chwilę w ramionach, po czym otrząsa się z emocji. - Na czarty Croma, dziewczyno! - zamruczał. - Ze czterdzieści tysięcy mężów padło dziś, a ja marudzę tu, tuląc do siebie skamlącą, wychudzoną dziewkę! Masz, nałóż jakiś przyodziewek i odejdź. Jest jeszcze praca do wykonania.

W sferze dyskusji pozostaje, czy Howard sam był owym „przeciętnym mężczyzną", jednak kiedy składał to opowiadanie u wydawcy, Wright najwyraźniej nie miał zastrzeżeń do motywów seksualnych; jego jedyne uwagi dotyczyły długości tekstu, który prawdopodobnie w jego odczuciu zawierał zbyt wiele powtórzeń. Howard sam skracał długość wraz z każdą kolejną wersją, podporządkowując się życzeniu Wrighta. Jednakże Teksańczyk rozumiał zdaje się dobrze, iż wątki seksualne pomagają w sprzedaży jego opowieści o Conanie. Tym, czemu Wright sprzeciwiał się wyraźnie, był znacznie bardziej „obsceniczny" język aniżeli „śmiałe" sceny.

Trzy następne teksty o Cimmeryjczyku: Stalowe cienie pod księżycem, Xuthal o zmroku oraz Sadzawka czarnych ludzi, napisane zostały w tej kolejności i bardzo krótko po sobie - pomiędzy listopadem a grudniem 1932 roku. Wszystkie trzy prezentują skąpo odziane postaci żeńskie, budzące u Conana nieodparty pociąg. Wszystkie trzy zostały sprzedane natychmiast. Z wyjątkiem Córki mroźnego olbrzyma i Wieży Słonia każde z wcześniejszych opowiadań o barbarzyńcy powstawało w trzech lub czterech wersjach. Owe trzy nowe, przeciwnie, wymagały ledwie dwóch wersji każde - surowej i ostatecznej. Fakt sprzedaży Czarnego kolosa przekonał Howarda, że jakość i wyrazistość postaci nie są kluczowymi czynnikami decydującymi o popycie na historie o Cimmeryjczyku. Nic też dziwnego, że Czarny kolos stał się pierwszym z tekstów o barbarzyńcy anonsowanym ilustracją na okładce „Weird Tales" w wydaniu z czerwca 1933 roku. W jego ślady poszedł we wrześniu Xuthal o zmroku (opublikowany jako The Slithe-ring Shadow). To zabawne, ale żadna z tych okładek nie przedstawia Conana, tylko zamiast niego kobietę z opowiadania, rozebraną na tyle, na ile zezwolili cenzorzy. Sadzawka czarnych ludzi ukazała się w kolejnym miesiącu, podczas gdy nieskończenie lepsza Królowa Czarnego Wybrzeża nie wyszła drukiem aż do wydania z maja 1934 roku. To prawdopodobnie nie zbieg okoliczności, iż Margaret Brundage, celująca w portretowaniu skąpo odzianych pań, została w 1933 roku stałą twórczynią okładek do „Weird Tales". Spośród tych trzech sztampowych opowiadań o Cimmeryjczyku najciekawszy jest Xuthal o zmroku. Dzieląc się uwagami na jego temat z Clarkiem Ashtonem Smithem, Howard pisał, iż: „Nie jest ono oparte wyłącznie na machaniu mieczem, jak mogłaby sugerować zapowiedź". Wątek przewodni tego utworu — Conan i pewna kobieta odnajdują odizolowane miasto zaludnione przez dekadenckich mieszkańców i inną złą kobietę - zostanie w sposób istotny wzbogacony i rozwinięty w przyszłych Czerwonych ćwiekach (lipiec 1935). To motyw znajdujący głębokie wewnętrzne odniesienie w psychice Howarda. Jednakże pod koniec 1932 roku nie był on gotów potraktować go w sposób należyty i Xuthal o zmroku blednie w zestawieniu z tekstem późniejszym.

