David Weber Schronienie 06 Trud i cierpienie

DAVID WEBER

TRUDI CIERPIENIE Midst Toil and Tribulation

Przełożył Robert J. Szmidt

Jak zwykle dla Sharon za to, że jest sobą. Kocham Cię, mała.

MARZEC ROKU PAŃSKIEGO 896

.I. GÓRY SZARE GLACIERHEART REPUBLIKA SIDDARMARKU Biała kurtyna unosiła się w czystym mroźnym powietrzu, tańcząc na lodowatym wietrze chłoszczącym grubą pokrywę śnieżną naznaczoną sinymi długimi cieniami szczytów. Znajdujący się o milę niżej niż najwyższe wierzchołki Wahlys Mahkhom, urodzony i wychowany w Górach Szarych, w przeciwieństwie do naiwnych laików doskonale wiedział, że ta pokrywa nie jest ani tak solidna, ani tak bezpieczna, na jaką wygląda. I właśnie ta wynikająca z doświadczenia wiedza sprawiała, że jego spojrzenie za przydymionymi szkłami gogli śnieżnych było ostre i pełne nienawiści. W odruchu solidarności nawet żołądek Wahlysa zaburczał gniewnie na ten widok. Choć mężczyzna przywykł do zimowych warunków w tych górach i choć miał na sobie podbijaną futrem parkę i ciepłe rękawice, wciąż czuł kąsające zimno zakradające się podstępnie do jego mięśni i kości. Tutaj wystarczył moment nieuwagi, aby człowiek zamarzł na śmierć, nawet gdy pogoda dopisywała, czego tym razem zdecydowanie nie dało się powiedzieć. Zimowa aura wysysała energię z każdej żywej istoty, niewiele się pod tym względem różniąc od demonów Shan-wei, a na domiar złego pożywienia było nawet mniej niż w najgorszych wspomnieniach Wahlysa. Prowincja Glacierheart, znana ze stromych kamienistych zboczy i nieurodzajnych pól, nigdy nie dawała obfitych plonów, jednakże zazwyczaj spichrze zawierały dość, aby w razie potrzeby mógł się w nich poratować myśliwy taki jak Wahlys. Nie tego roku jednak. Tego roku wszystkie spichrze spłonęły - podpalone najpierw przez jedną stronę, a potem przez drugą w odwecie wszystkie pola zaś przykryła głęboka warstwa śniegu, zupełnie jakby sam Bóg postanowił ukarać na równi winnych i niewinnych. Wahlys Mahkhom wbrew sobie nieraz się zastanawiał, czy tę zimę przeżyje ktokolwiek, kto będzie w stanie przystąpić do siewów, kiedy - i o ile - zejdą śniegi. Zęby Wahlysa prawie się rozdzwoniły jak kastaniety jakiejś tancerki z nizin, na co mężczyzna prędko poprawił szalik, który udziergała mu przed wielu laty matka. Choć zrobiło mu się cieplej, jego wzrok stał się jeszcze ostrzejszy i chłodniejszy nawet od otaczającego go powietrza. Dotyk szalika bowiem przypomniał mu, dlaczego jego matka już nigdy niczego nie wydzierga. Uniósł ostrożnie głowę, raz jeszcze rozglądając się wokół badawczo. Jednakże jego towarzysze byli nie mniej od niego zaprawieni w bojach z górami i zimnem i tak jak on schronili się pod białymi baldachimami prześcieradeł, które ze sobą zabrali. Widząc to,

Wahlys wyszczerzył z zadowolenia bliskie dzwonienia zęby. Wędrówka w rakietach śnieżnych do miejsca, w którym się znajdowali, była niezwykle wyczerpująca, czemu nienależało się specjalnie dziwić, skoro musieli znacząco ograniczyć racje żywnościowe. Oczywiście wiedzieli, jak to się skończy, któż by jednak zabrał sute zapasy, patrząc w oczy zabiedzonego dziecka, któremu groziła śmierć głodowa. Wahlys Mahkhom nie znał takiegoczłowieka - przynajmniej na razie - i wolałby nigdy nie poznać. Umościł się na powrót w swoim zagłębieniu w ziemi, wykorzystując śnieg jako materiał izolacyjny, i podjął obserwację górskiego szlaku wijącego się w dole niczym wąż z przetrąconym kręgosłupem. Wahlys i jego ludzie czekali cierpliwie od półtora dnia, lecz gdyby oczekiwanie miało się jeszcze przeciągnąć, musieliby pewnie porzucić swoje kryjówki i zapomnieć o tym zadaniu. Ta myśl sprawiła, że Wahlysa ogarnął płomień wściekłości walczący o lepsze z lodowatym mrozem otoczenia. Zdołał jednak stłumić rodzący się w nim gniew, doskonale wiedząc, że upartość i gorącokrwistość przyczyniły się do śmierci nazbyt dużej liczby dobrych ludzi - a on nie chciał umrzeć w taki głupi sposób, zwłaszcza że sam powinien jeszcze wysłać na drugi świat niemało osób. Nie miał pojęcia, jaka jest dokładnie temperatura, chociaż na Schronieniu - za sprawą archaniołów - od dawna były już znane bardzo czułe termometry. Zresztą wcale nie musiał tego wiedzieć. Podobnie jak do niczego nie była mu potrzebna wiedza na temat tego, że znajduje się na wysokości dziewięciu tysięcy stóp nad poziomem morza na planecie o nachyleniu osi o jedenaście stopni większym niż w wypadku Ziemi, o której nigdy nawet nie słyszał. Dość mu było wiedzieć, że wystarczy moment nieuwagi, by... Urwał myśl w połowie, gdy tylko dostrzegł jakieś poruszenie. Wytężył wzrok i wstrzymał oddech, kiedy ruch się powtórzył. Odległość była spora, a do tego na oflankowanym wysokimi skałami szlaku panował półmrok, lecz tłumiona wściekłość jakimś cudem wyostrzyła mu zmysły, tak że Wahlys postrzegał wszystko jasno i wyraźnie, analizując to, co zobaczył, z chłodem nawet większym niż ten w otaczającym go górskim powietrzu. Gdzie przedtem spostrzegł tylko ruch, w końcu pojawił się szereg odzianych na biało postaci przedzierających się przez śnieg w rakietach tego samego typu, jakiego używał Wahlys ze swoimi ludźmi. Co najmniej połowa postaci uginała się pod brzemieniem plecaków, nie licząc pół tuzina sań ciągnionych przez śnieżne jaszczury. Wahlysowi na widok sań zalśniły oczy: koniec końców ich informacje okazały się prawdziwe! Nie musiał szukać wzrokiem swoich towarzyszy zakopanych w śniegu wokół niego ani wypatrywać czujek ukrytych w gąszczu zimozielonych drzew jakieś pół mili dalej przy

szlaku. Był świadom, że wszyscy jego ludzie czekają w pogotowiu i że żaden ani na moment nie stracił koncentracji. Ci niecierpliwi i nieostrożni zdążyli do tej pory zginąć, natomiast ci, którzy przeżyli, wzbogacili swoje niemałe doświadczenie tropicieli i myśliwych. I podobnie jak Wahlys mieli zbyt dużo do zrobienia, aby pozwolić sobie na nieopatrzną śmierć. Żaden mieszkaniec Glacierheart nie dysponował bronią palną używaną na nizinach. Nawet gdyby któregoś było stać na zakup takiej broni, nie miałby z niej większego pożytku, ponieważ proch i kule też kosztowały sporo. Dla tubylców nawet zwykły arbalest o stalowej cięciwie był za drogi - jego koszt równał się dwumiesięcznym poborom przodkowego górnika. Aczkolwiek taki arbalest - gdyby używać go zgodnie z przeznaczeniem - mógł posłużyć wielu pokoleniom strzelców. Wahlys był w posiadaniu jednego egzemplarza, odziedziczonego po ojcu, który z kolei dostał kuszę w spadku po swoim dziadzie. Bełty do niej nie stanowiły problemu, gdyż zmyślny mężczyzna potrafił je robić sam. Wahlys przetoczył się na plecy pod osłoną baldachimu, zdjął wierzchnie rękawice i zaparł łuczysko kuszy o stopy, równocześnie naciągając za pomocą kołowrotu stalową cięciwę dłońmi w samych spodnich rękawiczkach. Nie śpieszył się, bo też nic go nie goniło. Szereg biało odzianych mężczyzn z saniami dotrze tu dopiero za kwadrans. Wahlys wolał przygotować broń na spokojnie, jakkolwiek nieporadne mogłoby się to wydawać komuś z zewnątrz, zamiast ryzykować, że w czystym górskim powietrzu zdradzi swoją pozycję i tym samym ostrzeże wroga przed niebezpieczeństwem. Gdy uznał, że wystarczy już naciągania, upewnił się, że cięciwa jest zabezpieczona, po czym odpiął kołowrót i przetoczył się z powrotem na brzuch, umieszczając zakończony kanciasto bełt na swoim miejscu. Dopiero wtedy przybrał pozycję strzelecką, przyłożył oko do celownika i zamarł w oczekiwaniu, nie spuszczając wzroku ze szlaku, po którym poruszały się z mozołem postacie w bieli. W piersi czuł chłód nie mniejszy niż ten, który go otaczał. Przelotnie na powierzchnię jego świadomości wypłynęły myśli, jakie mogły zaprzątać jego głowę zaledwie przed trzema czy czterema miesiącami, kiedy wciąż był tylko zwykłym myśliwym. Przez moment czuł przerażenie na myśl o tym, co niebawem się wydarzy tu wysoko w górach. Jakąś częścią swego jestestwa Wahlys Mahkhom zdawał sobie sprawę sam będąc mężem i ojcem - że postaci w bieli również mają rodziny, które rozpaczliwie potrzebują żywności wiezionej na saniach ciągnionych przez śnieżne jaszczury, a tamte niczym się nie różnią od rodzin pozostawionych przez niego i jego ludzi w szałasach i chatach naprędce skleconych po tym, jak ich wioska poszła z dymem. Wahlys Mahkhom pamiętał, co to głód i co to choroba, i wiedział, że śmierć zwietrzy osierocone kobiety i dzieci, zanim ten

dzień dobiegnie końca. Ale świadomie nie dopuszczał takich myśli do siebie, ponieważ jego pozostała część - większa część - miała ważne zadanie do wykonania. W końcu szereg postaci w bieli dotarł do miejsca, gdzie rosła samotna sosna będąca idealnym punktem obserwacyjnym. Pod oszronioną i najeżoną igiełkami lodu maską chroniącą twarz Wahlysa zrodził się szeroki uśmiech, który wkrótce zaczął przypominać wyszczerzony pysk jaszczurodrapa. Odczekał jedno uderzenie serca więcej, po czym zwolnił cięciwę, posyłając - złocisty w blasku słońca - śmiercionośny bełt prosto w mroźne zimowe powietrze. .II. PAŁAC W TELLESBERGU KRÓLESTWO STAREGO CHARISU IMPERIUM CHARISU Merlin Athrawes siedział u siebie, w milczeniu i z zamkniętymi oczami oglądając obrazy, które tylko on mógł widzieć. Tak naprawdę powinien był „spać", to jest zażywać odpoczynku nakazanego mu przez cesarza Cayleba, jednakże on od przeszło pięciodnia śledził poczynania grupy Wahlysa Mahkhoma za pomocą SAPK-ów Sowy, która teraz właśnie znów zwróciła jego uwagę na poczynania partyzantki. Merlin

patrzył

bezradnie,

jak

bełty

ze

świstem

mkną

ku

niczego

się

niespodziewającym członkom konwoju zaopatrzeniowego. Gdzie ich ostrożność? - pieklił się w duchu. Przecież obie strony zdążyły już udowodnić, że najlepiej wychodzi im mordowanie się nawzajem. Postacie w bieli zapomniały o ostrożności i teraz - zamiast dalej konwojować sanie z prowiantem dla swych głodujących rodzin - padały z krzykiem, gdy bełty orały im ciała. Parująca na zimnie krew splamiła śnieg, ludzie wykrzykiwali nerwowo rozkazy i bezużyteczne ostrzeżenia, wystawione na ostrzał jednostki nadaremno starały się znaleźć jakąś kryjówkę na odsłoniętym szlaku bądź zewrzeć szyki w namiastce obrony. Wtedy właśnie posypały się na nich zabójcze bełty nadlatujące z przeciwnej strony wąskiej kotlinki. Ostrzeliwani rzucili się zawracać sanie, bezskutecznie jednak, ponieważ wysłana równocześnie w powietrze salwa trzech bełtów powaliła właśnie śnieżnego jaszczura z ostatniego rzędu zaprzęgu. Zwierzę runęło na ziemię z kwikiem, wierzgając i nadaremnie sięgając pyskiem do ran, zatarasowało wąski szlak. Ledwie poganiacze zdali sobie sprawę z tego, że nikt nie przejdzie obok rzucającego się zwierzęcia, do ataku przystąpiła druga grupa napastników. Ci byli zaczajeni w gąszczu zimozielonych drzew stojących u wyjścia z

kotlinki. Wypadli stamtąd uzbrojeni w miecze, topory i oskardy, zalewając ławą zaskoczony i przetrzebiony już konwój. Wypadki potoczyły się szybko, co było swego rodzaju szczęściem w nieszczęściu. Już od dawna nikt nie brał jeńców - na pewno nie tutaj, w Glacierheart, na granicy z Hildermoss. W tych okrutnych warunkach opieka nad rannymi graniczyła z niemożliwością, więc poharatanymi wrogami nikt się nie przejmował... nawet gdyby jacyś się znaleźli. Tyle dobrego, że banda Wahlysa okazała się mniej brutalna od większości partyzantów tropiących się nawzajem w tym koszmarze, który niegdyś mienił się Republiką Siddarmarku. Siali śmierć, to prawda, lecz zadawali ją szybko i czysto, nie bawiąc się w tortury ani okaleczanie, które stały się normą po obu stronach tego przepełnionego nienawiścią konfliktu rozdzierającego republikę. I tylko trzech napastników doznało obrażeń, z czego zaledwie jeden ciężkich. Reszta rzuciła się obdzierać trupy zabitych, co robili z zadziwiającą zręcznością. Ranny śnieżny jaszczur został dobity sprawnym poderżnięciem gardła i już pół tuzina partyzantów zajęło jego miejsce w zaprzęgu. Pozostali, zebrawszy plecaki leżących w śniegu martwych mężczyzn, dołączyli do kolumny i wkrótce wszyscy mozolili się na szlaku, rozpędzając sanie do maksymalnej w tych warunkach prędkości. Zwłoki pozostawione w tyle bardzo szybko zamarzały na mrozie.Obserwując pośpieszny odjazd napastników, Merlin poczuł się nieswojo, zdał sobie bowiem sprawę, że widok obdartych do naga ofiar nie wywołał w nim spodziewanej odrazy. Było mu przykro i smutno z tego powodu, że kobiety i dzieci nigdy już nie ujrzą synów, mężów, ojców i braci i że same w różnym tempie poddadzą się niedożywieniu i przeraźliwemu chłodowi panującemu w górach zimą. Czuł palący gniew na człowieka, który doprowadził do tego, że podobne widoki były na porządku dziennym nie tylko w tych dzikich górach, lecz także w całej Republice Siddarmarku, odkąd to Miecz Schuelera został przystawiony przez Zhaspahra Clyntahna do gardła republiki. A przy tym wszystkim Merlin nie potrafił zapomnieć, że ciała, na które patrzy dzięki kamerom SAPK-ów, należały do lojalistów Świątyni. Do ludzi, którzy za życia zdążyli zebrać własne krwawe żniwo. Na dnie wściekłości, którą czuł do religijnych fanatyków chętnie będących bronią w ręku Clyntahna - palących wsie, niszczących plony, masakrujących całe rodziny, gdy zaistniał choć cień podejrzenia, że mogą one sprzyjać reformatorom - na dnie tej wściekłości czaił się gniew na samego siebie. Cayleb i Sharleyan mogli żałować niejednego czynu, którego musieli się dopuścić, w imię oporu stawianego Grupie Czworga, jednakże to nie oni rozpętali religijny kataklizm na skalę planety. Nie, to było dzieło nikogo innego jak Merlina

Athrawesa, którego nie dało się nawet nazwać prawdziwym człowiekiem. Albowiem Merlin Athrawes był niczym więcej jak awatarem nieżyjącej od przeszło tysiąca lat kobiety. Istotą pozbawioną choćby kropli krwi w żyłach, odporną na głód i chłód zbierające tej zimy obfite żniwo w górach Republiki Siddarmarku... Co najgorsze, było to dzieło kogoś, kto doskonale zdawał sobie sprawę z brzydoty i okropieństw wojny religijnej - najstraszliwszej, najpotworniejszej ze wszystkich wojen. Patrząc na sztywniejące zwłoki, Merlin musiał przyznać sam przed sobą, że nie będzie mu nigdy wolno udawać, iż nie wiedział, do czego taka wojna prowadzi. Bo zawsze i wszędzie prowadzi wyłącznie do tego, że w imię wiary i w imię Boga ludzie popełniają najbrutalniejsze, najbardziej barbarzyńskie czyny przeciwko bliźnim, wzajemnie wychwalając własną świątobliwość w trakcie nawet najobrzydliwszych działań. W efekcie mężczyźni tacy jak Wahlys Mahkhom, który zszedł z gór po zakończonej wyprawie łowieckiej tylko po to, by stwierdzić, że jego rodzinna wieś została spalona do gołej ziemi przez siepaczy Clyntahna i że nikt z jego rodziny nie przeżył, odkrywają w sobie pokłady nienawiści równe tym żywionym przez napastników, po czym zwykłą zemstę nazywają wymierzaniem sprawiedliwości. Ironia losu chciała, że nie sposób było winić mężczyzn takich jak Wahlys Mahkhom za to, co robili. Jakiej innej reakcji można oczekiwać po kimś, kto znalazł własną matkę zasiekaną na śmierć i kto pochował trójkę dzieci, z czego najstarsze miało niespełna sześć lat, a w ramionach trzymał zwłoki zgwałconej i zmaltretowanej żony, wypłakując sobie oczy i czując, że złamane serce rozpada się na kawałki, których już nic nigdy nie scali. Właściwie cudem było, że mężczyźni tacy jak Wahlys Mahkhom zadawali wrogowi czystą, szybką śmierć, na co nie było stać niejednego reformatora. Ci wyznawali zasadę oko za oko, ząb za ząb i mówili: „trudno", gdy wpadła im w ręce jakaś niewinna dusza starająca się tylko przetrwać ciężkie chwile naznaczone chaosem, cierpieniem i rozpaczą. To wąż połykający własny ogon, skomentował w myślach Merlin. Okrucieństwo to broń obosieczna, a człowiek, któremu zabito rodzinę, mści się niekoniecznie na sprawcach mordu, dopadając tego, kto mu się nawinie pod rękę. To tylko potęguje wzajemną nienawiść i łaknienie zemsty, przez co błędne koło się domyka. Merlin Athrawes był CZAO, istotą zbudowaną ze stopów i tworzyw sztucznych, z włókien optycznych i elektronów zamiast krwi i kości. Nie podlegał już prawom biochemii obowiązującym resztę ludzkości, był ponad adrenalinę i inne fizjologiczne manifestacje uczuć, takich jak gniew czy strach, wytworzone w czasie trwającej miliony lat ewolucji. A jednak w pewnych wypadkach jego odmienność nie miała najmniejszego znaczenia. Czuł się

zwykłym człowiekiem, ilekroć myślał o krzywdach dziejących się na Schronieniu i o własnej niemożności wniknięcia do Świątyni w odległym Syjonie. Gdybym mógł chociaż zerknąć, co się tam wyprawia, myślał przywiedziony na skraj rozpaczy. Gdybym choć znał ich myśli, ich plany, ich sekretne działania... Nikt nie przewidział w porę tego, co się miało wydarzyć, a przynajmniej nie dość wcześnie, aby uprzedzić o tym Stohnara... który - trzeba mu oddać sprawiedliwość - dowiedział się sporo sam z siebie, bez niczyjej pomocy. Ale powinniśmy byli się domyślić, co się szykuje. Powinniśmy byli przewidzieć, co zrobi ktoś taki jak Clyntahn, zwłaszcza że - Bóg świadkiem! - mieliśmy przedsmak tego, do czego jest zdolny. Ta jego umiejętność - jego i jego sprzymierzeńców, gwoli ścisłości - pozwalająca im na zrozumienie zależności i wynikających z nich implikacji do pewnego stopnia tylko zwiększała frustrację wynikającą z niemożności dostania się do Syjonu. Byli w posiadaniu większej ilości informacji, niż mogli wykorzystać, szczególnie że musieli chronić innych mieszkańców Schronienia przed wiedzą o tym, skąd te informacje się wzięły, a jednak nie potrafili wejrzeć za zasłonę Świątyni, to jest w jedyne miejsce na całej planecie, które wymagało ich największej uwagi. Z tym że Merlinowi wcale nie zależało tylko na wejrzeniu za kurtynę - i przynajmniej potrafił to przed sobą samym przyznać. CZAO chciał dostać w swoje łapy Zhaspahra Clyntahna i jego ferajnę choćby na moment i to pragnienie zaczęło się powoli przemieniać w obsesję. W miarę jak ciężka zima stawała się jeszcze cięższa na terenie Republiki Siddarmarku, Merlin Athrawes coraz częściej przywoływał w myślach komandora Peia, który wkroczył do kwatery Langhorne'a z kieszonkową bombą atomową. Merlin wiedział, że mógłby w każdej chwili wnieść do Syjonu wielomegatonową bombę, która unicestwiłaby nie tylko Grupę Czworga, ale też całą Świątynię w jednym wielkim rozbłysku. Liczba ofiar byłaby porażająca, lecz czy na pewno gorsza od oglądania dzień po dniu tego, co działo się w Siddarmarku? Albo od strat, które do tej pory poniósł Charis wraz z sojusznikami? Oraz od tych wszystkich nieszczęść, jakie ich dopiero czekały?... No i czy nie byłoby warto oczyścić się z winy za rozpoczęcie całej tej sprawy, poświęcając własne życie - o ile można to było nazwać życiem - niczym biblijny Samson, który zginął, przywodząc swych wrogów do upadku? Och, przestańże wreszcie! - rozkazał sobie w duchu. Dobrze wiedziałeś, że to tylko kwestia czasu, zanim ten szaleniec Clyntahn naśle Inkwizycję na Charis nawet bez twojej interwencji. Chyba nie sądzisz, że by na tym poprzestał, zasmakowawszy krwi? Oczywiście, że by nie poprzestał! Ponosisz być może odpowiedzialność za to, gdzie i kiedy zaczął się rozlew

krwi, lecz nie miałeś najmniejszego wpływu na to, co do niego doprowadziło. Bez twojego udziału Clyntahn już dawno by wygrał. Zatem twoja wina nie jest aż tak wielka, jak ci się wydaje. Była to prawda i Merlin niekiedy - zwłaszcza gdy nie siedział w ciemnej komnacie, przyglądając się masakrze i ledwie panując nad zalewającą go nienawiścią - umiał to przyznać. Podobnie jak wiedział, że Kościół Boga Oczekiwanego po prostu musi zostać unicestwiony, jeśli ludzkość ma dostać drugą szansę w starciu z morderczymi Gbaba. Z tym że prawda - zwłaszcza w takich chwilach - miała gorzki posmak arszeniku i była podlana poczuciem winy. Dość tego, usłyszał gdzieś z tyłu głowy głos zadziwiająco podobny do głosu Sharleyan Ahrmahk. Dosyć, powiadam. Obejrzałeś to, co chciała pokazać ci Sowa. Nie siedź tam i nieroztrząsaj spraw, na które nie masz najmniejszego wpływu. Szczególnie że Cayleb lubi sprawdzać u Sowy, co robisz nocami, i może cię znowu przyłapać na tym, że nie słuchasz jego poleceń odnośnie do przerwy na sen. Merlin mimowolnie rozciągnął wargi w uśmiechu. Łagodna fala rozbawienia obmyła płonącą w jego wnętrzu kulę nienawiści, ochładzając nieco jej żar, czemu wydatnie dopomogło wyobrażenie Cayleba w chwili, gdy dowiaduje się o jego przewinieniu. Oczywiście ani Cayleb, ani Sharleyan nie wątpili nawet przez moment, że cesarski gniew spłynąłby po Merlinie jak woda po kaczce, gdyby CZAO postanowił się nim nie przejąć, wszakże nie ta myśl przyświecała Caylebowi w momencie wydawania rozkazu i nie ona wzięłaby górę w chwili, kiedy cesarz wpadłby w iście młodzieńczy szał z powodu sprzeciwienia się jego życzeniom. Przeciwnie, cesarz Cayleb w takiej sytuacji zbeształby Merlina niezwykle barwnie i dosadnie, albowiem był świadom, jak bardzo tenże Merlin czegoś takiego potrzebuje. Gdyż CZAO - czy też seijin - nade wszystko pragnął być traktowany tak, jakby był nadal człowiekiem. I kto wie - być może Merlin Athrawes w głębi swego jestestwa faktycznie nim był? Może gdyby pominąć kwestie anatomii i fizjologii, całe to zamieszanie z pulsem, oddychaniem i wydalaniem... A może jednak nie? Może istotnie nie miało znaczenia, jak potężną dawką winy obarczy swoje sumienie, i prześwietny Maikel Staynair w tym jednym się mylił? Może Nimue Alban była równie martwa jak Federacja Terrańska, a Merlin Athrawes jest zaledwie jej odległym elektronicznym echem, więc w jego przypadku nie ma mowy o utracie duszy? Były takie chwile, gdy nade wszystko w świecie pragnął być człowiekiem, choćby za cenę wiekuistego potępienia, i inne momenty, gdy perspektywa wiekuistej pustki przystojącej

maszynom była mu milsza w świetle tego, co spotykało dzieci głodujące w zasypanych śniegiem górach. Ojej, masz wyjątkowo parszywy nastrój tej nocy, wiesz? - zapytał sam siebie ostrym tonem. Niewykluczone, że Cayleb jednak wiedział, co robi, nakazując ci branie sobie wolnego od czasu do czasu i odpoczywanie choć przez kilka godzin. Chyba przydałaby ci się poranna wizyta w cesarskiej komnacie dziecięcej, gdzie przytulisz swoją chrześnicę i przypomnisz sobie, o co tak naprawdę toczy się walka. Wyraz jego twarzy złagodniał, a poczucie winy zmalało na samo wspomnienie roześmianej, wijącej się istotki na jego ręku, zupełnie jakby stanowiła ona boską obietnicę, że przyszłość warta jest każdej ceny, jaką przyjdzie zapłacić. Bo tak jest, uznał w myślach, równocześnie wydając polecenia, które miały go wprawić w stan czuwania. Jak tylko spojrzysz znów w słodką twarzyczkę księżniczki, uświadomisz sobie, jak bardzo ją kochasz i dla kogo robisz to wszystko. .III. ŚWIĄTYNIA SYJON ZIEMIE ŚWIĄTYNNE - Mam nadzieję, że twoim zdaniem gra była warta świeczki - powiedział ponurym tonem wikariusz Rhobair Duchairn, popatrując nad blatem stołu na wielkiego inkwizytora, któremu od ostatniej rozmowy chyba jeszcze urósł drugi podbródek. Zhaspahr Clyntahn odpowiedział pustym, pozbawionym wyrazu, ale twardym jak metal spojrzeniem, więc skarbnik Kościoła Boga Oczekiwanego tylko z największym trudem zdołał powstrzymać się przed odwarknięciem czegoś, czego mógłby pożałować. Nie było to łatwe głównie za sprawą raportów napływających z Republiki Siddarmarku, które - jak wszystkim było świetnie wiadomo - zatajały prawdziwe rozmiary destrukcji i chaosu. - Doprawdy nie rozumiem, skąd u ciebie myśl, że to wszystko to moja wina - rzekł Clyntahn obojętnym tonem. - Przecież nie ja podjąłem decyzję, gdzie i kiedy sprawy nabiorą tempa... Uczynił to za mnie ten drań Stohnar! Duchairn poruszył wargami, lecz znów powstrzymał się przed wypowiedzeniem słów, które mogłyby przynieść fatalne skutki. Na swoje spojrzenie - przepełnione pogardą i gniewem - niewiele mógł poradzić, ale przynajmniej mógł nie powiedzieć tego, co cisnęło mu się na usta. - Wybacz, jeśli czegoś tu nie rozumiem - rzekł zamiast tego - ale ze wszystkich raportów, które widziałem... w tym autorstwa samego arcybiskupa Wyllyma... wynika, że

toInkwizycja stoi na czele ruchu oporu skierowanego przeciwko lordowi protektorowi. A także- zwrócił wzrok na Allayna Maigwaira, dowódcę wojsk Świątyni - niemało „doradców" straży świątynnej blisko współpracowało z osobami, które zapoczątkowały to... hm... „spontaniczne powstanie". Wziąwszy jedno i drugie pod rozwagę, chyba sam widzisz, czemu mi się wydaje, że ze wszystkich obecnych w tej komnacie to jednak ty jesteś najbardziej zaangażowany we wspomniane wydarzenia. - Oczywiście, że jestem zaangażowany - odparł Clyntahn, wydymając pogardliwie dolną wargę. - Rhobairze, chyba nie zapomniałeś, że pełnię funkcję wielkiego inkwizytora? Jako taki osobiście odpowiadam przed archaniołami i Bogiem Jedynym za bezpieczeństwo Kościoła Matki. Nie chciałem, aby w Siddarmarku stało się to, do czego tam doszło. Zarówno ty, jak i Zahmsyn jasno wyraziliście swoje przekonanie, że nie należy osłabiać gospodarki tych łachudrów, a ja... choć niespecjalnie mi się podobały wasze argumenty... nie miałem innego wyjścia, jak tylko się z nimi zgodzić. To jednak nie zwolniło mnie z odpowiedzialności... - powiódł groźnym wzrokiem po reszcie wikariuszy - i nie zwolniło z odpowiedzialności moich inkwizytorów. Naszym obowiązkiem było dalsze obserwowanie Stohnara i jego sługusów. Kiedy przyszło do wyboru pomiędzy dalszym napływem marek do naszego skarbca a możliwością, że cała Republika Siddarmarku wpadnie w ręce Shan-wei i tych przebrzydłych charisjańskich heretyków, nie wahałem się ani chwili i nie zamierzam się tłumaczyć z decyzji, którą wymusiły na mnie okoliczności! - Okoliczności? - podchwycił Zahmsyn Trynair, kanclerz Kościoła Matki, unosząc brwi. Miał jednak przy tym taką minę, jakby choć odległa myśl o zwarciu szyków z Duchairnem była bardzo niemiła. - Wybacz, że to powiem, Zhaspahrze, ale nawet jeśli nie taki miałeś plan, Miecz Schuelera wymsknął ci się z dłoni i doprowadził do niezamierzonej konfrontacji. - Ile razy mam wam powtarzać - Clyntahn przybrał groźny w jego wypadku ton udawanej świętej cierpliwości - że jeśli chce się mieć broń na podorędziu, nie można zacząć jej ostrzyć w ostatniej chwili, czytaj po ataku Stohnara. To zrozumiałe, że musiałem poczynić pewne przygotowania służące temu, aby wierni synowie Kościoła Matki byli gotowi do działania, gdy sytuacja zacznie tego wymagać. Tak, nie wykluczam, że paru nadgorliwych inkwizytorów przesadziło z ostrzeniem broni, i tak, przyznaję, że sam byłem lekko... zaskoczony entuzjazmem, z jakim dzieci Kościoła Matki rzuciły się do obrony. Niemniej prawda wygląda następująco: całe szczęście, że razem z Wyllymem zabrałem się do dzieła, w przeciwnym razie moglibyście nie czytać raportów, które tylko potwierdzają moją słuszność i moje słowa. - Dźgnął palcem w kierunku papierzysk, którymi zawalony był blat.

Duchairn zdążył już szczegółowo zapoznać się z ich treścią i zastanowić przy tym, co by się stało z Kościołem Matką, gdyby jego raporty dotyczące skarbca zawierały równie mało prawdy. W raportach, o których mówił wielki inkwizytor, znajdowała się masa faktów zgodnych z rzeczywistością, tego nie mógł im odmówić. A jednak nie od dziś wiadomo, że najlepszym sposobem na minięcie się z prawdą jest naszpikowanie swojej wersji zdarzeń dużą dozą starannie wyselekcjonowanych „faktów", które pomagają przybrać pobożne życzenia w pozory realności. Nie ulegało kwestii, że arcybiskup Chiang-wu był w tym mistrzem. Miejmy nadzieję, pomyślał Duchairn z goryczą, że gdy idzie o mówienie Zhaspahrowi prawdy, radzi sobie równie dobrze... - Skarbnik zaraz roześmiał się w duchu. Ba! Inkwizytor najpewniej nawet nie jest w stanie przyjąć do wiadomości niemiłej dlań prawdy, zakładając, że w ogóle znalazłby się ktoś, kto by odważył się mu ją przedstawić. - Zahmsynie, znasz liczby najlepiej z nas wszystkich - podjął Clyntahn ostrzejszym tonem. - Te dranie z Siddarmarku zaopatrzyły się w trzykroć więcej karabinów, niż rzekomo zamawiali! Do Shan-wei, jak myślisz, na kogo je szykowali w sekrecie? Czy to możliwe, że Stohnar okłamywał w tej sprawie nas, wikariuszy Kościoła Matki, dzieci Boga Jedynego? Nie wiem jak ty, ale ja nie potrafię wymyślić innego powodu, dla którego chciał zataić prawdziwe dane. Wielki inkwizytor zmierzył pałającym wzrokiem Trynaira, natomiast kanclerz zerknął niespokojnie na skarbnika kątem oka. Duchairn domyślił się, że Trynaira właśnie opuszczają te resztki odwagi, które jeszcze mógł posiadać. Jednakże nic na to nie mógł poradzić. Szczególnie że sam podejrzewał to, iż nawet jeśli Rayno rzeczywiście zawyżał dane, Stohnar faktycznie robił po kryjomu zapasy, nie opowiadając się nikomu ze swych planów. Bóg świadkiem, że sam gromadziłbym broń jak szalony, gdybym wiedział, iż Zhaspahr Clyntahn postanowił doprowadzić moją krainę do upadku w chmurze ognia i strumieniach krwi. - Jeśli dodać do tego, że Stohnar, Maidyn i Parkair jak republika długa i szeroka hołubili i chronili tych przeklętych reformistów, o całych społecznościach Charisjan nie wspominając, jest chyba jasne, co szykowali. Jak tylko by zebrali wystarczającą ilość broni, zaprosiliby Charis do nawiązania sojuszu. Wyobrażacie sobie, jaka nagroda by ich spotkała ze strony Cayleba i Sharleyan, gdyby pozwolili cesarstwu postawić pierwszy krok na kontynencie? Nie mówiąc już o oddaniu na ich rozkazy całej armii? Charisjańscy żołnierzy wlewaliby się na Ziemie Świątynne przed nastaniem lata!

Gniew wielkiego inkwizytora był skierowany na Trynaira, lecz nikt nie miał wątpliwości, że prawdziwym celem ataku Clyntahna jest Duchairn. Kanclerz wyraźnie oklapł - Duchairn od dawna się domyślał, że obraz żołnierzy republiki maszerujących na Ziemie Świątynne nawiedza Trynaira w koszmarach, jakkolwiek mało realistyczny byłby to scenariusz. A myśl o tychże oddziałach wyposażonych w charisjańską broń i sprzymierzonych z władcą, który poprzysiągł Grupie Czworga zniszczenie, musiała być gorsza od najstraszliwszego koszmaru kanclerza... nie licząc obawy przed losem, który spotkał już kilku wrogów wielkiego inkwizytora, mianowicie stanięciem oko w oko z Inkwizycją. Tymczasem Clyntahn kontynuował: - Ojciec Zohannes i ojciec Saimyn dowiedzieli się z pewnych źródeł, że ta armia miała za zadanie przeprowadzić „ćwiczenia", które by doprowadziły do odizolowania Granicznych Krain, gdy tylko spadnie pierwszy śnieg. „Ćwiczenia" - powtórzył z mocą - które, oczywiście przypadkowo, sprawiłyby, że skrzętnie gromadzona i ukrywana przed nami broń znalazłaby się w najdogodniejszym miejscu na drodze między Siddarem a Syjonem, czy też odwrotnie, zależy, z której strony patrzeć. Tak czy owak nie było wyboru i nasze chęci nie miały tu nic do rzeczy! Szczęki rozbolały Duchairna od ich zaciskania, gdyż tylko w ten sposób był w stanie zapanować nad cisnącymi mu się wciąż na usta słowami. To oczywiste, że Zohannes Pahtkovair i Saimyn Airnhart donieśli o planach zamknięcia granicy przez Stohnara. Obaj byli sługusami Clyntahna i donosili mu to, co pragnął usłyszeć! - Nikt bardziej ode mnie nie ubolewa nad ofiarami - dodał świętoszkowato Clyntahn wszakże ich śmierć nie spada na łono Kościoła Matki, lecz na sumienia wrogów naszych i Boga Jedynego! Zaistniałe okoliczności zmusiły nas do działania. Gdybyśmy się wstrzymali choćby na pięciodzień czy dwa, Langhorne jeden wie, o ile gorsze mogłyby być skutki. A jeśli, Zahmsynie, spodziewasz się, że uronię łzę nad losem heretyków, bluźnierców i zdrajców oraz ich sługusów, to grubo się mylisz! - Rąbnął tłustą dłonią w blat. - Sami ściągnęli na siebie swój los, a zresztą to, co ich tutaj spotkało, było tylko przedsmakiem tego, co czeka ich na tamtym świecie! Rozejrzał się po komnacie pałającym wzrokiem, nadymając nozdrza i miotając błyskawice, a Duchairn - nie po raz pierwszy - zdumiał się umiejętnością tego człowieka do dawania wiary własnym, wymyślonym na poczekaniu słowom. Tym razem jednak musiał wiedzieć, że się okłamuje... A może jednak nie? Może są ludzie, którzy potrafią manipulować prawdą do tego stopnia, naginać ją do swych potrzeb, wypaczać i przekręcać tak bardzo, że w

końcu sami zapominają, gdzie przebiega granica między ich pobożnymi życzeniami a faktami? A może Clyntahn zwyczajnie polegał na swych podwładnych i wierzył we wszystko, co mu przekazywali? Skarbnik poczuł, że żołądek wywraca mu się na nice, kiedy pomyślał o pozostałych raportach, tych, na których Clyntahn nie położył w porę łapy. Duchairn naczytał się na swoje nieszczęście o podłościach, gwałtach, mordach i wszelakich okropieństwach rozgrywających się nie tylko w enklawach Charisjan na terenie Republiki Siddarmarku, lecz w całym tym kraju. Kościoły płonęły z księżmi i z wiernymi w środku, ponieważ naznaczyło je piętno „reformatorskie". Składy żywności były plądrowane, palone bądź zatruwane w samym środku srogiej zimy. Dochodziło do aktów sabotażu na śluzach - pomimo wyraźnych zakazów Księgi Langhorne'a - ażeby płody rolne zebrane na zachodzie nie mogły drogą wodną dostać się na wschód. Clyntahn mógł sobie nazywać to wszystko „niefortunnymi incydentami", niepotrzebnymi, lecz zrozumiałymi w obliczu słusznego gniewu i koniecznej obrony lojalnych synów Kościoła Matki, lecz zdaniem Duchairna sprawy te zdarzały się zbyt nagminnie i nosiły znamiona nadmiernego profesjonalizmu, aby miał nie wierzyć, że zostały sprowokowane przez te same osoby, które wcześniej wywołały „spontaniczne powstanie". Ciekawe, co jego zdaniem będzie dalej... - pomyślał. Armia Republiki Siddarmarku na granicy z Granicznymi Krainami? Charisjański przyczółek na kontynencie? Cesarskie złoto i broń płynące prosto w ręce Stohnara, który stał się zaprzysiężonym wrogiem Kościoła Matki? Wszystko to byłoby możliwe za sprawą wielkiego inkwizytora, chyba że pierwsi zmiażdżylibyśmySiddarmark, zanim Charis zdążyłby przybyć mu z pomocą. Skoro już musiał to zrobić, skoro już musiał spuścić ze smyczy swoje psy i doprowadzić do tej krwawej łaźni, czy nie mógł chociaż zrobić tego skutecznie?! No i były jeszcze rzecz jasna finansowe konsekwencje zniszczenia jednego z zaledwie trzech krajów na kontynencie raczących płacić w miarę regularnie dziesięcinę. Czyżby Clyntahn sądził, że skarbnik wyczaruje mu w jakiś magiczny sposób środki, których źródło ustawicznie zasypywała mu Inkwizycja?! Ale czegoś takiego nie mogę powiedzieć głośno, prawda? Skoro Zahmsyn zapada się sam w sobie niczym przekłuty batonik, a Allayn kiwa głową z zapałem świadczącym o tym, że zgadza się z wielkim inkwizytorem przynajmniej w połowie. Zresztą nawet gdybym się odezwał, nie zrobiłoby to żadnej różnicy, ponieważ krew już się polała. Mogę co najwyżej liczyć na to, że uda mi się złagodzić chociaż część skutków. I być może - pod warunkiem że sprawy potoczą się po mojej myśli - będzie nikła szansa...

Urwał w pół myśli, nie śmiąc jej wyartykułować choćby przed samym sobą, za to zmusił się do przyznania gorzkiej prawdy, co przyszło mu niemal z równym trudem. Jakkolwiek opłakane w skutkach były długofalowe działania Clyntahna, na krótką metę w gruncie rzeczy umacniały jego pozycję! Świadczyły o tym raporty napływające z Desnairu,Granicznych Krain, Ziem Świątynnych, nawet - ba, zwłaszcza! - Imperium Harchongu. Wizja upadającej Republiki Siddarmarku była dostatecznie przerażająca dla każdego kontynentalnego przywódcy, a sama możliwość tego, że Siddarmark posłuży za przyczółek charisjańskiej armii, siała niewysłowiony strach. Władcy wymienionych krain nie dbali o to, czy Stohnar w istocie zamierzał ich zdradzić, jak utrzymywał Clyntahn. To nie miało już znaczenia. Teraz liczyło się tylko to, że Stohnar musiał ich zdradzić, jeśli zależało mu na przetrwaniu jego kraju... i że w perspektywie mieli możliwość wyszarpania kawałka jego truchła dla siebie. A przy histerii panującej w republice - przy okropieństwach spotykających Kościół Matkę, które musiały nastąpić w odwecie na okrucieństwo Kościoła Matki - schizma w łonie Kościoła Boga Oczekiwanego tylko się pogłębi, na czym Clyntahnowi zależało najbardziej ze wszystkiego. Wielki inkwizytor łaknął napięcia, strachu, nienawiści, ponieważ to dawało mu nadzieję na zniszczenie swych wrogów raz na zawsze oraz na ukucie Kościoła Matki na swój obraz i podobieństwo. - Muszę się zgodzić z Zhaspahrem - przemówił Maigwair. Duchairn obrzucił dowódcę wojsk pogardliwym spojrzeniem, na co ten zaczerwienił się natychmiast. - Nie czuję się na siłach komentować ani tym bardziej podważać raportów Inkwizycji - dodał obronnym tonem - wszakże meldunki, które spłynęły na moje ręce kanałami straży świątynnej, mówią wyraźnie, że w Siddarze muszkietów było faktycznie sporo i że nieomal na pewno były to najnowsze modele. Ktoś ewidentnie gromadził zapasy tej broni. I z całą pewnością dobrze się stało... - przelotnie pomknął wzrokiem do twarzy wielkiego inkwizytora - że dano nam czas na wzmocnienie i dozbrojenie straży przed stopnieniem śniegów. Zanosi się na to, że co najmniej połowa dostanie karabiny, a mam też nadzieję - tym razem spojrzał na Clyntahna zupełnie otwarcie - że twoim agentom udało się dotrzeć do informacji, których tak bardzo potrzebujemy. - Inkwizycja zaiste dotarła do znaczących informacji na temat uzbrojenia heretyków przyznał nie bez dumy Clyntahn. - W dalszym ciągu badamy, jaką ich część będziemy mogli bezpiecznie wykorzystać bez łamania Zakazów, jednakowoż już teraz wiadomo, że powinno nam się udać skopiowanie ich broni bez zadawania się z siłami nieczystymi, do czego nieszczęśni bluźniercy musieli się posunąć na swoją zgubę.

Z jakim namaszczeniem to wszystko mówi, pomyślał kpiąco Duchairn. W każdym calu wygląda na zatroskanego wielkiego inkwizytora, któremu nade wszystko zależy na ochronie Kościoła Matki, a nie na kogoś, kto jest gotów usprawiedliwić wszelkie swoje czyny, gdyby zaszła taka potrzeba. - Na przykład rozgryźliśmy już, w jaki sposób doprowadzają do eksplozji tych ich pocisków - podjął Clyntahn. - Oddelegowałem paru zaufanych odlewników, żeby powielili ten efekt. Nie chodzi tylko o to, że pociski muszą być puste w środku, co samo w sobie stanowi problem w świetle Zakazów, aczkolwiek jest do obejścia. Chodzi też o to, jak wywołać eksplozję takiego pocisku. Wymaga to starannie skomponowanego prochu strzelniczego, dzięki któremu zapalniki działają niezawodnie. Na szczęście jeden z najlojalniejszych synów Kościoła Matki zdołał posiąść dla nas tę wiedzę, niestety kosztem własnego życia. Tak czy owak za jakiś miesiąc czy dwa będziemy w stanie wytwarzać własne zapalniki. Allaynie, na wiosnę powinieneś mieć armię lądową wyposażoną w pociski eksplodujące. Wielki inkwizytor uśmiechnął się dobrodusznie, widząc, że Maigwairowi zalśniły oczy. W tej samej chwili Duchairn przymknął powieki przytłoczony uczuciem rozpaczy. Faktem było, że Maigwair trwał w desperacji, odkąd Charisjanie ujawnili istnienie eksplodujących pocisków. Perspektywa wyposażenia własnej - znacznie liczniejszej armii - w identyczną broń stanowiła dla wodza armii praktycznie ułaskawienie. Nic dziwnego, że chętnie przymknie oczy na śmierć kilkuset tysięcy - a nawet paru milionów - niewinnych obywateliRepubliki Siddarmarku, byle mieć szanse zniwelować różnice technologiczne między Kościołem Matką i jego wrogami. Zwłaszcza że, dodał w myśli Duchairn, sukces na polu bitwy odciągnie od niego nieustającą uwagę wielkiego inkwizytora. Skarbnik odetchnął głęboko kilka razy, po czym wolno rozchylił powieki. Gdy spojrzał w oczy Clyntahna, dostrzegł w nich jakby chłód i satysfakcję... - Nie zamierzam dyskutować z wami dwoma na temat tego, w jakim miejscu obecnie się znajdujemy - zaczął. - I to bez względu na to, co nas do tego miejsca przywiodło. Niemniej dla porządku odnotowuję swój głęboki żal z powodu tego, że wydarzenia potoczyły się tak nagle i wymknęły się spod kontroli. Najbardziej martwią mnie w tej chwili doniesieniao głodzie panującym wśród wiernych dzieci Kościoła Matki, jak również heretyków. Uważam, że naszym priorytetem powinno teraz być transportowanie zapasów żywności na tereny szczególnie dotknięte głodem. Domyślam się, że interesy militarne i humanitarne nie zawsze się pokrywają, tym szybciej więc powinniśmy przystąpić do

opracowania planu, który wdrożymy w życie natychmiast po zejściu śniegów. Obawiam się dodał, patrząc prosto w oczy wielkiego inkwizytora - że wiele istnień przepadnie w walce z głodem, zimnem, chorobami i biedą, zanim nastanie na dobre wiosna, lecz najważniejsze jest, aby Kościół Matka okazał wsparcie i pomoc potrzebującym. Dzieci Boga Jedynego na to zasługują, a co więcej, oczekują tego od nas, wikariuszy. Ich spojrzenia skrzyżowały się niczym ostre miecze i Duchairn zrozumiał, że nie ustąpi. Domyślił się też, że Clyntahn o tym wie - dojrzał pogardę dla swego miękkiego serca, swej słabości w oczach wielkiego inkwizytora, w kpiącym wykrzywieniu jego warg świadczącym o zadowoleniu na myśl o tym, jak tanio może kupić uległość skarbnika czy też obietnicę uległości, za jaką brał tak postawiony warunek. Mimo wszystko, w tych okolicznościach, był to najlepszy interes, jaki Duchairn mógł ubić przy tym stole, w tej komnacie, z tym przeciwnikiem. I o tym Clyntahn również wiedział. Przez moment panowała cisza, po czym wielki inkwizytor skinął głową.- Ależ oczywiście, Rhobairze - powiedział, uśmiechając się fałszywie. - Tuszę, że sam wszystko zorganizujesz w naszym imieniu? - Tak, Zhaspahrze. Dziękuję - odparł Duchairn, po tym jak Trynair i Maigwair wymruczeli swoją zgodę. - Postaram się, żeby przy tej okazji zbytnio nie angażować sił wojskowych. Odwzajemnił uśmiech, choć czuł, jak nóż mu się w kieszeni otwiera. Jego serce przepełnione było nienawiścią, ale też czymś jeszcze. Odchylił się na oparcie i słuchał, jak Clyntahn i Maigwair rozprawiają o szczegółach nowej broni, przed oczami jednak miał wizję przyszłości. Zapowiadała się niebywale. Zhaspahr Clyntahn znał się na spiskach, intrygach, oszustwie i zdradzie. Znał się na kłamstwach, groźbach, terrorze i zniszczeniu. Wiedział wszystko o bacie i pałce; potrafił złamać wroga. Lecz przy całej swej władczości i władzy, przy całej swej ambicji i bezwzględności nie miał bladego pojęcia o sile, jaką daje dobroć. Jeszcze nie teraz, Zhaspahrze, powiedział w myślach. Jeszcze nie teraz. Pewnego dnia jednak z pewnością przekonasz się o tym na własnej skórze - i oby cię ta nauka wtedy zabolała. A jeśli Bóg faktycznie jest dobrocią, pozwoli mi dożyć tego dnia i cieszyć się twoim bólem. .IV. KATEDRA GORATH KRÓLESTWO DOHLARU

- I oto, z pomocą aniołów, archaniołów i całych niebios, sławimy Twoje wspaniałe imię, wysławiamy Cię po wieki wieków i po trzykroć powtarzamy: świętyś, świętyś, świętyś, Panie Boże Jedyny, Stworzycielu świata, za jedno Schronienia i niebios, które przesiąknęły Twą łaską. Chwała Ci, Panie, Stwórco nasz. Amen. Lywys Gardynyr, hrabia Thirsku, przeżegnał się znakiem berła Langhorne'a, powstał z klęczek i zajął miejsce na wyściełanej kościelnej ławie, krzywiąc się przy tym nieznacznie na miękkość tapicerki. Wychowywał się w rodzinnej posiadłości, z dala od stolicy i naprawdę wolał proste drewniane ławy, jakie zapamiętał z młodości, bo tylko takie znajdowały się w prowincjonalnych kościółkach. W gruncie rzeczy wolał prosty styl życia, do jakiego przywykł za młodu, przedkładając go nad wystawną i luksusową egzystencję mieszkańców Gorath. Zauważył też, że ostentacja i przepych rażą go tym bardziej, gdy w grę wchodzą sprawy religii, i faktycznie - raziły go nawet w tej chwili, aczkolwiek zarazem wspaniałość katedry, jej architektura, figury i witraże robiły na nim niemałe wrażenie. Nie dało się nie podziwiać błyszczącego ołtarza, lśniącej posadzki wyłożonej złocistym kamieniem, z którego słynął Dohlar, i poznaczonej emblematami wszystkich archaniołów, a szczególnie ukoronowanych berłami podwójnych wież. Hrabia odbył obowiązkową pielgrzymkę do odległego Syjonu i był świadom, że stoliczna katedra jest tylko bladym cieniem Świątyni będącej najokazalszym domem Bożym na Schronieniu, jednakże i tak strzelała wysoko w niebo ku chwale Stwórcy i Jego sług, archaniołów. Piękno tej budowli nieomal sprawiło, że hrabia Thirsku na moment zapomniał o wojnie toczącej się w łonie Kościoła Matki. Nieomal. Wyrwawszy się z zamyślenia, patrzył, jak biskup egzekutor Wylsynn Lainyr opuszcza ręce uniesione w geście suplikacji i odwraca się od ołtarza, by ogarnąć wzrokiem prawie puste wnętrze świątyni. Przeszedł parę kroków do ambony i stanął nad oprawionym w złoto i szlachetne kamienie egzemplarzem Pisma. Jednakże zamiast otworzyć wspaniale zdobiony wolumin, tylko splótł na nim złączone dłonie. Hrabia Thirsku spoglądał na biskupa egzekutora z kamienną twarzą, nie okazując po sobie żadnych uczuć. Nie lubił Lainyra. Nie przepadał też za jego poprzednikiem, AhrainemMahrlowem, ale głęboko żałował, że tenże dostał ataku serca - zwłaszcza odkąd się przekonał, że on i Lainyr mają różne zapatrywania na wiele spraw, w tym na to, jak powinni być traktowani charisjańscy jeńcy. Dowiedział się, co spotkało ludzi, którzy oddali mu się w niewolę, już po tym, jak trafili w ręce Inkwizycji, i ta wiedza tchnęła chłód w jego serce, a umysł przepełniła nienawiścią do samego siebie. Niestety nie miał wyboru. Taki uczynek był jego obowiązkiem, i to po trzykroć: jako wielmoży Dohlaru, zmuszonego słuchać rozkazów

swego władcy; jako komandora marynarki Dohlaru, zmuszonego słuchać rozkazów swych przełożonych; oraz jako syna Matki Kościoła, zmuszonego słuchać rozkazów wszystkich hierarchów. Do tego dochodziła jego odpowiedzialność jako ojca i dziadka. Jednym słowem nie mógł uczynić nic, co by dało Ahbsahlahnowi Kharmychowi powód do tego, aby przekazał jego bliskich w ręce Inkwizycji, gdzie spotkałby ich równie marny los jak tych nieszczęsnych jeńców wojennych. Zdawał sobie sprawę z tego wszystkiego, lecz nie czuł się wcale lepiej. Nie spodziewał się też, że to, co zaraz się stanie w tej przecudnej katedrze, zmieni jego nastawienie. Zerknął w prawo, gdzie biskup Staiphan Maik, intendent marynarki, siedział pomiędzy księciem Fernu, będącym głównym doradcą króla Rahnylda IV, oraz księciem Thorastu, bezpośrednim przełożonym hrabiego. Twarz Maika przypominała maskę - zupełnie jak jego własne oblicze - i ten widok sprawił, że wróciło mu wspomnienie dnia, w którym nadszedł kategoryczny rozkaz przekazania jeńców i w którym tenże hierarcha udzielił mu pewnej rady. Nie była to rada, jakiej by się spodziewał po schuelerycie, jednakże nie można jej było odmówić racji. Była nawet słuszniejsza, niż uznałem w tamtej chwili, pomyślał teraz hrabia Thirsku. Noale wtedy nie miałem pojęcia, jak bacznie są obserwowane moje córki z rodzinami. Rzecz jasna, wyłącznie dla ochrony przed oszalałymi charisjańskimi płatnymi zabójcami po tym, jak przyłożyłem rękę do jedynej porażki charisjańskiej floty, jakkolwiek nieznaczna by była... Poczuł, że zacisnął szczęki, i zmusił się do ich rozluźnienia. Po prawdzie nie wiedział, co bardziej go doprowadza do szału: odkrycie, że Inkwizycja i Straż Królewska postanowiły „chronić" jego rodzinę, tym samym czyniąc z niej zakładników na wypadek jego nieposłuszeństwa, czy też to, że nie potrafił się zdecydować, czy pozostałby posłuszny, gdyby nic nie groziło jego bliskim. Sprawa powinna być prosta, czarno-biała. Dobro albo zło, posłuszeństwo albo nieposłuszeństwo, honor albo pohańbienie, dzieło Boże albo zaprzedanie się Shan-wei. Powinienem wiedzieć, komu należy się moja lojalność, i powinienem podejmować działania bez względu na możliwe konsekwencje, zdając sobie sprawę z tego, że to, co robię, wynika zwłaściwych pobudek. I być może wszystko byłoby takie proste, takie czarno-białe, gdyby chodziło o każdą inną wojnę. Gdy jedna strona torturuje jeńców wojennych, druga zaś traktuje ich przyzwoicie, nie wydając na męki ani na głód i nie odmawiając uzdrowicieli potrzebującym, też powinno być łatwo ocenić, po której stronie leży honor i sprawiedliwość a nawet po której stronie stoją archaniołowie i Bóg! Tymczasem jednak chodzi o Kościół

Matkę, strażnika ludzkich dusz. Hierarchowie przemawiają w imieniu Langhorne'a, stanowią prawo i głoszą prawdę na tym łez padole. Jakże bym mógł - jakże ktokolwiek by mógł przeciwstawić osądom wielkiego wikariusza własne zdanie omylnego śmiertelnika? Przed takim pytaniem w minionych pięciu latach stanęło niemało ludzi, którzy za sprawą niezmiernej odwagi - bądź też niezmiernej arogancji - opowiedzieli się przeciwko Kościołowi Matce. Fakt ten przepełniał Lywysa Gardynyra mieszaniną najczystszego przerażenia i zachwytu. Uczucie to rosło w nim tym bardziej, im bliżej się znajdował podjęcia identycznej decyzji. Nie, nie, nie, przerwał sobie ostro w duchu. Nie przeciwko Kościołowi Matce! Ale przeciwko temu choremu, przeżartemu korupcją synowi wyverny, Clyntahnowi, i jego tak zwanej Grupie Czworga - jak najbardziej. Lecz, zastanowił się zaraz, ile tego gniewu, tej nienawiści, wynika ze mnie, a ile jest wynikiem podstępu Shan-wei, która stara się mnie zwieść, tak jak zwiodła wielu ludzi przede mną, z zamiarem wymierzenia opacznie przez nią pojmowanej sprawiedliwości? Pismo nie na darmo nazywa ją „uwodzicielką niewinnych" i „odwrotnością dobroci". Poza tym... - Bracia w wierze! - Rozmyślania hrabiego przerwał donośny głos biskupa egzekutora. Gdy wszystkie spojrzenia skierowały się na niego, potrząsnął głową z ponurą miną. Otrzymałem instrukcje od arcybiskupa Trumahna, przesłane mi prosto z Syjonu za pomocą semaforów, a nakazujące mi podzielić się z wami pewnymi napawającymi strachem wieściami. Właśnie dlatego poprosiłem, abyście zgromadzili się w katedrze tego popołudnia. Albowiem z jednej strony jest to najlepsze miejsce do przekazania takich wiadomości, z drugiej zaś będziemy mogli od razu zmówić wspólnie modlitwę i zanieść błagania do archaniołów o ich wstawiennictwo w sprawie dwóch ofiar Shan-wei i machinacji grzeszników, którzy oddali się na jej usługi. Hrabia Thirsku poczuł, że szczęki znów mu się zaciskają. Zatem nie mylił się co do powodu tego zgromadzenia w jednym miejscu wszystkich najważniejszych notabli królestwa... albo przynajmniej jego stolicy... oraz najwyższych oficerów armii i marynarki Dohlaru. - Zważywszy na waszą pozycję, jestem pewien, że do tej pory dotarły już do waszych uszu niepokojące wieści z Delferahku - kontynuował oschle Lainyr. - I choć jest w nich tylko ziarno prawdy, to jednak to ziarno zostało zasiane nie bez powodu. Otóż księżniczka Irys i książę Daivyn faktycznie zostali porwani przez Charisjan. Przez katedralne ławy przebiegł szmer. Hrabia Thirsku sarknął bezgłośnie, słysząc mamrotane przez sąsiadów na gorąco komentarze. Nie wierzył, aby ktokolwiek z zebranych

nie był świadom „wieści", o których wspomniał przed chwilą Lainyr. Z drugiej strony, gdyby było tak w istocie, królestwo znajdowałoby się w znacznie poważniejszych opałach, niż sądził do tej pory... - Oczywiście nie taką wersję usłyszelibyście od niewolników i sług Shan-wei - podjął biskup egzekutor. - Już teraz krążą plotki, że książę i księżniczka zostali nie porwani, lecz ocaleni, i pogłoski te zapuszczają coraz głębsze korzenie wśród łatwowiernych mieszkańców Delferahku. Bez wątpienia z czasem tak zwane Imperium Charisu zechce uznać tę wersję wydarzeń za jedyną prawdziwą i oficjalną, za przyklaśnięciem jego przeklętej pary cesarskiej. Prawda wszelako jest inna. Hrabia Corisu, który miał za zadanie strzec księcia i chronić jego siostrę księżniczkę, wydał oboje w ręce tych samych Charisjan, którzy zamordowali ich ojca w Corisandzie. W gruncie rzeczy istnieją niekwestionowane dowody, że to właśnie hrabia Corisu umożliwił siepaczom tego bluźniercy Cayleba wkroczenie niepostrzeżenie do Manchyru, gdzie doszło do zbrodni. Wciąż toczy się dochodzenie Inkwizycji i śledczych króla Zhamesa, mające na celu odkrycie, w jaki sposób hrabia komunikował się z Caylebem i Sharleyan, jednakże już teraz jest jasne, że to gwardziści, na których zatrudnienie król Zhames pozwolił z myślą o zapewnieniu lepszej ochrony następcy tronu krwawiącego podbitego Corisandu, dopomogli raczej w porwaniu, niż wywiązali się ze zleconego im zadania. A każdy, kto jeszcze żywi jakieś wątpliwości co do tego, czy faktycznie było to porwanie, niech zastanowi się nad jednym. Charisjaninem pozostającym w samym centrum wydarzeń był niejaki Merlin Athrawes, posądzany o bycie seijinem na usługach Cayleba Ahrmahka i jego osobisty gwardzista. Onże w pojedynkę za pomocą przeklętych sztuczek Shan-wei zmasakrował cały oddział Gwardii Królewskiej Delferahku mający za zadanie strzec księcia Daivyna i księżniczki Irys, bezbronnej pary osieroconych dziatek, na wyraźny rozkaz biskupa Mytchaila, intendenta Delferahku, który został uprzedzony o grożącym następcy tronu i jego siostrze niebezpieczeństwie przez samego wielkiego inkwizytora. Ojciec Gaisbyrt, jeden z najbardziej zaufanych współpracowników biskupa intendenta, oraz inny członek jego zakonu, oddelegowani do ochrony księcia, również zginęli w tym samym czasie. Co najmniej dwóch ocalałych gwardzistów słyszało, jak księżniczka Irys woła pomocy, błagając, aby uratowali ją z rąk oprawców, którzy odebrali życie jej ojcu, jednakże najwyraźniej Shan-wei ma większą władzę na Schronieniu niż kiedykolwiek w historii od Dnia Stworzenia. Nie wiadomo, w jakie diabelstwa wyposażyła swego sługusa Athrawesa, ale wiadomo, że żaden śmiertelnik nie był w stanie stawić mu czoła. Zanim dokończył dzieła, Athrawes spalił pół zamku w Talkyrze, a drugie pół wysadził w powietrze. Następnie wykradł najwspanialsze wierzchowce ze stajni króla Zhamesa, po czym przy pomocy tego zdrajcy,

hrabiego Corisu, przytroczył księżniczkę Irys... bezradną, rozpaczliwie walczącą o wolność białogłowę... do siodła, sam jeden złapał księcia Daivyna i posadził przed sobą na siodle, mimo że ten wyrywał się jak mógł i także wołał pomocy. Galopem opuścili płonącą fortecę, która miała być schronieniem dla książęcych dzieci w ten mroczny czas. Lainyr poruszył lekko głową, obejmując katedralne ławy spojrzeniem zimnych oczu, a hrabia Thirsku w tym czasie zastanowił się, jaka część - zakładając, że w ogóle - opowieści biskupa egzekutora jest zgodna z prawdą. Ciekawiło go również, czy Lainyr sam wierzy w to, co mówi. Jeśli nie wierzył, zdecydowanie minął się z powołaniem - powinien był występować na scenie. - Udali się na wschód - kontynuował duchowny bezbarwnym głosem. - Galopowali, dopóki nie wjechali na teren księstwa Yarth, dopóki nie zatrzymali się na linii rzeki Sar. Tam czekało na nich kilkuset charisjańskich żołnierzy, którzy dostali się w to miejsce z biegiem nurtu na pokładzie niewielkiej flotylli, podczas gdy siły hrabiego Charlz zajęte były sianiem zamętu i zniszczenia... całkowitego, totalnego zniszczenia... w pozbawionym obrony miasteczku Sarmouth. Samotny oddział dragonów z Delferahku dopadł porywaczy, lecz sam został zaatakowany przez setki Charisjan kryjących się w lesie. Mało który dragon przeżył to starcie, a mające szczęście nieliczne niedobitki były świadkami potwornego mordu, jakiego Charisjanie dopuścili się na kolejnym księdzu. Duchowny ów starał się tylko wyzwolić księcia i księżniczkę z rąk oprawców splamionych krwią księcia Corisu. Stamtąd porywacze spłynęli rzeką do Sarmouth, gdzie weszli na pokład charisjańskiego okrętu wojennego, który, jak łatwo się domyślić, powiózł ich do Tellesbergu, gdzie już czekają Cayleb z Sharleyan... Biskup egzekutor potrząsnął ze smutkiem głową, błyskając twardym niczym kamień spojrzeniem. Mimowolnie dotknął berła. - Strach ściska serce na myśl, jaki los spotka nieszczęsne ofiary z rąk Charisjan - dodał ciszej. - Chłopiec lat niespełna dziesięciu, dziewczę wciąż w drugiej dekadzie życia. Sami, pozbawieni ochrony, w rękach tych samych bezwzględnych ludzi, którzy uśmiercili ich starszego brata i ojca. Prawowity następca tronu, książę Daivyn, zdany na łaskę i niełaskę bezbożnego imperium, które podbiło i splądrowało jego księstwo, oddając we władanie heretyckiego Kościoła Charisu Langhorne jeden wie ile niewinnych dusz. Kto może przewidzieć, jakie naciski będą na nich wywierane? Jakie groźby, jakie męki, jakie tortury ich czekają z rąk gotowych na wszystko Cayleba i Sharleyan, znanych bluźnierców? - Znowu potrząsnął z emfazą głową. - Powiadam wam, moje dzieci, jest tylko kwestią czasu, gdy usłyszymy z ust tych dwojga młodych to, co każą im powiedzieć ich obecni strażnicy. I niech każdy, kto jeszcze w swej naiwności wątpi, że nie był to wynik długiego i przemyślanego

spisku, weźmie pod uwagę zbiegnięcie się w czasie paru wydarzeń. Ich książęce moście, Daivyn i Irys, zostali wykradzeni spod opieki ich protektorów w tej samej chwili, gdyGreyghor Stohnar zaczął spiskować, jak by tu oddać Siddarmark w ręce Shan-wei! Wyobrażacie sobie, co by było, gdyby i on odniósł sukces? Wyobrażacie sobie, jaka byłaby reakcja najsłabszych, najpodatniejszych na podstępną perswazję dusz pośród dzieci Kościoła Matki, gdyby równocześnie doszło do udanej rebelii i apostazji w jednej z najstarszych domen Schronienia, gdyby przyjęła ona „spontanicznie i z własnej nieprzymuszonej woli" władzę Cayleba i Sharleyan, tym samym sprawiając, że Corisand przepadłby dla Kościoła Matki raz na zawsze? Wyobrażacie sobie wreszcie, czego doświadczyliby książę Daivyn i księżniczka Irys... jego jedyna pokrewna dusza na tym świecie... z rąk charisjańskich heretyków i bluźnierców? Widać jak na dłoni, że spisek był dogłębnie przemyślany, starannie zorganizowany i nad wyraz skutecznie wprowadzony w życie, a przy tym zakrojony na szeroką skalę i powodowany wielką ambicją, nawet jeśli nie zakończył się sukcesem w Republice Siddarmarku, to przecież zatryumfował w Delferahku. Jakie jeszcze będą konsekwencje zdrady hrabiego Corisu i okrucieństwa Charisjan, czas pokaże, wszakże już teraz mogę was z całą odpowiedzialnością przestrzec: bądźcie ostrożni! Miejcie oczy dokoła głowy. Charisjanie położyli swoje łapy na parze osieroconych książąt i jak nic zmuszą oboje do mówienia tego, co przyniesie korzyść ich imperium. Po swojej stronie mamy tylko prawdę i zeznania naocznych świadków, którzy pod przysięgą potwierdzili i są gotowi potwierdzić raz jeszcze, co widzieli. A widzieli mordy, porwania i podpalenia, gwałty i rabunek. Na nasze nieszczęście Shan-wei, matka kłamstwa, doskonale wie, jak zaprzeczać najczystszej nawet prawdzie. Pokazała to już wcześniej, w czasie walk na Rafie Armagedonu, które doprowadziły do tego, że ludzkość przeżyła ponowny upadek, poddając się swej grzesznej naturze. Tym razem nie możemy pozwolić na zwycięstwo Shan-wei, tak jak Langhorne nie pozwolił jej wygrać przy pierwszej okazji. Konieczne jest, aby prawda o tych wypadkach odbiła się szerokim echem na całym Schronieniu, a także aby nikt nie rozpowszechniał kłamstw i kalumnii bezkarnie! Oto jaką wiadomość przesyła nam arcybiskup Trumahn na polecenie wielkiego inkwizytora. W tym samym momencie, kiedy jej wysłuchujecie, dociera ona do najdalszych zakątków planety: do każdego królestwa i księstwa, do każdej domeny i katedry, do wszystkich hierarchów i zwykłych księży. Niniejszym, na mocy uprawnień danych mi przez Kościół Matkę, wzywam was, moje dzieci, do stawienia oporu fałszowi propagowanemu przez księżobójców, księciobójców, bluźnierców, heretyków i apostatów. Przebrzmiały ostatnie słowa i zapadła dźwięcząca cisza, w której hrabia Thirsku nie śmiał oderwać spojrzenia od twarzy biskupa egzekutora z obawy, że ci siedzący najbliżej

niego dostrzegliby niedowierzanie malujące się w jego oczach. W przeciwieństwie bowiem do reszty zebranych on miał przyjemność poznać osobiście Cayleba z Charisu, który co prawda był podówczas zaledwie następcą tronu, a nie królem ani tym bardziej cesarzem. Hrabia Thirsku nie miał jednak wątpliwości co do tego, że niektórymi cechami człowiek jest przesiąknięty na wskroś i nie zmienia się ot, tak - zależnie od pozycji. Wierzył, że niektórzy ludzie - a Cayleb z Charisu był jednym z nich - są niezmienni niczym skała, niczym stal. Hrabia Thirsku dopuszczał do siebie myśl, że nawet ktoś taki jak Cayleb bywa nieobliczalny i traktuje nieprzyjaciół srogo - w gruncie rzeczy wielmoża przekonał się o tym na własnej skórze - wszelako w głowie mu się nie mieściło, aby obecny cesarz mógł się dopuścić zarzucanych mu czynów i zhańbić się aż do tego stopnia. Lainyr twierdził, że Cayleb przymierza się do niewyobrażalnych nadużyć kosztem dwóch młodziutkich osób, ale hrabia Thirsku nie dawał temu wiary. Nie w wypadku tego władcy, nie w wypadku tego człowieka - i to bez względu na potencjalne zyski. Takie rzeczy robił Zhaspahr Clyntahn, a Cayleb Ahrmahk nigdy nie zniżyłby się do poziomu wielkiego inkwizytora. Bluźnierca, heretyk i apostata - zgoda, tym Cayleb Ahrmahk niewątpliwie był, wszakże pozostał niezmiennie człowiekiem honoru, który brzydzi się niepotrzebną przemocą, a torturami w szczególności. Lainyr wodził wzrokiem po katedralnych ławach co najmniej przez minutę, po czym poruszył nozdrzami, biorąc głęboki oddech. - A teraz, moje dzieci - odezwał się cicho - proszę was i zaklinam, abyście przystąpili wraz ze mną do modlitwy o wstawiennictwo... Błagajmy archaniołów, ażeby czuwali nad swymi sługami, księżniczką Irys i księciem Daivynem, zwłaszcza w tej chwili ciężkiej próby, kiedy trafili oni w ręce bezbożnych. Błagajmy wszystkich archaniołów po kolei, wszystkich razem i każdego z osobna, ażeby mieli nad swymi wiernymi sługami pieczę, nieśli im pocieszenie i dawali ochronę. I nie zapominajmy, że to na nas, dzieciach Kościoła Matki i braciach w wierze, spoczywa obowiązek uwolnienia tego rodzeństwa ze szponów herezji i zła. Poświęćmy się cali temu zadaniu, poczynając od tej chwili, polecając oboje opiece Boga Jedynego. .V. HMS PRZEZNACZENIE, 54 MORZE SPRAWIEDLIWOŚCI - Ojej!

Księżniczka Irys Zhorzhet Mahra Daykyn pokręciła głową, gdy niewysoki, szczupły, zarumieniony od słońca, choć powoli już ładnie brązowiejący chłopaczek pisnął z uciechy. Dziesięciolatek stał na samym skraju pokładu rufowego HMS Przeznaczenie, wychylając się mocno do tyłu i zapierając bosymi stopami o reling, a zarazem kurczowo trzymając obiema rękami wygiętą w pałąk wędkę. Daivyn miał na sobie tylko obszerne szorty, sprokurowane z długich spodni jakiegoś marynarza, pozbawionych specjalnie na jego potrzeby nogawek, oraz lnianą uprząż oplatającą mu pierś. Uprząż bardzo przypominała te, których cesarska marynarka wojenna Charisu używała w charakterze zabezpieczenia na pokładach swoich okrętów podczas huraganów, i była dobrze przymocowana do podstawy busoli znajdującej się opodal podwójnego koła sterowego oraz dwóch przysadzistych podoficerów, z których każdy ważył cztery do pięciu razy tyle co chłopak i wyglądał na doświadczonego wilka morskiego. Teraz dodatkowo obydwaj szczerzyli się od ucha do ucha, popatrując na wyczyny malca. - To kraken. Kraken, Irys! - krzyknął chłopiec, jakimś cudem nie puszczając wędki. Jeden z podoficerów wyciągnął rękę, jakby chciał pomóc dziecku, jednakże w porę się zreflektował i zrezygnował z tego pomysłu. Chłopiec niczego nawet nie zauważył - był nazbyt zajęty świetną zabawą. - Tak naprawdę to żaden kraken, wasza wysokość - rzekł ktoś cichym głosem. Irys prędko obróciła głowę i ujrzała za sobą porucznika Hektora Aplyna-Ahrmahka (okazjonalnie zwanego jego dostojnością, księciem Hektorem z Darcos), uśmiechającego się od ucha do ucha. - Kraken już dawno wyrwałby wędkę z jego rączek - dodał młody Hektor. - Pewnie złapał widłogona albo niedużego półtuńczyka. Każde z tych stworzeń i tak okaże się więcej niż godnym przeciwnikiem dla księcia. Sam pamiętam swojego pierwszego półtuńczyka... Miałem może rok czy dwa więcej niż jego wysokość teraz i mocowałem się z cholerstwem ponad godzinę. Przyznam, że koniec końców musiałem skorzystać z pomocy. Ryba ważyła więcej ode mnie! - Poważnie? - Irys spoglądała Hektorowi w oczy przez parę chwil, po czym odpowiedziała uśmiechem na jego uśmiech. - Wiem, że nie wyleci za burtę przy tej całej uprzęży, ale i tak się trochę martwię... - Uśmiech powoli zniknął z jej twarzy. - Przyznam też, że niespecjalnie cieszyłam się na myśl, że złowił krakena, który zaraz plaśnie o pokład uzębionym cielskiem z plątaniną macek... - Wzdrygnęła się zauważalnie. - Cóż, nawet jeśli się mylę i jego wysokość faktycznie złowił krakena, i nawet gdyby udało mu się... przy wydatnej pomocy podoficerów... wyciągnąć bestię z wody, co jednak jest mało prawdopodobne przy tak cienkiej żyłce, ktoś i tak zdzieliłby szkaradę prosto między

oczy, zanim ta choćby ujrzałaby pokład, na którym stoi wasza wysokość. - Wzruszył ramionami. - To nic, że kraken jest symbolem rodu Ahrmahków. Nikt przy zdrowych zmysłach nie zamierza oddać ręki albo nogi żywemu i kłapiącemu zębiskami potworowi. - To zrozumiałe - potaknęła księżniczka znacznie cichszym głosem i odwróciła się nagle. Ogorzała twarz porucznika zrobiła się jeszcze ciemniejsza, gdy uświadomił sobie, co właśnie powiedział. - Wasza wysokość... ja... - zaczął z jąkaniem, urwał jednak, gdy Irys wyciągnęła w jego stronę rękę i uspokajającym gestem położyła mu dłoń na ramieniu. - Nie przejmuj się, poruczniku. Mój ojciec też powinien był o tym pomyśleć. Zresztą zdążyłam już zmienić swoje poglądy na sprawę jego śmierci. - Odwróciła się do Hektora twarzą. - Nie wątpię, że cesarz Cayleb z chęcią rozprawiłby się z nim w boju, ale wiem również, że mój ojciec miał takie same zamiary wobec niego. Jednakże odkąd Phylyp dowiedział się tego, czego się dowiedział, żywię niekwestionowaną pewność, iż to Zhaspahr Clyntahn zlecił zamordowanie mego ojca i mego brata. Nie będę udawać, że pogodziłam się z zajęciem Corisandu, ponieważ tak się nie stało. Wszelako zdaję sobie sprawę, że jestem o niebo bezpieczniejsza tutaj, płynąc z charisjańskim krakenem, aniżeli czekając gdzieś, aż ten przebrzydły gad Clyntahn zdecyduje, że przysłuży mu się także pozbycie mnie i Daivyna! - To prawda, wasza wysokość - potaknął Hektor, nakrywając zgrabną dziewczęcą dłoń o długich palcach własną, pokrytą odciskami od używania miecza. - Nie mam pojęcia, jak to wszystko się skończy, ale dobrze znam Cayleba i Sharleyan, i arcybiskupa Maikela. Dopóki znajdujecie się pod ich pieczą, nic wam nie grozi. A każdy, kto zechce zrobić wam krzywdę, będzie musiał najpierw się zmierzyć z cesarską armią, korpusem piechoty morskiej i strażą. A także - dorzucił z przewrotnym uśmieszkiem - z seijinem, który jest przeciwnikiem trudniejszym od wszystkich wojskowych razem wziętych. - Och, z pewnością nie mylisz się w tej sprawie! - stwierdziła rozbawiona Irys, delikatnie ściskając mu ramię. - Odrobinę się martwię, czy udało mu się umknąć bezpiecznie, jednakże chyba muszę przyznać rację Daivynowi: nie ma rzeczy, której Merlin Athrawes nie potrafiłby zrobić, gdy mu na tym zależy... - Zamyśliła się na moment. - A co tam, równie dobrze mogę powiedzieć to głośno... Nie mniej od przekonywań Phylypa do zmiany zdania na temat Cayleba i Sharleyan skłoniło mnie też to, że ktoś taki jak Merlin dla nich pracuje. Zdarzają się porządni ludzie na usługach złych władców, jednakże nigdy ktoś taki jak seijin!

- Masz absolutną rację, wasza wysokość - zapewnił ją Hektor, ściskając lekko jej dłoń i zaraz prędko cofając rękę jak oparzony. Przez moment zdawał się nie wiedzieć, co z nią uczynić, co było o tyle dziwne, że na ogół w większości sytuacji był niezwykle opanowany. Na ten widok Irys uśmiechnęła się leciutko pod nosem. I znów pomknęła wzrokiem ku bratu, który właśnie wydał z siebie kolejny radosny pisk. Równocześnie cofnęła dłoń z ramienia młodego porucznika i poprawiła duży kapelusz z szerokim rondem chroniący ją od słońca, ponieważ zajął się nim psotny wietrzyk wiejący od Morza Sprawiedliwości, bawiąc się elastycznym rondem i odginając je na wszystkie strony, jakby z zamiarem porwania na dobre. Oczy Irys roziskrzyły się od czystej zmysłowej radości. Na południowej półkuli Schronienia panowało właśnie lato, lecz Morze Sprawiedliwości było wietrznym miejscem bez względu na porę roku, a powietrze lubiło kąsać chłodem w każdym miesiącu, czym nie przejmowali się tylko mali chłopcy, tacy jak Daivyn, gotowi zrzucić koszulę z ciała w każdych warunkach pogodowych. Zarazem jednak ta aura dawała poczucie wolności, życia pełną piersią. Teoretycznie Irys zdawała sobie sprawę, że okręt wiezie ją znów w pewnego rodzaju niewolę - niewolę, która będzie znośniejsza, łagodniejsza i mniej dotkliwa niż poprzednia, co wszakże nie zmieni faktu, że będzie to nadal niewola. Ta wiedza w niczym nie psuła doskonałego humoru księżniczki. Po długich i ponurych miesiącach spędzonych w Delferahku, na zamku króla Zhamesa nad jeziorem Erdan, porywisty wiatr, blask słoneczny, zapach morskiej wody, gra światła na płótnie, nieustający szmer fal i ciągłe trzeszczenie desek i olinowania oczarowały dziewczynę i sprawiły, że poczuła się żywsza niż kiedykolwiek. Po raz pierwszy od bardzo dawna Irys przyznawała sama przed sobą, że stęskniła się za jedwabistym dotykiem wiatru, pocałunkami słońca i wonią corisandzkiej trawy, które zapamiętała z czasów, gdy galopowała przez rozległe pola księstwa. Raczej czuła, niż dostrzegała, u swego boku obecność młodego porucznika, który został wyznaczony na jej eskortę podczas rejsu HMS Przeznaczenie. Była bowiem jedyną kobietą na pokładzie galeonu, gdzie roiło się od męskiej załogi i gdzie trudno było o choć odrobinę prywatności. Kapitan Lathyk odstąpił księżniczce własną kabinę, chcąc jej zapewnić choćby namiastkę warunków, do jakich przywykła, nawet to jednak nie zmieniało faktu, że była pozbawiona kobiecego towarzystwa. Nie rozumiała, jak coś takiego mogło umknąć uwagi zapobiegliwych Charisjan, lecz to niezrozumienie w pewnym sensie dawało jej pociechę. Nawet Charisjanie nie byli doskonali, ona zaś niewątpliwie nie zaliczała się do mimoz. Prawda - to, że musiała sobie radzić sama, bez pomocy ani jednej służącej, stanowiło niejakie wyzwanie nawet dla niej i niewątpliwie też stanowiłoby obrazę dla trzech czwartych dworu wManchyrze, gdyby aż tam dotarła wieść o tym, jak została potraktowana siostra

następcy tronu Corisandu. Aczkolwiek obraza nie byłaby najsilniejszym uczuciem, które targnęłoby sercami jej dworzan; przede wszystkim bowiem byliby oni wstrząśnięci faktem, że tak wysoko urodzona dziewczyna jak ona trafiła na statek marynarki wojennej Charisu, gdzie narażona była jej dziewicza czystość. Tymczasem nikt z załogi - żaden majtek, żaden żołnierz, żaden oficer - w najmniejszy sposób nie uchybił jej czci. Nie dało się ukryć, że ilekroć wychodziła na pokład wszyscy, a zwłaszcza ci, którzy byli w morzu od wielu miesięcy i przez cały ten czas nie widzieli kobiety, wodzili za nią pożądliwym wzrokiem. Z jakiegoś powodu jednak Irys czuła pewność, że nawet gdyby marynarze nie byli świadomi tego, jaka kara ich czeka ze strony przełożonych za tknięcie jej palcem, i tak nie uczyniliby najmniejszego ruchu. To znaczy część z nich niewątpliwie miałaby na to ochotę - w końcu byli tylko ludźmi, a do tego mężczyznami, nie zaś świętymi - lecz nie zdołałaby urzeczywistnić swych marzeń dlatego, że inni natychmiast by im w tym przeszkodzili i dosłownie rozerwali na strzępy, co by się nie różniło znacznie od tego, jak zachowałby się Tobys Raimair i reszta jej własnej osobistej straży. Irys wiedziała, że na tym okręcie może się czuć równie bezpiecznie jak w ojcowskim pałacu, mimo że płynęła pod banderą wrogiego imperium. I ta myśl sprawiała, że było jej wyjątkowo lekko na duszy. Po raz pierwszy od naprawdę długiego czasu księżniczka Irys miała pewność, że ona sama - a co ważniejsze, także jej brat, książę Daivyn - są całkowicie bezpieczni. A jednym z powodów takiego stanu rzeczy była obecność u jej boku młodego porucznika w błękitnej tunice i granatowych spodniach, które składały się na umundurowanie marynarki wojennej Charisu. Zerknęła spod oka na Hektora, który jednak akurat w tej chwili na nią nie patrzył. Przyglądał się bowiem Daivynowi i szczerzył od ucha do ucha, przez co sprawiał wrażenie młodszego niż w rzeczywistości. A z tego, co wiedziała Irys, Hektor Aplyn-Ahrmahk liczył o dwie wiosny mniej niż ona, w co jednak było jej trudno uwierzyć, zwłaszcza gdy przywoływała we wspomnieniach jego głos dobiegający z ciemności, kiedy prowadził swoich ludzi do ataku na dragonów Delferahku, przewyższających Charisjan liczebnie co najmniej dwukrotnie, oraz na ratunek jej i bratu... Pamiętała bezlitosne spojrzenie jego piwnych oczu błyszczących w blasku księżyca. Pamiętała, jak strzelił prosto w głowę inkwizytorowi, który użył wszystkich możliwych sztuczek, aby przekonać tychże dragonów do skrzywdzenia jej i Daivyna. Pamiętała, jak kompetentnie dowodził spływem w dół rzeki, ku Sarmouth. A także ostatnio przekonała się, z jaką pewnością siebie wydawał rozkazy marynarzom dwakroć, a nawet trzykroć od niego starszym na pokładzie HMS Przeznaczenie.

