McGee P. - S.U.M.O. (Shut Up Move On)

s

s( 1. 2 3 4 5 6

'J 'l

s,u,M,(), (Sh"t Up, fulove O^) zaw ie.rą jasne ,t/

w sPanlale

w skazÓwki zycle

jak zb"d ow ać

, slę nlm cleszyc

Paul McA.u ilu stra cje t F io n a G tiffith s

il

.] I .l

tlumaczenie, A gata Piskorska

sPlS 7R esct Pod ziękow ania

1't

W sfęp

13

1,

Zm ieri Koszulkę

19

2,

Ą) aucz

35

3,

,,Czas

4,

Pamiętaj

5,

Ą) aucz

się

Ó,

Splaw

Dotis

O sobiste Chc"sz

się M yśleć O w ocnie H ipcia,, jest

w Po,.ądku

o piłce plażowej

/J

łaciny

95

Doy

113

postscriptum

dowiedzieć

się więce) o 5,lĄ,M.o

s'u,M'o' itĄNlceF

59

133 '?

137 139

sl s(

1.

2. 3

t)

|

:

I.

roazlęKowanla

'

Napisałem kilka książek, jednak przy Żadnej znich nie czerpałemĘIe z mądrościi wsparcia tak wielu osÓb' jak przy tej. Jestem wdzięczny Royowi Sheppardowi, ktÓry Zasugerował,zebym napisało mojej filozofii S.U.M.O.' atakże Steve'owi McDermottowi za wsparciei rady pomocne w znalezieniu wydawcy. Moi trzej mędrcy: Paul Sandham,Tom Palmer i David Broster wasze opinie o treści i sĘlu tej książki byĘ bezcenne. Zapytanomnie ostatnio' kto jest moją inspiracją.Wiele osÓb. Paul Scanlon,twoje słowapomogłymi podnieśćsobie poprzeczkęi sprawiĘ, Że chciałem więcej i podjąłem działanie. Chylę czoło przed niesamowitąprac%jaką ty i twoja ekipa robicie w Bradford, miejscu, ktÓre tlwaŻamza moj drugi dom. Jeślichodzi o moich przyjaciÓł z Professional SpeakersAssociation - moje życiejest bogatsze dzięki temu, że was Znam. Dziękuję też ,,dowÓdcy'' Kate - twoja energia' inicjatywa i kreatywnośćbyły nieocenione przy rozwijaniu mojej firmy. Dave Clifford' jako fani Bradford CiĘ przeŻyliśmyrazem dobre i złechwile, i za to ukłonw twoją stronę. Wspanialepracowałosię z ekipą Capstone.To dla mnie zaszczyt, Że zna|azłemwydawcę, ktÓry tak jak ja jest zafascynowany rozwojem osobisĘm' i ktÓry chce w twÓrczy sposÓb pomÓc przekazać innym te ważneprawdy. I w koricu moja rodzina. Wasze nieustającewsparcie daje mi siłę. Helen, moja żono, partnerko w interesachi najlepsza towarzyszko -wciąż jesteś mojąskałą.Matthew i Ruth, chcę,zebyścieoboje wiedzieli, że żadenojciec nie jest bardztej dumny ze swoich dzieci niż Ja. To zaszczytbyć,waszym tatą(tylko pamiętajcie,kto rządzi pilotem do telewizora_ nie wv!). Paul McGee 2005

ti 11 l

!i

liii I'i l

i

]Viemusisz byc chory, żeb1,wy7d,.oy1,.",

EricBerne pędziłem w szkole 13 lat, podczas ktÓrych dużo się uczyłem.Uczyłem się algebry, tego jak obstugiwaćpalnik Bunsena' dowiedziałemsię, żejestem beznadziejny,jeślichodzi o stolarstwo,poznałemkilka faktÓw o dinozaurachi radościachzycia pod panowaniemImperium Rzymskiego. Jednak patrzącwstecz, wydaje mi się, ze niewiele nauczyłemsię o życiu i o tym. jak z niego korzystac. Badałem wnętrznościżaby,a|e nigdy nie dowiedziałenl się,jak zrozulnieęsamegosiebie i innych ludzi' Nauczyłemsię wsta-

wać, gdy nauczyciel wchodzi do klasy, i oddawaćpracę domową na czas,jeślinie chcę siedziećw kozie, ale nie nauczonomnie,jak wy-

znaczac sobie cele, radzićsobie z emocjami czy zkonflIktami. Jeśli o mnie chodzi, to szkoła przygotowałamnie do egzaminÓw. Nle przygotowałamnie do życia.Zdaję sobie Sprawę'żepewnie od tamtej pory wiele się zmieniłow systemieedukacji'ale moje doświadczęnjabyły właśnie takie. Gdybyś12 lat temu zapytałmnie: .,Czy chciałbyś, Żebytwoje żlycie stałosię wspaniałymi cudownym doświadczenienr dla ciebie i dla tyclr, ktÓrych spoĘkasz'', odpowiedziałbymgłośno,,tak''.Ale gdy-

byśchwilę poźniejzapytał,jakzamięrzamto zrobić, prawdopodobnie wahałbymsię przez kilka rninut,co powiedzi eć,po czym doszedłbym do wniosku' Że ,,niejestenrpewien''.A|e przez ostatnielata wie|e się nauczyłem'Teraz moja odpowiedźbyłabyzupełnieinna.

Z tych sześciurozdziałowdowiesz się, co mogę powiedzieć dzisiaj. Napisałemje na podstawieponad dziesięciu lat studiowaniapsy. chologii, prowadzenia własnejfirmy, a przede wszystkim obserwa' cji i rozmÓw z dziesiątkarni tysięcy ludzi' Moja praca 7'awodor,l'ego wykładowcy i moje doświadczeniew prowadzeniu warsztatÓvl' na tematy zwięane z ,|udżmi, motywacją i komunikacją', dałyltri fascynujący wgląd w to, co się w Życiu sprawdza, a co nie. Dzię. ki mojej pracy wiele podrÓżowałem:od Tanzanli po Todmorden,

od Hongkongu po Halifaks, od Indii po Islington i od Malezji po Manchester.Dowiedziałenrsię jednego - niezależnięod kraju, nieod kultury ludzie są w gruncie rzeczy tacy sami. Mają poza|eżnię dobne nadzieje, marzenia i wątpli wości. Chcą poprawić swoje życie, być szczęś|iwii sprawić, zeby ich dzieci miały lepsząprzyszłość, oczywiścieistniejąrÓżnice'ale jeślispojrzy się głębiej,moŻnazna|eźćoszałamiające podobi efistwa.

Dloczego

s. u,^Ą ,() ,?

Kilka lat temu usĘszałemhasłoS.U.M.o. Nie pamiętamkto go uzył, ale pamiętam co znaczyło:Shut Up, fuIoveoll. SKoŃCZ UPRAWIAC stare przy zwy czajenta,Mo CNo o GARNI J zmiany (dosłownie: ,,zamknij się i do przodu''). NiektÓrym moie się to wydawać raczej agresywne' ale pozwÓl' że wyjaśnię'co mam na myś|i'gdy mÓwię: ,,SKONCZ UPRAWIAC stare przyzwyczajenia, MoCNo OGARNIJ zmiany,,,Po pierwsze, nie sugeruj ie |udzle po prostu ę, powinni ,'daćsobie z tym spokÓj,, ani ,.wziąc się w garść',(chociaż bywa, że obie te reakcjesą konieczne). Nie oznacza to też:,.Zapoi wybacz,,ani ,,po prosfu zignoruj rzeczywisto śći Żyjdalej,,. Tn'j Dla mnie S.U.M.O. to kwintesencja tego, co uwazan za głowne prawdyo sukcesiei spełnieniu.Pozwo|,żewyjaśnię. Kiedy byłemdzieckiem,

nauczyłemsię ZieIonegoKodu Przejścia. ." kod, ktÓry pozwalał dzieciom zachować bezpieczenstwo |]-' PrzY przechodzeniu przez jezdnię. Nauczyłem się zdania ',Sta , Posłuchaj,'.Kiedy mÓwię ,,SKOŃCZ UPRAWIAC stare l'":"o'i P-rzyzwycza1enia''' zachęcam ludzi' by przesta|i robić to, co robią się. spojrzeli na swo.jeżlycie izas1anowiIi się nad swoim :::1.:l'' "Pws'oem myś|enia i zachowania.Chcę. Żeby.udziesłuchali.Tak, innych,ale przede wszystkim słuchajSamego l,1t1"*:"'*'słuchać się od hałaśliwego, aktywnego,szybkiegocodzien-::*wl1 trochę "; czasu zwłasnymi rnyślarni. ,,SKoŃCZ Uni^{:J: _.'r rtlL1spędź stareprzyzwyczajenia,,oznaczatez,,odpuść sobie''.

Czytając tę książkę,możeszzobaczyć, że pewnych opinii i poglądÓw na temat życia trzymasz się tylko z przyzwyczajenia. Ja chcę sprawić' żebyśzastanowiłsię, czy to, jak patrzysz na zycie, pomaga ci, czy przeszkadza. ..MOCNO OGARNIJ" w S.U.M.O. oznaczakilka rzeczy. Po pierwsze ma zachęcaÓ;nięza\eżnięod twoich wcześniejszychdoświadcze, nie musi być taka sama. Jeślitego chcesz' jutro możebyć przyszłość zupełnieinne niż dzisiaj.MoCNo OGARNIJ to prośba,Żebyśprzyjrzał się własnej przyszŁościi dostrzegł możliwości'jakie są przed tobą zamiast tkwić w rzeczywistościwynikającej z obecnych warunkÓw. To wezwanie do podjęcia akcji' do dział'ania.To wezwanie, by przestać,,mocnosię zastanawiać,,,Iecz,,Mocno ogarnąć zmiany,,; zobaczymy,jak mozna to zrobić. Dzisiaj określenieS.U.M.o. stanowi fundamentymojej osobistejfilozofii tego, jak Ęć pełniązycia.To zwrot-wyzwanie,ale to także hasło,ktÓre ma dodawaćodwagi i inspirowaćcię zarÓwno w pracy, jak i w życiu osobistym. Mam nadzieję,żejest to hasto, o ktÓrym będzieszZawsze pamiętać. Stowo o tYm, jak pisałemtę książkę.Po pierwsze chciałem,żeby idee, o ktÓrych mÓwię, zapadaĘw pamięć.Na przykładjestemprze. konany, ie nie ma na świecieksiążki,w ktÓrej piszą ,,SpławDorts Day''. Dodał.ęmteŻfragmentyzatytułowane,,Cośosobistego''.Nie ma obowiązku ich czytać,ale myślę,ze dzięki nim książkajest żywsza,a ty zobaczyszpewne sprawy w odpowiednim kontekście.Są to historie moich własnych zmagail,a czasemsukcesÓw w stosowaniu tych pomysłÓw wę własnymzyciu. Aby zachęcić cię do dalszego czytania, zadaję pytania. TwoJe spotkanie ztąksiĘkąbędzie bogatszei da ci więcej,jeślipoświęby zastanowić się nad swoimi odpowie. cisz chociażtrochę czas:'J, dziami.

Wreszcie, choclai moŻesztego nie zauwaŻyć,prÓbowałem to trochę okrasić humoręm. PomysĘ ktÓre rozwaiamy, sąbardzo ważne,ale to nie znaczy, że nie możemysię od czasu do czasu uśmiechnąć. Miłej lektury Paul McGee

R o z d z i o 'tl

Z^ie.il

Koszulkę

a.ą

(\e :.

aczn|jmy od dwÓch pytari' ktorę zawsze zadaję ludziom podczas warsztatÓw lub w trakcie konferencji. Po pierwsze: I prowadziszsamochÓd?Po drugie:czy dziśrano sam się Ll ",y ,,tak''' to przyznas/.^ Jeślina ktoreśz nich odpowiedziałeś ubrałęś? Czy kic. żewiele znaszych czynnościwykonrrjemypodświadomie. r-7

znajomątrasą a kiedy naglc dykolwiek zdarzyłoci się, żejechałeś Albo jadąc się u celu, ponryślałeś: ',Jak ja tu trafiłem.].'. zna\azłeś się, ,,gdzieznikłoostatniedziesięćmil.]... autostradąZastanawiałeś w jakiu-i zdecydowateś, czy świadomie Kiedy dziśrano się ubierałeś, ko|ejnościzakładaćposzczegÓlne rzeczy? Czy dokładnierozwaz1,-

7l

Z łnoichwłasn1,ch. 3. Z czyich rad i opinii korzystasznajczęściej? Przyznanr, żejest wiele osÓb, ktÓre niiaty Tei tak odpowiedziałeś? wptyw na moje życie l ktoryn naleŻysię uznanie zato, jak mi po|eŻ rad i opinii innych osÓb, ale ostatecznienajrflogły,Słuchałem ktÓry sprawia, ie ty i ja jesteśmyw tym' a nie czynnlk, wainiejszy innym miejscu,to "tY". Jeśli chcesz

wiedzieć,

kto jest

n a j b a r d z i e j o d p o w i e d z i a l n yz a t o , c o s i ę d z i e j e w t w o i n ż y c i u ,P o F , a t r w z lusł,o,

łeś, ktÓry bvtzałoŻyćpierwszy? Jeślinie. to prawdopodobnieutozsanriaszsię z pojęciem,ktÓre nazywam ,,syndromemautopilota''.

i 1 o o|'1.0o t t l. .1 . .--U o''-' 't"[

oto wyzwanie. W naszym środowisku nie zawsze zachęca się do ta-

sl

Ż1 I

Za chwilę wyruSzymy w podrÓż' Ęle żerł'trakcietej podroiy chcę, żebyś byt bardzo świadomytego, gdzie jesteśi jak się tam dostałeś. Aby tak było,twÓj pierwszykrok w procesieS.U.M.o. będziepolegał,natym,Że zrobiszsobieprzerwę,wyłączyszautopilotai uczcirrre

kiego myślenia.Czy mÓgłbyśswobodnie wstać i powiedzieć: ,'Biorę

petną odpowiędzialnośćza moje Życie,,,.!Zobaczlny, c'emu wiele osÓb nie tylko odczujeskrępowaniewygłaszając takieoświadczenie' ale nawetsię z nim nie zgodzi. Nazywam to kryzysem oKI.

swoje życie. Oto trzy pytania. ocenisz,jak do tej pory prowadziłeś ktÓre pomogą ci to zrobić:

W ielki kłyzys O Kl

l. Kto lna największy wpĘw na twoje zycie?

Spotykamludzi, ktÓrzy wierzą że ich obecna sytuacjażycior,vanie ma nic wspÓlnego z:

2. Kto zasfugujena największe uznanieza Io. gdzie teraz jestcś w życiu?

l. decyzjami,ktÓre podejmowa|i wcześniej,

3. Z czytchrad i opinii korzystasznajczęściej?

2, działaniami, ktÓre podejmowali wcześnie;,

prz'1"' Podzielę się z tobą moilni odpowiedziami. (Chociaz mlszę znaĆ,Żenie zawsze byrrrtak odpowiadał)'

J. postawami. ktÓre przyjęli. 2

Za wszystko

1. Kto ma największy wpływ na twoje Życie?Ja. teraz 2. Kto zasługu1ena największe uznanieza to, gdzie w życiu jesteś? Ja.

*:'

T'.

inne biorą odpowiedzialność.

nie jest takie,jak by chcieli, szybko moqązagraćkartą

fi.;i::ł::ilil::".il";l"::

'

i

tllatn zrobic?pytają.Torlie

BEaĄ' , ,Ż , l'F

'(

'fr .'' 'v

'lr

"ll

'l

K0sZULKĘ

-l

r':

Nie tylko noSZąprzy sobie osobistąkartę oKI, a|ę takie majązwyczaj zakładacspecjalnekoszulki. Zagmatwane.]Już wyjaŚniarn.

2l

WyobraŹ sobie przez chwilę, że to, jak się czujesz lub co niyślisz o sobie,jest nadrukowanena twojej koszulce. NiektÓrę mogą mieć napis: ,,Jestempewny siebie'' albo ,'Dobrze trri ze sobą''' a inne: kilka (spotkałem ,,Brakujemi wiary w siebie''albo,,Nie lubię ludzi'' takiclr).A posiadaczekarty oKI rrosząkoszulkę z napisem ,,ofiara... Właścicieletakiego ubrankazazwyczaj myśląmÓwią i wierzą w co

'] 4\

I

51

ul

następuje:

7)

robic dobrąminę do złejgy,'. ,,Tbmojezycie i łnL|szę ,,Tonie moia wina". ,,Z1'ciej est niespratt'i edliv'e ". ,,Nigdy nie miąłemszczęścia',. ego szefa/moit,lt ,,o hv,i niąm rzącl/noich t.ocJzicoly/ruch uliczn1'/mo'j nauczyci el i/moje dzieci " . ,,Tttknaprcnt'dęnie lnogę:tnienićswojej sl,tuacjittni nctniqwpĘ,nqę,,. ..Nie mąnttalenttt,', pewn!,siebie,'. ,,Niej estełtt ,,N iej estem wystarczająco dobry,,.

pierwsze kroki w biznesie, za swo1en.epowoKiedy stawiałem gospodarkę. Gdy zaczynałem,nie byto kodzeniaobwiniałem czynnikamizewnętrznymi, lorowo,a|e łatwiejbyłotłumaczyćsię decyzjom. nif przyineć,się własnymdziałaniomi głownympre|egentem Jakiśczas temu nie udałomi się zostać duzo czasu nadufe! konferencjid|a hand|owcÓw.Poświęciłem jestem doskonałym iwysiłku, feby przekonać organizatorÓw, ze mÓwcą na to wielkie wydarzenie. Kiedy dotarłado mnie wiadomość,,nie,dziękujemy'', byłem zdruzgotany, zwłaszcza ze do.

wiedziałemsię, kogo organiza\orzywo|e|i''To niesprawied|iwe... - jęknąłem._ Jestem duzo |epszym mÓwcą niżon''. Dopiero po ki|kugodzinach zorientowałemsię, że mam na sobie ,,Koszu|kę Ofiary".

Zatem czemu w ogćle zakłod"ć taką kos=^lkę? oto czterypowody, dla ktÓrych moglibyśmysię skusic na załoŻenie ,,KoszulkiOfiary": PowÓd

/ 1

l /

',, mądlość

,,o'.ą.ych,,Kos,u|ki Ofi",y,,

s'U'N'U' i,

.o^iast burzy mozgćw ma mieisce

C

?,',l,

>J \ / .." \u/' i 1-

'ł1

.!.w q\(\

Ki"dy spotyka się grupa osćb

llM

n

, /,L,ur2.1

z l z ę d o w"

l

#' 1 \!= \ tpgti v

osobistego Coś

.'

1

Czujesz,żenie masz innego wyjścia.',Takjużjest, nic nie mogę Zrobić'' - to mantra ludzi, kt rzy przyjmują rolę ofiary' Możesz uwierzyć w fafum i zaakceptowaćfakt. ze bycie ofiarącię nie ominie. Pow6d 2 Niska scłmooceną

i słabe poczttcie

wtasnej v,clrtości. KaŻdy z tych

czynnikÓw może znieks ztałcictwÓj odbiÓr sytuacji.Na twoją Samo. ocenęi własny wizerunękwpływająrożnewydar.zenia iyciowe. ijejasne. sll doświadczyłeś Czy ja kiedyko|wiekmiałemna sobie taką koszu|kę?No powaznychzmian.takichjak rozwÓd.zwo|nienie N i e z d a ł e m e g z a m i n u z g e o g r a f i i i o b w i n i a ł e m o t o n a u c z y c i e . z pracy lub choroba,twoje poczucie wartościosłabnie.Takie wydaĘenia mogą |i-domomentu,gdyktośzauwazył,ŻeprzecieŻniewszyscy zburzyćtwoją wiarę w siebie, co z kolei ma wpĘw na to,co o w klasie oblali. sobiemvślisz.

d

ll

I "1 1l lrll

ii

2l

'i

4i

'

ul

Pot,od 3

Przyzwyczajenle. NiektÓrzy zakładaliKoszulkę tak regulamie, ze teraz ją noSZą nawet o tym nie wiedząc. Ich garderobaskładasię z pełnegoasortymentustylÓw i kolorÓw ,.Koszu|ekofiary''. Po jednej na każ'dąokazję. Powćd 4

'l Il 7

24 / SUY,O

I

Tak naprawdę ludzie lubią ją nosic. Moje badaniapokazują Że zzlkładanie,.Koszulki ofiary'' możrcprzynieścludziom wiele odczuwalnych korzyści: .

ludzie ci wspÓłczrrjąi zsvracająnaciebie większąuwagę;

.

moze to poprawićtwoje samopoczuciei poczucie własnejwafiośct;

. jest to dobra wymÓwka, jeśli nie uda nam się osiągnąćinnych celÓw (udałobymi się osiągnąćX, gdyby tylko Y był bardzic1 pomocny); .

obwinianie innych zwa|nia cię z odpowiedzialnościza zabrantę się za własneŻycie'

KOSZUTKE

. .fycie

wydawałosię niesprawied|iwei pzez jakiśczas nosiłem ofiary,,. Stawałem w ko|ejce po rentę tego samego "Koszu|kę ]dnia,w ktÓrym robi|ito inni renciści'Miałemdwadzieściaczlery 1gta.Rozmowy o pogodzie icenie fasolki w sosie pomidorowym

...stały się częściąmojejcodziennościi niespecja|niepoprawiałymi samopoczucie.W ko cu postanowiłemwypisac się z kołkawzaiskupiĆ na tym, co w moim zyciu byłowciqz dobre. jemnej|itości :Zdziwiło mnie,jak wie|eodkryłem'Na przykładzrozumiałem,jaką mam fantastycznązonęi jakize mnie szczęŚciaz, Że wokołmnie .jest tylu puyjaciclt, ktÓrzy mnie wspierają. Wciąz mie|iśmynasz

ja zna|azłemczas, Żeby zgtosić się na kurs twor. .lYtasnydom, a . czego pisania. od czasu do czasu dzięki czyjĄŚ hojnościudawało gdzieśna weekend. ..namsię nawetwyrwaÓ

Ludzie nl,ęzawsze zdają sobie sprawę z noszentaKoszulki. Ty możesznie zdawaćsobie z tego sprawy' Przyjrzyjmy się kilku osobom, ktÓre spotkałempodczas moich podrozy.MoŹe to pozwoli ci łatwiej zauwaĘc pewne znaki,

Pąradą osćb no,,ą.y.h Kwestie do rozważenia

,Kosz^lki O fiaty,,

Cośosobistego

oto Colin' ktÓry nie tak dawno temu skoriczył trzydziestkę, i ktÓry znajdziejakiśpowÓd, by nie utrzymaćsię w jednej pracy dłu:.:.:. .eJ n|i hzy miesiące. Colin twierdzi.ze jest ofiarąbiurowejpolityki: ktÓry czuje się przez niego zagrożony. zazdrościwśrod wspoł::fa' i w koncu jakiegoś spisku centrali, ktÓry ma uczynić |-*o*il.o* jęo zycie tak nieznośn ym, żeniepozostaniemu nic innego,jak 5l1ko łezygnować. Colin to mistrz teorii konspiracji' o ile wiem, 1eszcze fugdynie przyznał,Ze to on Sam nla cośwsp
Kiedy zachorowałemna syndrom chronicznego zmęczenia, za. mieniłemambitne stanowisko w zarządzie na rentę inwa|idzk4.

"ąve dostałwypowiedze nie. Przezmiesiące dręczył organizacjęza .w'ZO nie mianowała go na Stanowisko.na ktore jak sam twierdzi

KoszuIkę.Moze jej nie nosiłeś, NietatwojestprzyznaĆ,że nosiłeś jakiego powodu? Czy potrafiszrazpoznac a|ejeś|ito robiłeś, to z |udzi, ktorzy noszą Koszu|kę? Co wedługciebie sprawia, Że Ją zakładĄąp

s

A

s

KOSZULKE

1

- ''zdecydowanię się nadawał''.W tym czasie nie starałsię o inną posadę,bo postanowiłdo kot'lcadoprowadzićsprawę,ktol.ąuznałza dyskrynrinację (Nie Sprecyzował,co miało być powodem tej dys. kryminacji). Zamiastuwterzyc, żektośmiałlepsze kwalifikacje, postanowiłzostacofiarą Czasami ktośjęSt dyskryminowany i słusznIc

.]i

.l

AIe w pozostaĘch przypadkach podejmujewalkę o sprawiedliwość. to nie dyskryminacjajest powodemniepowodzenia- tylko ludzie. Kilka miesięcy temu szkoliłem Lucy, ktÓra wierzyła,ze sukces to Sprawa szczęścia,a ona szczęściarąnie jest' ,,Chodzi o to, zebv miejscu o właściwymczasie - narzekazna|eźćsię we właściwyrrr ła - a mnie tam nigdy nie ma''. Zamiast określići rozwinąć własne i zdolności,wolałauwierzyć,ze iycie stanie się lepuniiejętności ofiary'' granisze, kiedy tylko przelwie tę passę. Jej ,,mentalność czyła z paranoją- winą za swoje niepowodzentaobarczałanarł'et

ol ,,,

c Ż

swÓj akcerrt.,,Ludzie myśląze jestenrzwyższych sfer i czują się zagroieni...zwłaszczaci z Połnocy'..(Jako ze sam.jesternz PÓtnocy, musiałemsię uśmiechnąć). W kofrcuBrian, rozŻa|onypracownik biurowy,ktÓrego spotkałetnna jednym z moich kursÓw. ,,Mogłbymnaprawdęcośw zyciu osiągnąc. gdyby nie moja Staramatka.Chorujeod ponad20 lat i lnuSZęsię ntą opiekować. okazje mnie omijały,ślubtez. Ale co innego moglenr zrobić?,''No cÓz, co mÓgł zrobić?Moze gdyby nie widział w solrie ofiary sytuacji domowej, jego iycie wyglądałobyzupełnieinaczcj. To, ie ktośma chorą lub starąmatkę, nie oznaczaautomatycznie'ie Ze tak jest' trzebaprzez całeżyciebyć salnotnynr'A Brian myślał, P r z y j e c i e o ' o b i ' ł " 1 o d p o ł , ,i e d z i a I n o śc i mn d r n ( ć

t',)

i'. \v j łl,

SUMO

+w łdi \' wÓ

i

uwal,,ia cię od p"lopki na rzekania

i p retenslt,

obwiniania,

Kweatiedo rozważenia GdzłenĄczęściejzakładasz,,Koszulkęofiary'' w domu czy wpracy?

Konsekw encje noszenia,,Kosz"lki

()

fiary"

Co mająze sobą wspÓlnego Colin, Dave, Lucy i Brian? To prostenoszenie,,Koszulki ofiary'' wpĘwa na twoje życie.Dla niclr są to: .

poraika w osiąganiupełnimożliwości;

.

przegapianieokazji, ponieważ byIl zbytzajęciuia|aniem się nad sob6 abyje dostrzec;

. odebranieinnym ludziom możliwościkorzystania z ich talentÓw; . poczucieżalunad Ęm, co mogłobybyć; '

stagnacjazamiastrozwoju osobistego.

t(lrnstn do rozważenia

Ę.ć możenosiłeŚ,,Koszulkę ofiary,,regu|arnie, a możety|kood do czasu' A|e kiedyją miałeś jak wpływało na sobie, to '',3 i |udzi wokołciebie? Aco ztymi,o ktÓrychwiesz,żeją .-Tj"!'" wskutek tegowydarzyło się w ich zyciu? ,.F1'Co T. "woJe wybory ."

,obisz

|:, KlĄ jesłeś

majo

znaczenie

ma wpływ na Io,

idokąd

zmiełz.zsz,

i--',*..I-i i-'*i- i:S, F- ,*

litl

tllI I

'-ą .t

K0SZULKĘ

Poznawszy konsekwencjenoszenia ,,Koszulki Ofiary" mozesz zdecydować,że nie chcesz jej więcej zakładać,Chcę zbadać,czemtt ta zmianamożebyć trudna.Sąku temu trzy powody.

Iiekłćrzy

Iudzie stają się bo,d'o

swoich Praw/

wYmaga

Zdjecie Kott'lki

Zd)eci'

k,sz,lki

o2nacza

zmianę

status quo'

I ty, i ja rnamy swoje przyzwyczajenia.Wygodniejest nie brac odpowi edzialnoś ci za naszedziałaniei obwiniac innych Za nasząSytuac.| ę. co Znally. nollnalrregożycia.Jestczyrrrś, Stajesię to częściąnaszego Znienić się, oznacza opuścićnaszą własnąstrefę bezpieczetistwa. Dla niektÓrychludzi nie jest to ani ,latwe,ani pociągające' =okłodosz,Kos.

