Polakowa T 07 Lady Feniks

Polakowa Tatiana Lady Feniks Przełożyła EWA SKÓRSKA Przedsiębiorstwo Wydawnicze „Rzeczpospolita" S.A. Wydanie I Warszawa 2008 Brzeg powita wroga, Brzeg wita bohatera. Zawsze nas było dwoje, Ja tylko jestem teraz. W. Butusow, Brzeg Było mi żal tego chłopca. Krzyczał tak rozpaczliwie, z taką urazą patrzył na świat, że wzruszyłby nawet bardziej odporną jednostkę niż ja, choć, jak się szybko okazało, takich jednostek było tu niewiele: nikt oprócz mnie nie zwrócił uwagi na krzywdę chłopca. Ludzie kręcili się po placu tam i z powrotem, zajęci swoimi sprawami, nie dostrzegając nic wokół siebie. Dziesięć minut temu weszłam w tłum, zostawiając samochód w zaułku. Byłam umówiona w kawiarni na Dworiańskiej, która od jakiegoś czasu była strefą pieszą. Szłam przez plac, ze smętną miną przyglądając się takim jak ja, i wtedy nagle zjawiła się grupa nastolatków na rolkach. Przemieszczali się bardzo szybko, wbijając w tłum, rozjeżdżając się i spotykając. Wśród spieszących przez plac ludzi rozlegał się szmer niezadowolenia - dzieciaki na rolkach nie krążyły po placu ot, tak sobie, ale w konkretnym celu, który stróże porządku i prawa zakwalifikowaliby jako wybryki chuligańskie: kogoś popchnęli, komuś zerwali czapkę z głowy, a krzyczącemu chłopaczkowi właśnie wyrwali z ręki komórkę. Szedł niedaleko mnie i gadał przez telefon, gdy nagle obok niego zjawił się typek na rolkach w swetrze z wysokim kołnierzem naciągniętym na nos, w czapce z daszkiem, zasłaniającym górną część twarzy, wyrwał chłopcu komórkę z ręki i chwilę później zniknął mi z oczu, pozostawiając w duszy niedawnego posiadacza żal do losu i głębokie poczucie krzywdy. Chłopak miał może z dziesięć lat, długie życie przed sobą, w którym na pewno będzie pod dostatkiem krzywd i uraz. Nic więc nie stało na przeszkodzie, żebym po prostu poszła dalej, złorzecząc na to, co się wyprawia na ulicach, ale mimo wszystko podeszłam do chłopca i zapytałam spokojnie: - No i czemu się drzesz? Ucichł, popatrzył na mnie z wyraźną nadzieją, gotów zwalić na mnie swoje problemy, i rozmazując łzy po policzkach, odpowiedział: - Ukradli mi komórkę. - Widzę, że ukradli. - Skinęłam głową. - Chodźmy. - Dokąd? - Na milicję oczywiście. - Na milicję? - Stropił się. - Po co? - Zgłosić kradzież.

Komisariat mieścił się w zaułku nieopodal. Po drodze chłopiec, który jak się okazało miał na imię Wania, pospiesznie i chaotycznie opowiedział mi historię utraty komórki. I tak byłam świadkiem tego zdarzenia, jego historia nie zrobiła więc na mnie większego wrażenia. Na komisariacie długo chodziliśmy od jednego gabinetu do drugiego, aż wreszcie jakiś milicjant mnie poznał. - Co się stało? - spytał zmęczonym głosem. Moja obecność w korytarzu jego komisariatu nie poprawiła mu nastroju. - Chłopcu ukradziono telefon komórkowy - koleś na rolkach wyrwał mu go z ręki na placu. - Aa... - Milicjant nie wykazał entuzjazmu. - Znów ci rolkarze. - A co, zaleźli wam za skórę? - spytałam. Wzruszył ramionami. - Nie jakoś strasznie, ale zdarza się. Mamy już trzy zgłoszenia i za każdym razem to samo: wyrywają komuś komórkę - i w nogi. - Skoro są już trzy zgłoszenia, to może należałoby podjąć jakieś kroki - powiedziałam bez szczególnej nadziei. Stróż prawa znów wzruszył ramionami. - Zapewne, ale jak ich złapać? Pojawiają się to w jednym końcu miasta, to w drugim... Na placu zawsze jest pełno dzieciaków na rolkach, trudno odróżnić tych, którzy tylko jeżdżą, od złodziei. Gdyby postawić tam patrole, to pewnie... Ale do czegoś takiego potrzeba by dużo ludzi, a my mamy ważniejsze problemy niż łapanie chuliganów. - Jasne - pokiwałam głową. - Przyjmie pan zgłoszenie? - Oczywiście - pocieszył mnie, rozkładając ręce. Napisanie zgłoszenia zajęło nam dziesięć minut. Wańka, który początkowo ożywił się i rozglądał z zaciekawieniem, święcie wierząc, że kręcący się tutaj dorośli wujkowie i ciocie zaraz rzucą wszystko i polecą szukać jego telefonu, wyraźnie oklapł, gdy zrozumiał, że nikt nie ma zamiaru się tym zająć. Po napisaniu zgłoszenia opuściliśmy gabinet i wtedy chłopiec ze smutkiem spytał: - i co teraz? - Jego surowe spojrzenie było skierowane pod niewłaściwy adres, ale mimo to poczułam wstyd, choć przecież łapanie chuliganów na ulicach nigdy nie należało do moich obowiązków. - Jeśli tego chłopaka znajdą... - zaczęłam i umilkłam. - Naprawdę nic nie można zrobić? - zapytał z bólem. - Widzisz... - To ojciec podarował mi ten telefon - powiedział i rozpłakał się, odwracając ode mnie. - Rozumiem. Wyjaśnisz mu, jak to się stało. - Nie wyjaśnię - burknął chłopiec, wycierając łzy dłonią. - Ojciec nie żyje, zabili go. - Kto? - Pijany facet, samochodem. Potrącił ojca i pojechał dalej. Mama mówi, że ojca dałoby się uratować, ale znaleziono go dopiero nad ranem. - Tak - westchnęłam. - Ale historia... Znaleźli tego pijanego? Kiwnął głową i odwrócił się. - Dobra, znajdę twój telefon - obiecałam nieoczekiwanie dla samej siebie. Chłopak popatrzył na mnie z bardzo dużą uwagą, ale i powątpiewaniem. - Znajdzie pani? - Tak. - A co, pracuje pani w milicji? - Coś w tym rodzaju. Jak będą jakieś wiadomości, zadzwonię. Sam wrócisz do domu czy cię podwieźć? - Sam. - No to do zobaczenia. Poszłam korytarzem, a on zawołał: - A jak się pani nazywa? - Olga - odparłam, odwracając się. - Olga Riazancewa.

Najprościej byłoby wejść do najbliższego sklepu i kupić identyczny telefon, a potem trochę odrapać obudowę, żeby Wańka nie był pewien, czy to jego komórka, czy nie i po zrobieniu dobrego uczynku spać spokojnie w nadziei, że zostanie on gdzieś tam zaliczony. Dziadek na pewno powiedziałby, że to z nudów, i może miałby rację: postanowiłam znaleźć telefon, który chłopcu podarował nieżyjący już ojciec. Wyszłam z komisariatu, przeszłam przez plac i skierowałam się na Dworiańską, beznadziejnie spóźniona na spotkanie. Zresztą to akurat nie był problem: jeszcze z komisariatu zadzwoniłam i uprzedziłam rzecznika firmy „Loren", że gwiazdy nie sprzyjają naszemu spotkaniu, w zamian zaś otrzymałam zapewnienie, że on wszystko rozumie i gotów jest spotkać się ze mną w dowolnym odpowiadającym mi terminie. W to akurat nie wątpiłam - właściciele firmy „Loren" bardzo liczyli na wsparcie Dziadka w kwestii rozwiązania swoich problemów (bynajmniej nie bezpłatnie), a na razie intensywnie ugłaskiwali mnie. Wieść o tym, że kochające serca znów się połączyły, że ja i Dziadek mieszkamy razem, szybko rozeszła się wśród tych, którzy uważali za konieczne wiedzieć takie rzeczy, i moje akcje skoczyły w górę. Gdybym była trochę głupsza, może byłabym z tego dumna. Dziadek w naszych okolicach rządził wszystkim, a do tego miał opinię miłośnika kobiet, co wyborcy postrzegali jako zaletę. W końcu mógł sobie na to pozwolić, skoro od dawna był wdowcem. O jego podbojach ludzie opowiadali z chytrym uśmieszkiem i idiofycznym mruganiem, dodając przy okazji drugie tyle, a nawet otwarcie zmyślając. Ale nawet najbardziej wymyślnym fantazjom daleko było do rzeczywistości: wszystkie osoby płci żeńskiej, które choć odrobinę wyróżniały się z tłumu, zostały przez Dziadka dostrzeżone i przyhołubione, z każdą rozstawał się w taki sposób, że damy nawet po roku, dwóch, ba, nawet po dziesięciu latach gotowe były przybiec na pierwsze wezwanie i popełnić dla Dziadka dowolne głupstwo. Taki właśnie był Dziadek, który jakiś czas temu na dobre rozgościł się w gmachu z kolumnami, najwyraźniej nie mając zamiaru go opuszczać. Złośliwi twierdzili, że polegnie na posterunku, jak niegdyś nasi sekretarze generalni; sam Dziadek o takiej perspektywie wyrażał się niejasno i niechętnie, ale plany miał ambitne, a zdrowie wspaniałe, więc może złośliwcy mieli rację. Z Dziadkiem (przezwisko przylgnęło do niego w czasach, gdy jeszcze nie był pierwszym człowiekiem w naszych okolicach, lecz po prostu dobrze prosperującym przedsiębiorcą) łączyły mnie dawne i skomplikowane stosunki. Kiedyś byłam w nim zakochana, potem go chyba nienawidziłam, teraz był jedynym bliskim mi człowiekiem - choć jeszcze kilka miesięcy temu myślałam o tym, żeby związać się z Timurem Tagajewem, mimo że nasze wspólne życie trudno było nazwać radosnym. Zdecydowałam się na to między innymi dlatego, że za jakiś czas miałam zostać matką, o czym nie zdążyłam opowiedzieć Timurowi - właśnie wtedy bowiem doszedł do wniosku, że powinien zwrócić mi wolność. Wolność przyjęłam bez entuzjazmu, ale o swojej sytuacji mu nie wspomniałam. Do tego czasu nasze stosunki tak się zapętłiły, że najlepszym rozwiązaniem było trzymanie się od siebie z daleka, przynajmniej przez jakiś czas. I wtedy zjawił się Dziadek i bardzo stanowczo zaproponował mi, żeby przenieść się do niego. Rozstanie z Tagajewem okazało się znacznie bardziej bolesne, niż przypuszczałam, dlatego się zgodziłam. Teraz faktycznie mieszkaliśmy pod jednym dachem, jednak nasze stosunki były wzorowe. Dziadek nadal grał rolę mojego ojca, a ja udawałam wdzięczne dziecko. Diabli wiedzą, czemu nie zostaliśmy kochankami: może postanowił postawić na cierpliwość, dać mi czas i możliwość rozeznania się we własnych uczuciach, a może nie pociągały go ciężarne kobiety? Tak czy inaczej, obecna sytuacja bardzo mi odpowiadała. Przenosząc się do mieszkania Dziadka, nie wierzyłam, że długo tu wytrzymam. Przede wszystkim Dziadek nie znosił mojego Saszki, rudego jamnika o wrednym charakterze, a Saszka, rzecz jasna, nie przepadał za Dziadkiem. Już tego wystarczyłoby, żeby się wynieść po

tygodniu, ale o dziwo, i Saszka, i Dziadek zachowywali się idealnie, jakby się zmówili. Dziadek przyznał, że Saszka jest genialny, a ten na znak wdzięczności przynosił mu kapcie, pozwalał się głaskać i towarzyszył przed telewizorem. Powód do robienia awantur zniknął, nim zdążył się pojawić, i mój pobyt u Dziadka się przeciągnął. Miesiąc temu mój dobroczyńca mimochodem zauważył, że do rozwiązania jeszcze daleko i mogłabym wrócić do pracy - należy wspomnieć, że przez cały ten czas byłam jego rzecznikiem, o czym często zapominałam. Tak naprawdę byłam osobą do zadań specjalnych, nie zawsze przyjemnych - właściwie nie mogłam sobie przypomnieć żadnego przyjemnego zadania, chociaż pewnego dnia poświęciłam na to cały wieczór. Ponieważ zdaniem Dziadka ciężarne kobiety nie nadają się do takiej pracy, więc niczego niemiłego się nie spodziewałam i po zastanowieniu zgodziłam się, głównie dlatego, że w obcym mieszkaniu było mi smutno, a, jak twierdzą psychologowie, praca pomaga człowiekowi zapomnieć o problemach. W ten sposób znalazłam się we własnym gabinecie, który stał pusty przez cały ten czas, gdy ja i Dziadek dochodziliśmy do porozumienia. Załoga Dziadka z dystansem przyjęła moje zjawienie się w gmachu z kolumnami: już kilkukrotnie odchodziłam na zawsze, a potem wracałam; ludzie przyzwyczaili się, że pojawiam się i znikam. Gabinet budził nostalgię i wyrzuty sumienia - nie wiedziałam, co właściwie miałabym tu robić. Podejrzewałam, że Dziadek chce mnie mieć na oku z jednego powodu: boi się, że wobec braku zajęcia wykręcę gorszy numer niż ciąża z Tagajewem, którego Dziadek uparcie nazywał „ulicznym bandytą", choć ramię w ramię z nim od dawna podnosił swój stan posiadania. Każdego dnia przychodziłam do pracy, zajmowałam się jakimiś bzdurami, dzwoniłam do kilkunastu osób, prowadziłam pewnego rodzaju negocjacje... Nie udało mi się uwierzyć, że ma to jakiś sens, ale nie chciałam martwić Dziadka, poza tym wmawiałam sobie, że jestem w stanie posiedzieć tu kilka miesięcy do rozwiązania. Timur rzecz jasna wiedział o moim powrocie do poprzedniego zajęcia i pewnie utwierdziło go to w przekonaniu, że dokonał słusznego wyboru, skoro ja dokonałam swojego. Starannie unikałam wspominania o Tagajewie, Dziadek milczał również, więc mogłam tylko zgadywać, jak tam Tagajew żyje beze mnie, czy odetchnął z ulgą, czy też miniona miłość nie daje mu spokoju i nie pozwala spać w nocy. Przez pierwszy miesiąc po naszym rozstaniu ciągle na coś czekałam, może na telefon z głupim pytaniem: „Co słychać?". Ale nie dzwonił, co, szczerze mówiąc, wcale mnie nie zdziwiło. Znając go, byłam przekonana, że wykreślił mnie ze swojego życia, a mimo to nie przestałam czekać i zwlekałam z przeprowadzką do Dziadka. Właściwie równie dobrze mogłam zajrzeć do Timura do biura albo do restauracji i zadać mu to samo kretyńskie pytanie: „Co słychać?". W końcu rozstaliśmy się w przyjaźni. Jednak miałoby to tyle samo sensu co mój powrót do pracy. Nie zrobiłam tego, za to wbrew logice często jeździłam bez celu po mieście w nadziei, że los sam nas ze sobą zetknie i głupie pytania nie będą potrzebne. Okazało się jednak, że przypadkowe spotkanie w dużym mieście wcale nie jest takie proste, zwłaszcza jeśli Tagajew wcale nie dążył do spotkania ze mną. Jednym słowem, byłam wolna w absolutnym i najsmutniejszym znaczeniu tego słowa i liczyłam już tylko na to, że wkrótce moje życie się odmieni: urodzę dziecko i życie nabierze sensu, a w każdym razie taką miałam nadzieję. Nawet zdołałam sobie wmówić, że będę dobrą matką. Tysiące ludzi żyje tak samo jak ja teraz: chodzą do pracy, ze zdumieniem patrzą, jak po wiośnie przychodzi lato, a po lecie nastaje jesień, i nie zawracają sobie głowy rozmyślaniem, czy to wszystko ma w ogóle jakiś sens. To znaczy, że ja też sobie poradzę. I tak właśnie wyglądały moje sprawy w chwili tego niespodziewanego spotkania z małym Wanią. To, że postanowiłam odnaleźć jego komórkę, można było wytłumaczyć absolutnym

chaosem w moich myślach i uczuciach - gdyby Dziadek orzekł, że zajmuję się dobroczynnością z nudów, pewnie miałby rację. Wróciłam do samochodu, spojrzałam na zegarek i pomyślałam: najwyższy czas zajrzeć do swojego gabinetu i udawać, że praca wre. Dziadek się ucieszy, a społeczeństwo będzie miało świadomość, że jednak za coś dostaję pieniądze. Gdy wyjechałam na prospekt, spostrzegłam grupkę rolkarzy - rozcinając tłum, jechali w stronę cyrku. Znajomy sweter i czapka mignęły mi przed oczami. Pojechałam za nimi, jednak zaimprowizowany pościg nie trwał długo: dzieciaki skręciły do parku. Zanim znalazłam miejsce do parkowania, zniknęły mi z oczu, jednak miałam szczęście: po jakimś czasie znów dojrzałam sylwetkę w swetrze. Twarzy chłopaka nadal nie widziałam, za to zwróciłam uwagę na skórzany plecak z portretem Mao Tse Tunga. Gdy weszłam do parku, panowała tam pustka i cisza. Zaklęłam z irytacją, ale od razu pomyślałam, że plecak wysokiego, chudego chłopaka budził nadzieję, że jeszcze się spotkamy. Stanowił dość nikły, ale jednak punkt zaczepienia: takie plecaki sprzedawano w salonie Kati Samochinej, znanej w mieście projektantki. Chłopak, który mógł sobie pozwolić na jakąś rzecz z jej kolekcji, raczej nie cierpiał nędzy i nie musiał kraść komórek przechodniom. To by znaczyło, że mam do czynienia nie ze zwykłymi złodziejaszkami, lecz z dzieciakami, którym adrenalina buzuje we krwi, które mają poważny problem ze zdrowym rozsądkiem i nie tylko. Hm, w takim razie równie dobrze mógł wrzucić komórkę do najbliższego kosza i Wańka nie odzyska ojcowskiego prezentu. Wkurzona wróciłam do samochodu i pojechałam do pracy. Ochroniarz przy wejściu uśmiechnął się dziarsko, odpowiedziałam mu uśmiechem i sprężystym krokiem pomaszerowałam do windy, demonstrując w ten sposób zamiar służenia Dziadkowi i narodowi ze wszystkich sił. Wychodząc z windy, omal nie wpadłam na Ługańskiego, przewodniczącego naszego zgromadzenia ustawodawczego. Ługański objął tę funkcję stosunkowo niedawno, ale zdążył już utracić sporą część swego optymizmu, który zawsze robił na mnie niesamowite wrażenie i budził szczere zdumienie: jakim cudem takiemu człowiekowi udało się znaleźć na takim stanowisku? Ługański niedawno skończył trzydzieści pięć lat i sens swojego życia widział w Służeniu Narodowi (wszystko wielką literą). Co najśmieszniejsze, był pod tym względem absolutnie szczery. Na świecie pełno jest dziwaków... Ługański miał wspaniałe wykształcenie, odbył staż w Anglii, po czym wrócił na łono ojczyzny z zamiarem uszczęśliwienia obywateli, jednak ojczyzna nie była na to gotowa. Mimo zwalającego z nóg optymizmu Ługański zrozumiał swoją sytuację, choć nie ustrzegło go to przed szlachetnymi porywami. Kandydował na deputowanego, licząc, że dzięki temu zdoła zmienić życie obywateli na lepsze - należało zacząć od prawa, no to zaczął. Wykształcenie i praktyka w Anglii zyskały mu reputację nawiedzonego i pozbawiały jakichkolwiek szans w wyścigu na to stanowisko. Duży wpływ na decyzję wyborców miał również styl bycia niedoszłego posła: okulary w złotej oprawie oraz zwyczaj używania słów i zwrotów niezrozumiałych dla większości społeczeństwa. „Chomik", bo takie przezwisko nadano mu ze względu na pulchne policzki, spokojnie zawalił jedne wybory i od razu zgłosił swoją kandydaturę do następnych. W zapale przedwyborczych batalii tak się rozochocił, że pozwolił sobie podnieść rękę na sacrum, to znaczy skrytykować Dziadka. Zdumiony swoją odwagą, został obiektem niekończących się kpin tych, którzy wiedzieli z doświadczenia: współzawodniczyć z „gospodarzem" mógł tylko człowiek słaby na umyśle i całkowicie pozbawiony instynktu samozachowawczego. I wtedy Dziadek wszystkich zadziwił. Uznał, że nadmiar wazeliny szkodzi jego reputacji demokraty i obrońcy uciśnionych (Dziadek uwielbiał od czasu do czasu obejmować różne staruszki i bratać się z klasą robotniczą - w tym celu co najmniej dwa razy w roku odwiedzał przedsiębiorstwa, w których nieźle się działo), i otwarcie poparł Ługańskiego,

podkreślając jego męstwo, uczciwość i bezkompromisowość. Oszołomione społeczeństwo wybaczyło Ługańskiemu jego irytujące wykształcenie i obycie, i wybrało go niemal jednogłośnie. Ługański upewnił się, że uczciwy człowiek może osiągnąć bardzo wiele, czym ostatecznie potwierdził diagnozę słabującego na umyśle. Do Dziadka zaś zapłonął ogromnym szacunkiem, mówił o nim z zachwytem i niemal wierszem, za co Dziadek jako człowiek łagodnego serca odwdzięczył się i Ługański zaraz został przewodniczącym zgromadzenia ustawodawczego. Teraz jeszcze bardziej wydął policzki i spalał się w pracy, nie szczędząc ani siebie, ani innych. Jednak niedługo potem jego entuzjazm zaczął topnieć w oczach. Facet nie był przecież idiotą, więc im serdeczniej rozmawiał z nim Dziadek, tym bardziej przygnębiony stawał się Ługański. Teraz, gdy wyszedł z gabinetu, ogień w jego oczach przygasł. Chciałam przemknąć niezauważona, ale stanął jak wryty, popatrzył na mnie i powiedział: - Musimy porozmawiać. - O czym? - zdumiałam się. Ale już złapał mnie za rękę i pociągnął do baru. Tam zamówił dwie filiżanki herbaty, wsadził nos w swoją i siedział bez słowa. Westchnęłam. Muszę przyznać, że oboje darzyliśmy się sympatią. Uważałam, że Ługański jest porządnym facetem, który wierzy, że świat można zmienić na lepsze, a ja, sama w nic nie wierząc, szanowałam cudzą wiarę. Dlaczego mnie lubił, nie wiedziałam, może coś we mnie wypatrzył? W końcu miał lepszy wzrok niż ja, chociaż nosił okulary. Kiedyś, gdy w czasie jednego z bankietów znaleźliśmy się obok siebie, z braku innych słuchaczy zaczął mi wykładać swoje teorie. Jestem wdzięcznym słuchaczem - jako człowiek leniwy nie lubię dużo gadać. Ługański zaangażował się w przemowę, a ja wbrew jego oczekiwaniom nie dałam drapaka. Potem powiedział, że mnie odprowadzi i kontynuowaliśmy rozmowę również po bankiecie: to znaczy on cały czas mówił, a ja szłam obok, zadowolona z ładnej pogody i przechadzki. W ramach wdzięczności poznałam go z Saszką, panowie przypadli sobie do gustu i potem jeszcze przez dwie godziny włóczyliśmy się po parku. Wtedy właśnie zaczęła się nasza przyjaźń. Teraz patrząc na jego smętną minę, usiłowałam zgadnąć, co to może oznaczać. Jak się wkrótce okazało, nie wróżyło to nic dobrego. Ługański podniósł głowę i oznajmił: - Potrzebuję twojej rady. - Z zasady nie daję rad. - Potrząsnęłam głową, a on się zasępił. - Daj spokój. Mówię poważnie. - Ja również. Kiepski ze mnie doradca. - Wszyscy wiedzą, że on cię słucha - rzekł Ługański, nie zwracając uwagi na moje słowa. - Kto? - zdumiałam się. - Dziadek. Porozmawiaj z nim. - O czym? Słuchaj, to już lepiej wbrew swoim zasadom dam ci radę, zupełnie bezsensowną, za to przyjacielską. Powiedz, co cię trapi, przyjacielu. Popatrzył na mnie uważnie i westchnął. - A ja myślałem, że mogę na ciebie liczyć. - Niesłusznie. - Mogłabyś mówić poważnie? - obraził się. - Pewnie tak, ale nie chce próbować. - Mój sąsiad zmarł tydzień temu, z przedawkowania. Chłopak miał szesnaście lat. Rodzice to porządni ludzie... - Zdarza się. - I w ogóle cię to nie martwi? - zdenerwował się. - To twój sąsiad, nie mój. Codziennie ktoś umiera z przedawkowania. - Właśnie. A my stoimy z boku i udajemy, że nas to nie dotyczy.

- Czego ty ode mnie chcesz? - Nie wytrzymałam. - Mam informacje, że ktoś w naszym mieście nieźle zarabia na handlu narkotykami, i to ktoś, kto powinien z tym walczyć. Muszę przyznać, że mnie zatkało. Nie każdy potrafi zachować świętą naiwność, gdy „siwizna włosy prószy". Może jednak mają rację ci, którzy mówią, że Ługański jest nawiedzony? - No i co? - zapytałam. - Jak to co? - oburzył się, a ja westchnęłam. - Narkotykami handluje się w każdym klubie nocnym, w każdej bramie, nawet w szkołach - gorączkował się. - Uważasz, że to normalne? - Nie uważam. Cały kraj walczy z tym problemem i my też nie zostajemy w tyle. Jak wynika ze statystyki, nasz okręg jest wśród najlepszych... - Przestań. - Dobrze, napijmy się herbaty. - Mam wiadomości o udziale konkretnych osób... - nie poddawał się. - I właśnie z tym byłeś u Dziadka? - Uśmiechnęłam się krzywo. Mogłam nie pytać, odpowiedź malowała się na jego twarzy. Dziadek na pewno wyraził gorzki żal z tego powodu, proponował, żeby połączyć wysiłki i zagadał Ługańskiego tak, że biedak pewnie zapomniał, z czym przyszedł i ocknął się dopiero w korytarzu. Dziadek jest mistrzem takich sztuczek, o czym świetnie wiedziałam. - Jestem pewien, że on nie zdaje sobie sprawy, jak źle to wygląda w rzeczywistości powiedział ponuro Ługański. „A to już nieprawda - pomyślałam. - Dziadek zdaje sobie sprawę i to bardzo dobrze. I walczy z tym na swój sposób. Na przykład pilnuje, żeby jego procenty nie zawieruszyły się w cudzych kieszeniach. To straszliwa tajemnica, o której wie kilka osób, między innymi ja. Rzecz jasna, taki człowiek jak Ługański nie musi o tym wiedzieć, jeszcze by narobił szkód..." - Dobrze, porozmawiam z nim. - Obiecałam niechętnie. - Choć jestem pewna, że nie ma takiej potrzeby. Jest świetnie zorientowany we wszystkich problemach regionu, ale skończyć z tym złem można jedynie po połączeniu sił i długiej, wyczerpującej walce. - Kpisz sobie? - burknął Ługański. - Nie. Wiesz co, nie pchaj się do tej sprawy, od tego są specjalnie wyszkoleni ludzie, oni nawet mają pewne efekty. Niedawno kilka osób straciło ciepłe posadki, a Dziadek oficjalnie oznajmił, że już niedługo skończymy z korupcją. - Jednak sobie kpisz. - Machnął ręką, wstał i wyszedł, a mnie zrobiło się smutno. Dopiłam herbatę i poszłam do siebie. Nim zdążyłam rozgościć się we własnym gabinecie, jednocześnie zastanawiając, czym mogłabym się zająć, do pokoju wszedł Dziadek. Po tym, gdy ponownie zainstalowałam się tutaj, zjawiał się u mnie co najmniej raz dziennie. Może widok mojej twarzy działał na niego twórczo i pozytywnie, a może po prostu chciał się upewnić, że nie uciekłam i odpracowuję wydane na mnie pieniądze. - Cześć - rzucił, podszedł do biurka i oznajmił: - Pięknie wyglądasz. Skinęłam głową, nie chcąc się sprzeczać i denerwować go. Faktycznie nie wyglądałam źle, jednak kobiety rzadko bywają absolutnie zadowolone ze swojego wyglądu i pod tym względem nie jestem wyjątkiem. Dziadek zastanowił się i ucałował mnie po ojcowsku w czoło, a następnie usiadł w fotelu. Zaczęłam podejrzewać, że przyszedł tu nie bez powodu, ale on nie spieszył się z wyjawieniem przyczyny swojego przybycia, a ja go nie popędzałam. - Co słychać? - spytał dość obojętnie. Pytanie było retoryczne - Dziadek uwielbia takie pytania, a ja nie mam nic przeciwko nim, zwłaszcza że nie trzeba na nie odpowiadać. Mimo to oznajmiłam: - W mieście grasuje banda nastolatków na rolkach, kradną przechodniom telefony komórkowe. Nie spodobała mu się ta nowina.

- Ukradli ci komórkę? - Zmarszczył brwi. - Mnie nie. Ale byłam świadkiem takiego skandalu. - I co? - I nic. - Wzruszyłam ramionami. - Chwała Bogu, bo już się przestraszyłem, że skoczyłaś przywracać sprawiedliwość, zapominając, że w twoim stanie... - Kiedy tak mówisz, czuję się jak nieuleczalnie chora. - Martwię się o ciebie - westchnął i przyjrzał mi się uważnie. - Kiedy ostatnio widziałaś się z Ługańskim? - spytał łagodnie, ale ja stałam się czujna. Znając Dziadka, wiedziałam, że pytał nie bez powodu. - Przed chwilą - odparłam. Popatrzył spode łba, jakby się zastanawiał. Czasem, gdy zapominał się, jak teraz, jego spojrzenie stawało się twarde i nieustępliwe, a człowiek zaczynał kręcić się niespokojnie - ale ja ten etap mam już za sobą. - Odnoszę wrażenie, że on ci ufa - zauważył Dziadek. - Nie mam pojęcia dlaczego. - To akurat jasne. - Wzruszył ramionami. - Masz reputację porządnego człowieka, nie każdy może pochwalić się czymś takim. Słowa o mojej reputacji zdumiały mnie. Osobiście myślałam, że społeczeństwo uważa mnie w najgorszym razie - za alkoholiczkę, w najlepszym za osobę źle wychowaną. Jeszcze dziwniejsze wydało mi się, że Dziadek o tym wspomniał, w dodatku takim tonem, jakby nie wątpił, że społeczeństwo ma absolutną rację. - Dzięki za dobre słowo - odparłam, nie bardzo wiedząc, co powiedzieć, i rozciągnęłam usta w uśmiechu. Dziadek znowu sposępniał. - Nie błaznuj. - Nie będę. - I co tam Ługański? - W jakim sensie? Dziadek popatrzył na mnie jeszcze bardziej surowo, ale prawdopodobnie przypomniał sobie o moim stanie i głośno westchnął. - Był dzisiaj u mnie. Mówił ważne rzeczy, choć niektóre jego pomysły uważam za przedwczesne, a nawet za niestosowne. - W tej kwestii nie mogę się wypowiadać - zauważyłam z uśmiechem. - Piliśmy w barze herbatę, ale nie powiedział nic, co zasługiwałoby na uwagę. Dziadek na pewno mi nie uwierzył, chociaż patrzyłam na niego szczerze i uśmiechałam się otwarcie. Nie miał racji, nie wierząc mi: z mojego punktu widzenia Ługański naprawdę nie powiedział nic sensownego. - Bóg z nim - machnął ręką Dziadek. Albo nie przejął się Ługańskim, albo zrozumiał, że nic ze mnie nie wyciągnie. - Mam do ciebie prośbę, osobistą... - przerwał, a ja zademonstrowałam wzmożone zainteresowanie. - Zwróciła się do mnie moja dawna znajoma, może ją pamiętasz, Irina Nikołajewna Maksimowa. - Konstantynowna - poprawiłam. - Tak, oczywiście. Maksimowa pracowała u Dziadka w czasach, gdy nie zajmował jeszcze stanowiska we władzach, tylko był biznesmenem. Wysoka, przystojna brunetka, inteligentna i czarująca rzecz jasna, Dziadek nie mógł nie zwrócić na nią uwagi, a ona nie mogła odmówić mu wielkiej miłości. Dziadek działał na kobiety jednakowo, bez względu na to, czy były brunetkami, czy blondynkami, czy mądre, czy głupie. Wszystkie gotowe były kochać go przez całe życie, ale jego ta perspektywa bynajmniej nie zachwycała, więc kolejne kobiety musiały zadowolić się dość krótkotrwałą uwagą. Jednak, jak już wspomniałam, Dziadek z

każdą z nich rozstawał się w przyjaźni, choć często kosztowało go to sporo nerwów. Z tego, co pamiętałam, Maksimowa rozwiodła się z mężem, a po rozstaniu z Dziadkiem próbowała się truć i do tej pory mieszkała sama. Dzięki temu zapamiętałam ją, w odróżnieniu od wielu innych ukochanych mojego przyjaciela, które dawno temu wyleciały mi z pamięci. Popatrzyłam na Dziadka: czas płynie, ale jakby nie dla niego. Plecy proste, ramiona szerokie, zmarszczki wokół oczu jedynie dodają mu uroku, a siwa grzywa - szlachetności. Trzeba przyznać, że po przekroczeniu sześćdziesiątki nadal był niezłym kandydatem na amanta. - No więc - kontynuował - tam jest jakaś dziwna historia z siostrą. Byłbym ci bardzo wdzięczny, gdybyś zorientowała się, o co chodzi. - Obdarzył mnie swoim przedwyborczym uśmiechem i zrozumiałam, że się nie wykręcę. - Dobrze - powiedziałam bez entuzjazmu. - A o co właściwie chodzi? - Nawet dokładnie nie wiem. Masz tutaj telefon, zadzwoń, spotkaj się z nią i dowiedz. Z tymi słowami wstał, jeszcze raz pocałował mnie w czoło i wyszedł. Zamyśliłam się. Dziadek nigdy nie odmawiał pomocy i wsparcia byłym kochankom, ale zaczęłam podejrzewać, że w tym przypadku złośliwie mąci mi w głowie. Cała ta sprawa pewnie nie jest warta funta kłaków, ale za to będę się miała czym zająć. Przypomniałam sobie Ługańskiego i posmutniałam, ale mimo wszystko wsunęłam do kieszeni kartkę z numerem telefonu Maksimowej. W zasadzie mogłam zadzwonić do niej od razu, ale uznałam, że to może zaczekać. Na początek chciałam załatwić sprawę z Wańką, a raczej z rolkarzami, i dlatego pół godziny później pojechałam do salonu Kati Samochinej, który mieścił się w śródmieściu w bardzo dobrym punkcie, między dwoma centrami handlowymi. Złote litery na fasadzie, w ogromnej witrynie cztery manekiny pomalowane na złoto i zielono prezentujące ostatnią kolekcję. Zatrzymałam się przed wystawą, usatysfakcjonowana skinęłam głową i weszłam do salonu. Dwie dziewczyny rzuciły się z powitaniem, z braku innych klientów całą uwagę skupiając na mnie. Byłam tu znana, kupowałam torebki, paski i inne drobiazgi, a w kreacjach od Samochinej często zjawiałam się na bankietach. Jedni uważali to za dużą odwagę cywilną, inni za przejaw białej gorączki. Gdy dziewczęta szczebiotały w najlepsze, zza szklanych drzwi wyłoniła się Kati - należałam do klientek, którymi właścicielka zajmowała się osobiście. - Cieszę się, że panią widzę - powiedziała, podając mi rękę, uścisnęłam ją. Samochina wymawiała swoje imię z akcentem na ostatniej sylabie i generalnie miała pociąg do egzotyki. Kąciki oczu podciągnięte do skroni, czarne włosy, proste i twarde, sięgały do ramion, upodabniając ją do Egipcjanki i kotki zarazem. Ruchy również miała kocie. Była niewysoka, miała skłonność do tycia, ale dzięki nieustającej pracy nad sobą wyglądała intrygująco i bez wątpienia elegancko. - Kawa, herbata? - zapytała. - Herbata - poprosiłam i weszłyśmy do niewielkiego gabinetu obok sali, gdzie Kati przyjmowała wybranych klientów. Jedna z pracownic przyniosła nam herbatę, Kati upiła kilka łyków i zapytała, czy nie zechciałabym obejrzeć jej kolekcji. - Oczywiście. - Uśmiechnęłam się szeroko. - Właśnie po to przyszłam. Następne pół godziny spędziłyśmy bardzo wartościowo - jak wszystkie kobiety uwielbiam ciuchy i czasu spędzonego na ich oglądaniu nie uważałam za zmarnowany. Kati nagle uśmiechnęła się i spytała: - Dobrze myślę, że jest pani w ciąży? - Bardzo to widać? - zaniepokoiłam się. - Cóż... - Wzruszyła ramionami. - Niedługo trudno będzie to ukryć. Zresztą, osobiście nie uważam, że należy takie rzeczy ukrywać.

Przyznałam jej rację i nagle pomyślałam o Tagajewie. Ciekawe, co powie, gdy dowie się o moim stanie? Weszłyśmy do sali i zajęłyśmy się kolekcją. W końcu uznałam, że teraz mogę już przejść do rzeczy, i spytałam: - Miała pani takie ładne plecaczki, zostały jeszcze jakieś? - Tak, proszę... Podeszłyśmy do witryny z plecakami, wskazałam ten z portretem Mao i spytałam: - Dobrze się sprzedają? - Nie za bardzo. - Uśmiechnęła się Kati. - Klienci wolą Che Guevarę. - Ale ktoś jednak kupił? - Szczerze mówiąc, sprzedaliśmy zaledwie dwa takie plecaki. - Komu? - zapytałam z uśmiechem, a Kati zastygła w napięciu. - Przecież nie pyta pani bez powodu? - odezwała się po chwili, podczas gdy ja z zainteresowaniem oglądałam plecak. - Nie. - Uśmiechnęłam się jeszcze szerzej, odwracając się do niej. - A mogę wiedzieć, o co chodzi? - Na mieście pojawiła się grupka nastolatków na rolkach, zabawiających się w ten sposób, że wyrywają przechodniom komórki z rąk. - A co ma do tego mój plecak? - Jeden z tych chłopców miał taki właśnie plecak. - To niemożliwe! - wykrzyknęła oburzona, a ja wzruszyłam ramionami. - Dlaczego? - popatrzyłam na nią uważnie. Moje spojrzenie ją speszyło, cofnęła się o dwa kroki, odwróciła i kontynuowała rozmowę, stojąc niemal tyłem do mnie. - Już powiedziałam, sprzedaliśmy tylko dwa takie plecaki i oba ludziom, którzy nie są naszymi stałymi klientami. Ani ja, ani moje dziewczęta ich nie znamy. Żeby zorientować się, że kłamie, nie trzeba było dogłębnej znajomości psychologii czy wielkiej bystrości. Kati nie umiała kłamać, poza tym tak się denerwowała, że to, co stało się chwilę później, nawet mnie nie zdumiało. Drzwi prowadzące do niewielkiego biura otworzyły się i do sali wszedł młody chłopak. Nie miał plecaka ani czapki z daszkiem, za to ten sam sweter. Zerknął na mnie z zainteresowaniem i uśmiechnął się. Na pewno mnie nie poznał, pewnie w ogóle nie zauważył mnie w tłumie na placu. Odpowiedziałam szerokim uśmiechem, Kati popatrzyła na mnie, potem na chłopaka i jakby się uspokoiła. - Mamo, jesteś zajęta? - zapytał chłopak. - Tak, zaczekaj w gabinecie - rzuciła nerwowo. Chłopak znów się do mnie uśmiechnął i wyszedł, a ja spytałam: - Syn? - Tak. ma na imię - Jak - Wład - odparła niespokojnie, ale mój jasny wzrok chyba nie wzbudził jej czujności, bo dodała chętniej: - Uczy się w college'u. Chce zostać projektantem. - Nic dziwnego - wzruszyłam ramionami. - No cóż, na mnie już czas, do widzenia. Poszłam do drzwi, Kati odprowadziła mnie, przyglądając się ostrożnie i chyba próbując odgadnąć, o czym myślę. Pomachałam jej ręką na pożegnanie, wsiadłam do samochodu, pojechałam do najbliższego zaułka i stamtąd wróciłam do salonu na piechotę. Wład najwyraźniej nie korzystał z wejścia głównego, skręciłam więc w podwórko, gdzie było wejście dla pracowników i usiadłam na ławce nieopodal. Pół godziny później drzwi otworzyły się i chłopak wyszedł. Gwizdnęłam, zwracając na siebie jego uwagę, odwrócił głowę, zobaczył mnie i w pierwszej chwili chyba chciał dać nogę.

Nawet wstałam, szykując się, żeby pobiec za nim, ale okazało się, że Wład jest rozsądnym chłopcem i choć niechętnie, jednak podszedł do mnie, tłumiąc pragnienie ucieczki. Z ponurą miną siadł obok. Czułam, że wszystko w nim kipi, pewnie miał już dość po rozmowie z matką, a tu jeszcze ja. - To coś w rodzaju protestu? - zaciekawiłam się. Tak naprawdę Wład i jego motywy zupełnie mnie nie interesowały, chciałam tylko, żeby Wańka odzyskał swój telefon. - Co? - burknął. Było jasne, że woli udawać idiotę, ale nie miałam na to ani czasu, ani ochoty. - Trzeba oddać chłopcu telefon. - Jaki znowu telefon? - Posłuchaj, cholerny buntowniku - powiedziałam łagodnie. - Na pewno mama cię uprzedziła, że potrafię każdemu zepsuć życie? No właśnie. Ale nawet ona mnie nie docenia. Panuje opinia, że jestem wyjątkową suką, a w tej kwestii akurat byłabym skłonna wierzyć ludziom. Powtarzam: telefon trzeba oddać. Wisi mi, jak to zrobisz, ale masz go oddać jeszcze dziś. Wstałam, żeby opuścić podwórko, i wtedy Wład odzyskał głos. - A co, to jakiś pani krewniak? - Poznaliśmy się parę minut po twoim wyczynie. - Przy słowie „wyczyn" skrzywił się niezadowolony; pomyślałam, że nie jest z nim jeszcze tak źle, i dodałam: - Po prostu nie lubię, gdy tacy jak ty okradają dzieci na ulicy. - Mnie ten jego telefon... - rzucił ze złością. - Tym bardziej - przerwałam. - Chciałeś się pobawić, a dla chłopaka to nie jest zwykła komórka, to pamiątka po ojcu, którego stracił. Jestem pewna, że takie rzeczy cię nie wzruszają, dlatego nie mam zamiaru grać na twoich uczuciach, po prostu daję ci zadanie: oddaj telefon jeszcze dziś. Nawet jeśli go wyrzuciłeś, niczego to nie zmienia. - Mogę mu kupić bardziej wypasioną komórkę - odparł. - Za forsę mamusi? Nie wątpię. Ja też mogę, w dodatku za własne pieniądze. Ale chłopak chce mieć ten telefon, który dostał od ojca - powiedziałam, wychodząc z podwórka. Wład wstał z ławki i krzyknął za mną: - A jeśli nie? Posłałam mu specjalny uśmiech, zarezerwowany dla dziennikarzy oraz na takie okazje, i przyspieszyłam kroku. Czułam się podle i nie miałam pojęcia dlaczego. No chyba nie przez spotkanie z tym maminsynkiem, miałam już okazję oglądać gorsze przypadki. Telefon pewnie wyrzucił, po co mu taki grat... Jednak nie wątpiłam w zdrowy rozsądek chłopaka, tacy jak on trzymają się zdrowego rozsądku, gdy tylko zaczyna chodzić o ich powodzenie, więc będzie musiał pogrzebać w koszach na śmieci i innych mało przyjemnych miejscach. Pewnie, że mógłby kupić taki sam telefon, tylko musiałby jeszcze przekonać chłopca, że to ten sam. A jeśli mimo wszystko oleje moje słowa? Czy naprawdę zacznę mu robić świństwa? I wtedy uświadomiłam sobie przyczynę podłego nastroju: zupełnie nie miałam na to ochoty. Miał utalentowaną matkę, której było mi żal, poza tym na pewno nie jest złym chłopakiem... Tak, zawsze to samo: albo matki szkoda, albo nicponia, który już sam nie wie, co ma robić z forsą tejże matki, a na świecie pojawia się coraz więcej gówna. W czasach gdy jeszcze lubiłam czytać książki, duże wrażenie zrobiła na mnie pewna wypowiedź. Zdaje się, że to Arystoteles proponował, żeby tych, którzy w czasie wojny domowej zachowują neutralność, uznać za najgroźniejszych przestępców i stracić. Wtedy wydawało mi się to okrutne i pozbawione sensu, a teraz byłam skłonna przyznać rację starożytnemu Grekowi. Najwięcej zła przynoszą ci, którzy nie zajmują żadnego stanowiska, nie stają po żadnej stronie. Świat leci w diabły, a my się pocieszamy, że to nie nasza sprawa. Niestety, nasza, i to jeszcze jak! A jeśli Wład nie odda dziś tego telefonu, to złapię go za rękę przy następnym wybryku, nawet gdybym miała krążyć za nim po mieście od rana do wieczora, złapię go za rękę, gwizdnę na dobre układy z matką i włożę maksimum wysiłku w to, żeby wsadzić go do więzienia. Wówczas ci, którzy

mnie nie lubią, będą mogli do epitetu „wyjątkowa suka" dodać coś równie miłego i to będzie mój mały wkład w harmonię wszechświata. Dziwne, ale poczułam się lepiej i podchodząc do samochodu, nie miałam już żadnych wątpliwości. Patrzyłam na świat z sympatią, chociaż bez optymizmu. Teraz mogłam się nawet spotkać z byłą miłością Dziadka. Wybrałam numer Maksimowej. - Słucham? - Irino Konstantynowna, tu Riazancewa. - Dzień dobry, Oleńko. Rozpłynęłam się w uśmiechu - niewiele osób tak do mnie mówi, więc było mi tym przyjemniej. - Igor Nikołajewicz prosił, żebym się z panią spotkała. - Tak, dziękuję bardzo, że pani zadzwoniła. Bardzo się martwię, chodzi o moją siostrę i nie mam pojęcia... Przepraszam, źe tak chaotycznie... Kiedy mogłybyśmy się spotkać? - Choćby zaraz. - Znakomicie. Jestem w sklepie na rogu Stolietowa i Hercena, jest tutaj miła kawiarenka... - Będę za piętnaście minut. Wszystkie stoliki w kawiarni były wolne, Maksimowa siedziała w pobliżu baru i paliła zerkając na drzwi wejściowe. Na mój widok uśmiechnęła się i pomachała ręką. Miała koło pięćdziesiątki i nie ukrywała swojego wieku, co nie przeszkadzało jej świetnie wyglądać. Wysoka, z piękną figurą i miłą, uśmiechniętą twarzą budziła sympatię wszystkich, a ja nie stanowiłam wyjątku. - Mój Boże, Oleńko, jak pani ślicznie wygląda! - Klasnęła w ręce, wstała i pocałowała mnie. Dosłownie pani rozkwita! Tak, szczęście upiększa kobietę... Już zaczęłam się zastanawiać, jakież to szczęście miałoby mnie upiększyć, gdy doznałam olśnienia: Irina Konstantynowna na pewno wie, że ja i Dziadek mieszkamy teraz razem, że się - że tak powiem - złączyliśmy w ekstazie, a czymże to jest, jak nie szczęściem? Muszę zacząć chodzić z ponurą mmą, bo w przeciwnym razie cała żeńska część miasta zacznie mi zazdrościć. - Jak tam pani sprawy? - zapytała, ściskając mi rękę. - Doskonale. Mogłabym opowiadać o tym godzinami, ale obawiam się, że szybko by to panią zmęczyło, więc lepiej porozmawiajmy o pani siostrze. - Tak, oczywiście, oczywiście - powtórzyła, spoważniała i zamilkła. Pewnie zbierała siły albo zastanawiała się, od czego zacząć. Dzięki temu miałam czas, żeby złożyć zamówienie, po czym z uwagą przygotowałam się do słuchania. - Nawet nie wiem, jak to wytłumaczyć. Wzruszyła ramionami. - Moja siostra, Nina Konstantynowna Zotowa... Zna ją pani? - Nie - pokręciłam głową. - Jej nieboszczyk mąż był prezesem banku. - Grigorij Piotrowicz? - Tak. Widzi pani, zmarł rok temu i zostawił Ninie i córce spore pieniądze, dlatego wydaje mi się, że... że moja siostra jest szantażowana - wypaliła, popatrzyła na mnie przepraszająco i zamilkła. - Irino Konstantynowna, niech pani opowie wszystko ze szczegółami. Dlaczego pani tak pomyślała i kto, według pani, miałby ją szantażować? - Szczerze mówiąc, sama nie wiem. Gdybym miała jakieś bardziej konkretne podejrzenia... Ale ja czuję, czuję, że dzieje się coś dziwnego. Nina bardzo się zmieniła. Poza tym, ta dziewczyna, która zjawiła się u nich w domu, zachowuje się bezczelnie. - Jaka dziewczyna? - zapytałam cierpliwie. - O to właśnie chodzi. To rzekomo siostrzenica Grigorija Piotrowicza, ale wcześniej nic o niej nie wiedziałam i jestem

pewna, że Nina również. Grigorij Piotrowicz był sierotą, jego rodzice zginęli, gdy miał osiem lat, wychowywała go babcia, która zmarła lata temu. Żadnych innych krewnych nie miał, w każdym razie nic o tym nie wiedziałyśmy. Ani na weselu Griszy i Niny, ani później, przez całe dwadzieścia trzy lata ich wspólnego życia nikt z krewnych nigdy się nie pojawił. A tu nagle pół roku po śmierci Griszy zgłasza się ta dziewczyna, która rzekomo jest córką jego ciotecznej siostry. - I co, domaga się spadku? - Chyba nie. Zresztą, z tego, co wiem, to niemożliwe. Wszystko przeszło na żonę i córkę, a cioteczna siostrzenica to daleka rodzina, więc jakiekolwiek roszczenia... - No to co panią tak niepokoi? - Jestem przekonana, że ona nie jest żadną krewną. - Załóżmy. Ale to akurat łatwo sprawdzić. - Właśnie o to chodzi, że Nina nie chce o tym słyszeć! Twierdzi, że Julia Bokowa, bo tak się nazywa, jest krewną Griszy, zameldowała ją w swoim domu, pomogła dostać się na uniwersytet i teraz chyba Julia będzie u nich mieszkać co najmniej przez pięć lat. - Jeśli pani siostrze to nie przeszkadza... - Olu, no przecież ja widzę, że z siostrą jest coś nie tak. Jest dla tej dziewczyny zbyt miła, czasem nawet o wiele bardziej niż dla własnej córki, no i widzę, że cierpi. Mnie nie oszuka, za dobrze ją znam. Ta Julia nie jest żadną krewną, w ogóle nie wiadomo, skąd się tu wzięła. - Ale pani siostra twierdzi, że to krewna jej męża? - Tak jest. Doszłam do wniosku, że siostrę ktoś szantażuje i tę dziewczynę podsunięto jej nie bez powodu. Rozumie pani? - Mniej więcej. - Nina nie chce rozmawiać ze mną na ten temat. Rozmawiałam z Lenoczką, to jej córka, ale ona też nic nie rozumie, ma wrażenie, że jej matkę ktoś zaczarował. Nina trzyma tę dziewczynę w domu, choć nic nie stoi na przeszkodzie, żeby przeniosła się do akademika, nakupiła jej ubrań, daje pieniądze, a wczoraj wspomniała o kupnie samochodu, bo Julia ma daleko na uniwersytet. To nieprawdopodobne! - Tak, miłość do siostrzenicy nieżyjącego męża to faktycznie coś nieprawdopodobnego skinęłam głową. - No właśnie, a tu jeszcze ten typ... - dodała i nie czekając na moje pytanie, wyjaśniła: Spotkałam go w domu siostry mniej więcej tydzień przed zjawieniem się Julii. Przyjechałam do siostry i w drzwiach zderzyłam się z mężczyzną. Tak na oko mógł mieć z sześćdziesiąt lat, a twarz... widzi pani... no, jednym słowem, nieprzyjemna. Tak mi się jakoś niepewnie ukłonił, a spojrzenie miał takie... jakby trzymał kamień za pazuchą. Zdziwiłam się wtedy: kto to jest? Znam wszystkich znajomych siostry, mamy ze sobą bardzo bliski kontakt, więc... Pomyślałam, że może to jakiś robotnik, może na przykład przyjechał naprawić telewizor... Miałam zapytać Ninę, kto to taki, ale była w bardzo złym stanie... Od pogrzebu Griszy tak nie wyglądała. Była dosłownie rozbita, rozumie pani? I nie chciała nic wyjaśniać. Powtarzała tylko: wszystko w porządku. A potem zjawiła się ta Julia, siostra zaczęła się dziwnie zachowywać i nadal nie chce niczego wyjaśnić... A przecież musi być jakiś powód! Nie wiedziałam, do kogo się zwrócić i w końcu zadzwoniłam do Igora... Nikołajewicza - dodała szybko, zerkając na mnie. - A on powiedział, że pani na pewno mi pomoże. Oleńko, tak na panią liczę. - Westchnęła i znów uścisnęła mi rękę. - Rozumie pani, na milicję z taką historią nie pójdę, poza tym... Boję się. Widzę tylko jedno wytłumaczenie zachowania siostry: szantaż. I jeśli zwrócę się na milicję... to może tylko pogorszę całą sprawę? Rozumie pani? - Ma pani absolutną rację, na milicji raczej nie przejmą się pani historią, oni i tak mają mnóstwo pracy. Dobrze, spróbuję się czegoś dowiedzieć o tej dziewczynie. Nazywa się Julia Bokowa? Ile ma lat? Skąd przyjechała?

- Z Jekaterynburga, ma dwadzieścia lat. Wie pani, co mi teraz przyszło do głowy? A może sama oceniłaby pani sytuację? Bo może ja... jakby to powiedzieć... może przesadzam? Jeśli powie pani, że nie zauważyła nic podejrzanego... będę tylko szczęśliwa. - Dobrze - zgodziłam się. - Ale jak pani to sobie wyobraża? - Ależ bardzo prosto. Pojedziemy od razu do mojej siostry - Irina Konstantynowna spojrzała na zegarek. - Przedstawię panią jako moją znajomą. Siostra nie będzie zadawać żadnych pytań, ona zawsze jest rada gościom. No to jak? - Uśmiechnęła się. - Przyjechała pani samochodem? - Nie, taksówką. - W takim razie zapraszam do mojego samochodu. Jak wyglądał mężczyzna, z którym zetknęła się pani w domu siostry? - spytałam już po drodze. - Potrafi go pani opisać? - Owszem - potwierdziła. - Sześćdziesiąt lat, niewysoki, pulchny, twarz spuchnięta, brwi... takie gęste i sterczące, oczy jasne, a spojrzenie... ostre, kłujące. Za to usta małe, niepasujące do takiej twarzy, nawet pomyślałam, że ma babskie usta. Ubrany zwyczajnie, spodnie, stary sweter, znoszona kurtka. Tak zwykle wyglądają emeryci, ale jak na emeryta miał zbyt kłujące spojrzenie. I na mieszkanie siostry patrzył tak, jakby myślał: niedługo tu będziecie urzędować. Może pani powiedzieć, że fantazjuję, ale wtedy wydawało mi się, że czytam w jego myślach, tak wyraźny był jego wzrok. Siostra Iriny mieszkała w modnej dzielnicy nad rzeką, ale jej dom na tle innych przypominających pałace przywódców afrykańskich, prezentował się raczej skromnie. Piętrowy, z dużą werandą, otoczony niskim kutym ogrodzeniem (sąsiedzi otaczali się murem wyższym od człowieka), brama, furtka, krzaki róż. Ziemia była tu droga i domy przytulały się do siebie. Zatrzymałam się przed bramą. Gdy wysiadłyśmy z samochodu, na ganku zjawiła się kobieta; na pierwszy rzut oka zupełnie niepodobna do Iriny Konstantynowny, ale gdy podeszła bliżej, stało się jasne, że to faktycznie jej siostra: takie same oczy, ta sama maniera uśmiechania się kącikami ust. - Dzień dobry - powiedziała, całując Irinę w policzek i z zainteresowaniem zerkając na mnie. - Nie masz nic przeciwko, że tak wpadłyśmy bez uprzedzenia? To Ola, pracuje u Igora Nikołajewicza. Spotkałyśmy się w sklepie, właśnie planuje kupić dom, no to pomyślałam, że na początek przywiozę ją do ciebie, niech obejrzy okolicę... - Cóż, dzielnica porządna, sąsiedzi solidni, jeśli nie szokują pani ceny, to może pani śmiało kupować - uśmiechnęła się Nina. Pokonałyśmy już schody i weszłyśmy do przestronnego holu. Rozejrzałam się i zastanowiłam: co skłania ludzi do mieszkania w takim domu? To znaczy, dom był wspaniały, ale dla trzech osób stanowczo zbyt duży. W moim straszliwym dwupoziomowym mieszkaniu z trudem udało mi się zagospodarować kuchnię, sypialnię i salon. Spalam głównie w salonie - sypialnię mam na piętrze, a mój pies nienawidzi schodów. W mieszkaniu Dziadka też prawie nie wchodziłam na piętro. Musiałam oderwać się od tych myśli - weszłyśmy do stołowego i Nina Konstantynowna spytała, czego się napiję, kawy czy herbaty. Otrzymałam filiżankę herbaty i zaczęłam pleść, jak marzę o tym, żeby zamieszkać w sąsiedztwie; po chwili inicjatywę przejęła Irina Konstantynowna, a ja potem już tylko kiwałam głową. Dały się słyszeć kroki i w stołowym zjawiła się dziewczyna w wieku dwudziestu lat w ultrakrótkiej mini i kusej bluzeczce z cekinami. W nieuchwytny sposób przypominała woltyżerkę z cyrku: krótkie włosy, zadarty nos i gruba warstwa fluidu, który nie zdołał ukryć pryszczy na czole i policzkach. W spojrzeniu dziewczyny była jednocześnie bezczelność i przestrach, jakby się bała, że lada moment wystawią ją za drzwi bez słowa wyjaśnienia. Po minie Iriny Konstantynowny domyśliłam się, że to właśnie jest Julia.

- Zaraz będzie kolacja - powiedziała Nina, zerkając z uśmiechem na dziewczynę i odwróciła się do mnie. - To moja siostrzenica Julia, studiuje na naszym uniwersytecie. A to Olga Siergiejewna. - Widziałam panią wczoraj w telewizji - odezwała się niespodziewanie niskim głosem. - Jest pani jakąś szychą w administracji? - Zupełnie nieznaczącą. - Skinęłam głową. - Nawet nie szychą, zaledwie małym pryszczykiem. Na wzmiankę o pryszczach dziewczyna skrzywiła się, obiecałam sobie uważniej dobierać słowa. - Nie będę jadła kolacji - burknęła Julia. - Przejdę się. - Sama? - zapytała łagodnie Nina, czułe spojrzenie zwrócone na dziewczynę nie wyglądało na udawane. - A co, mam się opowiadać? - zapytała Julia. - Oczywiście, że nie. Po prostu się niepokoję. Wzgardliwy uśmiech na twarzy Julii stał się jeszcze wyraźniejszy. Dziewczyna nalała sobie herbaty, usiadła w fotelu, założyła nogę na nogę i ściągnęła brwi. - A gdzie Lena? - spytała gospodyni. - Pojęcia nie mam. - Myślałam, że pójdziecie razem. - Ona uważa, że nie pasuję do jej towarzystwa. - Głupstwa... - Nie jestem kretynką - odparła gwałtownie Julia. - Jej przyjaciele specjalnie zaczynają gadać przy mnie po angielsku, żeby mi udowodnić, że jestem nikim. Oni pokończyli szkoły, a ja przyjechałam tu z dzikiej głuszy. - Nie przesadzaj. Jestem pewna, że nic podobnego nie przyszłoby im do głowy zaprotestowała łagodnie Nina. - Tak czy inaczej, nie znoszę ich. Udają nie wiadomo kogo... Złota młodzież, psia ich mać. - Zdaje się, że prosiłam... - zaczęła Nina, a dziewczyna demonstracyjnie wstała i z wysuniętym podbródkiem szybko wyszła ze stołowego. - Przepraszam - gospodyni odwróciła się do nas. - Nie rozumiem, dlaczego to znosisz - nie wytrzymała jej siostra. - Daj spokój. Wszystkie dziewczęta są takie same w tym wieku. Poza tym śmierć matki, przeprowadzka... Obce miasto, obcy ludzie... - Właśnie. Mogłaby się przynajmniej normalnie zachowywać, skoro już mieszka w twoim domu. - Jeszcze trochę i wszystko się ułoży, zaprzyjaźnią się z Lenoczką... Odniosłam wrażenie, że Nina przekonuje raczej siebie niż nas. Westchnęła, jakby odrywając się od swoich myśli, i uśmiechnęła się. Podeszłam do okna i chcąc trochę rozładować napięcie, powiedziałam: - Piękny widok. - Tak, to bardzo ładna okolica... Wtedy moją uwagę przykuła samotna postać, która zjawiła się na pustej ulicy. Młody chłopak, w którym bez trudu rozpoznałam Włada, szedł szybko w stronę domu Zotowych, ale nagle zamarł: spojrzał na mój samochód, cofnął się, a potem szybko skręcił w zaułek. „Ciekawe" - pomyślałam, omal nie mówiąc tego na głos, i przesunęłam się w prawo, żeby nie stracić chłopaka z oczu. Irina Konstantynowna z pasją zachwalała uroki okolicy, więc mogłam spokojnie kontynuować obserwację. Wład, nadal z ponurą miną, zadzwonił do kogoś z komórki. Nim zdążył schować telefon do kieszeni, z furtki domu wyszła dziewczyna, niewysoka, szczupła blondynka w obcisłych spodniach. Wład podszedł do niej, powiedział coś, wskazując mój samochód. Dziewczyna stała tyłem do mnie ze spuszczoną głową, nie

patrzyła na Włada. W końcu wzruszyła ramionami i zawróciła do furtki, i wtedy nagle podniosła głowę i spojrzała w moją stronę. Nasze spojrzenia spotkały się, dziewczyna odwróciła wzrok i chwilę później zniknęła z mojego pola widzenia. - To moja córka - usłyszałam, Nina stała obok mnie, przyglądając mi się z lekkim uśmiechem. - Piękna dziewczyna - odparłam z szerokim uśmiechem. - Uczy się? - Tak, jest w jedenastej klasie. Chciałaby pani obejrzeć dom? - zaproponowała i odwróciła się do siostry. - Iro, bądź tak dobra, powiedz Jekatierinie Władimirownie, żeby nakryła do stołu. - Dobrze - skinęła głową Irina Konstantynowna, nieco zakłopotana. - Tutaj jest salon - oznajmiła Nina, idąc przez hol. - Okna wychodzą na ogród. Co prawda, jest tak mały, że trudno go nazwać ogrodem, ale zawsze... Weszłyśmy do salonu z białym fortepianem przy oknie. - Jestem muzykiem z wykształcenia - wyjaśniła gospodyni. - Ale teraz rzadko siadam do instrumentu... Jest pani rzecznikiem Kondratiewa, prawda? Spotykałyśmy się już, pewnie pani nie pamięta. Gdy mąż żył, zapraszano nas na wszystkie bankiety, a teraz chyba wszyscy o mnie zapomnieli. - To można łatwo naprawić. - Uśmiechnęłam się. - Niech się pani nie trudzi. Mieszka pani z Kondratiewem? Jestem pewna, że siostra o tym wie. Czy on faktycznie ma zamiar kupić tu dom? - Dlaczego nie? - Wzruszyłam ramionami. - Niech pani da spokój, po co mu to? - To dobra inwestycja. - Olgo... Siergiejewna, tak? Nie wiem, co naopowiadała pani moja siostra, ale u mnie wszystko jest w porządku i nie chcę, żeby ktokolwiek wtrącał się do moich spraw. - Nawet nie próbowałam - odparłam bardzo łagodnie, a ona pokręciła głową. - I nie potrzebuję pomocy. Rozumie pani? Siostra nie lubi Julii i wymyśla Bóg wie jakie sensacje. Widzi pani, Julia jest córką siostry mojego męża. Kiedyś on i siostra poważnie się pokłócili i przez długi czas nie utrzymywali kontaktów; to się czasem zdarza między krewnymi. Kilkakrotnie mąż chciał odnowić kontakt, ale w ostatniej chwili się wycofywał, bał się, że ona nie będzie chciała go znać. Siostra męża żyła bardzo skromnie, sama wychowywała córkę, jej mąż zmarł i Grisza mógłby jej pomóc, ale... Trudno to wszystko wyjaśnić, sama nie do końca go rozumiałam. Teraz, gdy i Grisza, i jego siostra nie żyją, uważam za swój obowiązek pomóc temu dziecku. Myślę, że pewna część pieniędzy męża prawnie jej się należy i jestem pewna, że Grisza by mnie poparł. - Ma pani prawo postąpić tak, jak pani uzna za stosowne. - Postanowiłam zakończyć rozmowę. - Mam nadzieję, że zrozumiała mnie pani i nie będzie się wtrącać do naszych spraw. Niepotrzebnie to powiedziała. Aż do tej chwili byłam skłonna jej wierzyć - mąż czuł się winny, że żył na wysokiej stopie, podczas gdy siostra cierpiała biedę i Nina Konstantynowna po jego śmierci postanowiła przez wzgląd na pamięć małżonka pomóc sierocie, żeby na tamtym świecie czuł się bardziej komfortowo. Jednak w jej ostatnim zdaniu wyczułam jawny niepokój, nawet strach. Było jasne: to wszystko nie jest takie proste. W tym momencie do pokoju weszła Irina Konstantynowna. - No i jak, podoba się pani dom? - zapytała, patrząc to na mnie, to na siostrę. - Wspaniały - odparłam i wyszłyśmy z salonu. Później oglądałyśmy dom we trójkę, a wkrótce potem pożegnałam się. Irina Konstantynowna została z siostrą, co było mi bardzo na rękę. Pomyślałam sobie, jak to się czasem dziwnie składa... Niespodziewanie zjawiłam się w tym domu i okazało się, że córka gospodyni zna Włada. Najprawdopodobniej dziewczyna należała do towarzystwa rolkarzy i Wład przyjechał uprzedzić ją o mojej wizycie i groźbach, a widząc mój samochód, nie odważył się wejść do domu. Wyglądał na ponurego i zakłopotanego.

Wszystko było niby jasne, ale jakie to jednak dziwne, że ludzie spotykają się tak przypadkiem... Pokręciłam głową i zauważyłam siostrzenicę Zotowej - Julia szła przede mną szybkim krokiem. Przyhamowałam i zatrąbiłam, dziewczyna odwróciła się i stanęła, czekając, aż podjadę. - Chcesz, to cię podwiozę? - zaproponowałam, otwierając drzwi. Wzruszyła ramionami i siadła obok mnie. Ruszyłam i spytałam: - Dokąd się wybierasz? - Na plac Soborowy. - Wspaniale, to po drodze. Dziewczyna uśmiechnęła się kwaśno i spytała: - Chce pani ze mną pogadać? - O czym? - Uniosłam brwi. - Niech pani nie udaje. Akurat by mnie pani podwoziła, gdyby nic pani ode mnie nie chciała. - Interesujące - zaśmiałam się. - Nikt ci nigdy nie mówił, że czasem przyjemnie jest zrobić dobry uczynek, zwłaszcza jeśli to nic nie kosztuje? - Nie wygląda pani na dobrą wróżkę - prychnęła. - Tak? A na kogo wyglądam? Dyplomatycznie wzruszyłam ramionami. - Na człowieka, który nikomu nie przepuści. - No to porozmawiajmy - zgodziłam się. - Porozmawiajmy. Po co panią Irka przyciągnęła? Żeby mnie szpiegować? - Nie wpadaj w megalomanię. - Ona mnie nie znosi. - Może ma powód? - To miał być żart? - Dziewczyna skrzywiła się. - Po prostu szkoda jej pieniędzy, a przecież to nie jej forsa. A ja o nic nie prosiłam, Nina sama mi je wciska. A w tym ich domu też wcale nie miałam ochoty mieszkać, w akademiku weselej, ale ona nie chce mnie puścić. Rozumie pani? Więc mnie ta ich forsa... Szlag by trafił tych krewnych - dokończyła niespodziewanie. - Co ci się nie podoba? - zdumiałam się. - Przecież w każdej chwili możesz się przenieść do akademika. - Właśnie że nie mogę. Ona płaci za moją naukę, to płatne studia. Mam problemy z angielskim, a Lenka jeszcze mówi, że na płatnych studiach uczą się tylko debile. - Zobaczymy, gdzie sama będzie studiować - rzuciłam złośliwie. - Nie chcę się z nimi kłócić - powiedziała poważnie Julia. - Potrzebuję pieniędzy na studia, a swoich nie mam, więc muszę wytrzymać. Tylko że z krewnymi nie da się wytrzymać. - Tak mówisz, jakby... - Nie znoszą mnie - przerwała mi. - Wszyscy. Nina też tylko udaje. No bo po co jej jestem potrzebna, skoro mnie nie zna i skoro mój wujek umarł? - Może po prostu chce zrobić dobry uczynek. - A ja myślę, że może wujek zostawił jakiś spadek i oni teraz mącą mi w głowie i trzymają przy sobie, żebym się do niczego nie pchała. - Można się łatwo dowiedzieć się, czy był jakiś spadek - zaoponowałam. - Chcesz, to ci pomogę? - Co pani taka dobra? - spytała czujnie. - Żebyś się nie dręczyła. No, to jak? - Nie trzeba - potrząsnęła szybko głową, jakby nagle czymś przestraszona. - Matka wspominała ci coś o swoim bracie? - spytałam cicho. - Nie. - A jak cię znalazła? - Kto? - Nina Zotowa, któżby inny? - Nie wiem. Przysłała list, zaprosiła, żeby przyjechać. - Nina przysłała list?

- Oczywiście. - Dziewczyna popatrzyła na mnie spode łba i zaczęła się kręcić, jakby moje pytania przestały jej się podobać. - Przyjechałaś tu sama? - A co, myśli pani, że mam kupę krewnych? Matka umarła... Wie pani co, niech się pani tutaj zatrzyma. - Chyba chciałaś jechać na plac? - zdumiałam się. - Odechciało mi się - burknęła Julia, zatrzymałam się i prędko wysiadła. Było jasne, że chciała zachować w tajemnicy okoliczności zjawienia się w naszym mieście. Oczywiście, teraz stały się one dla mnie podwójnie interesujące. Dlatego zaparkowałam przed kawiarnią i bez pośpiechu poszłam za Julią. Skręciła w Miczurińską, ja też skręciłam i dotarłyśmy do parku Puszkina. Dochodząc na miejsce, Julia podeszła do głównego wejścia, a nie, jak planowała, do placu Soborowego, do którego stąd było dość daleko. Widocznie zmieniła plany... Weszła do parku i zaczęła szybko iść aleją, rozglądając się na boki. Poszłam równoległą alejką, żeby mnie nie zauważyła, rozdzielały nas drzewa i krzaki, ale nie na tyle, żebym mogła ją zgubić. Dziewczyna szła teraz wolniej, a ja przeciwnie, przyspieszyłam i minutę później byłam już przy fontannie. Tu zawsze kręciło się dużo ludzi, liczyłam, że zgubię się w tłumie. Gdy znów zobaczyłam Julię, stała nieopodal w towarzystwie ciemnowłosego mężczyzny, ubranego w wytarte dżinsy i koszulę, którą już dawno należałoby uprać. Dziewczyna uśmiechała się kokieteryjnie, chłopak przesunął się w lewo i teraz mogłam zobaczyć jego twarz. Miał kaukaski wygląd i tak na oko ze dwadzieścia siedem lat. Dla Julii był trochę za stary, poza tym jego wygląd pozostawiał wiele do życzenia, ale, o gustach się nie dyskutuje. Mężczyzna objął ją, jego ręka wsunęła się pod krótką spódniczkę, Julia odepchnęła go i zaśmiała się, najwyraźniej ta samowola jej się podobała. Zrozumiałam, że to randka. Dziewczyna nagle spoważniała i zaczęła wyjaśniać coś mężczyźnie, on skinął głową i objęci poszli do bocznego wyjścia. Niedługo potem stało się jasne, że jednak idą w stronę placu Soborowego. Szłam za nimi w odległości dwudziestu metrów, niespecjalnie się kryjąc - byli zbyt zajęci sobą, żeby zwrócić na mnie uwagę. Nie słyszałam, o czym rozmawiają, ale ich paplanina pewnie by mnie nie zainteresowała, najwyraźniej był to szczebiot zakochanych, ciekawy tylko dla nich samych. Do placu był jeszcze kawałek, gdy Julię nagle ktoś zawołał. Wystraszona odwróciła głowę, zatrzymała się, a ja zobaczyłam, że podchodzi do niej mężczyzna z gniewnym wyrazem twarzy. Mógł mieć z sześćdziesiąt lat, niewysoki, pulchny, z krzaczastymi brwiami - prawdopodobnie to właśnie jego Irina Konstantynowna zastała w domu siostry. Wyglądał całkiem zwyczajnie, jeśli nie liczyć gniewnego wyrazu twarzy. Bardzo szybko wyjaśniło się, że jego niezadowolenie odnosi się do przyjaciela dziewczyny. Mężczyzna starał się nie patrzeć w jego stronę i ostentacyjnie go ignorował - chyba wybranek Julii zupełnie mu się nie podobał, co było dla mnie całkiem zrozumiałe. Nie wiedziałam tylko, kim on jest dla Julii, skoro dziewczyna była sierotą. Julia chyba ucieszyła się na jego widok, jej przyjaciel odsunął się na kilka metrów i leniwie oglądał przechodniów; rozgrywająca się obok niego scena najwyraźniej niewiele go obchodziła. Im dłużej obserwowałam starszego pana, tym bardziej gubiłam się w domysłach. Nie wyglądał na szantażystę, jednak tylko na pierwszy rzut oka sprawiał wrażenie dobrodusznego dziadka, który przyłapał wnuczkę na hańbiącym zajęciu. Było w nim coś... coś takiego, co wzbudzało czujność - tak właśnie pomyślałam po chwili zastanowienia. Władcze gesty i spojrzenia, choć jednocześnie wydawał się jakiś zgnębiony, a zarazem urażony. Tak, to było chyba najlepsze określenie. Jednym słowem, starszy pan zaintrygował mnie ze względu na te sprzeczne cechy.

Nadal się gniewał, Julia powiedziała coś do chłopaka, wzięła starszego pana pod rękę i poszła razem z nim do parku. Jej przyjaciel patrzył na to zirytowany, został na miejscu, a potem zanurkował w najbliższą bramę. Tymczasem Julia i tamten poszli pod rękę przez plac. Mężczyzna wyraźnie się uspokoił, teraz wyraz jego twarzy zmienił się, mówił głównie on, a Julia od czasu do czasu kiwała głową, jakby przytakując, choć miała dość kwaśną minę. Powiedziałabym, że pouczenia były jej nie w smak, ale nie protestowała, zresztą to były tylko moje fantazje, nie słyszałam, o czym rozmawiają, jedynie obserwowałam ich zza drzew. Powędrowali do kawiarni przy placu i spędzili tam pół godziny, wyszli razem i pożegnali się przy wyjściu. Mężczyzna poszedł w jedną stronę, Julia w drugą wystukując numer na klawiaturze telefonu. Byłam pewna, że dzwoni do swojego przyjaciela. Zastanowiłam się, kto interesuje mnie bardziej, chłopak czy starszy człowiek; uznałam, że ten drugi i poszłam za nim. Trzymałam się blisko, bojąc się, że go stracę, ale ostrożność była zbędna, mężczyzna wsiadł do taksówki, która wtopiła się w strumień samochodów. Jak na złość nie było żadnej innej. Złapałam więc okazję, ale straciłam dużo czasu. Dojechałam do hotelu „Przyjaźń", ale zrozumiałam, że go zgubiłam i wróciłam do swojego samochodu. Gdy skręciłam z placu, znów zobaczyłam Julię w towarzystwie tamtego młodzieńca. Szli objęci, jednak Julia wyglądała na zamyśloną i chyba nie słuchała, co, mówi jej przyjaciel, choć gadał jak nakręcony. Szli w stronę bazaru, powoli jechałam za nimi. Dwadzieścia minut później weszli do gruzińskiej restauracji „Terek". Knajpka słynęła ze wspaniałych szaszłyków i przychodzili tu nie tylko rodacy właściciela, zjeżdżali się smakosze całego miasta, z czego gruzin był bardzo dumny. Byłam tu ze dwa razy i znałam właściciela, co w tej chwili wyjątkowo mi się przydało. Zostawiłam samochód na sąsiednim podwórku, żeby Julia go przypadkiem nie zobaczyła i weszłam do lokalu przez wejście służbowe. Facet, mniej więcej dwudziestoletni, spojrzał na mnie uważnie i bez słowa zanurkował w najbliższe drzwi. Minutę później wyszedł stamtąd, gruby mężczyzna w nieokreślonym wieku, rozłożył ręce w powitalnym geście i uśmiechnął się radośnie. - Jaki dziś piękny dzień! Jakże się cieszę, że panią widzę. - Wzajemnie. - Starałam się być równie uprzejma. Kuchnię od sali oddzielała drewniana krata, owinięta sztucznym pnączem, to właśnie tutaj nakrył dla mnie właściciel. Julia ze swoim przyjacielem siedziała przy stoliku w głębi sali. - Zaraz panią poczęstuję szaszłykiem, palce lizać - rozpływał się gospodarz, cmokając z uczuciem. - Dziękuję - odparłam i skinęłam głową w stronę sali. - Zna pan tego chłopaka, który siedzi z ciemnowłosą dziewczyną? Spojrzał we wskazanym przeze mnie kierunku, popatrzył na mnie i od razu spoważniał. - Alika? A co się stało, szanowna? - Na razie nic. Rodzice dziewczyny są niezadowoleni z tego, jak córka spędza czas. - Ach. - Pokręcił głową ze współczuciem. - Bieda z tymi dziećmi. Rodzice to znani ludzie? Zignorowałam to pytanie i zadałam swoje: - Co sprowadziło tego młodego człowieka do naszego miasta? - Co sprowadziło? - Westchnął mój rozmówca. - Pomaga krewniakowi, który handluje na rynku. Porządny człowiek, szanowany. - Nie wątpię. Czyli handluje. Czym? To proste pytanie zakłopotało właściciela knajpki. - Jak wszyscy. - Wzruszył ramionami. - Owoce, warzywa, różne takie... Może nakryć do stołu? Szaszłyk doskonały i wino domowe...

