Bukiety kompozycje i wzory - Effelberg A

A n n a E ffe lb e rg

M a t e r ia ł y , t e c h n ik i

I NIECO TEORII KOMPOZYCJI Co należy wiedzieć, przy tw orzeniu kompozycji kwiatow ych? Z jednej strony są to podstaw owe inform acje praktyczne; w iązanie drutem , form ow anie wieńca, przycinanie łodyg. Dochodzi do tego znajom ość m ateriałów - jak im i dysponuje się roślinam i i kw iatam i, ja k m ożna je wykorzystać? Ja k ie są potrzebne dodatki? Ja k ie naczynia są odpowiednie dla jakiego rodzaju kompozycji kw iatow ej? W yjaśnienie sobie tych aspektów twórczych wzbogaca obcowanie z kw iatam i. Intensyw ne oglądanie roślin, m ających stanow ić kompozycję, je s t rów nie w ażne, ja k świadomość tego, jak ie konsekw encje powoduje każde z w ielu możliwych rozstrzygnięć - dobór kw iatów , naczynia, m iejsca. Zachęcam P a ń stw a do rozw ijania w łasnej twórczości.

M a t e r ia ł Narzędzia od lewej: O Nożyczki do cięcia kwiatów i gałęzi O Nóż do kwiatów ciętych O Nożyczki, łyka, wstążki itp. O Obcążki do drutu

od lewej: O Łyko naturalne, które należy przed użyciem zamoczyć w wodzie, aby było giętkie i nie łamało się O Paski do wiązania bukietów O Konopie w dwóch kolorach, do wiązania w miejscach bardziej widocznych O Zielone łyko do bukietów w prak­ tycznym zasobniku O Różnokolorowe łyko do wiązania w miejscach widocznych

8

,

Materiały do wiązania

od lewej: O Obręcz do wiązania wąskich wieńców adwentowych O Cienkie, srebrne druty służące do umocowania lekkich rzeczy O Kolorowe druty używane do wiązania w widocznych miejscach na przykład naczyń otulonych mchem Uwaga: szare druty rdzewieją. O Druty, nawinięte na drewienko, przydatne do wiązania wieńców O Tak zwane patentowe klamerki do przytwierdzania płaskich materiałów O Druty różnej długości i grubości do przymocowywania większych elementów Materiały pomocnicze do ikebany od lewej w górnym rzędzie: O Nitka nylonowa 0 Tzw. pinholder, który z pomocą taśmy przylepnej (widocznej na prawo) służy do przymocowania masy gąbczastej do gładkiego podłoża. Obok papier kauczukowy 1 podlepiony papier krepowy w szpulach do okręcania drutu i innych materiałów pomocniczych od lewej w dolnym rzędzie: O Rurki na wodę, z których dwie owinięte są taśm ą kauczukową O Rozpylacz wody O Blok masy do osadzania roślin, który przed użyciem należy odpowiednio przyciąć i włożyć do wody O Dekoracyjny papier krepowy 9

N a c z y n ia Z POMOCAMI DO IKEBANY

Korzenie, pnie i gałęzie, jako pomoc do ikebany, spełniają dwie funkcje; w swoim rustykalnym efekcie są przyjemne optycznie, a równocześnie dają techniczną możliwość podparcia. Wciśnięte w naczynie kraty z gałęzi dają wyraźne podziały. Dobrym środkiem pomocniczym są gałęzie związane w kilku miejscach. Krzemienie, muszle i gałki wyglądają efektownie w szklanych naczyniach. Siatka druciana bywa w różnych wielkościach - lakierow ana nie rdzewieje. Stosowana jako krata, lub w formie kłębka, nie powinna być widoczna. W połączeniu z kam ieniam i utrzym a naw et duże gałęzie. Płytka do ikebany powinna być najpierw przycięta, a potem długo moczona. Zaleca się ją tak dopasować, aby pozostawić szparki umożliwiające dolewanie wody. W płaskich m iskach pinholder

10

należy przylepić specjalną m a?ą i umocować nią wilgotną płytkę. Zaschnięte pozostałości tego kitu dają się potem usunąć jedynie rozpuszczalnikiem. Całość przykrywa się liśćmi, piaskiem żwirkiem itp. Niektóre kwiat; trzym ają się dobrze w p ły tce.: przykład kwitnące krzewy, bez. niezapominajki, anemony, fiołki alpejskie i cierniernik b ia ły . Praktyczny jeż na kwiaty, zwany także kenzanem . jest do nabycia w różnych wielkościach i kształtach. Je st stabilny, mocny i do wielokrotnego stosowania. Kenzan nie nadaje się jednak do transportow ania kompozycji. Przed wetknięciem przycina się kwiaty prosto, a gałęzie skośnie. Rurki na wodę nadają się świetnie dla kilku ciętych kwiatów w kompozycji. Najpierw nalewa s wodę, a potem umieszcza świeżo nacięte łodygi. Co jakiś czas należy ewentualnie uzupełniać wodę.

Sączy nie twórczo przekształcone od lewej (rys. str. 10): D Zwykła gliniana doniczka, którą przybrano płaskim mchem (mech lapoński). W rym celu przykłada się kawałki m ch u i wiąże tak, że powierzchnia r. czki znika całkowicie pod mchem ' Waza przybrana mchem. Barwne d ru ty stanowią również akcent dekoracyjny D Miska na rośliny, przybrana sia n em , umocowanym kolorowym łykiem. Równie dobrze można ■-zezynie okleić liśćmi, jałowcem czy trawami i w ten sposób wzbogacić optycznie

Pomoce do ikebany górny rząd od lewej: O Kubeł z siatką drucianą w koszu O Miska z wpasowaną płytką do osadzania roślin, przysypaną częściowo piaskiem O Miska z muszlami dolny rząd od lewej: O Krata z powiązanych gałązek wciśnięta w miseczkę O Miska z jeżem na kwiaty (kenzan) O Naczynie ze szklanymi gałkami O Miska z tzw. pinholderem, jako podparcie płytki

11

t e c h n ik i

____

Kokardy wiązane drutem W stążkę układa się najpierw w pętlę tak, żeby krótki koniec zwisał z lewej strony (na lewo). Potem układa się praw ą ręką drugą pętlę (na prawo) i lewą ręką zaciska w środku ta k pow stałą kokardę. Teraz przekłada się haczykowato zgięty d ru t przez środek (na lewo). W końcu owija się ściśle i mocno przy kokardzie krótki koniec długim końcem drutu (na prawo).

____________ 12

Mocowanie drutem różnych m ateriałów jest jedną z podstawowych umiejętności w kształceniu kwiaciarza i należy do jego codziennej praktyki, jak np. to, że łodyga kw iatu m a mieć podpórkę od środka dla nadania jej odpowiedniego przechyłu w bukiecie panny młodej, czy aby po prostu przedłużyć suchy kwiat. Tu, na tych stronach, chodzi o to, żeby przedstawić rozmaite funkcje mocowania drutem , jak spinanie kokard, przedłużanie łodyg, owijanie rurki na wodę i mocowanie jej. Zauważycie wkrótce, że korzystnie jest stosować różne druty. Dobrze je st przy zakupie poradzić się fachowca.

Jeśli d rut jest zbyt gruby łamie się łodyga, jeśli zbyt cienki nie daje należytej stabilności. Jeszcze wskazówka; gdy chcesz okręcić d ru t wokół gałęzi (jak pokazano na str. 13 na górze najlepiej ująć długi koniec d rutu od dołu, aby go lepiej owinąć wokół gałęzi i krótszego końca drutu. W ten sposób przedłuża ¿:ę dźwignię i drutowanie staje się łatwiejsze. Trzeba trochę wprawy, lecz właśnie te podstawowe technik: wprowadzają wielkie ułatwień:e przy układaniu rozmaitych kompozycji. Z wielkiej, własnoręcznie związanej drutem kokardy, możes: być dumny.

Mocowanie drutem gałęzi Zagięty d ru t kładziemy na gałęzi i lewą ręką przytrzym ujem y w górze. P raw ą ręk ą owijamy równocześnie długi koniec d ru tu wokół krótszego końca i wokół gałęzi. Końce d ru tu mogą być także równie długie. Jeśli d ru t je st zaostrzony, pozostawia się szpiczastą stronę dłuższą, gdyż może być pomocna przy zamocowaniu. Grubość d ru tu uzależniona je st od ciężaru, stabilności i długości gałęzi.

Rurki na wodę N ajpierw należy rurkę (można ją nabyć w kwiaciarni) napełnić wodą (na lewo). Potem można ją owinąć, na przykład cienkim mchem lapońskim (na prawo) albo taśm ą kauczukową (poniżej n a lewo). Potem ru rk ę mocujemy drutem w dekoracji kwiatowej. Dla kam uflażu drapuje się ją gałązką bluszczu (poniżej na prawo). Wieczko je st bardzo szczelne i woda naw et wtedy nie wypływa, gdy ru rk a je st umieszczona poziomo. Gałązki m uszą być na tyle grube, żeby wypełniały otwór do wetknięcia.

13

K w ia t y c ię t e Jak zadbać o kwiaty cięte Kilka wskazówek przy zakupie i zabezpieczaniu kwiatów: 0 Zaleca się odwiedzić dobrą kwiaciarnię, ponieważ tam , dzięki fachowemu zaopatrzeniu, zapewniona je st dobra jakość 1 świeżość roślin. O Przy wielkim popycie, a więc w okresie świąt, trzeba liczyć się z tym, że oferowany jest, w większej mierze, m ateriał stary. 0 Odnośnie świeżości i jakości istnieją pewne wskazówki: nieczyste, miękkie łodygi i brudna woda wskazują na złą pielęgnację 1 dłuższe, na ogół przebywanie w wazie. O Kwiaty, które m ają m iękkie łodygi i obwisłe liście, nietypowe dla swojego rodzaju, wskazują na to, że hodowane były nie w sezonie, np. róże w zimie. O W zimie należy unikać kupna roślin w pąkach, ponieważ kw iat prawdopodobnie się nie rozwinie. O Kwiaty kupione we właściwym im czasie kw itnienia wykazują z reguły dobrą jakość i trwałość. O Kwiaty ogrodowe są dojrzałe do cięcia, gdy ich pąki m ają już właściwy kolor (hiacynty, lilie, tulipany, narcyzy i gladiole) albo jeśli kwiecie jest już względnie rozw arte (ostróżki, goździki, m argerytki, lwie paszcze, bławatki). U róż płatki kielicha powinny być odgięte do dołu. O Nie należy ciąć kwiatów w południowym upale i przy ostrym wietrze.

O Liście i pędy szybko więdną bez wody i dlatego należy cięte w ogrodzie łodygi na miejscu wstawić do wody. Kupione, cięte kw iaty natychm iast w domu należy przyciąć i wstawić do wazy. O Kwiatom przedłuży się świeżość, jeśli przez noc potraktuje się je w następujący sposób: opatulone w papier, wstawić głęboko do w iadra z letnią wodą i wynieść w chłodne i ciemne miejsce. O Najlepsze jest przycięcie w przegotowanej wodzie albo odstałej przynajmniej 12 godzin. O Łodygi kwiatów należy wtedy całkowicie obrać z liści w części (jednej trzeciej wysokości), aby w wodzie nie gniły. U góry też część liści usunąć, dla zm niejszenia parowania. O Kwiaty, które po ucięciu trudno „do siebie przychodzą” należy mocno skrócić. O Łodygi ucina się z reguły ostrym nożem, skośnie z góry na dół, m ięsiste łodygi cięte są prosto. O Gałęzie skraca się nożem skośnie i dodatkowo nacina. 0 Łodygi, które wydzielają soki, należy po ucięciu włożyć na krótko do gotującej wody. Tak samo słoneczniki, dalie 1 chryzantemy. O Najlepiej nacinać kwiaty codziennie. O Naczynia m uszą być absolutnie czyste, dla uniknięcia szybkiego rozwijania się bakterii. 0 Środki utrzym ujące świeżość przedłużają trwałość. Są środki skuteczne dla wielu różnych rodzajów kwiatów, są 1 takie, które działają tylko na określone kwiaty. Przy stosowaniu tych środków odpada częsta zm iana wody i codzienne nacinanie. Proszę przestrzegać podanego sposobu dozowania. Należy też wiedzieć, że środki utrzym ujące świeżość są obciążeniem dla środowiska.

Wiązanie bukietu 1. Najpierw przygotowuje się cięte kwiaty, usuw ając liście w 1/2 długości od dołu, ta k aby również późniejsze miejsce w iązania pozostało oczyszczone. Kciukiem, palcem wskazującym i średnim lewej ręki ujmuje się pierwszy kw iat w miejscu późniejszego w iązania. Trzyma się przy tym ta k łodygi, że kw iat odchylony je st lekko na prawo

2. Przekłada się potem praw ą ręką drugi kw iat odchylony n a lewo i dociska lewym kciukiem do pierwszej łodygi.

3 i 4. W szystkie następne kw iaty kładzie się w tym samym k ierunku co drugi, ale bardziej odchylone od poprzedniego.

5. Tak postępuje się, aż bukiet je st gotowy. Jeśli sk ład a się z wielu kwiatów, należy go w trakcie tego obracać, aby był zaokrąglony.

6. W miejscu w iązania powstaje sp irala bez skrzyżowań.

7. W reszcie przytrzym uje się mocno lewym kciukiem krótszy koniec taśm y z łyka i okręca dłuższym końcem w miejscu wiązania.

8. Potem ściąga się łyko praw ą rę k ą i okręca mocno kilkakrotnie wokół najcieńszego miejsca bukietu. Teraz można odłożyć kw iaty, wiążąc końce ły k a w węzeł.

15

P odstaw y Jeśli zamierza się wykonać dekorację kwiatową do m ieszkania, należy wziąć pod uwagę:

p l a n o w a n ia

Przyroda

Określone miejsce w m ieszkaniu „wymaga” określonej dekoracji kwiatowej, na przykład stół jadalny czegoś płaskiego. Wtedy wybiera się kwiaty i kolory do kompozycji.