^|kę O fiary,,,

się pasażer"^

y,,łasn"gożycia

oIos., żeby okoliczności iinni d

j

Zdięcie

I

kos.,lki

".yd

o* o|;,d

ozĄacza

"kąd

z n iełzasz'

mo.dr oŚć SUMO.

świadoni

aIe nie sv,oich obowiązkćw,

odwagi

.'Koszulkę ofiary'' możebyc dla ciebie kłępuPrzyznanie,żenosiłeś jeśl j cięzej, i czujesz się prawdziwą ofiarą' Żeby byto zcze jące.Jest es wierzę,że są niewinne ofiary, ktÓre mają pełneprawo nosić jasne., Koszulkę.Jednak niektÓre prawdziwe ofiary decydująjęj nię zakła. dać.Postanawiajauże nie pozwolą aby wydarzenia czy okolicznoDlaczego? Wszyscy ludzie, ktÓrych ścidefiniowaĘ ich tożsamość. spotkałem'aktorzy byli w stanie ruszyć dalej, zrobili to, ponieważ wiodłoich następująceprzekonanie: Nie zawsz"

jesłem odpowiedzialny

za

to,

co mi się przytrafia, nl" =nwsze jeslem odpowiedzialny

,a

.Io,

i,lk na ło reagu je,

.-'

l

'

Nasze urnysłysą bornbardowaneinformacjami typu: ,,Gdzie zalllnienie, tamroszczenie''(i w niektorych sytuacjachjest to właścir,r'c). zac|ręcanas' iebyśmyczu|i się.lirk Ale dziśczęścspołeczenstwa ofiary,ktÓre riie są w staniesobiepornÓc' To wina nauczycieli'rt'ina rodzicÓW wina rządu. Wina wszystkich,ale nie nas samych.Morr'l się ttam,żejesteśmyofiaratrriStresu,długichgodzin pracy i niezdro. wego jedzenia. Mentalnośćoliary Zaczynasię budować, kiedv inrlt zadająnam pytania takie jak: ,,Ct'yw ostatnim miesiącu czułeśstQ dręczerlia zęstresowany''albo,'czy kieclykolwiek doświadczyłeś w pracy?''.(oczywiście,niektÓrzy ludzie faktyczniemuszą się zlllte',Koszulki ofiary'' llie rzyć ztak trudnymi sytuacjami' a|e założenLe pomozew stawianiuczołaproblenlowi)'

i..Ćt

i --

t& _-' \/

p Ó ' 1 ś c i ep o d p r a d

Dawniej' kiedy komuśzdarzałsię wypadek, uznawaliśmyto Za Cos naturalnegoi większośćludzi była zazwycza1gotowaprzyjąc .-^zęśc. Za to, co się stało.A|e teruzjuz nte. a nawetcałąodpowiedzialność

,,---l

mqdrość 1 ś J'U ' uN . | o. | ' U '

,

Cośosobistego -_t

; ?qwrc.jsobotyw .marcu1993rokuwybrałem się z zonq na coty. .,]!$nio,,ve sobotniezakupy.Chciałem zdąŻyÓzpowrotemna pro'rarn piłkarski, a to oznaczało,że musie|iśmy wyjechacz miasta tłceeśniej niżchciałabyHelen' Kiedy odjezdża|iśmy z centrum, ipretrła bomba.Zabitadwojkęmałychdzieci.He|en,ktorabyła Ósmym miesiącu ciąży,przeszłaobok kosza, gdzie jq na ki|kaminutpzed detonacją.Te rodziny,ktÓre stra.

swoichsynow,byłyprawdziwymi, niewinnymi ofiarami. spotkałem jednego ojca z tychdzieci.Co zdumiewazauważyłem w nimzgorzknienia, a zamiasttegoodnioWBżenie,że przyjąłnastępującąpostawę.

,

_i

\i

#., -''

.Y

/ )w

TMIFN

r---

ł\ \i \w/'

) l

1l 5

9

1 q

)

4

a

t

)1

- ----l

mądrośĆ

i

kn<7lr!E

S UM0

l |t

^ a w e ł j e ś | ij e s ł e ś p r a w d z i w ą o f i o , ą , o s t a t e c z n i e ^u'i',

się nauczyćl

jak przetrwać,

W lzejszym tonie: podczasjednego Z moich wykładow zaprezentowałem duŻążołtąkoszul kę z nadrukiem,,ofi ara''. Chc i ałemp okazac, Zę musimy się pozbyć tego rodzaju kosz'rlek. Po moim wystą)ieniu podszedłdo mnie człowieki zapytał,czy mam ',Koszulki ofiary'' do

Sprzedania.Znał wieIe osÓb, z ktÓrymi pracował,a ktÓrym mÓgłby je odsprzedać.Gdybyściebyli ciekawi, to nie sprzedaję,,Koszulek Ofiary".

Unikajjęzyka ofiary

językS' U'M.o. Zastosuj

Iiwe' fycie iest niesPrawied jestem' taki prostu Po Nic nie mogę zrobić.

Nie podoba mi się to, co mogę zrobić? Jak mogę się poprawic? Zawszejest coś,co mogę zrobić. ZnajdŹmysposÓb. Jak się z tego otrząsnąc? Przetrwałem.

To niemoż|iwe. Czyiatowina? Jestemofiarą.

Cośosobistego .t'

Kwestie do rozważenia

Gdy tak przeglądam tę |istę, przYznaję,ze mÓj język nie jest zbyt obfiĘ w powiedzonkaS.U.M.o. W przeszłości poddawałemsię zbytłatwo,ponieważmÓwiłem:,,Niemogłemnic zrobic'',zamiast wykać bardziejkrzepiqce ,,zawszejest coŚ, co mogę zrobiÓ,,.To qieka'we, jak bardzo mÓj umysłzamykałsię na szukanie nowych

Co cię powstrzymujeprzed zdjęciem,,Koszulkiofiary,,?

Znamy już niektÓre przyczyny noszenia Koszulki i wiemy, czen1u możebyć trudnojązrzucić. Ale jeślichcecie jązdjąć,to jak się za to zabrać?

Jok

moź|łwości' kiedy pzyjmowałem postawę ',to niemoz|iwe''.Jak ty|kozakładałem,,Koszu|kęofiary'', wydawało się, ze ta część mojego mÓzgu, ktÓra zajmuje się szukaniem rozwiązari, ulega czasowBmu zawiesze niu. Kied y zakł adasz koszu lkę, przestajesz zestanawiaĆsię, jak sobie pomoc.

zmienić Kosz,lkę?

Przedewszystkim musicie zdecydować,żechcecieto zrobić'A potenr musicię wybrać koszulkę zinnym przesłaniem.Przesłanie,ktÓre ja sugeruję,to S.U.M.O. Kiedy za!Jadacietę Koszulkę, to decydujecie się na SKoNCZENIE UPRAWIANIA bycia ofiarą i MOCNE OGARNIĘCIE odpowiedzialności. Jeślichcecie,żebywaszełcie się zmieniło,nrusicię dokonyrvaćinnych wyborÓw i podejmowac inne działania.Dalszaczęść książkipokażewam jak to zrobić.Ale możecie juŻ zacząć teraz,ucząc sięjak ,,zadbaco stosownyjęZyk,'.Z tego,co codziennie mÓwimy i myślimy,musimy wyeliminować język ofiar! i zamjenlćgo na sfotmutowania S.U'M.O. oto przykłady:

Kwest|odo rozważenia

językaofiaryuzywasz?Wybierzpowiedzenie !T.o.:!*.tÓw z przyszłym :.:.".o.' ktÓregobędzieszsięstarałuŻywacw tygo. dniu.

W skrćci. I'L^

jasne,o co chodzize zmtanąKoszulki. oto dwapy;::':.:'byto ludzie'kierlyzastanawiają się nad tym tematem , zadają *i"l"T.: J-&Ęscle|.

K0sZUtKĘ

1. Cz1lzcljęcieKosntlki oznacza,żemuszęluzicppełnąodpowiedzialnoścza to, co mi się przytrafia, naw*et.jeśli to nie jest mcja winu,?

q

Nie. Zdjęcie koszulki oznacza po prostuwzięcie odpowiedzialnościza to, jak zareagujeszna jakieśwydarzenie' Niekoniecznie

4

musisz obwiniać siebie za to' co się wydarzyto, ale powinieneś przyjąćodpowiedzialność za to, co dalej ztymzrobisz.

5

:

1

2' Ale c,o,.jeśIisądzę,że zostałempotraktov,anvniespra'1,iedliwia, albo żemnie dyskryminołyclno? Sugerujesz,żemttmsię po prosttt ,'nie przejmowąc', i przestać marudzić? Absolutnie i kategorycz. nie nie. Chodzi o to. żebynie pozostaćbezradnym.Może i byłeś ,,ofiarą''' ale musisz spojrzeć na siebie jak na kogoś,kto przetrwał' Kiedy trzeba,musisz upominać się o swoje prawa irobić wszystko, Żeby zakwestionować niewłaściwecJziałaniainnych osÓb lub organizacji. Przesłanietego rozdziafujest takie, Że niektorzy ludzię, świadonlie lub nie, nałogowonoszą,,Koszulkę ofiary''. Robiąc to, zrzekająsię odpowiedzialnościza własneżycie' Zdjęcie Koszulki oznacza, ie ntezaleznie od tego, co Ęcie nam dawałodo tej pory ani co da nam w przyszłości'to my przejmujemy kontrolę nad naszą reakcją.Jeśli chcesz,zeby twoje życiebyło lepsze,nie uda ci się to' dopÓki nte zdejmieszKoszulki. Zmiana przychodzi nie wtcdy, gdy poprawiaja się warunki; do zmiany dochodzi wtedy, kiedy to /v decydujeszsiQ te warunki poprawić. W yłącz aułopilota

i odzyskaj

konłro|ę nod *ło,nym

życiem,

s.U.M.o. sryszczenie .,'l1..,..

i MocNo oGARN|J '1*oŃcz UPRAWIACsyndromautopi|ota samoświadomośc. . sKoŃcz UPRAW|AĆ,,obwinianie Kogoś|nnego''iMocNo .o.ennrutlosobistąodpowiedzialność. . sKoŃcz UPRAW|AĆ przegapianieokazji,za| istagnację. MocNo OGARN|J wykorzystanie własnego potencjału, korzystaniez ta|entÓwi wzrastaniejako osoba. . sKoŃcz UPRAWIAC bycie pasazerem.MocNo oGARN|J staniesię kierowcąwłasnego zycia. . sKoŃcz UPRAWIAC mÓwienie ,językiem ofiary,,'MocNo językS' U.M.o. ;111.1 1.QQĄft . s(oŃcz UPMW|AĆ ża|enie się,żechciałbyś, by twojezyciebyło MocNo OGARNIJ lep6ze. to,co sprawi,by mogłosięzmienić.

J

iI

1l

Rozdzioł 2

.l

4

fi auCz się /\Ąyśle,ć

3

1

I

L) w o cmte /-l

Ę

I

9 7

lrl

ili'

irl

,A

11 lr

rrI

-1frZ:

36/suMo

L)

wielbianl cytaĘ. Moim ulrrbionym jest chyba ten, ktÓry' (skromność to moja mocna strorra).Brzttli sam wytrryśliłem on tak:

i

,,N oj u,ażni ejsz ą o,sobą, z ktor ą k i edyko lv,i ek będzieszrozmawictc,.jesteśty sam,,'

I

1 I

W pierrvszym rozdziale zobaczy|iśnY,jak lnożemy szkodzić r,vlasnemu zyciu rozmawiającze sobą i innyrni przy użyctujęzyka ofiar. Rozmowa Z Samyln sobą (przynajmniejpo ciclru) zasadniczo nazvwa się myślenieln.W drugiej zasadzieS.U.M.o. przeanalizujellly nasz sposÓb myś|enia'Myśleniejest trochęjak oddychanie prz.ez

świadomi,że to robimy. Ludzie rri.. większoścczasu nie jesteśrrry budząsię ranomyśląci mowiąc:',Clrybasobiedzisiajpooddychanl... tak samojak nie zwracajązbytwiele uwagi na to, jak myślą. ie z tyn, c,zeCzemu więcjest to takiewazne?Co łączymoje myślen w Życiu? odpowiedzi na|ezy szukać w fakcie, że go dośi,viadczam ze sobąwe wtasnychrny'sposob.w jaki myślimy.tzIt.rozmarł,iatny ślach,znacząco wpływa na działantajakie podejmujenly, a to nasze dzlałaniawarunkLrjąjakie rvyniki osiągamyw zyciu.

M"d"l MUDe Wyobraźsobie' że kolega w pracy poprosiłcię o przygotorvanie dla jego dziafuprezentacjina temat tego, co robisz' Twoja pierwsza Tcn myśl:,'Nienawiclzęprezentacji,zawszesię na nich wysypuję... Źe pornysłwpralvia cię w przerazenie,więc odlrrawiasz,twierclząc. [ręmaSZw tej chwili zbyt wiele innych zobowtązan.Efekt? Nadal dzieszsiębać prezentacjii onriniecię okazja' żebyporrlockoledze' przez proceSMUDE: przeszedłeś Właśnie _', ź'fekt Myślcnie_ >Llczvcla(ernocje) ----,Działanic(zachowanie) llyynik)

jeden z pionierowwspÓłczesnejpsychologii,powieWilliamJames, zntęnić swoje życie,jeślizrnienisz swoje nastawiedział:,,Możesz pg prostu,kiedy myśliszlnaczej,czujesz się inaczej, zachowunie''' jeszinacze1iostatecznieosiągaszinne rezultaty.Załoimy, że kiedy ',Sprobupoproszonocię o przygotowanie prezentacji,pomyślałeś: ję...nie prosilibymnie, gdyby nie myśleli,ze jestemw stanieto zrobić,,,MoŻę nie będziesz się czuł pewnie, ale przyrrajmniejnie dasz się owładnąćstrachowi.Podejrniesz działanie najpierw przygotujesz,apotem poprowadzisz swoją prezentację.Poniewaz zmieniłeś swÓj sposÓbmyśleniao sytuacji.osiągnieszinny reztt|tat. Zastanowienie

l

się nad łym,

iak nyślimy, to ieden z naibar.]ziei

mqdrość l

suMo

skutec znv ch s p o s.,b o * p rz e im ow a n i.t kontroli nad wlosny'tA zyctem,

Co wpływa na tlućj sposćb myślenia? To,jak postrzegaszswoje zycie, siebie samegoi innych ludzi, zaleŻy od wielu czynnikÓw. Przyjrzyjmy się czterem z nich, 1, Twoje

Po.hod."ni"

wpływo

na

twoje myślenie

brytyjski przedsiębiorcawspotninaw swojej biografii.ze !:"]"* tttedybyłmaĘ, matka często mowiła:,'odwaz się byc inny,.' ,,Bądż gotÓwnamieszać.'. ..Możnapopełniacblędy.o ile polem wyciągasię z.ntchwnioski'., ,,Zycie to nie prÓba,,,,,Nigdy nie zapominaj:nikt nle Jest od ciebie uni l.p,,y' ani gorszy,,.Nic dziwnego, Źe osoba w takim środowiskunauczytasię podejmo wac ryzyko X:l":.* i przywÓdcą kirnś,kto pomimo przeszktidza*-]l.^.]:.*.':onerem się od dna. Jaki kontraststanowi pewien uczestnik moiu.]',-'.o'Ju tun" .^].""1"roryniedawnopowiedziat mi. Żeporadyjego ojca co do wqllesc w życiu sukces, sprowadzałysię do słÓw: ,'Lrbieraj sie ""].. ..*lrąlowo t nle wychylaj !

-

Yl

2h^a^

-

się''.

.t

bł *

Jiffi

lilll

lll,

a ..,1 Ą

E

llll

.ll

/a\*V ^ ./v

,t.

Najważniejszymprzesłaniemjakie otrzymujesz,gdy dorastasz'Jest to, ktÓre wpływa na twÓj sposÓb widzenia Samegosiebie. Sygnały' ktÓre zapewniającię o wsparciu za to kim jesteś,a nie za to co ro. bisz, pomogąci rozwinąćzdrowe poczucie własnejwar1ości.Analosygnałami,ktÓre przypominają ci o twoich gl'cznie,zbombardowanie Sprawi' Że zakiełkujew tobię niskie poczucie wadach i słabościach, własnejwartości.

lli L

I

Uważai, J"ł|i

co mÓwisz

będą ło często

_ 7trzeż się BMW l u d z i ,k t ć r z y c a ł e ż y c i e

Twoje wcześniejsze doświadczenia

m a j ą w p | y w n a t w ć ' is p o -

sćb myśIenia

przemowić publicznie? Wyobraz sobie Czy kiedykolwiek musiałeś (eśli musisz), ze tak, a twoje wystąpieniewyleczyło większoścrvt. się Z następ. ci, To zrozutniałe,żenie spieszyłbyś downi z bezsennoś nym. czegos jakieś ryzyko lub sprÓbowałeś Albo moze kiedy podjąłeś Prawdopodobnie nowego' skutek nie był taki, jak się spodziewałeś. będziesz ostrozniejszy.Może kiedy ostatnioposzeclleś w przyszłości wspanialeobsIuzonyi nie mozeszsiędoczcktrc^ zostałeś do restauracji. wpĘwa to na wcześniej, by tam wrÓcić. Czegokolwiek doświadczyłeś twoje nastawieniei na twoje oczekiwania.odnosi się to teżdo sytuanas' cji, kiedy spotykamynowych ludzi, dlategoteŻtakwaznejest d|a aby zrobicdobrepierwszewrazenic.Naszc krotkiespotkaniazlttd)ttti na tworzenie postaw,ktÓre trwająprzez ca|eiycie. wpł,yl,vają 3' To, z kim

się zadajesz,

^o

sutlo

to uwierzą,

4, M"di"

2'

m ą d r o ś ć1

B u r c z ą , f u | a r u d z ąi W y l q

dzieciom, styszeć,

kłopoty' Frazer obwieszczał:',Mamy przeeeeech|apazaczynaĘ się ' oglądanie Frazera byto zabawne, ale praca z kimśo jego cha1ę|,,, Ktoś,kto wyolbrzymia problemy i zawsze wldzi rakterzejfi' nie, negapnę strony sytuacji,nie daje myślećpozytywnie tym,ktorzy go otaczają,

wpływ na two'jsposob

^ysl"',,..

W latach 70. telewizja pokazywata brytyjski serial komediowY Dttc\sArmy, gdziejednym z bohaterÓw był Szkot o imieniu Frar'ct, Kiedy męŻczyznaniebyt za1ętysłużbąw Gwardii Krajowej' praco, Kiedl wałw domu pogrzebowym.Pasowałoto do jt:goosobowości.

^aja wpływ na twćj sposćb myślenia

Co przeczfiałeśw zeszłym tygodniu? Gazetę? Czasopismo? Jaki jakiej audycji wysfuchałeś programtelewizyjny obejrzałeś, w radiu? ChociaŻoglądaćprogram czy czytac gazetęmozemy d1aczystej rozrywki albo żebysię ,'wy1uzować'',jednak ciągłewystawianie się na działaniemediÓw, subtelnie wpĘwa na nasze spojrzenie na życie. Bez mediÓw, czymbyłaby teraz moda? Gdzie podzlałybysię sławy? Gdzie byłaby polityka? Z natury w mediach nie ma nlc zł'ego,ale musimymieć świadomość tego,jak kształtująone naSZsposÓb myŚlenia,zwłaszcza jeślichodzi postrzeganie o samych siebie. Zauważalnaw niektÓrych mediach obsesjana tematwyglądu supermodelek l sławmoze prowadzic _ zwłaszczau młodychIudzi - do poczucia rozczarowania własnymwyglądem i zmianytego,co o sobie myślą. Coć ooobistego .{}|

o'."owałem z grupąosob, ktÓre zwo|nionoz pracy,tłuma.

;Ęltemim,co sprawit,ze ma;ąWypaczone przekonanie, ze nie Pokazałem im |oka|nągazetę, ktÓrqczytałem, gdzie na W,^",'

stronie zamieszczono historięemerytki,ktora upuŚciła ną stopę zamrozonego indyka' Na szczęścieprzeświet|enie wykazałoi kobietazostaławypisana ze szpita|a. W tej

:

,-a *V.

J

do odnoszeniasukcesu.Nazywanr te wzory,,negatywnytn zdo|ność rnyśleniem'.'

samej gazecie na trzecią stronę przesunięto artykuło ok. B00 nowych posadach tworzonych w oko|icy.Potem pokazałemim inną gazetę, gdzie na pierwszej stronie umieszczono informa-

1 :

Cztery

cję o zamknięciufabryki' opinia tych ludzi o rynku pracy została uksztaftowana7rzez to, co podkreśIały media. Negatywne wiadomoŚci i bezsensowne bzdury zdominowałypierwsze strony gazet. Dobre wiadomościbyłotrudniejzna|eić.

zUprawianiem samokrytyki jest wielka, ale ludziom nie udaje się MoCNo OGARNĄC znliany. W skrajnych przypaclkach zadręczasz sięwydarzeniamii działaniami.ktore miaĘ miejsce całelata wcześniej.Być moze powodowany błędrryrn przekonaniem,ze,,muszę być doskonaĘ''albo ',nie wolno popełniacbłędÓw'',Wewnętrzny Krytyk pomagaburzyć twoje delikatnemury pewności siebie'

rvacsię w ,,Koszulkęofiary'', np': ,,Maln negatywnęnastawienie'bo tak mnie wychowali rodzice'' czy ,,Moja zona chce' żebym ogląclał

filmy o szpitalach,ktÓre nigdy nie mają szczęśliwego zako czenia.'. Poniimo tych zewnętrznychnaciskÓw, wciąz sami musimy brac od. powiedzialność za naszemyś|enie.

Pamiętajl że kaz.ly z tlas jesł istotą skomP|ikowoną' N ikt nie iesl ideolnv' Błędy się zdarza'ją'

Kwestie do rozważenia

samego siebie. Jakie sygnały o sobie samym słyszałeś, gdy byłeśdzieckiem? GłÓwnie pozytywne czy negatywne? Pomyś| o swoich przyjaciołach.Jak oni wptywają na twoje myś|enie? Kiedy czytasz gazetęa|bo og|ądaszte|ewizję,miej świadomośc, jaki wpływmają one na to, jak postrzegasz świat.

Podkl.eśliliśmy wcześniej, przez procęSMUDE (Myślenie,Uczucil. Działanie,Efekt),jak waŹnyjest nasz sposÓb myślenia. SprawdźIrr/ dokładniej'jak pewne wzorce myśleniamogą wpĘwać na nasz4

myślenią

To głosw twojej głowie,ktÓry podkreślatwoje słabości i podkopuje trvojąpewnośćsiebie. Ten głos nie zachęca do lepszego działania; to głospotępienia.Popełniaszbłądwe wtorek, a dziesięć dni (atbo dziesięćlat) pÓzniej wciąż się tym gryziesz, Potrzeba Sko1rczenla

Tak więc kilka czynnikÓw wpływana nasze myśli,wierzenia ipilstawy. Kształtująone nasze Życie niezaleznie od tego, czy sobic zdajemy Ztego Sprawęczy nie. A świadomośc ta jest kluczetn do wszystkiego. Aczkolwiek, chociaż trzeba umieć rozpoznac wpływ rÓznych czynnikÓw Zewnętrznych,uważaj,by nie zacząć wślizgi-

jak twoje wychowanie uksztattowało Pomyś|, to, jak postrzegasz

negatywnego

Pierwszy,,odzaj negaływnego myślenia,,, VlewnęftzĄy K,,ytyk

( '],

rod,aje

tv1OcNO

O6AR^/J

zmianę,

'"i,... l S UMo' 1 |- .---'.'' ,''Ą' =', .' l

Wewnętrzny Krytyk pojawiasię r,rnaszymżyctttwe wczesnymc|zie-

sięi poiczterema czynnikami' ktorewlastlie onlo*i;'uTT'"'żywi I' twoimpochodzeniem. 1 .. rwoimiwcześniejszymi doświadczeniami.

2

"' Woimlowarzystwem, 4. rnediami.

,

I

W* A

ff

l+2/ suY,a

cośosobistego grupą 11., Pracowałem ostatnio W miejscowej szkole z i 12-|atkÓw. ZaczĄem znimi rozmawiać o,,Wewnętrznym naturę. Krytyku''i chciałemim pomoc zrozumieĆjego niszczącą najpierw Aby stawić temu czoło,zaproponowałem,zebyśmy9o zeby wypokaza|i.Podzieliłemich na małegrupy i poprosiłem, pisali |istę komentarzy,ktÓre mogą usłyszećod Wewnętrznego trochę Krytyka.W głębiduszy miatemnadzieję,że sprawi im to problemow'PięÓ minutpozniejprosi|io więcejpapieru.

J ę,yk

W ew,lęłrznego Kry+yka zawie ra

.,Pou'inietten.'.". ,,?vIuszę...,'. ,,PrzydałobySię...,,. ,,NigdYmito nie wYchodzi"' ,,Jak mogłembyc tak głttpi?,, jak siedzącaw nas obca Czasami głosWewnęIrznegoKrytyka brzmi głowie: osoba.oto zilania, ktÓre ja regulamie sĘszę we własnej , , C z e t t t t tn i e ' . . " .

,,Todo ciebiePodobne". ' ,Nigd1'ci to nie wYcfutdzi" ctl pl.;(,rasIatwoj ':t,:ttl,' ,,Niecht.i ttit,pr:ychoclzitło glowvt,oś, ze ltulzie będą c.hcietitego słuchac,?,, ,,Naprawc|ęsąrlzi,sz, czy wptytł Ładunek emocjonalnytego,co sobie mÓwisz, decyduje, przeziębienill WewnętrznegoKrytyka będzie rrriałsiłę zwykłego czy zapa|eniapłuc (znaczfilc (irytującą,ale nię zagraŻającążyciu), bardziejpowazną i potencjalnieszkodliwą).

o ło, |) ie chodzitylko mćwisz' Liczy się ło, co sobi" i jak bo,d,o jak to mÓwisz

rno'dtość SUMO. -; '---\

q to wierzYsz'

nie oznaczajednak,ie nie clrcesz UciszenieWewnętrznegoKlytyka odpowiedzialności pracowaćnad poprawą ani ze nie przyjmujesz trenerem Samego zapopełnionybłąd.TwÓj ostateczny ce| to zostać posiebiei nie pozwolić wcześniejszymbłędom,by uwięziĘ twoj tencjał. Musimy nada|ze sobą rozlnawiać,ale głos,ktÓrego mamy słucbać, totenna|ezącydo WewnętrznegoTrenera.Ten głosdba o twoje interesy.Jest dla ciebie' WewnętrznyKrytyk cię potępia.Wewnętrzrry Trenerzachęcai inspiruje do doskonalenia,a za kilka stron dowiesz się,jak wsłuchiwaćsię w jego głos.

Cuśosobistego MÓj Wewnętrzny Krytyk podnosi głowę,gdy się pomylę. Mam ia|entdo fundowaniasobie dni, a nawet tygodnigryzienia się c'zymś, co okazałosię prawdziwymbłędem.Kilka |attemu byłem drużbąnaś|ubie. Przed posiłkiemustawiłemsię razem z druhna. mi,by przywitaćgościzanimusiądądo stotu.ZauwaŻyłemkobietę w sukienceciązowej;wyg|ądata,jakby niedługomiałaurodzić. Moje podejrzeniasię potwierdziły, gdy pan młodyskomentował: "To kiedy ten wie|ki dziefl?''',,Już niedługo,ty|ko trzy tygodnie * odpowiedziałajuz się nie mogę doczekać''.Kiedy nadeszła moja ko|ej,spojrzałemjej prze|otnieW oczy, a potem na brzuch zaRYtatem: .| pani by ,,Co chciała,chłopca czy dziewczynkę?''. 't_ *apadłagłucha cisza. Po czym ona pochyliłasię ku mnie iod: ,,Za trzy tygodnie wychodzę za mąŻ i nie jestem . Sygnałdla WewnętrznegoKrytyka'Nie mogłemsobie że spowodowałemtakie zakłopotanie.A|e dostatem

ta

I

9

/.ł;

ii'i/il

ilr

','l

nauczkę' Terazjestem tak ostrozny,że nawet na oddzia|enoworodkÓw dwa razy się zastanowię, zanim cośpowiem a mam ku temu dobry powÓd. MÓj przyjacie|,ktÓry wiedział,ze jego sqsiadka ma wkrÓtce urodzić dziecko, zapytałją: ,,Kiedytermin?''. odpowiedziała:,,Urodziłam dwa tygodnietemu''.