Domyślała się, że nie wyrośnie na przystojnego mężczyznę. Być może będzie na nim miło oko zawiesić, ale to wszystko. Jednakże jego największym atutem była przepełniająca go po brzegi energia, a także bystrość i zdecydowanie, które przejawiał na każdym kroku. To - i ogromna pewność siebie. Irys wciąż miała w pamięci tamtą księżycową jasną noc i wykład, który strzelił mu admirał Yairley po tym, jak już dotarli do Sarmouth i dostali się na pokład okrętu. Podejrzewała, że admirał wygłosił swoją mowę raczej przez wzgląd na nią aniżeli na niego; w końcu sama była wysoko urodzona i znała zasady gry. Tym bardziej więc była wdzięczna admirałowi za to, że w ten sposób dał jej do zrozumienia, iż młody porucznik - działając z własnej inwencji - przypadkiem uratował jej życie w sytuacji, w której większość w pełni dorosłych i kierujących się zdrowym rozsądkiem mężczyzn zrezygnowałaby z poczynienia jakichkolwiek kroków. Snuła własne przypuszczenia w ten deseń jeszcze podczas spływu w dół rzeki - a umocniły ją w nich uwagi rzucane mimochodem przez marynarzy podległych Hektorowi, on wszakże każdorazowo zbywał je wzruszeniem ramion. Teraz jednak znała już prawdę i z mądrością wykraczającą poza jej młode lata, a zdobytą wskutek ciężkich przeżyć, jakie stały się jej losem po śmierci księcia Corisandu, podziwiała w Hektorze i to, że nie wykorzystuje sytuacji w przeciwieństwie do większości swoich rówieśników, którzy chętnie pławiliby się w jej wdzięczności i zachwycie. - Ta ryba wciągnie go do wody, nic sobie nie robiąc z zabezpieczającej uprzęży odezwała się nagle, gdy Daivyn wbrew własnej woli i wbrew stopom wspartym o pokład pojechał spory kawałek do przodu. - Bzdura! - roześmiał się Hektor. - Książę nie zdoła utrzymać wędki w rękach, kiedy postronki uprzęży napną się jeszcze silniej! - Może tak to wygląda z twojej perspektywy - odparła niezadowolona Irys.- Wasza wysokość... widzisz tego człowieka stojącego na prawo od jego wysokości... tego z tatuażem? - zapytał Hektor. Irys spojrzała we wskazanym kierunku i wolno kiwnęła głową. - Nazywa się Zhorj Shairwyd. Poza tym, że jest jednym z lepszych podoficerów na tym okręcie, dodatkowo para się zapasami i jako zapaśnik ma niesamowity refleks i niebywałą siłę. Gdyby mu się wydało, że twój brat zaraz wleci do wody, złapie go w okamgnieniu, razem z wędką i tym, co jest uczepione do jej drugiego końca, po czym wciągnie wszystko z powrotem na pokład, a zrobi to szybciej, niż jaszczurkot rzuca się na pajęczoszczura. Nie wybrałem... znaczy kapitan Lathyk nie wybrał go bez powodu na strażnika jego wysokości - zakończył przemowę młody Aplyn-Ahrmahk. - Ach tak... - rzekła Irys, której uwagi nie uszło to, że Hektor ugryzł się w język i szybko poprawił. Zastanowiła się przez chwilę i doszła do wniosku, że od wejścia na pokład

Hektor nie odstępuje Daivyna na krok. Owszem, jej brat polubił porucznika, a ten z kolei miał do niego podejście lepsze niż niejeden stary marynarz Yairleya, ale... - Poruczniku - podjęła z ciekawością w głosie - dużo masz rodzeństwa? - Na Langhorne'a! - wykrzyknął młodzik, przewracając oczami. - Można powiedzieć, że jestem środkowym dzieckiem. Mam trzech starszych braci i starszą siostrę oraz młodszą siostrę i dwóch młodszych braci. - Widząc, że oczy Irys rozszerzają się ze zdumienia, zachichotał. - Dwaj starsi bracia i obaj młodsi są bliźniakami - wyjaśnił - zatem nie jest aż tak źle, jak to wygląda na pierwszy rzut oka, wasza wysokość... Mama zawsze powtarzała, że planowała czwórkę, choć nie miałaby nic przeciwko piątce, ale na ósemkę nikt nigdy by jej nie namówił! Niestety tata zapomniał jej wspomnieć, że w jego rodzinie bliźniaki były na porządku dziennym. Albo przynajmniej tak zawsze twierdziła i nigdy nie dała po sobie poznać, że mogło być inaczej. Ale ja wiem, że znają się z tatą od wczesnego dzieciństwa, i raczej nie dałem się nabrać na jej słowa... Tak czy owak, dużą ulgą dla domowego budżetu było, kiedy nareszcie ja i jeszcze dwóch braci zaciągnęliśmy się do marynarki. - Wyobrażam sobie... - mruknęła Irys, usiłując sobie wyobrazić, jak by to było mieć siódemkę rodzeństwa. Czy też, w tym konkretnym momencie w jej życiu, jakąkolwiek inną rodzinę poza Daivynem... Po chwili namysłu doszła do wniosku, że zazdrości porucznikowi. I to bardzo. I zrozumiała, skąd te dobre stosunki między jej bratem i Hektorem. A także skąd najprawdopodobniej jego nieoczekiwane wywyższenie. Hektor został bowiem nie tylko księciem, ale przy okazji też członkiem - cóż z tego, że przybranym - rodu królewskiego Charisu. Irys nie orientowała się szczegółowo w zawiłościach genealogii rodów szlacheckich i arystokratycznych imperium, aczkolwiek bardzo tego żałowała - szczególnie w swojej obecnej sytuacji - w każdym razie czuła instynktownie, że tylko nieliczni wielmoże Imperium Charisu są ważniejsi od księcia Darcos, który urodził się wszak plebejuszem, i to w wielodzietnej, acz najwyraźniej bardzo szczęśliwej rodzinie, z pewnością ani przez moment niemarzącej o tym, by którakolwiek latorośl dostąpiła tak wielkiego zaszczytu. To czyniło z Hektora osobę wyjątkową: nie był ani człowiekiem niskiego urodzenia zadającym się z księciem krwi i drżącym, że w obliczu majestatu popełni jakąś gafę, ani też urodzonym wielmożą, któremu nie przyszłoby nawet do głowy, że można zmierzwić czuprynę płowowłosemu

dziesięciolatkowi,

który

wskutek

nieprzewidzianych

okoliczności

przedwcześnie został władcą sporego księstwa i któremu z tej racji należy się szacunek. Naturalnie akurat z tym niełatwo było się Irys pogodzić. Daivyn właściwie nie powinien biegać samopas po pokładzie okrętu wojennego, ubrany tylko w za duże szorty i

pilnowany przez wytatuowanych marynarzy. Nie wypadało, żeby piszczał z uciechy, mocując się z wielką rybą, jakkolwiek się nazywała, bądź przy dobrej pogodzie - pod czujnym nadzorem - wdrapywał się na szczyt głównego masztu z paroma kadetami, starszymi od niego tylko o rok czy dwa. Irys powinna być tym wszystkim zbulwersowana, powinna nalegać, aby jej brat był trzymany na pokładzie - a jeszcze lepiej pod pokładem - gdzie nie mogłaby mu się stać żadna krzywda. A już na pewno siostra następcy tronu nie powinna godzić się na to, że porucznik Aplyn-Ahrmahk zachęcał młodego księcia do dzikich gonitw! Zdawała sobie bowiem sprawę, że jeśli Daivynowi pod skrzydłami Charisjan spadnie choć włos z głowy, konsekwencje tego mogą być katastrofalne. A jednak jakoś się z tym godziła. Takie sprawy przestały mieć dla niej kluczowe znaczenie. Owszem, Daivyn był jej księciem, jej władcą, jego życie było nazbyt cenne, aby w jakikolwiek sposób wystawiać je na szwank. Ale co z tego? Przede wszystkim był jej bratem, jej małym braciszkiem, który przeżył wbrew wszystkim przeciwnościom losu, i tylko to się liczyło. To, jak również to, że po raz pierwszy, odkąd opuścili Corisand po tragedii, wydawał się naprawdę szczęśliwy. Odzyskał bowiem dzieciństwo, które ukradł mu Zhaspahr Clyntahn i zły świat. A nic nie mogło bardziej ucieszyć serca kochającej siostry. Irys wiedziała, że nic z tego nie byłoby możliwe, gdyby nie świeżo pasowany książę stojący u jej boku. - Dziękuję - rzuciła znienacka. - Słucham, wasza wysokość? - Zerknął na nią szybko. Odparła z uśmiechem: - Podziękowania nie były wyłącznie dla ciebie, poruczniku. Należą się wam wszystkim: całej załodze HMS Przeznaczenie. Nie widziałam Daivyna tak roześmianego od ponad dwóch lat. Nikt nie pozwalał mu uganiać się dziko i zachowywać tak, jak powinno zachowywać się dziecko. Właśnie dlatego - dodała, poklepując go po ramieniu z lekko zamglonym wzrokiem i głosem na krawędzi załamania ze wzruszenia - właśnie dlatego dziękuję wam wszystkim. Za to, że było mi dane znów zobaczyć mego braciszka szczęśliwego. - Odchrząknęła. - I jeśli to nie ujma dla honoru oficera marynarki wojennej Charisu, bądź tak dobry i przekaż moje podziękowania sir Dunkynowi. Zaskarbisz sobie tym moją wdzięczność. - Tylko mając to na uwadze - odparł Hektor z krzywym uśmiechem - postaram się nie ugiąć pod brzemieniem upokorzenia, które wiąże się ze spełnieniem twojej prośby, wasza wysokość.

.VI. RZEKA SIDDAR PROWINCJA SHILOH REPUBLIKA SIDDARMARKU - Może jednak zechcesz wejść do środka, wasza dostojność? Arcybiskup Zhasyn Cahnyr obejrzał się przez ramię na znacznie młodszego mężczyznę, który stał przed oberżą, wziąwszy się pod boki, i patrzył na niego pałającym wzrokiem. Z jego ust wydobył się obłoczek pary równoznaczny westchnieniu na brak reakcji przełożonego. Przejmujący wicher wiejący znad płaskiej jak deska, sinawej powierzchni skutej lodem rzeki natychmiast rozdarł obłoczek pary na strzępy, ale na to Cahnyr także nie zwrócił większej uwagi. - Chciałem tylko zaczerpnąć trochę świeżego powietrza, Gharth - odparł łagodnym tonem hierarcha. - Świeżego powietrza, doprawdy? - Ojciec Gharth Gorjah, osobisty sekretarz Cahnyra i jego doradca, odjął ręce od boków, by zaraz wyrzucić je z desperacją wysoko w górę. Gdyby to powietrze było choć odrobinę świeższe, niż jest, zmroziłoby cię do szpiku kości, wasza dostojność, zamieniając w sopel lodu z pierwszym twoim oddechem. Nie łudź się, że wróciłbym wtedy do domu i opowiedział wszystko o twym nieroztropnym zachowaniu Madame Pahrsahn! Przykazała mi się tobą dobrze opiekować, a stanie tu i patrzenie, jak zamarzasz, względnie łapiesz przeziębienie, z pewnością nie zalicza się jej zdaniem do „dobrej opieki". Cahnyr uśmiechnął się słabo i zastanowił, kiedyż to dokładnie stracił całkiem kontrolę nad sobą i swymi poczynaniami. Och, tak, wszyscy byli na tyle mili, że udawali (przynajmniej przed innymi), że w dalszym ciągu ma dość oleju w głowie, by samemu się chować przed deszczem - czy jak w tym wypadku, zimnem - lecz to ich udawanie jego nie zwiodło nawet w najmniejszym stopniu. - Nie zamarznę ani nie przeziębię się - zaprzeczył, nie podnosząc głosu. - A zresztą gdyby nawet tak się stało, Madame Pahrsahn nie mogłaby cię obarczyć za to winą. Szczególnie że miałbyś sporo świadków, przemawiających na twoją korzyść, którzy by potwierdzili, że wierciłeś mi dziurę w brzuchu... Madame Pahrsahn jest sprawiedliwą niewiastą. - Nie wiercę ci dziury w brzuchu, wasza dostojność. - Ojciec Gharth ruszył z chrzęstem przez śnieg pokrywający dziedziniec przed oberżą. Robił przy tym, co mógł, żeby się nie uśmiechnąć. - Po prostu staram się przemówić ci do rozsądku. Nierzadko dość dobitnie, aczkolwiek zawsze z wielkim respektem. A zatem: czy zechciałbyś łaskawie zabrać

swój szanowny, godny poważania, wyświęcony i namaszczony tyłek z tego mrozu i wejść wreszcie do środka, gdzie jest odrobinę cieplej? - A czy wolno mi najpierw przespacerować się do stajni? - zapytał Cahnyr, przechylając lekko głowę. - Chciałbym sprawdzić, jak idzie im naprawa płozy. - Przed chwilą sam to sprawdziłem, wasza dostojność. Usłyszałem, że wszystko powinno być gotowe przed kolacją. Co znaczy, że jutro po śniadaniu będziemy mogli wrócić na szlak. Muszę przyznać, że niespecjalnie martwi mnie perspektywa usadzenia cię przy kominku dzisiejszego popołudnia i zatrzymania pod dachem w najbliższą noc, jak również tego, że rankiem czeka cię ciepły posiłek przy stole. - Prowadząc pod ramię arcybiskupa, wspiął się na ganek, po czym zatrzymał się i splótł ręce na piersi. - A teraz już błagam, wejdź do środka i ogrzej się, wasza dostojność. Sahmantha mówi, że twój kaszel jej się nie podoba, a jak pamiętasz, obiecałeś, że będziesz jej słuchał, zanim Madame Pahrsahn, lord protektor i arcybiskup Dahnyld zgodzili się, abyś wyruszył na tę wyprawę. Cahnyr przechylił głowę mocniej na ten argument poniżej pasa. Sahmantha Gorjah zostawiła niemowlę w Siddarze, aby móc towarzyszyć mężowi - i Cahnyrowi - w drodze do Glacierheart. Było prawdą, że Zhasyn pozostał pod opieką Madame Pahrsahn, jednej z najzamożniejszych kobiet na całym Schronieniu, i że można było mieć pewność, iż zajmie się malutkim Zhasynem nie gorzej niż jaszczurkot swoim młodym. Nie zmieniało to jednak faktu, że doszło do rozstania matki i dziecka. Jednakże Sahmantha i Gharth sami uważali się za dzieci, których Cahnyr się nie dochował. I zabronili mu wyruszać samotnie... zwłaszcza że Sahmantha szkoliła się na uzdrowicielkę. Nie złożyła ślubów w zakonie Pasquale, lecz odebrała tam solidne przygotowanie do zawodu i obecnie zamierzała go wykonywać, pilnując, aby jej ukochany arcybiskup pozostał przy życiu. Cahnyr wiedział, że niebawem Sahmantha będzie miała okazję wykorzystać swe umiejętności także dla dobra innych. Gdyby mógł, byłby jej tego oszczędził za wszelką cenę, wszakże nie był to pomysł ani jego, ani Ghartha, tylko samej Sahmanthy. A z nią nie było dyskusji. Była uparta od maleńkości, nawet wtedy gdy jej matka - prawdziwie święta kobieta - pracowała u arcybiskupa jako zwykła gospodyni. Cahnyrowi nie udało się zmusić jej do zrobienia czegoś, czego by nie chciała zrobić, a tym razem dodatkowo miała pomoc. Mnóstwo pomocy, zważywszy, że zaangażowani w sprawę byli lord protektor oraz MadamePahrsahn - nie wspominając o młodym Fardhymie - którzy puszczając go na tę eskapadę, postawili tylko jeden warunek: Sahmantha pojedzie razem z nimi. Gwoli prawdy, znacznie przewyższał wiekiem Dahnylda Fardhyma, świeżo upieczonego arcybiskupa Siddarmarku. Jego poprzednik, i jedyny prawowity arcybiskup

Siddarmarku w oczach Kościoła Boga Oczekiwanego, nazywał się Praidwyn Laicharn i miał to nieszczęście, że akurat przebywał w Siddarze, gdy Miecz Schuelera dzierżony przez Clyntahna poniósł porażkę, atakując stolicę republiki. Był to mężczyzna o eleganckiej prezencji i wyjątkowej ogładzie, siwowłosy i w ogóle w każdym calu wyglądający na hierarchę Kościoła Matki, ale przy tym także fanatyczny zwolennik lojalistów Świątyni zdaniem Cahnyra nie tylko z powodu wewnętrznych silnych przekonań, lecz także strachu przed wielkim inkwizytorem. Po przewrocie odmówił zadawania się ze „zdradliwym i heretyckim" rządem Stohnara i wyklął wszystkich duchownych, którzy mieli z nim coś wspólnego, nazywając głośno i otwarcie tchórzliwymi sługami Shan-wei. Cahnyr znał Laicharna od ponad dwudziestu lat. Między innymi dlatego miał pewność, że to przerażenie, a nie wewnętrzne przekonanie było powodem tego, iż arcybiskup pozostał zaciekłym zwolennikiem lojalistów Świątyni. Poza tym Laicharn doskonale wiedział, że w przeciwieństwie do wielkiego inkwizytora Stohnar i inni reformiści nie torturują swoich przeciwników ani nie palą ich na stosach w razie doktrynalnych rozbieżności, co oczywiście czyniło znacznie łatwiejszym rzucenie wyzwania im zamiast Clyntahnowi. Arcybiskup Laicharn nie był odosobnionym przypadkiem. Można powiedzieć, że wszyscy hierarchowie Siddarmarku myśleli podobnie jak on, przez co wśród wyższego duchowieństwa w Siddarze zapanował nieporządek. Cahnyr byłby właściwie skłonny użyć mocniejszego słowa - jego zdaniem był to czysty chaos. Co najmniej jedna trzecia - a bardzo możliwe, że niemal połowa - księży przystąpiła do lojalistów Świątyni. Straty, by tak rzec, były znacznie wyższe wśród hierarchów zajmujących najznaczniejsze stanowiska, natomiast istotna część młodszych duchownych, w tym nawet biskupów, otwarcie sprzyjała reformatorom. To doprowadziło do poważnych braków zwłaszcza na samej górze i ze zrozumiałych względów sprowokowało kłopoty. Stohnar, Fardhym i inni hierarchowie z prowincji, które pozostały wierne republice, usilnie starali się przywrócić jaki taki porządek, ale niestety mieli na głowie nie tylko tę jedną sprawę. W dużym stopniu ich uwagę zaprzątała kwestia ważniejsza, mianowicie: na ile Kościół Republiki Siddarmarku powinien się posunąć w swych reformatorskich zapędach. Reformatorzy mieli niemało zwolenników nawet przed tym, zanim Clyntahn sięgnął po Miecz Schuelera, a liczba ta tylko się zwiększyła, gdy lojaliści Świątyni gromadnie rzucili sięrealizować mordercze plany wielkiego inkwizytora. Wszakże dziejące się wokół okropieństwa nie mogły pomóc w wyklarowaniu sytuacji. Co ciekawe, nawet ci o

reformatorskich ciągotkach nie byli gotowi od razu rzucić się w objęcia schizmatyków skupionych pod sztandarem Kościoła Charisu. Dla wielu było to posunięcie o krok za daleko. Tak więc w republice wciąż szukano pola dla kompromisu pomiędzy Świątynią a katedrą w Tellesbergu. Życzę powodzenia, pomyślał kąśliwie Cahnyr. Poświęcił tej konkretnej sprawie wiele uwagi - jak również wysiłków - w trakcie własnego wygnania w Siddarze. Cokolwiek tam sobie chcą, prędzej czy później będą musieli wrócić z podkulonymi ogonami do Syjonu albo stawić czoło konsekwencjom własnych decyzji i podjętych już działań, których nie da się cofnąć. Co więcej, tak naprawdę Charisjanie mają rację od początku do końca. Być może to Grupa Czworga przekręca i wypacza myśl Kościoła Matki, jednakże jeśli nie dojdzie do jego reformy - i to takiej, która zagwarantuje, że żadna podobna grupa w przyszłości nie zdoła zawłaszczyć Kościoła dla własnych celów - miejsce Clyntahna, Maigwaira, Trynaira i Duchairna zajmie ktoś inny, im podobny. Co gorsza, jeżeli wahanie się przedłuży, nikt nie zdąży dołączyć do Kościoła Charisu, ponieważ Clyntahn, jeśli tylko dostanie taką szansę, dopilnuje, aby to nie było możliwe. Cahnyr doszedł do tego wniosku już dość dawno temu - zanim wielki inkwizytor wymordował jego licznych przyjaciół i współczłonków kręgu Samyla Wylsynna, który skupiał wokół siebie postępowo myślących wikariuszy i biskupów. I nic, czego Cahnyr był od tamtej pory świadkiem, nie zachwiało jego przekonania. Znaczną część swego wygnania spędził na próbach wzmocnienia odłamu reformistów i postępowych społeczności zarówno w prowincjach, jak i w stolicy. Fardhym jako jeden z nielicznych przystąpił do niego, tym samym sprawiając, że Stohnar zaczął nań patrzeć przychylniej. Oczywiście nie zaszkodziła też rekomendacja Madame Pahrsahn, dodał teraz w myślach, uśmiechając się przelotnie na wspomnienie tej budzącej szacunek kobiety, niegdyś znanej jako Ahnzhelyka Phonda... między innymi. Obecnie ma ona chyba większe fory u Stohnara niż jakikolwiek rodowity mieszkaniec Republiki Siddarmarku. W końcu gdyby nie ona, Stohnar już by nie żył! - Wiesz, Gharth - powiedział na głos. - Technicznie biorąc, arcybiskup Dahnyld nie ma nade mną żadnej władzy, dopóki nie zostanie wyniesiony do godności prymasa całego Siddarmarku, co może uczynić wyłącznie Rada Wikariuszy. Zgodzisz się chyba ze mną, że taki scenariusz jest raczej mało prawdopodobny... Zresztą nawet gdyby jakimś cudem się ziścił, jedynie wielki wikariusz może zdjąć arcybiskupa z jego stolca bądź zakazać mu powrotu do archidiecezji. Pozwól, że powiem... z całym szacunkiem dla lorda protektora, rzecz jasna... iż żaden laik nic na to nie poradzi.

- Hm, jeśli mnie pamięć nie myli, wasza dostojność, wielki wikariusz już dość dawno wyznaczył twego następcę w Glacierheart - odszczeknął się niesforny sekretarz. - Zatem jeśli wolimy poddać się jego wyrokom zamiast arcybiskupa Dahnylda, chyba najlepiej będzie, jeśli zawrócimy tak jak stoimy i udamy się do domu. - Twierdziłem tylko, że mamy do czynienia z czymś na podobieństwo próżni na szczytach władzy - zauważył spokojnie Cahnyr, nie tracąc nic ze swej godności. - Z sytuacją, w której wszelkie granice tamże uległy zamazaniu i zlaniu, co wymaga ode mnie, abym kierował się wyłącznie własną wiarą i własnym rozumem. - Tak, naturalnie, wasza dostojność... - Gharth marszczył brew przez moment, po czym nagle zdecydowanym ruchem zdjął jedną rękawiczkę, aby strzelić palcami. - Już wiem! Zawsze możemy zapytać o zdanie Madame Pahrsahn! - O, to był cios poniżej pasa - zaśmiał się Cahnyr, Gorjah zaś się uśmiechnął. Bardzo rzadko słyszał śmiech swego przełożonego ostatnimi czasy, co najmniej przez rok czy coś koło tego. Do tego teraz Cahnyr pomachał mu palcem przed nosem. - Przyzwoity, obowiązkowy i godny zaufania osobisty sekretarz nigdy nie wyciągnąłby argumentu w postaci jedynej osoby na świecie, której jego przełożony szczerze się obawia! - Nie ująłbym tego w ten sposób, wasza dostojność. Powiedziałbym raczej, że to jedyna osoba, z której zdecydowanych rad jesteś skłonny skorzystać. - Dyplomatycznie powiedziane - skwitował Cahnyr i westchnął. - Ty naprawdę nie zamierzasz odpuścić, co? - Nie zamierzam, wasza dostojność - przyznał się Gharth Gorjah. Ton głosu zmienił na cichszy i poważniejszy i położył obnażoną dłoń na ramieniu arcybiskupa. - Wiem, że nie lubisz tego słuchać, lecz naprawdę nie jesteś już tak młody jak niegdyś. Musisz zacząć się z tym godzić, szczególnie że masz jeszcze tyle do zrobienia. Są sprawy, których nikt inny nie załatwi. Są ludzie, którzy gorąco cię kochają. Właśnie dlatego powinieneś spróbować o siebie zadbać. Zbyt wiele od ciebie zależy! Cahnyr spojrzał młodszemu mężczyźnie głęboko w oczy. Potem poklepał jego dłoń na swoim ramieniu. - No dobrze, Gharth. Wygrałeś. Przynajmniej tym razem... - Zadowolę się choć takim zwycięstwem, wasza dostojność - odparł Gorjah.Otworzył drzwi oberży przed arcybiskupem i gestem zaprosił go do środka. Kiedy do tego jeszcze się ukłonił, Cahnyr wybuchnął śmiechem, pokręcił głową i z rezygnacją przekroczył próg. - Przywołał waszą dostojność do porządku, co? - zapytał Fraidmyn Tohmys, lokaj Cahnyra od czterech dekad, to jest od czasów seminarium. - Mówiłem, że tak będzie.

- A ile razy ja tobie mówiłem, że jesteś nieznośny i przemądrzały, Fraidmynie? - Hm, faktycznie słyszałem coś takiego z twoich ust, raz czy dwa - odparł lokaj.Tohmys podążył za arcybiskupem do niewielkiego, utrzymanego w stylu rustykalnym i prosto urządzonego saloniku, który zarezerwowano do wyłącznego użytku hierarchy. Płomienie strzelały i posykiwały, dając miłe ciepło, a lokaj kolejno odbierał od Cahnyra jego wierzchnie okrycie, rękawiczki, szalik i futrzaną czapę. Robił to tak sprawnie, że arcybiskup nawet się nie zorientował, kiedy został usadzony w wygodnym fotelu, ze stopami opartymi o podnóżek, podczas gdy jego buty już się suszyły obok kominka, a on popijał gorącą mocną herbatę. Napar sączył się wolno w głąb jego ciała, napawając go całego przyjemnym ciepłem, wszakże nawet wtedy Cahnyr był świadom rys na tym sielskim obrazie. Na przykład kominek był zapchany gałązkami prawiedębu i kłodami górskiej pinii, nie węglem, a w kubku parowała herbata, nie czekolada (aczkolwiek w tak skromnej oberży w normalnych okolicznościach byłaby to najprawdopodobniej gęsta pożywna zupa). Tego roku wszakże węgiel, zazwyczaj spławiany rzeką z Glacierheart, nie dotarł jak zwykle do celu, czekolada była zaś tylko mglistym wspomnieniem lepszych czasów, a w spiżarniach ziały takie pustki, że oberżysta musiał oszczędzać zapasy, aby miał co podać na kolację. Z tym że nawet kolacje wydają się nie dość sute, pomyślał ponuro Cahnyr, nieprzerwanie popijając herbatę. Osobiście od zawsze praktykował ascezę, niezwykle rzadką pośród zwłaszcza najwyższych dostojników Kościoła Matki - co było jednym z powodów, dla których koledzy duchowni wiecznie go nie doceniali w hierarchicznych gierkach - jednakże nawet on miał słabość do sutych posiłków. Nie gustował - jak Zhaspahr Clyntahn - w wystawnych ucztach, gdzie na stół wjeżdżała jedna potrawa za drugą, a każda wymyślniejsza od poprzedniej, ale potrafił docenić dobre jedzenie. Gdy to sobie uświadomił, jego żołądek zaburczał, jakby kontrapunktując tę myśl, on sam zaś ściągnął twarz w grymasie na wspomnienie reszty ludzi - dziesiątek tysięcy jedynie w jego archidiecezji - którym żołądki zdążyły już przyrosnąć do krzyża. Kiedy on siedział tu, popijając gorącą herbatę - natomiast Zhaspahr Clyntahn niewątpliwie raczył się smakołykami i winami - gdzieś w Glacierheart umierało dziecko, ponieważ jego rodziców nie stać było, aby je wykarmić. Arcybiskup przymknął powieki, splótł palce na kubku i wyszeptał modlitwę za dziewczynkę albo chłopca, których nigdy nie spotkał i nigdy już nie spotka... Z przykrością myślał o tych wszystkich, którzy jeszcze tej samej zimy podzielą los zmarłego z głodu dziecka.

- Robisz co w twojej mocy, wasza dostojność - usłyszał zza pleców cichy głos Tohmysa. Gdy otworzył oczy, napotkał spojrzenie wiernego lokaja, który tymczasem zdążył go okrążyć. Na widok krzywego uśmiechu sługi tylko potrząsnął głową. - Znamy się nie od dziś, wasza dostojność, nie ma potrzeby mnie zwodzić. Zawsze wiem, o czym myślisz. - To prawda... Powiadają, że pasterz upodabnia się do swego psa, czemu więc mój stróż nie miałby się upodobnić do mnie? - Cahnyr także się uśmiechnął. - Tak, wiem, że robimy co w naszej mocy. Ale to bynajmniej nie poprawia mi nastroju, gdy pomyślę o tych rzeczach, których nie mamy mocy zmienić. - Oczywiście - potaknął Tohmys. - Trudno, żeby było inaczej... Mimo wszystko dobrze mówię... I lepiej by było, wasza dostojność, gdybyś się skupił na tych rzeczach, które jesteś w stanie zmienić, zamiast rozwodzić się nad tymi, które przerastają twoje możliwości. Tairys, całe Glacierheart... wszędzie tam jest tłum ludzi, którzy na ciebie czekają i którzy zwrócą się ku tobie, kiedy tylko się pojawisz. Niewiele się mylisz, nazywając siebie pasterzem, bo prawdziwie masz swoją trzódkę, o którą musisz zadbać. Dlatego pilnuj tylko, byś miał siły i zdrowie być tam, gdzie cię potrzebują, bo w przeciwnym razie srodze ich zawiedziesz. I mnie także... Przez wszystkie te lata, które się znamy, ani razu nie widziałem, abyś kogoś zawiódł, wasza dostojność. Nie pozwolimy... ojciec Gharth, pani Sahmantha i ja... nie pozwolimy, abyś nagle zmienił dobre przyzwyczajenia. Cahnyr poczuł pieczenie łez pod powiekami i szybko odwrócił głowę, aby to ukryć. Tohmys przez parę chwil jeszcze się krzątał po saloniku, po czym znienacka rzucił: - Ty odpoczywaj przy kominku, wasza dostojność, a ja sobie pójdę i zawołam cię, jak będzie pora kolacji. Drzwi zamknęły się za lokajem. Cahnyr zapatrzył się w ogień, przyglądając się wolno zamieniającym się w proch drewienkom. Rozkoszował się ciepłem i rozmyślał o podróży, która go czekała. W tej chwili znajdowali się niedaleko miasta Sevryn, przecinając najbardziej wysunięte na północ tereny prowincji Shiloh - gdzie ani lojaliści Świątyni, ani reformiści nie zdobyli znaczącej przewagi. Ci pierwsi ujęli twardą ręką południowy zachód, lecz północ - a zwłaszcza północny wschód - nadal pozostawała pod kontrolą Republiki Siddarmarku. Rejony centralne obróciły się w perzynę - teraz można było tam zobaczyć wyłącznie ruiny po miastach, których mieszkańcy zwrócili się przeciwko sobie i tropili się tak nienawistnie i okrutnie jak jaszczurodrapy. Akurat te tereny uniknęły - przynajmniej jak dotąd - fali rozlewu krwi przetaczającej się przez resztę prowincji, aczkolwiek przerwy w dostawie żywności oraz niszczenie samych plonów nawet tutaj dawały się dotkliwie we znaki. Każdy kto mógł - głównie jednak kobiety i dzieci - uciekał z Siddaru do Starej i Nowej Prowincji,

gdzie wojsko w dalszym ciągu gwarantowało ochronę i gdzie można było mieć chociaż cień nadziei, że żywność zostanie dostarczona drogą wodną z wybrzeża. Ludzie uciekali barkami, łodziami, kajakami, nawet tratwami - przed zamarznięciem rzeki. Odkąd powierzchnię wody skuł gruby na cztery cale lód, uciekinierzy ciągnęli sanie załadowane marnym dobytkiem i milczącymi

wielkookimi

dziećmi.

Kolumny

takich

pojazdów,

ciągniętych

przez

wychudzonych ojców rodzin, sunęły sino-szarą wstęgą szerokiej zamarzniętej rzeki. Wszyscy liczyli - modlili się - że u celu czeka ich zbawienie. Cahnyr poruszał się tą samą lodową trasą, lecz w przeciwnym kierunku: ku sercu chaosu, który rozpętał Zhaspahr Clyntahn. Lód był teraz wystarczająco gruby, by przejechała po nim kawaleria, a nawet lekkie tabory, tak więc sanie nie stanowiły ryzykownego obciążenia - ani te ciągnione przez psy, ani te, do których były zaprzężone śnieżne jaszczury. Dotarli barką tak daleko na zachód, jak się dało, zanim rosnący mróz zmusił ich do zejścia na brzeg i przesiadki na sanie, na których zapasy rozłożyli na wszelki wypadek równomiernie. Ten środek transportu pozwolił im na osiągnięcie nawet większej prędkości - to znaczy dopóki nie złamali płozy. Niestety nadal znajdowali się prawie pięćset mil od Górskiego Jeziora, zakładając, że jezioro Glacierheart także będzie całe zamarznięte. Równie dobrze mogło nie być, ale nie ulegało kwestii, że ilość lodu unoszącego się na powierzchni wody skutecznie uniemożliwi im przeprawę łodzią. To zwiększyłoby dystans, który musieli pokonać, o kolejne sto czterdzieści mil i zmusiło ich do okrążenia północnego krańca jeziora. A z Górskiego Jeziora do Tairys było dalsze czterysta trzydzieści mil, co w sumie dawało ich dziewięćset - a może nawet ponad tysiąc - zanim dotrą do ostatecznego celu tej wędrówki, u której kresu Langhorne jeden wie, co na nich czekało. Cahnyr pomyślał, co jedzie na tych saniach - o jedzeniu, które wybłagał, wyżebrał, a w niektórych wypadkach wręcz wykradł. Nie dlatego, że lord protektor Greyghor Stohnar nie chciał mu udostępnić wszystkiego, o co poprosił, lecz dlatego, że zapasy były tak skromne, zwłaszcza odkąd stolicę zalała fala uchodźców. Z tego samego powodu lord protektor nie był w stanie zapewnić mu zbrojnej eskorty; Republika Siddarmarku rozpaczliwie potrzebowała każdego żołnierza - szczególnie w miejscach takich jak Przełęcz Sylmahna, skąd mogło nadejść zagrożenie dla granic Starej Prowincji. Wszelako Stohnar dostrzegał konieczność niesienia pomocy Glacierheart, które wystąpiło przeciwko własnemu arcybiskupowi, człowiekowi wyznaczonemu przez Grupę Czworga na miejsce Cahnyra, i które skutecznie oparło się Mieczowi Schuelera. Nie chodziło wyłącznie o strategiczną lokalizację prowincji, aczkolwiek już to stanowiłoby wystarczający powód, aby wesprzeć jej mieszkańców. Chodziło o to, że każdy, kto zapłacił taką cenę jak Glacierheart za stawienie czoła nie tylko

rebeliantom, ale też wielkiemu inkwizytorowi we własnej osobie, zasługiwał na wszelką pomoc. I Stohnar oddał Cahnyrowi tyle, ile mógł, natomiast resztę uzbierała Aivah Pahrsahn w charisjańskiej dzielnicy Siddaru, gdzie dorzucili się nawet uchodźcy nie mający pojęcia, kiedy włożą znów coś do ust. Dzięki Madame Pahrsahn na saniach znalazły leki, bandaże i wszystko inne, czego potrzebuje do pracy uzdrowiciel. Do tego zapewniła Cahnyrowi eskortę, której nie był w stanie wystawić Stohnar: dwustu wyszkolonych strzelców pod dowództwem ponurego, lecz zdeterminowanego młodego mężczyzny zwącego się Byrk Raimahn. Dalsze trzysta strzelb jechało na saniach, a dodatkowo Stohnar - którego zbrojownie zawierały więcej broni, aniżeli było dostępnych żołnierzy - dorzucił jeszcze tysiąc pik. Nie zabrakło obfitości kul, pocisków i prochu, jak również ładunków. Zhasyn Cahnyr należał do ludzi ceniących sobie pokój, jednakże w tych czasach o pokój było trudno, a ta broń mogła się okazać równie - jak nie bardziej - kluczowa jak żywność dla przetrwania Glacierheart. Oczywiście najważniejsze ze wszystkiego było to, jaki efekt wywrze na mieszkańcach prowincji powrót ukochanego arcybiskupa. Jego owieczki nie straciły wiary. Teraz jego obowiązkiem było umocnić je w tej wierze, dołączyć do nich, być z nimi, a w razie konieczności zginąć u ich boku. Cahnyr miał jednak nadzieję, że do najgorszego nie dojdzie i jego obecność zadziała po prostu jak siła scalająca. Przynajmniej tyle był winien mieszkańcom Glacierheart. .VII. MAIKELBERG CHISHOLM IMPERIUM CHARISU - Dziękuję, że tak szybko się zjawiłeś, Kynt - odezwał się Ruhsyl Thairis, książę Eastshare i dowódca armii Charisu, gdy tylko jego adiutant zniknął za drzwiami. - Wiadomość, którą mi przesłałeś, zawierała pilne wezwanie - odparł generał Kynt Clareyk, baron Zielonej Doliny. Z żałosną miną spojrzał w dół na swoje buty oblepione topniejącym śniegiem, po czym znowu podniósł wzrok na przełożonego. - Zważywszy na okoliczności, nawet Charisjanin opuści ciepłe pielesze i wyjdzie na mróz, jeśli sprawa jest niecierpiąca zwłoki. - Tak myślałem. - Książę Eastshare uśmiechnął się, gestem zapraszając gościa do zajęcia miejsca przed jego biurkiem.

Baron Zielonej Doliny skinął głową w podzięce i usiadł, nie spuszczając spojrzenia z twarzy przełożonego. Niestety oblicze księcia rzadko kiedy coś zdradzało, a tym razem nie można było z niego wyczytać zgoła nic. Na szczęście zaś książę nigdy nie miał się domyślić, że baron Zielonej Doliny zna powód wezwania, i to już od pewnego czasu. Stojący w rogu pomieszczenia żeliwny piecyk prosto z odlewni Ehdwyrda Howsmyna roztaczał przyjemne ciepło - tym przyjemniejsze, że deszcz ze śniegiem w dalszym ciągu zacinał o szyby i okiennice. Baron Zielonej Doliny podejrzewał, że deszcz ze śniegiem niebawem przejdzie w śnieg, ale nie wątpił też, że wcześniej chodniki Maikelbergu zdążą się pokryć warstewką lodu, która uczyni spacerowanie po nich o wiele bardziej interesującym niż normalnie. Po raz tysięczny pomyślał, że naprawdę, ale to naprawdę nie cierpi tutejszych zim, i wcale mu nie poprawiło humoru to, że jako jeden z nielicznych ludzi zaznajomionych z prawdziwą naturą Merlina Athrawesa oraz sztuczną inteligencją zwaną Sową znał szczegółowe prognozy pogody z dużym wyprzedzeniem. Stąd też wiem, że do czwartku będziemy jeszcze mieli szalejącą burzę śnieżną. Wzdrygnął się w duchu. Gwoli prawdy należało wspomnieć, że zapowiadane dla Maikelbergu wiatry i opady śniegu żadną miarą nie byłyby uznane za „burzę śnieżną" w takich miejscach Schronienia, jak Glacierheart czy Hildermoss. Cóż z tego jednak, skoro dla niego, barona Zielonej Doliny, będzie to śnieżyca całą gębą... Nawiasem mówiąc, warunki pogodowe panujące obecnie na północnej półkuli planety miały pewien związek z powodem, dla którego wezwał go do siebie książę Eastshare. - Otrzymałem raport - odezwał się książę znienacka, wyrywając swego gościa z zamyślenia - i muszę go potraktować z należytą powagą, zakładając, że faktycznie został przesłany przez człowieka, który podaje się za jego autora. To znaczy - dodał z grymasem zawiera on wszystkie wymagane szyfry i kody, ale... po prostu trudno mi uwierzyć w jego dokładność! - Że jak? - Baron Zielonej Doliny zareagował niezbyt przytomnie, zaraz jednak wyprostował się na krześle i przechylił głowę z zaciekawieniem. Książę Eastshare parsknął. - Ba! Gdyby raport donosił o czymkolwiek innym, niż donosi, z pewnością przyjąłbym to do wiadomości i nie dzielił włosa na czworo. Tymczasem... choć nie usłyszeliśmy o tym ani słowa od pary cesarskiej... wygląda na to, że sytuacja strategiczna zmieniła się diametralnie. - Proszę o wybaczenie, wasza łaskawość, za to, co teraz powiem, ale zaczynam się niepokoić twymi słowami...

Ton głosu barona Zielonej Doliny był nieco ostrzejszy niż ten, jaki w podobnych okolicznościach przybrałby inny oficer, wszelako generał Kynt Clareyk nie był pierwszym lepszym armijnym oficerem. Zaliczał się do bardzo wąskiej grupy osób cieszących się wielkim poważaniem pary cesarskiej i zazwyczaj był wysyłany - by tak rzec - na pierwszą linię frontu, kiedy szykowały się jakieś kłopoty. Do tego to właśnie on opracował nowoczesną taktykę bitewną przy użyciu strzelb i artylerii. W tej sytuacji nie dziwiło, że jako jeden z nielicznych charisjańskich byłych oficerów korpusu piechoty morskiej mógł więcej nauczyć żołnierzy Chisholmu, niż wynieść z ich nauk. W minionych paru latach stał się zausznikiem księcia Eastshare, a także jego przyjacielem, co bardzo korzystnie odbiło się na wzajemnej relacji tych dwóch mężczyzn. - Rozumiem twój niepokój - odparł książę. - Rzecz w tym, że posłaniec, który niósł wiadomość na ostatnim odcinku, dotarł do celu ledwie żywy i nie był w stanie zaświadczyć o tożsamości nadawcy ani tym bardziej potwierdzić, że tekst raportu nie uległ po drodze przekłamaniu. Tak czy owak, jeśli wierzyć temu, co usłyszałem, Clyntahn całkiem oszalał. - Mam nadzieję, że wasza dostojność się na mnie nie obrazi, jeśli powiem, że to moim skromnym zdaniem stało się znacznie wcześniej. - Baron Zielonej Doliny odezwał się głosem jeszcze ostrzejszym niż przedtem, lecz książę Eastshare nie zwrócił na to najmniejszej uwagi. - Co do tego zgoda. - Pokiwał głową. - Niemniej tym razem zrobił coś, o co nawet ja go nie podejrzewałem w jego głupocie! Wywołał otwarty bunt przeciwko lordowi protektorowiGreyghorowi Stohnarowi z zamiarem wywrócenia Republiki Siddarmarku do góry nogami! - Że co? - Ta jego reakcja była już obliczona na efekt. I baron Zielonej Doliny mógł być z siebie bardzo dumny w tym wypadku, ponieważ udało mu się nadać głosowi zdumione brzmienie oraz przybrać na twarzy wyraz absolutnego zdziwienia. - Tyle wynika z raportu. - Książę wzruszył ramionami. - Wystarczająco nierozsądne było nastawienie przeciwko sobie królestwa z drugiego krańca świata, takiego jak Charis, jednakże teraz Clyntahnowi udało się nadepnąć na odcisk sąsiadom mieszkającym o rzut kamieniem od Ziem Świątynnych, a do tego wyposażonym w największą i najbardziej zdyscyplinowaną armię na kontynencie! Jeżeli Stohnar przetrzyma zimę... - Sposób, w jaki dobierasz słowa... - Baron Zielonej Doliny nie dokończył myśli. Czy mógłbyś, proszę, sprecyzować, co na temat szans Stohnara mówi nadawca wiadomości? - Nic. - Książę Eastshare wykrzywił twarz w bolesnym grymasie. - Generalnie informuje mnie tylko o tym, co było mu wiadome w chwili wysyłania raportu, bez wdawania się w żadne dywagacje i przypuszczenia, aczkolwiek muszę przyznać, że musiał być nad

wyraz dobrze poinformowany. Zakładając oczywiście, że dzieli się z nami swoją faktyczną wiedzą, a nie przekazuje nam zasłyszane plotki. Dodam, że ton wiadomości raczej nie wskazuje na to drugie i że podpis pod nią głosi: Ahbraim Zhevons. Człowiek ten jest jednym z najbardziej godnych zaufania szpiegów, którego wartość potwierdzili kolejno książę Nahrmahn, baron Gromu oraz sir Ahlber. No i jak wspomniałem, kody i szyfry się zgadzają, tak że muszę wiadomość od niego traktować poważnie. W każdym razie, jeśli to, co przeczytałem, nie mija się z prawdą, wszystko, o czym rozmawialiśmy do tej pory w kontekście służbowym, można wyrzucić do kosza. - Taaak - pokiwał głową baron Zielonej Doliny, ponownie rozpierając się na krześle. Rzeczywiście na to wygląda... Clareyk Kynt - w przeciwieństwie do Ruhsyla Thairisa - doskonale wiedział, skąd wzięła się przedmiotowa wiadomość, chociaż sam był lekko zaskoczony szybkością, z jaką dotarła do celu, zważywszy na oblodzone drogi (o ile to słowo pasuje do wąskich kamienistych ścieżek prowadzących przez puszczę). Merlin Athrawes pod postacią Zhevonsa osobiście wysłał ją z Przylądka Żelaznego, najbardziej na zachód wysuniętego skrawka lądu zwanego Kruczymi Ziemiami i leżącego po drugiej stronie Przesmyku Burz, patrząc od strony prowincji Rolling. Goniec pchnięty drogą lądową był w stanie dotrzeć do Chisholmu znacznie szybciej niż wysłany z Charisu statkiem, i to pomimo srogiej zimy oraz zapaści systemu semaforowego na terenie Kruczych Ziem, do którego doszło już w początkach świętej wojny. Nie wspominając o tym, że ów hipotetyczny goniec musiałby najpierw zahaczyć o Charis, skąd dopiero wysłano by jakąś łajbą do Cherayth, dodał w myślach baron Zielonej Doliny. - Raport może być nawet sprzed kilku pięciodni - podjął książę Eastshare - lecz najwyraźniej ów Zhevons, kimkolwiek, u licha, jest, orientował się już wtedy, jakiego rodzaju wieści będziemy wyczekiwali. I napomknął mimochodem, że wiadomość tej samej treści równocześnie wysyła do Tellesbergu. - A czy wspomniał może, dlaczego w ogóle przysłał ją do ciebie, wasza dostojność? - Nie rozwodził się nad tym, lecz z tego, co pisze, można wywnioskować, że jego zdaniem w świetle takich nowin przemyślimy nasze stanowisko. Cóż, nie sposób mu odmówić słuszności, nieprawdaż?... Jak zapewne już się domyśliłeś, właśnie dlatego jesteś mi potrzebny tego popołudnia. Jako czołowy planista powinieneś być na bieżąco. - Chyba tak, wasza dostojność - skomentował sucho baron Zielonej Doliny.Otrzymasz kopię całego raportu, jak tylko moi kopiści ją sporządzą. - Książę Eastshare odchylił się na oparcie krzesła, układając dłonie na podłokietnikach. - Pozwól, że na razie

naświetlę ci tylko główne punkty. Chciałbym, abyś następnie ze swoimi ludźmi ułożył listę tego, czego może potrzebować lord protektor Stohnar, czym moglibyśmy mu służyć. - Ten cały Zhevons uważa, że sprawy mogą zajść aż tak daleko? - Baron Zielonej Doliny uniósł brwi. W odpowiedzi książę Eastshare wzruszył ramionami. - Obawiam się, że Stohnar nie będzie miał wielkiego wyboru... Z tego, co pisze Zhevons, wynika, że Clyntahn naprawdę się przyłożył do precyzyjnego i głębokiego ciosu w plecy lorda protektora. A doprawdy nie wiem, skądinąd mógłby oczekiwać pomocy, gdy Republika Siddarmarku zacznie szukać sojusznika w swej walce z Kościołem Matką i Inkwizycją. - Tak, teraz też to widzę... - W takim razie powinniśmy uznać za pewnik, że jeśli Stohnar przetrwa zimę, będzie potrzebował każdej możliwej pomocy, którą powinniśmy mu dostarczyć na tyle wcześnie, na ile się da. Raport Zhevonsa każe myśleć, że większym zmartwieniem republiki będą braki żywności niż wojska, przynajmniej w najbliższych miesiącach... No ale nie wolno zapominać o długiej granicy z Granicznymi Krainami, a także z Desnairem i Dohlarem, skoro już o tym mowa. Późną wiosną, w najlepszym razie wczesnym latem, zachodnie prowincje zaroją się od sił Świątyni, Granicznych Krain i Desnairu... ba, nawet Harchongu, który też zapragnie uszczknąć kawałek Siddarmarku dla siebie. Powiedziałbym, że wszystko sprzysięgło się przeciwko niemu, jednakże jeśli uda mu się wytrwać i jeśli znajdzie sposób, by przerzucić znaczące sojusznicze... czytaj nasze... siły w głąb Siddarmarku, będziemy mieli poważne szanse na utworzenie przyczółku na kontynencie! W razie upadku Stohnara umrze nasza nadzieja na to, że ktokolwiek kiedykolwiek porwie się na podobny akt niesubordynacji względem Clyntahna... Z drugiej strony, w razie jego sukcesu, zyskamy sprzymierzeńca, dzięki któremu będziemy mogli się zmierzyć z Grupą Czworga na jej własnym terenie. Baron Zielonej Doliny uznał, że zmysłowi strategicznemu księcia nie można niczego zarzucić. Był w posiadaniu wiadomości od „Zhevonsa" od zaledwie godziny czy dwu, a już zdążył trafić w sedno. Do tego najwyraźniej był gotów podjąć planowanie zbrojnej interwencji na terenie Republiki Siddarmarku, nie czekając na bezpośrednie rozkazy w tej sprawie od Cayleba i Sharleyan. Właśnie na taki przejaw inicjatywy liczyli Cayleb zMerlinem. Clareyk Kynt poczuł dumę na myśl, że jego przełożony zgodnie z oczekiwaniami stanął na wysokości zadania. - Przechodząc do konkretów... - kontynuował książę Eastshare. - Zdaniem Zhevonsa wszystko zaczęło się przed wieloma miesiąca w Syjonie, kiedy to Clyntahn...

KWIECIEŃ ROKU PAŃSKIEGO 896

.I. PAŁAC W TELLESBERGU KRÓLESTWO STAREGO CHARISU IMPERIUM CHARISU - Mam nadzieję, że nie oberwą zbyt mocno, pokonując Kowadło - powiedział poważnym tonem Cayleb Ahrmahk. Cesarz Charisu patrzył na Zatokę Howella z okna pałacowej wieży, obejmując ramieniem żonę. Dłoń trzymał delikatnie na jej biodrze, tuląc ją do siebie i pozwalając, by opierała głowę na jego barku. Sharleyan oczy miała równie zatroskane i poważne jak on. - Niepotrzebnie się martwisz - zaprzeczyła łagodnie, nie odrywając wzroku od gąszczu żagli oddalających się od wybrzeża stolicy. - To wszystko doświadczeni kapitanowie... W konwoju znalazło się ponad sześćdziesiąt galeonów handlowych, którym eskortę zapewniały dwie pełne eskadry galeonów wojennych, jak również tuzin dobrze uzbrojonych szkunerów imperialnej floty, nie wspominając o dwudziestu pięciu galeonach z Eraystoru czekających za Morzem Charisjańskim. Był to trzeci z kolei konwój opuszczający przystań w Tellesbergu, szósty zaś, jeśli liczyć też te, które odbiły od brzegów Szmaragdu i Tarota, i oboje władcy zdawali sobie sprawę, że nie starczy im czasu, aby zgromadzić następny w porę. Poza tym nawet w Charisie, Szmaragdzie i Tarocie zaczynało brakować żywności, którą można by przeznaczyć na pomoc humanitarną. Na cud zakrawało to, że zapełnili wszystkie ładownie okrętów, które właśnie odprowadzali wzrokiem. W sumie wysłali z pomocą ponad pięćset galeonów, które przywiozły ogółem sto czterdzieści tysięcy ton żywności oraz ponad ćwierć miliona ton pasz. Mówiąc szczerze, było to niewyobrażalne dokonanie dla floty dysponującej jedynie siłą żagli rozpiętych na niewielkich drewnianych jednostkach. Jednakże w obecnych warunkach nawet ono okazało się niewystarczające, a przecież ilość świeżej i zakonserwowanej żywności była ograniczona. Podczas gdy władze Imperium Charisu i Kościoła Charisu każdą markę przeznaczały na wykup dostępnej żywności z zamiarem wysłania jej głodującej Republice Siddarmarku, ceny na wszystkich trzech ogromnych wyspach poszybowały wysoko w górę. Koszty okazały się porażające, lecz mimo to Cayleb, Sharleyan i arcybiskup Maikel nie mrugnęli nawet okiem. Nie było bowiem wyboru. Żaden porządny człowiek nie mógłby bezczynnie patrzeć, jak tuż na wyciągnięcie ręki umierają z głodu ludzie. - To wszystko doświadczeni kapitanowie - powtórzyła Sharleyan. - Wiedzą, jakiej aury mogą się spodziewać o tej porze roku. A ty dodatkowo wyposażyłeś ich we wskazówki, dzięki którym nastawią się na najgorsze.

- Czym innym jest wiedzieć, czego się można spodziewać, a czym innym wyruszyć prosto w najstraszniejszy huragan w minionych dwudziestu latach - odparł Cayleb. Spojrzenie miał równie ponure jak głos. - Założę się z tobą, o co zechcesz, że jednak stracimy część okrętów. - Myślę, że przejawiasz nadmierny pesymizm... - Do rozmowy włączył się niematerialny głos, który mogli słyszeć dzięki miniaturowym słuchawkom w uszach. Potrafię zrozumieć, dlaczego tak jest, ale radziłbym, aby wstrzymać się z rozdzieraniem szat, Caylebie. - Powinienem był jeszcze trochę zatrzymać ich w porcie. Trzy, cztery dni... może cały pięciodzień. Na tyle długo, aby Kowadło stało się bezpieczniejsze do przeprawy. - A czym byś wytłumaczył swoją decyzję? - zapytała cicho Sharleyan. - Potrafimy śledzić fronty pogodowe, zgoda, ale czy uśmiecha ci się wyjaśnianie poddanym, jak to robimy? Przypuszczam, że nie, co prowadzi do pytania, jak byś udobruchał rozeźlonych ludzi, nierozumiejących, dlaczego wstrzymujemy konwój z pomocą, mimo iż każdy wie, jak rozpaczliwie jest potrzebna? - O, to, to - podchwycił Merlin. - Ta pomoc jest naprawdę rozpaczliwie potrzebna tam, dokąd płynie, Caylebie. Mówię to z przykrością, lecz nawet jeśli poniesiemy ofiary na morzu, ocalimy znacznie więcej ludzkich istnień. Zresztą... - niski głos Merlina złagodniał - chyba nie uważasz, że życie charisjańskich marynarzy jest więcej warte niż życie dzieci w Siddarmarku? Szczególnie że część tych dzieci też jest Charisjanami... Prawda, jesteś cesarzem, ale daleko ci do Boga. Nie mogłeś opóźnić wypłynięcia, tak samo jak nie mogłeś nie zaryzykować życia swych marynarzy. Jak sądzisz, co by odpowiedzieli, gdybyś ich zapytał, czy chcą płynąć? Załóżmy, że by wiedzieli, co ich czeka... Równie dobrze wiedzą, co wiozą w ładowniach i komu. Ludzie stawiali czoło znacznie gorszym rzeczom niż jakiś tam sztorm, i to nieraz ze znacznie gorszych pobudek. - Tylko że oni nie mieli wyboru. Oni... - Cayleb urwał nagle i gwałtownie machnął wolną ręką. Sharleyan westchnęła i przytuliła twarz do jego szorstkiej tuniki, równocześnie ciasno oplatając jego tułów obiema rękami. Stali w takiej pozycji przez kilka długich sekund. W końcu Cayleb wypuścił wstrzymywane z emocji powietrze i zdecydowanym ruchem odwrócił się od okna, za którym niknęły w oddali prostokąty i trójkąty żagli. Tym samym stanął twarzą w twarz z wysokim szpakowatym mężczyzną z imponującąbrodą i żylastymi ramionami, odzianym w pomarańczową sutannę lamowaną

tasiemką na pomarańczowo. Pomarańczowa była również rozdwajająca się wstążka opadająca z tyłu jego arcybiskupiej tiary. Na lewej ręce Maikela Staynaira lśnił wielki rubin. - Zwróciło moją uwagę, że w żaden sposób nie skomentowałeś moich obaw powiedział do niego cesarz, uśmiechając się blado. - Znam cię, odkąd byłeś małym chłopcem, Caylebie - odezwał się hierarcha. - W przeciwieństwie do Merlina i Sharleyan zdążyłem się nauczyć, że najlepszym sposobem na ukojenie twych obaw jest pominięcie ich milczeniem. Koniec końców zawsze dochodzisz do wniosku, że w pierwszym odruchu zareagowałeś nazbyt emocjonalnie i niepotrzebnie się zadręczałeś. Masz w zwyczaju osądzać się surowiej, niż osądziłbyś kogokolwiek innego. A dzięki mojemu podejściu wszyscy możemy wykorzystać czas z większym pożytkiem. - Wasza dostojność, ująłeś to jak zwykle niezmiernie delikatnie. Wiem, że zawsze mogę liczyć na twoje współczucie i wsparcie - odparł sardonicznie cesarz. Staynair zaśmiał się cicho. - Naprawdę wolałbyś, abym chlipał z tobą, zamiast kopnąć cię... z całym szacunkiem rzecz jasna... w tyłek? - To przynajmniej byłoby coś nowego - rzekł oschle Cayleb, na co arcybiskup ponownie się zaśmiał. Następnie hierarcha uniósł brew i wymownie wskazał parze władców mały stół konferencyjny umieszczony tuż pod jednym ze świetlików w skośnym dachu wieży. - Taaak, chyba już najwyższa pora - westchnął Cayleb i powiódł Sharleyan do stołu, odsunął jej krzesło, po czym sam zajął swoje miejsce. I powiedział prosto w powietrze: - Nie mogę się doczekać twego powrotu, Merlinie. Trudno mi cię przyduszać, kiedy jesteś tak daleko... W słuchawkach wszystkich zebranych rozległ się śmiech. - Zobaczymy się już jutro - obiecał seijin. - Będziesz mógł mnie dusić, ile dusza zapragnie. Albo przynajmniej spróbować to robić... - Spoważniawszy nagle, dodał: Wyprawa warta była zachodu. Oczywiście nie zdołamy zapełnić luki pozostawionej przez Mahndrayna, ale kapitan Rahzwail rokuje lepiej, niż sądziłem. Jeśli mam być szczery, nie zdziwię się zbytnio, kiedy się okaże właściwym kandydatem na członka Kręgu. - Czy to nie nazbyt pochopne plany? - zauważył Cayleb ostrożnie. Merlin, przycupnięty na blankach cytadeli w Zatoce Królewskiej, wzruszył ramionami. - Nie twierdzę, że zaproszę go do Kręgu jutro - odpowiedział bez cienia gniewu. Mówię tylko, że moim zdaniem cechuje go elastyczność i odporność, które pozwolą mu przejść nad rewelacjami do porządku dziennego. Co byłoby bardzo pozytywne, wziąwszy pod uwagę jego obecne stanowisko.

- Nie tak pozytywne jak zaproszenie do Kręgu Ahlfryda - włączyła się do rozmowy Sharleyan. Ostry ton jej głosu kazał Caylebowi przyjrzeć się żonie uważniej. - Pojmuję wszystkie argumenty przeciwko temu krokowi - kontynuowała cesarzowa niezmienionym głosem - jednakże wiem też, że zaprosiliśmy do wybranych osoby stanowiące znacznie większe ryzyko, i to zdaniem Bractwa, a przecież w całym imperium nie ma spolegliwszego człowieka niż Ahlfryd! - Nie wspominając o tym, że to twój przyjaciel - dodał Staynair cicho. Sharleyan zwróciła na niego gniewne spojrzenie, na które on odpowiedział spokojnym jak zwykle wejrzeniem własnych oczu. - Moja przyjaźń z nim nie ma nic wspólnego z moją oceną jego przydatności dla naszej sprawy, Maikelu - odparła głucho. - Z pewnością... - pokiwał głową arcybiskup. - Wszakże ma wiele wspólnego z twoim poczuciem winy, które czujesz dlatego, że nie wyjawiłaś mu całej prawdy. Oraz z poczuciem nielojalności wynikającej z tego, że do tej pory nie zdołałaś przekonać Bractwa, jak cennym nabytkiem by się okazał. Sharleyan świdrowała go roziskrzonym wzrokiem jeszcze przez kilka sekund, zanim w końcu spuściła oczy. Popatrzyła na własne zgrabne dłonie splecione tak mocno na blacie stołu, że aż kostki jej pobielały. Widząc to, arcybiskup wyciągnął rękę i położył ją delikatnie na cesarskich dłoniach. - Rozumiem, naprawdę - szepnął. - Nie zapominaj jednak, że Bryahn również był jego przyjacielem, a jednak głosował przeciwko jego kandydaturze. Wiesz dobrze, z jakich powodów. Sharleyan nie podniosła głowy, lecz po krótkiej chwili lekko nią skinęła. Staynair z czułością spoglądał na jej ciemię. Sir Ahlfryd Hyndryk, baron Morskiego Szczytu, był być może najbystrzejszym oficerem marynarki wojennej Charisu, i to od wielu pokoleń, stał się też jednym z ulubieńcówSharleyan już podczas jej pierwszej wizyty w Tellesbergu. W gruncie rzeczy baron Morskiego Szczytu cieszył się sympatią i poważaniem praktycznie wszystkich osób, które znały prawdę o Federacji Terrańskiej i kosmicznym kłamstwie będącym podwaliną Kościoła Boga Oczekiwanego, chociaż nie dało się ukryć, że Ahlfryd pozostawał w największej zażyłości z cesarzową, nie licząc może brata arcybiskupa, Domynyka Staynaira. Mimo wszystko Bryahn słusznie obawiał się jego reakcji i jego wściekłości. W innych czasach i w innym miejscu Ahlfryd Hyndryk byłby nazywany jajogłowym i faktycznie cechowała go typowa dla tej rasy niecierpliwość, obłuda i podstępność. W jego

wypadku wystarczająco niebezpieczne było samo umiłowanie wiedzy i pragnienie wdrożenia technologii, której Zakazy Jwo-jeng odmawiały Schronieniu przez tak długi czas, idące w parze z przekraczaniem granic - być może zbyt chętnie i za szybko. Wszelako jeszcze gorszy okazałby się jego szalony gniew na wieść, że potomkowie zdziesiątkowanej przez Obcych ludzkości zostali zdradziecko okłamani i obrabowani z gwiazd. Hrabia Wyspy Zamek był zdania, że połączenie niecierpliwości i wściekłości - na dokładkę ze świadomością, iż Charis naprawdę potrzebuje każdej możliwej przewagi - popchnie genialnego uczonego do otwartego zakwestionowania Zakazów, doktryny Kościoła Boga Oczekiwanego, a może nawet odrzucenia Boga Jedynego i wyrzeczenia się świętej wiary. Gdyby doszło do czegoś takiego w samym środku kampanii Imperium Charisu przeciwko Grupie Czworga... Merlin przyglądał się niebieskim wodom Zatoki Królewskiej, po której pływał rój statków - życie na niej tętniło w dużej mierze dzięki bujnej wyobraźni barona Morskiego Szczytu i jego nieposkromionej energii. Mimo to spojrzenie Merlina Athrawesa pozostało zimne. Nie mogli ujawnić mu prawdy o archaniołach, Kościele Matce, rakurai Langhorne'a i Rafie Armagedonu. Jeszcze nie teraz. Nie w chwili, gdy podobne rewelacje spotkałyby się ze stanowczym odparciem przez Grupę Czworga, która zarzuciłaby im wierutne kłamstwo i nazwała ich bluźnierczymi sługusami Shan-wei. Seijin miał świadomość, że gdyby doszło do tego, że baron Morskiego Szczytu okazałby się zagrożeniem dla tak pilnie strzeżonego przez nich sekretu, nie mieliby innego wyjścia jak tylko usunąć to zagrożenie... na stałe. - Obiecuję ci, Sharleyan - odezwał się cicho w jej uchu - że z chwilą, gdy uznam to za bezpieczne, pierwszy mu o wszystkim powiem. - Uśmiechnął się krzywo. - Nie będzie to pierwszy raz, kiedy przeforsuję swoje zdanie w Bractwie, jak zapewne sobie przypominasz. A jeśli się okaże, że popełniłem błąd w kwestii bezpieczeństwa, własnoręcznie zaciągnę Ahlfryda do Jaskini Nimue i wpakuję go do jednej z kriogenicznych kapsuł, skąd wypuszczę go dopiero wtedy, gdy będzie to na pewno bezpieczne. - Dzięki SAPKom zamontowanym nad stołem konferencyjnym zobaczył, jak cesarzowa podnosi głowę z uśmiechem zaskoczenia na twarzy. Zachichotał na ten widok. - Nie ma tam miejsca dla wielu osób, jednakże Ahlfryd z pewnością zalicza się do ludzi wyjątkowych i w pełni zasługuje na wyjątkowe traktowanie. Jeżeli mu powiemy i stwierdzimy, że popełniliśmy błąd, będzie musiało się znaleźć dla niego miejsce w Jaskini Nimue. Poza tym upewnimy się, że nadal będzie wśród nas, gdy nareszcie będziemy mogli ruszyć z postępem technologicznym na dobre i całkiem otwarcie. - O tym nie pomyślałem... - bąknął Cayleb z niejakim rozczarowaniem. - Cóż, wynalazki techniki to nowość również dla ciebie - skwitował Merlin i zamilkł na chwilę. - Jeśli jednak mam być z wami szczery, wolałbym nie pozbywać się Ahlfryda w

ten sposób. Jest nam niezwykle przydatny tam, gdzie jest. Bo chyba wiecie, że miał więcej dobrych pomysłów niż Ehdwyrd, i to bez pomocy Sowy? - Daj spokój, Merlinie - wtrącił Staynair. - Ehdwyrd celowo zachowuje taką ostrożność, a w dodatku kiedy może, przypisuje swoje zasługi innym. - Tak, wiem o tym, Maikelu. Mówię tylko, że z Ahlfryda jest naprawdę wyjątkowy człowiek. Nie tylko sam wpadł na mnóstwo pomysłów, ale też zainspirował swoich współpracowników. Co więcej, w lot podchwycił pomysły, które mu podrzuciłem, i rozwinął je dalej, niż się spodziewałem, że będzie możliwe bez następnych wskazówek z mojej strony. Bryahn miał rację co do niego pod wieloma względami. Ahlfryd robi to, co należy zrobić, i to bez pomocy Sowy, a także szkoli całe pokolenie wojskowych i cywilów, zmuszając ich do wykorzystywania swoich umysłów, sięgania granic poznania i badania nowych możliwości. - A teraz, skoro już wszyscy poprawiliście mi humor - powiedziała Sharleyan głosem znacznie bardziej przypominającym jej normalny głos - może przeszlibyśmy do spraw, które mieliśmy pierwotnie omówić na naszym małym spotkaniu? - Twoje życzenie jest dla nas rozkazem, kochanie - uśmiechnął się do niej Cayleb, na co ona odpowiedziała kopniakiem pod stołem prosto w jego kolano. - Co za brutalna natura, aż dziw bierze, ile w niej agresji... - wymamrotał. Sharleyan pokazała mu tylko język. - Ale nie da się ukryć, że tym razem ma rację - dodał już poważniejszym tonem. - Szczególnie że ja również poczułem się lepiej i już nie martwię się tak bardzo na myśl o konwoju wysłanym w taką złą pogodę... - Powiódł wzrokiem nad blatem i zatrzymał spojrzenie na arcybiskupie. - Maikelu, może zechcesz pierwszy podzielić się z nami tym, co myślisz? - Myślę... Myślę, że Stohnar przetrwa zimę - zaczął hierarcha, starannie dobierając słowa. - Przez kilka minionych pięciodni obawiałem się, że będzie inaczej... zwłaszcza gdy lojaliści Świątyni w Międzygórzu usiłowali zająć Przełęcz Sylmahna. - Potrząsnął głową. Nie sądziłem, że uda mu się ich powstrzymać. - Nie udałoby mu się, gdyby nie „Aivah" - zauważył Merlin ze śmiertelnie poważną miną. - Na wyniku zaważyły te dodatkowe strzelby i ludzie potrafiący ich używać. To i jeszcze żywność, którą przerzuciliśmy. - I o której nie wiedział - dodała Sharleyan cicho. - On się przez to wszystko postarzał o dekadę w ciągu paru miesięcy... - Bardzo możliwe - potaknął Merlin. - Przypuszczam też, że wiele czasu upłynie, zanim Stohnar się pogodzi z częścią decyzji, które podjął. Niemniej Bogu niech będą dzięki za to nieoczekiwane wsparcie militarne. Bez niego wprawdzie Stohnar poczyniłby inne kroki,

ale prawdą jest to, co powiedział Maikel: wówczas lojaliści Świątyni jednak by weszli do Starej Prowincji. Wszyscy pokiwali zgodnie głowami. Greyghor Stohnar rozumiał konieczność bezwzględną konieczność - zatrzymania wroga pomiędzy Górami Księżycowych Cierni i Śnieżnymi, nie zważając na koszty. Gdyby zwolennicy Grupy Czworga przedarli się z Międzygórza, byłby to początek inwazji sił świątynnych na Siddarmark, a mowa przecież o jednym z najgęściej zaludnionych terenów republiki... i o jej stolicy. Dlatego Stohnar koniecznie musiał utrzymać górską blokadę, nawet za cenę wysłania zapasów żywności z głodującej stolicy swoim oddziałom walczącym w śniegu i mrozie Przełęczy Sylmahna. Wschodnie rejony Siddarmarku były znacznie gęściej zaludnione niż prowincje zachodnie, południowo-wschodnie zaś nawet gęściej od północnych - na szczęście. Tak czy owak w regionie kraju kontrolowanym przez niego żyło jakieś siedemdziesiąt milionów ludzi, przez co skutki tak skoordynowanego w czasie uderzenia Clyntahna - w połączeniu z celowymi atakami na spichrze i magazyny oraz system dróg - były zaiste katastrofalne. Marchia Zachodnia, Tarikah, Nowa Północ, północny Hildermoss, zachodnie Międzygórze, Marchia Południowa - wszystko to były główne ośrodki rolnicze Republiki Siddarmarku, obecnie bądź zajęte przez rebeliantów, bądź stanowiące pola bitwy, na których raczej nie myśli się o płodach rolnych. Do tego pożary wzniecane przez buntowników zniszczyły plony w Southguard, Trokhanos i Skalistych Szczytach, a nawet częściowo w Nowej Północy, zanim udało się je tam opanować. Lord protektor utracił jedną trzecią ziem uprawnych oraz od dwudziestu pięciu do trzydziestu procent zgromadzonych zapasów żywności. Na domiar złego działania wojenne skierowały rzekę uchodźców na tereny, które i bez tego miałyby poważne problemy. Głód oraz choroby wywołane zanikiem higieny w obozach dla uchodźców, pomimo surowych nakazów zawartych w Księdze Pasquale, jak również obniżeniem się ludzkiej odporności w warunkach wygłodzenia, nękały republikę niczym demony. W takich oto okolicznościach lord protektor Greyghor Stohnar musiał podjąć decyzję o wzmocnieniu i zaopatrzeniu armii lądowej przedzierającej się przez wschodnie Międzygórze, przez zwały śniegu i lodu, ażeby połączyć się z przetrzebionymi i zagłodzonymi niedobitkami oddziałów jakimś cudem nadal broniących przełęczy. I była to decyzja, którą należało podjąć na długo przed tym, zanim miała szansę nadejść odpowiedź z Tellesbergu na jego apel o pomoc. Stohnar nie wiedział, kiedy - ani czy w ogóle - nadpłynie pierwszy konwój pomocowy z Charisu, a mimo to postanowił iść za ciosem. Wysłał posiłki - zarówno w ludziach, jak i w zapasach - pod dowództwem własnego kuzyna.

Sharleyan miała całkowitą rację: Stohnar postarzał się przez to o dekadę w ciągu jednej zaledwie nocy. Brzemię na nim ciążące sprawiło, że pogłębiły się bruzdy na jego twarzy, a we włosach pojawiła się siwizna. Oblicze, na którym nagle wyostrzyły się kości policzkowe, stało się napięte i zacięte. Nie samoistnie ani nawet z powodu tej jednej decyzji, lecz w połączeniu z innymi rozkazami, które musiał wydać, i w połączeniu z wiedzą, co dzieje się w tych częściach republiki, do których nie może dotrzeć i których w żaden sposób nie może wybawić od nędzy i terroru. Greyghor Stohnar był silnym mężczyzną, lecz teraz siadywał w swej ławce w katedrze w Siddarze i chowając twarz w dłoniach, łkał spazmatycznie do wtóru radosnego bicia dzwonów, po czym - gdy do Zatoki Bédard nadpłynął pierwszy konwój z charisjańską pomocą humanitarną - płakał z wdzięczności. Szkuner wysłany przodem z wiadomością, że pomoc nadciąga, przybył zaledwie dwanaście godzin przed samym konwojem, opóźniony przez przeciwne wiatry Kowadła. Później wycieńczeni długą służbą na morzu Charisjanie pracowali w mozole, dopóki nie rozładowali wszystkiego, co było na pokładach galeonów, i padli na nosy, dopiero gdy na brzeg trafił ostatni worek z ryżem i zbożem z Charisu i Szmaragdu oraz ziemniakami, marchwią i jabłkami z Tarota. Uginali się pod ciężarem skrzynek z rybą, wieprzowiną, wołowiną wyciąganych z ładowni w pocie czoła i ostatkiem sił przerzucanych na wozy czekające już w porcie w niekończących się kolejkach. Wypychali opierające się mleczne krowy, które miały zastąpić te zarżnięte w przypływie rozpaczy, gdy skończyła się pasza, a głód stał się nie do wytrzymania. Choć ryż był praktycznie nieznany w Republice Siddarmarku, kobiety o ściągniętych cierpieniem twarzach wystawały za nim godzinami na porywistym wietrze i dotkliwym mrozie, aby zabrać do domu choć woreczek białych ziarenek i nakarmić nimi dzieci, które inaczej zginęłyby marnie z głodu. W miarę opróżniania ładowni kolejnych galeonów charisjańskie jednostki stawiały żagle i odpływały, nierzadko zabierając na swoim pokładzie grupy sierot lub chorych, na których czekały w Charisie domy dziecka, szpitale i klasztorne przytułki. W całej historii Schronienia nie było nigdy wcześniej równie wielkiego zbiorowego wysiłku, zarówno w wymiarze moralnym, jak i logistycznym. W transport żywności do Siddarmarku zaangażowano prawie jedną czwartą imperialnej floty. Konsekwencje dla zwykłego handlu i marynarki wojennej przyprawiały o ból głowy, a jednak udało się wykarmić z górą półtora miliona ludzi i utrzymać przy życiu niemal pół miliona zwierząt gospodarskich - przez trzy miesiące. W tym samym czasie Charis, Tarot i Szmaragd podwoiły

areał uprawny, kto żyw zaś we wschodnim Siddarmarku ruszył w pole, by siać i zbierać, jeśli tylko pozwoliły na to warunki pogodowe. Wiele osób zmarło jednak śmiercią głodową - i niestety wielu jeszcze czekał ten sam straszny los. Siddar nie był jednak jedynym miastem, do którego przystani przybił konwój z pomocą z Charisu. Prowincja Trokhanos, Mailtar, Windmoor, Rollings... długo by wymieniać. Wszędzie tam zawitały charisjańskie okręty, docierając w każde miejsce, do którego dało się dopłynąć. Byli tacy, którzy zastanawiali się, jak to możliwe, że nawet znani ze swej dalekowzroczności monarchowie jak Cayleb i Sharleyan zdołali zorganizować zakrojoną na tak szeroką skalę pomoc, zanim dotarli do nich pierwsi posłańcy z Republiki Siddarmarku. Większość niedowiarków przyjęła do wiadomości wyjaśnienia Maikela Staynaira - w gruncie rzeczy prawdziwe - zapewniające, że szpiedzy Imperium Charisu przejrzeli zamiary Clyntahna, zanim spadł Miecz Schuelera. Naturalnie zatwardziali i twardogłowi lojaliściŚwiątyni tłumaczyli to sobie inaczej, a wspierała ich w tych przekonaniach Inkwizycja: Cayleb i Sharleyan byli nie tylko bluźniercami i heretykami, ale również sługami Shan-wei,która odpłacała im się informacjami, a także podarowała im odpowiednio: demona wcielonego w osobie Merlina Athrawesa i zdolność uwodzenia serc i umysłów pobożnych mężów. Ludzi, którzy w to wierzyli, nie dziwiła nadzwyczajna umiejętność przewidywania przyszłości w wykonaniu pary cesarskiej. Po prawdzie to ostatnie wytłumaczenie zawierało więcej niż ziarno prawdy (przynajmniej w kategoriach Schronienia), jednakże mieszkańcy Siddarmarku w swej masie nie dbali o to, skąd Cayleb i Sharleyan czerpali wiedzę. Dla nich liczyło się to, że władcy Imperium Charisu po pierwsze zorganizowali i wysłali im konwój z pomocą na długo przed tym, zanim zostali o to poproszeni, a po drugie nie oczekiwali niczego w zamian. Nie padło bowiem żadne żądanie zapłaty. Nie wysunięto ani jednego warunku, nie namawiano do sojuszu. Imperium Charisu i Kościół Charisu z dobrego serca przekazali republice w potrzebie wszystko, co tylko mogli, i właśnie dlatego silny mężczyzna siedział teraz w katedrze w Siddarze i płakał do wtóru dzwonów na myśl, że ten szalony świat wydał z siebie choć jedną domenę i jeden Kościół, które były gotowe wyciągnąć pomocną dłoń do potrzebujących. Rzecz jasna, pomoc nie była całkiem bezinteresowna. Nikt w Charisie nie mógł przymknąć oczu na wdzięczność i dobrą wolę, które jego pomoc wzbudzi w obdarowanych. Ale gwoli prawdy nie był to główny powód, dla którego Cayleb i Sharleyan zdecydowali się na pomoc. Przysłowiowa druga wyverna ubita jednym kamieniem - tak. Merlin miał jednak

absolutną pewność, że żywność i tak popłynęłaby przez wzburzone morza Schronienia na północ, nawet gdyby nie było nadziei na sojusz i pomoc wzajemną. Aczkolwiek żadna ze stron raczej nie miała narzekać na to, co z tego wyniknie oczywiście zakładając, że Staynair się nie mylił i Republika Siddarmarku faktycznie przetrwa zimę. - Nie mam cienia wątpliwości, że Stohnar przystanie na zaproponowane warunki traktatu, gdy tylko dotrą one do Dragonera - powiedział teraz na głos arcybiskup. - Albowiem nie znajdzie w nich niczego, czego sam by nie napisał, a poza tym prawda jest taka, że bez nas nie da sobie rady z Grupą Czworga. - Szczególnie gdy Rahnyld spełni swoją obietnicę i wyśle armię do Marchii Południowej - zauważył ponuro Cayleb. - A, i nie zapominajmy też o dobrowolnej zgodzie na przemarsz wojsk Desnairu, który Trynair zamierza wymusić na wielkim księciu Silkiahu... - Właśnie. - Merlin skinął głową, obserwując, jak trzy galeony stawiają żagle i wypływają z Zatoki Królewskiej na szersze i ciemniejsze wody Zatoki Howella, aby odbyć tam ćwiczenia artyleryjskie. - Clyntahn i Maigwair są na tyle bystrzy, by wiedzieć, że muszą działać szybko, jeśli chcą z nami wygrać. - Jak długo jeszcze? - zapytał nagle Cayleb. - Miesiąc? - Pewnie tak... - odparł Merlin z zamyśloną miną. - Może trochę dłużej... Dziękujmy Bogu, że Rahnyld nie ma w swoich szeregach odpowiednika hrabiego Thirsku! Aczkolwiek nawet bez tego wzięli się w garść za szybko jak na mój gust. Desnair będzie chyba cztery czy pięć pięciodni w ogonie, zakładając, że nie dostanie nagle przyśpieszenia i nie przerzuci swojej marynarki do zatoki Salthar, by udzielić wsparcia Dohlarianom. - Nie ma mowy - zaprzeczył zdecydowanie Cayleb. - Rahnyld ufa Mahrysowi mniej więcej tak, jak Clyntahn mnie. Nawet jeśli dostanie od Grupy Czworga wyraźny rozkaz przepuszczenia Mahrysa przez swoje ziemie, zaprze się nawet silniej niż Sharleyan wtedy, gdy Rycerze Świątyni kazali jej pomóc Hektorowi zrównać Charis z ziemią. Rahnyld będzie więc argumentował... nie mijając się zbytnio z prawdą... że nie ma dostatecznie dużo jednostek do przerzucenia takich oddziałów ani tym bardziej logistycznych możliwości, aby udzielić im wsparcia na terenie Dohlaru. Znając go, przeciągnie sprawę dopóty, dopókiMahrys nie będzie mógł przejść suchą nogą przez Silkiah. A wtedy potrwa kolejny miesiąc, zanim ktokolwiek z Desnairu dotrze do Siddarmarku. Nie da się wykluczyć, że Cayleb jednak przejawia nadmierny optymizm, pomyślał Merlin, choć generalnie zgadzał się z punktem widzenia cesarza. Sharleyan także kiwała zamaszyście głową, przytakując mężowi.

