Norton A. 1959 - Ross Murdock 02. Galaktyczni Rozbitkowie

ANDRE NORTON Galaktyczni Rozbitkowie ROZBITKOWIE TOM II CYKLU ROSS MURDOCK (Tlumacz: Wieslawa i Pawel Czajczynscy) www.scan-dal.prv.pl l Goraco -zapowiadal sie upalny dzien. Lepiej sprawdzic zrodlo w zaroslach, zanim jeszcze slonce rozpali ziemie. To jedyna woda na

niezmierzonej przestrzeni nagich skal... Czy aby na pewno?Travis Fox pochylil sie do przodu w siodle, aby przyjrzec sie rozowawo zoltemu pasowi pustyni, jaki oddzielal go od odleglej linii zielonych jalowcow kontrastujacych z plowozolta bylica, ktora wyznaczala granice zarosli. To byla ziemia jalowa, odpychajaca surowoscia kazdego, oprocz rdzennych mieszkancow. W innych zakatkach swiata pustynie dawno juz nawodniono. Tam, gdzie niegdys wznosily sie piaszczyste wydmy, teraz byly pola uprawne. Ludzkosc coraz szybciej uniezalezniala sie od kaprysow

pogody i warunkow klimatycznych. Jednak ta pustynia nie zmienila sie, poniewaz kraj, na ktorego obszarze lezala, byl na tyle bogaty, ze nie trzeba bylo pozyskiwac kolejnych terenow pod, uprawy. Pewnego dnia ta pustynia rowniez zniknie, a wraz z nia zginie kultura tutejszych mieszkancow. Od pieciuset, a moze nawet od tysiaca lat-nikt nie wiedzial, kiedy pierwszy szczep Apaczow przybyl na to terytorium-w kanionach, na piaszczystych pustkowiach a i w dolinach mieszkali twardzi pustynni wojownicy, ktorzy nauczyli sie zyc w bardzo ciezkich warunkach, w jakich

nikt inny nie zdolalby przetrwac bez stalych dostaw zapasow. Przez wiele stuleci walczyli o utrzymanie swej ziemi, a ich przodkowie pozostali tu i zyli w rownie surowych, trudnych warunkach. Zrodlo w zaroslach... Travis bezwiednie stukal brazowymi palcami w lek siodla, odliczajac kolejne lata. Dziewietnascie... dwadziescia... Dwudziesty rok od ostatniej wielkiej suszy. Jesli Chato sie nie mylil, oznaczalo to, ze okresowo zabraknie wody, ktora powinna tu byc. Starzec mial slusznosc, przewidujac niezwykle suche lato tego roku.

Gdyby Travis pojechal do zrodla, a to okazaloby sie wyschniete, stracilby wiekszosc dnia, a kazda chwila byla droga. Musza przeprowadzic zwierzeta do wodopoju. Z drugiej strony, gdyby zawrocil do kanionu Hohokam i pomylil sie, wowczas Whelan mialby prawo zarzucic mu glupote. Jego brat uparcie ignorowal rady Starszyzny. I to wlasnie on byl glupcem. Travis zasmial sie cicho. Biale Oczy - swiadomie uzyl slow, jakimi stary wojownik okreslal tradycyjnego wroga jego ludu. .

-Pinda-lick-o-yi- powiedzial glosno. Biale Oczy nie wiedzialy wszystkiego. A niektorzy z nich od czasu do czasu nawet sie do tego przyznawali. Rozesmial sie raz jeszcze, tym razem z siebie i z wlasnych mysli. Podrap farmera, a znajdziesz Apacza tuz pod jego wysuszona sloncem skora. Travis zmusil laciatego konia do galopu, wkladajac w to wiecej sily, niz bylo konieczne. Pojedzie do Hohokam i dzisiaj bedzie Apaczem. Tym razem mu sie uda. Whelan uwazal, ze gdyby Apacze zyli tak jak Biale Oczy i zrezygnowali

ze starych przyzwyczajen, zyskaliby wszystko co najlepsze od swoich odwiecznych wrogow. Nie widzial niczego dobrego w przeszlosci i nawet same rozwazania na temat Starszyzny, tego, co zrobili i dlaczego, uznawal za niepotrzebna strate czasu. Travis zagryzl wargi, czujac gorycz rozczarowania, rownie silna jak przed rokiem. Srokacz zwinnie kluczyl miedzy glazami lezacymi wzdluz koryta wyschnietego potoku. To dziwne, ze na tak suchej ziemi wciaz widoczne byly slady wody. Ciagnace sie milami rowy irygacyjne wykorzystywane przez Starszyzne

rozcinaly skapane sloncem polacie nieoslonietej ziemi, ktora od wiekow nie zaznala kojacego dotyku wilgoci. Travis popedzil konia pod ostre zbocze i skrecil na zachod. Czul, jak slonce przypieka mu plecy, przenikajac przez cienki material wyblaklej koszuli. Watpil, zeby Whelan wiedzial o kanionie Hohokam. Wzmianki o tym miejscu pojawialy sie jedynie w opowiesciach o dawnych czasach, ktore przechowywali w pamieci ludzie tacy jak Chato.A Whelan nie znal opowiesci Chato. Choc byl Apaczem, odrzucal tradycje swego ludu i zyl tak, jakby przynalezal do

swiata Bialych. Chato prezentowal Odmienna postawe. Ignorowal istnienie Bialych Oczu i calkowicie odizolowal sie od ich swiata. Kiedys Travisowi wydawalo sie, ze mozliwa jest trzecia droga: polaczenie nauki bialego czlowieka z wiedza Apaczow. Sadzil, ze znalazl ludzi, ktorzy sie z nim zgadzali. Ale wszystko to minelo rownie szybko, jak wyparowalaby kropla wody spuszczona na jeden z lezacych tu kamieni. Teraz sklanial sie ku opinii Chato, ktory przekazal mu wiedze, jakiej nie posiadal Whelan, wiedze o ich ziemi.

Ojciec Chato. Travis znow zaczal odliczac. Taft, ojciec Chato mialby teraz sto dwadziescia lat. Urodzil sie w dolinie Hohokam, w czasie gdy jego rodzina ukrywala sie przed zolnierzami w niebieskich mundurach. Chato znal zaginiony kanion. Zaprowadzil tam Travisa, ktory wtedy byl jeszcze na tyle maly, ze ledwo mogl opasac krotkimi nozkami brzuch konia. Potem Travis wciaz powracal do tego miejsca. Intrygowaly go domy Hohokam, a znajdujace sie tam zrodlo wody jeszcze nigdy nie zawiodlo. W sezonie zielone orzechowce

dostarczaly mnostwa owocow, a niektore gatunki drzew owocowych wciaz rodzily. Kiedys byl to ogrod teraz ukryta oaza. Travis zaglebial sie w labirynt kanionow, odtwarzajac w myslach zapomniany szlak, gdy nagle uslyszal buczenie. Instynktownie sciagnal wodze. Wiedzial, ze cien klifu stanowi wystarczajaca kryjowke. Spojrzal w gore. -Helikopter! - krzyknal. Widok nowoczesnego smiglowca na prastarej pustyni wprawil go w zdumienie.

Czyzby to Whelan sledzil poczynania brata? Kiedy o wschodzie slonca Travis wyjezdzal z rancza. Bili Redhorse, wnuk Chato, wlasnie naprawial silnik. Nie. to niemozliwe, zeby Whelan tracil paliwo na podroze po pustyni. Teraz, kiedy wojna wisiala na wlosku, zmniejszono dostawy i z helikopterow korzystano tylko w naglych wypadkach. Do codziennych prac uzywano koni. Grozba wojny... Travis myslal o tym, patrzac Jak dziwna maszyna znika za zalomem skaly. Jak daleko siegal pamiecia, gazety, radio i telewizja nieodmiennie donosily o

rozmaitych konfliktach. Raz po raz dochodzilo do lokalnych walk, potem zawierano rozejmy i prowadzono nie konczace sie negocjacje. Przed kilkoma miesiacami w Europie wydarzylo sie cos dziwnego-wielki wybuch na polnocy. Czerwoni nie wyjasnili, co sie stalo, lecz krazyla pogloska, ze jakas nowa bomba wymknela sie spod kontroli i eksplodowala. Te epizody mogly stanowic wstep do powaznego rozlamu miedzy Wschodem a Zachodem. Ograniczano coraz to nowe prawa i szeptano o nadchodzacych klopotach. Znow nalozono embargo

na dostawy paliwa. Wyczuwalo sie napiecie... Tutaj, na pustyni, latwo bylo o tym nie myslec. Skalne sciany staly tu, zanim Apacze przybyli z polnocy, i prawdopodobnie beda stac nadal choc moze radioaktywne - kiedy Biale Oczy ponownie wykurza stad prawowitych mieszkancow. Helikopter polecial w strone kanionu. Travis zastanawial sie, jaka misja przywiodla w te strony stalowego ptaka. Byl pewien, ze nie jest to smiglowiec ktoregos z miejscowych farmerow. Gdyby pilot szukal pojedynczych sztuk bydla,

ktore oddalily sie od stada, zataczalby kola. Czyzby poszukiwacze? Obecnie nie slyszalo sie o zadnych ekspedycjach rzadowych, a w ciagu ostatnich pieciu lat drobiazgowo kontrolowano wszelkie wyprawy poszukiwawcze. Travis znalazl ukryty zakret prowadzacy do kanionu. Srokacz stapal ostroznie, a jezdziec badawczo przygladal sie ziemi. Nie dostrzegl zadnego sladu, co swiadczylo, ze od dlugiego czasu nikt tedy nie przejezdzal. Cmoknal jezykiem i kon przyspieszyl. Gdy ujechali moze dwie mile wijaca sie sciezka, Travis raptownie zatrzymal

wierzchowca. Ostrzezenie przyniosl powiew lekkiego wiatru. Nie byl to pustynny wiatr, brzemienny goracem i pylem; niosl zapach jalowca. Srokacz tez rozpoznal znajoma won. Woda! Na ziemi dokola widnialy jednak slady ludzkiej bytnosci. Travis wyciagnal z olstrow strzelbe i zeskoczyl z siodla. Jezeli od ubieglego roku nie zaszly tu zadne zmiany, u wejscia do ukrytego kanionu znajdowala sie dobra kryjowka. Moglby rozejrzec sie niepostrzezenie. Teraz dotarly do niego zapachy swiadczace niezbicie

o istnieniu jakiegos obozowiska: won drzewnego dymu, kawy, smazonego bekonu. Bez trudu wspial sie do upatrzonego miejsca. W dole pachnialy sosny - teraz znacznie silniej skapane w slonecznym zarze swiergotaly ptaki, rozpowiadajac o swoich troskach i niepokojach. Byla tam rowniez zielona plama, zasilany zrodlem stawek, w ktorym odbijal sie goracy blekit nieba. Miedzy woda a szeroka plytka jaskinia, kryjaca kamienne miasto Starszyzny, stal helikopter. Jakis mezczyzna krzatal sie przy ognisku, drugi poszedl do stawu po wode.

Travis byl pewien, ze to nie farmerzy. Zachowywali sie, jakby rozbijali oboz. W cieniu rzucanym przez niewielka kepe drzew dostrzegl zrolowane koce. Nie zauwazyl jednak narzedzi do kopania, zadnych wskazowek swiadczacych o tym, ze ma przed soba poszukiwaczy. Mezczyzna wrocil znad stawu, postawil napelnione wiadro przy ogniska i usiadl po turecku przed duza paczka. Wyjal z niej cos, co moglo byc nowoczesna przenosna radiostacja. Kiedy zaczal wysuwac antene,

srokacz za plecami Travisa zarzal ostrzegawczo. Wiedziony odwiecznym instynktem, Indianin odwrocil sie na kolanach z bronia w pogotowiu. Ale strzelba napotkala inna lufe, skierowana prosto w jego piers. Szare oczy ponad nieruchoma lufa patrzyly na niego z chlodnym dystansem, gorszym niz wypowiedziana grozba. Travis Fox mial sie za godnego potomka najtwardszych wojownikow, teraz jednak zdal sobie sprawe, ze ani on, ani zaden z jego ziomkow nie stanal nigdy oko w oko z takim czlowiekiem. Mezczyzna byl mlody,

ale na jego szczuplej chlopiecej twarzy matowalo sie zdecydowanie. -Rzuc to! - rozkazal tonem nie znoszacym sprzeciwu. Travis wypuscil strzelbe z rak; zsunela mu sie po nodze i upadla na piaszczyste zbocze, -Wstawaj. Nie ociagaj sie. I schodz tam. - Kolejne polecenia zostaly wypowiedziane rownie kategorycznym tonem. Travis wstal i ruszyl w dol zbocza. Nie wiedzial, w co wdepnal, ale nie watpil, ze to cos paskudnego.

Mezczyzna przy ognisku i ten z radiostacja obserwowali spokojnie, jak nadchodzi. Niewiele sie roznili od okolicznych bialych farmerow. Travis spojrzal na nich ponownie i nagle zdal sobie sprawe, ze twarz mezczyzny przy ognisku jest mu znajoma. Tak, na pewno widzial juz kiedys tego czlowieka. -Skad go wytrzasnales, Ross? zapytal mezczyzna z radiostacja. -Lezal na grani, podgladal - odparl zapytany. Mezczyzna, ktory krzatal sie przy ognisku, wstal, wytarl rece w jakas szmate i ruszyl w ich kierunku. Byl najstarszy z trojki

nieznajomych, mial zaskakujaco jasne blekitne oczy, kontrastujace z ciemna karnacja. Travis wyczul, ze to on jest przywodca grupy. I znow pojawilo sie niewyrazne wspomnienie twarzy tego czlowieka. Ale dlaczego te twarz otaczala czarna obwodka? Nieznajomy nie spieszyl sie z zadawaniem pytan. Travis patrzyl mu prosto w oczy, starajac sie zachowac spokoj. -Apacz-rzekl mezczyzna. Bylo to bardziej stwierdzenie niz pytanie. Pomoglo jednak Travisowi

lepiej ocenic nieznajomego. Niewielu ludzi potrafilo na pierwszy rzut oka odroznic Apacza od Hopi, Nawaja czy Ute. -Farmer? - Tym razem bylo to pytanie i Travis udzielil prawdziwej odpowiedzi. Coraz mocniej utwierdzal sie w przekonaniu, ze w przypadku tego Bialego Oka milczenie nie przyniesie niczego dobrego. -Z farmy Double A - odparl. Pare minut wczesniej mezczyzna obslugujacy radiostacje rozlozyl mape. Teraz przejechal po niej

palcem wskazujacym i pokiwal glowa. -Najblizsze pasmo na wschod rzekl. - Ale niemozliwe, zeby tak daleko na pustyni szukal sztuk bydla, ktore oddalily sie od stada. -Woda. - Przywodca wskazal na staw. - Z tego zrodla wody korzystala Starszyzna. Posrednio bylo to kolejne pytanie i Travis zdal sobie sprawe, ze odpowiada automatycznie. -Przodkowie je znali. - Broda wskazal na ruiny w wielkiej, plytkiej

jaskini. - Nigdy nie wysychalo, nawet w zlych latach. -A mamy zly rok. - Mezczyzna potarl dlonia podbrodek, nie spuszczajac niebieskich oczu z jenca. - Komplikacja, jakiej nie przewidzielismy. A wiec pedzicie tu bydlo w suchych latach, synu? -Nie - odparl Travis. - Niewielu Apaczow wie o tym miejscu. Niewielu chce sluchac opowiesci starcow. - Wciaz intrygowalo go dokuczliwe wspomnienie szczuplej twarzy. I ta czarna otoczka dokola niej. Rama! Tak, rama obrazu! Portret nieznajomego wisial nad

biurkiem doktora Morgana, na uniwersytecie. -Ale ty chcesz sluchac - powiedzial mezczyzna, obrzucajac Indianina badawczym spojrzeniem, zupelnie jakby chcial czytac w jego myslach. -Tak istotnie jest. - Travis bezwiednie uzyl innego narzecza, probujac przypomniec sobie cos wiecej. -Co my teraz z toba zrobimy? odezwal sie mezczyzna z radiostacja, wstajac leniwie. - Jak myslisz, Ashe? Pojdzie do chlodni? Moze tam na gore? - Wskazal

kciukiem na ruiny. Ashe! Doktor Gordon Ashe! Travis wreszcie dopasowal nazwisko do osoby. I zrozumial, dlaczego ten czlowiek znalazl sie w tym miejscu. Ashe byl archeologiem. Ale Travis nie musial widziec radiostacji czy obozowiska, aby sie domyslic, ze nie jest to ekspedycja poszukujaca starozytnych reliktow. Co zatem doktor Ashe i jego ludzie robia w Kanionie Umarlych? -Opusc rece, synu - powiedzial Ashe. - Wszystko bedzie w porzadku, jesli dobrowolnie zostaniesz tu przez jakis czas.

-Jak dlugo? - spytal Travis. -To zalezy - odparl archeolog. -Zostawilem tam mojego konia. Musi sie napic wody. -Ross, przyprowadz tego konia. Mlodzieniec zarzucil na ramie bron osobliwych ksztaltow i wspial sie po zboczu. Niebawem wrocil, prowadzac srokacza. Travis zdjal siodlo z wierzchowca, napoil go i powrocil do obozowiska, gdzie czekal na niego Ashe. -A wiec powiadasz, ze niewielu

ludzi wie o tym miejscu? - rzekl archeolog. Travis wzruszyl ramionami. -Jeszcze jeden czlowiek z Double A. Jest bardzo stary. Jego ojciec urodzil sie tutaj dawno temu, kiedy Apacze walczyli z wojskiem. Nikogo innego to miejsce nie interesuje. -A zatem w tych ruinach nigdy nie prowadzono poszukiwan? -Raz. -Kto?

Travis odsunal z czola kapelusz. -Ja - odpowiedzial krotko. -Ach tak? - Ashe wyjal paczke papierosow i poczestowal wszystkich. Travis bezwiednie siegnal po papierosa. -Przyjechaliscie tu, zeby kopac? zapytal. -W pewnym sensie - odparl Ashe, ale kiedy zerknal na pueblo nad urwiskiem, Travisowi przyszlo do glowy, ze archeolog widzi cos o wiele ciekawszego niz pokruszone bloki wysuszonej sloncem cegly.

-Sadzilem, ze interesuje pana glownie okres przed Majami, doktorze Ashe. - Kucnal i wyjal z ogniska tlaca sie galazke, zeby przypalic papierosa. Czul satysfakcje na widok zaskoczenia malujacego sie na twarzy archeologa. -Znasz mnie! - Slowa Ashe'a zabrzmialy jak wyzwanie. Travis pokrecil glowa. -Znam doktora Prentissa Morgana - wyjasnil. -Teraz rozumiem! Jestes jednym z jego blyskotliwych chlopcow!

-Nie - padla szybka odpowiedz, ktora zabrzmiala niczym ostrzezenie, by nie drazyc dalej. Archeolog wlasciwie odczytal intencje Travisa i nie zadal kolejnego pytania. -Zarcie gotowe, Ashe? - spytal czlowiek przy radiostacji. Ross podszedl do ogniska i siegnal po patelnie. Travis spojrzal na jego reke. Skora poorana byla bliznami. Apacz juz kiedys widzial podobne szramy - pozostalosc po glebokich, bolesnych oparzeniach. Odwrocil pospiesznie wzrok, kiedy

mlodzieniec rozkladal jedzenie na talerze, i wyjal wlasny prowiant z sakw przytroczonych do siodla. Jedli w milczeniu, ale bylo to dziwnie towarzyskie milczenie. Napiecie spowodowane nieoczekiwanym spotkaniem opadlo. Travis nie czul juz wzburzenia na mysl o tym, ze dal sie podejsc w tak prosty sposob. Zastapila je ciekawosc. Pragnal dowiedziec sie czegos wiecej o tych ludziach, poznac przyczyne ich obecnosci w tym kanionie. Ten mlody Ross byl doskonalym tropicielem. Musial miec sporo doswiadczenia, skoro z taka latwoscia go podszedl. Apacz chcial

blizej przyjrzec sie broni Rossa. To nie byl konwencjonalny rewolwer. Mezczyzna nosil go zawsze w pogotowiu, tak jakby w kazdej chwili spodziewal sie naglego ataku. Travis bacznie obserwowal trzech mezczyzn. Dostrzegl, ze Ashe i Ross znacznie sie roznia od swego towarzysza. On mial jasna karnacje i sprawial wrazenie nieco flegmatycznego. Oni zas byli sniadzi, poruszali sie zwinnie i bezszelestnie, caly czas zachowujac czujnosc. Im dluzej przygladal sie calej trojce, tym bardziej byl pewien, ze nie przybyli tu, aby badac ruiny na urwisku. Podejrzewal, ze wykonywali o wiele

powazniejsza, moze nawet smiertelnie niebezpieczna misje. Nie zadawal pytan, zadowolony, ze do nich nalezy pierwszy krok. Buczenie nadajnika przerwalo spokoj panujacy w malym obozowisku. Radiowiec blyskawicznie zalozyl sluchawki na uszy i po chwili przekazal wiadomosc. -Trzeba wznowic procedure. Dzisiaj w nocy zaczna sprowadzac sprzet! 2 No i co? - Spojrzenie Rossa

przeslizgnelo sie po Travisie i spoczelo na Ashe'u.-Czy ktokolwiek wie, ze tu jechales? - spytal archeolog. -Chcialem sprawdzic wszystkie zrodla wody. Jezeli nie wroce na ranczo w rozsadnym czasie, zaczna mnie szukac. - Travis nie widzial powodu, by dodawac, ze Whelan nie przejalby sie, gdyby brat nie wrocil w ciagu dwudziestu czterech godzin, spodziewal sie bowiem, iz poszukiwanie wody moze potrwac nawet pare dni. -Mowisz, ze znasz Prentissa Morgana. Jak dobrze?

-Przez jakis czas na uniwersytecie bylem w jednej z jego grup. -Jak sie nazywasz? -Fox. Travis Fox. Operator zerknal na mape i powiedzial: -Double A nalezy do Foxa... -To moj brat. Pracuje dla niego. -Grant - Ashe zwrocil sie do operatora - oznacz to jako pilne i przeslij do Kelgarriesa. Popros, zeby sprawdzili Foxa.

-Mozemy go odeslac, gdy tylko przyjdzie pierwszy transport, szefie. Przechowaja go w bazie, ile bedziesz chcial - zaproponowal Ross, jakby Travis przestal byc osoba z krwi i kosci i stanowil tylko zbedny balast. Ashe potrzasnal glowa. -Posluchaj, Fox, nie chcemy ci robic klopotow. Miales po prostu pecha, ze akurat dzisiaj tu zaszedles. Szczerze mowiac, nie mozemy sciagac na siebie uwagi. Ale jesli dasz mi slowo, ze nie przekroczysz tego wzgorza, poki co zostawimy sprawy tak, jak stoja.

Opuszczenie tego miejsca bylo ostatnia rzecza, jakiej Travis pragnal. Rozbudzili juz jego ciekawosc i nie mial zamiaru sie stad ruszac, chyba zeby usuneli go sila. A to, jak sobie w duchu obiecal, bedzie wymagalo od nich sporego wysilku. -Umowa stoi - powiedzial. Ashe myslal juz o czyms innym. -Mowisz, ze tu troche kopales. Co znalazles? -Zwykle rzeczy: troche ceramiki, kilka grotow strzal. Prawdopodobnie pochodza z okresu

przedkolumbijskiego. W tych gorach mnostwo takich ruin. -Czego sie pan spodziewal, szefie? - zapytal Ross. -Coz, byla niewielka szansa odparl dwuznacznie Ashe. - Ten klimat swietnie konserwuje. Znalezlismy kosze, tkaniny, kosci, ktore przetrwaly... -Wezme te kosci i kosze w zamian za inne rzeczy. - Ross przylozyl okaleczona reke do piersi i potarl blizny druga dlonia, jakby koil, bol w ciagle dokuczajacej ranie. - Lepiej zapalic swiatla, skoro chlopcy

wpadna dzisiaj w nocy. Ross i Ashe zaczeli ustawiac na lace male plastikowe kanistry w rownych odstepach, w dwoch rzedach. Travis domyslil sie, ze , oznaczaja ladowisko. Jego rozmiary wskazywaly, ze oczekuja helikopterow znacznie wiekszych niz ten, ktory juz wyladowal w kanionie. Gdy skonczyli, Ashe usiadl, opierajac sie plecami o drzewo i zaczal przegladac gruby notes, a Ross przyniosl rolke papy i rozwinal ja. Wyjal piec kamiennych grotow. Mialy charakterystyczny ksztalt , i

byly zbyt dlugie jak na groty do strzal. Travis rozpoznal szczegolny ksztalt i wzor platkowych ostrzy! Bylo to rekodzielo o wiele lepsze od pozniejszych wyrobow jego ludu, chociaz duzo starsze. Juz wczesniej mial okazje podziwiac kunszt zapomnianego producenta broni. Groty ludzi Folsom! Wienczyly wlocznie mysliwych, ktorzy polowali na mamuty, gigantyczne bizony, niedzwiedzie i lwy alaskanskie. -Czlowiek Folsom tutaj? - Travis zauwazyl, ze Ross rzucil mu zaciekawione spojrzenie, a Ashe oderwal wzrok od notesu.

Mlodszy mezczyzna wzial ostatni grot z rzedu i podal Apaczowi. Ten delikatnie ujal go w dlonie. Grot byl idealny, wspanialy. Obrocil go w palcach. -Imitacja - powiedzial. Czy aby na pewno? Juz wczesniej trzymal w reku groty Folsom i niektore, mimo iz bardzo stare, zachowaly sie w rownie idealnym stanie jak ten. Tyle ze z tym... bylo cos nie tak. Nie potrafil sprecyzowac, co. -Dlaczego tak sadzisz? - zapytal Ashe.

-O jego autentycznosci zaswiadczyl Stefferds - wtracil Ross, siegajac po nastepny grot. Jednak Travis byl pewny swej oceny, mimo odmiennej opinii Jednego z najwiekszych autorytetow w dziedzinie archeologii. -Czuje, ze cos z nim nie tak. Ashe skinal na Rossa, ktory podniosl trzeci kamienny grot. Na pierwszy rzut oka ten rowniez stanowil kopie pierwszego. Travis przeminal palcem wzdluz wyzlobien luszczacej sie krawedzi i zrozumial, Ze to wlasnie jest pierwowzor.

Podzielil sie tym spostrzezeniem. -No, no. - Ross przygladal sie grotom. - Dowiedzielismy sie czegos nowego - wymamrotal na wpol do siebie. -Nie pierwszy raz - stwierdzil Ashe. - Pokaz mu swoja bron. Ross zmarszczyl brwi. Przez chwile zdawalo sie, ze odmowi, lecz w koncu spelnil polecenie. Apacz odlozyl ostroznie pradawny grot, wzial bron i przyjrzal jej sie uwaznie. Mimo iz ksztaltem przypominala rewolwer, znacznie sie od niego roznila. Gdy wycelowal w pien

drzewa, zauwazyl, ze kolba wcale nie jest wygodna, jakby dlon, dla ktorej zostala wykonana, nie byla podobna do jego reki. Im dluzej trzymal bron, tym wiecej zauwazal szczegolow rozniacych ja od klasycznego rewolweru czy pistoletu. Nie podobalo mu sie to dziwne wrazenie... Polozyl rewolwer kolo krzemowego grotu i spojrzal na oba przedmioty. Wyczuwal w nich wspolne dziedzictwo wieku. W przypadku grotu to odczucie wydawalo sie jak najbardziej na miejscu. Ale dlaczego rewolwer oddzialywal na niego

podobnie? Przyzwyczail sie juz polegac na tym osobliwym szostym zmysle, jaki posiadal. Fakt, te w tej chwili zawiodl, wytracal go z rownowagi. -Ile lat ma ta bron? - zapytal Ashe. -Niemozliwe, zeby... - Travis zaprotestowal wbrew wewnetrznemu przekonaniu. - Nie uwierze, ze jest rownie stara jak ten grot wloczni! -Bracie - Ross przyjrzal mu sie z dziwnym wyrazem twarzy - tak wlasnie jest! - Wsunal dziwny rewolwer do kabury. - Mamy tu

zgadywacza czasu, szefie. -Taki dar wcale nie nalezy do rzadkosci - skomentowal Ashe. Widzialem juz podobne przypadki. -Ale pistolet nie moze byc az tak stary! - upieral sie Travis. Lewa brew Rossa uniosla sie sardonicznie, a usta ulozyly sie w kpiacy polusmieszek. -Nic o nim nie wiesz, bracie zauwazyl. - Nowy rekrut? - To pytanie skierowal do Ashe'a, ktory zmarszczyl brwi, lecz w koncu usmiechnal sie tak cieplo, ze przez

moment Travis poczul sie nieswojo. Ten usmiech jednoznacznie wskazywal, iz Ashe i Ross od dawna tworza zgrany zespol, i zarazem odgradzal ich od nowo poznanego. -Nie spiesz sie, chlopcze. Archeolog wstal i podszedl do nadajnika. - Jakies wiesci z frontu? -Trzask-trzask, prask-prask zachnal sie operator. - Gdy tylko poradze sobie z jednym zakloceniem na pasmie, trafiam na inne. Moze kiedys skonstruuja takie walkietalkie, ze czlowiekowi nie beda pekac bebenki w uszach. Nie, poki co, nic nowego.

Travisowi nasuwalo sie mnostwo pytan. Byl jednak pewny, ze na wiekszosc z nich uzyskalby wymijajace odpowiedzi. Probowal dopasowac ten pistolet do ukladanki wskazowek i domyslow, i przekonal sie, ze mu sie to nie udaje. Zapomnial o wszystkim, kiedy Ashe usiadl ponownie i zaczal mowic jak archeolog. Z poczatku Travis tylko sluchal, potem zdal sobie sprawe, ze coraz czesciej odpowiada, wyraza wlasne opinie, a raz czy dwa osmielil sie nawet sprzeciwic rozmowcy. Wiedza Apacza, ruiny posrod skal, czlowiek Folsom - pytania Ashe'a mialy szeroki zasieg. Travis dopiero

wtedy zrozumial, ze archeolog sprawdza jego wiedze, gdy zaczal mowic swobodnie, z zapalem czlowieka, ktoremu od dawna odmawiano mozliwosci ekspresji. -Wyglada, ze ciezko im sie kiedys zylo - stwierdzil Ross, gdy Indianin zakonczyl opowiesc o tym, jak w dawnych czasach Apacze wykorzystywali to obozowisko. Wtem nadajnik ozyl i Grant zalozyl sluchawki na uszy. Ulozyl sobie notes na kolanach i zaczal bardzo szybko pisac. Travis spojrzal na cienie kladace

sie na klifach. Zblizal sie zachod slonca, a on zaczynal sie niecierpliwic. Czul sie, jakby siedzial w teatrze i oczekiwal na podniesienie kurtyny, albo ze spluwa w reku oczekiwal nadciagajacych klopotow. Ashe wzial od Granta zagryzmolona kartke i porownal ja z innymi zapiskami w notesie. Ross leniwie zul dlugie zdzblo trawy. Sprawial wrazenie ospalego, ale Travis podejrzewal, ze gdyby tylko zrobil jakis niewlasciwy ruch, mezczyzna natychmiast by sie rozbudzil.

-Ten kraj musial byc kiedys gesto zaludniony - odezwal sie Ross. - To wyglada na zwyczajny blok mieszkalny. Na sto albo dwiescie osob. Tak czy siak, jak oni tu zyli? Przeciez to mala dolina. -Na polnocny zachod jest jeszcze jedna dolina z wyraznie zaznaczonymi rowami irygacyjnymi wyjasnil Travis, - Poza tym polowali: na indyki, jelenie, antylopy, nawet na bizony - jesli tylko dopisalo szczescie. -Gdyby czlowiek znal jakis sposob na zerkniecie w przeszlosc, moglby sie wiele nauczyc...

-Chodzi ci o uzycie Vis-Texu na podczerwien? - zapytal Travis obojetnym tonem. Z satysfakcja patrzyl, jak pryska spokoj jego rozmowcy. - My, Indianie, nie ubieramy sie w koce i nie nosimy juz pior we wlosach. Niektorzy z nas czytaja ksiazki, ogladaja telewizje i chodza do szkoly. Ale Vis-Tex, ktorego dzialanie widzialem, nie byl zbyt skuteczny. - Zdecydowal sie na zgadywanke. - Zamierzacie tu przetestowac nowy model? -W pewnym sensie tak. Travis nie oczekiwal odpowiedzi. Ashe udzielil jej jednak, ku

wyraznemu zdumieniu Rossa. Fotografowanie przeszlosci przy uzyciu fal podczerwieni zakonczylo sie sukcesem w eksperymentach prowadzonych dwie dekady wczesniej - pod koniec lat piecdziesiatych. Wowczas rejestrowano stan (przed kilku godzin. Pozniej proces ten udoskonalono i przedmioty pojawialy sie na filmach nagrywanych tydzien po ich zniknieciu z danego punktu. Travis uczestniczyl kiedys w prowadzonym przez doktora Morgana pokazie eksperymentalnego Vis-Texu. Jesli rzeczywiscie maja nowy model,

ktorym mozna siegnac w glab historii! Wzial gleboki oddech i utkwil wzrok w ruinach puebla. Zwizualizowanie przeszlosci mialoby kolosalne znaczenie! Usmiechnal sie na mysl o tym. -Jezeli rzeczywiscie macie taki model, i jesli zadziala, wiele rozdzialow historii trzeba bedzie napisac na nowo - rzekl. -Nie tej historii, ktora znamy. Ashe wyciagnal papierosy i poczestowal ich. - Synu, teraz jestes czescia tego przedsiewziecia, czy ci sie to podoba czy nie. Nie mozemy cie puscic wolno. Rozumiesz,

sytuacja jest krytyczna. A wiec... otrzymasz szanse na werbunek. -Do czego? - zainteresowal sie Travis. -Do projektu Folsom Jeden. - Ashe zapalil papierosa. - W kwaterze glownej sprawdzono cie dokladnie. Sklaniam sie do stwierdzenia, ze opatrznosc maczala palce w twoim pojawieniu sie tu akurat dzisiaj. Wszystko pasuje idealnie. -Az za bardzo? - Czolo Rossa przeciela gleboka bruzda. -Nie - odparl Ashe. - Jest tym, za

kogo sie podaje. Nasz czlowiek sprawdzil Double A i rozmawial z Morganem. On nie jest szpiclem. Jakim szpiclem? - zastanawial sie Travis. Najwyrazniej zwerbowali go w swoje szeregi, ale chcial sie dowiedziec, dlaczego i po co. Uwazal, ze najlepiej bedzie, jesli zapyta wprost. -Jestesmy tu, aby zobaczyc swiat lowcow Folsom - wyjasnil mu Ashe. -Wysoko pan mierzy, doktorze. Musi pan dysponowac wspanialym Vis-Texem, skoro moze pan zajrzec dziesiec tysiecy lat wstecz.

-Bardziej prawdopodobne, ze jeszcze dalej - poprawil go Ashe. Poki co, nie jestesmy pewni. -Po co to cale "cicho-sza"? Obserwacja jakiegos wedrownego, prymitywnego plemienia powinna sie odbywac przy udziale telewizji, ekip wiadomosci... -Prymitywni tubylcy nie interesuja nas tak bardzo jak inne rzeczy. -Na przyklad, skad pochodzi ta bron - wtracil Ross. Znow pocieral naznaczona bliznami reke, a Travis rozpoznal w jego oczach ten sam cien, ktory ujrzal podczas

pierwszego spotkania u wejscia do kanionu. Bylo to spojrzenie wojownika szykujacego sie do bitwy. -Przez jakis czas bedziesz musial wierzyc nam na slowo - rzekl Ashe. To dziwna robota i z koniecznosci scisle tajna - uzywajac okreslenia naszych czasow. Zjedli kolacje i Travis przeprowadzil srokacza na waski, polozony nizej skraj kanionu, dostatecznie daleko od zaimprowizowanego ladowiska. Tuz po zmierzchu wyladowal pierwszy z transportowych smiglowcow. Wkrotce Apacz stal w jednej linii z pozostalymi

mezczyznami, przekazujac paczki i pudla z maszyny do schronu w niewielkim gaiku. Pracowali, nie tracac energii na zbyteczne ruchy, z predkoscia, ktora sugerowala, ze czas jest drogi. Travis zauwazyl, iz zarazil sie od innych potrzeba pospiechu. Pierwsza maszyna, oprozniona z ladunku, uniosla sie w powietrze i znikla w ciemnosciach. Zaledwie po kilku minutach kolejny smiglowiec zajal jej miejsce. Ponownie uformowali lancuch do rozladunku, tym razem przekazujac sobie ciezsze skrzynie, ktorych podniesienie wymagalo sily dwoch mezczyzn.

Zanim odlecial czwarty helikopter, Travisa bolal juz kregoslup i ramiona. Do pomocy przyszlo kolejnych czterech mezczyzn. Prawie nie rozmawiali, koncentrujac sie na rozladunku i ukladaniu towaru. Gdy tylko czwarty smiglowiec odlecial, Ashe podszedl do Travisa w towarzystwie jakiegos mezczyzny. -Oto on. - Polozyl dlon na ramieniu Indianina i obrocil go twarza w strone nowo przybylego. Mezczyzna byl wyzszy od doktora i emanowal pewnoscia siebie. Obrzucil Travisa bacznym spojrzeniem, a potem usmiechnal

sie. -Jestes dla nas sporym klopotem, Fox - powiedzial. -Albo brakujacym ogniwem poprawil Ashe. - Fox, to major Kelgarries, nasz dowodca. -Porozmawiamy pozniej - obiecal Kelgarries. - Zanosi sie na pracowita noc. -Zejsc z ladowiska! - zawolal ktos z linii flar. - Laduje nastepny. Odbiegli na bok, robiac miejsce dla piatego helikoptera, i praca ruszyla na nowo. Major stal w rzedzie i

razem z innymi przerzucal pudla i skrzynie. Rzeczywiscie nie bylo czasu na rozmowe. Ktory to rozladunek, siodmy czy osmy? Travis probowal policzyc, rozprostowujac zesztywniale palce. Wciaz byla noc, ale pogaszono juz flary. Wszyscy usiedli wokol ogniska. Pili kawe i jedli kanapki, ktore przylecialy z ostatnim ladunkiem. Mowili niewiele. Travis widzial, ze pozostali mezczyzni sa zmeczeni nie mniej niz on. -Czas spac, bratku. Nareszcie mozna odpoczac! - powiedzial Ross pomiedzy ziewnieciami. -

Potrzebujesz czegos? Koca, czegokolwiek? Travis, otepialy z wyczerpania, pokrecil przeczaco glowa. -Mam koc przy siodle - odparl. Zasnal, zanim zdazyl sie dobrze ulozyc. W swietle poranka obozowisko wygladalo na niezorganizowane. Ludzie jednak sprawnie radzili sobie z sortowaniem sprzetu. Pracowali tak, jakby czesto robili cos podobnego. W pewnej chwili Travis, ktory wlasnie pomagal przeniesc w inne miejsce wielki kosz, podniosl

wzrok i napotkal spojrzenie majora. -Poswiec mi chwile, Fox - rzekl Kelgarries. Odeszli na bok. -Pogmatwales zycie i sobie, i nam, mlody czlowieku - podjal major. Szczerze mowiac, nie mozemy cie wypuscic - dla twojego i naszego dobra. Musimy trzymac ten projekt w tajemnicy, a kilku twardzieli az sie pali, zeby wydusic z ciebie to, co o nas wiesz. Tak wiec albo cie wtajemniczymy, albo pojdziesz do chlodni. Wybieraj. Doktor Morgan za ciebie poreczyl., Travis poczal narastajace napiecie.

Co oni znowu wymyslili? Wspomnienia zawirowaly mu w glowie. Ale skoro rozmawiali z Prentissem Morganem, pewnie wiedza, co zdarzylo sie w zeszlym roku... i dlaczego. Najwyrazniej wiedzieli, poniewaz Kelgarries kontynuowal: -Fox, czasy uprzedzen rasowych juz minely. Wiem o ofercie Hewitta zlozonej wladzom uniwersytetu. Wiem tez, co sie stalo, kiedy zaczal wywierac naciski, zeby cie skreslono z listy czlonkow ekspedycji. Ale uprzedzenia moga sie rozciagac w dwoch kierunkach - niezbyt dlugo mu sie opierales, prawda?

Travis wzruszyl ramionami. -Moze pan slyszal okreslenie "obywatel drogiej kategorii", majorze. Czy zdaje pan sobie sprawe, jak traktuje sie Indian w tym kraju? Dla tlumu jestesmy i zawsze bedziemy brudnymi, ignoranckimi dzikusami. Nie mozna walczyc, kiedy przeciwnik dysponuje calym arsenalem. Hewitt udzielil dotacji uniwersytetowi, aby zrobiono cos waznego. Zazadal, zebym odpadl z tego programu. Gdybym sie zgodzil, by doktor Morgan walczyl o mnie, Hewitt sprzatnalby mu czek sprzed nosa tak szybko, ze od samego tarcia papierek zajalby sie ogniem.

Znam Hewitta i wiem, co nim powoduje. Poza tym, praca doktora Morgana byla wazniejsza... - Travis umilkl raptownie. Czemu, u diabla, powiedzial Kelgarriesowi tak duzo? Po co tlumaczyl, dlaczego odszedl z uniwersytetu i wrocil na ranczo? Majorowi nic do tego. -Na szczescie, nie zostalo juz wielu ludzi pokroju Hewitta. I zapewniam cie, ze my nie poslugujemy sie jego metodami. Jezeli sie do nas przylaczysz, gdy juz Ashe wprowadzi cie pokrotce w nasze sprawy, staniesz sie jednym z nas. Boze, czlowieku-major uderzyl reka w zakurzone bryczesy - nie obchodzi

mnie, czy ktos jest niebieskim Marsjaninem o dwoch glowach i czterech otworach gebowych - jesli tylko trzyma jezyk za zebami i robi swoje! Tutaj liczy sie tylko, co sie robi, a sadzac ze slow Morgana, moglbys sie przydac. Zastanow sie i daj mi znac, co postanowiles. Jezeli zdecydujesz nie wchodzic do gry, dzis wieczorem cie odtransportujemy. Powiesz bratu, ze wykonujesz jakies zlecenie rzadowe, a my po prostu przez jakis czas bedziemy pilnowali, zebys siedzial cicho. Przykro mi, ale wlasnie w taki sposob trzeba bedzie to zalatwic. Travis usmiechnal sie na te

obietnice. Uwazal, ze sam moze sie stad bezpiecznie ulotnic jesli tylko zechce. Postanowil troche przycisnac majora. -Wyprawa w przeszlosc, by schwytac czlowieka Folsom... -Ale Kelgarries we slyszal, poniewaz zdazyl sie juz odwrocic i wlasnie odchodzil. Travis, podazajac za nim, natknal sie na Ashe'a. Archeolog skladal trojnog ze smuklych pretow z uwaga i delikatnoscia, z jaka traktuje sie kruche i drogocenne przedmioty. Zerknal w gore, kiedy cien Travisa przeslonil jego dzielo.

-Postanowiles do nas dolaczyc, aby zerknac w przeszlosc? -Naprawde uwazasz, ze potraficie tego dokonac? . -Nieograniczamy sie tylko do obserwowania tych ludzi. - Ashe wlozyl delikatnie srube.-My tam bylismy. Travis otworzyl szeroko oczy. Mogl przyjac do wiadomosci, ze nowy, udoskonalony Vis-Tex umozliwia spojrzenie w historie czy nawet prehistorie. Jednak podrozowanie w czasie bylo czyms zupelnie innym.

-To najprawdziwsza prawda.- Ashe uporal sie ze sruba. Przeniosl uwage z trojnogu na rozmowce. Na jego twarzy malowala sie stanowczosc i determinacja.- I zamierzamy tam wrocic. -Po czlowieka Folsom? - zapytal Apacz z niedowierzaniem. -Po statek kosmiczny. 3 To nie byl sen, nawet jeden z tych najbardziej realistycznych. Widzial Ashe'a przebierajacego palcami, jego brazowa twarz rysujaca sie na

de czerwono-zoltych scian klifu i sypiacych sie ruin. To, co mowil archeolog, wydawalo sie Travisowi najdziksza fantazja.-... wiec odkrylismy, ze Czerwoni poznali tajemnice podrozy w czasie i wielokrotnie przenosili sie do przeszlosci. Co dawaly im te podroze? Tego bardzo dlugo nie potrafilismy ustalic. Dopiero niedawno odkrylismy, ze oni znalezli szczatki - bardzo zle zachowane statku kosmicznego. Lezal w lodach Syberii razem z zamrozonymi cialami mamutow i kilkoma trafnymi wskazowkami, ktore sugerowaly wlasciwa ere, jaka mieli badac.

Zatarli slady najlepiej, jak potrafili, ustawiajac stacje przekaznikowe w innych epokach. Zaryzykowalismy i przez przypadek trafilismy na jedna z nich. Czerwoni, przechwytujac naszych agentow czasu, pokazali wrak statku, ktory pladrowali kilka tysiecy lat wczesniej. Ta historia miala sens. Travis mechanicznie podal Ashe'owi maly klucz, ktorego archeolog szukal, macajac w kepach trawy. -Ale jak ten statek sie tam znalazl? - zapytal.- Czy na Ziemi istniala jakas wczesna cywilizacja, ktora znala podroze w czasie?

-Tak wlasnie sadzilismy - az do chwili, gdy znalezlismy ten statek. Frachtowiec z ladunkiem zszedl z kursu i zgubil sie w trakcie jakiejs galaktycznej ucieczki. Ten swiat mogl byc dla nich tak samo niebezpieczny jak rafa na morzu, ale z jakiejs przyczyny musieli tu ladowac. Znalezlismy w bazie Czerwonych film, na ktorym zarejestrowano okolo tuzina takich wrakow. Niektore znajdowaly sie po tej stronie Atlantyku. -Zamierza pan tu kopac, w poszukiwaniu jednego z nich? Ashe rozesmial sie.

-A jak sadzisz, co bysmy znalezli po okolo pietnastu tysiacach lat i pietrzeniach sie ladu, czy nawet lokalnej dzialalnosci wulkanicznej? Chcemy, zeby nasz statek byl w jak najlepszym stanie. -Do badan? -Ostroznie. Gdybys spytal Rossa Murdocka, podalby ci dobry powod do zachowania ostroznosci. Jako jeden z naszych agentow, wszedl na poklad statku, ktory pladrowali Czerwoni. Kiedy osaczyli go w kabinie nawigacyjnej, przypadkowo wlaczyl system komunikacyjny, wzywajac tym samym prawdziwych

wlascicieli. Nie uradowali ssa na widok Czerwonych.- pojawili sie nagle i zniszczyli ich baze czasu na tym poziomie, a potem scigali ich, niszczac kolejne stacje. Pamietasz ten wybuch na Baltyku na poczatku tego roku, o ktorym tak szybko ucichlo? To kosmiczny patrol, czy jak tam oni siebie nazywaja, polozyl kres projektowi Czerwonych. Z tego, co wiemy, jeszcze nie odkryli, ze my interesowalismy sie i w dalszym ciaga interesujemy ta sama rzecza, A zatem, jesli znajdziemy tu statek, dokladnie go sobie obejrzymy. -Interesuje was ladunek? .

-Takze. Ale przede wszystkim zalezy nam na wiedzy konstruktorow, stanowi ona bowiem klucz do kosmosu. Travis poczul, jak po plecach przebiegl mu dreszcz emocji. Ludzkosc siegala ku gwiazdom juz prawie od dwoch generacji. Odniosla wprawdzie pewne sukcesy, ale znacznie wiecej bylo druzgoczacych porazek. A poza tym - czym jest pomyslny lot na Ksiezyc w porownaniu z podrozami do gwiazd czy nawet do innych galaktyk? Ashe usmiechnal sie, czytajac z

wyrazu twarzy Travisa. -Ty tez to czujesz, prawda? Apacz pokiwal bezwiednie glowa. Patrzyl na kanion i probowal uwierzyc, ze gdzies tutaj, uwieziony w stalych murach czasu, czeka na nich wrak statku kosmicznego. Nie potrafil jednak sobie wyobrazic, jak ten kraj wygladal w czasach pluwialnych. Deszcze padajace przez wieksza czesc roku niewatpliwie zamienily w mokradla tereny lezace poza ramionami kurczacych sie lodowcow, niezbyt daleko na polnoc.