Miejsce

Określone naczynie, na przykład wąska, wysoka szklana waza m a mieć dekorację kwiatową. Szuka się więc najpierw miejsca w m ieszkaniu i uwzględnia tło i podłoże. Należy spróbować, czy lepiej postawić wazę wysoko czy nisko. Potem wybiera się kwiaty. Należy rozważyć najpierw, jakie istnieją możliwości kompozycji. Czy m a to być coś wijącego się, spływającego w dół, czy też coś co oplata wazę, stanowiąc kontrast z jasnym , pionowym kształtem szklanego cylindra? Czy m a to być kw iat pojedynczy i wysoki? Albo może wybrać kwiat, który ledwo wystaje znad brzegu wazy i stanowi jedynie akcent.

Naczynie

Gdy z jakiegoś powodu chcemy zrobić dekorację, wtedy nasuw a się pytanie, jak m a ona wyglądać: lekko, delikatnie, czy raczej rustykalnie, wesoło, ciepło czy może chłodno, romantycznie, marzycielsko, prosto czy zdecydowanie elegancko? Trzeba teraz rozważyć, jakie kwiaty podkreślają zamierzony efekt, jakie wybrać kolory, m ateriały i naczynia i jaki rodzaj kompozycji byłby najlepszy. W lecie na przykład wyki wyrażają delikatność i ulotność, m argerytki, bław atki, m ak i traw y radość letniej obfitości, liść grzybienia białego w płaskiej, szklanej misce wyraża orzeźwiający chłód.

Powód

N atura, na przykład łąka, zachęca do dekoracji kwiatowej. Tu trzeba zadecydować, które z wielu wrażeń przekazywanych nam przez łąkę mogą znaleźć wyraz w mieszkaniu. Mogą to być na przykład liczne, drobne, barwne punkty. W tym wypadku aranżuje się kwiaty tak, aby spotkało się wiele rozmaitych kolorów. Albo przeciwnie, m ają to być interesujące, wielkie, kolorowe plamy bieli, żółci i zieleni. Wtedy łączy się poszczególne rodzaje kwiatów tak, że tworzą barw ną płaszczyznę. Może na spacerze istotne znaczenie m iała gra krzyżujących się traw ? Wtedy należy wybrać kolory stonowane, naczynie o wąskim, podłużnym otworze, np. kwadratowe koło. W nim kwiaty mogłyby być tak ułożone, żeby stały obok siebie, a skrzyżowanie ich było widoczne. Szkło można dodatkowo postawić wysoko. Może jest to określony aspekt natury, który nas szczególnie poruszył i zainspirował do twórczej wypowiedzi. Może to być przykładowo wyraźna tendencja roślin kierowania się do światła, do słońca. Przedstawić to można biorąc słoneczniki o równych łodygach, których główki wygięte są w jednym kierunku. Albo tak układa się formę pnącą, np. rdest, że skłania się ona w bok, ale swoimi czubkami pnie się ku górze. Istnieje wiele możliwości transponow ania tych spostrzeganych związków natury. Chcemy na przykład oddać nastrój pory roku, jak spokój, ale i siłę wczesnej wiosny. To się nam uda, jeśli między wieloma suchymi formami, jak winorośl albo gałązki przemycimy kilka wiosennych kwiatków albo włączymy do suszonych, możliwie

łam anych traw , jeden lub dwa wiosenne kwiaty. Miło jest także wykonać „gniazdo” z suchych powoi, w środku których na wpół ukryty znajduje się bukiecik wiosennych kwiatów. To je st tylko parę przykładów, ja k inspiruje nas przyroda. Rozmaite są również możliwości, przedstaw iania. Możemy pewien aspekt, ja k ruch w określonym kierunku, podkreślić przez powtórzenia. Liczne traw y wygięte na prawo czy lewo, przekazują wrażenie łąki, po której hula wiatr. Dalszą możliwością jest aranżowanie roślin inaczej, niż zwykliśmy widzieć je w naturze. Gdy na przykład przedstawim y kw itnącą gałąź kasztana tak, że kwiecie skłania się w dół, a nie do góry, możemy zauważyć, że wiele poszczególnych kwiatów dalej odwróconych je s t ku górze (patrz str. 38). Gdy chce się przekazać w rażenia natury przychodzi z pomocą wychwycenie jednego czy kilku jej szczegółów. I tak przecież niemożliwe jest przekazanie wszystkich jej wspaniałości. Przedstaw ia się ona wokół jako całość we w spółdziałaniu ziemi i nieba, głębi i dali, burzy i wiatru. Operowanie kw iatam i to tylko wycinek. A to oznacza dla kompozycji, że nie można po prostu kopiować tego co widzimy w przyrodzie, gdyż im bardziej jednoznacznie i konsekwentnie wyrażamy jakiś określony aspekt, tym wyraźniej obserwujący odczuwa w tym zamysł. Jego zdolność postrzegania będzie wtedy albo potwierdzona albo rozwinięta i wzmocniona. Spostrzeże on, że je st to twórczość świadoma i ukierunkow ana, a nie przypadkowe zestawienie. Określony kw iat, gałąź czy traw a, są punktam i wyjściowymi

Materiał

dla kompozycji. J a k właściwie ten kw iat m a być eksponowany; sam, czy z wieloma z jego rodzaju, czy też razem z innymi kwiatam i, z długą czy krótką łodygą, ustawiony prosto czy ukośnie, a także w jakim naczyniu, w jakim miejscu, mieszkaniu? Czy kw iaty jednego rodzaju m ają być rozdzielone innymi, czy razem zestawione? Aby określić wyjątkowość kw iatu można także w wyraźnie sztuczny sposób ustawić i przyporządkować go podobnym z jego rodzaju, lub zestawić z innymi kwiatam i. Można przekazać harm onię kształtów, ruchów i kolorów. W rażenie, które chciałoby się przekazać, może być zaw arte w kielichu kwiatu. W takim razie byłoby właśnie słuszne skrócić łodygę tak dalece, że uwaga oglądającego byłaby skierowana jedynie na kwiat. J e s t to interesujące w wypadku rozkwitłego am arylisa, ale i w okrągłej formie goździka. Są jednak kwiaty, których nie można tak bardzo skrócić, gdyż straciłyby swoje cechy typowe - na przykład lwie paszcze. O wrażeniu może decydować niezwykły ruch łodygi albo dziwaczna gałąź. Należałoby wtedy tak dobrać naczynie, kolory i układ, że w łaśnie ten aspekt byłby podkreślony. Urok kompozycji objawiałby się w przeciwstawieniu specyficznemu ruchowi spokojnych elementów, w postaci okrągłych kształtów kwiatów czy statycznych naczyń. Może je st to „m aterialność”, działanie ciekawej faktury, na przykład gładkość i transparencja kw iatu kosmei czy jedw abista miękkość niektórych róż. Wtedy należałoby starać się to podkreślić, przyporządkowując tej gałęzi inną - błyszczącą gładkość głogu albo mięsiście miękkie kwiaty klem atisu.

17

Wielość różnych kolorów i form tylko by to rozpraszała. Jeżeli efekt kolorystyczny kw iatu m a być zaakcentowany to istnieje wiele możliwości. Efekt mógłby być wzmocniony, jeżeli przejmą określony kolor inne kwiaty, zintensyfikuje się przez „sąsiadów”, na przykład czerwień, aż do oranżu, można także to osiągnąć w kolorach przytłumionych. Świetlistość oranżu mogłaby być spotęgowana w jej cieple i blasku przez chłodne przeciwieństwo niebieski, turkus, różowy. Dzieje się z Tobą podobnie? Masz bogato zestawiony bukiet z różnorodnością form i kolorów, kwitnących kwiatów i zielonością różnego pochodzenia i z różnych pór roku — cieszysz się nim. Widzisz, że jest piękny i dekoracyjny. Taki bukiet nie m usi kierować uwagi na jakieś aspekty N atury. Nie gra w nim dominującej roli jakiś określony rodzaj kwiatów. J e st to właśnie interesujące powiązanie rozmaitych elementów, harm onijne wyważenie i to właśnie się podoba. Przy wielkiej rozmaitości kształtów kwiatów, ich wielkości, ruchu łodyg, faktur, kolorów istotne jest, żeby spokojny,

Wielość

regularny kontur nadał całości dzieła optyczny spokój. I tutaj obowiązuje stwierdzenie: im wyraźniejszą ma się świadomość efektów, które chce się osiągnąć, tym mocniej wciąga to i porusza obserwującego. Gdy na przykład zam ierza się osiągnąć efekt bogaty i wspaniały, emanujący ciepło i miękkość, to wybiera się kwiaty w kolorach przytłumionych w obrębie czerwieni z wieloma tonam i zieleni, w m iarę możności z dodatkowymi m ateriałam i, jak tkan in a przetykana złotem z kilkoma dużymi i wieloma m ałym i kwiatam i, z powojami miękko oplatającymi naczynie. Jako przykład można by zestawić am arylisy z daliami albo różami kombinacja kwiatów z różnych pór roku. To właśnie stanowi współbrzmienie elementów różnego rodzaju, budzących określone uczucia, których nie da się wyrazić w słowach. J e s t to tylko wtedy możliwe, jeśli nie postępowało się wbrew charakterow i kwiatu, kiedy uwzględniona została jego indywidualność. Prócz tego może się zdarzyć, że efekt spotęguje dołączenie takich przedmiotów, ja k świece, puzderka i muszle, albo też owoce czy m ateriały. W ten sposób można zainscenizować nastrój.

O ODDZIAŁYWANIU DEKORACJI KWIATOWEJ Ja k i efekt może mieć dekoracja kwiatowa w mieszkaniu? Przede wszystkim możemy wprowadzić do domu nastrój, wrażenie pory roku. Kwiaty wiosenne ukryte w suchych powojach są twórczą transpozycją jeszcze skrytej, wolno rozkwitającej wczesnej wiosny. W lecie dekoracja kwiatowa może być w formach i kolorach szczególnie bujna i różnorodna. 18

Pory roku

W ten sposób przedstaw ia ona bogactwo natury we wspaniałej obfitości - to już nie czas staw ania się, lecz zenit, m oment bezruchu, zatrzym ania się - wszystko już się stało. A potem jesień przypominająca swoimi sytymi, głębokimi kolorami o tym co było. J e st ona jeszcze czasem Pełni, ale już także przejściem do ciszy zimy. J e st ona jeszcze czasem

dojrzałości, skupienia, rozwagi, powściągliwości. Jeszcze może być ja k latem ciepło, ale już także, jak w zimie chłodno. Je st teraz dużo krągłych form, które ujęte w większe grupy, o wielu różnych fakturach, dają bardzo piękny efekt. Potem zima - całkiem spokojna, przygasła w barwach. Czas, w którym postrzeganie nie kieruje się na zewnętrzny przepych. Drzewa i krzewy ukazują w zimie swoją budowę, która już nie jest ukryta w liściach. W spoczynku przyrody jest zaw arta siła budzenia się i pączkowania, która przygotowuje się do życia niewidoczna dla nas. Swój szczególny urok ma połączenie nielicznych, prostych form i podkreślenie przez to chłodu zimy, jak również wskazanie, poprzez bujność i ciepłe kolory, na nadchodzącą wiosnę. J e st to oczywiście subiektywny opis pór roku, gdyż zawsze dochodzą inne czynniki, jak światło, pogoda, czy pora dnia, które wpływają na nastrój, a zatem i na wrażenia. I tak może spacer w deszczu, w dobrym nastroju dać asum pt do bardzo pogodnego zajęcia. W sm utnym nastroju natom iast, ten sam spacer może zainspirować do wykonania miękkiej, okrytej woalem dekoracji kwiatowej. Prócz charakterystycznych wrażeń przyrody jest wiele innych, które możemy przejąć. Teraz, z jakiejś przyczyny, mogłabym być w nastroju przyjaznym, powściągliwym i nienarzucającym się. Wtedy wybrałabym na przykład kwiaty drobne, na krótkich łodyżkach i zestawiłabym jasne kolory, jak w czterech bukietach w rozdziale — Wiosna (strony 34 i 35). Albo życzę sobie nieskomplikowaną i pogodną dekorację stołu - na przykład na urodziny, która ma pobudzić gości do niewymuszonej rozmowy.

Uczucia Nastroje Wypowiedzi

Wybieram wtedy skromne, swojskie kwiaty, zestawiam rozmaite kolory ze sobą; żółć i czerwień, fiolet, oranże i zieleń i decyduję się na prosty wystrój, jak w dekoracji stołu w rozdziale W iosna (strona 30). Albo jest właśnie bardzo gorąco. Wtedy chciałabym mieć w domu kwiaty, które działałyby kojąco, które „zostawiałyby mnie w spokoju” nie „opowiadały” o bogactwie, wielkości, lecz pozwoliłyby mi odpocząć przy kilku prostych formach i kolorach. Byłoby to możliwe z zielonoomszałą wazą, pokazaną w rozdziale - Lato (strona 41) zawierającą trochę zieleni i tylko jeden żółty kw iat lilii. A może jednak wyobrazić sobie ciepłą, marzycielską dekorację, spraw iającą wrażenie wykonanej raczej przypadkowo, a nie z chęci podkreślenia czegokolwiek. W tym wypadku mogłabym jesienią na przykład, zaaranżować w rodzaj' martwej natu ry kilka pędów chmielu i bluszczu, z owocami i łupinkam i kasztana. W łaśnie gdy opracowuję dekorację stołu, albo kwiatową dekorację w innych miejscach m ieszkania, chętnie „maluję” nastrojowe obrazki. Wiem, że spraw ia to na każdym inne wrażenie, ale z upływem la t stwierdziłam , za każdym razem, podobną podstawową tendencję. N ikt nie powie o dekoracji kwiatowej jasnej i chłodnej, że oglądając ją jest m u gorąco. N ikt nie będzie zmartwiony mnogością jaskraw ych kolorów, chyba że są nieharmonijne. Naw et wypowiedzi 0 związkach w przyrodzie są często intuicyjne, jak i wypowiedzi polegające na przetworzeniu kilku form. Dobrze jest jako punkt wyjścia zaplanować końcowy efekt 1 zgodnie z tym podejmować decyzje odnośnie wyboru i rodzaju dekoracji. To może być bardzo 19

pomocne przy wyborze kwiatów w kwiaciarni. Dekoracja kwiatowa może więc odwoływać się do uczuć i wpływa na nastroje, może jednak przekazywać pewne treści. Aby osiągnąć zamierzony cel kompozycji, należy dokonywać odpowiednich wyborów, co na pewno wymaga wprawy. Może się zdarzyć, że dekoracja nie będzie właściwie przyjęta, że patrzący nie obdarzy jej szczególną uwagą. Co ciekawe, często intuicyjne obcowanie z kwiatam i jest bardziej przydatne niż wyuczona wiedza o flory stycznym komponowaniu. Przestrzeń: Czy dekoracja kwiatowa ma przejąć atmosferę otoczenia i spotęgować ją? Mogłaby być wtedy, przy odpowiednim planowaniu przestrzeni, utrzym ana w ciepłych kolorach, prosta i rustykalna. Może kontrastować z otoczeniem i stanowić przez to ciekawy akcent. Bardzo efektowna byłaby także bujna i dekoracyjna kompozycja, w otoczeniu surowym i prostym. Bezpośrednie otoczenieprzestrzenne: J a k wygląda tło i podłoże? Czy ściana, powierzchnia ustaw ienia da przyjemny kontrast z fakturą kwiatów? Inne wrażenie robi bukiet przy ścianie z tynku, a inne n a tle powierzchni drewnianej. Ja k i wpływ m ają kolory otoczenia n a kompozycję lub bukiet? Przedmioty w pobliżu: Co znajduje się w pobliżu dekoracji kwiatowej? Może obraz, lustro, m isa na owoce? Jaki można stworzyć związek między nią i tymi przedmiotami? Może powtórzyć kolory, albo opracować kontur dekoracji kwiatowej tak, aby „skłaniała się” ku obiektowi. Albo można by ten obiekt opleść kwiatam i. 20