- Świetnie - podsumował Staynair. - Tyle że to niestety znaczy... jeśli dobrze rozumiem... że cesarz Mahrys prawdopodobnie najedzie republikę, zanim książę Eastshare będzie miał choćby szansę na powstrzymanie go przed tym. A Stohnar wciąż będzie miał na karku Rahnylda... - Prawda - przyznał Cayleb ostrym, złym tonem. - Twój pomysł, żeby przesłać wiadomość od Zhevonsa, był niezły, Merlinie, serio. Domyślam się jednak, że nawet przy tym... i przy Clareyku, który wszystko zaplanuje i wszystkiego będzie pilnował... książę nie będzie miał specjalnej ochoty na marsz przez Krucze Ziemie do Burzowego Przesmyku. Jeśli mam być szczery, wcale mnie to nie dziwi. Nawet gdyby miejscowi wielmoże postanowili z nim współpracować, zamiast deptać mu po odciskach, jego armia będzie więcej niż znękana po przejściu takiej... hm... drogi. - Cesarz uczynił aluzję do stanu traktów w tamtej okolicy. Zresztą koniec końców i tak znajdzie się na niewłaściwym krańcu republiki, by bronić jej przed Dohlarem czy Desnairem. - Owszem, ale to i tak szybsza metoda transportu, niż gdybyśmy zdecydowali się na drogę morską. Przynajmniej tym razem. Każda jego mila na zachód oznacza jedną milę mniej do pokonania dla nas. Nawet gdyby mieli dotrzeć co najwyżej do Marisahl, zanim zaczniemy wysyłać transporty, i tak skróci to czas. A jeśli uda im się dotrzeć do, powiedzmy, zatoki Malphyra, będziemy mogli zmniejszyć liczbę transportów o połowę, ponieważ o tyle krótsza będzie droga powrotna. Zwłaszcza jeśli będzie kontynuował marsz na zachód z drugim eszelonem armii, podczas gdy pierwszy wyruszy na pokładach okrętów. Być może uda mu się osiągnąć Marisahl czterdzieści dni po przekroczeniu granicy, zakładając, że da z siebie wszystko, w zatoce Malphyra pojawi się natomiast dwadzieścia dni później. No i nie musielibyśmy go wysłać do prowincji Rollings, skoro już zdołamy wsadzić go na statek. Będzie nawet czas na wybranie innego punktu docelowego, gdyby nagle zachciało nam się to zrobić. Cayleb chrząknął markotnie. Każdy charisjański władca instynktownie przedkładał transport morski nad transport lądowy. Pomysł, aby wysłać wojsko czy też znaczącą ilość towarów lądem zamiast morzem, wydawał mu się równie nienaturalny jak propozycja, aby zaczął oddychać wodą, tak więc wszystko w nim się buntowało przeciwko idei wysyłania korpusu ekspedycyjnego z Chisholmu do Siddarmarku traktami. Zazwyczaj jego instynkt niezwykle silny, nawiasem mówiąc - go nie zawodził i teraz także by tak było, gdyby nie okoliczności. Wszelako sytuacja niestety daleka była od normalności. Dobrze zaprawiona piechota mogła pokonać dziennie około czterdziestu mil drogą lądową, zakładając, że nie musiała się zatrzymywać w celu zorganizowania takich

drobiazgów jak jedzenie dla ludzi i pasza dla wierzchowców, oraz nie licząc przerw koniecznych na wypas zwierząt pociągowych. Aczkolwiek zimą w Chisholmie czy w Kruczych Ziemiach wypas raczej nie wchodził w grę, dzięki czemu tempo marszu kolumny wojsk rosło, i to znacznie. Pomijając fakt, że wypas nie wchodził w grę, do problemów, na jakie natknęłaby się armia, doszedłby i ten, że z czasem padłyby wszystkie zwierzęta pociągowe, co niespecjalnie przysłużyłoby się tempu marszu... Z kolei galeon transportowy w normalnych okolicznościach był w stanie pokonać od dwustu do trzystu mil dziennie, to jest do siedmiu razy tyle co armia na własnych nogach, przy czym nie doszłoby do utraty mułów, perszeronów i smoków pociągowych, od których uzależnione były dalsze sukcesy jednostek dostarczonych już w pożądane miejsce. Wszakże książę Eastshare dysponował tylko niewielką liczbą takich galeonów w Chisholmie. W gruncie rzeczy dałby radę upchnąć na okrętach co najwyżej parę tysięcy żołnierzy, przy czym najpierw okręty te musiałyby się zebrać w jednym miejscu, na wschodnim wybrzeżu Chisholmu, skąd dystans do Siddaru wynosił dwanaście tysięcy mil - i czterdzieści siedem dni - żeglugi. Być może zdołałby skombinować kilka galeonów więcej z floty Corisandu, ale raczej nie mógł liczyć na znaczną ich liczbę. A już na pewno nie na znaczącą. Jedynym krajem, który mógłby mu zapewnić dostateczną liczbę statków, był Stary Charis, ale - nawet zakładając sprzyjające wiatry - podróż statku kurierskiego z Maikelbergu do Tellesbergu zabrałaby ponad miesiąc. Następne parę pięciodni potrwałoby gromadzenie okrętów przez Cayleba i Sharleyan, którzy musieliby najpierw wycofać je z konwoju z pomocą charytatywną dla Republiki Siddarmarku i skierować na jego potrzeby. Biorąc pod uwagę, jak tragicznie przedstawiała się sytuacja mieszkańców republiki, para cesarska nigdy by nie wycofała galeonów z konwoju ot tak, bez wyraźnego żądania z jego strony, albowiem nawet władcy Imperium Charisu nie byli jasnowidzami i nie mogli przewidzieć, że może ich tak rozpaczliwie potrzebować. Najgorsze zaś, że nawet wtedy galeony dotarłyby do Chisholmu po półtora miesiącu, a najprawdopodobniej dopiero po dwóch miesiącach od zmiany rozkazów i postawienia żagli. Te niezaprzeczalne fakty sprawiły, że książę Eastshare i baron Zielonej Doliny nie mieli wielu możliwości szybkiego przerzucenia oddziałów do Siddarmarku, jednakże książę wpadł w pewnym momencie na dość nowatorski pomysł. Baron skłonny był przedstawić go w razie absolutnej konieczności, lecz taka nie nadeszła, co wiele mówiło o wyjątkowej elastyczności księcia Eastshare oraz jego otwartości na nowe idee.

Książę nie dysponował środkami transportu zdolnymi przerzucić wystarczającą liczbę żołnierzy w wybrane miejsce, ale miał możliwość przetransportowania znacznej ilości zapasów, w tym żywności i paszy, które to towary stanowiły piętę achillesową każdej armii z czasów preindustrialnych. Wojsko, które musiało rekwirować po drodze - przy założeniu, że pora roku temu sprzyjała, aura zaś dopisywała - robiło co najwyżej dziesięć mil dziennie, do tego siejąc spustoszenie w okolicy, przez którą maszerowało, albowiem rekwizycja sprowadzała się w praktyce do szabru. Jeśli jednak odjąć tę konieczność i zapewnić jedzenie żołnierzom, a zwierzętom paszę w postaci ziarna, zamiast karmić je zdobycznym sianem czy wypasać na mijanych pastwiskach, tempo maszerującej armii ograniczała jedynie liczba godzin światła słonecznego oraz jakość traktów. Dlatego książę Eastshare przesłał do Tellesbergu wiadomości i zaczął stawiać w stan gotowości garnizony stacjonujące na terenie zachodniego Chisholmu, ściągając żołnierzy do Ahlysbergu,

zbudowanego

w

celu

obrony

ufortyfikowanej

granicy

pomiędzy

ZachodnimDemesne i Kruczymi Ziemiami. Był to zarazem najbardziej na zachód wysunięty port Chisholmu, gdzie magazyny pękały w szwach od żywności, obuwia, zimowych płaszczy i paszy. Te galeony, które znalazł w Cherayth i w Porcie Królewskim, już pakowały do ładowni zapasy we wschodnich portach Chisholmu i w ciągu pięciodnia miały wyruszyć do zatoki Ahlys. Stamtąd zaś - przynajmniej w teorii - miały posuwać się metodą żabich skoków wzdłuż południowego brzegu Kruczych Ziem, zaopatrując szybko maszerującą lądem armię zmierzającą na zachód. Królewska Armia Chisholmu zawsze kładła wielki nacisk na wyszkolenie i manewry w każdych warunkach pogodowych. Często się zdarzało, że ten czy inny batalion otrzymywał bez żadnego uprzedzenia rozkaz wymarszu - w pełnym rynsztunku i z dwudniowymi racjami żywnościowymi - w trasę liczącą sześćdziesiąt mil pośród lutowych śniegów bądź w największy czerwcowy upał. Gdy nastała Cesarska Armia Charisu, niewiele się zmieniło pod tym względem. Zakładając, że przywódcy klanów na Kruczych Ziemiach byli jak zwykle otwarci na subsydia (nieładnie byłoby je określać mianem łapówki) oraz że biskup Tralwys Shulmyn nie wprowadził jakiegoś zamętu, obaj stratedzy - książę Eastshare i baron Zielonej Doliny - mogli przyjąć, że uda im się dotrzeć bez przeszkód do Przylądka Żelaznego w tempie średnio czterdziestu mil dziennie, i to pomimo wąskich, oblodzonych szlaków. Naturalnie cała droga miała im w sumie zabrać kilka miesięcy, ze względu na odległości, o których mowa, ale od granicy do Marisahl - uważanego przez mieszkańców Kruczych Ziem za stolicę i leżącego nad zatoką Ramsgate - było tylko czterdzieści dni marszu, natomiast stamtąd zostawało już tylko dwadzieścia dni marszu do zatoki Malphyra leżącej osiemset mil

na zachód. Do Republiki Siddarmarku była jeszcze daleka droga, niemniej żegluga z Tellesbergu do Maikelbergu oraz z Marisahl do prowincji Rollings zabierała tylko piętnaście dni. Z zatoki Malphyra zaś do prowincji Rollings płynęło się zaś zaledwie dziesięć dni. Zatem jeśli książę Eastshare był naprawdę gotów wyprowadzić wojska tak szybko jak to tylko możliwe, nie czekając na bezpośrednie rozkazy od Cayleba i Sharleyan i nie mając pewności, czy para cesarska przystanie na transport galeonów do Kruczej Ziemi zimową porą grożącą sztormami i lodowymi zatorami (gdyż nie poruszył z żadnym z nich wcześniej tematu inwazji na kontynentalną domenę w samym środku zimy), mógł co najwyżej urwać z niezbędnego czasu dwa miesiące. Miał wystarczająco dużo okrętów, aby na bieżąco zaopatrywać maszerującą armię, ale brakowało mu środków transportu do przerzucenia wojska przez Burzowy Przesmyk. Z drugiej strony, redukując czas trwania żeglugi wyciśnięciem z żołnierzy ostatnich potów i posłaniem ich jak najdalej na zachód, w znaczący sposób zmniejszał liczbę potrzebnych okrętów, które były w stanie odbyć podróż w obie strony z połową jego ludzi, a następnie mogły wrócić po drugą połowę, i to w czasie istotnie krótszym, niżby potrwała jednorazowa podróż aż z Chisholmu. Gdyby książę Eastshare zdecydował się podjąć takie ryzyko, Charisjanie zdołaliby przerzucić ponad sześćdziesiąt tysięcy żołnierzy - być może nawet siedemdziesiąt pięć tysięcy - do Siddarmarku na długo przed tym, zanim Clyntahn z Maigwairem uwierzyliby, że coś takiego jest w ogóle możliwe. Być może nie stałoby się to dość szybko, aby powstrzymać główne natarcie, które już szykowano, ale na pewno szybciej, niż spodziewał się przeciwnik. - Ruhsyl to zrobi - oświadczyła Sharleyan niemal z całkowitym spokojem i ze spojrzeniem równie pewnym jak u Cayleba, gdy analizował motywy i działania Rahnylda z Dohlaru. - Tak sądzisz? - zapytał ją mąż tonem nie tyle wyzywającym, ile przepełnionym wątpliwościami. - Wiem, że wysłał już wiadomość do Marisahl i wysłał w trasę pierwsze oddziały, ale żadnemu z generałów nie wspomniał nic o marszu do celu położonego dalej niż Ahlysberg. Moim zdaniem w dalszym ciągu poważnie rozważa możliwość podróży morzem. - Tylko dlatego, że nie dostał jeszcze odpowiedzi z Kruczych Ziem. - Sharleyan wzruszyła ramionami. - Nie wkłada wszystkich jajek do jednego koszyka, jak mawia Merlin... Masz jednak rację co do tego, że wolałby mieć zagwarantowane prawo przejścia ze strony lorda Shairncross i całej rady. Pewnie dlatego zwleka z wyruszeniem w stronę granicy... Bóg Jedyny świadkiem, że ci górale potrafią stanąć okoniem nawet w normalnych okolicznościach, a tu do tego wszystkiego w grę wchodzi święta wojna wypowiedziana przez Kościół Matkę! Ostatnie, czego trzeba księciu, to zrobić coś, co by przekonało górali, że

zbiera przy ich granicy swoje oddziały, aby wymusić na radzie korzystną dla siebie decyzję. Nawet gdyby wcześniej postanowili go przepuścić, w takiej sytuacji natychmiast zmieniliby zdanie i na wszystkie możliwe sposoby uprzykrzaliby mu życie. Co zrozumiałe, nie ufa lordowi Theralt ani odrobinę. Mimo to rozważa przerzucenie swoich ludzi z zatoki Ahlys do Siddarmarku morzem, gdyby zaszły jakieś nieoczekiwane okoliczności. Jakkolwiek na to spojrzeć, plan pokonania Kruczych Ziem zimą, przy oporze partyzantki, każdemu zjeżyłby włosy na głowie. Koniec końców jednak książę Eastshare postąpi, jak powiedziałam. Cayleb nadal miał powątpiewającą minę, co jego żona skwitowała krzywym uśmieszkiem. - Nikomu na tym świecie nie ufam bardziej niż Ruhsylowi Thairisowi. To jasne, że rozumie wagę problemu i wie, że przerzucenie wojska do Siddarmarku, i to jak najszybciej, jest kluczowe dla powodzenia całej operacji. Bez wątpienia jestem świadoma, że ani ty, ani ja nie pozostawimy jego ludzi na końcu ten drogi. Nie martwi się tym, czy go poprzemy czy nie; przejmuje się tylko tym, który ze sposobów jest szybszy, wiedząc, że jego ludzie muszą znaleźć się w określonym miejscu w określonym czasie. Cayleb wpatrywał się w nią przez długą chwilę, po czym w końcu skinął głową, przyznając jej rację. - Pozostaje wciąż pytanie, co się wydarzy na zachodzie Republiki Siddarmarku, zanim książę Eastshare zdąży tam dotrzeć... - Wyżej tyłka nie podskoczymy - rzekł sentencjonalnie Merlin. Starał się okazać po sobie większe opanowanie, niż czuł w istocie. - Paitryk Hywyt w przyszłym pięciodniu przerzuci do Siddaru ponad pięć tysięcy żołnierzy korpusu piechoty morskiej, a Domynyk do tego czasu wykopie choćby spod ziemi jeszcze iluś... - Skrzywił się nagle. - Przyznać jednak trzeba, że nie ma ich tak wielu jak przed tym, zanim przerzuciliśmy spore ich siły na cele kampanii corisandzkiej. Ale jeśli ściągnie ich trochę z galeonów floty w Starym Charisie i przetrząśnie wyspę Helena, zaglądając pod każdy kamień, powinien mieć do swej dyspozycji jeszcze co najmniej sześć tysięcy żołnierzy. W razie czego zabierze się do rekrutacji zwykłych marynarzy. Na tę myśl cesarz także się skrzywił, co rozbawiło seijina. - No tak, przyznaję, że nie byliby w swoim żywiole. Ale zgodzisz się chyba ze mną, że wśród marynarzy trudno o tchórza, nawet gdy go szukać ze świecą... Osobiście przedkładam naszych

marynarzy

nad

wszystkich

innych

żołnierzy.

Zresztą

nawet

jeśli

nie

rozbijemyRahnylda w proch, przynajmniej go powstrzymamy. A przy odrobinie szczęścia

jego armia zareaguje... inaczej, niż się spodziewa, tak to ujmijmy... na odgłos pierwszych wybuchających szrapneli. - Nie wspominając o tym, że większość naszych chłopców będzie wyposażona w mahndrayny - dodał Cayleb, rozciągając skrzywione usta w uśmiech przesycony jednak smutkiem na wspomnienie, skąd się wzięła ta nazwa. Decyzja o tym, aby nazwać nowe charisjańskie odtylcowo ładowane karabiny ku czci Urvyna Mahndrayna - genialnego zamordowanego oficera marynarki, który je wymyślił podjęła się tak jakby sama. Nazwa była tyleż odpowiednia, co nieunikniona, same zaś karabiny - choć nie występowały jeszcze w ilościach, o jakich wszyscy marzyli - z całą pewnością miały sprawić paskudną niespodziankę Grupie Czworga i jej sojusznikom. Na razie jednak mahndraynów było więcej we flocie aniżeli w armii. Praktycznie wszystkich zmian konstrukcyjnych dokonywano w Charisie, w nowo utworzonej zbrojowni imienia Urvyna Mahndrayna, którą mistrz Howsmyn wzniósł na terenie Delthaku, swego imponującego kompleksu hutniczego na brzegu jeziora Ithmyn, gdzie już istniał zalążek takich zakładów, a kwestie bezpieczeństwa nie pozostawiały nic do życzenia. Tak więc piechota, która wkrótce - zgodnie z nadziejami - miała maszerować przez Krucze Ziemie, była niemal w całości wyposażona w stare modele odprzodowo ładowanej broni, natomiast piechota morska - której większość stacjonowała w Starym Charisie, Tarocie i Szmaragdzie, czyli zupełnie blisko kompleksu mistrza Howsmyna - dysponowała nowym rodzajem broni, dystrybuowanej na bieżąco zaraz po zejściu z linii produkcyjnej. Dalsze parę tysięcy sztuk mahndraynów czekało już zapakowane w skrzyniach gotowych do wysyłki, podczas gdy pracownicy Howsmyna w pocie czoła uwijali się, aby przerobić kolejne partie karabinów. Następne tysiące sztuk powstawały w zakładzie od podstaw, aczkolwiek trwało to dłużej niż wprowadzenie kilku zmian konstrukcyjnych w już istniejącej broni. Można było mieć nadzieję, że zanim książę Eastshare dotrze do Przylądka Żelaznego, powstanie wystarczająca ilość tej broni, którą wystarczy tylko mu przesłać, aby zastąpił stare karabiny nowymi. Zdaną broń wyśle natomiast do Charisu, do przerobienia, bądź - co bardziej prawdopodobne przekaże w ręce armii Republiki Siddarmarku, której żołnierze z pewnością nie będą kręcić nosem na przestarzałe karabiny, zadowoleni, że mają z czego strzelać. Jak na razie było to standardowe wyposażenie armii Siddarmarku, a kiedy w polu stanie czterdzieści czy pięćdziesiąt tysięcy strzelców, Zhaspahr Clyntahn powinien się potężnie i niemiło zdziwić. - Niespecjalnie mi się uśmiecha dokonywać zmian w naszej logistyce na kolanie zauważył Cayleb, właściwie wyrażając obawy wszystkich zebranych. - Istnieje za duże ryzyko, że popełnimy gdzieś błąd, i to nawet z Kyntem podłączonym do komunikatora.

Wystarczy nagła zmiana pogody na gorszą i cały misternie układany plan może wziąć w łeb w najmniej odpowiednim momencie... - Takie ryzyko zawsze istniało, mój drogi - wytknęła przytomnie Sharleyan. - Ale nie w takim stopniu - zaoponował Cayleb, uśmiechając się kącikiem ust. Wiem, że jestem znany z zapalczywości, ale tym razem naprawdę bardzo się starałem... jak ty to mówisz, Merlinie?... poukładać wszystko jak od sznurka, zanim rzucę się głową naprzód w kolejną nieodpowiedzialną przygodę. - Powiedziałem coś takiego może raz - przypomniał sobie Athrawes dziwnie cierpko. Jeden jedyny raz. Wymsknęło mi się... - Nie oszukasz mnie, Merlinie. To nawet nie jest zwykłe wyrażenie, prawda? To frazes! Coś, czego nikt nigdy na Schronieniu nie słyszał, dopóki się nie odezwałeś, przywołując trącące myszką słowa z czeluści historii, gdzie powinny spocząć w zapomnieniu. - Ale to nie ja je teraz powtórzyłem, tylko ty! - bronił się seijin.Tymczasem Sharleyan i Staynair wymienili rozbawione spojrzenia. - Zrobiłem to wyłącznie dlatego, że ty wcześniej zaimplantowałeś mi je w moim niewinnym, acz chłonnym umyśle... Z tego typu wyrażeniami jest podobnie jak z piosenkami z dzieciństwa: wracają do nas nieoczekiwanie i potem długo nie dają spokoju. Pamiętasz wciąż tę o butelkach piwa na ścianie? Nauczyłeś mnie jej za beztroskich kawalerskich lat... Jestem zgubiony, zgubiony, powiadam! Nim minie pięciodzień albo góra miesiąc, to ohydne powiedzenie wymsknie mi się podczas jakiejś oficjalnej okazji i każdy, kto mnie usłyszy, pomyśli, że sam je wymyśliłem! Potem każdy zausznik, każdy przydupas będzie je do upojenia powtarzał, myśląc, że zrobi mi tym przyjemność. Zanim się spostrzeżemy, frazes wejdzie do powszechnego użycia w całym Imperium Charisu, a przyszłe pokolenia obwinią o jego powstanie mnie... słyszysz, Merlinie?... Mnie, który jestem niewinny, nie ciebie, mimo że to ty się przyczyniłeś do zaśmiecenia naszego pięknego języka! - Cesarz potrząsnął głową ze smutkiem. - Aż żal pomyśleć, że mogę zostać zapamiętany jako twórca jakiegoś mało udanego powiedzonka zamiast jako bohater wielu bitew... - Mając na uwadze karę za królobójstwo, bardzo się cieszę, że siedzę sobie tutaj na wyspie, zamiast być tam, w Tellesbergu - rzucił Merlin pojednawczo, a Cayleb roześmiał się szczerze. Zaraz jednak spojrzenie cesarza Imperium Charisu spoważniało. - Nawet jeśli to wszystko zabrzmiało niemądrze, nie cofam niczego - rzucił. - I naprawdę wolałbym mieć wszystko poukładane jak od sznurka, zanim się zacznie zabawa.

- Wszyscy byśmy sobie tego życzyli, Caylebie - zapewnił władcę Staynair. - Patrząc na to jednak z drugiej strony, nie mogę nie przyznać racji jej łaskawości - dodał. - To, co nas czeka, nie będzie się zbytnio różniło od bałaganu na Rafie Armagedonu, a pamiętaj, że obecnie twoja pozycja jest znacznie silniejsza niż wtedy. Nie wspominając o tym, że od tamtej pory przybyło ci doświadczonych i utalentowanych podwładnych, którzy doskonale wiedzą, czego ich cesarz i cesarzowa od nich oczekują. Żaden śmiertelnik nie potrafi zapewnić sobie sukcesu gestem dłoni czy machnięciem czarodziejskiej różdżki. Zawsze też jest możliwe, że nie uda nam się zgromadzić odpowiednich sił w Siddarmarku na czas. Ale nawet jeśli do tego dojdzie, nie będziemy mieli sobie nic do zarzucenia, ponieważ szczerze się staraliśmy, dając z siebie wszystko i próbując wypełnić wolę Boga Jedynego. Arcybiskup uśmiechnął się smętnie. - Jak dotąd nas wspierał i doprawdy nie widzę powodu, dla którego nagle miałby się od nas odwrócić. - Ja również, Maikelu - odezwał się z wyspy Helena seijin. - Pozwolisz, że przypomnę jeszcze jeden frazes? Ten mówiący, że Bóg pomaga tym, którzy sami sobie pomagają... - Faktycznie, coś obiło mi się o uszy. - Skoro tak, Sharleyan, Cayleb i ja pozostawimy ci układanie się z Bogiem, by zająć się bardziej prozaiczną częścią planu. - Sądzę, że to świetna propozycja, Merlinie. Sprawiedliwy podział pracy - skwitował Staynair z szerokim uśmiechem. - Pragnę cię jednak uspokoić, że ja nie przestałem prosić Stwórcy o zwycięstwo ani przez chwilę. .II. HMS PRZEZNACZENIE, 54 GARDZIEL KRÓLESTWO STAREGO CHARISU IMPERIUM CHARISU - Cóż, to byłaby paskudna przeprawa, nawet gdybyśmy nie wygrali w cieśninie Darcos - stwierdził Phylyp Ahzgood, hrabia Corisu. Przysiadł na tylnej części lufy rufowej karonady numer trzy, spoglądając na skąpane w słońcu, zielono-błękitne wody Gardzieli, długiej cieśniny łączącej Zatokę Howella i Morze Charisjańskie, pośrodku której z wyspy zwanej przez Charisjan Zamkiem wyrastały wysokie mury fortecy. Na obu brzegach Gardzieli wznosiły się jeszcze potężniejsze twierdze strzegące szlaków morskich biegnących wzdłuż wybrzeży. Akweny te były zbyt rozległe, by dało się je blokować ogniem dział stojących na szczytach murów, ale Charisjanie poradzili sobie i z tym problemem. Pływające baterie, czyli

wielkie barki z grubymi na pięć stóp nadburciami, wyposażone w dwa pokłady artyleryjskie, stały zakotwiczone w najwęższych miejscach kanałów. Hrabia był pewien, że baterie, na które dzisiaj spogląda, zastąpiły te, które król Haarahld kazał zwodować, by bronić Gardzieli przed bitwą w cieśninie Darcos. Miały bowiem wyraźnie widoczne dzioby i rufy oraz krótkie maszty, dzięki którym w razie potrzeby nadawały się także do samodzielnej żeglugi, a nie tylko do holowania. Na wszystkich zamontowano po co najmniej czterdzieści dział na każdej burcie, i to najcięższego kalibru. Niektóre miały i po pięćdziesiąt, co czyniło je jednostkami dwukrotnie lepiej uzbrojonymi od każdego zwodowanego do tej pory galeonu, nawet charisjańskiego. Żadna z istniejących flot nie miała więc wielkich szans na pokonanie Gardzieli. - Stare baterie dałoby się ominąć, mój panie. - Porucznik Aplyn-Ahrmahk stał obok karonady ze złożonymi na piersi rękami i kapeluszem wciśniętym głęboko na czoło, by chronić oczy przed blaskiem słońca. Minę miał przy tym poważną. - Nie były tak potężne dodał, potwierdzając domysły hrabiego. - Poza tym na ich pokładach znajdowały się same karonady, nie krakeny. Ale masz rację, panie. Byłaby to naprawdę paskudna przeprawa. Dorównująca grozą bitwie w cieśninie Darcos. Hrabia Corisu zerknął bystro na młodszego od siebie mężczyznę. - Nie chciałem przywoływać niemiłych wspomnień... - Nie miej o to do siebie pretensji - odparł Aplyn-Ahrmahk, uśmiechając się przelotnie. - Zresztą wspomnień jest więcej, a wśród nich także wiele dobrych. Król Haarahld był wielkim człowiekiem. Wielkim człowiekiem i wielkim władcą, a mnie spotkał wyjątkowy i niezasłużony zaszczyt, kiedy go poznałem i miałem przyjemność służyć pod jego rozkazami. - Choć może się to wydawać nie do wiary Charisjaninowi - rzekł w zamyśleniu hrabia Corisu - niejeden Corisandczyk ma takie samo zdanie o księciu Hektorze... - Potrząsnął głową. - Oczywiście miał swoje wady, ale chyba nawet król Haarahld nie był ich całkiem pozbawiony? Tak czy owak zdecydowana większość poddanych szanowała i ceniła księciaHektora. I to bardzo. Co do mnie, widziałem w nim nie tylko swego władcę, lecz również przyjaciela. - Wiem - potwierdził Aplyn-Ahrmahk, spoglądając na hrabiego Wyspy Zamek i krzywiąc się lekko. - Nawet Charisjanin zdaje sobie sprawę, że każdy wypada inaczej w oczach bliźnich, w zależności od tego, kto patrzy i na kogo. Z drugiej strony, naprawdę trudno byłoby znaleźć Charisjanina, którego nie ucieszyła... choć w pewnym stopniu... śmierć Hektora. - Wzruszył ramionami, przenosząc wzrok na mijaną wolno wyspę. -

Dopókiobowiązywała wersja, że zginął na rozkaz cesarza, dopóty powszechnie uważano, iż spotkała go słuszna kara. W Chisholmie nawet bardziej niż w Charisie. W gruncie rzeczy dodał porucznik z krzywym uśmieszkiem - cesarzowa matka chyba do tej pory trochę żałuje, że to nie Cayleb pchnął zabójcę do Corisandu. - Nie dziwi mnie to specjalnie - odparł hrabia Corisu, obserwując profil młodego księcia. - Myślę nawet, że znalazłszy się na ich miejscu, żywiłbym bardzo podobne uczucia. Niemniej muszę zauważyć, że stosunek człowieka do innych... a zwłaszcza emocjonalny stosunek... może wpłynąć na jego opinie, i to w sposób bardziej znaczący, aniżeli tenże człowiek byłby skłonny przyznać. - Tak, wiem - sarknął Aplyn-Ahrmahk z lekką niecierpliwością w głosie. - I przypuszczam, że cała sztuka polega na tym, aby sobie to uświadomić. Przynajmniej taki powinien być pierwszy krok, czasem nie najłatwiejszy... - Jego spojrzenie zbłądziło ku księżniczce Irys i księciu Daivynowi stojącym w cieniu baldachimu rozciągniętego nad pokładem rufowym i przypatrującym się mijanej wyspie. - Otóż to - potaknął hrabia Corisu, podążając spojrzeniem za rozmówcą. - Cała sytuacja była szczególnie trudna dla Irys. Niezmiernie kochała swego ojca i widziała w nim przede wszystkim rodzica, a dopiero później władcę. Myślę jednak, że gdyby ją zapytać, pierwsza by przyznała, że dzieliła ojcowskie ambicje tylko przez wzgląd na łączące ją z Hektorem więzi. - Doprawdy? - Aplyn-Ahrmahk odwrócił się nagle do hrabiego Corisu, który posłał mu smutny uśmiech. - Mało kto potrafi przyznać, że jego ojciec nie jest doskonały czy wręcz że stoi po stronie zła. Podejrzewam, że jest to nawet trudniejsze dla córki niż dla syna. Jednakże, jak pewnie zauważyłeś, księżniczkę cechuje wyjątkowo bystry umysł, jak również niezdolność do okłamywania się. Choć Irys zawsze kochała i zawsze będzie kochać swego ojca, nie znaczy to, że była i pozostanie ślepa na powody, dla których inni ludzie mogą nie darzyć go miłością. Poza tym jest księżniczką, siostrą prawowitego następcy tronu Corisandu. Zna się na polityce i dyplomacji oraz jest w pełni świadoma tego, kto tak naprawdę rozpętał wojnę między Corisandem i Charisem. - Nigdy z nią o tym nie rozmawiałem... - Aplyn-Ahrmahk także przyoblekł twarz w nieznaczny uśmiech. - Chyba głównie z obawy, że zbytnio byśmy się różnili w naszych opiniach. Hrabia Corisu wzruszył ramionami.

- Niewykluczone, że bardzo byś się zdziwił... Osobiście poruszałem z nią ten temat wielokrotnie, dzięki czemu mam niejaką przewagę, gdy idzie o przewidywanie jej możliwej reakcji. Choć pomaga mi też fakt, że znam Irys praktycznie od niemowlęctwa. Aczkolwiek prawdą jest też to, że w minionych paru latach bardzo się zmieniła... - Oczy mu pociemniały, gdy wypowiadał ostatnie słowa. Tymczasem Irys uśmiechała się na coś, co właśnie powiedziała do niej złotowłosa wysoka towarzyszka, i nie reagowała na dąsy zniecierpliwionego księcia, który ciągnął ją za rękaw, chcąc pokazać coś, co wypatrzył przed chwilą na wyspie. - Wszystko ostatnio się zmienia, i to na każdym kroku - skwitował Aplyn-Ahrmahk. Być może nasze sprawy muszą wziąć w łeb, aby znów się ułożyć. - Na szczęście nie wszystko naraz bierze w łeb i niektóre sprawy już zaczęły się układać - poczynił spostrzeżenie hrabia Corisu. - Powtarzam to Irys i widzę, że zgadza się ze mną. - To dobrze - szepnął Aplyn-Ahrmahk. - Oboje z Daivynem zbyt wiele już utracili. Nie chciałbym, aby spotkała ich jeszcze jakaś krzywda. Hrabia Corisu przytaknął. Choć nie spuszczał wzroku z księcia i księżniczki, zwrócił uwagę na ton głosu porucznika i bardzo się z niego ucieszył. Wprawdzie Aplyn-Ahrmahk książę czy nie książę - miał zaledwie szesnaście lat z okładem i daleko mu było do siwobrodego i przenikliwego doradcy cesarza. Niemniej był z niego wyjątkowo dojrzały szesnastolatek, a naoglądał się w życiu rzeczy, jakie postawiłyby włosy na głowie znacznie odeń starszemu mężczyźnie. No i mógł sobie być skromnego pochodzenia, skoro i tak obecnie uchodził za adoptowanego członka rodziny cesarskiej. Hrabia Corisu nie mógł tylko przeboleć, że młodzik nie zdawał sobie sprawy w całej rozciągłości z implikacji tego faktu. - Ja też bym tego nie chciał - powiedział na głos. - Wszakże jestem tylko ich opiekunem i doradcą i wyobrażam sobie, że moje czy twoje słowa nie mają takiej samej wagi jak te wypowiedziane przez cesarza Charisu. - Masz rację, mój panie - odparł Aplyn-Ahrmahk ze szczerym śmiechem. - Masz całkowitą rację. *** - Nie wiem, jak duże są te działa, Daivynie - tłumaczyła bratu Irys z całą cierpliwością, na jaką ją było stać. - Może spytasz o to porucznika? Jestem pewna, że on ma takie rzeczy w małym palcu.

- Naprawdę? - Chłopiec posłał jej zdumione spojrzenie, po czym szybko przeniósł wzrok na stojącą obok jego siostry kobietę. - Mairah, obiecuję, że o nic nie ubrudzę tuniki ani spodni. Słowo! - Mówi to dziesięciolatek na okręcie wojennym - załamała ręce Mairah Breygart, hrabina Hanth. - Wystarczy odrobina zachęty, a będziesz wycierał wszystkie brudy z want szybciej od pajęczomałpki, o czym oboje doskonale wiemy... - Pokręciła głową. - Nie powinieneś składać obietnic, których nie zdołasz dotrzymać. - Ale ja obiecuję, że się postaram! - wypalił chłopiec z rozbrajającym uśmiechem. - To chyba też się liczy? - Łobuz! - Hrabina poklepała go po czubku głowy ze śmiechem. - Czarujący łobuz... No dalej, idź zanudzać porucznika swoimi pytaniami. Może wyrzuci cię za burtę, dzięki czemu twoja siostra i ja nareszcie zaznamy trochę spokoju. - Potrafię świetnie pływać, nie zapominajcie - rzucił chłopiec przez ramię i z szerokim uśmiechem podrałował w kierunku porucznika. - Och, naprawdę? - zapytała hrabina Hanth, unosząc brew. - Może nie tak dobrze, jak sam uważa, ale... chyba jednak lepiej, niż byłabym skłonna to przyznać - odparła Irys ze wzruszeniem ramion, przyglądając się, jak jej brat zatrzymuje się zgrabnie naprzeciwko porucznika, łapie go za rękaw i zaczyna zamaszyście gestykulować, pokazując w stronę fortecy. - I na pewno chętnie wskoczyłby do morza, by popłynąć na wyspę, gdzie mógłby na własne oczy przekonać się o stanie artylerii. - Aż wzdragam się na myśl, co będzie, kiedy w końcu poznają się z małym Haarahldem - zauważyła hrabina Hanth, patrząc w tym samym kierunku co Irys. - Powiedz mi, czy Daivyn odkrył już polowanie na bagienne wyverny i kaczki. - Król Zhames nigdy by go nie puścił samopas z bronią w ręku - odrzekła Irys już nie tak rozbawionym tonem. - A przed wyjazdem z Corisandu mój brat był oczywiście za mały na podobne rozrywki. - Oczywiście - zgodziła się z nią hrabina Hanth. Nawet jeśli spostrzegła nagłą zmianę nastroju Irys, nie dała niczego po sobie poznać. - Zastanawiam się, czy Cayleb i Sharleyan zechcą pozwolić wam obojgu na spędzenie nieco czasu z nami w dworku Breygart. Mały Haarahld jest tylko o rok starszy od Daivyna, a Trumyn dopiero co skończył dziewięć lat. Cała trójka świetnie by się bawiła, obracając okolicę w perzynę. A Haarahld i jego starszy brat Styvyn... który jest mniej więcej w twoim wieku, wasza wysokość... obaj są zapalonymi myśliwymi. Zwłaszcza w wypadku Haarahlda określenie „zapalony" pasuje tu najlepiej. Z pewnością trzeba by zabrać cały oddział gwardii, jednakże Hauwerd zarzeka się, że nie ma to

jak polowanie na bagienne wyverny na brzegu jeziora Zhym. Przypuszczam, że to faktycznie wielka frajda, i choć sama nigdy się w niej nie rozsmakowałam, potrafię zrozumieć argumenty stojące za jego opinią. - Przewróciła oczami teatralnie. - Aczkolwiek jestem też świadoma, że wiecznie wracają do domu ubłoceni, mając na ustach wytłumaczenie, dlaczego nie udało im się złapać naprawdę dużych okazów... Irys zaśmiała się, a jej spojrzenie znów się wypogodziło. - Jestem pewna, że Daivyn będzie zachwycony. To znaczy, jeśli cesarz i cesarzowa wyrażą zgodę. - Och, sądzę, że uda mi się namówić jej cesarską mość, jeśli tylko się do tego przyłożę. Znamy się nie od dziś, wiesz... Irys kiwnęła głową.

„Nie od dziś" było

- delikatnie rzecz ujmując -

niedopowiedzeniem, albowiem Mairah Lywkys służyła jeszcze na dworze królowej Sharleyan w Chisholmie. Mairah, młodsza kuzynka barona Zielonej Doliny, była o dziesięć lat starsza od Sharleyan i można powiedzieć, że pełniła rolę siostry, której Sharleyan nigdy nie miała. Nie kto inny jak Mairah udała się z Sharleyan do Charisu na spotkanie z przyszłym małżonkiem Caylebem Ahrmahkiem i nie kto inny jak Mairah wciąż lekko utykała od „wypadku jeździeckiego", który uniemożliwił jej wspólną wyprawę do klasztoru Świętej Agthy, gdzie cesarzowa omal nie postradała życia. Po tamtym incydencie Sharleyan postanowiła praktycznie rozwiązać swój dwór. Zwyczaje obowiązujące w Charisie nie wymagały takiego tłumu dworzan, jaki był przyjęty w kontynentalnych królestwach, i cesarzowa - nie w tym jednym wypadku - opowiedziała się po stronie charisjańskiej tradycji. Mimo że Chisholm pod tym akurat względem bliższy był domenom na kontynencie, sama Sharleyan nigdy nie przepadała za tłumną świtą, a w jej przekonaniach dodatkowo utwierdziło ją nagłe wyniesienie na tron w wieku lat dwunastu, któremu towarzyszył spęd wszelkiej maści dwórek i dworzan uznanych za odpowiednich dla młodej królowej. Podówczas zdołała przekonać barona Zielonej Doliny, aby uczynił przełożoną jej dwórek Mairah - chociaż stary doradca wzbraniał się przed tym pomysłem jak mógł z obawy, że zostanie posądzony o otoczenie młodej królowej sitwą własnych ludzi. Jednakże Sharleyan postawiła na swoim i Mairah stała się swego rodzaju buforem pomiędzy młodziutką władczynią a resztą dworu. Nic więc dziwnego, że właśnie ją zabrała do Tellesbergu przyszła cesarzowa, z radością pozostawiając w domu resztę dwórek. Żadna z nich nigdy nie przypłynęła do Charisu. I żadna charisjańska dwórka nie dołączyła do skąpej świty nowej cesarzowej. Irys podejrzewała nawet, że tylko głębokie uczucie, które połączyło obie te

kobiety, było przyczyną tego, że Sharleyan wstrzymywała się ze zniesieniem stanowiska przełożonej dwórek przez dwa lata po swoim ślubie, to znaczy aż do ślubu Mairah z hrabią Hanth. Oczywiście Mairah nie musiała nic z tego wyjaśniać księżniczce - Phylyp Ahzgood nie na darmo był latami głównym szpiegiem jej ojca i zdołał w tym czasie poznać też tajniki chisholmskiego dworu, którymi oczywiście podzielił się ze swą podopieczną. Tak więc wyznaczenie Mairah Lywkys Breygart na oficjalną „towarzyszkę" - jako że określenie „dama dworu" zostało entuzjastycznie zakazane przez cesarzową Sharleyan - musiało być dobrym znakiem. Taką przynajmniej mam nadzieją, pomyślała teraz Irys, odprowadzając wzrokiem zostającą w tyle za nimi wyspę. Phylyp z pewnością ma racją, że to dla nas najlepsze rozwiązanie w zaistniałej sytuacji, aczkolwiek „najlepsze" wcale nie musi jeszcze oznaczać „dobre". A Hektor to dobry człowiek, podobnie jak ów Merlin, no i jak widać, ufa Caylebowi i Sharleyan. Mimo wszystko oboje są Charisjanami, a to znaczy... - Sharleyan robi identyczną minę, kiedy się martwi - wyrwał ją z zamyślenia głos Mairah. Irys natychmiast poderwała spojrzenie, lecz dostrzegła tylko profil kobiety, która mówiąc, patrzyła prosto przed siebie. - Co najmniej w połowie wypadków, gdy komuś udało się ją przekonać, że przedyskutowanie własnych obaw nie jest oznaką słabości, dochodziła do wniosku, że istotnie to, co ją trapiło, nie jest aż tak poważne, jak jej się wydawało, kiedy mierzyła się z problemem sama. Naturalnie nie zawsze, lecz wystarczająco często... Irys uśmiechnęła się blado. - Nie wątpię, że często, lecz na pewno nie zawsze. - Nie, to prawda - potaknęła Mairah. - Wszakże dopóki nie odezwała się do kogoś głośno na ten temat - podjęła starsza kobieta, odwracając głowę i spoglądając w piwne oczy księżniczki z łagodnym uśmiechem - nie mogła wiedzieć, na ile poważna jest sprawa w danym wypadku. Krzyżowały spojrzenia przez parę chwil, po czym w końcu uśmiech starszej z kobiet zanikł. - Wasza wysokość - przemówiła ponownie Mairah - ciebie najwyraźniej martwi to, co cesarzowa naprawdę myśli o twoim ojcu. - Widząc, że księżniczka potrząsa przecząco głową i otwiera usta, aby zaprotestować, szybko dodała: - Ależ tak, to oczywiste. - Wzruszyła ramionami, nie spuszczając oczu z Irys. - To zupełnie normalne w sytuacji, gdy dwa rody, które tyle poróżniło, dzieli morze krwi i nienawiści. I jeśli mam być szczera, wierzę, że Sharleyan... to znaczy jej cesarska mość... ma więcej powodów nienawidzić twego ojca,

aniżeli on kiedykolwiek miał powodów, aby nienawidzić ją. Skoro już o tym mowa, bardzo wątpię, czy gdyby książę Hektor trafił w jej ręce żywy, potrafiłaby odjąć mu głowę w imię sprawiedliwości, nie zaś zwykłej zemsty. - A ty? Ty byś temu przyklasnęła? - Irys zadała to pytanie tak cicho, że jej głos ledwie się przebił przez szum fal i wiatru. - Pochodzę z Chisholmu. Król Sailys był moim władcą, nie tylko przyjacielem mego kuzyna. A miałam ponad dwadzieścia lat, kiedy zginął. Znałam go więc dobrze, i to osobiście, a nie tylko z widzenia, jak zna władcę każdy poddany. Wiedziałam zatem, jak żył, i wiedziałam, jak umarł. Skoro pytasz, odpowiem: przyklasnęłabym. Bo to była przede wszystkim sprawiedliwość, a dopiero w drugiej kolejności zemsta. Słuszna zemsta. Obie kobiety znowu mierzyły się spojrzeniami przez długą chwilę. Wargi Irys zadrżały i księżniczka pierwsza spuściła wzrok. - Jednakże czasem sprawiedliwość nie stanowi rozwiązania - szepnęła. Mairah delikatnie dotknęła jej ramienia. Gdy księżniczka podniosła znów na nią oczy, zobaczyła, że wyraz twarzy starszej kobiety jest równie łagodny jak jej dotyk. - To prawda - potaknęła Mairah. - Czasem sprawiedliwość nie stanowi rozwiązania, zemsta tym bardziej... Słyszałaś może, jakimi słowy Sharleyan zwróciła się do poddanych twego brata po tym, jak jeden z nich próbował pozbawić ją życia? - Nie - odparła Irys, zaciskając dłonie. O próbie zamachu dowiedziała się dopiero na pokładzie Przeznaczenia i od tej pory bała się, że serce Sharleyan Ahrmahk jeszcze stwardniało, gdy idzie o sprawy Corisandu. - Nie było mnie przy tym - zaczęła opowiadać jej towarzyszka - wszakże każde słowo cesarzowej, które padło podczas posiedzeń sądu, zostało uwiecznione na piśmie. Przy tej konkretnej okazji ułaskawiła czterech zdrajców, natomiast patrząc na ciało mężczyzny, który usiłował ją zabić, rzekła: „Bóg musi płakać na widok takiej przemocy wśród swoich dzieci". Po czym dodała: „Cokolwiek twierdzi na ten temat Grupa Czworga, nasz Pan wzdraga się, widząc, że jedni ludzie nurzają się we krwi i cierpieniu drugich"! - Naprawdę tak powiedziała? - spytała Irys, otwierając szerzej oczy. - Naprawdę. - Mairah kiwnęła głową. - I słowa te płynęły prosto z jej serca. Cesarzowa potrafi darzyć zapiekłą nienawiścią, jednakże w pierwszej kolejności coś musi ją do tej nienawiści przywieść, a o to w jej wypadku niełatwo. Gdyby bardzo ci zależało, możesz skrzywdzić ukochaną przez nią osobę albo uwziąć się na kogoś słabszego od siebie, aczkolwiek bardzo wątpię, czy byłabyś do tego zdolna. Twojego ojca nienawidziła, ponieważ skrzywdził kogoś, kogo kochała, a także... wiem, że trudno ci to przyznać nawet przed sobą...

uwziął się na słabszych od siebie. Tak czy owak, jej nienawiść była skierowana przeciwko niemu, nie przeciwko tobie ani nie przeciwko twemu bratu. Sharleyan nie należy do osób, które by się mściły na krewnych swego wroga. Cayleb zresztą też. Żadne z nich nie zniżyłoby się do tego, aby wziąć odwet na niewinnych za zbrodnie popełnione przez kogoś innego. Z tym, że w wypadku Sharleyan motywy sięgają znacznie głębiej... - To znaczy? - zainteresowała się Irys, wywołując smutny uśmiech na twarzy rozmówczyni. - Nie różnicie się zbytnio od siebie, wiesz? Sharleyan również straciła wcześnie ojca izna ból, który się z tym wiąże. Wie, kto stał za tym morderstwem, i wie, kto planował śmierć twego brata. Jako się rzekło, potrafi się zapiec w nienawiści, zwłaszcza do człowieka, który jest zdolny zabić małego chłopca, powodowany wyrachowaniem i chorą ambicją. Do tego życie Cayleba wisiało na włosku, co zostało okupione poważnymi stratami, a jej samej śmierć zaglądała w oczy nie jeden raz, lecz cztery razy: dwukrotnie w minionych pięciu latach i jeszcze przy dwóch innych okazjach w rodzinnym pałacu, kiedy nie miała skończonych nawet piętnastu lat. Ba, na jej życie czyhał jej własny wuj, a przynajmniej wspierał tych, którzy chcieli ją widzieć martwą, pomińmy na razie to, czy był inspiratorem tych wydarzeń czy nie. To, że wyszłam obronną ręką, zawdzięczam tylko temu, że jej wuj też był przyjacielem mego kuzyna i zaaranżował ów „wypadek jeździecki", w którym złamałam nogę, przez co nie mogłam towarzyszyć Sharleyan do klasztoru Świętej Agthy. A historie, które zapewne słyszałaś... historie o tym, jak wyjmowała z rąk zabitych gwardzistów muszkiety i strzelała, kładąc trupem co najmniej tuzin nasłanych na nią morderców... otóż te historie to wszystko prawda. Cesarzowa wie, co czułaś do swego ojca, wie, jak zdesperowana byłaś, i wie, jak bardzo zależało ci na zapewnieniu ochrony swemu bratu. A wie dlatego, że sama przez to wszystko przeszła. Powiem ci tyle: cokolwiek poróżniło dynastię Daykynów i Taytów oraz Ahrmahków, Sharleyan, którą znam, nigdy nie pozwoli, aby tobie czy Daivynowi spadł włos z głowy. W razie potrzeby sama ujmie muszkiet czy choćby kamień, gdy nic innego nie będzie mieć pod ręką, i zacznie was bronić. Albowiem w przeciwnym razie nie byłaby sobą. Irys czuła żelazną pewność w głosie mówiącej kobiety. Hrabina Hanth mogła się mylić, bez wątpienia jednak nie kłamała - była głęboko przekonana o prawdzie swoich słów. Księżniczka uśmiechnęła się do niej drżąco i sięgnęła, aby nakryć jej dłoń własną ręką. Otworzyła usta, aby się odezwać, lecz tylko potrząsnęła głową i westchnęła głęboko. Ścisnęła dłoń starszej kobiety, po czym rozejrzała się nagle bystro. - Ciekawe, czy Daivyn zdążył już wyprowadzić porucznika z równowagi? - zapytała jakby nigdy nic.

- A niech to! Ale zimno... .III. KAPRYS BRAHDWYNA ZIELONA HALA GLACIERHEART REPUBLIKA SIDDARMARKU Sailys Trahskhat złożył razem dłonie i chuchnął w nie, jakby naprawdę sądził, że zdoła się ogrzać przez grube rękawice. Byrk Raimahn zerknął na niego pytająco ponad ogniskiem, na co Trahskhat się skrzywił. - Proszę o wybaczenie, sir. Przypuszczam, że jest to wystarczająco oczywiste i bez mojego ględzenia. - Sam nie ująłbym tego lepiej, Sailysie. Był trzeci dzień kwietnia i - przynajmniej teoretycznie - zima zdążyła przejść w wiosnę dwa pięciodnie temu, jednakże tutaj, na północy Siddarmarku, a zwłaszcza wysoko w Górach Szarych „wiosna" była pojęciem dość abstrakcyjnym nawet w najcieplejsze lata. A tego roku zima panowała wyjątkowo sroga; tubylcy prorokowali, że mróz będzie trzymał jeszcze co najmniej trzy, a może nawet cztery pięciodnie, po czym dopiero zacznie się odwilż. Byrk Raimahn nie wątpił w te przepowiednie. Trudno było mieć inne zdanie na ten temat, gdy temperatura wynosiła sporo poniżej zera stopni Fahrenheita, która to skala została narzucona jako obowiązująca na Schronieniu przez Erica Langhorne'a. Według dwóch Charisjan byłoby wystarczająco zimno nawet bez lodowatego przenikliwego wiatru, który sprawiał, że warunki ich zdaniem zaczęły przypominać piekło, jakiego mieli nadzieję nigdy nie ujrzeć. Byrk jął wspominać Siddar zimową porą, kiedy to wydawało mu się, że już dłużej nie zdzierży, i naraz zatęsknił do owego balsamicznego miejskiego

klimatu,

gdy

wicher

Glacierheart

zawył

nagle

głośniej.

Zadygotał

pomimorzekomo ciepłego odzienia i sięgnął po obity kubek z herbatą grzejącą się w popiele. Ujął go niezdarnie dłońmi w grubych rękawiczkach i przytrzymał tak, aby ulatująca para choć przez moment ogrzewała mu twarz. Następnie pociągnął łyk i zwalczył grymas niezadowolenia. Nazywanie tego naparu herbatą było sporym nadużyciem, ale przynajmniej rozgrzewał, a to już coś, jak usiłował przekonać sam siebie Raimahn. „Herbata" popłynęła w dół gardła prosto do jego pustego żołądka. Może nie czułby się tak dotkliwie przemarznięty, gdyby do tego nie był permanentnie głodny. Niestety, nawet przy zapasach żywności zabranych przez zapobiegliwego arcybiskupa Zhasyna, ciągle chodzili głodni. Połowa zwierząt pociągowych konwoju z

pomocą humanitarną została już zarżnięta przez wzgląd na wartość kaloryczną, którą reprezentowała, a reszta miała szansę pożyć jeszcze co najwyżej parę pięciodni. I to tylko przy dużej dozie szczęścia, zauważył w myślachByrk Raimahn, pociągając kolejny łyk lury udającej herbatę. Niech żyje „wiosna"... Ciekawe, ile jeszcze ofiar przyniesie przednówek, zanim śniegi ostatecznie stopnieją. Obydwaj Charisjanie znajdowali się hen daleko od domu. Byrk Raimahn zwrócił teraz spojrzenie na zlodowaciałe bezlitosne piękno Gór Szarych. Naturalnie w Charisie też nie brakowało gór, a na wierzchołkach niektórych śnieg leżał przez okrągły rok. Niemniej charisjańskie góry miewały również zielone, porośnięte roślinnością zbocza - i właściwie było to częstsze od białych czap, które mógł zobaczyć tylko na najwyższych szczytach. W porównaniu z ojczystymi góry Glacierheart zdawały się znacznie mniej cywilizowane: miały strome, gołe zbocza wyrżnięte w nagiej skale, a ich zaoblone kamieniste szczyty niczym ludzkie głowy spoglądały z wysokości na położone niżej ciasne dolinki zasypane śniegiem i sieczone wiatrem. Były piękne to prawda, i niedostępne, lecz brakowało im ciepła i życia, którymi emanowały wzgórza Charisu. A już na pewno nie było w nich krztyny ciepła i życia o tej porze roku, zimą. Chociaż człowiek zamieszkiwał Glacierheart na długo przed tym, zanim ktokolwiek postawił nogę w górach Charisu, ta okolica naznaczona była dzikością śmiejącą się w nos ludzkiemu przekonaniu o jej oswojeniu. Byrk Raimahn czuł się tutaj... nie na miejscu i był pewien, że Sailys Trahkskhat odbiera to podobnie. Popatrzył teraz wzdłuż pociągłej wąskiej kotliny znanej pod nazwą Zielonej Groty i pomyślał o czatujących w niej strażach. Miał nadzieję, że tym razem żaden z wartowników nie odmrozi sobie palców ani nosa. Bardzo sobie też życzył, aby mężczyźni nie poddali się otępieniu ogarniającemu ich ciała i nie stracili czujności. Biedacy nie mogli sobie pozwolić na rozpalenie ognia, gdyż to zaprzeczyłoby ich roli, ale o tym Byrk Raimahn starał się nie myśleć, gdyż zaraz ogarniało go poczucie winy. Zielona Hala niknęła w oddali, zlewając się z sinoniebieskimi cieniami rzucanymi przez góry, lecz niewątpliwie biegła dalej na północ, ku prowincji Hildermoss - i z tego, co im było wiadomo, gdzieś tam zbierali się inni ludzie. Ludzie równie zdeterminowani i przepełnieni nienawiścią jak podwładni Byrka Raimahna, o czym ten doskonale wiedział. Opuścił spojrzenie na ruiny Kaprysu Brahdwyna, nie mając cienia wątpliwości co do powodów tej nienawiści. Ze śnieżnych zasp wystawały poczerniałe belki i popękane fundamenty niegdysiejszego zamożnego, choć niedużego górskiego miasteczka, stanowiąc jakby epitafium dla wszystkich jego dawnych mieszkańców, którzy zginęli podczas ataku i towarzyszącego mu pożaru lub później, z głodu i wycieńczenia. Faktyczne groby znajdowały

się głęboko pod śniegiem, na przepełnionym skromnym kamienistym cmentarzyku otaczającym spalony kościółek. Miejscowy proboszcz wraz z garstką wiernych spłonął razem ze swoją świątynią... Byrk Raimahn wodził spojrzeniem po ruinach, zastanawiając się, jakim cudem to nieludzkie okrucieństwo stało się normą. Z zamyślenia wyrwał go znów podwładny. - Pańskim zdaniem nadchodzą, sir? - zapytał znienacka Sailys Trahskhat. Raimahn tylko wzruszył ramionami. Wciąż nie czuł się pewnie w roli przywódcy tego oddzialiku strzelców, aczkolwiek nie wątpił, że solidny i spolegliwy Trahskhat, zajmując stanowisko jego zastępcy, znalazł się jak najbardziej na swoim miejscu. Zarówno lojalność Sailysa wobec Kościoła Boga Oczekiwanego, jak i jego wiara w cały wikariat, w którym widział ziemskie przedstawicielstwo archaniołów, były powodem wygnania na obczyźnie, gdzie wraz z rodziną cierpiał poniewierkę, wyszydzany i nękany przez bigotów niecierpiących wszystkich Charisjan bez względu na ich wyznanie. Do tego ten były zawodnik drużyny Krakenów z Tellesbergu został skazany na ciężką pracę za marne wynagrodzenie w dokach Siddaru. Przetrwał wszystko, co na niego spadło, właśnie dzięki sile swojej wiary, która uczyniła zeń prawdziwego lojalistę Świątyni. Równocześnie nie godził się ze schizmą, która podzieliła Kościół Boga Oczekiwanego na Schronieniu, i nie korzystał z ochrony, jaką Imperium Charisu i Kościół Charisu gwarantowały lojalistom Świątyni na swoim terenie. Wewnętrzne przekonania Sailysa i jego niezachwiana wiara w Boga Jedynego pozostawiły mu tylko jedno rozwiązanie: życie z dala od ziemi ojczystej. To znaczy do czasu, aż zaczęła się akcja pod nazwą Miecz Schuelera. Dopóki na własne oczy nie ujrzał gwałtów, mordów i innych potworności dokonywanych w Siddarze przez tłum podjudzany, wyposażany, a nieraz nawet odziewany przez kościelną Inkwizycję. W zamieszkach ucierpieli jego najbliżsi: dzieciom grożono śmiercią, żonie odebraniem czci niewieściej. Wówczas - na ogarniętych pożarami ulicach Siddaru - po raz pierwszy się postawił i gdy krąg nienawiści zacieśniał się wokół jego rodziny, on u boku Raimahna pogodził się z własnym rychłym zgonem w imię zapewnienia bezpieczeństwa tym, którzy liczyli się dla niego bardziej niż cokolwiek w świecie. Koniec końców, zarówno obaj mężczyźni, jak i ich bliscy zostali ocaleni przez uzbrojonych Charisjan pod wodzą urodzonego w Siddarmarku reformisty. Tamtego dnia wiele się wyjaśniło... nie wyłączając stanowiska Byrka Raimahna i jego dziadka. W efekcie Claitahn i Sahmantha Raimahnowie wzięli rodzinę Sailysa pod swoje skrzydła, obiecując przerzucenie wszystkich jej członków do Charisu, jak tylko znajdzie się

dostateczna liczba wolnych miejsc na pokładzie okrętu. Co zrozumiałe, Sailys Trahskhat wystąpił z szeregów lojalistów Świątyni, co w jego wypadku było decyzją ostateczną i nieodwołalną. - Nie widzę powodu, dla którego nie mieliby tego robić, Sailysie - odparł Raimahn po kolejnym łyku lury uchodzącej za herbatę, wzruszając ramionami. - Wiadomość przekazana Fyrmahnowi z pewnością wypadła przekonująco, a jemu samemu nie brak determinacji. Nie należy również zapominać, że Zielona Hala to jedyna droga przez Góry Szare na wschód od Przełęczy Hanymara. Jeśli więc nadchodzą od strony Hildermoss, po prostu muszą iść właśnie tędy. Do tego dysponujemy raportem ojca Ghartha mówiącym coś o posiłkach. Oczywiście ta akurat informacja nie jest sprawdzona, jednakże nie mam powodów sądzić, że ojciec Gharth się myli, a to wiedzie do wniosku, że większa liczba ludzi równa się większemu zapotrzebowaniu na żywność... - Uśmiechnął się blado. - No i nie wątpię, że ostatnia wycieczka Wahlysa dała mu się we znaki dostatecznie, aby zapragnął odegrać się na nas. Gdyby był dość bystry, spostrzegłby w porę haczyk, ale wiesz co, Sailysie? - Potrząsnął głową zwróconą w stronę podwładnego. - Nie wydaje mi się, żeby Fyrmahn okazał się wystarczająco bystry w tym wypadku. Trahskhat przytaknął skinieniem i obrzucił bacznym spojrzeniem kotlinkę. Wzrok miał bardziej zacięty niż Raimahn, a wyraz twarzy równie ponury jak otaczające ich szczyty. - I to mnie cieszy, sir - powiedział, spuszczając oczy na ruiny Kaprysu Brahdwyna. Bardzo cieszy... Raimahn też skinął głową, chociaż w głębi ducha wcale nie był taki pewien, czy podziela radość podwładnego w tym względzie. A przynajmniej nie był pewien, czy chce ją podzielać. Naoglądał się dość wyczynów wspomnianego Zhana Fyrmahna, aby wiedzieć, że ktoś taki jak on zajmuje szczytowe miejsce na liście osób, bez których świat byłby znacznie lepszy. Oczywiście nie pierwsze, gdyż to było zarezerwowane dla Zhaspahra Clyntahna, lecz z pewnością jedno z pierwszego półtuzina. Nie kto inny bowiem jak Fyrmahn ze swoją bandą, dowodzoną pospołu z jego kuzynem Mahrakiem Lohgynem, spalili Kaprys Brahdwyna i wyrżnęli jego mieszkańców. Rzekomo dlatego, że wszyscy byli reformistami, ohydnymi w oczach Boga, co było prawdą w odniesieniu zaledwie do trzech czy czterech rodzin w mieście. Wszakże Zhan Fyrmahn miał własne powody, by dążyć do eksterminacji rodzinyWahlysa Mahkhoma - i to zanim wielki inkwizytor wypowiedział wojnę Republice Siddarmarku.

Górale byli równie twardzi i samowystarczalni jak skały, na których się rodzili. Z tego, co Raimahn miał okazję zobaczyć do tej pory, wynikało, że solą tej ziemi są górnicy, aczkolwiek traperzy i myśliwi tacy jak Mahkhom i Fyrmahn nieraz ich przebijali. Dało się to zrozumieć, zważywszy, że w pogoni za zdobyczą zapuszczali się samotnie w głąb dzikich ostępów, nie mogąc liczyć na niczyją pomoc, w razie gdyby coś poszło nie tak. Dbali tylko o siebie, tylko na siebie liczyli, twardo stawiali czoło temu, co napotkali na swojej drodze, i zawsze spłacali zaciągnięte długi. Generalnie Raimahn był dla nich pełen szacunku, wszakże takie charaktery miały też swoją ciemniejszą stronę: przebaczenie nie przychodziło im łatwo, i to wbrew temu, co na ten temat miało do powiedzenia Pismo czy archanioł Bédard. W większości byli to ludzie mściwi, żądni rewanżu za wszelką cenę, gotowi toczyć waśń rodzinną czy inną całymi pokoleniami, byle sprawiedliwości - w ich mniemaniu - stało się zadość. To, co twierdził w tej sprawie Kościół Matka, nie miało dla nich najmniejszego znaczenia. Raimahn nie wiedział, co zapoczątkowało waśń między Mahkhomami i Fyrmahnami, jednakże był skłonny dać wiarę wersji opowiadanej przez niedobitków z Kaprysu Brahdwyna, mianowicie, że pierwszą ofiarą był dziad Wahlysa, który zginął w wyniku wypadku, który tak naprawdę wcale nie był wypadkiem. Chociaż dopuszczał do siebie myśl, że jest uprzedzony do Fyrmahna, za to bez powodu faworyzuje Mahkhoma, i że ten pierwszy bez wątpienia ma w głowie całkiem inną wersję tamtych wydarzeń. W każdym razie ów pierwszy „wypadek" pociągnął za sobą całą masę kolejnych i od tamtej pory w Zielonej Hali wydarzyło się dość zła, aby obie rodziny miały powody skakać sobie do gardeł przy każdej okazji, tłumacząc to chęcią wymierzenia sprawiedliwości. Tak przynajmniej wyglądało to od strony Zhana Fyrmahna, który dojrzał w Mieczu Schuelera zorganizowanym przez Inkwizycję szansę na zakończenie waśni rodowej raz na zawsze. Zapewne gdyby jej nie dostał, znalazłby sobie inną, ponieważ nienawistnicy i bigoci tacy jak on na ogół nie mieli problemu z tłumaczeniem własnych postępków. Ta jednak pasowała mu znakomicie, gdyż nosiła dodatkowo znamiona świętoszkowatości, skoro wszystkiemu przyświecał sam Kościół Matka i jego inkwizytorzy. Fyrmahn i jemu podobni nigdy nie poddawali się gniewowi i nienawiści sami z siebie, oni wiecznie spełniali swój obowiązek, bronili Kościoła i Boga Jedynego. A że przy okazji ginęły setki wieśniaków w jakiejś zabitej dechami wiosze w górach, cóż, taka widać była wola boża, a zresztą dranie z pewnością zasłużyli sobie na taki los. Szczególnie ci, którzy nosili nazwisko Mahkhom.

Ciekawe, czy Fyrmahn zastanowił się nad konsekwencjami swoich czynów... Raimahn rozmyślał nad tym nie raz, i to nie tylko w odniesieniu do Fyrmahna. Ciekawe, czy zdaje sobie sprawę, że zamienił każdego, kto wyszedł żywy z ataku na Kaprys Brahdwyna, w zaprzysiężonego reformistę, jakiekolwiek poglądy wyznawał ten człowiek wcześniej... A jeśli nawet to wie, czy się tym przejmuje? Czy jest świadom, że wszystko to jego wina? Czy może raczej swoim zwyczajem obwini innych, w tym wypadku Wahlysa? Najbardziej prawdopodobna odpowiedź brzmiała, że wini Mahkhoma i że jeśli czegokolwiek w ogóle żałuje, to tylko tego, że nie zastał Wahlysa w domu, kiedy wraz ze swymi ludźmizabrał się do równania miasteczka z ziemią. Przeciwny scenariusz lepiej by pasował do planów Fyrmahna, zwłaszcza że wtedy Mahkhom nie stałby się zalążkiem ruchu oporu w tej zapomnianej przez Boga, skutej lodem krainie zadziwiająco podobnej do piekła. Raimahn niemiał pewności co do tego, czy Mahkhom całym sercem opowiedział się po stronie reformistów; nie dało się bowiem wykluczyć, że podobnie jak Fyrmahn znalazł tylko świetny pretekst, by ciągnąć waśń rodową. W każdym razie Byrk Raimahn miał nadzieję, że chodzi ocoś więcej niż tylko zapiekłą nienawiść, ponieważ wyczuwał w Wahlysie dobrą duszę, zanadto przyzwoitą, aby zasługiwała na oddanie się we władanie Shan-wei za bezeceństwawyprawiane pod płaszczykiem spełniania woli bożej. Jakiekolwiek jednak kierowały nim powody i cokolwiek siedziało w duszy Wahlysa Mahkhoma naprawdę, niewątpliwie każdylojalista Świątyni w promieniu pięćdziesięciu mil musiał go przeklinać co noc, kładąc się spać. Arcybiskup Zhasyn jednak ma rację: zbieramy, co zasiejemy, szybciej, niż nam się wydaje, szybciej, niżbyśmy czasem chcieli... I po prawdzie nie mogę winić Wahlysa za to, co robi, choć widzę, że gniew i nienawiść wsiąkają coraz głębiej w to skaliste podłoże, sycąc się każdą ofiarą. Przestało mieć znaczenie, kto pierwszy podniósł rękę i na kogo, kto pierwszy utoczył krwi, podpalił stodołę. Nie ma nawet znaczenia, jak arcybiskup Zhasyn chce uleczyć rany miejscowych. Nie wiadomo bowiem, czy ktoś w ogóle przeżyje... Byrk Raimahn miał głowę pełną pytań i praktycznie ani jednej odpowiedzi, czego srodze żałował, gdyż wiedział, że w głębi ducha przypomina Wahlysa Mahkhoma - oraz Zhana Fyrmahna - bardziej, niżby sobie tego życzył. Właśnie dlatego siedział tu na mrozie, popijając stygnącą lurę i czekając na nadejście człowieka, którego miał zamiar zabić bez najmniejszych wyrzutów sumienia, gdyż mszcząc się za to, co spotkało Kaprys Brahdwyna, mścił się również za podpalenia, gwałty, mordy i tortury, jakie spotkały mieszkańców charisjańskiej dzielnicy Siddaru tamtego dnia, gdy spadł na nią Miecz Schuelera wbity przez

lojalistów Świątyni w plecy Republiki Siddarmarku. Co z tego, że nie będą to ci sami lojaliści Świątyni. Wystarczało mu, że tutaj, w Glacierheart, poleje się krew ich braci. Siedząc i rozmyślając tak w środku nocy, zaglądając we własne serce i niczego przed sobą nie tając, zrozumiał, czego boi się najbardziej ze wszystkiego - gdyby został w Siddarze, sam by się znienawidził, ponieważ opętałoby go takie pragnienie zemsty, że rzucałby się na każdego lojalistę Świątyni z gołymi rękami. Nie z powodu tego, co ów uczynił, lecz wyłącznie z powodu tego, kim jest. Na szczęście tutaj, w Górach Szarych, granice były jasno wytyczone, a ruiny obróconych w perzynę miejscowości wyraźnie wskazywały na tych, którzy powinni odpowiedzieć za swoje czyny. Tutaj wrogów poznawało się po tym, co robili, a nie po tym, co myśleli, i można było sobie wmawiać, że to, co robi się samemu, jest czymś więcej niż tylko aktem pustej zemsty; że własne czyny są czymś więcej niż tylko zadośćuczynieniem palącemu pragnieniu odpłaty. Że robiąc to, co robi, zapobiega nieprawościom w jakiejś innej mieścinie, którą inaczej spotkałby los taki sam jak Kaprys Brahdwyna, że dzięki niemu będzie na świecie mniej przemocy i nieszczęścia. Tutaj ktoś taki jak Byrk Raimahn mógł spuścić ze smyczy swoje demony bez obawy, że rozprawią się one na równi z winnymi i z niewinnymi. *** - No i jak? - zapytał Zhan Fyrmahn głosem przypominającym warknięcie. - Chyba w porządku - odparł Samyl Ghadwyn, przysadzisty przewodnik o szerokich barkach. - Mnóstwo śladów stóp. Naliczyłem też co najmniej półtuzin wyżłobień po płozach sań. Nikt do mnie nie strzelał. Tym razem. Wzruszył ramionami, na co Fyrmahn potarł zmarznięte policzki, nie odrywając spojrzenia od Zielonej Hali. Ścieżka przemykała się zachodnią stroną, prowadząc w górę przez jakąś milę, a niewielka rzeczka o nazwie Srebrny Kamień straszyła skutą sinozielonym lodem powierzchnią czterysta stóp od ich obecnej kryjówki. Oczy Fyrmahna były nie mniej zimne i nie mniej bezlitosne od lodu skuwającego powierzchnię rzeki, gdy rozważał treść przyniesionego mu raportu. Każdy członek jego bandy był z nim spokrewniony w taki czy inny sposób - inaczej się w górach nie dało - jednakże Ghadwyn zaliczał się zaledwie do dalekich kuzynów i zdaniem Fyrmahna nie był oddany całym sercem bożemu dziełu. Brakowało mu zapału, tego wewnętrznego ognia, którym powinien płonąć każdy prawdziwy syn Kościoła Matki, ale Fyrmahna najbardziej irytowało lekceważące podejście, jakby Samylowi na niczym naprawdę nie zależało.

Nie zmieniało to faktu, że Samyl był ich najlepszym tropicielem, nie ustępującym pod tym względem samemu Fyrmahnowi, i że miał pokłady cierpliwości większe od wszystkich pozostałych. - Nie podoba mi się to, Zhan - mruknął Mahrak Lohgyn tak cicho, że prawie niesłyszalnie pośród wyjącego wichru. - Te gnojki na pewno wiedzą, że nadchodzimy. - Co do tego jednego masz rację - odmruknął Fyrmahn, wyginając popękane i spierzchnięte wargi w parodii uśmiechu. Lodowe ogniki w jego oczach były odzwierciedleniem dymiącego płomienia palącego się w jego czarnym sercu. Mahkhom z paroma podległymi mu zabijakami ukradli żywność potrzebną Fyrmahnowi i jego rodzinie do przeżycia paru ostatnich pięciodni zimy. A najpierw jeszcze zmasakrowali eskortę konwoju z żywnością. Żaden strażnik nie przeżył spotkania z tym łachudrą, a co więcej, było jasne, że kilku dostało się do niewoli, gdzie następnie skończyło z poderżniętym gardłem. No ale czego innego spodziewać się po heretyku? Który w dodatku nosi nazwisko Mahkhom? Trza ich było wybić do nogi już pokolenie temu! Wszyscy co do jednego to nędzni tchórze, tchórze i hipokryci, jakich mało! Ogień w jego oczach zapłonął żywiej na wspomnienie tego, jak kobieta Mahkhoma błagała o ocalenie jej dzieci, gdy zdzierali z niej ubranie i ciągnęli ją do stodoły. Głupia suka nie miała pojęcia, że bachory od dawna nie żyją. Fyrmahn żałował tylko tego, że nie widział miny Mahkhoma, gdy ten wrócił do domu i zobaczył, co zostało z jego rodziny. Z gnid wyrastają wszy, pomyślał, chyba że się je wypali żywym ogniem! Co do tego ojciec Failyx ma całkowitą rację! - Mogli dojść do wniosku, że nie damy rady za nimi podążyć - powiedział na głos po chwili milczenia. - Schueler jeden wie, że uśmiercili wystarczająco wielu z nas, kradnąc zapasy. Jeśli jakimś cudem nie dowiedzieli się o posiłkach, na pewno myślą, że byliśmy w stanie tylko wleźć do jakiej dziury i tam zdechnąć... - Słysząc te słowa, Lohgyn zacisnął szczęki, a Fyrmahn zaraz przeklął się w duchu. Styvyn - brat Lohgyna - był jednym z zabitych strażników, a ojciec Failyx zmówił modlitwę nad nieszczęsnym, zabiedzonym ciałkiem jego najmłodszej córki niedługo przed tym, zanim wyruszyli na tę wyprawę. Wybacz, Mahrak - dodał nieumiejętnie, sięgając do ramienia kuzyna. Lohgyn nie odpowiedział w żaden sposób, ale Fyrmahn dałby sobie głowę uciąć, że usłyszał trzask napiętych mięśni stężałego z gniewu mężczyzny. Po dłuższej chwili zagadnięty skinął płytko, krótko.

- Możesz mieć rację - powiedział, ignorując zarówno przeprosiny, jak i wywołany nimi ból. - Mimo to coś nie daje mi spokoju... Z całym szacunkiem dla Samyla, ktoś mógł go zauważyć. Ghadwyn znowu wzruszył ramionami. W jego spojrzeniu błysnęła złość na insynuację, że ktoś spostrzegł, jak się podkrada, jednakże pomimo wszystkich swych wad był także realistą. A nie dało się wykluczyć, że po drugiej stronie znalazł się tropiciel równie uzdolniony jak on sam... Ktoś, kto był świadom ceny, jaką przyjdzie zapłacić całej grupie choć za chwilę nieuwagi. - Gdyby ktoś go widział, nie stałby tu teraz z nami - rozsądził sprawę Zhan Fyrmahn tylko leżałby gdzieś w śniegu z bełtem w piersi albo nożem w plecach. - Obnażył zęby w przerażającym grymasie. - Bo chyba nie sądzisz, że ci dranie odmówiliby sobie przyjemności zabicia choć jednego z nas? Lohgyn zmarszczył czoło. Fyrmahn dobrze gadał: ludzie Wahlysa Mahkhoma udowodnili już, z jaką przyjemnością rozprawiają się z lojalnymi synami Kościoła Matki, którzy mieli tego pecha i wleźli im w pole widzenia. Szanse na to, że nie zabiliby któregoś z nich, gdyby tylko mieli okazję, były równe szansom na to, że oni puściliby żywego przebrzydłego reformistę. Lecz mimo to... - Wciąż się zastanawiam, czy to przypadkiem nie jakiś podstęp... - rzekł w końcu. - Co będzie, jeśli faktycznie widzieli Samyla i tylko chcą nam wmówić, że wycofali się do Szczytowiska. - Twoim zdaniem zastawili na nas pułapkę? - Coś w tym stylu... - potaknął Lohgyn. - Jeśli czają się tam zasadzeni na nas wysoko w górach z naszykowanymi arbalestami, mogli celowo odpuścić Samylowi, żeby złapać w potrzask większą liczbę dobrych ludzi. Fyrmahn potaknął tym słowom z wyraźną niechęcią. - Być może masz rację. Ale jeśli nie sugerujesz, abyśmy podkulili ogony pod siebie i wycofali się, szorując brzuchami po ziemi, będziemy musieli coś zrobić, żeby się przekonać, jak wygląda prawda. W przeciwnym razie wrócimy do obozu z pustymi rękami. Lohgyn zmrużył oczy i zrobił taką minę, jakby chciał ostro zareagować, jednakże tylko zaczerpnął głęboko tchu i wzruszył ramionami. Tymczasem Fyrmahn odwrócił się i zapatrzył w górę na pnącą się stromo ścieżkę. Istniała inna droga wiodąca do Kaprysu Brahdwyna. Szlak Khanklyna był jednak długi i okrężny. Pokonanie go zajęłoby im trzy dni, a najpewniej nawet cztery, zważywszy na warunki pogodowe i skutki niedożywienia w ostatnich pięciodniach. Zakładając, że raporty

donoszące o ucieczce grupy Mahkhoma w stronę Szczytowiska ze skradzionymi zapasami jedzenia nie kłamały, wróg byłby w trzech czwartych drogi - mimo że ciągnął ze sobą kotwicę w postaci kobiet i dzieci - zanim grupa Fyrmahna zdążyłaby mu przeciąć drogę. Poza tym szlak Khanklyna był zbyt stromy i niebezpieczny, aby można było tamtędy ciągnąć sanie. Gdyby z niego skorzystali, mogliby z odbitej żywności zabrać tylko to, co by unieśli na własnych grzbietach... A wcześniej nie mogliby liczyć na wsparcie przyjaciół z nizin. Z drugiej strony, jeśli obawy Lohgyna miały podstawy i faktycznie była to zasadzka... Cóż, ojciec Failyx ma racją nie tylko w tej jednej sprawie, pocieszył się w myślach Fyrmahn. Czasami służba Bogu pociąga ryzyko, lecz nawet wtedy - zwłaszcza wtedy - ci, którzy zginą w trakcie jej pełnienia - mogą być pewni, gdzie ich dusza wyląduje na wieczność. - Dobrze odezwał się wreszcie na głos. - Mahraku... Porucznik Tailyr jest jakieś tysiąc stóp stąd. Poślij tam jednego ze swoich chłopców, niech go tutaj sprowadzi. Lohgyn machnął na jednego z podwładnych, który zaraz szybko zniknął za najbliższym zakrętem ścieżki. Wtedy Fyrmahn odwrócił się do obu kuzynów. - Ojciec Failyx nie bez powodu posłał Tailyra przodem - oznajmił ponuro. - Oto, jak przedstawia się plan... *** - Wygląda na to, sir, że miał pan rację - rzekł Sailys Trahskhat, zezując w okularcharisjańskiej lunety. Leżeli obaj z Raimahnem na grubej warstwie puszystego śniegu. Opuścili swoją kryjówkę w pobliżu spalonego miasta już jakiś czas temu, jak tylko nadeszły pierwsze raporty. - Tam w dole to grupa Fyrmahna, na mur. Byrk Raimahn kiwnął głową. Osobiście nigdy nie spotkał ani nawet nie widział Fyrmahna na oczy, jednakże nasłuchał się dość jego opisów, aby rozpoznać go nawet z takiej odległości. Nie dało się pomylić z nikim innym tej zmierzwionej rudej brody i opaski na lewym oku. Raimahn poczuł dreszcz podniecenia przebiegający mu po plecach. Spokojnie, Byrk... - napomniał się w duchu. Nie zapomnij, co zawsze mówił ci dziadek... - Tak, na to wygląda - potwierdził na głos, dziwiąc się własnemu opanowaniu. Wszakże mój dziadek ścigał w swoim życiu niejednego pirata. I przy każdej okazji powtarzał mi, że najgorsze, co może człowieka spotkać, to złapać w zasadzkę kogoś, kto jest świadom tego, że został zwabiony w pułapkę. - Zgoda - potaknął Trahskhat, odkładając lunetę na ziemię i gołym okiem spoglądając na ścieżkę w dole, upstrzoną wieloma ciemnymi punkcikami. - Ci tam nie posuwają się naprzód tak, jak byśmy sobie tego życzyli, prawda?