-Ale dlaczego groty Folsom? - Z gmatwaniny faktow i domyslow wybral ten problem na poczatek. -Wyslalismy agentow, ktorzy wcielili sie w role starozytnych Celtow i Tatarow - a nawet ich przodkow z epoki brazu. Teraz prawdopodobnie bedziemy musieli wykreowac kilku wlacznikow Folsom. Jedna z pierwszych i najwazniejszych regul tej gry mowi, ze me wolno ingerowac w naturalny bieg czasu. Dlatego nie moze byc mowy o prawdziwej tozsamosci naszych agentow. Nie mamy pojecia, co mogloby sie stac, gdyby ktos wmieszal sie w strumien znane nam

histerii, i ufamy, ze nigdy nie bedziemy musieli tego doswiadczyc na wlasnej skorze. -Mysliwi - powiedzial powoli Travis, ledwo zdajac sobie sprawe, ze w ogole cos mowi. - Mamuty, mastodonty, wielblady, wilki, tygrysy szablozebne... -Dlaczego cie interesuja? -Dlaczego? - Travis powtorzyl niczym echo i umilkl, aby rozwazyc powody. Dlaczego jego reakcja na odmalowany przez Ashe'a obraz prehistorycznych mysliwych byla wizja ladu zamieszkanego przez

dziwne bestie, na ktore jego wspolplemiency nigdy nie polowali? A moze polowali? Czyzby lowcy Folsom byli jego przodkami, tak jak starozytni Celtowie byli praojcami Ashe'a? Czul silne podekscytowanie. Zapragnal zobaczyc swiat, ktory jemu wspolczesni znali jedynie z niewyraznych i czesto sprzecznych sladow widocznych na skalach, z garsci krzemieni, polamanych kosci, dawno wygaslych ognisk. - Moi rodacy zyli z myslistwa jeszcze dlugo po tym, jak twoi przystosowali sie do innego trybu zycia- odpowiedzial wreszcie. -Zgadza sie.-W tonie Ashe'a

pobrzmiewala nuta satysfakcji. - A teraz podaj mi tamten pret. Powrocil do pracy. Travis zostal przy nim i pomagal archeologowi najlepiej, jak potrafil. Wiedzial, ze dokonal wyboru, jakiego zyczyl sobie Kelgarries: postanowil stac sie czescia tej niewiarygodnej przygody. Kolejne dwa dni spedzili bardzo pracowicie, przygotowujac ekwipunek do wyprawy w przeszlosc. Zastosowali odpowiednie trzonki do imitacji grotow, potem eksperymentowali z wyrzutnia. Bron, ktora w koncu stworzyli, skutecznoscia dwukrotnie

przewyzszala oryginalna. Za pomoca dlugiej na dwie stopy wyrzutni mozna bylo ciskac oszczep na odleglosc dobrych stu piecdziesieciu krokow albo nawet dalej. Travis zdawal sobie sprawe z ogromnych zalet tych wloczni. Nic dziwnego, ze tak uzbrojeni mysliwi osmielali sie atakowac mamuty i inne gigantyczne ssaki tego okresu. Oprocz wloczni mieli krzemienne noze, odpowiedniki tych, jakie znalezli w pozostalosciach po obozowiskach ludzi Folsom. Travisa przesladowalo przeczucie, ze uzyje noza i wloczni, odgrywajac role prehistorycznego lowcy. Byl tego

pewien. Dowiedzial sie od Rossa, ze pozostaly sprzet dla agentow czasu trafi do bazy dopiero wowczas, gdy eksperci przejrza filmy z przeszlosci. Trzeciego dnia Kelgarries i Ashe wyruszyli na wyprawe zwiadowcza. Zaladowali helikopter po brzegi i wylecieli z kanionu. Wrocili po tygodniu. Filmy, ktore przywiezli, natychmiast wyslano do centrum dowodzenia. Jeszcze tej samej nocy Ashe dolaczyl do Travisa i Rossa. Polozyl sie przy ognisku, wzdychajac ze zmeczenia i radosci. -Trafiliscie? - zapytal Ross.

Szef pokiwal glowa. Ciemne smugi pod oczami nadawaly jego twarzy wyraz zdeterminowania. -Wrak tam jest, a na obrzezach tego terytorium zlokalizowalismy mysliwych. Mysle jednak, ze mozemy postepowac zgodnie z planem numer jeden. To plemie jest nieliczne, a w okolicy chyba nie ma innych. Nasze domysly okazaly sie sluszne: ten obszar byl bardzo rzadko zaludniony. Nie ma potrzeby wysylania zwiadowcow, zeby zintegrowali sie z plemieniem wystarczy, jesli beda na biezaco sledzic ruchy koczownikow.

-A transfer? Ashe zerknal na zegarek. -Harvey i Logwood montuja nowa stacje. Zajmie im to okolo czterdziestu osmiu godzin. Nie mamy czasu na omawianie szczegolow, Ekipa technikow wchodzi, gdy tylko zwiadowcy przekaza nam wiadomosc, ze teren jest czysty. W kwaterze glownej analizuja raporty filmowe. Dostarcza nam reszte sprzetu mozliwie jak najszybciej. Travis poruszyl sie niespokojnie. Kto wejdzie w sklad grupy zwiadowcow? Chcial o to spytac,

majac nadzieje, ze on rowniez. Ale pomny na wydarzenia sprzed roku, ktore zniweczyly mnostwo planow, teraz trzymal jezyk za zebami. Ross przyszedl mu z pomoca. -Kto robi pierwszy skok, szefie? -Ty i ja, i nasz przyjaciel - dodal, wskazujac na Apacza - jesli tylko zechce. -Mowisz serio? - zapytal Travis z niedowierzaniem. Ashe siegnal po stojacy przy ognisku dzbanek kawy.

Fox, jezeli tylko nie zamierzasz odskoczyc, zeby na pierwszym lepszym mamucie przetestowac te bron z krzemiennymi grotami. ktora skonstruowales, mozesz isc z nami. Glownie dlatego, ze jestes swoj chlop, albo raczej staniesz sie sam, gdy cie wtajemniczymy. I moze potrafisz sie lepiej przystosowywac niz my. Omawianie szczegolow podrozy w czasie zwykle zajmowalo wiele tygodni. Zapytaj Rossa; on ci powie, jak wyglada w naszym fachu kurs wkuwania danych. Teraz jednak nie mamy tygodni. Mamy jedynie dni, ktorych zreszta robi sie coraz mniej z kazdym wschodem slonca. A zatem

stawiamy na ciebie, na Rossa, na mnie. Ale musisz zrozumiec jedno: ja dowodze sekcja, rozkazy pochodza ode mnie. A glowna zasada brzmi: robota na pierwszym miejscu! Trzymamy sie z dala od tubylcow, nie mieszamy sie w zadne wydarzenia. Przenosimy sie tam tylko po to, zeby zapewnic bezpieczenstwo i spokoj naszym technikom podczas badania wraku. A to moze wcale nie byc latwe. -Dlaczego? - spytal Ross. -Poniewaz nasz statek nie wyladowal tak dobrze jak ten, w ktorym natknales sie na

Czerwonych. Z tego, co widac na filmach, porzadnie grzmotnal o ziemie. Mozliwe, ze bedziemy musieli z niego zrezygnowac i odnalezc numer drugi z naszej listy. Przypuszczam jednak, ze zgode komisji na dalsze badania uzyskamy tylko pod warunkiem, ze znajdziemy cos interesujacego na pokladzie pierwszego statku. -Moze przydaloby sie wciagnac do sprawy kogos z komisji? zasugerowal Ross. Ashe wyszczerzyl zeby w usmiechu.

-Chcesz stracic prace, chlopcze? Daj im sie przyjrzec naszym znaleziskom, a szybko poloza na nich swoje lapska. Trzy dni pozniej rozpoczeli ostatnie przygotowania do podrozy. Towarzyszyl im niski, schludnie ubrany mezczyzna. Obserwowal bacznie cala trojke przez gorna czesc dwuogniskowych okularow, wyglaszajac raz po raz szorstkie krytyczne uwagi. Rozebrali sie i natarli dokladnie kremem otrzymanym od instruktora. Wkrotce ich opalona skora nabrala barwy matowobrazowej, charakterystycznej dla ludzi, ktorzy

bez wzgledu na pogode nosza nader skapy przyodziewek. Ashe i Ross wlozyli szkla kontaktowe, aby ich oczy byly ciemnobrazowe jak oczy Travisa. Krotko ostrzyzone wlosy ukryli pod mistrzowsko wykonanymi perukami ze sztywnych czarnych wlosow, ktore opadaly im na ramiona i splywaly niczym grzywa kucyka miedzy lopatkami. Nastepnie kazdy kladl sie kolejno na plecach, a charakteryzator, wzorujac sie na kadrach z filmu, malowal im na piersiach, ramionach, brodach i gornych czesciach kosci

policzkowych wzory symulujace tatuaze. Poddajac sie tym meczarniom, Travis przygladal sie calkowicie ucharakteryzowanemu archeologowi. Gdyby nie widzial wszystkich etapow tej transformacji, nie domyslilby sie, ze pod skora dzikusa kryje sie doktor Gordon Ashe. -Ciesze sie, ze mozemy nosic sandaly - skomentowal tenze "dzikus", zaciskajac rzemienie utrzymujace kombinacje przepaski biodrowej i kiltu z grubej skory. Ross wlasnie wsunal gole stopy w prymitywne obuwie.

-Miejmy nadzieje, ze nie zawioda, gdy bedziemy musieli brac nogi za pas, szefie - powiedzial, lustrujac sandaly powatpiewajacym wzrokiem. Wreszcie wszyscy trzej staneli w szeregu do ostatecznego przegladu, ktory przeprowadzili charakteryzator i Kelgarries. Major trzymal na ramieniu jakies futra i teraz rzucil po jednym kazdemu z mezczyzn -Lepiej sie z nimi nie rozstawajcie. Tam bywa zimno. No dobrze, helikopter czeka. Travis przerzucil futro przez ramie i

wzial do reki trzy wlocznie, ktore wczesniej uzbroil w groty. Kazdy otrzymal taka sama broni worek z zapasami. Helikopter wylecial z kanionu Hohokam na szeroka przestrzen pustyni i po jakims czasie wyladowal przed skrupulatnie zakamuflowana konstrukcja. Kelgarries przekazal Ashe'owi ostatnie instrukcje. -Macie dzien... w razie potrzeby dwa. Zatoczcie kolo na jakies piec mil, jesli wam sie uda. Reszta nalezy do was. Ashe skinal glowa.

-Dobrze. Odezwiemy sie, gdy tylko bedziemy mogli przeslac sygnal: "czysto". Ukryta konstrukcja, obok ktorej walalo sie mnostwo skrzyn, skladala sie z czterech scian i podlogi. Nie miala dachu. Agenci weszli do srodka i patrzyli, jak panel zamyka sie za nimi, a wokol ich cial strzelaja strumienie promieni. Travis poczul mrowienie w kosciach i miesniach, a potem uklucie paniki, kiedy dziwne szarpniecie skrecilo mu trzewia i wycisnelo powietrze z pluc. Utrzymal sie na nogach tylko dzieki temu, ze podparl sie wloczniami. Na sekunde lub dwie caly swiat zatonal w mroku.

W koncu Travis zlapal oddech i otrzasnal sie, jakby wyskoczyl z rwacej rzeki. Ross wykrzywil usta w usmiechu i podniosl kciuk do gory w wymownym gescie. -Koniec podrozy. Ruszamy... Wciaz znajdowali sie w skrzyni, kiedy jednak Ashe popchnal panelowe drzwi, nie zobaczyli sterty skrzyn, lecz nieregularne, skaliste wzniesienia. Wspinajac sie na nie w slad za swoimi kompanami, Apacz z zaciekawieniem patrzyl na zupelnie odmienny swiat, w jakim sie znalezli. Znikla pustynia ze spieczonymi sloncem skalami. Rownina,

porosnieta szorstka- miejscami siegajaca ud, miejscami pasa tama, przechodzila w oddali w lagodne wzgorza. Trawiasty ocean konczyl sie na skraju jeziora, ktore rozciagalo sie po horyzont w kierunku polnocnym. Travis zobaczyl tam kepy krzakow i niewielkich drzewek. Ledwo dostrzegl poruszajace sie powoli ksztalty. Domyslil sie, ze to pasace sie zwierzeta. Swiecilo slonce, lecz zimny, porywisty wiatr chlostal lodowatymi biczami polnagie cialo Travisa. Mezczyzna narzucil futro na ramiona, pozostali zwiadowcy poszli jego

sladem. Przenikliwie chlodne powietrze wrecz ociekalo wilgocia. Kazdy powiew wiatru niosl ze soba nowe zapachy, ktorych Apacz nie potrafil zidentyfikowac. Swiat, ktory ogladal, wydawal sie rownie surowy i ponury jak ten, w ktorym Travis zyl dotychczas, lecz byla to zupelnie inna surowosc. Ashe pochylil sie i przetoczyl na bok jeden z pobliskich glazow, odkrywajac mala skrzynke. Z worka z zapasami wyjal trzy miniaturowe glosniki i wreczyl po jednym swym towarzyszom. -Wetknijcie je do lewego ucha -

polecil, robiac tak ze swoim. Nacisnal klawisz z boku pudelka. Natychmiast rozlegl sie niski, przenikliwy dzwiek. - To sygnal naprowadzajacy. Dziala jak radar i w razie potrzeby sprowadzi nas tutaj. -Co to takiego? Na polnocy wykwitla smuga dymu spychana wiatrem w podluzny slad szarobialej pary. Z ksztaltu chmury Travis wywnioskowal, ze nie jest to pozar lasu, chociaz niewatpliwie ogien musial byc ogromny. Ashe spojrzal w gore, jakby od niechcenia.

-Wulkan - stwierdzil. - Ta czesc swiata jeszcze nia zdazyla sie ustatkowac. Kierujemy sie na polnocny zachod, wzdluz brzegow jeziora. W ten sposob powinnismy natrafic na wrak. Ruszyl rownym krokiem i Travis domyslil sie, ze archeolog nie pierwszy raz odgrywa role prymitywnego lowcy. Mokra trawa pozostawiala krople zimnej wilgoci na nagich nogach wedrowcow. Tuz przed ich przybyciem musialo porzadnie lac. Gromadzace sie na wschodzie chmury stanowily zapowiedz

nadciagajacej burzy. Kiedy oddalili sie od wzgorza z transferem czasu, sygnal naprowadzajacy oslabl. Szli wzdluz brzegu jeziora, gesto porosnietego bujna roslinnoscia. Zblizyli sie do pasacych sie zwierzat, ale nie na tyle, by moc rozpoznac gatunek Pol mili od polnocnego kranca jeziora ujrzeli jakis dziwny przedmiot. Gleboko w ziemi tkwila metalowa polkula; w zaokraglonym boku widnialy dwie poszarpane szczeliny. Pociemniala ziemia dokola byla z rzadka porosnieta mloda trawa. Na Travisie szczegolne wrazenie

wywarly rozmiary przedmiotu; wydedukowal, ze jedynie jego polowa jest widoczna -o ile mial ksztalt regularnej kuli. Mimo to czesc wystajaca ponad ziemie miala wysokosc co najmniej szesciu pieter. Pojazd musial byc istnym monstrum, zblizonym rozmiarami raczej do oceanicznego liniowca niz do najwiekszego nawet statku powietrznego. -Spojrzcie na to! - zawolal Ross. Paskudne pekniecie tam na gorze. Pewnie powstalo podczas ladowania... -Albo przed ladowaniem. - Ashe

oparl sie na wloczni i z uwaga przygladal sie kadlubowi. -W jaki sposob? -Te dziury mogly powstac wskutek pozaru. Eksperci to ocenia, Byc moze mamy przed soba ofiare gwiezdnej wojny. Nadciaga burza. Chyba bedzie lepiej, jesli zatoczymy kolo na zachod, zachodzac wrak od frontu, i znajdziemy jakas kryjowke posrod wzgorz. Jezeli pierwsze raporty byly precyzyjne, zlapie nas ulewa, o jakiej nigdy nam sie nie snilo! Ashe przyspieszyl kroku, przeszedl

w trucht, a po chwili puscil sie pedem ku odleglym wzgorzom. Aby jednak do nich dotrzec, musieli obiec waski kraniec jeziora. Kiedy ostroznie przedzierali sie przez bagnisty teren, zatrzymal ich krzyk. Rozlegl sie tuz przed nimi. Travis od razu pojal, ze bylo to przedsmiertelne wolanie i ze ten rozdzierajacy wrzask nie pochodzi od czlowieka ani od zadnego zwierzecia z jego czasow. Po chwili uslyszeli chrzakniecie, jakie moglo sie wyrwac z piersi gigantycznej swini. Tym razem chrzakanie rozleglo sie za ich plecami!

-Na ziemie! - krzyknal Ashe. Travis padl w grzaskie bloto i przeczolgal sie w lewo. Chwile pozniej wszyscy trzej skryli sie w klujacych zaroslach. Nie zwracali uwagi na kolce wbijajace sie im w ramiona i barki, poniewaz zajmowali miejsca w pierwszym rzedzie, ogladajac szalony, dziki dramat, ktory calkowicie ich zahipnotyzowal. Na ziemi lezalo sapiace cielsko, najwyrazniej targane smiertelnymi drgawkami. Dluga, posklejana, zolta siersc byla umazana krwia, Tuz za ofiara ujrzeli druga bestie. Travis bez trudu rozpoznal tygrysa

szablozebnego. Nieco krotszy od afrykanskiego lwa, mial muskularne lapy i potezne barki, swiadczace o sile zdolnej poskramiac wieksze zwierzeta. Teraz jednak tygrys stanal oko w oko z gigantem... Przeciwnik, ktorego mlode wlasnie padlo, mial ponad piec metrow wysokosci. Oparlszy sie na grubokoscistym zadnich lapach i poteznym ogonie, stanal przed szablozebnym, wysuwajac do przodu potezne lapy zwienczone gigantycznymi pojedynczymi pazurami. Podluzna glowa obracala sie nad waska klatka piersiowa, a gesta, brazowa grzywa falowala

nieustannie. Kiedy drugi monstrualny leniwiec przylaczyl sie do walki, mezczyzni poczuli niesiona z wiatrem won zwierzat. Tygrys szablozebny parsknal rozwscieczony. 4 Czyjas reka zacisnela sie na ramieniu Travisa, odwracajac jego uwage od rozpoczynajacej sie walki. Ashe wskazal na zachod. Ross juz czolgal sie w tym kierunku. Wiatr wial im w plecy, wiec czuli fetor bestii, nie bedac jednoczesnie narazeni na wykrycie.-Wycofujemy

sie - rozkazal Ashe. - Nie potrzeba nam tego kota na szlaku. Nie poradzi sobie z dwoma doroslymi leniwcami, wiec bedzie o jednego rozczarowanego drapieznika wiecej. Niebawem zacznie szukac kolejnego posilku. Ruszyli ostroznie, oddalajac sie od pomrukow tygrysa i pochrzakiwan leniwcow. Nie wiedzieli, czy walka osiagnela juz etap wymierzania sobie ciosow. Travis wiedzial, ze jezeli tygrys jest madry odejdzie. Znajac zwyczaje i taktyke lwow gorskich, przypuszczal, ze tak wlasnie sie stanie.

-No dobra, teraz biegiem! - Ashe zerwal sie na nogi i popedzil przez otwarta przestrzen. Ross i Travis podazyli jego sladem. Slonce skrylo sie juz za horyzontem, a szarosc pod znizajacymi sie chmurami przypominala o zapadajacym zmroku. Sygnal urzadzenia naprowadzajacego wydawal sie teraz osamotniony i odlegly. Wkrotce zblizyli sie do pasacych sie zwierzat Byty podobne do bizonow, mialy jednak bardziej zakrzywione rogi. Zwietrzywszy won zwiadowcow, podrzucily pyski w

gore i pogalopowaly w kierunku polnocnym. Posrod prehistorycznych bizonow widac bylo tez wielkoglowe konie, ktore umaszczeniem przypominaly zebry; poruszaly sie rownie szybko, lecz z wieksza gracja, Bezsprzecznie byl to raj dla mysliwych. Ulewa nadciagnela od poludnia. Kaskady wody spadajacej z nieba otoczyly ich ze wszystkich stron. Travis zaczal sie krztusic i sapac, z trudem walczyl o oddech pod bezlitosna nawalnica. Jednak zdolal utrzymac tempo narzucone przez Ashe'a. Zmierzali ku wzgorzom, teraz prawie niewidocznym za

zaslona deszczu. Zwolnili na lagodnym zboczu i dwukrotnie musieli przeskakiwac przez rwace strumienie niosace nadmiar wody, jaki gromadzil sie powyzej. Blyskawica mignela zaciekle, na chwile rozswietlajac okolice. Ktos pociagnal Travisa w lewo do prowizorycznego schronienia. Przykucneli, kryjac sie po zawietrznej stronie skal. Nie byla to co prawda jaskinia, lecz niewielka szczelina, zawsze jednak lepsza niz odsloniete zbocze.

-Jak dlugo to potrwa? - mruknal Rosa, Ashe odpowiedzial bez cienia nadziei w glosie: -Od godziny do kilku dni. Miejmy nadzieje, ze szczescie nam dopisze. Zarzucili na ramiona skorzane peleryny i przylgneli do siebie, chroniac sie przez przenikliwym chlodem. Musieli zapasc w krotka drzemke, poniewaz Travis oprzytomnial nagle, szarpnawszy glowa. Ruch ten przyprawil go o bol szyi i ramion. Mimo iz wokol panowaly ciemnosci, wiedzial, ze deszcz przestal padac.

-Idziemy dalej? - zapytal. Odpowiedzial mu rozdzierajacy ryk. Travis mial wrazenie, ze pekaja mu bebenki w uszach. Wbil paznokcie w drewniany trzon wloczni, nie mogac zapanowac nad wzdrygnieciem, ktore targnelo jego cialem, -Jesli nie chcemy dostarczyc kolacji naszemu koledze, to zmykamy - skomentowal Ashe. - Ten deszcz prawdopodobnie popsul komus polowanie. Sa w tej okolicy tygrysy szablozebne, alaskanskie lwy, niedzwiedzie jaskiniowe i kilku innych miesozercow, z ktorymi nie

zamierzam sie spotykac, dopoki nie bede mial do dyspozycji czolgu. -Wesole miejsce - zauwazyl Ross. - Rzeklbym, ze naszemu wspoltowarzyszowi siedzacemu na grani powyzej nie poszczescilo sie tej nocy. Jest szansa, ze zejdzie na dol, aby nas sprobowac? -Jesli to zrobi, bedzie mial cale lapy w grotach wloczni - odparl Ashe. - Dopoki siedzimy w tej szparze, bez naszego przyzwolenia nic tu nie wejdzie. Travis zarejestrowal z ulga, ze kolejny ryk rozbrzmial z wiekszej

odleglosci. Oznaczalo to, iz drapieznik z pewnoscia nie przybyl na wzgorza ich sladem. Deszcz zmyl z trawy i ziemi wszelkie zapachy. Mezczyzni pozostali w bezpiecznej szczelinie, zesztywniali i zziebnieci. Od czasu do czasu poruszali nogami i rekami, zeby calkiem nie zdretwiec i rano moc sie poruszac. Wreszcie nadszedl swit Ledwie Travis wyczolgal sie na zewnatrz i rozprostowal obolale konczyny, poranny mrozny wiatr wdarl sie pod pole jego okrycia. Uznal, ze aby wlasciwie przygotowac sie do wedrowki po plejstocenskim swiecie, trzeba by co

najmniej miesiac trenowac na mrozie w samych szortach. Z zadowoleniem zobaczyl, ze ani Ashe, ani Ross nie wygladali lepiej, kiedy wylonili sie z kryjowki. Z workow z zapasami wyjeli pigulki zywnosciowe. Travis, mimo ze znal wartosc energetyczna tabletek, zatesknil za prawdziwym miesem, goracym i soczystym, wyciagnietym prosto z ogniska. Te tabletki byly zupelnie bez smaku. -Ruszamy.- Ashe przetarl usta wierzchem dloni i zarzucil sobie worek na plecy. Przez chwile obserwowal wzgorze, wybierajac

najlepsze podejscie. Travis juz szedl pod gore, lawirujac miedzy glazami. Kiedy dotarli na wierzcholek, odwrocili sie, aby spojrzec w doline. Gladka tafla wody zajmowala polowe niecki. Travis odniosl wrazenie, ze lustro Wody jest teraz blizej wraku statku niz wczoraj po poludniu. Podzielil sie swoim spostrzezeniem z Ashe'em, ten zas skinal glowa i wyjasnil: -Woda musi sie gdzies gromadzic, a te deszcze zasilaja wszystkie strumienie plynace w dol. To kolejny powod, dla ktorego musimy sie pospieszyc. Chodzmy zatem.

Kiedy sie odwrocili, aby podazyc wzdluz linii wzgorz, Travis dostrzegl waska smuge swiatla przedzierajaca sie przez chmury od zachodu. Spojrzal w dol, na druga strone wzgorz... Nie; nie mogl sie mylic! To swiatlo, choc slabe, odbijalo sie od jakiegos punktu w dolinie. Od wody? Raczej nie, blysk byl zbyt silny. Jego towarzysze rowniez to dostrzegli. -Drugi statek? - zasugerowal Ross. -Jezeli tak, to nie zostal naniesiony na nasze mapy. Ale przyjrzymy sie

temu. Zgadzam sie, ze blysk jest zbyt jasny jak na slonce odbijajace sie w wodzie. Czyzby ktos ocalal z drugiej katastrofy? - zastanawial sie Travis. Jesli tak, czy rozbil tam obozowisko? W ciagu ostatnich kilku dni Indianin slyszal dostatecznie duzo, aby zrozumiec, ze jakikolwiek kontakt z pierwotnymi wlascicielami statkow galaktycznych moze byc bardzo niebezpieczny. Jeden z ich patroli scigal Rossa przez wiele dni. Zwiadowca zdolal uciec przed umyslowa kontrola, jaka mu narzucili, swiadomie przypalajac sobie reke w ogniu i dzieki bolowi

opierajac sie ich zadaniu, aby sie poddal. Obce istoty ze statku kosmicznego dysponowaly niezrozumiala dla ludzi moca i uzbrojeniem. Zaczeli schodzic w dol. Poruszali sie ostroznie, kryjac sie za krzakami i glazami lub w skalnych zalomach. Travisa zdumialy umiejetnosci jego towarzyszy. Wczesniej polowal na lwy, ktore zachowywaly niezwykla czujnosc i trudno je bylo podejsc. Dzieki naukom Chato, ktory przekazywal mu wiedze starych wojownikow, umial znakomicie czytac slady. A jednak Ashe i Ross dorownywali mu w tym, co - jak

zawsze uwazal - bylo domena czerwonoskorych a nie bialych. W koncu dotarli na skraj lasu. Polozyli sie na ziemi i ostroznie rozsuneli trawe, aby wyjrzec na otwarta prerie. Posrodku doliny spoczywal sferyczny Statek W porownaniu z gigantem, ktorego widzieli poprzedniego dnia, wygladal jak Pigmej. Wydawalo sie natomiast, ze wyladowal normalnie. W polowie kadluba, w zakrzywionej czesci widniala ciemna dziura otwartego luku, z ktorego zwisala drabina. Ktos przezyl ladowanie i zszedl na ziemie! -Kapsula ratunkowa? - spytal Ashe

szeptem. -Nie przypomina ksztaltem tej, ktora widzialem wczesniej - odparl Ross.- Tamta wygladala jak rakieta. Wicher zaspiewal na polanie. Pod jego naporem drabina uderzala w bok kadluba. Z podnoza dziwnego statku poderwalo sie stado ptakow. Poruszaly sie niezdarnie, trzepoczac skrzydlami z osobliwa ociezaloscia, Wiatr niosl slodkawy, przyprawiajacy o mdlosci odor rozkladajacych sie zwlok. Ashe uniosl sie nieco, bacznie obserwujac zachowanie ptakow, i

powoli ruszyl przed siebie. Warczenie rozleglo sie tuz przy ziemi, Wlocznia Travisa zafurkotala w powietrzu. Umaszczona na brazowo czworonozna bestia wyskoczyla w gore i zamachala lapami tylko po to, by za chwile runac z powrotem w trawe. Tym razem wiecej padlinozercow zatrzepotalo skrzydlami i odskoczylo od swej uczty. To, co lezalo obok drabiny, przedstawialo niemily widok. Zwiadowcy nie potrafili stwierdzic na pierwszy rzut oka, ile cial sie tam znajduje. Ashe sprobowal podejsc blizej, lecz wrocil po chwili blady, z

szeroko otwartymi ustami. Ross podniosl strzep blekitnozielonego materialu. -Fragment kombinezonu lysych zidentyfikowal od razu. - To jedna z kilku rzeczy, ktorych nigdy nie zapomne. Co tu sie stalo? Jakas walka? -Cokolwiek to bylo, zdarzylo sie juz jakis czas temu. - Ashe, siny pod opalenizna i pomalowana skora, starannie dobieral slowa. - Nie pochowano cial, wiec sadze, ze cala zaloga zginela. -Wejdziemy do srodka? - Travis

polozyl reke na drabinie. -Tak. Ale niczego nie dotykaj. Szczegolnie zadnych urzadzen ani instalacji. Ross rozesmial sie nieco histerycznie. -Mnie tego nie musisz przypominac. Prosze przodem, szefie. Wspieli sie po drabinie za Ashe' em i weszli do wnetrza statku przez otwor w burcie. Kawalek dalej ujrzeli drugie drzwi - podwojne, grube, o ciezkich zasuwach, lecz rowniez otwarte. Ashe popchnal je i znalezli sie w szybie, z ktorego

wznosily sie w gore kolejne, podobne do drabiny schody. Travis spodziewal sie, ze w srodku bedzie ciemno poniewaz w zewnetrznej powloce kuli nie zauwazyl okien czy wylotow. Ze scian saczylo sie jednak blekitne swiatlo kojace swym cieplem. -Ten Statek wciaz zyje skomentowal Ross. - A jesli jest nie tkniety... -To - dokonczyl miekko Ashe mamy na swoim koncie wielkie znalezisko, chlopcy. Nie spodziewalismy sie takiego

szczescia. Zaczeli wchodzic po wewnetrznych schodkach. Dotarli do poziomu, czy raczej platformy z trzema parami owalnych drzwi. Ross probowal je kolejno otwierac, lecz zadne nie ustapily. -Zamkniete na klucz? - zapytal Travis. -Mozliwe - odparl Ross. - Albo nie wiemy, jak sie do nich zabracIdziemy na gore, szefie? Jezeli ten statek jest zaprojektowany tak jak tamten z doliny, to kabina nawigacyjna znajduje sie na samej

gorze. -Rzucimy okiem, ale zadnych eksperymentow, pamietajcie. Ross pogladzil sie po pokrytej bliznami rece. -Nie zapomne o tym. Drogie schody zaprowadzily ich przez otwor w podlodze do polkolistej kabiny, ktora zajmowala cala. gore statku. Zanim tam weszli. zrozumieli, ze smierc przyszla przed nimi wlasnie ta droga. Znalezli tylko jedno cialo, pochylone do przodu,

przytrzymywane przez pasy fotela, ktory zwieszal sie na sprezynach i linach z dachu. Przed sztywnymi zwlokami w blekitnozielonym uniformie znajdowala sie konsola pelna pokretel, przyciskow i dzwigni. -Pilot. Zginal na stanowisku. - Ashe podszedl blizej i pochylil sie nad cialem. - Nie widze zadnych ran. Zaloge mogla dopasc jakas epidemia. Nasi lekarze to zbadaja, Nie wnikali w sprawe glebiej, poniewaz znalezisko bylo zbyt wazne. Musieli przekazac wiesci o drugim statku Kelgarriesowi i jego przelozonym. Ross i Travis zeszli na

dol. Ashe natomiast wciagnal drabine do wnetrza kuli, a sam spuscil sie po linie. -Spodziewasz sie, ze ktos przyjdzie weszyc? - zapytal Ross. -Takie male zabezpieczenie. Wiemy, ze polnocna czesc tego kraju zamieszkuja ludy prymitywne, Dla nich wszystko, co dziwne, to tabu. Moga okazac sie wscibscy i zaczna zglebiac to, co im dotad nieznane. A wcale mi sie nie usmiecha, zeby ktos znowu uruchomil nadajnik i wezwal galaktyczny patrol, czy jak tam sie zwali ci goscie w blekitnych mundurach. A teraz musimy dostac

sie do transferu! Slabe swiatlo wczesnego poranka stawalo sie coraz bardziej intensywne. Robilo sie cieplej i wzrastala wilgotnosc powietrza, w miare jak ciezka od rosy trawa pozbywala sie brzemienia nocnych opadow. Podroz przypominala bieg przez rzeke usiana sliskimi kamieniami, tyle ze tutaj mezczyzni mieli staly grunt pod stopami. Dyszac ciezko, dotarli na wzniesienie, zbiegli w dol, mijajac skalna szczeline, w ktorej skryli sie przed burza, i popedzili na rownine jeziora, okrazajac miejsce, gdzie scierwojady uwijaly sie przy

szczatkach lupu tygrysa szablozebnego. Kiedy dotarli na otwarta przestrzen Ashe zwolnil i machnieciem reki dal znak, zeby sie ukryc. Stado bizonow i koni, ktore wystraszy li zeszlej nocy, gnalo ukosnie w stosunku do ich szlaku. Zwierzeta najwyrazniej uciekaly przed jakims niebezpieczenstwem. Znowu szablozebny? Zdawalo sie jednak, ze bizony - tony ciezkich kosci i miesni uzbrojone w ostre rogi mogly sobie poradzic z tym drapieznikiem. Dopiero gdy wiatr przyniosl

wysokie, odlegle krzyki, Travis zrozumial, ze to ludzie. Prymitywni tubylcy jakims sposobem sploszyli stado, aby podczas biegu odciac droge slabszym osobnikom. Zwiadowcy stali nieruchomo, patrzac, jak coraz wiekszy potok zwierzat przecina ich szlak wiodacy do czasowego przekaznika. Zanim dotarli do celu, glowna czesc stada pedzila przed nimi; konie zgrabnie galopowaly przed ciezszymi od siebie bizonami. Teraz mezczyzni dostrzegli jeszcze innych mysliwych korzystajacych z ogolnego zamieszania. Piec ciemnych ksztaltow wystrzelilo z ukrycia jakies

sto krokow od nich, zamierzajac odlaczyc od stada niewielkie ciele biegnace na skraju lawiny bizonow. -Wilki - stwierdzil Ashe. Krepe zwierzeta q duzych glowach z zamknietymi pyskami biegly zakosami, co swiadczylo, ze znaja sie na rzeczy. Dwa skrecily gwaltownie, aby zatopic zeby w szyi cielaka, podczas gdy pozostale probowaly chwycic go za tylne nogi. -Ooooooou - yahhh! Dramat rozgrywajacy sie nieopodal zaabsorbowal Travisa na tyle, ze

prawie zapomnial o rzeczywistosci. Nie bylo szansy, aby ujrzeli lowcow. W tym momencie jakis kon chwiejnym krokiem minal bizona, ktory staral sie odwrocic uwage wilkow. Kon zwieszal nisko glowe, a z pyska kapala mu krwawa piana. Z brzucha zwierzecia wystawalo drzewce gleboko wbitej wloczni. Kon podszedl blizej, sprobowal uniesc leb, zachwial sie i runal na ziemie. Jeden z wilkow blyskawicznie zwrocil sie ku nowej ofierze, rezygnujac z walki z cielakiem. Chwile weszyl zaciekawiony przy wciaz oddychajacym koniu, po czym z warknieciem rzucil mu sie do

gardla. Wilk przystapil do uczty, ale wlasciciel lupu blyskawicznie odpowiedzial na tak jawna kradziez. Kolejna wlocznia, lzejsza, lecz rownie smiercionosna i dobrze wycelowana, przeciela powietrze i ugodzila drapieznika tuz za prawym barkiem. Wilk wykonal konwulsyjny skok i padl za cialem konia. Jednoczesnie blysnely inne wlocznie, powalajac jego towarzyszy z watahy, a na koncu nekanego przez nich mlodego bizona. Do tej pory wiekszosc uciekajacego stada minela zwiadowcow. Na stratowanej,

czarnej murawie lezaly padle zwierzeta. Zwiadowcy przykucneli. Nie mogli sne wycofac, a nie chcieli sciagnac uwagi lowcow podchodzacych do swoich ofiar. Naliczyli okolo dwudziestu mezczyzn: wszyscy sredniego wzrostu, sniadzi, o czarnych, sztywnych wlosach przypominajacych peruki. Byli odziani w skory przepasane parcianymi pasami i sznurkami. Travis przekonal sie na wlasne oczy, jak doskonale upodobniono go do mysliwych Folsom. Za mezczyznami podazala

liczniejsza grupa kobiet i dzieci Wszyscy zatrzymali sie, aby oprawic upolowane zwierzeta. Nie mozna bylo stwierdzic, czy ci mezczyzni stanowili pelna sile plemienia. Teraz nawolywali sie halasliwie, a dwaj, ktorzy upolowali wilki, wydawali sie szczegolnie uradowani Jeden z nich przysiadl na pietach, rozdziawil pysk drapieznikowi, ktory dobil konia, i krytycznym wzrokiem zlustrowal kly. Mial na piersiach naszyjnik z wilczych klow, wiec bylo jasne, ze zastanawia sie nad kolejnym dodatkiem do swojej ozdoby. Ashe polozyl reke na ramieniu Travisa.

-Do tylu - szepnal mu do ucha. Pelznac w trawie, wycofali sie na sam skraj moczarow na koncu jeziora. Stamtad, pokryci mulem i blotem, ruszyli dalej, oganiajac sie od much i innych naprzykrzajacych sie owadow. Oddalali sie od miejsca polowania, starajac sie pozostac niezauwazeni, radzi, ze czlonkowie plemienia sa zaprzatnieci obfitoscia miesiwa. Grupki drzew podobnych do wierzb placzacych dostarczyly lepszego ukrycia i w ich cieniu zwiadowcy znow puscili sie pedem, az Ashe, dyszac ciezko, zwolnil przy gestych zaroslach. Travis rzucil sie na ziemie

twarza w dol, czujac ogien w piersiach. Ross runal obok niego. -O maly wlos - wysapal pomiedzy haustami powietrza. - W tym interesie czlowiek nigdy sie nie nudzi... Travis uniosl glowe i poszukal wzrokiem charakterystycznych punktow terenu. Zanim zwierzeta i nagonka odciely im droge, zmierzali do zamaskowanego w skalach przekaznika czasowego. Musieli jednak odbic na polnoc, aby uniknac spotkania z lowcami. A zatem cel ich wedrowki lezal gdzies w kierunku poludniowo-wschodnim.

Ashe kleczal, spogladajac w kierunku polnocnym, gdzie z rowniny wystawal kadlub rozbitego statku. -Patrzcie! Staneli kolo dowodcy i obserwowali, jak grupa lowcow krazy wokol wraku. Jeden z nich podniosl wlocznie i dzgnal nia w metalowa burte. -Nie uszedl ich uwagi.-Travis rozumial znaczenie tego faktu. -Co oznacza, ze musimy pospieszyc sie z tym mniejszym! Jezeli go odkryja, zapewne sprobuja

go dokladniej zbadac. Czas ucieka. -Miedzy nami a transferem jest otwarta przestrzen. - Travis zauwazyl to, co bylo oczywiste. Aby dotrzec do odleglej grupki skal, musieli wyjsc na otwarta przestrzen, gdzie tubylcy natychmiast by ich spostrzegli. Ashe patrzyl na niego w zadumie. -Myslisz, ze zdolasz sie przemknac nie zauwazony? - spytal. Travis ocenil odleglosc i zlokalizowal naturalne kryjowki wzdluz najkrotszego szlaku.

-Sprobuje - odparl. 5 Ruszyl w kierunku wzniesienia, po ktorego poludniowej stronie znajdowaly sie glazy maskujace przekaznik czasowy. Jakis cetkowany ksztalt zbiegl mu z drogi, obnazajac groznie kly. Wilk potruchtal do martwego bizona, z ktorego kobiety wybraly juz najlepsze czesci. Zwierze obwachiwalo zdobycz, ktora trafila mu sie bez walki.Travis posuwal sie wzdluz lagodnego stoku. Czarny pas stratowanej ziemi zostal na zachodzie, wiec Apacz uznal, ze to

stosunkowo bezpieczne miejsce. Ale nieco dalej z przodu uslyszal chrapliwy odglos. W niewysokich krzakach cos sie poruszylo i za chwile stanal okow oko z samica bizona. Zlamana wlocznia sterczala z barku zwierzecia. Rana nie byla smiertelna, ale bol rozjuszyl krowe. W takiej sytuacji nawet zwykla laciata krasula bylaby grozna dla czlowieka, a ten bizon byl o jedna trzecia wiekszy od znanych Transowi zwierzat tego gatunku. Tylko krzaki uratowaly Indianina od smierci. Krowa zaryczala i zaszarzowala na niego z niewiarygodna predkoscia. Rzucil sie na lewo w dzikie jezyny i

upadl otoczony kolczasta gmatwanina. Bizon minal go na tyle blisko, ze szorstka siersc zadrapala wyciagnieta w locie reke. Trans szamotal sie w zaroslach, przygotowujac najciezsza ze swoich wloczni. Czul, jak w glowie huczy mu od ryku krowy, ktora stanela i zaczela sie obracac, drac kopytami trawe i darn. Trzon wloczni wystajacy z jej barku zaczepil sie o jedno z wielu karlowatych drzewek. Zwierze ryknelo po raz kolejny i rzucilo sie gwaltownie do przodu, atakujac gruby konar, az zlamana wlocznia zostala wydarta z ciala. Krew chlusnela z otwartej rany,

wsiakajac w gesta grzywe okalajaca leb. Travis zyskal czas, aby szybko stanac na nogi i przygotowac wlocznie. Szeroki leb naprzeciwko niego nie stanowil dogodnego celu. Apacz zdjal z plecow worek z zapasami, zamachnal sie nim i rzucil w kierunku pyska zwierzecia. Sztuczka sie udala. Bizon zaszarzowal nie na czlowieka, ale na worek, a Travis z calej sily wrazil mu wlocznie tuz za lopatke. Pod wplywem ciezaru bizona i impetu szarzy trzonek odlamal sie od ostrza. Krowa opadla na kolana, zakaslala ciezko i po chwili ogromne cielsko przetoczylo sie na bok.

Travis przeskoczyl nad zadem zwierzecia, lekajac sie, ze odglosy walki mogly sciagnac lowcow. Wiekszosc pozostalej drogi przebyl na czworakach, przedzierajac sie ostroznie przez zarosla. W koncu przykucnal za skala, dyszac ciezko, niepomny krwawiacych zadrapan na ramionach i dloniach. Przypadl do ziemi, spojrzal za siebie i zrozumial, ze postapil madrze, oddalajac sie od miejsca walki. Trzech mysliwych bieglo przez rownine w kierunku zarosli, szykujac wlocznie. Poruszali sie z ostroznoscia sugerujaca, ze nie po

raz pierwszy maja do czynienia ze zranionym zwierzeciem, ktore odlaczylo sie od uciekajacego w poplochu stada. Penetrujac zarosla, lowcy zblizyli sie do martwej krowy. Kilka sekund pozniej Travis uslyszal okrzyki zdumienia. Zrozumial, ze mysliwi znalezli bizona. W nastepnej chwili z jakiegos miejsca na wzgorzu ponad skalami doszedl przeciagly, upiorny skowyt. Travis poruszyl sie niespokojnie. Wlocznia, ktora musial zostawic w cielsku krowy, przypominala bron tubylcow - ale czy wygladala na tyle

podobnie, by uwierzyli, ze zwierzyne upolowal ich wspolplemieniec? Czy ci ludzie mieli system indywidualnych oznaczen broni, taki, jaki mieli jego wspolplemiency? Czy rusza za nim po sladach? Kluczac, dotarl do skalnej szczeliny. Wczesniej zwiadowcy umiescili tam urzadzenie alarmowe mala puszke umieszczona obok urzadzenia naprowadzajacego, ktore zahuczalo mu wprost do ucha. Travis przesunal w dol dzwignie w pokrywie, poruszal nia w gore i w dol, tak jak nauczono go poprzedniego dnia. Na pustyni z konca dwudziestego wieku to

wezwanie zostaloby zarejestrowane przez kolejne urzadzenie, przekazujac Kelgarriesowi wiadomosc o potrzebie spotkania. Travis odszedl kilka krokow od skalek i rozejrzal sie ostroznie dokola. Potem przywarl do wysokiego glazu i nasluchiwal, nie tylko uszami, lecz wszystkimi zmyslami wyczulonymi na odglosy dziczy. Uslyszal ostrzegawcze kukanie i mocniej scisnal noz w dloni. Uniosl druga reke, aby chwycic wzniesione przedramie, rownie brazowe i umiesnione jak jego. Przeciwnicy zwarli sie ze soba piers w piers. Won krwi i tluszczu uderzyla

w nozdrza Travisa. Nieznajomy zalal go potokiem niezrozumialych slow. Apacz podniosl piesc, w ktorej dzierzyl noz. Nie chcial dzgnac przeciwnika, tylko wymierzyc mu cios w szczeke. Glowa sniadoskorego odchylila sie raptownie w tyl na lekko zgarbione plecy. Kiedy sie rozdzielili, Travis poczul, jak przez zebra przebiega mu silny dreszcz bolu. Zadal kolejny cios w szczeke i blyskawicznie podniosl kolano do gory, gdy przeciwnik skoczyl ku niemu z nozem w dloni. Chcial powalic przeciwnika, nie robiac mu przy tym krzywdy.

Mysliwy zachwial sie. Travis wlasnie mial zadac ostatni, rozstrzygajacy cios, kiedy jakas postac wyskoczyla zza skal i uderzyla tubylca w potylice. Lowca osunal sie na ziemie. Ross Murdock nie tracil czasu na wyjasnienia. -Dalej. Pomoz mi go ukryc! Zdolali wcisnac sie do transferu, trzymajac miedzy soba czlowieka Folsom. Ross dzialal szybko i skutecznie: skrepowal mu nadgarstki i kostki u nog, po czym wetknal kawalek wyprawionej skory w

rozchylone usta. Travis obejrzal krwawiaca rane biegnaca w poprzek zeber i stwierdziwszy, ze nie jest powazna, odwrocil sie. Zobaczyl przed soba Ashe'a. -Wyglada na to, ze zostales wybrany na trofeum dnia. - Ashe odsunal dlon Apacza i krytycznie ocenil rane. - Bedziesz zyl stwierdzil, szperajac w worku z zapasami. Wyjal z niego niewielkie pudeleczko z pigulkami. Rozgniotl jedna na dloni i posypal rane powstalym proszkiem. Druga tabletke kazal pacjentowi polknac od

razu. - Jak sie tego nabawiles? Travis opisal przygode z bizonem. Archeolog wzruszyl ramionami. -Po prostu jedno z tych pechowych zdarzen, z ktorymi trzeba sie uczyc, Teraz mamy zmartwienie z tym kolega. - Popatrzyl posepnie na pojmanego. -Co z nim zrobimy? - Ross pokrecil glowa. - Otworzymy zoo z tym tu jako pierwszym eksponatem? -Przekazales wiadomosc? zapytal Ashe.