- Dziękuję, innym razem. O moim zainteresowaniu chłopakiem lepiej nie rozpowiadać. Rozumie pan? - To się rozumie samo przez się! - odparł urażony. Oboje byliśmy pewni, że o moim zainteresowaniu dowiedzą się jeszcze dziś wszyscy, którzy powinni o tym wiedzieć. - No cóż, wszystkiego dobrego. - Pożegnałam się i poszłam do drzwi. Właściciel uznał za konieczne odprowadzić mnie do wyjścia. - Zawsze jest pani u nas miłym gościem... - dodał na pożegnanie. Mogłam sobie stąd pójść, ale zamiast tego usiadłam na ławce na sąsiednim podwórku, skąd świetnie widać było wejście do zakładu. Mniej więcej godzinę później z knajpki wyszła Julia ze swoim przyjacielem. Dziewczynie wyraźnie poprawił się humor, teraz wisiała Alikowi na ramieniu i uśmiechała się do niego szczęśliwie. - Nie na darmo gospodarz jest dumny ze swojej kuchni - prychnęłam. Parka szła ulicą i skręciła do prywatnego domu. Drewniany parterowy budynek wyglądał na stary, ale za to otaczał go dwumetrowy płot. Westchnęłam, ruszyłam wzdłuż ogrodzenia i wkrótce znalazłam się w wąskim przejściu między dwoma domami. Dalej była sterta desek i blaszany garaż; wdrapanie się na niego stanowiło kwestię dwóch minut. Siedząca na podwórku grupka handlarzy z bazaru odprowadziła Julię i Alika drwiącym wzrokiem. Julia szła z dumnie uniesioną głową, ale czuła się niepewnie, Alik obejmował ją, szepcząc jej coś na ucho. Oboje skryli się w zrujnowanej szopie, dokładnie obok garażu. Zaklęłam w myślach, zeszłam na ziemię usiłując nie hałasować i znalazłam się w cudzym ogrodzie. W uliczkach przy bazarze mieszkali głównie emigranci z byłych republik radzieckich. Szopy wykorzystywali jako magazyny, w domach wynajmowali pokoje, czasem w jednym takim pokoju mieszkało pięć czy sześć osób. O meldunku rzecz jasna słyszeli, ale uparcie go ignorowali, co stanowiło źródło dodatkowych dochodów miejscowych gliniarzy i było problemem dla tych mieszkańców dzielnicy, którzy nie mieli udziału w bazarowym biznesie. Ta strona życia do tej pory mało mnie interesowała i teraz patrząc na zawalony barachłem ogród, pokręciłam głową i podeszłam do szopy. Deski w kilku miejscach przegniły, szczeliny między nimi były takie, że kot by przeszedł, jednym słowem, bardzo niepewna kryjówka. Mogłam bez przeszkód usłyszeć rozmowę, a także zobaczyć, co dzieje się w środku. Młodzi oddawali się rozpuście, to znaczy, Alik bardzo chciał się jej oddawać, a Julia miała opory. Szeptał jej namiętnie jakieś brednie, ona chichotała, potem zaczęła mamrotać, Alik umilkł, skrzypnęły sprężyny. Pancerna siatka łóżka, pamiętającego zapewne czasy wojny, nie była przygotowana na taką próbę. W najmniej odpowiednim momencie rozległ się przeraźliwy trzask, Julia krzyknęła, Alik zaklął. Nic z tego, pomyślałam, wybrałam w miarę czystą skrzynkę i siadłam na niej w krzakach bzu. - Muszę iść do domu - zakomunikowała nagle speszona Julia. - No coś ty, przecież jeszcze wcześnie. - Mówię, że muszę iść do domu. - Dobra, to idź - burknął niezadowolony. - Odprowadzisz mnie? - spytała mimo wszystko. - Tylko do bazaru. Musze iść do brata. Julia prychnęła obrażona, Alik znów przeszedł na szept, a ja westchnęłam ciężko i rozejrzałam się znudzona. Najwyraźniej parka zakochanych nie miała zamiaru omawiać żadnych tajnych planów i niepotrzebnie traciłam tu czas. Julia była głupia, mogłaby znaleźć sobie lepszego chłopaka, a nie pieprzyć się w szopie z handlarzem z bazaru, który na błogosławionym Południu na pewno ma żonę i dwóch czy trzech synów. W towarzystwo Leny się nie wpasowała... A może jej z tym Alikiem dobrze, może w takiej samej szopie zwykła odbywać randki w rodzinnym mieście? Bóg jeden wie, jak wyglądało jej życie do tej pory.

Nie miałam ochoty znów włazić na garaż, poszłam szukać wyjścia z ogrodu. Ścieżka zaprowadziła mnie do zaułka, płot w tym miejscu trzymał się na słowo honoru, dwie deski były obluzowane, wylazłam bez problemu, zła na siebie za swoją głupotę. No bo jak inaczej można nazwać moje poczynania? Dziadkowi też się ode mnie dostało - on chce sprawiać wrażenie szlachetnego w oczach dawnej kochanki, a ja mam łazić po garażach. Jednak coś nie pozwalało mi machnąć ręką na problemy Iriny. Przyłapałam się na tym, że ciągle myślę o wujaszku z krzaczastymi brwiami. Zachowywał się jak troskliwy rodzic, a przecież dziewczyna jest sierotą. Kim jest i co tutaj robi? To była zagadka, a ja nie lubię zagadek. Dlatego pojechałam do gmachu z kolumnami, zostawiłam samochód na parkingu, skinęłam ochroniarzowi przy wejściu i pomaszerowałam do gabinetu Łarionowa. Łarionow, szef ochrony Dziadka, nigdy nie należał do grona moich przyjaciół. Szczerze mówiąc, nie znosiliśmy się. Ale Dziadek nie życzył sobie rozłamu w szeregach, więc udawaliśmy współtowarzyszy, że niby razem zajmujemy się wspólną sprawą, choć w praktyce zawsze się okazywało, że każdy wyobraża to sobie inaczej. Jeśli chodzi o mnie, to w ogóle sobie tego nie wyobrażałam i jestem pewna, że z innymi było podobnie. Łarionow, który ze smętną miną przekładał na biurku jakieś papiery, podniósł głowę i uśmiechnął się czarująco, dając do zrozumienia, że bardzo się cieszy na mój widok. Kiwnęłam mu głową i usiadłam wygodnie w fotelu przy oknie. - Muszę dowiedzieć się paru rzeczy o pewnej pannie. Julia Bokowa, lat dwadzieścia, przyjechała do nas z Jekaterynburga, siostrzenica pana Zotowa, Grigorija Piotrowicza, obecnie już nieżyjącego. - Czy to ten sam Zotow... - zaczął wolno Łarionow, a ja przytaknęłam. - Ten sam. - A po co ci te wiadomości o dziewczynie? - Mnie po nic, ale Dziadek uważa, że należy się nią zająć. Od razu stracił ochotę do zadawania pytań, spochmurniał, zapisał dane Julii, całym sobą demonstrując gotowość wszelkich poświęceń dla swego szefa. - Na kiedy potrzebne ci te informacje? - zapytał. - Im szybciej, tym lepiej. Wstałam i skierowałam się do drzwi, a Łarionow mruknął niezadowolony: - Mogłabyś jednak wyjaśnić, o co chodzi. - Na razie sama nic nie wiem - uśmiechnęłam się w odpowiedzi i wyszłam. Przez dwie godziny udawałam, że intensywnie pracuję, to znaczy odbierałam telefony, biegałam po gabinetach i wypytywałam ludzi o różne sprawy, które interesowały mnie niczym zeszłoroczny śnieg. Potem uznałam, że ten zryw pracowniczy za bardzo się przeciągnął i postanowiłam jechać do domu. Przed wyjściem zajrzałam do sekretariatu. Ritka, sekretarka naszego przywódcy, patrzyła rozmarzona w okno, podpierając dłonią policzek. Na mój widok się ucieszyła. - Napijesz się kawy? - Nie mam czasu - jęknęłam. Było to jawne kłamstwo, ale w tych ścianach z niezrozumiałych przyczyn czułam się dziś nieswojo i nie chciałam się zatrzymywać nawet po to, żeby pogadać z Ritką, choć należała do tej nielicznej części społeczeństwa, którą nazywałam przyjaciółmi. Była bardzo oddana Dziadkowi, absolutnie szczerze uważała, że zasługuje na szacunek, a nawet miłość. W tej kwestii nie zawsze się z nią zgadzałam, więc starałyśmy się nie poruszać drażliwego tematu. Gdy przeprowadziłam się do Dziadka, Ritka była chyba szczęśliwa, w każdym razie ze dwadzieścia razy powtórzyła: „No w końcu przestaliście się wygłupiać i grać mi na nerwach". Chyba jednak nie za bardzo wierzyła w nasz związek i od tamtej pory zaczęła mi się badawczo przyglądać, jakby spodziewając się jakiegoś podstępu. - Jest u siebie? - Wskazałam głową dębowe drzwi.

- Tak. Tylko ma spotkanie... - Jasne. Powiedz, że czekam na niego w domu. - Dobrze. - To na razie - rzuciłam. Ritka mimo wszystko nie wytrzymała i spytała: - Co tam u was? - Wspaniale. - Gdy tak mówisz, mam ochotę cię udusić. - Rita, to zawiść. Z tym trzeba walczyć. - Idź mi stąd - prychnęła wesoło, a ja poszłam. Godzinę później byłam w domu. Saszka leżał w salonie, zerkając na telewizor. - Cześć, zwierzu - zawołałam, a on niechętnie zszedł z fotela i podreptał do mnie. - Idziemy na spacer - ucieszyłam go i wzięłam ze sobą piłeczkę. Na podwórku domu, w którym mieszkał Dziadek, a teraz również ja i Saszka, był niewielki park. W sumie to tylko kilkanaście drzew, z których mieszkańcy byli bardzo dumni; jednak mój pies z niewiadomego powodu nie znosił parku, więc poszliśmy włóczyć się po ulicach. Na jakimś podwórku pobiegaliśmy za piłką, zaprzyjaźniliśmy się z małą Nastią i kotem, którego imienia nie udało nam się poznać. Saszka świetnie się z nimi bawił, a ja siedziałam na ławce i zastanawiałam się nad sensem życia: minął kolejny dzień i co? - Szkoda, że nie jestem psem - zwierzyłam się Saszce w drodze do domu. - Nikt nie nauczył mnie oddawać się prostym radościom życia... - Jamnik popatrzył z wyrzutem i odwrócił się. Wchodząc do mieszkania, usłyszałam, że dzwoni telefon, i bardzo szybko odebrałam. Dziecięcy głos mówił podekscytowany: - Olga Siergiejewna? Tu Iwan, ten, któremu ukradli komórkę. - Słucham cię, Iwan. - Odzyskałem tełefon. Zadzwonił jeden chłopak i powiedział, że znalazł komórkę, a tam był wpisany numer domowy i... - Wspaniale. Widzisz, są jeszcze na świecie dobrzy ludzie. - Tak. Dziękuję. - A mnie za co? Chyba się speszył, ale powtórzył: - Dziękuję. Mama powiedziała, że koniecznie muszę do pani zadzwonić. Ja bym i sam zadzwonił... A co teraz zrobić z milicją? - Nie martw się, wszystko załatwię. A co za chłopak znalazł komórkę? - No... taki dorosły, miał na imię Wład. Przyniósł telefon do domu. Pogadaliśmy chwilę, bardzo fajny, naprawił mi jeszcze komputer... Powiedział, że jak się znowu zepsuje, to żeby do niego zadzwonić. Uśmiechnęłam się. Uradowana, że chłopiec odzyskał telefon, poza tym podobało mi się zachowanie Włada. Pożegnaliśmy się z Iwanem, ja mrugnęłam do Saszki, który zadarł głowę i podsłuchiwał. - Widzisz, jednak udało nam się spełnić jeden dobry uczynek. Jeśli wierzyć optymistom, dzień nie minął nadaremnie. Nakarmiłam Saszkę, zastanawiając się, czy zrobić sobie kolację, czy nie i wtedy zadzwoniła Ritka. - Słuchaj, na śmierć zapomniałam ci powiedzieć. Dzisiaj Prochorow zbiera naród z okazji dziesięciolecia swojej firmy. Dziadek chce uszczęśliwić go swoją obecnością i prosił, żebyś też przyjechała. Zbieraj się. - Może ten twój Prochorow obejdzie się beze mnie? - burknęłam, walcząc z atakiem lenistwa. - Prochorow to mi wiesz co... Dziadek prosił.

- No tak, prośba Dziadka rzecz święta - przyznałam i po lenistwie nie zostało ani śladu. Poszłam się przebrać. Saszka podreptał za mną do garderoby, machaniem ogona okazując zainteresowanie wyjściem. - Wybacz psie, ale nie mogę cię zabrać ze sobą. Tam, dokąd idę, zbierają się dziwne istoty, które nie przepadają za psami. Prochorow, biznesmen i założyciel dwóch czy trzech organizacji charytatywnych, był znany jako człowiek sprytny, ale porządny. Co to tego pierwszego nie miałam żadnych wątpliwości, w to drugie nigdy nie wierzyłam. Ostatnio podlizywał się Dziadkowi w związku z jednym swoim projektem. Dziadek miał pod tym względem własne wizje, więc pewnie coś z tego będzie, a to, że Dziadek przyjął dzisiejsze zaproszenie, było tego najlepszym dowodem. Biuro ozdobione różnokolorowymi balonikami wyglądało bardzo elegancko. Zauważyłam na parkingu samochód Dziadka i ze dwadzieścia innych, zasługujących na uwagę - dziennikarze napisaliby: „należących do wybitnych przedstawicieli naszego miasta". Zdaje się, że ja też byłam wybitnym przedstawicielem, bo dwóch ochroniarzy podbiegło do mnie, pokazując, gdzie najlepiej zaparkować. - Dobry wieczór, Olgo Siergiejewna - przywitał mnie ten starszy i skinął towarzyszowi: Wołodia, zaprowadź panią. W przestronnym holu, gdzie stały nakryte stoły, tłoczyli się goście. Dziesięciolecie świętowano z rozmachem. Dziadek prowadził serdeczną rozmowę z jakąś damą, nieopodal ze szczęśliwą miną kręcił się Prochorow. Pomyślałam, że mogę postać chwilę z boku, nie zwracając na siebie uwagi, ale tak się złożyło, że tego wieczoru stałam się gwoździem programu. Stałam przy stole z ciastem, rozmawiając z naszymi lwicami salonowymi, które nie miały się czym zająć, podczas gdy ich mężowie omawiali palące problemy. Wysoka blondynka roztaczała właśnie przede mną uroki urlopu na Malediwach, gdy nagle omal się nie zakrztusiła, popatrzyła na mnie dziwnie, a potem na jej twarzy pojawił się krzywy uśmiech. Dama chyba nie miała już głowy do Malediwów, choć uparcie starała się trzymać tego tematu. Nie miałam ochoty zastanawiać się, skąd ta metamorfoza, dama zaś uśmiechnęła się jeszcze raz i odpłynęła. Dosłownie dziesięć minut później zaczęłam, niczym magnes, przyciągać żeńską część towarzystwa. Damy przypływały i odpływały niczym fala, niektóre potem kręciły się w pobliżu, zerkając na siebie chytrze. Nie wiem, jak wytłumaczyć moją tępotę, ale zupełnie nie rozumiałam, co się dzieje, aż do chwili, gdy obok mnie zjawiła się Ritka. - Prochorow musi się dzisiaj zadowolić drugim miejscem. - Zachichotała. - Zrobiłaś furorę. - Nie wiesz czasem, skąd ta nagła sympatia? - zainteresowałam się żywo. Ritka jakby się zdziwiła. - No coś ty? A ja myślałam, że zrobiłaś to specjalnie. - A co takiego zdążyłam zrobić? - Kochana... żeby postać sobie skromnie z boku, wybrałaś stanowczo niewłaściwą suknię. I wtedy dopiero do mnie dotarło. Z przygnębieniem zerknęłam na swój brzuch - faktycznie, sukienka wyglądała na przyciasną. - Widać? - Sądząc po ożywieniu w sali - bardzo - zaśmiała się znowu Ritka. - Jedna idiotka już poleciała gratulować Dziadkowi. Ten do tej pory się dławi, pewnie ze szczęścia. - Cholera. - Pokręciłam głową. - Daj spokój, co za różnica, tydzień wcześniej, tydzień później... Nie wiesz, że ludzie lubią sobie pogadać? Ritka miała rację, mogłam mieć pretensje tylko do siebie. Faktycznie, jeśli chciałam zachować swój stan w tajemnicy, powinnam była uważniej wybrać sukienkę. Obok mnie pojawił się Dziadek i uśmiechnął się krzepiąco. Jeśli nawet przed chwilą dławił się ze szczęścia, to teraz wyglądał znakomicie. Głowa dumnie uniesiona, oczy płonące, rozgląda się

na boki z błądzącym na ustach uśmiechem, jakby chciał, żeby wszyscy zazdrościli nam szczęścia. Społeczeństwo odpowiedziało rozczuleniem. Dobra nowina dotarła również do mężczyzn i wybitni przedstawiciele naszego miasta przy pożegnaniu całowali mnie w rękę. Generalnie kompozycja przypominała biblijną scenę: „Trzej mędrcy przynoszący dary" - w charakterze darów otrzymywałam zapewnienia o szacunku i wiecznej przyjaźni. Z bankietu wyszliśmy wcześnie, co zostało przyjęte ze zrozumieniem i chytrym mruganiem. Dziadek parł przez tłum jak krążownik, prowadząc mnie pod rękę i podejrzanie przypominając pana młodego. Zdaje się, że to, co się działo, bardzo mu się spodobało. Do domu pojechaliśmy moim samochodem. - Jak się czujesz? - zapytał serdecznie. - A co, rano się na coś skarżyłam? - odgryzłam się. - A może masz na myśli mój stan psychiczny? - Czemu się złościsz? - burknął i odwrócił się urażony. Myślałam, że na tym skończymy rozmowę, ale już w domu Dziadek zaparzył herbatę i podając mi filiżankę, powiedział nagle: - Gdy dziecko przyjdzie na świat, w rubryce „ojciec" musi widnieć nazwisko. Myślałaś o tym? Westchnęłam ciężko. - Nie ma pośpiechu. Dziadek zmarszczył brwi i przyjrzał mi się uważnie. - Już podjęłaś decyzję, prawda? - Prawda - odparłam. - I nie zmienisz zdania? - zapytał twardo, jego spojrzenie stało się czujne, ojcowski uśmiech zniknął. Nie doczekał się mojej odpowiedzi (może bał się ją usłyszeć?) i zaproponował raźnie: - W zaistniałej sytuacji uważam, że dziecko powinno nosić moje nazwisko. Tak byłoby najlepiej dla wszystkich, przede wszystkim dla dziecka. Nie odpowiedziałam. Zapewne miał rację i faktycznie tak byłoby lepiej - dla dziecka, dla mnie... i dla Dziadka. Chciał, żebym była przy nim, a ja chciałam skończyć z przeszłością. Z miłością do jednego człowieka, która nie przyniosła mi nic prócz bólu, z miłością do drugiego, która wszystko jeszcze bardziej skomplikowała. Dziadek nic nie mówił, ale wiedziałam: wystarczy, że wyrażę chęć, a ożeni się ze mną. Nie wątpiłam, że byłby dobrym ojcem i pewnie dobrym mężem. Nawet gdyby pozostał przy starych nawykach i zmieniał baby jak rękawiczki - i tak od dawna mnie to nie ruszało. Jednym słowem, byłaby z nas wzorowa rodzina. Ale mimo wszystko jakoś nie pachniało mi to szczęściem. Zapewne to moja wina, po prostu nie umiem cieszyć się tym, co daje mi życie. Niby daje sporo, a ciągle nie to. Dobra nowina rozejdzie się po mieście i Timur wkrótce się dowie... Ciekawe, jak zareaguje? I czy naprawdę mnie to obchodzi i przeszkadza odpowiedzieć Dziadkowi już teraz: tak, jak zawsze masz rację i dla nas wszystkich jest to najlepsze wyjście? Pewnie, że najlepsze. Niestety, nie wierzę, że wszystko się skończyło. Dziadek położył rękę na moim ramieniu i delikatnie ścisnął. - Kocham cię - powiedział cicho. - Wiem - odparłam. Uśmiechnął się ze smutkiem, nie takiej odpowiedzi oczekiwał. Chyba chciał wyjść, ale nadal stał, trzymając rękę na moim ramieniu; w końcu powiedział: - To ja wszystko zepsułem. Wiem. Nie powinienem był postępować tak, jak postępowałem. Ale uwierz mi, że teraz myślę wyłącznie o twoim szczęściu, nie o sobie. Chwała Bogu, z wiekiem człowiek mądrzeje i wyzbywa się egoizmu. Chcę tylko, żebyś była szczęśliwa wybór należy do ciebie. Bez względu na to, jaką decyzję podejmiesz... - westchnął - ja zrozumiem. - Dziękuję - odparłam, klepiąc go po ręku.

Już dawno przywykłam traktować jego „szczere" zapewnienia z dystansem. Mógł mówić bardzo przekonująco, tak jak teraz, ale w rzeczywistości niewiele to znaczyło. Już kiedyś słyszałam od niego coś podobnego, a jak było naprawdę, nawet nie miałam ochoty wspominać. Oczywiście, Dziadek był teraz starszy, mądrzejszy, cierpliwszy, ale... Ech, próżno by szukać w moim życiu prostoty i jasności - skonstatowałam ze smutkiem. Nie wiem, na co tego wieczoru liczył Dziadek, może myślał, że rzucę mu się na szyję ze łzami wdzięczności i utrwalimy nasz związek w jego łóżku, ale ja byłam od tego bardzo daleka. Nie miałam zamiaru wychodzić za niego, nawet po to, żeby ukryć swój „grzech". Z Dziadkiem takie gierki by nie przeszły, z formalnej żony wkrótce stałabym się prawdziwą, a czasy, gdy o tym marzyłam, odeszły w zapomnienie. Szkoda tylko, że ten pomysł zagnieździł się w jego umyśle - z doświadczenia wiedziałam, że jak sobie coś postanowi, będzie nieugięcie dążył do celu i żadne przeszkody, a zwłaszcza mój sprzeciw, go nie powstrzymają. W swoim arsenale Dziadek ma całą masę różnych chwytów i na pewno użyje wszystkich. Życie, które już rano wydawało mi się niezbyt pociągające, teraz, pod wieczór, zupełnie przestało mnie cieszyć. Co prawda, w ciągu długich lat nauczyłam się sobie radzić. „Będzie dobrze" - pocieszyłam się. Dziadek siadł obok, gładząc moje ramię, wypisz wymaluj szczęśliwa rodzina przy kominku. Pomyślałam, że z tym szczęściem to już przesada, pocałowałam go, życzyłam dobrej nocy i poszłam do siebie, zabierając Saszkę. Mój pies wyglądał na niezadowolonego i nawet dwa razy głucho warknął. - No dobra. - Pogłaskałam go po łebku. - Mnie też się tu nie podoba. - Saszka popatrzył na mnie tak, że się zawstydziłam. - No dobrze. - Machnęłam ręką. - Załóżmy, że ostatecznie się zamotałam, że sama niszczę sobie życie, i tak dalej, i tak dalej. Masz dla mnie radę, jak zostać szczęśliwą w ciągu trzech dni? Nie? To idź spać. Saszka położył się, a ja, nie wiedzieć czemu, zaczęłam płakać. Ciężarne kobiety często mają mokre oczy, nic więc dziwnego, że mnie też dopadło. Pies wtulił nos w moje ramię i skomlał cicho. Zrobiło mi się miło, potem poczułam rozbawienie - wzdychał zupełnie jak człowiek. Uspokoiłam się powoli. Przez kilka dni nie działo się nic interesującego. Do Dziadka przyjechali ważni goście z Moskwy, a ja dumnie grałam rolę dziewczynki na posyłki, osiągając w tej dziedzinie szczyty możliwości. Dziadek był zadowolony z wizyty, społeczność szczęśliwa, ja zachwycona. Gdy goście w końcu się wynieśli, Dziadek siedział w swoim gabinecie z lampką koniaku. Popatrzył na mnie z powątpiewaniem i jednak zaproponował: - Napijesz się? - Nie mogę, postanowiłam być wzorową mamą. - Jutro wolne. Pomyśl, jak najprzyjemniej spędzić ten dzień. - Spać do obiadu - prychnęłam. Skinął głową, chociaż sam wstawał wcześnie i nawet w dni wolne zrywał się o brzasku. - A poza tym? - No... - Podrapałam się po głowie. - Można by pójść do opery. Dostałeś dwa bilety na Traviatę. Boska muzyka. - Przecież wiesz, że usnę po pierwszym akcie. - Nie opowiadaj. Zawsze trzymasz się bardzo dzielnie. Poza tym, śpisz czujnie i nawet nie chrapiesz. Można by zrobić tak: rano skoczysz na ryby, ja się wyśpię, a wieczorem ja posłucham Traviaty, a ty pójdziesz spać. Społeczeństwo będzie zachwycone, gdy zobaczy cię w operze. Od kiedy gubernatorów zaczął mianować prezydent, Dziadek niespecjalnie interesował się społeczeństwem, miłość przeszła mu wraz z ostatnimi wyborami, jednak był bardzo dumny z uwielbienia narodu i mój pomysł przypadł mu do gustu. - Doskonale. Powiedz Ritce, żeby wezwała samochód, pojedziemy na działkę.

Po drodze przypomniałam sobie o Zotowej, a raczej o prośbie jej siostry. Z braku czasu musiałam zaczekać z wyjaśnieniem tej sprawy. Zaczęłam opowiadać o tym spotkaniu Dziadkowi, ale on nie podtrzymał rozmowy, może był zmęczony, a może zupełnie go to nie interesowało, więc umilkłam. Obudziłam się późno, Saszka niecierpliwie biegał po pokoju. Gdy wieczorem przyjechaliśmy do domu, Dziadek nie wytrzymał i powiedział złośliwie, czy raczej wyraził nadzieję, że wraz z przyjściem na świat dziecka moja nienormalna miłość do psa wróci do normalnych rozmiarów. Osobiście bardzo w to wątpiłam. - Saszka nie jest zwykłym psem - zauważyłam pojednawczo. Dziadek zmarszczył się, a ja poniewczasie pomyślałam, że mógł opacznie zrozumieć moje słowa, chociaż miałam na myśli jedynie wybitną inteligencję Saszki, jego zalety duchowe oraz to, że do tej pory ze mną wytrzymuje, czym nie każdy może się poszczycić. Saszkę podarował mi Łukianow, moja wielka i nieszczęśliwa miłość, i Dziadek o tym wiedział. Łukianow jakiś czas temu zmarł, to znaczy, zdołał przekonać o tym wszystkich zainteresowanych i w tej sytuacji pies był jedyną pamiątką po mojej dawnej miłości. Dziadek mocno by się zdziwił, gdyby wiedział, że mój były ukochany nie tylko kręci się niedaleko, ale w przystępie dobrego serca proponował mi wspólny wyjazd. Chociaż nie, Sasza Łukianow nie lubił się pokazywać, za to o jego wyczynach krążyły legendy. Ja stałam się bohaterką kilku wyjątkowo parszywych, więc Dziadek nie miał racji, myśląc, że mam dla Saszy jeszcze jakieś ciepłe uczucia. To znaczy uczucia były, ale bynajmniej nie ciepłe: mieszanina urazy, bólu i niezadowolenia z własnej głupiej zemsty. W każdym razie, tak właśnie nazwał Łukianow moją odmowę pojechania z nim; groził nawet, że jeszcze pożałuję. Może pożałowałabym, gdybym nie była w ciąży, a w ciąży normalne kobiety myślą o dziecku. Uważałam się za normalną, dlatego wybranie Saszy na towarzysza życia byłoby szczytem groźnej dla życia głupoty. Odmówiłam. W jego oczach był ból, w moich pewnie też, on wyjechał, a ja odetchnęłam z ulgą. - Ale mnie poniosło - mruknęłam ponuro i poszłam z Saszką do ogrodu. Dziwne, ale myśli o Łukianowie po raz pierwszy nie sprawiły mi bólu. Obserwując Saszkę, nadal o nim myślałam, a im dłużej myślałam, tym bardziej wątpliwa wydawała mi się moja rola. Zakochanie się w takim facecie było czystą głupotą, a do tego zakochałam się tak, że... Uśmiechnęłam się i pokręciłam głową. Zjawiał się w moim życiu i znikał, a ja czekałam niczym wierna Penelopa. Chociaż nie, Penelopa zręcznie mąciła zalotnikom w głowach, nikogo do siebie nie dopuszczając, a w moim życiu zjawił się nagle Tagajew. To znaczy, nie nagle, lecz w bardzo skomplikowanych okolicznościach. Być może ktoś pochopnie uznałby to za romantyczne, ale według mnie romantyzmu tam było tyle, co kot napłakał: Timura oskarżono o morderstwo, a mnie bardzo interesował ów morderca i w efekcie zaczęliśmy szukać go razem. Skończyło się happy endem - wrogowie zostali pokonani, a my wylądowaliśmy w łóżku. On mnie kochał, ja też kochałam, ale innego. Generalnie - dom wariatów. Potem znów zjawił się Łukianow i zrobiło się jeszcze gorzej, a teraz obaj zniknęli z mojego życia, a ja wcale nie czułam się lepiej. Znowu wróciłam do myśli o przeszłości, próbując zrozumieć, co i kiedy zrobiłam nie tak. Gdy Łukianow wciskał ludziom kit o swojej śmierci, nie powinnam była związywać się z Tagajewem. Myślał, że wybaczy mi to, że go nie kocham, okazało się jednak, że to nie takie łatwe. Nasze rozstanie było zapisane w niebie, mówiąc patetycznie. Odszedł, a ja pobiegłam do Dziadka, liżąc rany. Taki milutki czworokącik, w którym teraz sam diabeł się nie rozezna, a już na pewno ja się w nim nie rozeznam. - Saszka, idziemy do domu! - zawołałam i nagle zupełnie wyraźnie zobaczyłam Timura, tak jakby stał tuż obok mnie. Poczułam straszny żal i ból. Może rzeczywiście go kocham? Co w takim razie nie pozwala mi do niego zadzwonić choćby zaraz? Bardzo dużo. Przede wszystkim to, że on nigdy nie uwierzy w moją miłość, a to znaczy, że wszystko nie ma sensu.

I tym optymistycznym akcentem zakończyliśmy spacer. Dziadek wrócił z ryb i zaczęliśmy się zbierać do miasta. Ja chciałam przed teatrem pójść do fryzjera, a Dziadek planował zajrzeć do pracy. Żegnając się z nim, byłam pewna, że zaraz pojawią się jakieś sprawy nie do odłożenia i w efekcie nie pójdziemy do opery, co zresztą średnio by mnie zmartwiło: długi spacer w towarzystwie psa zupełnie by mnie usatysfakcjonował. Dlatego bardzo się zdziwiłam, gdy Dziadek zadzwonił po osiemnastej i krótko oznajmił: - Zobaczymy się już w operze. Zajrzałam do garderoby, żeby tym razem staranniej wybrać sukienkę, i już wkrótce zrozumiałam, że nie zdołam ukryć tego, co oczywiste. Problem polegał nie na tym, że brzuch był duży, lecz na tym, że wszystkie moje sukienki były bardzo obcisłe - zawsze lubiłam pochwalić się wąską talią. Teraz talia zawiodła i ludzie zaczną gadać... Hmm, trzeba będzie pomyśleć o zmianie garderoby. Westchnęłam i włożyłam tę samą sukienkę, w której byłam na bankiecie, z tej prostej przyczyny, że mi się podobała, a czy coś ukrywała, czy wręcz przeciwnie, zupełnie mnie nie interesowało. Dziadek spóźnił się dziesięć minut i gdy wchodziliśmy do loży, grali uwerturę. Rozsiadł się wygodnie i przygotował do drzemki, a ja zaczęłam przyglądać się publiczności. Niepotrzebnie to zrobiłam - mogłam przecież zachwycać się muzyką przez cały pierwszy akt, a tak... W loży po prawej stronie siedział Tagajew. Nienaganny garnitur, nienaganna fryzura i nienaganna blondynka u boku. Sama przyzwyczaiłam go do chodzenia do teatru i teraz mam za swoje. Zawsze myślałam, że to dla niego ciężka próba, że wytrzymuje ją jedynie dla pięknej kobiety. Nigdy nie podejrzewałam go o miłość do sztuki, jak się okazuje, zupełnie niesłusznie - rozstaliśmy się, a on przyprowadza do teatru blondynki. Dziewczynie ta opera potrzebna tak, jak mnie katar w środku lata, zresztą katar nigdy mi nie jest potrzebny. Siedzi teraz biedna i wzdycha. O, Olgo Siergiejewna, co za niegodna pani złośliwość! Czyżbym była zazdrosna? Bzdura, przecież i tak nie przypuszczałam, żeby był sam. Dziewczyny go lubią i mają za co. Nie tylko za forsę i nazwisko, które obywatele wymawiają półgłosem (podobno swój majątek Timur zdobył w sposób niezbyt legalny, a niektórzy bardziej wyrywni nazywali go nawet szefem mafii), poza tym miał charakter i wzbudzał szacunek niemal wszystkich. No i prezentował się całkiem nieźle... Jednym słowem, Timur jest superfacetem i babki nie pozwolą mu się nudzić. Dziewczyna przysunęła się do niego i położyła mu głowę na ramieniu, Timur nie zwrócił na to uwagi, wpatrywał się w scenę. Z niewiadomego powodu ucieszyło mnie to, chociaż żal mi było dziewczyny. O, teraz coś powiedziała, on się uśmiechnął, odwrócił do niej... W pewnej chwili przestraszyłam się, że mnie zauważy... A przecież nie tak dawno marzyłam o tym, żeby się z nim spotkać, więc czego się teraz boję? - Czy przedstawienie cię nie interesuje? - zapytał nagle Dziadek. - Skąd ta myśl? - Ocknęłam się. - Tak mi się wydawało - odparł dyplomatycznie. - Sawrańska jest niewiarygodna - oznajmiłam uparcie i spróbowałam skupić się na tym, co się dzieje na scenie. Niestety: spojrzenie cały czas wracało do Tagajewa, a do głowy przychodziły mi różne myśli, jedna głupsza od drugiej. To chciałam się po cichu zmyć, to przeciwnie, wstać i zawołać na całe gardło: „Timur!", a potem rzucić mu się w objęcia, psując ludziom wieczór, a sobie życie - już rzucaliśmy się sobie w objęcia i nic dobrego z tego nie wynikło. W czasie antraktu Dziadek zaproponował, żebyśmy poszli do bufetu, ale odmówiłam, widząc, że Tagajew i jego dama opuszczają lożę; nie miałam ochoty wpaść na niego w foyer. Dziadek zerknął na mnie z dezaprobatą i również został w loży. Jego obecność w operze już została zauważona i teraz kłaniano mu się z parteru, a najbardziej gorliwi rzucili się do naszej loży, żeby wyrazić

zachwyt i uczucia wiernopoddańcze. Na szczęście nasi urzędnicy nie przepadają za operą, więc nie było ich zbyt wielu i najazd skończył się dość szybko. Drugi akt był moim ulubionym, Sawrańska faktycznie była niesamowita, ale chociaż na scenie szalały namiętności, nie potrafiłam się na nich skupić. Dziadek niespodziewanie się rozbudził i zaczął komentować, również nie mogąc skupić się na przedstawieniu, więc pod koniec drugiego aktu trzęsłam się jak włamywacz bez zajęcia. Już nawet nie próbowałam udawać, że interesuje mnie opera, przez cały czas patrzyłam na Timura. Jestem pewna, że już dawno mnie zauważył, po prostu nie mógł nie zauważyć... Tagajew jest wrażliwy, to znaczy, ma świetnie rozwiniętą intuicję - gdyby było inaczej, jego kariera skończyłaby się znacznie wcześniej i zamiast biznesmenem zostałby jednym z tych, którym towarzysze broni wykuwają skromny napis na nagrobku: „Śpij spokojnie, bracie". Intensywność mojego spojrzenia osiągnęła chyba punkt krytyczny i tak właściwie powinno już przewiercić na wylot skroń Tagajewa, jednak on wolał udawać, że niczego nie zauważa. Ani razu nie odwrócił głowy, wpatrywał się w scenę jak zahipnotyzowany, a ja nagle ze strachem pomyślałam, że może moja obecność jest mu obojętna... Dlaczego nie? Uwolnił się spod mego uroku i teraz jest wolnym człowiekiem. No dobrze, on się uwolnił, a ja nie? Nie, wszystkiemu winna muzyka, rozrywa mi duszę i każe cierpieć. Tagajew jest teraz wolny - czy nie tego chciałam? Nie, nie tego. Chciałam, żeby mi wierzył, żeby uwierzył w moją miłość - w któpą sama wątpiłam. Wszystko się zgadza, wszystko jest tak, jak powinno być. Przy nim jest blondynka, przy mnie Dziadek. Raz się spotkaliśmy i rozbiegliśmy w różne strony, jak dwie kule bilardowe. A im większa jest między nami odległość, tym trudniej cokolwiek naprawić. To nic, muzyka się skończy i ból minie. Trzeba tylko wytrzymać. W sali zapłonęło światło, Timur wstał bez pośpiechu. Jego słynne opanowanie nie zawiodło go, nie odwrócił głowy w moją stronę i na pewno nie podglądał po kryjomu. Powiedział sobie: „Nie interesuje mnie to" i cześć pieśni. Blondynka wyglądała na niezadowoloną i chyba znużoną muzyką, Timur poklepał ją po ramieniu, powiedział coś żartobliwego i poprowadził do wyjścia z loży. Jeszcze chwila i zniknęli mi z oczu. - Nie chcesz się przejść? - spytał niepewnie Dziadek, przyglądając mi się. - Nie. - Boisz się z nim spotkać? - Teraz w głosie Dziadka zadźwięczał jawny niepokój. - Boję się - odpowiedziałam uczciwie i chyba ta uczciwość mu się nie spodobała. Jestem pewna, że wolałby inną odpowiedź: że nic mnie nie obchodzi, kto tam siedzi w prawej loży, i tak dalej, i tak dalej... - Kiedyś w końcu do tego dojdzie - rzekł filozoficznie. - Im później, tym lepiej. - Gdybyśmy wzięli ślub, wszystko byłoby znacznie prostsze - powiedział szybko i odwrócił się, a ja skinęłam głową. Dziadek świetnie mnie zna i wie: gdybym została zaobrączkowana, nie latałabym na spotkania z przygodnymi kochankami, smażyłabym kotlety, prasowała koszule i spełniała zadania, których nie mógłby powierzyć nikomu innemu. Wzorcowo-pokazowa żona z cudzym dzieckiem. „Zwariowałeś?" - omal nie spytałam. A może tak naprawdę w mojej historii nie ma żadnej tragedii i wszystko jest banalne do bólu; przecież tysiące ludzi wokół mnie żyją tak samo i wtłaczają swoje życie w przyzwoite ramy? Tragedia, której nikt nigdy nie odegra na scenie. Miałam nadzieję, że Timur nie wróci już do loży: blondynka przekona go, że siedzenie w teatrze nie jest najlepszą formą spędzania czasu z piękną kobietą, że są zajęcia znacznie przyjemniejsze, i to będzie dla niego świetnym pretekstem do wymknięcia się, jednak po trzecim dzwonku wrócili do loży. Timur pomógł dziewczynie przesunąć krzesło, żeby było wygodniej, i nagle odwrócił się w moją stronę. Mgnienie oka i nasze spojrzenia się spotkały.

Popatrzył prosto na mnie, twardo, bez drwiny, bez chęci odwrócenia wzroku, jakby pytał: „No i co? Ja jestem tu, ty tam, a dzieli nas odległość sto razy większa od tej prawdziwej. Czy nie tego właśnie chciałaś?". Usiadł i odwrócił się do sceny, ja też usiadłam, bokiem, żeby Dziadek nie widział mojej twarzy, jego czujna uwaga zaczęła działać mi na nerwy. „O, Timur też odwraca się ode mnie zirytowany" - pomyślałam ze śmieszkiem. Violetta umierała na scenie, a ja patrzyłam na Timura i w myślach prosiłam: „Nie zostawiaj mnie, to boli, boję się, jestem zagubiona. Wiem, że to wszystko moja wina, ale pomóż mi, błagam cię, pomóż". Ale albo moje błaganie do niego nie dotarło, albo było mu obojętne, w każdym razie się nie odwrócił. Cóż. Brak odpowiedzi to też jakaś odpowiedź. Przedstawienie dobiegło końca, widzowie oklaskiwali artystów na stojąco. - Idziemy - powiedział Dziadek. - Nie znoszę tłoku przy wyjściu. Wstałam i poszłam za nim w milczeniu. Wszyscy zaczęli wychodzić z sali, Dziadek przyspieszył, ale wtedy zjawiła się przed nami dama z platynowymi włosami, niczym przedstawicielka funduszu „Matki żołnierzy" czy coś w tym rodzaju. - lgorze Nikołajewiczu - zaczęła zdecydowanie. - Muszę z panem porozmawiać. - Moja droga - westchnął Dziadek z nieszczęśliwą miną - spotkajmy się jutro, nie, najlepiej w czwartek. O wszystkim pamiętam... - zapewnił, ale dama już zdążyła złapać go za rękę. - Tylko dwa słowa... Dziadek pokiwał głową, rozumiejąc, że nie zdoła się wykręcić (jako prawdziwy dżentelmen nie mógł potraktować kobiety bezceremonialnie), ale dama nie zdołała powiedzieć swoich dwóch słów, bo w foyer zjawił się Tagajew z blondynką. Początkowo dama nie zwróciła na niego uwagi, podobnie jak reszta publiki, za to chwilę później wszyscy gapili się tylko na nas. Tagajew najwyraźniej chciał mnie po prostu wyminąć, a ja w napięciu czekałam, aż podejdzie. Czy tylko zdawkowo slcinie głową, czy się przywita? Nie może udać, że nie zauważył Dziadka, to byłoby nieuprzejme. Rzeczywiście skinął Dziadkowi głową, jego spojrzenie przesunęło się na moją twarz, mnie również skinął i nawet się delikatnie uśmiechnął, niczym stary znajomy, a potem nagle stanął jak wryty, powoli blednąc. Utkwił wzrok w moim brzuchu i zrozumiałam: nie miał pojęcia o moim stanie. Gdyby ktoś zdążył mu wcześniej szepnąć, zareagowałby inaczej. Dziewczyna, nie rozumiejąc, dlaczego jej towarzysz znieruchomiał, spróbowała zwrócić na siebie uwagę i pisnęła: - Kochany... „Kochany" popatrzył na nią tak, jakby widział ją po raz pierwszy w życiu, i zrobił krok w moją stronę. - Ty... - zaczął, ale chyba miał problemy z wymową, bo nic więcej nie zdołał wykrztusić. Bladość zniknęła, teraz jego twarz płonęła. Patrzył tak, że się przeraziłam, wiedziałam przecież, do czego jest zdolny w ataku szału, odruchowo zasłoniłam brzuch rękami. - Ty... powtórzył i w końcu znalazł odpowiednie słowo: - Ścierwo... - Dość - wysyczał Dziadek, próbując wyminąć natrętną damę. Timur zrobił krok do przodu, Dziadek przestraszył się chyba, że mnie uderzy, podszedł szybko i złapał go za rękę. Timur odepchnął go z taką łatwością, jakby Dziadek był nastolatkiem, a nie potężnym mężczyzną. - Zwariowałeś? - ryknął Dziadek tak, że aż się wzdrygnęłam, potem złapał Timura za rękaw i powiedział cicho: - Opamiętaj się, co robisz? - Nienawidzę - wyszeptał, patrząc na mnie i zupełnie nie reagując na słowa Dziadka. Pokręcił głową i dodał: - Żebyś... żebyś zdechła. - Atak szału minął bez śladu, Tagajew odwrócił się do Dziadka, rzucił: - Puść - wyszarpnął rękaw marynarki i poszedł do wyjścia. Blondynka ocknęła się z osłupienia i poleciała za nim. Poczułam się tak, jakbym obudziła się ze snu zimowego

i zirytowana zaczęłam się rozglądać. Wdzięczni Widzowie rozchodzili się już, platynowa dama odchrząknęła i wybąkała: „To może innym razem" - i już jej nie było. - Jak się czujesz? - zapytał Dziadek i objął mnie tak, jak wtedy, gdy byłam dzieckiem, przytulając mocno do swojego ramienia. - Doskonale. - W takim razie chodźmy. Gdy jechaliśmy do domu, przez cały czas patrzył w okno, w końcu nie wytrzymał i powiedział: - Uprzedzałem cię, z Timurem tak się nie da. Powinnaś była mu powiedzieć... jeszcze wtedy. Posłuchaj, weź urlop i wyjedź gdzieś. Odpoczniesz... Jest takie wspaniałe sanatorium, po prostu raj dla kobiet w ciąży... - A skąd ty możesz o tym wiedzieć? - Uśmiechnęłam sie złośliwie. - Naprawdę uważam, że powinnaś wyjechać. - Jeśli chodzi ci o Timura, to niepotrzebnie się martwisz. Nic mi nie zrobi - szczerze mówiąc, wcale nie byłam tego taka pewna. Dziadek spojrzał na mnie uważnie, jakby się zastanawiał, czy przyjąć moje słowa do wiadomości, czy nie, w końcu przytaknął. Całą noc nie spałam, leżałam, przytulając Saszkę i gapiąc się w ciemność. Dziadek miał rację, powinnam była powiedzieć Tagajewowi. Wtedy miałam powód, żeby mu nie mówić, a teraz moje powody nikogo nie interesują, a Timura już na pewno. Jeszcze wczoraj mogliśmy uważać się za starych znajomych, dzisiaj jesteśmy wrogami. Rano świat za oknem wzbudzał wstręt, ale przyjęłam to ze spokojem. Poranek nie jest moją ulubioną porą dnia, może po południu poprawi mi się humor? Poszłam na spacer z Saszką, potem pojechałam do pracy - Dziadek dotarł tam już wcześniej. Właśnie zaparkowałam samochód i zaczęłam wchodzić po schodach, gdy usłyszałam: - Olgo Siergiejewna... Odwróciłam się i kilka metrów od siebie zobaczyłam Włada. Ściskał w ręku swoją czapkę z daszkiem i chyba bardzo się denerwował. - Cześć - przywitałam go chłodno. - Dzień dobry. Czekałem na panią. - To już zrozumiałam. Czekałeś i co? - Ja... oddałem telefon. - Nie spodziewasz się chyba, że ci podziękuję? - Uśmiechnęłam się. - Nie, oczywiście, że nie... Czułam, że zupełnie zbiłam go z pantałyku. Westchnęłam i podeszłam bliżej. - No, to o co chodzi? - Muszę z panią porozmawiać. - Ach, tak? - Popatrzyłam na niego uważnie. Rozglądał się nerwowo, z zakłopotaniem i właśnie to nie pozwoliło mi go posłać do diabła. Najwyraźniej chłopak miał jakiś problem. Rzecz jasna, nie był to mój problem, ale co mi szkodziło go wysłuchać? Wsiedliśmy do ferrari i Wład rozejrzał się zaciekawiony, chyba na chwilę zapominając, z czym przyszedł. Nie poganiałam go - nigdzie mi się nie spieszyło, a jego zainteresowanie motoryzacją było absolutnie zrozumiałe. - Superbryka - wygłosił werdykt. - Mnie się też podoba. Przejdziemy do rzeczy? - Co? No tak... - Spoważniał i zaczął nerwowo gryźć wargi, widocznie zastanawiał się, od czego zacząć. - Mam przyjaciela, nazywa się Witia Simuszyn, bardzo fajny chłopak. Zniknął. - Co to znaczy „zniknął"? - No... po prostu - Wład wzruszył ramionami. - Pożegnaliśmy się późnym wieczorem, pojechał do domu i od tamtej pory nikt go nie widział. - Rodzice zawiadomili milicję?

- Oczywiście. Ale na milicji za bardzo się nie przejęli, powiedzieli, że może być u jakiegoś kolegi... - Ma komórkę? - Ma, ale teraz jest wyłączona. Wtedy od razu do niego zadzwoniłem i bardzo się zdziwiłem, że nie odbiera, to zupełnie do niego niepodobne. - Tak, to rzeczywiście dziwne. Ale miejmy nadzieję, że twój Witia jest cały i zdrowy, i faktycznie zasiedział się u jakichś przyjaciół. - Pomoże mi pani? - spytał niepewnie Wład. - W jakim sensie? A... oczywiście, podkręcę milicję. - Nie o to chodzi. - Westchnął i odwrócił się. - A o co? - zapytałam po chwili milczenia. - Przyszedłem do pani, bo... - przemówił w końcu. - To wszystko przez Wańkę. Opowiedział mi, jak pani z nim... no, jak mu pani pomogła. Tylu ludzi było na placu, a tylko pani mu pomogła. I mnie pani tak szybko znalazła... Pytałem mamę o panią i w ogóle próbowałem się o pani czegoś dowiedzieć... - urwał. - Bardzo ciekawe. - Pokręciłam głową. - I czego się o mnie dowiedziałeś? - Mnóstwo rzeczy. Wie pani, jest pani podobna do Philipa Marlowe'a, tylko on jest mężczyzną, a pani kobietą. - Czytujesz kryminały? - Tak. I lubię Marlowe'a. - A ja nie. Poza tym, między nim a mną jest pewna poważna różnica. On był człowiekiem niebogatym i zarabiał na chleb uczciwą pracą, a ja mam forsy jak lodu. - To też wiem - szepnął Wlad i dodał poważnie: - Niech mi pani pomoże. Proszę. Witia to mój przyjaciel. Speszona, zaczęłam mu tłumaczyć, jednocześnie zła na siebie, że brzmi to jak usprawiedliwianie się. - Nikt nie załatwi tego lepiej niż milicja, możesz mi wierzyć... - Znowu spojrzałam na chłopaka i zapytałam czujnie: - Jest coś jeszcze? Skinął głową. - I nie chcesz powiedzieć o tym na milicji? - Nie mogę. Dałem słowo. - Aha. No cóż, w takim razie powiedz mnie. - Pomoże mi pani? - zapytał z ulgą. - Jeszcze nie wiem - zdenerwowałam się. - Opowiadaj. - Kręciliśmy się po placu Soborowym, tam zawsze jest pełno ludzi. Witka opracował plan: zjawiamy się z różnych stron, spotykamy na środku placu, a potem znowu się rozjeżdżamy i spotykamy w umówionym miejscu. Oczywiście, każdy powinien wrócić z jakąś zdobyczą dodał, zerkając na mnie. - To coś w rodzaju gry? - Tak. Witka nazywa to „potrząsnąć burżujami". - A wy, rzecz jasna, jesteście proletariatem. Tata Witki jest ślusarzem w fabryce? - Nie, jest biznesmenem. - No właśnie, to czemu on nie potrząśnie tatą, a ty mamą?... - Chyba poczuł się urażony, ale nie dał tego po sobie poznać, pewnie naprawdę bał się o przyjaciela. - Dobra, opowiadaj o tych waszych wyczynach. - Ja wiem, co pani sobie myśli - zauważył cicho. - Bohater, wyrwał chłopcu z ręki telefon... - No pewnie, że tak myślę. Tobie nigdy nie przyszło to do głowy? - Jak się tak leci w pełnym pędzie, to się nie widzi, co i komu, liczy się tylko to, żeby zdążyć złapać i jechać dalej. - I co takiego zdążył złapać twój przyjaciel?

- Skąd pani wie? - spytał wystraszony. - Nietrudno się domyślić. No więc? - Portfel. Mieliśmy się spotkać na Miczurina, to dość daleko od placu, więc czuliśmy się bezpieczni. Ja prosto z placu pojechałem na północ i musiałem zrobić duży łuk, więc na Miczurina przyjechałem ostatni. Wszyscy nasi już tam byli, Witka chwalił się, że wyrwał portfel jednemu grubasowi, a ten nawet nie zdążył się zorientować, co się dzieje. Siedział przy stoliku w kawiarni „U Marka", razem z nim było jeszcze dwóch czy trzech, grubas właśnie miał płacić, a Witka wyrwał mu portfel z rąk i zwiał. Nie spodobało mi się to, mogli go przecież dogonić, a portfel to poważna sprawa. - Nie pochlebiaj sobie, za komórkę dostałbyś tak samo. - Tak? - Chyba nie uwierzył. - Tak. I co było w tym portfelu? - Pieniądze, niedużo, ze dwa tysiące. Za to karty kredytowe, w tym jedna złota. Ale portfel i karty Witka wyrzucił po drodze, zostawił tylko forsę. No i była tam jeszcze połówka banknotu - jeden dolar, przedarty na pół. I na nim był napis po łacinie, w każdym razie litery były łacińskie: „to", a potem „mori". Od razu sobie przypomniałem: „memento mori", czyli „pamiętaj o śmierci", brakowało tylko dwóch pierwszych sylab. - Jestem wstrząśnięta twoją erudycją. I co było dalej? Wład przez chwilę milczał, patrząc na mnie, a potem powiedział niepewnie: - Ten banknot wydał nam się dziwny. Po co trzymać w portfelu połówkę dolara? No i jeszcze ten napis... Tak jakby ktoś specjalnie rozerwał banknot, żeby część napisu została na jednej stronie, a część na drugiej. To takie jakby hasło, rozumie pani? - Słuchaj, czy ty czasem nie wymyśliłeś całej tej afery szpiegowskiej? - Zwątpiłam w wiarygodność opowieści. - Po co? - No, na przykład z nudów? Nie? Dobra, dawaj dalej. - Przez cały wieczór zastanawialiśmy się, co to może być. - Witka pamiętał, gdzie wyrzucił portfel? - No pewnie, ale sprawdziliśmy i już go tam nie było. - Chcieliście poznać nazwisko tego faceta? - Tak. Witka twierdził, że rozpoznałby gościa, proponował, żebyśmy wrócili na plac. Byłem przeciwny, ale nikt mnie nie poparł, wszyscy chcieli się dowiedzieć, co to za dziwny dolar i nikt nie pomyślał, że to może być niebezpieczne. Gdy wspomniałem o milicji, to w ogóle mnie wyśmiali i kazali dać słowo, że nic nikomu nie powiem. - Oto minusy demokracji wojskowej: jednostki są zmuszone podporządkować się woli większości. Innymi słowy, jeśli wlazłeś między wrony, musisz krakać jak i one. I co, wróciliście na plac? - Tak. - W celu? - Znalezienia tamtego faceta. - Po co poszliście wszyscy, skoro widział go tylko jeden? - Osłanialiśmy Witkę, mogło być różnie. Tym razem już nie „potrząsaliśmy burżujami", po prostu jeździliśmy i rozglądaliśmy się. - Skąd myśl, że facet ciągle był na placu? - A dlaczego nie? - Dobrze. I co było dalej? - Nic. Witka nie zobaczył tego faceta. Kręciliśmy się po placu do północy, ludzie zaczęli się rozchodzić, my w końcu też. Ja i Witka mamy po drodze, więc odprowadziliśmy jego dziewczynę i pojechaliśmy dalej razem. Na Woroncowa pożegnaliśmy się, odjechałem tak na

pięćdziesiąt metrów i odwróciłem się, sam nie wiem dlaczego. I wtedy zobaczyłem samochód, czarnego jaguara. Bardzo powoli wyjechał z zaułka i pojechał za Witią. - Taak... - Podrapałam się po nosie. - Próbowałeś ostrzec swojego przyjaciela? Na przykład krzyknąć? . - Nie - pokręcił głową Wład i odwrócił wzrok. - Szczerze mówiąc, o tym samochodzie pomyślałem dopiero później, jak już wróciłem do domu. Niby wszystko było w porządku, a tu nagle, jakbym zobaczył film w zwolnionym tempie: Witka i ta bryka, i... poczułem się nieswojo, no, jakby mnie ogarnęło złe przeczucie. Zadzwoniłem do niego, komórka była wyłączona. Zadzwoniłem na domowy, odebrał jego ojciec i powiedział, że Witka jeszcze nie wrócił, co było dziwne, bo przecież pojechał do domu. Tak właśnie powiedziałem jego ojcu, ale on niespecjalnie się przejął - zdarzało się, że Witka w ogóle nie wracał na noc. Poszedłem go szukać, wiem, gdzie zwykle siedzi, ale na rolkach przecież nie wejdzie do klubu nocnego, czyli musiałby gdzieś jeździć. Nie znalazłem go. Bez przerwy do niego dzwoniłem, ale komórkę miał wyłączoną. Pod wieczór następnego dnia jego starzy też się zaniepokoili i zaczęli szukać, ale bez efektu. No i w końcu zawiadomili milicję - zamilkł, patrząc na mnie w napięciu. - Czyli uważasz, że zniknięcie twojego przyjaciela ma bezpośredni związek z kradzieżą portfela? - Oczywiście. No niech pani sama pomyśli: banknot i ten samochód... - Załóżmy. Ale z samochodem jeszcze nic nie wiadomo, a banknot równie dobrze mógł być jakimś talizmanem. Na świecie pełno jest dziwaków, ludzie noszą w portfelu na szczęście najbardziej niesamowite rztczy. - Ale Witka zniknął. - Na to wygląda, ale przecież sam mówisz, że nocowanie poza domem to dla niego normalka. - Jeszcze się nie zdarzyło, żeby nie było go tak długo. I nigdy nie wyłączał telefonu, poza tym, gdyby był w mieście, zobaczyłby go ktoś z naszych - a on zwyczajnie zniknął. Rozumie pani? - Rozumiem - przytaknęłam i przygnębiona spojrzałam w dal. Po jaką cholerę znów pcham się w nie swoje sprawy? Ale już wiedziałam, że będę się pchała, choć jeszcze nie miałam pojęcia dlaczego. Może Dziadek ma jednak rację i to wszystko z nudów? - Rozumiem, że nie opowiedziałeś o tym na milicji, bo nie chciałeś wrabiać kumpla. Ale jeśli faktycznie i Witka zniknął przez swój idiotyczny wybryk, to lepiej, żeby gliny o tym wiedziały. - Nie mogę - upierał się. - Dałem słowo. Popatrzyłam na niego poważnie. - Dobrze, spróbuję ci pomóc. - Dziękuję - ucieszył się Wład. - Na razie nie ma za co - odparłam z krzywym uśmiechem. - Czy Lena Zotowa należy do waszego towarzystwa? Pytanie zaniepokoiło go. Wprawdzie zwrócił się do mnie z prośbą o pomoc, ale nie planował specjalnej wylewności i wolał nie wspominać o przyjaciołach. Jednak po chwili wahania odpowiedział szczerze: - Tak. - Ona też „potrząsa burżujami"? Potwierdził niechętnie, a ja pokręciłam głową. - U dziewczyn uważa się to za wyjątkowy szyk - wyjaśnił. - Wybacz, ale dla mnie to głupota. Burżuje nie chodzą po placu Soborowym, tam kręcą się zwykli ludzie, dla których utrata telefonu komórkowego to cała tragedia. Wcale nie jesteście wesołymi chłopakami z lasu Sherwood, tylko zwykłymi chuliganami. Czy wyrażam się jasno? - Tak - westchnął, odwracając wzrok.

- Jeszcze jedno pytanie. Co zrobiliście z połówką banknotu? - Witka ją wziął, chcieliśmy wyśledzić tych typów. - Po co? - No, nie wiem... - Żałosne - oceniłam. - Na przyszłość, zanim zaczniecie coś robić, zastanówcie się, w jakim celu to robicie, innymi słowy, jaki efekt chcecie uzyskać. - Od razu pomyślałam o sobie: mnie też nie zaszkodziłaby chwila refleksji, bo też miotam się w życiu jak szczur w klatce. - Po co przyjechałeś wtedy do Leny? Chciałeś ją uprzedzić, że byłam u twojej matki? - Nie - pokręcił głową. - Szukałem Witki. To jego dziewczyna, myślałem, że może jest u niej. - Ciekawe. Tamtego wieczoru to właśnie ją odprowadzaliście? - Tak. A co? - Nic, dziwię się tylko, jaki ten świat mały. Dobrze, muszę iść do pracy. Masz tu numer mojego telefonu, w razie czego dzwoń. I jeszcze jedno - dopóki nie dowiemy się, co się stało z Witią, nie kręćcie się za bardzo po ulicach. I skończcie z tym złodziejstwem, bo jeszcze trochę i wylądujecie za kratkami. - Do widzenia - wymamrotał Wład i szybko wysiadł z samochodu. Poczekałam, aż dotrze do przystanku trolejbusowego, i poszłam do swojego gabinetu. Załatwianie pilnych spraw zajęło mi trzy godziny, a potem pomyślałam, że dobrze byłoby odwiedzić mojego drogiego przyjaciela, porozmawiać o tym i owym i zrzucić na niego poszukiwanie Witki. Od razu zrobiło mi się wstyd. Artiom na pewno mi za to nie podziękuje, i beze mnie ma masę roboty... Jednak mimo tego nagłego ataku wyrzutów sumienia zapragnęłam zobaczyć Wieszniakowa. Ostatnio widywaliśmy się rzadko, do mnie do domu nie przyjeżdżał, skoro to był nie mój dom, tylko Dziadka, ja do niego też nie zaglądałam, poza tym odrywanie go od rodziny w rzadkich wolnych chwilach byłoby zwykłym świństwem. Kiedyś regularnie piliśmy piwo, wzywając telefonicznie trzeciego „kumpla od butelki", byłego szefa ochrony Dziadka, a obecnie pracownika największej w okręgu firmy ochroniarskiej, Olega Lalina. Jednak z piwem musiałam skończyć i teraz mężczyźni oddawali się nałogowi beze mnie, czego bardzo żałowałam. Mimo wszystko idąc do samochodu, zadzwoniłam do Wieszniakowa. - Popatrz no ty, przypomniała sobie, że żyję - wyzłośliwiał się Artiom. - A już zacząłem myśleć, że gliniarze to teraz dla ciebie nieodpowiednie towarzystwo. - Pewnie, że nieodpowiednie, ale serce nie sługa. Kocham, tęsknię i pragnę zobaczyć. A ty jak? - Zawsze w pełnej gotowości. - Jesteś u siebie? - Tak. Przyjedź, może w moim życiu pojawi się jasny promyczek. - A pewnie. Czekaj, za pół godziny • złączymy się w ekstazie. Parsknął śmiechem i pożegnaliśmy się. Gabinet Wieszniakowa mieścił się na drugim piętrze. Jego koledzy kręcący się pó korytarzu zerkali na mnie z zaciekawieniem. Muszę powiedzieć, że ja i Wieszniakow zdążyliśmy zostawić wyraźny ślad w historii miejscowej milicji, wplątując się w śledztwa, które jemu nie dodawały gwiazdek na pagonach, a mnie zadowolenia. Przeważnie obrywaliśmy po karku, co bynajmniej nie odebrało nam chęci do pchania się tam, gdzie' nas nie proszą. Artiom twierdził, że „garbatego tylko mogiła wyprostuje", mając na myśli mnie, a ja z niewinnym uśmiechem odbijałam to stwierdzenie do niego. Lalin zwykle się śmiał, choć pod względem „wtrącania się" wcale nie był mądrzejszy od nas - wiecznie zarzekał się, że nigdy więcej do nas nie dołączy, ale zapominał o tej obietnicy, gdy tylko na horyzoncie pojawiała się jakaś sprawa. Ogólnie byliśmy trójką absolutnie niepoprawnych poszukiwaczy sprawiedliwości, bardzo wątpiących w jej istnienie.

Gdy weszłam do gabinetu, Artiom siedział przy biurku. Na jego dobrodusznej twarzy stężał wyraz męki, Wieszniakow patrzył w okno i wzdychał ciężko. - No, no, kogo ja widzę - powitał mnie, wstał, objął po bratersku i ucałował. Potem chciał się odsunąć, ale mu nie pozwoliłam. - Pozwól, że przypadnę do twojego ramienia - poprosiłam. - Jestem w silnej potrzebie. - Czego? - zapytał czujnie, nauczony gorzkim doświadczeniem i spróbował się wyrwać. - Wszystkiego - odparłam lakonicznie, wypuściłam go z objęć i usiadłam naprzeciwko. - Aleś ty ładna... - powiedział śpiewnie. - Jawne kłamstwo i lizusostwo naprawdę w niczym ci nie pomogą. - O, zaczyna się. A już myślałem, że przyjechałaś tu po koleżeńsku, wódki się napić! Chociaż... - posmutniał i machnął ręką. - Jaki tam z ciebie teraz kolega, jedno nieporozumienie... - Popatrzył na mój brzuch jak na irytującą pomyłkę natury. - Opowiadaj, jak żyjesz. - Przyjechałaś tylko tak sobie czy coś się kłuje? - Zaniepokoił się. - Pewnie, że się kłuje. Ale etykieta wymaga wstępu, więc opowiedz krótko, jak żyjesz, a dopiero potem cię uszczęśliwię. - Wiesz co, już mi się odechciało opowiadać - Artiom poruszył się niespokojnie, przyglądając mi się. - Coś się stało? - U mnie nic. A jak tam twój awans? - Gdzieś się zawieruszył. - Skrzywił się Artiom. - Dobra, dobra, skoro powiedziałam, że umrzesz jako generał, to tak właśnie będzie. - Ja bym chciał pułkownika - jęknął, podrapał się po nosie, nie wytrzymał i roześmiał się. No dobra, mów, z czym przychodzisz? - Pewien chłopak zniknął. Trzeba go znaleźć. - Nie zajmuję się zaginionymi. - Poczekaj. Sprawa nie jest taka prosta, zajeżdża thrillerem szpiegowskim. - I od razu przyleciałaś z tym do mnie? Wielkie dzięki. A co to za chłopak? - zainteresował się. Zaczęłam opowiadać, a Artiom coraz bardziej marszczył brwi. - Idiotyczna historia - podsumował. - A nie mówiłam? - A czy ten chłopak przypadkiem nie robi nam wody z mózgu? Może to jakaś gra? - Nie wyglądało na to. Smarkacz był wystraszony. - Akimow nam podziękuje, jak mu podamy na talerzyku rolkarzy i podniesiemy wykrywalność. - Skrzywiłam się, a Artiom podniósł głos. - I nie rób mi tu min! Areszt to dla tych gówniarzy idealne miejsce, będą mieli czas, żeby zastanowić się nad życiem - wypalił, ale chyba zabrakło mu pomysłów na dalszą przemowę, bo umilkł zirytowany. Odczekałam chwilę i spytałam: - Masz jakieś pomysły? - Ile dusza zapragnie. - Interesują mnie tylko te, które dotyczą zaginionego pętaka. - Mówisz, że rodzice zawiadomili milicję? - Tak twierdzi Wlad. - Zobaczymy, co z tego wyjdzie. Jeśli nic, to wtedy się włączymy. - Słyszałeś powiedzenie: czas to pieniądz? - zapytałam złośliwie. - W tym konkretnym przypadku czas praktycznie nie ma znaczenia, i wiesz o tym równie dobrze, jak ja. Jeśli jest tak, jak powiedział Wład, że do rodziców do tej pory nikt nie zadzwonił z żądaniami okupu, to znaczy, że chłopak już nie żyje. - Mógłbyś dla odmiany powiedzieć coś optymistycznego.

- Proszę bardzo: mam nadzieję, że koleś spędza gdzieś wesoło czas, zapomniawszy poinformować o tym przyjaciół i rodziców. - Nie brzmi przekonująco. - Daję, co mam. - Rozłożył ręce. - Pójdziemy na piwo? - zapytał z uśmiechem. - Nie mogę pić piwa. - Nie możesz? Co za koszmar. A możesz jeść słone rzeczy? - Mogę. - No to super. Ja będę pił piwo, a ty będziesz jadła suszoną rybę. - I życie od razu nabierze barw. W pubie siedzieliśmy z godzinę, Artiom skarżył się na pogodę, na teściową, która wymyśliła sobie remont na działce i zwaliła go na wątłe barki mojego przyjaciela, na dzieci, które nie chcą się słuchać, i na żonę, która nie potrafi zrozumieć, co można robić w pracy przez osiemnaście godzin na dobę. - Ja też nie rozumiem - palnęłam. - Żeby chociaż był z was jakiś pożytek... - Typowe gadki. A skoro już jesteś tam, na górze - Artiom wskazał ością sufit - mogłabyś uświadomić naszym ojcom narodu, że... - Żeby podnieśli wam pensję - zgadłam. - Tak, jakby było co podnosić - prychnął Artiom pogardliwie - chociaż nie odmówiłbym... Problem w tym, że nie ma porządku - westchnął, niespodziewanie poważniejąc. - Lewa ręka nie wie, co robi prawa. - A czy kiedykolwiek było inaczej? - zdumiałam się. - Racja. - Wzniósł oczy ku niebu. Pożegnałam się z Artiomem i postanowiłam zajrzeć na plac Soborowy. Kawiarnia, o której wspomniał Wład, znajdowała się niedaleko parku i właściwie zasługiwała na nazwę restauracji, w każdym razie ceny na pewno były adekwatne. Solidnie wyglądający piętrowy budynek, na pierwszym piętrze biura, na parterze kawiarnia, do której można wejść zarówno z placu, jak i z zaułka Tichwińskiego. Ci, którzy przyjeżdżali samochodami, wybierali zaułek - parkowanie na placu z tej strony było zabronione, parking znajdował się na drugim końcu, daleko od kawiarni. Odsłonięta weranda z fontanną i marmurowymi schodkami była zastawiona stolikami. W czasie upału ludzie woleli siadać tutaj, więc żeby zwiększyć liczbę miejsc, kilka stołów postawiono wprost na placu, otaczając je niewysokim płotkiem; rozciągał się stąd wspaniały widok na sobór i cerkwie za rzeką. Teraz na placu było niewiele osób, stada gołębi spokojnie dziobały ku radości maluchów, które przyszły tu na spacer ze swoimi mamusiami. Kawiarnię „U Marka" bardzo polubili turyści, wstępowanie do niej stało się tak samo obowiązkowe jak wycieczka do soboru i obejrzenie fresków Andrieja Rublowa. Wszystkie kawiarniane stoliki na placu były zajęte, posiadacz połówki dolara musiał siedzieć blisko ogrodzenia, w przeciwnym razie Witka nie zdołałby wyrwać mu z rąk portfela. Zastanowiłam się, jakie mam szansę, by dowiedzieć się czegokolwiek o tym incydencie. Uznałam, że spore i skierowałam się do dębowych drzwi ze skromnym napisem „U Marka". Tak nazywał się właściciel kawiarni, ale co bardziej wykształceni obywatele mogli dopatrzyć się w tej nazwie związku ze słynnym soborem. W przestronnym holu i sali było pusto jak wymiótł, na szczęście zostałam zauważona: zmaterializował się młody chłopak z tabliczką przypiętą do piersi, na której widniało imię Paweł. - Dzień dobry - powitał mnie. - To zależy - odparłam, a on od razu stracił zapał. - Przyszła pani do nas w jakiejś sprawie?

- Niestety. Osobiście bardzo lubię próżnować, ale mój szef jest temu przeciwny wspomnienie o szefie było bardzo na miejscu, chłopak ze zrozumieniem skinął głową. Chyba mnie poznał i teraz demonstrował gotowość do bycia użytecznym; postanowiłam to wykorzystać. - Niedawno jednemu z waszych gości skradziono portfel. - Co pani mówi? - Ściągnął brwi. - Nic o tym nie wiem. Kiedy to się stało? - Gdy podałam datę, Paweł pokręcił głową: - To nie moja zmiana. - Szkoda. Czyli będę musiała zajrzeć tu jeszcze raz. - Kelnerzy mają inny grafik, zaraz dowiem się, kto wtedy pracował - pocieszył mnie. - Proszę, niech pani siada. Kawę, herbatę? - Herbatę. Usiadłam przy stoliku i dostałam filiżankę herbaty. Paweł odszedł na chwilę i wrócił z młodym chłopakiem. - To Witalik, pracował tamtego dnia. Witałij przywitał się i uśmiechnął szeroko. Od razu mi się spodobał, wyglądał na studenta, który tu sobie dorabia - i jak się wkrótce okazało, nie pomyliłam się. Szybko wyjaśniłam, o co mi chodzi, a Witalij odparł: - Pamiętam faceta, któremu gwizdnęli portfel. Ale to nie ja obsługiwałem ich stolik, tylko Wowka, Władimir Sokołów. - Jest teraz w pracy? - Nie, wczoraj pojechał do Turcji na urlop. - Szczęściarz. Cóż, będzie pan musiał cierpieć za niego. Proszę opowiedzieć wszystko, co pan pamięta. - Przyszło trzech facetów. Na werandzie nie było miejsc, a na dole początkowo nie chcieli siadać... - Na dole, czyli na placu? - Tak. Zaproponowałem, żeby usiedli w sali, ale tam też im się nie podobało. W końcu zdecydowali się na dół, choć jeden przez cały czas narzekał na hałas. - Jak wyglądali? - Zwykli turyści. - Turyści? - Na pewno nie miejscowi. - Dlaczego pan tak sądzi? - Trudno to wyjaśnić... Pracuję tu nie, pierwszy rok i trochę się nauczyłem, miejscowych od przyjezdnych odróżniam na pierwszy rzut oka. Patrzą na sobór, wydają okrzyki zachwytu, a nasi już przywykli i nie zwracają na to uwagi. Chociaż wie pani co, jeden z nich mógł być tutejszy. Gdy przechodziłem, słyszałem, jak powiedział do kolegi: „Przecież mówiłem, że tu jest świetna kuchnia", i usiadł tyłem do soboru, mimo że było ich trzech i nie musiał siadać tyłem. Jeden był gruby i niewysoki, to właśnie on od początku marudził. Drugi, taki niepozorny, jakby go opisać? Wyglądał na najstarszego, mógł mieć ze czterdzieści pięć lat; grubas był młodszy, chociaż łysy, chyba to on był wśród nich najważniejszy. Ten, który mógł być miejscowy, patrzył na niego z szacunkiem, tak specyficznie, rozumie pani? - Mniej więcej. Żadnego z nich nigdy wcześniej pan tu nie widział? - Nie. Mam dobrą pamięć do twarzy. Na przykład panią od razu poznałem. - Nie ma się czym chwalić, mnie rozpoznają nawet psy. - To dobrze? - To zależy. Zasadniczo nieszczególnie. Okej, dajmy spokój mojej popularności i wróćmy do mężczyzn. Co było dalej? - Dalej? Szedłem z kuchni i słyszę, że ten miejscowy coś wrzeszczy, początkowo nie mogłem zrozumieć, o co chodzi, a potem okazało się, że grubemu ktoś wyrwał portfel. Na placu kręci

się pełno dzieciaków na rolkach, widocznie jeden z nich tak się postarał. Facet się drze, Wowka do niego przyleciał, zaproponował, żeby wezwać milicje, miejscowy zaklął, a grubas tak na niego spojrzał, że tamten aż się zakrztusił i umilkł. Gruby gdzieś zadzwonił, a potem zapłacili i poszli. - A gdzie dzwonił? Może na milicję? - Może, ale szczerze mówiąc, nie sądzę. Wydaje mi się, że grubas nie chciał robić hałasu, szczególnie po tym, jak zadzwonił. - Interesujące. Do kawiarni weszli z placu? - Nie, z zaułka. - Nie zauważyłeś, jakim samochodem przyjechali? - Nie - pokręcił głową Witalij. - Zwróciłem na nich uwagę dopiero gdy wchodzili do holu. Ale jestem prawie pewien, że samochodem. - Dlaczego? - Tacy jak oni nie lubią chodzić piechotą. - A mówiłeś, że to zwykli turyści - przypomniałam. Chłopak roześmiał się. - Może nie zwykli. Ale nie miejscowi. - Zwracali się do siebie po imieniu? - Przy mnie nie. - Jakieś cechy szczególne, znaki charakterystyczne? - Nie - pokręcił głową po zastanowieniu. - Dwóch miało na sobie jasne garnitury, grubas trzymał marynarkę w ręku, ubrany był w koszulę z krótkim rękawem, ręce miał włochate, jakby pokryte sierścią. - Spostrzegawczy jesteś. Wzruszył ramionami: - Staram się. Ten miejscowy był w dżinsach i koszulce polo. - Gdyby znów się zjawili, zadzwoń do mnie - poprosiłam, podając mu wizytówkę. - Dobrze. Wstałam z zamiarem wyjścia, a Witalij stał nieopodal, obracając wizytówkę w ręku. - Wie pani co - powiedział nie podnosząc oczu. - Tymi facetami interesował się jeszcze jeden typ, to znaczy, tak mi się wydawało... - Westchnął i popatrzył na mnie niepewnie, jakby żałował, że to powiedział. - No to mów, nie dręcz mnie - zachęciłam go uśmiechem. - Może to tylko moje fantazje... Tak czy inaczej, facet siedział z gazetą w sali, przy tamtym stoliku - Witalij pokazał stolik przy wyjściu na werandę. - Stąd dobrze widać miejsce, gdzie siedziała tamta trójka, a samego faceta nie da się zobaczyć. Po dokonaniu nieskomplikowanych zabiegów (podeszłam do stolika i usiadłam przy nim, potem usadziłam przy stoliku Witalija i zeszłam na dół) upewniłam się, że kelner miał rację. - Dlaczego zwróciłeś uwagę na tego faceta? - Nie wiem. Sala była pusta, idę do kuchni, patrzę, siedzi typ z gazetą. A gdy tamci zaczęli robić awanturę, od razu nie postrzeżenie wyszedł. - Dlatego pomyślałeś, że ich obserwował? Witalij wzruszył ramionami. - Może się pani śmiać, ale jestem prawie pewien. - Sprawdźmy twoją spostrzegawczość. Jak on wyglądał? - No właśnie, chodzi o to, że nie pamiętam. Pamiętam gazetę, pamiętam koszulę, taka jasna, w paski, a twarz... Nawet nie wiem, czy blondyn, czy brunet. Chyba był w okularach, ale tego nie jestem pewien. - Kto obsługuje ten stolik? - Generalnie Dimka, ale tamtego dnia go nie było, ktoś go zastępował. - Można się dowiedzieć kto? - Oczywiście, zaraz. - Poszedł i wrócił po pięciu minutach. - Dimkę zastępował Andriej, ale on nie pamięta faceta. I nie przyjmował zamówienia, nie obsługiwał tego stolika.

