Krol Cierni -2- Mark Lawrence

MARK LAWRENCE

ROZBITE IMPERIUM TOM II

KRÓL CIERNI

tłumaczenie Anna i Jarosław Fejdych

PAPIEROWY KSIĘŻYC Słupsk 2013

Tytuł oryginału King of Thorns Redaktor prowadzący Artur Wróblewski Skład i łamanie Anna Szarko e-mail: [email protected] Projekt okładki Krzysztof Krawiec Copyright © 2012 by Bobalinga, Ltd. Mapa © Andre w Ashton Copyright © for the Polish edition by Papierowy Księżyc 2013 Copyright © for the Polish translation by Anna i Jarosław Fejdych, 2013 Wydanie I Słupsk 2013 ISBN 978-83-61386-31-5 Wydawca: PAPIEROWY KSIĘŻYC Wydawnictwo Papierowy Księżyc skr. poczt. 220, 76-215 Słupsk 12 tel. 59 727-34-20, fax. 59 727-34-21 e-mail: [email protected] www.papierowyksiezyc.pl Druk: WZDZ-Drukarnia Lega, Opole, 77 400-33-50

Prolog Wiatr miotał kartkami pamiętnika, rozrzucając je po skałach. Niektóre były zbyt osmalone, by można z nich cokolwiek odczytać, inne rozpadały się w dłoniach. A jednak chciałem je mieć wszystkie, zupełnie jakby to była moja własna opowieść. W rzeczywistości była to historia spisana przez Katherine; ciotkę Katherine, siostrę mojej macochy; tę, o której ani na chwilę nie przestaję myśleć od czterech lat; tę, która nawiedza mnie w najdziwniejszych snach. Trzymałem w dłoni lekki jak piórko stos kilkudziesięciu mocno sfatygowanych stronic, zbyt zimnych, by mogły przylegać do nich płatki padającego śniegu. Usiadłem na ruinach zamku, tonących w tumanach dymu, nie dbając o stosy gnijących ciał. Gdzie spojrzeć wokół wznosiły się potężne góry, przy których Upiorny Zamek i porozrzucane ze wszystkich stron machiny wojenne wyglądały jak zużyte zabawki. I tak, z oczami piekącymi od ognia oraz smagany wiatrem, którego chłód przenikał mnie do kości, zabrałem się za lekturę jej wspomnień.

Z PAMIĘTNIKA KATHERINE AP SCORRON

3 października 98 roku Interregnum. Ancrath. Wysoki Zamek. Sala fontannowa. Sala fontannowa jest równie brzydka, co każda inna w tym okropnym zamku. Rolę fontanny pełni ordynarny kamienny wodotrysk z ledwo sączącą się strużką wody. Przychodzą tu dwórki mojej siostry, które nieustannie coś szyją i cmokają z niezadowoleniem, gdy tylko zabiorę się za pisanie; najwyraźniej traktują litery jak uporczywe plamy na materiale. Boli mnie głowa, nie pomaga korzeń toiny. Znalazłam w ranie kawałek porcelany, mimo że brat Glen zapewniał, iż ją wyczyścił. Parszywy mały człowieczek. Matka dała mi tę wazę, gdy odeszłam z Sareth. Nie mogę skupić myśli, boli mnie głowa, pióro drży w dłoni. Każda z dworek przebiera igłą z niezwykłą wprawą - ścieg łańcuszkowy, krzyżykowy, nakładany. Ostre igiełki, tępe główki. Nie cierpię ich, tego cmokania, tych zręcznych paluszków, tej ich bezsensownej paplaniny. Spojrzałam na poprzednią stronę, by przypomnieć sobie, co napisałam wczoraj - mam pustkę w głowie. Przeczytałam, że Jorg Ancrath usiłował mnie zamordować, po tym jak udusił Hannę. Przypuszczam, że gdyby naprawdę chciał mnie zabić, to wymyśliłby coś skuteczniejszego niż roztrzaskanie wazy na mojej głowie. Co jak co, ale zabijać to on potrafi. Sareth powiedziała mi, że wszystko, co opowiadał o mieszkańcach Gelleth, spalonych na popiół... jest najszczerszą prawdą. Zamek Merla Gellethara obrócił się w perzynę. Spotkałam go, gdy byłam dzieckiem. Podstępny nikczemnik o czerwonej twarzy. Wyglądał, jakby chciał mnie zjeść. Wcale mi go nie żal. Ale pozostali, niemożliwe, żeby wszyscy byli łajdakami... Powinnam była zadźgać Jorga, gdy nadarzyła się ku temu okazja. Ach, gdyby moje dłonie były mi posłuszne. Gdyby przestały wiecznie dzierżyć drżące pióro i nauczyły się porządnie szyć, a kiedy im każę, rozpruwać flaki niesfornych siostrzeńców... Brat Glen mówi, że chłopak podarł mi całą suknię. Rzeczywiście, wygląda żałośnie: obawiam się, że nawet te pustogłowe szwaczki nic tu nie wskórają. Chyba trochę przesadzam; to wszystko przez ten ból głowy. Sareth prosi, bym była miła. "Bądź miła. Maery Coddin naprawdę potrafi coś więcej niż tylko szyć i plotkować". Ale cóż, kiedy teraz właśnie szyje i cmoka, jak wszystkie pozostałe dzierlatki. Myślę, że mogłabym chwilę porozmawiać z Maery na osobności. Tak, tyle uprzejmości wystarczy na jeden dzień. Sareth jest zawsze uprzejma i co z tego ma? Oschłego starucha za męża, który budzi jedynie strach i odrazę, a do tego wielki brzuch, z którego zapewne urodzi się dzikus równie okrutny jak Jorg Ancrath. Każę im zakopać Hannę na leśnym cmentarzu. Maery mówi, że to spokojne miejsce na pochówek. Tam zawsze grzebiemy służbę zamkową, chyba że upomina się o nich rodzina. Maery obiecuje, że znajdzie mi nową służącą. Takie bezduszne, jak gdyby Hanna była podartą koronką,

albo rozbitą wazą. Zabierzemy ją tam jutro, dwukółką. Trumna jeszcze niegotowa. Czuję się, jakby stolarz wbijał gwoździe nie do niej, lecz do mojej głowy. Powinnam była zostawić Jorga, by sczezł na posadzce sali tronowej, ale jakoś nie mogłam. Niech to wszyscy diabli. Jutro pochowamy Hannę. Miała już swoje lata i zawsze narzekała na różne bóle, ale nie była jeszcze gotowa na śmierć. Będzie mi jej brakowało. Była twarda, może nawet okrutna, ale nigdy nie dla mnie. Powinnam zapłakać, gdy ją włożą do grobu, lecz nie wiem czy zdołam uronić choćby jedną łzę. To będzie jutro. Dziś natomiast spodziewamy się gości. Przybywa do nas książę Strzały wraz z bratem, księciem Eganem i jego świtą. Myślę, że Sareth chciałaby mnie wyswatać; a może chce tego stary król Olidan? Sareth coraz częściej wykorzystuje pomysły innych jako własne. Zobaczymy. Chyba już się położę. Może rano przestanie mnie boleć głowa. Może też znikną dziwne sny? Może waza mojej matki wybiła mi je wszystkie z głowy?

1 Dzień ślubu Otwórz szkatułkę, Jorg. Miałem przed sobą miedzianą szkatułkę, bez zamka ani zasuwki, ozdobioną motywem cierni. Otwórz szkatułkę, Jorg. Miedziana szkatułka, za mała, by pomieścić głowę; najwyżej dziecięcą piąstkę. Kielich, szkatułka, nóż. Przyglądałem się metalowej kasecie i odbijającym się w niej płomieniom ogniska. Pozwoliłem by wątły ogień dopalił się; i tak nie dawał wiele ciepła. Wkrótce nastał zmierzch i wydłużyły się cienie. O północy wciąż trwałem w nabożnym bezruchu, niczym kamienny posąg wpatrzony w żar z kominka. Z napięcia ściskało mnie w gardle, zaciśnięte szczęki wywoływały bolesne mrowienie w policzkach. Pod palcami wyczuwałem słoje stołowego blatu. Księżyc bladą poświatą zalał kamienną posadzkę. Skąpy blask oświetlał także mój kielich z nietkniętym winem oraz srebro. Raptem nocne niebo pokryło się chmurami i spadł deszcz, niosąc ze sobą dawne wspomnienia. O pierwszym brzasku, opuszczony przez ogień, księżyc i gwiazdy, sięgnąłem po klingę i przyłożyłem zimne ostrze do nadgarstka. W rogu komnaty wciąż leżało okrutnie zmasakrowane ciało dziecka. Niewykluczone, że w życiu widziałem więcej duchów niż żywych osób, a jednak ten czterolatek wciąż spędza mi sen z powiek. Otwórz szkatułkę. W środku znajdę odpowiedź; to pewne. Już byłem na wpół zdecydowany; wiedziałem też, że chce tego duch chłopca. Niech wypłyną z niej wszystkie wspomnienia; te mroczne i niebezpieczne. Szkatuła miała w sobie magnetyczną moc; była jak krawędź przepaści, która z każdą chwilą przyciąga coraz mocniej, niosąc obietnicę wyzwolenia. - Nie. - Odwróciłem krzesło do okna, za którym deszcz zamieniał się w śnieg. Przyniosłem ją z pustyni, gdzie żar piasku może spalić człowieka na popiół. Mam ją od czterech lat. Nie przypominam sobie chwili, gdy po raz pierwszy wziąłem ją do rąk, ani też jak wyglądał jej właściciel. Wiem jedynie, że szkatuła mieści w sobie piekło, przez które niemal nie postradałem zmysłów. Wokół połyskiwały liczne ogniska, oświetlając wznoszące się za nimi góry. Ludzie księcia Strzały zajęli trzy doliny. W pojedynkę nie uda się powstrzymać całej armii. W trzech dolinach

roiło się od łuczników, piechurów, pikinierów i rycerzy walczących na topory lub miecze; były też tam liczne wozy konne, machiny oblężnicze, drabiny, sznury i beczki ze smołą. Wśród tłumu żołnierzy była też czterystuosobowa armia dowodzona z błękitnego pawilonu przez Katherine Ap Scorron. Ona przynajmniej żywiła do mnie nienawiść. Najlepiej zginąć z rąk osoby, która pragnie cię zabić. Wtedy twoja śmierć nabiera jakiegoś znaczenia. Do jutra otoczą nas, zamykając ostatnią dolinę i górski przesmyk po wschodniej stronie. A potem zobaczymy. Jestem królem Renaru od czterech lat, kiedy to odebrałem wujowi Upiorny Zamek. Nie oddam go łatwo; to będzie krwawa walka. Chłopiec stał teraz po mojej prawej stronie, pozbawiony zarówno głosu, jak i ciała. Nie było w nim światła, lecz zawsze widziałem go w ciemności, nawet przez zamknięte powieki. Przyglądał mi się oczami, które przypominały moje własne. Odjąłem ostrze miecza od nadgarstka i postukałem sztychem po zębach. - Niech przyjdą - wycedziłem. - Wreszcie poczuję ulgę. To było prawdą. Wstałem, przeciągając się. - Możesz zostać albo odejść, duchu. Ja idę spać. A to było kłamstwem. Służba zjawiła się o pierwszym brzasku. Pozwoliłem, by mnie ubrali. Cóż, wygląda na to, że będąc królem należy przestrzegać idiotycznej królewskiej etykiety; nawet jeśli nosisz miedzianą koronę, mieszkasz w rozwalającym się zamku, a ziemie w twoim władaniu to głównie bezużyteczne góry i doły, zamieszkałe w większości przez kozy. Okazuje się, że podwładni wolą umrzeć za króla, którego co rano przyodziewają zharowani wieśniacy, niż takiego, który potrafi ubrać się sam. Jak co rano, pod drzwiami komnaty czekał giermek z gorącym pieczywem. Przerwałem post. Makin podążał za mną do sali tronowej. Jak zwykle, robił przy tym dużo hałasu, uderzając obcasami o kamienną posadzkę. - Dzień dobry, wasza wysokość - rzekł. - Sprzątnij te cholerne okruchy. Mamy problemy. - Te same dwadzieścia tysięcy problemów, co zeszłej nocy? - spytał Makin. - Czy jakieś nowe? W drzwiach mignęła mi postać chłopca. Duchy na ogół unikają światła dziennego, ale ten zjawiał się w byle cieniu. - Nowe - odparłem. - Żenię się przed południem, a nie mam co na siebie włożyć.

2 Dzień ślubu - Księżniczka Miana jest pod opieką ojca Gomsta i sióstr Najświętszej Marii Panny obwieścił Coddin. Wciąż czuł się nieswojo w aksamitnych szatach szambelana; znacznie lepiej pasował mu mundur Gwardii. - Wkrótce zostanie poddana badaniom. - Hmm, na szczęście nikt nie musi badać mojej cnoty. Powoli usadowiłem się na tronie. Wyściółka z łabędziego pierza, jedwabne obicia, to się nazywa wygoda. Jak to dobrze, że nie muszę siedzieć na gotyckim krześle, już samo królowanie wystarczająco uwiera mnie w tyłek. Jak ona wygląda? Coddin wzruszył ramionami. - Wczoraj posłaniec przyniósł to - odparł, pokazując złoty medalion wielkości monety. - A więc? Jak wygląda? Ponownie wzruszył ramionami, otworzył medalion paznokciem kciuka i zmrużył oczy, przyglądając się miniaturce. - Jest... mała. - Daj mi to! - Wyrwałem mu medalion z ręki, by samemu obejrzeć podobiznę księżniczki. Taki portret maluje się pędzelkiem zakończonym jednym włosem, a jego wykonanie zajmuje kilka tygodni. Żaden artysta nie zmarnowałby tyle czasu na stworzenie brzydkiego portretu. Miana wydawała się do przyjęcia. Co prawda nie emanowała dziką żądzą życia, jak Katherine, ani głodem wrażeń, ale co tam, nie jestem zbyt wybredny w stosunku do kobiet; chyba jak większość osiemnastolatków. - I jak? - spytał Makin, stojący obok tronu. - Mała - odparłem, wkładając medalion do kieszeni. - Zastanawiam się, czy nie jestem trochę za młody na ślub? - Ja się ożeniłem, gdy miałem dwanaście lat - odparł Makin z zasznurowanymi wargami. - Ty kłamliwy psie! - Przez te wszystkie lata Sir Makin z Trentu ani razu nie wspomniał o żonie. Zaskoczył mnie; niełatwo zachować tajemnice przed braćmi, z którymi na co dzień się galopuje, morduje, a wieczorem żłopie piwo przy ognisku. - Prawdę mówię - odparł - ale dwanaście lat to za mało na żeniaczkę. Co innego osiemnaście. Ty już się dość naczekałeś, Jorgu. - Co się stało z twoją żoną? - Umarła. Było też dziecko. - Ścisnął usta w kreskę. To dobrze, że nigdy do końca nie znamy drugiego człowieka; zawsze można się dowiedzieć czegoś nowego. - A więc, przyszła królowa jest prawie gotowa - odparłem. - A ja co, mam iść do ołtarza

w tych szmatach? - Szarpnąłem za ciężki kołnierz z szorstkiej juki. Normalnie nic bym sobie nie robił z ubioru, ale ślub, bez względu na urodzenie małżonków, to wielka, niemal magiczna uroczystość, do której należy podejść właściwie. - Wasza wysokość - podjął Coddin, nerwowo krocząc w tę i we w tę przed tronem. - Nie ma czasu. Nadciąga armia wroga. - Poza tym, prawdę mówiąc, Jorgu, nikt się jej tu nie spodziewał, dopóki nie zjawił się ten posłaniec - dodał Makin. W odpowiedzi rozłożyłem ręce. - Ja też, jeszcze wczoraj w nocy nie wiedziałem, że przyjedzie. Nie jestem prorokiem. - W odległym rogu komnaty dostrzegłem przycupniętego ducha chłopca. - Miałem nadzieję, że zjawi się tu przed końcem lata. W każdym razie, armia wroga ma jeszcze do naszych bram dobre trzy mile marszu. - Być może przydałaby się zwłoka? Dopóki okoliczności będą mniej... niesprzyjające. Coddin z całego serca nienawidził roli szambelana i prawdopodobnie dlatego właśnie był jedyną osobą, której mogłem powierzyć tę rolę. - Coddinie, dwadzieścia tysięcy żołnierzy czeka pod bramą, a tysiąc jest już w obrębie murów; i to tylko dlatego, że ten nędzny zameczek więcej nie pomieści. - Posłałem mu szyderczy uśmiech. - Nie zanosi się na poprawę sytuacji. A tak przynajmniej żołnierze naszej armii będą mogli umierać za króla i za królową, co nie? - A co z armią księcia Strzały? - zapytał Coddin. - Pewnie jak zwykle będziesz udawał, że nie masz żadnego planu, aż do ostatniej chwili? - dodał Makin. - A potem okaże się, że rzeczywiście go nie miałeś - skwitował. Mimo żartobliwego tonu wyglądał ponuro. Czy może wciąż widzi swoje martwe dziecko? Przecież nieraz już razem ze mną stawiał czoła śmierci i zawsze robił to z uśmiechem. - Hej, ty! - krzyknąłem do jednej ze służek przy końcu sali. - Idź i powiedz tej kobiecie, żeby przyniosła mi jakieś ubranie na ślub. Tylko bez żadnych koronek. - Wstałem, kładąc dłoń na głowicy miecza. - Strażnicy powinni właśnie wracać z nocnej wachty. Pójdziemy na wschodni dziedziniec i zobaczymy, co mają do powiedzenia. Do jednego patrolu wysłałem Czerwonego Kenta i Rikejka. Posłuchamy ich opinii o ludziach Strzały. Makin szedł przodem. Coddin nerwowo wypatrywał zabójców. Sam dobrze wiedziałem, co czai się w cieniach mojego zamku i nie zabójców się obawiałem. Gdy Makin skręcił za róg, Coddin przytrzymał mnie za ramię. - Coddinie, książę Strzały nie wyśle na mnie nożownika w czarnym płaszczu, ani nie każe dosypać trucizny do chleba. On chce nas zmiażdżyć dwudziestotysięczną armią i przejąć tron imperium. Wydaje się mu, że już jedną nogą przekroczył Złotą Bramę. Na pewno nie będzie budował swojej sławy na nożach w ciemności. - Gdybyś miał więcej wojska, to pewnie by się opłaciło cię zadźgać - zaśmiał się Makin, odwracając głowę. Wychłodzeni strażnicy przestępowali z nogi na nogę. Niewielka grupa kobiet z zamku

pomagała rannym. Pozwoliłem, by komendant zdał relację Coddinowi; sam zaś przywołałem do siebie Czerwonego Kenta, za którym zupełnie bez zaproszenia przyczłapał Rike. Cztery lata w zamku nijak nie zmieniły Rike'a. Wciąż był tym samym przerośniętym gburem z prymitywną gębą, typową dla bezlitosnego mordercy. - Rikejku - zacząłem. Nie rozmawiałem z nim od lat. - Jak tam żonka? Prawdę mówiąc, nigdy jej nie widziałem, ale przypuszczam, że jest z niej kawał baby. - Kojfnęła - odparł, wzruszając ramionami. Odwróciłem głowę bez słowa. Jest coś w Rike'u, co wyzwala we mnie dziki instynkt walki i zew krwi. Może to dlatego, że jest taki wielki? - Dalej, przyjacielu, podziel się ze mną dobrą nowiną - zwróciłem się do Kenta. - Jest ich za dużo - odparł, splunąwszy w błoto. - Odchodzę. - No tak. - Objąłem go ramieniem. Na pierwszy rzut oka Kent nie robi piorunującego wrażenia, ale w rzeczywistości jest silny jak wół i szybki jak wiatr. Jednak najważniejszą cechą, wyróżniającą go spośród innych jest prawdziwy umysł zabójcy. Nie zraża go chaos, groźba śmierci, ani krwawe morderstwo. W chwilach kryzysu zawsze zachowuje zimną krew, w razie potrzeby potrafi szybko przegrupować wojska, przejąć broń wroga, uderzyć w słaby punkt. Posłuchaj. Przyciągnąłem go ku sobie, zaciskając dłoń na karku. Wzdrygnął się, ale nie sięgnął po miecz. - Zrobisz, jak chcesz - kontynuowałem, odciągając go od strażników - ale załóżmy, zupełnie teoretycznie, że zostaniesz. Załóżmy, że przyszłoby ci w pojedynkę stawić czoła dwudziestu przeciwnikom. To niewiele więcej niż wtedy, nad jeziorem w Rutton, pamiętasz? Na to wspomnienie przez twarz Kenta przebiegł delikatny uśmiech. - Jakbyś ich pokonał, Czerwony Kencie? Użyłem tej ksywki, by przypomnieć mu ów dzień, gdy cały ociekał krwią wroga; jedynie twarz rozświetlała biel wyszczerzonych w dzikim uśmiechu zębów. Zagryzł wargę, wpatrzony w dal. - Jorgu, widziałeś ilu ich jest? Chcąc walczyć z tyloma żołnierzami naraz, musisz poruszać się błyskawicznie, nieustannie nacierać na wroga, odpierać ataki, zasłaniać się kompanem... Tu przerwał i spojrzał mi w oczy, jednocześnie potrząsając głową. - Możesz tego oczekiwać od jednego żołnierza, ale nie od całej armii. Czerwony Kent miał rację. Coddin doskonale wyszkolił armię, szczególnie jednostki Straży Leśnej, ale w bitwie koordynacja zawsze wymyka się spod kontroli. W wirze walki rozkazy stopniowo przestają się liczyć, niektóre są zagłuszane, inne ignorowane, co nieuchronnie prowadzi do chaosu i niepotrzebnych ofiar krwawej jatki. - Wasza wysokość? - odezwała się kobieta z królewskiej garderoby, trzymając w dłoniach jakąś szatę.

- Mabel! - krzyknąłem rozkładając szeroko ramiona i posyłając jej swój złowieszczy uśmiech. - Maud, panie. Muszę przyznać, że starucha miała ikrę. - Niech będzie Maud - odpowiedziałem. - Rozumiem, że mam to założyć do ślubu? - Jeśli tylko się spodoba waszej królewskiej mości - odparła, delikatnie dygając. Wziąłem szatę do rąk. Była ciężka. - Futro z kotów? - zapytałem. - Wygląda na to, że zużyłaś ich całkiem sporo. - To sobole - wycedziła przez zaciśnięte wargi. - Sobole i złota nić. Hrabia... - Nagle urwała. - Hrabia Renar brał w niej ślub? - zapytałem. - No cóż, jeśli założył ją do ślubu ten sukinsyn, to i ja mogę. Przynajmniej wydaje się ciepła. - Wuj Renar miał u mnie dług za ciernie, za utraconą matkę, za utraconego brata. Odebrałem mu życie, zamek, koronę, ale wciąż pozostawał moim dłużnikiem. Futro z soboli też nie wyrówna rachunków między nami. - Proszę się pospieszyć, wasza wysokość - rzekł Coddin, nieustannie błądząc wzrokiem w poszukiwaniu skrytobójców. - Musimy jeszcze raz sprawdzić linie obronne, rozplanować prowiant dla łuczników i omówić warunki. - Przy ostatnim punkcie spojrzał mi prosto w oczy, co policzyłem mu na plus. Podałem futro Maud, pozwalając, by mnie ubrała, podczas gdy strażnicy czujnie trzymali wartę. Nic odpowiedziałem nic Coddinowi. Był blady na twarzy. Zawsze go lubiłem, od chwili, gdy próbował mnie zaaresztować; nie przestałem go darzyć sympatią nawet po tym, jak ośmielił się wspomnieć o kapitulacji. Mądry, waleczny, uczciwy żołnierz. Dziś ze świecą takich szukać. - Zróbmy, co trzeba - rzuciłem i udałem się w kierunku kaplicy. - Czy to naprawdę konieczne? To małżeństwo? - Coddin nie dawał za wygraną. W końcu sam powierzyłem mu tę rolę. "Zawsze rozmawiaj ze mną szczerze - mówiłem. - Nigdy nie zakładaj, że jestem nieomylny" - Księżniczka będzie z tobą miała ciężkie życie. - Na te słowa Rike parsknął śmiechem. - ... aż w końcu pozwoli się komuś uprowadzić do swojego domu na Końskim Wybrzeżu. Co racja, to racja; nie potrafię udawać kogoś, kim nie jestem. - Tak, to konieczne. Poszliśmy do kaplicy krętymi schodami, mijając po drodze rycerzy w zbrojach płytkowych. Na ich napierśnikach wciąż widniały ślady uderzenia mieczem zadane przeze mnie i hrabiego Renara; zupełnie jakbym rządził od czterech miesięcy, a nie czterech lat. W kaplicy zapewne zebrała się nieliczna grupka szlachetnie urodzonych. Zostali jedynie ci najbiedniejsi i najbardziej lojalni, reszta uciekła. Na zewnętrznym dziedzińcu czekali chłopi. Wyczuwałem ich po zapachu. Zatrzymałem się tuż przed wejściem do kaplicy, sygnalizując do rycerza, który właśnie miał rozryglować drzwi, by zaczekał. - Jakie są warunki rozejmu? W tej chwili znów zobaczyłem chłopaka; stał pod skrzyżowanymi na ścianie

sztandarami i jak zwykle wpatrywał się we mnie swoimi martwymi oczami. Urósł we mnie; jeszcze niedawno temu był niemowlakiem, a teraz wyglądał na czterolatka. Zniecierpliwiony zacząłem szybko przebierać palcami po czole. - Warunki rozejmu? - zapytałem ponownie. Jak to zwykle bywa, słowa powtarzane w kółko tracą na znaczeniu. Raptem oblałem się zimnym potem na wspomnienie o miedzianej szkatule, która została w mojej komnacie. - Nie będzie żadnych warunków. - W takim razie, niech ojciec Gomst szybko zmówi modlitwę - rzekł Coddin. - I niech ktoś sprawdzi nasze linie obronne. - Nie - odparłem. - Nie będzie żadnej obrony. Będziemy atakować. Odsunąłem rycerza i jednym pchnięciem otworzyłem dwuskrzydłowe drzwi na oścież. W kaplicy panowała wielka ciżba; a jednak moi szlachcice są biedniejsi niż myślałem. Po lewej stronie stały damy dworu, przyodziane w błękit i fiolet w towarzystwie rycerzy w zbrojach, z insygniami dynastii Morrow z Końskiego Wybrzeża. Przed ołtarzem, z pochyloną głową przystrojoną w girlandę z lilii stała panna młoda. - Cholera - rzuciłem. Rzeczywiście była mała. Wyglądała na dwanaście lat.

W czasach pokoju brat Kent staje się sługą bożym, niosąc pomoc i dobre słowo najuboż

3 Dzień ślubu Jak do tej pory każde małżeństwo dawało żołnierzom jakieś poczucie jedności; ukojenie w rzadkich chwilach pokoju, chwilę wytchnienia w krwawej nawałnicy Wojny Stu. To małżeństwo wisiało nade mną już prawie od czterech lat. Przemaszerowałem przez nawę kaplicy pomiędzy możnymi i wpływowymi obywatelami Renaru, choć prawdę mówiąc ich wysokie urodzenie było w wielu przypadkach wątpliwe. Sprawdziłem archiwa i okazało się, że połowa z nich miała za dziadków pasterzy owiec. Byłem zaskoczony, że zostali. Na ich miejscu skorzystałbym z wyczucia Czerwonego Kenta, zabrał na plecy cały dobytek i pomaszerował przez Matteraki. Miana przyglądała się mi, świeża i radosna jak lilie w jej wianku. Jeśli nawet przeraziły ją moje blizny na lewym policzku, nie dała niczego po sobie poznać. Kusiło mnie, by dotknąć okaleczonego policzka. Przez ułamek sekundy poczułem żar ognia, który wciąż wypalał mnie od środka. Wspomnienie bólu wywoływało ścisk szczęk. Podszedłem do ołtarza, stając obok przyszłej żony i spojrzałem wstecz. I wtedy zrozumiałem. Oni wszyscy oczekiwali, że ich obronię. Wciąż wierzyli, że z garstką żołnierzy, jaka mi została mogę utrzymać zamek i wyjść obronną ręką z opresji. Biłem się z myślami; mógłbym im powiedzieć to, o czym i tak już wiedzieli wszyscy, którzy mnie znali. Ach, gdyby armia księcia Strzały była mniej liczna, ale w obecnych okolicznościach targały mną wątpliwości. Czterech muzyków w pełnej liberii uniosło fujarki, by zagrać fanfarę. - Proszę się streszczać, ojcze Gomst - rzekłem, zniżając głos. - Mamy dziś mnóstwo roboty. Wielebny zmarszczył siwe, krzaczaste brwi. - Księżniczko Miano, mam zaszczyt przedstawić jego wysokość Jorga Ancratha, króla Wyżyn Renaru, spadkobiercę ziemi Ancrathu i ich protektoratów. - Jestem oczarowany - rzekłem, skłaniając głowę. Była dzieckiem. Sięgała mi nieco powyżej mostka. - Teraz rozumiem dlaczego przysłano miniaturę waszej wysokości z profilu - odparła z dość niezgrabnym dygnięciem. Jej zachowanie wywołało szeroki uśmiech na mojej twarzy. Być może to małżeństwo nie potrwa długo, ale przynajmniej nie będzie nudno. - Nie boisz się mnie, Miano? W odpowiedzi wyciągnęła ku mnie dłoń, lecz ja cofnąłem swoją. - Lepiej nie. - Ojcze? - Skinąłem na księdza.

- Umiłowani - rozpoczął Gomst. - Zebraliśmy się tu, w obliczu Boga najwyższego... I tak - jako że nikt z "obecnie zgromadzonych" nie znał, bądź nie odważył się wyrazić wystarczającego powodu, by stało się inaczej - te stare słowa, wypowiedziane przez starego człowieka uczyniły małego Jorga Ancratha mężem. Wyprowadziłem swoją żonę z kaplicy przy wtórze gromkich braw i radosnych hurra szlachty. Mimo wszystko nie zdołały one zagłuszyć tych okropnych fujarek, które tyle mają wspólnego z muzyką, co świnia z matematyką. Główne drzwi prowadziły do klatki schodowej, z której było widać największy dziedziniec Upiornego Zamku, gdzie zaszlachtowałem poprzedniego właściciela. Na zewnątrz, między murem obronnym a schodami gromadził się kilkusetny tłum. Jeszcze więcej poddanych stało tuż za bramą lub bezpośrednio pod opuszczaną kratą. Na wszystkich padał drobny śnieg. Gdy tylko pojawiliśmy się na dziedzińcu rozległy się wiwaty. Tym razem ująłem Mianę za rękę - choć nekromanta powinien raczej wystrzegać się takiej zażyłości i uniosłem ją wysoko w górę w geście pozdrowienia dla tłumu. Wciąż zadziwiała mnie lojalność poddanych. Żyją w ubóstwie, próbując cokolwiek wycisnąć ze swoich marnych poletek na zboczach gór, podczas gdy ja dzięki nim coraz bardziej napycham sobie brzuch i kiesę. A jednak gotowi są pójść za mną na pewną śmierć. Obdarzyli mnie ślepą wiarą, w której nie ma miejsca na krztynę wątpliwości. Po tych kilku latach na zamku zrozumiałem, jaką władzę daje miejsce. To mądrość, której w żaden sposób nie można zdobyć podczas tułaczki wojennej, ani przejąć od Braci, bo skądże oni mieliby o tym wiedzieć? Miałem udać się z królewską wizytą do jednej z typowych "wiosek" w górach Renaru, składającej się z trzech domów i kilku szop, by tam rozstrzygnąć pewien spór. Miejsce to położone jest pod samymi szczytami. Ludzie nazywają je Gutting. Podobno nieco wyżej leży Mała Gutting. Jeśli tak, to pewnie mieści się tam jedynie wyjątkowo duża beczka. Spór dotyczył granicy między dwoma kamienistymi poletkami, o którą kłóciła się para wszawych wieśniaków. Cóż było robić; zabrałem Makina i razem udaliśmy się do Gutting. Niech lud zobaczy, jak troszczy się o nich król. Doszły nas wieści, że w sporze zginęło już kilku wieśniaków, choć po bliższej analizie sprawy okazało się, że lista ofiar w rzeczywistości obejmuje jedną świnię i jedną kobietę, której ktoś odciął lewe ucho. Jeszcze nie tak dawno po takich rewelacjach wyrżnąłbym wszystkich wieśniaków, nabijając ich głowy na włócznie, lecz tym razem wszyscy uszli z życiem. Być może byłem zbyt zmęczony wspinaczką. W każdym razie, wysłuchałem roszczeń tych parszywych wieśniaków. Obaj mówili z wielkim entuzjazmem, wdając się w najdrobniejsze szczegóły. W końcu zaczęło się ściemniać; poza tym poczułem, że gryzą mnie pchły. Trzeba było uciąć te ich wywody. - Gebbin, tak? - zwróciłem się do powoda, który w odpowiedzi kiwnął głową. - Wygląda na to, że po prostu nie cierpisz tego tu jegomościa, chociaż jak do tej pory naprawdę nie widzę ku temu powodu. Jestem znużony tą paplaniną i jeśli nie podasz mi prawdziwej przyczyny, dla której nienawidzisz... - Borrona - wtrącił się Makin.

- Tak, Borrona. Albo podasz prawdziwy powód, albo wszyscy tutaj otrzymają karę śmierci, oprócz dobrej kobiety z jednym uchem, której powierzymy opiekę nad drugą ocalałą świnią. Potrzebował dobrej chwili, by dotarły do niego moje słowa, potem jeszcze coś wymamrotał, aż w końcu przyznał, że nie znosi go, bo jest "cuziemcem". Oczywiście miał na myśli cudzoziemca, za jakiego uznawał Borrona, dlatego że mieszkał po wschodniej stronie doliny. Gdyby zapytać któregokolwiek z wieśniaków, którzy wykrzykiwali gromkie wiwaty na naszą cześć, wymachując przy tym mieczami bądź uderzając nimi o tarcze, z pewnością odpowiedziałby, że jest dumny, iż może walczyć za swojego pana i jego nową królową. Jednak prawdziwym powodem ich zaangażowania był fakt, że nie chcieli dopuścić, by ludzie Strzały maszerowali przez ich skały, taksowali wzrokiem ich kozy, a może nawet rzucali lubieżne spojrzenia na ich kobiety. - Książę Strzały ma znacznie większą armię niż ty - rzuciła jakby od niechcenia Miana, nie dodając przy tym niczego w rodzaju "wasza wysokość" czy "panie". - Zgadza się - odparłem, nie przestając machać i szeroko uśmiechać się do tłumu. - Na pewno wygra - bardziej stwierdziła niż zapytała Miana. Wyglądała na dwanaście lat, lecz mówiła jak gdyby była znacznie starsza. - Ile masz lat? - zapytałem, rzucając w jej kierunku krótkie spojrzenie i nie przerywając machania. - Dwanaście. Cholera. - Może wygrać, jeśli każdy z moich ludzi nie zabije jego dwudziestu żołnierzy. Zwłaszcza jeśli nas otoczy. - Jak daleko są od nas? - zapytała. - Stacjonują trzy mile stąd - odparłem. - W takim razie powinieneś pierwszy zaatakować - odparła. - Zanim nas otoczą. - Wiem. - Zaczynałem lubić tę dziewczynę. Nawet tak doświadczony żołnierz jak Coddin wolałby raczej ukryć się za murami zamku, by tam wieść spokojny żywot. Problem w tym, że żaden zamek nie wytrzymałby nawałnicy, jakiej wkrótce mieliśmy doświadczyć. Miana wiedziała to, co wiedział też Czerwony Kent; ten, który pewnego sierpniowego ranka przy skwarze słońca sam jeden wyciął siedemnastu uzbrojonych strażników. Żeby zabijać, potrzeba przestrzeni, pozwalającej na natarcie, odwrót, a jeśli trzeba to i ucieczkę. Pomachałem po raz ostatni, po czym odwróciłem się plecami do tłumu i pomaszerowałem do kaplicy. - Makin! Straż gotowa? - Tak, panie - odparł skinąwszy głową. Wyciągnąłem miecz. Nagłe pojawienie się długiego, śmiercionośnego ostrza w domu bożym wywołało westchnienia zachwytu.

- Idziemy.

Z PAMIĘTNIKA KATHERINE AP SCORRON

6 października 98 roku Interregnum. Ancrath. Kaplica. Północ. Kaplica w Ancrath jest mała i pełna przeciągów, jakby budowniczym nie starczyło czasu, by ją dopracować. Płomienie świec nieustannie tańczą, wprawiając w ruch cienie. Gdy tylko stąd wyjdę, zgaszą je ministranci. Jorga Ancratha nie ma już prawie od tygodnia, zabrał ze sobą sir Makina z lochów. Ucieszyło mnie to. Polubiłam sir Makina, już teraz wiem, że nie mogę go winić za to, co stało się Galenowi: to znowu była sprawka Jorga. Użył kuszy! Nigdy by nie pokonał Galena na miecze. Chłopak nie ma za grosz honoru. Wielebny Glen mówi, że Jorg niemal zdarł ze mnie suknię po tym, jak mnie uderzył. Trzymam ją w kufrze ślubnym, który dostałam od matki zanim opuściliśmy Scorron Halt. Włożyłam go do głębokiej szafy w swoim buduarze, tam gdzie nie zaglądają służki. Sama zaś często tam zaglądam i gładzę podarty materiał. Błękitny atłas. Dotykam go i usiłuję przywołać wspomnienia. Widzę go, stoi przede mną z rozłożonymi ramionami, nie zważając na nóż w mojej dłoni. Chwieje się na nogach, jak gdyby ze zmęczenia nie mógł dłużej. Ma trupiobladą cerę i ciemną plamę wokół rany na piersiach. Wyglądał tak młodo, prawie jak dziecko. Cały w bliznach w miejscach, gdzie ciało rozdzierały ciernie. Ludzie sir Reilly'ego znaleźli go powieszonego za szyję - jakimś cudem wywinął się śmierci - po nocy gdy szalała burza, a on ukryty w ciernistym krzewie przyglądał się jak mordują mu matkę. A potem uderzył mnie. Dotykam wciąż niezabliźnionej rany. Jest cała w strupach. Ciekawe, czy widać ją przez włosy, choć właściwie jakie to ma znaczenie. Moje uda też są całe w bliznach. Są jak czarne plamy. Niemal widzę ślady palców, a tu odcisk kciuka. Najpierw mnie uderzył, potem wykorzystał, zgwałcił. Dla niego nie miało to żadnego znaczenia; w końcu był typowym najemnikiem, dla którego gwałt to nie pierwszyzna, że nie wspomnieć o znacznie gorszych przestępstwach. Tak, myślę, że gwałt nie był największą krzywdą, jakiej doznałam z jego strony. Straszliwie tęsknię za Hanną; nie chciałam, żeby ktokolwiek zobaczył, ale płakałam na jej pogrzebie; i za Galenem, za jego dzikim uśmiechem i żarem, jaki czułam za każdym razem, gdy zbliżał się do mnie. Uderzył mnie, a potem wykorzystał; mimo, że trzymałam nóż. Ten osłabiony pędrak, który ledwo trzymał się na nogach. 11 października 98 roku Interregnum.

Ancrath. Wysoki Zamek. Moje komnaty. Widziałam dziś brata Glena w Błękitnym Holu. Przestałam przychodzić na jego nabożeństwa, ale widziałam go w holu. Przyglądałam się jego dłoniom, jego grubym paluchom i kciukom, myśląc o gojących się sińcach, które teraz zrobiły się żółte. Podeszłam do szafy i wzięłam do rąk podartą atłasową suknię.

Brat Gog to tylko skóra, kości i psoty. Urodzony przez potwory i wśród potworów wyc czarną skórą w karmazynowe łaty, ciemnymi oczami bez dna, szponami na dłoniach i sto wzdłuż jego kręgosłupa. Zobacz, jak się bawi i śmieje, i biega; nie zgadłbyś, że jest wyrwą

4 Cztery lata wcześniej W wieku czternastu lat odebrałem mojemu wujowi tron. Spodobało mi się. Miałem zamek, świtę służek, które mogłem lepiej poznać, dwór pełen szlachty, którą mogłem uciskać, a przynajmniej ludzi uchodzących za szlachtę tu na wzgórzach - i skarbiec, który mogłem złupić. Przez pierwsze trzy miesiące nie zajmowałem się niczym innym. Obudziłem się zlany potem. Normalnie budzę się natychmiast trzeźwy i przytomny, ale tym razem czułem się, jakbym tonął. - Za gorąco... Przetoczyłem się na bok i spadłem z łóżka na twardą podłogę. Dym. Krzyki w oddali. Odsłoniłem nocną lampę i podkręciłem płomień. Kłęby dymu unosiły się wokół drzwi, ale nie dlatego, że dym przedostał się przez szpary - całe drzwi stały w płomieniach. - Cholera... - Zawsze obawiałem się śmierci w ogniu. Takie moje dziwactwo. Niektórzy boją się pająków, ja boję się spłonąć na śmierć; pająków zresztą też. - Gog! - zawołałem. Był w przedpokoju, kiedy się kładłem. Podszedłem do drzwi, zbliżając się do nich z boku. Czułem potworne gorąco. Miałem do wyboru przejście przez płonącą framugę albo próbę przeciśnięcia się przez kraty w oknach, a potem upadek z trzydziestu metrów. Wziąłem siekierę z wieszaka na ścianie i stanąłem obok drzwi z plecami przyciśniętymi do kamiennej ściany. Bolało mnie w płucach i nie widziałem zbyt wyraźnie. Siekiera wydawała się ważyć tyle co dorosły mężczyzna. Zamachnąłem się i uderzyłem; drzwi wybuchły. Pokój ogarnął biało-pomarańczowy ogień; płomienie rozwidlały się i wiły jak demoniczne jęzory... i nagle zgasły, pozostawiając ślady sadzy na podłodze. Tylko łóżko zajęło się ogniem. W przedpokoju było jeszcze goręcej niż w sypialni, wszystkie ściany były całkiem czarne, a na środku leżał wielki żarzący się kawał węgla. Cofnąłem się. Gorąco osuszyło mi łzy z oczu i przez moment widziałem znowu wyraźnie. To nie był kawał węgla, tylko Gog, skulony jak niemowlę, rozpalony do czerwoności. Jakaś wielka masa przebiła się przez drzwi prowadzące do pokoju straży. Gorgoth! Uniósł chłopca jedną trójpalczastą dłonią i uderzył go drugą. Gog obudził się i wrzasnął. Ogień w jego ciele zgasł w jednej chwili. Gorgoth trzymał teraz w ramionach tylko bezsilne dziecko o skórze w czarno-czerwone łaty. W powietrzu unosił się smród spalonego mięsa.

Minąłem ich bez słowa i pozwoliłem strażnikom wyprowadzić się z przedpokoju. Musieli mnie prawie zaciągnąć do sali tronowej, zanim mogłem stanąć o własnych siłach. - Wody - wykrztusiłem. Napiłem się i obciąłem nożem spalone końcówki włosów. Przyprowadźcie potwory. Makin wpadł do komnaty, jeszcze w drzwiach zakładając rękawice. - Znowu? - zapytał. - Kolejny pożar? - Tym razem było gorzej. Dużo gorzej. Ale przynajmniej nie będę już musiał oglądać mebli mojego wuja. - Nie możesz mu pozwalać spać w zamku - powiedział Makin. - Wiem o tym - odpowiedziałem. - Teraz już wiem. - Skończ z tym jak najszybciej, Jorg. - Makin ściągnął rękawice. W końcu nikt nas nie atakował. - Nie możesz pozwolić mu odejść. - Coddin wszedł do komnaty. Miał ciemne worki pod oczami. - Jest zbyt niebezpieczny. Ktoś inny może go wykorzystać. I oto wyrok zawisł w powietrzu: Gog musi umrzeć. Zagrzmiały trzy uderzenia i główne drzwi do komnaty otwarły się na oścież. Do środka weszli Gorgoth z Gogiem, otoczeni przez czterech spośród rycerzy mojego dworu, którzy u boku Gorgotha przypominali dzieci. Stojąc pomiędzy ludźmi, leukroty wyglądały tak samo potwornie jak w dniu, kiedy znalazłem ich pod górą Honas. Kocie oczy Gorgotha połyskiwały ponuro, odcinając się od krwisto-czerwonej skóry, tak ciemnej, że prawie czarnej, jakby zarażonej nocą. - He ty masz lat, Gog, osiem? Widzę, że bardzo chcesz spalić mój zamek. - Czułem na sobie wzrok Gorgotha. Jego olbrzymie, wystające z piersi żebra unosiły się i opadały z każdym oddechem. - Ten duży będzie walczył - szepnął Coddin, nachylając się ku mnie. - Nie będzie z nim łatwo. - Osiem lat - powtórzył Gog. Tak naprawdę nie wiedział, ale lubił się ze mną zgadzać. Jego głos, wysoki i słodki, kiedy spotkaliśmy się pod górą Honas, wydawał się teraz bardziej surowy i można było usłyszeć w nim trzask płomieni, jak gdyby miał zaraz zacząć ziać ogniem, niczym jakiś cholerny smok. - Zabiorę go stąd - oznajmił Gorgoth, głosem tak niskim, że ledwo słyszalnym. - Zabiorę go daleko. Rozegraj swoje figury, Jorgu. Cisza przeciągała się. Nie siedziałbym na tym tronie, gdyby Gorgoth nie utrzymał bramy. Albo gdyby Gog nie spalił ludzi hrabiego. Wciąż czułem pieczenie na twarzy i ból w płucach; swąd spalonych włosów wypełniał mi nozdrza. - Przykro mi z powodu twojego łóżka, bracie Jorgu - powiedział Gog. Gorgoth szturchnął go w ramię jednym ze swych olbrzymich palców. - Królu Jorgu - poprawił się Gog.

- Byłeś gotów oddać to dziecko nekromantom, Gorgocie. Razem z jego bratem. - Nie pytałem, czy oddałby własne życie, broniąc Goga. Nie było co do tego wątpliwości. - Wiele się zmieniło od tego czasu - odpowiedział Gorgoth. - Lepsza będzie dla nich szybka śmierć, tak wtedy mówiłeś. - Podniosłem się z tronu. Będą się zmieniać zbyt szybko. Zbyt szybko, żeby to znieść. Zbyt szybko, żeby przeżyć, tak mówiłeś. - Daj mu szansę. - Dziś niemal zginąłem we własnym łóżku. Zstąpiłem z podwyższenia. Makin stanął obok mnie. - Królewskie komnaty spłonęły. A ja nigdy nie planowałem umrzeć w łóżku. Chyba że jako cesarz, zdziecinniały na starość, pomiędzy nogami młodej i chętnej konkubiny. - Nie można tego powstrzymać. - Gorgoth zacisnął dłonie w masywne pięści. - To jego dena. - Co? Jego denar? - Położyłem dłoń na rękojeści miecza. Przypomniałem sobie jak żarliwie i bez chwili wahania Gog walczył, by ocalić swojego brata. Brakowało mi takiej jasności decyzji. Jeszcze wczoraj wszystkie decyzje były łatwe. Wszystko było czarne albo białe. Poderżnąć Gemtowi gardło albo nie. A teraz? Odcienie szarości. Można utonąć w odcieniach szarości. - Jego dena. Historia każdego człowieka, zapisana w jego wnętrzu, czym jest, czym będzie, zapisane na zwoju w jego wnętrzu - powiedział Gorgoth. Nigdy nie słyszałem, żeby wymówił tyle słów jednym ciągiem. - Widziałem wnętrze wielu ludzi, Gorgoth, bo sam ich rozprułem, i jeżeli cokolwiek tam jest napisane, to czerwienią na czerwieni i nie pachnie dobrze. - Twoja geometria nie znajdzie środka człowieka, Wasza Wysokość. - Wpatrywał się we mnie tymi hipnotyzującymi kocimi oczami. Nigdy wcześniej nie zwrócił się do mnie per "Wasza Wysokość". Dla niego to musiało być jak błaganie na kolanach. Wbiłem wzrok w Goga, kucającego na środku sali, spoglądającego to na mnie, to na Gorgotha. Lubiłem tego chłopca. Tak po prostu. Obaj mieliśmy braci, którzy zginęli, bo nie potrafiliśmy ich uratować. W obu nas coś płonęło, jakaś nieposkromiona moc zniszczenia, próbująca się wydostać każdego dnia. - Panie - wtrącił Coddin, trafnie odgadując, co dzieje się w mojej głowie. - Te sprawy nie powinny obciążać królewskich myśli. Zajmij moje komnaty i porozmawiamy ponownie rano. Odejdź, a my zrobimy brudną robotę za ciebie. Było jasne, co chciał mi powiedzieć. Było jasne, że nie chciał tego robić. Potrafiłem odgadnąć jego myśli nie gorzej niż on moje. Nie chciał kiedyś zabić konia, który okulał. Ale zrobił to. I zrobi to teraz. Gra królów nigdy nie była czystą grą. Rozegraj swoje figury. - Nie można nic na to poradzić, Jorgu - powiedział cicho Makin, kładąc rękę na moim ramieniu. - On jest zbyt niebezpieczny. Nie możesz przewidzieć, w co się przemieni. Rozegraj swoje figury. Wygraj. Zrób co trzeba.

- Gog - zwróciłem się do chłopca. Podniósł się powoli, patrząc na mnie uważnie. Mówią, że jesteś zbyt niebezpieczny, że nie mogę pozwolić ci tu zostać, ale też nie mogę pozwolić ci odejść; że nie mogę podjąć tego ryzyka, że jesteś bronią, którą nie można władać. Obejrzałem się dookoła, przebiegając wzrokiem po sali tronowej, wysokich sklepieniach, ciemnych oknach, po czym zwróciłem się do Makina, Coddina, moich rycerzy. - Obudziłem Słońce Budowniczych pod Gelleth, a wy mówicie, że nie poradzę sobie z tym dzieckiem? - To był inny czas, Jorgu, nie było wyboru. - Makin wbił wzrok w podłogę. - Czas jest zawsze taki sam; nigdy nie ma wyboru - odparłem. - Myślicie, że jesteśmy tu bezpieczni, na tej górze? Ten zamek może wydaje się duży od środka. Z odległości mili możesz zasłonić go kciukiem. Spojrzałem na Gorgotha. - Może potrzebuję nowej geometrii. Może musimy znaleźć to "dena" i zobaczyć, czy historii nie da się napisać na nowo. - Mocy tego dziecka nie da się kontrolować, Jorgu. - Coddinowi nie brakowało odwagi, żeby mi przerwać. Takich ludzi potrzebowałem. - Będzie coraz gorzej. - Zabieram go do Heimrift - oznajmiłem. Gog jest bronią i tam przekuję ją na własny użytek. - Heimrift? - Gorgoth z trzaskiem stawów rozprostował palce, dotąd zaciśnięte w pięści. - Siedziba ognia i demonów - wymamrotał Makin. - Wulkan. Właściwie cztery wulkany. I mag, który włada ogniem. A przynajmniej tak mówił mi mój nauczyciel. Więc zobaczymy, czy da się zrobić jakiś użytek z królewskiej edukacji. Przynajmniej Gogowi się tam spodoba. Tam wszystko płonie.

5 Cztery lata wcześniej - To zły pomysł, Jorgu. - To niebezpieczny pomysł, Coddinie, ale to niekoniecznie znaczy, że zły. - Położyłem nóż na brzegu mapy, żeby się nie zwinęła. - Jakiekolwiek byłyby szanse powodzenia, zostawisz królestwo bez króla. - Coddin przyłożył palec do mapy, wskazując Upiorny Zamek, jak gdyby chciał mi pokazać moje miejsce. - Minęły dopiero trzy miesiące, Jorgu. Ludzie jeszcze nie wiedzą, co o tobie myśleć. Szlachta zacznie spiskować, gdy tylko wyjedziesz. Jak wielu żołnierzy zabierzesz z sobą? Z pustym tronem Wyżyny Renaru mogą wyglądać na łatwą zdobycz. Nawet twój ojciec może postanowić się po nią zgłosić razem z Armią Bramy. Jeżeli trzeba będzie bronić tego miejsca, nie wiem jak wielu spośród ludzi twojego wuja stanie po twojej stronie. - Mój ojciec nie wysłał armii, kiedy zabito moją matkę i brata. - Odruchowo zacisnąłem dłoń na rękojeści noża. - Nie sądzę, żeby miał teraz ruszyć na Upiorny Zamek. Zwłaszcza, gdy jego wojska zajęte są okupowaniem tego, co pozostało z Gelleth. - Więc jak wielu żołnierzy zabierzesz z sobą? - zapytał Coddin. - Straż nie wystarczy. - Żadnych. Mógłbym zabrać całą chędożoną armię i wszystko co by mi z tego przyszło, to wojna na cudzej ziemi. - Coddin chciał zaprotestować, ale przeszkodziłem mu. - Zabiorę moich Braci. Oni chętnie wybiorą się znowu w drogę. Nie tak wiele lat temu udało nam się przewędrować tam i z powrotem niezły kawał świata bez przeszkód z niczyjej strony. Makin wrócił do sali z kilkoma zwojami map pod pachą. - Wyruszamy w przebraniu? - zapytał, szczerząc zęby. - Dobrze. Prawdę mówiąc, dość już mam siedzenia na tyłku w tym miejscu. - Ty zostaniesz, bracie Makinie - oznajmiłem. - Wezmę z sobą Czerwonego Kenta, Rowa, Grumlowa, Młodego Sima... i Maicala, czemu nie. Może to i przygłup, ale trudno go zabić. No i oczywiście Rikejka... - Nie jego - zaprotestował Coddin z kamienną twarzą. - Nie możesz mu ufać. Zostawi cię w pierwszym lepszym przydrożnym rowie. - Potrzebuję go. Coddin zmarszczył brwi. - Może się przydać w walce, ale brakuje mu subtelności, dyscypliny, sprytu... - Ja ująłbym to tak - wtrącił Makin - że Rike nie potrafi przyrządzić jajecznicy, nie brodząc po kolana we krwi kurczaków i nie robiąc sobie naszyjnika z ich wnętrzności.

- Rike wiele przeszedł - powiedziałem - a ja potrzebuję takich ludzi. - Potrzebujesz mnie. - Nie możesz mu ufać. - Coddin potarł czoło, tak jak zawsze to robił, kiedy coś go martwiło. - Ciebie potrzebuję tutaj, Makinie. Po powrocie chciałbym wciąż mieć swoje królestwo. Wiem, że nie mogę ufać Rike'owi, ale przez cztery lata w drodze nauczyłem się, że on czasem bywa najwłaściwszym narzędziem do osiągnięcia celu. Podniosłem nóż i mapa zwinęła się z powrotem. - Widziałem wystarczająco wiele. Makin uniósł wzrok i położył swoje nierozwinięte mapy na stole. - Wyznacz mi przyzwoitą trasę, Coddinie, i niech ten młody skryba zrobi mi kopię. Wyprostowałem się i przeciągnąłem. Potrzebowałem czegoś właściwego do ubrania. Jedna ze służek spaliła moje stare łachmany, a aksamitne szaty nie nadawały się do podróży. Działały jak magnes na kurz. Ojciec Gomst złapał Makina, Kenta i mnie po drodze do stajni. Prawie przybiegł z kaplicy, aż poczerwieniał na twarzy. Pod pachą miał ogromną biblię, a w drugiej ręce trzymał krzyż z ołtarza. - Jorgu... - Urwał, próbując złapać dech. - Królu Jorgu. - Czy zamierzasz do nas dołączyć, ojcze? - Rozbawiło mnie to, jak natychmiast pobladł. - Błogosławieństwo... - powiedział, wciąż ciężko sapiąc. - Ach tak, błogosław śmiało. Kent natychmiast opadł na kolana; nie znałem nigdy bardziej pobożnego mordercy. Makin dołączył do niego z pośpiechem zadziwiającym u kogoś, kto w swoim czasie złupił katedrę. Ponieważ Gomstowi udało się wydostać z Gelleth w świetle Słońca Budowniczych bez choćby cienia opalenizny, Bracia uznali najwidoczniej, że okrywa go łaska Boża. Fakt, że my wszyscy mieliśmy znacznie mniej czasu na ucieczkę stamtąd niż on, jakoś do nich nie trafiał. Jeżeli o mnie chodzi, pomimo wszelkiego zła, jakie zrodził kościół Rzymu, nie potrafiłem już gardzić Gomstem tak jak kiedyś. Nie zawinił niczym poza tym, że był słabym, bezradnym człowiekiem, niezdolnym zrealizować obietnic swego pana i nieść miłości swego zbawcy, ani nawet z najbledszym przekonaniem zarzucić jarzma Rzymu na kark swojej trzody. Pochyliłem głowę i wysłuchałem modlitwy. Zawsze lepiej być krytym z każdej strony. Na zachodnim dziedzińcu zebrała się moja barwna kompania. Bracia sprawdzali swoje uzbrojenie, a Rike dosiadał największego konia, jakiego widziałem. - Ja mógłbym biec szybciej niż ten potwór, Rike'u. - Udałem, że zaglądam za jego wierzchowca. - Co, nie zabrałeś pługu, kiedy go kradłeś? - Będzie dobry - odpowiedział. - Uniesie dużo łupu. - Maical nie bierze wózka na czaszki? - Rozejrzałem się.

- Gdzie on jest? - Poszedł po siwka - wyjaśnił Kent. - Kretyn mówi, że nie pojedzie na żadnym innym koniu, bo nie umie. - To ci dopiero lojalność. - Obejrzałem się na Rike'a. - A gdzie twoja nowa żonka, braciszku? Nie pożegna cię przed drogą? - Zajęta ciągnięciem pługa. - Poklepał konia. - Ma co robić. Przez kuchenne drzwi za plecami Rike'a wyszedł Gorgoth. To niepokojący widok, zobaczyć stworzenie na dwóch nogach, które jest większe i szersze niż Rike. Gog przybiegł razem z nim. Złapał mnie za rękę i poprowadził za sobą. Mało kto odważyłby się chwycić moją dłoń, odkąd wniknęła we mnie moc nekromancji. W moich palcach jest śmierć, nie tylko chłód. Kwiaty więdną i umierają, gdy ich dotknę. - Dokąd jedziemy, bracie Jorgu? - Pomimo suchego trzasku, głos Goga wciąż brzmiał jak głos dziecka. - Znaleźć maga ognia. Musimy skończyć z tym paleniem łóżek - odpowiedziałem. - Czy będzie bolało? - Patrzył na mnie swoimi dużymi, całkiem czarnymi oczami. Wzruszyłem ramionami. - Może. - Boję - powiedział, mocniej ściskając moją dłoń. Czułem ciepło emanujące z jego palców. Może jakoś wyrównywało chłód w moich. - Boję. - No cóż. To znaczy, że zmierzamy w dobrą stronę. Zmarszczył brwi. - Musisz stawić czoła własnym lękom, Gogu, pokonać swój strach. On jest twoim prawdziwym wrogiem. - Ty się niczego nie boisz, bracie Jorgu - powiedział. - Królu J... - Boję się, że spłonę. Zwłaszcza we własnym łóżku. - Obejrzałem się na braci, pakujących broń i zapasy. - Miałem kuzyna, który lubił palić ludzi, prawda, bracie Row? - Aha. - Skinął Row. - Kuzyn Marclos. Opowiedz Gogowi, co się z nim stało. Row sprawdził kciukiem grot strzały. - Podszedłeś do niego całkiem sam, Jorgu, i zabiłeś go na oczach setki jego żołnierzy. Spojrzałem znów na Goga. - Boję się też pająków. To przez to, jak się poruszają. I jak zamierają nieruchomo. I nagle czmychają - dodałem, naśladując palcami ruch pająka. Zawołałem znowu do Rowa - Jak postępuję z pająkami, Row? - Dziwacznie. - Row splunął, umieszczając w kołczanie ostatnią strzałę. - Takiemu bezbożnemu potworowi jak ty, Gog, na pewno się spodoba ta historia. - Splunął ponownie. Row lubił spluwać. - Spędziliśmy raz cały tydzień zamknięci w jakiejś stodole. Ukrywaliśmy się. Ale nie głodowaliśmy. Zboże, szczury, gulasz się zrobiło. Tylko Jorg nic z tego nie chciał. Rozumiesz, chata była pełna pająków. Wielkich i włochatych. - Rozstawił szeroko palce, aż strzeliły stawy. -

Przez cały tydzień Jorg na nie polował. Nic nie jadł, siedem dni, tylko pająki. I nie gotowane, nie myśl sobie. Nawet ich nie zabił wcześniej. - I po tym tygodniu gulasz ze szczura zawsze wydawał mi się przepyszny - dodałem. Gog zmarszczył czoło, po czym zauważył coś błyszczącego na moim nadgarstku. - Co to? - zapytał, wskazując. Podwinąłem rękaw, tak żeby wszyscy mogli zobaczyć. - W skarbcu mojego wuja znalazłem dwie rzeczy warte więcej niż złoto, które leżało wokół nich. Pomyślałem, że wezmę je ze sobą, na wszelki wypadek. - Upewniłem się, że Rike widzi srebro na mojej ręce. - Nie ma tym razem potrzeby przetrząsać moich juków w nocy, Rikejku. Skarb jest tutaj i jeżeli myślisz, że możesz go zabrać, proszę bardzo. Rike parsknął i wrócił do swojego zajęcia. - Co to? - Gog wpatrywał się zafascynowany. - Budowniczy to zrobili. Ma tysiąc lat. Row i Czerwony Kent podeszli, żeby zobaczyć. - Podobno nazywali to "zegarek". Chyba dlatego, że można na niego zerkać. Prawdę mówiąc, zerkałem na niego bardzo często. Za kryształową szybką była tarcza z dwunastoma godzinami i sześćdziesięcioma minutami, i dwie czarne strzały, które poruszały się, jedna powoli, druga jeszcze wolniej, pokazując czas. Zaintrygowany, któregoś razu otworzyłem go z tyłu i przyjrzałem się temu, co było w środku. Klapka na miniaturowym zawiasie odskoczyła bez problemu, jak gdyby Budowniczy wiedzieli, że będę chciał zajrzeć. Koła wewnątrz kół, małe, zębate, cały czas w ruchu. Jak oni robili takie małe rzeczy tak precyzyjnie, nie mam pojęcia, ale uważałem to za większy cud niż mechaniczne słońce. - Co jeszcze masz, Jorgu? - zapytał Rike. - To. - Sięgnąłem do kieszeni na biodrze i postawiłem przedmiot na ziemi. Był to poobijany metalowy klown ze śladami farby na kaftanie, włosach i nosie. Kent cofnął się o krok. - Jakiś diabeł. Uklęknąłem i przesunąłem pstryczek za głową klowna. Ze zgrzytem i świstem zaczął tupać metalowymi stopami i uderzać o siebie talerzami, które trzymał w dłoniach. Kręcił się w kółko, tupiąc i dzwoniąc, nie zmierzając donikąd. Rike wybuchł śmiechem. Nie tym swoim "hrr, hrr, hrr", które brzmiało jakby się wściekał, tylko straszniej, ale prawdziwym śmiechem, takim z brzucha. - To jak... to jak... - nie potrafił wykrztusić słów. Inni też nie potrafili się powstrzymać. Sim i Maical pękli pierwsi. Grumlow parskał zza wąsów, które zapuszczał już tak długo, że wyglądał jakby przyczepił sobie do wargi utopionego szczura. Potem Czerwony Kent i w końcu Row też zaczęli się śmiać, jak małe dzieci. Gog patrzył na klowna oniemiały. Nawet Gorgoth nie potrafił powstrzymać uśmiechu, odsłaniając zęby białe jak nagrobki. Klown przewrócił się, ale tupał dalej w powietrzu. Rike przewrócił się razem z nim,

uderzając pięściami w ziemię i z trudem łapiąc powietrze. Klown w końcu zaczął zwalniać, a potem się zatrzymał. W środku była metalowa sprężyna, którą nakręcało się kluczem. A kiedy kończył tupać i klaskać talerzami, sprężyna była całkiem zluzowana. - Burlow... Burlow powinien to zobaczyć. - Rike ocierał łzy z oczy. Nigdy wcześniej nie słyszałem, by wspominał kogokolwiek z poległych towarzyszy. - Tak, bracie Rike'u - zgodziłem się. - Tak, powinien był to widzieć. - Wyobraziłem sobie, jak brat Burlow śmieje się z nami, aż trzęsie mu się brzuch. To była jedna z tych chwil, jeden z tych punktów po drodze, które pamięta się do końca; odnowiliśmy nasze Bractwo i byliśmy gotowi. Mieliśmy tę chwilę, ostatnią dobrą chwilę. - Czas nam w drogę - powiedziałem. Czasem myślę, że może każdy z nas ma w środku metalową sprężynę, jak to dena Gorgotha na zwoju, w środku człowieka. Czasem myślę, że wszyscy tak tupiemy i klaszczemy, tupiemy i klaszczemy, kręcąc się w kółko, nie zmierzając donikąd. Zastanawiam się wtedy, kim są ci, którzy się z nas śmieją.

6 Cztery lata wcześniej Trzy miesiące wcześniej wkroczyłem do Upiornego Zamku sam, okryty krwią, która nie należała do mnie, i dzierżąc kradziony miecz. Moi Bracia podążyli za mną do środka. Teraz zostawiałem zamek w cudzych rękach. Pragnąłem krwi mojego wuja. Jego koronę wziąłem tylko dlatego, że inni mówili, że nie mogę jej zdobyć. Jeżeli Upiorny przypomina wam czaszkę - mnie ją przypomina - to strzępy miasteczka przed jego bramami mogą wyglądać jak zeschnięte resztki ostatnich wymiocin. Tu garbarnia, tam rzeźnia, całe cuchnące zło konieczne do współczesnego życia, wietrzące się na polu przed murami. Ledwie zdążyliśmy minąć ostatnią szopę, kiedy dogonił nas Makin. - Już się stęskniłeś? - Leśna Straż mówi, że będziemy mieli towarzystwo - odpowiedział Makin, łapiąc oddech. - Naprawdę powinniśmy zmienić tę nazwę. - "Lasy" na Wyżynach były w najlepszym razie wciśniętymi w jakąś dolinę rzadkimi kępami poskręcanych i pokurczonych od wiatru drzew. - Pięćdziesięciu rycerzy - ciągnął Makin. - Pod sztandarem Strzały. - Strzały? - Zmarszczyłem brwi. - Daleko się zapuścili. - Prowincja, z której przybywali, leżała na samym skraju mapy, na którą niedawno patrzyliśmy. - Według raportu wyglądają całkiem świeżo. - Myślę, że spotkam się z nimi po drodze - powiedziałem. - Jako banda wędrownych braci może wyciągniemy z nich ciekawszą historię. - Tak naprawdę nie miałem ochoty przebierać się z powrotem w jedwabie, gronostaje i nadworne formalności. Musieli zmierzać do zamku. Nikt nie wysyła pięćdziesięciu jeźdźców w płytkowych zbrojach na cichy rekonesans. - Pojadę z wami - oznajmił Makin. Nie wyglądało na to, żeby tym razem miał przyjąć odmowę. - Nie za bardzo wyglądasz na wędrownego zbója - zauważyłem. - Raczej na wędrownego aktora, który bardzo starał się przebrać za rycerza. - Wytarzaj go w jakimś łajnie - rzucił Rike. - Wtedy ujdzie. Przejeżdżaliśmy akurat koło stajni Jerringa; przy drodze leżała w sam raz kupa gnoju. Wskazałem na nią. - To całkiem jak życie na królewskim dworze. - Makin skrzywił się i rzucił płaszcz do wózka na głowy, który Mackal z przyzwyczajenia przytroczył do swojego siwka.

Kiedy już kapitan mojej straży wyglądał jak błędny rycerz, któremu od dawna brakowało w życiu szczęścia, ruszyliśmy dalej. Gog jechał ze mną, obejmując mnie mocno. Gorgoth biegł obok; żaden koń by go nie poniósł, i to nie tylko z powodu ciężaru. Zwierzęta się go bały. - Byłeś kiedyś w Strzale, Makinie? - zapytałem, prowadząc konia od jego nawietrznej strony. - Nie. To dosyć małe księstwo. Ale żyją w nim twardzi ludzie, z tego co słyszałem. Od lat sprawiali sąsiadom mnóstwo kłopotów. Przez dłuższą chwilę jechaliśmy w głębokiej górskiej ciszy, zakłócanej jedynie przez stukot podków i skrzypienie Maicalowego wózka. Droga - raczej ścieżka, prawdę mówiąc, bo Budowniczy nigdy nie dotarli do Wyżyn ze swoją magią - wiła się w dół, szerokimi serpentynami łagodząc stromiznę zbocza. W miarę jak zjeżdżaliśmy coraz niżej uświadomiłem sobie, że w niższych dolinach musi już być wiosna. Nawet tutaj gdzieniegdzie przebijała kępka zieleni i nasze konie łakomie obracały pyski. Jakąś godzinę później zobaczyliśmy wysuniętego herolda rycerzy Strzały, a jakąś milę za nim główną kolumnę. Row zjechał ze ścieżki. - Będziemy stać albo schodzić z drogi na mój rozkaz, jeżeli nie masz nic przeciwko, bracie Row. - Rzuciłem mu surowe spojrzenie. Bracia zaczęli już zapominać o starym Jorgu zbyt długo lenili się na dworze, folgując swojej spaczonej wyobraźni. - Jest ich dużo, bracie Jorgu - odezwał się Młody Sim. Był oczywiście starszy ode mnie, ale wciąż nie potrzebował brzytwy. No chyba że do podcinania gardeł. - Kiedy zmierzasz do królewskiego zamku, nie wypada zabijać nikogo po drodze powiedziałem. - Nawet takich parszywych zbójów jak my. Jechałem dalej; reszta podążyła za mną po krótkim wahaniu. Za kolejnym zakrętem zobaczyliśmy ich znowu, nieco bliżej. Jechali po dwóch bok siebie, spokojnym truchtem, z dwoma sztandarami łopoczącymi na wyżynnym wietrze. To nie była żadna hołota; prawdziwi rycerze z książęcego dworu. W porównaniu z harmonią i elegancją ich zbroi i herbów moja własna gwardia wyglądałaby jak przypadkowa zbieranina najemnych zabijaków. - To jest zły pomysł - powiedział Makin. Cuchnął końskim łajnem. - Jeżeli kiedykolwiek przestaniesz to powtarzać, naprawdę zacznę się martwić. Ludzie Strzały byli coraz bliżej. Słyszeliśmy już stukot podków na kamieniu. Odczuwałem wielką pokusę, żeby zablokować drogę i zażądać myta. To by dopiero była historia, chociaż pewnie raczej krótka. W końcu więc postanowiłem zjechać na bok i przyglądać się ich nadciągającej kolumnie. Rzuciłem okiem na moich towarzyszy. Co jeden to brzydszy, ale leukroty zdecydowanie wygrywały w tej konkurencji. - Zobacz, czy nie możesz się schować za tą bestią Rike'a, Gorgoth. Wiedziałem, że koń pociągowy na coś się może przydać. Wyciągnąłem zza pasa nóż i zabrałem się za czyszczenie paznokci. Szponiaste palce Goga zacisnęły się na mojej piersi, kiedy pierwsi rycerze zbliżyli się do nas. Kiedy byli całkiem blisko, zwolnili do stępa. Kilku obróciło głowy, ale większość nie

zaszczyciła nas spojrzeniem. Ich twarze skrywały się za przyłbicami. Dwóch jeźdźców w samym środku kolumny się wyróżniało, przynajmniej jeżeli chodzi o zbroje: wypolerowane na wysoki połysk, żłobkowane w teutońskim stylu, opalizujące kolorami tęczy. Pomiędzy ich wierzchowcami biegł dorodny ogar, krótkowłosy, o krągłej piersi i długim nosie. Rycerz jadący po lewej uniósł dłoń i cała kolumna się zatrzymała, nawet ci, którzy jechali przed nim, chociaż nie mieli szans zobaczyć jego gestu. - No proszę - powiedział, że staranną wymową i stanowczym naciskiem. Zdjął hełm, co nie wydawało się mądrą decyzją, biorąc pod uwagę, że mógł być celem ukrytych za skałami kusz, i potrząsnął głową. Włosy sklejone potem przylegały ciasno do jego czoła. - Dzień dobry, Panie Rycerzu - powiedziałem i skłoniłem się nie za głęboko. Zmierzył mnie spojrzeniem swoich spokojnych niebieskich oczu. Przypominał mi rycerza Katherine, sir Galena. - Jak daleko do zamku Renara, chłopcze? - zapytał. Jakoś podejrzewałem, że ten człowiek wiedział dokładnie jak daleko, lotem kruka czy kuleniem kaleki. - Zamek króla Jorga leży jakieś dziesięć mil o tam. - Machnąłem nożem wskazując w górę drogi. - Będzie z milę pod górę. - Króla, mówisz? - Uśmiechnął się. Był też równie przystojny jak Galen, z tą kwadratową szczęką i blond włosami, które zawrócą w głowie każdej dziewczynie. - Stary Renar nigdy nie dosięgnął tego szczytu. Coraz mniej go lubiłem. Nie tylko z powodu tego żarciku. - Hrabia Renar panował tylko nad Wyżynami. Król Jorg jest dziedzicem Ancrathu i kraju Gelleth. Tyle ziemi wystarczy, żeby tytułować się królem, przynajmniej w tych stronach. Ostentacyjnie przyjrzałem się godłu na jego piersi. Miał tam smoki, wymalowane czerwoną emalią, każdy stał na tylnych łapach i trzymał w szponach pionową strzałę wyższą od siebie. Dosyć imponujące. - Przybywasz ze Strzały, mój panie? - zapytałem. Nie czekając na odpowiedź, zwróciłem się do Makina. - Czy wiesz czemu nazywają tę krainę Strzałą, Makinie? Potrząsnął głową, nie odrywając wzroku od łęku swojego siodła. Wyraźnie ledwie się powstrzymywał, żeby nie powiedzieć "to zły pomysł". - Podobno nazywają ją Strzałą, bo możesz strzelić z północnego wybrzeża aż na południowe - powiedziałem. - Może nawet wystarczyłoby kichnięcie. Ciekawe, jak nazywają człowieka, który tam włada. - Widzę, że znasz się na herbach, chłopcze. - Wciąż patrzył na mnie z takim samym spokojem. Rycerz obok niego położył dłoń na rękojeści miecza, metal zabrzęczał cicho. Człowieka, który tam włada, nazywają księciem Strzały. - Uśmiechnął się. - Ale możesz mówić do mnie książę Orrin. To była zuchwałość, wjechać na cudze ziemie z pięćdziesięcioma ludźmi, nawet tak dobrze wyposażonymi. Zuchwałość, której ja sam postanowiłem nie podejmować w mojej

podróży. - Nie obawiasz się, że król Jorg skorzysta z tej okazji, żeby pozbyć się rywala w tej naszej Wojnie Stu? - zapytałem. - Gdybym był jego sąsiadem, może bym się obawiał - odpowiedział książę. - Ale zabicie mnie albo nawet wydanie mnie moim wrogom jedynie wzmocniłoby jego sąsiadów, pomogło im mu zaszkodzić. A słyszę, że król rozważnie wybiera posunięcia. Poza tym, to nie byłoby takie łatwe. - Myślałem, że przybyłeś tu, by spotkać się z hrabią, ale widzę, że wiesz sporo o królu Jorgu i jego rozwadze. - Nasz gość dobrze się przygotował. Książę wzruszył ramionami. Wyglądał młodo. Mógł mieć najwyżej dwadzieścia lat, niewiele więcej. - To piękny miecz u twojego boku - zauważył. - Pokaż mi go. Przed wyjazdem owinąłem rękojeść starym rzemieniem i wysmarowałem go brudem. Pochwa była starsza ode mnie i poprzecierana przez lata. Cokolwiek by nie powiedzieć o mieczu mojego wuja, na pewno nie był już piękny. Przynajmniej dopóki go nie wyciągnąłem i nie pokazałem ostrza. Przez chwilę rozważałem rzucenie nożem. Blondynek nie widziałby tak dobrze z moim ostrzem wystającym z oczodołu. A może w domu miał brata, który ucieszyłby się, że jest nowym księciem Strzały i odtąd byłby mi winien przysługę. Wyobraziłem sobie tę scenę. Przystojny książę z nożem wbitym w twarz, ja i moi Bracia uciekający po górskich zboczach. Nie mam zwyczaju niczego żałować. Żałuję, że tego nie zrobiłem. Tymczasem wcisnąłem nóż za pas i wyciągnąłem miecz mojego wuja, dziedzictwo jego rodu, stal Budowniczych, ostrze, które wydawało się przyćmiewać światło dnia. - No proszę - powtórzył książę Orrin. - Niezwykły miecz przy sobie nosisz, chłopcze. Komu go ukradłeś? Wiał zimny górski wiatr, wdzierając się przez każdą szparę w mojej zbroi. Drżałem, pomimo ciepła bijącego od Goga przywierającego do moich pleców. - Ciekaw jestem, dlaczego książę Strzały miałby przebyć całą drogę do wyżyn Renaru jedynie z pięćdziesięcioma rycerzami? - Zsiadłem z konia. Książę wbił zdumiony wzrok w Goga, który został w siodle, półnagi i ufarbowany jak tygrys. Stanąłem na jednym z większych kamieni przy drodze, by pokazać, że nie mam zamiaru uciekać. - Być może z powodów, których nie powinien znać niedorosły przydrożny bandyta z kradzionym mieczem w dłoni - odpowiedział, wciąż zachowując irytujący spokój. Nie mogłem zaprzeczyć, że miecz był kradziony, więc postanowiłem zareagować na epitet "niedorosły". - Czternaście lat to męski wiek w tych stronach, a ja władam tym mieczem lepiej niż ktokolwiek, kto nosił go przede mną. Książę roześmiał się, swobodnie i łagodnie. Gdyby przeczytał podręcznik o tym, jak doprowadzić mnie do szału, nie poradziłby sobie lepiej niż robił to w tej chwili. Duma zawsze

była moją słabością, chociaż czasem także moją siłą. - Przyjmij więc moje przeprosiny, młody człowieku. - Jego towarzysz zmarszczył brwi na te słowa, mogłem to dostrzec nawet przez przyłbicę. - Podróżuję, aby zobaczyć ziemie, którymi będę władał jako cesarz, poznać ludzi i miasta. Rozmówić się ze szlachtą, z baronami, hrabiami... nawet królami, którzy będą mi służyć, gdy zasiądę na tronie cesarstwa. Zamierzam zdobyć ich posłuch mądrością, słowem i przysługą, raczej niż ogniem i mieczem. Przemówienie było może i pompatyczne, ale książę potrafił posługiwać się słowem. Och, moi bracia, jakże potrafił. To była magia całkiem nowego gatunku. Subtelniejsza niż miękkie pułapki Sageousa: nawet ten pogański czarownik i pan snów pozazdrościłby tej siły perswazji. Rozumiałem, dlaczego książę zdjął hełm. Czar nie tkwił w samych słowach, ale i w wyglądzie, w uczciwości i wierności, które biły od niego, jak gdyby każdy, kto go wysłuchał, był godzien zostać jego przyjacielem. Książę miał talent, którego należało się strzec, może potężniejszy nawet niż moc, której użył Corrion, by przepędzić mnie tam i z powrotem po świecie i strącić mego wuja z tronu. Pies przysiadł na drodze i oblizał kły. Był wystarczająco duży, żeby połknąć małą owcę. - A dlaczego mieliby cię posłuchać, książę Strzały? - zapytałem. W moim głosie dało się słyszeć rozdrażnienie, chociaż bardzo starałem się je ukryć. - Ta Wojna Stu musi się skończyć - odpowiedział. - I skończy się. Ale jak wielu ludzi jeszcze utonie we krwi zanim nastanie pokój? Niech nowy cesarz zasiądzie na tronie. Szlachta może zatrzymać swoje zamki, rządzić swoimi ziemiami, zbierać swoje złoto. Niczego nie stracą; nic się nie skończy, tylko wojna. I znowu, tak, to była magia. Wierzyłem jego słowom. Nie musiał tego nawet mówić, ale wiedziałem, że on szczerze pragnie pokoju, że rządziłby uczciwą i sprawiedliwą ręką, że na sercu leżał mu ludzki los. Pozwoliłby rolnikom uprawiać ziemię, kupcom wymieniać towary, uczonym odkrywać tajemnice. - Gdyby tobie zaoferowano cesarski tron - powiedział, patrząc teraz tylko na mnie - czy przyjąłbyś go? - Tak. - Chociaż wolałbym go zająć samemu, bez niczyjej oferty. - Dlaczego? - zapytał. - Dlaczego go pragniesz? Zaglądał w ciemne zakamarki mojej duszy, ten książę z bajki o spokojnych oczach. Ja chciałem wygrać. Tron był tylko znacznikiem zwycięstwa. A chciałem wygrać, ponieważ inni mówili mi, że nie mogę wygrać. Chciałem walczyć, bo moja krew wrzała walką. Nie dbałem o ludzi zamieszkujących cesarstwo bardziej niż o stertę gnoju, w której tarzał się Makin. - Tron należy do mnie. - To była jedyna odpowiedź, jaką w sobie znalazłem. - Tak? Należy do ciebie, Stewardzie? I tak jednym gestem odsłonił swoją rękę. I jednocześnie mnie zawstydził. Powinniście wiedzieć, że mężowie, który walczą w Wojnie Stu, a to wszystko są mężczyźni oprócz Czerwonej Królowej, należą do dwóch gałęzi wielkiego drzewa. Linia Stewardów, jak nazywają nas nasi wrogowie, prowadzi najkrótszą drogą do tronu, ale wywodzi się od Wielkiego Stewarda,

Honorousa, który władał cesarstwem przez pięćdziesiąt lat po tym, jak ród cesarski wygasł. A Honorous zasiadał przed tronem, a nie na nim. Mimo to, solidne roszczenie do bycia potomkiem człowieka, który był cesarzem pod każdym względem poza tytułem, to wciąż lepsza podstawa do zajęcia tronu niż wątłe roszczenie do bycia potomkiem ostatniego cesarza. Przynajmniej tak my, Stewardowie, to widzimy. W każdym razie zamierzałem wyrąbać sobie drogę do tronu, nawet gdyby jakiś bękart pasterza spłodził mnie z karczemną dziwką - albo genealogia będzie po mojej stronie, albo zetnę drzewo rodowe i zrobię z niego taran. Zupełnie mi obojętne. Wielu mężczyzn w linii Stewardów wygląda jak ja: smukli, wysocy, o ciemnych oczach i ciemnych włosach, bystrych umysłach. Nawet nasi wrogowie nie odmawiają nam sprytu. Linia cesarza jest zmącona, zagubiona w spalonych bibliotekach, skażona szaleństwem i rozpustą. Wielu spośród tych, którzy do niej należą albo twierdzą, że należą, wygląda jak książę Orrin: jasna cera, szerokie ramiona, czasem są wielcy jak Rike, ale przyjemni dla oka. - "Stewardzie", mówisz? - Zakręciłem nadgarstkiem i mój miecz zatańczył w powietrzu. Pies księcia podniósł się z ziemi, nagle, bezgłośnie. - Odłóż to, Jorgu. Znam cię. Na milę mógłbym rozpoznać, że jesteś z rodu Ancrath. Z najciemniejszej gałęzi, jaka wyrosła z drzewa Stewardów. Słyszałem, że ciągle wyrzynacie się nawzajem, czy tak? - Królu Jorgu dla ciebie - powiedziałem z naciskiem. Wiedziałem, że brzmię jak rozpuszczony dzieciak, ale nie potrafiłem nic na to poradzić. Łagodne nastawienie Orrina, jego blask, wytrącały mnie równowagi. - Królu? Ach, tak, bo przecież Ancrath i Gelleth. Ale mówią, że twój ojciec naznaczył młodego księcia Degrana na swojego dziedzica. Więc może... - Rozłożył dłonie i uśmiechnął się. Jego uśmiech był jak uderzenie w twarz. A więc ojciec wybrał na dziedzica nowego syna z tej Scorrońskiej dziwki. I oddał mu to, co mnie się należało z urodzenia. - A ty chcesz mu dać także Wyżyny? - zapytałem. Wyszczerzyłem zęby, jakkolwiek dużo mnie to kosztowało. - Powinieneś wiedzieć, że stu ludzi z mojej Straży chowa się w tych skałach, gotowych przeszyć strzałami każdą szczelinę w twojej zbroi, książę. - To mogła nawet być prawda. Wiedziałem, że przynajmniej jakaś część Straży śledziła kolumnę rycerzy. - Myślę, że bliżej dwudziestu niż stu - odpowiedział książę Orrin. - I to nie są ludzie przywykli do gór, prawda? Czy zabrałeś ich ze sobą, Jorgu, kiedy uciekałeś z Ancrathu? Wyglądają na dość dobrze wyszkolonych, ale ludzie wychowani w górach potrafiliby się lepiej ukryć. Ten książę wiedział zdecydowanie zbyt dużo. Coraz bardziej mnie to irytowało; a jak wszem i wobec wiadomo, kiedy zacznę się denerwować, to denerwuję się jeszcze bardziej. - W każdym razie - ciągnął spokojnie, jakby nie zauważył, że ja zaraz wybuchnę, że zaraz wbiję miecz prosto w jego pierś - nie zabiję cię z tych samych powodów, dla których ty nie zabijesz mnie. To by tylko zamieniło dwa królestwa w jedno silniejsze. Kiedy droga do cesarskiego tronu, do mojego tronu, poprowadzi mnie tędy, wolałbym zastać ciebie i twoich barwnych przyjaciół zajętych terroryzowaniem chłopów i upijaniem się raczej, niż twojego ojca lub barona Kennicka utrzymujących tu żelazny porządek. Mam też nadzieję, że zanim się tu

znowu znajdę, urośniesz trochę i zmądrzejesz, i powitasz mnie jako prawowitego cesarza. Zeskoczyłem z kamienia, na którym stałem, ale ledwie zdążyłem wylądować, a ogar księcia stał już przede mną. Wciąż nie wydał z siebie najmniejszego dźwięku, ale za to pokazywał zdecydowanie zbyt liczne i błyszczące zęby. Spojrzałem mu prosto w oczy, co jest dobrym sposobem na stracenie kawałka twarzy, ale zamierzałem przestraszyć bydlaka. Złapałem miecz obiema dłońmi, za rękojeść i ostrze, płaską stroną do przodu i podszedłem bliżej, powstrzymując w gardle gniewne warknięcie. Miałem kiedyś psa, dobrego psa, którego kochałem, zanim zapomniałem znaczenia takich słów, i nie chciałem zabijać tego zwierzęcia. Ale nie zawahałbym się tego zrobić. - Do tyłu - bardziej warknąłem niż powiedziałem. Wciąż wpatrywałem się w jego oczy. Ogar położył uszy po sobie, zaskomlił i wycofał się pomiędzy nogi książęcego konia. Myślę, że wyczuł śmierć mieszkającą we mnie. To był gorzki posiłek, serce nekromanty. Odsunął mnie jeszcze trochę bardziej od świata. Czasem wydaje mi się, że stoję trzy kroki poza obrębem życia innych ludzi. Jednym krokiem było pożarte serce. Jednym cierniowy krzak. A pierwszym może był ten pies, którego przypominam sobie w snach. Myślę o nim jak o swoim, ale pies należał do nas obu, do mnie i mojego brata Williama. Skrzyżowanie ogara z wilkiem, naprawdę, był większy niż my obaj razem wzięci, niczym rumak dla dwóch młodych rycerzy. William mógł usiąść mu na grzbiecie - Will miał tylko cztery lata - ale kiedy ja się wdrapywałem, zrzucał nas obu i próbował ugryźć mnie w nogę. Nazywaliśmy go Sędzia. - Imponujące - powiedział Orrin, tonem sugerującym, że wcale mu nie zaimponowałem. - Jeżeli skończyłeś już z moim psem, ruszymy w dalszą drogę. Planuję przejść do Orlanthu przez Wysoką Przełęcz, albo przez Przełęcz Sinego Księżyca, jeżeli jest przejezdna, i odwiedzić lorda Samsara. - Ruszycie w drogę, kiedy ja tak powiem - odparłem, wciąż pragnąc, żeby okazał trochę... czego? Strachu? Możesz chociaż nieco szacunku. - I taką trasą, na jaką pozwolę. - Nie podobało mi się również to, że wydawał się znać moje ziemie lepiej niż ja sam. Uniósł brew, słysząc to. Nie uśmiechał się teraz, co drażniło mnie jeszcze bardziej niż jego uśmiech przed chwilą. - Taka jest więc twoja opinia w tej sprawie, królu Jorgu? Całym moim jestestwem chciałem go skrzywdzić. W ustach każdego innego człowieka te słowa brzmiałyby jak kpiący wyraz arogancji, ale tu na tym zimnym górskim zboczu wydawały się nie wyrażać niczego poza uczciwością. Nienawidziłem Orrina za to, że był tak wyraźnie lepszym człowiekiem ode mnie. Spojrzałem mu w oczy i wtedy zrozumiałem. On się nade mną litował. - Skrzyżuj ze mną miecze, bracie - powiedziałem. - Masz rację, że pragniesz pokoju. Dlaczego moi pasterze kóz albo twoi świniarze mają cierpieć w wojnie, w której chodzi tylko o to, który z nas będzie swoim tyłkiem polerował siedzenie cesarskiego tronu? Walcz ze mną, a jeżeli ci ulegnę, to w dniu, kiedy sięgniesz po władzę nad cesarstwem nie stanę ci na drodze. Dalej, wyciągnij miecz. Albo wystaw przeciw mnie najlepszego ze swoich ludzi, jeżeli tak wolisz. - Skinąłem w stronę rycerza u boku księcia.

- Ach - westchnął Orrin. - Nie chcesz z nim walczyć. To mój brat Egan. Bóg stworzył go po to, żeby dzierżył miecz. Nawet ja się go czasem boję! A poza tym, wy dwaj jesteście zbyt podobni do siebie. Egan myśli, że całe to gadanie to strata czasu. Wolałby posłać naszych świniarzy na twoich pastuchów i utopić świat we krwi, prawda, Eganie? Ja marzę o cesarstwie. O moim cesarstwie. To pogodny i jasny sen. Ale obawiam się, że wszystkie sny Egana są krwawe. Egan chrząknął, jak gdyby znudziła go ta rozmowa. Książę zsiadł z konia. - Zróbcie miejsce i niech nikt się nie wtrąca. - To jest... - Wiem, Makinie - przerwałem mu. - To zły pomysł. Makin również zsiadł z konia i stanął obok mnie, podczas gdy ludzie Orrina robili miejsce. - On może być dobry. - Dobry to nie problem. Ja jestem świetny. - Nie zaprzeczę, że jesteś mistrzem świata w zabijaniu ludzi, Jorgu - syknął Makin. - Ale to jest inna walka, to gra na pokaz. - Więc muszę zagrać w tę grę - odpowiedziałem. Książę nie zapytał, czego zażądam od niego, jeżeli wygram. To mnie ukłuło. Stanęliśmy więc naprzeciw siebie, dwóch spośród stu, linie cesarza i cesarskiego majordomusa. - Jest mądrzejszy sposób, żeby to rozwiązać, Jorgu - rzucił Orrin. Wiedział o mnie wystarczająco dużo, żeby nie powiedzieć "łatwiejszy sposób". - Stań po mojej stronie. Nowy cesarz będzie potrzebował nowego stewarda. Splunąłem na ścieżkę. - Nie wiesz, czego chcesz, Jorgu, ani dlaczego tego chcesz. Nie widziałeś nawet ułamka cesarstwa, którym chcesz władać. Byłeś na wschodzie, ścigając słońce do samych ścian Krańca? Czy widziałeś brzegi ciemnej Afriki? Rozmawiałeś z jarlami, którzy przypływają z najdalszej północy, kiedy lód stopnieje? Gdybyś urodził się na stepach Arralu, cała droga, jaką przebyłeś przez te lata nie wyprowadziłaby cię poza ich skraj. Statkiem, Jorgu, statkiem. Tylko tak można zwiedzić cesarstwo. Czy ty w ogóle widziałeś morze? Siwek pierdnął długo i beztrosko, uwalniając mnie od odpowiedzi na to pytanie. Zawsze uwielbiałem tego konia. Zaczęliśmy krążyć wokół siebie. Jak wiele rzeczy w życiu, powodzenie w pojedynku, zwłaszcza na długie miecze, zależy od wybrania właściwej chwili. Zamach to decyzja, której konsekwencje mogą być dożywotnie. Czekasz na moment, który daje największe szanse, a potem kładziesz na szali swoje życie. Walcząc z człowiekiem w pełnej zbroi, musisz włożyć w cios dużo siły. Całą siłę, jaką masz. Musisz uderzyć tak mocno, że przeciwnik nie zdoła odwzajemnić ciosu, zanim ty wycofasz się i przygotujesz do następnego. Pchnięcie może być lżejsze. Ale bardziej precyzyjne. Musisz znaleźć szczelinę w jego zbroi, zanim on znajdzie jakąś

w twojej. Uderzyłem na odlew, nie po to, żeby go trafić, ale żeby skrzyżować ostrza. Jego miecz miał przydymioną barwę; stal Budowniczych została stopiona z jakimś ciemniejszym metalem. Brzęk metalu odbił się ostrym echem wśród skał. Książę wykręcił dłoń w chwili, gdy nasze ostrza się spotkały, tak że niemal wytrącił mi broń z ręki. Nie podobało mi się to ani trochę. Natarłem na niego z serią krótkich ciosów, żeby nie dać mu czasu na zastanowienie, żeby go zmęczyć, nie pozwolić mu więcej na takie sztuczki. Miałem wrażenie, że rąbię mieczem w kamienną kolumnę; czułem ból w dłoniach i nadgarstkach. - Jesteś lepszy niż się spodziewałem - powiedział. Po czym zaatakował prędko: pchnięcie, pół-zamach, pchnięcie. Kombinacje tak szybkie, że ledwie mogłem dostrzec jego ruchy. Ćwiczymy po to, by nasze mięśnie się uczyły. By nasze oczy komunikowały się z ramionami i dłońmi, omijając mózg, nie potrzebując decyzji ani namysłu. To jak nauka nut do gry na harfie. Najpierw musisz o nich myśleć, A, C, D... ale po jakimś czasie palce same wiedzą, co robić i nie pamiętasz już nut. Moja ręka walczyła, nie pytając mnie o zdanie. - Naprawdę nieźle sobie radzisz - rzucił książę. Ale kiedy próbujesz uderzać w struny szybciej, a potem jeszcze szybciej, i jeszcze prędzej, w końcu palce się potykają. Co dalej? - chcą wiedzieć. Co teraz? Teraz wielki kawał metalu spada mi na głowę. A przynajmniej tak się czułem trafiony płazem jego miecza. Wykrztusiłem coś, co było w połowie przekleństwem, w połowie jękiem i w całości krwawym splunięciem, a potem upadłem na ziemię, jak marionetka gdy przecięto jej sznurki. - Poddaj się. - Głos księcia wydawał się dobiegać z drugiego końca długiego tunelu. - Pieprzyć to. - Wyplułem więcej krwi i chyba kawałek zęba. - To twoja ostatnia szansa, Jorg. - Czułem na szyi chłód jego ostrza. - On się poddaje. - Makin wołał z tamtego końca tunelu. - Poddaje się. - Ani mi w głowie. - Powoli odzyskiwałem poczucie, gdzie jest ziemia, a gdzie niebo. Skupiłem wzrok na ciemnej plamie, która mogła być Orrinem. - Poddaj się - powtórzył. Teraz na szyi czułem ciepło krwi płynącej z płytkiej rany. Roześmiałem się, nie bez trudu. - Powiedziałeś sam, że mnie nie zabijesz, książę Strzały. To nie byłoby w twoim interesie. Więc czemu miałbym się poddać? - Splunąłem ponownie. - Jeżeli kiedyś staniesz na granicy moich ziem na czele armii, wtedy zdecyduję, co zrobić. Odwrócił się z wyrazem obrzydzenia. - Wysoka Przełęcz - powiedziałem. - Pozwolę ci przejechać przez Wysoką Przełęcz i możesz iść zawracać lordowi głowę swoim moralizowaniem. Na tyle sobie zasłużyłeś. - Próbowałem wstać, ale nie udało mi się. Makin pomógł mi się podnieść.

Patrzyliśmy, jak odjeżdżają. Brat księcia, Egan, rzucił mi złowrogie spojrzenie, gdy mnie mijał. Orrin nawet nie obrócił głowy. Patrzyliśmy, aż ostatni koń zniknął za wzniesieniem. - Będziemy potrzebowali większej armii - powiedziałem.

Sir Makin jest prawie jak przystojny rycerz z legend, że swoimi krętymi czarnymi lokam oczami, w nienagannie wypolerowanej zbroi, z mieczem w dłoni. Gdyby nie grube wa usta są zbyt wyraziste, spojrzenie zbyt twarde. Także pod innymi względami sir Makin je

7 Cztery lata wcześniej Jechaliśmy przez dwie godziny po tym, jak książę Strzały oddalił się w stronę Wysokiej Przełęczy. Dwie godziny w milczeniu zupełnie innego rodzaju niż to, które towarzyszyło nam przez pierwszą część drogi. Głowa bolała mnie tak bardzo, że nawet dekapitacja nie wydawała się zbyt radykalnym środkiem zaradczym. Każdy kretyn w mojej kompanii miał świadomość, że nie trzeba było wiele, żebym wypróbował na nim tę metodę. - Ała. No, nie każdy kretyn. - Owszem, Maicalu - powiedziałem. - Ała. - Spojrzałem na niego spod przymrużonych powiek, zaciskając zęby i starając się zignorować pulsowanie w czaszce. Czasami nie było widać, że ze starym Maicalem coś jest nie tak. Czegokolwiek mu brakowało, nie zawsze to okazywał. Czasem Przez dłuższą chwilę mógł sprawiać wrażenie gotowego na wszystko, twardego, rzetelnego, nawet sprytnego; a potem czar pryskał i znów widziałeś idiotycznie wykrzywione usta, zmarszczoną brew, pustkę w oczach. Maicalowi udało się wrócić do Bractwa kilka tygodni po naszym zwycięstwie na Wyżynach. Bóg jeden wie, jak nas znalazł, ale w końcu nawet gołębie potrafią odnaleźć dom, mimo mózgu wielkości kropli wody. Przez te trzy miesiące, kiedy mieszkałem w Upiornym Zamku, Maical służył jako stajenny albo pomocnik stajennego, albo zbieracz gnoju, czy coś w tym rodzaju. Rozkazałem moim ludziom dać mu miejsce do spania i wyżywienie. W końcu zabiłem jego brata. Gemt nie dbał o niego za bardzo. Bił go i wysługiwał się nim podczas podróży. Ale zawsze pilnował, żeby Maical miał co jeść i gdzie spać. - Nieźle cię poobijał, Jorg - rozwinął Maical. Miał głupi wyraz twarzy, gdy mówił, jego wargi zawsze robiły się mokre i błyszczące. Zauważyłem, że Makin się krzywi, a Row robi zakład z Grumlowem. - Tak, Maicalu, nie da się zaprzeczyć. Nie żałowałem zabicia Gemta. Nawet przez ułamek sekundy. Ale cierpiałem na myśl, że Maical jest zbyt upośledzony, by choćby mnie nienawidzić, schwytany w jakiejś sieci oplątującej jego mózg - widzi, ale nie potrafi reagować. Pomyślałem o zegarku tykającym na mojej ręce. Tak przemyślna maszyna, te wszystkie kółka wewnątrz kółek, kręcą się, napędzają się nawzajem, zahaczają zębami, a wystarczy jeden okruch kurzu, ludzki włos w niewłaściwym miejscu, i mechanizm stanie, zniszczony, bezwartościowy. Zastanawiałem się, co musiało wpaść w tryby mózgu Maicala dawno, dawno temu. Co mu skradło rozum? - Powiedz Makinowi, żeby podjechał tu do mnie - rozkazałem. Maical pociągnął za cugle i siwek został z tyłu. Row jęknął ponuro: przegrał zakład.

Górski krajobraz pulsował na przemian czerwienią i zielenią, w miarę jak fale bólu przelewały się z przodu do tyłu, od skroni do podstawy czaszki. - Czasem myślę, że trzymasz go przy sobie tylko po to, żeby uszczęśliwić siwka powiedział Makin. Nie zauważyłem, kiedy się ze mną zrównał. - Chcę, żebyś mnie nauczył walczyć mieczem. - Umiesz... - Myślałem, że umiem. Ale od teraz muszę potraktować to poważnie. To, co dzisiaj się stało... - Przyłożyłem dłoń do głowy w miejscu uderzenia; na moich palcach została krew - ... nie stanie się ponownie. - Cóż, to przynajmniej godna rozrywka dla króla - odpowiedział Makin. - Utrzyma cię też w dobrej formie. Czy chociaż raz miałeś w rękach miecz odkąd zajęliśmy Upiorny Zamek? Wzruszyłem ramionami i natychmiast tego pożałowałem. Z bólu zacisnąłem zęby tak mocno, że aż zazgrzytały. - Z tego co słyszę, to próbowałeś spłodzić bękarta z praktycznie każdą służką w całym zamku. - Wyszczerzył się w szerokim uśmiechu. Dobrze być królem. Pod warunkiem, że nie obrywasz mieczem w głowę. - To część mojego królewskiego planu ponownego zaludnienia ziem. Jakość i ilość idą tu w parze. - Przycisnąłem palce do skroni. - Au, cholera, moja pieprzona głowa. - Są takie rodzaje bólu, które można zignorować, ale ból głowy atakuje cię we własnym domu. Makin nie przestał się uśmiechać. Chyba podobało mu się oglądanie mnie w takim stanie. Sięgnął do swoich juków, pogrzebał przez chwilę, wyciągnął jakieś skórzane zawiniątko i rzucił mi je. Ledwie udało mi się złapać; koordynacja oko-ręka nie działa tak dobrze, gdy widzisz podwójnie. - Suszone goździki - wyjaśnił Makin. - Niezły zapas, sir Makinie. - Mógłbyś sprzedać dobrego konia i wciąż nie kupiłbyś więcej niż garść goździków. Wspaniałe lekarstwo na ból. Jeżeli weźmiesz za dużo, to oczywiście umrzesz, ale przynajmniej łagodnie, jakbyś spływał spokojną, ciepłą rzeką. Prawie uległem pokusie. - Zabierz to. - Odrzuciłem zawiniątko Makinowi. Za każdym razem, gdy ustępujesz, stajesz się słabszy. Uczyniłem ból w poobijanej głowie swoim wrogiem i zamierzałem z nim walczyć. Jechaliśmy dalej. Wypełniałem swoje myśli starym jadem, nienawiścią, jaką darzyłem hrabiego Renara. Odkąd jego zabrakło, nie miałem dla niej równie dobrego obiektu. Gwałtowne pulsowanie w czaszce sprawiało, że ból ukruszonego zęba wydawał mi się łaskotaniem. Rike zrównał się ze mną na tym swoim monstrualnym koniu. Przyglądał mi się przez chwilę. Makinowi może trochę podobał się widok mnie dostającego po tyłku, ale Rike był szczęśliwy, jak gdyby wszystkie święta wypadły jednocześnie. - Wiesz, czemu trzymam cię przy sobie, Rikejku? - zapytałem.

- Czemu? - Jesteś jak gorsza część mnie samego. - Z bólu znów zazgrzytałem zębami. - Cholera. Odczekałem i trochę przeszło. - Nie mam na jednym ramieniu anioła, a na drugim diabła. Dostały mi się dwa diabły. Ale ty jesteś tym gorszym. Jesteś jak ja, tylko bez urody i czaru. Uświadomiłem sobie, że gadam bez sensu; próbowałem przykryć to szerokim uśmiechem. - Spadaj, Rike. - To był Makin, nie zauważyłem, kiedy znowu znalazł się koło mnie. - Mój ojciec miał rację, Makinie - powiedziałem. - Miał rację, że przyjął pieniądze swojego brata, za Williama i za matkę. Straciłby połowę armii, próbując się dostać do Upiornego. Makin zmarszczył brew. Wyciągnął znowu woreczek z utartymi goździkami. - Weź to. - Mój ojciec rozumiał, co znaczy poświęcenie. Corion też. Popchnął mnie na tę drogę. Na właściwą drogę. Mnie tylko nie podobało się, że mnie popychają. Ledwie widziałem Makina; z bólu musiałem mocno przymrużyć oczy. - Niektóre zbrodnie wymagają odpowiedzi. - Potrząsnął głową. - Corion próbował cię od tego powstrzymać. Ja przebyłem trzy kraje, żeby znaleźć ludzi, którzy zabili moją dziewczynkę. - Wydawał się być zaniepokojony. - Idiota. - Ledwie wykrztusiłem to słowo przez drętwiejące wargi. - Jorg. - Makin zniżył głos. - Ty płaczesz. Weź te cholerne goździki. - Trzeba większej armii. - Wszystko okryła czerń i poczułem się, jakbym spadał. A potem uderzyłem w ziemię.

8 Cztery lata wcześniej Obudziłem się w przyciemnionym pomieszczeniu. Mucha bzyczała. Gdzieś niedaleko ktoś wymiotował. Trochę światła przedzierało się przez szparę, gdzie farba złuszczyła się z wikliny. Trochę więcej światła wpadało przez wypaczone okiennice. Chłopska chata. Odgłos wymiotów ustał, zastąpiony stłumionych szlochem. Dziecko. Usiadłem. Cienki koc zsunął się z mojej piersi. Czułem łaskotanie słomianego posłania. Ból w głowie zniknął. Ząb bolał mnie jak diabli, ale to było nic w porównaniu z tym, jak wcześniej bolała głowa. Pomacałem wokół siebie, próbując znaleźć miecz, ale nigdzie go nie było. Jest coś cudownego w bólu głowy, który przeszedł. Szkoda, że to uczucie tak szybko znika i nie można się nim cieszyć każdego dnia przez resztę życia. Chociaż to oczywiście był zwykły ból głowy. Stary Jorguś nabił sobie guza na mózgu. Widziałem to już wcześniej. Kiedyś brat Gains spadł z konia i uderzył się w głowę; przez kolejne dwa dni wydawał się bardziej zwariowany od Maicala. "Czy ja spadłem z konia?" pytał chyba z tysiąc razy. W jednej chwili płakał, w następnej się śmiał. Jesteśmy kruchymi mechanizmami, mężowie. Próbowałem wstać, ale moje nogi wciąż były trochę niepewne. Drzwi otworzyły się i światło wpadło do środka, otaczając sylwetkę kobiety. - Przyniosłam ci zupę - powiedziała. Wziąłem miskę i usiadłem z powrotem. - Dobrze pachnie. - Aż burczało mi w żołądku. - Twój przyjaciel, Makin, przyniósł parę zająców do potrawki. Nie mieliśmy mięsa, odkąd świnie nam zabrali. Uniosłem miskę do ust; łyżek tu nie było. Kobieta wyszła, kiedy zacząłem siorbać; parzyłem sobie usta, ale nie przejmowałem się tym. Przez dłuższą chwilę tylko piłem zupę i obserwowałem drobiny kurzu tańczące w promieniu światła wpadającym przez okiennice. Gryzłem kawałki króliczego mięsa, przeżuwałem chrząstki, połykałem tłuste kęsy. Dobrze jest jeść i nie myśleć o niczym. W końcu udało mi się wstać. Otrzepałem się ze słomy. Przy biodrze miałem swój stary sztylet i coś jeszcze zatkniętego za pasek. Paczka suszonych goździków od Makina. Rozejrzałem się jeszcze raz za mieczem i wyszedłem przez drzwi. Światło dnia wydawało mi się nieco zbyt jasne; chłodny, zacinający wiatr przynosił zapach starej spalenizny. Przeciągnąłem się i zamrugałem. Poza chatą, z której wyszedłem, i która na oko była oborą dla zwierząt, wszystko wokół było zrujnowane. Dwa domy ze spopielonymi strzechami i zawalonymi ścianami, połamane ogrodzenia, zagrody, które wyglądały jakby przetoczyła się przez nie szarża kawalerii. Kobieta, która przyniosła mi zupę, kucała wśród najbliższego z

domów, plecami do mnie. Poczułem nagłą potrzebę by się odlać. Stanąłem pod ścianą chaty i wypuściłem gorący strumień, który wydawał się nie mieć końca. - Jezu! Spałem przez tydzień czy co? Pewien mędrzec powiedział kiedyś "nie sraj tam, gdzie jesz". To mógł być Arystoteles. W drodze to była pierwsza zasada. Ulżyj sobie, gdzie ci się podoba. Każdego dnia jedź dalej i zostaw swoje gówno, wszelkie rodzaje gówna, za sobą. W zamku miałem latrynę. Która, powiedzmy sobie szczerze, jest po prostu dziurą w murze. W zamku srasz tam, gdzie jesz i musisz być przygotowany, że gówno zawsze może wypłynąć na wierzch. Tego się nauczyłem przez trzy miesiące bycia królem. Wreszcie skończyłem. To musiał być zapas szczyn z całego tygodnia. Odczuwałem ulgę. Czułem się dobrze. Ziewnąłem swobodnie. Ziemia rozciągała się płasko na północ, na tle południowego nieba odcinał się ostro łańcuch Matteraków. Opuściliśmy Wyżyny albo byliśmy już cholernie blisko granicy. Przeciągnąłem się i podszedłem do kobiety kucającej wśród ruin. - Czy moi ludzie to zrobili? - Zmarszczyłem brwi i rozejrzałem się raz jeszcze. - Gdzie oni w ogóle są, do diabła? Kobieta zwróciła ku mnie pomarszczoną, naznaczoną bólem twarz. - Żołnierze z Ancrathu to zrobili. - W ramionach trzymała dziecko, wątłe i szare. Dziewczynka; mogła mieć sześć, siedem lat. - Z Ancrathu? - Uniosłem brew. Mój wzrok wędrował wciąż ku dziewczynce. - Jesteśmy blisko granicy? - Pięć mil - odpowiedziała kobieta. - Powiedzieli, że nie możemy tu żyć. Że przyłączają te ziemie. Zaczęli podpalać domy. Przyłączają te ziemie. O czymś mi to przypominało. Jakiś spór o granice. Najstarsze mapy pokazywały, że posiadłość lorda Nossara sięgała aż dotąd. Czułem w rześkim porannym powietrzu odór wymiocin. Dziewczynka umazała sobie nimi włosy. - Zabili twojego męża? - zapytałem. Samego mnie to zaskoczyło. Nie dbam o takie rzeczy na tyle, żeby marnować choćby słowa. Zrzuciłem to więc na uderzenie w głowę. - Zabili syna - powiedziała, wbijając wzrok w jakiś punkt za poczerniałym zgliszczami, za mną, za sklepieniem nieba. - Davie wybiegł z krzykiem i kasłaniem, nic nie widział przez dym. Podbiegł za blisko do żołnierza. Jeden cios, jakby ścinał chwasty, i rozpłatał mojego chłopca. Jego flaki... - Zamrugała i spojrzała na dziewczynkę. - Ciągle krzyczał. Nie przestawał. Drugi żołnierz wbił mu strzałę w szyję. - A twój mąż? - Nie pytałem o chłopca. Nie chciałem słuchać tej historii. Tymczasem dziewczynka wpatrywała się we mnie, bez ciekawości, bez nadziei. - Nie wiem. - Jej głos był całkiem płaski, pozbawiony emocji, które już dawno umarły. Nie podszedł do Davie'ego, nie wziął go; bał się, że żołnierze też go porąbią.

- Dziewczynka zakaszlała nieprzyjemnie. - Teraz cały czas płacze albo gapi się w ziemię. - A dziecko? - Przeklinałem swoją pustą głowę. W tej chwili wystarczyło, że pomyślałem sobie pytanie i od razu zadawałem je na głos. - Chora. Na brzuch. Ale ja myślę, że to coś we krwi. Jej krew marnieje. - Przyciągnęła dziewczynkę do siebie. - Boli, Janey? - Tak - odpowiedziała chrapliwym szeptem. - Trochę czy bardzo? - Bardzo. Po co zadawać takie pytania, skoro nic się nie da zrobić? - Słusznie zrobił - powiedziałem. - Twój mąż. Czasem trzeba się wycofać. Odczekać. Ciernie powstrzymały umie w kluczowym momencie, decydując za mnie. - Słusznie zrobił. Słowa, które wydawały się tak prawdziwe, zanim spadłem z konia, brzmiały pusto tutaj pośród ruin ich domu. Cios w czaszkę może wybić z człowieka sporo sensu. Na drugim skraju łąki dostrzegłem postaci jeźdźców. Dwóch ludzi, trzy konie. Makin i Rike podjechali do nas powoli. - Dobrze cię widzieć na nogach, Jorg. - Makin wyszczerzył zęby. Rike tylko warknął. Pani Sara i pan Marten się tobą zaopiekowali, jak widzę. - Taki był właśnie Makin, zawsze się zaprzyjaźniał, pamiętał, jak ludzie się nazywają, żartował sobie z nimi. - Sara, tak? - zapytałem. To w końcu byli moi ludzie. - I mała Janey. - Na moment przed oczami stanęła mi inna Jane, konająca pod zwałowiskiem skał, tracąca ostatni światła. Tamta Jane powiedziała mi kiedyś, że potrzebuję lepszych powodów. Lepszych powodów, dlaczego chcę wygrać, ale może lepszych powodów do wszystkiego. - Zabierz ją do środka - powiedziałem. - Tu jest zbyt zimno. - Prawie sobie wyrzucałem, że naszczałem na jedną z ostatnich czterech ścian, jakie im zostały. Sara wstała i zaniosła dziewczynkę do środka. - Więc zostawiliście mnie tu na śmierć, Makinie? - zapytałem. - Gdzie reszta? - Rozbili obóz o milę w dół drogi. - Skinięciem wskazał na północ. - Wypatrują kolejnych rajdów. Nie całkiem mi pasowała myśl, że to stary dobry Nossar stoi za tymi rajdami. Zatruwała moje miłe wspomnienia. Przypominałem go sobie w jadalni, nachylonego nad poblakłymi mapami rozciągniętymi na stole. Pamiętałem Nossara na dębowym krześle, w forcie Wiązu, z szarą brodą i ciepłym spojrzeniem. Bawiliśmy się w jego komnatach, Will i ja, kiedy byliśmy może w tym wieku co dziecko Sary. Nossar i jego kreski na mapie. Szorstkie słowa o "jego chłopcach" udzielających schronienia ludziom Renara. - Gotowy do drogi? - zapytał Makin. - Wkrótce. - Podszedłem do mojego wierzchowca. Stajenny nazwał go Brath i nie

widziałem potrzeby zmieniać tego imienia. Był to dosyć krzepki koń, chociaż nie mógł się równać z Gerrodem, który padł pod górą w Gellleth. Wyciągnąłem kilka rzeczy z juków i poszedłem za Sarą. Kiedy wychodziłem z chaty oślepiło mnie światło na zewnątrz, teraz oślepił mnie mrok w środku. Izba cuchnęła. Nie zauważyłem tego, kiedy się obudziłem, ale teraz smród mnie uderzył. Odór starych wymiocin, potu, zwierzęcego łajna. Wierzyłem księciu Strzały, kiedy mówił, że będzie dbał o ludzi, że przyniesie im pokój. Wierzyłem Jane, kiedy mówiła, że potrzebuję lepszych powodów, by domagać się od losu tego, czego pragnę. Wierzyłem w to wszystko. Tyle że to nic dla mnie nie znaczyło. Przykucnąłem przy kobiecie, której imię zdążyłem już prawie zapomnieć. - Więc nowy król was nie obronił? - Jest nowy król? - zapytała bez najmniejszego zainteresowania, chcąc się tylko mnie pozbyć. - Hej, Janey - zwróciłem się do dziewczynki, licząc na lepszą reakcję. - Czy widziałaś, że przyprowadziłem największego i najbrzydszego człowieka na świecie, żeby ci pokazać? Jej usta zaokrągliły się w nieśmiałym uśmiechu. - No to czego byś chciała, Janey? - zapytałem. Nie miałem pojęcia, co tu robię, kucając z chłopami w cuchnącej izbie. Może po prostu chciałem być w czymś lepszy od księcia Strzały. Albo to wszystko przez uderzenie w głowę. Może Maical dostał w łeb, kiedy był dzieckiem, i dlatego całe jego życie tak wyglądało. - Chcę Davieego. - Dziewczynka była nienaturalnie spokojna. Tylko jej wargi się poruszały. I oczy. - Kim chciałabyś być? Co byś chciała robić? - Myślałem o swoim dzieciństwie. Ja chciałem być skrzydlatą śmiercią. Chciałem rozpłatać świat na pół, aż oddałby mi to, co do mnie należy. - Księżniczką - powiedziała Janey. - Albo syrenką. - Opowiadam jej bajki, panie - wyjaśniła matka, wciąż przestraszona, wśród ruin i rozpaczy. Zastanawiałem się, o co jeszcze się boi, co jeszcze miałbym jej zabrać. - Moja babka czytała. W rodzinie powtarzamy opowieści. - Pogłaskała włosy Janey. - Mówię jej, kiedy ją boli. Żeby nie myślała o tym. Bzdury takie jej opowiadam. Ona nawet nie wie, co to syrena. Wtedy ugryzłem się w język. Trzy niemożliwe życzenia w trzech krótkich chwilach. Ja podążyłem za swoimi i zostałem królem. Myślałem teraz o mojej koronie i tronie, mojej armii, złocie i murach. Ona chce swojego brata, chce być księżniczką, chce być syreną. Choroba ją zabierze z ramion matki, z krzykiem, i zaniesie do zimnej dziury w ziemi. I nawet królewska moc temu nie zaradzi. Dotknąłem jej wtedy, delikatnie kładąc dłoń na mokrym czole. Miała już w sobie dość śmierci i nie potrzebowała więcej ode mnie Ale dotknąłem jej, moimi zimnymi palcami, tylko po to, żeby poczuć pod skórą Janey pulsowanie, które zżerało jej szpik kości. Choroba rosnąca w niej odpowiedziała na zew mojej nekromancji, nawiązała więź. Czułem, jak bicie serca

dziewczynki rezonuje z moim. *** - Gotowy do drogi, Jorg? - Tak. - Wskoczyłem na siodło Bratha. Odjechaliśmy powoli. - Zostało ci coś tego proszku, bracie Jorgu? - zapytał Makin. - Chyba połknąłem wszystko na ból - odpowiedziałem, poklepując puste zawiniątko przy pasie. Makin przewrócił oczami. Obejrzał się na zrujnowane gospodarstwo, które zostawiliśmy za sobą. - Na rany Chrystusa. Tego było dość... Przerwał mu brzdęk metalowych talerzy. Brzdęk talerzy warkot mechanizmu, tupanie miniaturowych nóg, śmiech dziecka. - Coś jeszcze im zostawiłeś, Jorg? - zapytał. - Czerwony Kent miał rację. Ten klown był przeklęty. Zły. Lepiej, żeby klątwa spadła na tych chłopów, nie? Wiatr na równinie może sprawić, że zapiecze cię w oczach. Rike szarpnął cugle i zaczął zawracać. - Nie - powiedziałem. Więc nie zawrócił. Tej nocy spałem ciężko. Być może po kilku miesiącach w zamkowych luksusach przyzwyczaiłem się do miękkich posłań. Opadł na mnie ciężki sen, a z nim jeszcze cięższe majaki. Leżałem w ciemnym pokoju, ciemnym pokoju przesyconym smrodem wymiocin i zwierząt. Nie widziałem nic poza błyskiem oczu, oczu dziecka. Słyszałem tylko tykanie mojego zegarka i charkot jej suchego i krótkiego oddechu. Leżałem przez nieskończony czas z tykaniem i charkotem, i błyskiem oczu. Leżeliśmy w ciepłej rzece, która nas niosła, otoczeni zapachem goździków. Tyk, wdech, tyk, wydech, tyk, wdech. A potem się obudziłem, nagle, z trudem łapiąc powietrze. - Co? - wymamrotał ktoś. Chyba Kent zawinięty w koc. - Nic - odpowiedziałem, wciąż zaplątany w sen. - Myślałem, że mój zegarek stanął. Ale to nie był zegarek. Szarym świtem Makin podniósł się obok mnie; ziewnął szeroko, splunął i roztarł sobie ramiona.