- Z pewnością nie tak prędko, jak byśmy sobie tego życzyli - potwierdził Raimahn z namysłem, po czym wolno skinął brodą w stronę plamy, która w rzeczywistości musiała przedstawiać grupę od sześćdziesięciu do siedemdziesięciu zbrojnych. - To tam za bardzo przypomina zbrojną awangardę. Lepiej zorganizowaną i wyposażoną niż wszystko, co do tej pory wypatrzył Wahlys. Mamy dowód na przejaw taktyki: wysłany przodem zwiad oczyszcza trasę dla reszty, która wcale się nie porusza. I moim zdaniem nie drgnie dopóty, dopóki Fyrmahn nie usłyszy od swoich zwiadowców, że droga stoi przed nimi otworem. Niewykluczone, że mamy do czynienia z owymi posiłkami, o których krążyły plotki... Tak czy owak zakrawa mi to na zdyscyplinowany oddział, a to mówi samo za siebie. - Hm - mruknął Trahskhat, składając głowę na skrzyżowanych na ziemi ramionach. To niedobrze, co nie? - Mogłoby być gorzej - wzruszył ramionami Raimahn. - Frymahn mógł wysłać wszystkich okrężną trasą. - Właśnie - podchwycił Trahskhat. - A tak przynajmniej nasz proch nie pójdzie całkiem na zmarnowanie, co nie? - Na to się nie zanosi. Wprawdzie wolałbym, żeby Fyrmahn był kawałek bliżej, no ale ani przez moment nie mieliśmy nadziei na schwycenie wszystkich naraz. Zresztą i tak zależy nam, aby ktoś zaniósł wiadomość drogiemu ojczulkowi Failyxowi, mam rację? - Tak jest, sir! - Trahskhat potwierdził głosem równie ochoczym jak jego spojrzenie. Na tym zależy nam najbardziej! *** Zhan Fyrmahn przyglądał się, jak wysłany przezeń przodem oddział skrada się w górę zbocza. Niespecjalnie przepadał za porucznikiem Zhakiem Tailyrem. Człowiek ten - jak wszyscy ludzie z nizin - gardził góralami, a do tego mówił z nieznośnym dla uszu wyrafinowanym akcentem typowym dla mieszkańców Granicznych Krain. Fyrmahn był lojalnym synem Kościoła Matki i pałał szczerą nienawiścią do heretyckich sług Shan-wei jak mało kto, jednakże ilekroć słyszał tę charakterystyczną mowę, miał kłopoty z przekreśleniem w pamięci wielopokoleniowej nienawiści dzielącej mieszkańców Siddarmarku i Granicznych Krain. Mimo wszystko nie mrugnął nawet okiem na widok Tailyra, gdy ten się pojawił. Bynajmniej nie z powodu osobistej sympatii, którą by czuł do niego - gdyż to byłoby potężne rozminięcie się z prawdą - lecz dlatego, że porucznik stał na czele trzystuosobowego oddziału ochotników sunących od strony Marchii Zachodniej z zamiarem dołączenia do ojca Failyxa.

Oczywiście ucieszyłby się znacznie bardziej, gdyby nowo przybyli mieli ze sobą zapasy jedzenia, a nie tylko puste brzuchy, aczkolwiek miłą niespodzianką było dlań to, że ci mieszkańcy nizin nie okazali się takimi głodomorami, na jakich wyglądali, i skarżyli się na okrojone racje znacznie mniej, niż można się było spodziewać w tych okolicznościach. Do tego Tailyr był doświadczonym oficerem straży świątynnej. To nic, że wyćwiczona na poligonach taktyka nie miała większego zastosowania w tym surowym górzystym rejonie taki oddział był widomą oznaką poparcia Kościoła Matki i zaczątkiem oddziału piechoty z prawdziwego zdarzenia. Wyruszając do Kaprysu Brahdwyna, zabrał ze sobą pięćdziesięciu ludzi, ponieważ liczył się z możliwością oporu na miejscu. Teraz zaś miał okazję wykorzystać ich do innych celów. Właśnie dlatego poruszali się mozolnie w górę zbocza, sunąc za dwudziestką członków jego klanu. Ghadwyn raz jeszcze zajął pozycję na czele, jakieś pięćdziesiąt jardów przed pozostałymi. Taka odległość dopuszczała użycie arbalestów w razie potrzeby, a zarazem ograniczała ryzyko wpadnięcia całej kompanii w pułapkę. Raimahnowi nie uśmiechała się perspektywa narażenia dwóch dziesiątek swoich ludzi, jednakże wiedział, iż tropiciele i myśliwi poradzą sobie w takim terenie lepiej niż zawodowi żołnierze pochodzący z nizin. Tak czy owak, ktoś musiał iść pierwszy i nawet jeś... CHRUUUP!... Samyl Ghadwyn w życiu nie słyszał podobnego dźwięku, który teraz rozlegał się zwielokrotnionym echem odbijającym się od nagich skalnych ścian, płosząc ptaki i wyverny, które ulatywały prosto w niebo z przeraźliwym piskiem. Duża, obło zakończona kula kaliber .48 była tylko nieco mniejsza od standardowego pocisku używanego w charisjańskich strzelbach, lecz i ona wystarczyła, aby niemal odjąć głowę idącemu na przedzie zwiadowcy. Spadła na niego niczym obuch młota - z góry i od tyłu - rzucając ciało na ziemię twarzą naprzód i z jedną ręką zwieszoną leniwie za krawędź ścieżki, pod którą lśniła zamarznięta rzeka. Fyrmahn wzdrygnął się na ten ostry, przenikliwy, raniący uszy suchy wystrzał. Ponieważ ani na moment nie odrywał spojrzenia od Ghadwyna, widział wyraźnie, jak jego kuzyn pada, i natychmiast domyślił się, że ten zginął na miejscu, zanim jeszcze dotknął podłoża. Nie tracąc czasu, oderwał oczy od padających zwłok i potoczył wzrokiem dokoła, szukając kryjówki zasadzonego na nich strzelca. Wprawdzie żaden z jego podwładnych nie miał na wyposażeniu skałkówki, a i on sam nigdy nie trzymał w dłoni strzelby, wszakże bez trudu rozpoznał odgłos wystrzału i skojarzył go z bronią typową dla reformistów z nizin.

Mimo wszystko nie pojmował, jakim cudem komukolwiek udało się podkraść tak blisko, aby oddać zabójczy strzał... Choć sam nigdy nie strzelał, był świadom zawodności tej diabelskiej broni i nie słyszał o przypadku celnego strzału do człowieka z odległości większej niż sto jardów, a przecież nikt nie miał prawa podkraść się do ścieżki dość blisko, aby... - Shan-wei! - zaklął nagle. Nieoczekiwanie w oddali wyrosła sylwetka wyprostowanego mężczyzny, który bez najmniejszych obaw przeładowywał na widoku swą zabójczą broń. Znajdował się co najmniej czterysta jardów ponad poziomem ścieżki - i martwym ciałem Ghadwyna - a poruszał się nieśpiesznie, z arogancką pogardą osoby wiedzącej, iż znajduje się poza wszelkim niebezpieczeństwem i zasięgiem nawet najskuteczniejszej broni wroga. Fyrmahn był za daleko, aby rozróżnić więcej szczegółów, ale miał pewność, że to, co trzymaw rękach tamten mężczyzna, jest za długie - i za zgrabne - aby miał do czynienia ze skałkówką. A przecież nie mogło być niczym innym, prawda?... Aczkolwiek nawet Fyrmahnsłyszał plotki o tak zwanych muszkietach czy też karabinach heretyków, które to plotki zgodnie potwierdzali porucznik Tailyr pospołu z ojcem Failyxem. Wszelako schuelerytazaklinał się, że schizmatycy mogą mieć co najwyżej parę sztuk nowoczesnej broni, a i to wyłącznie w Siddarze! Niemożliwe, aby ten apostata Stohnar wysłał spory zapas do dziczy Glacierheart, wiedząc, że nim nadejdzie wiosna, będzie potrzebował dosłownie każdej sztuki sprawnej broni. A zresztą nawet gdyby z jakiegoś powodu postanowił się rozstać z cennymi nabytkami, nie było takiej możliwości, aby je przerzucić tutaj w tym tempie - nie w samymśrodku zimy! Wszystkie te myśli przemknęły mu przez głowę błyskawicznie, zanim rozległ się kolejny podobny wystrzał, dobiegający gdzieś z zaśnieżonych kamienistych wyżyn. Buchnął dym, ujawniając pozycję strzelca - najwyraźniej znajdującego się dwadzieścia czy trzydzieści jardów w bok od pierwszego - a moment później runął na ziemię zamykający kolumnę Fyrmahna człowiek niosący arbalest. Kula trafiła go w bark. Mężczyzna wił się w śniegu, plamiąc biel czerwienią swojej krwi, kiedy rozległy się dalsze strzały. Dziesiątki strzałów równocześnie! W rzadkim górskim powietrzu ich odgłos przypominał nieco uderzenia pięści. Fyrmahn przyglądał się bezradnie rozgrywającej się w oddali masakrze pośród jego awangardy i mógł co najwyżej zgrzytać zębami z wściekłości. Czworo jego krewniaków przeżyło początkowy ostrzał, wszelako stanowili łatwy cel na oblodzonej wąskiej ścieżce nie dającej możliwości schronienia przed śmigającymi kulami. Najszybszemu udało się przebiec trzydzieści jardów, nim dosięgnął go zabójczy pocisk. Pozostali umknęli co najwyżej dwadzieścia.

Frymahn klął w żywy kamień, zaciskając pięści i przyglądając się, jak ranni wiją się z bólu lub ostatkiem sił czołgają w stronę głównych sił. Z takiego dystansu nie słyszał ich jęków i krzyków, i był z tego zadowolony, niestety nie musiał niczego słyszeć. W zupełności wystarczał sam widok ich cierpienia. I suche wystrzały posyłające w dal śmiercionośne kule, wyłuskujące jedna po drugiej ostatnie ofiary, aż wreszcie wszyscy leżeli równie nieruchomi jak Ghadwyn. Oddział Tailyra stanął jak wryty z chwilą rozpoczęcia ostrzału. Żołnierze najwyraźniej byli równie zaskoczeni jak Fyrmahn, jednakże szybko otrząsnęli się z pierwszego szoku i zrozumieli, że piki i arbalesty na oblodzonym szlaku nie są żadną obroną przeciwko strzelbom. Jak jeden mąż okręcili się na pięcie i biegiem ruszyli ścieżką z powrotem. Fyrmahn odetchnął z ulgą dopiero wtedy, gdy zobaczył, że umknęli za najbliższy zakręt, dzięki czemu znaleźli się spory kawałek drogi - ziemi, skały i kamienia - od przeklętych strzelców. Tyle dobrego, że nie grożą nam dalsze straty... Fyrmahn wypuścił z płuc długo wstrzymywane powietrze i złożył w duchu nienawistną obietnicę, że porachuje się z Mahkhomem i przeklętymi sługami Shan-wei, odpłacając im z nawiązką za to, co uczynili jego ludziom tego dnia. Nawet heretycy nie mogli dysponować wystarczającą ilością broni, aby opierać się długo lojalnym synom Kościoła. Zhan Fyrmahn poprzysiągł, że gdy nadejdzie dzień pomsty, nauczy tych drani, jaki jest koszt schizmy i apostazji. Do tego czasu jednak... Koniec świata zaskoczył go w pół myśli. Zatoczył się do tyłu i przewrócił na plecy z wyrazem przerażenia w oczach, podczas gdy w uszach wciąż rozbrzmiewało echo złowróżbnego wystrzału. Nie, wróć, to nie był jeden wystrzał, lecz cała ich seria, rozdzierająca górską ciszę raz po raz, czemu wtórowały krzyki wziętych przez zaskoczenie ludzi Tailyra. A więc to była zasadzka... - pomyślał Fyrmahn, czując ogarniające go zdrętwienie. Spod półprzymkniętych powiek widział, jak odległe zbocze rozbłyska co rusz czerwonoczarnym pióropuszem ognia i dymu, to tu, to tam. W powietrzu wirowały odłamki skał i wzniecony śnieg. Rozdzierającej uszy kakofonii towarzyszyły rozbłyski ciągnące się na długości stu pięćdziesięciu jardów, może więcej. Nie każdy ładunek był równie potężny, lecz wszystkie zostały rozmieszczone z wielką starannością i pomyślunkiem. Zlewające się ze sobą eksplozje zaczęły przypominać przetaczający się grzmot... do którego wkrótce dołączył ogłuszający huk i ryk osuwającej się śnieżnoskalnej lawiny, jakby sam Langhorne uwolnił Rakurai...

Lawina spowiła ponad milę górskiego szlaku wraz z prawie pięćdziesięcioma krewnymi Fyrmahna. Ani jego, ani ich ciał nie znaleziono, podobnie jak nieznane pozostały miejsca pochówku ochotników pod wodzą porucznika Zhaka Tailyra. *** - Myśli pan, że wiadomość do nich dotarła? - zapytał Sailys Trahskhat,podziwiając szarobury tuman wzniecony nad Zieloną Halą. - Och, sądzę, że tak - odparł Byrk Raimahn cicho. - Sądzę, że tak... .IV. PAŁAC W TELLESBERGU KRÓLESTWO STAREGO CHARISU IMPERIUM CHARISU Sharleyan Ahrmahk stała na wprost swego męża w jaskrawej plamie światła słonecznego. Ciepły wietrzyk harcował po tarasie pałacu, szeleszcząc zakończonymi kolcami liśćmi niewysokich drzew i rosnącymi wokół nich tropikalnymi kwiatami. Wysoko w górze, wśród baldachimów prawiepalm, ścigała się para pajęczomałpek. Zwierzęta wydawały przenikliwe zgrzytliwe dźwięki, jakby sobie ubliżały, a ich głosy niosły się daleko, choć tłumił je wiejący w przeciwnym kierunku wiatr. Nieco bliżej, na konarze ozdobnej cukrojabłoni zasadzonej pośrodku tarasu, siedziała niesamowicie kolorowa, wyniosła papuga, ignorująca obecność ludzi w swoim królestwie i rozczesująca zakrzywionym dziobem pióra. Cesarz i cesarzowa mogli więc w spokoju cieszyć uszy świergotem ptaków i popiskiwaniem wyvern przelatujących hen na niebie. Następczyni tronu Alahnah leżała w przypominającej hamak płóciennej kołysce wyszywanej w rodowe herby, a będącej ubiegłorocznym podarunkiem od załogi HMS Gwiazda Zaranna. Ścieg naniesiony ręką okrętowego żaglomistrza zawstydziłby niejedną hafciarkę, a prezent był tym milszy sercu Sharleyan, że niosła go cała załoga, a kapitan Kahbryllo wręczył go jej osobiście, ponieważ malutka księżniczka sama nie mogła jeszcze przyjmować darów od swych poddanych. Oczywiście w pałacu cesarskim znajdowało się wiele znacznie odpowiedniejszych dla następczyni tronu kołysek - niejedna z nich była istnym dziełem sztuki rękodzielniczej wszakże żadna nie znaczyła dla Sharleyan tyle, co ta płócienna. Alahnah nie przejmowała się jeszcze takimi sprawami, lecz i ona najwyraźniej polubiła swoje nowe łóżeczko już w momencie, gdy ukołysało ją do pierwszego snu na pokładzie statku. Marynarze okazali się zapobiegliwi i naddali materiału, aby księżniczka nieprędko wyrosła z kołyski. Również

teraz, w wieku czternastu miesięcy, nadal miała w niej sporo miejsca i spała słodko, wydając rozkoszne dźwięki przez sen, podczas gdy Hairyet Saltair, jedna z jej opiekunek, zastępowała ruch statku zwykłym ręcznym kołysaniem. Samotny gwardzista o szafirowym spojrzeniu - major cesarskiej straży - stał u stóp niskich schodków wiodących na taras z ogrodu poniżej. Drugi strażnik, starszy, lecz w stopniu zaledwie sierżanta, pełnił wartę u kołyski księżniczki. O dziwo, obecność obydwóch tylko podkreślała spokój tej chwili. Być może dlatego, że nieopodal, na tym samym tarasie, na którym stała para cesarska, przebywał siwowłosy mężczyzna w lamowanej na pomarańczowo sutannie znany z tego, że wprowadzał spokojną atmosferę wszędzie, dokąd się udał. - Zapewniam cię, że wiele osób będzie utrzymywało... naturalnie po fakcie i wyłącznie wtedy, gdy ich zdaniem nie będziemy tego słyszeli... iż wszystko powinno było się odbyć w pałacu, a ściślej rzecz ujmując, w sali tronowej - powiedział Cayleb, obejmując Sharleyan jedną ręką w pasie i nie spuszczając oczu ze ścieżki wijącej się wśród zieleni. - Do tego ludzie będą wymyślać różnorakie powody wynikające z racji stanu, przemawiające za tym, że tak właśnie byłoby lepiej. Zresztą sama o tym wiesz. - Naturalnie - potaknęła Sharleyan. - Tyle że z drugiej strony wszystkie te „powody" da się określić mianem... jakiego to uroczego określenia użył Zhan zaledwie wczoraj?... Gówno prawda?... a tak naprawdę będzie chodziło o to, że nie zostali zaproszeni na uroczystość pomimo swego wysokiego urodzenia. Przypuszczam, że trzeba by mu zakazać używania takiego języka, choć muszę też przyznać, że to akurat wyrażenie jest nad wyraz adekwatne w pewnych sytuacjach. - Ja to wiem. Ty to wiesz. Ba, nawet oni o tym wiedzą. Jednakże nic z tego nie zamknie im ust. W gruncie rzeczy sprawa byłaby prostsza, gdyby istniały jakieś rozsądne argumenty przeciwko naszemu pomysłowi. - Dobrze, już dobrze... - starał się załagodzić sytuację Maikel Staynair. - Jestem pewien, że niepotrzebnie się zamartwiacie. Skoro macie tyle wątpliwości, sprawię, że rozczarowanie osób, o których mówicie, będzie mniejsze, niż się obawiacie. Ha, jeśli to wam polepszy humory, mogę nawet udzielić im napomnienia z ambony w najbliższą środę. - Taaa, już to widzę, jak coś takiego zmniejszyłoby nasze kłopoty - przewrócił oczami Cayleb. - Chyba lepiej byłoby zacząć rozsiewać plotki o katach ostrzących topory... - Podobne krwawe zamiary raczej nie nastawią poddanych przychylnie do waszych cesarskich mości - zauważył Staynair.

- A kto powiedział, że ja chcę ich nastawić przychylnie? Mnie wystarczy, że się przymkną! Staynair zachichotał, co zmusiło Cayleba do przećwiczenia na nim teatralnego marsa. - Maikelu, nie zachęcaj go, proszę - odezwała się Sharleyan. - Ja? Ja go zachęcam? - Staynair pokręcił głową z dezaprobatą na podobne podejrzenie rzucone na jego osobę. - Cóż za niedorzeczność! - Właśnie, że nie... - Cesarzowa klepnęła go we wciąż dobrze umięśnione ramię. Obaj czerpiecie z tego taką samą przyjemność. Co, zważ, proszę, na moją dyplomację, równa się stwierdzeniu, że obaj jesteście siebie warci. - Nieprawda! - zaprzeczył z oburzeniem Cayleb. - Jak możesz w ogóle tak myśleć! Ja jestem znacznie gorszy od arcybiskupa i ciężko nad tym pracuję... Tym razem to Sharleyan przewróciła oczami, lecz zanim zdążyła coś odpowiedzieć, przerwano im. - Merlin! Wrzask dobiegł zza zakrętu ogrodowej ścieżki, zanim wyłonił się zza roślinności hałasujący człowiek - aczkolwiek różnica w czasie nie była wielka. Młodzik ruszył przed siebie pędem, po czym, gdy już się znajdował parę stóp przed gwardzistą, odbił się obiema nogami od ziemi i rzucił prosto w ramiona szafirowookiego seijina. Uczynił to bez cienia strachu, mając zupełną pewność, że zostanie schwytany w locie. I rzeczywiście tak się stało do wtóru śmiechu Merlina. - Też się cieszę, że cię widzę, wasza wysokość - rzekł seijin niskim głosem. - Choć muszę stwierdzić, że daleka morska podróż w niczym nie przydała ci książęcej godności. - Ty chcesz chyba powiedzieć, że nie zachowuję się jak należy - odparł młodzik, chwytając mężczyznę mocno za szyję, aby odchylić się niebezpiecznie do tyłu i spojrzeć w szafirowe roześmiane oczy. - Jeśli nawet tak jest, nic mnie to nie obchodzi. - Zadarł nos i pociągnął nim ostentacyjnie. - Mairah twierdzi, że zachowuję się znacznie lepiej niż jej pasierbowie, a w końcu jestem księciem i od czasu do czasu mogę robić, co mi się podoba. - Jakoś nie wierzę, że powiedziała to hrabina Hanth, wasza wysokość - rzekł Merlin, sadzając sobie młodzika na lewym opancerzonym ramieniu w tej samej chwili, gdy zza zakrętu wyłoniła się reszta książęcego orszaku. - Biorąc małą poprawkę na kwestię interpretacji, seijinie - powiedziała zamiast powitania hrabina Hanth - można przyjąć, że słowa te nie są zbyt odległe od tych, które wypowiedziałam w chwili słabości. Nawiasem mówiąc... sądzę, że przydałoby księciu godności, gdybyś jednak odstawił go na ziemię.

- Jak sobie życzysz, pani - odrzekł Merlin z ukłonem, po czym schylił się bardziej, pozwalając chłopcu zeskoczyć z ramienia. Daivyn posłał mu szeroki uśmiech, na co gwardzista zmierzwił chłopięce włosy i nie przestając się uśmiechać, przeniósł wzrok na księżniczkę Irys i hrabiego Corisu. - Jak widzę, dotarliście wszyscy cali i zdrowi - zauważył. - Zupełnie jak ty, majorze... - Irys uśmiechnęła się doń niemal tak samo szeroko jak jej brat przed chwilą, ogarniając wzrokiem jego nowe dystynkcje. - Przyznam jednak, że aż do tej pory nie miałam pewności, czy jeszcze kiedyś się zobaczymy. Ale skoro tak się stało, pozwól, że ci podziękuję. - Położyła mu dłoń na ramieniu, poważniejąc na twarzy. - Dziękuję, Merlinie. Za uratowanie życia mnie i jemu... - Drugą dłoń położyła na ramieniu brata. Merlin Athrawes przez moment wpatrywał się w piwne oczy księżniczki, po czym ponownie się ukłonił, tym razem nawet głębiej. - Służba to dla mnie zaszczyt - oświadczył. - A wasz widok w tym miejscu, jak również świadomość, że niektórzy... - przeniósł spojrzenie na Daivyna - urośli o całe trzy cale od ostatniego spotkania, to dla mnie największa nagroda. - Tymczasowo jest to wszystko, na co możesz liczyć z naszej strony - szepnęła Irys. Mam jednak nadzieję, że kiedyś to się zmieni... - Proszę nie zaprzątać sobie tym głowy, wasza wysokość. - Dziękuję. - Uśmiechnęła się znowu, słysząc szczerość bijącą z jego głosu i co ważniejsze, dostrzegając jego otwarte spojrzenie, gdy nie przestając szczerzyć się od ucha do ucha, spoglądał z radością na Daivyna. - Mimo wszystko to dla mnie ważne, abyśmy oboje... ja i Daivyn... pokazali przed całym światem, jak bardzo jesteśmy wdzięczni za pomoc. Merlin skłonił tylko głowę, zanim odwrócił się w stronę tarasu, prowadząc przybyłych na stopnie wiodące do pałacu cesarskiego. Nareszcie Irys znalazła się oko w oko z najpotężniejszymi władcami Schronienia nawet jeśli ci akurat w tym momencie nie zdawali sobie z tego sprawy. Oboje byli kilka lat starsi od niej, aczkolwiek nadal niesamowicie młodzi, wziąwszy pod uwagę, ile zdążyli już dokonać - narobienia sobie mnóstwa wrogów nie wyłączając. Cayleb Ahrmahk był wyższy, niż się spodziewała, i może nieco szerszy w barkach, niż sobie wyobrażała, chociaż wzrostem wciąż ustępował Merlinowi. Na jego piersi pobłyskiwał złoty łańcuch wysadzany szmaragdami, jedno z insygniów królewskich Starego Charisu. Czubek głowy Sharleyan Ahrmahk ledwie sięgał jego ramienia, a jej zgrabna smukła figura w niczym nie wskazywała na to, że rodzina cesarska nie tak dawno się powiększyła. Jej jedwabiste włosy upięte prostym złotym otokiem misternej ażurowej korony były tak czarne, że promienie słońca zdawały się z nich wydobywać błękitnawe rozbłyski. Oczy cesarzowa miała

brązowe, tak samo jak jej małżonek, natomiast nos ostro zarysowany i nieco haczykowaty, na pewno zaś świadczący o wielkiej determinacji. Nie była klasyczną pięknością, lecz zdaniem Irys w niczym to nie przeszkadzało. Przy tej inteligencji i tej naturze, wyzierających z jej roziskrzonych oczu wbitych teraz w przybyłe rodzeństwo, nadmierna uroda byłaby czczym zbytkiem. Przez parę chwil przyglądały się sobie wzajemnie, po czym Irys pierwsza zaczerpnęła głęboko tchu i uścisnęła lekko ramię Daivyna, na którym wciąż trzymała dłoń. Chłopiec odwrócił się i posłusznie podreptał za nią w stronę tarasu. Jednakże spojrzenie mu pociemniało, a mięśnie barku stężały, choć Irys nadal emanowała spokojem i opanowaniem i tylko ktoś, kto znał ją bardzo dobrze, mógłby się domyślić burzy uczuć za jej piwnymi oczami. Za rodzeństwem kroczył dostojnie Phylyp Ahzgood, hrabia Corisu, trzymając się pół kroku za księżniczką. Wyraz twarzy miał równie flegmatyczny jak ona, gdy całą trójką zbliżali się do pary cesarskiej. Dotarłszy do stopni, wspięli się na nie i weszli na taras, gdzie hrabia Corisu i Daivyn skłonili się nisko, natomiast Irys wdzięcznie dygnęła. Zaraz jednak trójka Corisandczyków wyprostowała się i z poważnymi minami popatrzyła w oczy cesarzowi i cesarzowej. - Witaj w Tellesbergu, książę - odezwał się po krótkim milczeniu Cayleb, spoglądając prosto w oczy chłopca. - Oboje z małżonką zdajemy sobie sprawę, że zarówno ty, jak i twoja siostra możecie żywić poważne obawy... - Uśmiechnął się nieznacznie. - Między innymi z tego powodu postanowiliśmy, że powitanie odbędzie się tutaj zamiast w bardziej formalnych okolicznościach. - Podniósł na moment wzrok, obrzucając spojrzeniem księżniczkę i hrabiego, po czym znów popatrzył na Daivyna. - Sytuacja jest

niezmiernie...

skomplikowana.Mam świadomość, że twoje życie zostało wywrócone do góry nogami, że przydarzyły ci się niepokojące rzeczy... tobie i twojej siostrze też. Z całą pewnością byłeś za młody na większość z nich. Podobnie jak mój kuzyn Rayjhis był za młody na to, co go spotkało... To doprawdy tragiczne, że świat jest skonstruowany w sposób dopuszczający przydarzanie się różnych złych rzeczy osobom na nie za młodym... Mój ojciec i ja byliśmy wrogami twego ojca - podjął cesarz po chwili przerwy głosem nie mniej pewnym niż wcześniej, a książę Daivyn znalazł w sobie dość odwagi, aby z nie mniejszą pewnością siebie odpowiedzieć na cesarskie spojrzenie. - Nie mam pojęcia, co by przyniosła przyszłość, gdybyśmy, zgodnie z planami, zasiedli po przeciwnych stronach stołu rokowań. Być może sprawy potoczyłyby się równie źle jak w rzeczywistości. Niemniej pragnę cię poinformować, klnąc się w obliczu Boga Jedynego na honor swój i całego rodu Ahrmahków, że nie wydałem rozkazu ani pozwolenia ani też nie zleciłem odebrania życia twemu ojcu i bratu. Myślę, że do

tej pory zdążyłeś się już dowiedzieć, kto to naprawdę zrobił. - Ponownie zerknął na Irys i hrabiego Corisu, zanim znowu opuścił spojrzenie na chłopca. - Nie jestem w stanie dowieść prawdziwości swych intencji w przeszłości, wszelako wraz z Sharleyan mam zamiar udowodnić ci w przyszłości, że nie życzę źle ani tobie, ani księżniczce. W tym celu, i w charakterze pierwszego kroku, niniejszym uznajemy cię za prawowitego następcę tronu Corisandu. Irys wypuściła głośno powietrze, zdumiona tempem wydarzeń. Spodziewała się raczej, że cesarz najpierw wyłuszczy warunki, pod jakimi następnie - i ewentualnie umożliwi Daivynowi upomnienie się o tron ojca. Przez moment była pewna, że oto znów padają ofiarą spisku, że celowo się ich zwodzi i usypia ich czujność, aby tym łatwiej ich podejść faktycznymi żądaniami. Kiedy jednak przeniosła spojrzenie z twarzy Cayleba na obliczeSharleyan, zrozumiała, że słowa cesarza płynęły z głębi jego serca. - Nie mam pojęcia, jak to wszystko się skończy, Daivynie - kontynuował Cayleb. Świat, na którym przyszło nam żyć, jest pełen nieporządku. Dzieją się na nim złe rzeczy. Doświadczyłeś tego na własnej skórze... Nie potrafię ci zagwarantować, co będzie dalej z Corisandem ani nawet kiedy będziesz mógł udać się w drogę powrotną do domu. Nie wiem nawet, co zastaniesz na miejscu, gdy już tam dotrzesz. Wszakże jedno mogę powiedzieć z całą pewnością: dzięki mnie i Sharleyan będziesz bezpieczny tutaj, w Tellesbergu, i generalnie w Imperium Charisu. Nikt z naszych poddanych cię nie skrzywdzi, nikt nie będzie ci groził, nikt też nie nakaże ci robić rzeczy, na które nie będziesz miał ochoty. Nie licząc zastrzegł się na jednym tchu - tych rzeczy, które dorośli wiecznie każą robić dzieciom.Obawiam się, że w sprawie mycia zębów i uszu nie będę miał nic do powiedzenia... Irys poczuła, że wargi drżą jej leciutko, natomiast Daivyn roześmiał się zupełnie otwarcie. Wtedy Cayleb zwrócił się bezpośrednio do księżniczki i hrabiego Corisu. - Czeka nas sporo spraw do omówienia w najbliższych dniach, a nawet pięciodniach. W tym czasie będziecie zawsze mile widzianymi gośćmi w naszym pałacu, aczkolwiek waszą kwaterą będzie pałac arcybiskupi, gdzie według nas będziecie mogli czuć się bezpieczniej pod pieczą Maikela Staynaira, do którego mamy pełne zaufanie. W związku z atakami przypuszczonymi przez ludzi Clyntahna tu, w Tellesbergu, jesteśmy zmuszeni prosić was, abyście stosowali się do wszystkich zaleceń gwardii... dla własnego dobra, nie zaś dlatego, jakobyście byli jeńcami. Możecie poruszać się swobodnie, pod warunkiem że nie odrzucicie oferty eskorty. Co zrozumiałe, nie może być mowy o tym, abyście opuścili Stary Charis bez uprzednich szczegółowych przygotowań do podróży. Wiemy, że hrabina Hanth zaprosiła was do swego domu, i nie mamy nic przeciwko temu, tak samo jak nie mamy nic przeciwko

innym waszym wojażom, gdyż zależy nam, abyście poznali lepiej Charis i Charisjan, a z pewnością nie będzie to możliwe, jak będziecie siedzieć wyłącznie w murach pałacu. Cayleb urwał na dłuższą chwilę. - Mamy szczerą nadzieję - podjął, ostrożnie dobierając słowa - że z czasem bez niczyjej pomocy pojmiecie, kto wam sprzyja, a kto jest waszym wrogiem, jak również że stanie się dla was jasne, iż wasi wrogowie są także naszymi wrogami. Ani ja, ani Sharleyan nie mamy zamiaru udawać, że nie kierują nami też inne, całkowicie pragmatyczne pobudki. Oboje... mam na myśli ciebie, wasza wysokość - skłonił głowę w stronę księżniczki Irys oraz ciebie, mości hrabio - w drugiej kolejności kiwnął głową Phylypowi - oboje od zbyt dawna przebywacie w bezpośredniej bliskości tronu, aby o tym nie wiedzieć. Niewątpliwie też oboje umiecie dostrzec, jaką korzyść wyniesiemy z całej tej sytuacji my. Nic z tego jednak nie zmienia faktu, że mamy dobre zamiary i że ani myślimy dyktować cokolwiek waszym sumieniom. Będziemy starali się was przekonać za wszelką cenę i nie posuniemy się do przymusu. Aczkolwiek wnioski, do których dojdziecie, w jakimś stopniu wpłyną na nasze decyzje podjęte co do was. W tej sprawie także nie będziemy udawać, licząc na wasze zrozumienie. Z własnej strony uważamy, że na dłuższą metę byłoby nieroztropne przymuszać was do czegokolwiek. To by tylko doprowadziło do tego, że byście się przeciwko nam obrócili... i mielibyście po temu wszelkie prawo! A jak się domyślacie, wrogów nam nie brakuje i nie potrzebujemy przysparzać sobie następnych. Wolelibyśmy, abyście zostali naszymi przyjaciółmi. Taaak, nikomu niepotrzebni tak potężni wrogowie jak wy, o czym chyba przekonali się dosadnie król Zhames i Inkwizycja ostatnimi czasy. Uśmiechnął się blado, po czym cofnął o krok, zrównując z Sharleyan i wskazując na rozstawione na tarasie wiklinowe fotele. - A teraz, po przydługiej części oficjalnej, może zechcecie się do nas przyłączyć? Planowaliśmy skromny posiłek na świeżym powietrzu... przy założeniu, że uda nam się zapanować nad papugą Zhanayt i powstrzymać ją przed lądowaniem w talerzach i wyjadaniem co lepszych kąsków. Zhan i Zhanayt powinni się niebawem pokazać... Zanim to wszakże nastąpi, przedyskutujemy to i owo. Zacznijmy może od waszej ucieczki z Talkyry. Wprawdzie dysponujemy raportem Merlina, jednakże jak wszystkim obecnym wiadomo, seijin lubi nie doceniać własnej roli w pewnych wydarzeniach, co zaciemnia obraz sytuacji. Zależy nam, aby usłyszeć o wszystkim z waszych ust, sami zaś jesteśmy gotowi odpowiedzieć na wszystkie wasze pytania w... mamy nadzieję... odpowiednio nieformalnej atmosferze. Boję się, że w późniejszym terminie nieodzowne będzie oficjalne powitanie oraz spotkanie z ministrami i członkami parlamentu, którzy niecierpliwie wyczekują rozmowy z

wami i z tobą, mości hrabio. Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, aby jedno i drugie odwlec nieco w czasie. Uznaliśmy, że należy wam się pięciodzień czy coś koło tego, abyście zdążyli się zadomowić w pałacu arcybiskupa, zanim inni zaczną was wszędzie ciągać ze sobą w charakterze jakowychś trofeów. Dobrze mówię? Daivyn - dopiero co oficjalnie uznany za prawowitego następcę tronu Corisandu (czy coś w tym stylu) - zerknął przelotnie na Irys, która uśmiechnęła się doń krzywo. - Bardzo dobrze, a nawet lepiej, niż mogliśmy... eee... niż mogłem się spodziewać, wasza cesarska mość... Znaczy wasze cesarskie moście. - Tak, tytułowanie nas czasem nastręcza problemów - przyznała wspaniałomyślnie Sharleyan, odzywając się po raz pierwszy. - Tutaj, w Starym Charisie, Cayleb jest tytułowany „jego wysokością", ja zaś „jej łaskawością". W Chisholmie jest na odwrót. - Cesarzowa wzruszyła ramionami i zachichotała cicho, co udzieliło się całej reszcie. - Dzięki temu jesteśmy w stanie śledzić, kto mówi do kogo i tak dalej... - Rozumiem... wasza łaskawość - przemówiła Irys, dygając. - Postaram się zapamiętać te wskazówki. - Och, przyjdzie ci to z łatwością - zapewniła ją cesarzowa z uśmiechem, który jednak zaraz zniknął z jej twarzy. Sharleyan przechyliła lekko głowę i powiedziała nieco sztywno: Zanim przejdziemy do części nieformalnej, chciałabym podkreślić, że wszystko, co Cayleb wyłożył przed chwilą, jest szczerą prawdą i mogę podpisać się pod jego słowami obiema rękami. Wiem, doskonale wiem, co czułaś po śmierci swego ojca, Irys. I potrafię sobie wyobrazić, jaką rolę w twych wyobrażeniach o mnie odegrała nienawiść między księciem Hektorem a mną. Wiedz jednak, że nienawiść ta była ograniczona do niego i nie miała... ani nie ma... nic wspólnego z tobą ani z Daivynem. Żadne z was nie jest księciem Hektorem, a ja... choć daleko mi do ideału... staram się podążać za naukami Pisma na tyle, na ile to możliwe. W tym wypadku ani myślę pociągać do odpowiedzialności dzieci człowieka, który wobec mnie zawinił. Dlatego możecie się czuć w Tellesbergu nie mniej bezpiecznie niż w Manchyrze. Ja także straciłam ojca. Mój małżonek, cesarz Cayleb, sam został sierotą. Wy dwoje straciliście rodzica i starszego brata. Myślę, że wszyscy czworo powinniśmy wynieść z naszych przeżyć naukę i postarać się uczynić ten świat lepszym: aby już nigdy żadne dziecko nie musiało się bać, iż straci najbliższą osobę. Nie śmiem wypowiadać się w imieniu Boga Jedynego, ale uważam, że przywołalibyśmy na Jego oblicze uśmiech, gdybyśmy zdołali obrócić tyle zła, które nas spotkało, w coś dobrego. Irys nie spuszczała wzroku z twarzy cesarzowej, czując, jak resztki strachu i nieufności topnieją w niej na widok szczerości bijącej z oblicza Sharleyan. Nawet to jednak

nie napełniło jej serca otuchą na przyszłość, która pozostawała w jej oczach niepewna. Przeżyła dość, aby wiedzieć, że nawet nieskończone pokłady dobrej woli nie są w stanie zagwarantować tego, co przyniesie przyszłość. Jako córka władcy odebrała niejedną lekcję życia, tyle że w jej wypadku okrutniejszą niż zazwyczaj, i nie miała złudzeń co do rzeczywistości i realiów świata. Dopiero czas pokaże, przed jakimi wyzwaniami staną oboje z Daivynem i jakie decyzje wymusi na nich ten niespodziewany sojusz z rodem Ahrmahków. Nie dało się wykluczyć przyszłego konfliktu. Ale przynajmniej Irys mogła mieć pewność, że w przeciwieństwie do Zhaspahra Clyntahna - Cayleb i Sharleyan Ahrmahkowie nie byli ani potworami w ludzkiej skórze, ani kłamcami. Wrogowie czy przyjaciele Corisandu, nieważne. Grunt, że byli ludźmi honoru. Mówili szczerze i zamierzali dotrzymać danego słowa. - Też bym tego chciała, wasza łaskawość - odparła Irys lekko drżącymi wargami. Bóg Jedyny miał przez nas wszystkich dosyć trosk... - Kątem oka widziała, że jej słowa trafiają do przekonania cesarzowej. - Najwyższa już pora, aby Stwórca zaznał dzięki nam choć trochę uśmiechu. .V. ZAKŁADY W DELTHAKU BARONIA WYSOKIEJ SKAŁY KRÓLESTWO STAREGO CHARISU IMPERIUM CHARISU - No, na pewno wygląda to imponująco, Ehdwyrdzie - powiedział oschle ojciec Paityr Wylsynn, intendent Kościoła Charisu. - Oby tylko nie wybuchło i nie pozabijało nas wszystkich. - Rozczarowałem się co do ciebie, ojcze - odrzekł spokojnym tonem Ehdwyrd Howsmyn. - Przecież zapoznałem cię wcześniej z obliczeniami doktora Mahklyna, a jak wiadomo, mistrz Huntyr i mistrz Tairham przykładają się do swojej roboty. Zresztą model w mniejszej skali działa bez zarzutu już od ponad dwóch miesięcy. Stali ramię w ramię pod baldachimem dymu unoszącego się z tak zwanych Zakładów w Delthaku dla odróżnienia od innych kompleksów przemysłowych rozbudowywanych przez Howsmyna nad jeziorem Lymahn w baronii Zielonego Pola oraz dwóch jeszcze innych, nieopodal Tellesbergu, czy też kolejnego, najnowszego ze wszystkich, tuż pod Maikelbergiem w chisholmskim księstwie Eastshare. Żaden człowiek w przeszłości nie skupiał w jednym ręku tylu odlewni żelaza. O Zakładach w Delthaku dało się powiedzieć, że były one największe i najwydajniejsze z nich wszystkich. Żaden poprzednik Ehdwyrda Howsmyna nie

mógł nawet pomarzyć o podobnie rozległym kompleksie, którego produkcja przewyższała wszystko, co w przeszłości wychodziło z odlewni Schronienia. Mimo to Howsmyn wcale nie wyglądał na światowej sławy przemysłowca i wynalazcę. Gwoli szczerości, wyglądał całkiem zwyczajnie i zdumiewająco młodo jak na kogoś, kto tyle osiągnął - jednakże było coś w jego oczach: jakiś tlący się na dnie płomień, który rozniecał się silniejszym blaskiem, ilekroć człowiek ten się uśmiechał. Wylsynn nieraz widział ten ogień, lecz tego dnia musiał przyznać, że płonie on wyjątkowo mocno. Ojciec Paityr Wylsynn gestem dał znak dwóm stojącym za nimi mężczyznom. Ci odpowiedzieli uśmiechem, aczkolwiek ktoś postronny mógłby powiedzieć, że wyglądają na bardziej zdenerwowanych niż ich pracodawca. Nie dlatego, że wątpili w jakość stworzonego przez siebie dzieła, w tym wypadku chodziło raczej o fakt, że Paityr Wylsynn pomimo ogromnej zażyłości z Howsmynem nadal pełnił funkcję przydzielonego cesarstwu intendenta: człowieka, który miał dbać o to, by nikt nie łamał Zakazów Jwo-jeng, i który dzisiaj powinien podpisać atest nowego urządzenia. Gdyby więc coś poszło nie tak albo nie spodobało się wielebnemu, sprawy mogłyby potoczyć się nie po ich myśli. Jeśli zaś intendent odmówi złożenia podpisu, a Kościół Charisu zignoruje jego opinię, konsekwencje dla rzemieślników i mechaników pracujących przy tym wynalazku będą... niezbyt przyjemne. - Wiem, że są znakomitymi fachowcami, Ehdwyrdzie - odparł spokojnie Wylsynn. - I tylko dlatego zgodziłem się na przejażdżkę tym piekielnym wynalazkiem, który nazywacie barką. Pokładam też niemałą wiarę w talenty doktora Mahklyna, a zwłaszcza jego dar do liczb. Niemała wiara jednak to nie to samo co wiara absolutna, zwłaszcza że nie rozumiem, o co chodzi w tych jego równaniach i formułach. Do tego silnik, który mi pokazujecie, jest o wiele większy niż tamten zamontowany na barce. Gdyby wybuchnął, szkody byłyby, jak sądzę, o wiele poważniejsze. - Masz sporo racji, ojcze. I ja nie zamierzam udawać, że pojmuję wyliczenia Rahzhyra i doktora Vyrnyra. Gdybym im jednak nie wierzył, stałbym dzisiaj o wiele dalej od tego miejsca, możesz być pewien. Wiem jednak, że wszystkie testy na modelach przebiegły bez zakłóceń, podobnie zresztą jak w wypadku innych silników. - Czy to nie ty mówiłeś mi kiedyś, że najlepszą skalą modelu do oryginału byłoby dwanaście cali do stopy? - zapytał Wylsynn, unosząc znacząco brew i unikając przy okazji użycia słowa „eksperyment", którego funkcjonariusze Inkwizycji nie darzyli nadmierną sympatią. - Dzisiaj mamy tego naoczny dowód, ojcze.

Wylsynn uśmiechnął się do człowieka znanego jako mistrz odlewniczy Charisu, przyznając mu rację, a potem odwrócili się razem w kierunku ogromnej bryły z żelaza i stali, której pracę mieli obserwować. A było na co popatrzeć. Na trójkątnej ramie z żelaznych dźwigarów - dwa razy wyższej od Howsmyna i niemal tak samo szerokiej - zamontowano sześcienną obudowę. Trzy stalowe pręty, każdy grubości przedramienia dorosłego mężczyzny, znikały w niej od góry w równych odstępach. Tak naprawdę składały się one z dwóch prętów połączonych krzyżakami i przymocowanych podstawą do wału korbowego czterocalowej średnicy. Całość otaczały dźwignie, zawory i inne przyrządy, których przeznaczenie pozostawało w sferze domysłów. Już sam wygląd silnika sprawiał, że ludzie czuli się przy nim niepewnie. Przed atakiem Grupy Czworga na Królestwo Charisu nikt nawet nie pomyślałby o naginaniu Zakazów do tego stopnia. Nie chodziło jednak o to, że łamano istniejące prawo. Noga ojca Paityra nigdy nie postałaby w tym miejscu, gdyby doszło do podobnych wynaturzeń. Wszyscy widzowie zdawali sobie wszakże sprawę, że wielki inkwizytor w odległym Syjonie niekoniecznie musi podzielać ich zdanie na ten temat. I mieli pełną świadomość tego, co by ich spotkało, gdyby dostali się w ręce Inkwizycji. Wystarczyła sama perspektywa tortur i mąk, ażeby w każdym - nawet najbardziej prawomyślnym członku ekipy - zrodziły się wątpliwości co do sedna wykonywanej tu pracy. No i nie dało się przecież wykluczyć, że nawet ktoś taki jak ojciec Wylsynn może się mylić w sprawie co poniektórych diabelskich ustrojstw. Dlatego było całkiem naturalne, że większość gapiów miała lekko niepewne miny. Człowiek stojący najbliżej silnika nie podzielał jednak obaw swoich towarzyszy. Ani na moment nie spuścił oka z dziwacznej konstrukcji, a już na pewno nie ze szklanej zaczopowanej rurki u jednego z jej boków. Stahlman Praigyr był niskim, krzepkim, ogorzałym mężczyzną o nieprzeciętnie długich rękach i nosie złamanym więcej niż jeden raz. Gdy się uśmiechał, odsłaniał lukę po dwóch brakujących przednich zębach, jednakże przy tej akurat okazji minę miał poważną. Stał tylko i raz po raz wycierał dłonie w brudną od smaru szmatę, obserwując spod daszka nisko nasuniętej na oczy czapki podnoszący się poziom płynu w rurce. Miał przy tym taką minę jak jaszczurkot czyhający u wejścia do nory pajęczoszczura. Wtem wyprostował się raptownie i obejrzał przez ramię. - Ciśnienie wzrosło - zameldował Howsmynowi. Właściciel odlewni spojrzał na mistrza Zosha Huntyra. -Wszystko gotowe? - zapytał go.

- Tak jest - potaknął Huntyr i z kolei zwrócił się do swego pomocnika: - Nahrmahnie, u ciebie w porządku? Nahrmahn Tidewater skinął głową i uniósł prawą dłoń, szybko machając flagą kolistym ruchem. Dzwonek zadźwięczał donośnie, ostrzegając wszystkich w pobliżu - a szczególnie pracowników skupionych wokół podstawy kotła - że oto rozpoczyna się test. - Czekamy tylko na twój rozkaz, mistrzu Howsmynie - powiedział Huntyr, na co właściciel odlewni kiwnął głową Praigyrowi. - To twoje dziecko, Stahlmanie. Otwieraj... - Z miłą chęcią, mistrzu!I Praigyr nareszcie rozszerzył wargi w uśmiechu, pokazując zebranym lukę w miejscu, w którym niegdyś tkwiły jego przednie zęby. Następnie sięgnął do błyszczącego mosiężnego koła zamontowanego na końcu długiego stalowego drąga. Przekręcił je, nie spuszczając oka z miernika, a ruchowi temu towarzyszył syk pary uwolnionej przez przepustnicę. Przez moment nic się nie działo, lecz potem - z początku powoli - tłoczyska ogromnych cylindrów ukrytych w prostopadłościennym pudle u szczytu ramy jęły się poruszać. Obróciły się wokół własnej osi na poprzecznicy, gdzie dołączyły do reszty tłoczysk, których dolne końce były przyczepione do wybrzuszeń wału korbowego. Wraz z ich ruchem zaczął się poruszać sam wał, co przypominało trochę działanie człowieka wprawiającego w ruch świder korbowy celem wywiercenia dziury w poszyciu statku. Tu jednak nie było człowieka, który by kręcił świdrem - oto ruszył pierwszy skonstruowany na Schronieniu pełnowymiarowy, trzycylindrowy silnik parowy. Tłoczyska poruszały się coraz szybciej, w miarę jak para przepływała z cylindra wysokiego ciśnienia do cylindra średniego ciśnienia, po drodze zwiększając objętość. Główka tłoka cylindra średniego ciśnienia była znacznie szersza od główki tłoka cylindra wysokiego ciśnienia, ponieważ rozrzedzona para potrzebowała większej powierzchni, na którą mogłaby wywierać nacisk. Na koniec para przechodziła do cylindra niskiego ciśnienia, największego z wszystkich trzech. Hałas był ogłuszający, ale prędkość poruszania się korbowodu wyraźnie przybierała na sile, aż wreszcie jeden z robotników stojących u podstawy kotła też zaczął zamaszyście machać swoją flagą. - Działa! - wrzasnął Howsmyn, lecz zaraz zacisnął wargi i zarumienił się, czego jednak nikt nawet nie zauważył. Wszyscy obecni nasłuchiwali odgłosów dochodzących z wnętrza kotła, z każdą chwilą donośniejszych, wręcz zagłuszających odgłosy wydawane przez silnik parowy. Sprężenie pary było o wiele wyższe niż w skonstruowanych dotąd w Delthaku urządzeniach, nawet od tych stosowanych w piecach akumulacyjnych.

Howsmyn wyszczerzył się ponownie, widząc, że Tairham wali Huntyra w plecy, kiedy dmuchawy zaczęły pracować szybciej, w miarę jak urządzenie się rozgrzewało. - No - odezwał się w pewnym momencie Wylsynn, przekrzykując huk pracującego urządzenia - jak dotąd nic nie wybuchło... - Na to nigdy nie jest za późno - odparł uśmiechnięty od ucha do ucha Howsmyn, po czym dodał: - Co ojciec powie na to, byśmy się przenieśli do mego biura i tam zaczekali na nieuchronną katastrofę? - Powiem, że to wyborny pomysł, mistrzu Howsmynie. Szczególnie że z tego, co mi się wydaje, ostatnio otrzymałeś przesyłkę z ulubionej chisholmskiej destylarni jej cesarskiej mości... - Hm, faktycznie - przytaknął Howsmyn. Przebiegł wzrokiem po swych pracownikach. - Zosh, ty i Kahlvyn pilnujcie wszystkiego jeszcze przez pół godziny, po czym chcę widzieć u siebie Nahrmahna i Brahda. Będziemy mieli o czym rozmawiać z ojcem Paityrem. - Uśmiech nie schodził z jego twarzy. - Skoro bowiem pozwolił nam na uruchomienie tego cacka, najwyższa pora, aby usłyszał o reszcie naszych pomysłów... - Tak jest, mistrzu - rzucił Huntyr z tylko nieco mniejszym entuzjazmem w głosie. Howsmyn ukłonił się Wylsynnowi i powiedział: -Ojciec przodem. *** - Muszę wyznać, że przez moment czułem wielką niepewność - oświadczył Paityr Wylsynn dziesięć minut później, stojąc przy oknie gabinetu mistrza Howsmyna i przyglądając się zamieszaniu w dole. - Wiem, że projekt został zatwierdzony przez Sowę i że SAPKi nadzorowały całość prac przygotowawczych, ale do ostatniego momentu nie dało się wykluczyć, że to cholerstwo wybuchnie, w czym nie byłoby doprawdy nic śmiesznego! Nazbyt wiele osób uznałoby to za karę wymierzoną przez Jwo-jeng, nie zważając w najmniejszym stopniu na udzielone pozwolenia... Aż strach pomyśleć, o ile coś takiego cofnęłoby prace nad całym projektem, nie wspominając już o sile, z jaką niektórzy zabraliby się do podważania mego autorytetu jako intendenta. - To wszystko prawda - przyznał Howsmyn, podchodząc do duchownego i podając mu szklaneczkę do połowy napełnioną bursztynowym trunkiem. - Sam bym się czuł znacznie lepiej, gdybym mógł po prostu wręczyć Zoshowi plany i kazać mu to skonstruować. Wzruszył ramionami. - Tymczasem musiał się wszystkiego domyślić z rzucanych przeze mnie i Rahzhyra podpowiedzi. No ale się udało. Zosh i Nahrmahn spisali się na medal. Prototyp opierający się na tylko jednym cylindrze działał właściwie bez zarzutu, a ten z dwoma jest odeń odpowiednio potężniejszy, a przynajmniej sprawdza się doskonale do

napędzania barki kanałowej. Projekt śrubowy okazał się bardziej skomplikowany, niż mogłem podejrzewać, wszakże dzięki pomocy Sowy mogłem czynić sugestie, które pozwoliły pokonać każdy problem, jaki zrodził się po drodze. Najważniejsze jednak... zgoła kluczowe... jest to, że zarówno tu, jak w pozostałych moich zakładach mam kadrę średniego szczebla, która sama wychodzi z pomysłami, o jakich niedawno nawet bym nie śmiał marzyć. Co więcej, sporządziliśmy szczegółowy opis dochodzenia krok po kroku przez Zosha, Nahrmahna i mistrza Praigyra... w żadnym razie nie należy zapominać o mistrzu Praigyrze!... do ostatecznej wersji projektu. Tak więc nikt nie ma podstaw nam zarzucić, że posłuchaliśmy jakiegoś demona Shan-wei, który wynurzył się z obłoku dymu i siarki i podsunął nam tę ideę lub wręcz zaopatrzył nas w diabelskie urządzenie! - Nie bądź naiwny, Ehdwyrdzie. Takie zarzuty z pewnością padną - zgasił go natychmiast Wylsynn. - Clyntahn jeszcze nigdy nie pozwolił, aby prawda pokrzyżowała mu szyki, i raczej na to nie pozwoli. Poza tym, gwoli szczerości, czyż właśnie nie mamy do czynienia z podobnym przypadkiem? Czyż nie nazwałbyś Merlina jednym z demonów Shanwei? Naturalnie używam tego określenia w jak najbardziej pozytywnym znaczeniu. I choć nie chciałbym wyjść na marudę, muszę przyznać, że w warsztacie faktycznie czuło się dym i siarkę... - Tak, wiem. - Howsmyn westchnął, smutniejąc i przenosząc spojrzenie na grubą warstwę smogu wiecznie unoszącego się nad terenem tutejszych zakładów. Chmura trucizny sięgała już na odległość wielu mil, a co gorsza do jeziora Ithmyn co dzień trafiały szkodliwe odpady, pomimo usilnych starań mistrza Howsmyna, aby utrzymać czystość wody. - I bardzo mi się to nie podoba. Robimy, co w naszej mocy, aby zminimalizować negatywne konsekwencje, a wodę pitną dla pracowników dostarczamy rurami z części rzeki leżącej przed zakładami, niemniej już sam ten dym wystarczy, żeby człowiekowi zniszczyć płuca. A zwłaszcza dziecku... - Skrzywił się i upił haust trunku. - Boże, gdybyśmy mogli już przejść do etapu elektryczności! - Przynajmniej zakwaterowałeś pracowników tak daleko od zakładów, jak się dało zauważył Wylsynn, kładąc dłoń na ramieniu rozmówcy. Nie wspomniał o szpitalach i szkołach oddanych do użytku mieszkańcom tych kwater, ale też nie musiał tego robić. - Ja także chciałbym już przejść do etapu elektryczności, lecz nawet przy założeniu, że platformy bombardujące nie zmiotłyby nas z powierzchni Schronienia, fakt profanacji Rakurai posłużyłby naszym przeciwnikom jako dowód naszej apostazji.

- Wiem, wiem - pokiwał głową Howsmyn i upił kolejny, mniej łapczywy łyk trunku, tym razem rozkoszując się chisholmską whisky tak, jak na to zasługiwała. Po dłuższej chwili obrócił się do duchownego. - Nie chodziło mi jednak wyłącznie o kwestie zdrowotne. Wprawdzie udało mi się zwiększyć wydajność, dzięki czemu pod względem technologicznym znacznie wyprzedziliśmy lojalistów Świątyni, ale jak na razie nie zmontowałem linii produkcyjnej z prawdziwego zdarzenia. Wylsynn skinął głową, chociaż - jako nowy członek Kręgu - dopiero zaczął się rozeznawać w archiwach Sowy. Sztuczna inteligencja okazała się niezwykle cierpliwą bibliotekarką, aczkolwiek mało pomocną, przez co Wylsynn sięgał po zbiory danych raczej na chybił trafił niż w przemyślany sposób. Do tego jako człowiek z krwi i kości miał do dyspozycji określony czas, który mógł poświęcić na lekturę, jakkolwiek by ona była fascynująca. W końcu obejmowała kilka tysiącleci historii ludzkości! - Zdaję sobie sprawę, że dyskutowaliście o tym z Merlinem... znaczy o „linii produkcyjnej"... niemniej muszę przyznać, że nie w pełni jeszcze pojmuję sam koncept... Jak dla mnie, wydajność produkcji przewyższa najśmielsze oczekiwania kogokolwiek na Schronieniu! - Tak, na to wygląda - pokiwał głową Howsmyn, ponownie patrząc przez okno. - Ale ja zajmuję się tą sprawą od dość dawna i dość szczegółowo, ażeby mieć świadomość, iż udało nam się osiągnąć zaledwie etap pośredni, gdzie robotnicy wykonują poszczególne części, które następnie trzeba złożyć do kupy, podczas gdy mnie marzy się sytuacja, gdzie grupa robotników pracowałaby wspólnie nad całym urządzeniem: czy to karabinem, parą nożyc, broną talerzową albo kosiarką... Moi podwładni wykonują części, posługując się wzornikami albo osadzarkami, i robią to z dokładnością większą niż ktokolwiek przed nimi, a do tego używamy matryc i zmechanizowanej maszynerii, dzięki którym w tym samym czasie można wykonać ich więcej niż za czasów pracujących na własną rękę rzemieślników. Tak więc części powstają szybciej i w większych ilościach, co umożliwia mi efektywniejsze wykorzystywanie siły roboczej do produkowania zwłaszcza tych szczególnie potrzebnych bądź tych szczególnie trudnych. Skutkiem tego wszystkie procesy przebiegają gładko i jestem w stanie doprowadzić do złożenia odpowiedniej liczby urządzeń, na które mam zapotrzebowanie. Niestety, jak już wspomniałem, procesy są od siebie niezależne, a w dodatku w pewnym momencie trzeba przetransportować poszczególne części, ażeby można było połączyć je w całość w jednym miejscu. Nie jest to dużym utrudnieniem, gdy chodzi o przedmioty nieskomplikowane i małe, takie jak karabiny czy pistolety, ale przy większych i bardziej złożonych sprawa zaczyna nastręczać problemów.

- Mimo to twoja wydajność i tak znacznie przekracza tę, którą mogą się pochwalić rzemieślnicy Kościoła Matki - przypomniał mu Wylsynn. - Nie da się ukryć - potaknął mile połechtany mistrz Howsmyn. - Muszę też powiedzieć, że coraz więcej odlewników idzie w moje ślady. Niektórzy wręcz naruszają moje prawa. - Wyszczerzył się do intendenta pełniącego również funkcję głowy cesarskiego biura patentowego. - Jestem pewien, że ten i ów... taki na przykład skurczybyk Showail... zastanawia się, czemu jeszcze nie wystąpiłem w związku z tym na drogę sądową. Chyba lepiej będzie nie wyprowadzać go z błędu i nie informować, że w gruncie rzeczy bardzo się cieszę z jego procederu... - Po chwili zastanowienia pokręcił jednak głową. - Ostatecznie będę chyba musiał zacząć jakoś chronić swoje patenty, jeśli nie chcemy, by ktoś w końcu zainteresował się, dlaczego odnoszący sukcesy właściciel manufaktury pozwala się okradać jak dziecko. Tak czy owak, przy całej naszej przewadze technologicznej, wciąż nam daleko do punktu, w którym pragniemy się znaleźć. No i zważywszy na różnice w liczbie ludności oraz siły roboczej, przyjdzie nam podkręcić wydajność jeszcze bardziej, jeżeli mamy stać się konkurencyjni dla Świątyni, gdy ta już się weźmie w garść i zorganizuje. Z SAPK-owych przekazów wynika, że na Ziemiach Świątynnych i w Desnairze zaczęto już budować napędzane siłą wody wielkie piece i walcownie, pobłogosławione przez Clyntahna i sfinansowane przez Duchairna. Wkrótce zaczną udoskonalać młoty spadowe. Merlin może się z tego ucieszy, gdyż pasuje to do jego szerszego planu, niemniej Imperium Charisu nie będzie zachwycone. Musimy bowiem utrzymać jak największą przewagę, a mówiąc „my", mam na myśli tyleż cały Charis, co własne zakłady, które jednak stanowią awangardę charisjańskiego przemysłu. Stąd to moje ciągłe marudzenie o linii produkcyjnej z prawdziwego zdarzenia. - A czym by się ona różniła od tego, co już wdrożyłeś? - Linia produkcyjna z prawdziwego zdarzenia, abstrahując od produktu końcowego, składa się z licznych stanowisk pracy rozmieszczonych wzdłuż przesuwnego pasa... alternatywą może być mobilny żuraw albo wręcz pojazd sam w sobie, poruszający się na własnych kółkach, odkąd zostaną one doczepione... Rzecz w tym, że to części przychodzą do robotnika, a nie odwrotnie. W miarę przesuwu na tej taśmie poszczególni pracownicy wykonują swoją część roboty, ni mniej, ni więcej. Zawsze są na swoim stanowisku i czekają, aż praca przyjdzie do nich. Dzięki temu można racjonalnie wykorzystać dostępną siłę roboczą, a także usprawnić sam proces produkcji, przeznaczając określoną... i zawsze do siebie zbliżoną... ilość czasu na wykonanie danego zadania, poprzez miarowe przesuwanie taśmociągu. Z kolei dzięki temu, że dany robotnik czy dany zespół robotników wykonuje zawsze te same czynności, dochodzi do perfekcji, zarówno gdy idzie o jakość, jak i czas.

- Rozumiem... - Wylsynn pociągnął łyk ze szklaneczki, zmarszczył czoło i potarł kciukiem brew. - Mam nadzieję, że nie okażę się zbytnio niegrzeczny, pytając, dlaczego właściwie jeszcze nie utworzyłeś takiej linii produkcyjnej? - Jestem w stanie to zrobić w wypadku niewielkich produktów, takich jak pistolety czy karabiny. Mam już na hali specjalne szyny, po których przetaczamy półprodukt z jednego stanowiska do drugiego. Aby jednak powielić to rozwiązanie w wypadku dużych wyrobów, i to na iście masową skalę, musiałbym porozmieszczać maszyny... w ściśle określonych miejscach hali. Zanim nastał Merlin, właściwie nie było czegoś takiego jak „maszyny", chociaż ja sam używałem siły wody na długo przed tym, zanim się w ogóle pojawił. Do tej pory jednak moi podwładni wpadli na całe mnóstwo usprawnień w postaci rozmaitych urządzeń, poczynając od tokarek, przez wiertarki, a kończąc na krosnach i przędzarkach wykorzystywanych w manufakturach Rhaiyana. W gruncie rzeczy udało się przeskoczyć jednym susem prawie całe stulecie z ziemskiej historii, a to za sprawą podpowiedzi seijina, które przekazałem dyskretnie swoim ludziom. Jednakże wszystkie wspomniane maszyny ogranicza rodzaj używanego napędu: są podłączone albo do kół wodnych, albo do hydroakumulatorów za pomocą pasów transmisyjnych. Nie są więc wygodne w użyciu ani tym bardziej bezpieczne, i to bez względu na to, jak się z nimi obchodzić. Silnik parowy posunie sprawy w dobrym kierunku, choć nadal nie będziemy w stanie lokalizować maszyn tam, gdzie byśmy chcieli. Ich umiejscowienie będzie wciąż uzależnione od źródła energii. Tymczasem elektryczność... albo przynajmniej generatory dałyby nam możliwość przesyłu energii na odległość za pośrednictwem sieci, co nie jest możliwe w wypadku siły wody i pary. - Mhm. Wylsynn pokiwał ostrożnie głową, wspominając wszystkie patenty, które zaaprobował w minionych czterech latach. Mniej więcej dwie trzecie było autorstwa Howsmyna i jego rzemieślników, chociaż coraz większą liczbę podań o przyznanie patentu składali ostatnio Charisjanie, którzy w życiu nie słyszeli o Federacji Terrańskiej. Było to niewątpliwie dobrym znakiem, choć gwoli szczerości musiał przyznać, że problem poruszony właśnie przez mistrza Howsmyna dotąd nawet nie zaprzątał jego myśli. Zapewne dlatego, że był pod nieustającym wrażeniem dotychczasowych osiągnięć genialnego odlewnika. Takich jak dopiero co obserwowany silnik parowy. Dzięki Sowie - oraz oczywiście Merlinowi - Howsmyn mógł pominąć milczeniem pierwsze sto czy nawet sto pięćdziesiąt lat rozwoju maszyny parowej na Starej Ziemi. Zabrał się od razu do konstrukcji bojlerów i silników, oferujących ciśnienie rzędu trzystu funtów na cal kwadratowy, co na Starej Ziemi udało się osiągnąć dopiero w początkach dwudziestego wieku. Prawda, że prototyp był

jednocylindrowy, wszakże chodziło w tym wypadku raczej o próbę samego pomysłu niż cokolwiek innego. Już na cele barki kanałowej skonstruował dwucylindrowy silnik parowy, lecz nie znajdzie się na Schronieniu takiej barki, która by pomieściła ostatnio stworzonego potwora. W każdym razie silniki dla barek stanowiły ważną naukę, a przy tym dawały znacznie wyższe ciśnienie i wydajność niż wszystko dostępne na Starej Ziemi przed końcem dziewiętnastego wieku! Postępy, które zdążył już poczynić na polu metalurgii, nitowania i spawania - jak również kontroli jakości - sprawiły, że dało się teraz osiągnąć tak wysokie wartości ciśnienia oraz temperatury, aczkolwiek trzeba przyznać, iż kwestie hydrauliki nie wymagały od niego nowatorskiego podejścia, jako że były znane na Schronieniu od zarania dziejów, choć tylko od strony czysto praktycznej. Właśnie dzięki temu hydroakumulator projektu Howsmyna okazał się tak łatwy do przełknięcia dla Paityra Wylsynna, i to jeszcze przed tym, zanim został on dopuszczony do Kręgu: pozornie nowe urządzenie było tylko jeszcze jednym - choć genialnym - zastosowaniem idei wykorzystanej przez archaniołów w młynach znanych od Dnia Stworzenia. Aczkolwiek wydajność silnika, który Howsmyn miał właśnie przedstawić światu, zapowiadała przyćmienie nawet wpływu jego wcześniejszych hydroakumulatorów na to, co Merlin roztropnie nazywał „budżetem mocy". Nie należało się więc specjalnie dziwić temu, że Wylsynna bardziej interesował ów najnowszy wynalazek niż potencjalne korzyści, jakie dałaby niezrozumiała wciąż dla niego elektryczność. Szczególnie że ona, jak amen w pacierzu, sprowadzi na nasze głowy Rakurai, jeśli tylko zostanie wykryta przez platformy bombardujące, pomyślał ponuro. Nasze szczęście, że budowa maszyny parowej przeszła bez większego echa, jednakże mało prawdopodobne, aby ich uwagi mogła umknąć działająca elektrownia! Wylsynn aż się wzdrygnął na myśl, że cały Charis mógłby podzielić los Rafy Armagedonu, aczkolwiek równocześnie zaświtało mu w głowie coś zgoła innego. Starał się przed tym opędzić, gdyż wydawało mu się zwyczajnie niemądre. Gdyby bowiem rokowało jakiekolwiek nadzieje, z pewnością Merlin albo Howsmyn już by o tym pomyśleli... Wszakże myśl uczepiła się go jak nasionko stalostu nogawki i nie dała się zbyć ot, tak. Ojciec Paityr zajrzał do wnętrza szklaneczki, marszcząc brwi... - A jak tam postępy w pracy nad systemem hydropneumatycznym, nad którym mozolicie się z kapitanem Rahzwailem i komandorem Malkaihym? - Całkiem dobrze - odparł Howsmyn. - Z początku mieliśmy trochę problemów z uszczelkami i, choć wstyd przyznać, nawet teraz nie osiągnęliśmy zadowalającej tolerancji. Musimy sobie radzić z większą liczbą narzędzi, zaworów i dopasowanych części, niżbym

sobie życzył, gdyż wzorniki różnią się w zależności od manufaktury, co jednak, jak sądzę, jest na razie nieuniknione, zważywszy na to, że dopiero niedawno zaczęliśmy standaryzować miary. Aż trudno uwierzyć, jak różnił się „mój" cal od, powiedzmy, cala Rhaiyana! Nie miało to znaczenia, dopóki radziliśmy sobie sami i nie musieliśmy się przejmować, czy nasze części będą pasowały do części wykonanych przez inny zakład. Nawet maszyny Zosha i Nahrmahna nie spełniają jeszcze wymogów, o jakie mi chodzi, ale powoli do tego zmierzamy. Dlaczego jednak o to pytasz, ojcze? - Możecie jednak podpiąć maszyny parowe do sprężarek? Osiągnąłeś wyniki ciśnienia zakładane w ostatnim miesiącu? - Tak. - Howsmyn obrzucił duchownego zaciekawionym spojrzeniem. - Może trochę na siłę, ale zawsze... Zapytam jeszcze raz: do czego zmierzasz, ojcze? - Cóż, wiem, że celowo naprowadziliście z Merlinem mistrza Huntyra i mistrza Tidewatera na silniki tłokowe, ponieważ są potrzebne na okrętach, i bynajmniej nie mam zamiaru podważać waszej decyzji... ani tego, co z niej rozumiem. Zacząłem się jednak zastanawiać, jak one właściwie mają pracować. Turbiny, znaczy. Dlaczego tylko siła pary ma sprawić, że łopatki dadzą energię. - Tak? - Howsmyn spoglądał na niego wyczekująco. - Co by było, gdyby zamiast pary użyć sprężonego powietrza? - Wylsynn uczynił grymas, starając się przybrać ideę w słowa, które z trudem formowały się w jego myślach. Mówię o tym, że te maszyny, które byś napędzał energią elektryczną, gdybyś oczywiście mógł... Co by było, gdybyś napędzał je zamiast tego sprężonym powietrzem? Gdybyś podciągnął swego rodzaju wyciągi do tych stanowisk pracy, na których tak ci zależy, i korzystał z siły powietrza sprężonego przez silnik parowy... podobnie jak korzystasz z wymuszonego ciągu w kotle... do ich zasilania? Howsmyn gapił się na księdza pustym wzrokiem. Otrząsnął się dopiero wtedy, gdy zabrakło mu najzwyklejszego powietrza w płucach, ponieważ z wrażenia zapomniał o oddychaniu. Zaczerpnął raptownie tchu i powiedział rozmarzony: - Taaak... Tak, to by się dało zrobić. I to bez tych przeklętych pasów transmisyjnych, które miażdżą dłonie i łamią ręce bez względu na to, jaką ostrożność zachować! Na Boga, ojcze... - Pokręcił głową. - Tak się skupiłem na innych aspektach, że nawet o tym nie pomyślałem. A moje zakłady byłyby doskonałym miejscem do rozwijania takich turbin.Przenośne wysokoobrotowe kompresory wystarczyłyby z nawiązką! Oszołomienie w jego oczach powoli ustępowało, a na jego ustach rodził się szeroki uśmiech. W końcu walnął księdza w plecy, nieomal go przewracając.

- Nie da się wykorzystać efektywnie turbiny przy niskich obrotach ani nadać wysokich obrotów śrubie okrętowej. Właśnie dlatego Domynyk i ja zdecydowaliśmy się na silniki tłokowe, które działają znacznie efektywniej przy niskich obrotach... Albo to, albo byłyby tak mało wydajne, że zbankrutowalibyśmy na samym paliwie. Mielibyśmy szczęście, gdyby udało się przebyć połowę tych mil, co na tonie węgla. Tymczasem w wypadku centralnego kompresora zasilającego manufakturę pełną maszyn napędzanych siłą powietrza, im wyższe obroty, tym lepiej! Nie zaprzątałem sobie tym głowy, kiedy była mowa o zasilaniu kotłów czy wypompowywaniu wody z kopalni, zbytnio mi zależało na skonstruowaniu sprawnych silników dla okrętów, gdzie oczywistym wyborem była maszyneria tłokowa. Bo do tej pory postrzegałem turbiny jako źródło energii dla generatorów prądu, których i tak nie wolno nam zbudować. Nie wpadłem na to, że można ich użyć jako źródła zasilania kompresorów! To genialny pomysł! - Miło mi to słyszeć - odparł Wylsynn, prostując ostrożnie plecy, w których aż mu pulsowało od uderzenia. - No ja myślę! - darł się Howsmyn z dzikim błyskiem w oku, już rozważając implikacje, możliwości, priorytety i nieuniknione trudności. - Pięć czy sześć miesięcy potrwa, zanim uda nam się skierować Zosha i Nahrmahna na właściwe tory, ale już za rok mniej więcej o tej porze, może nawet szybciej, będę miał tu gotową linię produkcyjną i będę mógł sprawić sobie takie same w Maikelbergu i nad jeziorem Lymahn! - Skupił ponownie wzrok na duchownym. - Nasza wydajność wzrośnie imponująco, ojcze! A wszystko dzięki tobie... - Skądże, dzięki tobie i mistrzowi Huntyrowi, i Tidewaterowi... Ja tylko podsunąłem pomysł, ale jak mawia Merlin, całe flaki to już wasza robota, któż inny bowiem lubi się paprać w smarach i tym podobnych rzeczach. Zresztą nie można wam też odmówić geniuszu... - Jestem pewien, że cię nie rozczarujemy, ojcze - rzekł Howsmyn, nie przestając się szczerzyć od ucha do ucha. - Mówiłem ci już, co Brahd zaproponował w zeszły wtorek? - Nie, chyba nie... - odparł Wylsynn niepewnie, już się zastanawiając, jakiż to Zakaz tym razem będzie musiał nagiąć... Brahd Stylmyn był starszym inżynierem u Howsmyna. To on właśnie zaprojektował i dopilnował budowy kanałów dla barek przewożących tysiące ton węgla i rudy żelaza potrzebnych w odlewniach nad rzeką Delthak. Umysł miał równie bystry jak Zosh Huntyr, wszelako do tego cechował go upór buldoga, dzięki któremu raczej pokonywał przeszkody, niż je obchodził. W jego wypadku większość efektów pracy była „trochę na siłę", jednakże

zdarzały się też momenty, w których wykazywał się subtelnością. Tyle że subtelność nie leżała w jego naturze. - Jak z pewnością pamiętasz, jest twórcą zakładowej kolejki - przypomniał Howsmyn. Tak samo jak prawie wszystkie inne wynalazki mistrza, i ten: kolejka wagoników ciągnionych przez smoki i transportujących węgiel, koks, rudę żelaza i całą resztę ciężkich towarów, był tylko usprawnieniem już istniejącej techniki, aczkolwiek nigdy wcześniej nie zastosowanej na taką skalę. - Dobrze mu poszło, a minionego pięciodnia zwrócił się do mnie z pytaniem, co bym powiedział na pociągnięcie kolejki stąd aż do kopalni. Odparłem, że pomysł jest ciekawy, choć wziąwszy pod uwagę ilość towarów przewożonych siecią kanałów, zwłaszcza teraz, odkąd wyposażyliśmy barki w silniki parowe, raczej nie usprawiedliwi przerzucenia tak znacznych ilości żelaza i stali na potrzeby nowego projektu, skoro wydajność przy sile pociągowej zwierząt nie będzie nadmiernie imponująca. A on na to zaproponował, aby jeden z nowych silników parowych doczepić do całego składu wagoników towarowych! - Wpadł na to zupełnie sam? - Cóż, dopiero co użyłeś słowa „geniusz". - Howsmyn uśmiechnął się z dumą. - I nie bezzasadnie. Bałem się, że trzeba będzie któregoś z nich popchnąć we właściwym kierunku, ale Brahd mnie uprzedził. Ba, przestępował z nogi na nogę jak mały chłopiec, który musi się udać w ustronne miejsce, kiedy mnie prosił, żebyśmy zmienili nasze priorytety i pozwolili mu zbudować lokomotywę. - Ojej - potrząsnął głową Wylsynn. Napił się solidnego łyka, odstawił szklaneczkę i popatrzył roziskrzonymi oczami na przemysłowca. - Clyntahnowi pęknie żyłka, gdy o tym usłyszy, chyba wiesz? To przesądzone, a ja wiele bym dał, abyśmy mogli przy tym być i przyglądać się, jak toczy pianę z ust! - Niestety nie będzie to możliwe - zmartwił się Howsmyn. - Ale mam nadzieję, że przynajmniej usłyszymy jego ryki. - Odlewnik wzniósł swoją szklaneczkę w toaście. - A nawet jeśli nie, zawsze dojdą nas echa rzuconej na nas przez niego klątwy. .VI. PAŁAC SHAIRNCROSS MARISAHL ZATOKA RAMSGATE KRUCZE ZIEMIE Weslai Parkair stał przy oknie i chmurnie przyglądał się zaciągniętemu szarzyzną niebu. Za szybą wirowało smętnie parę śnieżynek, zmierzając w stronę nie mniej szarej

powierzchni zatoki Ramsgate. Mężczyzna patrzył na nie z dezaprobatą, by nie powiedzieć: z nienawiścią. Poza tym w powietrzu paskudnego poranka czuło się wilgoć, ziąb i bezruch. Własne odbicie nie poprawiło Parkairowi humoru, który był, jaki był, nie tylko z powodu brzydkiej pogody. Oczywiście zdawał sobie z tego sprawę, podobnie jak wiedział, że aura w tej części świata jest nieustannym powodem do niezadowolenia - zgoła jego starym przyjacielem. Tym razem jednak nawet ona nie dorównywała powagą innemu, bardziej dojmującemu zmartwieniu, które miał na głowie. Weslai Parkair był góralem, nawykłym do surowego klimatu okolicy zamieszkiwanej przez jego klan. I właśnie dlatego tym bardziej nie znosił zim tutaj, w Marisahl. Nigdy wcześniej nie musiał sobie zaprzątać myśli ciepłym prądem, który opływał południowe wybrzeże Kruczych Ziem, a przy okazji też północnozachodnie brzegi Chisholmu. A teraz, do tego na własnej skórze, doświadczał wilgoci, braku śniegu i lodu z prawdziwego zdarzenia, i mrozu, który by przepędził uczucie łamania w kościach. Nigdy nie lubił tutejszego klimatu, a w miarę jak się starzał, jego ciało coraz częściej przyznawało mu przynajmniej w tym jednym rację. Niestety przez ostatnie paręnaście lat był zmuszony spędzać tutaj wszystkie zimy. Konieczność ta wiązała się z pełnioną przez niego funkcją przewodniczącego Izby Klanów i była tylko jedną z negatywnych stron piastowanego stanowiska. Im silniej dokuczał mu artretyzm, tym poważniej rozważał możliwość złożenia rezygnacji. Nie na wiele by się to jednak zdało, gdyż tak czy owak musiałby tu siedzieć zimą, jako że tylko wtedy przywódcy klanów mieli okazję zasiąść wspólnie i rozważyć sprawy, które umykały ich uwagi w normalnych warunkach, kiedy chodziło wyłącznie o przeżycie w surowych górach. Nie chodziło o to, że życie hen wysoko było łatwiejsze - raczej o to, że tam przynajmniej nic nie można było poradzić na pewne sprawy aż do wiosny... co w efekcie czyniło zimę najodpowiedniejszą porą na podejmowanie pewnych decyzji wśród gremium głów klanów. Koniec końców zatem rezygnacja z funkcji przewodniczącego przyniosłaby mu tylko tyle, że musiałby zajmować miejsce na niewygodnych ławach z tyłu zgromadzenia, w towarzystwie zwykłych członków Izby Lordów lubiących na każdym kroku udowadniać swoją wytrzymałość i hardość ducha. Równie dobrze więc mogę grzać tyłek na wyściełanym fotelu, który mi przysługuje, przynajmniej póki mi się należy... - pomyślał gburowato i zaraz mimowolnie się uśmiechnął. Zwłaszcza że mam wymagane cechy i zdolności, które uprawomocniają mnie do pełnienia tej funkcji.

- Wygląda mi na to, że tym razem może się rozpadać na dobre, złociutki - odezwała się do niego drobna kobieta siedząca po przeciwnej stronie stołu z kubkiem herbaty w złączonych dłoniach. Zhain Parkair, pani na Shairncross, była o osiem lat młodsza od swego męża. Choć jego kasztanowe włosy zdążyły już posiwieć i przesunąć się wysoko na czoło, ona nadal była szatynką z tylko zaczątkiem siwizny. Dwadzieścia pięć lat i tyleż samo zim spędzonych na dalekiej północy przydało jej oczom kociego wyrazu za sprawą sieci drobniutkich zmarszczek w zewnętrznych kącikach, lecz w niczym nie ujęło uroku ongiś dziewiętnastoletniej dziewczynie, którą poślubił. A do tego tylko wzmocniło jej charakter, o czym już nie każdy mógł się naocznie przekonać. - Hm - mruknął. - Jeżeli masz rację, całe miasto zamrze i skupi się wokół kominków, póki nie nastanie odwilż! - Chrząknął ponownie, tym razem z pogardą dla zniewieściałych mieszkańców nizin. - Ci ludzie nie mają pojęcia, jak się zachować przy opadach śniegu, o czym sama doskonale wiesz, Zhain! - Tak, złociutki. Oczywiście, złociutki. Na pewno się nie mylisz, jak zwykle, złociutki... - Zhain uśmiechnęła się słodko i pociągnęła łyk herbaty. Mąż chciał ją zgromić spojrzeniem, lecz poczuł, że drgają mu kąciki warg, igrając z jego podłym nastrojem. Po pewnej chwili kobieta odstawiła kubek i spoważniała nieco. - A zatem rada podjęła decyzję? zapytała, obserwując go uważnie. - Skąd ci to przyszło do głowy? - odpowiedział pytaniem na pytanie. Zdążył już wrócić na swoje miejsce za stołem i właśnie sięgnął po widelec, aby wbić go w omlet, na którym nagle skupił całą uwagę. - Choćby stąd, że się uśmiechasz, a humor wyraźnie ci się poprawił - odparła ze spokojem jego żona. - Nie wspominając o takim drobiazgu jak poranne spotkanie z Suwailem, którego, jak wiem, masz w głębokim poważaniu... oraz z Zhaksynem, którego naprawdę poważasz. - Kobieto, jesteś za bystra, wiesz o tym? - Parkair wrzucił kawałek omletu do ust i zaczął przeżuwać. Szynka, cebulka i stopiony ser były przepyszne, rozkoszował się więc ich smakiem tak długo, jak na to zasługiwały, po czym dopiero przeniósł spojrzenie na żonę. - I za długo mnie znasz. Czytasz we mnie, jakbym był otwartą księgą! - Ależ, ojcze! - wykrzyknął z oburzeniem młody mężczyzna siedzący z nimi przy stole. - Księgą? Nigdy! Mama w żadnym razie tak by cię nie znieważyła! - Masz trzech młodszych braci, Adymie - przypomniał synowi Parkair. - To znaczy, że co najmniej dwaj z was są zbędni. Na twoim miejscu bym o tym pamiętał.