- Co to znaczy? Chłopak wzruszył ramionami. - Facet mógł kupić piwo w barze - odparł i oboje popatrzyliśmy na barmana. - To była jego zmiana? - zapytałam. - Jego. Wołodia! - zawołał Witalij. Barman podszedł do nas i zapytał, zwracając się do mnie: - Jeszcze herbaty? - Nie, dziękuję. - Czy tamtego wieczoru, gdy jednemu gościowi skradziono portfel, nie zwróciłeś uwagi na faceta, który siedział przy tym stoliku? - zapytał go Witalij. Barman pokręcił głową. - Nie. A co? - No wysil się trochę, no? - No nie pamiętam. Ludzie łażą tam i z powrotem, jakbym chciał na wszystkich zwracać uwagę... - Mówię ci, wysil się. Pamiętasz, podszedłem, wziąłem trzy szklanki piwa... - Z pięć razy podchodziłeś. - Jeszcze o piłce nożnej gadaliśmy i o Wowce, zazdrościliśmy mu, że jedzie na urlop. Pamiętasz? - No... - jęknął barman i było jasne,, że w odróżnieniu od Witalija nie ma zbyt dobrej pamięci i na niewiele rzeczy zwraca uwagę. Ale Witalij był uparty i barman coś sobie przypomniał: faktycznie podchodził jakiś facet, wziął piwo i przez jakiś czas siedział przy stoliku. Barman się nim nie interesował, bo gość zapłacił od razu. Jak wyglądał, nie ma pojęcia. Witalij zdenerwował się, mamrotał: „Same ślepoty dookoła" i spytał mnie ze smutkiem: - Myśli pani, że mam halucynacje i żadnego faceta nie było? - Dlaczego? - Nie chciałam go rozczarować. - Był. - Ale że śledził tamtą trójkę, to już fantazja mnie poniosła? - Może i tak, a może faktycznie ktoś ich obserwował. Zobaczymy. W każdym razie dziękuję. - A dlaczego pani się zainteresowała tymi typami? - spytał, ściągając brwi. Uśmiechnęłam się. - Dziwię się, że dopiero teraz o to pytasz. - Mniej wiesz, mocniej śpisz - mruknął. - Właśnie - przytaknęłam i poklepałam go po ramieniu. - I nadal stosuj tę chwalebną zasadę. Mimo wszystko zajrzałam do komisariatu i zapytałam, czy ktoś nie zgłaszał utraty portfela. Tego dnia złodzieje zebrali spore żniwo, i jeśli wierzyć dyżurnemu, były także portfele, ale żadnego takiego, który ukradziono w kawiarni „U Marka". Interesujące - myślałam, idąc do samochodu. - Czyli nie zawiadomili milicji o kradzieży... Cóż, w tym akurat nie ma nic dziwnego, wiara obywateli w organa ścigania jest bardzo znikoma, wielu uważa, że składanie zeznania to zwykła strata czasu. Ciekawe, że grubas do kogoś dzwonił, a w nocy Wład zauważył samochód, który jakoby jechał za Witką, po czym chłopak zniknął bez śladu. A może Witka gdzieś się ukrył? W końcu było to bardzo prawdopodobne mimo ponurych prognoz Artioma... A może typ z gazetą faktycznie interesował się tą trójką i Witka nie przypadkiem złapał akurat ten portfel, może specjalnie na niego polował? Dość śmiała sugestia, ale... Załóżmy, że chłopaka ktoś p to poprosił. Facet z gazetą? Czemu nie? Wiedział o spotkaniu i zawczasu zadbał o to, żeby... Ale Witka nie mógł mieć pewności, że ta trójka zajmie akurat miejsce przy ogrodzeniu... Może po prostu miał szczęście? Załóżmy, że polował na portfel, ale chciał »potrząsnąć burżujem« nieco później, gdy mężczyźni wyjdą z kawiarni, a tu się tak szczęśliwie złożyło... Nie, nie pasuje. Żeby wyciągnąć komuś portfel z kieszeni, trzeba być zawodowcem, a Witka to podwórkowy chuligan, a nie zawodowy kieszonkowiec. Poza tym

zbyt duże ryzyko, facetów było trzech, zdążyliby go złapać. Najprawdopodobniej kradzież portfela faktycznie była przypadkowa... No proszę, zdążyłam wymyślić cały kryminał, a tak naprawdę wydarzenie może być znacznie bardziej banalne. Trzech facetów siedzi w kawiarni, jednemu z nich wyrywają portfel. Faceci nie powiadamiają milicji. To są fakty, a teraz idźmy dalej. W portfelu leży połówka dolara. Interesujące, ale też nic szczególnego. Potem Wład jakoby widział czarnego jaguara, który pojechał za Witką, ale wcale nie musiało tak być. Dalej: facet z gazetą w sali. I znowu nic pewnego: może śledził naszą trójkę, a może po prostu pił piwo. Artiom ma rację, wszystko pisane patykiem na wodzie, żadnych konkretów. A czego ja właściwie potrzebuję? Ciała chłopaka? Nie, nie, wolałabym się obejść bez tego i żywić nadzieję, że jednak objawi się żywy. Ale Witka się nie objawiał i nawet nie dzwonił, za to, gdy następnego dnia, zajrzawszy do biura, jechałam do redakcji pewnej miejscowej gazety zadzwonił Wład. - Olgo Siergiejewna, przepraszam, że przeszkadzam, ale pomyślałem, że to ważne. - Mów, co tam u ciebie - ponagliłam. - Gosza Syczew ma wielkiego siniaka pod okiem, a jego kumpel wygadał się, że napadli ich jacyś psychopaci. - Co to za Gosza Syczew? - westchnęłam. - Chodziliśmy razem do szkoły, on też jeździ na rolkach, tylko nie jest w naszej grupie. - Taak... Od dawna ma tego siniaka? - Od dwóch dni. On sam nic nie mówił, ale kumpel... - Gdzie znajdę tego Syczewa? - W taką pogodę pewnie siedzą w parku Puszkina przy fontannie. Chce pani, to z panią pojadę? - zaoferował się Wład. - Czy nie prosiłam, żebyś się nie pchał do tej sprawy? - No, prosiła pani. Ale ja tylko... - Sama pogadam z tym twoim Syczewem - burknęłam i wyłączyłam się. Uruchomiłam silnik i ruszyłam, ale nagle wyhamowałam - do parku lepiej iść piechotą. Cholera, na co ja tracę czas? Chcę się dowiedzieć, skąd chłopak ma śliwę pod okiem? A co mnie to obchodzi? Ale świetnie rozumiałam bieg myśli Włada i uważałam, że jego domysł trzeba sprawdzić. Jednak jeśli Syczew woli milczeć o siniaku, to raczej nie będzie skłonny do zwierzeń, pośle mnie do diabła albo zwyczajnie da nogę. Zadzwoniłam do Artioma. - Nie chciałbyś się przejść? - zapytałam wesoło. - Jakbym nie miał co robić... - A kto mówił, że miłość do mnie nie zna granic? - Czego to człowiek nie gada po pijaku... - A słyszałeś, że nie rzuca się słów na wiatr? - Zaczyna się. Znowu cię przypiliło? Gdzie znowu leziesz i jeszcze mnie ciągniesz? - Zapraszam cię na randkę. - Aha, już ci wierzę. Gdzie podjechać? Tylko bierz pod uwagę, że mam najwyżej pół godziny. - Wystarczy. Park Puszkina, czekam przy wejściu. - Dobra, zaraz będę - burknął. Artiom musiał zostawić swój znękany życiem i kiepskimi kierowcami samochód przy banku. Zresztą on sam też jest marnym kierowcą, więc nie wiadomo, czyją zasługą jest opłakany wygląd karoserii. Patrzyłam, jak Artiom przechodzi przez ulicę, mrużąc oczy w słońcu jak kot. Widać było, że mimo nawału pracy cieszy się, że choć na chwilę wyrwał się z dusznego gabinetu i ma okazję się przejść, chociaż uważał, że daje sobą manipulować i traci czas na głupstwa. Widząc mnie, zrobił surową minę i mruknął: - No i co? - Chodźmy do fontanny, ukochany - miauknęłam i uwiesiłam się na jego ramieniu.

- Ożesz ty - zaśmiał się i próbował iść ze mną noga w nogę, ale na jeden jego krok robiłam dwa, więc szybko dał spokój. - Może mi w końcu powiesz, po co ci jestem potrzebny? - Za mało się ruszasz, brzuch ci rośnie. - Tobie też - sparował. - Mnie z innego powodu, ale spacer i mnie nie zaszkodzi. Powinny się tu kręcić interesujące dzieciaki, mnie raczej nie będą się zwierzać, a tobie nie odmówią. - Zupełnie ci odbiło? - obraził się Artiom. - I dlatego leciałem tu na złamanie karku? - Leciałeś na skrzydłach miłości, o której mówiłeś nieraz. A ja do ciebie również z sercem na dłoni, to co ci się nie podoba? Opowiedziałam mu o telefonie Włada, Artiom pewnie uznał, że zwariowałam, ale nie powiedział tego na głos, tylko zapytał: - Wiesz przynajmniej, jak ten Syczew wygląda? - Skąd? Ale na pewno powiedzą nam dobrzy ludzie. Rzecz jasna, Syczew mógł być teraz w każdym innym miejscu i wtedy już nie uda mi się uniknąć zrzędzenia Artioma. Ale to nic, napijemy się piwa, posiedzimy na słoneczku i mi wybaczy. Przy fontannie panowało duże ożywienie, młodzież dawno temu upodobała sobie to miejsce. Jedni pili piwo na ławce, inni siedzieli na trawie, wystawiając na słońce nagie plecy, dwie dziewczyny jeździły na rolkach, nawet całkiem nieźle. Obejrzałam się i podeszliśmy do nich. - Widziałyście Goszę Syczewa? - spytałam dziewczynę w śmiesznej czapeczce. - Gdzieś tu był - dziewczyna obejrzała się i wskazała palcem aleję: - O, tam siedzi. Dwóch chłopaków w wieku szesnastu lat siedziało na balustradzie, obejmując kolana rękami. Jeden z nich podniósł głowę i zobaczyłam jego malowniczy siniak pod okiem. Chłopak też zwrócił na nas uwagę, popatrzył na Artioma, wstał gwałtownie, szarpnął towarzysza za rękaw koszuli i pomknął w krzaki. Z niezadowoleniem pomyślałam, że twarz Artioma działa lepiej niż legitymacja, czuć w nim gliniarza na kilometr. Gdyby chłopaki byli na rolkach, nie mielibyśmy szans, na szczęście nie mieli rolek. Artiom zaklął i ruszył za nimi w takim tempie, że tylko pokręciłam głową. Chłopcy rozdzielili się, kolega Syczewa poleciał w lewo, Syczew w prawo i popełnił błąd strategiczny - w tym miejscu wzgórze, na którym mieścił się park, spadało ostro w dół i w celu uniknięcia nieszczęśliwych wypadków postawiono płot. Płot można pokonać bez większego trudu, jednak zajmuje to trochę czasu - a Gosza czasu nie miał. Już prawie przeskoczył przez ogrodzenie, gdy Artiom złapał go za pasek od spodni i pociągnął na siebie. W efekcie chłopak spadł na ziemię i patrzył stamtąd na Artioma z mieszaniną złości i strachu. - Cześć - powiedział dobrodusznie mój przyjaciel, pomagając chłopakowi wstać i mocno przytrzymując jego rękę, żeby ten nie zechciał zmyć się po raz drugi. - Dobrze biegasz. - Aha - odburknął, patrząc to na mnie, to na Artioma, bo właśnie podeszłam i stanęłam przy Wieszniakowie, odcinając chłopakowi drogę odwrotu. Gosza schylił głowę i ciężko westchnął. - Dlaczego uciekałeś? - spytał serdecznie Artiom. Emanowała z niego dobroduszność, ale bynajmniej nie uspokoiło to chłopaka. - Dlaczego, dlaczego... A wy dlaczego? - My chcieliśmy porozmawiać. - Aha - burknął znowu chłopak. - A o czym? - Na przykład o siniaku pod twoim okiem - wtrąciłam się. - No jest siniak i co z tego? Pobiłem się. - Z kim? - Przyczepili się jacyś kretyni. - No i właśnie o tych kretynach nam opowiedz. - A kim wy w ogóle jesteście? - Gosza zaczął się stawiać. Artiom wyjął legitymacje i podsunął mu pod nos. - Wyjaśniam nierozgarniętym: jak nie będziesz chciał

rozmawiać tutaj, zabierzemy cię na komisariat. - Z jakiej racji? - Z takiej... Gwałtownie wzrosła liczba kradzieży na ulicach... - A co ja mam do tego? - Tego właśnie spróbujemy się dowiedzieć. No to jak, pogadasz po dobroci czy będziesz strugać głupa? Dobrze ci radzę, nie złość mnie, ja tylko z pozoru jestem dobry, a tak naprawdę to jestem bestią. - Na dowód swoich słów Wieszniakow spróbował zrobić groźną minę. Omal nie parsknęłam śmiechem, ale na chłopaku chyba zrobiła wrażenie. - Niech mnie pan puści, nie ucieknę. - Na pewno nie uciekniesz, bo jakbyś próbował, to oskarżymy cię o wszystkie kradzieże, uczciwi ludzie nie uciekają. - Ja nic nie wiem o tych kradzieżach! - jęknął. - Przecież prosiłem, żebyś mnie nie denerwował - Artiom spoważniał. - Dobrze, o tym potem. Najpierw opowiedz o siniaku. Podeszliśmy do ławki, usiedliśmy, Gosza znalazł się między nami, co chyba bardzo mu przeszkadzało. - Pobiłem się. - To już słyszeliśmy. Powiedz z kim, kiedy, w jakich okolicznościach? - Zarobiłeś tego siniaka, dlatego że nie chciałeś opowiedzieć o Witce? - spytałam. Chyba zgadłam, bo Gosza zaczął się kręcić niespokojnie. - Skąd wiecie? - zapytał niezadowolony. - Dużo wiemy, więc nie próbuj łgać - wtrącił się Artiom. - Mów wszystko, jak na spowiedzi. - No... tego... - Chłopak oblizał wyschnięte wargi. - To dokładnie tak było. Szukali Witki. Westchnął i zamilkł. - Każde słowo mam z ciebie obcęgami wyciągać? - rozzłościł się Artiom i tym razem zrobił wrażenie nie tylko na Goszy, ale i na mnie. Jak chce, to potrafi. - No, byliśmy na placu Soborowym, jeździliśmy na rolkach, a potem pojechaliśmy do parku. Tam zatrzymali nas dwaj faceci i pytali, jak dojść na Bałakiriewa. Zacząłem wyjaśniać, jak kto głupi, a ten palant ni z tego, ni z owego wykręcił mi rękę i pociągnął w krzaki, a tam żywego ducha. Przestraszyłem się, nie wiedziałem, co jest grane, ten drugi trzymał kumpla, dwa wielkie draby, a mordy takie, że każdy by się wystraszył. Potrząsnął mną i wrzeszczy: „Dawaj portfel!". A ja nic nie rozumiem! I wtedy mnie walnął. Zrozumiałem, że trafiliśmy na psychopatów, zacząłem udawać, że zaraz umrę ze strachu, i poprosiłem, żeby wyjaśnili, o co chodzi. - I wyjaśnił? - spytałam. - Tak. Spytał który mój kumpel kradnie? - I powiedziałeś mu o Witce? - A co miałem robić? Przecież to świry! A Witka nie jest moim kumplem, ja w ogóle jestem przeciwny tym ich zabawom, przez nich milicja nie daje nam spokoju, jak tylko widzą kogoś na rolkach, od razu się czepiają. No to powiedziałem, że to brygada Witki. Ten drab spytał, gdzie go można znaleźć, to powiedziałem. Puścili nas i ten, co mnie trzymał, powiedział: „Jak skłamałeś, to zedrę z ciebie skórę". I rąbnął mnie w nerki, debil. - Byli samochodem? - włączył się Artiom. - Nie. To znaczy może mieli gdzieś samochód, ale nie widziałem, od razu skręcili w ulicę, a my uciekliśmy... - W co byłeś ubrany tamtego dnia? - spytał Artiom. - Dżinsy, T-shirt, kamizelka... - Jaki T-shirt? - Biały, z krótkim rękawem. - A kamizelka? - Od sportowej kurtki, rękawy się odpinają.

- Z kapturem? - Nie, zwyczajna. - Ile masz wzrostu? - Metr siedemdziesiąt. - A Witka? - Też. No, może jest odrobinę wyższy ode mnie. - W co był ubrany tamtego wieczoru? - A skąd ja mam wiedzieć? Z tydzień go już nie widziałem. - Dobra, opisz szczegółowo tych dwóch typów. - Jeden wysoki, wielki, morda debila. Drugi zwyczajny. - Oczy, nos, uszy? - Mieli - Gosza skinął z powagą głową, a Artiom przewrócił oczami. - Jaki nos? Długi, szeroki, spłaszczony, haczykowaty, wąski? - A co ja, przyglądałem mu się czy co? Mówię, że wyglądał normalnie. Poza tym wystraszyłem się. - Poznałbyś go? - Jak to? - Na zdjęciu! - Nie wiem, mógłbym spróbować. A zdjęcia gdzie? - W Karagandzie - nie wytrzymał Artiom. - Czemuś przed nami uciekał? - Przecież wszyscy wiedzą, że Witka zaginął - burknął Syczew. - A ja nie potrzebuję kłopotów. - Dobra, spadaj. Nie trzeba było dwa razy powtarzać: Gosza zerwał się i chwilę później zniknął w krzakach. - No i co powiesz? - odwrócił się do mnie Artiom. - Jedno z dwojga: albo pomylili chłopaków, albo postanowili po prostu przycisnąć pierwszych lepszych kolesi na rolkach i od nich dowiedzieć się, kto się kręci na placu. - Niewielkie szansę. - Jednak mieli bardzo dużego farta. Zaraz .zadzwonię do Włada... - wyjęłam komórkę, wybrałam numer i zapytałam, w co ubrany był Witka tamtego wieczoru. Okazało się, że w białą koszulkę i sportową kurtkę bez rękawów, ale z kapturem. - Nakładali kaptur albo czapkę z daszkiem, żeby zasłonić twarz. - Czyli pomylili chłopaków - westchnął Wieszniakow. - Czyli wiemy już, że szukali Witki - powiedziałam. - Bardzo możliwe, że Wład faktycznie zauważył tego jaguara. Widzisz, a nie chciałeś iść. - Powiedz mi lepiej, po co to wszystko? Nawet nie wiemy, co z tym chłopakiem. - Właśnie. Rozdarty banknot już nie wydaje mi się zabawnym talizmanem. - Oho, jeszcze będę sobie głowę łamał, co to był za banknot - zdenerwował się Artiom. - I tak mam wysokie ciśnienie i problemy. - Jeśli facet w kawiarni był przyjezdny i postanowił napić się piwa na placu, to można założyć, że zatrzymał się niedaleko, znaczy w hotelu „Turysta". - Równie dobrze mógł się zatrzymać w trzydziestu innych hotelach. - Ja bym to jednak sprawdziła. Artiom jęknął rozdzierająco. - Olga, ja i tak mam kupę spraw - powiedział błagalnie. - Moje chłopaki rosną, a ja ich widzę przez pół godziny w tygodniu, moja mówi, że jak ich spotkam na ulicy, to nie poznam. A ty wyjeżdżasz z takimi głupotami. Poza tym ty też powinnaś pomyśleć o zdrowiu, a nie ganiać chuliganów po mieście. W twoim stanie to nawet nie wypada. - Chcesz piwa? - Nie, chcę na urlop, a jeszcze lepiej na emeryturę. Ale z takimi przyjaciółmi na pewno do emerytury nie dociągnę... - nie wytrzymał i zaśmiał się. - No dobra, chodźmy.

Artiom łaskawie zgodził się napić piwa, ale za to stanowczo odmówił rozmowy o banknocie. Było jasne, że w tej chwili nie zdołam nakłonić go do współpracy. I wtedy objawił się Dziadek, a raczej jego asystentka - zadzwoniła i spytała niezadowolona: - Co robisz? - Piję piwo. - Zwariowałaś? - To przenośnia. Chyba mogę mieć jakieś radości w życiu? - Zaraz będziesz miała. Jakiś gość czeka na ciebie ponad dwie godziny, wszyscy mają go dosyć. I Dziadek o ciebie pytał. Chciał pójść na obiad, a ciebie nie ma. - Rzeczywiście, tragedia... O, cholera! - zawołałam głośno, przypominając sobie o spotkaniu, i zerwałam się zza stolika. - Dostaniesz od zwierzchnictwa po karku... i dobrze - mruknął złośliwie Artiom. Do spotkania nie doszło, gość się nie doczekał. Dziadek jadł obiad w barku na drugim piętrze, za radą Ritki też tam poszłam. - Co robisz? - powitał mnie. - Wykonuję powierzone mi zadanie. - Tak? - Chyba nie uwierzył. - I co tam? - Gdzie? - zdumiałam się, ale pod jego spojrzeniem wzruszyłam ramionami i zapytałam: Naprawdę jesteś ciekaw czy tylko chcesz podtrzymać rozmowę? Machnął ręką i skupił się na sałatce. Ja zjadłam coś naprędce i wtedy zadzwoniła moja komórka. Wstałam od stołu i oznajmiłam Dziadkowi z promiennym uśmiechem: - Kupa pracy. Reszta dnia minęła chaotycznie i bez sensu, a gdy już miałam jechać do domu, do gabinetu zajrzał Łarionow i położył na stole dwie kartki. - To jest to, o co prosiłaś - powiedział, wskazując głową papiery. Zerknęłam na nie i aż gwizdnęłam. Wynikało z nich, że Grigorij Piotrowicz Zotow nigdy nie miał żadnej siostry. I to nie tylko ciotecznej, ale nawet stryjecznej. Babcia Zotowa, która wychowywała go po śmierci rodziców, miała tylko jedno dziecko, ojca Grigorija; w rubryce „krewni" zawsze stawiano kreskę. Ze strony matki również nie było żadnych krewnych, więc siostra nie miała się skąd wziąć. - To pewne? - spytałam Łarionowa, podnosząc głowę. Sapnął z urazą. - Oczywiście. - Bardzo ciekawe. - Skinęłam głową. - Po co Dziadkowi Zotow i jego rodzina? - zaciekawił się. - Spytaj go - poradziłam i problem został zdjęty z planu dnia. - Jest tutaj wszystko, co mogłoby cię zainteresować w sprawie Zotowa - wyjaśnił, a ja czytałam dalej. Do swojego stanowiska Zotow szedł wyboistą drogą: najpierw ukończył szkołę wojskową, potem przez kilka lat służył w wojsku, ale w tamtym czasie było to zajęcie bardzo niewdzięczne, więc zwolnił się, zaczął studiować ekonomię i pracować w banku. Jego kariera była błyskawiczna i ze wszech miar udana. - A co z Julią Bokową? - zainteresowałam się. - Nic ciekawego. Lat dwadzieścia, urodziła się w małym miasteczku na północy, masz tu wszystko napisane. Późne dziecko, ojciec był partyjnym bossem rangi miejskiej, matka gospodynią domową. Szczęśliwa rodzina. Ale po pierestrojce ojciec nie znalazł sobie miejsca w nowym układzie, przeniósł się do Jekaterynburga i próbował robić interesy, jednak bez powodzenia. Należał do tych, którzy potrafią tylko gardłować, ale wszystkie miejsca były już zajęte, więc musiał zejść na niziny. - Łarionow zaśmiał się, a ja ze zdumieniem pomyślałam, że ta okoliczność go bawi. - Trzy lata temu zachorowała mu żona, trzeba było natychmiast

zrobić operację, ale nie mieli pieniędzy. Sprzedali mieszkanie, ale kobiety i tak nie udało się uratować. Kilka miesięcy temu Julia Bokowa przeprowadziła się do naszego miasta i wstąpiła na studia, ojciec nadal mieszka w Jekaterynburgu; adres masz w papierach, w chwili obecnej jest na emeryturze. - Chwileczkę - sposępniałam. - To on żyje? - Z dokumentów wynika, że tak. A co? O ile pamiętałam, Nina Konstantynowna twierdziła, że dziewczyna jest sierotą. Zresztą, przypominając "sobie rozmowę z Julią, musiałam przyznać, że nie wspominała o ojcu. Od razu pomyślałam o mężczyźnie, z którym się spotkała, wiek pasował... No więc jak to, Zotow nie miał siostry, ale Nina uparcie nazywa Julię siostrzenicą i instaluje dziewczynę w swoim domu, chociaż jej ojciec mieszka w mieście? - Tam masz wszystkie dane - machnął ręką w kierunku papierów Łarionow, nie doczekawszy się ode mnie odpowiedzi. Zaczęłam je uważnie studiować. Bokowa Stella Leonidowna, matka Julii, nie wyglądała na powiązaną z Grigorijem Zotowem. Urodzona w ziemi lwowskiej, ukończyła studia we Lwowie, potem wyszła za mąż i jeździła po całym kraju z mężem, najpierw liderem komsomolskim, potem partyjnym. Czyli Irina Konstantynowna miała rację, że Julia podszywa sie pod kuzynkę sierotę. Ciekawe... - Dziękuję - powiedziałam Łarionowowi. Popatrzył tak, jakby czekał na wyjaśnienia, nie doczekał się i wyszedł. A ja wybrałam numer telefonu Iriny Konstantynowny. - Dzień dobry, Oleńko - powitała mnie Irina. - Wygląda na to, że Zotow nie miał żadnej siostrzenicy - oznajmiłam. - A nie mówiłam? - ucieszyła się, ale od razu przygasła. - No i co teraz? Jestem pewna, że ta łajdaczka ją szantażuje! - A czym według pani mogłaby ją szantażować? - Nie wiem - wymamrotała Irina Konstantynowna. - Szczerze mówiąc... czy mogłybyśmy się dzisiaj spotkać? - Oczywiście - odparłam, zerkając na zegarek. Umówiłyśmy się na spotkanie i pojechałam do domu, żeby zabrać ze sobą Saszkę. Długie siedzenie w domu w samotności źle wpływało na jego i tak już okropny charakter. Dziadek uprzedził, że wróci późno, więc mogłam bez przeszkód poświęcić wieczór swojemu psu. Z Inną Konstantynowna spotkałam się w kawiarnianym ogródku, gdzie obecność jamnika nikomu nie przeszkadzała. Pomogłam Saszce wspiąć się na krzesło, skąd leniwie przyglądał się przechodniom, od czasu do czasu szczekając. - Zachowuj się przyzwoicie - zwróciłam mu uwagę, Saszka popatrzył na mnie z wyrzutem, że niby co ja sobie myślę, ale ucichł. Irina Konstantynowna przyszła punktualnie o dziewiętnastej, tak, jak się umówiłyśmy. Oglądając się jak spiskowiec, poklepała mnie po dłoni. - Czułam, czułam, że to nie jest żadna rodzina... Olu, trzeba coś zrobić z tą dziewczyną! - Szczerze mówiąc - westchnęłam - nie wyobrażam sobie, co mogłybyśmy zrobić. - No jak to? Jestem pewna, że Ninę ktoś szantażuje... - Ale sama Nina nazywa Julię swoją siostrzenicą i kategorycznie nie życzy sobie, żeby ktoś wtrącał się w jej prywatne sprawy. - Dowiedziała się pani czegoś o tej dziewczynie? - zapytała Irina po dłuższej chwili milczenia; przez ten czas chyba zgodziła się z moimi argumentami. - Niczego, co mogłoby nam pomóc. Przy okazji, jej ojciec żyje, bardzo możliwe, że to właśnie jego spotkała pani wtedy w domu siostry.

- O mój Boże... Trzeba ratować Ninę przed tymi... Nawet nie wiem, jak ich nazwać. A może to jakaś sekta? Złapali ją w swoje sieci, a teraz... Opowiadam głupstwa, bardzo przepraszam. - Świetnie panią rozumiem. - wtrąciłam - Wspomniała pani o szantażu... Zastanówmy się, o co mogłoby chodzić? - Iłe ja już sobie głowy nad tym nałamałam - pokiwała głową Irina i pogłaskała Saszkę, a ten warknął głucho, dając do zrozumienia, że nie podoba mu się ta poufałość. - Gryzie? - zapytała niepewnie. - Nie sądzę, jest dobroduszny, tylko źle wychowany. Lepiej go nie dotykać. Saszka popatrzył na mnie z wdzięcznością, Irina zaś mówiła dalej: - Jestem pewna, że to jest jakoś związane z jej mężem. Może jakiś mroczny epizod w jego życiorysie, który Nina próbuje ukryć? - Mroczny epizod? - powtórzyłam. - Może wiąże się to z jego interesami i Nina nie chce, żeby wyszło na jaw... te wszystkie sprawy bankowców... - Machnęła ręką. - Załóżmy. Są jednak dwa „ale". Po pierwsze, Zotow nie żyje i... - Już powiedziałam, Nina nie chce, żeby jego pamięć... - W takim razie po drugie: jak o jego bankierskich interesach mogłaby dowiedzieć się Julia i jej potencjalny ojciec, jeśli to on był u Niny? - A może Grisza miał jakieś interesy w Jekaterynburgu? - Załóżmy - nie spierałam się. - Jednak mało prawdopodobne, żeby dowiedział się o nich przeciętny emeryt. - O mój Boże... W takim razie co? - Może mi się zdawało... Julia jest podobna do Grigorija Piotrowicza. Irina już miała zaprotestować z oburzeniem i nawet otworzyła usta, ale zamiast tego klasnęła w ręce. - Ma pani rację! Rzeczywiście, jest pewne podobieństwo! To znaczy, aż do tej chwili nie przyszło mi to do głowy, ale teraz, gdy pani powiedziała... Tak, coś w tym jest. Myśli pani, że to jego córka? Wzruszyłam ramionami, nie miałam żadnych podstaw do takich stwierdzeń. - Szczerze mówiąc, wcale nie jestem tego taka pewna. Matka Julii była piętnaście lat starsza od Grigorija. Wprawdzie dla miłości to żadna przeszkoda, ale... Teoretycznie mieli szansę spotkać się dwa razy: po raz pierwszy, gdy Zotow wstąpił do szkoły wojskowej w Riazaniu. W tym czasie Boków pracował tam w komitecie okręgowym, ale dosłownie miesiąc później opuścił Riazań i przeniósł się w inne miejsce. Nawet jeśli założymy, że jego żona przez jakiś czas pozostała w mieście, to prawdopodobieństwo spotkania z Zotowem, który wtedy studiował, jest znikome. Julia przyszła na świat siedem lat później, w niewielkim miasteczku na północy... - Tak, widziałam jej paszport - skinęła głową Irina. - Zotow w tym czasie służył na północy. - Owszem. - Jednak sto kilometrów to duża odległość i prawdopodobieństwo spotkania jest niewielkie. - To faktycznie mało prawdopodobne - pokręciła głową Irina. - Byłam kiedyś w tym miasteczku wojskowym, to znaczy, do samego miasteczka mnie nie wpuścili. Okropne miejsce, zupełnie oderwane od cywilizacji. Mieszkali tam dwa lata, praktycznie stamtąd nie wyjeżdżając. Zresztą, dokąd mogliby jechać? W promieniu stu kilometrów nie było żadnego osiedla - koszmar! Chwała Bogu, że niedługo potem ich przenieśli... Nie wierzę, że mogliby mieć tam romans. Wyobraża pani sobie, jak wygląda życie w takim światku? Żołnierze, oficerowie z rodzinami, wszystko na widoku, każdy każdego zna... Sama miałam męża wojskowego i świetnie wiem, jak to jest. Poza tym Nina i Grisza byli dopiero co po ślubie, spodziewali się dziecka... Nie, to absolutnie niemożliwe.

- Dziecka? Lena urodziła się na północy? - Nie. Pierwsze dziecko urodziło się przed terminem, w tamtych okolicach to zwykła sprawa, tam są jakieś problemy z ekologią, a może promieniowanie... Mama chciała, żeby Nina przeniosła się do niej, ale ona nie chciała zostawić męża, w takim momencie najlepiej być razem. Dziecko żyło tydzień... Potem Nina długo chorowała, zaczęły się różne komplikacje, baliśmy się, że w ogóle nie będzie mogła mieć dzieci, ale chwalić Boga wszystko jakoś się ułożyło. Griszę przeniesiono na Ukrainę i tam rok później urodziła się Lenoczka. Wie pani co, Olu, może się mylę, ale... jakoś nie chce mi się wierzyć, że Grisza zdradzał Ninę, albo żeby ona zdradzała Griszę. Oczywiście, w życiu różnie bywa, ale oni naprawdę się kochali i każdy to widział. Gdyby to był jakiś błąd młodości, to jeszcze, ale... Julia urodziła się w lutym? Czyli Grisza musiałby spotykać się z jej matką w środku maja? To już absolutnie niemożliwe. Świetnie pamiętam tamten rok, w maju mojego byłego męża, był lotnikiem, przeniesiono na południe i cały miesiąc Grisza z żoną spędzili u nas, przyjechali rodzice, moja córeczka osiemnastego maja kończyła roczek... Pamiętam to tak, jakby to było wczoraj. Może podobieństwo Julii do Griszy to czysty przypadek? Chyba szukamy nie tam, gdzie trzeba, myślę, że tu chodzi raczej o jego interesy, chociaż? Boże mój, już sama nie wiem, co o tym myśleć. Niech pani posłucha, może porozmawiałaby pani z Niną, może ona pani zaufa? - zapytała z nadzieją Irina. Przypomniałam sobie scenę w domu Niny Konstantynowny i ta sugestia wydała mi się bardzo wątpliwa, ale żeby nie martwić Iriny, zgodziłam się. Pożegnałyśmy się i razem z Saszką piechotą wróciłam do domu, po drodze opowiadając psu o swoich przemyśleniach. - Interesująca historia, psie. Powiedz mi, dlaczego kobieta miałaby przedstawiać obcą osobę jako swoją siostrzenicę? Irina Konstantynowna twierdzi, że jej siostra jest szantażowana, ale nie widzi powodu do szantażu. Poza tym nie zauważyłam, żeby dziewczyna budziła antypatię Niny Konstantynowny, ale może Nina jest dobrą aktorką? Jeśli Julia jest mimo wszystko córką Zotowa, to zachowanie Niny i tak niczego nie wyjaśnia. Może naprawdę istnieje jakiś testament? Bzdura, byłoby o tym wiadomo, chociaż... - Saszka odszedł ode mnie na sporą odległość, najwyraźniej cudze problemy zupełnie go nie interesowały. Następnego dnia rano Dziadek poszedł do pracy, a ja wyszłam na spacer z Saszką. Wtedy zadzwonił Artiom, a jego głos był przepojony smutkiem, co nie wróżyło nic dobrego. - Gdzie jesteś? - spytał. - W parku. - Niektórzy to mają szczęście. A ja na wysypisku śmieci. - Na własne życzenie czy ktoś cię wysłał? - Na własne - warknął. - Przyjedź. - Na wysypisko? - przeraziłam się. - A co, sam mam tu cierpieć? To pod elewatorem, skręcisz w lewo i zobaczysz ogrodzenie z betonowych płyt. Będę tam na ciebie czekać. Saszka zerkał na mnie bardzo niezadowolony, musieliśmy szybko skończyć spacer. Żeby zrekompensować psu krzywdę, postanowiłam wziąć go ze sobą, choć wysypisko śmieci nie jest najlepszym miejscem dla tak wybitnego stworzenia. Saszka zrozumiał, że jedzie ze mną i nie będzie musiał czekać w pustym mieszkaniu. Rozsiadł się na przednim siedzeniu w samochodzie i popatrzył na mnie chytrze, jakby chciał powiedzieć: wracają dawne czasy, znowu będziemy kręcić się po mieście i pchać tam, gdzie nas nie proszą. Skręciłam na niewłaściwych światłach i w efekcie zamiast przy elewatorze znalazłam się obok fabryki, musiałam zawrócić, trząść się na rozwalonej drodze, w końcu jednak znalazłam odpowiedni zakręt. Wokół ciągnęły się budynki niewiadomego przeznaczenia, można było tylko zgadywać, co ludzie tu robią. Wyminęłam dwa służbowe autokary, wypełnione

pasażerami, co tylko wzmogło moją ciekawość. Nagle budynki i płoty skończyły się, w oddali pojawił się lasek, a przede mną pole, przez które prowadziła ścieżka do ogrodzenia z betonowych płyt, tak jak powiedział Wieszniakow. Ogrodzenie wyglądało dziwnie: sześć przęseł, postawionych nie wiadomo po co - wokół nie było zupełnie nic, więc płot stał bez sensu. Chwilę później przed ogrodzeniem zjawił się Wieszniakow. Stał, osłaniając oczy dłońmi i czekał na mnie. Pewnie usłyszał szum silnika i wyszedł na spotkanie. - Cześć - powiedziałam wesoło. Artiom nie podzielał mojej radości, ale na widok Saszki jednak się uśmiechnął, pogłaskał go i polecił: - Psie, lepiej zostań tutaj. - Może powiesz, co się dzieje? - zapytałam. Pytanie było retoryczne - nietrudno domyślić się, co o dziewiątej rano Wieszniakow robi na wysypisku śmieci, zwłaszcza biorąc pod uwagę specyfikę jego pracy. Równie łatwo domyślić się, dlaczego mnie tu wezwał. - A więc tak - zaczął, gdy szliśmy wzdłuż ogrodzenia. - Urządzono tu nielegalne wysypisko śmieci. Korzystają z niego wszyscy jak leci i to chyba od dawna, biorąc pod uwagę to, co się tu dzieje. Ale teraz ktoś doniósł zwierzchnictwu, że nieopodal jest ekologicznie czysta rzeka i w związku z tym... Jednym słowem, dziś rano przysłali tu dwa traktory, żeby nadać krajobrazowi znośny wygląd. Traktorzyści ugniatali śmieci i coś znaleźli. Minęliśmy ogrodzenie i ujrzałam odstręczający widok. Przed nami zaczynał się szeroki parów wypełniony śmieciami. Gdzieniegdzie góry odpadków już wyrównano, co wcale nie pomogło krajobrazowi, a smród był taki, że nie zdziwiłam się, widząc, że większość ludzi na dole ma na twarzach maski. Przy ogrodzeniu stało kilka samochodów, w tym dwa milicyjne; trzech mężczyzn w mundurach usilnie odwracało wzrok od ziemi, woleli patrzeć na drzewa na horyzoncie. Oprócz tej trójki było jeszcze z. pięć innych osób, większość z nich znałam. - Cześć - powitał mnie radośnie Walera. Znamy się kawał czasu, a ja ciągle nie mogę przestać się dziwić jego optymizmowi i temu, jakim cudem udaje mu się zachować dobry humor w tej pracy. - Ja główkuję, co tu robi Wieszniakow, a teraz rozumiem, że macie wspólny interes. Podeszłam na tyle blisko, że mogłam zobaczyć przyczynę porannego zamętu. Wśród śmieci leżał mężczyzna, w ubraniu, ale bez butów. Wiek nieokreślony, ręce i twarz pokryte strasznymi ranami. Pokonując mdłości, pochyliłam się i spytałam Walerę: - Co to? - Szczury. Są ich tu całe stada. O, nawet teraz łażą, bezczelne dranie. - Od dawna tu leży? - Od paru dni. - Skoro chcieli ukryć ciało, zostawianie go tutaj nie było zbyt mądre. A może to ktoś z tutejszych bywalców? - Bezdomni tu nie mieszkają, a śmieci zwala się rzadko, od przypadku do przypadku, więc gdyby nie zbieg okoliczności, nigdy nie znaleziono by tego ciała. - Możesz powiedzieć, co było przyczyną śmierci? - Chyba skręcony kark, ale ciało jest w takim stanie, że przed sekcją zwłok trudno cokolwiek orzec na pewno. - Zwróć uwagę na ubranie - odezwał się milczący dotąd Wieszniakow. Zwróciłam: dżinsy, podkoszulek, niegdyś biały, i sportowa kurtka bez rękawów, za to z kapturem. Właśnie tak w dniu zaginięcia ubrany był Witka Simuszyn. - Sprawdziliście kieszenie? - Pusto. A teraz nie pozna go nawet rodzona matka. - Pozna, po ubraniu. No i chłopak ma na ręku zegarek. Zegarek nadal wskazywał dobrą godzinę, co wydawało się

nieprawdopodobne i nieprzyjemne. Odwróciłam wzrok. - Taak... - mruknął Wieszniakow i poszedł do mojego samochodu. Szłam za nim, z mężczyznami żegnając się skinieniem głowy. - Wygląda na to, że to nasz Simuszyn... - powiedziałam, chcąc jak najszybciej opuścić to ponure miejsce. - Wygląda. Przecież mówiłem: musi być ciało, jakże to tak bez ciała. - Nostradamus, kurde - prychnęłam głośno. - Za to teraz opowieść o połówce dolara trzeba będzie potraktować poważnie. - Najpierw musimy mieć pewność, że to ciało zaginionego i jeszcze wydobyć zeznania od jego przyjaciół, że taki dolar faktycznie istniał. Poza tym wcale nie wiadomo, czy chodzi o tego dolara... - Artiom westchnął i dodał ze smutkiem. - Szkoda chłopaka. - Pewnie - przyznałam. - Podwieźć cię gdzieś? - Pojadę z Walerką. Wsiadłam do samochodu, a Artiom dreptał z boku, nie wiadomo dlaczego odwracając wzrok. Chyba to nie widok zamordowanego tak na niego podziałał? Musiało być coś jeszcze. - Wieszniakow - odezwałam się. - No? - Ocknął się z zadumy. - Jeśli chcesz coś powiedzieć, mów. - Moja wczoraj mówiła... jej przyjaciółka pracuje w urzędzie, i tamta powiedziała mojej, a moja mnie. Baby są, jak wiadomo, strasznie wścibskie... - Zorientował się, do kogo mówi i zmarkotniał. - Ja w tym sensie, że jeśli już wiesz.. - Nie wiem - pokręciłam głową, z uśmieszkiem obserwując jego mękę. - Co za urząd? - Tagajew złożył dokumenty - wypalił Artiom i odwrócił się. - Jakie dokumenty? - spytałam tępo. - Chce się żenić - wyjaśnił, tracąc cierpliwość. - Złożył dokumenty, wszystko jak należy. - Z kim się będzie żenił? Czy to wogóle ma znaczenie? Ze mną na pewno nie. Wieszniakow świdrował mnie wzrokiem, a ja patrzyłam w dal, próbując zrozumieć, jakie wrażenie zrobiła na mnie ta wiadomość. Wieszniakow nadal wytrzeszczał na mnie oczy, w końcu nie wytrzymał: - Wiedziałaś? - Pewnie Timur uważa, że mnie to nie dotyczy. I rzeczywiście, tak właśnie jest. - I w ogóle cię to... nie obeszło? - Artiom z trudem znalazł odpowiednie słowo. - Obeszło - skinęłam. - Tylko jeszcze nie wiem jak. - Idź do licha - rzucił, machnął ręką i wrócił do kolegów. A ja włączyłam silnik. Tagajew chciał się żenić. No cóż, najwyższa pora pomyśleć o następcy... Cholera! A czego się spodziewałaś? Wstrzemięźliwość nigdy nie była jego cnotą, zawsze kręciło się wokół niego pełno bab... Pewnie jest wśród nich choć jedna, którą mógłby nazwać żoną. Czyżbym na serio myślała, że jestem niezastąpiona? Co za głupota... Ciekawe, kiedy wpadł na ten pomysł: przed naszym spotkaniem w operze czy po? Zresztą, co za różnica? Wtedy dopiero zrozumiałam, że ta nowina zrobiła na mnie większe wrażenie, niż początkowo myślałam. Zatrzymałam samochód, położyłam ręce na kierownicy i patrząc na Saszkę, powiedziałam z urazą: - Twój Timur jest głupi. - Saszka, słysząc imię przyjaciela, zaszczekał wyjątkowo rozpaczliwie. - I nie kłóć się ze mną! - Podniosłam głos. - On jest głupi, a ty wcale nie lepszy. Zupełnie niepotrzebnie obraziłam psa. Saszka odwrócił się oburzony, a ja popatrzyłam w okno. Pies poczekał chwilę, a gdy niczego się nie doczekał, przeniósł się na moje kolana i polizał mnie w podbródek. Pocałowałam go w mokry nos i nasza przyjaźń została uratowana. - No i dobrze, niech się żeni... Co to nas obchodzi - wygłosiłam i włączyłam silnik. Po drodze zadzwoniłam do pracy, okazało się, że przez jakiś czas spokojnie dadzą sobie radę beze mnie i zdążę odwiedzić Zotowych. Byłam prawie pewna, że trup na wysypisku śmieci to

zaginiony Wiktor Simuszyn, dlatego uznałam, że nie od izcczy byłoby porozmawiać z Leną w końcu Simuszyn był jej chłopakiem. Zapewne wie o tej historii nie więcej niż Wład, ale... Przez cały czas nie dawał mi spokoju tamten facet z gazetą, który siedział w kawiarni. A jeśli portfel znalazł się w rękach Witki nie przypadkiem, jeśli Lena coś o tym wie? Już wkrótce zatrzymałam się przed domem nad rzeką. Ledwie zdążyłam zaparkować, gdy na werandzie zjawiła się Nina Konstantynowna. Stała z posępną miną, otulając się w szal i czekała, aż podejdę. - Dzień dobry - powiedziałam, uśmiechając się radośnie i nie chcąc dostrzec, że jestem tu nieproszonym gościem. - Dzień dobry - odpowiedziała, ciągle z tą samą ponurą miną. - Chciałabym porozmawiać z Leną - oświadczyłam twardo, rozumiejąc, że żadne uśmiechy tu nie pomogą. Nina Konstantynowna jakby się zdziwiła. - Z Leną? O czym? - O czymś, co dotyczy jednego z jej przyjaciół. - Proszę posłuchać, nie rozumiem, czego pani chce od jej przyjaciół i w ogóle... Już powiedziałam, że nie potrzebuję pani pomocy i pani wścibstwo... - Nie rozumie pani. Zdarzyło się coś bardzo poważnego... przyjacielowi Leny przydarzyło się nieszczęście. Lena będzie musiała porozmawiać ze śledczym, więc pomyślałam, że dobrze będzie, jeśli najpierw ja z nią pogadam. - Nieszczęście? - zapytała Nina Konstantynowna, a w jej spojrzeniu pojawił się strach. - Jakie nieszczęście? - Nie wiem, czy córka wspominała pani o tym, czy nie, ale jeden z jej znajomych zaginął kilka dni temu, nie było go ani w domu, ani u przyjaciół. - Nie, nic mi nie mówiła. - Dziwne - przyznałam. - Chociaż być może wcale nie. Czy Lena jest w domu? - Nina Konstantynowna pokręciła głową. - A gdzie? - U przyjaciółki - odparła, z trudem opanowując zdenerwowanie. - Pojechała wczoraj wieczorem. - Można do niej zadzwonić? - Zostawiła komórkę w domu - wyjaśniła Nina Konstantynowna. - Leży w jej pokoju na komodzie. Pomyślałam, że kobieta zaraz się rozpłacze, spod szala na chwilę wysunęła się jej drżąca dłoń, Nina spostrzegła to i szybko schowała rękę. - Ale chyba wie pani, gdzie mieszka ta przyjaciółka? Nina znów pokręciła głową. - Nic nie wyjaśniła. Powiedziała tylko: „Mamo, nie martw się, jadę do przyjaciółki i przenocuję u niej". Byłam pewna, że zadzwoni, w końcu zadzwoniłam do niej sama i wtedy odkryłam telefon na komodzie. - Julia jest teraz w domu? - zapytałam. Teraz już strach w oczach Zotowej był tak wyraźny, że kobieta odwróciła się pospiesznie, nie umiejąc tego ukryć. - Jest, a co? - Mogę z nią porozmawiać? - Boże wielki, a o czym? - Nino Konstantynowna, przecież wyjaśniłam... - Niech pani stąd idzie! - Teraz Nina prawie krzyczała. - Niech pani stąd idzie... Zrozumiałam, że nie ma sensu nalegać i wróciłam do samochodu. Zachowanie kobiety zaintrygowało mnie. Leny chyba naprawdę nie było w domu, pytanie tylko, czy matka wie, gdzie ona jest, czy nie? Być może dziewczyna przestraszyła się i po zniknięciu Simuszyna postanowiła ukryć u przyjaciół, a żeby trudniej było ją znaleźć, nawet matce nie powiedziała, gdzie jest. Ale skoro się ukrywa, to powinien być jakiś powód. Czy ona wie coś więcej niż Wład? Być może. Nie podzielałam jej przekonania, że u przyjaciół będzie bezpieczna. Jeśli

poszukiwaniami zajęli się „poważni" ludzie... To znaczy, że muszę jak najszybciej ją znaleźć. Co prawda Nina Konstantynowna może świetnie wiedzieć, gdzie jest jej córka... Załóżmy, że Lena o wszystkim opowiedziała matce (to akurat byłoby mądre posunięcie: zamiast latać po koleżankach, najlepiej wtajemniczyć rodziców) i Nina podjęła odpowiednie kroki. Ja na jej miejscu poszłabym na milicję, ale zdaje się, że ona miała swoje zdanie na ten temat. Poza tym nie znam wszystkich okoliczności. Wład wolał nie opowiadać wszystkiego na milicji, podobny powód milczenia mogła mieć Nina Konstantynowna. Jechałam do domu, zastanawiając się nad tym wszystkim, a gdzieś w tle tłukła się uparta myśl: „on się żeni". Pojawiała się coraz częściej i zostawała coraz dłużej, mogłam nawet zanucić: „On się żeni, on się żeni, on się żeni...". - A mnie to nie dotyczy - powiedziałam na głos, strasząc Saszkę. Dojechałam do hotelu „Turysta". Według moich wyliczeń, trzej mężczyźni z kawiarni, jeśli faktycznie byli przyjezdni, najprawdopodobniej zatrzymali się tutaj. Objechałam parking dookoła, szukając czarnego jaguara. Parking był zastawiony, ale jaguara brak. Szef ochrony hotelu był moim dobrym znajomym, w dodatku kiedyś mu pomogłam i od tamtej pory był mi winien przysługę. Rzadko o tym myślałam, ale teraz chyba nadarzała się okazja do rewanżu. Zaparkowałam samochód i weszłam po schodach do głównego wejścia; szklane drzwi rozsunęły się i znalazłam się w westybulu z fontanną pośrodku. Hotel uważano za jeden z najlepszych w mieście i byłam skłonna się z tym zgodzić. Ominęłam fontannę, skręciłam w korytarz i wkrótce znalazłam się przed drzwiami ze skromną tabliczką, zapukałam i weszłam. Mój przyjaciel urzędował przy biurku rozwalony w fotelu, naprzeciwko niego siedział młody chłopak w niedrogim garniturze. Nie mogę powiedzieć, że ich twarze zajaśniały na mój widok, ale nie pojawiła się na nich irytacja, co mnie ucieszyło. - Z czym przychodzisz? - spytał Wołodia, mruknął do chłopaka i ten oddalił się pospiesznie. - Z prośbą - westchnęłam, siadając na miejscu, które zwolnił chłopak. - Jasne. - Uśmiechnął się. - No to mów, pomogę, jak mogę. - Interesuje mnie trzech mężczyzn, którzy prawdopodobnie zatrzymali się w hotelu dwudziestego ósmego. Trudno ich opisać; jeden podobno gruby i gniewny, dwaj pozostali przeciętni. Jedyny interesujący punkt zaczepienia to samochód: mogli przyjechać czarnym jaguarem. - Oczywiście nie ma sensu pytać, dlaczego tak zainteresowały cię te typy? - Możesz spróbować, tylko po co? - Wzruszyłam ramionami, a Wołodia nie domagał się wyjaśnień. - Pamiętam tego jaguara, świetny wózek, na moskiewskich numerach. Kilka razy widziałem go przed wejściem głównym, dwudziestego siódmego albo dwudziestego ósmego. Jeśli to nasz gość i zostawił wózek na parkingu, to zaraz dowiemy się, kto to jest. Poczekasz tutaj czy przejdziesz się ze mną? - Przejdę się. Poszliśmy na hotelowy parking. Oczywiście Wołodia mógł zadzwonić i uzyskać wszelkie informacje, nie wychodząc z gabinetu, ale podobnie jak ja wolał widzieć swojego rozmówcę - wtedy człowiek ma większe szansę, że dowie się czegoś ciekawego. Przed wjazdem na parking stała budka obita sidingiem, przed nią na ławce siedział młody chłopak ze znudzoną miną. Widząc mnie i Wołodię, wstał. - Cześć - rzucił Wołodia, chłopak skinął głową i całą uwagę skupił na mnie, ale wolałam, żeby pytania zadawał mu bezpośredni przełożony. - Czy ostatnio ktoś stawiał tu czarnego jaguara? - zapytał. Chłopak okazał się milczkiem - pokręcił głową i uznał, że to wystarczy. - Na pewno? - Wołodia ściągnął brwi. Tym razem chłopak przytaknął.

- A ja widziałem taką brykę przed hotelem. Ochroniarz w milczeniu pokręcił głową. - A coś ty taki małomówny? - Uśmiechnęłam się. - Nie płacą mi za mielenie ozorem - odpowiedział. - Daj dziennik - burknął Wołodia, wchodząc do budki. Ochroniarz bez entuzjazmu poszedł za nim, ja zamykałam pochód. Dziennik prowadzony był wzorowo: obejrzeliśmy ostatnie zapiski i upewniliśmy się, że nie ma tam ani słowa o czarnym jaguarze, ani o żadnych innych jaguarach. - To raczej rzadki wózek - przemówił chłopak. - Zapamiętałbym. Popatrzyliśmy na niego. Może mi się zdawało, ałe odniosłam wrażenie, że jest zaniepokojony. Pewnie, że taka kontrola nie jest przyjemna, ale jego niepokój miał chyba inną przyczynę. - Nie to nie - powiedziałam optymistycznie i zwróciłam się do chłopaka: - A nie widziałeś takiego samochodu przed hotelem? Znowu pokręcił głową i zamknął dziennik z taką miną, jakby chciał dać do zrozumienia, że rozmowa skończona. Zrozumieliśmy i wynieśliśmy się. - Interesujący typ - powiedziałam, gdy odeszliśmy na znaczną odległość. - I to jeszcze jak. W dodatku nie umie kłamać. - Co? - zdumiałam się. - Mówię, że nie umie kłamać. Widział samochód, tylko nie chce o tym mówić. - Interesujące - podsumowałam. - A pewnie - prychnął Wołodia i wyjaśnił: - Za parking klienci płacą administratorowi, to znaczy wtedy, gdy przyjeżdżają swoimi samochodami i potrzebują miejsca parkingowego. - A jeśli klient nie chce przyznać się do swojego wózka? - zapytałam. - Wtedy lepiej zostawić go gdzie indziej - rozłożył ręce. - W mieście nie brak parkingów. - Można jeszcze dogadać się z ochroniarzem, wtedy administrator w ogóle nie jest do niczego potrzebny - zaproponowałam. - Zasadniczo to zabronione - odparł poważnie Wołodia. - Ale... - Ale nie co dzień urządza się tu kontrolę, samochodów jest dużo, więc gdyby zostawiać brykę tylko na noc... O której przychodzi zmiennik? - O ósmej rano, dyżurują całą dobę. Ja z tego milczka duszę wytrzęsę - burknął. - Chętnie bym popatrzyła, ale obawiam się, że to nic nie da. - Szwajcar - powiedział Wołodia po chwili zastanowienia, a ja pogratulowałam mu bystrości. Szybko dowiedzieliśmy się, który ze szwajcarów dyżurował dwudziestego ósmego. - Mamy szczęście - zaśmiał się mój przewodnik. - To Pałycz, emerytowany pułkownik, u niego nawet mysz się nie prześliźnie. Jest teraz w hotelu. Szwajcarzy dyżurowali parami; w tej chwili przy drzwiach stał tylko jeden - co trzy godziny mieli piętnaście ijiinut przerwy. Pałycz właśnie odpoczywał w małym pokoiku pod schodami i pił herbatę. Właściwie była to komórka bez okien, sześć metrów kwadratowych, ale herbaty można się napić, a nawet odpocząć: pod przeciwległą ścianą stała kanapa, na której właśnie siedział dzielny pułkownik z dużym kubkiem w ręku. - Dzień dobry, Pałycz - zaczął Wołodia i machnął ręką, dając do zrozumienia, że były pułkownik może kontynuować swoje zajęcie. - Jest sprawa. Olga Siergiejewna interesuje się jednym z naszych gości. Trzeba pomóc. - Z przyjemnością - zapewnił Pałycz.

- Będę u siebie - rzucił mi Wołodia i wyszedł. Doceniłam ten gest, bez zwierzchnika rozmawia się znacznie swobodniej. - Napije się pani herbaty? - zaproponował gościnnie Pałycz. - Nie odmówię. Tylko obawiam się, że nie ma pan czasu, żeby mnie poczęstować. - Czas zawsze się znajdzie. - Mrugnął do mnie chytrze. Herbatę parzył z ziołami, o czym nie omieszkał mnie poinformować. Wyglądał na jakieś sześćdziesiąt lat, ale mógł mieć nawet siedemdziesiąt, jednak nie stracił wojskowej postawy: wyprostowany, elegancki w mundurze, który nosił z godnością. Krótkie, ostrzyżone na jeża włosy, bardzo malownicze wąsy. - Co panią interesuje? - Czarny jaguar, prawdopodobnie z moskiewskimi tablicami. - Nie jestem zbyt mocny w zachodnich wózkach. - Westchnął. - Ale skoro mówi pani „jaguar", to pewnie na samochodzie jest znaczek tego zwierzęcia? - Naturalnie. - No cóż, widziałem tego pani jaguara. - Może pan powiedzieć, kiedy to było? Spojrzał na kalendarz, który wisiał na ścianie, i odpowiedział: - Dwudziestego ósmego. - Jest pan pewien? - Nie mam zwyczaju mówić czegoś, czego nie jestem pewien. Dwudziestego siódmego też go widziałem. - Gdzie go pan widział? - Tu, przed hotelem. - Przepraszam, ale dwudziestego siódmego chyba pan nie pracował? - Zgadza się, ale przyszedłem na chwilę do pracy. Zostawiłem parasol, a na następny dzień zapowiadali deszcz. Taak, teraz już nikt nie odpowiada za to, co mówi, tak jak ci pożal się Boże meteorolodzy. Zapowiadali deszcz i co? Żadnego deszczu nie ma. - Wstąpił pan po parasol - przypomniałam szybko w obawie, że szwajcar pogrąży się w narzekaniach. - Zgadza się. Mieszkam niedaleko i wieczorami lubię się przejść, no to wstąpiłem. Szedłem od strony parkingu i zobaczyłem, jak Dimka wpuszcza ten wózek. Pomyślałem nawet: znowu jakaś lewizna. - Dlaczego tak pan pomyślał? - A bo minę miał złodziejską, jak ten, co to kradł i się wstydził. Podobnie Dimka, łamie regulamin i się boi. - Często mu się to zdarza? - Prawie na każdej zmianie. Tu niedaleko jest klub nocny, parking mają nieduży, a klienci przyjeżdżają drogimi samochodami, boją się je zostawić bez nadzoru, no i jadą do nas. To oczywiście zabronione, ale w ciągu nocy można zarobić tysiąc rubli, a ochroniarze mają pięć tysięcy pensji, no to łamią zasady. Administracja klubu nocnego próbowała dogadać się z naszymi, żeby wszystko było oficjalnie, ale liczba miejsc musi być taka jak liczba pokoi. No i dlaczego nie można zaparkować samochodu, skoro są wolne miejsca? - Bardzo dobre pytanie, ale zostawmy je na razie. A więc widział pan samochód. A czy przypadkiem nie pamięta pan, kto mm przyjechał? - Dlaczego miałbym nie pamiętać - szwajcar rozłożył ręce, zdziwiony moim pytaniem - skoro tym samochodem przyjechał gość naszego hotelu, a wszystkich gości muszę znać z wyglądu? Chodzi o to - powiedział poufnie - że po hotelu nie powinien się kręcić byle kto, a nie wolno pytać gościa pięć razy dziennie, czy tu mieszka, wśród gości zdarzają się nerwowi ludzie, drażni ich, jak muszą bez przerwy pokazywać dokumenty. Dlatego my musimy wszystkich zapamiętywać. Jak pojawi się jakiś nowy gość, to trzeba mu wskazać drogę do recepcji i

pilnować, żeby poszedł tam, a nie gdzie indziej. A jeśli idzie taki już zameldowany, to tylko zasalutować i uśmiechnąć się. Zawsze wszystkich zapamiętuję, dlatego nie ma do mnie żadnych pretensji, a na stanowisku jestem, chwalić Boga, piąty rok i różni ludzie tu przyjeżdżają... - Doskonale. I jak wyglądał ten gość? - Niewysoki, gruby, z wyglądu niby solidny, ale... - Były pułkownik uśmiechnął się chytrze i nawet mrugnął. Osłupiałam trochę, widząc tę pantomimę, ale również się uśmiechnęłam. - Ale? - Prawdziwego naczelnika można poznać od razu, w takim solidność jest, że tak powiem, wrodzona. A ten to tylko kasiasty, nic więcej. - Ach tak... - Tak jest. Jakiś biznesmen. Wyglądał na moskwianina, ci zawsze są nerwowi, jakby się bali coś przegapić. Razem z nim było jeszcze dwóch, jeden ochroniarz albo kierowca, chociaż nie widziałem go za kierownicą, ale i tak jasne, co to za ptaszek. Drugi jakby sekretarz albo asystent, bardzo poważny, ale słuchał grubasa, chociaż był od mego starszy. Ci dwaj nie byli naszymi gośćmi, a grubas mieszkał oczywiście w apartamencie, na czwartym piętrze. - Dlaczego „oczywiście"? - przerwałam. Rozmowa okazała się owocna, a sam mężczyzna bardzo interesujący. - Dlatego, że jak człowiekowi brakuje wrodzonej solidności, to musi innym oczy mydlić. - Rozumiem. Nazwiska grubasa pan zapewne nie zna? A może słyszał je pan przypadkiem? - Nie. Ale słyszałem, że mieli zamiar odwiedzić klub „Western", tu, niedaleko. To było w czasie mojego dyżuru, to znaczy w środę. Gdyby pani pokazała zdjęcia, rozpoznałbym wszystkich trzech. Jeśli tylko mógłbym jakoś pomóc... - Dziękuję - powiedziałam, wstając. - Bardzo mi pan pomógł. - Pomaganie władzy to mój obowiązek - oświadczył. - Jestem tu po to, żeby we wszystkim był porządek. Ale porządku tu nie ma... - dokończył niespodziewanie. - Taak... - zaintrygowana znowu usiadłam na krześle. - Zauważył pan coś niewłaściwego? - Ciągle ten Dimka. - Szwajcar spojrzał ostrożnie, jakby się zastanawiał, czy mnie to zainteresuje, czy nie. - Dimka bardzo mnie interesuje - zapewniłam. - Nie tylko panią... Gliny też się nim interesowały. W nocy tu do niego całe tabuny przychodzą. Głównie młodzież, dookoła pełno nocnych klubów. - Z „Westernu" też przychodzą? - Może i przychodzą. Tam mają surowe porządki, a młodzież strasznie się rozpuściła. Dunka lubi forsę, zresztą, kto jej nie lubi... Tylko jeden zarabia uczciwie, a inni gotowi są truć ludzi. - Podrobioną wódką czy czymś gorszym? - Wódką to by się gliniarze nie przejmowali. Podziękowałam mu, oboje uznaliśmy, że powiedział nawet więcej, niż należało. Pożegnałam się z czujnym szwajcarem, poszłam do Wołodii i już razem z nim do dziewczyny w recepcji. Dziewczyna miała na imię Katia, na Wołodię patrzyła z czułością, na mnie z ciekawością i chętnie udzielała wyjaśnień. - Ile jest apartamentów na czwartym piętrze? - spytałam. - Trzy. W interesujących mnie dniach zajęty był tylko jeden - i chwilę później znałam już nazwisko grubasa: Wadim Siergiejewicz Tarasów. - Robiliście ksero dowodu? - zapytałam dziewczynę, a ta pokręciła głową. - Nie. Pokój zarezerwowano wcześniej, klient zapłacił od razu. - A kto rezerwował pokój? - kontynuowałam, bojąc się spłoszyć powodzenie, jednak tego dnia powodzenie bardzo mnie lubiło.

- Zaraz sprawdzę w komputerze - dziewczyna kłiknęła myszką i dowiedziałam się, że pokój dla pana Tarasowa, biznesmena z Moskwy, rezerwowała firma „Spektrum". - Nie wiesz, co to za firma? - spytałam Wołodię. - Pojęcia nie mam - pokręcił głową. - Ja również - skonstatowałam z przykrością. Teraz znałam już nazwisko człowieka, któremu dzieciaki na placu gwizdnęły portfel, szkoda tylko, że nie wiedziałam, co z tym nazwiskiem zrobić. I trzeba by jeszcze dowieść, że Tarasów ma coś wspólnego z jaguarem, a jaguar - z morderstwem Simuszyna. Pożegnałam się z Wołodią, który chyba odetchnął z ulgą, i powędrowałam na parking. Tym razem Dimka siedział w budce, otworzyłam drzwi, zapukałam i z uśmiechem na ustach oparłam się o ścianę. Popatrzył na mnie bez entuzjazmu, ale gdy zobaczył, że jestem sama, wyraźnie się uspokoił, choć nie wyglądał na gotowego do współpracy. Nie chciałam wierzyć, że straciłam swój urok i doszłam do wniosku, że wszystkiemu winna jest wrodzona małomówność chłopaka. Patrzył jakby przeze mnie, a ja ciągle się szczerzyłam. Trwało to z pięć minut (gdyby mnie znał, nie zwlekałby tak długo) i w końcu zapytał: - O co chodzi? - A jak myślisz? - zdumiałam się, weszłam i usiadłam na wolnym krześle tak, żeby nie było mnie widać z ulicy. Dima chyba docenił moje starania, w każdym razie wybawił mnie od konieczności zadawania głupich pytań. - Wózek tu był - powiedziałam z uśmiechem - ale w dzienniku go nie ma. Chłopak nawet się nie zdziwił. - Pałycz nagadał, tak? - Bardzo interesuje mnie ten samochód - uśmiechnęłam się znowu. - No wpuściłem go na parking, chciałem trochę zarobić, co z tego? - Nic - pokręciłam głową. Chłopak westchnął tak ciężko, że zrobiło mi się go żal, jednak nie wpłynęło to na moje plany, co od razu zrozumiał. - Faceci wybierali się do klubu nocnego. Do „Westernu", zaraz obok - wyjaśnił, jakbym nie wiedziała. - Tam nie ma prawdziwego parkingu, jest tylko niestrzeżony placyk. Poprosili mnie... Nie brałem od nich dokumentów i nie pamiętam numerów samochodu. Obiecali zabrać przed ósmą rano i zabrali, to wszystko. - Brzmi bardzo prawdopodobnie - mruknęłam, chłopak popatrzył na mnie czujnie, a ja mówiłam dalej: - Brzmi prawdopodobnie, ale było coś jeszcze, tak? - Co niby? - zdenerwował się. - Nie wiem, co pani naplótł ten dziadyga, ale... - Rozmawiamy w cztery oczy - przerwałam mu - ale jak się nie dogadamy, to czeka cię długa rozmowa ze śledczym. Podejmij decyzję, i to szybko. - Przecież już wyjaśniłem... - Czego się boisz? - spytałam gniewnie. - I przestań się na mnie gapić. No dobrze, załóżmy, że postawiłeś wózek na parkingu, wielkie rzeczy... Poza tym, ta praca nie jest aż taką rewelacją, żeby się o nią trząść. Rozmawiamy sobie spokojnie, nie ma powodu do niepokoju, ale ty jesteś wystraszony, a to znaczy, że musi być jakiś powód i chciałabym go poznać. - Skąd taka myśl? - zawołał z oburzeniem. A ja spytałam cicho: - Kto z nimi był? Dima miał teraz taką minę, jakby nadepnął żmiję. Rozejrzał się zaszczutym wzrokiem, a potem zamknął oczy, może naprawdę liczył, że zniknę? Nie miałam zamiaru znikać, dotarło to do niego i powiedział surowo: - Niech się pani do tego nie miesza - chyba miało to zabrzmieć groźnie, ale nic z tego nie wyszło. Dima wyczerpał wszystkie możliwe środki oddziaływania na mnie, przewrócił

oczami i raczył łaskawie przejść do rzeczy: - Był tutaj jeden typ. Podszedł i kazał przyjąć na parking ten wózek. Zwróciłam uwagę na słowo „kazał" i ponagliłam go, zmęczona tą rozmową: - No? - Co „no"? - No, opowiadaj. - Ja nic o nim nie wiem. - Naprawdę? W takim razie czego mam się bać? - Był z nimi Siwy. - Wybacz moje braki w wykształceniu, ale ta ksywka nic mi nie mówi. Bo to przecież ksywka, tak? - Tak. Na imię ma Grigorij, nazwiska nie znam, wszyscy mówią na niego Siwy i każdy woli z nim nie zadzierać. - A z czego on słynie? Już zrozumiałam, że należy się bać, jednak chciałabym wiedzieć dlaczego. - To poważny człowiek i bardzo niebezpieczny. - A ty skąd o tym wiesz? - zaciekawiłam się. - Wiem i już, nieważne skąd - odciął się. - No cóż, dziękuję za wyczerpujące odpowiedzi. - Wstałam i poszłam do wyjścia. A więc, jeśli wierzyć staruszkowi, Dimka handluje narkotykami, a siedząc w tym biznesie, zna tych, którzy tam rządzą, niektórych nawet osobiście. Dla mnie ta strona życia miasta była kompletną tajemnicą. Już polityków miałam po dziurki w nosie, a tu jeszcze... Westchnęłam, uświadamiając sobie, że bez Wieszniakowa nie dam rady, wykręciłam numer, ale zamiast słów miłości usłyszałam niezadowolone burczenie. Mój przyjaciel był zajęty i poradził mi, żebym znalazła sobie jakieś zajęcie, poszła na zakupy albo zajrzała do fryzjera. Nie wzięłam sobie jego słów do serca, wstąpiłam do domu, żeby zostawić Saszkę i pojechałam do pracy. Doszłam do wniosku, że mój pusty gabinet wywoła w innych pracownikach niepotrzebne podejrzenia, że Dziadek trzymając mnie tutaj, wyrzuca pieniądze. Gabinet budził niechęć i antypatię do pracy, jednak wzięłam się w karby i do siódmej wieczór łaziłam po piętrach, dzwoniłam do różnych ludzi i zajmowałam się różnymi bzdurami, aż uznałam, że moja ciężka praca została zauważona przez wszystkich zainteresowanych, a to znaczy, że mogę spokojnie opuścić gmach z kolumnami. Przy wyjściu wpadłam na Ritkę i poszłyśmy do kawiarni, ale tego wieczoru byłam beznadziejnym rozmówcą, moje myśli miotały się od Simuszyna do Siwego. Potem przypomniałam sobie Ninę Zotową i jej dziwne zachowanie, wróciłam do Simuszyna oraz tego, że jego dziewczyna Lena nagle postanowiła pomieszkać u przyjaciółki. Teraz w sprawie pojawił się niejaki Siwy, którego działalność żywo zainteresowałaby śledczych, a której ja mogę się tylko domyślać. Jeśli to prawda, że jest związany z handlem narkotykami, to powstaje bardzo ciekawy łańcuszek... - Muszę zadzwonić - powiedziałam do Kitki, a ta uśmiechnęła się krzywo. - Ależ proszę cię bardzo i tak nie ma z ciebie żadnego pożytku, w ogóle nie słuchasz, co do ciebie mówię. - Teraz słyszę - oświadczyłam, zadzwoniłam do Artioma, a potem wybrałam numer Włada. Powiedz mi, przyjacielu miły, czy twój Simuszyn nie brał przypadkiem narkotyków? - Zwariowała pani! - zawołał oburzony. - Nikt z nas... - Dobrze, nie wrzeszcz mi do ucha. A może ktoś chciał sobie trochę dorobić? No wiesz, fuli serwis, w rodzaju dostawy pizzy do domu, wtedy rolki bardzo się przydają... - Nie wiem, kto pani takich rzeczy naopowiadał. - Chłopak się obraził. - Ale to wszystko kłamstwo, może mi pani wierzyć. Nawet jeśli wyrywaliśmy z rąk przechodniów komórki, to jeszcze nie znaczy, że teraz można wieszać na nas psy... - dokończył.