Kwestie do rozważenia Czy dręczycię WewnętrznyKrytyk?Co ci mÓwitwÓj Wewnętrzny Krytyk? W jakich sytuacjach Wewnętrzny Krytyk mÓwi najgłośniej? Czy częściejsię to zdaza W pracy,czy w domu?

D,,,gi fyp neg afyw nego myślenia,,' Zacięta Płyta Kiedy popadnierrryw rutylręrrtyślenia. całyczas odtwarzatnvtł glo. wie te same informacje' Możesz wpaśćw tryb ,,ZaciętejPłytv \\'c. wnętrznegoKrytyka'', w ktÓrym to non stop analiztrjesz krytykui jesz swoje zachowanie.A|bo moiesz po prostu cią.eleopowlac1ać kaidej napotkanej osobie o swoiln nieszczęściui rozczarclrr,allIu pracą człowiekiemalbo sytuacją.Tkwiąc w tym sposobie myślcllia kotłujeszsię z własnyminryślami. ale nie robisz nic. zebv zllklt.ii|ować problern.

i ł:ą

mqdrość l SUM.O I

lt'ę, _ifu/

'r' @,., B

I

/\

Czasani nie trzeba

PyobIe,nćw z przeszIości naPtawiać

- |rzebtl je zostawić

ani załatwiać. za

Trzeci todzaj Ąegalyw nego,nyś|enia,,, jynd,om pl ęc="nnika Wiem'żedla wielu ludzi męczennikto bohate1a jego działanieto poświęcenie dla słusznejSprawy.Ale kiedy uż1wamsłowa ',ltlęczerulik,, w tym kontekście, manr na myślitaki rodzaj myŚ|enia,ktÓry mÓwi: ,,IViezasIugttję,,. ,,Muszępośv,ięciclnoje w{asnepo|rzeb1,, 2o6,' tltoc 'slu:,c ,,Nie zasługuję na szczęście',. ,,Moje opinie sąmniej ważne, niz opinie inltvch q.... J y Ą ą r oIm

M

ęczennika

odzwie,cie,jlenie Posłrzegasz

poświęcenie

D'aczego

to

rocze

iltłlvnl,,.

luc|:i,,. -

j

l.

tego, iak ty

.\

.

:ir.i,l.;,

sam siebie, niż

'3

{),.-i.\

się sluźbie innynl '

cierpimy na taki sposob myślenia.zoslalo otno.,l,iol.

w xt-B i

Y

r ]',@ Ko.;;iię' Jednak,o*tuł;"ali |.-fiTrffiTj..J]:.:1Y es7-c Ze wspomni eć,czemu m ] no..ą,,Ko;;;;;";;il::.y ęczennicy

sobą, Ki"dy ko,., 'in,no,,ow

sL1tĄego sie!,ie,

c | e p r o [ , u i ęL | k a y a . c ie bie' o ^ t nę c z e , l n i k a n t a j ą ; n , t , łz i e j t , .ou,,. .| e Począj"sz'ię Io w,n||y' P,...

i I

u,OOr. oa, SUMO

,i.

\J

ll,t lrit lill

to, jak nieKiedy prÓbujesz pomÓc męczennikowi,ktÓry narzękana jest najgorzej,ten często sprawiedliwejest życie i jak to zawszejemu przyjmuje się odmawia. Ciężko jest odgrywać Męczennika, kiedy dopiero pomoc innych. NiektÓrzy ludzie są tak naprawdęszczęśliwi wtedy, gdy mają na co narzekać.

'\ł

lil lri

Być

Kwestie do rozważenia

Czw arly rod zaj neg atyw Ąego myśIenia,,, B onalne Pościgi robić z igĘ Inna metodana zrozlmięnie tego sposobu myślenia,to jest to odpo. widĘ (chociażw ostatnim rozdzia|ę zobaczymy, kiedy się i denerwować najbardziej ba. wiednie). Ludzie potrafią złośc\ć na napady nalnymi sprawami. Rozp adają się zw lązki, a hldzie cierpią jakiejśbłahost' lękowe, częStonie z powodu czegośpoważnego,ale twoje ki. Banalny Pościgmoże w)ĄVołaćefękt lawiny i zn\ekształcić spojrzeniena rzeczywistość. To, nad

v

\L

czym

może to nie okoli.zności muszą się zmienic,

rylko ich posłrzeganie

przy rodziKiedy odgrywałeśMęczennika? Czy zdarza ci się to Kiedy nie i pzyjaciołach, czy raczĄ przy szefach ikolegach? ostatnioprosiłeŚo pomoc?

lll

l

i chociażnie była zbytwaŻna, reagujeszna to bie jakaśinformacja, w następującysposÓb: ,,Nikt mi nigdy nic nie mÓwi, zawsze dowiadujęsię ostatni''.oto istota rzeczy. Podczas Banalnego PościgumoŻeszzuzyć swoją energięemocjona|nąi przestaćzwracaćuwagę na jest naprawdęważne. to.co w życiu

się skupiasz,

tośnle'

przez

ciebie,

do rozważenia

Żezaczynaszsię przejmowaÓ? banalnesprawypowodują' są skutkitwojejreakcji?Kiedy się angazujeszw Banałny W pracy? W samochodzie? Z dziećmi? Z partnerem?

osobistego niedawno z pewną organizacją nad programem

przez zmianę''d|a menedżerÓw ipracownikÓw. p:niehÓzy pracownicy uznawa|i za ,,wie|kq zmianę''okazało jące. Jeden z nich powiedział:,,ty|kopzestawili moje

{alewciążbyłemw tymsamympokoju)''. |nninarzeka|i, że do kawy usuniętoz ich piętrai |eraz,gdy chcie|isię napiÓ, wspinaÓsiępo schodach.Z własnegodoświadczenia: mało

a rozpętałbym wojnę,poniewazczęstoznajdujęszczo-

do zębÓw w kazdym pokojuw domu,ty|konie w łazience. perspektywY' Niezdolnośćdo postrzegania spraw z odpowiedniej nieRroPo;;J0' możedoprowadzicdo reakcji lub wybuchu zupełnie Dla mnie tak'Zda' nalnegodo samego wydarzenia' Brzmi 'nu.jo'no? z innymt, *?::', rza si ę, Że tenr odzajmyśleniaj est blisko zw iązany banalŃEo być ,,Zaciętą Ptytą Wewnętrznego Krytyka;, z całkiem nieistotnYfl powodu. I moiesz odgrywać Męczennika |,'f ,uo'*u a do cia, dotarł wydarzeniu.Powiedzm y na przykłaa,z" * p,u"y nie

Dlą.z.go

oddaj.my

'?Ąarni'wszy

się negatywnemu myśleniu.?

scy zaczynamy myślećnegatywnie, często zzupetnle nych powodÓw. Czemu więc to robimy? Aby to zrozumieć, Ęjaśnićjak pracuje nasz mozg.Oto przydatny model.

't ril

A

48 / s u fi o

--Jak

dzia!a mćzg

j:y,"j;,;#il:"i'.*Ó.j

'

mozgu, będziemy mogl i poclzielić go

zachowwałsię całkowicie rrcjonalnie, w naszym świecie zabrakłobypasji,rÓznorodnościi emocji. Dobre

. wiadcz,y żedoś li śny,,. iu,igo, n',,.i.o"ll,jl'ff:';:TJJ:ll:

|. M zgracjona|ny. .",. '.".J Nazywany wą||yEŻkort LęzKorąnowąlub ,,mÓz.qiemwyż. SZym,,.

[:1ffi:;,:T'.' s

Nl

3

Jesttoczęść ukła
pierwotny. Znany teżjako rnÓzp par|zi qlt-^..-1

nu,," odruchy warki, ::"::ii',' ;:::"r_r.r:J]; i1i :;"ru;l

l

i#,,,a;;"y,,ł;r,

JeśIi jesteś wpokoJu, o"

u,u."*"

gonie",uia*.yfŁ ":#ilTł:i,;#'::,*::: cze ł:

l::l;

chodzio sprawy życia i śrnier;i,rnÓzg pierwotny wyg|ywa za kaŻmamyczasu.

by racjonaiizować, musimy reagorvać

'ffiffi"':]e

Nasz mÓzg emocjonalny pomaga nanr doceniać sztukę, miec pasjei twÓrczo angaŻowui .|,u' y. Ludziemają :',,'.'n. motywacjędo podejmowani,a d,zia]ani"';"i*,u sprawie nie z powo
Tak więc kiedy jesteśmy zmęczeni,głodni,podenelwowani lub

il'

T;:;:';:iJJ;;"o*pieczne.

cos zbytracjonł|nie. Podwpływenl .n*,l,,no-

j'i:#;,:H;"Xff".r,;i;,;: ,11",*"".ji;;*;,:ffi'T#

Jeszczezastanowimy,się nad rym,lak po,I,innismy na nią Zateago. wać'(To by tŁumaczy,ło, co dzieje'i* ."'" w domu, gclynie nlogę zna|eźc szczote " czki do zębÓw)'

!':,:,,

m ć z g tt ra cjo n a Ine ą o

problemy iwyzwan:a, zktorymi znlasanlvcio..,;-. . It!r:. powsĘą się w iyclu, wskutekteso' że;;"-:^*::],I|]|zn1a.gan1y

wstanie ,Jotrzeć ao^,o,-

:'*:""*.*.id:nj:Jj|:'# spektywę

Tili'#*lJ"x-;::$ii:"1"',7 :':::.y;'*;:.ff i nowesooil

.g#6gfiłH-iĘ

MÓzg racjonaJnv (Kora nowa )

moĘ Moze

Jql

I

lri

lll

1l

;;;il,,!,ł,7 ł"^|iI; ^,, lHffi,;xrT:: ::i td; Ęl::;#ffi;r:; ",, * ;ffi:. il#'l:ffi3 H:'.0;'; l*:::::; ;..^")^j)-* o, ;;::,::|:

l

'llrlr Za|ety

mćzc1 q

piervl ,

I-o'Że r ządzinu,]],,,-lo}

^'". i n'c'l l n e c1o :: ^.:'^.: :

",ifill'::l nr usi byćzł e;to.'-.o.l"',l] ;}Tj::il:Hl"#"-.#,

l'

| . -lJr r\rul.

-

- , . ' , Ąa oąź ż eetMn Iv , ^ , wykorzy:łać Ik(l h' ,'.^o -t " , n &...'

,r,l l

,u t.ozwiązywanieproble-

ll owocnego Myślenia...

Picl u otn3 ezęsć ln.lzrrt ( l L r bp i e r l nt,,zgxy

ii

nas to nn],,":,:::",*,:,?

PĘcrłje.

::'.r",

nnaa s z u ććzz g r,.l cj o n a !n y ? :,n

umiec.zobaczn y j ak ,'asz ",n.' " nasz,zadziw ^i,,,,,-,1,I).". iający mozg

sorsuvo

,_n

\ś

[-Y&,i

W p ł y wt w o j e g " R A s TwÓj RAS (Retictlar Activating System- układsiatkowaty aktywujący) jest częściąmozgu,ktÓra filtruje wiadomości.Naszę mÓzgi są stale bombardowane tysiącami informacji z otoczenia. Gdybyśmy mieli świadomieodnotowywaćkażdąznich, doszłobydo przeciąże,

pokazało mi, jak przestawić się z negat}.\,vporiisze siedem pytan Zepsutej PĘty, Syndromu mysl.nia WewnętrznegoKrytyka, ""no myślenie.To pytania' Pościgu wowocne iBanalnego uł,"rrrrltu sfuchającWewnętrznegoTrenera.Pod każdym zĘch wxe zadaję pewne przesłanie. pn Wvie się

te informac.1e, n\a.ZatęmRAS działajak filtr i pomaga,'wyłap1łvać'' ktÓre są istotne,waine, ciekawe albo możeniezwykłe.

1 - 1 o 1 j a k w o ż n y . i e s łł e n p , o b { e m ? 1, W sko|i

Dlio jeŻdżęsamochodem' Zapytajciemnie, jaką markę samochodu spotykam na drodze, a nie będę w stanięwam odpowienajczęściej o zmianie samochodu na nowy model. dzieć. Ale kiedy rnyślałem od razu zaczĄem wszędzie tęn modęl dostrzegac.Kiedy moja zona

e , J " k i s t o ł n eb ę d z i " ł o z a s z e ś ć m i e s i ę c y ?

w ciążę,od razu zauwaĄliśmy, ile kobiet dokołaspodziewa zaszł,a doświad. się dziecka. (Chociażbiorąc pod uwagę moje wcześniejsze czenianie zawszę byłempewny i nie miałbym odwagi zapytac ,,kte. dy termin?"). Kiedy doświadczarnynegatywnegomyślenia,nasz mÓzg szuka in. to, co myślimy.Jeśliuważamy'ze rrigdy formacjipotwierdzających nam się nic nie udaje, nasz RAS wyłapuje przykłady na poparcie Na tej tezy.Co ciekawę, ignoruje też dowody, ktÓrych nie szukamy' przykładjeśliktośpoprosi mnie o policzenie, ilę samochodÓw BMW widzę na autostradzie, będzie to oznaczać,że nie zalwaŻę innych marek samochodÓw.

Py. Na tej samej zasadzie kiedy szukam porażek'ignoruję sukcesy. st( tania takie jak ..czemumam takiego pecha" czy rez '.czetnumi to za:wszeprzydarza,, włączajątw.ÓjRAS, zeby wyt.apaćinfonnac.1e związanez tym, d|aczegonie odnosisz sukcesu.Ale jeśli zmienittsi pytanie, zmientasz teżpułlkt widzenicł.TwÓj RAS zaczyna dostrze, prze. gaćrzeczy, ktÓrę wcześniejignorował. Zobaczmy więc, jak stroić nasz RAS i wykorzystać za|ety racjonalnej części naszeg0 mozsu.

jest naprawdę wazne. Zdecyduj,co

ZobaczcaĘ obraz. SpÓjrz nato Z odpowiedniej perspektywy.

3, Cry moja reakcja )est odpowiednia i "fektywno?

Ę decydujesz,jak zareagować.

4,Jak mogę zmienić lub PoPławić sytuacje?

okeśl,jakimi środkamidysponujesz, by spowodować zmtanę. 5, Czego

się mogĘ dzięki łemu nauczyć?

Szukajlekcji we wszystkim - nawet w niepowodzęniach. 6, Co następy|ym razem

zrobię

Naukaprowadzi do zmiany. 7, Co pozytywĄeąo

inaczej?

mogĘ znaleźć

w tej syłuacji?

Dzukaniedobrych stron otwieranaszumysł na nowe możliwości.

d -

W tych pytaniach nie ma nic niezwykłego'ale to' jak na nie odpo. wierny,moze nam pomÓc odnieść sukces.Te pytaniastaĘ się częŚcią m1jeso ,Zestawu narzędziżyciowych''i jedną ze strategii,ktÓrę stosujępodczas rozprawianiasię z rożnymisytuacjamii wyzwaniami. l.akiernnie regularnie (Mozecie ściągnąc kopię siedmiu spotyka.;ą. PYtarize strony uy.com www.TheSumoG ).

52lsu11

o

,t., rą

6oja

4,,. 'L>

Zobaczrny,jak waŻnejest każde ztych pyta . Pracując nad tyq' przydałobysię pomyśleco konkretnym wyzwaniu lub problemię. Kiedy będziemyje analizować,zauwaŻ,ktore z nich ponlagająci zobaczyćswojąsytuacjęw nowym świetle. Pietwszetrzy polllogąci Sko czyc Uprawiaćuzalanie.Sko czyć Uprawiaćużalanieozllacza zatrzynlaćsię, zastanowići posłuchać.oznacza to' żewyłączasz au-

topilota i przestajeszrutynowo reagowaćna sytuację'Pytanla mają Kiedy Sterujenami rnÓzg elltoc-jo. ci dac odpowiedniąperspektywę. przewaŻnie tę perspektywętracimy. nalny lub pierwotny, l , W s k " l i 1 - ' l o , j a k w a ż n y ' j e s t| e n p , o b | " ^ ?

Ludzie częstopytająmnie, co ma|n na myś|imÓwiąc o skali l 10. Dla mnie ,jeden'' oznacza coś zupełniebłahego i niewaznego, Tlvo1a a ,,dziesięć'' odpowiadapowaznemuwydarzeniu,np. śmierci. .vqyznaczona przez twoje wartości.Rysa na moitl samoskala jest ze chodzie to zdecydowaniesprawa poniżejpiątki, ale rozumic-tlt' dla niektÓrychbędzieto bliżejdziesiątki!Czasami w porywie chwi. li reagujęna wydarzenie'jakby to byładzie.uviątka, ale dzięki temu pytaniu szybko mogę się przekonać,ie to tylko jedynka lub clrvÓjka. Gdzię na tej skali jest twÓj problem?Jak istotny i poważnyjest on w porÓwnaniuz innymi obszaramitwoje.qoŻycia? 2' Jak

isłotne będzie to za sześć miesięcu,?

Podobnie jak w pierwszym pytaniu. Znowu mallry spojrzec na wszystko z szerczej perspektywy. Io pytanie możę dzia|ać jak przy'. w chwllt. pomnienie,ie coś,co pozwa|amy,by nas zdenerwou,ało gdy się dzieje, zapołrokLtmożebyć zupełrriezapomniane.(Przestart miesięcy.Czy pamtQ. na chwi|ęczytać.Cofnij się pamięciąo sześć tasz, co cię wtedy denerwou,ało?Prawdopodobnie nie, co?). C,Ż| twÓj problem to coś,o czym za połroku będziesz sobie ztrldefl przypominał.]Jeśli nie, to clobrze. Przynajmniej zyskujesz odpo. wiedniąperspektywę.

teakcia

jest odp, ow iednia

i efektyluna?

ą. Czy 'ęo,u*'pu,iałe pytanie.Pozlt.ala ono zdecydowac,czy twoja reakpomoże,czy przeszkodzi r,ł,sytuacji' Autolrratyczna aa ostatecznie w danym momencie moze się wydawać rozsądna,kil,,aycja,ktÓra a nawet kilka minut poźniejokazuje się nie na miejscu' W Eodzin, i odpowiednie byĘ do tej pory twoje odpowiedzi,/ Jak efekryryvne problemw da|szym ci;1gu Wymaga innej reakcji? Czy tv,łć:j Czasami dob,," Ąle

jesł zateaąow.lć

osłrożni", ,dorza

żelazo pćki gorące,

się, że

kiedy

od tazu' ku.jesz

m q d r oś ć SUMO

kłośsię ln oże ppp,1 7.,4

Kolejneczterypytanianrająna celu pomÓc nam ',MoCNo OGAR. NĄĆ zmianę.' i skoncentrou'ac się na tym, jak uzyskac inIly wynik. 4, Jak

mogę 2frienić lub PoP rawić

syt,^ację?

Kiedyj esteśmy zestresowani,n asze emocje zazwy czajbloku.;ą umiejętrościrozwięywania problenrow w llaszyll] mÓzgtt wyższytn.

Zadającsobie to pytanie. od razu mozemy skoncentrowacsię nad tym'jak rczwięać,problem. Ponraga nam to Skoóczyc zlJia|aniem sięiobwinianięmokoliczności i ludzi zanasząsytuac1ęi MoCNo oGARNĄC zidentyfikowanie metod, jakimi możemy sobie sami Pamiętaj,że nattka Salnopomocy llloze wymagać r,t,sparcia |omÓc. '}v.h osÓb. Jak moZeSZwpłynąc na sw
osobistego kiedyśwarsztaty dotyczące rozmÓw o pracę d|a pracownikow biurowych, ktÓrzy wkrÓtce mie|i otrzymać Pewna kobieta zauważyła:,,Rozsypię się, jeś|i jakie sq moje słabe strony. Nienawidzę tego pytania

l

t

,i

_ odi mod|ęsię, zeby mi go nie zada|i,,',Ąco, jeś|izadadz{', parłem.,,CÓŻ,trzymamkciuki,zeby nie zapyta|i,bo jeślitozrobią to będę miałaprob|em''. ze tak Nadzieja to nie strategia.Ta kobieta wyrainie myś|ała' to, jakich odpowiedzi jest. Zanim kurs dobiegłkoflca omÓwi|iśmy mogłabyudzielić,gdyby zapytano o jei stabości.Zdrowy rozsądek, wiem - a|e nie zaulsaezdrowe podejście.

Sgobistego

nowegoklien|attemudostałeme.mai|od potencja|nego

Ę

jako kogoś,kto mogłbypomÓwic z ich załogą Pol"*no mnie

imat motywacji'Byłato ważnaorganizacja,znana na rynku ' Pozyskanietakiego k|ientabyłobyprawdzipzez te|efon sukcesemd|a mojejfirmy.Rozmawia|iśmy prezentacji. terminyitreśĆ narnsię uzgodnićhonorar|um, tylko kilka drobiazgÓw do dopracowania przed spotka-

Bytemzachwycony.Ki|kadni pÓżniej'kiedynie dostałem 5, Czego

się moge dzięki temu nauczyć?

Życie zawsze prÓbuje nas czegośnauczyć. Wiele osÓb' z ktÓrymi rozmawiam,potwierdza,że spędzilijakiśczas zamartwiającsię błędem, jaki popełnili.Stwierdziłem,Że to pytaniejest świetnymantidotum na Wewnętrznego Kryryka. Zamiast fundować sobie wyrzuty sunrienia'czy mogę wykorzystaćto, co się przydarzyŁo,jako okazję do nauki czegośnowego? Czego życie chce cię nauczyć przy okazji tego problemu? 6, Co

nastęPnym

razem

zrobię inaczej?

JeślipowtÓrzę ten sam błąd,to tak naprawdęniczego się nie nalczy. łem.Prawdziwa nauka prowadzi do zmiany. Wyciągnij z tego wnio. ski. Zmien coś.MoCNo OGARNIJ. A twoj problem? Co zrobisz inaczej,jeśliznowu sięprzydarzy? Jak zmlenisz swoje podejście.? 7' Co

pozyływ^ego

^oge

znol.zć

w tej sytuacii?

W mojej pracy trenera zdajęsobie sprawę z tęgo,ze czasami |udzie Żt. nie chcąnowych pomysłÓw,tylko inspiracji,żebywprowadztćw da. cie pomysły,ktÓre juz mają.To pytanie odsuwanas od tego,co w

nej sytuacjijest złe,i kieruje naSZąuwagę na to, co możemy uznać za pozytywne.Kiedy to zrobimy, możemy zauwaŻyćmożliwości, Potrzebujernyinspiracji do ktÓrych wcześnie1nie dostrzegaliśmy. dalszego dztałania.Topytaniemożejej dostarczyć.Co pozytywne9o mogę zna|eźćw tej sytuacji?

im e.mailz przypomnieniem' pohvierdzenia, wysłałem jakąchciałem natychmiast.Nie byłato wiadomość,

nie jesteśmy W stanie zzaistniałąsytuacją "Waruiązku i chęĆwspołpracy a|edziękujęza zainteresowanie i kusiłomnie,zeby załoiyć ofganizacją'.Byłemwściekły ofiary'''Zty i rozczarowanynaĘchmiastzabrałemsię isąni.odpowiedzi'Byłoki|kaspraw,ktÓrechciałemporuszyć. . od kiedy wiedzieli,ie jużnie potrzebująmoich usług?Pzez

'ld|ką dnitzymałemd|anichtermini musiałemprzeztoodmÓkomuś innemu. , żeby zadzwoni|i,zamiast chować się za lakoniczB-mailem.

chodziokomentarz,,dziękuję i chęć za zainteresowanie znaszą organizacją,; cÓż.,przepraszam,a|e kto wyszedłzpropozycj{ pisałem e-mail,czułemjak roŚniemojepoczuciesatysfakcji.

Ylim nauczkę za to, ze odpuści|i sobie w taki nieprofesjona|-

pposÓb.Apotem,wpołowie zdania,zatrzymałem się ipomy-

"Czy moja reakcja jest odpowiedniaiefekb/wna?,,,CÓż., F$lrnościąwydawałasię odpowiednia, a|e czy pzyniesie

Wnnłany skutek?Gdybymnacisnąłikonkę,,vVyś|U", szanse że kedyko|wiekbędę mogłz nimi pracowaćspadnądo zera.

11,l'

G---

56 / s u M.o

Co więc zrobiłem?Wcisnąłem,,usuft''iodczekałem 24 godziny' A potem ieszcze raz przeczytałemich e.mai|, myś|ąco czwartym pytaniu,ktore miałomi pomoc zastosowaÓ S.U.M.o'

/

Jak mogę zmienic lub poprawić sytuację? ze potrak. Przestałemkoncentrowaćsię na byciu ofiarąi myś|eć' - zamiast tego przetączyłem się na towanomnie niesprawied|iwie z sytuacji.Spokojniejszy RAS, zebyopracowaćinnysposobwyjścia i nastawiony bardzie1na zna|ezienie roaniązania, wysłałemswoją

il

odpowiedz' Chociaz nie byłempewien, d|aczegozrezygnowano z moich usług,zaproponowałempoprowadzenied|a załogisesji o da|szych W porze |unchu,z rabatem,a także poinformowałem jeś|ichodzi o tematy, ktore mogłem poruszyc. możliwościach,

,l

W ciągu dwoch godzin zarezerwowalid|a mnie termin na wykład. oni zyskali trenera,a ja nowego,prestiżowegok|ienta.

Tak jak nie strzyzesię żywopłotukosiarką do trawy. tak u azne.;est zeby zauwaiyć, Że każdez tych pytan będzie na nriejscu w niekto. rych sytuacjach,ale w innyclr już nie. Jak zobaczysz w następl]ym rozdzia\e,czasami ludzie nie są emocjonalnie gotowi do zadanla sobie tych pytari. To nie są szybkie' czaroclziejskie roz''l'iązania. Niemniej to, co mogą zrobic, to sprawić' żebyśmysię zastarrorł''ili i wykorzystali nasz umysłw bardziej produktywny sposÓb. i

j

?,,,, i "\Ź

ł,,

\ w \ r \ . FE{

J,ekośc rozw iązania zaIeżeć

i

błędnych rnyśleniejest często opafte na następujących l,.''*": przekotantacn: Kryt1,k.,,Jestembezwa ościowy.Jestem war1tylko Wewnętrzny Kiedy nie uzyskam moja praca i to co inni o mnie rrryślą' |'.' i'. się ukarać''. p.*n.go poziomu, muSZę o czymśprzez odpowiednio ZdartaPĘta:,,MÓwienie i myślenie podejmowaniadzladługiczas jest wystarczającymsubstytutem łania,,. przydarza. Nie SyndromMęczennika'' ,,Zycie to coś,co mi się jestemodpowiedziaiinyza to, co się dzieje;los' szczęściei inni ludzie wyzn aczĄąnoje ptzeznaczenie,,. Banaln1lPościg..,,Pośpiech wznacza znaczenie.Tak nalezy ustawiać priorytety. Zignoruj Szersząperspektywę''. Antidotumna negatywne myśleniejest owocne myślenie.Ma otro miejscekiedy słuclramynaszego Wewnętrznego frenera i świadomie ogarniamynasze myśli.owocne myśleniejest opafie na następującychprzekonaniach: l' Jestemwartościowy z powodutego,kim jestetn,a nie tegoco robię. Wyciągamwnioski zprzeszłości. ale w niej nie tkwię. Wiem, kiedy sobie odpuścići ruszyć dalej.

pytania, "d 1"k"ści

2 J',

Kwestie do rozważenla Ktore zsiedmiu pytari najbardzie)przydałysię przy rozwiązywa. niu twojegoprob|emu?Wybierzdwa pytania,ktore będzieszsię starałsobie zadawaĆw przyszłymtygodniu.

z 57

V) sktÓcte

moze

.l

t$.(' E I /'

mqdrość SUMO.

owocn r NAUcZ S|Ę|,1YŚLEĆ

Jestemodpowiedzialny.Marn wybor. Nikt inny nie odgrywatak ważnejroli w tworzeniumojegolosu jak ja salll'

A^ .i. DecydujQsię skrrpićna najwazniejszym.Mam świadonrośc całeBo obrazui skupiam się nad tym, co waznę.Widzę rzęCzyZperspektlavy.