Wpływy zewnętrzne

Komponowanie bliższego otoczenia: Dodając do dekoracji kwiatowej inne przedmioty można wzmocnić efekt. Zależnie od zamierzenia mogą to być ciekawe formy, albo m ateriały, które działają swoją fakturą i barwą, na przykład tkaniny i kamienie. Perspektywa obserwacji: Czy patrzy się tylko z góry na kompozycję, czy też z boku? Czy ma oddziaływać z odległości, czy dostrzega się ją wtedy, gdy się przed nią stoi lub siedzi? Gdy ogląda się pracę z bliska bez pośpiechu, można ją bardziej szczegółowo zakomponować i uwypuklić wiele interesujących detali, na przykład różnicę faktur między gładkim głogiem a szorstką łupinką kasztana i jedwabiście m iękką formą. Albo, na przykład, widzę kwiaty skośnie z boku, na stole jadalnym . Wówczas korzystnie będzie odejść przy aranżowaniu parę kroków od stołu, aby uzyskać odpowiednią perspektywę. Jeżeli coś je s t widoczne głównie z daleka, wskazane jest operować większymi formami czy ostrą grą kolorów. Odnosi się to również do miejsc, przez które się tylko przechodzi, np. sieni, klatki schodowej, czy przy wejściu. Oświetlenie. Ja k zmienia się światło w trakcie dnia? Jaki efekt na barwy kwiatów wywiera światło dzienne, a jaki światło sztuczne? Czy wieczorem na ścianie ujrzymy interesującą grę cieni? Fascynuje spostrzeżenie, że na przykład w południe kwiaty działają najsilniej kolorem, a wieczorem raczej formą. Kombinacje, opracowane dla danego miejsca, spraw iają wrażenie ciepła i łagodności. W otoczeniu dla którego nie były pomyślane wyglądają smętnie i nudno. Kiedy odczuwa się dekorację kwiatową jako harm onijną? W ażne jest, aby uzyskać

równowagę między elem entami dającymi efekt spokoju i niepokoju. Dlaczego jest to tak ważne? W działalności twórczej wielką rolę odgrywa wzajemne współdziałanie spoczynku i ruchu, snu i czuwania. Tak spokój, jak i aktywność są nam potrzebne. Brak jednego z tych dwóch czynników prowadzi do niezadowolenia. Co ma to wspólnego z tworzeniem? Są prace, których nasze oko nie widzi, które nas nudzą i są prace, które nas wciągają, które podziwiamy. W dekoracjach kwiatowych powstaje wyważony, harm onijny efekt przez współdziałanie różnych form z kolorami i fakturą. Przez kombinację różnych kwiatów nadaje kształt całej pracy. Jedne kwiaty promieniują spokojem i przytulnością, inne wesołością i gracją. Czynnikami, które to powodują są: kontur, ukierunkowanie, faktura kwiatów, liści, łodygi. Do tego dochodzi wielkość całego kwiatu, grubość łodygi w stosunku do kwiatu, budowa kw iatu, zapach, wielość i intensywność kolorów w ich wzajemnym stosunku. Wszystko to uświadam iam y sobie z reguły nie w szczegółach lecz spostrzegamy w całości (patrz środkowa szpalta). Oczywiście, każdy kw iat m a indywidualne cechy. Tulipan działa z reguły bardziej dynamicznie niż goździk tej samej wielkości. Jednobarwny tulipan jest jednak spokojniejszy niż wielobarwny o zamkniętym obrysie, spokojniejszy w odbiorze niż kw iat o płatkach długich i spiczastych. Istnieją formy, z których emanuje spokój, na przykład okrągłe kwiaty albo bardzo proste łodygi. Podłużne formy kwiecia o kształcie trójkątów skierowanych w różne strony sprawiają wrażenie jakby „dokądś chciały iść”. Ten efekt może być

Harmonia

Pojedynczeformy Wpływ spokojny: O kontury zam knięte O okrągłe formy kwiatów O proste łodygi bezlistne łodygi O niewielka liczba kolorów O matowe powierzchnie O duże formy Wpływ dynamiczny: O kontury nieregularne O wydłużone formy kwiatów O wygięte łodygi O łodygi z liśćmi O wiele różnych kolorów O błyszczące powierzchnie O małe formy

Ukierunkowanie

Forma i ruch

wzmocniony formą i pozycją pojedynczych płatków. Irys, róże w pąkach, kwiaty lilii, ostróżka i wiele innych wykazują te cechy. Prosta łodyga z podłużną formą kw iatu jak irys, podkreśla dynamikę, chociaż sam a łodyga, zależnie od swojego ustaw ienia, może wyrażać spokój. Przy podłużnych formach kwiatów i wygiętych łodygach wrażenie dynamiczności jeszcze się wzmaga. Wyraźnie się czuje, że kw iat chce zagarnąć przestrzeń. Takich ogarniających przestrzeń kwiatów nie należy nazbyt skracać, aby nie zepsuć ich charakteru. Lwia paszcza, która składa się z pojedynczych kwiatów i pączków, spraw ia szczególne wrażenie. Inaczej j e s t , gdy utnę łodygę jakiegoś kwiatu, aby nie odwracała uwagi od kwiecia. Kilka rozkwitłych kwiatów, ukazuje wyraźnie piękno kwiecia, jego barwę i fakturę. N atom iast odcięty pąk irysa, wygląda żałośnie. To wszystko odnosi się nie tylko do kwitnących kwiatów, ale także do zieleni. Okrągłe formy kwiatów, jak na przykład kosmea, mogą wykazywać również względnie silną dynamikę lekkim, przezroczystym obrazem swoich, niepełnych kwiatów i przez delikatne, często wygięte, łodygi. W każdym przypadku należy decydować, jak dalece skrócić łodygę. Często wygięcie łodygi w połączeniu z kwieciem daje nam istotną informację o naturalnej pozycji kw iatu i pomaga odpowiednio go usytuować. Liście roślin ta k się obracają, aby możliwie cała ich powierzchnia była naświetlona. Bardzo to ciekawe —obracać pojedynczy kw iat w różnych kierunkach. Należy sobie przy tym postawić następujące pytanie: czy kw iat ten należy odpowiednio ustawić? 21

Jeśli tak, to w jakim kierunku? A może wystarczy dać mu możliwość kwitnienia. Jak będzie wyglądał, gdy go mocno skrócę? Spróbuj w myśli narysować kontur anemony, a potem frezji. Zauważysz, że zarys anemony łatwo można optycznie odtworzyć, dzięki względnie gęstym i symetrycznym płatkom kwiatu. Inaczej jest z frezją. Ma wiele kwiatów usytuowanych przemiennie, które nakładają się na siebie i dużo więcej pąków. Forma i układ kwiecia, jak też rozm aite puste miejsca, są trudniejsze do zapam iętania. Gdy w grę wchodzą takie kwiaty, celowe jest uwzględnienie tego przy układaniu kompozycji. Bezpośrednio przy nich nie umieszczałabym żadnych innych kwiatów, a nade wszystko żadnych o równie niezwykłej budowie — aby oglądający mógł zapam iętać sobie ich kontury. Inną możliwością byłoby ułożenie bardzo wielu frezji aby w ten sposób powtórzyć podobny efekt rysunku.

Kontur

Okrągła forma kw iatu pozwala na ciaśniejsze ułożenie. Kwiaty takie, ja k m argerytki czy stokrotki, rosnące gęsto, zachęcają nas do zbierania ich. Podobnie je s t w wypadku hiacyntów czy fiołków. Kwiaty te wyglądają też pięknie, gdy skromnie umieszczone są w naczyniu. Wszystkie te kwiaty „gęsto” występujące, gdy pokaże się je pojedynczo, mogą być bardzo ciekawe. W łaśnie te kwiaty, należałoby sobie obejrzeć szczegółowo i dać im na siebie podziałać. Patrząc na rozkwitły kasztanowiec widzimy jego wspaniałość, jego barwność. Mając tylko jedną gałązkę, odkrywamy kontrast między mocno powyginaną szorstką,

Przyzwyczajenie wzrokowe

22

Od detalu do całości

brązową korą i pastelowymi, drobnymi, regularnie rozsianymi kwiatam i. Jeśli mamy parę pojedynczych kwiatów widzimy wtedy, ja k interesujący jest rysunek ich płatków, jak wyraziście potrafią się „zainscenizować” dzięki swym kolorystycznym niuansom. Aby spostrzec takie szczegóły, musimy oglądać kwiaty z bliska, a zbyt wielka ilość wrażeń nie powinna rozpraszać naszej uwagi. Dotąd chodziło o to, aby uchwycić efekt poszczególnych kwiatów. Wiele uprzednich rozważań, powtórzonych dla przypomnienia w środkowej szpalcie, odnosi się również do całości. Zasadniczo powinien istnieć wzajemny stosunek między doborem kwiatów, sposobem ich układu, konturem całości i zamierzonym efektem. Tak jak poszczególne kwiaty, które oddziaływują raczej spokojnie, albo stw arzają pewne napięcie, odnosi się to także do aspektów całej aranżacji. Układ kwiatów umieszczonych wysoko skierowuje spojrzenie bardziej na kolory i faktury, natom iast różne wysokości pozwalają nadać znaczenie formom. Równomierny zarys dekoracji kwiatowej może podkreślić spokój w doborze i układzie, albo stworzyć kontrast przez wielość form i kolorów. Przy doborze kwiatów, układu, kształtu zawsze próbuję osiągnąć interesujące wyważenie między elem entam i spokojnymi i pełnymi napięcia. Zbyt niespokojny układ można często „oswoić” przez redukcję; jasne kontury, mniej form, mniej kolorów, kwiaty jednej pory roku. Aby zbyt spokojny układ ciekawiej rozwiązać, istnieje wiele możliwości. Spójrz spokojnie na bukiet, na kompozycję kwiatową, może na

przykładzie kosmei. Zorientuj się, co sprawia, że dekoracja kwiatowa ci się podoba. Czy budzi ona wspomnienia muzyki, spaceru? Sprawia wrażenie radości, wesołości, spokoju? A może „brzmi” ona raczej łagodnie i powściągliwie? Czy prowadzi do zrozumienia procesów natury? Przem awia do Ciebie kontrastem form i ruchów? Postaw sobie następne pytanie, jak to zostało osiągnięte? Czy zastosowano wiele kwiatów, czy pojedyncze? Jakie formy, ruchy, kolory i faktury zostały wybrane, aby osiągnąć zamierzony efekt? Ja k wygląda zarys układu, ja k ułożone są kwiaty, jaki je s t stosunek form kwitnących do zieleni? Jakie elem enty przekazują nam spokój, jakie napięcie? W szystkie te pytania zm ierzają do tego, aby sobie uświadomić coś, co i tak w komponowaniu bywa uwzględniane nieświadomie. W ram ach tej książki chodzi tylko 0 impuls myślowy i zachętę. Istotne jest, aby zawierzyć własnej wrażliwości i intuicji. Nie jest ważne, aby to robić „właściwie”. Twoja kompozycja jest wtedy właściwa, gdy się Tobie podoba 1 oddaje Twoją wrażliwość na piękno. Ćwicz się w wyczuciu specyfiki kwiatów, a wtedy

Stosuję kw iaty tylko jednego rodzaju i koloru? Łączę odmienne z pu n k tu widzenia: O pory roku O w rażenia kolorystycznego O nastroju O określonej cechy m aterialnej O połączenia różnych form

O połączenia podobnych form

rozwiniesz konieczną dbałość w ich traktow aniu. Przy projektowaniu aranżacji do swojego mieszkania, ale także w rozmowie z klientam i w kwiaciarni, decydujące jest pytanie: Ja k ie je st tło mieszkalne?” Należy się odnieść do swego otoczenia! Odczujesz, że Twój własny nastrój wpływa na sposób w jaki postępujesz z kwiatam i, na przykład, traktując je lekko i raczej ubocznie, lub rozważnie, powoli i ze spokojem, albo gorączkowo - wszystko to ma znaczenie. Ja k widzisz —tak napraw dę nie m a żadnych recept. Zbyt różne są w arunki; dobór kwiatów, otoczenie, nastrój. Wierzę, że zachęciło Cię to do wyrażenia Twoich możliwości twórczych i do świadomego . f, j przyjmowania inspiracji Przyrody.