- Z tym sprawiedliwym gniewem to trochę się pospieszyłeś. - Uśmiechnęłam się i schowałam telefon, a Bitka ściągnęła brwi. - Co to za narkotyki? Czym ty się zajmujesz, na Boga? Kolejny atak słusznego gniewu uznałam za przesadę, ale zrozumiałam, że Ritka nie zostawi mnie w spokoju, więc wyjaśniłam pojednawczo: - Dziadek prosił, żebym zorientowała się, co się dzieje w pewnej rodzinie. - Dziadek powinien myśleć o tym, że potrzebny ci spokój i świeże powietrze, a nie cudze problemy. - On chyba jeszcze nie przywykł do mojego stanu - wstawiłam się za Dziadkiem i znów pogrążyłam w rozmyślaniach. Ritka zwierzała mi się z tajemnic swojego życia rodzinnego, które od dawna nie były dla mnie tajemnicami, więc mogłam spokojnie rozmyślać nad historią z banknotem, z usypiającym głosem Ritki w tle. Godzinę później tajemnice się wyczerpały i odwiozłam przyjaciółkę do domu. Pomyślałam, że można by jeszcze raz zajrzeć do Zotowych i spytać o Lenę, ale w końcu uznałam, że to może zaczekać do rana. Następnego dnia wydarzenia zaczęły się rozwijać w zawrotnym tempie, aczkolwiek nie w tym kierunku, który można było przewidzieć. Rano przez dwie godziny łaziłam po korytarzach biura, dając ludziom możliwość napatrzenia się na mnie, a koło południa pojechałam do Zotowych, zatrzymałam się przed domem i zatrąbiłam. Dom wyglądał na wyludniony, w każdym razie nikt z mieszkańców nie wyszedł na werandę i nie zapytał, czego sobie życzę. Zaniepokoiło mnie to. Wprawdzie jestem nieproszonym gościem, ale nawet nieproszonym gościom udziela się nieco uwagi, chociażby tyle, ile potrzeba na wygłoszenie zdania „Wynocha stąd", a tu zupełnie zignorowano moją obecność. Nawet jeśli nie ma domowników, to powinna być gosposia... A może chęć przyczajenia się w domu wiąże się z jakimiś złymi wiadomościami? Wysiadłam z samochodu i skręciłam w boczną uliczkę, zerkając w okna domu. Wysoki płot kończył się przy niewielkim parku nad rzeką, bardzo sympatycznym: kilkadziesiąt wiekowych drzew, które zdołały uniknąć zagłady w czasie rozbudowy dzielnicy. Teraz park był ostatnią ostoją dzikiej natury; panowała tu cisza jak w prawdziwym lesie, zwłaszcza że wokół nie było żywego ducha. Nie mam pojęcia, po co tam poszłam - może to wpływ zaleceń Ritki na temat świeżego powietrza, a może chciałam się oderwać od myśli o morderstwie, cudzych tajemnicach i wspomnień o spotkaniu w teatrze? Odpędzałam te myśli, ale uparcie wracały i zaczynałam czuć się nieswojo. Jednym słowem, uległam pokusie i zaczęłam iść cichą aleją, gdy niemal od razu zauważyłam mężczyznę - tego samego, którego widziałam w towarzystwie Julii Bokowej. Dziarskim krokiem szedł z naprzeciwka, trzymając w ręku zwiniętą w trąbkę gazetę. Na mój widok uśmiechnął się i podszedł do ławki w głębi alei. Usiadł wygodnie, spojrzał na zegarek, rozwinął gazetę i zaczął czytać. Było jasne, że umówił się tu na spotkanie i teraz na kogoś czeka. Właściwie mogłam usiąść na sąsiedniej ławce, ale pomyślałam, że jeśli przyjdzie tu Julia, raczej nie ucieszy się na mój widok, wujaszek z krzaczastymi brwiami też nie. Dlatego opuściłam skwer i rozejrzałam się w poszukiwaniu punktu obserwacyjnego. I wtedy zadzwoniła komórka. - Gdzie jesteś? - zapytał surowo Dziadek. Uznałam, że nie zasłużyłam na tę surowość, i odburknęłam: - Wdycham świeże powietrze. - Doskonale. A gdzie materiały, o które prosiłem? Zerknęłam na zegarek i sklęłam swoją pamięć. - Na moim biurku. - A powinny być na moim - uciął. - I mam nadzieję, że za pięć minut tak właśnie będzie.

Dziadek wyłączył się, a ja zaklęłam. Gdy mówi takim tonem, jedyne, co można zrobić, to lecieć na złamanie karku i wykonać polecenie, a potem udając strusia, schować głowę w piasek, w nadziei, że burza szybko minie. Idąc do samochodu, wybrałam numer Bitki. - W moim gabinecie są papiery... - zaczęłam szybko, ale Ritka przerwała mi gorączkowym szeptem: - Posyłałam po nie trzy razy, tam nic nie ma! - Jak to nie... Cholera... - zrozumiałam, że muszę zostawić starszego pana i lecieć do biura, zanim Dziadek zacznie ciskać meblami i pracownikami. Uspokajałam się myślą, że gość mi nie ucieknie, zdaje się, że on i Julia widują się dość często. Łamiąc wszelkie przepisy ruchu drogowego, dojechałam do biura i chwilę później już biegłam długim korytarzem do swojego gabinetu, gdzie dziewczyna goniec z miną męczennicy przekładała papiery na moim biurku. Rzeczywiście, nazbierała się cała sterta dokumentów, chyba po raz pierwszy od lat pożałowałam, że nie mam zamiłowania do porządku. - Igor Nikołajewicz prosił... - zaczęła dziewczyna, a ja szybko przerzuciłam teczki i po chwili znalazłam tę właściwą. Dziewczyna wyszła, a ja zastanawiałam się, co robić: wracać do parku czy czekać na ochrzan od Dziadka. W końcu poszłam do Ritki - wyglądała na nieszczęśliwą, więc czując się jak świnia, zapytałam pokornie: - Oberwało ci się? Ritka machnęła ręką, dając do zrozumienia, że gorzej bywało, i powiedziała: - Już po burzy. „Skoro tak, to ochrzan może poczekać" - pomyślałam i korzystając z tego, że w poczekalni zjawiło się trzech petentów i Ritka musiała się nimi zająć, wyniosłam się po cichu. Klnąc w żywy kamień Dziadka i jego charakter, pojechałam do parku, ciągle jeszcze nie wiedząc, czemu właściwie wydaje mi się to takie ważne. Nawet jeśli ten człowiek spotka się z Julią, a potem będę go śledzić i dowiem się, gdzie mieszka, to co z tego? W zasadzie dowiedzenie się, kim jest i gdzie mieszka, nie jest trudne, wystarczy poważnie porozmawiać z Julią. A może dojrzewało we mnie przeczucie, że podczas gdy ja latam po korytarzach, które obrzydły mi dawno temu, w parku dzieje się coś ważnego? Jak się później okazało, niewiele się pomyliłam, choć muszę przyznać, że nie przewidywałam takiego rozwoju wydarzeń gdybym przewidziała, nie opuściłabym swojego posterunku w parku albo zwróciłabym się o pomoc do Wieszniakowa. Jednym słowem, tego dnia po prostu dałam plamę. W parku zjawiłam się pół godziny później i właściwie nie liczyłam już, że zastanę tam emeryta, dlatego ucieszyłam się, widząc, że nadal siedzi spokojnie w tym samym miejscu. Doszłam do wniosku, że przyszedł na spotkanie przed czasem i człowiek, na którego czeka, zaraz się zjawi, więc ignorując ławki, skierowałam się przez polankę w krzaki, gdzie było moje stanowisko obserwacyjne. Skwer nadal był pusty, nie licząc mnie i wujaszka, który drzemał z głową zwieszoną na pierś, gazeta leżała, obok na ławce. Rozejrzałam się i pomyślałam, że skwer faktycznie jest oazą wśród burzliwego życia miasta: ukryty wśród drzew, cichy (nie dobiegał tu hałas z ulicy), daleko od rzeki... Wspaniałe miejsce na spacery z dziećmi, jednak żadne dziecko się tu nie pojawiło. Przypomniałam sobie, że w sąsiedztwie są domy otoczone dwumetrowymi płotami, pewnie dzieci bawią się pod nadzorem ochrony i takie ogrody nie budzą niczyjego entuzjazmu. I wtedy przyszła mi do głowy myśl, że to idealne miejsce do popełnienia morderstwa. Gdy tylko o tym pomyślałam, poczułam nieprzyjemny chłód wzdłuż kręgosłupa, a zaraz potem pomyślałam, że ten mężczyzna zbyt długo siedzi nieruchomo w jednej pozycji. Może się zdrzemnął... Coś mi jednak mówiło, że mamy tu do czynienia ze snem wiecznym.

Podeszłam do ławki, zapominając o konspiracji, a gdy od mężczyzny dzieliło mnie najwyżej pięć metrów, zrozumiałam, że się spóźniłam - był martwy. Zaklęłam, zadzwoniłam na milicję, zaczęłam na nich czekać i wtedy za plecami usłyszałam kroki. Odwróciłam się i zobaczyłam Julię - szła szybko aleją, lekko przygarbiona i zasępiona, jakby szykowała się do niemiłego spotkania. Najpierw zobaczyła mnie, zatrzymała się i rzuciła gniewnie: - Czemu pani tu węszy? - A potem podbiegła do ławki, nie odrywając wzroku od mężczyzny, który siedział z głową bezwładnie opuszczoną na pierś. Kołnierz koszuli był rozpięty i nawet z miejsca, w którym stałam, widać było czerwoną pręgę na szyi. - On... - wykrztusiła Julia, patrząc na mnie z przerażeniem. - On... Został zamordowany? Ostatnie słowa już wyjęczała, spodziewałam się łez, nawet histerii, ale dziewczyna odwróciła się gwałtownie i rzuciła do ucieczki. Zaczęłam biec za nią, wołając: - Julio, niech pani zaczeka!... - Ale gdzie tam, gnała na złamanie karku, a ja przypomniałam sobie, że w moim stanie bieganie może mi zaszkodzić, gwałtownie zmieniłam kierunek i pomaszerowałam do swojego samochodu, który zostawiłam w zaułku. Gdy wyjechałam na drogę przy rzece, Julii nigdzie nie było. Przejechałam kwartał, nigdzie jej nie znalazłam i wróciłam do parku. Chwilę po mnie przyjechała brygada z Siergiejewem na czele. Razem z nim byli starzy znajomi, więc nie musiałam niczego wyjaśniać i odpowiadać na głupie pytania. Obejrzeli ciało, a ja przez cały ten czas patrzyłam na dom Zotowych, ukryty za drzewami; stąd widać było tylko dach i w nim małe okno. - Ma przy sobie książeczkę emeryta - oznajmił jeden z przybyłych mężczyzn. - Siergiej Julianowicz Boków. Portfel na miejscu, pięćset rubli i drobniaki. Cuda... Komu ten emeryt przeszkadzał? - Przy tych słowach Siergiejew popatrzył na mnie znacząco, podejrzewając, że wiem znacznie więcej niż oni. - Garota? - zapytałam, wskazując ciało i uprzedzając ewentualne pytania. - Tak. Ktoś podszedł z tyłu i... - Dziwne - mruknęłam. - Co w tym dziwnego? - Ściągnął brwi Siergiejew. - Mężczyzna miał już swoje lata, ale był silny i mógłby się bronić, a tu wygląda na to, że po prostu pozwolił się udusić. Milicjanci popatrzyli na siebie. - Tak... - powiedział jeden z nich. - Morderca podszedł od tyłu, zarzucił garotę, może to był drut i stąd ślad na szyi... Albo to robota zawodowca i ofiara nie zdążyła nawet nic zrozumieć, albo mężczyzna był w szoku. Olga ma rację, powinien był chociaż spróbować się bronić, a na rękach nie ma żadnych śladów, jakby wcale nie walczył o życie. Komuś ten emeryt poważnie zaszkodził - dokończył, a Siergiejew spochmurniał. - Przejeżdżałaś tędy przypadkiem? - burknął. - Nie. - Wyszczerzyłam się. - Interesują mnie mieszkańcy tamtego domu - skinęłam w stronę płotu Zotowych. - A dokładniej dziewczyna, która tam mieszka, Julia Bokowa. - Mężczyźni zareagowali czujnie, a ja znowu skinęłam głową. - Spotykała się z tym mężczyzną. - Może byś nam coś wyjaśniła, czy mamy się męczyć? - mruknął Siergiejew, chyba nie za bardzo licząc, że cokolwiek powiem - i niesłusznie; nie widziałam powodu, żeby zachować opowieść Iriny Konstantynowny w tajemnicy. - Właścicielka willi miała męża, który zmarł, a niedługo po śmierci w tym domu zjawiła się jego siostrzenica, Julia Bokowa. Właścicielka traktuje ją bardzo dobrze, lecz najciekawsze jest to, że zmarły mąż nigdy nie miał rodzeństwa, czyli nie mogło być żadnej siostrzenicy. - Masz babo placek - powiedział Siergiejew. - I właścicielka o tym wie? - Z nieznanego powodu nie chce rozmawiać na ten temat.

- Taak... Czyli szantaż? - To pierwsze, co przychodzi na myśl. - Westchnęłam. - Tylko czym mogli szantażować wdowę? - Dowiemy się. Masz tu jakiś swój interes? - Ja nie - pokręciłam głową. - Ale siostra wdowy to dawna przyjaciółka Kondratiewa, to on jest zatroskany jej losem. - Tego nam tylko brakowało - burknął Siergiejew, a ja ze współczuciem poklepałam go po ramieniu. - Dziewczyna zjawiła się w parku po moim telefonie do was, myślę, że zmarły czekał tu na nią, jednak wcześniej zjawił się ktoś inny. Trzeba znaleźć dziewczynę, żeby ze strachu czegoś nie nawywijała. Ma chłopaka, który handluje na bazarze, bardzo możliwe, że właśnie do niego zwróci się o pomoc, chociaż mogę się mylić. Pogadaliśmy jeszcze chwilę, w końcu uznałam, że mogę sobie pójść. - Nie wiesz czasem, jak to się dzieje: tam, gdzie się zjawiasz, od razu jest stos trupów? powiedział złośliwie Siergiejew na pożegnanie. - Poważna przesada - odparłam. - Dobra, jakby co, zadzwonię. - Dzwoń - zaśmiałam się. - Będę czekać z utęsknieniem - i poszłam do swojego samochodu. Jednak tym razem wybrałam inną drogę i obeszłam dom Zotowych z lewej strony. Wtedy odkryłam coś ciekawego: furtkę, która wychodziła na skwer. Od domu skwer był oddzielony wąskim asfaltowym chodnikiem, wzdłuż niego rosły akacje, tworząc bezpieczną kryjówkę. Teoretycznie można wyjść z domu na skwer i wrócić niezauważonym. Od razu zapragnęłam zobaczyć się z wdową. Nie bałam się, że wpadnę w domu na Siergiejewa, podejrzewałam, że zjawi się tu dopiero jutro rano. Podeszłam do furtki, prowadzącej do wejścia głównego i już wkrótce wciskałam przycisk dzwonka. Furtka otworzyła się z lekkim szczęknięciem. Gdy wchodziłam po schodkach, zjawiła się gosposia, którą zdążyłam poznać w czasie poprzedniej wizyty. - Dzień dobry - przywitała się serdecznie, wpuszczając mnie do holu. - Przyszła pani do Niny Konstantynowny? - A jest w domu? - Tak, tylko źle się czuje. Ciśnienie. - Lena wróciła? - Nie. I nie dzwoniła. Nina Konstantynowna bardzo się martwi. - To pani? - Usłyszałam z głębi domu i zaraz potem ostre: - Proszę wejść. - Proszę, niech pani wejdzie - zakrzątnęła się gosposia. W holu zjawiła się Nina w jedwabnym szlafroku i z ręcznikiem na głowie. - Chciałabym porozmawiać z Julią - powiedziałam, gdy weszłyśmy do salonu i zostałyśmy same. - Z Julią? O czym? - Głos Niny brzmiał dziwnie, jakby każde słowo przychodziło jej z dużym trudem. - Nino Konstantynowna. Przed chwilą byłam na skwerze za pani domem i znalazłam tam ciało mężczyzny, Siergieja Julianowicza Bokowa, ojca Julii. - Ojca? - Wytrzeszczyła oczy i zaśmiała się. - Przecież to jakaś bzdura, Julia jest sierotą. - Kto pani o tym powiedział? Julia? - Nie - Nina posmutniała i usiadła, trzymając się oparcia fotela. - A kto? W jaki sposób ta dziewczyna zjawiła się w pani domu? Mam nadzieję, że teraz pani rozumie, że to nie jest zwykłe wścibstwo. Może się pani spodziewać wizyty śledczego, który zada te same pytania, czy nie lepiej więc najpierw opowiedzieć o wszystkim mnie? Może będę mogła pani pomóc...

- Jak? - Uśmiechnęła się i od razu potrząsnęła głową, jakby chciała odpędzić niewesołe myśli. - Byłam pewna, że to siostrzenica mężu. Chociaż nie, czułam się tak... wie pani, jakby zadra w sercu. Ale nie miałam powodu mu nie wierzyć. Mąż kilka razy wspominał o siostrze, z którą się pokłócił i zerwał kontakt, nawet chciał jechać do Jekaterynburga... Gdy znalazł się w szpitalu, znów o niej mówił, żałował, że nie zdążył się z nią pogodzić przed jej śmiercią. - Nie był na pogrzebie? - Dowiedział się o nim zbyt późno. - Jak się dowiedział? - Pojęcia nie mam - Nina wzruszyła ramionami. - Po prostu kiedyś zastałam go siedzącego wieczorem po ciemku w gabinecie i patrzącego w okno. Spytałam, co się dzieje, a on mówi: siostra zmarła kilka miesięcy temu. Nie wiem, skąd pomysł, że ojciec Julii... mąż mówił, że zmarł dawno temu... - I nigdy nie wspomniał, jak docierają do niego wiadomości z Jekaterynburga? - Zapewne wyda się to pani dziwne, ale tak właśnie było. Gdy Grigorij Piotrowicz zmarł, w jego papierach znalazłam adres. - W notesie? - Czy to takie ważne? - Tylko pytam. - W szufladzie biurka leżał list, zaadresowany do mnie. W środku była krótka notatka: „Nino, to adres siostrzenicy", oraz jej imię i nazwisko. Wysłałam telegram, żeby mogła przyjechać na pogrzeb, ale nie dostałam odpowiedzi, a na pogrzeb nie przyjechała. Jakieś trzy miesiące później zadzwonił mężczyzna, który przedstawił się jako sąsiad Julii. Powiedział, że dziewczynka jest zupełnie sama i ciężko jej się żyje. Rz.ecz jasna, zapewniłam, że chętnie jej pomogę przez wzgląd na pamięć męża. Od razu zadzwoniłam do Julii i zaproponowałam, żeby się do nas przeniosła. Wahała się, zastanawiała, czy warto przyjechać, a potem znów zadzwonił sąsiad. Powiedziałam, że przyjadę po Julię, ale zaproponował inne wyjście: jeśli opłacę jego podróż, sam przywiezie dziewczynę. Uznałam, że to dobry pomysł. - Jak nazywał się ten sąsiad? - Siergiej Julianowicz - odparła zmieszana Nina Konstantynowna. - A nazwisko? - Nazwiska nie podał, a ja się nie dopytywałam. Po co mi jego nazwisko? - Pani siostra twierdzi, że widziała w pani domu mężczyznę, podobnego do Bokowa, jeszcze przed przyjazdem Julii. - Siostra się myli - pokręciła głową Nina. - Przyjechali razem. On faktycznie przychodził do mnie po pieniądze za bilety. Początkowo zatrzymali się w hotelu „Zenit", wtedy jeszcze Julia nie wiedziała, czy u nas zostanie, ale potem ją namówiłam, żeby się przeniosła. - Rozumiem. A co pani pomyślała, gdy dowiedziała się, że mąż nigdy nie miał siostry? spytałam cicho. Nina wzruszyła ramionami. - To samo co pani - że Julia jest córką mego męża. Nic innego nie przychodzi mi do głowy. - A jej potencjalna matka... - Nic o niej nie wiem. Nawet się nie domyślam, kto to mógł być i gdzie Grisza się z nią spotykał. Znam datę urodzenia Julii i szczerze mówiąc, nie potrafię sobie wyobrazić tego romansu. Mieszkaliśmy wtedy w takiej głuszy, wokół tyle rodzin wojskowych, nic nie dałoby się ukryć... ale kto by zrozumiał naszych mężczyzn - powiedziała z goryczą. - Myślę, że Grisza przez całe życie miał wyrzuty sumienia, że nasze dziecko umarło. Przecież byłam w ciąży, dziecko się urodziło i zmarło po tygodniu. A jeszcze tydzień później przyszła na świat Julia. Myślę, że dla niego to było... jakby to powiedzieć... jakby kara. Może właśnie wtedy zerwał stosunki z tą kobietą, jeśli je jeszcze utrzymywał. Ale zapewne

przez całe życie zadręczał się myślą, że jego córka rośnie bez ojca i dlatego wymyślił tę siostrzenicę. A przecież gdy już leżał w szpitalu, mógł powiedzieć mi prawdę, zrozumiałabym... Mógł umieścić ją w testamencie, ale nie zrobił tego. Pewnie miał jakiś powód albo uważał, że go ma. Tak czy inaczej, mam obowiązek pomóc Julii. - Czyli jest pani pewna, że przywiózł ją tu sąsiad? - Oczywiście. Niech pani posłucha, trzeba natychmiast znaleźć Julię. Powiadomić... Boże mój, w głowie mi się mąci... - Potarła skronie, jej ręce drżały, źle wyglądała, chyba faktycznie czuła się nie najlepiej. - Obawiam się, że Julia już wie, że jej ojciec nie żyje. - Słucham? - Znalazłam ciało na ławce w parku, a kilka minut później zjawiła się tam Julia. - Ona widziała? Widziała? - Nina niemal krzyczała. - Wie, że to jej ojciec? Ale dlaczego ukrywała to przede mną? - Na te pytania nie zdołam pani odpowiedzieć, dopóki nie porozmawiam z Julią. Kiedy widziała ją pani po raz ostatni? - Godzinę temu. Miała zamiar pooglądać telewizję, a potem nagle postanowiła się przejść. Staram się nie ingerować w jej plany, ona i tak nie czuje się komfortowo w naszym domu. - Nino Konstantynowna - poprosiłam łagodnie. - Niech mi pani powie, dlaczego mimo wszystko postanowiła pani zostawić dziewczynkę u siebie? - Czy to nie oczywiste? - Pokręciła głową, prawie płacząc. - Kochałam męża i to dziecko... bez względu na to, kim ona dla niego była, powinnam jej pomóc. Dziwi to panią? - To, że chce pani pomóc - nie - uśmiechnęłam się. - Ale pomoc nie musi oznaczać zameldowania jej u siebie i poświęcania więcej uwagi niż rodzonemu dziecku. Przy tych słowach Nina nagle bezsilnie opuściła głowę na ręce i rozpłakała się. Chciałam zawołać gosposię, żeby przyniosła szklankę wody, ale Zotowa uspokoiła się bez mojej pomocy. Wytarła twarz dłońmi i wymamrotała: - Popełniłam błąd. Proszę mi wierzyć, byłam pewna, że postępuję słusznie. Widocznie droga do piekła rzeczywiście wybrukowana jest dobrymi chęciami. Przyznaję, że to oznajmienie nieco mnie zdziwiło. Pewnie, że zabójstwo i śledztwo to nic miłego, ale w końcu zginął człowiek, którego Nina prawie nie znała, więc do piekła jeszcze daleko... A może miała na myśli coś innego? Nieuczciwość Julii, która ukrywała przed nią istnienie ojca, z jakiegoś powodu podając go za sąsiada, choć to raczej on sam podawał się za niego, jeśli wierzyć Ninie. Może uważał, że sierota wzbudzi więcej współczucia i dlatego postanowił na jakiś czas zostać sąsiadem a potem przekonał córkę, że tak będzie lepiej? - Julia opowiadała pani o rodzicach? - zapytałam. - Unikała tego tematu. Uznałam, że wspomnienia ją ranią i nie nalegałam. - Nino Konstantynowna, czy rozumie pani, że Julia i jej ojciec mogli mieć jakiś cel? - Pewnie tak właśnie było - skinęła z goryczą głową. - A ja myślałam, że po prostu pomagam biednemu dziecku... Pomogłabym tak czy inaczej, nie było potrzeby kłamać! I co teraz będzie? - spytała nagle. Muszę przyznać, że pytanie zabrzmiało dziwnie - jeśli nie było retoryczne. - Nie domyśla się pani, co to mógł być za cel? - Pojęcia nie mam. Pewnie pieniądze, bo cóż by innego? - Nino Konstantynowna - nie wytrzymałam - proszę powiedzieć szczerze - szantażowano panią? - Nie. Zresztą po co mieliby mnie szantażować? Przecież powiedziałam, że i tak bym pomogła. Poza tym szantażować można, mając w ręku jakieś dokumenty, coś, co kompromitowałoby mnie albo mojego męża... A ja o niczym takim nie wiem. Skąd mogłyby się wziąć jakieś dokumenty w Jekaterynburgu? Załóżmy, że postanowili zabić mnie i moją

córkę - oznajmiła nagle patrząc mi w oczy - że chcieli zagarnąć pieniądze męża... Nic by im z tego nie wyszło. To, że Grigorij jest ojcem Julii, trzeba by jeszcze udowodnić. - A jednak zaświtała pani taka myśl? - zapytałam ostrożnie. Nina wzruszyła ramionami. - Przedtem nie, a teraz chyba uwierzyłabym we wszystko. Tylko po co mieliby kłamać? - Lena dzwoniła? - zmieniłam temat. Nina Konstantynowna pokręciła głową. - Nie. Niech pani posłucha, Olu... Mogę tak do pani mówić? - Oczywiście. - Boję się, że mojemu dziecku coś się stało. - Co pani ma na myśli? - spytałam czujnie. - Jej chłopak zginął. Chyba pani wie? Witia Simuszyn. Spotykali się... Myślę, że ten jej pobyt u przyjaciółki jakoś się z tym wiąże, rozumie pani? Wymyśliła jakąś przyjaciółkę, a tak naprawdę się ukrywa. Boję się pójść na milicję, boję się, że moja córka... jakby to powiedzieć... że jest w coś zamieszana. Nie, nie, nie uważam, że jest winna, uchowaj Boże, po prostu pomyślałam, że się wystraszyła. Boże, dlaczego dzieci są takie okrutne? - zaszlochała. Na jej twarzy odmalowało się cierpienie, ukryła ją w dłoniach, ale szybko się opanowała. - Przecież mogła mi wszystko opowiedzieć, na pewno bym jej pomogła, a teraz nie wiem, co robić. - Niech pani zawiadomi milicję. - Obawiam się, że tylko pogorszę całą sprawę. Olu... czy pani... czy zgadza się pani mi pomóc? - szepnęła z wysiłkiem, patrząc na mnie niepewnie. - Znaleźć pani córkę? - sprecyzowałam. - Tak - chlipnęła Nina i pomyślałam, że historia się powtarza. Nie tak dawno jej siostra prosiła mnie o pomoc i podobnie jak Nina miała powód, żeby nie zwracać się na milicję. Nina Konstantynowna czekała na odpowiedź. Rozłożyłam ręce. - Właściwie przyszłam tu po to, żeby pani pomóc. - Dziękuję - powiedziała, ściskając mi rękę, a ja uśmiechnęłam się mimo woli. - Niech się pani nie spieszy z dziękowaniem. Z doświadczenia wiem, że ludzie nie mają nic przeciwko temu, żeby im pomagać, lecz na ich warunkach: do tego się nie wtrącaj, o tamto nie pytaj... Bardzo ułatwiłaby mi pani życie, gdyby odpowiedziała szczerze na moje pytania. Przecież ja i tak dowiem się wszystkiego, tylko stracę czas, który mogłabym wykorzystać z większym pożytkiem. Popatrzyła na mnie bardzo uważnie i przez chwilę wydawało mi się, że się waha, że chce mi opowiedzieć coś ważnego... Ale w końcu pokręciła głową i powiedziała poważnie: - Nie mam nic do ukrycia. A ja zrozumiałam, że do szczerości nam jeszcze bardzo daleko. Jej opowiadanie brzmiało przekonująco i właściwie nie miałam powodu, by podejrzewać ją o kłamstwo - gdybym nie widziała, w jakim jest stanie. Była przerażona, przybita, ale nie chciała być szczera. - Gdy Julia wróci albo zadzwoni, niech pani poprosi, żeby została w domu. Tak będzie dla niej najlepiej. - Ale chyba nikt jej nie podejrzewa? - Nina się przestraszyła. - To przecież absurd. Nie mogła być zamieszana w morderstwo ojca! Pomyślałam, że Nina jest dla mnie zagadką. Naprawdę martwiła się o Julię, a skoro domniemana szantażystka została tu przysłana przez ojca, albo kim on tam dla niej był, to taka troska jest co najmniej dziwna. - Chcę znaleźć pani córkę, a nie zajmować się zabójstwem, to sprawa milicji. - Ale musi pani zrozumieć, że Julia nie ma z tym nic wspólnego! - Nino Konstantynowna - przemówiłam do niej poważnym tonem - nie wydaje się pani, że sama pani sobie przeczy?

- Nie, nie wydaje mi się. Nawet jeśli ci ludzie mieli jakieś plany, Julia nie mogła... - Tym prędzej powinna spotkać się ze śledczym i odpowiedzieć na jego pytania. Nino Konstantynowna, byłam tutaj godzinę temu, ale nikt mi nie otworzył. Gdzie pani wtedy była? - Ja? - I pani, i Julia, i gosposia. - Czy mam przez to rozumieć, że podejrzewa mnie pani o morderstwo? - Nie - pokręciłam głową. - Nie? - chyba się zdziwiła. - W takim razie dlaczego pani pyta? - Dlatego, że śledczy na pewno zada pani to samo pytanie, a ja chciałabym wiedzieć, jak pani na nie odpowie. - To znaczy, że jednak jesteśmy podejrzane? - Nie ujęłabym tego w ten sposób, ale okoliczności zjawienia się Julii w pani domu na pewno zainteresują śledczego. I na pewno będzie zadawał pytania. - Proszę bardzo. Jekatierina Władimirowna pojechała do sklepu, zawsze w tym czasie jeździ po zakupy, ja brałam kąpiel, a Julia pewnie nie słyszała dzwonka, bo głośno słuchała muzyki. Gdy leżałam w wannie, wydawało mi się, że huczy mi tuż nad uchem. - To znaczy, nie jest pani pewna, czy w tym czasie Julia była w domu, czy nie? - Olgo, na Boga... Przecież ona nie może mieć z tym nic wspólnego, nie o to chodzi... - A o co? - spytałam, patrząc jej w oczy. Odwróciła wzrok. - Boję się o córkę. Błagam, niech mi pani pomoże. - Ktoś do pani dzwonił, żądał pieniędzy? - Nie, nie - przestraszyła się. - Już mówiłam, dręczy mnie myśl, że... że to jest jakoś powiązane ze śmiercią jej chłopaka. - A śmierci ojca Julii pani z nią nie łączy? - Oczywiście, że nie. Jest pani pewna, że to nie był napad rabunkowy? - Pieniędzy nie zabrano. - A jeśli nie chodziło o pieniądze? Może mordercy chodziło o coś innego? - Ciekawe o co? - Uśmiechnęłam się. - Nino Konstantynowna, już mówiłam, pani niechęć do powiedzenia mi... - Odpowiem na każde pani pytanie - przerwała mi, ale w tym zapewnieniu nie było nawet grama prawdy. Postanowiłam spróbować szczęścia jeszcze raz. - Na tyłach pani domu jest furtka. Ktoś z niej korzysta? Pytanie chyba ją zaskoczyło. - Nie. Jest zamknięta na klucz, a klucz zaginął. Tak właściwie furtka była potrzebna głównie wtedy, gdy robotnicy zajmowali się ogrodem, żeby nie wnosili materiałów przez wejście główne. - Za domem jest skwer, nigdy nie miała pani ochoty tam pospacerować? - Nie. Mamy piękny ogród, może pani zauważyła? - Oczywiście. Te klucze, zanim zginęły, były u pani czy u gosposi? - Wisiały na dole, w szafce przy garażu. I nikt nie potrafił sobie przypomnieć, kiedy dokładnie zniknęły. - Nie zaniepokoiło to pani? Może należałoby zmienić zamek? - Już powiedziałam, nikt z tej furtki nie korzysta, a od strony domu zamyka się jeszcze na zasuwę, więc nie było powodu do niepokoju. Nawet planowałam zmienić zamek, ale ciągle nie miałam czasu. Więc jednak pani myśli... - nie dokończyła, ale świetnie ją zrozumiałam i uśmiechnęłam się. - Nieważne, co ja myślę. Uznałam, że zadałam już wystarczająco dużo pytań - na szczere odpowiedzi i tak nie mogłam liczyć, po prostu traciłam tu czas. Nina ma coś do ukrycia i boi się o Julię, oczywiście przede wszystkim o własną córkę, ale o Julię również. To nie pasowało do historii z szantażem, ale nie spieszyłam się z wyciąganiem wniosków. Jedno było pewne: obie

dziewczyny, Lena i Julia, miały kłopoty, razem albo oddzielnie, nieważne. Bez cudzej pomocy chyba sobie nie poradzą, a nie chcą zwrócić się na milicję. Jakże znajoma fabuła... Trzeba się tylko zastanowić, co z nią teraz zrobić. Byłam pewna, że zabójstwo Simuszyna, zniknięcie Leny, a teraz również morderstwo Bokowa są ze sobą powiązane - że to ogniwa jednego łańcucha, jak powiedziano by w kryminale, ale na razie jeszcze nie wiedziałam, w jaki sposób splatały się losy tych trzech osób. Ale Nina nie pomoże mi tego zrozumieć, więc czym prędzej się pożegnałam. Pani domu odprowadziła mnie do drzwi, a gdy się żegnałam, z kuchni wyszła gosposia. - Nino Konstantynowna, ja wychodzę, pamięta pani, mówiłam... - oznajmiła Jekatierina Władimirowna, pulchna dama nieco po pięćdziesiątce. - Tak, tak - pokiwała głową Nina Konstantynowna, zerkając w moją stronę. Chyba szukała pretekstu, żeby zatrzymać gosposię, nie chciała, żebym miała możliwość porozmawiania z nią. Lecz albo nie znalazła odpowiedniego pretekstu, albo zrozumiała, że to niemądre: jutro i tak przyjdzie śledczy, i tak będzie przesłuchiwał obydwie. Dlatego tylko podała mi rękę i razem z gosposią wyszłyśmy z domu. - Podwiozę panią - zaproponowałam. - Naprawdę? To wspaniale. Moja przyjaciółka ma dzisiaj urodziny, a ja jeszcze muszę podjechać do domu. Dowiedziałam się, gdzie mieszka Jekatierina Władimirowna i ucieszyłam się - to daleko, będzie czas, żeby pogadać, więc natychmiast przystąpiłam do ataku. - Od dawna tu pani pracuje? - Dziewiąty rok. Przeszłam na emeryturę w wieku czterdziestu pięciu lat, w domu nudno, a i pieniądze potrzebne. Przyjaciółka mi zaproponowała, poszłam, myślę sobie, popracuję z rok, a zostałam na dziewięć. - Pracodawcy w porządku? - Grzech byłoby się skarżyć. I Nina Konstantynowna, i świętej pamięci Grigorij Piotrowicz to bardzo porządni ludzie. Gdy pan umarł, nie mogłam sobie znaleźć miejsca, jakbym straciła kogoś bliskiego, w końcu tyle lat... Pewnie, że i niesnaski były, i oni pewnie nie zawsze ze mnie zadowoleni, ale ogólnie wszystko się układało. - Tak, Nina Konstantynowna to święta kobieta, przygarnęła sierotę... - zarzuciłam haczyk. Na reakcję nie musiałam długo czekać, Jekatierina Władimirowna miała taką minę, jak staruszki w muzeach, własną piersią zasłaniające eksponaty przed turystami. - Julkę? A jaka tam z niej sierota? Aferzystka i tyle. - Dlaczego aferzystka? - udałam zdziwienie. - Dlatego, że ona nie jest żadną rodziną. A jej ojciec żyje... Z niego też niezły łajdak, rodzonej córki się wyparł. - Co pani ma na myśli? - No jak to, przecież Julka myśli, że Grigorij Piotrowicz to jej prawdziwy ojciec, a ten tutaj udaje, żeby tylko pieniądze dostać. Kręcą Niną Konstantynowna jak chcą, bo jest dobra bez miary i Griszę swojego kochała tak, że... no, jednym słowem, kochała. Ja na jej miejscu pogoniłabym tych oszustów, gdzie pieprz rośnie i nikt nie miałby jej tego za złe, a już zwłaszcza Grigorij Piotrowicz. To był mężczyzna surowy, lubił porządek i nie znosił krętaczy. - O ojcu dowiedziała się pani od Julii? - Oczywiście, że nie. - Uśmiechnęła się Jekatierina Władimirowna. - Ona jest sprytna, niby nie kłamie, ale i prawdy nie powie, tylko że ja ją wyśledziłam. Dokąd ona łazi, myślę sobie? A ta szast, prast i leci na spotkanie z tym niby sąsiadem, bo przecież jak się tu zjawił, to przedstawił się jako sąsiad. A wtedy ja i Ira, siostra Niny Konstantynowny, zaczęłyśmy coś podejrzewać, no to ja wzięłam i za nią poszłam. Sąsiad na amanta za stary, poza tym widać, że to jej ojciec - po tym jak patrzył, jak rozmawiał. Ale na wszelki wypadek go śledziłam -

przecież nam powiedział, że wyjeżdża, a tak naprawdę wynajmował mieszkanie na Grochowej. Znalazłam tamtejszą gospodynię, spytałam o nazwisko, okazało się, że nazywa się Siergiej Julianowicz Boków, a imię odojcowskie Julii to Siergiejewna. Jeszcze tego samego wieczoru ją spytałam: „I po co pani kłamiesz?". A ona do mnie bezczelnie: „Wcale nie kłamię". - Mówiła pani o tym Ninie Konstantynownie? - No jasne! Tylko że jej się to wcale nie spodobało i uprzejmie dała mi do zrozumienia, żebym nie pchała się w nie swoje sprawy. Dlatego nawet Irinie o niczym nie powiedziałam, żeby nie było kłótni w rodzinie. Pomyślałam, pomyślałam i doszłam do wniosku, że nie inaczej, tylko Nina myśli, że Julka to córka Grigorija Piotrowicza i teraz, wiadoma sprawa, przyjechała po spadek. Ale to wszystko kłamstwo. - Co pani mówi? - To nie jest żadna jego córka, to przybłędy i tylko mieszają Ninie w głowie, nie wiem jak, ale mieszają. - Skąd ta pewność, że Julia nie jest córką Zotowa? Może Boków to jej przybrany ojciec?... - Nie - pokręciła głową Jekatierina Władimirowna. - Grigorij Piotrowicz to nie taki człowiek, żeby zostawić córkę bez grosza przy duszy. No załóżmy, że zgrzeszył w młodości z głupoty - za to nie dam sobie ręki uciąć. Ale nawet jakby tak było, to nigdy nie zostawiłby córki bez pomocy i na pewno umieściłby ją w testamencie, może mi pani wierzyć. A o niej nie ma tam ani słowa. - Więc był testament? - Oczywiście. Już w szpitalu Grigorij Piotrowicz wezwał do siebie prawnika i wszystko spisał jak należy, tylko myśmy o tym nie wiedziały. Nawet Nina nie wiedziała, a co dopiero ja. No więc, cały majątek zostawił żonie i córce Lenie, piętnaście tysięcy dolarów zapisał mnie - bo właśnie tyle zabrakło mi na mieszkanie, wszystko przez zięcia alkoholika... Mojemu wnukowi, który, można powiedzieć, dorastał na oczach Grigorija Piotrowicza, zostawił pięć tysięcy dolarów na naukę po skończeniu szkoły i dwa tysiące rodzinie Iwana Demianowicza, który przedtem był kierowcą u' Grigorija Piotrowicza, a dwa lata temu zmarł na zawał. Grigorij Piotrowicz już wtedy pomógł przy pogrzebie i pomnik za swoje pieniądze postawił, a potem też o rodzinie nie zapomniał. I myśli pani, że taki człowiek nie umieściłby rodzonej córki w testamencie? Bzdura. O żadnej córce Julii nie miał pojęcia. - Jest jeszcze inny wariant - wzruszyłam ramionami. - Zdarza się, że mężczyźni nawet nie podejrzewają, że gdzieś tam rośnie ich dziecko - uśmiechnęłam się pod nosem. - Bywa i tak. Ale on nic nie wiedział, a ona zaraz po jego śmierci zjawiła się tutaj. Nic innego, tylko oszuści i kanciarze, i ona, i ten jej ojciec. - Julia się pani nie spodobała? Gadatliwa gosposia spochmurniała. - A co w niej takiego dobrego, że miałoby mi się spodobać? Ani rozumu, ani urody, a ma się za Bóg wie co. Ty, mówi kiedyś do mnie, jesteś służącą, to bądź cicho i nie zapomnij sprzątnąć w moim pokoju. Przez dziewięć lat niczego podobnego od państwa nie słyszałam, oni zawsze z szacunkiem, grzecznie, a ja swoje miejsce i tak znam, nie pcham się, gdzie mnie nie proszą, ale i wskazywać mi go nie potrzeba, a już na pewno nie ona. Kawalera sobie znalazła, handlarza z bazaru, i za stary dla niej i brzydki jak noc. No czy nie głupia? Lata do niego, a ja mam potem nieprzyjemności. Wyszło na to, że to ja klucze zgubiłam, a przecież dobrze wiem, że Julka je brała. - Jakie klucze? - spytałam czujnie. Rozmowa stawała się coraz bardziej interesująca. - Od furtki. Z tyłu jest furtka, rzadko się z niej korzysta, najczęściej, jak śmieci zabierają. Klucz wisiał na dole, a tu przyjechał samochód z ziemią pod kwiaty, a klucza nie ma. Trzeba było nosić ziemię od bramy aż na klomby. A co z kluczem? To ja z furtki korzystam, więc to ja zgubiłam. Nie kłóciłam się, ale dokładnie wiem, że klucze brała Julka. Okna jej pokoju

wychodzą na ogród, z domu wyłazi przez okno, a potem przez furtkę na ulicę, żeby nikt nie wiedział, że się z tym swoim bazarowym włóczy. Całe noce gdzieś lata. Ale nic, myślę sobie, już ja ją wypatrzę. Albo kiedyś zamknę furtkę na zasuwkę i niech sobie do rana siedzi na progu, albo niech w środku nocy budzi Ninę, wtedy pani się dowie, co Julka robi po nocach. W dzień tak się nauczyła, że muzykę włącza, niby jest u siebie w pokoju, a sama przez furtkę do ojca na spotkanie - taka konspiracja. Jestem pewna, że to ona wzięła klucz. - Czy dzisiaj rano Julia była w domu? - A kto ją tam wie. Niby tak, w każdym razie muzyka grała. Nina nie pozwala jej przeszkadzać ani do pokoju wchodzić, gdy ta księżniczka tam jest. Księżniczka, a zachowanie ulicznej dziewki. - Robiła pani dzisiaj zakupy? - Tak, jak zawsze. - Jechała pani autobusem? - Co też pani, pojechałam z Pawlilciem, to nasz kierowca. Nina Konstantynowna nie prowadzi samochodu, Pawlik jest u nas od śmierci Iwana Demianowicza. Pracy ma niewiele, no to jeszcze trochę w domu pomaga, jak trzeba żarówkę wymienić czy coś naprawić... Dobry chłopak. - Gdy pani wróciła, Julia była w domu? - Muzyka grała, a pani brała kąpiel, czasem nawet godzinę leży w wannie, woda ją uspokaja. Potem Julka wyszła, widziałam przez okno, z kuchni dobrze widać furtkę. - Wyszła przez główną furtkę? - Tak. Skręciła za róg, jakby szła do parku albo do przystanku, to bliżej. Hm, czyli Julia poszła na skwer, ale nie skorzystała z tylnej furtki, chociaż, jeśli wierzyć Jekatierinie Władimirownie, powinna mieć od niej klucz. - A jak dogadują się ze sobą dziewczyny? - Lena i Julka? A nijak. Nina Konstantynowna narzuca Julkę córce, ta nie sprzeciwia się matce, ale żadne z nich przyjaciółki... - machnęła ręką i odwróciła się. - A gdzie jest teraz Lena? - Pojechała do przyjaciółki. Chociaż ja myślę, że raczej uciekła przed Julka. Lena ma jej dosyć, a rodzona matka niczego nie widzi i ciągle swoje: Lena, weź ze sobą Julię. Jak tak dalej pójdzie, dzieciak w ogóle ucieknie z domu. Wstawiłabym się za Leną, ale przecież powiedzą: nie twoja sprawa. A serce krwawi... Przecież ja ją znam od maleńkości... - Jekatierina Władimirowna uniosła rękę pół metra od podłogi, co miało pewnie oznaczać, że zna Lenę od pieluch. - Rodzice nigdy nie mieli z Leną problemów? - Nie. Uczy się dobrze, na instrumencie gra, grzeczna, dobrze wychowana... Wie, kiedy się odezwać, a kiedy milczeć. Pewnie, że różnie bywało... Trzy lata temu na przykład wybiła szybę w samochodzie sąsiadów. Sąsiad potrącił psa, kundelka, kręcił się psiak po okolicy, każdy go żywił... Czemu ten sąsiad go nie lubił? Niby potrącił niechcący, a wyszło jakby specjalnie. Lena wzięła taką pałkę, zapomniałam, jak to się nazywa... - Kij do bejsbola? - O, właśnie. I jak nie walnie w tę szybę! Wybuchł skandal, świętej pamięci Grigorij Piotrowicz bardzo surowo z nią wtedy rozmawiał. Dlatego to zrobiłaś, mówi, bo wiesz, że zwrócę pieniądze i nic ci nie będzie, a to, mówi, było bardzo niskie. Lena długo wtedy płakała, ja ją pocieszałam, dlatego, że szczerze powiedziawszy, dobrze zrobiła i jestem pewna, że ojciec myślał tak samo... A że ją skrzyczał, no to przecież nie mógł inaczej. O, Lenka i Julka to niebo i ziemia, nigdy nie będą przyjaciółkami - dokończyła szybko, ponieważ właśnie wjeżdżałyśmy na podwórko domu, w którym mieszkała. Pożegnałyśmy się, a ja się zamyśliłam. Teoretycznie Julia i nawet sama Nina mogły wyjść z domu niezauważone

- sęk w tym, że nie widzę powodu, dla którego miałyby zabić Bokowa. Dla Julii to ojciec, jeśli nawet nie rodzony, to w każdym razie troszczący się o jej dobro. Co się zaś tyczy Niny... Może Boków ją jednak szantażował? Ale jej troska o Julię temu przeczy! Kobieta się boi, że podejrzenie padnie na jej pseudosiostrzenicę. Mnie z kolei najbardziej niepokoi to, gdzie jest teraz Lena. Bardzo możliwe, że grozi jej niebezpieczeństwo - tylko gdzie jej szukać? Jestem pewna, że gliny poradziłyby sobie z tym znacznie lepiej, ale zdaje się, że Nina nawet nie chce słyszeć o milicji. To znaczy, że lepiej byłoby znaleźć Julię i zadać jej kilka pytań, między innymi o to, gdzie jest teraz Lena. Szczerze powiedziawszy, jestem pewna, że zdołam odszukać Julię szybciej niż milicja, z doświadczenia wiedząc, jacy oni bywają gapowaci. Pojechałam do szaszłykami. Tym razem właściciel siedział w sali, na mój widok uśmiechnął się tak, że jego pulchne policzki przemieściły się w okolice uszu, i mogłam zobaczyć, że brakuje mu czterech zębów trzonowych; ucieszyłam się przelotnie, że pod tym względem wszystko u mnie w porządku. - Droga Olgo Siergiejewna! - powitał mnie wylewnie, rozkładając szeroko ręce. - Widzi pan, mój drogi... Chciałabym się dowiedzieć, gdzie teraz jest Alik, a jeszcze lepiej, żeby przyprowadził go pan do mnie. - Coś się stało? - zmarkotniał. - Stało - skinęłam głową. - Dziewczyna wyszła z domu i do tej pory nie wróciła. Jeśli Alik ma trochę oleju w głowie, to najwyższy czas, żeby powiedział, gdzie jest dziewczyna, a jeśli nie ma, to najwyższy czas, żeby wtrącił się pan i wytłumaczył mu, że kłopoty nie są nikomu potrzebne. - Oczywiście, że niepotrzebne. Ja rozumiem, bardzo dobrze rozumiem. Powiem wszystko bratu i on z nim porozmawia - zgadzał się ze mną grubas, przykładając rękę do serca i kiwając głową w takt swoich słów. Usiadłam na krześle, położyłam komórkę na stoliku i powiedziałam: - Ma pan pół godziny. To mu się nie spodobało. Najwyraźniej należał do ludzi, którzy nie znoszą, jak im się grozi. Świetnie go rozumiałam, ponieważ sama taka jestem. Jednak właściciel restauracji był mądrym człowiekiem i wiedział, że potrafię skomplikować życie nie tylko jemu osobiście, lecz także jego licznym rodakom, którzy na pewno nie będą tym zachwyceni. Gniew w jego oczach zgasł szybko, skinął głową i poszedł w stronę kuchni. Słyszałam, jak mówi coś w ojczystym języku, a potem za przepierzeniem przeszedł rosły mężczyzna, zerkając na mnie spode łba, i wyszedł z kawiarni wyjściem służbowym. Zaczęłam czekać. Właściciel knajpki potraktował moje słowa bardzo poważnie i goniec wrócił przed upływem wyznaczonego czasu, to znaczy po dwudziestu minutach. Poszeptał z właścicielem, który przez cały ten czas namawiał mnie, żebym skosztowała szaszłyka, a ja odpowiadałam, że poczekam. Dawałam w ten sposób do zrozumienia, że jeśli moje słowa zostały przyjęte do wiadomości i dziewczyna zaraz wróci do domu, to z tej radości mogę nawet zjeść obiad z dobrym człowiekiem, a jeśli dziewczyny nie ma, to i przyjaźni nie ma, a z byle kim nie jadam, bo to zły znak. Goniec poszeptał z właścicielem, ten zrobił smutną minę, jakby chciał się rozpłakać, i wyjaśnił mi zatroskany: - W żaden sposób nie mogę pomóc, szanowna pani, szukasz dziewczyny nie tam, gdzie trzeba. Alik wyjechał wczoraj rano, pociągiem. Do domu pojechał, matka mu zachorowała. - Nic z tego. - Spojrzałam mu prosto w oczy. - Taki mądry człowiek, a plecie takie bzdury. A może uważasz mnie za idiotkę? - Po co zaraz takie słowa? - Skrzywił się. - Przysięgam, że Alik wyjechał. Brat widział bilet, można sprawdzić.

- Sprawdzę - obiecałam. - Tylko że ja nie tylko sprawdzę, czy bilet został kupiony, ale również znajdę konduktora i dowiem się, czy właściciel biletu był w pociągu, a jeśli był, to czy to ten człowiek, którego szukam. Dowiem się również, co się dzieje z matką. I jeśli okaże się, że bilet kupiono, a chłopaka w pociągu nie było... To wtedy wybacz, mój drogi, ale bardzo się rozgniewam i nie będzie już w naszym mieście miejsca, gdzie można by zjeść taki wspaniały szaszłyk, i ciebie, mój drogi, również w mieście nie będzie. Tym razem obeszło się bez uśmiechów i zbędnych słów. Właściciel wstał i wyszedł, odwracając wzrok, którym zapewne mógłby spalić mnie na miejscu. Przywykłam do takich spojrzeń dawno temu i nie robiły na mnie większego wrażenia. Pół godziny później wrócił w towarzystwie mężczyzny w wieku trzydziestu pięciu lat. Mężczyzna miał słowiańską urodę, ale jego akcent mówił sam za siebie. - Alika nie ma. Wczoraj wyjechał. Wygoniłem go. - Za co? - Źle pracuje. Kazałem mu jechać do domu. Miał pojechać, widziałem bilet. - Ale dopuszcza pan możliwość, że pana nie posłuchał? - Nie dopuszczam - warknął mężczyzna, a potem powiedział spokojniej: - Taki jak Alik... nie dokończył i machnął ręką. - Mam nadzieję, że już dojeżdża do domu. - Można to szybko sprawdzić - uśmiechnęłam się. - Alik ma komórkę? - Miał. Zabrałem mu. To moja komórka, tam mu niepotrzebna. - Jasne, moi panowie - ja to nie ja, a krowa nie moja - podsumowałam, wstając. Właściciel popatrzył przestraszony na brata Alika, chyba chciał coś powiedzieć, ale się nie odważył. Brat Alika spoglądał na mnie z uśmieszkiem, dla niego wyraźnie jestem istotą pośledniego gatunku, skoro tak się złożyło, że urodziłam się kobietą. To, że stracił na mnie tyle cennego czasu, można było wytłumaczyć jedynie miłością do rodaków i niechęcią do psucia sobie z nimi stosunków. - Ostatnie pytanie: gdyby Alik jednak nie posłuchał i został w mieście, dokąd by poszedł? - Nie został - zaprotestował uparcie brat. - A jednak? - On nie ma dokąd iść, oprócz mnie nie ma żadnej rodziny. - A znajomi? Może kobieta? - Kobiet dużo, ale do nich nie pójdzie, mężczyzna musi pracować. - No tak - prychnęłam z irytacją i poszłam do wyjścia. Gdy wsiadłam do samochodu, zobaczyłam, że zza rogu wysunął się właściciel knajpki i pomachał mi ręką, żebym zaczekała. Zobaczyłam w lusterku, że brat Alika wyszedł z szaszłykami, wsiadł do samochodu na miejscowych numerach i pojechał w stronę bazaru. Wtedy właściciel znalazł się przy moim samochodzie, otworzył drzwi i siadł na przednim siedzeniu. - Olgo Siergiejewna - powiedział poufnie. - Jeśli nawet chłopak coś zrobił, to my nie mamy z tym nic wspólnego. Nam skandal niepotrzebny. Mahmud wygonił go właśnie z powodu tej dziewczyny. Powiedziałem poprzednio, że będą kłopoty, jeśli nie zostawi dziewczyny w spokoju; powinien przecież rozumieć, kim jest on, a kim ona. - Właśnie - przytaknęłam. - Nie dla psa kiełbasa. - Otóż to. I brat powiedział mu: jedź do domu. Brat to człowiek szanowany, Alik nie mógł go nie posłuchać. - To już zrozumiałam. Przy okazji, jak nazywa się ten szanowany człowiek? - Mahmud. Mahmud Karimow. - Znakomicie. Czyli handluje na bazarze? Dobrze. Mam do pana prośbę: gdyby ta dziewczyna jednak zjawiła się nagle... albo gdyby odnalazł się sam Alik, to niech pan będzie tak uprzejmy i powiadomi mnie o tym. - Oczywiście.

Podałam mu wizytówkę i wysiadł z samochodu. Zastanowiłam się. Jeśli Alik mimo wszystko wyjechał, to dokąd poszła Julia? Ojciec nie żyje, przyjaciół chyba nie ma... Miałam nadzieję, że wkrótce wróci do domu. Powłóczy się po mieście, przenocuje na dworcu, znów się powłóczy i zrozumie, że znacznie wygodniej cierpi się w willi niż na ławce w parku, zwłaszcza gdy ma się w perspektywie spanie na tej ławce, gdy pieniądze się kończą, a jeść się chce coraz bardziej. Wróci, pod warunkiem że nie ma nic wspólnego ze zniknięciem Leny. Na razie samo zniknięcie i tak stało pod znakiem zapytania. Lena mogła się faktycznie wystraszyć, gdy dowiedziała się o śmierci swojego chłopaka, i gdzieś się ukryć. Nagle poczułam rozdrażnienie. Co ja właściwie robię, do cholery? Grzebię w cudzych tajemnicach, szukam cudzych dzieci... Właśnie, nie od rzeczy byłoby pokazać się w pracy. Po drodze zdążyłam się uspokoić i wchodząc do biura, najpierw zajrzałam do gabinetu Łarionowa. Łarionow nie udawał, że cieszy się na mój widok, ale postanowiłam się tym nie przejmować. - Będziesz musiał jeszcze trochę popracować dla dobra ogółu - pocieszyłam go. - Taa - odparł bez entuzjazmu. - Dowiedz się, czy faktycznie dwadzieścia lat temu Zotowa urodziła dziecko, gdy mieszkali na północy, a raczej: czy to dziecko naprawdę zmarło. Łarionow spojrzał na mnie zaintrygowany. - Myślisz, że to Julia Bokowa? Poczekaj, ale po co zamężna kobieta miałaby zostawiać swoje dziecko na porodówce? A może sądzisz, że Zotow nie był ojcem dziewczynki? - No więc właśnie dowiedz się, czy tak było i to jak najszybciej. A teraz jeszcze jeden dopust boski. Julia ma przyjaciela, chłopaka z bazaru; jego rodacy twierdzą, że wyjechał, ale ja w to wątpię. Ów narzeczony nazywa się Alik, a dokładnie Ahmed Karimow, prawdopodobnie wybył z miasta wczoraj porannym pociągiem. - Sprawdzić, czy kupił bilet, to nie problem. - Jasne - uśmiechnęłam się. - I przyszłam do ciebie po to, żeby się o tym dowiedzieć! Chłopaka należy powitać na peronie ze zdjęciem w ręku i upewnić się, czy jego miejsca nie zajmował ktoś inny. Łarionow patrzył na mnie ponuro przez kilka minut, w końcu zapytał: - Zwariowałaś? - Ja nie, ale ty chyba zwariowałeś, skoro chcesz powiedzieć Dziadkowi, że to zadanie ponad twoje siły. - Posłuchaj - Łarionow się zdenerwował - nie mam zamiaru się z tobą kłócić, ale zastanów się: czy jakaś tam dziewczyna jest warta takiego zachodu? - Wyjaśniam dla wyjątkowo niechętnych wykonawców - ozdobiłam twarz promiennym uśmiechem. - Dziadek gwiżdże na to, ile stracimy sił, czasu, pieniędzy oraz nerwów, liczy się efekt. Kazał się zorientować, to się orientuję. Cała reszta mu zwisa. Jakieś pytania? - Nie - westchnął Łarionow i sięgnął po telefon. Byłam pewna, że od razu przystąpi do wykonywania powierzonego zadania i czym prędzej opuściłam gabinet. Postanowiłam zajrzeć do sekretariatu, dowiedzieć się, czy burza już ucichła i przy okazji upewnić, że nadal tu pracuję. Ritka stała tyłem do mnie, przekładała coś w torbie, odwróciła się i oznajmiła: - Pojechał, godzinę temu. Dzisiaj go już nie będzie. - Szczęście niepojęte. Dasz herbaty? - Pewnie. Poczekaj, posprzątam. Byłam w sklepie, przy tej pracy na nic człowiek nie ma czasu. Przypomniałam sobie, że do herbaty dobrze byłoby zjeść kanapkę, zwłaszcza że od rana nic nie jadłam więc i zajrzałam do torby Ritki. Znalazłam tam tylko trzy opakowania makaronu. Złośliwie spytałam:

- Nie tak dawno odchudzałaś się bohatersko, a teraz tona makaronu? - Tylko takie ciemniaki jak ty sądzą, że od makaronu się tyje. Nic podobnego. Tyje się od leżenia na kanapie i jedzenia tłustych rzeczy. Ten makaron jest z twardej pszenicy i można go jeść bez ograniczeń, nie przybędzie ci nawet gram. - No, to mnie uspokoiłaś. A powiedz, co będzie, jeśli i makaron się żre, i na kanapie leży? - Tobie nic nie będzie. Tacy jak ty zawsze wyglądają wspaniale. - Dziękuję, dawno już nie słyszałam tylu ciepłych słów. - Gdyby nie ten makaron, mąż dawno wygoniłby mnie z domu. Mówię ci, na nic nie mam czasu, nic, tylko praca i praca... Tu już Ritka poważnie przesadzała - nie wyobrażała sobie siebie w innej pracy, podobnie jak ja nie wyobrażałam sobie na jej miejscu innego człowieka. Poza tym, jeśli nawet mąż Ritki dawał wyraz swojemu oburzeniu, to najwyżej szeptem i wyłącznie do samego siebie. Jako pijak i leń już dawno znalazłby się na ulicy bez środków do życia i tylko dzięki Ritce do tej pory miał pracę, chociaż nie wiadomo było, co on tu w ogóle robi. Dziwne przywiązanie Ritki do męża, który, zdaniem ogółu, nie był godzien jej małego palca, można było wyjaśnić dobrym sercem naszej sekretarki oraz tym, że mogła sobie pozwolić na to, żeby zwracać na swojego męża uwagę tylko wtedy, gdy sama tego chciała. W domu nocowała regularnie i karmiła męża makaronem, uważając to za swój małżeński obowiązek. - Powiedz mi lepiej, czy Dziadek zwolnił mnie w ataku gniewu? - spytałam, widząc, że z kanapki nici. - Przeszło bokiem. Znacznie złagodniał od czasu, gdy wie, że ma nastąpić powiększenie rodziny. - Wielkie mu za to dzięki. - Pójdziemy do barku? Trzeba korzystać z nieobecności szefa. - Chodźmy - zgodziłam się chętnie. Dwadzieścia minut później rozumiałam, że Ritka zaprosiła mnie do kawiarni nie bez powodu, naszła ją ochota na szczere rozmowy. - Tagajew wie, że wkrótce będzie ojcem? - Teraz już tak. - I co? - Dumny i szczęśliwy. - Pytam poważnie. - Poważnie? - Potarłam nos, a potem odwróciłam się, nie wiedząc, co odpowiedzieć. - Uważa, że postąpiłam nieładnie. - Jeśli chcesz znać moje zdanie, to zachował się jak ostatnia świnia. - Tak? - Tak. - Masz na myśli teatr? - Oczywiście. - Więc już ci ktoś doniósł? Czyżby Dziadek? - Zmarszczyłam brwi, przyglądając się Ritce. - Nie uwierzysz, ale on sądzi, że mam na ciebie wpływ, chociaż ja osobiście nie jestem do tego przekonana. - Masz. I co dalej? - To zwykły dzikus. Zwyzywał cię, a niby za co? - Za to, że żyję z innym mężczyzną, z jego dzieckiem w brzuchu. Niektórzy nie pochwalają takiego zachowania. - Czy ty go usprawiedliwiasz? - Ritka z oburzenia prawie zaczęła się jąkać. - Wolałabym gentkmen'sagreement. - Uśmiechnęłam się. - Tak naprawdę to nie ma znaczenia. On się żeni. - Z kim? - zjeżyła się Ritka. Rozłożyłam ręce. - Zapewne z kobietą swoich marzeń. - A ty się tym nie przejmujesz?

- Dobre pytanie - posmutniałam. - Może zapytaj mnie o coś łatwiejszego. przecież żyjesz - Więc jednak się przejmujesz? A z Dziadkiem... - Jeśli mam być szczera, to żyję nie z mm, tylko w jego mieszkaniu. - A ja, głupia, myślałam, żeście się w końcu uspokoili, że zaczniecie żyć po ludzku... No to po prostu nie rozumiem. Tagajew zachowuje się jak świnia, a ty, szczerze mówiąc, niewiele lepiej. A jeśli ten jego ożenek to tylko próba dokuczenia tobie? - Timur nie należy do ludzi, którzy z pragnienia dokuczenia komuś będą komplikować sobie życie. Myślę, że on świetnie się czuje w towarzystwie tej dziewczyny, a na mnie jest obrażony. No to teraz się uspokoi i będzie żył długo i szczęśliwie. - A jeśli nie? - To znajdzie sobie inną dziewczynę. Chyba nie brak kobiet, które pragnęłyby go uszczęśliwić. - Wiem, że przekonywanie cię to strata czasu, ale jeśli masz jakieś wątpliwości, to... czy nie lepiej z nim porozmawiać? - Z radością, ale obawiam się, że po naszym spotkaniu w teatrze raczej nie będzie chciał mnie widzieć, więc jak się zdaje, teraz już niewiele zależy ode mnie. Ritka utkwiła we mnie wzrok i siedziała tak co najmniej minutę, aż w końcu zaczęłam mrugać i robić do niej miny. - Gdy chodzi o kogoś innego, potrafisz być rozsądna i nawet mądra, chociaż uparta, ale gdy zaczyna chodzić o ciebie... Nigdy nie słyszałaś, że o własne szczęście trzeba walczyć? - Z kim? - Na początek ze sobą. - Dla mnie to zbyt zagadkowe. No dobra, pójdę walczyć - powiedziałam, wstając. - Dokąd idziesz? - spytała czujnie Ritka. - Przecież powiedziałam... Na ciebie też już czas. Cmoknęłam ją w policzek i poszłam do wyjścia. Czułam się parszywie i świetnie wiedziałam dlaczego. Ritka ma rację, Timur i ja powinniśmy porozmawiać. Tylko że nie miałam pojęcia, co mu powiedzieć. Hej, stary, poczekaj z tym weselem, aż się wreszcie we wszystkim rozeznam? Albo: uważam, że powinniśmy być razem, ale jestem pewna, że nic dobrego z tego nie wyjdzie? Szczerze mówiąc, teraz po prostu czekałam, aż urodzi się moje dziecko, w nadziei, że wtedy życie nabierze wreszcie sensu. Mam zdumiewającą umiejętność unieszczęśliwiania siebie i innych. Westchnęłam, spojrzałam w okno i przekonałam się, że już trzeci raz mijam restaurację „Szanghaj", która jest czymś w rodzaju sztabu Timura. Miał również biuro z prawdziwego zdarzenia, ale wolał pokój na tyłach restauracji. Dlaczego miałabym nie wstąpić? - pomyślałam. - Przecież mnie nie zabije. Hm, to akurat nie było takie pewne. Timur jest zdolny do wielu rzeczy, chociaż udaje mu się udawać wyjątkowo spokojnego faceta, czasem nawet obojętnego. Jednak czasem emocje biorą górę i wtedy lepiej na to nie patrzeć, to widowisko dla ludzi o mocnych nerwach; niedawne spotkanie w teatrze jest tego najlepszym dowodem. Zdecydowanie skręciłam na parking, choć miałam straszną ochotę pojechać dalej. Wyłączyłam silnik, wciąż jeszcze nie wierząc, że wejdę do restauracji, rozglądałam się, szukając pretekstu do ucieczki. - No, zrób wreszcie coś dla siebie - burknęłam, próbując dodać sobie otuchy. - Nawet jak cię wygoni, będziesz mogła pocieszać się myślą, że próbowałaś. Wysiadłam z samochodu i podeszłam do drzwi restauracji, udając osobę zadowoloną z życia. Dyżurny Chińczyk skłonił się nisko i otworzył drzwi, a ja weszłam do holu i omal nie wpadłam na ochroniarza, który popatrzył na mnie z dziwną miną.

- Dzień dobry - wymamrotał. - Chce pani zjeść obiad? - Jego głos brzmiał tak uprzejmie, że zrozumiałam: nikt nie spodziewał się mojego przybycia, uważano je wręcz za niestosowne; biedny ochroniarz nie wiedział jednak, jak w grzeczny sposób mi to uświadomić. - Timur Wiaczesławowicz jest u siebie? - zapytałam, emanując serdecznością. - Nie. Wyjechał. Powiedział, że będzie na kolacji. Skinęłam głową na okno - dokładnie naprzeciwko niego stał sportowy wóz Timura oraz hummer, którego używał rzadziej. Z tego co wiedziałam, innych samochodów nie miał. - Pojechał trolejbusem? Ochroniarz spojrzał w tę samą stronę, westchnął i pokręcił głową. - Nie, pojechał z Grigorijem Aleksandrowiczem jego samochodem. - Już myślałam, że poszedł piechotą. Chyba nie ma pan nic przeciwko temu, że na niego zaczekam? - Wróci dopiero na kolację... - Nigdzie się nie spieszę - zapewniłam. Dziwne, jeszcze pięć minut temu szukałam pretekstu, żeby tu nie przychodzić, a teraz byłam gotowa zmieść ze swojej drogi wszystkie przeszkody, razem z nieszczęsnym ochroniarzem, żeby tylko zobaczyć Timura. - Olgo Siergiejewna - powiedział chłopak, najwyraźniej cierpiąc katusze. - Myślę, że lepiej będzie, jak pani zadzwoni i umówi się na spotkanie. Było jasne, że Timur jest w restauracji, i tak nawet przez chwilę w to nie wątpiłam. Nie zwracając uwagi na chłopaka, skierowałam się do gabinetu, on pobiegł za mną, wyciągnął rękę, chcąc mnie powstrzymać, ale od razu ją cofnął. Byłam kobietą Timura, być może eks, ale w tym sensie nie należało tykać pańskiej własności. W każdym razie nie zaryzykował, a ja to wykorzystałam. Zastukałam do drzwi i wkroczyłam do pokoju, usiłując nie widzieć wykrzywionej męką twarzy ochroniarza. Spodziewałam się, że zobaczę Timura w towarzystwie blondynki, chociaż równie dobrze mógł być sam i po prostu nie chcieć ze mną rozmawiać lub kazał zawrócić mnie od progu. Jednak żaden z moich domysłów nie znalazł potwierdzenia, a cierpienie na twarzy chłopaka stało się zupełnie jasne. W gabinecie odbywało się zebranie albo narada wojenna, kto ich tam wie, jak to nazywali. Przy stole siedziało trzech mężczyzn z bardzo poważnymi minami; Timur siedział tyłem do mnie. Słysząc, jak otwierają się drzwi, odwrócił się bez pośpiechu, zobaczył mnie i spokojnie czekał, co powiem. Jego spojrzenie nie wyrażało ani zdziwienia, ani niezadowolenia, olimpijski spokój z dużą dozą obojętności. - Cześć - przywitałam się spokojnie, mężczyźni spochmurnieli, a Timur pokiwał głową, czekając na kontynuację. A ja pomyślałam: podobnie wyglądało nasze pierwsze spotkanie. Weszłam, on siedział przy stole, tyłem do mnie. Tylko wtedy grali w karty i mężczyźni uśmiechali się krzywo, a nie patrzyli posępnie i surowo. Cóż, czasy się zmieniają... - Musimy porozmawiać - zaczęłam bez owijania w bawełnę. - To dla mnie bardzo ważne. - A dla mnie? - zapytał. - Dobre pytanie. Możesz mnie wysłuchać? - Słucham. - Zawsze mi się wydawało, że nie jesteś zwolennikiem omawiania spraw osobistych przy innych. - W takim razie wybrałaś niewłaściwą chwilę. Jestem zajęty, choć pewnie tego nie zauważyłaś. - Przepraszam. Mogę zaczekać w restauracji. - Musiałabyś długo czekać.

- Poczekam. - Jak uważasz. Timur odwrócił się, ja już miałam wyjść, ale nogi jakby wrosły mi w podłogę - zobaczyłam na stole połówkę jedno-dolarowego banknotu. Nawet z miejsca, w którym stałam, widać było napis, zaledwie kilka liter, których nie mogłam przeczytać. - Coś jeszcze? - spytał Tagajew, nie słysząc, żeby zamknęły się za mną drzwi. Oderwałam wzrok od banknotu i zmusiłam się do wyjścia z pokoju. Ochroniarz czekał pod drzwiami, kręcąc głową, nie znalazł właściwych słów i odszedł, a ja udałam się do restauracji, nie mogąc przestać myśleć o banknocie. To ta połówka, która była w portfelu, albo jej para, nieważne. Ważne było to, że Tagajew jest zamieszany w tę historię, w którą zaplątałam się i ja. No i jak tu nie podziękować losowi? Nie dość, że wszystko i tak jest beznadziejne, to jeszcze to. Zamówiłam szklankę wody mineralnej, usiadłam w kącie ze smętną miną i przesiedziałam tak czterdzieści minut. Najmądrzejsze, co mogłam zrobić, to wyjść, nie czekając na Timura i zapomnieć o tej historii. Chłopiec zginął i możliwe, że z powodu tego właśnie banknotu, który teraz leży na biurku Timura. No, powiedz to wreszcie: Tagajew jest zamieszany w zabójstwo. Dziwi cię to?... Nie, dziwiło mnie co innego - to, jak bawi się nami los. - Cholera... - barman zerknął w moją stronę, a ja zrozumiałam, że zaklęłam na głos. Ładne rzeczy: ojciec mojego dziecka jest zamieszany w morderstwo, które jeszcze godzinę temu miałam zamiar wykryć. A teraz? Teraz nie chcę nic o tym wiedzieć. To prawda, przyjaciół, a tym bardziej kochanków, należy dobierać bardziej uważnie. Reputacja Timura jest szeroko znana, ale jedna sprawa słuchać plotek, a zupełnie co innego zobaczyć dowód jego winy na własne oczy. To robi wrażenie. Przejęłam się tak, że do tej pory nie mogę dojść do siebie... Stop, chwileczkę! Skąd pomysł, że jest zamieszany w zabójstwo? Stąd, że na jego stole leży połówka banknotu. Można oczywiście założyć, że to nie ten banknot albo że trafił do Timura przypadkiem. Ale czy na pewno przypadkiem? Nie chcę źle o nim myśleć. Nieważne, co myślą inni, ja nie chcę. Załóżmy, że nie zabił Witki, ale banknot jest faktem, cokolwiek by więc mówić, Timur jest bezpośrednio związany z wydarzeniami. Najprościej byłoby z nim pogadać... Czemu nie? Po prostu zapytać... Ech, z doświadczenia wiedziałam, że Timur nie lubi opowiadać o swoich interesach, nigdy nie lubił, a już teraz... Mieszkaliśmy razem kilka miesięcy, a ja o jego interesach wiem tyle samo co w pierwszym dniu znajomości. Czyli będę musiała dowiadywać się sama, za co on mi pewnie nie podziękuje. „Mam wybór" - powtarzałam sobie, chociaż wiedziałam: tak naprawdę już jest za późno. Nie chciałabym znaleźć się po innej stronie barykady niż on, ale było już za późno. I tak nigdy nie byliśmy po tej samej stronie. Po prostu udawaliśmy, że jesteśmy razem, dlatego nasza miłość okazała się tak krótka. Powinnam stąd pójść. Niech się żeni ze swoją blondynką, ona nie będzie przywracać sprawiedliwości w naszym mieście, a ja spróbuję i znów dostanę po karku... chociaż czasem mam szczęście. Tylko że teraz wcale go nie chcę. I nie chcę wierzyć, że on jest mordercą. I nie chcę go oglądać w charakterze czyjegoś męża... Tak, a sama też za mąż nie wyjdę. Zdaje się, że to się właśnie nazywa „pies ogrodnika" - sam nie zje i drugiemu nie da. Życie wydawało mi się tak parszywe, że miałam ochotę wyć. W samym środku mojego samobiczowania w barze . zjawił się Timur. Wszedł, rozejrzał się i podszedł do mnie. Usiadł naprzeciwko i skinął głową barmanowi. Ten podszedł, Timur poprosił o kawę i dopiero wtedy spojrzał na mnie. - Zwracanie ci uwagi nie leży w moich zwyczajach - powiedział cicho - ale pamiętam, że poświęciłaś dużo czasu, żeby nauczyć mnie dobrych manier. - Już przeprosiłam. Ochroniarz nie jest niczemu winien, usiłował mnie nie wpuścić. - To bez znaczenia - wzruszył ramionami Timur. - Już tu nie pracuje. - Naprawdę próbował mnie powstrzymać.

- Biedaczysko... I cóż mógł zrobić, skoro ty jak zawsze idziesz po trupach - oznajmił Timur bez uśmiechu. - Dajmy spokój jego smutnemu losowi. Chciałaś ze mną porozmawiać? - Chciałam - westchnęłam. - Co prawda, teraz nie jestem pewna, czy to ma sens. - A co się zmieniło? - spytał drwiąco, ale jego spojrzenie było bardzo uważne. - Po prostu pomyślałam, że powinnam ci powiedzieć, nie, poprosić... ale po zastanowieniu... - Widzisz, czasem dobrze jest się zastanowić. - Racja. Dopił kawę przyniesioną przez barmana, cisza dławiła, ale ciągle nie mogłam się zdecydować. Nie potrafiłam zacząć rozmowy i nie mogłam wyjść. Timur popatrzył na zegarek. - Nie mam nic przeciwko temu, żeby posiedzieć tu z tobą w milczeniu, ale niestety nie mam czasu. - Po prostu nigdy nie udawało nam się porozmawiać - skonstatowałam ze smutkiem. - Na wszelki wypadek pragnę zauważyć: nie można powiedzieć, żebyś była szczególnie wylewna. - Jeśli mówisz o dziecku... - Właśnie o nim, moja droga - uśmiechnął się, a ja zrozumiałam, ile kosztuje go zachowanie spokoju. - Chciałam ci o tym powiedzieć... - I co stanęło na przeszkodzie? Ręce mnie swędziały, żeby cisnąć w niego filiżanką, ale powstrzymałam się, pomilczałam chwilę, zbierając siły. - Jeśli pamiętasz naszą ostatnią rozmowę w moim mieszkaniu... - Nie skarżę się na pamięć. To co tam było o dziecku? A może wtedy jeszcze nie wiedziałaś? - Wiedziałam i chciałam ci powiedzieć. Nawet przygotowałam długą mowę. Ale ty właśnie wtedy postanowiłeś wypuścić mnie na wolność. Być może jest to niedokładny cytat, ale mniej więcej tak to brzmiało. Timur zaśmiał się cicho, kręcąc głową. - Doskonale. Ty chciałaś, a ja ci uniemożliwiłem. I dlatego rzuciłaś się w objęcia swojego dawnego kochanka. Mam nadzieję, że cię pocieszył. Jesteście siebie warci. - To nie to, co myślisz - zaprotestowałam smętnie, rozumiejąc, że cokolwiek powiem, będzie bez sensu. - A co ja myślę? - zaśmiał się znowu. - No więc, moja droga. Nigdy nie uważałem się za człowieka, który bardzo łatwo wybacza. Nawet za mniejsze grzechy wyrównywałem z ludźmi rachunki. Ciebie też zgniótłbym jak karalucha, bez mrugnięcia okiem. Jednak problem w tym, że nie mogę własnego dziecka pozbawiać matki. Dlatego dam ci radę: idź sobie i więcej nie wchodź mi w oczy. - A tośmy sobie porozmawiali - wymamrotałam, wstając i niemal od razu znowu siadając na krześle. - Posłuchaj, zawsze uważałam... - Uśmiechnęłam się i pokręciłam głową. - Stałeś się ofiarą własnych wyobrażeń, mój drogi. Myślałeś, że bierzesz jedną kobietę,-'"a dostałeś zupełnie inną. Gdy postanowiłeś odejść, pomyślałam, że to zrozumiałeś. Nie wspomniałam o dziecku, ponieważ wiedziałam: wówczas nie mógłbyś odejść. Wtedy byłam absolutnie pewna, że postępuję słusznie, ale teraz wcale nie jestem tego taka pewna. - I co to zmienia? - zdumiał się. - Masz zamiar się ożenić? - nie przypuszczałam, że tak trudno będzie mi wymówić te słowa. Tagajew uśmiechnął się. - Więc o to chodzi... Według ciebie powinienem zamknąć się w klasztorze, dając błogosławieństwo tobie i Dziadkowi i życząc wam długich lat szczęścia? - Nawet mi to do głowy nie przyszło. Jeśli kochasz tę kobietę...