- Mama mnie obroni. - Adym Parkair uśmiechnął się, aczkolwiek tylko przelotnie, po czym przechylił głowę na bok gestem odziedziczonym po Zhain. - Mimo wszystko to prawda, członkowie rady podjęli decyzję, czyż nie? - Owszem - potwierdził jego ojciec, zerknął na omlet przed sobą, skrzywił się i odłożył widelec, by sięgnąć po kubek z herbatą. - I to taką, o jaką można było ich podejrzewać. Zhain i Adym wymienili spojrzenia. Większość przywódców klanów z Kruczych Ziem była znana ze swej srogości, co wystarczyło, by w świadomości opinii publicznej utrwalił się stereotyp dotyczący ich samych oraz górali w ogóle. Weslai Parkair różnił się od innych. Wbrew żartom na temat otwartych ksiąg był on nie tylko pragmatykiem na wskroś, ale też człowiekiem prawdziwie mądrym, o wewnętrznym cieple i poczuciu humoru nie wspominając. W jakiejś części zawdzięczał to z pewnością długoletniemu pozostawaniu na stanowisku przewodniczącego Izby Klanów. Tego konkretnego dnia daleko mu jednak było do zwykłej dlań pogody ducha, albowiem jako człowiek głęboko wierzący nie mógł przejść do porządku dziennego nad tym, nad czym przez cały ostatni pięciodzień debatowali członkowie rady. - Przepuszczą ich zatem? - zapytał cicho Adym, wywołując ponowny grymas na twarzy ojca. - Jak zauważyła wcześniej twoja mama, nic innego nie zmusiłoby mnie do porannej rozmowy z tym głupcem Suwailem - odparł. - Sama myśl o tym, co nadchodzi, przyprawia mnie o dreszcz... Adym uśmiechnął się znów, aczkolwiek jeszcze bladziej. Choć miał zaledwie dwadzieścia trzy lata, orientował się w tajnikach polityki klanu już od dłuższego czasu, a to dzięki ojcu, który go wtajemniczył, wychodząc z założenia, że nikt nie jest nieśmiertelny. Dokładnie takich słów użył lord Shairncross w rozmowie ze swym trzynastoletnim podówczas synem, bynajmniej nie życząc mu, aby rodowa odpowiedzialność spadła na jego młode barki nagle i bez najmniejszego uprzedzenia. W miarę upływu czasu kontynuował przygotowywanie syna do dziedzicznej roli w klanie, rozkładając na czynniki pierwsze poszczególnych członków rady i uwypuklając mocne i słabe strony wszystkich - na szczęście Krucze Ziemie były tak słabo zaludnione, że nie musiał przejmować się większą liczbą osób. Niestety znalazł się wśród nich niejaki Barjwail Suwail, lord Theralt, który z pewnością nie należał do ulubieńców lorda Shairncross, i to z więcej niż jednego powodu. Po pierwsze, przed dwudziestu pięciu laty zaciekle rywalizował o rękę Zhain Byrns. Po drugie, jego charakter działał ojcu Adyma na nerwy. Suwail miał się bowiem za spadkobiercę korsarzy z

Trellheimu, mimo że w rzeczywistości klany Kruczych Ziem niespecjalnie interesowały się marynistyką. Nie licząc całkiem dochodowej floty rybackiej, nie było wśród nich dość marynarzy, aby sklecić załogę choć jednej korsarskiej krypy. To jednak nie zniechęciło bynajmniej Suwaila do realizacji szumnych planów - był on mianowicie gotów otworzyć zatokę Theralt dla piratów, wolnych strzelców z innych domen, w zamian za skromny udział w zyskach z ich procederu... Działalność Suwaila wchodziła w paradę królowi Haarahldowi z Charisu, aż w końcu - jakieś dwanaście lat wstecz - monarcha ten wysłał eskadrę swojej floty celem spalenia nabrzeży Theralt i pokiwania palcem lordowi tamtejszej domeny. Jarało się aż miło. Król Haarahld przekazał też wiadomość reszcie klanów, posyłając eskadrę dalej, aż do zatoki Ramsgate, ale nie obrócił w perzynę portu w Marisahl. Przynajmniej przy tamtej okazji. Weslai Parkair, który był wtedy świeżo upieczonym przewodniczącym Izby Lordów, osobiście odebrał przekaz od władcy Charisu. Niektórzy z jego pobratymców rwali się do butnej odpowiedzi - nie dlatego, że przepadali za Suwailem i popierali go w jego planach, lecz dlatego, że byli góralami i cały świat powinien wiedzieć, że nie znają strachu! Charisjańskie okręty wojenne mogły sobie palić wybrzeże za wybrzeżem, wszakże żaden żołnierz piechoty morskiej nie miał szans wedrzeć się w głąb nieprzystępnego lądu, by tam rzucić wyzwanie członkom klanów w ich dzikiej ostoi. Weslai Parkair zdołał odwieść pobratymców od szalonego pomysłu, wykazując, że jedynym przywołanym do porządku góralem był lord Theralt, który sam się o to prosił. Parkair dowodził nawet, że zważywszy na okoliczności, reakcja Charisjan była zadziwiająco łagodna. Suwail nie dbał o pozycję Parkaira, a w dodatku był przekonany, że ów tylko się ucieszył, gdy spotkało go nieszczęście, jednakże nie miał wystarczającego poparcia wśród pobratymców, i to jeszcze przed tym, zanim nadepnął na odcisk królowi Charisu. Izba Klanów posłuchała więc rady swego nowego przewodniczącego, co jednak nie odbiło się korzystnie na stosunkach między rodami Shairncross i Theralt. No ale były to już dawne dzieje i przez te jedenaście lat, które minęły od tamtej pory, gniew zdążył wyparować z większości głów. Przynajmniej częściowo, dodał w myślach Adym. - Sądziłem, że Suwail będzie przeciwny, tato - powiedział na głos chłopak, prowokując wybuch śmiechu Parkaira. - Suwail jest przeciwny wszystkiemu, co zaproponuje Charis, odkąd się sparzył przy ogniu króla Haarahlda, a potrafi chować urazę, oj, potrafi. Pewnie wynika to z tego, że poza wściekłością na wszystko i wszystkich nie ma za dużo w tym swoim wielkim pustym łbie... Z

drugiej strony, jest dostatecznie chciwy, żeby zapomnieć o urazie na widok pieniędzy. W jego wypadku stawka bynajmniej nie toczyła się o zasady. Zhain prychnęła jak ktoś, kto bardzo się stara nie parsknąć śmiechem prosto w kubek z herbatą. Mąż zmierzył ją spojrzeniem, po czym wrócił wzrokiem do syna. - Jestem pewien, że odczeka, by zgarnąć ładną sumkę od Charisjan, po czym nagle zmieni zdanie. Co zaś do Zhaksyna... ten był za całym pomysłem od samego początku. Co wydaje się logiczne, skoro jest naszym łącznikiem z Eastshare. Przynajmniej dopóty, dopóki nie pozwoli Charisjanom kupić nas za tanio... Adym kiwnął głową, lecz nie przestał myśleć o tym, czego jego ojciec właśnie nie powiedział. Zdawał sobie sprawę, że rodzic jest w rozterce, odkąd padła propozycja z ust wycieńczonego chisholmskiego posłańca, i był dlań jak zwykle pełen szacunku, aczkolwiek nie miał pewności, czy podziela też jego opinie. Weslai Parkair był lojalnym synem Kościoła Matki, który w tym samym duchu wychowywał następne pokolenie. Myśl o otwartej zgodzie na przemarsz charisjańskiej armii przez Krucze Ziemie do Republiki Siddarmarku, gdzie Charisjanie mieli wspomóc lorda protektora Greyghora Stohnara przeciwko lojalistom Świątyni, przyprawiała go o ból serca. Przewodniczący Izby Lordów, zgodnie z tradycją, zachowywał neutralność w trakcie obrad tego gremium i tak też się stało tym razem. A jednak nikt, kto znał Parkaira, nie miał wątpliwości, jak niemiła mu jest podjęta decyzja. Biedny tato, pomyślał Adym. Dobry z niego człowiek, ale opowiedział się po niewłaściwej stronie. Najgorsze dla niego musi być to, że sam zdaje sobie sprawę, iż jest po niewłaściwej stronie... Adym rozmawiał o tej kwestii i z ojcem, i z matką, zatem oboje rodzice wiedzieli, jakie ma zdanie i że jest ono odmienne od zdania Parkaira. A ten z kolei był nazbyt dobrym znawcą ludzkiej natury, aby nie rozumieć, czego musi się wyprzeć w imię wiary i lojalności wobec Kościoła Matki. Tyle dobrego, że wie o tym także biskup Trahvys, dodał w myślach Adym. No ale ostatnimi czasy sam jest bardziej góralem niż człowiekiem z nizin! Pomimo sporych rozmiarów Kruczych Ziem populacja nie była wystarczająca, aby utrzymać arcybiskupstwo. Zamiast tego więc zainstalowano na ich terenie tylko jednego biskupa. Sam klimat zaś, w połączeniu z ubóstwem nielicznej ludności, sprawił, że okolica ta nie wzbudziła nigdy zainteresowania żadnej dynastii wyrosłej na łonie Kościoła Matki. Trahvys Shulmyn był potomkiem jakiegoś drobnego szlachetki z księstwa Ernhart leżącego

na terenie Granicznych Krain i nigdy nie dorobił się patronów ani ambicji, która kazałaby mu sięgnąć po większe zaszczyty. Do tego zdaniem Adyma był przyzwoitym człowiekiem znacznie bardziej popierającym reformistów, aniżeli mogli przypuszczać jego przełożeni żyjący w odległym Syjonie. - Wiem, że to dla ciebie niełatwe, Weslai - powiedziała Zhain Parkair, odstawiając kubek i spoglądając mężowi w oczy. - Jesteś pewien, że będziesz umiał z tym żyć? Znam cię zbyt dobrze, aby w to wierzyć, cokolwiek mówią inni, i boję się, że możesz mieć trudności z pogodzeniem się... - Urwała. Przez chwilę w jadalni panowała cisza. W końcu Parkair zaczerpnął głęboko powietrza i odpowiedział: - Masz rację. To dla mnie niełatwe. Niemniej czasy są trudne dla wszystkich. Uśmiechnął się, próbując dodać żonie otuchy. Moment później znów miał na twarzy chmurny grymas. Po chwili milczenia podjął: - Nigdy nie sądziłem, że dożyję dnia, w którym dzieci Boga Jedynego będą musiały opowiedzieć się po stronie jednej grupy ludzi z dwóch utrzymujących, że przemawiają w imieniu Stwórcy i Jego archaniołów... Ba, nigdy nie chciałem dożyć takiego dnia. Cóż jednak zrobić, skoro ten dzień właśnie nadszedł i trzeba nam zająć jakieś stanowisko... - Odwrócił się od okna i znów skupił spojrzenie na twarzach członków rodziny. - Zdaję sobie sprawę, że niecierpliwiło was moje podejście... Adym chciał jakoś zareagować, lecz ojciec go uciszył. - Wiem, że tak było, więc nie ma sensu zaprzeczać. Jeśli mam być szczery, i mnie ogarniała momentami niecierpliwość na samego siebie. Człowiek powinien wiedzieć, w co wierzy, bez zastanawiania się i deliberowania, tak samo jak powinien wiedzieć, po której stronie stoi i czego oczekuje od niego Bóg. Ba, człowiek powinien mieć odwagę bronić własnego zdania za wszelką cenę! Tymczasem ja biję się z myślami praktycznie od początku tej wojny, od wypadków, które miały miejsce w Feraydzie, a zwłaszcza od wydarzeń w Syjonie zeszłej zimy. Sprawy się skomplikowały, nic nie jest już takie proste i oczywiste, jak być powinno, a do tego wszystkiego dochodzą zobowiązania ciążące na każdym członku klanu... Pojedynczemu człowiekowi łatwo zająć jakieś stanowisko w danej sprawie i trzymać się go bez względu na okoliczności, wszelako przywódca klanu jest odpowiedzialny nie tylko za siebie, nie tylko za swoich bliskich, ale też za wszystkich pozostałych. To, co postanowi, może znacząco zaważyć na ich życiu. Dlatego komuś takiemu nie wolno podejmować decyzji pod wpływem chwili. A nawet gdy już coś postanowi, musi po dwakroć się zapytać, czy aby na pewno ma prawo pociągnąć za sobą bliźnich tam, dokąd kieruje go serce i sumienie.

Panowała absolutna cisza, gdy wodził wzrokiem między dwojgiem najukochańszych ludzi na całym świecie. - Kościół Matka został stworzony przez Langhorne'a z woli Boga Jedynego. Jesteśmy winni temu Kościołowi posłuszeństwo nie tylko przez wzgląd na to, kto go stworzył, lecz głównie przez wzgląd na powód, dla którego został stworzony. Jak wiadomo, celem istnienia Kościoła Boga Oczekiwanego jest sprawowanie pieczy nad duszami kobiet i mężczyzn zamieszkujących Schronienie, straż nad całym światem i podtrzymywanie nadziei ludzi na życie wieczne. A mimo to... mimo to... - Parkair potrząsnął głową. - Obecnie Kościół Matka przemawia głosem Zhaspahra Clyntahna, a słowa, które padają, stanowią wyłom w sercu każdego wiernego. Biskup Trahvys starał się jak mógł, aby tutaj, w Kruczych Ziemiach, nie było to aż tak widoczne, jednakże nie każdy duchowny potrafi stępić ostrze wypowiedzi hierarchów. Czy też sprytnie ukryć fakt, że nie do końca zgadza się ze zdaniem wikariuszy... Pokręcił ze smutkiem głową, urywając ponownie na dłuższą chwilę. - Nie mam pojęcia, jak do tego doszło ani dlaczego Clyntahn i reszta... - Nawet w zaciszu własnego domu, nawet w sytuacji takiej jak ta, nie może z siebie wydusić „Grupa Czworga", zauważył w myślach Adym - uwzięli się na Charis. Wiem za to, że na miejscuHaarahlda postąpiłbym identycznie. Nie mam też cienia wątpliwości, że do schizmy doprowadził nie kto inny jak Clyntahn we własnej osobie. Być może czyni słusznie, gdyż jak naucza Langhorne i jak nakazuje Schueler, sługi Shan-wei należy karać okrutnie. Tylko że polityka, którą obrał, działania, które podjął, nieustannie pogłębiają rozłam. A zarazem usprawiedliwiają opór Kościoła Charisu przeciwko Świątyni. Doskonale rozumiem, że ludzie tacy jak Maikel Staynair, Sharleyan z Chisholmu czy Cayleb Ahrmahk widzą Shan-wei w karzącej ręce Inkwizycji. Nie zmienia to oczywiście faktu, że Charisjanie, zaprzeczając władzy wielkiego wikariusza, grożą nieodwracalnym rozłamem w łonie Kościoła Matki... To wszystko sprawia, że sytuacja stała się dla mnie nie do ogarnięcia. Jakakolwiek jednak by była, Izba Lordów ma za zadanie podejmować decyzje. I decyzja zapadła. Nie mogę udawać, że popieram ją w całej rozciągłości, ale nie mogę być też ślepy i głuchy na argumenty strony, która ją przeforsowała, ani na fakt, że biskup Trahvys akuratnie został „odwołany" do katedry w „pilnej sprawie" w tym samym pięciodniu, gdy miało dojść do debaty... Bezwiednie dotknął talerza z niedojedzonym omletem, a spojrzenie miał przy tym tak twarde, jak Adym jeszcze nigdy u niego nie widział. - Nie może być wolą Boga, aby głodzić na śmierć kobiety i dzieci w samym środku zimy. Nie dzieci... - Podniósł spojrzenie na Zhain Parkair, jego małżonkę od dwudziestu pięciu lat, i kobieta spostrzegła, że teraz oczy ma zaszczute. - Nie niemowlęta w kołyskach,

nie niedorostków, którzy nawet nie mają prawa głosu... Tyle wiem z całą pewnością, nawet jeśli poza tym jestem głupi jak kiep. - Mówił tonem przywódcy klanu, który niejedno widział na oczy i dla którego niedożywione, umierające w ramionach dziecko stanowiło prawdziwą tragedię. - A przecież wszem wobec wiadomo, że rozkaz zniszczenia zapasów żywności nadszedł bezpośrednio z Syjonu. Mamy w samej republice i na ziemiach księstwa Eastshare dość własnych ludzi, aby wiedzieć, że w tej konkretnej sprawie Charisjanie nie minęli się z prawdą ani o jotę. A że Kościół Matka nigdy dobrowolnie by nie wydał takiego polecenia, musiało ono pochodzić od wielkiego inkwizytora... Z tego wynika, że nadszedł czas, abyśmy rozsądzili we własnych sercach, czy Zhaspahr Clyntahn przemawia w imieniu naszego Kościoła i naszego Boga! Nie mam pojęcia, co przyniesie przyszłość, ale wiem, że ja sam nigdy nie podniosę ręki na Kościół Matkę. Wiem też jednak, że jeśli ktoś nie powstrzyma tego szaleństwa, jeśli komuś nie uda się nad tym zapanować, schizma pozostanie schizmą na zawsze. Kościół Matka zostanie podzielony na wieki wieków, bez nadziei na uleczenie ran, albowiem reformistom nie pozostawi się wyboru: będą musieli zerwać na dobre z Syjonem, a przy tym z wielkim wikariuszem. I cokolwiek sobie roi wielki inkwizytor, nigdy nie okiełzna wzbudzonej tym nienawiści. Potrząsnął energicznie głową z lewa na prawo. - Nie jestem teologiem jak on, lecz od pięćdziesięciu lat przyglądam się ludziom. Górali posądza się o upór większy niż kogokolwiek innego na Schronieniu, lecz koniec końców nie różnimy się znów tak bardzo od innych ludzi. A to chyba jasne, że nawet Zhaspahr Clyntahn nie może pozbawić życia wszystkich, którzy mu się sprzeciwiają. Najwyraźniej bardzo się stara pokazać, że tak jest, i jeśli nikt go nie powstrzyma, narobi Kościołowi Matce większych szkód, niż ktokolwiek może sobie wyobrazić... Skorzysta na tym jedynie Shan-wei... a jedyną siłą zdolną położyć kres szaleńczym wyczynom wielkiego inkwizytora jest Tellesberg! Mówię to z przykrością, lecz tylko Charisjanie mogą wznieść miecz, którego ja nigdy bym nie skierował przeciwko Kościołowi Boga Oczekiwanego. To... to napawa mnie wstydem, wielkim wstydem, jednakże nie może zmienić faktu, że tak właśnie wygląda prawda. Adym Parkair spoglądał na swego ojca, czując jego ból i słysząc szczerość w jego głosie, i w pewnym momencie odruchowo sięgnął nad blatem, aby dotknąć ojcowskiego ramienia w geście otuchy i pocieszenia. - Myślę, że masz słuszność, tato - powiedział szeptem. - Bardzo bym chciał, abyś się mylił, jednakże moim zdaniem masz słuszność...

- Oczywiście, że tak. - Weslai Parkair poklepał syna po dłoni, równocześnie starając się nadać głosowi lżejsze brzmienie. Nie do końca mu się to udało, ale przynajmniej zdołał wykrzywić wargi w uśmiechu. - Oczywiście, że mam słuszność. Jestem mądry i doświadczony i znam się na ludziach, czyż nie tak? - Tak mi zawsze powtarzasz - mruknął Adym, doprowadzając tym ojca do śmiechu.Dobrze wiedzieć, że mój pierworodny słucha tego, co mówię - powiedział pan na Shairncross, prostując się na krześle i sięgając po kubek z herbatą. - A tak w ogóle, zabronić księciu Eastshare przemarszu przez Krucze Ziemie byłoby ze wszech miar... nieroztropne. My górale jesteśmy uparci i lubimy rozlew krwi, ale nie ma nas znów aż tak wielu... Z pewnością jest nas za mało na to, by powstrzymać maszerującą chisholmską armię, o charisjańskiej nawet nie mówiąc, bo krążą słuchy, że dysponuje ona nową wymyślną bronią. Tak wyposażeni żołnierze przejdą, którędy chcą i bez pytania o zgodę. Z kolei charisjańska flota niespecjalnie potrzebuje naszej zgody na wpłynięcie do zatoki Theralt i pozostawienie na brzegu zapasów dla piechoty. Suwail przekonał się o tym na własnej skórze przed paroma laty i nawet on zapamiętał dobrze tę lekcję. - Uśmiech, który pojawił się na jego twarzy, był tylko przelotny, lecz tym razem przynajmniej niósł ze sobą cień prawdziwego humoru. -Moglibyśmy jednym i drugim uprzykrzyć życie, może nawet trochę spowolnić, upuścić którymś nieco krwi, lecz w ostatecznym rozrachunku to my ponieślibyśmy większe straty. No i - jego spojrzenie ponownie stwardniało - na naszej ziemi zaczęłoby się wyprawiać to samo, co dzieje się już w Glacierheart i w prowincji Shiloh. Nie dziwię się więc decyzji Izby Lordów. Ja sam, odkładając na bok moje wątpliwości co do Kościoła Charisu, nie miałbym zamiaru przyłożyć do czegoś podobnego ręki. A zatem - zakończył wywód - skoro nie jesteśmy w stanie im przeszkodzić, równie dobrze możemy im pomóc, a sobie przy okazji. - Pomóc? - Zhain skrzywiła się z niesmakiem, co szczerze rozbawiło jej męża. - Kochanie, wiem, że my, górale, żywimy pogardę dla takich nizinnych fanaberii jak pieniądze, ale nawet nam od czasu do czasu mogą się one przydać. Nie wątpię, że Suwail pomyślał o tym pierwszy. Lecz jako bystra osóbka z pewnością się domyślasz, że pomóc sobie można na różne sposoby... - Masz na myśli pomoc charytatywną Charisjan, prawda, tato? - odezwał się Adym. - W pewnym sensie - potaknął Weslai Parkair, odwracając się do syna z wyrazem aprobaty w oczach. - Doszedłem do wniosku, że jakikolwiek będzie rozwój sytuacji, Imperium Charisu pozostanie na mapie Schronienia na dłużej. I że gdybyśmy sprzymierzyli się z wrogiem cesarza Cayleba, ów najchętniej podbiłby nas, podobnie jak to się stało w wypadku Zebediahu i Corisandu. Pewnie udawałby, że jest inaczej, ale najwygodniej byłoby

mu zająć Krucze Ziemie, szczególnie że w tym celu musiałby tylko pokonać Mur, a nie dokonać karkołomnych wyczynów, jak w wypadku zamorskiego księstwa takiego jak Corisand, ludnego i zamożnego. Bez wątpienia napotkałby opór klanów... góral pozostanie góralem bez względu na wszystko... jednakże ostatecznie dałby nam radę. W gruncie rzeczy musiałby być głupcem, aby postąpić inaczej, a tego chyba nie da się powiedzieć ani o Caylebie, ani o Sharleyan? Uniósł pytająco brew, a Adym potulnie skinął głową. - Zatem wziąwszy wszystko pod uwagę, najrozsądniejszym wyjściem zdaje się powitać ich w naszych skromnych progach i uczynić wszystko co w naszej mocy, aby przeszli przez nasze ziemie jak najrychlej, tym samym bowiem zmniejszymy do minimum ryzyko niefortunnych incydentów, jakie są na porządku dziennym w przypadku, gdy przez jakieś terytorium przechodzi obca armia. A jeśli do tego uda nam się nastawić ich przychylnie, gdy idzie o sprawy takie jak handel, nie zniechęcając przy tej okazji do siebie i nie prowokując inwazji ani okupacji, powiedziałbym, że wygramy na całej linii. To powiedziawszy, wzruszył ramionami, upił herbaty i zapatrzył się w okno. - Żałuję, że w ogóle do tego doszło i że poniekąd maczałem w tym palce - dodał, zwracając się do żony i syna. - Niemniej rzadko kiedy człowiek dostaje od życia to, czego by sobie życzył. Na szczęście Izba Klanów też to rozumie. Widomym znakiem tego jest decyzja, którą wspólnie podjęliśmy. I muszę powiedzieć, kochanie - te słowa skierował bezpośrednio do małżonki - że chyba jednak będę umiał z tym żyć. Może nie natchnie mnie to szczęściem ani entuzjazmem, ale też żadnymi nieprzyjemnymi uczuciami. Na koniec opuścił spojrzenie na niedojedzony omlet i oczami wyobraźni zobaczył głodne dzieci w Republice Siddarmarku. - Tak, zdecydowanie będę umiał z tym żyć - powtórzył z mocą. .VII. AKADEMIA KRÓLEWSKA PAŁAC W TELLESBERGU ORAZ

CYTADELA ZATOKA KRÓLEWSKA WYSPA HELENA KRÓLESTWO STAREGO CHARISU IMPERIUM CHARISU Doktor Sahndrah Lywys wkroczyła do pomieszczenia, które na planecie zwanej Starą Ziemią przed tysiącem lat czy coś koło tego uchodziłoby za jej laboratorium. Na Schronieniu

nosiło ono znacznie zwyczajniejszą nazwę gabinetu, chociaż to, nad czym pracowała Sahndrah Lywys, nie miało wiele wspólnego z badaniami na ogół prowadzonymi w gabinetach Schronienia, służących raczej za biblioteki i czytelnie. W gruncie rzeczy Sahndrah żywiła silne - i uzasadnione - podejrzenia co do tego, że gdyby Inkwizycja na czele zZhaspahrem Clyntahnem miała pojęcie, czym ona się tutaj zajmuje, konsekwencje byłyby drastyczne i niesłychanie nieprzyjemne. Niewykluczone, że Clyntahn musi mieć całkiem niezłe pojęcie na temat tego, co robimy tutaj w Akademii... - pomyślała, używając do zapalenia lamp stojących w rogach gabinetu jednej ze świec Shan-wei, ni mniej, ni więcej, tylko również efektu jej „badań". Jeśli go nie ma, nie wynika to bynajmniej z faktu, że nikt mu o niczym nie doniósł! Jeśli zaś jednak ma, prośmy usilnie Langhorne'a o to, aby Grupa Czworga przegrała zmagania w tej przeklętej wojnie. Sahndrah Lywys była Charisjanką na wskroś i bez zastrzeżeń wierzyła we władcę Imperium Charisu, jego małżonkę cesarzową i ich wspólną ojczyznę, lecz nawet ona zdawała sobie sprawę, że to jeszcze nie przesądza o wyniku wojny korzystnym dla Charisjan. Na myśl o zwycięstwie Clyntahna aż się skrzywiła, nakrywając lampę kloszem i poprawiając zwierciadło tak, aby całość dawała jak najwięcej światła. Najnowszy z jej wynalazków nie mógł się równać, rzecz jasna, z dziennym słonecznym blaskiem - naturalnemu oświetleniu nie dorównywało żadne sztuczne źródło światła na Schronieniu - jednakże ten gabinet był i tak o wiele jaśniejszy niż jej stare lokum. Akademia Królewska nie mogła sobie pozwolić na kosztowny olej pozyskiwany z tłuszczu krakena, który w pałacu nie stanowił problemu. Taki olej palił się czystym, jasnym płomieniem, znacznie lepszym pod każdym względem ludzkiego wzroku nie wyłączając - od oleju kiepskiej jakości, o zwyczajnych kopcących świeczkach nie wspominając. Do tego Sahndrah mogła nareszcie skończyć z oszczędzaniem, co było miłą odmianą po latach obracania każdej marki na wszystkie strony, zanim ją na coś wydała. Właściwie miała teraz wrażenie, że pławi się w niezasłużonym luksusie. Jej nowy gabinet był większy, o wiele lepiej wyposażony i znacznie bezpieczniejszy od starego. Sahndrah wiedziała, że bezpośrednio po bitwie w cieśninie Darcos jej przełożony, Rahzhyr Mahklyn, nie był całkiem przekonany do oferty cesarza Cayleba (który podówczas był wciąż tylko królem) i jego propozycji przenosin do pałacu. Oficjalnie Akademię i Królestwo Charisu wiele dzieliło, i to pomimo nazwy tej pierwszej, albowiem wiedza, której poszukiwali uczeni, przysparzała siwych włosów każdemu nieco bardziej konserwatywnemu duchownemu. Sprawy nie wyglądały najlepiej jeszcze przed schizmą, a od powstania

Kościoła Charisu tylko uległy pogorszeniu, czego widomym dowodem był pożar, który zniszczył dawną uczelnię oraz praktycznie wszystkie jej archiwa. Cayleb namawiał Mahklyna na przenosiny do większego, bezpieczniejszego i lepiej wyposażonego lokum przez długie osiem miesięcy przed pożarem. Po tym incydencie zarzucił proszenie po dobroci i najnormalniej w świecie wydał rozkaz. Dopiero wtedy Mahklyn zrozumiał, że nie ma wyjścia, i uległ. Sahndrah Lywys była za przeprowadzką nawet przed tym, zanim ktoś zaczął manipulować przy knotach lamp, i choć minęło sporo czasu, nie zmieniła zdania ani na jotę. Mieszkając na terenie pałacu, czuła się o niebo bezpieczniejsza, co miało dla niej wielkie znaczenie na poziomie osobistym. Jednakże Sahndrah była przede wszystkim naukowcem i potrafiła dostrzec także inne - nawet ważniejsze - korzyści z nowego stanu rzeczy. Fundusze przydzielone otwarcie Akademii przez Cayleba przewyższały wszystko, co mieli do swojej dyspozycji przedtem, lecz najistotniejsze dla kogoś takiego jak ona było to, że poparcie cesarza Imperium Charisu oraz arcybiskupa Kościoła Charisu oznaczało, iż uczeni nareszcie mogli wychynąć z cienia herezji i pracować w świetle dnia, ponieważ ich dzieło miało zaważyć na być albo nie być wszystkich Charisjan. Nie dało się jednak ukryć, że są też pewne niedogodności... Sahndrah Lywys do tej pory z ponurą miną wspominała spalone archiwa i własne unicestwione zapiski z ponad dekady badań. Teraz ostrożnie zgasiła koniec świecy Shan-wei i dwukrotnie sprawdziła drewnianą drzazgę, czy aby na pewno może ją bezpiecznie wyrzucić. Wprawdzie w gabinecie nie miała niczego, co by ucierpiało od ognia, lecz podobnie jak wszyscy inni uczeni była lekko przewrażliwiona, gdy w grę wchodziły płomienie. Uśmiechnęła się lekko do własnych myśli, albowiem jej najnowsze badania w gruncie rzeczy miały na celu odkrycie nowych sposobów palenia różnych materiałów. Świeca Shanwei była tego zaledwie jednym przykładem. Jakąś częścią siebie Sahndrah żałowała, że wynalazek nie otrzymał innej, mniej wymownej nazwy. Osobiście optowała za określeniem „zapałka", ponieważ właściwie chodziło o tylko udoskonalony patyczek, stosowany już wcześniej do rozpalania ognisk („podpałka") i używany przy muszkietach i działach („zapalnik"). Słowo „zapałka" było zgrabnym połączeniem tych dwóch znanych i oswojonych wyrazów, więc Sahndrah bardzo liczyła, że kiedyś w końcu uda się jej przeforsować zmianę, choć nie miała wątpliwości, że najpierw będzie musiała stoczyć długi i mozolny bój. Zaśmiała się cicho i przeszła do szafki stojącej w kącie gabinetu. Niebawem mieli się pojawić w pracy jej asystenci, a ona postawiła sobie za punkt honoru, aby zawsze być pierwszą i dawać przykład. Wiedziała, rzecz jasna, że nikogo nie oszuka - w jej wieku nie

było już takiej możliwości, aby spędziła w gabinecie całą noc na wytężonej pracy, te czasy należały niestety do odległej przeszłości - niemniej lubiła zachowywać pozory, a poza tym czuła pewność, że ta gra odpowiada zarówno jej, jak i asystentom. Wyjęła z szafki bawełniany kitel, włożyła go, po czym podeszła do kamiennego blatu roboczego, aby podjąć pracę nad swym ostatnim projektem. Spostrzegła, że jeden ze studentów musiał zostać w gabinecie po niej minionego wieczoru, i - kręcąc głową z dezaprobatą - odstawiła na miejsce buteleczki z kwasem pozostawione na wierzchu przez nocnego marka. Odruchowo przeczytała nalepki: łzy Schuelera i witriol, czyli stężony kwas siarkowy. Co też ów nocny marek... - A niech to! - zaklęła pod nosem, cofając błyskawicznie rękę. Zamyślona przewróciła buteleczkę ze łzami Schuelera, a ta z kolei potrąciła tę drugą, z witriolem. Na szczęście nocny marek, o którym rozmyślała Sahndrah, zamknął oba naczynka, co jednak nie zapobiegło wylaniu się odrobiny płynu z każdej. Dwie substancje zlały się w małą kałużę na blacie roboczym, zanim zdążyła poderwać buteleczki do pozycji pionowej. Kobieta zmarszczyła brwi, strofując się w duchu za nieuwagę, po czym przeniosła oba nieszczelne naczynka do ołowianego zlewu. Wylała ich zawartość, opłukała kolejno, a następnie osuszyła starannie i odłożyła na drewniany stojak. Gdy wróciła do blatu roboczego, stwierdziła, że kałuża zmieszanych kwasów jest większa, niż sądziła z początku, i rozejrzała się za czymś, czym mogłaby ją wytrzeć. Niestety niczego takiego nie znalazła pod ręką. Ze wzruszeniem ramion pomyślała, że kwas ma to do siebie, że wypala dziury w tkaninie, a jej kitel już od dawna prosił się o zmianę na nowy. Uśmiechając się pod nosem, zdjęła go z siebie i wytarła dokładnie blat, uważając, aby nie narazić skóry na kontakt z którymkolwiek kwasem. Na koniec zbliżyła się ze zmiętym i wilgotnym kitlem w dłoniach do jednej z lamp. Naciągnęła materiał nad wylotem klosza lampy, trzymając go tak, aby ciepło osuszyło wilgotne plamy. Przesuwała tkaninę kołyszącym ruchem, czując kręcenie w nosie od ostrej woni, ale nie kichnęła ani razu, ponieważ gabinet miał sprawną wentylację dzięki jej naleganiom swego czasu. Zresztą zapach nie był najgorszy ze wszystkich, jakich się nawąchała przez wszystkie lata pracy. Właściwie... - Na Langhorne'a! - wykrzyknęła nagle.Sahndrah Lywys podskoczyła na co najmniej dwie stopy w górę, kiedy solidna porcja jej kitla zniknęła w nieoczekiwanym krótkim rozbłysku przypominającym Rakurai. ***

- No i Sahndrah przyszła ze swoim odkryciem prosto do mnie - powiedział Rahzhyr Mahklyn znacznie później, tego samego dnia. Siedział odchylony na swoim obrotowym krześle, wyglądając za okno gabinetu i pozornie mówiąc w powietrze. Po chwili milczenia wyszczerzył się w uśmiechu. - Nie wiem, czy była bardziej zawstydzona, przerażona czy zdenerwowana swoją pierwotną niezręcznością. W każdym razie, jak to ona, zużyła jeszcze pół tuzina kitli i ścierek, powtarzając eksperyment i upewniając się co do wyniku końcowego. Dopiero potem zawiadomiła mnie. - Ahlfryd będzie zachwycony - stwierdził Merlin Athrawes, odzywając się w słuchawce w uchu Mahklyna. W tym akurat momencie stał na szczycie cytadeli w Zatoce Królewskiej, przyglądając się cumowisku. - Ja na pewno się cieszę. Nie spodziewałem się, że ktoś wynajdzie bawełnę strzelniczą tak szybko i bez podpowiedzi. - Coś mi mówi, że do odkrycia doszło w bardzo podobny sposób jak w wypadku Schönbeina... - zauważył Mahklyn. I zaraz zamilkł, mrużąc oczy. - Ale chyba SAPKi Sowy nie maczały palców przy wypadku z buteleczkami kwasów? - Jak możesz choćby sugerować coś takiego? - obruszył się Merlin, zgrywając niewiniątko. - Król Haarahld miał wiele racji, przezywając cię mistrzem Traynyrem! Jesteś pewien, że tym razem nie pociągnąłeś za żadne sznurki? - Mimo iż na ogół bardzo niechętnie wyprowadzam cię z błędu w sprawie własnego diabolicznego makiawelizmu, tym razem z ręką na sercu przysięgam, że sumienie mam równie nieskalane jak dziewiczy śnieg. Zapewniam cię, Mahklynie, że nie miałem nic, ale to nic wspólnego z tymi wydarzeniami. Rahzhyr Mahklyn zmarszczył czoło w wyrazie podejrzliwości. Nie do końca ufał słowom Merlina, nawet gdy zdawały się całkowicie szczere. Jednakże... - Cóż, chyba będę musiał ci uwierzyć... - rzekł po dłuższej chwili ciszy. - Wracając do naszej uczonej, rzuciła się na nowe odkrycie niczym jaszczurodrap na ofiarę. - Pokręcił głową. - Przez całe piętnaście minut opowiadała mi o dodatkowych eksperymentach, które będzie musiała przeprowadzić, aby móc wydać ostateczne wnioski na temat samego procesu. Dwie godziny zajęło jej wyliczenie możliwych zastosowań, zwłaszcza na polu materiałów wybuchowych w ogólności, a artylerii w szczególności. - Nie powiem, żeby mnie to jakoś specjalnie dziwiło - odparł Merlin, potrząsając głową. - Sahndrah zbyt długo współpracuje z Ahlfrydem, aby nie dostrzegać pewnych zależności, gdy te biją ją prosto między oczy.

- Ale czy naprawdę będziemy mogli wykorzystać to jej odkrycie? - zaczął się zastanawiać na głos Mahklyn. Wstał z krzesła i podszedł bliżej okna, aby popatrzeć w dół, na dziedziniec pałacu cesarskiego. - Zajrzałem do biblioteki Sowy, zanim się z tobą skontaktowałem, i stąd, nawiasem mówiąc, dowiedziałem się o Schönbeinie. Jak wiesz, chemia to nie moja specjalność. Właściwie wśród wtajemniczonych członków Kręgu nie ma ani jednego chemika... A z materiałów, do których dotarłem, wynika, że na Starej Ziemi zabrała lata... dziesiątki lat... zanim opracowano godne zaufania paliwa nitro, które nie eksplodowałyby same z siebie w najmniej sprzyjających okolicznościach. - To prawda. Dla ścisłości, trwało to całe pół wieku. Niemniej na Schronieniu dysponujemy już wszystkim, co pozwoliło Veille'owi opracować słynną formułę. W razie czego będziemy musieli oczywiście znacząco zwiększyć produkcję pewnych substancji, jak również wprowadzić system kontroli jakości obejmujący między innymi płukanie bawełny strzelniczej, nic z tego jednak nie znajduje się poza naszym zasięgiem. To tylko kwestia... nazwijmy to... ukierunkowania niektórych działań. - Znowu ten diaboliczny makiawelizm w twoim wykonaniu, Merlinie - zrobił przytyk Rahzhyr Mahklyn, na co Merlin Athrawes roześmiał się na całe gardło, wychylając głębiej za blanki. - Skądże, mój drogi. To zaledwie jego przedsmak. Wszystkie swoje makiaweliczne zdolności będę zmuszony zastosować, kiedy przyjdzie do przekonywania reszty Bractwa... - Tak myślisz? - Myślę, że masz rację co do jednego. Potrzebny nam chemik z prawdziwego zdarzenia. Moim zdaniem doktor Lywys nadaje się do tej roli wyśmienicie. Jest dostatecznie elastyczna, gdy idzie o intelekt, a wydaje się także bardziej odporna na szok niż wielu mężczyzn. - Nie spodziewaj się, że temu zaprzeczę. Było nie było, ja sam proponowałem, aby ją wtajemniczyć, i to przed ponad pięcioma miesiącami. - Wiem... To, że nie zapadła żadna decyzja w tej sprawie, nie ma nic wspólnego z twoim osądem ani z umiejętnościami doktor Lywys. Po prostu członkowie Bractwa są zaabsorbowani innymi sprawami... - Domyślałem się tego. - Mahklyn przymknął na moment oczy. - Od dawna słyszałem, że stan zdrowia ojca Zhona się pogarsza, nie zdawałem sobie jednak sprawy, na ile jest on poważny. - To kwestia nie tyle zdrowia, ile wieku - odparł Merlin, a spojrzenie jego szafirowych oczu nagle pociemniało. - Nie będę jednak udawał, że choroba ojca Zhona nie przysporzyła

zmartwień Bractwu. Do tego trzeba było rozpatrzyć kandydatury osób zgłoszonych wcześniej... Jednakże to wszystko jeszcze nie znaczy, że nie możemy nieco przyśpieszyć spraw... ty i ja... w wypadku doktor Lywys, rzecz jasna delikatnie. A skoro już mowa o poszerzaniu wewnętrznego kręgu, sam chciałbym wysunąć kandydaturę Zhansyna Wyllysa. - Proszę? - Mahklyn uniósł brew. - A, już rozumiem. To przez tę jego destylację... - Powiedziałbym raczej, że przez eksperymenty ze smołą pogazową. Destylacja była procesem dopuszczanym na Schronieniu od zarania, wszakże jak większość technologii musiała być przeprowadzana ściśle według wytycznych zawartych w Piśmie i bez teoretycznej podbudowy - nie licząc niezbędnych wyjaśnień, których zamieszczenia w świętej księdze „archaniołowie" nie zdołali uniknąć. Zhansyn Wyllys natomiast przystąpił do obrócenia tego porządku wniwecz. Był znacznie młodszy od Mahklyna - oraz doktor Lywys, choć o tym nie wypadało wspominać głośno. Wrzeczywistości przystąpił do Akademii zaledwie przed rokiem i w przeciwieństwie do starszych uczonych ani myślał udawać, że nie zależy mu na odkryciu, dlaczego wskazówki pozostawione przez archaniołów prowokują takie, a nie inne efekty. Nie rozgłaszał tego wszem wobec, lecz dla Mahklyna było jasne, że nie spocznie, póki nie dowie się pewnych rzeczy, nawet gdyby miało go to narazić na wystąpienie przeciwko Zakazom. Przystąpił do grona uczonych nie bez oporów rodzonego ojca, bogobojnego człowieka, a przy okazji także jednego z najzamożniejszych charisjańskich producentów lamp oliwnych. Na nieszczęście dla Styvyna Wyllysa jego syn okazał się uparciuchem. Dodać też należy, że zainteresowanie sprawami nauki rozbudził w nim rodzinny interes: nie zważając na to, że ociera się o herezję, jął opracowywać nowe metody destylacji, których wynikiem miał być wydajniejszy, lepiej oczyszczony olej. W Charisie większość oleju pochodziła z morskich smoków, które były odpowiednikiem ziemskich wielorybów, aczkolwiek przez wzgląd na tradycję nadal używano terminologii wykorzystującej w nazwie słowo „kraken". Nowszy rodzaj oleju zaczął zastępować starszy - właśnie ten pozyskiwany z tłuszczu krakena - zaledwie przed jakimiś czterema dekadami, w miarę jak polowania na morskie smoki stawały się coraz powszechniejsze i łatwiejsze dzięki nowoczesnym galeonom. W tej chwili olej z morskich smoków stanowił ponad dwie trzecie wszystkiego oleju produkowanego w Imperium Charisu. Najbardziej cenioną zdobyczą był zielony morski smok, nie tylko z uwagi na jego rozmiary, a co za tym idzie wydajność - wynoszącą nawet czterysta galonów w wypadku dorosłego osobnika - lecz także dlatego, że pozyskiwano z niego olbrot (czy też raczej jego odpowiednik na Schronieniu).

Natomiast na terenach w głębi lądu źródłem oleju było drzewo olejowe, gatunek endemiczny dla Schronienia, a zaintrodukowany przez zespół Pei Shan-wei w trakcie procesu terraformowania planety, którego część stanowiła modyfikacja genetyczna. Drzewa olejowe wyrastały na wysokość trzydziestu stóp i wydawały owoce w postaci owłosionych kieszonek czy też strąków, których nasiona w sześćdziesięciu procentach składały się z oleju - co ważne: jadalnego dla ludzi i wszystkich lądowych stworzeń. W przeciwieństwie do drzewek oliwnych, również znanych na Schronieniu, ani owoce, ani nasiona drzewa olejowego nie były wykorzystywane w lokalnej kuchni, aczkolwiek sporadycznie zdarzało się, że ktoś miażdżył je i proszkował, uzyskując mąkę, której dało się użyć do pieczenia. Innym źródłem olejów roślinnych była ogniorośl, aczkolwiek w tym wypadku należało się liczyć z wieloma niedogodnościami. Roślina ta była pokaźna i rosła szybko, a jej strąki mierzyły nawet dwa cale w przekroju, przy czym wszystkie jej części - łodygi, liście i nasiona - były bogate w łatwy do wytłoczenia olej, którego pozyskanie nie sprawiało tylu trudności co w wypadku drzewa olejowego. Wszakże ogniorośl nie została poddana modyfikacji genetycznej i z tego powodu była niesłychanie toksyczna zarówno dla ludzi, jak i zwierząt lądowych. Co gorsza - jak wskazywała sama nazwa - ogniorośl była łatwopalna, co stanowiło szczególne zagrożenie w rejonach suchych i gorących, zwłaszcza latem. Olej z niej pozyskiwany niespecjalnie się nadawał do zastosowania w lampach, ponieważ palił się, wydzielając gęsty dym i ohydny zapach. Mimo to ogniorośl uprawiano na niektórych terenach, głównie w Harchongu, gdzie używano jej jako nawilżacza i olejku rozgrzewającego. Ani olej drzewa olejowego, ani olej ogniorośli nie cieszyły się popularnością w Charisie, Szmaragdzie i Corisandzie, ponieważ tutaj było w bród oleju z krakenów i morskich smoków, który palił się znacznie jaśniejszym i czystszym płomieniem. Fakt, że mięso morskiego smoka dostarczało ludziom znacznych ilości białka zwierzęcego, był dodatkową zachętą do polowania na te bestie, aczkolwiek nie bez znaczenia był też rozwój charisjańskiego przemysłu. Co pozytywne, olej z morskiego smoka był bardziej uniwersalny od olejów roślinnych i nie stanowił dla nikogo trucizny. Nawet przy ciągle powiększającej się flocie statków używanych do połowów trudno było nadążyć za popytem, mimo że polowanie na morskie smoki stanowiło zajęcie o wiele bardziej niebezpieczne niż wielorybnictwo kiedykolwiek w historii Starej Ziemi. Choć olej z morskiego smoka był bezpieczniejszy od wspomnianych olejów roślinnych, wyprawa kapitana Ahaba zakończyłaby się na Schronieniu nawet szybciej (i z równie opłakanym skutkiem), a to z powodu istnienia waleniszczycieli. Będące ukoronowaniem łańcucha pokarmowego bestie nierzadko atakowały - i zatapiały mniejsze galeony, a statki służące do połowów częściej niż inne przyciągały uwagę całych

stad tych zwierząt. Co zrozumiałe, w takiej sytuacji sprawy nabierały tempa. Zdarzało się, że w ciągu jednego sezonu poszło przez nie na dno paręnaście statków, choć gwoli prawdy należy powiedzieć, że najczęściej działo się tak dlatego, iż ludzie próbowali łowić morskie smoki na obszarach, gdzie żerowały waleniszczyciele gustujące w mniejszych od siebie i łagodniejszych bestiach. Merlin Athrawes, pojmując złożoność problemu i nie ignorując argumentów czysto ekonomicznych, kibicował jednak zwierzętom. Morskie smoki mnożyły się na potęgę - w tempie szybszym niż jakikolwiek znany wieloryb - tak że całe dekady dzieliły Schronienie od momentu, w którym ich populacja ulegnie przetrzebieniu wskutek działalności człowieka, aczkolwiek ta - gwoli prawdy - zaczynała powoli odciskać swoje piętno na ekosystemie planety. Merlin, znający historię Starej Ziemi, nie mógł nie zauważyć podobieństw między polowaniami na morskie smoki a wielorybnictwem i zamierzał zrobić co w jego mocy, aby skierować zainteresowanie ludzi na inne źródła paliw i smarów. Obecnie miał na głowie ważniejsze problemy, wszakże był to jeden z powodów, dla których śledził poczynania Zhansyna Wyllysa, którego rodzina dorobiła się majątku właśnie na połowach morskich smoków i handlu olejem. Tak się składało, że przemysł olejowy wykorzystywał na pewnym etapie proces destylacji, i to całkiem zaawansowanej. Dotychczas wysiłki zaangażowanych osób były wyłącznie eksperymentalnej natury i dopiero wspomniany Zhansyn Wyllys w swej młodości i ciekawości zapoczątkował coś, co można było nazwać zaczątkami nauk chemicznych. W miarę prowadzenia prac badawczych mających na celu udoskonalenie istniejących metod zrodziło się w nim pragnienie znalezienia alternatywy dla znanych źródeł pozyskiwania oleju. Jego pomysł spotkał się ze znaczną rezerwą ze strony konserwatystów, w tym Styvyna Wyllysa, którego dobrobyt zależał w głównej mierze od połowów i przetwarzania morskich smoków. Ludziom takim jak on nie mieściło się w głowie porzucenie hołubionego od pokoleń, tradycyjnego stylu życia. Tymczasem młody i gniewny Zhansyn Wyllys starał się przekonać swoich oponentów na wszelkie sposoby, własnemu ojcu tłumacząc, że w razie odkrycia alternatywnych źródeł pozyskiwania oleju będzie mógł wyrzucić z nazwy swojej firmy nieszczęsne morskie smoki, tym samym przechodząc na wyższy poziom przetwórstwa. Cokolwiek myślał sobie Styvyn Wyllys, Charisjanie generalnie od zawsze sprzyjali innowacjom bardziej niż mieszkańcy kontynentów, a ich nastawienie stało się jeszcze bardziej otwarte na nowinki w ostatnich latach, wskutek czego członkowie Akademii odpowiednio pokierowani przez osoby z wewnętrznego kręgu - wyrazili swoje poparcie dlaZhansyna. Młodzik zaczął od przyglądania się standardowym podejrzanym: drzewu

olejowemu, ogniorośli, prawiepalmie oraz przywleczonym przez kolonistów z Ziemi orzeszkom ziemnym, soi i żożobie. Całkiem szybko osiągnął pierwsze rezultaty i zdołał usprawnić proces tłoczenia i uszlachetniania. A co jeszcze lepsze - przynajmniej zdaniem Merlina Athrawesa - jeden z projektów młodego Wyllysa miał doprowadzić do odkrycia metod produkcji nafty ze smoły pogazowej - i to już wkrótce, o ile tylko Merlin się nie mylił od czego była już naprawdę niedaleka droga do zupełnie nowego przemysłu mogącego odmienić oblicze Schronienia. Szczególnie że w południowych rejonach Imperium Charisu oraz w centralnym Szmaragdzie można było mówić o pokaźnych polach roponośnych, a wiercenie studni i wydobywanie z nich wody nigdy nie nastręczało mieszkańcom tej planety większych problemów. Oczywiście w tym wypadku nie chodziłoby o wydobywanie spod powierzchni wody... tylko czegoś znacznie bardziej energetycznego od zwykłego węgla. Na razie jednak Merlin koncentrował się na możliwości produkcji dostatecznych ilości wazeliny, która by posłużyła jako stabilizator w paliwach i materiałach wybuchowych tworzonych na bazie nitrocelulozy. Wystarczyła tylko lekka zachęta... - Nie wiem, czy ktokolwiek w ogóle brał Wyllysa pod uwagę - odezwał się znowu Mahklyn. - Osobiście dostrzegam jego potencjał, ale nie jestem pewien, jakie ma zapatrywania na Grupę Czworga i reformację. Może ty wiesz coś więcej na ten temat? - Na pewno nie tyle, ile bym sobie życzył - odparł Merlin. - Lecz to, co wiem, napawa otuchą. Weźmy na przykład fakt, że nie są z ojcem jednomyślni. Oczywiście to, że łaknie wiedzy tak samo jak reszta was, jajogłowych, nie znaczy jeszcze, że jest w duchu reformistą, a nawet gdyby nim był, nie moglibyśmy mieć pewności, jak zareaguje na odrzucenie w całości Pisma i „archaniołów". Moglibyśmy jednak wyposażyć go w kilka SAPK-ów i przyjrzeć mu się lepiej, zanim wysuniemy jego kandydaturę oficjalnie. Masz rację co do tego, że najpierw należy włączyć do wewnętrznego kręgu doktor Lywys... Należało to zrobić już jakiś czas temu, ale teraz, gdy przypadkiem odkryła bawełnę strzelniczą, jest to wprost nieodzowne, gdyż tylko ktoś taki jak ona... przy współpracy z Sową oczywiście... zdoła stworzyć podwaliny pod nowoczesną chemię. Z czym nie możemy zwlekać w świetle tego, co mam jutro zaraportować Ahlfrydowi i kapitanowi Rahzwailowi, udając, że przeżyłem kolejną wizję seijina. - Byłoby miło od czasu do czasu przekazać im choć garść dobrych wiadomości, prawda? - wtrącił Mahklyn, a Merlin Athrawes skwitował to filozoficznym wzruszeniem ramion. - Grunt, że Domynyk i ja dostaniemy od nich nie najgorsze wieści. Najbardziej nurtuje mnie w tej chwili pytanie, skąd Clyntahn i Maigwair wytrzasnęli swoje informacje, no ale bez

SAPKów w Syjonie mogę sobie tylko pomarzyć, aby znaleźć na nie odpowiedź. Patrząc na rysunki, które rozesłali do odlewni, oraz na wzory, które trafiły do prochowni, sądzę, że dane wyciekły z młynów Hairathy... być może nawet od tego samego drania, który ukradł proch na potrzeby clyntahnowego Rakurai. To niestety pokazuje, że chodzi o kogoś z pełnym dostępem do wszystkich tajemnic... przynajmniej w tamtym czasie... Aż strach pomyśleć, co jeszcze mógł ujawnić. - Niedobrze, naprawdę niedobrze - pokiwał głową Mahklyn. - Z drugiej strony jednak ich systemy kontroli jakości w prochowniach pozostają sporo w tyle za naszymi. Skoro już o tym mowa, tak samo przedstawia się sytuacja w odlewniach. Jakość ich surówki pozostawia wiele do życzenia i zmienia się z dnia na dzień nawet w obrębie tego samego pieca, o różnych odlewniach nie wspominając. To ogromny minus, a do tego trzeba dodać jeszcze gównianą... wybacz, znowu nasiąknąłem powiedzonkami Cayleba... wydajność ich ludzi. Bez Ahlfryda i Ehdwyrda, między innymi, nie zdołają umocnić zaplecza, a bez tego nadal będą produkować nowe rodzaje broni za podwójną cenę. - Niestety stać ich wciąż na to - zauważył kwaśno Merlin Athrawes. Następnie zeskoczył z blanek i otrząsnął się z czarnych myśli. - Mimo wszystko masz rację...Wyprzedzamy ich, i to znacznie, poza tym możemy pochwalić się o wiele większą wydajnością. Co więcej - uśmiechnął się, mimo że jego rozmówca nie mógł tego widzieć - ja sam wmawiałem Caylebowi, że trzeba przymusić mieszkańców kontynentu i Grupę Czworga do zaadaptowania nowej technologii na swoje potrzeby, skoro zależy nam na naruszeniu posad Kościoła Matki. I jak dotąd nie zmieniłem zdania. Chyba jednak stałem się zanadto Charisjaninem, aby ta perspektywa wciąż mi się podobała. - Rzeczywiście, mówisz jak urodzony Charisjanin - pokiwał głową Mahklyn. - I nie powiem, żeby mnie to specjalnie martwiło... Merlin zaśmiał się cicho. - Ja też nie jestem tym zmartwiony, Rahzhyrze - odparł, spoglądając na las masztów w dole. - Ani trochę. .VIII. CYTADELA ZATOKA KRÓLEWSKA WYSPA HELENA KRÓLESTWO STAREGO CHARISU IMPERIUM CHARISU - Przepraszam za wczorajszą nieobecność, sir - powiedział Ahlfryd Hyndryk, baron Morskiego Szczytu, do admirała - ale akurat rozpoczęliśmy testy... - Skrzywił się boleśnie. -

Obawiam się, że jeden z rekuperatorów zawiódł, i to w znacznym stopniu. Przez krótką chwilę było spore zamieszanie... - Czy ktoś ucierpiał? - zapytał ostrym tonem sir Domynyk Staynair, baron Skalistego Klifu i admirał marynarki wojennej Imperium Charisu, chociaż znał odpowiedź na swoje pytanie, zanim je zadał. Obserwował bowiem przebieg testów za pomocą SAPK-ów. - Dwaj marynarze służący pod kapitanem Byrkiem - odparł niepocieszony Hyndryk. Jeden z nich prawdopodobnie pożegna się z paroma palcami... - Uniósł własną okaleczoną dłoń. - Ma gorzej ode mnie, bo chodzi o prawą rękę, a jest praworęczny. Ten drugi wyjdzie chyba bez szwanku. - Opuścił rękę i skrzywił się ponownie. - Czuję się winny... - Doprawdy? - Młodszy brat Maikela Staynaira odchylił się na oparcie krzesła. - Mam rozumieć, że osobiście skonstruowałeś wszystkie części tego rekuperatora, który zawiódł? - Eee, nie. - Baron Morskiego Szczytu wzruszył ramionami. - Jednakże miałem sporo do powiedzenia na etapie projektu. I nadzorowałem testy. - Moim zdaniem to niczyja wina. Nikt nie był w stanie zapobiec wypadkowi. Zgodzisz się ze mną? - No nie wiem... - Za pozwoleniem, panie admirale... - Do rozmowy włączył się kapitan Ahldahs Rahzwail. Zerknął na barona Morskiego Szczytu, po czym przeniósł spojrzenie na admirała. Wina leży po stronie odlewu. Przynajmniej taka jest moja wstępna ocena powodów, dla których pękła ściana cylindra, gdy podniosło się ciśnienie. Czegoś takiego nie był w stanie przewidzieć żaden człowiek, dopóki nie wystrzelono z armaty. - Tak właśnie myślałem. Skoro nareszcie możesz przestać się kopać po tyłku, Ahlfrydzie, może byśmy tak przeszli do powodów mojej i Merlina wizyty? Spieszno mi do mojej floty, a seijinowi do pałacu. Chyba nie muszę ci mówić, z jaką niecierpliwością ich cesarskie moście wyczekują wieści na temat najświeższych wydarzeń z frontu badań... - Oczywiście, sir. - Baron Morskiego Szczytu wziął się w garść i zamaszyście otworzył leżącą przed nim na blacie teczkę z dokumentami. Gabinet Hyndryka wydawał się mniejszy, odkąd pojawił się w nim stół konferencyjny i dodatkowe biurko, które wciśnięto chyba tylko cudem. Jedno wszakże się nie zmieniło: ściany nadal zdobiły przeróżne notatki. Zauważywszy to, Merlin miał chęć się uśmiechnąć, jednakże uśmiech spełzł mu z ust, kiedy przypomniał sobie, że wyblakłe, rozmazane notatki wszystkie zostały naniesione ręką barona Morskiego Szczytu albo Ahldahsa Rahzwaila. Natomiast Urvyn Mahndrayn, wieloletni osobisty sekretarz Hyndryka, już nigdy nie miał skreślić na tych ścianach żadnej mało zrozumiałej wiadomości do samego siebie...

Seijin poprawił się na krześle. Naprzeciwko niego siedział przysadzisty ciemnowłosy kapitan Rahzwail, który bardzo przypominał zięcia Rahzhyra Mahklyna, Aizaka Kahnklyna, bo choć był od niego niższy, miał takie same ostre rysy i wysokie czoło skrywające za sobą niezwykle bystry umysł. Rzecz jasna nie mógł się równać z Urvynem, lecz to akurat było prawdą w wypadku większości ludzi. Rahzwail nie miał tak podzielnej uwagi jak Mahndrayn i brakowało mu intuicyjnej zdolności do omijania przeszkód. Mimo wszystko był niesłychanie doświadczonym oficerem, byłym dowódcą HMS Wulkan, a braki w intuicji nadrabiał nieugiętą, metodyczną determinacją. Do pewnego stopnia był lepszą prawą ręką barona Morskiego Szczytu niż wcześniej Mahndrayn, a to z tego powodu, że ci dwaj odbierali na zupełnie innych falach. Jednakże nikt lepiej od Rahzwaila nie rozumiał, jaką tragedią była śmierć Mahndrayna. Następnie Merlin przeniósł wzrok na zapatrzonego we własne notatki, korpulentnego barona Morskiego Szczytu. Hyndryk w końcu doczekał się rangi admirała, i to mimo faktu, że oddziesiątek lat nie dowodził żadnym okrętem. Z pewnością znaleźliby się tacy, którzy próbowaliby podważać jego awans na podstawie braku wystarczającego doświadczenia na morzu, wszelako nawet gdyby się odezwali, usłyszeliby, że mają siedzieć cicho. Zdecydowanawiększość marynarki wojennej Imperium Charisu wiedziała, ile zawdzięcza płodnemu umysłowi Hyndryka, a sam Domynyk Staynair mógł nareszcie poczynić pierwsze kroki nadrodze reorganizacji floty zaproponowanej jeszcze przez Bryahna, hrabiego Wyspy Zamek, który nie zdążył wprowadzić własnych pomysłów w życie. Obecnie to baron Morskiego Szczytu był dowódcą pionu sprzętowego i miał pod sobą wszystkie projekty związane w taki czy inny sposób z bronią opracowywaną z myślą o marynarce wojennej. Jego prawą ręką, głównym doradcą i oficerem wykonawczym został Rahzwail, koncentrujący się szczególnie na rozwoju artylerii, podczas gdy niejaki komandor Frahnklyn Hainai, łącznik między Hyndrykiem, inżynierami i rzemieślnikami Ehdwyrda Howsmyna, skupiał się na osiągnięciu stopów stali oraz na takich nowinkach jak maszyny parowe produkowane w Zakładach w Delthaku. Rozmiar straty wynikającej z odejścia Mahndrayna ukazywało najlepiej właśnie to, że obaj razem wzięci wykonywali zadania, z którymi przedtem Urvyn radził sobie w pojedynkę. Z drugiej strony, Merlin podejrzewał, że każdy z osobna sprawdza się lepiej na swoim polu, a to dlatego, że musiał żonglować mniejszą liczbą projektów naraz. Seijin był też świadom, że Hainai został wyznaczony na przyszłego zarządcę pionu inżynieryjnego, gdy ten zostanie już powołany do istnienia - co miało nastąpić za jakieś dwa do trzech miesięcy. Z kolei drugi sekretarz barona Morskiego Szczytu, Tompsyn Saigyl, także w randze kapitana, współpracujący ściśle z baronem

Skalistego Klifu i sir Dustynem Olyvyrem, tylko czekał na objęcie stanowiska zarządcy pionu okrętowego. Tymczasem kapitan Dynnys Braisyn już wdrażał się do roli zarządcy pionu zaopatrzeniowego, a kapitan Styvyn Brahnair od pięciodnia prowadził pion nawigacyjny. Byli ludzie, których zmiany w organizacji floty niepokoiły, i to znacznie, jak również znalazły się osoby kwestionujące nowe porządki - wśród nich na przykład nowo utworzoną akademię floty. Podstawowa wątpliwość brzmiała: czy środek wojny jest najlepszym momentem na zaprowadzanie poważnych zmian. Wszakże przeważająca większość Charisjan rozumiała, że zmiany te są tylko przedłużeniem zmian zapoczątkowanych jeszcze za czasów Marynarki Królewskiej Charisu i następnie kontynuowanych w ramach Marynarki Cesarskiej, którym mieszkańcy obecnego imperium zawdzięczali zmiecenie wszelkich przeciwników z powierzchni mórz Schronienia. Ci ludzie całym sercem byli za innowacjami, zwłaszcza że do tej pory wszystkie zawsze się sprawdzały. Co do tych natomiast, którzy byli odmiennego zdania, trzeba im przyznać, że mieli dość rozsądku, aby zachować swoje opinie dla siebie, zamiast roztrząsać je głośno, ryzykując, że dojdą uszu admirała. - Właściwie - odezwał się baron Morskiego Szczytu i podniósł wzrok znad notatek na barona Skalistego Klifu - znajdujemy się dokładnie w tym miejscu, które przewidzieliśmy podczas naszego ostatniego spotkania. Ahldahs i ja właśnie wróciliśmy z testów poligonowych, Frahnklyn zaś zmierza do zakładów w Delthaku, aby rozmówić się z mistrzem Howsmynem... Rekuperatory zadziałały mniej więcej tak, jak powinny, aczkolwiek nie doskonale. Nadal borykamy się z nadmierną nieszczelnością, a ja osobiście nie jestem przekonany co do ich skuteczności w wypadku dział najcięższego kalibru. Jak dotąd nie sprawdziliśmy, jak sobie radzą przy sprzęcie cięższym niż trzydziestofuntówki i sześciocalowe lufy. Admirał pokiwał głową z powagą. Trzydziestofuntówki i sześciocalowe lufy miały bardzo podobny kaliber, ale Cesarska Marynarka Wojenna Charisu trafiła na ten sam problem, jaki mieli dawno temu inżynierowie na Ziemi, w czasach gdy przechodzono z artylerii gładkolufowej na gwintowaną. Gładkolufowe działa wystrzeliwały kuliste pociski, gwintowane mogły odpalać podłużne ładunki, o wiele cięższe niż w wypadku broni gładkolufowej tego samego kalibru. Zważywszy na różnicę w osiągach - a przy okazjiciśnienie działające na lufy - było to bardzo istotne zagadnienie. Zwiększone ciśnienie gazów, potrzebne do wystrzeliwania cięższych pocisków, było większym problemem, niż przewidywali baron Morskiego Szczytu i Urvyn Mahndrayn, jednakże osiągi okazały się warte tego bólu głowy. Nowa broń powinna trafić do użytku znacznie szybciej, niż zakładał

pierwotnie Merlin, zatem równie ważne stało się teraz znalezienie dla niej odpowiedniej nazwy. Baron proponował początkowo, by działa gwintowane nazywać od wagi wystrzeliwanych z nich pocisków, a gładkolufowe od średnicy wierconego otworu. Potem doszedł do wniosku, że to zbytnio by mąciło ludziom w głowach. Każdy oficer charisjańskiej marynarki wiedział doskonale, czym jest trzydziestofuntówka, lepiej więc było nadać inne oznaczenia, takie, by się nie powielały, niż kazać ludziom zmieniać przyzwyczajenia. Poza tym nowe armaty już niedługo będą mogły strzelać pociskami o różnej wadze. Lita kula z trzydziestofuntówki ważyła dokładnie trzydzieści dwa funty, natomiast nowoczesny pocisk zawierający pięćdziesiąt pięć cali sześciennych żelaza mniej przy dwufuntowym ładunku ważył zaledwie osiemnaście funtów. Z drugiej strony, w lufie kalibru sześciu cali mieściła się lita kula o wadze ponad stu funtów, a standardowy pocisk z jedenastofuntowym ładunkiem osiągał wagę sześćdziesięciu siedmiu funtów. Obecnie, o czym Merlin wiedział, baron Morskiego Szczytu i Rahzwail pracowali nad jeszcze cięższymi pociskami do przebijania pancerzy i murów. Grubsze ścianki łusek nowoczesnych pocisków wymuszały zmniejszenie masy ładunku o jakieś trzy do czterech funtów, ale zwiększenie przy tym ogólnej masy pocisku o jakieś trzydzieści pięć procent powinno nadać mu o wiele większą moc uderzeniową i przebijalność. To jednak oczywiście zwiększy także ciśnienie gazów wylotowych w lufie i siłę odrzutu. Tymczasem podstawowe projekty rekuperatorów - czyli hydropneumatycznych oporopowrotników - powinny działać równie dobrze przy trzydziestofuntówkach, jak i sześciocalówkach, choć Merlin podzielał obawy barona dotyczące montowania tych systemów w ośmio- i dziesięciocalówkach projektowanych obecnie w pracowniach Ehdwyrda Howsmyna. Oporopowrotniki powinny w nich działać równie sprawnie, ale dopóki nie zostanie to dowiedzione na poligonie, nie sposób będzie zakończyć fazy projektowej nowego typu lawet. Oryginalny projekt należał do dzieł Mahndrayna, choć to Rahzwail zajął się wstępnymi szkicami zabitego komandora i wspólnie z Hainaiem zmienił je w pełnoprawny wynalazek. W zasadzie były to dwa szczelnie zamknięte cylindry, pierwszy wypełniony olejem, a drugi sprężonym powietrzem. Działo montowano na sztywno do tłoka umieszczonego wewnątrz olejowego cylindra: gdy z niego strzelano, odrzut przesuwał tłok w głąb, wyciskając olej przez niewielkie otwory do drugiego cylindra. W nim niezamocowany tłoczek oddzielał wtłoczony olej od powietrza i przesuwając się w górę, sprężał je jeszcze bardziej. Dzięki temu siła odrzutu była kompensowana stopniowo i wyhamowywana w miarę

sprężania powietrza, po czym następowało cofnięcie mechanizmu - i działa - do położenia początkowego. To był tylko jeden z wielu pomysłów, jakie powstały w płodnym umyśle Mahndrayna, inne to sworzniowa laweta przesuwna, którą marynarka zaadaptowała natychmiast, oczekując na opracowanie hydropneumatycznego systemu rekuperatorów. Obecnie stosowane lawety, zwane na Ziemi marsylskimi, były o wiele nowocześniejszymi rozwiązaniami nawet w porównaniu ze sprzętem zaproponowanym przez Merlina niespełna pięć lat wcześniej. Wprawdzie admiralicja kręciła nosem, gdyż trzeba było montować na podpokładach żelazne, a nawet stalowe szyny, ale osiągi nowego systemu były tak dobre, że szybko zapomniano o dodatkowych kosztach. Dzięki sworzniowi w przedniej części można było bardzo szybko ustawiać całość na wymaganej pozycji. Dwaj marynarze ze specjalnymi drągami radzili sobie z tym doskonale. Kompensowanie odrzutu także zmniejszało drogę, jaką działo przebywało po oddaniu strzału, co oznaczało, że wzrastała i szybkostrzelność tej broni. System został z powodzeniem przetestowany na trzydziestofuntówkach, odkryto też, że po zastosowaniu odpowiednich kompresorów zwiększających tarcie na szynach mógł się on sprawdzić także w wypadku cięższych dział. Laweta Mahndrayna była jednak praktyczniejsza od innych rozwiązań, choć stosowany w niej oporopowrotnik będzie miał zastosowanie tylko w wypadku lżejszych dział. Inny projekt, dla artylerii polowej, przewidujący stosowanie przeciwwag umieszczanych w głębokich szybach pod platformami, sprawdził się doskonale nawet w wypadku najcięższych dział, choć to akurat rozwiązanie - ze zrozumiałych względów - nie miało najmniejszych szans

na

wprowadzenie

we

flocie.

Rahzwail,

rozwijając

projekt

naszkicowany

przezMahndrayna, współpracował ściśle z Akademią Królewską. Dzięki radom doktora Mahklyna udało mu się przezwyciężyć kilka pomniejszych problemów, ale zdecydowana większość zasług należała się jemu i Hainaiowi, nie wspominając o wkładzie doktora Vyrnyra, członka wspomnianej Akademii. Merlin kilkakrotnie miał ochotę wkroczyć na scenę, by popchnąć prace przy tym wynalazku, ale okazało się, że Rahzwail i jego partner postępują dokładnie tak, jak się spodziewał, zrezygnował więc z podpowiadania im gotowych rozwiązań. Mimo to, pomyślał teraz, mamy kilka przewag, których Ahlfryd i pozostali nawet się nie domyślają. Dla przykładu, Merlin był całkowicie pewien, że fachowcy Howsmyna rozprawią się wkrótce z problemem nieszczelności. Doktor Sowa z pewnością coś na to zaradzi!

- Jeśli, a raczej kiedy uporamy się z problemem nieszczelności, będziemy mieli w pełni funkcjonalny mechanizm redukujący siłę odrzutu - kontynuował tymczasem baron Morskiego Szczytu - a dzięki temu uda nam się sprokurować „piedestałowe lawety", przynajmniej do dział mniejszego kalibru. - Zerknął na Merlina, uśmiechając się pod nosem. Zawsze tak robił, gdy używał terminu podrzuconego przez seijina. - Dla bardziej masywnych dział będziemy potrzebowali czegoś solidniejszego, sądzę jednak, że te sworzniowe mechanizmy opracowane przez Frahnklyna i mistrza Howsmyna nadadzą się do tego celu idealnie. Szczerze powiedziawszy, zastanawiam się teraz nad mechanizmem, który pozwoliłby zatrzymać działo w pozycji odrzutu, gdzie można by je sprawniej załadować. To rozwiązanie sprawdziło się idealnie przy pomyśle przeciwwag Urvyna dla baterii nadbrzeżnych, ale przy rekuperatorach mam z tym większy problem. To kolejna komplikacja i następny słaby punkt, który może przyczynić się do niewydolności całości, nie mówiąc o poważnym zwiększeniu maksymalnych naprężeń w cylindrach, ewentualnie tylko czasu ich trwania. Jakoś jednak musimy sobie poradzić z kwestią ułatwienia dostępu do lufy, już po cofnięciu działa i zatrzymaniu go w tej pozycji na czas potrzebny na załadowanie. Przynajmniej - oderwał nagle wzrok od notatek - takie było założenie, gdy Urvyn i ja zaczynaliśmy prace nad tym projektem. Niedawno Ahldahs i Frahnklyn przyszli do mnie z zupełnie nowym pomysłem. - Z nowym pomysłem? - Admirał spojrzał na barona Morskiego Szczytu i Rahzwaila. - Coś wam te pomysły szybko przychodzą do głowy, Ahlfrydzie. Czyżby to kolejne z rozwiązań, od których powinienem się trzymać z dala na poligonie? - Nie. To akurat powinno działać bez zarzutu, sir - zapewnił go baron. - W każdym razie teoretycznie. - A zapowiadało się tak świetnie... - burknął admirał. - Jeśli dobrze pamiętam, podobne zastrzeżenie prowadziło zawsze do głośnych i bardzo nieprzyjemnych eksplozji. - Z większością tych problemów daliśmy sobie w końcu radę, sir.- Poza tym waszym miotaczem ognia. I płynnymi zapalnikami do pocisków artyleryjskich - wyliczył z przekąsem admirał. - Przecież powiedziałem, że z większością, sir. Baron Skalistego Klifu przyjrzał mu się uważnie, a potem prychnął. - Owszem. Prawdą jest też, że większość waszych wynalazków zadziałała... jak dotąd. Na co wpadł kapitan Rahzwail tym razem? - Ahldahs? - Baron spojrzał w kierunku asystenta, a wspomniany przez admirała kapitan wyprostował natychmiast ramiona.

- Wpadłem na ten pomysł, oglądając inny ze szkiców komandora Mahndrayna. Gdy zastanawiał się nad sposobami uszczelnienia zamka nowego karabinu, rozważał użycie gwintowanych zatyczek, które przesuwałyby się po gwincie tam i z powrotem, uszczelniając całość. Wybrał inne rozwiązanie, ponieważ trzeba by gwintować cały zamkowy kawałek lufy, a poza tym istniało niebezpieczeństwo, że taka zatyczka mogłaby się zablokować. Ja jednak zapamiętałem to rozwiązanie, a potem wpadłem na myśl, że przecież nie trzeba jej do końca gwintować. - Co proszę? - Baron Skalistego Klifu zmarszczył brwi, słuchając podwładnego ze wzmożoną uwagą. - Gdyby udało się naciąć tylko część gwintu, mój panie, zatyczka wsuwałaby się na miejsce, następnie robiła mniej więcej pół obrotu i tam się zatrzymywała. Dzięki takiemu rozwiązaniu skrócilibyśmy znacznie czas potrzebny na przeładowanie broni. - Rozumiem, o czym mówisz - odparł admirał, wolno cedząc słowa. - Problem w tym, że przy częściowym gwincie nie da się uszczelnić zamka. Zwłaszcza przy ciśnieniu, jakie generuje broń wielkokalibrowa, którą właśnie projektujemy. - W pełni popieram twoje zdanie, ale ta idea zaintrygowała mnie do tego stopnia, że przedyskutowałem ją z kapitanem Saigylem i baronem Morskiego Szczytu. Przerzucaliśmy się pomysłami na przestrzeni ostatniego miesiąca, aż kapitan Saigyl zwrócił uwagę na sposób, w jaki Mahndrayn rozwiązał kwestię filcowych nakładek, dzięki którym naboje przylegały szczelnie do lufy. W karabinach, rzecz jasna, ciśnienie gazów wylotowych jest znacznie mniejsze, ale kapitan Saigyl zastanawiał się, co by było, gdybyśmy wykonali te pierścienie, czy może uszczelki, z innego materiału. Rahzwail spoglądał wyczekująco na barona Skalistego Klifu, gdy ten kiwał głową w zamyśleniu. Charisjańscy hydraulicy produkowali uszczelki i podkładki z różnych materiałów, wliczając w to gumę. Spora ich część nadawała się idealnie do pracy przy ogromnym ciśnieniu, nie dziwiło go więc zbytnio, że podobny pomysł mógł wpaść do głowy Saigyla. Gdzie indziej byłoby to wysoce podejrzane, ale nie w Charisie. - Jakiego materiału chciałby użyć kapitan do stworzenia uszczelki? - Wełny mineralnej, mój panie. - Rozumiem. Admirał zerknął na drugą stronę stołu, by spojrzeć w oczy Merlina. Terminem wełny mineralnej określano na Schronieniu zwykły azbest, którego właściwości izolacyjne i wysoka odporność na żar były znane od Dnia Stworzenia. Jego użycie obwarowano jednak wieloma zastrzeżeniami spisanymi w Księgach Bédard i Pasquale, ale nie był to w żadnym razie

materiał zakazany. U zarania obłożono anatemą wszystkie formy azbestu prócz chryzotylu, skąd zresztą wzięła się nazwa wełny mineralnej, będącej najbielszą odmianą tego materiału. Merlin nie miał pojęcia, dlaczego władze kolonii nie zakazały stosowania i tej formy. Wiedział, że chryzotyl jest mniej niebezpieczny od pozostałych, zwłaszcza przy bezwzględnym stosowaniu się do nakazów Pasquale, jednakże dłuższa ekspozycja na działanie nici i tak groziła obcującym z nimi ludziom znacznym uszczerbkiem na zdrowiu. Być może, doszedł do wniosku Merlin, chodziło o żywioną przez archaniołów stuprocentową pewność, iż Zakazy Jwo-jeng wyeliminują na zawsze groźbę industrializacji Schronienia. Ponieważ materiał ten miał wiele użytecznych zastosowań - stosowano go od tysięcy lat, na długo przed ziemską rewolucją przemysłową - Langhorne i jego poplecznicy uspokajali się wzajemnie, że wpływ azbestu na społeczeństwo nie okaże się zbyt szkodliwy. Wbrew temu, co sądzili te osiem czy dziewięć stuleci wcześniej archaniołowie, mieszkańcy Schronienia, a w szczególności Charisu używali coraz więcej azbestu, zwłaszcza w ostatniej dekadzie. Nie mieli bowiem wyboru. Zakłady przemysłowe takie jak te budowane przez Ehdwyrda Howsmyna wymagały materiału o właściwościach azbestu, a tutejsza technologia nie pozwalała jeszcze na produkcję tworzyw sztucznych, którymi zastąpiono w końcu ten niebezpieczny materiał na Starej Ziemi. W rezultacie produkcja wełny mineralnej rosła szybko i nieprzerwanie i mimo wysiłków Howsmyna, Korony i Kościoła Charisu, wymuszających na ludziach ścisłe przestrzeganie nakazów Pasquale, liczba chorób wywoływanych przez kontakt z tym materiałem także zwiększała się w zastraszającym tempie. A nie było to jedyne zagrożenie zdrowotne, z jakim musieli mierzyć się wynalazcy z Charisu - wystarczy wspomnieć o rtęci stosowanej w zapalnikach czy o odsłoniętych pasach transmisyjnych przenoszących energię z turbin wodnych bezpośrednio na maszyny. Mimo to azbest wydawał się Merlinowi znacznie bardziej niepokojący od pozostałych. To jednak nie rzutowało negatywnie na pomysł Saigyla i Rahzwaila. Wełna mineralna była przecież tym samym materiałem, którego użył Charles de Bange, ojciec ładowanych odtylcowo dział na Ziemi, gdy tworzył swój „uszczelniacz". - Przeprowadziliście już jakieś testy tego rozwiązania? - zainteresował się admirał. - Tylko na zmodyfikowanych karabinach Mahndrayna, mój panie. Wygląda na to, że natłuszczona uszczelka albo podkładka z wełny mineralnej podoła zadaniu, jeśli ciśnienie nie będzie zbyt wielkie. Poprosiłem doktorów Mahklyna i Vyrnyra, aby pomogli nam policzyć, jak długo ma wytrzymać taka podkładka i ile nici można z niej usunąć bez podnoszenia ryzyka. Doktor Mahklyn zapewnił nas, że jego kolega powinien przygotować odpowiednie formuły w ciągu najbliższych pięciodni. W tym czasie kapitan Saigyl skonsultuje z mistrzem

Howsmynem możliwość wyprodukowania zamków o odpowiedniej tolerancji. Ale nie będziemy wiedzieć, czy proponowane przez nas rozwiązanie okaże się praktyczne, dopóki nie omówimy wszystkiego z rzemieślnikami mistrza Howsmyna. Admirał skinął głową po raz kolejny. Choć dynamika ciśnieniowa była zupełnie nową dziedziną wiedzy na Schronieniu, odnotowano już pewne sukcesy na jej polu. Dahnel Vyrnyr z Akademii Królewskiej jął formułować zasady opisujące zachowanie gazów pod ciśnieniem, ale to jeden z rzemieślników Howsmyna zapoczątkował proces mierzenia ciśnienia gazów wlotowych w działach, gdy półtora roku temu zaproponował użycie czegoś, co na Starej Ziemi zwano „przyrządem zgniotkowym". Był to zazwyczaj zasklepiony z jednej strony cylinder, do którego wkładano bardzo odporny tłok, a całość zamykano gwintowaną zatyczką z miedzi. Spodnia część cylindra także była gwintowana - wkręcano ją w specjalnie wywiercony i nagwintowany otwór w lufie armaty. Przy oddaniu strzału ciśnienie gazu napierającego na tłok wypychało go do góry, gdzie był blokowany przez miedzianą nakrętkę. Dzięki temu tłok deformował stojącą mu na drodze przeszkodę - zgniatając ją po prostu. Po zakończeniu eksperymentu rozkręcano przyrząd i sprawdzano odkształcenia, porównując je z innymi nakrętkami, na które działały znane wartości ciśnienia. Dzięki temu procesowi można było określić z bardzo dużą dokładnością, jakie ciśnienie mają gazy wylotowe danego działa. Nigdzie poza Charisem nikt nawet nie słyszał o podobnej technologii, a i u Howsmyna otaczano ją wielką tajemnicą. Niezwykle precyzyjne cylindry wzorcowe dostarczyła muSowa, która stworzyła je dzięki technologii niedostępnej na Schronieniu. Nawet ludzie pracujący przy tworzeniu wzornika nie zorientowali się, że SAPK-i podmieniły zgniecionepodczas testów próbniki, zastępując je tymi dostarczonymi przez sztuczną inteligencję. Myśląc o tym wszystkim, wielki admirał przypomniał sobie z żalem, że to Urvyn Mahndrayn wynalazł wahadło balistyczne. Naszkicował podstawy tego urządzenia na odwrocie koperty pewnego popołudnia, gdy czekał na umówione spotkanie w Akademii Królewskiej, a Mahklyn i reszta jego zespołu dopracowali potem szczegóły, tak by już następnego ranka można było przejść do fazy testowej. Dzięki zdolnościom mierniczym przyrządu zgniotkowego i wahadła balistycznego stworzono podstawy naukowej balistyki, stwierdził w myślach, czując jednocześnie głęboką satysfakcję. Podejrzewał, że Mahndrayn byłby równie jak on zadowolony, gdyby o tym wiedział. - Tymczasem, moi panowie - odezwał się baron Morskiego Szczytu - Ahldahs zaproponował zastępcze rozwiązanie, na wypadek gdyby zakłady mistrza Howsmyna nie były w stanie wyprodukować odpowiednio szczelnego zamka obrotowego. Nie jest ono idealne, ale powinno zadziałać. Krótko mówiąc, to kompletnie niezależna zatyczka składająca się z

pierścienia miedzi otaczającego płat skompresowanej wełny mineralnej. Zewnętrzny gwint pozwala na umieszczenie jej w odpowiednim miejscu. Testy na broni małokalibrowej pokazały, że to rozwiązanie sprawdza się przy niższych ciśnieniach. Nie podoba mi się ono tak, jak przerywane gwinty, ponieważ spowalnia obsługę dział i zmniejsza ich szybkostrzelność, ale nie tylko dlatego. Innym ważnym czynnikiem jest moim zdaniem nietrwałość tych uszczelek i ich podatność na uszkodzenia zewnętrzne. Mając jednak wybór pomiędzy starymi i nowymi metodami, wybrałbym stanowczo gwintowane działa ładowane odtylcowo. - Rozumiem - mruknął baron Skalistego Klifu, zerkając raz jeszcze w kierunku Merlina. Seijin patrzył na niego spokojnie przez krótką chwilę, a potem skinął ledwie zauważalnie głową. - Dobrze, Ahlfrydzie - powiedział wtedy wielki admirał. - Wygląda na to, że twoi geniusze znowu wpadli na coś ciekawego. Jestem też pewien, że ty i mistrz Howsmyn poradzicie sobie ze wszystkimi problemami i wprowadzicie te usprawnienia do produkcji. Athrawes miał podziwu godną poważną minę. On także był pewien, że wspomniani ludzie poradzą sobie ze stojącym przed nimi zadaniem, tym bardziej że Howsmyn dysponował stałym dostępem do oryginalnych projektów de Bange'a, a zwłaszcza do „grzybka" umieszczanego między trzonem zamkowym a tłokiem zaporowym. To był najbardziej pomysłowy element tego wynalazku, ponieważ podczas odpalania działa grzybek był odpychany do tyłu, gdzie ściskał centralną część azbestowej poduszki, a ta rozszerzała się wtedy, mocniej uszczelniając zamek. A ponieważ grzybek był dociskany gazami z komory, siła jego nacisku była odpowiednio różna przy odpalaniu ładunków różnej wagi. Merlin nie wątpił więc, że gdy Howsmyn zasiądzie z Saigylem, by przyjrzeć się rysunkom tego drugiego, dozna typowego dlań nagłego olśnienia i doda odpowiednie zmiany. - Skoro mamy to już z głowy, powiedzcie mi, na czym polega ten drugi problem podjął wielki admirał. - Zdaje się, że chodzi o ciśnienie w lufie i szybkość zapłonu... - Zgadza się, sir - odparł baron znacznie mniej radosnym tonem. - Obawiam się, że nie osiągniemy na tym polu aż tak wielkich sukcesów, jak początkowo sądziliśmy. - Dlaczego? - Cóż, Ahldahs, komandor Malkaihy i ja musieliśmy raz jeszcze przyjrzeć się testom artyleryjskim przeprowadzonym przez Urvyna. Powtórzyliśmy serię strzelań, wykorzystując przyrządy zgniotkowe do zbadania ciśnienia gazów wylotowych oraz wahadła balistyczne do zmierzenia prędkości początkowej, i niestety nasze obawy się potwierdziły. Wydawało nam się, że zdołamy zwiększyć prędkość początkową pocisków poprzez wydłużenie lufy, ale okazało się, że to nie działa.