R o z d z i o 3t

Streszczenie S.U.M.O. . Jeślichcesz innychrezu|tatÓww życiu,zmie sposob myś|e_+Uczucia--' Działanie.-.' nia' Myś|enie Efekt. . sKoŃcz UPRAW|AĆ działaniena autopilociei MocNo OGARN|J samoświadomośÓ' Nasze myś|enie wynika z naszego pochodzenia,wcześniejszych dcze ' znajomych doświa imediow. . SKoŃcZ UPRAW|AĆsłuchanie Wewnętrznego Krytykai MoCNo OGARN|Jsłuchanie Wewnętrznego Trenera. . sKoŃcz UPRAW|ACbycieZaciętąPMa i MocNo oGARN|J podejmowanie działania. . sKoŃczUPRAWIACSyndromMęczennikai MocNooGARN|J przejęciewładzynad zyciem. . sKoŃcz UPRAWAĆ Bana|nyPościgi MocNo oGARNIJ skupieniesię na najważnie.iszym' . SKoŃcZ UPRAW|AĆbycienadmiernie przez zdominowanym emocjona|ny ipienł'otny mÓzg iMocNo OGARNIJ mÓzg ra. cjonalny. . sKoŃcz UPRAW|AC impu|sywnereagowaniei MocNo OGARNIJ swojereakcje. . sKoŃcz UPRAW|ACzadawaniepyta prowadzących do ne. gatywnego myś|enia i MocNo OGARN|Jowocnemyś|enie.

,Czas

H ip cir," iest

w PolAząaKu

i

60 / s u M o

A

iedawno pewietr kursant wziąt rlrnie na Stronęi ptllr'ie. dział:,.Paul,podobanri się co nrowisz i do pew.negostop. nia się ztyn zgadzam.Ale czasami wcale nie jcst |at.,vn

omija cię

jednego numerkado wygranej na loterii' Brakuleci

praktykować S.U'M'o' Czasami nie jestem gotÓw, by iśćdalei. Czy to ż|e?,,.

się na pociąg albo samolot. SpÓźniłeś waŻny tnecz. Twojaulubiona drużynaprzegrywa

Mogło ci przyjśćdo głowy to samo pytanie.odpowiern ci na nie korzystającz lristoriinrojegoprzyjacielaSteve'a.

placy, o kt rą się starałeś. Nie dostałęś

jak jego ulubionadruzynarugby przegrałarr'aznv Steve opowiadał, mecz pucharowy.Kiedy wrÓcił do domu,jego żona,ktÓra nie clzicli jego pasji do tego spot1u,powiedziała: ,,Niewazne,zawszejest przyjakie szłyrok''. Były to ostatniesłowa Stevechciałwtedy usłyszeć. ,,Chciałempo prostu pławićsię wrozpaczy iżeby mnie zostalvili w spokoju,żebymsobie mÓgł porozmyślaćo tyrn.co mogłob-v" być'' - powiedziałmi. Nikt z tlas nie chce, zeby ktoś,kto chce dobr.ze. mÓwił nanr.zebyśmysię rozchmurzyli,kiedy właśnie cośllalll nie wyszło a|bo cośnas rozczarowało.Powiędziec komuś,żeby praktykowałS.U.M.o.' możew niektÓrych Sytuacjachbyć nietaktou'ne jeślito, czego ten ktośdoświadczvł. i nie pomagac,zwł'aszcza lest dla niego wazne.Co zatempowinniśmyzrobić? Kiedy Steve uzyt Zwrotu,,pławićsię w rozpaczy.,. od'razu wyobraztłemsobielripopotamapławiącego się w błocie'Wtedy zrozulrlilłt'nl" Żęludzie zanitn zastosująS.U.M.o. muSZąpopławićsię w rozpacz} - zafundowaćsobletrochę'jak to nazwałenr, ,,CzasuHipcia'..Kiedt więc możeszpotrzebować,,CzasuHipcia''? ,./,

I

r

Kiedy ,C=as

,

)t

,

tr, L I l_.. H ipcia,, może być potrzebn|

Zapotrzcbolt,anic na ,,Czas Hipcla'' bęclzie się rÓŹnic w zalcżnosci ocl osoby ijej sytuacji' A|e oto przykłady sytuacji. po ktorych nloŹc' nastąpic czas rozPaczry| .

T w o j p a r t n e rc i ę z o s t a w i a .

promocJa lv pracy'

Wydawcaodrzuca twoją najnowsząplopozycję książki. zostałonagle odwołane. Wvdarzenie,na ktÓre czekałeś, . TwÓj przyjaciel cię zawiÓdł. ' Odkrywasz.ie twoja nowa weranda lna niebezpiecznydach. już nie istnieje(wyjaśnię to pÓźniej)' a firma,ktÓrają budowała, ' Twoja organizacja informuje o kolejnych zmianach w strukturze i w związku z tym przechodzisz do innego dziaŁl, . Ktoś włamałsię do twojego domu. . Zgubiłeś albo popsułeś coś,co miało d|a ciebie waftoścsentymentalną. . Zwohiono cię z pracy. .

Kibicujesz angielskiej drużynie futbolowej. a o wyniku meczu zaraz r ozstrzygn rzuty kame. ą

.l{ożesz do tej listy dodać dwa własneprzykłaclywydarze ' ktÓre Ęowodowaty u,u*an loną rozpacz.

P0RZĄDKU

przezy cia emocjonalnychdotkÓw l,,os Hipcia,'daje ci możliwość chodzi o uczuciaz nimi związane. bycia szczerym,jeśli i",]*udo

Kwestiedo rozważenia ci się osobiście?Jak KtÓre z powyzszychWdaŻef'| przy{rafłło kiedy miałomiejsce?Jak długoutrzymywało się tq się czułeś, poczucie?

D lo"..go

potrzebuj.^y,,Cros^

H ipcia"?

UsĘszeć ,,SKONCZ UPRAWIAC uzalanie, MoCNo OGARNIJ Zmiany,,,kiedy ktÓreś- a jeślimasz pecha to wszystkie _ zpowyz. szych wydarzerici się przytrafi,to zwykłenegowanierzeczywistości. Wszyscy jesteśmyemocjonalni z nafury. Zycie bez emocjonalnvch gÓrek i dołkÓw byłoby nudne i bez smaku. Nie jesteśrobotem,ktÓ. ry może włączaći uyłączaćemocje na Życzenie.Żeby ruszyc dalej. czasami musisz przyznać się do emocji, ktÓre odczuwasz.Zdarząsię sytuacje,kiedy z pomocą siedmiu pytarl omÓwionych w rozdzia|e2 będziemy mogli od razu zastosowaćS.U.M.o. Ale bądźmyszczerzy - będzie tez tak, Że przyda nam się nałozyćdrogi i dorzucić trochę ,,CzasuHipcia".

s.u.M.o. NaĘchmiast

t , e c z a s z Ą e g a t y w o ' A/ kiedy zop sobi" d'oge do wyzdrowi"nia blokujesz

Zrozumieć

nasze

I

mądność SUMO

emocje

zamącić w głowie. Czy to źle soCzasaminaszeemocje mogą nam Czy zawsze powinniśmybyć szczęśliwi?Wyjaśnijmy' biepopłakać? o co chodziz emocjami' NiezbytpomocneoPinie o emocjach

Pomocne opinieo emocjach

okazywanieemocjiświadczyo słabości To dzięki emocjomjesteśmyIudzmi Mężczyźni nigdynie powinniokazywac

Okazywanie emocji to zawor bezpie-

swoichemocli

czellstwa dIa wewnętrznegociśnienia

okazywanieemocjijest krępującedIa

Nie ma złychuczuć,|iczysię to' co

innychludzi

z nimirobimy

Emocje są ważne,ale mogą tez spowodować naszą dezorientację. NiektÓrym z moich znajomych pomaga prowadzenie ,,dziennika emocji''.Zamiast zapisywać,co robili danego dnia, notują jak się czuli. Spisywanienaszych uczuć może nam dać głębszespojrzenie

samYchsiebie i pomÓc zaobserwować,jaknasze emocje zmienia1a Jąsięz dnia na dziet'l.

lroche,,Czasu H ipc i a,, możeby ć b ar dzoprzy datne.Możetei okazac slQbardzo bezproduktywne.Jak więc najlepiej wykorzystać ,,Czas ulpcia''? Kto najbardziejpomożeci w tym czasie, a kogo powinieneŚrrnikać? Jak wiedzieć' kiedy przestaćsię pławićw rozpaczy? Oto {rĘapodstawowvch rcsuł:

6 4 / s u . Mo

Trzy

l

Rada

irill

ładv dotyc ząc'e,,C zasu

1' Uważaj

H ipcia,,

, ki^ tozmawia5z

',Troskadzielorra- połowątroski''to zasadawaŻna,a|e nie ZawSZe stosowna' Istnieją ludzie, ktorzy mają wyjątkowy talent do psucia twojego nastroju,gdy z nimi rozmawiasz.Moj przyjaciel opowiada, że kiedy dostałmandatza zt'eparkowanie,jego kolega Z pracy powiedziałmu, żejest największympechowcem,jakiego kiedykolwiek spotkał.Moj przyjaciel usĘszałprzypomnienie wszystkich ,.pechowych wydarze '', ktÓre przytrafiĘ mu się przez ostatniedrvanaście miesięcy(a z ktÓrych wiele zapomniał).Kiedy jego kolega dowiedział się' ile kosztolvałnlandat,powiedział:,,To paskudnie.ponryśI tylko, co mÓgłbyś zrobić Ztymi pieniędztni'''

l,l

NiektÓrzy ludzie prÓbując ponroc namawiająclo założenia,,Koszrrlki ofiary'' i - mÓwiąc przenośnie- dorzucająbłotado bajorka.rr.ktÓrym możeszsię pławić.Tak więc unikaj ludzi' ktÓrzy za wsze|kącenę chcą udzielaćrad zanim jeszcze miałeś okazjędac upust emocjonl, i takich, ktÓrzy zawł'aszczają twÓj ,'Czas Hipcia,,, Żebypowspoml. nac własnezmartwieniai zgryzoty.

, oo ' I- 'l w a ż a i , z i l o ł n a o ' o b , , n i Rada

'ty'"vmy pytanie:.,Jaksię masz?..albo '.Jak ci minąłweeki.i.ay ,]nd?],, t, kusi nas. żeby odpowiedziec uczciwie i wyczerpująco. przeŻywamy właśnie,,Czas Hipcia'' i ktośrras o to jeś]ri il kol'.u, prawo mu odpowiedzieĆ,Zgadza się? Nie. Istnieją nvt', to mamy dla ktorych należy uwazal, ilu osobom opowiadasz iw, po*oav' o swoichProblemach' historię, Ęm częściej Po pierwsze,im częściejpowtarzasz swoją odtwarzaszi przeŻywasz z:l,tiązanez nią negatywne doświadczenia i emocje.Jeślifwoją uwagę odwrÓci jakieś zadanię lub czynność' czuc się świetnie,ażdo momentu,gdy kolega czy właściwie możesz sąsiadzapytacię,jak się masz.W takim monrenciemasz wybÓr' Nie że powinieneś,,przybraćwesołąminę'' i zaprzeczyc. Że sugeruję, Hipcia''. Niemniej pozostajepytanie:czy ta osoba przeżrywasz,,Czas zeczywiściechce wiedziećjak się masz,czy tylko probujenawiązac uprzejmą rozmowę? Jeśli to drugie, zafunduj irn dziesięciosekundowąwersjęswojej historii. Jeślipierwsze, moiesz opowiedziec wersję dfuższąale tylko jeślitego chcesz. opowiadać

mo,dr ość S.UMO

Przepraszan. Ja

.ac,ął"m,

Czyj

to ,,Czas Hipc.ia"?

więc ja sxonczę'

MożesztęŻzechclęćunikaćludzi typrr:,'Mam pozytywnc nastaw'iellle. a\e zero kontaktuz rzeczywistością'. Tracisz w wypadku nogi. a oni uśmiechają się szczerzei mÓwią: ,,przynajmniejzostaĘ ci obie ręce''. Musisz zna|eźc kto będziegotowakrywnieshrchac.pozrroli ci kogoś. się wygadaci nie będzie czułpotrzebydawaniaci nieproszonychrad.

rozmawiasz

oznacza

a lo ąie 2ąwsze

ptzeżywać

ponownie,

Pofraga,

Po drugie- jak to ładniepowiedzieć7Właściwiesię nie da, Zatem: z doświadczenia wiem, żeokoto 80% osÓb, ktÓre pytająo to, jak się tuasz,jest nieszczegÓlnie zainteresowanychodpowiedzią.Nie dośc. żepowta.zanie hjstorii twoich kłopotow nie pomoze, to 1eszcze PęYklei się do ciebie łatkanudziarza' Więc dla dobra wszystkich, uwazaj,z iloma osobami dzieliszsię,,Czasem Hipcia''.

Kwestie do rozważenia

rozważenia

Zkim, wedługciebie, naj|epiejdzie|ic,,Czas Hipcia''?Kogo byś unikał?A możewo|iszspędzic ,,CzasHipcia''sam ze sobą?

zazwyczĄ zwierzasz się ze swoich problemÓw? to uznać za zbyt duzą |iczbę?

.'},i

66 / s u M o

I mqorosc I SUMO J

I

Rada

Czasami

JEST w PoRfAoKU / 6'l

przydaje

się pow iedzieć

o 1 a k i e j ś s p r a v , i e , , , } \ Ji e w n i k a l m y

w to"

miejsce HiPci,a" ło^nie ,Czas lcst pobyt' Ko2Pac2 ną słaly jest Ąa zcĄws2e, s,u,/\Ą,O, a|1wilowa,

3, Uwaźaj, jak dł"g" trwa łwćj,,Czas Hipcia,,

NiektÓrzy ludzie przyzwczajają się do taplania w błocie.Urvaga, jaką poświęcająciinni, moze Zachęcaccię do dłuższegosiedzenia w błotku,a taplaniesię będzie wydawać się wygodne i pocieszające. Ale na dłuŻsząmetęZbyt dtugie siedzenie w bagienku uzalania się nad sobą stajesię nieprzydatne. Jm dłuzszy,,Czos Hipcia,,,tym ł r u d n i ej s i ę z n i e g o w y d o s t a c '

frzy miesiącepoŹniejzauwaŻyłem ko|ejnemałepęknię.

kilku czynnikÓw:

.

Powagi sprawy. Wsparcia,jakie otrzymujeszod innych.

.

IlościnagrÓd,jakie otrzymujeszza taplaniesię w błotku(uwaga. wspÓłczucie, Zapas,,Koszulekofiary'' itp.).

.

Twojej chęci rozwaŻenia,jak ogarnąćzmiany.

Nie.1estemfu po to, żebydawaćci rady' jak długomasz się martwić (np. zniszczony związek - cztery tygodnie, rysa na samochodzie -trzy dni, brak awansu- tydzie/r).Ale zapamiętajto:

l

, W trakciebudowybyłyprob|emyz wykonawcami, ale ie dobiegłaona ko ca by|iśmy zachwyceni- do pzeciekaÓ' kiedy weranda zaczęła Przecieki naprawio. zaczę|iśmysię cieszyć nową dobudÓwką do naszego

Zatemjak dhlgo powinieneśtkwić w .,CzasieHipcia''? Przepraszam za brak konkretÓW a\e to zaleily. Kiedy zaczynasz odwotywaćsię do siedmiu pyta rozwljających owocne myślenie,zb|iiasz się do go na użalanie za|eŻyod zmjany. Niemniej ilośćczasu poświęcone

.

ija kazaliśmysobie zbudowaćpięknąWerandęz ty-

u izadzwoniłemdo firmy,zeby poprosićo naprawę. odpowiadał.Zwinę|iinteres.W ko cu znalazłeminną ktÓra była gotowa zajqÓ się naszym kłopot|iwymda. Niewie|kanaprawa miała kosztować najwyżej100 fun. pÓźniej spotkała nas paskudna niespodzianka,

się' ze W ogÓ|estrukturadachujest niebezpiecz-

jcj poprawienie będzie kosztować ki|katysięcy' Dla mojej i mnie oficjalnie rozpocz{ się ,,Czas Hipcia''. Czy powiewielu osobom? No jasne. A|e szybko zdaliśmyso-

ryąwę'że za każ:dym razem,gdy opowiada|iśmy, co się przydarzyło, nasza złość rosła.Przesta|iśmy opowiadać izrobiło się nam |epiej'Na szczęścieubezpieczenie koszt nowego dachu.

.E!Y mÓc

ruszyćdalej,więcej możnazyskaćpatrzącprzedsiebie niż za siebie.Musisz być wobec siebie uczciwy i postawić pytail:.T energii i straconych okazjtbędzie mnie kosztować tkwienie *;:.'l ' vzoSle Hipcia?...odpowiedźna to pytaniepowinna pomÓc zdecy..ować, ile czasu pośwręcicrozpaczy,

AT

rfr-

68/sul'10

/ 69 , , ( 7 ^ s H ] P c I A " - ]E s T W P o R Z Ą o K U

L)

Kwestie do rozważenia ,,Czas Hipcia''.Jak długoto trwało? Pomyś|,kiedy przeŻywałeś czy mogłeswczeŚnłej Jak patrzysz na to z perspektywyczasu, to przestać rozpaczaÓ? Jeś|itak,to co cię powstrzymało?

uś, kto przeżywa ' 7 o k 'p o m ć c ,k o, m ? ,(-zas

tt,

Tl tPcta

Zaczrlęnajlepiejod tego, czego nie robic. podczasgdy Nie l.rrarkujsłuchania(tzn. nie udawaj, że słuchasz, podwieczorek albo czy naprawdęzastanawiaszsię, co zjeśćna gimnastycznegodo szkowoje dzieci pamiętałyo zabraniustroju nie słttchasz ły)'osoba' zktorąrozmawiasz,w ko cu zauwaŻy,że przeŻylvaloBE poznato po oczach. Będą się szklic' Będziesz - ottt tlJ'Bod1,Experience, czyli doświadczenięwyjścia zciała, kołkosię kręci,ale chotnikzdcchł. Wiesz. co mam na rnyś|i:

.

to 'u'oo'. ulbo Nie przerywaj innym zdaniarni typu .,rniałe. rviedziccco czuję.?Czy trroJa (Skądrnoż.esz ,,wiemco cZ[UeSZ... weranda teŻma nlebezpiecznąstrukturę'7)

.

.

. .

zafundrrjsobie rt'łasny' Nie naruszaj ich ',Czasu Hipcia.', tylko ż'eIo ż'|e ZazwyczajJestto poprzeclzonekomentarzem:,,Myślisz, co nlnie dzisiaj spotkało''. usłyszeć, powinieneś bądŹcierplirvy. Two.jczas rrai1ejdzie. (Wykaż clclrobinl ',To okropnc,., .,To strasznc,,. Nie porr'tarza.1 Co chccsz zrobic.JSpralvić. ale nie przesaclzaj. zainteresowania' żebypoczrrlisięjeszczegorzejniŻteraz,?)

izdrowsze Helen przyzna!e,ize pewniesą ta sze a|e w kręgujej przyjaciÓłnajwiększąporozpaczan\a, cieszą się zakupoterapiai jedzenie czeko|ady.

=robić zamiasŁ oto co można moze to byc cięŻkapraca) nad . Ciężko -,*,,*, pracować (arzecrywiście jest poświęcićdrugiej osobię pełnąuwagę.Jęślito nie jej wysfuchanie'powiedz jej' kiedlaciebienajlepszymomentna dy będziesz gotÓw. .PonvÓltejosobiesięwyładowac,zrzucicciężarZSerca. . PozwÓl jej poptakać(eśli potrzebuje) niewaznejak tobie byłoby z tym niewygodnie. . Używajsformułowairtypu,.Nie tna nic złegow złoszczeniusię'', (Używajjęzyka' czy tęz,'Wyglądanato,ie cię to bardzo ztanlło,,. ktÓrym posfugujeszsię swobodnie.Nie sugeruję'ze powinieneś wysławiaćsięjak terapeuta). . Daj drugiej osobie ptzestrze .NiektÓrzy (zwłaszczamężczyżnl) wolą spędzać,,Czas Hipcia'' w samotności.Moze wystarczy powiedzieć:,,Słuchaj,widzę, żejesteśprzygnębiony.Jeślimnie pobzebujesz,to wiesz gdzie jestem'', a potem pozwolić im spędzić hochęczasu w samotności' Kiedy czujesz, Że można,użyj humoru. ieby rozładowaćsytuacjQi złapaćodpowiedniąperspektywę.(Pamiętaj, Żez tym trzeba być bardzo ostrożtlym'więc jeślirnasz wątpliwości'lepiej sobie

Ou*:1.

7 0 / s u . Mo

Kwestiedo rozważenia przez ,,Czas Hipcia''. Pomyś|,komu mÓgtbyśpomoc przejśĆ Pamiętaj,Że w za|eŻności od twojejreakcjimożeszpogorszyc sytuację.Ktorejz rad dotyczącychpomaganialudziommusisz świadomy? byÓ najbardziej

cośosobistego iśćna samotnyspacer.ChociazprzyJa, kiedyrczpaczam,lubię znaię,przejŚcie112 mi|,kiedydruzynaBradfordCity spadłado niŻszejligi'to lekkaprzesada,ale z drugiejstronymiałemwtedy o czym myś|eć.

W skrÓcie

,,CZasHipcia'' to dla niektÓrych dobre miejsce, zanlmZacznąstoso. wać S.U.M.o. Negacja i ttumienienaszegoboluirozczarowania.1est niezdrowa. Jednak tkwienie zbyt dfugo w,,Czasie Hipcia''' zwłasz. czaZę zĘmiludźmi, nie pomożenam dojśćdo siebie.

StreszczenieS.U.M.O.

. Zanimzacznieszpraktykować s.U.M.o., możeszpotrzebować

I

I I

I I

nadłozyćdrogi przez,,CzasHipcia''. lĄ Pam iętaj: im częściejopowiadasz swoją historię,tym częściel o. M' U' przeŻywasz. Czasa mi powinniśmyr aczejzastosować s. nizwciąŻopowiadać' Dzie|enie się ,,Czasem Hipcia'' zby|e kim jest niewłaściwei bądz wybredny w tym, kogo dopuszczasz do swojego ,,Czasi Hipcia''.sKoŃcz UPRAWIAC zwierzaniesię każdemuze swo. ich prob|emowi MoCNo OGARN|J zwrÓceniesię w stronępo. mocnychludzi.

ze im dłuzszy,,CzasHipcia'',tymtrudniejsię świadomoŚÓ, wydostaÓ. jestchwi|owy. S.U'M.o'trwacałeżycie. Hipcia'' przeiywac pomagaszludziom ,,CzasHipcia",SKONCZ ie i,,uokro. markowaniesłuchania,przeszkadzan im całejuwagi. i MocNo OGARNIJ poświęcenie ludziomodreagowaći miej na uwadze, że mogą chcieć sami.

R o z d z i o 4t

.n.tr

o P iłc e, lJamlęral l,r p lazow el IJ

7/+ i

PA|1|ĘTA]0 PItcE

S U M 0

ierwsze trzy zasady S.U.M.O. koncęntrowaĘ się na Podnie. Możnaje spisaćpodjednyą sieniunaszejsamoświadorności.

n

nagłÓwkiem,,Zroztlmieć Siebie''. C,zwarta zasada sukcesu S.U.M.O' przenosi nas Ze światawewnętrznegodo światalnnyc|.

a\ a) \-./\-/

Z doświadczeniawiem' Że nasza umiejętnośćosiągania |epszycli wynikÓw poprawia się, kiedy ponragamy innym robić to sar6q Niezaleznie od tego, czy twoje potrzeby Sąemocjonalne,psychoro. giczne czy praktyczne, szansa ich spełnieniarośnie,gdy pomagasz

II

innym zaspokoić ich potrzeby. Jak

więc to osiągnąć?

Żeby tak się stało' musimy wypracować w sobie Ltmiejętność lepszego zrozumienia ludzi, z ktÓrymi mamy do czynienia w co. dziennytn Życiu, Musimy zna|eźćsię w umysłachludzi, ktÓrych spotykamy, żebyzobaczyć światz ich punktu widzerria.Żeby to i silną podzielę się z wami prostą wartązapamiętarria wyjaśnić. ana1ogią.

Co to jest piłka pIażowa? się Wyobraźsobie,ze jesteśw duzym pomieszczeniu,gdzie znajdu.1e plażo. ponad sto osÓb. Na środkupokoju |ezy dvŻa,kolorowa piłka wa. Kiedy mÓwię duza, mam na myśli olbrzymia. Tak wielka, ze ma prawie 10 metrÓw wysokościi doĘka sufitu. Jest tak wie|ka,że |udziewbrjająsię w ścianypomieszczenia.Teraz będzic ciekawte. Kiedy zapytaszludzi z jednejStronypokoju o kolor piłki, powiedza: ''czerwony'biaĘ i niebieski''' ale ludzie z przeciwnegoko ca poko1u

stwierdzą żemaona inne kolory: ,.pomaranczowy,zie|orly iŻołty',. ChociażwSZyScy patrząnatęsamąpiłkę,perspektywaich spojrzenll ma wpĘw na kolory jakie widzą.

lrl'

PLAZ0Wt,]

t

Cze*ony, biaĘ i niebieski

o

Pomafanczowy' Zięlony i żÓĘ

ludzi nie powie: ,,Coz,z naszegopunktuwidzeniapiłkajest Większość czerwona'białai niebieska' a\ezdajęsobie sprawę, Żez waszego ffIoZe byćinna''.Nię' Ludzie zazwyczaj wierzą Że to, co widzą jest prawdziwe.Dzięki wpływomgreckich filozofÓw:Arystotelesa, Sokratesai Platona,naszzachodni system edukacyjny uwarunkowałnas do myślenra wsposÓb logiczny i konkretny.Rzeczy są albo dobre, albo złe' Jeśli ztwojego punktu widzenia piłka jest pomara czowa' zielona iioha, to nie możebyć też czerwona,białai niebieska. Trzymając się tematyki kolorÓw: mamy skłonność do myśleniaw kategoriachczame-białe' złe-dobre. Wydaje się to bezpieczne.Kiedy tak nie myślimy,mogąnam przylepićeĘkietkę niezdecydowanych.otwarcie na altematywneperĘęlrywy możebyć postrzeganejako stabość z naszejStrony. W",uj ludzie nie czują się wygodnie w ''szarych strefach,,.To niepewne miejsce' Nie tak nauczono nas widzieć świat.Jeśliwysprzeczkę, bo udowodniliśmydrugiej stronie, Zę nle ma l*.'y Ęi, zostanie to oJebrane jako nasza zaleta. W edukacji pytamy: ''vzY dobrze Ten odpowiedziałeś?'', a nie ,,czego się nauczyłeś?''.

rnyślenia jest przydatnyw niektÓrych dziedzinach,takich jak j strony piłki Niewazne, zktorej *lttu*Uu, nrvuu ,rv inizynteria. 3+3 zawsze jest 6. Jednak kiedy mamy zrozumiec ludzi i ich Y'n*

ll 7 6 / s . u 1 1o

P A | 1| Ę T A ] 0

SposÓb widzenia świata,musimy przyjąćbardziej elastyczny Sposob myślenia'Pewnie znasz przystowię,,Każdymedal ma dwie stl]onv,, Tak naprawdęmoze ich być więcej. Ikaida możebyć tą właśc Żeby zrozumieć'jak ludzie rozwijają swÓj sposÓb .nysI"nin. *,}| zobaczyc, co wpływana to,jak każdyz nas widzi piłkę'

1

C o w p ł y w a n o t o 1j a k ^ y i i n n i w i d z i m y p i ł k ę ?

l

PLAzowE) / 11

pogodzić się zę zmianami hormonalnyrni, odkrynrzeżrywająchcąc ,wani,nwłasnej seksualności i utknięcieni gdzieśpomi ędzy dzi ecjristyefl a dorosłością. doświadczenie; im jesteśstarszy'tym jest ono Zwiekiemprzychodzi jak widztsz i reagujeszna sytuację,nroŹebyc bardzo wększe.To, ktoraz racji wieku nie miałamoż|iwości osoby, zdo. illeodreakcji doświadczenia. Samego byciatakiego

Jest wiele czynnikÓw, ktÓre wpływająna naSZąperspektywę. Są to między innymi nasz wiek' waftości,osobowość, płeć,pochodzenre, kultura i przekonania.Dla ce|Ów tej częściksiążkizajrnijmy się czterema z nich.