- Jezu, ale jestem poobcierany. - Rzucił mi mętne spojrzenie. - Ale szczypta goździków akurat by mogła pomóc. - Dziewczynka umarła w nocy - powiedziałem mu. - Łagodną śmiercią. Makin wydął te swoje grube wargi i nie mówił więcej na ten temat. Może myślał o swoim własnym dziecku, straconym tyle lat temu. Nie zapytał nawet, skąd wiedziałem.

Lata wydają się nie dotykać brata Maicala, jak gdyby to, że nie potrafił ich policzy kończynach i szerokiej piersi patrzy na świat spokojnymi szarymi oczami. Brat Grumlow mu brodę na gładko. Gdyby nikt wam nie powiedział, że jego myśli kołaczą w pust zbójem jak każdy inny spośród Braci. A jednak podczas walki jego ręce zyskują spryt, i m

9 Cztery lata wcześniej Do Wyżyn przynależy też połać nizinnej ziemi, chociaż niewielka, pokryta kamieniami i rodząca więcej kamieni, gdy próbuje się ją uprawiać. Przez trzy miesiące królowania trzymałem się gór. Dopiero teraz, gdy droga prowadziła mnie na północ ku Heimrift, zobaczyłem krańce mego królestwa, przylegające do Ancrathu i Mokradeł Ken. Zostawiliśmy zrujnowaną farmę, wieśniaków, Martena i Sarę, których imiona tym razem zapamiętałem, i ich martwą córkę, Janey, której serce stanęło pewnej nocy nad brzegiem strumienia, zanim zdążyliśmy oddalić się o dwadzieścia mil. Trzymaliśmy się terenów pogranicznych, gdzie zwykle kręcą się wędrowne bandy, i gdzie nie brakuje dogodnych okazji. To, jak daleko grupa rozbójników może zapuścić się w głąb królestwa, nie napotykając poważnego oporu jest miarą słabości tego królestwa. Obrzeża Thurtanu zawsze były słabo bronione, mokradła Ken jeszcze słabiej. Ancrath, trzeba powiedzieć, był silny. Wystarczająco silny, by wybić nam zęby. - Dlaczego się zatrzymujemy? - zapytał Makin. Droga się rozwidlała. Staliśmy na nieoznaczonym rozstaju, którego nieubite drogi prowadziły przez wzgórza; tutaj Ancrath stykał się z Mokradłami i z Wyżynami. Wiatr dął w wysokiej trawie. W miejscu, gdzie spotykają się trzy państwa, roślinność zawsze kwitnie bujnie. Krew użyźnia ziemię. - Są dwie drogi. Wybierz tę, która nie prowadzi do Ancrathu - powiedział Makin. Zamknąłem oczy. - Słyszysz to, Makinie? - Co? - Posłuchaj. - Czego? - Przekrzywił głowę. - Ptaków? - Wsłuchaj się mocniej. - Komarów? - dopytywał się Makin, marszcząc brwi. - Gog słyszy - powiedziałem. - Prawda, chłopcze? Gog poruszył się za moimi plecami. - Dzwon? - Dzwon w Jessop, gdzie z mokradeł wynurzają się trupy. Jego głos jest tak głęboki; że pełznie tuż ponad bagnami, przez całe mile.

Ten dzwon raz wcześniej przyzwał mnie z powrotem do domu. Ten dzwon oznajmił mi, że mam nowego brata, przyczajonego w brzuchu obcej kobiety, składanego w całość kawałek po kawałku pod szatami godnymi królowej. Pod jedwabiem i koronką. A teraz przypominał mi o słowach księcia Strzały. O słowach, które jego miecz niemal całkiem wytrząsnął z mojej głowy. Mój mały braciszek wyszedł się pobawić, a ojciec dał mu za zabawki prawa do mojego dziedzictwa. - Pojedziemy tą drogą - powiedziałem i zwróciłem się ku trudniejszej drodze. - Heimrift jest w tamtą stronę - powiedział Makin, dla jasności wskazując ręką. - Nie sprzeczam się. Po prostu nie chcę, żeby ktoś mi zarzucał, że o tym nie wspomniałem, wiesz, kiedy już będziemy wszyscy leżeć na ziemi i wykrwawiać się na śmierć. Właściwie to się sprzeczał, ale miał sporo racji, więc go nie powstrzymywałem. Jechaliśmy przez jakąś godzinę, zostawiając za sobą kwaśne mokradła. Wiosna przebiega przez Ancrath, zanim zacznie mozolną wspinaczkę po zboczach na Wyżyny. Znaleźliśmy się w zalesionym obszarze; wszystkie gałęzie rodziły liście, jak gdyby życie eksplodowało nagle od jednego ciosu zielonego młota wiosny. Sprowadziłem moją kompanię z traktu i jechaliśmy dalej leśnymi ścieżkami. Jeżeli nie chcesz nikogo spotykać, wybierz drogę przez las, zwłaszcza w Ancracie po tym, jak zabrałem ojcu jego Straż Leśną. Wiosenne ciepło, świetlista zieleń młodych liści, śpiew drozda i skowronka, bujność lasu wchłaniana z każdym oddechem... Ancrath jest bogaty w uroki obce Wyżynom Renaru, ale zacząłem doceniać dzikość mojego nowego królestwa, surową skałę, niedosięgłe szczyty, nawet nieustający wiatr chłoszczący krainę od wschodu do zachodu. Grumlow nachylił się i wyłuskał coś z włosów Młodego Sima. - Kleszcz. - Zmiażdżył go w palcach. Nawet w Edenie był problem z wężami. Wózek na głowy zahaczał o krzaki i badyle; ścieżka robiła się coraz węższa. Rike klął coraz częściej i coraz plugawiej, gdy gałęzie drzew raz za razem uderzały go w twarz. - Nie trzeba było wsiadać na takiego wysokiego konia, Rikejku - rzuciłem. Makin podjechał do mnie; za nim Kent i Row rechotali z jakiegoś żartu, który im podrzucił. - I co, wkrótce pójdziemy pieszo? - Schylił się, żeby uniknąć nisko wiszącego kawałka zieleni. Zatrzymałem się przy strumieniu, którego brzegi łączyła drewniana kładka, tak stara, że musiała tam już być, gdy Chrystus uczył się chodzić. Pamiętałem ten mostek, to było chyba najdalej, jak zapuściłem się samemu, zanim na dobre porzuciłem Wysoki Zamek. - Zostawimy konie tutaj - oznajmiłem. - Możesz ich popilnować, Grumlow, skoro dzisiaj to ty jesteś człowiekiem o ostrym wzroku. To nie było jedyne, co Grumlow miał ostrego. Ze swoim wąsem wyglądał wprawdzie głupawo, ale nie brakowało mu przemyślności, jeżeli chodzi o posługiwanie się nożami, których miał znaczną liczbę powciskaną w zakamarki odzieży. Rozważałem przez chwilę zostawienie też Goga i Gorgotha. Zwłaszcza tego ostatniego, bo skradanie się i unikanie cudzego wzroku nie było jego mocną stroną. Kiedy po raz pierwszy

wprowadziłem go do Upiornego Zamku, po tym jak przez dzień czy dwa ogrzałem tyłek na tronie, wywołał niezłe zamieszanie. Nawet okaleczony strzałami, które przyjął, gdy trzymał dla mnie bramę, wyglądał na potwora, z którym trzeba się liczyć. Kazałem Coddinowi wprowadzić go przez zachodni dziedziniec w dzień targowy. Pomyślałby kto, że rój szerszeni wpadł w sam środek zgromadzonego tłumu. Jedna babulka wrzasnęła, złapała się za serce i upadła. To mnie rozbawiło. A kiedy powiedzieli mi, że już się więcej nie podniosła... no, wtedy to też wydawało mi się zabawne. Może się starzeję, bo teraz mnie to już tak nie cieszy. Ale nie da się zaprzeczyć, że zabawnie się przewróciła. W końcu zabrałem ich obu ze sobą. Gorgotha warto mieć przy sobie w tarapatach, a Gog... cóż, znacznie ułatwia rozpalanie ogniska. Przejście przez las tak, żeby uniknąć jakichkolwiek ludzi nie jest bardzo trudne, jeżeli znasz drogę i nie liczysz węglarzy jako ludzi. To samotnicy, nieskorzy do plotek. Więc Rike nie musiał ich zabijać. I tak wkradliśmy się do Ancrathu bez wielkiego trudu, podążając jedynie ścieżkami wydeptanymi przez jelenie. Nawet silne królestwa mają słabsze punkty. - To nie powinno iść tak łatwo - powiedział Makin. - Za moich dni by nie poszło. Coddin i jego cholerna kompania na pewno nie pozwoliliby bandytom tak sobie swobodnie wędrować. Potrząsnął głową, chociaż nie do końca mieliśmy powód akurat na to narzekać. - Armia twojego ojca nie jest już taka silna? - zapytał Gorgoth, masakrując krzaki i drobne drzewa, które znalazły się na jego drodze. Wzruszyłem ramionami. - Połowa jego wojsk stacjonuje na mokradłach albo w okolicznych miasteczkach. Trupy ciągle ostatnio wypełzają z bagien. Inni mają zresztą podobne problemy. Jakiś kupiec na dworze mówił mi, że Utopione Wyspy dostały się pod władzę Martwego Króla. Wszystkie. W całości opanowane przez chodzące trupy, błotne ghule, nekromantów, licze. Makin przeżegnał się i przyspieszył kroku. Nie dźwigaliśmy wiele; las dostarczał schronienia i pożywienia. Młody Sim miał talent do łapania królików, a mnie udawało się czasem kamieniem strącić z drzewa wiewiórkę albo leśnego gołębia. Wiosną zwierzęta dają się łatwiej upolować, naładowane zapomnianym ciepłem i oszołomione nowymi możliwościami nie pilnują się tak dobrze przed kamieniami wylatującymi nagle z cienia. Ancrath może każdego oczarować i nigdzie jego czar nie jest silniejszy niż w zielonym lesie, gdy dzień płynie jak miód, a słońce pada złotymi piegami na sadzawki zieleni. Szliśmy gęsiego do akompaniamentu drozdów i wróbli, w powietrzu o zapachu głogu i dzikiej cebuli. Śniłem w marszu; aromat lasu poprowadził mnie z powrotem przez lata ku wspomnieniu Williama. Przypomniałem sobie noc, kiedy mój brat leżał zmożony chorobą, matka szlochała, a rycerze dworu nie chcieli patrzeć w moją stronę. Przypomniałem sobie modlitwy, jakie szeptałem w ciemnej kaplicy, kiedy wszyscy święci mężowie spali, obietnice, jakie składałem. Wtedy nie rzucałem gróźb. Tylko nieśmiało próbowałem targować się z Najwyższym. A kiedy wróciłem do naszych komnat, wdrapałem się do łóżka z Williamem i objąłem jego głowę. Mnich dał mu gorzkich wywarów i puścił krew z nogi. Matka nasmarowała mu piersi maścią z miodu i

cebuli. To przynajmniej ulżyło mu w oddychaniu. Leżeliśmy wśród dźwięków nocy; William rzęził sucho, nasz pies Sędzia chrapał przy drzwiach, zza drzwi dobiegał cichy szwargot szydła jednej ze służebnych i tak wysoki, że ledwie słyszalny krzyk nietoperzy krążących w bezksiężycowym mroku po Wysokim Zamku. - Nad czym się tak zadumałeś? - zapytał Makin. Gwałtownie uniosłem głowę, omal się nie potykając. - Nad niczym, co warte by było uwagi. - Byłem niemądrym dzieckiem. Czasem chciałbym pozbyć się wszystkich starych wspomnień, pozwolić, żeby wiatr uniósł je ze sobą. Gdybym mógł ostrym nożem oskrobać słabość tamtych dni, nie przestałbym, dopóki nie zostałyby ze mną tylko najsurowsze lekcje. Aż do skraju lasu nie napotkaliśmy żadnych problemów. Wysoki Zamek otaczają ziemie wykarczowane i przystosowane do uprawy, żeby wykarmić króla i żeby mógł dostrzec swoich wrogów z daleka. Oparłem się o pień potężnego buka, jednego z ostatnich wielkich drzew przed linią, za którą las ustępował polu zaoranej ziemi. Z pola wystawały jakieś zielone rośliny, które jak dla mnie mogły równie dobrze być marchewką jak kapustą. Po lewej i prawej ciągnęły się kolejne pola, aż po horyzont. Samotny strach na wróble przyglądał nam się z jednego z nich. - Pójdę sam - powiedziałem. Zabrałem się za odpinanie napierśnika. - Pójdziesz gdzie? - zapytał Makin. - Nie dostaniesz się do środka, Jorg. Nikomu by się to nie udało. I po co? Co niby chcesz w ten sposób osiągnąć? - Człowiek ma prawo od czasu do czasu złożyć rodzinie wizytę, bracie Makinie odpowiedziałem. Zdjąłem naramienniki, napierśnik i w końcu kryzę. Zwykle wolę mieć na sobie żelazny kołnierz, raz czy dwa ocaliło to moje gardło przed poderżnięciem, ale tam dokąd zmierzałem zbroja nie mogła mi się na nic przydać. Odpiąłem pochwę od pasa. - Kent, przypilnuj tego dla mnie. Zrobił na to wielkie oczy, jak gdyby nie wiedział, że w taki sposób przywódca zdobywa lojalność swych ludzi, okazując im zaufanie. - Taki miecz... sir Makin... - Dałem go tobie - przerwałem mu. - Będziesz potrzebował miecza, Jorg - odezwał się Maical, patrząc, jakby nie rozumiał, co się dzieje. Zza jego palców Sim wbijał we mnie oczy bez słowa, wypakowując harfę. Ten przynajmniej wiedział, co ze sobą zrobić. Prawie niezauważalnym ruchem wyciągnąłem nóż. Nauczyłem się tej sztuczki od Grumlowa. - To mi zupełnie wystarczy na teraz, bracie Maicalu. Dajcie mi dwa dni. Jeżeli do tego czasu nie wrócę, poślijcie Rike'a, żeby wziął zamek szturmem.

Skłoniłem się i odszedłem, zostawiając ich, żeby podziwiali jak rosną marchewki. Albo kapusta. Idąc skrajem lasu dotarłem do Rzymskiej Drogi. Mówią, że możesz wejść na tę drogę i nie schodzić z niej aż do samych drzwi papieża. Ja zmierzałem jednak w drugą stronę. Przy drodze jest cmentarz, w większości pochłonięty przez las, prawie całkiem zapomniany. Buszowałem po nim jako dziecko, wśród kruszących się krypt, oplątanych bluszczem, duszonych mchem, podważanych przez korzenie drzew. Cmentarz rozciągał się na wiele akrów; to była prawdziwa nekropolia. W zakurzonych księgach nazywają go Perechaise. Napisy na nagrobkach nic mi nie mówią: Ukochany, 1845; Opłakiwany, 1710; Moje serce tu spoczywa, 1908. Większość jest ledwie czytelna. Są tak stare, że ich kalendarz stracił sens. Kamienie pokryte są cieńszą od włosa warstwą jakby przejrzystej żywicy, twardszej od szkła. Lata minęły, zanim to zauważyłem. Zniszczenie, jakiemu uległy nagrobki dotknęło je w odległej przeszłości. Teraz nic by im nie zrobiło nawet uderzenie młotem. Budowniczy cenili te stare pomniki i zachowali je na wieki. Wszedłem pomiędzy poprzewracane nagrobki w części cmentarza przy samej drodze, która była utrzymywana w jako takim porządku. Wszędzie widać było ślady rabunku. Trochę na zachód stamtąd była chłopska chata zbudowana w całości z kamieni nagrobnych, starożytnych granitowych płyt z zatartymi przez czas napisami, upamiętniającymi zmarłych w kraju niepiśmiennych chłopów. Dom zbudowany z historii, udzielający schronienia człowiekowi, który nie potrafi czytać. Odnalazłem tę, której szukałem, przy skraju drogi, wydawała się mieć różowe włosy, bo jej głowę przykryły opadające płatki kwiatów. Obrót pór roku zatarł rysy twarzy. Nie ukrył jednak piękna ostrych kości policzkowych, wdzięku smukłych członków, choć delikatną wypukłość dziecięcej piersi pokryły piegi porostów. Ona nie potrzebuje wyrytych dłutem liter, by opowiedziały jej życie. Tu pochowałem moje dziecię. Nie trzeba umieć czytać, by to zrozumieć. Zmarła zimą straconego roku, córka bogatego człowieka, który oddałby cały swój majątek i jeszcze więcej, by przechować ją do wiosny. Pierwszy raz zobaczyłem ją jesienią, dawno temu, kiedy na ziemi wokół leżała powłoka liści tak gruba, że schował się w niej kamienny pies, którego ścigała. Podczas gdy się jej przyglądałem, inni podróżni spieszyli dalej drogą, kuląc się pod atakami zimnego wiatru. Niektórzy zatrzymywali się na moment, by zobaczyć, co ona ściga, rozcierając ramiona i mrużąc oczy w deszczu. Potem szli dalej. Ja zostałem. Może zastanawiali się, co oni sami ścigają. Ona ściga psa. Małego teriera, uwiecznionego w kamieniu, zagubionego tamtej jesieni w morzu mokrej ochry. Pościg trwał stulecia i przeżył wszystkich, którzy o niego dbali, każdą duszę, która mogła znać imię tego psa. Każda dłoń, która kiedyś dotknęła tego dziecka, zatrzymała się już w bezruchu; każde życie, z którym ona dzieliła ten świat, ustało. Przyszedłem potem znowu w pierwszych dniach zimy, by zobaczyć moją kamienną dziewczynkę. Może moją pierwszą miłość. Padał śnieg, gdy na nią patrzyłem, malutkie kryształki, tak doskonałe, że niemal dzwoniły, dotykając ziemi. Światło zgasło wcześnie i wiatr

przyniósł ze sobą dzikość, przepędzając śnieg mlecznymi potokami w poprzek Rzymskiej Drogi, gwiżdżąc po kamieniach. Przyszedł mróz i wyrysował na jej sukience srebrne kształty, których nie widział nikt poza mną. Pory roku minęły jedna po drugiej i oto znowu tu jestem, a ona wciąż czeka na wiosnę. Na tym cmentarzu chowano lordów i damy. Poetów i bardów. Teraz grzebie się tu zwłoki sług. To wystarczająco blisko Wysokiego Zamku, by sentymentalne panie mogły odwiedzać swoje mamki, ale wystarczająco daleko, by nikogo nie razić. Chowają starych służących, czasem nawet wierne psy, tutaj, wokół mojej dziewczynki, która czeka na wiosnę. Panie dworu o miękkich sercach przynoszą tu swoje wyperfumowane zabaweczki, kiedy przestaną szczekać. Pewnego razu sześcioletni chłopiec, przemoknięty i zmarznięty, przyciągnął tu coś, co mogło kiedyś być wilkiem. - Witaj, Jorgu. Obróciłem się i między starymi nagrobkami zobaczyłem Katherine. Słońce czyniło magię w jej włosach.

10 Cztery lata wcześniej Witaj, Jorgu. Czy to wszystko, co powiedziała Katherine, tam w Lesie Rennat, pomiędzy grobami. Witaj, Jorgu? Próbuję się do czegoś obudzić. Być może zawsze próbowałem. Tonę w zamęcie, gdzieś wysoko ponad mną światło tańczy na powierzchni, a po drugiej stronie czeka powietrze. Czeka, abym wziął oddech. Ledwie znam Katherine, ale pragnę jej z nierozumną pasją. To jak choroba, jak pragnienie wody na pustyni. Tak jak Parysa, obezwładnia mnie tęsknota do mojej Heleny. We wspomnieniach studiuję światło na jej twarzy, pod lampami Wysokiego Zamku, pod cmentarnymi drzewami. Zazdroszczę tym plamom słonecznego blasku ślizgającym się po jej włosach, pieszczącym jej ciało, gładzącym policzki. Wszystko pamiętam. Pamiętam rytm jej oddechu. Pamiętam kroplę potu, w ukropie kuchni Drane'a, cieknącą powoli po jej szyi, wzdłuż ścięgien krtani. Są ludzie, których zabiłem, a których nie potrafiłbym sobie przypomnieć. Zgubiłem gdzieś życie, które im odebrałem. Ale ta kropla potu jest klejnotem w oku mojej duszy. - Witaj, Jorgu. - Oto opuściły mnie cięte słowa. Ona sprawia, że czuję się jak chłopiec, czternastoletni, nie jak mężczyzna. Pragnę jej ponad rozum. Muszę ją posiadać, pochłaniać, uwielbiać. Jej obraz, który noszę w myślach, nie może się ucieleśnić. To tylko osoba z krwi i kości, tylko dziewczyna, ale stoi w drzwiach do starszego świata, i chociaż ja nie mogę wrócić... ona może przez nie przejść, i przynieść z sobą zapach, smak tego utraconego ciepła. Takie uczucia są zbyt gwałtowne, by mogły trwać. Mogą jedynie nas spalić, zostawiając popiół i zgliszcza. Widzę ją w swoich snach. Widzę ją na tle górskich łańcuchów. Wysoko, wśród śniegu, w śnieżnym chłodzie i czystości, niedosięgłą. Wspinam się i na pustym szczycie wymawiam jej imię, ale wiatr zabiera moje słowa. Zabiera też mnie. Obracam się w pustce. - Witaj, Jorgu. Ukłucie. Dotykam policzka i kaleczę sobie palce, cieknie krew. Każdy cal mojego ciała przebijają palące igły. Prawdziwe igły. Krzyczę i jak pączki kwiatów na gałęzi każde ukłucie eksploduje, setka cierni szarpie moją skórę od wewnątrz; wyrasta z kości. Widzę przebite kolcami zwierzęta, zawieszone jak na leśniczej wystawie. Szczur, gronostaj, fretka, lis, pies... niemowlę. Patrzy, nie rusza się.

Krzyczę znowu i obracam się w ciemności. Noc, której kształt nadaje jedynie najcichszy szept. Śpiew, zaczyna się od szeptu i narasta. Topologia, tautologia, tortura, spazmy, drgawki, drwiny, urąga, odbiera, zabiera... zabiera... co on próbuje mi zabrać? Ktoś mocuje się z moim nadgarstkiem, tępe palce nie radzą sobie z przemyślnym zapięciem. Błyskawiczny ruch i to ja trzymam go za nadgarstek, potwornie gruby, silny. Wbijam kciuk w punkt nacisku. Lundist pokazał mi to kiedyś w książce. - Aaaa! - Głos Rike'a. - Pax! Usiadłem gwałtownie, przebijając powierzchnię, wciągając ten upragniony oddech, strząsając mrok z moich myśli. Topologia, tautologia, tortura... opadały bezsensowne pajęczyny słów. - Rike! - Kuca nade mną, zasłaniając zbyt jasne słońce. Cofnął się i usiadł z kwaśnym uśmiechem. - Pax. Pax. Słowo ze słownika włóczęgów. Daj pokój; taką już mam naturę. Wymówka dla każdej zbrodni, na której zostaniesz przyłapany. Czasem myślę, że powinienem wypisać to sobie na czole. - Gdzie do diabła jesteśmy? - zapytałem. Całe moje jestestwo przeszyła jakaś pustka, skręcająca żołądek i pulsująca za oczami. - No, diabeł mieszka gdzieś blisko. - Czerwony Kent podszedł bliżej. Uniosłem dłoń. Dokoła piasek. Wszędzie piasek. - Na pustyni? Na prawej dłoni miałem dwa zdarte do mięsa paznokcie. Zaczynało boleć. Pozostałe paznokcie też miałem połamane i poszarpane. Cały byłem w sińcach. Gog podszedł do mnie od tyłu, trzymając w dłoni wyrwany z ziemi krzak. Zbliżył się powoli, jakby obawiał się, że mogę ugryźć. - Ja... - Przycisnąłem dłoń do skroni; piasek wcierał mi się w skórę. - Byłem z Katherine... - A potem? - Głos Makina zza moich pleców. - Ja... - Nic. A potem nic. Jak gdyby małego Jorgiego oszołomiło wiosenne ciepło i możliwości, a potem kamień wyleciał z cienia i strącił go z gałęzi. Pamiętałem ciernie. Ich ukłucia zostały ze mną. Uniosłem ręce. Żadnych ran, ale skórę miałem czerwoną i złuszczoną. Kent zresztą wyglądał tak samo, cały czerwony zgodnie ze swoim przydomkiem. Obejrzałem się na Makina, który podprowadzał konia; jego skóra też się łuszczyła. Zwierzę wyglądało gorzej od niego, z ropą wokół pyska i pęcherzami na języku. - To nie jest chyba najprzyjemniejsze miejsce na świecie. - Sięgnąłem po nóż, ale nie znalazłem go. - Co tu robimy? - Przyjechaliśmy tu, by spotkać się z człowiekiem imieniem Luntar - powiedział Makin. - Alchemikiem z Dalekiego Krańca. Mieszka tutaj. - A tutaj to?

- Thar. Znałem tę nazwę. Na mapie słowo "Thar" widniało na skraju równin Thurtanu, ale mapa była przypalona w tym miejscu, więc nie dało się zobaczyć, do czego ta nazwa się odnosi. Być może przypalenie nie było przypadkowe. - Zatruta ziemia - dodał Makin. - Niektórzy mówią: obiecana ziemia. Słońce Budowniczych spłonęło tutaj, wiele stuleci temu. Obietnica głosiła, że ta ziemia kiedyś znów będzie bezpieczna. Wcisnąłem palce w piasek. Poza tymi, na których nie miałem paznokci. Tuż pod powierzchnią czułem śmierć. Mogłem ją ścisnąć pomiędzy palcem wskazującym a kciukiem. Gorąco. Śmierć i ogień naraz. - On tu mieszka? - zapytałem. - I nie płonie? Makin zadrżał. - Tak, mieszka tu. - Mało co potrafi sprawić, żeby Makin zadrżał. Wciąż czułem przeszywającą mnie pustkę, pochłaniającą pytania, które najbardziej chciałem zadać. - A czego - ciągnąłem - chcemy od tego magusa? Makin podał mi przedmiot, który trzymał cały czas w dłoniach. - Tego. Szkatułka. Miedziana szkatułka, ozdobiona motywem cierni, bez zamka ani zasuwki. Miedziana szkatułka. Za mała, żeby pomieścić głowę, najwyżej dziecięcą piąstkę. - Co jest w środku? - Nie chciałem wiedzieć. Makin potrząsnął głową. - Byłeś opętany szaleństwem, Jorg. Kiedy wróciłeś. - Co jest w środku? - Luntar schował tam twoje szaleństwo. - Makin wcisnął szkatułkę z powrotem do swoich juków. - Ono cię zabijało. - Włożył do szkatułki moje wspomnienia? - zapytałem, niedowierzając. - Pozwoliłeś mu odebrać mi pamięć! - Błagałeś, żeby to zrobił, Jorg. - Makin nie patrzył w moją stronę. Za to Rike nie przestawał się na mnie gapić. - Daj mi to. - Sięgnąłbym po szkatułkę, ale moje ręce nie chciały tego zrobić. - Zabronił mi - odpowiedział Makin, wzdychając. - Powiedział, że musisz odczekać dzień. Jeżeli potem wciąż będziesz chciał mieć tę skrzynkę, możesz ją wziąć. - Przygryzł wargę. Prawie do krwi. - Musisz mi zaufać, Jorg, nie chcesz wrócić do stanu, w jakim byłeś. Wzruszyłem ramionami. - W takim razie poczekam do jutra. - Bo tak przywódca zdobywa lojalność ludzi: zaufaniem. A też dlatego, że moje ręce nie chciały szkatułki. Wolałyby spłonąć. - Dobra, gdzie mój pieprzony sztylet? Makin uparcie wpatrywał się w horyzont - Lepiej, żebyś o nim zapomniał.

Zjednoczeni ponownie, ruszyliśmy w drogę pieszo, prowadząc konie. Kierowaliśmy się na wschód; gdy wiał wiatr, ziarna piasku kłuły jak pokrzywy. Tylko Gogowi i Gorgothowi wydawało się to nie przeszkadzać. Gog trzymał się z tyłu, jak gdyby nie chciał się do mnie zbliżać. - Czy tu wszędzie tak wygląda? - zapytałem go, tylko po to, żeby na mnie spojrzał. Nawet tam, gdzie mieszka Luntar? Potrząsnął głową. - Wokół jego chaty piasek zamienia się w szkło. Czarne szkło. Tnie w stopy. Szliśmy dalej. Rike maszerował obok, rzucając na mnie okiem od czasu do czasu. Patrzył na mnie teraz jakoś inaczej. Jak gdybyśmy teraz byli sobie równi. Pochyliłem głowę i próbowałem sobie przypomnieć. Sięgnąłem w głąb dziury w moim umyśle. - Witaj, Jorgu - powiedziała. Pamięć to wszystko, co mamy. Chwile i uczucia, zamknięte w bursztynie, zawieszone na włóknach rozumu. Jeżeli odbierzesz człowiekowi pamięć, nic z niego nie zostanie. Zabierz mu wspomnienia jedno po drugim, a zniszczysz go tak samo, jak gdybyś wbijał gwóźdź za gwoździem w jego czaszkę. Zamierzałem odzyskać to, co do mnie należało. Zamierzałem otworzyć szkatułę. - Witaj, Jorgu - powiedziała. Byliśmy przy pomniku dziewczynki i psa, obok jej grobu, gdzie sentymentalne panie i głupie dzieci chowają swoje zwierzęta. Nic. Dawno temu nauczyłem się, że gdy nie możesz dostać się do środka przez frontowe drzwi, musisz poszukać tylnego wejścia. Znam tylne wejście na ten cmentarz. Prowadzi do niego ścieżka, którą wolałbym nie podążać, ale musiałem to zrobić. Kiedy byłem bardzo młody, miałem może sześć lat, mojemu ojcu złożył wizytę pewien diuk, człowiek z północy o włosach tak jasnych, że prawie białych, i brodzie sięgającej pasa. Alaric z Maladonu. Diuk przyniósł podarunek dla mojej matki, cud starego świata. Jakiś jasny i ruchomy przedmiot, wirujący w szkle, zagubiony najpierw w ogromnej dłoni diuka, a potem w połach sukni matki. Pragnąłem tej rzeczy, choć ledwie ją widziałem i nie rozumiałem, czym jest. Ale nie dla małych książątek były takie podarunki. Ojciec zamknął ten przedmiot w skarbcu, żeby zbierał kurz. Tyle dowiedziałem się, słuchając w milczeniu. Skarbiec w Wysokim Zamku leży za żelaznymi, potrójnie zamykanymi drzwiami. Nie są to drzwi Budowniczych; zostały wykonane przez Turkmenów, którzy czarne żelazo nabili setką ćwieków. Dla sześciolatka większość zamkniętych drzwi stanowi problem. Z tymi problemów było kilka. W moim najstarszym wspomnieniu wychylam się przez wysoką balustradę podczas wichury; deszcz zacina, a ja się śmieję. Następne, co pamiętam, to odciągające mnie ręce. Jeżeli jesteś zdecydowany i zdeterminowany do działania, nigdy nie znajdzie się dość

rąk, by cię odciągnąć. Zanim skończyłem sześć lat znałem zewnętrzne mury Wysokiego Zamku równie dobrze jak jego wnętrze. Budowniczy zadbali o to, by nie było łatwo wspiąć się na jego ściany, ale po stuleciach majsterkowania w wykonaniu Ancrathów, i Domu Ora przed nami, dało się znaleźć dość uchwytów i zagłębień, przynajmniej dla drobnych stóp i dłoni sześciolatka. W królewskim skarbcu jest jedno wysokie okno, osadzone w gładkiej ścianie sto stóp ponad ziemią, zbyt wąskie dla dorosłego mężczyzny i zamknięte kratą z prętów osadzonych tak blisko, że nawet wąż z trudem by się przecisnął. Po drugiej stronie zamku, niedaleko sali tronowej, jest dziura, która prowadzi prosto do paszczy gargulca na zewnętrznym murze. Kiedy drzwi skarbca się otwierają, ruch powietrza przez korytarze zamku sprawia, że gargulec przemawia. Przy spokojnej pogodzie jęczy, przy wietrze wyje. Wydaje dźwięk także wtedy, gdy wieje silny wiatr ze wschodu, a jedno z okien w kuchni nie zostanie zamknięte. Kiedy to się dzieje, robi się zamieszanie, a potem komuś wymierza się chłostę. Gdyby nie wysokie okno w skarbcu, gargulec milczałby i król nie wiedziałby, że drzwi do skarbca stoją otworem. Pewnej bezksiężycowej nocy podniosłem się z łóżka. William spał spokojnie w swoim łóżeczku. Nikt nie widział, jak wychodziłem, poza naszym ogarem, Sędzią, który zaskomlał z dezaprobatą i chciał iść za mną. Uciszyłem go i zamknąłem mu drzwi przed nosem. Pręty w tym oknie wyglądają na mocne, ale jak wiele innych rzeczy, na których w życiu polegamy, są do cna przeżarte rdzą. Nawet te, które zachowały jeszcze stalowy rdzeń, dają się podważyć. Pewnej nocy, kiedy moja niańka spała, a trzej strażnicy na murach kłócili się o srebrną monetę, którą znaleźli na schodach podczas zmiany warty, zsunąłem się po linie i stanąłem pośród skarbów mojego ojca. Strzepnąłem rdzawy pył z nocnej koszuli i wytrząsnąłem większe kawałki z włosów, po czym odsłoniłem latarnię i postawiłem ją na podłodze. Skarby Ancrathów, złupione z niemal wszystkich zakątków cesarstwa, stały na kamiennych półkach, przelewały się z kufrów, leżały w bezkształtnych stertach. Zbroje, miecze, złote monety w drewnianych skrzyniach, maszyny, które wyglądały jak części owadów, połyskujące w świetle latarni i wypełniające powietrze egzotycznym zapachem ni to cytrusów, ni metalu. Znalazłem to, czego szukałem, obok hełmu pełnego popiołu. Prezent diuka nie rozczarował mnie. Pod szklaną kopułą, która nie była ze szkła, zamkniętą dyskiem z kości słoniowej, która nie była kością słoniową, krył się mały miejski pejzaż, kościół w miniaturze otoczony maleńkimi domami, tutaj jakiś człowiek, tam kolejny. Gdy podniosłem przedmiot do światła - był zaskakująco ciężki - i obróciłem go, by przyjrzeć się szczegółom, nad miasteczkiem rozpętała się wichura, podnosząc tumany śniegu. Po chwili nie było już widać niczego poza śnieżycą w szklanej półkuli. Odłożyłem ją na miejsce, przestraszony, że coś zepsułem. Ale stał się cud i śnieg opadł na ziemię. Teraz nie widzę w tym żadnej magii. Wiem, że grupa odpowiednio przygotowanych rzemieślników mogłaby wykonać coś takiego w ciągu kilku tygodni. Użyliby szkła i kości słoniowej, a z czego zrobiliby śnieg nie wiem, ale starożytne cuda tego rodzaju szybko tracą cudowny urok, kiedy tylko masz trochę więcej niż sześć lat. Ale wtedy to była magia i to magia najlepszego rodzaju - kradziona. Potrząsnąłem kulą raz jeszcze, ponownie podnosząc gwałtowną śnieżycę. Chaos szybko ustąpił, i wraz z opadającym śniegiem zapanował spokój, miniaturowy świat powrócił do

swojego poprzedniego stanu. Potrząsnąłem jeszcze raz. To nie wydawało się właściwe. Cała ta śnieżna zawierucha nie miała żadnego znaczenia. Świat wywrócony do góry nogami - i co z tego? Ten sam mężczyzna szedł w stronę tego samego kościoła, ta sama kobieta wciąż czekała w drzwiach tej samej chaty. Trzymałem w dłoni świat, ale jakkolwiek nim nie potrząsałem, jakkolwiek śnieg nie opadał, tworząc nowe wzory na ziemi, nic się nie zmieniało. Mężczyzna nigdy nie zbliżył się o krok do kościoła. W wieku sześciu lat wiedziałem już o Wojnie Stu. Przesuwałem drewniane armie po mapach mojego ojca. Widziałem żołnierzy powracających przez Wysoką Bramę; mniej licznych, okrytych krwią, i kobiety łkające w cieniu, gdy inne rzucały się na szyję swoich mężów i braci. Czytałem opowieści o bitwach, o szarżach i ucieczkach, o zwycięstwach i porażkach, w książkach, których nie wolno by mi było otwierać, gdyby mój ojciec znał mnie trochę lepiej. Rozumiałem to wszystko i wiedziałem, że trzymam w prawej dłoni cały świat. Nie zabawkę, udawaną krainę, udawany kościół z malutkimi ludźmi wyrzeźbionymi przez starożytnych. Mój cały świat. I nawet najmocniejszy wstrząs nie mógł tego zmienić. Mieliśmy rzucić się w wir bitwy, walczyć, zabijać, upadać i szukać pokoju. A gdy pył opadnie, wojna wciąż będzie trwać, bez zmiany, będzie czekać, na mnie, na mojego brata, na moją matkę. Jeżeli nie możesz wygrać, zmień grę. Przeczytałem to w książce Kirka. Bez namysłu uniosłem śnieżną kulę ponad głowę i roztrzaskałem ją o podłogę. Wygrzebałem z mokrych odłamków człowieczka, nie większego od ziarna pszenicy. - Teraz jesteś wolny - powiedziałem, po czym rzuciłem go w kąt, żeby poszukał własnej drogi do domu, bo nie znałem wszystkich odpowiedzi, ani wtedy, ani teraz. Opuściłem skarbiec, nie zabierając niczego ze sobą, a i tak ledwie udało mi się wspiąć z powrotem po linie. Byłem zmęczony, ale zadowolony. To, co zrobiłem, wydawało się tak zupełnie słuszne, że wręcz spodziewałem się, że inni też to zrozumieją i moje przewinienie ujdzie bezkarnie. Z obolałymi ramionami, podrapany i pokryty rdzą wdrapałem się na zewnętrzny mur. - A co my tu mamy? - Jakaś wielka dłoń złapała mnie za kark i podniosła z ziemi. Najwidoczniej strażnicy nie byli aż tak pochłonięci kłótnią o srebrną monetę, jak myślałem. Po niedługim czasie stałem w sali tronowej mojego ojca, a zaspany paź zapalał pochodnie. Żadnego wielorybiego oleju w srebrnych lampach na tę okazję, tylko smolne pochodnie, których ciemny, gęsty dym unosił się pod czarnym sufitem. Sir Reilly zbyt mocno ściskał moje ramię okutymi w żelazo palcami. Czekaliśmy w pustej komnacie, przyglądając się tańcowi cieni. Paź wyszedł. - Przepraszam, żałuję, że to zrobiłem - powiedziałem, chociaż wcale nie żałowałem. Sir Reilly miał ponurą minę. - Ja również żałuję, Jorg. - Więcej tego nie zrobię - obiecałem, chociaż zamierzałem zrobić to znowu. - Wiem. - Głos sir Reilly'ego brzmiał niemal łagodnie. - Ale teraz musimy poczekać na twojego ojca, a on nie jest pobłażliwym człowiekiem. Wydawało mi się, że czekamy przez pół nocy, a kiedy drzwi otwarły się z hukiem,

podskoczyłem, chociaż obiecywałem sobie, że będę spokojny. Mój ojciec podszedł do tronu, sam, w purpurowym płaszczu i żelaznej koronie, całkiem przebudzony. Usiadł i położył ręce na oparciach. - Chcę Sędziego - zażądał głośno, jakby wokół zgromadził się cały dwór, mimo że w komnacie byliśmy tylko Reilly i ja. - Chcę Sędziego - powtórzył, patrząc na główne drzwi. - Przepraszam - powiedziałem, tym razem szczerze. - Mogę zapłacić... - Sędzia! - Nawet nie spojrzał w moją stronę. Drzwi otworzyły się ponownie i na wózku, takim w jakim przewozi się skazańców, do sali wjechał mój pies, mój i Willa, przykuty łańcuchami za wszystkie cztery łapy. Wózek popychał sługa imieniem Inch, mężczyzna o łagodnej twarzy i szerokich ramionach, który kiedyś potajemnie podrzucił mi cukierka w dzień festynu. Chciałem podbiec, ale Reilly przytrzymał mnie w miejscu. Sędzia na wózku szeroko otwierał ślepia i trząsł się tak mocno, że ledwie stał, chociaż miał dwa razy więcej nóg niż ja. Jego futro wyglądało na mokre; kiedy Inch podprowadził wózek bliżej, poczułem odór oleju, który służący palili w swoich lampach. Inch sięgnął do wózka i podniósł duży i nieforemny młot, jakiego używa się do rozbijania węgla na mniejsze kawałki, zanim zostaną wrzucone do paleniska. - Odejdź - rozkazał ojciec. Spojrzenie łagodnych oczu Incha zdradzało, że wolałby zostać, ale położył tylko młot na podłodze i odszedł bez słowa. - Dzisiaj dostaniesz nauczkę - zwrócił się do mnie ojciec. - Czy zdarzyło ci się kiedyś poparzyć, Jorgu? Zdarzyło się. Raz podniosłem pogrzebacz, który ktoś zostawił z jednym końcem w ogniu. Ból odebrał mi dech w piersiach. Nie mogłem nawet krzyczeć. Dopiero kiedy bąble zaczęły rosnąć, byłem w stanie wydać z siebie jakikolwiek dźwięk głośniejszy od syku, ale gdy już mogłem to zrobić, zawyłem tak głośno, że matka zbiegła ze swojej wieży i wpadła do pokoju razem ze służkami i niańką, które przybiegły z sąsiedniej komnaty. Dłoń piekła mnie przez kolejny tydzień, z pękających pęcherzy ciekła ropa, a każdy ruch palców przeszywał bólem całe ramię. Skóra całkiem zeszła, odsłaniając surowe, mokre mięso; bolało nawet przy najsłabszym poruszeniu powietrza. - Zabrałeś mi coś, Jorgu - powiedział ojciec. - Ukradłeś coś, co do mnie należało. Wiedziałem, że nic by mi nie pomogło wyjaśniać, że zabawka należała do matki. - Zauważyłem, że kochasz tego psa. Zastanowiło mnie to, pomimo strachu. Bardziej prawdopodobne, że ktoś mu powiedział. - To słabość, Jorgu. Kochać cokolwiek to słabość. Kochać psa to głupota. Milczałem. - Czy mam spalić tego psa? - Ojciec sięgnął po najbliższą pochodnię.

- Nie! - Krzyk sam wydarł mi się z piersi. Ojciec oparł się z powrotem na tronie. - Widzisz, jak słaby się stałeś przez tego psa? - Spojrzał na sir Reilly'ego. - I jak on będzie panował nad Ancrathem, skoro nie panuje nawet nad sobą? - Nie podpalaj go. - Głos mi drżał, ale moje błaganie było jednocześnie groźbą, nawet jeżeli żaden z nas sobie tego nie uświadamiał. - Może jest inny sposób? - zaproponował ojciec. - Kompromis. - Wtem spojrzał na młot. Nie zrozumiałem. Nie chciałem rozumieć. - Złam mu nogę. Jeden szybki cios i będzie po wszystkim. - Nie - wykrztusiłem. - Nie mogę. Ojciec wzruszył ramionami i nachylił się znowu, sięgając po pochodnię. Przypomniałem sobie, jak bolało, kiedy złapałem ten rozgrzany pogrzebacz. Ogarnął mnie strach; wiedziałem, że mogę mu się poddać, popaść w histerię, płacz, wściekłość, i zostać tak dopóki nie będzie po wszystkim. Mogłem uciec, schować się we łzach i zostawić Sędziego na spalenie. Podniosłem młotek, zanim ojciec zdążył złapać pochodnię. Ledwie mogłem go udźwignąć, nie tylko z powodu fizycznego ciężaru. Sędzia drżał, przyglądając mi się, skomląc i kuląc ogon; niczego nie rozumiał, po prostu się bał. - Uderz mocno - rzucił ojciec - albo będziesz musiał powtórzyć. Patrzyłem na łapę Sędziego, jego długą silną łapę. Futro sklejone olejem przylegało do kości i ścięgien; żelazny łańcuch, okrutna pętla zabrana z Sali Przesłuchań, wbijała się w kostkę, krew ciekła po metalu. - Przepraszam, ojcze, nigdy więcej nic nie ukradnę. - Mówiłem szczerze. - Nie nadużywaj mojej cierpliwości, chłopcze. - Widziałem chłód w jego oczach i zastanawiałem się, czy zawsze mnie nienawidził. Uniosłem młotek z wielkim trudem, trzęsąc się prawie tak samo jak pies. Uniosłem go powoli, czekając jeszcze, czekając, aż ojciec mi przerwie, aż powie "Dość, to ci starczy za nauczkę". Nie przerwał mi. - Zrób to albo go podpalimy. Uderzyłem, krzycząc. Kość pękła z trzaskiem. Na ułamek sekundy zapanowała cisza. Łapa Sędziego wykrzywiła się obrzydliwie; dolna i górna część łączyły się teraz pod nienaturalnym kątem, biała kość wystawała z czerwono-czarnej miazgi. A potem rozległ się skowyt, wściekły warkot, szamotanie i brzdęk łańcuchów; pies rozpaczliwie szukał czegoś, z czym mógłby walczyć, żeby uciec od bólu. - Jeszcze jedna, Jorg - rozkazał ojciec. Mówił cicho, ale słyszałem go pomimo skowytu. Przez długą chwilę nie rozumiałem jego słów.

Powiedziałem "Nie", ale nie czekałem, aż sięgnie znowu po pochodnię. Wiedziałem, że tym razem już by nie cofnął ręki. Gdy drugi raz uniosłem młotek, Sędzia wiedział już, co się dzieje. Zaczął skomleć i piszczeć, błagać tak, jak tylko psy potrafią błagać. Uderzyłem mocno, ale nie trafiłem, z trudem widząc przez łzy. Wózek zatrząsł się, pies podskoczył i zawył. Krwawił teraz z wszystkich łap, w które wżynały się łańcuchy, i jeszcze bardziej z tej złamanej. Przy kolejnej próbie trafiłem, łamiąc drugą z jego przednich nóg. Nagle usta miałem pełne gorących i kwaśnych wymiocin. Zakrztusiłem się i upadłem. Prawie nie dosłyszałem, gdy ojciec powiedział "Jeszcze jedna". Z trzema strzaskanymi łapami Sędzia nie mógł już stać. Przewrócił się w wózku, upadając w kałużę własnej cuchnącej krwi. O dziwo, teraz już nie wył ani nie skomlał. Zamiast tego, gdy ja znów wymiotowałem, płacząc i z trudem łapiąc powietrze, szturchnął mnie nosem, tak jak szturchał Williama, kiedy płakał z powodu obtartego kolana albo zranionej ambicji. Psy są takie głupie, moi bracia. I ja byłem taki głupi, kiedy miałem sześć lat; pozwoliłem by słabość mnie obezwładniła, dając światu łom, którym mógł wyłamać drzwi mojej duszy. - Jeszcze jedna - powtórzył ojciec. - Została mu jeszcze jedna łapa, żeby na niej stać, prawda, sir Reilly? Ten jeden raz sir Reilly nie odpowiedział swojemu królowi. - Jeszcze jedna, Jorg. Spojrzałem na Sędziego, który mimo własnych ran zlizywał łzy z mojej dłoni. - Nie. Wtedy ojciec wziął pochodnię i wrzucił ją do wózka. Odskoczyłem, gdy przede mną wybuchły płomienie. Cokolwiek mówiło mi serce, moje ciało zapamiętało sobie rozgrzany pogrzebacz i natychmiast zareagowało. Skowyt, jaki teraz się rozległ, sprawiał, że wszystko wcześniej wydawało się niczym. Mówię "skowyt", ale to był wrzask. Człowiek, pies, koń - przy pewnym stężeniu bólu wszyscy brzmimy tak samo. W tej samej chwili, odsuwając się od wózka, chociaż miałem tylko sześć lat, a moje dłonie były niewyszkolone, złapałem młot, który wydawał się wcześniej tak ciężki i rzuciłem nim bez żadnego wysiłku, mocno i celnie. Gdyby mój ojciec poruszył się choć odrobinę wolniej, mógłbym teraz być panem dwóch królestw. Ale młot zahaczył tylko o jego koronę, obracając ją na bok i uderzył w ścianę za tronem, po czym spadł na ziemię, zostawiając płytką bliznę na kamieniu Budowniczych. Ojciec miał oczywiście rację. Otrzymałem swoją nauczkę. Ten pies był moją słabością, a Wojny Stu nie może wygrać człowiek, który takim słabościom się poddaje. Ani człowiek, który poddaje się mniejszemu złu. Ustąp choćby o cal, ustąp jednemu człowiekowi o jeden cal, a zaraz po tym usłyszysz "Jeszcze jedna, Jorg, jeszcze jedna". W końcu to, co kochasz, spłonie na twoich oczach. Ojciec udzielił mi prawdziwej lekcji, co nie znaczy jednak, że mogę mu wybaczyć sposób, jaki wybrał. Przez długi czas, gdy byłem w drodze, podążałem za jego nauką: żadnych słabości, żadnej litości. Wiedziałem w tym czasie, z całkowitym przekonaniem właściwym dzieciom, że

cesarski tron będzie mój, tylko jeżeli wytrwam przy tym, czego nauczył mnie los Sędziego i cierniowy krzak. Słabość to zaraza, najmniejsza jej część może pokonać człowieka do szczętu. Teraz jednak, pomimo całego zła, które we mnie tkwi, nie wiem, czy potrafiłbym własnemu synowi udzielić takiej lekcji. William nigdy tego nie potrzebował. Od początku zbudowany był ze stali, zawsze był sprytniejszy, pewniejszy, odważniejszy ode mnie, chociaż ja byłem dwa lata starszy. Powiedział, że powinienem był rzucić tym młotem od razu, gdy tylko go podniosłem, i że powinienem był trafić. Wtedy byłbym królem i wciąż mielibyśmy naszego psa. Dwa dni później wymknąłem się zarówno niańce, jak i strażnikowi, i przekradłem się do dołów na odpady za stajniami rycerzy. Północny wiatr niósł ostatni powiew zimy, padał lodowaty deszcz. Znalazłem zwłoki mojego psa, cuchnącą masę. Czarną i wilgotną, bezwładną, ale ciężką. Musiałem go ciągnąć, ale powiedziałem Williamowi, że go pochowam, że nie zostawię go, by gnił na stercie śmieci. Ciągnąłem go przez dwie mile, w zamarzającym deszczu, Rzymską Drogą, całkiem pustą poza jednym kupcem, który krył się pod płachtą swojego wozu i nie podnosił głowy. Zabrałem Sędziego do dziewczynki z psem i pochowałem go obok niej, w błotnistej jamie, którą wygrzebałem zdrętwiałymi rękami. - Witaj, Jorgu - powiedziała Katherine. A potem nic. Nic? Jeżeli potrafiłem znieść wspomnienie o tym wszystkim, o ciemnej drodze na cmentarz Perechaise, i żyć z nim przez te lata... co do diabła kryło się w tej szkatułce, i dlaczego miałbym chcieć to odzyskać?

Wiele twarzy skrywa prawdziwy charakter człowieka. Mądrość może czaić się

Brat Rike jednak należy do tych bardzo rzadkich istot, które niczego nie ukrywają. Topo małe czarne oczy,które spoglądają na świat z bezinteresowną wrogością, ciemne, krótkie Bóg dał mu drobniejszą budowę zamiast ciała giganta wypakowanego absurdalną mas Rike wciąż byłby najn

11 Dzień ślubu Góry są demokratyczne. Nie dbają o to, kim jesteś, ani jak wielu ludzi prowadzisz. Niektórzy sądzą, że to Budowniczy wznieśli Matteraki, pijąc czerwoną krew ziemi, by wykraść jej siłę, i że ich szczyty wypiętrzyły się, gdy same skały podniosły bunt i strąciły swoich stwórców. Gomst mówi, że to Pan Bóg postawił te góry, jakby były wybrzuszeniami w mokrej glinie, z której formował świat. Ktokolwiek wykonał to dzieło, jestem mu wdzięczny. To Matteraki są "Wysokimi Górami" Renaru. Maszerują ze wschodu na zachód, wybrzuszając mapy innych królestw ale tutaj osiągają najwyższe tony. Tutaj to one mówią, gdzie możesz, a gdzie nie możesz pójść. Raz czy dwa ktoś powiedział o mnie, że jestem nadzwyczajnie uparty. W każdym razie nigdy nie podzielałem poglądu, że ktokolwiek może mówić królowi, gdzie może lub nie może iść w swoim własnym królestwie. Tak więc w ciągu lat, które minęły, odkąd przybyłem tutaj jako nieopierzony młodzik, w przerwach między trenowaniem się w walce na miecze i sztuce golenia oraz niesieniem bezlitosnej sprawiedliwości poczyniłem postępy we wspinaczce górskiej. Wspinaczka, jak się okazało, była równą nowością dla ludzi mojej krainy, jak dla mnie samego. Potrafili dostać się wszędzie tam, gdzie mieli potrzebę iść: na wysokie pastwiska dla wełnistych kóz, letnie przełęcze, przez które prowadziły szlaki handlowe, klif Eigera, gdzie wykopują opale. Ale tam, dokąd nie mieli po co się wybierać... cóż, kto ma na to czas, kiedy w brzuchu burczy albo można zdobyć jakiś grosz? - Co ty robisz do diabła, Jorg? - zapytał mnie kiedyś Coddin, kiedy wróciłem cały poharatany z paskudnie opuchniętym nadgarstkiem. - Powinieneś był pójść ze mną - odpowiedziałem, tylko po to, żeby zobaczyć jak się krzywi. Wspinam się zawsze sam. Prawdę mówiąc, na górskim szczycie nigdy nie ma miejsca dla dwóch ludzi. - Spróbuję inaczej. - Nie ustępował Coddin. Dostrzegłem pierwsze pasma siwizny w jego włosach, szczególnie na skroniach. - Dlaczego to robisz? Wydąłem na to wargi, po czym uśmiechnąłem się, szczerząc zęby. - Góry powiedziały, że nie mogę. - Mówi ci coś imię króla Kanut? Nie doradzam tej ścieżki, skoro już płacisz mi obecnie za doradzanie. - Heh. - Zastanawiałem się, czy Katherine wspina się po górach. Pomyślałem, że robiłaby to, gdyby miała okazję.

- Widziałem morze, Coddinie. Mogłoby połknąć góry w całości. Czasem mogę się posprzeczać z jedną czy drugą górą, ale jeżeli zobaczysz kiedyś, że zadzieram z oceanem, masz pozwolenie, żeby dać mi w łeb. Powiedziałem Coddinowi, że to upór pchał mnie do wspinaczki, i może to prawda, ale było też w tym coś więcej. Góry nie mają pamięci, niczego nie osądzają. Jest pewna katharsis w wysiłku dotarcia na szczyt. Pozostawiasz swój świat za sobą i zabierasz tylko to, czego najbardziej potrzebujesz. Dla istoty takiej jak ja nie ma niczego bliższego zbawieniu. - Atakuj - powiedziała Miana, a człowiek przecież nie powinien odmawiać swojej żonie w dniu ślubu. Fakt, że od początku planowałem atakować, też nie zaszkodził. Sam ruszyłem przodem, bo bramy wypadowe i tunele, które do nich prowadzą, znane są nielicznym. A może raczej znane są licznym, ale niczym uczciwy kapłan, tylko niewielu z nich mogłoby je wskazać. Szliśmy czwórkami; najwyżsi spośród nas musieli się schylać, żeby nie zahaczać głowami o nierówne kamienne sklepienie. Co dziesiąty człowiek niósł pochodnię, więc ci na końcu kolumny niemal dusili się od dymu. Moja własna pochodnia dawała ledwie tyle światła, żeby widzieć na jakieś dziesięć jardów w przód, tym bardziej że tunel wił się, omijając naturalne szczeliny i przełomy. Tupot licznych stóp najpierw działał niemal hipnotycznie, potem stał się elementem tła, niezauważalnym, dopóki nagle nie ustał. Obejrzałem się, ale w świetle pochodni nie zobaczyłem nikogo, poza własnym cieniem. Nie było ani śladu po moich ludziach, a w tunelu zapanowała cisza. - Co takiego właściwie chcesz zdziałać, Jorg? - Słowa czarownika otoczyły mnie rzeką łagodnej intonacji, niosącej tylko najdelikatniejsze ślady saraceńskiego pochodzenia. Obserwowałem cię przez cały czas. Twoje plany są znane, zanim je choćby wyjawisz. - Zatem wiesz, co chcę zdziałać, Sageousie. - Rozejrzałem się, ale nie mogłem go dostrzec. - Wiesz, że żartujemy sobie z ciebie, Jorg? - zapytał. - Jesteś pionkiem, któremu wydaje się, że gra we własną grę. Nawet Ferrakind śmieje się z tego przy ogniu; nawet Kelem, trwający w swoich kopalniach soli. Niebieska Dama ma cię na swojej szafirowej planszy, Skilfar widzi twoją przyszłość wypisaną w lodzie, w Mathemie uwzględniają cię w swoich równaniach, ale tylko jako najdrobniejszą wartość, zbliżającą się do zera. W cieniu za tronem nie liczysz się niemal wcale, Jorg. Śmieją się z tego, jak mi służysz, a nawet sam o tym nie wiesz. Niema Siostra jedynie uśmiecha się, gdy słyszy twoje imię. - Cieszę się, że mogę im dostarczyć rozrywki. - Na ścianie po lewej cienie poruszały się zbyt wolno, z opóźnieniem reagując na ruch światła. Podszedłem bliżej i pchnąłem pochodnię w najciemniejszy punkt, oskrobując żar o kamienną powierzchnię. - To twój ostatni dzień, Jorg. - Sageous syknął, gdy ogień połykał cienie, a mrok opadał z kamienia jak warstwy skóry. Słysząc jego ból, odczuwałem nieogarnioną rozkosz. - Będę patrzył, jak umierasz. - I zniknął. Makin pojawił się za mną, niemal mnie tratując. - Coś się stało? Strząsnąłem resztki snu na jawie i przyspieszyłem kroku.

- Zupełnie nic. - Sageous lubił pociągać za sznurki tak łagodnie, byś nie zauważył, że tobą steruje. Rozgniewałem go, wzbudziłem w nim nienawiść, a to tylko ujmowało jego subtelnej mocy. Pierwsze zwycięstwo tego dnia. Jeżeli poganin czuł potrzebę, żeby mnie otwarcie drażnić, to znaczy, że musiałem go zaniepokoić. Musiał obawiać się, że mam jakieś szanse - co znaczy, że był dużo bardziej optymistycznie nastawiony niż ja sam. - Nic się nie stało. Poranek zaczyna wręcz wyglądać coraz weselej! Po kolejnych pięćdziesięciu jardach schody wyprowadziły nas przez wąską szczelinę na zbocze pod ogromną skałą znaną jako Stary Bill. Kiedy opuszczasz Upiorny Zamek, natychmiast znajdujesz się wśród gór. Przytłaczają cię z taką siłą, jakiej brakuje najwyższym murom i wieżom. Pośrodku spiętrzonej masy Matteraków my wszyscy, nawet mój zamek, nawet dwadzieścia tysięcy ludzi księcia Strzały, byliśmy jak pył. Mrówki walczące na zwłokach słonia. Na tych zboczach, w zimnym wietrze, wśród wysokich i milczących gór - to był dobry dzień, by być żywym, a jeżeli tak miało się stać, dobry dzień, by umrzeć. - Niech Marten weźmie swoich ludzi i zajmie dla mnie Pole Biegaczy - powiedziałem. - Pole Biegaczy? - zapytał Makin, ciaśniej wiążąc płaszcz, by obronić się przed wiatrem. - Chcesz, żeby nasz najlepszy kapitan bronił kotliny, która donikąd nie prowadzi? - Potrzebujemy tych ludzi, Jorg - dodał Coddin, wyczołgując się ze szczeliny. - Nie możemy pozwolić sobie na odesłanie dziesięciu żołnierzy, a co dopiero stu i to najlepszych. - Chociaż ze mną dyskutował, jednocześnie gestem polecał ludziom wykonać mój rozkaz. - Myślisz, że nie obroni kotliny? - zapytałem. Makin miał z tym jeszcze inny problem. - Obroni? Ten człowiek broniłby dla ciebie bram nieba, ale na Boga nie wiem, dlaczego. Wzruszyłem ramionami. Marten zrobiłby dla mnie wszystko, bo dałem mu to, co nazywał zbawieniem. Drugą szansę, by stanąć z podniesioną głową, by obronić swoją rodzinę. Przez cztery lata, odkąd przybył do zamku z Sarą, nie robił nic poza studiowaniem sztuki wojennej, od strzelania z łuku po prowadzenie armii. Ostatecznie zrobiłby dla mnie wszystko, bo dawno temu, pośród ruin jego gospodarstwa, dałem jego córeczce nakręcanego klowna i porcję suszonych goździków od Makina: zabawkę Budowniczych, żeby się uśmiechnęła, i suszoną przyprawę, by przestała cierpieć i przestała żyć. Lekarstwo zabrało ją zamiast jej choroby; umarła, uśmiechając się do słodkich snów, zamiast dławić się własną krwią. - Dlaczego Pole Biegaczy? - chciał wiedzieć Coddin. Nie dało się tak łatwo odwrócić jego uwagi. - Książe Straży nie ma w moim zamku zabójców, Coddinie, ale ma szpiegów. Powiem ci tyle, ile musisz wiedzieć, żeby zrobić to, czego od ciebie chcę. Jeżeli chodzi o resztę, moje przeczucia, szalone pomysły, lepiej, żeby pozostały ukryte. - Postukałem palcem w skroń. Przez chwilę jednak czułem pieczenie na biodrze, gdzie trzymałem miedzianą szkatułkę, a jej ciernisty wzór stanął mi przed oczami.

- Czułbym się lepiej na koniu - rzucił Makin. - Ja czułbym się lepiej na gigantycznej górskiej kozicy - odparłem. - Takiej, co sra diamentami. Dopóki jakiejś nie znajdziemy, idziemy pieszo. Za nami szło trzystu ludzi. Żołnierze powinni maszerować, ale marsz w Wysokich Górach to prosty sposób na skręcenie kostki. Trzystu ludzi ze Straży w szarych górskich barwach. Wychodzili z bramy wypadowej - otworu w skalnym podłożu, będącego wylotem tunelu - pośrodku skalnego rumowiska na zachód od Upiornego. Żadnych karmazynowych kubraków ani złotych lampasów, wspiętych lwów, smoków albo cholernych żab w koronach, tylko wystrzępione płaszcze w odcieniach szarości. Nie wyszedłem z zamku na pokaz sztuki szycia mundurów. Wyszedłem, żeby wygrać. Za nami w niebo wystrzeliły petardy, zdobiąc barwnymi iskrami szary poranek i pozostawiając ponad zamkiem rzadką mgiełkę siarczanego dymu. Weselne fajerwerki, żeby zabawić ludność Wysokich Gór, ale też po to, by odciągnąć wzrok nieproszonych gości na północ od nas. Armia księcia zaczęła się poruszać; oddziały przyjęły bojowe formacje: pikinierzy z Normardii z przodu, na oddalonej od nas flance szereg za szeregiem łuczników, żołnierze z Belpanu z łukami niemal tak wysokimi jak oni sami, kusznicy z Ken o zaplecionych w warkocze brodach, z bębnami i brązowymi chorągwiami; przed każdym strzelcem chłopiec z tarczą. Łuczników zgromadzono na skrzydle, by mogli ruszyć na wysokie granie na wschodzie i tam zająć pozycje. Z samego tyłu stała bezużyteczna Orlanthyjska kawaleria. Ich czas przyjdzie później, po zimie spędzonej w moim domostwie, po przekroczeniu wysokich przełęczy, kiedy książę ruszy dalej, by stratować kolejne poległe królestwa. Następny bez wątpienia będzie Thurtan. A potem Germania i tuzin teutońskich państw. Szarą falą spłynęliśmy po zboczach na zachód od zamku, niosąc tylko miecze, sztylety i krótkie łuki. Wydałem na te łuki większą część złota, które zostało mi po moim drogim wuju. Ludzie z Leśnej Straży potrafili się nimi doskonale posługiwać, a miejscowi rekruci szybko się nauczyli. Trzysta refleksyjnych kompozytowych łuków, scytyjskiej roboty. Dziesięć złotych monet za sztukę. Za tę cenę mógłbym każdego z moich ludzi posadzić na całkiem przyzwoitej szkapie. Zwiadowcy księcia zauważyli nas. Nie spodziewałem się niczego innego. Nawet ktoś w ich pierwszej linii, o ile miał dobry wzrok, mógłby nas dostrzec na odległość około mili, jaka nas jeszcze dzieliła. Ale dlaczego mieliby czegokolwiek wypatrywać? Od tego mieli zwiadowców Przyspieszyłem kroku. Góry to doskonałe miejsce na wyćwiczenie kondycji. Na początku, kiedy znajdziesz się w górach, wszystko jest trudne. Nawet powietrze wydaje się zbyt rzadkie, by nim oddychać. Lata mijają, a twoje mięśnie zmieniają się w stal. Zwłaszcza jeżeli się wspinasz. Poruszaliśmy się szybko. Prędkość na górskim zboczu to prawdziwa sztuka. Książę Strzały nie był głupi. Dowódcy, których dobrał, wybrali oficerów, którzy wysłali zwiadowców, którzy znali góry. Ruszali się szybko, ale tych kilku, którzy upadli, nie podniosło się zanim do nich dotarliśmy. Zawsze miło jest kogoś zaskoczyć. Książę Strzały nie spodziewał się, że zaatakuję

dziesiątki tysięcy jego żołnierzy z ledwie trzystu ludźmi. To przypuszczalnie dzięki temu udało nam się dotrzeć do nich krótko po tym, gdy zwiadowcy zaraportowali, że się zbliżamy, i długo przed tym, zanim ktoś zdążył na te wieści zareagować. Trzy setki to magiczna liczba. Król Leonidas powstrzymał perski ocean w Gorących Bramach, mając jedynie trzystu ludzi. Żałuję, że nie mogę poznać Spartan osobiście. Ta historia przetrwała dłużej niż dziesiątki imperiów. Król Leonidas zdołał powstrzymać ocean, król Kanut nie. Czułem wysiłek w nogach; wdychałem zimne powietrze i wydychałem gorące. Spociłem się pod zbroją, strugi potu ciekły pod napierśnikiem z utwardzanej skóry, garbowanej i gotowanej w oleju, od spodu wyłożonej lnem. Dzisiaj nie mieliśmy kolczug ani pancerzy. Dzisiaj musieliśmy być szybcy. Kiedy okrzykiem wydałem rozkaz, zatrzymaliśmy się na rumowisku, rozproszeni wszerz zbocza, nie więcej niż dwieście jardów od szeregów przeciwnika, dość blisko, by czuć ich zapach. Na tej flance, daleko od łuczników ruszających na grań, największy kontyngent stanowili ludzie Strzały, włócznicy w lekkich kolczugach, miecznicy w cięższych, pośród nich spieszeni rycerze, którzy w służbie księciu zaciągnęli żołnierzy spośród swoich wiosek i miasteczek albo zabrali straż ze swoich zamków. Wszyscy oni, przynajmniej ci, których mogliśmy zobaczyć przed wypukłością zbocza zasłaniającą pozostałe masy wojska, maszerowali bez pośpiechu; byli pewni siebie, niektórzy żartowali, przyglądając się petardom i kłębom dymu nad Upiornym Zamkiem. Pomiędzy ich szeregami skrzypiały koła ogromnych maszyn oblężniczych, ciągniętych przez tuziny mułów. Nie musiałem wydawać Straży kolejnego rozkazu. Natychmiast zaczęli ostrzał. Krzyk pierwszych trafionych powiadomił resztę o naszym ataku dużo skuteczniej niż zwiadowcy, wciąż z trudem łapiący oddech. Wystarczyło celować w najgęstsze skupiska żołnierzy i trudno było nie trafić. Zdążyliśmy wystrzelić drugą salwę, zanim pierwsza szarża ruszyła w naszą stronę. Łucznicy księcia, zmasowani na przeciwległej flance, o ponad ćwierć mili od nas, nie mogli odpowiedzieć ogniem. Poznaj samego siebie, mówił Pitagoras. Ale on był człowiekiem liczb, na które nie można liczyć. Sun Tzu mówi nam: Poznaj swoich wrogów. Straciłem więcej ludzi niż mogłem sobie na to pozwolić, patrolując te zbocza, ale znałem mojego wroga i znałem jego wojsko. Łucznicy księcia i tak nie mogliby nas łatwo trafić, rozproszonych pośród skał i długich porannych cieni. Kolejna salwa i jeszcze jedna. Z każdą z nich setki zabitych lub rannych. Czasem im więcej rannych, tym lepiej, lepiej nawet niż zabitych. Ranni sprawiają kłopoty. Jeżeli się im na to pozwoli. Szarżujący żołnierze zbliżali się do nas pojedynczo i dwójkami, potem grupkami, a dalej masą wielką niczym fala załamująca się na piasku. - Wycelujcie dobrze - krzyknąłem. Kolejna salwa. Jeden z żołnierzy najbliżej nas upadł, gdy strzała przebiła jego udo. - Cholera! Celujcie dobrze!

Kolejna salwa i tym razem żaden z szarżujących nie upadł. Śmierć dosięgała tych w stłoczonej masie, siejąc zamęt i strach. Miałem jednego człowieka na dwudziestu tamtych. Nieprzyjemne proporcje. Gdyby udało nam się wystrzelić dziesięć salw, zanim do nas dopadli, moglibyśmy zabić trzy tysiące ludzi. Udało nam się wystrzelić sześć.

12 Dzień ślubu - Przygotujcie się do ucieczki - zawołałem. - To jest twój plan, Jorg? - Nie widziałem nigdy, żeby ktoś wyrażał miną zaskoczenie tak zdecydowanie jak Makin. To było coś z jego brwiami. - Przygotujcie się - powtórzyłem. Tak naprawdę, to miałem co najwyżej nić prowadzącą do planu, i wyciągałem ją cal po calu. A teraz powiedziała mi "Przygotuj się do ucieczki". Instynkty Sun Tzu: Jeżeli wróg przewyższa cię pod każdym względem, bądź gotów, by mu umknąć. - Jeżeli to jest, cholera, twój plan - rzucił Makin, zawieszając łuk na ramieniu - to trzeba było zacząć dwa tygodnie temu. Pierwszy spośród żołnierzy Strzały dobiegł do mnie, cały fioletowy na twarzy od szaleńczego biegu w górę zbocza. Katherine Ap Scorron wypełnia moje noce. Z niezdrowym natężeniem. A wszystkie te sny są mroczne. Chella wkracza do nich czasem, prosto z komnat nekromantów pod górą Honas, okrutna i ponętna. Jej uśmiech mówi mi, że widzi na wskroś przez moje zepsute serce. Rysy Katherine pojawiają się na jej twarzy, tuż przed tym, jak zmienia się w gnijącą miazgę. Martwe dziecko odwiedza wiele z tych snów, trzymając w czerwonych dłoniach zdobioną cierniami szkatułę. Nosi różne imiona. Najczęściej William, chociaż to nie jest mój brat. Ale przychodzi razem z Katherine za każdym razem, gdy przyzywam ją do mojego łóżka. Czasami wygląda, jakby właśnie skonał, krew jeszcze cieknie; czasami pożera go już trupi rozkład. Opowiadanie snów to nic ciekawego, ale bezpośrednie przeżycie cudzego snu to inna sprawa. Wytwarzanie snów jak broni albo kajdan i zsyłanie ich na ofiary może być niezłą rozrywką. Znam przynajmniej jednego człowieka, który się tym nigdy nie nudzi. Mój ojciec uważał Sageousa za swojego sługę. Być może sądzi, że pozbył się czarownika po tym, jak przełamałem jego moc w Wysokim Zamku; być może książę Strzały myśli teraz, że panuje nad Sageousem. Niemniej, tak jak Corion, Niema Siostra i inni we wszystkich zakątkach cesarstwa, Sageous uważa siebie samego za gracza kryjącego się za tronem, przesuwającego po planszy królów i hrabiów, earlów i książąt. Nigdy nie podobało mi się, gdy ktoś inny decydował, gdzie mam iść. Książę Strzały również wydawał mi się człowiekiem, z którym naszemu tkaczowi snów nie pójdzie łatwo, ale jeszcze zobaczymy. Sageous dwa razy dostał nauczkę, żeby nie wysyłać swoich stworzeń, by napadły mnie we śnie. Myślę, że każda porażka odbiera mu jakąś część życia. W każdym razie jestem

pewien, że nie próbował więcej. Martwe dziecko nie przychodzi od niego; wiedziałbym, gdyby tak było. Nie przestaje mnie jednak obserwować. Stoi na skraju moich snów, milcząc, licząc na to, że nie zostanie zauważony. Kiedyś ścigałem go aż do przebudzenia i spadłem z łóżka, próbując udusić poduszkę. Innego razu śpiącą dłonią znalazłem sztylet. Wszędzie fruwało pierze. Sageous próbuje mną kierować poprzez najlżejsze szturchnięcia. Nawet łagodne muśnięcie, jeżeli nastąpi z wystarczająco dużym wyprzedzeniem, może pchnąć ofiarę na zupełnie inną drogę. Poganin próbuje mną kierować, kierować nami wszystkimi, ciągnąc za delikatne nitki palcami prędkimi i lekkimi jak pająki, aż w końcu władza, której pragnie, sama wpadnie w jego ręce, niemalże przypadkiem. Tutor Lundist mówił, że Sun Tzu powinien być moim przewodnikiem na wojnie. Ojciec stracił Lundista tydzień po tym, jak uciekłem z Wysokiego Zamku, ale to, czego się od niego nauczyłem, zostanie ze mną dłużej, niż jakakolwiek nauka, jakiej swemu synowi udzielił Olidan Ancrath. Istotą wojny jest oszustwo, pisze Sun Tzu na stronicach żółtych i suchych jak piasek. Istotą wojny jest oszustwo, ale jakie mam szanse, by kogoś oszukać? W moich komnatach czają się szpiedzy, w moich snach podglądacze. Mówią, że w grobie człowiek ma pełną prywatność, ale podejrzewam, że w dzisiejszych czasach nawet tam może być trudno obronić swoje tajemnice. Używam więc tego, co mam. Miedzianej szkatułki. Zamknięte są w niej wspomnienia tak straszne, że nie potrafię ich znieść. Mam szkatułkę i używam jej. Dawno temu odkryłem, że kiedy przycisnę ją do czoła, na tyle mocno, żeby zostawiła ślad na skórze, wykradnie mi wspomnienie, pomysł, plan, cokolwiek znajdzie się w pierwszej linii moich myśli. Plan znika, ale jest bezpieczny, chroniony przed Sageousem i jemu podobnymi. Wszystko, co pozostaje, to świadomość, że miałem dobry pomysł i że wiem, gdzie go znaleźć, kiedy będzie mi znowu potrzebny. Kiedy trzymam szkatułkę w zaciśniętej dłoni, czuję jak mroczne krawędzie zamkniętych w niej koszmarów palą i tną mnie na wskroś. Ból wycieka z niej, odarty z treści, surowy i zimny, ale razem z nim, jeżeli nie zabraknie mi sprytu ani bystrości myśli, mogę wysnuć nić wcześniej ukrytego podstępu, schowanego w miejscu, gdzie nie dociera żaden szpieg. Jeśli dzięki temu mogę zaskoczyć wroga, zaskoczenie samego siebie nie jest zbyt wielką ceną.

13 Dzień ślubu Pierwszy człowiek, którego zabiłem w osiemnastym roku życia, odwalił za mnie prawie całą robotę. Przebiegnięcie dwustu jardów w ciężkiej kolczudze, w górę stromego, kamienistego zbocza jest wyczerpującym zadaniem. Żołnierz ledwie trzymał się na nogach i wyglądał na bliskiego zawału, jak ta staruszka na targowisku, która już nie wstała po tym, jak pierwszy i zarazem ostatni raz w życiu ujrzała Gorgotha. Mężczyzna wbiegł prosto na mój miecz i tyle. Z drugim było całkiem podobnie, tyle tylko, że tym razem zadziałałem szybciej i pchnąłem napastnika mieczem, nie czekając aż sam się na niego nadzieje. Podczas bitwy pchnięcie gwarantuje o wiele szybszą śmierć niż cięcie. Oczywiście pod warunkiem, że miecz nie trafi w bebechy, wtedy bowiem ofiara kona dopiero po wielu dniach męki, wyjąc z bólu, toczona gangreną, która panoszy się w gnijących wnętrznościach. Trzeci atakujący, wysoki i brodaty, wyciągnął właściwe wnioski z trupów leżących u moich stóp i zwolnił zanim przystąpił do ataku. Zamiast zaczekać na towarzyszy biegnących za nim w górę zbocza, zbliżał się do mnie, zdyszany po biegu, wywijając mieczem. Odskoczyłem, by uniknąć ciosu i odparowałem, mierząc w gardło. Obrócił się; z przeciętej arterii trysnęła fontanna krwi, prosto na nadbiegających kompanów. Żołnierz potknął się i upadł na kamienie. Trudno uwierzyć, z jaką siłą może bluzgać krew, dopóki nie ujrzy się tego na własne oczy. Dziwne, że przez cały czas nie czujemy w sobie tego wewnętrznego ciśnienia, że nasze ciało nie eksploduje od niego. W tym momencie powinienem był odwrócić się i zwiewać. Taki był plan. Mój plan. Strażnicy za moimi plecami byli już w pełnym odwrocie. Zamiast tego przypuściłem atak, błyskawicznie wskakując pomiędzy dwóch zbryzganych krwią żołnierzy, którzy uskoczyli na boki, gdy brodacz upadał na ziemię. Wywinąłem mieczem ósemkę, tnąc po jednej i po drugiej stronie. Żołnierze upadli z rozszarpanymi kolczugami, jeden ze strzaskanym obojczykiem, drugi z rozciętą klatką piersiową. Nie przypuszczałem, że będę w stanie powalić ich obu, a jednak. Cztery lata męczących treningów fechtunku nie poszły jednak na marne. Ranni mężczyźni padli z wrzaskiem na ziemię, ja tymczasem rozprułem szóstego, wyczerpanego po przypuszczonej szarży. Wtedy dopiero rzuciłem się do ucieczki, pozostawiając pogoń daleko w tyle i spiesząc, by dogonić Strażników. Rycerze Strzały nie mieli zamiaru nas wyprzedzać, nie chcieli też jednak, abyśmy widząc, że zaniechali pościgu, zawrócili, by poćwiczyć na nich fechtunek. Nie ustawali więc w pogoni. Biorąc pod uwagę zaistniałą sytuację, dowodzący nimi kapitanowie podjęli właściwe

decyzje. Zrobiliby jeszcze lepiej, gdyby się wycofali, dołączyli do głównych sił i zaufali taktyce bitewnej swojego dowódcy, który z pewnością wystawiłby przeciw nam łuczników. Możliwe, że książę Strzały zdołałby utrzymać siły skoncentrowane wokół Upiornego Zamku, a kilka tysięcy żołnierzy, których wysłał w góry, miało zapobiegać zagrożeniu z zewnątrz. Kilka minut później wyminąłem Strażników, mających widocznie tego dnia słabszą formę ode mnie, i dogoniłem Makina. Biegł razem z Hobbsem, Mistrzem Straży oraz kapitanami - Haroldem, Stoddem i starym Keppenem, który lata temu dokonał mądrego wyboru odmawiając poprzedniemu mistrzowi straży skoku z Wodospadu Rulowa. Powiedziałem, że mistrz straży biegł, choć bardziej adekwatne byłoby określenie poruszał się "energicznym truchtem". - Rozmieść cztery oddziały na graniach - powiedziałem. - Upolujemy jeszcze kilku żołnierzy. - A jeśli wróg się zbliży? - Przebiegną się - odparłem. - Przynajmniej najpierw trochę odpoczną - skwitował Keppen, spluwając na skały flegmą. - Ty też staruszku - zaśmiałem się. - To twoje oddziały, myślę więc, że powinieneś z nimi zostać. - Trzeba było skoczyć - mruknął. Pokręcił głową i uniósł wysoko łuk z czerwoną wstęgą, która załopotała na wietrze. Jego ludzie dołączali do niego, gdy kierował się w stronę grani. - Nie mam nic przeciw bieganiu - rzucił Hobbs - tyle, że w końcu albo braknie nam gór do biegania, albo całkiem nas z nich wygonią. - To jedyne wyjście - Makin zaczerpnął tchu - gdy nie pozostało już nic innego do zrobienia i do powiedzenia. - Wyglądał najgorzej ze wszystkich. Zbyt wiele lat odwalania czarnej roboty. Wspiął się na pokaźny głaz i spojrzał w dół doliny. - Siedzi nam na ogonie ze trzy tysiące sukinsynów. Może cztery. - Książę nigdy nie ryzykuje - dodał Hobbs. Podrapał się po głowie w miejscu, gdzie przerzedzone włosy przyprószyła siwizna. - Mam nadzieję, że masz w zanadrzu jakiś cholernie sprytny plan, królu Jorgu. Też miałem taką nadzieję. Gdyby nie Norwood i Gelleth, Straż dawno by już zwiała. Fakty szybko przekształcają się w fikcję. O dziwo, gdy fakt staje się legendą ludzie są skłonniejsi w niego uwierzyć. Może mają zresztą ku temu podstawy, w końcu obróciłem w perzynę potężne zamczysko i armię lorda Gellethara. Może to oni mają rację, nie ja, choć osobiście wątpiłem, by moja miedziana szkatułka skrywała w sobie jakiegoś asa. Wierzyłem czy nie, szkatułka była wszystkim, co mi pozostało. Przycisnąłem ją mocno do czoła, jakbym chciał wcisnąć przez kości czaszki wspomnienie, którego potrzebowałem. Ogarnęło mnie uczucie, jakby na moich ustach pojawiło się nagle imię, którego długo nie mogłem sobie przypomnieć, mimo że uparcie błąkało się gdzieś na końcu języka. Tyle, że zamiast pojedynczego słowa pojawiła się lawina słów i towarzyszące im obrazy,

odczucia i smaki. Powrócił do mnie spory kawał mojego życia. Wspomnienia zalały mnie, przenosząc z zimnych wzgórz całe lata wstecz. Zniknął tłum strażników, zniknęły wrzaski i krzyki. Chcąc dosięgnąć kolejnego punktu oparcia, wyrzuciłem w górę rękę, a potem całe ciało, puszczając dotychczasowy uchwyt zanim moje palce zacisnęły się na kolejnym. Wspinaczka to rodzaj religii, która nie pozostawia miejsca na wahanie ani powściągliwość. Moje palce zaklinowały się w szczelinie, ostra krawędź raniła ciało, stopy rozpaczliwie szukały oparcia w nierównej skale, miękkie skórzane ubranie hamowało ześlizgiwanie się w dół. W górach Matteraki znajduje się skalna iglica, która wystrzela prosto w niebo, niczym wskazujący palec Boga. Nie wiem jak powstała, ani kto ją wyrzeźbił w bastionie gór. Moja księga mówi, że w zamierzchłej przeszłości rzeźbiarzami świata był wicher, rzeki i lód. Brzmi to jednak jak bajka dla dzieci, do tego dość nudna. Lepiej wypadają w tej roli demony, rzeczni bogowie i lodowi olbrzymi z Jotenheim. Ta wersja jest znacznie ciekawsza, a przy tym równie prawdopodobna. Zawisłem rozpostarty w karkołomnej pozie na poszarpanej skale, czując ból ramienia i nadwyrężonej nogi, z trudem kradnąc łyk powietrza zimnemu podmuchowi wiatru. Radzą, by nie spoglądać w dół, ale to właśnie najbardziej mnie fascynuje. Lubię śledzić wzrokiem odpadające kawałki skał, ginące w otchłani. Moje mięśnie płonęły, a wiatr kradł ich żar. Tkwiłem uwięziony między lodem a ogniem. Iglica wyrasta samotnie na ogromnej bocznej grani przedzielającej dwie głębokie kotliny. Od rumowiska skalnego u podnóża do płaskiego szczytu, na którym zmieściłaby się niewielka chata, wznosi się czterysta stóp pionowego, miejscami odchylającego się na zewnątrz zbocza, najeżonego ostrymi skałami. Sto stóp pode mną widziałem półkę skalną, na której spotkałem wcześniej kozicę. Wysokość, na jaką kozice docierają w poszukiwaniu kęsa trawy nigdy nie przestanie mnie zadziwiać. Muszą posługiwać się podczas wspinaczki jakąś magią, która rekompensuje im brak palców. Na półce stanąłem oko w oko z bestią o długim pysku zwieńczonym dwoma krętymi rogami. W spojrzeniu kozic jest coś obcego, czego nie ma we wzroku psa, konia czy ptaka prostokątna źrenica. Jakby wylazły prosto z piekła albo spadły z księżyca. Siedzieliśmy, spoglądając na siebie z wzajemną nieufnością, gdy łapałem oddech i czekałem, aż wróci mi czucie w kończynach. Na iglicę natknąłem się w pierwszym roku mojego panowania w Renarze, i właśnie ten samotny, skalny szpikulec okazał się podczas moich rządów najbliższy zabicia mnie. Siedem razy nie zdołałem go zdobyć, a nie należę do osób, które łatwo się poddają. Coddinowi, który zapytał mnie kiedyś, dlaczego tak mi na tym zależy, wcisnąłem parę kłamstw. Prawda jest taka - przynajmniej na dziś dzień - że w czasach, gdy byłem znacznie młodszy, nasza matka grywała dla mnie i Williama w komnacie w Wysokim Zamku. Fortepian. Magiczny przedmiot z czarno-białymi klawiszami. Muszę przyznać, że byliśmy łobuzami. Walki, knucie, psoty najgorszego rodzaju - gdy grała, milkliśmy jednak w zasłuchaniu. Pamiętam wszystko ze szczegółami, długie palce matki poruszające się po klawiszach z taką

prędkością, że zlewały się w rozmazaną smugę; kołyszące się ciało, splecione w warkocz włosy opadające na plecy, światło padające ukośnie na drewniany korpus instrumentu. Nic jednak nie słyszę. Gra za szkłem, odgrodzona murem lat, które utraciłem, odchodząc od tego wszystkiego; od niej, od tego cholernego powozu i cierni. Widzę ją, lecz nie słyszę. Tylko wtedy, gdy się wspinam, na krawędzi świata, wychwytuję zabłąkane dźwięki. Jak słowa odarte ze znaczenia, tuż na granicy słyszalności... prawie udaje mi się uchwycić melodię. Dla niej zaryzykowałbym każdą wysokość. Ósmą próbę podjąłem początkiem owego lata, gdy armie księcia Strzały przekroczyły granice moich ziem, obładowane łupami po podboju Normardii i Orlanthii. Łupami i rekrutami. Poddani z tych krain nie pałali miłością do panujących tam lordów, książę podbił ich serca zanim nawet zdążyli zamknąć swych zmarłych w trumnach i ich pogrzebać. Wspinaczka wymaga pełnego zaangażowania. Są na iglicy miejsca tak strome, że bez całkowitego rozluźnienia uchwytu nie sposób dosięgnąć kolejnego punktu oparcia. Czasem pozwala na to tylko przerzucenie ciała nad bezkresem gładkiej skały, na której próżno szukać punktu zaczepienia. To jak spadanie, wzbijasz się co prawda w górę, jeśli jednak nie dosięgniesz punktu oparcia, poszybujesz w dół. Nie ma miejsca na półśrodki: kładziesz wszystko na jedną kartę. Można w ten sposób żyć, choć osobiście nie polecam tej metody. Chociaż, z drugiej strony, każdy w końcu umrze, nawet jeśli nie każdy żył - wspinając się, możesz umrzeć młodo, ale przynajmniej czujesz, że żyjesz. Podczas długiej wspinaczki nadchodzi moment, gdy zdajesz sobie sprawę, że albo poddasz się, albo zginiesz. Bez litości. Przylgnąłem całym ciałem do zimnej skały, jakieś pięćdziesiąt stóp od szczytu, słaby jak osesek, wygłodniały, z obtartymi dłońmi i stopami, i bólem rozrywającym ramiona. W górach, aby przetrwać musisz wiedzieć kiedy się poddać. Aby zdobyć szczyt, musisz wiedzieć, kiedy odpuścić. - Jeśli tu umrę - wyszeptałem do skały - jeśli spadnę i umrę, moje życie będzie można uznać za przeżyte, może nie najlepiej, ale w pełni. To będzie śmierć w boju, mimo że księgi będą o niej milczały. - Zebrałem resztki sił i na powrót podjąłem wspinaczkę. Jak w opowieści o królu Szkocji i pająku, ósme podejście okazało się szczęśliwe. Skręcany torsjami, tocząc ślinę, wspiąłem się na ostatni, wreszcie poziomy występ skalny. Leżałem, drżąc, łapiąc oddech, prawie szlochając - nigdy nie byłem równie bliski granic wytrzymałości. Na wspinaczkę nie zabiera się nic oprócz tego, co absolutnie niezbędne. Góry udzielają za darmo tej cennej lekcji samodyscypliny. Powiadają, że czas jest najlepszym nauczycielem, ale niestety zabija swoich uczniów. Góry to równie dobrzy nauczyciele, co więcej, czasem pozwalają wybitemu uczniowi ujść z życiem. Góry uczą gotowości na zmiany. Na wierzchołkach pogoda w mgnieniu oka zmienia się z pięknej w paskudną. W jednej chwili możesz wspinać się swobodnie łagodnym zboczem, w następnej trzymasz się kurczowo skał, niczym rodzonej matki, podczas gdy wschodni wiatr

próbuje oderwać od skały twoje zamarznięte ciało. Wspinanie się na Boży Palec nauczyło mnie utrzymywania się na samych koniuszkach palców. Gdy słaby i drżący wspiąłem się wreszcie na szczyt iglicy, zdałem sobie sprawę, że całe moje dotychczasowe życie polegało na utrzymywaniu się na koniuszkach palców. Odwróciłem się. Pod plecami czułem skałę, nad sobą widziałem tylko bezkres błękitnego nieba. Wspinałem się lekki, bez zbędnego obciążenia, na szczycie było miejsce tylko dla mnie. Nie było tu nikogo z żywych ani umarłych, żadnej Katherine, żadnego Williama, nawet matka i ojciec pozostali czterysta stóp niżej, zbyt daleko bym mógł ich usłyszeć. Nie było dziecięcego cienia na skale, ani zatruwającej moje myśli miedzianej szkatuły. Nie wspinam się, aby poczuć niebezpieczeństwo albo wyzwanie, lecz dla osiągnięcia stanu oczyszczenia i koncentracji. Gdy pięciosekundowy lot wystarczy, by ciało zamieniło się w miazgę wnętrzności i pokruszonych kości, gdy utrzymujesz cały ciężar swego ciała na ośmiu palcach, siedmiu, a potem pięciu, decyzje stają się oczywiste, podejmujesz je instynktownie, nie obciążony bagażem wspomnień. Po mozolnej wspinaczce na niedostępny szczyt lub skalną półkę, człowiek zdobywa nową perspektywę i świeże spojrzenie na świat. Nie tylko kąt widzenia ulega zmianie. Człowiek też się zmienia. Mówią, że powroty nie istnieją. Doświadczyłem tego na własnej skórze, gdy po czterech latach tułaczki przybyłem ponownie do Wysokiego Zamku. Choć przemierzałem znajome komnaty i widziałem znajome twarze, w rzeczywistości wcale tam nie wróciłem; przybyłem do nowego zamku, widząc go na nowo. Tak samo czuje się człowiek, który zdołał się wspiąć naprawdę wysoko; tyle że on nie musi zostawać tam przez całe lata. Gdy zdobędzie górę i spojrzy na świat z najwyższego szczytu, nazajutrz wróci z gór odmieniony, odkrywając, że świat też się zmienił. Mniejsza zresztą o metafizykę, patrzenie z wierzchołka góry pozwala po prostu wiele dostrzec. Gdy siedzisz machając nogami nad największym urwiskiem świata, twoje włosy rozwiewa wiatr, a rzucony w otchłań cień nie sięga ziemi... spostrzegasz nowe rzeczy. W drodze mamy swoje utarte powiedzonka. Mówimy "pax", gdy ktoś przyłapie nas na grzebaniu w cudzej sakwie. "Odwiedza miejscowych", gdy któryś z braci zawieruszy się po bitwie, oddając się niecnym procederom. Gdzie jest brat Rike? Odwiedza miejscowych. Na Wyżynach Renaru krąży powiedzenie, które usłyszałem po raz pierwszy w wiosce Gutting, gdzie dotarłem w towarzystwie sir Makina. "Ano, łazi gdzieś z kamieniami, wasza miłość". Owego czasu nie zaprzątnęło to zbytnio mojej uwagi; ot, lokalny koloryt, perełka w rynsztoku. W następnych latach to samo wyrażenie obiło mi się o uszy jeszcze kilkakrotnie, zwykle gdy mówiono o kimś, kto zajmował się gdzieś szemranymi sprawami. Łazi gdzieś z kamieniami. Gdy jakieś powiedzenie raz wpadnie w ucho, zaczynasz je słyszeć wszędzie. "Stracił stado" - to kolejne z nich. Mógłbym je pewnie usłyszeć od miejscowych rekrutów na placu defilad w Main. "Jak trzymałem wartę na murze, John z Bryn dobrał się do moich cięciw". "No, i co z tym zrobisz?" "Nie bój się, to już załatwione. Stracił stado, ot co". Wysokie, zwłaszcza trudno dostępne miejsca, oferują zupełnie nową perspektywę. Gdy wędrowałem wzrokiem po znajomych wierzchołkach, klifach i zboczach, mój wzrok przykuło coś nowego. Cienie wiodły moje oczy ku miejscom, w których teren nie wydawał się ukształtowany do końca przez naturę. Po długim błądzeniu wzrokiem i leniwym wymachiwaniu nogami, elementy wirującej przed moimi oczyma układanki ułożyły się nagle na właściwych

miejscach, jak płatki śniegu w szklanej kuli. Ujrzałem ten sam pejzaż, lecz wypełniony nowymi szczegółami. Na stromych zboczach większości dolin, oprócz może najgłębszych parowów ułożone były wysokie stosy kamieni, gotowe w każdej chwili runąć. Na początku dałem się zwieść pozorom. To musi być dzieło natury. Przeniesienie takiej masy kamieni, trwałoby setki lat. Po co ktoś miałby to robić? Okazuje się jednak, że łażenie z kamieniami jest na Wyżynach narodową rozrywką, tak głęboko zakorzenioną i tak popularną, że nikt nie czuje potrzeby, żeby rozwodzić się na ten temat. Od wieków mężczyźni wypasający w górach stada kóz, zabijali czas przenoszeniem kamieni na wyższą część zbocza, rozbudowując powoli stosy postawione przez ich ojców i dziadów. Jeśli któryś z poddanych Renara odważy się wypasać na cudzej ziemi, może się okazać, że jego stado zostanie niespodziewanie pogrzebane przez kamienną lawinę. Jeśli nie będzie to poddany Renara, może stracić o wiele więcej. Trudno w biegu rozplątywać nić, zwłaszcza gdy jest nią plan wysnuwany ze szkatuły wypełnionej wspomnieniami, a ty biegniesz pod górę ścigany przez tysiące żołnierzy. Nawet nasi wrogowie uważają jednak, że Ancrathowie są łebscy, choć ja zdecydowanie wolę określenie mądrzy. Pociągnąłem więc moją nić nieco mocniej i nagle wzgórza, na które wbiegaliśmy ukazały mi się w zupełnie nowym świetle. A właściwie starym, tyle że zapomnianym.

Z PAMIĘTNIKA KATHERINE AP SCORRON

25 października, 98 roku Interregnum. Ancrath. Wysoki Zamek. Znów w swoich komnatach. Zawsze w swoich komnatach. Znowu miałam ten sam sen. Widzę w nim Jorga. Jak zawsze trzymam nóż, długi na dwanaście cali i cienki jak palec. Jorg stoi z otwartymi ramionami, śmiejąc się ze mnie. Tak, śmieje się. Stoję przed nim w podartej sukni, z nożem w dłoni, słyszę jego śmiech, zamierzam się na niego, tak jak on się zamierzył... i wbijam nóż. Stara Hanna patrzy i uśmiecha się. Ale jej uśmiech jest jakiś dziwny, a gdy Jorg osuwa się na posadzkę, ma na swym ciele sińce. Na szyi. Długie ciemne siniaki. Jak odciski palców i kciuka. Przesuwam między palcami rozdarty atłas i czuję, że to ja jestem rozdarta. Moje wspomnienia walczą z moimi snami. Każdego dnia. A ja nie wiem kto wygrywa, a kto przegrywa. Nie pamiętam. 7 listopada, 98 roku Interregnum. Ancrath. Wysoki Zamek. Dzwonnica - na szczycie donżonu. Wreszcie, w najwyższym punkcie Wysokiego Zamku, znalazłam miejsce, gdzie mogę być sama. Gdzie nie ma nikogo prócz mnie, wron i wiatru. W wieży wisi jeden jedyny, za to ogromny dzwon, odlany z żelaza. Nikt nigdy w niego nie uderza. Chroniąc mnie przed wiatrem, przynajmniej przydaje się na coś. Zapragnęłam samotności. Drażnią mnie wszystkie dworki, nawet te, które mają dobre intencje. W zamku nie znajduję spokoju - tylko przeczucie, że coś jest nie tak. Coś nienazwanego i nieuchwytnego. Znalazłam tu na górze inicjały J.A. widoczne na zewnętrznej, odległej ścianie wieży, wystającej nad zewnętrznym murem donżonu. Ale da się tam dotrzeć. To dość wymowne, że nawet imię dostojnego Jorga Ancratha jest nieosiągalne. Sageous przyszedł dziś do mojej komnaty. Zatrzymał się w progu. Znów przybył książę Strzały. Książę i jego brat - Orrin i Egan. Sareth mówiła mi, że wrócą. Powiedziała, że zjawią się, żeby znowu węszyć koło mnie. Właśnie tego słowa użyła. Jakby byli psami, a ja suką, która chce się gzić. Tyle, że wcale nie chcę się gzić. Potrafię za to być suką. Dzień w dzień. Doprowadziłam dziś Maery Coddin do łez, chociaż się nawet zbytnio nie starałam. W każdym razie, jest coś niepokojącego w Orrinie i Eganie. Babka powiedziałaby, że obydwaj zbyt mocno płoną. Zbyt mocno dla zwykłych ludzi, rzekłaby. Ale ja nigdy nie zaliczałam się do zwykłych ludzi. Zresztą, jeśli nawet płoną za mocno, jeśli przeleją ten ogień na mnie, lub

wrzucą mnie w niego. Cóż z tego? Myślę, że też potrafię ich rozpalić. Czy w przeciwnym razie wróciliby do Wysokiego Zamku zaledwie miesiąc po poprzedniej wizycie? Nie sądzę, by zatęsknili za towarzystwem króla Olidana. Ani uroczy Orrin, ani groźny Egan nie zrobili wielkiego wrażenia na tym upiornym staruchu. Pewnie nawet diabeł nie zrobiłby na nim wrażenia. Myślę, że nie ugiąłby karku, nawet gdyby ujrzał u swego progu anioła zesłanego przez samego Boga.. Sareth mówi, że obaj książęta chętnie by mnie nabili na palik. Okropna z niej świntucha. Mówi, że obydwaj poproszą mnie o rękę. Mimo, że nie jestem pierworodną córką Scorrona, a ojciec przyrzekł już przymierze i ziemię Olidanowi. Mówi, że poproszą o moją rękę, choć wcale nie chodzi im ani o rękę, ani o posag. Rzekła więcej, ale jej myśli, które wypowiada na głos są równie brudne, jak końcówka mojego pióra umaczana w czarnym atramencie. Co powiem, jeśli mnie poproszą? Trudno uwierzyć, że są braćmi: jeden tak czysty i dobry jak Sir Galen, drugi równie mroczny, a przez to ponętny co Jorg, który zabił Galena. Ubiegłej nocy znów śniłam. Obudziłam się, przemawiając słowami mego snu, ale teraz pozostało po nim ledwie mgliste wspomnienie. Pamiętam nóż, długi nóż. Wiem, że muszę go użyć. Pamiętam, że Jorg mnie skrzywdził. Powinnam przeczytać wcześniejsze wpisy w pamiętniku, ale moje ręce nie chcą obracać kart wstecz, jedynie w przód. O tym też śniłam. Sageous znów stoi u drzwi. Książęta czekają. Oczy tego człowieka przyprawiają mnie o ciarki.

Gorgoth jest niezwykłą istotą. Nie ma matrycy, wedle której powstają leukroci. Ich połamani, a z wiekiem przybierają najdziwniejsze kształty. Żebra, które z każdej strony krew, mięśnie napinają się przy najmniejszym ruchu. Są stworzeni do wojny i wz aprobata byłaby dla mn

14 Cztery lata wcześniej Dzień po opuszczeniu równin Tharu i rozpoczęciu podróży przez stepy Thurtanu, zabrałem od Makina szkatułkę. Czułem przez jej miedziane ścianki utracone wspomnienia, które raniły mnie jak ostrze, wyczuwałem zamkniętą wewnątrz truciznę. Makin rzekł kiedyś, że strach jest najlepszym przyjacielem człowieka. Ściskając w dłoni miedzianą szkatułkę z ciernistym wzorem, pomyślałem, że być może w końcu znalazłem przyjaciela. Obejrzałem ją z każdej strony. W środku nie czekało na mnie nic dobrego - ja sam. Człowiek z pewnością powinien obawiać się nieco siebie samego... lub tego, do czego jest zdolny. Poznawanie własnego "ja" musi być okropnie nudne. Wsunąłem zamkniętą szkatułę na dno sakwy. Nie zapytałem o Katherine. Wziąłem od Grumlowa nowy nóż i wyruszyliśmy załatwiać interesy w Heimrift. Kierowaliśmy się na północ, jadąc przez rozległe połacie wiosennych traw falujące na wietrze niczym wzburzone morze, na którym jedna zielona fala goni drugą. Ta kraina zdawała się stworzona do jady konnej, galopowania, ścigania się od granicy jednego mrocznego lasu do drugiego. Popuściłem lejce i Brath pogalopował dziko, jakby sfora czartów deptała nam po piętach. Bracia starali się dotrzymać nam kroku; wszyscy chcieliśmy zostawić Thar całe mile za sobą. Stare ognie, choć niewidoczne, dalej tu płonęły. Za tysiące lat góra Honas, miejsce, w którym zapaliłem Słońce Budowniczych, może stać się - tak jak Thar - Ziemią Obiecaną, która we właściwym czasie powróci do ludzi, choć na razie nie jest wcale przyjazna. W nocy, gdy ułożyliśmy się do snu, ujrzałem martwe dziecko leżące w trawie przy naszym obozowisku. Odrzuciłem koc i poszedłem ku niemu, odprowadzany wzrokiem Gorgotha i Goga, który sypiał teraz u jego boku. Miejsce, gdzie leżał trup było puste. Uchwyciłem zapach perfum, być może białego piżma. Wzruszyłem ramionami i wróciłem do swego posłania. Niektóre sprawy powinny zostać zapomniane. Cały następny dzień i kolejny podróżowaliśmy wzdłuż brzegów rzeki Rhyme, oddzielającej Thurtan od jego wschodnich sąsiadów. Kraina Rhyme stanowiła niegdyś troskliwie pielęgnowane ogrody Imperium. Wystarczyło jednak przesunąć granicę państwa kilkanaście razy tam i Z powrotem, by z ogrodów pozostało jedynie błoto i ruiny. Któregoś dnia wjechaliśmy na pole zasłane całymi setkami wiekowych głazów, nieco wyższych i szerszych od człowieka, omszałych i zarośniętych wysoką, sięgającą kolan trawą. Ustawiono je pionowo, w równych liniach. Według Lundista było to dzieło starożytnych, którzy byli tu przed przybyciem Budowniczych i przed Grekami. Od monolitów biła niepokojąca siła, poprowadziłem więc braci przez pole znacznie szybciej niż to nakazywała ostrożność.

Czwartego dnia mżyło bez ustanku, od świtu aż do zmierzchu. Przez chwilę jechałem obok Maicala kołyszącego się łagodnie w szarym siodle. Jadąc, chybotał się zawsze jak łajba na morzu, przechył w przód, przechył w tył, bez cienia gracji. - Hej, Maical, lubisz psy? - zapytałem. - Wolę wołowinę - skwitował - albo baraninę. Wyszczerzyłem zęby w uśmiechu. - Interesujące spostrzeżenie. Sądziłem, że lubisz je ze względu na to, jakie są głupie. - Nie miałem pojęcia dlaczego drażniłem się z Maicalem. Właściwie prawie go lubiłem. Przypomniałem sobie dzień, w którym wracałem do obozowiska ze zwiadów w Mabberton, mieścinie przycupniętej na skraju Bagien Ken. Podążałem ścieżką biegnącą przez moczary, mając u boku Gerroda, który wyszukiwał drogę wśród kęp trawy i wełnianek. Nagle dobiegł nas jakiś wrzask. W pierwszej chwili pomyślałem, że bracia dopadli jakąś nierozgarniętą wiejską dziewkę, wkrótce jednak zobaczyłem, że dwóch z nich pochyla się nad spętanym kundlem, którego dźgali czymś ostrym. Zostawiłem w tyle Gerroda, złapałem ich za czupryny - jedną czarną, drugą rudą - po czym gwałtownie szarpnąłem. Obydwaj podnieśli krzyk, a jeden z nich rzucił się na mnie z wściekłością. Ochłonął dopiero, gdy sieknąłem mu mieczem po otwartej dłoni. - Nie powinieneś był tego robić, bracie Jorgu. - Gemt ściskał drugą ręką rozciętą dłoń, z której ściekała bystra strużka krwi. - Nie powinieneś był. - Nie? - Bracia zaczęli gromadzić się wokół nas. - A czy wiesz, bracie Gemt, gdzie byłem, podczas gdy ty szlifowałeś arkana sztuki bitewnej na tym zawszonym kundlu? Jobe stał obok Gemta, pocierając dłonią głowę w miejscu, gdzie wyszarpałem mu kłak włosów. Gdy spojrzałem wymownie w stronę psa, schylił się i przeciął mu więzy. - Pojechałeś obejrzeć miasto. - Twarz Gemta oblał szkarłatny rumieniec. - Masz rację, pojechałem do Mabberton na rekonesans - odrzekłem - żebyśmy mogli sprawić im, jak to nazywa twój durny brat, kobylastą niespodziankę. Wam kazałem tylko przyczaić się i siedzieć po cichu. Gemt splunął, ściskając brzegi rany palcami lewej ręki. - Przyczaić się, powiedziałem, a nie serwować każdej kijance i ropusze na tym pieprzonym bagnie pobudkę w postaci wyjącego kundla. Poza tym - odwróciłem się wolno, ogarniając wzrokiem resztę bandy - każdy głupek wie, że znęcanie się nad psem przynosi pecha. Też byście o tym wiedzieli, gdybyście nie byli tacy tępi i nauczyli się czytać. Makin, który jako jeden z pierwszych przybiegł oglądać widowisko, wyszczerzył zęby w uśmiechu. - Potrafię czytać - oznajmił ku zaskoczeniu większości bandy. - W której księdze tak napisano, bracie Jorgu? - W księdze zatytułowanej "Pierdol się" - odpowiedziałem. - A więc znęcanie się nad psem przynosi teraz pecha, co? - Na jego twarzy wciąż widniał szeroki uśmiech. - Wiem coś o tym - odparłem. Zamrugałem. Jechaliśmy wciąż wzdłuż rzeki; czułem krople deszczu spływające mi po

twarzy. Otrząsnąłem się ze wspomnień. - Czy przypominasz sobie, bracie Maicalu, tego kundla, na którego natknął się twój brat zanim uderzyliśmy na Mabberton? - zapytałem. Nic oczywiście nie pamiętał. Pamięć Maicala była dziurawa jak sito. Spojrzał na mnie z zaciśniętymi ustami. - Męczenie psów przynosi pecha - odparł. - Z pewnością przyniosło go twojemu bratu. Następnego dnia miał tragiczny wypadek. Maical zmarszczył brwi wyraźnie skołowany i powoli skinął głową. - Każdy wie, że nie męczy się tego, co się potem zjada - skwitował. - Mięso robi się od tego cierpkie. - Kolejne odkrywcze spostrzeżenie, bracie Maicalu - westchnąłem. - Wiedziałem, że nie bez powodu trzymam cię przy sobie. Kundel wrócił do nas następnego dnia, tuż zanim wyruszyliśmy na Mabberton, jakby uważał się co najmniej za naszego przyjaciela. Odszedł dopiero, gdy go porządnie skopałem, czyli po darmowej lekcji na temat funkcjonowania świata. Maical skwitował moje słowa bezmyślnym uśmiechem. Heimrift leży w księstwie Maladon, w miejscu gdzie żarłoczne morze wypluło na brzeg te resztki Danelandu, których nie zdołało połknąć. Z Wyżyn Renaru mieliśmy przed sobą kawał drogi, a ze względu na forsowny szlak, którym musieliśmy podążać, podróż mogła zająć nam całe tygodnie. W drodze wpada się w rutynę. Moim zwyczajem stało się ćwiczenie fechtunku z sir Makinem. Oddawałem się temu zajęciu przez godzinę każdego wieczora, tuż przed zapadnięciem zmroku. Szermierka stała się moją pasją. Nowe wyzwanie jest najlepszym sposobem na powstrzymanie się przed roztrząsaniem przeszłości. Kiedyś miecz służył mi głównie do wyrzynania w pień nieprzyjaciół. Zwykle rozgramialiśmy nieszkolonych w walce przeciwników, którzy woleli brać nogi za pas niż stawiać czoła naszemu Bractwu. Zarzynaliśmy ich jak bydło. Zdarzało mi się też oczywiście walczyć z lepszymi adwersarzami - żołnierzami wysyłanymi, by nas powstrzymać, dobrze wyszkolonymi najemnikami pilnującymi kupieckich wozów, bandytami, którzy grasowali po drogach, chcąc zdobyć to, co my. Dopiero walka rycerza Katherine z sir Makinem i mój pojedynek z księciem Strzały uświadomiły mi jednak różnicę, jaka istnieje między rzemieślnikiem a artystą. Artyzmem można oczywiście popisywać się wówczas, gdy za plecami nie czai się farmer, który ma zamiar wbić ci w szyję widły, podczas gdy ty oddajesz się wykonywaniu fint i parowaniu ciosów. Ćwiczyłem więc z Makinem dzień po dniu, budując odpowiednie partie mięśni, nabierając wyczucia, nawet gdy ciosy były tak mocne, że pragnąłem jedynie odpuścić. Gdy czułem, że zrobiłem postęp, Makin po prostu podnosił mi poprzeczkę. Zacząłem go nienawidzić. Trochę. Po nabraniu wprawy w posługiwaniu się mieczem, po stoczeniu odpowiedniej liczby walk, zaczynasz wyczuwać rytm. Nie jest to rytm przeciwnika, lecz rodzaj pulsu towarzyszącego ciosom i pchnięciom, tak jakby twe oczy odczytywały pierwsze sygnały natarcia i przetwarzały je w muzykę, do której tańczysz. Na razie był to zaledwie szept refrenu, jednak za każdym razem, gdy go uchwyciłem, Makin zaczynał się nagle koncentrować i musiał się nieźle napocić, by odeprzeć atak. Słyszałem tylko niewyraźne wersy, ale sama świadomość

istnienia pieśni sprawiała, że pragnąłem jej aż do bólu. Jadąc na północny-wschód od Wyżyn Renaru, trzeba w końcu przeprawić się przez rzekę. Ponieważ w miejscach, gdzie da się do niej dotrzeć bez wsparcia armii, ma ona co najmniej czterysta jardów szerokości, przeprawa nie jest możliwa bez przewoźnika. Istnieje tylko jedna alternatywa. Most w wolnym mieście Remagen. Jest on przerzucony nad tak ogromnym obszarem wody, że zdaje się wręcz cudem. Postanowiłem więc zobaczyć go na własne oczy, rezygnując tym samym z targowania się w górze rzeki z właścicielem jakiejś rozklekotanej barki. Zbliżaliśmy się do Remagen przez wzgórza Kentrow, podążając szlakiem wijącym się dnem setek wąskich dolin - a właściwe usłanych skałami żlebów - gdzie konie bez przerwy narażone były na okulenie. Nie nużyła mnie monotonia drogi, zbaczaliśmy zresztą całe mile ze szlaku w poszukiwaniu przygód lub łupów, a najlepiej jednego i drugiego. Od Tharu przedłużające się okresy spokoju zacząłem poświęcać rozważaniom. Moje myśli błąkały się po mrocznych ścieżkach. Nie wiem ile jest możliwości połączenia Katherine z zagubionym nożem i martwym dzieckiem, ale na pewno gruntownie przeanalizowałem wszystkie z nich. Choć wiedziałem, gdzie znajdę rozwiązanie, wciąż utwierdzałem się w przekonaniu, że nie chce go poznać. W każdym razie, nie na tyle, by otworzyć szkatułę.