U staw iam kw iaty O n a jednej wysokości O na różnych wysokościach O każdy rodzaj czy kolor zebrany razem O pojedynczo

P u n k ty w yjściow e p la n o w a n ia Miejsce, naczynie, powód, natura, pojedyncza wielość A ran żacja wybór kwiatów kontur układ gra między napięciem i spokojem

Zamiar twórczy przekazać wrażenia przyrody osiągnąć skutek wpływać na nastroje P ojedynczy k w ia t forma kierunek ruchu kolor charakter faktury

W pływy ze w n ętrzn e przestrzeń bezpośrednie przestrzenne otoczenie przedmioty w pobliżu kształtowanie bliższego otoczenia perspektywa obserwacji stosunki świetlne

23

W io s n a W iosna - czas, w którym Przyroda d ziała cicho i powściągliwie, w którym jeszcze drzem ie to co wkrótce, z ogrom ną siłą, wybuchnie. Przygotow yw ały się całą zimę i nagle są „tu”, kw iaty i drzew a, tak , pierw sze kw itnące kw iaty, wiele pąków n a krzew ach. Pierw sze delikatne, zielone rośliny i m ałe kw iatki. Z początkiem wiosny w rażenia nacechow ane są jeszcze pozostałością zimy, pokryw ą z liści i opadłych n a ziem ię gałęzi. Im bardziej rozw ija się w iosna, tym barw niejsza staje się Przyroda, aż w reszcie zim na pora m ija i pokazują się zw iastuny wczesnego lata.

Bukiet równoległy Pierwsze liście na gałązkach, świeża zieleń modrzewia, kwitnące tarniny i jaskry z kwiaciarni - obok przeważających jeszcze brązowych tonów. Jasne kolory działają świeżo i wiosennie. Wskazujące w jednym kierunku gałązki uzyskują optyczną przeciwwagę grubych gałęzi, w szerokich wiązaniach i ułożonych w ceramicznej misie. Z odpił owanych gałęzi leszczyny robi się najpierw wiązkę i dowiązuje formy kwitnące. Bukiet stoi bez podpórki w misie napełnionej wodą.

Kompozycja z ciemiernikiem białym To jest jeszcze zimowa kompozycja na czas po Bożym Narodzeniu. Różnorakość formy zieleni z obcych krajów i kontynentów otrzymuje dodatkowy efekt przez użycie suszonych gałęzi swojskiej flory i ciemiernika białego. Tak dobór kolorów, jak i równomierny stosunek układu skierowują spojrzenie na wiele różnych form i faktur. Układ trzyma się długo, wolno usycha i jest możliwe wymienianie poszczególnych gałęzi i kwiatów. Do wykonania tej dekoracji kwiatowej umocowuje się najpierw pionowo stojące formy w zwilżonej masie do ikebany. Potem następują łodygi poziome, a na końcu skośne.

26

Żółto-złota wiosna Prosty, jasny bukiet powstał przez zestawienie jednego rodzaju kwiatów o jednym kolorze. W ten sposób kwiaty tulipana sprawiają szczególnie intensywne wrażenie swoim kształtem, kolorem i fakturą, i tak powstają pełne czaru efekty światła i cienia. Kto chce, może z upływem dnia obserwować rozwijanie się tulipanów i tym samym rozluźnienie zwartej kompozycji bukietu - inaczej konieczne jest regularne nacinanie łodyg. 27

Wieniec z powojów Prosty do wykonania jest ten wianu­ szek, a do tego jeszcze ozdoba, która się długo trzyma. Forma podstawowa jest wiązana z różnych suchych pnączy i zieleni. Kwiaty o długich i krótkich łodygach, utyka się skośnie między pnączami, tak, że dosięgają wody. Można także, zamiast świeżych kwiatów, wpleść kwiaty suszone albo sztuczne. Wieniec ten zawieszony na wstążce staje się ozdobą drzwi. Jeśli zas­ tosujemy konifery i ozdobimy

28

powoje wplecionym drutem, szyszkami, głogiem i laskami cynamonu, a jeszcze przylepimy goździki przyprawowe, orzechy i imbir otrzymamy wtedy adwentową ozdobę stołu i drzwi. Jeśli przykryje się mchem środek wieńca i „schowa” w nim parę jajek, powstanie atrakcyjna ozdoba Wielkanocna. Możliwości kompozycyjne wiszącego lub leżącego wieńca z powojów są wielorakie o każdej porze roku.

Końce dwóch liści, na przykład dzikiego wina czy powojnika pnącego wiąże się ze sobą na przeciwległych końcach. Należy przestrzegać, żeby poszczególne gałązki nie przylegały do siebie, bo nie uzyska się wrażenia przestrzenności.

Różnej długości pnącza obwiązuje się luźno wokół tego podstawowego rusztowania i wzajemnie splata. Jest to ważne, aby pnącza zaczynały i kończyły oplatanie w różnych miejscach. Potem w kilku miejscach wiąże się parę liści z sobą i powstały wieniec owija luźno cienkim drutem.

W tą podstawową formę można w zależności od pory roku i zamierzonego efektu - wpleść rozmaite rodzaje zieleni. Należy przy tym zadbać, żeby wieniec zachował swą okrągłą formę. Przy mocowaniu zieleni należy wiązać za każdym razem tylko niewiele łodyg i gałązek, aby niczego nie wciskać. Na koniec wieniec jeszcze raz luźno owinąć drutem.

29

Ozdoba stołu Ta wiosenna ozdoba stołu jest nieskomplikowana i może być przygotowana na kilka dni przed uroczystością. Doniczki z kwiatami owija się od spodu folią aluminiową, aby nie zabrudzić obrusa. Po czym owija się papierem krepowym, związanym wstążką. Aby otrzymać dekoracyjny brzeżek, można przycięty papier skręcić w fale. Ta ozdoba stołu ma wiele zalet.

Poszczególne grupy kwiatów można tak uplasować, że dzbanek na kawę, cukiernica, salaterka z kanapkami mogą być bez trudu umieszczone między nimi. Grupy kwiatowe mogą być wielokrotnie powtarzane, co umożliwia wykonanie ozdoby stołu na pięćdziesiąt, czy nawet sto osób. Dla sześciu, do ośmiu osób jest potrzebna jedna grupa kwiatów, albo jeden układ. Trzeba zadbać o to, żeby kwiaty były różnej wysokości, lecz nawet te najwyższe nie powinny zasłaniać widoku. Piękna jest kompozycja fiołków z bluszczem. Jest wiele wariantów, zależnie od pory roku. Można także dodatkowo położyć szeroką wstęgę przez środek stołu i w ten sposób połączyć optycznie poszczególne grupy kwiatów. Jeżeli spodziewamy się niewielu gości, można ozdobić serwetki kładąc na nie kwiat lub bukiecik.

Rośliny w koszu Kompozycja ta stanowi w chłodnej sieni, albo przed drzwiami domu, widok miły dla oka. Kosz jest osłoną dla delikatnych wiosennych roślinek, wici powojnika wzmagają to wrażenie. Spód kosza należy wyłożyć grubą folią. Na to kładzie się warstwę krzemieni, a następnie ziemię do kwiatów. W ziemi umieszcza się szkło z wodą. Kwiaty wczesnej wiosny Już minęło suche, brunatne przedwiośnie - je s t wiosna. Wielobarwna rozmaitość małych i dużych kwiatów z ogrodu została rozdzielona w małych wazonikach, największy ma dwanaście centymetrów. Tak zestawiła zerwane na spacerze w ogrodzie kwiaty, moja czteroletnia córka nieskomplikowane sąsiedztwo hodowlanych i dzikich roślin. Taka kombinacja jest równie efektowna w każdym otoczeniu.

31

Kompozycja z makiem jedwabistym (islandzkim) To opracowanie stwarza szczególne napięcie przez kontrast różnych faktur: gładkiej, matowej, liścia aspidistry, szorstkich, włochatych łodyg i pofałdowanych, przezroczystych kwiatów maku, jak również gładkiej powierzchni szklanego naczynia. Całość jest wpięta w stojącego z boku jeża na kwiaty (kenzan) - który niekoniecznie musi być zakryty. Szczególnie korzystne jest umieszczenie układu w miejscu, w którym można go oglądać ze wszystkich stron.

Bukiet tulipanów -- r świeża bujność - kombijałowea. Wyrazisty : u k ie tu i forma wazy dają parcie temu bukietowi ..ciążącemu na lewo”. Gładkość płatków tulipanów powtarza się w szklanych naczyniach, a dla świetlistego oranżu biegunem przeciwnym jest chłodny turkus i biel naczyń. Po lewej stronie miska z pływającym w niej kwieciem hiacyntu, po prawej - dwa zasa­ dzone, delikatne kwiaty - zwiastuny wiosny. Bukiet urodzinowy Powód wykonania tego barwnego bukietu, unaoczniają świece w ilości odpowiadającej wiekowi solenizanta. Zapala się je przy wręczaniu kom­ pozycji, albo na urodzinowym stole. Umieścić je trzeba tak, żeby wosk kapał na kwiaty i liście, a nie na podłogę. Jako podpórka użyto zgrza­ nego drutu wetkniętego od spodu. 33

Zielony bukiet

»iii

Jak pięknie może wyglądać kom­ pozycja bez kwitnących kwiatów. Dopiero wtedy widzi się tak naprawdę delikatne niuanse zieleni, różne kształty i faktury. Z góry bukiet wygląda jak krąg, z boku jak półkula. Aby ten kształt osiągnąć, należy wszystkie łodygi tej samej rośliny równo przyciąć. Gęste, o większej powierzchni formy przycina się nieco krócej niż cienkie i wąskie. Technika wiązania bukietu opisana jest na str. 15.

Zielony bukiet z tulipanami Gdy wykona się podstawową formę z zieleni można, przez równomiernie rozdzielone kwiaty, uzyskać okazały bukiet. Ta sama liczba tulipanów z niewielką ilością zieleni wyglądałaby dosyć skromnie. Wys­ tarczy pięć czy siedem kwiatów umieścić w takiej formie podstawowej, aby było to bardzo oz­ dobne i piękniej wyglądało niż podwójna ilość kwiatów z pięcioma zielonymi łodyżkami.

34

L ato Lato je s t czasem pełni i wielości kolorów. Pom yślm y o bogactwie kolorów m aku, bław atków i m argerytek, które obwieszczają przyjście lata. Pom yślm y o zbożach, o traw ach , które w pełni la ta przybierają złoto-beżowe odcienie. Gdy w początkach la ta przew ażają barw y ciepłe, to w pełni la ta są to raczej kolory złam an e w zasięgu sytej, ciepłej żółci, a pod koniec głębokie, pełne tony wokół oranżu. Wówczas zaczynają rów nież dojrzewać owoce, co je s t już zapow iedzią jesieni.

Lato je s t czasem pełni i obfitości, czasem intensyw nych zapachów. W tych letnich tygodniach idę szczególnie chętnie z koszem do ogrodu i ucinam parę kw itnących i zielonych gałęzi krzew ów korzennych law endy, m ięty, m elisy, szałw ii - zbieram różne dzikie zioła, które te ra z wszędzie wiją się i w spinają, do tego k ilk a kw iatów - dwie, trzy róże, trochę krw aw nika, k ilka pędów n astu rcji, cynie, trochę ru m ian k u . T eraz nie tru d n o wyrazić pełnię tej pory roku.

37

Gałązka kasztana Kwiatostany kasztana dążąc do światła skierowane są zawsze ku górze. Jeśli się je jednak, jak tu widać, postawi w wazie, bez liści wygięte w dół, uzyskuje się zaskakujące wrażenia. Przejrzystość kompozycji pozwala patrzącemu widzieć bez trudu wszystkie szczegóły, także proporcje. 38

Z jednej strony wysokie, wąskie naczynie szklane, z drugiej stosunkowo krótka, ciężka, wygięta gałąź. Gdy powiedzie się spojrzeniem w kierunku nadanym przez kwiatostany, odczuwa się wtedy, jak dobrze dobrana jest wysokość wazy, jak ważna jest przestrzeń poniżej kwiatów.

Dekoracja stołu w początku lata Ta wytworna dekoracja stołu byłaby stosowna na przykład na komunię. Układ jest niewymuszony i swobodny. Pędy stwarzają optyczne połączenie między poszczególnymi talerzami. Bardzo pięknie wygląda ta ozdoba na płaskich talerzach. Namoczony kawałek masy do ikebany wycina się w wąskie półkole i okrywa płaską zielenią i małymi kwiatkami. Długie gałęzie i łodygi kwiatów tak się osadza, że skierowane są w jedną stronę. Do tej dekoracji potrzebne są rośliny, które dają się wygiąć. Gałęzie jałowca i linowca uzupełniono długimi, pędami. Do nich dowiązano drutem, odpowiadającym kolorem, kwiaty i liście, które wyrastając z miski, kładą się swobodnie na stole. Sprawdź wcześniej, jakie kwiaty i liście wytrzymują bez wody dostatecznie długo. 39

Kosz letni Ten sam kosz co na dole — a całkiem inne wrażenie. Dominuje tu letni, kolorystyczny przepych. „Zebrane” ta idea kompozycyjna została tu tak przełożona; całe pęki jednego rodzaju kwiatów położono jakby przypadkowo do kosza. Nieliczne zielone linie tworzą optyczne powiązanie. Ponieważ kwiaty są większe i bardziej zwarte niż w koszu łąkowym, należy je krócej przyciąć.

Kosz łąkowy Wonna ozdoba wczesnego lata w skromnym koszu. Tu nadaje ton filigranowość delikatnych traw i dzikich ziół. Szlachetna peonia i kwiecie kasztana przydają niezwykłych i czarownych akcentów; peonia swoim atrakcyjnym kwiatem tuż przy pałąku przesunie punkt ciężkości kompozycji na prawo, na lewo skłania się kwiecie kasztana, stanowiąc przeciwwagę. 40

Obłożona mchem waza z lilią Błogi spokój, roztacza ta aranżacja, w obłożonej mchem wazie. Formy zielone jako ważkie elementy kompozycyjne podejmują formę płatków lilii i są kontrastowo ujęte delikatnymi pędami różowo kwitnące­ go dzikiego ziela. Faktura kwiatów i liści wybija się tu szczególnie - od matowości i miękkości - poprzez jedwabistość, po błyszczącą gładkość. Dochodzi do tego szorstka, matowa powierzchnia mchu. Miedziany kolor drutu wokół wazy, powtarza się w kwieciu lilii. Przeciwwagę dużych liści z prawej strony tworzą barwne formy z lewej; szara, żółta i różowa, które łączą optycznie stronę lewą z prawą. Tę kompozycję należy postawić tak, aby można ją było oglądać z góry lub z boku. Ponieważ waza ma bardzo wąski otwór, rośliny można ustawić bez podpory.