Travis skinal glowa. -A zatem usiadziemy i poczekamy. Gdy sie sciemni, wyniesiemy go na zewnatrz, przetniemy wiezy i zostawimy w poblizu jednego z ich obozowisk. To najlepsze wyjscie. Tak sie nieszczesliwie sklada, ze to plemie najwyrazniej maszeruje na zachod... -Na zachod! - Travis pomyslal o drogim statku kosmicznym. -A jezeli sprobuja wejsc na poklad kosmolotu? - Wydawalo sie, ze Ross podziela niepokoj Apacza.Mam przeczucie, ze to nie bedzie

zbyt udana wyprawa. Od samego poczatku klopoty deptaly nam po pietach. Ale powinnismy miec oko na ten drugi statek... -A w jaki sposob moglibysmy uniemozliwic im jego zbadanie? zapytal Travis. -Miejmy nadzieje, ze podaza za tamtym stadem - odpowiedzial Ashe. - Dla koczownikow pozywienie jest bardzo wazne, wiec beda sie trzymac dobrego zrodla zapasow. Ale obserwacja statku ma sens. Musze tu zaczekac i zdac raport Kelgarriesowi. Wy natomiast zabierzecie naszego kolege na

spacer i bedziecie dalej posuwac sie wzdluz tamtej grani, miedzy dolinami. W odpowiednim czasie moglibyscie ostrzec naszych ludzi, zeby nie wychodzili z ukrycia, gdyby plemie ruszylo w tamta strone. Ross westchnal. -W porzadku, szefie. Kiedy ruszamy? -O zmierzchu. Nie ma sensu zwlekac. Gdy zapadnie zmrok, pojawia sie maruderzy poszukujacy lupu. -Maruderzy! - Ross usmiechnal sie

krzywo. - Delikatnie powiedziane. Nie zamierzam spotkac sie po ciemku z trzymetrowym lwem! -Przy swietle ksiezyca - poprawil lagodnie Travis i usiadl wygodnie. Chcial chwile odpoczac przed dalsza wedrowka. Noca nie tylko ksiezyc rozpraszal ciemnosci. Niebo roziskrzylo sie odleglym ogniem wulkanu - albo wulkanow. Travis przypuszczal, ze aa polnocy plonie kilka gor. W powietrzu wyczuwalo sie nikly, metaliczny posmak, ktory Ashe przypisal erupcji majacej miejsce wiele mil stad.

Jakims cudem udalo im sie podniesc jenca na nogi i poprowadzic miedzy soba. Najwyrazniej krecilo mu sie w glowie, bo kiedy Travis wyszedl naprzod, aby przyjrzec sie grupie koczujacej przy ognisku, tubylec ponownie upadl na ziemie. Mezczyzni i kobiety Folsom raczyli sie miesiwem lekko osmalonym w plomieniach ogniska. Apacz wyczul won pieczeni i zapalal zadza schrupania skwierczacego zeberka; wystarczylo wpasc znienacka miedzy ucztujacych. Koncentraty dostarczaly wprawdzie skladnikow odzywczych niezbednych

organizmowi, lecz nie mogly sie rownac z glownym daniem uczty, ktorej wlasnie sie przygladal. W obawie, by nadmierny apetyt nie przycmil jego czujnosci, przybiegl z powrotem do Rossa z informacja, ze nie zauwazyl strazy, ktore moglyby pokrzyzowac ich prosty plan. Zaholowali jenca na skraj obozowiska, zdjeli mu wiezy, wyjeli knebel z ust i lekko go popchneli. Nie tracac czasu, puscili sie pedem, zeby uciec w bezpieczne miejsce. Jezeli ktorys z tubylcow ruszyl ich sladem, najwyrazniej nie trafil na wlasciwy trop i obydwaj bez

klopotow dotarli do grani. -Mamy nie po kolei w glowach zauwazyl Ross, kiedy wbiegli na ostatnie wzniesienie i znalezli stosunkowo dobra kryjowke pod wiszaca skala. Nie byla to jaskinia z prawdziwego zdarzenia, lecz, co istotne, miala tylko jedno wejscie i nadawala sie do ewentualnej obrony. - Nikt przy zdrowych zmyslach nie bedzie za nami galopowal po ciemku. -Po ciemku? - zaprotestowal Travis, spogladajac na polnoc. Jego podejrzenia co do aktywnosci wulkanicznej wzbudzila purpurowa

barwa nieba i won spalenizny w powietrzu. Ten spektakularny widok nie napawal Apacza pewnoscia siebie. Travis pocieszal sie jedynie tym, ze wiele mil dzielilo gran od tej gniewnej gory. Ross milczal. Travisowi przypadla w udziale pierwsza warta, wiec jego kompan otulil sie skorzana peleryna i zasnal. Czuwali na zmiane. Kiedy Indianin wstal o swicie, zobaczyl, ze skaly pokrywa cienka warstewka szarego pylu. W tym samym momencie siarkowy podmuch buchnal mu prosto w twarz. Zakaslal ochryple.

-Cos tam sie dzieje na dole? wycharczal. Ross potrzasnal glowa, podajac mu butelke z woda. Maly statek kosmiczny spoczywal spokojnie na ziemi, a jedyna zmiana w scenerii z dnia poprzedniego byla zmniejszona aktywnosc padlinozercow pod otwartym lukiem. -Jak oni wygladaja, ci kosmici? zapytal niespodziewanie Travis. Ku jego zdziwieniu Ross, ktorego zaczal juz uwazac za pozbawionego nerwow, zadygotal.

-Czysta trucizna, czlowieku, nigdy o tym nie zapominaj! Widzialem dwa rodzaje: lysych w blekitnych kombinezonach i takiego z porosnieta sierscia twarza i spiczastymi uszami. Moze i wygladaja jak ludzie, ale nimi nie sa. I wierz mi, kazdy, kto wchodzi w jakies konszachty z tymi kolesiami w blekicie, to jakby prosil, zeby go przepuscic przez maszynke do miesa! -Ciekawe, skad pochodza. - Travis podniosl glowe. Na ciemnym niebie lsnilo kilka gwiazd - slabych punkcikow swiatla. Myslenie o nich jako o sloncach zasilajacych inne

swiaty, takie jak Ziemia - na ktorych egzystowali ludzie a przynajmniej istoty przypominajace ludzi wymagalo duzej wyobrazni. Ross machnal reka w kierunku nieba. -Wybieraj, Fox. Wielkie umysly zawiadujace nasza eskapada uwazaja, ze wtedy w zjednoczonym tym czy owym znajdowala sie cala konfederacja roznych swiatow... Zamrugal i rozesmial sie. - Mowie "wtedy", a mam na mysli "teraz"! Te skoki w przod i w tyl w czasie mieszaja czlowiekowi w glowie. -I jesli ktos przypadkiem wystartowalby ta maszyna, tam na

dole, Wpadlby na nich? -Gdyby tak sie stalo, gorzko by tego pozalowal! -Ale jesliby wystartowal w naszych czasach, wciaz by na niego czekali? Ross bawil sie sznurkiem od worka z zapasami. -To jedno z wielkich pytan. I nikt nie pozna wlasciwej odpowiedzi, dopoki my tam nie dotrzemy i nie przekonamy sie na wlasne oczy. Dwanascie, pietnascie tysiecy lat to spory szmat czasu. Czy znasz jakas cywilizacje, ktora przetrwala chocby

ulamek tej liczby? Od pomalowanych lowcow az po ere atomu. Tam moze to byc od atomu do pomalowanych lowcow - albo do nicosci. -Chcialbys poleciec i sam sie o tym przekonac? Ross usmiechnal sie. -Raz natknalem sie na tych blekitnych kolesiow. Gdybym wiedzial z cala pewnoscia, ze juz ich nie ma na ktorejs z gwiezdnych map, moglbym odpowiedziec na to pytanie "tak". Nie chcialbym sie z nimi spotkac na ich rodzimej ziemi. I nie jestem kosmonauta. Ale ten pomysl

naprawde trafia do czlowieka. Oho... mamy towarzystwo Na polnocy, w dolinie zarejestrowali jakis ruch. Na widok zwierzat, ktore wychodzily zza drzew wolnym, wrecz leniwym krokiem, Ross az gwizdnal z podziwu. Travis byl nie mniej podekscytowany. Stado bizonow, pasiaste konie, tygrys szablozebny w konfrontacji z gigantycznym ziemnym leniwcem zadne z tych zwierzat nie moglo sie rownac z tymi, ktore teraz ujrzeli. Wzbudzaly nie tylko podziw, ale i lek. Sam ich widok paralizowal zwiadowcow.

-Mamuty! Giganty pokryte gesta sierscia, z poteznym kregoslupem opadajacym od olbrzymiej kopuly czaszki, poprzez rozbudowane barki, az do krotszego zada, zdawaly sie drwic t rozmiarow drzew i innych elementow krajobrazu. Trzy sztuki, mierzace prawie piec metrow w klebie, gorowaly sad stadem. Dumnie nosily przed soba ogromne, ciezkie, zakrecone ciosy i kolysaly trabami w takt niespiesznych krokow. Travis nigdy dotad nie widzial bardziej majestatycznych i zarazem niebezpiecznych istot. Patrzac na nie, nie mogl uwierzyc, ze lowcy,

ktorych zlokalizowal w drugiej dolinie, powalali mamuty za pomoca wloczni. Jednak co rusz odkrywano nowe dowody potwierdzajace te teze; porozrzucane kosci z koncowka grota tkwiaca miedzy gigantycznymi zebrami albo rozcinajaca masywny kregoslup. -Jeden... drogi... trzeci - Ross liczyl polglosem. - I maly... -Ciele - stwierdzil Travis. Nawet z tym niemowlakiem nie odwazylbym sie walczyc bez nowoczesnej strzelby w rekach. -Czwarty... piaty... Rodzinne

przyjecie? - zastanawial sie Ross. -Byc moze. Moze przemieszczaja sie stadami? -Zapytaj o to wielkie umysly. Ooo! Spojrz na to drzewo! Przywodca stada prowadzacy dystyngowana parade oparl masywna glowe o pien; naparl na niego lekko i drzewo trzasnelo jak krucha galazka. Z piskiem, ktory dotarl do uszu zwiadowcow, ciele mamuta pospieszylo do przodu i zaczelo pracowicie obrywac liscie traba, podczas gdy pozostali czlonkowie stada patrzyli na to z

charakterystyczna dla doroslych poblazliwoscia. Ross odsunal z oczu kedziory peruki. - Mozemy miec problem. Co bedzie, jesli nie rusza dalej? Nie sadze, aby ktokolwiek odwazyl sie pracowac obok tych gigantow. -Jezeli chcesz je pogonic zauwazyl Travis - nie moge cie powstrzymac. Prowadzilem juz uparte krowy w stadzie, ale nie zamierzam tam schodzic i zarzucac lassa na ktores z tych stworzen! -Moga grzmotnac w statek.

-Zgadza sie - przytaknal Travis. - A jak moglibysmy je powstrzymac? Na razie jednak rodzina mamutow zdawala sie usatysfakcjonowana skrajem doliny, co oznaczalo, ze od statku dzielilo je cwierc mili. Po godzinie obserwacji Ross zaciesnil rzemienie sandalow i podniosl z ziemi wlocznie. -Zloze raport. Moze te chodzace gory odstrasza lowcow... -Albo wlasnie ich tu sciagna odpad Travis. - Myslisz, ze uda ci sie trafic do transferu? Ross usmiechnal sie.

-Z tego szlaku robi sie zwyczajna autostrada. Przydalby sie jakis gliniarz do kierowania ruchem, albo nawet dwoch. Do zobaczenia... Travis obserwowal oddalajacego sie Rossa. Ponownie probowal okreslic, co czynilo Ashe'a i Rossa Murdocka tak odmiennymi od pozostalych czlonkow ich rasy. Oczywiscie juz wczesniej odczuwal, przynajmniej w pewnym stopniu, ten sam brak uprzedzen u doktora Morgana. Dla Prentissa Morgana rasa i kolor skory czlowieka nie mialy zadnego znaczenia - tak naprawde liczyl sie wylacznie entuzjazm. Morgan rozlupal skorupe

Travisa Foxa i wprowadzil go do wielkiego swiata. A wtedy ten swiat zrobil sie wrogi i Travis, podobnie jak wszystkie pozbawione skorup stworzenia, odczul to bolesnie na wlasnej skorze. Wowczas umknal z powrotem do swojego swiata, pozostawiajac wszystko, nawet przyjazn. Czekal, az stary, wciaz tlacy sie plomien gniewu ozyje na nowo. Byl w nim przez caly czas, lecz przytlumiony, i podobnie jak nocny ogien wulkanu, zamienil sie teraz w leniwy slup dymu pod wstajacym sloncem. Pustynia, ktora jeszcze tydzien temu przemierzal w

poszukiwaniu wody, wydawala mu sie teraz nierealna. Rozmyslania Travisa przerwalo ogluszajace trabienie. Indianin nigdy w zyciu nie slyszal bardziej przerazajacego dzwieku. Spojrzal w dol. Najwiekszy z mamutow stal z uniesiona traba, najwyrazniej wyczuwajac czyjas obecnosc. Zatrabil powtornie. Czyzby szablozebny na lowach? Lew alaskanski? Jaka istota byla dostatecznie duza albo aa tyle zdesperowana, by podkrasc sie do tej chodzacej gory? Czlowiek?

Jezeli jakis lowca Folsom czatowal w ukryciu, pewnie czmychnal czym predzej. Przywodca stada przemaszerowal skrajem lasu i wywrocil kolejne drzewo, zeby dostac sie do obwieszonych liscmi galezi i schrupac je ze smakiem. Kryzys minal. Godzine pozniej Rosa powrocil, wiodac ze soba ekipe. Kelgarries i czterej inni mezczyzni, wszyscy ubrani w zielono-brazowe maskujace kombinezony, przywarli do ziemi. -To nasze dziecie! - Twarz majora promieniala entuzjazmem, kiedy wypatrzyl wrak. - Co mozecie z nim

zrobic, chlopcy? Jeden z czlonkow ekipy zwrocil lornetke w innym kierunku. -Hej, tam sa mamuty! - zawolal. Jego towarzysze jak jeden maz spojrzeli w tamta strone. -Owszem - warknal major. - Ale patrz na statek, Wilson. Zakladajac, ze jest w stanie nienaruszonym, czy moglibysmy go przeniesc w czasie? Mezczyzna niechetnie oderwal wzrok od mamuciej rodziny. Przez dluzsza chwile obserwowal wrak.

-Bedzie troche roboty. Najwiekszy transfer, jaki kiedykolwiek robilismy, to lodz podwodna... -Wiem! Ale to bylo dwa lata temu, a eksperymenty Crawforoa dowiodly, ze siatke napieciowa mozna rozszerzyc, nie tracac mocy; Jezeli uda sie nam wziac ten wrak od razu, bez demontowania i rozbierania na czesci, zrobimy krok naprzod o jakies piec lat! A wiesz, co to oznacza. -Ale kto tam zejdzie i zainstaluje ozebrowanie pod bacznym okiem tych wyrosnietych sloni? Musimy

miec czyste pole do pracy. -Racja - odezwal sie jeden z podwladnych. Lornetka ponownie zwrocila sie ku polnocy. - Tylko, jak przeploszyc mamuty? -To zadanie dla zwiadowcy - rzekl Ashe, ktory wlasnie dolaczyl do pozostalych. - Coz, przyznaje, ze nie przychodza mi do glowy zadne pomysly, ani madre, ani glupie, jak zmusic mamuty do dlugiego spaceru. Ale jestesmy otwarci na propozycje. -W milczeniu wpatrywali sie w skubiace trawe zwierzeta. Nikt nie mial zadnej propozycji. Wygladalo aa

to, ze powstaly problem daleko wykraczal poza wszelkie reguly postepowania ujete w instrukcjach. 6 Potrzebujemy tu pola minowego. Takiego jak to wokol centrum dowodzenia - odezwal sie Ross.Pola minowego? - powtorzyl mezczyzna, ktorego Kelgarries nazywal Wilsonem. - Pole minowe! zachnal sie. -Masz cos? - zapytal major. -Na pewno nie pole minowe odparl Wilson. - Moglibysmy

zaminowac teren, zeby te bestie wylecialy w powietrze. Nie ma sprawy. Ale zabralyby ze soba statek. Bariera dzwiekowa z kolei... -Tak! Zainstalujcie ja dokola statku poza waszym obszarem pracy. - W majora ponownie wstapil ochoczy duch. - Czy to zajmie duzo czasu? -Musielibysmy sprowadzic sporo sprzetu. Potrwa to dzien, moze dluzej. Ale to jedyne sensowne rozwiazanie, jakie przychodzi mi do glowy. -Dobrze. Dostaniecie niezbedne materialy! - obiecal Kelgarries.

Wilson zachichotal. -Tak po prostu, he? Bez narzekania na wydatki? Pamietaj, nie zamierzam podpisywac zadnych rozkazow, z ktorych za jakies dwa lata bede sie musial tlumaczyc przed nowo utworzona komisja sledcza. -Jezeli to nam sie uda - odparowal Kelgarries - nigdy nie bedziemy sie z niczego przed nikim tlumaczyc! Czlowieku, przetransportujesz ten statek w stanie nietknietym, a caly projekt okaze sie oszalamiajacym sukcesem. Nastepne dni byly bardzo

pracowite. Travis wraz z Ashe'em i Rossem patrolowali szeroki pas wzgorza i doliny, obserwujac obozowiska koczujacych mysliwych i zaznaczajac dryfujace stada zwierzat. Ludzie Wilsona budowali w dolinie drugi transfer czasu i bariere dzwiekowa. Bariera dzwiekowa - niewidzialna, paralizujaca nerwy sciana impulsow o wysokiej czestotliwosci - szczelnie otoczyla statek. I chociaz sygnaly nie docieraly do ludzkich uszu, napiecie, jakie wytwarzala, zatrzymaloby kazda istote, ktora zapedzilaby sie w obszar jej oddzialywania. Rodzina mamutow

wycofala sie do malego lasku nieopodal. Ludzie pracujacy we wraku nie wiedzieli, czy zwierzeta odeszly na skutek wibracji - ale liczyl sie fakt, ze w ogole odeszly. Tymczasem na kazdej sciezce prowadzacej do doliny zainstalowano kolejne nadajniki dzwiekowe, izolujac w ten sposob obszar i zabezpieczajac sie przed jakakolwiek inwazja. Wokol statku urosla konstrukcja z pretow. Obserwujac, z jaka ostroznoscia ekipa dopasowywala poszczegolne elementy, Travis zrozumial, ze mieli do wykonania

niezwykle delikatne i trudne zadanie. Z zaslyszanych komentarzy dowiedzial sie, ze wlasnie skladano nowy typ transferu czasu, ktory wielkoscia przewyzszal wszystkie dotychczasowe. Jezeli prace zakoncza sie sukcesem, nietkniety statek zostanie przetransportowany do dwudziestego wieku i poddany szczegolowym badaniom. Tymczasem druga ekipa ekspertow przeszukiwala wrak, zwracajac baczna uwage, aby nie doprowadzic do aktywacji zadnego z urzadzen, oraz przeprowadzala szczegolowe badania szczatkow zalogi. Medycy robili, co w ich mocy,

aby znalezc przyczyne smierci przybyszow z kosmosu. Ostateczna diagnoza mowila o naglym ataku jakiejs choroby albo o zatruciu pokarmowym, nie zauwazono bowiem zadnych ran. Przez kolejne cztery dni Travis, wyczerpany do granic mozliwosci, wracal wieczorami ze zwiadu i siadal zgarbiony przy ognisku w malym obozie, jaki rozbili na wzgorzu nad dolina, Metaliczny smak w powietrzu draznil gardlo i pluca przy kazdym glebszym oddechu. Wciagu ostatnich dwoch dni aktywnosc wulkaniczna na polnocy wzmogla sie. Ktorejs nocy zbudzil ich huk wybuchu.

Zobaczyli, ze jedna z gor, na szczescie oddalona wiele mil od obozowiska, eksplodowala ku niebu. Dwukrotnie zalaly ich potoki cieplego deszczu, a wilgotnosc powietrza i goraco dorownywaly warunkom panujacym w tropikach. Travis pomyslal, ze bedzie bardzo szczesliwy, kiedy misja wreszcie sie skonczy i opuszcza ten blotnisty swiat -Widzisz cos? - Ross Murdock odrzucil na bok skorzana peleryne i zakaslal chrapliwie po jednym z przesyconych siarka podmuchow wiatru.

-Chyba migracja - stwierdzil Travis. - Stado bizonow odeszlo dalej na poludnie, a mysliwi ida jego sladem. -Przypuszczani, ze nie podobaja te sie te fajerwerki. - Ross wskazal na polnoc. - I nic dziwnego. Dzisiaj plonie tam las. -Widziales jakies mamuty? -Nie tutaj. Poszedlem na polnocny wschod. -Kiedy oni tam skoncza? - Travis oddalil sie, by popatrzec na statek. W dolinie unosil sie opar mgly, co utrudnialo obserwacje. Dostrzegl

jednak, ze ludzie wciaz pracuja na zelaznych rusztowaniach, spieszac sie, aby zwienczyc szkielet czapa nalozona na kule. -Zapytaj ktoregos z nich. Ta druga ekipa - medycy - skonczyla swoja dzialke dzisiaj po poludniu. Przeszli przez transfer jakas godzine temu. Przypuszczam, ze jutro beda gotowi zainstalowac wlacznik na tym cacku. Najwyzszy czas. Mam zle przeczucia co do tego miejsca... -Moze slusznie. - Ashe wylonil sie z mgly. - Z polnocy nadciagaja klopoty. Travis zauwazyl, ze archeolog nie

ma peruki. Dostrzegl tez dluga, czerwona smuge na ramieniu Ashe'a, przecinajaca bialy szew poprzedniej blizny - slad po oparzeniu. Ross, ktory rowniez to dostrzegl, zerwal sie na nogi i podszedl do archeologa, aby przyjrzec sie ranie. -Cos ty robil? Probowales bawic sie na plonacym okrecie? - Z jego glosu przebijal niepokoj. -Zle obliczylem, jak szybko bedzie plonac kepa zielonych drzewek przy sprzyjajacych warunkach. Wczoraj w nocy wierzcholek gory rzeczywiscie wylecial w powietrze, a

wkrotce moze nastapic powtorka. Przesuwamy sie blizej transferu. I mozemy miec gosci... -Mysliwych? Widzialem, jak szli na poludnie... Ashe zaprzeczyl ruchem glowy. -Nie, ale moze bylismy zbyt sprytni, instalujac ekran dzwiekowy. Mamuty skupily sie w malej dolinie na polnocy. Jezeli pieklo, ktorego sie spodziewam, rozpeta sie wlasnie teraz, bariery dzwiekowe nie powstrzymaja zwierzat, tylko je rozjusza. Mozliwe, ze rusza prosto na nas. Jesli tak sie stanie,

Kelgarries bedzie musial uzyc swojego wielkiego przekaznika, i to szybko. Zwiadowcy dotarli do dna doliny akurat w momencie, kiedy technicy schodzili z rusztowan i w pospiechu kierowali sie do przekaznika czasowego. Nie zdazyli dojsc. Swiat wokol nich oszalal: plomienie, halas, grzmoty na polnocy, wielki slup ognia siegajacy nisko wiszacych chmur. Jakas potezna sila zwalila Travisa z nog, a ziemia pod nim poruszyla sie zlowrozbnie. Zobaczyl, jak rusztowanie dokola kuli chwieje sie, uslyszal okrzyki i wolania.

-Trzesienie...! - krzyknal ktos. I rzeczywiscie, wybuchowi wulkanu towarzyszylo trzesienie ziemi Travis spojrzal w gore na rusztowanie, spodziewajac sie, ze w kazdej chwili prety rozpadna sie i runa na kopule statku. O dziwo, choc struktura sie chwiala, wciaz stala na swoim miejscu. W gestniejacej mgle Kelgarries poprowadzil swoich ludzi do transferu dla personelu. Travis zdawal sobie sprawe, ze powinien do nich dolaczyc, lecz to, co sie dzialo, tak bardzo go zdumiewalo, ze nie mogl ruszyc sie z miejsca. Nagle uslyszal krzyk. Rozpoznal ten glos.

Zerwal sie na nogi i pobiegl na pomoc. Ashe lezal na ziemi. Ross pochylal sie nad nim, probujac go podniesc. Travis podbiegl do duszacych sie od dymu mezczyzn. Na chwile stracil poczucie kierunku. Gdzie jest transfer czasu? Dryfujacy pyl sprawial, ze powietrze i ziemia zlewaly sie w jedna, niewyrazna calosc; mozliwe, ze dopadla ich burza sniezna. Dolecial go wrzask przerazenia, ktory z sekundy na sekunde przybieral na sile. Ujrzal jakis czarny ksztalt, rozmiarem przewyzszajacy

najwieksze potwory z koszmarow nocnych. Dolina pedzily mamuty, dokladnie tak jak przewidzial Ashe. -Uciekamy! - Hoss i Travis pociagneli archeologa na prawo. Ashe potykal sie, idac miedzy nimi. Dotarli do rusztowania i przylgneli do sciany statku. Jakis mamut zaryczal za ich plecami. Zaczynali tracic nadzieje, ze na czas dotra do przekaznika dla personelu. Ashe rowniez musial zdawac sobie z tego sprawe. Odlaczyl sie od towarzyszy i posuwal sie dookola statku. Travis domyslil sie, ze archeolog

szuka drabiny prowadzacej do otwartego luku, by schronic sie wewnatrz statku. Po chwili uslyszal wolanie i zobaczyl, ze Ashe trzyma drabine. Ross wspial sie za szefem, podczas gdy Travis przytrzymywal niestabilna drabine. Zaczal wchodzic, kiedy postac Ashe'a zamajaczyla w wejsciu powyzej. Znow uslyszal rozdzierajacy ryk mamuta. Po chwili wgramolil sie przez luk. Padl na podloge, dyszac ciezko i kaszlac. Czul, jak drazniaca mgla wzera mu sie w tkanki nosa i gardla.

-Zamknij je! - Ktos popchnal go, przeciskajac sie obok. Wlaz zamknal sie z brzekiem. Teraz po mgle pozostaly tylko smuzki, a zgiete panujacy na zewnatrz utonal w absolutnej ciszy. Travis zaczerpnal powietrza, ktore tym razem nie podraznilo mu gardla. Blekitnawe swiatlo ze scian statku bylo przycmione, lecz nie na tyle slabe, zeby nie widzial dokladnie Ashe'a. Archeolog lezal, opierajac glowe i ramiona o sciane. Na czole, ktorego nie przeslaniala peruka, wykwitl mu wielki siniak. -Przytulne, bezpieczne gniazdko -

skomentowal.- Rownie dobrze mozemy balowac tutaj. -Tedy...-Murdock wskazal najblizsze drzwi. Bariery, zamkniete podczas ich pierwszej wizyty, zostaly pootwierane przez technikow. W kabinie znajdujacej sie za tymi drzwiami znalezli koje przymocowana linkami do sufitu. Poprowadzili Ashe'a do kabiny i polozyli go na koi. Travis ledwie zdazyl sie rozejrzec, kiedy jakis glos zagrzmial u podnoza schodow. -Hej! Kto tam jest? Co tu sie dzieje?

Wspieli sie do kabiny nawigacyjnej. Przed nimi stal zylasty, mlody mezczyzna w kombinezonie technika. Patrzyl na nich szeroko otwartymi oczami. -Kim jestescie? - spytal, cofajac sie z podniesionymi piesciami. Travis byl calkowicie zdezorientowany, dopoki nie spojrzal w odbicie na lsniacej powierzchni tablicy sterowniczej: brudny, polnagi dzikus; Ross wygladal identycznie. Technik Z pewnoscia wzial ich za tubylcow. Murdock zerwal z glowy pokryta pylem peruke. Travis poszedl jego sladem. Technik wyraznie sie rozluznil.

-Jestescie agentami czasu - rzekl. - Co tu sie w ogole dzieje? -Jedna wielka rozpierducha. - Ross usiadl ciezko na obrotowym fotelu. Travis oparl sie o sciane. We wnetrzu zacisznej kabiny trudno bylo uwierzyc w katastrofe i zamieszanie na zewnatrz. - Nastapila erupcja wulkanu-kontynuowal Murdock. - I szarza mamutow. ... tuz przed tym, jak tu weszlismy... Technik ruszyl ku schodom. -Musimy dostac sie do przekaznika.

Travis zlapal go za ramie. -Nie ma mowy o opuszczaniu statku. Na zewnatrz nic nie widac, za duzo pylu w powietrzu. -Ile brakowalo do przetransportowania statku? zapytal Ross. -Z tego, co wiem, wszystko bylo gotowe - zaczal technik i dodal szybko: - Chcesz powiedziec, ze sprobuja z nami w srodku? -Jest taka mozliwosc. Poki co, tylko mozliwosc. Skoro rusztowanie przetrwalo trzesienie ziemi i szarze

mamutow... - Ross mowil slabym, zmeczonym glosem.-Poczekamy i sami sie przekonamy. -Troche mozemy podejrzec. Technik podszedl do panelu i podniosl reke z zamiarem dotkniecia jednego z przyciskow. Ross wyskoczyl z fotela jak sprezyna. Wpadl na mezczyzne i powalil go na podloge. Urzadzenie zostalo jednak wlaczone. Z konsoli wylonil sie jakis dysk i zajasnial. Ponad glowa oszolomionego i wzburzonego technika, ktory opieral sie rekami i nogami o podloge, zobaczyli wirujaca mgle pelna kurzu i

pylu, zupelnie jakby wygladali przez okno na doline. -Ty glupcze! - Ross stanal nad technikiem. Jego oczy rzucaly gromy.-Niczego tutaj nie dotykaj! -Madry sie znalazl... - Mezczyzna podnosil sie na nogi. Twarz plonela mu czerwienia, gdy skladal piesci do walki. - Wiem, co robie... -Patrzcie tam! - Okrzyk Travisa ostudzil ich zapal, zanim zdazyli sie zewrzec. We mgle pojawilo sie cos wiecej. Tworzylo sie powoli, pret za pretem,

kwadrat za kwadratem; zoltozielone linie swiatla o sile blyskawicy, pozbawione jednak jej zygzakowatego ksztaltu. Wzor rosl szybko, dominujac nad szaroscia dryfujacego pylu. -Zelazna siatka! - Technik odbiegl od Rossa. Usiadl na jednym z foteli obrotowych, pochylil sie w przod iz zaciekawieniem wpatrywal sie w ekran. - Wlaczyli zasilanie. Probuja nas przeniesc. Rusztowanie wciaz jasnialo. Nie mogli juz na nie patrzec, bo blask stal sie oslepiajacy. Statek zakolysal sie. Kolejne trzesienie ziemi? A moze

cos innego? Zanim Travis zdazyl trzezwo pomyslec, ogarnelo go nieslychanie dziwne uczucie, ktorego nie umialby nazwac ani opisac. Mial wrazenie, ze jego cialo i umysl znalazly sie w jednej chwili w stanie wojny. Dyszal, wil sie. Chwilowy dyskomfort, jakiego doswiadczyl podczas przejscia przez transfer, byl niczym w porownaniu z obecnymi katuszami. Probowal znalezc jakas stabilizacje w rozpadajacym sie swiecie. Gdy sie ocknal, lezal na podlodze. Nad nim bylo okno z widokiem na zewnatrz. Powoli uniosl glowe. Czul sie tak, jakby zostal pobity. Ale ten

widok za oknem... nie bylo tam szarosci... pyl nie opadal jak snieg. Wszystko bylo blekitne, jasne, metalicznie blekitne -blekit, jaki znal i jaki kojarzyl mu sie z bezpieczenstwem. Stanal chwiejnie na nogach, wyciagajac reke do tej obietnicy blekitu, ale wciaz przewazalo poczucie niestabilnosci. -Zaczekaj! - Technik zacisnal palce na jego nadgarstku. Odciagnal Travisa od ekranu i sprobowal wepchnac go na jeden z foteli. Ross byl dalej; reka pokryta bliznami zaciskala sie na krawedzi konsoli. Jego twarz stracila gniewny wyraz. Teraz wygladal na zaciekawionego.

-Co sie dzieje? - zapytal szorstko. -Siadaj na tamtym fotelu! rozkazal technik. - Zapnij pasy! Jezeli to jest to, co mi sie wydaje, koles... - Popchnal Rossa z powrotem na najblizszy fotel, a ten posluchal pokornie, jakby nie starl sie z tym czlowiekiem zaledwie przed kilkoma chwilami. -Przenosimy sie w czasie, tak? Travis wciaz obserwowal te cudowna, kojaca plame blekitnego nieba. -Naturalnie. Przenosimy sie. Ale jak dlugo tu pozostaniemy? - Technik

podszedl chwiejnie do trzeciego fotela, tego, na ktorym kilka dni temu znalezli martwego pilota. Usiadl tak gwaltownie, jakby nogi odmowily mu posluszenstwa, -Co chcesz przez to powiedziec? Ross zmruzyl oczy gniewne spojrzenie wrocilo. -Energia siatki zaktywowala silniki. Nie czujesz tych wibracji czlowieku? Wedlug mnie statek przygotowuje sie do startu! -Co takiego? - Travis niemal wyskoczyl z fotela.

Technik pochylil sie do przodu i wepchal go tam z powrotem -Nawet nie probuj wydostac sie stad, chlopcze. Popatrz tylko! Travis spojrzal we wskazanym kierunku. Szyb, ktorym wspieli sie do kabiny, byl teraz zamkniety. -Wlaczono zasilanie - kontynuowal technik. - Wedlug mnie niebawem ruszamy. -Nie mozemy! - zaczal Travis i zadrzal, zdajac sobie sprawe ze protestuje na darmo.

-Czy potrafisz cos zrobic? - spytal Ross, odzyskujac panowanie nad soba. Technik rozesmial sie, zakaslal i przeciagnal reka po konsoli. -Ale co? - zapytal posepnie. Wiem tylko, do czego sluza zaledwie trzy przyciski. Nie osmielalismy sie eksperymentowac z pozostalymi bez uprzedniego demontazu calej instalacji. Sprawdzalismy wszystko krok po kroku. Nie moge niczego zatrzymac ani uruchomic. Polecimy na Ksiezyc, czy tego chcemy czy nie.

-A czy oni moga cos zrobic? Travis spojrzal na blekitna plazme. Nie wiedzial nic na temat maszyn, nie znal nawet podstaw mechaniki. Pozostawalo mu jedynie miec nadzieje, ze gdzies, jakims cudem, ktos polozy kres temu horrorowi. Technik spojrzal na niego i znow zasmial sie nerwowo. -Oni moga tylko szybko uciec. Jesli po naszym starcie powstanie zawirowanie, wielu fajnych facetow moze dostac za swoje. Wibracje, ktore Travis wyczuwal wczesniej, przybieraly na sile.

Dochodzily nie tylko ze scian i podlogi kabiny, ale, jak mu sie zdawalo, z powietrza, ktore lykal szybkimi, plynami haustami. Panika zwiazana z calkowita bezradnoscia przyprawila go o mdlosci, wysuszyla usta, scisnela trzewia przejmujacym bolem. -Jak dlugo...? - uslyszal pytanie Rossa i zobaczyl, jak technik potrzasa glowa, -Mozesz zgadywac rownie dobrze jak ja. -Ale dlaczego? Jak? - zapytal Travis ochryplym glosem.

-Ten pilot, ten, ktorego tu znalezli siedzacego... - Technik zabebnil palcami po krawedzi konsoli sterowniczej. "- Moze ustawil aktywacje statku, zanim nastapilo zderzenie. Potem transfer w czasie. ... ta energia wywolala gdzies reakcje... Ale to sa tylko moje domysly. -Ustawil automatyczna aktywacje? Po co? Dokad chcial leciec? - Ross przesunal jezykiem po wargach, jakby chcial je zwilzyc. -Do domu. Moze o to chodzi, chlopcy! Przypnijcie sie!

Travis mocowal sie z pasami, w koncu niezdarnie przypial sie do fotela. On rowniez poczul ostatnie drganie towarzyszace wibracjom. Potem przygniotla go jakas niewidzialna reka, tak duza i potezna jak stopa mamuta. Fotel wyprostowal sie i zmienil w rozkolysane lozko. Travis, zespolony z nim na dobre i zle, nie mogl oddychac, myslec czy zrobic cokolwiek wiecej ponad odczuwanie; musial jakos wytrzymac bol, cisnienie miazdzace cialo i kosci. Blekitny kwadrat stanowil jedyne wytchnienie dla obolalych oczu. Potem byla juz tylko ciemnosc.

7 Travis odzyskiwal przytomnosc powoli, bolesnie, swiadom wewnetrznych obrazen. Dopiero po jakims czasu zdolal pozbierac mysli. Sprobowal przelknac sline i poczul w ustach smak krwi. Mial trudnosci ze skupieniem wzroku. Ekran, ostatnio blekitny, teraz stal sie matowoczamy. Travis drgnal i koja zakolysala sie gwaltownie. Powoli, ostroznie podniosl sie, opierajac na obydwu rekach.Na kolejnej wiszacej koi lezal Ross Murdock. Dolna czesc jego twarzy pokrywala zaschnieta krew. Mial zamkniete oczy, a skora pod mocna opalenizna i brodem

wydawala sie zielonobiala. Technik nie wygladal o wiele lepiej. W kabinie panowala calkowita cisza, zadnych dzwiekow czy wibracji. Dopiero gdy sobie to uswiadomila zaczal mocowac sie z pasem bezpieczenstwa opinajacym go w talii. Sprobowal wstac. Proba przyniosla katastrofalne skutki. Travis oderwal sie od oparcia, lecz jego stopy nie dotknely podlogi. Brak przyciagania spowodowal, ze mezczyzna wypadl z lozka i uderzyl o krawedz glownej konsoli sterowniczej z sila, ktora wyrwala mu z gardla okrzyk bolu. Zdjety panika, przytrzymal sie

konsoli i przesuwal sie wzdluz niej, dopoki nie dotarl do technika. Probowal go ocucic a nie widzac zadnych efektow, zastosowal bardziej stanowcze metody. W koncu nieprzytomny jeknal, odwrocil glowe i otworzyl oczy. Wraz z powracajaca swiadomoscia roslo zdumienie i strach. -Co... co sie stalo? - wybelkotal. Jestes ranny? Travis otarl usta i brode wierzchem dloni, na ktorej pozostala krew. -Nie moge chodzic - odparl. -

Unosze sie... -Unosisz sie? - Technik wstal z mozolem i odpial pasy. - A wiec nie ma grawitacji! Jestesmy w kosmosie! Fragmenty czytanych niegdys artykulow odzyly w pamieci Travisa. Brak grawitacji; nie ma dolu, gory, ciezaru... Pomimo mdlosci i zawrotow glowy, przytrzymujac sie konsoli minal technika i dotarl do Rossa. Murdock zaczynal sie poruszac, a kiedy Indianin polozyl reke na jego fotelu, jeknal. Bezwiednie przebieral palcami nad klatka piersiowa, jakby chcial ukoic

bol. Travis delikatnie ujal go za zakrwawiony podbrodek i przekrecal mu powoli glowe z boku na bok, dopoki szare oczy nie otworzyly sie. -Stalo sie, jestesmy w kosmosie Technik Case Renfry tylko krecil glowa w odpowiedzi na potok pytan. - Posluchajcie, koledzy, wynajeto mnie do tego projektu, abym pomogl ocenic stan wraku. Nie potrafie sterowac zadnym statkiem, nie mowiac o tym, a zatem musi miec wlaczonego automatycznego pilota. -Wlaczonego przez martwego pilota. W takim razie powinien wrocic do bazy -zasugerowal ponuro

Travis. -Zapominacie o jednej rzeczy. Ross usiadl ostroznie, przytrzymujac sie obiema rekami lozka. - Baza tego pilota znajduje sie mniej wiecej dwanascie tysiecy lat w przeszlosci. Przetransportowali nas w czasie, zanim wystartowalismy... -I nie mozemy wrocic do siebie? domyslil sie Travis. -Nie radze dotykac zadnych przyciskow na tej konsoli - ostrzegl Renfry, krecac glowa. - Jesli rzeczywiscie statkiem steruje automat, najlepiej poczekac, az

dotrzemy do celu podrozy. Potem zobaczymy, co da sie zrobic. -Tyle ze trzeba wziac pod uwage kilka innych rzeczy, takich jak zywnosc, woda, zapasy powietrza zauwazyl Travis. -No tak, powietrze - powtorzyl Ross ponuro. - Jak dlugo juz lecimy? Renfry usmiechnal sie slabo. -Mozesz zgadywac rownie dobrze jak ja. Mysle, ze z zapasem powietrza nie bedzie problemu. Mieli na statku fabryke tlenu, a Stefferds mowil, ze jest ona w idealnym

stanie. Utrzymywali swieze powietrze dzieki jakiemus gatunkowi alg w odizolowanej sekcji. Mozna popatrzec, ale nie ma mozliwosci, zeby tam wejsc. Oni oddychali mniej wiecej taka sama mieszanka jak my. Ale jesli chodzi o zywnosc i wode... lepiej, zebysmy sie rozejrzeli. Widze ta trzy geby do wykarmienia... -Cztery! Jest jeszcze Ashe! - Ross na chwile zapomnial, gdzie sie znajduje, i sprobowal zeskoczyc z fotela. Poplynal przed siebie machajac chaotycznie nogami i rekami, az Renfry sciagnal go na dol.

-Tylko spokojnie, kolego. Nacisniesz niewlasciwy przycisk podczas takiego nurkowania i mozemy znalezc sie w jeszcze gorszych opalach. Kim jest Ashe? -To nasz dowodca. Polozylismy go w kabinie ponizej. Poteznie rabnal sie w glowe. Travis skierowal sie do schodow prowadzacych do centralnej czesci kadluba. Przelecial za daleko i odbil sie z powrotem, ale zdolal zacisnac palce na uchwycie wlazu. Otworzyli klape i zaczeli posuwac sie niezdarnie w kierunku, ktory Travis wciaz uznawal - mimo sprzecznych

dowodow wzrokowych - za "dol"; Zejscie do serca statku wymagalo zrecznosci i wysilku, ktory przyprawial ich posiniaczone i obolale ciala o wyjatkowe katusze. Kiedy wreszcie dotarli do kabiny, znalezli w niej Ashe'a o wiele lepiej zabezpieczonego przed sila ciagu niz oni. Tylko spokojna twarz archeologa wystawala ponad gesta masa galaretowatej substancji wypelniajacej wnetrze przeszklonej koi. -Wszystko bedzie z nim dobrze. Trzymaja to cos w kapsulach ratunkowych. Sluzy do leczenia. Raz

uratowalo mi zycie - stwierdzil Ross. - Lek na wszystko. -Skad tyle wiesz? - spytal Renfry. Przez chwile wpatrywal sie w Murdocka zaciekawionym wzrokiem, a potem dodal: - Hmm, musisz byc facetem, ktory spotkal sie z Czerwonymi na tamtym statku! -Tak. Ale teraz chcialbym dowiedziec sie czegos wiecej o tym. Zywnosc, woda... Rozpoczeli poszukiwania, posuwajac sie ostroznie za Rossem. Z kazda minuta nabierali przekonania, ze przystosowanie do

stanu niewazkosci wymaga zmudnej i ciezkiej pracy. Byli jednak zdeterminowani, by poznac wszystkie, najlepsze i najgorsze, strony swego polozenia. Technik juz wczesniej dotarl do najmniejszych zakamarkow na statku i teraz pokazal im jednostke odnowy powietrza, maszynownie oraz pomieszczenia zalogi. Skrupulatnie przeszukali miejsce, ktore prawdopodobnie pelnilo funkcje mesy i kuchni. W ciasnym pomieszczeniu moglo sie pomiescic nie wiecej niz czterech ludzi - lub humanoidalnych istot -naraz. Travis zmarszczyl brwi, patrzac na

rzedy opieczetowanych pojemnikow stojacych w szafkach. Wyjal jeden, potrzasnal nim kolo ucha i w nagrode uslyszal charakterystyczne bulgotanie. Przesunal suchym jezykiem po zakrwawionych ustach. W pojemniku niewatpliwie byl jakis plyn, a Indianin nie pamietal, kiedy ostatnim razem calkowicie zaspokoil pragnienie. -To woda. jesli chce ci sie pic. Renfry przyniosl z kata menazke. Mielismy na pokladzie takie cztery i korzystalismy z nich w czasie pracy. Travis siegnal po metalowa butelke, ale nie zdjal z niej zakretki.

-Nadal masz wszystkie cztery? Dobrze znal wartosc wody i cierpienie spowodowane jej brakiem. Renfry przyniosl pozostale menazki i potrzasnal kazda. -Trzy wydaja sie pelne. W tej jest polowa...moze troche mniej -Bedziemy musieli racjonowac wode. -Jasne - zgodzil sie technik. Mysle, ze sa tu takze koncentraty zywnosci. Czy i wy macie takie tabletki?

-Ashe mial swoj worek z zapasami, prawda? - Travis zwrocil sie do Rossa. -Tak Lepiej sprawdzmy, ile kapsulek zostalo. Travis spojrzal na tajemniczy pojemnik, ktory wydal z siebie mile bulgotanie. W tej chwili oddalby wiele za mozliwosc podniesienia przykrywki, wypicia zawartosci i zaspokojenia pragnienia. -Mozliwe, ze bedziemy musieli tego sprobowac. - Renfry wzial pojemnik od zwiadowcy i odstawil go na miejsce.

-Domyslam sie ze sprobujemy wielu rzeczy przed koncem tej podrozy, jezeli kiedykolwiek sie skonczy. Poki co chcialbym sie wykapac albo przynajmniej umyc. Ross przyjrzal sie z wyraznym niezadowoleniem swemu podrapanemu, na wpol nagiemu, bardzo brudnemu cialu. -Z tym nie ma problemu. Chodzcie. Renfry ponownie zmienil sie w przewodnika, prowadzac ich do malego pomieszczenia za mesa. -Stan na tym. Moze uda ci sie utrzymac w jednym miejscu. -

Wskazal na jakies prety wystajace ze sciany. - Stopy postaw na tym okraglym dysku, a potem nacisnij okrag w scianie. -Co sie wtedy stanie? Pieczesz sie czy gotujesz? - zapytal podejrzliwie Travis. -Nic z tych rzeczy. To naprawde dziala. Sprawdzalismy wczoraj na swince morskiej. Potem korzystal z tego Harvey Bush, kiedy oblal sie olejem. To urzadzenie przypomina prysznic. Ross szarpnal za sznurki od kiltu i zdjal sandaly; po kazdym

gwaltownym ruchu ladowal na scianie. -W porzadku. Jestem gotow. Teraz moge sprobowac. - Postawil stopy na dysku, utrzymujac sie w jednym miejscu za pomoca drazkow, i nacisnal okrag. Spod krawedzi podlogi uniosla sie mgielka i otoczyla mu nogi, stopniowo wznoszac sie coraz wyzej. Renfry zamknal drzwi. -Hej! - zaprotestowal Travis. - On sie zagazuje! -Wszystko w porzadku! - dolecial ich glos Rossa. - A nawet lepiej niz w porzadku!

Kiedy po kilku minutach wyszedl z zamglonej kabiny, na jego ciele nie bylo widac sladow krwi i brudu. Co wiecej, zadrapania, przedtem zaognione, zmienily sie w nikle rozowe linie. Ross usmiechal sie. -Luksusy jak w domu. Nie wiem, co to za substancja, ale czysci az do drugiej warstwy skory i jest naprawde przyjemna. To pierwsza dobra rzecz, jaka tutaj znalezlismy. Travis z ociaganiem sciagal swoj kilt. Wcale mu sie nie usmiechala kapiel w tej kosmicznej lazni, ale rownoczesnie bardzo chcial sie umyc. Ostroznie stapnal na dysk na

podlodze, potem stanal calymi stopami i nacisnal kolko. Wstrzymal oddech, kiedy gazowa substancja zaczela go otaczac. Po chwili zorientowal sie, ze to nie gaz. Tajemnicza substancja miala wiecej cech ciala stalego niz para. Odniosl wrazenie, jakby zanurzyl sie w powodzi spienionych babelkow, ktore ocieraly sie i zeslizgiwaly z jego skory ze stalym naciskiem energicznego wycierania recznikiem. Rozluznil sie i zamknawszy oczy, zanurzyl glowe. Poczul delikatne muskanie na twarzy; bol spowodowany zadrapaniami i stluczeniami szybko ustepowal.

Kiedy babelki opadly, Travis wyszedl z pomieszczenia. Zobaczyl Rossa, ktory wlasnie ubral sie w blekitnozielony kombinezon, scisle przylegajacy do ciala. Kombinezon byl jednoczesciowy, a fragment zakrywajacy stopy mial grube gabki, ktore lagodzily stapanie. Ross podniosl z podlogi zawiniatko z drugim kombinezonem i rzucil je Apaczowi. -Wymogi tego domu - rzekl. Nigdy nie przyszlo mi do glowy, ze jeszcze kiedys cos takiego zaloze. -Ich mundury? - Travis przypomnial sobie martwego pilota. - Co to jest?