Brat Maical zdaje sobie sprawę ze swojej głupoty; jego mądrość polega na tym, że pozwa

15 Cztery lata wcześniej W suchym kanionie na wzgórzu Kentrow, Goga nawiedził zły sen. Tak zły, że przepadając przez tlące się koce, byliśmy zmuszeni uciekać przed buzującymi i strzelającymi wokół nas płomieniami. Potykając się o skały i krzaki, łapaliśmy w ciemności nasze konie, a koniec kanionu pulsował czerwienią. - Wrócimy, żeby obejrzeć skwarkę, która została z tego małego potwora - rzucił Rike. Czerwony blask wydobywał z mroku jego twarz, nadając jej demoniczny wygląd. - Jeszcze nigdy nie podpalił sam siebie - stwierdził Grumlow, który stojąc obok Rikejka wydawał się wręcz drobnej postury. Daleko przed nami widzieliśmy Gorgotha, czekającego aż będzie mógł powrócić na miejsce pożogi. Nawet gdybyśmy mieli na to ochotę, nie moglibyśmy podejść do żaru tak blisko jak on. Żebra, wystające z jego boków niczym odnóża, upodobniały rysującą się na tle płomieni postać do ogromnego pajęczaka. Młody Sim wrócił, prowadząc Bratha i swoją szkapę. - W zimie byłby z niego lepszy pożytek - wskazał głową na szalejące płomienie, wzdrygnął się i poszedł odprowadzić konie. Sim miał rękę do koni. Był swego czasu stajennym u jakiegoś lorda. Młodość spędził w burdelu, zajmując się raczej zarabianiem niż wydawaniem. Rozbiliśmy nowe obozowisko, czekając aż będzie się dało ocenić co zostało ze starego. Dopiero gdy niebo zaczęło się rozjaśniać, wróciłem wraz z Gorgothem w głąb kanionu. Stygnące skały pękały z trzaskiem, żar przenikał podeszwy butów. Maical maszerował obok; chyba polubił leukrotę. Gog spał w najlepsze na kręgu poczerniałej ziemi, który przypominał ślad po wygaszonym ognisku. Ostatnią latarnią, jaka nam pozostała poświeciłem na śpiącego chłopaka, ten jednak zacisnął tylko mocniej powieki i przewrócił się na drugi bok. - Wybacz, że przeszkadzam. - Odchrząknąłem i usiadłem na kamieniu, od razu podrywając się na równe nogi z przypieczonym tyłkiem. - On się zmienia - stwierdził Gorgoth. Też to zauważyłem. Chropowata, czerwono-czarna skóra leukroty przybrała szkarłatny odcień i pojawił się na niej przypominający płomienie deseń, tak jakby zastygły na niej jęzory ognia. Wróciłem do nowego obozowiska, żeby się przespać, zostawiając w zgliszczach Goga i Gorgotha. Obaj wrócili do nas rankiem. Gog podbiegł do ogniska, przy którym jedliśmy śniadanie, jak gdyby zobaczył je po raz pierwszy w życiu. Gdy zbliżył się do ognia, płomienie rozjarzyły się

czerwienią, a woda w kociołku Rowa zagotowała się, mimo że dopiero co przyniesiono ją ze strumienia. - Nie widzisz ich? - zapytał mnie. Gorgoth odciągnął go w tył. - Nie - odparłem, idąc za nimi. - I lepiej by było gdybyś i ty ich nie widział. Wkrótce spotkamy się z człowiekiem, który wie wszystko o tego typu sprawach. Do tego czasu po prostu postaraj się nieco... ochłonąć. Usiedliśmy razem w głębi kanionu. Zabawialiśmy się rzucaniem kamieni i patyków. Podczas zabawy ośmiolatek zdawał się zapominać o wszelkich problemach. Śmiał się radośnie gdy wygrywał, przegraną kwitował uśmiechem. Nie pamiętałem, abym kiedykolwiek wcześniej grał, nie starając się wygrać, ale tym razem chętnie dawałem mu fory. Człowiek zaślepiony ambicją może nie zauważyć tego, co ma tuż przed oczami. - To dobry chłopak. - Maical sękatą ręką zebrał garść patyków i podał je Gogowi - Złe sny. Zmarszczyłem brwi. Gorgoth mruknął coś pod nosem. - Zbyt późno się zbudziliśmy... - stwierdziłem. - Mogło się to dla nas źle skończyć. Wciąż pamiętałem żar ognia, smród pogorzeliska i powolne budzenie się z własnych koszmarów. Równocześnie z Gorgothem znaleźliśmy rozwiązanie, ale to on pierwszy wypowiedział je na głos: - Sageous. Wolno skinąłem głową, zdając sobie równocześnie sprawę z własnej głupoty. Coddin miał rację: wiele rąk sięgało po broń jaką był Gog. Już dwukrotnie czarownik obrócił tę moc przeciwko mnie. Nie był w stanie zabić mnie moimi własnymi snami, próbował więc dokonać tego za pomocą snów Goga. - Tym bardziej powinniśmy się spieszyć. - Miałem zamiar dodać: "Do trzech razy sztuka", ale stwierdziłem, że nie warto kusić losu, chyba że ma się dość oręża, by się z nim rozprawić. Po śniadaniu ruszyliśmy w stronę Remagen. Droga biegnąca ze wzgórz Kentrow, prowadzi obok niewielkiego fortu przycupniętego na przełęczy przy rzece. Rozpościera się stamtąd widok na drogę do miasta. Za fortem widzieliśmy wijącą się jak jasna wstążka rzekę Rhyme, oraz majaczące w oddali wieże mostowe. Jechałem na czele bandy, z Kentem i Maicalem u boku. Zbliżaliśmy się kłusem w stronę fortu. Gog trzymał się zaraz za mną, Gorgoth biegł nieopodal. Dalej, rechocząc, kłusowali Makin i Rike - Makin, gdy się postarał, był w stanie rozbawić nawet Rike'a. Po nich podążał Grumlow, potem Sim i Row. Zdaje się, że to Gorgoth wystraszył strażników fortu, mimo że z daleka nie mogli widzieć go zbyt wyraźnie. W jednej chwili Kent i Maical jechali obok mnie, w następnej siodło siwka było puste. Ściągnąłem wodze Bratha, zawróciłem w miejscu i błyskawicznie wyrwałem do przodu pozwalając, by wyprzedziła mnie reszta zdezorientowanej drużyny. To musiało być

przypadkowe trafienie. Biorąc pod uwagę odległość dzielącą nas od murów fortu, trafienie z kuszy byłoby wyzwaniem nawet dla wyśmienitego łucznika, celującego w obiekt wielkości budynku. A jednak strzała dosięgła celu. Z jednej strony szyi Maicala sterczał jej pierzasty koniec, z drugiej wystawał grot, czerwony od spływającej krwi. Uklęknąłem przy Maicalu, który spojrzał na mnie z niezwykłym skupieniem. - Czas umierać, bracie Maicalu. - Nie chciałem go okłamywać. Ująłem jego dłoń. Wpatrywał się we mnie, nie pozwalając mi odwrócić oczu, podczas gdy inni, pokrzykując, zawracali konie. - Królu - powiedział bezgłośnie; z kącików ust sączyła mu się krew. Wyglądał dziwacznie; na głowie miał przekrzywiony na jedną stronę hełm, a jego oczy wypełniał wewnętrzny blask, tak jakby ten jeden upadek z konia naprawił wszystko, co przez całe życie w nim szwankowało. Nigdy wcześniej nie nazwał mnie "królem", wydawało mi się, że pojmował jedynie słowo "brat". - Bracie - odrzekłem. Utraciłem wielu braci, ale niewielu z nich odchodziło, patrząc mi w oczy. Uścisk jego dłoni osłabł. Zakaszlał krwią. Nadeszła pora by wyruszył w swoją drogę. - Co jest, do diaska? - Makin zeskoczył z konia. Nie mogłem oderwać oczu od błyszczącego grotu strzały. W wiszącym na ostrzu paciorku krwi odbijała się zniekształcona twarz dziecka. Ujrzałem czerwony nóż i Katherine idącą pomiędzy grobami. - Witaj, Jorgu - powitała mnie. - Trup. - Kent ukląkł obok mnie przy Maicalu. - Co się stało? - Strzała nie pozostawiała co prawda żadnych wątpliwości, nie o to jednak pytał. Podniosłem się, podszedłem do konia Makina i wyszarpałem przypiętą do juku tarczę. Ogarniało mnie lodowate zimno, czułem mrowienie na policzkach. Odpiąłem przypasaną do boku Bratha podwójną kuszę Nubańczyka i sprawdziłem czy oba bełty są załadowane. - Jorg? - Kent wstał. - Wchodzę - warknąłem. - Nikt z nich nie ujdzie z życiem, rozumiesz? Zabiję też każdego, kto pójdzie za mną. - Ruszyłem, nie czekając na odpowiedź. Przeszedłem około sto jardów zanim wypuścili kolejny bełt - przefrunął jednak daleko po lewej. Maical musiał zostać trafiony fuksem; wystrzelili, nie licząc na to, że strzała dosięgnie celu. Przerzuciłem przez ramię kuszę Nubańczyka. Bełty były przytwierdzone do łoża cienkimi wiązaniami. Na murze obronnym dostrzegłem czterech mężczyzn. Pokonałem około pięćdziesiąt jardów, gdy dosięgnął mnie grad strzał. Uniosłem tarczę. Trafiła tylko jedna - jej czubek wystawał po wewnętrznej stronię tarczy - pozostałe posypały się na skały. Fort nie był duży, przypominał raczej strażnicę. Mogło w nim zmieścić się około trzydziestu mężczyzn stojących ramię przy ramieniu, wyglądało jednak na to, że od lat nie był w pełni obsadzany. Gdy znalazłem się w polu ostrzału, stojący na murach kusznicy wyraźnie nabrali śmiałości. Ujrzeli zbliżającego się do nich pewnym krokiem samotnego wojownika, który nie

mógł mieć wiele ponad szesnaście lat. Do strzelców dołączyło trzech towarzyszy. Nie byli żołnierzami, nie mieli nawet mundurów, wyglądali na zwykłą hołotę. Reszta zgrai gapiła się na mnie zza kraty w bramie wejściowej. - Zdaje się, że nie macie zamiaru mnie zaprosić? - zawołałem. - Jak się ma twój przyjaciel? - krzyknął grubas stojący na murach, a reszta zawtórowała mu śmiechem. - Dobrze - odparłem. - Coś wystraszyło konia i mój druh upadł na ziemię. Musi tylko złapać oddech. - Rzuciłem okiem na zewnętrzną stronę tarczy i wyszarpnąłem z niej strzałę. Czy ktoś chciałby dostać to z powrotem? - Byłem całkowicie spokojny i wyciszony, ale równocześnie czułem, że coś zbliża się ku mnie, niczym szkwał pędzący przez trawiasty step pod poczerniałym niebem. - Jasne. - Jeden ze stłoczonej za bramą hałastry prychnął lekceważąco i zaczął kręcić korbą. Krata unosiła się karb za karbem przy szczęku przesuwanego łańcucha. Okazałe mięśnie na brudnych ramionach mężczyzny połyskiwały, napinając się z wysiłku. Zauważyłem, że dwójka strzelców na murach wymieniła spojrzenia. Zdaje się, że chcieli odebrać mi nieco więcej niż strzałę. Ruszyłem naprzód, by znaleźć się przed bramą wtedy, gdy uniosą ją na wystarczającą wysokość, abym przeszedł pod nią, nie musząc się schylać. Jako, że przywykłem do spania pod gołym niebem, oczy zaczęły mi łzawić, gdy poczułem bijący ze środka smród. Burza, która pędziła do mnie po tajemniczych bezkresach mojego umysłu uderzyła, gdy wszedłem do fortu. Podałem strzałę stojącemu najbliżej mnie dzierżącemu topór chudzielcowi, a gdy sięgał po nią, błyskawicznie wbiłem mu ją w oko. W takim momencie czas zatrzymuje się na moment -strzała tkwi w oczodole, a ranny jeszcze nie zaczął krzyczeć. Ci, którzy wykorzystują takie chwilę, żyją dłużej. Tylko jeden wojak ze stłoczonego za bramą tłumu ruszył do ataku, zanim rozległ się krzyk - uprzedziłem go jednak. Gdy sięgnął po mnie, złapałem go za nadgarstek i tarczą Makina, walnąłem w staw łokciowy. Chwyciłem zesztywniałą rękę strażnika i zakręciłem nim młynka. Uderzył w jednego ze swych towarzyszy, zbijając go z nóg, a potem walnął głową w mur. Wojownik, który działa szybko żyje dłużej, niekiedy jednak ustawia się pierwszy w kolejce do grobu. Wycofałem się w stronę opuszczanej właśnie kraty i szarpnąłem przerzuconą przez ramię kuszę Nubańczyka, pozwalając, by pod wpływem ciężaru opadła mi pod ramię. Unosząc ją, pociągnąłem równocześnie za oba spusty, nie próbując nawet celować. Oba bełty trafiły w jednego żołnierza, co było pewnym marnotrawstwem. Jednak z drugiej strony, on właśnie miał na sobie najlepiej skompletowaną zbroję, a kusza Nubańczyka wybiła w niej dwie solidne dziury. Zatrzaśnięto kratę. Poczułem na karku powiew, gdy opadła tuż za moimi plecami. W polu widzenia miałem czterech strażników. Stojący przy kołowrocie ogromny mężczyzna chwytał właśnie za miecz, drugi, który najwidoczniej wyszedł bez szwanku z wcześniejszego starcia, wstawał na nogi. Dwóch kolejnych ruszyło w moją stronę - wyglądali na braci, obaj byli szerocy w barach, mieli skołtunione czupryny i zgniłe zęby. Mądra decyzja. Mając przewagę liczebną, należy atakować zanim wróg zdąży wyjąć miecz. Odepchnąłem się od bramy, aby nabrać rozpędu. Dwóch szarżujących na mnie

strażników było znacznie lepiej zbudowanych niż ja, wiedziałem jednak, że rzucając się z całej siły na tarczę, tak aby jej żelazny kraj uderzył w czuły punkt, dajmy na to gardło, mogłem uzyskać nieznaczną przewagę, nawet przy niewielkiej masie ciała. Nie czułem lęku - targała mną żądza mordu, coś pełzało po moim ciele, coś, co można było zmyć tylko rzeką krwi. Jeden z dwóch osiłków padł u mych stóp; moją twarz zbryzgała mieszanina krwi, śliny i połamanych zębów. Drugi pojawił się w chwili, gdy wyciągałem z cholewy nóż Grumlowa. Zabawa nożem to gra w czerwone, bracia. Nóż tnie mięso przy samej kości, topiąc się w morzu tryskającej krwi. Krzyk świdruje w uszach, ból wprawia ostrze w drganie. Powinienem dodać, że doskonale to wszystko pamiętam, tak jednak nie jest. Zaślepiła mnie furia, świat spłynął szkarłatem, zabijałem wyjąc z wściekłości. W przebłysku pamięci widzę samego siebie jak wybiegam z placu przy bramie i wyciągam miecz, podczas gdy reszta garnizonu zbiega w dół wąskimi schodami po obu stronach dziedzińca. Strażnicy, którzy wypadają na plac, próbują zawracać, ale napierający na nich tłum pcha ich do przodu. Nie zabijałem z powodu Maicala, chęci mordu, czy też w imię legendy o dumnym królu Jorgu. Podobnie jak w Gogu, tlił się we mnie uśpiony żar. Czasem wystarczyła iskra, by wystrzelił niepohamowanym płomieniem. Być może prawdziwym powodem mojej włóczęgi po przeróżnych królestwach była nadzieja na odnalezienie maga ognia, który poskromiłby mieszkające we mnie monstrum. Może chciałem się upewnić, że mogę nad tym ogniem zapanować. Że nie musi zabić nas obu. Zdołałem przeżyć swój poryw głupoty, choć moich czternastu przeciwników nie miało tyle szczęścia. Opuściłem fort, zataczając się z wyczerpania. Bracia porzucili swe posterunki wokół budynku i podążyli za mną w stronę koni. Przystanęli, gdy odwróciłem się w ich stronę. - Czerwony Jorg - odezwał się Czerwony Kent i uderzył dłonią w pierś. - Czerwony Jorg - zawtórował mu Rike. Tupnął. Gorgoth również tupnął swą ogromną stopą. Makin wyciągnął miecz i uderzył płazem w swoją pierś. Reszta podjęła rytm. Spojrzałem na siebie i zobaczyłem, że nie było miejsca na moim ciele, które nie byłoby umazane krwią. Ociekałem krwią innych, czerwony jak Kent w dniu, gdy go znaleźliśmy. Wiedziałem już, dlaczego nie chciał wtedy o tym opowiadać. Podszedłem do Maicala i wyjąłem topór, przytroczony do uprzęży siwka. - Usypiemy kopiec - zarządziłem. - Dookoła ułożycie głowy strażników fortu, żeby go strzegły. Rzuciłem topór Rike'owi. Złapał i bez sprzeciwu ruszył w stronę fortu. Myślę, że po raz pierwszy w życiu nie myślał o łupach. Zbudowaliśmy kurhan. Gorgoth przyniósł ogromne kamienie, których nikt nie byłby w stanie odtoczyć. Nie wiem czy Maical życzyłby sobie głów strażników, może miałby to gdzieś, lub w ogóle nie miał zdania w tej kwestii, ale na wszelki wypadek ułożyliśmy je dookoła kurhanu jako wartę honorową. Tak naprawdę spotkałem się z Maicalem dopiero podczas tych kilku sekund, gdy umierał. Dziwiłem się, że w ogóle miało to dla mnie jakieś znaczenie - a jednak.

16 Cztery lata wcześniej Miecz wycina z człowieka siedem barw - krew tętnicza ma odcień szkarłatu, żyły fioletu, jelita różne odcienie brązów, żółć przypomina kolorem zieleń świeżo skoszonej trawy. Wszystkie wysychając stają się czarnorude. Czas aby Czerwony Jorg udał się do strumienia i zmył z siebie strażników fortu. Brud spływał ze mnie, różowiąc wodę. - O co ci właściwie chodziło? - Makin podszedł szybkim krokiem i stanął za mną. - Zabili mojego błazna - odparłem. Chwila namysłu. Rozmawiając ze mną, Makin zawsze potrzebował tej chwili, jakbym był dla niego jakąś zagadką. - Gdy powiedzieliśmy ci w Norwood, że Maical nie żyje, guzik cię to obeszło - Makin drążył temat. - Dlaczego więc teraz? Jaka jest prawda, Jorgu? - Jaka jest prawda? - powtórzyłem za nim, zmywając z dłoni resztki krwi. - Wiesz, że Piłat zadał podobne pytanie: "Cóż to jest prawda?" - W porządku. Nie mów, jeśli nie chcesz. Teraz musimy jednak jak najszybciej przeprawić się przez most, zanim wszystko się wyda. Wstałem, otrząsając ręce z wody. - Jestem gotów. Ruszajmy. Bracia wsiedli na konie i wjechali na drogę, ja zaś wróciłem na chwilę do kurhanu. Nekromancja pulsowała w moich piersiach, powróciło echo bólu, który czułem, gdy sztylet mego ojca przebijał moją pierś. Powróciły wszystkie odcienie bólu, które wypełniały wtedy moje ciało; znów byłem ugodzony, zdradzony, siły uchodziły ze mnie wraz z ciepłą, czerwoną krwią. Gdy podszedłem bliżej, z głów strażników poderwały się kruki. Przystanąłem przed skalnym kopcem niemy, z pustym umysłem, sam nie wiedząc, co właściwie czuję. Omiotłem wzrokiem wykwity żółtawych porostów, żyłki kwarcu na ogromnym głazie i czarne plamki krwi na kamieniach. Wydawało mi się, że głowy obserwują mnie, że ich rozdziobane przez kruki oczy wpatrują się we mnie. Wydawało mi się? W miarę jak powoli okrążałem kurhan, głowy, jedna po drugiej, wodziły za mną wzrokiem. Pierwszy ze strażników zginął od strzały wbitej w oko. Teraz drgało ono spazmatycznie, gdy usiłował skierować je w moją stronę. Drugie oko wpatrywało się we mnie. - Jorg. - Usta trupa bezgłośnie wymówiły moje imię. - Chella? - Któż inny mógłby to być. - Myślałem, że pogrzebałem cię wystarczająco głęboko. - Przed oczami błysnęło mi wspomnienie nekromantki chwiejącej się na krawędzi szybu i spadającej w dół wraz z Nubańczykiem, po tym jak przestrzeliłem ich oboje strzałą z jego kuszy.

Usta każdej z głów wykrzywiły się w identycznym uśmiechu. - Znajdę cię suko - powiedziałem półgłosem. Miała do dyspozycji dość uszu, by mnie dobrze słyszeć. Głowy obnażyły zęby w uśmiechu. Usta poruszyły się. "Martwy Król" wypowiedziały bezgłośnie. Wzruszyłem ramionami. - Miłej zabawy z krukami - rzuciłem na odchodne. Jakakolwiek działała tutaj magia, nie sądziłem by mogła zaszkodzić Maicalowi, spoczywającemu bezpiecznie pod górą głazów. Wyruszyliśmy w drogę, uzupełniwszy zapasami z fortu prowiant, który straciliśmy w rozpętanej przez Goga pożodze. Remagen było niewielkim, otoczonym murami obronnymi miastem, przycupniętym na przeciwległych brzegach rzeki Rhyme. Kłęby dymu unosiły się z kominów budynków usytuowanych wzdłuż schludnych uliczek. Moją uwagę przykuł most. Żadnego z tych, które widziałem do tej pory, nie określiłbym jako piękny. Ten był jednak inny. Połyskiwał w słońcu, rozpięty między dwoma srebrnymi wieżami, wyższymi niż Upiorny Zamek, zawieszony na czymś, co wyglądało jak srebrne nitki. W rzeczywistości musiały to być jednak metalowe liny grubości człowieka. Pół godziny później znaleźliśmy się przy bramach miejskich między handlarzami ulicznymi, kupcami, wozami oraz rolnikami prowadzącymi krowy lub pchającymi wózki z kaczkami i kurami. Nie wyglądaliśmy na grzecznych chłopców, mimo że nasza broń była ukryta pod jukami. Gorgoth jak zwykle przyciągał spojrzenia, tym razem obyło się jednak bez okrzyków przerażenia i panicznej bieganiny. - Pewnie jesteście cyrkowcami - stwierdził wieśniak wiozący kaczki w wiklinowych klatkach. Pokiwał głową, sam sobie przytakując. - Tak, jesteśmy - potwierdziłem, zanim Rike zdążył odburknąć coś niegrzecznego. - Ja żongluję - dodałem, obdarzając go promiennym uśmiechem. Straż przy bramie do złudzenia przypominała bandę obdartusów, których rozgromiłem w forcie. Row mówił, że wolne miasto nie miało własnego wojska, tylko luźne oddziały poborowych, rekrutowanych spośród mieszkańców. Służyli burmistrzowi przez miesiąc czy dwa, po czym wracali do własnych zajęć. - Co słychać? - położyłem dłonie na ramionach strażnika, którego w bardziej przyzwoitym mieście nazywano by kapitanem. Wyszczerzyłem zęby w uśmiechu, jakbyśmy byli starymi przyjaciółmi. - Czerwony Jorg i jego podróżna trupa, do usług. Przybyliśmy by dołączyć do naszych braci cyrkowców. Jestem żonglerem. Może mały pokaz? - Nie! - odburknął strażnik, usiłując strząsnąć moje ręce ze swych ramion. Dobra odpowiedź, zważywszy że nie umiem żonglować. - Na pewno? - Nie dawałem za wygraną, puściłem jednak w końcu jego ramiona. - Mój przyjaciel specjalizuje się w nożownictwie. Z kolei Rikejek słynie ze swej brzydoty.

- Jechać. - Żołnierz skierował się do stojącego za nami kotlarza. Minąłem pozostałych strażników, rzucając, dopóki nie przejechaliśmy przez bramę: Może pokaz żonglerki? Nie? - Tamtędy. - Makin, podobnie jak na skrzyżowaniu, wskazał ręką kierunek, tak jakby dało się nie zauważyć wysokiego na sto stóp mostu, lśniącego w promieniach porannego słońca. - W rzeczy samej - zgodziłem się. - Coś mi się zdaje jednak, że jesteśmy cyrkowcami.Odbiłem w prawo, nie wysilając się nawet, by wskazać ręką kolorowy namiot górujący nad dachami: - Ja przecież żongluję! Musieliśmy torować sobie drogę łokciami, aby dostać się w pobliże namiotu. Setki mieszkańców Remagen wyległo na uliczki wokół cyrku, gromady ludzi wylewały się z tawern i tłoczyły wokół pomniejszych namiotów i straganów rozstawionych wokół głównej atrakcji. - Pewnie dziś niedziela - stwierdził Sim, uśmiechając się szeroko jak mały chłopiec, którym zresztą przeważnie był. Rike parł do przodu, w kierunku wielkiego namiotu. Podobnie jak u Sima, na jego twarzy widniał wyraz podekscytowania i radości, tak jak wtedy, gdy podziwiał miniaturowego klauna w Upiornym Zamku. Najwidoczniej, nie tylko ja zapamiętałem to wydarzenie. - Czy to Taproot? - marszcząc brwi, zapytał Makin. - Zapewne. - Skinąłem głową. - Wspaniale - rzucił Kent. Zwędził gdzieś trzy oblane karmelem patyki i usiłował wsadzić je wszystkie naraz do ust. Dotarliśmy do wejścia, zasznurowanego z góry na dół i zagrodzonego kijkami. Boczne wejście również było zamknięte. Na ziemi siedział mężczyzna i młody chłopak, pochylając się nad drewnianą tablicą z wgłębieniami, na której widniały czarne i białe piony. - Występ będzie dopiero po zachodzie słońca - odezwał się mężczyzna, nie podnosząc głowy znad tablicy, na którą padł właśnie mój cień. - Mankala w trzecim ruchu, jeśli zagrasz od końcowego dołka do początkowego zasugerowałem. Mężczyzna momentalnie uniósł łysą głowę, chwiejącą się na nieprawdopodobnie cienkiej szyi. - Na Boga! Toć to mały Jorg! Zerwał się, ujął mnie pod pachy i podrzucił w górę na dobry jard, po czym zręcznie złapał. - Ron - sapnąłem - swego czasu miałeś większą krzepę! - Gadaj zdrów - odparował, szczerząc zęby w uśmiechu. - Przybrałeś na wadze. Wzruszyłem ramionami. - Zbroja też waży co nieco. Ale przynajmniej ocaliła mi żebra! - Przywołałem resztę gromady. - Pamiętasz Rikejka? - A jakże Maki, jak się miewasz? I Grumlow - Ron spostrzegł Gorgotha. - A ten wielkolud to kto?

- Pokaż mu. - Rike gorączkował się jak dziecko - Pokaż mu. - Później. - Ron uśmiechnął się. Wszystkie ciężary są teraz pochowane. Poza tym, wygląda na to, że twój przyjaciel mógłby wygryźć mnie z interesu. Ron, czy też raczej Wielki Ronaldo, występował w roli siłacza. Zdobył sobie dozgonne uwielbienie Rike'a tym, że potrafił podnieść większy ciężar od siebie. Natura rzeczywiście nie poskąpiła Ronowi mięśni, Rike wydaje mi się jednak silniejszy. W tawernianej bijatyce na pewno stawiałbym na Rike'a. Podnoszenie ciężarów wymaga z kolei odpowiedniego chwytu, wyczucia i wytrwałości, a pod tym względem Rike'owi daleko było do Rona. - Gdzie znajdziemy starego doktora Taproota? - spytałem. Ronaldo poprowadził nas bocznym wejściem, zostawiając przy naszych koniach chłopaka, który z bliska okazał się podstarzałym karłem z włosami przyprószonymi siwizną. Zabrałem ze sobą kuszę Nubańczyka. Nie do końca ufałem, że karzeł odstraszy potencjalnych złodziei; poza tym, mogła mnie najść ochota, by ustrzelić klauna, czy dwóch. Tak dla śmiechu. Okrążyliśmy główną scenę, kopiąc w trociny i gapiąc się na trzech akrobatów ćwiczących salta w snopie światła padającego z otworu w górze namiotu. W tyle za sceną rozciągnięto płócienne zasłony, wydzielając kilka dodatkowych pomieszczeń. Dolatywał tu odór trzymanych w klatkach zwierząt; a od czasu do czasu przez okrzyki i tupot akrobatów przebijało się głuche warczenie. Wszedłem za Ronem do jednego z pomieszczeń i ujrzałem siedzącego plecami do nas Taproota. Przed nim stały dwie znudzone tancerki w niedbałych pozach, przewracając oczami. - Patrzcie tylko! - instruował Taproot. - Bioderka i cycki. Za to wam płacę. I macie wyglądać jakbyście to lubiły, na miłość boską! Patrzcie tylko! Taproot gestykulował żywo. Jego dłonie o smukłych palcach zawsze fruwały gdzieś w okolicach głowy. - Patrzę - odezwałem się. Podobno Taproot stosował ten trik w czasach, gdy zarabiał na życie grą w trzy kubki. Wołał: "Patrzcie tylko!" podczas gdy jego wspólnik opróżniał kieszenie gapiów. Obrócił się gwałtownie, wciąż wymachując rękami w powietrzu. - Kogóż mi tu przyprowadziłeś, Ronaldo? Ach, cóż za przystojny młodzian, a na zewnątrz pewnie jego towarzysze. Taproot rozpoznał mnie od razu. Nigdy nie zapominał twarzy, faktów, lub czyjegoś słabego punktu. - Czerwony Jorg - przedstawiłem się - żongler. - A więc tym się teraz zajmujesz? - Przeciągnął palcami wzdłuż twarzy, zatrzymując je na czubku brody. - A czymże żonglujesz, Czerwony Jorgu? Wyszczerzyłem zęby w uśmiechu. - A co masz? - Patrzcie tylko! - Wyłowił ciemną butelkę z fałd wypłowiałego, wielobarwnego płaszcza. - Siadaj koło mnie, zawołaj też swoich braci, jeśli się zmieszczą. - Machnięciem dłoni odprawił tancerki. Taproot usadowił się za stojącym w rogu biurkiem i wyciągnął z szuflady kielichy.

Zająłem drugie krzesło, podczas gdy do środka rządkiem wchodzili pozostali z Makinem na czele. - Zapewne nadal żonglujesz ludzkim życiem - podjął Taproot. - Tyle, że ostatnio w nieco zdrowszym otoczeniu. - Nalał zielonego trunku do pięciu kieliszków, nie roniąc ani kropli. - A więc doszły cię słuchy o zmianie mojego położenia? - Podniosłem kielich. Zawartość przypominała siki, tyle że o zielonym odcieniu. - Absynt. Napój bogów - powiedział Taproot. - Patrzcie tylko. - Wychylił kielich do dna, lekko się przy tym krzywiąc. - Absynt? Czy po grecku nie znaczy to niezdatny do picia? - Powąchałem trunek. - Dwie sztuki złota za flaszkę - odparł - za tę cenę musi chyba być dobre, no nie? Pociągnąłem łyk. Poczułem gorycz od której zdrętwiał mi język. Nie mogłem powstrzymać kaszlu. - Powinieneś był mi powiedzieć, że jesteś księciem; zawsze wiedziałem, że kryje się w tobie coś niezwykłego. - Dwoma palcami wycelował w swoje oczy. - Patrz tylko. Do środka weszła reszta Braci. Gorgoth skradał się przy ścianie, Gog przemykał przodem. Taproot oderwał ode mnie wzrok i odchylił się do tyłu na krześle. - Mógłbym zatrudnić tych dwóch - stwierdził - nawet jeśli nie potrafią żonglować. - Machnął ręką w stronę trzech pozostałych kielichów. - Częstujcie się, panowie. Na drodze panuje określona hierarchia. Na pierwszy rzut oka interes Taproota kręcił się wokół trocin, salt, tancerek i tańczących niedźwiedzi, tak naprawdę jednak, nie chodziło tylko o rozrywkę. Doktor Taproot lubił wiedzieć to i owo. Chwila oczekiwania. Większość ludzi nie zwróciłaby na to uwagi, nie umknęło to jednak uwadze Taproota. Bracia zorientowali się, że Makin opuścił kolejkę. Jako pierwszy podniósł kielich Rike, za nim Czerwony Kent, znów chwila przerwy, i ostatni podszedł do stołu Ron. Przełknął trunek i oblizał ze smakiem wargi. Nawet kwas przeszedłby mu przez gardło. - Ron, zabierz ze sobą Rike'a i Gorgotha, niech zobaczą sztuczkę z beczką - rzuciłem. Ron wypił do dna, skrzywił się i wyszedł za Rike'em, wraz z leukrotą i nie odstępującym go Gogiem. - Reszta też ma wolne. Może podpatrzycie na arenie jakieś nowe sztuczki. Pociągnąłem kolejny łyk. - Choćbyś dał za ten sikacz dwadzieścia sztuk złota, wciąż byłby parszywy. - Makinie, może przyjrzysz się z bliska temu wspaniałemu mostowi, do którego zmierzamy - dodałem. Zostaliśmy sami. Siedzieliśmy naprzeciw siebie, przy biurku, w przytłumionym blasku słońca prześwitującym przez płócienne ściany, mierząc się spojrzeniami. - Książę Jorg. Patrzcie tylko! - Na chudej twarzy Taproota pojawił się szeroki uśmiech. A teraz król? - Nieważne czy urodziłem się z właściwego łona i tak wywalczyłbym sobie tron -

stwierdziłem. - Równie dobrze mógłbym być synem stolarza, urodzonym w stodole. - Wierzę. - Znów ten jego uśmiech, zarazem ciepły i wyrachowany. - Pamiętasz Jorgu stare dobre czasy? Pamiętałem. Na drodze rzadko trafiają się szczęśliwe dni. Te, które spędziłem z cyrkową trupą były dla dwunastoletniego chłopaka najlepszym okresem. - Opowiedz mi o księciu Strzały - rzuciłem. - Wszyscy uważają, że to niezwykły człowiek - stwierdził Taproot. Przycisnął palec do ust. - A ty jak uważasz? Tylko nie mów, że go nigdy nie spotkałeś. - Ja znam wszystkich. Dobrze o tym wiesz. Patrzcie tylko. Nie wiedziałem właściwie, czy kiedykolwiek lubiłem Taproota. - Znałem nawet twego ojca - dodał. Rzadko mylę się w takich sytuacjach, ale w przypadku Taproota czasami trudno się połapać. Niełatwo rozszyfrować człowieka, który za dużo wie. - Książę Strzały - powtórzyłem. - To dobry człowiek - odpowiedział w końcu Taproot. - Mówi to, co ma na myśli, a to, co mówi ma sens. - Świat połyka dobrych ludzi na śniadanie - stwierdziłem. - Być może. - Taproot wzruszył ramionami. - Ale książę jest myślicielem i strategiem. Ma też odpowiednie środki. Bankierzy z klanu Florentine kochają go. Pokój sprzyja interesom. Książę rozstawia swe piony. Fenlands poddały mu się jeszcze przed nadejściem zimy. Wkrótce doda do swej kolekcji kolejne trony. Patrzcie tylko. Jeśli nikt go nie powstrzyma, za kilka lat zjawi się u twych bram. I u bram twego ojca. - Niech pierwszy zawita u Ancrathów. - Zastanawiałem się, co mój ojciec sądziłby o tym "dobrym człowieku". - Ma brata - ciągnął Taproot - Egana? Taproot próbował wybadać co wiem. Obserwowałem go bez słowa. I tak miał zamiar wszystko mi powiedzieć. - Jego brat jest zabójcą. To legendarny szermierz, a przy tym okrutny. Młodszy o rok od Orrina, i taki już dzięki bogu pozostanie. Absyntu? - Na jakie poparcie ze strony Stu może liczyć nasz "dobry Książę"? - Machnąłem ręką, by zabrał butelkę. Przy Taproocie lepiej było zachować trzeźwy umysł. - Cóż, każdy z nich zabiłby go za pół florina. - Tak też myślałem. - W każdym razie, książę jest łaskawy, a to może mieć kolosalne znaczenie. - Taproot pogładził dłonią po swym torsie, jakby i na niego spłynęło nieco książęcej łaski. - Każdy z książąt wie, że jeśli otworzy swe bramy przed księciem Strzały, nie straci ani głowy, ani większości swego majątku. Podczas następnego zgromadzenia przyjaciele mogą go poprzeć jako kandydata na tron imperium. Jeśli zaś dalej będzie postępował podobnie jak teraz, na kolejnym Zgromadzeniu, które zwołane zostanie po tym, które nadchodzi, może zostać ogłoszony

władcą. - Sprytna sztuczka - stwierdziłem. Łaska jako broń. - Tu nie chodzi o sztuczki. - Taproot pociągnął łyk trunku i przejechał językiem po zębach - Chodzi o to, kim jest. Nawet bez kolejnych zwycięstw, więcej bram stanie przed nim otworem, niż zostanie zatrzaśniętych. - Obrzucił mnie nieprzeniknionym, przebiegłym spojrzeniem. - A twoje bramy, Jorgu Ancrath? - Zobaczymy. - Zamoczyłem w alkoholu opuszek palca i przejechałem po krawędzi kielicha, aż zagrał. - Jestem chyba nieco za młody, by rezygnować ze swych ambicji? - Otwarta brama może zresztą oznaczać oczekiwanie na ich ruch. - A co z resztą? - Z resztą? - Niewinne spojrzenie Taproota było czystym artyzmem, doprowadzonym przez lata do perfekcji. Obserwowałem go. Jego twarz zastygła na moment w wyrazie bezbrzeżnego zdumienia. Podrapałem się w ucho, nie spuszczając z niego wzroku. - Ach... reszta. - Rzucił mi przelotny uśmiech. - Ich poparciem cieszy się Orrin z rodu Strzały. Książę Strzały jest zapowiedziany. Wymienia go wiele przepowiedni. Zbyt wiele, by ktoś, kto ma głowę na karku mógł je zignorować. Oczywiście Milcząca Siostra... - Milczy? - Owszem. Są jednak inni zainteresowani. Sageous, Błękitna Dama, Luntar z Thar, a nawet Skilfar. - Wypowiadając kolejne imiona, patrzył na mnie badawczo, sprawdzając czy je znam. Moja twarz zdradza zwykle niewiele, Taprootowi wystarczy jednak mniej niż niewiele, by czytać w czyimś umyśle jak w księdze. - Skilfar? - Byłem pewien, że odgadł, iż nie znam tego imienia. - Lodowa Wiedźma - wyjaśnił. - Szczuje na siebie jarlów. Wiele oczu śledzi poczynania księcia Strzały. Jego gwiazda jeszcze nie zabłysła, ale bądź pewien, że wzbija się w górę! Kto wie, jaką jasność i wysokość osiągnie w dniu Zgromadzenia? Jeśli ktokolwiek wiedział, był to właśnie siedzący przede mną dyrektor cyrku. Analizowałem w głowie słowa Taproota. Następne Zgromadzenie odbędzie się za dwa lata, kolejne za cztery. Jako lord Renaru miałem zapewniony udział, prawo głosu i eskortę straży Gildenu do Vyene. Wątpiłem jednak, by Stu wybrało kogokolwiek, nawet Orrina z rodu Strzały, na swego władcę. Nawet gdybym pozwolił, by straż Gildenu targała mnie ze sobą przez pięćset mili, abym mógł oddać swój głos podczas Zgromadzenia, zagłosowałbym na samego siebie. - Przykro mi z powodu Kashty - odezwał się Taproot. Napełnił kielich, wznosząc toast. - Kogo? Taproot opuścił kielich, wskazując nim leżącą koło mnie kuszę. - Nubańczyka. - Och. - Taproot był dobrze poinformowany. Kashta. Pozwoliłem mu napełnić kielich i wypiliśmy za Nubańczyka. - Też był dobrym człowiekiem - powiedział Taproot. - Lubiłem go. - Ty wszystkich lubisz - skomentowałem. Oblizałem usta. - Ale masz rację, był dobrym

człowiekiem. Zmierzam z moimi potworami do Heimrift. Opowiedz mi o tamtejszym magu. - Ferrakind. Patrzcie tylko! To niebezpieczny człowiek. Miałem u siebie sztukmistrzów, którzy uczyli się u niego. Nie byli magami, umieli zaledwie połykać ogień i wydmuchiwać smoczy oddech. Myślę, że nawet ty byś tyle potrafił za pomocą tego oto trunku i zapalonej świecy. - Ponownie uniósł kielich. - Szarlatani dymu i iskier. Tym naprawdę zdolnym nie pozwala odejść. W każdym razie, ci których przyjąłem panicznie bali się Ferrakinda. Jego imię wystarczało, by uciąć każdą kłótnię. On jest wybrany. Zaprzysiężony ogniowi. - Zaprzysiężony ogniowi? - Ma w sobie ogień. Ogień, który go w końcu pochłonie. Ferrakind był niegdyś graczem. Wiesz, o czym mówię - grał o ludzi i trony. Zbyt wiele poświęcił jednak ogniowi i ludzie zupełnie przestali go interesować. - Potrzebuję jego pomocy. - Czy to twoja oferta? - Taproot poklepał się po nadgarstku. Wcześniej rzucił zaledwie przelotne spojrzenie na mój zegarek, ale najwyraźniej wiedział o czym mówi. - Być może. Czy jest coś innego, co mogłoby go zainteresować? Taproot wydął usta. - Podobno lubi rubiny. Ale sądzę, że spodoba mu się dziecko o płomiennej skórze. Może zechcieć je zatrzymać. - A ja niekoniecznie chcę się z nim rozstawać. - Czyżbyś na starość robił się miękki? Patrzcie tylko! Znałem kiedyś dwunastolatka, który był twardy jak stal i ostry jak brzytwa. Myślę, że twoje potwory powinny zostać u mnie. Jako wybryki natury mogliby nieźle zarobić. Wstałem. Podniosłem kuszę Nubańczyka. - Kashta, tak? - A więc? - Czas ruszać w drogę, doktorze - powiedziałem. - Przed nami most. - Zostań - zaproponował. - Nauczysz się żonglerki. - Rozejrzę się trochę, przez wzgląd na dawne czasy. Taproot rozłożył ręce. - Król wie, czego pragnie. Wyszedłem. - Udanych łowów - rzucił za mną. Zastanawiałem się, czy wyciągnął ode mnie wystarczająco dużo informacji, by sprzedać je z zyskiem. Minąłem tancerki. Nie odeszły zbyt daleko. - Pamiętasz mnie, Jorg? - Cherri posłała mi uśmiech, a jej koleżanka zrobiła wdzięczną pozę. Obie posłuchały rady Taproota. Bioderka i cycki. - Jakże mógłbym zapomnieć. - Skłoniłem się do ziemi. - Wybaczcie, drogie damy, ale nie przybyłem tu, by tańczyć. Pamiętałem zadziorną Cherri, gibką z zadartym noskiem i o bezwstydnym spojrzeniu, która rozjaśniała włosy sokiem z cytryny i podkręcała je każdego ranka gorącymi szczypcami. Objęły mnie ramionami, na wpół rozbawione, na wpół poważne. Ich ręce błądziły po moim

ciele, czułem gorące oddechy i żądzę pulsującą w moim penisie. Nie przypominałem sobie, bym spotkał ciemnowłosą przyjaciółkę Cherri, o kredowobiałej skórze i figurze bogini, a szkoda. - Może się zabawimy - zamruczała. Wyczuła pieniądze. Na motywy można jednak czasem przymknąć oczy. Trudno odrzucić taką ofertę, zwłaszcza gdy jesteś młody i krew burzy ci się w żyłach; wspomnienie czternastu głów pilnujących kurhanu przynagliło mnie jednak do ruszenia w drogę, tym bardziej, że miałem już prawie wszystko, po co tu przybyłem. Zostawiłem dziewczyny i wymknąłem się na tyły namiotu. W prześwicie po lewej widziałem połykającego miecz Thomasa, otoczonego grupką obdartych cyrkowych dzieciaków. Wcale nie musiał ćwiczyć, ale taki właśnie był Thomas - uwielbiał porywać tłumy. Należał do starej gwardii utalentowanych cyganów, dla których scena była całym życiem, a żyli dopiero wtedy, gdy pokryli ciała scenicznymi farbami. Mógłbym przysiąc, że niektórzy z nich po tygodniu bez oklasków po prostu zmarnieliby i umarli. Moją uwagę przykuły odgłosy dobiegające z klatek, które ułożono po wschodniej stronie obozu, w miejscu gdzie wiatr wywiewał bijący z nich odór. Wciąż jeszcze mieli dwa kosmate niedźwiedzie z ogromnymi metalowymi obręczami w nosach, które jak oszalałe wędrowały po klatce, zataczając ciasne kółka. Obok, przywiązany sznurkiem do palika, stał nieruchomo jak głaz olbrzymi żółw, który, jak twierdził Taproot, miał około dwustu lat. Najnowszym zaś nabytkiem był dwugłowy kozioł; wyglądał chorobliwie, choć z drugiej strony, skoro nie umarł w łonie matki, to musiał być zdrowszy niż można się było spodziewać. Od czasu do czasu obie głowy spoglądały na siebie i wzdrygały się z zaskoczenia. - Czy coś ci się spodobało? - usłyszałem za plecami cichy głos. - Teraz już tak. - Odwróciłem się twarzą do niej. Wyglądała świetnie. - Jorg - powiedziała Serra. - Mój słodki Jorg. Król. Wzruszyłem ramionami. - Nigdy nie umiałem powiedzieć sobie dość. Uśmiechnęła się. - To prawda. - Była ciemna i smakowita. - Widziałem Thomasa dającego pokaz - powiedziałem. Serra wydęła usta na wzmiankę o swym mężu. - Nigdy nie przestanie mnie zadziwiać, że ludzie wciąż chcą go oglądać. - Z tego właśnie powodu jest to cyrk objazdowy - skwitowałem. - Ludzie szybko się nudzą. Połykanie miecza, czy też smoczy oddech to rozrywka na jeden, góra dwa wieczory... - Czy mną też można się tak szybko znudzić, Królu Jorgu z Wyżyn? - zapytała. - Nigdy - zapewniłem ją. Jeśli uciechy ciała mogły się znudzić z wiekiem, miałem nadzieję, że nigdy nie będę na tyle stary, by się o tym przekonać. - Nie znalazłem dziewczyny, która mogłaby się z tobą równać. Słowo "dziewczyna" było lekką przesadą, choć Serra była o dobrych dziesięć lat młodsza od Thomasa. Poza tym, czy niedoświadczony, młody chłopak mógł trafić na lepszą nauczycielkę tajemnic alkowy niż kobieta-guma? Serra przysunęła się bliżej, otulając ramiona szalem by ochronić się przed zimnym powiewem wiatru. Poruszała się z płynnością charakterystyczną dla kogoś, kto potrafi bez trudu

założyć sobie nogi za głowę. Na policzkach w białej warstwie pudru rysowały się jednak pęknięcia, a bezlitosne światło poranka podkreśliło siateczkę zmarszczek okalających jej oczy. Czarne włosy nosiła nadal upięte w kucyki i przewiązane wstążkami, choć fryzura ta wyglądała teraz nieco nie na miejscu, a w głębokiej czerni połyskiwały srebrne pasma. - Ile jest komnat w twym pałacu, Jorgu? - W jej głosie zabrzmiała gorycz. Za uśmiechem kryła się desperacja. - Mnóstwo. Większość z nich zimnych, kamiennych i wilgotnych. - Nie chciałem, by zaczęła mnie o coś błagać, rzucając tym samym cień na wspomnienia moich złotych czasów. Nie wiem czego szukałem w cyrkowym obozowisku; z pewnością opowieści Taproota, ale przecież nie tu i teraz, wśród przygnębiającej rzeczywistości ukrytej za blaskiem areny. Nie miałem pojęcia czego szukam, ale na pewno nie Serry, po której widać było upływ lat i desperację. Chwilę ciszy przerwało warczenie, zbyt głębokie i gardłowe, by mogło pochodzić od niedźwiedzia. Brzmiało to jakby ktoś potężnym tarnikiem haratał powierzchnię drewna. - Co do... - Lew - odpowiedziała Serra. Poweselała, obróciła się ku mnie i ujęła mą dłoń. - Widzisz? Za rogiem, na samym spodzie stosu klatek ujrzałem kolejny nabytek doktora Taproota. Uniosłem kuszę Nubańczyka, przyglądając się kutemu żelazu przy spuście. Choć bestia w klatce miała wytartą sierść i sterczące żebra, jej brudna grzywa wyglądała jak ta, która okalała pysk ozdabiającego kuszę warczącego lwa. - Tak, to jest coś - stwierdziłem. Choć Nubańczyk, który nigdy nie kłamał, opowiadał mi, że w młodości przemierzał wypalone słońcem sawanny, na których grasowały stada lwów, nie dowierzałem mu. - To jest coś. - Wyjątkowo zabrakło mi słów. - Nazywa się Macedon - poinformowała mnie Serra, nachylając się ku mnie. Publiczność go uwielbia. - Co jeszcze Taproot trzyma w swoich klatkach? Pewnie gryfa, jednorożca i smoka cały zestaw heraldycznych stworów! - Głuptasie - mruknęła. Może i postarzała się nieco, ale jej magia znów zaczynała działać na mnie jak dawniej. - Smoki nie istnieją. - Cień uśmiechu przemknął przez jej wąskie, umalowanie usta, stworzone wręcz do całowania. Otrząsnąłem się z podniecenia - cyrk był pełen pokus. Pokus, które chętnie zbadałbym dokładniej, gdyby nie nękające mnie duchy i Gog, który mógł w każdej chwili stanąć w płomieniach... - Wygląda na głodnego. Czyżby cyrk oszczędzał na swej głównej atrakcji? - Nie chce nic jeść. Taproot rwie sobie włosy z głowy z tego powodu. Nie mamy pojęcia jak długo jeszcze pociągnie. Lew obserwował nas, leżąc na słomie w z wyciągniętymi łapami jak sfinks. Wpatrywał się we mnie bursztynowymi ślepiami. Zastanawiałem się, co widzi. Pewnie kupę mięsa na dwóch, niestworzonych do biegania nogach.

- Powinien polować - stwierdziłem. - Dostaje mięso. Ron rzuca mu świeżo odkrojone, ociekające krwią kawały wołowiny. Ledwie raczy je powąchać. - Chciałbym sam je zdobywać, a nie dostawać. - To głupie. - Przesunęła palcami po mojej dłoni, przyprawiając mnie o dreszcz. - Taką ma naturę. - Odwróciłem wzrok. Nie wygrałbym z Macedonem pojedynku na spojrzenia, nawet gdybym miał więcej czasu, by spróbować. - Powinniście pozwolić mu odejść - powiedziałem. Serra zaśmiała się, zbyt piskliwie jak na mój gust. - A na co mógłby tu polować? Może mamy mu pozwolić pożerać dzieci? Z oddali dobiegł nas krzyk, ratując mnie od udzielenia odpowiedzi. Ujrzeliśmy ognisty jęzor, który wystrzelił ponad dachami namiotów. W stojącym niedaleko wygaszonym piecyku kuchennym zapłonął nagle ogień. Płomień rozbłysnął, lecz zaraz skurczył się jak wciągnięty oddech, przybierając kształt małego ognistego człowieczka, wielkości kurczaka. Stworek rozejrzał się dookoła i momentalnie wystrzelił w stronę skąd dobiegł krzyk, zostawiając w miejscu gdzie się pojawił czarny dymiący ślad. Trasę, którą pobiegł, znaczyły wypalone ślady stóp. Serra otworzyła usta gotowa wrzasnąć, rozmyśliła się jednak i ruszyła w ślad za ognistym ludkiem. Moje spojrzenie powędrowało w stronę lwa, na którym cały ten incydent zdawał się nie robić najmniejszego wrażenia. - Myślisz, że Taproot nadal będzie chciał zatrzymać Goga? - spytałem. Lew nie reagował, patrzył tylko na mnie swymi bursztynowymi ślepiami. Lwy, o których opowiadał Nubańczyk były wspaniałymi istotami, władcami równin. Nubańczyk doskonale rozumiał dlaczego ludzie, którzy nigdy nie widzieli ich na własne oczy pragnęli walczyć pod sztandarami ozdobionymi ich wizerunkiem. Zimnymi nocami, na postoju gdzieś przy drodze, słuchałem jego opowieści o lwach, przysięgając sobie, że kiedyś wyruszę na wypalone słońcem równiny, aby je zobaczyć. Nie wyobrażałem sobie wtedy, że ujrzę jednego z nich w niewoli, wyliniałego i zapchlonego, w towarzystwie dwugłowego kozła. Drzwi klatki były przymocowane pojedynczym kołkiem, o który zahaczono drut. Kilka lat temu wyciągnąłem taki sam kołek, aby uwolnić Nubańczyka. W chwili gdy go wyjąłem, życie straciły dwie osoby. Tamten Jorg bez wahania wyciągnąłby kołek. Zrobiłby to, nie przejmując się życiem dzieci oblegających połykacza miecza, tancerek i akrobatów. Nie obchodziliby go mieszkańcy, ani zemsta Taproota. Teraz nie jestem już tamtym Jorgiem. Każdego dnia umieramy po troszku i stopniowo się odradzamy jako nowi ludzie; stajemy się starsi, mimo iż nosimy na sobie te same ubrania i te same blizny. Choć dziś pomyślałem o dzieciach i tancerkach, mimo to wyciągnąłem kołek. Zrobiłem to, ponieważ taka jest moja natura. - Za Kashtę.

Otworzyłem na oścież drzwi klatki i odszedłem. Lew mógł z niej wyjść lub zostać, zapolować lub zdechnąć, nie miało to dla mnie znaczenia. Liczył się fakt, że miał wybór. Jeśli chodzi o mnie, miałem most do przebycia. Ruszyłem w ślad za Serrą, aby zobaczyć jakie zniszczenia poczynił Gog.

Brat Sim ma pociągającą a Farba nadaje jego włosom słoneczny blask, narkotyk pogłębia błękit oczu, ś

17 Cztery lata wcześniej Szlak prowadzący na północ za rzekę Rhyme wiedzie przez ziemie Duńczyków. Są to ziemie, do których przycumowali niegdyś Wikingowie, podbijając je i osiedlając się wśród tutejszych ludów, które ugięły kark przed ich toporami. W żyłach większości Duńczyków płynie krew najeźdźców, choć fakt ten dociera do ciebie dopiero wtedy, gdy morze zagradza ci drogę i nagle zdajesz sobie sprawę, że znalazłeś się na mroźnej północy, otoczony dzikimi plemionami. Przez most w Remagen przeszliśmy prowadząc konie, gdyż metalowa konstrukcja była usiana dziurami, zarówno niedużymi, jak otwory po włóczni, jak i całkiem sporymi, zdolnymi pochłonąć człowieka. Na srebrnym metalu nie widać było śladów rdzy, nie sposób więc odgadnąć, w jaki sposób powstały dziury. Przypomniałem sobie wieśniaka, zamieszkującego dom zbudowany z kamieni nagrobnych w Perechaise, który nie potrafił wyczytać z nich ani jednej legendy. Nie powinienem był z niego szydzić. Choć mieszkamy w świecie zbudowanym z nagrobków Budowniczych, nie jesteśmy w stanie odczytać prawie żadnego z uwiecznionych na nich napisów, nie mówiąc już o zrozumieniu ich przesłania. Opuściliśmy Remagen i pogalopowaliśmy Północnym Szlakiem, pędząc bez wytchnienia i zostawiając daleko w tyle wszelkie kłopoty, które mogły za nami podążać. Jazda była przyjemna. Jechaliśmy plecami do słońca, mijając farmy, lasy i nietknięte wojną wioski. Przypomniałem sobie Ancrath - chałupy kryte złotymi strzechami, kwitnące sady. Wszystko tak kruche i łatwe do unicestwienia. - Dziękuję, że nie spaliłeś całego cyrku - odezwałem się do Goga. - Naprawdę przykro mi z powodu ognia. - Nic się takiego nie stało. Poza tym, ta historia przyciągnie większą widownię. - Czy widziałeś ludzików? - Masz na myśli karły? Zacisnął pazury. - Ognistych ludzików. - Tak, widziałem ich. Wyglądało, jakby chcieli cię zabrać ze sobą. - Gorgoth ich powstrzymał - skonstatował Gog. Trudno było ocenić czy cieszył się, czy smucił z tego powodu. - Dobrze, że nie odszedłeś. Musisz się jeszcze wiele nauczyć. Tego, jak być bezpiecznym. Tego, że możesz wrócić. Dlatego właśnie jedziemy do Ferrakinda. On może cię tego wszystkiego nauczyć. - Chyba go widziałem - powiedział Gog. Myślałem, że się przesłyszałem wśród stukotu

końskich kopyt. - Potrafię wglądnąć w jeden płomień i wyjrzeć przez inny - dodał. - Widzę różne rzeczy. - Zachichotał i przez chwilę zabrzmiało to jak śmiech Williama tego poranka, gdy wsiadaliśmy do powozu. - Czy on też cię widział? Wyczułem, że za moimi plecami skinął głową. - Pospieszmy się więc - podsumowałem. - Teraz nigdzie się już przed nim nie ukryjemy. Lepiej dowiedzmy się, co ma nam do powiedzenia. Jechaliśmy dalej w strugach zimnego, wiosennego deszczu, który o tej porze roku pojawia się i znika bez ostrzeżenia, odświeżając świat. Heimrift, który leży w Danelore, dzieli od krain leżących nad rzeką Rhyme spory kawałek drogi. Mieliśmy jednak dobre tempo, ścigaliśmy się z wiosną na niekończącej się fali wiosennego przebudzenia, jakbyśmy wieźli ze sobą maj. Gorgoth biegł wytrwale obok mnie, dudniąc swoimi wielkimi stopami jak kopytami. Rzadko się odzywał, czekałem więc na to niecierpliwie, jakby przez to, że ważył każde słowo, nabierało ono niezwykłej wartości. Okazało się, że jest błyskotliwym myślicielem, mimo że nigdy nie przeczytał żadnej książki, ani nie pobierał nauk. - Dlaczego zadajesz tyle pytań? - zapytał mnie kiedyś. Biegł obok mnie, wyrzucając swe ramiona w przód i w tył, jak gigantyczna machina oblężnicza w Yorku. - Życie bezmyślne nie jest warte życia - odparłem. - Sokrates? - Skąd to, do cholery, wiesz? - Jane. Odchrząknąłem. To dziecko potrafiło wyjrzeć poza ciemne groty leukrotów, nie przekraczając nawet progu jaskini. Kroczyłem niektórymi z jej ścieżek i zdałem sobie sprawę, że ścieżki umysłu mogą zaprowadzić cię wszędzie. - Kim ona dla ciebie była? - zapytałem. - Moją starszą siostrą - odpowiedział. - Ze strony matki tylko nas dwoje przeżyło. - Czy ona też była zaprzysiężona ogniowi? - Przypomniałem sobie tańczące wokół niej duszki ognia. - Zaprzysiężona ogniowi, światłu, umysłowi. - Oczy Gorgotha zwęziły się, gdy spojrzał na mnie. Jane zginęła przeze mnie, przez moje czyny, przez to, że nie dbałem o to, czy będzie żyła czy umrze. Góra Honas pogrzebała Jane i nekromantkę. Przeżyła nie ta, która powinna. Wciąż jeszcze nie odpłaciłem Chelli za Nubańczyka i Braci, ale nawet żądza zemsty nie mogła mnie skłonić, bym zajął się w najbliższym czasie przekopywaniem zgliszcz Gellethu w poszukiwaniu winowajczyni. - Do cholery! - Nagle zdałem sobie sprawę, że powinienem był zapytać Taproota o Martwego Króla. Ekscytująca atmosfera cyrku sprawiła, że zupełnie wyleciało mi to z głowy. Trociny i sceniczny makijaż musiały mieć naprawdę wielką moc, skoro udało im się zagłuszyć imię, które widniało na ustach ponad tuzina odrąbanych głów. Gorgoth obrócił głowę w moją stronę, ale milczał. - Kim jest Martwy Król? - zapytałem. Leukrota sporo miał do czynienia z

nekromantami, a oni z pewnością wiedzieli, kto potrafi przemawiać przez trupy. - Nie wiem, kim on jest. - Słowa padały w rytm kroków Gorgotha. - Wiem nieco o tym, czym on jest. - Więc? - W pustynnych obszarach, za zasłoną w krainie umarłych wyrosła nową potęga. On przemawia do tych, którzy stamtąd czerpią swą siłę. - Czy rozmawiał z Chellą? - Ze wszystkimi nekromantami. - Skinął głową. - Nie chcieli go słuchać, ale ich zmusił. - Jak? - Chella nie wyglądała na kogoś, kto łatwo ugina kark. - Strachem. Zamilkłem, rozmyślając o tym, czego się dowiedziałem. Gorgoth biegł w milczeniu, zrównując krok z kłusującym Brathem i przez długą chwilę wydawało się, że nie ma zamiaru nic dodać. W końcu odezwał się. - Martwy Król rozmawia ze wszystkimi, którzy sięgają poza granice śmierci. - Co powinienem uczynić, jeśli przemówi do mnie? - Uciekać. Siostra Gorgotha udzieliła mi kiedyś takiej samej rady. Tym razem postanowiłem z niej skorzystać. Mieliśmy dobry czas, każdego więc wieczoru walczyłem z Makinem, za każdym razem nabierając coraz większej wprawy; zdarzało mi się nawet zademonstrować mojemu mistrzowi jakąś nową sztuczkę. Pierwszą pokazałem mu, gdy trenował giermków w Wysokim Zamku, wtedy gdy go poznałem. Potem role zaczęły się powoli odwracać. Z biegiem czasu Makin zamienił się z wybawiciela - którego mój ojciec przysłał, by mnie odzyskać - w wiernego towarzysza. Od kiedy zaś postanowił nim zostać, zaczął mnie nauczać. Nie robił tego za pomocą ksiąg ani tabel, jak Lundist, lecz podobnie do Nubańczyka, w przebiegły, zawoalowany sposób, dzięki któremu wiedza wnika w człowieka i powoli zmienia go od środka. Cztery dni po wyruszeniu z Remagen dopadła nas na równinie burza, gwałtowna zimna nawałnica, która uderzyła w nas z całą siłą swej wiosennej wściekłości. Siekani strugami deszczu brnęliśmy zamienioną w strumień drogą w stronę miasteczka Endless. Jakiś lord rościł sobie zapewne prawo do tej mieściny, jeśli jednak wystawił tej nocy strażników, to widocznie znaleźli sobie coś ciekawszego do roboty. Bez przeszkód jechaliśmy brukowaną, główną drogą aż znaleźliśmy stajnię, oświetloną samotną latarnią wiszącą za kurtyną wody spływającej z okapu dachu. Stajenny pozwolił, by Gog i Gorgoth przenocowali przy koniach. Pokazanie tej dwójki zacnym mieszkańcom Endless skończyłoby się pewnie jatką. - O świcie ruszamy dalej - oznajmiłem stajennemu. Był chudym mężczyzną ze śladami po ospie na lewej stronie twarzy, jakby na prawej choroba nie znalazła punktu zaczepienia. Jeśli zobaczę tu jakichś gapiów wytrzeszczających gały na moje potwory, własnoręcznie powyrywam ci nogi z dupy, rozumiesz?

Zrozumiał. W tawernie zrzuciliśmy przemoknięte opończe i usadowiliśmy się przy wygaszonym palenisku. Nasze ubrania parowały, a my czekaliśmy aż dziewka przyniesie nam piwo. Wokół tłoczył się tłum zmokniętych i spoconych klientów, głównie drwali. Wszyscy bez wyjątku cuchnęli i byli w większości pijani w sztok. Przyciągaliśmy spojrzenia; niektóre z nich były wrogie, ale ucinaliśmy je, odpłacając tym samym. Sim miał przy sobie harfę, którą ukradł niegdyś z domu jakiegoś bogacza. Była sfatygowana, lecz dobrej jakości. Wyciągnął ją z sakwy i odwinął tak ostrożnie, jak zwykle postępował z bronią. Gdy dostaliśmy nasze piwo, przebiegł palcami po strunach. Sam potrafił wydobyć z instrumentu żywą nutę, dźwięki wypływały spod jego palców jak rzeka. Gdy szedłem do gospody po drugiej stronie drogi, burza już minęła. Sim i Makin śpiewali "Dziesięciu Królów", a połowa karczmy wtórowała im gromko. Wychodząc, słyszałem wysoki, jasny głos Sima wybijający się ponad niską melodię refrenu i wesoły baryton Makina. Gdy wślizgiwałem się pod ruszające się od robactwa koce, przez okno dobiegły mnie strzępy The Shadow Lady. W łóżku było przynajmniej sucho. Ukołysały mnie ledwo słyszalne dźwięki nonsensownej piosenki Merican Pie. Zbudziłem się znacznie później, w środku nocy, wciąż słysząc w uszach echo piosenki, choć nie licząc pochrapywania Braci. Wokół panowała martwa cisza. Chevylevy was dry. Światło księżyca oświetliło izbę, ukazując dwie postacie, podpierające się nawzajem, które wyłoniły się z mroku przy drzwiach. Makin zatrzymał się, by zamknąć za sobą drzwi. Sim kuśtykał dalej jak zepsuta zabawka. - Kłopoty? - Usiadłem na łóżku, od piwa wciąż wirowało mi w głowie. My, my, missamerican pie. Nie umiałbym właściwie powiedzieć, dlaczego dwóch pijanych braci miałoby oznaczać kłopoty, ale czułem, że tak właśnie było. Makin odwrócił się i rozchylił szmatę na latarni, którą przyniósł ze sobą. - Znalazłem go na ulicy. Zostawiłem go w tawernie jakąś godzinę temu w towarzystwie ostatnich pięciu gości. Sim podniósł głowę. Oberwał niezłe cięgi. Miał przecięte i spuchnięte wargi, wybitą połowę zębów i oko zaszłe krwią. Ze sposobu w jaki się poruszał wywnioskowałem, że przez co najmniej tydzień będzie sikał na czerwono. Coś w jego sposobie chodzenia sugerowało zresztą także inne obrażenia. - Zabrali moją harfę, bracie Jorgu. - Rozłożył puste dłonie. Upłynęło sporo czasu, od kiedy ostatnio nazwał mnie bratem. Zastanawiałem się, co jeszcze mu zabrali. Kopnąłem Rike'a w głowę. - Wstawaj! - Kent i Grumlow już się podnosili z podłogi. Wstawać - powtórzyłem. - Kłopoty? - Kent powtórzył pytanie, które sam wcześniej zadałem. Siedział w mroku nieruchomo, światło księżyca rysowało na jego twarzy czarne oczodoły. Czerwony Kent zawsze był przygotowany na kłopoty, choć nigdy ich nie szukał.

Grumlow zerwał się szybko na nogi i ujął Sima pod ramię. Chłopak wyrwał się, ale Grumlow chwycił go mocniej i zaprowadził do okna. - Przynieś latarnie Makin, trzeba zrobić kilka szwów. - Było ich pięciu? - upewniłem się. Mijając mnie, Sim skinął głową. - Nie odpuszczę im tego. Makin, słysząc to, opuścił o kilka cali latarnie. - Jorg... - Zabrali harfę - nie ustępowałem. -To zniewaga dla naszego Bractwa. - Specjalnie wspomniałem o honorze Bractwa, by oszczędzić Simowi wstydu. Makin wzruszył ramionami. - Sim pociął przynajmniej jednego. Na drodze został krwawy ślad. - Czy byli uzbrojeni? - badałem. Trzeba znać swego wroga. Makin pokręcił głową. - Mieli noże. Teraz pewnie chwycili już za siekiery. A, i jeden z nich miał łuk. Mówił, że lubi czasem zapolować. My, my. Rzuciłem w Rike'a zwiniętymi kocami i ruszyłem do drzwi. - No to do roboty. I ty też, bracie Sim, nie chcesz chyba przegapić widowiska. Puściłem Rike'a przodem i podążyłem za nim obserwując ciemne okna i wierzchołki dachów. Makin odnalazł w świetle księżyca ślady krwi. Minęliśmy kościół i studnię, docierając do uliczki pomiędzy garbarnią a stajniami, po których jak grzmot przetaczało się donośne chrapanie Gorgotha, zagłuszające nawet rżenie koni. Ślad biegł obok magazynu, wzdłuż niskiego muru i przez pastwisko oddzielające miasto od lasu. Zebraliśmy się przy ścianie stodoły będącej ostatnim budynkiem przed lasem. Dobrze wiedzieliśmy, że gdy przeciwnik jest uzbrojony w łuk lepiej przyczaić się przy ciemnej ścianie, niż na jaśniejszym tle nieba. - Są w lesie - stwierdził Grumlow. - Nie mogli odejść zbyt daleko - Makin postawił przy swym boku zakrytą latarnię. - Skąd wiesz? - dociekał Grumlow. - Światło księżyca tam nie dochodzi. Trudno jest poruszać się po omacku. - Podniosłem głos, tak aby zbiedzy mnie usłyszeli. - Może wyjdziecie? Chcemy tylko pogadać. Strzała wbiła się ze świstem w ścianę stodoły kilka jardów nad moją głową. Po chwili dobiegł nas śmiech. - Przyślij nam swoją dziewuchę, jeśli jeszcze jej mało. Grumlow zrobił krok naprzód, ale nie był aż tak głupi by zrobić kolejny. Rike natomiast zrobiłby i trzeci, gdybym na niego nie warknął. Dawno temu to właśnie rodzony brat Rike'a, Prince, zabrał Sima z burdelu w Belpan. Żaden z braci nie był mi w stanie powiedzieć, dlaczego postanowił ocalić to jedno dziecko, podczas gdy zarżnął całą resztę, łącznie z dorosłymi dziwkami i ich alfonsem. Dla Rike'a wiele to jednak znaczyło. Oto dowód, jeśli go chcecie, że choć Bóg formuje nas z różnej gliny - jednych krzepkich, drugich silnych, jeszcze innych pięknych - swoje wnętrze kształtujemy sami, z rzeczy głupich, nietrwałych i kruchych: cierni,

psa, złudzenia, że Katherine mogła sprawić, bym był lepszy niż jestem. Pragnienia Rike'a zrodziły się z krzywd, o których być może pamiętał jedynie w snach. Wszyscy jesteśmy połamanymi, groteskowymi kolażami doświadczeń, szczelnie ukrytymi za pokazywaną światu butną miną. Ludzką twarz okazujemy wtedy, gdy tracimy nad sobą kontrolę. W takiej właśnie chwili wyzwolenia jesteśmy bliżej bogów niż sądzimy. Powstrzymałem Rike'a, choć sam całym sercem pragnąłem pobiec do lasu. - Musimy zaczekać do rana - rzekł Makin. Przyznałem mu niechętnie rację. Pewnie tak właśnie zrobilibyśmy, gdyby nie Gorgoth, który właśnie wyłonił się zza stodoły. Gorgoth - mądrość idąca w parze z głupotą. Podświetlony blaskiem księżyca stanowił doskonały, ogromny cel. Usłyszałem świst strzały i niski jęk. - Tutaj, idioto! - zawołałem. Dowlókł się do mnie wraz z truchtającym u jego boku Gogiem. Makin uniósł latarnie, powstrzymałem go jednak przed uchyleniem zasłony. - Żyje. Może poczekać. - Jedna strzała nie wystarczy - mruknął Rike. Rzeczywiście, w smudze światła ujrzeliśmy sterczącą z ramienia Gorgotha strzałę z grotem wbitym zaledwie na cal czy dwa; widocznie ciało leukroty jest twarde jak dąb. - Makin! Mówiłem ci, żebyś nie... To nie był Makin. Światło sączyło się z rozpalonych, żółtych oczu Goga. Mogłem go powstrzymać, wepchnąć za róg i zostawić drwali w spokoju do rana, ale ogień, który zapłonął w oczach Goga na widok skrzywdzonego Gorgotha był echem zimniejszego ognia, który zapłonął we mnie, gdy ujrzałem stojącego w drzwiach, pokiereszowanego Sima. Zmęczyło mnie ciągle mówienie "nie". Ująłem Goga za rękę, pomimo płomieni pełgających po jego skórze. Spojrzał na mnie białymi jak gwiazdy oczami. - Niech płonie - powiedziałem. Fala gorąca przebiegła przez moje ramiona i przeszyła mnie do szpiku kości, jak gorąca obietnica, jak gniew, który stopił się w ciecz. - Co tam chcecie upichcić? - Szyderstwo padło spomiędzy drzew za starą zapadniętą oborą. Powoli ruszyłem z Gogiem w stronę głosu, słysząc jak mokra trawa syczy pod dotknięciem bosych stóp leukroty. - Co, do jasnej? - Z mroku lasu dobiegły spanikowane głosy. W ciemności świsnęła strzała, znacznie jednak chybiając - rozżarzone dziecko stanowiło upiorny cel, który zwodził wzrok. Zanim przeszliśmy dziesięć jardów usłyszeliśmy w mroku syczenie tysięcy węży... a może była to para buchająca z drzew, których soki zaczęły się gotować. Wybuchnąłem głośnym śmiechem, dając upust buzującym we mnie emocjom. Gniew, który mnie wypełniał eksplodował, stając się zbyt wielki, by ciało mogło go pomieścić; nie dotyczył już ludzi, którzy skrzywdzili Sima, zamienił się w samounicestwiający, nieokiełznany, cudowny, ekstatyczny napad szału. Płomień spłynął z Goga, oblewając mnie falą ciepła. W lesie eksplodowało drzewo, a

wylatujące w powietrze kawałki rozjarzyły się czerwienią. Ogień rozprzestrzeniał się wśród pni drzew, strzelając wysokim płomieniem przez wiosenne listowe i spopielając każdy liść. Kolejne drzewa eksplodowały, a po nich następne i następne, aż huk detonacji zlał się w nieprzerwany, wspaniały grzmot. Obora stanęła w płomieniach, mimo iż stała dobrych dwadzieścia jardów od płonących drzew. Po jednej z jej ścian spłynęła fala pomarańczowego ognia. Ujrzałem łucznika wybiegającego spomiędzy drzew w płonącym ubraniu. W głębi lasu ludzie płonęli jak żywe pochodnie i upadali na ziemię. Ta moc, bracia, jest jak narkotyk. Powoduje dzikszą radość niż wywar z makówek, lepiej też trawi wnętrze. Gdyby Gorgoth nie odepchnął mnie na bok i nie chwycił Goga, nie przestalibyśmy dopóki w Endless nie pozostałoby ani jedno drzewo, deska czy belka; a może i to nie powstrzymałoby naszej dzikiej furii. Świt zastał nas stojących za stodołą w mokrej trawie. W lesie naprzeciw nas rozciągało się dymiące pogorzelisko o szerokości kilku akrów. Gog ruszył na rekonesans i po chwili wrócił z plątaniną stopionych i powykręcanych od żaru strun - tyle tylko zostało po harfie. Sim zaciekawiony ujął kłębek, a jego zmasakrowane usta wygięły się w krzywym uśmiechu. - Dzięki Gog. - Potrząsnął nad głową strunami, które zagrzechotały uderzając o siebie. To prostsza melodia, ale równie słodka - ocenił. Tyle, jeśli chodzi o Endless. *** Objeżdżaliśmy właśnie granice księstw teutońskich, gdy o kilka dni od celu naszej wyprawy ujrzeliśmy dym. Szara kolumna, która wzbijała się w niebo na całe mile była wyższa niż najwyższa góra, jakby sam szatan chciał uwędzić mieszkające w niebie anioły. Czerwonego Kenta zaciekawił ten widok. - Co to właściwie jest wulkan? - To miejsce, w którym ziemia krwawi. - Sim i Grumlow podjechali bliżej, przysłuchując się naszej rozmowie. - Krew wypływa z rany z bulgotem. Z trzewi ziemi wylewają się stopione skały, czerwone i płynne jak ołów, który przetapia się na broń. - Pytałem poważnie. - Kent urażony zawrócił konia. Kilka dni później wyczuliśmy w powietrzu siarkę. Świeżo rozwinięte liście pokrywał miejscami czarny pył, a całe połacie martwych drzew, nagich i brązowych, zdawały się czekać na letni pożar. Widoczne gdzieniegdzie głazy trolli świadczyły o tym, że wjechaliśmy do Danelore. Można było je zauważyć na rozstajach dróg, przy potokach i na szczytach wzgórz. Wielkie kamienne bloki oznaczone starożytnymi runami wikingów, opowiadającymi o umarłych bogach - noszącym młot władcy burz oraz jednookim starcu, który wszystko widział, lecz niewiele mówił. Podobno Duńczycy wybierają na te obeliski głazy, w których dopatrzą się zarysu trolla. Wnioskuję z tego, że trolle muszą do złudzenia przypominać kamienne kloce. Wkrótce spotkaliśmy na drodze towarzysza podróży. Jechał z południa galopem, zwalniając dopiero, gdy dołączył do naszej gromady.

- Witajcie! - zawołał, unosząc się w strzemionach. Podróżny był miejscowym, włosy miał splecione w dwa warkocze i spięte obręczą z brązu ozdobioną motywem węży, na głowie nosił ciasno przylegający, okrągły żelazny hełm, a jego bujne wąsiska opadały na krótką brodę. - Witaj - pozdrowiłem przybysza, gdy zrównał się z czołem naszej kolumny. Na plecach miał kuszę, do juków przytroczony topór, u biodra nóż z wypolerowaną, kościaną rękojeścią. Szerokim łukiem ominął Gorgotha. - Musicie jechać za mną - oświadczył. - Czemuż to? - Mój lord Maladon pragnie was ujrzeć. Poza tym, podróż stanie się dzięki temu łatwiejsza. - Błysnął zębami w uśmiechu. - Tak w ogóle, to jestem Sindri. - Prowadź - rozkazałem. Prawdopodobnie z lasu obserwował nas oddział wojowników, a jeśli nawet nie, Sindri zasługiwał na nagrodę za swoją odwagę. Jechaliśmy przez kilka mil wzdłuż traktu, który stawał się coraz bardziej zatłoczony pieszymi, jeźdźcami i wozami. Od czasu do czasu dobiegał nad odległy grzmot; przypominający ryk lwa więzionego przez Taproota, a ziemię przebiegało drżenie. Minęliśmy dwie szare wioski, a następnie podążyliśmy brzegiem wąskiego jeziora. Taflę wody przebiegało drżenie za każdym razem, gdy góra grzmiała. Naszym oczom ukazała się w oddali twierdza zbudowana z drewna i torfu. Poza fundamentami budowle z rzadka tylko wzmacniały kamienne bloki. - Oto dwór księcia Danii - oznajmił Sindri - Alarica Maladona, dwudziestego siódmego z rodu Maładonów. Jadący za nami Rike parsknął śmiechem. Nie chciało mi się go uciszać. W tyle głowy usłyszałem głos, niskie zawodzenie, a może wycie... mignęła mi przed oczami kamienna twarz, twarz gargulca. Przed twierdzą ujrzeliśmy tłum mężczyzn; niektórzy pracowali, inni byli uzbrojeni w topory i włócznie oraz duże, okrągłe tarcze z pomalowanego drewna i skóry i szykowali się do wyruszenia na patrol. Chłopcy stajenni przybiegli po nasze konie. Jak zawsze wszystkie spojrzenia kierowały się ku Gorgothowi. Mijając ludzi, słyszałem za plecami ich szepty: "Grendel-kin". Sindri poprowadził nas w górę schodami prowadzącymi do wejścia. Miejsce wyglądało na zapuszczone, wszystko pokrywała cienka warstewka czarnego pyłu, który niczym piórko łaskotał gardło. Konie oddziału patrolowego wydawały się wychudzone i zaniedbane. - Książe pragnie nas ujrzeć w podróżnym stroju? - zapytałem, licząc na gorącą wodę i odpoczynek po podróżowaniu przez wiele mil. Nie zaszkodziłaby też chwila czasu na przygotowanie się do audiencji. Chciałem sobie przypomnieć, skąd znałem imię księcia. Sindri uśmiechnął się szeroko. Mimo gęstej brody był tylko trochę starszy ode mnie. - Książę nie gustuje w kurtuazjach. Tu, na północnych dworach, nie bawimy się w etykietę. Lato jest na to za krótkie. Wzruszyłem ramionami i podążyłem za nim po schodach. Przy drzwiach stało dwóch potężnych wartowników, każdy z nich trzymał dłoń na trzonie topora o dwóch ostrzach,

opartego o podłogę między stopami wojowników. - Wystarczy dwóch wojowników z twej drużyny - powiedział Sindri. Dobrze jest mieć komu zaufać, zwłaszcza gdy nie ma się wyboru. - Makin - rzuciłem. Razem weszliśmy za Sindrim do ciemnej, zadymionej sali. Na pierwszy rzut oka miejsce wydawało się opuszczone, długie ławy z ciemnego, wypolerowanego drewna były puste, nie licząc dzbana i obgryzionej do czysta kości. Zapach piwa i palonego drewna zagłuszał nieco smród psów i potu. Przy końcu sali, na dębowym krześle ustawionym na wysłanym skórami podium ktoś na nas czekał. Sindri poprowadził nas pod tron. Idąc, przesuwałem dłonią po ławach, czując pod palcami gładkość drewna. - Oto Jorg i Makin - Sindri przedstawił nas swemu lordowi. - Kierowali się na północ traktem waszej wysokości, książę Alaricu. - Witajcie w Danii. Obserwowałem go w milczeniu. Postawny, o jasnych włosach i spływającej na piersi brodzie. Cisza przedłużała się. - Mają ze sobą potwora - rzucił zakłopotany Sindri. - To troll lub Grendel-kin, tak duży, że mógłby zadusić konia. Gargulec zawył w mojej głowie. - Przyniosłeś mi kiedyś śnieżną kulę - odezwałem się. Książę zmarszczył brwi. - Czyżbym cię znał, chłopcze? - Przyniosłeś śnieżną kulę, zabawkę starożytnych. A ja ją rozbiłem. - Był to rzadki podarunek, musiał go zapamiętać, być może pamiętał nawet z jaką chciwością wpatrywałem się w prezent. - Ancrath? - Książe głębiej zmarszczył brwi. - Jorg Ancrath? - We własnej osobie. - Skłoniłem się. - Minęło sporo czasu. - Alaric tupnął nogą i z komnaty na tyłach wkroczyło do sali kilkunastu wojowników. - Słyszałem o tobie wiele opowieści. Należy ci się podziękowanie za to, że nie zabiłeś tego idioty, mojego syna. - Wskazał głową w stronę Sindriego. - Opowieści musiały być znacznie przesadzone - odparłem. - Nie jestem gwałtownym człowiekiem. Makin słysząc to zasłonił dłonią usta. Sindri zmarszczył czoło, przenosząc szybko wzrok ze mnie na Makina i z powrotem na księcia. - Cóż więc sprowadza cię do Danii, Jorgu z rodu Ancrathów? - zapytał książę. Nie marnowano tu czasu na poczęstunek winem lub piwem, czy też wymianę podarunków. - Chciałbym mieć na północy przyjaciół. - Nie był to co prawda mój pierwotny plan, od czasu do czasu zdarza się jednak, że ktoś wzbudza moją sympatię. Osiem lat temu polubiłem

Alarica Maladona, który przywiózł mojej matce prezent. Lubiłem go i teraz. - To miejsce wygląda, jakby żniwa nie były ostatnio zbyt udane. Może przydałby się wam przyjaciel na południu? - Nie owijasz w bawełnę, co? - Zobaczyłem ukryty w gęstej brodzie uśmiech. - A gdzie południowe pieśni i tańce? Żadnego "zaklinam", żadnego "bądź łaskaw" i "oby służyło ci zdrowie?" - Wszystko to musiało zapodziać się gdzieś po drodze. - Czego chcesz naprawdę Jorgu z Ancrathów? Nie przebyłeś chyba pięciuset mil, by nauczyć się tańca z toporem? - Może chciałem po prostu spotkać Wikingów - odparłem. - Zaklinam cię jednak, bądź łaskaw wyjawić mi jakież bolączki dręczą twój kraj? Roześmiał się w głos. - Prawdziwi Wikingowie mają sól na brodach i noszą oblodzone futra. Nas nazywają fit-firar, czyli ludzie z lądu i nie pałają do nas miłością. Nasi ojcowie przybyli do tej krainy bardzo dawno temu, choć żałuję, że nie zostali na wybrzeżu. Może nie mam soli na brodzie, ale mam ją we krwi. Kosztowałem jej. - Ponownie tupnął nogą i w sali pojawiła się przysadzista kobieta z kręconymi włosami, wnosząc róg z piwem dla księcia i dwa dzbany dla nas. - Gdy nadejdzie pora, by mnie pogrzebać, mój syn będzie musiał kupić łódź Wikingów i kazać zwodować ją w Osheim, a potem przewieźć tutaj. Mój sąsiad właśnie tam zlecił budowę swojej łodzi. Gdyby nie widziała wcześniej morza, zatonęłaby zaraz po wyjściu z portu. Skosztowaliśmy piwa, które okazało się gorzkie i słonawe, jakby wszystko musiało przypominać tutejszemu ludowi o utraconym morzu. Postawiłem dzban na stole i jakby na ten sygnał, ziemia zadrżała mocniej niż kiedykolwiek wcześniej. Z belek uniósł się pył, wirując w snopach światła padającego z wysokich okiem. - Nie możesz pomóc Maladonowi, chyba że potrafisz obłaskawiać wulkany - przemówił Alaric. - Czy Ferrakind nie może ich dla ciebie uśpić? - Czytałem, że wulkany bywały uśpione, czasem przez całe życie człowieka, czasem nawet dłużej. Alaric uniósł krzaczaste brwi, a stojący za nami Sindri roześmiał się. - Ferrakind je podsyca - wyjaśnił. - Niech będzie przeklęty. - A wy pozwalacie mu żyć? Książe Maladon spojrzał na palenisko, jakby wróg czaił się w popiele. - Nie można zabić prawdziwego maga ognia. Jest jak letni pożar w suchym lesie. Choć zadepczesz płomienie, wybuchają na nowo z rozpalonej ziemi. - Jaki ma w tym cel? - Krzywiąc się, wychyliłem resztę słonego piwa. Prawie dorównywało smakiem absyntowi. - Taka jest jego natura. - Alaric wzruszył ramionami. - Gdy ktoś zbyt długo wpatruje się w płomienie, w końcu odwzajemnią jego spojrzenie. Wypalą to, co sprawia, że jest się człowiekiem. Myślę, że rozmawia z jötnarem skrytym za ogniem. Pragnie nadejścia kolejnego Ragnaröku.

- I zamierzasz mu na to pozwolić? - zapytałem. Miałem gdzieś jötnara, czy innego tego rodzaju ducha. Wystarczy zanurzyć się wystarczająco głęboko w cokolwiek - ogień, niebo, nawet śmierć - by odnaleźć tam odwieczne istoty. Możesz je nazywać jak ci się żywnie podoba. - Słyszałem, że nie ma takiego problemu, którego Duńczycy nie rozwiązaliby za pomocą topora. - Niebezpiecznie jest poddawać w wątpliwość odwagę człowieka, który cię gości, zwłaszcza Wikinga; tym miejscem trzeba było jednak solidnie potrząsnąć. - Poznaj go zanim zaczniesz nas osądzać, Jorgu. - Alaric pociągnął piwo ze swego rogu. Oczekiwałem żywszej odpowiedzi, może nawet wybuchu wściekłości. Książę wyglądał na zmęczonego, jakby i w jego wnętrzu coś się wypaliło. - Masz rację, przybywam by się z nim spotkać. - Zaprowadzę cię do niego. - Bez wahania zaoferował Sindri. - Nie. - Błyskawicznie sprzeciwił się jego ojciec. - Ilu masz synów, Maladonie? - zapytałem. - Ujrzysz go. - Alaric skinął głową w stronę Sindriego. - Czterech urodziło się żywych. Najstarszych trzech spłonęło w Heimrift. Powinieneś zawrócić, Jorgu Ancrath. Nie masz czego szukać w tych górach.

18 Cztery lata wcześniej Sindri dogonił nas zanim ujechaliśmy pięć mil od twierdzy jego ojca, gdzie zostawiłem Makina. Miał niewątpliwy dar zjednywania sobie ludzi i nawiązywania przyjaźni. Zostawiłem też Rike'a, który narzekałby tylko na wspinanie się po górach, nikt poza nim nie mógł zresztą bardziej obrazowo zademonstrować Duńczykom szału berserka. Czerwony Kent także pozostał w twierdzy z racji nordyjskiej krwi ze strony ojca oraz dlatego, że chciał, by mu zrobiono dobry topór. - Witaj - zawołałem, widząc wyłaniającego się spomiędzy sosen Sindriego. Ani przez chwilę nie wątpiłem, że wyruszy za nami. Odnalazł nas, gdy zostawiliśmy za sobą niższe zbocza i gęsty las. - Potrzebujecie mnie. Znam te góry. - W rzeczy samej, potrzebujemy cię. Sindri uśmiechnął się szeroko. Zdjął hełm i otarł czoło z potu, dysząc ciężko. - Mówią, że zniszczyłeś pół Gellethu. - Spojrzał na mnie powątpiewająco. - Raczej jedną piątą. Legendy rosną w miarę opowiadania. Sindri zmarszczył czoło. - Ile masz lat? Czułem, że Bracia sztywnieją. To irytujące, gdy ludzie wokół ciebie myślą, że mordujesz każdego, kto krzywo na ciebie spojrzy. - Mam dosyć lat, aby bawić się ogniem. - Wskazałem na największą górę przed nami. To wulkan, widać po dymie. A pozostałe? - To Lorgholt. Pozostałe trzy też odzywały się za mojego życia. Loki, Minrhir i Vallas. Wskazywał je po kolei ręką. Z zachodnich zboczy Vallas unosiła się nikła smużka dymu lub pary. - W najstarszych Eddach zapisane są opowieści o Halradrze i jego czterech synach. Wskazał na masywny grzbiet Halradry. - Nie przebudził się od wieków. - Ruszajmy więc. Chcę ujrzeć tego śpiącego olbrzyma zanim go szturchnę, żeby się obudził. - To nie ludzie, Jorgu - Makin przekonywał mnie zanim wyruszyliśmy. - Nie są wrogami. Nie możesz z nimi walczyć. Nie wiedział, co chcę osiągnąć, tłukąc się po okolicy. Sam tego nie wiedziałem, uważałem jednak, że zawsze warto rozejrzeć się dookoła. Moje dotychczasowe sukcesy, jakie by nie były, często zawdzięczałem prostemu zabiegowi polegającemu na połączeniu w całość dwóch rozbieżnych faktów i stworzeniu z nich broni. Zniszczyłem Gelleth dzięki dwóm faktom, z których powstało coś bardzo niebezpiecznego.

Podobny mechanizm znajduje się w broni Budowniczych - dwa zestawione ze sobą niegroźne kawałki magii tworzą masę krytyczną. Halradra był słusznego wzrostu, choć nie dorównywał wzrostem swym synom. Niższe zbocza pokrywał głównie czarny żwir, który zwietrzał z biegiem lat i kruszył się pod końskimi kopytami. Przeżarte erozją skały rozsypywały się w rękach, a z dawnego ognia nie pozostał nawet swąd. Z popiołu i skalnego rumowiska wyrastała bujnie wierzbówka kiprzyca, czy też Chamerion angustifolium, jak stało w księgach Lundista. To pierwsza roślina, która kolonizuje wypaloną ziemię. Nawet po czterystu latach nic innego nie zdołało się przebić przez czarną warstwę szlaki. - Widzisz je? - Gorgoth zagrzmiał za moimi plecami. Jak zawsze zaskoczyła mnie tubalność jego głosu. - Jeśli chodzi ci o góry, to tak. W przeciwnym razie, nie. Wyciągnął przed siebie wielki palec, prawie tak gruby jak przedramię Goga. - Jaskinie. Dojrzałem je dopiero po chwili. Rozwarte paszcze pieczar przy podstawie stromego urwiska. Trochę podobne do niegdysiejszego domu Gorgotha pod górą Honas. - Tak - odrzekłem - widzę. - Czasami chciałoby się, żeby Gorgoth był odrobinę mniej oszczędny w swoich "cennych" słowach. Jechaliśmy dalej. Nieco wyżej trasa stała się zbyt stroma i niebezpieczna dla koni, zostawiliśmy więc wierzchowce pod opieką Sima i Grumlowa i ruszyliśmy dalej pieszo, brnąc przez cienką warstwę zmarzniętego śniegu. Szczyty synów Halradry były urwiste i postrzępione, jakby roztrzaskało je jakieś ogromne uderzenie. Staruszek wyglądał jak zwyczajna góra. Nie widać było krateru; dopiero gdy udało mi się wspiąć w górę zaśnieżonych żlebów, przed mymi oczami niespodziewanie ukazało się jezioro. - Zadowolony? - Sindri wspiął się za mną i przystanął w miejscu, gdzie wiatr zmiótł śnieg ze skał. Pomimo uszczypliwego tonu głosu, sam wyglądał na całkiem zadowolonego. - Niezapomniany widok - stwierdziłem. Gorgoth wgramolił się na górę, dźwigając na ramionach Goga. - Lubię tę górę - odezwał się Gog. - Ma serce. - To jezioro jest nienaturalnie niebieskie. Czy woda jest czymś zatruta? - zapytałem. - To lód - wyjaśnił Sindri. - Woda ze stopionego śniegu, która spływa ze zbocza krateru, ma może jard głębokości. Pod spodem jest jezioro, które pozostaje zamarznięte przez cały rok. - Proszę, proszę. Kto by pomyślał? - I tak udało mi się ustalić dwa fakty. Przykucnęliśmy za skałą, nieco poniżej krawędzi krateru. Chroniąc się przed wiatrem i podziwiając błękit jeziora, spożywaliśmy zimny prowiant, w który zaopatrzyła nas kuchnia Alarica. - Jakie serce ma ta góra, Gog? - Rzuciłem ogryzione kości kurczaka w dół zbocza i zlizałem z palców tłuszcz. Zamknął oczy i zastanawiał się przez chwilę. - Stare, powolne, ciepłe.

- Czy ono bije? - Uderzyło cztery razy. - Odkąd rozpoczęliśmy wspinaczkę? - Odkąd, jadąc przez most, ujrzeliśmy dym. - Orzeł. - Row wskazał zamglone, błękitne niebo ponad nami. Sięgnął po łuk. - Masz sokoli wzrok, Row. - Przytrzymałem jego ramię. - Niech szybuje. - Więc? - odezwał się Sindri. Siedział skulony, a warkocze fruwały mu na wietrze. - Co dalej? - Chciałbym zobaczyć te jaskinie - oznajmiłem. To, co zauważył Gorgoth, nagle wydało mi się ważne. Może nawet najważniejsze. Zaczęliśmy schodzić w dół, co o dziwo okazało się trudniejsze niż wspinaczka, jak gdyby Halradra nie chciał nam pozwolić odejść. Skały kruszyły się przy każdym kroku, a lód pogarszał jeszcze sytuację. Chwyciłem Sindriego za łokieć, gdy grunt obsunął się mu spod stóp. - Dziękuję. - Alaric nie byłby zachwycony, gdyby stracił kolejnego syna. Sindri roześmiał się. - Zatrzymałbym się na dole. Gorgoth szedł za nami; przed każdym krokiem kopniakiem tworzył w skałach wyrwę stanowiącą oparcie dla stóp. Gog, który nie chciał zostać przygnieciony przez upadającego olbrzyma, tym razem dreptał na własnych nogach. Gdy zeszliśmy, ujrzeliśmy Sima i Grumlowa wylegujących się beztrosko w słońcu i dzielących się fajką. *** W miarę jak zbliżaliśmy się do jaskiń, coraz trudniej było je zauważyć. Ciemne wnętrza grot stapiały się z czarnym klifem. Dostrzegłem trzy wejścia, każde wysokości dębu. - Coś tu mieszka - odezwał się Gorgoth. Rozejrzałem się, szukając u wejścia do jaskiń jakichś znaków - kości lub odchodów. - Nic tu nie ma - stwierdziłem. - Dlaczego tak myślisz? Na twarzy Gorgotha rzadko rysowały się emocje, teraz jednak uważny obserwator zauważyłby, że przebiegł przez nią dreszcz zaskoczenia. - Słyszę ich - powiedział. - Masz słuch równie ostry jak wzrok. Ja nic nie słyszę. Tylko wiatr. - Zatrzymałem się, zamknąłem oczy, tak jak uczył mnie Lundist i wsłuchałem się w wiatr. Pozwoliłem, by przepływały przeze mnie dźwięki dobiegające z gór. Wsłuchałem się w swój oddech i odliczałem uderzenia serca. Nic. - Słyszę ich - zapewnił Gorgoth. - Będziemy ostrożni - oznajmiłem. - Czas na ciebie bracie Row. Dobrze, że nie zmarnowałeś strzały na tego ptaka.

Uwiązaliśmy konie i poczyniliśmy przygotowania. Ująłem miecz. Sindri zdjął z pleców topór, doskonałą broń, inkrustowaną nad ostrzem srebrnymi zawijasami. Podeszliśmy do grot. Starym zwyczajem prowadziłem Braci od zawietrznej, przez co nadłożyliśmy pół godziny trawersując zbocze. Pięćdziesiąt jardów od jaskiń wyczuliśmy słaby, lecz obrzydliwy zwierzęcy odór ich mieszkańców. - Nasi przyjaciele sprzątają progi swych jaskiń - stwierdziłem. - Nie są to więc niedźwiedzie ani pumy. Czy wciąż ich słyszysz? Gorgoth przytaknął. - Rozmawiają o jedzeniu i bitwie. - To staje się coraz ciekawsze - oceniłem. Wciąż nic nie słyszałem. Wolnym krokiem zbliżyliśmy się do wielkiej jaskini. Po obu jej stronach znajdowały się dwie mniejsze oraz kilka szczelin, przez które mógłby przecisnąć się człowiek. Wydawało mi się wręcz niemożliwe, że jadąc zboczami nie zauważyłem tej groty. Oprócz strzaskanej kości zatkniętej pomiędzy dwoma głazami, nigdzie nie dało się zauważyć śladów czyjejś obecności. Tylko smród. Gorgoth wszedł pierwszy. Za pas miał wetknięty prymitywny kiścień - trzy grube łańcuchy na drewnianym trzonku nabite ostrymi kawałkami metalu. Łańcuchy były osłonięte skórzanym kapturem, aby podczas biegu nie poraniły nóg Gorgotha. Nigdy jeszcze nie widziałem, by używał tej broni, zresztą nieuzbrojony wyglądał równie groźnie. Następny wszedł Gog, mając z jednej strony mnie, z drugiej Sindriego, za nim Sim z Grumlowem, a na końcu Row rozglądający się podejrzliwie dookoła. - Nie możemy wejść zbyt daleko - ocenił Row. - Jest za ciemno. - Nie wydawał się tym zbyt zmartwiony. Gog uniósł dłoń i z jego palców wystrzeliły płomienie. Row zdusił przekleństwo. Spojrzałem za siebie, na górskie zbocza. Wachlarz skał i mułu przy wejściu do jaskini kojarzył mi się z czymś. Rozbiegane myśli kłębiły się w tyle głowy, usiłując przybrać formę, ułożyć się w słowa, które nadadzą im znaczenie. - Wejdziemy trochę głębiej - zdecydowałem. - Chcę usłyszeć to, co Gorgoth. - W końcu miał rację co do jaskiń. W tyle groty ujrzeliśmy kilka tuneli prowadzących w głąb góry. Najszerszy z nich wznosił się łagodnie. - To ten. Weszliśmy Pod stopami czułem żwir usiany kamykami, ale ściany tunelu były prawie idealnie gładkie. Za Gorgothem do korytarza wszedł Gog z uniesioną płonącą dłonią. W pełgającym blasku na ścieżce przed nami rysował się olbrzymi cień Gorgotha, mniejsze cienie roztańczyły się na ścianach tunelu. Po pięćdziesięciu jardach dotarliśmy do kulistej komnaty kończącej się tunelem wznoszącym się w górę tak ostro, jak zewnętrzne zbocze góry. Blask ognia sprawiał, że grota przypominała mi katedrę w Shartres; po gładkich ścianach przesuwała się procesja cieni. - Do takiej właśnie jaskini przybył Platon - powiedziałem. - I ujrzał na jej ścianach cały świat. - Proszę? - Nie zrozumiał Sindri.

Pokręciłem głową. - Widzisz? - wskazałem na gładkie wgłębienie na pobliskiej skale, wyglądające jak odcisk kciuka olbrzyma w miękkim mule. - Co to? - zapytał Gog. - Nie wiem - odpowiedziałem. Ślad wyglądał jednak znajomo. Jak dziura wybita przez wodę w dnie rzeki. Podszedłem do tunelu i stanąłem u jego wlotu. Tych korytarzy z pewnością nie wykuli ludzie, trolle, Grendel-kiny, gobliny, krasnoludy, ani duchy. Powietrze w jaskini prawie stało w miejscu, z tunelu tchnął jednak zimny powiew. Bardzo zimny. - Jorg - usłyszałem nagle Rowa. - Myślę - rzuciłem, nie odwracając się. - Jorg! - powtórzył nagląco. Odwróciłem się. U wylotu tunelu, którym weszliśmy ujrzałem dwóch trolli. Nazwałem ich trollami mimo, że nie przypominali przysadzistych głazów, które ustawiali Duńczycy. Wyglądali jak smukłe, niebezpieczne istoty z mojej wyobraźni. Ich skóra była upstrzona czarnymi plamami. Długie, umięśnione kończyny zakończone były czarnymi szponami. Stwory pochylały się, trudno było więc ocenić ich wzrost - mogły mieć osiem, może dziewięć stóp wysokości. Trzymały się blisko ściany, ich ruchy były szybkie i zdecydowane. - Przygotuj strzałę - powiedziałem do Rowa. Wątpiłem jednak, by pojedyncza strzała mogła któregoś z nich powstrzymać, chyba żeby trafiła stwora w szyję lub oko. Gdyby nie to, że było ich dwóch, nazwałbym ich potworami, leukrotami, pomyłkami takimi jak Gorgoth. Para wskazywała na celowość, nie na przypadek. - Witajcie - odezwałem się. Zabrzmiało to głupio - w ogromnej pieczarze mój głos wydawał się słaby. Nic innego nie przyszło mi jednak do głowy. Na pewno nie uśmiechało mi się z nimi walczyć. Pocieszał mnie jedynie fakt, że dwie pary czarnych oczu nie wpatrywały się we mnie, lecz w Gorgotha. - Czy słyszysz ich? - zapytał Gorgoth. - Nie - odpowiedziałem. Stworzenie z lewej wyskoczyło nagle do przodu, bez żadnego ostrzeżenia. Stwór rzucił się na Gorgotha, sięgając szponami ku jego twarzy. Leukrota złapał napastnika za nadgarstki i unieruchomił. Oba potwory zatrzymały się, splecione w uścisku, pochylone ku sobie, z mięśniami naprężonymi jak postronki. Oddech trolla był szybki i chrapliwy. Gorgoth wydawał dudniące sapnięcia. Odkąd podniósł bramę Upiornego Zamku, nie widziałem, by jakakolwiek czynność kosztowała go tyle wysiłku. Przy rozładowywaniu beczek czy przenoszeniu głazów nawet się nie pocił. Row uniósł łuk. Chwyciłem go po raz drugi za ramię. - Czekaj.

Potwory siłowały się, napierając z całej siły, od czasu do czasu korygując tylko ustawienie stóp. Pazury trolla wrzynały się w skałę. Gorgoth zapierał się nieuzbrojonymi w pazury palcami. Ich mięśnie napięły się do granic wytrzymałości, kości trzeszczały z wysiłku, dyszeli chrapliwie, pryskając śliną. Sekundy ciągnęły się w nieskończoność. Moja dłoń zacisnęła się na rękojeści miecza, zbielały mi knykcie, paznokcie wbiły się w dłoń; któryś z nich musiał ustąpić, któryś musiał. Nagle, bez ostrzeżenia troll runął na ziemię. Zapadła chwila ciszy, potem z gardła Gorgotha wydobył się głęboki ryk. Wibracje spowodowały, że poczułem ból w klatce piersiowej, zaś Rowowi puściła się krew z nosa. Gorgoth wciągnął powietrze. - Będą nam służyć. - Co? - zdumiałem się. - Dlaczego? Powalony troll przewrócił się na brzuch, wstał i dołączył do swego kompana. - Są żołnierzami. Chcą służyć. Zostali do tego stworzeni. - Stworzeni? - powtórzyłem, obserwując trolle, gotowy odeprzeć ich atak. - Zostało to zapisane w ich dena - wyjaśnił Gorgoth. - Przez Ferrakinda? - W dawnych czasach - ciągnął Gorgoth. - Są rasą. Nie wiem, kiedy zostali przeobrażeni. - Czy zostali stworzeni przez Budowniczych? - zapytałem. - Może tak, a może później. - Gorgoth wzruszył ramionami. - Są dziećmi Grendala - odezwał się Sindri. Wyglądał, jakby myślał, że to wszystko jest snem. - Zostali stworzeni do walki w popiołach Ragnaröku. Czekają na ostateczną bitwę. - Czy wiedzą dokąd prowadzą te tunele? Gorgoth zamilkł na chwilę. - Potrafią walczyć. - To już coś. - Błysnąłem zębami w uśmiechu. - Rozmawiasz z nimi w myślach? Na twarzy Gorgotha znów odmalowało się zaskoczenie. - Tak, chyba tak. - Co dalej? - rzucił Sindri, przenosząc wzrok z jednego trolla na drugiego i testując palcami ostrze swego topora. - Wracamy - odpowiedziałem. Musiałem pomyśleć, a znacznie wygodniej rozmyślało się pod dachem książęcej twierdzy, niż na zboczu smaganego wichrem wulkanu, czy w brudnej jaskini. - Gorgoth, powiedz trollom, że wrócimy i niech nie wspominają nikomu o naszej wizycie. Ostatni raz zmierzyłem trolle spojrzeniem. Zastanawiałem się jakiego spustoszenia mogli dokonać na polu bitwy. Na pewno ogromnego. - Wracajmy - powiedziałem. I zobaczmy czy po dzisiejszej wspinaczce zmieniły się nieco nasze perspektywy.

19 Cztery lata wcześniej Lasy w duńskiej tradycji ludowej mają swój własny charakter, porośnięte taką gęstwiną sosen, że nawet za dnia panuje w nich wieczny półmrok, a w nocy ciemność, nieprzenikniona jak atrament, której światło księżyca również nie jest w stanie rozproszyć. Dywan ze starych, opadłych igieł zagłusza każdy odgłos kroków ludzkich, czy tętent kopyt, a suche trzaski wydawane przez martwe gałęzie to jedyny słyszalny dźwięk. W takim miejscu nie trzeba bardzo wysilać wyobraźni, by uwierzyć w każdą opowieść o goblinach, którą można usłyszeć w wielkiej sali. A kiedy pozostawi się ścianę lasu za sobą, przedzierając się na otwartą przestrzeń i powietrze, człowiek wreszcie pojmuje, że ziemie te nie zostały wydarte głuszy za pomocą wojennego topora, ale zwykłej siekiery. Powróciliśmy do komnat księcia Alarica wczesnym rankiem, równo z pianiem kogutów i każdym cieniem rozciągającym się na trawie tak, jak gdyby chciał nam wskazać drogę. Mgła wciąż wisiała nisko tuż nad ziemią, w strzępach wokół drzew, wirując miękko wokół końskich kopyt. Kilkoro służących już doglądało powierzonych im obowiązków, biegając na posyłki tam i z powrotem między wielką salą i kuchniami, stajenni siodłali konie, a piekarz z pobliskiej wsi pchał wózek pełen wciąż ciepłych bochenków prosto z pieca. Dwóch chłopców stajennych zabrało nasze konie. Klepnąłem Bratha przyjacielsko po zadzie jak go odprowadzali. Lekki deszczyk zaczął siąpić, ale nie przeszkadzało mi to. Deszcz sprawił, że kamienne mury zaczęły połyskiwać, kiedy tak począł padać w coraz cięższych i gęściejszych kroplach. To jest nieźle brzmiące słowo. Połyskiwać. Srebrne łańcuszki na świętych drzewach, połysk na ustach gotowych do całowania, rosa na pajęczynach, kropelki potu jak perły na piersi. Połyskiwać, pobłyskiwać, nasłuchiwać. Można tak powtarzać i powtarzać, aż jego znaczenie się po prostu rozmyje. Nawet bez niego i tak pozostanie prawdą. Padający deszcz sprawiał, że szare kamienne mury błyszczały. Nie całkiem iskrzyły się, czy lśniły, ale błyszczały, mokry bruk połyskiwał, rynsztoki bulgotały tam, gdzie wpadał brud i liście wirowały unoszone prądami, zmierzającymi do gardeł ciemnych i wygłodniałych, aby zostać połknięte przez paszcze pełne kamiennych zębów. Kawałek słomy przepłynął obok moich stóp, szybko jak strzała najprostszą drogą, jak kajak na spienionej białej wodzie, unosił się przez chwilę, wtem pogrążył, wychynął ponownie, aż dotarł do ścieku, obrócił się dwa razy, i już go nie było. Czasami świat spowalnia tak, że można zauważyć każdą, nawet najdrobniejszą rzecz, jakby się stanęło między dwoma uderzeniami serca wieczności. Wydawało mi się, że czułem już coś podobnego wcześniej, z Corionem, z Sageousem, nawet z Jane. Powietrze wisiało

ciężkie od metalicznego zapachu deszczu. Raptem zacząłem się zastanawiać, czy jeśli postoję tam, w tych strugach wystarczająco długo, to czy deszcz otuli moje szare życie jak te kamienie i sprawi, że zacznie połyskiwać jak one? Czy mam stanąć, rozpościerając ramiona szeroko i unieść swoją twarz w górę? Pozwolić, by jego strumienie obmyły mnie do czysta, czy też moje skazy i piętna wrosły we mnie zbyt głęboko, by można je było usunąć? Słuchałem padającego deszczu, bębniącego stukotu kropli. Ludzie przechodzili obok mnie, przekazując lejce, podnosząc sakwy, skupieni na zwykłych życiowych czynnościach, ślepi na to, co działo się ze mną, nawet nie zauważywszy, że pozostawiłem ich wszystkich i wszystko poza sobą, jak gdyby było to kompletnie poza ich świadomością. Rike wygramolił się z wielkiej sali, przecierając oczy z resztek snu. - Chryste, Rike - powiedziałem. - Nie było nas tylko jeden dzień. Jak zdołałeś w tym czasie zapuścić brodę? Wzruszył ramionami, pocierając zarost na tyle głęboki, że dało się w nim stracić palce aż po knykcie. - Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu. Zignorowałem jego brak znajomości geografii, jak i fakt, że znał to powiedzenie i zadałem bardziej oczywiste pytanie. - Dlaczego już wstałeś? - W trakcie naszych podróży Rike wiecznie zwlekał się ze swojego posłania jako ostatni i nigdy nie dało się go stamtąd wyciągnąć inaczej, niż tylko groźbami lub stanowczą perswazją. W odpowiedzi tylko podrapał się w głowę. Nadchodząc od strony stajni, Sindri klepnął mnie w ramię. - Dobrze wygląda z tą brodą. Jeszcze zrobimy z niego Wikinga! Rike zmarszczył brwi. - Powiedziała, że masz się z nią spotkać na brzegu jeziora. - Kto tak powiedział? Skrzywił się na moje pytanie, wzruszył ramionami i zawrócił w stronę przedsionka. Spojrzałem na jezioro. Na odległym brzegu, ledwo widoczny przez szarą kurtynę deszczu, stał namiot, a w rzeczywistości była to jurta, pożółkła ze starości, a cienka smużka dymu ulatywała z otworu dachu. Miejsce to emanowało osobliwym niepokojem. To tam czekała tajemnicza ona. Wzrok Sindriego powędrował w tym samym kierunku. - To Ekatri, jasnowidząca wieszczka z północy. Nieczęsto się tu pojawia. Była tu tylko dwa razy, za czasów mojej młodości. - Jasnowidząca? - zapytałem. - Zna się na rzeczy. Potrafi przewidywać przyszłość - odrzekł Sindri. - Czarownica. Czy nie tak je nazywacie? - zapytał, marszcząc brwi. - Właśnie tak, to wiedźma, więc najlepiej idź do niej od razu. Lepiej nie kazać jej czekać zbyt długo. Być może przepowie ci, co czeka cię w przyszłości.

- W takim razie pójdę teraz - oznajmiłem. Czasem trzeba poczekać i poobserwować, czasem trzeba podjąć decyzję i ruszyć natychmiast. Nie na wiele się zda stanie na zewnątrz i patrzenie na namiot stojący w oddali. - Zobaczymy się w środku. - Sindri uśmiechnął się, skinieniem głowy wskazując wielką salę i ocierając krople deszczu z brody. Zanim dotrę do brzegu jeziora będzie budził swego ojca, opowiadając mu o trollach i Gorgocie. Co dobry książę pomyśli o tym wszystkim, zastanawiałem się? Może wiedźma mi to powie. Ziemia zadrżała, gdy szedłem wzdłuż jeziora, wprawiając jego wody w zagadkowy taniec. Poczułem teraz woń dymu z namiotu wiedźmy, który pozostawiał osty, drażniący smak w ustach i przypominał mi zapach unoszący się w pobliżu wulkanów. Wiatr zerwał się nagle, zacinając deszczem prosto w twarz. Stary Lundist uczył mnie kiedyś o jasnowidzach i wróżbitach wpatrujących się w gwiazdy, którzy odliczają czas naszego życia przez snucie domysłów nad powolnym ruchem planet przetaczających się po niebiosach. - Ile słów potrzeba by było, aby opowiedzieć historię twojego życia? - zapytał mnie wtedy. - Jak wiele, by dotrzeć do chwili obecnej i o ile więcej, by dotrzeć do jego końca? - Mnóstwo? - wyszczerzyłem zęby w uśmiechu, odwracając wzrok w stronę wąskiego okna, przez które widać było dziedziniec, bramy i pola poza murami miasta. Z niecierpliwości i podekscytowania aż swędziały mnie stopy, nie mogąc się doczekać, by móc wyrwać się na zewnątrz i gonić za tym czy owym, póki słońce jeszcze świeciło. - To jest nasza klątwa. - Lundist podniósł się z trudem i wstał z jękiem. - Człowiek jest skazany na powtarzanie swoich błędów raz po raz, ponieważ uczy się tylko przez doświadczenie. Tak prawił, wygładzając na pulpicie brzegi starego zwoju, pokryte piktogramami pochodzącymi z jego ojczyzny. Były tam też interesujące, kolorowe ilustracje w stylu wschodnim. - To jest Zodiak - powiedział. Wskazałem palcem smoka, którego podobiznę wiernie oddało kilka śmiałych pociągnięć pędzla w kolorach czerwieni i złota. - Wybieram tego - oświadczyłem. - Twoje życie jest określone od chwili urodzenia, Jorg, i co do tego, ty nie masz prawa wyboru. Wszystkie słowa, które składają się na historię twojego życia można zastąpić jedną datą i jednym, konkretnym miejscem. Tam, gdzie planety przebywały, zawieszone w tej właśnie chwili, w którą stronę zwrócone były ich twarze, i które z nich spoglądały na ciebie... ta konfiguracja tworzy klucz, a ten klucz otwiera drzwi poznania, kim ten człowiek będzie w przyszłości - tłumaczył cierpliwie Lundist. Nie byłem w stanie stwierdzić, czy mówił poważnie, czy żartował. Lundist był zawsze człowiekiem dociekliwym, poszukującym logicznego wytłumaczenia i potrafiącym trzeźwo oceniać rzeczywistość; nie brakowało mu przy tym cierpliwości i subtelności. Jeśli to wszystko, o czym mówił było prawdą, to ludzka podróż przez życie z góry ustaloną ścieżką od kołyski, aż po taki czy też inny kres zapisana w gwiazdach wydawała mi się kompletnie bezcelowa.