Pełnia lata Lato w pełni; bujnie kwitnąca, rozple­ niona Przyroda. Bogactwo kolorów w ogrodzie. Dzikie rośliny i kwiaty ogrodowe - wiele drobnego kwiecia jest w tej gęsto utkanej dekoracji kwiatowej. Jako pomoc techniczna służy kłębek siatki drucianej albo masa do ikebany. Przy tak gęstej kompozycji należy przestrzegać, żeby całość nie sprawiała wrażenia „ścisku”. Dlatego podporządkowuje się innym roślinom formy o całkiem małych kwiatach. Tylko nieliczne kwiaty wyłamują się optycznie i rozładowują surowy, jasny kształt kompozycji. Układ rozluźnia się nieco z lewej strony, pozostaje jednak tak gęsty, że widać raczej kwiaty, a nie łodygi; szlachetne róże obok ogórecznika i wyki krzewiastej, geranie obok czarnuszki i rumianku. Taki układ można zestawić z oferowanych w lecie kolorowych bukietów, z kwiatów ogrodowych i dzikich roślin. 41

Rośliny w terakotowym naczyniu Bujna dekoracja kwiatowa w wysokim terakotowym naczyniu. Świadomie wybrano wijące się rośliny, których pędy się przeplatają. Naczynie obsadza się co roku od nowa, niektóre z tych roślin przetrwają jednak zimę. Pięknym wariantem byłyby oba końce wici wychodzące na zewnątrz tak, jak dekoracyjny szal. W każdym razie ważne jest, aby z przodu i z tyłu osadzone były jedynie niskie rośliny. Na spodzie naczynia znajduje się gruba warstwa krzemieni, w której zbiera się nadmiar wody. Przy tak gęstej obsadzie zaleca się, od czasu do czasu, wzmocnić ziemię nawozem, aby dekoracja pozostała piękna od wiosny do jesieni. 42

Bukiet z kwiatów ogrodowych Z kwiatów ogrodowych oraz ziół przyprawowych i polnych powstaje bukiet bujny, ulotny i pachnący. Kwiaty z wygiętymi łodyżkami wystawia się na zewnątrz — w ten nieskomplikowany sposób i bez większej technicznej umiejętności uzyskuje się ten kształt. Kilka długich wici położono wzdłuż bukietu.

Wieńce z kwiatów na wodzie W letnie przesilenie dnia z nocą puszcza się na wodę takie małe wieńce z kwiatów albo liści z palącymi się świecami. Jest to szczególnie romantyczne w bezwietrzne wieczory. Dekoracja kwiatowa, którą można zaaranżować w wielkiej, napełnionej wodą misie i można mieć z niej radość parę dni.

Gałęzie kładzie się krzyżowo na wąską obręcz, a ich cztery końce umocowuje drutem. W środku umieszcza się poduszkę z mchu, a krótkie łodygi kwiatów owija się wzdłuż obręczy. Na koniec osadza się mocnym drutem świecę na poduszce z mchu.

44

Letnia dekoracja stołu Skromna, letnia dekoracja stołu na święto ogrodowe. Kwiaty o całkiem krótkich łodygach leżą ściśle koło siebie na talerzu. Bluszcz wije się przez cały stół. Gdy jest to odmiana polna, przetrwa uroczystość bez wody. Inne delikatne powoje przeciągnięte są przez tę prostą dekorację, którą można ozdobić nawet bardzo długi stół.

Kula różana

Impresje letnie

Atrakcyjny prezent do przyniesienia na party ogrodowe organizowane nad wodą; kula różana, która jest „zapakowana” w m ałą roślinną kompozycję. Błękit kuli harmonizuje z wodą, piasek przypomina plażę. Chłodna kompozycja, która sprawia przyjemnie świeże wrażenie. Rośliny nie powinny jednak zbyt długo przebywać w misie, należy je przesadzić do doniczki albo ogrodu.

W tej kompozycji nadają ton żółć, oranż i czerwień. Biel naczynia powtarza się w muszlach, lecz zieleń wici i liścia gerani - właściwie zaakcentowana gra główną rolę. Interesująca jest kombinacja egzotycznych i swojskich kwiatów oraz fakturowe aranżowanie. Muszle podpierają dodatkowo łodygi.

Ikebana późnego lata 1. Do naczynia w kłada się rozmiękczone płyty masy do ikebany tak, żeby wystawały po brzegi, co umożliwia osadzanie roślin z boku. W zależności od wymogów kompozycji, potrzebne są kw iaty różnej wysokości. Próbując, znajdzie się szybko w łaściw ą długość. Aby osiągnąć piękny efekt, rozkłada się kolory nierów nom iernie. 2. Po w stawieniu barwnych punktów, które stanow ią tu róże, można dołączyć do nich kilku powściągliwych „kompanów”. Będą to różne, delikatne zioła pachnące, gałązki poziomki i pędu chmielu. W szystkie one będą nieco dłuższe niż róże. 3. Pozostałe wolne miejsce zajm ują teraz żółte kwiaty, jako barwny akcent. J a k widać brak jeszcze jasnych tonów, a więc bukiet zostanie uzupełniony kilkoma białymi i różowymi różami. 4. Róże ogrodowe i różne zioła pachnące —wygląda tak, jakby ilustracja pachniała. Kwiaty są typowe dla późnego lata, 0 przytłum ionych, sytych 1 ciepłych kolorach. W doborze zadbano o to, żeby uderzającym kolorom i formom towarzyszyły drobno kw itnące, skromne kw iatki. Dzikie zioła obok szlachetnych roślin.

46

Bukiet obficie kwitnący W naczyniu rustykalnym stoją wielkie grupy letnich kwiatów. Szczególnego uroku nadają drobne kwiatki. Najpierw wypełnia się obrzeża, potem środek. Kształt całości akcentują większe, gładkie kwiaty łyszczca wiechowatego, margeryty, biało-zielone wilczomlecze. Akcenty kolorowe to jasnofioletowe plamy.

47

J

e s ie ń

Pełne kolory, okrągłe formy, dużo owoców. Przyroda szykuje się już do spoczynku. A przecież tyle jest liści, drzew i kwiatów, które zabarwiają się świetliście. Jesień - pożegnanie barwności i pełni. Jesień, która jeszcze raz ukazuje całą wspaniałość przyrody. Kto pozostanie nieporuszony tyloma nasyconymi ciepłem kolorami. Jeszcze ciepło - już zimno. Drzewa stają się nagie, dni krótkie. To na pewno właściwy czas, aby do kompozycji kwiatowych włączyć wielorakość dojrzałych jagód, ciepłe barwy. Dla mnie jest to czas zbiorów. Jak wiewiórka gromadzę zapasy: głóg, łupki kasztanów jadalnych, kasztany, wici chmielu i fasoli, a także powojniki, które zasuszone mogą być użyte aż do wiosny.

49

Przy oglądaniu poszczególnych kwiatów, takich na przykład jak cosmea bipinnatus, odkrywa się kilka możliwości, aby je odpowiednio pokazać. Kosmee kwitną od późnego lata, do pierwszych mrozów. W tropikalnym i subtropikalnym klimacie Ameryki rosną dziko. Ich niemiecka nazwa to „Schmuckkórbchen”, a botaniczna sprowadza się do greckiego słowa Kosmos, co pierwotnie znaczyło „harmonijny układ”. Kwiaty wyglądają delikatnie i lekko, przypominają motyle, są skromne w prostym, jasnym układzie płatków, które zwłaszcza w białych kosmeach świecą prawie prżezroczyście. Typowy jest także lekko strzępiasty brzeg tych kwiatów. Delikatne płatki kwiatu kosmei i często lekko wygięte łodygi podkreślają jej delikatność. Mimo swej filigranowej postaci kosmee są dość odpornymi, bogato kwitnącymi kwiatami ogrodowymi. Miło jest te „masowo kwitnące” kwiaty wyeksponować jako pojedynczą, efektowną formę. Przedstawionych tutaj sześć form odpowiada różnym zasadom kompozycyjnym. Grają „główną rolę” albo są elementem całości. Swój wyraz powinna znaleźć na przykład pora roku, przezroczystość kwiatu albo jego kształt. Przezroczystość i gładkość szklanej wazy na przykład, powtarza się we właściwości płatków kwiatu, podczas gdy powiązanie z szorstkimi, suchymi wiciami sprawia, że kosmee wywołują wrażenie szczególnie świeżych i delikatnych.

Kosmee z jagodami Ponieważ naczynie i jagody sprawiają wrażenie ciężkości, łodygi delikatnej kosmei powinny być szczególnie długie. Szklana waza i płatki kwiatów odpowiadają sobie kolorem i fakturą. Kompozycja wyraża nastrój jesieni. Techniczną pomocą jest ikebana, w którą wetknięto rośliny. 50

Kosmee całkiem na biało A teraz całkiem miękka, pełna, letnia kompozycja. Podkreśla ona elegancję kosmei doborem kolorów pozostałych kwiatów. W spokojnym kształcie tego układu jest wielka ilość różnych form i faktur: jagody obok wici, miękkie, matowe kwiatostany powojnika obok jedwabiście gładkiej wyki, do tego gama rozmaitych bieli z zielenią, żółtymi punktami i akcentem szarości.

Kosmee z korzeniami Tu dominuje odwołanie się do jesieni z jej jeszcze ciepłymi promieniami słońca. Kosmee nie nadają tu tonu, są tylko jednym, choć ważnym, elementem całości. Szorstka powierzchnia wazy znajduje swą kontynuację optyczną w brązowym korzeniu, na tle którego jest miejsce dla jagód, owoców, liści, kwiatów i pędów. Na ogólne wrażenie tej kompozycji składa się surowość i szorstkość w kontraście z lekkością i ulotnością.

51

Barwny bukiet z kosmeami Ostatnie kwiaty lata, pierwsze jesienne - wspaniała obfitość późnego lata, wielość form, kolorów. Kosmee uczestniczą w tym, nie dominując. Mimo bujności, ten wonny kwiat sprawia wrażenie lekkości. Wrażenie zadumy powstaje dzięki wielu wiciom i jasnym kolorom - pożegnanie lata - pełna radość.

Kosmee i gałęzie Brąz, czerń jako tło w ostrym kontraście dwóch odcieni bieli. Surowość, szorstkość gałęzi wzmaga efekt delikatnych kwiatów i listków. Podczas gdy gałęzie i trawy stanowią linie, płaszczyznami są kwiaty kosmei. Powiązane gałęzie stanowią także widoczną pomoc techniczną dla umieszczenia kwiatów.

52

Kompozycja z kosmeami Lekkość, transparencja kosmei została tu przedstawiona w inny sposób. Uszeregowano małe wazy dla przyjęcia poszczególnych kwiatów. Dwie srebrne i jedna żółta stanowią barwny akcent, wić rdestu podejmuje lekki efekt kosmei. Przecinające się łodygi i kilka przechylonych ku sobie kwiatów łączą optycznie poszczególne elementy. 53

Po prostu tylko goździki Zadziwiające przeżycie wzrokowe sprawia ta prezentacja „uniwersalnego kwiatu” - goździka. Zamiast jednego koloru - cała paleta, zamiast swobodnego układu - surowe ujęcie. Także temu, dla którego goździki spowszedniały przez swój zawsze taki sam wygląd, znów się w tym układzie spodobają. Wysokie, szklane naczynie pozwala łodygom oddziaływać na oglądającego. Takie naczynie przypomina gablotę. Skośna linia brzegu wazy powtarza się w bardziej miękki sposób w zarysie kwiatów.

Impresje późnej jesieni Stercząca nad ścieżką gałąź została ucięta i zainspirowała ten układ. Wisi ona, pełna suchych liści, pozostałych częściowo jeszcze sprzed roku. Ciekawe, że na niektórych gałązkach wyrosły świeże, zielone listki i małe, białe kwiatki. Krzew, z którego pochodzi gałąź, rozprzestrzenia się jak parasol, czy dach w jedną stronę i stanowi podstawę tej aranżacji. Suchej gałęzi przydano chryzantemy w stonowanych odcieniach. Dla osiągnięcia spokojnego, jasnego efek­ tu usytuowano na różnych wysokościach kolory, a nie poszczególne kwiaty.

Impresje wczesnejjesieni Tę kompozycję znamionują świetliste i przytłumione, nasycone ciepłem kolory. Szerokie naczynie daje wielorakie możliwości kom­ pozycyjne. Tu zaklinowano dwa grube korzenie, które są równocześnie podporą dla kwiatów. Wszystkie materiały roślinne wetknięte są w wolne miejsca, między mocno rozgałęzionymi ko­ rzeniami. Kwiaty, liście i owoce są typową dla tej pory roku kombinacją; gałąź klonu, słoneczniki, kwiatostany bluszczu, winorośl i garliczka.

55

x

Bukiet rustykalny Australijskie, dzikie rośliny, kilka większych, żółtych protei limonium i spreparowane liście dębowe nadają tem u bukietowi surowy, rustykalny urok. Wszystkie te kwiaty można zasuszyć, jeśli zredukuje się po jednym, czy dwóch tygodniach dolewanie wody, a potem całkiem zaprzestanie. Dekoracja kwiatowa może nie całkiem tania, ale bardzo trwała. Jeśli chcesz sam ułożyć ten bukiet, łatwiej jest wetknąć kwiaty w wilgotną masę zamiast go wiązać. Wszystkie prawie łodygi są przycięte na jedną długość tak, że powstaje regularny kształt bukietu. 56

Czerwone róże Tradycyjny, ślubny bukiet. Biały łyszczec wiecho waty symbolizuje tę uroczystość, równie dobrze jak swobodnie zaaranżowane tiulowe wstążki. Punktem kulminacyjnym jest złota, ozdobna wstążka ze wzorem w róże, przewiązująca doniczkę - w ten sposób naczynie i kwiaty tworzą optyczną jedność, kompozycja nie została związana, lecz wetknięta w formie bukietu, przez co róże stoją osobno, bez dodatkowej zieleni. Zwróć uwagę przy zakupie na cechy jakości opisane w rozdziale -Kwiaty cięte (str. 14).