rozwazenta wiek wpływana twoje pog|ądy,postawy isposÓb pa-

Życie?ZastanÓwsię, w jakimwiekusą ci, z ktÓrymi Ąasz

wi"k

mo wpływ na to, jak widziny

bliskie kontakty.Moze to jest jedna z przyczyn, dla macie rozne spojrzeniena życie?

piłkę

Dorastałem w latach60. Kiedy byłemmaĘ angielskitennin,,bi-qtnac'' oznaczał duŻy płaszcz,ktoly się zakładało'kiedy padałrleszcz' Dziś mo.1e dzieci dziwiąsię' kiedy na ich prośbę o ,,Big Maca'' oclpou'iaciam: ,,A co, pada?''. Zdanie ,,iśćna całość''oznaczatowterly c]acz siebie wszystko. Jak rozumiem, dziśbudzi irrne skojarzenia.Pamiętanjak telewizja była czamo.biata,do wyboru nlieliśmytylko trzy kanały,i za

Jeśli chcesz i mieć wplyw

zdobyć

przy'jacićł

na l^dzi, sptćbui

najpierw ich z roz um te c ,

każdym razem, kiedy chciałemje zmienić, musiałemwstać z |
z komputera korzysta od dzieci/rstwa,a zlpełnie inaczej przez ko. goś,kto w szkole nie używałnawet kalkrrlatora.Nie twierdzę,ze lu.

dzie w pewnym wieku nie potrafiązrozumiećnowej technologii'ale niektÓrzy są z nią |epiej zaznajomieniniż inni. Przed rokiem 1980 wiele osob nriałonadzieję,że całeżycie spędzĄ w jednej pracy, Dzisiaj spotykam dwudziestolatkÓw ktorzy nonsza.

|ancko opowiadają o tym, Że po raz drugi w swojej karierze zosla|i zwolnieni.A jeślimacie w domu nastolatki,pomyślcieo tym, co olli

|'.:."

wartości maja wpłyltl na to, jak widzimy

wy;aśnię to z osobislegoptlnktuwidzcnia.

piłkę

osobistego Frzyjacie|Eddie kocha swÓj samochÓd' To porsche. Nie o' a|e takie, ktÓre on abso|utnie uwie|biaitraktuje prawie jakby byłojego dzieckiem. Dla mnie samochody nie są az Fociągające, JeŻdżęnissanem. Jest wygodny,ma parę DaW i dowozi mnie z punktuA do punktu B. Jeś|iznajdę rysę samochodzie,nie jestem specjalniezachwycony,ale

P A | 1l Ę T A ] 0 P | Ł c E P L A Ż o w E ) /

szybko o tym zapominam' W za|eznościod wie|kościtej rysy, w skali od 1 do i0 prawdopodobniejest to 2. Gdyby to samo pny darzy|osię samochodowiEddiego, prawdopodobnie na|eża.

do rozważenia

o gytuacji'w ktÓrejnie zgadzaszsię z innqosobą'Czy wartości? Czy jesteś się tak ze Względuna niezgodnośĆ '.pÓjść na kompromis?A oni? Jeś|inie, moze będzieszpo ograniczenia węzYch re|acji. musiałzaakceptować

łoby trzymać się od niego z daleka inie zakłocaćjego załoby pzez jakieścztery miesiące' Eddie ceni inne aeczy niz ja, a to wph7wana nasze postzeganie piłki. Ja |ubię pracować w ogrodzie' Jeślijeden z moich łubinowzaatakująmszyce, Wznaczam sobie zadanie wyeliminowaniatych podłych kreatur z wojskową precyĄq. To mÓj wrÓg. Trzeba go

zniszczyc. Eddie by się nie przejĄ'

Mozemy przyjąÓ, ze Wszyscy mają te same wartościco my. W zeczywistościprawdopodobnietak nie jest. fyjemy iobcujemy z ludźmi,ktÓrzy mogą WyznawaćczęśÓnaszych wartości,a|e rzadko kiedy wszystkie. Moja kolezanka z pracy, Każe,uważza, Że jeŚ|i na spotkanienie przychodzisz pięÓ minutwcześniej,to zna. czy, że się spÓŹniłeś . |nnizaaxyczaj podchodzą do punktualności bardziej na luzie, co denerwuje Kate. Ktośmoze zareagowaćna czyjeśspÓŹnieniepowiedzeniem:,,ico ztego?',.Kate odpowienie. co bardziejstanowczo. Naszę wartościwyznaczająnamcoś,co uważamyza ''właściwy spo. sÓb'' widzenia świata. A co z tego wynika, ludzie, ktorzy widząświat inaczej niŻmy, muSZąmieć ,,zĘ punkt widzenia''' To sposÓb myśle. nia: ,ja mam rację' a ty nie'' przeszkadzanam tworzyć udane relacje z innymi. TŁumaczy tez, dlaczegoludzie o podobnych wartościach mogą mieć bardzo rÓżne osobowości'a i tak tworzyć udane,długo. trwałei głębokie re|acjeze sobą.

-'#Cl'l

l

i;;,;.;.]r suMo )

N igdy nie zaklądajl wyznajq

te same

Jeśli chcesz dowiedz

lepsze

się, co jest wazne

relacje, dla drugiej

Nasza

osobowość

ma

vlplyvn, na fo, j,zk widzi,ny

pilkę

I znowuopowiem moją historię.

towarzyskie izasadniczo 1dwojedzieci. Jedno jest głośne, w centrum uwagi (ma to po matce); a drugie po cichu się swoimi sprawami, wo|i się nie wyrÓzniaĆ' To dwie rÓzne osobowości,a Żadnanie jest ani dobra, ani zła. rÓżnice oznaczają ze oboje inaczej widząrÓżne sytuacje na nie reagują.PodrÓz samochodem jest dla jednego okaĄądo pośpiewaniaiopowiadania historyjek,a d|a możliwością posiedzenia w spokoju i de|ektowaniasię . Mozesz się z tym zidentyfikować? Jestwiele modeli rozumienia roŻnych rodzajowosobowości.Naj|.n|1miejszy z nicb zostałopracowany przez Car|aJunga, szwajpsychologa( l875_l96l ). Chciałon pomocludziorn lepiej T'.ęo siebie oraz innych i wyttumaczyc, czetrruludziepostrze;",^Tt.U o*J{.swrat i reagująna na rÓżne sposoby. oto krÓtki zarys jedne. o:.će.sposobow myśleniao cz(crechtypach osobowości. Pamiętaj.

il:lilT:#:ffi,x'"'il ;I:1:TJ,;i:iil: :flT?;::t?J

że inni

wartości co ty,

tworzyć

79

osoby

B0/

suf.1o

P A | 1l Ę T A . ]o P | Ł c E P L A z o v lE ) / 8 1

,,Smaki''są bardziej wyczuwalne niz inne. Podkreślam,że nie jęsl to dogłębnaanaIizatwojej osobowości'Piszę o tym, żebyśmiałxą4 czym pomyśleć. Che"rleade,

'

Ekstrawertyk, ktÓry czerpie energię zprzebywania z innymi. 1,4ą tendencjędo obnoszeniasię ze swoimi emocjami.Cheerleaderorx słuzy chwała iuznanie. Mogą teŻ być impulsywni i spontanicznt w dzia|aniui wyrażaniuopinii.tzn' częstodzia|ająbezzastanowie. nia i wyciągająpochopne wnioski. ChęęrleaderzyZazwyczaj nie są

pozwa|ają przejąć inicjatywę innym. (obser. opiekunowie .vch ,ło*uni" dwÓch opiekunÓw, gdy decydują dokąd pÓjśćna lunch, ćwiczenie). Przewainie mają bardziej swobodne powtu,ynują"e iycia niz inni i zrobią wszystko, żeby uniknąć konfliktu Lin,,, do opiekunowie mogąmieć problem z odmawianiemlui tonnontuc.|i. powiedzą ,,tak,,niż zaryzykljau że kogośobrażą.Są dziorn,prędzej niż 1iderami. nczej naś|adowcami GłÓwnekołonapędowe opiekuna Żyćw zgodziez innymi.

najlepiej zotganizowanymi i uporządkowanymi ludźrni,częStopodejmują się kilku zadan naraz, zaczynają nowe nie ukonczywszy poprzedniego,

PrawdoPodobniePowie ,,Zanimzaczniemy Spotkanie jak wam minąłweekend?''

GłÓwne koło napędowe cheerleądera Niech clę zauwaiauniech cię docenią.

Prawdopodobnienie powie ,,oK, ja tlrządzę' Teraz sfuchajcie,mam plan''.

Prawdopodobniepowie ,,CÓż,jeśliszukacie kogoś,z kim chcecie zrobić wywiad do fir. mowej gazety, mozecie przestać,,.

Jak opiekunowiewidzą piłkę Ich perspekĘwazależy od tego,jak sytuacjazmienia ich relacje' To,jaki stosunek mają do danej sprawy, moiebyć waŻnlejszeniŻ

P rawdopodobni e ni e pow i e ,,Zaczfiem, więc skoirczę''albo ,,oto szczegołowyraport.ktory przygotowałemwcześniej''. Ją k cheer l ead erzy n-i dzą p i łkę Często wldządobrą stronę sytuacji i niechętniemyśląo ostroz. od sa. ności'Ich punkt widzenia moze się zmieniać w za|eŻności mopoczucia. () piek,,n

Zasadnlczo osoba towarzyska, ktÓra ceni sobie kontakt z innytlt. ale typ mniej ekstrawertycznyniz cheerleader.Woli być na clrugitx planie,a nie w centrumurvagi.i dobrze się czuje słuchającinnych' w przeciwieristwiedo mÓwienia Salnemu' W sprawach mniej waf.

fakĘ. Dowćdca

Ekstrawertyk,tak jak cheerleader, ale bardziej skoncentrowany na ''załatwieniuSprawy'', mniej przejmuje się ludźmi. DowÓdcy zawyczaj uwielbiają ,,|isty tzeczy do zrobienia'' i kochają poczucie sPełnienia, ktÓre mają wykreślającposzczegÓlne punkty. DowÓdcy '$itnąpod naporem wyzwan, ale kiedy pojawiają się opÓŹnienia, ].''nu im brakować cierpliwości.To zazwczaj stanowczy, zoriencele ludzie, ktorzywolą mowić niż słuchać.DowÓdcy stal:*'na MajQwysokie wymaganiasobie samym i innym. i sprawiaim przyJenność p.,.1rno*uj. kontroli nad sytuacją.

T!," kołonapędowedowodcy Załatwić Sprawy. Ę

ś

82 r s u.y o

.'-^t

I3

Ę Prawdopodobnie

PLAZOWE.]

\t

powie

,,CÓż, znowu Zmamowałam dwie godziny. Dokładnie ile czasu dzisiaj trzeba, ieby urodzić dziecko?'' Prawdopodobn ie n ie powie ,,Interesrtjemnie, co myśląinni ludzie''.

Jąk dov, dca widzi piłkę Szukanię innych punktÓw widzenia możebyć dla niego lnarno. waniem czasul,gdyŻ opoźniato podejmowanie działania'Koncentrujesię na pomysłach,ktÓre dają ',szybki zysk''. Nl y eli.i"l Raczej introweĘk, ktÓry czerpie energięz refleksjii czasu d|a samego siebie, anie zprzebywaniaz innymi ludzrni.podobniejak opiekun

woli słuchaćniż mÓwić, swobodniej czuje się anallrującc]ane.niż rozmawiajączl,idżmi. Myślicielebędą raczej podchodzićclo spraw

w sposÓb przemyśIany. planowy i ana|ityczny.aprzy ocenie synracji nie będąni mi sterowaćuczucia i emocje. Zamly czajzachowują ostroż. nośći częstowymagająuwzględnienia wielu szczegołow zanim podej. mą decyzję. Myśl ic ielom sprawiaprzyj emność udzielani e wyczerpują. cy ch, szczegÓłowychodpowiedzi na py taniatechniczne, niewaznecĄ drugaosobategowymagaczy nie.Planowaniei zdolnościorganizacy1. ne są dla nich nafuralne.Bycie w centrunruwagi - nie. Głov.nekoło napędowe myśliciela Dobrze zrozum to zadanie.

pilkę .-hkWśIicielwidzi do dostrzeganiaproblemÓw zatniastmożskłonność o,,o,,mieć się na tym, co moze pojśćź|e,a nie na fiwościi koncentrowania możęsię udać.MoŹe spędzićtyle czasu na analizotym,d|aczego podjąć żadnejdecyzji. waniu piłki, żę nie uda mu się cztery Ępy osobowości.Nikt nie jest wyłącznie oK, zrewidujmy jednymtypem moiesz się utożsamićz niektÓrymi elernentykażdegoznich. Ale gdyby ktośzapędziłcię w rÓg i zmusiłdo wybrania dwÓchtypÓw zkt1rymi identyfikujeszsię najbardziej.ktore byśwybtał?MoŻe nie za:wszezachowujesz się w ten sposÓb, ale z ktÓrym stylemjest ci najwYgodniej? (Jeśli chcesz zrobic dokładnei szybkie ćwiczenie' ktore pomoże ci na twoj dominującystyl osobowoścl.zajrzyj na rzucićtrochęświatła wwwTheSumoGuy.com).

do rozważenia $p osobowościjest dla ciebie najbardziejod|egły?Jak

czemu? Pomyślo jakichŚ pozytywnychpostaciach ten typ osobowości.(Stwierdzenie,,niktmi nie przy-

jest nie do przyjęcia). na myśl''

o re|acji,ktÓra jest d|a ciebie waina, i zastanÓw się, jak

$py osobowości mogąpomÓc |ub przeszkodzicw tym, podchodziszdo zycia i problemÓw.

Prawdopodobniepowie będęmÓgł nad tym pomyśleć, to w ciągu trzech miesięcY ,,Jeśli spor ządzę szcze gołowyraport''. Pruwdolttxlobtti<, nie pou ie mi ,.Przyszedł do głowy szalony pomysł' MoŻe zorganizrrjcflY świąteczną pantomimęd|a załogi,a ja zagramgłÓwnąrolę...

ze najblizejmido Dowodcyi Cheerleadera.Moja raczej opiekun i Myś|iciel. Zapewnia to rÓwnowao podejmowaniedecyzji' ale może teŻ byĆżrÓd.

I

84 / s u M o

P A | 1| Ę T A J o P | Ł t E P L A z o v tE ) / 8 5

łemfrustracjid|a nas obojga.Czy to ma cośwspÓlnego z osobo. wościączy zpłcią- nie jestem pewien, ale zawsze zachwyc. mnie to, jak Helen rozmawia przez telefon.Niewazne jak barrlzo nam się spieszy, zawsze zanim przejdzie do rzeczy, pyta roz. mÓwcÓW co słychaću nich i ich rodzin. W międzyczasieja ma. cham jej przed nosem zegarkiemi przypominam,ze dzisiajju2 dwa razy rozmawiałaz tq osobą. Jednak to dziękijej ostroznemu podejściui niechęci do pospiesznego podejmowaniadecyĄi za. oszczędziIiśmy kiedyśtrochępieniędzy. Jestem spontanicznym typem ''miejmy to z głowy'' i d|atego całkiem zadowo|iłamnie pienruszaWcena nowych mebli do kuchni, robionych na miarę. Spodobał mi się facet, ktory przyszedł zdjąć miarę, a jego projektywywarłyna mnie niezłewrażenie.A poniewaz koszty mieściły się w naszym budzecie, a on mogłzacząc od razu, szybko podjąłemdecyzję o rozpoczęciu prac. Moja żona na|egała,żebyśmyzrobilijeszcze tzy Wyceny. D|a mnie byłoto niepotrzebneopoznienie izupełna strata czasu' Zdecydowa|iśmysię na ostatnią propozycję' Miała |epszą wartość(tzn.byłatarĄsza)i posiadałabardziĄ nowatorskiprojekt Moja ,,zona-myślicie|'' właśnie zaoszczędziład|a nas 500 funtÓw. ŻeIo,jak D|amnie byłato nieoceniona|ekcja,ktoraprzypomniała, ja widzę wydarzeniei na nie reaguję,nie zawsze jest naj|epsze'

fiasz

oktuolny

słan umys|u ^a

wpły"', na to,,jak pi6]2iny

właśni e,,CzasHipcia'',gdy docieraj ą do ciebiej aPrzechodzisz. tbże 'iiuepoząaane A mozervłaśnie wiadomości. Jakwtedyzareagujesz? nagrodę,,ZrnlcaczaĘz klubudla grubasÓw,gdziedostałeś iu1;ił"s ',Ńiu,, zazgubienienajwiększejilościkilogramÓw.Kiedy wracaszdo poĘczył.mu samochÓd.Jaka z twoichdzieciprosi,Żebyś iomu,j.dno przyto Samo,gdybyś Czy powiedziałbyś odpowiedŹ? @zietwoja

ryn

w zalezności To,jak widzimy danąsytuację,moze się mocno wahać, 67-tego,jaksię w danym momencie czujemy. Pamiętaj o Ęm, kiejego dy następnymrazęm będzlesz z kimś rozmawiać albo słuchać historii. Twoje uczucia Jak

się dzisiaj

majQ wpływ czujesz?

na twojQ percepcje

I **;.-

i suvo \ '.-

_---i

do rozważenia

razemz inną uporaĆsię z jakimśprob|emem weŹ pod uwagę, jak moze się ona w danym momencie

Aa ztwoim aktualnymstanememocjonalnym?Czy jenajbpszymnastĘu, zeby się tym zająć?Staranniewy. O{powiedniąchwilę'

p,i|ka

zachwycon1,'.lestes Wyobraż'sobie,ze właśnie clostałeś awanS.Jesteś z siebie durnny'A potem,w drodze do domu masz mały wYpade[. ZniszczeniejcstminiInalnei nikolnu nic się nie stalo.Postrz.'gasZ nic dostał wypadekjako niewielki kłopoti nic więcej.Ale g<1ybyś st. awansu? A gdyby właśnierzrrciłcię twÓj pafiner? Jak w takicj na maĘ wypadek? Albo: wciąż myś|iszneTa. tuacji zareagowałbyś tywnie, a twoj Wewnętrzny Krytyk ryczy ci do ucha - jak bardzo będziesz otwarty na ,,konstruktywnąkrytykę'' swojego szefa.|

''

pzykład pokazuje konsekwencje niedostrzeganiain. i dowodzi,jak istotnejest to, zeby mÓwić innym punkciewidzenia. dwa bi|etyna międzynarodowymecz piłkinoznej, ktory rozegrany na Anfie|d,k|ubowymboisku Liverpoolu.Był prob|em.Mecz ko|idowałzurodzinami He|en, awie.

(y

8 6 / s . u .r ' . i . 0

działem, ze niejest ona zapa|onąfankąpiłkinoznej.Wyraziwszy wspołczucie z powodutegoniefortunnego zbieguoko|icznoŚci, ną. tychmiastzaprosiłem nameczsąsiada.Wyg|ądało na to,żeHe|en. chociażrozczarowana,rozumie,ze takiespotkaniezdarzasię raz wzyciu. Urodzinowywieczorspędziłazdziećmi na zwyczajnych czynnościach. Juz w trakciemeczu, nagle przyszłomi do głowy pytanie: tu być?''.Szybkopozby. "Ciekawe'czy He|enchciałaby łemsiętej myś|i i pomyś|ałem sobie:,,Gdybychciałatu pzyjŚÓ, to na pewnoby o to poprosiła''' Jak się pÓŹniejdowiedziałem, w tym samymczasie He|en,w domu,myślała; ,,Niemiałabym nic pze. ciwkopÓjściu dzisiajna mecz'A|e Pau|by mniezaprosił, gdyby chciał,zebymz nim poszła'.To byłświetny mecz' KiedywrÓciłem do domu,dzieci byływ łÓzku,a He|enprasowała'Dopierowtedy podzie|i|iśmy się naszymispostaeżeniami na temattegowieczoru' Naszarozmowawyg|ądała mniejwięcejtak:

'1il

Pau|:,,A|egdybymwiedział, pÓjść, ze chciałaś to jasne,ze bym cię zaprosił''. Helen: ,,Wtakimrazie czemu mnie nie zapytałeś?,, Paul: ,,CÓz,nie lubiszpiłkinożnej''. Helen:"Nol?" Pau|:,,NocÓż,myś|ałem, że powiedziałabyś, gdybyśtakbardzo chciałapÓjść''. Helen: Powinieneś wiedzieć''. Pau|:,,Wiedzieć co doktadnie?'' Helen: ,,febyłobymiło,gdybyśzapl1tał". Pau|:,,Słuchaj, d0 naprawdęmi pzykro. Mozemyiśćwcześniej łozkaizapomniećo tymwszystkim?'' Helen:,,Nie". oboje załoŻy|iśmy, ze drugaosobarozumienaszespojrzeniena piłkęp|azową. Ja sądziłem, ze gdybyHe|enchciałaiśćna mecZ, poprosiła, to by mnie a He|ensądziła, ze gdybymja chciat,Żeby ona poszła,to bym ją zaprosił.Teraz rozumiemy, że nie ty|ko

o P|ŁtE plłŻowtl

l

81

jak rozpoznać1 2e widzisz tylko fwoja słronę piłki Po prostu zwrÓc uwagę na jęLatwozauwaŻyć,kiedyto się dzieje. zac zy nasz uzy w ac . Zanotuj sobi e w p ami ęc i kazde z poryk, jakiego ltższych zdafi, ktory ch rnogłeśuzyw ac' spoj. ,,Czemunię widzisz tego tak jak ja?'' (A czy ty prÓbowałeś jak oni?) rzećtak . ,Nie rozumiemmoich dziecl Nigdy nie sfuchającomÓwię''. (Jak chceszkogośzrozumieć,skoro tylko ty mÓwisz?) . ,,Czemunie możeszbyć rozsądny?''(Prawdopodobniety zdecydowałeś, co znaczy,,byćrozsądnYffi'',tzn. widzięć i reagowaćna świattak jak ty). 'Na jakiej planecie Żyjesz?,,(CÓz, moie najwyŻszapora się tam wybraÓ i samemuprzekonać). ,,Tamuzyka jest okropna. Nie masz gustu''. (Tak naprawdę wszyscy mamy gust, tyle ze nie wszyscy taki sam). ''oni bywajątacy rrudni''.(Chodzi ci o to, żenie pasujądo twoich rryteriÓw rzeczy interesuj ących i ekscytujących). ''Jesttylko jeden sposob, Żebyto zrobić,,' (W rzeczywistościmoże tstniećkilka możliwości'ale ty skorzystasz ztej, ktÓra pierwsza Przyszłaci do głowy).

P A | 1| Ę T A ] o P | Ł t E P L A z o , r ł E )/ 8 9

88 / s.u M.o

Rozumiesz? Tak naprawdę prawdopodobnie nie zobaczymY Pełnę*o obrazu, dopÓki nie będziemy gotowi zdjąć klapek z oczu. Niektorym z nas (w tym mnie) trzebaprzypominać,na ile roznych sposgbÓw mozna postrzegaćświati ile jest czynnikÓw, ktÓre wpływająna nasz punkt widzenia. AIe czy dostrzeganieinnych punktÓw widzenia oznacza,ze mamy się z nimi zgadzac?

Zrozumieć

nie znaczy

=god=ić się

Odkrycie punktu widzenia innej osoby i zrozumienie, dlaczegoma ona takie, a nie inne poglądy,niekoniecznie oznacza,że sanri mamy się z nimi zgodzic i przyjąćjako swoje. Poznasz wielu szczerychludzi,ktorzy mająbardzo stanowczeopinie o życiu.Możesz uznać,ze zupełniesię oni mylą. Ale jeślichcesz ich przekonac,żeby chociaż rozvtazy|i inny punkt widzenia, a Zaczynasz od ,ja mam rację' a wy nie'', to nie uda wam się powaznie porozmawiać.Kiedy zaczynasz od ,,Najpierw chcę zrozumieć, d|aczego myśliszi zachowujeszsię w taki, a nie inny sposÓb'', prędzej doprowadzisz do uczciwe'ji otwartej dyskusji. Kiedy czujesz,Że |udzię cię stuchająi prÓbują zro. zumiec, sam jesteśbardziej skłonny ich sfuchać. L u d z i e z a c h o w ^j ą s i ę m n i e j defensywnie,

ki"dy

słarasz

się

z|/ofL|Mieć ich punkł widzenia, zamiast

go zniszczyć,

Skoro już wiemy, czemu ludzię inaczej widząpiłkę, spÓjrZ|11y'Jak zabrać się za zrozumienie ich punktu widzęnia.

J"k

iEc do przod^

pomyślo relacji' ktÓrą musisz dep. JeśIijeszczetego nie zrobiłeś, szyć. Możedo tej pory nie udałoci się dostrzectej strony piłki' ktÓrą

albo nie udałoci sięprzekazac,jakrzeczwygląda .,idxidflgaosoba, widzenia. Chęc, żeby SKOŃCZYC UPRAWIAC ].i.i.'" *nktu i MoCNo OGARNĄC inną strategię'moze się teraz ilre podejście kilka prakĘcznych pomysłÓw,jak wspomÓc ten pro^adae. oto niektoryclrpomysłÓw za|eŻyod konteksturozmo\^/y' I,,,zou","nie jesteścieźIi.Bę. . Po pierwsZę, nie prÓbuj rozmawiac,kiedy oboje dzie wami rządz1tnrÓzg prymitywny i ,,dyskusja'.szybko zatniejedno z was musi kierować się ni się w awanturę.Przynajmniej mÓzgiem racjonalnym. . Pracuj ciężko nad akty.wnym sfuchaniem i poprzez odpowiednią mowęciała,daj drugiej osobie do zrozumienia, Że sfuchasz.Nawiążkontaktwzrokowy, unikaj tego, co cięrozprasza (np. włączonegokomputeraczy telewizora),i poświęćtej osobie całąswoją uwagę.To, czy uzna ona' żejej sfuchasz,czy Źe nie słuchasz,jest bardzo waine. Nie przerywaj drugiej osobie, nie domirrujw rozmowie' PozwÓl jej wyładowaćemocje. Nie koficz zaniązda .Może wtedy odnieśćwraienie, Że jąpoganiasz,a czasaminie rozumiesz. Pracuj nad zrozumieniem ich perspektywy. odłoz na bok przyjęte z gÓry załoŻenię,jakijest ich punkt widzenia. Kiedy sfuchasz, wyłapu.;to. f czym się moŹesz zgodzic, anie koncentruj.ię nu ty*...o was dzieli. Kiedy skoriczymowic' pierwsze pytanie,jakie powinieneśzadać, orzrni: ,,Czy chciałbyśjeszcze cośdodać?''. Powstrzyma cię to od natychmiu.,o*"go wtrąceniasię z własnympunktem widzelua i da drugiej osobie SZanSępodsumowaniaswoich przemyśleri l bYćrnoże podkreśleniaSprawy,ktÓra jest dla niej waŻna.

,Nd .{\

90 / s.u.M.o

Zanimprzedstawisz swÓj punkt widzenia, zadaj pytania.ktore n^ zwo|ącizrozumięć problem, np.: ,,Kiedy mÓwiłeś'. czy moż;; to trochę rozwinąć?,,a|bo ,,Czy tnoŻęszto, proszę, 'itost,owae przykładen?'''Nie robi się tego po to, by druga osobu'a.zęła.i^ . -.Y bronić, ale po to,by ztozumiećjej punkt widzenia. Teraztwoja kolej na wyrażenleopinii. Upewnij się, ze druga osoba będzie się wzorowata na twoim wcześniejszymZachowaniu. (Jeś|lzaczną ci przerywać i nie pozwoli skoriczyć zdania, bę. dzjesz musiałvrykazaćsię asertywnością). P tzy d atne sfo rm ułow a nia

Następującesformułowaniamogą się okazaćptzydatnew rozmowie. Ale uŹywaj jęzryka,ktÓrymposfugujeszsię swobodnie'oto tvlko kilka przykładÓw: ,,PomÓż mi zrozumiec twÓj punkt widzenia tej spraln,,,. ,,Czy mozemy omowic kilka sposobÓw no to,jak najlepiej poradzic sobie z tąsytuacią? ''

P A M | Ę T A J0 P | Ł c E P L A z 0 v t E ) / 9 1

na problem". że możesznie yviedziec,jak to vygląda z ntojej strony, ,,Rozurniem, więc omÓv,ię to bardziej szczegÓłowo',. Te pomysty i sformułowaniamają pomÓc w procesie. Nie zagwatailjąpozytywnego wyniku, ale zwiększą SZanSęna jego uzyskanie.

do rozważenia

frlymanie się swojego stanowiskajest zupełniedoiwłaściwe. A|e nie zawsze.Jak twojupori niechęć elastycznympomagajasytuacji?Jak dowodzenie,żeto raq1ę,pomagaruszyÓ rzee,zydo pzodu? KtÓre sformu. ptzydać?Czy drugaosobama świadomość i!1!9.gqcisię

,,Interesąjemnie, co ty O tym łnyślisz''. ,,Mam świądomośc, ze widzę Sprawy tylko ze su'ojej perspekt.v||,y; a Ęjak się na to zapatruiesz?', ,,Moze do tejpory mojepodejściebyłomałoelastvcznc,,. (A ki"dy .h.",.

innym przekazać swćj punkt widzenia',')

,,Cz1, tngr, wujaśnic,jak ja to widzę?,, ,,PozwÓlcie, ze pov,iem, jak to wygląda z mojego punktu widzenia".

mqJapzyjaciołka,nie rozmawiaz matkąod dwÓch lat. to mi|czenieponosimatka- a przynajmniej tak uważa jest pzekonana,żeto ona ma rację,a jej matka więc czemu to ona miałabyrobiÓ pierwszykrok do posię z mamą?Ange|ama dwojemałychdzieci,ktÓrenie babci.

il.