Pogrążony w swych rozważaniach prawie nie zauważyłem, że już dotarłem do jurty. Zatrzymałem się gwałtownie, w ostatnim momencie odzyskując równowagę. Obszedłem jurtę dookoła, szukając wejścia, a kiedy je znalazłem, zanurkowałem przez otwór bez zapowiedzi. W końcu wiedźma podobno potrafiła przewidywać przyszłość, więc mogła się tego po mnie spodziewać. - Słuchaj - rzekła, jak tylko odsunąłem klapy zasłaniające wejście do jej namiotu, w którym unosił się odór cuchnących zwierzęcych skór i innych martwych stworzeń, zwisających spod sufitu. - Słuchaj - powtórzyła, jak tylko postanowiłem otworzyć usta. Więc usiadłem po turecku pod wiszącymi nade mną pękami plew i słuchałem, nie odzywając się ani słowem. - Całkiem nieźle - powiedziała jasnowidząca. - Jesteś lepszy niż większość z tych odważnych, hałaśliwych chłopców, co to pragną nade wszystko być uważani za mężczyzn, a jedyne, czego chcą słuchać, to siebie samych. Wsłuchiwałem się więc nadal w suchy, świszczący odgłos, który wydawała przy mówieniu, w szeleszczące i skrzypiące dźwięki namiotu i klapy od wejścia, nieustannie padający deszcz i zawodzące skargi wiatru. - A więc umiesz słuchać, ale czy słyszysz? - zapytała wieszczka. Obserwowałem ją uważnie. Wyglądała odrażająco staro i panujący w środku mrok nie mógł tego ukryć. Przyglądała mi się jednym okiem, a drugie było zapadnięte i szczelnie zasłonięte szarymi fałdami skóry. Coś podobnego do smarków wyciekało z tego miejsca, gdzie miało się ono znajdować i spływało po jej policzku. - Ty na pewno będziesz wyglądał lepiej po dziewięćdziesięciu zimach swego życia rzekła z szyderczym uśmieszkiem. Wystarczyło jej tylko jedno oko, aby odczytać mój wyraz twarzy. - Te pierwsze pięćdziesiąt, spędzone na ziemiach ognia i lodu, gdzie żyją prawdziwi Wikingowie, te były najtrudniejsze. Prędzej dałbym jej dwieście, domyślając się jej wieku tylko na podstawie wyglądu, począwszy od twarzy, pobrużdżonej zmarszczkami i upstrzonej brodawkami. Tylko jej oko wydawało się młode, co nieco mnie rozczarowało, gdyż przyszedłem tu w poszukiwaniu mądrości. - Słyszę - odpowiedziałem. Powstrzymałem się od zadawania jej pytań, bo ludzie ciągle przychodzili do niej z nimi. Jeśli naprawdę znała odpowiedzi, to być może nie musiałem nawet pytać. Sięgnęła po coś ukrytego pomiędzy warstwami łachmanów i futra wokół jej pasa. Smród wzmógł się natychmiast i walczyłem ze sobą, aby nie zacząć się krztusić. Kiedy jej ręka pojawiła się ponownie, jej palce, bardziej przypominające kościste szpony, ściskały małą flaszkę, której zawartość wydawała chlupoczący odgłos. - Szkło Budowniczych - oznajmiła, zwilżając usta szybko różowym językiem, jakoś obscenicznie wyglądającym w jej zwiędłych ustach. Nadal ściskała flaszkę w ręce. - Jak udało się ludziom utracić tę sztukę? Nie znajdziesz człowieka, do którego można

dotrzeć w ciągu pięciu tygodni jazdy, który byłby w stanie wykonać coś takiego. A gdybym upuściła go na kamienną podłogę choćby z wysokości palca... przepadnie! Rozpryśnie się na tysiąc bezwartościowych kawałków. - Ile to ma lat? - zapytałem. Pytanie wyrwało mi się pomimo mojego postanowienia. - Dziesięć wieków, może dwanaście - odparła. - Pałace obróciły się w pył w tym czasie. Posągi cesarzy leżą zniszczone i pogrzebane. A to... - uniosła szklane naczynie wyżej. Oko zatopione w zielonkawym płynie zawirowało powoli. - Wciąż w całości i nienaruszone. - Czy to twoje oko? - zapytałem. - To samo. - Przyglądała mi się jednym jasnym okiem, a szklaną flaszeczkę Budowniczych zawierającą drugie ustawiła na dywanie. - Poświęciłam je, aby uzyskać mądrość - powiedziała czarownica. - Tak jak Odyn uczynił przy źródle Mimira. - I rzeczywiście ją uzyskałaś? - zadałem kolejne pytanie, bezczelne jak na czternastoletniego chłopca, ale to ona chciała się ze mną widzieć, nie odwrotnie, a im dłużej przebywałem w jej towarzystwie, tym mniejsza się wydawała i wyglądała starzej. Uśmiechnęła się, ukazując pojedynczy, zgniły pieniek zęba. - Odkryłam, że byłoby mądrzej zachować jedno oko w pobliżu drugiego. - Oko wewnątrz flaszeczki spoczęło na jej dnie, skierowane lekko w moją lewą stronę. - Widzę, że przywiodłeś ze sobą niemowlę - rzekła wiedźma. Zerknąłem obok. Niemowlę leżało martwe, jego mózg sączył się z rozbitej czaszki, nie było dużo krwi, ale sam widok tego, jak jej czerwień kontrastowała z mlecznobiałą skórą dziecka był szokujący. Rzadko pojawiał się tak wyraźnie i wyglądał tak realistycznie, ale złożyłem to na karb tego, że wypełniona wszelkiego rodzaju cieniami jurta Ekatri była wręcz idealnym miejscem dla duchów. Nie odezwałem się ani słowem. - Pokaż mi szkatułkę. - Wyciągnęła rękę w moją stronę. Wydobyłem ją zza napierśnika. Ściskając mocno w dłoni, podałem wiedźmie. Sięgnęła po nią błyskawicznie, z szybkością, której nigdy nie spodziewałbym się po takiej starusze, ale równie szybko cofnęła rękę ze stłumionym okrzykiem. - Ma w sobie moc - rzekła. Krew skapywała z jej palców, sącząc się z kilku małych, kłutych ranek. Zaskoczyło mnie, że w tych kościstych, starych palcach w ogóle płynęła krew. Schowałem szkatułkę z powrotem. - Muszę cię ostrzec, że nie wierzę w żadne horoskopy i inne takie - powiedziałem. W odpowiedzi oblizała wargi ponownie, ale nie rzekła nic. - Jeśli musisz wiedzieć, jestem kozą - oznajmiłem. - Właśnie tak, pieprzoną kozą. Za Wschodnim Murem jest cały naród, który twierdzi, że urodziłem się w roku kozy. Szkoda mi tracić czas dla jakiegokolwiek ustroju, który ma mnie za kozę. I nie obchodzi mnie, jak wiekowa jest ta ich starożytna cywilizacja. Czarownica delikatnie potrząsnęła flaszeczką. - To oko widzi inne światy - powiedziała, jakby w ogóle nie słyszała moich słów.

-To... dobrze? - zapytałem. Postukała w pozostałe jej jedyne oko. - To też potrafi zajrzeć w inne światy - powiedziała. - Ale ma lepszy obraz. - Wyciągnęła skórzaną sakiewkę spomiędzy swych łachmanów i położyła ją obok flaszki. - Kamienie runiczne - oznajmiła. - Może jeśli udasz się na wschód i wespniesz się na wielki mur, zostaniesz kozą. Tu na północy runy ukażą twój los. Trzymałem gębę na kłódkę, pamiętając obietnicę złożoną na początku samemu sobie. Albo odsłoni moją przyszłość przede mną, albo nie. To, co mi powie bez zadawania pytań być może okaże się prawdą. Wyciągnęła garść szarych kamieni z woreczka, które wydawały miękki stukot, ocierając się o siebie. - Czcigodny Jorgu Ancrath. - Chuchnęła na kamienie, wypowiadając moje imię, a następnie pozwoliła im upaść Wydawało się, że całe wieki minęły, zanim rozsypały się w końcu na dywanie, każdy z osobna zataczając powolne kółka, od końca do końca, z boku na bok, a wyżłobione na nich runy to pojawiały się, to znikały w rytm ich obrotów. Siłę ich uderzeń można by porównać do uderzeń młota o kowadło. Nawet teraz czuję ten wstrząs, który rozchodzi się echem po mych kościach. - Runa Perth, inicjacja - rzekła. - Thurisaz. Uruz, siła. - Odsunęła je na bok, jak gdyby nie miały żadnego istotnego znaczenia. Odwróciła kolejny kamień. - Wunjo, radość, odwrócony wierzchem na dół. I tu, Kano, runa symbolizująca otwarcie. Dotknąłem palcem Thurisaz, i w tym samym momencie usłyszałem, jak wieszczka wciąga oddech ze świszczącym dźwiękiem przez swoje poszarzałe dziąsła. Skrzywiła się i trzepnęła mnie w rękę, aby ją odsunąć; kamień był lodowaty w dotyku, ale skóra dłoni czarownicy jeszcze zimniejsza, cienka jak papier. Nie wypowiedziała nazwy kamienia runicznego w języku imperium, ale ja znałem stary język północy z książek Lundista. - Ciernie - powiedziałem. Zamierzyła się na mnie ponownie, więc wycofałem rękę. Jej palce przesunęły się szybko nad resztą, licząc. Zmiotła je wszystkie jednym ruchem i wysypała na pozostałe w woreczku. - Widzę przed tobą groty strzał - rzekła stara. - Zostanę postrzelony? - Będziesz żyć szczęśliwie, jeśli nie złamiesz strzały. - Podniosła buteleczkę i zapatrzyła się jednym okiem na drugie w środku. - Otwórz swoje wrota. - Zadrżała. W drugiej ręce trzymała kamień Wunjo, jakby zapomniawszy umieścić go w sakiewce wraz z innymi. Runa oznaczająca radość. Odwróciła go gładką stroną do góry. - Albo nie rób tego. - Co z Ferrakindem? - zapytałem. Nie byłem specjalnie zainteresowany strzałami.

- A ten! - splunęła ciemną śliną na okrywające ją futra. - Nie idź tam. Nawet ty powinieneś mieć tę świadomość, Jorgu, w twoim czarnym sercu i pustej głowie. Nie zbliżaj się do tego człowieka. On płonie i spala. - Ile kamieni masz w tej sakwie, starucho? - zapytałem. - Dwadzieścia? Dwadzieścia pięć? - Dwadzieścia cztery - odparła, ściskając woreczek szponiastymi palcami, które wciąż krwawiły. - To wcale nie jest tak wiele słów, aby opowiedzieć całą historię życia mężczyzny skonstatowałem. - Męskie żywoty i ich historie nie są skomplikowane - odrzekła. Nagle poczułem na sobie jej kościste dłonie, choć jedna z nich wciąż spoczywała na sakiewce z runami, a druga ściskała flaszeczkę. Czułem, jak mnie szczypały, szturchały, wdzierały się do środka, usiłując grzebać w moich wspomnieniach. - Przestań - rozkazałem jej. Pozwoliłem, aby moc nekromancji wzrosła we mnie, aż poczułem kwas podchodzący mi do gardła. Wiszące nad nami martwe rzeczy poczęły się skręcać, zasuszona łapa drgnęła, poczerniała plątanina wnętrzności zatrzeszczała, prężąc się jak kłębowisko żmij. - Jak sobie życzysz. - Przesunęła szybko różowym językiem po ustach, wycofując się. - Po coś tu przyszła, Ekatri? - zapytałem, dziwiąc się, że zapamiętałem jej imię. Imiona innych ludzi zawsze mi umykają. Prawdopodobnie dlatego, że zupełnie mnie nie obchodzą. Jej jedyne oko wpatrywało się w moje, jakby zobaczyła mnie po raz pierwszy. - Kiedy byłam młoda, wystarczająco młoda, abyś nawet ty mnie zapragnął, Jorgu z Ancrath, o tak, tak... kiedy byłam taką młódką runy zostały rzucone dla mnie. Dwadzieścia cztery słowa nie wystarczą, aby opowiedzieć całą kobiecą historię, zwłaszcza, gdy jedno z nich wyryte na kamieniu jest zmarnowane na chłopca, na którego kobieta ta będzie musiała czekać tak długo, aż się sama zestarzeje. Wezwałam cię tutaj, bo tak nakazano mi dawno temu, jeszcze zanim matki twoich rodziców zostały poczęte. Splunęła ponownie, tym razem na skóry pokrywające podłogę. - Nie lubię cię, chłopcze - oświadczyła. - Jesteś nazbyt... ostry. Próbujesz używać tego swojego uroku jak ostrza miecza, ale urok ten nie działa na stare wiedźmy. Potrafimy cię przejrzeć na wskroś, a ty jesteś zgniły od środka. Jeśli pozostało w tobie jeszcze cokolwiek przyzwoitego, to jest zagrzebane głębiej niżby mi zależało doszukiwać się tego, a prawdopodobnie i tak jest skazane na zagładę. Przybyłam tu, ponieważ runy zostały rzucone dla mnie i powiedziano mi, aby zrobić to samo dla ciebie. - Piękne słowa z ust wiedźmy, która cuchnie, jakby umarła dziesięć lat temu i wciąż nie ma na tyle przyzwoitości, żeby przestać ględzić - odszczeknąłem się. Nie podobał mi się sposób, w jaki patrzyła na mnie, nieważne, którym okiem, a obrażanie jej wcale nie sprawiło, że poczułem się lepiej. Poczułem się jak czternastoletni gówniarz. Próbowałem przypomnieć sobie, że ogłosiłem się królem i powstrzymać rękę, której palce aż świerzbiały, by wyrwać sztylet z pochwy na biodrze.

- Więc wysłano cię tylko po to, żeby mnie rozdrażnić? Na cóż mi takie objawienie mojego losu, zapisanego w runach, jeśli nie ma dla mnie żadnych szans, starucho? Jeśli jestem z góry przegrany? Wzruszyła ramionami, poprawiając wiszące na niej łachmany. - Nadzieja istnieje dla wszystkich. Nikła nadzieja. Nadzieja, matka głupców. Nawet człowiek, który został postrzelony w brzuch żywi nadzieję głupca. Prawie splunąłem, usłyszawszy ten wywód, ale powstrzymała mnie myśl, że moja królewska plwocina mogłaby faktycznie ulepszyć to plugawe miejsce. Poza tym, czarownice potrafią wyrządzić nieocenione szkody mając do dyspozycji odrobinę flegmy czy kosmyk włosów. Zamiast tego wstałem i ukłoniłem się w prawie niezauważalny sposób. - Śniadanie na mnie czeka, o ile jeszcze będę w stanie wzbudzić w sobie jakikolwiek apetyt. - Igraj z ogniem, a się poparzysz - wyszeptała. - Takimi banałami udaje ci się zarobić na życie? - nie dowierzałem własnym uszom. - Nie stój na drodze strzały - powiedziała. - Kapitalna rada, nie ma co. - Wycofałem się ku wyjściu. - Książę Strzały zajmie tron - powiedziała przez zaciśnięte usta, jakby mówienie sprawiało jej ból. - Mędrcy wiedzieli już o tym zanim ojciec twego ojca się urodził. Skilfar powiedziała mi to samo, kiedy rzuciła dla mnie runy. - I tak nigdy nie wierzyłem w gusła wróżbiarskie. - Sięgnąłem do klapy zamykającej wejście i odepchnąłem ją na bok. - Dlaczego nie zostaniesz? - Poklepała skóry obok siebie, przesuwając językiem po suchych wargach. - Może ci się to spodoba. - I w mgnieniu oka Katherine siedziała na jej miejscu, w swojej komnacie w szafirowej satynowej sukni, którą założyła tamtej nocy. To była ta noc, kiedy ją uderzyłem. Wypadłem z jurty tak szybko, jak tylko to było możliwe. Pędziłem wśród padającego deszczu ścigany przez śmiech Ekatri, a cała moja odwaga została daleko w tyle. Mój apetyt na śniadanie również gdzieś się zapodział. Podczas gdy inni jedli, ja usiadłem w cieniu przy zimnym palenisku i odchyliłem się do tyłu na krześle. Makin napatoczył się, ściskając w pięści zimną baraninę z kością, poszarzałą i ociekającą tłuszczem. - I co, dowiedziałeś się czegoś ciekawego? - spytał. W odpowiedzi otworzyłem dłoń, na której leżał kamień Thurisaz, ciernie. Żaden to wielki wyczyn okradać jednookie kobiety. Kamień pochłonął cień, nie dając nic w zamian; pojedyncza runa przecinała go czarną krechą w poprzek. Ciernie. Moja przeszłość i przyszłość spoczywająca na mojej dłoni.

20 Cztery lata wcześniej Makin ma w sobie pewien rodzaj magii, jeśli chodzi o kontakty z innymi ludźmi. Nawet gdyby spędził tylko pół godziny w ich towarzystwie, i tak będą go lubić. Nie musi robić nic szczególnego. Żadne sztuczki nie wydają się być mu potrzebne, a i on sam nie wydaje się próbować szczególnie usilnie zabiegać o ich sympatię. Jakkolwiek to robi, za każdym razem obiera inną drogę do celu, ale rezultat jest ten sam. Makin to zabójca, człowiek twardy, który w złym towarzystwie będzie robił złe rzeczy, ale w ciągu zaledwie pół godziny każdy pragnie zostać jego przyjacielem. - Dzień dobry, książę Maladonie - powiedziałem, wchodząc do jego wielkiej sali, poprzedzany przez strażników dzierżących topory. Wycisnąłem deszcz z moich włosów. Makin usiadł na krześle o stopień poniżej podium księcia. Właśnie podawał dzban Maladonowi, sam popijając małe piwo, kiedy nadszedłem. Można by pomyśleć, że siadywali sobie tak razem każdego ranka, od co najmniej dziesięciu lat. - Królu Jorgu - podjął książę na powitanie. Trzeba przyznać, że nie zawahał się nazwać mnie królem, choć stałem, ociekając wodą w moich podróżnych szatach. Sala pogrążona była w cieniu, mimo szarości poranka torującej sobie drogę przez wysokie okna, jak i pochodni, wciąż płonących na co drugim filarze. Siedząc na swoim tronie Alaric Maladon wyglądał imponująco, jak jakaś legendarna postać z zamierzchłych czasów żywcem wyjęta z baśni. - Mam nadzieję, że Makin nie zanudzał cię zbytnio swoimi opowieściami. Lubi rozwodzić się nad całym stekiem oburzających kłamstw - powiedziałem. - A więc to nie ty wepchnąłeś Mistrza Straży swego ojca do wodospadu? - zapytał książę. - Być może. - I nie ty również skróciłeś nekromantę o głowę, by zjeść jego serce? Makin otarł pianę z wąsów, przyglądając się, jak jeden z psów ogryzał kość. Wszyscy Bracia wydawali się usilnie pracować nad zarostem na twarzy. Pomyślałem, że to Duńczycy sprawili, że poczuli się niedowartościowani. - W porządku, może nie każde słowo z jego ust jest kłamstwem. Ale miej na niego baczenie - rzekłem. - I cóż więc, usłyszałeś jakieś słodkie słówka od Ekatri? - zapytał książę. Nie ma co owijać w bawełnę, jeśli chodzi o tych ludzi północy. - Czy to nie powinno pozostać między mną a nią? Czy to nie pech ujawniać takie

rzeczy? Alaric wzruszył ramionami. - A skąd byśmy wiedzieli, czy jej przepowiednie się sprawdzają, jeśli nikt nigdy by nie wspomniał, czego się dowiedział? - Niech wam będzie. Wygląda na to, że przekazała mi wiadomość sprzed ponad stu lat, której treść zawiera się mniej więcej w tym, że w zasadzie już mogę się położyć i pozwolić księciu Strzały skopać mi dupę wedle swego uznania. Makin prychnął do swojego piwa, a i niektórzy ludzie północy wyszczerzyli się na to, choć trudno było cokolwiek dostrzec za tymi ich gęstymi brodami. - Słyszałem już coś podobnego - wtrącił Alaric. - Od wieszcza z fiordów, co miał lód w żyłach zamiast krwi i umiejętność czytania z ciepłych wnętrzności. Powiedział mi, że starzy bogowie i biały Chrystus byli nad wyraz zgodni co do tego. Czas na nowego cesarza przyszedł, a wyrośnie on ze starożytnego nasienia. Pośród Stu krążą szepty, że te znaki wskazują na Strzałę. - Książę Strzały może pocałować mnie w siekierę - odezwał się Sindri. Nie zauważyłem go stojącego w cieniu za strażnikami jego ojca. - Nigdy go nie spotkałeś, synu - zauważył Alaric. - Mówiono mi, że robi wrażenie. - Więc jeśli Strzała przybędzie na północ, to zastanie twoje drzwi otwarte czy zamknięte, książę Maladonie? - zapytałem. Książę uśmiechnął się. - Podobasz mi się, chłopcze. Postanowiłem nie zwrócić uwagi na tego "chłopca". - Zawsze myślałem, że krew całego imperium ma swe źródło tu, na północy - rzekł Alaric. - Zawsze wydawało mi się, że to syn z rodu Duńczyków powinien przejąć tron imperium, toporem i ogniem, i że to właśnie ja mógłbym być tym człowiekiem. - Pociągnął potężny haust ze swojego dzbana i uniósł krzaczaste brwi, spoglądając spod nich na mnie. - A jakie drzwi zastanie książę, jeśli zawita do ciebie pewnego pięknego dnia? - To, mój przyjacielu, będzie zależeć od tego, czy ten dzień w istocie będzie piękny. Tyle, że ja nigdy nie lubiłem być do niczego zmuszany, a w szczególności przez wszelkiej maści wróżbitów ani czarownice, ani też przez słowa wypowiedziane przez ludzi zmarłych dawno temu, ani na podstawie przewidywań opartych na niewidzialnym ruchu planet, liczbach wydrapanych na jakichś tabliczkach czy proroctwach wyczytanych z rozprutych wnętrzności jakiejś niefortunnej owcy - oświadczyłem. - Z drugiej strony - zauważył Alaric - te proroctwa są bardzo stare. Ścieżka dla nowego cesarza została przygotowana sto lat temu, a może nawet i więcej. Być może to właśnie książę Strzały jest tym, o którym w nich mowa. - Starcy sprawiają, że stare słowa muszą uchodzić za święte. Ja twierdzę, że stare słowa są zużyte i należy je odrzucić. Weź młodą pannę do łóżka, a nie starą wiedźmę - powiedziałem, myśląc o Ekatri. - Głupiec może sobie tam skrobać, co mu się żywnie podoba na tabliczce, a jeśli nikt nie ma na tyle rozumu, żeby nie wytrzeć jej przez tysiąc lat, to skrobanina idioty staje się mądrością sprzed wieków.

Na moje słowa wśród wojowników nastąpiło poruszenie, wielu kiwało głowami, a jeszcze więcej uśmiechało się. - Przepowiednia Ekatri pochodziła od Skilfar z północy. - Ta uwaga starła uśmiechy z twarzy wystarczająco szybko. Alaric splunął na pokrywające podłogę sitowie. - Lodowa wiedźma na północy, a ognisty mag u naszych progów. Wikingowie urodzili się w krainie lodu i ognia, i wyrobili swą siłę, walcząc z obiema przeciwnościami. Napisz swoją własną historię, Jorg. Podobał mi się ten człowiek. Niech tylko ukryci gracze spróbują przesunąć księcia Maladona jak pionka po planszy, a nawet nie będą się w stanie zorientować, kiedy on pozbawi ich kilku palców. Wtem podłoga zatrzęsła się, a wibracje sprawiły, że nasze zęby zaczęły szczękać samoistnie, więc wszyscy umilkli, aż do momentu, gdy trzęsienie ustało. Lampy przestały się dziko huśtać, ale nadal kołysały się drżąco na swoich hakach, a cienie były rozmyte. - A jak podobał ci się Heimrift? - zapytał Alaric. - Całkiem, całkiem - odpowiedziałem - Góry zawsze mi się podobały. W szerokim palenisku obok nas kupka popiołu pozostała po wczorajszym ogniu dymiła delikatnie. Przypomniała mi się góra Vallas, wyrzucająca chmury oparów, wydobywających się z jej boków. - A jesteś gotów szukać Ferrakinda? - zapytał Alaric. - Jestem - odparłem krótko. Miałem wrażenie, że Ferrakind sam zacznie mnie szukać wystarczająco szybko, jeśli ja pierwszy nie próbowałbym go znaleźć. - Opowiedz mi o trollach - poprosił Alaric. Zaskoczył mnie ten książę, swoim sposobem życia na starą modłę i według starych zasad, swoją wiarą w starych bogów, samym jego wyglądem - odziany w futra i dzierżący topór, i można by pomyśleć, że jest on tylko i wyłącznie tępym narzędziem nadającym się do prowadzenia wojny i niewiele ponad to, a jednak jego myśli biegły tak szybko, że jego usta ledwo nadążały z wypowiadaniem słów, skacząc z jednego tematu na drugi. - Opowiedz o trollach i tych twoich dziwacznych towarzyszach - powtórzył swoją prośbę. I jakby na zawołanie wielkie drzwi otworzyły się na drugim końcu sali, ukazując zwalistą sylwetkę Gorgotha, czarną plamę na tle kurtyny deszczu. Wojownicy księcia mocniej zacisnęli dłonie na rękojeści toporów, w miarę jak Gorgoth zbliżał się do nas, a wielka sala rozbrzmiewała ciszą zakłócaną jedynie przez odgłos jego ciężkich kroków. Gog pospieszał za nim, a deszcz unosił się w kłębach pary wokół niego i każda lampa zaczynała płonąć jaśniej, gdy przechodził obok. Ziemia zadrżała ponownie. Tym razem zatrzęsła się tak potężnie, jak gdyby olbrzymi młot uderzył w pobliżu. Na zewnątrz coś jęknęło i upadło z hukiem. Tuż obok mnie lampa ześlizgnęła się z haka i rozbiła na kamiennych płytach, rozpryskując płonący olej w szerokim, jaśniejącym kręgu. Kilka płonących kropel ochlapało mi spodnie, jednak materiał był zbyt wilgotny, aby mógł się zająć. Gog ruszył z szybkością błyskawicy. Wyrzucił jedną rękę, zakrzywionymi palcami w moim kierunku, a drugą w stronę paleniska. Wydał krótki, wysoki okrzyk i płomyki pełzające po rozlanym oleju z lampy zamigotały ostatni raz i zgasły. Za to na palenisku płonął ogień, wystrzelając snopami wesołych iskier, jakby było tam suche drewno

zamiast kupki szarego popiołu. Mężczyźni wokół nas ciskali przekleństwa, niepewni, zdumieni, przerażeni wcześniejszym trzęsieniem, czy też całym tym cyrkiem z lampą, czy tylko aby dać upust nagromadzonemu napięciu, kiedy Gorgoth tak przemierzał przez wielką, pełną cieni salę, sam już nie wiem. - To była sprytna sztuczka. - Przykucnąłem, aby znaleźć się na jednym poziomie z Gogiem i przyzwałem go ruchem ręki. - Jak to zrobiłeś? - Dotknąłem palcami miejsca, gdzie ogień palił się jeszcze przed chwilą, moich spodni i podłogi, i poczułem tylko zimno, a na opuszkach pozostałości tłustego oleju. - Co takiego zrobiłem? - zapytał Gog swoim wysokim głosikiem, nie spuszczając z oczu księcia i błysku toporów wokół niego. - Sposób, w jaki ugasiłeś pożar - wyjaśniłem. Spojrzałem na palenisko. - Sposób, w jaki przeniosłeś ogień. - Poprawiłem się. Gog nadal nie odrywał wzroku od Alarica, siedzącego na swoim wysokim krześle. - Jest tylko jeden ogień, głuptasie - odpowiedział, zapominając o całym ceremoniale, związanym z obecnością królów i książąt. - Ja go po prostu ścisnąłem. Zmarszczyłem brwi. Prawie rozumiałem, o co mu chodziło, ale pełen sens tego, co chciał mi przekazać wciąż mi się wymykał. Nienawidzę tego uczucia. - Wyjaśnij mi to. - Odwróciłem go w moją stronę, trzymając za ramiona, aż nasze oczy się spotkały. - Jest tylko jeden ogień - powtórzył. Jego oczy były ciemne, całkiem czarne jak zazwyczaj, ale w jego wzroku było coś gorącego, coś nieprzyjemnego, jak gdyby samo to było w stanie zapalić człowieka równie łatwo, jak zapala się knot świecy. - Jeden ogień - powiedziałem z zadumą. - A wszystko to... - Machnąłem ręką, wskazując lampy. - To jak okna wyglądające na jedno podwórze? - Tak. - Gog westchnął zirytowany, usiłując wyswobodzić się z mojego uścisku, aby jak najszybciej pobiec w poszukiwaniu jakiejś nowej zabawy. W mojej głowie pojawił się obraz dywanu. Pofałdowanego, pomarszczonego dywanu. Zapamiętałem go z tych lepszych czasów. Czasów, kiedy zasypiałem w świecie, nigdy nie nękanym wstrząsami ani ogniem, w pokoju, do którego moja matka zawsze przychodziła, aby życzyć mi dobrej nocy. Dywan ten znajdował się w tym właśnie pokoju, a na nim była pojedyncza fałda, którą pokojówka próbowała wygładzić stopą. I za każdym razem, gdy udawało jej się wygładzić tę jedną fałdkę, zaraz pojawiała się nowa tuż obok. Tylko jedna, jedyna, ale nigdy dwie. Ponieważ istniała tylko jedna zmarszczka na całym dywanie. - Możesz przenieść ogień z jednego miejsca i umieścić go gdzie indziej - powiedziałem. Gog skinął głową. - Ponieważ istnieje tylko jeden ogień, a my widzimy tylko jego fragmenty - ciągnąłem dalej. - Wyciskasz go z jednego końca, a on wyskakuje ponownie w innym. Gog pokiwał głową, starając się wyrwać na wolność.

- I właśnie to zawsze robisz - oświadczyłem. Gog nie odpowiedział, jakby to było zbyt oczywiste i niegodne komentarza. Kiedy go puściłem, natychmiast pobiegł i zanurkował pod najbliższym stołem, aby pobawić się z ogarem o czerwonawej sierści. - Co z trollami? - zapytał Alaric z miną człowieka zmuszającego się do zachowania cierpliwości. - Spotkaliśmy paru. Gorgoth potrafi z nimi rozmawiać. Wydaje się nawet, że go lubią odparłem. Alaric czekał. To całkiem niezły trik. Nie odzywaj się przez chwilę, a ludzie czują się w obowiązku, by wypełnić zalegającą ciszę, nawet jeśli mówią rzeczy, które raczej powinny być trzymane w tajemnicy. Jest to wystarczająco dobry chwyt, ale ja znam go zbyt dobrze, żeby się na niego nabrać i nie powiedziałem nic. - Książę Maladon wie o trollach - powiedział w końcu Gorgoth. Duńczycy drgnęli, kiedy przemówił, jakby myśleli, że jest jak nieme zwierzę, zdolne tylko warczeć i wydawać groźne pomruki. - Trolle służą Ferrakindowi. Książę pragnie dowiedzieć się, dlaczego te, które napotkaliśmy nie były na usługach ognistego maga. Alaric wzruszył ramionami. - To prawda. - Trolle służą Ferrakindowi ze strachu - wyjaśnił Gorgoth. - Ich ciało spala się równie łatwo, jak ludzkie. Niektóre z nich ukrywają się przed nim. - Dlaczego po prostu nie opuszczą Heimrift, jeśli chcą żyć na wolności? - zapytałem. - Z powodu ludzi - odparł. Przez chwilę nie rozumiałem. Trudno myśleć o takich stworzeniach jak o ofiarach. Przypomniałem sobie ich czarne, szponiaste ręce, które mogłyby oderwać głowę mężczyzny od tułowia z przerażającą łatwością. - Kiedyś było ich znacznie więcej - rzekł Gorgoth. - Powiedziałeś mi, że zostały stworzone do wojny, są wojownikami, więc dlaczego się ukrywają? Gorgoth skinął głową. - Są stworzone do wojny, w istocie. Stworzone, aby służyć. Ale nie do tego, aby na nie polowano. Nie po to, by zostać rozproszone i tropione, samotne pośrodku ogromnej przestrzeni obcych krain. Wstałem, wyciągając się na całą swoją wysokość - ostatnio przekroczyłem sześć stóp. - Myślę, że... - A co ty myślisz, Makinie? - wtrącił książę, przerywając mi w pół słowa. Makin pochwycił moje spojrzenie, uśmiechając się leciutko. - Myślę, że wszystkie te rzeczy są przebłyskami tego samego ognia - odparł. - Wszystko tu wraca jak bumerang do Ferrakinda. Martwe drzewa, choroba wśród twego bydła, wasze utracone plony, burzenie twoich budynków cegła po cegle, dachówka po dachówce, krokiew po krokwi, trolle, szanse na to, że któryś z was kiedykolwiek podejmie się gry o tron imperium, wszystko to razem z Ferrakindem płonącym w samym środku.

To zawsze jest coś innego, co sprawia, że Makin jest w stanie roztoczyć tę swoją magię. Dziś był to jego spryt. Ale w końcu wszystko, czego byś pragnął, to to, żeby Makin był twoim przyjacielem.

21 Cztery lata wcześniej Duńczycy to ni mniej, ni więcej tylko udomowieni Wikingowie. Krew grabieżców wymieszana z krwią podbitych przez nich farmerów. Każdy Duńczyk twierdzi, że wywodzi się z północy, od pradziada-wojownika z umazanymi krwią rękoma, który pewnego dnia zeskoczył na ląd z pokładu swego drakkaru, ale w rzeczywistości dzicy mieszkańcy fiordów gardzą Duńczykami i nazywają ich fit-firar, tym samym popełniając błąd, który wielu z nich kosztuje życie. - Więcej pożytku będzie, jeśli zostaniesz tu na miejscu, Makin. - Jesteś chyba szalony że w ogóle chcesz tam się udać - rzekł Makin. - Po to tu jesteśmy - odparłem. - Wszystko, co słyszałem na temat tego Ferrakinda przemawia za tym, żeby trzymać się od niego z daleka - powiedział Makin. - Jesteśmy tu, bo za bardzo pobłażał temu potworkowi - rzucił Row, wchodząc do środka. Nie został zaproszony do rozmowy, żaden z nich nie brał w niej udziału, ale będąc w drodze każdy podniesiony głos jest mimowolnym zaproszeniem dla podsłuchujących. Chociaż ściśle rzecz biorąc nie byliśmy w drodze. Ulokowano nas w komnatach przeznaczonych dla gości, w mniejszym skrzydle, równoległym do wielkiej sali księcia Maladona. - Albo też zbytnio się uwziął na niego. - Rike wychylił się spod nadproża, łypiąc chytrze spode łba. Od kiedy zabrałem miedzianą szkatułkę zdawało mu się, że może pleść, co mu ślina na język przyniesie. Zwróciłem się w stronę drzwi. - Powinniście pamiętać o dwóch rzeczach, moi bracia. - Twarze Grumlowa, Sima i Kenta wychynęły spoza pleców Rike'a. - Po pierwsze, jeśli będziecie mi tak odszczekiwać to przysięgam na każdego kapłana w piekle, że nie wyjdziecie stąd żywi. Po drugie, może jeszcze pamiętacie, kiedy wy i wasi nieżyjący, nieodżałowani bracia umierali pod Upiornym Zamkiem. A podczas, gdy żołnierze hrabiego Renara próbowali zabić was, a także Elbana, Kłamcę i Grubego Barlowa... Grog rozprawił się z ponad siedemdziesiątką doborowych z osobistej straży hrabiego i skończyli oni albo jako płonące kałuże ludzkiego tłuszczu, albo truchleli ze strachu, bojąc się nawet poruszyć. A on miał tylko siedem lat. Więc teraz znacznie bardziej interesuje mnie kwestia tego, co z niego wyrośnie, i czy w ogóle mu się uda przeżyć wystarczająco długo, aby móc dorosnąć, aniżeli czy wam uda się dożyć jutra. A tak po prawdzie jest znacznie więcej spraw, które są dla mnie o wiele ważniejsze niż to, czy uda wam się przeżyć o jeden dzień dłużej, czy też nie, Rike,

ale właśnie to jedno jest dla mnie najistotniejsze. - Tak czy inaczej, mnie będziesz potrzebował tam ze sobą - powiedział Makin. Zbyt wiele lat chronienia mnie przekształciło jego zwykły obowiązek w nałóg, palącą konieczność. - Jeśli wszystko pójdzie dobrze, nie będę cię potrzebował - powiedziałem - a jeśli źle, dodatkowy miecz czy dwa nie zrobi większej różnicy. Cała armia trolli jest tylko na jego skinienie, a jeśli będzie chciał, może strawić ludzi ogniem, tylko samą myślą. Nie wierzę, że jeden dodatkowy miecz nam pomoże. Odwróciłem się, aby wyjść, zostawiając Makina, który nadal próbował się spierać, a pozostałych wycofujących się chyłkiem jak zgraja zbitych psów. Z wyjątkiem Czerwonego Kenta. Trzymał ten swój nowy topór. Nie całkiem nowy, wprawdzie, ale świetnej roboty, wykuty na Dalekiej Północy i kupiony od tych, co przypłynęli drakkarami z Karlswater. Kent uniósł go w moją stronę na odchodnym, skinął głową i nic nie powiedział. Gorgoth i Gog czekali na mnie w magazynach księcia z workiem prowiantu między nimi i stosem woskowanych koców na wypadek, gdybyśmy potrzebowali schronienia na stokach. Ruszyliśmy na Heimrift tego pięknego poranka, z wiosną buchającą wszędzie wokół nas. Wszyscy szliśmy pieszo, mimo, iż przyzwyczaiłem się już do Bratha, nie chciałem go zostawić bez opieki na zboczu wulkanu. O ile mi wiadomo, trolle mają słabość do koniny, nawet ja mam do niej upodobanie. Sindri dogonił nas pół mili dalej na naszym szlaku, a jego warkoczyki podskakiwały i chłostały go po plecach, gdy zbliżał się cwałem do nas. - Nie tym razem, Sindri, tylko ja i te ślicznotki tutaj - rzekłem, wskazując na moich towarzyszy. - Będziecie mnie potrzebować, dopóki nie wyjdziecie z lasu. - Z lasu? Do tej pory nie mieliśmy żadnych problemów - odparłem. - Obserwowałem cię - uśmiechnął się Sindri. - Jeślibyś pobłądził, to bym was poprowadził. Ale miałeś szczęście. - A czego miałbym się bać w lesie? - zapytałem. - Zielonych trolli? Goblinów? Grendela we własnej osobie? Wy Duńczycy macie więcej straszydeł niż cała reszta imperium. - Sosnowych ludzi - odparł. - A dobrze się palą? - zapytałem. Zaśmiał się na to, ale zaraz uśmiech zgasł na jego twarzy. - W tym lesie grasuje coś, co wysysa krew z ludzi i zastępuje ją sosnową żywicą. Ci nieszczęśnicy nie umierają, ale się przeobrażają. - Wskazał na swoje oczy. - Białka stają się zielone. Nie krwawią. Żaden topór nie czyni im najmniejszej krzywdy. Zacisnąłem usta. - Możesz być naszym przewodnikiem. Ja mam dziś zbyt wiele na głowie. Ci sosnowi ludzie będą musieli udać się na wyżyny i ustawić w kolejce, jeśli chcą się ze mną zmierzyć. I tak podążaliśmy za Sindrim prowadzącym swego konia za uzdę leśnymi ścieżkami, które on uznawał za najbezpieczniejsze i przyglądaliśmy się mijanym drzewom z rosnącym podejrzeniem.

Do południa las stopniowo zaczął rzednąć, powoli przechodząc w coraz wyżej położone rejony, porośnięte wrzosowiskami. Przedzieraliśmy przez paprocie wysokie aż do pasa, gęstwiny kolcolistu, próbującego nas zadrapać ciernistymi liśćmi i wszędobylski wrzos, gdzie nietrudno było o potknięcie, wzbijając chmury pyłków, które wyznaczały przebytą przez nas drogę. Nie musiałem mówić Sindriemu, że już może nas opuścić. - To ja tu zaczekam - powiedział, moszcząc sobie legowisko w paprociach na zalanym słońcem stoku. - Powodzenia z Ferrakindem. Jeśli go zabijesz, będziesz miał co najmniej jednego przyjaciela na północy. A prawdopodobnie tysiące! - Nie jestem tutaj po to, aby go zabić - powiedziałem. - To i pewnie lepiej - skonstatował Sindri. Skrzywiłem się na to. Gdybym to ja stracił trzech braci w Heimrift, to nie zawahałbym się wyrównać rachunków z człowiekiem, który tam sprawował władzę. Duńczycy, wydawać by się mogło, traktowali Ferrakinda w ten sam sposób, jak niekontrolowany wybuch wulkanu. Próby perswazji czy przeciwstawienia się mu były tak samo daremne jak bunt wobec urwiska, z którego twój przyjaciel miał nieszczęście spaść. Poprowadziłem naszą wyprawę z powrotem do Halradry, wzdłuż ścieżek i stoków, którymi podążaliśmy już wcześniej. Im wyżej się wspinaliśmy, tym bardziej wzmagał się wiatr, osuszając pot z naszych twarzy. Słońce świeciło jasno, a jeśli nawet to miał być nasz ostatni dzień to przynajmniej był naprawdę piękny. Podążaliśmy wzdłuż doliny pokrytej czarnym popiołem i postrzępionymi kaskadami lawy, w której wyżłobione pradawne prądy wciąż były widoczne w zastygłej skale. Daleko ponad nami opustoszała chata pasterzy stała przytłoczona przez otaczający ją rozległy masyw górski, zbudowana pewnie jeszcze w czasach, gdy trawa była w stanie znaleźć sposób, aby się tutaj rozwijać. Niemal niewidoczna na tle błękitnego nieba chmura przepłynęła przed słońcem i jej pomarszczony cień położył się na przestrzeni milczących skał skąpanych w słońcu od wschodu aż po zachód. Z piersi Gorgotha wydobył się nagle głęboki dźwięk. To mi się właśnie podobało w nim, jako towarzyszu podróży. Był bardzo oszczędny w słowach i nigdy nie można było odgadnąć jego myśli, ale nawet najmniejsza rzecz nie była w stanie umknąć jego uwagi, nawet w tych rzadkich przypadkach, gdy niezliczone fragmenty brudu i zepsucia tego świata nagle osiągały przelotną równowagę, tworząc piękno tak doskonałe i przesłaniające wszystko dokoła, że samo patrzenie sprawiało fizyczny ból. Tak Gorgoth zwykle był milczkiem, tak Gog mógł z powodzeniem gadać za dwóch. Przeważnie nie przeszkadzało mi to. Dziecięca paplanina. Taka była jego natura, a ja pozwalałem, aby mu to uchodziło na sucho. Lecz wspinając się na Halradrę po raz drugi, Gog zachowywał nienaturalną ciszę. Po wielu tygodniach nieustannych pytań w stylu, "dlaczego konie mają cztery nogi, bracie Jorgu?", "z jakiego koloru powstaje zielony, bracie Jorgu?", "dlaczego to drzewo jest wyższe od tamtego, bracie Jorgu?", można by pomyśleć, że wreszcie doceniałem tę chwilę odpoczynku, ale w rzeczywistości jego milczenie drażniło mnie bardziej niż jego mielenie jęzorem. - Nie masz żadnych pytań dzisiaj, Gog? - zapytałem.

- Nie. - Rzucił mi szybkie spojrzenie, następnie odwracając wzrok. - Naprawdę żadnych? - indagowałem dalej. Kontynuowaliśmy naszą wspinaczkę w górę stoku w milczeniu. Zdawałem sobie sprawę z tego, że to nie był tylko strach, który kazał mu trzymać język za zębami. Dla dziecka odkrycie, że ci, których się kocha, posiadają swoje ograniczenia, to prawdziwa zgroza. Wtedy, gdy okazuje się, że matka nie może zapewnić ci bezpieczeństwa, że twój nauczyciel popełnił błąd, że trzeba podążyć niewłaściwą ścieżką, ponieważ dorośli nie mają siły, aby obrać tę właściwą... każdy z tych momentów jest jak kradzież kawałeczka twojego dzieciństwa, każdy z nich to cios, który zabija pewną część dziecka, którym byłeś, obnażając kolejną część dorosłego człowieka, nowego stworzenia, znacznie twardszego i silniejszego, ale zahartowanego goryczą i rozczarowaniem. Gog nie chciał zadawać mi swoich pytań, ponieważ nie chciał słuchać moich kłamstw. Dotarliśmy do jaskiń, których nie zauważyłem wcześniej i marszcząc nosy z powodu rozlegającego się smrodu trolli, zagłębiliśmy się w ciemność. - Trochę światła, jeśli mógłbyś, Gog - poprosiłem. Otworzył dłoń, a ogień wykwitł na niej, jakby cały ten czas trzymał go w zaciśniętej pięści. Szedłem pierwszy, prowadząc nas przez ogrom przedsionka tej jaskini, gładko przechodzącego w następną, urastającą do rozmiarów katedry wysokiej na pięćdziesiąt jardów, o kształcie prawie doskonałego okręgu, z wyboistym podłożem i rzeźbionymi ścianami. Trolle pojawiły się szybko tym razem, z pół tuzina z nich zakradło się, pozostając wciąż w kręgu mroku, rozproszonego światłem ognia Goga. Gorgoth stał gotowy, aby stawić czoło temu z nich, który spróbowałby się z nim zmierzyć, ale wszyscy przykucnęli i obserwowali nas, przypatrując się Gorgothowi uważnie i nie próbując nas atakować. - Dlaczegośmy tu przyszli? - Gorgoth zapytał w końcu. Zastanawiałem się, kiedy się w końcu przełamie. - Bo to ja wolałem wybrać czas i miejsce - odrzekłem. - Jeśli masz zamiar walczyć z lwem to lepiej, jeśli nie jest to w pobliżu jego legowiska. - Nie szukałeś innego miejsca - stwierdził Gorgoth. - Tutaj znalazłem to, czego szukałem. - A niby co? - zapytał. - Cień nadziei. - Wyszczerzyłem zęby w uśmiechu, kucając, aby być na jednym poziomie z Gogiem. - Musimy mu w końcu stawić czoło, Gog. Ten twój problem z ogniem prędzej czy później stanie się zbyt ciężki do udźwignięcia, i nic nie będzie można zrobić, żeby nie pociągnął cię ze sobą na dno, nawet Gorgoth na to nie poradzi. A następnym razem będzie gorzej, a każdy kolejny będzie gorszy od poprzedniego. - Nie śmiałem go okłamywać. Ostatnia rzecz, którą chciałby usłyszeć z moich ust, to stek kłamstw. Łza stoczyła się po jego policzku, niemal natychmiast zamieniając się w parę. Wziąłem go za rękę, tak niezwykle małą w mojej własnej, i wcisnąłem skradziony kamień runiczny w

jego dłoń, zamykając jego palce wokół niego. - Ty i ja, Gog, jesteśmy tacy sami. Jesteśmy wojownikami. Braćmi. Pójdziemy tam razem i razem stamtąd wyjdziemy. I rzeczywiście, mimo dzielących nas różnic, byliśmy tacy sami. Pod tymi wszystkimi warstwami, odsunąwszy na bok jego wrodzoną dobroć, a wrodzone zło we mnie, łączyła nas niezwykle silna więź. Pragnąłem bardziej niż czegokolwiek na świecie, aby zwyciężył. Nie było to całkiem bezinteresowne pragnienie, o nie. Jeśli Gog mógłby przezwyciężyć to, co trawiło go od wewnątrz, to może i mnie mogłaby udać się ta sztuka. Do cholery, nie po to przemierzyłem połowę imperium, żeby ratować chuderlawego dzieciaka. To siebie samego pragnąłem uratować. - Sprawimy, że to Ferrakind przyjdzie do nas - powiedziałem, rzucając szybkie spojrzenie na trolli. Obserwowali mnie wilgotnymi czarnymi oczami, bez jakiejkolwiek reakcji na moje wspomnienie imienia Ferrakinda. - Czy oni w ogóle rozumieją, co mówię? - Nie - odpowiedział Gorgoth. - Po prostu zastanawiają się, czy nadajesz się do jedzenia. - Zapytaj, czy istnieją inne wyjścia stąd, takie, które prowadzą w stronę szczytu góry. Tu nastąpiła chwila ciszy, podczas której wytężałem słuch, aby móc usłyszeć cokolwiek z ich niesłyszalnej rozmowy, ale oprócz delikatnego dźwięku, jaki wydawał dygoczący płomień w dłoni Goga, nie byłem w stanie nic dosłyszeć. - Twierdzą, że mogą nam pokazać jedno wyjście - przerwał ciszę Gorgoth. - Powiedz im, że wkrótce zjawi się tu Ferrakind. Przekaż im, że mają się ukryć w pobliżu, ale mają być gotowi poprowadzić nas jednym z tych korytarzy. Wyczułem dokładnie moment, w którym myśli Gorgotha dotarły do nich. W jednej chwili skoczyli na równe nogi, ich czarne usta rozciągnięte w milczącym wrzasku i warkocie, czarne jęzory uderzające wściekle o ich wyszczerbione zęby. Zniknęli szybciej, niż się pojawili, rozpływając się we wszechogarniającej ciemności. - Świetnie, to spróbujemy teraz przyzwać Ferrakinda. Mam zamiar przekonać go, aby nam pomógł. - Ująłem twarz Goga w dłonie i odwróciłem ją od wejścia do jaskini w stronę mojej. - Jeśli coś pójdzie źle, chcę żebyś wykorzystał tę sztuczkę, którą widzieliśmy w wielkiej sali księcia. Jeśli Ferrakind spróbuje nas spalić, chcę żebyś przejął ten ogień i przekierował go tam, gdzie ci pokażę. - Postaram się - odparł Gog. - To postaraj się wyjątkowo mocno. - Przez całe życie bałem się spalenia żywcem, od momentu incydentu z pogrzebaczem, a może nawet wcześniej. Pomyślałem o nieludzkim wyciu Sędziego, kiedy płonął zakuty w łańcuchy. Poczułem kwaśny posmak wymiocin, podchodzących mi do gardła. Jeszcze mogłem stąd odejść. Po prostu odwrócić się i iść. - Jak my go tu przyzwiemy, bracie Jorgu? - To było pierwsze pytanie Goga tego dnia. Wciąż miałem wizję samego siebie przed oczami, schodzącego w dół stoku. Z

uśmiechem na twarzy pogwizdywałbym sobie w wiosennym słońcu. Poczułem strużki potu sączące się spod moich pach, ich chłodne krople spływające po żebrach. Jeśli Makin byłby tu z nami, powiedziałby, że ma złe przeczucia. I miałby rację. Mogłem po prostu odejść. Po prostu odwrócić się i odejść. Jeśli Coddin by tu był, powiedziałby, że ryzyko jest zbyt wielkie, a ewentualna nagroda niepewna. Użyłby właśnie takich słów, ale naprawdę znaczyłyby one tyle, co "Wynoś się stamtąd, Jorg", ponieważ nie chciałby, abym zginął w płomieniach. A jeśli mój ojciec by tu był... gdyby zobaczył mnie postępującego choć jeden krok w stronę słońca. Wybierającego łatwą drogę. Mówiłby głosem tak cichym, że aż prawie niedosłyszalnym, "jeszcze jeden, Jorg. Jeszcze jeden". I od tego momentu na każdym skrzyżowaniu dróg zawsze wybierałbym łatwiejszą drogę. A wszystko to, co kocham nadal strawiłby ogień, tak czy inaczej. - Roznieć ogień, Gog - poleciłem mu - roznieć największy pieprzony ogień w świecie. Gog spojrzał na Gorgotha, a ten skinął głową i cofnął się o krok. Przez dłuższą chwilę, odmierzoną przez pół tuzina powolnych oddechów, nic się nie działo. Z początku słabe, tak delikatne, że niemalże niewidoczne, wzory płomieni na plecach Goga zaczęły migotać i poruszać się. Ich kolor zaczął ciemnieć i pogłębiać się. Strumienie szkarłatu przepływały przez niego, a szarość popiołu stopniowo bladła. Żar w końcu uderzył we mnie, więc cofnąłem się o krok, a potem o jeszcze jeden. Wszelkie cienie w pieczarze nagle się rozproszyły, ale nie miałem czasu, aby zobaczyć, co wcześniej ukrywały pod płaszczem swego mroku. Gog pulsował gorącem niczym rozżarzony węgiel w palenisku kowala pod wpływem ciężkiego oddechu miecha. Razem z Gorgothem wycofaliśmy się do tunelu, który wznosił się poza jaskinię przypominającą katedrę. Staliśmy tak z twarzami płonącymi od żaru ognia Goga, a na naszych karkach powietrze napływające z tyłu wydawało się lodowate. Płomienie pojawiły się w całkowitej ciszy, a cała przestrzeń jaskini-katedry wypełniła się wirującym pomarańczowym ogniem. Zatoczyliśmy się do tyłu, tracąc z oczu wnętrze pieczary, a przez rozpętane piekło zaczęliśmy pokrywać się pęcherzami. Zacząłem rozpaczliwie łapać powietrze, próbując uzyskać choć trochę tlenu, którego jeszcze nie strawił ogień. - Jak niby ma nam to pomóc go przyzwać? - zapytał Gorgoth. - Ogień jest tylko jeden. - Nabrałem w płuca rozżarzonego i kompletnie bezużytecznego powietrza. Czarne plamy zaczęły pojawiać mi się przed oczami. - A Ferrakind spogląda przezeń jak przez okno na cały świat. Gorgoth chwycił mnie za ramię, aby uchronić mnie przed upadkiem. Wydawało się, że nie sprawiło mu to najmniejszego wysiłku, przez co poczułem małe ukłucie niechęci, zanim zacząłem osuwać się w mroczną otchłań, gdzie jego ramię nie mogło mnie dłużej wspierać. Nie byłem w stanie usłyszeć nic poza swoim własnym rozpaczliwym oddechem i dźwiękiem, jaki wydawały moje pięty, obijające się o podłoże, kiedy on ciągnął mnie dalej wstecz, dalej w górę. Czułem, że wypełniony tym gorącem za chwilę spontanicznie się zapalę, ale najdziwniejsze było uczucie, że moje stopy wydawały się lodowato zimne. Ogień, który nie wydawał żadnego dźwięku na początku, gdy się pojawił, zniknął nagle z wyraźnym trzaskiem. Wszystko skończyło się zanim zdołałem zemdleć całkowicie, a do reszty

ocuciło mnie nagłe zimno, na co zareagowałem ochrypłym przekleństwem. - Co do cholery? - leżałem w strumieniu lodowatej wody. Przedtem tunel był całkowicie suchy, ale mały potok, który powstał z roztopionego śniegu biegł teraz wzdłuż niego, tocząc falami grzechoczące kamyki. Przeturlałem się w lodowatych strugach do ściany, aby oprzeć się na niej i podnieść do pozycji stojącej. Gorgoth poprowadził nas z powrotem. Spędził całe życie w ciemności, pod górą Honas i jego kocie oczy z łatwością odnajdywały dobre oparcie dla stóp, podczas gdy ja wciąż się potykałem, próbując za nim podążać. Strumyk zaprowadził nas z powrotem do jaskini-katedry, gdzie bulgotał wśród kłębów pary i gorących kamieni. Gog czekał dokładnie tam, gdzie go zostawiliśmy, wciąż rozjarzony, a Ferrakind stał u wylotu tunelu, prowadzącego do pierwszej jaskini przy wyjściu. Wydawało mi się, że ujrzę żywego człowieka wypełnionego wewnętrznym ogniem, jednakże Ferrakind był bardziej żywym ogniem, niż człowiekiem. Stał tam, jego postać była ludzka, ale jakby ukształtowana z roztopionego żelaza, podobnego do zawartości kadzi z Barrow i Gwangyang. Całe jego ciało płonęło, a jego kształt migotał jak płomień świecy, to rosnąc, to malejąc. Kiedy jego oczy, jak rozpalone do białości gwiazdy, spojrzały w moją stronę, sam jego wzrok poparzył moją skórę. - Gog, w tej chwili do mnie! - zabolało, gdy próbowałem krzyknąć, ale para wodna ze strumienia przelewającego się pod moimi stopami odrobinę pomogła. - To dziecko należy do mnie. - Ferrakind przemówił w trzasku swoich płomieni. Gog rzucił się w naszą stronę. Ferrakind zbliżył się powoli. - A dlaczego miałby należeć do ciebie? - zawołałem. Nie mogłem podejść bliżej bez ryzyka, że gorąc stopi mi skórę na całym ciele. - Duży pożar pochłania mały. Gdy się połączymy, nasza siła się zwielokrotni - oświadczył Ferrakind. Wydawało mi się, jakby mówił z pamięci, używając jedynej ludzkiej części, której ogień nie zdołał jeszcze strawić. - Przybyliśmy, aby go od tego uchronić - odparłem - nie mógłbyś odebrać mu ognia i pozostawić chłopca w spokoju? Jego gorejące spojrzenie spoczęło na mnie znowu i tym razem patrzył tak, jak gdyby widział mnie po raz pierwszy. - Znam cię. - Nie miałem pojęcia, co na to odpowiedzieć. W ustach czułem suchość zbyt wielką, aby próbować sklecić jakąś głupawą odpowiedź, co byłbym w stanie zrobić bez trudu w innych okolicznościach. - Obudziłeś pradawny ogień, który nie płonął od tysiąca lat - powiedział Ferrakind. - No tak - odrzekłem - to by się zgadzało. - To ty sprowadziłeś słońce na ziemię. - Suche, skwierczące trzaski, jakie wydawał Ferrakind złagodniały nieco, jakby wspomnienie broni budowniczych onieśmieliło go. Przemknęły przez niego cienie. Gog dołączył do nas, a cały żar trawiący go wcześniej zniknął, ale pozostawił po sobie nowe znaki na jego ciele, jasne płomienie kładące się pomarańczową smugą na jego plecach,

klatce piersiowej, ramionach. - A więc możesz go przemienić? Odebrać mu ogień całkowicie, lub zostawić go na tyle, aby mógł z tym żyć? - zapytałem. Oddychanie nadal było dla mnie bolesne, a para unosząca się nad wodą strumienia sprawiała, że trudno było cokolwiek dostrzec. Gdzieś poza i ponad nami gorąco, które emanowało z Goga i Ferrakinda dotarło do prastarego lodu w samym rdzeniu Halradry. Ogień Ferrakinda zamigotał i nagle trysnął, zalewając podłogę jaskini. Zdałem sobie sprawę, że to był jego śmiech. - Budowniczowie próbowali przełamać bariery między myślą a materią - rzekł. Sprawili, że łatwiej było zmienić świat tylko tego pragnąc. Rozcieńczyli granice między życiem a śmiercią, między ogniem, a nie-ogniem, zmniejszyli różnice między jednym a drugim, a nawet tym i tamtym światem. Przyszło mi do głowy, że zdrowe zmysły Ferrakinda były jednymi z pierwszych ludzkich cech, które postradał, pochłonięte przez swoje osobiste inferno. - Czy możesz pomóc chłopcu? - zapytałem, krztusząc się. - To jest w nim zapisane. Jego myśli dotykają ognia. Ogień dotyka jego umysłu. Został mu zaprzysiężony. Nie możemy zmienić tego, jak jesteśmy zapisani. - Ferrakind postąpił o krok w naszym kierunku, a płomienie unosiły się wokół niego jak skrzydła ptaka przygotowującego się do lotu. - Oddajcie mi chłopca, a będziecie mogli odejść. - Zbyt daleko zaszedłem, żeby usłyszeć "nie" - odpowiedziałem. Ogień nie jest cierpliwy. Nie sposób z nim pertraktacji. Powinienem wiedzieć takie rzeczy. Ferrakind wyciągnął ręce w naszą stronę, z których wytrysnęła struga białego ognia. Zawsze wydawało mi się, że jestem szybki, ale Gog doskoczył szybciej niż zdążyłem pomyśleć i pochwycił pożogę w ramiona, jego ciało z pomarańczowego zmieniło się w jednej chwili w rozżarzone do białości, ale nawet najmniejszy język ognia nie dosięgnął ani Gorgotha, ani mnie. - Za nami! - krzyknąłem. - Skieruj go za nas! Gog posłuchał. Tunel za nami wypełnił się białym ogniem Ferrakinda, kiedy Gog pochwycił go jedną ręką i wyrzucił go drugą. Nie byłem w stanie dostrzec maga, tylko białe piekło szalejące wokół niego, ani też samego tunelu, tylko nieokiełznane tornado oślepiającego ognia wirującego przezeń w górę. Staliśmy jakby pośrodku kokonu, z rozszalałym żywiołem otaczającym nas z każdej strony, i tylko jeden mały chłopiec stał mu na drodze, aby ochronić nasze ciała od zwęglenia aż do kości. Wydawało się, że wieki całe minęły, a my nie widzieliśmy nic poza oślepiającym żarem i słyszeliśmy tylko huk ognia. I w każdym momencie, kiedy myślałem, że nie może już to potrwać ani chwili dłużej, furia żywiołu coraz bardziej narastała. Gog gorzał ogniem, najpierw niczym jasnopomarańczowe żelazo, gotowe na uderzenie młota, następnie rozjarzył się do białości jak największy piec, a chwilę później biel przybrała barwę światła gwiazd. Widziałem cienie jego

kości, bicie serca, jak gdyby ogień przepalał go na wskroś, pożerając mu mięśnie, skórę i tłuszcz, pozostawiając go kruchym i spopielałym. I w jednej chwili rozjuszony żywioł zniknął, odsłaniając Ferrakinda, jarzącego się gorącym, białym światłem i jakby stopniałego, i Goga, bladego jak srebrzysty popiół, kucającego nieruchomo. Rwący potok z rozpuszczonego lodu i śniegu, pieniąc się i rycząc wokół naszych bioder, wlewał się do głównej jaskini poprzez ujście tunelu, jeszcze niedawno suche i piaszczyste, przez które wcześniej gramoliliśmy się, aby uciec przed ogniem. Wody rozdzielały się wokół Goga i omijały Ferrakinda, jakby niezdolne zbliżyć się do czystej istoty ognia. Razem z Gorgothem trzymaliśmy się blisko Goga i woda ledwo nas dosięgała. Ferrakind zaśmiał się ponownie, pulsując nowymi językami ognia. - Wydawało ci się, że zdołasz mnie ugasić, Jorgu z Ancrath? Wzruszyłem ramionami. - Jest to taki tradycyjny sposób. Wygląda na to, że walka z ogniem za pomocą ognia nie bardzo się powiodła. - Fale potoku wokół nas płynęły już znacznie wolniej. - Aby tego dokonać nawet wszystkie wody oceanu by nie wystarczyły! - wykrzyknął Ferrakind. Zebrał ogień w dłonie i trzymał go, płonącego białością. - Dzieciak jest skończony. Czas umierać, Jorgu z Ancrath. Jeśli nadszedł mój czas, to niech tak będzie. Miałem nikłą nadzieję, ale przez cały ten czas pozostawała ona tylko nikłą. Przynajmniej nie będę się smażył na wolnym ogniu. Wyciągnąłem swój miecz. Zawsze myślałem, że będę miał ostrze w ręku, gdy nadejdzie czas. Usłyszałem huk, ale nie był to huk ognia, gdyż dźwięk brzmiał jakoś głębiej i bardziej odlegle. Nawet ocean by nie wystarczył. - A czy wszystkie wody jeziora by wystarczyły? - zapytałem, przesuwając wzrok wzdłuż mojego miecza i zatrzymując go na ognistym magu. - Jeziora? - Ferrakind zawahał się. Wtem czarna ściana wód uderzyła, nacierając w ślad za cienką strużką, która już prawie nikła wokół naszych stóp. Skoczyłem w stronę Goga, unosząc go ze sobą do jaskini-katedry, przetaczając się w stronę wyjścia z tunelu. Rozbił się, jak gdyby był zrobiony ze szkła. Roztrzaskał się jak zabawka, na tysiąc błyszczących i ostrych kawałków. Poczułem nagłe uderzenie gorąca. Igły ognia przeszyły mój policzek w miejscu gdzie w niego uderzyłem, i moją szczękę, i skroń. Leżałem pośród migoczących odłamków, które były szczątkami Goga, sparaliżowany przez wszechogarniający ból, zwinięty w kłębek na piaszczystym podłożu groty, a nieujarzmione nurty iście biblijnego potopu z grzmotem wylewały się z tunelu zaledwie kilka metrów za mną. W kraterze Halradry miliony ton lodu spoczywało przez setki lat. Ale wcześniej, w odległej przeszłości, płynęły tędy strumienie i rzeki. Jak inaczej tunele te mogły być tak wygładzone, a podłoże pełne piasku, żwiru i starego błota, podmyte i wyboiste, jak koryto rzeki? Lodowiec z właściwą sobie niespieszną determinacją wkradł się podstępnie tam, gdzie

podziemne strumienie rzeźbiły ukryte katedry i długie galerie, a Halradra umilkł i pogrążył się we śnie, zadławiwszy się lodem. Nie spodziewałem się, że jakikolwiek ogień będzie w stanie stopić wystarczającą ilość lodu, która zatopiłaby ognistego maga, a już najmniej tego, że jego własny ogień tego dokona, podczas gdy on będzie stał cierpliwie, oczekując na potop. Ale miałem tę nadzieję, nikłą nadzieję, że jego ogień i ogień Goga razem mogły przynajmniej stopić przejście przez lód, przejście, w którym tunele prowadziły w górę... tak, jak i ciepło unosi się do góry. Wiosną i latem krater Halradry przybiera niezwykły, niebieskawy odcień. Ten błękit pochodzi od wód z roztopionego śniegu, leżącego ponad sążniami lodu. To niewielkie jezioro, nie większe niż dwadzieścia akrów, głębokie na mniej niż jard, rozciąga się ponad całym tym lodem. Kiedy otwór wystarczająco szeroki, aby pomieścić wóz pojawia się jako tunel na wskroś w tym lodzie, okazuje się, że jard głębokości pomnożony przez dwadzieścia akrów to cały ocean wody. Lodowata woda uderzyła w Ferrakinda z całą mocą i prędkością galopującego tabunu koni, pochłaniając go bezlitośnie i bez wahania. Wraz ze zniknięciem maga i szczątkami Goga powoli tracącymi swój blask ciemność powróciła. Pozostał tylko ból i ryk przetaczających się mas wodnych. Świadomość tego, że wolałbym się utopić niż zginąć w płomieniach nie bardzo mnie obeszła. Chciałem tylko tego, żeby koniec był szybki. W jakiś sposób, wśród ciemności i szalejącej powodzi, odnalazły mnie czyjeś ręce. Odór trolli zmieszany ze smrodem mojego spalonego ciała sprawił, że próbowałem się na wpół świadomie wyrwać z ich uścisku. Przeklinałem ich, myśląc tylko, że agonia potrwa dłużej w ten sposób. Przez chwilę rozmyślałem nad tym, czy one zastanawiały się, czy smak mojego mięsa przypadłby im do gustu. Może odpowiadało im pożywienie częściowo niedogotowane. W pewnym momencie ugryzłem jednego z nich i muszę przyznać, że smak trolli jest znacznie ohydniejszy niż ich zapach. Więcej już nie pamiętam. Wydaje mi się, że uderzyłem głową o ścianę, podczas gdy oni starali się uciec od powodzi, unosząc mnie ze sobą.

Z PAMIĘTNIKA KATHERINE AP SCORRON

16 grudnia. 98 roku Interregnum. Ancrath. Wysoki Zamek. Moja sypialnia. Maery Coddin szyje w rogu pokoju. Deszcz uderza w okiennice. - Przepędzasz zimę swoim uśmiechem. Madame. Pławimy się w jego cieple. Tak właśnie odezwał się książę Strzały, gdy zeszłam z góry do Wschodniej Sali. "Madame", nie "księżno", bo tak mówią w krainie Strzały. Madame. Może to pompatyczne, ale wywołało uśmiech na mojej twarz. Wcześniej byłam poważna, bo myślałam o Sageousie i o tym, co było wypisane na jego twarzy. I chociaż to martwy poeta prawdopodobnie napisał te słowa Orrina, czułam, jakby były one od Orrina specjalnie dla mnie. - Katherine, pięknie wyglądasz. To powiedział Egan, podczas gdy jego brat składał ukłon. Ci dwaj są jak noc i dzień. Lub może jak poranek i zmierzch. Orrin, jasnowłosy jak Duńczyk, i piękny, jak ci książęta pomalowani w księgach ku uciesze małych księżniczek, zanim się przekonają, że to nie pocałunek przemienia żabę w księcia, ale posiadane na własność zamki i hektary ziemi. Egan, o włosach krótkich i kruczoczarnych, na skórze ma wciąż ślad letniego słońca, a jego twarz byłaby brutalna i pasowała rzeźnikowi lub katu, gdyby nie ogień w niej i ten rodzaj energii, który przyprawia innych o gęsią skórkę. A jakie były ostatnie słowa skierowane do mnie przez Jorga Ancratha? - Może, ciotko, ty będziesz mieć lepszą rękę? Tak zapraszał mnie do dokończenia dzieła swojego ojca. Stal tam, bledszy niż Orrin, ciemniejszy niż Egan, z włosami opadającymi na ramiona jak czarna rzeka. Patrzył na mnie i mój nóż, a w jego twarzy, ostrej i skomplikowanej, można było zobaczyć nie mężczyznę, którym będzie, ale mężczyznę, którym mógłby być. I po co ja tu piszę o tym chłopcu, kiedy dookoła są mężczyźni? Ten chłopiec mnie uderzył. Nie rozdarł mojej sukni, ale myślę, że chciał to zrobić. Obaj poprosili mnie o rękę. Orrin w słodkich słowach, których nie potrafię tu odtworzyć. Sprawił, że poczułam się doskonała. Czysta. Wiem, że strzegłby mnie i chciałby uczynić szczęśliwą. Może maluję go tu zbyt... grzecznym. W Orrinie ze Strzały jest ogień i siła. Jego wola jest z żelaza, a każda cząstka jego istoty pełna życia. Egan poprosił w krótkich słowach, ale patrzył długo i mrocznie. Myślę, że jego namiętność przeraziłaby Sareth, pomimo jej niewyparzonego języka. Myślę, że słaba kobieta umarłaby w jego łożu. A silna tylko tam poczułaby, że żyje. Spacerowaliśmy po ogrodzie różanym, który królowa Rowena założyła na rok przed śmiercią - między warownią a murem obronnym. Najpierw przechadzałam się z Orrinem. O rok

starszym od brata, a potem z Eganem. Za każdym razem Maery Coddin jako przyzwoitką. Ogród jest zarośnięty, nie zaniedbany, ale niestarannie pielęgnowany. Zwiędnięte róże wciąż na łodygach, ciernie i martwe kwiaty pokryte szronem. Orrin przez jakiś czas nie odzywał się. W zimnej ciszy słychać było tylko chrzęst żwiru pod naszymi stopami. Jego pierwsze słowa były dumne. -To nie będzie łatwe być moją żoną. - Cenię sobie twoją szczerość - odpowiedziałam. - Dlaczego miałoby to być takie trudne? I tam wśród róż powiedział mi, bez pychy i przechwalania się, że któregoś dnia zostanie cesarzem, ale droga do Vyene nie będzie łatwa. Ani Bóg mu tego nie nakazał, ani Orrin nie złożył obietnicy umierającemu ojcu; nie mówił o tym, jak o przeznaczeniu, ale jak o obowiązku. Orrin ze Strzały jest kimś naprawdę wyjątkowym. Dobrym człowiekiem, którego cnoty pozwalają mu czynić to, czego jego dobroć od niego wymaga. Oczywiście, miał rację. Kochać takiego mężczyznę byłoby łatwo, ale być jego żoną o wiele trudniej. Tam, gdzie Orrin najpierw myślał, a potem mówił o przyszłości, Egan od razu przeszedł do tu i teraz. Wspólna im była tylko szczerość. Egan powiedział, że mnie pragnie i ze uczyni mnie szczęśliwą. Wierzę mu. Opowiadał, jak to zrobi, i jestem pewna, że gdybym się odwróciła do Maery, to zobaczyłabym jej twarz równie czerwoną jak moja. Egan mówił o swoich koniach, o bitwach, w których walczył, i o miejscach, do których mnie zabierze. Na pewno się przechwalał, ale przecież mówił o swoich namiętnościach, o zabijaniu, jeździe konnej, podróżach, a wreszcie o mnie. Może to płytkie z mojej strony, ale uważam to za komplement, że zostałam zaliczona do tych prostych podstawowych przyjemności człowieka takiego, jak Egan ze Strzały. I tak, może jestem dla niego nagrodą do zdobycia, ale myślę, że mogłabym mu dorównać pasją i zobaczyłby, jak dobrze do siebie pasujemy. Powiedziałam im, że muszę się zastanowić. Sareth uważa, że szaleństwem byłoby nie wybrać któregoś z nich i nie skorzystać z okazji, aby uciec z Ancrath. Maery Coddin mówi, że powinnam wybrać Orrina. Bo ma więcej ziemi, lepsze perspektywy i dość ognia, by stopić kobietę, ale nie spalić. Ja postanowiłam poczekać. 8 lutego, 99 roku Interregnum. Wysoki Zamek. Biblioteka. Zimno i pusto. Sareth wycisnęła swojego Ancrathowego bachora. Wyła przy tym tak głośno, że połowa zamku dowiedziała się więcej niż by chciała wiedzieć o tym, jak to jest, kiedy wielka, oślizgła głowa przepycha się przez dziurę za ciasną nawet dla palców. Po kilku godzinach odesłała mnie bo byłam zbyt posępna. Chętnie sobie poszłam.

Powinnam się cieszyć. Powinnam być wdzięczna, że oboje przeżyli. Naprawdę ją kocham i z czasem pewnie pokocham chłopaka. To nie jego wina, że jest Ancrathem. Ale jestem przerażona. To nie była posępność. To był strach. Sareth wyła przez resztę dnia i pół nocy, zanim wreszcie urodziła. Zawsze wiedziałam, że ma niewyparzony język, ale czego ona nie wrzeszczała pod koniec. Ciekawa jestem, co służba będzie o niej teraz myśleć. Jak rycerze będą spoglądać spod przyłbic na swoją królową. Boję się, a moje pióro wypełnia strachem każdą chwiejnie stawianą literę. Drżę i muszę mocno dzierżyć pióro i pisać powoli, aby móc potem przeczytać to, co napisałam. Nie miałam swojej miesięcznej przypadłości już dwa razy. Zanim rok się skończy, to ja będę wrzeszczeć, nie dbając o to, co mówią ani kto to słyszy. I nie będzie wywieszania proporców ani modlitw w kaplicy o mojego bękarta. Nie będzie niczego, co dostał mały książę Degran. Nawet jeśli głowę mojego dzieciaka oblepią takie same czarne włoski, a w zgniecione] twarzyczce zabłysną takie same czarne oczka. Nienawidzę go. Jak on mógł? Jak mógł tak wszystko zepsuć? Wczorajsze] nocy śniłam o Jorgu, że przyszedł do mnie, a mój brzuch był wielki, gorący i tak napięty, tak rozciągnięty, jakby bękart chciał się wydostać, a jego rączki przesuwały się tuż pod moją skórą. Śniło mi się, że Jorg przyniósł ze sobą nóż. A może to był mój nóż. Taki długi, wąski. I Jorg rozciął mi brzuch, tak jak w kuchni Drane patroszy ryby, i wyciągnął dziecko całe czerwone i wrzeszczące. Powinnam komuś powiedzieć. Powinnam pójść do brata Glena i opowiedzieć mu, jak Jorg mnie zniewolił. I prosić o przebaczenie, chociaż, na Chrystusa, dlaczego to ja mam prosić? Ale powinnam pójść. Wysłaliby mnie do Świętych Sióstr we Frau Rock. Ale ja nienawidzę tego człowieka, tego pękatego braciszka o wyblakłych oczach i tłustych palcach. Nie wiem dlaczego, ale nienawidzę go jeszcze bardziej niż Jorga Ancratha. Czuję przy nim, jakbym chciała wyjść ze swojej skóry i odejść jak najdalej. Mogłabym też prosić kogoś o pomoc. Wśród biedoty w Scorron były takie staruchy, które umiały utrzeć taką gorzką pastę... i kobietom dzieciaki po prostu wypadały, malusieńkie i martwe Ale to było w Scorron. Tutaj nie wiem, kogo zapytać. Może Maery Coddin. Ale ona jest za dobra, za czysta. Powiedziałaby Sareth, a Sareth powiedziałaby Królowi Olidanowi i kto wie, co on zrobiłby ze mną. Pokrzyżowałabym mu szyki, wypadłabym z jego państwowej gry, dobry pionek spadłby z planszy. Lepiej poślubić Orrina lub Egana. I to szybko, zanim coś zacznie być widać. Egan nie czekałby do ślubu. W jednej chwili by mnie posiadł i nigdy by się nie domyślił, że to nie jego. Orrin by poczekał.

22 Dzień Ślubu - Gdzie, do licha, jest Coddin? - Tam, w dole. - Dowódca straży Hobbs pokazał na dolinę. Szara ariergarda Straży rysowała się poszarpaną linią przed czołem oddziałów Strzały. - Trzeba było go zostawić w zamku, Jorg - odezwał się Makin, chwytając co chwila oddech. - Za stary jest na bieganie. Splunąłem. - Keppen ma sto lat, a wspiąłby się na tę górę i zszedł z niej w okamgnieniu, sir Makinie. - Może ma ze sześćdziesiąt - odrzekł Makin. - W każdym razie jest dużo starszy od Coddina, przyznaję. Dowódca straży Hobbs dołączył do nas na szczycie. U jego boku stanął kapitan Stodd, z krótką siwą brodą okalającą czerwoną twarz. - I co? - zapytał Hobbs. Rzuciłem mu spojrzenie. - Panie - dodał. Na górze łatwo jest stracić wiarę, ale też łatwo ją znaleźć. Kilka tysięcy stóp bliżej Boga jakoś wszystko zmienia. Tak czy owak, Hobbs miał powody, by wątpić. Nad nami kotlina zwężała się w stromą przełęcz, wąskie gardło, które mogło spowolnić trzystu pieszych i po długim pościgu dać wreszcie okazję ludziom Strzały umoczyć miecze we krwi. Jeszcze wyżej, za granicą wiecznych śniegów, Przełęcz Sinego Księżyca była zasypana i nie dawała przejścia. Poniżej słał się dywan głów i ramion w ciągłym ruchu, dziesięciokrotnie przewyższający nas liczebnością, a ich hełmy, tarcze, ostrza mieczy i włóczni połyskiwały w słońcu. - Zaczekajmy na Coddina - powiedziałem. Nawet Coddin potrzebował przywrócenia wiary. - Panie. - Hobbs skłonił głowę. Trzymał swój łuk i czekał, ciężko oddychając. Dobry żołnierz, a jeśli nie dobry, to solidny. Ojciec wybrał go do Leśnej Straży z gwardii królewskiej, nie jako karę, lecz nagrodę dla Straży. Oderwałem wzrok od kotłującej się ludzkiej masy i spojrzałem na szczyty, pokryte śniegiem, majestatyczne. Granica wiecznych śniegów czekała na nas wysoko nad wąską gardzielą. Wiatr prószył świeżym śniegiem, lodowe kryształki wirowały wokół nas. Nie czuliśmy zimna. Dziesięć tysięcy kroków pod górę wciąż płonęło w naszych drżących łydkach, a krew nieomal się w nas gotowała.

Na zachodzie uderzał w niebo Boży Palec. Obecne zmęczenie było niczym w porównaniu z tym, które czułem tamtego dnia, kiedy wspiąłem się na czubek tego palca i padłem jak martwy. Przeleżałem tak całe godziny pod najbłękitniejszym niebem, a w końcu, opierając się wiatrowi, wstałem i wyciągnąłem miecz. Kiedy się wspinasz, zabierz ze sobą tylko to, co najpotrzebniejsze. Ja zabrałem miecz i przewiązałem go na plecach. Kiedy dobywasz miecza, brzmi w nim pieśń. Na Bożym Palcu można ją usłyszeć wyraźniej niż gdziekolwiek indziej. Wspinałem się kiedyś, goniąc za wspomnieniami muzyki mojej matki, ale Wieża śpiewała mi inną pieśń. Może dlatego, że niebo jest bliżej, może to wiatr ją niesie. W każdym razie tamtego dnia słyszałem pieśń miecza i wprawiłem ostrze w ćwiczebny ruch, tnąc wichurę, wirując, kręcąc, uderzając z góry i z dołu. Przez godzinę, może dłużej, tańczyłem dziko do rytmu pieśni miecza, nie zważając na niekończące się stromizny, opadające w dół wszędzie dookoła. Zanim słońce zaszło, pozostawiłem ostrze na skałach jako ofiarę dla żywiołów i ruszyłem w dół. Stojąc na Bożym Palcu, po raz pierwszy zrozumiałem, dlaczego ludzie walczą o swoje miejsce, o skały i strumienie, bez względu na to, kto jest ich królem. Siła miejsca. Poczułem to znowu u szczytu tej kotliny, kiedy hordy Strzały roiły się przede mną. - Jakie wieści, Coddinie? - zapytałem, gdy mój kanclerz dowlókł się do nas. - Wyglądasz jak umarlak. Nie mógł złapać tchu, żeby odpowiedzieć. - Czy masz to, co ci dałem? - znowu zadałem pytanie. Nie wiedziałem wcześniej, dlaczego mu to daję, ale wiedziałem, że powinienem. Wciąż sapiąc, Coddin zrzucił z pleców tobołek i zaczął w nim grzebać. - Ciesz się, że nie pozbyłem się tego, żeby móc przyspieszyć kroku. Wziąłem od niego gwizdawkę, górski gwizdek, jakiego używają pasący kozy, długi na stopę, że skórzanym pistonem. - Zawsze ufam, że dostarczysz na czas, Coddinie - powiedziałem, chociaż Makin miał drugi gwizdek, a u Keppena był trzeci. Zaufanie to dobra rzecz, ale lepiej nie budować na nim żadnych planów. - Żaden z nas nie pochodzi stąd - zwróciłem się do moich kapitanów. Podniosłem głos, by słyszeli mnie też zbierający się dookoła ludzie Straży. - No, może oprócz ciebie - wskazałem na jednego niższej rangi. - Ale w większości urodziliśmy się i wychowali w Ancrath. Podeszli ostatni członkowie Straży, a kilkaset jardów dalej ludzie Strzały trudzili się na rozbitych skałach. - Mężowie Ancrath, jesteście tu ze mną, bo jesteście moimi najlepszymi wojownikami, bo nauczyliście się walczyć na ziemiach trudnych do obrony, ciągle zagrożonych. Ale Wyżyny są łatwiejsze, mamy tu chronić tylko te zafajdane kamienie i kozy. Jeden czy dwaj parsknęli śmiechem. Niektórych wciąż rozpierała energia. - Od dzisiaj - kontynuowałem - wszyscy będziemy pochodzić z Wyżyn. Podniosłem wysoko gwizdawkę i dmuchnąłem w piston, nie za mocno, bo to psuje

dźwięk. Równomierny nacisk daje najlepsze rezultaty. Dźwięk koziej gwizdawki niesie się po górach całymi milami. Kładzie się na wietrze i odbija od skały do skały. Jeden długi gwizd mógłby dotrzeć z powrotem do Upiornego Zamku. A na pewno na tyle daleko, by usłyszeli go wszyscy górale ukryci na zboczach nad naszą ścieżką. I to nie byle jacy górale, ale mężowie, którzy bronili tych zboczy od pokoleń. Mężowie, którzy jak ich ojcowie i dziadowie, znali swoje góry. Ludzie Renaru mieli swoje sekrety, ale ja poznałem je wszystkie wtedy, przed laty, na szczycie Bożego Palca. Potrzeba było dźwięku siedmiu trąb, by padły mury Jerycha, a były to potężne mury. Na Wyżynach Renaru jeden gwizd pasterskiej gwizdawki poruszył zbocza. Po obu stronach doliny, na całej długości, zaczęły spadać skały. Górale znają swoje góry lepiej niż kochankowie nawzajem swoje ciała. Kamienie gotowe do zepchnięcia, głazy podparte dźwigniami - jedno stęknięcie i już się toczą, zderzają, spadają coraz szerszą kaskadą. Czuliśmy, jak ziemia drży pod naszymi stopami, słyszeliśmy jakby zgrzytanie kamieni młyńskich. W jednej chwili ruszyła cała kotlina, a pod dywanem kurzu tysiące Strzały stawały się jedną krwawą masą. - No cóż, dziękuję, Coddinie. Wielkie dzięki. - Oddałem mu gwizdawkę. - Hobbs, kiedy kurz osiądzie i widoczność się polepszy, zechciej nakazać swoim ludziom ustrzelić każdego, który by jeszcze się ostał tam na dole. - Na rany Chrystusa - odezwał się Makin, zapatrzony w dół. - Jak... - Topologia - przerwałem mu. - To taki rodzaj magii. - I co teraz, królu Jorgu? - zapytał Coddin. Udało się przywrócić w nim wiarę, ale liczby wciąż były źródłem jego niepokoju. Nasze szanse w obliczu siedemnastu czy szesnastu tysięcy nie były wiele większe niż wobec dwudziestu. - Z powrotem na dół, oczywiście. Nie możemy atakować stąd, z góry, prawda?

23 Dzień Ślubu Droga z powrotem do Upiornego prowadziła nas jakby po nowej ziemi, upstrzonej zwłokami jak tłuczonym mięsem, a tu i tam spod naszych stóp dobiegały jęki żywych przywalonych kamieniami. Parliśmy naprzód, szare łachmany Straży odświeżone skalnym kurzem, ich twarze blade od pyłu i przerażenia. Armia księcia otaczała teraz Upiorny Zamek. Strzelcy zajęli pozycje na górze, maszyny oblężnicze przyholowano na miejsce. Moja załoga stłoczyła się w zamku, nie zważając na ciasnotę murów. Nie mieliśmy szans z wrogiem na otwartej przestrzeni. Oddziały łuczników w długich rzędach schodziły na wschód, w świetle ostatniej masakry pewnie z rozkazem wyjścia nam na spotkanie. Książę wydawał się szybko uczyć. Spodziewał się nowego ataku. I chyba nie uważał już moich trzystu ludzi za drobną niedogodność. - Nie będzie się spieszył - powiedział do mnie Makin. - Najpierw zwali mury i przerzedzi szeregi - dodał Coddin. - Nie musi się dostawać do środka, dopóki nie spadnie pierwszy duży śnieg - zauważył Hobbs. - W środku, gdy śnieg dookoła. Zima przy kominkach. Przez przełęcze dopiero wiosną. - On chce wejść dzisiaj - powiedziałem im. - Najpóźniej jutro. Uderzy w główną bramę. - Dlaczego? - zapytał Coddin. Nie chciał się sprzeczać, chciał zrozumieć. - Dlaczego miałby zmarnować taki dobry zamek? - odpowiedziałem pytaniem. - Atak. Kapitulacja. Trochę miłosierdzia i ma nową warownię, nowy garnizon. Jedynie bramę trzeba naprawić. Jak ja, on niczego nie robi połowicznie. Napiera silnie i szybko, i kończy dzieło. - Trochę miłosierdzia? - Makin powtórzył za mną. - Myślisz, że to sławetne miłosierdzie Strzały przetrwało próbę ostatnich wydarzeń? - Może i nie - uśmiechnąłem się ponuro. - Ale ja też miłosierdzia nie okażę. Pamiętaj, mój druhu, tym razem nikt nie ma ujść z życiem. - Czerwony Jorg. - Makin uderzył się w pierś, jak przed laty w forcie Remagen. - Czerwony dzień - powiedziałem. Umoczyłem dwa palce w czymś, co jeszcze parę godzin temu żyło i śmiało się, i pociągnąłem szkarłatną krechą najpierw po lewym policzku, potem po prawym. Przez cały czas, kiedy schodziliśmy w dół kotliny niespokojnie dotykałem miedzianej szkatułki w skórzanym woreczku zawieszonym na moim biodrze. Cały dzień czułem, jak Sageous narusza granice mojej wyobraźni, moich snów i snów na jawie, jak znajduje do nich drogę. Moje źródła - siatka szpiegów o wiele mniej wyrafinowanych niż wielu spośród Stu twierdziło - doniosły mi, że książę Strzały wysłał drugą armię, daleko mniej liczebną niż ta u

moich bram, w kierunku Ancrathu i Wysokiego Zamku, pewnie by zatrzymać tam oddziały mojego ojca. Mogła być tylko jedna przyczyna, dlaczego Sageous nawiedzał moje sny: kiedy rozkład sił stał się jasny, przyłączył się do Strzały i teraz służył jako doradca księcia, chcąc, oczywiście, nie tyle go prowadzić, jak posiąść jego umysł. Albo, może czarownik siedzi wciąż w Wysokim Zamku. Może chce poznać moje plany, by je sprzedać Strzale i kupić niepodległość Ancrathu dla mojego ojca. Tak czy owak, nie zamierzałem mu ich ujawniać. Pochwyciłem nić wspomnień, której szukałem i pociągnąłem za nią. Moje plany, skrzętnie skrywane w szkatułce, zawsze objawiały się jako nagła inspiracja, chwila olśnienia, kiedy zasadniczo odmienne fakty łączyły się w jedno. Pociągnąłem za nić moich konceptów, ale tym razem coś poszło nie tak. Tym razem, choć byłem ostrożny, wieko uchyliło się leciutko, na grubość włosa, i oczyma duszy zobaczyłem wyciekające ze szkatułki ciemne światło. Natychmiast uderzyłem w wieko i zamknęło się z kliknięciem. Długo sądziłem, że nic się nie wydostało. Nagle jednak przyszło wspomnienie. *** - Witaj, Jorgu - mówi, a ja zapominam języka w gębie. - Witaj, Katherine. Stoimy wśród grobów, między nami kamienna dziewczyna i kamienny pies. Płatki kwiecia wirują w powietrzu jak różowy śnieg, a ja myślę o dawno rozbitej szklanej śnieżnej kuli i zastanawiam się, do czego zmierzamy. - Nie powinnaś tu być sama. W tych lasach podobno grasują rabusie. - Rozbiłeś mój wazon - mówi, a ja cieszę się, że i ją język zawodzi. Dotyka palcami miejsca, gdzie ją uderzyłem i gdzie wazon się roztrzaskał. Posłałem na śmierć tych, których kochała, a ona mówi o wazonie. Czasem rana jest tak wielka, że krążymy wokół niej, szukając miejsca dostępu. - Prawdę mówiąc, to ty chciałaś mnie zabić - mówię. Ona marszczy brwi. - Pochowałem tutaj mojego psa. Ona sprawia, że opowiadam głupoty, że zdradzam jej sekrety, których nie ma prawa znać. Ona jest jak to walnięcie w głowę, którym uraczył mnie Orrin ze Strzały. Pozbawia mnie rozumu. - Hanna jest tutaj pochowana. - Wskazuje miejsce. Jej ręka jest biała i nie drży. - Hanna? - pytam. Widzę błysk gniewu w jej zielonych oczach. - Ta starucha, która próbowała mnie udusić? Miga mi przed oczami purpurowa twarz, siwe kosmyki, moje ręce zaciśnięte pod jej brodą. - Ona. Nie. Próbowała. - Każde słowo Katherine jest cichsze niż poprzednie i nie brzmi wcale przekonująco. - Nie zrobiłaby tego.

Ale wie, że zrobiłaby. - Zabiłeś Galena. - Wciąż piorunuje mnie wzrokiem. - To prawda. Ale ułamek sekundy później on zatopiłby ostrze w moich plecach. Nie może temu zaprzeczyć. - Niech cię licho - mówi. - A więc tęskniłaś za mną? - Szczerzę zęby, bo miło mi ją widzieć, oddychać tym samym powietrzem. - Nie. - Ale jej usta drżą i wiem, że myślała o mnie. Wiem to i sprawia mi to bezsensowną przyjemność. Potrząsa głową pogardliwie i odwraca się, kroczy powoli, jakby pogrążona w myślach. Patrzę na linię jej karku. Ma na sobie skórzano-zamszową suknię do jazdy konnej, w brązach i przyćmionych zieleniach. Słońce odbija się czerwienią od jej loków. - Nienawidzę cię - mówi. To lepsze niż obojętność. Idę za nią, jestem blisko. - Ależ ty cuchniesz - woła. - To samo powiedziałaś, kiedy spotkaliśmy się po raz pierwszy. Ale to przynajmniej uczciwy smród. Podróży, konia i potu. Lepszy niż dworskiej intrygi. Przynajmniej dla mnie. Ona pachnie wiosną. Zatrzymała się i jestem tak blisko, że czuję tę iskrę między nami, czuję na własnej skórze, na policzkach, na koniuszkach palców. Z trudem oddycham. Pragnę jej. - Nie chcesz mnie, Jorg - mówi, jakbym ja się odezwał. - A ja nie chcę ciebie. Jesteś ledwie chłopcem, ale złym chłopcem. Jej usta są stanowcze, zaciśnięte, ale wciąż pełne. Widzę krągłości jej ciała i pragnę jej bardziej niż czegokolwiek na świecie. Cały jestem pożądaniem. Nie mogę mówić. Muszę powstrzymywać moje ręce, bo wyciągają się do niej. - Dlaczego miałbyś interesować się siostrą "scorrońskiej dziwki"? - pyta, znowu zagniewana. To pozwala mi się uśmiechnąć i przemówić. - Co takiego? Mam być rozsądny? Taka jest cena dorastania? Za wysoka. Jeśli nie mogę wystąpić przeciwko kobiecie, która zajęła miejsce mojej własnej matki... nie mogę rzucić dziecinnej obelgi... to mówię ci, że cena jest zbyt wysoka. Znowu zadrżały jej wargi, że śladem uśmiechu. - Czy moja siostra jest dziwką? - W istocie nie mogę ani potwierdzić, ani zaprzeczyć. Uśmiecha się nieznacznie i wyciera dłonie o suknię, patrząc w górę na drzewa, jakby szukała przyjaciół lub wrogów. - Nie chciałabyś, żebym był rozsądny. - W ogóle nic od ciebie nie chcę. - Świata nie kształtują rozsądni ludzie. Świat to złodzieje, oszuści, mordercy. Niech złodziej łapie złodzieja, powiadają. - Nienawidzę cię za Hannę.

- Próbowała mnie zabić. - Podchodzę do grobu wskazanego przez Katherine. - Mam ją przeprosić? Wiesz, ja mogę rozmawiać z umarłymi. Schylam się, by zerwać niebieski dzwonek na grób Hanny, ale jego łodyga więdnie w moich rękach, a kwiat czernieje. - Powinieneś już nie żyć. Widziałam twoją ranę. Zadzieram koszulę i pokazuję jej tę czarną krechę, gdzie ojciec zatopił swój nóż. Rozchodzą się od niej czarne korzonki, wędrują po moim ciele, podążają ku sercu. Katherine robi znak krzyża na własnej piersi. - W tobie jest zło, Jorg - mówi. - Być może. Zło wypełnia mnóstwo ludzi, kobiety także. Może ja po prostu jestem bardziej szczery. Chociaż, czy ja wiem. Najpierw Corion, potem serce nekromanty. Mógłbym ich winić za swoje wyskoki, ale coś mi mówi, że moje słabości są moje własne. Przygryza wargę, cofa się i prostuje. - Tak czy owak, moje serce należy do dobrego mężczyzny. Przy całym swoim sprycie nie pomyślałem o tym. Nie pomyślałem, że Katherine może chcieć kogoś innego. - Do kogo? - udaje mi się zapytać. - Do księcia Orrina. Księcia Strzały. W tym momencie się przewracam. Klnąc, upadłem i otarłem sobie dłoń o kamienie. Makin błyskawicznie pomógł mi się podnieść. - Królowie padają w bitwie, nie potykają się na ścieżkach - powiedział. Chwilę trwało, zanim otrząsnąłem się ze wspomnień. Ale nie ma chyba nic lepszego, jak twarde lądowanie i zakrwawione dłonie, żeby przywrócić człowieka do tu i teraz. Góry, bliskość śniegu i tysiące wrogów. Rzeczywiste problemy, a nie wspomnienia zabijaki, o których najlepiej zapomnieć. - Nic mi nie jest. - Dotknąłem woreczka na moim biodrze. Szkatułka wciąż tam była. Chodźcie, złamiemy tę Strzałę.

24 Dzień Ślubu Z wysokości, nawet tysiące Strzały wyglądały niepozornie, rozrzucone po zboczach i wzdłuż wschodnich grzbietów. Taki widok mógłby dodawać ducha, gdyby nie fakt, że Upiorny Zamek wyglądał jeszcze marniej, zalewany z trzech stron przez ludzką masę, wśród której pobłyskiwały w zimowym słońcu hełmy i włócznie. Nie było jeszcze jasne, czy plany księcia Strzały były zgodne z moimi przewidywaniami druzgocącego ataku czy oblężenia według Makina i Coddina. Jasne było, że nasz drugi atak będzie nas dużo kosztował. Na linii naszego zasięgu oddziały księcia wysunięte przed główną armię tworzyły rozproszoną strefę zaporowa, z piechurami pod osłoną nierówności zboczy i dodatkową ochroną w postaci przewróconych wozów i stosów zapasów. Nie wychylali się, kiedy moja Straż szukała celów do strzału. Nasze strzały zabijały i raniły kogo się dało, ale przez cały czas kolumny łuczników schodzące od wschodniej strony zbliżały się do nas coraz bardziej. Za pięć minut tysiąc spośród czterech tysięcy książęcych łuczników pośle strzały w naszą stronę. - Nie są zadowoleni - powiedział Makin. Sam nie wyglądał na zadowolonego. - Nie są - potwierdziłem. Ryk armii księcia podnosił się i opadał wraz z podmuchami wiatru. Żaden wojownik nie kocha łuków ani łuczników. Z daleka niosą niewidzialną śmierć i ani zręczność, ani wyszkolenie na niewiele ci się zdadzą. Pamiętam, jak cztery lata temu Maical spadł z siwka, jakby nagle zapomniał, jak się jeździ. Mnie też się nie podobali łucznicy księcia. Właściwa strzała w niewłaściwym miejscu mogła nagle zakończyć mój krótki żywot gracza i niegodziwca. - Powinniśmy ruszyć teraz - powiedział Coddin. - Nie pójdą za nami, póki nie przyłączą się do nich łucznicy - wyjaśniłem. - A dlaczego mielibyśmy chcieć, żeby szli za nami? Lawina skał, nie przeczę, to było imponujące, ale nie da się tego powtórzyć. - Nie da się? - zapytał Hobbs z nadzieją. - Nie - odpowiedziałem. - Ale musimy odciągnąć od walki tak wielu, jak to tylko możliwe. Im mniejsza przewaga, tym lepiej Zamek sobie poradzi. I pamiętajcie, panowie, o królowej... Mi-coś-tam. - Mianie - podpowiedział mi Coddin. - Tak, o niej. Królowa Miana. Przypomnij ludziom, za kogo walczymy, Hobbs. Taki był Coddin. Patrzył i zapamiętywał. Ten człowiek miał w sobie uczciwość i powściągliwość, które przemawiały do mnie, przymioty, których ja nigdy nie posiądę, ale które potrafię docenić. Był pierwszym Ancrathem, na którego się natknąłem po powrocie cztery lata

temu. Wydał mi się wtedy wysoki, choć teraz to ja jestem wyższy od niego. Wydał mi się stary, choć teraz widzę go w kwiecie wieku, z czarną czupryną tylko przyprószoną siwizną. Awansowałem go z kapitana straży zamkowej na mistrza Straży Leśnej, bo coś w nim mówiło mi, że mnie nigdy nie zawiedzie. Rok później ta sama cnota pozwoliła mu założyć szaty szambelana. Keppen rozstawił swoich łuczników w poprzek zbocza i deszcz ich strzał przelatywał nad piechurami i spadał z wysoka na główne siły księcia. Zobaczyłem jego łuczników, ludzi z Belpanu, z długimi łukami, oraz własny kontyngent księcia z czerwonymi smokami Strzały wymalowanymi na skórzanych kaftanach. - Czas ruszać. - Zawiązałem szkarłatną wstążkę na końcu mojego łuku i podniosłem go wysoko, by był widoczny dla Straży. Patrząc wstecz myślę, że byłoby lepiej, gdybym ją dał komuś innemu, komuś nieważnemu. Na szczęście łucznicy księcia wciąż szukali dobrych pozycji i ich niecelne strzały omijały mnie z daleka. Jakiś człowiek dziesięć jardów od nas padł ugodzony pod obojczykiem. - Psiakrew - zaklął Coddin. Odwróciłem się gwałtownie ku niemu. Coś w dole zbocza wydawało się przykuwać jego uwagę. - Jakiś problem? - zapytałem. Coddin pokazał mi zakrwawione palce. Nie rozumiałem. Gdzie była rana? - Powolutku. - Makin podtrzymał zataczającego się Coddina. W końcu zobaczyłem strzałę, a raczej jej czarne lotki sterczące z ciemnego skórzanego kaftana na jego brzuchu. - Niech to piekło pochłonie. Ugodzony w brzuch nie przeżywa. Wszyscy to wiedzą. Nawet po czystym wyciągnięciu strzały przy pomocy jedwabiu nie przeżyjesz z raną brzucha. - Poniesiecie go - rozkazałem. Popatrzyli na mnie zdziwieni. Na moment ukazała mi się twarz wiedźmy z Północy, poczułem intensywność jej jednookiego spojrzenia i szyderczego uśmiechu. "Nawet ugodzony w brzuch nie traci nadziei", powiedziała. Czy widziała przyszłość, ten dzień? - Przeklęte proroctwa! Przeklęte wizje! - Splunąłem i wiatr poniósł ślinę. - Słucham? - Makin spojrzał na mnie, nawet Coddin patrzył zdumiony. - Dajcie tu kilku chłopa, poniosą go. - Jorg... - zaczął Makin. - Zostanę tutaj - przerwał mu Coddin. - Mam stąd dobry widok. Polubiłem Coddina od pierwszej chwili. Cztery lata z nim w Upiornym Zamku pogłębiły to uczucie. Podobał mi się jego szybki umysł, jego szczera ciekawość świata i jego odwaga w obliczu wyborów. Przede wszystkim jednak lubiłem go, bo on lubił mnie. - Stamtąd widok będzie lepszy. - Pokazałem na górę zbocza. - To mnie zabije, Jorg. - Spojrzał mi prosto w oczy. Nie podobało mi się to. Poczułem

dziwne ukłucie w sercu. Od strzały w brzuchu nie umiera się szybko. Rana się jątrzy. Puchniesz, męczysz się, wrzeszczysz i wreszcie umierasz. Dwa dni, może cztery. Jeden brat przetrzymał kiedyś tydzień. Nigdy nie spotkałem człowieka, który mógłby mi pokazać bliznę na brzuchu i opowiedzieć, jak to cholernie bolało, kiedy wyciągali mu strzałę. - Jesteś mi coś winien, Coddin. Twoja powinność wobec króla to twój najmniejszy dług. Ta strzała pewnie cię zabije, ale jeszcze nie dzisiaj. A jeśli myślisz, że jakieś sentymenty każą mi cię tu dobić i stracić kilka dni pomocnych rad, kiedy najbardziej ich potrzebuję, to się mylisz. Nigdy nie spotkałem człowieka, który by przeżył z taką raną. Ale słyszałem o takim. To się kiedyś zdarzyło. - Poniesiemy go do tych skał na górze. Wykopiemy kryjówkę w luźnym kamieniu i tam go zostawimy. Jeśli będzie miał szczęście, wrócimy po niego później. Jeśli nie, to już będzie pochowany. Ludzie Straży zebrali się dokoła, połączyli ramiona i podnieśli Coddina. Nikt nie narzekał. Oni też go lubili.

25 Dzień Ślubu Żaden z wojów niosących Coddina nawet nie zastękał. Nie mieli nic przeciwko, a nawet, gdyby mieli, nie odezwaliby się. Coddin był ich mistrzem. Swoim przykładem sprawiał, że chciałeś dobrze postępować. - Kocham cię, Jorgu, jako mojego króla, ale też jak ojciec kocha syna, albo powinien kochać. Są takie rzeczy, które dwaj mężczyźni mogą sobie powiedzieć tylko kiedy spada na nich deszcz strzał i jeden z nich leży śmiertelnie ranny, wśród skał, osłonięty kamieniami, a wrogie oddziały są już blisko. Nawet wtedy jest nieswojo. Nieśliśmy Coddina, kapitana Lorea Coddina z Ancrath, kanclerza Wyżyn Renaru. Nieśliśmy go, a po piętach deptała nam raźno prąca do przodu armia Strzały, napędzana chęcią zemsty za tysiące zasypanych lawiną skał. Łucznicy Straży trzymali każdą kolejną grań do ostatniej chwili, wypuszczając strzałę za strzałą w nadchodzących wojaków, każąc im wspinać się po ciałach towarzyszy. I chociaż zmęczeni, mężowie mojej Straży, nawet niosąc Coddina, nie dawali się dogonić wrogowi. Ludzie wysłani wcześniej ku górnym partiom skał znaleźli odpowiednią dziurę między dwoma głazami, powiększyli ją i przygotowali kamienie do jej przykrycia. Kiedy my tam dotarliśmy, żołnierze niosący Coddina byli zbroczeni jego krwią, a on sam jęczał przy każdym wstrząsie. Kapitanowie Keppen i Harold połączyli siły i ich ludzie posłali swe ostatnie strzały na wrogów, by utrzymać ich uwagę. I by ich zabić. Tuż przed nami rysowało się wąskie gardło kotliny, a wysoko nad nim połyskiwała granica wiecznych śniegów. Silny wiatr kradł nam ciepło swymi szybkimi, ostrymi ruchami, a ludzie Strzały, sapiąc i dysząc, pokonywali ostatnie kilkaset jardów. Położyłem się na skale i przemówiłem do umierającego pod nią człowieka. - Nie odzywaj się już, mój stary. - Musiałbyś mnie stąd wykopać, żebym się zamknął - oddychał ciężko. - Albo uciec. A widzi mi się, że wcale nie chcesz uciekać, jeszcze nie. - Zakaszlał i próbował powstrzymać jęk. - Musisz usłyszeć takie słowa, Jorg. Musisz wiedzieć, że cię kochają, a nie tylko się ciebie boją. Musisz to wiedzieć, żeby poradzić sobie z tym jadem, który cię zatruwa. - Przestań. - Musisz to usłyszeć. - Znowu zakaszlał. - Wrócę po ciebie, kiedy to się skończy, Coddinie. Więc nie mów nic, czego byś potem

żałował, a ja miałbym ci za złe. - Nie mam powodu, żeby cię kochać, Jorg. Gdybym miał synów, nie chciałbym, żeby byli tacy jak ty. Najłagodniej mówiąc, jesteś okrutnym łajdakiem. - Uważaj, stary. Wciąż mogę wepchnąć miecz w tę szczelinę i zakończyć moje cierpienie. Po mojej lewej wrzasnął i padł żołnierz Straży, ugodzony strzałą w szyję. Jak Maical, tylko głośniej. Kolejna strzała roztrzaskała się o skałę za mną. - Nie mam powodu, żeby cię kochać... - Coddin powtórzył słabnącym głosem i z akcentem z rodzinnych stron, gdziekolwiek to było. Usłyszałem głuchy odgłos ciężkich butów, stal uderzającą o stal, krzyki. - ...ale kocham cię bardzo. Podniosłem wzrok. Poniżej Makin ciął pierwszy szereg wroga, który do nas dotarł, jego ostrze eksperta przeciwko zużytym zwykłym mieczom. Bez szans. Dopóki nie przeważą liczebnie. - Zrób coś z tą dziewczyną - głos Coddina zabrzmiał silniej. - Z Mianą? - zapytałem. Powinna być bezpieczna w zamku, przynajmniej na razie. - Z Katherine ze Scorron. - Znowu zakaszlał. - Kiedy jesteś młody, te sprawy wydają się strasznie ważne, sprawy serca i krocza. Wypełniają ci świat, kiedy masz osiemnaście lat. Ale uwierz mi, kiedy jesteś po niewłaściwej stronie czterdziestu pięciu, a przeszłość okrywa świetlana mgiełka... to one są jeszcze ważniejsze. Zrób coś. Duchy nie dają ci spokoju, wiem, choć dobrze to ukrywasz. Ludzie Straży znaleźli się przed nami, tocząc walkę wręcz z pierwszymi szeregami wroga. Znali oni swoje łuki jak kochankowie znają siebie nawzajem, ale potyczki twarzą w twarz też nie były im obce. Kiedy ktoś próbuje cię zabić, za późno jest dopiero uczyć się, jak walczyć na stromym kamienistym zboczu, ale Straż praktykowała tę sztukę od lat, więc teraz dobrze im szło. - Jeśli zaprzepaścisz tę sposobność, jaką daje ci Katherine, będzie cię to prześladować dłużej i mocniej niż którakolwiek inna twoja mara - odezwał się Coddin. Kolejna strzała przefrunęła jeszcze bliżej mnie niż poprzednie. - Biegiem! - krzyknąłem. Jakiekolwiek inne mądrości miał Coddin dla mnie w zanadrzu, musiały poczekać. Jest czas na sentymenty, ale na pewno nie na wysokiej górze, kiedy do ciebie strzelają. - Biegiem! - powtórzyłem. I nie wzniosłem krótkiego łuku ze szkarłatną wstążką, bo miałem plan, w którym nie mieściło się trafienie mnie strzałą.

26 Dzień Ślubu Wcześniej grzebałem Braci w ziemi, ale nigdy żywcem. Zostawiliśmy Coddina w jego grobie, żył jeszcze, ale przeprawiał się już na drugą stronę. Cofaliśmy się bezładnie i biliśmy się tuż nad nim. Przyłączyłem się do walki i wycinałem sobie ścieżkę wśród ludzi Strzały, jakbym planował drogę powrotną do Upiornego Zamku. W bitwie jest coś takiego, co sprawia, że zapominasz o swoich kłopotach. A może wszystkie twoje kłopoty nagle stają się nieważne w obliczu nowych problemów w postaci ostrzy świszczących wokół ciebie. Może coś jest ze mną nie w porządku. Może to te trzy kroki, które oddzieliły mnie od świata rozsądnych dobrych ludzi. Nic wszelako nie cieszy mnie bardziej niż dobrze zablokowany cios, a po nim riposta i krzyk wroga. Słyszeć i czuć, jak miecz tnie ciało jest jak najsłodsza muzyka dla moich uszu. Pod warunkiem, oczywiście, że to nie moje ciało. Coś w tym jest nie w porządku. Ale tak to ze mną jest. Dobrze walczyłem, jednak wrogów wciąż przybywało, jakby w planach na ten dzień mieli tylko śmierć. Cofaliśmy się, a oni ślizgali się we krwi i potykali o zwłoki. Większość z nas zdołała uciec. Ale nie wszyscy. Jakieś dwie trzecie Straży przecisnęło się przez wąskie gardło kotliny i wspięło na szeroką skarpę powyżej. Pozostałych, nawet jeśli tylko lekka rana ich spowolniła, pochłonęła nadciągająca armia. Zimny wiatr jest okrutnie dokuczliwy. Bez osłony, na zboczu góry, byliśmy na jego łasce i wyssał z nas wszystko ciepło. Nie pomogło rozgrzanie biegiem i wspinaczką. Z każdym podmuchem chłód wiatru odbierał nam siły. Szliśmy pod wiatr, wyczerpani, w kupie, bez dowódców i podwładnych, a lodowate płatki śniegu, które nie chcą trzymać się skał, zasypywały nam oczy. Nie dużo wyżej błyszczała linia wiecznego śniegu, wszystkie nierówności ukryte pod jednolitą bielą. Ta biel rozciągająca się aż do Przełęczy Sinego Księżyca, dusząca śniegami, nie dawała możliwości ucieczki i ciągnęła się dalej, aż do szczytu góry Botrang, i aż do nieba. Dogoniłem Makina, twarz miał poszarzałą i chwiejny krok. Spojrzał na mnie, ale jego wzrok mówił, że jest zbyt zmęczony, by trzymać głowę podniesioną. Nie miał siły się odezwać, ale to jego krótkie spojrzenie powiedziało mi, że umrzemy na tej górze. Może na następnej krawędzi, może trochę dalej, nasza krew wymaluje szkarłatne wzory na białym śniegu. - Trzymaj się mnie - powiedziałem. Miałem jeszcze życie w sobie. Może tylko trochę, ale miałem. - Mam plan. Miałem nadzieję, że mam plan. Twarz zdrętwiała mi od zimna. Prawa strona, gdzie Gog zostawił mi bliznę, była z tego zadowolona. Ta głęboka rana nigdy nie przestawała mnie palić, jakby odłamki leukroty znalazły

drogę do kości w mojej żuchwie i policzku i zadomowiły się tam, paląc żywym ogniem. Wiatr zmieniał moją twarz w blok lodu, który mógłby pęknąć, gdybym się odezwał. To była przyjemna ulga. Nauczyłem się cieszyć okruchami przyjemności, bo czasem niczym więcej nie można się posilić. Krzyki za nami mówiły, że najpowolniejsi spośród Straży spotkali się z najszybszymi ze Strzały. Z opuszczoną głową ciągnąłem nogę za nogą i powoli wdychałem i wydychałem powietrze. Makin obok mnie zdawał się zagłębiać w to zamknięte i samotne miejsce, do którego wszyscy docieramy, gdy kopiemy dość głęboko. Kopiesz jeszcze głębiej i nagle jesteś w piekle. Śnieg mnie zaskoczył. W jednej chwili stąpałem po twardej skale, a w następnej zanurzyłem nogę w głębokim, białym puchu. Kilka kroków dalej śnieg sięgał już do kolan. Sto kroków i stopy zdrętwiały mi równie mocno jak twarz. Zastanawiałem się, czy umieram, stopniowo i powoli witam się ze śmiercią, a nie, tradycyjnie, niespodziewanie wpadam w jej ramiona. Śnieg sprawiał, że łatwiej było nas dopaść. Ciężko jest przecierać ścieżkę w głębokim śniegu, ale dużo łatwiej iść po śladach dwustu mężczyzn. Ginęło więcej moich ludzi. Najsilniejsi żołnierze Strzały byli tuż za nami, choć słabsi wciąż przedzierali się przez wąskie gardło kotliny poniżej granicy wiecznego śniegu. - Tam, w górze! - wskazałem miejsce, które niczym nie różniło się od reszty białej przestrzeni. Na biodrze czułem gorąco szkatułki. Przyspieszyłem i zostawiłem posuwającego się z trudem Makina. - Tam, w górze! - Nie wiedziałem, dlaczego, ale wiedziałem, że tam. Wziąłem szkatułkę do rąk i pobiegłem, a płuca napełniały mi się krwią, tak czułem. Potknąłem się o coś i to nie była skała. Wszystkie skały przykrywał głęboki śnieg. To coś było długie, twarde i blisko powierzchni. Kiedy upadłem, przyszło mi do głowy, że to kij od miotły. I wtedy szkatułka kliknęła i mój umysł wypełniły zupełnie nowe rzeczy. Stare rzeczy.

27 Dzień Ślubu Klik i szkatułka się otwiera. Wspomnienie wciąga mnie z powrotem do Lasu Rennat, gdzie w wiosennym słońcu staję wśród nagrobnych kamieni i polnych kwiatów. - Tak czy owak, moje serce wybrało już dobrego mężczyznę - mówi Katherine. - Kogo? - pytam. - Księcia Orrina, księcia Strzały. - Nie! - wołam. Nie chcę tego powiedzieć, ale mówię. Nie chcę okazywać zainteresowania ani słabości, ale nic nie toczy się według mojego planu, a przecież plany to moja siła. - Nie? - ona pyta. - Sprzeciwiasz się? Może ty chcesz prosić o moją rękę? Twój ojciec jest moim prawnym opiekunem. Powinieneś udać się do niego, żeby to omówić. To nie miało tak być. Żadna inna tak na mnie nie działała. Ani Serra sprowadzająca mnie na manowce, kiedy byłem jeszcze dzieckiem, ani Sally, którą sobie kupiłem, ani służebne Renara, damy dworu, znudzone żony notabli, chętne wieśniaczki, ani te na drogach, dzielone z Braćmi, żadna z nich. - Pragnę cię - mówię. Słowa brzmią twardo, są niezgrabne, moje usta ciężkie i niekształtne. - Jakie to romantyczne. - Miażdży mnie swoją drwiną. - Więc podobam ci się, bo jestem przyjemna dla oka? - Nie tylko dla oka. - Czy zabiłbyś Sareth? - pyta. Przez chwilę myślę, że mnie o to prosi. Ale zaraz przypominam sobie, że nie jest taka jak ja. - Może... Czy ona zadowala mojego ojca? - Nie pytam, czy on ją kocha, bo on nie umie kochać. I nie kłamię. Gdyby jej utrata zabolała ojca, tak, może zabiłbym. - Nie, nikt i nic nie może zadowolić Olidana. Trudno sobie nawet wyobrazić, co sprawiłoby mu przyjemność. Chociaż śmiał się tego dnia, kiedy zabiłeś Galena. - Mógłbym zabić Sareth, gdybyś się myliła lub próbowała ją chronić. - Nie wiem dlaczego nie potrafię jej okłamać. - Ale pewnie mówisz prawdę. Niewiele rzeczy na tym świecie nie rozczarowuje mojego ojca. Podchodzi do mnie i choć jest blisko, jej oczy mnie nie widzą Czuję jej zapach: piżmo i bez. - Uderzyłeś mnie, Jorgu. - Chciałaś mnie dźgnąć.