Z im a Czy nudno jest teraz w Przyrodzie? Ja sama podziwiam długo i często gołe pnie, konary i gałęzie drzew w zimie. Teraz dopiero można spostrzec to, co dotąd nie było widoczne, jak różne są drzewa w swojej budowie. W kasztanach wolne przestrzenie między konarami tworzą łuki, w lipach są to wydłużone trójkąty. Filigranowość gałęzi brzozy ma swój urok równy grubszym, zdobnym w owoce olchom. Niektóre krzewy

zachowują długo swoje owoce, na przykład głóg i tarnina, niektóre nawet aż do wiosny. Kojąco działa wtedy przyroda ze swymi powściągliwymi kolorami i zredukowanymi do najistotniejszych elementów formami. Bardzo lubię wtedy prostotę, spokój łączyć z ciepłymi kolorami. Dla wielu ludzi ta pora roku określona jest adwentem z jego wieloma środkami wyrazu, które oferują kompozycje roślinne.

Drzewo zimowe Nastrojowa dekoracja przestrzenna, nie tylko na czas adwentu. Wieczorem kładą się na ścianę interesujące cienie, w dzień cieszą oko kolory, kształty i faktury. Drzewko zapowiada zimę, przygotowuje do adwentu i może pozostawać w mieszkaniu do wiosny. Co roku z niemałym nakładem trudu na nowo się je układa. Większość materiału należało samemu zebrać. 1. Formą podstawową jest zeschnięte, kuliste drzewko o długim pniu, na przykład wawrzyn, bukszpan albo margerytka, oczyszczona z liści. Wykonanie samemu takiej formy podstawowej jest bardziej żmudne: z różnych gałęzi, na przykład tarniny, należy wykonać kulę i umocować ją na grubej gałęzi. Tę gałąź należy wetknąć w blok styropianowy, osadzony w donicy ceramicznej i dodatkowo obciążony kamieniami. 2. Teraz przeciąga się przez kule drut z żarówkami tak, aby były one dobrze rozłożone. Następnie umieszcza się złote wstążki kokardowe i duże liście, jak również rozmaite inne rzeczy, część z tego wciągnięta jest w formę kulistą. Wskazane jest zestawianie ze sobą rozmaitych materiałów, na przykład wielkie, brunatne liście kukurydzy z cienkoiglastą sosną wejmutką, albo zł ote piórka z tęposzarymi kosmykami. Należy jednak starać się, żeby przezroczyste formy zmieniały się z grubszymi tak, aby światła przeświecały, ale nie były natrętnie widoczne. 3. Teraz kilka wstążek tak zaczepić drutem na drzewku, żeby zwisały nisko w dół. Cienkie sznurki i złoty drut należy okręcić wokół całości. 2 61

Bukiet z Św. Mikołajem Czerwone, niewielkie gerbery stanowią harmonijną całość z zimowymi formami zieleni i z rustykalną, ozdobną wstążką. Sw. Mikołaj stanowi wesoły akcent. Bukiet i bez gerber jest piękny, gdy gerbery zwiędną można je wymienić albo obyć się bez nich - zieleń wytrzyma kilka tygodni. Gdy w zimie kwiaty są drogie, zaleca się zmniejszyć ich liczbę w bukiecie, na korzyść bogatej kombinacji zieleni. 62

Upinany wieniec adwentowy Nostalgiczny wieniec adwentowy z grubymi marmurkowymi świecznikami i najrozmaitszymi dodatkami, które się po prostu wtyka; małe, czerwone kule i kwiaty z materiału, złote liście i kwiecie ostu, barokowe aniołki i zrolowane, drukowane w bożonarodzeniowe motywy, papiery. Wielka, czerwona kula w środku stanowi połyskliwy akcent.

Technika jest dziecinnie łatwa. Nawet maluchy mogą mieć piękne wyniki. Gałązki drzew szpilkowych przyczepia się agrafkami, lub szpilkami do podkładu styropianowego. Wszystkie pozostałe materiały, jak na przykład świeczki, przymocowuje się drutem, lub wtyka się naturalne łodygi roślin.

63

Wiązany wieniec adwentowy Oba te wieńce są wykonane techniką zwyczajną; są to formy wiązane. Większy wieniec ma szczególnie bogate ozdoby ze wstążek. A jest wiele wariantów; skromna ozdoba ze wstążek, parę przymocowanych drutem szyszek albo przewiązany kordonek. Można także użyć, jak tutaj, różnych form zieleni, nie umieszczając dodatkowych ozdób. Wianuszek jest miłą, małą uprzejmością i stosunkowo łatwy do wykonania. 1. Najpierw tnie się wybrane zielone gałązki na małe odcinki (5 do 10 cm). Potem owija się drutem korpus wieńca, obłożonego zieloną taśm ą i umocowuje na górze koniec druta. Potem układa się gałązki naokoło wieńca i ściąga drutem. Przebiega to 64

zgodnie ze wskazówką zegara. Po kilku takich rzędach należy wykonywać to ze środka na zewnątrz. Na koniec ucina się drut, i wbija z góry w wieniec. 2. Kokardy przygotowano wcześniej, jak pokazano na str. 12. Najpierw przyczepia się dużą kokardę, potem zestaw cienkich wstążek. Za każdym razem trzy mocne, szare (wyżarzone) druty zgrzewa się nad płomieniem i od spodu wciska w świeczkę. Drut musi być na tyle mocny, żeby nie zgiął się przy wetknięciu w wieniec. 3. Na mocny drut nasadza się małe resztki gałązek szpilkowych i bukszpanu (ok. 3 cm). Wystający koniec drutu umocowuje się drucikiem pod powiązaną częścią, tak że powstaje forma wieńca.

3

Uwity wieniec adwentowy W tym wieńcu adwentowym spotykają się tradycyjne kolory i „dodatki”. Obok korzeni przyprawowych, jak cynamon, imbir, gałka muszkatołowa i kwiecie są i orzechy, a do tego sosna wejmutka i bluszcz, głóg i róże. Cztery róże umieszczone są w rurkach z wodą, opatulonych mchem. Najpierw wykonuje się, jak opisano na str. 29, wieniec z suchych wici. Kładzie się go na mosiężną tacę i dekoruje różnymi ozdobnymi elementami. 65

■

=

3

Nakrycie świąteczne 1. Cienkim drucikiem, sznurkiem, do tego złote gwiazdki, tak powstaje albo wełną owija się i formuje w łuk szybko świąteczna dekoracja. gałązkę czarnej sosny. 4. Ciemiernik biały zaopatrywany 2. Do lasek cynamonu przyczepia się jest w wodę z owiniętej mchem rurki. drucikiem różne przyprawy, Te cztery przykłady, które mają być ostrokrzew i głóg. Powstaje zachętą do dalszych kompozycji pachnąca ozdoba. ozdób stołowych, stanowią 3. Miniaturowa gwiazda równocześnie mały prezent dla Bożonarodzeniowa z kokardami, gości. /">/•>

Bukiet zimowy Ten bukiet podejmuje tem at chłodu zimy swoimi kolorami sprawiającymi wrażenie kruchości. Nie jest on wiązany, łodygi są osadzone w wilgotnej gąbce do ikebany. Aby niewielką ilością kwiatów i świeżej zieleni osiągnąć wrażenie obfitości, zastosowano dodatkowo suche kwiaty. Fiołki alpejskie wetknięte są w rurki z wodą, bo w gąbce nie utrzymałyby się długo. A ponadto, tak można je łatwiej wymienić. 67

M ie s z k a ć Jeśli w obcowaniu z kwiatami potrafimy odczuć ich charakter i właściwość, wynikną z tego rozliczne możliwości kompozycyjne. Należy sobie, co ważne, uświadomić dzięki czemu jest w ogóle możliwa dekoracja kwiatowa w mieszkaniu. Bukiet uświadamia, że Naturze zostało coś zabrane, że coś stało się z kwiatami proste, ale ważne stwierdzenie. Nie jest już nietkniętą Przyrodą to co przede mną stoi w wazie, chociaż może sprawiać

z k w ia t a m i naturalne wrażenie. I to jest istotne. Z jednej strony należy zdawać sobie sprawę, że ma się do czynienia z roślinami. Z drugiej strony to „pobranie” kwiatów, zerwanych w ogrodzie, czy kupionych w kwiaciarni oznacza, że już nie żyją one w zgodzie z Naturą. Tnąc kwiaty i wprowadzając je w inne otoczenie, do mieszkania, spowodowaliśmy pewne naruszenie. Umożliwia to i pozwala nam, a nawet wymaga podjęcia decyzji odnośnie ich komponowania.

Wiosenny wieniec na drzwi (na lewo) Wesołe, wiosenne powitanie. Ten wieniec na drzwi opracowuje się, jak wieniec z powoi na stronie 29, z dzikiego wina albo powojnika. Wetknięto także kilka gałęzi bukszpanu i trochę sztucznego jałowca. Przeciąga się wstążki, a na końcu umieszcza kłębek wstążek zamiast kokardy.

Wieniec na drzwi z bluszczu (na dole, po lewej) Skromny wieniec na drzwi, składający się ze splecionych wici bluszczu. Owija się nim za pomocą miedzianego drutu obręcz do wieńców adwentowych.

Wieniec na drzwi w Adwent (na dole, na prawo) Tradycyjny wieniec adwentowy z dekoracyjnym zawieszeniem z kordonka. Rozmaite barwinki, prócz tego głóg i pozłacane listki zostały, jak w wieńcu adwentowym na str. 64, przywiązane do korpusu ze słomy.

70

Drzwi obramowane Szczególny powód szczególna ozdoba. Zielona girlanda składa się z powojów fasoli tyczkowej oczyszczonych z liści, powiązanych zielonym drutem. Potrzeba do tego od trzech do pięciu splecionych ze sobą długich wici, które sprawiają bardziej okazałe wrażenie, jeżeli się w nie wplecie kilka gałązek szparagu albo trochę bluszczu. Dzięki temu lepiej dają się ukryć rurki z wodą dla krótko przyciętych letnich kwiatów. Jak te kwiaty umocować, wyjaśniono już w tej książce. Girlandę wykonuje się bezpośrednio na drzwiach albo się ją tam umieszcza przed wetknięciem kwiatów. Jest ona efektowna również z kwiatów wiosennych, jesiennych owoców albo tylko z róż. Świadomie została zakończona grubym pękiem wstążek kokardowych, już na wysokości klamki.

Kompozycja na tle fotografii Fotografie Fritza Kisselsa z Leverkusen i oryginalna kompozycja, tworzą dekoracyjną ozdobę przestrzenną. Ciepłe dni jesienne umożliwiają znalezienie w Przyrodzie reminiscencji każdej pory roku. Jesień reprezentują jeżyny. Ich kwiecie, po lewej stronie, przypomina wiosnę, tarznik - lato. Kwiaty wetknięte skośnie w wiązkę suchych gałęzi związane są żółtym łykiem, jak w kompozycji z dwoma kwiatami kosmei na str. 52. Aranżacja ustawiona jest tuż poniżej wysokości oczu tak, że poszczególne linie można oglądać z boku.

Pod światło Gra światła i cieni. Czarno-brązowa gałąź tarniny została najpierw oczyszczona, aby uwidocznić linie. Waza z okrągłym kwieciem pora stanowi z prawej strony równowagę optyczną. Szczególny efekt daje zgięta łodyga, która, jak szklana kula, przypomina formę kwiatu. Kompozycja koresponduje z tym, co można zobaczyć na zewnątrz przed oknem.

72

Stół pomocniczy udeko rowany jesienn ie

Stół pomocniczy z wieńcem adwentowym

Punktem wyjściowym jest rodzaj materiałów roślinnych, wysokość i funkcja stołu. Mało się na nim stawia, widać go z daleka, z bliska i z boku. To odpowiada „potrzebom” pnączy, których powyginane linie oblepiają stół. To kłębowisko powoi leży nad stojącym naczyniem i może spokojnie, powoli uschnąć. Czerwone gałęzie głogu stanowią przeciwwagę. Jeżeli chciałoby się wstawić do naczynia coś kwitnącego, mogłyby to być jedynie krótkie, jesienne kwiaty, aby nie naruszyć konsekwentnie łukowego przebiegu linii.

Tradycyjny, wiszący wieniec adwentowy jest nastrojową ozdobą przestrzenną. Umieszczono tu świeczniki pod wieńcem w bezpiecznej odległości. Aby wykonać taki wiszący wieniec, trzeba nieco czasu. Ten wieniec został upleciony z boku, potem przyczepia się zieleń w tym samym kierunku po stronie przeciwnej, jak opisano wiązanie wieńców na str. 63 i 64. Należy stosować taką zieleń, z której nie osypują się szpilki.

73

Ceramika w centrum „Waza skrzydlata” ceramika Karin U tta Altena, Kerpen-Horrem, jest tu najistotniejsza. Wyraz tej niezwykłej ceramiki uwypukla sposób aranżacji kwiatowej. Wybrano taką gałąź głogu, żeby swoim kształtem korespondowała z formą wazy i kierowała na nią uwagę. Kompozycja urzeka swą klarownością, swym oszczędnym wprowadzeniem form i kolorów.

W Dekoracja kwiatowa na tle okna Barwna, romantyczna dekoracja okna. Podstawę stanowią wici wierzby „Sekka”. Łączy się je w sposób widoczny łykiem lub wełną. Suche kwiaty, oszczędnie poutykane, widoczne są we wszystkich szczegółach. Oczywiście wici mogą wisieć poziomo czy pionowo przy ścianie, albo swobodnie w przestrzeni. Przed oknem szczególnie zwracają na siebie uwagę.

Zieleń na parapecie Na parapecie zestawiono rośliny, które przywodzą na myśl słońce i czas suszy. Zamierzeniem było, żeby się nawzajem w tym licytowały. Urok tej kombinacji polega na tym, że pędy różnych roślin, zwisające nisko w dół, tak poprzeplatano w środku, że stwarza to połączenie różnych form. Ten aspekt potęguje jeszcze swobodne rozmieszczenie doniczek i wysoko wyrosłe liście, krzyżujące się nad nimi.