- Zamknij się, dobrze? - poprosił ze zmęczeniem. - Jeśli faktycznie taka jest twoja decyzja powtórzyłam uparcie - cóż, będę musiała jakoś to przeżyć... Ale jeśli... Timur, bardzo cię proszę, nie komplikuj wszystkiego, sytuacja i tak jest taka, że gorzej już być nie może. Nie wiem, co robić. I obawiam się, że ty też nie wiesz. - Nie wiem - pokiwał głową, wstając. - Wystarczyłoby powiedzieć: Timur, kocham cię. Ale ty tego nie powiesz. I oboje wiemy dlaczego: nie lubisz kłamać. A cała reszta... jeśli trzymamy się od siebie z daleka, to wszystko jest w porządku. Da się żyć - zrobił krok, chwyciłam go za rękę, ale on ją wyszarpnął. - Przestań - powiedział i wyszedł. Nie miałam już po co tu siedzieć i poczłapałam do domu. Saszka powitał mnie w holu. Dziadek jeszcze nie wrócił, pomyślałam, że dobrze się składa, bo nie mam ochoty się teraz z nim widzieć. Wzięłam psa na ręce, siadłam w fotelu i przez piętnaście minut gapiłam się w sufit. Saszka wiercił się niespokojnie, zerkając na mnie, a ja bezmyślnie drapałam go za uchem. Decyzja przyszła nagle. Poszłam do swojego pokoju, wyjęłam torbę sportową i zaczęłam zbierać rzeczy. To zaintrygowało mojego psa. Biegał od łóżka do szafy i z powrotem, próbując zajrzeć mi w oczy. - Wracamy do domu - uszczęśliwiłam go. Moje skarby nie chciały zmieścić się w torbie. Pomyślałam, że równie dobrze mogę obejść się bez nich. Rozejrzałam się, posiedziałam chwilę na łóżku, potarłam twarz rękami. Natrętne, bezsensowne ruchy... Trzeba jeszcze poinformować Dziadka. W końcu udało mi się napisać list, zostawiłam go w salonie. „Wróciliśmy z Saszką do domu". Trochę krótko, ale przecież nie mam nic do dodania. - Chodźmy, psie - zawołałam, biorąc torbę. Saszka dreptał z boku, a ja myślałam: przeprowadzka do Dziadka była błędem i teraz, wynosząc się od mego, niczego nie naprawię, ale nie mogę tu zostać. Dziwne, gdy znów znalazłam się w swoim domu, uspokoiłam się. Nakarmiłam Saszkę, pokręciliśmy się po wielkim mieszkaniu... Pies wyglądał na zadowolonego, i już dla tego samego warto było to zrobić. - No widzisz, znowu jesteśmy sami, ty i ja - oznajmiłam, uśmiechając się, ale szczęśliwy uśmiech wyszedł mi kiepsko. Zdaje się, że szczęście po prostu jest nie dla mnie. Napiłam się herbaty, włączyłam telewizor, pies usiadł w swoim ulubionym fotelu, a ja patrzyłam na ekran, słuchałam cudzych słów, nic nie rozumiejąc i co chwila zerkając na telefon - czekałam, aż zadzwoni Dziadek. Wyjaśnień i tak nie uniknę, ale wolałabym wyjaśniać jutro - może jutro będzie lepiej niż dzisiaj? Niektórzy ludzie w to wierzą. Szkoda, że do nich nie należę. Przeszłam się po salonie. Mam psa, wkrótce będę miała dziecko... Życie jest piękne, czyż nie? Próbowałam zepsuć życie Timurowi, teraz psuję Dziadkowi, a moje wydaje mi się tak idiotyczne, że mam ochotę posłać je do diabła. Hm, takie myśli do niczego dobrego nie prowadzą... Chcąc się ich pozbyć, wybrałam numer telefonu Wieszniakowa. W końcu mam zadanie do wykonania i należy się nim zająć. - Są jakieś nowiny? - zapytałam, gdy Artiom odebrał. - A ja tu bez nowin. - Sapnął. - Jeszcze jeden nieboszczyk. - Dobry człowiek? - Nie za bardzo, ale byłoby lepiej, gdyby żył. Chciałem spędzić wieczór z dziećmi, ale gdzie tam... Słuchaj, może przyjedziesz? - spytał niepewnie. - Dokąd? - zdumiałam się. - Do mieszkania nieboszczyka. - Też mi rozrywka. A po co? - No, pogadamy, może coś ci wpadnie do głowy?

- Nie spodziewałabym się za wiele... - odparłam, jednak coś w głosie Artioma wzbudziło moją czujność i po chwili zastanowienia zgodziłam się. - Dobra, mów gdzie jechać. - Sawiełowska trzy, mieszkania pięć. Saszkę musiałam zostawić w domu, zresztą nie miał nic przeciwko temu. Sawiełowska jest niemal w centrum miasta, zaczyna się tuż za parkiem. Niedużo tu bloków, głównie biura, a mieszkania należą do najdroższych w mieście. Tutaj, w cichym zaułku mieszka Timur. Zerknęłam na jego okna, wyglądały zwyczajnie, żaluzje opuszczone... Pewnie ciągle jeszcze siedzi w „Szanghaju" i w otoczeniu swoich współbojowników rozwiązuje pilne problemy, a na jego stole leży połówka banknotu. Chociaż, bardzo możliwe, że już nie leży... Co powinnam zrobić, jak postąpić? Może naprawdę pojechać do sanatorium i niech sobie beze mnie rozwiązują całą tę sprawę? Znakomity pomysł. Tylko że świetnie wiem, że i tak nigdzie nie pojadę, i nadal będę się grzebać w cudzych brudach - zdaje się, że właśnie tak nazwał to Timur. Wolałby, żebym była kobietą, która nie lata po mieście za cudzymi tajemnicami, tylko przygotowuje kolację, czekając na jego powrót do domu. Nie miał szczęścia... ja zresztą też me. - Czy możesz myśleć o czymś innym niż ten sukinsyn? - oburzyłam się na siebie i w końcu zobaczyłam dom z numerem trzy. Przed domem stały samochody, kręcili się ludzie, a przed klatką czekał na mnie młody chłopak. - To na piętrze - oznajmił rzeczowo. Podchodząc do mieszkania, usłyszałam gniewny głos Nikołajewa, mojego i Artioma „wielkiego przyjaciela". To znaczy, mnie tak naprawdę on wisiał, skoro nie był moim zwierzchnikiem, ale współczułam Artiomowi. Gdy zjawia się Nikołajew, Atriom zaczyna mieć tik nerwowy i snuje mroczne prognozy na temat swego dalszego losu: na przykład widzi siebie jako posterunkowego w miasteczku zagubionym w tajdze, bez szans na upragnioną gwiazdkę. Współczując w duchu przyjacielowi, zainteresowałam się, kogo też Pan Bóg wziął do siebie, skoro taka wysoka ranga przybyła tu we własnej osobie. - I żeby jutro raport był na moim biurku! - zagrzmiał i pomyślałam, że może lepiej będzie zaczekać, aż szef się wyniesie. Wtedy drzwi się otworzyły i stanęliśmy nos w nos z Nikołajewem. - O, proszę - odwrócił się do trzech smętnych mężczyzn stojących w holu. - Igor Nikołajewicz już wie. - I spojrzał na mnie tak, jakby chciał powiedzieć: „Nie mam z tym nic wspólnego". Za to właśnie lubię swoją pracę, że mogę nie przejmować się takimi typkami. Nie chodzi nawet o sam charakter pracy, lecz o szczególny stosunek Dziadka do mnie. Ponieważ Dziadek jest u nas carem i Bogiem w jednej osobie, Nikołajew nie zapyta, po jaką cholerę mnie tu diabli przynieśli, tylko czym prędzej da wyraz swojemu szacunkowi do szefostwa i zrzuci odpowiedzialność na barki podwładnych. Najbardziej na świecie Nikołajew boi się utraty swojej ciepłej posadki i chociaż wie, że nie mam tu nic do roboty, to o nic nie będzie pytał. Przywitałam się uprzejmie i weszłam do mieszkania, a Nikołajew postanowił zostać. - Proszę spojrzeć - mruknął. - Pozdrowienia z lata tysiąc dziewięćset dziewięćdziesiątego roku. Jeszcze nam tylko bandyckich porachunków brakowało. Trzeba pracować, pracować! dorzucił pouczenie skierowane do mężczyzn, którzy z nieszczęśliwymi minami kiwali głowami pod jego pałającym wzrokiem. - A gdzie główny uczestnik show? - zapytałam. - Tutaj jesteśmy, tutaj - usłyszałam głos Walerki, a potem zobaczyłam go w bocznym korytarzyku wychodzącym do przedpokoju. - Nasz bohater jest w toalecie. Chcsz popatrzeć? Mieszkanie było przestronne, do toalety prowadził ten sam przedpokój. Nikołajew nie wyszedł z mieszkania, ale został w przedpokoju, ja i Wieszniakow poszliśmy do Walery. Drzwi do toalety były otwarte na oścież, mogliśmy zobaczyć mężczyznę w dżinsach i

błękitnej koszuli jakby siedzącego na sedesie. Na nogach miał kapcie, a na szyi sznur, którego koniec był przeciągnięty przez hak, sterczący ze środka ściany. Głowę miał przekrzywioną na bok, ręce złożone na kolanach dłońmi do góry, zupełnie jakby coś podawał, ale były puste. - No i jak ci się to podoba? - spytał Wieszniakow, zerkając w stronę holu, gdzie jego zwierzchnik właśnie przemówił: - No to jadę. I żeby mi na jutro... Nie słuchając do końca, odetchnęliśmy z ulgą, gdy za Nikołajewem wreszcie zamknęły się drzwi. - Dlaczego on się tak gniewa? - spytałam. - Bardzo by chciał, żeby wyszło na to, że ten gość sam się powiesił - oznajmił wesoło Walera. Jego dobrego humoru nie był w stanie zepsuć nawet najwyższy zwierzchnik. Pracował dla idei, karierę miał w nosie, a że był specjalistą z iskrą bożą, miał gdzieś zwierzchników. Szefostwo zdążyło się do tego przyzwyczaić i na zachowanie Walery patrzyło przez palce. Zerknęłam na ciało. - Co to za hak? - Skinęłam głową w stronę ściany. - Wisiał tu plakat, fajny - Walera ręką w gumowej rękawiczce pociągnął za hak, okazało się, że trzymał się na słowo honoru. - Wyjątkowo nieodpowiednia rzecz do wyrównywania rachunków z życiem. - Rzeczywiście. - No - skinął głową Walera. - Ale nawet gdyby hak był mocniejszy, to w takiej pozycji facet nie mógłby złamać karku, sił by mu nie starczyło. A złamany kark jest faktem. - Morderstwo? - zapytałam. - Na sto procent, widać od razu bez ekspertyzy. - A dlaczego Nikołajew wciska samobójstwo? Wykrywalność leży? - Wykrywalność stoi na wysokim poziomie. Sam gość go niepokoi. - A co to za jeden? Wtedy odezwał się Artiom, który przez cały ten czas patrzył na mnie z udręką, stojąc z boku. - Grigorij Siedow, bardziej znany jako Siwy. - Bardzo znany? - Uśmiechnęłam się, a on wzruszył ramionami. - W pewnych kręgach. - No proszę... - Pokręciłam głową. - Słyszałam niedawno to imię od jednego chłopaka. Pamiętasz, opowiadałam ci o nim w rozmowie prywatnej, ale zdaje się, że wtedy jeszcze nie był ci znany. Artiom skrzywił się niezadowolony. - Po prostu nie chciałem, żebyś się pchała, gdzie nie potrzeba. - A teraz chcesz? - Teraz też nie chcę. Ale muszę. Nie powiem, żeby zabrzmiało to zbyt logicznie, ale trudno. Czyli nieboszczyk był znany w pewnych kręgach - teraz słowa Nikołajewa o bandyckich porachunkach stały się jasne. Nasze miasto słynęło z tego, że w błogosławionych latach dziewięćdziesiątych mogło się poszczycić stosunkową ciszą i pewnym spokojem. Niektórzy, między innymi Wieszniakow, uważali, że pod wieloma względami była to zasługa Tagajewa, w określonych kręgach znanego pod przezwiskiem TT. Na początku działalności wziął pod swoją kontrolę liczne ugrupowania przestępcze, które rozpleniły się jak bezdomne koty i dyktował im swoje warunki, dlatego obeszło się bez strzelaniny, gdyż ludzie woleli dogadywać się między sobą. Timur nie cierpiał buntów i karał za samowolę, za co gliniarze w naszym mieście odnosili się do niego jeśli nie z miłością, to w każdym razie z czymś w rodzaju szacunku. On zaś ze swej strony starał się nie dokładać im pracy i załatwiać różne sprawy na drodze negocjacji. Niepokój Artioma udzielił mi się, bandyckie porachunki w zasadzie mi wisiały, było jednak pewne „ale": jak twierdził chłopak z parkingu, Siwy był w towarzystwie grubasa, któremu

Witka Simuszyn gwizdnął portfel. Teraz Siwy siedzi tu ze złamanym karkiem, a ja na własne oczy widziałam połówkę banknotu u Timura. - Z czego słynie ten Siwy? - zainteresowałam się. Walerka popatrzył na nas i pogwizdując modną melodię, wyniósł się do przedpokoju. Artiom odprowadził go długim spojrzeniem i odwrócił się do mnie. - Należy do brygady Timura. Mówi się nawet, że to przyjaciele. - Kłamstwo - odparłam z uśmiechem. - Timur nie ma przyjaciół, jedynie współbojowników. Ale nie zabrzmiało to zabawnie. - Ty wiesz lepiej - stwierdził Artiom. - Jednak mając niejakie pojęcie o charakterze Tagajewa, nie ruszałbym nawet wspólbojownika, a ktoś zaryzykował. Nikołajew to wprawdzie głupek, ale tutaj ma rację, bandyckie porachunki nie są nam do niczego potrzebne. A skoro wynikła taka sprawa, to ich nie unikniemy. - Taak... - powiedziałam przeciągle. - Jak myślisz, kto mógł się porwać na coś takiego? - Poproszę o inny zestaw pytań - burknął. - Tutaj jest jeszcze jedno... - westchnął ciężko, odwracając wzrok. Skąd ten niepokój Artioma? Załóżmy, że nie w smak mu bandyckie porachunki. Gdy w mieście robi się niespokojnie, obywatele się denerwują, władze okazują niezadowolenie, a zwierzchnictwo się gniewa. Jednak Artiom, choć lubił jęczeć i narzekać, niespecjalnie bał się zwierzchnictwa i w przeciwieństwie do Nikołajewa nie trząsł się o swoją posadę. To znaczy, że musiało być coś jeszcze, o czym nie wspomniał... - Przyjrzyj mu się - powiedział nagle, wskazując głową ciało. - Nie wydaje ci się, że to przesłanie? W pierwszej chwili pomyślałam, że Artiom żartuje, ale mimo to uważnie popatrzyłam na ciało. Siwemu złamano kark, potem przeniesiono zwłoki do toalety i posadzono w dziwnej pozie z pętlą na szyi. I po co ten cały spektakl, skoro Walera z punktu odrzucił myśl o samobójstwie? Załóżmy, że morderca niechcący skręcił mu kark, a potem, wystraszony, próbował zainscenizować samobójstwo. Coś takiego mogło przyjść do głowy jedynie dyletantowi, który nie ma pojęcia o medycynie sądowej i nie czytuje kryminałów - gdyby czytywał, wiedziałby, że takie sztuczki nie przejdą. Znowu spojrzałam na hak. Żeby się na nim wieszać, trzeba być idiotą, jednak najważniejsze były ręce zamordowanego, ułożenie dłoni, jakby coś komuś dawał. „Artiom ma rację" pomyślałam chmurnie i w tej samej chwili poczułam ukłucie w sercu - jakby złe przeczucie. Jeden mój znajomy był miłośnikiem takich sztuczek... Z niepokojem zerknęłam na Artioma, on również marszczył brwi, oglądając ciało, a ja odpędziłam myśl, która właśnie przyszła mi do głowy. Bzdura. Artiom nie wie, że Łukianow żyje. Nikt o tym nie wie. Tylko ja i Timur. - Rzeczywiście dziwnie wygląda - przyznałam w końcu. - Masz jakieś pomysły? - Trzymał coś w rękach. I człowiek, do którego adresowano to przesłanie, otrzymał to coś. - Kto znalazł ciało? - Jakiś mężczyzna anonimowo zadzwonił na milicję. Kiedy chłopaki przyjechali, drzwi wejściowe były otwarte, w mieszkaniu żadnych śladów walki. Początkowo też pomyśleli, że facet się powiesił, ale Walerka tylko na niego spojrzał i od razu odrzucił tę wersję. - Żadnych śladów walki - pokiwałam głową. - Czyli to mógł być ktoś, komu Siwy ufał. - Niekoniecznie. Zabójca mógł przeniknąć do mieszkania i czekać przed drzwiami albo w dowolnym innym miejscu, podszedł z tyłu i... Dla zawodowca to betka. Na przykład mógłby to być jakiś były komandos, przecież oni są specjalnie szkoleni. - Pół biedy, jak to były komandos - westchnęłam. - No. Albo zawodowy morderca. - Myślisz, że to on do was dzwonił?

- Jeśli mordercy chodziło o przesłanie, to nie mógł dzwonić. Siwy został zamordowany co najmniej dwanaście godzin temu, a tamten zadzwonił niedawno. - Czyli przyszedł ktoś, zobaczył to, co powinien był zobaczyć i wezwał milicję. - Brzmi logicznie - Wieszniakow podniósł do góry palec wskazujący. - Chłopaki przesłuchiwali sąsiadów, jedna babka zauważyła samochód przed klatką, mniej więcej o szesnastej. Z klatki wyszedł mężczyzna, babka odniosła wrażenie, że się denerwował, wsiadł do samochodu i odjechał. Dwie godziny później ktoś zawiadomił milicję. Spojrzałam na zegarek - mniej więcej w tym czasie byłam u Timura. - Myślisz, że to ten facet zadzwonił? - Może on, a może ktoś inny. Babka nie widziała go tu nigdy wcześniej, zresztą samego Siwego też nie zna, nie był szczególnie towarzyski. - Mieszkał sam? - Różnie. Głównie z dziewczynami z „Piramidy", ale żadna się długo nie utrzymała. Siwy miał również żonę i dwójkę dzieci, ale od pięciu lat mieszkali oddzielnie, chociaż się nie rozwiedli. - Aha - zerknęłam jeszcze raz na zegarek. - Do swoich dzieci i tak jesteś spóźniony, skończ tutaj, poczekam na ciebie w pubie na rogu. Nie musiałam długo czekać. Pogawędziłam z barmanem o pogodzie, napiłam się herbaty i do pubu wszedł Artiom. - No i co, zgadujemy? - prychnął. - Pewnie, co innego mamy do roboty. - Ja mam co robić, ty zresztą też. Widziałaś się z Timurem? - zapytał mimo wszystko. - Dzisiaj. - I co? - Artiom, na jego biurku leżał ten cholerny banknot. Nie mogłam przeczytać napisu, ale to albo ta sama, albo ta druga połówka. - Do licha - splunął zirytowany. - Wiedziałem! Jak tylko zobaczyłem tego w kiblu, od razu pomyślałem: nic dobrego z tego nie będzie. No dobra, zastanówmy się, co my tu mamy. - Zastanówmy. Ty zaczynasz? - Ty. Tobie to lepiej wychodzi - uśmiechnął się. - W mieście zjawia się jakiś typ, nazwijmy go Grubasem. Ma jakieś interesy z Timurem, jakie, nie wiadomo, wiadomo tylko, że w kodeksie karnym jest na to paragraf. Zaufany Timura, człowiek o ksywce Siwy, spotyka się z Grubasem i jeszcze jednym facetem. Teraz już wiadomo, że banknot to coś w rodzaju hasła. - Cholerni Stirlitze - nie wytrzymał Artiom. - Zgadzam się - zachichotałam. - Skoro potrzebne było hasło, to znaczy, że mieli spotkać się ludzie, którzy się nie znali. Tak? - A skąd ja mogę wiedzieć, nie jestem Stirlitzem. - Nie bądź taki wredny, bo dorobisz się wrzodów. - Tylko bez obłudnej troski o moje zdrowie! Gdybyś rzeczywiście się o mnie martwiła, nie pchałabyś się w bandyckie porachunki, tylko chodziła do szkoły rodzenia. - Słowo daję, że się zapisałam. - Oburzyłam się, a on tylko machnął ręką. - Dawaj dalej. - Czyli możemy założyć, że w naszym mieście należy spodziewać się gości. Wład widział jaguara, jak już wiemy, na moskiewskich tablicach. Załóżmy, że jedna połówka banknotu była u Grubasa, a druga u Timura... - Bzdura - zaprotestował Artiom. - Po co mu jakiś kretyński banknot, skoro Siwy włóczy się po mieście z Grubasem? - A jeśli Timur jest tylko pośrednikiem i w całej sprawie jest jeszcze jedna zainteresowana strona?

Wieszniakow zamyślił się. - W tym mieście nic nie dzieje się bez jego wiedzy i zgody - powiedział w końcu. - Właśnie. Czyli miało dojść do jakiegoś spotkania albo biznesu. Ale wtedy przypadkiem zjawia się chłopak na rolkach i banknot ląduje u niego. Z powodu idiotycznej kradzieży z poważnego biznesu mogą być nici. - Musieli odzyskać banknot, to znaczy odnaleźć chłopca... - No i znaleźli. - Ale po co go zabijali? Przecież na milicje i tak by nie poszedł, skoro ukradł portfel... Chociaż... Wiesz, o czym pomyślałem? Ten drab, który obrabiał naszego Syczewa, najwyraźniej nie miał cierpliwości, od razu zaczynał wymachiwać pięściami; a jeśli wierzyć Syczewowi, pieści miał jak bochny. Sekcja zwłok wykazała, że Simuszyn miał złamany kark. Może po prostu chcieli chłopaka nastraszyć, tylko przesadzili? I widząc, co się stało, wywieźli ciało na wysypisko śmieci? - O wysypisku jako przyjezdni raczej nie mieli prawa wiedzieć. - Czyli chłopaka szukali nasi. - Artiom podjął moją hipotezę. - I dlatego szybko go znaleźli w obcym mieście za bardzo nie pohulasz. Załóżmy, że w kawiarni razem z Grubasem był Siwy, od razu wyruszył na poszukiwanie chłopaka, odzyskał banknot, a chłopak znalazł się na wysypisku. Mam nadzieję, że to było przypadkowe zabójstwo - wymamrotał. To ostatnie zdanie było najwyraźniej adresowane do mnie: wychodziło na to, że Timur ma coś wspólnego z tym morderstwem, choć raczej nikt mu tego nie udowodni, a teraz Artiom próbował bronić Timura z sympatii do mnie. - Albo spodziewany biznes jest tak ważny, że w porównaniu z nim życie chłopca nie było warte złamanego grosza - uśmiechnęłam się krzywo. - Idźmy dalej. Teraz Siwy siedzi w kiblu z pętlą na szyi, co znaczy, że wtrącił się ktoś trzeci, chcąc tamtym pokrzyżować szyki. I banknot jest u Timura. - Czyli przesłanie było adresowane do niego? - Możliwe. - I to bardzo. Następny ruch należy do Tagajewa... Powiedz, na miłość boską, po co ci to wszystko? - westchnął Wieszniakow. - Nie podoba mi się, że szczury na wysypisku żywią się ludzkim mięsem. A tobie? - Mnie też nie. Tylko... Wybacz, ale oboje wiemy, że Tagajew ma poważnych protektorów. „W osobie naszego Dziadka" - sprecyzowałam w myślach. - Nie mamy żadnych szans. Zamkną tę sprawę, zanim zdążymy pisnąć. Będziemy mieli dwie nowe nierozwiązane sprawy, zabójstwo Siwego potraktują jako bandyckie porachunki, zabójców chłopca nie znajdą nigdy. - No, to zależy. - Uśmiechnęłam się. Artiom popatrzył na mnie uważnie i powiedział: - Nie rozumiem... Martwisz się o swojego przyjaciela czy chcesz go wsadzić do więzienia? Przecież już by dwa razy siedział, gdybyś się nie wtrąciła i nie wyciągnęła go. - Siedziałby - przyznałam. - Ale za morderstwa, których nie popełnił. - Czyli chodzi ci o sprawiedliwość? - Tak. A tobie o co? - Przepraszam, ale ja nadal nie rozumiem, no przecież on... Dobra, to nie moja rzecz, sami sobie załatwiajcie swoje porachunki. Ale wiesz, co ci powiem? Nie sądzę, żeby Tagajew był ci wdzięczny za to, że pchasz nos w nie swoje sprawy. A może ten ich biznes jest taki ważny, że twoje życie również okaże się nic niewarte? - Zobaczymy. - Słuchaj, a może po prostu obrzydło ci życie? - zdziwił się Artiom. - Może.

- A mnie nie. Ja mam żonę i dzieci. Poza tym podoba mi się na tym świecie, choć czasem nie jest lekko. Nie poradzimy sobie sami - dokończył niespodziewanie. - Trzeba wezwać Lalina. - Nie trzeba, będzie warczał. - Tu nie trzeba warczeć, tylko przyrżnąć ci pasem... - Za co? - Za wszystko. - Nie zrzędź. Ciebie jeszcze zniosę, ale we dwóch jesteście nie do wytrzymania. Jak będzie zupełnie źle, to pójdziemy do Olega, a na razie sami damy radę. Posłuchaj, myślałam o tym, że zabójstwo emeryta na skwerze jest jakoś powiązane z naszą sprawą. - A to jakim cudem? - zdumiał się Artiom. - Lena Zotowa, przyjaciółka zamordowanego Simuszyna, wyszła z domu, prawdopodobnie do przyjaciółki, ale... - No i co? Musiałam opowiedzieć o facecie, który siedział z gazetą w kawiarni, i swoich przemyśleniach na ten temat. - Uważasz, że Simuszyn nie przypadkiem gwizdnął ten portfel, a Lena o tym wiedziała i dlatego wolała zniknąć? - Żeby tylko zniknęła z własnej woli... - O, cholera! - A Julia zobaczyła ciało starego Bokowa, uciekła i też nie spieszy się z powrotem do domu. - No dobrze, ale co ma do tego emeryt? - Jeśli chcieli szantażować Zotową, mogli śledzić Lenę. - I dowiedzieli się czegoś takiego, czego nie powinni byli się dowiedzieć? Załóżmy, choć nie brzmi to prawdopodobnie. - Dziewczyny zrozumiały, że są zamieszane w niebezpieczną historię, i uciekły. Teraz trzeba je znaleźć, a im prędzej, tym lepiej. - Rozmawiałem dzisiaj z Siergiejewem, właśnie o tym zamordowanym w parku. Podobno nie było sensu go zabijać, i tak zmarłby po kilku miesiącach. Miał raka, niemal wszystkie narządy wewnętrzne były zajęte. Nie znam się na tym, ale Siergiejew twierdzi, że to cud, że facet w ogóle mógł się ruszać. Ta informacja zastanowiła mnie. Chory człowiek przywozi córkę jakoby do krewnych - albo wiedział, albo domyślał się, że zostało mu niewiele życia. Julia zostałaby sierotą, żadnej rodziny chyba nie mieli, nie licząc wątpliwego pokrewieństwa z Zotowymi. Nie wiem, czy Boków był jej rodzonym ojcem, czy nie, ale martwił się o Julię i chciał mieć pewność, że po jego śmierci dziewczyna nie zostanie bez grosza przy duszy. W takiej sytuacji człowiek jest zdolny do wszystkiego. - Czemu milczysz? - spytał Artiom. - Myślę. - I co wymyśliłaś? - Może spróbowałbyś pogadać z Zotową? Artiom pokręcił głową. - Nic z tego, zresztą, nie wpuści mnie nawet na próg. Z czym ja do niej przyjdę? - W takim razie zastanów się, gdzie szukać dziewczyny. - Skoro nie mamy oficjalnego zgłoszenia od Zotowej, to nigdzie. Siergiejew interesuje się Julią, jej nieobecność może go w końcu zaniepokoić, zacznie jej szukać i znajdzie. - No, no, co za optymizm. Dobra, jutro zajrzę do kawiarni, pokażę tamtejszym kelnerom zdjęcia Siwego, a potem pójdę do klubu, do którego wybierał się Grubas. - Może nie warto? - Warto, warto. Przy okazji, dowiedziałeś się czegoś o firmie „Spektrum"? - Firma jak firma, podatki płaci... - Ty mnie do szału doprowadzisz. - Rozzłościłam się.

- A czego ty chcesz ode mnie? - oburzył się Artiom. - To naprawdę zwyczajna firma. Właściciel przeniósł się do naszego miasta kilka lat temu, ma brata w okręgu, zajmuje niezłe stanowisko. Dlatego się przeniósł, żeby być bliżej. Firma niewielka, ale dobrze prosperująca, systemy komunikacji elektronicznej, elektryka, takie tam, szczerze mówiąc, nie mam o tym bladego pojęcia. Współpracują z różnymi firmami budowlanymi, również w Moskwie, więc przyjazd ludzi ze stolicy to normalna sprawa, a to, że miejsca w hotelu były zamówione przez firmę, tylko to potwierdza. - To znaczy, że nie mamy nic na właściciela? - Zupełnie nic. - A gdyby się przyjrzeć? - Gdyby się przyjrzeć, to znajdziemy coś na każdego, ale wtedy wystraszymy złych ludzi, a twoja ciekawość pozostanie niezaspokojona. Dobra, muszę w końcu jechać do domu oświadczył Artiom, wstając. - I tak dostanę od żony. - Szczęściarz. A Saszka pewnie śpi. - Saszka? - zapytał czujnie Artiom. - A Dziadek? - Wyprowadziłam się dzisiaj. - Taak - wymruczał, siadając z powrotem na krześle. - Więc jesteś nastrojona bardzo poważnie? - Wzruszyłam ramionami, a on zaczął jęczeć: - O Boże, żeby chociaż do emerytury dociągnąć... Odwiozłam Artioma do domu, zapraszał, żebym weszła, pewnie myślał, że przy mnie żona nie będzie go zbytnio opieprzać, ale nie skorzystałam z zaproszenia: raczej nie ucieszyłaby się na mój widok. Za każdym razem, gdy zaczynaliśmy razem działać, nie mogła spać po nocach i widziała swojego męża już nawet nie w tajdze, a w znacznie gorszych miejscach. Była przekonana, że sprowadzam Artioma na złą drogę, choć sama była porządnym człowiekiem i czuła dumę z męża, w tym również z jego gotowości do pasienia białych niedźwiedzi, ale żeby walczyć o sprawiedliwość... Walczyć trzeba było głównie ze zwierzchnictwem i dlatego Artiom do tej pory mieszkał w dwupokojowym mieszkaniu w bloku, które dostał po rodzicach, co bynajmniej nie poprawiało humoru jego żonie. Pożegnaliśmy się na klatce schodowej, on przygarbiony podreptał do siebie, a ja poszłam do samochodu. Podjeżdżając do swojego domu, zauważyłam, że w salonie pali się światło, westchnęłam i spojrzałam na komórkę. Dziadek dzwonił osiem razy, co wcale mnie nie zdziwiło. Wjechałam do garażu i weszłam do holu. Smutny Saszka sterczał pod drzwiami i patrzył na mnie niepewnie, Dziadek siedział przed telewizorem w ulubionym fotelu psa, czego zapewne nawet nie zauważył. - Nie martw się, psie - mrugnęłam do niego. Dziadek podniósł głowę i uśmiechnął się do mnie. - Dzwoniłem - powiedział łagodnie. Chyba nie miał nastroju na wyjaśnienia, może będę miała szczęście i da mi spokój? Nie, w to akurat nie wierzyłam... Jednak jego pragnienie bycia dobrym i wyrozumiałym było mi bardzo na rękę. - Komórka padła, zapomniałam podładować baterię - skłamałam. - Przyjemnie spędziłaś czas? - Tak. Długo czekasz? - Ze dwie godziny. - Przepraszam. - Głupstwo. Co za różnica, gdzie się ogląda telewizję. Zamilkł. Zastanawiałam się, co powiedzieć, i wpadłam tylko na to, żeby zaproponować herbatę. - Dziękuję. Nie chcę herbaty, ale chętnie z tobą posiedzę. Kupiłem po drodze ciastka, masz pustą lodówkę.

- Jutro zrobię zakupy. Dziadek spojrzał na mnie uważnie i na chwilę zapadła cisza. - Chodźmy do kuchni - zaproponowałam szybko. Wstał i poszedł za mną, Saszka czym prędzej zajął swój fotel. Zaparzyłam herbatę, na ciastka nie miałam ochoty, ale zjadłam jedno - skoro już tak się o mnie troszczył... Siedział naprzeciwko, nie bardzo wiedząc, co powiedzieć i co zrobić, a mnie, jak zawsze w takich chwilach, zrobiło się go żal. Odpędziłam te myśli, ale wcale nie poczułam się lepiej. - Chcesz tu przenocować? - zapytał, a gdy skinęłam głową, on również kiwnął. - Pościel mi na górze. Aha, więc postanowił udawać, że w zaistniałej sytuacji nie ma nic nadzwyczajnego, po prostu zajrzałam do swojego mieszkania i z powodu późnej pory chcę tu zanocować. Czyli jednak nie unikniemy wyjaśnień. - Myślę, że pospieszyłam się z tą przeprowadzką do ciebie - oznajmiłam. Dziadek uniósł brwi. - O co chodzi? Przecież mówiłem, że... - Tak, tak... nie poganiasz mnie i każdą moją decyzję przyjmiesz ze zrozumieniem. No to właśnie zdecydowałam, że lepiej będzie mieszkać oddzielnie. - Cholera... - burknął, nie mogąc się opanować, i znów przyjrzał mi się uważnie. - Widziałaś się z nim? - Z Tirnurem? Tak. - I co? - I nic. Ma zamiar się żenić. Rzecz jasna, nie ze mną. - Przejęłaś się tym? - Moje uczucia niewiele go obchodzą. - Za to obchodzą mnie. Posłuchaj, powtarzam jeszcze raz -, na nic nie liczę. Po prostu chcę, żebyś była obok mnie. Przecież znasz mój stosunek do ciebie. - Znam. I dlatego uważam, że postąpiłam zbyt pochopnie. Dziadek wstał ciężko i przeszedł się nerwowo po kuchni. - Znakomicie - prychnął ze złością. - A pomyślałaś o mnie? O mojej reputacji na przykład? - Nie jestem twoją żoną i to, gdzie mieszkam, nie powinno nikogo obchodzić. - Odnoszę wrażenie, że w ogóle nic cię nie obchodzi. Co ty wyrabiasz ze swoim życiem? - Ten temat mamy już omówiony. Igor, możliwe, że robię kolejne głupstwo, ale uważam, że nie powinnam była przenosić się do ciebie. Naprawdę. Można udawać, że wszystko jest wspaniale... - Po prostu chciałem ci pomóc - przerwał mi. - Pomogłeś. Wybacz. Wezwę samochód, musisz rano wstać, a już późno. - Jasne. - Uśmiechnął się krzywo. - Czyli jest jeszcze gorzej, niż myślałem. Kochasz go i liczysz, że wróci, skoro już wie o dziecku. Cóż... miejmy nadzieję, że tym razem wasz związek potrwa nieco dłużej. Zdążyłem już przywyknąć do twoich wybryków, przeżyję i ten. - Dziękuję za zrozumienie - powiedziałam. - To miała być ironia? - Jestem jak najdalsza od ironii. Dziadek wrócił na swoje miejsce, oczy nadal płonęły mu gniewem, ale szybko odwrócił wzrok, powoli się opanował i powiedział spokojniej: - Gdy byłaś mała, marzyłem o takiej córce jak ty. Uwielbiałem cię i żałowałem tylko tego, że nie mogę być stale przy tobie, że... Zresztą, sama wiesz. - Wiem. A potem dorosłam i stało się jasne, że nasze uczucia dalekie są od rodzinnych. - Tak. Pozwoliłem sobie spojrzeć na ciebie inaczej i to był mój błąd. Nie powinienem był... zniszczyłem ci życie. Nie uśmiechaj się, tak właśnie było. Wydałbym cię za mąż, niańczyłbym twoje dzieci, ty miałabyś rodzinę, ja również. Ale Tagajew to człowiek, który zupełnie do ciebie nie pasuje. Kto to jest? To przecież zwykły bandyta, nawet jeśli po

tysiąckroć nazwiesz go biznesmenem. A ty możesz nie jeść, nie spać, byle ci tylko pozwolili walczyć o słuszną sprawę i jego działalność ci przeszkadza. Jak wyobrażasz sobie wasze wspólne życie w takim układzie? Oczywiście, mimo całej złośliwości Dziadek miał rację. Zapomniał tylko wspomnieć, że Tagajew swoim biznesem zajmuje się z jego, Dziadka, najwyższego zezwolenia, więc nie widziałam między nimi dwoma większej różnicy. Jeśli iść dalej tym tropem, to należałoby wyciągnąć wniosek, że moje i Dziadka wspólne życie również skazane jest na klęskę - więc co właściwie aż tak go oburza? - Masz manię zakochiwania się w absolutnie nieodpowiednich mężczyznach - wypalił. - Mówisz o sobie? - Nie, o twoim Łukianowie i o tym typie. Czy naprawdę tak lubisz cierpieć? - Nie. - Więc po jakie licho... Urodź dziecko, wychowuj je, pozwól mi być przy tobie i pomóc ci. Przecież wiesz, że moje życie nie ma sensu bez ciebie. O nic więcej nie proszę - pozwól mi tylko być przy tobie. Spotkasz odpowiedniego mężczyznę - doskonale, wtedy wydam cię za mąż. - A co z twoją reputacją? - Cicho bądź! - huknął, a ja postanowiłam posłuchać tej rady. - Dobrze zrozumiałam, że postanowiłeś otoczyć mnie ojcowską opieką? - sprecyzowałam po chwili milczenia. - W takim razie w czym problem? Dorosłe córki wolą mieszkać same. Wystarczy, że pracujemy razem, poza tym będziemy się odwiedzać. Westchnął i popatrzył na mnie spode łba. - Ja... ja się boję... - powiedział z trudem. - Czego? - zdumiałam się. - Bóg jeden wie, co może przyjść do głowy temu typowi. A ty mieszkasz sama, z tym swoim głupim psem. - Jestem matką jego dziecka, dla Timura to coś znaczy. On nigdy... - Przestań - żachnął się Dziadek. - Czy ty masz pojęcie, co czuje mężczyzna, gdy oddaje innemu ukochaną kobietę? Nie masz pojęcia, jaki to koszmar, jaki to ból, który rozrywa cię na kawałki... Nie możesz sobie tego wyobrazić - pokręcił głową. A ja zrozumiałam, że on w tej chwili wcale nie mówi o Timurze... I po raz pierwszy pomyślałam o tym, co musiał przeżywać, gdy na dwa tygodnie przed ślubem powiedziałam mu, że kocham innego... Wtedy po ojcowsku głaszcząc mnie po głowie, powiedział, że wszystko rozumie. Jest starszy od mojego ojca, a moja miłość do niego to jedynie młodzieńcze zauroczenie, które szybko minie. A potem, gdy mój ukochany zniknął, Dziadek pocieszał mnie, mówił, że trzeba zawsze mieć nadzieję, a gdy znaleziono ciało, znów mnie pocieszał... Gdy rok później dowiedziałam się, kto stał za tym morderstwem, i uznałam, że jest sukinsynem - nigdy, ani razu nie pomyślałam o tym, co on wtedy czuł. Nie pomyślałam, ale wybaczyłam, bo nie mogłam nie wybaczyć. A teraz wszystko się powtarza. Lalin miał rację, nawarzyłam takiego piwa, że do końca życia go nie wypiję. Widząc moje zamyślenie, Dziadek chyba doszedł do wniosku, że jego słowa zadziałały, ożywił się i kontynuował ojcowskim tonem: - Sama powiedziałaś, że on chce się żenić, a ty nie masz nic przeciwko temu. W takim razie jaki sens ma twoja przeprowadzka? - Żadnego - przyznałam. - Powiem więcej: ja w ogóle nie widzę sensu, a w każdym razie nie widzę go w swoim idiotycznym życiu. Powiedziałam i od razu pożałowałam tych słów: Dziadek jakoś tak się skulił, a w jego oczach pojawił się strach. Muszę przyznać, że było to dziwne i niezwykłe. - Zwariowałaś - wymamrotał, a ja pokręciłam głową. - Przepraszam, nie o to mi chodziło, naprawdę, nie nawiedzają mnie myśli samobójcze...

Ale moje słowa wcale go nie uspokoiły, wręcz przeciwnie, jeszcze bardziej wystraszyły. Podszedł, położył mi dłoń na ramieniu, ścisnął i powiedział: - Mała, przeżywasz teraz trudny okres, musisz go po prostu przeczekać. Wierz mi... i lepiej, żebyśmy my... No dobrze. Pamiętaj o jednym: zawsze będę w pobliżu i zawsze jestem gotów ci pomóc. - Dziękuję - powiedziałam, klepiąc go po ręce. - Doskonale. Nie masz nic przeciwko temu, że dzisiaj jednak zanocuję u ciebie? No proszę, i znowu osiągnął to, co chciał, a ja nie miałam żadnych argumentów: przecież po prostu się o mnie martwi. Jeszcze by tylko tego brakowało, żeby doszedł do wniosku, że naprawdę myślę o samobójstwie i zaczął krążyć w pobliżu, żeby w razie czego zapobiec... - Chodźmy spać - powiedziałam wstając i poszłam posłać mu łóżko. Rano przy śniadaniu Dziadek był milczący i pełen zadumy. Przyglądał mi się uważnie, a ja promieniałam, dając do zrozumienia, że wczorajsze głupie myśli należą do przeszłości i nie trzeba mnie przed niczym ratować. Do pracy pojechaliśmy razem; rozstaliśmy się w holu i odetchnęłam z ulgą. Ledwie zdążyłam wejść do swojego gabinetu, gdy zjawił się Łarionow. - Karimowa w pociągu nie było, chociaż bilet faktycznie kupił - oznajmił od progu. Próbowałem dowiedzieć się, gdzie może teraz być. - I co? - Wszędzie i nigdzie. To znaczy, jego rodacy twierdzą, że on nie ma gdzie się podziać, ale to jeszcze nic nie znaczy... - powiedział Łarionow, siadając na krześle. - Żeby się tak zachowywać, trzeba mieć powód. - Nie uwierzysz, ale pomyślałam o tym samym - odparłam z poważną miną, a Łarionow się skrzywił. - Wiem, że mnie nie znosisz, ale jeśli pracujemy razem... Powiedz, o co tu chodzi, wtedy poszukiwania mogłyby być bardziej efektywne. - Wiesz to samo co ja. Dziewczyny nie ma w domu, a jej chłopak, zamiast wrócić do ojczyzny, kręci się w okolicy. Jak słusznie zauważyłeś, musi być jakiś powód. Na przykład może to być wielka miłość - facet nie chce rozstawać się z ukochaną. - A coś innego? - Nie chce się z nią rozstawać, ale wielka miłość nie ma tu nic do rzeczy. I wówczas należałoby pomyśleć o niedawnym zabójstwie. - Myślisz, że Karimow ma z tym coś wspólnego? - Albo dziewczyna tak myśli. Tak czy inaczej, trzeba ją odnaleźć. - A czemu, do cholery, gliny się nie ruszą? - Nie widzą powodu do interwencji. - No to im wytłumacz... - Dzięki za radę. Coś jeszcze? - Dziecko Zotowej faktycznie zmarło siedem dni po narodzinach. Żadnych wątpliwości. - Jedno dziecko zmarło, a drugie przyszło na świat tydzień później - wymruczałam. - Jeśli masz na myśli Julię Bokową, to urodziła się sto kilometrów od ich miasta. - Ile jeszcze dzieci urodziło się tego samego dnia w okolicy? - Pewnie niemało. - Właśnie. - I co cię niepokoi? - Nie wiem - odparłam szczerze. - Dziecko zmarło, co potwierdzają zachowane dokumenty. Porwanie dziecka dwadzieścia lat temu było niemożliwością, jeśli o to ci chodzi. - Niemożliwością dla przeciętnego człowieka. A dla Bokowa? Łarionow zastanowił się.

- Czysto teoretycznie jest to możliwe, ale... dziecko zmarło, a przynajmniej jestem skłonny w to wierzyć. - Doskonale - skinęłam głową, chcąc zakończyć tę rozmowę, Łarionow wstał i wyszedł. Najprawdopodobniej miał rację, a moje podejrzenia są tylko wytworem bujnej wyobraźni. Ale dlaczego jestem skłonna wierzyć im, a nie dokumentom? Tylko dlatego, że to tłumaczyłoby dziwne zachowanie Niny? Zresztą, to wcale nie było takie pewne. Wiem zbyt mało, żeby wyciągać takie wnioski. Pomyślałam o tym, żeby zadzwonić do Iriny, ale wtedy odezwał się telefon - podniosłam słuchawkę i usłyszałam głos właściciela szaszłykami. - Olgo Siergiejewna, chciałbym z panią porozmawiać. - Niech pan mówi - zachęciłam. - Powinna pani spotkać się z jedną kobietą. Za pół godziny będzie u mnie. - Wie coś o Julii? - Nie. Ale bardzo dobrze by było, gdyby z nią pani porozmawiała. - W porządku, przyjadę. Właściciel kręcił się przy wejściu do restauracji, widząc mnie, podszedł z bardzo poważną miną. - Jest w moim gabinecie - powiedział cicho i udaliśmy się do gabinetu. Przy oknie siedziała kobieta w średnim wieku w kwiecistej sukience, którą zaklasyfikowałam jako sprzedawczynię z bazaru i jak się okazało,, nie pomyliłam się. - To Natalia - wyjaśnił właściciel lokalu. - Zostawię was, mam pilne sprawy... - powiedział uprzejmie i wyszedł. - Dzień dobry. - Uśmiechnęłam się, siadając naprzeciwko. Kobieta czuła się zakłopotana, patrzyła na mnie niepewnie i nagle zachichotała. - A oni się pani boją! Dziwne... - Kto się boi? - Ci nasi Azjaci. Ja tu sobie głowę łamałam, kto przyjdzie i z kim trzeba będzie gadać, przestraszyłam się nawet, a tu kobieta. Kim pani jest? - zachichotała znowu. - Nawet pani nie wie, Nataszo, jaką radość mi pani sprawiła - zaśmiałam się z kolei ja. - Zdaje się, że jest pani jedną z nielicznych osób w mieście, które mnie nie znają. - Naprawdę? A co, jest pani z sanepidu? A może z gliniarni? E, pewnie nie, tam już wszystkich kupili. Położyłam na biurku wizytówkę, kobieta przeczytała uważnie i ściągnęła brwi. - Aha. A co takiego ten rzecznik? Rozbawiona mrugnęłam do niej. - Tak naprawdę to dość nieznaczące stanowisko, ale nie powiemy im o tym. - Pewnie, niech się podenerwują, dranie. - Zdaje się, że nie za bardzo ich pani lubi? - A za co ich lubić? Tyraj, człowieku, od rana do nocy, beż żadnych dni wolnych i jeszcze rób im dobrze na zapleczu, bo jak nie, to cię z roboty wygonią w try miga. A dokąd pójdę? No to muszę wytrzymać. Ale nawet wśród nich zdarzają się różni ludzie. - A do jakiej grupy ludzi zalicza pani Ahmeda Karimowa? - Ahmeda? Do żadnej. - A czemu tak? - A bo tak. Kręcił się tutaj, pracować nie lubił, handlarz z niego żaden, chodziło mu tylko o to, żeby coś wtrząchnąć i jakąś dziewczynę zerżnąć. - Miała z nim pani jakieś bliskie stosunki? - Jeszcze czego. Startował do mnie, oczywiście, ale szybko go się pozbyłam. Kupił ode mnie dom na wsi, ci tutaj prosili, żeby pani o tym powiedzieć. - Po co mu dom? - No do meldunku oczywiście. Sprzedałam za grosze, więcej i tak nikt by nie dał. Ale z tym meldunkiem i tak mu nic nie wyszło - zachichotała. - Przez wieś będą prowadzić szosę, domy

są do wyburzenia i tak są tylko trzy, a Alik nie mógł go na siebie zapisać. - Natasza uśmiechnęła się krzywo. - Tylko pieniądze stracił, małe, bo małe, ale zawsze. I jeszcze się na mnie obraził, mówił, że specjalnie mu nic nie powiedziałam. No, nie zawsze będą się na nas paśli - zakończyła filozoficznie. - A gdzie jest ten dom? - We wsi Wiachiriewo. - Tam, gdzie prowadzą obwodnicę? - Właśnie. Akurat przejdzie środkiem przez naszą wieś. A dom stoi z brzegu, bliżej lasu. - Czy w tej wsi ktoś w ogóle mieszka? - Ostatnim mieszkańcem była moja mama, zmarła siedem lat temu. Działkowcy przyjeżdżali, ale najpierw jedna kobieta zmarła, potem druga i od dwóch lat wieś stoi zupełnie pusta, a teraz, jak puszczą szosę, to już w ogóle ją wyburzą. „Bardzo dobre miejsce, żeby zaszyć się na jakiś czas" - pomyślałam. - No cóż, bardzo pani dziękuję za pomoc - powiedziałam i poszłam do drzwi. - Pojedzie tam pani? - zapytała kobieta. - Tak. A co? - Nic, tylko tam nikogo nie ma. Wczoraj nasi jeździli, dom zamknięty na cztery spusty, kłódka na drzwiach wejściowych i na tej bramie, która prowadzi na podwórko. Nawet okiennice zamknięte, a na nich kraty. Czyli w domu nikogo nie ma. Oni dlatego mnie do pani przysłali, bo są pewni: Alika tam nie ma. Wróciłam i znów usiadłam naprzeciwko kobiety, która patrzyła na mnie z uśmiechem. - Czyli szukają - zawyrokowałam. - Przy okazji, „oni" to znaczy kto? - Nasi, z bazaru. - Czyli już wiedzą, że nie pojechał do domu? - Oczywiście. I wszystkich wypytują o tę dziewczynę, musiała ich pani mocno nastraszyć. Mój to w ogóle świra dostaje nie wiadomo dlaczego. Mówię, a co ty masz wspólnego z tym Alikiem albo z dziewczyną? Jesteś u mnie zameldowany, to cię nie ruszą, a on tylko oczami łyska, łobuz. - To pani przyjaciel? - Tak, mój chłop. Daleki krewny Mahmuda Karimowa, siódma woda po kisielu, ale jednak krewni. Alik Karimow to też dla niego żaden brat, to znaczy po ichniemu oczywiście brat, a po naszemu - siódma woda po kisielu. - A jak on się nazywa? - Miszka. W sumie dobry chłop, tylko strasznie nerwowy. A jak Karimow się tu zjawił, to chodzi taki naładowany, że lada chwila weźmie i wybuchnie. - Nie dogadują się z Karimowem? - Niby wszystko w porządku, ale nasi go nie lubią... chociaż może mi się tylko tak wydaje, w każdym razie na pewno się go boją. - A czemu się boją? - zdumiałam się. - A kto ich tam wie! Może jest tam u nich jakąś szychą? - A co tak właściwie robi tutaj Mahmud Karimow? - spytałam, rozmowa stawała się coraz bardziej interesująca. - Handluje, oczywiście, co miałby robić? Między nami mówiąc, to handel nie za bardzo go interesuje. - Czemu pani tak myśli? - No, niektórzy sterczą cały dzień na bazarze, daliby się pokroić za każdą kopiejkę, tam skupują, tu sprzedają, ciągle w ruchu. A ten taki spokojny, opanowany... Zjawia się na bazarze, nie powiem, ale nie siedzi tam cały dzień. - Ludzie są różni.

- Właśnie. I nawet mój, gdy obgaduję tych z bazaru, to tylko zęby szczerzy, a jak tylko zacznę o Karimowie, to zaraz wrzeszczy: „Cicho bądź, nie twoja sprawa!". Boją się go - dodała Natalia z uśmiechem. - Niezwykle interesujące - mruknęłam. - Karimow dawno się tu zjawił? - Trzy miesiące temu, niby do brata przyjechał. Nigdy przedtem nie widziałam go na bazarku i żadnego brata nie znam, ale z glinami wszystko ma załatwione, meldunek i całą resztę, teraz kupił magazyn produktów rolnych za elewatorem, mój tam trzy tygodnie przesiedział, remont robili. - Co to za baza? ¦ - Nigdy tam nie byłam, tyle wiem, że od elewatora na lewo. - Daleko od wysypiska śmieci? - Wysypisko jest jakby w innej stronie. Jeśli była pani w tamtej okolicy, to pani wie, że tam jest płot na płocie i baza na bazie. Samochody jeżdżą wte i wewte, droga rozjeżdżona, wokół drogowskazy, sam diabeł się nie rozezna. Wieczorem to tam w ogóle pusto, w dzień zresztą też, ludzie nie kręcą się bez potrzeby. A wczoraj mój przyszedł zły jak diabli i mówi, że przerzucają ich na inny obiekt. - Chwileczkę, to pani przyjaciel handluje na bazarze czy robi remonty? - Generalnie handluje - uśmiechnęła się Natalia - ale Karimowowi nie mógł odmówić, no to lata na posyłki, zamiast się swoją robotą zająć. - Alik też pracował w tym obiekcie? - Mój go nie wziął, przecież Alik nic nie umie. Karimow był z niego niezadowolony, zwłaszcza gdy ten od szaszłyków powiedział o dziewczynie. Wrzeszczał tak, że aż się kramy trzęsły. I od razu wysłał chłopaka na dworzec, a ten wziął i go nie posłuchał. Myślę sobie: coś w tym musi być. Może ta dziewczyna się w nim zakochała? - Zakochała. - Głupia! Jej ojciec pewnie forsiasty? No to wiadomo, czemu Alik się przy niej kręcił - liczył, że mu coś skapnie! Po co ma w górach kozy pasać, skoro tu może się wzbogacić? Ale ja swojemu od razu powiedziałam: nic z tego nie będzie. Jeśli ojciec dziewczyny nie jest głupi, to za nic w świecie nie wyda córki za takiego... Toż to wyrzucone w błoto pieniądze! Niech pani idzie - powiedziała nagle, poważniejąc. - Bo jeszcze uznają, że się tu rozgadałam, a mój kazał mi za dużo nie mówić. - Jak pani myśli, dlaczego przysłali panią do mnie? Przecież o domu mógł mi opowiedzieć sam właściciel tej restauracji. - No przecież to dziwacy, oni myślą, że mnie pani prędzej uwierzy, a mnie tam wszystko jedno, ja lubię sobie pogadać - Natalia uśmiechnęła się znowu, a ja podziękowałam i wyszłam z pokoju. Szef błyskawicznie zjawił się na korytarzu. - Natasza wszystko pani opowiedziała? - zapytał bardzo poważnie. - Co tam za pożytek z jej opowieści - machnęłam ręką. - Szukajcie Alika, bo nie zaznacie spokoju. Mimo wszystko postanowiłam pojechać i obejrzeć ten dom. Rodacy Alika są przekonani, że chłopaka tam nie ma, ale wolałam upewnić się osobiście. Najpierw zadzwoniłam do Artioma. - Należy przyjrzeć się pewnemu człowiekowi, bratu Mahmeda Karimowa. Interesujący człowiek. - Zupełnie nie mam czasu - oburzył się Artiom. - Niech twój Łarionow się przygląda, bo brzuch sobie taki wyhodował... - Brzuch to i ty masz niczego sobie, a Łarionowowi nie mogę ufać, więc cała nadzieja w tobie, drogi przyjacielu. - Mówiłem, żeby wezwać na pomoc Lalina. - A ja mówię: zaczekajmy. Lalin to nasza ciężka artyleria, użyjemy jej w ostateczności.

Pospieraliśmy się jeszcze chwilę, pożegnaliśmy i pojechałam na wieś. Niełatwo było ją znaleźć; dziesięć kilometrów od miasta skręciłam na nową obwodnicę, rozglądałam się czujnie, bojąc się przegapić drogowskaz, a mimo wszystko przegapiłam. Na poboczu urządzili sobie piknik drogowcy, zapytałam o drogę i otrzymałam niezbędne informacje. Musiałam zawrócić i przy moście skręcić w prawo. Tu już nie było jezdni, jedynie droga gruntowa, a i to średniej jakości, a dalej to już w ogóle żwir i piasek. Musiałam zdecydować: albo wracam na szosę, albo zostawiam samochód tutaj i dalej idę piechotą. Jeśli drogowcy nie zakpili ze mnie, to mam do przejścia ze dwa, trzy kilometry. Trzeciego wyjścia nie było: jeszcze trochę i mój piękny samochód zakopie się tu aż po lusterka i ciekawe, kto mnie potem wyciągnie. Zaparkowałam, wysiadłam i rozejrzałam się. Dziadek nie znosił kobiet w spodniach i do pracy należało przychodzić w kostiumie, do którego nakłada się pantofle, czego w tej chwili bardzo żałowałam. Siąpiący deszcz nie dodał mi wiary w rosyjskie drogi, zastanawiałam się jeszcze chwilę, a potem zaklęłam i ruszyłam przed siebie. Niespodziewanie zza najbliższego zakrętu wyłoniła się wieś: stał tutaj traktor i barak, chyba pusty, zobaczyłam górę piachu, wokół leżały niedawno ścięte drzewa, których do tej pory nikt nie sprzątnął. Jednym słowem, nie wyglądało na to, żeby praca tu wrzała. Budynek po lewej stronie pewnie był kiedyś stodołą, wybite szyby w oknach i wisząca na jednym zawiasie brama robiły przygnębiające wrażenie. Dalej zaczynały się ogródki, kompletnie zapuszczone. Pierwszy dom miał zapadnięty dach, drugi wyglądał lepiej, ale miał zabite drzwi i okna. Trzeci, najbliżej lasu, wyglądał całkiem przyzwoicie, nawet go kilka lat temu odmalowano. Wysoki ganek przekrzywił się, spod drewnianych schodków rosła trawa, okiennice zamknięte, na drzwiach kłódka. Obeszłam dom dookoła, na bramie też była kłódka. Szarpnęłam, zamknięte - tak, jak mówiła Natalia. W trawie ledwie widoczny ślad stóp, niedawno ktoś się tu kręcił, pewnie rodacy Alika. Gdyby dało się zajrzeć do domu, zrobiłabym to, ale nie miałam czym zbić kłódek, poza tym wpojono mi szacunek do cudzej własności. Jednym słowem, traciłam tu czas, w domu chyba nikt się nie ukrywa... Już miałam wrócić do samochodu, gdy zwróciłam uwagę na trawę, pomiętą bez wątpienia kołami samochodu. Ciekawe, przecież dojechać da się tu jedynie terenówką. Wkrótce stało się jasne, że ślad prowadzi zupełnie w inną stronę. Szłam wzdłuż przewróconego płotu, oddalając się od domu, ślad stawał się coraz wyraźniejszy i w końcu przeszedł w dość znośną drogę, którą można by przejechać nawet moim samochodem. Szło się lżej i dziesięć minut później wydostałam się na szosę. Na zardzewiałym drogowskazie zobaczyłam napis: Wiachiriewo 0,8 km. Pokręciłam zirytowana głową - jak się okazało, do wsi prowadziła jeszcze jedna droga, niepotrzebnie niszczyłam pantofle. Postałam chwilę, droga wprawdzie była, ale niezbyt ruchliwa: przez cały ten czas nie przejechał żaden samochód. Las ciągnął się po obu stronach. Zawróciłam do samochodu i już z daleka zauważyłam stojącego przy nim mężczyznę. Podeszłam bliżej i zrozumiałam, że to traktorzysta. - Dzień dobry - powiedziałam głośno. Mężczyzna odwrócił się gwałtownie. - Pani? - Wskazał głową samochód. - Mój. - A co to za samochód? - Ferrari. Podoba się? - Niczego sobie. Tylko po naszych drogach nie za bardzo takim pojeździsz. Musiała pani iść piechotą... Była pani we wsi? - Tak, chciałam popatrzeć na dom, wie pan, nostalgia. - Teraz jeszcze nie będą ich wyburzać, najwcześniej wiosną, jeszcze mamy kupę roboty... Tu ma być rozwidlenie, nieprędko do niego dojdą. - A co pan robi?

- Osuszam. To bagienna okolica, trochę to potrwa. - Jasne. Czy ktoś tu w ogóle przyjeżdża? nie ustępowałam. - To opuszczona wieś, ale może ktoś i przyjeżdża... Skąd mogę wiedzieć? - Uchylił na pożegnanie czapki i wrócił do traktora, a ja wsiadłam do samochodu. Gdy dojeżdżałam do miasta, zadzwoniła komórka - Dziadek. Jego głos brzmiał jak huk gromu, co nie wróżyło nic dobrego. - Gdzie cię znowu nosi?! - ryknął. - Rozmawiam z ludźmi, taka praca - oznajmiłam pojednawczo. - Irina do mnie dzwoniła, jest w histerii, coś tam się stało z jej siostrą. Przecież prosiłem, żebyś to wyjaśniła, do cholery! - Próbuję, ale ona chyba nie chce żadnej pomocy. - Rób, co chcesz, ale wybaw mnie od wrzasków tej baby! - powiedział i rozłączył się. No i doigrałam się. To „co chcesz" zabrzmiało bardzo obiecująco, skoro już dostałam carte blanche, to należało z tego skorzystać. Wybrałam numer komórki Iriny i mogłam się przekonać, że mówiąc o histerii, Dziadek nie przesadził. - Olu, na miłość boską, niech pani natychmiast przyjedzie! - Krzyczała tak, że musiałam odsunąć telefon od ucha. - Nie wiem, co robić! Boże, co się dzieje... - Już jadę - odparłam. - Może pani powiedzieć w dwóch słowach, co się stało? - Ninoczka próbowała popełnić samobójstwo. Co za koszmar! Błagam, niech pani przyjedzie... Dodałam gazu, mrucząc w duchu, że nie jestem ani pogotowiem, ani psychologiem, a właśnie do nich należy zwracać się w takich sytuacjach. Ja jestem dziewczyną na posyłki. Najprawdopodobniej rozmowa z Niną nic mi nie da, ale warto byłoby się dowiedzieć, co pchnęło ją do takiego czynu... Najwyraźniej o nagłym zniknięciu najpierw jednej, potem drugiej dziewczyny wiedziała znacznie więcej, niż chciała powiedzieć. W drzwiach powitała mnie gosposia - miała przerażoną minę, ręce jej drżały, w oczach lśniły łzy. - Dobrze, że pani przyjechała - wyszeptała. - Ja już nie mam siły i zupełnie nie wiem, co robić. Pani czuje się okropnie, a Irina Konstantynowna niewiele lepiej. - Gdzie one są? - W sypialni pani. - A co się stało? - Przyszłam rano, a drzwi zamknięte i nikt nie otwiera. Dziwne, myślę sobie, Nina Konstantynowna zwykle uprzedza, jak gdzieś wychodzi. Zadzwoniłam na jej komórkę, ale nie odbierała i wtedy się wystraszyłam, chociaż sama nie wiem dlaczego. Pewnie złe przeczucie... Zadzwoniłam do Iriny, przyjechała dziesięć minut później i od razu mówi, że trzeba wyłamać drzwi. Zadzwoniłyśmy do ochrony, dom ma instalację alarmową, ochrona ma klucze, przyjechali, otworzyli drzwi, a ja nawet nie wiedziałam, czego się spodziewać. Irina cała się trzęsie, przebiegłyśmy parter, wszystko niby w porządku, wszystko na swoim miejscu... Weszłyśmy do sypialni Niny, a ona leży na łóżku, jakby spała. Irina podbiegła do niej, patrzymy, a Nina nieprzytomna. Myślałam, że to może jakiś atak, wezwałyśmy pogotowie, przyjechała lekarka i mówi, że pani nałykała się tabletek, na szafeczce przy łóżku stała pusta fiolka. Zrobili jej płukanie żołądka, chcieli ją zabrać do szpitala, ale potem się rozmyślili, Irina mówi, że jak się na mieście dowiedzą, to zaczną gadać, prosiła, żebym też nic nikomu nie mówiła. A ja tylko pani mówię, bo Irina i tak zaraz wszystko opowie. Pani już odzyskała przytomność, ale jest ledwie żywa, leży i nic nie mówi, siedzi przy niej lekarka. Czy ona naprawdę chciała popełnić samobójstwo?

- Czy któraś z dziewcząt wróciła do domu? - Nie. Lena jest u jakiejś przyjaciółki, ale dokąd dzwonić, nie wiem; Julii też nie ma. Tak sobie myślę, czy to czasem nie przez nią pani się tak zdenerwowała. A przecież, jeśli nawet uciekła z domu, to co takiego? Nie będzie się miała gdzie podziać i wróci. Zjawiła się Irina Konstantynowna, musiałyśmy przerwać tę rozmowę. Gosposia szybko czmychnęła do kuchni, a ja podeszłam do Maksimowej. - Nic nie rozumiem - zaczęła wystraszona. - Gdzie jest Lena? Gdzie ta cała Julia? Co tu się w ogóle dzieje i dlaczego milicja nic nie robi? - Czy Nina Konstantynowna zawiadomiła milicję? - zapytałam, Irina pokręciła głową. - W takim razie czego pani od nich chce? Fakt usiłowania samobójstwa również planuje pani utrzymać w tajemnicy? - Ale przecież sama pani rozumie... - Ja tak, ale na milicji nie zrozumieją. Oni bardzo nie lubią, jak im się mąci w głowie. - Co pani ma na myśli? - Irina spojrzała na mnie czujnie. - Pani siostra wie znacznie więcej, niż mówi. I obawiam się, że z powodu jej milczenia dziewczynkom grozi niebezpieczeństwo. - Pani oszalała... - zaczęła oburzona Irina, ale nie zdążyła dokończyć. - Ira! - zawołała jej siostra. Drzwi do pokoju na piętrze były otwarte i Nina pewnie słyszała naszą rozmowę. Irina odwróciła się gwałtownie i poszła do siostry, ale wkrótce wróciła. - Chce z panią rozmawiać - powiedziała cicho. Weszłam do przestronnego pokoju, gdzie na łóżku leżała Nina pod lekką kołdrą. Na bladej, zapadniętej twarzy żyły jedynie oczy, i było w nich tyle bólu, że pożałowałam swoich niedawnych słów. - Iro, zostaw nas - poprosiła. Siostra zastygła zakłopotana, ale po chwili wahania jednak wyszła i zamknęła za sobą drzwi. - Przepraszam - powiedziała Nina. - Ma pani rację. To ja jestem winna temu, co się stało. Moja córka... - zapłakała bezgłośnie, podeszłam i siadłam obok. - Co się stało z Leną? - spytałam w końcu po dłuższej chwili. Nina westchnęła. - Nie wiem. Obawiam się, że dziewczęta... że stało im się coś złego. - Ktoś żądał od pani pieniędzy? - zapytałam, Nina skinęła głową, odwracając się do ściany. Kto? Kiedy? Rozumiem, że jest pani ciężko, ale... - Nie o to chodzi. Oni nie wzięli pieniędzy. Czy to znaczy, że moja córka... że już nie żyje? Ostatnie słowa wymówiła szeptem. - Nino Konstantynowna, niech pani opowie wszystko po kolei. - Tak, tak, dobrze. Przepraszam, chciałam jak najlepiej... byłam wystraszona... Zadzwonili do mnie wczoraj wieczorem. Okłamałam panią z tą przyjaciółką, Lena nie była u żadnej przyjaciółki, obdzwoniłam wszystkie. Moja córka została porwana. - Podejrzewa pani kogoś? Nina zaszlochała, najwyraźniej odpowiedź na to pytanie nie była łatwa. - Podejrzewa pani Julię? - Nie wiem, mam nadzieję, że ona niczego się nie domyślała, że ten człowiek zwyczajnie ją wykorzystał. - Ojciec? - Ojciec? - Pokręciła głową. - Nie, nie sądzę. Chociaż teraz to już zupełnie nic nie wiem znowu się rozpłakała, mnąc brzeg kołdry. - Więc zadzwonili do pani? - Tak. To był mężczyzna, powiedział, że jeśli zapłacę, odzyskam córkę. - Ile chcieli?

- Sześć milionów rubli. Podjęłam pieniądze, a ten mężczyzna znowu zadzwonił i powiedział, dokąd przywieźć okup. - Dokąd? - Miałam zostawić pieniądze w opuszczonym domu na Powarskiej. - To dzielnica pierwszego zakładu mleczarskiego? - Tak, tam są prawie same nowe bloki, został tylko jeden stary dom. Miałam zostawić torbę na klatce schodowej i odjechać. Pojechałam tam wczoraj wieczorem, od przystanku miałam iść piechotą. Zrobiłam wszystko tak, jak kazał... Obiecał, że gdy już dostanie pieniądze, to zadzwoni i Lena będzie wolna. - O której była pani na Powarskiej? - O siódmej, tak jak było umówione. - I od razu wróciła pani do domu? - Tak. Taksówką. Poprosiłam kierowcę, żeby na mnie zaczekał. - Czy ten mężczyzna zadzwonił potem do pani? Pokręciła głową. - Nie. Czekałam do pierwszej w nocy. A potem pomyślałam... wezwałam taksówkę i znowu tam pojechałam. Torba była w tym samym miejscu, nikt jej nie zabrał. - I nawet wtedy nie zawiadomiła pani milicji? Znów pokręciła głową. - Ze względu na Julię? - zapytałam, ale nie odpowiedziała. - Dlaczego pani myśli, że Julia ma coś wspólnego z tym porwaniem? - Poznałam głos. - Powiedziała pani, że dzwonił mężczyzna. Więc to jednak jej ojciec? - Nie. Kiedyś kilka razy dzwonił do niej przyjaciel. Zawsze sama odbierała, pilnowała telefonu, ale pewnego razu podniosłam słuchawkę, gdy rozmawiali, mamy dwa aparaty w domu, i... słyszałam rozmowę. - Omawiali coś? - Jeśli chodzi pani o porwanie, to nie. Zwykła rozmowa zakochanych. Mężczyzna miał silny akcent i charakterystyczny głos. Próbował go zmienić, gdy dzwonił z żądaniem okupu, ale go poznałam. Chociaż możliwe, że wszystko mi się już poplątało. Ale wtedy byłam pewna, że o okupie rozmawia ze mną przyjaciel Julii. - Nie próbowała pani rozmawiać z Julią? - Jeszcze tego samego wieczoru. Nie mogłam przecież spytać wprost, bałam się o córkę. Ja... ja próbowałam, ale Julia... prosiłam tylko o jedno: żeby nie robili Lenie krzywdy. - Dlaczego nie zadzwoniła pani na milicję? - Nie mogłam. Liczyłam, że Lena wróci i że wszystko... będzie dobrze. Te pieniądze nie miały dla mnie żadnego znaczenia. - Nino Konstantynowna, kim jest Julia? Dlaczego nie chciała pani, żeby milicja dowiedziała się o jej udziale w porwaniu? - Bałam się o córkę. O Julię również. - Kim ona jest? - To córka Grigorija Piotrowicza. - Kto pani o tym powiedział? Grigorij Piotrowicz? - Nie. Tamten mężczyzna, przybrany ojciec Julii. - Tak po prostu powiedział, a pani mu uwierzyła? - On... miał listy Grigorija Piotrowicza, w których mąż interesował się dzieckiem, pytał o nie. - A jednak nie umieścił dziewczynki w testamencie? - Widocznie był pewien, że Boków nie wie o tym, że to nie on jest ojcem Julii. To on wychował dziewczynkę i miał prawo uważać się za jej ojca. Gdyby Grisza zapisał coś Julii w testamencie, to wywołałoby pytania, przede wszystkim Bokowa, i wtedy Julia zostałaby bez wsparcia. Rodzony ojciec umarł, a przybrany, gdyby dowiedział się o tym wszystkim, mógł... nie wiadomo było, jak się zachowa.

- Załóżmy - przyjęłam te mętne wyjaśnienia za dobrą monetę, choć, szczerze mówiąc, miałam w tej kwestii poważne wątpliwości, a troska Grigorija Piotrowicza o rodzinę byłego kierowcy tylko je umacniała - mało prawdopodobne, żeby Zotow nie znalazł sposobu zabezpieczenia przyszłości córki. - Wiedziała pani, że Boków jest ciężko chory? - Co? - zawołała Nina. Przez chwilę myślałam, że straci przytomność, na szczęście do tego nie doszło. - Miał raka i zmarłby najpóźniej za pół roku. - A więc dlatego... - wymamrotała. - Myśli pani, że miał coś wspólnego z porwaniem? - Po co miałby to robić? Przecież byłam gotowa dać mu pieniądze. W końcu to dorosły człowiek, jak coś takiego mogło mu przyjść do głowy? - Nie sądzi pani, że jego śmierć wiąże się z tym, że nikt nie przyszedł po pieniądze? - Sama już nie wiem, co myśleć... Gdzie jest moja córka? Gdzie Julia? - Najprawdopodobniej to właśnie Julia wie, gdzie trzymają pani córkę. Szczerze mówiąc, wcale nie byłam tego taka pewna. Jednym z porywaczy był kochanek Julii. Sześć milionów rubli to bardzo duża suma dla handlarza z bazaru. Czy Julia pomagała w porwaniu Leny, czy w ogóle nie brała w tym udziału? Czy jej ojciec i kochanek mogliby się dogadać? Sądząc z tego, co widziałam, raczej nie. Boków był śmiertelnie chory, jeśli kochał Julię, to jego zadaniem było zatroszczyć się o przyszłość dziewczyny, żeby po jego śmierci miała z czego żyć. Pochował żonę, znalazł listy Zotowa, postanowił zainteresować się, co tam słychać u prawdziwego ojca, i wkrótce się tu zjawił. Skoro wiedział, że Zotow nie żyje, a wszystkie jego pieniądze odziedziczyła wdowa i córka, nie powinien mieć nadziei na ciepłe przyjęcie. A może liczył na dobre serce Niny Konstantynowny? A może po prostu postanowił zaryzykować? I udało się: Zotowa przyjęła dziewczynę do domu. Tylko po co w takim razie organizować porwanie? Nina ma rację, jako człowiek rozsądny powinien był rozumieć, że afera z porwaniem zostanie wykryta i zamiast na studia Julia trafi do więzienia. Oto i powód zabójstwa Bokowa... Dowiedział się, że Alik porwał dziewczynę, i chłopak się z nim rozprawił. No dobrze, ale w takim razie dlaczego nie zabrał okupu? Może Julia zaczęła podejrzewać kochanka o morderstwo i... i co? Bardzo możliwe, że obie dziewczyny już nie żyją, a Alik dał nogę. Ale gdy się ucieka, dobrze byłoby mieć przy sobie trochę forsy... Skoro Alik nie zabrał pieniędzy, to znaczy, że coś mu w tym przeszkodziło. Coś albo ktoś. A jeśli ktoś szukał Leny? Może ci sami ludzie, którzy zamordowali Witkę Simuszyna? Szukali Leny i dotarli do Alika... Może dziewczyna wiedziała coś o zabójstwie Simuszyna i Alik automatycznie stał się niepotrzebnym świadkiem... - Szukają Julii. - Usiłowałam ją pocieszyć. - I mam nadzieję, że znajdą. - A moja córka? - Nie widzę sensu zabijania jej. - Wzruszyłam ramionami. - Ma pani te pieniądze? - Tak. - Gdyby porywacze się odezwali, proszę mnie natychmiast zawiadomić. Pożegnałam się i poszłam do wyjścia, po drodze wybierając numer Wieszniakowa. - Artiom, na wszelki wypadek trzeba urządzić zasadzkę na Powarskiej. Tam jest stary dom, którego jeszcze nie wyburzyli. Wyślij chłopaków, ja zaraz podjadę i wszystko wyjaśnię. Tym razem Artiom nie opowiadał, jak mu to wszystko obrzydło, burknął tylko „czekam", a ja poleciałam jak na skrzydłach. Artiom nie byłby zachwycony, gdybym wspomniała, że do istniejących już trupów mogą dołączyć jeszcze trzy, ale rozsądek podpowiadał, że skoro Alik nie przyjechał po okup, to najprawdopodobniej nie żyje. Dziewczęta, ku mojemu ogromnemu żalowi, zapewne również. A może po prostu coś go wystraszyło? Może Julia groziła, że pójdzie na milicję? Nie, coś takiego by go nie powstrzymało. Załóżmy, że on ją kocha i jest daleki od myśli o pozbawieniu jej życia. W takim razie... w takim razie powinien był brać pieniądze i uciekać, co sił w nogach. Nie, wszystko wskazuje na to, że Alik jest już martwy.