- Uderzyłeś mnie wazonem mojej matki. - Jej głos staje się senny. - I rozbiłeś go. - Przykro mi. - I co dziwne, naprawdę jest mi przykro. - Nie tak to miało ze mną być. - Sięga po coś ukrytego w fałdach sukni, pod płowym zamszem. - Nie miałam być nagrodą, o którą walczą książęta, ani naczyniem do hodowania dzieci. Niech to szlag. Czy ty chciałbyś być upominkiem? Albo tylko rodzić i wychowywać dzieci? - Nie jestem kobietą. - Moje usta coś mówią, ale w głowie wirują mi jej pytania, bo tworzą całkiem nowy obraz Katherine. Widzę, jak wyciąga nóż, długi jak ten, którym przewiercasz się przez szpary w zbroi, kiedy przyszpiliłeś wroga, tylko nie taki mocny. Jej nóż złamałby się, gdyby człowiek się ruszył i nie dosięgnąłby serca. Nie powinienem na niego patrzeć, powinienem widzieć tylko jej oczy, jej usta, falującą pierś, i widzę, ale, jak zawsze, widzę też dużo więcej. - Czy nie mogę chcieć czegoś więcej? - pyta. - Chcieć zawsze można. - Nie mogę przestać na nią patrzeć. Mój wzrok tylko omiata nóż od czasu do czasu. Jej oczy nie widzą mnie. Myślę, że ona nie wie, co robią jej ręce. Prawą trzyma rękojeść, lewą wbija się palcami, jak szponami, w swój brzuch. - Czy muszę być potworem? Czy muszę być nową Czerwoną Królową dla...? Łapię ją za nadgarstek, kiedy podnosi nóż na mnie. Jest silniejsza niż myślałem. Oboje patrzymy na moją dłoń, ciemną na jej białym nadgarstku i na cienkie ostrze, drgające o cal od mojego krocza. - Poniżej pasa. - Wykręcam jej rękę, ale ona sama upuszcza nóż. - Co? - Wpatruje się w swoją i moją rękę z otwartymi ustami. - Chęć zadźgania mnie weszła ci w krew. - Wzbiera we mnie gorycz. - Zabiłam nasze dziecko, Jorg. - Śmieje się wysoko, dziko. - Zabiłam je. Połknęłam gorzką pigułkę od wiedźmy Saraem. Mieszka tutaj. - Katherine rozgląda się dookoła, jakby spodziewała się zobaczyć staruchę wśród drzew. Znam wiedźmę Saraem. Widziałem, jak zbiera zioła i grzyby. Podkradłem się kiedyś do jej chaty na tyle blisko, by zajrzeć do środka, ale nie chciałem być zbyt blisko. Śmierdziało spalonym psem. - O czym ty mówisz? - pytam. Jest taka piękna. Przeklina fakt, że jest kobietą, ale oto ja zapominam o nożu, który chciała we mnie zatopić, zapominam, bo patrzę na linię jej szyi, na drżenie jej warg. Żądza czyni głupców z nas, mężczyzn. - Uderzyłeś mnie, a potem mnie wziąłeś. Zostawiłeś we mnie swoje nasienie. - Spluwa. Nie trafia w moją twarz, ale we włosy i ucho. - A ja się go pozbyłam. Gorzką pigułką i palącą maścią. Śmieje się szyderczo i widzę teraz jej nienawiść. Patrzy na mnie ciemnymi oczyma, pokazuje zęby, wyzywa mnie. Pamiętam, jak leżała tam w swej szafirowej sukni, nieprzytomna. Głos z ciernistego krzewu, może mój, może Coriona, a może nas obu, mówił mi, żeby ją zabić. Mój ojciec udzieliłby takiej rady. Twardej. Żądza czyni z mężczyzn głupców. Ale nie zabiłem jej. Głos

mówił mi, żeby ją posiąść. Ale tylko dotknąłem jej włosów. Nie mogłem. To, czego pragnąłem, było niedostępne. - Nie masz nic do powiedzenia, Jorg? - znowu spluwa. Tym razem trafia w twarz. Ciepła ślina spływa mi po policzku. Chce mnie rozzłościć. Nie dba o to, co mogę zrobić. - Wykrwawiłam twojego dzieciaka. Zanim był dość duży, by cokolwiek zobaczyć. A ja nie wiem, co powiedzieć. Jakie słowa byłyby odpowiednie? Nie uwierzyłbym sam sobie. Muszę wierzyć swojej pamięci. Różne rzeczy były z niej usuwane w przeszłości, ale nigdy nie dodawane. Ale kto użyczyłby Jorgowi z Ancrath kredytu zaufania? Ja nie. Wykręcam ramię Katherine do tyłu i wyprowadzam ją z cmentarza. Na jej nadgarstku widoczne są ślady moich palców. Aż tak mocno ją złapałem? W wyobraźni dotykałem ją wiele razy, ale teraz wydaje się, jakbym rozbił coś cennego i niosę kawałki, wiedząc, że nie da się ich poskładać. - Zrobisz to znowu? - Nie ma już w niej gniewu. Jest zdezorientowana. - Nie - odpowiadam. Idziemy dalej. Zaczepia suknią o kolce jeżyny. Jej buty do jazdy konnej zostawiają głębokie ślady. - Mój koń stoi uwiązany. - To nie jest Katherine, którą zostawiłem wtedy na podłodze. Tamta była ostra, bystra, ta jest oszołomiona, jakby dopiero obudzona. - Poślubię księcia Strzały - powtarza, patrząc na mnie przez ramię. - Myślałem, że nie chcesz być nagrodą. - Nie zawsze możemy mieć to, czego pragniemy. - Odwraca wzrok. Ja pragnę jej. Zastanawiam się, czy ja mogę dostać to, czego pragnę. Idziemy w milczeniu, aż Czerwony Kent staje przed nami. Ma mój miecz przewieszony przez ramię. - Królu. - Kłania się. - Pani. - Zabierz ją do sir Makina. - Puszczam jej ramię. Kent gestem wskazuje Katherine drogę wzdłuż ścieżki, przy której pełni wartę. - Żeby jej się nic złego nie stało, Kent. Pilnuj szczególnie Rowa i Rike'a. Powiedz im, że pozwoliłem ci odciąć im każdą część ciała, którą by jej dotknęli. I przenosimy obóz. Zostawiamy za dużo śladów. Odchodzę. Katherine zatrzymuje mnie pytaniem. - Dokąd idziesz? Zatrzymuję się i ścieram jej ślinę z policzka. - Kto cię znalazł? -Co? - Kto cię znalazł po tym, jak cię uderzyłem? - pytam. - Jak oprzytomniałaś, był przy tobie jakiś człowiek. Marszczy brwi. Dotyka palcem miejsca, gdzie roztrzaskał się wazon. - Brat Glen. - Po raz pierwszy spogląda na mnie swoimi dawnymi zielonymi oczyma,

ostro i wyraźnie. - Aha. - Odchodzę. Kliknięcie i szkatułka zamyka się znowu, zatrzaśnięta zgrabiałymi palcami. Z powrotem na górze, po kolana w śniegu. Boli mnie goleń, bo potknąłem się o szpadel.

Są mężowie, z któr Gorgoth, choć nie nazywa

28 Cztery lata wcześniej W bibliotece mojego ojca są książki, które mówią, że przed Tysiącem Słońc żadna góra nie pluła lawą na tysiąc mil wokół Halradry. Mówią, że Budowniczowie wwiercili się w roztopioną krew Ziemi i spili jej moc. Kiedy Słońca wypaliły wszystko, co Budowniczowie wykuli, rany pozostały. Ziemia krwawiła, a Halradra i jego synowie urodzili się w ogniu. Gorgoth niósł mnie do miejsca, gdzie czekał Sindri. Na zewnątrz wciąż świeciło słońce, choć wydawało mi się, że powinno być ciemno. Oprzytomniałem w połowie drogi w dół, obijając się o szerokie plecy Gorgotha. Zmysły wracały mi jeden po drugim, najpierw ból i tylko ból trwający całe wieki, potem smród mojego spalonego ciała, smak wymiocin, dźwięk mych jęków, a wreszcie rozmazany widok na czarne zbocza Halradry. - Na Boga, zabij mnie - skomlałem. Łzy kapały mi z nosa i ust, kiedy tak zwisałem, jak worek z ramion Gorgotha. Nie żal mi było Goga, żałowałem siebie. Na swoją obronę powiem, że to potwornie boli, kiedy spala ci się na węgiel część twarzy wielkości dłoni. Teraz z każdym krokiem potwora bolało jeszcze bardziej niż wtedy, gdy się to stało, a chciałem umrzeć już tam w jaskini. - Zabij mnie - jęczałem. - Tak? - Gorgoth zatrzymał się. Zastanowiłem się - Jezu Chryste! - Potrzebowałem kogoś nienawidzić, potrzebowałem przestać myśleć o tym wciąż zżerającym mnie ogniu. Pomyślałem o moim ojcu, jego młodej żonie i ich synu w zaciszu Wysokiego Zamku. - Może później - powiedziałem. Niewiele pamiętam z tej drogi. Gorgoth położył mnie w końcu w wysokich paprociach, a Sindri pochylił się nade mną. - Uskit'r! - zawołał w dawnym języku północy. - Źle jest. - Ale wciąż jestem w połowie piękny. - Zebrało mi się na wymioty, więc odwróciłem twarz i splunąłem kwasem w paprocie. - Zabierzmy go stąd - powiedział Sindri. Rozejrzał się dookoła, otworzył usta i zamknął je. - Gog odszedł - powiedziałem. Sindri potrząsnął głową i spojrzał w dół. Wciągnął powietrze. - Chodź, trzeba cię stąd zabrać. Gorgoth? Potwór nie poruszył się.

- Gorgoth nie pójdzie - wyjaśniłem. Gorgoth skinął głową. - Nie możesz tu zostać. - Sindri przestraszył się. - Ferrakind... - Ferrakind też odszedł - powiedziałem. Każde słowo bolało i chciałem krzyczeć. - Tak? - Sindri stał z otwartą gębą. - Nie jesteśmy przyjaciółmi, Jorgu Ancrath - powiedział Gorgoth, głębiej niż kiedykolwiek przedtem. - Ale obaj kochaliśmy chłopca. Ty pokochałeś go najpierw. Dałeś mu imię. To coś znaczy. Powiedziałbym mu, jakie bzdury plecie, ale za bardzo bolała mnie twarz. - Zostanę w Heimrift, w jaskiniach - dodał. Powiedziałbym: "Mam nadzieję, że smród trolli cię zadusi." ale cena za otwarcie ust była zbyt wysoka. Podniosłem tylko rękę. Gorgoth podniósł swoją. Tak się rozstaliśmy. Sindri zamknął usta i otworzył je znowu. - Ferrakind nie żyje? Kiwnąłem głową. - Czy możesz wstać? - zapytał. Wzruszyłem ramionami i zostałem w paprociach. Może mogłem, może nie mogłem. Nie chciałem, i to było wszystko na ten temat. - Pójdę po pomoc. Po konie. Zaczekaj tutaj. - Wyciągnął obie ręce, jakby chciał mnie powstrzymać, obrócił się na pięcie i popędził. Myślę, że pobudzała go głównie chęć podzielenia się nowymi wiadomościami. Chciał być pierwszym, który o nich opowie. Dlaczego by nie? Patrzyłem w niebieskie niebo i modliłem się o deszcz. Dookoła bzyczały muchy przyciągnięte żywym ciałem: mięśnie i tłuszcz na mojej twarzy nie osłonięte skórą. Pewnie chciały składać jajeczka. Po jakimś czasie przestałem je odganiać. Leżałem, jęcząc i obracałem się z boku na bok, jakby to mogło pomóc. Chwilami mdlałem, a po południu ocucił mnie lekki deszcz i modliłem się, żeby przestał padać. Każda kropla paliła mnie jak kwas. Wieczorem podniosły się ze swoich kryjówek chmary komarów. Ziemie Duńczyków pełne są tego robactwa. Pewnie dlatego ludzie są tam tacy bladzi. Wysysają z nich krew. Leżałem i pozwalałem, by mnie żarły. W końcu usłyszałem głosy. Zjawił się Makin i chciałem błagać o śmierć, ale za bardzo bolała mnie twarz. Rozpadłaby się, gdybym otworzył usta, wszystko by z niej wyciekło. Odrobinę siły przywrócił mi Rike, kiedy stanął nade mną, czarny na tle granatowego nieba. Przy Rike'u nie można okazywać słabości, i jest w nim coś, co sprawia, że zapominasz o umieraniu i chcesz zamiast tego zabijać. - Wiedziałem, że jesteś ze mną z jakiegoś powodu, Rike. - Każde słowo wypowiedziane w udręce, naznaczone chęcią morderstwa. Zatrzymaliśmy się u Alarica Maladona na pięć dni. Nie w jego izbie dla gości, lecz w jego wielkiej izbie. Postawili mi krzesło na podwyższeniu, prawie jak tron samego diuka, i siedziałem tam okutany futrem, gdy trząsłem się z zimna, lub rozebrany do pasa, gdy trawiła mnie

gorączka. Makin i Bracia ucztowali z ludźmi Maladona. Pokazały się kobiety i to wiele kobiet. W dzbanach i rogach przynosiły z piwnic piwo, siadały przy długich stołach z nożami u boku, jadły, piły i śmiały się na równi z mężczyznami. Jedna z nich, prawie tak wysoka jak ja, jasnowłosa, o mlecznej cerze, przystojna, choć koścista, podeszła do mnie. - Dziękuję ci, królu Jorgu - powiedziała. - Może ja to wszystko zmyśliłem. - Czułem się podle i wyglądałem okropnie, więc nie chciałem być miły. Uśmiechnęła się. - Ziemia się nie zatrzęsła, od kiedy wróciłeś. Niebo jest czyste. - Co to jest? - zapytałem. Trzymała w rękach gliniany dzbanek z jakąś czarną, błyszczącą mazią i skórzany woreczek. - Dostałam to od Ekatri. Maść na oparzenia i proszek do wypicia z wodą na pozbycie się trucizny z twojej krwi. Chciałem się roześmiać, ale ból mnie powstrzymał. - Ta stara wiedźma przepowiada mi same porażki. Jeśli ona mi coś przysyła, to w tym jest trucizna. To pewnie jest jej sposób na sprawdzanie się jej przepowiedni. Kobieta - dziewczyna - zaśmiała się. - Znachorki tak nie działają. Poza tym, mojemu ojcu nie spodobałoby się, gdybyś tu umarł. To by rzuciło na niego cień. Ekatri nie chciałaby znaleźć się w niełasce. - Twojemu ojcu? - To diuk Maladon, głuptasie. Odeszła, zostawiając mi dzbanek i zawiniątko na kolanach Patrzyłem za nią i pomyślałem, że może jeszcze nie czas umierać, skoro wciąż interesują mnie zgrabne zadki. Obejrzała się i zauważyła, że się jej przyglądam. - Jestem Elin - powiedziała i zniknęła w tłumie. Wypiłem proszek Ekatri i zacisnąłem zęby na skórzanym pasku, podczas gdy Makin nakładał maść na moją poparzoną twarz. Może i włada on mieczem z lekkością, ale jako pielęgniarz wydawał się mieć w rękach same twarde kciuki. Prawie przegryzłem skórę, ale kiedy skończył, ból trochę ustąpił. Elin powiedziała, że znachorka zależała od łaski jej ojca. Miałem nadzieję, że tak było, a nie odwrotnie. Makin zasięgał języka i stawiał moje pytania we właściwych miejscach tak, jak to on potrafi, żeby uzyskać odpowiedzi. I gdyby zebrać te odpowiedzi do kupy i dobrze im się przyjrzeć, to choć nikt tego głośno nie mówił, to było widać, że Lodowa Wiedźma, Skilfar, mieszała swym zimnym palcem we wszystkich północnych sprawach. Nie wątpiłem, że każdy lord i hrabia Północy tańczył, jak ona mu zagrała, nawet tego nie wiedząc. Ale Ekatri, jak twierdził Makin, nie była gruba rybą. Zastanawiałem się nad tym, siedząc cichą nocą sam ze swoim bólem. Radziłbym Alaricowi uważać - udławić się można nawet małą rybką. Pięć dni tak siedziałem, karmiony owsianką, podczas gdy Bracia raczyli się pieczonym świniakiem, wołową głowizną, tłustym pstrągiem z jeziora, kandyzowanymi jabłkami i wszystkim innym, czego ja bez bólu nie do zniesienia nie mógłbym przeżuć. Co wieczór do

tłumu krewnych i przyjaciół diuka dołączali nowo przybyli. Także sąsiedzi. Mężowie z Hagenfast, z brodami splecionymi z lokami tych, którzy zginęli pod ich toporami, prawdziwi Wikingowie, wysocy, jasnowłosi i okrutni, przybywający z Żelaznego Fortu i z portów na północy, i samotny gruby wojownik z pogranicza Snjar Songr, cuchnący foczym tłuszczem i nie rozstający się ze swoimi futrami pomimo ciepła panującego we dworze. Patrzyłem, jak Rike wygrywa zawody w zapasach po dziesięciu pijackich rundach, kiedy w końcu rzucił na ziemię Wikinga o rumianej twarzy i mięśniach twardych jak deski. Patrzyłem, jak Czerwony Kent zdobywa pierwsze miejsce w rzucaniu toporem do celu i trzecie w rozłupywaniu pnia drzewa. W rzucaniu nożami Grumlowa pokonał wysoki tubylec o wyblakłych oczach, ale Grumlow zawsze wolał dźgać i lepiej trafiał do celu, kiedy ten się ruszał i oddychał. Powiedziano mi, że Row dobrze się spisał jako łucznik, ale te zawody odbyły się na zewnątrz, a ja nie dałem się nikomu ruszyć. Makin przegrał ze wszystkimi, ale Makin dobrze wie, że zwycięzców się podziwia, ale nie lubi. Diuk i Sindri dość często siadali obok mnie i prosili, bym opowiedział, jaki był koniec Ferrakinda, ale potrząsałem tylko głową i wypowiadałem jedno słowo: "Mokry". Piwo płynęło strumieniami, ale ja piłem tylko wodę i przypatrywałem się płomieniom pochodni częściej niż ucztowaniu i sportom Duńczyków. Płomienie jawiły mi się w nowych barwach. Myślałem o Gogu strawionym przez ogień i o jego młodszym bracie, który ledwie kilka godzin nosił imię nadane mu przeze mnie - Magog. Zastanawiałem się, jak się ma Gorgoth wśród milczących trolli w ciemnych jamach. Brałem do ręki miedzianą szkatułkę i ciekaw byłem, czy jej zawartość pozwoliłaby mi zapomnieć o bólu. Przede wszystkim jednak, jak to robią chłopcy, kiedy ich coś boli - a odkryłem, że w wieku czternastu lat, gdy ból był nieznośny, wciąż byłem chłopcem - myślałem o mojej matce. Przypominałem sobie, jak się wiłem i jęczałem, kiedy Sindri mnie zostawił samego, jak wielki był mój ból i równie wielkie pragnienie. Podobny byłem do tych umierających pod Mabberton, tych rannych, na których patrzyłem z uśmiechem, zwijających się z bólu, proszących o łyk wody. Kiedy dokucza ból, mężczyźni się targują. Chłopcy też. Zwijamy się i obracamy, prosimy i błagamy, oferujemy dręczycielowi, co tylko chce, byle przestało boleć. A kiedy nie ma kata, którego można by przekupić, nikogo w kapturze z gorącymi prętami i żelaznymi cęgami, tylko to oparzenie, którego nie mogłeś uniknąć, to targujesz się z Bogiem lub z sobą samym, w zależności od wielkości twojego ego. Szydziłem z umierających pod Mabberton i teraz ich duchy patrzyły na mnie poparzonego. Zabierzcie ten ból, mówiłem, a stanę się dobrym człowiekiem. Lub przynajmniej lepszym człowiekiem. Gdy bardzo boli, wszyscy potrafimy być przebiegli. Ale myślę, że u mnie było coś jeszcze: ten straszny obosieczny miecz zwany doświadczeniem, wrzynający się w to okrutne dziecko, jakim byłem, i rzeźbiący mężczyznę, jakim miałem się stać. Obiecywałem, że będę lepszy. Ale wszyscy wiedzą, że często kłamię. Tamtego dnia, kiedy płonęło Mabberton, byliśmy w drodze do Wennith na Końskim Wybrzeżu. W Wennith, w wysokim zamku nad brzegiem morza zasiada na tronie mój dziadek. Tak mówiła mi matka, bo ja sam nigdy go nie widziałem. Corion pochodził z Końskiego Wybrzeża. Może miał wobec mnie jakieś zamiary, może miałem załatwić jakieś jego stare porachunki. Tak czy owak, w tych cichych godzinach przed świtem we dworze diuka Maladona,

kiedy gasły pochodnie i lampy migotały, a chrapiący woje z Północy leżeli na stołach, ja wróciłem myślami do Wennith. Miałem teraz wielu przyjaciół na północy, ale żeby wygrać tę naszą, tę moją, Wojnę Stu, mogłem potrzebować wsparcia rodziny.

Ręka wieku zatrzymała się na karku brata Rowa i zostawiła mu na zawsze pięćdziesią wychudły, żylasty, nikczemny. Ten staruch o wyblakłych oczach zegnie się i skrę piekielnym ciężarem, on się utrzyma. Najniższy z nas wszystkich, brudny i cuchnąc którym ledw

29 Cztery lata wcześniej W tej długiej podróży na południe nie raz się zastanawiałem, czy dobrze robię, że zbaczam z drogi. Ze sto razy, prawdę powiedziawszy. Chodzi o to, że nie znalazłem jeszcze tego, czego potrzebowałem. Nie wiedziałem nawet, czego potrzebuję, ale wiedziałem, że nie ma tego w Upiornym Zamku. Mój stary nauczyciel, Lundist, powiedział kiedyś, że jeśli nie wiesz, gdzie czegoś szukać, po prostu zacznij szukać tam, gdzie jesteś. Jak na mędrca, to bywał on też bardzo głupi. Ja zamierzałem szukać wszędzie. Wyruszyliśmy szóstego dnia. Siedziałem w siodle Bratha i wszystkie mięśnie miałem sztywne, a twarz mnie piekła i bolała. - Jesteś wciąż niezdrów - odezwał się Makin przy moim boku. - Jestem niezdrów od tego siedzenia i patrzenia, jak się napychacie, jakby waszą jedyną ambicją było się zaokrąglić. Żegnając nas, diuk stanął w bramie z setką swoich wojów. Po jego prawej stał Sindri, po lewej Elin. Alaric zaintonował "hura". Trzy razy wznieśli okrzyk i potrząsnęli toporami. Jak na pożegnanie przyjaciół było to dość przerażające. Nie chciałbym znaleźć się na miejscu ich wrogów. Diuk podszedł do mnie. - Twoja magia zadziałała tutaj, Jorgu. Nie zapomnimy ci tego. Skinąłem głową. - Zostaw Heimrifit w spokoju, panie - powiedziałem. - Halradra i jego synowie śpią. Nie trzeba ich budzić. - A ty masz tam w górze przyjaciela - uśmiechnął się. - Nie jest przyjacielem. - Chociaż jakaś część mnie chciałaby, żeby był. Lubiłem Gorgotha. Niestety, on umiał oceniać ludzi. - Dobrej podróży. - Sindri stanął obok swojego ojca, uśmiechnięty jak zawsze. - Wróć do nas w zimie, królu Jorgu. - Elin przyłączyła się do nich. - Nie chcesz znowu oglądać mojej paskudnej gęby. - Popatrzyłem w jej jasne oczy. - Blizny człowieka opowiadają historię jego życia. Chętnie poczytam twoją. Musiałem się znowu uśmiechnąć w odpowiedzi, choć bardzo bolało. Zawróciłem Bratha, aby poprowadzić moich Braci na południe. ***

W drodze regularnie smarowałem twarz czarną maścią Ekatri i zaczęła się goić, żywe ciało zmieniało się w jedną wielką bliznę. Po prawej widziałeś przystojnego Jorga Ancratha, po lewej - monstrum. Po tej stronie objawiała się moja prawdziwa natura, ktoś mógłby powiedzieć. Ból zelżał, ale policzek był nieprzyjemnie napięty, a głębiej kości wciąż paliły żywym ogniem. Mogłem jednak już jeść. I teraz, kiedy wszystkie dobroci ze stołów diuka oddalały się coraz bardziej, poczułem straszliwy głód. Tak to jest na drodze, na świeżym powietrzu. Kłusujesz przez imperium dzień za dniem i jesz tylko to, co upolujesz lub ukradniesz, i kiedy burczy ci w brzuchu odkrywasz, że możesz zjeść wszystko. Jeśli patrzysz na spleśniały kawałek sera i nie leci ci ślinka, to nie jesteś naprawdę głodny. W Upiornym kucharze smarowali dziczyznę miodem i przybierali pieczoną koszatką posypaną rozmarynem, by zadowolić moje podniebienie. Po wielu dniach w siodle zadowalający posiłek wystarczy, że jest gorący lub zimny, a jeśli jest zwierzęciem, to dobrze, żeby się nie ruszał i miał kręgosłup. Pierwszego wieczoru siedzieliśmy razem przy ogniu i brakowało nam nie naszego największego towarzysza, ale tego najmniejszego. Wpatrywałem się w płomienie i zdawało mi się, że czuję współczujące mrowienie w kościach mojej szczęki, pomimo znieczulającego działania maści. - Brakuje mi tego małego. - Grumlow zaskoczył mnie. - Oj, tak. - Sim splunął. Czerwony Kent spojrzał znad polerowanego topora. - Czy on dobrze się sprawił, Jorg? - Uratował mnie i Gorgotha - odpowiedziałem. - I wykończył ognistego maga, zanim sam umarł. - Tak musiało być - powiedział Row. - Był bezbożnym bachorem, ale miał w sobie ogień. Na Boga, miał. - Makinie - zawołałem. Spojrzał na mnie, w oczach odbijały mu się płomienie. - Skoro Coddin został w domu... - przerwałem, uświadomiwszy sobie, że po raz pierwszy nazwałem Zamek domem. - Skoro Coddin został w domu i nie ma z nami Nubańczyka... - Tak? - Chcę powiedzieć, że jeśli zejdę na ścieżkę, która... powiedzmy... będzie trochę zbyt przykra, to po prostu powiedz mi to. Dobrze? Ściągnął te swoje mięsiste usta i wciągnął powietrze przez zęby. - Spróbuję - odparł. Próbował już od lat, wiedziałem, ale teraz mu na to zezwalałem. Przez tydzień jechaliśmy skrajem wsi, okrążaliśmy miasta i szukaliśmy drogi na obrzeżach królestw, które mijaliśmy wcześniej, podróżując na północ. Dotarliśmy do osady Rye, zbyt dużej, żeby nazywać ją wioską, zbyt małej i zbyt niezorganizowanej, żeby była miastem. Kupowaliśmy tu wcześniej prowiant i teraz wjechaliśmy z pustymi torbami, żeby odnowić zapasy. Wciąż wydaje mi się dziwne, że płacę za towar, ale to dobry obyczaj, kiedy masz jakiś pieniądz na zbyciu. Oczywiście, trzeba coś ukraść od czasu do czasu, zabrać siłą tak dla

zabawy, bo jak inaczej utrzymasz się w grze? Ale poza tym to dobrze jest płacić, szczególnie kiedy jest się królem z kieszeniami wypchanymi złotem. Główny plac w Rye nie jest placem i jest na tyle główny, na ile są nimi inne place w Rye tej samej wielkości. Rike załadował właśnie ostatni worek owsa na ten swój wielki wóz, a Makin usiłował dopiąć pas swojej torby z czterema wypatroszonymi zającami, kiedy tłum wokół nas zaczął się rozstępować, jak Morze Czerwone przed Izraelitami. Opierałem się o bok Bratha, bo było mi trochę słabo. Lato postanowiło przypomnieć nam o sobie i słońce mocno przygrzewało z bladego nieba. Twarz piekła mnie nieznośnie i gorączka dawała mi się we znaki. - Książę Cierni! - zawołał jakiś starzec w moim kierunku, na tyle głośno, żeby ludzie wokół zwrócili uwagę. - Jeśli już, to "królu" - mruknąłem. - I jeśli są jakieś Ciernie na mapie, to musiały umknąć mojej uwadze. Zatrzymał się o jard ode mnie i wyprostował. Był chudy, suchy jak śliwka, po bokach łysej głowy powiewały mu siwe włosy. Oczy miał mleczne, ale nie zaćmione kataraktą, tylko jakby perłowe i lekko tęczowe. - Książę Cierni! - Jeszcze głośniej. Ludzie zaczęli się gromadzić. - Odejdź - powiedziałem spokojnie, głosem, który radził posłuchać. - Otworzy się Brama Gilden dla księcia Strzały. - Coś zelektryzowało powietrze wokół nas i postawiło mu włosy na głowie. - Możesz tylko... Jest coś ze sztuki w szybkim wyciągnięciu miecza. Jeśli rzemień jego pochwy nie jest zawiązany, a mój nigdy nie jest, możesz go rzucić ostrzem w górę na kilka stóp, łapiąc tylko ręką od dołu za jelec i dosłownie podrzucając go do góry. Przy dobrym wyczuciu czasu i szybko się obracając, łapiesz rękojeść w szczytowym punkcie łuku i kiedy miecz opada, wykorzystujesz siłę jego impetu i dźgasz w cokolwiek znajduje się obok ciebie. Obejrzałem się przez ramię. Oczy starca wciąż mlecznie połyskiwały, ale przestał przynajmniej prowokować. Cofając się wyciągnąłem ostrze z jego piersi; on spojrzał na krwawą ranę, ale, co dziwne, nie upadł. Czekałem chwilę, i jeszcze chwilę. Tłum milczał, a stary wciąż stał i przypatrywał się pilnie krwi spływającej mu po brzuchu. - Hej - zawołałem. Podniósł głowę i to mi się przydało. Jego broda już mi nie zawadzała, więc jednym czystym uderzeniem ściąłem mu głowę. Nie jestem skory do przechwałek, ale niełatwo jest pozbawić kogoś głowy jednym ciosem. Widziałem mistrzów we władaniu toporem, którzy potrzebowali trzy razy się zamachnąć, żeby dokonać egzekucji na karku położonym przed nimi na klocku. Po tym, jak głowa wylądowała u jego stóp, jasnowidz wspaniałomyślnie pozwolił runąć reszcie swojego ciała. Wciąż jednak patrzył na mnie tymi perłowymi oczyma. Nie było w tym nic magicznego, ścięta głowa może tak patrzeć jeszcze przez minutę, jeśli jej na to pozwolić, ale powiadają, że to przynosi pecha temu, kogo widzi w swych ostatnich chwilach. Podniosłem głowę za włosy i patrząc jej prosto w oczy powiedziałem:

- Poważnie? Potrafisz mi przepowiedzieć, gdzie będę albo nie będę siedział w nadchodzących latach, ale tego nie przewidziałeś? - Mówiłem głośno, aby wszyscy wokoło mnie słyszeli. Zwróciłem się też do tłumu. - Ten oszust od lat karmił się waszą i wam podobnych niedolą. Do jasnowidza i do wszystkich, którzy widzieli mnie poprzez jego oczy i którzy widzieli ten moment na przestrzeni lat, powiedziałem cichym głosem: - Sam zbuduję swoją przyszłość. Śmierć nie czyni cię nieomylnym. Wszyscy umierają. Usta wykrzywiły się w uśmiechu. Bezdźwięcznie powiedziały: - Martwy Król. W miejscu, którym go dotykałem, skóra mi ścierpła. Czułem, jakby pajęcza sieć obejmowała mi dłoń. Upuściłem głowę i kopnąłem ją w tłum. Mówię "kopnąłem", ale prawdę mówiąc, to bardzo zły pomysł, żeby kopać głowę. Doświadczyłem tego parę lat wcześniej, kiedy kosztowało mnie to dwa złamane palce u nogi. To, co należy, to popchnąć głowę bokiem stopy, jakby się chciało ją podrzucić. Nie trzeba wcale dużo siły, bo ona i tak się potoczy. Ze ściętą głową to jest tak, że jej właścicielowi nie zależy już na zminimalizowaniu siły uderzenia, bo i tak nie mógłby tego zrobić. Kiedy kopiesz kogoś w głowę, jak to się czasem zdarza, ten ktoś próbuje uniknąć ciosów, więc jest w ciągłym ruchu. Ścięta głowa przestaje być aktywna, nawet jeśli wciąż na ciebie patrzy. Tyle moich przemyśleń o kopaniu ściętych głów. Muszę przyznać, że mam ich więcej niż większość ludzi, chociaż Majowie na pewno wiedzieli jeszcze więcej na ten temat. Oczywiście oni używali ściętych głów do całkiem innej gry. Makin uporał się z zapięciem swojej torby i stanął obok mnie. - To było trochę zbyt brutalne - powiedział. - Chciałeś, żeby ci mówić takie rzeczy. - Odwal się. Pomachałem Braciom. - Jedziemy. Przez prawie sto mil jechaliśmy znaną nam Północną Drogą, przez księstwa Parquat i Bavar, gdzie dobrze widziani są tylko podróżni nie planujący dłuższego pobytu, a tacy jak my nie powinni nawet zsiadać z koni. Miasteczko Hanver przywitało nas kolorowo i świątecznie. W podróży na północ napotykaliśmy spokojne skupiska krytych strzechą chat i Hanver też uchowało się nie zniszczone, nietknięte przez wojnę, sielankowo położone wśród żyznych poletek. - Wygląda na dzień święty. - Kent stanął w strzemionach i rozglądał się. Jak na nikczemnego łajdaka, którym był, Kent miał wyjątkowo pobożną naturę, i to nie była hipokryzja. - Phi! - Rike wolał, aby święto było czymś dzikim i głośnym, i najlepiej, żeby kończyło się hulanką. - Będą śpiewać chorały - ucieszył się Sim, miłośnik muzyki.

I nie zważając na fakt, że byłem królem Renaru, a oni niewiele więcej niż parszywymi chłopami, moi Bracia wjechali ze mną do Hanveru. Główną ulicą, wśród tłumu miejscowych w odświętnych łachmanach, z wyszorowanymi twarzami, i ich dzieciaków powiewających wstążkami na patykach, z ustami pełnymi kandyzowanych zimowych jabłek. Bracia udali się w różne strony, Sim do kościoła, Grumlow do kuźni, a Rike oddał wodze konia chłopcu pod karczmą. Jako bardziej wybredny, Row wybrał inną gospodę, a Kent udał się do stajni, żeby ktoś znający się na rzeczy obejrzał prawą przednią nogę jego Hellaxy. - Chyba będzie coś więcej niż chorały. - Makin kiwnął głową w kierunku głównego placu. Stał tam drewniany podest ze świeżych belek, jeszcze ociekających żywicą, szeroki, a nad nim szubienica i trzy powrozy dyndające na wietrze. Przywiązaliśmy konie i Makin rzucił chłopakowi miedzianego dublona. - Kościelna egzekucja - powiedział. W odległym rogu podestu powiewał kawałek białego płótna z wyrysowanym atramentem świętym krzyżem i kielichem. - Hmm. - W Wysokim Zamku nie entuzjazmowałem się kościelnymi sprawami. W drodze widziałem, że trujące macki Rzymu docierają wszędzie. I to były jedyne momenty, kiedy uważałem, że postępowanie mojego ojca jest rozsądne. Staliśmy, jak wszyscy, w słońcu i zajadaliśmy kawałki baraniny z rożna kupionej od ulicznego sprzedawcy. Chłopak od piwa sprzedał nam miejscowego araku w cynowych kubkach. Piwo było ciemne i gorzkie, mocniejsze od wina. Czekał, że będziemy nim pluć, ale zwróciliśmy mu puste pucharki. Może nie miewam czasu na kościelne nabożeństwa, ale dobra egzekucja, czemu nie? Kiedyś przed laty patrzyliśmy, jak wieszają brata Merrona i Row powiedział: - Nie trzeba dobrego powodu, żeby mieć dobrą egzekucję. I miał rację. Najpierw usłyszeliśmy śpiew, czterech chłopców chórzystów, zapewne nie kastrowanych, nie w takim lichym miasteczku jak Hanver. Potem zobaczyliśmy srebrny krzyż uniesiony wysoko i tłum rozstąpił się przed chłopcami w białych habitach, o wysokich głosach. W oddali Sim otwierał usta, jakby śpiewał z nimi, choć przecież nie znał łacińskich słów. Dalej szli księża, dwa czarne kruki z purpurą na piersiach, machający kadzielnicami. Tępe twarze, podobne, jakby byli braćmi, nie starsi niż Makin. Za nimi jechały na wozie, że związanymi rękami i nogami, matka i dwie córki, dziesięć może dwanaście lat, wszystkie blade z przerażenia. Pochód zamykał ksiądz starszy rangą, pod połami jego czarnej sutanny widoczne były romby purpurowego jedwabiu. Dość przystojny, wygląd miał srogi, a zakola łysiny przydawały mu powagi. - Potrzebuję dobrego piwa. - Makin splunął. - Czuję kwas w ustach po tym araku. Może jest tak, że można mieć dobrą egzekucję bez dobrego powodu, jednak wydaje mi się, że żadnej kościelnej egzekucji nie można nazwać dobrą. Przez większość mojego życia pogardzałem Ojcem Gomstem i to zarówno za jego kłamstwa, jak i słabości. Tamta noc cierni i deszczu pokazała te kłamstwa jasno i wyraźnie, jak światło błyskawicy w ciemnym pokoju. Choć pewnie z czasem też by wyszły na jaw. Muszę

jednak przyznać Gomstowi, że w jego wątłym optymizmie i ciągłej gadaninie o miłości niewiele było z doktryny Rzymu. Ojciec nie pozwoliłby na rządy papieża w swoim zamku. Kiedy kobietę i jej dziewczynki popchnięto na podest, w tłumie dało się słyszeć kilka szyderczych okrzyków, ale większość zachowała milczenie i ich twarze były spięte i niewesołe. - Czy wiesz, co mają wspólnego Kościół Rzymski i kościół przed nim, wiara papieży z czasów Budowniczych i w wiekach przed Budowniczymi? - zapytałem Makina. - Nie. - Makin potrząsnął głową. - Nikt nie wie. Papież Anticus ukrył w lochach wszystkie biblie, które przetrwały Tysiąc Słońc, wszystkie doktrynalne księgi, wszystkie archiwa Watykanu. Może spalił to wszystko, a może wypełnia wszystko co do joty. Uczeni mędrcy tez nic mogą ci nic powiedzieć, jak tylko, że nie wolno ci wiedzieć. Ksiądz na podeście przemierzał szybkimi krokami jego skraj i ryczał do tłumu na temat niegodziwości i czarów. Krople jego śliny błyszczały w słońcu zanim spadły na głowy najbliżej stojących wieśniaków. - Nigdy nie myślałem, Jorgu, że taki z ciebie teolog. - Makin odwrócił się do mnie. Idziemy po to piwo? Patrzyłem, jak kat próbuje przywiązać jedną dziewczynkę do słupa. Czyli nie będą od razu wieszać, najpierw trochę trzeba pocierpieć. Jak na taką maliznę, ostro walczyła, kat musiał naprawdę się wysilić. - Czy nie za wcześnie na krew, sir Makinie? - prowokowałem go, ale szydziłem też z czegoś, co sprawiało, że i ja czułem ten kwaśny smak w ustach. Makin odburknął niechętnie. - Może jestem zbyt miękki, ale nie podoba mi się to. Nie z dziećmi. Myślę, że Makinowi nigdy się to nie podobało, ani z dziećmi, ani z dorosłymi, ale dawał się ponieść mroczności naszych braterskich działań w tamtych wczesnych latach, kiedy uważał się za mojego jedynego obrońcę. - Ale to czarownice. - Znowu kpiłem sam z siebie. To pewnie były czarownice. W życiu natknąłem się na takich wiele, i z każdym rokiem zdawało mi się, że więcej magii przecieka do mojego świata przez tę lub inną osobę, jakby dni miały szczeliny. Ten ksiądz na pewno i mnie by zaciągnął na ten podest, gdyby wiedział, że rozmawiam z umarłymi, albo gdyby zobaczył te czarne żyły biegnące przez moją pierś. I gdyby się odważył mnie tknąć. Może były czarownicami, a może ta kobieta czemuś się sprzeciwiła lub coś wymyśliła. Rzym niczego tak nie nienawidzi jak pomysłowości. Ksiądz może cię skazać na stos za rzucenie uroku, ale będą cię powoli zabijać przez tydzień, jeśli wymyślisz lepszą stal lub odkryjesz tajemnicę alchemii Budowniczych. Makin potrząsnął głową, splunął jeszcze raz i odszedł. Osądzał mnie! Swojego cholernego króla! Mogłem się wściec, mogłem uciec w złość, ale to przecież nie Makin mnie rozgniewał. Niech się ludzie modlą do Boga, nie mam nic przeciwko. Może nawet z tego wyniknąć coś dobrego, jeśli dobro ma jakieś znaczenie. Zamknijcie sobie Boga w kościele i płaczcie tam. Ale Rzym? Rzym to broń skierowana przeciwko nam. Trucizna posłodzona i podawana

głodnym. Na podeście zdzierano suknię z wrzeszczącej dziewczynki. Podszedł do niej człowiek z rózgą nabijaną metalowymi zębami, które połyskiwały w słońcu. - To biskup, tak? - Kent stanął obok mnie i położył rękę na mojej, która właśnie sięgała po stal, jakby nie pytając mnie o pozwolenie. Kent zatrzymał mój miecz w pochwie. - Murillo - potwierdziłem. Niewielu odważyłoby się wspomnieć przy mnie biskupa Murillo. Wciąż myślę z żalem o tamtych gwoździach. Wbijałem mu je do głowy powoli, ale i tak za szybko udało mu się odejść. - Czarny dzień - powiedział Kent, i nie wiem, czy miał na myśli tamten czy dzisiejszy. Przy całej swojej pobożności, nigdy mnie nie zbeształ za bratanka papieża. Kiwnąłem głową. Były gorsze powody mojej nienawiści do Rzymu, ale biskup Murillo miał w niej swój udział. - Jak się ma Hellax? - zapytałem Kenta. - W porządku. Położyli jej okład na nogę. Dziewczynka wyła, jak potępiona, chociaż tylko pokazano jej rózgę. - Gotowa do drogi? - zapytałem. - Jorg! - Kent rzucił mi spojrzenie. Składamy się z przeciwności, wszyscy. Te przeciwstawne siły dają nam moc, jak w łuku, gdzie każdy blok dociska poprzedni. Pokażcie mi człowieka, w którym wszystkie części są w zgodzie, a powiem, że to obłęd. Chodzimy wąską ścieżką, a szaleństwo czyha po obu jej stronach. Człowiek bez sprzeczności, które trzymałyby go w równowadze, wkrótce zejdzie na manowce. - Popatrzmy z bliska. - Zacząłem przeciskać się przez tłum. Większość mi ustępowała, niektórych musiałem poszturchać. Kent szedł tuż za mną. Makin odszedł wcześniej, bo jego sprzeczności zadowalały się kompromisem. Moje nie były tak łaskawe. Powiedziałbym, że to nienawiść kazała mi wejść na ten podest. Nienawiść do Rzymu, do jego doktryny ignorancji, do skorumpowanych wysokich oficjałów, może do faktu, że to nie ja to wymyśliłem. Moi Bracia powiedzieliby, że to przekora, oburzenie faktem, że bardziej niż powrozy te kobiety więził strach przed księżmi i ujadanie motłochu. Na pewno nie działałem dlatego, że od trzech miesięcy byłem królem Renaru. Kiedy założono mi koronę na głowę, to teoretycznie oznaczało przyjęcie przeze mnie odpowiedzialności za lud mojego królestwa, ale korona ważyła więcej niż jakiekolwiek poczucie odpowiedzialności i szybko ją wtedy zdjąłem. Nikt mnie nie powstrzymywał, kiedy wspinałem się na podest. Mógłbym nawet przysiąc, że kilka rąk mi pomogło. Kat właśnie robił pierwszy zamach rózgą, kiedy mu ją wyrwałem z ręki. Na całej długości była nabijana małymi, ostrymi kawałeczkami żelaza. Dziewczynka, z obnażonymi plecami, wpatrywała się w nią, jakby niczego innego na tym świecie nie było. Te plecy były zbyt czyste jak na chłopkę, ale może księża ją umyli, żeby ślady tortur były lepiej widoczne. Chodziło mi po głowie, żeby dokonać rzezi, palce same sięgały po rękojeść miecza i bez

trudu mógłbym zabić wszystkich na podeście w okamgnieniu. Hanver od dawna nie widziało wojny i ja byłem gotów to zmienić. Ale zamiast tego spróbowałem perswazji. W trzech krokach znalazłem się o jard od srebrnowłosego księdza. W dłoni obracałem nabijaną rózgę. - Jestem Jorg, król Renaru. Zabiłem więcej księży niż ty czarownic i nakazuję ci uwolnić tę trójkę z tej prostej przyczyny, że tak mi się podoba. - Mówiłem głośno i wyraźnie, aby wszyscy mnie słyszeli. Zapadła taka cisza, że słyszałem trzepotanie białej flagi. - Następne słowa z twoich ust będą brzmieć: "Tak, wasza wysokość", albo posiekam cię tą rózgą na miazgę. Trzeba mu oddać sprawiedliwość, że zawahał się, zanim powiedział: "Tak, wasza wysokość". Wątpię, żeby uwierzył w moje pochodzenie, ale na pewno uwierzył w moje umiejętności. Wśród chłopów stało kilku zbrojnych, w hełmach i watowanych kaftanach. Utrzymywali porządek w imieniu jakiegoś paniątka władającego tym miasteczkiem. Spojrzałem im w oczy i kiwnąłem głową w kierunku trzech stojących przy korycie dla koni. Wzruszyli ramionami i odeszli. Nie powiem, że mnie to ucieszyło. Makin stał za tymi trzema, najwyraźniej nie dotarł nawet do najbliższej piwiarni. - Ktoś się sprzeciwia? - Wyciągnąłem miecz tak szybko, że zadźwięczał. Twarze w tłumie były żądne krwi i zszokowane, że im jej odmówiono. Podzielałem te uczucia. To było, jak nie wybrzmiałe kichnięcie, jak próżnia domagająca się wypełnienia. Czekałem i część mnie chciała, żeby rzucili się ku mnie w wybuchu wściekłości. - Ktoś się sprzeciwia? - Nikt się nie odezwał. Przeciąłem więzy kobiety i dziewczynek bez problemu. - Wynoście się! - wrzasnąłem wściekły, jakby to była ich wina. Matka zebrała córki i pokuśtykała z nimi do skraju podestu. Makin pomógł im zejść. Zastanawiałem się później, czy to wystarczyłoby, żeby odpędzić mojego ducha; czy mój dobry uczynek, bez względu na jego motywację, mógł powstrzymać martwe dziecko od pojawiania się w moich snach. Nie, dalej powracał w ciemnościach. Spędziliśmy cały dzień w Hanver i odjechaliśmy o słonecznym poranku. Nasze torby były pełne, a nad głowami wciąż łopotały kolorowe flagi. Takie piękne są miejsca nie dotknięte przez wojnę. I dlatego takie nietrwałe.

30 Cztery lata wcześniej Moje potwory - Gog i Gorgoth - zostały na północy. Moje demony, jak zawsze, podążyły za mną na południe. Podróżowaliśmy na południe w dobrym tempie. Przepłynęliśmy Rhyme na pokładzie jednej z tych rozklekotanych barek, które tak mi się nie podobały w drodze na północ. To było ciekawe doświadczenie - moja pierwsza podróż drogą wodną, a nie tylko nad wodą. Konie, podenerwowane, trzymały się razem na pokładzie, a ja wychylałem się za burtę przez te kilka minut potrzebne do przeciągnięcia barki na drugi brzeg i obserwowałem rzekę błyszczącą za dziobem. Myślałem o kapitanie, przepoconym brzuchaczu, i trzech ludziach w jego służbie. Żyli na szerokiej rzece, która zaniosłaby ich do morza w ciągu kilku godzin. A holowali swój statek mila za milą, setki mil w miesiącu, tam i z powrotem tylko na taką odległość, z której mogli się nawzajem usłyszeć. - Przypomnij mi - powiedział Makin, kiedy zeszliśmy na brzeg. - Dlaczego po prostu nie wrócimy do Upiornego, gdzie moglibyśmy, ty przynajmniej mógłbyś, żyć jak królowie, zamiast poniewierać się po świecie po to tylko, żeby zobaczyć nieznanych krewnych? - Znam niektórych z nich. Ale nigdy ich nie odwiedziłem. - A powód, dla którego robimy to teraz? Czy po to zwyciężyłeś na Wyżynach, żeby Coddin mógł tam rządzić w twoim imieniu? - Moja rodzina zawsze miała zarządzających w wysokim poważaniu. Makin uśmiechnął się w odpowiedzi. - Udajemy się do nich, bo potrzebujemy przyjaciół. Każdy jasnowidz wróżący z psich wnętrzności mówi mi, że książę Strzały chce tronu imperium. Nawet jeśli to nie do końca jest prawdą, to wkrótce będzie on chciał przejść przez Wyżyny Renaru, a jak go znam, to niełatwo będzie go zatrzymać. I pomimo mej legendarnej wręcz życzliwości, muszę przejść pół świata, żeby znaleźć kogoś, kto udzieli mi pomocy w potrzebie. Wszystko, co powiedziałem, to była prawda, ale jeszcze bardziej niż ruchu w tej grze o imperium chciałem znaleźć członka mojej rodziny, który by nie pragnął mnie zabić. Krew nie woda, powiadają, ale to, co mnie łączy z ojcem na pewno jest rozwodnione. Dorastając zacząłem się nad sobą zastanawiać i poczułem, że muszę poznać krewnych ze strony matki, choćby tylko po to, by się przekonać, że nie jestem tak całkiem zły. Przejeżdżaliśmy u stóp Aups, gór, które swym rozmiarem i zasięgiem zawstydzały góry Matteraki. Całe legiony białych szczytów maszerujące ze wschodu na zachód - wielki mur Rzymu. Dla młodego Sima były fascynujące, wpatrywał się w nie tak intensywnie, że mógł w

każdej chwili spaść ze swojej klaczy. - Człowiek nie mógłby się na takie wspiąć - powiedział. - Hannibal przeprowadził przez nie słonie. Zmarszczył brwi. - Aha, słonie. Wcześniej nie przyszło mi do głowy, że Sim nie ma zielonego pojęcia, jak wygląda słoń. Nawet w cyrku doktora Taproota nie było słoni. Sim myślał pewnie, że wspinały się one jak małpy. Przez kilka tygodni jechaliśmy wzdłuż granic pomniejszych królestw, mniej uczęszczanymi szlakami. Siedem to nie najszczęśliwsza liczba, gdy chodzi o ilość podróżników. Za dużo, żeby pozostać niezauważonym, za mało, żeby zapewnić sobie bezpieczeństwo. Ale wyglądaliśmy na zawziętych, może nie tak zawziętych w walce jak naprawdę byliśmy, ale wystarczająco, aby zniechęcić rabusiów, którzy mogli nas obserwować. Nie wyglądaliśmy też na bogatych, a to pomaga. Co prawda mieliśmy konie, broń, zbroje, ale niczego, co by obiecywało bogaty łup, na pewno nie dość bogaty, żeby ryzykować spotkanie z Rike'em lub Makinem. Podnóża Aups ciągną się wzdłuż granic Teutonu długimi, nieurodzajnymi dolinami, które przedzielają wysokie kamieniste grzbiety. Dawno, dawno temu działy się tu złe rzeczy. To był czas Interdyktu i nawet teraz niewiele rośnie w tej kwaśnej ziemi. Wśród tych pustych kotlin, o tydzień marszu od zamieszkałego miejsca, natknęliśmy się na najsamotniejszy dom na świecie. Czytałem kiedyś, że na dalekiej, białej północy, za zamarzniętym morzem, ludzie mieszkają w domach z lodu i nie zdejmują futer, tak chroniąc się od wiatru, który może człowieka przeciąć na pół. Ale ta kamienna chata, karłowata pośród ogromnych głazów, o oknach jak puste oczodoły, była chyba jeszcze gorsza. Kobieta i trójka dzieci wyszli na nas popatrzeć. Nikt się nie odezwał. W tej suchej dolinie, gdzie nie słychać było ani krakania wrony, ani śpiewu słowika, tylko szept wiatru, wydawało się, że słowa byłyby grzechem, bo mogłyby obudzić coś, co lepiej żeby spało. Twarz obserwującej nasz przejazd kobiety była zbyt biała, zbyt gładka, jakby twarz martwego dziecka. Dzieci przykucnęły w swoich szarych łachmanach wokół niej. Jadąc na północ dotrzymywaliśmy kroku wiośnie jednochodem. Teraz galopowaliśmy razem z latem. Błoto wysychało i twardniało, drzewa już nie kwitły, nadleciały chmary much. Rike poczerwieniał, jak zawsze nawet przy najmniejszej oznace lata. Kurz nie chronił go przed słońcem parzącym mu skórę i na pewno nie poprawiało mu to humoru. Opuściliśmy góry i ich ponure podnóża, i przez wrzosowiska podążaliśmy ku wielkim lasom południa. Pod koniec pewnego upalnego dnia, kiedy twarz trochę mnie mniej bolała, rana jeszcze nie była zagojona, ale już się z niej nie sączyło, wyciągnąłem swój miecz. Row upolował nam jelenia i udziec skwierczał nad ogniem. - Popróbujemy się, sir Makinie z Trent? - Jeśli jesteś pewien, że nie zapomniałeś, jak tego używać. - Wyszczerzył zęby i

wyciągnął swój miecz. - Do usług! Ćwiczyliśmy przez chwilę, odparowując i markując ciosy tak dla rozprostowania kości. Nagle, bez ostrzeżenia, Makin przyspieszył tempo i jego ostrze zaczęło mnie naprawdę szukać. - Czas na kolejną lekcję? - zapytał, teraz już na poważnie, choć wciąż z uśmiechem. Pozwoliłem, by ręka mnie prowadziła, a sam obserwowałem walkę, natarcia i odwroty, ale nie szczegóły każdego cięcia czy uderzenia. Zza pleców Makina, znad kopuły lasu, słońce posyłało złote promienie jak struny harfy, a spośród szelestu liści i śpiewu ptaków wyłowiłem dźwięki pieśni miecza. Nasze miecze pogwizdywały coraz głośniej, stal ostro uderzała o stal, oddychaliśmy coraz szybciej. Rana na twarzy znowu paliła ogniem, poczułem dawny ból, kwas i błyskawicę, jakby kawałki Goga utkwiły w moich kościach i wciąż się paliły. Szybciej. Makin przestał się uśmiechać, pot zalewał mu czoło. Szybciej. Błysk światła w jego oczach. Szybciej. Chwila desperacji i zawołał: - Dość - Upuścił miecz. - Jezu! - Ręka mu drżała. - Nikt tak nie walczy. Bracia przerwali swoje rozmaite zajęcia i patrzyli, jakby niepewni, co właśnie zobaczyli. Wzruszyłem ramionami. - Może nie taki zły z ciebie nauczyciel? Ramiona mi drżały. Wolną ręką dotknąłem koniuszka miecza, żeby skierować go do pochwy. - Au! - Przez chwilę myślałem, że się skaleczyłem i podniosłem palce do ust. Ale nie było krwi, tylko oparzenie tam, gdzie dotknąłem gorącego metalu. Jechaliśmy wzdłuż podnóża górskiego pasma, a potem wzdłuż kolejnych wielkich rzek. Na mapach miały one swoje nazwy, ale miejscowi często nazywali je inaczej. Czasem ci w górze rzeki używali innej nazwy niż ci w dole. Nie przejmowałem się tym, bylebyśmy dotarli tam, gdzie chciałem się dostać. Ale też ciągle coś nam stawało na drodze. Wieże obserwacyjne, patrole, podtopienia, pogłoski o dżumie, wszystko to zawracało nas z obranej drogi, jakbyśmy mieli dotrzeć na południe tą, a nie inną, ścieżką. Tak to czułem i nie podobało mi się to uczucie. Ale Makin mówił, że to tylko uczucie. - Niech to szlag! - Zeskoczyłem z siodła Bratha i podszedłem do strzaskanego mostu. Zachowana po naszej stronie część kamiennego łuku wystawała na kilka jardów nad spienione wody i wyglądała jak złamany ząb. Duże fragmenty mostu widać było tuż pod powierzchnią wody, tworzyły w nurcie fale i koryta. Szkoda wyglądała na całkiem świeżą. - Skręcimy trochę na wschód. To nie koniec świata - odezwał się Makin. Z nas wszystkich Makin był najlepszy w znajdowaniu drogi. Ja zapamiętywałem mapy. Mogłem zamknąć oczy i odtworzyć w pamięci każdy najdrobniejszy szczegół wyrysowany na zwoju. Makin instynktownie zamieniał atrament ze skóry we właściwe wybory co do tej doliny czy tamtego grzbietu. Jęknąłem. Przykucnięty przy moście, wyczuwałem jakiś zapach, ślad zapachu; pod świeżo, metalicznie pachnącą, rwącą wodą coś gniło.

- Zatem na wschód - powiedziałem. I skierowaliśmy się ku szlakowi wiodącemu na wschód. Rysował się on cienką linią ciemniejszej zieleni pośród lasów w kolorze trawiastym i był zarośnięty krzewami jeżyny i wikliną. Podczas jazdy kolce drapały nam buty. Ze ścieżkami mniej uczęszczanymi to jest tak, że zazwyczaj są mniej uczęszczane z jakiegoś powodu. Kiedy nie są to niebezpieczeństwa czyhające na drodze, to jest to sama droga. Czasem jedno i drugie. W Kantanlonii miękki skraj cywilizacji staje się naprawdę miękki i tak grząski, że pochłonie każdego, kto da mu na to szansę. - Przejeżdżamy? - Czerwony Kent stał w strzemionach i ze zmarszczonym czołem przypatrywał się upstrzonym trzcinami zielono-brązowym moczarom, które wydawały się ciągnąć w nieskończoność. - Cuchnie. - Makin pociągnął nosem, jakby smród, który wszyscy czuliśmy, nie był dla niego wystarczająco rażący. Rike splunął i klepnął kilka komarów. Zleciały się do niego, jakby nie wiedziały, jak paskudnie będzie smakował. Księstwo Kantanlonii leżało wzdłuż dawnej granicy między dwoma rozległymi królestwami. Ich połączenie było pierwszym krokiem Filipa na drodze do budowy imperium. Mówi się, że matka Filipa urodziła go właśnie na tej granicy, w Avinronie, i dlatego uważał on, że ma prawo władać obu ziemiami. Z Avinronu nie pozostało nic; stało się cuchnącym bagnem zasilanym przez rzekę o trafnej nazwie "Wyciek". Nasza droga wiodła przez te moczary z powodów, które leżały po obu stronach. Prowadziłem, idąc pieszo, z wodzami Bratha w ręce. Bracia i ja spędziliśmy wcześniej dość czasu na Moczarach Ken, aby potrafić wyczuć niepewny grunt. Rośliny powiedzą ci wszystko. Szukaj wełnianki, bo to pierwsza oznaka głębokiego błota; tam, gdzie sit błotny, ziemia utrzyma człowieka, ale koń się zapadnie; turzyca oznacza czystą wodę, kurzyślep kwaśną; sitowie rośnie w głębokiej wodzie, ale grunt pod nim jest twardy. Trzeba dobrych oczu i ostrożnych stóp, i nadziei, że ciepłe bagna Kantanlonii nie bardzo różnią się od zimnych mokradeł na granicy Ancrathu. Makin miał rację z tym smrodem. W połączeniu z upałem był nie do wytrzymania. Zgnilizna wnikała w nas wszystkimi porami, straszliwy fetor gnijącego mięsa i jeszcze czegoś gorszego. Tego dnia posuwaliśmy się bardzo powoli, ale przebyliśmy na tyle dużo mil, żeby droga za nami wyglądała jak ta przed nami: jednostajne bezdroże bez końca. Znalazłem miejsce na obóz, w którym mogliśmy dotrwać do rana w komplecie. Kilka wzgórków pokrytych trawą i połączonych kawałkami twardego gruntu dawało dość miejsca ludziom i koniom, choć byliśmy stłoczeni bardziej niż byśmy chcieli. Grumlow rozpalił ogień przy pomocy patyków i węgla drzewnego, którego kawałek, bardzo roztropnie, miał przy sobie. Wyjął swój żelazny mały trójnóg i zawiesił na nim kociołek. Kucnął nad nim i w obłoku pary sypał kaszę jęczmienną na kawałki wędzonej sarniny. Krople

pary skapywały z jego wąsa z powrotem do duszonki. Noc połknęła wszystkie gwiazdy, była bezksiężycowa i duszna. Bagno, ciche za dnia, kiedy jedynym odgłosem był chlupot naszych stóp, w ciemnościach ożyło. Od zachodu do wschodu słońca nie dawało nam spać rechotanie żab, furkot skrzydeł, ptasie szczebioty i inne, bardziej wilgotne, bardziej niepokojące dźwięki. Wyznaczyłem warty, choć żar naszego małego ogniska niczego nie oświetlał, i kiedy przyszła moja kolej, siedziałem z zamkniętymi oczami i słuchałem, co mówi ciemność. - Makin! - kopnąłem go, ale ostrożnie, żeby nie odciął mi stopy. - Twoja kolej. Zamruczał coś i usiadł. Nie zdjął ani napierśnika, ani rękawic. - Przecież nic nie widać. Czego, do cholery, mam wypatrywać? - Zrób to dla mnie - powiedziałem. To miejsce napełniało mnie jakimś dziwnym uczuciem, że jeśli wszyscy zaśniemy tu razem, to już nigdy się nie obudzimy. - A ty dlaczego pobrzękujesz zbroją, skoro myślisz, że to miejsce jest bezpieczne? Zanim Makin zdobył się na odpowiedź, padłem w objęcia snu. Była w nim Katherine, z martwym dzieckiem w ramionach i oskarżeniami na ustach. *** Kałuże stojącej wody parowały w porannym słońcu. Mgła utrzymywała się najpierw na stopę lub dwie nad wełnianką, ale kiedy wyruszyliśmy, oplotła nam piersi, jakby była gotowa zatopić nas tam, gdzie błotu się to nie udało. Do niektórych smrodów można się przyzwyczaić. Po jakimś czasie nie wiesz, czy wciąż coś jeszcze czujesz, czy już nie. Odór Kantanlońskich moczarów jest jednak inny. Za dnia i w nocy pozostaje równie ostry, jak wtedy, gdy niechętnie poczułeś go po raz pierwszy. Ta mgła zsyłała na mnie pot i dreszcze jednocześnie. W zasięgu mojego wzroku Bracia jawili mi się jak widma. Wciąż w oparach, nie wiem dlaczego myślałem o tej kobiecie i jej bachorach w odludnej chacie, o kobiecie z martwą twarzą i dzieciach jak szczury uczepionych jej łydek. Różne mogą być oblicza odosobnienia. - Moglibyśmy przeczekać - zasugerował Kent. Plusk i Rike zaklął. - Wpadłem w to pieprzone błoto po kolana. Kent miał trochę racji. Słońce było coraz wyżej i mgła będzie musiała w końcu opaść. - Chcesz tu zostać choćby chwilę dłużej niż to konieczne? - zapytałem. W odpowiedzi Kent ruszył z uporem dalej. Na razie słońce nie spisywało się najlepiej i wciąż było mi zimno. Mgła sączyła się do mojego wnętrza, mroziła mi kości, przesłaniała oczy. - Widzę jakiś dom - zawołał Sim. - Niemożliwe! Skąd by się tutaj wziął... - Makin nie dokończył. Zobaczyliśmy dwa domy, potem trzy. Cała wioska domów z nieobrobionego drewna, pokrytych łupkiem, wynurzyła się z mgły przed nami. - Co do cholery? - Row splunął. Myślę, że to on wymyślił plucie.

- Torfiarze? - zasugerował Grumlow. To mogło być sensowne wyjaśnienie, ale coś mi chodziło po głowie, że torfowiska leżą w chłodniejszych krainach, a i tam miejscowi przychodzą, wycinają torf i wracają do domu, nie budują domów na torfie. W jednym z domów po naszej lewej stronie otwarły się drzwi i siedem rąk sięgnęło po broń. Z domu wybiegło bose dziecko, pędziło za czymś, czego nie mogłem dojrzeć. Przebiegło obok nas i zanurzyło się we mgle. Tylko chlupot jego stóp upewniał mnie, że to się dzieje naprawdę, i może jeszcze te otwarte drzwi i ciemność za nimi. Z mieczem w dłoni podszedłem do wejścia. Przypominało otwór grobowca i unosił się z niego zapach wilgotnej zgnilizny, który tylko wzmacniał pierwsze wrażenie. - Jamie, zapomniałeś... - Błysk mojej stali nie dał jej skończyć. Stal Budowniczych zalśni nawet we mgle. - Och - zawołała. - Madame. - Nie chciałem schylać głowy, więc tylko zamarkowałem ukłon. - Przepraszam. Nie spodziewałam się gości. Wyglądała najwyżej na dwadzieścia pięć lat, jasnowłosa, ładna, choć wychudzona, jej suknia była prosta, ale czysta. Między domami po naszej lewej stronie pojawił się mężczyzna, na oko ponad pięćdziesiąt lat, uginał się pod ciężarem drewnianej baryłki. Zrzucił ją z ramienia na stos słomy i podniósł rękę w geście powitania. - Witaj! - Potarł biały zarost na swojej brodzie i wbił wzrok we mgłę. - Ależ pogodę nam przyniosłeś, młody panie. - Wejdź, proszę - zapraszała kobieta - Mam garnek na ogniu. Tylko owsianka, ale zapraszam. Ma! Ma! Znajdź dobrą miskę. Popatrzyłem na Makina. Wzruszył ramionami. Kent obserwował mężczyznę szeroko otwartymi oczami i zaciskał mocno pięść na północnym toporze. - Przepraszam. Jakaż jestem nieuprzejma. Jestem Ruth. Ruth Millson. A to brat Robert. Pokazała na mężczyznę, wchodzącego do domu, obok którego postawił baryłkę. - Nazywamy go bratem, bo spędził trzy lata w klasztorze Gohan. Nie szło mu tam! Uśmiechnęła się promiennie. - Wejdź, proszę! Coś mi się przypominało. Gohan. Bliżej domu był jakiś Gohan. - Czy obejmiesz swoją gościnnością także mojego przyjaciela? - zapytałem, pokazując na Makina. Ruth poprowadziła mnie do środka. - Nie krępuj się. Mamy dość dla wszystkich. No, może nie dość, ale wystarczy. A nie ma większego grzechu jak pusty żołądek. Poszedłem za nią, Makin za nami. Obaj musieliśmy schylić głowy pod nadprożem. Na wpół spodziewałem się, że wnętrze będzie ociekać brudem, tymczasem było sucho i czysto. Na stole paliła się mosiężna lampa, wypolerowana i błyszcząca, jakby była cennym rodowym

skarbem. W środku panował półmrok, okiennice były zamknięte, jakby noc była już blisko. Makin schował miecz. Ja nie okazałem tyle uprzejmości. Rike pozostał na zewnątrz z Braćmi skupionymi wokół niego. Wyglądali trochę nie na miejscu, tacy obładowani bronią. Dwie młode dziewczyny zaśmiały się, przechodząc obok nich. Kulawa starsza kobieta, z zawiniątkiem pod pachą, mruczała coś zrzędliwie pod nosem. - Ruth - zacząłem. - Siadaj, siadaj! - zawołała. - Wyglądasz na wyczerpanego. A jesteś ledwo chłopcem, dużym chłopcem, ale jednak.... Chłopcy potrzebują jeść. Prawda, Ma? - Podniosła rękę takim mimowolnym gestem i pogłaskała się po szyi. Skórę miała bladą, bardzo bladą. Słońce byłoby dla niej jeszcze mniej łaskawe niż dla Rike'a. - Prawda. - Matka wytknęła głowę z drzwi do drugiej izby. Siwe włosy okalały twarz srogą, ale złagodzoną uśmiechem. - A jak się nazywa ten chłopiec? - Jorg - odpowiedziałem. Nie zawsze jest czas i miejsce na chwalenie się tytułami, nawet jeśli bardzo to lubię. - Makin - przedstawił się Makin, choć Ruth najwyraźniej interesowała się tylko mną. Co było dość dziwne, bo nawet jeśli byłem przystojny przed poparzeniem, to Makin miał talent do nawiązywania kontaktu... z każdym. - Czy jest gdzieś pan Millson? - Makin zapytał. - Siadaj! - Ruth powtórzyła. Więc usiadłem przy stole, a Makin w bujaku przy wypalonym kominku. Miecz oparłem o blat. Kobiety nawet na niego nie spojrzały. Ruth podniosła wełniany kaftan leżący za moim stołkiem. - Ten Jamie to kiedyś zapomni głowy! - Masz męża? - zapytałem. Zmarszczyła czoło. - Będzie dwa lata jak poszedł do zamku. Na służbę do diuka. - Rozchmurzyła się. - A ty jesteś za młody dla mnie. Zawołam Seskię. Jest śliczna jak jutrzenka. - Jej oczy, niebieskie jak niezapominajki, błysnęły figlarnie. - Więc co tu robicie? - zapytałem. Spodobała mi się ta Ruth. Miała w sobie iskrę i przypominała mi służebną z Upiornego, Rachelę. Coś w niej działało na mnie podniecająco. Coś niewytłumaczalnego, jeśli nie liczyć ośmiu tygodni w drodze. - Tu? - Jakby w roztargnieniu włożyła palce do ust, ładnych ust, trzeba powiedzieć, i zaczęła kiwać jednym z tylnych zębów. "Ma" wróciła z kuchni z gorącym glinianym garnkiem. Żeby nie poparzyć palców, niosła go w drewnianym sczerniałym uchwycie i Makin wstał, żeby jej pomóc, ale w ogóle nie zwróciła na niego uwagi. Wydawała się przy nim malutka, przygnieciona ciężarem lat. Postawiła garnek przede mną i sięgając pokrywki, z wahaniem zapytała: - Soli? - Czemu nie? - Poprosiłbym o miód, ale nie znajdowaliśmy się w Upiornym. Owsianka z

solą lepsza jest niż bez niczego, nawet jeśli miało się dość soli przez tydzień u stołu diuka Maladona. - Och - zawołała Ruth. Na jej dłoni leżał ząb. Nie ząbek, ale duży, trzonowy ząb, z długim białym korzeniem, pokryty ciemną krwią, tak ciemną, że prawie czarną. - Przepraszam - powiedziała, trzymając rękę wyciągniętą przed siebie, jakby ten ząb ją przerażał, ale nie mogła od niego oderwać wzroku. Oczy jej pociemniały. - Nic się nie stało. - To zadziwiające, jak szybko pożądanie może przejść w odrazę. To pewnie jest ta cienka linia, o której mówią poeci, że dzieli miłość i nienawiść. - Może zjemy? - zaproponował Makin. Żołądek mi się odwracał na myśl o jedzeniu. Odór moczarów, który powinien zanikać, powrócił z nową siłą. Ma przyniosła trzy drewniane miski i krzesło, które wyglądało na zbyt dobrej jakości jak na to domostwo. Miski postawiła na stole, jedną zdobioną rzeźbionym wzorem w kwiaty przede mną, jedną przed pustym krzesłem. Trzymając trzecią w ręce rozglądała się, jakby czegoś szukała. Zdezorientowana, zaczęła pocierać głowę drugą dłonią. - Zgubiłaś coś? - zapytałem. - Bujane krzesło. - Roześmiała się. - Na takiej małej przestrzeni, nie pomyślałbyś, że można zgubić coś takiego! - W dłoni została jej kępka siwych włosów, a na głowie, w miejscu, z którego wypadły, pokazała się różowa skóra. Wpatrywała się w te włosy równie mocno zdumiona jak jej córka w swojego zęba. - Zamek diuka, powiadasz, Ruth? - zapytał Makin, nie wstając z bujaka. - Który to będzie diuk? - Makin zawsze potrafił znaleźć coś do powiedzenia w niezręcznej sytuacji, ale żadna z kobiet nie spojrzała na niego. Ma wsadziła włosy do fartucha i podreptała z powrotem do kuchni. Ruth położyła zęba na parapecie okna. - Czy to ma przynosić szczęście? - zapytała. - Utrata zęba? Chyba coś takiego kiedyś słyszałam. Otwarła okiennice. - Niech świt tu zajrzy. - Który diuk tu rządzi? - zapytałem. Ruth uśmiechnęła się. W kąciku ust pozostała jej kropla czarnej krwi. - Ty naprawdę nie wiesz, gdzie jesteś! Diuk Gellethar, oczywiście. W tym momencie zrozumiałem, czego tu brakowało. Martwe dziecko, dziecko ze szkatułki powinno się gdzieś czaić w półmroku. Ale tutaj nie mogło. Ten półmrok był zbyt gęsty. Drzwi frontowe otwarły się z trzaskiem i do domu wpadł Jamie. Chłopcy w pewnym wieku albo pędzą jak szaleni, albo nie ruszają się wcale. W pędzie Jamie otarł się o framugę i wystający gwóźdź zdarł mu kawałek skóry wielkości monety. Chłopak podbiegł do mnie z szerokim uśmiechem i smarkiem na górnej wardze. - Kto ty jesteś? Kto pan jest? - pytał, nie przejmując się głęboką raną, w której ciemny

mięsień lśnił w kolorze wątroby. - Więc ta ziemia nazywa się... - zignorowałem chłopaka i patrzyłem w zmętniałe oczy Ruth. - Gelleth, oczywiście. - Otwarła okiennice. - Na zachód od nas jest góra Honas. W jasną noc widać jej światełka. Makin może lepiej orientował się w odległościach, ale ja też wiedziałem, że jesteśmy o pięćset mil, jak nie więcej, od Gelleth, które zresztą obróciłem w proch. Sokoli wzrok by nie wystarczył, żeby zobaczyć górę Honas z jakiegokolwiek okna w Kantanlonii... A jednak Ruth wierzyła w to, co mówiła. Kiedy odwróciła się od okna, cała jej prawa strona była krwawo czerwona, jakby ją ktoś zanurzył we wrzątku.

31 Cztery lata wcześniej Podniosłem się tak gwałtownie, że Makin prawie spadł z bujaka. - Bardzo paniom dziękujemy, ale na nas już czas. - Na nas? - Matka wychyliła się z kuchni, w połowie szkarłatna jak jej córka, ale po lewej stronie, jakby razem mogły złożyć się na jedną kobietę całą poparzoną i jedną nietkniętą. - Jesteś tylko ty, Jorgu - powiedziała Ruth. Na jej poparzonej twarzy zaczynały się tworzyć cieknące pęcherze. - Zawsze byłeś dla nas tylko ty. - Wypluła dwa siekacze, dolny i górny, i w jej uśmiechu powstała szczelina. Makin prześlizgnął się obok mnie i wyszedł na zewnątrz, we mgłę. Wycofywałem się za nim z mieczem w dłoni i wzrokiem wbitym w uśmiechniętą Ruth. Zapomniałem o chłopcu. Ten złapał mnie za nogę, a skóra schodziła z niego jak mokry papier, i wołał: - Kto ty jesteś? Kto pan jest? - Tylko ty, Jorg - powtórzyła matka. Poza kilkoma siwymi kępkami była już łysa. - Od kiedy wzeszło słońce. - Uniosła rękę ku oknu. Mgła zajaśniała przez chwilę żółtą poświatą, a potem nagle cofnęła się, jakby ktoś jednym szarpnięciem pociągnął za obrus i wszystko na stole pozostało na miejscu. Wydawało się, że na krańcu moczarów wstaje drugie słońce, zbyt straszne i zbyt jasne, by na nie patrzeć i zbyt groźne, by się od niego odwrócić. Słońce Budowniczych. Obie kobiety jednocześnie zaczęły przeraźliwie wrzeszczeć. Włosy Ruth buchnęły płomieniem, a z głowy jej matki unosił się dym. Z całej siły odepchnąłem od siebie Jamiego. Uderzył o ścianę, a na mojej nodze pozostały fragmenty jego skóry. Odszedłem kawałek od domu. Znałem ten rodzaj krzyku. Ja tak krzyczałem, kiedy Gog mnie poparzył. Tak wył mój pies, kiedy ojciec go podpalił. Kiedyś może bawiłby mnie widok dwóch palących się kobiet. Rike śmiałby się tym swoim śmiechem, a Row zakładałby się, która z nich pierwsza upadnie. Ale ostatnio nie w smak mi już były takie zabawy. Sam doświadczyłem tego rodzaju bólu. I bez względu na to, czyje czary wykreowały to przedstawienie, ci ludzie wydawali się prawdziwi. Byli też mili. Było w nich coś prawdziwego. I to mi się nie podobało. Na zewnątrz świeciło poranne słońce i krzyki brzmiały jakby z daleka. - Co, do diabła? - Czerwony Kent rozglądał się dookoła. - Gdzie się podziała ta mgła? - Coś takiego! - Row splunął. Błotne ściany domów zaczęły się rozpływać, dachy się zapadły, wszystko wyglądało na

zbutwiałe. - Makin, co widziałeś tam w środku? - zapytałem, wpatrując się w wejście. Żadnego pożaru, żadnego dymu. Tylko ciemność, jakby słońce tam nie docierało, choć nie było dachu. Potrząsnął głową. - Zapadają się - powiedział Rike. Też to widziałem. Cal po calu obrzydliwe bagno wsysało wszystkie domy. Dźwięk skojarzył mi się z seksem, choć nic nie było w tej chwili bardziej ode mnie odległe. - Wracają - odezwał się Sim. Trzymał się z daleka od ścian. Miał rację. Jeżeli to, na co patrzyliśmy, kiedy podniosła się mgła, było rzeczywiste, to te domy zapadły się dawno temu i coś kazało moczarom zwymiotować je właśnie dla nas. - Co to było? - zapytał Makin, choć jego twarz mówiła, że wolałby nie wiedzieć. - To były duchy - odpowiedziałem. - Wezwane specjalnie dla mnie. Bolesne przypomnienie cierpiących w Gelleth. Ludzi, którzy umarli przeze mnie. - Nie mogą nam zrobić krzywdy. W ciągu kilku minut domy zapadły się całkowicie i na powierzchni błota nie pozostał po nich nawet najmniejszy ślad. Popatrzyłem przed siebie. Mila za milą nic tylko kałuże stojącej wody. Ale cofająca się mgła odsłoniła nie tylko ten widok. Opadła druga zasłona, subtelna mgiełka zawieszona nad nami od pierwszej chwili, kiedy poczuliśmy zapach moczarów. We mnie tkwiły żądła nekromancji. Staliśmy na powierzchni oceanu, a pod nami pływali umarli. Coś osłabiało moją siłę, zaślepiało mnie. Coś albo ktoś. - Pokaż się, Chello! - krzyknąłem. Siła jej nekromancji obróciła mnie ku topieli, z której zaczęła się stopniowo wynurzać. Czarny szlam spływał po jej nagim ciele, długie włosy okleiły jej ramiona i piersi. Dzieliło nas dziesięć jardów czarnego, zdradliwego błota. Row miał swój łuk na plecach, a kusza Nubańczyka wisiała przytroczona do mojego siodła. Grumlow miał w ręku sztylet, a nawet w obu rękach, ale wcale nie kusiło go, żeby ich użyć. Chyba nie chciał przykuwać do siebie jej uwagi. Nikt się nie odezwał. Nikt nie sięgnął po łuk. Nekromantka umiała zaczarować zarówno żywych, jak i umarłych. A najmocniej mężczyzn. Błoto zabarwiło na ciemno ciało, które tak dobrze pamiętałem, ale nie pozbawiło jędrności. Spływający po nim szlam przyciągał wzrok do każdej błyszczącej krągłości. - Witaj, Jorgu - przywitała mnie. Odezwała się słowami Katherine z cmentarza. Może ci, którzy poślubili Śmierć, zawsze słyszą słowa tam wypowiadane. - Pamiętasz mnie. - Zastanawiałem się, jak długo prowadziła mnie do tego miejsca. Nie wątpiłem już, że to jej stwory zerwały most, który mieliśmy nadzieję przejść. - Pamiętam cię. I moczary cię pamiętają. Moczary mają długą pamięć, Jorg, zasysają tajemnice i mocno je trzymają, ale w końcu wszystko wypływa na powierzchnię. Pomyślałem o szkatułce na moim biodrze i wspomnieniach w niej zamkniętych.

- Pewnie przyszłaś mi powiedzieć, żebym nie stawał przeciwko księciu Strzały. - Dlaczego? Czy sądzisz, że i jego dopadłam? Potrząsnąłem głową. - Wyczułbym to na nim. - Mnie tutaj nie wyczułeś, a to miejsce cuchnie śmiercią. - Poruszała się, obracała i przeciągała, wciąż przykuwając mój wzrok. - Prawdę powiedziawszy, czuć tu też różne inne smrody. - Książę Strzały nie potrzebuje mnie, ma dość obrońców i orędowników. A ty nie powinieneś wierzyć we wszystko, co czytasz. Im starsza książka, tym mniej wiarygodne są jej historie. Są więc też wyrocznie pisane? Żachnąłem się. Czy nie dość, że każda karta tarota, każdy runiczny patyk pokazywał Strzałę na tronie. Teraz książki, moi najstarsi przyjaciele, okazują się zdrajcami? - Więc dlaczego tu jesteśmy? - zapytałem. Znałem odpowiedź, ale i tak zapytałem. - Ja jestem tu dla ciebie, Jorg - odpowiedziała głosem niskim i ponętnym. - Więc chodź i mnie weź, Chello. - Nie uniosłem miecza, ale obróciłem go tak, że odbite od niego światło padło na jej twarz. Nie pytałem, czego chce. Zemsta nie potrzebuje wyjaśnień. - A jak się tu masz? - Góra zwaliła się na nią w Gelleth i pochowała ją głębiej niż głęboko. Zmarszczyła brwi. - Przyszedł po mnie Martwy Król. - Przez chwilę, krótką chwilę, przysięgam, widziałem, że się wzdrygnęła. "Martwy Król". To coś nowego. Myślałem, że rozumiem, że po prostu chciała się zemścić. Zwykłe emocje. Przecież zwaliłem na nią górę Honas. - Czy to on cię przysłał? - I tak bym przyszła, Jorg. Mamy sprawę do załatwienia. - Znowu uwodziła, co zatrzymało Braci, którzy właśnie chcieli się ruszyć. - To kto chce mnie bardziej, Chello, ty czy ten twój król? Cień niezadowolenia na jej twarzy, teraz kiedy zniecierpliwieni Bracia zaczęli się otrząsać z zauroczenia. - A może bardziej chciał mnie niż ciebie? Czy o to chodzi, Chello? Twój nowy król wykopał cię tylko po to, żebyś znalazła mu mnie? - Posłałem jej swój najlepszy uśmiech. Miałem rację: nie potrafiła ukryć irytacji. Tym lepiej, rozzłoszczony wróg jest najlepszy, ale co ten Martwy Król miał mi za złe, to nie miałem pojęcia. - Chodź i weź mnie. - Zaprosiłem ją znowu, przywoływałem skinieniem, z nadzieją, że się zbliży. Wolną ręką odepchnąłem Makina. - Rozumiem, że tu stoi naga kobieta i w ogóle, ale gdybyś mógł pokierować Braci w inną stronę, to zmniejszyłbyś prawdopodobieństwo, że pożrą nas jej przyjaciele. - "Chodź i weź mnie"? - Chella uśmiechnęła się, znowu opanowana. Otarła dłonią błoto z ust, teraz krwisto czerwonych. -Tak, chcę cię. Chcę. Ale nie po to, by cię złamać. Znam twoje

serce, Jorg. Przyłącz się do mnie. Możemy być czymś więcej niż tylko ciałem. Poczułem ból w kroczu, to prawda; jakby ta granica między pożądaniem a odrazą zniknęła wraz z wioską. Część mnie chciała jej posłuchać. Zmierz się z tym, czego się boisz, mówiłem Gogowi. Pogoń swój strach. A czymże jest śmierć, jeśli nie strachem ostatecznym, ostatnim wrogiem? Zjadłem zimne serce nekromanty. Może powinienem wziąć Chellę, wziąć śmierć za gardło, kazać jej mi służyć. Pomyślałem o płonących kobietach. - Ty jesteś czymś mniej niż ciałem. - Okrutne słowa. - Uśmiechnęła się. Podeszła bliżej. Jej płynne ruchy przyciągały wzrok. Podrzut piersi, kołysanie biodrami, czerwone usta. - Między nami jest magia, Jorg. Musisz ją czuć. Czy nie brzmi ci w piersi? Czy nie bije równie mocno jak twoje serce, mój kochany? Jesteśmy sobie przeznaczeni. Martwy Król powiedział mi, że mogę cię mieć. Powiedział mi, że mam cię przyprowadzić do niego. I tak zrobię. - Długo będziesz na mnie czekać w piekle. Bo właśnie tam cię zaraz odeślę. - Może to nie najlepszy tekst, ale jej słowa o Martwym Królu wytrąciły mnie z równowagi. Uśmiechnęła się i posłała mi całusa. - Czy jesteś zły, bo pokazałam ci twoje duchy? To nie ja je stworzyłam, Jorg. Poczułem się niepewnie. Zobaczyłem znowu Ruth i jej matkę poparzone mocnym światłem Słońca Budowniczych. - Nie wiedziałem... - Nie wiedziałeś, że słońce je poparzy. Myślałeś, że trująca chmura się przetoczy i zniszczy tę ziemię. Czy tak? Czyli to byłoby w porządku, gdyby Ruth, jej matka i jej dzieciak dławili się własnymi wnętrznościami, zalewali krwią i krzyczeli inaczej? To byłoby w porządku, bo byłoby zgodne z twoim planem? - Chella podeszła bliżej. Nieustępliwa. Nie umiałem na to odpowiedzieć. Myślałem o truciźnie dla Czerwonego Zamku, wiedziałem, że to oznacza śmierć wszystkich, nie tylko wojowników. A gdyby te trujące środki się rozprzestrzeniły? Nie miałem pojęcia, jak daleko mogły dotrzeć. I nie interesowało mnie to. - Wiesz, Chello, czego ludzie najbardziej się boją? - Ty mi powiedz. - Przejechała dłońmi po swoich udach i brzuchu, plamiąc ciemną skórę jeszcze ciemniejszym błotem. Makin wcisnął mi do ręki kuszę Nubańczyka. Trzymana jedną dłonią wydawała się zbyt ciężka. - Ludzie boją się umierania. Nie śmierci. Chcą umrzeć szybko i czysto. Najgorszą rzeczą jest rana, która każe ci umierać powoli. Jest tak, Makinie? - Tak - odpowiedział. Makin zazwyczaj używa wielu słów, ale trudno jest przebić się przez czary nekromantki. - "Powoli" - powtórzyłem. - To słowo przeraża Braci. Obym nie umierał powoli, proszą. Czy wiesz, Chello, czym jest nie-śmierć? To jest ostateczne powoli. Tchórz umiera tysiąc razy, powiada Bard. A ty? Umarłaś raz, ale odchodzisz tysiąc razy wolniej niż powinnaś. - Nie drwij ze mnie, dzieciaku. - Chella brzydła, żebra jej sterczały, policzki zapadły się.

- Mam więcej mocy... - Możesz mi pokazywać moje duchy, Chello, możesz próbować straszyć mnie śmiercią i umarłymi, namawiać, żebym poszedł twoją ścieżką. Ale ja idę swoją drogą. Moje duchy należą do mnie i ja sobie z nimi poradzę. Ty jesteś tylko strachem i zgnilizną i powinnaś znaleźć sobie grób, który cię przyjmie. Minęły już czasy, kiedy nic nie mogło mnie przerazić. Strach towarzyszy nam w tych młodych latach, kiedy wszystko jest nowe, i powraca z wiekiem, kiedy boimy się stracić to, co zdobyliśmy. Może nie byłem jeszcze wiekowym tchórzem, ale duchy Gelleth i świadomość, że w błocie pode mną umarli czekają na wezwanie nekromantki, mroziły moje kości. Miałem pokonać księcia, być może starać się o Katherine, zdobyć wygodny tron. Umarli topiący mnie w szlamie nie mieścili się w tych planach. - Nie tylko duchy sprowadziłam z Gelleth, Jorg. - Chella podniosła wysoko ramiona ospałym ruchem. Z bagna zaczęły się wynurzać inne kształty, ludzkie kształty. Wbiłem miecz w ziemię i podniosłem kuszę Nubańczyka. - Nazbierałam ich trochę. Postać, która stanęła przed nią, wyglądała znajomo, szerokie ramiona, potężna budowa, skóra najciemniejsza w miejscach, gdzie warstwa błota była najcieńsza. Dziura w jego piersi. - Myślę, że on chce dostać swoją kuszę - powiedziała Chella. Po jej lewej pojawiła się wzdęta forma, wnętrzności zwisały z rozciętego brzucha jak czarne kiełbaski. Inni wokół nas otrząsali błoto z twarzy. Jeden górował nad pozostałymi, a ciało płatami odchodziło mu od kości. - Byłam, gdzie ty byłeś, Jorg, zebrałam, co ty chciałeś spalić, wygrzebałam, co ty zakopałeś. Nawet pod własnymi murami. Wszyscy byli mi znajomi. Nubańczyk stojący między Chellą a moją... jego kuszą, Gruby Burlow po jej lewej. Gemt z ryżymi włosami wystającymi spod błota na głowie przyszytej z powrotem do tułowia, brat Gaines, brat Jobe, brat Roddat. Stary Elban, który zawsze modlił się o cichy grób, Kłamca, którego ciała nigdy nie znaleziono, chociaż padł w Upiornym, i brat Price od czterech lat w grobie, same kości i strzępy ciała. I inni brodzący w błocie lub stojący na twardszej ziemi. Chella wpatrywała się we mnie znad ramienia Nubańczyka i zasłaniała nim, jak tarczą. Jeszcze jedna lekcja w docenianiu ataku bez wahania. - Przyłącz się do mnie - z gnijących płuc wydobyła drżący głos. Jej rzucające błyski oczy zapadły się w oczodoły, jakby wyciąganie Braci z głębokości wyssało z niej całą witalność. Moc mojego brata zanika w tobie, marnuje się niewykorzystana. Brata? Nekromanta, którego ściąłem, był jej bratem? Dziękuję ci, pani, ale wystarczy mi już nekromantów. - Wystrzeliłem oba bełty z kuszy Nubańczyka. Jeden zrobił dziurę w jego ramieniu. Drugi przeszedł przez szyję Chelli, tuż obok gardła. Siła uderzenia obróciła Nubańczyka prawie dookoła; wyprostował się i znowu stanął na

wprost mnie. Jego twarz o szarych ustach nic nie wyrażała. Chella złapała się za szyję i z trzaskiem przekręciła sobie głowę. - Jesteśmy rodziną, Jorg. Rodziny się spierają. Ale ja ci wybaczam. I kiedy już zabiorę cię w moczary..., kiedy będziemy razem w zimnej głębinie..., obejmując się jak rodzina..., ty też mi przebaczysz.

Brat Sim trzyma się z boku i nie poznasz go, choćby nie wiem ile słów padło między przem

32 Cztery lata wcześniej Nieskończone gorące bagna Kantanlonii wciągają rzeczy, połykają sekrety, wchłaniają życie w swe czarne czeluści. A czasem leniwe prądy zwracają to, co powinno było pozostać w ukryciu. To nie jest dobry pomysł, żeby biegać po trzęsawisku. W miejscu usianym wsysającymi kałużami, gęstym mułem i śliskimi wzgórkami można łatwo połamać kostki u nóg. Są jednak takie chwile, kiedy zły pomysł to najlepsze co możesz zrobić. - Za mną! - wrzasnąłem i pobiegłem w lewo, pomiędzy kałużami i kępkami trawy. Chella zanurzała się w błocie, ale Nubańczyk próbował mnie zatrzymać. Nekromancja przekazana mi przez brata Chelli była niczym w porównaniu z jej siłą. Ale sekrety mają swoją moc. Sekret, który przyszedł mi do głowy, mimowolnie spłynął z ust doktora Taproota. Gdyby w jego oczach miał on jakąś wartość, pewnie nie dostałbym go za darmo. - Uwalniam cię, Kaszto! - I uderzyłem dłonią w ranę na jego piersi. Jego ręce nie zdążyły mnie złapać. Imię wydobyte z ukrycia ma wielką moc. Nubańczyk przewrócił się, a ja wiedziałem, że już nigdy nie wstanie. Wraz z jego upadkiem wzrósł mój gniew. Rozbryzgiwałem błoto dookoła. Za mną spieszyli żywi Bracia, a za nimi martwi. Z tyłu po mojej prawej stronie Gruby Burlow próbował zablokować Rike'a. Biegłem po twardym kawałku gruntu i odwracając się zobaczyłem, jak pałasz Rike'a tnie ramię Burlowa. Drugą rękę, którą złapał Rike'a, odciął mu nadbiegający z pomocą Makin. Obaj Bracia musieli zwolnić na miększym podłożu i Makin nawet stracił but w błocie, przez które teraz brnęli, ale dogonił mnie. Nasze spanikowane konie rozbiegły się w różnych kierunkach. Brath był wśród cwałujących za nami, ale zobaczyłem też dwa tonące rumaki, stające dęba, jakby myślały, że to je uratuje. O kilka jardów od nas w głębokim dole błota zaczął się wielki ruch. Wygrzebywały się z niego zwłoki za zwłokami, jakby był głęboki na całe sągi, a one leżały tam jedne przy drugich. Parłem do przodu. Najwyraźniej umarli niczego się nie bali i trzeba by ich poćwiartować, żeby nie chcieli nas zabijać, ale przynajmniej byli powolni. Na otwartej przestrzeni już dawno byśmy zostawili ich w tyle, ale w tym bagnie siły były bardziej wyrównane. Aura powolnej śmierci przenika błoto na Kantanlońskich moczarach. Bagno na wpół żyje, albo jest na wpół martwe, w zależności od punktu widzenia, i właśnie wypluwało swoich nieumarłych, nie pozwalając im się utopić. Zwłoki próbowały nam odciąć drogę, kiedy po lewej stronie dojrzałem twardszy grunt. - Nie zatrzymujcie się! - krzyknąłem.

Makin przeciął na pół czyjąś pierś, ale to był błąd. Stwór nie przejął się raną i złapał go swoimi błotnistymi rękami. Rike nawet nie używał miecza. Kopnął w brzuch truposza na swojej drodze z taką siłą, że ten przeleciał kilka jardów i przewrócił następnego. Ze wszystkich Braci najlepiej radził sobie Czerwony Kent. Swoim toporem z Północy rąbał wyciągające się ku nam kończyny i zostawiał za sobą bagno zasłane odciętymi ramionami i dłońmi, jak też głowami. Ścigaliśmy się z umarlakami, oni w milczeniu, zdeterminowani, by nas złapać i rozczłonkować, my zadyszani, a wokół tylko odgłos rozpryskiwanego błota. W pewnym momencie była ich już cała armia, ale z każdą milą pozostawali w tyle i wreszcie straciliśmy ich z oczu. Kazałem ludziom się zatrzymać na małym twardym wzniesieniu, które dawało nam widok na moczary dookoła. Krąg zwietrzałych kamieni mówił, że było to kiedyś miejsce pochówku, może jakiegoś miejscowego wodza, ale chyba dawno temu opróżniono grobowiec i nie wyczuwałem w nim więcej śmierci niż w bagnach dookoła. Długi pościg nie wypalił mojego gniewu. Chella zachowała zwłoki Nubańczyka dla swojego widzimisię przez ponad pół roku. Nie wiem, czy coś ludzkiego pozostaje w człowieku, kiedy to nekromancja porusza jego ciałem, ale ta przerażająca możliwość, że on cierpi, kazała mi poprzysiąc zemstę. Tylko raz wcześniej złożyłem taką przysięgę, i teraz, jak i wtedy, zrobiłem to bez słów, ale zamierzałem rozerwać świat na strzępy, jeśli tego będzie trzeba, aby jej dotrzymać. - Nie chcę tu spędzić kolejnej nocy - odezwał się Makin. - Naprawdę? - warknął Rike siedzący na największym kamieniu. Nigdy wcześniej nie słyszałem, by był sarkastyczny, pewnie zachowywał to na specjalne okazje. - Wstań na chwilę, Rike - powiedziałem. Kiedy wstał, przyłożyłem czubek mojego miecza do jego boku, dźgnąłem i przekręciłem odciętą rękę Burlowa, która wciąż była uczepiona jego tuniki. Wraz z oderwanym strzępem materiału rzuciłem ją daleko w bagno. - Zawędrowaliśmy do piekła - stwierdził Grumlow z przekonaniem. - Zgubiliśmy się i teraz jesteśmy w piekle. - Pół twarzy pokrywało mu błoto, krople krwi ściekały z nosa na wargę i krzepły na wąsie. - Piekło tak nie śmierdzi - powiedziałem. Byliśmy wraz z końmi stłoczeni na tym wzniesieniu i niewiele widzieliśmy. Klepnąłem siwą w zad, żeby się odsunęła. Z pięciu koni, które nam zostały, ona jedna skubała sobie spokojnie trawę. - Trzeba iść - powiedział Makin. Trzeba, ale gdzie? Horyzont był pusty. Chyba że... - Czy tam jest morze? - zapytałem, pokazując na wschód, gdzie na najdalszym krańcu moczarów rysowała się cienka czarno-granatowa linia. Zanim ktokolwiek zdążył otworzyć usta, żeby mi odpowiedzieć, usłyszeliśmy przeraźliwy krzyk. Tuż za nami, po kolana w wodzie i po pierś w sitowiu, stała Chella z młodym Simem. Trzymała go i ciągnęła za głowę i gardło i musiała mu zrobić krzywdę, bo ramiona zwisały mu bezwładnie i patrzył na nas przerażonymi oczyma. Nazywaliśmy go młodym

Simem, bo miał ze szesnaście lat, ale w zabijaniu miał wprawę jak stary, więc pewnie był jakiś dobry powód, że dał się tak podejść. - Jorg, nie powinieneś uciekać ode mnie - odezwała się. Woda zmyła z niej błoto, ale nie pozbawiła jej skóry tej bagnistej barwy, tego koloru starego tekowego drewna. Celtyckie wzory wyrysowane na skórze były głęboko wżarte, a nie tylko namalowane, jak kiedyś myślałem. Te zawijasy i węzły na jej ramionach i bokach musiały być wykłute igłami. - Nie chcę mieć z tobą nic wspólnego, nekromantko. - Wciąż trzymałem kuszę Nubańczyka i choć nie była załadowana wymierzyłem ją w Chellę z nadzieją, że nie zauważy braku bełtów. - Jeśli miałem jakąś moc, to opuszcza mnie ona. Wolniej niż bym chciał, ale w końcu się wyczerpie i nie będę tego żałował. Nie chcę mieć nic wspólnego z tobą ani z twoim paskudnym zajęciem. Uśmiechnęła się. - Martwy Król nie pozwoli ci odejść, Jorg. Zbiera już wszystkich wokół siebie. Czarne łodzie czekają, żeby nas zabrać na Zatopione Wyspy. Nie odpowiedziałem. Uczucie gniewu zmalało we mnie, kiedy przysiągłem zniszczyć Chellę. Kiedy trzeba, zemsta jest cierpliwa. Chella chciała się posłużyć Braćmi przeciwko mnie, aby mnie rozwścieczyć, abym ją ścigał, aż bym utonął. Nie dałem jej poznać, jak bardzo zalazła mi za skórę. - Nie poprosisz mnie, żebym uwolniła twojego brata, Jorg? - Pociągnęła Sima jeszcze jard dalej. Row wycelował w nią strzałę, Grumlow gotów był rzucić nożem - lubił Sima i strach nie mógł go teraz powstrzymać. - Więc masz mojego brata! Zjedz jego serce i będziemy kwita. Wrócimy do punktu wyjścia. - Wiedziałem, że nie puści Sima. Chciała tylko, żebym ją prosił. - Och, nie da się wrócić, Jorg. Powinieneś to wiedzieć. Nigdy nie wrócisz. Nawet jeśli nie zostanie w tobie ani trochę nekromancji. Patrz! - Zmieniła chwyt na szyi Sima i szarpnęła jego głową na prawo, o wiele za daleko na prawo. Od trzasku kości ścierpły mi zęby. - I.... Przekręciła jego głowę z powrotem twarzą do nas. - Wrócił. Ale nie jest taki sam, prawda? - Suka! - Row wypuścił strzałę. Ale czy ręka mu zadrżała, czy Chella ruszyła się szybciej niż się można było spodziewać, strzała wylądowała w oku Sima. - No i popatrz, co zrobiłeś. - Jej czerwone usta uśmiechały się i oczy uwodziły, kiedy szeptała coś do ucha Sima. Grumlow rzucił w nią nożem, ale Chella już się zapadała. Być może ją trafił, ale nie zdążyliśmy tego zobaczyć. Pomimo strzały i przetrąconego karku Sim wciąż stał. Potem zrobił niepewny krok w naszym kierunku. Błoto zaczęło bulgotać i czysta woda pomiędzy sitowiem zmętniała. - Do morza - krzyknąłem, pokazując kierunek. Książę Strzały radził mi kiedyś zobaczyć ocean i może to była ostatnia rzecz, którą miałem zrobić. Bracia nie potrzebowali zachęty. Ruszyliśmy biegiem, z nadzieją, że brat Sim okaże się równie powolny, jak inni umarli, a nie taki szybki, jak go pamiętaliśmy.

Bratu Row można ufać. Można ufać, że skłamie, że oszuka, że cię zdradzi. Przede wszy

33 Cztery lata wcześniej Morska bryza przydała tylko odrobinę słonego posmaku smrodowi Kantanlońskich bagien. Kilka mil przed nami widać już było szary bezmiar oceanu. - Przynajmniej są powolni - odezwał się Kent obok mnie. Rozbryzgując błoto, z toporem w ręce, obejrzał się przez ramię. Bieganie po moczarach z ostrym narzędziem i oglądanie się za siebie na pewno nie jest rozsądne. Ale niczego, co robiliśmy przez ostatnie dwa dni nie można by nazwać rozsądnym. Bryza niosła ze sobą jakiś niski dźwięk jęku. Starałem się o tym nie myśleć. Pędziliśmy naprzód, baliśmy się zatrzymywać na odpoczynek. Szły z nami cztery konie. Wierzchowiec Rowa złamał nogę w pęcinie i musieliśmy mu poderżnąć gardło. Kazałem Kentowi odrąbać mu wszystkie cztery kończyny. - Nie dam Chelli postawić go na nogi, żeby jej umarli mogli nas na nim gonić. Morze przed nami było coraz większe. Docieraliśmy do słonych błot. - Jezu, zmiłuj się - Row stanął jak wryty. Ze wszystkich Braci on był najmniej skłonny pragnąć boskiej interwencji. Podszedłem do niego. Trawiaste moczary, które tak długo przemierzaliśmy, skończyły się bez ostrzeżenia, mieliśmy przed sobą szeroki na dwieście jardów pas błota, a za nim trzciny. To nie błoto zatrzymało Rowa. To były głowy. Tkwiły w błocie co pięć jardów, jak kapusty w polu. Te najbliżej nas przestały jęczeć i wodziły za nami wzrokiem. Jedna, u stóp Rowa, pucołowata kobieta w średnim wieku, próbowała spojrzeć nam w twarze. - Boże, ratuj - zawołała. - Ratuj mnie. - Jesteście żywi? - Przyklęknąłem obok niej na jednym kolanie, błoto było twarde, jak mokra glina. - Ratuj mnie! - Znowu krzyk. - Są pod spodem - odezwała się głowa człowieka w wieku Makina. Błoto pokrywało tylko dolną część jego czarnej brody, jakby resztę obmył mu deszcz. Nekromancja mrowiła mi koniuszki palców. Nie wyczuwałem w tym błocie więcej śmierci niż w innych częściach tych moczarów. Jedynie wokół samych głów. Życie wyciekało z nich i był zastępowane czymś mniej żywotnym, ale bardziej trwałym. - Zdzierają ze mnie skórę! - Mężczyzna zaczął wyć. Na prawo głowa młodszej kobiety, jej czarne włosy tonęły w błocie. Podniosła ku nam twarz, jej skóra upstrzona była czarnymi żyłkami, jak te na mojej piersi. Warknęła. Głębokim, gardłowym głosem, wygłodzonym. Następna kobieta za nią mogła być jej siostrą.

- Przychodzą w nocy - powiedziała. - Martwe dzieci. Poją nas gorzką wodą i karmią okropnymi rzeczami. Okropnymi. - Spuściła głowę. - Zabijcie mnie - zawołał jakiś mężczyzna. - I mnie. - Ktoś inny. - Jak długo... - zacząłem. - Jak długo tu jesteście? - Makin zapytał. - Trzy dni. - Dwa tygodnie. - Dziewięć dni. - Od wieków! - Zawodzenia i okrzyki gniewu były coraz głośniejsze. Stałem tam i widok mroził mnie i przyprawiał o mdłości. - Dlaczego? - zapytałem Makina. Wzruszył ramionami. - Ja wiem dlaczego. - Rike mi odpowiedział. - Nic nie wiesz, Rike. Ale on wiedział. - Szybcy i martwi. Ona ich tu hoduje. Kisi ich. Przemienia bardzo powoli i dlatego będą szybcy. Słyszałem o tym. Następna głowa na polu spojrzała na nas pożądliwie i zaskrzeczała. Dołączyło do niej jeszcze kilka. - Kent, dajmy im to, czego chcą - powiedziałem. - Nie! Litości! - zawołała błagalnie kobieta u stóp Rowa. - Mam dzieci. - A jeśli nie chcą, to dajmy im to, czego potrzebują - dodałem. Kent zaczął zbierać żniwo. Krwawa robota i plecy bolą. Pozostali przyłączyli się, Rike z entuzjazmem. Spieszyliśmy się, chcieliśmy jak najprędzej opuścić to miejsce. - To pewnie nie jedyne takie pole - powiedział Makin. Stracił drugiego buta i biegł teraz boso. Nie przejmowałem się zbytnio tym, co jeszcze Chella uprawiała, bardziej tym, co już zebrała. Przebrnęliśmy przez zielone morze i dotarliśmy do szaro-ołowianego. Trzciny sięgały nam do piersi i wyżej, błoto wokół nich oblepiało nam łydki za każdym kolejnym krokiem. Rzędy trzcin przedzielały pasy błota, każdy z cienkim strumyczkiem płynącym przez jego środek. Na którymś kolejnym pasie usłyszałem dobiegający z daleka szum fal. - Nie. - Grumlow zatrzymał mnie, kładąc mi rękę na ramieniu. Przed nami, że środka błyszczącego jak wstążka strumyka błoto zaczęło rosnąć w górę. Row wziął do ręki łuk, ja naciągnąłem kuszę. Błoto poruszyło się znowu, podniosło i zafalowało wokół czegoś czarnego. - To jakaś pieprzona łódź - powiedział Rike. To najwyraźniej był dzień Rike'a, znowu miał rację. Z fali wynurzyła się czarna,

zbutwiała łódź rybacka z załogą na pokładzie, otrząsającą się z błota i kawałków rozkładającego się ciała. Pomyślałem o grubym kapitanie barki, którą przepłynęliśmy rzekę Rhyme. Może dokonał mądrego wyboru, trzymając się szlaku, który tak dobrze znał. - Z powrotem! - krzyknąłem i poprowadziłem ich znowu w trzciny. Pałki trzcin, wyższe ode mnie, biły nas po twarzy. Tylko Rike miał głowę ponad nimi. - Coś się zbliża - zawołał. - Od łodzi? - zapytałem. - Nie. Z drugiej strony. Skręciliśmy i pobiegliśmy jeszcze szybciej. Usłyszałem ich. Zbliżali się, wydeptując sobie ścieżkę przez trzciny. - Co to jest? - Nie widzę. - Rike dyszał jak my wszyscy. - Tylko trzciny padają. - Stójcie! - Posłuchałem własnego rozkazu. Rzuciłem na ziemię kuszę Nubańczyka i wyciągnąłem miecz. Zacząłem ścinać trzciny dookoła. - Zróbcie sobie miejsce. Nie warto uciekać, kiedy i tak zostanie się złapanym. Trzej umarli wdarli się na wyrąbaną przez nas polankę. Przypędzili z oślepiającą prędkością, zawyli na nasz widok i bez wahania rzucili się nam do gardeł. Row padł. Ja nadziałem na swój miecz tego, który wybrał mnie i on dosłownie go połknął. Rękojeść zatrzymała się na rozciętych policzkach, a czubek przez płuca dotarł do żołądka. W myślach mignął mi obraz św. Tomasza męczennika. Cztery stopy stalowego ostrza przecinające jego życiowe organy, tylko rozwścieczyły mojego przeciwnika. Chciał wyrwać mi miecz z dłoni i jednocześnie chwycić mnie za gardło. Nie udało mu się, więc popchnął mnie na trzciny, sam opadając na czworaka. Wciąż napierał na mnie i gdyby mógł szerzej otworzyć szczęki, połknąłby i rękojeść, i moje dłonie. Określenie "życiowe" organy wydawało się zupełnie nie pasować do sytuacji. Umarlak, plując ciemną krwią, wdepnął w zasysającą kałużę błota. Ja, wciąż trzymając za rękojeść, przekręciłem ostrze i ruchem w dół rozprułem mu szyję, klatkę piersiową i brzuch. Jego wnętrzności wypłynęły na wierzch, a on zaczął się zapadać w błoto, ciągnąc mnie za sobą. Wbiłem miecz w twardszy grunt i podciągając się na nim i kopiąc jak szalony zdołałem się wyrwać ze szponów umarlaka. Leżałem przez chwilę, sapiąc i ledwo dysząc. Słyszałem, jak wyją i ryczą inni umarli i jak Bracia klną, walcząc z nimi. Trzciny kołysały się nad moją głową jak olbrzymy rysujące się na tle niebieskiego nieba. Gdy oddech mi się wyrównał i wróciłem na polankę, walka była skończona. - Row nie żyje. - Makin pocierał trzciną rany na policzku i to nie wydawało się w niczym pomagać, ale może chciał dojść do czystej krwi. - Nigdy go nie lubiłem - powiedziałem. Tak mówiliśmy dawniej, na drodze. W tym wypadku była to też prawda. - Upewnijcie się, że nie zostało nic, co by się przydało Chelli - zwróciłem się do Kenta. Przymierzył się do ścięcia głowy pierwszemu umarlakowi. Ktoś już odciął mu ramiona,

usta miał pełne błota, ale wciąż wił się i patrzył na nas wściekły. Widząc jak Makin dogląda swoich ran też zacząłem się obmacywać. Czasem mijają godziny, zanim zauważysz, że doznałeś obrażeń w bitwie. - Psiakrew! - Co? - Makin spojrzał na mnie. - Zgubiłem szkatułkę. - Jeszcze raz dotknąłem bioder, jakbym mógł się pomylić za pierwszym razem. - No i bardzo dobrze! Wróciłem po zdeptanych trzcinach do miejsca, gdzie umarlak mnie przewrócił. Nic. Sięgnąłem do kałuży. - Pewnie tu wpadła. - To dobrze - powtórzył Makin za moimi plecami. Odwróciłem się. Nie podobało mi się, że ją zgubiłem. Była czymś, co powinienem mieć. Częścią mnie. - Kent! - krzyknąłem. Zatrzymał się z toporem wzniesionym nad głową. Row leżał u jego stóp. - Zostaw go - powiedziałem. Zawróciłem i przyklęknąłem przy Rowie. Z bliska śmierć jest jeszcze brzydsza. Staruszek zanieczyścił się i cuchnął jeszcze gorzej niż zwykle. Czerwono-różowe strzępy gardła wisiały mu nad obojczykiem, ciemną dziurę w płucach otaczał wianuszek białej chrząstki. Z nosa ciekły mu gluty z krwią, a oczy patrzyły w lewo pod nienaturalnym kątem. - Jeszcze z tobą nie skończyłem, bracie Row. Wziąłem jego dłonie w swoje. Ręce umarłego nie są same w sobie nieprzyjemne, ale skóra mi ścierpła, kiedy moje palce połączyły się z jego. Row leżał bezwładny, a ja czułem, jak drapie mnie ostra skóra jego dłoni. - Co ty robisz? - zapytał Grumlow. - Bracie Row, mam dla ciebie robotę - powiedziałem. Przypatrywałem mu się. W ciągu kilku chwil nie mógł odejść daleko. W niezagojonej ranie w mojej piersi czułem pulsowanie nekromancji. Ciemna ręka zacisnęła się na moim sercu i ogarnął mnie chłód. Wiedziałem, że moja moc jest niewielka, taka mała strużka, jak te wstążki wody na szerokich alejach błota. Ale Row wciąż był ciepły. Serce mu nie biło, ale drżało i kurczyło się, a przede wszystkim ja go znałem, nie lubiłem go, ale go znałem. Żeby kazać umarłemu się ruszyć, musisz wejść w jego skórę. Musisz pozwolić, by bicie twojego serca odbiło się echem w jego sercu, by twoje myśli stały się jego myślami. Splunąłem, jak robił to Row. Podniosłem głowę i popatrzyłem na Braci oczyma Rowa, z jego upodobaniami, niechęcią, zazdrością, starymi urazami, zapamiętanymi długami. - Bracie Row - zwróciłem się do niego. Wstałem. Wstaliśmy. On wstał. Stałem twarzą w twarz z jego zwłokami i on patrzył na mnie z daleka oczyma, które

kiedyś posiadał. Bracia nie odzywali się, kiedy prowadziłem go do zasysającej sadzawki. - Znajdź ją - powiedziałem. Nie musiałem niczego wyjaśniać. Byliśmy w tej samej skórze. Row wszedł do sadzawki i dał się wessać. Przykucnąłem obok. Row zniknął mi już z oczu, kiedy poczułem zimną stal na karku. Obejrzałem się. - Nie waż się zrobić mi czegoś takiego - to był Makin. - Przysięgnij. - Przysięgam. Nie trzeba było mnie przekonywać.