74

Kwitnąca roślina na parapecie Pięknie kwitnąca roślina stanowi ośrodek tej nostalgicznej kompozycji o jakby kruchym uroku. Faktura kwiecia bugenwilli, nieco papierowa, to efekt, który się powtarza w potpourri w misce na lewo. Pachnące, suszone kwiaty, zmieszane z suszoną lawendą, której zapach odświeża się co jakiś czas olejkiem lawendowym - przywołują wspomnienie Morza Śródziemnego. Również zasuszone winogrono to przypomina. W kontraście z tym stoją gładkie, połyskliwe powierzchnie naczynia szklanego, tacy i dwóch figurek pawi. Parapet z nietrwałymi, kwitnącymi roślinami, staje się „sceną” zmieniających się inscenizacji.

Obsadzenie bluszczem Dwie rośliny bluszczu, jedna stephanotis i jedna pączkująca passiflora wiją się wokół wielkiej donicy. Gdy ostatnie stephanotis wzejdą, zaczyna kwitnąć passiflora. Lecz także po przekwitnięciu, pozostaje ten układ, przez to pełen uroku, że są tu rozmaite liście, które stanowią ciekawy widok. Pnące gatunki sprzedawane są często z łukami z drutu, w które wczepiają się pędy. Trzeba to usunąć nim wstawi się rośliny do donicy.

Patrząc z góry odkrywa się bogate życie wewnętrzne roślinek wyrastających z cienia i muszli. Z taką aranżacją wykorzystamy doniczkę inaczej niż zwykle.

76

Gdy wkłada się rośliny bezpośrednio do doniczki jest wtedy szczególnie ważne, żeby nadmiar wody mógł odpłynąć. To osiąga się drenażem warstwą krzemieni, skorup glinianych albo keramzytu.

Róże w kąpieli

Rośliny wodne w kąpieli Już po urlopie nad morzem - w tej kompozycji pobrzmiewa ono jeszcze. Naczynie szklane napełnia się piaskiem, dokłada duży kamień, kilka ślimaków, muszli i kulek. Potem zasadza się delikatne, o wielkich liściach rośliny akwaryjne, różnej wielkości. W końcu napełnia się ostrożnie wodą. Na górze pływa kilka wodnych roślin, utrzymujących klarowność wody. Ta roślinność nie jest zbyt długotrwała, ale sprawia radość od jednego do trzech miesięcy.

Atmosferę wczesnej jesieni roztacza ta dekoracja kwiatowa w łazience. Z prawej strony długa, pozbawiona liści gałąź głogu obramowuje okno, podobnie jak winorośl na zewnątrz. Gałąź ta stoi bez wody w rolce tapety i powinna powoli uschnąć. Róże, kwiaty późnego lata, gęsto ustawione po lewej stronie, stanowią przeciwwagę jesiennej gałęzi głogu. Ich proste łodygi powtarzają formę „wazy” i włożone są w masę ikebany zakrytą piaskiem. Staromodna miednica znajduje tu właściwe zastosowanie, jako naczynie dekoracyjne.

77

N azwy r o ś l in str. 1. Capselia bursa-pastoris (łasznik pospolity) str. 2. Hosta sieboldiana (funkia) Rubus (jeżyna) Humulus lupulus (chmiel zwyczajny) Parthenocissus tricuspidata (winobluszcz japoński) Rosa (owoce i róże) Phaseolus vulgaris (powoje fasoli zwykłej) Rosa omeiensis („róża kolczasta”) Bryonia alba (wici przestępu białego) Quercus rubra (liście czarnego dębu) str. 3. Clematis montana (powojnik) str. 4. Celosía argéntea var. cristata (celozja grzebieniasta) str. 6/7. Allium porrum (por) Allium tuberosum (krzyżówka szczypiorku z czosnkiem) Rośliny wodne patrz str. 77 str. 24/25. Quercus rubra (liście czerwonego dębu) Buxus sempervirens (bukszpan zwyczajny) Salvia officinalis (szałwia lekarska) Parthenocissus tricuspidata (winobluszcz j apoński) Cytisus x praecox (złotokap) Hederá helix (bluszcz) Scilla sibirica (cebulica syberyjska) Muscari armeniacum (szafirek armeński) str. 25. Myosotis sylvatica (niezapominajka) str. 26. Bukiet równoległy Ranunculus asiaticus (jaskier) Alnus glutinosa (olsza czarna) Larix decidua (modrzew) Prunus spinosa (tarnina) Fagus sylvatica (buk zwyczajny) str. 26. Kompozycja z ciemiernikiem białym Eucalyptus gunnii (eukaliptus) Alnus glutinosa (olsza czarna) Maireana sedifolia („kochia”) Brunia albiflora (protea) Araucaria heterophylla (araukaria wyniosła) Helleborus niger (ciemiemik biały) Grevillea robusta (australijski srebrny dąb) Dracaena sanderiana (smokowiec) Ruscus aculeatus (ruskus) Rosa (owoce dzikiej róży) Asparagus retrofractus (szparag ozdobny) str. 27. Żółtozłotajesień Tulipa (tulipan ogrodowy) str. 28. Wieniec z powojów Bellis perennis (stokrotka pospolita) Myosotis sylvatica (niezapominajka) Muscari armeniacum (szafirek armeński) Hederá helix (bluszcz pokojowy) Asparagus setaceus „Plumosus” (szparag pierzasty) Narcissus (różne karłowate narcyzy) Rosa(róża) Calocephalus brownii (kalocefalus b.) Allium (por ozdobny) Parthenocissus tricuspidata (winobluszcz japoński) Cytisus x praecox (złotokap) Ranunculus asiaticus (jaskier) Ribes sanguineum (porzeczka krwista) str. 30. Ozdoba stołu Scilla sibirica (cebulica syberyjska) Muscari armeniacum (szafirek armeński) Bellis perennis (stokrotka pospolita)

78

Narcissus (narcyz karłowaty) Tulipa (tulipan ogrodowy) str. 31. Rośliny w koszu Scilla sibirica (cebulica syberyjska) Bellis perennis (stokrotka) Muscari armeniacum (szafirek drobnokwiatowy) Primula denticulata (pierwiosnek kubkowy) Viola tricolor (fiołek trójbarwny) Primula vulgaris (pierwiosnek) Tulipa (tulipan ogrodowy) Crocus (różne rodzaje krokusa) Narcissus (narcyz karłowaty) Parthenocissus tricuspidata (wici dzikiego wina) str. 31. Kwiaty wczesnej wiosny Galax urceolata (galax) Bellis perennis (stokrotka) Viola tricolor (fiołek trójbarwny) Cheiranthus cheiri (lak pospolity) Ranunculus as iaticus (jaskier) Eruca vesicaria (rokietta siewna) Fragaria x magna (kwiecie truskawek) Hyacinthus orientalis (hiacynt) Viola-Wittrockiana — hybrydy (fiołek ogrodowy) Taraxacum officinale (mniszek pospolity) Ajuga reptans (dąbrówka rozłogowa) Mentha (mięta) Fragaria vesca (kwiecie poziomki pospolitej) Sinapis arvensis (gorczyca) Cardamine pratensis (rzeżucha łąkowa) Lamium (jasnota) Iberis sempervirens (ubiorek trwały) Narcissus (różne narcyze karłowate) str. 32. Kompozycja z makiem Papaver nudicaule (mak islandzki) Aspidistra elatior (liść aspidistny wyniosłej) str. 33. Bukiet tulipanów Hyacinthus orientalis (kwiecie hiacyntu wschodniego) Scilla sibirica (cebulica syberyjska) Tulipa (tulipan ogrodowy) Cytisus x praecox (złotokap) str. 33. Bukiet urodzinowy Tulipa (tulipan ogrodowy) Ranunculus asiaticus (jaskier) Triteleia laxa (brodiaea) Narcissus pseudonarcissus (narcyz karłowaty) Acacia (akacja srebrzysta) Str. 34. Zielony bukiet Arachniodes adiantiformis (paproć skórzasta) Asparagus officinalis (szparag ogrodowy) Buxus sempervirens (bukszpan zwyczajny) Hosta— hybrydy (funkia) Eucalyptus gunni (eukaliptus) Phalaris arundinacea (mozga trzcinowata) str. 34. Zielony bukiet z tulipanami Arachniodes adiantiformis (paproć skórzasta) Asparagus officinalis (szparag ogrodowy) Buxus sempervirens (bukszpan zwyczajny) Hosta— hybrydy (funkia) Eucalyptus gunnii (eukaliptus) Phalaris arundinacea (mozga trzcinowata) Tulipa (tulipan ogrodowy) str. 35. Bukiet różowy Arachniodes adiantiformis (paproć skórzasta) Asparagus officinalis (szparag ogrodowy) Buxus sempervirens (bukszpan zwyczajny)

Hosta— hybrydy (funkia) Eucalyptus gunnii (eukaliptus) Phalaris arundinacea (mozga trzcinowata) Tulipa (tulipan ogrodowy) Achillea millefolium (krwawnik pospolity) Dicentra spectabilis (ładniczka) Cytisus z praecox (złotokap) str. 35. Bukiet barwny Arachniodes adiantiformis (paproć skórzasta) Asparagus officinalis (szparag ogrodowy) Buxus sempervirens (bukszpan zwyczajny) Hosta-hybrydy (funkia) Eucalyptus gunnii (eukaliptus) Phalaris arundinacea (mozga trzcinowata) Tulipa (tulipan ogrodowy) Achillea millefolium (krwawnik pospolity) Dicentra spectabilis (ładniczka) Cytisus x praecox (złotokap) Euphorbia polychroma (wilczomlecz nadobny) Myosotis sylvatica (niezapominajka) Chrysanthemum frutescens (złocień) str. 36. Bromus arvensis (stokłosa) Cytisus x praecox (złotokap) Lathyrus latifolius (groszek) Centaurea montana (chaber górski) Papaver nudicaule (mak islandzki) Aquilegia-hybrydy (orlik) Asclepias tuberosa (trojeść amerykański) Callistephus chinensis (aster chiński) Fragaria vesca (poziomka pospolita) Ixia-hybrydy (ikoja afrykańska) Cheiranthus cheiri (lak pospolity) Antirrhinuj majus (lwia paszcza) Dicentra spectabilis (ładniczka) Brassica napus var. napus (rzepak) Chamomilla recutita (rumianek pospolity) Ranunculus asiaticus (jaskier) Tulipa (tulipan ogrodowy) Phacelia tanacetifolia (facelia błękitna) Delphinium ajacis (ostróżka ogrodowa) Allium (por) Narcissus (narcyz) Iris germanica, Barbata-Elatior-Gruppe (irys niemiecki) Saponaria officinalis (mydlnica lekarska) Digitalis purpurea (naparstnica) Paeonia-Lactiflora-hybrydy (piwonia) str. 37. Alchemilla mollis (przywrotnik) Str. 38. Gałęzie kasztana Aesculus hippocastanum (kasztan) str. 39. Dekoracja stołu w początku lata H y a c in th u s o rie n ta lis (h ia c y n t)

Myrtus communis (mirt zwyczajny) Leptospermum scoparium (kwiecie i liście) Ruscus aculeatus (ruskus) Rosa(róża) Cytisus x praecox (złotokap) str. 40. Kosz letni Paeonia-lactiflora-hybrydy (piwonia koralowa) Asclepias tuberosa (trojeść amerykańska) Dianthus barbatus (goździk brodaty) Senecio bicolor (cyneraria dwubarwna) Buxus sempervirens (bukszpan) Rosa (róża palyantka) Fallopia aubertii(wici rdestu) Cirsium arvense (ostrożeń polny) str. 40. Kosz łąkowy Aesculus hippocastanum (kasztan) Allium schoenoprasum (szczypiorek) Dianthus barbatus (goździki brodaty) Vicia cracca (wyka)

Chamomilla recutita (rumianek) Viburnum opulus (kalina koralowa) Bromus arvensis (stokłosa polna) Myosotis sylvatica (niezapominajka) Cytisus Xpraecox (złotokap) Fragaria x magna (liście truskawki) Phacelia tanacetifolia (facelin błękitna) Lychnis chalcedonica (fírletka chalcedońska) Polygonum bistorta (rdest wężownik) Rosa (róża) Cardamine pratensis (rzeżucha łąkowa) str. 41. Obłożona mchem waza z lilią Senecio bicolor (cyneraria dwubarwna) Philodendron selloum (filodendron) Coronilla varia (cieciorka pstra) Lilium — Tigrinum — hybrydy (lilia, hybryda midcentury) Hyoclocomium splendens (mech lapoński) str. 41. Pełnia lata Papaver rhoeas (mak polny) Vicia cracca (wyka ptasia) Chamomilla recutita (rumianek) Achillea millefolium (krwawnik pospolity) Asclepias tuberosa (trojeść amerykańska) Borago officinalis (ogórecznik lekarski) Alchemilla mollis (przywrotnik) Reseda odorata (rezeda ogrodowa) Pelargonium-Peltatum-hybrydy (pelargonia bluszczołistna) Allium schoenoprasum (szczypiorek) Echinops ritro (przegorzan) Astrantia major (astrantia) Nigella damascena (czarnuszka) Campanula carpatica (dzwonek ogrodowy) Lathyrus odoratus (groszek pachnący) Rosa (róża) Senecio vulgaris (staszec pospolity) str. 42. Rośliny w terakotowym naczyniu Pelargonium-Peltatum-hybrydy (pelargonia bluszczołistna) Hederá helix (bluszcz) Lathyrus latifolius (groszek krzewiasty) Plumbago auriculata Passiflora caerulea (męczennica modra) Fragaria x magna (truskawka) Thunbergia alata („czarna Zuzanna”) Rosa (róża) Papaver alpinum (mak alpejski) str. 43. Bukiet z kwiatów ogrodowych Zinniá elegans (cynia) Chamomilla recutita (rumianek) Chrysanthemum leucanthemum (złocień łąkowy) Lathyrus latifolius (groszek krzewiasty) Veronica spicata (przetacznik kłosowy) Tropaeolum— hybrydy (nasturcja wielka) Chrysanthemum vulgare (wrotycz pospolity) Vicia cracca (wyka ptasia) Cosmos bipinnatus (kosmea) Phalaris arundinacea (mozga trzcinowa) Helianthus atrorubens (słonecznik krzewiasty) Achillea millefolium (krwawnik pospolity) Solidago — hybrydy (nawłoć) Mentha (mięta kwitnąca) Vivia sepium (pęd wyki) str. 44. Wieńce z kwiatów na wodzie patrz Drzwi obramowane (str. 71) str. 45. Letnia dekoracja stołu Cosmos bipinnatus (kosmea) Rosa (róże, różne rodzaje) Tagetes-Erecta-hybrydy