P A | 1 | E ' T A Jc P | Ł t E P l A f 0 W E . ]

92 / sutlo

Ę Pchaj

łzeĆzy do p,^=odukwesłionujQc złofą 2osoję

Być możespotkałeś się z pojęciem,,Ztotejzasady,,.Wiele luclziuwa. za,zeto najlepszaradajakąmoŻnamiećna temattworzeniaudanych zwiękow, osobiścienie jesternpewien. oto powÓd: Złotazasadabrzmi: ,.Traktujludzi tak' jak chciałbyś. żebyotti traktowali ciebie''.Wydaje się,żeto całkiemszlachetnepodejście, i jest ono Sensowne,jeślichodzi o etykę i moralność naszegozachorvania. Ale jeślidotyczy stylu komunikacji i preferencjico do usposobienla - nle zawsze. Czy introweftyczny Myśliciel w śrędnimwieku, ktory niedawno się ożeniłi wyprowadziłna wieś,chce być traktowany w ten Sam sposÓb co rnłody.niedawno rozwiedziony Cheerleader, ktÓry właśnie zaczfi pracowaćw mieście?

9l

ni esprau, ied l iwą rzec'zą w życ i u j es t to,.iak s ię koti,,Najbardzięi ciężkie'Zabierą ci dttżoL'zl''rr,a co do. życ'ie.le'st ) '' ro znac:y, na koncu? Smierc. Tb znaczy, CO to ma byc, premia? Myślę, ia* "ie"cykt zy,i, biegnie od koilcą, Najpieł.wpov,inieneśumrzeć,zebl, już z głowy.Potem przeprowadzctszsię do clomustarc:ow' il,iećto ią cię stamtqd, gdy robisz się za młody, dostajesz zł,oty ze WJlkopującię W lkopu1ąclęSlamląu'4uy|.UUlslslęlu||lluuy,uUJLu.lęJLL.(/L)/Lęidziesz do pracy Zasuwa's:przez czterdzieścilat, ażjeste,ś iaret,t żebycies4,c się przejściemw Stan spocz},nktt. i,vsta,,,,ią,o młody, imprezujesz,a potełnjesteśgotÓw na szkoDobne się bawisz, dużo Potem idziesz do podstawÓwki, zostajesz dzieckiem' bałęśrednią. wiszsię i nie masz żadn.t,chobov,ic1zkÓw.Stujesz się niemowląkiem, wracctszdo łonai ostatniedziewięc miesięcvspędzoszpływając... e*o org(t:,rl". a potent konczl'.s2.1 W skrćcie

Oto zasadaS.U.MO. ,,Nie kazdy chce byc traktowanl, tak samo.jak ty. Traktuj ludzi tak,jak oni chcą byc traktolvani,,. Większośc ludzi chce, ż,eby traktowano ich uczciwie, szczerze i z szacunkiem'Ale rozwljająctemat.1o ty musisz dowicdzicćslę. co jest dla nich najlepsze.A kiedy się dowiesz,będzieszmiał|epsze zap|eczedo uzyskaniabardziejpomyślnychefektow.Zakwestionuj więc powszechnie panującąopinię ibądź gotÓw przypisac rZeCZo|,t nowy punkt widzenia.

Rod"ść z now"j P",/sPektywy Życie moie staćsię całkieminteresujące,jeślispojrzysz na nie pod irrnym kątern'Niedawno natknąłemsię na ten fragment.Mirnl na. dzieję,ię wamsię spodoba.Nosi tytuł:',TeoriaG"org"'u Car|ina'.|. I

Ameryka ski komik George Carlin nie napisałtcgL]tekstu prawdziwy aulor PtrzostdJc nieznany.

Zdolność odnoszeniasukcesÓw w zyciu jest nierozelwa|niepołączorra zumiejętnością radzeniasobiez Iudzmi'Żeby wiedziec.jak najlepiej sobiez nimi poradzić,musimy najpierw sprÓbować ich zrozumieć. Kiedyrozumiemy,jak i dlaczegoludzie widząświatna rÓŹnesposoby, ireagujemyna to w odpowiedni sposÓb,jesteśmyw stanie nawięać kontaktipołączyćsię z nirni na zupełnienowym pozionrie.

s.u.M.o. zycie przychodzidzięki |epszym związkom. spełnićswoje oczekiwania,pomÓz innymspełnićich ocze. |udziemajądwie przeciwneopinie,nie oznacza to, ze jed-

jestzła.

o piłce p|azowej.SKoŃcZ UPRAW|AG myś|enie, twÓj punktwidzeniajest jedyny i MocNo OGARN|J to' jak Wyg|ądaoczami innych. czynniki, ktore majq wpływna nasze postrzeganierze-

. . . .

wiek; wartości; osobowośÓ; nasz aktualnystan umysłu. . Zrozumieniecudzegopunktuwidzenianie oznacza,ze musimv się z nimzgadzaÓ. . Kiedy ludzie czu1ąu Że prÓbujeszich zrozumieĆ, sami szybciei prÓbujązr ozumieÓ ciebie. . sKoŃcz UPRAW|AC czekanie az inni przejmąinicjatywę. MocNo OGARNIJ bycierozjemcą.

R o z d z i o 5t

|) auCz

się

łaci^y

96 / s u M.o

mÓwiliśmy jui cztery zasady S.U.M.O. Ale oto okrutna rzeczywistość.Zaprezentowane do tej pory Spostrzeżenia i pomysłynie muszą doprowadzićdo jakichkolwiek zqiąn w twoim życiu. Piąta zasada wyjaśni, d|.aczego- chociaż 116,nu dobre intęncje - nie udaje nam się ich zamienić w rzeczywistoś;. Zrozlmiesz, d|aczegosię ociągamyijak ztymwa|czyć. AIbo rnowiąc inaczej:jak można SKoNCZYC UPRAWIAC zw|ekanie i MoCNo oGARNĄC działanie. Zacznę od tego, jak sam wa\czyłemo to, żeby zacząć działac.

Cośosobistego Wiosną 1991 roku otworzyłemwłasnąfirmę; pracowałemjako nieza|eżnytrener i wykładowca.To byłyciężkie czasy. Skoftczył za. się ekonomicznyboom |at80. i w Wie|kiejBrytaniioficja|nie częła się recesja. Moje ,,biuro''pełniłojednoczeŚnie funkcjęsypialni,tak więc miałemw nim biurko,telefoni podwojnełoŻko'To bytowyzwanie (zwłaszczad|a Boba i Lindy w podwÓjnymłozku). Kiedy siedziałemprzy biurku,miałemprzed sobą |istęnazwisk i numerÓw te|efonowdo ludzi, zktÓrymi musiałemsię skontaktowaÓ' Gdzieśw głębiduszy, a właściwie nawet nie w takiejgłębi' bałemsię wykonaćchociaz jeden te|efon.ZacząłemfantaĄować (a musisz wiedzieć,że nie wszystkie fantaĄe są pozytywne)na

temat reakcji,jakie mogłbymusłyszeć.,,Teraznie mają czasu , ,,Czy mÓgłby pan zadzwonić ponownie...za cztery |ata'',a|bo zwykłe''Nie'dziękuję''.

Nie |ubię te|efonÓw w ciemno i szybko dopadła mnie ,,zfiora zw|ekania''.Ponieważ była 13.30, tłumaczyłemsobie, Że więr'.' szośÓ |udzi wciąż jest na |unchu, więc poczekam jeszcze 9d godziny.o drugiejprzekonałemsam siebie,że potworniechce mi się kawy. Kiedy schodziłemdo kuchni,moją uwagę odwro. ciły roś|iny,ktÓre trzeba było pod|ac, i ta|erze, ktore trzeba bYło

NAUcZ slĘ

minut.o 14.30skoticzyłymi się Minęłotrzydzieści Nadszedłczas, Żebyzawydawało)' tak mi się (a|bo

W mojejgłowierozpoczęłasię rozmowa. mnie o|śniło. rzeczylviściewciąz jest W pracy o 14.30w piątekpo po. Nawet ci, co zosta|i, raczĄ nie będq chcieli rozmawiaÓ iu na szkolenia' Będą juz myś|ećo weeken. sobie te telefonyna poniedziałek.Uff' co za ulga; ikrępujące zadanie te|efonowaniaw ciemno, zostałoodo kilkadni. sobie, że nie ma sensu podejmowaćnatychmiastodziałania,i robiąc to, straciłemszansę zyskania większej lk|ientÓw.Ale osiągnąłemswoj cel - nikt mi nie odmÓwił zrobiłemniczego krępującego.Brzmi znajomo? mi byłosię ociągać, a|e potem zobaczyłemfi|m ,,Stowa-

antiUmarłych PoetÓw''.okazałosię,ze to doskonałe W jednej ze scen Robin Wi|liams,ktÓry gra nauczycie|a w ameryka skiej szko|e pub|icznejty|kod|a chłopuczy swoich wychowankow pewnej łaci skiej frazy. Chcąc tych młodych|udzi,zeby nie zaniedbywali swojeuczy ich słÓw ca4pe diem. W swobodnym tłumaczeniu to,,chwytaj dzie ''. Zainspirowany przez fi|m zrobiłem plakat z napisem ,,carpediem, chwytaj dzieri" i powiesiłem ścianiew biurze.(Bob i Linda nie mielinic przeciwko). dnia obejrzałemodcinek kornediiBBC ,,only Fools Horses''. Dwoch braci prowadzi stragan w południowoLondynie, a|e czasy są cięzkie i brakuje pieniędzy. zmotywowaćswojego młodszegobrata Rodneya, Delboy Jego dosłowmottoSAS: ,,Ktoma odwagę,zwycięŻa,,, Spodobato mi to: ,,Tenkto ma odwagę, zwycięŻa,,.

9 8 / s u . r .o

NAUcZ s|Ę

--------------l

się to zdanie' Tego mi byłotrzeba.ZrobiłemmÓj drugi p|akat na ścianębiura i kiedy ,, zmora zw|ekania',zaczynałamnie kusiÓczułem,że teraz mam co najmniejdwa hasłainspirującemnie do podejmowaniadziałania.

Kwestie do rozważenia Jakie rzeczy prÓbujesz odkładaćna pÓżniej? Czy ociągasz się bardzieiW domu, czy W pracy? Jak często to się zdarza?

D lac=eg o w ięc się ocią 9 ąmy? omÓwmy pięć przyczyn, dla ktÓrych ludzie ',odkładająrzeczy na pożniej,,i nie udaje im sięcarpe diem i ZacZąCdziałac.(Sprecyzowa. łemte przyczyny dzięki pomocy moich przyjaciołz The Mind Gym, www.themindgym.com).

Powćd

moŻnażyć wedługjej odwrotnej wersji: Podobnie ,,Jeślinie jest ci z tym dobrze _ nie rob tePo,'. wyjątki, my, ludzie, mamy skłonności do chodzenia po Cbociu są oporu. Szukamy magicznej pigułki, magicznefnii najmniejszego maszyny do ćwiczeri.Produkty,ktÓre obiecują goplastra,magicznej rezu|taty,,wymagając przy tym niewielkiego i krÓtko,pmyślne nvałegowysiłku z naszej strony, zawsze będą się cieszyc powodzenism. Ludzie sukcesu myśląinaczej. Rozumieją że jeśli chcą uzyskać pozytywny renlJtat w każdej dziedzinie Życia, muszą być gotowi zmierzyć się ze swoitn ,,dyskomfortem''.Czy chodzi zdecydowanie o uzyskanieformy, czy tei o szukanie nowej pracy,życie stawia nam wymtania.Jeślimamy odnieśćsukces' będziemy musieli zadziałac |tb zacząćmyślećw sposÓb, ktÓry wyciągnie nas ze streĘ bezpieczenstwai przyzwy czajeni a.

1 - unikanie dyskomfortu

osiągnięcie sukcesu oznacza, Że czasami musimy v1r1jść z rlaszE ,,strefybezpieczenstwa''.Może się okazać, ze musimy wyjśćzna. szego światarueczy znajomych, bezpiecznychi pewnych, t zająćsie innymi' ktÓrych normalnie byśmynię zrobili. Kiedy robimy cośno. wego lub innego, moŻemyczuć się dziwnie. Początkowo moie .I0 prowadzić do negatywnychreakcji, poniewaŻwiele osÓb podśwta. domie żyjewedługmantry: ,'Jeśli czujesz się z Ęłtl dobrze, rob to,,

lI

lllllti

Powćd

2 - barie'ry emocjonaIne

zdecydujemy się podjąć działanie, czy nie, moŻeza|eŻećod się czujemy. Na przykład,zamierzamnapisać raport' po[[:Juk garażalbo zacząć dietę wtedy, kiedy poczuję motywację. czekam na przypływ weny' zanim zajmęsię problemem. MÓ}:l

A .'-l

100/ s u M o

'ĘI wiąc krotko. nasze działalrienlożestac się zakładni[ienlnaszyc\ emocii. mndrnćl

]

(|Mn

*|,asnych emocji, możesz nigdy

Ł.^*

t'ij'

i

uW

@

K i e d y p o z c .s ł a i e s z t ł i ę ź n i e m

nie pozllać

woIności sukc"s.n'

- strach

prz.d

niepou,odzenie,rt

żebynie bać się czemusnir.'sprostac. SalTlymbrakujeodrł,agi,

ffi',, lv

m o ' d r o ś ć,

Jeśl;.h..,.

)Q' lUr Ml .f|lU

osiągnąt|

,

cokolu,iekw ży'ci,,

, pamięła,i,

"cy

d ^.iąc.l,

źe nie=p.,wodzeni,l

Ocl dzieci stwa ucz} się nas lnyśleć,ze jeśliczegośsprtibtr.jenlY. prz}a nam nie r,vyjdzie,to w jakiśsposobjcst to złe.W niektorych ,.rł.łaścirł'ej pa
ptćbow,lc

do rozważenia

Czy możesz się odnieścdo ,,barieremocjona|nych,'? Czego ze nie masz w twoimzyciu nie udałoci się załatwic,bo czułeś, na to ochoty?

j

nie iest,1

dopćki nie przestaniesz

Kwestie do rozważenia

sposoblrmyślenia: Łatwojest nabawićsię następująccgo ...Icśliczegoś To nic sprÓbuję.nikt mi rriepowie,żerni się nie udało''. ptarrda'Ale jednocześnie, jeślinigdy niczegonie splobuję,to lligd1 tlie 1ltlczu1ę i. kie. Niektorzysącalkielllszczęslirr i nie odniosęsukcesu. spełnicnia dy rrrogąstac z boku i rt'ytykacitrnyll. co robią źle,poclczas.ucl)lm

, F4e

Ita. Potażka

Powod

t-"

dzia|a , ktÓre w jakiśsposob mogą obnazyc .,,,lkaćpodejmowatria lub brak wiedzy. Strach przed niepowodzęniem' albo ilsłabości ,tro,,,owaŻniejsze. strach'ze inni zobaczaujaknam nie wychodzi. "Ń,," powstrzytrrapew.nych|udzi przed podejInowaniemdziata-

ze strachuprzed niepowodzeniem? nie zrobiłeś

Powćd

4 . samo2adowoIenie

,J,{iema pośpiechu',, ,,poczekam,aż dzieci się wyprowadzą', ,'od nowęgoroku rzucę palenie''.Zawszę z'najdziesię jakiśpowÓd. żeby odłożyc podjęcie działaniana pozniej. To, co napędza taką postawę'to fałSzyweprzekonanie,ze jest nrnÓstwo czasu' żebyukoriczyć wszystko,co chcerny zrobić, Ale jutro Znowu znajdziemy kolejną lvymÓwkę'żebynie podejnrowac dziatania. SamozadowoleniernoŻe pojawiać się pod wpływemntylnego PĘekonania,ze życieto coś,co nall,lsię przydarza,a nie coś'na co tożemy oddziaĘwać . (Przyjrzymy się temu dokładniejprzy okazjl ostatniej zasadyS.U.M.o.). Brak celÓw i poczucia sensuzycia prowadzido tego, Ze ludzie tlryfująw oparach samozadowolenia. obudz

się i zaczlli'j zyć' 1\ awet Ąajdłuższe żu,cie jest h]tląz

cąlki"n

k t , i ł k i e ,s K O Ń

Cz

| 9 o J n i c ł l + , o i i \ Ąo C N o |łażne'

modroś Ć

|ĄPRA|| tAC

o d ARzVL7

t",

sut'10 rt',:J '. /,,\

''\ I *@r a l\'j ,/\ l8

],) rb*.'l

1 0 2 / s . u r " or

NAUtf s]Ę tAcINy t

tl,O

Kwestie do rozważenia

rdo daIe1ł

Do jakich dziedzin Życia pozwa|asz, Żeby wkradło się samozą. dowolenie?Twoja kariera? Relacje zinnymi? Ulepszanie domu?

mogą miec oclrotępowiedzieć: ',No i co Z tego. obijam NiektÓrzy .,i,e, to nie ! NiektÓrzy postanowiIi Chybajak kaidyr CÓż, właściwie ipodjąć działante.Nie ma grupy wsparcia dla i]c oapo*i.dzia|ni ale lnaruderÓw'' (chociażkilka osÓb o tym nryślało, .u,oni'o*ych to nie zabra|l).Jak więc sobie poradzić z tym nieprzyłedy się za zwyczajem, przez ktory mozemy pozbawic dafiyrfl,destrukcyjnym osiągnięcia sukcesu i szczęściaw zyciu./ oto kilka sięmożliwości srategii,ktÓrę ludzie stosuj6 żebypokonaćlrraruderstwo'

Finanse? Kondycja?Wszystkiez wymienionych?

Powćd

5 _ zł^dz"nie

działania

NiektÓrzy ludzie sprawiająwrażerrieZawszezajętych.Pyanie: co robi{ Zamiast przyznać, ze nie chcą wykonaćjakiegośzadania,w1łnawiają się brakięrn czasu. Lldzie mÓwią o tym, co zamterzajązrobić, organizujązebrania, Żebypruedyskutowac,jak to zrobią a nawetsporządzająplany tego, co będą robić. Na początku wszystko jest bardzo przydatne,a|eprzychodzi czas, kiedy trzebaZacząc dziatac.

r

it-

rk

103

mqdrośĆ SUMO

Ki"dy

wszysłko

zosłało

pow iedziane i zrobione, y , i, ę . c e j z o s t a ł o p o w i e d z i a n e ,

niż,robion",

Jak byłowidać w naszejpierwszej zasadzieS.U.M.O', na co c1zieliwiele robinrytlaauropilocie. tzn.niezastanawiając sięnadVm' Może1lowinni. py'tanie: śmyzadaćsobie ,,Cry nie my|ę działaniaz wydajnością7''.

Kwestie do rozważenia tego' Czy to, co robisz'twojakrzątanina,nie jest przykryWkąd|a że nie chcesz się zająć rzeczami,ktore w tej chwi|iSą naprawdę Ważnew twoim Życiu?

juŻ, d|aczegoludzie się ociągaj6 teraz musilrtyzba. Wyjaśniliśrny dać.iak to zmienić.

jok

p"konać

zwyczaj

ociągania

Po prostu zacznij

po prostu cośzrob. Nie martw się o to, czy sko DobrzesĘszałeś, czysz zadanie,ani o to, ile czasu ci to zajmie - po prostu zacznij. Tak,wiem' żeci się nie chce i nie czujesz się znrotywowany.Trudno. Uskutecznii S.U.M.O.l Właściwe uczucia

są skutkiem właściwych ,lziałail,

s K o Ń C z t Ą p R A w l A C n i e z de c y , 1 o ł - u , l n i e , MocN O OaARNE działanie'

t . O r r. a , SU.MO

osobistego dwa |atazabierałemsię do sprzątnięciagarażlu.Dwa |ata! pewnegodnia, kiedy miałemWo|nepołgodziny,postazaczĄc. (Chociaz wiedziałem,że potrzebami prawdopoco najmniejpÓłdnia).W ciągu pięciuminutwykrzesałem taki entuzjazm,jakiegojeszcze nigdy nie doŚwiadczy....Zna|aztem rzeczy, o ktorych nawet nie wiedziałem,ze są stary motorower,krasnal ogrodowy,dwoje dzieci. (No do7 tYm krasnalem to przesadzam).

q

IM

104/suMo

|| yob,,az sobie,jak wyaląda i jak snok^j" s,kc"'

Pomyślo zadaniaclr,o ktÓrych wiesz, Ze |nusiszje wykonać.Moze muSiSZrzucić palenie,schudnąć,wygłosićprzemÓwienie albo piery7szy raz wsiąśćdo satnolotu.TerazZamknij oczy i wyobraz Sobie'jak będzie wyglądać i smakowac powodzenie. Co widzisz'/ Co.l C2ęgo jesteśw staniezrobić teraz?Ja. nie byłeś w Staniezrobić wcześniej, kie to uczucie pokonać lęk przed latanien lub publicznylrli wystąpalenieco tęrazo sobie myślisz?Niezaleznieod pienianri?Rzrrciłeś wyzwania,wyobraźsobie rezultat,jakiego oczekujesz' a nie działanie' ktÓre ma cię do niego doprowadzić.Skoncentrowaniesię rracelu zamiast na podrÓży pomaga rozbudzić chęć do działania. Teraz wyobraŹ sobie' jak twoje Życie będzie rvyglądaćza pięć lat, jeślinic nie zrobisz. Jak teraz wygląda twoj świat.lJakie są konsekwencje twojegobraku działania?Wizualizuj to sobie. .lak SięZ tym czujesz?Czy tegochceszw przyszłości? fi ajpierw

zrćb

to, co nieprzyjemne

Każdego dnia ludzie nruszą wypełniac zadania, ktorych lvoleliby nie robic. Może to być telefon do wykonania albo spotkarriez jakąŚ osobą.Kazdego moŹekusić'zeby najpierwzrobic to. co ptzr'jetntle. a nieprzyjernnezostawićna pozniej. Wiesz co? Czasami okazu.jesię' nam czasu.Co za pech.NiewaŹne' Że nate paskudnerzęczy zabra|<ło jutro. zabierzemysię za to A kiedy następnegodnia się budzillry'cze. Jakto go mozemysię spodziewać?Stawienia czota''paskudztwom'.. działana twÓj poziorn motywacji? N aj p i e r v , z ) " . .,1 b , , u k s " | k ę' A p o ł e m d e l e k ł , , , . i C ' Z L Ą P R A | , l , tl t \ C się resztą posilk,, sKoŃ , O C N O O G A R / V u p , a s k , , ,z,ł. !ł ,a p r z y . j e m n . , ś c}i Ą

są takie złe,.iakby się wydawało.Ale Nie wszystkie,,paskui1ztwa,, Nic proszęcl9, niektÓresą- dlategonazywająsię ,,paskudztwami''' sam siebie,ze paskudztwaSą tak naprawdę pfl| zebyśprzekona'ł jcnrne.MÓwię, ze porł,inieneś się nimi zającnajpierw- o ile nie b9.

NAUcZ s]Ę ŁAcINY /

105

przed sąclem,Że przyjemniejszezadanie' ktÓre &ieszmogłprzysiąc "tł,,il,'.j"'t tak naprawdęrł,azniejsze. z,o.PosłęP

,Keiy f a g r a d z o ' i. s i ę za postęp. jaz zdecydujeszo podjęciu działania,nagradzaj się robic cośniemilcgo? Dobrze. jaka więc będzie two.ia Ir"n.'yl.s (Sugeruję rrrininagrodę,bo w przeciwnynr razie po. ilininagrodat zwlekania moie okazac się raczej kosztowiloy*unl" zwyczaju wyjściedo kina. przerwa na kawę albo telefon do i.l.,nno'. to być pogadać.Ja zanll'erzamsię nagrodzic zktorym chciałeś f,fo1u,i"tu, jak tylko skofrczępisać terrrozdział.(och, ii",,rąZ rodzynkami, i pisarza). Parniętaj,jeśli wyżycieświatowejsławy wykładowcy podzielić je na konaniezadaniawymaga dhrzszegoczasu. musimy nagrodzic etapyi nagradzaćsię w rniarępostępu.Jeślipostanowimy lnosiędopieropo ukoirczeniucałoŚci za,Jania,możenam zabraknąć ZrZUCone kaŻde za fywacji'MÓj przyjaciel' ktory chciał schudnąc, 3,5kilo kupowałsobie płytękompaktową.lnny wrzucałdo słoika pieniądzezaoszczędzonena niekupowatliu papierosow. po czym pneznaczył, je na wakacje dla rodziny. Skoncenłru'j się na postępie1 nie na perfekcii, i odpowiednio

s i e b i e n a g r a r : 1z a j .

mqdrośĆ SUMO.

Znajdź pomocnika

Smutnato prawda,ale tylko niewielki procent ludzi podejmiejakieś działaniepo przeczytaniutej książki.A co, jeŚli byświedział,Że za czterytygodnie tnasz wziąc udziałw warsztatachi będziesz mttsiał zdaćrelacjęprzed grupąZ tego,jakie
isz się prob|emeln i kto zaatrgazuje się w obserwowanie twoich

i'.i..1 i\\

wi,

rl,

d .t

r\

\d

106/ s.uMo

N A U t z s r E .t A I N Y

/ 107

;l

postępÓw.Musi tez mieć twoje pozwolenie,by stawiaćci wyzwania. ię zrobisz kiedy nie robisz tego, co powiedziałeś,

Cośosobistego Moja praca trenera ma pozytywnywpływna |udzkiezycie, częŚciowod|atego,ze zyskująwe mnie kogoś,kto możeich wspieraĆ i pzed kim muszą się tłumaczyc'W ostatecznym rozrachunku kaŻdy z moich k|ientowjest odpowiedzia|nytylko przed samym sobą, a|e dyscyp|inawynikającaZ przymusu raportowaniawłasnych postępÓwsprawia,ze ich działaniejest bardziejkonkretne.

mądrość SUM.O

SKON

CZ UPRAW

pomocnika1

ktć,y będ,ie

znalezienie

cię wspierać,

R zuć wyzw anie samozadowoleniu

Prawdopodobnienajskuteczniejszynrsposobem,w jaki nogę rzucic zasta. jest poprosiccię.żebvś wyzwanietwojemusamozadowoleniu, nowił się nad czymśtakim: WyobraŹsobiesiedemosob ustilwionych w rzędzie:

tl il il il t[ W o

a

a

a

a

&

Ateraz wyobraźsobie, zę kaŻdaosoba przedstawiajeclen dzien godnia.

e

a

ill il Pn

'lr" l-!

I' a!

Wr

il o

sr

?

t

o t-! arl

!t

t!

Cz

Pt

Sob

'll ll

ilililil'rT ilililr!!l

0-10lat ll-f}Iat

21-30lat 31 40lat 4l-50lat 5l-60lat 61 70lat

WktÓrym dniu tygodniajesteś?U mnie jest czwartek pÓźnymwieczorem;zaraz będzie piątek. Dla mnie szybko zbliia się weekend, dlaniektÓrychczytelnikow już nadszedł. Ateraz,zanim ktoś,kto czyta te słowa'wpadnie w depresję,bo jego weekendjużsięzaczął.rriechpomyślio tym: Jezeli prowadziszzdrolvy tryb iycia, mozesz dodać do swojej kolejki dwie osoby (razem będziedziewięć),bo rnożliwe,że dostanieszjeszcze szewski poniedziałeki wtorek.