Jedwab? - Powiodl dlonia po sliskim materiale, ktorego nie potrafil zidentyfikowac. Zafascynowala go gra kolorow: blekitnego, zielonego i lawendowego - przy poruszeniu zmienialy sie odcienie. -Tak. Ma swoje zalety. Daje ochrone na wypadek zimna i goraca. Z drugiej strony, latwo go zauwazyc. Travis znieruchomial z reka wlozona do polowy prawego rekawa. -Zauwazyc? -No coz, scigali mnie przez jakies

piecdziesiat mil po dosc nieprzyjaznym terenie, poniewaz mialem na sobie jeden z tych kombinezonow. Probowali rowniez wtargnac do mojego umyslu. Pewnej nocy zbudzilem sie, idac prosto w lapy tych chlopcow. Travis wpatrywal sie w Rossa szeroko otwartymi oczami, ale nie watpil, ze Murdock mowi serio. Spojrzal na jedwabisty material i poczul nagly impuls, zeby zerwac kombinezon z ciala. -Gdybysmy byli we wlasciwym czasie, nie dotknalbym tego nawet kijem - kontynuowal Ross z

kwasnym usmiechem. - Ale skoro jestesmy oddaleni o kilka tysiecy lat od prawowitych wlascicieli, zaryzykuje. Tak jak mowilem, te kombinezony naprawde maja pewne zalety. Travis pozapinal sie szybko. Material byl mily w dotyku, dawal troche ciepla i koil prawie tak, jak spienione babelki, ktore oczyscily i doenergetyzowaly wyczerpane cialo. Uczyli sie poruszac w stanie niewazkosci. Wkrotce szlo im to zupelnie dobrze. Przemieszczali sie, wykonujac ruchy jak przy plywaniu, i wciagali sie po licznych poreczach.

Gdyby nie to, ze statek zmierzal w nieznane, ich obecne polozenie mialo wiele pozytywnych aspektow. Godzine pozniej wszyscy zebrali sie w kabinie sterowniczej. Ashe, ktory po kuracji w kabinie kapielowej poczul sie znacznie lepiej, objal dowodztwo. Renfry byl jedyna nadzieja zwiadowcow. Technik nie mial jednak zbyt wiele do zaoferowania. -Tuz przed smiercia obcy musial zaprogramowac kurs powrotny. Nie widze innego rozsadnego wytlumaczenia. Kiedy prowadzilismy badania, moj szef, bazujac na tym,

czego dowiedzial sie z tasm zabranych z kwatery rosyjskiej, odkryl trzy instalacje. Jedna umozliwia obserwacje tego, co sie dzieje na zewnatrz. - Wskazal ekran, ktory ozyl blekitem na kilka drogocennych sekund poprzedzajacych niechciany start. Kolejna tworzy wewnetrzny system komunikacyjny. No i wreszcie trzecia. Ta. - Przesunal dzwignie do konca. Na tablicy zamrugaly trzy swiatelka i niespodziewanie ponad glowami uslyszeli glos mowiacy w niezrozumialym jezyku. -A to co takiego? - Ashe z zainteresowaniem obserwowal

swiatla. -Bron! Mamy teraz otwarte cztery wejscia, a w kazdym dzialo gotowe do strzalu. Szef domyslal sie, ze byl to, a raczej jest, maly wojskowy statek zwiadowczy albo policyjny patrolowiec. - Przesunal dzwignie z powrotem i swiatelka zgasly. -Nie przyda sie nam ta bron skomentowal Ross. - Jakie mamy szanse na powrot do domu? Renfry wzruszyl ramionami. -Poki co, nie widze zadnej. Szczerze mowiac, boje sie dlubac w

tych urzadzeniach, kiedy jestesmy w kosmosie. Istnieje zbyt duze ryzyko, ze zatrzymamy sie i nie ruszymy ani do przodu, ani do tylu. -Brzmi sensownie. W takim razie musimy leciec do miejsca, na ktore zaprogramowany jest autopilot? Renfry skinal glowa. -Ta technologia jest bardziej zaawansowana i statek znacznie sie rozni od naszych samolotow. Gdybym mial czas i siedzial sobie bezpiecznie na Ziemi, moze zdolalbym rozpracowac silniki. Ale zaraz potem stanalbym przed kolejnym dylematem: co wprawia je

w ruch. -Naped jadrowy? -Niewykluczone. Naped moze byc atomowy, ale nie zdolam tego ustalic. Silniki sa calkowicie ukryte. -A cel podrozy moze znajdowac sie gdziekolwiek we wszechswiecie odezwal sie Ashe. - Oni musieli znac sposob na skoki w przestrzeni. Podroze nie mogly trwac setek lat. Renfry, wyraznie rozdrazniony, przygladal sie rzedom przyciskow i dzwigni.

-Mogli dysponowac wszystkim, co bylby w stanie wyobrazic sobie dobry pisarz, ale nie dowiemy o tym, az cos zadziala, albo nie zadziala! -Niezla perspektywa. - Ashe wstal. - Mysle, ze powinnismy teraz dokladnie zbadac nasz obecny dom. Znalezli trzy male kabiny mieszkalne - kazda z dwoma kojami. Eksperymentujac z panelami sciennymi, natkneli sie na odziez i rzeczy osobiste zalogi. Travisowi nie podobalo sie oproznianie plytkich szafek i zagarnianie rzeczy zmarlych. Z checia uczestniczyl natomiast w polowaniu na wskazowki, ktore dla

obecnych pasazerow mogly oznaczac zycie albo smierc: Otworzywszy ostatnia szufladke, ujrzal obiecujacy blysk. Podniosl sliski prostokatny przedmiot, w dotyku przypominajacy szklo. Na pierwszy rzut oka byl mlecznobialy i gladki, lecz kiedy obrocil go z zaciekawieniem, dostrzegl drobne, blyszczace zolte punkty na krawedzi, ktore mogly byc jakimis klejnotami otaczajacymi osobliwa ramka nie obrazek, ale pustke. Obrazek! Gdyby nosil przy sobie jakies zdjecie, co by przedstawialo? Rodzine? Dom? Przyjaciol? Wpatrywal sie w pustke w obrebie

ramki. Pustke? Tam cos bylo! Na powierzchnie saczyl sie kolor, ksztalty stawaly sie coraz bardziej wyrazne. Zdezorientowany, prawie przerazony, Travis obserwowal zadziwiajace zjawisko. Teraz naprawde patrzyl na obrazek - znajomy widok pustyni i gor. Hmm, mozliwe, ze stal na urwisku i patrzyl w kierunku kanionu Czerwonego Konia! Jak to mozliwe, zeby jakis obcy, ktory zyl dwanascie tysiecy lat temu, mial posrod rzeczy osobistych zdjecie rodzinnego kraju Travisa? To niewiarygodne! Nierealne! -Co to jest, synu? - Reka Ashe'a

na jego ramieniu byla bardzo realna, glos wydawal sie cieply w porownaniu z chlodem ogarniajacym Travisa, w miare jak wpatrywal sie w trzymany w reku przedmiot, przedmiot, ktory, mimo znanego piekna, byl czyms zlym, okropnym... -Zdjecie... - wymamrotal. - Zdjecie mojej ziemi rodzinnej. Tutaj. -Co takiego? - Ashe pochylil sie i z okrzykiem wyrwal Travisowi z rak dziwny przedmiot. Apacz potarl spocone dlonie o biodra, starajac sie zetrzec wspomnienie dotyku.

Archeolog, patrzac na pustynny krajobraz, krzyknal ponownie. Obraz bladl, a barwy pochlonela biel. Zarysy urwisk i gor zniknely. Ashe podniosl ramke w obu dloniach. Teraz w jej glebi znow cos zawirowalo, scena nabierala nowej ostrosci. Tyle ze nie byla to juz pustynia, lecz las wysokich, zielonych drzew. Travis rozpoznal sosny. Ponizej znajdowal sie pas szarobialego piachu, a dalej fale, ktore unosily sie wysoko i spienione rozbijaly o poszarpane skaly. Nad niespokojna woda wisialy biale ptaki.

-Safeharbour! - Ashe usiadl raptownie na koi i obraz zatrzasl sie w jego drzacych dloniach. - To plaza przy moim domu w Maine! - W Maine, naprawde! Safeharbour, Maine! Ale jak sie tu znalazla? - Na jego twarzy malowalo sie zdumienie. -Mnie rowniez pokazal dom rodzinny - powiedzial wolno Travis. A teraz tobie inna scene. Byc moze istocie, ktora kiedys mieszkala w tej kabinie, tez pokazywal dom. To z pewnoscia magiczny przedmiot. I nie chodzi tu o magie, jaka twoja rasa zaprzegla do spelniania woli, ani o taka, jaka znali moi przodkowie.

Mysl, ze ten przedmiot zaskoczyl takze bialego czlowieka, rozproszyla poczatkowy strach Travisa. Ashe podniosl wzrok i spojrzal na Apacza. Powoli pokiwal glowa. -Wydaje mi sie, ze masz racje. Co oni znali, ci ludzie? Jakie cuda znali! Musimy sie dowiedziec, czego tylko sie da, podazyc ich sladem. Travis zasmial sie nerwowo. -Ich sladem to my podazamy, doktorze Ashe. A co do nauki, no coz, zobaczymy. 8

W waskim korytarzu pojawila sie jakas postac. Opatrzone poduszeczkami stopy ledwo dotykaly podlogi. W bezczasowym wnetrzu statku kosmicznego, gdzie nie bylo zmiany dnia w noc, Travis musial dlugo czekac na ten szczegolny moment. Zaczal odpinac pas.Zapasy wody podzielili na scisle racje i tak samo zrobili z kapsulkami zawierajacymi koncentraty zywnosci. Lecz jutro, czy w kolejnym okresie przebudzenia, ktory umownie nazywali "jutrem", pozostana im tylko cztery male porcje. Travis zdawal sobie z tego sprawe. Pamietal "rowniez, co powiedzial Ross w dniu,

w ktorym omawiali potrzebe eksperymentowania z zapasami zywnosciowymi obcych. -Case Renfry - rzekl Murdock - nie zamierza byc krolikiem doswiadczalnym. Jezeli kiedykolwiek mamy dowiedziec sie, co wprawia w ruch ten pojazd i jak go zawrocic, to tylko dzieki niemu. A ty, szefie spojrzal na Ashe'a - masz najbystrzejszy umysl. Musisz mu pomoc. Moze uda ci sie zlokalizowac jakas instrukcje obslugi. Przegladali znalezione w kabinach materialy. Przedmioty podobne do znikajacego obrazka odlozyli na bok

w nadziei, ze Ashe, dzieki swemu doswiadczeniu w penetrowaniu pradawnych tajemnic, po glebszej analizie zrozumie ich dzialanie. -Natomiast rozwiazanie problemu zywnosci - kontynuowal Ross nalezy powierzyc ochotnikowi... czyli mnie. Travis milczal, lecz on rowniez mial pewien plan. Rozumial sens wywodow Rosa, ale jego wniosek roznil sie od konkluzji Murdocka. Z czterech mezczyzn na pokladzie to on, a nie Murdock, byl najbardziej bezuzyteczny. A historia jego ludu dowodzila niezbicie, ze Apacze mieli

najbardziej wytrzymaly system pokarmowy. Potrafili zyc z naturalnych plodow ziemi, podczas gdy inne rasy umieraly z glodu. Dlatego zaangazowal sie teraz we wlasny, prywatny projekt. W trakcie ostatniego okresu snu wzial pierwszy pojemnik z szafki z zapasami, ten, w ktorym bulgotalo podczas poruszania. Polknal dwie spore porcje bardzo slodkiej substancji o konsystencji bigosu. Miala nieprzyjemny smak, ale nie spowodowala zadnych dolegliwosci zoladkowych. Potem wybral mala, okragla puszke. Szybko zerwal z niej przykrywke, nasluchujac odglosow z

korytarza. Zostawil spiacego Rossa w malej kabinie, ktora wspolnie dzielili, zajrzal do Renfry'ego i Ashe'a i dopiero wtedy wybral sie na te mala wycieczke. Mial niewiele czasu, a po spozyciu kazdej nowosci musial odczekac kilka minut przed sprobowaniem nastepnej. Dreczylo go pragnienie, lecz wiedzial, ze lepiej niczego nie pic. Podczas ostatniego "posilku" polozyl sobie na dloni tabletke z koncentratem, przylozyl manierke do ust, ale nie napil sie wody. Teraz przygladal sie z obrzydzeniem nowej

potrawie. Brazowa galareta drzala lekko wraz z ruchem pojemnika w dloni; swiatlo odbijalo sie od jej powierzchni. Uzywajac przykrywki jako lyzki, Travis wlozyl sobie niewielka porcje do ust. Skrzywil sie, czujac cos tlustego na jezyku. Przelknal jednak i nabral kolejna porcje. Jako trzecie w kolejnosci wybral kwadratowe pudelko. Zaczeka. Jezeli nie bedzie zadnych niepozadanych objawow po galarecie - wtedy zje to. Jesli kilka z tych pojemnikow zawiera pozywienie, na statku jest dostatecznie duzo jedzenia, zeby

przetrwac bardzo dluga podroz. Nie wrocil na koje. Magnetyczne dna kolejnych pojemnikow przywieraly do powierzchni stolu, podobnie jak grube podeszwy jego kombinezonu przyczepialy sie do powierzchni spacerowych na statku, jesli stawial nogi zdecydowanie. Wszyscy przystosowali sie w pewnym stopniu do braku grawitacji, ale Travis nie czul sie dobrze. Chwilowa samotnosc sprawila mu niemala ulge. Bardzo chcial sie rozluznic. Polubil wyprawy w czasie. Rozumial prehistoryczny swiat,

bezkresna dzicz. Ale ten statek byl inny. Apacz mial wrazenie, ze cien smierci wciaz unosi sie w malych kabinach, w waskich korytarzach i przejsciach, ze obcosc tego miejsca jest o wiele bardziej zatrwazajaca niz szablozebny tygrys czy szarzujacy mamut. Kiedys chcial poznac tajemnice swoich przodkow. Wierzyl, ze posiadzie ich wiedze, badajac skorupy starych naczyn czy groty strzal wcisniete w jakas szczeline w jaskini. Z przodkami laczyla go duchowa wiez, byli mu bliscy, a konstruktorzy tego statku nie. Przez chwile czul sie uwieziony, osaczony.

Zapragnal golymi piesciami rozkruszyc otaczajace go sciany, wydostac sie z tej skorupy. Ale za scianami nie bylo swiatla ani powietrza, tylko proznia - tajemniczy kosmos, w ktorym odleglosci miedzy gwiazdami wydawaly sie niczym. Travis walczyl z wlasna wyobraznia. Nie mogl sie pogodzic z obrazem statku zawieszonego w pustce, gdzie nie bylo stalych punktow swiatla oznaczajacych gwiazdy, gdzie nie istnialo nic stabilnego. Podroznicy mogli jedynie miec nadzieje, ze kiedys dotra do portu, na ktory umierajacy obcy

zaprogramowal autopilota. Ten kurs zostal obrany dwanascie tysiecy - a moze wiecej - lat temu. Co zastana za sciana czasu? Kilkanascie tysiecy lat... okres zbyt dlugi dla umyslu zwyczajnego czlowieka. W tych czasach na Ziemi jeszcze nie budowano pierwszych lepianek, nie siano ziaren. Kim byli wtedy Apacze... i Biali? Mysliwymi, ktorzy wprawnie poslugiwali sie wlocznia i nozem podczas polowania na zwierzyne. A obcy w tych czasach podrozowali, nie tylko miedzy planetami pojedynczego systemu, lecz posrod gwiazd! Travis probowal wyobrazic sobie

ich przyszlosc, ale przeszkadzalo mu pragnienie otwartej przestrzeni. Chcial stanac w blasku slonca, poczuc wiatr - tak, nawet goracy pustynny wiatr, ciezki od pylu, dmuchajacy mu w twarz. To pragnienie sprawialo mu bol -bol! Przycisnal rece do pasa. Nagly spazm bolu targnal jego cialem. I nie byl to bol zrodzony z tesknoty za domem. Ten bol byl fizyczny i bardzo realny. Travis zgial sie wpol, starajac sie zlagodzic piekacy uscisk w trzewiach. Kabina wirowala mu przed oczami. Wreszcie klucie minelo i Indianin wyprostowal sie, lecz po chwili bol powrocil. Juz

rozumial. Drugi pojemnik z zywnoscia obcych okazal sie pechowy. Jakims cudem Indianin podniosl sie na nogi, a kiedy dopadla go trzecia fala bolu, oparl sie o stol. Wydawalo sie, ze tortury trwaja wiecznosc; jego twarz i dlonie byly cale mokre. Przebyl polowe drogi wzdluz korytarza, docierajac do celu dokladnie w chwili, gdy rozszalaly zoladek nie wytrzymal. Travis nigdy by nie uwierzyl, ze dwa lyki tlustej galarety moga tak bardzo oslabic czlowieka. Wycienczony, powlokl sie z

powrotem do mesy i opadl bezwladnie na fotel. Bardziej niz czegokolwiek innego pragnal teraz napic sie wody, oczyscic zly smak w ustach, ugasic ogien w gardle. Nie smial jednak wziac zadnej z manierek, zdajac sobie sprawe, jak niewiele zostalo drogocennego plynu. Przez chwile pochylal sie nad stolem, zadowolony, ze bol minal. Przyciagnal do siebie puszke z galareta. To musiala byc trucizna. Sprobowal pozywienia z zaledwie dwoch pojemnikow - zawartosc ilu jeszcze okaze sie niezdatna do jedzenia?

Zostalo im tylko piec kapsulek z koncentratem. Jezeli maja przetrwac te podroz, musza skorzystac z zapasow obcych. Nie mogl opanowac drzenia rak, kiedy otwieral wieczko kwadratowego pudelka. Moze postepowal zbyt pochopnie, biorac kolejna probke niedlugo po fatalnym efekcie zjedzenia poprzedniej. Wiedzial jednak, ze jesli nie zrobi tego teraz i tutaj, pozniej nie zdola sie zmusic do trzeciej proby. Wieczko w koncu ustapilo, odslaniajac suche, czerwone kwadraty. W dotyku przypominaly chleb, czy raczej twardszy od chleba

biszkopt. Podniosl puszke i powachal zawartosc. Won wydala mu sie znajoma. Kwadraciki, cienkie i chrupkie jak tortiiie, mialy podobny do nich aromat. Wzbudzaly przyjemne wspomnienia, wiec Travis zatopil w jednym zeby z nieoczekiwana ochota. "Ciastko" przelamalo sie niczym chleb kukurydziany i mimo niezwyklego koloru rowniez w smalcu go przypominalo. Travis dokladnie przezul kawalek ciastka i polknal. Bylo suche, ale wyeliminowalo palenie w gardle pozostawione przez galarete. Tak mu zasmakowalo, ze ugryzl jeszcze

kilka razy. Szybko skonczyl pierwsze, a potem drugie ciastko. W koncu, trzymajac pudelko w jednej rece, opadl glebiej w fotelu i zamknal oczy. Wyczerpane cialo domagalo sie odpoczynku. Jechal wierzchem. Widzial wjazd do kanionu Czerwonego Konia i czul w powietrzu zapach jalowca. Niedaleko poderwal sie jakis ptak. Orzel! Wznosil sie wysoko ku bezchmurnemu niebu. Nagle blekitne dotad niebo pokrylo sie czernia, bynajmniej nie zrodzona z nocy. Ta czern zarazila wszystkie gwiazdy, ktore powiekszaly sie w szybkim tempie. Ciagnelo go w gore do

ciemnosci, w ktorej byly juz tylko male swiecace punkciki... Uniosl ciezkie powieki, spojrzal niepewnie na blekitna postac, na chuda, pociagla twarz o lekko zapadnietych policzkach i ciemnych smugach pod zimnymi, szarymi oczami. -Ross! - Podniosl glowe, krzywiac sie pod wplywem bolesnego klucia w plecach. Murdock usiadl po przeciwnej stronie stolu, wciaz przenoszac wzrok z Travisa na pojemniki z zywnoscia.

-Zrobiles to! - W jego tonie znac bylo oskarzenie, nawet nute wscieklosci. -Sam powiedziales, ze to robota dla najbardziej bezuzytecznego. -Zgrywasz bohatera! - Teraz oskarzenie bylo jawne i palace. -Kiepski ze mnie bohater. - Travis oparl brode o piesc i spojrzal na ustawione przed soba pojemniki. Na razie sprobowalem z trzech dokladnie trzech. Ross opuscil powieki. Odzyskal kontrole nad soba, chociaz Travis nie

watpil, ze gniew wciaz go trawi. -Jakie rezultaty? -Numer jeden - Travis wskazal odpowiednia puszke - to cos w rodzaju bigosu, za slodkie, ale mozna strawic. To numer dwa. Poklepal puszke z brazowa galaretka. - Rzeklbym, ze sluzyla jedynie do pozbywania sie wilkow. To - ujal w dlonie pudelko z czerwonymi ciastkami -jest naprawde dobre. -Jak dlugo sie z tym zabawiasz? -Podczas ostatniego okresu snu

sprobowalem tych dwoch. -Trucizna, co? - Ross podniosl puszke z galareta. -Jesli nawet nie trucizna, niezle ja udaje - odparowal Travis, dotkniety sceptycyzmem towarzysza. Murdock odstawil puszke. -Wiec jednak trucizna - mruknal. A ten maly numer jeden? Wstal i podszedl do szafki, z ktorej wyjal plytki, okragly pojemnik. Mieli problemy z jego otworzeniem, a gdy w koncu im sie udalo, ujrzeli male kuleczki w zoltym sosie.

-Wiesz, to moze byc zwyczajna fasola - zauwazyl Ross. - Jeszcze nie widzialem zadnego statku, w ktorego menu nie pojawilby sie jakis rodzaj fasoli. Zobaczmy, czy tak smakuje. - Wlozyl do ust jedno ziarno i zul w zadumie. - Fasola raczej nie. Powiedzialbym, ze smakuje raczej jak kapusta, lekko przyprawiona na ostro. Ale niezle, calkiem niezle! Travis zlapal sie na tym, ze w glebi duszy chce, aby kapusto - fasola dopiekla Rossowi, oczywiscie nie przynoszac tak przykrych skutkow jak galaretka. Tego nie zyczylby nikomu! Ale gdyby Murdock

uswiadomil sobie, ze testowanie zywnosci nie nalezy do latwych zadan... -Czekasz, az zacznie mi flaki wyzerac? - Ross wyszczerzyl zeby w usmiechu. Travis zaczerwienil sie lekko, gdy zdal sobie sprawe, ze spojrzeniem zdradzil swoje mysli. Przesunal chrupki chleb, wstal i siegnal po wysoki cylinder, w ktorym cos zachlupotalo zachecajaco, kiedy dobral sie do przykrywki. -Nieszczescia chodza parami kontynuowal Ross. - Jak to pachnie?

Odkrycie chleba dodalo Travisowi animuszu. Powachal z nadzieja, ale szybko odsunal od nosa pojemnik o stozkowatym otworku, gdyz zaczela sie z niego wylewac biala piana. -Moze trafilo ci sie mydlo w plynie skomentowal Ross. - Poliz to, masz tylko jeden zoladek do stracenia w sluzbie dla kraju. Travis polizal, spodziewajac sie czegos niezjadliwego. Ku swemu zdziwieniu, przekonal sie, ze choc piana byla dosc slodka, smakowala o wiele lepiej niz bigos. W zetknieciu z jezykiem dawala odswiezajacy efekt i w pewnym stopniu lagodzila

uporczywe pragnienie. Zjadl wiecej i usiadl w oczekiwaniu na ewentualne fajerwerki w zoladku. -Dobre? - zapytal Ross. - Coz, nie moze cie ciagle przesladowac pech. -Ciezko stwierdzic, czy to pech czy szczescie. - Travis zamknal pojemnik, z ktorego wciaz uchodzila piana. - Zyjemy i wciaz lecimy. -Podrozowanie samo w sobie jest pozytywne. Nieco wiecej informacji o celu podrozy byloby pocieszajace. Albo wprost przeciwnie. -Swiat konstruktorow tego statku

nie moze zbytnio roznic sie od naszego. - Travis powtorzyl wczesniejsze spostrzezenia Ashe'a. - Oddychamy ich powietrzem, nie czujac dyskomfortu, i mozemy jesc niektore produkty zywnosciowe. -Dwanascie tysiecy lat... Wiesz, moge to powiedziec, ale nie potrafie nadac tej liczbie realnego wymiaru w swoim umysle. - Wrogosc Rossa zniknela. - Wymawiasz slowa, lecz nie potrafisz wysilic wyobrazni na tyle, by cos wyrazaly... Wiesz, co mam na mysli? - rzucil wyzywajaco. Travis opanowal w sobie wzburzenie, zanim odpowiedzial.

-Czesciowo tak. Spedzilem cztery lata na uniwersytecie. Nie nosimy kocow i pior przez caly czas. Ross podniosl wzrok. W jego zimnych, szarych oczach zablyslo zdumienie. -Nie chcialem, zeby to tak zabrzmialo. - Usmiechnal sie i po raz pierwszy w jego spojrzeniu nie pojawila sie wyzszosc czy ironia. Chcesz znac cala prawde, kolego? Zanim z cholernym trudem dostalem sie do projektu, sam uczylem sie, czego moglem. Zadnych uniwersytetow. Ty studiowales archeologie, jak nasz szef?

-Tak. -W takim razie co znaczy dla ciebie dwanascie tysiecy lat? Odmierzasz czas w duzych porcjach, czyz nie? -To szmat czasu. Przeskakujemy dokladnie do okresu czlowieka jaskiniowego. -Taak. Zanim wzniesiono piramidy w Egipcie, zanim wynaleziono pismo. Coz, dwanascie tysiecy lat, a ci blekitni chlopcy juz mieli gwiazdy dla siebie. Ale zaloze sie, ze ich nie utrzymali! W naszym swiecie zadna cywilizacja, nawet ta w Chinach, nie przetrwala tak dlugo. Wspinaja sie

do gory, do gory, a potem... pstryknal palcami - kaput i ktos inny przejmuje wladze. Moze kiedy dotrzemy do portu, do ktorego, zgodnie z opinia Renfry'ego, zmierzamy, niczego tam nie znajdziemy albo bedzie tam na nas ktos czekal. Mozna obstawiac jedna albo druga mozliwosc i miec spore szanse wygranej. Jesli jednak rzeczywiscie niczego nie znajdziemy, moze byc z nami cienko. Travis musial sie zgodzic z logika tego stwierdzenia. Przypuscmy, ze przybeda do portu, ktory istotnie przestal istniec, wyladuja w dziwnym swiecie, z ktorego nie beda mogli

odleciec, poniewaz nie potrafia pilotowac statku. Reszte zycia spedza jako wygnancy w kosmosie, niezbadanym przez swoich wspolziomkow. -Jeszcze nie umarlismy powiedzial Travis. Ross rozesmial sie. -Mimo wszystkich naszych wysilkow? Nie, mysle, ze to nasza prywatna bitwa. Dopoki czlowiek zyje, dopoty przebiera nogami. Ale dobrze byloby sie dowiedziec, jak dlugo bedziemy zamknieci w tym statku. - Typowy dla niego, na wpol lekcewazacy ton zlagodnial, jakby

skrzetnie wypielegnowane poczucie samowystarczalnosci zaczynalo drzec w posadach. Eksperymenty zjedzeniem zakonczyly sie czesciowym sukcesem. Krakersy, ktore Travis wciaz okreslal mianem "kukurydzy", pianke i kapusto-fasole Rossa system pokarmowy czlowieka trawil bez wiekszego trudu. Do tej listy dodali jeszcze lepka paste o konsystencji dzemu, smakiem przypominajaca bekon, i ciastkopodobna substancje, jadalna pomimo kwasnego smaku. Travis poklepal pojemnik z woda obcych i pociagnal tegi lyk. Chociaz plyn

pozostawial po wypiciu metaliczny posmak, ktorym trudno bylo sie rozkoszowac, okazal sie nieszkodliwy. Co wiecej, mlodsi czlonkowie przypadkowej zalogi okazali sie bardzo przydatni w badaniach prowadzonych przez Ashe'a i Renfry'ego. Sfrustrowany technik spedzal dlugie godziny w kabinie nawigacyjnej, gdzie probowal zglebic zasady dzialania poszczegolnych urzadzen. Obawial sie jednak je uruchamiac i nawet nie smial rozmontowywac. Pewnego ranka o dziesiatej - przynajmniej zgodnie z zegarkiem Renfry'ego, a tylko dzieki'

niemu mogli ustalac czas -Travis wlasnie siedzial za plecami technika, kiedy zaszla zmiana, o ktorej nalezalo zameldowac. Przenikliwy brzeczyk przecial niezmienna cisze, sygnalizujac najprawdopodobniej jakies niebezpieczenstwo. Renfry chwycil maly mikrofon obwodu komunikacyjnego statku. -Zapiac pasy! - rzucil krotka komende. - Wlaczyl sie system alarmowy. Moze bedziemy podchodzic do ladowania. Zapiac pasy!

Travis zlapal pasy bezpieczenstwa. Znow odczuwal wibracje. Statek przestal bezwladnie dryfowac i budzil sie do zycia. To, co nastapilo pozniej, trudno bylo opisac. Indianin najpierw poczul potezne wirowanie, podobne do tego, jakie przezyl, kiedy statek przedostawal sie przez transfer czasu. Lezal zupelnie bezwladny, obserwujac ekran, ktory tak dlugo nic nie pokazywal. Po chwili krzyknal podekscytowany: -To nasze slonce! Zolty punkt wysylal w czern

kosmosu swiatelko przewodnie. -Jakies slonce - poprawil Renfiy. Zrobilismy niezly przeskok. Teraz ostatni etap podrozy do systemu... Zoltoczerwona luna znikala z ekranu. Travis odniosl wrazenie, ze statek obraca sie powoli. Teraz, kiedy jasniejsza poswiata bijaca od slonca zniknela, zobaczyl niewielki punkcik, o wiele mniejszy niz gwiazda, ktora go zasilala. Punkcik nie znikal z ekranu. -Cos mi mowi, chlopcze - odezwal sie Renfry slabym glosem, z ktorego przebijalo wahanie - ze to tam

zmierzamy. -Ziemia? - Przez umysl Travisa przeplynal cieply strumien nadziei. -Moze i ziemia, ale nie nasza. 9 Wyladowalismy. - Cienki, ochryply glos Renfry'ego przerwa cisze w kabinie nawigacyjnej. Jego rece powedrowaly do krawedzi konsoli z dzwigniami i przyciskami i opadly na nia bezradnie. Chociaz nie mial nic wspolnego z tym ladowaniem, wydawal sie wyczerpany jak po ogromnym wysilku.-Cel podrozy? -

Travis wypowiedzial te slowa suchymi wargami. Chociaz ladowanie nie kosztowalo ich tyle nerwow i zdrowia co start, okazalo sie bardzo nieprzyjemne. Albo obcy byli lepiej przystosowani do predkosci swoich statkow kosmicznych, albo na drodze bolesnych doswiadczen przyzwyczaili sie do takich cierpien. -Skad mialbym wiedziec? - odparl Renfry, wyraznie rozdrazniony. Ekran, ich okno na swiat zewnetrzny, ponownie pokazal niebo. Nie bylo to normalne blekitne niebo,

ktore Travis znal i tak bardzo pragnal ujrzec. Ten kolor bardziej przypominal zielen, przybierajaca odcien turkusu ze wzgorz. To niebo bylo zimne, wrogie. Otwarta przestrzen przecinala potezna struktura rzucajaca metaliczny blysk. Gladz czerwonych powierzchni konczyla sie postrzepionymi krawedziami, surowymi na blekitnozielonym tle, najwyrazniej oznaczajacymi ruiny. Travis odpial pasy i stanal na nogach, przyzwyczajajac sie na nowo do sily grawitacji. Zdazyl juz znienawidzic statek i bardzo pragnal

sie z niego wydostac, lecz w tym momencie nie mial ochoty wychodzic pod turkusowe niebo i badac widniejacych na ekranie ruin. Spotkali sie przy przedostatniej grodzi, skad poszli do luku wyjsciowego. Technik spojrzal przez ramie. -Helmy zapiete? - Jego glos grzmial glucho wewnatrz opierajacej sie na ramionach kuli umocowanej na scisle dopasowanej uprzezy. Kule i uprzaz odkryl Ashe. Zdazyli je wczesniej wyprobowac, przygotowujac sie do momentu, w ktorym beda musieli wyjsc w

nieznane. Banka nie byla wyposazona w nieporeczne zbiorniki z tlenem. Dzialala na niezrozumialej dla Renfry'ego zasadzie, ale obcy uzywali tych helmow i Ziemianie musieli wierzyc, ze sa skuteczne. Zewnetrzny luk opieral sie o kadlub statku. Renfry wyrzucil drabine i zszedl po niej. Kiedy znalazl sie na zewnatrz, pozostali mezczyzni rozejrzeli sie dokola. Ponizej rozciagal sie szeroki pas twardej, bialej powierzchni, poprzerywany kwadratowymi i trojkatnymi strukturami wzniesionymi z matowoczerwonego, metalicznego

materialu. Posrodku kazdej z nich znajdowala sie powierzchnia naznaczona czarnymi okregami. Zadna z czerwonych budowli nie zachowala sie w calosci, a ladowisko - o ile bylo to ladowisko wygladalo na od dawna opuszczone. -Kolejny statek... - Ashe podniosl reke, jego glos dotarl do Travisa przez komunikator w helmie. Statek spoczywal na jednym z placow otoczonych budynkami, jakies cwierc mili od nich. Travis dostrzegl trzeci pojazd, nieco dalej. Nigdzie jednak nie widac bylo jakiegokolwiek sladu zycia. Indianin

czul na nagich odkrytych dloniach delikatny wiatr, ktory prawie piescil swym dotykiem. Zeszli po drabinie i staneli u podnoza statku, niepewni, co dalej robic. -Czekaj! - krzyknal Renfry do Ashe'a. - Cos sie poruszylo! Tam! Przygotowali znaleziona na statku bron, podobna do pistoletu, jaki mial przy sobie Ross, kiedy Travis po raz pierwszy go spotkal. Wiatr wial nieprzerwanie. Jakis kawalek dawno uschnietego zielska zaczepil sie o kadlub statku, zawirowal i pofrunal

dalej, wyginajac siew osobliwym tancu. Z otworu u podnoza najblizszej czerwonej wiezy cos wychodzilo. Travis zamarl, patrzac, jak stwor zmierza wprost na nich. Waz? Tak dlugi, ze jego glowa zblizala sie do miejsca, w ktorym stali, podczas gdy ogon lezal posrod ruin. Indianin wycelowal bron. Nagle Renfry uderzyl go w nadgarstek, podbijajac w gore lufe miotacza. W tym samym momencie Apacz dostrzegl cos, co Renfry zobaczyl pierwszy: waz nie skladal sie z ciala, skory, kregow, ale z jakiegos

przetworzonego materialu. Wil sie mechanicznie przez otwor w budowli. Poruszal sie do przodu gwaltownymi ruchami, stawal, pelzl dalej, jakby zmuszany do tego, wbrew ograniczeniom starego materialu i dlugiego uzytkowania. Fakt, ze posuwal sie na szczudlowatych nogach, sprawial, iz przypominal istote ludzka. Mial jednak cztery gorne wypustki, teraz zgiete na glownej czesci tulowia, a w miejscu, gdzie powinna byc glowa, znajdowal sie trzon przypominajacy antene zespolu komunikacyjnego. Szarpany, przerywany chod

wskazywal, ze waz nie jest w pelni sprawny. Prawdopodobnie rdzewial tu i niszczal przez dlugi czas. Ale jak dlugi? Mezczyzni odeszli od statku, dajac przejscie dziwnym istotom z wiezy. -Roboty! - odezwal sie nagle Ross. - To roboty! Ale co Zamierzaja zrobic? -Chyba nalac paliwa - rzekl Ashe. -Trafiles w dziesiatke! - Renfry postapil krok do przodu. - Ale czy maja jeszcze paliwo? -Miejmy nadzieje, ze cos zostalo -

powiedzial Ashe. - Chyba nie powinnismy tu stac. Lepiej wejdzmy z powrotem na poklad. Grozba uwiezienia w tym miejscu, gdy automatyczny pilot poderwie statek do gory i pozostawi Ziemian na pastwe losu, wywolala w nich fale czegos zblizonego do paniki. Pomkneli do drabiny i zaczeli sie wspinac. Kiedy jednak dotarli do luku, Renfry stanal w otworze wejsciowym i spojrzal na roboty. -Mysle, ze ta ozywiona rura jest polaczona pod spodem. Nie widze, co robi ten robot na poczatku. Moze po prostu czeka na wypadek

klopotow. I cos sie dzieje z tym wezem. Widac, jak pecznieje! Chyba tankujemy paliwo! -Stacja paliwowa. - Ashe spojrzal na szeroki pas kruszacych sie wiez i ladowisk. - Popatrzcie na rozmiary tego miejsca. Z pewnoscia zbudowano je do obslugi setek albo nawet tysiecy statkow kosmicznych. A fakt, ze wszystkie naraz nie mogly ladowac, sugeruje istnienie przeogromnej floty. - Wzial gleboki oddech - Floty, ktorej liczebnosc wykracza poza ludzkie pojecie. Mielismy racje. Ta cywilizacja rozprzestrzenila sie na cala galaktyke. Moze siegnela do

nastepnej. Travis wpatrywal sie w postrzepiony wierzcholek wiezy, z ktorej wyszly roboty. -Wyglada na to, ze od jakiegos czasu nikogo tu nie bylo - stwierdzil. -Maszyny - rzekl Renfry - beda pracowac, dopoki sie nie zepsuja. Mysle, ze zdolaja jedynie dojsc do statku. Wzbudzilismy jakis impuls, ladujac na wlasciwym miejscu. Roboty zostaly zaktywowane do wykonania swego zadania, moze ostatniego. Ile czasu minelo, od kiedy pracowaly po raz ostatni? Byc

moze staly tu bezczynnie przez tysiace lat, a cywilizacja, ktora je stworzyla, powoli umierala. Ci obcy konstruowali maszyny, a stopy metali, jakie wykorzystywali, o niebo przewyzszaja najlepsze ziemskie materialy. -Chcialbym zobaczyc wnetrze jednej z tych wiez - powiedzial Asche z zaduma. - Moze przechowywali jakies zapiski, mieli cos, co potrafilibysmy zrozumiec i co pozwoliloby nam rozwiklac te zagadke. Renfry potrzasnal glowa.

-Nie radzilbym probowac. Mozliwe, ze wzniesiemy sie, zanim zdazysz przekroczyc prog tych drzwi. Oho, robot wraca. Chyba trzeba szykowac sie do startu. Zamkneli wlaz i wewnetrzna grodz. Renfry skierowal sie do sterowki. Pozostala trojka poszla do swoich kabin. Wkrotce nastapil start. Tym razem nie stracili przytomnosci i wytrzymali do czasu, az znalezli sie z powrotem w przestrzeni kosmicznej. -Co teraz? - spytal Renfry, gdy po kilku godzinach zebrali sie w mesie. Ale ze zaden z nich nie mogl zaoferowac nic ponad domysly,

pytanie technika pozostalo bez odpowiedzi. -Czytalem kiedys ksiazke odezwal sie nagle Ross z lekkim zaklopotaniem, jak ktos, kto przyznaje sie do bledu - o pewnym holenderskim kapitanie, ktory poprzysiagl, ze oplynie przyladek Horn na jednym z tych dawnych zaglowcow. Wezwal na pomoc diabla i nigdy nie powrocil do domu. Po prostu ciagle zeglowal. Przez wieki. -Latajacy Holender - powiedzial Ashe.

-Ale my nie wzywalismy diabla zauwazyl Renfry. -Czyzby? - Travis wypowiedzial na glos swoje mysli. Wszyscy spojrzeli na niego. -A coz to za diabel? zainteresowal sie Ashe. -Szukalismy tego statku po to, aby zdobyc wiedze niedostepna ludzkosci - wyjasnil Indianin. -I zostalismy za to ukarani - wszedl mu w slowo Ashe. - Jesli rozpatrywac sprawe z tego punktu widzenia, masz racje. Zakazany

owoc wiedzy. To przekonanie tak dawno zostalo zasiane w umyslach ludzi, ze do dzisiaj w nich pokutuje. -Zasiane - powtorzyl Ross w zamysleniu. - Zasiane... -Zasiane! - zagrzmial Travis, jakby nagle wszystko zrozumial. - Przez kogo? - Rozejrzal sie po statku obcych i dodal miekko: - Przez te istoty? -Nie chcieli, zebysmy sie o nich dowiedzieli. - powiedzial Ross. Przypomnij sobie, co zrobili z baza czasu Czerwonych. Odszukali ja i zniszczyli. Przypuscmy, ze

rzeczywiscie nawiazali kontakt z prymitywnymi ludzmi z naszego swiata. Zasiali idee. Albo dali im przerazajaca lekcje, i pamiec o niej zostala w umyslach naszych przodkow? -Oprocz legendy o Latajacym Holendrze sa tez inne opowiesci. Ashe poruszyl sie na siedzeniu. Zaden z foteli na statku nie byl dopasowany do rozmiarow ludzkiego ciala. - Chocby o Prometeuszu, ktory osmielil sie wykrasc bogom ogien. Podarowal go ludziom i cierpial przez wieki za zuchwalosc. Tak, istnieja wskazowki na poparcie takiej teorii, lecz dowody sa za

slabe. - Jego zapal rosl w miare mowienia. - Moze, tylko moze, wkrotce sie tego dowiemy! -Ten port z zapasami od dawna byl opustoszaly - zauwazyl Travis. Moze nic nie zostalo z ich imperium? -Coz, jeszcze nie dotarlismy do celu podrozy. - Renfry wstal. - Kiedy tam wyladujemy - nie wiem gdzie, ale przeciez musimy gdzies wyladowac - byc moze bedzie szansa, bysmy powrocili do domu, pod warunkiem, ze... - Zabebnil palcami o drzwi. - Pod warunkiem, ze dopisze nam wyjatkowe szczescie.

-To znaczy? - spytal Ashe. -Automaty musza byc ustawiane za pomoca jakiegos przewodnika moze tasmy albo dysku. Po wyladowaniu, przy sprzyjajacych warunkach, zabiore sie do pracy i moze uda mi sie odwrocic caly proces. Tyle ze od Ziemi dziela nas setki "jesli", a nie mozemy na nic liczyc. -Jest jeszcze cos - dodal Ashe. Analizowalem znalezione przez nas materialy. Gdybysmy zdolali rozszyfrowac ich jezyk... niektore z zapiskow musza traktowac o konserwacji i sterowaniu tym

statkiem. -A gdzie w kosmosie zamierzasz znalezc Kamien Rosetty? - zapytal Travis. Nie sadzil, aby, zapiski obcych okazaly sie przydatne. - Nie mamy wspolnego dziedzictwa mowy. -Czy prawa matematyki nie powinny byc takie same, bez wzgledu na jezyk? Dwa i dwa zawsze rowna sie cztery - odparl Ross. -Prosze, znajdz mi na dyskach, ktore przepuszczales przez czytnik, symbole chocby w najmniejszym stopniu podobne do naszych liczb. -

Renfry'ego na powrot ogarnal pesymizm. - Tak czy siak, nie mam zamiaru bawic sie z urzadzeniami w sterowce, poki jestesmy w kosmosie. Wciaz w kosmosie - jak dlugo jeszcze? Drugi etap wyprawy donikad okazal sie gorszy niz pierwszy. Spodziewali sie, ze pierwszy gwiezdny port okaze sie ostatnim. Ale krotka przerwa na zatankowanie stanowila zapowiedz o wiele dluzszej podrozy. Uplyw godzin mierzyli wedle wskazan zegarka Renfry'ego. Dni liczyli, odmierzajac godziny. Minal tydzien od czasu, gdy opuscili stacje paliw.

Aby zajac czyms umysl, zglebiali zagadki, jakie oferowal im statek. Ashe zdazyl juz opanowac dzialanie malego projektora, ktory "odczytywal" zapiski przechowywane na krazkach wypelnionych czyms, co przypominalo cienki drucik. W ten sposob otworzyl drzwi do nieznanych swiatow. Spiewna mowa towarzyszaca obrazom byla niezrozumiala dla Ziemian, ale obrazy okazaly sie bardzo ciekawe. Trojwymiarowe, barwne, stanowily okno na swiat tajemniczej cywilizacji zamieszkujacej gwiazdy. Poznali mnostwo ras, z ktorych tylko jedna trzecia stanowily istoty

humanoidalne. Ale czy te dane byly prawdziwe? Moze to fikcja, ktora miala ich bawic podczas dlugich godzin podrozy w kosmosie? A moze to raporty z jakichs innych planet? -Jesli jestesmy na statku policyjnym, a to sa autentyczne raporty ze spraw - skomentowal Ross - niewatpliwie mieli pewne problemy. - Ogladal z zainteresowaniem niesamowita bitwe w dzungli, w przewazajacej czesci zalanej woda. Wrogowie biale, amfibijne stwory - posiadaly zadziwiajaca zdolnosc wydluzania cial i konczynami chwytaly

przeciwnikow. - Z drugiej strony ciagnal - moga to byc tylko filmiki sluzace rozrywce chlopcow w blekicie. Zeby im sie zbytnio nie nudzilo. Skad mamy wiedziec? -Dzisiaj rano odkrylem cos, co powinno nas bardziej zainteresowac. - Ashe przejrzal krazki. - Spojrzcie na to. - Wyjal zapis bitwy w dzungli i wsadzil nowy krazek. Z uwaga wpatrywali sie w malenki ekran. Travis probowal sie domyslic, co oznacza wysokie gdakanie, ktore dzwieczalo w kabinie. Przenikliwy ton glosu nadwerezal ludzkie uszy.

Potem zobaczyli niebo zasnute szarymi, nisko wiszacymi, gestymi chmurami. Ponizej rozciagalo sie pustkowie pokryte czyms, co moglo byc jedynie sniegiem, takim, jaki znali z wlasnego swiata. Na ekranie pojawila sie niewielka grupka istot. Latwo bylo rozroznic znajome blekitne kombinezony kontrastujace z szarobialym, monotonnym tlem. -Cos ci to mowi? - zwrocil sie Ashe do Rossa. Murdock z ozywieniem przygladal sie scenie widocznej na ekranie. Czterej lysi humanoidzi byli ubrani tylko w blekitne kombinezony. Travis przypomnial sobie uwagi Rossa o izolujacych wlasciwosciach

dziwnego tworzywa. Z glowami skrytymi w bankowych helmach, poruszali sie powoli i ostroznie. Obraz mignal i nastapila jedna z szybkich zmian, do ktorych ogladajacy zdazyli sie przyzwyczaic. Teraz prawdopodobnie ogladali te sama kraine z punktu widzenia jednej z czterech odzianych w blekitny kombinezon istot. Nagle nastapil zapierajacy dech w piersiach spadek; kamera musiala zjechac z ogromna predkoscia do doliny. Przed nimi znajdowalo sie drugie obnizenie terenu, lecz perspektywa nie zachowywala odpowiednich proporcji.

Proporcje nie byly jednak na tyle wypaczone, aby ukryc to, co filmujacy chcial zarejestrowac. Widzowie spogladali w dol na szeroka przestrzen, w ktorej, na wpol zagrzebany w sniegu, lezal jeden z wielkich frachtowcow. -To niemozliwe! - Na twarzy Rossa malowalo sie nieopisane zdziwienie. -Patrzcie - rzekl Ashe. W pewnej odleglosci od porzuconej polkuli pojawily sie czarne punkciki. Poruszaly sie po sciezce wydeptanej w ubitym sniegu. Rozleglo sie kolejne klikniecie i znow zobaczyli lod

- wielka sciane lodu wyrastajaca ku szaremu niebu. Wydeptana sciezka prowadzila bezposrednio do tej sciany. -Posterunek czasu Czerwonych! Na pewno! A ten statek... - Ross prawie krzyczal - ten statek musial brac udzial w nalocie! Rozleglo sie ostatnie klikniecie i ekran zaswiecil pustka, -Gdzie reszta? - spytal Ross. -To juz wszystko. Jezeli nagrali cos jeszcze, nie ma tego na tym zwoju. Ashe wskazal palcem kolorowa tabliczke przyczepiona do krazka. -

Nie znalazlem niczego z podobnym oznaczeniem. -Ciekaw jestem, czy Czerwoni w jakis sposob im sie odplacili. Moze wybili pozniej zaloge naszego statku. Bron biologiczna... Ross bawil sie wlacznikiem projektora. - Przypuszczam, ze nigdy sie nie dowiemy. Wtem ponad ich glowami, przerywajac cisze, nadeszlo ostrzezenie z kabiny nawigacyjnej, gdzie Renfry pelnil wachte.