O ile ukończenie ostatnich paru utworów o barbarzyńcy wymagało od Howarda stworzenia ledwie dwóch wersji, to przy Łotrach w domu - spisanych, co wielce prawdopodobne, w styczniu 1933 roku poszedł o krok dalej. Tak opisywał to Clarkowi Ashtonowi Smithowi: Cieszę się, że podobali ci się Łotrzy w domu. To była jedna z tych historii, które zdają się pisać same. Nie przepisywałem jej ani razu. O ile pamiętam, wymazałem i zmieniłem w nim tylko jedno słowo. Jednocześnie, podczas pisania pierwszej części, ból rozsadzał mi głowę, co nie miało jednak, jak się zdaje, żadną miarą wpływu na moją pracę. Chciałbym, do pioruna, móc pisać z równą łatwością przez cały czas. Zwykle poprawiam nawet swe opowiadania o Conanie raz czy dwa, a pozostałe rzeczy obrabiam ze zdwojoną siłą. Łotrzy tu domu byli ostatnim utworem o Cimmeryjczyku, czerpiącym z zainteresowań Howarda kwestiami asyryjskimi. W tym czasie wciągała go coraz bardziej historia i legendy amerykańskiego południowego zachodu. Bran Mak Morn, Turlogh 0'Brien, Cormac Mac Art czy Kuli stali się od tej chwili literacką przeszłością. Szybko, po kilku miesiącach Teksańczyk zaprezentował swą najbardziej udaną - w kategoriach komercyjnych - westernowo-burleskową serię o Breckinridge'u Elkinsie. W kwietniu 1932 roku już relacjonował Lovecraftowi: „Próbuję przybrać me rodzinne strony w widmową atmosferę, wnikającą w tło realistycznego otoczenia; The Horror from the Mound w bieżącym numerze «Weird Tales» był słabą próbą w tym kierunku". Innymi próbami w podobną stronę były: The Man on the Ground oraz Old Garfields Heart. W obu westernowe tło łączyło się z pierwiastkiem niesamowitości. W grudniu 1932 roku Howard zapoczątkował korespondencję z Augustem W. Derlethem, twórcą zarówno opowieści niesamowitych, jak i beletrystyki regionalnej. I ci dwaj panowie już wkrótce wymieniali się opowiadaniami oraz przekazami na temat swoich okolic. W liście ze stemplem z 29 grudnia 1932 roku Howard pytał Derletha: „Słyszał pan może o Quanahu Parkerze, wielkim wojowniku

i wodzu Komanczów, synu Petaha Nocony i Cynthii Ann [właściwie: Annę - przyp. tłum.] Parker?". Derleth prawdopodobnie nie słyszał i poprosił Howarda o naszkicowanie tej historii. Howard ją znał, jak większość Teksańczyków, mimo to najwidoczniej, zanim odpowiedział, przeprowadził dodatkowe badania. W jednej z części jego bardzo długiego listu czytamy: W 1836 roku, kiedy Teksańczycy bili się o swą wolność, Komańcze rozzuchwalili się szczególnie w napadaniu na rozproszone osady. I przy jednym z takich najazdów padł Fort Parker. Siedmiuset Komanczów i Kiowów dosłownie starło go z powierzchni ziemi wraz z większością mieszkańców (...). Fort Parker odszedł w zapomnienie, a pośród kobiet i dzieci wziętych do niewoli znalazła się Cyn-thia Annę* Parker, dziewięcioletnia dziewczynka, oraz jej brat John, dziecko w wieku lat sześciu. Byli przetrzymywani przez odrębne klany. John osiągnął wiek męski jako Indianin, ale nigdy nie zapomniał o swej krwi białego człowieka. Widok pewnej młodej Meksykanki, donny Juanity Espinosy, w niewoli pośród czerwonoskórych rozbudził w nim uśpione dziedzictwo. Uciekł od plemienia, zabierając ją ze sobą i pojmując za żonę (...).

Możliwe, że to w historii Cynthii Annę i Johna znalazł Howard inspirację do następnego utworu o Cimmeryjczyku: Kotliny zaginionych kobiet (napisanego około lutego 1933 roku). W tym opowiadaniu Conan występuje jako mieszkający od kilku miesięcy wśród ludu odpowiadającego plemionom afrykańskim z czasów epoki hyboryjskiej. W wiosce Bajujha natrafia na białą niewolnicę Livię. Podobnie jak Cynthia Annę Parker, Livia miała brata - „Dzisiejszego ranka mój brat został okaleczony i rozpłatany na moich oczach" — i ona, i jej brat zostali porwani przez wrogie plemię. I niczym widok donny Espinosy „rozbudził uśpione dziedzictwo" u Johna, tak Livia budzi podobne etnocentryczne zapatrywania u Conana: „Nie jestem jednak aż takim psem, by zostawić białą kobietę w łapskach Murzyna". Od tej * Od tego miejsca Howard zapisuje imię Ann jako Annę fptvvp rłum ].