34 Cztery lata wcześniej Wydawało się, że biegamy po tych moczarach już całe nasze życie. Byliśmy zbryzgani błotem od stóp do głów. Jedynie wokół oczu pokazywały się jaśniejsze kawałki skóry, bo tam Bracia zdrapywali brud, żeby móc coś widzieć. Wyglądali z tym dość dziko w czerwonym, zachodzącym słońcu. Wkrótce to słońce miało się zapaść w bagno, a my w ciemnościach mogliśmy tylko się potopić. - Jeszcze więcej - zawołał Rike. On jeden wystawał głową ponad morzem trzcin. - Ilu? - zapytałem. - Wszyscy. Wszystkie trzciny się kładą. Słyszałem, jak warczą, jeszcze z daleka, ale dość wyraźnie w wieczornym powietrzu. Poklepałem szkatułkę na moim biodrze. Row szukał jej przez dwie godziny. Dwie godziny czekałem, zanim jego ręka wynurzyła się z sadzawki. Braciom nie podobało się to czekanie, ale w ciągu dwóch godzin i tak nie wydostalibyśmy się z tego bagiennego piekła Chelli. Zostawiliśmy Rowa w sadzawce. Powiedziałem Makinowi, że go uwolniłem. Ale nie zrobiłem tego. - Czy widzisz jakąś otwartą przestrzeń? - zapytałem Rike'a. Nie odpowiedział, ale ruszył od razu, więc my za nim. Powarkiwania stały się głośniejsze, bliższe. Biegliśmy prędko, ale z każdą sekundą chlupot nóg umarlaków i szelest powalonych trzcin dawał się słyszeć bliżej nas. W jednej chwili oślepiała mnie szeleszcząca zieleń, a już w następnej znalazłem się na otwartym, niewysokim wzniesieniu. Jakby wzgórze, ale nie wyższe niż trzy stopy nad poziomem wody. - Dobra robota - powiedziałem do Rike'a próbując złapać oddech. Lepiej umierać na otwartej przestrzeni. Armia Chelli zbliżała się do nas ze wszystkich stron. Byli szybcy, brudni, cali w plamach i powalani błotem, wściekli, z piekielnym blaskiem w oczach. Całe ich tuziny otoczyły wzniesienie. Za nimi, w ciągu kilku minut pojawili się powolni umarli, poszarzali i gnijący, a wśród nich umarli z głębi bagien, twardzi i w kolorze starej skóry. Nad wszystkimi górował Price. Same kości i strzępy ciała. U jego boku stąpała po królewsku Chella, w białej sukni, całej koronkowej i z trenem. Ani siadu błota na niej. - Witaj, Jorgu - powiedziała. Stała zbyt daleko, abym mógł ją usłyszeć, ale wszystkie usta umarłych powtarzały jej słowa. - Niech cię piekło pochłonie, suko. - Nie wymyśliłem nic mądrzejszego. - To dzień naszego ślubu, Jorg. Nie trzeba takich szorstkich słów. - Umarli powtórzyli jej

słowa. - Martwy Król powstał. Na czarnych łodziach postawiono żagle. Przyłącz się do mnie. Kochaj mnie. I razem otworzymy Bramę Gilden dla naszego pana i posadzimy na tronie nowego imperatora. Nadeszli umarli z Gelleth, jakby zagubieni, błądzący, zwracali się raz w jedną, raz w drugą stronę. Byli duchami, ale wyglądali dość prawdziwie, poparzeni, ranni, bez zębów i włosów, z odpadającą skórą. Setki, tysiące oskarżycieli. Parli do przodu tak mocno, że deptali po tyłach umarłych z bagien. - Ożeń się z suką. - Ona i tak was wszystkich zabije, Rike. Każe waszym zwłokom chodzić za sobą, twoim po jednej stronie, Price'a po drugiej, wszyscy Bracia znowu razem. - Aha. To pieprz to. - No, chodź, Jorg. Nie bądź dzieckiem - zachęcała Chella, a umarli mówili razem z nią. Potem przemówiła znowu, tym razem głosem tylko jednych zwłok, kobiety na samym skraju wzniesienia. Pokryta błotem, jedno ramię zżarte do kości, skóra plamista, szaro-zgniłe usta jakoś przypominała Ruth. - Martwy Król nadchodzi. Umarli powstają, jak fala przypływu. Jest ich więcej niż żywych, a każda bitwa to więcej zwłok, a nie więcej mężczyzn. Język martwej kobiety był czarny i błyszczący. Wił się, jak język węża, gdy spływały z niego słowa Chelli. - Przyłącz się do mnie, Jorg. Jest tu miejsce dla ciebie. Będziesz miał władzę. - Chyba chodzi o coś jeszcze - odpowiedziałem. Choć znałem siłę swojego uroku, to byłem pewien, że to nie dla niego Chella przeszła cały świat. Jeśli wiodła ją chęć zemsty, to z łatwością mogła jej dokonać tu i teraz bez tego całego zamieszania. - Martwy Król przeraża cię, Chello. - Była zbyt gorliwa, nawet zdesperowana. - Czego on chce ode mnie? Nawet z tej odległości kilku jardów czytałem w jej twarzy. Nie wiedziała. Chciałem zrobić krok naprzód, ale coś złapało mnie za nogę. Spojrzałem w dół i zobaczyłem czaszkę psa na wpół wystającą z ziemi, zęby trzymały moją stopę. Następny duch, ale ten mnie zatrzymał. Spojrzałem na hordy umarłych, na tłumy duchów stłoczone za nimi. Chella nie mogła nic wiedzieć o moim psie, Sędzi. Nie mogła zebrać wszystkich umarłych z Gelleth i poznać ich historii. To musiało wyjść ode mnie. Chella wyciągała duchy mojej przeszłości przez każdą możliwą dziurę, jaką ja zrobiłem w tym świecie. I nie tylko duchy, które znałem, ale też duchy tych, których śmierć spowodowałem. Coś zaczynało mi świtać. Znowu spojrzałem w dół. - Nie powinnaś była tego robić. Wyrwałem nogę ze szczęki Sędziego, poczułem jego zęby, rozdarcie, ból, ale nie było krwi ani żadnych śladów na bucie. To działo się w moim umyśle. Duchy nie mogły nam zrobić krzywdy, w przeciwnym razie zginęlibyśmy już w domu Ruth, spłonęlibyśmy razem z nimi, kiedy zaświeciło Słońce Budowniczych. Chella sprowadziła ich tylko po to, żeby mnie dręczyć.

- Weźmiemy ślub, kochanie - powtórzyła. - Wierni już się zebrali. Na pewno znajdzie się też duchowny, żeby poprowadzić ceremonię. Spośród duchów wyłonił się brat Glen, czy raczej jego cień, w świetle słonecznym mniej wyraźny niż inni, jakby coś nie chciało go puścić. Poczułem ciężar szkatułki wspomnień na moim biodrze. Nie wiedziałem, że brat Glen nie żyje, a może wiedziałem, tylko nie chciałem pamiętać. Szedł powoli, utykał, choć nie widziałem żadnej rany, i nie wyglądał na zadowolonego. W jednej ręce trzymał nóż, znany mi nóż, zbroczony krwią. Kiedy jakiś umarlak stanął mu na drodze, po prostu dziabnął go w kark. Ten przewrócił się z nożem wciąż w nim tkwiącym. Duchy nie mogą zaszkodzić żywym, ale najwyraźniej mogą robić krzywdę umarłym. Brat Glen pokuśtykał dalej, aż stanął u boku Chelli. Zastanawiało mnie, skąd się tu wziął duch brata Glena wpatrujący się we mnie z taką nienawiścią. Czułem ją z pięćdziesięciu jardów. Ale jeszcze bardziej - bardziej niż brat Glen zastanawiały mnie słowa Chelli wypowiedziane, zanim go wezwała. Wierni się zebrali. Szybcy martwi podchodzili bliżej, chociaż nie usłyszałem żadnej instrukcji. Stawiali kroki pewnie, a ich ręce gotowe były, żeby łapać, skręcać i rozrywać. Było ich tak wielu, że nie mieliśmy żadnych szans. - Co to za ślub, jeśli nie zaproszono mojej rodziny. - Schowałem miecz do pochwy. - Niektórych duchów nie mogę wezwać. Umarli z królewskich rodów leżą w poświęconych grobach i chroni ich stara magia. Gdybym mogła kazać twojej matce zatańczyć dla ciebie, to zrobiłabym to już dawno temu. - Szept Chelli dotarł do mnie poprzez tłum, wił się na ustach wciąż zbliżających się szybkich martwych. Wierni się zebrali, ale niektórych duchów nie może wezwać. Konie za mną rżały cichutko, podenerwowane, nawet siwa. - Myślałem o swoich Braciach. - Wskazałem ręką na prawo i na lewo na Makina, Kenta, Grumlowa i Rike'a. - Mogą pójść, zostawię im ich oczy. - Nie będzie muzyki? Recytacji poetów? Kwiatów? - próbowałem zyskać na czasie. - Chcesz zyskać na czasie - zauważyła. Wierni się zebrali. Oprócz tych, których nie może wezwać. I tych, których nie chce. - Myślę o pewnym poecie, Chello, i o jego wierszu. Pasuje tutaj. "Do cnotliwej damy". - Czy ja jestem cnotliwa? - Kołysząc się wśród umarłych, znowu się zbliżyła. Mądrość poetów przetrwała dłużej niż Budowniczych. - Wiersz mówi o czasie, przynajmniej częściowo. O tym, że poeta nie może zatrzymać czasu. A w końcu mówi: "I chociaż słońca w niebie wstrzymać nie możemy, przecież nad jego biegiem panować będziemy." Duchy nie mogą ranić ludzi. Mogą doprowadzać ich do szaleństwa. Mogą dręczyć tak mocno, że ludzie popełniają samobójstwo, ale nie mogą fizycznie zranić. Czułem, że tak jest. Mówiła mi to moja kradziona nekromancja. Ale zdaje się, że mogą zrobić krzywdę umarłym. Widziałem to na własne oczy. Zwłoki, które Chella postawiła na nogi były przewracane przez

duchy, bo ich światy były sobie bliskie. Duchy były na tyle blisko bram śmierci, że mogły sięgnąć do umarłych i zadławić ich. - Jakie to słodkie - skomentowała. - Ale to mnie nie powstrzyma. - Więc zmuszę cię do ucieczki. - I każdą cząsteczką mojej woli zacząłem przywoływać moje duchy. Wyprowadzałem je przez bramy, które Chella otwarła. Rozpostarłem szeroko ramiona i oddałem każde widmo i każdą zjawę, każdego stracha i upiora, który mnie prześladował przez lata. Wykrwawiałem je z piersi, pozwalałem pulsować we mnie z każdym uderzeniem mojego serca. Nie mogłem powstrzymać Chelli od wyciągania tych, których ona chciała, ale mogłem sprawić, że przybędą wszyscy. Biegiem. I przybyli. Wierni, których Chella nie wybrała. Ci, którzy spłonęli w Gelleth, których pierwszych zabrało Słońce Budowniczych, nie ofiary pokłosia wybuchu, jak Ruth i jej Ma, ale ci, którzy spalili się w Czerwonym Zamku, w samym sercu piekła. Wypływali ze mnie niekończącym się strumieniem. Dziesięcioro na każdego mieszkańca Gelleth, którego sprowadziła Chella. I moi umarli, moi płonący umarli przynieśli ze sobą ogień jak żaden inny. Płonęli jak żagwie w palenisku, ich ciała w skaczących płomieniach; wszyscy wrzeszczeli i pędzili, zataczali się, panikowali. A za nimi, równym krokiem, innego rodzaju duchy, świecące przeraźliwym światłem, które zamieniało ciała w różową mgiełkę, a kości w cień. Widziałem tylko ogień bez gorąca i słyszałem tylko krzyki przez całą wieczność, aż w końcu stałem sam na wzniesieniu, a Chella i jej armia zniknęli. Na mokrych trzcinach tliły się sczerniałe kości. - Ślub odwołany - zawołałem, i idąc za słońcem, poprowadziłem Braci na południe.

Brat Makin ma wysokie ideały. Gdyby się ich trzymał, bylibyśmy wrogami. Gdyby prz

35 Dzień ślubu - Szpadel? - Zapytał Hobbs. Jeśli ktokolwiek potrafił nazwać szpadel szpadlem, to na pewno był to Mistrz Straży Hobbs. To zadziwiające, że człowiek w tym wieku miał jeszcze tyle tchu w płucach, żeby stwierdzić to, co oczywiste. Pokopałem śnieg dookoła. Pod cienką białą warstewką wszędzie leżały łopaty. - Niech oddziały Stodda i Keppena strzelają w dół zbocza. Ludzie Harolda mogą użyć tych łopat do kopania - rozkazałem. - Stodd nie żyje. - Hobbs splunął i wpatrywał się w śnieg. Między Strażą a pościgiem nie było już przerwy. Tu i tam ludzie zatrzymywali się. Niewielu zdołało wyciągnąć miecz, a tym bardziej zamachnąć się, zanim padli ścięci przez wroga. Krew na śniegu wygląda bardzo ładnie. Przez biały puch po prostu przecieka i niewiele widać, ale tam gdzie śnieg skrzy się kryształkami lodu, ta szkarłatna krew wydaje się bogatsza i żywsza niż kiedykolwiek taka była w twoich żyłach. - Niech twoi ludzie strzelają w dół zbocza. Nieważne w co trafią. Mogą być nogi. Trzeba jak najwięcej ciał na ich drodze. Trzeba ich spowolnić. Ranny człowiek jest gorszą przeszkodą niż martwy. Wielka rana sprawia, że czepiasz się każdego, bo myślisz, że mogą cię uratować. Jeśli zostaną z tobą, nic ci nie będzie. Ranni lubią towarzystwo. Dopiero po jakimś czasie wolą zostać sami ze swoim bólem. Przez moment, w szczelinach światła zarysowała mi się sylwetka Coddina skulonego w kamiennym grobie. Niektórzy tak chowają swoich zmarłych, zwiniętych w kłębek czołem do kolan. Makin mówił, że tak jest łatwiej dla kopiących grób, ale ja myślę, że to chodzi o powrót. Powrót do łona matki. - Zasypcie tych łajdaków strzałami! - wrzasnąłem. Pomachałem do moich ludzi, żeby użyli łuków. - Nie wybierajcie celów. Makin podszedł chwiejnym krokiem, a ja trzepnąłem go łopatą w pierś. Kapitan Harold rozkazał ludziom kopać, a oni nie pytali dlaczego. Oprócz Makina, który chyba chciał odpocząć. - Byliśmy tu kiedyś - powiedział. - Tak. - Rzuciłem za siebie kolejną łopatę śniegu. Czułem się trochę dziwnie: po wspinaczce trwającej całą wieczność teraz desperacko, ostatkiem sił, wkopywałem się z powrotem w dół. - Byliśmy wtedy w drodze do jakiejś wioski... Cutting? - Gutting. - Następna łopata śniegu. Krzyki i szczęk oręża na zboczach coraz bliżej.

- To czyste szaleństwo! - Makin rzucił łopatą i wyciągnął miecz. - Przypominam sobie. Tu są jaskinie. Ale one nigdzie nie prowadza. Przeszukiwaliśmy je. Nasi ludzie nie pomieszczą się w nich. Moja łopata uderzyła w próżnię i wypadła mi ze zgrabiałych rąk. - Przebiłem się! Kopcie tutaj! Walka wręcz toczyła się już pięćdziesiąt jardów od nas, krwawa walka, od której śnieg stawał się różową papką. Ludzie ślizgali się w śniegu, krzyczeli, miecze ociekały krwią, wokół leżały odrąbane kończyny. A za tą rzezią, jak wielki grot strzały wymierzony we mnie, coraz więcej i więcej żołnierzy, ich tyraliera szeroka na kilkuset mężczyzn daleko w dole, gdzie przekroczyli granicę wiecznych śniegów. - Chyba zbyt długo zwlekałem. - Wiedziałem, że zbyt długo zwlekałem. Za dużo czasu spędziłem z Coddinem. A ludzie Strzały byli szybsi niż się spodziewałem. - Zbyt długo? - wrzasnął Makin. Machnął mieczem w kierunku zbliżającej się armii. - To już po nas. A mogliśmy umrzeć tam na dole. Przynajmniej miałbym siłę, żeby walczyć. Mnie wydawał się wciąż silny. Złość zawsze wyzwala nowe pokłady energii, choćby niewielkie, takie, o których nie wiedziałeś, że je masz. - Kopcie dalej! - krzyknąłem do moich ludzi dookoła. Wejście do jaskiń było już na szerokość trzech mężczyzn, czarna dziura w białym śniegu. - Ilu naszych zginęło w zeszłym roku pod lawinami w Matterakach? - zapytałem Makina. - Nie wiem! - Spojrzał na mnie, jakbym chciał mu zabrać dzieci. - Żaden? - Trzech - odpowiedziałem. - I jeden rok wcześniej. Nieprzyjaciel próbował nas zajść z boku, omijając walczących wręcz na środku. Zdjąłem łuk z ramienia i wypuściłem strzałę w mężczyzn po lewej. - To koniec - odezwał się Hobbs. Walczył na zboczu i starał się omijać kopiących. Muszę mu oddać sprawiedliwość, że dodał: "Panie". Moja strzała ugodziła żołnierza nad kolanem. Wyglądał na starszego. Starsi czasem nie wiedza, kiedy przestać. Ten upadł i potoczył się w dół. Ciekaw jestem, czy zatrzymał się dopiero w Upiornym. - Jest powód, dla którego w ciągu dwóch lat straciliśmy pod lawinami czterech mężów. - Nieuwaga? - zapytał Makin. Jeden z bardziej przedsiębiorczych ludzi księcia dotarł do nas obszedłszy walczących wręcz poniżej nas. Makin odparował jego cios i powalił swoim mieczem. Następnemu za nim strzała przeszyła jabłko Adama. Brzęk metalu o skałę. Kopiący dotarli do ściany jaskim. Na szerokość dziura mogła pomieścić duży wóz, ale bardziej nie można jej już było poszerzyć. Świat przykryty śniegiem wydaje się płaski. Wszystkie zagłębienia, wybrzuszenia chowają się pod jednolitą powierzchnią, jakby biała kartka czekała, żeby przyłożyć do niej pióro. Oczy nic ci nie powiedzą, więc możesz sobie wyobrazić na tym śnieżnym polu, co tylko chcesz. - I co? - zapytał Makin. Ludzie Strzały znowu się zbliżyli. Makin wydawał się niezadowolony, że popadłem w zamyślenie.

- Musisz widzieć odcienie. - Odcienie? Wzruszyłem ramionami. Mogłem zmarnować trochę czasu, jaskinia jeszcze nie była nam potrzebna. - Myślałem, że siłą młodości jest uważać, że wszystko jest czarno-białe. Patrzyłem, jak jeden z ludzi Straży, którego znałem, padł przebity na wylot z rękami zaciśniętymi na szyi właściciela ostrza. - Odcienie? - Makin powtórzył pytanie. - Nigdy nie patrzymy w górę, nigdy nie podnosimy głowy. Żyjemy w takim ogromnym świecie. Czołgamy się po jego powierzchni i zajmujemy tylko tym, co leży przed nami. - Odcienie? - Uparty Makin nie ustępował. Jego usta o grubych wargach mogły się uśmiechać na tysiąc sposobów. Uśmiech dla zdobycia serca, uśmiech dla zawarcia przyjaźni, uśmiech dla rozśmieszenia kogoś smutnego. Teraz użył swego upartego uśmiechu. Potrząsnąłem ramionami, żeby je trochę rozruszać. Wkrótce trzeba będzie dobyć miecza, linia wroga wybrzuszała się tu i tam. Powiedziałem "odcienie". Kiedy biel jest wszystkim, na co patrzysz, po jakimś czasie zobaczysz całą symfonię jej odcieni. Mówili mi o tym chłopi z Gutting - choć prostszymi słowami. Jest wiele rodzajów śniegu, wiele jego odcieni, a nawet wiele smaków w jednym odcieniu. Są warstwy. Granulki. Puch. Jest władza i jest niebezpieczeństwo. - Kiedy zadźgałem brata Gemta, to była prewencja. Czy rozumiesz słowo "prewencja", bracie Makinie? Tysiąc uśmiechów, jedno zmarszczenie brwi. Zmarszczył brwi. - Zabiłem go, bo mi się tak podobało, ale także dlatego, że lada chwila zwróciłby się przeciwko mnie. Ciemną nocą poderżnąłby mi gardło. I to nie tylko za pocięcie mu ręki. - Co ten sakramencki Gemt ma wspólnego z... - Przeciął gardło następnemu, który na niego naparł, a ja posłałem strzałę w kierunku zachodzących nas z prawej. - Cztery śmierci zamiast czterdziestu w ciągu dwóch lat, ponieważ mieszkańcy Wyżyn stosują prewencję. Spuszczają lawiny wtedy, kiedy chcą. - Co? - Obserwują śnieg. Widzą odcienie. Widzą garby i rozpadliny, a nie tylko gładką kartkę. Kopią i sprawdzają. I działają prewencyjnie. - Pomachałem nad głową lukiem ze szkarłatną wstążką. - Do jaskini. Teraz! Kiedy zbocza wyglądają groźnie, mieszkańcy gór wspinają się na nie po grzbietach, przełęczach i klifach. Zabierają ze sobą słomę, kamienie, miskę z wypalanej gliny, podpałkę i węgiel drzewny - często z palenisk w lasach Ancrath - glazurowany kociołek i owczy pęcherz. Wykopują sobie dziurę na samej górze najbardziej zdradzieckich skalnych warstw i stawiają miskę na upchanej stercie słomy. W misce umieszczają węgiel i podpałkę i tak ustawiają kamienie, żeby kociołek znalazł się nad miską. Napełniają go śniegiem i nadmuchują pęcherz najmocniej jak się da i zawiązują go rzemykiem z jelit. Zapalają podpałkę i odchodzą. Ludzie Straży zaczęli gromadzić się w jaskini. Dawno temu, kiedy kazałem zostawić

tutaj te łopaty, myślałem, że będzie tłoczno. Nie byłem pewien, czy się wszyscy zmieścimy. Ale teraz było nas mniej niż setka i mieliśmy mnóstwo miejsca. Tak wiele w życiu zależy od dobrego wyczucia czasu. Stanąłem u wejścia do jaskini gotów skrzyżować miecze z ludźmi Strzały. Źle wyczułem czas. Tak po prostu. Dawno powinienem był powiedzieć Coddinowi to, co ważne, całe dni, miesiące temu. Źle wyczułem czas. Zmęczeni łatwiej umierają, jakby cieszyła ich perspektywa wieczności. Nogi mi drżały, ale ramiona były gotowe walczyć. Trzymałem miecz w obu rękach i pierwszemu, który podszedł, wetknąłem go w oko. Makin walczył obok. Za szeregami wroga widziałem wieczną przestrzeń, dzikość i bezmiar gór. Za nimi blady księżyc, biały jak wspomnienie kości. Słabe dźwięki pieśni miecza dotarły do mnie, kiedy znowu użyłem ostrza, tnąc po czyimś karku. Miecz wydał mi się lżejszy, drgał lekko w rytmie pieśni, jakby żył własnym życiem i pulsowała mu krew. Szast-szast, szast-szast, i ludzie padają w kawałkach. Słońce błyszczało krwawo na mieczu mojego wuja, jakby hieroglifami pisało wiadomość dla księcia Strzały. - Przepraszam! - krzyknąłem do Makina i pozostałych. Wyczucie czasu. Byliśmy spóźnieni. Wieśniacy z Gutting zapewne zapalili węgle w miskach, kiedy zobaczyli nas wychodzących z kotliny na grzbiet góry. Myślałem, że dotrzemy do jaskiń z dużym marginesem czasu. Że przeczeszemy zbocze ogniem strzał i wykopiemy dziurę. Pomyliłem się o kilka minut i to pozwoliło wrogowi zasłać jaskinię naszymi ciałami. Makin zaklął i padł pod ciosem spadającego na niego miecza. Już chciałem znowu powiedzieć "przepraszam" - ale góra to dobre miejsce, żeby umrzeć. Jeśli masz umrzeć, to niech to będzie miejsce z widokiem. Walczyłem niepomny upływu czasu, z dziką radością i zapałem, aż blizny na twarzy zaczęły mi płonąć i nie czułem uderzeń wiatru. Wszystko współgrało z moim tajemnym rytmem i znowu byłem w czasie w tym wrzaskliwym szczęku stali uderzającej o stal. W mych dzikich myślach pojawił się płonący i strawiony ogniem Ferrakind; jeśli była w nim jakaś ludzka cząstka, to i ją pochłonęło piekło. Blok, zamach, krok w bok, kółko i wyciągam miecz z ciała wroga. Kiedy ciężkie ostrze trafia na głowę nieosłoniętą hełmem, kończy się to krwawą jatką. Gorszą niż schludny ubój zwierząt w rzeźni. Twój cios wydobywa na wierzch mózg, kości i włosy jednym mokrym, czerwono-biało-szarym łukiem. Kawałki twarzy wiszą przez mgnienie oka w powietrzu, wyciekające oko cię oskarża, a potem wszystko opada i następny wojownik stoi przed tobą opryskany poprzednim. Wciąż czułem ogień, jego gorące macki rozchodzące się od oparzenia Goga, zażarcie palące. Poczułem czubek miecza między oczami, zaszeleścił na grzbiecie mojego nosa, kiedy odrzuciłem głowę w tył. Zrobiłem wypad, trzymając moje ostrze poprzecznie w dłoniach, w jednej rękojeść, w drugiej czubek opierał się o żelazną płytkę we wnętrzu skórzanej rękawicy. Stał Budowniczych przecięła twarz żołnierza horyzontalnie między nosem a ustami. Upadając pociągnął za sobą mój miecz tkwiący w jego kości, ale trzymałem mocno rękojeść i jego ciało

puściło moje ostrze. Kopnąłem go w dół zbocza i wydałem z siebie ryk, który przetoczył się w powietrzu jak wybuch ognia w palenisku. Gdybym spojrzał pod nogi, nie zdziwiłby mnie widok śniegu topniejącego pod wpływem pulsującego gorąca mojej rozgrzanej skóry. W dużej mierze, a może nawet całym sobą, chciałem poddać się szałowi walki, dać się wchłonąć, rzucić się na wrogów i zalać górę ich krwią bez względu na koszt. Ale poddawanie się nigdy łatwo mi nie przychodziło. Więc wycofałem się i wściekłość mnie opuściła, jakby zdmuchnięta równie szybko jak się zapaliła. Miałem plan i chciałem się go trzymać, choć wydawało się, że nie ma już nadziei. A realizowanie planów wymaga jasności myślenia. Wróg dalej napierał na nas. Moje ramiona były już tak zmęczone jak moje nogi. Potrzebowaliśmy jeszcze kilku minut, ale czasem nie dostajesz tego, czego potrzebujesz albo czego byś chciał. Rzuciłem okiem przed siebie. Czas umierać. Kiedyś w przeszłości koń uratował mi życie. Nie był to szlachetny rumak unoszący mnie w bezpieczne miejsce. Uratowało mnie, całkiem niespodziewanie, wierzgnięcie spanikowanego konia. Co było jeszcze bardziej zaskakujące dla samego Coriona. Ale zostać uratowanym przez marny pęcherz owcy... to przebija konia. To przebija wszystko. Wysoko nad nami paliły się ogniska roztapiające śnieg w kociołkach i podgrzewające nadmuchane pęcherze, które teraz unosiły się na dymiącej wodzie. To wszystko trwa i daje ludziom gór czas na oddalenie się w bezpieczne miejsce. Kociołki muszą się znaleźć w strefie zagrożenia. Trzeba to zrobić tak wysoko jak tylko można dla własnego bezpieczeństwa, ale nie za wysoko, bo wtedy nie nastąpi pożądany skutek. Gorące powietrze rozszerza. Pęcherze puchną. Rozciągają się maksymalnie. To tylko kwestia czasu. Kwestia wyczucia czasu. Woda zaczyna wrzeć. Ciśnienie wzrasta. I buch! Ludzie gór grają na prostych dudach z pęcherzy. Ich piski dały się słyszeć na moim ślubie dziś rano. Podobne do dud z północy, choć mniej złożone, ale równie wrzaskliwe. Nie spodziewałbyś się, że wybuchający pęcherz będzie taki głośny. To taki dźwięk, jakby wszystkie kwiki i skowyczenia, jakie piszczałka mogła wydać w swym długim i niefortunnym życiu, skumulowały się w tej jednej krótkiej chwili, To hałas, który mógłby budzić umarłych. Ale w tym wypadku to był hałas, który stwarzał umarłych. Jedna z sześciu owiec, które ofiarowały swoje pęcherze do umieszczenia w sześciu lawinowych kociołkach, pod którymi zapalili ogień mieszkańcy Gutting, musiała być szczególnie nieopanowanym zwierzęciem, gdyż jej pęcherz eksplodował kilka minut wcześniej niż pozostałe. Lawinę można wyczuć zanim się ją usłyszy. Dziwnie wzrasta ciśnienie. Czujesz je w uszach. Zauważyłem to ciśnienie, choć właśnie usiłowałem nie dać się pokroić na kawałki. Potem słychać łoskot, który, najpierw słaby, narasta bez końca. A wreszcie, tuż zanim lawina uderzy, rozlega się syk. Moje wyczucie czasu w końcu nie zawiodło. Rzuciłem się do jaskini. Zanim atakujący mnie zdołali zrobić to samo, świat utonął w bieli, a oni zniknęli.

36 Dzień ślubu W jaskini panowała zupełna ciemność. I cisza, choć było w niej prawie stu mężczyzn. Odgłosy dudnienia lawiny ustały. Wpadając do jaskini, uderzyłem dupą o skałę i pierwszym dźwiękiem było moje przekleństwo. - Cholerne gówno! - Nauczyłem się tego od brata Elbana i uważałem, że powinienem od czasu do czasu użyć, gdyż nikt inny tego nie używał. Wciąż żadnego dźwięku, jakby na wejściu banda trolli urwała każdemu głowę. - Z tyłu są latarnie i hubki - zawołałem. Szuranie nogami. Więcej szurania, odgłos krzesiwa uderzającego o stal i blask światła wydobywający z ciemności tuziny twarzy. Spojrzałem, po raz pierwszy od wieków, na swój srebrny zegarek. Pokazywał dwunastą piętnaście. Wskazówki liczące sekundy tykały osobno w swoim małym kółeczku. - Mój szpadel gdzieś tu jest - powiedziałem, wstając ostrożnie, żeby nie uderzyć głową o strop jaskini. - Znajdźmy jeszcze kilka i wykopmy się stąd. - Powinniśmy sprawdzić, kogo tu mamy - zaproponował Hobbs, wysuwając się do przodu. Zapalono jeszcze kilka latarni i ściana śniegu za nim lśniła w ich świetle. - Moglibyśmy - odpowiedziałem. Rozumiałem, że nie chodziło o biurokrację. Hobbs stracił przyjaciół, podopiecznych, synów przyjaciół i chciał wiedzieć, kto się ostał ze Straży, jego Straży. - Moglibyśmy, ale to nie śnieg zabija ludzi pod lawiną. Nikt pod śniegiem nie umiera od razu. Przykułem ich uwagę. - Oni tam duszą się w śnieżnej pułapce. I my też. Gdy mówię do was, zużywam część tej ograniczonej ilości powietrza, jaka jest w tej jaskini. Wy mnie słuchacie i wdychacie dobre powietrze a wydychacie złe. Każda z tych latarni, która pozwala wam mnie widzieć, pochłania powietrze. - Wielkie dzięki dla mojego nauczyciela Lundista i jego lekcji alchemii. Może miałem nie przeżyć dnia swojego ślubu, ale nie miałem ochoty zgasnąć, jak świeca przykryta kapturkiem. Zrozumieli. Trzy szpadle poszły w ruch i zaraz znaleziono jeszcze kilka. Kto tylko mógł odrzucał śnieg przy wyjściu. Mogłem tak po prostu powiedzieć im, żeby kopali, ale lepiej, żeby wiedzieli dlaczego, żeby nie pomyśleli, że nie podzielam troski Hobbsa o ludzi Straży i ich poświęcenie. Zobaczyłem, że kapitan Keppen trzyma się za bok i opiera się o głaz. Makin usiadł pod

tylną ścianą jaskini i oparł czoło na podciągniętych kolanach. - Opatrzcie rannych - zwróciłem się do Hobbsa. Poklepałem go po ramieniu. Królowie powinni wykonywać takie gesty. Podszedłem do Makina. Jaskinia zasłana była leżącymi, ale czy byli ranni, czy tylko wyczerpani, nie umiałem odróżnić. Oparłem się o lodowata ścianę i usiadłem obok niego. Patrzyłem na kopiących i próbowałem nie oddychać głęboko. Makin pachniał goździkami i potem. Dziwna była moja droga do tej zawalonej śniegiem jaskini-pułapki w najwyższych górach. Z Wysokiego Zamku na drogę, z drogi na tron Renaru, ponad rok wędrówki po imperium, aż wreszcie Wyżyny wezwały mnie do powrotu. A na Wyżynach znalazłem nagrodę mniej satysfakcjonującą niż pogoń za nią, dorosłem na tronie z miedzianą koroną, zmagałem się z doczesnymi problemami od zarazy po głód, budowałem gospodarkę jak władający mieczem buduje swą siłę, rekrutowałem, szkoliłem. I po co? Żeby jakiś z góry przeznaczony imperator zdeptał to wszystko w drodze do Bramy Gilden? Zamknąłem oczy i wsłuchałem się we wszystkie swoje bóle, bo odpoczywałem po raz pierwszy od tej chwili, kiedy tego ranka Ojciec Gomst udzielił mi ślubu z Mianą. Przytłoczył mnie ciężar tego dnia i wycisnął ze mnie te słowa: - Wielu zginęło tylko dlatego, że zbyt długo rozmawiałem z Coddinem. Ludzie Renaru i ludzie Ancrathu. - Tak. - Makin nie podniósł głowy. - A teraz obaj umieramy w jaskini jak Coddin. Czy chcesz zrzucić z siebie jakiś ciężar, sir Makinie? Czy też lepsze by były jeszcze bardziej ekstremalne okoliczności i jeszcze mniej czasu? - Nie. - Makin podniósł głowę. Jego twarz pozostała w cieniu, widać było tylko zarys kości policzkowych i odblask lampy na czubku nosa. - Ci ludzie sami postanowili iść za tobą, Jorg. I gdyby nie twoje sztuczki, wszyscy byliby już martwi. - Ale dlaczego postanowili iść za mną? Dlaczego ty też? Raczej usłyszałem niż zobaczyłem, jak oblizał wargi nim odpowiedział. - Na tym świecie, Jorg, nie ma prostych odpowiedzi. Na każde pytanie można popatrzeć z wielu stron. Zbyt wielu. Wszystko jest poplątane. A ty upraszczasz te pytania i jakoś to działa. Ale dla innych świat taki nie jest. Może mogłem znaleźć sposób, żeby cię zaciągnąć z powrotem do ojca o lata wcześniej niż sam to zrobiłeś - ale chciałem zobaczyć, czy zrobisz to, co obiecałeś, że zrobisz. Ciekaw byłem, czy zdołasz tego wszystkiego dokonać. - Wszystko wydawało się proste, kiedy tylko nienawidziłem hrabiego Renara. - Bo byłeś... - uśmiechnął się - skupiony na jednym. - Byłem też młody. Nie widzę już siebie w tamtym chłopcu. - Nie zmieniłeś się aż tak bardzo. Śnieg dookoła kopiących zrobił się jaśniejszy, światło dnia zaczęło się do nas przebijać. - Byłem pochłonięty sam sobą, tym, czego sam chciałem. Nic innego nie miało znaczenia. Ani moje życie, ani życie innych. To była cena, którą warto było zapłacić. Dla szansy

wygrania warto było położyć wszystko na jedną szalę. Makin odchrząknął. - Wszyscy przechodzą taką drogę od dzieciństwa do dorosłości. Ty ją sobie bardzo skróciłeś. Dotknąłem sakiewki na biodrze i pogłaskałem szkatułkę. - Są rzeczy, których żałuję. - Wszyscy takie mamy. - Makin patrzył na kopiących. Smuga światła przebiła się do jaskini. - Żałuję Gelleth... Mój ojciec nazwałby mnie słabym, ale gdyby to się miało stać teraz, znalazłbym inny sposób. - Nie było innego sposobu. Nawet to, co zrobiłeś, było niemożliwe. - Opowiedz mi o swoim dziecku. Dziewczynka? - Cerys. - Jej imię zabrzmiało w jego ustach jak pocałunek. Makin zamrugał, bo światło było już tak jasne. - Byłaby teraz starsza niż ty, Jorg. Miała trzy latka, kiedy ją zabili. Pokazało się niebo, daleko na wschodzie pas błękitu nad białymi chmurami. - Jestem z tobą, ponieważ zmęczyła mnie wojna. Chciałbym zobaczyć jej koniec. Jedno imperium. Jedno prawo. Jak i kto nie ma wielkiego znaczenia, zjednoczenie położyłoby kres temu szaleństwu. - Ha, to dopiero lojalność. Czy książę Strzały nie byłby lepszym imperatorem? Ruszyłem w kierunku wyjścia. - Nie wydaje mi się, aby wygrał. - Makin podążył za mną.

Dawno temu, w spokojnych czasach, brat Grumlow wycinał w drewnie, pracował p krzyża. Grumlow wziął swój nóż i nauczył się wycinać ludzi. Wydaje się łagodny nieostrym podbródku i smutnych oczach. Cały taki obwisły jak wąs na jeg Wystąp przeciw

37 Dzień ślubu Stu dwunastu wojów wyszło na zewnątrz jaskini pod Przełęczą Sinego Księżyca. Pozwoliłem Hobbsowi, Mistrzowi Straży, na sprawdzenie listy obecnych. Staliśmy na świeżym śniegu i nie mogłem się nadziwić, że ta sama lawina, która opadła jak fala na skały poniżej i popłynęła jak strumień mleka do środka i dookoła jaskini, teraz utrzymywała mój ciężar, a moje stopy z każdym krokiem zapadały się najwyżej na cal lub dwa. Słuchałem wywoływanych imion i odpowiedzi, ale często po imieniu zapadała cisza. Świeży śnieg pod nami błyszczał, doskonały i równiuteńki, ani śladu krwi ani ciał jeszcze niedawno tam leżących. I kiedy Hobbs robił swój apel, tysiące mężów umierało pod tą świeżą białą płachtą, niewidocznych, unieruchomionych w ciemnościach, wydających ostatnie tchnienie. Czasem czuję potrzebę lawiny w sobie. Przeszłość zasypana, czysta kartka. Tabula rasa. Zastanawiałem się, czy ta lawina starła moją tabliczkę. I wtedy zobaczyłem cień pod bielą u moich stóp, dziecko leżące tak płytko, że śnieg go nie przesłonił. Nawet siła gór nie mogła zetrzeć plam z mojej przeszłości. Hobbs monotonnie wyliczał imiona, a ja usiadłem na zboczu zaparty piętami i wziąłem do rąk miedzianą szkatułkę. Człowiek składa się ze wspomnień. To wszystko, czym jesteśmy. Uchwycone chwile, zapach miejsca, scenki odgrywane wciąż na nowo na małej scenie pamięci. My jesteśmy wspomnieniami, nanizanymi na nici opowieści - opowieści nas samych o nas samych, spadających przez życie w dzień jutrzejszy. To, co zawierała szkatułka, było moje. Było mną. - I co teraz? - Makin zwalił się obok mnie. Daleko w dole, poza zasięgiem lawiny, widać było ruch, maleńkie kropeczki, resztki sił Strzały w odwrocie, powracające by połączyć się z główną armią. - W górę - powiedziałem. - W górę? - Makin podniósł brwi w tym swoim odruchu zdziwienia. Nikt nie potrafił się tak dziwić jak Makin. Umierać, kiedy jesteś wciąż niepełny, wydawało mi się czymś niewłaściwym. - To nie takie trudne do pojęcia - powiedziałem, wstając. Ruszyłem w górę zbocza, trochę na lewo od szczytu, tam gdzie Przełęcz Sinego Księżyca przechodzi głęboką ścieżką przez grzbiet góry Botrang. Hobbs zauważył, że ruszyłem. - W górę? Ale przełęcz jest zawsze... - rozejrzał się dokoła. - O! - I pomachał na swoich ludzi, aby do niego dołączyli.

Wciąż miałem w ręce szkatułkę, na przemian gorącą i zimną, gładką i szorstką. Niewłaściwie byłoby umrzeć, nie wiedząc, kim jestem. Boso po śniegu, dziecko szło teraz obok mnie. Jego śmierć opierała się nawet światłu dnia. Paznokciem kciuka otwarłem szkatułkę. Drzewa, groby, kwiaty i ona. - Kto cię znalazł po tym, jak cię uderzyłem? - pytam Katherine. - Jakiś mężczyzna był z tobą, kiedy oprzytomniałaś. Marszczy brwi. Jej palce dotykają miejsca, gdzie rozbił się wazon. - Brat Glen. - Po raz pierwszy patrzy na mnie swoimi dawnymi zielonymi oczyma, ostro i wyraźnie. - Aha. - I odchodzę. Zostawiam za sobą las Rennat i idę w kierunku Crath City. Nad miastem góruje stojący za nim Wysoki Zamek. Dzień jest bezwietrzny i dym z kominów rysuje się prostymi prętami na niebie, jakby tworzył ogrodzenie dla zamku. Może po to, żeby mnie do niego nie dopuścić. Z pól widzę Dolne Miasto, rozciągające się aż do rzeki Sane i do doków, a za nim w górę pnie się Stare Miasto i wreszcie Wysokie Miasto. Rzymska Droga przecina moją ścieżkę, więc ruszam nią do Dolnego Miasta, bez bram, otwartego na świat. Spod tuniki wyciągam kapelusz, taki bezkształtny, w wyblakłą kratkę, jaki noszą opryszki z doków. Upycham pod nim włosy i naciągam go nisko na czoło. Nikt nie zwróci na mnie uwagi w Dolnym Mieście. Ludzie, którzy znają moją twarz, tutaj nie bywają. Przechodzę przez Banlieu, nic tylko rudery i kupy śmieci, wrzód na dupie miasta. Nawet piękny wiosenny dzień nie poprawia wyglądu tych ulic. Dzieci grzebią w stosach odpadków pozostawionych przez biedotę. Biegają za mną. Dziewczęta i młodsze dzieci próbują zwrócić na siebie uwagę swoimi dużymi oczyma, ustami posyłającymi całusy, podczas gdy chudzi chłopcy próbują wyciągnąć coś z mojego worka, cokolwiek, co mogliby ukraść. Wszyscy znikają, gdy biorę nóż do ręki. Orrin ze Strzały pewnie dałby im chleba. Może postanowiłby zmienić to miejsce. Ja po prostu przechodzę. Później zdrapię je ze swoich butów. Gdzie Banlieu przechodzi w Dolne Miasto, przy wąskich uliczkach stoją najgorsze tawerny. Przechodzę obok knajpy Pod Upadłym Aniołem, gdzie po raz pierwszy obmyślałem, jak skończę z Gelleth i jak zapłacę za uczucie. Teraz jestem mądrzejszy. Wiem, że za uczucie zawsze się płaci. Wybieram inną piwiarnię, Pod Czerwonym Smokiem. Okazała nazwa dla ciemnej i cuchnącej speluny. - Gorzkie - zamawiam. Barman bierze moją monetę i podstawia kufel pod kurek baryłki. Nic nie mówi, nawet jeśli myśli, że jestem za młody, żeby pić pośród tych starców o czerwonych nosach i załzawionych oczach.

Wybieram stolik w rogu, gdzie mam ścianę za plecami i mogę widzieć okna. Piwo jest gorzkie jak mój nastrój. Piję małymi łykami i czekam na nadejście zmroku. Myślę o Katherine. Robię podsumowanie. Powiedziała, że jestem zły i że mnie nienawidzi. Wybrała księcia Strzały. Próbowała mnie zabić. Zabiła dziecko, o którym myślała, że jest moje. Została zbrukana przez innego mężczyznę. Przebiegam przez tę listę wciąż na nowo, podczas gdy słońce zachodzi, pijacy przychodzą i wychodzą, wozy, dziwki, psy i wyrobnicy mijają się na ulicy, a ja wciąż obracam moją listą. Miłość to nie lista. Robi się całkiem ciemno i mój kufel stoi pusty już od kilku godzin. Wychodzę na ulicę. Tu i tam wiszą latarnie, za wysoko dla złodziei, rzucają skąpe światło, które ledwo dociera do ziemi. Pomimo długiego czekania, pomimo mocnego postanowienia, wciąż się waham. Czy mogę znowu bez skazy przejść po ścieżkach dzieciństwa? Nade mną gwiazdy, powoli obracają się wokół Gwiazdy Polarnej, Gwoździa Niebios. Część mnie nie chce wracać do Wysokiego Zamku. Wypieram tę część. Przechodzę na drugą stronę rzeki Nowym Mostem i znajduję spokojny kąt, skąd mogę obserwować Wysoki Mur. Nazwy miasta Crath i jego części charakteryzują się tym samym brakiem wyobraźni, co architektura zamku Budowniczych. Jakby pudełkowy utylitaryzm zamku przeniknął do języka miasta. Gdybym ja wiedział, że to, co postawię w kamieniu, będzie trwać przez tysiąclecia, że buduję na całe wieki, dodałbym do mieszanki choć trochę piękna. Wysoki Mur jest naprawdę wysoki, ale nie jest dobrze oświetlony i trochę na zachód od Potrójnej Bramy jest wyszczerbiony w miejscu, gdzie kiedyś pod kątem prostym łączył się z drugim murem. Kiedy byłem mały lubiłem się tu wspinać. Teraz jest to jeszcze łatwiejsze. Miejsca, gdzie można się chwycić, kiedyś zbyt od siebie oddalone, teraz same wchodzą mi w ręce. Znam tę powierzchnię, nie muszę jej widzieć. Tak działa pamięć. Docieram na górę, zanim znowu pokazuje się wartownik. Po drugiej stronie, całkiem nierozsądnie tutaj posadzony bluszcz pozwala z łatwością się ześlizgnąć. Młody Sim dobrze poznał tajniki skrytobójstwa. Uczynił to swoim hobby: nóż, trucizna w proszku lub w płynie, od czasu do czasu struna harfy użyta jako garota. Ze wszystkich Braci Sim jest najbardziej niebezpieczny na dłuższą metę. W walce wręcz z pewnością bym go pokonał. Ale stracić go z oczu, to nie znać dnia ani godziny Kiedy już zapomnisz, że go skrzywdziłeś, on cię odnajdzie. Sim nauczył się takiej wytrwałości i mnie przekazał trochę tej sztuki. Dobre przebranie to nie kwestia stroju czy dobrej charakteryzacji. To sztuka poruszania się. Oczywiście, we właściwych okolicznościach ważne są właściwe ciuchy, podbródek dorobiony z kitu lub sztuczna blizna, ale pierwszym krokiem, jak uczył mnie Sim, najważniejszym krokiem jest właśnie to... jak kroczysz. Poruszaj się pewnie, a przynajmniej z

taką pewnością, jakiej wymaga twoja rola. Wierz, że masz prawo być tam, gdzie jesteś. Wtedy nawet tak mały rekwizyt jak kapelusz może wystarczyć za przebranie. Idę wolno uliczkami Starego Miasta w kierunku Wschodniej Bramy, gdzie przyjmuje się wszelkie przesyłki do Zamku, rozładowuje dostawy, przekazuje wiadomości posłańcom do zaniesienia w odległe miejsca. Patrol żołnierzy mojego ojca w sile dziesięciu ludzi przechodzi u góry ulicy Wiązów, którą ja właśnie idę. Rzucają mi tylko jedno spojrzenie, drugiego już nie. Nad Wschodnią Bramą palą się trzy pochodnie. Nazywają to bramą, ale to zwykłe drzwi, wysokie na pięć jardów, szerokie na trzy, czarne, dębowe, okute żelazem, z małymi drzwiami w środku, wystarczającymi, gdy przechodzący jest człowiekiem, a nie olbrzymem. Przed bramą stoi na warcie rycerz w zbroi. Gdyby chciał coś zobaczyć, powinien się ukryć. Skręcam i dochodzę do podstawy zamku w pobliżu narożnika wielkiej, kwadratowej warowni. Człowiek szukający ochrony przed nożem skrytobójcy koncentruje swoje środki obronne. Nie powstrzymasz jednego anonimowego wroga przed wejściem do twojego królestwa. Nie powstrzymasz go przed wejściem do twojego miasta. Jeśli nie jest niezręczny, to tylko szczęśliwy traf pozwoli ci go zatrzymać, zanim wejdzie poza mury zamku. Twoja warownia może go zatrzymać, jeśli jest zabezpieczona i dobrze strzeżona - ale niemądrze byłoby gwarantować to własnym życiem. Żeby pokonać skrytobójcę, nie potrzebujesz ochrony we wszystkich swoich włościach, potrzebujesz jej jak najbliżej siebie. Dziesięciu dobrych ludzi w pobliżu twojej sypialni może zdziałać więcej niż dziesięć tysięcy w całym królestwie. Warownia mojego ojca jest dobrze zabezpieczona i patrolowana, ale zanim skończyłem siedem lat, znałem już jej zewnętrze lepiej niż jej wnętrze. W świetle księżyca wspinam się znowu do Wysokiego Zamku. Czuję szorstkość kamienia Budowniczych pod palcami, stopami w miękkiej skórze moich butów znajduję znajome punkty wsparcia, ocieram sobie policzek o ścianę, kiedy się do niej przyciskam. W świetle gwiazd widzę moje zbielałe kłykcie, kiedy mocno trzymam się narożnika Wysokiego Zamku i pnę do góry. Zatrzymuję się tuż pod blankami. Jakiś żołnierz wychyla się, żeby popatrzeć na światła w oddali. Blanki z białego, równo ociosanego kamienia, są późniejsze niż kamień Budowniczych. Budowniczowie mieli broń, której nie mogły się oprzeć żadne zamki ani ich blanki. Nie wiem, czym był Wysoki Zamek, kiedy Budowniczowie go zbudowali, ale nie był zamkiem. W najgłębszych lochach, pod warstwami nieczystości, starożytna tabliczka mówi: "Nie parkować w nocy". Nawet kiedy rozumiem pojedyncze słowa Budowniczych, to razem nie mają sensu. Żołnierz idzie dalej. Wspinam się, przechodzę po szczycie muru i zjeżdżam w dół po jednym z drewnianych wsporników chodnika. W ciemnym rogu podworca zdejmuję moją czapkę opryszka i wkładam ją z powrotem do plecaka. Wyciągam tunikę w kolorach Ancrathu, niebiesko-czerwoną. Kobieta o imieniu Mable zrobiła ją dla mnie w Upiornym, w stylu odzieży służących mojego ojca. Ubrany w tunikę, z włosami schowanymi pod nią, przechodzę przez Drzwi Drukarzy. Mijam rycerza robiącego obchód, sir Aikena, jeśli dobrze pamiętam. Trzymam głowę prosto i ten nie zwraca na mnie uwagi. Człowiek z głową spuszczoną ukrywa swoją twarz, więc trzeba mu się bliżej przyjrzeć. Od Drzwi Drukarzy w lewo, potem w prawo krótkim korytarzem do kaplicy. Drzwi

kaplicy nigdy nie są zamykane na klucz. Zaglądam do środka. Palą się tylko dwie świece, obie ledwo ogarki nie dające wiele światła. Pusto. Idę dalej. Pokój brata Glena jest w pobliżu kaplicy. Jego drzwi są zamknięte na zasuwkę, ale mam przy sobie cieniutki kawałek stali, na tyle cienki i giętki, żeby go wsadzić między drzwi a framugę, i na tyle mocny, żeby podnieść nim zasuwkę. Pokój jest bardzo ciemny, ale ma wysokie okno, które otwiera się na dziedziniec, gdzie Makin zazwyczaj ćwiczył giermków w sztuce walki wręcz. Przenika przez nie odrobina światła i moje oczy przyzwyczajają się do ciemności. Śmierdzi tu serem, który za długo leżał na słońcu. Stoję i słucham chrapania zakonnika, szukam go wzrokiem. Leży skulony na swoim łożu jak wygięta w łuk gąsienica. Niewiele widzę w pokoju, jedynie krzyż na ścianie bez zbawiciela, jakby zrobił sobie przerwę, żeby nie oglądać tego, co się będzie działo. Robię krok naprzód. Przypominam sobie, jak brat Glen wydłubywał z mego ciała te haczyki z cierni, które krzak zostawił we mnie. Z jaką przyjemnością szukał ich, podczas gdy Inch, jego pomocnik, trzymał mnie mocno. Wyciągam nóż z pochwy. Kucam przy łóżku, głowę mam na wysokości jego głowy i słyszę, jak głośno chrapie. Tak głośno, że można by pomyśleć, że obudzi sam siebie. Nie widzę twarzy, ale dobrze ją sobie przypominam: płaska, rzekłbym, i zbyt tępa by wyrażać głębokie uczucia, za to pasująca do szyderczych uśmiechów. Na nabożeństwach z Ojcem Gomstem, przynudzającym zza pulpitu, brat Glen przypatrywał się ze swego krzesła przy drzwiach kaplicy oczkami zbyt małymi jak na szerokość czoła nad nimi, a włosy sterczały mu jak mokra słoma wokół tonsury prawie nie wymagającej golenia. Powinienem poderżnąć mu gardło i pójść sobie. Cokolwiek innego narobi za dużo hałasu. Zniewoliłeś Katherine. Zniewoliłeś ją i pozwoliłeś jej myśleć, że to moje dzieło. Zrobiłeś jej dziecko i kazałeś jej nienawidzić mnie tak bardzo, że zabiła to dziecko w swoim łonie. Z tej nienawiści dźgnęła mnie nożem. Cios Katherine należał się bratu Glenowi, nie mnie. Moje oczy przyzwyczajone do ciemności w pokoju widzą teraz więcej. Odrzynam długi kawałek od skraju prześcieradła. Szepczę coś po jego kolejnym chrapnięciu i to wystarcza, żeby się poruszył i zamarudził. Odcinam drugi kawałek i trzeci, i czwarty. Ten ostatni zwijam w zwartą kulkę. Przy łóżku stoją świecznik i mały stolik, odsuwam je, żeby przewracając się nie narobiły hałasu. Liczę chrapnięcia, by poznać ich rytm. Kiedy robi wdech, wciskam mu knebel do ust. Następnym paskiem płótna przewiązuję mu głowę tak, żeby nie mógł nią ruszyć. Brat Glen budzi się powoli, ale jest zaskakująco silny. Wyciągam resztę prześcieradła spod niego i wciskam łokieć w jego splot słoneczny. Słyszę syk uchodzącego z niego powietrza pomimo knebla. Widzę, jak błyszczą mu oczy. Zwija się w kłębek, a ja wiążę mu mocno kostki u nóg. Ostatni pasek jest do nadgarstków. Żeby móc je związać, uderzam go pięścią w gardło. Teraz, kiedy jest już dobrze związany, tracę ochotę do tej roboty. Nagi, brzydki człowiek skamle w ciemności, a ja chcę już sobie pójść. Biorę nóż z odsuniętego stolika. - Mam coś dla ciebie - mówię. - Coś, co mało brakowało, a źle by trafiło. Wbijam nóż nisko, u nasady jego moszny. Zostawiam go tam, nie wyciągam. Gdybym wyciągnął, szybko by się wykrwawił. Niech to trwa. Mam zapasowy nóż. Jestem przy drzwiach, a brat Glen charczy i syczy za moimi plecami. Spada z łóżka z

głośnym tąpnięciem, ale nie to mnie zatrzymuje. Zjawia się Sageous. Nie wchodzi przez drzwi, nie wstaje zza skrzyni, po prostu jest. Jego skóra świeci własnym blaskiem, nie dość jasnym, by oświetlić podłogę pod jego stopami, ale dość, by pokazać zarys niekończących się napisów wytatuowanych na każdym calu jego skóry. W tym blasku jego oczy i usta to ciemne dziury. - Widzę, że kler wchodzi ci w krew. Czy odhaczasz jakąś listę? Najpierw biskup, teraz braciszek zakonny. Kto następny? Ministrant? - Jesteś poganinem - mówię. - Powinieneś mi przyklasnąć. Poza tym, należało mu się za jego grzechy. - O, w takim razie... - Jego uśmiech zaznacza się czarnym półksiężycem w świetle jego twarzy. - A co tobie się należy za twoje grzechy, Jorg? Nie odpowiadam na to. Sageous tylko szerzej się uśmiecha. - I jakież to były te grzechy braciszka? Zapytałbym jego, ale zdaje się, że go zakneblowałeś. Mam nadzieję, że sny, które dałem Katherine, nie sprawiły kłopotu? Kobiety to takie skomplikowane stworzenia, czyż nie? - Sny? - Moja ręka szuka w plecaku drugiego noża. - Śniła, że jest brzemienna. Nawet jej ciało dało się oszukać. Chyba nazywają to ciążą urojoną. - Napisy na jego twarzy wydawały się poruszać, słowa pulsowały jakby były wypowiadane. - To takie skomplikowane stworzenia. - Było dziecko. Zabiła je. - W ustach mam sucho. - Była krew i śluz, i brud. Trucizny wiedźmy Saraem tak działają. Ale nie było dziecka. Wątpię, żeby było jeszcze kiedykolwiek. Jady tej starej wiedźmy nie są łagodne. Wydrapują łono do czysta. Znajduję nóż i rzucam się ku niemu. Próbuję biec, ale brnę jak w głębokim śniegu. - Głuptasie. Myślisz, że naprawdę jestem tutaj? - Nie robi żadnego ruchu, by uciec. Ja próbuję go dosięgnąć, ale potykam się. Kliknięcie. Ręka Makina na szkatułce. Zamkniętej szkatułce. Oprzytomniałem, zmarznięty i bez tchu, zaciskałem jedną rękę na drugiej, a nie na szyi Sageousa. Nie ma go. Tylko wspomnienie. A ja jestem w górach. Wciąż biegniemy. - Co ty, do cholery, wyrabiasz? - wydyszał Makin. Rozejrzałem się dokoła. Stałem po pas w śnieżnym puchu. Po obu stronach zwisały nade mną skalne ściany. Ludzie Straży maszerowali za mną.... Sto jardów za mną. - Nie możesz tego otwierać. Nie teraz. W ogóle nie. A na pewno nie teraz! - Makin krzyczał. Zachłysnął się i mocno wciągnął powietrze. Musiał dobrze biec, żeby mnie dogonić. Wyrwałem mu szkatułkę i wsadziłem do kieszeni. Przełęcz Sinego Księżyca rzadko bywa otwarta w zimie. Bardzo rzadko. Ale dobrych

rozmiarów lawina opróżnia ją ze śniegu i potrzeba kilku dni, żeby świeży śnieg znowu ją zatkał. Można więc nią przejść na drugą stronę góry Botrang i uciekać dalej przez niższe przełęcze równoległe do grzbietu gór Matteraki, aż opuści się to pasmo całkowicie i wtedy można swobodnie wędrować po imperium. - Biegnij. Szept w moim uchu. Znajomy głos. - Biegnij. - Sageous? - zapytałem też szeptem, żeby Makin nie usłyszał. - Biegnij. Poczułem na karku dotknięcia czystego koszmaru, zadrżałem. - Nie martw się, poganinie. Pobiegnę.

38 Dzień ślubu - Więc udajemy się do Alarica? - zapytał Makin. Szedłem dalej. Nad nami rosły ściany Przełęczy Sinego Księżyca, pokryte lodem i śniegiem, czarne tylko tam, gdzie wiatr zdrapał śnieg. - W zimie drogi do siedziby Duńczyka będą pewnie trudne do przebycia. Ale ona chciała, żebyś przyszedł w zimie, ta twoja dziewczyna, Ella? - Elin - poprawiłem go. - Twój dziadek na pewno zaoferowałby ci schronienie. Makin wiedział, że przegraliśmy. Nie zmieniał tego fakt, że za nami, pod kamieniami i śniegiem, leżeli ci wszyscy zabici. Szedłem dalej. Śnieg pozostawiony przez lawinę był dość twardy, skrzypiał pod nogami, ale zostawały w nim ślady stóp. - Dobrze tam jest? Na tym Końskim Wybrzeżu? Przynajmniej ciepło. - Makin odpowiedział sam sobie, obejmując się ramionami. Dwie ścieżki prowadzą w górę do Przełęczy Sinego Księżyca, rozwidlają się, jak koniuszek języka węża. Lawina otwarła je obie. Ludzie z Wyżyn rozmieścili swoje wybuchające kociołki według moich zaleceń. - Co? - zdziwił się Makin. - Powiedziałeś "w górę". Szedłem dalej ostro w prawo, co prowadziło w dół do drugiego ramienia Przełęczy Sinego Księżyca. Przyspieszyłem. - Teraz mówię "w dół". Nie bez powodu Marten strzeże Pola Biegaczy. I tak, z jedną trzecią Straży za mną, poprowadziłem ich w dół przez Siny Księżyc aż do kotliny wysoko nad Polem Biegaczy. A kiedy zbocze stało się mniej strome i ziemia twardsza... pobiegliśmy. Zobaczyliśmy dym, zanim usłyszeliśmy krzyki, a krzyki usłyszeliśmy, zanim zobaczyliśmy Upiorny Zamek. W końcu daleko w dole pokazał się Upiorny, kamienna wyspa w morzu oddziałów Strzały. Jego siły oblegały zamek ze wszystkich stron, atakowały przy użyciu drabin i lin z hakami. Maszyny oblężnicze obrzucały skałami front zamku, zadaszony taran uderzał w bramę, a cały legion łuczników słał swoje strzały z wysoka poza mury. Moim zdaniem, maszyneria oblężnicza jest czymś na pokaz, bardziej oznaką determinacji niż dobrze wyważoną inwestycją. Patrzcie! Przytargaliśmy te ogromne bloki z drewna i żelaza pod wasz zamek - mamy poważne zamiary, zostaniemy tutaj. Wyżyny Renaru były tym rzadkim miejscem, gdzie dookoła leżało wystarczająco dużo wielkich głazów, żeby

trebuszety rozbiły zamek w proch, choćby trwało to całe wieki. Ale taran! Taran to królowa oblężenia, szczególnie tam, gdzie nie można podkopać murów. Żadnej mechaniki, żadnych przeciwciężarów ani wychwytów, po prostu bezpośrednia siła przyłożona z wigorem do najsłabszego miejsca, aby móc postawić swoich ludzi przeciwko wrogowi, a taki przecież jest cel tego wszystkiego. Gdybyś nie przewyższał sił wroga swoimi siłami, nie ruszałbyś na jego zamek, a oni nie chowaliby się za murami. Ludzie Martena schronili się na obrzeżach Pola Biegaczy, tego długiego i łagodnego zbocza, jakie rzadko można spotkać na Wyżynach. Biegnie ono od naszej kotliny na lewo w dół do Upiornego. Kończy się granią, z której łucznicy księcia mieli dobry widok na zamek. My widzieliśmy oddziały Martena, ale z miejsc położonych niżej na zboczu byli prawie niewidoczni, osłonięci skałami, ubrani na szaro, więc nie rzucający się w oczy. Jednak Marten nie zagrażał wrogowi. Jego setka ludzi nie zrobiłaby wrażenia na trzech tysiącach stojących na grani, nawet gdyby po drodze nie unieszkodliwiono ich strzałami. - Dlaczego? - Makin zapytał. - Dlaczego to się nazywa Pole Biegaczy? - postanowiłem odpowiedzieć na inne pytanie. - Ponieważ to jedyne miejsce na mile dookoła, gdzie twój koń nie połamie nóg w biegu. Wiele razy widziałem, jak sam tu galopowałeś, Makinie. Pokiwał głową. Przyłączyli się do nas Hobbs i Keppen. - Przejdziemy przez wschodnią furtę? - zapytał Hobbs. Niewielu wiedziało o tych dwóch furtach do wypadów, z których jedna była po stronie wschodniej, druga po zachodniej. Nie przypominałem sobie, żebym kiedykolwiek rozmawiał o nich z Hobbsem, ale pewnie to należało do jego obowiązków, żeby je znać. Przecież rano wyprowadziliśmy jego Straż furtą zachodnią. - Tak - odpowiedziałem. Ostatni kawałek przeszliśmy bardzo ostrożnie, trzymając się ścian kotliny i nie spiesząc. Łucznicy byli skoncentrowani na swoich celach w Upiornym, schowanych za blankami. Dotarliśmy do Martena, nie przyciągając niczyjej uwagi. - Królu Jorgu. - Marten zachował swój wiejski akcent pomimo czterech lat na dworze. Stał w wejściu do furty do wypadów, szczeliny dość szerokiej tylko dla jednego jeźdźca. Skały nad szczeliną wyglądały naturalnie, ale doświadczone oko mogło dojrzeć, że zostały tak przygotowane, aby mogły spaść przy najlżejszej zachęcie i zamknąć wejście na stałe. Wokoło unosił się dziwny smród, widziałem, jak Makin zmarszczył nos, a potem brwi, kiedy go rozpoznał. - Kapitanie Marten - przywitałem się. - Widzę, że utrzymałeś Pole Biegaczy wbrew wszelkim przeciwnościom! Nie odpowiedział uśmiechem. O ile mi wiadomo, Marten nigdy się nie uśmiechał. Uśmiech dziwnie by wyglądał na jego twarzy, pociągłej jak on cały, szarej jak krótko strzyżone włosy nad oczami. - Wróg nie wykazał żadnego zainteresowania. Nie próbowano nam go odebrać. Sądzę, że

nie wiedzą, że tu jesteśmy. - Tym lepiej - powiedziałem. - Keppen, poprowadź Straż z powrotem do zamku. Keppen przecisnął się przez szczelinę i reszta Straży ruszyła za nim. Było przed nimi jakieś trzysta do czterystu jardów do przebycia w naturalnych jaskiniach i jeszcze sto tunelem wykutym kilofami przy świetle świec. Spojrzałem na czasomierz na moim nadgarstku, chciałem wrócić do tego zwyczaju. Kwadrans po drugiej. - Chodź ze mną - zwróciłem się do Martena. Za nami poszli też Makin i kapitan Harold. Podczołgaliśmy się do skał, które nie pozwalały nas zobaczyć ze zboczy poniżej, i znaleźliśmy miejsce, skąd mieliśmy dobry widok na łuczników na grani. Podsunąłem zegarek na ręce do góry tak, żeby przykrył go rękaw. To niemądre błyskać szkiełkiem, kiedy chcesz pozostać niezauważony. - Dużo ich - stwierdził Makin. - Tak. - W istocie, nawet bez ani jednego piechura, książę Strzały miał czterech ludzi na każdego mojego jednego. Obserwowaliśmy. Nie zasypywali Upiornego strzałami, raczej wybierali cele, więc ludzie na murach zamku trzymali głowy nisko. Gdyby zaszła potrzeba, mogliby zasypać ich strzałami, ale po cóż je marnować? Wciąż obserwowaliśmy. - Fascynujące - odezwał się Makin. - Poczekaj - spojrzałem znowu na zegarek. - Na... - Makin przerwał pytanie. Spod grani wysunęła się jakaś czarna plama. - Co to jest? - zapytał Harold. Szeregi łuczników zaczęły się łamać. Zapanowało wśród nich wielkie zamieszanie. - Trolle - oznajmiłem. - Co? - zawołał Makin. - Jak? Skąd? Ile? Na odległość trudno było zobaczyć szczegóły, ale wyglądało dość paskudnie. Skały spływały krwią. Makin uderzył pięścią w dłoń. - Czułem je tam, przy wejściu. Ten sam smród, który bił od ciebie, kiedy Gorgoth zniósł cię z góry tamtego dnia. - Znowu zmarszczył brwi. - To pewnie wyjaśnia, po co kupowaliśmy te wszystkie kozy. To całe gadanie o byciu przygotowanym na długie oblężenie nigdy nie miało dla mnie sensu. - Gorgoth sprowadził je na południe - wyjaśniłem. - Zaproponowałem im schronienie w Matterakach, choć to chyba te obiecane kozy przypieczętowały umowę. Ma tych trolli ze sto dwadzieścia. Wykopały tunele i przykryły ich wyjścia pod tamtą granią. Marten nieomal się uśmiechnął. - To dlatego nie chciałeś słuchać, kiedy błagałem, żebyśmy jej bronili.

- Nie uda się - stwierdził Makin. - Nie z setką. Nie. Nawet z trollami! - To prawda. Ale popatrz na nie. Narobiły bałaganu, co? Jakby powiedział Maical, dobrze jest mieć słonia-niespodziankę w zanadrzu. - Zszedłem z powrotem pod osłonę skał. - Dobra, chodźmy. Marten przyłączył się do mnie. - Ale dlaczego teraz i skąd wiedziałeś? - Aha. Powinieneś zapytać, skąd Gorgoth wiedział. Powiedziałem mu "godzinę po lawinie" i zgodził się. Ale skąd u licha wiedział, kiedy przeszła lawina? Przy bramie wypadowej ostatni ludzie Straży znikali w ciemnościach. - Chcę, żebyś się tu utrzymał, Marten. Bez względu na wszystko. - Utrzymamy się. Pamiętam, co zrobiłeś, a moi ludzie pójdą, gdzie ich poprowadzę. Nie zrobiłem nic wielkiego. Podałem zabawkę i coś na uśmierzenie bólu, żeby małej dziewczynce łatwiej było odejść z tego świata. Nawet nie zrobiłem tego z dobrego powodu. Przechodząc, Makin położył dłoń na ramieniu Martena. Tych dwóch coś łączyło. Dwie stracone córki. Widziałem, jak głębokie to jest; tak głębokie, że znałem Makina przez pół swojego życia, zanim mi o tym opowiedział. Zastanawiałem się, czy ja mogę odczuwać takie emocje, czy jestem tylko tym sprytnym, płytkim chłopcem, jakim mnie wszyscy widzieli. Ci dwaj mężczyźni nieśli swoje zmarłe córki w pamięci przez całe lata. Ja miałem martwe dziecko, którego imienia nie znałem, które nie odstępowało mnie ani na krok, bo nie chciałem wziąć na siebie ciężaru winy. Jak na tak małe pudełko, szkatułka niosła wielki ciężar wspomnień. Może większy niż mogłem unieść. Wędrowaliśmy korytarzami jaskini wygładzonymi przez lata korzystania z nich. Niosłem lampę zabraną ze składu tuż przy wejściu. Błysnęła jaśniejszym światłem, kiedy wziąłem ją do ręki i mój policzek zapulsował. Od kiedy Gog mnie poparzył miewałem takie chwile działania magii. Ale przypadek Ferrakinda nauczył mnie nie podążać tymi ścieżkami. Od czasu do czasu zatrzymywałem się, żeby popatrzeć na kamienne arkady rozciągające się na prawo i lewo. Lundist nazywał je stalagmitami i stalaktytami, ale pokazywał mi je jedynie na obrazkach w książkach i tam wyglądały bardzo nieciekawie. Nie jestem pewien które są które, może te duże to stalagmity. Lundist mówił, że one rosną, ale ja nigdy tego nie zauważyłem. To jedno wiem, że w świetle płomieni, pod tym niezmierzonym ciężarem skał, są niewypowiedzianie piękne. Przez dłuższy czas podziwiałem cuda żywej skały i nagle stwierdziłem, że jestem sam, wyspa światła w pradawnych ciemnościach. Rozejrzałem się, nikogo nie widać, ani mężów Straży, ani Braci, ani nawet odgłosów kroków w oddali. Coś jest nie tak. - Jorg. - Sageous wyszedł zza kamiennego słupa, a jego wewnętrzne światło rzucało cień jego tatuaży na ściany, gdzie ruszały się, ślizgały, owijały wokół każdego zagłębienia i każdej krzywizny pieczary. - Poganinie. - Patrzyłem mu prosto w oczy. - Może masz więcej duchownych, których trzeba zabić?

Uśmiechnął się. - Tak trudno do ciebie dotrzeć, Jorg. Żywopłot z cierni oplata twoje sny. - Marszczy brwi. - Lub może szkatułka? Czy to szkatułka, Jorg? Jest w tym czyjaś ręka. Ktoś trzyma cię z dala ode mnie. Nie poruszałem rękami, wzrok utkwiłem w jego oczach, ale czułem ciężar na biodrze i to przyciągnęło jego spojrzenie. - Interesujące - powiedział. - Ale mniejsza o to. Teraz kiedy jesteśmy tak blisko, mogę cię znowu dotknąć. - Czy chcesz się mną bawić, poganinie? Postawić mnie na ścieżce przez ciebie wybranej? - Wyciągnąłem miecz, ale nie przejął się tym. - Nie mów, że znowu cię tutaj nie ma. Znowu uśmiech. Przekrzywił lekko głowę. - Nie możesz mnie dosięgnąć, Jorg. I wciąż chodzisz ścieżką, na której cię postawiłem dawno temu. Jedyny wybór, jaki ci pozostał to rodzaj śmierci. Zabrałem ci Katherine. Uczyniłaby cię silnym, dodałaby yin do twojego yan. A teraz ty jesteś słaby, a ona odda mi w ręce Strzałę, którą ja poślę, gdzie zechcę. - Nie. - Potrząsnąłem głową i zrobiłem krok w jego kierunku, ostrożnie stawiając stopy. Niewłaściwy krok w jaskini może cię kosztować długi upadek, na którego końcu zapewne się połamiesz. Choćbym nie wiem jak starannie stawiał kroki, poganin zawsze sprawiał, że były dość niepewne. Przynosił ze sobą zwątpienie, zwątpienie w siebie, zwątpienie w moją motywację, ten rodzaj niepewności, która zżera człowieka jak rak. - Nie - powtórzyłem, próbując poczuć się pewniej. - Chełpią się tylko głupcy. Gdybym grał w twoją grę, zostawiłbyś mnie w spokoju. Skierowałem na niego czubek swojego miecza. - Może te delikatne dotknięcia nie podziałały tak, jak miałeś nadzieję, i przychodzisz zdesperowany, aby śmielej zawrócić mnie z drogi, którą idę. Chełpią się głupcy, a ja nigdy nie uważałem ciebie za głupca. Jego skóra zamigotała świetliście. - Nie możesz wygrać, chłopcze. Nie możesz. Więc co ty tu jeszcze robisz? Co planujesz? Gdzie chowasz swoje sekrety? - Znowu spojrzał w kierunku szkatułki, choć ledwo się zaznaczała na moim biodrze. Zrobiłem krok i gwałtownie pchnąłem go mieczem. Zasyczał, ale jego ciało nie stawiło oporu, jakbym przeciął tylko szatę. - Nie ma mnie tutaj! - Przez zaciśnięte zęby, jakby to miało zwiększyć jego prawdomówność. I zniknął. - Jorg? - Makin stał przy mnie, z marsem na czole i ręką na moim ramieniu. - Jorg? - Hej! Śnię na jawie. - Potrząsnąłem głową. - Prowadź! Tunele wypadowe łączą się z piwnicami pod Upiornym, a ich wyloty są zamaskowane ogromnymi beczkami wina. Przecisnąłem się wśród Straży i znalazłem Hobbsa.

- Zrób, co tylko możliwe z tym taranem. Wygląda na dobrze osłonięty, ale potrzebują wciąż świeżych ludzi, żeby nim kołysać, więc strzelajcie do każdego, kto się zbliży. Widać, że słabo atakują w tej chwili, a przynajmniej nie z łuków. Ale wciąż ciskają kamieniami, więc korzystajcie i zabijajcie ilu się tylko da. Poszedłem na dziedziniec, gdzie czekali zaciężni rycerze, chłopi i sztandarowi, szereg za szeregiem, stłoczeni przy bramie. Na lewo od opuszczonej kraty stali rycerze z Morrow, w błyszczących zbrojach, z mieczami w ręku. Po prawej jeszcze więcej rycerzy w płytowych zbrojach, najszlachetniejsi synowie miasta Hodd, mojej stolicy w kotlinach po północnej stronie. Bez wątpienia przybyli, by pozyskać łaskę króla i przynieść zaszczyt swoim rodom. W większości młodzi ludzie, przyzwyczajeni bardziej do wygodnego życia i turniejów z lancami niż do krwi i zniszczenia. Dojrzałem wśród nich sir Elmara z Golden, w zbroi błyszczącej złociście jak jego rodowi przystało. Pomimo wykwintnego stroju, to dobry wojownik. Razem mieli w sobie trochę siły. Na krużgankach i schodach skupili się kusznicy z Westfastu pod wodzą lorda Scoolara, człowieka o twardym spojrzeniu i ogorzałej twarzy. Przy trzeszczącej bramie ludzie z pagórkowatych okolic Upiornego, twardzi wojacy odziani w skórę i żelazo, z naostrzonymi toporami i okrągłymi, drewnianymi tarczami pokrytymi kilkoma warstwami koziej skóry. Za nimi żołnierze z Dalekiego Pasma, w żelaznych hełmach ozdobionych srebrem i cyną, wszyscy uzbrojeni w młoty i siekiery. A z tyłu, ustawieni pod ścianą wieży, tańczący na tarczach z Cennat, z tarczami wyższymi od nich samych. Przechadzałem się wśród nich z Makinem u boku, czując zapach ich potu, napięcie, atmosferę w powietrzu, jednocześnie gorzką i słodką. Nie miałem im nic do powiedzenia, żadnych monarszych gestów, żadnej przemowy, która by odwróciła uwagę od uderzeń tarana i krzyków zza murów. Kiedy walczysz z Braćmi, wiążesz ich ze sobą słowem i czynem. Kiedy dowodzisz poddanymi, to jesteś figurą, formą, ideą. Ludzie pójdą na śmierć z wielu różnych powodów, umrą za najdziwniejsze sprawy. Co tutaj jednoczyło nas, ludzi Wyżyn, to stawianie oporu. Za mocno popychani, wszyscy się opieramy. Wszyscy dochodzimy do takiego punktu, w którym mówimy "nie" tylko po to, żeby się sprzeciwić, tylko po to, żeby poczuć w ustach smak tego słowa, równie dobry jak jego brzmienie A na Wyżynach, naszych górach, rodzą się mężowie, którzy bez oporu nie oddadzą ani cala tych wysokości. Przechadzałem się wśród mieszkańców Wyżyn, młodych i starych, brodatych i ogolonych, bladych i rumianych, drżących i pewnych siebie, aż stanąłem przy zwodzonych wrotach. Z okutego żelazem drewna sypały się drzazgi, słychać było dzikie wrzaski setki żołnierzy rozhuśtujących taran i walących nim we mnie. Dotknąłem palcami rękojeści mojego noża i wyciągnąłem go z pochwy. Przyłożyłem go do mojego niepoparzonego policzka. Metal był zimny jak lód. Wrota jęczały i drżały pod uderzeniami tarana. Ludzie Strzały wrzeszczeli i ginęli, gdy dosięgały ich nasze pociski. Ostrze noża przecięło skórę delikatnie jakby pocałunkiem. Rozsmarowałem szkarłatną krew na belkach bramy. Odwróciłem się i przykucnąwszy narysowałem krwawą linię na bruku dziedzińca. Wracając do warowni, zwróciłem się do tłumu wojowników, gorliwych, odczuwających ten sam co ja głód walki, który sprawiał, że chciałem, żeby te wrota się otwarły równie mocno jak ci, którzy walili w nie taranem. - Krew króla! - Sir Elmar z Golden uniósł swój topór, kiedy zostawiłem plamę krwi na

jego błyszczącym hełmie. - Krew króla! - Zarośnięty wojownik z okolic Upiornego dotknął swoją dłonią śladu krwi, jaki zrobiłem na jego czole. - Krew króla! - Tancerz z Cennat zakręcił swoją ogromną tarczą, na której pozostał szkarłatny odcisk mojej dłoni na tle jego rodowego białego księżyca. - Krew króla! Ryk tego zawołania przetoczył się przez dziedziniec. Król jest symbolem, nie człowiekiem lecz ideą. Mieli więc teraz swoją ideę. Z Makinem u boku udałem się do swojej sali tronowej i wezwałem swoich rycerzy doradców, Czerwonego Kenta oraz kapitana kontyngentu z rodu Morrow, lorda Josta. Lord Jost przybył ostatni, z jeszcze jednym rycerzem i Mianą. Królową Mianą, pewnie powinienem powiedzieć. Wciąż miała na sobie ślubną suknię, ale bez trenu i welonu, za to z ciepłym szalem wyszywanym perłami. Jej obecność na naradzie wojennej wprawiała lorda Josta w zakłopotanie. - Panowie - przywitałem ich. - Milady. Usiadłem na tronie. Lub raczej opadłem na niego. Dobrze było nie musieć już stać. Nabiegałem się, nawspinałem i naschodziłem tego dnia więcej niż bym chciał, i gotów byłem spać przez tydzień. - Ilu wrogów zabiłeś i jakie straty poniosłeś? - zapytała Miana. Mężczyźni czekali, aż ja przemówię. Ona nie czuła takiej potrzeby. Ja zadałbym te same pytania. - Około sześciu tysięcy, a straciłem dwustu. - Trzydziestu do jednego. Lepsze to niż dwudziestu na jednego. - Wypowiadanie statystyki naszych strat tym wysokim, słodkim głosikiem wydawało się nie na miejscu. - To prawda, ale to było dwustu moich najlepszych ludzi i zagrałem już swoimi najlepszymi kartami. - I nie powrócił kanclerz Coddin - zauważyła Miana. Jak na małą dziewczynkę, była bardzo dobrze poinformowana. Ścisnęło mi się serce. Zobaczyłem znowu Coddina w grobie, który dla niego wykopaliśmy. - Jest bezpieczniejszy niż my teraz - powiedziałem. Pewnie też żyłby dłużej. Przetrwałby. Wziąłem puchar wina z wodą od pazia i talerz chleba i koziego sera. - A twoje plany? - zapytała. Wydąłem usta. - Będziemy musieli zaufać sile kamienia i murarskiej zaprawy i mieć nadzieję, że w czasie, który one nam kupią, los postanowi uśmiechnąć się do nas. - Wino smakowało niebiańsko i już po pierwszym łyku zakręciło mi się w głowie. - Może mój nowy teść zechce przysłać nam pomoc? - Słaby uśmiech Miany wydawał się

o wiele starszy od niej. - Sam też miałem taką nadzieję - powiedziałem.

Bardziej niż z nawału mięśni, brat Rike czerpie s

39 Cztery lata wcześniej - Poszła sobie? - patrząc na moczary w kierunku wschodzącego słońca, Makin przysłonił oczy ręką i zmrużył je. Staliśmy teraz na zarośniętym terenie, gdzie tu i tam pokazywały się piaszczyste łaty żółtego kamienia. - Mam nadzieję - odpowiedziałem. Część mnie chciała osobiście zniszczyć Chellę, ale może ona skończyła tam w bagnach wśród płonących umarłych, a ja tego nie poczułem. Żadnego poczucia satysfakcji. Ale śmierć mojego wuja nauczyła mnie, że zemsta jest o wiele mniej słodka niż nam to wcześniej obiecuje. Jest jak pusty talerz, którym zawsze kończy się choćby najdłuższy posiłek. Po raz pierwszy od, jak się wydawało, wieków wsiedliśmy na konie. Rike na deresza Rowa, gdyż jego pociągowy koń, na własną zgubę, okazał się za ciężki na moczary. Kent i Makin na swoich rumakach. Grumlow i ja, jako najlżejsi z Braci, wsiedliśmy razem na Bratha, najsilniejszego z naszych szkap. Przez całe mile utrzymywał się nad nami kwaśny odór bagien. Czarne błoto zasychało na naszej odzieży, szarzało i odpadało płatami. Bardziej niż smród i błoto prześladował mnie obraz Chelli w płomieniach i echo jej ostatnich słów: "Martwy Król przypłynie". Potrzebowaliśmy trzech dni, aby przebyć wrzosowiska i zagajniki, i po zapomnianych drogach i wiejskich ścieżkach dotrzeć do wolnego portu o nazwie Barlona. Rike bez przerwy narzekał na palące go słońce, aż przekonałem go, żeby najbardziej wrażliwe miejsca posmarował świńskim łajnem i z jakiejś przyczyny to pomogło, choć wcale się tego nie spodziewałem. Oto jaka siła tkwi w sugestii. Letni żar rozświetlał pradawne mury, do których się zbliżaliśmy. Tysiąc lat temu musiały być imponujące. Teraz zostały tylko rozpadające się podstawy murów, wysokie na dwadzieścia stóp i tak samo szerokie, a wieśniacy rozdrapują stosy czarnego kamienia do budowy swoich chat i ogrodzeń dla swoich pól. Od razu, gdy wjechaliśmy, spodobało mi się to miasto. W powietrzu unosiły się egzotyczne zapachy i dym z pieców, a na myśl o dobrze przyprawionym jedzeniu burczało mi w brzuchu. Wokół tłumy ludzi, głośnych, w jaskrawych strojach, z krzykliwą biżuterią ze szkła i metalu, odkryte ciała we wszystkich kolorach. Mężczyźni i kobiety o skórze jasnej jak moja, lub ciemnej jak Nubańczyka, i we wszystkich odcieniach pośrednich. Nikt jednak nie był tak blady jak Sindri czy diuk Alaric. Tych dwóch to słońce chyba by stopiło. Zewsząd słychać było muzykę w równie wielu odmianach jak ludzka skóra. Wydawało się, jakby mieszkańcy miasta kroczyli do rytmu z tysiącem bębnów, rogów, głosów. Nigdy wcześniej nie słyszałem takich dźwięków. Niektóre dziwne melodie przypominały marszowy

takt, który Nubańczyk wybijał kiedyś na swoim udzie podczas drogi i rozwijał przy śpiewach przy ognisku. Inne brzmiały jak to ciekawe atonalne murmurando, które w wolnych chwilach nucił mój nauczyciel Lundist. Port to ucho otwarte na świat, to usta gotowe przyjąć nowe smaki. Prawie piętnastoletni, byłem więcej niż gotów zbadać szerokość tego świata oferowanego mi przez Barlonę. - Wiesz, Makin, że stąd można popłynąć statkiem do prawie każdego miejsca, o którym kiedykolwiek słyszałeś i do tysiąca takich, o których nigdy nie słyszałeś. - Statki przyprawiają mnie o nudności. - Makin wyglądał, jakby przypominał sobie ten smak. - Nie lubisz ich? - To te fale. Dostaję morskiej choroby. Wymiotuję od jednego brzegu do drugiego. Nieomal zwymiotowałem, kiedy przepływaliśmy przez rzekę Rhyme. - Dobrze wiedzieć. Z Makinem to jest tak, że rok po roku człowiek dowiaduje się o nim coś nowego. Nie miałem pojęcia, że przepłynął ocean czy że w ogóle podróżował pod żaglami. - Dlaczego dobrze to wiedzieć? - zapytał, marszcząc brwi. - Bo do Końskiego Wybrzeża można dotrzeć tylko drogą morską, więc udam się tam sam. Skoro z ciebie taki marny żeglarz, to lepiej odesłać cię do Upiornego. - Możemy pojechać konno. To niecałe sto mil. - Przez księstwo Aramas, a potem przez ziemie króla Filipa dziewięćsetnego. - Trzydziestego drugiego - poprawił mnie Makin. - Wszystko jedno. Rzecz w tym, że to nie są miejsca, gdzie tacy jak my pozostaliby niezauważeni. A statkiem dotrę do dziadka w dzień lub dwa. - No to popłyniemy statkiem, a ja zarzygam pokład. W czym problem? - Problem, kochany Makinie, jest taki, że nie chcę tam ani Rike'a, ani Grumlowa, ani Kenta. Nie chcę nawet ciebie. Chcę się tam pokazać sam w swoim własnym czasie. To sprawa rodzinna i załatwię ją na swój sposób. - Co zazwyczaj znaczy, że wszyscy giną. - Makin wyszczerzył zęby. - Jeśli tak, to też nie chcę, żebyś tam był. Poprowadź ich z powrotem do Upiornego. Zbyt wielu zginęło podczas tej wyprawy. Nie powiem, że najlepsi, ale i tak wolałbym ich wciąż mieć tutaj. Chociaż, gdybyś zgubił gdzieś Rike'a po drodze, to nie będę miał za złe. - Jorg, to jest zły pomysł. - Makin zrobił tę swoją zawziętą minę: zacisnął usta, a na czole pojawiła mu się pionowa bruzda. - Potrzebuję cię w Renarze. Zawsze cię tam potrzebowałem. Jak dobrze pamiętasz, bardzo się starałem, żebyś nie ruszał ze mną. Coddin jest dobry, ale jak długo zdoła utrzymać królestwo? Wracaj tam i rozbij tyle głów, ile będzie trzeba, ale niech mój lud wie, że wrócę. - Oj! - To Grumlow krzyknął. Jakiś człowiek uciekał wśród tłumu. Grumlow zamachnął się i rzucił nóż. Człowiek upadł, nie wydając żadnego dźwięku, rozpychając tłum, jakieś

dwadzieścia jardów od nas. Podeszliśmy do tego miejsca. Tłum rozstępował się przed nami. Tylko dzieci biegały wszędzie, jakbyśmy dawali przedstawienie. Grumlow wyciągnął skórzaną torbę z bezwładnych rąk złodzieja. - Przeciął pasek! Cholera! To będzie kosztować! - Mówiłem ci, żebyś ją lepiej mocował - upomniałem go. Różne drobiazgi, które zdołał przenieść przez bagna, Grumlow trzymał luźno przywiązane do uprzęży Bratha. Stęknął i schylił się po swój nóż. Złodziej dostał w głowę jego rękojeścią. Kałuża krwi wypływająca spod jego twarzy musiała pochodzić z ust lub nosa rozbitego przy upadku. Nie odwróciliśmy go, żeby to sprawdzić. - Kocham to miasto - powiedziałem i wróciliśmy do swoich. Zostawiliśmy konie w stajni i usiedliśmy w karczmie przy dokach. Mówię w karczmie, ale siedzieliśmy na zewnątrz, przy stolikach wystawionych na słońce, i piliśmy wino z łezkowatych w kształcie butelek oplecionych wikliną. Bose stopy Makina wciąż były oblepione błotem, a Rike, oczywiście, narzekał na słońce, na wino, nawet na krzesła, które ledwo mogły utrzymać jego ciężar. Ja większą uwagę niż na nich zwracałem na skrzek mew. Siedziałem i obserwowałem statki zacumowane przy nabrzeżu, większe niż sobie wyobrażałem, bardziej skomplikowane, z tym całym takielunkiem, linami, masztami i mnóstwem żagli. Od wieków nie czułem się tak dobrze. Nawet oparzenia dokuczały mi mniej wściekle, jakby słońce łagodziło ich gniew. Po raz pierwszy od dawna byliśmy rozluźnieni, uśmiechnięci i rozmawialiśmy o poległych. O bracie Rowie, którego będę pamiętał, i o ględzącym, ale obiecującym bracie Simie, którego będzie mi brakowało. Wznieśliśmy butelki i wypiliśmy do dna za nich obu. Tylko Kentowi nie podobał się pomysł powrotu beze mnie. Pozwoliłem mu protestować przez chwilę, aż wyczerpał listę rzeczy, które miał do powiedzenia i w końcu przekonał sam siebie, że mój plan to dobry plan. Taki już jest Czerwony Kent. Daj mu trochę przestrzeni, a da się przekonać. Wstałem, poobracałem szyją, rozciągnąłem się w słońcu. - Do zobaczenia na drodze, Bracia. - Idziesz już? - zapytał Makin, odstawiając oplataną butelkę. - Chyba że chcecie, żebyśmy pili, aż poparzy nas słońce i staniemy się tak ckliwi, że obiecamy sobie dozgonną miłość i wymienimy pijackie uściski na pożegnanie. Rike splunął. Zdaje się, że odziedziczył po Rowie rolę spluwacza. - W takim razie wasza droga prowadzi na północ - wskazałem im kierunek. - I zwracam wam uwagę, że pierwsze ćwierć mili tej drogi to ulica szczycącą się wieloma pięknymi burdelami. Więc nie spieszcie się. A ja idę dowiedzieć się czegoś o statkach. Ruszyłem wolnym krokiem za swoim cieniem rzucanym na jasne, kamienne płyty. - Dbajcie o Bratha - zawołałem jeszcze. Podnieśli butelki w pożegnalnym geście. - Do zobaczenia na drodze - odpowiedzieli wszyscy. Nawet Rike.

I gdyby nie było z nimi Makina, mógłbym z łatwością rozstać się z nimi na zawsze.

40 Cztery lata wcześniej W porcie tak wielkim jak Barlona stoją zacumowane setki statków. W większości należą do kupców lub do wspólnot kupieckich i załadowane są towarami, które są tanie tam, skąd te statki wyruszyły, a droższe tam, dokąd one zmierzają. Proste równanie, a diabeł tkwi w szczegółach. Są też okręty wojenne, własność księcia Barlony, w służbie jego ludu. W rzeczywistości to najbogatsi kupcy decydują, kto zasiądzie na książęcym tronie, i okręty służą ochronie ich szlaków handlowych. Wśród kupieckich kog i książęcych okrętów dojrzałem kilka oceanicznych żaglowców, o trzech i więcej masztach i wysokich kadłubach, które musiały przypłynąć z dalekich i egzotycznych krain. Jeden z nich był dwa razy większy od największego z pozostałych, jego deski wrastały jedna w drugą, jakby na wpół żywe, pomimo pił drwali. Kadłub, pokryty skorupiakami wielkimi jak talerze nawet nad linią wody, był dość pokiereszowany, a na pokładzie miedzianoskórzy marynarze uwijali się przy naprawach. Spędziłem kilka godzin, obserwując te wielkie statki i kolorowych członków ich załóg, żółtych z Utter, czarnych z afrykańskich królestw, w turbanach i z kręconymi brodami, spalonych słońcem, dumnie kroczących po pokładach pachnących ostrymi przyprawami. Wróciły do mnie słowa księcia Strzały. O tym, jak mały jest mój świat i jak wielka jest moja ignorancja. A przecież każdy z tych podróżników wiedział o imperium, nawet jeśli było w rozsypce, więc mieliśmy jakąś wspólną płaszczyznę. Prawie od razu dostrzegłem, że Makin i reszta wloką się za mną. Mieli przynajmniej na tyle rozumu, żeby nie zabierać ze sobą Rike'a; pewnie zostawili go, jak sugerowałem, w którymś burdelu. Rike'a nie da się nie zauważyć, nawet na zatłoczonej ulicy. Byłoby lepiej, gdyby i Makin, i Czerwony Kent też tam zostali. Jedynie Grumlowa bym nie zauważył. Grumlow ma swoje cichociemne sposoby. Mniejsze i bardziej zdezelowane kupieckie kogi były zakotwiczone na skraju wielkiego portu. Cumowały przy pogiętych kejach, do których przylegały na wpół zrujnowane magazyny. W niebezpiecznych alejkach między budynkami unosił się fetor gnijących ryb, który łzawił mi oczy. Dwaj mężczyźni o obnażonych korpusach wnosili beczkę na pokład Morskiego Kozła. Wszedłem za nimi na trap. - Ty! Schodź z mojego statku. - Człowiek krzyczący na mnie był niższy i brudniejszy od innych na pokładzie, ale wystarczająco głośny, żeby być kapitanem. - To to jest statek?- Rozejrzałem się dokoła. - No cóż, pewnie jeśli postawić żagiel na łodzi z wiosłami, to można ją nazwać statkiem. Ale źle zrobiliście, wyrzucając wiosła. - Miałem ci zaproponować wybór burty, za którą cię wyrzucę, ale to już nieaktualna oferta - powiedział mały, brudny człowieczek. Masa czarnych, kręconych włosów wokół jego

paskudnej twarzy wyglądała jak peruka, ale dlaczego ktoś chciałby w tym upale zakładać na głowę dziesięć funtów skradzionych, przepoconych włosów, nie potrafiłem pojąć. Wyczarowałem srebrną monetę, ancrathowego rojala z odbitą głową mojego ojca. - Jestem klientem. - Pokazałem mu, co mam w dłoni. Grubas zatrzymał się w pół kroku. Wyglądał, jakby poczuł ulgę. - Chcę się dostać na Końskie Wybrzeże - powiedziałem. - Wystarczy gdzieś w okolicy ucha. Końskie Wybrzeże nie zawdzięcza swej nazwy rumakom, z których dzisiaj słynie. Podobno linia brzegowa półwyspu rysuje się na kształt głowy konia. Studiowałem mapy na zwojach w bibliotece mojego ojca i z całkowitą pewnością mogę stwierdzić, że to wybrzeże na tyle wygląda jak głowa konia, na ile trolle zamienione w kamień wyglądają jak trolle, a konstelacja Oriona wygląda jak przepasany olbrzym trzymający maczugę. Można je było równie dobrze nazwać Wybrzeżem Szczęśliwego Wieprza lub Wybrzeżem Zgiętego Kciuka. Żeby oddać starożytnym sprawiedliwość muszę powiedzieć, że od czasów Budowniczych morze podniosło się na wysokość dwóch Wysokich Zamków i stare mapy trzeba było wiele razy rysować na nowo. Ale i tak postawiłbym worek kradzionego złota na fakt, że nigdy nie było takiej chwili, żeby to koń najpierw przyszedł na myśl kontemplującym linię Końskiego Wybrzeża. Miałem sporo czasu na przemyślenia, podczas gdy mały kapitan, przygryzając wargę, zaszczycał mnie swoim cierpkim spojrzeniem. Mogłem wybrać którykolwiek statek. Każda niewielka łajba, na którą załadowywano towar, musiała się udawać do portów albo w górę, albo w dół od Barlony. Wcześniej tego dnia kupiłem kilka piw jednemu marynarzowi, któremu skończyły się już środki zarobione na poprzedniej wyprawie, ale odkładał ponowne zaciągnięcie się do ostatniej chwili. W zamian za utrzymywanie go w stanie nietrzeźwości przez jeszcze kilka godzin podał mi listę statków najprawdopodobniej udających się na południe. Spodobała mi się nazwa Morski Kozioł. Kto chciałby płynąć na Marii lub na Bożej Łasce, kiedy można na Morskim Koźle? - Dwa rojale i ciągniesz linę na rozkaz - rzekł kapitan. - Jeden i jem razem z załogą - odpowiedziałem i ruszyłem w stronę trapu. Równie dobrze mogłem popłynąć na Marii. W zasadzie nawet lepiej to brzmiało. - Zgoda - zawołał za mną. Tak więc popłynąłem na Morskim Koźle z kapitanem Nellisem. Zanim Morski Kozioł postawił żagle, jeszcze raz przeszedłem się po nabrzeżu i zajrzałem do biura naczelnika portu. Łapówka, którą tam zostawiłem, znacznie obniżyła wagę mojego zapasu złota. Chodziło mi o to, żeby skierować Braci na statek, który zabierze ich na północ i pozostawi w jakimś mniejszym porcie. Makin będzie zbyt zaabsorbowany swoim rzyganiem, żeby zauważyć, po której stronie statku leży ląd. Gdyby to się nie udało, wystarczy, że aresztują Makina i zatrzymają go na tydzień lub dwa, wystarczająco długo, żeby stracił mój ślad i przypomniał sobie, że jak król mówi ci, że masz coś zrobić, to masz to zrobić.

Lubię morze. Nawet ledwo łagodne kołysanie i brzeg wciąż widoczny w odległości dziesięciu mil za sterburtą przywodzą mi na myśl góry w ruchu. Lubię żeglarskie zwroty. Zawiąż węzeł, rzuć cumę. Jeśli Lundist ma rację i wszyscy rodzimy się ponownie, to ja przejdę przez życie jeszcze raz jako pirat. Wszystko na oceanie wprawia mnie w dobry nastrój. Zapachy i smaki. Krzyk mew. Bóg wtłoczył im w gardła jakiś rodzaj magii. Nic dziwnego, że wrony chcą je mordować, a kruki są niemiłe. Kapitanowi Nellisowi nie podobało się, że sterczę na rufie statku, ale i tak spędzałem tam mnóstwo czasu. Siadałem, wystawiałem nogi za burtę, a on tuż za mną trzymał ster. Przy wielkim kole wydawał się jeszcze mniejszy, a to jego sterowanie było całkiem zbędne. Wystarczyłoby po prostu zawiązać ster, ale chyba lubił go trzymać i pokrzykiwać na swoich ludzi. A oni, jak i statek, wcale tego sterowania nie potrzebowali. Jakby nie słyszeli jego instrukcji i przekleństw, robili po prostu co do nich należało. - Kiedyś kupię sobie statek - powiedziałem. - Z pewnością - kapitan Nellis splunął na pokład czymś gęstym i paskudnym. Bez takich jak on i Row pokłady prawdopodobnie w ogóle nie wymagałyby szorowania. - Duży statek. Nie taką szalupę jak ta. Coś, co będzie ciąć fale, a nie tylko kołysać się na nich. - Taki młody najemnik jak ty nie powinien mierzyć tak nisko - odburknął Nellis. - Kup sobie całą flotę. - Słusznie, kapitanie. Bardzo słusznie. Jeśli granice mego królestwa sięgną kiedyś wybrzeża, kupię sobie flotę. I jeden z okrętów nazwę Plującym Nellisem. I tak przez resztę tego dnia i większość następnych Morski Kozioł kołysał się sennie na falach. Raz zatrzymaliśmy się w małym porcie, żeby wyładować ogromny miedziany kocioł i załadować ryby o czerwonych płetwach zwane kleniem... czerwonopłetwym. W nocy spałem pod pokładem w hamaku, kołysząc się łagodnie w ramionach przybrzeżnych wód i nie śniąc absolutnie o niczym. Na morzu hamaki są jak najbardziej godne polecenia. Na lądzie nie mają sensu. I jeśli się da, to trzeba spać na pokładzie. W ładowni Morskiego Kozła panował zaduch, było gorąco i cuchnęło zwierzętami. Zamek mojego dziadka nazywa się Nazajutrz. Stoi nad morzem, tak blisko skalnego klifu, jak uczyniłby to odważny dzieciak, ale nie za blisko, jak zrobiłby to ryzykant. Odznacza się pewną elegancją, jest wysoki, ma smukłe wieże, dachy rozsądnie pokryte dachówką, bo pewnie częściej i dłużej zmaga się z gwałtownymi sztormami niż z armiami, które chciałyby do niego podejść od strony lądu. O dwie mile na północ od zamku Nazajutrz znajduje się port Arrapa i tam zszedłem na ląd. Z przyjemnością zburzyłem spokój kapitana Nellisa wylewnie mu dziękując za jego usługi. Kiedy odchodziłem, załoga rozładowywała czerwonopłetwą rybę i ładowała skrzynie pełne siodeł przeznaczonych dla miasta Wennith. Nigdy się nie dowiedziałem, dlaczego rybacy z Arrapy sami nie mogą łowić swoich ryb. Z portu do zamku wiedzie dobrze utrzymana droga dla wozów. Szedłem na piechotę, ciesząc się słońcem, i nie skorzystałem z propozycji podwiezienia złożonej mi przez właściciela wozu z węglem drzewnym.

- Dalej robi się stromo - powiedział. - Może być stromo - odpowiedziałem, a on popędził swojego muła. Chciałem wejść do zamku Nazajutrz incognito, chciałem tego tak bardzo, że wolałem, by Makina wrzucono do lochu, niż żeby mnie miał zdemaskować. Moje dotychczasowe doświadczenia z krewnymi mogły budzić mieszane uczucia. Mając takiego ojca jak mój, bywa się w takich sytuacjach bardzo ostrożnym. Musiałem najpierw zobaczyć tych nowych członków mojej rodziny w ich własnym środowisku, bez komplikacji w postaci tego, kim ja jestem lub czego chcę. Poza tym słyszałem, że mój dziad i mój wuj nienawidzili Olidana Ancratha za to, jak sprzedał rozgrzeszenie za śmierć mojej matki - jakby brat sprawił mu tylko lekki dyskomfort, każąc zabić moją matkę. Jestem synem swojej matki, ale mam też więcej niż bym chciał z krwi swojego ojca, i mój dziad pewnie słyszał różne opowieści o mnie. Mógł sobie stworzyć mój obraz bardziej na podobieństwo Olidana niż jego ukochanej siostry Roweny. Byłem już spocony, kiedy dotarłem do bram zamku, ale morska bryza na szczycie klifu przyjemnie mnie ochłodziła. Wszedłem pod sklepienie przejścia. Podwójna krata zwodzona, kunsztowne blanki na szczycie wartowni, dobrze rozmieszczone stanowiska dla łuczników - w sumie dobra budowlana robota. Zatrzymał mnie najniższy z trzech strażników. - Szukam pracy - oznajmiłem mu. - Niczego tu nie znajdziesz, synu. - Nie zapytał, jakiej pracy szukam. Do pasa miałem przypięty wielki miecz, na skórzanym kaftanie rozgrzany napierśnik, a na biodrze dyndał mu hełm. - To może odrobinę wody? Spociłem się na tej drodze pod górę, chyba cała mila, i pić się chce. Strażnik kiwnął głową w kierunku kamiennego koryta dla koni na skraju drogi. - Hm. - Woda wyglądała niewiele lepiej niż kantanlońskie bagno. - Lepiej wróć, skąd przyszedłeś, synu. Z powrotem do Arrapy jest też cała mila. Zacząłem go nie lubić, i jego, i jego pretensji do ojcostwa. Nazwałem go "Słoneczko", bo taki był pogodny. Sięgnąłem pod napierśnik, próbując nie dotknąć metalu, ale nie udało się. Wyczułem palcami to, czego szukałem i wyciągnąłem zapieczętowany list, owinięty w poplamione płótno. - Mam też to dla lorda Hansy - powiedziałem, odwijając szmatę. - Doprawdy? - Słoneczko sięgnął po list, a ja cofnąłem rękę z tą samą prędkością. - Lepiej daj mi na to spojrzeć. - Lepiej przeczytaj imię na kopercie, zanim je za bardzo zasmarujesz, ojczulku. Pozwoliłem mu zabrać list i użyłem płótna, aby wytrzeć pot z czoła. Trzeba przyznać, że Słoneczko okazał trochę szacunku i trzymał list tylko za jego rogi, a chociaż obaj wiedzieliśmy, że nie umie czytać, dobrze odegrał swoją pantomimę, wpatrując się w słowa nad pieczęcią. - Zaczekaj tutaj - rozkazał mi i ruszył na dziedziniec. Uśmiechnąłem się do dwóch pozostałych strażników i przeszedłem w miejsce, gdzie

było trochę cienia. Osunąłem się na ziemię i dałem się obsiąść muchom. Oparłem plecy o pień drzewa dającego ten cień. Chyba było to drzewo oliwne. Nigdy wcześniej takiego nie widziałem, ale znałem jego owoce, a dookoła leżały pestki. Drzewo wyglądało na stare. Może starsze od zamku. Słoneczko wrócił dopiero po godzinie, kiedy zaczynało mnie już kusić nawet to końskie koryto. Przyprowadził ze sobą dwóch wartowników z zamku, w bogatszych strojach i w kolczugach zamiast skórzanych kaftanów strażników przy murach, w których upał stawał się trudny do zniesienia. - Masz pójść z nimi. - Słoneczko zwrócił się do mnie. Myślę, że oddałby dniówkę, żeby móc odesłać mnie na dół, i drugą dniówkę, żeby móc dać mi kopa w tyłek. Na dziedzińcu tryskała marmurowa fontanna. Woda wypływała małymi dziurkami z pyska ryby i zbierała się w szerokiej, okrągłej sadzawce. W księgach ojca widywałem ilustracje takich fontann. Mowa tam też była o ludziach, którzy musieli pracować przy pompach, aby utrzymać ciśnienie wody. Żal mi było tych wyrobników zalewających się potem w ciemnościach, żeby taka piękna rzecz mogła działać. Ale kiedy przechodziliśmy koło chłodnego wodotrysku, poczułem się jak w niebie. Na dziedziniec wychodziło wiele okien zamku. Nie miały okiennic, lecz kamienne zasłony z otworami tworzącymi wymyślne wzory, które przepuszczały wystarczająco dużo powietrza. Nie mogłem niczego dojrzeć w ich cieniu, ale czułem, że jestem obserwowany. Przeszliśmy krótkim korytarzem z wzorzystą, geometryczną mozaiką na mniejszy dziedziniec, gdzie na kamiennej ławce w cieniu trzech drzew pomarańczowych czekał jakiś szlachetnie urodzony. W prostym stroju, ale ze złotą bransoletą na nadgarstku i zbyt czysty, aby nie miał przynależeć do wysokiego rodu. To nie był lord Hansa, za młody na to, ale z pewnością jego krewny. Mój krewny. Miałem wiele cech wyglądu mojego ojca, ale i z tym człowiekiem dzieliłem pewne rysy: wysokie kości policzkowe, krótko strzyżone, ciemne włosy, bystre oczy. - Jestem Robert - przedstawił się. Trzymał w ręce otwarty list. - To od mojej siostry. Dobrze się o tobie wyraża. Prawdę mówiąc, to ja się dobrze o sobie wyraziłem, kiedy kilka miesięcy temu przyłożyłem pióro do pergaminu. Nazwałem się Williamem, lojalnym sługą królowej Roweny, uczciwym, dzielnym i uzdolnionym. Skopiowałem kształt i pochyłość pisma ze starego listu, pogniecionego skrawka, który trzymałem blisko serca przez wszystkie te lata. Listu mojej matki. - Jestem zaszczycony - ukłoniłem się nisko. - Mam nadzieję, że rekomendacja królowej, niech Bóg da jej odpoczywać w pokoju, zapewni mi miejsce w tym domu. Lord Robert przyglądał mi się, a ja przyglądałem się jemu. Dobrze było znaleźć wuja, którego nie chciałem zabić.

41 Cztery lata wcześniej - Bardzo młodo wyglądasz, Williamie. Ile masz lat? Szesnaście? Siedemnaście? - Robert zapytał. - Dziewiętnaście, panie. Tylko wyglądam na młodszego. - A moja siostra nie żyje od prawie pięciu lat. Więc miałeś czternaście lub piętnaście, kiedy to pisała? - Piętnaście, panie. - Dość wcześnie w życiu, żeby zrobić takie wrażenie. Uczciwy, odważny, potrafiący czytać, pisać i liczyć. Dlaczego więc wędrujesz taki ubogi tak daleko od domu, Williamie? - Służyłem w Straży Leśnej, panie. Po tym, jak zabito królową Rowenę. A kiedy Mistrz Straży poprowadził nas przeciwko hrabiemu Renarowi, który odebrał życie twojej siostrze, to znaczy królowej Rowenie, walczyłem na Wyżynach. Ale w Ancrath mam rodzinę, więc kiedy już wymierzono sprawiedliwość hrabiemu, nie wróciłem do domu. Chciałem, żeby uznano mnie za zabitego w bitwie pod Upiornym Zamkiem i nie karano moich krewnych, by zmusić mnie do poddania się królowi Olidanowi. Od tamtej pory jestem w drodze i miałem nadzieję, panie, że będę mógł kontynuować służbę dla rodziny królowej Roweny. - Cóż za opowieść - skomentował Robert. - I to opowiedziana jednym tchem. Nie odezwałem się i patrzyłem, jak tańczą cienie rzucane przez pomarańczowe drzewa. - Więc walczyłeś u boku mojego siostrzeńca, Jorga? I tak się nabawiłeś tej rany? - Robert dotknął swojego policzka. - Nie walczyłem u jego boku, panie. Ale byłem na tym samym polu bitewnym. On nie znał mojego imienia ani twarzy. A ta blizna... To zdarzyło się później. W drodze. - To musi być ta uczciwość, o której pisała Rowena. Wielu pokusiłoby się powiedzieć, że walczyli razem z nim, aby zachęcić mnie do większej hojności. - Robert uśmiechnął się i potarł niewielki trójkąt swojej czarnej brody. - Czy potrafisz użyć tego miecza? - zapytał. Miał na sobie płócienny strój, luźną koszulę, jego pierś i ramiona były opalone i muskularne. Może bardziej od jazdy konnej niż od miecza, ale pewnie znał się na broni. - Potrafię. - I czytasz. I piszesz? - Tak. - Człowiek wielu talentów - stwierdził Robert. - Każę lordowi Jostowi znaleźć ci miejsce wartownika. To na razie wystarczy. Przedstawię cię też Qalasadiemu, on lubi poznawać ludzi, którzy znają się na liczbach. - Uśmiechnął się, jakby powiedział coś dowcipnego.

- Dziękuję, lordzie Robercie. - Nie mnie dziękuj. Podziękuj mojej siostrze. I pokaż nam wszystkim, jak dobrym była sędzią charakteru. - Spojrzał przez liście pomarańczowych drzew w górę na oślepiająco błękitne niebo. - Zabierzcie go do kapitana Ortensa - rozkazał strażnikom, a ja poszedłem za nimi. Tej nocy spałem w wartowni zachodniej wieży. Ortens miał na swojej łysej głowie więcej blizn niż można by uznać za rozsądne czy nawet możliwe, marudził i klął, ale zajął się mną. Ze zbrojowni kazał przynieść kolczugę z okryciem, które szwaczka zaraz dopasowała do mojej postury i odtąd nosiłem błękitne kolory domu Nazajutrz. Dostałem też odpowiednie ostrze długi, kuty miecz, taki, jaki mieli inni wartownicy. Chyba zakładano, że jest lepszej jakości niż ten w mojej pokrytej błotem pochwie, a na pewno bardziej zadowalał poczucie estetyki i dopełniał znakomicie strój wartownika. Starsi członkowie straży tradycyjnie już wątpili w moją umiejętność posługiwania się mieczem, martwili się, że będę tęsknił za matką i zakładali się, jak długo przetrwam, zanim kapitan mnie wyrzuci. Poza tym, moje cudzoziemskie pochodzenie stanowiło zachętę do wyrażania negatywnych opinii o północnych królestwach w ogóle i o Ancrath w szczególności. Ancrath było im solą w oku, gdyż ich księżniczkę Rowenę spotkał tam marny koniec. Przyznawałem, że tęsknię za domem, ale nie mam zamiaru uciekać do matki. Przyznawałem, że jestem obywatelem Ancrathu, ale walczyłem u bram człowieka, który zabił ich królową, i widziałem, jak za to zapłacił. Co do moich umiejętności, to zaprosiłem każdego, kto czuł, że ma za dużo krwi, żeby się ze mną zmierzył i sam sprawdził. Dobrze spałem tej nocy. Dom Nazajutrz budzi się wcześnie, w większości nawet przed świtem, żeby jak najwięcej zdziałać, zanim przyjdzie upał i każdy rozsądny człowiek chowa się w cień. Znalazłem się na podwórzu ćwiczebnym razem z czterema innymi rekrutami. Po śniadaniu kapitan Ortens przyszedł osobiście się przyjrzeć, jak pewien starszy wiekiem sierżant prowadzi z nami ćwiczenia z drewnianymi mieczami. Udało mi się opanować chęć popisania się swoimi umiejętnościami i trzymałem się podstaw. Ale trudno jest oszukać doświadczone oko, więc myślę, że Ortens nabrał lepszej opinii o rekrucie Williamie niż miał ją na początku. Po kilku godzinach zrobiło się za gorąco na machanie mieczem i sierżant Mattus odesłał nas do naszych zajęć. W Upiornym czy w Wysokim Zamku zawsze uważałem, że obowiązki straży muszą być nużące. Ale dopóki sam nie spróbowałem, nie miałem pojęcia, jak bardzo nudna jest taka służba. Stałem przy Bramie Lowery, żelaznych drzwiach prowadzących na niewiele więcej niż balkon z małym ogródkiem, gdzie szlachetne panie uprawiały szałwię, miniaturowe drzewka cytrynowe i różne kwitnące rośliny, które kilka miesięcy temu straciły kwiaty i teraz sypały dokoła nasionami. Gdyby na balkon chciał się dostać jakiś intruz, miałem odmówić mu wstępu na zamek. Bardzo mało prawdopodobne zajście, gdyż musiałby on spaść na ten balkon z chmury przesuwającej się po niebie. Gdyby jakaś dama miała życzenie wejść do ogrodu, to mogłem jej otworzyć drzwi, a potem je zamknąć, kiedy będzie wychodziła. Nudzi mnie nawet opisywanie tego wszystkiego. Przez trzy godziny tak stałem w pełnym rynsztunku i

nikt się nie zjawił. Nikt nawet nie przeszedł sąsiednim korytarzem. W południe zostałem zwolniony przez kolejnego rekruta z porannych ćwiczeń i poszedłem szukać refektarza straży. - Chwileczkę, młody człowieku. Zatrzymano mnie o jard od drzwi refektarza a w brzuchu głośno mi już burczało. Odwróciłem się powoli. - Powiedziano mi, że umiesz liczyć. - Jakiś człowiek wyszedł z cienia krzewu bzu, który obrastał wewnętrzną ścianę głównego dziedzińca. Maur, ciemniejszy niż ten cień, owinięty czarnym burnusem, więc tylko twarz i ręce pokazywały jego ciemnobrązową skórę. - Można na mnie liczyć - odpowiedziałem. Uśmiechnął się. Miał czarne zęby, czymś zafarbowane, efekt był niepokojący. - Jestem Qalasadi. - William. Uniósł brew. - W czym mogę pomóc, lordzie Qalasadi? Trzymał się jak szlachetnie urodzony, ale nic nosił nic ze złota. O jego stanowisku mógł świadczyć styl jego stroju i starannie przycięte włosy i krótka broda. Bogactwo pozwala na pewną schludność, która wyraźnie świadczy o pieniądzach, nawet jeśli gust bogatego człowieka jest niewyszukany. - Mów mi Qalasadi. Spodobał mi się. Tak po prostu. Czasem ktoś mi się podoba. Przykucnął i wyciągnąwszy z rękawa różdżkę z kości słoniowej narysował w prochu jakieś liczby. - Twoi rodacy nazywają mnie matemagikiem - wyjaśnił. - A jak ty siebie zwiesz? - zapytałem. - Policzony - odpowiedział. - Powiedz mi, co widzisz. Spojrzałem na jego gryzmoły. - Czy to symbol pierwiastkowania? - Tak. - Widzę tu liczby pierwsze, tu, tu i... tu. To jest liczba wymierna, a to niewymierna. Widzę zbiory. - Zakreśliłem koła stopą, niektóre na siebie zachodziły. - Liczby rzeczywiste, liczby całkowite, liczby urojone, liczby zespolone. Znowu coś nakreślił, symbole, które pamiętałem jak przez mgłę. - A to? - Coś z rachunku różniczkowego. Ale tego się już nie uczyłem. - Zabolało mnie przyznanie się do niewiedzy. A powinienem był ugryźć się w język już po liczbach pierwszych. Duma to moja słabość. - Interesujące. - Qalasadi starł dokładnie zapiski, jakby mogły komuś zagrażać.