-Koledzy, statek szykuje sie do kolejnego przeskoku. Zapnijcie pasy! Czeka nas niezla jazda! Pospieszyli do koi. Travis naciagnal na siebie ochronna pajeczyne. Co znajda tym razem? Kolejna zamieszkana przez roboty stacje paliw czy tez tak bardzo oczekiwany cel podrozy? Przygotowal sie psychicznie na katusze

zwiazane z wyjsciem z hiperprzestrzeni, gdzie nie istnialo poczucie odleglosci ani czasu. Zaloga ponownie doswiadczyla owej zmiany, ktora drwila z praw naturalnych i wypelniala dyskomfortem umysly i ciala. -Przed nami slonce. - Travis otworzyl oczy, slyszac glos

Renfry'ego troche wyostrzony przez komunikator. - Jedna, dwie, cztery planety. Zdaje sie, ze zmierzamy do drugiej. Kolejne oczekiwanie. Potem przejscie przez atmosfere, powrot grawitacji, wibracje spiewajace w scianach i podlogach. Wreszcie ladowanie, lekkie uderzenie i tarcie o podloze.

-To cos innego... - Slowa Renfry'ego utonely w ciszy, jakby to, co zobaczyl na ekranie, odebralo mu mowe. Wspieli sie do kabiny sterowniczej, stloczyli przed oknem. Na zewnatrz byla noc, ozywiona czerwonawym swiatlem, jakby jakis gigantyczny ogien wypelnial niebo gniewnym odbiciem swej

furii. -Jestesmy w domu? - Tym razem to Ross zadal pytanie. Renfry, zahipnotyzowany widokiem ognistego swiatla, odpowiedzial jak zwykle rozwaznie: -Nie wiem. Po prostu nie wiem. -Sprobujmy wyjrzec przez

wlaz - zdecydowal Ashe. -Moze to wulkan - odezwal sie Travis, pamietajac o doswiadczeniach z prehistorycznego swiata. -Nie, nie sadze. Widzialem tylko jedno podobne zjawisko -Wiem, co masz na mysli. Ross stal juz na drabinie Noce polarne!

10 Port paliwowy, mimo dosc nietypowej architektury, nie roznil sie az tak bardzo od budowli, ktore widywali wczesniej. To jednak bylo jak spelnienie najbardziej fantastycznego marzenia. Travis patrzyl na zewnetrzny swiat, dziki i oszalamiajacy.Migoczaca czerwien, siegajaca chmur, wystrzeliwala jezorami

wzdluz horyzontu, wypelniajac jedna czwarta nieba. Sprawiala, ze gwiazdy wydawaly sie blade, i walczyla z zawieszonym na niebosklonie ksiezycem, trzykrotnie wiekszym od tego, ktory towarzyszyl rodzimej planecie Ziemian. Dokola statku rozciagalo sie spekane, choc kiedys z pewnoscia gladkie pole. W

powietrzu rozlegaly sie slabe trzaski, bynajmniej nie od wiatru, lecz od elektrycznych wyladowan. Niesamowita luna to podswietlala, to znow zacieniala horyzont. -Powietrze jest w porzadku. - Renfry ostroznie sciagnal helm. Po tym zapewnieniu pozostali tez uwolnili glowy. Powietrze bylo suche, rownie suche jak pustynny

wiatr. -Jakies budynki. Tam. Odwrocili glowy w kierunku wskazanym przez Rossa. Podczas gdy ruiny wiez stacji paliwowej wystrzelaly prosto ku niebu, ta struktura, przylegala do ziemi, a jej najwyzsza czesc nie wystawala ponad kopule statku. Nigdzie w czerwonym swietle Travis

nie mogl dostrzec czegos, co sugerowaloby istnienie zycia. Planeta ze stacja paliw wygladala na opuszczona, lecz tutaj nagosc i surowosc niepokoila, byla wrecz zlowroga. Zaden z mezczyzn nie kwapil sie, by badac teren pod ognistym niebem. Z drugiej strony, nic nie wyszlo na powitanie statku.

Jesli byla to kolejna stacja obslugi, dawno juz nie dzialala. W koncu Ziemianie wrocili na statek, zamkneli wlaz i postanowili czekac. -Pustynia - powiedzial Travis. Ashe spojrzal na niego pytajaco. -To sie czuje w powietrzu wyjasnil Indianin. - Czlowiek bez trudu ja rozpoznaje, jesli przezyl na niej

wiekszosc zycia. -Czy to koniec wyprawy? zapytal Ross Renfry'ego. -Nie wiem - odparl technik. Wspieli sie po schodkach do kabiny nawigacyjnej. Renfry stanal przed glowna konsola. Przygladal sie jej, marszczac brwi. Niespodziewanie zwrocil sie do Travisa.

-Czujesz tam pustynie. No coz, ja czuje maszyny, spedzilem z nimi wiekszosc swego zycia. Wyladowalismy i nie zanosi sie, abysmy mieli znow startowac. Mam jednak wrazenie, ze podroz jeszcze sie nie skonczyla. Rozesmial sie. - W porzadku, a teraz powiedz mi, ze widze duchy, a ja przyznam ci racje.

-Wprost przeciwnie. Zgadzam sie z toba w zupelnosci i nie zamierzam sie zbytnio oddalac od statku. - Ashe odwzajemnil usmiech. - Czy sadzisz, ze to kolejny przystanek na uzupelnienie paliwa? -Nie widac zadnych robotow - zaoponowal Ross. -Mogly zostac unieruchomione dawno

temu albo zzarla je rdza odparl Renfry. Teraz, kiedy wzbudzil zwatpienie, sprawial wrazenie zasmuconego. Po jakims czasie mezczyzni rozeszli sie do swoich kajut. Jezeli ktorykolwiek z nich zdolal zasnac, byl to niespokojny sen. Lezac na miekkim materacu, ktory samoczynnie dopasowywal sie do ksztaltow ciala,

Travis odczuwal brak bezpieczenstwa - tego dziwnego bezpieczenstwa oferowanego przez statek w czasie lotu. Teraz na zewnatrz skorupy, w ktorej mogl odpoczywac, znajdowal sie nieznany swiat, bardziej zlowrogi niz przyjazny. Byc moze ognista luna rozjasniajaca noc oraz suchosc powietrza przekonaly Indianina, ze w

rzeczywistosci nie jest to swiat maszyn pozostawionych do wykonywania okreslonych zadan na dlugo przed narodzinami jego rasy. Nie. Tutaj bylo zycie. I czekalo na zewnatrz. Musial sie zdrzemnac, poniewaz zbudzil go dotyk dloni. Powlokl sie za Rossem do mesy. Jadl w milczeniu, czujac napiecie

nerwow, przekonany, ze na zewnatrz statku czyha niebezpieczenstwo. Wyszli uzbrojeni w miotacze obcych, wiszace w specjalnych pasach z kaburami. Natychmiast zostali zalani bezlitosnymi promieniami slonecznymi, rownie przerazajacymi biala jasnoscia, jak plomienie poprzedniej nocy. Ashe przeslonil oczy reka.

-Wlozmy helmy - rozkazal. Moze zredukuja czesc promieniowania. Mial slusznosc. Przezroczyste tworzywo tak skutecznie odbijalo swiatlo, ze nawet nie musieli mruzyc oczu. Travis rowniez sie nie mylil, sadzac ze wyladowali w kraju pustynnym. Piach, wpelzal na dlugie,

opustoszale ladowisko. Wydmy bialego piasku polyskiwaly w swietle slonecznym i oslepialy nie zasloniete oczy. Nie zauwazyli innych statkow, tylko samotne gory piachu, nie urozmaicone najmniejszym sladem wegetacji. Byl tylko piach i budynki, niskie, przylegajace do ziemi, oddalone o jakies

cwierc mili. Mezczyzni zawahali sie, stojac u podnoza drabiny. Nie tylko przeczucie Renfry'ego, ze wyprawa jeszcze sie nie skonczyla, trzymalo ich w poblizu statku. Pustkowie dookola nie zapraszalo do odkrywania nieznanego ladu. Mimo to zawsze istniala szansa, ze jakies znalezisko pomoze im

rozwiazac zagadke powrotu. -Zrobimy tak. - Ashe, badacz-weteran, przejal kontrole nad zaloga. - Ty, Renfry, zostaniesz tutaj, przy luku. Na najmniejszy znak, ze statek znow ozywa, wypalasz. Na maksa. Z waskiej lufy miotaczy strzelal blekitny promien, ktory powinien byc

widoczny na wiele mil. Nie wiedzieli, jaki zasieg maja komunikatory w helmach, ale z pewnoscia mogli liczyc na skutecznosc blyskowych sygnalow ostrzegawczych. -Zrobi sie! - Renfry juz wspinal sie po drabinie, nie okazujac rozczarowania, ze nie bedzie jednym z odkrywcow. Ruszyli w strone budynkow.

Ashe szedl przodem, a Ross i Travis kroczyli z tylu. Indianin przygladal sie piaskowi pod stopami. Nie wiedzial, czego szuka. Przeciez na tych luznych, sypkich ziarenkach nie pozostalyby zadne slady. Slady! Spojrzal za siebie. Nawet niewielkie wglebienia po stopach byly prawie niewidoczne. Piach nie pokrywal jednak

calej planety. Travis stapnal w bok, aby ominac peknieta betonowa plyte przechylona na jedna strone i odslaniajaca wglebienie. Zawahal sie, spogladajac w dol. Zeszlej nocy wial wiatr, Indianin czul go wyraznie na gorze przy luku wejsciowym statku. Dzisiaj powietrze stalo nieruchomo, nawet najmniejszy podmuch nie

przesuwal drobinek piasku. A w tym wglebieniu nie bylo piachu. Instynkt podpowiadal mu, ze oznacza to cos niedobrego. Nekany podswiadomym niepokojem, uklakl, aby przyjrzec sie jamie. Zobaczyl to, co w innym wypadku uszloby jego uwagi - otwor w ziemi, gdzie nie zebral sie piasek. Wiedziony impulsem,

przesunal opuszkami palcow po wglebieniu. W dotyku wyczul cos tlustego. Zdjal helm i podniosl palce do nosa. Cuchnacy, slodki odor czegos zyjacego, czegos, co nie dbalo o higiene ciala. Tego byl pewien! Stwor najwidoczniej przycupnal na dluzszy czas w dobrze wybranej kryjowce, z ktorej mogl niepostrzezenie

obserwowac statek. Travis wywnioskowal, ze obca istota posiada pewnego rodzaju inteligencje. Zalozyl helm i przez komunikator powiadomil o swoim odkryciu reszte zalogi. -Twierdzisz, ze musialo tu siedziec jakis czas? - spytal Ashe. -Tak. A odeszlo calkiem niedawno. - Doszedl do

tego wniosku, widzac niewielkie wglebienie, ktore musialo powstac w skutek nacisku cieplego ciala na piaszczyste podloze w obrebie malego schronienia. -Zadnych sladow? -Nie byloby ich tu widac. Travis uniosl stope i postawil ja na ziemi. - Nie, nie ma mowy o sladach.

Ukryty obserwator mogl przybyc tylko z jednego miejsca - z budynkow, w polowie zakrytych pod przemieszczajacymi sie wydmami. Wstal i ostroznie ruszyl do przodu, trzymajac rece blisko zatknietej za pas broni. Poczucie czajacego sie niebezpieczenstwa bylo wyjatkowo silne.

Ashe zatrzymal sie przed budynkami. Gdy przyjrzal sie strukturze, zorientowal sie, ze to jedna budowla. Niskie, pozbawione okien przejscie laczylo dwa skrzydla z glownym blokiem. Travis wiedzial, jaki wplyw na struktury skalne maja wiatr i erozja. Tutaj te same czynniki od dawna zlobily w kamieniu wglebienia, zaokraglajac i

polerujac krawedzie, dopoki sciany nie upodobnily sie wygladem do wszedzie widocznych wydm. Mezczyzni nie dostrzegli okien ani drzwi. Tylko na krancu skrzydla widnialo zaglebienie w wydmie, lamiace naturalna linie wyznaczona przez wiatr. Zalamanie bylo dostatecznie niezwykle, aby przyciagnac wyostrzona

uwage Indianina. -Tam - zawolal, zapominajac o komunikatorze w helmie. Powoli, z ostroznoscia mysliwego podkradajacego sie do plochliwego zwierzecia, ruszyl ku przerwie w wydmie. Nie widzial zadnych sladow, a mimo to wyczuwal, ze zmiana w wygladzie piaszczystego wzniesienia

zaistniala niedawno z powodu czegos, co poruszalo sie w okreslonym celu. Z pewnoscia nie byl to skutek dzialania wiatru. Okrazyl wydme, ktora siegala mu do ramion, i oparl sie o sciane. Nie mylil sie. Piach zostal odrzucony i zablokowany luzno po dwoch stronach, jakby jakies drzwi otwarly sie na zewnatrz.

-Oslaniaj go! - Cien Ashe'a przecial skapany sloncem wzgorek i spotkal sie z drugim, rzucanym przez Rossa. Z dwoma agentami czasu po bokach Apacz rozpoczal wnikliwe badanie zewnetrznej strony muru. Nie widzial zadnej roznicy w gladkiej powierzchni, lecz jego palce wyczuly cos mniej wiecej na poziomie bioder. Namacal pasek

biegnacy az do ziemi, ktory roznil sie w dotyku od materialu powyzej i po bokach. Sprobowal nacisnac, ciagnac, w koncu naparl calym ciezarem, chcac przesunac fragment plyty, ale skala nie ustepowala. Byl prawie pewien, ze ta czesc sie otwiera. Stad slady na piasku. W koncu, opierajac sie na

rekach i kolanach, wcisnal koncowki palcow pod mur tuz przy ziemi. Wtedy odkryl szorstki pedzelek wlosow wystajacy z niewidocznej szczeliny. Pomagajac sobie czubkiem noza, uwolnil kosmyk. Wlosy byly sztywniejsze niz siersc znanych mu zwierzat, a kazdy pojedynczy wlos byl szesciokrotnie grubszy od ludzkiego. Maskujacy

szarobialy kolor sprawial, ze zlewaly sie z odcieniem piasku i na tle wydm byly niewidoczne. Tlusty kosmyk przylgnal mu do palcow. Travis nie musial wachac swego znaleziska, aby stwierdzic, ze cuchnie. Oddal je Ashe'owi, czujac wzrastajacy niesmak. Dowodca wyprawy badawczej wlozyl trofeum do jednej z kieszeni paska.

-Jest jakas szansa, zeby to otworzyc? - Wskazal na ukryte drzwi. -Nie sadze - odparl Travis. Prawdopodobnie sa zabezpieczone od wewnatrz. Przygladali sie niepewnie budynkowi. Poza nim rozposcierala sie pustynia, siegajaca az po horyzont, gdzie zeszlej nocy plonal

ogien. Jezeli byla tu jakas zagadka, jej rozwiazanie lezalo wewnatrz tej budowli, a nie w pustynnym krajobrazie. -Ross, ty zostaniesz tutaj. Travis, przejdz na koniec skrzydla. Stan tak, zebys widzial Rossa i mnie, gdy bede szedl wzdluz tylnej czesci budynku. Ashe zachowywal sie

rownie ostroznie jak Apacz. Przesuwal dlonie wzdluz muru, szukajac jakiegos wejscia, ktore sprobowaliby sforsowac. Przeszedl cala dlugosc budynku i wrocil z niczym. -Byty tu kiedys okna i drzwi, ale dawno temu zostaly zamurowane. Gdybysmy mieli czas i odpowiednie narzedzia, moglibysmy dostac sie do srodka.

Glos Rossa zabrzmial w komunikatorach. -Sa jakies szanse na wejscie przez dach, szefie? -Jezeli chcesz sprobowac, prosze bardzo! Travis oparl sie o sciane, ktora pilnie strzegla swoich sekretow, a Ross wspial sie po nim na dach. Po chwili dwaj zwiadowcy stracili go z

oczu. Zgodnie z poleceniem Ashe'a, nieustannie komentowal przez komunikator to, co widzi. -Niewiele piasku. Wydawaloby sie, ze powinno go byc wiecej ... Zaraz, zaraz! - W tym naglym okrzyku wyczuwalo sie zapal. - Mam cos! Okragle talerze ustawione w kolach. Sa praktycznie wszedzie. Zamontowano je

na stale i nie mozna ich ruszyc z miejsca. -Metalowe? - zapytal Ashe. -Nieeee... - Ross wyraznie sie wahal. - Wyglada to raczej na szklo, tyle ze nieprzezroczyste. -Okna? - zasugerowal Travis. -Za male - zaoponowal

Murdock. - Ale jest ich tu duzo. Sa wszedzie. Zaczekajcie! - Gwaltownosc ostatniego okrzyku zaniepokoila ich. Czerwone. Robia sie czerwone! -Uciekaj stamtad! Skacz! Komenda Ashe'a rozbrzmiala we wszystkich helmach. Ross nie mial

najmniejszego zamiaru kwestionowac rozkazu. Wykonal przewrot w powietrzu i wyladowal na jednej z wydm. Kompani podbiegli do niego, skupiajac uwage na dachu zamknietego budynku. Byc moze helmy, rozpraszajace promienie sloneczne, umozliwily im ujrzenie niklych czerwonawych linii siegajacych z dachu az do

nieba. Travis poczul mrowienie na odkrytej skorze rak, jakby na chwile ustala w nich cyrkulacja krwi. Ross wygramolil sie z piasku i otrzasnal gwaltownie. -Co tu sie dzieje? - W jego glosie pojawila sie nuta trwogi. -Mysle, ze to jakies

fajerwerki majace cie zniechecic, moze odstraszyc. Chyba nalezy zalozyc, ze w przypadku wszelkich wizyt mieszkaniec tej twierdzy udaje, ze nie ma go w domu. Co wiecej, gospodarz dysponuje jakimis nieprzyjemnymi urzadzeniami, ktore wspieraja jego pragnienie prywatnosci.

Prawdopodobnie dlatego nie znalezlismy tu otwartych drzwi. Cienkie, ogniste smugi zniknely. Albo wylaczono moc, albo promienie nie byly widoczne dla ludzkich oczu. Sztywne wlosy, odrzucajacy smrod, a teraz to. Nic nie laczylo sie w spojna calosc. Oczywiscie siersc mogla pochodzic z jakiegos psa. To

przypuszczenie tlumaczyloby rowniez niskie wejscie do budynku. Ale czy pies czatowalby w rozwaznie wybranej kryjowce, obserwujac statek...? To nie zgadzalo sie z natura zwierzat, ktore Travis dotychczas poznal. Takie dzialanie swiadczylo o pewnej inteligencji. -Uwazam, ze sa stworzeniami nocnymi -

odezwal sie nagle Ashe. To pasuje do wszystkiego, co do tej pory widzielismy. Blask sloneczny moze byc dla nich rownie bolesny jak dla nas, kiedy nie nosimy helmow. Za to w nocy... -Usiadziemy i bedziemy patrzec, co sie stanie? zapytal Ross. -Nie na otwartej przestrzeni. Poza tym, najpierw musimy

dowiedziec sie czegos wiecej - odparl dowodca. Travis przyznal mu racje. Powinni zachowac najwyzsza ostroznosc. Ten swiat byl o wiele bardziej zatrwazajacy i wrogi niz planeta z portem paliwowym. Suche pustkowie mialo w sobie mglista, nienazwana grozbe, jakiej nigdy wczesniej nie wyczuwal w

pustynnych kramach na wlasnej planecie. Wrocili do statku, wspieli sie po drabinie i z zadowoleniem zamkneli wlaz, odcinajac sie od upiornej bialej luny. -Co widziales? - zapytal Ashe Renfry'ego. -Najpierw Murdock zeskoczyl z wysokiego

dachu, a potem jakies czerwone linie, bardzo slabe, wystrzeliwaly z calej powierzchni. Co zrobiliscie? Nacisneliscie zly dzwonek do drzwi? -Prawdopodobnie kogos obudzilismy. Nie sadze, zeby to bylo szczegolnie zdrowe miejsce do zwiedzania. Boze, jak to cuchnie! - zakonczyl Ross, pociagajac nosem.

Ashe trzymal na dloni kosmyk wlosow, ktorego odor przenikal na wskros dotychczas bezwonne powietrze statku. Zaniesli kosmyk do malego pomieszczenia, kiedys byc moze siedziby dowodcy, w ktorym Ashe gromadzil materialy do badan. Mimo smierdzacych wyziewow wszyscy stali dokola stolu, kiedy archeolog rozdzielal

kosmyk na pojedyncze wlosy i rozkladal je na blacie. -Ale grube te wlosy! zdziwil sie Renfry. -Jezeli to wlosy. Czego bym nie oddal za laboratorium! Ashe przykryl znalezisko czysta kartka pochodzaca z materialow pismiennych znalezionych na statku.

-Ten smrod... - Travis przypomnial sobie, ze trzymal w dloni cuchnace znalezisko, i wytarl reke o udo. -Tak? - ponaglil Ashe. -Coz, mysle, ze bierze sie po prostu z brudu. To siersc nieznanego stworzenia. -Obcy metabolizm. Archeolog pokiwal glowa. -

Kazda rasa na Ziemi charakteryzuje sie szczegolnym zapachem ciala, ktory jest bardziej wyrazny dla czlowieka innej rasy. Ale do czego zmierzasz? -Hmm, jezeli rzeczywiscie pochodza od jakiegos... jakiegos czlowieka... Travis uzyl tego terminu, poniewaz nie potrafil znalezc innego - a nie od

zwierzecia, to rzeklbym, ze gosc mieszka w zwyczajnym chlewie. A to oznacza albo stosunkowo wysoki stopien prymitywizmu, albo tez mamy do czynienia z degeneratem. -Niekoniecznie - zauwazyl Ashe. - Kapiel wymaga wody, a nie widzielismy tu zadnych zbiornikow.

-Oczywiscie. Nie widzielismy tu wody. Ale musza ja gdzies miec. I mysle... - Nie mogl zaoferowac zbyt wielu dowodow na poparcie swojej teorii. -Mozliwe. Tak czy owak, dzis w nocy bedziemy czuwac i przekonamy sie, co wylazi z tego domku. Drzemali w ciagu dnia;

Renfry jak zwykle w kabinie nawigacyjnej. Zaden z nich nie wiedzial, z jakiej przyczyny statek wyladowal na tym bezmiarze piachu, a jalowosc ladu wzmocnila przekonanie Renfry'ego, ze jeszcze nie dotarli do celu podrozy. Wydawalo sie logiczne, ze statek wyruszyl z jakiegos centrum cywilizacji, a to miejsce takiego nie przypominalo.

Kiedy slonce przygaslo i zmierzch okryl gory pelzajacego piachu, zgromadzili sie ponownie przy drzwiach w zewnetrznej skorupie, aby obserwowac budynek i pas ziemi lezacy miedzy nimi a tajemniczym blokiem. -Jak sadzisz, bedziemy musieli czekac? - Ross zmienil pozycje.

-Wcale - odpowiedzial cicho Ashe. - Patrz! Zza wydmy z niskim wejsciem, zlokalizowanym wczesniej przez Travisa, wydobywal sie bardzo slaby czerwony blask. 11 Gdyby znow odbywal sie ognisty pokaz, jaki ogladali poprzedniego wieczoru, na

pewno by tego nie spostrzegli. Teraz, o zmierzchu, kiedy ksztalty wydm znieksztalcaly widok, trudno bylo cokolwiek zobaczyc. Ashe powoli liczyl pod nosem. Przy dwudziestu blysk zniknal niespodziewanie, co sugerowalo, ze zatrzasnieto drzwi.Travis wytezyl wzrok, obserwujac koniec maskujacej wydmy. Gdyby

to cos, co ich szpiegowalo poprzedniej nocy, wracalo na stara pozycje, najkrotsza droga przecinalaby ten punkt. Ale jak dotad niczego nie zobaczyl. Uslyszal natomiast dzwiek dolatujacy z przeciwnego kierunku, jakis szept z otwartej przestrzeni. Powiew suchego powietrza musnal mu policzki, zwiastujac wiatr

wzmagajacy sie wraz z nastaniem nocy. Szept musial byc spowodowany poruszajacymi sie ziarnami piasku pod pierwszym silnym podmuchem. -Moglibysmy sie zaczaic zauwazyl w zadumie Ross. -Niewykluczone, ze maja bardziej wyostrzone zmysly niz my. Jesli sa stworzeniami nocnymi, po

ciemku widza lepiej od nas. Nalezy rowniez przypuszczac, ze zdazyli juz nabrac podejrzen. Poza tym chcialbym dowiedziec sie czegos wiecej o naturze istoty, na ktora mam zastawic pulapke. Travis sluchal Ashe'a jednym uchem, wydalo mu sie bowiem, ze dostrzegl tam jakis ruch. Tak! Zacisnal palce na ramieniu

archeologa w gescie ostrzezenia. Jakis cien przesliznal sie na koncu wydmy i szybko ukryl za nasypem. Wyraznie zmierzal do schronienia za plyta. Czy ma zamiar pelnic warte w zaimprowizowanym punkcie obserwacyjnym? A moze dzisiejszej nocy on, ona lub ono zblizy sie jeszcze bardziej do statku?

Robilo sie coraz mroczniej, a z nadejsciem calkowitych ciemnosci jezyki ognia rozpoczely na niebie prawdziwy taniec. Chociaz barwny pokaz nie dawal rownomiernego blasku, oswietlal plaski teren bezposrednio przy statku. Jakikolwiek atak tubylcow nie uszedlby uwagi mezczyzn stojacych na strazy. Wiedzieli, ze przy

podniesionej drabinie i wlazie znajdujacym sie kilkanascie stop nad ziemia nie musza sie obawiac prob sforsowania swojej twierdzy. Oczywiscie, o ile tajemnicze istoty nie dysponuja bronia umozliwiajaca im zredukowanie odleglosci. -Zamknij wewnetrzna grodz - rozkazal nagle Ashe. Odetniemy swiatlo w statku i trudno im bedzie nas

dostrzec. Przy zamknietej grodzi, przez ktora nie dochodzila blekitna poswiata, przywarli do podlogi, starajac sie nie gniesc wzajemnie. Czekali na nastepny ruch ze strony kryjacego sie lub kryjacych ponizej. -Cos tam jest - ostrzegl cicho Ross. - Po lewej. Dokladnie na koncu

ostatniej wydmy. Tubylec okazal sie niecierpliwy. Ciemny cien, ktory mogl byc glowa, przesunal sie na tle bialego piasku. Wiatr zawodzil dokola statku, stopniowo przybierajac na sile. Mezczyzni zalozyli helmy, aby sie ochronic przed gwaltownymi podmuchami. Tumany wirujacego piasku najwyrazniej nie

przeszkadzaly tubylcowi. -Mysle, ze jest ich wiecej powiedzial Travis. - Ten ostatni ruch nastapil zbyt daleko od pierwszego. -Czy to mozliwe, ze szykuja sie na nas? - zastanawial sie Ross. Zaden z mezczyzn nie przygotowal miotacza. Punkt obserwacyjny byl

wysoko nad ziemia i wydawalo sie niemozliwe, by komukolwiek udalo sie wdrapac po gladkiej powierzchni kuli, wiec zaloga statku czula sie bezpieczna. Ciemny obiekt rzucil sie w ich kierunku. Albo biegl zgiety wpol, albo poruszal sie na czworakach! Gdy jedna ze zdumiewajacych eksplozji swiatla na niebie

oswietlila postac, mezczyzni krzykneli jednoczesnie. Czlowiek czy zwierze? Stworzenie mialo cztery dlugie konczyny i jeszcze dwie szczatkowe w polowie ciala. Biegnac, pochylalo okragla glowe w dol, wiec nie widzieli twarzy. Cale cialo pokrywala siersc, ciemniejsza niz wlosy znalezione przez Travisa. Nie dostrzegli ubrania ani

jakiejkolwiek broni. Na chwile cien zatrzymal sie przed statkiem. Potem wycofal sie pedem do kryjowki posrod wydm. Nastapil kolejny ulotny ruch, ktory obserwatorzy ledwo dostrzegli, poniewaz tym razem sylwetka biegnacego byla slabo widoczna na tle piasku. -Mozliwe, ze to jego wlosy

znalazles - stwierdzil Ashe. - Niewatpliwie jest jasniejszy od tego pierwszego. -Te stwory maja rozne kolory, ale wszystkie sa mniej wiecej tej samej wielkosci - dodal Ross. - Co to jest, do diaska? -Na pewno nie pochodza z naszego swiata - orzekl Ashe. - Wyglada na to, ze

ten statek je interesuje i probuja znalezc jakis sposob, by zblizyc sie do niego niepostrzezenie. -Poruszaja sie - zauwazyl Travis - jakby obawialy sie ataku. Musza miec jakichs wrogow. -Wrogow zwiazanych z tego typu statkami?- Ashe

doszedl do tego wniosku z typowa dla niego latwoscia kojarzenia faktow. - Tak, to mozliwe. Nie sadze jednak, zeby podobny statek ladowal tu niedawno. -Wspomnienia przekazywane... -Wspomnienia oznaczalyby, ze to rozumne istoty! Dopiero wypowiedziawszy te slowa, Travis zdal sobie

sprawe, iz mysl o jakimkolwiek pokrewienstwie z tymi stworzeniami napawa go odraza. -Dla siebie moga bys istotami rozumnymi odpowiedzial Ashe - a my mozemy wydawac sie im potworami. Wszystko jest wzgledne, synu. W kazdym razie, nie sadze, zeby zachowywaly sie w

stosunku do nas przyjaznie. -Co ja bym dal za latarke odezwal sie smutno Ross. Chcialbym porzadnie oswietlic ktoregos z tych stworow i dobrze mu sie przyjrzec. Mijaly kolejne minuty, a oni wciaz obserwowali slabo widocznych tubylcow poruszajacych sie wsrod piaszczystych wzniesien,

lecz ani razu nie mieli okazji dobrze sie przyjrzec ktoremu kolwiek z nich. -Mysle, ze probuja zajsc nas od tylu - stwierdzil Travis, wypatrzywszy uprzednio co najmniej dwa cienie zmierzajace w tym kierunku. -Daremny trud. To jest jedyne wejscie na statek glos Rossa brzmial niemal

filuternie. Travis nie potrafil z taka niefrasobliwoscia myslec o tym, ze tubylcy zachodza od tylu ich statek. Instynkt podpowiadal mu, ze zagraza to jego bezpieczenstwu. Choc z drugiej strony, zdawal sobie sprawe, ze istnieje tylko jedno wejscie, wiec ewentualna obrona nie nastreczy trudnosci.

Wystarczylo zamknac wlaz i nic nie moglo dostac sie do srodka. -Dlaczego statek tu wyladowal? - zastanawial sie Ross. - Musi istniec jakis powod. Moze musimy cos znalezc albo cos zrobic, zanim znow odlecimy? Te obawy nurtowaly wszystkich, Murdock tylko je zwerbalizowal. A jesli

odpowiedz znajdowala sie wlasnie tam, w budynku, do ktorego nie potrafili wejsc? Moze udaloby sie go sforsowac noca? Otulone ciemnosciami wejscie strzezone przez ruchliwe, owlosione stworzenia, doskonale widzace po zmroku, na ktorych terenie lowieckim sie znajdowali... -Budynek? - Travis wypowiedzial to slowo

pytajacym tonem. Poczul, jak Ashe poruszyl sie obok niego niespokojnie. -Mozliwe - zgodzil sie dowodca. - Jezeli zostaniemy tu dluzej, mozemy sprobowac dostac sie do niego za dnia przy oslonie ognia. Te miotacze nastawione na maksimum maja calkiem niezla sile razenia.

Travis gwaltownym ruchem polozyl dlon na ramieniu Ashe'a. Wszyscy mieli na glowach helmy dla ochrony przed wszedobylskim piachem niesionym przez wiatr, lecz Indianin trzymal reke na krawedzi grodzi i wyczul dudnienie przenoszone przez zewnetrzna powloke statku. Ponizej wzniesienia, ktore zaslanialo Ziemianom dolna

czesc kadluba, cos uderzalo w metalowa burte. Travis chwycil reke Ashe'a i przycisnal do grodzi, aby wspoltowarzysz zrozumial, co bylo powodem jego niepokoju. -Uderzaja w statek. Wiedzial, ze wiadomosci przekazywane przez komunikatory w helmach nie dotra do uszu znajdujacych sie ponizej tubylcow. - Ale

dlaczego? -Chca go przedziurawic? Ross wlaczyl sie do rozmowy. - Nie ma szans, by przedostali sie przez kadlub. Chyba nie ma, prawda? Pozostali podzielali jego niepokoj. Tak naprawde, nic nie wiedzieli o mozliwosciach tubylcow.

Obok Travisa lezala zwinieta drabina. Czy osmielilby sie zejsc po niej i sprawdzic, co robia nocni goscie? Wydawalo mu sie, ze dudnienie przybiera na sile. Przypuscmy, ze jakims cudem, albo przy uzyciu nieznanego narzedzia, wlochate stwory przebija zewnetrzna powloke statku? Wowczas nie bedzie juz nadziei na ucieczke z tej

zapomnianej pustyni. Zaczal przesuwac drabine do przodu. Ashe chwycil go za reke, lecz Travis wyswobodzil sie z uscisku. -Musimy sprawdzic powiedzial z naciskiem. Musimy! Ross i Ashe ruszyli jednoczesnie i zaklinowali sie w waskim przejsciu na

dostatecznie dlugo, aby Travis mogl przecisnac sie przez drzwi i opuscic sie na dlugosc wlasnego ciala. Poczul, ze drabina nie wysuwa sie dalej, i zrozumial, ze pozostala dwojka stara sieja przytrzymac. Chwyciwszy sie mocno szczebli i utrzymujac sie jak najblizej powierzchni statku, spojrzal w dol. Gra

czerwonych blyskow na niebie w osobliwy sposob oswietlala scene ponizej. Mial slusznosc. Wlochate stwory podpelzly nie zauwazone od tylu i cala grupka tloczyla sie teraz u podstawy statku. Nie widzial jednak w nieustannie migajacym swietle, co robia. Wtem jeden osobnik porzucil typowa pozycje na czterech lapach i podniosl

ramiona ponad glowe. Konczyny w polowie ciala drgnely, wysunely sie ruchem wijacym, sugerujacym brak szkieletu kostnego, i przywarly scisle do powierzchni statku. Stworzenie wyskoczylo w powietrze i zawislo, dyndajac tylnymi konczynami okolo pol metra nad ziemia. Najwyrazniej trzymalo sie za pomoca

macek wychodzacych z pasa, podczas gdy piesci, czy tez pazury gornych konczyn walily zaciekle w powierzchnie statku. Stworzenie wykonalo kolejny ruch do gory. Cos w tej wspinaczce swiadczylo o zajadlosci osobnika. Drugi stwor podciagnal sie za pomoca macek do kadluba i zaczal wspinaczke na sam szczyt.

Travis nie zauwazyl u nich zadnej broni, niczego z wyjatkiem tych rownomiernie uderzajacych piesci. Nie mial zamiaru walczyc ze wspinaczami. Przekazal informacje Ashe'owi i otrzymal rozkaz powrotu na statek. Zamkneli wlaz i zabezpieczyli go, jakby szykowali sie do odlotu. Dopiero wtedy poluzowali henny.

Teraz nie slyszeli huku uderzen. Travis byl jednak pewien, ze stwory nie zaprzestaly wysilkow i wciaz probuja dostac sie do wnetrza statku. Mezczyzni weszli po schodkach do kabiny nawigacyjnej, aby obserwowac swiat na zewnatrz przez maly ekran. Renfry sprawial wrazenie zdezorientowanego. -Nic nie rozumiem. Wciaz

jestem pewien, ze to nie koniec lotu. Nie potrafie powiedziec, dlaczego tak mi sie wydaje, ani dlaczego tu wyladowalismy. Jesli odpowiedz znajduje sie w tamtym budynku, bedziecie musieli do niego wejsc, a mozliwe, ze mamy lepsze narzedzia niz te reczne miotacze. Ross pierwszy zrozumial, o co mu chodzi.

-Dziala. -Zgadza sie. -Czy potrafimy ich uzyc? zapytal Ashe. -Coz, ich obsluga jest mniej skomplikowana niz pozostalych urzadzen na pokladzie. Pamietasz to? Nacisnal dzwignie: zamrugaly swiatelka, rozbrzmialo slowo w

nieznanym jezyku. Wszystko bylo tak, jak podczas pierwszego badania statku. -I potrafisz z nich wypalic? -Moj szef wywnioskowal, ze trzeba nacisnac tamto wskazal palcem jakis przelacznik, ktorego jednak nie dotknal. - Z tego co ja moge wydedukowac, jeden z tych ogromnych miotaczy

jest wycelowany w dach waszej twierdzy. Mozemy sprobowac, kiedy tylko bedziecie gotowi. Ashe, nieobecny duchem, pocieral brode, co oznaczalo, ze jeszcze nie podjal decyzji. -Za duzo domyslow. Nie wiemy, czy naprawde musimy otworzyc ten budynek, zeby wystartowac

ponownie. W rzeczywistosci, jesli go rozlupiemy i nie znajdziemy tego, co potrzeba, nasza sytuacja wcale sie nie polepszy. Zycie tubylcow niewatpliwie zalezy od tego schronienia. Jesli je zniszczymy, to tak jakbysmy zmietli ich z powierzchni planety. Moga nam sie nie podobac, ale to ich swiat, a my jestesmy intruzami.

Chcialbym jeszcze troche zaczekac, zanim zdecyduje sie na cos rownie drastycznego, jak wysadzenie tej budowli w powietrze. Zaden z pozostalych mezczyzn nie zamierzal ponaglac Ashe'a. Na zewnatrz plomienie buchaly ku niebu, a biel ksiezyca, ktory widzieli poprzedniej nocy, zostala przycmiona

zolta poswiata mniejszego satelity, podazajacego za wiekszym bratem. Ekran nie pokazywal, co robia wlochaci nieznajomi. Pierwsza wskazowka bylo zdumiewajace przesuniecie sie statku. W jaki sposob stwory na zewnatrz do tego doprowadzily? Byc moze, wyobrazil sobie Travis, wskutek naporu wielu wspinajacych sie po

kadlubie cial statek zmienil pozycje. I moze to uruchomilo kontrole lotu. Znajome ostrzezenia przed startem sprawily, ze zerwali sie na rowne nogi. -Nie! - zaprotestowal Renfry. - Nie mozemy. Jeszcze nie. Najpierw musimy sie dowiedziec, dlaczego. Silniki, ktorych dzialania nie

rozumieli i nie potrafili kontrolowac, nie dawaly posluchu tym slabym oporom. Byc moze tylko limit czasowy rzadzil pobytem statku na tej planecie; pelen dzien i pelna noc czasu planetarnego. A moze chodzilo o atak wlochatych stworzen? Co z tymi stworami? Czy uwolnia sie na czas, opadna

na ziemie podczas startu, ostrzezone wibracjami? Czy tez beda sie trzymac, skupione bezmyslnie na ataku, i zostana zabrane do mrozacej czerni wiecznej nocy w przestworzach? Czlonkowie zalogi zapieli pasy, oczekujac na katusze startu i skoku w hiperprzestrzen. Znowu przenosili sie w nieznane, majac przed soba kolejny

lot. Tym razem podroz nie miala byc taka sama. Travis dostrzegl pierwsza zmiane: start nie byl tak uciazliwy jak poprzednie, chyba ze zdazyli sie juz przyzwyczaic. Indianin nie stracil przytomnosci. Uslyszal okrzyk zdziwienia Renfry'ego: -Chyba nie weszlismy w

hiperprzestrzen! Co sie stalo? Zerwali sie z miejsc i podbiegli do ekranu. Technik mial racje. Zamiast kompletnej ciemnosci, ktora zamykala sie wokol nich, kiedy wykonywali skoki miedzyplanetarne, zobaczyli oddalajaca sie orbite pustynnej planety, ktora zegnala ich zmieniajacymi sie barwami. -Chyba zmierzamy do innej

planety w tym samym systemie -powiedzial Ashe. W miare uplywu godzin przekonali sie, ze sie nie mylil. Statek najwyrazniej obral kurs na trzecia planete nieznanego slonca. -Odwiedzimy je wszystkie? - zapytal Ross z nuta dawnej nonszalancji w glosie. - Jesli tak, to dlaczego? Dostawa mleka?

Minely trzy dni, cztery. Zywili sie zapasami obcych i poruszali sie niespokojnie po statku, nie potrafiac skupic sie dluzej na czyms innym niz ekran w kabinie nawigacyjnej. Szostego dnia pojawily sie pierwsze sygnaly swiadczace o rychlym ladowaniu. Na ekranie cel podrozy malowal sie zywymi blekitno-zielonymi barwami

przerywanymi tu i owdzie pomaranczowo-czerwonymi plamami. Kontrastujace kolory przyprawialy o zawrot glowy. Ciagneli losy, kto bedzie siedzial na trzech fotelach w sterowni; czwarta osoba miala zostac relegowana na koje ponizej. Wypadlo na Travisa, ktory lezal teraz samotnie w sercu dudniacej kuli, zastanawiajac sie, co czeka

ich tym razem. Statek wyladowal za dnia. Apacz pospiesznie rozpial pasy. Potknal sie, na nowo przyzwyczajajac sie do sily grawitacji. W koncu dotarl do drabiny. Wszyscy wyszli na zewnatrz, by ogladac nowy swiat. -Nie...! Zrujnowane wieze, rownie

potezne jak budynki w porcie paliwowym, strzelaly prosto ku niebu, lecz roznily sie od tych z pierwszej planety. Na tle bezchmurnego, jasnorozowego nieba widniala opalizujaca kopula, rzezbiona liniami, ktore wily sie spiralnie ku gorze, przeobrazajac sie na szczycie w krucha, zamarznieta koronke.

Trudno bylo uwierzyc, by czlowiek stworzyl taka wymyslna konstrukcje. Travis przygladal sie wedrujacym ku gorze liniom. Widzial przerwy, ktore psuly idealny wzor. Mimo tych uszkodzen fantastyczne piekno piany, swiatla i gry kolorow teczy krolowalo w krajobrazie. Wyrastalo z roslinnosci o blekitnym odcieniu,

niepodobnym do zieleni typowej dla lisci ze swiata Travisa. Ulistnione galezie poruszaly sie ledwo dostrzegalnie, jakby muskal je delikatny wietrzyk, ukazujac to tu, to tam coraz to inne barwy. Owoce? Kwiaty? Renfry odciagnal uwage pozostalych od sceny tak ulotnej, ze az nierealnej.

-Spojrzcie! Stal przed glowna konsola, sciskajac rekami oparcie fotela pilota tak kurczowo, ze na ramionach zarysowaly mu sie kontury miesni. Pulpit sterowniczy ozyl. Mezczyzni patrzyli na migajace kontrolki zwiastujace przygotowywanie dzial statku. Linia malych swiatelek plynela nierowno

wzdluz rzedow dzwigni i przyciskow. Tam, gdzie jakies zajasnialo, podnosila sie dzwignia, ktorys z klawiszy albo wciskal sie, albo wyskakiwal ponad poziom konsoli. Na koncu swiatlo eksplodowalo z miejsca, ktore Travis mogl zakryc kciukiem. Otworzyla sie klapa i w jamie ponizej ukazal sie maly kawalek czerwonego metalu w

ksztalcie monety, ktory wypadl i potoczyl sie po podlodze. Renfry ozywil sie nagle i skoczyl, zeby zlapac dziwny przedmiot. Podniosl ostroznie maly dysk, jakby byl czyms drogocennym. -Cel podrozy! - Odwrocil sie do pozostalych, ukazujac rozpromieniona twarz. - To cel naszej podrozy! Mysle,

ze wlasnie trzymam zapis z wytyczonym kursem! Nie moglo byc innego wyjasnienia. Podroz zaprogramowana przez zmarlego pilota dobiegla konca. Maly metalowy dysk, ktory Renfry dzierzyl w dloni, kryl nie tylko tajemnice ich przybycia, lecz rowniez powrotu. Wroca do wlasnego swiata tylko wtedy, gdy rozwiklaja

zasade dzialania tego dysku. Travis przeniosl wzrok z zacisnietej dloni technika na ekran. Delikatny wiatr unosil kwitnace galezie dokola opalizujacej wiezy. Najblizsza przyszlosc zdawala mu sie w tym momencie bardziej pociagajaca niz ta bardziej odlegla.

Byc moze Ashe mial podobne odczucie, poniewaz podszedl do wewnetrznej drabiny, zatrzymal sie i spojrzawszy przez ramie, powiedzial z dziwna prostota: -Wychodzimy. 12 Jesli kiedys bylo tu szerokie ladowisko, to bujna zielen

dawno je pochlonela. Z roslinnosci zmiazdzonej przez ladujacy statek unosily sie rozne zapachy: niektore przyjemne, inne niemile.Ziemianie nie zalozyli helmow; nie byly im tu potrzebne. Slonce przygrzewalo, zupelnie jak na Ziemi wczesnym latem. Delikatny wietrzyk nie nanosil piachu, a tylko podrywal platki kwiatow i

liscie pod ich stopami. Teraz widzieli wiecej niz przez ekran na statku. Obok opalizujacej wiezy o fantastycznym ksztalcie wznosil sie budynek rownie dziwny i odmienny w stylu od swej towarzyszki, tak jak pustynny swiat roznil sie od tego zielonego. Masywne matowoczerwone bloki, geometryczne w swej strukturze, nie mogly

zrodzic sie w tym samym, tworczym umysle - a nawet w tej samej epoce. Nieco dalej stal kolejny budynek o ostrych niczym noze wiezycach i waskich oknach w szarych murach. Spiczasty dach wykonano z jakiegos szorstkiego, matowego materialu. Gdzieniegdzie zwieszaly sie z niego pnacza, a nawet wyrastalo male drzewko. Ta

budowla rowniez diametralnie roznila sie stylem od basniowej kopuly czy masywnych blokow. -Dlaczego...? - Ross powoli krecil glowa, przenoszac wzrok z jednego budynku na drugi, gdzie nizsze pietra skrywala bujna roslinnosc. Wysokie budowle dominowaly nad kula statku, sprawiajac, ze wydawal sie wrecz miniaturowy.

Travis powrocil myslami do przeszlosci, nieco zamazanej przez ostatnie wydarzenia. W jego wlasnym swiecie byly przeciez miejsca, gdzie miniaturowa wioska Zuni graniczyla z osada Dakota czy Apaczow. -Jakies muzeum? zasugerowal. To bylo jedyne wytlumaczenie, jakie przychodzilo mu do glowy.

Twarz Ashe'a wydawala sie blada pod opalenizna. Spogladal w skupieniu na kopule, na blok i dalej na ostro zaznaczajace sie wiezyce. -Albo stolica, w ktorej kazda ambasade wzniesiono w rodzimym stylu. -A teraz to wszystko jest martwe - dodal Travis. I nie mylil sie. Miejsce bylo

rownie opustoszale jak port paliwowy. -Mozliwe, ze to stolica galaktycznego imperium. Czego mozna sie tu dowiedziec! Skarbiec... Ashe oddychal szybko. Mozemy tu odkryc skarby tysiaca swiatow. -A kto sie o tym dowie? Kogo to zainteresuje? zapytal Ross. - Nie mowie,

ze nie jestem gotowy isc i ich poszukac. Nagle Travis dostrzegl jakis ruch w masie poplatanych roslin, gdzie ladujacy statek rozplaszczyl paprocie, ciagnac inne, powiazane pnaczami. Indianin obserwowal drzenie polamanych galezi. Cos torowalo sobie droge od miejsca oddalonego o jakies sto metrow od statku

w kierunku sciany nieruchomych roslin. I to cos bylo calkiem sporych rozmiarow. Czy pelzajace stworzenie jest ranne? Czy wlecze sie, aby umrzec w jakims zacisznym miejscu? Travis nasluchiwal, starajac sie uslyszec cos wiecej niz szelest lisci. Jezeli mieszkaniec tej planety rzeczywiscie jest ranny, nie

skarzyl sie. Jakies zwierze? Czy... cos innego? Cos rownie obcego jak wydmowe stwory, bardziej zblizone do zwierzecia niz do czlowieka, takiego, jakiego znali? -Ukrylo sie juz - wysapal Ross. - Nie moze byc ciezko ranne, bo nie przesuwaloby sie tak szybko.