I mniej więcej właśnie to przekazałam Wieszniakowowi, który słuchał z ponurą miną i kiwał głową. Chłopaki zaczęli już obserwować dom, ale ani ja, ani Artiom nie wierzyliśmy, że to coś da. Tym większym zaskoczeniem był telefon, który zadzwonił w jego gabinecie mniej więcej pół godziny później. Artiom odebrał i włączył głośnik, żebym mogła posłuchać. - Parę minut temu zjawiła się tu dziewczyna, albo po prostu się tu pęta, albo przyszła w jakimś celu. Do domu nie wchodziła, ale cały czas kręci się w pobliżu. - Jak wygląda? - zaszeptałam; Artiom powtórzył pytanie. - Około dwudziestu lat, wzrost średni, raczej szczupła, krótkie ciemne włosy. - Jedziemy - syknęłam ostro. - To Julia. - Nie spuszczajcie z mej oka, jak wejdzie do domu, zatrzymajcie. Dwie minuty później ja i Artiom byliśmy już w moim samochodzie, a dziesięć minut później lecieliśmy po Masłowskiej - Artiom twierdził, że to najkrótsza droga do interesującego nas domu. - Zobaczy mój samochód i nie wejdzie do budynku - rzuciłam ponuro. - Nieważne, i tak mamy powód, żeby ją zatrzymać. - Jesteś pewien? - Spojrzałam z powątpiewaniem na Artioma. Tylko machnął ręką, dając do zrozumienia, że nie ma zamiaru o tym dyskutować. Miał rację: jeśli Lenie jeszcze można pomóc, to liczy się każda minuta. Gdy podjeżdżaliśmy do domu, zobaczyłam samochód milicyjny przed klatką, a chwilę potem usłyszałam gniewny głos: - O co chodzi? Czego ode mnie chcecie? Kim jesteście? - To my - odpowiedziałam, wchodząc razem z Artiomem do klatki schodowej. Stały tam trzy osoby: Julia, trzymający ją za łokieć oficer operacyjny i jeszcze jeden starszy mężczyzna. Na mój widok dziewczyna ściągnęła brwi i zdenerwowała się jeszcze bardziej. - To znowu pani? Po jaką cholerę... A to co, pani bandyci? - To pracownicy milicji - uspokoiłam ją. - Jest pani bezpieczna. - I co, jestem aresztowana? - Julia wyglądała na wystraszoną. Czyżby tak podziałało na nią nagłe przybycie milicji? A może coś innego? - Nie, przynajmniej na razie. Artiom Siergiejewicz ma do pani kilka pytań. - W sprawie zabójstwa ojca? - Również. - Potwierdziłam. - Nic o tym nie wiem, przecież przyszłam po pani. Może to właśnie pani go zabiła? - Jedziemy - zakomenderował Artiom. - Przy okazji, co pani tu robiła? Julia otworzyła usta i od razu je zamknęła, rozglądając się zaszczutym wzrokiem. - A bo co? - To ja zadaję pytania - spoważniał Wieszniakow. - Co robiła pani w tym domu? - Nic. Przechodziłam obok, zachciało mi się do toalety, przecież nie będę siusiać na ulicy, a dom jest opuszczony, no to weszłam. - Doskonale - powiedział Artiom. Nie wiem, co on tu widział takiego doskonałego, ale nie wtrącałam się do rozmowy. - A skąd pani szła i dokąd? - Po prostu szłam. A co, nie wolno? - Dlaczego nie, wolno. Pojedziemy na komisariat i tam opowie nam pani o tym ze szczegółami. Po drodze Julia zdążyła ochłonąć, w każdym razie zadarła nos i patrzyła wyzywająco. Ciekawe, na jak długo starczy jej tego zapału bojowego. Mamy przecież bardzo mało czasu... Pół godziny później Artiom rozgościł się w swoim gabinecie, zadzwonił do Siergiejewa, oznajmił, że znaleziono Julię, a potem bez pośpiechu parzył herbatę, nie zwracając uwagi na

dziewczynę. Siedziałam na krześle obok drzwi, postanawiając na razie się nie wtrącać. Julia obserwowała go ze złością, w końcu nie wytrzymała i spytała: - Długo jeszcze będzie się pan grzebał z tą herbatą? - Przepraszam, ale od rana nic nie jadłem, nawet śniadania. Ale proszę opowiadać, ja słucham, słucham - Artiom wyglądał bardzo dobrodusznie, trudno byłoby dopatrzyć się w jego słowach podstępu. W każdym razie Julia się nie dopatrzyła. - O czym mam opowiadać? - Jak to - o czym? O wszystkim. W jakim celu przyjechała pani do naszego miasta, co panią łączyło z zamordowanym, gdzie jest teraz Alik Karimow... - Nie wiem - powiedziała szybko. - I najważniejsze - mówił dalej Artiom, jakby nie słysząc słów Julii - gdzie jest Lena Zotowa? - A skąd ja mam wiedzieć? - krzyknęła Julia. - Po co zaraz krzyczeć? - zdumiał się Artiom. - Nie wiesz, to nie, opowiedz o tym, co wiesz. - O ojcu? - Może być o ojcu. - Nie wiem, kto go zabił. Umówiliśmy się na spotkanie, przyszłam, a on... ona tam już była, na pewno wie lepiej ode mnie - dokończyła Julia, pokazując mnie palcem. - Załóżmy. I co było dalej? - Dalej?... Nic - burknęła. - Włóczyłam się po mieście. - Dlaczego uciekłaś? - Przestraszyłam się. Ojca mi zabili... Pan by się nie przestraszył? - Jeszcze jak. Ale ja bym nie uciekł, tylko spróbował pomóc milicji znaleźć mordercę. Nie wpadłaś na to? Chcesz herbaty? - Nie. - Szkoda, to będzie długa rozmowa. - Ja nic nie wiem. - To ci się tylko tak wydaje. Zaraz sama się zdziwisz, jak dużo wiesz. Dokąd pobiegłaś z parku? - Do przystanku autobusowego. Ale nie do tego koło domu, tylko na nabrzeże. - Dlaczego właśnie tam? - Nie wiem. Nie pamiętam. Byłam przestraszona. - Masz komórkę? - Tak. - Daj popatrzeć. - A po co? - Z ciekawości. Julia wyjęła telefon z kieszeni dżinsów, podała Artiomowi. Spojrzał i powiedział: - Dziewięć prób nawiązania połączenia. Dzwoniłaś do Karimowa? - No... tak. - A on nie odbierał? - Nie. - Czyli byłaś na nabrzeżu i dzwoniłaś do Alika. Co dalej? - No... włóczyłam się po ulicach. - Po jakich? - A co ja, pamiętam takie rzeczy? - wybuchła Julia. - Już ci powiedziałem, nie krzycz, bo ja też zacznę krzyczeć. Długo się włóczyłaś? - Tak. - A co potem? - Nic. - Tak się nie uda, nie mogłaś nie robić nic. Cały dzień się włóczyłaś, a co robiłaś, kiedy nastał wieczór? - Chodziłam po ulicach.

- I nigdzie nie wstępowałaś? - Nie. - I dopiero dziś zachciało ci się do toalety? - Niech pan posłucha, może gdzieś wchodziłam, nie pamiętam, byłam oszołomiona. - Gdzie spałaś? - Na dworcu. - Jakim? - Kolejowym. - Kłamiesz. Wszyscy dyżurni dostali twoje zdjęcia, zauważyliby cię. - Ale ja nie na samym dworcu, tylko w parku obok, spałam na ławce. - Znowu kłamiesz. W nocy gromadzą się tam bezdomni. Nawet jeśli miałaś szczęście i cię nie wykorzystali, to komórkę zabraliby ci na pewno. - Nocowałam u przyjaciółki, u takiej, z którą zdawałyśmy na studia. - Imię, nazwisko, adres przyjaciółki. O której do niej przyszłaś? - O dziesiątej. Jej starzy byli w domu, niby nic nie mówili, ale wyczułam, że są niezadowoleni, że zostaję na noc. - Aha. A ty nie wiedziałaś, co zrobić: ojciec nie żyje, kochanek nie odbiera telefonu... Przy okazji, dlaczego nie szukałaś go na bazarze? - Szukałam. - Znowu kłamiesz. Kogo o niego pytałaś? - Jedną babkę. - Ale babki nie poznasz, a gdzie stoi, nie pamiętasz. Powiem ci, dlaczego nie szukałaś go na bazarze: wiedziałaś, że brat wysłał go do kraju, nie wiedziałaś tylko, że zabrał mu komórkę. - On wyjechał i powiedział mi, że wyjeżdża, a dzwoniłam dlatego, bo... bo chciałam się poradzić. - Szkoda, że się nie poradziłaś - powiedział poważnie Artiom. - No więc, podliczyłem, że po ulicach włóczyłaś się co najmniej osiem godzin - wystarczająco długo, żeby uspokoić się i zacząć myśleć. Czemu na przykład nie wróciłaś do Zotowych? To przecież nie są dla ciebie obcy ludzie. A może obcy? - Ja nie wiem. Ojciec powiedział, że to moja ciotka, to znaczy, że jej mąż był moim wujkiem. Niech mnie pan nie pyta, dlaczego przyjęła mnie do domu, bo ja nie wiem. Proszę ją zapytać. Ta rodzina w ogóle mi wisi, to ojciec powiedział, że należy nam się od nich spadek. - To był twój pomysł, żeby porwać Lenę? - spytałam, dochodząc do wniosku, że najwyższa pora włączyć się do rozmowy. Julia odwróciła się gwałtownie. - Że co? A komu ta Lenka potrzebna? - Ojciec brał udział w porwaniu czy to był pomysł Alika? - Myślicie, że jestem idiotką i dam się złapać na takie głupstwo? - prychnęła dziewczyna. - Porwanie to nie głupstwo - powiedział Artiom i znów uśmiechnął się przyjaźnie. - Ja w ogóle nie muszę z wami rozmawiać. I nie będę. - I tu się mylisz - wtrąciłam się znowu. - Od Niny Konstantynowny zażądano pieniędzy, okupu za Lenę, miała je zostawić właśnie w tym domu, w którym cię zatrzymano. - Tam nie było żadnych pieniędzy - rozzłościła się. - A chodzić mogę, gdzie mi się podoba. I w ogóle na jakiej podstawie mnie przesłuchujecie? - Na razie tylko rozmawiamy - poprawił łagodnie Wieszniakow. - A podstawy mamy poważne: morderstwo twojego ojca. Przy okazji, czy wiesz, że był ciężko chory? - Nie - zdumiała się Julia, popatrzyła najpierw na mnie, potem na Artioma, jakby nie wierzyła w to, co on mówi. - Twój ojciec nie przepadał za Alikiem? - zapytałam. - Myśli pani, że Alik go zabił? - Zachichotała nerwowo. - Ojciec go nie lubił, uważał, że do mnie nie pasuje. - Ty myślałaś inaczej?

- Między mną i Alikiem nic nie było, po prostu czasem się spotykaliśmy. Miał zamiar wyjechać, więc o poważnych stosunkach nie było mowy... - „No cóż - pomyślałam - można uprawiać seks, nie licząc na poważne stosunki". - Ojciec ciągle powtarzał, że powinnam się uczyć, a potem wyjść za mąż za takiego maminsynka jak ci, co kręcili się koło Lenki. A ja nie chciałabym żadnego z nich nawet za darmo. - Ojciec i Alik kłócili się? - Nie, w ogóle widzieli się ze dwa razy, przypadkiem. Alik nie zabiłby ojca, chociaż... obojętnie wzruszyła ramionami. Przyznaję, że to mnie zdziwiło. Albo los Alika naprawdę jej nie obchodził, albo nie miała nic przeciwko temu, żeby podejrzenie padło na niego. - Alik wypytywał cię o Zotowych? - Pytał, co to za ludzie, jak mnie traktują, ale niespecjalnie się interesował. - Ale wiedział, że są bogaci? - Przecież mnie odprowadzał, widział dom, wiedział, że w tej dzielnicy biedacy nie mieszkają. - O ewentualnym spadku też mu opowiadałaś? - Dość tych pytań! Widzę, do czego pani zmierza. Lenka jest u przyjaciółki, ciotka Nina tak powiedziała. Niech jej pani szuka u przyjaciółek, ja nie wiem, gdzie ona jest. - A wiesz o tym, że Alik kupił domek na wsi? I wtedy stało się jasne: dziewczyna nie spodziewała się tego pytania - i przeraziła się. Nadal uśmiechała się drwiąco, ale teraz jej uśmiech stężał, twarz przypominała maskę. - Jaki znowu dom? O żadnym domu nic nie wiem. Dajcie mi spokój, ojca mi zabili, nie rozumiecie czy co? Nie chcę z nikim rozmawiać! - Teraz już prawie krzyczała, próbując za gniewem ukryć strach i rozpacz. Spodziewałam się histerii, ale ona jakoś tak się skuliła, przypominając teraz zmarzniętego ptaka. Skinęłam Artiomowi na drzwi i wysunęłam się na korytarz. Wyszedł za mną. - Wiesz co, daj mi ze dwóch twoich chłopaków, pojedziemy na wieś. - Przecież byłaś tam rano... Cholera, myślisz, że Lena może być w tym domu? - Nie wiem. Ale wzmianka o tym domu nie spodobała się Julii. - To prawda. Dobra, leć tam, a ja będę kontynuował rozmowę, żeby nie miała czasu zebrać myśli. Obawiam się, że bardzo szybko zażąda adwokata. - A ja się obawiam, że już wkrótce będzie jej bardzo potrzebny - dodałam. Do Wiachiriewa pojechaliśmy milicyjnym samochodem. Mężczyźni głównie milczeli, ja też nie miałam ochoty na rozmowę, klnąc się w myślach za to, że nie zajrzałam do domu rano; teraz wydawało mi się, że wiele by to zmieniło. W końcu pojawił się drogowskaz, a wkrótce wśród drzew zamajaczył dach domu. Wszystko wyglądało tak samo jak podczas mojej porannej wizyty: zamknięte okiennice, kłódki na drzwiach. - No i co, rozwalamy? - spytał wyjątkowo posępnie jeden z mężczyzn. - Tak jest - poleciłam. Wyjął z bagażnika łyżkę do opon i zerwał kłódkę z drzwi wejściowych, a drugi milicjant, choć najwyraźniej uważał, że tracimy czas, rozglądał się. Pierwszy wszedł do domu, odwrócił się i skinął nam ręką. Gdy stałam w sieni, zapalił latarkę. Obeszliśmy cały dom aż drugi milicjant który miał na imię Maksim, powiedział: - Pusto. - Zgadza się - odparł Siergiej. - Ale niedawno byli tu goście. Wczoraj albo przedwczoraj. Widząc zdumienie na naszych twarzach, wyjaśnił: - W kuchni leży chleb i ktoś gotował makaron. Poszliśmy do wiejskiej kuchni, rozdzielonej piecem na dwie nierówne części. W mniejszej na stole przykrytym ceratą leżał pokrojony chleb, gazu w domu nie było, na podstawce obok

zlewu stała maszynka elektryczna, na niej czajnik. W wiadrze na śmieci walały się dwa słoiki po makaronie z sosem, na stole brudne łyżki, najwyraźniej niedawno ktoś tu urzędował. Zajrzałam do pokoju: szafa, dwa łóżka bez materaców, przedpotopowy kredens i nic więcej, jeśli nie liczyć warstwy kurzu na meblach i podłodze. - Zobacz - odezwał się Maksim. - Wygląda jak krew. Odwróciłam się - Maksim kucał przy zlewie, Siergiej pochylił się do niego i potwierdził. - Zdaje się, że ktoś mył tutaj ręce... Taak... Olgo Siergiejewna, niech pani tu zostanie, a my wszystko dokładnie obejrzymy. Jednak nie musieli nigdzie iść: Maksim zwrócił uwagę na klapę w podłodze, dokładnie pod stołem w kuchni. Mężczyźni odsunęli stół, podnieśli klapę i zajrzeli do piwnicy, ale w ciemnościach udało się tylko zobaczyć prowadzące w dół schodki. - Wrócę po latarkę - powiedział Siergiej i już miał iść, ale Maksim go zatrzymał. - Czekaj, tu jest światło, widzisz żarówkę? Ja też ją zobaczyłam, a także kabel, który ciągnął się do gniazdka nad stołem. Maksim wsadził wtyczkę do kontaktu i zapaliło się światło. Siergiej zszedł na dół pierwszy, zaklął i burknął: - No i proszę, znowu robota. - Co tam? - spytał Maksim, spuszczając głowę w dół. - Złaź. A pani, Olgo Siergiejewna, niech lepiej zostanie. Nie zwracając uwagi na tę radę, zeszłam do piwnicy zaraz za Maksimem. Tutaj można było się wyprostować, piwnica ciągnęła się pod całym domem, podzielona ceglanymi słupami, które z początku zasłoniły mi widok. Siergiej przesunął się do przodu i pochylił, oglądając coś na podłodze. Podeszłam do słupa jednocześnie z Maksimem i zobaczyłam mężczyznę w dżinsach i niebieskiej koszuli - leżał twarzą do ziemi z rozłożonymi rękami, a z jego pleców sterczała rękojeść noża kuchennego. Wystarczyło jedno spojrzenie, żeby zrozumieć: nie żyje. Siergiej poszedł w prawo i znowu zaklął, wyminęłam go i ujrzałam Lenę Zotową. Światło żarówki prawie tu nie dochodziło, a w mroku twarz dziewczyny wyglądała tak, że pomyślałam, iż ona też nie żyje. Ręce miała związane sznurkiem, owiniętym wokół belki, usta zaklejone taśmą. Ubrana była w lekką bluzkę, zadartą pod szyję, spódnica i klapki leżały z boku. Nogi dziewczyny były rozsunięte i przywiązane do wbitych w ziemię kołków. - A to bydlę - wymamrotał Siergiej, a Maksim odwrócił się, choć przecież miał mocne nerwy i na pewno widział już niejedno, pracując w wydziale zabójstw. - Czekaj... - zaniepokoił się Siergiej. - Dziewczyna chyba żyje! - Zdarł taśmę z ust Leny i usłyszeliśmy słaby jęk. - Maks, wezwij pogotowie! Cholera, nie ma zasięgu... Szybko obejrzałam Lenę: siniaki, zadrapania, żadnych poważnych ran, ale nadal była nieprzytomna. - Wynieśmy ją stąd - poprosiłam. - Chyba jest w szoku. - I pewnie odwodniona - dodał Maksim. - Nie wiadomo, jak długo tu leżała. Zadzwonić na pogotowie udało nam się dopiero, gdy wyjechaliśmy na szosę. Lena leżała na tylnym siedzeniu, przykryta swoją spódnicą (nic innego nie mieliśmy), jej głowa spoczywała na moich kolanach. Nadal nie odzyskała przytomności: oczy wywrócone, sine wargi uchylone. Gładziłam jej włosy i zastanawiałam się, co powiem matce. Z pogotowiem i jeszcze jednym wozem milicyjnym spotkaliśmy się na szosie. Mężczyźni wrócili do Wiachiriewa, a ja w karetce pojechałam do miasta. W klinice siedziałam w poczekalni, co chwila zerkając na komórkę i ciągle nie mogąc się zdecydować, żeby zadzwonić do Niny. W końcu zjawił się lekarz. - I co? - spytałam.

Wzruszył ramionami. Z doświadczenia wiedziałam, że lekarze nie dają optymistycznych prognoz; zbyt często ocierają się o śmierć, która odbiera im lwią część optymizmu. - Zobaczymy. Teraz jest na oddziale reanimacyjnym, jutro wszystko będzie jasne. Porozmawialiśmy jeszcze chwilę, a potem pojechałam do Artioma. Po drodze mimo wszystko postanowiłam zadzwonić, ale nie do Niny, tylko do Iriny. Ciągle była przy siostrze. - Znaleźliśmy Lenę - powiedziałam. - Niech pani przygotuje siostrę, dziewczyna jest w szpitalu. - Boże mój, co z nią? - Lekarze zapewniają, że nie jest źle. Niestety, została zgwałcona, ale na razie niech pani nie wspomina o tym Ninie. - O mój Boże, mój Boże... - mamrotała Irina. Mogłam mieć tylko nadzieję, że jednak zdoła wziąć się w garść i zająć siostrą. Pojechałam do Wieszniakowa; gdy wchodziłam do gabinetu, właśnie wygłaszał moją ulubioną kwestię: - Radzę mówić prawdę, póki jeszcze nie jest za późno. Julia siedziała przy biurku. Po jej zadzierzystej bezczelności nie został nawet ślad, płakała rozdzierająco, po dziecięcemu rozmazując łzy na policzkach. - Lena żyje - powiedziałam cicho do Julii, Artiom został już poinformowany o naszym makabrycznym odkryciu. - Wszystko powiem - wymamrotała, wzdychając. - Najwyższa pora - odsapnął dobrodusznie Artiom. Opowieść Julii nie zdziwiła mnie - przecież sporo rzeczy już wiedziałam, a innych się domyślałam. - Alika poznałam zaraz pierwszego dnia, jak tylko tu przyjechaliśmy. Zatrzymaliśmy się w hotelu, poszłam na bazarek po owoce i tam się poznaliśmy. Był taki zabawny, cały czas żartował... Zaczęliśmy się spotykać. Nie mogłam zrozumieć, po co w ogóle tu przyjechaliśmy... Mówi pan, że ojciec był chory? - Miał raka. - Nic mi nie mówił... Teraz rozumiem... Ojciec uważał, że powinnam mieszkać u Zotowych, ale mnie się tam nie podobało. Obcy ludzie, ta Nina ciągle udaje, bo niby czemu miałaby mnie lubić? Było jasne, że się boi, że zacznę rościć sobie prawa do spadku i dlatego mi nadskakuje. - Skąd ta pewność, że Zotow zostawił ci jakieś pieniądze? - To żadna pewność - odcięła się dziewczyna. - Mówię tylko, że nie mogłam zrozumieć, co my tu robimy i dlaczego ona mi się tak podlizuje. Juleńko to, Juleńko tamto... Udawaczka... Nikt mnie tam nie lubił, ani ta cała Nina, chociaż udawała, ani Lenka, ani Irina. Nawet służąca mnie nie znosiła. Wszyscy tylko mnie pilnowali i pouczali. Prosiłam ojca, żebyśmy stąd wyjechali, że nie mam zamiaru tu być, ale on nawet nie chciał słuchać. Mówił, że powinnam zaprzyjaźnić się z Leną, że się przyzwyczaję, że Nina mnie lubi i że wszyscy chcą tylko mojego dobra. Uszy puchły... Byłam zupełnie sama, rozumie pani? Teraz już wiem, że ojciec bał się śmierci i chciał mi zabezpieczyć przyszłość, ale ja nie mogłam się przyzwyczaić do mieszkania w tym domu. Wszystkich nienawidziłam, a już zwłaszcza Lenkę z tym jej głupim angielskim i idiotycznymi chłopakami. A Alik... z nim było wesoło. Ojciec dowiedział się o nim i zaczął mnie dręczyć: nie waż się, mówił, to nie jest człowiek dla ciebie, już nie miałaś kogo sobie znaleźć... A mnie się Alik podobał. Może się nawet zakochałam? Chciał się ze mną ożenić... Wtedy wszyscy by się ode mnie odczepili i przestali mnie pouczać. A te całe studia też mi były na plaster, chcę zostać fryzjerką, mam do tego talent. No i jakoś tak kiedyś powiedziałam Alikowi, jak mam ich wszystkich dosyć. Opowiedziałam mu, że przyjechałam tu studiować, że mieszkam u ciotki, o wszystkim mu powiedziałam. A on zainteresował się spadkiem. Powiedział, że ma znajomego notariusza, a może że jego znajomy ma, jednym

słowem, obiecał, że wszystkiego się dowie. Nie wiem, czego się tam dowiedział, ale twierdził, że żadnego spadku dla mnie nie ma. W testamencie nie wspomniano o mnie ani słowem, a siostrzenicy nic się nie należy, skoro jest żona i córka. Ja myślałam, że one mi mącą w głowie, ta Nina z Lenką, a okazało się, że mnie trzymają z łaski. - Poczułaś się urażona? - Jeszcze jak! A kto lubi być na czyimś utrzymaniu? Teraz chciałam już tylko jednego: posłać całą tę rodzinę do diabła i wyjechać. I wtedy Alik powiedział, że można zarobić duże pieniądze w bardzo prosty sposób. - Porwanie? - Jakie tam porwanie. Po prostu chcieliśmy potrzymać Lenkę w jednym miejscu, tak ze dwa dni. To taka jakby gra. Alik powiedział, że w ogóle nie muszę nic robić i nikt nie będzie mnie podejrzewał. Miałam tylko przyprowadzić Lenkę w pewne miejsce, wrzucić jej tabletki do napoju, a potem sobie pójść, że niby się pokłóciłyśmy. Pokłócić się z Lenką to żaden problem, ciągle się żarłyśmy. Potem miałam wrócić do domu, jakby nigdy nic, a później mieliśmy dostać pieniądze. Dla nich takie pieniądze to głupstwo, a dla nas... Alik też nie miał zamiaru przez resztę życia handlować pomidorami. Za te pieniądze można by otworzyć szaszłykarnię, a jakby się już wszystko uspokoiło, byśmy się pobrali. Mnie nawet nie chodziło o pieniądze, po prostu chciałam, żeby się podenerwowali, podręczyli... No i przyjemnie byłoby pomyśleć, że to ja mam ich pieniądze, a oni nie mają o tym pojęcia. No to się zgodziłam, tylko nie myślałam, że Alik naprawdę się na to zdecyduje. To była jakby gra... - Ale on się zdecydował? - No tak... razem wszystko wymyśliliśmy, plan był super. Byłam pewna, że nikt mnie nie będzie podejrzewał, ale potem wszystko poszło nie tak... - Co? - wtrącił się Wieszniakow. - Wszystko. Alik pokłócił się z bratem. Ten jego brat to taki drań... tylko pracuj od rana do nocy i pracuj, w dodatku za grosze. Zresztą to wcale nie jest jego brat, to znaczy brat, ale jakiś tam cioteczno-cioteczny, co to za rodzina. Jemu zależało tylko na tym, żeby mieć darmową siłę roboczą, i to wszystko. No i pokłócili się... - O co? - spytałam. - Nie wiem, nie mówił. Po prostu się pokłócili, pewnie zalazł Alikowi za skórę. Jednym słowem, brat kazał Alikowi wyjechać i wszystkie nasze plany wzięły w łeb. Początkowo Alik strasznie się zdenerwował, a potem mówi, że to nawet lepiej. Wszyscy będą myśleć, że wyjechałem, a jak się dowiedzą, że nie wróciłem do domu, będzie już za późno. I wcale się swoich nie bał, mówił, że i tak będą milczeć. Musieliśmy zmienić plany, mnie się to nie podobało, ale co zrobić. Zadzwoniłam do Lenki i poprosiłam, żeby przyjechała do Sanina, tam jest nowe centrum handlowe, obok budowa i kawiarnia z boku, można napić się piwa na tarasie, a niedaleko jest skwer. Już dawno upatrzyliśmy sobie to miejsce. Ludzi mało, na tarasie najwyżej parę osób, niczym się nie interesują... Powiedziałam Lenie, że mam problem i że chciałam się jej poradzić. Bałam się tylko, że powie o tym matce, ale tej idiotce nawet nie przyszło to do głowy, przyleciała jak złoto. A ja jej od razu wypaliłam, że jestem w ciąży. Zaczęła mi współczuć, mówić, że trzeba powiedzieć mamie, to ona pomoże. Poprosiłam, żeby kupiła orzeszki, i wtedy wrzuciłam jej do piwa tabletki, które dał mi Alik. Przypilnowałam, żeby wypiła całe piwo. Ciągle mówiła o swojej mamie, a ja jej na to, że mam dość jej matki, bo jest nudna. Lenka się zaczerwieniła i zawołała: „Nie waż się tak mówić o mojej mamie!" i słowo do słowa... Powiedziałam jej, że jest beznadziejna, i jeszcze że się utopię, a tabletki już zaczęły działać, widzę, że oczy ma mętne i zaraz zwali się z krzesła. Zmyłam się czym prędzej, ale tak, żeby barman mnie widział, i jeszcze poprosiłam go, żeby wezwał taksówkę. A Lenka siedzi dalej, oczy wytrzeszcza, a potem poszła na skwer, już chyba w ogóle była nieprzytomna. Alik od razu zjawił się przy niej i ją przejął, jak tylko

weszła na skwer. Obok jest porzucona budowa, miał tam zaparkowany samochód, pożyczył od kumpla. Postanowiliśmy, że ją zawiezie do tego domu na wieś i tam zamknie w piwnicy. Posiedzi tak sobie kilka dni, nic jej nie będzie, a potem zawiążemy jej oczy i wywieziemy gdzieś do lasu. Taki mieliśmy plan. No i Alik pojechał z mą na wieś, a ja wróciłam do domu. Alik zadzwonił do Niny z automatu, tak jak było umówione, od razu się domyśliłam, że mnie podejrzewa, bo się zdenerwowała i zaczęła na mnie zerkać. Nawet ze mną rozmawiała, ale mnie to wisiało. Alik ją nastraszył, że jak powiadomi milicję, to z Lenką koniec. Obserwowałam ją, czy czasem nie zadzwoni, ale chyba wszystko było w porządku. A ja i tak się bałam, że może coś kombinuje... Jak przyszła Irka, to podsłuchałam ich rozmowę, ale nawet jej nie powiedziała o okupie. Odetchnęłam z ulgą - to by znaczyło, że wszystko w porządku. Wczoraj miała zostawić pieniądze w tamtym domu, ja się cały czas strasznie denerwowałam, bałam się, że wszystko weźmie w łeb. A może w tym domu będą czekać na Alika gliniarze albo forsę przejmie ktoś inny? Dzwoniłam do niego, ale nie odbierał komórki. Nie wiedziałam, co robić, zamknęłam się w pokoju i trzęsłam ze strachu. Wtedy zadzwonił ojciec. Nigdy nie przychodził do domu Zotowych, widywaliśmy się na mieście. Tego dnia nie chciałam się z nim widzieć, myślałam, żeby się wykręcić i powiedzieć, że jestem chora, ale zacząłby się martwić, więc w końcu umówiliśmy się na skwerze. - Dlaczego nie przychodził do domu? Nina Konstantynowna miała coś przeciwko temu? - Nie, ojciec sam tak zdecydował. Ty jesteś dla nich rodziną, mówił, a ja kim? Przecież nie będę się z nimi zaprzyjaźniał - tak, jakbym ja ich kochała. No i poszłam do parku, patrzę, a tam pani i ojciec... Nie wiem, co się ze mną stało, czułam się tak, jakbym gdzieś spadała. Dlatego uciekłam, przeraziłam się. - Czego? - Sama nie wiem. Że gliniarze zaczną węszyć i dowiedzą się o porwaniu. - Podejrzewałaś, że Alik ma coś wspólnego z tym zabójstwem? - Niczego nie podejrzewałam, po prostu się przeraziłam. Łaziłam po mieście jak nieprzytomna, czułam, że muszę coś zrobić - tylko co? Chciałam poradzić się Alika, ale gdzie go szukać? I wtedy pomyślałam, że skoro ukrywa się przed swoimi, to pewnie na tej wsi. Opowiedziałabym mu o ojcu, zanim pojedzie po okup. Prawie nie miałam przy sobie pieniędzy, musiałam jechać autobusem, a potem na piechotę... Na szczęście, tam już było niedaleko, jakoś się dostałam. Patrzę, na drzwiach kłódki, ale wiedziałam, że można inaczej wejść do środka, przez toaletę - jest dobudowana do domu, tam są drzwi, wychodzą na ogród. Jak ktoś o nich nie wie, to nie zauważy, deski jak deski... - Teraz Julia mówiła wolniej, jakby trudno jej było opowiadać. - Alik zawiózł tam Lenę, bo był pewien: nikt nie pomyśli, że w tym domu ktoś jest, kłódki wiszą i w porządku. - Byłaś już wcześniej w tym domu? - Raz, na początku lata. Wtedy Alik też wziął samochód od kumpla i pojechaliśmy. Alik nie miał własnego mieszkania w mieście, wynajmował pokój, i w tym pokoju razem z nim mieszkało jeszcze dwóch facetów... Weszłam do tego domu, klapa od wejścia do piwnicy otwarta, ale bałam się zawołać Alika, żeby Lenka nie usłyszała, przecież poznałaby mój głos. Słyszę, że Alik na dole klnie, tak cicho, ze złością, zajrzałam do piwnicy, a potem zeszłam. A tam... ten łajdak ją przywiązał i... jak ja to zobaczyłam... nie wiem, co się ze mną stało. Wrzasnęłam, chciałam go odciągnąć, ale on mnie odepchnął. Chyba nie wiedział, co robi. I ja... wyszłam na górę, do kuchni, na stole leżał nóż... i wbiłam mu ten nóż w plecy. On właśnie podciągnął spodnie i kopał Lenkę, chyba nawet nie zrozumiał, że jestem w domu, jakby był w gorączce. Przeraziłam się, że ją zabije... - zadrżała i zamilkła. - Co było dalej? - spytał Wieszniakow. - Odwrócił się, a ja pomyślałam, że to mój koniec, ale zrobił tylko krok, a potem upadł. Lenka leżała jak martwa i pomyślałam... tam była krew... pomyślałam, że już po niej, że już nie można jej pomóc. I jak bym to wszystko wyjaśniła... Wytarłam chusteczką trzonek noża, jak

w gorączce wyszłam z piwnicy, zamknęłam klapę, przesunęłam stół na miejsce... Mogli ich nawet nigdy nie znaleźć... Im było już wszystko jedno, a ja... No i wróciłam do miasta. Najpierw chciałam pójść do domu, ale się przestraszyłam: ojciec nie żyje, teraz jeszcze to... Nie wiedziałam, co robić. Pojechałam do przyjaciółki, a w nocy przypomniałam sobie, że Alik mówił, że te domy mają wyburzać, a to znaczy, że ich znajdą. A Kątka, gospodyni, wiedziała o Aliku i wyśledziła mnie. Chciałam wyjechać, wszystko jedno dokąd. Tylko że pieniędzy miałam tyle, co kot napłakał, a bez pieniędzy to... - I przypomniałaś sobie o okupie? - Tak. Nie chciałam brać tej forsy; gdybym chciała, pojechałabym wieczorem, tak jak było umówione, ale nie chciałam... Dopiero dzisiaj pomyślałam, może jeszcze tam są? I poszłam. A tam wy. Artiom nadal zadawał pytania, a ja uznałam, że mam dość. Julia z jej niezręcznymi tłumaczeniami nie budziła współczucia. Wtedy zadzwoniła moja komórka - Dziadek. - Gdzie jesteś? - Dzielnie wypełniam powierzone zadanie - zameldowałam dziarsko. - Jakie? - spytał niezadowolony, jakby wątpił, że mogę robić coś pożytecznego. - Robię, co się da, żeby rozhisteryzowane baby nie zawracały ci głowy. - Mam nadzieję, że tak właśnie jest - zauważył nie bez złośliwości. Westchnęłam. Spodziewać się wdzięczności od mojego pracodawcy - daremny trud, no i za co miałby mi dziękować? Dziewczynę wprawdzie znaleźliśmy, ale historia nadal była pełna zagadek. Mogłam tylko mieć nadzieję, że w toku śledztwa zdołamy poznać prawdziwą przyczynę niezwykłej miłości Niny Zotowej do Julii, miłości, która skończyła się tragedią dla jej rodziny, ale raczej w niczym to już nie pomoże. Jedna dziewczyna jest w szpitalu, drugą czeka proces za morderstwo... Nawet jeśli sąd uzna, że było to morderstwo w afekcie, to Julia ma zagwarantowaną odsiadkę, a jej rola w całej sprawie raczej nie przysporzy jej sympatyków. Na pomoc Niny również nie będzie mogła liczyć... Ogólnie, mimo w sumie niezłego wyniku mojego krótkiego śledztwa, czułam się podle, a myśli o innej sprawie, również wymagającej mojej ingerencji, wcale nie poprawiały mi nastroju. Pojechałam do kawiarni „U Marka", odszukałam Witalija, pokazałam mu zdjęcie Siwego - poznał go od razu. Zastanawiałam się nad zajrzeniem do klubu nocnego, do którego wybierał się Tarasów, ale było za wcześnie - i wtedy wpadłam na pomysł odwiedzenia pana Abramowa, szefa firmy „Spektrum". Wizyta pewnie nie pomoże mi rozwiązać zagadki połówki jednodolarowego banknotu, ale zawsze warto spróbować. Zadzwoniłam do Łanonowa i kazałam mu się dowiedzieć o telefon do firmy „Spektrum". Gdy się dowiadywał, rozmyślałam nad pretekstem zjawienia się u Abramowa. Właściwie pretekst nie stanowił problemu, byłam pewna, że nie będzie unikał spotkania ze mną. Każdy w tym mieście, kto zajmował się biznesem, odnosił się do Dziadka z głębokim szacunkiem, gdy więc przyjeżdżał człowiek z administracji, zwłaszcza zaufany Dziadka, którym, jak głosiły plotki, byłam, witano go jak pierwszego kosmonautę. Łarionow oddzwonił i nie omieszkał spytać, po co mi w ogóle ta firma. Przypomniałam mu, że Dziadek zawalił mnie robotą, Łarionow wycofał się, a ja skorzystałam z okazji i zapytałam, co wie o tej firmie. Okazało się, że praktycznie nic, podobnie jak o samym Abramowie. Klnąc w myślach, grzecznie podziękowałam mu za pomoc. Gdy szefem ochrony Dziadka był Lalin, wiedział wszystko. Mógłby na przykład powiedzieć, jaką bieliznę preferuje madame Abramow, jeśli taka była. Pamiętam, jak mnie to denerwowało, podejrzewałam, że Lalin wie o mnie więcej, niż mogłabym mu wyznać w ataku szczerości. A teraz miałam pretensje, że Łarionow nie ma pojęcia, co się dzieje pod jego nosem. Zresztą, może wie? Jedną z jego bezsprzecznych zalet była umiejętność wyczuwania, skąd wieje wiatr.

Wybrałam numer i przez pół minuty rozmawiałam z sekretarką Abramowa, która następnie połączyła mnie z szefem. Krótko wyłożyłam swoją sprawę i poprosiłam o spotkanie. Jurij Aleksandrowicz zapewnił, że gotów jest spotkać się ze mną w każdej chwili, nawet teraz. Wykorzystałam to bezbożnie, oznajmiając, że będę za czterdzieści minut. Z tonu jego głosu wynikało, że jest bezgranicznie szczęśliwy. Biuro firmy mieściło się na obrzeżach miasta w nowym budynku, nad skromnym wejściem widniała skromna tabliczka „Systemy komunikacji". Zadzwoniłam do drzwi, drzwi się otworzyły i sympatyczna dziewczyna oznajmiła, że Jurij Aleksandrowicz czeka. W dużym pokoju przy biurkach siedziało dwóch mężczyzn i jedna kobieta, którzy intensywnie wpatrywali się w komputery. Dziewczyna poprowadziła mnie wąskim korytarzem, minęłyśmy dwa następne pokoje - biuro było nieduże, a wszyscy pracownicy wyglądali na bardzo zajętych. Dalej była przestronna sala z dużym owalnym stołem, zapewne konferencyjna, i w końcu gabinet szefa. Abramow siedział przy biurku i uśmiechał się promiennie. Patrząc na niego, zrozumiałam, że chociaż nie byliśmy sobie przedstawieni, to na pewno się znaliśmy, w każdym razie ja już go gdzieś widziałam. Wstał, gdy weszłam, i podszedł do mnie. - Olgo Siergiejewna, tak się cieszę... Byłam wprawdzie osobą oficjalną, ale mimo wszystko pocałował mnie w rękę, usadził przy stole i zapytał, czego sobie życzę.; kawy czy herbaty. Życzyłam sobie herbaty. Upiłam kilka łyków i przystąpiłam do przedstawienia swojej sprawy. Abramow słuchał z ogromnym zainteresowaniem i zapewnił, że jest całym sercem za moim projektem, i tak dalej, i tym podobne. Właściwie mogłam już sobie pójść, ale byłoby to wbrew moim planom, więc zapytałam, jak idą interesy. Abramow z sympatycznym uśmiechem odparł, że całkiem nieźle, choć są pewne trudności. W toku rozmowy dowiedziałam się, że ma zamiar rozszerzyć biznes, że ma wspaniałe stosunki z licznymi firmami w regionie oraz w Moskwie. Moskwą zainteresowałam się od razu i rozwinęłam temat, Abramow mówił chętnie, a w jego głosie nie było nawet cienia niepokoju czy czujności. Nawet mi się spodobał. W średnim wieku, uprzejmy, uśmiechnięty, byłam gotowa pomyśleć, że nie ma nic wspólnego z interesującą mnie historią. - No cóż - powiedziałam, wstając - bardzo mi było miło pana poznać. Dziękuję, że zgodził się pan na naszą propozycję... - Zawsze chętnie, że tak powiem, o każdej porze... Wyszedł razem ze mną z gabinetu i odprowadził mnie do drzwi wyjściowych. Gdy znalazłam się na dworze, westchnęłam ciężko. Wyglądało na to, że tracę czas. Albo on faktycznie nie ma z tym nic wspólnego, albo jest bardzo dobrym aktorem. Chociaż, jeśli się zastanowić, to z jakiej racji miałby się denerwować, skoro nawet się nie domyśla, że ja coś wiem o połówce banknotu, morderstwie Simuszyna i nagłym zgonie Siwego? Jeśli Abramow się kogoś lub czegoś boi, to na pewno nie mnie. Właśnie wsiadałam do samochodu, gdy zauważyłam, że przed wejście do biura zajechał dżip. Minutę później z biura wyszedł Abramow, siadł obok kierowcy, dżip zakręcił i zaczął jechać w moją stronę. Abramow chyba nie znał mojego samochodu, co prawda możliwe, że dotarły do niego plotki. Dżip zrównał się z ferrari i w tym momencie stało się coś dziwnego. Lewa tylna szyba opuściła się i ktoś pomachał mi ręką - raczej nie Abramow, skoro siedział z przodu. Nim zdążyłam zrozumieć, co się dzieje, okno zamknęło się i dżip zniknął za rogiem budynku. Obejrzałam się. Rzecz jasna, wokół były również inne samochody, jadące w różne strony, ale byłam pewna, że ten gest był adresowany do mnie. W tym momencie zrozumiałam, co znaczy popularny zwrot, że kogoś gryzie jakiś mól. Poczułam, że tak mnie gryzie, aż dłuższą chwilę gapiłam się w przednią szybę, a w końcu zaklęłam i pojechałam za

Abramowem. Właściwie nie wiedziałam, po co to robię, ale byłam gotowa zrobić dowolne głupstwo, byle tylko zobaczyć tego, kto jechał na tylnym siedzeniu dżipa. Wyjechałam na prospekt, lawirując w strumieniu samochodów, ale dżipa nie widziałam, widocznie musieli gdzieś skręcić. Znalazłam się na placu i zrozumiałam, że już go nie znajdę. Trudno wyjaśnić, co wtedy czułam: strach, niepokój, irytację, że znowu wciągnięto mnie w jakąś grę, której reguł nie znam? I jeszcze złość, przede wszystkim na siebie. Znów pcham się na złamanie karku w jakieś gówno - i po co mi to? Wieszniakow ma rację: garbatego tylko mogiła wyprostuje. Dałam sobie spokój z Abramowem i znów pomyślałam o klubie nocnym, jednak przedtem postanowiłam odwiedzić własne biuro. W pustych korytarzach panowała cisza i spokój, co podziałało na mnie kojąco - skoro ludzie poszli do domu, to znaczy, że nie będę musiała długo tu siedzieć. Ritka w sekretariacie drukowała coś z nieszczęśliwą miną. Na mój widok zmarszczyła brwi. Wskazałam głową drzwi do gabinetu Dziadka, Ritka pokręciła głową. - Wyjechał. Nie pokłóciliście się przypadkiem? - Coś ty, niejeden mógłby pozazdrościć nam stosunków. - Chwała Bogu, bo zły jak diabli, a ciebie znowu gdzieś nosi. Maszka Woroncowa żaliła się dzisiaj dziewczynom w księgowości, że ciągnie za ciebie całą robotę. Szkoda, że mnie przy tym nie było. - Daj spokój, Maszka ma rację. Wybieram się na urlop macierzyński i lekceważę obowiązki służbowe. Jedynie dobroć Dziadka... - Nie zgrywaj się. Co tam u Zotowych? - Na razie nie wiadomo. Nadal grzebię się w cudzych brudach, a efektów tyle, co kot napłakał. - Jak ja tego wszystkiego nienawidzę. - Ritka się skrzywiła. - Czego? - zdumiałam się. - Za każdym razem to samo: on zleca ci jakąś sprawę, ty się gdzieś włóczysz, potem się kłócicie i wychodzisz, trzaskając drzwiami. - No, ale potem wracam - przytaknęłam. Ritka miała rację, to już stawało się tradycją. - Tak, ale miedzy trzaśnieciem i powrotem upływa sporo czasu, a ty jesteś nieswoja. - Powinnaś się już przyzwyczaić - powiedziałam. - Jeszcze czego... Słuchaj, między wami faktycznie wszystko w porządku? - Tak. Tylko postanowiliśmy, że lepiej będzie, jak zamieszkamy oddzielnie. Ritka spojrzała na mnie tak, że od razu zrozumiałam: za bardzo pospieszyłam się z tą szczerością. Złe wiadomości mogą poczekać, a zdaniem Ritki była to zła wiadomość. Martwiła się o mnie i o Dziadka, a przecież wygodniej się o nas martwić, gdy siedzimy razem, niż gdy jesteśmy oddzielnie, w dodatku skłóceni. - Zabiłabym cię - wymamrotała z rozpaczą. - Lepiej nie. Za mnie samą sporo dostaniesz, a za to, że jestem w ciąży, przywalą ci dodatkowo. - Jakaś ty głupia, zmiłuj się Boże - machnęła ręką. - A co, twój Tagajew się objawił? - Nic podobnego, nadal jestem samotną matką. Ale jakoś tak dziwnie nosić ten dumny tytuł i mieszkać z mężczyzną, więc postanowiliśmy mieszkać oddzielnie, żeby wszystko było uczciwie. Mam do ciebie ogromną prośbę: postaraj się, żeby w najbliższych dniach Dziadek jak najrzadziej sobie o mnie przypominał. Żeby wykonać jego zadanie, muszę pokręcić się po mieście, a znasz go: chciałby, żebym jednocześnie biegała po mieście i była pod ręką, tylko nigdy nie powiedział, jak to zrobić, chociaż ja bym chętnie... - Zejdź mi z oczu - poprosiła ze zmęczeniem Ritka więc czym prędzej się wyniosłam, przekonana, że moją prośbę spełni bez zarzutu.

Teraz mogłam już jechać do klubu. Do placu Soborowego dotarłam w ciągu dwudziestu minut, skręciłam w uliczkę i zobaczyłam imponujący szyld „Klub nocny WESTERN". Z szyldu uśmiechała się wyzywająco skąpo ubrana dziewczyna w kowbojskim kapeluszu i z rewolwerem w ręku. Arcydzieło nieznanego artysty otaczały kolorowe światła i cały ten majstersztyk pewnie kosztował straszne pieniądze. Miejsc parkingowych było niewiele, nic dziwnego, że klienci wciskali się na parking hotelu, podnosząc stopę życiową tamtejszej ochrony. Wszystkie miejsca były zajęte, pojechałam dalej, zastanawiając się, gdzie zostawić samochód. Pozostawały zatoczki na sąsiedniej ulicy. Zaparkowałam przed zakładem fryzjerskim i wróciłam na piechotę. Klub zajmował piętrowy budynek z bramą pośrodku, zamkniętą kutą kratą. Po chwili krata otworzyła się i wyjechał samochód Abramowa, który najwyraźniej stał na wewnętrznym parkingu klubu. Brama zamknęła się, a dżip pojechał w przeciwną stronę. Aż przystanęłam z wrażenia. Wyglądało na to, że Abramow siedzi w tej sprawie po uszy! Oczywiście, mogło być i tak, że po prostu chciał się rozerwać, jednak fakt, że ze wszystkich klubów nocnych w mieście wybrał właśnie ten, dawał do myślenia. Moje pragnienie zajrzenia do klubu wzrosło jeszcze bardziej, choć nadal nie wiedziałam, co spodziewam się tam zobaczyć. Zdecydowanym krokiem podeszłam do drzwi, trzymając torbę pod pachą i bardzo żałując, że nie ma przy mnie Wieszniakowa. Wprawdzie od Artioma czuje się gliniarza z daleka, ale gliny to też ludzie i mają swoje słabości, a samotna dziewczyna w ciąży wyglądała w takim miejscu co najmniej dziwnie. Zapewne to samo pomyślał ochroniarz, gdy weszłam do westybulu, jednak uprzedzając jego pytania, zaatakowałam surowo: - Macie tu bar? - Oczywiście - uprzejmie wskazał kierunek. W dużej sali muzycy szykowali się do występu, goście już się zbierali, młodzież, głównie dziewczęta, leniwie przyglądała się tym przygotowaniom. Dalej był korytarz, tu należało skręcić w prawo, ale ja skręciłam w lewo. Jeszcze jeden korytarz, gabinety i schody na pierwsze piętro. Na wąskim podwórku stały cztery samochody: dżip i dwa luksusowe sedany, stojąca obok podniszczona lada „dziewiątka" robiła przygnębiające wrażenie. Wszystkie wózki miały rejestracje naszego regionu i raczej nie wyglądały na samochody pracowników klubu, no, może z wyjątkiem „dziewiątki". Właściciel klubu raczej nie posiada trzech samochodów, a to znaczy, że miał gości, i to ważnych, skoro auta stoją na podwórku. Możliwe też, że zaparkowano je tutaj z innego powodu: ich właściciele nie chcieli się afiszować na ogólnym parkingu. Weszłam na schody i rozejrzałam się. Na pierwszym piętrze były jakby oddzielne gabinety, nie dobiegał z nich żaden dźwięk, więc prawdopodobnie były puste. Sterczenie tutaj było niebezpieczne, ochroniarz mógł się zainteresować, dokąd poszłam. Wprawdzie zawsze mogłam powiedzieć, że szukam toalety, ale wolałam na razie nie zwracać na siebie uwagi. Ruszyłam w stronę baru, a gdy znalazłam się naprzeciwko windy, drzwi kabiny odsunęły się i z windy wyszła dziewczyna w kowbojskim kapeluszu, wysokich butach i dżinsowych szortach, pchając przed sobą stoliczek na kółkach. - Och! - pisnęła, zerkając na mnie. Pomyślałam, że niechcący ją wystraszyłam, ale chwilę później zrozumiałam, że nie był to okrzyk zaskoczenia, lecz zdumienia. Przyjrzałam się dziewczynie i też mogłam powiedzieć „och!" - znałam ją. Tylko jak się nazywała?... Ninel? Nie, Diana... Nie, cholera... O, Lora, Lora na pewno. Jakiś czas temu pracowała w innym klubie nocnym jako striptizerka i tam się poznałyśmy, gdy jedna z dziewcząt została zamordowana w trakcie przedstawienia. W tę sprawę zamieszany był przyjaciel Dziadka (który wkrótce potem przestał być jego przyjacielem), dlatego postanowiono nie wywlekać brudów i Dziadek wysłał mnie, żebym pilnowała gliniarzy, by przypadkiem nie dokopali się do tego, do czego nie powinni. Lorę zapamiętałam z dwóch powodów. Po pierwsze, bała się

psychopatów, którzy według niej byli wszędzie, a już w klubie było ich zatrzęsienie i wszyscy oczywiście polowali tylko na nią. Po drugie, jej miłość do paplaniny była jeszcze silniejsza niż strach przed świrami - rozmawiając z innymi dziewczętami, musiałam niemal siłą wyciągać z nich każde słowo, a Lora zagadała i mnie, i dwóch śledczych na dokładkę, chociaż nie wniosła do sprawy nic wartościowego. Widząc ją teraz, zastanawiałam się, czy należy uznać nasze spotkanie za zrządzenie losu, czy lepiej nie wyciągać zbyt pochopnych wniosków. - To pani! - zawołała dziewczyna, a w jej głosie zadźwięczała pokora wobec fatum i poczucie beznadziejności. Przykre, a myślałam, że mnie lubi... Jednak już wkrótce wyjaśniło się, że do mnie osobiście nic nie ma. - Znowu kogoś zabili? - zapytała zgnębiona. - Gdzie? - spytałam czujnie. - Tutaj. Wiedziałam! Co za przeklęta buda... Czułam... - A mogłybyśmy porozmawiać w jakimś spokojnym miejscu? - Przerwałam jej, z doświadczenia wiedząc, że rozmowa może się przeciągnąć. - A co się stało? - nie ustępowała dziewczyna. - Pojęcia nie mam - pokręciłam głową. - Poważnie? - Nie uwierzyła. - To co pani tu robi? - Próbuję nie dopuścić do przestępstwa. Moje oświadczenie zastanowiło ją. Rozejrzałam się niecierpliwie, jeśli chciałam zachować incognito, sterczenie tu było nierozsądne. - To gdzie możemy porozmawiać? - ponagliłam ją. - Najlepiej tak, żeby nikt o tym nie wiedział. - Niech pani tu zaczeka - powiedziała. - Zaraz wracam. Zniknęła w głębi korytarza, ale na szczęście nie musiałam długo czekać - Lora wróciła szybko, skinęła mi dłonią i poprowadziła dalej korytarzem. Zeszłyśmy do wysokiej sutereny i znalazłyśmy się w niewielkim pomieszczeniu, w którym stało kilka krzeseł. Okienko pod sufitem było otwarte, zobaczyłam część podwórka i metalowe ogrodzenie, oddzielające je od innych domów. - To palarnia - poinformowała mnie dziewczyna, siadając na krześle. - Ochrona nie pali, nie powinni tu zaglądać. A jakby przyszli, powiem, że jest pani moją przyjaciółką, oberwie mi się, ale nie bardzo. - Lora... - Tak w ogóle to mam na imię Larysa, Lora to imię „klubowe". - Od dawna tu pani pracuje? - spytałam szybko. - Niedługo będzie rok. Odeszłam z „Piramidy", zamęczyli mnie odchudzaniem. Podobno mam grube uda - myślałby kto, że faceci chcą się gapić na kości. Nasza Inessa ciągle mi truła: schudnij i schudnij. Albo czepiała się mojej twarzy, jakby to była moja wina, że zawsze źle się czuję na kacu... A przecież wszyscy tam piją, bo jak tu nie pić, skoro ciągle ktoś ci stawia? Jednym słowem, miałam dość i uznałam, że najwyższa pora odejść ze striptizu. Gibkość nie ta i nogi puchną... I wtedy zadzwoniła przyjaciółka, zaproponowała mi miejsce tutaj - no to się zgodziłam. Pewnie, że pensja mniejsza, ale za to jest jakaś przyszłość; może nawet z czasem otworzę własny klub... - Do kogo należy ten klub? - zapytałam, a Lora popatrzyła na mnie ze zdziwieniem. - Nie wie pani? - Nie wiem. - Do Gienki Muratowa. A co pani tu robi? Zabili jakiegoś przyjaciela Gienki? - jęknęła. - Na razie nikogo - wyjaśniłam cierpliwie. - Ale istnieje podejrzenie, że wśród waszych gości zdarzają się podejrzani osobnicy. - Z młodzieży? Normalni przychodzą. U nas jest drogo, więc żadnej chuliganerii...

- Dzieciaki nie biorą narkotyków? - Uśmiechnęłam się kpiąco. - No... a gdzie nie biorą? Ale my tego nie aprobujemy, w każdym razie szef tak mówi. Ale jak zaczniemy walczyć z tym na serio, to kto tu będzie przychodził? No to patrzą przez palce, ale nie pozwalają na bezczelność. - Muratów, Muratów, znajome nazwisko... - ściągnęłam brwi, udając zastanowienie, chociaż nazwisko nie mówiło mi kompletnie nic. - No jak to, przecież pracował w „Piramidzie" jako ochroniarz! Potem otworzył pub na Wierieszczagina, a dopiero jak się ożenił... Pewnie żona przy forsie, bo od razu w górę poszedł. Ona tu nigdy nie przychodzi, ale dziewczyny i tak ją widziały, podobno brzydka jak noc, ale za to z forsą. Muratów chodzi dumny jak paw, słowa cedzi przez zęby i nawet swoich starych kumpli nie poznaje. A przecież w ochronie zaczął pracować dzięki kumplom, tym, co mieli pod sobą „Piramidę". Tak to by na bazarze worki nosił, przyjaciele go całe życie w górę ciągnęli, źle robi, że teraz się od nich odwraca. - Siwy to też jego przyjaciel? - zapytałam. - Który to Siwy? Ten, co na głównym bazarze ma pawilon z kwiatami? Wowka? - Nie, tamten miał na imię Grigorij. - To nie znam. - Goście z Moskwy często odwiedzają Muratowa? - Diabli ich wiedzą, którzy tu z Moskwy, a którzy miejscowi. Dzisiaj też jacyś przyjechali... Gienka chodzi na rzęsach. - Widziałaś, jakim samochodem przyjechali? A może widziałaś tu czarnego jaguara? - Ja nazw nie znam i nie potrzebuje, żeby określić, który wózek jest dobry, a który do chrzanu. - Grubas w drogim samochodzie - powiedziałam z uśmiechem. - Ale to nie goście - pokręciła głową. - W tym sensie, że nasz klub im wisi. Oni tu mają spotkania biznesowe. Siedzą po trzy godziny przy jednej butelce, żrą i gadają. A Giena lata po korytarzu, denerwuje się. - Czemu się denerwuje? - A skąd ja mam wiedzieć? Pewnie mu zależy, żeby przyjaciół odpowiednio ugościć. - Kiedy widziałaś ich po raz ostatni? Lora popatrzyła na mnie tępo, zagryzła wargi i wzruszyła ramionami: - No przecież siedzą na górze, dziewczyny im żarcie dowożą. Giena się marszczył, mówił, że wszystko ma być na poziomie. Dziewczyny wyczuły układ i zaraz tam poleciały, a nuż coś z tego będzie? Teraz z kolei ja popatrzyłam tępo. - Co będzie? - No, że się zainteresują. Każdemu potrzebne pieniądze... Ale oni tylko gadali i wyprowadzili je jak niepyszne. - Nie miały szczęścia. - Niestety. - Ilu ich tam było? - Było pięciu, jeden pojechał. Przyjechali we dwóch, a wyjechał jeden. - Kto przyjechał? - Westchnęłam. - Facet. No mówię, we dwóch przyjechali. Jeden się nazywa Jurij Aleksandrowicz, poważny gość, od razu widać, że z forsą. - Skąd wiesz, jak się nazywa? - Słyszałam, jak tamten typ się do niego zwracał, no ten, co z nim był. Tamten to już zupełny świr, jak spojrzy, to aż serce w pięty ucieka, jakby człowieka na wylot wzrokiem przewiercał. Jak na mnie popatrzył, to aż zmiękłam, a on się jeszcze uśmiecha. Zresztą, co tam ja, nawet nasz Giena od nich uciekł, a reszta stara się jak najrzadziej patrzeć w stronę tego typa.

- Jurij Aleksandrowicz przyjechał z tym typem? - Tak. - A jak on wyglądał? - No przecież mówię, jak kompletny świr. - A jakieś konkrety? - jęknęłam. Lora zastanowiła się. - Niby wysoki, a niby nie. Ciemne włosy, okulary. Uśmiecha się niby łagodnie, ale czuć, że człowieka by zeżarł i nawet nie mrugnął. Ubrany zwyczajnie, tamci w garniturach, a ten w dżinsach i wypuszczonej koszuli. - I on pojechał, a Jurij Aleksandrowicz został? - Na odwrót, Jurij Aleksandrowicz pojechał, a ten jest gdzieś tutaj. - Co to znaczy „gdzieś tutaj"? - To znaczy, że nie ma go z nimi w pokoju. - Skąd wiesz? - Wierka mi powiedziała. Sprzątała naczynia i widziała, że siedzieli we trzech. Grubas, jeszcze jeden gość, razem przyjechali, i facet, który przyjechał pierwszy. A gdzie łazi tamten, nie wiadomo. I wie pani, co pani powiem: bardzo mi się to nie podoba. Nie zdziwiłabym się, gdyby trup już tu gdzieś u nas był, tylko my jeszcze o tym nie wiemy. - Miejmy nadzieję, że tak nie jest - pocieszyłam ją. - Widzisz, Lora, jest taka sprawa: chciałabym rzucić okiem na tę trójkę. - Popatrzyłam błagalnie na nią, czekając, aż przestanie mrugać. - W tym celu muszę wejść do pokoju, w którym siedzą - wyjaśniłam, widząc w jej oczach głębokie niezrozumienie. - A jak pani wejdzie, skoro się zamknęli? - Będziemy musiały coś wymyślić. - Można by im na przykład zaproponować herbatę... - Genialne. - Ale jak im się coś nie spodoba i doniosą Gienie... albo nas przyłapią, to mnie wyrzucą z roboty. - Jeśli nas przyłapią, to znajdę ci lepszą prace, obiecuję. Poza tym wcale nie muszą nas przyłapywać. - W takim razie chodźmy się przebrać. Lora wyglądała na rzeczową i zdecydowaną. Podeszłyśmy do gabinetu z tabliczką „Administrator", Lora otworzyła drzwi, zajrzała do środka i szepnęła konspiracyjnie: - Zaraz wracam. Pięć minut później wróciła z szortami, długimi butami, koszulą w kratę i kapeluszem. Z szortów musiałam zrezygnować, nie chciały się dopiąć na brzuchu. Z butami też dałam spokój, skoro będę w dżinsach, to buty i tak mi niepotrzebne. Nałożyłam koszulę i nasunęłam kapelusz na oczy. - Pasuje pani - zauważyła Lora. Chyba cała ta maskarada sprawiała jej przyjemność, najwyraźniej dziewczyna miała żyłkę awanturniczą. - Siedzą na pierwszym piętrze, trzeci pokój z kolei, na drzwiach tabliczka VIP. Niech pani zapuka i spyta, czy czegoś nie chcą. Zdoła pani przyjąć zamówienie? A już wtedy ja pójdę z tym zamówieniem do baru. O matko, żeby się tylko obeszło bez trupów. Nie uwierzy pani, jak ja za każdym razem przeżywam z ich powodu... Zaczęłyśmy wchodzić po schodach, wyjęłam komórkę i przygotowałam, może uda mi się zrobić zdjęcie? Lora wcisnęła mi w rękę notes z długopisem, zerknęła w stronę kuchni i szepnęła: - Pójdę, dowiem się, czy jakaś dziewczyna przypadkiem do nich nie zaglądała, a może sami coś zamawiali? - Mają tam telefon? - Tak.

Lora poszła do kuchni, a ja zostałam przy schodach, usiłując zachować niedbałą minę. Jeśli ktoś mnie tu teraz zobaczy, Lora ucierpi nadaremnie, a nasza maskarada zda się psu na budę. W samym środku martwienia się o swoje incognito usłyszałam kroki - ktoś schodził po schodach. Zastanowiłam się, co byłoby bardziej rozsądne: uciec korytarzem w dowolnym kierunku czy tkwić w miejscu? Jeśli to jakiś gość, to lepiej stać spokojnie - w tym kapeluszu wezmą mnie po prostu za dziewczynę z obsługi. Jednak jeśli to ktoś z pracowników, to lepiej, żeby mnie nie widział, pracownicy na pewno się znają i moje przebranie wzbudzi nie tylko zainteresowanie, ale i czujność. W tym momencie zjawiła się Lora, podeszła do mnie i szepnęła: - W porządku. Nie byłam tego taka pewna. Teraz kroki rozległy się tuż obok, a razem z nimi pogwizdywanie, które można by nazwać artystycznym: nieznajomy gwizdał nie byle co, tylko Marsz turecki, i to bardzo czysto. Lora zmieniła się na twarzy i wyszeptała: - Świr. Podniosłam głowę w nadziei, że zobaczę gwiżdżącego, ale udało mi się dojrzeć jedynie dżinsy i buty. Gwiżdżący stanął, postał chwilę w miejscu, a potem zaczął niespiesznie wchodzić na górę. Zapomniałam o konspiracji i zdążyłam zobaczyć jeszcze buty z miękkiej, jasno-brązowej skóry z ostrymi czubkami i fragment niebieskich dżinsów, potem gwiżdżący skręcił za róg. Mogłam polecieć za nim, ale jeśli wejdzie do jakiegoś pokoju, to i tak go nie zobaczę, a potem nie zdołam już zajrzeć do Grubasa. Należało odpuścić sobie pogoń. - Dokąd? - wymamrotała Lora, lecąc za mną. - Chciałam na niego popatrzeć. - Lepiej nie - powiedziała poważnie. - Jak widzę tego typa, to aż mnie ciarki przechodzą. - To ten, który przyjechał z Jurijem Aleksandrowiczem? - Tak. - Skąd wiesz, że to on? Przecież teraz go nie widziałaś? - On, on, to jego buty. Poza tym tylko on gwiżdże, łazi i gwiżdże, drań. No mówię - świr. - Ale przecież nie tylko świry lubią gwizdać. - Och, niech mi pani nie mówi, już ja wiem, jak odróżnić wariata od normalnego. A ten jest gorszy niż najgorszy wariat, może mi pani wierzyć. Nawet Giena powiedział: żeby się już wreszcie wynieśli. Dobra, dziewczyny mówią, że oni zastrzegli, żeby im nie przeszkadzać, żadna tam nie zaglądała, więc może pani iść. Tylko mech pani pamięta: w razie czego obiecała mi pani pracę. - Pamiętam - syknęłam i poszłam korytarzem do odpowiednich drzwi. Przez cały czas myślałam wyłącznie o gwiżdżącym miłośniku Mozarta - wyglądało na to, że to on mi machał z samochodu. A może nie... To, że Abramow zjawił się z nim tutaj, jeszcze wcale nie znaczy, że to właśnie ten typ czekał na niego w samochodzie. Minutę temu poszedł w przeciwną stronę niż pokój, w którym odbywało się spotkanie. Dość dziwne, jak się tak zastanowić. Przyjechał tu i wałęsa się po klubie... Po co? A może jest kimś w rodzaju ochroniarza? Ale w takim razie powinien trzymać się w pobliżu pokoju VIP-ów. Stanęłam przed drzwiami i musiałam przerwać swoje rozmyślania. Przeżegnałam się w duchu i zdecydowanie zapukałam. Rozległy się kroki, ktoś przekręcił klucz w zamku, drzwi się otworzyły i stanęłam twarzą w twarz z mężczyzną mniej więcej trzydziestoletnim, który patrzył na mnie chmurnie. Za jego plecami widziałam Grubasa: siedział rozwalony w fotelu i palił. O zrobieniu mu zdjęcia nie było mowy. Mężczyzna, który otworzył drzwi, spytał gniewnie: - O co chodzi? - Przepraszam, czy panowie czegoś nie potrzebują? Może kawy? - Przecież prosiłem, żeby nam nie przeszkadzać.