- A więc rozszyfrowałeś mnie? - zapytałem. - Jaka jest moja magiczna liczba? Słyszałem opowieści o matemagikach. Wydawali się niewiele różnić od guślarzy, astrologów i jasnowidzów, obsesyjnie wróżących przyszłość, rzucających wytartymi hasłami, pozbawiających głupców ich pieniędzy. Gdyby powiedział coś o chwalebnych perspektywach księcia Strzały, trudno by mi było nad sobą zapanować. Gdyby zasugerował, że być może urodziłem się w roku kozła, w ogóle bym się nie opanował! Znowu czarny uśmiech. - Twoja magiczna liczba to trzy. Roześmiałem się. Ale on zachował powagę. - Trzy? - Potrząsnąłem głową. - Jest tyle liczb do wyboru. Trzy wydaje się takie... przewidywalne. - Wszystko jest przewidywalne. W swej istocie moja sztuka sprowadza się do wyznaczania prawdopodobieństwa, co daje możliwość przewidywania, co z kolei prowadzi do wyczucia czasu, a przecież w końcu, mój przyjacielu, wszystko sprowadza się do wyczucia czasu, czyż nie? Miał trochę racji. - Ale trzy? - Zamachałem rękami, próbując okazać oburzenie. - Trzy? - To pierwsza z twoich magicznych liczb. Układają się w serię. Drugą z nich jest czternaście. - To rozumiem. Czternaście. W to mogę uwierzyć. - Przykucnąłem obok niego, bo on jakby nie miał zamiaru wstać. - Dlaczego czternaście? - To twój wiek, czyż nie? - odpowiedział. - I klucz do twojego imienia. - Mojego imienia? - Poczułem się nieswojo, chłodny dreszcz przeszedł mi po plecach pomimo upału. - Do Honorusa, powinienem powiedzieć. Z pewną dozą pewności. - Nabazgrał coś w pyle i zmazał to równie szybko. - Ancrath, prawdopodobnie. Jorg, być może. - To fascynujące, że możesz to wszystko wywnioskować z liczby czternaście powiedziałem. Rozważałem skręcenie mu karku i powrót na nabrzeże. Ale nie takim chciałem się pokazać ojcu mojej matki, ani jej bratu. Nie takiego Jorga ona znała. - Wyglądasz mi na Stewarda. Te same rysy. Szczególnie wokół oczu, nos i czoło. Twierdzisz, że pochodzisz z Ancrathu, więc akcent i karnacja pasują. Prawie wszyscy Stewardzi dostają imiona po Honorusie. Mógłbyś być bękartem, ale kto uczy bękarta rachunku różniczkowego? A jeśli jesteś z prawego łoża, to jako Steward z Ancrathu nazywasz się Ancrath. A którzy członkowie tego domu są młodymi mężczyznami? Przychodzi na myśl Jorg Ancrath. A ile on ma lat? Blisko piętnaście, ale jeszcze nie całkiem. Nie wiedziałem, czy wciąż go lubię, ale jego znajomość faktów i talent do dedukcji zrobiły na mnie wrażenie. - Imponujące - powiedziałem. - Nieprawdziwe, ale imponujące.

Qalasadi wzruszył ramionami. - Staram się. - Skinął w kierunku refektarza. - Obiad czeka, niewątpliwie. Wstałem i ruszyłem ku drzwiom. Zatrzymałem się. - Dlaczego trzy? Qalasadi zmarszczył brwi, jakby chciał przypomnieć sobie zapomnianą frazę. - Trzy stopnie na zewnątrz? Troje w powozie? Trzy kobiety, które cię pokochają? Trzej Bracia straceni w drodze? Magia jest w tej pierwszej liczbie, matematyka w drugiej. "Trzy stopnie" zmroziły mnie. Poczułem, jakby grzebał mi w głowie i wyciągnął coś, co wolałbym pozostawić ukryte. Nie odezwałem się i odszedłem. Przez głowę przebiegały mi dzikie obrazy nocy, błyskawice i pusty powóz, ja zawieszony w cierniach. Nie wiem, jak dotarłem do stołu refektarza. Zastanawiałem się, jak prędko Qalasadi podzieli się swoimi domysłami z moim wujem. Mógł pokrzyżować mi szyki, ale nie był niebezpieczny. - Nie jesteś głodny? - Naprzeciw mnie siedział niski wartownik spod bramy, Słoneczko. Spojrzałem na swój obiad, wyglądał bezsensownie. - Co to jest? Czy ktoś narzygał do mojej miski? - To pikantna kałamarnica. - Wartownik ucałował końce palców i rozłożył je. - Mniam! Odgryzłem kawałek macki, rzecz trudna sama w sobie, i zacząłem przeżuwać. To było jak żucie skórzanej podeszwy. Tylko żeby być bliżej tego podobieństwa, to ta skóra płonęła. Przyprawy to dobra rzecz. Sól do smaku, trochę pieprzu, liść laurowy w zupie, goździk lub dwa w cieście z jabłkami. Ale na Końskim Wybrzeżu faworyzowane są papryczki chili, które zdzierają ci skórę z języka. Byłem już poparzony po zewnętrznej stronie twarzy i nie podobało mi się to, dlaczego miałbym teraz parzyć sobie wnętrze. Wyplułem wszystko z powrotem do miski. - To jest obrzydliwe! - Ja byłbym to zjadł - powiedział wartownik. - Nie musiałeś pluć do miski. Przy okazji, jestem Greyson. - William z Ancrath. Zacząłem skubać swój kawałek chleba, bojąc się, że kucharz mógł domieszać sproszkowanej chili do mąki. - O co chodzi z tym Maurem?- zapytałem, pokazując na zęby, jakby samo słowo Maur miało nie wystarczyć. - A więc poznałeś już Qalasadiego? - Greyson wyszczerzył zęby. - Zarządza finansami zamku. Dokonuje cudów, handlując z miejscowymi kupcami, wynajduje najlepsze kontrakty dla lorda Hansy. A najlepsze jest to, że to on płaci wartownikom i nigdy ani o dzień się nie spóźnia. Pięć lat temu rachunkami zajmował się brat James. I przez cały miesiąc mogliśmy nie widzieć ani grosza. - Potrząsnął głową. - Czy ten Qalasadi jest blisko lorda i jego syna? - zapytałem. - Nieszczególnie. To po prostu księgowy. - Greyson wzruszył ramionami.

To mi odpowiadało, ale zastanowiło mnie, dlaczego taki utalentowany człowiek bez szemrania zajmuje taką niską pozycję. - Ja go dość lubię - powiedział Greyson. - Czasem gra w karty z wartownikami. Zawsze przegrywa, nigdy nie narzeka, nigdy nie wypija naszego piwa. - Można by sądzić, że będzie dobry w kartach - powiedziałem. - Beznadziejny. Nie jestem pewien, czy choćby zna reguły. Ale uwielbia grać. A ludzie go lubią. I nie dokuczają mu wcale, że jest jedynym Maurem w zamku. A powinni. Skoro jego rodacy chcą zająć naszą ziemię, a z nas wszystkich zrobić pogan lub zwłoki. - Maurowie? - zapytałem. - Czy można się spodziewać, że będziemy ich wkrótce zabijać? Nachylili się ku nam inni wartownicy i żując kałamarnicę słuchali naszej rozmowy. Pomyślałem, że może chili rozpuszcza w końcu te macki, bo żucie nie pomagało. - Można - odpowiedział mi Greyson. - Ibn Fayed, który jest kalifem Liby, trzy razy przysyłał tu swoje statki w tym roku. Wkrótce pewnie czeka nas kolejny napad. Nagle bez ostrzeżenia szmer rozmów ucichł, a Greyson spuścił głowę. - Mistrz miecza, Shimon - wyszeptał. - Nigdy tu nie przychodzi. Ktoś stanął za mną. Skupiłem się na kałamarnicy, ale nie włożyłem kęsa do ust. - Ty, chłopcze! - zawołał Shimon. - Ancrath. Na podwórze. Podobno jesteś obiecujący.

42 Cztery lata wcześniej Słyszałem o mistrzu miecza Shimonie. Makin opowiadał mi o nim. O jego wyczynach za młodu, służbie królom, nauczaniu zawodników, legendzie turniejów. Nie myślałem, że jest już taki stary. - Tak jest, mistrzu - odpowiedziałem i ruszyłem za nim na dziedziniec. Stwierdzenie, że poruszał się jak człowiek miecza byłoby niedopowiedzeniem. Wyglądał tak staro jak mój nauczyciel Lundist, takie same długie siwe włosy, ale kroczył jakby słyszał pieśń miecza w każdej chwili każdego dnia. Dziedziniec był pusty. Qalasadi już sobie poszedł, przeszła tylko jakaś służebna z koszem prania, a u bramy stali wartownicy. Za nami, pod drzwiami refektarza, stłoczyli się ciekawscy, ale nie mieli odwagi pójść dalej. Ich Shimon nie zaprosił. Mistrz miecza odwrócił się twarzą do mnie. Zdziwił mnie jego wygląd uczonego człowieka. Można by go uznać za skrybę, gdyby nie ciemna opalenizna i coś jastrzębiego w oczach. Wyciągnął miecz. Standardowe ostrze, takie jak moje. - Kiedy będziesz gotów, młody człowieku. Wyciągnąłem miecz, zastanawiając się, jak to rozegrać. Qalasadi pewnie właśnie opowiadał o mnie wujowi, czemu więc nie wykorzystać okazji w pełni? Uderzyłem w jego ostrze, a on wykonał ten myk, jak książę Strzały, z obrotem nadgarstka, i wytrącił mi miecz z ręki. Z tyłu za mną rozległ się śmiech. - Postaraj się - powiedział Shimon. Uśmiechnąłem się i podniosłem miecz. Tym razem rzuciłem się do przodu na niego. Znowu wykonał tę sztuczkę, ale ja obróciłem nadgarstkiem jednocześnie z nim i utrzymałem miecz w ręce. - Lepiej - powiedział. Bez zastanowienia zaatakowałem, tnąc wysoko, używając całej swojej siły we właściwych momentach. Ruszały się moje stopy, ramiona, biodra, tylko głowa pozostała w miejscu. Zwiększyłem tempo, zwiększyłem jeszcze raz i jeszcze raz. Chwilami nie widziałem ani swojego ostrza ani jego, tylko kształt naszych ciał. Musiałem tańczyć i ta konieczność mówiła mi, jak się ruszać, jak blokować. Odgłos naszych ciosów był jak błyskawiczne klik-klik wprawnie robiących na drutach. Stara, surowa twarz Shimona nie wydawała się stworzona do uśmiechów, ale jednak się uśmiechnął. Ja szczerzyłem zęby jak idiota, a pot lał się ze mnie strumieniem.

- Dość - zawołał i odsunął się. Z trudem powstrzymałem się od dalszego atakowania, lecz posłusznie opuściłem miecz. Była we mnie jakaś radość, cieszyła mnie czystość uderzeń mojego ostrza bez żadnej ukrytej intencji. Serce mi waliło, byłem spocony, ale nie było we mnie gniewu, który zazwyczaj się pojawiał, nawet gdy był to tylko trening. Stworzyliśmy w tej walce coś pięknego. - Czy mogłeś mnie pokonać? - zapytałem, wciągając powietrze. Shimon w ogóle nie był zdyszany. - Obaj wygraliśmy, chłopcze. Gdybym ja odniósł zwycięstwo, to obaj byśmy przegrali. Uznałem to za odpowiedź twierdzącą. Ale rozumiałem go. Miałem nadzieję, że gdybym zobaczył, że on słabnie, zachowałbym się szlachetnie i przestał walczyć. W przeciwnym razie zepsułbym tę chwilę. - Smacznego, wartowniku - powiedział do mnie, chowając miecz. Odwrócił się. - To wszystko? Żadnej rady? - Nie starasz się dość mocno na początku, a za bardzo się starasz na końcu. - Nic o technice? - Masz talent. Mam nadzieję, że masz też inne talenty, które mogą przynieść ci więcej szczęścia. - I odszedł. - Niezwykłe - powiedział Greyson, kiedy wróciłem do stołu. - Nigdy czegoś takiego nie widziałem. I tyle pławienia się w chwale musiało mi wystarczyć. Zabrzmiał gong oznajmujący koniec obiadu i wróciłem do służby przy Bramie Lowery. Brama Lowery nieomal mnie złamała. Już rozważałem przedstawienie się dziadkowi. Ale przecież chciałem poznać ten dwór od środka, zobaczyć jak żyją moi krewni, kim naprawdę są. Potrzebowałem otworzyć okno na swoją przeszłość i nie chciałem tego zepsuć jakimiś niespodziankami. Znowu spałem w wartowni i wstałem rano do swoich obowiązków. Qalasadi najwyraźniej nie naskarżył na mnie dziadkowi. Może sądził, że ujawnienie mojej tożsamości da mi jakieś wpływy i nie chciał mieć we mnie wroga. Jeśli to nie on wyda mój sekret, któż się kiedykolwiek dowie, że go znał? Nie zostanie więc zganiony za nie ujawnienie go. Moim kolejnym obowiązkiem było strzeżenie lady Agath, kuzynki mojego dziadka, która od paru już lat mieszkała w zamku Nazajutrz. Gruba starucha w wieku, w którym zaczyna się już chudnąć. Żyj dość długo, a umrzesz szczupły. Lady Agath wszystko robiła powoli. Nie zwracała na mnie uwagi poza narzekaniem, że moja blizna jest taka brzydka i dlaczego ona nie może mieć przystojnego strażnika? Do jej zmarszczek spowodowanych zaawansowanym wiekiem dodać trzeba te wynikające z tracenia na wadze. Efekt końcowy był zatrważający, jej sflaczała skóra wyglądała jak porzucona przez gigantycznego gada. Chodziłem za nią po zamku Nazajutrz, w jej ślimaczym tempie, i to dawało mi okazję rozejrzeć się trochę, przynajmniej po części leżącej między wychodkiem, jadalnią, sypialnią lady Agath i salą dla dam. - Nie wierć się, chłopcze. Ciągle się wiercisz.

Od pięciu minut ani drgnąłem. Więc pozostałem nieporuszony i nie odezwałem się. - Jak dla mnie to ty zbyt sprytny jesteś - mówiła. - Twoje oczka wciąż są rozbiegane. I za dużo myślisz. Widzę, że teraz myślisz. - Przepraszam, lady Agath. Odchrząknęła głośno i zrzędliwie, trzęsąc obwisłymi policzkami, i rozsiadła się wygodnie. - Graj dalej - zawołała do minstrela, ciemnookiego, przystojnego dwudziestolatka, który swą urodą i talentem mógł przyciągnąć całą uwagę lady Agath i pozostałych starszych, szlachetnie urodzonych kobiet skupionych w jednym kącie sali dla dam. Zdaje się, że sala dla dam jest tym miejscem, gdzie kobiety Końskiego Wybrzeża przybywają, aby umrzeć. Z całą pewnością nie było tu ani jednej przed sześćdziesiątką. - Znowu to robisz - zasyczała lady Agath. - Przepraszam. - Idź do piwnicy na wino i powiedz im, że życzę sobie dzban czerwonego z Wennith, coś z południowych stoków. - Nie wolno mi zostawiać cię bez opieki, pani. - Mam opiekę. Mam tutaj Rialto. - Pomachała w kierunku minstrela. - Zawsze biorę wino z piwnicy. Nie wiem, co oni robią z nim w kuchni, ale jest do niczego. Może zostawiają otwarte i wietrzeje. A służebne są takie powolne - zwróciła się do pozostałych kobiet. No, idź chłopcze, szybko. Wątpiłem, czy Rialto mógłby obronić lady Agath przed rozeźloną pszczołą, a co dopiero przed prawdziwym niebezpieczeństwem, ale nie wydawało mi się, aby jakiekolwiek jej groziło. Gdyby nawet, to nie dbałem o to, więc nie oponując dalej, poszedłem. Trochę mi zajęło znalezienie właściwej piwniczki, ale w końcu dotarłem na miejsce. Piwnicę na wino można zazwyczaj rozpoznać po solidnych drzwiach, w większości zamków ustępujących tylko drzwiom do skarbca. Nawet najlojalniejsi słudzy, przy sprzyjającej okazji, podkradną ci wino, a dowód wysikają na mur. Musiałem jeszcze znaleźć kucharza, żeby mi te drzwi otworzył. Usiadł przy nich na stołku i zabrał się za przeżuwanie kęsów baraniego udźca, który przyniósł sobie w fartuchu. - Dzbany stoją przy drzwiach. Weź, który chcesz. Dobrze zakręć kurek. Czerwone z Wennith jest na samym końcu, w lewym rogu, oznakowane podwójnym krzyżem i koroną. Zapaliłem swoją lampę od jego i ruszyłem. - Uważaj na pająki - zawołał za mną. - Te mniejsze, brunatne, są groźne, nie daj się ugryźć. - Mówiąc "mniejsze" zrobił kółko z kciuka i palca wskazującego, które nie wyglądało na szczególnie małe. Piwnica ciągnęła się na długości kilkudziesięciu jardów. Wszędzie na półkach stały beczułki, w większości nie napoczęte, tylko gdzieniegdzie tkwiła zatyczka. Szedłem wąskimi alejkami i przeciskałem się pomiędzy wózkami do ładowania i porzuconymi pustymi baryłkami, o które łatwo się było potknąć. Oprócz jednego pustego, wszystkie antałki czerwonego z Wennith były zapieczętowane. Podejrzewałem, że ten jeden opróżniła lady Agath. Nie widziałem nigdzie żadnych narzędzi ani

zatyczek, ale rozglądając się, zauważyłem jakieś drzwi pokryte brudem i pleśnią, prawie niewidoczne za stosem pustych beczek. Nie wyglądały na używane, więc pewnie nie prowadziły do komórki z narzędziami, ale konieczność znalezienia pobijaka i zatyczki stanowiła dobry pretekst do ich otwarcia. Jestem ciekawski z natury, i przecież chciałem w zamku powęszyć. Można się dużo dowiedzieć z tego, co szlachetnie urodzeni przechowują w swoich piwnicach i lochach. Mój ojciec trzymał w swoim lochu, torturował i zabijał moich Braci. Nie powiem, że na to nie zasługiwali. Lochy mojego ojca mówiły: surowy, ale sprawiedliwy. Choć głównie surowy. Musiałem jednocześnie podnieść i pociągnąć te drzwi, żeby wreszcie zaterkotały po kamiennej podłodze i zepchnęły na bok puste baryłki. Kiedy otwarły się na tyle, żebym mógł się przecisnąć, wszedłem do środka. Zobaczyłem spiralne schody prowadzące w dół. Schody były wykute w kamieniu, dzieło zamkowych kamieniarzy, ale szyb miał ściany z lanego kamienia Budowniczych. Wiódł na jakieś pięćdziesiąt stóp w dół i kończył się skalnym podłożem. Tam łukowate przejście prowadziło do prostokątnej sali, którą prawie w całości zajmowała brudna maszyna z mnóstwem cylindrów, śrub i okrągłych płyt. Trzy spośród może dwudziestu lamp jarzyły się słabym światłem, nie tak jasnym jak te w Wysokim Zamku. Podszedłem do maszyny i przejechałem dłonią po jednej z wielu rur - błysnęła srebrzystym metalem, a moje palce poczerniały. Maszyna zadrżała, jakby przeszła przez nią lekka wibracja, niewiele więcej niż echo ciężkich kroków na kamiennej posadzce. - Odejdź. - Zobaczyłem starca jakby błyskawicznie naszkicowanego niewidzialną ręką. Czy raczej ducha starca, bo był cały tylko ze światła. Widziałem maszynę poprzez jego ciało, które nie miało koloru, jakby składało się z samej mgły. Miał na sobie dopasowany biały strój nieznanego mi kroju, który co chwilę migotał, jakby jakaś ćma trzepotała skrzydłami u źródła światła, które rzucało jego obraz. - Zmuś mnie - odpowiedziałem. - Ha! To dobre. - Uśmiechnął się. Z wyglądu mógł być bratem mistrza miecza, Shimona. - Większość ucieka z wrzaskiem, kiedy tylko powiem "buu". - Widziałem w życiu dość duchów, starcze. - Oczywiście, chłopcze, widziałeś. - Wyglądało to, jakby chciał mnie udobruchać i brzmiało dziwnie w ustach kogoś, kto sam był duchem. - Od jak dawna tu straszysz i co to za maszyna? - zapytałem. Z duchami i zjawami trzeba od razu przechodzić do sedna, zazwyczaj szybko znikają. - Nie jestem duchem. Jestem echem danych. Człowiek, którego jestem kopią, żył czternaście lat po tym, jak mnie złapano... - Ile? -...i umarł ponad tysiąc lat temu. - Jesteś duchem Budowniczego? - To wydawało się mało prawdopodobne. Nawet duchy nie żyją tak długo. - Jestem algorytmem. Zostałem stworzony na podobieństwo Fexlera Brewsa; moje reakcje zostały opracowane na podstawie sześciu terabajtów danych zebranych w ciągu życia tego człowieka. Jestem jego odbiciem.

Rozumiałem niektóre słowa. - Jakie dane? Liczby? Takie jak u Qalasadiego w jego księgach handlowych? - Liczby, listy, książki, zdjęcia, sekrety, słowa wypowiadane we śnie i podczas stosunku płciowego, analiza chemiczna jego moczu i kału, publiczne wystąpienia, prywatne rozmyślania, materiały drukowane, próbki DNA. Dane. - Co możesz dla mnie zrobić, duchu? - Jego paplanina niewiele mi mówiła. Chyba było tak, że go obserwowano i jakaś maszyna zapisała jego historię, a teraz ta historia przemawiała do mnie, chociaż sam człowiek był już tylko pyłkiem na wietrze. Fexler Brews wzruszył ramionami. - Jestem starym człowiekiem poza swoim czasem. A nawet tyle nie. Niepełną kopią starego człowieka poza jego czasem. - Możesz mi zdradzić jakieś sekrety. Dać mi moc starożytnych. - Nie spodziewałem się, że to zrobi, inaczej mój dziad już byłby imperatorem, ale nie szkodziło spróbować. - Nie zrozumiałbyś moich sekretów. Między tym, co ja mówię, a co ty jesteś w stanie zrozumieć, jest przepaść. Wy ludzie w ciągu pięćdziesięciu lat moglibyście tę lukę wypełnić, gdybyście przestali się zabijać i zaczęli patrzeć dookoła. - Może jednak spróbujesz. - Nie podobał mi się jego ton. Przecież toczyła się przede mną tylko gra cieni, historia opowiadana przez sprężyny i kółka magicznej maszyny, a wszystko zespojone sekretnym ogniem Budowniczych. - Co ona robi? - Dotknąłem maszyny czubkiem buta. - Do czego służy? Fexler zamrugał oczyma. Może często tak mrugał i maszyna to zapamiętała. - Robi różne rzeczy, młody człowieku. Proste, które możesz zrozumieć - jak pompowanie i oczyszczanie wody - i inne, których nie pojmiesz. Stanowi centrum sieci bez końca, narzędzie obserwacji i komunikacji, ukryte tu dla bezpieczeństwa. Dla mnie i tych do mnie podobnych jest jednym z wielu okien na ten mały świat ciała. - Mały? - Uśmiechnąłem się. Mieszkał w metalowej skrzynce niewiele większej od trumny. Fexler zmarszczył brwi, był rozdrażniony. - Mam co innego do roboty. Idź się bawić gdzieś indziej. - Powiedz mi coś o moim świecie. Nie jest taki, o jakim czytałem w starych księgach. Kiedy tam mówią o magii, o duchach, to są jakby bajki do straszenia dzieci. A ja widziałem, jak chodzą umarli, jak chłopak sprowadza ogień własna myślą. Fexler jakby zastanawiał się nad wyjaśnieniem. - Wyobraź sobie rzeczywistość jako statek o ustalonym kursie, którego ster utrzymują w miejscu uniwersalne stałe. Przyszło mi do głowy, czy łyk wina nie pomógłby wyobraźni. Całe to wino dookoła bardzo mnie kusiło. - Naszym największym osiągnięciem i jednocześnie klęską było poruszenie tego steru, przesunięcie go odrobinę. Rola obserwatora zawsze była ważna - odkryliśmy to. Jeżeli w lesie

przewraca się drzewo i nikt tego nie słyszy, to ono zarówno wydaje, jak i nie wydaje dźwięku. Jeżeli nikt tego nie widzi, to ono i stoi, i nie stoi. Kot żyje i nie żyje jednocześnie. - Co, do cholery, kot ma do tego? Duch Fexlera Brewsa westchnął. - Osłabiliśmy bariery między myślą a materią... - To już kiedyś słyszałem. - Ferrakind mówił mi coś podobnego. Czy ten duch Budowniczego był tak samo szalony? Nubańczyk mówił o coraz cieńszych przegrodach, o przecierających się zasłonach pomiędzy życiem a śmiercią. - Budowniczowie stworzyli magię? Sprowadzili ją na świat swoimi maszynami? - Nie ma żadnej magii. - Fexler potrząsnął głową. - Zmieniliśmy wartość stałych. Odrobinę. Wzmocniliśmy połączenie między tym, czego chcemy a co jest. Więc teraz drzewo nie tylko stoi i nie-stoi; właściwy człowiek, wystarczająco skoncentrowany, może mu kazać znowu rosnąć. Zombie kota będzie chodzić i miauczeć. - Co to jest zombie? Znowu westchnienie. Fexler zniknął i wszystkie światła zgasły. Nawet moja lampa. Po ciemku wróciłem schodami na górę, ugryzł mnie pająk, a lady Agath długo czekała na swoje wino.

43 Cztery lata wcześniej W refektarzu zamku Nazajutrz zjawiłem się ze spuchniętą ręką i bólem głowy. Jad pająka zżera ci wnętrzności i wypełnia umysł wizjami tak paskudnymi, jak tylko można sobie wyobrazić. A moim przekleństwem jest wspaniała wyobraźnia. Strażnicy pełniący służbę na zamku i ci na murach rzadko podzielają jakiekolwiek opinie, ale tym razem wszyscy się zgodzili, że tak głupi może być tylko człowiek z północy, i że nieprędko będę mógł znowu tak fantazyjnie wywijać mieczem. Była niedziela, kucharz przygotował nam coś specjalnego: ślimaki z czosnkiem w winie, z ryżem szafranowym. Ślimaki pochodziły z okolicznych klifów, odmiana sporej wielkości, grube jak ramię dziecka. Ale powiedzmy sobie szczerze, ślimaki to po prostu robale w kapeluszach. To danie wyglądało jak wielkie smarki maczane we krwi. Nigdy nie zrozumiem, dlaczego na Końskim Wybrzeżu mają obsesję na punkcie rozpaćkanego jedzenia. Niedobrze było mi już wcześniej, więc postanowiłem spróbować ryżu. Najwidoczniej lord Hansa uczynił nam zaszczyt, gdyż szafran jest królewską przyprawą i kosztuje majątek. Mnie smakował jak gorzki miód i przyprawiał o mdłości. Skosztowałem odrobinę i postanowiłem nie zaspokajać głodu. Położyłem się do łóżka z piętką chleba i od razu zacząłem śnić. Fakt, że złapano mnie na spaniu, czy raczej złapano, kiedy spałem, przypisuję ugryzieniu pająka i tej prawdzie, że gdybym wywijał mieczem na każdego przechodzącego przez sypialnię wartowników, to wkrótce wybiłbym połowę zamku. Obudziłem się, gdy silne ręce złapały mnie za nadgarstki i kostki u nóg, i żadne moje wysiłki nie powstrzymały ich od przeciągnięcia mnie przez kilka korytarzy i schodami w dół, i wrzucenia mnie do lochu. Zapewne z szacunku dla moich możliwości zrobienia im krzywdy, i aby móc się bezpiecznie wycofać, jeden z nich uderzył mnie najmocniej jak potrafił w brzuch, podczas gdy pozostali trzymali mnie wyprostowanego. Wymiotując, usłyszałem jak wybiegają i zatrzaskują drzwi. Zawsze uważałem, że to głupio krzyczeć, żeby cię wypuścili. Nie możesz w ten sposób nikomu uświadomić, że popełnił błąd. Więc nie krzyczałem. Siedziałem na ziemi i zastanawiałem się. Może Qalasadi zdradził mój sekret i rodzina nie była zadowolona. Albo może odkryto i nie spodobała się moja wyprawa do maszyny Budowniczych pod piwnicą na wino. Siedziałem tak godzinę. W małym okienku w drzwiach lochu pojawiła się twarz. Moim zdaniem nierozsądne posunięcie, bo gdybym chciał, to mógłbym jej zrobić wielką krzywdę nożem, którego mi nie zabrano. - Witam, lordzie Jost - odezwałem się. Poznałem go wcześniej, kiedy przekazywał mnie kapitanowi Ortensowi, i jego blada, spięta twarz oraz mały czarny wąsik były łatwe do

zapamiętania. - Williamie z Ancrath - wypowiedział te słowa powoli, jakby mu się nie podobały. Podłoga była zimna i niewygodna. Pomyślałem, że może szybciej wyjdę, jeśli pozwolę mu mówić. Więc nie odezwałem się. - Jakiej trucizny użyłeś, Williamie? - zapytał. Spojrzałem na swoją rękę. Miejsce ukąszenia pająka zrobiło się fioletowe. - Trucizny? - Nie jestem tu dla zabawy, chłopcze. Pozwolę ci tu zgnić. Jeśli oni umrą, zanim ty zechcesz mówić, to lord Hansa wynajmie do ciebie mauretańskich oprawców. Twarz cofnęła się. - Zaczekaj! - Zerwałem się na równe nogi. Mauretańscy oprawcy nie zapowiadali się dobrze. Zresztą żadni oprawcy nie brzmieliby zachęcająco. - Powiedz mi, co się stało, a ja powiem całą prawdę. Przysięgam na Jesuego. Odwrócił się i odszedł od drzwi. Rzuciłem się do drzwi i przysunąłem twarz do okienka. - Mogę ich uratować - skłamałem. - Ale muszę wiedzieć, co im jest. Lord Jost zawrócił, a ja poczułem się wdzięczny temu, kto wymyślił kłamstwo. - Wszyscy strażnicy z dziennej zmiany popadają w delirium, a niektórzy oślepli. - A ja jestem jedyny bez takich objawów i dlatego jestem winny? - Ty najwyraźniej jesteś jakiegoś rodzaju skrytobójcą. Zapewne człowiekiem Olidana z Ancrath. Jeśli zaproponujesz antidotum, to mogę ci obiecać szybką śmierć. - Nie mam antidotum - odpowiedziałem. Kto mógłby chcieć otruć całą zmianę strażników? - Jakiej trucizny użyłeś? Obiecałeś mówić prawdę. - Jeśli ja jestem zabójcą, to spodziewałbyś się, że dotrzymam obietnicy? A jeśli nie jestem, to nie mam nic do powiedzenia, prawda? A ja tego nie zrobiłem. Lord Jost splunął bardzo nie po lordowsku i zaczął znowu odchodzić. - Zaczekaj. To muszą być Maurowie, czyż nie? Dlaczego król Olidan miałby chcieć otruć kilku strażników? On nie zamierza przejść z armią tysiąca mil, żeby zapukać do waszych drzwi. To Maurowie planują napad. Skręcił za róg. - Nie jestem chory, bo nie jadłem! - krzyknąłem za nim. Echo jego kroków powoli zamierało. - Bo całe wasze jedzenie smakuje jak gówno, do którego ktoś przyłożył ogień! - dodałem. Zostałem sam. Z ciemności przyszło do mnie martwe dziecko, z poważnie patrzącymi oczyma i głową chwiejącą się na złamanym karku. Po raz n-ty zastanawiałem się, czy zabiłem Katherine wtedy na tamtym cmentarzu. Czy to moje dziecko, które nie mogło się urodzić, bo zabiłem jego

matkę, czy któreś z wielu dzieci, których krew miałem na swoich rękach? Dzieci z Gelleth. Trzeba było potwora, żeby stały się dla mnie realne. Nie potwora z wyglądu. Goga i Gorgotha nazywałem potworami. Ale to Chella i ja nimi byliśmy, ohydni w swych czynach, jeśli nie w kształtach. Po co truć wartowników? To mogli być Maurowie, ale oni przecież nie mogliby przechwycić zamku w jednym ataku i nie mogliby wytruć wszystkich obrońców. No i nierozsądne byłoby udzielanie takiego ostrzeżenia, jeśli ma się nadzieję na szybkie uderzenie na leżące na uboczu miasta i kościoły. Żelazna pięść zacisnęła się nagle na moim żołądku i puściłem fontannę wodnistego pawia. Przewróciłem się i zakląłem. Ciemność wokół mnie wirowała, więc przycisnąłem policzek do zimnej podłogi z kamienia. Blizna paliła mnie, jakby ktoś podgrzewał drzazgi w moim ciele. Może jednak też zostałem otruty. Ale dlaczego działanie trucizny miałoby być opóźnione? Chyba nie z powodu mojej twardej północnej kompleksji? I prawie nic nie zjadłem. Kawałek chleba. Łyżkę gorzkiego ryżu. Musiałem się stąd wydostać. A na tym polega kłopot z lochami. Ktoś się bardzo o to postarał, żebyś nie mógł się z nich wydostać. I to, że chcesz, niewiele zmienia. Wstałem i podszedłem do drzwi. Bez latarni lorda Josta panowała tu prawie całkowita ciemność. Jedynie gdzieś w górze jakiś promyk, może to na dziedzińcu świeciło słońce, jeśli nastał już nowy dzień, a może to odblask pochodni gdzieś z korytarzy, którymi mnie ciągnięto. W każdym razie wystarczyło dla moich wyćwiczonych w ciemnościach oczu, żeby dojrzeć parę szczegółów. Przyjrzałem się okienku w drzwiach. Mógłbym przecisnąć przez nie ramię, gdyby nie kraty. Z twardego drewna, grube na trzy palce. Musiałbym dłubać moim nożem przez tydzień, żeby wyciąć odpowiednią dziurę. Coś za mną zachrobotało. Szczur. Potrafię rozpoznać szczura w ciemnościach. Rzuciłem sztyletem. Kiedyś tak się bawiliśmy z Braćmi: przygwoździć szczura po ciemku. Grumlow okazał się mistrzem w tej szczególnej grze. Często rankiem znajdowaliśmy szczura przyszpilonego do trawy jego ostrzem. Czasem nieprzyjemnie blisko mojej głowy. - Mam cię. Nie było po co czekać do rana, więc odnalazłem nieszczęśnika i odzyskałem swój nóż. Wróciłem do okienka i jego krat. Naciskałem na nie, próbując się domyślić, jak były zamocowane. Nie poddawały się. To zabawne, jak często nasze życie sprowadza się do jednego upartego kawałka metalu, ostrza noża, obręczy kajdan, gwoździa. Gorgoth mógłby wyciągnąć tę swoją nieokrzesaną rękę i po prostu poodginać te pręty. Ale nie ja. Ja pchałem i ciągnąłem, aż ręka mi krwawiła, i nic. Usiadłem. Zacząłem myśleć i długo myślałem, aż w końcu podszedłem do okienka i zacząłem wrzeszczeć, żeby mnie wypuścili. Trochę to trwało. Na tyle długo, że zachrypłem, ale w końcu zobaczyłem światło. Światło kołyszącej się latarni. - Masz jedną szansę, żeby zamknąć gębę, chłopcze. Potem...

- Potem ty mi ją zamkniesz? - zapytałem, przyciskając się do drzwi. - Tego byś chciał, co? Żebym otworzył drzwi. Słyszałem o tobie i mistrzu Shimonie. Nie otworzę nawet za złotą monetę. Nie. Zamknij się albo zaraz się przekonasz, że to był twój ostatni łyk wody na tej Bożej ziemi. - Hej, nie bądź taki. Przepraszam. - Wyciągnąłem rękę i upuściłem mój czasomierz tak, że wpadł w zagłębienie pod okienkiem. - Popatrz, to jest warte sto monet, weź sobie. Tylko przynieś mi coś dobrego do jedzenia, dobrze? Przykucnąłem. Nasłuchiwałem. Strażnik podszedł, żeby wziąć przynętę, a ja wtedy błyskawicznie wysunąłem ramię przez otwór do podawania jedzenia, zdzierając sobie skórę, i złapałem go za kostkę u nogi. Szarpnąłem i strażnik upadł. Złapałem mocniej, żeby przyciągnąć jego stopę do otworu, a on nie stawiał oporu. - Cholera. Łajdak uderzył głową o posadzkę i stracił przytomność. Planowałem obcinać mu palce u nogi, aż odda mi klucz, ale trudno było zastraszać nieprzytomnego. Złapałem mojego nieżywego szczura. Był jeszcze ciepły. Martwego szczura można wykorzystać na wiele sposobów. Kiedyś o nich opowiem. To, co ja chciałem zrobić, okazało się trudne. Sprawić, żeby martwy szczur znowu biegał po podłodze, było trudniejsze niż kazać bratu Row nurkować w błotną sadzawkę. Trudno jest zrozumieć szczura, założyć jego skórę. Już miałem się poddać, kiedy pomyślałem o moim głodzie i zwierzak poruszył mi się w rękach. Najwyraźniej śmierć nie powstrzymuje szczura od myślenia o następnym posiłku. Wkrótce stworzenie maszerowało, jak mu zagrałem, i wypchnąłem je na zewnątrz przez otwór na jedzenie. Zanim sięgnął po mój czasomierz, strażnik zawiesił latarnię na haku na ścianie, więc w jej świetle posłałem szczura na poszukiwanie. Siedziałem w kropli małego szczurzego mózgu i mówiłem mu, że ma przegryźć rzemień z kluczami przy pasie strażnika. Kiedy to zrobił, kazałem mu go przyciągnąć do mnie. W prawidłowo zabezpieczonym lochu nie mógłbyś otworzyć zamka od środka, ale cóż, wszystkie systemy mają swoje wady. Pozwoliłem szczurowi znowu umrzeć i wyszedłem na korytarz, wolny po tylu godzinach zamknięcia! Żołądek miałem ściśnięty, ale nie czułem, żebym był umierający, może trochę oszołomiony, trochę nieczysty, ale nekromancja może tak działać, jeśli zostałem otruty, to ktokolwiek to zrobił, źle się spisał. Zakneblowałem strażnika i zamknąłem go w lochu. Idąc korytarzem i zaglądając do innych cel stwierdziłem, że mój dziad nie był z tych, co trzymają ludzi w lochach. Więc albo lubił egzekucje, albo rządził lekką ręką. Powoli doszedłem do pokoju strażnika, gdzie szczelina w suficie przepuszczała światło księżyca. Było późno, ale chyba jeszcze nie północ. W celi miałem dość czasu, żeby myśleć i teraz myślałem dalej. Gdybym miał otruć swoich wrogów, nie marnowałbym swych wysiłków na trzydziestu strażników. Spróbowałbym opróżnić tron i spowodować ogólne zamieszanie.

Użycie trucizny to trudna sprawa. Kuchnie zamkowe są dobrze strzeżone, kucharze to zaufani ludzie, tak jak królewscy golibrody. Świeże produkty, jak ziemniaki, marchew i tym podobne, zatruć trudno, a suche towary są kupowane incognito i eskortowane do spiżarni pod kluczem. Wyszedłem z lochów. Wciąż miałem na sobie strój służby zamkowej, a wartownik przy wyjściu dał się zaskoczyć i uderzyłem jego głową o mur. Niestety trudno jest ukryć poparzoną twarz, ustawiać się tylko dobrą stroną do całego świata. Znalazłem jakieś okno i wspiąłem się na dach. Rozmyślałem dalej, siedząc przy głównym kominie, wyciągnąwszy nogi na płytkach dachu nad wielką salą. To nie robaki, przepraszam, ślimaki. Nie jadłem. Więc ryż. Ale zatruć ryż? Woda, gotowanie, odcedzanie - wszystko by wypłukały. Więc szafran. Ale ten jest kupowany ze statków handlujących przyprawami. Jak często braknie domostwu przyprawy, za której uncję płaci się złotem? Kto inny, oprócz Stu, nabywałby rzecz tak luksusową? Razem wziąwszy... jakie byłoby prawdopodobieństwo...? Od samego zastanawiania się bolała mnie głowa. Qalasadi! Ześlizgnąłem się po dachu, mając nadzieję, że nie pociągnę za sobą żadnych dachówek. Dotarłem do szerokiej kamiennej rynny i poszedłem wzdłuż niej, szukając miejsca, gdzie byłaby dobrze podparta. Nie było moją ambicją zakończyć swego królewskiego panowania jako krwawa miazga po upadku z wysokości siedemdziesięciu stóp. Słyszałem z różnych stron przytłumione głosy, pomruk oceanu, uderzenia fal o klify, oraz nieustające bzyczenie i cykanie nocnych owadów prześladujących Końskie Wybrzeże. Przez dużą część roku zamek Nazajutrz pławi się w południowym słońcu. Zimy mogą być gwałtowne, choć nie bardzo zimne. Na pewno można spotkać starych ludzi, którzy nigdy nie widzieli śniegu. Okna są więc duże i nieosłonięte, a okiennice przeciwburzowe ciężkie i otwarte na stałe od wczesnej wiosny do późnej jesieni. Uchwyciłem się mocno brzegu rynny, a lewą nogę zostawiłem zaczepioną pod ostatnim rzędem dachówek, i tak wisząc głową w dół, zajrzałem przez wysokie okno do wielkiej sali. Odległy kraniec bardzo długiego stołu był zastawiony srebrnymi i kryształowymi naczyniami. Lampy ścienne spalające bezdymny olej świeciły przyjemnym blaskiem. Służący wniósł trzy karafki wina, dwie białego i jedną czerwonego. Eleganccy wartownicy w wykwintnych liberiach stali w sześciu punktach sali. Służący wyszedł. Mijały minuty. Krew napływała mi do głowy, zaczęło mnie kłuć w oczach, a palce kurczowo trzymające się kamienia zaczęły drętwieć. Usłyszałem hałas na dole, na dziedzińcu. Jakieś zamieszanie. Nie poruszyłem się. Wróciła cisza. Wreszcie otwarły się czarne dębowe drzwi i weszło dwóch służących, którzy przytrzymali je szeroko otwarte dla mojego wuja, który prowadził lady Agath. Usiedli na krzesłach odsuniętych dla nich przez służące. Weszły jeszcze dwie damy, starsze, widziałem je wcześniej w sali dla kobiet. Za nimi młody człowiek z wielkim brzuchem, pomimo upału owinięty szczelnie błękitnym aksamitem. Moja babka, którą widziałem raz w Wysokim Zamku, weszła oparta o pazia. Wyglądała na bardzo słabą, miała bieluteńkie włosy i bladą, cienką skórę. Wreszcie lord Hansa zasiadł na krześle z wysokim oparciem u szczytu stołu. Zaskoczył mnie

widok mojego dziadka, wyglądał na niewiele starszego od mojego ojca, mężczyzna dobrze zbudowany z krótką siwą brodą i długimi gęstymi włosami, w których nie brakowało czarnych pasm. Służący wnosili przykryte półmiski. Kropla potu spadła mi z nosa w ciemność pode mną. Kręciło mi się w głowie pełnej krwi. Pokrywy zdjęte jednocześnie błysnęły nad głowami służących i ujawniły dzisiejsze przysmaki. Żadnych ślimaków, żadnego ryżu. Z mniejszą gracją niż miałem na to nadzieję spadłem na okno, usiadłem na parapecie i przytrzymałem się go obiema rękami. Mało brakowało, żebym skończył jako ta nieplanowana miazga. Nie polecam uprawiania akrobatyki po dłuższym wiszeniu głową w dół. Miałem nadzieję pozostać przez chwilę niezauważonym, ale chyba tylko lady Agath nie podniosła od razu głowy. Grubas zerwał się na równe nogi, a kilka dam wrzasnęło, podczas gdy, trzeba mu to przyznać, lord Robert wezwał strażników do ochrony lorda Hansy. Sam lord łyknął wina i zawołał: - Miałem wnuka o imieniu William Ancrath. - A ja miałem brata o tym imieniu - odpowiedziałem. Wuj wstał od stołu. Puściłem parapet. Szybkim ruchem rzuciłem moim sztyletem. Trafił w centralny półmisek i rozrzucił żółte plastry ziemniaków posypanych solą morska i gniecionymi ziarnkami czarnego pieprzu. Po ugryzieniu pająka stawy moich palców były obolałe i spuchnięte i nóż przeleciał bliżej ucha jednej z dam niż zamierzałem. Więcej wrzasków. - To ten przeklęty chłopak! - zawołała lady Agath, kiedy mnie wreszcie dojrzała. - Nie podoba ci się, jak nasz stół jest zastawiony..., siostrzeńcze? - zapytał lord Robert. - Sądzę, że gdybyście zjedli zawartość tego półmiska, to mógłbym wkrótce nie mieć krewnych na południu. W rzeczy samej, stałbym się legalnym panem waszych włości. - Lepiej zejdź tu do nas, Jorg - odezwał się mój dziadek. Niestety, ku mojemu zawstydzeniu, musiałem się posłużyć drabiną. Skacząc z tej wysokości połamałbym nogi, a wewnętrzne ściany wielkiej sali otynkowane były na gładko. Schodzenie po drabinie tyłem do obecnych w pokoju nie daje najlepszego wejścia, ale przecież właśnie uratowałem im życie. - Myślisz, że nasze jedzenie jest zatrute? - zapytał dziadek. Wziąłem do ręki srebrny widelec i nabiłem na niego plaster ziemniaka. - Sprowadźcie tu Qalasadiego i zobaczmy, czy będzie chciał spróbować. Lord Robert zmarszczył brwi. -To, że nie żyjemy w zgodzie z Ibn Fayedem, nie znaczy, że każdy Maur chce naszej zguby. Lord Hansa skinął na wartownika za swoimi plecami i ten poszedł wypełnić polecenie. - Ale ten jest winny - powiedziałem. - I nie można tego inaczej sprawdzić niż kazać mu

skosztować waszego szafranu. - Szafranu? - zdziwił się lord Hansa. - Kuchnie zamkowe musiały niedawno otrzymać nową dostawę, zapieczętowaną i trzymaną w zamknięciu i ze względu na jej wartość, i dla waszego bezpieczeństwa. To zapewne część większej ilości szafranu, który właśnie zabija bogaczy wzdłuż całego wybrzeża. Wydawać by się mogło, że to przypadkowy akt bezsensownej destrukcji. Ale znam człowieka, który potrafił wyliczyć, że część tych dostaw wyląduje na twoim stole, lordzie Hansa. Człowieka, który wiedział też, kim jestem, i pomyślał, że doskonale nadaję się na złoczyńcę i przyjmę na siebie winę zgodnie z tradycją mojego rodu. - Masz na myśli, że wykopiesz głębszą dziurę swoim mieczem? - zapytał lord Robert z cieniem uśmiechu na ustach. Przez chwilę zastanawiałem się, czy Qalasadi wliczył moje przybycie do swojego wielkiego równania, czy też byłem tylko przypadkową ofiarą, której mógł przypisać swoją zbrodnię. To pierwsze było mało prawdopodobne, ale niepokojące, więc odsunąłem te myśli od siebie. - Nasz matemagik popełnił jeden błąd. Być może to nawet niesprawiedliwe nazywać to błędem. Pewnie rozważał taką możliwość i uznał ją za skrajnie nieprawdopodobną. Nie uznał za możliwe marnowanie tak cennej przyprawy w jedzeniu dla zwykłych wartowników. Wrócił strażnik wysłany przez dziadka po Qalasadiego. - Nie ma go, panie, ani w jego pokoju, ani w obserwatorium. Okazało się, że Qalasadi opuścił zamek, jak tylko rozeszła się wieść o zatruciu wartowników.

Z PAMIĘTNIKA KATHERINE AP SCORRON

20 marca, 99 roku Interregnum. Las Rennat. Późne popołudnie. Pomyślałam, że napiszę o Hannie przy jej grobie. Sareth narzeka, że wszędzie zabieram ten pamiętnik, że za mało się w moim życiu dzieje, skoro nie mogę się bez niego obejść. Mówi, że ludzie, którzy żyją naprawdę nie potrzebują co chwilę o tym pisać, są zbyt zajęci tym, co rzeczywiste. Ale Sareth od roku nie opuściła Wysokiego Zamku, i podczas gdy dzieciak wysysa jej mleko, ja siedzę w lesie Rennat z potworami! Jest tu ogr wysoki na co najmniej dziesięć stóp, z gębą pełną ostrych zębów i oczami jak szparki. Za pierwszym razem spojrzał na mnie, a teraz tylko stoi i wyrzyna coś w kawałku drewna, nie nożem, lecz wielkim czarnym paznokciem na palcu grubym jak mój nadgarstek. Drugi potwór jest ledwo chłopcem. Chudy, prawie nagi, z czerwono-czarnymi wzorami na ciele, jakby fale lub płomienie. Drepcze od krzaka do krzaka, próbuje się chować i patrzy na mnie wielkimi oczyma. Kiedy biegnie, można zobaczyć jego szpony. Rozpraszam się. Wcale nie chcę myśleć o tym, co Jorg powiedział. Potwór-dziecko nazywa się Gog. Mówi, że Jorg nadał mu imię po olbrzymach z biblii. Więc powiedziałam mu, że powinien być jeszcze Magog. Posmutniał na to, a w lesie nagle zrobiło się jeszcze goręcej, jakbyśmy byli w środku najgorętszego lata. - Gog, a kim chcesz być, kiedy dorośniesz? - zapytałam, żeby odwrócić jego uwagę do tego, co go zmartwiło. - Chcę być duży i silny, żeby Jorg był szczęśliwy. A ja chcę być szczęśliwy, żeby Gorgoth nie był smutny. - Spojrzał na ogra. - Ale czego chcesz dla siebie? - zapytałam. Spojrzał na mnie tymi wielkimi, czarnymi oczyma. - Chcę ich uratować. Tak jak oni uratowali mnie. Ludzie Jorga wyglądają jakby nigdy nie zeszli z drogi. To rabusie, a nie królewska świta. Sir Makin, który podobno jest prawdziwym rycerzem, jest równie odrażający jak pozostali. Zbroję ma pokrytą zaschniętym błotem i cuchnie. Ale jest coś w jego zachowaniu, pomimo brudu. Sir Makin przynajmniej ma jakieś maniery. Ten, którego zwą Czerwonym Kentem, próbuje być uprzejmy, milady to, milady tamto, i stale się kłania. To dość komiczne. Kiedy podziękowałam mu za przyniesienie wody, poczerwieniał od czoła po szyję. Chyba wiem, skąd się wzięło jego imię. Kiedy mi nie usługuje, Kent spędza czas na struganiu w drewnie. Siedzi oparty o drzewo z czarnym nożem w ręce i rzeźbi wilka. Zwierzę wygląda jakby wyrywało się z drewna i warczało

na cały świat. Kent mówi, że był kiedyś leśnikiem. Dawno temu. I jest ten chłopiec, Sim. Delikatne rysy jak u tego scenicznego artysty, który bawił dwór w zeszłym tygodniu. Wygląda na życzliwego, ale nieśmiałego. Nie rozmawia ze mną, ale wiem, że patrzy na mnie, kiedy myśli, że nie widzę. Jest najczystszy z nich wszystkich. Wątpię, żeby był z niego dobry wojownik. Chyba jest zbyt wątły, żeby unieść ten swój miecz. Wiem, że sir Makin potrafi walczyć. Pamiętam, że sir Galenowi nie było z nim łatwo, kiedy ojciec Jorga kazał im walczyć. Chociaż myślę, że mój Galen pokonałby go, gdyby Jorg nie przewrócił tego drzewka Sageousa. Żeby uratować sir Makina. Dwaj pozostali, których Jorg kazał Czerwonemu Kentowi pilnować, to urodzeni zabójcy. Widać to w ich oczach. Olbrzym o imieniu Rike jest prawie tak wysoki jak ogr i szeroki w ramionach jak słowiański zapaśnik. Cały czas wygląda na wściekłego. I jest ten najstarszy, może pięćdziesięcioletni, chudy, żylasty, z siwym zarostem i pomarszczony jak Hanna. Zwą go Row i ma życzliwe oczy, ale jest w nim coś, co mi mówi, że jego oczy kłamią. A ja siedzę tutaj, skrobiąc piórem po papierze, opisuję łotrów i wagabundów, bo moja ręka nie chce śledzić losów Jorga, pisać o tym, co on może robić, ani ubierać w słowa tego, co mi się tłucze po głowie. Próbowałam dźgnąć Jorga, ale to było jak we śnie. Jednocześnie wiedziałam i nie wiedziałam, co robi moja ręka. Nie chciałam słyszeć, że go boli, ani widzieć, że krwawi. Nie przypominam sobie chwili, kiedy wzięłam ze sobą nóż. Mówiłam sobie: "Przestań", ale nie przestawałam. A teraz, gdybym miała tu brata Glena, chciałabym usłyszeć jego ból i zobaczyć jego krew. Nie mówiłabym sobie: "Przestań". Ale przestałabym. Bo po raz pierwszy od dawna mam jasny umysł, moje myśli są moje własne i nie jestem zabójczynią. 27 marca, 99 roku Interregnum. Las Rennat. Przed południem. Silny wiatr. Sir Makin chodzi tam i z powrotem, Nie mówi tego, ale martwi się o Jorga. Widzieliśmy wcześniej patrol przejeżdżający między polami. Szukają mnie. Sir Makin mówi, że im więcej ich mnie szuka, tym mniej zostaje w zamku i tym mniejsze zmartwienie dla Jorga. Ten duży. Ten naprawdę wielki. Rike. On mówi, że powinni sobie pójść. Że Jorg albo nie żyje, albo został złapany. Kent mówi, że Jorg pomógł im wydostać się z lochów, więc jeśli teraz sam tkwi w jakimś lochu, to oni powinni pójść go uwolnić. Nawet sir Makin mówi, że to szaleństwo. Noc była zimna i pełna różnych odgłosów. Dali mi swoje płaszcze, ale wolałam marznąć niż leżeć pod tymi cuchnącymi, ruszającymi się kapotami. W nocy wszystko w lesie się rusza, trzeszczy, skrzeczy lub szeleści w opadłych liściach. Świt mnie ucieszył, ale kiedy się obudziłam, ten chłopak, Sim, stał oparty o drzewo tuż obok i obserwował mnie. Na śniadanie mieliśmy czerstwy chleb i kawałki wędzonego mięsa. Wolałam nie pytać, z jakiego to zwierzęcia. Zjadłam. Burczało mi w brzuchu i oni na pewno to słyszeli.

Jorg wrócił. Jego ludzie są jednak bardziej przerażeni teraz, niż kiedy myśleli, że zginął. On oszalał, ma krew na potarganych włosach, oczy mu uciekają, ledwo stoi. Ręce ma unurzane we krwi po łokcie, paznokcie poszarpane, dwóch brakuje. Makin kazał mu się przespać i Jorg tylko wydał z siebie jakiś dźwięk. Myślę, że to mógł być śmiech. Powiedział, że nigdy nie będzie już spał. Wierzę mu. Jorg jest ciągle w ruchu, atakuje drzewa rękami, zderza się ze wszystkim, co stanie mu na drodze. Mówi, że został otruty. - Nie mogę ich domyć - pokazał mi swoje ręce. Wyglądały, jakby zdzierał z nich skórę. Zapytałam go, co się dzieje. - Zostałem roztrzaskany i napełniony trucizną. Przeraża swoich ludzi i mnie przeraża. Z nas wszystkich najczęściej unika moich oczu. Jego oczy są czerwone od płaczu, ale teraz nie płacze, raczej zanosi się takim suchym szlochem. Moja cioteczna babka była szalona. Nazywaliśmy ją ciotką Lucin. Miała ze sześćdziesiąt lat, mała, pulchna kobieta, wszyscy ją kochali. Pewnego dnia oblała służebną wrzącą wodą. Oblała ją, a potem zaczęła wyrzucać z siebie rymowanki dla dzieci i gryźć samą siebie. Chirurg ojca posłał ją do Thar. Mówił, że tam jest alchemik, którego mikstury mogą jej pomóc. A jak nie mikstury, to miał też inne metody. Chirurg mówił, że ten człowiek, Luntar, potrafił wyjmować kawałki czyjegoś umysłu, aż to, co zostało, było całkiem zdrowe. Moja ciotka Lucin wróciła dwa miesiące później. Uśmiechała się, śpiewała i potrafiła rozmawiać o pogodzie. Nie była już moją dawną ciotką Lucin ale była dość miła i nie oblewała nikogo wrzątkiem. Nie chcę tego dla Jorga. Jorg kazał swoim ludziom mnie zabić i niektórzy z nich są gotowi to zrobić. Rike na pewno. Ale sir Makin powiedział, że Jorg nie wie, co mówi i że mają zostawić mnie w spokoju. Jorg mówi, że musi też zabić Sareth. Mówi, że to będzie grzeczność. Upiera się. Kent i Makin musieli powalić go na ziemię, żeby nie pobiegł z powrotem do zamku. Leży teraz w piachu i patrzy na mnie. Opowiada mi, co robią więźniom w lochach jego ojca. To nie może być prawda. Robi mi się niedobrze od samego słuchania. Czuję w gardle wymioty. Jorg się zanieczyścił. Przez większość czasu zdaje się widzieć wokół siebie coś innego niż las. Na coś patrzy, wpatruje się intensywnie, potem krzyczy lub nagle się śmieje. Opowiada o naszym dziecku. Ja wciąż nazywam je naszym. Wolę to od mówienia, że to brat Glen mnie zniewolił. Jorg mówi, że je zabił, choć to przecież ja popełniłam ten grzech, ja będę się za niego smażyć. Mówi, że zabił je własnymi rękami. I teraz płacze. Więc wciąż nie dość łez. Wrzeszczy, a smarki i kurz oblepiają mu twarz. - Trzymałem go, Katherine, delikatne dzieciątko. Takie małe. Niewinne. Moje ręce pamiętają jego kształt. Nie mogę tego słuchać. Powiedziałam sir Makinowi o Luntarze i jak dotrzeć do Thar.

A to Jorg powiedział, kiedy go siłą przywiązywali do konia: - Nie jesteśmy wspomnieniami, Katherine, jesteśmy snami. Wszyscy. Każdy z nas jest snem, koszmarem pełnym krwi i wymiocin, i nudy, i strachu. A kiedy się budzimy, umieramy. Kiedy odprowadzali jego konia, wciąż krzyczał do mnie, ale to wydawało się rozsądniejsze od tego, co mówił wcześniej. - Sageous zatruł nas oboje, Katherine. Snami. On wkłada ręce do naszych głów i pociąga za sznurki, a my tańczymy, jak nam każe. Nic z tego nie było prawdziwe. Nic. Poszłam polami do Rzymskiej Drogi i dalej w kierunku Wysokiego Zamku. Spotkałam żołnierzy i oni eskortowali mnie z powrotem. Mówię "z powrotem". Nie powiem "do domu". Kiedy tak szłam, słowa Jorga brzmiały w mojej głowie ciągle od nowa, jakby część jego szaleństwa spadła na mnie. Myślałam o snach, które ostatnio śniłam. Wydaje mi się, że kiedyś już słyszałam, że Sageousa nazywano władcą snów, ale nie zapamiętałam tego, nie było ważne. Może nie zapomniałam, ale przestałam to widzieć. Tak jak przestałam widzieć nóż, którym chciałam dźgnąć Jorga. Teraz to widzę. Poganin był w mojej głowie. Wiem to. Wypisywał tam różne historie, we wnętrzu mojej czaszki, z tyłu moich oczu. tak jak pisał na swojej skórze. Muszę to przemyśleć. Rozwikłać. Tej nocy wyśnię sobie warownię i będę spać w jej murach. I biada każdemu, kto przyjdzie mnie tam szukać. Żołnierze poprowadzili mnie przez Rzymską Bramę do Dolnego Miasta. Rzeka pod Mostem Zmian czerwieniła się w blasku wschodzącego słońca. Czułam, że stało się coś strasznego. W całym mieście Crath panowała cisza, jakby rozniosła się po nim, jak trucizna w żyłach, jakaś tajemnica. Kiedy przechodziliśmy, okiennice otwarte na powitanie świtu zamykały się. Z Wysokiego Zamku słychać było bezustannie monotonny dźwięk dzwonu. Żelaznego dzwonu z wieży na dachu. Byłam tam kiedyś, żeby go obejrzeć, ale on nigdy nie dzwonił. To musiał być ten dzwon - żaden inny nie brzmiał tak surowo i płasko. A w odpowiedzi pojedynczy głęboki ton od Matki Boskiej. Pytałam żołnierzy, ale nie chcieli, albo nie umieli, nic powiedzieć. Nie znałam tych ludzi, to nie byli zamkowi strażnicy, lecz rekruci powołani do poszukiwań. - Czy on zabił swojego ojca? - zapytałam ich.- Czy on go zabił? - Całą noc szukaliśmy ciebie, pani. Nie mieliśmy wiadomości z zamku. - Sierżant pochylił głowę i zdjął hełm. Był starszy niż myślałam, zmęczony, chwiał się w siodle. - Poczekajmy, aż wieści same do nas dotrą. Poczułam zimno w sercu. Jorg zabił Sareth. Udusił ją, bo zajęła miejsce jego matki. Byłam pewna, że zaprowadzą mnie do jej ciała, bladego i zimnego, złożonego w rodzinnym grobowcu Ancrathów. Przygryzłam wargi i nie odzywałam się już więcej. Konie wiodły nas tam, gdzie mieliśmy się wszystkiego dowiedzieć. Przeszliśmy przez Potrójną Bramę, kopyta stukały o kamienny dziedziniec, podbiegli koniuszy, żeby wziąć wodze i pomóc mi zsiąść, jakbym była jakąś staruszką. Cały czas bił żelazny dzwon, zaciskały się od tego szczęki i bolała głowa. Na dziedzińcu ktoś zapalił kadzidło, jego gruba łaska dymiła w kinkiecie przy kołowrocie.

Jeśli smutek ma zapach, to na pewno taki. W Scorron też palimy mirrę, dla zmarłych. Z okna wysoko nad balkonem kaplicy, pomiędzy uderzeniami dzwonu, doszło mnie przejmujące zawodzenie. Kobiecy głos. Moja siostra nigdy wcześniej tak nie płakała, ale poznałam, że to ona. Strach, który poczułam przy wjeździe Rzymską Bramą, zatopił we mnie swe ostre zęby i zmroził mi wnętrzności. Ten skowyt, jak otwarta, świeża rana, nie mógł być z powodu Olidana.

44 Cztery lata wcześniej Poszedłem zobaczyć się z moją babką w jej pokojach. Wuj Robert uprzedził mnie, że gorzej znosi ona upływ czasu niż dziadek. - Nie jest już tą kobietą, którą była kiedyś. Ale wciąż ma dobre chwile. Skinąłem głową i odwróciłem się, żeby odejść. Złapał mnie za ramię. - Bądź miły dla mojej matki. Wciąż uważali, że jestem potworem. Kiedyś chciałem zbudować sobie taką legendę, żeby siać postrach wśród swoich wrogów. Teraz przywlokłem te historie ze sobą do domu mojej matki. Wprowadziła mnie pokojowa i wskazała wygodne krzesło naprzeciw tego, na którym siedziała moja babka. Z nich wszystkich ona miała w sobie najwięcej z mojej matki. Coś w zarysie kości policzkowych i w kształcie czaszki. Siedziała zgarbiona z kocem na kolanach pomimo upału. Wyglądała na mniejszą niż ją zapamiętałem, nie tylko dlatego, że byłem wtedy dzieckiem. Jakby zamknęła się w sobie po śmierci córki, żeby stać się mniejszym celem dla wrogiego świata. - Pamiętam cię jako małego chłopca. Mężczyzny, który przede mną stoi, nie znam wcale. - Jej oczy przesunęły się po mnie, jakby szukały czegoś znajomego. - Czuję to samo, babko, kiedy patrzę na swoje odbicie. - A szkatułka na moim biodrze, teraz w kieszeni z aksamitu, wydała się jeszcze cięższa. W ogóle siebie nie znam. Przez dłuższą chwilę siedzieliśmy w milczeniu. - Próbowałem ją uratować. - Chciałem powiedzieć więcej, ale zabrakło mi słów. - Wiem, Jorg. Zniknął dystans między nami i rozmawialiśmy o minionych latach, o czasach, kiedy oboje byliśmy szczęśliwsi. I to było moje okno na ten świat, o którym zapomniałem, i to było dobre. Usiadłem u jej stóp, objąłem kolana ramionami, a ta stara kobieta śpiewała mi piosenki, które dawno temu moja matka grała na białych i czarnych klawiszach w pokoju muzycznym w Wysokim Zamku. Babka dodała słowa do muzyki, którą pamiętałem, a której nie miałem gdzie usłyszeć, i tak siedzieliśmy, podczas gdy cienie wydłużały się, a słońce spadało z nieba. ***

Później, kiedy nieskrępowane milczenie między nami przeciągało się, i pomyślałem, że zasnęła, wstałem i bez jednego skrzypnięcia podłogi doszedłem do drzwi. Właśnie sięgałem klamki, kiedy babka odezwała się znowu. - Opowiedz mi o Williamie. Odwróciłem się i zobaczyłem jej oczy, bystre i przenikliwe, jakby opadły zasłony wieku i znowu, choćby na chwilę, była uważna i silna. - On umarł. - Nie wiedziałem, co więcej powiedzieć. - William był wyjątkowym dzieckiem. - Zacisnęła pomarszczone usta, czekała, patrząc na mnie. - Zabili go. - Poznałam was obu. Pewnie jesteś za młody, żeby pamiętać. - Wpatrzyła się w palenisko kominka, jakby odnajdywała wspomnienia w płomieniach. - William. Było w nim coś dzikiego. W tobie też to jest, Jorg. Ta sama mieszanina twardości i bystrości. Trzymałam go na rękach i wiedziałam, że jeśli pokocha mnie lub kogokolwiek innego, to na zawsze. A jeśli ktoś go rozgniewa, to będzie dla niego... bezlitosny. Może obaj mieliście tacy być. Może tak to jest, kiedy dwoje tak silnych, choć tak bardzo różnych ludzi rodzi dzieci. - Kiedy go zabijali... - Kiedy go nieśli, zobaczyłem go w trzech błyskach pioruna. W pierwszym wpatrywał się w ciernie, w sam środek wrzośca. Patrzył na mnie. Nie bał się. W drugim trzymali go za nogi. W trzecim rozbili mu głowę o kamień milowy, szkarłatne odpryski czaszki zatrzymały się w jego blond lokach. "Mój mały imperator", tak go mama czasem nazywała. Blondyn z tego rodu na dworze pełnym ciemnych Ancrathów z rodu Stewardów. - Kogo zabili, kochanie? - Williama - odpowiedziałem, ale znowu była stara i nie wiedziała, kim jestem. - Nie jesteś nim - powiedziała. - Znałam kiedyś takiego chłopca, jak ty, ale nie jesteś nim. - Tak, babciu. - Podszedłem i ucałowałem ją w czoło. Pachniała jak moja matka, tymi samymi perfumami, i coś w tym zapachu zaszczypało mnie w oczy i z trudem znalazłem drzwi w półmroku. Dali mi pokój we wschodniej wieży, od strony morza. Księżyc rzucał blaski na kolejne fale, a ja siedziałem i słuchałem westchnień morza długo w noc. Myślałem znowu o muzyce, którą grała moja matka, a którą ja pamiętałem w obrazach, a nie w dźwiękach. Widziałem jej ręce jak zawsze przesuwające się po klawiaturze, zarys ramion, pochylenie pleców. I po raz pierwszy od tamtego czasu, kiedy wsiedliśmy do tego powozu, dotarł do mnie słaby ton tamtych niemych nut. Słabszy i bardziej ulotny niż pieśń miecza, ale bardziej zasadniczy, bardziej znaczący. Minęły dwa dni, zanim lord Hansa wezwał mnie do sali tronowej, opartej o tylną ścianę zamku, gdzie wielki krąg szkła Budowniczych oferuje widok na Morze Środka z wszystkimi jego wciąż zmieniającymi się odcieniami. Stanąłem przed dziadkiem, plecami do dalekich fal barwionych na czerwono przez zachodzące słońce. Cichy pomruk ich uderzeń sprzyjał ciszy

między nami. - Jesteśmy twoimi dłużnikami, Jorg - odezwał się mój dziad. Po prawej stronie tronu stał mój wuj, a stary pan usadowił się na siedzisku z fiszbiny wieloryba. - Jesteśmy rodziną - powiedziałem. - A co twoja rodzina może zrobić dla ciebie? - Lord Hansa mógł być ojcem mojej matki, ale był wystarczająco przenikliwy, żeby wiedzieć, że młodzi chłopcy nie przemierzają połowy kontynentu, żeby tylko odwiedzić starych krewnych. - Może moglibyśmy zrobić coś dla siebie nawzajem. W trudnych czasach możliwość wezwania militarnej pomocy to może być kwestia życia lub śmierci. Może ten Ibn Fayed któregoś dnia okaże się większym zagrożeniem, i aby mu się przeciwstawić, mężowie z Wyżyn staną ramię w ramię z domem Nazajutrz. Może moja pozycja będzie zagrożona i oddziały mego dziada okażą się pomocne. - Czy ktoś ci teraz zagraża? - Nie - odpowiedziałem. - Nie przybyłem tu w desperacji, aby o coś błagać. Szukam strategicznego sojuszu. Takiego na lata. - Nasze ziemie dzieli duża odległość. - Może nie zawsze tak będzie. - Pozwoliłem sobie na uśmiech. Miałem swoje plany rozwoju. - To dziwne, że wybrałeś się tak daleko, kiedy armie twojego ojca stoją o kilka dni drogi od twoich bram. - Dziadek przejechał językiem po zębach, jakby poczuł smak zgnilizny. - Mój ojciec to wróg, któremu stawię czoło na bitewnym polu we właściwym czasie. Lord Hansa poklepał się po udzie. - Do takiego sojuszu mógłbym przystąpić! - Przyglądał mi się przez chwilę i przestał się śmiać. - Jesteś synem swojego ojca, Jorg. Nie oszukujmy się. Trudno ci zaufać. Trudno byłoby mi wysyłać moich ludzi, aby walczyli i umierali na obcej ziemi za syna Olidana. - Zabolałoby go to, gdyby usłyszał, że tak mnie nazywasz. Lord Robert nachylił się i wyszeptał coś do ucha swego ojca. - Jeśli chcesz związać swój los z moim, Jorg, to potrzebujemy silniejszych więzów. Lady Agath jest droga sercu twojej babki i mojemu. Jej syn, władca Wennith, ma dwie córki. Na razie małe dziewczynki, ale wkrótce będą gotowe do małżeństwa. W dniu, w którym poślubisz jedną z nich, moi żołnierze będą gotowi walczyć o twoją sprawę. - Lord Hansa z uśmiechem oparł się o tron. - Co powiesz, Jorg? - zapytał lord Robert, też się uśmiechając. - Powiem, że się zgadzam? - I rozłożyłem ręce. Robert skinął na rycerza, który otworzył drzwi i powiedział coś do służącego. Znalazłem się w potrzasku. W ciągu dwóch dni od ucieczki Qalasadiego wysłano ptaki pocztowe i otrzymano odpowiedzi, powozy ruszyły w drogę. - Kalam Dean, trzeci lord Wennith - zapowiedział spocony herold. - I lady Miana.

Wszedł krępy mężczyzna, niski, z rzadkimi siwymi włosami, prawie tak stary jak dziadek. Miał na sobie prostą białą szatę, w której mógłby uchodzić za mnicha, gdyby nie ciężki złoty łańcuch na jego szyi ze zwisającym z niego rubinem wielkości gołębiego jajka. Lady Miana szła za nim - ledwie ośmioletnie dziecko, w krynolinach i aksamicie, z szeroko otwartymi oczyma i twarzyczką czerwoną od gorąca; w obu rękach trzymała kurczowo szmacianą lalkę. Bez żadnych wstępów lord Wennith podszedł prosto do mnie i, wyciągając szyję, obejrzał mnie sobie jak konia na sprzedaż. Z trudem opanowałem chęć pokazania mu zębów. Może on i był przytyty, siwowłosy i stary, ale coś w nim mówiło mi, że zna się na rzeczy, że zna ludzi wystarczająco dobrze i że myśl o oddaniu swego dziecka w moje małżeńskie łoże była mu równie niemiła jak i mnie. Nachylił się ku mnie, jakby miał się podzielić jakimś zwierzeniem lub groźbą przeznaczoną tylko dla moich uszu. Rubin zakołysał się na łańcuchu i zamigotały w nim ostatnie promienie zachodzącego słońca. Kamień jakby zatrzymał je w środku, a ich światło obudziło coś w mojej krwi. Poczułem w sobie żar i ledwo powstrzymałem moje ręce od sięgnięcia po klejnot. - Posłuchaj mnie, Ancrath - odezwał się Kalam Dean z Wennith, ale rubin właśnie uderzył go w pierś i zakończył tę rozmowę. Krzyknął z bólu i zachwiał się, a na jego szacie w miejscu pod kamieniem pojawiła się osmalona, tląca się dziura. Wartownicy pospieszyli do jego boku, a dziadek wezwał służbę. Dziewczynka podeszła do mnie. - Królu Jorg? - Lady Miano? - Żeby się znaleźć na jej wysokości przyklęknąłem na jedno kolano i odwróciłem twarz, żeby nie przestraszyć jej blizną. - A jak się zwie twoja lalka? - Nie miałem doświadczenia w rozmowach z dziećmi, ale to wydawało mi się bezpiecznym wstępem. Spojrzała na zabawkę ze zdumieniem, jakby nie wiedziała, że ją trzyma. - Och, to nie moje. Ja jestem już prawie dorosła. To lalka Lolly, mojej siostry. - To musiało być kłamstwo: jej usta pokazały, że poczuła niesmak. Przemówiła do mnie po raz pierwszy i już zrobiłem z niej kłamczuchę. Jeśli kiedykolwiek ją poślubię, to będzie najmniejsza z moich zbrodni. Zrujnuję jej życie, tej małej dziewczynce ze szmacianą lalką. Gdyby miała choć trochę rozumu, uciekłaby. Gdybym miał choć trochę przyzwoitości, sprawiłbym, żeby uciekła. Ale zamiast tego będę okłamywał jej ojca, uśmiechał się, udawał człowieka, którym on chce, żebym był, i to wszystko dla obietnicy ciężkiej jazdy, pięciuset jeźdźców na najlepszych rumakach Końskiego Wybrzeża. Zakonnik z zamkowej kaplicy i wartownik wyprowadzili lorda Wennith z sali tronowej. Miana ruszyła za nimi, ale zatrzymała się i odwróciła. - Pamiętaj o mnie - poprosiła. - Będę pamiętać - przytaknąłem, wciąż klęcząc. Jeśli zechcę, to taki dzień dumy jak ten zapamiętam na zawsze. Uśmiechnąłem się do niej. - Zachowam pamięć o tobie, Miano. Mam ją gdzie bezpiecznie przechować. Następnego dnia Kalam Dean zakończył negocjacje ze mną. Nie przyniósł do stołu rozmów swego rubinu, ale obiecał mi go w posagu Miany. Tego samego wieczoru odkryłem, jak usunąć z myśli niechciane wspomnienie i umieścić je w miedzianej szkatułce Luntara. Zachowałem tylko imię Miany, fakt, że mam ją poślubić i że pół tysiąca jazdy pewnego dnia

odpowie na moje wezwanie. Opowieści o reszcie czasu spędzonego w zamku Nazajutrz i o podróży z powrotem na Wyżyny lepiej zostawić na kiedy indziej. Ale zanim ruszyłem w drogę, a w zasadzie dzień po swoich zaręczynach, wróciłem do tej sali pod piwnicą na wino, tym razem za pozwoleniem. Mój wuj użył określenia "komnata zrzędy". Maszyna wydawała się spełniać tylko trzy zadania. Po pierwsze, utrzymywać przy życiu świetlne kule rozsiane po najstarszych częściach zamku. Po drugie, zasysać wodę morską spod klifów i zamieniać ją w czystą wodę pitną płynącą we wszystkich dziedzińcowych fontannach. A wreszcie, pozwalać zrzędzie, Fexlerowi Brewsowi, cieszyć się jego połowicznym życiem, które spędzał głównie na wyrażaniu pogardy dla żywych i politowania dla ich egzystencji, oraz na lamentowaniu nad sprawami, których nie zdążył załatwić. - Odejdź. Fexler pojawił się od razu, gdy wszedłem do komnaty i powtórzył swoje poprzednie pozdrowienie. - Zmuś mnie - ja też powtórzyłem swoje. - A, młody człowiek z pytaniami. Wiesz, ja też byłem kiedyś młody i zadawałem mnóstwo pytań. - Nieprawda. Ty jesteś tylko odbiciem człowieka, który takim był. Ty nigdy nie byłeś młody, jedynie nowy. - To jakie jest twoje pytanie? - zapytał z grymasem niezadowolenia. - Czy możesz zakończyć swoją egzystencję? - Nie każdy szuka końca, chłopcze. - Myślisz, że ja szukam końca? - Wszyscy młodzi ludzie są trochę zauroczeni śmiercią. - Byłbym bardziej niż zauroczony, gdybym spędził tysiąc lat w piwnicy. - Nie jest łatwo - przyznał Fexler. - Czy wolno ci choćby chcieć końca? - Dziecko, masz obsesję na punkcie śmierci. - Nie odpowiedziałeś na moje pytanie. - Nie wolno mi na nie odpowiedzieć. - Skomplikowane! - Cofnąłem się i usiadłem na schodach. - A więc. Co możesz zrobić dla mnie? - Mogę dać ci trzy pytania. - Jak dżin. - Tak, ale one dają życzenia. Zostały dwa. - To było spostrzeżenie, nie pytanie! - zawołałem. Przygryzłem wargę. - Czy przysięgasz odpowiedzieć szczerze i wyczerpująco?

- Nie. Zostały dwa. Cholera. - Opowiedz mi o broni palnej. - Nie. Zostało jedno. - Wskaż mi jeden najbardziej użyteczny, przenośny kawałek magii Budowniczych w tej sali. Fexler wzruszył ramionami i pokazał na coś, co wyglądało jak jeden z zaworów na sczerniałej maszynie. Podszedłem, żeby się przyjrzeć. To nie był zawór, coś innego. Kółko umieszczone w zagłębieniu. - Nie bardzo to przenośne. - Przekręć. Oczyściłem powierzchnię rękawem. Srebrny pierścień o średnicy trzech cali wieńczył krótki okrągły wypust. Płytkie rowki tworzyły gwint pozwalający na obrót. Przekręciłem. Ze zgrzytem kości mojej dłoni udało mi się go ruszyć. Nic się nie wydarzyło. Przekręciłem jeszcze raz. Poszło łatwiej. Jeszcze raz. Przekręciłem kilka razy, aż kółko zostało mi w palcach. - Ładne - skomentowałem. - Spojrzyj przez nie - Fexler zasugerował. Podniosłem je do oka. Przez chwilę nic, a potem pojawił się obraz, niebieska kula w wirze białych wzorów, zawiłych, nieskończenie drobiazgowych. Z jakiegoś powodu przypomniało mi to śnieżną kulę Alarica. - Wspaniałe. Co to jest? - Twój cały świat. Widziany z wysokości ponad dwudziestu tysięcy mil. - To przecież równia pochyła. Co to są te białe wiry? - Formacje pogodowe. - Pogoda? - Wydawało się nieprawdopodobne, że widzę chmury z góry, a nie od spodu, i na takiej przestrzeni, że mogę śledzić ich obieg i kształty. - Pogoda z kiedy? Z twoich czasów? - Dzisiejsza. Z teraz. - To nie jest zwykły obraz? - Widzisz świat dziejący się w tej chwili. Twój świat. Poruszyłem pierścieniem i poczułem, że spadam, pędzę w dół trochę na lewo, jak pikujący orzeł. Mały otwór na skraju jednej wielkiej chmury pozwolił mi zobaczyć ziemię w dole, z połyskliwą nitką wijącą się wśród zieleni i brązów. Potknąłem się, ale utrzymałem się na nogach. - Widzę rzekę - zawołałem. Włączył się dawny instynkt. Podejrzliwość kazała mi odsunąć pierścień od oka. - Dlaczego?

- Dlaczego? Obróciłem pierścień między palcem wskazującym a kciukiem. - Strzeż się duchów przynoszących dary, powiadają. - To chodziło o Greków, ale zasada jest słuszna. - Fexler zmarszczył brwi. - Masz przy sobie coś, co mnie zaciekawia. Wygląda na to, że jesteś czymś więcej niż by się mogło wydawać. Nie codziennie schodzi tymi schodami pole bitwy. - Pole bitwy? - Jesteś ogniwem łączącym dwie przeciwstawne formy energii, młody człowieku: ciemną i jasną. Mam na to techniczne określenia, ale wystarczą te dwa: ciemność i światło. Z czasem one cię rozerwą. Dosłownie. To zasada wzrostu wykładniczego. Koniec będzie nagły i gwałtowny. - A ty to wiesz, ponieważ...? - Wróciłem wzrokiem do pierścienia. - Życie tego uczy, Jorg. Jeśli do czegoś zaglądasz, to zagląda do ciebie. Pierścień zeskanował twój mózg w najdrobniejszych szczegółach. Zacisnąłem zęby. Nie podobało mi się, że zostałem zmierzony, sklasyfikowany. - Ale odkryłeś coś niespodziewanego, nie to, czego szukałeś? - Ty wiesz, czego szukałem. - Fexler uśmiechnął się. - Może byłbyś tak dobry i przyłożył do niej pierścień? Wyjąłem moją małą szkatułkę wspomnień. Wydawała się drżeć w moich rękach. Pierścień uderzył w nią, jakby oba przedmioty były wzajemnie się przyciągającymi magnesami. Przez chwilę pulsujący obraz Fexlera był jaśniejszy. - Interesujące - powiedział. - Niewyszukane, ale inteligentne. Godne uwagi. Szkatułka i pierścień rozłączyły się, skończyły ze sobą. Fexler wpatrywał się we mnie intensywnie. - Mogę ci, chłopcze, pomóc. Szpony ognia i śmierci tkwią głęboko w tobie. Możesz to nazywać magią. Którą to nie jest, ale tak będzie prościej. Twoje rany są kotwicami dla zaklęć; i jedne, i drugie usiłują cię wciągnąć w domeny, z których pochodzą. Osobno, z czasem, uczyniłyby z ciebie kogoś innego, już nie człowieka. Rozumiesz mnie? Przytaknąłem. Ferrakind i Martwy Król czekali na mnie w osobnych piekłach. Fexler utkwił wzrok w szkatułce, którą ściskałem w dłoni. - Ratuje cię fakt, że te siły są w opozycji. Jednak wkrótce ta opozycja może cię rozerwać. Czekał, żebym przemówił, żebym prosił, żebym błagał o jego pomoc. Nie odezwałem się i przypatrywałem mu się. - Mogę ci pomóc - powiedział. - Jak? Uśmiechnął się nerwowo. - Już to zrobiłem. Związałem te dwie siły przy pomocy tego twojego interesującego pudełeczka. Ono jest o wiele silniejsze niż myślisz. Może przetrwać wieki. I jak długo będzie

trwać, proces nie będzie się rozwijał: żadna z sił nie będzie mogła cię posiąść ani wciągnąć w swoją domenę. - A czego chcesz za ten... dar? Fexler zbył to pytanie poirytowanym machnięciem ręki. - Pamiętaj tylko o jednym, Jorgu z Ancrath. Nie otwieraj tej szkatułki. Otworzysz ją i zniweczysz moje dzieło. Otworzysz ją i to będzie twój koniec. Szkatułka migotała obracana w moich palcach. - Pandora miała taką. - Podniosłem wzrok, żeby sprawdzić, czy Fexler docenia mój żart, ale jego już nie było. Stałem kilka minut w ciszy, sam w tej piwnicy, ważąc szkatułkę i pierścień w dłoniach. Dostałem od ducha więcej niż trzy odpowiedzi, ale miałem o tysiąc pytań więcej niż kiedy zacząłem. - Wróć. - Głupio zabrzmiało. Duch nie wrócił. Włożyłem pierścień do kieszeni. Interesujący czy nie, to dziwne, że ten zrzęda, spośród wielu odwiedzających go, właśnie mnie obdarzył względami. Wuj Robert nigdy nie wspomniał o żadnym darze ani o żadnych znaczących odpowiedziach na pytania. Fexler potrzebował czegoś ode mnie. Czegoś osobistego. Ten jego ostatni uśmiech to mówił. Może on i nie żył od tysiąca lat, może był Budowniczym lub tylko historią Budowniczego zapisaną w maszynie złożonej z kół zębatych i magii, ale przede wszystkim był istotą ludzką, a ja znam się na ludziach. On czegoś chciał, czegoś, czego nie mógł sobie wziąć, a co uważał, że ja mogę mu dać. Zastanawiałem się, pomimo jego drwiny, czy śmierć nie pociąga też duchów. Nie jest nam pisane życie wieczne ani samotne bytowanie. Życie bez zmian nie jest życiem. Duch spod góry Honas zgadzał się ze mną co do tego. Może ten dar to był jedyny sposób, w jaki Fexler Brews mógł mi to powiedzieć. I w jaki mógł mieć nadzieję, że ja pomogę jemu. Czegoś chciał, to pewne. Każdy czegoś chce. Musiałem się nad tym zastanowić. Maszyna stworzyła Fexlera. Dziadek nie podziękowałby mi za zniszczenie jego źródła wody pitnej. Ludzie, którzy musieliby potem pompować wodę do fontann, też nie byliby wdzięczni. Czy tu był, czy go już nie było, Fexler Brews i ja wciąż mieliśmy sprawy do załatwienia. Wieczorem tego dnia, kiedy odwiedziłem Fexlera, rozmawiałem z moim wujem. Siedzieliśmy w sali obserwatorium przy winie w glinianym dzbanie, który mógł pochodzić z wykopalisk z grobowca faraona, tak staro wyglądał, i dwóch srebrnych pucharach grawerowanych w konie stojące dęba. Chłodny wiatr wzdychał między łukami okien, a świetlisty pył gwiazd błyszczał na czarnym niebie. - Twoja matka lubiła tu przychodzić, kiedy byliśmy dziećmi - odezwał się Robert. - Nas uczyła imion gwiazd. Chociaż William był jeszcze na to za młody. Potrafił znaleźć tylko psią gwiazdę i Gwiazdę Polarną. - Zobaczyłem rękę Williama, wyciągniętą, jakby chciał dotknąć każdej gwiazdy, którą znalazł palcem. - Syriusz i Polaris. - Robert łyknął wina. - Niewiele więcej pamiętam. Rowena miała do

tego głowę. W niektórych bliźniakach zdolności nie rozkładają się równomiernie. Ona miała inteligencję i urodę. Ja miałem... talent do koni. - Ja mam talent do zabijania. - Poczułem smak wina na języku, mocny, warstwowy. - Na pewno masz coś więcej. - Przez łuk okna Robert wskazał na konstelację na niebie. Jak się ta nazywa? - Orion. - Wstałem i podszedłem do okna. - Betelgeza, Rigel, Bellatrix, Mintaka, Alnilam, Alnitak, Saif. - Nazwałem części olbrzyma. - Czy poczułeś to, kiedy umierała? Czy tak bywa u bliźniaków? - Nie. - Zapatrzył się w swój puchar. - Może. - Postawił puchar przed sobą. - Może tak było u niej. Kiedy utknąłem kiedyś przy Klifie Kraba i nadciągnął przypływ, Rowena wiedziała, gdzie sprowadzić strażnika z linami. Byliśmy dziećmi, ledwie po dziesięć lat, ale ona skądś wiedziała. Jeszcze jeden talent nierówno rozdzielony. Patrzyłem na niego i zazdrościłem mu tych spędzonych z nią lat. Była moją matką, a tak mało o niej wiedziałem, z każdym dniem mniej, ubywało tego jak piasku przesypującego się przez palce. Nie mógłbym naszkicować jej twarzy, powiedzieć, jakiego koloru były jej oczy, żadnego konkretu, tylko zarysy, przebłyski, chwile, zapach i miękkość. Bezpieczeństwo - aż do tego wieczoru, kiedy to okazało się nieprawdą. - Dziś rano poszedłem do komnaty zrzędy - powiedziałem. Pierścień Budowniczych zawiesiłem na rzemyku na szyi i schowałem pod tuniką, w którą ubrał mnie garderobiany Roberta. Chciałem mu go pokazać, ale powstrzymałem się. Nawyki nabyte w drodze nie umierają. Ja go dostałem, był mój; lepiej zachować ten walor w tajemnicy. Metal ciążył mi na sercu. Może to był ciężar winy. - Cały ten kurz i pająki po to tylko, żeby stary duch posyłał cię do piekła. - Mój wuj łyknął wina. - Kiedyś schodziłem tam kilka razy do roku. Ale zrzęda nigdy się nie zmienia, a ja tak. - Czy wiesz, wuju, do czego służy ta maszyneria? - Któż to wie, do czego to diabelstwo się przydaje? Pompuje wodę, tyle rozumiem, ale powiadają, że cokolwiek Budowniczowie stworzyli służyło co najmniej dziesięciu różnym celom. Mój ojciec nie ruszał tego przez sześćdziesiąt lat, przed nim zostawiali to w spokoju jego ojciec i dziad. Pochodzi ze świata, o którym lepiej nie pamiętać. Gelleth powinno było cię tego nauczyć. Wino na mym języku zgorzkniało. Światło Słońca Budowniczych dotarło nawet tutaj, do tej letniej nocy na Końskim Wybrzeżu. Wuj nie miał racji. Budowniczowie nie odeszli, nie można o nich zapomnieć. Ich duchy odzywały się w maszynie zakopanej w podziemiach, ich oczy patrzyły na nas sponad chmur, prowadziliśmy swoje małe wojny w ich cieniu. Może nawet podżegali nas do tych wojen, żebyśmy mieli co robić, żebyśmy byli tak skoncentrowani na tu i teraz, żebyśmy nie zastanawiali się nad przeszłością. - Gelleth nauczyło mnie wielu rzeczy. Że jesteśmy dziećmi w świecie, który nie jest naszą własnością i którego nie rozumiemy. Że jesteśmy sami i to, czy odniosę zwycięstwo, czy porażkę zależy od siły mojej woli. Od tego, jak daleko się posunę. Oraz że w godzinie potrzeby nikt nie przyjdzie mi z pomocą. - Jak też, że niektórych rzeczy nie da się naprawić, nawet jeśli zrzucisz słońce na ziemię i pokruszysz góry.

Pomyślałem o Gelleth, o duchach, które Chella ze mnie wyprowadziła. Od tamtej nocy burzy i cierni dręczyło mnie to, co zrobili mi inni. Gelleth pokazało mi, że może mnie też dręczyć to, co ja zrobiłem innym. Obserwowało mnie martwe dziecko, rozbite o blanki wieży, przypominające mi o Williamie i kamieniu milowym, jego oczy jak dwa jasne punkty światła gwiazd. - Nie zjawiłeś się. Myślałem, że przybędziesz po mnie. Setki razy wyobrażałem sobie wuja Roberta wjeżdżającego do Wysokiego Zamku z konnicą rodu Nazajutrz, żądającego zadośćuczynienia za śmierć swojej siostry i zabierającego swojego siostrzeńca ze sobą. - Gdyby Nazajutrz przybyło pomścić śmierć mojej matki, nie byłoby Gelleth. - Nie byłoby lat w drodze. Nie byłoby rzek krwi. Nie byłoby patrzącego na mnie martwego dziecka. Robert wpatrywał się w swój puchar. - Opuściłeś Ancrath, zanim nawet dowiedzieliśmy się o śmierci Roweny. Olidan nie spieszył się z wysłaniem wieści, i to trwało zanim wieści do nas dotarły. - Ale nie zjawiłeś się. - Wypełnił mnie dawny gniew i ruszyłem ku schodom, żeby nie wybuchnąć. Wspiąłem się tutaj jako król, jako piętnastoletni mężczyzna, a teraz krzyczał przeze mnie tamten obolały i zagniewany dzieciak. - Jorg... - Nie! - Podniosłem rękę, żeby go powstrzymać. Trząsłem się od powstrzymywanej wściekłości, a powietrze lśniło od jej żaru. Nie spodziewałem się, że tak mnie poruszą te wspomnienia. Uciekłem z wieży przerażony, że mógłbym splamić swoje ręce krwią kolejnego wuja. Następnego ranka rozmawialiśmy już spokojnie, ale były to tylko uprzejmości i puste słowa jakimi się raczej coś przykrywa niż oczyszcza atmosferę. Nie pozwoliłem wujowi wrócić do wieczornej rozmowy. Zamiast tego mówiłem o Ibn Fayedzie i Qalasadim. Tak bardzo się starałem wyrównać rachunki za śmierć matki i Williama, a oto tutaj ci dwaj o mało nie odebrali mi reszty mojej rodziny: wuja, dziada, babki. Co więcej, matemagik bez problemu przejrzał mój sekret i postanowił mi ich wszystkich zabrać, zanim by się nawet dowiedzieli, że byłem wśród nich. Postanowił otruć krewnych mojej matki, a ja miałem za to zapłacić śmiercią w straszliwych męczarniach. Mogło nie być w tym jego złej woli, tylko zimna kalkulacja, ale ja nie mogłem nie wyrównać rachunków. To byłoby niewłaściwe. Robert próbował odwieść mnie od zemsty. - Ibn Fayed zjawi się tu wcześniej czy później i wtedy złamiemy jego siłę. To będzie czas wyrównywania rachunków. Ale ja miałem bardziej doraźne plany. Ścieżka zemsty bywa łatwa, choć dla mnie często okazywała się najtrudniejsza. Żegnałem się po raz ostatni kilka miesięcy później, spalony słońcem, wysoki, zaopatrzony w prowiant i liczne dary. Moje juki były pełne, pokusa dla rabusiów, których

mógłbym spotkać po drodze. To, co najważniejsze, trzymałem przy sobie. Szkatułkę w ciernisty wzór, pierścień Budowniczych i broń, która zabiła Fexlera Brewsa ponad dziewięćset lat wcześniej, twarde i ciężkie zawiniątko przywiązane pod moim ramienia. Poza tymi wszystkimi skarbami, odjeżdżałem z jednym przesłaniem, nazwijcie to mantrą: Nie otwieraj tej szkatułki. Otworzysz ją i zniweczysz moje dzieło. Otworzysz ją i to będzie twój koniec. Nigdy nie otwieraj szkatułki.

Nie zobaczysz, jak brat Grumlow atakuje cię n

45 Dzień ślubu Uderzenie skały o mur wieży zagłuszyło moje słowa. Z haka na ścianie spadła zakurzona tarcza i narobiła łoskotu na podłodze. - Brama długo nie wytrzyma - powtórzyłem. - To będziemy z nimi walczyć na dziedzińcu - powiedział sir Hebbron. Nie chciałem mu przypominać, że cztery lata wcześniej poddał się, kiedy wkroczyłem do zamku tylko z Gogiem i Gorgothem. Teraz stawiał opór czternastu tysiącom księcia Strzały. Gdyby Coddin tu był, sam wspomniałby o kapitulacji. Nie ze strachu, ale ze współczucia. Może powiedziałby, że kiedy my schronimy się w wieży, on zażąda dobrych warunków, żeby ocalić pospólstwo chroniące się w Upiornym. Ale Coddina tu nie było. Z ciemnego kąta obserwowało mnie martwe dziecko, z każdym mijającym rokiem starsze i smutniejsze. Gdy nie patrzyłem, zdawało mi się, że coś mówi, ale kiedy kierowałem na niego wzrok, milczało, zaciskając sine usta. Któż może mieć nadzieję na zwycięstwo, gdy fatum śledzi jego każdy krok? Ten duch był mój, nie był sztuczką Chelli, nie został posłany przez Martwego Króla. Był smutnym, niemym przypomnieniem zbrodni, której nawet szkatułka Luntara nie mogła utrzymać w całkowitej tajemnicy. Następne uderzenie oderwało mnie od ponurych rozmyślań. Rycerze i kapitanowie patrzyli na mnie, a ich zbroje błyszczały w świetle padającym z wysokich okien. Zastanawiałem się, ilu z nich poświęciłbym, aby zatrzymać księcia Strzały. Ilu poświęciłbym, żeby choćby zranić Strzałę, zrobić wyłom w szeregach jego armii? Odpowiedź brzmiała, że wszystkich. - Kiedy wejdą, będziemy walczyć z nimi na dziedzińcu. W drzwiach warowni, na schodach, aż do tej komnaty, jeśli tak będzie trzeba. - Mój przecięty policzek tętnił bólem przy każdym słowie. Pod palcami wyczuwałem sznurek czarnej, skrzepniętej krwi. - Sir Makin. Sir Kent - zawołałem. - Chcę, byście dowodzili obroną przy bramie. Niech wszyscy tam zejdą. Ruszyli do drzwi. Tylko Kent się zatrzymał. - Sir Kent? - zapytał. - Niech ci to nie uderzy do głowy. I nie spodziewaj się ceremonii. Kent powoli potrząsnął głową. Widziałem, jak zaświeciły mu się oczy. Nie myślałem, że to tak dużo będzie dla niego znaczyć. - Zdejmijcie z murów skorpiony i ustawcie je na podwórzu. Centralnie. Wystrzelicie raz,

a potem posłużą za barykadę. I, Makin, załóż jakąś zbroję. Upiorny miał pięć skorpionów - ogromnych kusz na kołach, które mogły wysyłać bełty na odległość czterystu jardów. Te mogły nadziewać ludzi jak kawałki mięsa na rożna, takie jak podawano na stoły zamku Nazajutrz. - Nie ty, Miano. Zostań. - Zwróciłem się do niej, bo wstała, żeby pójść za rycerzami. Lordzie Jost! - dodałem. - Liczę na twoją pomoc. Wszystko jest, jak należy. Lord Jost założył swój stożkowaty hełm na głowę i zarzucił kolczą osłonę na kark. Spojrzał na mnie i na Mianę. - Nasze przymierze wymaga przypieczętowania związku, królu Jorg. - Na rany Chrystusa! - Zamachałem ramionami. - Przecież widziałeś nasz ślub. Jest środek dnia. Czeka nas zażarta walka. - Niemniej jednak. - Żadnego pola do negocjacji na tej zawziętej twarzy. Odwrócił się ku wyjściu. - Twój dziad wie, panie, że płynie w tobie krew obojga rodziców. Nie mogę działać, dopóki sojusz nie zostanie przypieczętowany. Zostałem na tronie w pustej komnacie, sam z Mianą w ślubnej sukni i z dwoma wartownikami u drzwi wpatrującymi się w swoje stopy. - Niech to szlag! - Podskoczyłem i złapałem ją za rękę, poprowadziłem do drzwi. Jakbym prowadził dziecko na spacer. Przeszliśmy obok wartowników i popędziliśmy schodami wschodniej wieży. Miana złapała swoje spódnice i musiała prawie biec, żeby dotrzymać mi kroku. Przeskakiwaliśmy po dwa i trzy stopnie na raz. Otworzyłem drzwi mojej komnaty solidnym kopnięciem. - Wynosić się!- wrzasnąłem i kilka pokojówek przebiegło obok nas ze szczotkami i szmatami w rękach. Myślę, że raczej się tu ukrywały niż sprzątały. - Lord Jost żąda, abym pozbawił cię twojego dziewictwa - zwróciłem się do Miany. - W przeciwnym razie ród Nazajutrz nie będzie mnie wspierać. Nie chciałem być aż tak bezceremonialny, ale czułem jednocześnie złość i zażenowanie. Miana przygryzła wargę. Wyglądała na wystraszoną, ale zdecydowaną. Sięgnęła do sznurków z boku sukni. - Stój! - zawołałem. Nigdy nie lubiłem, żeby mnie do czegoś popychano. W żadnym kierunku. Miana dobrze wyglądała i dwanaście lat to nie jest tak mało. Ja zabijałem w tym wieku. Ale niektóre kobiety dojrzewają wcześniej, inne później. Miana mogła mieć umysł dziewczyny-pirata, ale wyglądała jak dziecko. - Nie chcesz mnie? - Zawahała się. Przestraszona i zdecydowana, teraz poczuła się urażona i zagniewana. Żyjąc na drogach zauważyłem, że to starsi mężczyźni lubią młode dziewczyny. Za młodymi uganiali się brat Row i Kłamca. Za młodszymi niż Miana. Brat Sim i ja zawsze ceniliśmy sobie doświadczenie. Pełniejsze kształty. Więc nie, nie chciałem jej. A gdy ci każą wziąć coś, czego nie chcesz, to tak jakbyś miał zjeść pikantną kałamarnicę zamiast wołowiny z

ziemniakami. To zabija apetyt. Każdy rodzaj apetytu. - Nie chcę cię teraz - powiedziałem. Brzmiało rozsądniej niż nazwać ją pikantną kałamarnicą. Dotknąłem ręką tyłu lewego uda. Po biegu po schodach zaczęło boleć jak szalone. Otwarła mi się rana, której wcześniej nawet nie zauważyłem. Chyba przydarzyła mi się, kiedy spadałem do jaskini tuż przed lawiną. Dzieło poranka to sześć tysięcy zabitych, a ja wychodzę z tego z samemu sobie zadaną raną w tyłek. Na palcach zobaczyłem krew. W czterech szybkich krokach doszedłem do mojego łoża. Odrzuciłem pościel. Miana wzdrygnęła się, jakbym ją uderzył. Wytarłem rękę o czyste prześcieradło, ścisnąłem ranę i jeszcze raz wytarłem rękę. - Masz - powiedziałem. - Czy to wygląda na dosyć? Miana zaniemówiła. - Ja nigdy... - To musi wystarczyć. Jak dla mnie wygląda na dosyć. I do cholery, nie będę upuszczał sobie więcej krwi. Zerwałem prześcieradło i przewiesiłem je przez kraty okna. Po drodze zauważyłem na podłodze dwie strzały, pewnie wystrzelone wcześniej przez łuczników na grzbiecie góry. Przywiązałem płótno do jednego z prętów, zaczęło powiewać na wietrze i cały świat mógł zobaczyć, że zrobiłem z Miany kobietę. - Szepnij komuś o tym choćby słówko, a lord Jost każe nam to zrobić na wielkim stole w sali jadalnej i wszyscy będą patrzeć. Skinęła głową. - Dokąd idziesz? - zapytała, kiedy ruszyłem ku drzwiom. - Na dół. - Dobrze - powiedziała. Usiadła z wigorem na brzegu łóżka, jej stopy nie sięgały podłogi. Dotknąłem klamki. - Ale przez lata będą śpiewać pieśni o szybkim Jorgu, prędkim z mieczem i jeszcze prędszym z innym ostrzem. Zdjąłem rękę z klamki, odwróciłem się i wróciłem do łóżka. Pokonany. Usiadłem obok niej. - O czym chciałabyś porozmawiać? - Poznałam Orrina ze Strzały i jego brata, Egana - zaczęła. - Też ich znam. - Wspomnienie, jak skończyła się tamta walka wciąż było bolesne. - A gdzie ty ich spotkałaś? - Zatrzymali się na dworze zamku mojego ojca w Wennith podczas jednej ze swoich wycieczek po całym imperium. Orrin miał ze sobą swoją nową żonę. - Czekała na moją reakcję. Ktoś jej dużo naopowiadał. - Katherine. - Jednak zareagowałem. Fakt, że poślubiłem dziecko, nie oznaczał końca mojej fascynacji kobietami, a tą w szczególności. - I jak ci się książę podobał?

Chciałem zapytać o Katherine, nie o Orrina czy jego brata, ale powstrzymałem się, nie ze względu na uczucia Miany, ale z rozgoryczenia, że na samo wspomnienie imienia Katherine czułem taką słabość. - Orrin ze Strzały jest najwspanialszym mężczyzną, jakiego kiedykolwiek poznałam. Najwyraźniej Miana nie miała najmniejszych skrupułów, żeby ranić moje uczucia. - Jego brat, Egan, wydał mi się zbyt zadufany w sobie. Mój ojciec też tak sądzi. Niedobra kombinacja słabego i niebezpiecznego. Jednak Orrin byłby wspaniałym imperatorem i dałby pokój zjednoczonym Stu. Czy nigdy nie myślałeś, żeby złożyć mu hołd, kiedy przyjdzie na to czas? Spojrzałem w jej bystre, czarne oczy, nie pasujące do dziecięcej twarzyczki. Prawdę mówiąc wielokrotnie zastanawiałem się, co bym zrobił, gdyby Orrin ze Strzały zjawił się w Upiornym, czy to z armią, czy sam. Nie wątpiłem, że nikt nie uważał mnie za lepszego niż Orrin kandydata na tron imperium, a jednak bez mojej aprobaty tysiące gotowe były się wykrwawić, aby go powstrzymać. Żeby do czegoś w życiu dojść, trzeba iść po trupach, i ja zasłałem swoje ścieżki zwłokami. Gelleth płonęło z powodu mojej ambicji. I wciąż płonie. - Brałem to pod uwagę. Miana podskoczyła, zaskoczona tym, co powiedziałem. Nie sądziła, że taka będzie moja odpowiedź. - Może był taki czas, kiedy mogłem służyć Orrinowi jako władcy imperium, i moi pasterze kóz mogli żyć w pokoju z jego rolnikami. Ale świat się zmienia. Wydarzenia niosą nas ze sobą, nawet kiedy myślimy, że to my nimi sterujemy, bo wydajemy rozkazy. Bracia umierają. Pozostajemy bez wyboru. - Katherine jest bardzo piękna - mówiąc to, Miana opuściła wzrok. Z zewnątrz dobiegły nas krzyki, świst strzał, daleki ryk. - Czy dość długo już tu jesteśmy? Nie zapytałem o Katherine. Poza tym czekała mnie bitwa. Wstałem, ale Miana zatrzymała mnie, na wpół nerwowo, na wpół śmiało. Znowu sięgnęła do sukni i pomyślałem, że może więcej w niej determinacji niż strachu, ale nie zaczęła jej rozwiązywać. Wyciągnęła czarny aksamitny woreczek ściągnięty sznureczkiem. Dość duży, żeby pomieścić gałkę oczną. - Mój posag - powiedziała. - Miałem nadzieję na coś większego. - Uśmiechnąłem się i wziąłem od niej woreczek. - Czy to nie ja powinnam powiedzieć? Roześmiałem się serdecznie. - Ktoś wtłoczył zepsutą, starą kobietę w ciało małej dziewczynki i przysłał mi ją tutaj z najmniejszym posagiem świata. Wysypałem zawartość woreczka na rękę. To był rubin, wielkości oka, pięknie rżnięty, z czerwoną gwiazdą płonącą w jego wnętrzu. - Ładny - skomentowałem. Moja ręka czuła jego ciepło, a poparzona twarz zaczęła mnie palić. - Jest magiczny - oświadczyła Miana. - Mag ognia skupił w nim żar tysiąca palenisk.

Może zapalić pochodnię, ugotować wodę, podgrzać kąpiel, oświetlić pomieszczenie. Może nawet zespolić żarem dwa kawałki żelaza. Mogę ci pokazać... Sięgnęła po kamień, ale zamknąłem go w dłoni. - Teraz rozumiem, dlaczego zaprzysiężeni ogniem lubią rubiny. - Bądź ostrożny. Niemądrze byłoby go rozbić. Kiedy moje palce zamknęły się na kamieniu, przetoczyła się przeze mnie fala gorąca, wręcz mnie poraziła i sparzyła mi ramię. Przez moment nie widziałem nic tylko morze ognia i czułem ostre dłonie obejmującego mnie Goga, jakby znowu siedział za mną na koniu, jak przez tyle dni tamtej wiosny dawno temu. Prawie słyszałem jego wysoki głos, docierający do mnie z bardzo, bardzo daleka, jak muzyka mojej matki. Coś się zapaliło w moim wnętrzu i niewidoczny bieg ognia się odwrócił, potoczył się w dół ramienia z powrotem do kamienia. Rubin wydał ostry, trzaskający dźwięk, a ja z krzykiem go upuściłem. Miana błyskawicznie go złapała. Pomyślałem, że powinna krzyknąć z bólu, ale w jej dłoni kamień był chłodny. Położyła go na łóżku. Wstałem. - To cenny posag, Miano. Będziesz dobrą królową Wyżyn. - A twoją? - zapytała. Podszedłem do okna. Na zboczu, gdzie stali łucznicy księcia, wciąż panowało zamieszanie. Trolle wróciły do swoich jaskiń, ale nikt nie chce zajmować pozycji w miejscu, gdzie w każdej chwili jakaś czarna łapa może ci ukręcić głowę. - A twoją? - Miana powtórzyła pytanie. - Trudno powiedzieć. Wyjąłem szkatułkę z kieszeni na biodrze, Poprzedniego wieczoru siedziałem przy oknie i wpatrywałem się w nią. Puchar, szkatułka, nóż. Pić, żeby zapomnieć, otworzyć, żeby wspominać, czy przeciąć, żeby skończyć. - Trudno mi odpowiedzieć, kiedy nie wiem, kim jestem. Podniosłem szkatułkę do oczu. - Sekrety. Wypełniłem cię sekretami, a został jeszcze jeden, czarniejszy niż pozostałe. Niektórych prawd lepiej nie wypowiadać. Niektórych drzwi nie otwierać. Pewna kobieta-anioł powiedziała mi kiedyś, żebym zapomniał o bolączkach, które trzymam zbyt blisko siebie, zapomniał o skazach, które mnie ukształtowały. To, co by zostało, mogłoby uzyskać przebaczenie, mogłoby pójść za nią do nieba. Odmówiłem jej. Obsunięcie się skał, lawina, trolle, to wszystko było za mało. Armia Strzały i tak nas zgniecie. Walczyć tak ciężko i ani o krok nie zbliżyć się do zwycięstwa. To miało gorzki smak. Już wcześniej stawałem w obliczu śmierci, gdy szanse przeżycia były znikome, ale nie byłem rozdarty, część mnie nie była zamknięta w małym pudełeczku. Na swoim płonącym pustkowiu Luntar dokonał tego, co nie udało się aniołowi. Oddzielił mnie ode mnie i zostawił kompromis chodzący w butach Jorga Ancratha. Nie otwieraj tej szkatułki.

Martwy chłopiec patrzył na mnie z rogu pokoju, jakby zawsze tam stał, dzień za dniem czekając w milczeniu, aż nasze oczy się spotkają. Stał blady, ale nieporaniony, bez żadnych znaków oprócz śladów dłoni na skórze białej jak rybie podbrzusze, takich jak blizny, które umarli Chelli zostawili na braciszku Goga dawno temu. Otwórz ją i zniweczysz moje dzieło. Obróciłem szkatułkę tak, że wzór z cierni łapał światło. Do diabła z Luntarem, i z martwym dzieckiem także. Jeśli mam stanąć przed legionami Strzały po raz ostatni, to zrobię to do końca. Otwórz ją i to będzie twój koniec. Moje ręce dotykające metalu nie zadrżały. Byłem za to wdzięczny. Szeroko otwarłem szkatułkę i szybkim ruchem oderwałem jej wieko i wyrzuciłem je za okno z powiewającym prześcieradłem. Nigdy nie otwieraj tej szkatułki. Znowu cela brata Glena, w poświacie poganina. Od razu czuję w dłoniach chęć zabicia go. - Była krew i śluz - mówi Sageous. Uśmiecha się. Trucizny wiedźmy Saraem tak działają. Ale nie było dziecka. I wątpię, żeby jeszcze kiedyś było. Trucizny starej wiedźmy nie działają łagodnie. Wydrapują łono do czysta. Odnajduję swoje ostrze i posuwam się w kierunku poganina. Próbuję biec, ale to jakbym brnął w głębokim śniegu. - Głuptasie. Myślisz, że naprawdę tu jestem? Nawet nie próbuje uciekać. Ja próbuję go dosięgnąć, ale grzęznę. - Nie ma mnie nawet w tym mieście - mówi. Ogarnia mnie spokój. Słodki sen pełen światła, złociste pola, bawiące się dzieci. Posuwam się z trudem, a każdy krok jest jak zdrada, jak zabicie przyjaciół. - Myślisz, Jorg, że jestem taki jak ty. - Potrząsa głową i wokoło przebiegają cienie. Chęć zemsty gnała cię po wszystkich królestwach i myślisz, że mną miotają takie same prymitywne imperatywy. Nie jestem tu po to, żeby cię karać. Nie nienawidzę cię. W równej mierze kocham wszystkich ludzi. Ale ciebie trzeba złamać. Miałeś umrzeć wraz ze swoją matką. - Jego palce przebiegają po literach na szyi. - Tak było zapisane. Zbliżam się do niego, a jego już nie ma. Wybiegam na korytarz. Pusty. Zamykam drzwi na zasuwkę. Brat Glen będzie się musiał modlić o pomoc. Nie mam teraz dla niego czasu i pomimo wszystkich kłamstw i snów Sageousa wciąż podejrzewam, że jest czemuś winny. To nie Katherine sprowadziła mnie do Wysokiego zamku i z pewnością nie był to brat Glen. Na rozwidleniu dróg przy moczarach Ken nie skręciłem w prawo po to, żeby odwiedzić grób mojego psa. Chciałem zobaczyć się z moją rodziną. A teraz muszę się spieszyć. Kto wie, jakie sny Sageous może mi przysłać.

Sim nauczył mnie bezgłośnie się poruszać. To nie chodzi o nie robienie hałasu. Sztuką jest być w ciągłym ruchu, gdzieś zmierzać. Każde zawahanie się może wzbudzić podejrzenia. Z drugiej strony, jeśli niemożliwe jest jakiekolwiek usprawiedliwienie twojej obecności, wtedy możesz stać się niewidoczny nawet jeśli wyraźnie cię widać. Oczy będą cię widzieć, ale skoro jesteś kamieniem, umysł cię nie zarejestruje. - Hej tam. Stój. W końcu, oczywiście, wszystkie sztuczki mogą zawieść i ktoś zakwestionuje twoją obecność. Ale nawet wtedy niekoniecznie od razu uznają cię za intruza. Umysły wartowników szczególnie wolno pracują, przytępione monotonią ich zajęcia - Słucham? - I przykładam zwiniętą dłoń do ucha. Wezwany przez wartownika udawaj, że nie słyszysz. Zbliż się, nachyl. Błyskawicznie zakryj mu usta dłonią, płaską, żeby nie mógł cię ugryźć. Przyciśnij go do ściany i dźgnij w serce. Patrz mu w oczy. To każe mu o tobie myśleć, a nie robić hałasu. No i nikt nie chce umierać w samotności. Niech ściana pozwoli mu cicho osunąć się na ziemię. Zostaw go w ukryciu. Zostawiam zabitego za sobą. Drugi ginie na końcu następnego korytarza. - Hej ty! - Ten wyszedł zza rogu z mieczem w dłoni. Nieomal mnie przewrócił. Szybkie ręce. Tego uczył mnie Grumlow. Szybkie ręce. To była jego zasada posługiwania się nożem. Przy mieczu chodzi o zamach, pchnięcie, impet, dopasowanie twojego ruchu do przeciwnika. Człowiek z nożem to człowiek o szybkich rękach, nic więcej. Walka na noże przeraża. Dlatego walczący nacierają i zwodzą, przyjmują postawę i uciekają. Grumlow powiada, że jedyne co trzeba zrobić to działać szybko, być pierwszym, zabić od razu. Działam szybko, jego miecz upada na dywan i nie robi hałasu. Drzwi, których szukam są za rogiem. Zamknięte. Wyjmuję klucz z pasa wartownika. Drzwi są na oliwionych zawiasach. Otwierają się cicho. Zawiasy nigdy nie skrzypią w drzwiach do pokoju dziecinnego. Dzieci i tak z trudem zasypiają. W łóżku pod oknem chrapie niania. Lampa na parapecie ma przystrzyżony knot. Drążki łóżeczka rzucają cienie. Powinienem zabić nianię, ale to chyba stara Mary, która uganiała się za mną i Williamem dawno temu. Powinienem ją zabić, ale pozwalam jej spać. Lepiej dla niej, żeby się nie obudziła. Wciągam wartownika do komnaty i zamykam drzwi. Przez dłuższą chwilę zastanawiam się nad drogą ucieczki. Z pokoju prowadzi drugie wyjście, przez sypialnię niań. Mając dwie drogi ucieczki, czuję się bezpieczny. Znam przejścia prowadzące na zewnątrz zamku. Sekretne tunele do drzwi ukrytych w Wysokim Mieście. Nie mógłbym ich otworzyć z zewnątrz, ale mogę przez nie uciec. Powoli biorę głęboki oddech. Białe piżmo, zapach jego matki. Następny oddech. Podchodzę do łóżeczka i patrzę na mojego brata. Nazywają go Degran. Jest taki mały. Nie myślałem, że będzie taki malutki. Sięgam po niego i podnoszę, wciąż śpiącego. Moje ramiona są dla niego za duże. Lekko wzdycha.