chwili historia odbiega od pierwowzoru. Barbarzyńca odpędza mało przekonującego diabła z „Zewnętrznego Mroku", a potem obiecuje Livii odesłać ją z powrotem do jej ludu, nie poślubiając oczywiście. Nic dziwnego, że nie udało się tego teksu sprzedać. Jeśli Howard usiłował nasycić opowieści o Conanie swym narastającym zainteresowaniem przekazami rodem z westernów, czynił to może nazbyt delikatnie: nie sposób odkryć ich źródła bez dostępu do pobocznych dokumentów. Wyrazista historia Cynthii Annę i Johna Parke-rów zaginęła pomiędzy mało przekonującą nadprzyrodzoną groźbą a upodobaniem Livii do nagości. Podobnie jest z podtekstem rasowym opowiadania. W momencie gdy namiętny etnocentryzm opowieści staje się zrozumiały, gdy odkrywany jego korzenie w punkcie widzenia dziewiętnastowiecznego anglosaksońskiego osadnika, obsadzenie czarnych w roli Indian czyni lekturę niejasną dla odbiorcy współczesnego. W każdym razie pierwszy wypad do epoki hyboryskiej w wersji rodem z amerykańskiego południowego zachodu okazał się niewypałem i cały kolejny rok minie, zanim Howard podejmie kolejną próbę. Kotlina zaginionych kobiet została prawdopodobnie odrzucona przez Wrighta, jakkolwiek nie zachowały się żadne zapisy traktujące o przedłożeniu jej wydawcy. Owo odrzucenie jest cezurą kończącą pierwszy okres conanowski w życiu Howarda. Nie powróci do tej postaci aż do końca 1933 roku. W niewiele ponad rok ukończył dwanaście opowiadań, sprzedając dziewięć. Podczas gdy pierwsze z nich, jako całość, plasowały się powyżej średniej, późniejsze zdradzały tendencję do schematyzmu. Stawały się opowieściami w rodzaju tych, jakie na stronach do kontaktów z czytelnikami „Weird Tales" piętnował Robert Bloch. Z dziesięciu przyjętych opowiadań tylko trzy ukazały się wiosną 1933 roku, opublikowanie zaś pozostałych zajęło Wrightowi ponad rok. Był to czas, kiedy Howard skupiał się na innych rynkach. Wielki kryzys uderzył ostro w branżę czasopism pulpowych, więc nadrzędnym celem Teksańczyka stało się znalezienie nowych odbiorców. W maju 1933 roku brytyjski wydawca Denis Archer skontaktował się z Howardem w sprawie potencjalnego wydania książki w Anglii.

Pisarz wybrał partię lepszych historii i przedłożył ich zbiór 15 czerwca. Z ośmiu włączonych do niego opowiadań dwa należały do serii o Conanie: Wieża Słonia i Szkarłatna Cytadela. Skromna liczba tekstów o barbarzyńcy nie oznaczała, iż Howard miał złą opinię na ich temat, lecz wynikała z faktu, iż to „Weird Tales" posiadało prawo ich pierwodruku. W efekcie większość opowiadań o Cimmeryjczyku nie mogła zostać włączona do grona tych, jakie przedkładał innemu wydawcy. W stosunku do wersji, jaka pojawiła się w „Weird Tales", Szkarłatną Cytadelę Howard przepisał na nowo, delikatnie poprawiając przy tym tekst. Wysłał też luźne strony Wieży Słonia, niewykorzystane przez „Weird Tales". Odpowiedź od Archera nie nadchodziła aż do stycznia 1934 roku. Odrzucał w niej zbiór, lecz zamiast tego proponował przedłożenie powieści. Niezwykle trudno ustalić dokładny czas powstania fragmentów, jakie pojawiają się w niniejszym tomie (s. 579 i 582). Oba zostały napisane w 1933 roku, drugie po kwietniu. To kuszące, aby dostrzec w nich nieudane próby ponownego podjęcia serii po upływie kilku miesięcy. W październiku 1933 roku Howard pisał do Clarka Ashtona Smitha: „Wright ma jeszcze trzy niepublikowane historie o Conanie: Stalowe cienie pod księżycem, Królową Czarnego Wybrzeża i Łotrów w domu. Ja sam pracuję obecnie nad kolejną, która nie ma jeszcze tytułu". Parę tygodni potem napisał do Smitha: „Wright przyjął ostatnio kolejną historię o Conanie: Diabła w stali". Diabeł w stali, pierwsza z opowieści o barbarzyńcy ukończona od czasu Kotliny zaginionych kobiet, nie była w całości utworem oryginalnym. Jest w tam wiele zapożyczeń ze Stalowych cieni pod księżycem, napisanych rok wcześniej. W sposób oczywisty ponowne wejście w świat Conana, po długiej nieobecności, zabrało Howardowi trochę czasu. Jak pewnego razu pisał Clarkowi Ashtonowi Smithowi na temat swych bohaterów: „Nagle utraciłem kontakt ze swym pomysłem, tak jakby ów człowiek stał nade mną, kierując mą pracą, i raptem odwrócił się i odszedł, porzucając mnie na pastwę poszukiwania innych postaci". Wiosną 1933 roku, zauważając potrzebę poszerzenia kręgu odbiorców, Howard zaangażował w roli swego agenta Otisa Adelberta

Kline'a. Ten od razu zachęcił go do wypróbowania sił w różnych gatunkach tematycznych, by zwiększyć możliwości sprzedażowe. Pod koniec 1933 roku Teksańczyk pisał opowiadania detektywistyczne, bokserskie, historyczne oraz westernowe. Eksperymentował także z większą długością historii przygodowych. Rutynowe opowieści o Conanie pozostały o kilka miesięcy za nim i po paru próbach powrotu do tej sagi na nowo, podejmowanych bez przekonania, był gotów znów pisać o Cimmeryjczyku w sposób przekonujący. Jestem bezpośrednim dłużnikiem Glenna Lorda za jego nieustanną pomoc i wsparcie oraz za udostępnienie mi tak wielu egzemplarzy maszynopisów Howarda. Szczególne podziękowania należą się Rustyemu Burke'owi oraz Leo Grinowi za ich komentarze oraz konstruktywne uwagi.