- Przepraszam - pisnęłam wystraszona. W tym momencie w polu mojego widzenia pojawił się trzeci gość - usłyszał mój głos, wydał mu się znajomy i chciał na mnie popatrzeć. Nasze spojrzenia spotkały się, jego oczy pociemniały gniewem, ale oboje udaliśmy, że się nie znamy. W końcu zamknięto mi drzwi przed nosem i zaczęłam schodzić po schodach. Hm, ciekawostka... W pokoju razem z Grubasem i jeszcze jednym nieznanym mi typem był nie kto inny, tylko Mahmud Karimow, brat niedawno zmarłego Alika. - Oż ty w życiu - wymruczałam, po drodze zdejmując kapelusz i koszulę. Lora czekała pod schodami, nerwowo obgryzając paznokcie. - W porządku - szepnęłam, podając jej ubrania i biorąc od niej moją torbę. - Schowaj to szybko i pamiętaj: nigdy mnie tu nie widziałaś i w ogóle mnie nie znasz. Jasne? - Pewnie. Nie widziałam i nie znam. A gdzie pani teraz idzie? - Do baru. I faktycznie posmaszerowałam w kierunku baru. Goście ściągali powoli, ale i tak było jeszcze pustawo. Usiadłam, poprosiłam o filiżankę kawy, wodę i przez dwadzieścia minut czekałam na rozwój wydarzeń. Żaden rozwój nie nastąpił, to znaczy, żadnej paniki w szeregach nie było, nikt nie biegał po klubie, krzycząc: „Łapaj ją!" i nie robił tym podobnych głupstw. A przecież moja obecność powinna zainteresować Kanmowa, tym bardziej że nie było to zwykłe przyjacielskie spotkanie. Co mogło łączyć Karimowa i Grubasa? Wszystko. Przecież o żadnym z nich nic nie wiem. Bardzo przyjemne towarzystwo, brak jedynie Siwego. On pewnie reprezentował interesy Tagajewa, ale nagle został zamordowany. Co to może znaczyć? Ktoś uznał, że obecność w tej sprawie Tagajewa jest zbędna, i czym prędzej pozbył się Siwego? Bardzo nieostrożne, jeśli wziąć pod uwagę, że obywatele mogli w naszym mieście robić interesy jedynie za aprobatą Timura. A może czują się tak pewnie, że gwiżdżą na aprobatę? Ech, chciałabym wiedzieć, co oni szykują... Handlarz z bazaru, dwóch nieznanych typów i całkiem porządny biznesmen, ale przyjeżdża tu z człowiekiem, którego Lora określa jako świra - czyżby za jasny wzrok i dobroduszność? Facet, który otwierał mi drzwi, raczej nie miał nic wspólnego z Tagajewem, jego ludzie mnie znają. Ludzie są ciekawscy z natury, więc na przyjaciółkę „wodza" na pewno zerknęli... Chociaż, jeśli widział mnie tylko raz, przelotnie, to mógł mnie nie poznać w tym kapeluszu... Za to poznał mnie Karimow, a co za tym idzie, jeśli w pokoju znajdował się człowiek Tagajewa, to Timur wkrótce się dowie, że siedzę w tej sprawie. Ciekawe, jak na to zareaguje? Oczywiście nie spodziewałam się entuzjazmu, ale też nie wierzyłam, że uzna to za dobry pretekst, żeby skręcić mi kark. Cóż, nie pozostaje mi nic innego jak czekać, pomyślałam, zapłaciłam i skierowałam się do wyjścia. Ochroniarz odprowadził mnie czujnym spojrzeniem; albo po prostu mu się nie podobałam, albo już otrzymał odpowiednie instrukcje. Wychodząc z budynku, zwróciłam uwagę, że samochody nadal stoją na podwórku - a więc miałam szansę jeszcze raz obejrzeć ich właścicieli. Tylko jak? Domy przytulają się do siebie, z tyłu metalowe ogrodzenie... Hm, warto spróbować. Wsiadłam do samochodu, uruchomiłam silnik i objechałam kwartał dokoła. W budynku naprzeciwko klubu było jakieś biuro, sam budynek otoczony płotem i wyposażony w kamery, za to obok sklep. Zaparkowałam samochód i weszłam na podwórko. Garaże, jakaś budowla, przypominająca budkę transformatora... Gdybym wdrapała się na garaż, mogłabym zobaczyć podwórko klubu. Rozejrzałam się, zatarłam ręce, a potem oczywiście wlazłam na ten garaż - paliła mnie ciekawość, a ze zdrowym rozsądkiem jak zwykle byłam na bakier. „Moje dziecko będzie alpinistą" - pocieszałam się w duchu, budując z pustych skrzynek coś na kształt piramidy. Jeśli to cholerstwo runie, najprawdopodobniej skręcę sobie kark... Raz kozie śmierć, zaczęłam wspinaczkę. Cholerstwo wytrzymało, a ja rozciągnięta na dachu garażu z przyjemnością skonstatowałam, że podwórko widać stąd jak

na dłoni. Gałęzie wysokiej brzozy zasłaniają mnie od tamtej strony, wszystko powinno być w porządku, no, chyba że zauważy mnie ktoś od strony sklepu... Minęło dwadzieścia minut kompletnego bezruchu, nastawiłam się na długie czekanie, chociaż wolałabym się stąd szybko wynieść. Wreszcie drzwi klubu otworzyły się i na progu stanął Grubas w towarzystwie mężczyzny, który niedawno ze mną rozmawiał. Mężczyzna siadł za kierownicą, Grubas usadowił się z boku - a ja w tym czasie zrobiłam aparatem w telefonie kilka zdjęć oraz nagrałam krótki film. Oto idzie Grubas, rozglądając się chmurnie, wsiada, brama się otwiera i samochód wyjeżdża z podwórka. Numer rejestracyjny nagrałam również. Pięć minut później zjawił się Karimow, wsiadł do łady i zniknął, a ja sklęłam się za gapiostwo. Przecież tym właśnie samochodem przyjechał do szaszłykami, tylko wtedy nie zwróciłam uwagi na rejestrację i nie przyjrzałam się gratowi. Błąd i karygodne niedbalstwo... Na podwórku zostały dwa auta. Nieznany mi towarzysz Abramowa przyjechał tu jego wozem, więc mało prawdopodobne, że skorzysta z któregoś z pozostałych. I wtedy okazało się, że czeka mnie niespodzianka. Drzwi znów się otworzyły i wyszedł przysadzisty mężczyzna w jasnym garniturze. Sylwetka i sposób chodzenia wydały mi się niejasno znajome. Zaczęłam szybko robić zdjęcie po zdjęciu, chcąc uwiecznić jego rysy, jednak z takiej odległości niełatwo było dojrzeć twarz, zwłaszcza że nie pozował do zdjęć, tylko maszerował w stronę dżipa. Długie włosy spadały mu na ramiona, na czole idiotyczna grzywka... Najprawdopodobniej peruka. Charakterystyczna maniera trzymania ręki w kieszeni spodni... Gdzie ja widziałam tego typa? Dziwne, że nie pamiętam, przecież zwykle nie skarżę się na pamięć, może to przez tę perukę? Mężczyzna wsiadł do dżipa i wyjechał z podwórka, a ja zapisałam numery rejestracyjne, a potem, leżąc na plecach, obejrzałam nagranie jeszcze raz. Spróbujmy wyobrazić go sobie bez tej kretyńskiej peruki, na przykład łysego... Obejrzałam nagranie z pięć razy i w końcu doznałam olśnienia. Matko kochana, przecież to Wala! To znaczy Kowal, Lew Siergiejewicz, tak niedawno współtowarzysz Timura. Jednak to stanowisko bardzo mu ciążyło i żeby raz na zawsze się go pozbyć, a jednocześnie pozbyć się Timura, wynajął kilera, którego zjawienie się w naszym mieście spowodowało taki chaos i zamęt, że ja i Artiom musieliśmy się nieźle napocić, żeby zorientować się, co się dzieje... Wala miał wtedy szczęście, zdołał uniknąć spotkania i z organami ścigania, i z gwardzistami Timura. Zdaniem niektórych wyjechał za granicę, więc teraz fakt przebywania w naszym mieście był co najmniej zastanawiający, nie mówiąc już o tym, że dla niego samego bardzo niebezpieczny - Timur na pewno nie zapomniał mu zdrady. Ludzie pokroju Timura nie wybaczają takich rzeczy i Wala nie mógł liczyć na przedawnienie. A jednak coś skłoniło go do powrotu - co? Pomyślałam od razu o dwóch rzeczach: zemsta i pieniądze. Ktoś taki jak Wala na pewno chętnie by je połączył: zgarnąć kasę i policzyć się z Timurem, a przynajmniej poważnie mu zaszkodzić. Pokręciłam głową zirytowana. Okazało się zatem, że nasze poprzednie domysły nie były warte funta kłaków. Bardzo możliwe, że od przedartego banknotu zaczyna się kolejna historia kolejnego kilera. A co w takim razie z tymi dziwnymi zebraniami, na których spotyka się tak interesujące towarzystwo? Dobrze byłoby dowiedzieć się, czy Abramow nie ma przypadkiem na pieńku z Timurem i jednocześnie czy handlarze z rynku jakoś z nim nie zadarli. Chociaż to już zupełny kretynizm... Biznesmeni nie urządzają porachunków z kryminalistami, no chyba że są kompletnymi świrami. Bywają jednak takie okoliczności... Od strony podwórka dał się słyszeć hałas, odwróciłam się - wjechała taksówka i zatrzymała się tuż przy drzwiach. Drzwi otworzyły się i stanął w nich mężczyzna. Zdążyłam zobaczyć rękaw dżinsowej koszuli i okulary, włosy chyba ciemne, ale pewności nie miałam. Wprawdzie zdążyłam zrobić zdjęcie, ale załapał się tylko rękaw, okulary już nie. Taksówka

zawróciła, wyciągnęłam szyję, ale i tak nie zdołałam nikogo zobaczyć. Brama się zamknęła, a ja zaczęłam schodzić z dachu, klnąc głośno. Poczułam wstyd - powinnam rozwijać słuch mojego dziecka muzyką klasyczną, a nie bluzgami. - Bardzo przepraszam - mruknęłam, idąc do swojego samochodu. Przed drzwiami sklepu wychodzącymi na podwórko stała kobieta i paliła. Spojrzała na mnie zaskoczona, jakby zastanawiała się, skąd właściwie idę, skoro wszystko dookoła jest zagrodzone. Uśmiechnęłam się do niej dziarsko, a ona wytrzeszczyła oczy jeszcze bardziej, ale nie zadawała żadnych pytań, co pozwoliło mi się szybko oddalić. Usiadłam w samochodzie i po chwili zastanowienia wybrałam numer Timura, choć nie spodziewałam się, że odbierze, gdy zobaczy, kto dzwoni. - Słucham - powiedział niezadowolony. - Przepraszam, że przeszkadzam. Mam tylko jedno pytanie: czy wiesz, że Wala jest w mieście? Zapadła cisza, potem usłyszałam głośne: „Psiakrew", ale bynajmniej nie był to okrzyk zdumienia. - Nie próbuj wtrącać się w moje sprawy - warknął. - Skręcę ci kark - mówię poważnie. Mam cię dosyć, niech to szlag trafi... - Chyba nie radził sobie z emocjami, bo się wyłączył. Spojrzałam na telefon z wyrzutem. Mogłam zadzwonić jeszcze raz, ale raczej nie będę miała więcej szczęścia. Wybrałam numer Wieszniakowa; mój przyjaciel był na posterunku i ucieszył się, że dzwonię. - Spieszę w twoje objęcia - oznajmiłam. - Masz jakieś nowiny? - A pewnie, jakże tu bez nowin. Dzwoń do Lalina. - Zrobione, siedzi naprzeciwko mnie. Dochodząc do gabinetu Wieszniakowa, usłyszałam głos Olega: - A ty co myślałeś? - mówił gniewnie, Artiom wymamrotał coś żałośnie, a ja nałożyłam na twarz dyżurny uśmiech i pchnęłam drzwi gabinetu. Dwaj moi przyjaciele siedzieli przy biurku z ponurymi minami, ale na mój widok uśmiechnęli się. - Jaka piękna... - powiedział Lalin, wstając. Przytulił mnie, a ja skorzystałam z okazji i go ucałowałam. Wieszniakow kiwał głową jak porcelanowy Chińczyk, ciesząc się jak dziecko, nie wiadomo z czego. Zrozumiałam, że rozmowa była mało przyjemna, a teraz obaj udają, że spotkali się tylko tak, żeby się napić. - Potrzebny mi twój komputer - oznajmiłam Wieszniakowowi. Ten wstał szybko, zerkając to na mnie, to na Lalina. - Z jakiej okazji to spotkanie? - zapytałam. - To już nie możesz spotkać się ze starym przyjacielem bez okazji? - Lalin się zaśmiał. - Ależ ty masz intuicję. - Pokręciłam głową. - Ledwie zdążyłam o tobie pomyśleć, a ty już tutaj... - Skończyłam zrzucać zdjęcia na komputer, jednocześnie opowiadając: - Odwiedziłam dziś firmę „Spektrum". Artiom powiedział ci już, z czego ona słynie? - Artiom odkaszlnął, a Lalin skinął głową. - No więc, moja wizyta miała charakter wyłącznie biznesowy... - Nie wątpię - uśmiechnął się Oleg. - Pan Abramow rozmawiał ze mną bardzo serdecznie, a potem pojechał do klubu nocnego „Western", gdzie czekali na niego pewni ludzie. A teraz uwaga, patrzymy na monitor... - Wadim Siergiejewicz Tarasów - powiedział Wieszniakow, zerkając na monitor - lat trzydzieści dwa, pochodzi ze wsi Sumskoje w guberni riazańskiej. Dwukrotnie sądzony, za pierwszym razem za rozbój, za drugim za zabójstwo właściciela antykwariatu. W tej drugiej sprawie dali mu za współudział minimalny wyrok, z czego odsiedział połowę. Po zwolnieniu przeniósł się pod Moskwę, zajął biznesem, produkcja opakowań szklanych, interesy idą

całkiem nieźle. Swoją produkcję rozprowadza w naszym regionie, stanowiąc konkurencję dla pierwszego browaru. - Kiedy zdążyłeś się tego wszystkiego dowiedzieć? - zapytałam. Wieszniakow wzruszył ramionami. - Pracuje się. - A co to za typ obok niego? - ciągnęłam. - Tę gębę widzę po raz pierwszy, ale o nim też na pewno czegoś się dowiemy. - Doskonale. No więc obaj spotkali się z niejakim Mahmudem Karimowem, krewnym naszego Alika. A jak ci się ten podoba? - zapytałam, wskazując ekran, na którym pojawił się Wala. Artiom gwizdnął. - Kogo ja widzę... No, no, a czego on tu szuka? - Ja też się nad tym zastanawiałam. Wyłączyłam komputer, usiadłam przy biurku i popatrzyłam na mężczyzn. Ci spojrzeli na siebie ponuro. - Co was dręczy, przyjaciele? - zapytałam serdecznie. - Czy mogę zadać ci pytanie? - zaczął Lalin. - Dawaj. - Dlaczego odeszłaś od Dziadka? Zerknęłam na Wieszniakowa, ale ten rozpaczliwie pokręcił głową. - To nie ja. Nie było sensu pytać, skąd w takim razie Lalin o tym wie. Dawno temu przestał być szefem ochrony Dziadka, ale jak to mówią, przyzwyczajenie to druga natura - przyzwyczajenie, żeby wiedzieć wszystko o wszystkim, co zasługiwało na uwagę i co działo się w naszym mieście. Nie sądzę, żeby Lalin z tym walczył czy uważał za coś szkodliwego. - Czemu nie spytasz, po jaką cholerę się do niego przeniosłam? - Odbiłam piłeczkę. - A po jaką? - To był gest rozpaczy i kompletny idiotyzm. Jak tylko trochę się uspokoiłam, zrozumiałam, że powinnam się zmyć. - Twoje odejście nie jest w żaden sposób związane z naszą sprawą? - Którą sprawę masz na myśli? - zdumiałam się. - Dziadek kazał mi wyświetlić tajemnice rodziny Zotowych i w trakcie wyjaśniania natrafiłam na banknot. Pomyślałam, że jakoś się to ze sobą wiąże... - Jak? - zapytał Lalin jakby zdziwiony. - Ktoś zamordował emeryta - możliwe, że Alik Karimow. Samochodu nie miał, ale teoretycznie mógł dotrzeć do wsi po zamordowaniu... Mahmud Karimow na wieść, że Alik spotyka się z dziewczyną, której ojciec nie jest tym zachwycony - a raczej gdy dowiedział się, że interesuję się jego bratem - postanowił odesłać chłopaka do kraju. Jak widać, nie zależało mu na ściąganiu na siebie uwagi. - Tu też może być wiele powodów - przerwał mi Lalin. - Przede wszystkim nie chciał sobie psuć stosunków z władzą. - Załóżmy. Albo coś szykował i dlatego unikał zwracania na siebie uwagi. - I ta sprawa raczej nie jest związana z handlem na bazarze - poparł nas Wieszniakow. - Jeśli stary Boków wiedział coś, na przykład od Julii, to należało się go pozbyć. - Rozmawialiście z nią o tym? - Tak. Dziewczyna twierdzi, że po prostu chcieli zdobyć pieniądze. Zwala wszystko na Alika, co akurat jest zrozumiałe, przecież chłopak nie żyje. Gdy będzie można porozmawiać z Leną, może wtedy się czegoś dowiemy... - A mnie najbardziej interesuje to dziwne zebranie - wtrącił Lalin. - Zwłaszcza obecność w tym towarzystwie Abramowa. - A z czego słynie ten facio? - spytałam czujnie.

- Panuje przekonanie, że gość ma powiązania z handlem bronią, nielegalnym oczywiście. Federalna Służba Bezpieczeństwa mu się przygląda, niedawno znalazł się w polu ich widzenia. Jest bardzo ostrożny i najczęściej występuje jako pośrednik. A pan Tarasów oprócz biznesu butelkowego ma jeszcze jeden, bardziej intratny. Zerknęłam na Artioma, ten wzruszył ramionami, jakby chciał powiedzieć, że on i Lalin nie siedzieli tu z założonymi rękami, dlatego wiedzą co nieco. - Drągi? - Upewniłam się. Oleg potwierdził. - Tak jest. Ale ostatnio trochę go przycisnęli. Stracił sprawdzone kanały, kilka udanych operacji milicji naraziło pana Tarasowa na poważne straty finansowe. Niewykluczone, że szuka teraz nowych dostawców i nowych kanałów dostawy. - A po co im Abramow? - Coś mi tu nie pasowało. Już zrozumiałam, że Wieszniakow poinformował Lalina o naszych sprawach znacznie wcześniej, pewnie nieraz pili beze mnie piwo, skoro Lalin zdążył dowiedzieć się co nieco o naszych bohaterach i pogrzebać w swoich archiwach. Widocznie Artiom wcześniej niż ja zrozumiał, że sprawa jest bardzo poważna, i pospieszył do przyjaciela po pomoc, za co teraz byłam mu bezgranicznie wdzięczna. Zawsze lubiłam rozmawiać z Lalinem i teraz odruchowo uśmiechnęłam się, obserwując go. - Proponuję, żebyśmy trochę pofantazjowali - rzekł. - Wariant pierwszy - pragnie wykorzystać cudze kanały do swoich celów. Wariant drugi podoba mi się znacznie mniej, ale obecność Karimowa sprawia, że jest nawet bardziej prawdopodobny. - A co tam z Karimowem? - zapytałam, już domyślając się, co usłyszę. - Nic - pokręcił głową Oleg. - Podobno jak w przypadku Abramowa - wyłącznie plotki. Podejrzewa się go o kontakty z terrorystami - ale jedynie podejrzewa. Skąpe dane na temat jego biografii, nic pewnego... Jednak jeśli wierzyć tym danym, to przed przyjazdem tutaj Karimow nigdy nie opuszczał terytorium ojczystej republiki, ba, nie ruszał się z własnej wsi. - Mamy powód, żeby w to wątpić? - zapytałam, a mężczyźni jednocześnie zaprzeczyli. Karimow zjawił się w mieście niedawno - mówiłam dalej. - Jak twierdzi pewna dama, handlarz z niego taki sobie. Załóżmy, że faktycznie ma powiązania z terrorystami. Czego szuka u nas? Przygotowują zamach? W takim razie Abramow bardzo im się przyda. Lalin cmoknął nieprzekonany. - Możliwe, ale mało wiarygodne. Nieodpowiednie towarzystwo. - W takim razie co? - Terrorystom jest teraz ciężko, w każdym razie w Rosji. Wielu liderów zlikwidowano, nowi nie zdążyli jeszcze dojrzeć. Ale to bardzo uparci ludzie, będą walczyć do końca, to znaczy do chwili, w której ich zlikwidują. A jak wiadomo walka, zwłaszcza ideowa, wymaga pieniędzy, i to dużych, na przykład na broń. - To znaczy, może tu chodzić o barter: wymiana narkotyków na broń? - Nie odrzucałbym tej ewentualności. Ale jest jeszcze inna: zasypać kraj różnym draństwem, jakby w odpowiedzi na cios. A przy okazji mamy także możliwość dobrego zarobku. Terroryzm już dawno stał się zjawiskiem międzynarodowym i ponadnarodowym, co handlarzom narkotyków jest bardzo na rękę. - Czyli jeśli mamy rację, należałoby spodziewać się u nas dużej partii narkotyków. - Należałoby. Ale co ciekawe, widziałem się dzisiaj z chłopakami z FSB - u nich panuje cisza. - W jakim sensie? - W takim, że nic się nie szykuje. Mogą być dwa wyjaśnienia: albo nie chcą patrzeć dalej niż na czubek własnego nosa, co jest bardzo wątpliwe, albo... ktoś dał im do zrozumienia, że nie należy się wychylać... - Lalin popatrzył na mnie i mówił dalej: - Dlatego pytam: czemu tak nagle wyniosłaś się od Dziadka? Może zdążyłaś się czegoś dowiedzieć, ale ukrywasz to przed przyjaciółmi?

- Co za krzywdzące podejrzenia - powiedziałam. - Jestem szczerą dziewczyną i nie mam przed wami żadnych tajemnic... - W tym momencie jęknęłam w duchu, przypominając sobie, jak niedawno nieznany pasażer w samochodzie Abramowa pomachał mi ręką. Może powinnam o tym powiedzieć? Ale wtedy musiałabym wyjaśnić, co mnie tak zaniepokoiło, to znaczy opowiedzieć, kto, według mnie, mógłby to być. Kretyński pomysł, ale jednak przyszedł mi do głowy... - Oleg, spróbuj się dowiedzieć, co to za typ zjawił się w otoczeniu Abramowa. - A co to znowu za typ? - spłoszył się Wieszniakow. - Ma jakieś nazwisko? - Niewątpliwie. Z całą pewnością mogę powiedzieć tylko jedno: nosi okulary, lubi drogie buty i demokratyczne ubrania. Przyjechał do klubu razem z Abramowem, jego samochodem. - Mało danych - ocenił Lalin, bynajmniej tym nie zmartwiony. On i Wieszniakow znów wymienili spojrzenia, najwyraźniej Lalm uznał, że nadszedł czas, żeby przejść do bardziej nieprzyjemnej części naszej rozmowy. - Jeśli coś się szykuje w naszym mieście, to Tagajew raczej o tym wie. - Zgadzam się - skinęłam głową. - I zjawienie się Siwego w towarzystwie Grubasa jest tego najlepszym dowodem. - Ale Siwy nie żyje - zauważył Lalm. - Nie rozpaczam z tego powodu, zwłaszcza że praktycznie go nie znałam. - Aha. I tutaj też mamy dwie możliwości: albo Tagajew siedzi w tej sprawie po uszy, albo próbowali go obejść. - W tym sensie, że Siwy wykazał własną inicjatywę i oberwał za to? - zdumiał się Artiom. - Dlaczego me? - Oleg uśmiechnął się sarkastycznie. - Chociaż brzmi to mało prawdopodobnie. Siwy był facetem pozbawionym inicjatywy, typowym wykonawcą, i z TT łączyła go długa przyjaźń... no dobrze, współpraca - poprawił się, widząc moje skrzywienie. - W odróżnieniu od innych kumpli Timura Siwy nie został biznesmenem, był kimś w rodzaju ekspedytora, a w rzeczywistości kontrolował handel narkotykami w czterech dzielnicach miasta i podobno miał z tego niezły procent. Ale bardzo możliwe, że dojrzał do samodzielności. Oczywiście sam nie zadzierałby z TT, ale mając pewne wsparcie... A jeśli właśnie obiecano mu owo wsparcie? - Ja na jego miejscu pozostałbym przy procencie - pokręcił głową Artiom. - Ale chciwość to bardzo powszechna wada, więc możliwe... Wala, na przykład, zaryzykował w swoim czasie... - Tak jest. I cudzy przykład niczego Siwego nie nauczył - przypomniałam. - Rzadko kto uczy się na cudzych błędach - machnął ręką Artiom. - Przy okazji, skoro mowa o Wali - mówił dalej Lalin. - Wiecie, że Siwy i Wala byli żonaci z ciotecznymi siostrami? Po zdradzie Wali pozycja Siwego stała się bardzo niepewna, prorokowano, że szybko przejdzie na emeryturę, a jednak się utrzymał. Może z tego względu pomyślał o zabezpieczeniu sobie przyszłości? - Tak, i zabezpieczył sobie pętlę na szyję - burknęłam. - Dobrze. Założymy, że Wala namówił Siwego na awanturę. Timur dowiedział się o tym i policzył się ze zdrajcą, zanim ten zdążył uciec. Jedno mnie tylko zastanawia: czy on nie wie, że Wala jest w mieście? A jeśli wie, to czemu Wala jeszcze żyje? - Tak, pytań jest dużo - podsumował Wieszniakow. - Za tą wersją przemawia fakt, że chłopaki z FSB nic nie wiedzą o tym, co ma się dziać w naszym mieście. Jeśli TT siedzi w tej sprawie, to pewnie osłania go Dziadek - w tym miejscu Wieszniakow westchnął, pewnie dlatego, że mi współczuł. Związek przestępczości i władzy od dawna go nie dziwił i chyba nie martwił, przyjmował to ze stoickim spokojem, podobnie jak zmianę pór roku.

- Oto i wyjaśnienie dziwnej pozy Siwego w chwili śmierci - podsumowałam. - Jeśli zabójstwo jest dziełem rąk Timura, to rzeczywiście było to przesłanie. Ale na własne oczy widziałam banknot na biurku Timura. Czyli co, trafił do niego po śmierci Siwego? - Brzmi logicznie - pochwalił mnie Artiom. - Owszem - przyznałam, myśląc jednocześnie: „Oto i powód tamtej narady wojennej, której omal nie zerwałam nagłym wtargnięciem". Na większość pytań, które sobie teraz zadawałam, Timur na pewno potrafiłby odpowiedzieć, ale na coś takiego oczywiście nie mogłam liczyć. - Co robimy? - zapytał Lalin w ciszy, jaka zapadła. - Spróbujemy zorientować się, co i jak - zaproponował Wieszniakow i obaj spojrzeli na mnie. - Spróbujemy - dodałam ochoczo. - Zanim jednak przystąpimy do jakichkolwiek działań - Oleg ostudził nasz entuzjazm powinniśmy się zastanowić, co tak właściwie chcemy osiągnąć? - Jeśli faktycznie chodzi o jakiś biznes, to powinniśmy w tym przeszkodzić. - Dziadek na pewno nam za to podziękuje - powiedział złośliwie Artiom, nie w porę przypominając sobie o pagonach i gwiazdkach. - Trudno, postawimy go przed faktem dokonanym. Walka z przestępczością na najwyższym poziomie i tak dalej... jeszcze medal dostaniesz. - Z przyjemnością, byle tylko nie pośmiertnie. - Jeśli Tagajew dowiedział się o potencjalnej zdradzie Siwego i owym biznesie, to pewnie również będzie chciał wziąć w nim udział. To znaczy, że wrogów mamy do licha i trochę, a przyjaciół? - Taak - zasępił się Wieszniakow. - Mam kilku chłopaków... - Ja również - pokiwał głową Lalin. - W FSB znajdą się ludzie, którzy nie boją się zwierzchnictwa. Całą pracę operacyjną bierzemy na siebie. Twoje zadanie - odwrócił się do mnie Lalin - osłonić chłopaków przed zwierzchnictwem. Na nagrody nie liczą, ale chcieliby utrzymać się na swoich stanowiskach, nawet jeśli nie są one zbyt intratne. No i oczywiście, żeby nie walili nas po łapach i pozwolili pracować. Poradzisz sobie? - Ja też mam pewnego człowieka i spróbuję zdobyć jego wsparcie. - Kto to? - zdziwił się Lalin. - Ługański. - Chomik? - zapytał z powątpiewaniem Wieszniakow. Lalin nie podzielał jego sceptycyzmu, pomilczał, pomyślał i skinął głową. - Ma kontakty w Moskwie, również w Prokuraturze Generalnej. - No cóż, robi się coraz weselej. Spróbujemy pokrzyżować im szyki - ożywił się nagle Artiom. - Załóżmy, że Grubas i Abramow postanowili zrobić jakiś biznes z pominięciem Tagajewa. Ten włączył się do gry i teraz podobnie jak my próbuje wybadać, o co w ogóle chodzi. - Nie przeszkadza ci to? - zwrócił się do mnie Lalin. Wieszniakow zaczął się niespokojnie kręcić na krześle, patrząc na niego z wyrzutem, a ja uśmiechnęłam się wyrozumiałe. - Dziadek uważa, że mam manię wybierania na kochanków nieodpowiednich mężczyzn. - No cóż, przyjaciele - Lalin wstał, kończąc nasze zebranie. - Będziemy w kontakcie i będziemy wierzyć w powodzenie. - No - pociągnął nosem Artiom. - Bardzo nam się przyda. - A, jeszcze jedno - przypomniałam sobie. - Krewniak Karimowa pracował na jakiejś budowie za elewatorem, a potem nagle przerzucili go w inne miejsce, akurat po śmierci Siwego. - Interesujące - Oleg szarpnął rude wąsy. - Myślisz, że szykują bazę? - Dlaczego nie? Przecież nie wiemy, co to ma być.

- Dobrze, Karimowa, Abramowa i Grubasa bierzemy pod obserwację. Należałoby również znaleźć Walę i też go pilnować. Oczywiście nie damy rady sami pilnować ich przez całą dobę, czyli na tym etapie będziemy musieli zwrócić się o pomoc do chłopaków z FSB. - Niebezpieczne. Informacje na pewno się przesączą i wtedy o naszym pomyśle dowiedzą się różni zainteresowani, na przykład Dziadek. - A to już twój problem - uszczęśliwił mnie Lalin i wkrótce się pożegnaliśmy, ale, jak się wkrótce okazało, nie na długo. Lalin pojechał pierwszy, ja za nim. Przypomniałam sobie, że mam pustą lodówkę, i postanowiłam zboczyć do centrum handlowego. Kręciłam się po salach, pchając przed sobą wózek, nie reagując na otoczenie i niemalże nie zauważając produktów na półkach. Z głębokiej zadumy wyrwał mnie dzwonek komórki. Na ekranie widniał napis: „Zastrzeżony". Zastanawiałam się, odebrać czy nie, i w końcu odchyliłam klapkę. Męski głos brzmiał jakoś dziwnie, jakby nagrany na taśmę i puszczony w zwolnionym tempie. - Trzymaj się z daleka od swojej bryki - powiedział. - I w ogóle uważaj. Nim zdążyłam podziękować za radę, dzwoniący się wyłączył. Zakupy zupełnie przestały mnie interesować. Dziesięć minut później wyszłam ze sklepu i popatrzyłam niepewnie na swój samochód. Nie wyglądał jakoś szczególnie niebezpiecznie, nie miałam też żadnych przeczuć, ale mimo wszystko poczułam się nieswojo. Rozejrzałam się. Stało tu ze sto samochodów, kręcili się ludzie... „A gdyby teraz wybuchł?" - pomyślałam i dreszcz przebiegł mi po plecach. Szybko wyjęłam komórkę i zadzwoniłam do Lalina. - Nie stęskniłeś się? - A co, jest powód, żeby się spotkać? - Może i tak. Miałam dziwny telefon, kazano mi się trzymać z daleka od mojego samochodu. - Ciekawe... Czyli próbują cię zastraszyć. Dość nierozsądne, znając twój punkt widzenia na tę metodę. Gdzie jesteś? - Pod centrum handlowym „Zarzecze". - Wezmę któregoś z chłopaków i będę za dziesięć minut, a ty się tam nie afiszuj, posiedź w kawiarni. Do kawiarni nie zdążyłam dojść; gdy wróciłam do centrum handlowego, zobaczyłam podjeżdżającego Lalina. Było z nim trzech chłopaków, dwóch z walizeczkami w rękach, ci poszli od razu do mojego samochodu. Podeszłam do Lalina, który przyglądał się, jak chłopaki oglądają ferrari. - Szybko zareagowali. - Karimowowi nie spodobała się moja wizyta w klubie? - Nie widzę innego powodu. A ty? Pod jego spojrzeniem trochę się speszyłam. W zasadzie jestem raczej bezczelna, ale nie lubię oszukiwać przyjaciół. W końcu wzruszyłam ramionami, a on odwrócił się, nadal obserwując swoich chłopaków. W pewnej chwili jeden z nich wyprostował się i przywołał Lalina gestem. Lalin podszedł do niego, a ja nadal nie ruszałam się z miejsca. Parę minut później Oleg pomachał mi, zapraszając, żebym się do nich przyłączyła. - Cóż, najwyraźniej są bardzo zdecydowani. - Straszą? - Raczej nie. Gdyby chcieli straszyć, to takie przygotowania nie miałyby sensu. Nazwałbym to raczej gestem rozpaczy. Wyobraź sobie, co działoby się w mieście, gdybyś jednak wsiadła do samochodu? A jednak zdecydowali się na to. - W takim razie co według ciebie oznaczał ten telefon? Teraz z kolei Lalm wzruszył ramionami, z jakiegoś powodu nie chcąc odpowiadać na to pytanie.

- Ktoś z ich brygady uzmysłowił sobie, że mój przedwczesny zgon poważnie skomplikuje im życie, i dlatego mnie ostrzegł? - Może ktoś najpierw wydał rozkaz pozbycia się ciebie, a potem się rozmyślił? - Teraz Lalin patrzył mi w oczy i poczułam się nieswojo. - Czy Tagajew przypadkiem nie domyśla się, że zajmujesz się tą sprawą? - Dzwoniłam do niego - przyznałam się. - Tak po prostu czy w jakimś celu? - Z zamiarem dowiedzenia się, czy on wie, że Wala jest w mieście. - Genialnie. Nie chciałbym ci mówić... - Bez względu na to, co powiesz, wszystko przyjmę z pokorą. Przeklinałam się w duchu za ten telefon, ale i tak łagodniej niż Wieszniakow, który zjawił się chwilę później. Moje morale było złamane, o czym pospiesznie ich zapewniłam. Jednak w odróżnieniu od Olega Wieszniakow nie wierzył, że Tagajew może mieć coś wspólnego z obecnością materiału wybuchowego w moim samochodzie. - Nie wierzę w to - powtarzał, uparcie kręcąc głową. - Kwestia ceny - zimno wyjaśnił Lalin i dodał ponuro: - I tyle. Ciągle jeszcze staliśmy na parkingu i zastanawiałam się, czy powiedzieć im o swoich podejrzeniach, czy nie. W zasadzie nie były warte złamanego grosza, żadnych dowodów, jedynie intuicja... Jednak gdybym o nich opowiedziała, musiałabym wspomnieć o rzeczy najważniejszej: o tym, że Łukianow żyje, co dla obydwu byłoby kompletnym zaskoczeniem. Hm, a co nie pozwala mi o tym powiedzieć? Strach o niego? Też coś... Czy nie pożegnałam się już z przeszłością? I to, jeśli wierzyć własnym słowom, na wieki? Ale skoro ten sukinsyn w tym siedzi, to można spodziewać się wszystkiego, on jest mistrzem takich sztuczek. A jeśli to mimo wszystko Tagajew? Przecież groził, że skręci mi kark... No to właśnie miał okazję. I co, w ostatniej chwili rozmyślił się, dając szansę swojemu dziecku? I dlaczego tak podle się czuję? Wychodziło na to, że i tak źle, i tak niedobrze... - Jak myślicie, czy mogę zabrać stąd swój wózek, czy mam przez resztę życia chodzić pieszo? - Umówmy się tak - powiedział poważnie Lalin. - Żadnych nieprzemyślanych posunięć. Zrób mi uprzejmość i za każdym razem najpierw się skonsultuj. I na tym się rozstaliśmy. Z pewną obawą włączyłam silnik ferrari i pojechałam do domu; gdy schowałam się w garażu, odetchnęłam z ulgą. Saszka powitał mnie głuchym warczeniem. - Niepotrzebnie się złościsz - powiedziałam z pretensją. - Miałeś dziś dużo szczęścia, mogłeś zostać sierotą. I kto by wtedy znosił twój nieznośny charakter? Po zastanowieniu, czy wyjść na spacer, czy lepiej siedzieć w domu, uznałam, że Saszka mnie nie zrozumie, i poszliśmy do parku, ale skróciłam spacer do minimum. Gdy dochodziłam do domu, zobaczyłam przed wejściem samochód Dziadka. Pies spojrzał na mnie, a ja wzruszyłam ramionami. - Może będziemy mieli szczęście i obejdzie się bez pouczeń? Dziadek z ponurą miną spacerował po kuchni. Jego gwałtowne ruchy sprawiały, że pomieszczenie wydało mi się małe, a sam Dziadek przypominał tygrysa w klatce, w dodatku bardzo rozgniewanego. - Nie mogłam zajrzeć do biura - zaczęłam trajkotać. - Znaleźliśmy Lenę Zotową, ale jest jeszcze cała masa pytań i będę musiała sporo się nalatać. - Co się stało z twoim samochodem? - wypalił Dziadek, gdy przestałam paplać. - A co się miało stać? - Uniosłam brwi. Nie miałam zamiaru wtajemniczać go w swoje problemy. Jak mu powiem o trotylu, to będę musiała opowiedzieć o mnóstwie innych spraw, a wiara w to, że potem on pozwoli nam cokolwiek wyjaśniać, byłaby lekkomyślnością.

- Przestań. Przed centrum handlowym zaczęła się podejrzana krzątanina, przyjechał Lalin i ten twój Wieszniakow, w dodatku Lalin nie był sam, tylko ze swoimi chuliganami. - Coś ty, to całkiem porządni ludzie. - Ja się ciebie pytam, co się tam stało? - warknął Dziadek. A ja z kolei chciałam go zapytać, kto zdążył mu donieść. Zresztą pod tym względem w jego otoczeniu panował wzorowy porządek, donosili wszyscy, i to chętnie. - Zupełnie nic. Ja i Wieszniakow spotkaliśmy się, żeby omówić pewne... aspekty, a tu zjawił się Lalin. Zażartowałam, że planuję sprzedać ferrari, jeden z jego chłopaków chciał zerknąć, no to podjechali. Oto cała historia. Trochę się pośmialiśmy i rozeszliśmy się. - Masz mnie za idiotę? - Wiesz dobrze, że nie. - Mam prawo wiedzieć... - Istota twoich zarzutów jest dla mnie zupełnie niejasna - przerwałam mu surowo. - Nie mam pojęcia, co ci donieśli, ale było tak, jak mówię. Dziadek chciał odpowiedzieć coś ostrego, ale zmienił zamiar. - Dobrze. Jadę do domu, robi się późno. Może byłoby lepiej, gdybyś... - Gorzej - odparłam z przekonaniem. - Co? - No przecież chciałeś mi zaproponować, żebym u ciebie przenocowała? Poszedł do drzwi, nie ukrywając rozdrażnienia, ale odwrócił się na progu. - Nie wiem, do czego się tam znowu dokopałaś... Proszę cię o jedno: jeśli już nie myślisz o sobie, pomyśl chociaż o dziecku. Wyszedł, a ja wyniosłam się do salonu pooglądać telewizję. Saszka ze swojego fotela zerkał na mnie z wyrzutem; udawałam, że tego nie widzę. Chyba nawet mój pies uważał, że znów pcham się w nie swoje sprawy. - Nikt cię nie pyta o zdanie - burknęłam oburzona. Ech, nici z przyjemnego wieczoru... Już miałam pójść spać, gdy zadzwoniła komórka - okazało się, że to Timur. Czym prędzej odebrałam. - Musimy pogadać - oznajmił lakonicznie. - Dobry pomysł - odparłam i nawet nie widząc jego twarzy, wiedziałam, że się skrzywił. - Możemy spotkać się od razu? - zapytał. - Proszę bardzo, jestem w domu. - Wiem - odrzekł bezbarwnym głosem. - Jestem pod twoim domem. Mogę wejść czy wolisz porozmawiać w samochodzie? - Wejdź. Skoczyłam otworzyć drzwi. Timur wszedł do mieszkania, zdjął buty i rozejrzał się w poszukiwaniu kapci. Saszka z radosnym piskiem wyturlał się z salonu, złapał jeden kapeć, przyniósł Timurowi, ja podałam drugi. Timur przykucnął i pogładził psa, ja najwyraźniej nie zasłużyłam na taką wdzięczność. - Napijesz się herbaty? - zapytałam. Pokręcił głową, wstając. - Nie, dziękuję. - W takim razie chodźmy do salonu. Saszka plątał się pod nogami, działając mi na nerwy. Jego zachwyt przybyciem Timura, którego uważał za przyjaciela, wcale mnie nie cieszył. Zazdrość to niskie uczucie, a zazdrość o własnego psa to już w ogóle głupota, ale co zrobić... Timur siadł na kanapie, pomógł wdrapać się Saszce; pies położył mu głowę na kolanach z taką miną, jakby chciał powiedzieć: sama jesteś sobie winna. - Ale wredny kundel - nie wytrzymałam. - To o czym chciałeś pogadać? - zwróciłam się do Timura. - Skąd wiesz o Wali? - spytał po chwili.

- Więc o to chodzi... a ja myślałam, że spytasz, dlaczego przeniosłam się do swojego mieszkania. - Zapewne jest jakiś powód - bąknął. - Zapewne - nie spierałam się. - Odpowiesz na moje pytanie? - przynaglił. Podrapałam się po nosie. - A ty kiedy dowiedziałeś się o jego powrocie? - To nie jest odpowiedź na pytanie. - Czyli wszystko po staremu. - Uśmiechnęłam się. - Oczekujesz ode mnie szczerości, ale sam nie chcesz mi nic powiedzieć. - Gdyby tak było, nie przyjechałbym - uciął. - Jest więc nadzieja, że odpowiesz na moje pytania? - A dużo ich masz? - ożywił się. - Miliony. - No tak. W takim razie zaczynajmy, szkoda czasu. To skąd wiesz o Wali? - Spotkaliśmy się przypadkiem. Taka odpowiedź cię zadowala? - Oczywiście, że nie. - Wobec tego odpowiedz na moje pytanie. - O tym, że Wala jest w mieście, dowiedziałem się kilka dni temu. Zjawianie się tutaj i liczenie, że nikt nie zwróci na to uwagi, było szczytem głupoty z jego strony. Nawet ty go spotkałaś - przypadkiem... - Co do głupoty zgadzam się. Poprzednio opuścił miasto w wielkim pośpiechu, więc musiało zdarzyć się coś bardzo ważnego, skoro wrócił. - Ja nic o tym nie wiem. - Oczywiście. No cóż, kwestię Wali już sobie wyjaśniliśmy. Masz jeszcze jakieś inne tematy do rozmowy? - Timur obrzucił mnie takim wzrokiem, że zrobiło mi się nieswojo, i czym prędzej powiedziałam: - Rzadko udaje nam się szczerze porozmawiać, ale może to właśnie jest dobra okazja? - Uśmiechnął się, a ja westchnęłam. - Czy twoja wizyta jest jakoś związana z materiałem wybuchowym w moim samochodzie? Timur popatrzył na mnie ponuro, jakby nie rozumiał, co do mego mówię. Właściwie mógł już nie odpowiadać, było jasne, że o samochodzie słyszy po raz pierwszy. - Co masz na myśli? - zapytał. - Właśnie to. Działam komuś na nerwy i ten ktoś postanowił się mnie pozbyć. - Twój samochód wyleciał w powietrze? - zapytał z niedowierzaniem; nic dziwnego, gdyby wyleciał, na pewno by o tym wiedział. - Chwała Bogu, nie, bardzo by mnie to zmartwiło. Złoczyńca w ostatniej chwili rozmyślił się i zadzwonił, żebym trzymała się z dala od ferrari. Widocznie nie jest z nim jeszcze tak źle, skoro tli się w nim współczucie. Timur wyraźnie się zasępił, zastanowił chwilę i uśmiechnął krzywo. - Mam nadzieję, że nie myślałaś o mnie? - Przyznaję, że przyszło mi to do głowy. - Zwariowałaś. - Dlaczego? Przecież groziłeś, że skręcisz mi kark, skoro znów pcham się w nie swoje sprawy i jest ryzyko, że pokrzyżuję ci plany. Całkiem dobry powód, żeby się mnie pozbyć. - I nic głupszego nie przyszło ci do głowy? - prychnął ze złością. - Też coś, żeby wysadzać twój samochód... - A co, wolisz klasykę: klucz monterski, struny od fortepianu, a może skarpetę z ołowianymi ciężarkami? Innymi słowy, bliski kontakt w celu zyskania pewności i uniknięcia niespodzianek... - Skoro nie pijesz, nie mogę podejrzewać cię o białą gorączkę, choć masz wszystkie objawy.

- Czyli to jednak nie ty - skinęłam głową. Timur wstał, podszedł do mnie, nachylił się do mojej twarzy i spytał gniewnie: - Co się dzieje, do cholery? - Dobre pytanie! Co się dzieje, Timur? - zapytałam. Zirytowany pokręcił głową, a ja znów się uśmiechnęłam. - Dopiero co pozbyłeś się jednego ze swoich współtowarzyszy. Zdaje się, że nazywał się Siwy? - Jaki to ma związek z twoim samochodem? - Pośredni - odparłam. Skrzywił się, a ja pokiwałam głową. - Możemy porozmawiać otwarcie. Albo nie gadać w ogóle. Tagajew przeszedł się po pokoju, nie patrząc na mnie; przyglądałam mu się w milczeniu. - Niepokoi mnie ta historia z samochodem - powiedział. - Możesz sobie myśleć, co ci się żywnie podoba, ale ja chcę, żeby moje dziecko się urodziło. - Ja również. I byłoby super, gdyby jego rodzice zdołali się dogadać, ale znam twoją niechęć do omawiania swoich spraw. I jeszcze jedno. Bardzo, bardzo nie chciałabym myśleć o tobie jak o mordercy. - O co mnie oskarżasz? - zdumiał się Tagajew. - Zacznijmy po kolei - powiedziałam ostro. - Siwy - to twoje dzieło? - Nie uwierzysz, ale był moim przyjacielem. - Tagajew rozłożył ręce. - I jego zdrada tobą wstrząsnęła? - Zdrada? - To, że za plecami dogadał się z twoimi wrogami, na przykład z Walą. Na pewno ci się to nie spodobało. - Nie zabiłem go. I nie dawałem takiego rozkazu. W drodze wyjątku mogę przysiąc, żebyś źle o mnie nie myślała. - A co, zależy ci na mojej opinii? - Próbowałam się uśmiechnąć. - Nie - odparł krótko. - To już przeszłość. Nie chcę, żeby skręcili ci kark, powód już podałem. - Naprawdę przeszłość? - Nie ustępowałam. Na chwilę przestał krążyć po salonie i popatrzył na mnie bardzo uważnie. - Uważasz, że wystarczy, że odejdziesz od Dziadka, a ja przybiegnę? - Nie uważam. Nie należysz do ludzi, którzy dużo biegają; nie wiem, czy to dobrze, czy źle. No dobra, zostawmy kwestię naszych stosunków, wróćmy do trupów. Na placu Soborowym pewien chłopak wyrwał facetowi portfel z rąk. W portfelu znajdowała się połówka jednodolarowego banknotu z łacińskim napisem „Pamiętaj o śmierci". Ciało chłopca znaleziono na wysypisku śmieci, a banknot... czy to nie ten właśnie widziałam na twoim stole? Usiadł w fotelu, założył nogę na nogę i z irytacją zauważył: - Jest nawet gorzej, niż myślałem. - A co myślałeś? - Wala zjawił się w mieście i ty oczywiście będziesz chciała dowiedzieć się, czego tu szuka. - I czego się dowiem, jeśli gwiazdy będą temu sprzyjały? - Jeszcze nie wiem. Mam do ciebie ogromną prośbę: pozwolisz, że sam załatwię sprawę ze swoimi wrogami? - Myślałam, że już zrozumiałeś, że to nie jest wasza osobista sprawa. - A czyja, na miłość boską? - rozzłościł się. - Na przykład moja. Mogę chwilę pofantazjować? Jeśli moje fantazje będą bliskie prawdy, skiń głową. - Dawaj. - Wspomniałam już o banknocie? Doskonale. Według mnie to coś w rodzaju hasła. Połówkę ma jeden człowiek lub grupa ludzi, a drugą... W tej kwestii wszystko jest jasne?

- Załóżmy. - Następne przypuszczenie: ktoś chciał przeprowadzić jakąś operację z pominięciem twojej osoby, najprawdopodobniej przy pomocy tegoż Wali. Wala ma do ciebie pretensje i bardzo chętnie by się z tobą policzył. Ale skoro potrzebne jest hasło, to znaczy, że mają się ze sobą spotkać ludzie, którzy się nie znają, czyli jakiś nietutejszy szuka kontaktu i znajduje, na przykład w Moskwie. Pytanie brzmi: dlaczego do tego interesu ma dojść właśnie w naszym mieście, właśnie tutaj? Zastanawiałeś się nad tym? - Timur ściągnął brwi, patrząc na mnie. Nie podawaj przyczyny, jeśli chcesz trzymać swoje sprawy w tajemnicy. Nie liczę, że kiedykolwiek uda nam się szczerze pogadać. Dlatego tylko powiedz: są dwa powody, dwadzieścia, albo choćby jeden. A jeśli nie możesz odpowiedzieć na to pytanie... Timur, jestem prawie pewna, że ten powód to ty sam. - Co? - nie wytrzymał. - Uważasz, że masz sytuację pod kontrolą. A ja w to wątpię - i fakt, że wydarzenia rozwijają się nie tak, jak się spodziewałeś, tylko to potwierdza. Jestem skłonna wierzyć, że nie masz nic wspólnego ze śmiercią Siwego, co wcale mnie nie uspokaja. Wala skontaktował się z Siwym, albo to był twój pomysł, nieważne. Ważne jest to, że skoro jak mówisz, Siwy był twoim przyjacielem, to znaczy, że w towarzystwie Wali i tamtych znalazł się z twojego błogosławieństwa. No co tak siedzisz? Skiń głową. Timur ledwie zauważalnie ruszył głową, obrzucając mnie ciężkim spojrzeniem. - Jednak twoi przeciwnicy zrozumieli, jaka jest jego rola, i Siwy zginął. Było to zarazem przesłanie. Co on trzymał w ręku? Banknot? - Cholera - mruknął zirytowany. - Skąd... - Nietrudno się domyślić, jeśli się wie to, co wiem. Jeszcze jedna sugestia - ten banknot miał być obecny przy jakimś interesie, tak? - Timur nie poruszył się, ale i tak było jasne, że mam rację. - W takim razie po jaką cholerę posłali go tobie? Chyba że po usunięciu zdrajcy zmienili hasło i banknot zostawili ci na pamiątkę razem z ciałem przyjaciela. - Sama odpowiedziałaś sobie na to pytanie. - A jeśli to nie jest dobra odpowiedź? Jeśli do gry włączył się ktoś jeszcze? I śmierć Siwego jest dla twoich wrogów takim samym zaskoczeniem jak dla ciebie? A znając twoje stosunki z Siwym, mogli wyciągnąć wniosek: dowiedziałeś się o zdradzie i ukarałeś Judasza, a teraz chcesz wziąć udział w wydarzeniach. - Załóżmy. Tylko - jaki sens? - Już powiedziałam - choć brzmi to fantastycznie, dla kogoś liczy się nie sam interes, lecz to, co stanie się później. Na przykład z tobą. - Dzięki za troskę. Na świecie pełno jest ludzi, którzy chcieliby iść w kondukcie pogrzebowym za moją trumną, to nic nowego. - Timur, bardzo cię proszę... - zaczęłam i urwałam, rozumiejąc, że mówienie tego nie ma sensu. - A teraz posłuchaj mnie - powiedział spokojnie. - Twoje fantazje są jedynie fantazjami - ale Siwy zginął. Dlatego dopóki nie zorientuję się, co jest grane, wróć do Dziadka - tam będziesz bezpieczna. Wolałbym wysłać cię na drugi koniec świata, żebym tylko ja wiedział, gdzie jesteś, ale proponowanie ci czegoś takiego to strata czasu. Dlatego uprzedzam cię: moi ludzie będą deptać ci po piętach przez dwadzieścia cztery godziny na dobę, nie chcę dostać kolejnego przesłania. Jeśli się nie uspokoisz, to... będę zmuszony potrzymać cię jakiś czas pod kluczem. Przyznaję, że to mało przyjemne, ale potem cię przeproszę. Wstał i poszedł do drzwi. Włożył buty i już miał wyjść, gdy zawołałam: - Timur! - Tak? - spytał czujnie, czekając na to, co powiem. - Co wiesz o człowieku, który zjawił się w otoczeniu Abramowa? - Nie mam zielonego pojęcia, o kim mówisz - odparł z uśmiechem.

Wyszedł, a ja mogłam się tylko zastanawiać, jak bardzo jego słowa dalekie są od prawdy: czy się domyśla i po prostu planuje swoją grę, czy faktycznie nie zwrócił uwagi na tego typa? Teraz żałowałam, że nie wypowiedziałam wszystkich swoich wątpliwości i domysłów. Czyżbym próbowała zachować neutralność? Bzdura, przecież już dokonałam wyboru. Nie jestem ani za jednym, ani za drugim, tylko za trzecim... a imię jego Prawo. Gdyby Wieszniakow to usłyszał, umarłby ze śmiechu. Następnego dnia wydarzenia zaczęły rozwijać się według scenariusza, który nietrudno było przewidzieć. Przede wszystkim, jadąc do pracy, zauważyłam chłopaków Timura. Zgodnie z jego obietnicą, deptali mi po piętach, bynajmniej się nie ukrywając. Mnie to specjalnie nie przeszkadzało, poza tym podejrzewałam, że nie tylko mnie pilnują, dlatego nie dzwoniłam do Ługańskiego z gabinetu, lecz wysłałam SMS z propozycją zjedzenia razem obiadu oraz informacją, że lepiej do mnie nie dzwonić. Trochę się martwiłam, że Ługański zacznie się bawić w policjantów i złodziei i wszystko zepsuje, albo jeszcze gorzej, nie zrozumie, czego od niego chcę. Panująca w urzędniczym świecie opinia, że Chomik jest stuknięty, jedynie się umocniła, gdy odmówił brania łapówek. Najwyraźniej byłam pod wpływem tej opinii i dlatego martwiłam się, jednak Ługański wykazał się inteligencją i opanowaniem. Punktualnie o pierwszej wymknęłam się cichcem z budynku, używając w tym celu okna toalety na parterze. Okna były bezpiecznie osłonięte krzakami, a dalej zaczynały się klomby, była też fontanna. Wskoczenie do samochodu było niemożliwością, chłopaki Tagajewa siedzieli na parkingu, wgapiając się w mój wózek, dlatego pobiegłam na przystanek. Jeszcze w toalecie włożyłam perukę i luźną marynarkę, która upodobniła mnie do worka z ziemniakami. Wskoczyłam do trolejbusu i dojechałam do placu Nowego. Restauracja, którą wybrałam, znajdowała się w cichym zaułku, był tu taras z widokiem na podwórko, zarośnięte krzakami bzu, stały dwie ławki, na których wieczorami przesiadywali zakochani. Ługański siedział na tarasie i pił kawę, leniwie rozglądając się na boki. Urodzony konspirator. Chichocząc w myślach, sprawdziłam krzaki, żeby upewnić się, czy przypadkiem nie ukryli się tam wrogowie, a potem głośno gwizdnęłam. Ługański odwrócił się w moją stronę, pomachałam mu ręką. Chyba nie do końca przekonany, czy gwizd i powitalny gest były adresowane do niego (w duchu pogratulowałam sobie przebrania - skoro on mnie nie poznał, innym również nie będzie łatwo), zawołał kelnera, zapłacił i ruszył w moją stronę. - Co się dzieje? - zapytał cicho, a ja zaciągnęłam go na sąsiednie podwórko. Uznałam, że tu będziemy mogli bezpiecznie porozmawiać, a przynajmniej w porę zauważymy nadejście podejrzanych typów. - Zaczęłam się martwić o przyszłość naszych dzieci - odparłam. - I dlatego tak idiotycznie wyglądasz? - Wyglądam tak dlatego, że mam na ogonie kolesi, którym przyszłość naszych dzieci zwisa i powiewa. - Śledzą cię? - uściślił Ługański. - Może i nie, ale zaraz zaczną. A nie chciałabym, żeby zobaczyli nas razem, skoro masz zamiar zaprowadzić porządek w mieście. - Mam zamiar - odparł z powagą Ługański. - Nie masz pojęcia, jak daleko to wszystko zaszło. - I właśnie o tym mi opowiesz. Wymiana informacji, moja szczegółowa opowieść oraz opracowanie planu działania zajęło nam trzy godziny. Im dłużej przyglądałam się Ługańskiemu, tym bardziej się upewniałam, że dokonałam dobrego wyboru. W swoim prywatnym śledztwie Chomik zaszedł bardzo daleko, co dobrze o nim świadczyło; zrozumiał, co jest grane, a o konspiracji też słyszał niejedno - na to spotkanie również przybył komunikacją miejską, co bardzo mnie ucieszyło. Pozostawało już tylko skoordynować działania i przygotować się

do zadania ostatecznego ciosu, z uwzględnieniem, że nie tylko my się do niego szykujemy. Trzy godziny później wróciłam do pracy, korzystając z tego samego okna i omal nie wpadając na sprzątaczkę, która bardzo nie w porę przyszła do toalety. Kwadrans później już siedziałam w swoim gabinecie, zadzwoniłam do Wieszniakowa i Lalina i zaproponowałam im, żebyśmy się wieczorem napili piwa. Po pracy wstąpiłam do domu, zabrałam Saszkę, żeby nie siedział sam, i pojechałam do pubu „Wiking". Lalin już był, Wieszniakow dotarł chwilę później. Spojrzałam na niego i już wiedziałam: ma nowiny. - Coś taki ponury? - spytał wesoło Lalin. Wieszniakow rzucił mu spojrzenie spode łba i oznajmił: - Jadę do Moskwy. - Kiedy? - Pojutrze. Amerykanie przyjeżdżają, albo jeszcze ktoś inny. Będziemy wymieniać doświadczenia. Wysyłają mnie jako najbardziej sensownego. - Zwierzchnicy cię lubią - zaśmiał się Oleg. - No to coś taki niezadowolony? - No co wy, nie rozumiecie? - zaczął Wieszniakow, a my uśmiechnęliśmy się szeroko, ponieważ rozumieliśmy, Lalin zaś zakomunikował wesoło: - A mnie wysyłają w podróż służbową. - I co was tak cieszy? - Skrzywił się Artiom. - Zwierzchnicy lepiej wiedzą, gdzie jesteśmy bardziej potrzebni - zaśmiał się znowu Lalin. Pij piwo i ciesz się życiem. Artiom chciał coś powiedzieć, ale Lalin przewrócił oczami, dając mu znak, żeby siedział cicho. Zaczęliśmy gadać o piłce nożnej, nasze sprawy postanowiliśmy omówić w samochodzie Lalma. Przyjechał z kierowcą - kierowca, widząc, że idziemy, wysiadł z samochodu i zaczął przechadzać się po okolicy. - Teraz możemy pogadać. I tak nie mamy po co sterczeć w mieście. Ty będziesz wymieniał doświadczenia, ja jadę skontrolować pracę filii. Na szczęście dzięki współczesnym środkom łączności nie stanowi to przeszkody dla naszej sprawy - Oleg wyjął z saszetki telefony komórkowe i rozdał, ja dostałam dwa. - Zdołasz przekazać Ługańskiemu? - spytał mnie. - Bez problemu. - No i świetnie - odparł i odwrócił się do Wieszniakowa. - Masz człowieka, któremu ufasz absolutnie? - Dwóch. - Dobrze. Każdy robi to, co do niego należy. Mam nadzieję, że twoim chłopakom nie trzeba tłumaczyć, że mają do ciebie dzwonić wyłącznie na tę komórkę, przy zachowaniu maksimum ostrożności. Jeśli od czasu do czasu będą dzwonić do ciebie oficjalnie, żeby złożyć raport, to nikogo nie może dziwić. To, co można mówić, a o czym lepiej milczeć, również powinno być oczywiste. O wszystkim wie dziesięć osób, w tym my. W FSB są pewni ludzie. - Dzwoniłam dziś do Natalii, tej sprzedawczyni z bazaru, której facet pracuje u Kanmowa. Uprzedziłam, że w jej byłym domu na wsi popełniono morderstwo i możliwe, że wezwą ją na przesłuchanie. - No i co? - spytał czujnie Artiom. - Podziękowała mi. W dwóch słowach opowiedziałam o łajdaku Aliku i jego śmierci. Pogadałyśmy sobie trochę o życiu, a potem powiedziała, że jej przyjaciel prawie nie bywa w domu, ma przygotować obiekt do odbioru na ten piątek. Artiom gwizdnął, a Lalin skinął głową. - Należałoby się dokładnie przyjrzeć temu obiektowi - dokończyłam.

- Już się przyglądają - pocieszył mnie Lalin. - Czyli niedługo... No cóż, im szybciej, tym lepiej. Potem Lalin krótko zarysował nam swoją wizję najbliższych wydarzeń, a ja i Wieszniakow zachwycaliśmy się intelektem i przenikliwością naszego starszego towarzysza, dopóty, dopóki nie dostaliśmy po karku - to znaczy Wieszniakow dostał, ja otrzymałam słowne upomnienie. - Jestem pewien powodzenia całej akcji - oznajmił Lalin. - Dla nich wszystkich to rutyna, poza tym już dawno nauczyli się trzymać różne sprawy w tajemnicy przed zwierzchnikami. Żeby tylko nasi oponenci nie wyczuli bacznej uwagi i nie zwinęli działalności... - Może obawiają się Tagajewa? - Czyli zamierzali przeprowadzić swój biznes bez niego? A Tagajew ze swej strony chciał zebrać owoce cudzej pracy przy błogosławieństwie Dziadka? - Skoro wyjeżdżacie służbowo, to raczej tak. - Nasze zadanie polega na tym, żeby ładunek znalazł się nie w rękach Tagajewa, tylko chłopaków z FSB, ale musi być o tym głośno, bo wtedy i Tagajew, i nasz ojciec narodu będą musieli udawać, że o niczym nie wiedzieli. - Wiecie, o czym pomyślałem? - głośno westchnął Wieszniakow. - Wiemy - ochoczo pokiwaliśmy głowami. - Naprawdę wiecie? - Nie uwierzył Artiom. - A co ty nam możesz nowego powiedzieć? Jak by to było dobrze, gdyby wybrańcy narodu myśleli o narodzie, a nie o nabijaniu kabzy? Bardzo oryginalna myśl - mruknęłam ironicznie. - I co najważniejsze, w porę wygłoszona - przytaknął z powagą Lałin. - Idioci - prychnął Wieszniakow, a wkrótce potem pożegnał się i wybył pierwszy, w znacznie lepszym humorze. - Jedno mnie tylko niepokoi... - zaczął Oleg, przyglądając mi się. - Jeśli myślisz o mnie, to niepotrzebnie się martwisz. Timur dał mi swoich chłopaków, nudzą się teraz w zaułku. - Zauważyłem. - Byłam tego pewna. Dziadek też nie da mi zrobić krzywdy. - Ale już próbowali cię zabić. - Straszyli. Gdyby było inaczej, nie zadzwoniliby. - A ja mimo to się martwię, zwłaszcza, że my z Wieszniakowem będziemy daleko. W komórce masz zapisany numer - mówił dalej Lalin. - Władimir Piotrowicz. W razie czego... Olga, jak tylko poczujesz, że coś jest nie tak, dzwoń. - Dla nich jestem tylko pionkiem, a bez was to już w ogóle nic nie dam rady zrobić. Powiedz mi lepiej coś innego. Dowiedziałeś się czegoś o tym człowieku z otoczenia Abramowa? - Jegor Siergiejewicz Tierientiew, lat trzydzieści dwa, biznesmen, przyjechał z Kazachstanu. Biografie ma taką, że mucha nie siada, ale w brygadzie Abramowa traktują go podejrzliwie. Nie mogą zrozumieć, skąd się tu wziął i co robi. - Co robi, raczej nietrudno się domyślić. - Aha - powiedział śpiewnie Lalin. - Nie podoba ci się? - I to jeszcze jak. Nie lubię gości z idealną biografią. A czemu ciebie zainteresował? - No to wszystko obgadane - podsumowałam, nie odpowiadając na pytanie. - Męczy mnie tylko jedna wątpliwość: może oni mają jeszcze jakiś cel, o którym nie wiemy? - O czym mówisz? - zaniepokoił się Lalin. - Pamiętasz, miałam przyjaciela, miłośnika takich sztuczek. - Ale przecież chyba umarł? - zdumiał się Lalin, zerkając na mnie bystrze. Zrobiłam niewinną minę

- No właśnie, chyba. Tacy jak on są bardzo żywotni. - Naprawdę myślisz, że... - Mój domysł można bardzo łatwo sprawdzić. - Uśmiechnęłam się. - No dobra, na mnie już czas. Wzięłam psa, wysiadłam z samochodu i poszłam pieszo do domu. Chłopaki Tagajewa jechali powoli za mną. Gdy ja i Saszka weszliśmy do parku, z samochodu wysiadło dwóch typków i powlokło się za nami. Jednego z nich, rosłego blondyna z blizną na podbródku, miałam okazję poznać jakiś czas temu. Złapałam psa na smycz, odwróciłam się do nich, pomachałam ręką i zawołałam: - Dzisiaj nie będzie już nic ciekawego, wracamy do domu. Wysłuchali mnie z kamiennymi twarzami i odprowadzili do drzwi domu. Wyjrzałam przez okno w kuchni i zobaczyłam, że dżip stoi naprzeciwko. - Mam nadzieję, że dobrze im za to płacą - burknęłam. Zadzwonił telefon stacjonarny - w ciszy mieszkania dźwięk zabrzmiał ogłuszająco. Wzdrygnęłam się zaskoczona, podniosłam słuchawkę i osłupiałam, słysząc głos Abramowa. - Olgo Siergiejewna, przepraszam, że niepokoje panią w domu, ale nie mogłem zastać pani w pracy, a na wizytówce był pani numer domowy, więc pomyślałem, że... - Niech pan nie przeprasza, jestem w pracy dwadzieścia cztery godziny na dobę, bez różnicy, czy w gabinecie, czy w domu. - Tak właściwie to chciałem doprecyzować pewne punkty naszego wspólnego projektu... Rozmowa była bardzo miła. Czyżby Abramow chciał się upewnić, że nie podejrzewam go o żaden podstęp po tamtej historii z samochodem? Hm, nie najlepszy pomysł, przecież mu nie powiem o swoich przemyśleniach. A może liczył, że zdradzi mnie drżenie głosu? Słuchałam go ze sceptycznym uśmiechem i nagle pomyślałam: a może by tak sprawdzić własne domysły? Przecież teraz to i tak nie będzie miało na nic wpływu... - Juriju Aleksandrowiczu, bardzo się cieszę... - podsumowałam naszą rozmowę. - Gdyby jeszcze mógł mnie pan teraz połączyć z Jegorem Siergiejewiczem... - Przepraszam, z kim? - Stropił się. - Z Tierientiewem. - Nie sądziłem, że pani go zna. - Jeszcze nie, ale bardzo bym chciała. - No cóż... - zawahał się, chyba nie wiedział, co odpowiedzieć i co zrobić. A potem usłyszałam w słuchawce inny głos. - Dzień dobry, kochanie. - Tak, nie należało się spodziewać, że się uspokoisz - powitałam go. Łukianow zaśmiał się cicho, z czułością, a ja poczułam się tak, jakby na mojej piersi zwinęła się żmija. - Twoi przyjaciele wiedzą, kim jesteś? - Mój Boże, Mała, czyżby to była groźba? - Jak ja mam cię dosyć, Sasza - syknęłam. - Wydam cię. Gwizdnę na niegdysiejsze uczucia i wydam. - To były jakieś uczucia? - parsknął śmiechem. - Nie chciałbym cię urazić, ale nigdy nie umiałaś przekonująco kłamać. Nawet teraz twoje oznajmienie nie zrobiło na mnie wrażenia. - Bezczelność. Zresztą, o czym to ja... Nie boisz się, że Abramow usłyszy? - Nie boję. A ty lepiej przestań. Nikomu o mnie nie powiesz. Co najwyżej swojemu Lalinowi albo Wieszniakowowi, zresztą nawet im nie powiesz wprost, tylko zrobisz aluzję... Pokręciłam niezadowolona głową, a on znowu się zaśmiał. - Ich wyjazd służbowy to twoja sprawka? - zapytałam jeszcze. - Coś ty, to Dziadek się stara i oczyszcza teren twojemu Timurowi. Twój kochaś pójdzie prościutko na tamten świat. Koniec z nim! Tak czy inaczej koniec, bo na pewno tam polezie, a ty go nie powstrzymasz... - To się jeszcze zobaczy - powiedziałam.

- Mała, Mała, ile to już razy wypowiadałaś te słowa? I zawsze kończyło się tak samo. Nie masz na mnie nic. Tym razem dałem ci fory i co? Szyj wdowi całun, kochanie. Przy okazji, nie podoba mi się wygląd naszego psa. Schudł, zmarniał... Odnoszę wrażenie, że poświęcasz mu za mało czasu. - Sasza... Po co to robisz? - Przecież wiesz, kochanie. - Zarechotał znowu i rozłączył, a ja odłożyłam słuchawkę. - Twój tatuś się objawił - poinformowałam psa. Saszka postawił czujnie uszy, pewnie próbując zrozumieć, co za tatusia mam na myśli. „Inni ludzie mają dzieci, my mamy psa" - przypomniałam sobie i uśmiechnęłam się krzywo. Oczywiście wiedziałam, po co Łukianow to robi, a w każdym razie domyślałam się. Policzyć sie z Tagajewem mógł w znacznie prostszy sposób, do tego wystarczyłby karabin snajperski. Sposób znacznie pewniejszy, bezpieczniejszy i świetnie znany Łukianowowi. Jednak ten sukinsyn uważa go za zbyt prymitywny. Koniecznie musi udowodnić całemu światu, a przede wszystkim sobie, że jest najlepszy. A ja nie zdołam pokrzyżować jego genialnych planów. Przeszłam się po pokoju, mrugając do czujnego psa. - To nic, psie, czasem i ja mam szczęście. Następne trzy dni poświęciłam pracy. Zbliżał się dzień miasta i brałam czynny udział w przygotowaniach - obchody były rozpisane co do minuty. Często pokazywałam się Dziadkowi na oczy, od czasu do czasu wpadaliśmy na siebie w korytarzach, zaglądałam do jego gabinetu, żeby rozwiązać jakieś pilne kwestie. Jednym słowem, moja gorączkowa działalność powinna go ucieszyć. W czwartek jedliśmy razem obiad. Dziadek już czekał (ja przyszłam spóźniona z powodu spotkania z dziennikarzami) i pił wodę mineralną z ponurą miną, na mój widok rozkwitł w uśmiechu. - Bardzo szykowny kostium, do twarzy ci w nim - oznajmił, całując mnie w policzek. Kostium miał dwa lata - najwyraźniej Dziadek po prostu nie wiedział, co powiedzieć, to mu się czasem zdarza, gdy szykuje się do serdecznej rozmowy. Stałam się czujna. Złożyliśmy zamówienie i popatrzyliśmy na siebie, a ja nie wytrzymałam i roześmiałam się. - Cieszę się, że masz dobry humor - rzekł Dziadek bez entuzjazmu. - Szczerze mówiąc, jestem trochę zmęczona. Mam dużo pracy... ale humor faktycznie mi dopisuje. - Może nie powinnaś... - Coś ty... - przerwałam mu. - Przeciwnie, nigdy nie czułam się tak dobrze. - Tak? - spytał z powątpiewaniem. Stary wąż przyglądał mi się bacznie w nadziei, że dostrzeże jakiś podstęp. - Tak sobie pomyślałam, a może po weekendzie znajdziemy trochę czasu, żeby zajrzeć do sklepów, chciałam obejrzeć wózki. Czy myślisz, że to za wcześnie? - Skądże, z przyjemnością będę ci towarzyszył... A jak tam twoje sprawy? - zapytał po chwili zastanowienia. - Znakomicie. Zapisałam się do szkoły rodzenia, zacznę chodzić po obchodach dnia miasta. - Wieczory nadal spędzasz w towarzystwie Wieszniakowa? Gdyby to pytanie zadał ktoś inny, nie przywiązałabym do tego wagi, ale Dziadek na pewno nie pytał bez powodu. - Wieszniakow wymienia doświadczenia w Moskwie. - Tak? - Tak. A Lalin wyjechał służbowo. - Czyli jesteś sama? - Skąd, z Saszką. Poza tym mam tyle pracy, że dla przyjaciół i tak nie miałabym czasu. Dziadek nadal mi się przyglądał, usiłując robić to dyskretnie. - A co z tamtą historią? - zapytał.

- Mówisz o Zotowej? Dziewczyna ciągle jest w szpitalu, lekarz nie pozwala z nią rozmawiać, ale... Właściwie wszystko jest jasne, pozostaje już tylko jedna kwestia: kto zamordował ojca Julii Bokowej? Śledczy ma nadzieję, że rozmowa z Leną coś wyjaśni, ale morderstwo to już ich problem, więc... Irina Konstantynowna dzwoniła do ciebie? - Tak, jest bardzo wdzięczna za pomoc, a siostra chyba czuje się lepiej. To jakaś zupełnie niesamowita historia, do tej pory nie zrozumiałem, o co tam właściwie chodzi. - Chcesz, żebym nadal się tym zajmowała? - Uchowaj Boże. Grunt, żeby te baby trzymały się ode mnie z daleka. Co masz zamiar robić w weekend? - Wyspać się. I spacerować po parku, mój pies cierpi na syndrom braku uwagi. - A ja liczyłem, że pojedziemy na działkę. - Może po dniu miasta. Skrzywił się. - Czy nie za dużo czasu poświęcasz tym obchodom? - Chciałabym, żeby ludzie mieli prawdziwe święto. - Wyjaśniłam obojętnie Popatrzył na mnie tak, jakby podejrzewał, że kpię, ale miałam bardzo poważną minę, więc nic nie powiedział. Do biura wróciliśmy razem, Dziadek wyglądał na niezadowolonego, widocznie liczył, że dowie się czegoś ode mnie. Cóż, czasy serdecznych, szczerych rozmów należały do zamierzchłej przeszłości; dziwne, że tego nie widział. W piątek zadzwonił Lalin. - Praca wre, mamy efekty. - A jakieś szczegóły? - Jestem pewien tego telefonu i mimo to... Im mniej ludzi wie, co się dzieje, tym lepiej. Bądź gotowa w każdej chwili. - Już jestem gotowa - odparłam z uśmiechem. Ale to nie do końca była prawda. Pozostawał jeszcze problem najważniejszy - Tagajew. Łukianow miał rację - Timur ruszy do akcji, a ja nie zdołam go powstrzymać. Chodziłam po swoim wielkim mieszkaniu obserwowana pilnie przez Saszkę i zastanawiałam się, co robić. Pokonałam już niejeden kilometr, a nie zaświtał mi żaden dobry pomysł. W końcu poszłam spać, ale to również nie przyniosło uspokojenia, dręczyły mnie koszmary: albo wycierałam szmatą zakrwawioną podłogę, albo próbowałam wydostać się z tunelu, który zdawał się nie mieć końca. Obudziłam się i długo leżałam w ciemności, i gapiłam się w sufit, a w końcu wstałam i podeszłam do okna. Stałam i obserwowałam ciemne sylwetki drzew w parku, aż nagle poczułam, że z ciemności ktoś na mnie patrzy. Im dłużej tak stałam, tym wrażenie stawało się silniejsze i w końcu moja ręka sama z siebie uniosła się w niemym powitaniu. „Chyba zwariowałam" - pomyślałam i wtedy zadzwonił telefon. - Kochana - głos Łukianowa był cichy, łagodny i przez to jeszcze bardziej drwiący. - Łączy nas niewidoczna nić. Przecież do mnie machałaś? Chcesz, żebym przyszedł? - spytał po chwili. - Nie chcę. - Kłamiesz. - Niepotrzebnie kręcisz się pod moimi oknami, są tutaj ludzie Tagajewa. - Oni nie stanowią przeszkody. Więc chcesz, żebym przyszedł? - Czy mogę prosić cię o coś innego? Odejdź. Proszę. - Zła odpowiedź, kochanie - odrzekł i rozłączył się. Jego również nie zdołam powstrzymać... Teraz to i tak nie miało znaczenia, zdaje się, że już nic nie zależało od nas.

Nad ranem jednak zasnęłam i obudziłam się koło południa z potwornym bólem głowy. Miałam wrażenie, że czas ciągnie się jak flaki z olejem, nigdzie nie mogłam sobie znaleźć miejsca, dopóki nie zadzwonił Lalin. - Dzisiaj - powiedział krótko. - O drugiej w nocy, zdążysz? - Spokojnie - zapewniłam go i spojrzałam na zegarek. Czasu było aż nadto. Wykonałam kilka telefonów, coś w rodzaju sygnału gotowości numer jeden, i znów się zamyśliłam. Saszka włóczył się za mną po salonie z niepewnym wyrazem pyska. Teraz wskazówki zegara zaczęły mknąć w szalonym tempie. Czas leciał jak oszalały, a ja nadal nie zdołałam nic wymyślić. - Cóż, trzeba będzie uciec się do drastycznych środków - poinformowałam mojego psa. Północ. Najwyższy czas podjąć decyzję. Spojrzałam na kryształowy wazon, prezent od jakiejś firmy, podniosłam go, ważąc w ręku - wydawał się odpowiedni; postawiłam go na szafce w przedpokoju. Timur najprawdopodobniej przyjedzie nie sam - jeśli w ogóle przyjedzie. No bo z jakiej racji miałby spieszyć na moje wezwanie? Lalin dobrze powiedział: to kwestia ceny. Ile warta jest jego miłość? Zaczekaj, zaraz się dowiesz... Pogrzebałam w apteczce w poszukiwaniu środka nasennego, a potem wzdychając, poszperałam w szafce nocnej i znalazłam kajdanki. To również był prezent, Wieszniakow uznał, że ofiarowanie mi kajdanek na urodziny to świetny pomysł. Dobra, trzeba się zdecydować. Podeszłam do telefonu... No cóż, mam okazję zademonstrować swoje umiejętności, Łukianow nie raz zarzucał mi udawanie, mam nadzieję, że nie przecenił moich zdolności... Drżącą ręką wybrałam numer, chociaż wątpiłam, czy Timur odbierze. O dziwo, odebrał, rzucił ostro „tak?", a ja zaczęłam krzyczeć: - Timur, błagam cię, przyjedź... Ja... ja nie wiem, co się dzieje... - O co chodzi? Jego głos brzmiał gniewnie, przestraszyłam się, że nici z mojego pomysłu, i z tego przestrachu zaczęłam krzyczeć jeszcze głośniej: - Błagam, przyjedź! Ja chyba... ja chyba... - Co się stało? - Teraz w jego głosie zabrzmiał niepokój, to mi dodało sił, zaczęłam bełkotać coś bezradnie i bez sensu. - Źle cię czujesz? Wezwij pogotowie, ja sam wezwę... - Nie chcę pogotowia, przyjedź... proszę... ja... ja chyba umieram! - Coś ty zrobiła? - Teraz już i on krzyczał, może pomyślał, że chciałam pozbyć się dziecka za pomocą drutu do robótek. - Ja... nic... o mamo, ratunku... - rzuciłam słuchawkę na podłogę i dla uzyskania lepszego efektu usiadłam na podłodze i teraz krzyczałam i jęczałam stamtąd. W słuchawce rozległ się sygnał zajętości. No dobrze, tylko co zrobię, jeśli on wezwie pogotowie? I przyjedzie razem z nim albo po nim? Cóż, miejmy nadzieję, że jednak nie. Włożyłam szlafrok, obwiązałam się szalem, upodobniając się do beczułki, brzuch śmiesznie sterczał. Rozczochrałam włosy, umyłam twarz i obejrzałam się w lustrze. Wyglądałam okropnie: w oczach udręka, twarz biała jak płótno, nawet nie musiałam za bardzo udawać. Ech, świetnie wiedziałam, że po tym, co właśnie mam zamiar zrobić... że Timur nigdy mi tego nie wybaczy. Ale to było jedyne wyjście... Rozległ się dzwonek do drzwi, pobiegłam otworzyć. Na progu stał Timur - sam, jego ludzie zostali przy samochodzie. Zgięta wpół wyjęczałam: - Wejdź. Wszedł, a ja zatrzasnęłam drzwi. - Co się stało? - zapytał, przyglądając mi się. W jego głosie było przerażenie, chyba niczego nie podejrzewał. Prawdę ludzie mówią, że najbardziej przebiegłe istoty to baby i koty. - Spadłam ze schodów.

- Boże, dlaczego nie wezwałaś lekarza? - Boję się. Coś się ze mną dzieje... - Zwariowałaś. Wyjął komórkę, a ja trzymając się ściany, zaszłam go od tyłu. Zajęty telefonem nie patrzył na mnie - chwyciłam wazon i trzasnęłam go w głowę. Rękę mam ciężką, wazon również do lekkich nie należał, a jednak Timur upadł nie od razu, utrzymał się na nogach, nawet zdążył odwrócić głowę w niemym zdumieniu, nim przyłożyłam mu jeszcze raz. Wtedy dopiero upadł, a ja mruknęłam: „Wybacz" i skułam go kajdankami. Potem przyniosłam strzykawkę i władowałam mu końską dawkę środka nasennego. Teraz będzie spał jak zabity, mogę mu nawet zdjąć kajdanki. Przykucnęłam i pomacałam jego głowę. Krwi nie ma, to mocny facet, w najgorszym razie poleży trochę w szpitalu ze wstrząsem mózgu. Będzie miał czas porozmyśłać o tym, jakie ze mnie ścierwo. Trzymając go pod ręce, z trudem przeciągnęłam w stronę kanapy, Saszka szczekał jak opętany. - Cicho! - huknęłam. - Nic temu twojemu Timurowi nie będzie. I nie denerwuj mnie, bo też oberwiesz. Poskutkowało. Za drugim razem udało mi się wrzucić bezwolne ciało na kanapę. Widząc, jak troskliwie podkładam pod głowę Timura poduszkę i przykrywam go kocem, Saszka uspokoił się, wpakował na kanapę i ułożył w nogach Tagajewa. - No i pięknie - westchnęłam i poszłam się przebrać, a potem usiadłam w fotelu obok. Zapiszczała komórka Timura, wyłączyłam ją, żeby nie działała mi na nerwy. Pół godziny później zaczęli dzwonić do drzwi. Proszę, jacy niecierpliwi... No tak, zbliża się godzina zero, a wódz nie wiadomo co robi. Zrozumiałam, że za chwilę przystąpią do działań radykalnych i wyważą drzwi, wyszłam do holu i krzyknęłam: - Czego chcecie? - Gdzie Timur? - ryknęli groźnie. - Śpi - wyjaśniłam. - Co? - To. Zmęczył się, to śpi. Wy też idźcie odpocząć. Jak będziecie robić tu raban, wezwę gliny. - Otwieraj natychmiast! - Ja nie żartuję. Jeszcze chwila i dzwonię. Za drzwiami zapanowała cisza, pewnie się naradzali. Spojrzałam na zegarek, odczekałam piętnaście minut, a potem wzięłam telefon Tagajewa, znalazłam ostatnio wybierany numer i nacisnęłam połączenie. Zgłosił się męski głos. - Timur? - powiedział z ulgą, lecz jego radość była przedwczesna. - No przecież mówię, że śpi. Mam nadzieję, że pamiętasz, że bez rozkazu dowódcy nie wolno podejmować żadnych działań? A jeśli bojownicy są już na stanowiskach, to ich odwołaj. - No... - zaczął i urwał. - Czy ty chociaż rozumiesz, że rozerwać cię na strzępy to jeszcze będzie mało? - Nie strasz, nie strasz - odparłam, a ze słuchawki popłynął potok słów, których nie czuję się na siłach powtarzać. - Durniu, jutro mi podziękujesz - szepnęłam. - A dzisiaj jestem gotowa wysłuchać wszystkiego. Tylko drzyj się trochę ciszej, bo mój pies nie przywykł do takich słów, a i mnie uszy więdną. Moje uwagi nie odniosły skutku, musiałam wyłączyć telefon. Timur spał, Saszka drzemał, a ja się denerwowałam, zerkając na zegarek. Gdy moje zdenerwowanie sięgnęło zenitu, zadzwonił Lalin. - Wychodzisz na scenę. Wykonałam kilka telefonów i zeszłam do garażu. Otworzyłam bramę i wyjechałam w pełnym pędzie na prospekt, zdążywszy zauważyć, że dżip z gwardzistami Timura zniknął.