Robota zabójcy to brudna robota. Przysiągłem zdobyć tron imperium, przejść najtrudniejszą drogę, wygrać wojnę Stu bez względu na koszt. I oto w moich rękach trzymam klucz do bramy Gilden. Syna kobiety, która zajęła miejsce mojej matki. Syna, dla którego mój ojciec mnie odtrącił. Syna, któremu chciał przekazać moje dziedzictwo. - Przyszedłem cię zabić, Degranie - szepczę do jego ucha. Jest miękki i ciepły, z dużą głową i małymi rączkami, z delikatnymi włoskami. Mój brat. Światło lampy ukazuje moje białe blizny na ramionach, w których go trzymam. Czuję w sobie ciernie wrzośca. Powinienem skręcić mu kark i pójść sobie. W grze o imperium to nie takie rzadkie posunięcie. Bratobójstwo. Tak powszechne, że jest na to określenie. Często dokonywane osobiście. Więc dlaczego tak trzęsą mi się ręce? Zrób to i będzie po wszystkim. Jesteś słaby, Jorg. Nawet ojciec mówi mi, żebym to zrobił. Słaby. Czuję ciernie, sięgają głęboko do kości, kiedy próbuję się wyrwać, żeby ratować Williama. Spływa po mnie krew. Czuję ją. Płynie po policzkach, zalewa mi oczy. Ciernie mnie nie puszczają. ZRÓB TO. Nie. Spalę cały świat, jeśli mi się sprzeciwi, każdy zakątek doprowadzę do ruiny, ale nie zabiję swojego brata. Nie ponownie. Przyszedłem tu, żeby podjąć tę decyzję. Żeby pokazać, że mogłem to zrobić. Żeby dokonać wyboru. Kładę Degrana z powrotem do pościeli. Niania zostawiła mu w łóżeczku wełnianą owieczkę ze sterczącymi kończynami i oczami z guzików. Śpij, bracie. Śpij. Wypada bezwładnie z moich rąk, biały tam, gdzie dotknęły go moje palce. Nie rozumiem. Lodowacieję, wypełnia mnie chora pustka, aż staję się tylko kruchą skorupą. Szturcham go. - Obudź się! Potrząsam jego pościelą. Potrząsam łóżeczkiem. - OBUDŹ SIĘ! Leży bezwładny z białymi śladami moich palców na swoim miękkim ciele, oskarżającymi mnie. - Obudź się! - Ale nie budzę nawet niani. Sageous stoi w rogu, świeci się. - Nekromancja, Jorg. Jak wiele ostrzy posiada ten miecz? - Ja go nie zabiłem. Mogłem go zabić, ale nie zabiłem. - Ależ zabiłeś. - Głos Sageousa jest spokojny, podczas gdy ja wrzeszczę. - Nie chciałem tego!

- Nekromancja słucha twojego serca. Słucha tego, czego nie możesz wypowiedzieć. Robi to, czego ty w głębi chcesz i potrzebujesz. Żadne pozy jej nie zwiodą. Masz w palcach śmierć małych istot. Mała istota umarła. - Odwróć to - błagam go. - Przywróć mu życie. - Ja? Mnie tu nawet nie ma, Jorg. Mogę sprawić, żeby ten tłusty kocmołuch się nie obudził. I nic więcej. Poza tym, chciałem, żebyś to zrobił. Po cóż innego sprowadzałbym cię tutaj? - Ty mnie sprowadziłeś? - Nie patrzę ani na niego, ani na Degrana. Ani w ciemność, gdzie mogą się kryć matka i William. - Snami o Katherine sprowadziłem cię do zamku, a snami o Williamie tu do środka. Doprawdy, Jorg, taki bystry dzieciak jak ty już dawno powinien był się domyślić, jak ja działam. To nie sny o zabijaniu są moją najlepszą bronią. Subtelne narzędzia dają lepszy efekt. Popchnięcie w jedną stronę, popchnięcie w drugą. - Nie. - Jakby potrząsanie głową mogło coś zmienić. - Serce mi krwawi, Jorg - mówi łagodnie, jakby mi współczuł. - Kocham cię, ale muszę cię złamać, to jedyna droga. Miałeś umrzeć i teraz tylko złamanie ciebie może przywrócić równowagę. Tylko to pozwoli sprawom potoczyć się biegiem, który był im wyznaczony. - Sprawom? - Książę Strzały nas zjednoczy. Imperium rozkwitnie. Tysiące, które miały umrzeć, będą żyć. Pokój przywróci nam naukę. A ja będę kierował krokami imperatora, aby wszystko szło ku dobremu. Czyż to nie jest warte więcej niż ty, Jorg? Czyż to nie jest warte życia jednego dziecka? Krzyczę i rzucam się na niego, jakby gniew mógł zmyć żal. Zamiast tego rozpadam się na dwoje i w tę szczelinę Sageous wlewa szaleństwo, całe potoki szaleństwa. Zataczam się oślepiony i wyję. Nic już nie widzę. Nic, aż znowu wpatruję się w pustą szkatułkę bez wieka. Tyle szaleństwa i żalu jest we mnie, że nie ma już miejsca na wspomnienia, w szkatułce nic nie zostało. Jak wydostałem się z zamku, jakie instynkty czy ślepy traf mnie wiodły, ilu więcej zabiłem po drodze, nie wiem. - Jorg? Odwróciłem się i spojrzałem na Mianę. Policzki miałem mokre od łez. Pod skórą pełzała po mnie magia Sageousa, ale to nie jego zaklęcia stworzyły pustkę we mnie. Zabiłem brata. To jego duch leżał na łóżku, za Mianą. Nie miękkie maleństwo, ale czterolatek, którym by teraz był. Po raz pierwszy uśmiechnął się do mnie, jakbyśmy byli przyjaciółmi, jakby miło mu było mnie widzieć. Powoli zniknął, kiedy tak mu się przypatrywałem, i wiedziałem, że już nie wróci, nie urośnie, nie będzie zdrów. Ktoś łomotał w drzwi. - Panie, brama puściła! Oparłem się o ścianę i osunąłem na podłogę. - Zabiłem go. - Jorg? - Miana wydawała się zatroskana. - Wróg wszedł w nasze bramy.

- Zabiłem swojego brata, Miano. Niech wchodzą.

Z PAMIĘTNIKA KATHERINE AP SCORRON

28 marca, 99 roku Interregnum. Wysoki Zamek. Kaplica. Degran nie żyje. Synek mojej siostry nie żyje. Nie mogę o tym pisać. 29 marca, 99 roku Interregnum. Jorg to zrobił. Po drodze do i od drzwi Degrana zostawił za sobą wiele trupów. Chcę, żeby za to zapłacił swoją śmiercią. Jest we mnie tyle gniewu. Zęby mam wciąż zaciśnięte. Gdyby brat Glen żył. Gdyby Sageous tu był. Żaden nie dożyłby poranka. 31 marca, 99 roku Interregnum. Pochowaliśmy go dzisiaj. W grobowcu rodzinnym Olidana. W małej trumnie z białego marmuru. Wydaje się za mała, żeby jakiekolwiek dziecko się w niej zmieściło. Malutki Degran. Płaczę na myśl, że leży tam sam. Maery Coddin zaśpiewała mojemu siostrzeńcowi ostatnią pieśń. Jej wysoki, czysty głos odbijał się echem po grobowcu i wyciskał łzy z oczu. Damy dworu mojej siostry przyniosły kwiaty, białe lilie. Każda niosła jedną, wszystkie płakały. Żeby poprowadzić ceremonię przybył Ojciec Eldar od Matki Boskiej w mieście Crath, gdyż w zamku nie ma żadnego duchownego. Jorg wszystkich zabił lub zabrał ze sobą. Kiedy Ojciec Eldar skończył, kiedy przeczytał Słowo, kiedy opowiedział o dolinie cienia śmierci i o nie lękaniu się zła, poszliśmy sobie. Wszyscy oprócz Sareth. Ją sir Reilly musiał nieść, wrzeszczącą. Rozumiem. Gdyby to było moje dziecko, też nie mogłabym go zostawić. Dobry Boże, mogłam wytruć swoje, kazać mu spłynąć z krwią i śluzem, ale gdybym trzymała je w ramionach, zobaczyła jego oczka, dotknęła jego ust... trzeba by dużo więcej niż siły sir Reilly' ego, aby mnie od niego odciągnąć. 2 kwietnia, 99 roku Interregnum. Przejrzałam karty tego pamiętnika i próbowałam prześledzić moje sny, przynajmniej te na nich zapisane. Dużo o nich napisałam, jakby mnie dręczyły, a wcale ich nie pamiętam. Może opuściły mnie po zapisaniu. Ja tez nie chcę do nich wracać. Czuję, jakby czyjaś ręka przytrzymywała moją. Ale ja nie

dam się powstrzymać. Widzę to teraz. Jak ten poganin się mną bawił, prowadził jak konia lekkimi uderzeniami bata, to w tę stronę, to w tamtą, wytyczał drogę przez całą mapę. Nie wierzę, że ta magia przekracza moje możliwości. Nie pogodzę się z tym, żeby ktoś taki jak Sageous miał tyle władzy, a ja żadnej. Nie mogę władać królestwem jak Jorg czy Orrin. Żołnierze nie będą słuchać moich rozkazów ani walczyć i umierać za mnie na obcej ziemi. Te rzeczy są dla mnie zakazane. Bo jestem kobietą. Bo nie mogę zapuścić brody. Bo moje ramię nie jest tak silne. Ale generał nie potrzebuje silnego ramienia. Król nie potrzebuje brody. Może nigdy nie będę rządzić lub rozkazywać, ale mogę zbudować królestwo w mojej głowie. I armie. A jeśli przestudiuję to, co poganin mi zrobił, jeśli rozbiorę to na kawałki, to będę mogła stworzyć swoją własną broń. 8 kwietnia, 99 roku Interregnum. Orrin ze Strzały przybył dzisiaj do zamku mojego szwagra. Zgodziłam się go poślubić. Choć najpierw musiał mi przyrzec, że zabierze mnie daleko od tego miejsca cuchnącego mordercą Jorgiem Ancrathem i że nigdy tu nie wrócę. Orrin mówi, że będzie imperatorem i ja w to wierzę. Jorg Ancrath będzie próbował go powstrzymać i wtedy ja każę mu zapłacić za jego zbrodnie. Aż do tego dnia będę pracować nad rozwikłaniem metod poganina i nauczę się ich dla siebie. To strach trzyma taką władzę z dala od zwykłych ludzi, nic innego. Nie wierzę, że taki stwór jak Sageous potrafi coś, czego ja nie potrafię. Strach czyni nas słabymi, strach przed tym, czego nie znamy, i strach przed tym, co znamy. Wiemy, co kościół robi z czarownicami. Ale ja nie dbam o papieża w Rzymie i wszystkich duchownych. Widziałam, co się dzieje ze świętymi mężami w dzisiejszych czasach. Jest władza, którą kobieta może wziąć w swoje ręce równie dobrze jak mężczyzna. I przyjdzie taki czas, kiedy Jorg dowie się, jak to jest stracić swoje marzenia.

Z PAMIĘTNIKA KATHERINE AP SCORRON

1 czerwca, 99 roku Interregnum. Strzała. Zamek Yotrin. Wzięliśmy ślub. Jestem szczęśliwa. 23 lipca, 99 roku Interregnum. Strzała. Nowy Las. Wyjechaliśmy z zamku Yotrin do Nowego Lasu. Tak go nazywają, bo jakiś prapradziadek Orrina zasadził go tuż po odparciu Brettanów do samego morza. Mam po raz pierwszy okazję zobaczyć Strzałę, choć głównie będziemy oglądać drzewa. Egan praktycznie zażądał, żeby Orrin wybrał się z nim na polowanie, a Orrin chciał zabrać mnie. Eganowi się to nie podobało. Mówił, że Orrin obiecał mu prywatne polowanie, bez dworzan, bez ceregieli. Orrin powiedział, że im jest bogatszy, tym mniej takich luksusów może mieć, ale postara się ograniczyć liczbę uczestników polowania. Strzała jest piękną krainą. Może brak jej gór takich, jak w Scorron, i ich majestatu, ale lasy są wspaniałe, dęby i wiązy, buki i brzozy, a nie ciągle sosny i sosny jak w Scorron. I te lasy są jasne i przestronne, z miejscem do jazdy wśród drzew, a nie gęste i ciemne jak te w domu. Obozujemy na polanie, służba rozstawiła namioty i teraz przygotowują posiłek. Orrin zaprosił lorda Jackarta i sir Talbara, a z nimi lady Jackart i jej córkę, Jesseth. Lady Jackart ma mi pewnie dotrzymywać towarzystwa, kiedy panowie będą w lesie zabijać. Jest miła, ale dość nudna i wydaje się jej, że powinna krzyczeć, żebym dobrze rozumiała jej akcent. Nie mam żadnego problemu ze zrozumieniem jej, chciałabym tylko, żeby czasem wzięła oddech między jednym wyrazem a drugim. Mała Jesseth jest kochana, ma siedem lat i ciągle gdzieś się chowa w poszyciu, a Gennin, służący Jackarta, musi jej szukać. Chciałabym dwie dziewczynki, jasnowłose jak Orinn. Orrin wrócił z Eganem siedzącym razem z nim na jednym koniu, po bokach mieli Jackarta i Talbara. Wstałam, żeby zapytać o jelenia, ale natychmiast z tego zrezygnowałam. Wszyscy mieli ponure twarze, a Egan wyglądał, jakby był gotów kogoś zabić. Małą Jesseth nic nie powstrzymało i podbiegła do swojego ojca wykrzykując pytanie, czy przyniósł jej sarnę czy kozła. Lord Jackart błyskawicznie wychylił się z siodła i wziął ją w ramiona, zanim Egan zeskoczył na ziemię. Egan spojrzał na niego wzrokiem, który mógł rozpalić ogień. I wtedy zobaczyłam krew, czarną i lepką, na rękach Egana, jak czarne rękawice aż po łokcie. - Pójdę narąbać drewna - to wszystko co Egan powiedział i odszedł, wołając o siekierę. Lord Jackart zaniósł córkę do namiotu, Lady Jackart pospieszyła za nim. Może i była

nieciekawa, ale miała na tyle rozumu, żeby się nie wychylać. - Egan wpadł z Xanthosem na ciernisty krzak wrzośca - Orrin mi wyjaśnił. Rozłożył ręce. Ja też go nie zauważyłem. - Ale mówiłeś mu, żeby zwolnił, żeby uważał. - Sir Talbar pocierał swojego wąsa i potrząsał głową. - Egan nie potrafi zrezygnować z pościgu, Talbarze. Ten byk miał chyba z osiemnaście odrostków. Orrin potrafi ukazać słabość człowieka jako jego siłę. Może to ta jego dobroć. W każdym razie ludzie idą za nim, kochają go. Może jego magia działa też tak na mnie, nie wiem. - Biedny Xanthos. - Ten ogier był pięknym stworzeniem. Nazwany imieniem konia Achillesa, czarny jak lśniąca ropa, z mięśniami falującymi pod gładką skórą. Sama chciałam na nim pojeździć, ale z Eganem tak trudno się rozmawia. Wydaje się, jakby gniewało go każde moje słowo. - Nie mamy wielu koni w Scorron, ale nigdy nie słyszałam, żeby ciernisty krzew zabił konia. - Dopiero teraz zrozumiałam, albo tak mi się zdawało. - Czy złamał nogę? Biedny Xanthos. Orrin potrząsnął głową, sir Talbar splunął. - Ciernisty wrzosiec to paskudna rzecz - powiedział Orrin. - To cud, że nie złamał nogi, ale ciernie poharatały mu boki. - Czy koniuszy... czy chirurg nie mógł go pozszywać? - Nie mogłam zrozumieć, dlaczego takie rany miałyby być śmiertelne. Orrin znowu potrząsnął głową. - Widziałem to już kiedyś, a wielki chirurg Mastricoles mówi o tym w swoim arcydziele i wspominają o tym przypisy w Botanice Franków Hentisa. Ciernie wrzośca są haczykowate i rany się nie goją, krew ulega zatruciu i zwierzę umiera. Nawet ludzie mogą umrzeć. Wujowi sir Talbara dwa ciernie wbiły się w dłoń. Ranę oczyszczono, nasmarowano maścią, a jednak zaczęła gnić. Stracił dłoń, potem ramię, a potem resztę swoich dni. Pojęłam krew na rękach Egana. - Twój brat przynajmniej nie zwlekał. Orrin schylił głowę. - Xanthos nie cierpiał. Sir Talbar spojrzał na Orrina, potem odwrócił wzrok i nic już więcej nie powiedział. Poszłam później na spacer z małą Jesseth, szłyśmy skrajem polany, dziewczynka paplała, a z oddali słychać było uderzenia siekiery. Egan narąbał całą górę drewna i kucharze mieli go już dziesięć razy więcej niż potrzebowali. Teraz powalał drzewa, godzinę później wyszedł spośród wiązów w pobliżu miejsca, gdzie siedziałyśmy i bawiłyśmy się z Jesseth. Nie miał już krwi na rękach, a pot spływał mu po ciele równie umięśnionym i sprężystym jak Xanathosa. Ledwo skinął nam głową i poszedł dalej z siekierą na ramieniu. - Nie lubię go - wyszeptała Jesseth. - Dlaczego? - zapytałam z konspiracyjnym uśmiechem.

- Zabił swojego konia. - Dziewczynka pokiwała głową, jakby na znak, że nie kłamie. - Ale to było z litości. - Mama mówi, że odciął koniowi głowę swoim mieczem, dlatego że uciekł mu jeleń. 25 lipca, 99 roku Interregnum. Zamek Yotrin. Biblioteka. W bibliotece Orrina znalazłam zwoje mówiące o snach jako pływach i prądach. W wiosce Hannam jest taka kobieta, która zarabia, przepowiadając przyszłość, ale właściwym osobom potrafi powiedzieć więcej. W małym pokoiku na poddaszu swego domu mówiła mi o żeglowaniu po morzach snów. 18 sierpnia, 99 roku Interregnum. Zamek Yotrin. Królewska komnata. Orrin wyruszył poprowadzić swoje armie na zachód. Będę za nim tęsknić. Choć przyda mi się odpoczynek, bo chyba spędziliśmy cały miesiąc w sypialni. Jeśli trzeba będzie jeszcze dłużej płodzić dziecko, to do zimy będę wyczerpana, a do wiosny się zestarzeję.

Z PAMIĘTNIKA KATHERINE AP SCORRON

18 lipca, 100 roku Interregnum. Zamek Yotrin. Biblioteka. Orrin jest dobrym człowiekiem, może nawet wielkim człowiekiem. Wszystkie wyrocznie mówią, że będzie imperatorem i będzie rządził wszystkimi. Ale nawet wielkim ludziom trzeba czasem okazać nieposłuszeństwo. Kiedy Orrin tu jest, to spędza co najmniej połowę czasu w bibliotece. Rycerze i kapitanowie, którzy go szukają, wchodzą tu jakby ukradkiem, czują się nie na miejscu, patrzą na ściany podejrzliwie, jakby wiedza mogła wyciec z tych wszystkich ksiąg i zarazić ich. My siedzimy tu, ja w jednym rogu, Orrin w drugim i spogląda znad grzbietu jednego z tych jego wielkich i ważnych tomów oprawionych w skórę. "Generale Taki-a-taki", powiada. Królestwom, które podbija, Orrin pozwala zachować swoich generałów. Mówi, że to ważne, aby ludzie mieli swoją dumę i swoich bohaterów, "Generale Taki-a-taki", powiada. A generał przestępuje z nogi na nogę, nieswój wśród tylu pisanych słów, zaskoczony że przyszły imperator wygląda tak uczenie, jakby mu jeszcze tylko szkieł do czytania brakowało. Orrin czyta wielkie dzieła. Klasyków sprzed czasów Budowniczych, sięgających Greków i Homera. Nie wybiera tych największych i najbardziej imponujących ksiąg na pokaz, ale jakoś zawsze na nich kończy. Lubi czytać filozofię, historię wojskowości, żywoty wielkich ludzi i historię naturalną. Ciągle pokazuje mi płytki z dziwnymi zwierzętami. A przynajmniej wtedy, kiedy jest tutaj. Stworzenia, o których można by pomyśleć, że zostały wymyślone przez autora w jakieś gorące popołudnie. Ale on mówi, że te obrazki zostały uchwycone, nie namalowane, są jak odbicie zamrożone w zwierciadle. Są prawdziwe, a niektóre z nich Orrin sam widział. Pokazuje mi płytkę z wielorybem, przykłada palec do jego pyska i mówi, że taka jest różnica w wielkości między tym stworem a koniem. Mówi, że widział grzbiet wieloryba ze statku u wybrzeży Afryki. Połyskiwał kołysząc się na wodzie, dość szeroki, by zmieścił się na nim powóz i dłuższy niż nasza sala jadalna. Ja czytam małe, zapomniane tomy. Znajduję je na półkach za rzędami wielkich ksiąg. W zamkniętych kufrach. Rozlatujące się. Wyglądające na stare. I niektóre są, mają sto, trzysta, może pięćset lat. Ale te Orrina są starsze. Moje wyglądają jednak jakby to, co w nich jest zapisane, zbierało swoje żniwo, czy to na pergaminie, czy na skórze. Powstały po Spaleniu, po tym, jak Budowniczowie rozpalili swoje rozliczne słońca. Starożytne księgi opowiadają jasne historie. Euklides daje nam formę i kształt. Matematyka i nauki ścisłe są uporządkowane. Rozum zwycięża. Nowsze opowieści pełne są zamętu. Sprzecznych idei i ideologii. Nowych mitologii, nowych magii, poważnie przedstawianych, ale w setkach wariantów, każdy z własnymi przesądami i niedorzecznościami, choć zasadniczo prawdziwy. Świat się zmienił. Gdzieś na przestrzeni lat nastąpiła zmiana i to, co

było niemożliwe, stało się możliwe. Nieracjonalność stopniowo zmieniła prawdę. Żeby ją odzyskać, nadać czysty kształt, stworzyć nowa naukę, która zapanuje nad obecnym chaosem, to będzie dzieło niejednego życia. Ale ja robię początek. I bardziej mi się to podoba niż ręczne robótki. Orrin mówi, że powinnam to zostawić w spokoju. Że taka wiedza deprawuje, że jeśli on musiałby jej użyć, to zrobiłby to, posługując się kimś innym, jak Olidan użył Sageousa, a Renar Coriona. Mówię mu, że myli marionetkę z jej animatorem. Uśmiecha się i mówi, że być może, ale kiedy przyjdzie na to czas, to on będzie pociągał za sznurki. Orrin mówi mi, że jest pewien, że mogłabym czerpać z tego samego źródła co Sageous, ale zgorzkniałabym od takiej wody, a on woli, żebym była słodka. Kocham Orrina, wiem, że go kocham, ale czasem łatwiej jest kochać kogoś, kto ma wady, które można mu wybaczyć w zamian za wybaczenie twoich.

Po krwawym bitewnym zamęcie brat Kent wygląda, jakby wrócił z piekła. W innym ży wnuki. W walce jest w nim klarowność, która przeraża i niszczy całkowicie. Wszędzi zabójcy w duszy rolnika. Nie jest wysoki ani szeroki w ramionach, ale umięśniony i spierzchnięte usta, blizny na rękach o gru

46 Dzień ślubu - Jorg! Ludzie księcia przedarli się przez bramę! Miana nie musiała tego krzyczeć. Hałas docierał przez okna, głęboki dźwięk skorpionów wypuszczających pociski, krzyki, uderzenia mieczy, brzdęknięcia cięciw moich ludzi na murach mierzących teraz w dół, na dziedziniec własnego zamku. I bębny! Wściekłe walenie w bębny bojowe wuja Renara. Tak głośne i gwałtowne, że podnosi na nogi nawet najłagodniejszego człowieka i każe mu walczyć. Te bębny wbijają w ciebie odwagę. Wuj powinien był ich użyć w dniu mojej wizyty. Nic mnie to wszystko nie obchodziło. Kipiały we mnie zatrute sny Sageousa, ale wszystkie były tylko odmianami koszmaru, który sam stworzyłem. Zabiłem brata. Po latach wypełnionych chęcią zemsty, latach strawionych na potrzebie dotarcia do zabójcy Williama, ja sam odebrałem życie swojemu bratu, dziecku ledwie wypełniającemu mi ramiona. - Jorg! Zignorowałem ją. Trzymałem twarz w dłoniach i wspominałem jego miękkość, wspominałem, jak uświadomiłem sobie, że nie żyje. Degran. Mój brat. Nauczyciel Lundist pokazał mi kiedyś taki rysunek. Twarz starej kobiety. Kazał mi popatrzeć jeszcze raz. Młoda dziewczyna. Nic się nie zmieniło, ani jedna kreska rysunku, a jednak wszystko wyglądało inaczej. Złudzenie optyczne. Szkatułka zwróciła mi Degrana i przemówił do mnie po latach. Powiedział: "Spójrz jeszcze raz". Spójrz na swoje życie - i spójrz jeszcze raz. I nagle nic nie miało znaczenia. Uderzyła mnie w twarz, ta mała suka uderzyła mnie, i przez moment to coś znaczyło. Zrobiła to z całej siły. Ale mój gniew zgasł szybciej niż się zapalił. Ogromny kamień oblężniczy wpadł właśnie przez jedno z okien i roztrzaskał się o przeciwległą ścianę. Wszystko pokrył kurz. - Nie zamierzam tu umrzeć - powiedziała Miana. Trzymając rękę w moich włosach, odwróciła mi twarz w kierunku okna. Kraty były poszarpane i pod oknem widniała wielka dziura w murze. Widać było przez nią dziedziniec, gdzie tego ranka chłopi wiwatowali na naszą cześć. Ludzie Strzały, w czerwonych barwach księcia, przebijali się klinem przez wyrwę w spuszczanych wrotach, które kiedyś Gorgoth otworzył dla mnie ogniem. Moi żołnierze, z których połowa to pasterze kóz z mieczami w ręku, otoczyli ich i walczyli. Widziałem błękity małego kontyngentu lorda Josta i ich błyszczące zbroje płytowe. Intruzi mieli małe szanse, ale za ginącymi wciąż napierali następni. Książę Strzały posyłał kolejnych na to pole śmierci, moi łucznicy i żołnierze zmniejszali ich liczbę, ale nie mogli ich zatrzymać. W tle cały czas rozlegał się dudniący dźwięk bitewnych bębnów.

- Zrób coś! - krzyknęła Miana. - To nie ma znaczenia - odpowiedziałem. - Wszyscy kiedyś umieramy. Wokół mnie tańczyła moja przeszłość, moje duchy, umarli, zdradzeni. Przychodziło mi do głowy, żeby skoczyć przez dziurę pod oknem, ponad moimi ludźmi, prosto na wroga. Czy mógłbym tak skoczyć? Może, z rozbiegu. Krótki rozbieg i długie spadanie w wieczność. Znowu uderzyła mnie w twarz. - Daj mi rubin. Wyciągnąłem woreczek i podałem jej - Zasługujesz na lepszego męża. Spojrzała na mnie z pogardą. - Zasługuję na silniejszego. Bez poświęcenia nie ma zwycięstwa. Matka mnie tego nauczyła. Stawki trzeba podnosić i podnosić. - Była żołnierzem? - Mocno potrząsnąłem głową. Sny sypały się ze mnie. Umarli trzymali mnie swoimi zimnymi rękami i rozdzierali mi wnętrzności. - Grała w karty. Miana podeszła do kominka i wzięła do ręki jeden z dwóch stojących tam ekranów, egzotyczny gobelin w hebanowej ramie. Roztrzaskała go o ścianę i to samo zrobiła z drugim. Na zewnątrz klin szkarłatu zmienił się w półkole wokół rozbitej bramy. Za murami krwawoczerwone morze płynęło naprzód. Miana podniosła dwa ciężkie kamienie, które stanowiły wcześniej podstawy ekranów i umieściła między nimi rubin. Próbowała oderwać pasek gobelinu, ale nie udało się, więc porwała na kawałki dół swojej ślubnej sukni. Pomimo wypełniającej mnie pustki, gdzieś z tyłu głowy poczułem ciekawość. Zbłąkana strzała wpadła przez okno i utknęła w suficie. Miana związała mocno dwie kamienne podstawy z rubinem pośrodku. - Czy lord Jost wciąż walczy? - zapytała. Podczołgałem się do rozbitego okna, zamrugałem, żeby lepiej widzieć. - Widzę rycerzy z domu Nazajutrz. Myślę, że jeden z nich to Jost. Miana przygryzła wargę. - Czasem można wygrać tylko, jeśli się jest gotowym poświęcić wszystko - powiedziała. Zacząłem się zastanawiać, czy najczarniejsze rysy mojego charakteru nie pochodzą we mnie od rodziny mojej matki. W oczach Miany błysnęły łzy. Płakała za tymi, którzy zginą. - Miano, co ty... Podbiegła do wyrwy, do rytmu bębnów, i jednym zamachem wyrzuciła kamienne podstawy z rubinem. Nie myślałem, że potrafi rzucić tak mocno i tak daleko. Pakunek pofrunął nad głowami walczących i umierających w ścisku, ramię przy ramieniu. Poleciał nad mężami z Wyżyn, nad Jostem, nad na czerwono odzianymi piechurami Strzały, odbił się od pustego miejsca na lewo od bramy i uderzył w zewnętrzny mur.

Pamiętam tylko oślepiające światło i żar. Wybuch było słychać aż w Gutting, ale ja nic nie słyszałem. Gorąca pięść pozbawiła mnie tchu. Zobaczyłem, jak Mianę odrzuciło w kierunku kominka. Blizna na mojej twarzy zabolała, jakby na nowo przypiekana ogniem. Zawyłem z bólu. Chwilę wcześniej nic nie miało znaczenia, ale oprócz snów mamy też ciało, które nie znosi bólu. Czułem zapach swojej zwęglonej skóry, jakbym znowu był poparzony. Na czworakach doczołgałem się do dziury po oknie i wyjrzałem na zewnątrz. Wszystko spowijał dym i nic nie było słychać, żadnego dźwięku. Po dłuższej chwili, kiedy wiatr rozwiał dym, zobaczyłem scenę zupełnego spustoszenia. Zewnętrzne mury nie istniały. Wszystko za murami, garbarnie, karczmy, rzeźnie, zagrody dla zwierząt, wszystko zniknęło. Zostały tylko dymiące ruiny. A dalej armia księcia w strzępach, zmieciona przez kawałki murów wielkości wozów, które przetoczyły się po zboczu. Wyglądało na to, że szkody poczyniły eksplodujące mury. Ich siła była skierowana głównie na wroga, ale dziedziniec ucierpiał od żaru i płomieni. Sczerniałe zwłoki leżały wszędzie tam, gdzie rubin rozbił się i uwolnił w jednej chwili płomień, który magia przechowywała w nim przez lata. Najbliżej wybuchu ciała były zwęglone. Trochę dalej wciąż płonęły. Tam, gdzie walczył lord Jost ze swoimi ludźmi, zwłoki były czerwone i stopione. Jeszcze dalej ludzie rzucali się w agonii, a ci, którzy jeszcze mieli płuca, wrzeszczeli. Daleko, u podnóża warowni, ci, którzy przeżyli, wygrzebywali się spod umarłych, którzy posłużyli im za tarcze. Spłonęły belki podtrzymujące chodniki dla łuczników, spłonęły okiennice na oknach wychodzących na dziedziniec, spłonęły skorpiony. Coś tkwiącego w kości mojego policzka paliło mnie żywym ogniem i w każdym płomieniu tańczyły różne możliwości. Widziałem je wszystkie, jakby ogień był oknem na gorące, nowe światy. Straciłem co najmniej trzystu ludzi ze swoich ośmiuset. W jednej chwili dwunastoletnia dziewczynka zabiła najlepszych wojowników Renaru. Spojrzałem w dal na zbocza. Książę Strzały stracił pięć tysięcy, może siedem. W jednej chwili królowa Wyżyn zmniejszyła siły wroga o połowę. Krzyknąłem w dół, na dziedziniec. W uszach mi dzwoniło i ledwo sam siebie słyszałem. Spróbowałem jeszcze raz. - Do warowni! Do warowni! Bolała mnie twarz, bolały mnie płuca, wszystko mnie bolało, powietrze pełne było dymu i krzyków konających i nagle znowu chciałem zwyciężyć. Bardzo chciałem. Podszedłem do kominka i z rumowiska podniosłem Mianę. Kiedy oparłem jej głowę na moim ramieniu, z jej włosów posypał się kurz, ale zakaszlała i to był dobry znak.

47 Dzień ślubu Położyłem Mianę na łóżku i zostawiłem ją tam. Była twardsza niż się można było spodziewać i tylko na chwilę straciła przytomność. Z przyzwyczajenia włożyłem szkatułkę bez wieka do kieszeni na biodrze. Nie widziałem pożarów na dziedzińcu, ale czułem je. Kiedy pod górą Honas obudziłem Słońce Budowniczych, jego moc rozpaliła talent Goga. Teraz wydawało się, że uwolnienie magicznego ognia z rubinu obudziło we mnie echo Goga i jego umiejętności, które zagnieździły się w moim ciele, gdy on zginął pod Halradrą. Odepchnąłem te odczucia. Nie chciałem stać się czymś takim, jak Ferrakind. Warownia Upiornego ma cztery wieże i na szczycie wschodniej znajduje się moja komnata. Poszedłem na dach. Tuż pod zapadnią, na górnych schodkach siedział młody wartownik. Świeży rekrut, w za dużej kolczudze jak na jego wątłą sylwetkę. - Czekasz tu, bo może jakiś ptak olbrzym będzie chciał nas z góry zaatakować? zapytałem go. - Wasza wysokość! - Skoczył na równe nogi. Gdyby nie był taki niski, to uderzyłby głową w klapę. Wyglądał na przerażonego. - Możesz mi towarzyszyć na górę - powiedziałem. Będzie miał jeszcze dość czasu, żeby za mnie umrzeć. Nie trzeba go od razu posyłać na dół. - Jesteś Rodrick? - Nie miałem pojęcia, jak ten tchórz miał na imię, ale "Rodrick" było bardzo popularne na Wyżynach. - Tak, wasza wysokość. - Odetchnął z ulgą i wyszczerzył zęby. Odryglował zapadnię i popchnął ją, żeby się otwarła. Pozwoliłem mu wyjść pierwszemu. Nikt do niego nie strzelił, więc wyszedłem za nim. Z blank wieży miałem widok na armię księcia na zboczach góry; była w jeszcze większym nieładzie niż moje oddziały. Potrwa z godzinę albo i dłużej, zanim jego kapitanowie zaprowadzą porządek, zanim oddziały się połączą i zreorganizują, zabici zostaną usunięci na bok i ranni przewiezieni na tyły. Dym wciąż unosił się nad miejscem, gdzie stały rudery biedoty za murami Upiornego. Wiatr był zbyt słaby, aby go szybko rozwiać. Pomimo pożarów na dole na dziedzińcu, na wieży powietrze było zimne. Wiatr kąsał ostrymi podmuchami i przynosił zapowiedź zimy. Podczołgałem się do wschodniej ściany i spojrzałem w kierunku grzbietu, na którym byli rozstawieni łucznicy Strzały. Byli w sporym nieładzie. Trolle wypełzły z kilku nie zauważonych wcześniej otworów i znowu zawzięcie oddzielały strzelców w lekkich zbrojach od ich głów.

Spuściłem głowę. Miałem ją wystawioną na czas dwóch uderzeń serca, a strzała potrzebuje trzech uderzeń, żeby dotrzeć do warowni. I rzeczywiście, kilka pocisków zagwizdało mi nad głową. Nie trafiły w Rodricka, choć nie miał tyle rozumu, żeby się schować. Przewróciłem go i kazałem się nie ruszać. Wyjąłem spod napierśnika pierścień Budowniczych i przyłożyłem go do oka. Przesuwanie obrazu i kierowanie go na konkretny obszar wciąż dawało mi uczucie spadania, nurkowania z niewyobrażalnej wysokości. Rozumiałem, że to kwestia poruszania obiektywem, jak to Lundist pokazywał mi w obserwatorium ojca, ale zdawało mi się, że spadam z nieba na plecach anioła. - Jorg! Jorg! - usłyszałem z dołu głos Makina. Był zaniepokojony. - Jesteśmy tu na górze - zawołałem. Chwilę później pokazała się głowa Makina, a przynajmniej tak sądziłem, że to był on pod przyłbicą. - Więc nie spłonąłeś - powiedziałem do niego. - Było blisko! Nie znalazłem Kena. Chyba nie przeżył. - Popatrz na to! - Przywołałem go do siebie. - Będzie dobrze. Ale nie podnoś głowy zbyt wysoko. Wziąłem od Makina tarczę i podniosłem ją nad głowę dla dodatkowej ochrony. Rozglądaliśmy się ponad blankami. Po wybuchu na polu bitwy zapanowała niemal cisza, słychać było krzyki, oczywiście, ale żadnego szczęku broni, okrzyków wojennych ani brzęku i łomotu maszyn oblężniczych. Bębny też zamilkły. Sześć wielkich bębnów bojowych mojego wuja, z blachy i hebanu, szersze niż beczki, pokryte wołową skórą, teraz wypalone, tliły się wśród zwłok na podwórzu. Ale gdzieś w oddali usłyszałem jakieś dudnienie, jak słaby grzmot. Makin podniósł głowę. Też to usłyszał. Brzmiało jak kolejna lawina. - To konnica! Strzała sprowadził konnicę, Jorg. - Makin zaczął się czołgać w kierunku ściany od strony frontu upiornego. Odciągnąłem go. - Jest tylko jedno miejsce zdatne do końskiej szarży, sir Makinie. I zobaczyliśmy ich, pędzących, powiewających fioletem i błękitem swoich strojów, błyszczących w srebrnych zbrojach. Przejechali obok ukrytych oddziałów Martena, pierwsi z opuszczonymi lancami, gotowi zabijać. - Co to jest? - Makin prawie się podniósł. - Opowiadałem kiedyś Simowi o Hanibalu, który przeprowadził przez Aupy słonie. No cóż, mój wuj w środku zimy przeprowadził przez Matteraki ciężką konnicę. - Jak? Zakreśliłem w powietrzu kółka, jakbym chciał przyspieszyć obroty umysłu Makina. - Przełęcz Sinego Księżyca! - Makin roześmiał się, pokazując więcej zębów niż ktokolwiek powinien mieć. - Przecież opróżniłem ją ze śniegu. A lord Jost pewnie posłał sygnał, że małżeństwo zostało skonsumowane... i oto są. Konnica domu Nazajutrz przecięła szeregi piechurów wysłanych na przepędzenie trolli

Gorgotha. Większość oddziałów Strzały była zwrócona plecami do Pola Biegaczy, bo właśnie zmagali się z większą ilością trolli niż by chcieli. W istocie trolle imponująco przerzedzały szeregi Strzały bez niczyjej pomocy. Atakowały jak dzikie psy, rzucały się wściekle na ludzi i zostawiały ich rozczłonkowanych. Ktokolwiek uczył te trolle wojennego rzemiosła, przeszedł sam siebie. Jazda w kierunku miejsca łuczników wymagała zwolnienia, ale wciąż mogli cwałować w pięciu do ośmiu w szeregu, zabijając po drodze. Łucznicy nie mieli szans z rycerzami w zbrojach i wielu uciekło potoczywszy się w dół zbocza. Konnica mojego dziadka przybyła w jakieś pięćset koni. Gorgoth wycofał już swoje trolle i ludzie walczyli teraz z ludźmi. Trudno mi było określić straty trolli, ale zapewne nie były małe i wiedziałem, że Gorgoth nie pośle ich już więcej do walki. Chciał ojczyzny dla swoich nowych poddanych i właśnie zapłacili cenę, jakiej od nich chciałem. - Niewiarygodne! - zawołał Makin. Wciąż potrząsał głową. - To nie wystarczy - powiedziałem. Szarża konnicy zostawiła za sobą krwawą masę wdeptaną w podłoże, zabili setki łuczników, zanim stracili impet. Nawet bez spójności szarży, rycerze po prostu siali spustoszenie uderzając toporami i mieczami w głowy uciekających. Ale pięciuset zbrojnych w walce z czterema tysiącami też musi zapłacić swoją cenę. Rycerze zawracali teraz, zjeżdżali w dół i kierowali się znowu ku Polu Biegaczy. Było ich mniej chyba o połowę. - Byli wspaniali! - Makin wstał. - Nie patrzyłeś? - Byli wspaniali. A kiedy się do nas przyłączą, będziemy mieć w tym nadwerężonym zamku trochę ponad siedmiuset ludzi. W zależności od tego, ilu ludzi uda się księciu Strzały odzyskać i zreorganizować, będzie on ich miał od pięciu do siedmiu tysięcy. Poszedłem popatrzeć na główną armię księcia. Na polu bitwy straty, jakie spowodowałem w ich szeregach, każdą inną armię zmusiłyby już do odwrotu. Ciąłem ich siły po kawałku, oddzielałem, odciągałem, niszczyłem. Strugałem, redukowałem, rzeźbiłem do kości, ale nie przerzedziłem na tyle, żeby podkopać ich morale. Aż do wybuchu spowodowanego przez Mianę, główny trzon armii Strzały nie poczuł smaku bitwy. Wybuch, tak, to powinno było zmusić ich do ucieczki, ale tak się nie stało. I to powiedziało mi, że ludzie księcia są tak dobrze wyszkoleni i lojalni, jak o nich mówiono. Rzuciłem okiem na Pole Biegaczy. Rycerze z Końskiego Wybrzeża zaczynali wchodzić przez wejście do wypadów. Kilkoro ludzi prowadziło konie z powrotem w górę do przełęczy. Marten i jego oddział zamykali tyły. - Wyjdźmy im na spotkanie - powiedziałem. - A przy okazji, to jest wartownik Rodrick. Rodricku, to lord Makin z Ken. - To teraz lord? - Makin wyszczerzył zęby w uśmiechu. - A na co mi te moczary Ken, jeśli już są twoje i możesz mi je dać? Zaczęliśmy schodzić na dół. - No cóż, jeśli nie zwyciężymy, to nie będzie miał znaczenia fakt, że twoje wywyższenie jest tylko pustym gestem. A jeśli zwyciężymy, to książę Strzały zapanował ostatnio nad tyloma

ziemiami, że będę miał mnóstwo do rozdania. - A ja dostanę ten chlupoczący kawałek? - odezwał się Makin za mną. - Chodź, poznasz mojego wuja. On ma dużo dobrych przepisów na żabę. Zajrzałem po drodze do mojej komnaty. Miana siedziała na łóżku i pocierała głowę obiema rękami, powoli, jakby się bała, że jej odpadnie. - Przybył lord Robert - odezwałem się do niej. - Zostań tutaj. Wartownik Rodrick będzie cię chronił. To jeden z moich najlepszych. - Zwróciłem się do niego - Trzymaj ją tutaj, Rodricku. Chyba że wpadnie na jakiś pomysł zniszczenia reszty wrogiej armii. Wówczas możesz jej pozwolić to zrobić. Makin i ja poszliśmy dalej w dół. Natknęliśmy się na jednego z moich rycerzy z raną na ramieniu i przypalonymi wąsami. - Nazywasz się Hekom? Zejdź no do piwnicy pod zbrojownią, tej z wielgachnymi beczkami. Z jednej z nich będą wychodzić nasi południowi sojusznicy. Zaprowadź lorda Roberta i jego kapitanów do sali tronowej. Hekom, jeśli to był Hekom, wyglądał na trochę zdezorientowanego, ale skinął głową i poszedł wykonać polecenie. My skierowaliśmy się do sali tronowej. Po drodze, kiedy przeciskaliśmy się wśród rannych, wydałem kolejny rozkaz. - Niech przyniosą mi zbroję do sali tronowej. Tę odświętną. I to szybko. Wuj Robert wszedł z dwoma kapitanami, kiedy właśnie trzej paziowie wiązali rzemienie mojej zbroi. Razem z nim weszło kilku moich kapitanów, wśród nich mistrz Straży, Hobbs. - Siły wroga są większe niż powiadałeś, siostrzeńcze! - Wuj nie przejmował się formalnościami. Zaczął mówić od razu w drzwiach. - Jest ich o wiele tysięcy mniej niż było rano. - I twój zamek jest mocno uszkodzony. - O to możesz winić swoją córkę chrzestną. Ale to był dobrze wykorzystany posag. - Dobry Boże! - Wuj Robert zdjął hełm. - To dzieło rubinu? - Potrząsnął głową. Mówiono nam, że trzeba być z nim ostrożnym. Ale nie sądziłem, że jest aż tak niebezpieczny. - Trudno jest rozbić rubin. Tego nie robi się niechcący. Wuj zacisnął usta. - A więc, siostrzeńcze, przybyłem z pomocą. Na czym stoimy? Wciąż go lubiłem. Ostatnio widziałem go cztery lata temu, a wydawało się, jak byśmy tylko na chwilę przerwali rozmowę. I przybył z odsieczą, tak jak marzył o tym wątły chłopiec, zanim, zdradzony, uciekł z Wysokiego Zamku. Wuj Robert przybył z konnicą. To trochę odtruwało ranę. - Stoimy unurzani po kolana, wuju - odpowiedziałem. - Z tego co widziałem przy wejściu do tych jaskiń, to po pierś. - Wyglądał na zmęczonego, wysiłek włożony w walkę nie pozostał bez śladu. Napierśnik miał plamy z krwi i jedno głębokie wgniecenie. Na lewym policzku zaczynał mu ciemnieć jeden wielki siniak. Wzruszyłem ramionami.

- Tak czy siak, mamy buty pełne gówna i sytuacja śmierdzi. On ma tysiące, my setki. Może oblegać nas w tej warowni z ruin moich własnych murów. Bez wątpienia mógłby wyczerpać nasze siły w kilka miesięcy, a nawet tygodni. - Skoro sytuacja jest beznadziejna. Skoro zawsze taka była. Dlaczego poświęciłem tam życie dwustu rycerzy? Dlaczego w ogóle przedzieraliśmy się przez te góry? - Zmarszczył brwi, a w oczach pojawiły mu się groźne błyski. Znałem to spojrzenie. - Bo on nie chce czekać ani miesiąca, ani nawet tygodnia - odpowiedziałem. Makin wyszedł zza tronu. - Książę atakuje, jakby chciał nas zgnieść w jeden dzień. - I teraz musi - dodałem. - Wcześniej chciał szybkiej wiktorii, ale teraz jej potrzebuje. Nie chciał spędzić tu zimy. Miał ogromną armię do wykarmienia, plan do wykonania, nowe ziemie do patrolowania, inne potęgi do wzięcia pod uwagę. Nigdy nie zamierzał być więźniem zimy na Wyżynach. I teraz potrzebuje zwyciężyć dzisiaj, najpóźniej jutro, zanim jego armia pojmie skalę poniesionych strat, zanim kapitanowie zaczną marudzić, oddziały się przerzedzać, a opowieści uciekinierów przydadzą odwagi wrogom Strzały. Jeśli odniesie zwycięstwo nad nami dzisiaj, to opowieści będą inne. Będą o tym, jak zgniótł Jorga z Ancrath, który zrównał z ziemią Gelleth i upokorzył hrabiego Renara. Tak, straty były ogromne, ale wszystko trwało jeden dzień. Jeden dzień! - A w czym nam to pomaga? - zapytał wuj Robert. - Nie sądzę, żeby mógł nas pokonać w jeden dzień. I on też tak nie myśli. - Więc wciąż wszyscy tu zginiemy, tak? Może popsujemy księciu szyki, ale marne to pocieszenie z mojego punktu widzenia. - Wuj Robert spojrzał na swoich kapitanów, ogorzałych od południowego słońca. Nie odezwali się. - Pomaga, bo skłoni go do przyjęcia mojej propozycji. - Propozycji? Mówiłeś Coddinowi, że nie będzie żadnej ugody! - Makin zszedł z podwyższenia, żeby mi się lepiej przyjrzeć, jakbym wcale nie był Jorgiem. - Żadnej ugody! - Te słowa powtórzyła Miana, która właśnie weszła do komnaty, wsparta na ramieniu młodego Rodricka. Była blada, ale nie wyglądała na ranną. - Nie proponuję ugody. Proponuję mu pojedynek.

Z PAMIĘTNIKA KATHERINE AP SCORRON

27 sierpnia, 101 roku Interregnum. Strzała. Pałac Greenite. Czerwona komnata. Orrin znowu prowadzi kampanię. Im większy jest obszar jego panowania, tym rzadziej go widuję. Na wiosnę zdobył Conaught z trzema tysiącami żołnierzy. Teraz prowadzi dziewięciotysięczną armię na Normardię. Mówi nawet o narzuceniu protektoratu Orlanthowi, choć wcześniej powinien wziąć pod uwagę inne królestwa. Nigdy nie mówi o tym z żądzą, jakby chciał, żeby te wszystkie miejsca do niego należały, żeby płaszczono się przed jego tronem lub żeby napełnić skrzynie łupami. Mówi o tym, co może zrobić dla narodów tych ziem, co zyskają, jak wzrośnie ich wolność, dobrobyt, perspektywy. W ustach kogoś innego brzmiałoby to fałszywie. Ale Orrin w to wierzy i może tego dokonać. W Conaught już go wielbią jako odrodzonego jednego z ich dawnych bohaterów. Do mnie zwraca się z pożądaniem. Od dnia naszego ślubu traktuje mnie jak drogocenny skarb. Jestem szczęśliwa. I wiem, że on jest także szczęśliwy. Ale jest w tym, choć skrzętnie skrywana, odrobina rozczarowania, gdybym nie spędziła tak wielu dni na zgłębianiu ludzkich snów, może bym tego nie zauważyła. Ale widzę to i rani mnie to ostrze, które sama wykułam i naostrzyłam. Orrin pragnie potomka. I ja tego pragnę. A minęły już dwa lata. W swoich listach Sareth mówi, że czasem trzeba dwóch lat, czasem czterech. Od czasu Degrana ona sama urodziła tylko małą Merrith, która była chora i od razu umarła. Myślę, że żal uczynił Sareth bezpłodną. Jilli i Keriam mówią jak Sareth, że to może potrwać dwa lata. Że jesteśmy młodzi, że to przyjdzie samo. Chyba w to wierzyły przez rok. 28 marca, 102 roku Interregnum. Strzała. Pałac Greenite. Ogrody zachodnie. Egan wrócił do pałacu. Mówię "wrócił", ale on nigdy wcześniej tu nie był. Orrin kazał zbudować ten pałac, kiedy księstwo Belpan przeszło pod jego panowanie, a Egan tak rzadko wraca z kampanii, że właśnie pierwszy raz ogląda to miejsce. Znowu został ranny. Tym razem w bok. Mówi, że kiedy spadł z konia na coś ostrego. Ale Egan zawsze szybko wraca do zdrowia, jakby nie mógł znieść żadnych ograniczeń, także tych narzucanych przez jego własne ciało. Czytam "O krainach snów i tym, co pod nimi" Rolanda Thurtana. Lubię czytać na balkonie wychodzącym na ogród ziół. Oficjalne ogrody są... zbyt oficjalne i zbyt duże. Lubię patrzeć na zioła, na sadzawki, na zegar słoneczny i zegar księżycowy, które tam umieściłam, i lubię wdychać te zapachy. Jak też ta księga nie nadaje się do czytania w komnacie ani w półmroku. Po jednym

ustępie lub dwóch Rolanda Thurtana zdaje ci się, że ściany wokół ciebie się zamykają. Każdego dnia na głównym placu Egan ćwiczy walkę mieczem pod pomnikiem swojego ojca. Są jakieś czary w tym, jak on się porusza. Przypomina mi tancerzy ze słowiańskich lądów, z całą ich gracją i wyglądem elfów, choć on dodaje do tego siłę. Kiedy ćwiczy z przeciwnikami, widać, jak jest szybki. Nie dorównują mu nawet najlepsi spośród pałacowej straży. Coś mnie w nim jednak przeraża. Może ta pasja, z jaką dąży do każdego zwycięstwa. Kiedy widzisz, jak walczy, to zastanawiasz się, czy jest coś, czego by nie zrobił, żeby dostać to, czego chce. 15 kwietnia, 102 roku Interregnum. Strzała. Pałac Greenite. Ogród ziół. Egan wciąż tu jest. Szybko odzyskał siły, choć mówią, że to była paskudna rana. Wydawało się, że chce jak najszybciej wyzdrowieć i wrócić do tego, co kocha: zwalczania każdego, kto sprzeciwia się Orrinowi. Ale teraz szwenda się po pałacu. Dzisiaj przyszedł nawet do biblioteki, gdzie nigdy wcześniej go nie widziałam. Podoba mi się i nie podoba sposób, w jaki on na mnie patrzy. Jakaś zwierzęca część mnie rozkoszuje się tym. Ale każdej rozumnej części to ubliża. Chociaż nie znajduję w Eganie niczego, co by mi się podobało ponad to, co widzą moje oczy, to muszę jednak przyznać, że jest w nim jakaś tajemnica. Kiedy na mnie patrzy, czuję, że on instynktownie rozumie kobiety. Co nie jest dane mądrym tego świata, Ani Orrinowi. Tego lata Orrin i Egan znowu prowadzą kampanię. Dni są długie i gorące, i samotne, choć w pałacu mieszka z tysiąc dusz, a co najmniej pięćdziesiąt z nich to wytworne damy, których jedynym zadaniem jest dotrzymywanie mi towarzystwa. Nauczyłam się podróżować w snach, zachowując skupienie i przejrzystość każdej cząstki siebie, choć stąpam po niwach możliwości i niemożliwości. Czasem frunę, płynę albo galopuję. Ścieżka świata jest linią, nicią wiodącą przez ogrom snów, i kiedy nią podążam, dostrzegam to, co prawdziwe, a nie nurzam się w przypadkowych wyobrażeniach obcych mi ludzi. "Wysyłałam już posłańców do tych miejsc, które w ten sposób odwiedziłam, i oni potwierdzili moje obserwacje. Zeszłej nocy śniłam o Jorgu z Ancrath i mój sen splątał się z jego własnymi koszmarami. Na obrzeżach jego snów rozpościera się ciernisty krzew tak gęsty i ostry, że po przebudzeniu spodziewałam się, że mój nocny strój będzie podarty na strzępy i przesiąknięty krwią. Nad wszystkim szaleje burza tak gwałtowna, że rozbudziła mnie całkowicie. Może to Jorg postawił takie granice, aby trzymać intruzów z daleka. A może to wszystko tylko moja wyobraźnia. Niestety, nie mogę nikogo wysłać, żeby to sprawdził. Dziś rano boli mnie głowa, pióro drży w mojej ręce, oczy ledwo chcą się otworzyć. W Strzale używają sproszkowanego kopru zamiast piołunu - też nie działa. Wolałabym rany od cierni niż ten ból za oczami, ale to pewnie jest cena, jaką płacę za wpychanie się w sny innych ludzi.

22 maja, 102 roku Interregnum. Strzała. Pałac Greenite. Wielka biblioteka. Orrin pisze mi, że zatrudnił Sageousa jako swego rodzaju doradcę! Poganin zamieszkał na dworze diuka Normardii po ucieczce od Olidana. Orrin pisze, że Sageous okazał się użyteczny, przewidując stan spraw na ich drodze i objaśniając mu niektóre jego trudne sny. Jak najszybciej posłałam odpowiedź, błagając Orrina, żeby natychmiast pozbył się poganina. Napisałabym "powiesił" zamiast "pozbył", ale Orrin jest na to zbyt bezstronny. 23 czerwca, 102 roku Interregnum. Próbowałam nawiedzić sny Orrina, jak robiłam to co noc, od kiedy zdobyłam tę umiejętność. Dziś jednak nie mogłam go znaleźć, trafiłam tylko na tę przestrzeń, gdzie powinien być sen, pustą, jedynie ze wspomnieniem przyprawy, nasion kolendry, które czuć w oddechu poganina. Zdesperowana, szukałam śpiącego Egana, ale nie znalazłam. Nie znam też na tyle dobrze członków dworu Orrina, aby ich znaleźć pośród setek tysięcy tych, którzy tworzą materię snów. Mam nowego lekarza, brudnego, małego człowieczka ze słowiańskich stepów, ale jego napary koją moją głowę. Jest stary jak świat i słowa języka Imperium dziwnie brzmią w jego ustach. Tym niemniej, lord Malas ma o nim dobre zdanie, a jego leki działają. 20 czerwca, 102 roku Interregnum. Znalazłam śniącego Orrina! Nie mogłam wejść do jego snu, złotego, wielowarstwowego, ale wydawało mi się, że zwalczył wszelkie wysiłki Sageousa, żeby go kontrolować. Może to prawda, że to on pociąga za sznurki. Martwi mnie jednak fakt, że nie mogę wejść do środka. Może to bariera stworzona przez poganina, może mechanizm obronny samego Orrina, świadomy lub wynikający z jego naturalnego oporu wobec bycia instruowanym. Jorg trzymał mnie z daleka od siebie cierniami i błyskawicą, Orrin użył spokoju i zwykłej odmowy. Mam nadzieję, że odesłał Sageousa do Olidana Ancratha w Wysokim Zamku. 12 lipca, 102 roku Interregnum. Strzała. Pałac Greenite. Sala balowa. Ten pałac stoi już od prawie dwóch lat, a nikt jeszcze nie tańczył w sali balowej. Żeby mi zrobić przyjemność Orrin na pewno zorganizowałby bał. Zaprosiłby panów i panie, i powozy przywiozłyby ich setki strojnych w koronki i satynę. Tańczyłby precyzyjnie i z wdziękiem zdumiewającym jego nauczycieli, dbałby o moje potrzeby i komplementował muzyków. A ja przez cały czas wiedziałabym, że z tyłu głowy miałby te swoje wielkie idee, plany, filozofie, listy

do napisania. I kiedy ostatnie hulaki odjechaliby pijani w sztok, rozparci na siedzeniach swoich powozów, Orrin usiadłby w bibliotece i robił notatki na marginesach jakiegoś wielkiego tomiska. Egan napisał do mnie, kiedy świętował zdobycie ostatniego zamku Orlantha. Mówię, że to Egan, choć nigdy wcześniej nie widziałam jego pisma. Zdziwiłabym się, gdyby kiedykolwiek wcześniej coś napisał. Może to dzieło jakiegoś skryby, bo litery są kształtne, ale słowa na pewno są Egana. Napisał: Katherine, Mamy Orlanth od równin na zachodzie po skraj moczarów Ken. Orrin planuje teraz rozgrywkę z baronem Kennick, chce dyplomacji, ugody, poklepania starucha po plecach. A my powinniśmy przetoczyć się przez ten kraj i puścić go z dymem. Orrin wysłał mnie do zamku Traliegh w Conaught, na kompletnym odludziu. Po wydarzeniach w East Haven mówi, że się o mnie martwi. Mówi, że potrzebuję odpoczynku. Potrzebuję odpoczynku jak trucizny. To, czego ja potrzebuję, to hartowania w kuźni wojny, abym mógł co wieczór, wyczerpany, zasypiać głębokim snem bez snów. Conaught to miejsce udręki. Dręczą mnie sny. Wpatruję się w ścianę i boję się nadejścia nocy. Nawet kiedy śnię o tobie, to nie są dobre sny. Nie wiem, co robić. Orrin nie chce słyszeć niczego złego o swoim bracie. Widziałam to już wcześniej. Zawsze znajduje jakiś punkt widzenia, który pozwala usprawiedliwić czyny Egana. Nigdy nie zrobiłam niczego, co by zachęcało Egana do tego uczucia, do tej obsesji. Od początku faworyzowałam Orrina. Gdybym chciała dzikusa, to mogłabym się uśmiechać do Jorga z Ancrath, i z jakimż to stworem bym się wówczas związała. Orrin musi wysłać Egana do jakiegoś zamku na spornej granicy, żeby mógł tam zająć się wojną. Nie może przecież tak być, że będzie stale potrzebował brata u swego boku. Z pewnością jedno ostrze, choćby nie wiem jak sprawne, nie może zmienić biegu bitwy. 18 lipca, 102 roku Interregnum. Szukam Egana w krainie snów, a on wciąż się chowa przede mną. Moi posłańcy nie wracają. Nie wiem nawet, czy dotarli do armii Orrina. Mamy wieści, że są już na Wyżynach Renaru. Zastanawiam się, czy może Sageous jest narzędziem Jorga Ancratha. Czy wypuścił psa swojego ojca na mojego męża? 28 października, 102 roku Interregnum. Znalazłam sny Egana, ale są bardzo mroczne i dla mnie zamknięte. Czuję w tym rękę poganina i martwią mnie jego plany. Czy Orrin okazał się zbyt trudny do sterowania? Egan byłby łatwiejszy, jak byk prowadzony to w tę, to w tamtą stronę machnięciem płachty matadora. Doprowadza mnie to do szału, że siedzę zamknięta w tym pałacu, podczas gdy wszystko, co ważne dzieje się trzysta mil stąd.

29 października, 102 roku Interregnum. Wciąż ani słowa od Orrina czy Egana, jedynie wieści o dziesiątkach tysięcy pod bronią, zmierzających na Wyżyny, i o Jorgu z Ancrath siedzącym w swoim zamku z mniej niż jedną dwudziestą tej siły. A ja wciąż się martwię. O Orrina z całym jego sprytem, siłą, cierpliwością i mądrością. Nawet o Egana, z jego ogniem i umiejętnościami. Bo pamiętam Jorga Ancratha i jego spojrzenie, blizny na jego ciele i echa jego czynów wciąż rozbrzmiewające w krainie snów. Pamiętam go i martwiłabym się, nawet gdyby Orrin miał dziesięć razy więcej ludzi, a Jorg był sam. 1 listopada, 102 roku Interregnum. Stworzyłam sen, pełen światła i cienia i umieściłam go w głowie Marcusa Gohala, kapitana gwardii pałacowej. Łatwiej mu było się zgodzić, kiedy zażądałam, aby zebrał odpowiedni oddział, który będzie mi towarzyszył w podróży do mojego męża. Nawet nie pomyślał, żeby się sprzeciwić. Skinął głową, stuknął obcasami, jak to mają w zwyczaju mężowie Strzały, i rozkazał czterystu lansjerom eskortować mnie na południe. Wyruszyliśmy wcześnie, zanim świt rozjaśnił niebo, i jechaliśmy niespiesznie w obłokach końskich oddechów, wśród drzew błyskających złotem i purpurą w świetle pierwszych promieni słońca. A ja czułam na sobie czyjś wzrok, jakby ktoś z góry bacznie mi się przyglądał.

Brakuje mi brata Goga. Nie ma dźwięku bardziej denerwującego niż bezustanna papla

48 Dzień ślubu - To szaleństwo, Jorg. Bóg stworzył księcia Strzały po to, żeby dzierżył miecz. Wszyscy tak o nim mówią. On nie jest jak reszta ludzi, nie z bronią w dłoni. On nie jest człowiekiem. Makin stał teraz tuż przed tronem, jakby zamierzał zastąpić mi drogę. - Okaże się więc, że urodził się, by umrzeć wciąż dzierżąc miecz - odpowiedziałem. - Widziałem, jak on walczy. - Makin potrząsnął głową. - Mam nadzieję, że chowasz coś w rękawie, Jorg. - Oczywiście - powiedziałem. - Mam w rękawie ukryte ramię najlepszego szermierza w dziejach. Natychmiast wybuchł chór protestu, jak gdyby mój dwór zapełnił się stadem niezadowolonych gęsi. - Panowie! - Podniosłem się z tronu. - Wasz brak wiary we mnie jest oburzający. A nie chcecie zobaczyć mnie oburzonego. Jeżeli książę Strzały przyjmie moje wyzwanie, spotkam się z nim na placu boju i tam odniosę zwycięstwo. Minąłem Makina. - Ty! - Wskazałem pierwszego z brzegu rycerza. - Przyprowadź tu mojego herolda. Byłem prawie pewien, że mam herolda. Odwróciłem się i spojrzałem Makinowi w oczy. Mówiłem ci, że walczyłem z fechmistrzem Shimonem, prawda? - Tysiąckrotnie. - Westchnął i rzucił spojrzenie Lordowi Robertowi. - Shimon mówił, że jesteś dobry - przyznał wuj Robert. - Że jesteś jednym z najlepszych, jakich widział przez czterdzieści lat. - Słyszycie? - zawołałem. - Słyszycie? - Ale spotkał Orrina z rodu Strzały dwa lata później i uznał, że jest lepszym szermierzem. A brat Orrina Egan jest uważany za dużo bardziej niebezpiecznego. - Miałem wtedy czternaście lat! Teraz jestem mężczyzną. Dorosłem. Mógłbym pokonać Makina przy pomocy nogi od krzesła. Wierzcie mi. Książę Strzały będzie leżał i krwawił, zanim choćby zdąży zobaczyć mój miecz. Lekkość moich słów była tylko na pokaz. Zamierzałem walczyć z księciem. Przegram czy wygram, mam szanse czy nie. Szaleństwo, które zaszczepił we mnie Sageous, wygasło, ale zamierzałem stawić czoła ryzyku. Jakkolwiek marne były moje widoki - zabiłem swojego brata. Najgorętszy płomień nie mógł zmazać mojej winy. Zamierzałem ponieść ją ze sobą na pole bitwy i może zabrać do grobu. ***

Czerwonego Kenta znaleźli przywalonego spopielonymi zwłokami ludzi lorda Josta. Kazałem go przyprowadzić do sali tronowej, gdy tylko o tym usłyszałem. - Widywałem cię w lepszym stanie, sir Kencie - powiedziałem. Skinął głową. Dwóch strażników wniosło go do komnaty, przywiązanego do krzesła, żeby nie spadł. - Bywałem w lepszym stanie, Bracie. - Jego głos dobiegał szorstkim szeptem z przepalonych płuc. Nawet w tej chwili, gdy nikt z nas nie wiedział, czy dożyjemy jutra, Kent trzymał wzrok spuszczony, onieśmielony w obecności lordów i rycerzy, pomimo że podniosłem go do ich rangi. Za najmniejszą zachętą rzuciłby się sam na armię wroga, ale strachem napawała go sala tronowa pełna ludzi bardziej nawykłych do jedwabiu niż skóry. Zstąpiłem z podwyższenia i przykucnąłem przy nim. - Dałbym ci coś na ból, bracie Kencie, ale chcę, żebyś stoczył tę bitwę i zwyciężył swoje rany. Nie pozwolę ci skapitulować. - Czułem bolesne pieczenie mojej własnej rany. Nie była ona nawet cieniem tego, co spotkało Kenta i innych, ale wciąż czułem dotkliwy ból pulsujący w policzku i pod powieką. Kątem oka dostrzegłem jakieś poruszenie; odwróciłem się od Kenta i spojrzałem w stronę tronu. Po obu stronach podwyższenia stały olejne lampy, szkliwione urny na stojakach z kutego żelaza. Płomienie tańczące w przejrzystych osłonach wydawały się dziwnie jasne, zbyt pomarańczowe, zbyt żywe. Wyciągnąłem dłoń nad jedną z lamp, ale nie czułem żadnego ciepła, tylko pulsowanie życiowej mocy przebiegające przez moje ramię, które sprawiało, że miałem ochotę krzyczeć. Nigdy nie otwieraj szkatułki. - Wasza wysokość, herold wrócił. Gwałtownie cofnąłem rękę, niemal jakbym wstydził się tego, co robiłem. Mój herold stał w drzwiach między dwom rycerzami. Wyglądał odpowiednio do swojej funkcji: przystojny, wysoki mężczyzna w aksamitnej, przetykanej złotem liberii. - I cóż książę Strzały odpowiedział na moją ofertę? - zapytałem. Herold odczekał chwilę, jak przystało na plotkarza, który chce przykuć uwagę słuchaczy, chociaż nie moglibyśmy bardziej niecierpliwie czekać na jego wieści. - Książę spotka się z tobą na polu boju, by rozstrzygnąć o wyniku bitwy - oznajmił. Makin potrząsnął głową, co nie uszło mojej uwadze. - Dobrze zatem - powiedziałem. - Czy wskazał miejsce wedle swojego wyboru, czy przyjął moje zaproszenie do walki na Polu Biegaczy? - Książe uważa, że zbocze składa się z trolli w większej mierze niż z kamieni, i wskazał płaski teren niedaleko Skały Ridgen, w połowie drogi pomiędzy zamkiem a obecną pozycją jego pierwszej linii. Przyprowadzi ze sobą pięciu ludzi, którzy obserwować będą pojedynek z odległości dwudziestu jardów, i oczekuje, że uczynisz tak samo. - Odpowiedz mu, że jego wybór został przyjęty i że spotkam się tam z nim za godzinę. Herold skłonił się i odszedł, by przekazać moje słowa.

- Makin, chcę żebyś był tam ze mną. Ale przede wszystkim znajdź Olvina Greena albo, jeżeli on nie żyje, to kogoś kto radzi sobie dobrze z ranami od strzał. Chcę, aby on i sześciu silnych ludzi poszli po Coddina. Niech go opatrzą, jeżeli jeszcze żyje, i przyprowadzą tu, kiedy tylko będzie to bezpieczne dla jego zdrowia. Makin skinął i opuścił komnatę bez słowa, kładąc jedynie rękę na ramieniu Kenta, gdy go mijał. - Chcę przy mnie lorda Roberta, a także Rike'a, kapitana Keppena i ojca Gomsta. Wuj Robert pochylił głowę na znak zgody, po czym wstąpił na podwyższenie i nachylił się do mnie. - Dlaczego chcesz brać ze sobą kapłana? W razie zdrady potrzeba mieczy. - Książę Strzały przyprowadzi pięć sprawnych mieczy. Ja będę miał trzy, poza tym łucznika, gdyby ten bękart chciał uciekać i kapłana, żeby w przyszłości mógł opowiedzieć prawdę o tym, co się wydarzyło. Ubrano mnie w zbroję z płyt posrebrzanej stali, zręcznie wykutych i pozbawionych ozdób. Na piersi nie niosłem herbu ani żadnych symboli. Ozdoby są dobre na czas pokoju, dla ludzi grających w gry, których nie rozumieją. Wojna Stu, musicie to wiedzieć, jest grą. Żeby wygrać, trzeba rozegrać swoje figury. Sekret polega na tym, żeby mieć świadomość, że jest tylko jedna gra, a jej reguły ustalasz sam. Teraz, bez szkatułki, znałem już każdy kolejny krok. Nie warto było się nad tym dłużej zastanawiać - to tylko dałoby punkt zaczepienia Sageousowi. Jedno potknięcie i gra będzie skończona. Podczas gdy pazie, pocąc się i sapiąc, dopinali zapięcia mojej zbroi, podniosłem do oczu pierścień Budowniczych. Dostrzegłem przez niego Mianę, po drugiej stronie sali. Ciekawe, czy zdołałaby włożyć w pierścień całą dłoń i nosić go jak bransoletę na tym swoim cieniutkim nadgarstku. Po chwili przed moimi oczami skrystalizował się obraz. Świat zjawił mi się jako biało-niebieski klejnot. Obraz, na którym nawet całe imperium wydawało się małe. Drobny ruch czubkiem palca po brzegu pierścienia i ziemia zaczęła się do mnie zbliżać z prędkością większą niż strzała. Większą niż kula z karabinu. O tak, wiem i o nich. Na sekundę, może półtorej, obraz rozmazał się, po czym wyostrzył się na powrót. Jak ogromny by nie był teleskop, który wisiał ponad nami, nie mógł przedstawić widoku bliższego niż ten obraz rozciągający się na mile, ukazujący zarysy Upiornego, ale nie pozwalający rozróżnić szczegółów. Masa wojsk księcia była tylko ciemniejszą plamą na zboczu góry. Widziałem kształty większych maszyn oblężniczych, ale ludzie wokół nich byli jak drobiny pyłu. Przesunąłem jeszcze raz czubkiem palca i obraz zniknął. Odliczałem mrugnięcia, kiedy widok przeskakiwał przez cztery puste punkty, których oczy Budowniczych, może ślepe, nie widziały. Kiedy zatrzymałem palec na ostatniej bruździe, ukazała mi się nowa scena. Widziałem teraz armię i dymiące zgliszcza moich zewnętrznych murów, jak gdybym stał na sąsiednim górskim szczycie. Ostrożnie przesuwając palec o setną część cala powiększyłem obraz jeszcze trochę, aż na środku ukazał mi się teren wokół skały Ridgen. Zazwyczaj pierścień Budowniczych nie był w stanie przedstawić lepszego powiększenia niż widok z lotu ptaka całe mile ponad ziemią, ale w może jednej na pięć pozycji mógł

skorzystać z innych oczu. Drogą eksploracji i ekstrapolacji zlokalizowałem jedno z nich, z którego mogłem teraz skorzystać - umieszczone na wysokiej grani w Matterakach, zupełnie zasłonięte przed wzrokiem postronnych, kiedy nie było używane. Gdy je uruchamiałem, zza czarnych drzwi osadzonych w naturalnym kamieniu wynurzył się połyskujący stalowy wysięgnik, podnosząc ciemną kryształową kopułę. Stałem kiedyś przed tą kopułą i słuchałem jak cicho brzęczy, kiedy manipuluję pierścieniem. W środku musi znajdować się jakieś mechaniczne oko, które odpowiada na moje żądania. Nie sprawdziłem tego i zostawiłem wszystko tak, jak to znalazłem. Te oczy, w bezkresach nieba i tu na dole, pośród nas, ukryte w skalnym łonie, to dzieło geniusza. Mimo to dziwiłem się ludowi, który odczuwał potrzebę bycia wszędzie i zawsze pod obserwacją. Może to doprowadziło ich do szaleństwa. Ja nie dałbym się tak szpiegować. Ja wykłułbym śledzące mnie oczy. Fexler Brews oszalał. Czternaście lat po tym, jak jego echo zostało schwytane w tej maszynie, wziął pistolet i się zastrzelił. Colt cztery-pięć, tak nazywali ten pistolet, chociaż nie wiem, skąd się wzięła ta nazwa. Znalazłem Fexlera, ale nie było to łatwe. Znalazłem go podczas mojego długiej i krętej drogi powrotnej do Wyżyn Renaru; kosztowało mnie to wiele bólu i straconych ludzi. Ludzi, których ceniłem, a to rzadkie dobro. Fexler zastrzelił się, ale nawet wtedy maszyny nie pozwoliły mu odejść. Trzymały go w pułapce pomiędzy ułamkami sekundy. Odepchnąłem tę myśl, obraz broni w jego zatrzymanej w czasie ręce, nieruchome rubinowe krople krwi zawieszone w powietrzu wokół rany. Zapomniałem o komnacie hipostazy... aż Sageous mi o niej przypomniał. Mówią, że Bóg widzi nas w każdej chwili. Ale ja myślę, że czasem, przy pewnych czynach, odwraca wzrok. - Co widzisz, Jorg? - zapytała Miana, która stanęła teraz obok mnie. - Że plac walki jest pusty. - Odsunąłem pierścień od oczu. - Czy możesz wygrać, Jorg? Z księciem? Mówią, że jest bardzo dobry. Czułem przy sobie Sageousa. Jego odór, jego obecność na samym skraju moich myśli, czułem jak próbuje wykraść moje sekrety. - Jest bardzo dobry. A ja... ja jestem bardzo zły. Zobaczmy, co z tego wyniknie. Zatrzymałem bieg mojej wyobraźni, powstrzymując się od rozważania, co może się stać. Moje ręce wiedzą, co robić - nie muszę o tym myśleć. W podwyższenie pod moim tronem wbudowano pancerną skrzynię. Zanim założyli mi na głowę hełm, przyklęknąłem przed tronem i włożyłem masywny klucz do zamka. Otworzyłem klapę i sięgnąłem prawą dłonią do środka, po czym złapałem za uchwyty małej żelaznej tarczy i pociągnąłem ją na zewnątrz. Zacisnąłem palce na rączce przedmiotu, który skrywał się za tarczą. Uśmiechnąłem się. Wyobraźcie sobie Fexlera Brewsa, który myśli, że może mi odmówić. Wstałem, zostawiając sejf otwarty, i zszedłem z podwyższenia, żeby paziowie mogli założyć i zapiąć mój hełm. - Przekręć mój pas z mieczem, Kevenie - zażądałem. Chłopak zmarszczył brew i zamrugał. Wyglądał jak małe dziecko. Chyba był dzieckiem, pewnie w wieku Miany. - Panie?

Skinąłem tylko, więc wciąż marszcząc brwi, odpiął pas i przypiął go ponownie z mieczem na moim lewym biodrze. Niektórzy ludzie nadają mieczom imiona. Zawsze wydawało mi się to dziwną i niepotrzebną pozą. Gdybym musiał go jakoś nazwać, nazwałbym go "Ostry", ale nie widzę większego powodu, żeby to robić, niż nadawać imię widelcowi przy obiedzie albo hełmowi na mojej głowie. Wyszedłem z sali tronowej, powoli stawiając kroki, wśród zwróconych na mnie spojrzeń. - Czerwony Jorg - szepnął Kent, gdy go mijałem. - "Czerwony" byłby dobry, Kent. Ale obawiam się, że moje barwy są dużo ciemniejsze. Gdy otworzyłem szkatułkę, odzyskałem więcej niż tylko wspomnienia. Kiedy przechodziłem przez drzwi, migoczące płomienie pochodni przejęły mnie dziwną namiętnością. Czułem, że patrzą na mnie nie tylko mój dwór, nie tylko Sageous i gracze, którzy chcą przesuwać Stu po planszy. Gog na mnie patrzył. Z płomieni. Obejrzałem się raz i zobaczyłem Mianę stojącą przy tronie. Lord Robert ruszył za mną. Kapitan Keppen i Rike dołączyli do nas na zewnątrz. - Oto zmierzamy w paszczę lwa, stary druhu - rzuciłem do Keppena, gdy znalazł się przy moim boku. Uśmiechnął się na to, jak gdyby wiedział, że nasz czas nadszedł i podzielał mój głód walki. Poprowadziłem ich przez korytarze zamku mojego wuja. Degran nie prześladował mnie już pośród cieni, moja wina nie niosła już obietnicy szaleństwa, ale rozumiałem swoją zbrodnię. Śmierć czekała na mnie, niezależnie od wyniku. Śmierć była tym, czego chciałem. Śmierć z rąk księcia, śmierć, którą niosły tysiące jego mieczy; śmierć, od której Fexler ocalił mnie, kiedy nasycił małą szkatułkę Luntara siłami nekromancji i ognia, które zapuściły we mnie korzenie, szarpiąc mnie w przeciwnych kierunkach. Wtedy sobie przypomniałem. Raz jeszcze wyciągnąłem pustą szkatułkę, tylko po to, żeby ją odrzucić. Nawet puszka Pandory chowała na dnie nadzieję, ostatnie spośród nieszczęść, jakie spuściła na nas jej niepohamowana ciekawość. Być może Pandora uwolniła nadzieję z zamknięcia, ale nie po to, by poleciała w moją stronę. Mimo to, spojrzałem jeszcze raz do wnętrza szkatułki, gotowy, żeby rzucić ją na ziemię. Ale na wypolerowanej miedzi dostrzegłem niewielką plamę. Jedno ostatnie zagubione wspomnienie? Dotknąłem plamy palcem i poczułem, jak ciemność przenika przez moją skórę, zostawiając po sobie czystą miedzianą powierzchnię. To wspomnienie mnie nie porwało, nie oderwało mnie od obecnej chwili, ale osadziło się w mojej pamięci, kiedy szedłem przez korytarze Upiornego. Przypomniałem sobie ostatnią rozmowę z Fexlerem, w zamku mojego dziada. Fexler namyślał się nad szkatułką, kiedy ja trzymałem przy niej pierścień. - Sageous? - zapytał w końcu, tak cicho, że jego głos ledwie przebił się przez buczenie pierścienia. - Sageous? Ten nędzny złodziej snów mi to zrobił? Zaszczepił we mnie szaleństwo? - Sageous ma na sumieniu znacznie gorsze rzeczy, Jorg. To on wrzucił cię pomiędzy ciernie. - Fexler zamilkł na chwilę, jakby coś sobie przypomniał. - Co cię pośród nich trzymało,

to inna sprawa. Słysząc jego słowa, poczułem jak rozpala się każda z moich cierniowych ran. - Dlaczego?- zapytałem. - Dlaczego miałby to zrobić? - Niewidoczne ręce, które przesuwają pionki po mapie twojego imperium znają proroctwa, którymi lubią się dzielić. Lubią mówić o księciu Strzały i jego świetlanej przyszłości. Ale mają też przepowiednie, o których nie mówią tak chętnie. Sądzą, że jeżeli dwóch z rodu Ancrath połączy siły, nastąpi kres ich władzy. Koniec gry. - Dwóch? - Roześmiałem się. - Nie mają się więc czego bać! - Kiedy mimo wszystkich przeciwności udało ci się przetrwać, zyskałeś pewną wartość. Te słowa przeszyły mnie chłodem, bo zrozumiałem w końcu, dlaczego gracze chcieli powstrzymać dwóch Ancrathów od połączenia sił. Chcieli zabić obu synów Olidana. A kiedy ja uniknąłem tego losu i stałem się równie przydatny w ich grach, jak mój drogi ojciec, czy pozwolili mi żyć, wiedząc że nigdy nie zawiążę z nim sojuszu? Czy może przewidzieli taką możliwość już dawno? Czy nie wykopaliśmy całkiem sami przepaści ziejącej między nami dwoma? - Znajdę tego poganina i zabiję go - obiecałem Fexlerowi. - Sageous to tylko dzikus, który owija prawdę w przesądy, by zatruć twoje sny. - Fexler potrząsnął głową. - Tak czy tak, niełatwo go znaleźć. - Och, jak bym chciał, by wreszcie odszedł. - Głos Fexlera zabrzmiał śpiewnie. - Co? - Stary wierszyk. Starożytny wierszyk, jak sądzę. Sageous mi o nim przypomina. Wczoraj na schodach zobaczyłem człowieka, którego tam nie było. Nie ma go też, gdy dzisiaj patrzę. Och, jak bym chciał, by wreszcie odszedł. Tym jest właśnie Sageous dla ciebie, człowiekiem, którego tam nie ma. To, co powinieneś zrobić, to oczywiście zmienić zakończenie: Och, niech zostanie tu na zawsze. - Co takiego? - Zacząłem się zastanawiać, czy duchy ulegają starczej demencji. Fexler zbliżył się wtedy i położył widmową dłoń na szkatułce. - Ale żaden z tego dla ciebie pożytek, dopóki zagadka szkatułki nie zostanie rozwiązana, dopóki nie rozwiążesz tego gordyjskiego węzła. Włożę to do środka. - Nie! - zawołałem. Nie mogłem pozwolić, by odebrał mi to wspomnienie. - Co nie? - zapytał. - Nie... nie pamiętam. - Nie? - zapytał Makin, stając przy mnie w korytarzu twierdzy. Na zewnątrz czekał książę Strzały wraz ze swoją armią. Potrząsnąłem głową. W dłoni trzymałem pustą szkatułkę, zaciskając na niej palce. Ze starych cierniowych ran znów płynęła krew. Upuściłem szkatułkę i kopnąłem ją pod ścianę. - Nie - powiedziałem. - Po prostu nie.

Ojciec Gomst czekał na nas na dziedzińcu. Ciała zmarłych odsunięto na boki, żeby zrobić przejście. Ścieżka pomiędzy stertami zwłok przypominała drogę do piekła. I ten smród, Bracia! Aż ścisnęło mnie w żołądku. Co gorsza, kiedy szedłem pomiędzy okaleczonymi i spalonymi trupami, widziałem, jak się poruszają. Zmasakrowane dłonie zaciskały palce, z których odpadały płaty skóry. Głowy kiwały się bezwładnie, martwe oczy śledziły moje kroki. Ludzie wokół mnie, skupieni na celu, do którego zmierzaliśmy, niczego nie widzieli. Ale ja widziałem, odczuwałem ich niepokój i czułem na sobie spojrzenie Martwego Króla patrzącego na mnie ich oczami. Nigdy nie otwieraj szkatułki. Śmierć i ogień coraz głębiej zapuszczały we mnie swoje korzenie. Coraz mocniej próbowały mnie rozszarpać. - Powinienem zająć się konającymi - powiedział ojciec Gomst. Musiał niemal krzyczeć, żeby przebić się przez wrzaski dochodzące z galerii, na którą zabrano rannych i umierających. - Nie potrzebują pomocy w umieraniu - odparłem. Wiedziałem, że obecność Gomsta nie byłaby dla mnie żadnym pocieszeniem, gdybym to ja leżał tam i jęczał. W cieniu przy bramie twierdzy dostrzegłem Grumlowa. Wezwałem go do siebie. - Okaż umierającym nieco miłosierdzia, Grumlow - rozkazałem. Skinął głową i odszedł. Ja sam na pewno wolałbym natychmiastową łaskę Grumlowa niż powolną agonię przy akompaniamencie kapłańskiego moralizatorstwa. Ścieżka została oczyszczona z trupów, ale nie z krwi, stopionego tłuszczu, oderwanych płatów skóry i spopielonych zarysów ciał. Nikt się nie odzywał. Nawet Rike wyglądał na przygnębionego. A jednak wszystko to wydawało się właściwe. Mój wuj, książę Renaru, kochał ogień. Używał go, by siać terror. A ja przyszedłem zająć jego księstwo z Gogiem u mego boku, zamieniłem dziedziniec jego twierdzy w wielkie krematorium. Książę Strzały miał rację, kiedy nazwał Ancrathów najbardziej zepsutą z gałęzi drzewa rodowego Stewardów. Długo zastanawiałem się, czy będę potrafił stawić czoła Orrinowi. Był może najdorodniejszym owocem na gałęziach rodu cesarza. W ciągu czterech lat, które minęły odkąd zająłem Wyżyny, przemierzyłem ziemie imperium i w końcu wróciłem, by zdławić powstanie mojego kuzyna Jarco na zachodzie. Walczyłem też z mniej uchwytnymi wrogami, z chorobą toczącą mój lud i gospodarkę mego królestwa. W tym samym czasie książę Strzały budował swoją potęgę i zdobył pięć tronów. Być może jedynie powtarzające się rady mędrców, bym ustąpił przed roszczeniem Orrina do cesarskiego tronu, skłoniły mnie do tego, żeby stanąć na jego drodze do Bramy Gilden. Nie lubię, gdy mówi mi się, co mam zrobić. Teraz jednak, kiedy otworzyłem miedzianą szkatułkę i powróciły do mnie moje wspomnienia i grzechy, czułem, że wraz z nimi wróciło coś więcej, jak gdybym dotąd był jedynie cieniem samego siebie, pozbawionym witalnego elementu, czegoś, co było tak ściśle powiązane z moimi zbrodniami, że Luntar musiał zamknąć to w szkatułce razem z nimi. Być może nie zobaczę już zachodu słońca na koniec tego krwawego dnia, ale jeżeli przeżyję, nie pozwolę, by kolejne cztery lata minęły, nie przybliżając mnie do mojego celu. Szliśmy pośród ruin zewnętrznego grodu i najbardziej wysuniętych fortyfikacji Upiornego, zamienionych w dymiące zgliszcza. Po stajni Jerringa, w której kiedyś Makin tarzał

się w łajnie przed drogą, nie pozostał nawet ślad. Wciąż jeszcze mogłem to skończyć. Książę zaakceptowałby pokój: miał przed sobą ważniejsze cele. A kto może powiedzieć, że byłby gorszym cesarzem niż ja? Każdej z jego zbrodni mogłem przeciwstawić jedną ze swoich, a potem dorzucić na szalę dużo mroczniejsze czyny. Wiele razy, w chwilach jasności pośród górskich szczytów, postanawiałem ustąpić Orrinowi. Ale wszystko się zmieniło. Na plac boju zmierzał już inny Jorg i inny książę Strzały. Ten dzień, dzień ślubu, miał zobaczyć Jorga Ancratha w innym, starym kształcie. Przepełniało mnie znów dawne pragnienie. Dzisiaj poleje się krew. Słyszałem muzykę, najpierw bardzo cicho, potem coraz głośniej. Melodię, którą matka grywała dla mnie na fortepianie. To był wyjątkowy instrument, skomplikowany mechanizm złożony ze strun, klawiszy i młotków, dzieło starożytnych mistrzów. Ale dźwięki, które rodziły się pod jej palcami, były jasne i czyste, jak gwiazdy na tle ciemnego nieba. Czasem wystarczy jedna krystaliczna nuta, by zatrzymać dech w twoich płucach, i druga, nagła, wrzucona w pustkę, by twoje ciało przebiegły dreszcze. Bieg palców po klawiszach, szybki niczym trzepot skrzydeł, może porwać cię w każdym miejscu, w każdym czasie, dać ci nowe życie albo obciążyć minionymi latami, aż nie zdołasz już złapać tchu. Kroczyliśmy pomiędzy zwałowiskami kamieni i zwęglonego drewna. Ponad trzaskiem płomieni słyszałem wciąż muzykę mojej matki, najgłębsze nuty wydobywane przez jej lewą dłoń. Rike i mój wuj szli obok mnie. W tle wznosił się refren melodii. Widziałem jak palce mojej matki wyszukują wysokie nuty, czarne klawisze, te, które przeszywały moją pierś bólem, jak krzyk mew na brzegu dzikiego morza. Po tylu latach oglądania we wspomnieniach, jak jej dłonie przemykają po klawiaturze, w końcu słyszałem, słyszałem jej muzykę. W dół zbocza, w dół ku zwartej masie armii Księcia. Wciąż muzyka, głęboka, powolna melodia, wysoki złamany kontrapunkt, jak gdyby same góry stały się partyturą, jak gdyby chwała ukrytych jaskiń i tajemnych szczytów owinęła się wokół ponadczasowej wzniosłości oceanu, by stworzyć muzykę życia każdego mężczyzny, graną dłońmi kobiety, bez przerwy i bez litości, sięgającą w głąb, szarpiącą, odzierającą do naga nasze dusze. Ku płaskiemu polu poniżej szarej masy skały Ridgen. Muzyka zwolniła teraz, nuty rozproszyły się, tylko kontrapunkt wybrzmiewał w najwyższej oktawie, melancholijne nuty wahały się i bledły. Obejrzałem się na Makina, wspominając ten pierwszy dzień, kiedy wręczył mi drewniany miecz. Wszystkich tych gorliwych chłopców, gotowych, by uczyć się zasad jego gry. Pokazałem im, że to nie zabawa, że zawsze chodzi o to, by wygrać, ale nie sądzę, żeby mnie zrozumieli, nawet wtedy, gdy najlepsi z nich leżeli na ziemi z trudem łapiąc dech. Masywna katapulta leżała, płonąc u stóp skały. Najpewniej złapała ogień pod murami i odciągnęli ją aż tutaj, zanim zorientowali się, że nie uda się jej już ocalić. Ciekawe, czy to z niej wystrzelono kamienie, które trafiły moją sypialnię. Płomienie patrzyły na mnie, nachylały się ku mnie. Książę Strzały czekał już na miejscu, że smokami dzierżącymi w szponach pociski na połyskującej barwami tęczy zbroi. W umówionej odległości stało jego pięciu rycerzy i ja także zostawiłem sekundantów za sobą. Zabawnie wyglądali w jednym szeregu; ogromny Rike w

środku wyglądał jakby przynosił ze sobą cztery worki kłopotów. Po obu jego stronach Makin i Robert. Stary Gomst, po prawej; miał ze sobą każdy święty przedmiot, jaki posiadał, w nadziei, że nikt nie będzie do niego strzelał. Po lewej Keppen, z kwaśną miną, jakby chciał powiedzieć, że nie ma czasu na te głupoty. Podszedłem bliżej, aby przywitać się z księciem. - Otwórz bramy twierdzy i możemy to od razu skończyć. - Jego głos dobiegał stłumiony zza przyłbicy hełmu; ciemne oczy wpatrywały się we mnie. - Tak naprawdę nie chcesz, żebym to zrobił - odparłem. - Tak jest lepiej. - Obróciłem ostrze miecza, by złapać na nim odblask słońca. - Nie próbuj być swoim własnym bratem. Dla niego otworzyłbym bramy. Być może. Książę uniósł przyłbicę. Rzucił mi surowy i ponury uśmiech, po czym zdjął hełm i przesunął dłonią po krótkich czarnych włosach, gęstych i błyszczących. - Witaj, Eganie - powiedziałem. - Bardziej mi się podobałeś w roli wędrownego zbója. Pasowało to do ciebie. Między nami przeleciał kłąb dymu z płonącej maszyny. Za sobą usłyszałem kaszel Rike'a. - Podoba mi się twoja zbroja. Może ją sobie zatrzymam, po tym jak zedrę ją z twoich zwłok - rzuciłem. Zmarszczył czoło, aż jego czarne brwi się zetknęły. - Jesteś praworęczny. Co to za sztuczki? Położyłem lewą dłoń na rękojeści. - Często walczę prawą ręką. Mam nadzieję, że nie opierałeś swojej taktyki na tym, co widzieli twoi szpiedzy... Lewą ręką walczę znacznie lepiej. Egan przeniósł ciężar ciała na drugą nogę. - Z Orrinem walczyłeś prawą... - To prawda. Przykro mi słyszeć, że go zabiłeś. Był lepszym człowiekiem niż którykolwiek z nas. Może najlepszym w naszym pokoleniu. - Był głupcem - odparował Egan, zakładając na powrót hełm. - Za bardzo ufał ludziom, możliwe. Słyszałem, że wbiłeś mu nóż w plecy i patrzyłeś, jak się wykrwawiał? Egan wzruszył ramionami. - Nigdy nie zgodziłby się ze mną walczyć. Zacząłby przemawiać i mówiłby, i mówił, i mówił. - Opowiadał o tym, jakby to nic nie znaczyło, ale widziałem w jego oczach, że wspomnienie o zbrodni go prześladuje. - A jak Katherine przyjęła wieści o śmierci Orrina? - zapytałem. Zbladł, chociaż tylko nieznacznie. - Przygotuj się - powiedział, wyciągając miecz. Zignorowałem to. - Powiedziałem Orrinowi, że podejmę decyzję, kiedy znowu pojawi się na Wyżynach. Myślę, że dołączyłbym do niego i obwieścił go cesarzem. Mam nadzieję, że tak bym zrobił.

Powinieneś był poczekać dwa tygodnie, wtedy mógłbyś go zabić już po drugiej stronie moich ziem. Wyszedłbyś na tym znacznie lepiej. Egan splunął. - Sprawa rozstrzygnie się między dwoma bratobójcami. Gotowy? - Wiesz, dlaczego ćwiczyłem się w walce każdego dnia od naszego spotkania? zapytałem. - Żeby zajęło mi chwilę dłużej, zanim cię zabiję? - Nie. - Więc dlaczego? - Żebyś uwierzył, że to będzie uczciwa walka. Uniosłem prawą dłoń, mierząc do niego z pistoletu spod tarczy rozmiarów talerza. - Co to takiego? - zapytał Egan, robiąc krok w tył. - Ma na boku wyryte słowo COLT, jeżeli to coś pomoże. Wyobraź sobie, że to jakby kusza, tylko że cała mieści się w jednej małej metalowej rurze. Możesz podziękować za to echu imieniem Fexler Brews. Wystrzeliłem, trafiając Egana w brzuch. Kula zostawiła niewielką dziurę w jego zbroi. Z prób, które wykonałem na arbuzie, wiedziałem, że dziura z drugiej strony będzie większa. - Łajdaku! - zawołał, zataczając się do tyłu. Wycelowałem, żeby strzelić mu w nogę, ale pistolet się zaciął. - Co za szczęście, że nie zaciął się za pierwszym razem, co? - Lewą ręką wyciągnąłem miecz. Prawie udało mu się sparować mój cios. Musiałem przyznać, że jest naprawdę dobry. Uderzenie zmiażdżyło jego kolano i Egan upadł na ziemię. Pięciu rycerzy, których przyprowadził ze sobą, ruszyło na mnie. Próbowałem zrobić coś z pistoletem, uderzając nim o rękojeść miecza. Uniosłem go znowu i wystrzeliłem, raz, dwa, trzy, cztery, pięć razy. Jeden po drugim przewrócili się z krwawymi dziurami zamiast twarzy. Lewą ręką bym nie trafił. - Podstępny draniu! - Egan próbował czołgać się w moją stronę. - To nie jest twoja gra! - krzyknąłem, tak głośno, że tysiące żołnierzy księcia usłyszałoby mnie, gdyby właśnie nie szarżowali naprzód z wrzaskiem, domagając się mojej krwi. - Nie gram według twoich zasad. Wytrąciłem miecz z jego ręki i przywołałem moich sekundantów. - Przyprowadźcie mi tu Gomsta! W pistolecie nie było już kul, więc odrzuciłem go na bok razem z osłoną i kucnąłem obok Egana, żeby zdjąć mu hełm. Musiałem przeciąć nożem zapięcia i możliwe, że trochę go przy tym skaleczyłem. - Nie musisz kończyć w ten sposób, Egan. - Złapałem go za szyję. - Moje palce przynoszą śmierć, wiesz o tym? Zabolało, kiedy nazwałeś mnie bratobójcą, ale to prawda. Zabiłem biednego Degrana, nawet o tym nie myśląc. Czy już rozumiesz? Czy możesz sobie wyobrazić,

co potrafię zrobić, kiedy robię to świadomie? Kiedy rzeczywiście chcę cię skrzywdzić? Zaczął krzyczeć; nigdy nie słyszałem, żeby człowiek krzyczał tak głośno. - Widzisz? - zapytałem, gdy na chwilę przerwał. - Nie jestem dumny ze sposobu, w jaki się tego nauczyłem, ale cóż, diabeł się trudzi, gdy człowiek się nudzi. Mogę przeciąć twój rdzeń kręgowy i pozostawić cię z tym bólem na wiele lat, zanim umrzesz. Mogę cię sparaliżować i odebrać ci mowę, tak że nikt nie będzie znał twojego cierpienia i nie będziesz mógł nawet błagać o litościwy koniec. Żołnierze księcia biegli w naszą stronę, ale dzielił ich jeszcze od nas spory kawał zbocza. - Czego chcesz?- wydusił z siebie Egan. Zerwałem już połączenie między jego mózgiem a mięśniami, więc wiedział, że nie kłamię. Kłamałem tylko, kiedy dawałem do zrozumienia, że potrafię to odwrócić. - Zostańmy przyjaciółmi. Wiem, że nie będę mógł ci zaufać, nawet jeżeli nazwiesz mnie bratem... ale i tak zrób to. - Co? - zapytał. - Jorg! Musimy uciekać. - Wuj Robert złapał mnie za ramię. Zignorowałem go i poczęstowałem Egana kolejną falą bólu. - Nazwij mnie bratem. - Bracie! BRACIE! Jesteś moim bratem - zaczął krzyczeć, potem wrzeszczeć, potem jęczeć. - Ojcze Gomst, czy słyszałeś? Starzec skinął. - Powinniśmy to oficjalnie potwierdzić - zwróciłem się znowu do Egana. - Adoptuj mnie, przyjmij do swojej rodziny, Bracie - zażądałem, znów zadając mu ból. - Jorg! - Makin wskazał armię zmierzającą w naszą stronę, jak gdybym sam ich nie zauważył. - Ja... adoptuję cię. Jesteś moim bratem - wykrztusił Egan. - Doskonale. - Puściłem go i upadł na ziemię. Wstałem i wytarłem zakrwawione dłonie w płaszcz Makina. - Musimy uciekać! - Makin zrobił kilka pospiesznych kroków w stronę Upiornego, próbując mnie przekonać. - Nie bądź głupi - odparłem. - Nie uda nam się. - Jaki masz plan? - Miałem nadzieję, że się po prostu poddadzą. Przecież nawet nie lubią tej sterty łajna. Kopnąłem Egana w głowę, ale nie za mocno, musiałem oszczędzać nogi na wypadek ucieczki. Zabiłem ponad połowę spośród tych bękartów. Obaj ich książęta nie żyją. Spodziewałbym się, że wrócą do domu! - Ostatnie zdanie wykrzyczałem w stronę nacierających szeregów, które były już na tyle blisko, że można było rozróżnić twarze. - To wszystko? - zapytał wuj Robert. - Miałeś nadzieję? Uśmiechnąłem się szeroko i obróciłem do niego.

- Ostatnie dziesięć lat przeżyłem na nadziei, przeczuciach i szczęściu. Za jego plecami tańczyły płomienie unoszące się z resztek katapulty. Było w nich coś dziwnego, jakaś kruchość, tak samo jak w ogniu lamp w zamku. Zdobiły je karmazynowe łaty i pręgi... - Będę patrzył, jak umierasz. - Sageous stał po mojej lewej ręce, pomimo zimna nic poza przepaską na biodrach nie chroniło jego pokrytego pismem ciała. Zaskoczył mnie, ale próbowałem to ukryć. Podszedłem bliżej. - Nie ma mnie tutaj. Czy nigdy nie zrozumiesz, Jorg? - Widziałem, jak bardzo mnie nienawidzi. Samo to było już drobnym zwycięstwem: doprowadzić do tego, by w jego krowich oczach zabłysły jakieś emocje. - Nie ma cię? - zapytałem. Spojrzał na Egana, nieruchomego i wykrwawiającego się powoli w tęczowym pancerzu. - Mógłbym z nim osiągnąć wspaniałe rzeczy. Czy wiesz jak długo zajęło mi, by znaleźć człowieka tak potężnego i jednocześnie tak podatnego na wpływ? Z Orrinem nie mogłem nic zdziałać. Był nawet bardziej oporny niż twój ojciec, a to już coś. - To ty sprawiłeś, że zabił Orrina? - zapytałem. - To nie było trudne. Trzeba go było tylko lekko popchnąć we właściwym kierunku. Słodka Katherine okazała się zbyt kuszącą zdobyczą, a Orrin stał mu na drodze. Ludzie tacy jak Egan znają tylko jedną odpowiedź na problem tego rodzaju. - Tak wiele lekkich popchnięć, władco snów. - Ty pewnie nawet nie pamiętasz snu, przez który błagałeś, żeby odwiedzić Norwood tamtego dnia, prawda, Jorg? - Co takiego? - W mojej głowie spiętrzyły się obrazy. Festyn w Norwood. Zabawy z piłką. Tak bardzo chciałem jechać. Nie dawałem matce spokoju. Prawie siłą zaciągnąłem ich do karety. - To przez ciebie? - Tak. - Uśmiechnął się fałszywie. - Twoje zbrodnie się tego domagały. - Przedrzeźniał mnie. - Byłem tylko dzieckiem... Sageous skierował wzrok ku Eganowi. - Teraz się tego domagają. Wewnątrz mnie narastał zimny ogień. - Powiem ci, czego domagają się moje zbrodnie, poganinie. Domagają się więcej. Domagają się towarzystwa. - Zrobiłem krok w jego stronę. - Nie ma mnie tutaj - powtórzył. - A ja myślę, że jesteś. Czułem, że próbuje zmącić mój wzrok, uciec w sen. A potem zobaczyłem ją. Jej ducha. Katherine bladą z wściekłości i przez to jeszcze piękniejszą. Była duchem u jego ramienia, czekała w miejscu, do którego chciał uciec, jak miraż unoszący się ponad gorącym piaskiem. Jej usta poruszały się, śpiewając bezgłośnie. Widziałem ją na koniu, otoczoną przez tych samych

rycerzy, których przyprowadziła ze sobą z pałacu księcia. Gdzieś w pośrodku tej armii Katherine jechała ślepa, że wzrokiem opętanym wizjami, rzucając własne zaklęcia. A z każdym bezgłośnym słowem z jej wąskich ust, Sageous stawał się coraz wyraźniejszy, coraz bardziej obecny. Sięgnąłem, by go złapać. "Zobaczyłem człowieka, którego tam nie było..." Niemal go dosięgnąłem, ale jego materia rozpłynęła się pomiędzy moimi palcami. Co takiego powiedział Fexler? To wszystko kwestia woli. Odsuń na bok czaszki, dymy, słowa zaklęć, a poza tym wszystkim znajdziesz pragnienie. "Nie ma go też, gdy dzisiaj patrzę." Kwestia woli. "Och, niech zostanie tu na zawsze." I oto moje dłonie go znalazły. Cokolwiek by nie mówić o tym, jaki zostawia posmak, w pierwszej chwili zemsta jest słodsza niż krew, moi bracia. Chwyciłem jego głowę i oderwałem ją od ramion, jak gdybym ja był trollem, a on tylko człowiekiem, ponieważ zbyt długo kroczył we snach i jego ciało od nich przegniło. Rozerwałem je na strzępy jak pergamin, który przypominało. Wydał z siebie cichy krzyk i próbował umrzeć. Ale zatrzymałem go. Moc nekromancji zamknęła go w jego własnej czaszce. - Nie ma na świecie dość bólu dla ciebie. - Ogień, który płonął w moich kościach, który odbijał się echem w mojej krwi, zapłonął wokół moich dłoni i Sageous spalił się w nim, związany, żywy, pochłonięty. Rzuciłem jego głowę w stronę nadciągających żołnierzy. Usta Sageousa wiły się w bolesnym grymasie, gdy odbijała się od kamieni, wciąż płonąc. To był jeszcze zbyt miłościwy koniec dla niego. Podszedłem do płonącego wraka katapulty. Ogień sięgał już moich ramion. - Jorg? - zapytał Makin, tak cicho, jakby po trochu miał nadzieję, że go nie zauważę. - Lepiej uciekajcie - powiedziałem. - Nie uciekniemy im - mruknął Rike. - Uciekajcie przede mną. Płomienie buchnęły w górę, gdy się zbliżyłem. Ogień przypominał szkło, był oknem. Za moimi plecami Makin i pozostali ruszyli do ucieczki. Roześmiałem się. To radość, niepowstrzymana rozkosz zniszczenia. To dlatego płomienie tańczą. Z radości. - Jest tylko jeden ogień - powiedziałem i wiedziałem, że Gog patrzy teraz na mnie. Sięgnąłem w ogień i znalazłem go tam, przemienionego w płomień; złapałem jego rozpaloną do białości dłoń. Fragmenty jego ciała wciąż były w moim i chroniły mnie. Głęboko we mnie ta nowa magia ognia - magia, a może zrozumienie, albo empatia - zmagała się z mocą nekromancji, wciąż zatruwającą moją krew. Żołnierze księcia byli już po tej stronie skały Ridgen; rzucona włócznia ledwie minęła moją głowę. - Chodź do mnie - powiedziałem. - Bracie Gog! - Naprawdę? - zapytał. - To się nigdy nie skończy, jak to słońce pod górą. Przed moimi oczami przewalały się tysiące obrazów. Twarze, chwile, miejsca, bracia ze wszystkich stron. Znużenie światem. A ogień je pochłaniał. Zrozumiałem, jak czuł się Ferrakind.

- Niech wszystko spłonie. Gog wniknął we mnie. Rzeka ognia, pożerająca magię śmierci i tworząca coś nowego, mroczny ogień, płynący jak trucizna, owijający się wokół moich członków. Pierwszy z ludzi Egana podbiegł do mnie. Z moich dłoni uniósł się ogień. Żołnierze rozpadali się na strzępy, ich kości stawały w płomieniach, mięso rozpływało się jak morska piana na wietrze. Mroczny ogień biegł, przeskakując z jednego na drugiego, podczas gdy oni próbowali uciekać, próbowali tylko po to, by wpaść na swych towarzyszy z dalszych szeregów, jeszcze nie rozumiejących, jeszcze prących do przodu. Szedłem pomiędzy nimi, a śmierć szła ze mną. Śmierć i ogień. Ferrakind wył z miejsca, gdzie żyje ogień, śpiewając mi pieśń zniszczenia, przenicowując mnie na wylot. Ferrakind i wszyscy pozostali, których strawił płomień, wszyscy teraz byli jednym i krzyczeli, bym do nich dołączył. Jednocześnie z tego wyschniętego miejsca, w które wpadają umarli, słyszałem inne głosy, równie naglące, równie nieustępliwe. Martwy Król wyciągał po mnie ręce, moc nekromancji przelewała się przeze mnie, napełniała moje wnętrze. Ci dwaj pomiędzy wieloma zmagali się o władzę nade mną, jak psy walczące o kość. A kiedy oni walczyli, śmierć i płomień kwitły wokół mnie pożogą, a ludzie umierali dziesiątkami, setkami, cuchnącą, dymiąca, wrzeszczącą masą.

49 Dzień ślubu Wojownik jedzie na czarnym ogierze. Za jego plecami dym spowija ruiny zamku, a podmuchy wiatru chwilami odsłaniają widok na zapchaną zwłokami ogromną wyrwę w wysokim murze. Ten sam wiatr rozwiewa jak proporzec jego długie, czarne włosy i trzepocze strzępami jego szaty. Po lewej i po prawej stronie z mgły wojny wyłaniają się inni jeźdźcy, sami wojownicy, w zbrojach pogiętych, podartych i wysmarowanych sadzą i krwią. Ogromny żołnierz w zniszczonej płytowej zbroi trzyma chorągiew: czarny odyniec Ancrathów na czerwonym tle Renaru. Przesuwają się pojedynczo i dwójkami, jakby w zwolnionym tempie, jakby wielka odległość, z której są widziani, pozbawiała ich ruchy natarczywości. Każde kopyto opada nieodwołalnie jak zamknięcie grobowca, ale nie słychać żadnego dźwięku. Każdy podskok i opadnięcie w siodle trwa wieki. Na płytowej zbroi wojownika, w miejscach, gdzie odpadł zaschnięty brud, pokazuje się metal w tęczowych kolorach naoliwionej stali. Obok niego jedzie starszy, ciemnowłosy rycerz, z pół-uśmiechem na grubych wargach i czarnymi puklami przyklejonymi do czoła. Na jego okrągłej tarczy widnieje głowa orła wyrobiona w kuprycie, spiżu i srebrze, u jego boku pałasz, a do siodła przytroczony czarny, żelazny cep bojowy. Na lewo od nich, na białym rumaku jedzie drugi rycerz, swobodny jak morski wyga na swojej łajbie. Jego zbroja grawerowana jest w gotyckie wzory z Końskiego Wybrzeża, szata błękitna jak wspomnienie morza, a na jego turniejowej tarczy biały statek i czarne słońce rodu Nazajutrz. Za nimi podąża duchowny, sztywno siedzący na niesfornym mule. Wiatr rozwiewa siwe kosmyki jego włosów po nachmurzonym czole. Mężczyzna w środku tej grupy, wysuwający się jak grot strzały na czoło tej armii, patrzy prosto przed siebie. Z łęku jego siodła zwisa czaszka wilka. Wilka lub może dużego psa. Twarz mężczyzny jest naznaczona blizną, Cały lewy policzek jest poskręcany i kostropaty, jakby rzeźbiarz, jego twórca, usłyszał dzwonek obwieszczający koniec pracy i zostawił swoje dzieło tylko w połowie ukończone. Nad jednym okiem, przytwierdzony żelaznymi nitami do bocznej krawędzi hełmu, wisi srebrny pierścień, wielkością pasujący do przestrzeni między brwią a kością policzkową. Gdyby wiedzieć, że jego brzeg jest prążkowany, można by sobie wyobrazić, że widzi się te prążki, ale to tylko efekt istnienia odległości między nami, wypatrywania rzeczy na tysiąc jardów. Znudziło mi się obserwowanie samego siebie, więc przesunąłem pierścień tak, aby mi nie przesłaniał oka. Znaleźli mnie nagiego, wszystko, co miałem na sobie chyba spłonęło, oprócz miecza, na

którym jeszcze tańczyły płomyki ognia. Ogień trzymał się ostrza przez wiele godzin i wciąż od czasu do czasu dostrzegam na stali odblaski płomieni. Po raz pierwszy nadałem imię mojemu mieczowi. Nazywam go Gogiem, choć myślę, że zachowuje tylko jego odbicie, jak to odbicie Fexlera Brewsa, człowieka, który dawno temu w komnacie hipostazy zastrzelił się z Colta 45. Świat się zmienił, powiedział, a on pozostał w tyle. Otwarłem oczy, kiedy Makin okrywał mnie swoim płaszczem. Rana na mojej piersi była białą blizną o różowych brzegach - ogień zatarł we mnie wszelki ślad nekromancji i kiedy jej zabrakło, śmierć zgasiła Goga. Poczułem nieobecność obojga, jakby powstały dziury w moim świecie. Gog się skończył. Już nigdy go nie zobaczę. Ogień opuścił mnie, bo zawsze należał do niego, nie do mnie, i nekromancja też. Choć mam na sobie ubranie i zbroję, znowu stoję nagi przed światem i nic tylko mój własny język, bystrość umysłu i ostrze Ancrathów mogą mnie przez niego przeprowadzić. Myślę, że gdyby Ferrakind i Martwy Król o mnie nie walczyli, gdyby skupiona była na mnie uwaga jednego z nich, to kiedy otwarłem się na ich dominia i pozwoliłem, aby te miejsca wybuchały we mnie z takim żywiołowym zapamiętaniem, byłbym stracony. Nad takimi mocami nie da się zapanować, nie bez wysokiej ceny, którą byłoby stracenie tego wszystkiego, do czego tych mocy chciało się użyć. Ja gotów byłem na takie poświęcenie wobec wielotysięcznej armii zebranej przeciwko mnie. W końcu, bracia moi, nie ma takiej ceny, której bym nie zapłacił, żeby wygrać tę naszą grę. Żadne poświęcenie nie będzie zbyt wielkie, byle niczyja wola nie zapanowała nad moją wolą. Jedziemy do Strzały. Uważam, że przynajmniej zamek mi się należy. Pałac też byłby dobry. A ci wszyscy martwi wróżbiarze i jasnowidze - jesteśmy teraz przyjaciółmi. Ja jestem księciem Strzały. Zapytajcie ojca Gomsta, on tam był, patrzył, kiedy Bóg się odwracał. Egan przyjął mnie do swojej rodziny. A teraz nie żyje. Nie z mojej ręki, stratowany przez swoich własnych ludzi. Więc ja jestem księciem Strzały, w drodze do domu, z mocy prawa i proroczych wizji przeznaczony, by być imperatorem i siedzieć na tym złotym tronie za Bramą Gilden. Jedziemy do Strzały, lawiną grzmiącą z Wyżyn. Ten świat nagnie się do mojego panowania. Szkatułka jest otwarta, wspomnienia uwolnione, stare grzechy i niegodziwości znowu na wolności. Nie jestem już tamtym chłopcem, dzikim chłopcem na skraju dorosłości, który ją wypełniał. On stoi w przeszłości i wkrótce krzywizna kuli ziemskiej go zasłoni, mijające lata nas rozdzielą. Nie jestem tamtym chłopcem i jego zbrodnie nie plamią moich rąk. Jadę do Strzały. Jeśli zajdzie taka konieczność, to unurzam się po szyję we krwi, której nie zmyje nawet najbystrzejsza górska rzeka. Moje sny, czy mroczne, czy czyste, należą teraz do mnie. Jeśli chciałbyś je, Bracie, poznać, musisz stanąć na mojej drodze. Powiedziałem Sageousowi, że moje grzechy wołają o więcej i że zamierzam im to dać. Będę palił i pustoszył, i ziemie Orrina, splamione krwią dziedzictwo Egana, przejdą w moje ręce. Zostanę królem Strzały, Normardii, Conaught, Belpanu, moczarów Ken, Orlanthu i Wyżyn Renaru. Wezmę te ziemie i ich ludy uczynię swoim orężem. Ogniem i krwią nagnę ich do swojej woli, bo ta gra nie ma żadnych reguł, i choćbym miał przyćmić piekło, to ja będę zwycięzcą. Piszę to, kiedy obozujemy po całym dniu ciężkiej jazdy. Stawiam swoje zawijasy na

stronicach tak białych, jakie tylko za złoto można kupić. Może zasługują na wznioślejsze zapiski, ale muszą się zadowolić moimi. Sageous pisał na własnej skórze i to uczyniło go słabym. Mój ojciec trzymał swoje słowa dla siebie i stał się nieludzki. Ja robię te zapiski, jakby papier i atrament mogły zdjąć ze mnie winę. Chirurdzy chętnie upuszczają człowiekowi krwi, żeby go oczyścić ze złych humorów i żeby mógł znowu stawić czoła światu. Może powinni raczej wręczać mu pióro i pozwalać truciznom po nim spływać, zamiast pozbawiać go krwi do innych celów przeznaczonej. Obok moich stronic leżą te zapisane przez Katherine, wygrzebane z ruin pod Skałą Rigden. Widziałem, jak się paliła. Widziałem ją wśród płomieni na dziko rżącym koniu. A może to był sen w ciemności, która nastąpiła? W każdym razie wiatr poniósł jej słowa nad ciałami zabitych, a ja znalazłem je przy truchle bagażowego muła. Kiedyś już to mówiłem, że te uczucia są zbyt gwałtowne, aby mogły trwać. Mogą tylko płonąć. Zamienić nas w węgiel i popiół. I spłonęliśmy oboje, a ja wciąż jej pragnę. Choć gdyby stanęła tu teraz przede mną, mogłaby tylko mnie nienawidzić, a moja duma kazałaby mi się ostro odcinać. Duma zawsze była i moją słabością, i moją siłą, ale są tylko trzy rzeczy, z których jestem dumny. Pierwsza - wspiąłem się na to najwyższe miejsce na Bożym Palcu i znalazłem nową perspektywę. Druga - wszedłem do środka góry po Goga, chociaż nie mogłem go uratować od jego ognia, tak jak nikt nie mógł mnie uchronić przed moim. Trzecia - walczyłem z wszechmistrzem Shimonem, wokół mnie brzmiała pieśń miecza i stworzyliśmy coś pięknego. Na pewno będę jeszcze pławić się w dumie, ale może nie będzie już rzeczy, z których mógłbym być dumny. Nadchodzi czas trwogi. Mroczny czas. Groby wciąż się otwierają, a Martwy Król stawia żagle. Ale są gorsze rzeczy na tym świecie niż umarli. Nadchodzi mroczny czas. Mój czas. Jeśli was to gorszy - powstrzymajcie mnie.