NOTY DO MASZYNOPISÓW ORAZ CHRONOLOGII TEKSTÓW O CONANIE Patrice Louinet 1. LISTA ZACHOWANYCH MASZYNOPISÓW O CONANIE (marzec 1932 - październik 1933)

Ostateczne wersje opowiadań publikowane w „Weird Tales" zostały prawdopodobnie zniszczone zaraz po składzie drukarskim i dlatego nie dotrwały do naszych czasów. Co do terminologii zastosowanej poniżej: wersja jest „niekompletna", kiedy przynajmniej jedna ze stron została zagubiona, a „niedokończona", gdy Howard nie skończył jej pisać. Niekiedy Howard tworzył jakąś wersję i przerabiał tylko jej część. Takie sytuacje powodują wprowadzanie dodatkowego podziału z zastosowaniem numerów (np. wersja b2 zawiera ponownie strony z wersji bl). W procesie przygotowania niniejszego tomu przebadano wszystkie wersje. Jesteśmy w szczególności dłużnikami Glenna Lorda, który udostępnił egzemplarze maszynopisów wymienione poniżej, oraz Glynn Crain i Roberta Weinberga za egzemplarze maszynopisów wysłane do Roberta H. Barlowa. Cimmeria Jedyny zachowany maszynopis tego trzydziestodwuwersowego wiersza nie został sporządzony przez Howarda. Uzyskano go od Emila Petai, któremu Howard go wysłał. Jest to przypuszczalnie transkrypcja dokonana przez Petaję. Lista wierszy Howarda, sporządzona po jego śmierci przez agenta Otisa Adelberta Kline'a, nadaje Cimme-rii długość trzydziestu trzech wersów. Feniks na mieczu Wersja a, niekompletna (strony 1 23 z 24).

Wersja bl, stron 27. Wersja b2, niekompletna (strony 7-13, 27, 28a, 28b z 28; strony 1-6 wykorzystane ponownie z bl; 14-26 wykorzystane ponownie w wersji przesłanej do „Weird Tales"; strona 28a odrzucona na rzecz 28b). Wersja b3, strony 1-4, 9-10 (napisany na nowo rozdział 1 oraz końcówka rozdziału 2, na żądanie Farnswortha Wrighta). Wersja b4 (ostateczna wersja dla „Weird Tales") [zaginiona]. Córka mroźnego olbrzyma Wersja a, stron 8. Wersja b (wersja ostateczna), stron 9 [później przerobiona w opowieść nieprzynależną do świata Conana pt. The Frost-Kings Daughter). Bóg w amforze Wersja a, bez tytułu, stron 16. Wersja b, stron 22 (numerowane omyłkowo jako: 1-6, 8-23). Wersja c (ostateczna), stron 22 + dodatkowa strona 8 - odrzucona i natychmiast napisana na nowo. Wieża Słonia Wersja a, bez tytułu, stron 22. Oddzielna strona 3. (prawdopodobnie odrzucona z wersji ostatecznej). Wersja b (ostateczna wersja dla „Weird Tales") [zaginiona]. Szkarłatna Cytadela Szkic, bez tytułu, strona 1. Wersja a, bez tytułu, zredukowana do szkicu, stron 19. Wersja b, stron 39 (numerowane: 1-8 i dalej błędnie: 10-40) [pierwotnie bez tytułu; tytuł został dodany, kiedy Howard wysłał maszynopis Robertowi H. Barlowowi]. Notatki do następstw bitwy na równinie Shamu, strona 1. 4 strony (numerowane: 32-35; prawdopodobnie strony odrzuco ne z wersji do „Weird Tales").

Wersja c (dla „Weird Tales") [zaginiona]. Wersja d (ostateczna), stron 51 [ten maszynopis przepisano z „Weird Tales" w połowie 1933 roku (istnieje także jako kopia wykonana przez kalkę)]. Królowa Czarnego Wybrzeża Wersja a, bez tytułu i nieukończona, kończąca się częściowym szkicem, stron 17. Wersja bl, bez tytułu, stron 33. Wersja b2, strony 16-35 z 35 (ponowne użycie stron 1-15 z wersji bl). Wersja c (ostateczna wersja dla „Weird Tales") [plotka głosi, że ten maszynopis nadal istnieje i znajduje się obecnie w rękach prywatnych; być może wysłany Robertowi H. Barlowowi w maju, czerwcu 1934 roku]. Czarny kolos Szkic, bez tytułu, strona 1. Wersja a, stron 51 [pierwotnie bez tytułu, tytuł został dodany, kiedy Howard wysłał maszynopis Robertowi H. Barlowowi]. Wersja b, bez tytułu, stron 48. Wersja c, niekompletna (strony 7-8, 34-42, 44; strona 44 prawdopodobnie odrzucona z wersji ostatecznej, inne strony prawdopodobnie usunięte przez Farnswortha Wrighta i przepisane na nowo, by zmniejszyć długość opowiadania). Wersja d (ostateczna wersja dla „Weird Tales") [zaginiona]. Stalowe cienie pod księżycem Wersja a, stron 38 (numerowane: 1—37 plus nienumerowana strona dołożona: 9.) [pierwotnie bez tytułu; tytuł został dodany, kiedy Howard wysłał maszynopis Robertowi H. Barlowowi ]. Wersja b (ostateczna wersja dla „WeirdTales") [zaginiona]. Xuthal o zmroku Wersja a, bez tytułu, strun 39.