Ulice nocnego miasta były nienaturalnie puste, wyciskałam z samochodu wszystko, co się dało, a mój wóz mnie nie zawiódł. Dopiero gdy skręciłam do byłego tartaku, musiałam zwolnić, na tutejszych wybojach mogłabym stracić zawieszenie. Gdy podjechałam do bazy, panował tam już kompletny zamęt. W świetle reflektorów kręcili się mężczyźni w kamuflażu, do stojącego na podwórku autobusu wprowadzali pojedynczo ludzi w kajdankach. Dwóch bojowników z automatami w rękach zagrodziło mi drogę. - Nie wolno. Szeroko otworzyłam okno i podsunęłam im pod nos legitymację. - Nie wolno - powtórzył uparcie mężczyzna. - Nie widzi pani, co się tu dzieje? - Właśnie widzę. - Proszę stąd odjechać! - zawołał drugi. - Tajna operacja FSB. Pokręciłam głową i wyjęłam komórkę, ale wtedy zjawiła się pomoc w postaci kolejnego mężczyzny w kamuflażu. - Przepuścić! - zawołał, podchodząc. Dziesięć minut później podjechały pierwsze wozy telewizyjne, potem nadciągnęli pozostali i zamęt jeszcze wzrósł. Właśnie siedziałam na schodkach biura, z filozoficznym spokojem obserwując wydarzenia, gdy zadzwonił Lalin. - Co słychać? - Lepiej być nie może - zameldowałam dziarsko. Do domu przyjechałam nad ranem. Smutny Saszka włóczył się po kuchni, Timur spał, bez koca i z rozrzuconymi rękami. Usiadłam obok i pogładziłam jego zmierzwione włosy. Niedawną euforię zastąpiło potworne zmęczenie. Położyłam głowę na poduszce i chyba od razu zasnęłam. Obudziłam się dlatego, że Timur się poruszył. Nasze spojrzenia się spotkały. - Cześć - powiedziałam. Ściągnął brwi, spojrzał na zegarek, potem znowu popatrzył na mnie. Wstał ciężko, zachwiał się, potrząsnął głową i potarł twarz rękami. - Jak się czujesz? - zatroszczyłam się. - Oczywiście jesteś przekonana, że postąpiłaś słusznie -uśmiechnął się krzywo. - A miałam wybór? - Miałaś - mruknął. - I wybrałaś. Ruszył do wyjścia, a ja rzuciłam za nim: - Obejrzyj dziś wiadomości. - Na pewno. - Timur! - zawołałam i rzuciłam się za nim, Bóg wie, na co licząc. - Stój, gdzie stoisz - ostrzegł. - Nie jestem w nastroju do okazywania rozsądku. Chciałam go złapać za rękę, lekceważąc ostrzeżenie, i dostałam w twarz. - To był twój ostatni wybryk - powiedział zimno. - Ty dokonałaś swojego wyboru, ja swojego. Wyszedł z mieszkania, a ja się uśmiechnęłam pod nosem. - Dobrze, że mnie nie zabił. Nie miałam czasu pogrążać się w melancholii, bo niemal od razu rozdzwoniły się telefony. Wzięłam prysznic i pojechałam do biura, miałam mnóstwo spraw. Pierwszy był Lalin. - Zła nowina. Wśród aresztowanych nie ma Karimowa, Wala zniknął również. - A co z Abramowem? - Był w swoim biurze. Ale nie można z nim pogadać - nie żyje. - Czyżby się zastrzelił? - Tak, udało mu się za drugim razem. - To znaczy? - Uznał, że jedna kula w łeb to za mało i wpakował sobie drugą.

- Bywa i tak. Jego bardzo tajemniczy pomocnik zniknął również? - Oczywiście. Poznaję styl swojego przyjaciela... Abramow mógł naprowadzić na jego ślad, a Łukianow bardzo tego nie lubi. - Cóż, nie zawsze zwycięstwo jest całkowite - zauważyłam filozoficznie. - Urządziliśmy niezły szum, teraz najważniejsze jest to, co będzie jutro. - Będziemy bohaterami. - Tak, byleśmy tylko nie oberwali po karku. W pracy nadal panowało zamieszanie. O trzeciej zwołano konferencję prasową - w rękach organów znalazła się największa w ostatnim czasie partia narkotyków. Gdy wysocy urzędnicy z wypiętą piersią opowiadali o heroizmie dnia powszedniego, ja z boku podpierałam ścianę. Znalazłam wzrokiem Ługańskiego i mrugnęłam do niego. On również mrugnął, z trudem powstrzymując uśmiech. Trzymaliśmy się od siebie z daleka, ale miałam wrażenie, że stoi tuż obok. Nagle pomyślałam, że grono moich przyjaciół powiększyło się o jednego człowieka. Wrogów też na pewno przybyło, no bo jak tu bez wrogów? Dziadek roztaczał przedwyborcze uśmiechy, a po konferencji prasowej zaprosił mnie na obiad. Zaproszenie przyjęłam z radością, chociaż ledwie trzymałam się na nogach ze zmęczenia. Pałaszując kotlety cielęce, opowiadałam mu o swoich planach na najbliższe dni: odpocząć, zregenerować się i na poważnie zająć szkołą rodzenia. - Nie wiedziałem, że masz kontakty w FSB - przerwał Dziadek z drwiącym uśmiechem. - Ja? Skąd? - Więc to jednak Lalin? - Przecież nawet nie było go w mieście - odparłam z urazą. - Nie rozumiem, do czego zmierzasz. Nie mam z tym nic wspólnego. Sam słyszałeś: supertajna operacja, kierowana z Moskwy, naszych poinformowali tuż przed rozpoczęciem akcji... Dowiedziałam się o wszystkim od znajomej dziennikarki, zerwała mnie w środku nocy, chciała sprawdzić informacje, myślała, że robią z niej balona. - A do mnie nie zadzwoniłaś - zauważył, patrząc mi w oczy. - Chciałam najpierw zorientować się sama, pojechałam, a tam się tyle działo... - Aha, więc kierownictwo z Moskwy. Cóż, brawa dla Ługańskiego. Szczerze powiedziawszy, nie spodziewałem się. - Ługańskiego? - wytrzeszczyłam oczy. - Daj spokój - machnął ręką i po chwili milczenia zapytał: - Coś ci powiem, chcesz? - Jeśli tylko nie będzie to cios dla mojej dziewczęcej ambicji... - Nie będzie. Jestem z ciebie dumny. Mówię poważnie. Jednego tylko nie rozumiem: co nie pozwala nam być razem? Nie mówię o moim mieszkaniu, lecz ogólnie... - westchnął, patrząc ponad moim ramieniem. Milczałam, ale nie spodziewał się odpowiedzi, znając ją lepiej ode mnie. - Podobno byli tam ludzie Tagajewa - zmienił temat. - Tak, kręcili się w pobliżu. Teraz się tłumaczą, co robili w takim miejscu w środku nocy. Wykręcą się, dla nich to nic nowego. - A sam Tagajew? - Co - sam Tagajew? - Nie było go tam? - Pojęcia nie mam. Może naprawdę jego ludzie znaleźli się tam przypadkiem? W samej akcji nie brali udziału, choć podejrzewam, że mieli nadzieję zgarnąć cudze dobro... Ale gdy zrozumieli, co i jak, postanowili przeczekać. - Czyli miał szczęście. - Jeśli spodziewał się na tym zarobić, to raczej się z tobą nie zgodzi. Dziadek roześmiał się nagle, zasłaniając twarz dłonią i śmiał się tak, dopóki nie przyniesiono nam deseru.

Następnego dnia byłam zawalona pracą, potem emocje zaczęły stopniowo opadać i niedawne wydarzenia poszły w zapomnienie. Obchody dnia miasta były huczne, a ja czułam, że jest w tym również moja zasługa. Lalin wrócił z podróży służbowej, potem przyjechał Wieszniakow i mogliśmy świętować zwycięstwo. Zaprosiliśmy Ługańskiego - rzecz jasna, należałoby zaprosić również tych, którzy ukuli to zwycięstwo, ale Lalin nawet nam nie chciał podać nazwisk swoich przyjaciół z FSB, a Ługański, jakby zarażony jego tajemniczością, nie wspominał o swoich, ale nie czuliśmy się urażeni. Dumni z siebie mężczyźni wypili więcej niż zwykle, a ja musiałam być dumna na trzeźwo. Tydzień później zadzwonił Artiom i powiedział, że Siergiejew w końcu zdołał pogadać z Leną Zotową. Dziewczyna twierdziła, że o banknocie wie tyle samo co inni, to znaczy że Simuszyn wyrwał jakiemuś facetowi portfel, w którym był ów banknot. Moja sugestia, że ktoś zlecił Simuszynowi gwizdnięcie portfela, nie znalazła potwierdzenia. Nie wiadomo było również, kto i dlaczego zabił Bokowa. Siergiejew był gotów uznać, że to sprawka Alika Karimowa, motywu przestępstwa zaś zapewne nigdy nie poznamy. Szczerze mówiąc, w tym momencie niewiele mnie to obchodziło. Po niedawnych wydarzeniach, które wymagały napięcia wszystkich sił, spokojne życie wydawało się nierealne i jakby pozbawione treści. Czułam się tak, jakbym na coś czekała... Zastanowiłam się i zrozumiałam: czekam na telefon od Łukianowa. Znając go, wiedziałam: objawi się na pewno. Jednak po tym spektakularnym fiasku nie spieszył się z dzwonieniem. A może musiał w pośpiechu opuścić miasto i nie miał głowy do telefonów? Nigdy nie lubił przegrywać. Z Tagajewem się nie widziałam, nie liczyłam też, że zadzwoni. Ostatnie dni przed urlopem gorliwie pracowałam, potem uznałam, że urlop mi niepotrzebny - czuję się znakomicie i mogę jeszcze popracować. A tak naprawdę po prostu nie miałam pojęcia, co miałabym robić całymi dniami w swoim mieszkaniu, które budziło smutek i przygnębienie. Wieszniakow i Lalin odwiedzali mnie teraz niemal co wieczór; w czasie jednego z takich spotkań zapytałam Artioma: - No i co tam ze ślubem? - Jakim? - nie zrozumiał. - No przecież nie z moim, skoro nikt nie chce mnie za żonę. - Myślałby kto, że o niczym innym nie marzysz. - Co ty możesz wiedzieć o moich dziewczęcych marzeniach! - Zdaje się, że ze ślubu nici - odparł poważnie. - A czemu? - Nie wiem. Wycofał papiery i rozstał się z dziewczyną. - Czyżby spędzał noce w samotności? - A skąd mam wiedzieć, przecież nie stoję ze świeczką przy jego łóżku - obraził się Artiom. Mówię to, co wiem, a wiem to, co ludzie mówią. Widują go z różnymi babami, raz z blondynką, raz z brunetką, podobno jest nawet ruda. Interesuje cię to? - Niespecjalnie. - To czemu pytasz o ślub? - Z ciekawości. - A jeśli ja o coś zapytam, odpowiesz? - Spróbuj. - Kochasz go? - spytał po chwili wahania. - Wieszniakow, dokąd cię zaniosło? - odparłam surowo. - Czyli nie odpowiesz. - Mądrzy ludzie powiadają, że aby małżeństwo było szczęśliwe, ludzie powinni patrzeć nie na siebie, lecz w tę samą stronę. A my patrzymy w różne. Więc to, czy go kocham, czy nie, nie ma znaczenia. Wieszniakow posmutniał, przypatrując mi się, a potem jakby się ożywił.

- Poradzisz sobie. - Mrugnął do mnie. - Będziesz zwariowaną mamusią, która dostaje kompletnego hysia na punkcie własnego dziecka. Dla kobiet dzieci to w ogóle najważniejsza rzecz. Weźmy na przykład moją... Dziadek również często mnie odwiedzał, czasem zostając na noc, w weekendy jeździliśmy na działkę. Niedawne wydarzenia odeszły w przeszłość i myślałam o nich coraz rzadziej. Pewnego dnia, wracając z przychodni, wysłałam Timurowi SMS: „Będziesz miał syna". Nie odpowiedział, co wcale mnie nie zdziwiło, i mimo to w nocy długo płakałam, przytulając Saszkę i złoszcząc się na siebie za te łzy. Głupia babska żałość do samej siebie i swojego dziecka. I banalne pragnienie, żeby ktoś był przy mnie, żeby ściany mieszkania mnie nie dławiły, a noce nie ciągnęły się w nieskończoność. - Za rok o tej porze moje życie będzie wyglądało zupełnie inaczej - pocieszałam się, patrząc w sufit. - Czas płynie swoją koleją, nie interesując się naszymi namiętnościami. Październik był deszczowy. Któregoś dnia po drodze z pracy wstąpiłam do supermarketu. Było późno, z powodu okropnej pogody parking przed sklepem świecił pustką. Zapomniałam parasolki i leciałam ze sklepu do samochodu z dwoma siatami w rękach, torebką przewieszoną przez ramię i głową wtuloną w kołnierz kurtki. Przy samochodzie przełożyłam siatki do jednej ręki i zaczęłam szukać kluczyków. W tej właśnie chwili między moimi łopatkami znalazło się coś twardego i ochrypły męski głos powiedział: - Przejedziemy się, ślicznotko. Jak będziesz się szarpać, zastrzelę. - Poszłabym z tobą choćby na koniec świata. Tylko się nie denerwuj - powiedziałam, czując pustkę w środku i zastanawiając się jednocześnie: co jest grane? Napad z bronią w ręku? Bzdura... W takim razie co? - Postaw torby na ziemi - polecił. - Powoli. Postawiłam. W tym momencie na parking wjechał dżip, stanął obok nas, tylne drzwi otworzyły się i mężczyzna, który stał za moimi plecami, polecił: - Rusz się. Teraz już wiedziałam, że nie jest to zwykły napad. Zastanawiałam się gorączkowo, co robić. Do samochodu nie powinnam wsiadać, bo wtedy będą mnie mieli w garści, stawianie oporu skończy się tym, że facet strzeli, czułam, że strzeli, nie mam też co liczyć na swoją zwinność, ciężarne kobiety są raczej mało ruchliwe. Czyli muszę wsiąść. Wsiadłam, szykując się do zadania pytania: „Może wyjaśnicie, o co chodzi?" i usiłując zachować spokój. Ale okazało się, że nie muszę o nic pytać - na tylnym siedzeniu siedział Karimow. Siadłam obok niego, a za mną, nie chowając pistoletu, do samochodu wskoczył Wala. Trzasnęły drzwi i ruszyliśmy; światła latarni odbijały się w kałużach, a nieliczni przechodnie spieszyli gdzieś w swoich sprawach. - Dawno się nie widzieliśmy - pisnęłam, zakłócając ciszę. Facet za kierownicą włączył radio, rozległ się głos jakiejś dziewoi, cierpiącej z powodu nieodwzajemnionej miłości. Uśmiechnęłam się mimo woli. Wala, nadal trzymając pistolet w ręku, wziął moją torebkę, sprawdził zawartość, a potem powiesił mi ją na ramieniu. - Wtajemniczycie mnie w swoje plany czy powinnam się sama domyślać? - Nie wytrzymałam. - Nie czas na żarty, suko - odparł Wala. - Zdechniesz dzisiaj, ot i wszystkie nasze plany. - Ten pomysł wydaje mi się głęboko niesympatyczny. Nie ma jakiejś alternatywy? - Zamknij się! - ryknął wściekle i uderzył mnie łokciem w brzuch. - Przestań - odezwał się Karimow, krzywiąc się. - Jeszcze czego - warknął Wala. - Mam z tą suką stare porachunki. Twój bękart też zdechnie, wypatroszę cię. - Czyje to dziecko? - spytał nagle Karimow. - Moje - odparłam.

- Ona sama nie wie, dziwka. Pół miasta na niej jeździło. - Siebie tak nakręcasz? - Wkurzyłam się. - Czy mnie? Bo jeśli mnie, to niepotrzebnie się wysilasz. Pluję na ciebie - i na dowód, że tak właśnie jest, splunęłam mu w twarz. - Ach ty... - Wala podniósł pięść, ale na tylnym siedzeniu we trójkę było ciasno i cios nie zrobił na mnie wrażenia. - Poczekaj, zdążysz - wtrącił się Karimow. - Suka - burknął Wala, odwracając się do okna. Miasto zostało w tyle. Pomyślałam, że wkrótce będziemy przejeżdżać obok posterunku milicji drogowej - to moja szansa. Spróbować złapać kierownicę, zrobić cokolwiek, żeby tylko zwrócić na nas uwagę... Ale kilometr przed posterunkiem skręciliśmy na drogę gruntową. Po obu stronach las, te okolice znałam słabo, za oknem przelatywały wsie, jedna, potem druga... Znów skręciliśmy, wjeżdżając w las, zniknęły ostatnie światła domów. - Wystarczy - burknął Wala do kierowcy. - Tu i tak nie ma żywego ducha. Kierowca, jakby nie zwracając uwagi na jego słowa, przejechał jeszcze kilometr. Las się skończył, przed nami pojawiło się pole - w jesiennym deszczu czarne i obce. Poczułam się, jakbym znalazła się na innej planecie. Kierowca wyłączył silnik. Zobaczyłam, że po prawej stronie jest parów, i zrozumiałam, dlaczego przywieźli mnie właśnie tu - przykryją moje ciało gałęziami i siemasz, w najlepszym razie znajdzie mnie na wiosnę jakiś rolnik... - Wyłaź - polecił Karimow wysiadając, wyszłam za nim. Deszcz niespodziewanie przestał padać; oparłam się o samochód, uniosłam głowę i spojrzałam na niskie ciemne niebo. - No i tak - powiedział Wala. - Masz dwa warianty: umrzeć szybko albo umrzeć powoli i najpierw się pomęczyć. - Bez różnicy - oświadczyłam, składając ręce na brzuchu w odwiecznym geście wszystkich kobiet w ciąży. Nagle z przejmującym smutkiem zrozumiałam, że moje dziecko się nie urodzi. Karimow stał bokiem do mnie, teraz odwrócił się i spojrzał uważniej. - Powiedz, skąd wiedziałaś o samochodzie? Bo przecież wiedziałaś? - O tym, że ma wylecieć w powietrze? - Wzruszyłam ramionami. - Przeczucie. Tamtego dnia mój samochód bardzo mi się nie spodobał. - Kłamiesz - wtrącił się Wala. - Ktoś cię uprzedził. Kto? Odpowiadaj, bo jak nie... - Przestań się rzucać - powiedziałam, sama zdziwiona swoim spokojem. - Nigdy nie bałam się takich bydlaków jak wy i teraz też nie zamierzam. - To tylko dlatego, że jeszcze nie wiesz, co z tobą zrobię - zaśmiał się. - Nie jestem ciekawa. Zwłaszcza że i tak wkrótce się dowiem - nie ma co się spieszyć. - Czyli intuicja? - spytał Karimow, pochylając się do mnie. - Owszem, poparta domysłem o możliwości takiego rozwoju wydarzeń. Widziałam cię w klubie, ty widziałeś mnie. - Jak się w ogóle dowiedziałaś? - Przypadek. Dzięki temu chłopakowi na placu, którego zamordowaliście. Jego przyjaciel opowiedział mi o banknocie. - No proszę... - pokręcił głową Karimow, uśmiechając się. - Nawet najgenialniejsze plany czasem zawodzą - pocieszyłam go. - Nie sposób przewidzieć wszystkiego. Ja na przykład nie przypuszczałam, że wrócicie. Powinniście uciekać na złamanie karku, a tymczasem... - Nie zostawiam niedokończonych spraw - odparł spokojnie Karimow. - Jeśli nie da się nic naprawić, można się zemścić. - I do swojej zemsty wybrałeś mnie? - Na innych też przyjdzie kolej, jestem cierpliwy. Za tych, których nie znam, zapłacą inni.

- W tym sensie, że jak wysadzisz w powietrze jakiś blok z mieszkańcami, to od razu poczujesz się lepiej? - Nie rozumiesz - skrzywił się. - Zgadza się. I nie zrozumiem nigdy. Takich jak ty wsadzam do więzienia. - Dość tej paplaniny - wtrącił się Wala. - Powiedz lepiej, co to za typ, ten przyjaciel Abramowa? - Pojęcia nie mam, o kim mówisz. - Kłamiesz. Dobrze wiesz. To on cię ostrzegł? - Z jakiej racji miałby się o mnie troszczyć? - zdumiałam się. - Czyli nie wiesz? - spytał Karimow, podchodząc bardzo blisko. - Nie wiem. - Pokręciłam głową. - Dokonałaś wyboru - ucieszył się Wala. - Jak chcesz się męczyć, proszę bardzo. Gdybyś odpowiedziała na nasze pytania, zdechłabyś od razu, a tak to się zabawimy. Na początek trochę sobie pobiegasz. Otworzył bagażnik, wyjął zwój liny, jednym końcem związał mi ręce, drugi przymocował do haka i zakleił mi usta plastrem. Potem uśmiechnął się, poklepał mnie po ramieniu i powiedział: - Szczęśliwej podróży, ślicznotko. Karimow, nie patrząc na mnie, wsiadł do samochodu, za nim wskoczył Wala. Wóz płynnie ruszył z miejsca i zaczął jechać wzdłuż pola. Sznurek naciągnął się i musiałam zacząć biec. Samochód jechał dość wolno, ale i tak było mi trudno nadążyć. Wala otworzył okno i pomachał mi ręką. - Dawaj, dawaj, nie leń się. Gdy skręcili w las, zabrakło mi tchu, tutaj był piach, dżip nabrał prędkości. Nie zdołałam ustać na nogach i upadłam. Wlokło mnie po ziemi, usiłowałam leżeć na plecach, ale rzucało mną z boku na bok. Zaczęłam wrzeszczeć, choć wiedziałam, że i tak nikt nie usłyszy. Po raz kolejny rzuciło mnie w bok, uderzyłam głową o coś ostrego, zawyłam z bólu i zanim straciłam przytomność, zdążyłam jeszcze pomyśleć: czyżby to naprawdę był koniec? Na tamtym świecie panowała absolutna ciemność, płynęłam w niej, nie czując swojego ciała. W końcu usłyszałam dźwięk: okropne wilcze wycie. Przestraszyłam się i pomyślałam: żyję, Boże, ja żyję... Słyszę, a to znaczy, że żyję. Wyobraziłam sobie, że wilcza paszcza zaraz zamknie się na moim ciągle żywym ciele, i krzyknęłam z przerażenia, ale nie usłyszałam własnego krzyku. A potem zrozumiałam, co to za dźwięk. Tak krzyczy się z bólu. Ja nie chcę, żeby go bolało, nie chcę... trzeba wracać... tylko mi pomóż, żyję, żyję, pomóż mi... I znów spróbowałam krzyknąć, tak strasznie chciałam usłyszeć własny krzyk, i dotarło do mnie coś jakby chrypienie albo jęk, i to wyciągnęło mnie z niebytu. A potem był głos, bardzo blisko: - Ona żyje - i jeszcze raz: - Ona żyje. Otworzyłam oczy i zobaczyłam światło, bardzo jasne. Próbowałam zrozumieć, co to jest, i w końcu mi się udało: lampa. Nie umarłam, nie bredzę, leżę na łóżku, a obok mnie pali się lampka. Ten zwykły sielski obrazek wydał mi się tak zdumiewający, że aż się uśmiechnęłam, jeszcze nie do końca w niego wierząc, i zamknęłam oczy. Gdy ocknęłam się po raz drugi, nie czułam już zdumienia, za to usiłowałam zorientować się, gdzie jestem. W tym celu musiałabym przekręcić głowę, rozejrzeć się, a to wcale nie było łatwe, ciało nie chciało mnie słuchać, jednak w tym momencie wcale mnie to nie przestraszyło, jedynie zirytowało. Światło było jaskrawe i powoli zaczynały wyłaniać się różne przedmioty. Kroplówka, jasne ściany, sufit, fotel, a w tym fotelu człowiek, chyba spał. Człowiek poruszył się, otworzył oczy, a potem wstał i podszedł do mnie. Zobaczyłam jego twarz blisko swojej i od razu wszystko sobie przypomniałam. Łukianow uśmiechnął się i powiedział:

- Witaj z powrotem. Rozkleiłam wyschnięte wargi, próbując wymówić pytanie, ale nie usłyszałam żadnego dźwięku, a moje usta były jakby cudze. Łukianow przestał się uśmiechać, ostrożnie pogładził mnie po twarzy - widziałam to, ale nie czułam. - Znam twoje pierwsze pytanie - wyszeptał. - Ale przecież nie liczyłaś, że dziecko przeżyje? Zawołam lekarza. A ja zamknęłam oczy i pogrążyłam się w zbawczym niebycie. Lekarz miał około czterdziestu lat, rude włosy i okulary. Trzymał ręce w kieszeniach fartucha i patrzył na mnie poważnie. - I jak się czujemy? - zapytał z troską. Rozejrzałam się. - Sasza jest tutaj - powiedział. - Śpi na fotelu. To najlepsza opiekunka na świecie, tylko jest już trochę zmęczony. - Gdzie ja jestem? - spytałam i zdziwiłam się, słysząc swój głos. Był ochrypły, bardzo cichy, ale był, i to mnie najbardziej zdziwiło. - W szpitalu. Jak się pani czuje? Dobre pytanie. Szczerze mówiąc, w ogóle nic nie czułam. - Jestem sparaliżowana? - zapytałam. - Nie, nie. Jest pani w czepku urodzona, słowo daję. To aż niewiarygodne... - urwał i dokończył: - Że wszystko się tak szczęśliwie skończyło. Chyba się uśmiechnęłam. W tym momencie ktoś się poruszył i usłyszałam głos Łukianowa. - Ocknęła się? - A potem stanął przy moim łóżku, zaspany, ze śmiejącymi się oczami. - Jemu należy dziękować - skinął na lekarza. - Wyciągnął cię z tamtego świata. - Dziękuję - powiedziałam poważnie, a lekarz uśmiechnął się, pokiwał głową, poprawił kroplówkę i wyszedł. Łukianow usiadł na krześle obok łóżka, a potem poklepał mnie po dłoni. - Śpij. Powinnaś dużo spać. - Czemu tu jesteś? - spytałam, czując, że znów pogrążam się w zapomnieniu. - Potem, potem ci wszystko wyjaśnię. Moje pierwsze zwycięstwo: udało mi się podnieść głowę z poduszki. W uszach dzwoniło, ale tym razem myśli już się nie plątały i wiedziałam: ja to ja, leżę w szpitalu, a gdzieś obok jest Łukianow. I faktycznie się zjawił - wszedł do sali z butelką kefiru w ręku. Napił się i mrugnął: - Cieszę się z twojego powodu. - Opowiedz mi, żebym i ja mogła się cieszyć. - Żebra się zrastają, siniaki i zadrapania zaczynają znośnie wyglądać, narządy wewnętrzne w stosunkowym porządku. - Co to za szpital? - Zwyczajny. - Pobyt tutaj nie jest dla ciebie niebezpieczny? - Jak miło, że myślisz o moim bezpieczeństwie - zaśmiał się. - Ktoś wie, że tu jestem? - Ja - uśmiechnął się i znowu mrugnął. - Jasne. A mój pies... - Z nim wszystko w porządku. Wysłałem twojej Ritce SMS, żeby się o niego zatroszczyła. Dziadek ma klucze od mieszkania, więc zwierzę jest w dobrych rękach. - A pozostali mogą się tylko domyślać, gdzie jestem i co się ze mną dzieje? - Pozostali to w ogóle koszmarna publiczność - zauważył, krzywiąc się zabawnie. - A więc to zwykły szpital. - Westchnęłam. - I w zwykłym szpitalu do tej pory nikt się nie zainteresował... - No dobrze, nie taki znowu zwykły. To prywatna klinika, której właścicielem jest mój przyjaciel. Już go widziałaś, to wspaniały lekarz. Wyjaśniłem mu, że nikt nie powinien wiedzieć, że tu jesteś, w przeciwnym razie cały jego wysiłek ściągania cię z tamtego świata

pójdzie na marne. Biorąc pod uwagę stan, w jakim byłaś, od razu mi uwierzył. Nie pytał, dlaczego jacyś obywatele aż tak cię nie lubili, to inteligentny człowiek, a inteligentni ludzie dobrze wiedzą: mniej wiesz, lepiej śpisz. - Skąd się tu wzięłam? - O, to długa historia. - Opowiedz. Jak mnie znalazłeś? - Właściwie cały czas byłem w pobliżu. Podczas naszego poprzedniego spotkania byłaś nieugięta jak ołowiany żołnierzyk. Zachodziłem w głowę, skąd ten hart ducha, aż zobaczyłem, jak wychodzisz z przychodni. Zajrzałem tam, rzuciłem okiem na twoją kartę i wszystko stało się jasne. Jak większość niemądrych bab masz wypaczone wyobrażenie o poczuciu obowiązku. Uznałaś, że skoro to dziecko Tagajewa, to powinnaś z nim być. I co dobrego z tego wyszło? Zdaje się, że nie przejął się tą nowiną. A może mu nie powiedziałaś? - Nie przejął się - potwierdziłam. - Mądry człowiek. - Skinął głową Sasza. - Wie, że dziecko nie jest gwarantem długiego i szczęśliwego życia. - Ty oczywiście wiesz wszystko o szczęśliwym życiu - syknęłam. - W takim razie dlaczego tu znowu jesteś? - Życie bez ciebie nie ma sensu - zaśmiał się. - Poza tym... twój Tagajew strasznie mnie drażnił. Wiem, że póki on żyje, będziesz trzymać się tych romantycznych bredni. A ja nie znoszę długo czekać, to mnie przygnębia. - I wymyśliłeś całą tę aferę, żeby się go pozbyć? Znów parsknął śmiechem. - Plan był dobry - wzruszył ramionami, nagle przestając się śmiać. - I co najważniejsze, nigdy nie powiązałabyś jego śmierci z moją osobą, a to uwolniłoby cię od traumatycznych przeżyć duchowych. - Banknot to twój pomysł? - Nie. Te szpiegowskie zagrywki nie są w moim stylu. Poza tym nie chciałem, żebyś miała z tym coś wspólnego. Ale... wszystkiego nie da się przewidzieć i dlatego byłem nieprzyjemnie zdumiony, widząc cię u Abramowa. W przeciwieństwie do niego nie miałem złudzeń, wiedziałem, że nie zajrzałaś tam przypadkiem. Po twojej wizycie ukrywanie się nie miało już sensu. - Nie było cię w tamtym pokoju w klubie nocnym. - I nie powinno mnie tam być, omawiałem wtedy różne sprawy z Walą. - Jak udało ci się nawarzyć tego piwa? Popatrzył na mnie tak, jakby pytanie go zdziwiło - uznał, że kwestionuję jego zdolności. - To było proste. Abramow to mój stary znajomy, grubas Tarasów również, chociaż zupełnie się tego nie domyślali. No to pomyślałem sobie, że dobrze byłoby ich ze sobą spiknąć. Abramow od dawna współpracował z Karimowem; Tarasów potrzebował jednego, Karimow drugiego i obaj byli sobie bardzo potrzebni. No to pomogłem im się spotkać. - I co było dalej? - Dalej? Dalej to już chyba sama wiesz, prawda? Przecież jesteś bystra i mądra, szybko kojarzysz... Muszę przyznać, że zdenerwowałem się, widząc, że jesteś w grze. Ale co było robić. - Chciałeś zahaczyć Tagajewa? - Oczywiście. Pod tym względem bardzo przydał się Wala, miał stare porachunki z twoim przyjacielem i pragnął się z nim policzyć. Był pewien, że jeśli Abramow i Tarasów się dogadają, to z czasem stanie się jasne, że Tagajew jest zbędny, i wtedy go usuną. Wówczas jego miejsce zająłby Wala. Dlatego też rwał się do walki, nawet zaryzykował i zjawił się tutaj, spotkał z Siwym. - Siwy zgodził się dla was pracować? - Owszem. A nie wiesz czasem, czy sam się zgodził, czy twój Timur mu to podszepnął?

- Nie wiedziałeś? - Zmartwiłam się. - To po jakie licho go zabijałeś? Łukianow uśmiechnął się szeroko, patrząc na mnie, a potem się zaśmiał. - Sukinsynu - pokręciłam głową. - Więc to faktycznie było przesłanie, tylko nie takie, jak sądziłam... - A co sądziłaś, kochanie? - Że wiedziałeś, że Siwy pracuje dla Tagajewa i dlatego się go pozbyłeś. A w rzeczywistości... w rzeczywistości chodziło ci o to, żeby tak pomyśleli twoi przyjaciele, niezależnie od tego, czy Siwy pracował dla Timura, czy nie. Byłeś pewien, że Tagajew zjawi się w sobotę w składzie i jeśli się uda... - To już tam zostanie. A jeśli nie... Sasza znów się uśmiechnął, a ja dokończyłam za niego: - Jeśli nie, twoje zadanie polegałoby na tym, żeby pomóc Karimowowi się zmyć. Byłeś pewien, że tacy jak on nie zapominają i że Karimow na pewno zemści się na Tagajewie, czyli po prostu go zastrzeli. - Ci bojownicy ideowi są wyjątkowo uparci - pokiwał głową Sasza. - I jak ci się widzi mój plan? Uważam, że nie jest pozbawiony pewnej elegancji. - A ja uważam, że jesteś świrem. Bawisz się cudzymi żywotami jak pies piłeczką. - Szkoda, że nie możesz właściwie ocenić mojego planu - powiedział z żalem. - A jeśli chodzi o cudze żywoty... Przecież ja też nadstawiałem karku, może nie? - Owszem - potaknęłam. - Tylko w imię czego? Ratowałeś dzieci, a może osłaniałeś staruszkę własną piersią? Nie, ty udowadniałeś sobie, że jesteś najlepszy. - Może nie tylko sobie? - zmrużył oczy. - Aa - Usiłowałam ironicznie się uśmiechnąć. - Że niby: „Spójrz, jaki z niego kretyn, a ze mnie łebski facet?". Jesteś beznadziejny. - Plan był dobry. Był - dopóki się nie wtrąciłaś. Byłem pewien, że on zjawi się w składzie. Przy okazji, jak udało ci się go przekonać? - Wazonem po głowie. - Poważny argument. - Pewnie. Tylko on jest tak samo głupi jak i ty, nie docenił moich starań. Też wiecznie coś komuś udowadnia. - Nie jest miło o tym myśleć, ale czasem wydaje mi się, że jesteśmy do siebie podobni. - Coś w tym jest. Tylko on mi się bardziej podoba. - Drażnisz się ze mną - zaśmiał się Sasza i mówił dalej: - Tagajew się nie zjawił, za to przyleciałaś ty i moi byli przyjaciele uznali, że to właśnie ty jesteś powodem wszystkich nieszczęść. Wtrąciłaś się i wszystko zepsułaś. Dlatego zwrócili swój gniew nie na Tagajewa, jak liczyłem, ale na ciebie. Gdybyś się nie wtrąciła i pozwoliła nam załatwić nasze sprawy... Zresztą, co ja plotę? Ty miałabyś się do czegoś nie wtrącać... - To ty namówiłeś Simuszyna, żeby ukradł portfel? - Po cholerę? To właśnie była jedna z tych rzeczy, których nie sposób przewidzieć. Skąd ci przyszło do głowy, że to mój pomysł? - Byłeś w kawiarni - przypomniałam. Sasza popatrzył na mnie i pokiwał głową. - Jestem zaskoczony. Jak udało ci się mnie wypatrzyć? Może naprawdę jest między nami niewidzialna więź? Wyczuwasz mnie z odległości kilometra, ja ciebie też. Będziemy najlepszą parą na świecie. - A po co zabiliście emeryta? - Jakiego emeryta? - zdumiał się Sasza. - Ojca Julii Bokowej, Julia spotykała się z bratem Karimowa. - Pierwszy raz słyszę. Byłam skłonna mu wierzyć - po co miałby kłamać? - No więc - mówił dalej Łukianow - ci faceci nieźle się na ciebie wkurzyli i było jasne, że trzeba się z nimi szybko pożegnać, w sensie, pożegnać na wieki, bo jak nie, to wezmą się za

ciebie. Jednak zaraz po cudownym zjawieniu się komandosów w składzie Karimow jakby rozpłynął się w powietrzu, miał spore doświadczenie w tej dziedzinie. - Ciebie w składzie nie było? - Gdybym był, nie pozwoliłbym im uciec. Wala też zaległ na dnie... On to jeszcze pikuś, ale zadzieranie z prawdziwymi bojownikami... Wiedziałem, że w końcu się zjawią, żeby się z tobą policzyć, dlatego wisiałem ci na ogonie jak rzep. Problem w tym, że nie można przez cały czas być w pełnej gotowości, a twój przyjaciel jak na złość odwołał swoich chłopaków. Kiedy nie było potrzeby, to nie spuszczali z ciebie oka, a gdy ja zacząłem potrzebować ich pomocy, zmknęli. Jednym słowem, Karimowa przegapiłem. Dopiero gdy jeden nadajnik migał w jednym miejscu, a drugi zaczął się szybko oddalać od miasta, zrozumiałem, że coś jest nie tak, - Nadajnik? - powtórzyłam. - Tak. Jeden w twoim samochodzie, drugi w torebce. - Ale... - Przyczepiłem go w sklepie - wyjaśnił spokojnie Sasza, a ja przypomniałam sobie, jak nieznajomy mężczyzna niechcący wpadł na mnie w sklepie, upadła mi torebka, i pomógł ją podnieść. - Artysta. - Odczułam podziw dla jego pomysłowości. - Dziękuję. Oczywiście, torba to głupstwo, takie jak ty mają ich kilkanaście, ale ryzyk-fizyk, ubranie byłoby jeszcze mniej pewne. Na szczęście z jakiegoś powodu nie zmieniłaś tej torebki - godne pochwały przywiązanie do rzeczy uratowało ci życie. Opowiadać dalej czy resztę zostawimy na potem? - Opowiadaj. - Z nadajnikami coś się działo i poważnie się przestraszyłem, przecież ten w torebce mógł działać równie dobrze na martwym ciele. Myśli były niewesołe, więc poleciałem za tobą z maksymalną prędkością. Niestety, nerwy to zły doradca i oddały mi niedźwiedzią przysługę: skręciłem na drogę gruntową, przejechałem z dziesięć kilometrów i najechałem na jakieś cholerstwo - dwie opony szlag trafił, a ja znalazłem się w rowie. Gdy się ocknąłem, nadajniki nadal migały, a ja nie wiedziałem nawet, jak długo byłem nieprzytomny. Beznadziejna sytuacja. Potrzebowałem pomocy, a droga pusta, nie pamiętam, żebym kiedykolwiek czuł się tak parszywie. Na piechotę, nawet szybkim krokiem, pokonanie dwudziestu kilometrów zajęłoby mnóstwo czasu, a ja w ogóle nie miałem czasu. Wstyd się przyznać, ale spanikowałem. Musiałem podjąć jakąś decyzję - i w końcu zadzwoniłem do twojego przyjaciela, dobrze chociaż że był zasięg. Możesz sobie wyobrazić, w jakim byłem stanie, skoro zdecydowałem się na coś takiego. Tagajew stanął na wysokości zadania - przyleciał swoim hummerem jak rakietą. Nie podobał mi się w roli zbawcy, ale co było robić... chodziło już tylko o to, żeby nie przyjechać za późno. Tagajew przemknął obok mnie, poleciałem za nim. Z nadajnikiem działo się coś niewiarygodnego, latał jak zwariowany, nie miałem pojęcia, co jest grane. - Ja też latałam - skinęłam głową. - Bieg na azymut. - Jasne - westchnął Sasza. - Potem nadajnik znieruchomiał i poczułem się jeszcze gorzej. Pewnie usłyszeli szum silnika i woleli nie strzelać, zwłaszcza że wyglądałaś tak... byli pewni, że nie żyjesz, wrzucili cię do rowu, przywalili gałęziami i odjechali inną drogą. Znalazł cię Tagajew. Gdy pojawiłem sie w pobliżu, siedział obok ciebie i wył. Przyznaję, że zrobiło to na mnie wrażenie. - Więc to jego słyszałam? - Dziwne, że w ogóle cokolwiek słyszałaś. Jego towarzysze stali z boku i również byli pod wrażeniem. Jestem pewien, że przeżyli katharsis. - Miło, że cię to ucieszyło.

- Nic podobnego, ja też to przeżyłem. - Podszedł, wziął mnie za rękę i długo patrzył mi w oczy. - Nigdy nie zapomnę tamtej chwili - powiedział cicho. - Zrozumiałem wtedy... różne głupie myśli przyszły mi do głowy - uśmiechnął się Sasza. - Bardzo różne i bardzo głupie. I gdy najgłupsza wydała się najbardziej upragniona, Tagajew nagle zawołał: „Ona żyje!". Widziałem jego ludzi nad krawędzią parowu i świetnie słyszałem te słowa. Pomyślałem wtedy, że Pan Bóg mnie lubi. Tagajew był chyba prawie nieprzytomny, ale wśród jego ludzi znalazł się jeden bystrzak, powiedział, że nie wolno cię ruszać, i wezwał pogotowie. Poleciałem z powrotem na drogę i tym razem los się do mnie uśmiechnął - jechał jakiś gość, całkiem porządnym wózkiem. Zamachałem rękami, przyhamował, pewnie chciał mnie wyminąć, ale miałem inne plany. Jednym słowem, porozmawialiśmy chwilę i poszedł w swoją stronę, a ja pojechałem. Po drodze minąłem się z karetką, pogotowie jechało po ciebie, ja grzałem do miasta. Miałem chwilę na przygotowania, a potem zjawiło się pogotowie, Tagajew za nim. Zamykałem procesję i w ten sposób szczęśliwie dojechaliśmy do szpitala. Tagajewa nie wpuścili do poczekalni, a ja wszedłem. Znów miałem szczęście - pielęgniarze ciągnęli dwa łóżka, na jednym ty, a na drugim gość po wypadku, zamieszanie, bieganina... Zabrałem cię po cichu, przed wejściem już czekał mój przyjaciel w innej karetce. Dziesięć minut później byłaś tutaj. - Po co? - zdziwiłam się. - Co „po co"? - spochmurniał Sasza. - Po co tu jestem? - To proste. Tam nie mógłbym być obok ciebie, a tutaj - proszę bardzo. - A pomyślałeś, co czują teraz moi przyjaciele? - Wysłałem im SMS: „Nie martwcie się, u mnie wszystko OK". - Odpisali? - Tak. Ale o tym wolę nie mówić. Łukianow faktycznie był wspaniałą opiekunką: karmił mnie łyżeczką, plótł byle co, żeby mnie rozśmieszyć, drzemał w fotelu, gdy spałam. Spędziliśmy w ten sposób jeszcze trzy dni, a potem powiedziałam: - Zdobądź dla mnie ubranie. Pewnie nie chcesz zdradzać, co to za klinika, ale możesz być pewien, że nie powiem o niej ani słowa. I jeszcze potrzebny mi telefon. - Aha. - Mrugnął porozumiewawczo. - Dobrze cię zrozumiałem? - Myślę, że tak. - A mogę spytać, dlaczego podjęłaś taką decyzję? - Pewnie, że możesz. Tylko po co? Przecież i tak sam świetnie wiesz. - Jeśli powiesz, że kochasz tego swojego Tagajewa, to i tak nie uwierzę. - Nie powiem. - W takim razie dlaczego? Dziwiło mnie, że zadaje to pytanie, ale Sasza wyraźnie czekał na odpowiedź. - Gdy postanowiłeś umrzeć dla wszystkich i odegrałeś komedię, udając swoją śmierć, nie mogłam uwierzyć, że ty... nie mogłam zrozumieć, dlaczego tak mnie potraktowałeś. Szczerze mówiąc, wierzyłam, że mnie kochasz, i nie mogłam pojąć... A potem do mnie dotarło: postąpiłeś słusznie, Sasza. Głupio byłoby liczyć, że kiedykolwiek będziemy razem. Stoimy po dwóch różnych stronach barykady. - A co z miłością, która pokona wszelkie przeszkody? -Uśmiechnął się. - Po co się okłamywać? Ty się nie zmienisz i mnie nie da się przerobić. Nie ma sensu zmieniać człowieka na siłę, można mu przetrącić kręgosłup, ale zmienić się nie da. A po co ci dziewczyna z przetrąconym kręgosłupem?

t - Nie potrafisz mi wybaczyć, że zginęło twoje dziecko? Kolejna głupia zemsta. - Sam jesteś głupi, Sasza - odpowiedziałam i zamknęłam oczy. Wyszedł i wrócił po chwili z naręczem ubrań. - Dasz radę wstać czy ci pomóc? - Pomóż. Ubrał mnie, gdy siedziałam bezwolnie, odchylona na poduszki, i ani razu nie spojrzał mi w oczy. Był spokojny, nawet obojętny, ale mimo wszystko powiedział: - Nie spodziewaj się, że będę cię przekonywać do zmiany decyzji. Nie doczekasz się. Wziął mnie na ręce i wyniósł z pokoju, a ja objęłam go i wtuliłam twarz w jego pierś, wiedząc, że to ostatni raz. Ściemniło się, skuliłam się z zimna i przytuliłam do niego jeszcze mocniej. Ulokował mnie na tylnym siedzeniu i spytał ponuro: - Dokąd? - Kluczy od domu i tak nie mam. Wysadź mnie gdziekolwiek... - Jak zobaczysz pasujące miejsce, powiedz. Po drodze milczał, a ja patrzyłam w okno. Ciężko było tak siedzieć obok niego, chciałam, żeby się to wszystko wreszcie skończyło, skoro już nic nie można zmienić. - Tutaj. - Pokazałam najbliższy przystanek. Autobus właśnie odjechał i przystanek był pusty. Sasza wyhamował i wysiadł, pomógł mi się wydostać i posadził mnie na ławce. Pewnie też chciał, żeby się to jak najszybciej skończyło. Oparłam się plecami o plastikową ścianę, a on położył mi na kolanach komórkę i poszedł do samochodu. - Sasza! - zawołałam przestraszona, że zaraz odjedzie. Wrócił w milczeniu. - Wiem, że to głupie - uśmiechnęłam się - ale pocałuj mnie na pożegnanie. Pochylił się do mnie i zobaczyłam wyraz jego oczu. Poczułam się bardzo nieswojo. - Nie będzie romantycznego pożegnania. Jak wrogowie, to wrogowie. Powodzenia, kochanie. Szybko wrócił do samochodu i odjechał. A ja siedziałam i gapiłam się w pustkę, dopóki na przystanku nie zjawili się ludzie i nie zaczęli mi się przyglądać. Wybrałam numer Wieszniakowa. - Artiom - powiedziałam. Wieszniakow chyba osłupiał, a potem wrzasnął: - Olga, to ty... Boże... Przecież my ciebie... Gdzie jesteś, twoja mać? - Na przystanku. - Na jakim znowu przystanku?! - Huk go wie. Czekaj, zaraz zapytam... Przepraszam! - zawołałam. - Co to za przystanek? - Ulica Timiriaziewska - odparła z przestrachem jakaś kobieta. - Słyszałeś, co ludzie mówią? - Słyszałem, ja zaraz... Pojawił się piętnaście minut później, w tym czasie przyjechały jeszcze dwa autobusy, znowu zostałam sama i mogłam patrzeć w pustkę. Wieszniakow wyskoczył z samochodu i podbiegł do mnie. Objęliśmy się, on się śmiał, a po jego policzkach płynęły łzy, których pewnie nawet nie zauważył. - Wieszniakow, chcesz, powiem ci coś mądrego? - Zasuwaj. - Kocham cię. W szpitalu dostałam oddzielną salę, pod drzwiami postawiono ochronę. Nie pozwolono mi się nudzić, od rana do wieczora przychodzili odwiedzający. Dziadek chciał nawet dyżurować w nocy, ledwie zdołałam odwieść go od tego pomysłu, wytłumaczyłam, że w najbliższym czasie nie zamierzam wyzionąć ducha. Ritka przyniosła Saszkę w torbie i pies, szczęśliwy, ulokował się na pościeli obok mnie, ale potem zajrzała pielęgniarka i wygoniła go razem z Ritką.

Przychodzili również śledczy, chcieli wiedzieć, kto porwał mnie ze szpitala i jak znalazłam się na przystanku, ale niestety, nie mogłam im pomóc, bo przez cały ten czas byłam nieprzytomna i ocknęłam się dopiero na przystanku. Lekarze ostatecznie wszystko zaplątali, zaświadczając, że udzielono mi wykwalifikowanej pomocy - wychodziło na to, że wykradziono mnie po to, żeby wyleczyć. Gliniarzom się to wszystko nie podobało, ale musieli przełknąć. Wieszniakow i Dziadek również zadawali pytania i również słyszeli ode mnie to samo. Lalin o nic nie pytał, poklepał mnie po dłoni i powiedział: - Cudnie wyglądasz. - Nie kłam. - Komuś innemu mogłoby się nie podobać, ale ja pokochałbym cię nawet taką, w każdej chwili. - Nic z tego. Obawiam się, że przez jakiś czas nie będzie ze mnie pożytku na froncie seksualnym. - Nie ma pośpiechu, zaczekam. - Tak, obiecanki cacanki... - A więc miałaś rację - odezwał się już poważnie i pogładził moją dłoń. - I teraz też masz rację, dziewczynko. Postąpiłaś słusznie. Ludzie przychodzili, wychodzili, znów przychodzili, ale Tagajewa wśród nich nie było. Właściwie mogłam do niego zadzwonić, ale nie potrafiłam się na to zdecydować. W końcu nie wytrzymałam i spytałam Wieszniakowa: - A jak tam Timur? - Wiesz co, może pogadamy o tym później? - Spochmurniał. - Jak już zupełnie wyzdrowiejesz? - A co z nim? - wystraszyłam się. - Żyje? - A co mu się może stać? - Wieszniakow, nie podnoś mi ciśnienia, powiedz, co się dzieje. - Zwariował ten twój Timur. Odbiło mu, ostatecznie i nieodwracalnie. Dom wariatów to dla niego najlepsze miejsce. - No dobrze, a coś konkretnego? , - Wiesz co, może pogadamy o tym później? Przecież i tak na pewno się dowiesz. - Właśnie. To lepiej wal od razu. - No... - westchnął głęboko, chyba nadal nie był pewny, czy powinien mi o tym mówić. - Gdy się to wszystko wydarzyło... no, chyba faktycznie coś mu w mózgu przeskoczyło. I on... Artiom odchrząknął, popatrzył na mnie z bólem i dokończył szybko: - Zgarnął z bazaru wszystkich facetów o nazwisku Karimow, wywiózł za miasto i rozjechał swoim hummerem. - Jak to rozjechał? - zapytałam stropiona. - No, kołami, zrobił z nich krwawą miazgę. A weź pod uwagę, że Karimow to wcale nie jest rzadkie nazwisko. - Co on, zwariował? - wymamrotałam. - No przecież mówię. Kompletnie mu odbiło. Bandyta to bandyta, czego się po takim spodziewać. - I gdzie on jest? Uciekł czy go zamknęli? - Od wczoraj siedzi w „Szanghaju" z bezczelną gębą... A co mu zrobisz, świadków nie ma. Jego ludzie milczą jak partyzanci, a ci z bazaru, chociaż widzieli, jak ludzi łapali, to i tak nie złożą zeznań. A ci, których... sama rozumiesz, oni mogą zaświadczyć przeciwko memu jedynie na Sądzie Ostatecznym. Miasto huczy od plotek, jedne straszniejsze od drugich, ludzie mówią, że Tagajew sam siedział za kierownicą... Myślę, że to okropne przestępstwo pozostanie niewykryte... - To niemożliwe, on nie mógł...

- Zawsze ci powtarzałem... - Artiom skrzywił się i zirytowany machnął ręką. - Lalin urwie mi głowę, ale skoro już zacząłem mówić... Podrzucili nam prezent pod drzwi, dwa ciała, Karimowa i Wali. Poszukiwaliśmy ich, no to się właśnie znaleźli. Nasi mówią, że Karimowa wydali rodacy. Mnie to nawet nie Tagajew przeraża, nie to, że on coś takiego zrobił, w końcu to rzeczywiście bandyta. Przecież on ciebie... szczerze mówiąc, strach było na niego patrzeć, nic dziwnego, że mózg nie wytrzymał. Wczoraj jeden kapitan mnie wystraszył, starszy facet... Piliśmy razem piwo, a on mówi: „Pewnie, że Tagajew to bandyta, ale generalnie bardzo nam pomógł. Teraz ideowcy będą omijać nasze miasto szerokim łukiem, a jak się zjawi jeszcze jeden taki Karimow, to go swoi wydadzą, żeby czasem nie znaleźć się pod kołami". Wieszniakow sapnął. - A dzisiaj ktoś mi szepnął, że do Tagajewa pchnęli posłańca, tego z szaszłykami, podobno powiedział: „Twoją kobietę skrzywdzili, twojego syna zabili, pomściłeś ich, a teraz trzeba żyć dalej". Nie uwierzysz, ale szanują Tagajewa jeszcze bardziej. No powiedz, co się z ludźmi wyrabia? - Przekaż Timurowi - poprosiłam - żeby przyjechał. - A co, będziesz go umoralniać? Że nieładnie tak wujaszków, kołami?... Nie żartuj. Wilki, jeśli nawet żyją między ludźmi, to tylko na prawach jeńców. Zresztą, masz komórkę na szafce - opędził się niezadowolony Wieszniakow. - Ja nie mogę do niego zadzwonić. - No i dobrze - Artiom popatrzył na mnie z udręką i powiedział: - On nie przyjedzie. Przecież rozumie, że po tym, co zrobił... Ty masz z głową wszystko w porządku. Timur nie przyszedł, a ja nie zadzwoniłam. Pod koniec miesiąca wypisali mnie ze szpitala, zabrałam Saszkę od Ritki i wróciłam do swojego mieszkania, chociaż Dziadek nalegał, żebym zamieszkała u niego. Niedługo potem wróciłam do pracy, chciałam, żeby życie popłynęło jak zwykle i usiłowałam bez drżenia patrzeć na mamusie z wózkami i witryny z zabawkami dla dzieci do lat trzech. Aż pewnej nocy zadzwonił telefon i usłyszałam głos Łukianowa. - Witaj, kochanie. Chciałbym ci złożyć propozycję nie do odrzucenia - zaśmiał się i dodał poważnie: - Znajdź mnie. - Raczej dziwne zajęcie dla kogoś, kto zrobił wszystko, żeby cię stracić. - A może za bardzo się pospieszyłaś? - Zaśmiał się znowu. - To będzie zwykła zabawa w chowanego czy jest w tym jakiś ukryty sens? - Jest. - W takim razie podaj przyczynę, dla której miałabym cię odnaleźć. Głos Łukianowa zabrzmiał przymilnie, a ja poczułam się tak, jakby sam diabeł stanął obok mnie i szeptał mi do ucha. - Zastanów się. - Chyba jestem zbyt tępa. - Podpowiadam: siedmiomiesicczne dzieci są bardzo fajne. - Bzdura - powiedziałam twardo, ale jednocześnie poczułam ucisk w piersiach. - Twój syn ma niesamowite geny: mama żywotna jak kotka, a tatuś też nie od parady. Powiedział „syn", a mnie się zrobiło ciemno przed oczami, choć wiedziałam, że to niemożliwe. - Teraz to wymyśliłeś? - No coś ty, znacznie wcześniej. Myślisz, że po co wykradłem cię ze szpitala? - Jeśli wierzyć twoim słowom, po to, żeby być blisko mnie. - Oczywiście, jako jeden z wariantów. Dobry gracz zawsze ma ich kilka. - Jasne. Ale ja nie będę grała w twoją grę, Sasza. Moje dziecko umarło. - Możliwe. Ale już zaczęłaś mieć wątpliwości? - Sasza... - zaczęłam i urwałam. Mogłam powiedzieć mu to, co cisnęło mi się na usta, a mogłam zmilczeć. Co by to zmieniło?

Zaśmiał się i zapytał: - A czego spodziewasz się po wrogu? Współczucia? - Po tobie nie spodziewam się niczego. Potraktuj moje dziecko jako nagrodę pocieszenia. Ty dałeś mi psa, a ja tobie swojego syna. - Próbujesz grać twardziela, co? Nie potrwa to długo. Wiesz, jak teraz wyglądasz? Jesteś blada, prawie sina, pod okiem pulsuje ci żyłka, usta masz uchylone, jakby brakowało ci tchu, a oczy... Uwielbiam twoje oczy - odwróciłam się do lustra i uśmiechnęłam mimo woli. - No to jak, kochanie? Raz, dwa, trzy, cztery, pięć, szukaj mnie, jeśli masz chęć. - Zabroniono mi bawić się z niegrzecznymi chłopcami i w ogóle kazano siedzieć w domu. - Nie martw się. Jutro będzie nowy dzień. I wszystko się zmieni. Słodkich snów, Mała. Odłożył słuchawkę, a ja zaczęłam krążyć po pokoju. Powiedział: „twój syn". To nic nie znaczy, mógł znowu zajrzeć do mojej karty w przychodni... Jednak powiedział „twój syn" i byłam skłonna uwierzyć. - To niemożliwe - powtarzałam, chodząc od okna do drzwi, kilka kroków w jedną stronę, zakręt, kilka kroków w drugą... Kroki stawały się coraz szybsze, ruchy coraz bardziej gwałtowne. - To niemożliwe. Dziecko nie przeżyło. To brednie. Chwyciłam wazon ze stołu, cisnęłam o podłogę, chwilę później poleciały za nim inne przedmioty, siałam spustoszenie i wrzeszczałam: - To niemożliwe! Wrzeszczałam na cały głos, Saszka wył przestraszony i nic nie zdołało zagłuszyć cichego szeptu w duszy: „A może?". Od tamtej pory co noc dzwonił telefon, a gdy podnosiłam słuchawkę, słyszałam płacz dziecka. W czwartek nie wytrzymałam i pojechałam do kliniki, chociaż zabroniłam sobie nawet o tym myśleć. Mogłam poprosić Lalina, żeby dowiedział się czegoś o tym miejscu, i byłby to pierwszy krok na drodze do szaleństwa. Żeby nie zwariować, powinnam zapomnieć o tej klinice, ale zamiast zapomnieć, pojechałam tam. Właśnie trwał obchód, poproszono, żebym zaczekała w poczekalni. Usiadłam w fotelu i rozejrzałam się. Nieduży budynek dawnego przedszkola, ogrodzony teren... Poprzednim razem opuściliśmy go drzwiami wychodzącymi na północ, samochód stał w bocznej ulicy. Wejście główne znajdowało się naprzeciwko, brama otwarta, przed wejściem niewielki parking. W końcu zjawiła się jakaś lekarka, skinęła mi głową i zaprowadziła do gabinetu. - Słucham panią. - Chciałabym porozmawiać z właścicielem kliniki. To bardzo ważne. - Chętnie bym pani pomogła... A co się właściwie stało? - W październiku w państwa klinice leżała kobieta... Wiedziałam, że to wszystko nie ma sensu, że właściciel nie odpowie na moje pytania, a żadnych zapisów o moim pobycie nigdzie nie będzie, żadnego śladu, że w ogóle tu byłam. - Tak? Jak się nazywała? - Przywieziono ją bez dokumentów - powiedziałam, twarz lekarki nie zmieniła wyrazu. Bardzo chciałabym z nim porozmawiać. - Z Olegiem Siergiejewiczem? - Tak... myślę, że tak. - Obawiam się, że to niemożliwe - kobieta zacisnęła usta. - To takie straszne... Zginął trzy tygodnie temu. - Zginął? - Tak, potrącił go samochód przed wejściem. To okropne... Nie wiemy, co teraz będzie z kliniką. Dla nas wszystkich to straszny cios. Człowieka, który go potrącił, nie znaleziono do tej pory.

Lekarka westchnęła, a ja uśmiechnęłam się blado. No tak, lekarz nie mógł przeżyć, bo przecież wiedział... I obawiam się, że tylko on. Leżąc tu, nie widziałam nikogo prócz lekarza i Łukianowa. Żadnej pielęgniarki ani sprzątaczki. No, ale przecież ktoś pomagał mu przy operacji? A może nie... a gdyby nawet, to najprawdopodobniej też będzie miał wypadek. I teraz już nikt nigdy nie odpowie mi na pytanie, co się tu stało. Nikt prócz Łukianowa. - Nie ma pani nic przeciwko temu, że zajrzę do sali? Nie miała. Poszłyśmy wąskim korytarzem na koniec budynku. Wyjście na dwór, jeszcze jeden korytarz za szklanymi drzwiami. Teraz te drzwi były otwarte, wtedy Łukianow otwierał je kluczem. Dwie sale, leżałam w jednej z nich. Żaluzje w oknach, parawan, łóżko... Wszystko tak, jak zapamiętałam. - Często używa się tej sali? - Są niezbyt wygodnie umieszczone, jak sama pani widzi, daleko od innych. Nie przypominam sobie, żeby kiedykolwiek ktoś tu leżał. Kobieta, o której pani mówi, leżała właśnie tutaj? - Tak powiedziała. - Niewiarygodne - powiedziała lekarka, patrząc na mnie z powątpiewaniem. Mogę poprosić Lalina, on na pewno się czegoś dowie... Jakiś punkt zaczepienia musiał być. Może nawet ja zdołałabym go znaleźć sama, bez pomocy Lalina, Łukianow na pewno o to zadbał. Każde poszukiwania trzeba od czegoś zacząć. - Mogę tu trochę posiedzieć? - Lekarka popatrzyła na mnie zaskoczona, a ja czym prędzej skierowałam się do wyjścia. - Przepraszam... „Wszystko przewidział" - pomyślałam, idąc korytarzem. I dziś może świętować swoje pierwsze zwycięstwo. Ale drugiego już nie będzie. Nie będzie, nawet gdybym miała strzelić sobie w łeb. Napiszę na wielkiej kartce czerwonym flamastrem: „Moje dziecko nie żyje" - i będę na to patrzeć dopóty, dopóki nie wbiję sobie tego do głowy. Moje dziecko nie żyje. Ach, Sasza, Sasza... Jednak niczego nie zrozumiałeś. Wyszłam za bramę, obejrzałam się i oświadczyłam: - Nie było mnie tutaj. Ani wtedy, ani teraz. I wtedy zobaczyłam samochód Tagajewa. Drzwi hummera otworzyły się i Timur wysiadł. Podszedł do mnie bez pośpiechu, a ja ścisnęłam zęby, czując, jak ziemia ucieka mi spod nóg. - To tutaj? - spytał. Wiedziałam, co ma na myśli, ale nie chciałam wierzyć w to, co najwyraźniej było oczywiste. Jak mogłam mieć nadzieję?... - Myślałam o tym, żeby zrobić tu badania kontrolne - wymamrotałam, odwracając oczy. Głupie kłamstwo, które nikomu nie pomoże. Timur spojrzał na mnie z uśmieszkiem, odwrócił się gwałtownie, chcąc odejść, ale złapałam go za rękę. - Timur... dzwonił do ciebie? - Nie musiał nic mówić, i tak znałam odpowiedź, widziałam ją w jego oczach. - Timur, on to robi specjalnie. Wszystko wyliczył... Chce zmienić nasze życie w piekło, nie rozumiesz tego? Tagajew zrobił krok, próbując wyrwać dłonie z moich rąk, ale ścisnęłam jeszcze mocniej. - Spójrz na mnie, Timur, spójrz na mnie! Dziecko nie żyje. Jestem matką, poczułabym. Ono nie żyje. Nie pozwól mu bawić się naszym życiem. Najlepsze, co możemy zrobić, to posłać go do diabła. Proszę cię, Timur... Patrzyliśmy sobie w oczy, a ja ściskałam jego dłonie jeszcze mocniej, bojąc się je puścić. - Dzwoni do ciebie co noc? - zapytał bardzo cicho, przełykając gulę w gardle. - Tak - odparłam żałośnie. - I co robisz? - Nic. Bez słowa odkładam słuchawkę. - A potem? - szepnął. A ja skuliłam się, myśląc, że przede mną kolejna noc, a potem jeszcze jedna i jeszcze... Zacisnęłam zęby, żeby nie krzyczeć z przerażenia, a Tagajew nagle objął mnie i przytulił. - Wybacz mi... - Co? - przestraszyłam się.

- Wybacz, że cię zostawiłem, że cię nie ochroniłem, że przez te wszystkie noce byłaś sama... Ja... w tobie jest więcej męstwa niż w dziesięciu takich głupich twardzielach jak ja. Staliśmy objęci, budząc zdumienie przechodniów, on gładził moje włosy, a potem wytarł mi łzy z twarzy i zaprowadził mnie do samochodu. - W tym stanie nie powinnaś siadać za kierownicą. - Timur uśmiechnął się i pomógł mi wsiąść. Włączył silnik i płynnie ruszył z miejsca. - Chciał, żebyś z nim wyjechała? - spytał po jakimś czasie. Skinęłam głową. - A ty odmówiłaś. Dlaczego? Odwróciłam się do okna. - Przecież wiesz. - Tak. Wiem i spróbuję nie powtarzać cudzych błędów. Póki żyjemy, poty jest szansa wszystko naprawić - pomilczał chwilę i powiedział: - Gdy pomyślałem, że ty... że cię straciłem, byłem gotów zapłacić każdą cenę, żebyś tylko wróciła, niechby nawet do innego, byleś wróciła, niechbym nawet nie miał cię nigdy zobaczyć, żebym tylko wiedział, że jesteś. - Słyszałam cię tam, w parowie. Nie chciałam sprawiać ci bólu. Nigdy. Tamtej nocy też nie. Dlatego pomyślałam, że muszę wracać. To ty mnie wyciągnąłeś. Ostrożnie pogładził moją rękę, a potem trzymał ją w swojej dłoni, nie wypuszczając aż do samego domu i prowadząc samochód jedną ręką. Saszka powitał nas radosnym piskiem. Timur przykucnął, podrapał go za uchem. Nie zdjął butów ani kurtki i nie wiedziałam, czy wyjdzie, czy zostanie. Stałam z boku i patrzyłam, jak drapie psa. - Wiesz, o czym pomyślałem? - odezwał się, podnosząc głowę. - A może byśmy tak zagrali w szachy? - Myślę, że to naprawdę wspaniały pomysł - zgodziłam się z entuzjazmem. Zdjął kurtkę, powiesiłam ją w szafie, a radosny Saszka przyniósł Timurowi kapcie. Potem pies zajął swój ulubiony fotel, a Timur zaczął ustawiać figury na szachownicy. - Zrobić herbatę? - zapytałam. - Oczywiście. Zagramy w szachy, a potem pójdziemy z Saszka na spacer. Nie masz nic przeciwko temu, że to ja będę odbierał telefony? Następnego dnia pojechałam do centrum handlowego po zakupy. Wsadziłam Saszkę do wózka na zakupy, pies rozglądał się na boki, a ja pytałam go o radę, co kupić na kolację. W pewnej chwili zauważyłam w kawiarni Ninę Zotową. Siedziała przy stoliku z córką, dziewczyna coś jej opowiadała, a kobieta kiwała głową, pijąc kawę. Zapłaciłam za zakupy i poszłam do wyjścia, gdy nagle usłyszałam swoje imię. Obejrzałam się. Teraz Zotowa siedziała w kawiarni sama i właśnie machała do mnie ręką na powitanie. Ja też jej pomachałam i już miałam pójść dalej, ale mimo wszystko podeszłam do niej. - Dzień dobry, Olgo - powiedziała z uśmiechem. - Pięknie pani wygląda. Usiądzie pani? Usiadłam, a Saszka popatrzył na mnie z pretensją, jakby chciał powiedzieć: „I znowu będzie gadać, a obiecała spacer". Rzuciłam mu piłeczkę, żeby umilić psu czekanie, zaczął się kręcić wokół stołu. - Ma pani śmiesznego psa. - On uważa się za genialnego. Nina zaśmiała się, przyglądając Saszce, ja też mu się chwilę poprzyglądałam. - Co u pani słychać? - zapytała, pewnie już żałując, że mnie zawołała. - Wszystko znakomicie. A jak zdrowie Leny? Kobieta spoważniała. - Chwalić Boga... Mam nadzieję, że ten koszmar należy już do przeszłości. - Słyszałam, że niedługo będzie rozprawa Julii? - Tak. Ma dobrego adwokata, ale... Nie sądzę, żeby nam się udało. Chciałabym, żeby się to wszystko wreszcie skończyło. Śledztwo nadal w toku i...

- W toku? - Tak. Myślałam, że pani wie. Do tej pory nie wiedzą, kto zabił Bokowa, są różne wersje... Zapewne zamordował go Karimow, może zaczął podejrzewać, że Boków wie coś o planach porwania... - Boków zapewne nie doniósłby na Julię, ale... myślę, że to bardzo wygodna wersja. - Co chce pani przez to powiedzieć? - spytała czujnie, a ja spojrzałam jej w oczy. - To pani zamordowała Bokowa, Nino Konstantynowna. Odsunęła się wystraszona, nawet otworzyła usta, żeby odpowiedzieć ostro, a potem niespodziewanie przytaknęła. - Skąd pani... Zresztą, jestem pewna, że pani od samego początku... Julia jest moją córką. - Wiem - odparłam. - Wie pani? - Jak inaczej można było wyjaśnić pani zachowanie? Pamięta pani nasze ostatnie spotkanie? Opowiadała mi pani o swoich podejrzeniach po telefonie Alika Karimowa, jednocześnie z uporem broniąc Julii. Mógł być tylko jeden powód: Julia jest pani córką. Informacje, które udało mi się zdobyć do tego czasu, tylko utwierdziły mnie w tym przekonaniu. Ale pani przekonywała mnie, że Julia jest córką pani zmarłego męża. Jaki sens miało to kłamstwo? Na pierwszy rzut oka żadnego, a jednak sens był. Gdyby powiedziała pani wtedy prawdę, automatycznie stałaby się podejrzaną numer jeden. Boków pozbawił panią kiedyś dziecka oto i powód morderstwa. Dalej wszystko było proste. Miała pani możliwość niepostrzeżenie wyjść z domu, używając tylnej furtki. O ewentualnym spotkaniu Bokowa i Julii również mogła się pani dowiedzieć. Pani nerwowość tamtego ranka, gdy jego ciało znaleziono na skwerze, ta próba samobójcza... - Ma pani rację. Wszystko pani opowiem, chce pani? - Jeśli pani tego chce - wzruszyłam ramionami. Westchnęła spazmatycznie i, nie patrząc na mnie, zaczęła opowiadać. - Mieszkaliśmy wtedy na północy, niewielka jednostka zagubiona wśród śniegów. Mama nalegała, żebym przeniosła się do niej, ale nie chciałam zostawić męża. Ciąża była zagrożona i położono mnie na oddziale. Kobiety w szpitalu ciągle opowiadały sobie, że dzieją się tam straszne rzeczy. W tamtym regionie są jakieś problemy z ekologią, na jeden poród pięć poronień, zdrowe dziecko to w ogóle ewenement. Słuchałam tego wszystkiego, ale traktowałam jak głupie bajdy. I nawet gdy przeniesiono mnie do oddzielnej sali w odległym skrzydle, niczego nie podejrzewałam. Dziewczynka urodziła się w ósmym miesiącu. Mnie wypisali, a ona została w szpitalu. Nie mogłam do niej pojechać, nie było jak, musiałam czekać, aż ktoś z jednostki będzie jechał do miasta, a w mieście nie było się gdzie zatrzymać. Jedyne, co mogłam zrobić, to latać do sztabu, żeby dzwonić do szpitala i dowiadywać się, jak czuje się moja córka. Przez cały tydzień mówili mi, że wszystko w porządku, a w poniedziałek... powiedzieli, że zmarła poprzedniego dnia wieczorem. Nie umiem opisać, co się wtedy ze mną działo. Nie mogłam w to uwierzyć, nie potrafiłam znaleźć sobie miejsca. Dopiero trzy dni później mąż mógł pojechać do miasta, ale mnie nie zabrał, uważał, że tak będzie lepiej. Nie widział dziecka. Naopowiadali mu Bóg wie czego, że dziewczynkę już pochowano, że takie mają przepisy... Podpisał wszystkie dokumenty i wrócił. Gdy powiedział mi o tym... Nie uwierzyłam, chciałam jechać do szpitala, a on powiedział, że wariuję, że wymyślam niestworzone historie, że nie chcę pogodzić się z tym, co oczywiste. Zabronił mi o tym mówić, ale ja przez te wszystkie lata wiedziałam: moje dziecko żyje. Pięć lat temu poznałam pewną lekarkę i opowiedziałam jej moją historię. Pokazałam wypis i ona utwierdziła mnie w przekonaniu, że dziewczynka nie zmarła: według niej diagnoza była stekiem bzdur. Ale jak tu po tylu latach dowiedzieć się czegokolwiek? Gdzie szukać ludzi, którzy wtedy tam pracowali?... - machnęła zrezygnowana ręką. - A potem zjawił się Boków i powiedział, że moja córka żyje. Nigdy w to nie wątpiłam! Mówił, że zdecydował się na to

przestępstwo dla żony... Błagał o wybaczenie. Nie potrafił odnaleźć się w nowej rzeczywistości, żyli we trójkę z jego emerytury. Potem zachorowała jego żona, sprzedali mieszkanie, żeby opłacić operację, ale operacja nie pomogła. Po śmierci żony postanowił nas odszukać. Ale nie powiedział mi, że jest nieuleczalnie chory. Tego dowiedziałam się dopiero od pani. Co było dalej, już pani wie. Córka wróciła do mnie, odzyskałam ją po tylu latach, ale... czułam się tak, jakby w moim domu zamieszkał obcy człowiek. Próbowałam, starałam się, żeby naprawdę stała się moją córką, ale chyba tylko pogarszałam sytuację. - Czemu jej pani nie powiedziała? - Nie wiem. - Bezradnie rozłożyła ręce. - Wychowała ją kobieta, którą kochała... Myślę, że nie uwierzyłaby. A nawet gdyby uwierzyła, pozostałyby wątpliwości. Myślałam, że może z czasem, jak się do siebie przyzwyczaimy, jak się polubimy, wszystko ułoży się samo. A gdy zadzwonił tamten człowiek i zażądał pieniędzy za porwaną córkę, gdy poznałam głos chłopaka Julii..." Nie chciałam wierzyć, że brała udział w porwaniu, ale wiedziałam, że tak właśnie było. Ona i jej kochanek bawili się życiem siostry: nawet jeśli nie domyślała się, jakie on ma plany, to wszystko wydarzyło się dlatego, że... Boków zniszczył życie nam wszystkim: mnie, Lenie, Julii... Wie pani, on był do niej po swojemu przywiązany, pocieszał mnie, mówił, że wszystko się ułoży... Widywaliśmy się od czasu do czasu, tak żeby Julia o tym nie wiedziała. Tamtego ranka chciał ze mną porozmawiać, prosił, żebym przyszła na skwer. Niepokoiła go znajomość Julii i Karimowa, może coś podejrzewał, nie wiem. W jego głosie był autentyczny niepokój, a ja czułam się okropnie. I gdy zadzwonił... wstąpiłam do garażu, znalazłam linkę i poszłam na spotkanie z nim. Siedział na ławce, podeszłam od tyłu i... sama byłam zdziwiona, jak łatwo to poszło. Zamordowałam go, nie czując ani strachu, ani żalu. Proszę nie myśleć, że to była zemsta. Wcale nie. Tak naprawdę najgorsze było nie to, że przez dwadzieścia lat moja córka żyła gdzie indziej, nie moje łzy i ból... Najstraszniejsze było to, że nie potrafiłam już kochać własnej córki. Swojego dziecka. Starałam się, ale nie mogłam... - zamknęła oczy i westchnęła, a ja zawołałam Saszkę i wstałam, chcąc wyjść. - Co mam zrobić? - Nina złapała mnie za rękę. - Niech pani powie, co mam zrobić? Iść na milicję i przyznać się do wszystkiego? Myślałam o tym... Sądzi pani, że powinnam? Delikatnie oswobodziłam rękę. - Musi pani sama podjąć decyzję. Nie mnie panią sądzić. Nie mnie. koniec