- Dlaczego? - powtórzył pytanie wielki admirał. - Zasadniczo chodzi o to, mój panie, że proch spala się za szybko - odparł Rahzwail. To sprawia, że siła wyrzutu kumuluje się w niezwykle krótkim momencie, w chwili odpalenia ładunku. Przy dłuższej lufie tracimy część tej mocy z powodu dłuższego tarcia między powierzchnią pocisku a wnętrzem lufy. Dzięki odczytom z przyrządów zgniotkowych doszliśmy do wniosku, że większa część prochu zamienia się w dym zamiast w gazy wylotowe, które wypychają pocisk. Granulowanie prochu ograniczyło straty, i to znacznie, ale nie zlikwidowało problemu. Cóż mogę powiedzieć... zdaje się, że właśnie osiągnęliśmy szczyt naszych możliwości. To rzecz jasna tylko część problemu. Pociski w działach gwintowanych przylegają znacznie lepiej do ścian lufy, dzięki czemu powstaje większe tarcie niż w wypadku klasycznych kul. Utrata prędkości wylotowej jest spora, a obawiam się, że taśmy prowadzące, nad którymi pracuje mistrz Howsmyn, jeszcze bardziej pogłębią problem. Nadal uważam, że korzyści jest więcej niż strat, ale nie ukrywajmy: niedoróbek jest tyle, że wystarczy nam pracy na całe lata. - A to nie jedyny problem, na który się natykamy - wtrącił baron Morskiego Szczytu. Mogę wymienić jeszcze nowe rodzaje stali mistrza Howsmyna. Na przykład ta, do której zaczął dodawać nikiel, jest twardsza i bardziej wytrzymała, niż przypuszczaliśmy. To znakomita wiadomość pod niemal każdym względem, ale musimy pamiętać, że nie da się z niej zrobić wystarczająco dobrych pocisków przebijających. Jeśli zastosujemy ten nowy stop, ścianki będą zbyt mocne, by umieszczane we wnętrzu ładunki prochowe mogły je rozsadzić w pożądany sposób. Moim zdaniem najrozsądniej byłoby się ograniczyć do produkowanych już odlewanych żeliwnych korpusów dla broni gładkolufowej i kutego żelaza do gwintowanej. - Sprawiły się wystarczająco dobrze w Zatoce Tarota i Iythrii - zauważył zwięźle wielki admirał. - To prawda, sir. I nadal będą wystarczająco skuteczne przeciw drewnianym kadłubom i lekkim fortyfikacjom nabrzeżnym. Wszakże przeciwnik bardzo szybko zacznie budować w swoich fortecach magazyny i schrony odporne na ostrzał tego rodzaju broni. Dziesięć do dwunastu stóp ziemi wzmocnione kilkoma stopami muru zdoła powstrzymać każdy z naszych pocisków, nawet te, których używamy do dział oblężniczych. Stropy osłon stanowisk artyleryjskich są z pewnością na szczycie list zleceń każdego architekta umocnień od momentu, gdy rozpoznano rozmiary nowych zagrożeń. Dlatego koncentrujemy się na pociskach, które będą mogły zrobić z fortami nowej generacji to, co udało nam się w Iythrii, albo zdołają przebić poszycie wrogich pancerników. Kute żelazo nie wydaje się najlepszym

materiałem do tego rodzaju pocisków, ponieważ istnieje ryzyko, że rozpadnie się, zamiast spenetrować przeszkodę. Za to stal produkowana w zakładach Howsmyna, zwłaszcza ta hartowana, może podołać zadaniu. Ale dopóki nie wzmocnimy prochu, dopóty nie ma sensu umieszczać ładunków wybuchowych w takich pociskach. Efektem byłby tylko nowy rodzaj litych pocisków, jakie znamy od dawien dawna, z tym że cięższych i charakteryzujących się większą przebijalnością. - I nie macie z kapitanem Rahzwailem pomysłu, jak przezwyciężyć ten problem? zapytał baron Skalistego Klifu. - Na razie pracujemy nad tym, by zwiększyć jednorodność ziarenek prochu - odparł Rahzwail. - Wydaje mi się, że gdyby udało nam się sprasować proch, zwiększając gęstość ziarenek przy jednoczesnym zwiększeniu ich powierzchni, tempo spalania może wzrosnąć, może nie jakoś znacząco, ale w wystarczającym stopniu. To by oznaczało, że proces spalania trwałby nieco dłużej, podobnie jak przyśpieszanie pocisku, dzięki czemu zniwelowalibyśmy straty wynikłe podczas tarcia. Gdyby na przykład udało się jakoś wyprodukować ziarenka prochu jednakowej objętości, ich zapłon mógłby zwiększyć zasięg wystrzeliwanych pocisków bez zwiększania masy ładunku. Wydaje mi się, że nawet peletowanie prochu, stosowane dzisiaj na potrzeby nowych karabinów Mahndrayna, powinno zwiększyć prędkość wylotową pocisków. Komandor Malkaihy zasugerował ostatnio, że powinniśmy poszukać zamienników albo rozcieńczalników, dzięki którym tempo spalania prochu w pociskach artyleryjskich byłoby odpowiedniejsze. Skoro więc węgiel jest

głównym paliwem, zaczęliśmy

eksperymentować z rozmaitymi jego gatunkami, które palą się wolniej, ale jak na razie nie znaleźliśmy żadnego, który by się do tego nadawał. Merlin zdołał zachować kamienną twarz, ale przyszło mu to z większym trudem niż zazwyczaj. Myślenie Rahzwaila wykraczało bowiem poza ramy przyśpieszenia, jakiego pirotechnice Schronienia nadały podpowiedzi Sowy i jego samego. A archaniołowie dali do dyspozycji swoich podopiecznych znacznie więcej środków, niż przypuszczali artylerzyści z ery przedmerlinowej. Mimo to koncepty kapitana zapierały dech w piersi. W zaledwie paru zdaniach przeniósł się od granulowanego siedemnastowiecznego prochu, przez pryzmatyczną jego odmianę wynalezioną w połowie dziewiętnastego stulecia przez Thomasa Rodmana, aż do epoki niemieckiego prochu czekoladowego z roku 1890. A nie wie przecież jeszcze o niedawnym odkryciu Sahndrah! Dobry Boże, do czego ci ludzi dojdą w następnej kolejności? Nie znał odpowiedzi na to pytanie, ale gdy siedział teraz za stołem, przenosząc wzrok z sir Ahlfryda Hyndryka na Ahldahsa Rahzwaila i z powrotem, poczuł nagle pewność, że nie

zareagują zbyt nerwowo na informację o tym, jakie sekrety przekazał Clyntahnowi zdrajca z Hairathy. Drań mógł skraść wszystkie tajemnice, jakie chciał, a Świątynia i tak zostanie daleko za nami, pomyślał Merlin, nie kryjąc satysfakcji. Nikt tam bowiem nie dorównuje intelektem i pomysłowością tym ludziom, nawet pozbawionym mojej pomocy. I dlatego ten sukinsyn przegra. Bez względu na to, ilu ludzi wyśle przeciw nam, nasi, to znaczy moi, wyślą ich na kopach aż do Syjonu, a wtedy on zapłaci mi za Gwylyma Manthyra i każdego innego człowieka torturowanego i zamordowanego przez jego siepaczy. - To bardzo ciekawy pomysł, kapitanie - stwierdził, wypowiadając te słowa spokojnym, rzeczowym tonem. - Wiesz już może, jak tego dokonać? Wpadła mi bowiem do głowy pewna myśl. Gdybyś na przykład wyprodukował formę, powiedzmy, że w kształcie lejka, a potem przepchał przez nią pastę prochową, wykorzystując jedną z pras hydraulicznych Howsmyna, mógłbyś otrzymać... .IX. PAŁAC ARCYBISKUPI TELLESBERG KRÓLESTWO STAREGO CHARISU IMPERIUM CHARISU Stojąc na balkonie i wyglądając na charisjańską stolicę, pomyślała o tym, że Manchyr i Tellesberg z jednej strony są do siebie bardzo podobne, z drugiej zaś nie mogłyby się od siebie bardziej różnić. Tellesberg niewątpliwie był chłodniejszy, pozbawiony upału charakterystycznego dla miejsca jej urodzenia, co nie dziwiło w wypadku miejscowości położonej dwakroć dalej od równika. Drzewa i kwiaty także były tutaj inne, choć nie mniej barwne - na co hrabina Hanth zwróciła jej uwagę z niemal zawodowego obowiązku, jako że zajmowała się botaniką. Większość czasu - szczególnie od dnia swojego ślubu - spędzała na katalogowaniu różnic w życiu roślinnym leżącego na północy macierzystego Chisholmu oraz swej nowej ojczyzny, Charisu. Dzieliła się tą wiedzą z Irys oraz z przyjemnością chłonęła wszelkie informacje, których księżniczka mogła jej udzielić na temat roślinności Corisandu. Obie kobiety kilkakrotnie złożyły wizytę w Akademii Królewskiej, gdzie mogły do woli rozprawiać na interesujący je temat z doktorem Fylem Brahnsynem. Na wspomnienie tych wizyt Irys zacisnęła dłonie na balustradzie balkonu. Dobrze pamiętała, co na temat Akademii mówił jej ojciec: z jednej strony dostrzegał korzyści, jakie czerpie z niej król Haarahld - i zazdrościł mu ich szczerze - z drugiej natomiast twierdził, że nauka będzie zgubą jego wroga. Irys zdążyła dojść do wniosku, że jej ojciec jak zwykle miał

rację. Już wcześniej wiedziała, że starał się naśladować charisjańskiego władcę, koniec końców zdecydował bowiem, że korzyści przewyższają potencjalne ryzyko. Wszakże zamiast bezmyślnie skopiować rozwiązania zastosowane przez króla Haarahlda, postarał się zorganizować wszystko tak, aby przedstawicielom Kościoła Matki nawet nie przyszło do głowy, że idzie w ślady heretyckiego Charisu i sięga po zakazaną wiedzę. Do tego przezornie - i za cenę bardzo wysokich łapówek - przekonał oficjeli Inkwizycji, że wiedza zdobyta przez uczonych charisjańskiej Akademii Królewskiej jest dość wątpliwa. Irys musiała przyznać, że zarówno książę Hektor, jak i Phylyp Ahzgood wykazali się niesłychaną przedsiębiorczością, gdy przyszło do rozsiewania plotek o tym, jak to Akademia nagina Zakazy pomimo głośnych zapewnień, że działa w granicach prawa. Właściwie wykazali się nie tyle przedsiębiorczością, ile bujną wyobraźnią, poprawiła się w duchu księżniczka. I zaraz znalazła jeszcze lepsze słowo: wynalazczością! Zaczęła je obracać na języku na wszystkie strony, smakując wynikające zeń implikacje, albowiem właśnie ono odzwierciadlało największą różnicę między Manchyrem a Tellesbergiem. W Corisandzie „wynalazczość" pozostała pojęciem pejoratywnym, w rozumieniu narzuconym przez Kościół Matkę, natomiast w Charisie była ona odznaką noszoną dumnie przez mężczyzn - i kobiety! - aktywnie, ba! zgoła agresywnie, badających granice poznania. Nierzadko dostawała gęsiej skórki na samą myśl, jak odważnie ludzie tacy jak Rahzhyr Mahklyn i jego koledzy eksplorowali rejony wiedzy zakazanej, znacznie przesuwając granice człowieczego poznania. Dowody na to, że jej ojciec się nie pomylił co do znaczenia Akademii Królewskiej dla Imperium Charisu, miała wszędzie dokoła: były to maszty i ożaglowanie okrętów w zatoce; ogromne, zgrabne galeony wojenne stojące na cumach bądź zmierzające do wylotu Zatoki Howella; piętrzące się sterty skrzyń, pudeł i beczek czekających na załadowanie na pokłady statków kupieckich i zawiezienie do najdalszych zakątków Schronienia. Ta sama wynalazczość pozwoliła Charisjanom na odparcie wszystkich wrogów, którzy na nich nastawali, jak również - przynajmniej do pewnego stopnia - na stępienie ostrza Miecza Schuelera wymierzonego w głodujących mieszkańców Republiki Siddarmarku. Leczco będzie, jeśli ten rzeźnik Clyntahn ma jednak rację?... Oczywiście nie był w prawie, gnębiąc niewinnych ani prowadząc niemoralną politykę, ani tym bardziej oddając się zmysłowemu, chciwemu życiu. Mógł jednak nie mylić się co do tego, że wynalazczość Charisjan jest zbrukana piętnem Shan-wei. Bo przecież nie sposób wykluczyć, że charisjańska Akademia Królewska to faktycznie przyczółek Shan-wei na świecie powołanym do istnienia za sprawą Boga Jedynego i Jego archaniołów...

Czemuż jednak myśl, że Zhaspahr Clyntahn może mieć rację, tak bardzo jej doskwiera? Czemuż przepełnia ją mieszaniną trwogi, niepokoju, strachu i... żalu? Bo sobie na to wreszcie pozwoliłaś, odpowiedziała po chwili w duchu, przyznając się do tego sama przed sobą, wspominając długie godziny spędzone na rozmowach z Brahnsynem i jego roziskrzony wzrok, gdy notował dyktowane przez nią uwagi na temat corisandzkiej botaniki. Celne pytania, której jej zadawał, wydobywały z jej pamięci jeszcze więcej szczegółów, którymi chętnie się z nim dzieliła, nawet nie przypuszczając, że potrafi udzielać tak drobiazgowych wyjaśnień,

dzięki

którym

powstaje

pełen

obraz

czegoś,

co

zapamiętała

tylko

fragmentarycznie. Głębia wiedzy tego człowieka zdumiewała ją i peszyła zarazem, podobnie zresztą było w wypadku innych uczonych, którzy bez najmniejszych protestów odrywali się od własnych zajęć, aby z nią porozmawiać. Nie ogarniała wszystkiego, co doktor Mahklyn mówił o matematyce. Musiała to przyznać już po pięciu minutach... a może jednak udało jej się dotrwać do dziewięciu, mimo iż uszy puchły od podniesionego głosu uczonego? Tak czy owak, całkiem się pogubiła, zanim minęła dziesiąta minuta wykładu. Jednakże nawet ta mierna część, którą zrozumiała, przepełniła ją zachwytem i uczuciem będącym mieszaniną przerażenia i radości. Nic, co usłyszała, nie sprzeciwiało się Zakazom - na tyle, na ile ona umiała to stwierdzić - aczkolwiek implikacje zasugerowanej przez niego genialnej nowej arytmetyki oraz jeszcze innych, nie mniej fascynujących działań matematycznych, z pewnością mogły wywrócić świat do góry nogami. Irys niewiele wiedziała na temat metodologii naukowej - przynajmniej w porównaniu ze światłymi umysłami skupionymi w murach Akademii Królewskiej - wszakże czuła podskórnie, że matematyka, o której mówił Mahklyn, jest w stanie wyposażyć uczonych w niebywale skuteczne narzędzia badania rzeczywistości. Przekonała się o tym naocznie, kiedy doktor Dahnel Vyrnyr pokazała jej strony zakreślone masą wykresów. Vyrnyr była uczelnianą specjalistką od spraw ciśnienia, którego do tej pory Irys nigdy nie nazwałaby nauką samą w sobie. Pismo wyjaśniało, dlaczego archanioł Truscott sprawił, że w zamkniętym naczyniu woda szybko osiąga punkt wrzenia - ażeby ludzkość mogła z tego skorzystać w naczyniach ciśnieniowych służących do gotowania. O tym, że jedzenie można gotować i konserwować, wiedział każdy, kto przeczytał Księgę Truscotta i Księgę Pasquale, wszakże Vyrnyr pragnęła się dowiedzieć, dlaczego archanioł Truscott zaaranżował wszystko właśnie tak, a nie inaczej. Dzięki niej - i dzięki genialnym narzędziom Mahklyna - nawet Irys mogła to teraz prześledzić. Uczona podzieliła się swoją wiedzą z księżniczką i z hrabiną Hanth przy okazji jednej z ich wizyt w Akademii Królewskiej, a oczy aż jej płonęły z podniecenia, gdy rozprawiała o eleganckich regułach i schludnych procesach kryjących się za

tak na pozór banalnym pomysłem Truscotta, aby podłożyć ogień pod szczelnie zamknięte naczynie z wodą. Irys widziała piękno tych procesów, tych reguł, czuła je całą sobą nawet teraz, gdy wychylała się za balustradę balkonu, aby spojrzeć na skąpane w słońcu dachy Tellesbergu, nasłuchując przy okazji odgłosów miasta, które nigdy nie zasypiało, podziwiając rosnące konstrukcje na obrzeżach, tam, gdzie charisjańska stolica rozbudowywała się wśród okolicznych wzgórz. Ponad jej głową - i ponad rojącą się od przeróżnych jednostek zatoką - z piskiem unosiły się w powietrzu, zataczające szerokie koła mewy i wyverny wszelkiej maści. To, w jaki sposób archaniołowie z wielką pieczołowitością złożyli ten świat do kupy i wprawili go w ruch, nigdy nie było dla Irys jaśniejsze niż wtedy, gdy doktor Vyrnyr opowiadała o ciśnieniu bądź gdy doktor Mahklyn starał się wytłumaczyć wspaniałą nieuchronność matematyki albo gdy doktor Lywys demonstrowała, jak różne oddzielne substancje zlewają się w jedno i nowe... Nawet wtedy, gdy doktor Hahlcahm zachłystywał się wynikami badań doktor Vyrnyr i opowiadał o zdawałoby się zwyczajnym procesie paskalizacji, dzięki któremu mleko i inne produkty żywnościowe zachowują dłużej trwałość. Irys z każdą chwilą była coraz bardziej przekonana, że Bóg Jedyny nie może mieć nic przeciwko temu, aby Jego dzieci zapoznały się ze sposobem, w jaki wszystkie elementy stworzonego przez Niego i Jego archaniołów świata są ze sobą połączone. A jednak badania doktor Vyrnyr miały też drugą, mroczniejszą stronę, gdyż nie dało się ukryć, że stanowią punkt wyjścia do dalszych eksperymentów i w końcu wynalazków ocierających się już o Zakazy, co Inkwizycja potrafiła zwietrzyć z daleka. Członkowie Akademii Królewskiej zaproponowali nawet nowe nazwy na procesy opisane przez uczoną. Słowa takie, jak „hydraulika" czy „pneumatyka", brzmiały dziwnie obco w uszach Irys, ale nawet sam fakt, że zaistniała potrzeba ich stworzenia - ba! że powołano do życia specjalną komisję, na której czele zasiadł doktor Mahklyn we własnej osobie - stanowił kubeł zimnej wody na jej głowę, dobitnie świadcząc o tym, że pewne nienaruszalne granice właśnie uległy przesunięciu, a dochowanie wierności Zakazom jest zagrożone... A ty aż się palisz, żeby przyłączyć się do tego szaleństwa, może nie?- zapytała samą siebie bezgłośnie, z pociemniałym spojrzeniem i kosmykami włosów wymskniętymi ze starannie ułożonej rano fryzury. I to przeraża cię w tym wszystkim najbardziej, prawda? Dostrzegasz piękno, pragniesz zobaczyć jego szczegóły, ale zarazem obawiasz się, że rację ma jednak Inkwizycja, że to, czego jesteś świadkiem... w czym bierzesz udział!... tak naprawdę niczym się nie różni od podstępów Shan-wei i Proctora, którzy po raz pierwszy zwiedli ludzi na manowce, wiodąc ich na potępienie... Tak przynajmniej utrzymuje Clyntahn, i nie on jeden.

Chciałabyś, żeby wszyscy oni się mylili, ale boisz się, że jest odwrotnie i że to ty jesteś bliska popełnienia błędu... Boisz się, że Shan-wei i Proctor pozostali kusicielami, którym zależy tylko na tym, aby odwieść człowieka od Stwórcy, i że robią to teraz, namawiając dociekliwe umysły do wejrzenia za oczy Boga... - Dzień dobry, wasza wysokość - za jej plecami rozległ się czyjś głos. - Czy wolno mi się przyłączyć? - Oczywiście, wasza dostojność - odparła, zastępując uśmiechem marsowy wyraz twarzy i odwracając się do mężczyzny, który wyrwał ją z zamyślenia. - Jakkolwiek na tospojrzeć, to twój balkon... - Można tak powiedzieć... - potaknął arcybiskup, także się uśmiechając. - Mam na myśli to, że został oddany do mojej dyspozycji, przynajmniej tymczasowo... Prawdę powiedziawszy, wolę myśleć, że tylko sprawuję nad nim pieczę do czasu, aż ktoś przejmie po mnie schedę. W rzeczywistości jednak chyba zwyczajnie tęsknię do skromniejszego pałacu, stojącego o, tam... - Rubinowy pierścień zalśnił, gdy hierarcha Kościoła Charisu poruszył dłonią, aby wskazać budynek przylegający do murów katedry, a swego czasu będący siedzibą biskupa Tellesbergu. Istotnie, dom był mniej imponujący od pałacu arcybiskupiego, lecz i tak znacznie większy od każdej budowli w zasięgu wzroku. - Zwykła rudera, wiem, ale ja naprawdę nie potrzebuję siedemnastu sypialni, dwóch sal balowych i wielkiej jadalni... kontynuował Maikel Staynair z szelmowskim uśmiechem. - Czternaście sypialni i zwykła jadalnia w zupełności mi wystarczały, kiedy byłem tylko biskupem, i jestem pewien, że dalej dawałbym sobie radę, gdybym naprawdę musiał. Wargi Irys zadrżały na ton jego głosu, co zdziwiło ją niepomiernie, gdyż coś takiego po prostu wydawało jej się niemożliwe przed zaledwie dwoma miesiącami. Było nie było, arcybiskup Imperium Charisu tkwił w samym środku schizmy, był heretykiem i apostatą. Tak nauczała Inkwizycja, dodając, że Maikel Staynair jest mistrzem w odwodzeniu od Kościoła Matki wiernych, a nawet księży - o czym krążyły legendy. Irys sama czytała raporty hrabiego Corisu, w których opisywał on wizyty Staynaira w Corisandzie, to, jak dawni poddani jej ojca lgną do niego, i ani w ząb nie rozumiała jego fenomenu. W jakież zdolności wyposażyła go Shan-wei, aby mógł zwodzić dusze na manowce i uwodzić szeregowych księży i biskupów Kościoła Matki, którzy następnie wszyscy przechodzili na stronę schizmy i uznawali jego wyższość nad samym wielkim wikariuszem?! Cokolwiek się mówiło o słuszności pobudek Cayleba Ahrmahka, który musiał bronić swego królestwa po ataku na nie i śmierci króla Haarahlda, Maikel Staynair, upadły biskup Tellesbergu i zdrajca Kościoła Matki, był prawdziwym powodem schizmy, albowiem nie kto inny jak on wzniecił rewoltę przeciwko

Świątyni i Grupie Czworga, i to od wewnątrz Kościoła Matki, dzieląc Schronienie na dwa wrogie, zwalczające się obozy po raz pierwszy od czasów Shan-wei. A jednak Irys nie potrafiła się dopatrzyć potwora za oczami heretyckiego arcybiskupa, którego wejrzenie było łagodne i współczujące... Wystarczyło parę minut spędzonych w jego obecności, aby tak samo jak wszyscy przed nią poczuła, jak mężczyzna ten bezwiednie nawiązuje kontakt z duszą drugiego człowieka. Cayleb i Sharleyan bardzo zadbali o to, aby nie padło pod adresem jej i jej brata zaproszenie na mszę w katedrze stolicy. Zagwarantowali im nawet wizyty ojca Davysa Tyrnyra, duchownego, który niezłomnie pozostał wierny Świątyni i wielkiemu wikariuszowi. Para cesarska w swej wielkoduszności zezwoliła na odprawienie dla księcia i księżniczki Corisandu prywatnej mszy w zaciszu jednej z niezliczonych kaplic pałacu arcybiskupiego. Irys i Daivyn mieli możliwość wyspowiadania się i gwarantowano im przy tym tajemnicę spowiedzi. Samo w sobie było to zdumiewające, a do tego przeczyło wszystkiemu, co wielki inkwizytor opowiadał o życiu w Charisie. Prawda wyglądała tak, że lojaliści Świątyni mogli nadal swobodnie odprawiać swoje praktyki, jak również na każdym kroku zapewniać o swej wierności dla wielkiego wikariusza i Grupy Czworga, i to w samym sercu Tellesbergu, pod nosem władców Imperium Charisu i arcybiskupa Charisu. Nie groziły im za to żadne sankcje! Irys miała kłopoty z uwierzeniem w to, albowiem wiedziała, jaki los spotkałby każdego reformistę, który by się odważył otwarcie poprzeć Kościół Charisu w - powiedzmy Delferahku czy którymkolwiek innym kraju na kontynencie. Zachodziła w głowę, jak to możliwe, że tutaj, w stolicy imperium niemającego szans na zwycięstwo ani choćby na przetrwanie przy jednoczesnym zachowaniu status quo i Kościoła Matki, lojaliści Świątyni cieszyli się ochroną, podczas gdy reformiści wszędzie wokół byli prześladowani. Mimo że nie miało to sensu - ani odrobiny sensu! - Irys musiała w końcu dać wiarę własnym oczom i uszom i uwierzyć, że tak przedstawia się prawda. Zresztą ojciec Davys osobiście to potwierdził w rozmowie z nią w cztery oczy. Niemniej minęły ponad trzy pięciodnie, zanim Irys zdała sobie sprawę z tego, że to Maikel Staynair we własnej osobie wystarał się dla niej i dla jej brata o możliwość kontaktów z ojcem Davysem. Obecnie księżniczka nie żywiła żadnych wątpliwości co do tego, że para cesarska również wyszłaby z taką propozycją, wszakże nie zmieniało to faktu, że inicjatorem pomysłu był nie kto inny jak właśnie arcybiskup Charisu, za którego to sprawą duchowny Kościoła Matki miał wstęp do pałacu arcybiskupiego, gdzie był doprowadzany pod eskortą osobistej straży hierarchy i nie musiał nawet przechodzić zwykłej w takich wypadkach rewizji - zwykłej, odkąd doszło do dwóch prób ataku na arcybiskupa, z czego jedna miała miejsce w

jego katedrze i o mały włos skończyła się śmiercią Maikela Staynaira z rąk lojalistów Świątyni. Nie zmieniło to przekonania arcybiskupa co do tego, że każdy człowiek ma prawo i powinien samodzielnie decydować o sprawach swej duszy, która jest nazbyt cenna, aby ktokolwiek z boku mógł ją narażać bądź pętać, oraz że nie wolno naginać tego podstawowego ludzkiego prawa nawet dla celów politycznych, jakkolwiek byłyby one ważkie. Irys do tej pory czuła zdumienie, myśląc o tym wszystkim. Wychowała się w pałacu, była za pan brat z realiami polityki i doskonale wiedziała, że czasami racja stanu wymaga nagięcia nawet samego Pisma. Kościół Matka także był tego świadom - istniały specjalne formy wyznania i rozgrzeszenia obowiązujące władców, którzy zmuszeni przez okoliczności nie mieli innego wyjścia, jak tylko wystąpić przeciwko słowu Bożemu. Rodzony ojciec Irys uiścił wiele tysięcy marek zarówno Kościołowi Matce, jak i Inkwizycji, w zamian za dyspensy i odpusty, a niewątpliwie nie był jedynym władcą, któremu przyszło to zrobić. Wszakże Maikel Staynair odrzucał podobny proceder, gdy szło o wewnętrzną wiarę człowieka w Boga Jedynego. Nie miał zamiaru ani osobiście iść na kompromis, ani przymuszać do kompromisu nikogo innego, co - do takiego wniosku Irys doszła w duchu niejako wbrew sobie - było prawdziwym powodem, dla którego z taką łatwością uwodził ludzkie serca. Dla którego tutaj, w Starym Charisie, nawet zapiekli lojaliści Świątyni widzieli w nim nieodrodnego syna Boga Jedynego, i to pomimo tego, że ich zdaniem błędnie odczytywał swoją powinność wobec Stwórcy i religii. Irys Daykyn trzykrotnie wzięła udział w mszy w katedrze w Tellesbergu, aczkolwiek nie zezwoliła na to samo bratu, i z uwagą wysłuchała kazań arcybiskupa Maikela. Chłonąc jego słowa i widząc zapał na jego obliczu i w głosie, uzyskała potwierdzenie swoich wcześniejszych,

dość

silnych,

podejrzeń.

Otóż

arcybiskup

Maikel

Staynair

był

najłagodniejszym człowiekiem, jakiego kiedykolwiek spotkała: pełnym ciepła, miłości i współczucia dla bliźniego, a także niesłychanie pobożnym. Nie dało się wykluczyć, że przysparzał chwały Shan-wei na tym świecie, wszakże niemożliwością było, aby robił to z własnej woli, zaprzedawszy się siłom zła i ciemności. - Jestem pewna, że wasza dostojność poradziłby sobie nawet w takich surowych warunkach - odpowiedziała teraz głośno. - Aczkolwiek muszę przyznać, że osobiście czuję się lepiej w luksusie i przepychu obecnej siedziby waszej dostojności. Przypuszczam, że Daivyn jest tego samego zdania co ja, choć trudno mówić mi za niego z całym przekonaniem, jako że ostatnimi czasy rzadko mam okazję z nim rozmawiać. Obawiam się, że większość czasu spędza, grając w koszykówkę na prywatnym boisku waszej dostojności do spółki z Haarahldem Breygartem i księciem Zhanem, i coś tak przyziemnego jak rozmowa z własną

siostrą niespecjalnie go interesuje. To znaczy gra w koszykówkę, pod warunkiem że akurat nie pływa w pałacowym basenie ani nie ugania się jak szalony po boisku do baseballu... - Wyjdzie to chłopakowi... to znaczy jego książęcej wysokości... tylko na dobre. Staynair uśmiechnął się szerzej, po czym zamyślił na moment. - Wybacz, że to powiem, wasza wysokość, jednakże na moje oko Daivyn nie miał dość okazji do spędzania dzieciństwa tak, jak powinien je spędzać każdy chłopiec, zwłaszcza odkąd znaleźliście się na wygnaniu poza granicami Corisandu. Sądzę, że jesteśmy mu winni tę odrobinę zabawy, zgodzisz się ze mną? - Tak - odparła Irys cicho. Zaraz jednak otrząsnęła się w duchu, przechyliła głowę i popatrzyła na hierarchę spojrzeniem lekko wyzywającym. - Tak - powtórzyła głośniej. Domyślam się też, że Charisowi wyjdzie na dobre to, że mój brat bawi się do spółki z chłopcem, który jest drugi w kolejce do tronu Imperium Charisu. Zgodzisz się ze mną, wasza dostojność? - Oczywiście. Nie będę udawał, że to, o czym przed chwilą wspomniałaś, nie wynika z... nazwijmy to... wyrachowania ich cesarskich mości. Chyba jednak nie wątpisz, że chłopcy bawiliby się ze sobą, nawet gdyby nie chodziło o przyszłe sojusze? Mierzyli się przez chwilę spojrzeniami. W końcu Irys pierwsza przerwała milczenie. - Nie - odpowiedziała, potrząsając lekko głową - nie wątpię. Wręcz jestem pewna, że byłoby, jak mówisz, wasza dostojność. Poza tym... - zająknęła się na moment. - Daivyn ma tutaj, w Tellesbergu, tyle swobody, ile nigdy by nie miał w Manchyrze. - Co jednak w żadnym stopniu nie wpływa negatywnie na jego bezpieczeństwo zastrzegł szybko arcybiskup. - Naturalnie - potaknęła Irys bez wahania, czując, że wargi drgają jej leciutko. - Nie wydaje mi się, abym w Manchyrze miała okazję ujrzeć trzech chłopców, z których najstarszy ma ledwie czternaście lat, grających w baseball z drużyną żołnierzy i gwardzistów w pełnym umundurowaniu... zbroi nie wyłączając. A pułkownikowi Falkhanowi naprawdę należy się pochwała za to, z jaką umiejętnością na koniec przegrywa, mimo że wcześniej walczył jak lew o każdy punkt. - Cóż, wasza wysokość... Nie można zapominać, że pułkownik niegdyś należał do osobistej gwardii Cayleba, gdy ten był jeszcze tylko następcą tronu... Myślę, że Zhan nie miałby aż tak lekko, gdyby rzecz nie dotyczyła też młodszych chłopców. Za czasów młodego Cayleba pułkownik zachowywał się bardzo podobnie, aczkolwiek sprawy zmieniły się nieco, gdy osiągnął on wiek lat czternastu czy piętnastu... - Maikel Staynair uśmiechnął się rzewnie. - Mniej więcej wtedy przyszły cesarz przekonał się, że wygrana nie przychodzi mu już tak

łatwo jak niegdyś. Ponieważ jest jednym z bystrzejszych ludzi, jakich znam, nie zajęło mu długo dojście do tego, że wcześniej jego przeciwnicy... hm... szli mu na rękę, by tak rzec. Ta świadomość tylko sprawiła, że nagle z tym większą mocą zapragnął ich pobić, tyle że już na uczciwych warunkach. Moim zdaniem to całkiem dobra lekcja dla przyszłego władcy, gdyby kogoś interesowała moja opinia. - Zapewne masz rację, wasza dostojność - odparła zamyślona Irys. - Szczególnie w tej części, w której inni pozwalali mu wygrać, ponieważ był następcą tronu. W miarę upływu lat ludzie z otoczenia władcy stają się coraz subtelniejsi, jednakże nigdy nie brak wśród nich pochlebców. Wyczulenie na takie sprawy z pewnością może się przysłużyć każdemu monarsze. - Prawdę powiedziawszy, wasza wysokość, nie o to mi chodziło... - Staynair poprawił delikatnie księżniczkę. Gdy ta spojrzała nań pytająco, wzruszył ramionami. - Odróżnienie lizusów od ludzi uczciwych to jedno. Ale wszyscy dorośli, darzący dziecko prawdziwym uczuciem, od czasu do czasu pozwolą mu ze sobą wygrać. Dzięki temu malec nabierapewności siebie i nie zniechęca się, a w przyszłości jest otwarty na wyzwania i faktycznie coraz lepszy w tym, co robi. Istotne jest więc, aby się nie domyślił, że dorośli markują przegraną, ponieważ wtedy nie będzie miał poczucia spełnienia i sukcesu. Równie ważne jest, aby ci sami dorośli, nawet pozwalając dziecku wygrać, skłaniali je do rywalizacji z nimi, gdyż to pomaga mu się rozwijać i nabierać wprawy. Wszelako w wypadku osoby, która kiedyś ma zasiąść na tronie, najważniejsza ze wszystkiego jest świadomość, że kochające otoczenie jest gotowe napiąć się do granic, testując zarówno swoje, jak i jej możliwości. Coś takiego rzeźbi ciało i ducha przyszłego władcy, który powinien zdawać sobie sprawę z możliwości swoich i innych ludzi, aby nie bać się wyzwań, mierzyć zamiary podług sił i... ufać ludziom. - Arcybiskup pokiwał głową z emfazą. - Taką lekcję odebrał młody Cayleb od pułkownika Falkhana i między innymi dzięki niej znalazł się... on sam, jak również cały Charis... w dobrej pozycji wyjściowej po śmierci króla Haarahlda. Irys wysłuchała wyjaśnień hierarchy ze zmrużonymi oczami. Gdy skończył mówić, stała jeszcze przez chwilę w milczeniu, po czym dopiero skinęła głową. - O tym nie pomyślałam, wasza dostojność - przyznała. Wtem jej spojrzenie zasnuła troska. - Szkoda, że mój ojciec o tym nie wiedział swego czasu. Być może postępowałby inaczej z moim starszym bratem, Hektorem... - Być może. - Ujął ją za rękę i umieściwszy sobie drobną dziewczęcą dłoń w zgięciu łokcia, stanął tuż obok. Przez parę chwil razem spoglądali na rozciągające się w dole miasto. W końcu arcybiskup powtórzył: - Być może. Nigdy się nie dowiemy, czy ta wiedza coś by w

ich wypadku zmieniła... - Wiatr zaczął mocniej szarpać chorągwiami umieszczonymi na fasadzie katedry, a arcybiskup odwrócił głowę, by spojrzeć na profil Irys. - Rzecz jasna trudno mi się wypowiadać na temat stosunków pomiędzy twoim ojcem i bratem - podjął po chwili zamyślenia - lecz na podstawie tego, co widzę w tobie i w Daivynie... jacy jesteście pomimo tego wszystkiego, co was spotkało... mogę z dużą dozą pewności domniemywać, że książę Hektor był znacznie lepszym człowiekiem, niż uprzednio sądziłem. - Irys drgnęła ze zdziwienia, co Staynair skwitował lekkim uśmiechem. - Nie wyzbyłem się wszystkich zastrzeżeń do niego jako władcy... lecz najwyraźniej udało mu się... jemu i jego żonie... sprawdzić w roli rodzica przynajmniej w wypadku twoim i Daivyna. - Pochlebstwem wiele u mnie nie osiągniesz, wasza dostojność - rzekła Irys, starając się ukryć, jak wielkie wrażenie zrobiły na niej ostatnie słowa hierarchy. - Wprawdzie mój ojciec nie pozwalał gwardzistom przegrywać ze mną w baseball, lecz postarał się o to, abym nie dała się łatwo złapać na ociekające miodem słówka. - Co do tego nie mam wątpliwości. - Arcybiskup pokiwał głową. - Zresztą nawet gdyby nie postarał się o to sam książę Hektor, hrabia Corisu nadrobiłby szybko braki w tym względzie... - Wymienili uśmiechy, po czym nagle Maikel Staynair spoważniał, odwracając się do niej zupełnie. - Muszę ci się przyznać, wasza wysokość, że nie wyszedłem za tobą na balkon wyłącznie po to, by nacieszyć się ciepłem słońca i miłym wietrzykiem... Otrzymałem z pałacu wieści dotyczące ciebie i Daivyna. - Ach tak? - zapytała beznamiętnie Irys, choć w głębi poczuła ukłucie niepokoju.- Tak - potwierdził Staynair. - Chyba wiesz, że kontrakt małżeński pomiędzy Caylebem i Sharleyan, poza stworzeniem wspólnego parlamentu Imperium Charisu, wymaga, aby para cesarska połowę roku spędzała w Tellesbergu, drugą zaś w Cherayth, oczywiście nie licząc czasu potrzebnego na podróże... - Urwał, unosząc brew, a Irys, widząc to, potaknęła. - No więc problem w tym, że wypadli z harmonogramu. - Skrzywił się. - Cayleb urzęduje w Tellesbergu od prawie roku, a Sharleyan niemal osiem miesięcy, wszystko zaś przez ostatnie wydarzenia w Zatoce Tarota i w Republice Siddarmarku, o konieczności wyrwania ciebie, Daivyna i hrabiego Corisu z Delferahku nie wspominając... Oboje powinni byli wyruszyć do Chisholmu już przed czterema miesiącami. Poddani Sharleyan są pełni zrozumienia dla sytuacji, lecz niechętni czekać wiele dłużej. Dlatego cesarzowa wróci do Chisholmu w najbliższych pięciodniach, natomiast Cayleb uda się... hm... uda się na obrady z księciem Eastshare, a także być może na spotkanie twarzą w twarz z lordem protektorem Greyghorem. Zmierzam do tego, że wkrótce oboje opuszczą Tellesberg, a ty wraz z Daivynem wyruszysz w drogę równocześnie z jej łaskawością.

Irys rozszerzyła oczy ze zdziwienia. - Za pozwoleniem, wasza dostojność, ale sądziłam, że oboje z bratem dostaliśmy się pod twoją pieczę?... - Bo tak było. - Poklepał ją uspokajająco po ręce. - I nic się w tej materii nie zmieniło. Ja również będę towarzyszył cesarzowej Sharleyan w drodze do Chisholmu. Jedną z różnic dzielących Kościół Charisu od Kościoła Matki jest i ta, że arcybiskup Tellesbergu podróżuje po imperium, zamiast siedzieć w stolicy i czekać, aż prałaci ściągną z pielgrzymką. Jak dotąd nie udało nam się jeszcze ustalić harmonogramu moich wizyt duszpasterskich i ze wstydem muszę przyznać, że nie odbyłem ich wiele. Tym chętniej więc pożegluję z tobą i Daivynem przynajmniej do Cherayth. Stamtąd podążę do Zebediahu i Corisandu, zanim wrócę do domu, najpewniej zahaczając jeszcze o Tarot. Podejrzewam, że ta wyprawa zajmie koło roku, ale przez cały ten czas Daivyn i ty będziecie mi towarzyszyć. Serce Irys podskoczyło, gdy padła nazwa jej ojczyzny, wszakże dziewczyna usilnie starała się niczego po sobie nie pokazać. W duchu jednak zastanawiała się, czy to możliwe, że jej brat i ona będą mogli... Nie bądź niemądra, odpowiedziała sobie zaraz w myślach. To prawda, że arcybiskup oraz Cayleb i Sharleyan potraktowali ciebie i Daioyna lepiej, niż można się tego było po nich spodziewać. Mimo wszystko na pewno nie puszczą cię do domu, póki się nie upewnią, że nie uczynisz niczego, co by... zdestabilizowało obecną sytuację i zagroziło ich panowaniu. Wasz opiekun odwiedzi Manchyr, nie wy dwoje jednak. Była przekonana, że to prawda. W końcu znała logikę stojącą za podobnymi decyzjami. Na miejscu pary cesarskiej i arcybiskupa podjęłaby identyczne postanowienie, i to bez względu na to, jak miła chciałaby się w stosunku do kogoś okazać. Co więcej, Irys wiedziała, że Daivyn będzie szczęśliwszy, żyjąc jak zwykłe dziecko przez parę kolejnych miesięcy, zamiast dostać się w łapy rady regencyjnej, która upatrywała w nim monarchy marionetki. Fakty jednak sobie, a uczucia sobie. Irys bardzo żałowała, że nie będzie jej dane ujrzeć ojczyzny. - Dziękuję za informację, wasza dostojność - odezwała się po dłuższej chwili milczenia. - Cieszę się, że otrzymałam ją z odpowiednim wyprzedzeniem. Czy możesz mi jeszcze powiedzieć, kiedy rozpocznie się podróż? - Nie wiem nic na pewno, wasza wysokość. Niektóre szczegóły wymagają wciąż dogrania. Między innymi te dotyczące hrabiny Hanth.

- Och? Mairah uda się razem z nami? - W głosie Irys słychać było wielką ulgę, a nawet radość. Maikel Staynair uśmiechnął się łagodnie. - Tak. To znaczy tak przedstawiają się plany na chwilę obecną. Cesarz Cayleb przywrócił hrabiego Hanth do aktywnej służby... bo może nie wiesz, że był on żołnierzem, zanim został hrabią? - Milczał, dopóki nie skinęła głową, po czym sam wzruszył ramionami. W każdym razie wygląda na to, że zdaniem ich cesarskich mości hrabia Hanth może im się przydać w Siddarmarku... Po prawdzie, Imperium Charisu będzie potrzebować tego lata każdego zdolnego do służby żołnierza. Wracając do tematu jednak... Skoro hrabia znajdzie się poza granicami Charisu, jego żona zamierza udać się z pasierbami do swych rodziców i kuzyna, barona Zielonego Wzgórza. - Mina nagle zrzedła arcybiskupowi. - Być może będzie to ich ostatnia szansa na spotkanie z baronem... Irys kiwnęła głową ze zrozumieniem. Mahrak Sahndyrs, pierwszy doradca królowej Sharleyan z Chisholmu, został poważnie ranny podczas jednego z zamachów, które ostatnio stały się plagą imperium. Obrażenia uniemożliwiały mu zasiadanie w radzie, gdzie został zastąpiony przez Braisyna Byrnsa, hrabiego Białej Grani, dotychczasowego najwyższego sędziego Chisholmu. Z kolei nowym najwyższym sędzią został Sylvyst Mhardyr, baron Kamiennego Serca, i choć wywoływało to żarty o groźnym sędzi, który ma serce z kamienia, prawda była taka, że idealnie nadawał się na to stanowisko: był człowiekiem inteligentnym i łagodnym, o solidnym przygotowaniu prawniczym i ponad dwudziestoletnim doświadczeniu. - Nie zdawałam sobie sprawy, że stan barona Zielonego Wzgórza jest aż tak poważny - powiedziała teraz Irys. - Zdarza się, że raporty przesadzają. Możliwe więc, że nasz pesymizm jest przedwczesny. Nie ukrywam jednak, że stan barona Zielonego Wzgórza jest jednym z powodów, dla których cesarzowa pragnie wyruszyć do Chisholmu jak najprędzej. - Staynair uśmiechnął się ponownie, i tym razem dość smutno. - Mimo wszystko wątpię, aby chciała wyjechać, gdyby i Cayleba nie odwołały z Tellesbergu pilne sprawy w innych rejonach. Oboje ciężko znoszą to, że tyle czasu muszą spędzać z dala od siebie... naprawdę ciężko. Rzadko kiedy małżeństwo zawarte w imię racji stanu okazuje się też małżeństwem z miłości, o którym to rodzaju czyta się raczej wyłącznie w bajkach dla dzieci. Tymczasem w tym wypadku właśnie z takim stadłem mamy do czynienia. Irys znów kiwnęła głową. Wystarczająco dużo czasu spędziła w towarzystwie Cayleba i Sharleyan, aby samej mieć pojęcie, iż arcybiskup nie mija się z prawdą ani o jotę. Zresztą prawda o małżeństwie pary cesarskiej była szeroko znana wszystkim mieszkańcom Imperium

Charisu, a nie tylko głowie tutejszego Kościoła. Co więcej, Irys podejrzewała, że to właśnie ta miłość - oraz gotowość Sharleyan i Cayleba do okazywania jej na każdym kroku - była powodem, dla którego poddani stali murem za swymi władcami. Z kolei fakt, że młodziutka Sharleyan ściągnęła z odległego Chisholmu, ażeby stanąć u boku młodego Cayleba i wesprzeć go w obliczu rozpętanego przez Inkwizycję na Schronieniu piekła - sprawił, że wszyscy poddani Starego Charisu bez względu na pozycję społeczną byli jej oddani ciałem i duszą. Ci dwoje to faktycznie postacie jak z bajki, pomyślała. Urodziwi, nieustraszeni, pełni determinacji, darzeni miłością przez lud... nic dziwnego, że tyle osób jest gotowych skoczyć za nimi choćby w ogień, stawić czoło Inkwizycji i znieść ciężar opadającego na ich głowyMiecza Schuelera. Corisandczycy także darzyli mego ojca uczuciem, lecz nie w taki sposób. Mieli dla niego szacunek, mieli doń zaufanie, ale nie miłowali go tak, jak mieszkańcy Imperium Charisu miłują Cayleba i Sharleyan. Wiem, że cokolwiek twierdzi na ten temat wielki inkwizytor, nie chodzi tu o czary ani o sprawkę Shan-wei czy któregoś innego z upadłych archaniołów. Chodzi o to, kim ci dwoje są... jacy są. Bardzo bym chciała... bardzo bym chciała, aby część tej ich magii spłynęła także na mnie. Oczy jej się rozszerzyły ze zdumienia, gdy zdała sobie sprawę z własnych pragnień, a jednak nie mogła przed sobą udawać, że jest inaczej. Zazdrościła Caylebowi i Sharleyan: ich wzajemnego uczucia, ich ewidentnej odwagi, siły ich wiary i woli, miłości poddanych, lojalności popleczników oraz może najbardziej ze wszystkiego - pewności, że cel, do którego dążą, jest prawy i wart poświęcenia. Niesamowite w nich było to, że pozostali wierni swoim przekonaniom

mimo

niesprzyjających

okoliczności,

które

zachwiałyby

niejednym

człowiekiem. Nie dało się wykluczyć, że przyszłość pokaże, iż mimo wszystko się mylili, mimo wszystko służyli jednak Shan-wei, a nie Langhorne'owi. Ale czy byli w błędzie czy nie, postępowali w zgodzie ze swym sumieniem i czynili to z takim zapałem, że Irys Daykyn mogła im tylko tego pozazdrościć. Świat bowiem stał się ostatnio miejscem, w którym pewność zeszła na dalszy plan, a plan pierwszy zajęły chaos, rozlew krwi i wszechobecna nienawiść. Trudno zatem było się jej dziwić, że tęskni za tą odrobiną magii, za ożywczym ciepłem honoru znanego wyłącznie z legend. Sama nie mogąc w to uwierzyć, doszła do wniosku, że właśnie to napędza Charisjan: pragnienie okazania się wartymi swych władców w równym stopniu, jak ci wcześniej okazali się warci cesarskiej korony... Uświadomienie sobie tego tak nagle wstrząsnęło nią do głębi, a przy tym pomogło zrozumieć, na czym polega czar Cayleba i Sharleyan. Któż bowiem oparłby się uwodzicielskiej sile prawego celu i

niezachwianego honoru w świecie rojącym się od niepewności i wątpliwości? Któż nie chciałby pójść w ślady Cayleba Ahrmahka i rzucić wielkiemu inkwizytorowi prosto w twarz: Tu stoję, inaczej nie mogę. Ostrożnie, przestrzegła samą siebie Irys, tylko ostrożnie... Łakniesz tego, nikt nie może cię za to winić, ale zastanów się choć przez moment, dlaczego tak jest! Zastanów się, skąd u ciebie ten głód uczciwości, honoru, magii... Ojciec Davys powiedziałby, że ulegasz niekwestionowanemu dobru Cayleba i Sharleyan, którzy sami ulegli czarowi Shan-wei, bo przecież pani Zła niszczy ludzi nie poprzez mrok w ich własnych sercach, lecz paradoksalnie poprzez jasność... Bawi się światłem, rzuca refleksy, mamiąc nas i zwodząc... - Mam nadzieję, że i tym razem raporty się mylą, wasza dostojność - powiedziała na głos księżniczka. - Mój ojciec nie miał o baronie Zielonego Wzgórza zbyt dobrego zdania, jednakże nawet on przyznawał, że na całym Schronieniu nie ma lepszego doradcy. - Bo to prawda. Wielka szkoda, że oboje, i Cayleb, i Sharleyan, stracili ludzi, o których można było powiedzieć, że nie ma nad nich lepszego doradcy. Obawiam się jednak, że w wypadku cesarzowej sprawa jest nawet poważniejsza. To znaczy nie straciliśmy jeszcze barona Zielonego Wzgórza, wszakże dla Sharleyan był on nie tylko doradcą. Mahrak Sahndyrs w gruncie rzeczy zastępował jej ojca... - Wiem... - szepnęła Irys, wspominając Phylypa Ahzgooda, który znaczył dla niej nie mniej niż Mahrak Sahndyrs dla cesarzowej. Instynktownie wyciągnęła rękę, aby dotknąć przedramienia arcybiskupa. - Wiem - powtórzyła. - Zechciej, proszę, przekazać jej łaskawości, że nie zapomnę o baronie Zielonego Wzgórza w swoich modlitwach. - Jestem pewien, że twoje słowa bardzo ją ucieszą, wasza wysokość... - Staynair poklepał ją z roztargnieniem po dłoni, po czym przeniósł wzrok na tłoczną zatokę. Naturalnie trzeba też rozważyć inne aspekty... - podjął po chwili milczenia. - Na przykład ten, że ojciec Davys ma różne zobowiązania na miejscu, tu, w Tellesbergu, pośród kongregacji lojalistów Świątyni, i raczej nie może ot, tak sobie wyruszyć z nami w dalszą podróż, porzucając Stary Charis i swoje owieczki. Zarazem ani ja, ani ich cesarskie moście nie chcemy pozbawiać was opieki duchowej z własnego wyboru. Życzysz sobie, abym poprosił ojca Davysa o wyznaczenie innego duchownego, który mógłby przejąć jego obowiązki wobec was na czas podróży, wasza wysokość? Przypuszczam, że znalazłoby się kilku kandydatów... - To... to chyba dobry pomysł, wasza dostojność - odparła Irys powoli zza opuszczonych rzęs, nie zdradzając swych myśli spojrzeniem. - Wybacz, że to powiem, ale wolałabym, aby Daivyn nie musiał mierzyć się z przeciwstawnymi wierzeniami na tym etapie swojego życia.

- Z zamętu w głowach dzieci nigdy jeszcze nie wyniknęło nic dobrego - przyznał Maikel Staynair. - Aczkolwiek z drugiej strony... teraz ty musisz mi wybaczyć to, co zaraz powiem... właśnie dzieci najprędzej chwytają sedno różnic, które umykają osobom dorosłym o już ustalonych poglądach. We właściwym czasie twój brat będzie musiał samodzielnie zdecydować, w co naprawdę wierzy, a jak sądzę, chwila ta nadejdzie w jego wypadku raczej wcześniej niż później, ze względu na jego pozycję. Zgadzam się jednak, że nie jest to odpowiedni moment, aby uchwycić go w dwa ognie pomiędzy duchownymi twierdzącymi, że posiedli monopol na prawdę, i opowiadającymi mu różne rzeczy. Mimo to radziłbym... jeśli pozwolisz mi na taką śmiałość... rozważyć argumenty obu stron konfliktu, który podzielił ostatnio Kościół Boga Jedynego. Irys podniosła na niego spokojne spojrzenie piwnych oczu. - Twoja rada brzmi rozsądnie, wasza dostojność. Wszakże naprawdę nie jestem gotowa na to, by podważać dotychczasowe wierzenia swego brata. Zresztą obecnie bardziej niż zagadnienia duszy zajmują go sprawy takie jak to, kto wygra w koszykówkę czy baseball bądź też jak przebiegło polowanie, na które zabrał go hrabia Hanth. Zdaje się, że to normalne u dziesięcioletnich chłopców... - Poczuła, że wargi drgają jej znów mimowolnie w uśmiechu, jednakże natychmiast spoważniała. - Tak czy owak jestem zdania, że nie należy mu mieszać w głowie. Dajmy mu trochę więcej czasu, wasza dostojność. Sam powtarzasz w swoich kazaniach, że każdy człowiek musi rozstrzygnąć na własny użytek, i we własnej duszy, w co chce wierzyć, a ja popieram tę opinię w całej rozciągłości... i nie ma znaczenia, czy zgadzam się z tobą w kwestii Kościoła Matki i wielkiego wikariusza... ale powiem też coś więcej: każdy musi to rozstrzygnąć, mając wszystkie przesłanki i szerszy ogląd, których jednak brakuje Daivynowi. Przynajmniej na razie. Skoro już o tym mowa - skrzydełka jej nosa drgnęły nerwowo - ja sama nie do końca rozumiem, na czym miałby polegać mój wybór... - To zrozumiałe - powiedział jakby nigdy nic arcybiskup. - W moim odczuciu jesteś bliższa zrozumienia, niż ci się wydaje, wszakże masz absolutną rację co do tego, że w takich sprawach pośpiech nie jest dobrym doradcą. Tu potrzeba czasu na namysł i modlitwę, gdyż sprawa jest najwyższej wagi. Dotyczy to na równi ciebie, jak i Daivyna. Jeszcze dziś prześlę ojcu Davysowi liścik z prośbą o nominowanie kandydatów na waszego nowego kapelana. Mówiąc „waszego", mam na myśli ciebie i Daivyna, ale też oczywiście hrabiego Corisu. - Dziękuję, wasza dostojność - odrzekła z wdzięcznością w głosie Irys.- Nie zmienia to faktu, że nie zazdroszczę kapitanowi Lathykowi zadania znalezienia dla wszystkich miejsca wymamrotał arcybiskup z bladym uśmiechem.

- Lathykowi? - podchwyciła Irys szybciej, niżby sobie życzyła, na co Maikel Staynair rozciągnął wargi w szerokim uśmiechu. - Admirał Yairley... to znaczy baron Sarmouth... udaje się do Chisholmu, zatrzymując HMS Przeznaczenie jako swój okręt flagowy. Cesarz z cesarzową doszli do wniosku, że skoro obaj z kapitanem Lathykiem odwalili kawał dobrej roboty, uwalniając ciebie i Daivyna z niewoli, dostarczając was całych i zdrowych do Tellesbergu, jej cesarska mość równie dobrze może się oddać pod ich opiekę na czas swojej podróży do Cherayth. - Daivyn będzie zachwycony, kiedy się o tym dowie! - wykrzyknęła Irys, czując, że oczy jej samej aż błyszczą na usłyszaną właśnie nowinę. - Bardzo mile wspomina podróż morską na pokładzie Przeznaczenia! Aczkolwiek, mając do pomocy Haarahlda Breygarta, może sprawiać więcej kłopotu niż przedtem i cała załoga będzie musiała bardzo pilnować, żeby ci dwaj nie spalili okrętu do stępki. - Och, nie sądzę, aby sprawy przybrały aż taki zły obrót, wasza wysokość. - Staynair odpowiedział na jej roziskrzone spojrzenie niezwykle szerokim uśmiechem. - W końcu zarówno ty, jak i hrabina Hanth będziecie miały oko na chłopców. Poza tym trzeba naprawdę mnóstwa odwagi, aby nadepnąć na odcisk cesarzowej Sharleyan. I choć wprawdzie Merlin Athrawes nie zdoła dołączyć do kompanii na czas wojażu, z tego, co rozumiem, twój brat zapałał nie mniejszą sympatią do porucznika Aplyna-Ahrmahka. Mam nadzieję, że uda mu się zapanować nad tą dwójką huncwotów. - Na pewno się nie mylisz - powiedziała Irys zażenowana tym, że na jej policzki wystąpił w ostatnich chwilach rumieniec. - Tak naprawdę Daivyn przepada za Hektorem... to znaczy za porucznikiem Aplynem-Ahrmahkiem w równym stopniu jak za seijinem. Bardzo się ucieszy na wieść o kolejnej morskiej wyprawie na pokładzie tego samego okrętu. - Miło mi to słyszeć - odparł Staynair z tym samym błyskiem w oku co wcześniej, a Irys poczuła, że czerwieni się jeszcze bardziej. - Osobiście też bardzo lubię młodego Hektora - wyznał - i podejrzewam, że jej cesarska mość też nie może się doczekać kolejnego z nim spotkania. Oczywiście będzie go miała tylko dla siebie w tych rzadkich chwilach, gdy nie będą go oblegać Daivyn z Haarahldem... - Oczywiście, wasza dostojność - potaknęła Irys i szybko odwróciła głowę w stronę zatoki. - Czy to Przeznaczenie? - zapytała nad wyraz szybko, pokazując palcem jeden z galeonów, właśnie płynący w kierunku zewnętrznej redy. - Nie, wasza wysokość - odpowiedział arcybiskup, poważniejąc. - Jak mi się zdaje, Przeznaczenie tkwi obecnie w Zatoce Królewskiej, szykując się do wypłynięcia do Cherayth, aczkolwiek to, co widzimy, to z pewnością jedna z jego bliźniaczych jednostek.

- Rozumiem - rzekła Irys, nie spuszczając oka z galeonu, dopóki rumieniec nie zszedł z jej policzków. - Nie wątpię - mruknął arcybiskup nieco prześmiewczym tonem, równocześnie składając coś w rodzaju płytkiego ukłonu w jej stronę. - Tak czy owak pora na mnie. Muszę zająć się masą drobiazgów, zanim wypłyniecie w podróż do Chisholmu. - Naturalnie, wasza dostojność - szepnęła, wciąż patrząc na bezimienny galeon zbliżający się do Tellesbergu. - Dziękuję za to, że pomimo napiętego harmonogramu znalazłeś czas na krótką rozmowę ze mną i zawiadomienie mnie o planach. Naprawdę bardzo to doceniam, wasza dostojność. - Cała przyjemność po mojej stronie, wasza wysokość - odparł cicho Staynair, po czym Irys usłyszała tylko otwierane i zamykane przeszklone drzwi, za którymi zniknął arcybiskup, znów pozostawiając balkon do jej wyłącznej dyspozycji. .X. MUR ZACHODNIE WŁOŚCI KORONNE CHISHOLM IMPERIUM CHARISU - Przynajmniej dzień jest dość ładny - zauważył sucho Ruhsyl Thairis. Książę Eastshare stał na blankach jednego z fortów, które stanowiły linię umocnień zwaną powszechnie Murem. Populacja Kruczych Ziem była znikoma w porównaniu z liczbą ludności jakiegokolwiek kraju Schronienia. Tak naprawdę wszyscy tutejsi mieszkańcy razem wzięci nie dorównaliby liczbą populacji jego księstwa. Niestety ludzie ci co do jednego mieli bojową naturę, a w dodatku zaliczali się do najskuteczniejszych złodziei koni, smoków i owiec na całym świecie. Mur został wzniesiony właśnie z tego powodu. Linia strażnic biegnąca ze wschodu na zachód, z fortami rozmieszczonymi co dwadzieścia mil, liczyła w sumie prawie sto pięćdziesiąt mil i przebiegała przez pas lądu łączący Zachodnie Włości Koronne i Krucze Ziemie. Strażnice położone były na wzniesieniach terenu, skąd strażnicy mieli dobry widok na okolicę rozciągającą się pomiędzy fortami. Przy sprzyjającej pogodzie czy choćby jej pozorach - wysyłano w teren patrole, a stosunkowo niewielkie garnizony zlokalizowane w fortach były w stanie sobie poradzić z praktycznie każdym atakiem klanów zaraportowanym przez patrol strażników. Oczywiście nie każda grupka górali wpadała strażom w oko, jednakże dla skuteczności obrony wystarczało to, że rzucały się im w oczy wszystkie grupy dostatecznie duże, aby unieść znaczący łup. Załogi fortów składały się

głównie z kawalerii i dragonów, którzy z natury rzeczy byli szybsi niż górale goniący zdobycz w takiej czy innej - choć najczęściej wełnianej - postaci. Mimo podjętych przeciwko nim działań obronnych członkowie klanów byli w stanie wypuszczać się łodziami - zwykłymi i rybackimi - (bądź też w okresie zimowym saniami po lodzie) na drugą stronę Zatoki Chisholmskiej, gdzie jednak co najwyżej mogli rozeźlić miejscowych watażków. Pod warunkiem że w ogóle podjęli ryzyko, albowiem latem na wodach Zatoki Chisholmskiej roiło się od lżejszych okrętów marynarki wojennej, natomiast zimą lód lubił pękać w najmniej pożądanych miejscach. Te dwa czynniki ryzyka były na tyle poważne, że skrzydlaci - jak nazywano klanowych wojowników po chrzcie bojowym zazwyczaj woleli się zmierzyć z Murem. A nawet jeśli ich wszystkich przy tej okazji nie wyłapiemy, sama próba jest świetnym ćwiczeniem dla obu stron, dodał w myślach oschle książę Eastshare. Poza tym to już tradycja, z której ciężko by nam było zrezygnować... Tak czy owak, w tym akurat momencie, grupka konnych wojowników zmierzających w zacinającym deszczu ze śniegiem prosto w kierunku fortu, na którego blankach stał książę Eastshare, nie próbowała nie rzucać się w oczy. - Ciekawe, jaką decyzję podjęła ich Izba Lordów - powiedział głośno książę. - Och, przypuszczam, że pozytywną, mój panie - odparł Kynt Clareyk. - Wątpię, aby którykolwiek z tych dzikusów był w stanie wyobrazić sobie armię, jaka ma przemaszerować przez ich ziemie, ale sądzę, że nawet oni zdają sobie sprawę z tego, że gdy przyjdzie co do czego, nie zdołają nas powstrzymać. Oczywiście obaj wiemy, że mogliby nam zaleźć za skórę, i to porządnie, i oni też muszą to podejrzewać. W związku z tym zgaduję, że główny punkt ich obrad dotyczył tego, ile będziemy skłonni zapłacić za to, że zostawią nasze wojsko w spokoju. - Iście charisjańskie podejście - zauważył książę Eastshare z błyskiem w oku. - Ten świat wprawiają w ruch marki, mój panie - odparł Clareyk. - Przyznaję, że również wiatr i pływy mają w tej sprawie co nieco do powiedzenia, lecz gdy idzie o motywację ludzkich działań, to tylko... - Baron Zielonej Doliny wzruszył ramionami, urwawszy w połowie zdania, co książę Eastshare skwitował parsknięciem śmiechu. Aczkolwiek w duchu musiał mu przyznać rację. - Skoro tak - powiedział na głos - dobrze się składa, że Imperium Charisu ma więcej marek niż jakakolwiek inna domena na Schronieniu. Pytanie jednak, jaką sumę mogę przeznaczyć dla „tych dzikusów", jak ich nazwałeś, bez ryzyka, że podpadnę parze cesarskiej.

- Jej cesarską mość znasz lepiej ode mnie, mój panie. Wszakże moje kontakty z obojgiem, jej wysokością Caylebem i jej łaskawością Sharleyan, pozwalają mi podejrzewać, że każdy układ, jaki zawrzesz z lordem Shairncross i resztą rady, zostanie zaakceptowany bez szemrania. - A jeśli nawet nie, zawsze będą mogli odjąć różnicę od naszych poborów. - Pewnie tak - westchnął Clareyk. - Aczkolwiek, biorąc pod uwagę rozstrzał między naszymi poborami, powiedziałbym raczej, że różnica... czy też jej smocza część... zostanie odjęta od twojej pensji. - Od razu pomyślałem, że ta perspektywa niespecjalnie cię przeraża... - Książę Eastshare gapił się na nadjeżdżających konnych jeszcze przez parę sekund, po czym się otrząsnął z milczenia. - Nie ma sensu tu sterczeć na tym zimnie i wietrze, czekając, aż dojadą na miejsce. Szczególnie że już niebawem będziemy mieli okazję maszerować w równie gównianej pogodzie, zakładając, że nasz genialny pomysł wejdzie w fazę realizacji. Co zatem powiesz na to, aby postarać się o świeżo zaparzoną herbatę i gorącą czekoladę, zanim nasi goście się pojawią? - Jestem za, mój panie - uśmiechnął się aprobująco baron Zielonej Doliny. Oczywiście pewność, że napoje będą świeżo zaparzone i gorące, można mieć wyłącznie wtedy, gdy wszystkiego się samemu przypilnuje... - Tak też sobie pomyślałem! - podchwycił książę Eastshare, jedną dłonią strzepując z rękawa płaszcza warstwę marznącego na wietrze deszczu ze śniegiem. Niemal równocześnie machnął drugą ręką w stronę ciężkich drewnianych odrzwi za ich plecami. - Prowadź, generale... *** Flahn Tobys z uczuciem wdzięczności oplótł zmarzniętymi palcami gorący kubek z herbatą. Każdy skrzydlaty lord był twardym, doświadczonym wojownikiem, odpornym na najgorsze kaprysy pogody i nauczonym śmiać się w nos zawiejom i zamieciom w ojczyźnie, które mieszkańcy nizin wzięliby za koniec świata. Tacy właśnie jesteśmy, potaknął w duchu swoim myślom. Przez chwilę napawał się zapachem pary ulatującej z kubka, by w końcu pociągnąć długi łyk niemal wrzącego naparu. Zwłaszcza za młodu... - dodał. Młodość i głupota idą w parze. Na szczęście ja nie jestem już młody. Obawiam się jednak, że decyzja rady świadczy o tym, że nie wszyscy jej członkowie dojrzeli.

- Dziękuję, mój panie - powiedział przewlekle i śpiewnie, jak na mieszkańca gór przystało. Odstawił kubek i popatrzył gospodarzowi prosto w oczy. - Pogoda dziś jest wyjątkowo paskudna... - To prawda - przyznał książę Eastshare, odchylając się na oparcie fotela stojącego po przeciwnej stronie kominka. Ani na moment nie spuścił wzroku z gościa. Tobys był ogorzałym, ciemnowłosym mężczyzną lat około czterdziestu pięciu. Na pierwszy rzut oka ktoś mógłby pomyśleć, że jest zwykłym ciemnym góralem, i przegapić błysk inteligencji w jego ciemnym spojrzeniu. Książę Eastshare miał już jednak wcześniej do czynienia z góralami z Kruczych Ziem. Dostrzegł złote pierścienie i czerwoną końcówkę pojedynczego kruczego pióra zatkniętego w warkocz wojownika. Znaki te wskazywały, że Tobys zdobył szlify wojownika na więcej niż jednym polu bitwy oraz że jest krewniakiem - i towarzyszem broni - Phylypa Zhaksyna, lorda Tairwaldu, który został wybrany przez radę klanów jako negocjator w rozmowach z Chisholmem. Fakt, że Zhaksyn przysłał Tobysa, był dowodem na podjętą decyzję. Tobys nie spuścił wzroku i przyglądał się księciu z nie mniejszym natężeniem. Nasłuchał się przeróżnych opowieści o swym gospodarzu i wiedział, że nikt, kto kiedykolwiek miał do czynienia z armią Chisholmu, nie lekceważy jej dowódcy. Mimo to książę Eastshare zrobił na nim dobre wrażenie. Zdawał się nań patrzeć bez pogardy, zwykłej w spojrzeniach

mieszkańców z nizin,

ilekroć mieli do

czynienia z góralami.

Usatysfakcjonowany tym odkryciem Tobys w duchu pokiwał do siebie głową, po czym zaczął się przyglądać otoczeniu, pozwalając gospodarzowi dokończyć obserwację jego osoby, zanim przejdą do załatwienia sprawy. Garnizon zapewniał mieszkańcom jaki taki komfort, lecz brakowało w nim choćby znamion luksusu. Potężne belki stropowe pociemniały w wyniku dekad wędzenia się w dymie z kominka, w którym paliło się drewnem albo torfem i który przy hulającym na zewnątrz wietrze nierzadko zamiast odprowadzać dym kominem, pozwalał mu się zakraść do środka wraz z wyjątkowo silną falą ciepła - wszystko to przydawało patyny garnizonowym pomieszczeniom - gabinetu dowódcy nie wyłączając. Obecnie zdążyło już pociemnieć za oknem, co przy mocnym zachmurzeniu sprawiło, że pora zdawała się bliższa północy aniżeli późnemu popołudniu, które panowało w istocie. Butelki z whisky i szklanice stojące nieopodal lśniły w blasku lampy, co rusz płonącej jaśniejszym płomieniem w tych samych chwilach, gdy ogień na kominku trzaskał głośniej. Tobys bardzo szybko wypatrzył trunek, lecz był świadom obowiązującej na Kruczych Ziemiach etykiety zabraniającej przyjmowania alkoholowego poczęstunku przed załatwieniem interesów.

W końcu, pomyślał, nie wyszłoby nam na dobre, gdybyśmy się schlali i pooddawali klucze do naszych zamków, do czego jesteśmy jak najbardziej zdolni... Nie dziwota, że górale ustanowili sztywny kodeks w tej materii. - Skoro mowa o pogodzie... - odparł gospodarz po paru chwilach milczenia, krzyżując wyciągnięte nogi w kostkach. - Jestem pewien, że moi ludzie będą mnie nielicho przeklinać w najbliższych pięciodniach. Zakładając oczywiście, że klany uznały za stosowne zgodzić się z moimi... sugestiami. Nie owija w jedwabiowełnę, pomyślał Tobys. Przez to bardziej przypomina górala niż człowieka z nizin... Zna nas lepiej niż inni albo... Tobys powiódł spojrzeniem do wysokiego, ciemnowłosego generała siedzącego po lewej stronie księcia Eastshare... albo ma dobrych doradców. - Mój panie, skoro już o tym wspomniałeś i zważywszy na wyśmienitą jakość chisholmskiej whisky, sam również przejdę od razu do rzeczy. Zresztą żaden tam ze mnie dyplomata. A zatem, przechodząc prosto do sedna... lord Tairwaldu kazał ci przekazać, że lord Shairncross i pozostali członkowie rady są skłonni zezwolić na przemarsz twojej armii. Rzecz jasna nawet królewska armia, która jest bardziej zdyscyplinowana od pierwszego lepszego oddziału wojskowego, musi narobić pewnych... ehm... szkód. Nawet przy dużej dozie dobrej woli z waszej strony żołnierze maszerujący naszymi drogami, które w sporej części przecinają nasze miasta i wsie, przysporzą pewnych problemów. Jak wszystkim nam wiadomo, niektóre przedmioty lubią przyklejać się do rąk przechodzących w pobliżu żołdaków... - Tak, zauważyłem tę prawidłowość i tutaj, we Włościach Koronnych, ilekroć na horyzoncie pojawiają się żołnierze... albo wojownicy. - Z głosu księcia Eastshare przebijało rozbawienie, co nie umknęło uwagi Tobysa. - A zatem... czy mam zakładać, że rada ustaliła wysokość sumy, która by zrekompensowała konsekwencje takiej przypadkowej zmiany właściciela? - Owszem - potaknął Tobys. - Zdaniem rady wysokość tej sumy powinna być proporcjonalna do liczby żołnierzy, którzy mają wejść na nasze ziemie. Dajmy na to, dziesięć charisjańskich marek za każdego żołnierza piechoty i piętnaście za każdego kawalerzystę... bo jak wiadomo, konie potrafią zeżreć wszystko, co zobaczą, a my musimy się martwić o strzechę nad głową. Nie wspominając o stogach siana. Do tego - podjął wyliczanie powiedzmy siedem marek za każdy wóz. Artyleria zostałaby wtedy przepuszczona bez dodatkowej opłaty.

Książę Eastshare pociągnął w zamyśleniu łyk herbaty, po czym zerknął na siedzącego obok niego młodszego oficera. - Rozumiemy obawy członków rady - powiedział wolno - jednakże wspomniane sumy wydają nam się lekko wygórowane. - Cóż, mamy złe doświadczenia z przeszłości. - Tobys wzruszył przepraszająco ramionami. - To znaczy związane z przemarszem wojsk. - Nie chciałbym się okazać nietaktowny ani tym bardziej nie mam zamiaru przywoływać niemiłych wspomnień - odezwał się oficer noszący miano barona Zielonej Doliny i mówiący z obcym, to znaczy na pewno nie chisholmskim akcentem - ale o ile mnie pamięć nie zawodzi, te doświadczenia, o których raczyłeś napomknąć, dotyczyły wojsk najeżdżających Krucze Ziemie. Wybacz, że nazywam rzecz po imieniu, ale lepsze określenie nie przychodzi mi do głowy. W tym momencie do rozmowy znów wtrącił się książę Eastshare. - Powiedzmy raczej - mitygował - że były odpowiedzią na czyjąś prowokację. Najazd czy inwazja niesie ze sobą jednak zbyt dużo nieprzyjemnych konotacji. - Tak, to prawda. - Baron Zielonej Doliny pokiwał głową. - W każdym razie - podjął książę Eastshare, zwracając się bezpośrednio do gościa generał utrafił w sedno... Nikt oczywiście nie sugeruje, że nasz przemarsz będzie miał cokolwiek wspólnego z inwazją. Nie da się jednak zaprzeczyć, że oddziały maszerujące w określonym celu robią więcej zniszczeń niż kolumna tylko przecinająca obcą ziemię i machająca ładnym dziewczętom. - Prawda, prawda. - Tobys pokiwał głową, sącząc herbatę i namyślając się intensywnie. W końcu wzruszył ramionami. - Mam więc rozumieć, że nasza propozycja spotka się z kontrpropozycją, w której padną inne liczby? - Cóż, wydaje mi się, że bardziej odpowiednie byłyby dwie marki za każdego żołnierza piechoty i pięć marek za każdego kawalerzystę. I, powiedzmy, trzy marki za każdy wóz. - Nagle spojrzenie księcia Eastshare stwardniało. - Te liczby przemnożone przez liczbę żołnierzy, których zamierzam przerzucić, dadzą ogółem naprawdę przyzwoitą sumkę. Tobys ponownie uniósł do ust kubek z herbatą. Górale byli butnym ludem, wysokie urodzenie nie robiło na nich wrażenia, już prędzej czyjaś zdolność do targowania się, a jego wybrano na posła w tej sprawie, gdyż był znany zarówno ze sprytu, jak i z umiejętności podejmowania decyzji w nagłych wypadkach. W rzeczywistości miał niemal wolną rękę, a jadąc tu, spodziewał się, że jego pierwotna propozycja zostanie odrzucona. Członkowie rady przewidywali, że książę Eastshare zechce przerzucić co najmniej czterdzieści tysięcy ludzi, z

czego może jedną czwartą będzie stanowić kawaleria. Zapominając na razie o taborze, który z pewnością będą za sobą ciągnęli - choć część wyposażenia i zapasów niewątpliwie wyślą drogą morską wzdłuż wybrzeża - dałoby to w sumie trzysta tysięcy marek, czyli kwotę wystarczającą, aby zakupić nowiutki charisjański galeon ze wszystkimi bajerami. Zarazem byłaby to kwota, jakiej żaden członek rady w życiu jeszcze nie widział jednorazowo na oczy. Kontrpropozycja księcia Eastshare zaś oznaczała zmniejszenie tej kwoty do zaledwie stu dwudziestu tysięcy marek. W dalszym ciągu znaczącej, ale... - Myślę, że powinniśmy się spotkać gdzieś pośrodku - odrzekł po chwili milczenia. Dajmy na to, cztery marki za każdego żołnierza piechoty i kawalerzystę bez różnicy i trzy i pół marki za każdy wóz. Artyleria w dalszym ciągu szłaby przez nasze ziemie bez dodatkowej opłaty. - To brzmi znacznie rozsądniej - uznał książę Eastshare. - Oczywiście pod warunkiem, że moi kwatermistrzowie nie będą musieli uiszczać opłat portowych, przybijając do brzegu z wyposażeniem i zapasami. - Członkowie rady przewidzieli i to - zapewnił Tobys z uśmiechem. Z jakiegoś powodu nigdy nie przepadał za lordem Theraltu. - Długo nad tym debatowali i ostatecznie doszli do wniosku, że nie będą żądali więcej, niż wynoszą normalne opłaty portowe, licząc od tony, i że te opłaty portowe nie będą się różnić od tych, które obowiązywały, zanim w ogóle powstał pomysł przemarszu armii Chisholmu przez Krucze Ziemie. - Ach tak... - Wargi księcia Eastshare zadrżały lekko. Był nieźle zorientowany we wzajemnych stosunkach pomiędzy Barjwailem Suwailem i resztą członków rady i ani przez moment nie wątpił, że to lord Shairncross przeforsował ostatni wymieniony punkt, czerpiąc z tego nie lada przyjemność. Co bynajmniej nie znaczyło, że zarówno Theralt, jak i inne niewielkie porty leżące wzdłuż południowego wybrzeża Kruczych Ziem otrzymają całkiem ładne wynagrodzenie nawet po aktualnych stawkach. Książę Eastshare nie miał nic przeciwko poratowaniu lokalnej gospodarki przy okazji przemarszu jego wojsk. W dodatku był pewien, że przywódcy góralskich klanów nie mają bladego pojęcia, ilu tak naprawdę żołnierzy udało mu się skoncentrować w Ahlysbergu. Zanosiło się na to, że trzeba będzie przerzucić aż osiemdziesiąt tysięcy ludzi, co musiało dać ogromną sumę pieniędzy nawet po wynegocjowanych właśnie niższych stawkach. Po prawdzie, uznał w duchu książę Eastshare, jest to i tak najlepsza oferta, jaką udałoby mi się z nich wydusić. Taki Suwail najchętniej potroiłby wszystkie stawki, i to bez uprzedzenia...