-Wydaje sie, ze ten swiat nie jest tak opustoszaly, jak wygladal na pierwszy rzut oka - powiedzial Ashe sucho. - A tamte? "Tamte" zblizaly sie lekko i cicho, dryfujac przez sztuczna polane powstala podczas ladowania statku. Raz czy dwa zatrzepotaly cienkimi jak pajeczyna skrzydlami, zeby utrzymac sie w powietrzu. Cala

uwage skupialy na statku. Czym wlasciwie byly? Ptakami? Owadami? Latajacymi ssakami? Travis mial wrazenie, ze te cztery male stworzenia stanowia dziwaczna kombinacje wszystkich trzech rodzajow. Dlugie, waskie skrzydla, prawie przezroczyste, przypominaly skrzydla owada. Z drugiej strony, te istoty mialy trzy nogi, dwie

mniejsze z przodu, zakonczone trzema palcami w ksztalcie pazura, i jedna wieksza konczyne z tylu, o jeszcze bardziej wydatnych szponach. Ich glowy zdawaly sie wychodzic bezposrednio z karku i byly okragle na gorze, zwezajac sie w zakrzywiony dziob. Oczy zas - czworo oczu! sterczaly na krotkich wypustkach: jedna para z

przodu, druga z tylu. Trojkatne ciala pokrywalo blade futerko o blekitnym odcieniu. Powoli i bezszelestnie, wrecz uroczyscie dryfowaly w kierunku statku. Drugi w rzedzie wylamal sie z formacji i zanurkowal ku ziemi. Tylnymi pazurami zakotwiczyl sie na pniaku zlamanej galezi i zlozyl skrzydla na grzbiecie, tak

jak robily to ziemskie motyle. Dwa ostatnie osobniki z rzedu przelecialy w jedna i w druga strone przed otwartym wlazem, zakolowaly i wznioslszy sie ku niebu, zniknely za wierzcholkami drzew. Przywodca zblizal sie powoli, az wreszcie zawisl w powietrzu, od czasu do czasu bijac skrzydlami, aby

utrzymac sie na rownej wysokosci, bezposrednio przed wejsciem do statku. Niczego nie mozna bylo wyczytac ze sterczacych, jaskrawoblekitnych oczu. Ludzie nie czuli jednak odrazy ani zaniepokojenia, jakie towarzyszylo im w trakcie spotkania z mieszkancami pustyni. Kimkolwiek byl tajemniczy lotnik, nie sprawial wrazenia

agresywnego czy niebezpiecznego. -Smieszny maly zebrak, co? - rzekl Renfry. - Chcialbym przyjrzec mu sie z bliska. Jezeli wszystkie tu sa takie jak on, nie mamy sie czym martwic. Dlaczego technik okreslal skrzydlate stworzenie jako "on", bylo dla reszty niejasne, lecz czterooki

stwor bardzo ich zainteresowal. Ross pstryknal palcami i wyciagnal reke na powitanie. -Chodz tu, kolego - zawolal. Polyskujace, blekitne ogniki zamrugaly wraz z ruchem wypustek ocznych, skrzydla zatrzepotaly i stwor zblizyl sie do wlazu. Jednak nie na tyle blisko, aby Ziemianin

mogl go dotknac. Stworzenie na chwile zawislo nieruchomo w powietrzu, a potem zatrzepotalo teczowymi skrzydlami i wzbilo sie ku niebu. Jego partner wystartowal z krzaka ponizej, aby do niego dolaczyc. Kilka sekund pozniej zniknely, jakby nigdy ich tu nie bylo. -Sadzisz, ze jest

inteligentny? - Ross patrzyl za skrzydlatym stworzeniem, a na jego zazwyczaj obojetnej twarzy malowalo sie rozczarowanie. -Zgadujesz rownie dobrze jak ja - odparl Ashe. Renfry - zwrocil sie do technika - masz teraz zapis z podrozy. Czy mozesz go odtworzyc?

-Nie wiem. Szkoda, ze nie mam instrukcji albo chociaz jakiegos przewodnika. Myslisz, ze mozna cos takiego tu znalezc? -Dlaczego tak ci spieszno do wyjazdu, szefie? Dopiero co tu dotarlismy, a to miejsce wyglada mi na niezly klejnocik wakacyjny. Ross uniosl glowe, aby popatrzec na kopule, na ktorej opalowe blyski igraly

w promieniach slonca. -Wlasnie dlatego odpowiedzial spokojnie Ashe. - Za duzo tu pokus. Travis zrozumial; wiedza, ktora skrywal ten swiat, pociagala Ashe'a z nieodparta sila. Zafascynowani jego sekretami, mogliby odkladac badania statku i opozniac start. Znal

podobne sztuczki. Zanim zostana wciagnieci w pulapke, musza zwalczyc wszechogarniajace pragnienie zanurzenia sie w tej zielonej dzungli, wyciecia sciezki do opalizujacej kopuly i przekonania sie na wlasne oczy, jakie skrywa cuda. Godzine pozniej wyszli ze statku, pozostawiajac technika na strazy. Nastawili

miotacze na minimum i torowali sobie droge przez las. Travis zerwal jeden z kwiatow. Piec szerokich platkow, wydluzonych i lekko pomarszczonych na koncach, mialo intensywny kremowy kolor, przechodzacy w srodku w pomaranczowy. Spoczywajace na dloni platki zaczely sie poruszac i zamykac w paczek. Nie

potrafil wyrzucic kwiatu. Jego barwa niewolila, a aromatyczny zapach pociagal. Wlozyl krotka lodyzke do jednej z kieszeni worka na pasku, gdzie, pozbawiony ciepla jego dloni, kwiat ponownie sie otworzyl. Ani nie zbladl, ani nie zwiadl mimo krotkiej lodyzki. Teraz, poza bezposrednim wplywem promieni

slonecznych, powietrze wydawalo sie duzo chlodniejsze, wilgotne i ciezkie od intensywnie pachnacych roslin. Aromatyczna won, silniejsza niz perfumy, nabierala intensywnosci, w miare jak stapali po masie zgnilych lisci. -Fuu! - Ross zamachal dlonia przed twarza, jakby chcial rozrzedzic powietrze.

- Fabryka perfum, czy co? Czuje sie, jakbym brodzil w powodzi roz! Ashe najwyrazniej stracil czesc charakterystycznej dla siebie trzezwosci umyslu. -Raczej gozdzikow - rzekl. Wyczuwam tu - powachal i kichnal - gozdziki i chyba galke muszkatolowa.

Travis oddychal plytko. Juz kilka minut wczesniej zwietrzyl te kombinacje zapachow. Teraz zlapal w nozdrza wiatr przesycony zapachem szalwi. Dzungla konczyla sie tuz u podstawy opalowego budynku, ktory z bliska wydawal sie o wiele wyzszy. Posuwali sie naprzod, szukajac wejscia. Musialo gdzies byc, chyba ze

wszyscy tubylcy potrafili latac. Co dziwne - mimo iz na wielu wyzszych pietrach znajdowaly sie okna z malymi balkonikami - na dole nie bylo zadnych otworow. Widzieli tylko panele osadzone w rzezbionych ramach i solidne bloki z opalu. Na kazdym panelu widniala polyskujaca mozaika, ktora nie tworzyla zadnego

rozpoznawalnego wzoru i mienila sie tysiacem kolorow. Mezczyzni przebrneli przez zarosla, docierajac do kranca muru. Duzy budynek przypominal typowy blok w ziemskim miescie. Za rogiem, na froncie kolistej rampy, znalezli drzwi. Byly zwienczone lukiem i siegaly pierwszego pietra. Rampa przypominala zamarznieta

poprzerywana gdzieniegdzie koronke Zawahali sie. Gdyby nie westchnienia wiatru, szmer lisci i szemranie niewidzialnych mieszkancow zielonego swiata, dokola panowalaby cisza - cisza dawno zapomnianego miejsca. Ashe wszedl na rampe i wolnym krokiem wspial sie

po delikatnej pochylosci, jakby wcale nie chcial sie dowiedziec, co jest dalej. Travis i Ross podazyli za nim. W zakamarkach i krzywiznach rampy znajdowaly sie kieszonki pelne opadlych lisci, a jeszcze wiecej suchych roslin dryfowalo wewnatrz otwartego portalu. Szli po szeleszczacym kobiercu, szurajac nogami, az dotarli

do holu, ktorego wysokosc zapierala dech w piersiach. Podazajac wzrokiem za wewnetrzna spirala, wznoszaca sie nieprawdopodobnie wysoko, poczuli zawroty glowy. Na samej gorze wienczyla ja ogromna opalizujaca kopula. Przebijalo przez nia swiatlo sloneczne, malujac tecze na murach i na rampie, ktora

wznosila sie wzdluz murow, sluzac innym lukowatym, koronkowym wejsciom na kazdym pietrze. Tutaj nie dostrzegli blysku zewnetrznej mozaiki. Szeroka gama kolorow zostala zredukowana do delikatnych, wyblaklych cieni, ciemnego fioletu, zieleni, brudnego rozu, kremowego...

-... czterdziesci osiem, czterdziesci dziewiec, piecdziesiat! Piecdziesiecioro drzwi wzdluz tylko tej rampy. Ross sciszyl glos do szeptu, a mimo to echo odpowiedzialo im upiornie. Od czego zaczynamy? Teraz mowil mocniejszym glosem, jakby rzucal wyzwanie poglosowi i ciszy, ktora go tlumila.

Ashe przemierzyl obszerny hol i wlozyl obie rece do niewielkiej niszy. Pospieszyli za nim i zobaczyli, ze trzyma w dloniach mala statuetke z ciemnofioletowego kamienia. Podobnie jak blekitni lotnicy, figurka byla uderzajaco podobna do zyjatek, ktore znali, a jednoczesnie wydawala sie obca.

-Czlowiek? - zastanawial sie Ross. - Zwierze? . -Totem? Bog? - dodal Travis, bazujac na wlasnej wiedzy i doswiadczeniu. -Kazde albo zadne z nich podsumowal Ashe. - Ale z pewnoscia dzielo sztuki. Przyjrzeli sie statuetce. Postac stala w pozycji wyprostowanej na dwoch

szczuplych konczynach zakonczonych stopami o dlugich, waskich, szeroko rozstawionych palcach. Cialo, rowniez szczuple, z widocznie zarysowana talia i szerokimi barkami, przypominalo cialo ludzkie. Stworzenie wznosilo ramiona do gory, jakby zamierzalo wyskoczyc w powietrze. Mialoby jednak wieksze szanse przezycia

takiego skoku niz ci, ktorzy teraz patrzyli na statuetke; skorzaste skrzydla laczyly ramiona i zebra podobnie jak u ziemskich nietoperzy. Glowa, przypominajaca ludzka, byla wrecz groteskowa w swej brzydocie. Spiczaste uszy przytlaczaly wielkoscia reszte szczegolow twarzy: gleboko osadzone oczy pod ciezkimi wypuklosciami

czaszki; nos, pionowa wypustka nad otworem gebowym; i cienkie wargi, ukazujace potezne kly. Ale istota, choc szpetna, nie byla odrazajaca ani zatrwazajaca. Brak jakiegokolwiek odzienia moglby sugerowac, ze przedstawiciele tej rasy nie naleza do osobnikow kierujacych sie rozumem. Jednak im dluzej odkrywcy

przygladali sie posazkowi, tym bardziej byli przekonani, ze nie przedstawia zwierzecia. Fioletowy kamien byl gladki i chlodny w dotyku, a kiedy Travis podniosl go do swiatla, saczacego sie z kopuly, statuetka zalsnila jak klejnot. Misterne detale postaci kontrastowaly z abstrakcyjnymi malowidlami na zewnetrznych scianach.

Byly bardziej zblizone do ornamentow na kopule i ponad wejsciami. Ross przejechal palcem po wewnetrznej stronie niszy, w ktorej Ashe znalazl figurke. Kurz posypal sie na posadzke. Jak dlugo ta uskrzydlona postac tu stala? Ashe wsunal statuetke pod pache i poszli dalej - nie pod gore spiralna rampa,

lecz do pierwszych otwartych drzwi na parterze. Pomieszczenie okazalo sie puste, oswietlone jedynie swiatlem wpadajacym przez szczeliny w scianie. Rowniez pokoje byly puste. Wygladalo na to, ze mieszkancy tego budynku o ile byl to budynek mieszkalny - opuszczajac go, zabrali ze soba wszystko oprocz malej

statuetki w holu. Kiedy sprawdzili ostatnie pomieszczenie, Ross westchnal i oparl sie o sciane. -Nie wiem, jak sie czujecie powiedzial - ale ja w ciagu ostatniej godziny nalykalem sie dosc kurzu. O sniadaniu prawie zapomnialem. Przerwa na kawe gdybysmy tylko ja mieli -

moglaby nas podbudowac. Nie mieli kawy, ale zabrali ze soba pienisty napoj ze statku. Usiadlszy rzedem naprzeciwko rampy, na przemian wysysali plyn z pojemnikow i pozywiali sie ciastkami "kukurydzianymi", ktore wczesniej podzielili na rowne porcje. -Dobrze by bylo zjesc cos swiezego - powiedzial w

zadumie Travis. Monotonna dieta z zapasow na statku zaspokajala glod, lecz nie satysfakcjonowala upodoban smakowych. Indianin wyobrazil sobie skwierczacy stek i przystawki, jakie zwykle serwowano na ranczo. -Moze tam cos znajdziemy. - Ross wskazal kobierzec zieleni nieco w dole. Moglibysmy urzadzic male

polowanie... -Co ty na to? - Travis wstal i zwrocil sie do Ashe'a. Moglibysmy sprobowac? Propozycja nie spodobala sie archeologowi. -Nie zabije niczego, dopoki nie bede wiedzial, co zabijam - odparl. Travis z poczatku nie

zrozumial, dopiero po chwili dotarlo do niego znaczenie slow Ashe'a. Skad mogli miec pewnosc, ze ich lupem nie padnie istota rozumna! Mimo wszystko jednak, wciaz mial ochote na stek, i to pragnienie nie dawalo mu spokoju. -Wchodzimy na gore? Ross wstal. - Mamy tu pracy na caly dzien, jesli chcemy sie czegos dowiedziec.

-Zapewne. - Ashe przycisnal do piersi nietoperzopodobna figurke. - Mozemy rozejrzec sie na parterze tego duzego czerwonego bloku na pomocy. Przebrneli przez gesta zaslone krzakow, trawy, drzew i pnaczy i dotarli do czerwonego budynku o monolitycznej architekturze. Tu ponownie staneli przed

otwartymi drzwiami; byly bardzo waskie, jakby bronily wstepu do wnetrza. -Wyglada na to, ze ci, co go zbudowali, nie przepadali za swoimi sasiadami skomentowal Ross. - W razie potrzeby bylaby tu niezla forteca. Tamten budynek z kopula jest otwarty na osciez. Travis zawahal sie przez

moment, nim zdecydowal sie na przekroczenie progu. Ledwie znalazl sie w srodku, znieruchomial. -Klopoty! - pomyslal i blyskawicznym ruchem wyciagnal gotowy do strzalu miotacz. Przed nim rozciagal sie szeroki hol, taki jak w budynku z kopula. Ten jednak wygladal inaczej.

Przecinalo go wiele przepierzen, niektore o wysokosci prawie dwoch metrow. Dzielily hol na niewielkie schowki. Z zadnego nie mozna bylo zobaczyc, co jest za nastepnym. Nie tym jednak przejal sie zwiadowca, lecz wonia, ktora dotarla do jego nozdrzy. To, co wyczul, przypominalo odor nocnych stworzen z

piaszczystej planety. Byla to won nory - nory, z ktorej od dawna korzystano. Powietrze cuchnelo zgnilizna, obcym cialem, wysuszonymi i zgnilymi roslinami oraz odchodami. Cos tu mialo swoje legowisko i czesto z niego korzystalo. Tajemniczego stwora zdradzila niecierpliwosc. Indianin uslyszal niski,

gardlowy pomruk, taki jaki wydobywa sie z gardzieli kota szykujacego sie do skoku na nieswiadoma niebezpieczenstwa ofiare. Odwrocil sie w mgnieniu oka. Ujrzawszy zgarbiony ksztalt balansujacy na gornej krawedzi przepierzenia, zrozumial, ze stworzenie lada moment skoczy wprost na niego. Instynktownie uniosl reke i

wyzwolil energie miotacza. Promien trafil napastnika w powietrzu. Straszliwy skowyt szalu i bolu odbil sie echem od masywnych murow. Cepowata konczyna zaopatrzona w ostre pazury zdolala siegnac celu. Travis zatoczyl sie i zanurzyl w jeszcze wiekszych ciemnosciach. Niemal w tej samej chwili wpadli Ross i Ashe, strzelajac z miotaczy

w ryczacego stwora, ktory szykowal sie do ponownego ataku. Stworzenie bylo nieprawdopodobnie zywotne. Dopiero kiedy plomienie dwoch miotaczy skupily sie na jego ciele, padlo na ziemie i znieruchomialo. Travis, wyraznie wstrzasniety, usilowal sie podniesc. Wiedzial, ze gdyby nie

ostrzezenie, bylby juz albo martwy, albo tak straszliwie okaleczony, iz pragnalby smierci. Pokustykal w kierunku drzwi. Cala noga zdretwiala mu od druzgoczacego ciosu. Pomacal reka, lecz nie znalazl rozdarcia w kombinezonie i wydawalo mu sie, ze nie ma otwartej rany.

-Dostal cie? - Ashe zbadal rane. Travis, wciaz oszolomiony, skrzywil sie pod naciskiem palcow archeologa. -Tylko siniaki. Co to bylo? Ross spojrzal na zwloki tajemniczego stwora. -Trudno okreslic - odparl. Ale na pewno jest martwy i

ma szesc lap. Rzeczywiscie, po strzalach z miotaczy pozostaly tylko spalone szczatki. Przyjrzawszy sie im, stwierdzili, ze futrzasty drapieznik mial szesc lap, ponad dwa metry dlugosci i proporcjonalne do rozmiarow ciala kly i pazury. . -Miejscowa odmiana

tygrysa szablozebnego zasugerowal Ross. Ashe pokiwal glowa. -Proponuje strategiczny odwrot. Ten tutaj moze miec kolegow. Wolalbym nie spotkac ktoregos z nich w dzungli. 13 Myslales, ze nie natrafimy tu

na zadne paskudne niespodzianki? - Ross bebnil pokaleczona reka o blat stolu w mesie. Patrzyl na Travisa nieco protekcjonalnie. - Pozwol, kolego, ze dam ci pewna rade. Wlasnie wtedy, gdy wszystko idzie po twojej mysli, powinienes spodziewac sie pulapki.Indianin potarl posiniaczone udo. Mial czas

na przeanalizowanie ostatniej walki. Sam doszedl do wniosku, ze byl zbyt pewny siebie, wchodzac do budynku o czerwonych murach, totez uwagi Rossa wydaly mu sie zbyt protekcjonalne. Zobaczyl w korytarzu Renfry'ego i Ashe'a. Po chwili weszli do mesy. -Wiesz - mowil technik - ze te blekitne latajace stwory

wrocily dwukrotnie podczas waszej nieobecnosci? Podlecialy do wlazu, ale nie probowaly dostac sie do srodka. Travis, przypomniawszy sobie pazury tych stworzen, chrzaknal. -Na szczescie - powiedzial. -Potem - kontynuowal Renfry, nie zwracajac uwagi

na wtret Apacza - tuz przed waszym powrotem, znalazlem to. Za zewnetrznymi drzwiami. "To" nie zostalo przyniesione przez wiatr. Trzy rozki ze zwinietych zielonych lisci o zoltych nerwach, spietych kilkucentymetrowymi cierniami, byly wypelnione owalnymi bladozielonymi przedmiotami, mniej wiecej

wielkosci paznokcia kciuka. Mogly byc to owoce, nasiona lub jakas forma ziarna. Co dziwne, Travis mial pewnosc, ze stanowily czyjes pozywienie. Nietrudno bylo sie domyslic, ze blekitni lotnicy podarowali je w gescie przyjazni. Dlaczego? Z jakiej przyczyny? -Widziales, jak te skrzydlaki

to zostawialy? - zapytal Ashe. -Nie. Gdy poszedlem do wlazu, juz tam lezalo. Jedno z ziarenek wypadlo z paczuszki i potoczylo sie po stole. Travis przycisnal je palcem i kulka natychmiast pekla, jak przejrzale winogrono. Bez namyslu podniosl lepki palec do ust. Bylo cierpkie, lecz slodkie i mialo w sobie swiezosc

miety czy podobnego ziela. -Zrobiles to - zauwazyl Ross. - No coz, pozostaje nam tylko patrzec, jak obsypiesz sie purpurowymi krostami albo caly zrobisz sie zielony i uschniesz. Mowil jak zwykle rozbawionym tonem, lecz z jego glosu przebijalo napiecie. Zapewne Ross uwazal, ze Apacz, robiac ten eksperyment, wzial na

siebie zbyt duze ryzyko. -Smakuje calkiem niezle odparowal Travis. Wzial kolejny owoc, wlozyl go do ust i rozgniotl skorke zebami. Jagoda, ziarenko, czy cokolwiek to bylo, nie mogla wprawdzie zastapic miesa, lecz byla swieza i, co najwazniejsze, miala smak. -Dosyc! - Ashe sprzatnal mu sprzed nosa

pakuneczek wraz z zawartoscia. - Nie mozemy ryzykowac bez potrzeby. Kiedy jednak Travis nie odczuwal zadnych sensacji, podzielili miedzy siebie reszte ziarenek. Podczas kolacji, po raz pierwszy od wielu tygodni, rozkoszowali sie smacznym pozywieniem. -Moze moglibysmy czyms

pohandlowac, zeby dostac tego wiecej - zaczal Ross, lecz zreflektowal sie i zamilkl. Ashe rozesmial sie. -Wlasnie sie zastanawialem, kiedy zaswita ci w glowie ta mozliwosc. Murdock wyszczerzyl zeby w usmiechu. -Latwo ci mowic. Pewnie

myslisz, ze mi sie nie uda, co? W porzadku, raz jeszcze zmienimy sie w handlarzy. Tak naprawde nigdy nie mialem okazji, by wyprobowac swoje zdolnosci. Zbyt wiele przeszkod. Travis czekal cierpliwie, az mu wszystko wyjasnia. Kolejny raz wspolne przezycia Ashe'a i Rossa z przeszlosci izolowaly go,

przypominajac, ze uczestniczy w tej przygodzie przez czysty przypadek. -Miedzy przedmiotami, ktore wybralismy do analizy, powinny byc takie, ktore zainteresuja tubylcow. Ross minal Ashe'a, wychodzac z messy. Rzuce okiem. -Handel, co? - pokiwal

glowa Renfry. - Slyszalem, jak wy, chlopcy, podczas podrozy w czasie pogrywaliscie w ten sposob. -To dobra przykrywka. Jedna z najlepszych. Handlarz bez przeszkod porusza sie po prymitywnym swiecie i nikt nie kwestionuje jego obecnosci czy zachowania. Kazde dziwactwo mowy, zwyczajow, ubioru mozna

wiarygodnie wytlumaczyc. Wiadomo, ze przybywa z daleka, wiec ci, ktorzy sie z nim kontaktuja, nie oczekuja, ze bedzie do nich podobny. Handlarz szybko podlapuje nowinki. Tak, handel to przykrywka, jakiej uzywalismy od samego poczatku. -Tez byles handlarzem, kiedy cofnales sie w czasie? - zapytal Travis.

Ashe wyraznie sie ozywil, gdy dano mu szanse opowiedzenia o swoich przygodach. -Slyszales kiedykolwiek o ludzie pucharu? Byli to kupcy; na poczatku epoki brazu mieli swoje faktorie od Grecji az po Szkocje. To byl moj kamuflaz w starozytnej Brytanii, a potem w krajach nadbaltyckich. Ten zawod naprawde

wciaga i fascynuje. Moj pierwszy partner mogl odejsc na emeryture jako milioner - a raczej odpowiednik milionera w tamtym okresie. - Ashe przerwal nagle, lecz Travis zadal kolejne pytanie. -Dlaczego tego nie zrobil? -Czerwoni zlokalizowali nasza stacje i wysadzili ja w powietrze. Sami tez zgineli,

poniewaz dali nam namiar na swoja baze. - Dopoki sie nie zobaczylo jego oczu, mozna bylo sadzic, ze przywoluje z pamieci suche fakty. Travis wiedzial, ze Ross jest niebezpieczny. Teraz zrozumial, ze Ashe w razie koniecznosci potrafi byc bardziej bezwzgledny niz jego podwladny, ktory wlasnie wrocil z pelnymi

rekami i rozlozyl przedmioty na stole. Znalazl sie tam kawalek materialu - byc moze apaszka - ktory znalezli w jednej z szafek czlonkow zalogi. Byla to zielona tkanina w purpurowa kratke; zywe kolory przyciagaly wzrok. Obok lezaly cztery drewniane plaskorzezby o odcieniu koralowym, zdobione zlotem. O ile

mogli sie zorientowac, byly to stylizowane imitacje lisci paproci lub pior. Ashe przypuszczal, ze przedstawiaja istoty pochloniete jakas gra, chociaz na statku nie zlokalizowali dotychczas zadnej planszy czy innych akcesoriow do gry; Nieco dalej na blacie Ross polozyl tabliczke, ktora w tajemniczy sposob

odtwarzala trzymajacej ja osobie obraz rodzinnych stron. Ashe odsunal tabliczke, krecac glowa. -To zbyt wazne. Za pierwszym razem nie musimy byc az tak hojni. Jakkolwiek by na to patrzec, otrzymalismy bardzo drobny podarunek. Sprobuj dac im apaszke i te dwie plaskorzezby.

-Polozyc je w wejsciu? zapytal Ross. -Raczej nie. Nie ma co zwabiac tu gosci. Wybierz jakies miejsce na ziemi. Ashe wyszedl za Murdockiem. Travis poczul nagle ostre uklucie w nodze, pokustykal wiec na koje, aby wyprobowac jej uzdrawiajace wlasciwosci. Zdjal kombinezon,

wyciagnal sie z grymasem bolu i sprobowal sie rozluznic. Musial zasnac pod narkotycznym wplywem uzdrawiajacej galarety, ktora wlala sie do przeszklonej koi i otoczyla jego cialo. Kiedy uniosl powieki, zobaczyl nad soba Rossa, ktory szarpal go gwaltownie.

-Co sie dzieje? Murdock nie dal mu czasu na protesty. -Ashe zniknal! - Jego twarz byla na pozor obojetna, lecz zimne blyski w oczach zdradzaly silne emocje. -Zniknal? - Sennosc spowodowana uzdrawiajacymi wlasciwosciami galarety

utrudniala myslenie. Gdzie? -Tego wlasnie musimy sie dowiedziec. Ruszaj sie! Travis ubral sie i zapial pas z miotaczem, ktory podal mu Ross. -Powiedz mi, jak to sie stalo - zwrocil sie do Murdocka, gdy wyszli na korytarz.

-Bylismy na zewnatrz. Szukalismy kamienia, na ktorym mozna by polozyc rzeczy do handlu. Obserwowala nas para tych skrzydlakow, wiec czekalismy, by zobaczyc, czy zlecana dol. Nie kwapily sie, wiec Ashe powiedzial, zebysmy udali, ze idziemy do tych budynkow. Przeszedl za powalone drzewo... widzialem, jak

tam szedl. Mowie ci... widzialem go! Potem zniknal! - Ross byl wyraznie wytracony z rownowagi. -Pulapka w ziemi? - Travis podal pierwsze rozwiazanie zagadki, jakie przyszlo mu na mysl i podazyl za Rossem do komory powietrznej. Renfry mocowal tam dwa kawalki jedwabnego sznurka, ktory, jak wczesniej sprawdzili, byl

zdumiewajaco wytrzymaly. W taki sposob, doczepieni do statku, mogli przeczesac okolice, pozostawiajac jednoczesnie wiadomosc o miejscu swego pobytu. -Przeszukalem ten teren cal po calu - wycedzil przez zeby Ross. - Nie znalazlem nawet dziurki mrowek czy innego robaka. W jednej chwili Ashe tam byl, a w nastepnej zniknal!

Przywiazali sie linkami i zostawiwszy Renfry'ego na strazy, zeszli na ziemie, gdzie polamana przez statek roslinnosc usychala w promieniach zachodzacego slonca. Wiedzieli, ze gdy zapadnie zmrok, trudno bedzie prowadzic poszukiwania. Mieli nadzieje znalezc jakis slad, zanim ciemnosci ogarna okolice.

Ross ruszyl przodem, balansujac na zwalonym pniu. Dotarl do samej korony powalonego drzewa o przywiedlych lisciach, teraz zmiazdzonych i polamanych. -Stal dokladnie tutaj. Travis zeskoczyl na polamane liscie. Ostry zapach lepkiej posoki oraz ciezka won kwiatow i lisci

draznily nozdrza. Ross mial slusznosc. Zielsko porastalo ziemie szerokim pasem i nic nie wskazywalo, ze cokolwiek zostalo tu naruszone. Przyjrzal sie uwaznie sladom stop, lecz niczym sie nie roznily od tych, ktore sam zostawil. Mogly to byc odciski stop zarowno Ashe'a, jak i Rossa. Z uwagi na brak innych sladow Indianin

poszedl tym tropem. Chwile pozniej, na samym skraju polany, ktora Murdock wydeptal w czasie poszukiwan, Travis ujrzal cos jeszcze. Lezal tam inny pien drzewa, pozostalosc lesnego giganta, ktory nie zostal powalony podczas ladowania statku. Lezal tam dostatecznie dlugo, aby nagromadzily sie dokola niego ziemia i opadle liscie

oraz porosl go czerwony mech i grzyby. Na mchu widnialy dwie duze ciemne plamy, poszarpane smugi sugerujace, ze cos lub moze ktos wbil tu paznokcie, aby przeciwstawic sie jakiejs poteznej sile. Ashe? Ale jak to mozliwe, ze schwytano go, a Ross ani nie widzial walki, ani nie slyszal

zadnych jej odglosow? Travis przeskoczyl pien drzewa i znalazl potwierdzenie swych domyslow: kolejny gleboki odcisk stopy w sciolce. Ale dalej nic. Zupelnie nic! A zadna istota zywa nie moglaby isc po tak miekkim podlozu, nie zostawiajac sladow. Wydawalo sie, ze w tym miejscu Ashe uniosl sie w powietrze.

Alez tak! Powinni szukac nie na ziemi, lecz w gorze, Travis zawolal Rossa. Dokola nich rosly potezne drzewa. Gladkie pnie siegaly ponad siedem metrow w gore, dopiero na tej wysokosci widac bylo liscie. Nie dostrzegli zadnego niezwyklego ruchu ani nie slyszeli zadnych dzwiekow. Wtem nadlecial jeden z

blekitnych skrzydlakow. Krazyl nad Travisem, obserwujac go czworgiem wystajacych oczu. Czyzby skrzydlate stwory porwaly archeologa? Nie mogl w to uwierzyc. Czlowiek o wadze i sile Ashe'a, walczacy zaciekle - co sugerowaly slady na mchu - nie dalby sie porwac w powietrze jednemu takiemu stworzeniu. Musialoby go

dopasc cale stado. Apacz byl jednak pewien, tak jakby to widzial, ze archeologa uprowadzono w powietrze, albo na wierzcholki drzew. -Jak zdolaly go uniesc? zastanawial sie Ross. Najwyrazniej sklanial sie do zaakceptowania pomyslu Travisa. - A potem kontynuowal agent czasu dokad go zabraly?

-W przeciwnym kierunku niz trzy najblizsze budynki zasugerowal Travis. Transportowanie wieznia nie bylo latwe, wiec polecialy bezposrednio do miejsca swego zamieszkania. Bardziej zalezalo im na czasie niz na ukrywaniu sie. -Czyli lot do dzungli. - Ross powiodl wzrokiem po drzewach, pnaczach i

krzakach. - No coz, zastosujemy pewna sztuczke. Podaj mi swoj pas. Uczyli nas tego na poczatku szkolenia. - Wzial pas od Travisa, zaczepil o swoj i otoczyl nim drzewo. Jednak pien byl zbyt szeroki. Ross odczepil sznurek laczacy ich ze statkiem, odcial kawalek i dolaczyl do obu paskow. Tym razem wystarczylo.

Wykorzystujac pasy, zaczal wspinac sie po pniu niemego swiadka ostatniej walki. Liscie drzaly, kiedy torowal sobie miedzy nimi droge. -Znalazlem slad - zawolal po chwili. - Dokola tego konaru zaczepiono line, ktora wyzlobila rowek w korze. I... no, no, no... nie sa zbyt madre albo nie sadza,

ze my jestesmy. Wejdz i sam zobacz! Linka wykonana ze sznurka i paskow opadla wzdluz pnia. Travis zlapal ja i wspial sie z mniejsza zrecznoscia niz Ross. Po chwili jednak dolaczyl do kompana ukrytego na galezi posrod lisci. Ross skladal w dloniach inna line, zielona, zrobiona z pnaczy roslin.

-Trzeba zabawic sie w Tarzana. - Ross pociagnal koniec zielonej liny. Przelatujesz na tamto drzewo, prawdopodobnie znajdujesz kolejna line. I tak dalej. Wciaz nie bardzo rozumiem, jak przenosily Ashe'a. Chociaz - zmruzyl oczy - moze zaczekaly, az wrocilem po ciebie na statek. Travis przyjrzal sie linie.

-To, ze zostawily tu line oznacza, ze... -Ze wroca? - Ross pokiwal glowa. - Mozliwe, ze zamierzaja wylapywac nas jednego po drugim. Ale kim sa? To na pewno nie te latajace stworzenia... -Te moga pelnic role psow mysliwskich. - Travis staral sie nie patrzec na ziemie, poniewaz wysokosc, na

jakiej siedzial, nie napawala go otucha. -A ten prezent z owocow byl tylko przyneta, zeby zwabic nas w pulapke - zgodzil sie Ross. - Wszystko pasuje: owoce, zeby wyciagnac nas ze statku, skrzydlaki mialy dac sygnal, kiedy wyszlismy. A potem - atak! I jeden z nas sprzatniety! Tyle ze Ashe nie zostanie dlugo wiezniem.

-To rowniez moze byc pulapka - przypomnial mu Travis, kiedy szarpnawszy za line, zorientowal sie, ze jest bardzo mocno przywiazana do drzewa. -To prawda. Wkrotce sie dowiemy. -W nocy? - Slonce chylilo sie ku zachodowi. Travis chcial isc po sladach, podobnie jak Ross, lecz

zdrowy rozsadek nakazywal im, by nie dali sie wciagnac w bezmyslna akcje ratownicza. -Noc... - Ross skrzywil sie, patrzac na ostatnie promienie slonca. - Te stworzenia sa aktywne za dnia i przyzwyczajone do duzych wysokosci. -Co sugeruje, zeby nie podrozowac po ziemi ani w

nocy. - Travisa zaczynalo meczyc mowienie. - Nasz kolega w czerwonym domu moze sluzyc jako przyklad. Jakie widzisz rozwiazanie? -Wracamy do budowli z kopula. Idziemy na gore. Dokola kopuly jest balkon. Stamtad rozpoczniemy poszukiwania. Travis byl sklonny sie zgodzic, lecz musieli jakos

zdlawic protesty Renfry'ego. Dotychczas Ross akceptowal zadania technika, twierdzac, ze z calej ekipy tylko Renfry dysponuje wiedza, dzieki ktorej moga przejac kontrole nad statkiem, a zarazem nad wlasna przyszloscia. Co wiecej, koniecznosc zorganizowania ekipy poszukiwawczej przed

zapadnieciem zmroku wiazala sie z jak najszybszym odnalezieniem sladow, ktore moglyby doprowadzic do Ashe'a. Podazyli sciezka, ktora wyrabali rankiem, kiedy przechodzili przez male polanki. Travis zerkal na niebo. Mial nadzieje, ze dostrzeze blekitne skrzydlaki na czatach. Nie zobaczyl zadnego.

Gdy dotarli do wewnetrznej rampy pod kopula, Ross przyspieszyl kroku. Zwolnil tempo, kiedy wchodzili stopniowo na piaty, szosty, potem siodmy, osmy, dziewiaty, a wreszcie dziesiaty poziom. Z budynku nie dolecial ich najmniejszy dzwiek, nic, co zmaciloby cisze i pustke bajecznie pieknego wnetrza.

Dotarli na balkon - waskie przejscie, okalajace kopule, zabezpieczone siegajaca do piersi rzezbiona porecza. Wzmagajacy sie wiatr burzyl im wlosy i zawodzil osobliwie w szczelinach budowli. Ross ruszyl do miejsca, skad roztaczal sie widok w kierunku, w ktorym, jak sadzili, podazyli oprawcy Ashe'a.

Dopiero z kopuly mezczyzni ujrzeli inne budowle, a raczej rumy, wystajace z dzungli. Wiekszosc z nich nie dorownywala wielkoscia kopule, lecz trzy czy cztery stojace w dalszej odleglosci wyraznie ja przewyzszaly. Ross wskazal na jedna z budowli, -Jezeli skierowaly sie do najblizszej budowli,

przemieszczajac sie posrod wierzcholkow drzew, to musi byc tamta powiedzial. Travis analizowal w myslach najdrobniejsze szczegoly krajobrazu. -Na prawo od tego dachu w ksztalcie lejka i na lewo od stosu kamieni. To moze byc kilka mil stad.

Uzbrojeni w miotacze mogli zaryzykowac przejscie tego szlaku, lecz wtedy obwiesciliby wszem i wobec swoje przybycie. Jezeli chcieli zlokalizowac wroga oczywiscie pod warunkiem, ze Ross trafnie wybral budowle - wiazalo sie to z dluzszymi i bardziej skomplikowanymi podchodami. A takiej wyprawy nie mozna bylo

zaczynac noca. -Jest jeden sposob, aby sprawdzic prawdziwosc naszych domyslow powiedzial Murdock, jakby myslal na glos. - Jezeli zostaniemy tu do zmierzchu, dowiemy sie wszystkiego. -Jak? -Swiatla. Jesli zobaczymy

tam jakies swiatla, bedziemy mieli dowod. -Mame szanse. Okazaliby sie glupkami, gdyby zapalili swiatla. -Moglaby to byc pulapka mruknal Ross. - Jeszcze wieksza przyneta, zeby nas zwabic. -To tylko domysly. Skad mozemy wiedziec, co im

chodzi po glowach? Nawet nie wiemy, czym sa. Nie podobal ci sie ten, ktory nosil taki sam uniform. Travis wskazal na blekitny kombinezon. - Jezeli to wlasnie jest ich rodzima planeta, moze graja z nami tak, jak grali z toba, kontrolujac twoj umysl? -Rozejrzyj sie! Zamaszystym ruchem dloni Ross wskazal rozlegla

dzungle i budynki wyrastajace z niej niczym odizolowane wyspy. Kimkolwiek byli tworcy tych budowli, juz nie zyja. I to od dawna. Albo tez spadli z drabiny ewolucji. Jezeli sa istotami prymitywnymi, Ashe zdola sobie z nimi poradzic; szkolil sie w tym. Widzialem go w akcji. Daj mi godzine po zachodzie slonca. Jesli wtedy

zobaczymy swiatla, pojde tam... Travis wyciagnal miotacz. Ciemnosci, a nawet szarowka zmierzchu, mogly ozywic stwory, ktore beda sie czaic wzdluz szlaku. Rozumial jednak Rossa, a poza tym mieli dobrze oznaczona droge do statku. -W porzadku.

Chodzili powoli wkolo kopuly, czekajac na zapadniecie zmroku. Naliczyli przynajmniej piecdziesiat budynkow, fantastycznych, niezwyklych. Niektore z nich zdawaly sie przeczyc prawom grawitacji. Za nimi staly te wyzsze, zwyczajne. Czy nizsze to budowle wzniesione przez tubylcow, a wyzsze to ambasady,

przyklady trans galaktycznej architektury, jak sugerowal Ashe? Jesli nie wszystkie byly puste, coz za bogactwo wiedzy zawieraly... Krzyk Rossa wyrwal Travisa z zamyslenia. Na niebie za ich plecami wciaz odbijal sie blask slonca. Lecz... przeczucia Murdocka sprawdzily sie. Niewyrazne swiatelko blysnelo przez bezmiar zieleni z pierwszej

z odleglych wysokich wiezyc. Zablyslo - zgaslo zablyslo. Czy bylo necacym sygnalem? 14 Wrocili na statek, gdzie odbyli narade wojenna przy zamknietym luku zewnetrznym - tego srodka ostroznosci nauczyli sie w

pustynnym swiecie.-Trudno bedzie isc prosto przez dzungle w tamtym kierunku -zauwazyl Renfiy. - Oni oczekuja, ze tak postapicie. -Czasami najszybsza jest droga okrezna, a nie ta na wprost - zgodzil sie Ross. Rozlozyl na stole mape narysowana na kawalku materialu obcych; krzyzykami i kwadratami oznaczyli poszczegolne

budynki. - Zobaczcie tutaj. Stoja w grupie, te wysokie wieze. Ale tutaj, tutaj i tutaj sa inne budynki. Przypuscmy, ze skierujemy sie na ten, ktory wyglada jak olbrzymi lejek. Tuz za nim jest to zgrupowanie blokow. Wieza, o ktora nam chodzi, stoi miedzy nimi. A wiec ruszamy do lejka, potem do blokow i z powrotem. Jezeli uda sie nam ich przekonac,

ze szukamy na oslep, zyskamy na czasie. Dotrzemy mniej wiecej do tego miejsca... - wskazal punkt na zaimprowizowanej mapie - a potem zawrocimy i puscimy sie pedem. Podniosl wzrok. - Ktos ma lepszy pomysl? Renfry wzruszyl ramionami. -To twoja dzialka, przeszedles odpowiednie

szkolenie. Ale pojde z toba. -I pozwolisz, zeby jakis dowcipnis rabnal nam statek? - zachnal sie Ross. Oni cos na nas maja. Gdyby bylo inaczej, nie zdolaliby porwac szefa. To nie pierwszy lepszy rekrut, pamietaj. Widzialem go w akcji. -Szlak posrod wierzcholkow drzew - zamyslil sie Travis.

- Jezeli to ich typowy sposob podrozowania, moze jest cos, co dziala na nasza korzysc. Kiedy juz zaglebimy sie w dzungli, po prostu znikniemy im z oczu. Nie moga nas przez caly czas obserwowac z gory. -A wiec wyruszacie obydwaj? - Renfry wciaz studiowal mape. Murdock wstal.

-Nie pozwole im tak po prostu sprzatnac nam szefa sprzed nosa i odejsc spokojnie. Im predzej wyruszymy, tym lepiej! Nawet Ross musial przyznac, ze ze zrealizowaniem planu powinni zaczekac do switu. Przetrzasneli statek w poszukiwaniu zapasow i zgromadzili, co sie dalo. Kazdy zalozyl pas

podtrzymujacy miotacze. Dodatkowo zarzucili sobie na ramiona po zwoju linki i wzieli noze, ktore stanowily ich glowna bron, gdy udawali mysliwych. Chociaz krzemien wydawal sie zbyt kruchy, mistrzowsko wykonane ostrza mogly sie przydac w smiertelnych zmaganiach. Zabrali rowniez worki z jedzeniem i pojemniki z piana.

Renfry nie chcial siedziec z zalozonymi rekami. Musial jednak przyznac, ze w innym razie nie mozna by zamknac wlazu, wiec ktos powinien zostac na strazy. Nalegal jedynie, zeby wykorzystac uzbrojenie statku. Tak wiec, kiedy wczesnym rankiem zeszli po drabinie, z kadluba sterczaly czarne lufy zlowrogich dzial.

Na zmiane torowali sobie droge. Tam, gdzie mogli, przeciskali sie przez zarosla, oszczedzajac energie miotaczy. Travis wlasnie szedl przodem, kiedy przebrnawszy przez gesta sciane paproci, wpadli do zielonego tunelu. Przypominal plytka rynne. Apaczowi wystarczylo jedno spojrzenie, zeby sie zorientowac, co to jest.

Szlak dzikich zwierzat prowadzil albo do wodopoju, albo do jakiegos ulubionego pastwiska. Sciezka byla wykorzystywana od bardzo dawna. Znalezli tu mnostwo sladow: wglebienia, slady pazurow, odcisniete kopyto, i jakies mniejsze, obce tropy, ktorych nie potrafili zidentyfikowac.

-Pojdziemy ta sciezka? Prowadzi we wlasciwym kierunku. - Travis nie potrafil sie zdecydowac. Gdyby poszli sciezka, poruszaliby sie znacznie szybciej, co bylo niezwykle istotne, ale z tego szlaku oprocz zwierzat mogly korzystac istoty, ktore czatowaly na takich wedrowcow jak oni. Ross wyszedl na sciezke. Wila sie i zakrecala, lecz

rzeczywiscie prowadzila w strone budynku o lejkowatym wierzcholku, ktory konczyl ich pierwszy etap podrozy. -Tak, idziemy tedy postanowil. Ruszyl biegiem. Do jego uszu dolatywaly odglosy szemrania, piskow, czasami jakies przenikliwe skrzeczenie. Nigdzie jednak

nie widzial zadnych stworzen. Szlak opadal do plytkiego wawozu. Na dnie, po brazowozielonym piasku wil sie leniwie strumien, a nad nim rozposcieralo sie otwarte niebo. Wasnie tam przeszkodzili rybakowi. Reka Travisa powedrowala do rekojesci miotacza, lecz zastygla w bezruchu.

Podobnie jak blekitne skrzydlaki, i ten mieszkaniec nieznanego swiata nie wygladal zlowrogo. Stworzenie mialo wielkosc dzikiego kota i nieco go przypominalo moze z powodu okraglej glowy i lekko skosnych oczu. Bardzo dlugie i spiczaste uszy zwienczone byly ciezkimi kosmykami... pior. Pior! Blekitne

skrzydlaki byly porosniete sierscia, a to stworzenie, bez watpienia ladowe, mialo miekkie upierzenie w tym samym blekitnozielonym odcieniu co roslinnosc dokola. Gdyby dziwaczny kot nie kucal na kamieniu na otwartej przestrzeni, nie zauwazyliby go. Opieral sie na masywnych zadnich lapach. Dwiema parami o wiele

szczuplejszych i dluzszych przednich konczyn przytrzymywal bezwladne, luskowate stworzenie, systematycznie obgryzajac mu nozki otaczajace cale cialo. Kot, wyraznie zaintrygowany, obserwowal Travisa szeroko otwartymi oczami, nie wykazujac sladu zaniepokojenia czy gniewu. Kiedy Apacz podszedl

blizej, jedna z przednich lap strzepnal w roztargnieniu jakas nozke czy dwie z upierzonego brzucha. Potem, przyciskajac do siebie sniadanie, za pomoca srodkowych konczyn, wykonal spektakularny skok i skryl sie w zaroslach. -Zajac, kot, sowa czy cokolwiek to bylo skomentowal Ross. - Wcale

sie nas nie balo. -Znaczy to, ze albo nie ma naturalnych wrogow, albo my ich nie przypominamy. Travis spojrzal w kierunku, gdzie zniknal rzeczny lowca. - Obserwuje nas. Stamtad - dodal szeptem. Obecnosc upierzonego stwora wzmogla w nich czujnosc. Travis znalazl wejscie na szlak po drugiej

stronie strumienia. Podazyl nim razno, chociaz drzewa paprociowe laczyly sie ponad ich glowami i obydwaj z Rossem ponownie zaglebili sie w zielonym tunelu. Wciaz docieraly do nich sygnaly o ukrytym zyciu toczacym sie dokola. Dwukrotnie natkneli sie na slady przechodzacego szlakiem lowcy lub lowcow.