Wersja b (ostateczna wersja dla „Weird Tales") [zaginiona]. Sadzawka czarnych ludzi Wersja a, bez tytułu, stron 33 (numerowane: 1-7 i dalej błędnie: 934). Wersja b (ostateczna wersja dla „Weird Tales") [zaginiona]. Łotrzy w domu Wersja (ostateczna wersja dla „WeirdTales") [zaginiona]. Kotlina zaginionych kobiet Wersja a, bez tytułu, stron 17. Wersja b (ostateczna), stron 21. Diabeł w stali Wersja a, bez tytułu, stron 37. Wersja b (ostateczna wersja dla „Weird Tales") [zaginiona]. Epoka hyboryjska Wersja a, bez tytułu, strony 2. Wersja b, bez tytułu, stron 7. Wersja c, niekompletna (strony 2-12 z 12). Wersja d (ostateczna wersja dla Lany Corp) [zaginiona]. INNE Dwie mapy świata hyboryjskiego. Dokument bez tytułu (nazwy hyboryjskie), strona 1. Noty o rozmaitych ludach epoki hyboryjskiej, strona 1. Szkic bez tytułu („Oddział zamoriańskich żołnierzy..."), strona 1. Szkic bez tytułu („Lokalizacja: Miasto Shumballa..."), strony 2. Niedokończona wersja bez tytułu („Pole bitwy rozciągało się ciche..."), strony 3. Niedokończona wersja bez tytułu („Amboola budził się z wolna..."), stron 11.

2. CHRONOLOGIA OPOWIADAŃ Przetrwało niewiele zapisów dotyczących ofert i sprzedaży utworów Howarda, a historie o Conanie nie są tu wyjątkiem. W następstwie tego precyzyjne ustalenie ich chronologii musi opierać się bardziej na dedukcji niż na próbie jej odtworzenia. Można by przypuszczać, że pomocny będzie tu porządek, w jakim były one publikowane na łamach „Weird Tales", lecz - obok faktu, iż nie wszystkie teksty o Conanie zostały przyjęte przez magazyn -rezultaty mogą okazać się całkowicie mylne. Na przykład: chociaż Godzina smoka ukazywała się od końca 1935 do wczesnego 1936 roku, istnieją poważne dowody, że Howard ukończył ją w maju 1934 roku. Podczas gdy Wieża Słonia sprzedana została przed Szkarłatną Cytadelą, ukazała się drukiem później. Powyższe przypadki dalekie są od wyjątkowości, jak zostanie to ukazane za chwilę. Odniesienia w listach Howarda są szczątkowe i czasem mylące, a on sam rzadko wspominał swym korespondentom o historiach nieukończonych i niesprzedanych. Stąd też jedynym sposobem ustalenia chronologii pozostaje poleganie na zachowanych wersjach tekstów. Na szczęście ogromna ich większość znajduje się obecnie w kolekcji Glenna Lorda. Pan Lord okazał się na tyle uprzejmy, że wsparł nas tym materiałem. Dodatkowo egzemplarze kilku maszynopisów, które są aktualnie w rękach prywatnych, również wspaniałomyślnie zostały udostępnione przez ich bieżących właścicieli. Howard zaczął pisać zawodowo w 1921 roku. Wraz ze wzrostem jego umiejętności tworzenia oraz pisania na maszynie doskonalił się także profesjonalizm jego maszynopisów. Dla przykładu, do połowy 1932 roku używał wersalików, aby wyróżnić tekst, który winien być zamieszczony kursywą, natomiast od tego czasu podobny tekst podkreślał. Zatem maszynopis ze słowami podkreślonymi musiał powstać po połowie 1932 roku. Przykład kolejny: krótko po tym, jak zatrudnił Otisa Adelberta Kline'a w charakterze swego agenta wiosną 1933 roku, ostateczne wersje utworów zaczęły rozpoczynać się częściej w połowie pierwszej strony niż od góry. Zmiana była bez wątpię-