- No dobrze - odezwał się wreszcie, przerywając milczenie. Odstawił kubek i skinął głową w stronę barona Zielonej Doliny. - Skoro doszliśmy do porozumienia, chyba przyszła pora na otwarcie jednej z tamtych butelek... .XI. ZATOKA KRÓLEWSKA WYSPA HELENA KRÓLESTWO STAREGO CHARISU IMPERIUM CHARISU Tym razem osób było za dużo, aby wszystkie bez trudu zmieściły się w gabinecie barona Morskiego Szczytu, zatem do spotkania doszło w gabinecie sir Dustyna Olyvyra. Stoły kreślarskie, przy których zazwyczaj pracowali projektanci podlegający pod głównego konstruktora marynarki wojennej Imperium Charisu, zostały przesunięte pod ściany obszernego pomieszczenia, natomiast miejsce pośrodku zajął długi stół konferencyjny. Przesłonięte żaluzjami świetliki otwarto, wpuszczając do wnętrza świeże morskie powietrze znad zatoki, natomiast światło słoneczne wlewało się przez zwykłe okna tak samo jak w każdy zwykły dzień roboczy, w który przy stołach pracowali kreślarze. Woń słonej wody, świeżo piłowanego drewna, smoły i farby dolatywała z zewnątrz, mieszając się w powietrzu z piskami mew i wyvern oraz okrzykami robotników, którym towarzyszył łomot młotów i piszczenie pił. - Ilekroć tu jestem, przekonuję się, że jakimś cudem udało ci się, sir Dustynie, wcisnąć na nabrzeżu jeszcze jeden budynek - zauważył sucho Cayleb Ahrmahk. - To nie takie trudne, jak się może wydawać na pierwszy rzut oka, wasza wysokość odparł Olyvyr. - Właśnie - podchwycił Domynyk Staynair. - Czy mnie pamięć zawodzi, czy dałem pozwolenie na to, aby wyburzyć tamte cztery magazyny przy starej odlewni, co by umożliwiło zbudowanie nowej pochylni... - Twoja pamięć działa bez zarzutu, admirale.- Tak sądziłem. - Baron Skalistego Klifu kiwnął głową, zajmując miejsce za oparciem swego krzesła i obrzucając wzrokiem resztę zgromadzenia. Połowę zebranych stanowili członkowie wewnętrznego kręgu, co prorokowało interesującą rozmowę, jako że musieli oni pamiętać, że pozostali nie są jeszcze wtajemniczeni. - No dobrze - zagaił Cayleb, dosunąwszy krzesło Sharleyan do stołu, po tym jak cesarzowa już na nim usiadła, a następnie ciężko opadł na własne siedzisko. - Wiem, że nikt z

nas nie cierpi na nadmiar czasu, a już szczególnie jej łaskawość, która za zaledwie siedem dni wyrusza w podróż do Chisholmu. - Skrzywił się. - Oboje mamy mnóstwo do zrobienia przed jej wyjazdem, a każdego z was czekają zwykłe obowiązki i zadania, także niecierpiące zwłoki. Jednakże... ponieważ tylko z rzadka udaje nam się urządzić takie spotkanie... zamierzam się postarać, abyśmy przedyskutowali wszystko, co jest do przedyskutowania, zanim znów się rozpierzchniemy każdy w swoją stronę. - Urwał na moment. - Ehdwyrdzie... zwrócił się do Howsmyna. - Wiem, że kapitan Rahzwail i komandor Malkaihy, razem z tobą oczywiście, potrzebują co najmniej dnia na omówienie projektów nowych dział. Postaram się wziąć udział w waszych rozmowach, jeśli tylko czas mi na to pozwoli. Na tę chwilę jednak bardziej interesują mnie - tu zwrócił się do Olyvyra - plany nowego okrętu. - Oczywiście, wasza wysokość - skinął głową Olyvyr, po czym widząc, że para cesarska zajęła już swoje miejsca, sam usiadł na krześle, jak i wszyscy pozostali zresztą, oczywiście oprócz Merlina Athrawesa, który jak zwykle stanął blisko drzwi. Usiadłszy, złączył dłonie noszące ślady po dawnych ranach zadanych przez dłuta, piły i ciesaki. Oparłszy je o blat przed sobą, skinął ponownie, tym razem w stronę siedzącego obok mężczyzny, którym był kapitan Tompsyn Saigyl. - Tompsyn i ja pracujemy nad nimi usilnie - zapewnił - i jak mi się wydaje, rozwiązaliśmy ostatnie problemy konstrukcyjne, zakładając, że rysunki, które podesłali nam Ehdwyrd i komandor Hainai, były precyzyjne. W tym momencie uniósł brew, sprawiając, że Howsmyn w odpowiedzi wzruszył ramionami. - Prototyp silnika jest już ukończony i działa, Dustynie, a do tego daje dziesięć razy więcej smoków mechanicznych energii, niż zakładaliśmy. Olyvyr potaknął skinieniem. Jeden smok mechaniczny - jednostka zaproponowana przez Stahlmana Praigyra do wyrażania mocy jego ukochanych silników - równał się w przybliżeniu dwudziestu pięciu koniom mechanicznym używanym na Starej Ziemi. - To oczywiste, że do tej pory nie byliśmy w stanie stwierdzić, jak wygląda sprawa z wydajnością naszych śrub - kontynuował tymczasem Howsmyn - ale generalnie podawane przez nas liczby są rzetelne. Śruby barek kanałowych, które zdążyliśmy przetestować, mają wydajność zbliżoną do oczekiwanej. Pierwszy pokaz w porcie odbędzie się za trzy pięciodnie i wtedy wszyscy ujrzycie je w akcji. - A szacunki dotyczące płyt poszycia? - Tutaj nie mam już takiej pewności... Wszystko zależy od tego, czy uda nam się zwiększać zdolność produkcyjną w zakładanym tempie. Oraz od tego, czy będziemy mieli

dość żelaza. Wprawdzie produkcja niklu idzie pełną parą, by tak rzec, ale nie wykopiemy spod ziemi więcej rudy niż to fizycznie możliwe. - Właśnie dlatego zezwoliłem na wykorzystanie dział z pryzów zdobytych na Desnairze i Armii Boga - odezwał się baron Morskiego Szczytu. - Jakkolwiek spojrzeć, nie mamy dość załóg, aby obsadzić nimi wszystkie okręty, które weszły w nasze posiadanie, a jakość zwłaszcza desnairskich dział pozostawia wiele do życzenia. Nie przychodzi mi do głowy lepsze źródło złomu. - Przeniósł wzrok na Cayleba i Sharleyan i dodał z nieszczęśliwą miną: - Mnie też się nie podoba rozbrojenie tylu galeonów, ale Ehdwyrd zdążył już przetopić wszystko inne, co mu podsunąłem, a zresztą w razie potrzeby zawsze będziemy mogli przenieść na zdobyczne pryzy armaty z naszych pierwszych okrętów budowanych w warunkach eksperymentu... W końcu wiedzieliśmy od dawna, że wykorzystanie do budowy niesezonowanego drewna prędzej czy później zemści się na nas. Bóg świadkiem, że już solidnie nas męczy problem butwienia, który tylko się będzie pogłębiał w najbliższych latach. Cayleb skinął głową, aczkolwiek równocześnie musiał walczyć z uśmiechem, który pchał mu się na usta. Sądząc po tym, że Sharleyan ściskała jego rękę pod stołem, ona również ledwie nad sobą panowała. Tak naprawdę bowiem pomysł wyszedł od niej. Zrozumiała bowiem, że będą potrzebować mnóstwa okrętów do przewiezienia korpusu ekspedycyjnego księcia Eastshare do Republiki Siddarmarku, gdy już się o nim dowiedzą, za to Howsmyn i pozostali odlewnicy Imperium Charisu łaknęli przede wszystkim żelaza. Dlatego - skoro galeony wojenne zostały przystosowane do transportu ludzi (to znaczy miały liczne miejsca do spania pod pokładem, a także ładownie do przechowywania dużych ilości żywności i wody - da się upiec dwie wyverny przy jednym ognisku. Przy czym należało zacząć od rozbrojenia pryzów na potrzeby odlewni Howsmyna i jego kolegów po fachu, gdyż ten ruch zapewni na późniejsze potrzeby barona Morskiego Szczytu dostateczną liczbę okrętów stacjonujących w dogodnym miejscu, czyli na wyspie Helena czy w Tellesbergu, skąd mogą zostać niezwłocznie wysłane do Chisholmu. - To faktycznie może pomóc - stwierdził Howsmyn z godną podziwu powagą. - W dodatku Brahd Stylmyn jest pewien, że uda mu się zwiększyć wydobycie w kopalniach baronii Morskiego Szczytu o kolejne pięć, może sześć procent, jak tylko dostanie nowe silniki. Moim zdaniem zaniża szacunki, chociaż nie uważam, abyśmy zwiększyli wydobycie o ponad dziesięć procent na przestrzeni najbliższych pięciu lat, jakkolwiek byśmy się starali. Nowo odkryte złoża w Hallecks z pewnością nie zaszkodzą, ale zanim się do nich dobierzemy, miną miesiące, a potem czekają nas kłopoty z przewozem urobku. Z tego

powodu zależy nam na jak najszybszym ukończeniu budowy zakładów nad jeziorem Lymahn, ponieważ wtedy skróci się dystans, na jaki będziemy musieli transportować surowiec. - A zatem... żeby nie przedłużać... będziemy czy nie będziemy w stanie wyprodukować wystarczającą ilość żelaza i stali? - Odpowiedź brzmi: być może - odparł Howsmyn, nie kryjąc własnego niezadowolenia. - Nie powinniśmy mieć problemów z zaspokojeniem doraźnych potrzeb, jednakże gdy idzie o całościowy program, który został opracowany przeze mnie i admirała, sytuacja nie przedstawia się już tak różowo. Na pewno zaś nie zmieścimy się w ramach czasowych. - Czy coś by się zmieniło, gdybyśmy wycofali twoich robotników skierowanych do odlewni nad jeziorem Lymahn i pozostałych zakładów w trakcie budowy? - zainteresował się baron Morskiego Szczytu. - Niespecjalnie. - Mistrz Howsmyn pokręcił głową, odchylając się na oparcie krzesła. Poza tym gdybyśmy to zrobili, utracilibyśmy szansę na zwiększenie wydajności, od której mogą zależeć nasze dalsze sukcesy. - Co do tego masz całkowitą rację - zgodził się z przedmówcą Cayleb. - Uważam nawet, że musimy już teraz z góry ustalić zarezerwowanie jakichś dziesięciu procent twej całkowitej produkcji na potrzeby rozbudowy. - Wasza wysokość, śmiem wątpić, czy to będzie możliwe - odezwał się baron Żelaznego Wzgórza, skarbnik Imperium Charisu. Przez chwilę wodził wzrokiem od twarzy Howsmyna do barona Morskiego Szczytu, po czym spojrzał na cesarza i cesarzową. - Z pewnością wasza wysokość i wasza łaskawość zdają sobie sprawę z pustek w cesarskim skarbcu w chwili obecnej, po tym jak zamarł handel z kontynentem, ukrócony przez wydarzenia w Siddarmarku... Spodziewam się wzrostu wpływów w przyszłych latach, ale nawet to nie zrównoważy strat, które już zdążyliśmy ponieść. Po prawdzie nie wiem nawet, czy wygospodaruję dość środków, aby sfinansować choć część planów produkcyjnych, a nie należy zapominać, że prawdopodobnie czeka nas wojna na terenie Republiki Siddarmarku. Nigdy jeszcze nie musieliśmy walczyć na lądzie, nasza armia i flota nie są do tego przygotowane. Tak więc produkcja musi ruszyć teraz, i to z pełną mocą, gdyż jeśli nie ruszy... z powodów finansowych czy innych... dalsza perspektywa czasowa nie będzie miała żadnego znaczenia. Tymczasem Ehdwyrd już teraz goni ostatkiem sił i ledwie nadąża z produkcją na obecne potrzeby. - Ahlvyno ma rację, przynajmniej w perspektywie od jednego roku do piętnastu miesięcy - wtrącił Tralwys Ohlsyn, hrabia Sosnowej Doliny, który zastąpił zamordowanego

Rayihisa Yowance'a na stanowisku głównego doradcy cesarza Cayleba. Minę miał przy tym nieszczególną. - Nie możemy sobie pozwolić zwłaszcza na zbagatelizowanie potrzeb marynarki wojennej, gdyż to wystawiłoby na szwank bezpieczeństwo całego Imperium Charisu. Na pewno jednak odczujemy naciski, aby wspomóc Stohnara i ewentualne oddziały, które wylądują na wybrzeżu Siddarmarku. Wszelako i wasza wysokość ma rację... - Skłonił głowę w stronę Cayleba. - Koniecznie musimy zwiększyć produkcję z myślą o przyszłych potrzebach. - Ale... - zaczął baron Żelaznego Wzgórza, lecz natychmiast urwał, widząc, że cesarz ucisza go uniesieniem ręki. - Rozumiem oba punkty widzenia - powiedział Cayleb - i oba szanuję. Niestety w zaistniałych okolicznościach musimy zadowolić się zgniłym kompromisem, który nikomu się nie spodoba. Przedyskutujemy wszystko dokładnie... Ehdwyrd, Ahlfryd, Domynyk i sir Dustyn przedstawią argumenty na rzecz zwiększenia bieżącej produkcji oraz umożliwienia jej wzrostu w przyszłości, próbując dojść do jakiegoś porozumienia... my zaś zrobimy, co w naszej mocy, aby zmieścić się w podanych przez nich liczbach. Niemniej nie może być mowy o rezygnacji z rozbudowy. Mówię to z przykrością, ale prawda wygląda tak, że nawet gdy stracimy sporą część Siddarmarku, wciąż będziemy mieć szansę na wygraną, ale tylko pod warunkiem że uda nam się utrzymać wydajność i zwiększyć konkurencyjność. Aczkolwiek nawet jeśli zaczniemy bić konkurencję na głowę, gdy idzie o jakość, nic nie wskóramy, nie produkując wystarczających ilości. Tak więc jeśli mamy wybierać między okrojeniem produkcji w najbliższym czasie, powiedzmy na przestrzeni roku, kosztem problemów, jakie to spowoduje w Republice Siddarmarku, a brakiem możliwości produkcyjnych za dwa lata od teraz, naszym obowiązkiem jest wybrać przyszłość. Baron Żelaznego Wzgórza zrobił zafrasowaną minę, lecz nawet on rozumiał niekwestionowane fakty - i potrafił się pogodzić z decyzją, gdy ta już zapadła. Skinął więc z rezygnacją głową. - Świetnie - podjął Cayleb, zwracając się do Olyvyra i Howsmyna. - Druga niemiła konieczność to zmniejszenie liczby okrętów. - Wzruszył ramionami. - Bóg Jedyny wie, że potrzebujemy ich jak najwięcej, ale nawet obecnie mamy znaczącą przewagę nad wrogiem, a w tej chwili powinniśmy się skupić nie na flocie, tylko na armii. Zatem jestem zmuszony prosić cię, Dustynie, ażebyś zrezygnował z tuzina na rzecz połowy tej liczby. Równocześnie pragnę, abyś razem z kapitanem Saigylem zaczął się zastanawiać nad opancerzonymi kanonierkami. - Pokazał zęby w uśmiechu. - Przy pewnej dozie szczęścia będziemy ich potrzebowali bardziej aniżeli okrętów.

- Oczywiście, wasza wysokość - rzekł potulnie Olyvyr. - Nikt z nas nie spodziewał się takiego rozwoju wydarzeń w Siddarmarku, stąd nasza zwłoka w tej sprawie, ale natychmiast się tym obaj zajmiemy, jak rozkazałeś. I choć martwi mnie odsunięcie w czasie budowy statków pełnomorskich, pomysł, aby zbudować wpierw mniejszą ich liczbę, do mnie przemawia. Sprawdźmy, jak uda się taki eksperyment, zanim rozpoczniemy tworzenie zrębów nowej floty. - Cieszę się, że to mówisz... aczkolwiek słyszę w twym głosie nutę smutku, jakbyś na siłę próbował się dopatrzyć dobrych stron... - Skoro coś trzeba zrobić, wasza wysokość, równie dobrze można patrzeć na dobre strony zamiast na złe. - Racja - potaknęła Sharleyan. - Chociaż jestem przekonana, że nawet pierwsze próby w twoim wykonaniu, sir Dustynie, wypadną pozytywnie. - Mam taką nadzieję, wasza łaskawość, i w gruncie rzeczy wierzę, że się nie mylisz... co jest możliwe, jeśli to nowomodne liczenie, które wymyślił doktor Mahklyn, sprawdzi się tak, jak wszyscy na to liczymy. - Olyvyr zrobił kwaśną minę, a Sharleyan z powagą kiwnęła głową, chociaż Olyvyr był członkiem Kręgu już od ponad roku. Już wcześniej stosował równania Rahzhyra Mahklyna do obliczania rozmieszczenia i powierzchni żagli, a później, gdy już zyskał dostęp do archiwów Sowy, zaczął przypominać chłopca w sklepie z zabawkami, z tym że zajmował się wyliczaniem takich czynników jak stabilność, zbalansowanie i mnóstwa innych, które dotychczas mógł przewidzieć w najlepszym razie na oko. Do tej pory większość obliczeń przeprowadzał osobiście (względnie z pomocą Sowy), albowiem jak na razie pewne równania nie zostały jeszcze oficjalnie wynalezione i nie mogły być zlecane asystentom (ale obaj naukowcy pracowali już nad tym, aby weszły do powszechnego użycia). Wszystko wskazywało na to, że za rok czy coś koło tego także inni stoczniowcy w Charisie będą korzystać z nowinek matematycznych. - W każdym razie kontynuował teraz, patrząc po twarzach zebranych przy stole osób - zanim głowę zaczęły nam zaprzątać dane wyjściowe Ehdwyrda, dla mnie i dla Frahnklyna stało się jasne, że trzeba będzie zdecydować się na strukturę mieszaną, przynajmniej w wypadku okrętów pełnomorskich. - Wzruszył lekko ramieniem. - Oczywiście znacznie prościej byłoby przejść od razu do żelaznych konstrukcji, niestety nie mamy wystarczająco dużo materiału. Dlatego do zrobienia poszycia wykorzystamy żeliwne wręgi i drewniane poszycie obite stalowymi płytami z Zakładów w Delthaku. Żeliwny szkielet zapewni nam o wiele wyższą wytrzymałość podłużną, niż udało nam się osiągnąć kiedykolwiek dotąd, a to ma niebagatelne znaczenie ze względu na masę zaprojektowanych jednostek. Ponadto nawet tu, w Starym Charisie, jest co

najmniej kilka odlewni gotowych je produkować choćby zaraz, dzięki czemu rzemieślnicy Ehdwyrda będą mogli zająć się trudniejszymi zagadnieniami. Naturalnie jestem świadom, że niektórzy kapitanowie podniosą raban na wieść o tak daleko idących zmianach konstrukcyjnych, Domynyku - zwrócił się ponad blatem bezpośrednio do barona SkalistegoKlifu. - Nie wątpię, że niejeden wysunie argument, że nie da się naprawić wręg na pełnym morzu z równą łatwością, jak to się czyni przy drewnianych elementach konstrukcji. - Och, myślę, że będzie ich więcej niż jeden, Dustynie. - Wielki admirał machnął lekceważąco ręką. - Byłbym zdziwiony, jeśli nie znajdzie się co najmniej tuzin takich! Zebrani wybuchnęli śmiechem i nawet Olyvyr pokręcił głową z uśmiechem na twarzy. Natychmiast jednak spoważniał. - Jeśli zajdzie taka konieczność zbudujemy opancerzone kanonierki oparte na drewnianych szkieletach, chociaż lepiej by było, gdybyśmy i w ich wypadku mogli używać żelaznych wręg. Generalnie musimy zmniejszyć ich rozmiary, co już samo w sobie może wymagać wielu kompromisów, szczególnie w odniesieniu do grubości poszycia, tyle więc dobrego, że mierzyć się będą z artylerią polową i działami okrętowymi mniejszego kalibru... Okręty pełnomorskie przeciwnie, będą największymi jednostkami ze wszystkich, jakie budowaliśmy do tej pory. Wedle obliczeń doktora Mahklyna ich wyporność wyniesie ponad pięć tysięcy ton, czyli nawet więcej niż największy obecny galeon wojenny. Będą mierzyć trzysta stóp długości przy dwudziestoośmiostopowym zanurzeniu, jeśli nie zostaną zbytnio przeciążone, co jest głównym powodem, dla którego Frahnklyn i komandor Malkaihy już współpracują z rzemieślnikami Ehdwyrda przy projekcie parowych pogłębiarek... będziemy ich bowiem potrzebować w niektórych, by tak rzec: krytycznych, kanałach, jak tylko skonstruujemy coś jeszcze większego. Same płetwy sterowe takich gigantów przysporzą nam nielichych kłopotów. Wątpię, aby dało się je obsługiwać za pomocą siły ludzkich mięśni, dlatego musimy przyłożyć się do stworzenia systemu hydraulicznego wspomagania. A to z kolei może wymagać jednego silnika parowego, który będzie działał nieustannie, by zasilać to urządzenie. Wprawdzie będzie to niewielki kocioł, więc nie musimy się kłopotać, skąd wziąć dodatkowe paliwo, a para z niego przyda się także w kilku innych miejscach. Na przykład do podnoszenia i opuszczania śruby. Opracowaliśmy ten mechanizm w taki sposób, by można go było zwalniać awaryjnie, choć będzie to wymagało postawienia przy kole od ośmiu do dziesięciu ludzi. Z tego też powodu musimy montować potrójne koła sterowe zamiast podwójnych, tylko wtedy bowiem zapewnimy dobry chwyt tylu parom rąk. Wielu zebranych spojrzało po sobie, kiwając głowami. Mimo geniuszu ludzi Howsmyna, dzięki któremu silniki parowe pierwszej generacji zyskały tak dużą wydajność,

zapewnienie im wystarczającej ilości paliwa do pokonywania tras wymaganych od okrętów cesarskiej marynarki wojennej Charisu może być trudne. Dla przykładu: Siddar dzieliło od Tellesbergu ponad osiem tysięcy mil, a nie będzie to największy dystans, jaki przyjdzie pokonać eskadrom floty, nie mówiąc o wielomiesięcznym operowaniu na odległych akwenach. Aby temu zaradzić, pierwsza generacja charisjańskich parowców będzie musiała mieć także maszty i żagle. Wprawdzie dałoby się je zaprojektować tak, aby pływały tylko dzięki mocy silników parowych, wymagałoby to jednak zbudowania całej sieci składów węgla znajdujących się wzdłuż szlaków żeglugowych i na daleko wysuniętych przyczółkach. Na razie wydajność maszyn pozwalała okrętom tego typu na swobodne operowanie w pobliżu wysp cesarstwa, ale i to mogło się okazać bardzo kosztowne, a jak słusznie zauważono, wydatki należało ciąć. - Sprawa byłaby o wiele prostsza, gdybyśmy pozostawili śrubę w jednej pozycji kontynuował Olyvyr. - Problem jednak w tym, że im bardziej taka śruba popycha konstrukcję w trakcie obracania, tym mocniej ją hamuje, gdy pozostaje nieruchoma. Na szczęście Frahnklyn wpadł na pomysł oznaczenia wału i blokowania go w określonych pozycjach zamiast tworzenia specjalnego mechanizmu pozwalającego na podniesienie śruby nad powierzchnię wody. - Parsknął w tym momencie głośno. - Wyobraźcie sobie, o ile by to było trudniejsze, gdybyśmy nie zastosowali hydraulicznego wspomagania płetwy sterowej. A skoro istnieje już taki mechanizm, dlaczego nie wykorzystać go także do podnoszenia i opuszczania śruby? - Wzruszył ramionami, po czym uśmiechnął się niemal figlarnie. Domyślam się, że ręcznie też da się ją podnieść, aczkolwiek trudno mi sobie wyobrazić trzystu albo i czterystu marynarzy, którzy urabiają sobie przy tym ręce, klnąc do żywego. - Powiedziałbym, sir Dustynie, że dobrze się stało, iż znalazł się inny sposób zapewniła go szczerze rozbawiona Sharleyan. - Z tego, co powiedziałeś, mój panie, wnioskuję, że ilość paliwa potrzebnego do... pomocniczego silnika, jeśli tak mogę go nazwać, nie zmieni radykalnie maksymalnego zasięgu operacyjnego nowych jednostek? - Możemy dodać ją do węgla potrzebnego do osiągnięcia maksymalnego zasięgu, wasza łaskawość. Z naszych wyliczeń wynika, że okręty nowego typu mogą przepłynąć na napędzie parowym około pięciu tysięcy mil z prędkością przekraczającą dwanaście węzłów. Zakładając uśrednione warunki pogodowe, pod żaglami i parą wyciągną nawet szesnaście węzłów, przy najracjonalniejszym gospodarowaniu węglem. Z uniesioną śrubą okręt nadal może rozwijać prędkość od sześciu do dziesięciu węzłów, a pod żaglami nawet czternastu czy piętnastu, zakładając sprzyjający i silny wiatr, ponieważ przy tych rozmiarach możemy rozmieścić o wiele więcej żagli niż na budowanych do tej pory jednostkach. Maksymalna

prędkość pod parą przekracza w chwili obecnej dwadzieścia węzłów, ale trwałość konstrukcji pod takim obciążeniem zmniejsza się w katastrofalny sposób. Na twarzach obecnych pojawiło się ogromne zdumienie, a w wypadku kilku osób wręcz niedowierzanie. Dwadzieścia węzłów oznaczało przecież dwadzieścia tutejszych mil na godzinę i choć było to mniej niż dwadzieścia trzy ziemskie mile, to i tak stanowiło wynik niewyobrażalny dla najlepszych nawet galeonów. - Będą to największe i najszybsze okręty na Schronieniu - kontynuował sir Olyvyr ale też najodporniejsze. Zaczęliśmy opracowywać ich plany na długo przed tym, nim rzemieślnicy Ehdwyrda stworzyli pierwszy silnik parowy, wtedy miały jeszcze pływać tylko pod żaglami. Znaczy to też, że pracowaliśmy nad nimi, zanim on pomyślał o eksperymentowaniu ze stalą niklową i najnowszymi metodami hartowania poszycia. Oceniamy

dzisiaj,

że

do

powstrzymania

żelaznego

pocisku

wystrzeliwanego

z

zaprojektowanego przez Ahlfryda dziesięciocalowego działa gwintowanego potrzeba dwunastocalowego żeliwnego pancerza. A hartowana stal Ehdwyrda, którą zastosujemy, ma o wiele większą odporność. Wystarczy, że będzie miała osiem cali, a może nawet mniej. Z naszych najnowszych wyliczeń wynika, że już trzycalowe poszycie powstrzyma każdy pocisk, jakim dysponuje Flota Boga, nawet jeśli zostanie on wystrzelony z niewielkiej odległości. Poszliśmy jednak dalej, tworząc pancerz odporny nawet na stosowaną przez nas broń. Poszycie ma więc sześć cali grubości, a pod nim znajduje się jeszcze dwanaście cali drewna tekowego, którego zadaniem jest amortyzacja bezpośrednich trafień. Jednostki rzeczne wyposażymy raczej w trzycalowe poszycie z sześciocalowym podłożem. Wolałbym wprawdzie grubsze, ale przez to zrobiłyby się zbyt ciężkie, a to by się niekorzystnie przełożyło na wyporność. Problemowi temu będziemy mogli przyjrzeć się dokładniej, gdy wyprodukujemy pierwsze egzemplarze, na razie rozpoczęliśmy produkcję trzycalowych płyt, ponieważ jest to grubość idealnie pasująca do nowych maszyn Howsmyna. W składach Delthaku zgromadziliśmy już kilkaset ton takiego opancerzenia. Bardziej jednak niepokoi mnie grubość podkładu. Nowe opancerzenie nie jest już tak kruche jak żelazne, nie musimy się więc obawiać pękania po bezpośrednich trafieniach, a efekt poduszki, jak go nazywam, pomoże nam zabezpieczyć całość przed ścinaniem nitów. Przyjąłem założenie, że... przynajmniej w okresie przejściowym... kanonierki rzeczne będą wyposażone w istniejące dziś działa. Wyliczyłem już, że pancerniki morskie powinny mieć po dwanaście ośmiocalowych dział na każdej burcie i dwa dziesięciocalowe na obrotowych platformach na dziobie i rufie. Wszystkie rzecz jasna osłonięte pancerzem. Maszty i takielunek będą najbardziej narażone, ale nasze okręty zostały tak zaprojektowane, by poruszać się i walczyć

tylko pod parą, zatem strata jednego czy nawet dwóch masztów nie będzie równoznaczna z unieruchomieniem. Nie mamy jeszcze planów rzecznych kanonierek, więc nie umiem powiedzieć, jak długo potrwa ich budowa, za to jestem pewien, że pierwszy pełnomorski parowiec zostanie zwodowany od sześciu miesięcy do roku od momentu położenia stępki. Zważywszy na te okoliczności - odchylił się na krześle z satysfakcją - wątpię, aby Clyntahn był zadowolony. - Racja - zgodził się z nim Cayleb i potoczył wzrokiem po zebranych. - Na wypadek gdyby sukinsyn nie zrozumiał, co chcemy mu przekazać, zadecydowaliśmy wspólnie z Sharleyan, jakie nazwy będą nosić trzy pierwsze okręty. - Zebrani skupili uwagę na młodym cesarzu. - Sądzimy, że powinniśmy zacząć od Króla Haarahlda VII, Gwylyma Manthyra i Lainsaira Suairsmahna. - Miny zgromadzonych były równie poważne jak jego własna, w spojrzeniu każdego z obecnych dało się też wyczytać aprobatę. - Jeśli nie zrozumie i tej aluzji - dodał Cayleb - jestem pewien, że prawda dotrze do niego, gdy te trzy okręty i tuzin innych oczyszczą Przesmyk Hsingwu aż do Zatoki Świątynnej, abyśmy mogli przeprowadzić tam desant. *** - Ehdwyrdzie? Ehdwyrd Howsmyn oderwał szklankę od ust na dźwięk tubalnego głosu w swoim uchu. Odlewnik był akurat sam w gabinecie tellesberskiej rezydencji; ślęczał nad ostatnimi tego dnia listami rozłożonymi na biurku późną porą. Krople deszczu waliły o dach i spływały kaskadami na ziemię w dole, a wiatr świszczał potępieńczo za oknem rozświetlanym od czasu do czasu przez błyskawicę, której towarzyszył rychły grzmot pioruna. Wewnątrz jednak panował miły spokój i cisza tak głęboka, że pomiędzy pomrukami grzmotów dało się słyszeć tykanie stojącego w kącie zegara. Lampy zasilane olejem z morskich smoków wydobywały z mroku ramy obrazów i skórzane grzbiety książek, tańcząc odblaskami w złocistej chisholmskiej whisky, którą mężczyzna właśnie odstawiał ostrożnie na blat. Szklanka spoczęła pomiędzy licznymi kupkami listów; licznymi dlatego, że choć gospodarz ostatnimi czasy rzadko zaglądał do swego miejskiego domu, korespondencja nie odstępowała go ani na krok nawet tam. - Merlin? - Uniósł brew w lekkim zdziwieniu. Obaj rozstali się góra pięć godzin temu, gdy zebranie dobiegło końca. - Czy coś się stało? - Ujmijmy to tak: wpadłem na coś, o czym powinienem był pomyśleć całe pięciodnie temu - odparł seijin głosem przygany skierowanej pod własnym adresem. - Mianowicie na co? - zainteresował się Howsmyn.

- Chodzi o nasze nowe okręty, a konkretnie o kanonierki. - Tak? Co z nimi? - Kiedy rozmawialiście o nich tego ranka, stałem na straży przy drzwiach, błądząc myślami... a tak naprawdę przeglądając raporty SAPK-ów, zamiast uważnie przysłuchiwać się waszym słowom. - Zraniłeś moje uczucia tym stwierdzeniem. Ubolewam niniejszym, że nasza rozmowa nie była dla ciebie dostatecznie fascynująca, ażebyś skupiał na niej całą swoją uwagę - sarknął mistrz Howsmyn, na co Merlin zachichotał w jego uchu. - Bo widzisz... uznałem, że w większości jesteście dorośli i jako tacy możecie prowadzić rozmowy bez mojego nadzoru - odparł. - Poza tym przedyskutowaliśmy wcześniej wszystko, co mogło wypłynąć w trakcie narady, więc uznałem, że mogę sobie odpuścić udawanie przyzwoitki. - Ty chyba naprawdę chcesz mnie wpędzić w czarną rozpacz... - Gdybyś razem z innymi słyszał na każdym kroku, jaki to jesteś genialny, nie dałoby się z tobą... ani z resztą z was... wytrzymać ani minuty - odparował Merlin. - Ale nie o tym chciałem z tobą rozmawiać. - A o czym? - Powiedz, ile dokładnie masz na stanie tego trzycalowego poszycia. - Eee... Musiałbym zerknąć do księgi inwentaryzacyjnej... Tak z głowy mogę ci tylko powiedzieć, że raczej sporo... około czternastu albo piętnastu ton, jak mi się zdaje. Plus minus. Nie zaprzątałem sobie głowy liczbami, ponieważ nie było gwałtu. Takie poszycie jest za cienkie na potrzeby okrętów, o których mówił Dustyn, tych o pięciu tysiącach ton wyporności, a do tego nie mamy go dość, aby starczyło do pokrycia wszystkich, nawet gdybyśmy zdecydowali się na poszycie wielowarstwowe dla osiągnięcia wymaganej grubości. No i wreszcie Dustyn nawet jeszcze nie ma projektu nowych kanonierek. Produkcja rozpocznie się najwcześniej wtedy, gdy inne odlewnie będą w stanie wytwarzać odlewane wręgi. A co? - Najpierw odpowiedz mi na jeszcze jedno pytanie... Ile tego poszycia trzeba na pokrycie jednej parowej barki kanałowej? Howsmyn zamrugał. - Nie wiem - odpowiedział powoli. - Nigdy się nad tym nie zastanawiałem... - Ja też nie... aż do tego wieczoru - rzekł Merlin. - Do tej pory trzymałem się wersji, że będziemy raczej budowali zupełnie nowe jednostki, co nastręczyłoby masy problemów, o których raczył wspomnieć Dustyn. Ale dotarło do mnie, że te barki okazały się całkiem

solidne, jak na swoje cele. Idę o zakład, że byłyby co najmniej równie wytrzymałe jak parowce, które Amerykanie zamienili na monitory podczas wojny secesyjnej na Missisipi. Tymczasem w odróżnieniu od nieistniejącego projektu Dustyna one już istnieją. Trzeba tylko wzmocnić im poszycie... - Boję się, że to bardziej skomplikowane, niż ci się wydaje - rzucił oschle Howsmyn. W życiu nie słyszałem o żadnych zmianach na Missisipi... domyślam się, że to jakaś rzeka na tej twojej Starej Ziemi... ale jestem całkowicie pewien, że tamtejsi konstruktorzy napotkali po drodze kilka problemów. Muszę ci jednak przyznać rację co do tego, że barki przynajmniej już istnieją. Wyciągnął czystą kartkę, przysunął sobie abakus i zaczął coś liczyć. - Są większe od standardowych barek używanych na kontynentach, wiesz? - rzucił, skrobiąc zawzięcie po papierze i przesuwając kolejne koraliki liczydła. - Mamy ich jednak znacznie mniej, podobnie jak i kanałów, aczkolwiek te na kontynentach istnieją już od co najmniej pięciuset, sześciuset lat, więc przebudowywanie ich mogłoby się okazać bardzo kosztowną i bolesną inwestycją, dlatego bardziej dbają o dopasowanie barek niż my. Nowsze kanały zostały wyposażone w większe śluzy, aby mogli wykorzystywać cięższe jednostki w transporcie lokalnym, ale ich główne szlaki, takie jak Kanał Langhorne'a, nie są w stanie obsługiwać wielkich barek. A ponieważ właściciele nie wiedzą, dokąd mogą popłynąć ich jednostki, muszą być gotowi na przeprawy szlakami wodnymi, na których znajdują się także mniejsze śluzy, i dlatego budują głównie najmniejsze wersje barek, chyba że chodzi o transport lokalny na szlaku z Tarikah przez Hildermoss i Kanał Nowy Północny. Tam można wprowadzać wielkie jednostki, liczące do stu dwudziestu pięciu stóp długości. Nie musimy się przejmować wpływaniem do Kanału Świętego Langhorne'a, więc wykradliśmy plany tych nowych śluz, gdy zabieraliśmy się do budowy Kanału Delthaku. - Skrzywił się, a potem pokręcił głową, chichocząc pod nosem. - Gdybym wiedział wtedy o istnieniu wewnętrznego kręgu, pewnie zaproponowałbym inne rozwiązanie, choć prawda jest taka, że opisywane w Piśmie technologie są równie dobre jak te, którymi dysponuje Sowa. A ja, stosując znane na kontynentach rozwiązania, nie musiałem nawet pytać o zgodę ojca Paityra. - Wzruszył ramionami. - W każdym razie wielkość wybranych śluz przesądziła o długości barek, która wynosi sto czterdzieści stóp, i ich szerokości sięgającej czterdziestu pięciu stóp przy zanurzeniu rzędu piętnastu, szesnastu stóp, dzięki czemu są w stanie przewieźć znacznie więcej towarów niż typowe kontynentalne jednostki śródlądowe. To zwykłe prostokątne pudła, z lekko tylko zaoblonymi końcami. Przeprojektowaliśmy lekko rufy nowo budowanych jednostek, by dostosować je do silników parowych, ale tylko w niezbędnym

zakresie, więc nie straciły prawie nic ze swej ładowności i wciąż mogą przetransportować za jednym zamachem dziewięćdziesiąt pięć tysięcy stóp sześciennych towaru, czyli na przykład dwa tysiące trzysta ton węgla, co jest równorzędne maksymalnej przepustowości naszych najszerszych dróg. Do przeciągnięcia przez śluzy jednostek bez silników trzeba tylko czterech smoków, napędzane parą barki są nieco lżejsze mimo zainstalowania na nich kotła, paliwa i maszynerii... - Przestał bazgrać, po czym obrzucił wzrokiem notatki. - Dobrze, mam tu zgrubne wyliczenie. Cal sześcienny opancerzenia waży około ćwierci funta. Zatem trzycalowe poszycie ciągnące się na długości stu czterdziestu stóp i wysokości dziesięciu stóp... tak, wiem, że nie będziemy potrzebowali aż tak wysokich burt, ponieważ po opancerzeniu i załadowaniu na pokład dział oraz ludzi zwiększy się zanurzenie. No ale trzeba będzie dodać też pokład działowy, aby było gdzie ustawić te cholerstwa, co jeszcze bardziej obciąży barkę... - Przerwał i znów się uśmiechnął, tym razem szerzej. - Wybacz. Chodzi o to, że będziemy potrzebowali nieco ponad półtora miliona cali sześciennych, aby opancerzyć barkę tej wielkości. To daje sto tysięcy funtów, czyli niemal dwieście ton. - Mówisz tylko o burtach i obu końcach - zauważył Merlin - a trzeba opancerzyć ją także od góry, aby nie dało się ostrzelać pokładu z wyżej położonych brzegów. A jak wiesz, hrabia Thirsku zaczął już produkować działa kątowe Ahlfryda. - Czy ty aby za dużo ode mnie nie wymagasz? - zapytał z sarkazmem w głosie Howsmyn. - Zdajesz sobie sprawę, że nie możemy opancerzyć barki od góry tak grubym poszyciem? Zadaszenie miałoby powierzchnię dwukrotnie większą od burt. A to cholernie wielki ciężar, w dodatku umieszczony na samej górze kadłuba, co nie poprawi jego stabilności. - Zadaszenie musi przetrwać ostrzał pociskami znacznie mniejszego kalibru skontrował Merlin. - Mógłbyś zmniejszyć tam grubość płyt, powiedzmy do jednego cala. - Świetnie - mruknął Howsmyn i znów zajął się przeliczaniem. Chwilę później odłożył pióro i westchnął ciężko. - Nie brałem pod uwagę wcięć na kazamaty, więc wyniki mogą być bardzo mylące. Założyłem wszakże, że przy burtach pancerz powinien być pochyły, aby lepiej odbijały się od niego pociski, nie mówiąc już o poprawie stabilności konstrukcji. Dzięki takiemu zabiegowi zmniejszymy nieco powierzchnię zadaszenia, ale wyjaśnijmy sobie jedno: w tym momencie wolę przeszacować wagę, niż ją z jakiegoś powodu zaniżyć. Wyszło mi, jeśli wierzyć tym wyliczeniom, około stu trzynastu ton, co łącznie z burtami daje wagę ponad trzystu ton opancerzenia. Jeśli wytniemy w poszyciu furty działowe, możemy zredukować obciążenie, ale raczej w niewielkim stopniu, zresztą jak się domyślam, ty i tak zechcesz je czymś osłonić.

- Sam nie wiem - mruknął zamyślony Merlin. - Pewnie tak... Mimo wszystko twoje obliczenia są bardziej optymistyczne, niż przypuszczałem. Jeśli masz na stanie tysiąc pięćset ton już wyprodukowanego opancerzenia trzycalowego, mógłbyś przerobić co najmniej cztery takie jednostki albo i pięć, jeśli faktycznie da się zrobić cieńsze osłony kazamat i zadaszenie. - Owszem, ale nie zapominajmy, że nie mam na razie jednocalowych płyt przypomniał mu uprzejmym, ale zdecydowanym tonem Howsmyn. - Fakt - Merlin zaśmiał się pod nosem - niemniej jestem pewien, że wyprodukujesz migiem czterysta albo i pięćset ton takiego opancerzenia. - Na pewno powstanie szybciej niż to trzycalowe - przyznał przemysłowiec. - Sam proces hartowania będzie o wiele krótszy. Nie wiem, ile czasu da się na tym zaoszczędzić, ale przypuszczam, że dałbym sobie radę w... powiedzmy w miesiąc, jeśli przyjmiemy, że to priorytetowe zamówienie. - A ile czasu zajęłoby ci wyciągnięcie tych czterech, pięciu barek na pochylnie i przerobienie ich? - Też około miesiąca - odparł Howsmyn po namyśle. - Zatem jest to propozycja warta zastanowienia - stwierdził Merlin poważnym tonem zważywszy na to, jak bardzo ważny będzie transport rzeczny na terytorium Siddarmarku. - Możliwe. Nie zapominaj jednak, że te barki ledwie pomieszczą się w kanałach kontynentalnych i choć przeprawimy je przez większość śluz, to na pewno nie przez wszystkie. No i kolejny problem: one nie zostały zaprojektowane do pływania po otwartym morzu - protestował przemysłowiec. - Przy tak niskich nadburciach nie da się ich wyprowadzić w morze - zgodził się Merlin- ale mówimy tutaj o wodach śródziemnych. Dziesięć stóp zanurzenia pozwoli im zawinąć do większości portów. - Wiem, ale najpierw trzeba je jakoś przewieźć na kontynent. - Howsmyn pokręcił głową. - Nie jestem tak dobrym żeglarzem jak Cayleb i ty, ale i tak wiem, że płaskodenna jednostka tej wielkości nie da się holować przy dużej oceanicznej fali. - Pod żaglami na pewno nie, ale pod parą sytuacja może wyglądać nieco lepiej - odparł Merlin. - Przy okazji załatwimy kilka innych problemów. Na przykład zwiększymyzanurzenie kadłuba dodatkowym balastem, jak to zrobiliśmy na okrętach desantowych, które zabraliśmy do Corisandu, czy tych, które Dustyn wysyła do Siddarmarku. Jeśli chodzi o wymiary, nie były specjalnie krótsze ani węższe od wojennych galeonów. Miały za to znacznie mniejsze zanurzenie, przez co musieliśmy je dociążać na czas rejsu, żeby były stabilniejsze. Ale to także mniejszy problem w wypadku parowca niż żaglowca. Skoro więc barki zostały

zaprojektowane do przewozu węgla, sądzę, że możemy na nie załadować tyle paliwa, ile będzie potrzeba na czas rejsu, zwłaszcza jeśli poczekamy z montażem dział, dopóki nie dotrą do Siddarmarku. Dzięki temu obsłuży je podczas przeprawy załoga szkieletowa. Sądzę, że wyciągną na morzu nawet do dwunastu węzłów, jeśli pogoda dopisze? - W gruncie rzeczy nawet więcej - powiedział Howsmyn. - Wyposażyliśmy barki w aż nadto wydajne silniki jak na potrzeby pracy na kanale... tak naprawdę służyły do eksperymentów ze śrubami i rozwijały prędkość do czternastu węzłów na jeziorze. Te, które budujemy obecnie, osiągną prędkość maksymalnie dziesięciu węzłów. Wszakże nawet te pierwsze tyle by nie wyciągnęły na otwartym morzu. W najlepszym razie mówimy o dwunastu, góra trzynastu węzłach. - Płynąc z prędkością dwunastu węzłów, dotarłyby do Siddaru w sześć albo siedem pięciodni. To lepszy wynik niż w wypadku galeonu. A przecież ich kapitanowie nie musieliby się przejmować ciszą na morzu ani niesprzyjającym wiatrem... - To prawda - zgodził się z seijinem Howsmyn. Przez parę sekund siedział w bezruchu, namyślając się, po czym westchnął głęboko. - No dobrze. Chociaż robię to niechętnie, zdając sobie sprawę z konsekwencji, muszę przyznać, że... przynajmniej teoretycznie... ma to sens i jest możliwe. Pozwól zatem, że zapytam, czy mam od razu zmieniać harmonogram pracy, czy wolisz zaczekać z tym do czasu, aż Cayleb i Sharleyan pozornie podejmą suwerenną decyzję w tej sprawie? - Och! - oburzył się Merlin. - Udam, że tego nie słyszałem! Naturalnie, że zaraz po zakończeniu rozmowy z tobą, skoro już ustaliliśmy to i owo, przeprowadzę rozmowy z nimi obojgiem, przedstawiając nowe możliwości... Byłoby wprost niesłychane zmieniać plany i priorytety bez ich wiedzy, nie dawszy im szansy na przemyślenie dobrych i złych stron przedsięwzięcia. - Tak, tak, ale chcesz, żebym ja już zaczął wszystko przygotowywać, mam rację? zapytał Howsmyn, szczerząc się od ucha do ucha. - Cóż... tak, oczywiście. Dobre maniery to jedno, ale w żadnym razie nie wolno pozwolić, aby zaważyły na naszej skuteczności, nieprawdaż? .XII. PAŁAC KRÓLEWSKI MANCHYR CORISAND

- Żartujesz?! - Sir Taryl Lektor, hrabia Tartarianu, wpatrzył się z niedowierzaniem w sir Rysela Gahrvaia. - Powiedz mi, proszę, że to jakiś żart! - Czy twoim zdaniem mam na twarzy wyraz wesołka? - zapytał sir Rysel, znany również jako hrabia Skalnego Kowadła, a przy tym głowa rady regencyjnej księcia Daivyna Daykyna. - Na Boga... - Hrabia Tartarianu opadł bezwładnie na swe krzesło u szczytu długiego stołu w komnacie rady, nie spuszczając spojrzenia z hrabiego Skalnego Kowadła, podczas gdy jego umysł usiłował przetrawić właśnie zasłyszane informacje. Sir Taryl Lektor był konkretnym, niedającym się łatwo zbić z tropu osobnikiem. Jego rozmówca przekonał się o tym niejednokrotnie na przestrzeni minionych paru burzliwych lat, szczególnie zaś po śmierci księcia Hektora, gdy obaj zostali członkami rady regencyjnej w księstwie okupowanym przez Imperium Charisu, które zdaniem większości poddanych zleciło zamordowanie ich władcy. Hrabia Tartarianu był przy okazji naczelnym admirałem Corisandu... do czasu, aż marynarka wojenna księstwa przestała istnieć... i zawsze we wszystkim wiernie wspierał swego sojusznika, hrabiego Skalnego Kowadła. Między innymi stąd Rysel Gahrvai wiedział, że jego przyjaciel potrafi przełknąć nawet więcej niż on sam, i zazwyczaj bardzo liczył na odporność admirała, którą można było porównać tylko z jego prawością. Niestety nikt, kto by ujrzał hrabiego Tartarianu w tej akurat chwili, nie uznałby go za człowieka odpornego na przeciwności losu i niemiłe niespodzianki. Pomimo więc powagi sytuacji hrabia Skalnego Kowadła czerpał niejaką satysfakcję z faktu, że admirał ma minę równie wstrząśniętą jak on sam, gdy nadeszła niespodziewana wiadomość. - Co, na Langhorne'a, ten Phylyp sobie wyobraża? - zapytał Lektor retorycznie. Mimo to Gahrvai pośpieszył z odpowiedzią. - Sądząc po tonie jego wiadomości, wyobrażał sobie głównie, że utrzyma przy życiu Daivyna oraz Irys... Gdy hrabia Tartarianu posłał mu miażdżące spojrzenie, Gahrvai skulił się na swoim krześle, lecz nie dał się zbić z pantałyku. - Och, dałbyś spokój, Tarylu! - wykrzyknął, marszcząc czoło. - Obaj wiemy, i to od samego początku, choć długo nam zabrało przyznanie tego przed samymi sobą, że to nie Cayleb Ahrmahk kazał zamordować Hektora! Najwyraźniej Phylyp zdążył dojść do tego samego wniosku, jak również odkryć, że teraz na domiar złego Clyntahn planuje zabójstwo Daivyna i Irys. Z dokładnie tych samych powodów, nawiasem mówiąc.

Głos mu stwardniał, dorównując w tej mierze ostrości spojrzenia, którym mierzył hrabiego Tartarianu ponad stołem. Taryl Lektor nie spuścił wzroku, a po chwili nawet potaknął skinieniem. - Wiem - rzekł cicho, nareszcie przyznając otwarcie to, co obydwaj mężczyźni podejrzewali w skrytości ducha od naprawdę długiego czasu. Argumenty cesarza Cayleba przemawiające za tym, że to nie on zamordował księcia Hektora, były, owszem, przekonujące, jednakże zawsze istniało ryzyko, że cesarzowa Sharleyan podjęła pewne działania, nie opowiadając się mężowi. Wszakże ta wersja została podważona podczas wizyty jej łaskawości w Corisandzie minionego roku - i to nie tylko w oczach dwóch doradców, lecz także większości poddanych. Rzecz jasna uznanie pary cesarskiej za niewinną zbrodni dalekie było wciąż od oficjalnego przyklepania, co w niemałej mierze wynikało z faktu, że Corisand pozostawał pod charisjańską okupacją - jakakolwiek by ona była lekka - wszakże nie sposób było nie zauważyć różnicy w podejściu Corisandczyków do sprawy zabójstwa księcia Hektora od dnia jego śmierci do chwili obecnej. Niemała liczba osób żywiła podobne przekonania jak para doradców książęcych w odniesieniu do tego, kto jeszcze mógł skorzystać na nagłym zgonie księcia Hektora i jego pierworodnego syna, następcy trony Corisandu. Tracili na tym lojaliści Świątyni, którzy do tej pory wykorzystywali związane z tym resentymenty wśród Corisandczyków, aby umacniać poparcie poddanych dla tak zwanego „Starego Kościoła" w obliczu wolno, lecz systematycznie rosnących szeregów reformistów. Zwolennicy Kościoła Matki znaleźli się w poważnej rozterce, gdyż to, co wcześniej zdawało się im pomagać, obecnie przynosiło wręcz odwrotny skutek, a gdyby do tego okazało się, że hrabia Corisu jest w posiadaniu namacalnego dowodu, jakie Clyntahn miał plany wobec Irys i Daivyna... - Mam nadzieję, że doniósł ci coś więcej niż tylko to, że porwał dzieci, aby złożyć wraz z nimi wizytę w Tellesbergu? - zapytał po chwili milczenia hrabia Tartarianu, z wolna odzyskując panowanie nad sobą. - A i owszem - potaknął hrabia Skalnego Kowadła i odchylił się na oparcie krzesła. Przez chwilę w zamyśleniu gładził głowicę miecza. - Pokażę ci list od niego, jeśli będziesz chciał. Z czasem wszyscy członkowie rady będą się domagać własnej kopii, lecz na razie wolałbym nie ujawniać całej treści listu, jako że w dużej mierze dotyczy ona przesłanek, na podstawie których Phylyp zrozumiał pewne rzeczy... - O jakich przesłankach mówisz? - zainteresował się hrabia Tartarianu. Hrabia Skalnego Kowadła wzruszył ramionami.- Na przykład o takich, że miał u Wyllyma Rayna podwójnego agenta, i to od wielu lat. Szczerze powiedziawszy, to sam Hektor kazał umieścić

go w szeregach Inkwizycji, a stało się to, zanim odziedziczył tron. Tę informację powinniśmy zostawić dla siebie, jak sądzę. Wątpię, aby wielmoże z Północnego Wybrzeża wielce się nią przejęli, ale nie jestem pewien reakcji hrabiego Airyth, a i książę Margo może mieć z tym pewien... problem. Hrabia Tartarianu przytaknął. Sir Bairmon Chahlmair, książę Margo, był politycznym sprzymierzeńcem hrabiego Stromego Wzgórza i jako daleki kuzyn księcia Daivyna miał największe prawa do tronu spośród wszystkich arystokratów przebywających obecnie w Corisandzie. Nie znaleziono żadnych dowodów na to, by uczestniczył w Spisku Północy zawiązanym przez hrabiego Stromego Wzgórza, nikt też nie słyszał o jego dążeniu do przejęcia władzy poprzez upomnienie się o należny mu w takiej sytuacji tron. To jednak nie zwalniało strażników księstwa z obowiązku zakładania, że może tego pragnąć, zwłaszcza iż książę Margo miał spore zastrzeżenia co do hierarchów nowego, zreformowanego Kościoła. Podobnie rzecz się przedstawiała z drugim z wymienionych, czyli Trumynem Sowthmynem, hrabią Airyth. Ani hrabia Tartarianu, ani jego rozmówca nie wątpili choćby przez moment w wierność owego człowieka wobec księcia Daivyna, ale zdawali sobie sprawę z tego, że hrabiemu nie w smak rosnące wolno, acz nieustannie wpływy reformacji. Obaj mogli więc zareagować bardziej drażliwie od pozostałych arystokratów na wieść, że hrabia Corisu szpiegował Inkwizycję, bez względu na to, czego ów agent się dowiedział i czemu zapobiegł. - Możesz mieć rację - przyznał hrabia Tartarianu. - Uważam, że w tym akurat momencie nie musimy ujawniać podobnych szczegółów. - Uśmiechnął się blado. JeśliPhylyp zdoła wrócić do domu, możemy mu kazać, aby wyjaśnił tę sprawę osobiście... - Albo żeby jej nie wyjaśniał - wtrącił hrabia Skalnego Kowadła. - Reszta jego wiadomości jest wszakże prosta w przekazie. Czyta się ją jak marną powieść szpiegowską, jeśli wiesz, o czym mówię, ale wyłożył w niej kawę na ławę. Gdy odkrył, że Clyntahn pragnie śmierci Daivyna i Irys, prawdopodobnie dlatego, że jego zdaniem Corisand zbyt słabo opierał się Charisowi, zrozumiał, że może uciec tylko w jedno miejsce. - Skrzywił się. - Moim zdaniem niewiele się mylił w kwestii motywów Clyntahna. - Też tak sądzę - przytaknął hrabia Tartarianu. - Choć po inwazji nie pozostawiono nam zbyt wielkiego wyboru. Z drugiej jednak strony, cokolwiek byśmy zrobili, i tak nie usatysfakcjonowalibyśmy wielkiego inkwizytora. - Wzruszył ramionami. - Co mógłby stracić, mordując dziesięcioletniego chłopca i jego siostrę? - Nie mnie o to pytaj. - Hrabia Skalnego Kowadła miał równie zdegustowaną minę. Phylyp także nie znalazł odpowiedzi na to pytanie, przynajmniej z punktu widzenia Clyntahna, a jak go znasz, to wiesz, że był człowiekiem, który zawsze wolał zabezpieczać się

na wszystkie strony. Wszystko wskazuje na to, że korespondował z hrabią Szarej Zatoki na długo przed tym, nim odkrył knowania wielkiego inkwizytora i... to powinno ci się spodobać, Tarylu!... zanim hrabia zginął w zamachu, zdołał wysłać do niego jednego z przyjaciół seijina Merlina celem przedyskutowania, jak następca corisandzkiego tronu może bezpiecznie umknąć pod ochronę Charisjan. Jakiś czas później Cayleb i hrabia Sosnowej Doliny posłużyli się seijinem, a ten... słuchaj tylko!... osobiście dopilnował ucieczki ich książęcych mości! Roześmiał się, widząc nietęgą minę hrabiego Tartarianu, ale zaraz spoważniał. - Z tego, co pisze Phylyp, była to bardzo roztropna decyzja. Gdyby nie jego obecność na miejscu i ogromne poświęcenie cesarskiej marynarki wojennej, ze szczególnym uwzględnieniem postawy księcia Darcos, żadne z dzieci nie zdołałoby ujść z życiem z Delferahku. - Widzę, że to będzie jednak fascynująca lektura... - stwierdził hrabia Tartarianu. Masz rację, to zagrywki w stylu Phylypa, widać, że nie stracił formy. I instynktu. Nie sądzę, aby cieszył się na myśl, że musi poprosić Charis o pomoc, ale wiedząc, jaka jest stawka, był pewien, że hrabia Szarej Zatoki połknie przynętę. I zrobi, co trzeba, przy okazji. - Teraz to on uśmiechał się sardonicznie. - Nie mogę oprzeć się myśli, że stracenie dzieci Hektora, po tym jak zaoferowało się pomoc w ich ucieczce, miałoby katastrofalne skutki dla Cayleba i Sharleyan. Gdybym był cynikiem, tak właśnie bym to widział. - I miałbyś rację. Też o tym pomyślałem. Ale to nie zmienia faktu, że dzieci żyją tylko dzięki seijinowi Merlinowi, Caylebowi i Sharleyan. Moim zdaniem daje im to możliwość nacisku na nas, a w każdym razie na mnie. - I na mnie też - przyznał hrabia Tartarianu. - Tutaj rodzi się niestety pytanie, co Cayleb i Sharleyan zamierzają z nimi począć, skoro wydostali ich już z Delferahku? - Też prawda. - Hrabia Skalnego Kowadła obnażył zęby w uśmiechu. - Dzięki zapobiegliwości Phylypa mamy niewielkie fory, ale zdziwiłbym się, gdyby w najbliższym czasie nie dotarła do nas wiadomość z Tellesbergu, i to bardzo oficjalna. Ludzie tacy jak Cayleb i Sharleyan nie omieszkają wykorzystać każdej formy nacisku na resztę rady Corisandu. - Nawet jeśli oboje zgłupieliby do reszty, to hrabia Sosnowej Doliny z pewnością zachował zmysły. Ten cały Staynair także wygląda mi na łebskiego faceta, takiego, co rozumie, że łaska może być groźniejszą bronią od siania terroru. Nie zapominajmy także o niezłomnym seijinie Merlinie. Oficjalny doradca czy nie, ma zapewne większy wpływ na cesarską parę niż wszyscy inni razem wzięci! Wprawdzie nikt nie przyzna tego publicznie, ale on zawsze znajduje się tam, gdzie oni, a zauważyłem, że starają się mieć go zawsze w polu widzenia bez względu na to, z kim rozmawiają. W dodatku można odnieść wrażenie, że

szpiedzy seijina zadomowili się w najodleglejszych zakątkach świata. - Hrabia Tartarianu pokręcił głową. - Oni słuchają tego człowieka, Ryselu. Mimo że zawsze trzyma się w cieniu i nigdy im nie wpada w słowo, pozwalają mu na znacznie więcej niż tylko strzeżenie ich głów, a ja wcale im się nie dziwię, zważywszy, jak dobrze im do tej pory doradzał. - Też to zauważyłem - przyznał hrabia Skalnego Kowadła, potem rozprostował się na masywnym drewnianym krześle, by odetchnąć głębiej. - Też to zauważyłem - powtórzył - i między nami mówiąc, też jestem zdania, że dobrze robią. Poza tym - spojrzał przyjacielowi prosto w oczy - wieść o tym, że Daivyn i Irys znaleźli bezpieczne schronienie w Charisie, a nie u króla Zhamesa, ucieszyła mnie jak żadna inna przedtem. - W takim razie jest nas dwóch. Tu rodzi się kolejne ciekawe pytanie: jak rada regencyjna przedstawi te wydarzenia naszemu księstwu? Nie licząc mniej znaczącej kwestii, takiej jak wysunięcie żądania powrotu księcia do Corisandu. - W obu przypadkach trzeba będzie wspólnego wysiłku całej rady. - Wiem o tym. Nie uważasz jednak, że powinniśmy uprzedzić wydarzenia i ustalić, co rada jako całość powinna zrobić, zanim zaczniemy przekonywać pozostałych do słuszności konkretnej decyzji? - Jesteś czasami takim cynikiem, Tarylu - rzucił bardzo poważnym tonem hrabia Skalnego Kowadła, rozśmieszając tym przyjaciela. - Nie cynikiem, tylko pragmatykiem - wypalił w odpowiedzi. - Sam dobrze wiesz, że sytuacja jest zbyt poważna, by pozwalać im debatować w nieskończoność. - To prawda. - Hrabia Skalnego Kowadła zamyślił się na dłuższą chwilę, a potem uniósł znacząco brew. - Skoro jesteśmy tu sami, nie widzę powodu, by udawać, iż to nie ty jesteś najtęższym umysłem w naszym zespole. Co twoim zdaniem powinniśmy zrobić? Hrabia Tartarianu zaśmiał się, a następnie pokręcił głową. W słowach jego przyjaciela kryło się wiele prawdy - był na pewno tym mądrzejszym z nich dwóch - ale i hrabia SkalnegoKowadła nie należał do ludzi niemądrych. Różnica między nimi polegała głównie na uporze, z jakim jego przyjaciel zabierał się do stojących przed nim problemów. Skupiając uwagę na sednie, nie zauważał wielu istotnych czasem szczegółów. - Sądzę, że powinniśmy wezwać tutaj Koryna i Charlza i wysłuchać ich, zanim podejmiemy jakąkolwiek decyzję - odparł po dłuższej chwili zastanowienia. Sir Koryn Gahrvai, syn hrabiego Skalnego Kowadła, dowodził nową armią Corisandu, odpowiedzialną za ład i porządek księstwa... rzecz jasna pod czujnym okiem generała Zhoela Zhanstyna, który zastąpił na stanowisku wicekróla Hauwyla Chermyna, gdy ten został mianowany wielkim księciem Zebediahu. A sir Charlz Doyal, szef sztabu Koryna, pełnił też rolę szefa wywiadu.

- Jeśli ktoś wie, jakie mogą być reakcje poddanych, to tylko oni - zgodził się hrabia Skalnego Kowadła. - Myślę, że powinniśmy też zaprosić arcybiskupa Klairmanta. - Ale dopiero po tym, jak porozmawiamy z Korynem i Charlzem - wtrącił pośpiesznie hrabia Tartarianu i zaraz się skrzywił, widząc pytające spojrzenie przyjaciela. - Ufam Klairmantowi jak każdemu innemu człowiekowi, Ryselu, ale racz pamiętać, że on nie jedzie na naszym wózku. Wiesz przecież doskonale, jak bardzo urośli w siłę reformatorzy, zwłaszcza od czasu wizyt Staynaira i Sharleyan. Wierzę, że poradzi nam najlepiej, jak umie, ale szczerze powiedziawszy, będzie to raczej polityczna niż duchowa podpowiedz. I nie zapominajmy, że sprawa jest na tyle poważna, by decyzję podjęła rada, do której on mimo wszystko nie należy. Nie przyjęliśmy go w nasze szeregi, aby nie mieszać Kościoła w tego rodzaju dysputy. Podejrzewam, że pojawi się fala niepewności, a ludzie znów zaczną zadawać pytania, gdy dowiedzą się, że książę Daivyn trafił w ręce Charisjan, bez względu na to, jak się tam znalazł. To będzie miało także wpływ na kruchy rozejm, jaki panuje pomiędzy reformistami a lojalistami Świątyni. Dlatego uważam, że lepiej będzie, jeśli zapytany wyzna szczerze, iż nie konsultowaliśmy z nim wcześniej politycznych decyzji, które mieliśmy podejmować my albo rada. - Możesz mieć rację - przyznał po chwili zamyślenia hrabia Skalnego Kowadła. - A raczej masz ją na pewno. Posłałem już po Koryna i Charlza, ale nie mogli przybyć od razu, ponieważ wyruszyli na jakieś manewry. Do ich przybycia mamy jeszcze chwilę, może więc wyjawisz mi swoje zdanie na ten temat? - Dobrze. Hrabia Tartarianu wstał z krzesła, złożył dłonie za plecami i podszedł do jednego z okien gabinetu, by spojrzeć na wypalony słońcem pałacowy dziedziniec. Stał tam przez dłuższą chwilę, zanim odwrócił się ponownie do przyjaciela. - Myślę, że powinniśmy zachować ostrożność - stwierdził z pełną powagą. - Jeśli nie doprowadzimy do powrotu Daivyna do Corisandu, dostarczymy nowej amunicji antycharisjańskim napaleńcom, a jeden Langhorne wie, jak wielu ich tu jeszcze jest, nawet pomimo wizyty Sharleyan. Z drugiej strony Cayleb i jego małżonka z pewnością nie wypuszczą książąt ot, tak sobie. A jeśli pozwolą im kiedyś wrócić do domu, ile swobody pozostawią młodemu Daivynowi i jego radzie regencyjnej? Uczynienie z niego marionetki zasiadającej na tutejszym tronie może im bardziej zaszkodzić, niż pomóc, a mówię tu choćby o podsyceniu antycharisjańskich nastrojów. Powiedzmy sobie jednak szczerze: nie mogą przywrócić księcia, nie stawiając żadnych warunków ani obostrzeń. Z drugiej jednak strony, jeśli odmówią mu prawa powrotu do domu, zwłaszcza przy silnych naciskach z naszej strony,

konsekwencje mogą być jeszcze gorsze. W takiej sytuacji ludzie, którzy nie ufają im i ich popychadłom... o nas mówię, Ryselu... ogłoszą, że cesarstwo wcale nie ocaliło tych dzieci bez względu na to, co mówi skorumpowany i niegodziwy hrabia Corisu, niegdyś pierwszy szpieg księstwa. Wyjdzie na to, że seijin Merlin porwał Daivyna i Irys i uwięził, aby byli teraz marionetkami w rękach jego mocodawców. - Tak z pewnością przedstawi to Clyntahn, jakikolwiek będzie rozwój wypadków zauważył hrabia Skalnego Kowadła. - Bardziej niepokoją mnie reakcje ludzi nam bliższych. - Ton hrabiego Tartarianu stwardniał, a w jego oczach pojawił się lód. - Gdy pokarał Corisand tym swoim Rakurai, zabijając niemal osiemset osób w Manchyrze, zdecydowałem ostatecznie, po której stronie się opowiem, przynajmniej w kwestii Kościoła. I nie udawaj, Ryselu, że ty myślisz inaczej! Wiem dobrze, jak jest, nawet o tym, że Koryn jest jeszcze bardziej reformatorsko nastawiony niż ty! Hrabia Skalnego Kowadła spojrzał na niego, ale nie odpowiedział. Cisza przeciągnęła się na kilka kolejnych uderzeń serca, potem hrabia Tartarianu wzruszył ramionami. - Jak już wspomniałem - kontynuował lżejszym tonem - bardziej obawiam się gwałtownych reakcji Corisandczyków, ponieważ to oni właśnie mogą zaleźć nam za skórę. Wiarygodność Clyntahna ucierpiała ostatnio w Corisandzie, nawet w kręgach lojalistów, a upublicznienie listu Phylypa dodatkowo ją osłabi. Dopóki nasza wersja zdarzeń będzie odmienna od przedstawianej przez Świątynię, propaganda Syjonu nie odniesie większego efektu. Ludzie, którzy wciąż ufają temu draniowi, bez względu na fakty potraktują każde wieści jak słowa płynące z samego Pisma, ale to wciąż ci sami zapiekli antycharisjanie i nasi przeciwnicy, więc tutaj nic się nie zmieni. Prawdziwy problem stanowi reakcja ludzi o bardziej otwartych umysłach. Dlatego trzeba podejść do tej sprawy z największą ostrożnością. - Uważasz zatem, że nie powinniśmy naciskać na wydanie księcia i jego siostry? - Uważam, że powinniśmy zyskać na czasie, wysyłając pisma z zapytaniami o stan zdrowia dzieci Hektora, domagać się gwarancji ich bezpieczeństwa i prosić o możliwość bezpośredniego kontaktu z obojgiem. - Hrabia Tartarianu raz jeszcze spojrzał w okno. Takipowinien być nasz pierwszy krok bez względu na okoliczności. Czas potrzebny na przewiezienie listu do Tellesbergu i później odpowiedzi w przeciwnym kierunku będzie działał na naszą korzyść. Następnie ujawnimy poddanym całą korespondencję, razem z listami adresowanymi do księcia, cesarza i jego małżonki, aby pokazać troskę, z jaką pochylamy się nad losem następcy tronu, oraz pragnienie jak najszybszego unormowania sytuacji. Sądzę, że powinniśmy opublikować także odnowioną przysięgę wszystkich

członków rady na wierność księciu Daivynowi, jedynemu prawowitemu władcy Corisandu, poświadczoną rzecz jasna przez arcybiskupa Klairmanta w imieniu Kościoła Matki. Odnowienie przysięgi teraz, gdy Daivyn wyrwał się ze szponów Inkwizycji, wydaje mi się bardzo odpowiednie... dzięki temu zabiegowi udowodnimy wszystkim, że jesteśmy wierni tylko księciu, a co za tym idzie Corisandowi. - Masz rację - przyznał hrabia Skalnego Kowadła. - To sensowne posunięcie. Powiedz mi jednak, co zrobimy, gdy przyjdą odpowiedzi na nasze listy... - Wiele będzie zależało od ich treści. Mam nadzieję, że Cayleb i Sharleyan są wystarczająco rozgarnięci, by zrozumieć, że do ogłoszenia własnego stanowiska będziemy potrzebowali jasnych wskazówek dotyczących ich zamiarów. Moim zdaniem następnym krokiem będzie wystosowanie prośby o powrót Daivyna. Traktat pokojowy i przysięga złożona przez radę dały Caylebowi i Sharleyan szerokie pole manewru, ale muszą w końcu uznać go za księcia Manchyru i dziedzica Hektora. Chłopak musi spełnić wiele warunków, zanim otrzyma koronę, ale nikt nie może mu odmówić praw do tronu. Sądzę więc, że powinniśmy podejść do tej sprawy na chłodno, z pewną kurtuazją nawet, najpierw zadając cesarskiej parze pytanie, jakie warunki muszą być, zdaniem Charisu, spełnione. Jeśli dobrze to rozegramy, a uważam, że powinniśmy zadbać o to, by nasze listy dotyczące tego właśnie aspektu sprawy dotarły do jak najszerszego kręgu poddanych, możemy prowadzić negocjacje przez co najmniej dwa lata. Damy przy tym wyraźny dowód lojalności wobec Daivyna, pozwalając jednocześnie Caylebowi i Sharleyan na zademonstrowanie dobrej woli i chęci prowadzenia rozmów. Jeśli są na tyle mądrzy, by zrozumieć nasze intencje, zyskamy mnóstwo czasu na opanowanie emocji. - A jeśli mimo wszystkich naszych wysiłków Irys i Daivyn nadal będą odmawiali współpracy z Charisem albo jeśli okaże się, że są więźniami, bądź co gorsza, jeśli Cayleb odmówi Daivynowi prawa do przejęcia tronu? - zapytał hrabia Skalnego Kowadła, nie podnosząc głosu. - Wtedy rozpęta się piekło - odparł równie spokojnie hrabia Tartarianu. - Wątpię, aby nawet w takiej sytuacji Irys i Daivyn znaleźli się w fizycznym niebezpieczeństwie, ale jeśli nasi poddani uznają, że może do tego dojść, albo jeśli odpowiednio wielu z nich dojdzie do wniosku, że Cayleb i Sharleyan nie zechcą zwrócić chłopakowi korony bez względu na składane wcześniej obietnice, sytuacja wymknie się spod kontroli. Jedno jest tylko pewne:spisek hrabiego Stromego Wzgórza wyda nam się wówczas dziecinną igraszką.

.XIII. HMS CHIHIRO, 50 ZATOKA GORATH GORATH KRÓLESTWO DOHLARU - Co sądzisz o tej nowej broni, Stywyrcie? Hrabia Thirsku opadł na fotel. Świetlik w jego kabinie został otwarty, z pokładu rufowego docierały więc głośne krzyki, to Haarahld Bradlai, trzeci oficer Chihiro, prowadził szkolenie marynarzy obsługujących żagle. Dla każdego zapalonego żeglarza są to znajome dźwięki, pomyślał hrabia, zauważając przy okazji, że okno rufowe także zostało uchylone. Dzięki temu kabinę owiewał delikatny przeciąg, szeleszczący końcówkami kartek leżących pod przyciskiem do papieru. Hrabia odetchnął głęboko, radując się znajomymi zapachami basenu portowego: wody, smoły i drewna. Pośród dokumentów, w których buszował wiatr, znajdowały się także projekty nowej amunicji do dział i zapalników, które Armia i Flota Boga produkowały w odległych Ziemiach Świątynnych. Wkrótce zaczną być robione i tutaj, wDohlarze - dlatego stukając palcem w rysunki, hrabia spoglądał na kapitana swojego flagowca. - Cieszy mnie to, że i my ją dostaniemy, mój panie... jeśli wszystko pójdzie dobrze odparł po chwili milczenia kapitan Stywyrt Baiket. Zaraz jednak się skrzywił. - Lepiej późno niż wcale, jeśli wolno mi tak powiedzieć w kontekście raportów z Iythrii. A skoro nie możemy odebrać jej tym przeklętym Charisjanom, będę czuł się lepiej, wiedząc, iż możemy im odpłacić pięknym za nadobne. Baiket, zauważył hrabia, nabrał bardzo złego nawyku. Od jakiegoś czasu przestał nazywać Charisjan heretykami - zapewne dlatego, że dowódca Chihiro, podobnie jak jego przełożony, czuł się współwinny temu, co zrobiono Gwylymowi Manthyrowi i pozostałym marynarzom, którzy poddali się marynarce wojennej Dohlaru, ufając jej honorowi. Niewykluczone, że dowódca flagowca poszedł nawet dalej. Bóg jedne wie, ilu moich podwładnych podziela to uczucie, pomyślał nie bez ironii hrabia. Reformacja była niebezpieczna dla zdrowia i życia mieszkańców domen leżących na obu kontynentach, a mimo to jej idee szerzyły się wolno, lecz nieubłaganie, i Dohlar nie był tu wyjątkiem. Hrabia Thirsku uważał, że to skutek wyjątkowej brutalności Inkwizycji. Pismo mówiło wprawdzie jasno: każdy heretyk musi być skazany na Kary Schuelera, jednakże prawy człowiek nie mógł przejść obojętnie obok takich potworności bez względu na to, czego wymagał od nich Bóg.