Raz znalezli kawalek podobnego do pluszu szarego futra, zbroczonego jasnorozowawa posoka, potem kremowozolte piora i sciagnieta skore. Przed lejkowatym budynkiem znajdowal sie otwarty plac, a wzdluz murow wyrastal kamienny wachlarz czesciowo porosniety czerwonym mchem. Jesli mieli dzialac

zgodnie z planem Rossa, musieli teraz zaglebic sie w dzungli i przedzierac przez gesta roslinnosc. Najpierw jednak, z uwagi na ewentualnych obserwatorow, przeszli przez pokryta mchem polane do budynku, jakby zamierzali zbadac jego wnetrze. Tyle ze nie bylo to latwe. Krata, wykonana z takiego samego trwalego

materialu jak ten, ktory tworzyl kamienny wachlarz przed drzwiami, zagradzala przejscie. Przez prety tylko czesciowo widzieli wnetrze. Najwyrazniej ten budynek nie zostal ogolocony, jako ze na podlodze walalo sie mnostwo przeroznych przedmiotow, owinietych w rozpadajace sie opakowania. Ross zagwizdal,

przyciskajac twarz do kraty. -Rzeklbym, ze przygotowali sie do przeprowadzki, ale ciezarowki nigdy nie dotarly. Szef bedzie chcial tu wejsc. Pewnie znajdzie sporo ciekawych rzeczy. -Lepiej najpierw znajdzmy jego. - Travis stanal na szczycie czterech szerokich schodkow prowadzacych do zakratowanego wejscia.

Widzial wieze, ktora stanowila ich ostateczny cel, chociaz olbrzymie paprotniki przeslanialy trzy pierwsze pietra. Na ile mogl sie zorientowac, nie bylo tu najmniejszego nawet sladu zycia, nic nie poruszalo sie w otworach okiennych. Ale poprzedniego wieczora widzieli w nich swiatlo. -No, dobra. Idziemy! - Ross odszedl od krat. Szerokim

gestem wskazal wybrany przez nich cel. Musieli torowac sobie droge, uzywajac miotaczy i wlasnych rak do wyrabywania sciezki miedzy malymi, odizolowanymi przesiekami utworzonymi przez zwalone gigantyczne pnie. Sapiac i potykajac sie, dotarli do trzeciej polanki. -Wystarczy - powiedzial

Ross. - Zawracamy. Na szczescie wylaniajacy sie od czasu do czasu z gaszczu szczyt wiezy sluzyl im za przewodnika. Podchodzili do budowli od tylu. Z tej strony bylo mniej zarosli, musieli wiec szukac kryjowek, zwracajac baczna uwage, czy jakis zwiadowca albo szpieg ich nie obserwuje. Travis poruszal sie wyjatkowo ostroznie,

jakby w kazdej chwili spodziewal sie zasadzki. Przeszli moze polowe drogi do podstawy wiezy, kiedy uslyszeli przenikliwy pisk. Znieruchomieli. Okrzyk wojenny stworzenia, ktore mialo swe legowisko w czerwonym holu! Odglos zostal znieksztalcony przez dzungle i Travis nie potrafil stwierdzic, skad pochodzil.

Wojenny skowyt stanowil jedynie poczatkowy sygnal do istnej wrzawy. Spomiedzy krzakow wystrzelil jakis ptak, zmierzajac w panice prosto na dwojke mezczyzn. W ostatniej chwili skrecil i minal ich bezpiecznie. Wdzieczne, smukle stworzenie o nakrapianej siersci oraz pojedynczym, zakrzywionym rogu

mignelo, zanim Travis mogl z cala pewnoscia stwierdzic, ze je w ogole widzial. Skowyty wscieklosci nie ustawaly. Musialo byc wiecej tych bestii - moze cale stado! A odglosy swiadczyly, ze toczyla sie tam walka. Travis wyobrazil sobie Ashe'a, ktory przyparty do muru, stawia czola smiertelnemu

wrogowi. Indianin puscil sie pedem. Ross zrownal sie z nim i za chwile rzucili sie wspolnie na krzaczasty zywoplot, zmierzajac prosto do podnoza wiezy. Travis potknal sie, stracil rownowage i runal na murawe. Przez chwile lezal nieruchomo u wejscia do wiezy - dlugiego, waskiego otworu. Z wnetrza budynku dolatywaly odglosy zazartej

walki. Ross minal go blyskawicznie i puscil na oslep wiazke blekitnych plomieni. Apacz zerwal sie na nogi i kiedy wbiegli do srodka bezposrednio na prowadzaca do gory rampe, znajdowal sie tuz za swoim towarzyszem. Jeden ze skowytow rozbrzmiewajacych na gorze zakonczyl sie

zdlawionym kaszlem. Na dol stoczyla sie masa matowoczerwonego futra o bezwladnych nogach, plaskim, waskim lbie lasicy z obnazonymi zebami, drgajaca, szarpana smiertelnymi konwulsjami. Ross odskoczyl w bok. -Promien miotacza! zawolal. - Szefie! Ashe! Jestes tam?

Jakakolwiek odpowiedz musiala utonac we wrzasku zwierzat. Pomimo przycmionego swiatla mezczyzni dostrzegli bariere biegnaca w poprzek rampy. Barykada stala tu najwidoczniej od jakiegos czasu. Teraz widniala w niej dziura, w ktorej zaklinowaly sie dwie czerwone bestie walczace o przejscie. Tuz za nimi obnazala kly trzecia.

Travis oparl sobie na przedramieniu lufe miotacza i wycelowal z precyzja snajpera w podskakujaca glowe lasicy. Futrzasty stwor zaryczal i stoczyl sie po rampie. Jedno ze stworzen przy otworze zobaczylo dwojke obcych ponizej i cofnelo sie, pozwalajac drugiemu przejsc przez bariere. Samo odwrocilo sie, aby skoczyc

na Rossa. Promien miotacza trafil w przednie lapy. Bestia wrzasnela wsciekle i runela na ziemie, drapiac zaciekle zadnimi nogami, probujac sie podniesc. Ross wypalil ponownie i zwierze znieruchomialo. Jednak walka za barykada nie ustawala. -Ashe! - zawolal Ross, a Travis, lapiac oddech,

powtorzyl wolanie. Nie mieli ochoty przechodzic przez otwor w barterze i natrafic na promien z miotacza archeologa. -Haaaaalooooo! - Okrzyk odbil sie upiornym, nieludzkim echem i dolecial gdzies z gory albo z przodu. Jednak obydwaj go uslyszeli. Mineli bariere i wbiegli do szerokiego holu.

Wnetrze rozswietlaly palace sie glownie, ktore lezaly na podlodze w dalekim koncu, jakby zrzucono je z wyzszej kondygnacji. Omineli nieruchome cialo jednej z czerwonych bestii. Inna, wlokac bezwladne zadnie konczyny, pelzala ku nim. Travis bez namyslu ja dobil. Promien miotacza zgasl, zanim mezczyzna zdazyl oderwac palec od spustu.

Kolejna proba potwierdzila jego obawy - energia sie wyczerpala. Uslyszeli drapanie na drugiej rampie, w dalekim koncu holu. Ross stanal u podnoza, unoszac miotacz. Travis nachylil sie, aby podniesc jedna z glowni. Zakrecil nia w powietrzu, rozbudzajac tlacy sie koniec do zycia.

Ross wycelowal w szarzujaca lasice, lecz chybil. Rzucil sie w bok, przekoziolkowal przez barierke na podloge. Bestia popedzila za nim w dzikim szale. Travis zakolowal pochodnia, celujac plonaca glownia w wezowa glowe napastnika. Jedna z poteznych przednich lap wydarla pochodnie z reki Apacza.

Lecz Ross zdazyl juz stanac na nogach i przygotowac miotacz. Czerwony drapieznik padl jak razony gromem. Travis cofnal sie chwiejnie, aby podniesc druga pochodnie. -Haaaaloooo! - Znow ten krzyk z gory. Ross odpowiedzial. -Ashe! Tutaj, na dole...

Na rampie zapadla cisza, ale Travis zastanawial sie, czy nie czeka tam na nich wiecej lasicoglowych. Z bezuzytecznym miotaczem nie mial zamiaru wspinac sie w nieznane. Kamienny noz nie wystarczylby do obrony. Czekali, nasluchujac. Nikt ich nie atakowal, wiec Ross ruszyl przodem. Travis podazyl za nim, niosac

nowa pochodnie. Po kilku krokach chwycil Murdocka za ramie i zrownal sie z nim. Cos tam w gorze na nich czekalo. Travis zanurzyl pochodnie w ciemnosciach i wtedy zobaczyl, ze Ross trzyma miotacz w pogotowiu... -Wejdzcie! - Slowa brzmialy dosc zwyczajnie, lecz odniesli wrazenie, jakby

Ashe'owi brakowalo tchu i mowil wyzszym glosem niz zazwyczaj. Ale to naprawde byl Ashe, caly i zdrowy. Wkroczyl w krag swiatla i czekal, az do niego dolacza. Tyle ze nie byl sam. Za nim poruszaly sie na wpol widoczne cienie. Ross nie schowal miotacza, a dlon Travisa zacisnela sie na trzonku noza. -Wszystko w porzadku,

szefie? Ashe rozesmial sie w odpowiedzi na pytanie Rossa. -Teraz, kiedy wyladowal kosmiczny patrol, tak, wszystko w porzadku. Dobrze zagraliscie, chlopcy, i w odpowiednim momencie. Chodzcie, poznacie moich znajomych.

Pochodnia zgasla w momencie, gdy cienie zblizyly sie do Ashe'a. Wtem nowe swiatlo zajasnialo ponad podloga. Travis zamrugal na widok towarzystwa, jakie wylonilo sie z ciemnosci. Ashe nie byl zbyt wysoki, ale nad tymi istotami gorowal niczym wieza. Najwyzszy z jego nowych przyjaciol siegal mu do

ramienia. -Maja skrzydla! - zawolal Travis. Tak, niespodziewanie para skrzydel - nie upierzonych, lecz z golej skory rozpostarla sie ponad ramionami obcej istoty. Gdzie widzial takie skrzydla? Statuetka w budynku z kopula!

Jednak twarze zwrocone w kierunku Ziemian nie byly tak groteskowe jak twarz posazka. Te istoty mialy uszy i rysy bardziej humanoidalne, choc nosy pozostaly pionowymi szparkami. Albo statuetka byla karykatura, albo przedstawiala o wiele bardziej prymitywnego osobnika. Tubylcy cofneli sie nieco, a

z ich waskich, spiczastych szczek wydobylo sie niskie buczenie, z ktorego Travis nie potrafil wylowic poszczegolnych dzwiekow. -To oni cie porwali, szefie? Ross wciaz nie wypuszczal miotacza z rak. -W pewnym sensie. Rozumiem, ze poradziliscie sobie z tymi dzikimi bestiami na dole?

-Z wszystkimi, jakie spotkalismy - odparowal Travis, obserwujac skrzydlatych ludzi. Byl pewien, ze sa ludzmi. -W takim razie mozemy stad wyjsc. - Ashe odwrocil sie do czekajacych cieni i schowal wlasna bron do kabury. Dwaj skrzydlaci mezczyzni skineli glowami i reszta

cofnela sie, pozwalajac Ziemianom wspiac sie na trzecia rampe. Na gorze, gdzie powitaly ich jasne promienie sloneczne, weszli do szerokiego holu o lukowatych wejsciach, znajdujacych sie na calej dlugosci pomieszczenia. Nozdrza Travisa rozszerzyly sie, gdy doleciala do nich mieszanka zapachow, niektorych przyjemnych,

innych wprost przeciwnie. Byly to slady czyjejs aktywnosci; wskazowki swiadczace, iz znajduja sie w stalym siedlisku. Niektore lukowate wejscia obwieszono sieciami zieleni i przystrojono kwiatami, w wiekszosci podobnymi do tych, jakie znalezli pierwszego dnia na nieznanej planecie. Przy scianach lezaly koryta

wykonane z masywnych pniakow. Wyrastaly z nich przerozne rosliny, wszystkie skierowane ku sloncu, ktorego promienie saczyly sie przez okna, tworzace zaslone zieleni od podlogi az po sufit. Skrzydlaci ludzie przestali byc cieniami. W swietle slonca wyraznie bylo widac humanoidalne rysy. Zlozone skrzydla zakrywaly im plecy

niczym zlozone peleryny; nie mieli na sobie zadnych ubran poza kilkoma ozdobami: paskami, kolnierzykami i naramiennikami. Wszyscy nosili przy sobie bron: niewielkie wlocznie, ktore nie dawaly odpowiedniej ochrony przed czerwonymi zabojcami. Przypatrywali sie bacznie Ziemianom, brzeczac

nieustannie, ale nie wykonujac zadnych wrogich gestow. Przybysze nie potrafili niczego wyczytac z wyrazu ich twarzy i Travis nie wiedzial, czy traktowano ich jak wiezniow, sprzymierzencow czy po prostu obiekt ogolnego zainteresowania. -Tutaj... - Ashe stanal przed jednym z zaslonietych lukow i zagwizdal cicho.

Zaslona rozchylila sie i mezczyzna wszedl do srodka, dajac znak pozostalej dwojce, zeby poszli za nim. Kroczyli po grubej macie z pnaczy i lisci. Ujrzeli niskie przepierzenia z okratowanych konstrukcji, ponad ktorymi piely sie rosliny, tworzac scianki dzialowe, dzielace jedno obszerne pomieszczenie na

wiele mniejszych. -Nie zwracajcie uwagi na sciany - rzucil Ashe. Skupcie wzrok na tym. Przy wysokim na ponad pol metra stole przykrytym roslinnym obrusem kucal jeden ze skrzydlatych ludzi. Skory tych, ktorych widzieli w zewnetrznym holu mialy barwe ciemnej lawendy, zblizonej w odcieniu do

kamienia, z ktorego wyrzezbiony zostal posazek. Ten jednak byl ciemniejszy, prawie ciemnopurpurowy. Cos w jego oszczednych ruchach sugerowalo, ze wiele przezyl. Tubylec podniosl wzrok i napotkal spojrzenie Ashe'a. Travis zrozumial, ze ma przed soba przywodce. Emanowalo to z jego oczu,

ruchow i powolnej rozwagi, z jaka przygladal sie trzem przybyszom. 15 -Co za zlomowisko! - Ross rozgladal sie dokola oniemialy.-Skarby! poprawil go archeolog ostrym tonem. Travis stal miedzy nimi, chlonac oczami wszystko to,

co widzial dokola. Pomyslal, ze obydwa okreslenia sa w pewnym stopniu trafne. -Porwali cie, zebys to uporzadkowal? - spytal Ross tonem pelnym niedowierzania. -Zgadza sie - przyznal Ashe. - Pozostaje pytanie: od czego zaczynamy, co mamy i w jaki sposob wyjasnimy im znaczenie

tego, co znajdziemy? -Jak dlugo to wszystko gromadzili? - zainteresowal sie Travis. Ashe wzruszyl ramionami. -Jak mozna sie czegokolwiek dowiedziec, kiedy jedyna metoda komunikacji opiera sie na gestach i domyslach?

-Ale dlaczego ty? To znaczy... skad masz wiedziec, na jakich zasadach to wszystko dziala? - zapytal znowu Ross. -Przylecielismy statkiem. Mozliwe, ze maja jakies dziwne tradycje, legendy mowiace, ze ludzie z kosmosu wiedza wszystko. -Bogowie - wtracil Travis.

-Tylko ze my nie jestesmy Cortezem i jego ludzmi odparowal Ashe. -A oni nie sa tymi lysymi, czy tym futrzakiem, ktorego widzialem na monitorze u Czerwonych. Gdzie zatem mozna ich umiescic? -Sadzac po statuetce, ich przodkowie wzniesli te kopule - odparl Ashe. Uwazam, ze sa prymitywni,

nie dekadenccy. Wyobraznia Travisa wykonala nagly skok. -Ulubione zwierzatka? Mezczyzni spojrzeli na niego. Ashe wzial gleboki oddech. -Mozliwe, ze masz racje! Wypowiedzial te slowa z naciskiem. - Dajcie

naszemu swiatu dziesiec tysiecy lat plus odpowiednia kombinacje warunkow i zobaczcie, co sie stanie z naszymi psami czy kotami. -Jestesmy ich wiezniami? Ross powrocil do glownego punktu. -Teraz juz nie. Dzieki temu, ze rozprawilismy sie z lasicoglowymi. Wspolny wrog jest doskonalym

argumentem do polepszenia wzajemnych stosunkow. Ponadto mamy ten sam cel. Jesli chcemy znalezc cos, co pomoze Renfry'emu, powinnismy rozpoczac poszukiwania wlasnie tutaj. -Przejrzenie zaledwie wierzchniej warstwy tego balaganu zabierze caly rok rzekl posepnie Ross.

-Wiemy, czego szukamy. Mamy przeciez wzorce na statku. A jesli znajdziemy cos, co mogloby pomoc naszym skrzydlatym przyjaciolom, zwrocimy im. Ashe nie mylil sie co do skrzydlatych ludzi. Wodz, ktory ich przyjal w pokoju o scianach z pnaczy i zaprowadzil do ogromnej izby z przedmiotami zgromadzonymi przez jego

plemie, nie sprzeciwil sie, gdy postanowili wrocic na statek. Tyle ze ich powrot nadzorowaly dwa blekitne, skrzydlate stworzenia, ktore laczylo cos z latajacymi ludzmi, byc moze wiez typu czlowiek - pies. Podczas uwiezienia Ashe dowiedzial sie, ze czerwone lasice stanowia glowne zagrozenie na tej planecie i skrzydlaci probowali

oddzielic murem nizsze kondygnacje wiez, aby zniechecic lowcow. Czerwone stworzenia poslugiwaly sie pewna taktyka, atakujac barykade na rampie, co swiadczylo, ze nie sa calkowicie pozbawione inteligencji. Jednakze dopiero zdecydowany atak calego stada doprowadzil do przerwania pieczolowicie

skonstruowanej barykady i wdarcia sie do mieszkania skrzydlatych ludzi. Miotacz Ashe'a oraz zaskakujacy atak Rossa i Travisa unicestwily wrogow, co wywarlo dobre wrazenie na obroncach. Zgodnie z wczesniejsza uwaga archeologa, wspolny wrog stanowil mocna podstawe, na ktorej mozna budowac przymierze.

-Przeciez oni maja skrzydla - zauwazyl Ross. Dlaczego po prostu nie odlecieli, zostawiajac ten budynek szescionoznym lasicom? -Z przyczyny, ktora wodzowi udalo sie wreszcie wyjasnic. Okazuje sie, ze to pora narodzin ich potomstwa. Mezczyzni mogliby uciec, lecz kobiety i dzieci - nie.

Renfry oczekiwal ich z niecierpliwoscia. Wyraznie mu ulzylo, gdy zobaczyl wszystkich calych i zdrowych. Powital ich wiadomoscia, ze poprzez konsole sterownicza udalo mu sie dojsc do zrodel zapisu z wyprawy. Nie wiedzial jednak, czy potrafilby przesunac go na poczatek. -Nie wiem, czy powinienem

to przesunac. - Postukal palcem w dysk wielkosci monety, ktory wysunal sie z konsoli w dniu ladowania na tej planecie. - Jesli ten drucik sie przerwie... Wzruszyl ramionami. Nie musial dodawac nic wiecej. -Rozumiem, ze chcialbys miec inny do eksperymentowania. - Ashe pokiwal glowa. - W porzadku, wszyscy wiemy,

czego mamy szukac, gdy jutro zaczniemy grzebac w tych skarbach. -Jesli drugi taki dysk istnieje. - Glos Renfry'ego brzmial powatpiewajaco. -Wniosek numer jeden. Ashe pociagnal spory lyk z puszki z pieniacym sie plynem. - Uwazam, ze wiekszosc rzeczy, jakie zgromadzili skrzydlaci,

pochodzi z wiez takich jak ta, w ktorej zyja. A jest tu ich sporo. Pozostale budynki diametralnie roznia sie stylem architektonicznym i nie maja swoich duplikatow. Oznacza to, ze struktury z wiezami naleza do rodzimej tradycji tej planety, a wszystkie pozostale z jakiejs przyczyny zostaly tu sprowadzone. -Kiedy ten obcy nastawil

automatycznego pilota, aby sprowadzic tu statek, ustalil kurs albo na swoja ojczysta planete, albo na glowna stacje obslugi. A zatem istnieje prawdopodobienstwo, ze w gmatwaninie rozmaitych przedmiotow, jakie zebrali skrzydlaci, natkniemy sie na cos, co wiaze sie z zapisami znalezionymi na statku.

-Duzo tu gdyban, wahan i domyslow - stwierdzil Renfry. Ashe rozesmial sie. -Czlowieku, przez wieksza czesc doroslego zycia zajmowalem sie gdybaniami i domyslami. Szperanie w przeszlosci wymaga wielu domyslow, a potem ciezkiej pracy, by dowiesc, ze byly

prawdziwe. Istnieja podstawowe wzory, ktore mozna wykorzystac jako szkielet dla tych gdyban. -Ludzkie wzory przypomnial Travis. - Tutaj nie mamy do czynienia z ludzmi. -Tak, to prawda. Chyba ze rozszerzymy definicje czlowieka i okreslimy tym mianem kazda istote

obdarzona inteligencja i na dodatek potrafiaca sie nia poslugiwac. Uwazam, ze powinnismy tak wlasnie uczynic. W kazdym razie, stoimy przed pierwszym, konkretnym zadaniem, a mianowicie musimy zbadac pozostalosci po tej cywilizacji. Nazajutrz wszyscy, lacznie z Renfrym, wyruszyli do wiezy. Zadanie, jakie

wyznaczyli Ashe i wodz skrzydlatych, wydawalo sie bardzo trudne. Przynajmniej do momentu, gdy dzieci tubylcow zaoferowaly pomoc swych zwinnych raczek i bystrych oczu. Travis zauwazyl nagle, ze stoi w srodku malej grupki skrzydlatych maluchow, ktore obserwuja go z ozywieniem, gdy probuje rozplatac kilka polaczonych

ze soba przedmiotow. Para malych raczek chwycila cylindryczny pojemnik, a inny pomocnik wyjal pudelko. Trzeci rozprostowal szybko zwoj elastycznej linki, ktora ugrzezla w wierzchniej czesci stosu. Apacz rozesmial sie i pokiwal z uznaniem glowa, majac nadzieje, ze obydwa gesty zostana odebrane jako

podziekowanie i zacheta do dalszej pomocy. Najwyrazniej tak sie stalo, jako ze mlodzi ruszyli do pracy z jeszcze wiekszym wigorem, docierajac do miejsc, do ktorych mezczyzna nie mogl sie dostac. Dwukrotnie musial jednak pospiesznie wyciagac zbyt ambitnego "szperacza", ratujac go przed lawina ciezkich

przedmiotow. Mnostwo odkrytych i przejrzanych rzeczy, ktore odlozyli na jedna strone, bylo zbyt zniszczonych albo nie mialo zadnego znaczenia dla Ziemian. Travis mocowal sie z popekanymi pojemnikami i skrzynkami, ktore czasami rozpadaly mu sie w rekach; kiedy indziej znowu po otworzeniu pudelka

znajdowal w srodku jedynie pyl po dawno nie istniejacych przedmiotach. Odlozyl na bok fragmenty stopow uformowanych w rurki. Sprawialy wrazenie nienaruszonych i mogly byc w dalszym ciagu wykorzystywane przez skrzydlatych ludzi jako material na bron lub narzedzia bardziej skuteczne od obecnie

uzywanych. Raz natknal sie na owalne pudelko, ktore rozpadlo mu sie w rekach. Na otwartej dloni ujrzal polyskujacy kamien osadzony w metalu. Mali pomocnicy zabuczeli ze zdumienia. Indianin wreczyl lsniacy klejnot najblizszemu i patrzyl, jak skrzydlaci przekazuja sobie go z reki do reki, az w koncu ozdoba powrocila do niego.

Do poludnia zaden z czterech Ziemian, pracujacych w roznych czesciach duzego pomieszczenia, nie znalazl niczego uzytecznego. Spotkali sie pod oknem, aby podzielic sie pozostalymi zapasami zywnosci, na szczescie nie zakurzonej tak bardzo, jak wszystko dokola.

-Wiedzialem, ze to robota na co najmniej rok poskarzyl sie Ross. - Co dotychczas znalezlismy? Jakis metal, ktory jeszcze do cna nie przerdzewial, kilka klejnotow... -I to. - Ashe wyciagnal niewielki krazek. - Jesli sie nie myle, to dysk z zapisem. Byc moze jest w stanie nienaruszonym. Wyglada jak te ze statku.

-Nadchodzi wielki szefodezwal sie Ross, podnoszac wzrok. Zapytasz go? Wodz i jego eskorta weszli do magazynu. Poruszal sie powoli, przygladajac sie stertom, ktore badacze ledwo co naruszyli. Kiedy podszedl do Ziemian, wstali; wzrostem przewyzszali wodza i jego towarzyszy. Nie mieli

wspolnego jezyka i porozumiewali sie glownie za pomoca gestow, wiec Ashe podszedl do owocow ich pracy. Klejnoty wzbudzily zainteresowanie wodza. Na metalowe tuby popatrzyl raczej obojetnie. Ashe zwrocil sie do Renfry'ego. -Czy mozna je przerobic na wlocznie?

-Mozliwe, ale potrzebuje troche czasu. I narzedzi.Glos technika nie brzmial jednak zbyt pewnie. Na koniec archeolog wyjal dysk i twarz wodza po raz pierwszy wyraznie sie ozywila. Ujal krazek w dlonie i zahuczal do jednego ze straznikow, ktory oddalil sie pospiesznie. Postukal palcem w maly przedmiot, a potem pokazal

kilkakrotnie wszystkie palce, konczac gestykulacje szerokim, zamaszystym ruchem ramienia. -Co on nam probuje powiedziec, Ashe? - Renfry przygladal sie bacznie przedstawieniu. -Chyba chodzi mu o to, ze to tylko jeden z wielu. Mozliwe, ze dokonalismy odkrycia.

Straznik wrocil, prowadzac mniejszego skrzydlatego, ktory wygladal jak jego mlodszy brat. Nowo przybyly, wzrostem przewyzszajacy dzieci, prawdopodobnie wszedl w wiek mlodzienczy. Przywital sie, klapnawszy skrzydlami, i znieruchomial w oczekiwaniu. Wodz wysunal przed siebie ramie, ujal Ashe'a za reke i wsunal ja w

dlon mlodszego. Na koniec odprawil ich gestem. -Pojdziesz? - zapytal Ross. -Tak. Chyba chca nam pokazac, skad sie to wzielo. Renfry, dobrze by bylo, gdybys z nami poszedl. Jestes technikiem i latwiej bedzie ci zrozumiec pewne rzeczy. Kiedy mezczyzni odeszli

wraz z wodzem i jego swita, Ross rozejrzal sie dokola z wyraznym niezadowoleniem na twarzy. -Nie ma tu czego szukac. Travis podszedl do okna i podniosl tube na wysokosc oczu, by przyjrzec jej sie w pelnym swietle. Miala nieco ponad metr dlugosci i nie widac na niej bylo zadnych oznak erozji czy uszkodzen

zwiazanych z uplywem czasu. Nie wiedzial, jakie bylo pierwotne przeznaczenie tego stopu, wyjatkowo lekkiego i gladkiego. Przesuwajac przedmiot w dloniach, wpadl jednak na pewien pomysl. Skrzydlaci ludzie potrzebowali czegos lepszego od wloczni. A wykonywanie takiej broni z

kawalkow metalu znalezionych w tej kupie smieci wymagalo metod, jakich prawdopodobnie nie znal nawet Renfry. Mogli jednak zrobic z tego skuteczna bron, a byc moze w nie zidentyfikowanej masie przedmiotow na podlodze znalazlaby sie amunicja. -Co jest wyjatkowego w tej tubie? - zapytal Ross.

-Moze byc wyjatkowa dla tych ludzi. - Travis podniosl tube i przylozyl jeden koniec do ust. Tak, byla dostatecznie lekka. -W jaki sposob? -Nie slyszales nigdy o dmuchawach? -O czym? -Podstawe stanowi tuba,

taka jak ta. Uzywaja ich glownie Indianie Ameryki Poludniowej. Dmuchajac w nia, strzela sie malymi strzalkami. Jest to bron celna i smiercionosna. Czasami uzywa sie zatrutych strzal. Ale zwykle tez spelniaja swoje zadanie, o ile tylko trafi sie w odpowiednie miejsce, powiedzmy w oczy albo gardlo.

-Zaczynasz mowic sensownie, kolego. - Ross poszukal rurki zblizonej wygladem do tej, jaka trzymal Travis. Zamierzasz nauczyc skrzydlatych lepszego sposobu na obrone przed czerwonymi lasicami? Potrafilbys zrobic taka dmuchawke? -Zawsze mozemy sprobowac. - Indianin

odwrocil sie do stloczonych dzieci i pokazal im, ze maja szukac tego typu rurek. Mlodzi asystenci rozpierzchli sie w okamgnieniu, wydajac przy tym podekscytowane buczenia. Zgodnie ze swoimi oczekiwaniami, Travis znalazl przedmioty nadajace sie na strzalki. Pod koniec polgodzinnych

poszukiwan dzierzyl juz cala garsc cieniutkich jak igly drutow z tego samego lekkiego stopu co rurki. Nigdy nie robil ani nie uzywal dmuchawek, zasade dzialania tej broni znal wylacznie z ksiazek, wiec nie mogl sie doczekac, kiedy bedzie mogl wyprobowac swoje dzielo. W koncu wyszukali w pomieszczeniu cala mase

materialow do eksperymentowania. Nie zdazyli jednak nic zrobic, poniewaz mlodzieniec, ktory wyszedl z Ashe'em, wrocil, pociagnal Rossa za rekaw i skinal na Ziemian, aby za nim podazyli. Przechodzili z jednej rampy na druga, mineli miejsce, w ktorym skrzydlaci odbudowywali zniszczona przez lasice barykade. Nie

wyszli jednak z wiezy. Ich przewodnik dotarl do holu wejsciowego, polozyl obydwie rece na pozornie gladkim murze i naparl na niego. Travis i Ross, widzac jego wysilki, pomogli mu i w scianie pojawila sie szpara. Ujrzeli ostro opadajaca rampe niknaca w ciemnej studni. Chlopiec rozpostarl skrzydla, by utrzymac rownowage, i

przemieszczal sie w dol z predkoscia, o jakiej zaden Ziemianin nie moglby nawet marzyc. Kiedy zeszli juz dosc gleboko, dostrzegli blask kopcacej pochodni. Obrawszy nowy kurs, pobiegli waskim korytarzem, wzniecajac mase kurzu. Pomieszczenie w wiezy

powyzej miescilo niezliczone sterty przedmiotow. Miejsce, do ktorego obecnie weszli i gdzie czekal na nich Ashe, bylo pomnikiem precyzji i wydajnosci stworzonym przez konstruktorow kulistego statku. Znalezli tu liczne zaawansowane technologicznie urzadzenia, konsole z tysiacami

przyciskow, ciemne ekrany. W miare jak posuwali sie do przodu, swiatlo pochodni wylawialo z ciemnosci szafki pelne pojemnikow z archiwalnymi zapisami i z dyskami z podrozy. Setki, tysiace nosnikow informacji, takich jak te, ktore przeniosly ich przez przestrzen kosmiczna, lezalo w cylindrach o przezroczystych wieczkach

oznaczonych nieznanymi symbolami. -Centrum kontroli lotow. - Z glosu Ashe'a przebijala pewnosc. Renfry wkladal pod kombinezon probki wziete zarowno z pojemnikow z archiwalnymi zapisami, jak i dyski z podrozy. -Biblioteka - ocenil Travis. Ashe pokiwal glowa.

-Gdybysmy tylko wiedzieli, co brac! Boze, tutaj moze byc wszystko, czego potrzebujemy. Nie tylko na teraz, ale na cala przyszlosc! Ross podszedl do najblizszej szafki i zaczal robic to samo, co Renfry. -Mozemy wrzucic je do czytnika na statku. Jesli wezmiemy ich dostatecznie

duzo, istnieje prawdopodobienstwo, ze przynajmniej kilka okaze sie pomocnych. Podchodzil do problemu w sposob sensowny i logiczny. Zaczeli systematycznie wybierac probki z kazdej szafki. -Chyba jest tu cala galaktyka wiedzy - dziwil sie Ashe, pieszczac palcami

kolejne krazki. W koncu wyszli z pelnymi rekami i dziwacznymi wybrzuszeniami na przodzie kombinezonow. Zanim jednak opuscili wieze, Travis zabral rurki i metalowe igly. Po powrocie na statek wlaczyli czytnik i przygotowali archiwalne zapisy. Apacz wzial sie do konstruowania broni; mial nadzieje, ze bedzie mogl

podarowac ja skrzydlatym ludziom w zamian za przechowywane przez wieki informacje. Renfry, rozlozywszy przed soba mozaike malych narzedzi z szafek zalogi, zajmowal sie jednym z dyskow z podrozy. Udalo mu sie go otworzyc i ostroznie zaczal rozwijac cienki, spiralny drucik. Zarowno przy pierwszej, jak

i przy drugiej probie krucha niteczka, dzieki ktorej statek docieral do najdalszych gwiazd, przerywala sie przy najmniejszym dotyku. Po drugim niepowodzeniu Renfry podniosl wzrok. Wygladal na zniecheconego, oczy mial przekrwione z wysilku. -Chyba nic z tego - rzekl. -Jest jeszcze ten. - Ashe

siegnal po kolejny krazek. Zaczales od starych. Tu masz nowy ze statku. Zdawali sobie sprawe, ze ten wysilek moze zaowocowac powrotem do ich swiata. Zachety wyraznie podzialaly na Renfry'ego. Sprawdzil dyski z wiezy i odlozyl na bok te nadgryzione zebem czasu. Wybrany krazek nie roznil sie specjalnie od tego, w

ktorym byla zapisana ich przyszlosc. Technik po raz trzeci, bardzo ostroznie, sprobowal wyjac zwoj. Tej nocy nie bylo im pisane znalezienie istotnej informacji. Archiwalne zapisy ukazaly jedynie scenki, fascynujace same w sobie, lecz obecnie bez zadnej wartosci. Co wiecej, na pozostalych migaly tylko niezrozumiale symbole -

moze wzory albo rachunki. W koncu Ashe wylaczyl czytnik. -Nie mozemy oczekiwac, ze caly czas bedzie nam dopisywalo szczescie. -W tym miejscu znajdziemy tysiace podobnych przedmiotow -zauwazyl Ross. - Jesli rzeczywiscie trafimy na cos uzytecznego, to tylko dzieki lutowi

szczescia! -No coz, w tej rozgrywce musimy liczyc wlasnie na usmiech losu - Z glosu Ashe'a przebijalo zmeczenie. Poruszal sie wolno, pocierajac powieki palcami. - Kiedy przestanie sie wierzyc w szczescie, jest sie przegranym! 16

Travis przytknal rurke do ust i dmuchnal. Cienka, lsniaca igla, zakonczona pierzastym kosmykiem, pomknela ku zaimprowizowanej tarczy z liscia o czerwonych nerwach i przyszpilila go do pnia paprotnika rosnacego kilka metrow dalej. Radosc mezczyzny z udanej proby nie miala granic. Cofnal sie o metr i przygotowal do drugiego strzalu.

Publicznosc skladajaca sie ze skrzydlatych istot, buczala w zachwycie.Kiedy udalo mu sie umiescic druga strzalke tuz obok pierwszej, jego satysfakcja byla niemal calkowita. Skinal palcem na mlodzienca, ktory pomogl mu przyniesc nowa bron na tymczasowa strzelnice. Przekazal skrzydlatemu dmuchawe, ktorej

dotychczas uzywal, a sam podniosl z ziemi druga, nieco dluzsza. Mlody wojownik odlozyl wlocznie i zaczal nieporadnie zaznajamiac sie z nowa bronia. Podnioslszy ja do ust, dmuchnal z wigorem. Strzalka wbila sie w drzewo nieco powyzej liscia. Dwoch innych tubylcow, lekko rozkladajac skrzydla w

trakcie biegu, pospieszylo, aby ocenic strzal, a Travis, usmiechajac sie i kiwajac glowa, zlozyl dlonie w gescie aprobaty. Tubylcy nie potrzebowali dalszej zachety. Popodnosili rurki z ziemi, przekazywali je sobie z reki do reki, doszlo nawet do jakiejs sprzeczki. Potem kazdy po kolei probowal strzelac, oczywiscie z roznym

szczesciem. Od czasu do czasu przerywali, aby powyjmowac strzalki z pnia albo przyczepic inny lisc na resztkach poprzedniego. Kilkoro z uczniow mialo sokoli wzrok i Apacz uwazal, ze wkrotce przewyzsza swego nauczyciela. Kiedy w poludnie silne slonce dalo mu sie we znaki, zostawil dmuchawki

rozentuzjazmowanym tubylcom i poszedl szukac swoich towarzyszy. Wiedzial, ze Renfry wciaz jest zaprzatniety rozpracowywaniem dyskow z podrozy. Travis wszedl po schodkach do kabiny nawigacyjnej i ku swemu zdziwieniu zastal tam rowniez Ashe'a. Czytnik stal na podlodze, a obydwaj mezczyzni kucali przed nim,

na zmiane obserwujac zapis i badajac glowny panel konsoli sterowniczej. Zdjeta pokrywa ukazywala zawily wzor przewodow. Od czasu do czasu Renfry szedl sladem jednej z tych nici i albo promienial z radosci, albo marszczyl smutno brwi. -Co sie dzieje? - spytal Apacz.

-Mozliwe, ze nadszedl koniec naszych klopotow! odpowiedzial mu Ashe. - To zapis manualny. Pokazuje pewne instalacje, ktore odpowiadaja instalacjom w tej gmatwaninie, jaka widzisz. -Pewne instalacje. Entuzjazm Renfry'ego nie dorownywal ekscytacji Ashe'a. - Mniej wiecej jeden przewod na dziesiec! To

tak, jakbys probowal zmontowac komputer, dysponujac instrukcja obslugi napisana po chinsku! Taak, ten czerwony przewod dociera do ekranu w tym punkcie, ale czy mowi nam to cos o tych bialych drucikach po lewej stronie? Ashe zmruzyl oczy, wpatrujac sie w gmatwanine przewodow, i przeniosl

wzrok na czytnik. -Tak! - Renfry blyskawicznie opadl na kolana, aby zobaczyc na wlasne oczy schemat wyswietlany na ekranie. -Jest tam kto? - Glos Rossa zabrzmial w studni wewnetrznego szybu i po chwili Travis odczul wibracje krokow mezczyzny.

Z otworu wylonila sie zakurzona glowa i barki; zwiadowca pilnie wypelnial swoje obowiazki w wiezy skrzydlatych ludzi. -Znalazles cos? - zapytal Travis wspolczujacym tonem. Ross wzruszyl ramionami. -Pare rzeczy, ktore moga sie przydac. Nie mam na tyle sprawnego mozgu,

zeby polaczyc ze soba jakies przewody, wbic kilka gwozdzi, dodac do tego pare metalowych puszek i wyprodukowac odrzutowiec. Widzialem, ze twoi smialkowie nie moga oderwac sie od tych strzalek. Jeden z nich juz upolowal przystawke do obiadu. Choc ten jelen nie wygladal na specjalnie smakowitego. Nie podobaja

mi sie stworzenia z kilkudziesiecioma nogami. Ale zjadlbym z apetytem jakies bardziej cywilizowane pozywienie. Travis zerknal na Ashe'a i pochlonietego praca Renfry'ego. -Jezeli cos dzisiaj mamy zjesc, wyglada na to, ze wlasnie wybrano nas na kucharzy. Oni odkryli zapis,

ktory pokazuje wnetrze konsoli sterowniczej. -Ho, ho! To juz cos! - Ross wszedl do kabiny i nachylil sie, spogladajac Ashe'owi przez ramie na miniaturowy ekranik. -Rzeklbym, ze bardziej przypomina schemat zaprojektowanej przez demona czteropasmowki skomentowal rozsadnie. -

Skupie sie na puszce z bigosem. Renfry i Ashe zjedli w kambuzie posilek w roztargnieniu typowym dla ludzi pochlonietych innymi myslami. Kiedy wrocili do swojej pracy, Ross przeciagnal sie i spojrzal na Travisa. -Nie wybralbys sie na male, prywatne poszukiwanko? -

zapytal z obojetnoscia, ktora od razu wzbudzila w Apaczu podejrzenia. -W ktora strone? -Do tego lejkowatego budynku. Pamietasz? Caly hol zagracony, jakby mieszkajacy tam chlopcy bardzo sie spieszyli z przeprowadzka, ale z jakiegos powodu zostawili swoje rzeczy! Chcialbym

przyjrzec sie temu blizej. -O ile dobrze pamietam, wejscia broni solidna krata przypomnial mu Travis. -A ja znam sposob na obejscie tego problemu. Chodz. Sposob na sforsowanie zabezpieczonego wejscia okazal sie nad wyraz prosty. Jeden ze skrzydlatych ludzi

pofrunal ze zwojem linki do okna na drugim pietrze. Okiennica byla zamknieta, lecz tubylec czubkiem wloczni otworzyl rygiel i kilka chwil pozniej lina dyndala juz wzdluz muru, zapraszajac do wspinaczki. Na balkonie, na ktory po chwili sie dostali, znalezli slady swiadczace o czyjejs bytnosci. Poszarpane pajeczyny, rozpadajace sie

w proch pod delikatnym dotknieciem, przeslanialy sciany. Pod gruba warstwa kurzu dostrzegli kilka mebli o dziwnych ksztaltach. W kilku miejscach na zakurzonej podlodze widnialy slady stop lub lap. Skrzydlaty wskazal je wlocznia i nie spuszczajac wzroku z Ziemian, dzgnal ostrzem w slad z zaciekloscia, z jaka atakuje

sie wroga. Kolejna nora lasic? Travis nie bardzo w to wierzyl. Odciski niepokojaco przypominaly ludzkie stopy. Znalezli schody, tak waskie i strome, ze doszli do wniosku, iz istoty, ktore je zbudowaly, znacznie roznily sie od ludzi. Ross wysforowal sie do przodu i zaczal schodzic do

zagraconego holu, ktory widzieli wczesniej z zewnatrz. Pasja odkrywcy przycmila jego czujnosc. Travis pociagnal nosem. Poczul slaba, mdla won. Nie byl to zapach nagromadzonego przez wieki kurzu czy rozkladajacych sie lisci nawiewanych tu przez wiatr, ale raczej won legowiska zwierzecia. Co wiecej, odor

wydawal sie znajomy. Jama lasicoglowych? Nie sadzil. Smrod nie byl az tak odrazajacy, jak ten w czerwonym budynku, ktorym zawladnely bestie. Nie przypominal rowniez zapachu w mieszkaniach skrzydlatych ludzi. Zauwazyl, ze plat skory na nozdrzach tubylca rozszerzyl sie, a gleboko

osadzone oczy na lawendowej twarzy zaswiecily, zwracajac sie to w jedna, to w druga strone. Juz nie po raz pierwszy Apacz pozalowal, ze nie znaja sposobu na szybkie komunikowanie sie. Ziemianie nie potrafili nasladowac buczacych dzwiekow skladajacych sie na mowe tubylcow, a zaden ze skrzydlatych ludzi nie byl

w stanie wyartykulowac slowa, mimo zmudnego i cierpliwego powtarzania. W budynku panowal polmrok, chociaz do holu wpadalo sporo swiatla przez zakratowane wejscie. Ross ominal sterte rupieci. Jedna reke polozyl na jakims pudle, drugiej nie zdejmujac z kolby miotacza. Travis nie ruszal sie z

miejsca. Ta won... Tkwila gdzies gleboko w pokladach jego pamieci. Mezczyzni stali nieruchomo. Wtem powiew wiatru, ktory wdarl sie przez kraty, przyniosl swiezy zapach i Travis natychmiast go rozpoznal... -Piaskowi ludzie! - Slowa, choc wypowiedziane szeptem, niosly w sobie stanowczosc krzyku. Co

mogly robic tutaj nocne stworzenia pustyni? -Jestes pewny? - Ku jego zdziwieniu, Ross nie kwestionowal tego spostrzezenia. -Nie zapomina sie szybko takiego smrodu. - Travis przebiegal goraczkowo wzrokiem po skrzyniach i pudlach stloczonych w przedsionku. Czy cos sie

tam ruszalo? Czy obserwowaly ich stworzenia, ktore widzialy o wiele lepiej po ciemku niz oni? Dlon tubylca spoczela na ramieniu Apacza, nakazujac ostroznosc. Travis odwrocil powoli glowe i zobaczyl, ze skrzydlaty szykuje wlocznie. Sam wlozyl strzalke do dmuchawy.

-Tam cos jest, na lewo dotarl do niego ledwo slyszalny szept Rossa, ktory skierowal miotacz w zacieniony kat. Pomieszczenie nagle ozylo, zamieniajac sie we wrzacy kociol ksztaltow wylaniajacych sie z zakamarkow. Atakujace stworzenia poruszaly sie zwinnie na czterech lapach, jak zwierzeta. Milczacy atak

wydawal sie tym bardziej przerazajacy, ze bestie albo ich dalecy przodkowie - byly kiedys humanoidami! Promien z miotacza powalil trzech napastnikow. Jakas macka wysunela sie w kierunku Rossa i czwarty stwor runal na ziemie ze strzalka we wlochatym gardle. Skrzydlaty czlowiek za Travisem cofnal sie kilka schodkow do gory i frunal w

powietrze. W locie dzgal wlocznia w pozbawione szkieletu kostnego konczyny, wznoszace sie, aby go sciagnac na dol. Robil to ze skupieniem i zapalem. Ross krzyknal. Jedna z macek wysunela sie z cienia, zawinela dokola kostki u nogi mezczyzny i pociagnela. Wycelowal miotacz w dlugi owlosiony

korpus. Odpowiedzial mu przerazliwy ryk i petla odpadla. Strzalka Travisa dosiegla stwora, ktory podniosl sie na zadnich lapach, pazurami siegajac plecow Murdocka. Apacz strzelal tak szybko, jak zdolal wkladac strzalki do dmuchawki. Cofnal sie ku schodom i teraz wymachiwal rurka, aby zrobic wolne pole i

odciagnac Rossa. Jeden z wlochaczy wyrwal skrzydlatemu wlocznie. Tubylec kucnal na stercie skrzyn i zaczal kolysac sie w przod i w tyl, bijac skrzydlami. Poderwal sie w powietrze w chwili, gdy potezne kontenery runely w dol. -Wyczerpal mi sie miotacz wysapal Ross. Schwycil za

lufe bezuzytecznej broni i rabnal rekojescia w okragla czaszke stworzenia gramolacego sie po skrzyniach. Wycofywali sie, wchodzac po dosc stromych schodach. Travis kopal. Zlapal kolejna szorstkowlosa glowe i popchnal stwora na innego przeciwnika. Skrzydlaty przewrocil druga sterte

skrzyn, a teraz latal w te i z powrotem, bombardujac napastnikow mniejszymi pudelkami. W koncu odparli pierwszy atak. Korzystajac z chwili wytchnienia, dobiegli do balkonu, skad nie bylo wyjscia. Tubylec przelecial ponad ich glowami, stanal na parapecie otwartego okna i skinal na nich, buczac goraczkowo.