nia stylistycznym wymogiem narzuconym przez Kline'a. Skutkiem tego maszynopisy Howarda, które zaczynają się pośrodku pierwszej strony, spisane zostały po najęciu agenta. Pogłębione studium kolejnych wersji przynosi o wiele więcej szczegółowych rewelacji. Okazuje się chociażby, że Howard zaczął wprowadzać podział swych utworów na rozdziały w końcówce 1928 roku. Od późnego roku 1928 aż po schyłek 1932 używał formuły: „Rozdział 1". Jednakże w grudniu 1932 roku przyjął nowe oznaczenie, które pomijało słowo „rozdział"; stąd też przejście pomiędzy kolejnymi częściami tekstu opatrywane było jedynie cyfrą, np. „1". Jeszcze później, w marcu 1934 roku, Howard ponownie zmienił sposób zapisu na „Rozdział 1". Do jeszcze ciekawszych odkryć prowadzi badanie licznych u Howarda błędów charakterystycznych dla jego twórczości oraz literówek. Poprzez uważne przyjrzenie się, kiedy zaczął używać form poprawnych w miejsce niepoprawnych, wyznaczyć można pewne ramy, w których powstał określony maszynopis. Dla przykładu, zawsze zapisywał słowo conscious [świadomy - przyp. tłum.] (wraz ze wszystkimi jego formami pochodnymi) jako concious aż do marca 1932 roku. Pierwsze trzy wersje Feniksa na mieczu oraz trzecia Epoki hyboryjskiej zawierają owe literówki. Inne przykłady występujące obficie to: zapis słowa horizon [horyzont - przyp. tłum.] jako horrizon do początków roku 1931, czasowników envelop [spowijać - przyp. tłum.] i develop [doskonalić - przyp. tłum.] jako envelope i develope do września 1932 roku oraz divide [rozdzielać — przyp. tłum.] (uprzednio występujący jako devide), który w poprawnej formie po raz pierwszy pojawia się w liście datowanym na 13 lipca 1932 roku, otrzymanym przez H.P. Lovecrafta. Howard nie podwajał litery „n" w słowach kończących się na -ness, takich jak barrenness [jałowość - przyp. tłum.], drunkenness [pijaństwo - przyp. tłum.] czy suddenness [nagłość - przyp. tłum.], aż do listopada 1932 roku. Ta precyzyjna obserwacja dowodzi, iż Stalowe cienie pod księżycem powstały przed Sadzawką czarnych ludzi. W rzeczy samej istnieje około trzydziestu takich cech specyficznych czy błędów. Kiedy już się je zidentyfikuje, pozostaje tylko proste, aczkolwiek żmudne i czasochłonne zadanie systematycznego spraw-

dzenia, kiedy się pojawiają i znikają. Jak wspomniano wczes'niej, wyniki są cząstkowe, lecz pomiędzy ich naprawdę sporą liczbą a innymi wskazówkami opisanymi powyżej rodzi się możliwos'ć ustalenia dokładnej chronologii wszystkich ukończonych tekstów, a tym samym wyznaczenia dat ich powstania z dokładnością do dwóch miesięcy. Metoda ta okazała się także wystarczająco skuteczna do datowania niedokończonych opowieści o Conanie oraz rozmaitych szkiców i fragmentów. Oto przykład połączonego działania tych technik w praktyce: Królową Czarnego Wybrzeża, opublikowaną w „Weird Tales" w maju 1934 roku, uznawano wcześniej za utwór opracowany w drugiej połowie 1933 roku. Zastosowanie wymienionych wyżej metod do badania zachowanych maszynopisów doprowadziło do zupełnie innych wniosków. Po pierwsze, dwie nazwy obecne w wersjach tego opowiadania sugerują datę wcześniejszą: znajdujemy tu „Cush", które później Howard zapisywał jako „Kush", oraz „Nilus", zmieniony później na „Styx". Po drugie, wzorzec numerowania rozdziałów („Rozdział 2") zdradza, iż historia ta powstała przed grudniem 1932 roku. Po trzecie, fakt, że niektóre ze słów zostały podkreślone, skłania ku założeniu, iż opowiadanie to zostało spisane po Szkarłatnej Cytadeli (wiosna 1932 roku). Dodawszy do tego cztery przypadki nieprawidłowego zapisu słów z końcówką -ness, staje się jasne, że tekst ten poprzedza w czasie Sadzawkę czarnych ludzi (listopad 1932 roku). Idąc wciąż dalej: w obu wersjach - drugiej i trzeciej - funkcjonuje prawidłowe literowanie divide; pierwszy przypadek jego użycia w innym tekście Howarda pojawił się w liście z 13 lipca 1932 roku (jak wspomniano wyżej). Stąd też wnioskujemy, iż wszystkie wersje Królowej Czarnego Wybrzeża zostały spisane pomiędzy 13 lipca a wrześniem 1932 roku, cały rok wcześniej, niż uważano poprzednio.