(aksamitek wzniesiony) Gomphrena globosa Zinnia elegans (cynia) Nigella damascena (czarnuszka) Clematis vitalba (powojnik pnący) Euphorbia marginata (wilczomlecz) Hederá helix (bluszcz pospolity) str. 45. Kula różana Viola odorata (fiołek pachnący) Hederá helix (bluszcz pokojowy) str. 45. Impresje letnie Celosía argéntea var. cristata (celozja) Asclepias tuberosa (trojeść amerykańska) Pelargonium-Peltatum-hybrydy (pelargonia bluszczołistna) Calendula officinalis (nagietek) Achillea millefolium (krwawnik pospolity) Vicia sepium (pęd wyki) Rosa (róża) Viburnum lantana (kalina hordowina) str. 46. Ikebana późnego lata Rosa (róża, różne rodzaje, głogi) Tropaeolum-hybrydy (nasturcja) Mentha (mięta) Humulus lupułus (chmiel) Phacelia tanacetifolia (facelia błękitna) Salvia officinalis (szałwia ogrodowa) Fragaria x magna (liście truskawki ananasowej) Parthenocissus tricuspidata (dzikie wino) Lavandula angustifolia (lawenda) Solidago-hybrydy (nawłoć) Hydrangea paniculata (hortensja) Lathyrus pratensis (groszek) Thymus vulgaris (tymian ogrodowy) Erigeron— hybrydy (erige ron) Linaria vulgaris (lnica pospolita) Str. 47. Bukiet obficie kwitnący Euphorbia polychroma (wilczomlecz złoty) Euphorbia marginata (wilczomlecz) Solidaster luteus („solidaster”) Gypsophila paniculata (łyszczec wieehowaty) Ammi majus (aminek) Aster (aster) Chrysanthemum frutesceus (złocień krzewiasty) str. 48. Acer (jawor) Tropaeolum-hybrydy (nasturcja) Senecio bicolor (cyneraria dwubarwna) Rubus (jeżyna) Rosa (owoce dzikiej róży) Cotoneaster horizontalis (irga wachlarzowa) Erica gracilis (wrzos zwyczajny) Secale cereale (kłosy żyta) Pyracantha-hybrydy (ognik szkarłatny) Pennisetum alopecuroides (proso) Calocephalus brownii (kalocefał b.) Parthenocissus tricuspidata (dzikie wino) str. 49. Parthenocissus tricuspidata (dzikie wino) Pyracantha-hybrydy (ognik szkarłatny) Sorbus aucuparia (jagody jarząbia pospolitego) str. 50. Kosmee z jagodami Cosmos bipinnatus (kosmea) Sambucus nigra (dziki bez czarny) Rosa (owoce dzikiej róży) Sorbus aucuparia (jarząb pospolity) str. 51. Kosmee całkiem na biało Cosmos bipinnatus (kosmea) Fallopia aubertii Lathyrus latifolius (groszek szerokolistny)

Hordeum vulgare (kłosy jęczmienia) Clematis vitalba (zielony kwiatostan powojnika pnącego) Rosa (róża) Senecio bicolor (cyneraria dwubarwna) Symphoricarpos albus (śnieguliczka biała) Anaphałis margaritacea Hordeum jubatum (jęczmień) str. 51. Kosmee z korzeniem Cosmos bipinnatus (kosmea) Vitis vinifera (niebieskie grona winorośli) Rosa (kwiecie i owoce róży) Alnus glutinosa (szyszki olszy czarnej) Parthenocissus tricuspidata (dzikie wino) Fallopia aubertii Humulus lupulus (wici chmielu) Sorbus aucuparia (jagody jarzębiny) str. 52. Barwny bukiet z kosmeami Cosmos bipinnatus (kosmea) Rosa (róża, różne gatunki) Tropaeolum-hybrydy (nasturcja) Mentha (mięta, różne rodzaje) Echinacea purpurea Solidago-hybrydy (nawłoć późna) Centaurea cyanus (chaber bławatek) Helianthus atrorubens (słonecznik krzewiasty) Lathyrus latifolius (groszek ogrodowy) Chrysanthemum vulgare (chryzantema) Limonium latifolium (zatrwian szerokolistny) Lathyrus arvensis (groszek ogrodowy) Phlox-Paniculata-hybrydy (floksy) Vicia cracca (wyczka ogrodowa) Vicia sepium (wyka ozdobna) str. 52. Kosmee i gałęzie Cosmos bipinnatus (kosmea) str. 53. Kompozycja z kosmeami Cosmos bipinnatus (kosmea) Fallopia aubertii (fallopia) str. 54. Po prostu tylko goździki Dianthus caryophyllus (goździk szlachetny) str. 55. Impresje wczesnejjesieni Acer (gałęzie) Helianthus annuus (słonecznik) Parthenocissus tricuspidata (dzikie wino) Rosa (owoce dzikiej róży) Physalis alkekengi (garliczka) Hederahelix (bluszcz, forma dojrzała z owocami) str. 55. Impresje późnejjesieni Chrysanthemum-Indicum-hybrydy (chryzantema indyjska) str. 56. Bukiet rustykalny Phylica lasiocarpa (phylika) Leucospermum (śnieżyca) Leucadendron xanthoconus (leukadendron) Maireana sedifolia („kochia”) Brunia laevis (brunia) Bercelia alopecuroides (barcelia) Quercus rubra (liście dębu) Limonium Str. 56. Czerwone róże Rosa (róża) Gypsophila paniculata (łyszczec wierzchowaty) str. 58. Prunus spinosa (tarnina) Celosia argentea var. cristata (celozja grzebieniasta) str. 59. Helleborus niger (ciemiernik biały) Ilex aquifolium (ostrokrzew) Calocephalus brownii str. 61. Drzewo zimowe Limonium latifolium

79

Calocephalus brownii (kalocefał b.) Pinus strobus (sosna wejmutka) Hederá helix (bluszcz pokojowy) Quercus rubra (liście czerwonego dębu) Zea mays (liście kukurydzy) Str. 62. Bukiet z Sw. Mikołajem Gerbera jamesonii (gerbera) Maireana sedifolia („kochia”) Ilex aquifolium (ostrokrzew) Pinus strobus (sosna wejmutka) Str. 63. Upinany wieniec adwentowy Chamaecyparis pisifera (cyprysik groszkowy) Carlina vulgaris (karlina pospolita) str. 64. Wiązany wieniec adwentowy Pinus strobus (sosna wejmutka) Thuja occidentalis (żywotnik zachodni) Mahonia aquifolium (mahonia ostrolistna) Chamaecyparis obtusa „NanaGracilis” (cyprysik „Nana Gracilis”) M ini wieniec, dodatkowo

Buxus sempervirens (bukszpan) Str. 65. Uwity wieniec adwentowy Cinnamomum verum (laski cynamonu) Hederá helix (liście i owoce bluszczu) Juglans regia (orzech włoski) Corylus avellana (orzech laskowy) Rosa (róże i głogi) Malus floribunda (jabłoń) Pinus nigra (sosna czarna) Zingiber officinale (imbir) Myristica fragrans (gałka muszkatołowa i kwiecie) Parthenocissus tricuspidata (dzikie wino) Hyclocomium splendens (mech lapoński) str. 66. Nakrycie świąteczne Pinus strobus (sosna wejmutka) Euphorbia pulcherrima (wilczomlecz nadobny) Cinnamomum verum (laski cynamonu) Helleborus niger (ciemiernik biały) Myristica fragrans (muszkatołowiec) Zingiber officinale (imbir) Syzygium aromaticum (goździk przyprawowy) Laurus nobilis (wawrzyn) Ilex aquifolium (ostrokrzew) Rosa (róża) Prunus dulcís (migdał) Larix decidua (szyszki modrzewia) Illicium verum (anyż gwiazdkowaty) str. 67. Bukiet zimowy Cyclamen persicum (fiołek alpejski) Carlina vulgaris (karlina pospolita) Buxus sempervirens (bukszpan) Viscum album (jemioła pospolita) Lunaria annua (miesięcznica roczna) str. 68. Parthenocissus tricuspidata (dzikie wino) Dianthus caryophyllus (goździk ogrodowy) Asparagus setaceus „Plumosus” (szparag pierzasty) Anthurium-Scherzerianum-hybrydy (anturium Scherzera) str. 69. Oxalis deppei (szczawik) str. 70. Wiosenny wieniec na drzwi Buxus sempervirens (bukszpan) Parthenocissus tricuspidata (dzikie wino) Cytisus x praecox (złotokap) Str. 70. Wieniec na drzw i z bluszczu Hederá helix (bluszcz, różne rodzaje) Str. 70. Wieniec na drzw i w adwent Pinus strobus (sosna wejmutka) Mahonia aquilolium (mahonia ostrolistna)

80

Cupressus sempervirens (szyszki cyprysa wiecznie zielonego) str. 71. D rzwi obramowane Alchemilla mollis (przywrotnik) Rosa (róża, różne rodzaje) Chrysanthemum vulgare (wrotycz pospolity) Euphorbia marginata (wilczomlecz) Celendula officinalis (nagietek) Gypsophila paniculata (łyszczec wiechowaty) Zinnia elegans (cynia) Reseda odorata (rezeda wonna) Gomphrena globosa (gomfrena) Buxus sempervirens (bukszpan) Ageratum houstonianum (żeniszek) Cosmos bipinnatus (kosmea) Achillea millefolium (krwawnik pospolity) Anaphalis margaritacea (anafalis perłowy) str. 72. Kompozycja na tle fotografii Hamamelis japonica Rosa (owoce dzikiej róży) Linaria vulgaris (lnica pospolita) Capsella bursa-pastoris (tasznik pospolity) Rubus (jeżyna) str. 72. Pod światło Allium porrum (por) Prunus spinosa (tarnina) str. 73. Stółpomocniczy dekorowany jesiennie Humulus lupulus (chmiel) Rosa (owoce dzikiej róży) Fallopia aubertii (fallopia) Parthenocissus tricuspidata (dzikie wino) str. 73. Stółpomocniczy z wieńcem adwentowym Ilex aquifolium (ostrokrzew) Buxus sempervirens (bukszpan) Rosa (owoce dzikiej róży) Chamaecyparis lawsoniana (cyprysik Lawsona) Juniperus chinensis (jałowiec chiński) Str. 74. Ceramika w centrum Rosa (owoce dzikiej róży) str. 74. Dekoracja kwiatowa na tle okna Humulus lupulus (chmiel) Salix sachalinensis „Sekka” (wierzba sachalińska) Hosta-hybrydy (liście Cymbidium— hybrydy (liść cymbidy) Celosia argentea var. cristata (celozja grzebieniasta) str. 74. Zieleń na parapecie Aloe barbadensis (aloes zwyczajny) Sansevieria trifasciata (sansewiera bukietowa) Kalanchoe daigremontiana (żyworódka) Senecio herreanus (cyneraria) Euphorbia milli (wilczomlecz) Sansevieria trifasciata „Hahnii” (sansewiera bukietowa) Rhipsalis (kaktus wielkanocny) str. 75. Kwitnąca roślina na parapecie Bougainvillea glabra (bugenwilla gładka) Vitis vinifera (winogrona) Lavandula angustifolia (lawenda) str. 76. Obsadzenie bluszczem Stephanotis floribunda (stephanotis bukietowy) Passiflora caerukea (grunadilla modra) Hedera helix (bluszcz pokojowy) Soleirolia soleirolii (sileirolia rozesłana) str. 77. Rośliny wodne w kąpieli Lemna (rodzaje wodnej soczewicy) Ceratophyllum (ceratofilum) Pistia stratiotes (sałata wodna)

Hottonia palustris Vallisneria Spiralis (valliseria spiralna) z prawej strony.

Cortaderia selloana (trawa pampasowa) na zewnątrz:

Parthenocissus tricuspidata (dzikie wino) str. 77. Róże w kąpieli Rosa (kwiecie i owoce róż) Autorka nie rości sobie pretensji do absolutnej pełności tej listy.

CIP - zdjęcie tytułowe Biblioteki Niemieckiej Effelsberg Anne: Blumen liebevoll arrangieren/Anne Effelsberg - Niederhausen/Ts. FALKEN, 1991 (Sztuka i Hobby) © 1991 Wydawnictwo Falken GmbH 6272 Niederhausen/Ts © 1993 for the Polish Edition by Warszawski Dom Wydawniczy Warszawa, ul. Wronia 23 ISBN 83-85558-57-8

Użycie tekstów i rycin, także wycinków, jest bez zgody wydawnictwa, niezgodne z prawem autorskim i karalne. Odnosi się to również do kopiowania, przekładów, mikrofilmów i przeróbki w systemie elektronicznym. Zdjęcie tytułowe i fotosy: TLC Foto-Studio GmbH Velen— Ramsdorf Rysunki: Ulrike Hoffman, Bodenheim Rady zawarte w tej książce rozważyła i sprawdziła autorka i wydawnictwo jednak nie mogą być one objęte gwarancją. Odpowiedzialność autorki względnie wydawnictwa, za szkody osobiste, rzeczowe i majątkowe jest wykluczona.

T reść Przedmowa 5 Materiały, techniki i nieco teorii kompozycji 7 M ateriały 8 Naczynia z pomocami do ikebany 10 Techniki 12 Kwiaty cięte 14 Podstawy planowania 16 O oddziaływ aniu dekoracji kwiatowej 18

Wiosna 25 Lato 37 Jesień 49 Zima 59 Mieszkać z kwiatami 69 Nazwy kwiatów 78