I A C d z i a l a n i en a

w ł a s ' , ą , ę k eN , O CN O O ć]ARNE

sobie, żekaidy dzieri tygodniaodpowiadadekadzie ^rcrazwyobraź iYaa wojego

tY.

il

Nie

Pamiętaj,nigdy nie jest za poźno, żeby zacząć działać.Inspirują mnieludzie tacy jak Winston Churchill. Po raz drugi premieremzostałw szerł'skiponieclziałekswego Życia, Zatem niezaleznie od tego, hÓry dzierijest u ciebie, moze czaspodjąćkonięcznę działania,Żeby podrÓżnie okazałasię tylko dobra, ale wspaniała. Jesteśto winny sobiei twoim bliskim. Rzuć wvzwanie swoięmu Samozadowoleniu. (Naszanastępna zasadas.U.M.o. pomożeci sprawić.by resztatwoJeBo,,tygodnia'' miała znaczeniei byłaudana)' Zig

ZigIo,

bĄdź o'obą,

powiedział. kłćra nćwi,

,,tĄ kresu

swoich

t)ni

tlie

żałujĘ, że nie, żaluję, ż'e

mqdrość

su110.

, l t e ,ż ą ł , n j ę , że nie' Bądź osobą, ktć,o mćwtl cteszę się, ź" tak, cieszę się, że tak, cieszę 2e

kilkapomysłow na to. jak pokorrać zwyczajwpadania w Samoza-

ie. Pora znich skorzystac.Przestudiujrrastępujące pytania,

108 / s u.f'1 o

,{d $.

NAUrz slE LAt Ny /

109

tÓ

najlepiejz ',pomocnikiem''.Dopiero kiedy skoirczyszto ćwiczenie. moŻeszsobie przyznać mininagrodę. C w i c z e n i e S ,U . N . O ,

l ' Wybierz zadanielub problem, z ktÓrym InusiSZsię znrierzyć. 2. D|aczegojest ono dla ciebie waŻne? 3. Co się stanie,jeślinie podejmiesz zadnego działania,! 1. Wyobraźsobie i poczuj, jak będzie wyglądać sukces, kicclyjuż osiągnieszswoj cel. przeszkadzająwpostępie?(tzn.unikaniedy5. Jakie ,,opoźntacze'' skomfortu, bariery emocjonalne,strach przed niepowodzeniem, złudzeniedziałaĄiai samozadowolenie). 6. Jakie dzia|aniapodejmiesz,żebysię z tym uporac.) 7. Kiedy zaczniesz? 8. Jak nagrodziszswojepostępy/ 9' Kto będzietwoim,'pomocnikiem''? N1ozeszprzysłacmi swÓj rapoft postępu i podzielićsię sukcesanlina adres: [email protected].

coś osobistego sentencjicarpedien rni Jak nauczeniesię i stosowaniełacir,lskiej pomogło?Punkt zwrotnyd|a mojejfirmy nadszedłw roku 1994, Właśnieotrzymałemfo|derinformacyjnyod firmy, ktora proWa.. dziła seminaria biznesowe wAmeryce, Europie iAĄi. Szuka|l

BrytaniitrenerÓw,ktorzypomog|iby im rozwinąćdzia. w tym kraju. Za|eŻałoim zwłaszcza na trenerach iwyktÓrzy nie mie|iproblemowz przemawianiemprzed publicznością(mam na myś|i|iczby,nie ciężar),iktÓrzy 'występować''iwygłaszac swoje przemÓwienia z odrobiną

muszęprzyznac,ze pornyś|ałem, ' Z całąskromnością,

wymaganiaspisano specja|nied|a mnie. (Moja następna będziepoŚwięconatemu,jak dąŻyĆdo skromności). doszedłemdo fragmentu,,metodyap|ikacji''. Byłotam przysłać postaci godzinnego zgłoszenie : ,,Prosimy w przedstawiającegopa stwa występującychprzed widow|iczącąnaj|epiejok. 50-100 osob''.Ada|ej: ,,Jeślinie dyspaflstwotakim filmem,prawdopodobnienie jesteŚcie żebydo nas dołączyć''. Moje rosnące do tej pory podeksie natychmiastzniknęło. W tamtymmomencieswojejkapaemawiałemgłÓwnedo grup okołodwunastoosobowych, dotarłodo mnie, ze moi dwaj głÓwniklienci raczej nie mi na sfilmowanienaszychsesji treningowych. To jedno zmiaŻdżytomoje nadzieje na międzynarodowepodroze ie przed wie|kąpub|icznością' zdałemsobie sprawę.ze nie ma szans, zebym spełniłich ia, niechętniewyrzuciłemfolderdo kosza. Potem podniowzrok. Na ścianieprzede mną widniałydwa ręcznie robione z hastami:,,carpediem, chwytajdzie " i,,Kto ma odwagę, ''. Nie mogłemich zignorować.Wydawałosię' ze chcą zmusić,żebymsięgnqłz powrotemdo kosza i wyciągnąłwyfo|der.Słowaw części,,metodaapłikacji'' byłytakie same sposÓb myśleniaosoby,ktoraje czytała,byłjuz inny. formu|arztym razem, podjąłemdecyzję, ze będę się o tę pracę' ZamiasI zaakceptować rzeczryistoŚć, zacząmyŚ|ećo możliwychsposobachjej obejścia. Na formularzu

1 1 0/ s u M o

wciąz widniało,,Prosimyprzysłaćzgłoszeniew postaci godzinnego filmu przedstawiającego pa stwa występującego przed widowniąnajlepiejok. 50-100 osÓb''. MÓj wzrok od razu skupił się na słowie''naj|epiej''. ,,Pau|,nie Żyjemyw idea|nymświecie'', pomyś|ałem, a w mojej głowiezaczĄ kiełkowaćplan. Wynająć sa|ę, zaprosić ki|koro puyjaciclłi poprosiÓ He|en, mojq zonę, o sfilmowanie godzinnej sesji, podczas ktÓrej wygłoszę swoją najlepsząprezentację. Ale prawie natychmiastzasypał mnie grad ,,aco, jeśli''.Co, je. ślinie znĄdziesz sali? A jeślitwoi przyjaciele nie będą mog|i przyjść?A jeślici się nie uda? Pojawiłysię powody, Żeby zamarudzić.Zrozumiałem,żejeślichcę działać,to będę musiałruszyć się ze strefy bezpiecze stwa. |stniałatez mozliwośĆ, że jeś|ior. ganizacja odrzuci moje zgłoszenie,to będę musiałwytłumaczyć mojq porażkękilku osobom. A|e jak będę się czuł,jeślisię nie zg|oszę? Czy taka okazja jeszcze mi się trafi, a jeślitak' to kiedy? A potem zastanowiłemsię nad innym pytaniem ,,co,jeś|i?''. ''A co' jeś|imi się uda?''.

NAUcZ slĘ tAt NY /

otwarcie informujqcorganizację,że to, co og|ądają jest

anejsytuacji. zaaranŻow oo miałemdo stracenia?CÓŻ, mÓj WewnętrznyKrytyk mi pzypominał, że mogę ''Wypaścnaprawdę głupio'',a|e przypomnieĆsobie zdanie ,,Kto ma odwagę, zwy' W ko cu ki|ka tygodni pÓŹniej odezwałsię mÓj te|efon' obĄrzała moj film i chcieli się ze mną spotkać.A na dostałempracę. Firma zostałamoim największymk|ieng.praca d|a nich byłapunktemzwrotnymnie tylko d|a mojej a|e także d|a mojego Życia.Trzy |ata po przesłaniufi|mu

przyośmiu prowadziłem osobachw Warrington sedla setek osob w miejscachtakichjak Hongkong, Malez)a . Przy tamtejsposobnościpokonałemmÓj nawyk ocią. się, a poŹniejzbierałemnagrody.Ale wciąz spog|ądamna sprzed tamtejchwi|ii żałĄę,że nie dostałemtej |ekcji A ty ile jeszcze będziesz czekać?

Nie w,^zucajswoich

sKoŃCZ

Postawa ,,carpe diem'' wygrała izaczĄern wdrażać mÓj plan w zycie. Wynajęcie sali byłoproste, a|e co z wynajęciemwidow. ni? Zadzwoniłem do wszystkich moich przyjaciÓł i przedstawi. łem im propozycję.,,Darmowejedzenie, darmowe napoje, ty|ko musicie się śmiaćw odpowiednich momentach''.obdzwoniłem wszystkich moich przyjaciÓ| iprzekonałem oboje, żeby przysz|i (pamiętacieBoba i Lindę, prawda?),a potem dotarłodo mnie,ie chociażzgromadzenie 50 gościjestnierealne,widownia składa. jąca się tylko z dwÓch osÓb to trochę za mato. W koricuz pomocą rodziny i ki|kuosÓb, ktorezrobiłybywszystko za darmowe jedzenie (znałemparę studentÓw),moja widownia wzrosła do... 8 osÓb. Po nakręceniu fi|mu przesłałembsftlQ mieJ. (niektÓrzy,a|e nie caławidownia,śmia|isięwe właściwych

marzełi do ko'.o'

I)PRAWtAc

s l u c h a n i eg ł o s ^ , k ł ć r ym ć w i , , n i e m o ź l iew, , M O C N O O G A R ^ / J

glos, latćry mćwi,,czemu

nie?,,,

do rozważenia byłoby przeczl1tać ten rozdział omijając ćwiczenia i nie się nad zadanymi pytaniami.Jeś|itak właśnie gwarantujęci, Że przeczytanietej ksiązki nie pomoże wspaniałegozycia. A|e jeś|ipodjąłeś działanie,cÓz,

bie, co mozeszosiągnąć? Nasza ostatniaregułas'U.M.o' ci kilkuodpowiedzina to pytanie.

112lsur.1o

W

1;$'.

.$4,

skrćcie

Wspaniałepomysły,wspaniałecele i wspaniałezamiary - wszystko to nie ma znaczeniabez wspaniatychdzlałait.Ludzię 65iągajązycio. wy sukces nie dlatego,ze przejmująkontrolę nad swoim sposoben rnyślenia,ale dlatego,Że ich sposob myślenianapędzaich do podei. mowania działania.

Streszczenie S.U.M.O. . Życie nagradza inteligentnedziałanie,a nie myŚ|enie. . Jest wie|epowodÓw,d|aktÓrychludzienie podejmujądziałania. Unikaniedyskomfortu,barieryemocjonalne,strach przedniepowodzeniem,złudzeniedziałaniai samozadowo|enie. . Zwlekanie to destrukcyjny nawyk, ktory może pozbawiĆcię szans na sukces i szczęŚcie. . Taktyka,ktora pomożezwa|czyćzwyczĄ ociągania się, to: Po prostu zacznij' sKoŃcz UPRAW|AG niezdecydowanie, MOCNO OGARNIJ dziatanie. Jak wyglqda i smakuje sukces? Najpierwzrob to, co nieprzyjemne.SKoŃcZ UPRAW|AC przyjemności, MocNo OGARNIJ paskudztwa. Nagradzaj swoje postępy, Znajdźpomocnika' sKoŃcz UPRAW|AC działaniena własną rękę,MoCNo OGARN|J zna|ezieniepomocnika,ktorybędzie cię wspierac Rzuć wyzwanie samozadowoleniu.sKoŃcz UPRAW|AC wy. godnictwoi MocNo OGARNlJ to, co ważne. . sKoŃcz UPRAWIAC wiarę' Że przeczylanietej ksiązkiwystar. czy; MCCNo OGARNIJ działanie.

R o z d z i o6 t

5pław Doris

D,y

.I I

114rsuno

s P r A w o o R t sD A y / 1 1 5

Ę K, przyznaję, ten tytuł może się wydawać nieco dzirvny 61u szÓstej zasady S.U.M.O. Jużwyjaśniam'

Czemu

Doris Day?

W roku |956 Jay Livingston i Ray Evans napisali piosenkę ,,qq. Sera,sera'' do filmu Alfreda Hitchcocka ,,Człowiek,ktÓry wiedział za dużo,,.Jeden z jej wersÓw brzmi:

jak niepowodzeniawpływająna ciebie 3. Zrozam, podnosić'(,,Czas Hipcia,' jest w porządku)' świadomość 4, Rozwiłl swoją (Paniętaj o Piłce Plażowej).

się z nich

innych ludzi

5, Zmiana zachodzi ptzez działanie'a nie chęci (Naucz się Łaciny). Terutvtoim celem będzie zastosowaćte pięć zasad do ,,stworzenia ze wspaniałegożycia,,.Ale najpierw musisz zdeiczelpaniaradości cydować,jakiej chcesz przyszłości.

,,Qttesera, sera, W.hąteverwill be, will be, The futułeśnot ours to see... ,,.

T w ć j l o s n i e j e s łj e s z c z e p r z e s ą d z o n y '

,,Que sera, sera, Co mą byc to będzie, Nie możemyprzewidziec przyszłości...',.

Ąni księźyc, ani gw iazdy, ani los, nie mogĄ o łym zdecydować

- ły możesz

-l t-*dr

S UM0 l -ćyTt

Doris Day, ktÓra gdy piszę te słowa,jest po osiemdziesiątce,wctĘ ma opinię wspaniałejaktorki i piosenkarki, ijest uwielbiana przez

Jaki"i chce.szP|Lzyszłości?

fanÓw na caĘm święcie.Doris, nie bierz tego do siebie.Nasza ostatnia zasadaS.U'M.o, brzmi:,,Jeślichcęmy doświadczyćwspaniałego życia,musimy zgubićnasz leseferyZm,,.,,Co ma być, to bęclzie''.

Kilka lat temu usĘszałem,jak amerykariski socjolog i przywÓdca kościoła dr Anthony Campolo przemawia do duzej gnrpy handlowcÓw opowiadał o pewnych badaniach przeprowadzonych na grupie starszychosÓb. Każdy zbadanychmiał co najmniej 95 lat, azadano Ę następującepytanie: ,'Gdybyś miał jeszczeraz przeĘć swoje ży* zrobiłbyśinaczej?,,,To ciekawe pytanie. I chciałbym , zebyś l]o stę nad nim zastanowił.Dlaczego masz czekaćz zastanowieniemsię nadtak istotną sprawą ażbędzieszza stary,żebycokolw iek zroblc?

Najpierw przypomnijmy sobie pięć poprzednichzasad S.U.M.o.

Pervniejesteś ciekaĘ jak ci starsiludzie odpowiedzieli.(Jeślinie jepowinieneś. Gdzię twoja ciekawość?) Wedtug Campolo, trzy ]|''.o Ęjczęściej spotykaneodpowiedzi sprowadzaĘ się do:

Bądźmyszczerzy.To ma nas zainspirować?Wiem, ze w moim i two. im iyciu pojawią się rÓżnenieoczekiwanewydarzenta,aIevwaŻarn, żei tak możemyplanować i dĘyć do celu, ktÓry sobie wyznaczyrny, I o to właśnie chodzi w naszej ostatniejregule sukcesu;o tworzenie naszej przyszłości.

l,Jasz" pięć zasad s,u,/\Ą'O,

to do tej pory;

|, Weżodpowiedzialność za swoje Życie (Zmien Koszulkę), f , Przejmij kontrolę nad myślenien (Naucz się uyŚtEC NID.

ot/t/)O.

Ąi"j źąło* oć

stęto raczej z rzeczami,ktÓrych ludzie nie zrobili' niŻz rzęktÓre zrobili w swoim Życiu.

,N41

'Flt .]^ffi

Ł)Ur

$..

1 1 6/ s u M o

SPLAW OoRIs DAY /

11.1

Ę R"bit

sobie ptzet\ły

na zasłanowienie

się

NiektÓrzy mie|i wrażente,że po prostu płynęli z tłumem i nie po. święciliwiele czasu,o ile w ogÓle, na Zastanowieniesię, czcgo naprawdę chcą od życia. Zostawić

spuściznę

Ludzie chcieli 'Z|JC,że ich życiena ziemi miałojakiśSenSi będzie jakośpamiętane,kiedy odejdą,

się kiedyś,czym zastanawiałeś |, Czy TaklNie

dla ciebie jest sukces?

jakieśkonkretne,jasno zdefiniowanecele, ktÓre chcesz 2, Czy masz jest konkretnymce. w Życitlosiągnąc/ (.,Bycie szczęśliwyrn''nie lem)' Tak/Nie jakieś cele, czy opowiedziałeś o nich komuś 3. Jeślimasz mu? Tak/Nie

A ty ile masz lat? Wyobraźsobie pewien przerażającyscenariusz. Jutro będzie twÓj ostatni dzie na tej planecie i ktośzadałcito samo pytanie:,,Gdybyśmiałjeszcze raz przeżyćswoje życie,co byśzrobił

4, Czł maszjakieśplany co do tego,jak osiągnąćte cele? TakNie

inaczej?,'.Jaktetrzy rzeczy znalazĘby się na twojej liście.] (Możesz je tu zapisać,jeślichcesz).

zostawićpo o tym, jakie wspomnieniachciałbyś 5. Czy myślałeś sobieswojej rodzinie i przyjaciołom?Tak/Nie

Moje trzy rzeczy to:.

Jeśliw twoich odpowiedziach pojawia się więcej ,,nie'' niż ,,tak'', musiszpodjąćjakąśdecyzję. Zrob z tytn coś'albo to zostaw. Twoj wybÓr.Twoje życie. Nie zaml'erzamcię zawstydzac anl wywoĘwać u ciebiepoczucia winy. Chcę po prostu podzielić się kilkorna sposhzeżeniami,zadac kilka pyta i uświadomicci istnienie pewnych możliwości. Jeślijesteśzadowolony z własnego zycia, to dobrze. Grafulacje.Moie żyjesztak,jak Zawszechciałeś. A moze zmieniłeś swojeoczekiwania,ograniczyłeś marzenl,aizadowalaszsię tym, co

l.

2. 3. To ciekawe, że większośćludzi pisze testamentzostawiającwSKa. zÓwki, co ma się staćz ich sprawami' kiedy umrą. Napisanie testa. menfu wymaga czasu i wysiłku.A wygląda nato, ze mniej ludzl po. święcauwagę i wysiłek temu, co się z nimi dzieje jeszczeza Życia' Chociażmożenie robią tego świadomie'*,u"ho*uniu niektÓrych widać filozofię ',co ma być, to będzie''.A ty? pY. Do przemyślenia?Mam nadzieję.Twoje odpowiedzi na kolejne cft Doris Day'' dawno rcmll, tania pomogą usta|ić,czy ,,spławiłeś wciążpodchodzisz do Życiaw sposÓb ,,Que Sera,Sera''.

masz?

tr1. l\te doPasowuj

swoich

mqd|ośc

ce|ow

d oo żż yy cc ii aa ,, j jookk ii .. P , o - o d z i s z ' a P,o-odzisz' D" o p a s u j s w o j e z y c i e d; o. . s w o i c h] c , " lI6 w .

]1

JS-UUM 'lO 'U'

Jeśli maszwięcej..tak..niz ..Ilie'.- gratulacje. JednakniczaIcżnic od twoich odpowicjzi.kllka następnych strona|bopotwierdzi.Że Ży"'Jesztakjak chciałeś, pomoze ci stworzy c przyszłość idealną. albo

i rr '' .{

\.ż

v' 'tl

, ,

w; :]

#' . 'W

sPŁAw 00RIs

Kwestie do rozważenia Jak się upewnisz, że niczego nie żałujesz?Jak często zasta. nawiasz się nad tym, czego naprawdę chcesz od życia? Jaka spuściznępo sobie zostawisz?

Byłempzekonany,ze jeŚ|i osiągnępewienpoziom i pewnąWagę,to odniosęsukces' A, jak zakłada. .&niesieniesukcesubędzierÓwnałosię byciuszczęśliwym. 24 grudnia1997rokumojażona się.Bardzosię myliłem' Kiedy nasze dzieci nasz zwykłyrytuałwigi|ijny. ko|ację zjed|iśmy idwa |ata) spać (miaływtedy cz|ery się prezentami' Była to okazja, zeby pomyśleć

WrÓcmy do wspomnianych pięciu pytan. Twoje odpowiedzi to po. A jeśliw tym momen. cząIekdo tworzenia Wymarzonejprzyszłości. wydaje ci się trochę niejasna,nie przejmujsię. cie twoja przyszłość Jak powiedziałZig Zig|ar:,,Idźtak daleko,j ak się da, a jak tam do-

roku,porozmawiaÓo dobrychi Ąeh chwi|ach,i posię tym, czego oczekujemy od nadchodzącego roku. A|e

i'azembyłoinaczej.Byłemw dośćdobrymnastroju.

mojecele finansowe,skoticzyłem biooor"vrok.osiągnąłem

trzesz,zobaczysz, co dalej".

ko|ejnąksiqżkę,a od idea|nejwagi dzie|iłomnie ty|koparę . Co więcej, poprowadziłemseminariaw Hongkongu' iSingapurze i odwiedziłem(na własnąrękę) przyjaciela

Jeszczeraz pierwszepytanie.

ktÓry mieszka w Australii. C"

dl" ciebie oznacza

sukc"s?

To ważne,żebyustalićwłasnądefinicjęsukcesu,a nie koncentrować się na tym' co wedługciebie inni uważająza sukces. Ludzie mogĄ wpaśćw pułapkężycia po to, żebysprawiÓ przyjemnośćlnnym,z'amiast prowa dzjc takie Życie, jakiego sami chcą' W takich przypad. kach sukcęsjest pusty i na dhlisząmetę nie daje spełnienia. cie. Aby pomÓc ci skoncentrowaćsię na tym, co sukces oznaczadla bie, zachęcamdo przeczytanianastępnejczęścipt' ,,Cośosobistego'' i wyciągnięcia z niej wnioskow.

widziałato inaczej. D|a niej byłto rok, kiedy ona i dzieci rzadko mnie widywa|i.Kiedy byłemw domu, koncentro$ię na pracy, a Żonai dzieci byĘ przyczyną mojej rosną-

ty|komoirylacji.To, co wydawałomi się ważne,dotyczyło świata'odniosłemsukces w interesach?Tak. Czy byłem Ęrn męzemiojcem? Nie. Gdyby przez następneki|ka|at sięniezmieniło, Mało wciązmałżeristwem? to czy by|ibyśmy jak zamoje i nie dostrzegłem, . Byłemś|epy i postawa wpływajqna moją rodzinę, W ko cu Helen

mi,jak piłkawyglądaz1eistrony.Potrzebowałem ostrzeżenia. Nadeszła pora poszerzyć moją definicję

Cośosobistego o sukcesie.Ni9dY Kiedyśmiałemspaczonąi niewyważonąopinię świadomienie zastanawiałemsię, co dla mnie oznacza sukceS' ii|e a|e po namyś|edwie dziedziny byływażne: i|e zarabiałem

osze r2

ą nie d.fi"i.1i s ^kc"s u

tYm doświadczeniuwyznaczyłem cztery najwainiejsze aspekty zycia, ktorych musiałempilnować. Chociaz wymieniarnje

120/ s.u M.o

osobno,nie Sąone od siebienieza|eżne. Wszystkie sąze sobąjakoś powiązane,a każdyjest jednakowo wazny.Pierwszy jes1opcjonalnv w za|einościod twojej sytuacji. W tym przypadku moZeSZo.tno,ic się do tegojak do ,,pli&Cy'', ktÓra możebyć płatnalub nie' |. Kąriera, Wtej dziedzinie uwzględniam też finanse. Moja firrna wciążjest dla mnie bardzoważnai nadal spędzamCZaspozadomem. Ale zmięniłosię moje spojrzeniena pracę.Nie jest to jużjedyrradefinicja tego,kim jestemjako człowiek.Nauczyłemsię braćsiebienieco

mniej na powaznie,więcej rzeczy z|ecacinnym i opanowałemsztukę mÓwienia,,nie'' kiedy trzeba.Wcześniejpotrzebymojej rodzinybyĘ na liściepriorytetÓw dopiero za moimi klientami. oczywiście,nigdy bym się do tego nteprzyznał,ale moje zachowanie zdradzjłoprawdę. Nawet sobie z tego nie zdawałęmSprawy.Moi klienci i przcpływgo. tÓwki wciążsąważne,ale moja rodzinateż.Moja satysfakcjana linii praca-rodzina(co u:ważamza |epsze określenieniż rownowagana linii praca-rodzina)przyszławraz ze zmianąmojej postawy.Muszę koncentrować się na karierze, ale nie z uszczerbkiem d|a reszty mo. jego Życia. 2. Relacje z innymi. Zaniedbywatem swoją rodzinę, a kiedy byłem w domu, wclĘ myślałem o pracy. Teraz doceniam to, jakie mam szczęście.Dzisiaj planuję nie tylko pracę' planuję teŻ zajęciarodzinne. Nie tylko wakacje czy wyjazdy na weekend,ale teŻ coś, co nazywam,,wieczorami rodzinnymi". Nikt wtedy nie odbiera telefonÓw, nikt nie przyprowadza kolegÓw po szkole. Po prostu jest to czas dla nas. Zjadamy wspÓlny posiłek i albo oglądamycos na DVD, albo gramy w rożnegry. Moje relacje zprzyjaciołmite,z są ważne. To oni pomagają mi uzyskać odpowiednie spo1rzenś, na Sprawy i stać twardo na ziemi. Zabawa z przyjaclołlTito co5 bardzo ważlego. Pamiętaj,jakośćtwoich relacji z innymi stano. wi podstawę wszystkiego co robisz. (Grupa o nazwie :':,,;i:: shipFottndutionzaproponowałahas|o..EmeryturaRe|ac1l dzi o to, Że jeślimamy w przyszłości wieśćpełneiycie, musinry inwęstowaćnie tylko finansowo,a|e takżeinwestowacw rftszere.

i,|acj,z innymi. Mozna się z nimi skontaktowaCprzez stronęwww. , relationshi P foundation'org)' W tym punkcie zawiera się zdrowie i czas wolny. 3 Wpoczynet. zarÓwno mojego stanufizycznego i psychicznego, 7,fuowiedotyczy pod względem duchowym. Moja wiara Samopoczucia jak i dobreso fundamęnttego,kim jestemjako człowiek'i cenię sobie czas gt3nowi na refleksję,modlitwę i wyciszenie. Kiedy cwiczę, czy to idąc na długispacer,czy gimnastykującsię.poprawiato moje samopoczucie Wczne i psychiczne. MÓj czas na rekreacjęto dosłowniecZaS na rekeowanie.Zeby prosperowaćw wymagającym,szybkim świecie, pohzebujemyCzaslL zeby dojśćdo siebie. Potrzeba namtezchwil, kiedymożemysię zrelaksować.Co dziwne,oglądaniedrużynyBradfordCity spetniate potrzeby' aprzy tym Stanowiokazję spędzenia czasuzsynem iprzyjaciotmi. (Jednakjak to wpływa na mojąpsychikę'pozostaje dyskusyjne). 4. Wład w życieinnych, Byłem tak pochłoniętysobą ie rzadko zastanawiatemsię nad potrzebami innych. Ale potem odkłyłemcoś bardzodziwnego. Dawanie moze faktyczniebyc lepsze niż branie. Ioto chodzi wudzielaniu się wzyciu innych. Czuję się bardziej spełniony teraz, kiedy w moim czasie,talencie i pieniądzachwidzę nie tylko spełnieniemoich potrzeb,a|ę teŻokazję do spełnieniapo. trzebinnych ludzi. Kiedy przestajeszsię skupiać na sobie, czujesz siQlvyzwolony.ofiarowanie czegośinnym' w jakiejkolwiek formie, PoPrawiatwoje samopoczucie. Te czteryjednakowo ważnewymiarytego, kim jestem i co robię, to dobra,,lista kontrolna żrycia,,. Sprawdzam ją regularnie, przewaŻnie co miesiąc. odkąd to robię,wigilie z Helen stałysię przyjemniejsze \resztanaszych Spotkantez), udaje mi się takżelepiej panowaćnad 8hesem. Interesy wcięidą dobrze,a ja zb|iŻyłem się r1omoich clzieNie jest to życieidea|ne,ale jest lepszenii kiedyś.(Szkodaty|ko y. ktorejkibicuję).

1 2 2 / s . u. Y , . o

t-*.1.*-l l-,,.,^i S.U'l4.0'

A \ -Ą3 ' - ) t , ! r , , i

\

ł t

l/&J

lu aweł kiedy twćj samochćd l

.orzułu, dobrz" ,"by go czaset mecĄaĄ]K,

B

x iedy

\

Lo sałĄo aotyczy

kariery(albopracy)na następne12miesięcyto... 1. Cel mojej

działo b", ob"jrzoł

rwoJego zycla'

relacjachz innymi na następne12 miesięcy to... 2, Celw moich

ostatnio je przeg|ądoł"ś?