NOTY DO ORYGINALNYCH TEKSTÓW HOWARDA* Materiały do niniejszego wydania tomu 1 tekstów zebranych o Conanie z Cimmerii przygotowali: Patrice Louinet, Rusty Burkę oraz Dave Gentzel, z pomocą Glenna Lorda. Opowiadania porównano z oryginalnymi maszynopisami Howarda - ich egzemplarze udostępnił Glenn Lord - bądź, gdy okazywały się niedostępne, pierwszymi wersjami, jakie wydano drukiem. Przejrzano także wszelkie istniejące wersje robocze opowieści, tak aby zapewnić jak najwyższą dokładność. Podjęto każdy niezbędny wysiłek, aby dzieło Roberta E. Howarda zostało ukazane tak wiernie, jak to tylko możliwe. Cimmeria Oryginalny maszynopis się nie zachował. Tekst zaczerpnięto z maszynopisu dostarczonego przez Glenna Lorda, sporządzonego prawdopodobnie przez Emila Petaję, któremu Howard wysłał wiersz w grudniu 1934 roku. Feniks na mieczu Opublikowany pierwotnie w „Weird Tales", grudzień 1932 roku. Zastosowana w czasopiśmie pisownia imienia „Thoth-Amon" zamieniona została na zapisaną przez Howarda: „Thoth-amon". Córka mroźnego olbrzyma Tekst pochodzący z oryginalnego maszynopisu Howarda, udostępnionego przez Glenna Lorda. Maszyna do pisania Howarda uniemożliwiała wstawianie ligatur, dlatego w całym tekście zamiast „AEsir" przywrócono pisownię zgodną z zamysłem pierwotnym: Æsir". * W niniejszym wydaniu, ze względu na bezpośrednią nieprzystawalność wersji polskiej do angielskiej, poniżej podano wyłącznie informacje o zmianach ogólnych w tekstach, dotyczących imion i nazw. Pominięto zaś całkowicie zawarte w oryginale uwagi szczegółowe na temat poprawianych pojedynczych wyrazów, fraz, a nawet znaków przestankowych, gdyż odnoszą się one wyłącznie do oryginalnych utworów Howarda, a tu wprowadzałyby tylko niepotrzebny zamęt [przyp. tłum.].

Bóg w amforze Tekst pochodzący z oryginalnego maszynopisu Howarda, udostępnionego przez Glenna Lorda. Wieża Słonia Opublikowana pierwotnie w „Weird Tales", marzec 1933 roku. W niniejszej edycji nie naniesiono żadnych zmian. Szkarłatna Cytadela Tekst pochodzący z oryginalnego maszynopisu Howarda, udostępnionego przez Glenna Lorda. Królowa Czarnego Wybrzeża Opublikowana pierwotnie w „Weird Tales", maj 1934 roku. Czarny kolos Opublikowany pierwotnie w „Weird Tales", czerwiec 1933 roku. Stalowe cienie pod księżycem Opublikowane pierwotnie w „Weird Tales" pod tytułem Shadows in the Moonlight, kwiecień 1934 roku. Xuthal o zmroku Opublikowany pierwotnie w „Weird Tales" pod tytułem The Slithering Shadow, wrzesień 1933 roku. Sadzawka czarnych ludzi Opublikowana pierwotnie w „Weird Tales", październik 1933 roku. W niniejszej edycji nie naniesiono żadnych zmian. Łotrzy w domu Opublikowani pierwotnie w „Weird Tales", styczeń 1934 roku. Kotlina zaginionych kobiet Tekst pochodzący z oryginalnego maszynopisu Howarda, udo

stępnionego przez Glenna Lorda. Maszynopis zawiera pewną liczbę znaków korektorskich, nienaniesionych ręką Howarda, co sprawia, iż odczytanie niektórych znaków interpunkcyjnych opiera się na domysłach. Diabeł w stali Opublikowany pierwotnie w „Weird Tales", sierpień 1934 roku. W niniejszej edycji nie naniesiono żadnych zmian. Feniks na mieczu (pierwsza przedłożona wersja) Howard stworzył trzy wersje Feniksa na mieczu, zanim ostateczny rezultat go usatysfakcjonował. Wersja trzecia, licząca 28 stron, została złożona do „Weird Tales" na początku marca 1932 roku. Kilka dni później redaktor Farnsworth Wright poprosił o parę przeróbek przed przyjęciem tekstu: „Mam nadzieję, że będzie pan w stanie zrobić coś, by tekst ten poprawić i ponownie mi przedłożyć. Chodzi o dwa pierwsze rozdziały, które są niejasne. Historia zaczyna się raczej mało ciekawie i wydaje mi się, że czytelnik ma trudności z połapaniem się. Pierwszy rozdział kończy się dobrze, a drugi rozpoczyna nadzwyczajnie, jednak po dobrej prezentacji osoby króla Conana siada od nadmiaru słów. Uważam, że ostatnia strona całego tekstu mogłaby zostać przepisana od nowa z korzyścią dla niej; wydaje się bowiem trochę słabsza po zdumiewających wydarzeniach, jakie ją poprzedzają". Howard postąpił zgodnie z sugestiami Wrighta co do słowa, przepisując na nowo jedynie dwa pierwsze rozdziały oraz początek trzeciego - łącznie trzynaście stron — a także ostatnie dwie strony opowiadania. Jako że Wright nie miał zastrzeżeń do stron od 14 do 26, Howard zwyczajnie wysłał je raz jeszcze wraz z nowymi. Piętnaście odrzuconych stron, w większości opatrzonych uwagami redakcyjnymi, zostało przeniesione do archiwum pisarza. Dlatego też tekst zaprezentowany w niniejszej edycji składa się z trzynastu pierwszych odrzuconych stron (kończących się na słowie „jedynie", s. 517, wers 18), po którym następuje tekst z „Weird Tales" aż do s. 532, wers 6. Wers 7 i dalsze zostały zaczerpnięte z wersji Howarda. Użyte w „Weird Tales" imię „Thoth-Amon" zamieniono na Howar-dowc „Thcth-amon", a Howardowych „AÆsirów" na „Æsirów".