Travis pociagnal Rossa w kierunku wyjscia. -Zostaly mi tylko dwie strzalki. Szybko, wychodzmy stad! Murdock opieral sie, lecz po chwili podbiegl do okna. Travis wycelowal strzalka w przygarbione plecy i glowe wylaniajace sie ponad schodami. Pocisk zaledwie musnal owlosiona gorna konczyne i w otworze

gebowym, ktory juz nie przypominal ust czlowieka, blysnely kly. Male, czerwone z wscieklosci oczy plonely straszliwym blaskiem. Indianin wycofal sie w kierunku okna. Lawendowa reka siegnela mu przez ramie. Dlon zacisnela sie na dmuchawie, starajac sie wyrwac mu ja z rak. Skrzydlaty wciaz siedzial na parapecie i teraz wyraznie

domagal sie broni. Zdajac sobie sprawe, ze tubylec moze w kazdej chwili uciec, Travis oddal dmuchawke, przeskoczyl przez okno i zlapal za line. Widzial, jak lawendowy wycofuje sie, unoszac skrzydla... Wtedy tubylec rzucil sie do tylu, demonstrujac szalony pokaz akrobatyki

powietrznej. Kiedy pierwsza futrzana glowa wysunela sie z okna, rozpostarl skrzydla i wzbil sie ponownie w gore ruchem spiralnym. Ross zdazyl juz dotrzec do ziemi, Travis znajdowal sie niedaleko za nim. Lina zakolysala sie poteznie, sprawiajac, ze przejechal cialem po szorstkim murze. Uswiadomil sobie, ze ci na gorze probuja go wciagnac

z powrotem. Wypuscil line z rak. Uwolniony od ciezaru sznur podskoczyl gwaltownie. Travis nie przypuszczal, zeby nocne stworzenia kontynuowaly poscig w pelnym swietle slonca. Mimo to, kiedy przemierzali pas dzungli dzielacy ich od statku, zachowywali niezwykla ostroznosc, obserwujac, czy nikt za nimi

nie podaza. Ashe z gradowa mina wysluchal raportu. -Sytuacja mogla sie pogorszyc, gdybysmy tu mieli zostac dluzej. Ross odrzucil w kat bezuzyteczny miotacz. -Chcesz przez to powiedziec, ze odlatujemy?

Kiedy? -Za dzien, moze dwa. Renfry jest gotow, by przesunac zwoj na poczatek. Po raz pierwszy Travis zrozumial, jak wiele zalezy od tego cieniutkiego drucika. Jedno niepowodzenie moglo udaremnic wszelkie plany, pozostawiajac ich na

zawsze na wygnaniu. Jakis ukryty defekt, ktorego teraz nie zauwazyli, moglby dac o sobie znac w przestrzeni kosmicznej, przerywajac niewidzialna nic laczaca ich z rodzima planeta, skazujac statek na dryfowanie miedzy gwiazdami niczym wieczny, kosmiczny wrak. Czy Renfry'emu uda sie przewinac zwoj? A jesli nawet, to czy dysk zadziala

w odwrotna strone? Nie moze byc mowy o locie probnym. Kiedy juz wystartuja, stale beda ryzykowac zyciem, kroczac po bardzo cienkiej nici stworzonej glownie z nadziei i pozbawionej logiki wiary w lut szczescia. -Teraz rozumiesz? - zapytal Ashe. - Pamietaj o jednym: zawsze mozemy zostac tutaj.

Do konca pozostana na wygnaniu, ale przynajmniej przezyja. Tutaj mieli wrogow, ale mogli przeciez zawrzec przymierze ze skrzydlatymi ludzmi i polaczyc sily. Travis zerwal sie na rowne nogi. Podszedl do szafki, gdzie ukryli kwadratowa ramke, ktora dostrajala sie do ludzkiej pamieci, pokazujac bliskie sercu miejsca. Musial sie

przekonac, czy przeszlosc miala dostatecznie silny wplyw, aby sklonic go do podjecia tak ogromnego ryzyka. Ujal obrazek w dlonie i zajrzal do jego glebi. Wkrotce ujrzal czerwone klify gorujace nad zielona polana, blekitne niebo, wzgorza Ziemi. Wydalo mu sie, ze czuje na jezyku gryzacy pyl unoszony

wzmagajacym sie wiatrem. Wiedzial juz, ze zaryzykuje. Wszyscy dokonali tego samego wyboru. -Podroze w przeszlosc to co innego - powiedzial Ross. Jezeli cos nie wyjdzie i utkniemy w okresie prehistorycznym... coz, mozna sie wtedy wkurzyc. Kto by chcial zabawiac sie z mamutami, jesli jest

przyzwyczajony raczej do odrzutowcow? Mimo to taki gosc wiedzialby, co mu sie przytrafilo, i ze ludzie, ktorych bedzie spotykal na swej drodze, naleza do jego gatunku. Ale pozostac tutaj... Nie, moi drodzy! Oni troche sie od nas roznia. My jestesmy tu goscmi, nie imigrantami. A ja nie chce byc wiecznym gosciem! Nigdy!

Wybrali sie jeszcze raz do biblioteki, skad przyniesli kolejne dyski i poutykali je we wszystkich mozliwych schowkach. Wodz, zachwycony dmuchawkami, pozwolil im wybrac tez inne przedmioty z plemiennego skarbca. Poprosil tylko, zeby wrocili i podzielili sie z nimi zdobyta wiedza. Tym razem nie natkneli sie na nocne stworzenia z

lejkowatej wiezy, lecz i tak przedsiewzieli srodki ostroznosci, zamykajac na noc luk wejsciowy. -Wrocimy tu? - zapytal Ross. -My polecimy do domu tym statkiem - odparl sucho Ashe. - Ale ktos na pewno tu przyleci. Tego mozesz byc pewny. Co u ciebie, Renfry?

Technik wygladal jak cien. Zmarszczki, ktorych prawdopodobnie mial sie juz nigdy nie pozbyc, otaczaly mu usta, znaczyly kaciki zmeczonych oczu. Drzacymi rekoma usilowal podniesc do ust pojemnik z piciem. -Zwoj przewiniety - rzekl. - I drut sie nie przerwal. Jutro przygotuje statek do startu. Co do reszty, pozostaje

tylko sie modlic. Nie moge wam nic wiecej powiedziec. Travis lezal tej nocy na swojej koi - jego koja, ich statek... Ten statek stawal sie coraz mniej obcy w porownaniu ze swiatem na zewnatrz. Na nadgarstku mial ciezka metalowa bransolete z malymi zielonymi kamieniami ulozonymi we wzor, ktory przypominal lamiace sie

fale - podarunek od skrzydlatego wodza, wreczony podczas formalnego pozegnania. Travis byl pewien, ze skrzydlaci ludzie nie wykonali tej bransoletki. Ile miala lat? I z jakiego swiata, z jakiej zapomnianej i dawno nie istniejacej cywilizacji pochodzila? Nawet nie zajrzeli pod powierzchnie tego, co

znajdowalo sie w tym starozytnym porcie. Czy ukryte w dzungli miasto bylo stolica jakiegos galaktycznego imperium, jak podejrzewal Ashe? Nie mieli czasu na rozwiazywanie tych zagadek. Tak, kiedys tu powroca. Ludzie z jego swiata beda prowadzic badania, spekulowac, snuc domysly, prawdopodobnie

bledne. Za jakis czas powstanie gdzies nowe miasto - moze w jego wlasnym swiecie - ktore bedzie pelnilo role przechowalni wiedzy zdobywanej posrod gwiazd. Czas bedzie wciaz mijal i miasto umrze smiercia naturalna. Dopoki przedstawiciel jakiejs rasy, jeszcze nie istniejacej, przybedzie, aby je badac i

spekulowac. ... i snuc domysly... Travis zasnal. Zbudzil sie wypoczety i pelen wigoru. Ponad glowa uslyszal komunikat z kabiny nawigacyjnej. -Wszystko gotowe - dolecial go lamiacy sie z wyczerpania glos Renfry'ego. Coz, technik pracowal chyba cala noc.

-Wszystko gotowe. Wciaz mogli powiedziec "nie" tej szalonej wyprawie i wybrac znajome niebezpieczenstwa. Travisa ogarnela fala paniki. Zacisnal dlonie na krawedzi koi i podniosl sie do pozycji siedzacej. Musial powstrzymac Renfry'ego. Nie wolno im wylatywac w kosmos.

Po chwili znow sie polozyl i zapial pasy. Niech Renfry nacisnie wlasciwy przycisk, jak najszybciej! Czekanie zawsze zle wplywa na nastroj. Poczul znajome wibracje przenikajace cialo. Teraz nie bylo juz odwrotu. Zamknal oczy i probowal rozluznic miesnie protestujace przeciwko temu oczekiwaniu. 17

-Wystartowalismy bez problemow.-Dobre i to jakis inny glos rozbrzmial w glosniku. Travis otworzyl oczy. Zastanawial sie, czy ktokolwiek moze sie przyzwyczaic do dyskomfortu zwiazanego ze startem w kosmos. W ciagu ostatnich kilku dni, kiedy tak milo stapalo sie po ziemi, zapomnial juz, co znaczy zostac wyniesionym poza

atmosfere i sile grawitacji. Najwazniejsze jednak, ze dysk dzialal i udalo im sie opuscic nieznana planete. Nadal lecieli. Teraz z wieksza niz dotychczas ufnoscia patrzyli w przyszlosc. -Jezeli po prostu powtorzymy schemat powiedzial Ashe wieczorem piatego dnia -jutro

wyladujemy na pustynnej planecie. -Byloby lepiej, gdybysmy mogli ominac ten przystanek - zauwazyl Travis. Opustoszaly swiat z nocnymi stworami odpychal go bardziej niz cokolwiek innego podczas tej fantastycznej wyprawy. -Pomyslalem, ze... - Ross zerknal na fotel pilota, w

ktorym Renfry spedzil wiekszosc poranka. - ... tankowalismy w tamtym pierwszym porcie. Przypuscmy, tylko przypuscmy, ze tam wyczerpie sie nam zapas paliwa. Na trupiobladej, wymizerowanej twarzy Renfry'ego pojawil sie szeroki usmiech. Technik skierowal kciuk ku dolowi w

odwiecznym gescie porazki. -Wtedy kaput, kolego. Miejmy jednak nadzieje, ze szczescie nas nie opusci i ominiemy ten etap podrozy. Tym razem wyladowali w pustynnym porcie wczesnym rankiem, kiedy niesamowita gra plomieni wzdluz horyzontu zaczynala juz blednac. Luna wstajacego slonca odbijala

sie jaskrawo od bezmiaru piaszczystych wydm. -Spedzimy tu mniej wiecej dwa dni, jesli istotnie duplikujemy schemat. Dwa dni oczekiwania, zamknieci w statku, niepewni, czy wystartuja. ... Na sama mysl o tym, Travis poruszyl sie niespokojnie w fotelu.

-Maly spacerek? - Ross niewatpliwie podzielal jego odczucia. -Nie ma sensu - odparl spokojnie Ashe. Rozejrzymy sie w ciagu dnia. Choc nie sadze, by bylo tu duzo do ogladania. Rankiem wlozyli na glowy helmy rozpraszajace promienie sloneczne i otworzyli zewnetrzny wlaz.

Zlustrowali przestrzen, na ktorej wiatry mogly uksztaltowac nowe formy posrod wydm, lecz nie dostrzegli zadnych zmian od czasu ostatniej wizyty. -Co oni tu robili?- Rece Rossa poruszaly sie nerwowo wzdluz krawedzi luku. - Ten przystanek na pewno mial jakies znaczenie, musial miec. I dlaczego takie same

stworzenia - ludzie, zwierzeta czy cokolwiek znajdowaly sie w lejkowatym budynku na innej planecie? -Ktorzy z nich sa banitami? - rozwazal Ashe. - Czy tamci zyja od wielu wiekow na obcej planecie, poniewaz nie zdolali wrocic na czas? A moze ci to wygnancy, a tamci sa u siebie? Prawdopodobnie nigdy nie

rozwiklamy tej zagadki i nie odpowiemy na zadne z pytan dotyczacych tych stworzen. - Przyjrzal sie przysadzistej budowli posrod pelznacych wydm. Musza mieszkac pod ziemia, a ten budynek zakrywa wejscie. Byc moze na planecie skrzydlatych tez zyja pod ziemia, Kiedys musieli tu mieszkac, aby obslugiwac statki i pilnowac

bazy. -A potem - odezwal sie powoli Travis - statki przestaly tu ladowac. -Tak. Nie bylo juz statkow. Byc moze czekali przez cala generacje, majac nadzieje, ze statki nadleca i zostana wezwani. Potem albo pograzyli sie w apatii i spadli z drabiny ewolucji, albo przystosowali sie do

istniejacych tu warunkow. -Ostatecznie rezultat byl ten sam - zauwazyl Ross. - Nie sadze, by ci tutaj roznili sie od tych z lejkowatej wiezy. A tam przynajmniej trafil im sie lepszy swiat. -Czekajcie! - Travis od jakiegos czasu nie odrywal wzroku od zagrzebanego w piachu budynku. Wydawalo mu sie, ze to miejsce

wygladalo inaczej przed kilkoma tygodniami. - Czy ta elewacja po lewej byla tam wczesniej? Ross i Ashe wpatrywali sie przez chwile we wskazane miejsce. -Masz racje, to cos nowego! - Murdock potwierdzil pierwszy. - I nie sadze, zeby bylo z kamienia, tak jak cala reszta.

Blok, ktory w dziwny sposob pojawil sie w rogu odleglego dachu, nie polyskiwal metalicznie w promieniach slonca. Mial lekki polysk, taki, jakim charakteryzowalo sie matowe szklo czy obsydian. Przez kilka chwil nic sie nie zmienialo. Potem jednak obserwatorzy zarejestrowali niespodziewana aktywnosc. Widzieli juz wczesniej

promienie, ktore chronily dach budynku przed atakiem czy niepozadanym badaniem. Teraz ujrzeli cos, co musialo byc jakims rodzajem broni uzywanej przez architektow tej budowli. Co wybuchlo u podnoza statku? Jakis plomien? Piorun? Sila, jakiej ludzie nie potrafili sobie wyobrazic ani nazwac?

Travis uswiadomil sobie, ze energia uderzenia wrzucila go z powrotem do statku i cisnela wraz z Rossem i Ashe'em za wewnetrzna grodz. Runeli na metalowa sciane, wypluwajac cale powietrze z pluc. Swiat dokola zatonal w ciemnosci. Travis lezal na podlodze, probujac zlapac oddech pomimo straszliwego bolu w piersiach. Jak za mgla

widzial otwarty wlaz. W tej chwili liczyl sie tylko ten skrawek pustej przestrzeni. I poczucie, ze trzeba ja odciac, zamknac, ze to, co znajduje sie na zewnatrz, oznacza zaglade. Wpil sie paznokciami w cialo, ktore przywalilo mu kolana. Jakims cudem, pomimo bolu, udalo mu sie obrocic i wysunac spod ciezaru. Zaczal sie posuwac

cal po calu w kierunku zewnetrznego wlazu. Dzwonienie w uszach tlumilo wszelkie mysli, wzmagajac zawroty glowy. Wyjrzal na piaszczysty swiat skapany w blasku slonca. Z poczatku mial wrazenie, ze cos mu sie pomieszalo w glowie, ze to, co widzi, nie moze byc prawda. Nad zasypanym ladowiskiem

unosily sie cienkie smugi piachu, warstwami otaczajac kule. Zaslona wirowala pomimo bezwietrznej pogody! To bylo niewiarygodne, niemozliwe, chociaz wiedzial, ze wzrok go nie myli. Opadl na kolana i zatrzasnal luk, odcinajac sie od zaslony piachu, ostrego swiatla, od niemozliwego.

Macajac dlonmi w poszukiwaniu zasuwy, poczul, ze bol maleje. Znowu mogl oddychac swobodnie. Odwrocil sie do swoich towarzyszy. Na widok sinych twarzy poderwal sie do dzialania. Szarpnieciem posadzil obu mezczyzn pod sciana. Ashe otworzyl oczy. -Co...?- Kiedy archeolog

wypowiedzial slabym glosem to jedno slowo, Travis skupil cala uwage na Rossie. Z kacika ust zwiadowcy saczyla sie cienka struzka krwi. Jeknal, kiedy Travis lekko nim potrzasnal. Ashe drgnal i skrzywil sie, przyciskajac rece do piersi. -Co sie stalo? - Tym razem udalo mu sie wypowiedziec

cale pytanie. -Wyladowali... kosmiczni... marines. - Ross wyrzucal z siebie pojedyncze slowa. Chyba na mnie. -Haaaaloooo, tam na dole! Wolanie dolecialo z komunikatora. - Co sie dzieje? Kadlub nie przepuszczal swiatla ani dzwieku, lecz

teraz wyczuwali drgania przebijajace sie przez warstwy ochronne. Zupelnie jakby na statek oddzialywala jakas sila. Piaskowe sciany? Travis dowlokl sie do drabiny. Chcial spojrzec na ekran w kabinie nawigacyjnej, stanowiacy teraz jedyne polaczenie ze swiatem. Renfry wpatrywal sie z niedowierzaniem w grube

warkocze piachu. Jeszcze chwila, a zostana pogrzebani w morzu pylu. Mieli powody, aby sadzic, ze jakas nieznana inteligencja, kierowana odwieczna animozja, swiadomie usiluje ich unicestwic. -Mozemy wystartowac? Travis doczolgal sie do najblizszego fotela. - Jest jakas szansa?

Jesli lot odbywal sie zgodnie z wczesniejszym schematem, mieli tu jeszcze pozostac kolejna noc i dzien. Do tego czasu statek ugrzeznie tak gleboko, ze nie bedzie nadziei na wyrwanie sie spod ton piachu. Zostana zywcem pogrzebani w kosmicznym grobowcu. Renfry siegnal do klawiatury na konsoli, lecz zawahal sie.

Zacisnal usta. -To ogromne ryzyko, ale moglbym sprobowac. -Pozostanie tutaj wiaze sie prawdopodobnie z jeszcze wiekszym ryzykiem. - Travis przypomnial sobie o przyjaciolach, ktorych zostawil przy wejsciu. Trzeba ich wyniesc ze strefy zagrozenia przed startem w kosmos.

-Daj mi piec minut krzyknal. - Potem odpalaj, jesli potrafisz! Ashe stal o wlasnych silach i probowal przesunac Rossa w glab korytarza. Travis pospieszyl mu z pomoca. -Renfry sprobuje wystartowac poinformowal. - Zagrzebuja nas w piachu.

Przeniesli Rossa na koje. Ashe rzucil sie na sasiednia, a Travis ledwo zdazyl dojsc do drugiej kabiny, kiedy w komunikatorze rozbrzmial przenikliwy sygnal ostrzegawczy. Odczuli wibracje przeciazonych silnikow. Tym razem przeciazenie trwalo o wiele dluzej. Travis lezal spiety, oczekujac na bol zwiazany z

przyspieszeniem, odliczajac sekundy... Wibracje przybieraly na sile i byly intensywniejsze niz kiedykolwiek. Statek kolysal sie na podstawie; ruch i dzwiek zlewaly sie w jedna calosc, oslabiajaca mieszanke, ktora przyprawiala o mdlosci i paralizowala mysli, pozostawiajac strach.

Nagle, w jednej chwili wszystko sie urwalo. I zapadly ciemnosci. ... Wibracje ustaly, halas ucichl. Pozostalo tylko odlegle wspomnienie oraz aromatyczny zapach uzdrawiajacej galaretki, ktora w razie potrzeby wypelniala zamkniete koje. Travis otworzyl oczy. Czyzby zdolali uciec z pustynnej planety?

Usiadl prosto i zaczal scierac galaretke. Zeslizgiwala sie bez trudu ze skory, z kombinezonu, pozostawiajac po sobie rownowage umyslu i ciala. Wracala pewnosc siebie, ktora utracil. Wstal i zajrzal do sasiedniej kabiny. Ross i Ashe wciaz lezeli bez ruchu pod drgajaca masa uzdrawiajacej substancji. Wszedl do

sterowki. Renfry byl przypiety do fotela pilota, lecz glowa spoczywala mu bezwladnie na ramionach. Bladosc jego twarzy przerazila Travisa. Polozyl dlon na piersi nieprzytomnego. Serce bilo powoli. Poodpinal pasy i tylko dzieki brakowi grawitacji udalo mu sie przeniesc technika na koje. Ekran pokazywal jedynie

nieprzeniknione ciemnosci, co oznaczalo, ze statek wszedl w hiperprzestrzen. Nie tylko wyrwali sie z piaskowej pulapki, lecz odbywali kolejny etap podrozy, ktory mogl zakonczyc sie na ojczystej Ziemi. Mogl badz nie. Ile trwal ten etap poprzednim razem? Zgodnie z zegarkiem Renfry'ego, dziewiec dni.

Dziewiec dni miedzy piachem a portem paliwowym. Dziewiec dni, zanim sie upewnia, czy poczynania technika nie sprawily, ze statek zboczyl z kursu. Kiedy wszyscy doszli do siebie po szoku, Ashe przejal dowodzenie i zaczal przegladac przedmioty znalezione w archiwum, by odwrocic uwage zalogi od

obecnego polozenia. Kazal im pracowac na zmiane przy czytniku, przetwarzajac kazdy nie uszkodzony krazek w poszukiwaniu instrukcji pilotazu. Kilka obiecujacych zwojow bylo tak poplatanych, ze bali sie za nie zabrac. Musieli je zostawic dla ekspertow na Ziemi. Ashe, po ucieczce z pustynnej planety, ani razu nie zakwestionowal

szczesliwego powrotu do domu. Biorac pod uwage dotychczasowe przezycia jak zauwazyl - nie bylo powodu przypuszczac, ze szczescie przestanie im dopisywac. Travis pomyslal w duchu, ze nawet Ashe'em musialy targac watpliwosci, i pewnie byl rownie zdenerwowany jak pozostali - chociaz tego nie okazywal - kiedy

zegarek Renfry'ego wyliczyl dziewiaty dzien lotu i nie doswiadczyli zadnego ostrzezenia przed ladowaniem. W samo poludnie zebrali sie w mesie. Tego samego ranka Travis przeliczyl racje zywnosciowe. Jesli beda jedli bardzo niewiele, wystarczy im pozywienia do ojczystej planety, o ile podroz sie nie przedluzy.

Poinformowal o tym Ashe'a, ale w odpowiedzi uslyszal tylko roztargnione chrzakniecie. Wtedy -jakby wbrew okropnym przeczuciom nadeszlo ostrzezenie. Travis przypial sie pasami i spojrzal na Rossa, ktory wyszczerzyl do niego zeby w usmiechu. -W sama pore! Oto

ladujemy na stacji po paliwko, a potem do domu! Na widok zrujnowanych wiez, wyznaczajacych ladowiska, i metalicznie turkusowego nieba pierwszego galaktycznego portu zignorowali dyskomfort zwiazany z ladowaniem. No coz, byli juz prawie w domu! Zeszli do luku wyjsciowego i

ochoczo otworzyli wlaz, aby zaczekac na pelznacego weza linii paliwowej i robota przewodnika. Minelo jednak sporo czasu a w cieniu rzucanym przez najblizsza wieze nic sie nie poruszylo. Travis przygladal sie badawczo otoczeniu. Czy wyladowali w tym samym miejscu, co poprzednio? Czy niewielka zmiana mogla byc przyczyna

obecnej ciszy? -Moze sie to wiazac z czasem. - Glos Ashe'a zabrzmial w komunikatorze, tak jakby archeolog czytal w myslach. - Opuscilismy drugi przystanek sporo przed czasem, wedlug poprzedniego grafiku. Uchwycili sie tej ostatniej nadziei. Uplynela pierwsza godzina, potem druga i

wciaz nic sienie zmienilo. Przywolujac wspomnienia, stwierdzili jednoglosnie, ze wyladowali dokladnie w tym samym miejscu. Skrzetnie unikali wypowiadania na glos najgorszych obaw, ze automaty obslugujace tak dlugo ten starozytny port w koncu sie zuzyly. W koncu Renfry powiedzial: -Nie wiem, ile mamy paliwa.

Nie potrafie wam nawet powiedziec, jakiej ono jest natury. I czy mozemy wystartowac bez tankowania. Jesli tak, nie sadze, by udalo nam sie dotrzec do konca tej wyprawy. Mozliwe, ze dzialamy wbrew czasowi ale musimy sprawdzic, czy uda nam sie zmusic te maszyny do wykonania jeszcze jednej pracy. I

powinnismy zrobic to jak najszybciej! Wyszli na zewnatrz. Renfry wpelzl pod lukowaty bok statku. To, co tam zobaczyl, zakrawalo na miano katastrofy. Jezeli wczesniej zostalo troche paliwa w zbiornikach, to teraz juz go nie bylo. Na ziemi widniala zlowroga wilgotna plama. Glos Renfry'ego brzmial

glucho. -Teraz juz wiadomo, koledzy. Zbiorniki sa puste. Jesli nie uda sie wam uruchomic tej linii, aby zatankowac, jestesmy uziemieni. -Co sprawilo, ze zbiorniki sie otworzyly? - zastanawial sie Ross. -Mozliwe, ze jakis

mechanizm. - Ashe postawil noge na betonowej plycie. Coz, chodzmy poszukac tego robota i jego ozywionego dystrybutora. Ruszyli w kierunku wiezy. Z ziemi struktura wydawala sie jeszcze bardziej spiczasta, podobna do igly. U jej podnoza znajdowal sie otwor, wejscie, z ktorego wczesniej wylonil sie robot. Ashe podszedl blizej i

stanal, zagladajac do srodka. Zardzewialy robot, ktory pobrzekujac wypelnil swoj obowiazek poprzednim razem, stal teraz w wejsciu. Za nim, widoczni w rdzawym, zoltawym swietle, przycupneli jego podwladni. Wszyscy tacy sami, ustawieni w szeregu pod sciana, jakby czekali na oficjalna inspekcje.

Ze studni posrodku podlogi wystawal olbrzymi kawal metalu, w ktorym Travis rozpoznal "glowe" weza. Ashe wyciagnal reke, aby popchnac robota. Ku zdumieniu mezczyzn, maszyna, ktora sprawiala wrazenie masywnej i nieruchomej, drgnela. Nie zareagowala jak budzik wstrzasnieciem zmuszony do chodzenia, lecz

posunela sie w przod z dziwna slaboscia. Jedno z ramion odpadlo z klekotem, potoczylo sie po betonowym chodniku i uderzylo w glowe weza. -Rusza sie! Patrzcie, rusza sie! Ross mial racje. Ciezka koncowka ruchomej linii szarpnela sie do przodu i przesunela o pare

centymetrow. Ziemianie wstrzymali oddechy, az ponownie zastygla bez ruchu. -Uderz jeszcze raz poradzil Ross. Ashe obszedl robota dokola, przygladajac mu sie z uwaga. Przeniosl wzrok na weza, ktory wcale nie wygladal na zniszczonego. Nachylil sie, chwycil mocno

za "leb" i pociagnal. Pospiesznie odskoczyl w tyl, a Ross i Travis odkopneli robota z drogi pelzajacego dystrybutora. Pol metra, metr... wyszedl na zewnatrz, kierujac sie do statku. Renfry zobaczyl, co sie dzieje, zamachal do nich i wczolgal sie z powrotem pod kule, aby przygotowac wlot zbiornikow na przybycie rury.

Radosc okazala sie jednak przedwczesna. Niespelna dwa metry od wiezy "glowa" opadla na ziemie. Ashe bezskutecznie sprobowal poprzedniej metody ozywienia weza. Mezczyzni potrzasali nim, razem i osobno. Byl o wiele ciezszy od robota i nie potrafili zmusic go do dalszego wysilku. Renfry sprawdzil studnie, z

ktorej wylaniala sie rura, lecz wrocil zdezorientowany. -Mozemy pociagnac go recznie? - zapytal Travis. -To wlasnie bedziemy musieli teraz sprawdzic orzekl technik. Wzieli ze statku mocna line i obwiazali nia "leb" weza. Na komende Ashe'a

szarpneli jednoczesnie. Uparty rurociag dal za wygrana i ruszyl do przodu, poddajac sie sile ludzkich ramion. Przesuneli sie o pare metrow, lecz wysilek zwiazany z poruszaniem tego ciezaru byl zbyt wyczerpujacy. Ross potknal sie, przewrocil, stanal na nogi. Jego twarz ukryta pod helmem kipiala

wsciekloscia. Chwycil ponownie line i wszyscy szarpneli. Tym razem maszyna nie ustapila, a ich stopy slizgaly sie na popekanym kamieniu. 18 Travis przysiadl na obcasach butow. Pozostali polozyli sie obok liny "holowniczej" z twarzami czerwonymi od wysilku.

Renfry uniosl sie, oparl na lokciu, a druga reka zdjal helm. Odrzuciwszy go do tylu, zaciagnal sie mocno powietrzem jak tonacy czlowiek, ktoremu brakuje tlenu.-Zaloz henn, glupku! zgromil technika Ashe. Renfry pokrecil glowa i cos powiedzial, ale jego slowa do nich nie docieraly. Travis dotknal palcami malego zapiecia przy wlasnym

helmie. -Nie sadze, zebysmy tego potrzebowali. - Sciagnal banke i podniosl glowe, aby rozkoszowac sie dotykiem lekkiego, swawolnego wiaterku. Powietrze bylo rzeskie, takie jak podczas ziemskiej jesieni. Napelnilo mu pluca, orzezwiajac jednoczesnie cale cialo. Siegnal po line, gotow do kolejnej proby.

-Nie ma sensu wypluwac pluc przy ciagnieciu liny orzekl Ashe. - Problem tkwi w tej wiezy. Renfry zaczal pelznac na czworakach wzdluz rurociagu, sprawdzajac jego powierzchnie. W koncu wstal chwiejnie na nogi i wszedl do budynku. Pozostali mezczyzni podazyli za nim.

Znalezli technika na dole, przy wlocie do studni, z ktorej wystawal waz. Sprawdzal pokrywe, probujac wykrecac elastyczna rure w jedna i w druga strone. -Blokuje sie gdzies pod spodem! - Walnal piescia w rure. -Moglibysmy zdjac te pokrywe i zobaczyc, co tam

jest? - zapytal Ross. -Mozemy sprobowac. Taka operacja wymagala okreslonych narzedzi; dzwigni, klinow. ... Zerkneli na rzad oczekujacych robotow - czy ich czesci moga sie przydac? Ross podniosl luzne "ramie" i zaczal sprawdzac jego wytrzymalosc, rozciagajac z calej sily.

Travis przygladal sie klapie od studni. Nie widzial tam otworu, zadnej szczeliny, w ktora daloby sie wetknac klin. Renfry przejechal palcami dokola okregu, z ktorego wylaniala sie rura, probujac wyczuc to, czego nie widzialy oczy. Postukal pretem, najpierw lekko, potem coraz silniej. -Czy to mozna odkrecic? zasugerowal Ross.

Renfry spojrzal spode lba i rzucil kilka krotkich, mocnych slow. Skoncentrowal wysilki na zewnetrznej krawedzi przykrywy. Wtedy dokonal obiecujacego odkrycia. Dzialali szybko, usuwajac nagromadzony przez wieki kurz z czterech wglebien z wypuklosciami, ktore mogly stanowic glowy sworzni. Skupili sie przy

uszkodzonym robocie, rozebrali go na czesci i uzbrojeni w prowizoryczne narzedzia, zaatakowali oporna klape. Byla to jednak dluga, irytujaca walka. Travis wrocil na statek, skad zabral pojemniki z galareta, ktora sie zatrul w trakcie testowania zapasow. Posmarowali galareta nieustepliwe galki w nadziei, ze po natluszczeniu

poluzuja sie pod uderzeniami i naciskiem. Wkrotce sworzen ustapil pierwszy i Renfry palcami odkrecil go do konca. Ten maly sukces zachecil ekipe do dalszych wysilkow. Kiedy poddal sie drugi sworzen, tym razem Ashe'a, bylo juz zupelnie ciemno. -Koniec na dzis - powiedzial archeolog. - Nie mozemy

zainstalowac oswietlenia, a nie ma sensu bawic sie tu po ciemku. Przez ostatnie pol godziny czesciej walilem w swoje palce niz w ten piekielny sworzen. -Mozliwe, ze czas postoju sie konczy - rzekl Ross. Wyrazil slowami jedna z dwoch obaw, jakie ciazyly im podczas zmudnej pracy. -Coz, nie wystartujemy bez

paliwa. - Ashe wstal i jeknal z bolu, lapiac sie za plecy. A nie mozemy dalej pracowac po ciemku, bez odpoczynku, na glodnego. Tego jestesmy pewni, co do pozostalych rzeczy mozemy jedynie zgadywac. Wrocili do statku. Dopiero teraz, po zakonczonej bitwie z nieustepliwym metalem, uswiadomili sobie, jak bardzo sa wyczerpani.

Travis wiedzial, ze Ashe mial racje. Nie mogli sie ludzic, iz rozwiaza problem, meczac sie ponad granice ludzkiej wytrzymalosci. Posilili sie, jedzac podwojne racje i wycienczeni padli na koje. Kiedy rankiem Travis otworzyl oczy, wciaz czul sie zesztywnialy. Zdezorientowany wpatrywal sie w twarz Rossa, ktory stal nad nim.

-Wracamy do kopalni soli, bracie! - Murdock przylozyl poczernialy paznokiec okaleczonego palca do ust. - Teraz wystarczylaby mi lutownica. Zlaz z tego wszawego wyra i dolacz do bandy niewolnikow. Poznym rankiem poradzili sobie z czwartym i ostatnim sworzniem. Przez dluga chwile po prostu siedzieli dokola krawedzi studni,

zwiesiwszy posiniaczone i pelne pecherzy rece miedzy kolanami. -No, dobra! - Ashe wstal. Zobaczymy, czy teraz sie ruszy! Zeby zdobyc dzwignie do podniesienia pokrywy, musieli rozebrac jeszcze dwa roboty. Przeprowadzali destrukcje z satysfakcja godna dzikusow. Demontaz

niewzruszonych, na wpol czlowieczych form uwalnial ich od frustracji i wszechobecnego strachu. Dzierzac tegie prety ponowili atak na wieko studni. Nie wiedzieli, jak dlugo trwalo forsowanie przykrywy. W koncu, po kolejnej probie podwazenia jej wspolnymi silami, metal przelamal sie na dwie

czesci, ukazujac ciemna dziure, z ktorej wystawala rura. Na zewnatrz byl dzien rownie jasny jak poprzedni, ale wnetrze wiezy tonelo w polmroku, a oni nie mieli latarki, aby oswietlic czarna czelusc. Renfry polozyl sie i wlozywszy obie rece do srodka, badal palcami powierzchnie rurociagu na tyle, na ile mogl siegnac.

-Znalazles cos? - Ashe kucnal obok technika i spogladal mu przez ramie. -Nie... - rzucil Renfry, ale w tej samej sekundzie zmienil zdanie - Tak! - krzyknal podekscytowany. - Ledwo siegam, ale wydaje mi sie, ze zaczepila sie tu luskowata warstwa rury. Wykrecil sie i Travis zlapal go za nogi, zeby nie spadl na dol.

Renfry przystapil do uwalniania rury. Pracowal przewieszony przez krawedz studni glowa w dol, trzymany przez towarzyszy. Musial bazowac glownie na wrazeniach dotykowych, poniewaz wlasnym cialem przeslanial trzy czwarte i tak juz przytlumionego swiatla. Prowizorycznymi narzedziami usuwal smieci dokola.

Za czwartym razem, kiedy go wyciagneli, zeby odpoczal, przetoczyl sie na plecy i lezal dluzsza chwile, ciezko dyszac. -Uwolnilem te rure tak daleko Jak tylko moglem siegnac - rzekl wreszcie z wysilkiem. - Ale jest zaczepiona jeszcze nizej. -Moze uda nam sieja uwolnic, jak pociagniemy z

gory. - Ashe objal rekami luskowata powierzchnie rurociagu w miejscu, gdzie wylanial sie ze studni. -Mozecie sprobowac. Renfry potarl piesciami czolo, kiedy Travis odsunal go dalej od otworu, aby wspomoc wysilki Ashe'a. Wspolnymi silami pociagneli rure wewnatrz studni. Sprawiala wrazenie

przyklejonej do sciany w miejscu, gdzie Renfry walczyl, aby ja uwolnic. Na czole Travisa wystapily krople potu, by splynac w dol, omijajac wykrzywione usta. W polswietle widzial napieta twarz Ashe'a i miesnie jego ramion rysujace sie pod blekitnym kombinezonem. Ross naparl na rure calym ciezarem ciala.

-Ty ciagnij - powiedzial do archeologa. - My bedziemy pchac w twoim kierunku. Jezeli w ogole ma ustapic, to powinno pomoc. Przez bardzo dluga chwile zdawalo sie, ze rura sie nie podda, ze w studni ponizej dokonalo sie zbyt wielkie spustoszenie. Nagle Ashe polecial do tylu. Waz uderzyl go poteznie w klatke piersiowa, gdy opor

niespodziewanie zelzal. Ross i Travis rowniez runeli na betonowa podloge. Ross podskoczyl do Ashe'a, by uwolnic go spod weza. Wyszli razem na zewnatrz; Renfry czlapal z tylu. Ponownie schwycili line holownicza i pociagneli weza w kierunku statku. Luskowaty rurociag poruszyl sie niezdarnie, lecz metr po metrze przesuwal

sie do przodu. Podczas jednej z czestych przerw Travis zerknal za siebie i krzyknal przerazony. Znajdowali sie trzy czwarte drogi od celu, a pod brzuchem weza widniala mokra plama polyskujaca w popoludniowym swietle. Ostatnie szarpniecie musialo oslabic material i paliwo zaczelo wyciekac.

Renfry cofnal sie chwiejnym krokiem i kleknawszy, przygladal sie plamie. Wyciagnal reke, by po chwili cofnac jaz okrzykiem bolu. -To jest zrace. Jak kwas ostrzegl. - Nie dotykajcie tego. -Co teraz? - Ross kopnal noga piach na plame i patrzyl, jak ziarenka

rozpuszczaja sie w ciemnej kaluzy. -Mozemy dociagnac rure do statku i miec nadzieje, ze dostatecznie duzo paliwa pozostanie w srodku odpowiedzial bezbarwnym glosem Ashe. - Nie sadze, zeby udalo nam sie naprawic ten waz... Zabrali sie znow do holowania, starajac sie nie

patrzec za siebie ani nie myslec o wyciekajacym paliwie. W koncu dowlekli koncowke weza do statku. Renfry, przyciskajac poparzona reke do piersi, wszedl pod kadlub i jeczac z bolu, doczepil leb weza do otworu paliwowego. -Napelnia sie? - Ross zadal nurtujace wszystkich pytanie. Renfry, jakby obawial sie odpowiedzi,

polozyl zdrowa dlon na luskowatej rurze i trzymal jaw tej pozycji przez dluga chwile. -Tak - rzekl wreszcie. Nie mieli pojecia, ile paliwa potrzebuje statek, ani czy w porcie jest go dostateczna ilosc. Mokra plama wzdluz weza powiekszala sie z kazda chwila. Renfry nie odrywal dloni od rury,

kiwajac do nich od czasu do czasu, ze plyn wciaz naplywa. Rozlegl sie odglos przypominajacy niewielka eksplozje. Glowa weza odpadla od otworu w statku i zwiotczala rura upadla na ziemie. Renfry, pomagajac sobie czyms w rodzaju mlotka, wsunal wieko na miejsce i nasunal na nie ochronna przykrywe. Kiedy

uslyszal satysfakcjonujace klikniecie, wynurzyl sie spod brzucha kosmolotu. -Na tym koniec. Mamy juz to, czego potrzebowalismy. -Wystarczy? - zapytal Travis, choc wiedzial, ze pozostali, podobnie jak on, nie znaja odpowiedzi. Wspieli sie na gore po drabinie i porozchodzili do

swoich kabin. Zrobili juz, co mogli - teraz ich przyszlosc zalezala od szczescia. Travis ocknal sie z drzemki. Wibracja w scianach znowu startuja! Ale czy doleca do ojczystej planety? Moze statek zabierze ich po prostu w przestrzen kosmiczna, gdzie beda skazani na wieczne dryfowanie?

Snil o czerwonych urwiskach, szalwi i swierkach, o spiewie malych ptakow w kanionie. Snil o dotyku pustynnego wiatru i napietych miesniach konskiego grzbietu miedzy nogami - o swiecie, ktory istnial, zanim ludzkosc pomyslala o lotach w kosmos. Byl to dobry sen, tak dobry, ze nawet gdy rozplynal sie jak mgla,

Travis lezal nieruchomo z zamknietymi oczami, probujac wysilkiem woli przywolac go raz jeszcze. Mial jednak w nozdrzach sterylny zapach statku i dawna, klaustrofobiczna niechec do tego pojazdu odzyla w nim z zapomniana sila. Z trudem otworzyl oczy. -Wciaz lecimy. - Ross usiadl na przeciwleglej koi,

mruzac oczy w blekitnym swietle. Zlozyl dlonie, splatajac zarowno zdrowe, jak i okaleczone palce. Rozesmial sie na ten widok. - Zupa czeka - dodal. Tego dnia policzyli puszki z jedzeniem. Zawartosc kilku pojemnikow trzeba bylo teraz podzielic na porcje. Ashe odmierzal racje, ktore musialy utrzymac ich przy zyciu do nastepnego okresu

przebudzenia. -Wystarczy, jesli bedziemy oszczedzac sily, a podroz potrwa dokladnie tyle samo co w tamta strone. Jak najwiecej czasu spedzajcie na kojach - im mniej spalicie energii, tym lepiej. Czlowiek nie moze ciagle spac. Mimo usilnych staran sen w koncu uciekal i mogli tylko lezec nieruchomo,

wpatrujac sie w sufit, podczas gdy dlugie minuty przeciagaly sie w godziny. -Tak sobie mysle - odezwal sie nagle Ross do Travisa ze kiedy dolecimy, powinnismy sie pojawic na ekranach radarow jeszcze przed ladowaniem. A jakis bystry koles moze poslac nam rakiete, tak tylko, zeby nie wyjsc z wprawy. Przeciez nie ma mozliwosci,

aby ich poinformowac, ze jestesmy tylko kosmicznymi wedrowcami, ktorzy wracaja do domu. -Jestesmy uzbrojeni. Travis zastanowil sie, w jaka bron byl wyposazony ten statek. Rzad ich kraju, inne rzady, mogly powitac nie zidentyfikowany pojazd licznymi nieprzyjemnymi niespodziankami.

-I co z tego. - Ross wygladal na rozdraznionego. - Nie wydaje mi sie, zebysmy tymi dzialkami mogli rozwalic rakiete Nike Cztery wraz ze wszystkimi jej kuzynami. Nawet nie wiemy, jak celowac tym swinstwem! Statek wyszedl z hiperprzestrzeni. Mezczyzni, choc wciaz oslabieni, powlekli sie do kabiny nawigacyjnej, aby

obserwowac, jak naznaczona zielonymi plamami pilka coraz bardziej wypelnia ekran. Travis drzal, czujac podobne mdlosci, jak podczas testowania jedzenia. Czy ta zielona planeta to ich rodzinny dom? Czy to rzeczywisty obraz, czy tylko miraz, ktory wszyscy widzieli, poniewaz bardzo chcieli go ujrzec?

Dokladnie tak jak z magiczna ramka obcych, ktora mogla odtwarzac ukochane miejsca kazdego czlowieka, aby oslodzic przedluzajaca sie samotnosc? Teraz jednak znajome zarysy kontynentow znacznie sie wyostrzyly. Ross pochylil glowe i skryl twarz w dloniach. Ashe wypowiadal powoli slowa, w

ktorych Travis rozpoznal dziekczynna modlitwe. Rece Renfry'ego biegaly w te i z powrotem po pulpicie sterowniczym, pieszczac delikatnie poszczegolne klawisze. -Zrobil to! Przywiozl nas do domu! -Jeszcze nie wyladowalismy! - Ross nie podnosil glowy.

-Przywiozl nas az tak daleko - ciagnal Renfiy. Dowiezie nas do konca podrozy. Zrobisz to, stary, prawda? Szarpniecie zwiazane z wejsciem w atmosfere przyjeli na wpol odretwiali, wciaz nie wierzac we wlasne szczescie. Ross wstal z fotela i podszedl do wewnetrznych schodkow.

-Ide na dol. - Odwrocil wzrok od ekranu, jakby nie byl w stanie dluzej patrzec. Travis rowniez zwatpil w prawdziwosc tego, co pokazywal ekran, i podazyl za przyjacielem do swojej kabiny, gdzie rzucil sie na koje, aby tam oczekiwac na ladowanie - o ile mialo nastapic. Przenikliwe i glosne

wibracje silnikow byly niczym w porownaniu z naciskiem atmosfery na powloke kuli. Potworne buczenie wypelnilo im uszy. Koszmar oczekiwania, jaki mieli juz za soba, nie dal sie porownac do tego ostatniego okresu, ktorego nie mogli zmierzyc zadnym zegarkiem. Przeczucie, ze moze sie stac - ze stanie sie - cos, co zniweczy caly ich

trud i wysilek, wdzieralo sie im w serca niczym ostrze noza. Travis uslyszal mamrotanie Rossa po drugiej stronie kabiny, lecz nie potrafil rozroznic slow. Co teraz sie dzialo? Pedzili dzien i noc wokol swego swiata, probujac wyladowac na miejscu, z ktorego poderwali sie wiele tygodni temu?

Sekundy pelzly z niewiarygodna ospaloscia, minuty... godziny... Mogli odmierzac czas jedynie nierownymi, z trudem zaczerpywanymi oddechami - sila grawitacji oddzialywala na statek. Czy byli widoczni na ekranach radarow, wrogich i przyjaznych, uruchamiajacych rakiety, aby odgrodzic ich od Ziemi?

Travis wyobrazal sobie start takiego pocisku, z ognistym ogonem zmierzajacego wprost na nich... Skulil sie na koi i poczul, jak miekkie poslanie podnosi sie wokol napietego ciala. -Podchodzimy do ladowania. Czy te slowa zabrzmialy przez komunikator statku,

czy tez byly tylko wytworem jego wyobrazni? Odczul nacisk na klatke piersiowa i pluca, trudniejszy teraz do wytrzymania z uwagi na ogolne oslabienie. Ale nie zemdlal. Nastapil wstrzas, statek potoczyl sie i osiadl lekko na boku. Rece Travisa powedrowaly do pasow

bezpieczenstwa. Wokolo panowala niezmacona cisza. Obawial sie ja przerwac, prawie lekal sie poruszyc - nie byl w stanie uwierzyc, ze naprawde wyladowali, ze pod nimi znajduje sie brazowa gleba jego Ziemi. Ross szarpnal sie w gore. Wyswobodzil sie z ochronnej uprzezy koi i ruszyl do drzwi. Szedl jak

chory czlowiek, popychany wszechmocna sila. -Musze... to... zobaczyc... wyszeptal. I wtedy Travis zrozumial, ze on rowniez musi to ujrzec. Nie potrafil przyjac zadnego swiadectwa oprocz tego, jakie mogly mu zapewnic wlasne oczy. Poszedl korytarzem az do wewnetrznej grodzi, gdzie

Ross wlasnie mocowal sie z zamknieciem. Travis pospieszyl mu z pomoca. Przeszli przez sluze powietrzna i razem zlapali za zewnetrzny wlaz. Ross dygotal z glowa schowana w ramiona. Jego poszarzala twarz pokrywaly krople potu. Travis otworzyl luk. Patrzyli na wschod. Musialo byc

wczesnie rano, poniewaz pod krzywizna statku kladly sie cienie, a horyzont rozjasnialy bladozlote smugi. Travis zeskoczyl na ziemie, chlonac ten widok. -Mamy towarzystwo. - Ross wysunal reke do przodu. Uslyszeli ogluszajacy huk. Kwartet samolotow w nienagannej formacji przecial jasniejszy pas nieba.

Dokola statku palily sie swiatelka, skutecznie rozpraszajac resztki nocy. Dopiero teraz Travis zauwazyl olbrzymie wklesniecie w burcie oznake zderzenia z ziemia. Zblizali sie jacys ludzie. A za ich plecami wschodzilo slonce. Jego slonce. Wschodzilo, aby opromienic jego swiat! Dokonali tego. Wrocili mimo tak marnych

szans. Pogladzil reka powierzchnie statku pod krawedzia otwartego luku, jakby piescil wygieta w luk szyje srokacza, ktory wytrwal niosac go na grzbiecie przez caly dzien. Ponad odleglymi wzgorzami jasnialo zolte slonce. A gory byly z poczciwej, brazowej ziemi rodzinnej! This file was created with

BookDesigner program [email protected] 2010-01-23 LRS to LRF parser v.0.9; Mikhail Sharonov, 2006; msh-tools.com/ebook/