ę| r\,

#t. \! B

I

wu

/\.1

Aco ztob{ ZastanÓw się' co dla ciebie oznacza Sukcesw odniesle. niu do następującychpunktÓw:

3, Ce|w moim wypoczynku na następne12 miesięcy to...

.

4. Ce| w moim wkładzie w życie innych na następne 12 miesięcy to...

Kariera (albo płatna|ub źIępłatnapraca)- sukces oznacza. Relacje z innymi - sukces oznacza... Wypoczynek- sukces oznacza...

Ateraz cele dtugoterminowe. Rozmarz się trochę,jeślimasz ochotę, iwymie dziesięć najważniejszychrzeczy,jakie chcesz zrobić,zanim zejdzieszz tego świata.

Wkładw życieinnych - sukces oznacza.., A teraz zajmijmy się drugim pytaniem...

Dziesięć najważniejszych,,"czy, z tego świata'

C,y masz jakieł jasno ,d"fi"iowane chc.s= w życiu osiągnąć?

cel", ktćre

Dobrze jest mieć ce\e. Zapewniająkoncentrację,ukierunkowanie' moĘwację, determinację i sprzęzenie zwrotne. Mogą dotyczyć kaŻdej dziedziny twojego życia. Zaufaj mi, kiedy czasy sącięŻkie - duiy ruch na drodze, budowlaricy się spÓźniają a szef robi prob. masz w zyciu ce| większy lemy - lepiej będziesz sobie radził.,jeśli niż te wszystkie wyzwania. Zastanlw się nad następującymiaspek. tami swojego Życia:karierą relacjami zinnymi i wkłademw Życie innych. Wyznaczsobie cel w kaŻdejz Ęch dziedzin. Najpierw krotkoterminowy. Co chciałbyśosiągnąćw ciągu l2 miesięcy,|Zapisz niżejswojece|e.

ktć,"

.h.ę

.,obić

zanim

zejdę

12ą/ sUYo

sPŁAW 00RIs DAY

9.

Czy Pow t tu ?

t0. Vicky, jedna zuczestniczek moich warsztatÓw, zrobiła podobne ćwiczenie. ZnaIazładziesięc rzeczy, ktÓre chciała zrobic w ciągu najbliższegoroku. ByĘ to m.in.:spędzićnoc w Hotelu Ritz w Londynie, przejechaćsię konno, zrobić sobie fryzurę w salonie Vidala Sassoona i zebrać pieniądze na cele charytafywnepopr7'ezrvzięcte udziaŁl w Maratonie Londy skim' W tych celach nie ma i nie musi być nic nadzwyczajnego'Twoje cele musząpo prostumiec dla ciebie znaczenie i muszą Zmotywowaćcię do działania, fi ieszczęśliwi Ąlbowiem

ci, co nie majo celćw

d,yf"ja

innym osiągać

pomagaiac

ich ce|e'

coś osobistego W 1996 roku sporządziłem dokładnyopis domu, w jakim chciałemmieszkać.Wiedziałemgdzie ma stanąć,jaki ma miec ogrod, i|ema mieÓ sypialnii ze kuchniama być na ty|eduŻa,Żebycała rodzinanaraz mogłajeśćw niej posiłki.l chciałemoszk|onąwe. randę' Dom, ktorykupiliśmy cztery |ata pożniĄ'nie byłidealny,a|e stałwe właściwym miejscui miałduzy ogrod.Dwa |atapoznią, Przyszłość dzięki dobudÓwce,dosta|iśmy to, czego chcieliśmy. ją przewidziec, mozna a|e trzeba zap|anować.

ci co chcesz robić,kolejnepytaniapomogźt Kiedy 1ui zdecydujesz, ustalić'jak zamienicce|ena rzeczywistośc. Trzecienvtanicbrznli...

, l ,lś leązlale o swoich .elach

ko^ug bliskie_

nie wyznaczać w samotności. Jak twoi najbliżsi WaŻle,żebycelÓw o idealnym domu, sąnastawienido twoich celow? Kiedy myślałem pomysły niŻ ja. Na szczęście Helen,moja Żona,miał.atrochę inne w większościspraw udałonam się zgodzić, co biorąc pod uwagę, żercsztężycia chcieliśmyspędzić razem, miało swoje za|ety.Wazże Helen wspiera moje cele biznesowe' ktÓrych osiągnięcie 11etęz, ozfiacza,żeregularnie muSZęwyjeŻdżaćz domu.

ze ona ma swoje cele, ktore wyIa teizmtlszę mieć świadomość, magająmojego wsparcia. Czasami musimy trochę dać, a czasami zabtać;czasami musimy iśćna kompromis. Ale dla długotrwałych udanych związkow dużo lepiej jest dostrzegać potrzeby innych, niz koncentrowaćsię na zdobywaniu wyłącznie własnychcelÓw. Czwartepytanie brzmi...

Czy masz już jakieś planyl ktć," pomo!Q nąć twoje c"l"?

o5ląą_

Regulamiestyszęjak ludzie mÓwią: ,,CoŻ' mam nadzieję' że pewnegodnia...'' albo: ,,Możepewnego dnia będę mieć wystarczająco pieniędzy,by... ''. Mogę mÓwić otwarcie?

t} przyjmiesz

strategięw osiąganiu celÓw? oto kilka pyta/r,ktÓre Pornogąci skoncentrowaćsię nad tym, co chcesz osiągnąći jak spraBi6, bY stałosię to rzeczywistością.

l. Dlaczego ten cel jest dla ciebie ważny? Jeślinie masz wystarczająco dobrych powodÓw, nie będziesz zbyt zaangazowanyw dązentg do celu' Jeślimasz się zmuszaćdo Wznaczenia jakiegoścelu, byle Ęlko go mieć, to możęszsobie darować.

f . Co będzie dla ciebię oznaczaćosiągnięcietego celu? Jak się poczljesz, kiedy uzyskasz pożądanywynik?

środkowpotrzebujesz.żebyosiągnącswÓj cel? Srodkami 4'Jakich Sprzęt'pieniądze, czas, informacje i ludzie' Prawdopofiogąbyć: są ludzie. To oni mogą służyćci radą przeddobnienajważniejsi innych ludzi i wspierać cię w twojej podrÓży. stawićodpowiednich Tfiaj wpisz swoje środki: środki,

Pomogą

mi osiągnąć mćj cell

3. Oce uczciwie, jaki masz obecnie stosunekdo swojego celu. Czy osiągnięciego jest realne, a jeślitak, to kiedy? (Zarobienie miliona funtÓw w ciągu sześciumiesięcy,jeśliwłaśnie maSZ długi.a nie masz szans na zrobienie dobrego interesu,nie jest niemozliwe, ale warto to skonfrontowacz rzeczywistością. Podobnie chęćprzebiegnięcia maratonu'kiedy wejściepo schodachsprawiaci problem. nie polecam).Nie chodzi o to, zeby zmniejszyćtwoje ambicje, a|e bądź świadomtego: Zacznij

"d

dzieh,,zostałskrÓcony z pięciu minut do trzydziesfi sekund. ChocjaŻ marzyłetno przemawianiu na forach międzynarodowych, karieręza. cz$emw przykościelnej salcepÓłtorakilometraod własnegodomu. łam, gdzie

zapominaj

jesteś, z łym, Ćo ha521

oeobistego celem W tym roku byłonapisaÓ ksiązkę o zasadach suk.

igly, potem ztćb widły,

Sądzę, Źe to fantastycznemieć wielkie marzenia,ale warto zaczynać od rzeczrydrobnych. Pierwszy wykładjaki kiedykolwiek wygłosiłem był zaadresowanydo kościelnejgrupy młodzieżowej.Ponieważtego wieczoru był poślizg zrealizacjąprogramu' moj czas na ',Myś|na

Zacznij

5' Rozplanuj swÓj plan' Co powinno się teraz wydarzyĆ? Jaki jest następnykrok' i jeszcze kolejny? Jaką masz skalę czasową?

inigdy

nte

o swoim marzeniu,

Anthony Robbins mÓwl: ,,Ludzie zazwyczaj zaw.,-żająto, co mo4ąosiągnąc w ciągu roku, ale zaniżająto co, mogąosiągnąć w życiu,,.

tę l$.U.M.o',o ktorychopowiadamW mojejpracy.Właśnie pomoc mo. poprosiłem o czytacie'Aby osiągnąÓten cel, pzyjacie|aSteve'a.To on zasugerował, do ktorychwydawPodzie|iłem się zwrÓciĆijak naj|epiej sprzedaĆmÓj pomysł. ce|emz bliskimi- rodziną przyjaciołmii kolegami zbran.

l6oy to zrobiłem,poczułemsię jeszcze bardziĄ zdetermino. by to urzeczywistnić.SprawdziłemwydawcÓw,zacz{em pomysły,a potem usiadłemdo pisania.

podrÓżymusiałemporadzićsobie zarÓwnoz odmowami, ..i,zainteresowaniem tych,co kwestioWydawcÓWSłuchałem pisać,kiemojepomysły, i tych,co je wspierali.Musiałem nie miałemnatchnienia;moim zadaniem byłowtedy nie tyle ksiązki, co napisanie jednej strony, a potem drugiej nej' Nie ty|kopisałemo zasadach sukcesu S.U'M.O.' a|e $tarałemsię wdrazać je w życie. Kiedy odrzucano moją pro-

oflary''.oparłem , kusiłomnie,żebyzałoŻyć,,Koszu|kę

sPLA\' DoRls oAY / 1?9

128rsutto

się temu. Po prostu. Ale doceniłempotrzebę odrobiny ,,Czasu Hipcia''dla siebie..NierazsłyszałemWewnętrznegoKrytyka,ą1ę zdecydowałemnie przyjmowaÓgo w gości. Mogłemto zrobić tylko dzięki wsparciu izachęcie innych'Tak naprawdę, gdyby nie oni, nigdy nie skor'rczyłbymtej książki' Pamiętałemo piłceiprosiłem k|ika osÓb o podzie|eniesię swoimi spostrzeżeniarnio każdym rozdziale' Kafda zasada miała oni zwrÓcili moją uwagę na rzektÓrej nie rozważyłem; ,,stronę'',

jaki" dzinie

chcialbyś zosław ić po sobie ro-

Y,Po^'nie,nia i przy)aciołom?

masz problem' moco sądzisz, iepowiedzieliby o tobie.Jeśli Napisz ,ło wspomnieir jest mniej nn zapytać.JęśliuwaŹasz, że dobrych -,o,,uchciał, to jeślichcesz, moŻeszto zmienić. mojej rodziny to: W rym rnomenciewspomnienia

czy, ktÓrych nie zauważyłem. Kilkakrotniemusiabm teżpzypominaÓ samemu sobie, d|aczego napisanie tej książkijest dla mnie ważne. Jest ki|ka powodÓw, między innymi potrzeba zobaczenia, jak teoria S.U.M.o. trafia teżdo tych, ktÓzy nie przychodząna moje seminarira.PrzyznĄę, chcę też,żeby ta książka poprawiłamoją pozycję, co w tej bran.

ży jest szczegÓ|nic ważne.Chciałemteż pozostawićspuściznę nigdy d|a moich dzieci, wnukÓw iprawnukÓw' Chociaż nrcżeich Cytat nie zobaczę, marn nadzieję, Że przeczy|ajq nroiłl słowa. niez mojego pzyjacb|a Nigela Risnera: ,,Jeślichcesz zyskac się śmierte|noŚć,zrob coś,co będzie warto zapamĘtać" okazał d]a mnie bardzo inspirujący'

chciałbym' zeby o mnie pamiętali' ponieważ: W przyszłości

W tym momencie wspomnieniamoich przyjaciÓłto:

W przyszłości chciałbym'żebyo mnie pamiętali'poniewaz:

W skrćcie

Kwestie do rozwa*enia twoja? oto krÓtka historis mojej podrÓży do co|u. Jaka Ędzie własnego Jak wykozystasz zasady s'u.M.o. do osiągnięcia stanąp na dro. sukcesu? Na co musisz zwrÓcić uwagę, co rnofe dze postępu?

W kotictt,piąte pytanie...

Nie jest łatwoplanowaćswoje iycie i stwarzacsobie możliwościzarniasttylko na nie reagować.Zeby to zrobić,nie wystarczy po prostu przeczytaćo zasadachS.U.M.o., trzebaje teżwprowadzlć w iycie. Zaczynasię od zmlany koszulki tprzyznania' żejeśli życie nie jest takie jakbyśmy chcieli, to jego zmiana za|ezy od nas. oznacza to PĘejęciekontroli nad naszym sposobemmyślenia.Dzięki temu,jak łryślimy,osiągamy takie, a nie inne rezultaty. Kiedy chcemy coś zrnienićw życiu, nas do dawnych ,,wadliwe nryślenie''przywiązuje mÓgł iścdo .zachowaó. .owocnę myślenie''cię wyzwoli i będziesz

'.Ąe

.;,,

\lr

\

przodu. Przed,rozpoczęciem podrÓiyskorzystaj z siedmiu o,Jo **d mienionych w rozdziale 2. Kiedy pojawią się przeszkody,a pojawią się na pewno, pamiętaj,zę ,,Czas Hipcia jest OK". Nie zaprzeczaj swojej frustracjiczy rozc,za_ rowaniu. Pamiętaj, że |udziom, ktorzy odnoszą sukces, nie zawsze wszystko się udaje. ''Czas Hipcia,, możepomÓc, ale możeteżprzeszkadzać.To częśćpodrÓzy - nie jej cel. ostrożnie dobieraj sobie wtedy towarzyszy i pamiętaj, Żebyw koricu Mocno ogarnąć zmiany' Uświadomsobie, Źe twoja podrÓżbędziebogatsza,kiedy będziejej towarzyszyćwsparcie innych.Przypominaj sobie,żezrozumienieich punktu widzenia' poprawi jakośćwaszych relacji.Nigdy nie zapominaj, ie w zyciu nie chodzi po prostu o spetnianieswoich potrzeb,ale o pomaganie innym spełniaćich potrzeby. Nię lękcewaŻ tego, jak ważnejest stuchanie i prÓba zrozumienia innych. Korzystaj z zasady,,Naucz się łaciny'',żebypobudzić swoją motywację i nabraćrozpędu do działania.Pamiętaj,jednąz największychprzeszkÓd w przemvycięŻaniuwyzwari jest pierwszy krok. Więc po prostu zacznij,I upewnij się' żemasz kogoś,kto pomoze ci w podrÓży' W koricu ,,SpławDoris Day''. To, jak będzie wyglądać twoja przy. szłość,za|eiy w dużej mierze od ciebie. Poszerz swoją definicję sukcesu i pamiętaj,żejeśliskoncentrujeszsię na karierze, re|acjach, będziebowypoczynku i wkładziew życieinnych, twoja przyszłośc gatsza. A przede wszystkim, we wszystkim pamiętaj' zeby Stosowac

s.u.M.o.!

s.u.M.o. UPRAWIAĆpodejście 'co ma byÓ to będzie''i MocOGARNlJ tworzeniewłasnejprzyszłości. czekajaż.będziezapÓino,zeby zdecydowaÓ,jak przeżyÓ fycia. chcesz odnosić więcej sukcesÓw, zdefiniujco one dla cie.

oznaczĄą. UPRAWIACwqskiepatzenie na sukces iMocNo razszerzenieswojejdefinicji. przeglądwłasnego życia. się,żerobiszregu|arny na linii praca.życie pojawia się' kiedy zwracamy na naszą karierę(a|bopracę),re|acjez innymi,Wypo. iwkładw życieinnych. żyjwedługstandardu' Wyznacz sobie cele, ktore dadzą ci

zycia. sensui kierunku TwÓrzwspomnłenia wartezapamiętania. wielkie marzenia, zaczynĄ od rzeczy drobnych.

$xoŃcz UPRAW|AĆwierzenie,żesukcespo prostuprzyjdzie, OGARN|J opracowanieplanu,jak go stworzyć.

wszystkiesześĆzasad s.U.M.o., aby stworzyćtakq , jakiej chcesz.

() s ob ist. p o sts c ri ptu m |{azako czenie kilka uwag, ktÓre rnam nadziejęwzmocnią niektÓre zprzesła S.U'M.o. Kilka lat temu zdarzyło się coś,o czym będę parniętałdo konca fycia' He|en trafiła do szpitala z zapaleniem wyrostka robaczkowego. Lekarze chcieli natychmiastoperowac. Kiedy szykowano Helen do operacji, pielęgniarka spisata nasze dane i poinformo. wałamnie. ze poniewaz jestem najbliiszym krewnym, to rł'razie mgłej potrzeby, w sprawach bardzo powaznych, będę pierwszą osob6 zktorąsię skontaktują.Mieszkaliśmy wtedy w wynajętym mieszkaniui nie mieliśmytelefonu (a to było zanim ludzie mieli komÓrki), więc zapewnionomnie, ze jeślisytuacjabędzie bardzo poważna,a szpltaIbędzie musiałsię ze mną skontaktować,przyś|ą do mnie policjanta. Wyszedłemze szpita|apo tym, jak Helen wrÓciła z sali operacyjnej, i chociażbyła zamroczona- nie chciałanawet czekolady . wyglądało na to' żeoperacjasię powiodła.WrÓciłem do domu, obejrzatemwiadomościi poszedłemspać' Była prawie pÓłnoc. o trzeciej nad ranem usĘszałemdzwonek do drzwi. Chwilę potrrł,ałozanim zdałemsobie sprawę'żenie ma przy mnie Helen, a kiedy dzwonek zabrzmiał.poraz drugi,przypomniałemsobie słowapielęgniarki:,,''. Ęlko w sprawach bardzopoważnych''. Kiedy szedłemZ naszegomieszkania na parter,a potem korytarzem dogłÓwnychschodÓw,ogarnęło mnie dziwne uczucięspokoju,a jedDocześnie przytłaczającego strachu.Kiedy schodziłempo schodach, żebyotworzyc drzwi, myślałem: ,,Niech to będzie włÓczęga,niech to będziepijak, tylko niech to nie będzie policjant''' Zrozumlałem,że Jeślipolicja dzwoni o tej porze, to tylko z jednego powodu. otwoĘłem drzwi i ujrzał,empo|icjanta.

/ 1J5 o s o B r s T EP o s T s t R r P T U M

1 3 4 / s . u .1 4o.

,,Szukampana McGee'' - powiedział. ,,Toja". ,,Proszępana' maln złęwiadomości,czy mogę wejść?'. Nie pamiętam,żebymwydałz siebie gtos. Kiedy dotarłodo mnie co powiedział,odwrociłem się i zacz$em wchodzić po schodach' Po Helen odeszła.Byłem w szoku. zaledwie jednym roku małżefrstwa Kiedy weszliśmydo mieszkania, usiadłem i w kofrcu się odezwa. łem' ,,Chodzi o Helen, prawda?" Policjant spojrzałna mnie zdziwiony:,,o kogo?''. ,,Helen'mojążonę...w szpitalupowiedzieli, zę,..,,. ,'Proszępana- przerwał- nie wiem nic o pana żonie,ale czy jest pan peugeota104?'' właścicielem

w mo. Towdarzenie przypomniałomi, co tak naprawdęmaznaczenie nie. Dało mi to odpowiedni ludzi zastąpić, irn życiu' Rzeczy moŻna jak waŻny puŃt widzenia. Pytanie S.U.M.o.: ,,W skali od 1 do 10,

jest ten problem?'' nigdy pÓźniejnie było tak adekwatne.Przypomina rni to o tym, ze stworzenie wspaniałegoŻycia i czerpanie z niego ra. jednocześnie, dościto coś'czego chcę doświadcryćz kimśbliskim, a jak łatwojest dać się zdominować sprawom mniej ważnym. Mam ladzieję, ie przekazałeminformację, iz jedną z podstawowych zasad s.U.M.o. jest skoncentrowaniesię na tym co waŻne.Jeślinie zasta. nowisz się nad tym' co faktyczniejest dla ciebię ważne,okażesię to dużotrudniejszym zadaniern' Miej pewność,że tak zrobisz.

Kilka miesięcy po tym wydarzeniu pogorszyt się stan mojego zdro. wia i straciłempracę. Nie miałem pracy, dochodu ani wskazÓwek kiedy, i czy w ogÓle wrÓcę do zdrowia. Zmusiło mnie to, żeby się zatrzymaci pomyślec.Nie miałem pojęcia, czy kiedykolwiek od. zyskam zdrowie, a jedyna osoba z tą Samąchorobą (ME, czyli syn. dromem chronicznego zmęczenia), ktÓrą znałern,była przykuta do wÓzka inwalidzkiego' Postanowiłęmwtedy, Że nieza|eŻnieod tego, czy wyzdrowieję czy nie' wykorzystam moje życie najlepiejjak po. trafię.Sądzę,że wszystko, co musimy zrobić,to świadomiepodjąć

Terazja się zdziwiłem:,,Tak, czemu?,,

decyzję'

plęt. ,,Coi, panie McGee, samochÓd skradziono i porzuconojakieś naściekilometrÓw stąd' Złodzieje sttukli przednią szybę i zupełnie

Dwa i pÓł roku pÓźniej uruchomiłemwłasnąfirmę.To nie byłatrudna decyzja.Nie byłem jeszcze wystarczającozdrowy. żeby pomyślnie przejśćbadania, więc jedynym sposobem na zna\ezienie pracy było

zdemolowali środek''. ,,Naprawdę?'' odparłempodekscytowanymgłosem. jest ra. ,,Więdziałpan,Że ukradziono panu SamochÓd?Pana reakcja czej nietypowa". takie Chciato mi się tanczyć|Chciałęmuściskactego.co przyniosł wspaniałewiadomości.Helen żyła- chodziłotylko o WadzleŻEW. piego samochodu.

zatrudnięnie Samego siebie. Ale to zadziwiające, jak szybko zapo. mniałemo wyzwaniach zprzeszłościi jak szybko Znowu zaczfiem zaniedbyrvaćswoje życtei zdrowię. Jednak stopniowo znÓw uświa. damiam sobie fakt, Że iycie to przywilej i ze wtaz z tym przywi. lejem przych odząokazje i obowiązki. Alvin Law, kanadyjski trener l wykładowca, urodzlł się bez rąk, gdyŻjego matka w trakcie ciązy brata thalidomide. Bardzo mnie zmobilizował, kiedy powi edział': 'To 6ę lustro, ale nasze iycie odzwierciedlakim jesteśmy''.Wierzę, żejeślinie SKoŃCZYMY SIĘ UZALAĆ i nie zaczniemyMoCNo

136 / s u M o

d ow ied zieć się w ięcej

OGARNIAC pewnych rzęCzy,pozbawimy siebie i innych petnego, iycia. wartościowego

Chc"',

chcę, żeby filozofia Jeśli chodzi o moje nadzieje na przyszłość, S.U'M.o. nie zostałatylko chwytliwym hastem, a|e zeby zachęci. ła nas do Mocnego ogarnięcia ztniany życia naszegoi innych. MÓ. wiąc słowami Paula Scanlona' ktÓry prowadzi w Bradford koŚciÓł dla biednych: ',Chcę iyć do pełnai umrzęćpusty''. Chcę stworzyć świetneiycie i cieszyć się nim, aleczyi nie byłobywspanialepomoc

o S.U.M.o., zajrzyj na Jeśli chccsz dowiedziec Się więcej zgłaszacosoby do nagrÓd www.ThcSumoGuy.con. Możesz tam pomogłotobie,i sprawdzic' S'U.M.o., opowicdzieć,jak S.U.M.o. jak pomogłoinnym.

innym zrobić to samo? teleturniej,w ktÓrym Pomyślo tym. MoŹe pamiętasz,jak oglądałeś uczestnik nie wygrał głownejnagrody.Na koniec programu wciąż wygrac'' i poprowadzącymÓwi: ,,Zobacz,co mogłeś uśmiechnięty kazu1egłownąnagrodę:samochÓd albo łÓdź.Uczestnik zmusza się do uśmiechu,ale w jego oczach widać rozczarowanie.Na koniec mojego występuna tej ziemi, nie chcę usĘszeć:,,Zobacz,co mogleś wygrać.Zobacz, co mogłeśzrobić,Zobacz, kim mogłeśzostac,,,

Ży. Mam nadzieję'że S.U.M.o' pornożeci stworzyćjesz'cze|epsze nadzlecie niż to, ktÓre prowadzisz teraz i cieszyc się nim. Matn cię do zachęci ję. że pomoŻe ct zbudowaćlepsze relacje z innyrni i A przede sprÓbowania rzeczy,o ktÓrych do tej pory tylko marzyłeś' na swoje wszystkim mam nadzieję,że sprawi' iż kiedyśpopatrzysz zrobiłenr' życie ipowiesz: ,,Zobaczcie,co wygrałem,zobaczcie,co To nie jest łatwapodroż,ja się już o Ęm zobaczcie,kim się Stałetn''. przekonałem,ale warto w nią wyruszyć. Daj mi znac,jak S.U.M.O. Pomaga' Carpe diem Paul McGee

o 5,U 'M 'O '?

częśczyskow Dowiedz się, ktore organizacjc charytatywnedostaną ztejksiążki,izobacz.jakstacsięwłaścicieleminnychproduktÓw

s.u.M.O.

gdzie w twoMożeszzadacPaulowi pytaniei dowiedziec się,kiedy l jej okolicy będzie miał wyktad.

5,u,N,O,

w s.kołoch

Na koniec, Paul chętnie Skontaktujesię z każdym,kto jest zainteręsowanyprzedstawieniemi wykorzystaniemzasad S'U'M'O' w szkołach.Jeślijesteśtaką osobą- odezwij się. odwiedźwww.TheSumoGuy.comalbo napisz na następującyadres: [email protected].

ZoProś Pa^lo do swojej organizacji Paul McGee występuje podczas imprcz zespołowych'konferencji, oraz - jeśligo przycisnąć. po uroczystych kolacjach. Tematy' ktÓ. rYmi się zajmuje,to motywacja,przywodztwo' obsługaklienta i sku. teczneprzcchodzenie przez zm iany. Możesz zaangazować Paula albo kogoś z jego ekipy, żeby przed. stawiłzasady tcj książkiw twojcj organizacji.Aby poznac więce.;

szczegołowna temat programu S'U.M.O. oraz innych usługPaula, wyśl'je-mail na adres [email protected]|bo zajrzyj na www paulmcgee.comlub www.TheSumoGuy.com. Jeśliwolisz, mozesz zadzwonić do biura PMA InternationalLtd (fir. ma Paula) pod numer +44 (0) 1925 268708 Czekamy na twoje zgł'oszenie,

S,U,M,O, iUlnrceF NiektÓrzy ludzie, ktorzy chcą,,MoCNo OGARNĄC zmiany'. w Życiu' nie mogą tego zrobić i nie jest to ich wina. Dlatego zdecydowałem,Że częśćzyskÓw ze sprzedaŻytej ksiąŹki trafi do LINICEF. LINICEF, Fundusz NarodÓw Zjednoczonychna rzeczDzieci, to największa na świecie organizacja pracująca specjalnie na rzecz dzieci i promującaich prawa. Działa ona w I57 krajach, gdzie pomagakaidemu dziecku osiągnąćjego potencjat.IINICEF podejmuje dfugotrwałei interwencyjne dziatanianarzęcz zdrowia i wyżywienia' dobrej edukacji dla wszystkich chłopcÓw i dziewcząt oraz chronięnia dzieci przed przemocą wykorzystywaniem oraz przed HIV/AIDS. Przy wspÓłpraay z innymi - od rządÓw i nauczycieli po grupy młodzieiowe i matki - LTNICEF jest siłą napędową świata,czyniąc go lepszym dla dzieci. I.]NICEF nie otrzymuje dotacji zoNZ iutrzymuje się całkowicie z dobrowolnych darowizn. LTNICEF potrzebuje finansowego wsparcia, ŻebymÓc ochronić dzieci przed wykorzysĘwaniem i zbudować świat'na jaki zasfugują.Możesz cośzmienić. Jeśli mieszkasz w Wielkiej Brytanii i chciałbyśdowiedzieć się jak pomÓc LINICEF, zajrzyj na www.unicef'org.uk (polska Strona LINICEF znajduje się pod adresemwwwunicef.p1). Każdy zasługujena SZanSęna lepszejutro. Kupując tę książkęprzyczyniasz się do lepszegojutra fysięcy dzieci na caĘm świecie. Dziękuję Pąul McGee