Noty o rozmaitych ludach epoki hyboryjskiej Tekst pochodzący z oryginalnego maszynopisu Howarda, udostępnionego przez Glenna Lorda. W niniejszej edycji nie naniesiono żadnych zmian. Epoka hyboryjska Opublikowana pierwotnie w: Epoka hyboryjska, Lany Corp, 1938 rok. Użyta w broszurze nazwa „AEsirowie" w całym tekście poprawiona została na ,,Æsirowie". Szkic bez tytułu (Oddział zamoriańskich żołnierzy...) Tekst pochodzący z oryginalnego maszynopisu Howarda, udostępnionego przez Glenna Lorda. W niniejszej edycji nie naniesiono żadnych zmian. Szkic bez tytułu {Szkarłatna Cytadela) Tekst pochodzący z oryginalnego maszynopisu Howarda, udostępnionego przez Glenna Lorda. W niniejszej edycji nie naniesiono żadnych zmian. Szkic bez tytułu {Czarny kolos) Tekst pochodzący z oryginalnego maszynopisu Howarda, udostępnionego przez Glenna Lorda. W niniejszej edycji nie naniesiono żadnych zmian. Fragment bez tytułu (Nad polem bitwy zalegała cisza...) Tekst pochodzący z oryginalnego maszynopisu Howarda, udostępnionego przez Glenna Lorda. W niniejszej edycji nie naniesiono żadnych zmian. Szkic bez tytułu (Lokalizacja: Miasto Shumballa...) Tekst pochodzący z oryginalnego maszynopisu Howarda, udostępnionego przez Glenna Lorda. W niniejszej edycji nie naniesiono żadnych zmian.

Fragment bez tytułu (Amboola budził się z wolna...) Tekst pochodzący z oryginalnego maszynopisu Howarda, udostępnionego przez Glenna Lorda. W niniejszej edycji nie naniesiono żadnych zmian. Lista hyboryjskich imion i nazw krajów Dokument udostępniony przez Glenna Lorda. W niniejszej edycji nie naniesiono żadnych zmian.

Za zachętę i pomoc przy zbieraniu materiałów podziękowania kieruję do Jima Keegana, Davida Burtona, Valentyny Shemchuk, Jacka i Barbary Baum, Steve'a Kammera, Ala Williamsona, Judith Hope Hansen oraz do mego ojca, Josepha H. Schultza. Dziękuję Gary'emu Gianniemu za wysokie ustawienie poprzeczki. Dziękuję jak zawsze Denise za podsycanie domowego ogniska; kocham cię. Szczególne podziękowania dla Marcela Anciano oraz Michaela i Paula Berrowów za danie mi szansy, a także za ich cierpliwość. Mark Schultz Pragnę podziękować Rusty'emu Burkę'owi za udzielenie mi szansy na realizację marzenia i Marcelowi Anciano za jego urzeczywistnienie; Glennowi Lordowi za piętnaście lat zrozumienia i współpracy, a także za to, że jest prawdziwym dżentelmenem; Stuartowi William-sowi za jego techniczną magię i wydajność, dalece wykraczające poza oczekiwania; Davidowi Gentzelowi za jego pomoc i poświęcenie; Françoisowi Truchaud, który uruchomił we mnie to wszystko; a w szczególności Valérie za zrozumienie, co ten projekt dla mnie znaczył, i za jej wybitnie niecimmeryjską cierpliwość przez te wszystkie miesiące. Patrice Louinet Podziękowania dla Charliego Williamsa za wprowadzenie mnie w świat Conana całe lata temu; dla Jima Myersa za entuzjastyczne uznanie dla mych zbiorów na dobry początek; dla członków Robert E. Howard United Press Association, którzy mnie zachęcali, inspirowali i oświecali; dla Glenna Lorda za te wszystkie lata opiewania wielkości REH oraz w szczególności za jego wsparcie dla tego projektu; dla Patrice'a Louineta, za jego wkład pracy do tej książki i za przyjaźń; dla Marcela, Paula, Michaela, Stuarta, Davida, Jima i reszty ekipy Wandering Star za nadanie biegu sprawom; i, jak zawsze, dla Shelly, z miłością. Rusty Burke

Pragnę podziękować Marcelowi, Patrice'owi oraz Rusty'emu za przyjemność pracy z nimi, a także Markowi za sprawienie, że Conan i jego świat wyglądają w tej książce tak realnie i wiarygodnie. Podziękowania także dla Mandy za próby nieziewania, kiedy rozprawiam o REH; dla Fishburn Hedges za życzliwą zgodę na wykorzystanie ich studia projektowego po godzinach oraz w weekendy, a w końcu dla mojego starego kumpla i bratniej duszy, jeśli chodzi o entuzjazm dla Howarda, Mike'a Rollinsa: Hej, Mikę! Popatrz! Twoje imię jest w książce o Conanie! Stuart Williams Pragnę zadedykować wszystko, co tyczy się powstania tej książki, Glennowi Lordowi. Dziękuję. Marcelo Anciano