Wiele osób zaczęło się w głębi ducha zastanawiać, czy Charisjanie nie mają przypadkiem odrobiny racji w konflikcie z Clyntahnem. Zwłaszcza że Kościół Charisu wyrzekł się Kar Schuelera i zezwalał lojalistom Świątyni uczęszczać do własnych kościołów nawet w centralnych dzielnicach Tellesbergu. Nie mówiąc już o tym, jak odmienne treści głoszą Clyntahn i Maikel Staynair. Hrabia nie miał pojęcia, czy Baiket jest jednym z tych Dohlarian, którzy czytają ulotki pojawiające się na murach wszystkich większych miast królestwa pomimo ogromnych wysiłków służb Inkwizycji - gdzie można było przeczytać kolejne kazania heretyckiego arcybiskupa - ale nie zamierzał tego sprawdzać. Nie zdziwiłby się wszakże, gdyby usłyszał twierdzącą odpowiedź. - Chyba muszę się z tobą zgodzić - powiedział, przesuwając palcem po równych liniach rysunku, a potem zmarszczył brwi. - Sytuacja była wystarczająco zła, gdy Charisjanie wprowadzili nowy rodzaj dział. Na Langhorne'a! - Pokręcił głową, przypominając sobie przerażający huk salw burtowych na Rafie Armagedonu. - Nie przypuszczałem wtedy, że może być gorzej. Ale teraz... Zawiesił głos i raz jeszcze potrząsnął głową. Raporty, które nadeszły z Iythrii, zostały mocno ocenzurowane, co było wyjątkową głupotą, zważywszy na sytuację. Hrabia rozumiał argumenty mówiące o chęci podtrzymania morale ludzi, ale czy nie ważniejsze było w tym momencie, aby dowódcy armii Kościoła Matki poznali prawdę o broni, której muszą stawić czoło? Jak mają walczyć z wrogiem i wygrywać, nie wiedząc, z czym przyjdzie im się mierzyć? I który z oficerów, nawet tych najlojalniejszych, da się oszukiwać w nieskończoność? Skąd ma czerpać pewność, że jakiś kleryk cenzurujący wiadomości nie wyciął naprawdę istotnego szczegółu? Przecież duchowni nie mieli pojęcia o wojnie i walce. Skoro pozwolono im zmieniać raporty spisane po bitwach na Rafie Armagedonu i przy Skalistym Haku, a potem ocenzurować wydarzenia rozgrywające się w Zatoce Tarota, hrabia nie dziwił się zbytnio, że to samo zrobili teraz w przypadku Iythrii. Nawet przez chwilę nie wierzył w oskarżenia o tchórzostwo i zdradę kierowane pod adresem barona Jahrasu i księcia Kholmanu. Ich wojska nie poniosłyby tak ogromnych strat, gdyby faktycznie tylko czekali na moment, aż będą mogli się poddać, jak głosił oficjalny raport. Po kapitulacji i opuszczeniu portu „zdezerterowali" do Charisu razem z całymi rodzinami, co także było więcej niż zrozumiałe. Nie mieli przecież innego wyjścia. Na szczęście nie przeinaczono większości informacji o nowej broni heretyków. Dzięki temu nietrudno było zrozumieć, dlaczego jednostki barona poniosły tak ogromne straty, zanim się

poddały. To była naprawdę gorzka lektura dla dowódcy ostatnich w pełni operacyjnych eskadr, jakie pozostały Kościołowi Matce. Chociaż jeśli dobrze się zastanowić, może nie w pełni... - pomyślał z wisielczym humorem hrabia. Terminem tym bowiem określa się gotowość do nawiązania walki z wrogiemna równych warunkach, z realną szansą na jego pokonanie. - Myślę, mój panie, że jednego możemy być pewni: od teraz będzie tylko gorzej stwierdził ponurym tonem Baiket. - Od czterech czy pięciu lat zbieramy po tyłku i to się raczej prędko nie skończy. A po tym, do czego doszło w republice, Świątynia dołoży wszelkich starań, by flota zachowała gotowość bojową. Albo pozostała nietknięta! - Książę Fernu zapewnił mnie, że nie mamy co liczyć na dodatkowe fundusze i uzupełnienia stanu osobowego - odparł hrabia Thirsku. Gdy ich wzrok spotkał się przelotnie, hrabia z trudem powstrzymał się od gniewnego parsknięcia, gdyż w oczach kapitana dostrzegł podobne zwątpienie. - Mimo to - dodał tonem tak stanowczym, jakby sam wierzył w to, co zaraz powie - głupotą byłoby uważać, że sytuacja floty się nie poprawi. A książę Thorastu w niczym nam, jak zwykle, nie pomoże, to jasne jak słońce, dodał w myślach. Aibram Zaivyair, książę Thorastu, mógł być oficjalnym dowódcą floty króla Rahnylda, ale jak większość starszych oficerów - przynajmniej do bitwy na Rafie Armagedonu - służył w armii lądowej. Jako typowy żołnierz nigdy nie przejawiał sympatii dla podległej mu floty i szkodził jej, gdy tylko mógł, kiedy dochodziło do spięć między nią a armią. Zważywszy na fakt, że hrabia Thirsku miał rację w sporze ze szwagrem księcia, który zignorowawszy jego rady, doprowadził do zniszczenia całej floty, nie należało się też spodziewać, by głównodowodzący wysłuchał którejkolwiek z próśb admirała. Im głośniej hrabia się domagał sensownego traktowania marynarki wojennej, tym rzadziej spotykał się z posłuchem. Reformy przeprowadzone przez hrabiego były możliwe tylko dzięki temu, że wspierał je bezwarunkowo książę Fernu, ale nawet pierwszy doradca króla nie był w stanie odsunąć z drogi każdej nogi, którą podstawiano hrabiemu Thirsku. Ani też zapobiec faworyzowaniu rywali hrabiego bez względu na to, czy służył on w armii czy we flocie. A w tym momencie książę Thorastu miał naprawdę wiele powodów, by dokopać hrabiemu. Zwłaszcza że sir Shain Hauwyl, książę Saltharu, arystokrata dowodzący w imieniu króla Rahnylda VII wojskami lądowymi, wyznaczył sir Rainosa Ahlvereza na stanowisko dowódcy armii, która miała najechać republikę. Ahlverez był bliskim kuzynem zabitego księcia Malikai i choć wydawał się o wiele rozsądniejszy od swojego krewniaka, trudno było

powiedzieć o nim coś dobrego. Wystarczyło bowiem, by książę Malikai otworzył usta, a wszyscy w jego otoczeniu urastali do miana wielkich myślicieli. Rainos natomiast nie zamierzał kierować się rozsądkiem tam, gdzie w grę wchodziły kontakty z człowiekiem, który „zdradził" jego kuzyna. Należało więc spodziewać się tego, że Ahlverez będzie zacięcie walczył o każdego rekruta, każdy muszkiet i każdą armatę, ale nie dlatego, że ich potrzebował. O nie - w tym wypadku chodziło wyłącznie o ambicję i chęć odebrania wszystkiego, co się da, flocie i jej dowódcy. - Obawiam się, że to nieuniknione, mój panie - przyznał Baiket. - Słyszałeś może, kiedy ta armia ma wyruszyć? - Nie ma jeszcze oficjalnego komunikatu. Przypuszczam, że największe znaczenie będą miały warunki pogodowe, a zważywszy na to, co raporty mówią o głodzie panującym w Republice, logistyczna strona tej operacji może okazać się istnym koszmarem. Nie jestem wprawdzie generałem, ale i ja rozumiem, że nie da się odebrać żywności ludziom, którzy już umierają z głodu, a tylko takich spotka po drodze nasza armia. A to znaczy, że trzeba będzie zabrać ze sobą wszystkie zapasy. Tymczasem w tamtej okolicy nie ma zbyt wielu kanałów i rzek. - Hrabia Thirsku wzruszył ramionami, smutniejąc w jednej chwili. - Wiem, że kazano nam zaplanować operację przerzutu większej części tych zapasów przez zatokę Transhar do Dairnyth, a armia zaczęła już przejmować galeony i statki przybrzeżne, by wykonać tę misję. To także odbije się na nas, jak sądzę. Gdybym był Charisjaninem i dowiedział się o tym, na pewno próbowałbym utrudnić życie takim konwojom. - Cudownie. - Baiket pokręcił głową. - Czy mamy chociaż szanse na otrzymanie wystarczającej ilości tych pocisków... zespolonych - wypowiedział nowe słowo z wielką pieczołowitością - zanim rozpocznie się ta operacja? Na wypadek gdyby Charisjanie, którzy na pewno nimi dysponują, okazali się równie dokuczliwi jak pan na ich miejscu... - Obawiam się, że to niezbyt prawdopodobne - odparł hrabia Thirsku. Wiedział, że obiecano armii najnowszą amunicję, gdy ta tylko zostanie wyprodukowana, co oznaczało - przynajmniej w teorii - że pierwsze transporty pocisków dotrą z Ziem Świątynnych w przyszłym miesiącu. Odlewnie produkujące do tej pory działa okrętowe przestawiły się już jakiś czas temu na artylerię polową, by armia miała z czego strzelać. Hrabia nie mógł zaprzeczyć sensowności takiego posunięcia choćby dlatego, że armia lądowa będzie potrzebowała nowej broni, i to już za kilka miesięcy, podczas gdy flota pozostanie po drugiej stronie świata z dala od Charisu i heretyków. Niestety marynarka wojenna cesarstwa udowodniła, że może - i chce przy okazji - operować nawet tak daleko od swoich granic. W zatoce Jahras zaś pokazała, że jej usprawnione po raz kolejny, piekielnie

niebezpieczne działa mogą siać grozę i zniszczenie także w zatoce Gorath, jeśli heretykom przyjdzie na to ochota. Wprawdzie Zatoka Dohlariańska znacznie lepiej broniła dostępu do księstwa Gorath niż zatoka Jahras do Iythrii, lecz hrabia Thirsku był przekonany, że ktoś tak zdeterminowany jak Cayleb pośle swoje okręty tam, gdzie chce, nie zwracając uwagi na stopień niebezpieczeństwa. Flota nie miała szans na otrzymanie nowej amunicji nawet wtedy, gdy potrzeby armii zostaną zaspokojone i mimo że król Rahnyld poparł w jednoznaczny sposób lojalistów Świątyni walczących z lordem protektorem. Jedynym powodem było to, że Rainos Ahlverez i książę Thorastu nie cierpieli Lywysa Gardynyra. Tyle dobrego, że hrabia Thirsku mógł liczyć na poparcie biskupa Staiphana Maika, który załatwił kontrakt na odlewanie nowego rodzaju pocisków jednej ze swoich firm, a ta powinna obsłużyć w pierwszej kolejności flotę. Nie będzie tej amunicji zbyt wiele, jeśli w ogóle uda się ją załatwić, ale to i tak jedyna szansa na to, by najnowsze pociski trafiły w ręce ludzi hrabiego i posłużyły chociaż do przeszkolenia kanonierów. Nie mówiąc już o tym, że tylko dzięki nim flota będzie mogła zadać jakieś straty marynarce wojennej Charisu, jeśli ta spróbuje zaatakować konwoje płynące przez zatokę Transhar. Jestem pewien, że książę Thorastu nie odmówi mi przynajmniej tego, pomyślał ponuro. Choć kto go tam wie. Ten drań pozwoliłby zagłodzić całą armię i dałby jej ograbiać z resztek jedzenia umierających ludzi, dla których ratowania go tam posyłamy, gdybym ja dzięki temu odpowiedział głową za „utratę zapasów" przeznaczonych dla oddziałów Ahluereza! - Wierzę w cuda, mój panie - zapewnił go Baiket - ale mam też nadzieję, że doradcy i ministrowie jego królewskiej mości pamiętają o archaniołach niosących pomoc tym, którzy sami sobie pomagali. Kapitan flagowca wypowiedział te słowa bardzo znaczącym tonem, dlatego hrabia spojrzał na niego ostrzegawczo. Baiket westchnął po chwili ciężko i opadł na swój fotel. - Cóż, jeśli otrzymamy nową amunicję, będziemy w stanie odpłacić Charisjanom pięknym za nadobne. - Skrzywił się. - Ale wygląda na to, że tak czy owak dojdzie do potwornej rzezi, bez względu na to, co zrobimy, mój panie. Pozostaje więc mieć tylko nadzieję, że druga strona ucierpi nie mniej niż my. - Przecież zawsze tak było - odparł hrabia Thirsku. - Ale wiem, o czym mówisz, Stywyrcie - dodał zaraz, przypominając sobie rozmowę z biskupem Staiphanem. - Wprawdzie nie podoba mi się takie podejście - kontynuował - ale gdyby udało nam się nawiązać równorzędną walkę z Charisjanami, a nawet gdyby straty po naszej stronie były dwukrotnie wyższe, wygralibyśmy za jakiś czas tę wojnę, ponieważ jest nas więcej niż ich. Niestety ta

zasada sprawdza się raczej w wypadku armii lądowych niż floty morskiej, ponieważ w naszym przypadku chodzi także o budowę tych przeklętych okrętów. - Wybacz, że to powiem, mój panie, ale nie tak uczyłeś nas wygrywać bitwy. - Wiem, ale dopóki nie nauczymy się chronić naszych okrętów przed tymi piekielnymi pociskami, bitwy morskie będą kończyły się ogólną rzezią. Nie przeczę, że w teorii przy lepszej taktyce można sprawniej skoncentrować ogień i wyeliminować wroga, zanim on zdąży wyeliminować nas, uważam jednak, że najbliższe starcia przypominać będą staromodne pojedynki na dwadzieścia kroków, z tym że zamiast pistoletów odpalać będziemy karonady załadowane kartaczami. - Teraz nie uwolnię się od tej wizji, mój panie - jęknął Baiket. - Mnie też ona się nie podoba, Stywyrcie. Wątpię jednak, aby był to nadmiernie pesymistyczny scenariusz. Zwłaszcza że mamy raporty z Iythrii. Tym razem wygra ten, kto strzeli pierwszy, ponieważ nie znam sposobu na skuteczną obronę galeonu przed taką amunicją. - Oplątywanie kadłubów łańcuchami wydaje mi się obiecujące, mój panie. - Może i tak, ale ile mamy tych łańcuchów kotwicznych na pokładzie? Wysłałem Ahlvyna i Ahbaila, by przeszukali wszystkie nabrzeża i magazyny, ale wygląda na to, że większość łańcuchów kotwicznych poszła na przetopienie, by wyprodukować więcej dział. Hrabia uśmiechnął się krzywo do kapitana flagowca. - A patrząc na te plany - postukał palcem w leżące przed nim rysunki - zaczynam wątpić, czy nawet taki łańcuch jest w stanie powstrzymać pociski nowego rodzaju, zwłaszcza gdy zostaną odpalone z niewielkiej odległości. Zdaje się, że są cięższe i mają o wiele większą moc, niż zakładałem, przedstawiając ten pomysł. Nadal uważam, że łańcuchy mogą okazać się pomocne, ale wolę szukać lepszego rozwiązania. - Rozumiem, mój panie. Cóż... Wartownik stojący przed kajutą hrabiego uderzył kolbą muszkietu o pokład. - Komandor Khapahr do admirała! - zaanonsował, na co Paiair Sahbrahan, lokaj hrabiego, opuścił swoją wnękę, by otworzyć gościowi drzwi. - Wybacz, że ci przeszkadzam, mój panie - usprawiedliwił się z progu komandor Ahlvyn Khapahr, zanim wszedł za lokajem i stanął na baczność z kapeluszem pod pachą. Miał około trzydziestu lat, ciemne włosy i takąż karnację. Jego twarz zdobił wypielęgnowany wąsik. Zdaniem hrabiego Thirsku był jednym z najzdolniejszych młodszych oficerów, dlatego został mianowany na stanowisko odpowiadające szefowi sztabu na Starej

Ziemi... albo charisjańskiej marynarki wojennej. Towarzyszył mu inny oficer w mundurze porucznika, którego hrabia nie znał. - Wiem, że miał pan rozmawiać z kapitanem o nowej broni - kontynuował Khapahr więc pomyślałem, że przyprowadzę porucznika Zhwaigaira, aby mógł pan poznać jego opinię w tej sprawie. - Naprawdę? - Hrabia rozsiadł się wygodniej w fotelu, oparł ręce o podłokietniki i zmierzył przybyłego oficera uważnym wzrokiem. Porucznik Zhwaigair był jeszcze młodszy od Khaphra - ba, nawet sir Ahbail Bahrdailahn, czwarty oficer flagowca, musiał liczyć więcej wiosen niż on - jego gęste włosy i oczy miały bardzo podobną barwę, coś pomiędzy orzechem a brązem. Był dobrze umięśniony i wysoki: musiał skulić ramiona i pochylić głowę, by nie rozbić jej o belki stropu. Hrabia, człowiek dość przeciętnego wzrostu, współczuł mu szczerze tych sińców i bólu, jaki musiał towarzyszyć porucznikowi na co dzień. - Powiedz mi zatem, Ahlvynie, dlaczegóż to pomyślałeś, że chciałbym wysłuchać porucznika - odezwał się łagodnym tonem. - Dlatego, sir, że wpadł na świetny pomysł. Z początku może wydać się dziwny, a nawet zabawny, dlatego też nie potraktowałem porucznika serio, gdy przyszedł do mnie tego ranka. Szczerze powiedziawszy, z początku w ogóle nie okazałem mu zainteresowania, ale nasz porucznik jest bardzo upartym człowiekiem, a skoro kazał mi pan szukać tych znikających łańcuchów kotwicznych, pomyślałem, że odłożę na moment to niezwykle ważne zadanie i posłucham, co ma mi do powiedzenia... - Komandor uśmiechnął się do przełożonego, ale zaraz spoważniał. - Jak się okazało, dobrze zrobiłem. Jak już wspomniałem, może to się wydać niedorzeczne, ale w miarę słuchania wszystko zaczyna nabierać sensu. To naprawdę świetny pomysł, sir. Zhwaigair wyglądał na mocno zdenerwowanego. Jeśli hrabia dobrze rozumiał: głównie z powodu postawienia go twarzą w twarz z samym admirałem, a nie pomysłu, który miał przedstawić. Jego dziwne oczy były zbyt jasne i spokojne jak na kogoś, kto jest niepewny swego. - Dobrze. - Hrabia zachęcił go ruchem dłoni. - Podejdź zatem i opowiedz mi, na co wpadłeś, poruczniku Zhwaigair. - Ośmieliłem się poprosić porucznika, by przyniósł szkice tego projektu, mój panie wtrącił Khapahr, wskazując głową na grubą kopertę, którą młody oficer trzymał pod pachą. - Na nie też chętnie spojrzę... jak sądzę - rzucił hrabia Thirsku. - Najpierw jednak pozwólmy porucznikowi na przedstawienie tego pomysłu. Jeśli jest tak dobry, jak mówisz -

dodał - sam będę musiał opowiedzieć o nim ludziom, którzy nie lubią oglądać szkiców i planów. Może uda mi się zapamiętać kilka zwrotów z tej prezentacji, co pomoże mi ich przekonać. Zhwaigair wzdrygnął się lekko, gdy wzrok admirała spoczął na nim, ale wytrzymał i sam spoglądał w oczy hrabiego z wielką pewnością, co spotkało się z aprobatą przełożonego. - Pozwól, mój panie, że przejdę do rzeczy. - Głos porucznika był bardzo głęboki pomimo młodego wieku. - Do przemyśleń skłoniły mnie plotki na temat tego, co wydarzyło się w Iythrii. Zastanawiałem się, co możemy w tej sprawie zrobić i jak na wszelki wypadek usprawnić naszą obronę przed heretykami. Nie miałem dostępu do żadnego z oficjalnych raportów, ale z tego, co obiło mi się o uszy, wywnioskowałem, że heretycy znaleźli sposób na to, by wystrzeliwane przez nich kule eksplodowały. To może znaczyć tylko tyle, że zdołali je wydrążyć, a potem wypełnić prochem i zmusić w nieznany mi sposób do wybuchu po uderzeniu w cel, co byłoby bardziej skomplikowane, niż można pomyśleć. - Skrzywił się w tym momencie. - Moja rodzina zajmuje się odlewnictwem od czterech pokoleń, mój panie wyjaśnił. - Ja sam spędziłem pięć lat w terminie u wuja Thomysa, zanim wstąpiłem do floty. Z racji pochodzenia admirał Tyrnyr przydzielił mnie do pomocy przy projektowaniu nowych lawet. Dlatego przypuszczałem, że mogę mieć większe pojęcie niż inni w kwestii problemów, na jakie heretycy natrafili przy tworzeniu wydrążonej wybuchającej amunicji, zwłaszcza że opanowali system jej detonowania po uderzeniu w cel. W każdym razie usłyszałem o tych pociskach, ale do moich uszu dotarły także inne... pogłoski - dobierał teraz słowa uważniej, jak zauważył hrabia Thirsku - mówiące o tym, że możemy otrzymać podobną amunicję. Jako że ostatnie słowa wypowiedział dyskretnie pytającym tonem, hrabia Thirsku znów zmierzył go badawczym spojrzeniem. Nikt nie twierdził, że informacje o nowym rodzaju amunicji mają być trzymane w sekrecie, ponieważ prawdopodobieństwo, że szpiedzy Charisu doniosą o tym Caylebowi Ahrmahkowi, zanim dojdzie do kolejnej bitwy, było równe zeru. Z drugiej strony nikt też nie biegał po porcie, pokazując treść raportu na prawo i lewo. - Moim zdaniem, poruczniku - rzucił po chwili wahania - powinien pan założyć, że jeśli pierwsza plotka zawierała ziarno prawdy, druga może być równie sensowna. Mogę zapytać, co to ma wspólnego z pańskim pomysłem? - Cóż, mój panie, dotarło do mnie, że jeśli to wszystko prawda, skutki trafienia będą teraz o wiele gorsze. Inaczej mówiąc, trzeba znacznie mniej celnych strzałów, by zmusić jednostkę do opuszczenia bandery, a nawet by ją zniszczyć, co oznacza, że powinniśmy strzelać celniej, zamiast odpalać salwy w pośpiechu, licząc, że część pocisków spadnie tam, gdzie trzeba.

- Powiedziałbym, że pańska opinia kłóci się z moim doświadczeniem - ton admirała był twardy jak stal - które mówi, że im więcej pocisków wystrzelimy, tym większe mamy szanse na trafienie. - Zgadza się, mój panie. - Zhwaigair przytaknął przełożonemu, ignorując zawartą w jego wypowiedzi ironię. - Ale w tym wypadku nie liczy się tylko liczba dział. Dla przykładu: trzeba brać pod uwagę stopień wyszkolenia kanonierów, celność armat, wielkość celu, stabilność pokładu, a co najważniejsze, w razie gdy obie strony używają amunicji eksplodującej, sterowność, jaką dysponuje okręt: czy może zapewnić obsadzie najlepsze warunki do oddania celnej salwy, stając się jednocześnie obiektem o wiele trudniejszym do trafienia. O to właśnie chodzi, moim skromnym zdaniem. - Trudno się z tym sprzeczać - przyznał hrabia Thirsku, splatając palce pod brodą i zastanawiając się, do czego właściwie porucznik zmierza. - Po przemyśleniu wszystkich aspektów sprawy, mój panie, dotarło do mnie, że są sposoby, które pozwolą wykorzystać część tych czynników na naszą korzyść. Dla przykładu podejrzewam, że możemy poprawić celność i zwiększyć zasięg naszych dział, stosując dłuższe i bardziej precyzyjnie nawiercane lufy. Pocisk przyśpiesza w nich dłużej, zanim opuści wnętrze lufy, dzięki czemu jego trajektoria może być bardziej płaska, a to zaowocuje większą liczbą trafień z bliskiego dystansu oraz, co chyba ważniejsze, większą odległością, z jakiej będziemy mogli razić wroga. To drugie będzie dla nas chyba nawet korzystniejsze, zwłaszcza biorąc pod uwagę donośność wrogiej broni. Ta myśl naprowadziła mnie na kolejną, opartą na rozwiązaniach znanych z gwintowanych muszkietów. Jeśli naprawdę można wystrzelić pocisk wybuchający po trafieniu w cel, dlaczego nie rozważyć gwintowania dział, jak robimy to z lufami muszkietów? To także poprawiłoby celność i w połączeniu z wydłużeniem lufy zwiększyłoby donośność na odległości nieosiągalne dla artylerii gładkolufowej, ponieważ pocisk wirujący wokół własnej osi lepiej radzi sobie na przykład z oporem powietrza. Hrabia Thirsku zrobił wielkie oczy, potem zerknął na Baiketa, który wyglądał na równie zaskoczonego śmiałością tej propozycji jak on. Najbardziej jednak zadziwiało admirała to, że propozycja porucznika wydawała się sensowna. Może nie prosta i łatwa, ale jeśli gwintowanie zadziałało w wypadku muszkietów, powinno sprawdzić się także w broni wielkokalibrowej, przystosowanej do strzelania amunicją eksplodującą. A jeśli pociski nowego typu... - Zrozumiałem także - kontynuował Zhwaigair, nie dostrzegając zaskoczenia przełożonych - że skoro jedno działo strzelające pociskami eksplodującymi po trafieniu w cel

może narobić więcej szkód niż cała salwa burtowa zwykłych kul, moglibyśmy skupić ogień, jednocześnie zmniejszając maksymalnie powierzchnię celu, jaki sami stanowimy. Nawet gdyby oznaczało to zmniejszenie maksymalnej mocy ogniowej. Chodzi mi o to, że wprzyszłych potyczkach będzie się liczyć liczba trafień, a nie dział, ponieważ cięższy pocisk eksplodujący narobi więcej szkód niż lżejszy, co jest związane z ilością materiału wybuchowego, jaki zawiera. Z tego też powodu warto zastanowić się, co sprawi, że nasze okręty będą trudniejsze do trafienia przy utrzymaniu maksymalnej zdolności do prowadzenia celnego ostrzału przeciwnika, i to za pomocą dział największego kalibru. A gdy zastanowiłem się nad tym problemem dłużej, przypomniałem sobie o innym pomyśle, na który wpadłem ponad rok temu. - A cóż to był za pomysł, poruczniku? - zapytał szybko hrabia Thirsku, obserwując Zhwaigaira spod lekko przymkniętych powiek. Nieco się obawiał, do czego ten zadziwiający młodzieniec mógł dojść w swoich rozważaniach. - Chodzi o alternatywę dla galeonu, mój panie, przynajmniej na wodach przybrzeżnych. - Porucznik uśmiechnął się po raz pierwszy. - Widząc, jak wielkie problemy masz, mój panie, z przekonaniem dowództwa o konieczności zamiany tradycyjnych galer na nowoczesne okręty wojenne, uznałem, że lepiej zatrzymać ten pomysł dla siebie. Zrozumiałem wszakże, że galery mają także kilka cennych zalet, a nawet przewag nad galeonami, zwłaszcza gdy chodzi o obronę wód przybrzeżnych albo ujść rzek. Są na przykład o wiele bardziej zwrotne i mogą operować bez względu na siłę wiatru. Natomiast nie pasuje do nich, i to zupełnie, nowoczesna artyleria burtowa. Pomyślałem więc, że można by wykorzystać zalety tych okrętów, jednocześnie eliminując, jeśli to możliwe, największe wady. I wymyśliłem, jak można osiągnąć ten cel. - Co wymyśliłeś? - zapytał kompletnie zaskoczony Baiket, zerkając jednocześnie na hrabiego Thirsku, który tylko machnął ręką, nie spuszczając wzroku z Zhwaigaira. - Lepiej będzie, jeśli pokażę wam, moi panowie, jeden z rysunków - odparł stojący przed nimi oficer przepraszającym tonem. - Śmiało, zaintrygowałeś mnie, poruczniku. - Dziękuję, mój panie. Zhwaigair otworzył kopertę i wyjął z niej arkusz papieru. Rozłożył go na biurku hrabiego, a ten zrobił jeszcze większe oczy, gdy zobaczył szczegóły projektu. - Dwiema największymi wadami galer były: wytrzymałość (ponieważ jednostki tego typu poruszały się wyłącznie dzięki sile ludzkich mięśni) i brak możliwości strzelania salwami burtowymi (ponieważ tam właśnie znajdowały się wiosła). Nie udało mi się obejść

tego pierwszego ograniczenia, gdyż zdolność operowania pod żaglami ma zbyt wielką przewagę nad siłą ludzkich mięśni, ale wtedy przyszedł mi do głowy pomysł, jak można napędzać galerę pozbawioną wioseł. Baiket spojrzał na niego sceptycznie, ale hrabia Thirsku pochylił tylko głowę, by uważniej przyjrzeć się rysunkowi Zhwaigaira. Był to dokładny plan, opisany jak trzeba i oznaczony strzałkami przy odpowiednich elementach. Porucznik wskazał jeden z nich palcem. - Jak już wspomniałem wcześniej, mój panie, mój wuj Thomys był mistrzem odlewnikiem w Bess - powiedział - i to on właśnie wpadł na ten pomysł lata temu, próbując usprawnić nadmuchy palenisk. Nazwał swój wynalazek wałem korbowym, ponieważ jak sami widzicie, oparł pomysł na tej właśnie znanej od zarania dziejów części układu napędowego. Używa się ich także w znacznie większych, napędzanych siłą smoków paleniskach przemysłowych, aczkolwiek pompy dźwigniowe obsługiwane przez konie są bardziej rozpowszechnione, gdyż mają mniejsze rozmiary i wagę. Dzięki wałom korbowym można uzyskać większe ciśnienie wody w wielkich maszynach, a to dlatego, że obsługuje je więcej ludzi bądź zwierząt naraz. W największych odlewniach wykorzystuje się do tej pracy konie, osły albo muły, ma to miejsce zwłaszcza tam, gdzie wymagany jest długi czas pracy, a w okolicy nie ma źródeł wody mogących napędzać koła łopatkowe. Wuj Thomys przedłużył stosowane dotychczas wały, aby mogło przy nich pracować więcej ludzi niż dotąd, dzięki czemu zyskał sporo na mocy. Po obu stronach wału ustawił po tuzin robotników, a gdy potrzeba było większego ciągu, obracali nim, wykorzystując uchwyty umieszczone tutaj i tutaj. System ten można porównać, aczkolwiek tylko obrazowo, do wiertarek ręcznych stosowanych przez cieślów okrętowych. - Porucznik postukał palcem w rysunek, a potem spojrzał hrabiemu prosto w oczy. - Gdy się nad tym zastanowić, mój panie, to zadziwiająco wydajny sposób przenoszenia energii. A gdy myślałem nad udoskonaleniem galer, wpadło mi do głowy, że można by podłączyć taki wał do czegoś w rodzaju... wiatraka, jakie stosuje się w systemach nadmuchu. Nic nie stoi bowiem na przeszkodzie, by taki wiatrak zanurzony w wodzie przepompowywał ją zamiast powietrza. Czyż nie do tego właśnie służą wiosła? Czyż nie przepychają wody? A przecież każdy, kto miał w ręku obrotowy wiatraczek, wie, jak wydajne to urządzenie. Pomyślałem więc, że z wodą musi być podobnie, więc jeśli będziemy mieli wystarczająco długi wał i odpowiednio duży wiatrak, poruszymy tym sposobem galerę, nie wykorzystując wioseł. Co więcej, wał korbowy powinien znajdować się na samym środku kadłuba, tuż nad stępką, czyli pod pokładami działowymi. Szczerze powiedziawszy, znajdzie się także poniżej linii wody, więc będzie dobrze chroniony przed pociskami wroga. Taki

napęd wymaga częstych zmian przy wale, ponieważ ludzie szybko się męczą. Z tego też powodu w odlewniach używa się zwierząt pociągowych. Z moich wyliczeń wynika jednak, że do obsługi wału trzeba będzie mniej ludzi niż do wioseł, jeśli nie mylę się co do wydajności dużego pędnika, czyli podwodnego odpowiednika wiatraka. Proszę o wybaczenie, moi panowie, ale nie przeprowadziłem odpowiednio szczegółowych obliczeń, ponieważ nie miałem szansy na zademonstrowanie ich wyniku, niemniej jestem przekonany, że możemy zamontować dwa takie wały korbowe i dwa pędniki na jednostce, o której mowa. Zyskamy w ten sposób możliwość zwiększenia prędkości maksymalnej, przynajmniej na krótkich odcinkach. Zasięg wciąż będzie problematyczny, aczkolwiek możemy przecież stawiać maszty i pływać na żaglach pomiędzy kolejnymi starciami. Od wieków postępowaliśmy w podobny sposób na zwykłych galerach. Wiosła służyły na nich do manewrowania w warunkach bojowych. Mając do dyspozycji wały korbowe, nie będziemy potrzebowali wielu rzędów wioseł na burtach. Możemy budować niższe i zwrotniejsze jednostki, rozwijające taką samą prędkość. - Na Langhorne'a - mruknął pod nosem hrabia Thirsku, przyglądając się rysunkowi i próbując wymyślić powód, dla którego to rozwiązanie mogłoby nie zadziałać. - Zbudowałem model, mój panie - kontynuował tymczasem Zhwaigair. - Ma jedynie piętnaście stóp długości, a przy wale pracuje tylko czterech ludzi, ale moja teoria się sprawdza. W tej skali, rzecz jasna. - Chciałbym go zobaczyć - rzucił hrabia, więc porucznik natychmiast skinął głową. - Oczywiście, mój panie. Będę zaszczycony, mogąc go pokazać. - Wspomniał pan coś o redukcji wielkości celu, jeśli mnie pamięć nie myli? - dodał hrabia, spoglądając na porucznika bardzo uważnie. - Tak, mój panie. Sądzę, że gdyby... galera korbowa, to robocza nazwa z braku lepszej, była dwa razy mniejsza od przeciętnego galeonu, i tak mielibyśmy do czynienia z niezwykle groźnym okrętem wojennym. Jednostki tego rodzaju z pewnością nie sprawdziłyby się na otwartym morzu, ale na akwenach przybrzeżnych byłyby efektywniejsze od galeonów. Są szybkie, niewielkie i bardzo zwrotne, no i mają bardzo małe zanurzenie. A gdy mamy do czynienia z wybuchającymi pociskami, wielkość okrętu może mieć decydujące znaczenie, jeśli zamontujemy trzy albo cztery działa na dziobie, by móc strzelać z nich na wprost, i osłonimy je najgrubszymi dopuszczalnymi nadburciami, wzmocnionymi na przykład żelaznymi płytami, które odbiją nadlatujące pociski albo zapobiegną przebiciu, parę najcięższych dział będzie w stanie zatopić największy galeon heretyków, ponieważ wystarczy nam tylko kilka trafień. Cała sztuka polegać będzie na takim wymanewrowaniu Charisjan, by

pozostać poza zasięgiem ich salw i odpowiadać ogniem, ustawiając okręty opancerzonymi dziobami do wroga. - Porucznik wzruszył ramionami, odrywając wzrok od planów, by spojrzeć w oczy hrabiego. - Galery nowego rodzaju nie będą dysponowały taką siłą ognia jak galeony, ale eskadra takich okrętów, a nawet cała ich flota, to już zupełnie inna historia. A jeśli pozbędziemy się wioseł, możemy na ich miejscu postawić najcięższe karonady, na wypadek gdyby komuś udało się zajść nas z boku. - Może pan mieć rację, poruczniku, o ile pańskie pomysły dadzą się zrealizować stwierdził hrabia, wolno wypowiadając kolejne słowa. Spoglądał na plany wału korbowego przez kilkanaście kolejnych sekund, potem odetchnął głęboko i skinął głową. - Ahlvynie. Przeniósł wzrok na komandora. - Chcę jak najszybciej zobaczyć łódź skonstruowaną przez porucznika. Załatw jej prezentację na dzisiejsze popołudnie, jeśli to tylko możliwe. I poproś Ahbaila i Mahrtyna, aby pojawili się później u mnie. Jeśli pokaz wynalazku porucznika wypadnie tak dobrze, jak się zapowiada, będę musiał wysłać kilka pilnych listów. Aha, pchnij też natychmiast gońca do biskupa Staiphana. Niech poprosi go o jak najszybsze pojawienie się na pokładzie Chihiro. Chciałbym, aby razem ze mną obejrzał łódź porucznika. - Oczywiście, mój panie. - Khapahr uśmiechnął się i podkręcił wąsa z zadowoloną, niektórzy mogliby nawet powiedzieć: uszczęśliwioną miną, na co hrabia pokręcił głową. - Dobrze, Ahlvynie, uprzedzę fakty i powiem: miałeś rację, przyprowadzając porucznika do mnie... nawet jeśli miało to być tylko wymówką, która pozwoliłaby ci przerwać poszukiwania łańcuchów kotwicznych. Idź więc i zrób coś równie pożytecznego. A pana, poruczniku - odwrócił się do Zhwaigaira - proszę o pozostanie na pokładzie Chihiro do końca dnia, jeśli to tylko możliwe. - Mój panie, obawiam się, że muszę wracać na pokład Władcy Fal. Mam popołudniową wachtę. - Komandor Khapahr zajmie się tą sprawą, poruczniku. - W takim razie jestem do dyspozycji, mój panie. Zhwaigair pokłonił się z szacunkiem, a hrabia odpowiedział mu podobnym gestem. Potem odprowadził wzrokiem obu wychodzących oficerów, którzy wycofali się z jego kajuty, zabierając kopertę z planami. - Na Shan-wei, mój panie - jęknął Baiket, gdy drzwi zamknęły się za nimi. - Z początku myślałem, że ten młodzieniec oszalał, ale jeśli uda mu się skonstruować taką galerę, choćby w połowie tak funkcjonalną, jak zapowiada... - Wiem, Styvyrcie. - Hrabia Thirsku skinął raz jeszcze głową, potem podszedł do okna i oparł dłonie o parapet. Stał tam przez chwilę, spoglądając na panoramę kotwicowiska. -

Wiem. - Uśmiechnął się pod nosem. - Jeśli młody Zhwaigair naprawdę ma rację, zbudowanie jego okręcików będzie kosztowało od Shan-wei marek. Domyślam się, że wiesz, jak to uraduje większość naszych przełożonych, zwłaszcza dzisiaj, po wydarzeniach w Republice. Nie zdołamy także zwodować takiej galery do następnego pięciodnia bez względu na to, jak bardzo się postaramy. Niemniej otwierają się przed nami możliwości... ogromne możliwości, Stywyrcie. - Pokręcił głową w zamyśleniu. - Po raz pierwszy... Przerwał, prostując nagle plecy; ruch ten, jak i zamilknięcie admirała zaskoczyły Baiketa. Hrabia Thirsku nie widział miny kapitana swojego flagowca, ale na pewno nie okazałby zdziwienia, gdyby ją zobaczył. Nie chciał kończyć ostatniej myśli przy świadkach, nawet przy swym najbardziej zaufanym współpracowniku. Ale to prawda, pomyślał. Po raz pierwszy od chwili rozpoczęcia tego przerażającego konfliktu mamy szanse na stworzenie czegoś, czego Charisjanie się nie spodziewają! Zdziwił się szczerze, czując ogromną satysfakcję. Nie zmieniła ona w magiczny sposób pozostałych obaw i wątpliwości, nie przepełniła go także automatycznie pewnością, że Clyntahn i Grupa Czworga mają po swojej stronie Boga i archaniołów. Nie poprawiło mu się też znienacka samopoczucie po tym, co uczynili ludziom Gwylyma Manthyra. Lywys Gardynyr był jednak wojownikiem, człowiekiem, któremu kazano poprowadzić ludzi do walki z przeciwnikiem dysponującym o wiele lepszą bronią, niż sam posiadał. Akurat to już niedługo się zmieni, zapewnił się w myślach. Zanim jednak roześlę listy do osób takich jak książę Fernu i Thorastu, muszę porozmawiać z biskupem Staiphanem. Potrzebujemy ludzi takich jak Zhwaigair, i to naprawdę wielu, nie mogę więc dopuścić, żeby jakiś niedouczony sługus Clyntahna zakazał mu dalszych prac nad tymi rozwiązaniami tylko dlatego, że ma tak wiele nowatorskich pomysłów. Nie przedstawię go Inkwizycji, dopóki nie zyskam pewności, że ktoś na odpowiednio wysokim stanowisku i cieszący się o wiele większym posłuchem niż ja nie zechce go chronić. Spojrzał raz jeszcze na port, krzywiąc się nieoczekiwanie. Kiedy świat zdążył zejść na psy? Dlaczego on, admirał, musi chronić człowieka, który chce jedynie służyć Kościołowi Matce, przed zakusami Inkwizycji tegoż Kościoła? Co by o tym pomyśleli archaniołowie? Lywys Gardynyr nie znał odpowiedzi na te pytania, wiedział jednak, że Dynnys Zhwaigair jest zbyt cenny, by go stracić... bez względu na to, co trzeba będzie zrobić, by uchronić go przed tym morderczym durniem z Syjonu.

.XIV. PAŁAC CESARSKI TELLESBERG KRÓLESTWO STAREGO CHARISU IMPERIUM CHARISU - Nasze priorytety chyba się właśnie wyklarowały - oświadczył Cayleb Ahrmahk, kładąc dłoń na wielokartkowym raporcie leżącym na blacie przed nim. - Zarówno mnie, jak i Sharleyan ucieszyła inicjatywa wykazana przez księcia Eastshare, wszakże nie sposób przymykać oczu na to, że ta nagła zmiana planów wymaga przemyślenia naszych dotychczasowych decyzji. - To prawda - zgodził się z władcą Domynyk Staynair, zachowując grobową powagę. Na szczęście jednak mamy te wszystkie galeony Floty Boga, których działa zdążyliśmy już przekazać Ehdwyrdowi w charakterze złomu. Uważam, że najprostszym sposobem na przerzucenie oddziałów księcia do Siddarmarku będzie wykorzystanie tych właśnie okrętów. Zostały już zaadaptowane na potrzeby przewożenia i stołowania większej liczby marynarzy, zatem sprawdzą się w tej roli. Większych problemów niż ludzie nastręczą konie i inne zwierzęta pociągowe, ale moim zdaniem poradzimy sobie i z tym zagadnieniem, mając wystarczającą liczbę jednostek zarówno tu, w Tellesbergu, jak i na miejscu w Republice Siddarmarku. Zakładając oczywiście, że książę nie myli się w szacunkach, gdy idzie o liczebność jego oddziałów. Będziemy musieli dostarczyć mu dodatkowe konie i smoki na potrzeby taboru armii, ale na szczęście mamy jeszcze sporo czasu, zanim dotrze ona do Ramsgate... - Pod warunkiem, że pogoda dopisze - wtrącił Cayleb. - Naturalnie - potaknął baron Skalistego Klifu, uśmiechając się krzywo. - Warunek ten obowiązuje w każdej sytuacji omawianej przez admirała floty, jeśli wolno mi to zauważyć, wasza wysokość. - Wolno - odparł krótko Cayleb, odwzajemniając przelotny uśmiech. Zaraz jednak spoważniał na twarzy i zwrócił się do Ahlvyna Pawalsyna. - Nawet jeśli Domynykowi uda się zorganizować transport, nowy plan będzie kolidował z poprzednimi ustaleniami dotyczącymi logistyki. Ahlvynie, czy aby damy radę zapewnić wyżywienie tym oddziałom, jak również wysłanym już do akcji kontyngentom piechoty morskiej? - Potrzeba matką wynalazku - odpowiedział baron Żelaznego Wzgórza. Choć wyglądał na udręczonego, odwzajemnił spokojne spojrzenie władcy i jakby nigdy nic wzruszył ramionami. - Wytrzasnę skądś pieniądze, aczkolwiek minie jeszcze wiele miesięcy,

zanim ceny się ustatkują po ostatnim zrywie pomocowym. Tak więc należy się liczyć z wysokimi kosztami. - Cóż, nie mamy wielkiego wyboru, prawda? - odezwała się Sharleyan. - Zresztą raporty napływające z rejonów takich, jak Trokhanos, Malitar i Windmoor świadczą, że ceny mogą się ustatkować rychlej, niż sądziliśmy do tej pory... Wszystko wskazuje bowiem na to, że powierzchnia ziemi uprawnej w tych prowincjach podwoiła się, a gdzieniegdzie nawet potroiła. Bez wątpienia wiele osób straci jeszcze życie w wyniku głodu... zbyt wiele, abyśmy mogli spać spokojnie w nadchodzących latach... jednakże już latem powinniśmy ujrzeć skutki zwiększenia produkcji żywności na wschodzie Republiki Siddarmarku. - To by znacznie uprościło sprawy tu, w imperium, wasza łaskawość - podchwycił baron Żelaznego Wzgórza. - Aczkolwiek, z drugiej strony, w takiej sytuacji ci z naszych rolników, którzy też zwiększyli produkcję, obudzą się z ręką w nocniku i stwierdzą, że ceny żywności nagle spadły i cały ich wysiłek poszedł na marne. - Zrobił nieszczęśliwą minę. Ostatnie, czego nam trzeba, to destabilizacja na rynku wewnętrznym, kiedy rynki zewnętrzne już ledwie zipią. Obawiam się jednak, że taki właśnie scenariusz nas czeka. - Skoro tak, zmierzymy się z problemem - orzekła Sharleyan, uśmiechając się wątle. To znaczy... ty się z nim zmierzysz, podczas gdy ja i Cayleb będziemy na ciebie naciskać, żebyś działał szybciej i skuteczniej. Wokół stołu rozległy się chichoty i nawet baron Żelaznego Wzgórza rozciągnął wargi w bardziej naturalnym uśmiechu. - Tyle dobrego, wasza łaskawość, że żadne z was nie ma w zwyczaju skracać o głowę tych, którzy nie sprostali waszym wygórowanym żądaniom... To zawsze coś, jak mi się wydaje - dodał mniej pewnie. - Zawsze twierdziłem, że miałeś łeb na karku - oznajmił Cayleb i po chwili milczenia dorzucił - przynajmniej do tej pory... - Chichoty przeszły w wybuch chóralnego śmiechu, gdy baron Żelaznego Wzgórza pomacał się po szyi z niepewną miną. Cayleba ucieszyło, że zebrani nie stracili poczucia humoru, wszelako nawet to nie mogło zmniejszyć powagi sytuacji, w której się znaleźli. - Odłóżmy na razie kwestię żywności - powiedział, wracając do tematu. - Musimy jeszcze wymyślić, co zrobić z karabinami księcia Eastshare. Czy będziemy mieli wystarczającą ilość mahndraynów, by wymienić całą broń armii przed dotarciem do Ramsgate? - Najpewniej nie tak od razu, wasza wysokość - pośpieszył z odpowiedzią Ehdwyrd Howsmyn. - Mówimy w końcu o prawie osiemdziesięciu tysiącach ludzi, z czego ponad trzy

czwarte to piechota. To oznacza zapotrzebowanie na co najmniej sześćdziesiąt tysięcy mahndraynów, a tyle na pewno nie będziemy mieli gotowych, zanim Domynyk przystąpi do wysyłania pierwszego transportu. - Może więc wyślemy broń prosto do Siddarmarku? - zaproponował hrabia Sosnowej Doliny. - Samo przerzucenie ludzi najpierw przez Krucze Ziemie, a potem do Republiki Siddarmarku potrwa, i to długo. Może w tym czasie zdążymy wyprodukować niezbędną ilość broni i przerzucić ją oddzielnie do Siddarmarku, zamiast wysyłać razem z żołnierzami? Howsmyn zastanawiał się przez chwilę nad odpowiedzią. - Uważam, że to jest realne rozwiązanie. - W takim razie kolejne pytanie brzmi: czy powinniśmy sprowadzić pozyskaną tam starą broń do przeróbki? - zapytała Sharleyan. - Byłbym temu przeciwny, przynajmniej na razie, wasza łaskawość - rzekł ostrożnie baron Skalistego Klifu. - Ta broń, bez względu na to, czy jest odprzodowa czy nie, przyda się znacznie bardziej w republice, aniżeli krążąc między nami i Delthakiem. - Moim zdaniem masz rację - poparł go Cayleb. Przechyliwszy lekko głowę, zerknął na Sharleyan, a gdy ta skinęła z aprobatą, natychmiast zwrócił się do Howsmyna i barona Żelaznego Wzgórza. - Zrobimy, jak radzi Domynyk. - Tak jest, wasza wysokość... - Baron Żelaznego Wzgórza pochylił lekko głowę, nie wstając, po czym zanotował coś szybko na kartce. - Przejdźmy do tego, gdzie w Siddarmarku powinni wylądować. - Cayleb podsunął kolejny punkt dyskusji. - Biorąc pod uwagę ostatnie wiadomości od lorda protektora, proponuję, aby udali się do Siddaru - odparł baron Skalistego Klifu. Cayleb przyglądał mu się przez chwilę, a następnie obejrzał się przez ramię na szafirowookiego seijina stojącego na baczność przy drzwiach. - Merlinie, podejdź tu i dołącz do nas - poprosił. Większość osób zasiadających przy tym stole bądź już należała do wewnętrznego kręgu, bądź przynajmniej akceptowała fakt „wizji" seijina, nikogo więc nie zdziwiło to zaproszenie. - Z nas wszystkich to ty przeprowadziłeś najwięcej rozmów z księciem Eastshare i baronem Zielonej Doliny podczas swej wizyty w Chisholmie, jesteś więc chyba najlepiej zorientowany, czym właściwie dysponujemy w kategoriach armii - podjął Cayleb, kiedy seijin już się do nich przysiadł, zajmując wolne szczęśliwym zbiegiem okoliczności miejsce pomiędzy baronem Skalistego Klifu a baronem Morskiego Szczytu. - Chciałbym teraz

usłyszeć wszystkie twoje przemyślenia na temat tego, gdzie i jak możemy wykorzystać nasze oddziały lądowe oraz piechotę morską, aby był z tego dla nas jakiś pożytek. - Podzielę się nimi z największą przyjemnością, wasza wysokość - odparł Merlin. W większości domen na Schronieniu sama myśl o dopuszczeniu plebejusza do stołu, przy którym zasiadali wysoko urodzeni, wydałaby się oburzająca, wszakże w Charisie arystokracja zwykła cenić bardziej umiejętności niż pochodzenie, a tu dodatkowo wchodziła również w grę kwestia sympatii, którą para cesarska darzyła seijina. Ponadto wszyscy zebrani mieli zaufanie do osądów Merlina Athrawesa - nie mniejsze niż w wypadku Cayleba i Sharleyan, aczkolwiek z zupełnie innych względów. - Zatem... czy zgadzasz się z opinią Domynyka? - Chyba tak... przynajmniej po części, wasza wysokość - odparł z lekkim wzruszeniem ramion Merlin. - Z raportów, które do nas docierają, wiem, że lord protektor skupił już znaczne siły w Starej Prowincji w celu obrony przed Międzygórzem i Nową Północą. Nie wspominając już o tym, że musi pozostawić lojalne sobie siły w centrum republiki, gdy tylko otrzyma naszą pomoc. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z jego planem i uda mu się utrzymać Przełęcz Sylmalma oraz zapewnić sobie kontrolę nad Przełęczą Północną, odetnie praktycznie wszystkie tereny na północ od Shiloh, tym samym ratując je przed lojalistami Świątyni i niwelując zagrożenie dla stolicy.

Jestem pewien,

że zdecydował się

na takie

rozmieszczenieswych wojsk właśnie z wyżej wymienionych powodów. Życzyłbym sobie, aby nasze informacje na temat liczby żołnierzy, którzy zostali mu wierni i nie polegli do tej pory, były bardziej precyzyjne, wszakże na podstawie tego, co wiemy, można powiedzieć, że decyzje lorda protektora były w tej sytuacji właściwe. Tak naprawdę, rzecz jasna, zarówno Merlin, jak i pozostali członkowie wewnętrznego kręgu doskonale wiedzieli, jakimi dokładnie siłami dysponuje Stohnar, lecz dane te niestety nie podnosiły na duchu. Merlin miał przez cały czas w pamięci to, że SAPK-i zdążyły ocenić dość rzetelnie populacjęludzi na całym Schronieniu. Liczba ta niefortunnie uległa drastycznemu zmniejszeniu ostatnimi czasy, odkąd Clyntahn zapoczątkował akcję ochrzczoną Mieczem Schuelera. Przy liczbie ludności wynoszącej nieco ponad miliard populacja Schronienia w chwili obecnej odpowiadała mniej więcej populacji Starej Ziemi około roku tysiąc osiemsetnego, przy czym kraje Schronienia były o wiele większe niż ich ziemskie odpowiedniki, a to za sprawą ich genezy oraz wpływów Kościoła. Przykładowo powierzchnia Republiki Siddarmarku wynosiła ponad dziewięć milionów mil kwadratowych, co równało się w

przybliżeniu powierzchni całej Ameryki Północnej na Starej Ziemi. Natomiast rolnictwo i medycyna stały na znacznie wyższym poziomie niż te same dziedziny w początkach dziewiętnastego wieku na Ziemi. Spore braki notowano wciąż, szczególnie w strefie transportu i logistyki, lecz Schronienie mogło pochwalić się smokami pociągowymi, płodozmianem i nawozami i miało nad Starą Ziemią tę przewagę, że część roślin uprawnych została genetycznie zmodyfikowana dzięki komandorowi Pei Shan-wei i jego zespołowi. Ponadto w krajach takich jak Republika Siddarmarku od prawie dziewięciuset lat budowano zgodnie z wytycznymi zawartymi w Piśmie - kanały i drogi. Zatem o ile Wielka Brytania, najlepiej rozwinięta pod względem rolniczym na świecie w latach, o których mowa, była w stanie wykarmić mniej więcej osiem i pół człowieka na milę kwadratową, o tyle Republika Siddarmarku nie miała kłopotu z wykarmieniem ponad trzynastu, dzięki czemu populacja tego kraju (przed Mieczem Schuelera) sięgnęła stu dwudziestu dziewięciu i pół miliona mieszkańców. W teorii pozwalało to na tworzenie armii większych od wszystkiego, co widziała niegdyś Stara Ziemia, w praktyce jednak istniały czynniki hamujące. Najważniejszym z nich było zapóźnienie w uprzemysłowieniu spowodowane przez Zakazy Jwojeng. Rolnictwo mogło sobie stać na wyższym poziomie niż na Ziemi, lecz z produkcją przemysłową sprawa przedstawiała się zupełnie inaczej. Manufaktury działały wciąż, opierając się na sile wiatru, wody i mięśni, a wytwórczość nadal spoczywała w rękach rzemieślników, którzy tworzyli przedmioty wysokiej jakości, lecz w niewielkiej liczbie egzemplarzy. W Charisie przemiany rozpoczęły się jeszcze przed przybyciem Merlina, lecz w tym właśnie tkwił problem: one dopiero się rozpoczęły. Pozostało jeszcze tyle do zrobienia, a nawet przy dobrze rozwiniętej sieci dróg i kanałów największe armie Schronienia były skazane na używanie siły pociągowej zwierząt, gdy w grę wchodziło przemieszczanie wyposażenia i zapasów. Do tego należało dodać fakt, że tradycyjne armie Schronienia stały na poziomie niższym niż postnapoleońskie formacje na Starej Ziemi. Z taktycznego punktu widzenia pikinier potrzebuje wsparcia strzelców, czy to muszkieterów, czy łuczników, natomiast piechota wymaga wsparcia kawalerii. Nie ma czegoś takiego jak piechota, która by mogła samodzielnie maszerować i walczyć bez wsparcia. Z tego powodu organizacja wojska na Schronieniu wydawała się nieefektywna. Na domiar złego nikt tu nigdy nie słyszał choćby o pomyśle podziału wojsk na dywizje i korpusy. Żołnierze maszerowali hurmem, zazwyczaj stanowiąc jedną formację. Nowo powstała Cesarska Armia Charisu starała się przełamać ten stereotyp. Piechota wyposażona w karabiny z bagnetami była w stanie samodzielnie przemieszczać się i walczyć

bez wsparcia. Jak na razie zdano sobie z tego sprawę wyłącznie w Charisie, za którym reszta domen pozostawała daleko w tyle. Zresztą nawet gdyby było inaczej, przeszkodą w urzeczywistnieniu nowego modelu na szerszą skalę była niemożność wyposażenia wszystkich żołnierzy i dragonów w karabiny. Do tego czasu pozostałe armie musiały się mierzyć z tradycyjnymi problemami zarówno w sferze zaopatrzenia, jak manewrowania ogromnych mas wojska. Tak czy owak każda armia to kosztowna zabawka, która przydaje się tylko w sytuacji, gdy ma się zamiar podbić sąsiada albo gdy ów sąsiad ma zamiar podbić nas. W związku ze stanowiskiem Kościoła Matki w tej ostatniej sprawie nietrudno zrozumieć, że aż do ostatnich nieprzyjemności Grupa Czworga zniechęcała domeny jak mogła do tworzenia większych armii. Przed Mieczem Schuelera armia Republiki Siddarmarku, w sile miliona dwustu tysięcy żołnierzy, stanowiła mniej niż jeden procent populacji tego kraju i - zważywszy na rozmiary terenu, którego miała bronić - była bardziej nieliczna, niż to się mogło wydawać na pierwszy rzut oka. Z drugiej jednak strony, armia ta była dobrze wyposażona i wyszkolona, szeroko znana ze swych pikinierów, a wsparcie dla niej stanowiła dobrze zorganizowana milicja w sile miliona ośmiuset tysięcy funkcjonariuszy, co razem dawało republice siły zbrojne liczące nieco ponad trzy miliony ludzi. Gdy na Republikę Siddarmarku spadł Miecz Schuelera, ponad dwie trzecie tych sił postradało życie lub poszło w rozsypkę czy też przyłączyło się do rebeliantów. Obecnie armia składała się z co najwyżej czterystu tysięcy żołnierzy, których wspierało dziewięćset tysięcy funkcjonariuszy milicji... wliczając w to tych, którzy walczyli w terenie z lojalistami Świątyni albo likwidowali partyzantkę w okolicach Tarikah i Marchii Zachodniej. Z tej niemałej liczby największa skupiona w jednym miejscu część - bo około siedemdziesięciu tysięcy żołnierzy i jakieś dziewięćdziesiąt sześć tysięcy funkcjonariuszy milicji - przebywała w Starej Prowincji, gdzie jeszcze niedawno liczba ludności przekraczała dwadzieścia trzy miliony obywateli, czyli prawie dwakroć tyle, co w Nowej Prowincji, drugiej z kolei pod względem zaludnienia w tym kraju. Zważywszy na liczby i na fakt, że oba rejony musiały przyjąć najwięcej uchodźców, bynajmniej nie dziwiło, że Stohnar tam właśnie skupił swoje siły. - Zarazem - kontynuował na głos Merlin - nie powinniśmy ignorować zagrożenia ze strony Dohlaru i Desnairu. Stohnar musiał utrzymać północ, aby nie ulec bieżącemu zagrożeniu, wszakże Glacierheart, Shiloh i Trokhanos mają dla przetrwania republiki nie mniejsze znaczenie niż ona sama. Tymczasem Rahnyld i cesarz Mahrys zdołają najechać

Marchię Południową być może już nawet w początkach marca. Nasi wywiadowcy donoszą... nie zająknął się w tym miejscu na temat tego, że jego najbardziej zaufani „wywiadowcy" to SAPKi - że obaj ci władcy zdołają wspólnie uzbierać trzysta sześćdziesiąt tysięcy ludzi. Choć zauważył, że niejedna osoba przy stole zbladła, słysząc tę liczbę, Merlin mówił dalej. Armia Boga i jej kontyngenty z Granicznych Krain zdołają wystawić co najmniej tyle samo żołnierzy, a najprawdopodobniej jeszcze więcej, aczkolwiek wejdą raczej do Marchii Zachodniej, Tarikah, Nowej Północy i Międzygórza, czyli zbyt daleko na północ, aby móc koordynować działania z Dohlarem i Desnairem. Nie możemy też zapominać o lojalistach Świątyni znajdujących się na terenie Republiki Siddarmarku. Nasze szacunki wskazują, że jest ich obecnie mniej więcej pół miliona, przy czym wszyscy są uzbrojeni i biorą udział w walkach. Wkład Harchongu, choć jeszcze nieprzesądzony, należy szacować na kolejne półtora miliona żołnierzy. - Mój Boże... - mruknął ktoś, a Merlin wcale go o to nie winił. Cała siła armii lądowej Imperium Charisu, nawet po przerzuceniu dywizji piechoty morskiej stworzonych na cele inwazji w Corisandzie, zamykała się w liczbie czterystu pięćdziesięciu tysięcy ludzi, natomiast siła marynarki wojennej Imperium Charisu wynosiła plus minus trzysta dwadzieścia tysięcy, wliczając w to marynarzy przypisanych do rozmaitych baz lądowych. Jeśli dodać do tego resztę piechoty morskiej w liczbie piętnastu tysięcy, otrzymywało się wynik około siedmiuset osiemdziesięciu tysięcy ludzi... ledwie ćwierć tego, co miało zmiażdżyć Republikę Siddarmarku. Nawet gdyby udzielić Stohnarowi wsparcia przy wykorzystaniu każdego żołnierza, każdego marynarza i każdego członka korpusu piechoty morskiej Charisu, połączone siły sojuszników byłyby i tak dwakroć mniejsze niż liczebność przeciwnika, a przecież nie mogło być mowy o wycofaniu charisjańskich garnizonów z Corisandu czy pozostawieniu ojczyzny bez ochrony, gdyż zawsze istniało ryzyko, że jakaś pomniejsza armia z kontynentu cudem uniknie starcia z marynarką Imperium Charisu i zaatakuje wyspy. - Jest też dobra wiadomość... - podjął Merlin, przenosząc spojrzenie na Cayleba i Sharleyan, aby zrobić takie wrażenie, że i oni wysłuchują jego rewelacji pierwszy raz. Mianowicie Rahnyld i Mahrys nienawidzą się wzajemnie. Nawet przy naciskach Kościoła Matki i Inkwizycji jest bardzo mało prawdopodobne, aby ich głównodowodzący zechcieli ze sobą współpracować. Z kolei armia Harchongu, choć olbrzymia, jest niesłychanie zacofana, nie wspominając o panującym w niej rozprzężeniu, braku dyscypliny i niedoborach kadry oficerskiej. Udział Harchończyków może w jakimś stopniu zaważyć na wyniku tej wojny, wszakże są oni z pewnością o wiele gorzej zorganizowani niż siły księcia Eastshare czy

samego lorda protektora. Ich wyposażenie pozostawia wiele do życzenia, a jak wiemy z ostatnich wypadków w Corisandzie, jest to sprawa niebagatelna, co wasze cesarskie moście wykazały przy współudziale generała Chermyna... znaczy wielkiego księcia Zebediahu. Merlin zamilkł na parę chwil, pozwalając, aby te informacje przedarły się do świadomości słuchaczy, po czym uniósł prawą rękę jak człowiek, który wypuszcza do lotu wyvernę pocztową. - Z mojego punktu widzenia, podpartego obserwacjami zarówno księcia Eastshare, jak i barona Zielonej Doliny oraz reszty oficerów, nasi ludzie poradzą sobie z dwu, a nawet trzykrotnie przeważającymi siłami wroga. Wywiadowcy donoszą nam, że co najmniej połowa piechoty Armii Boga oraz znaczna część piechoty Dohlaru i Desnairu będą wyposażone w broń palną własnego projektu, aczkolwiek jedynie odprzodową, która nie umywa się do naszych mahndraynów. Także wyszkolenie naszych ludzi i stosowana taktyka postawią wroga na straconej pozycji, a mam powody twierdzić, że armia lorda protektora okaże się co najmniej równie skuteczna jak przeciwnik, pod warunkiem że uda nam się jej dostarczyć broń palną. Jedyny problem polega na tym, że piłeczka jest po stronie Grupy Czworga i że to my będziemy musieli podzielić nasze, niestety ograniczone, siły, ażeby odpowiedzieć równocześnie na zagrożenie z kilku stron naraz. - Zaczerpnął tchu i mówił dalej: - Swoje rezerwy Stohnar rozmieścił roztropnie na północy i na wschodzie republiki, kierując je przeciwko rodzimym lojalistom Świątyni, lecz nie ma on wystarczających sił, aby powstrzymać Armię Boga mającą tę przewagę, że jest dobrze wyposażona, świetnie wyszkolona i dowodzona przez jednego człowieka, a nie dwóch, do tego pochodzących z różnych krajów, które nienawidzą się niemal równie mocno jak lojaliści Świątyni i reformiści, co sprawia, że jest znacznie bardziej niebezpieczna aniżeli armie Dohlaru i Desnairu. Tak czy owak jestem zdania, że najlepiej zrobimy, jeśli wyślemy księcia Eastshare prosto do Siddaru, gdzie będzie mógł udzielić bezpośredniego wsparcia zagrożonemu lordowi protektorowi. Zalecałbym jednak równoczesne przerzucenie tylu żołnierzy piechoty morskiej i marynarzy, ilu się da, na wybrzeże Trokhanos, a może nawet bardziej na zachód: do Cieśniny Tabardzkiej bądź zatoki Thesmar, zakładając, że Thesmar jeszcze nie upadł... Ta ostatnia propozycja jest też najbardziej ryzykowna. Być może bezpieczniej byłoby przerzucić ich tylko do zatoki Eralth, przynajmniej na razie. Stamtąd zdołamy wysłać ich barkami w górę rzeki Smocza Ryba szybciej, niż nasi wrogowie będą się posuwać lądem, względnie zdecydujemy się na dalsze przerzucenie ich na zachód, jeśli sytuacja na to pozwoli. Gdyby się okazało, że Thesmar jednak upadł, zanim tam dotrzemy, w samym Trokhanos powinno się znajdować od trzydziestu do czterdziestu tysięcy funkcjonariuszy milicji Stohnara. Podeślijmy im naszą

piechotę morską wyposażoną w nowy rodzaj broni, a będą zaciekle walczyć o swe domy i rodziny. - Zacisnął uniesioną dłoń w pięść. - Doradzałbym też, wasza wysokość, dać ochronę południowej flance Stohnara, zważywszy na to, że panowanie na morzu zwiększy naszą mobilność w zatoce Mathyas i wzdłuż wybrzeża. Pozwólmy zarówno lordowi protektorowi, jak i księciu Eastshare uporać się na własną rękę z północną flanką, która być może będzie musiała przyjąć natarcie z Ziem Świątynnych. Gdy zakończą przegrupowanie, podeślą nam trochę ludzi dla wsparcia naszych działań. Seijin opuścił rękę, a Cayleb powiódł spojrzeniem po twarzach osób siedzących przy stole. Nie wszyscy z obecnych byli podniesieni na duchu analizą Merlina, jednakże choć widział nieznaczny niepokój, nie dostrzegał cienia wątpliwości. - Dziękuję, Merlinie - powiedział na głos. - Domynyku, zakładając, że postąpimy zgodnie z radą seijina, ilu żołnierzy korpusu piechoty morskiej będziemy mogli wysłać do Eralth? I jak prędko? - Dobre pytanie, wasza wysokość - odparł baron Skalistego Klifu, pocierając górną wargę z zamyślonym wzrokiem. Przez parę chwil trwał w milczeniu, po czym nagle wzruszył ramionami. - Już przerzuciliśmy niemałą liczbę piechoty morskiej do innych części Siddarmarku. Być może zdołam wycisnąć jeszcze jakieś siedem i pół tysiąca ludzi... z czego dwie trzecie będą stanowić uzbrojeni marynarze, bo obawiam się, że nie znajdę aż tylu żołnierzy... z okrętów tu na miejscu w Tellesbergu i wyspy Helena. - Uśmiechnął się smętnie. - Było nie było, mamy do dyspozycji kontyngenty tej formacji z galeonów po Flocie Boga, których zamierzamy użyć do transportu armii księcia, nieprawdaż? Wydaje mi się też... aczkolwiek będę to musiał jeszcze sprawdzić wspólnie z kapitanem Braisynem, aby nabrać całkowitej pewności... wydaje mi się zatem, że moglibyśmy ich wszystkich wyposażyć w mahndrayny, uszczuplając liczbę tych, które zamierzamy wysłać do Siddarmarku. Na artylerię raczej nie ma co liczyć, chociaż może nam się uda wyskrobać parędziesiąt armat okrętowych. Trzeba by dopasować do nich lawety dział polowych, ale jeśli uda nam się załadować na pokłady części i koła, cieśle okrętowi zrobią to podczas rejsu. - A jak prędko da się to wszystko załatwić? - dopytywał Cayleb.- Mógłbym się postarać, żeby byli gotowi do zaokrętowania się za... dwa dni - odparł baron Skalistego Klifu. - Jednakże z Tellesbergu do Eralth jest dziewięć tysięcy mil. To oznacza ponadmiesięczną podróż, nawet przy sprzyjających wiatrach. - Rozumiem. Tym razem to Cayleb zmarszczył w zamyśleniu czoło. Przez niemal minutę wyglądał za okno na skąpane w słońcu czubki drzew, po czym znowu przeniósł spojrzenie na admirała.

- A co by było, gdybyśmy pokonali ten dystans lądem, przez Uramyr? - To by skróciło całą podróż, prawda? - podchwyciła Sharleyan, lecz zaraz się skrzywiła. - A może nie? Powinnam lepiej znać topografię Starego Charisu, ale... Czy w takiej sytuacji nie trzeba by się przedzierać przez góry? To oznacza co najmniej kilka dni opóźnienia. Nie mówiąc już o tym, że i tak musielibyście poczekać na transportowce z zaopatrzeniem. Uramyr, leżący na wybrzeżu baronii Święty Grzbiet, znajdował się po drugiej stronie Gór Styvyna, na południowym krańcu Westrock, wąskiego, lecz trudnego do pokonania przesmyku dzielącego Zatokę Howella od Kotła. - Pokonywanie gór to wątpliwa przyjemność - zauważył skwaszony Cayleb - ale zyskalibyśmy przynajmniej połowę czasu na tej przeprawie. Gdyby tak przesłać natychmiast semaforem wiadomość do admirała Shaina, mógłby zorganizować tam dla nas powitalne galeony, które czekałyby za... jak myślisz, Domynyku?... kilka pięciodni? - Nie, wasza wysokość - pokręcił głową admirał Staynair. - Zatokę Thol dzielą od Uramyru cztery tysiące mil. Większość zaoszczędzonego w ten sposób czasu i tak poszłaby na zmarnowanie. Niemniej... - uniósł wyprostowany palec wskazujący, jakby chcąc podnieść na duchu cesarza, który zrobił zawiedzioną minę - nie chodzi przecież o jakieś ogromne siły. Mamy w zatoce Brankyr niewielką eskadrę pod dowództwem komandora Sarfortha. Założę się, że znajdzie się tam dość galeonów, o ile tylko pozwolimy mu oddać je na usługi Korony. Brankyr od Uramyru dzieli mniej niż tysiąc czterysta mil, a wiatry tam na ogół są sprzyjające. Byłby więc w stanie odbyć podróż w ciągu zaledwie pięciodnia, co znaczy, że okręty dotarłyby na miejsce mniej więcej w czasie przewidzianym na podróż lądem. Stamtąd do Eralth byłoby już tylko kilka pięciodni. Podsumowując, czas konieczny na przerzucenie wojsk zmniejszyłby się niemal o połowę. Przy odrobinie szczęścia operacja zakończyłaby się w pierwszym pięciodniu maja. - Nie - odezwała się znienacka Sharleyan. Wszyscy popatrzyli na nią w zdumieniu, wyjaśniła więc: - Caylebie, jedno z nas musi się udać do Siddaru, aby załatwić tę sprawę. Popukała palcem w wiadomość od Greyghora Stohnara. - No wiesz, tę dotyczącą pewnego sojuszu, który trzeba przypieczętować podpisem. A skoro ja za trzy dni wyruszam do Chisholmu, jedyną osobą, która będzie mogła się tym zająć, jesteś ty. Nikt z obecnych nie miał wątpliwości, że cesarzowej niezmiernie ulżyło, gdy wpadła na pomysł, jak odwieść męża od szykującej się wyprawy na czele pozostających w mniejszości żołnierzy piechoty morskiej. Zarazem też nikt nie zaprotestował przeciwko jej słowom.

- Racja - zgodził się z małżonką Cayleb. - Będę towarzyszył naszym oddziałom tylko do Uramyr, gdzie komandor Sarforth wsadzi mnie na jeden ze swoich galeonów, którym popłynę do Siddaru. Czy tak może być? - Ton głosu miał nieco opryskliwy, lecz Sharleyan tylko skinęła głową z miną kobiety, która wie, kiedy wygrała, i nie zamierza przeciągać struny. - W takim razie - cesarz zwrócił się do reszty doradców - skoncentrujmy się na szczegółach operacji, aby przerzucenie naszych sił mogło nastąpić jak najwcześniej. Skoro już mowa o przerzucaniu, uważam, że powinniśmy poprosić admirała Shaina, aby natychmiast przerzucił najcięższą eskadrę do Eralth. Jeśli stanie w zatoce Eralth, znajdzie się o wiele bliżej zatoki Mathyas, a ja podzielam zdanie Merlina, że powinniśmy jak najszybciej rozpocząć operacje wypadowe do zatoki Jahras. Niech ten drań Mahras idzie pieszo, zamiast przerzucać swoje oddziały przez zatokę. Wszyscy zdawali się zgadzać z władcą. Widząc to, Cayleb po chwili spytał oficjalnym tonem: - Admirale, co pan na to? Nawet jeśli baron Skalistego Klifu poczuł się zmieszany tym, że nagle znalazł się na cenzurowanym, w żaden sposób tego po sobie nie okazał. - A więc... Po pierwsze wyślemy rozkazy do Shaina i Sarfortha, aby wykonali ruchy, o których tu rozmawialiśmy. Najlepiej będzie od razu wezwać posłańca. Jak mi się zdaje, obecnie w zatoce Thol przebywa admirał Hywyt, zatem proponuję, aby to jego eskadrę przerzucić do Eralth. Cayleb skinął głową i gestem przywołał lokaja w czarno-złotej liberii Ahrmahków, który do tej pory siedział w bezruchu tuż obok drzwi. Mężczyzna wstał, skłonił się i nie mówiąc ani słowa, zniknął na korytarzu. Moment później wrócił z porucznikiem Haarlahmem Mahzyngailem, oficerem flagowca admirała Staynaira. - Melduję się na rozkaz, wasza wysokość! - szczeknął jasnowłosy i niebieskooki Chisholmianin, składając ukłon przed parą cesarską. - Admirał ma dla ciebie zadanie do wykonania - rzekł Cayleb z uśmiechem, podczas gdy Domynyk skrobał kolejno dwa rozkazy. Samo pisanie zajęło mu tylko chwilę, lecz potem jeszcze przebiegł treść wzrokiem, aby się upewnić, że zamieścił w niej wszystko, co trzeba było. Następnie wręczył kartki porucznikowi. - Biegnij z nimi do stacji semaforów, Haarlahmie - powiedział. - Mają zostać nadane w ciągu kwadransa.

- Tak jest! - zasalutował służbiście Mahzyngail, ponownie ukłonił się Caylebowi i Sharleyan, po czym zniknął z komnaty równie szybko, jak się w niej pojawił, a nawet szybciej, gdyż zanim dotarł do progu, już poruszał się truchtem. - No - odezwał się admirał. - Skoro to już mamy za sobą, możemy przejść do punktu drugiego, którym będzie nadanie wiadomości na wyspę Helena. Mam tylko nadzieję, że pamięć mi dopisuje i dobrze pamiętam, które okręty stoją na kotwicy w Tellesbergu, a które... .XV. ZIELONA HALA GÓRY SZARE GLACIERHEART REPUBLIKA SIDDARMARKU - Nie powinno cię tu w ogóle być, wasza dostojność! - Byrk Raimahn przyszpilił wzrokiem Zhasyna Cahnyra. - Ten drań Fyrmahn ma swoich ludzi w każdym zakamarku tych gór! Potrafisz mi podać nazwisko choć jednej osoby, którą by uśmiercił chętniej niż ciebie? Pytam dlatego, bo mnie nikt taki nie przychodzi do głowy, a wiem, że Fyrmahn jest w stanie posunąć się znacznie dalej poza zwykłe strącenie ze stromej i wąskiej ścieżki kończące się złamaniem karku... Z całym szacunkiem, wasza dostojność, ale co też ci strzeliło do głowy?! Arcybiskup Zhasyn oparł się na lasce i jakby nigdy nic odpowiadał spokojnym spojrzeniem na przenikliwy wzrok młodszego od siebie mężczyzny. Cahnyr znacznie osłabł, odkąd wyruszyli z Siddaru, a to głównie dlatego, że odmawiał spożywania posiłków bardziej sycących niż w wypadku reszty uciekinierów. Mimo targającego nim głodu oczy miał przepełnione spokojem, a ciągłego drżenia spowodowanego niedożywieniem i tak nie było widać przez grubą warstwę odzienia. Sprawiał wrażenie osoby, która nadrabia niedostatki ciała siłą ducha. Nawet zrozumiały gniew Raimahna odbił się od zbroi jego opanowania, nie pozostawiając choćby ryski. - Kapitanie Raimahn, jego dostojność nie usłyszał od ciebie niczego, czego wcześniej nie powiedzieliśmy mu ja i ojciec Frahnklyn - wtrąciła Sahmantha, krzyżując ramiona na piersi i besztając wzrokiem niesfornego hierarchę. Ona również straciła na wadze, co dało się zauważyć pomimo jej grubego futrzanego odzienia. Wszakże twarzy nie miała tak wychudzonej jak arcybiskup. Po części zapewne dlatego, że była od niego ponad dwa razy młodsza, w dużej mierze jednak z tego względu, że wskutek połączonych wysiłków Cahnyra i jej męża odżywiała się odrobinę lepiej niż pozostali... to znaczy w tych rzadkich chwilach, w których nie zajmowała się chorymi,

biegając od jednego szałasu do drugiego, od jednej prowizorycznej chaty do drugiej i niosąc pomoc uchodźcom w potrzebie. - To prawda - potaknął arcybiskup głosem zadziwiająco silnym jak na jego stan fizyczny. Przechylił przy tym lekko głowę, przyglądając się Raimahnowi niczym ptak obserwujący wyjątkowo apetyczny kąsek. - Skoro więc wysiłki Sahmanthy spełzły na niczym, a ona zna mnie znacznie dłużej od ciebie, młodzieńcze, może dasz sobie spokój i zaoszczędzisz nam obu niepotrzebnej straty energii. - Wasza dostojność...! - zaczął Raimahn, lecz zaraz urwał, załamując ręce. - Poddaję się - oznajmił otaczającym ich obojętnym górom. - Ten człowiek najwyraźniej jest niebezpiecznym szaleńcem. - Zapewniam cię, Byrk, że nie stanowię dla nikogo zagrożenia - odparł Cahnyr ze słabym uśmiechem, po czym szybko zacisnął szczęki, aby na mrozie nie rozdzwoniły mu się zęby. - Raczej dla nikogo poza sobą - skomentował ponuro Raimahn. - Aczkolwiek i to nie do końca prawda. Chciałem powiedzieć - dodał wyjaśniająco - że narażasz nie tylko siebie, ale i innych, wasza dostojność! - Wycelował palcem wskazującym w hierarchę. - Dopóki tu jestem, muszę wyznaczać eskortę, która będzie cię chroniła, a chyba się domyślasz, że każdy członek tego oddziału zasłoni cię własnym ciałem w razie konieczności. Czy ta twoja mała wycieczka aby na pewno była warta narażania życia niewinnego człowieka, wasza dostojność? Arcybiskup skrzywił się, jakby otrzymał cios poniżej pasa, co Raimahn odnotował z niejaką satysfakcją. Nie łudził się, że namówi arcybiskupa do powrotu w bezpieczniejsze miejsce, ale miał cień nadziei, że uda mu się przemówić hierarsze do rozsądku, dzięki czemu ten zachowa choć odrobinę ostrożności, przebywając tu, gdzie w ogóle nie powinno go być... - Daję ci swoje słowo, że będę tak ostrożny, jak tylko się da - obiecał Cahnyr po chwili milczenia. - Obiecuję nawet, że usłucham ewentualnych poleceń wydanych przez członków wyznaczonej przez ciebie eskorty. - Skoro tak, weź ze sobą Sahmanthę Gorjah, tak na wszelki wypadek. - Nie - zaoponował Cahnyr stanowczo. - Nie ma powodu, aby Sahmantha narażała się niepotrzebnie. Pomijając już wszystko inne, jest nazbyt cenna, szczególnie przy braku mobilności ojca Frahnklyna. Ojciec Frahnklyn Haine odmroził sobie stopy, przedzierając się przez najgorszą śnieżycę tej zimy z zamiarem uratowania na wpół zagłodzonej młodej matki, która dostała zapalenia wyrostka robaczkowego. Duchowny stracił większość palców u nóg i połowę lewej

stopy, co jednak sprawiło mu mniej cierpienia niż fakt, że nie zdołał uratować kobiety. Tak czy owak z powodu obrażeń trafił do „szpitala" w Zielonej Hali, sto mil na południe od ruin Kaprysu Brahdwyna. Tak naprawdę powinien się znajdować dwieście pięćdziesiąt mil dalej, w szpitalu w stolicy prowincji noszącej nazwę Tairys, tak samo zresztą jak Cahnyr. Tenże członek zakonu Pasquale stwierdził jednak, że choć nie może chodzić, jego rękom nic nie dolega, i uparł się, aby toczono go na wózku od jednego pacjenta do drugiego. Przez większość czasu trzymał na kolanach jakąś sierotę, doprowadzając wielkookie dziecko do spazmów śmiechu podczas wyścigów wzdłuż zatłoczonych korytarzy szpitalika w Zielonej Hali pośród donośnych okrzyków, aby wszyscy umykali im z drogi. - Jako dowódca wyznaczony przez lorda protektora i Madame Pahrsahn do utrzymania tej przełęczy, z całym szacunkiem żywionym do twej osoby, nie mogę się zgodzić z tym, co przed chwilą powiedziałeś - rzekł głucho kapitan Raimahn. - Zdajesz się zapominać, jak kluczową rolę odgrywasz w walce o utrzymanie tej prowincji w naszych rękach. Na szczęście reszta z nas ma lepszą pamięć i nie pozwoli ci zrobić żadnego głupstwa. Innymi słowy dodał, patrząc hierarsze prosto w oczy - jeśli zauważymy, że przymierzasz się do zrobienia jakiejś... głupoty - z tonu głosu można się było domyślić, że najchętniej użyłby znacznie mocniejszego określenia - staniemy na głowie, aby ci to uniemożliwić. Albo przynajmniej zniwelujemy ewentualne negatywne konsekwencje. Tak jak w tym wypadku, posyłając z tobą doświadczoną uzdrowicielkę. Zatem albo zabierzesz ze sobą Sahmanthę, albo przyznasz, że nic tu po tobie, i grzecznie wrócisz do Zielonej Hali. Cahnyr otworzył usta do riposty, ale zaraz je zamknął, dostrzegłszy nieustępliwy błysk w zazwyczaj łagodnych oczach Byrka Raimahna. Zagotował się w środku, jednakże jakkolwiek nie chciał tego przyznać głośno - wiedział, że kapitan ma rację. Jego obecność, jego powrót do Glacierheart głodujący wierni powitali donośnymi wiwatami, i to nie tylko dlatego, że przywiózł ze sobą zapasy żywności. Wiwatowali na jego cześć, widząc w nim chodzący dowód na to, że nie zostali porzuceni, że zarówno lord protektor, jak i reszta Republiki Siddarmarku zdaje sobie sprawę z ich niezłomnej postawy oraz że - jeśli tylko wytrzymają dość długo - otrzymają wyczekiwaną pomoc. Do tego Cahnyr był uosobieniem nadziei wszystkich, którzy w Glacierheart wspierali reformę: oto hierarcha potępiony przez Grupę Czworga powraca, nie przejmując się grożącymi mu karami, ażeby stanąć na ich czele i wymusić na Kościele Matce zmiany przywracające mu pierwotne oblicze. Nikt nie wiedział, jak niewart tego całego zaufania, tej wiary i nadziei, czuje się Cahnyr, i nie musiał tego wiedzieć, albowiem arcybiskup postanowił stanąć na wysokości zadania. Nie miał pojęcia, jak to zrobi, zdawał sobie jednak sprawę, że nic innego w tej

sytuacji mu nie pozostało, i wierzył, że Bóg jedyny pokaże mu drogę... Zarazem wszakże Cahnyr nie mógł ignorować swych obowiązków duszpasterskich. Nade wszystko czuł się księdzem i w głębi ducha potężnie ubolewał, czytając wiadomości od Raimahna i uświadamiając sobie brutalną rzeczywistość walki toczonej na wąskich, pokrytych lodem drogach i nawet bardziej zdradzieckich górskich ścieżkach rozciągających się na powierzchni stu mil kwadratowych pomiędzy Kaprysem Brahdwyna i Halą Fyrmahna po jednej stronie Szarych Gór, patrząc od Hildermoss. Tym ludziom, umierającym z zimna, lecz nieskładającym broni i kawałek po kawałku poświęcającym fragmenty własnej duszy, również był coś winien! W istocie musiał odbyć tę podróż właśnie teraz, chociaż nie miał zamiaru przyznać tego głośno przed nikim. Siły bowiem opuszczały go w tempie znacznie szybszym, niż myślała Sahmantha, tak samo wytrzymałość, wystarczyłby więc jeden pięciodzień zwłoki, ażeby nie był zdolny choćby rozpocząć uciążliwej górskiej wędrówki. O mały włos dałby się namówić uzdrowicielce, która próbowała prośbą - i groźbą - zatrzymać go na miejscu w Zielonej Hali albo nawet odesłać do stolicy. Przyznawał rację młodemu Byrkowi, że jego śmierć w tych okoliczność podłamałaby ducha wiernych - nie tylko mężczyzn stawiających dzielnie odpór najeźdźcy z Hildermoss, lecz niemal wszystkich w Glacierheart. Z drugiej strony miał świadomość swego podeszłego wieku i nie przeszkadzało mu, że może umrzeć tej zimy - przynajmniej stanie się to wśród ludzi broniących własnych rodzin, przekonań i wiary zamiast w pałacu arcybiskupim pod pierzyną. Zastanawiał się nieraz, czy ten jego upór w jakiejś części wynika z pragnienia pokuty, czy jest aktem zadośćuczynienia za to, że wyszedł cało z jatki, w której zginął Samyl Wylsynn i reszta reformistów. Czyżby za wszelką cenę chciał odkupić swoją winę? A może raczej spieszno mu było uciec w ramiona śmierci, zostawiając za sobą ból serca i żałość na myśl o strasznym losie, który spotkał Glacierheart podczas tej niemożliwie długiej i mroźnej zimy? Och, dałbyś spokój! - upomniał się w duchu. Naprawdę wciąż ci się wydaje, że wszystko kręci się tylko wokół ciebie? Aż taki efekt zrobiły na tobie słowa Byrka i reszty? Nie zapominaj, że Zhasyn Cahnyr to zaledwie jeden człowiek, jeden arcybiskup, jeden mężczyzna... Jeśli umrzesz, Bóg znajdzie na twoje miejsce kogoś innego, kto dalej poniesie twoje brzemię. Nie schlebiaj sobie, że jesteś osobiście odpowiedzialny za to, co dzieje się w Glacierheart, ani że w jakikolwiek sposób mogłeś zapobiec jatce, w której zginął Samyl Wylsynn i reszta reformistów. Zamiast wylewać próżne żale, powinieneś wziąć się w garść i poczynić kroki, które coś zmienią!

- Dobrze zatem - odezwał się tonem mówiącym, że Raimahnowi nareszcie udało się uderzyć w jego czułą strunę. - Skoro tak nierozumnie się upierasz, a ja jestem tylko słabym staruszkiem niemającym sił stawiać czoła twojej autokratyczności, zgadzam się, aby Sahmantha mi towarzyszyła. Czy to cię satysfakcjonuje? - Usatysfakcjonowałby mnie widok twojego tyłka ściąganego stąd na dół do Zielonej Hali - odparł niezrażony Raimahn. - W tych okolicznościach jednak... i mając pojęcie o twych prawdziwych siłach, gdy idzie o stawianie czoła innym... myślę, że zadowolę się tym, co proponujesz. - Obejrzał się przez ramię i zagwizdał przeraźliwie. - Sailysie! - Na rozkaz, sir! Spośród wiecznie zielonych chaszczy wychynął ogorzały zarośnięty człowieczek w znoszonym odzieniu. Cahnyr dopiero po dłuższej chwili rozpoznał w nim Sailysa Trahskhata, ponieważ długa broda powiewająca na wietrze zasłaniała mu większość twarzy. A prawy policzek Charisjanina uległ brzydkiemu zniekształceniu spowodowanemu przez odmrożenie, co tym bardziej utrudniało rozpoznanie go na pierwszy rzut oka. Nowo przybyły uśmiechnął się szeroko na widok arcybiskupa. - Zetrzyj z gęby ten uśmiech! - warknął do niego Raimahn. - Ostatnie, czego nam trzeba, to zachęcanie tego... staruszka do szwendania się wśród szczytów! - Tak jest, sir! - Trahskhat momentalnie przestał się uśmiechać. - No, tak lepiej... - powiedział kapitan. - Od tej chwili będziesz pilnował, żeby jego dostojności i Madame Gorjah nie stała się żadna krzywda. Dobierz sobie jeden z oddziałów i miej oczy dokoła głowy. Ten drań Fyrmahn wciąż gdzieś tam jest... czuję to nosem. A nie chcemy przecież, żeby ustrzelił naszego arcybiskupa. Czy wyraziłem się dostatecznie jasno? Zwracał się do podwładnego, lecz nie spuszczał spojrzenia z Cahnyra. - Tak jest, sir! - odparł Trahskhat. - Myślę, że wszystko zrozumiałem!. - Świetnie. Gdyż... nie zrozum mnie źle, Sailysie... możesz nie pokazywać się w obozie, gdyby arcybiskup miał nie wrócić razem z tobą. Uwierz mi, to żadna przyjemność tłumaczyć mieszkańcom Glacierheart, gdzieśmy go zapodziali. *** Zhan Fyrmahn leżał bez ruchu pod białym baldachimem, który jeszcze niedawno był prześcieradłem. Lodowaty wiatr wdarł się pod spód, nadymając tkaninę i szepcząc swoje tajemnice, przeszywając na wskroś ciało i kości. Tego pierwszego na Fyrmahnie nie zostało tak znów wiele, a jego żołądek przestał burczeć już przed pięciodniem, godząc się w milczeniu z szarpiącym głodem. Mieszkańcy osady - głównie kobiety i dzieci - pozbawieni żywności, którą ukradli ludzie Wahlysa

Mahkhoma, sczeźli marnie co najmniej w połowie. Resztę - matki o zapadniętych twarzach i wielkookie niemowlęta - udało im się przenieść z Hali Fyrmahna i drogą biegnącą na Heatherton oddać pod skrzydła Kościoła Matki w Tarikah. Fyrmahna nie zdziwiłoby jednak zbytnio, gdyby część tych, co przeżyli podróż, też wyzionęła ducha. A wszystko to przez tego skurczybyka Mahkhoma. Przez niego i przez resztę tych całujących po tyłku Shan-wei heretyków, którzy zdradzili Kościół Matkę w chwili największej potrzeby. Usilnie starał się - przynajmniej chwilami - nie myśleć o pustych chatach w osadzie, którą przed ponad stu laty założył jego prapradziad. Ani o śniegu wdmuchiwanym przez szpary pod drzwiami i tworzącym przypominające rybi kręgosłup wzory na podłodze, gdzie nie stopi go ciepło kominka, przeciwnie - zaspy będą się robić coraz wyższe, aż żadna ręka nie da rady otworzyć drzwi ani okien aż do nadejścia wiosny... Starał się też nie myśleć o ciałach ukrytych pod białym baldachimem czy to dlatego, że ziemia była za twarda, aby wykopać dla nich mogiły, czy to dlatego, że nikt nawet nie wiedział, gdzie nieszczęśnicy postradali życie z zimna i głodu. Bardzo się starał, lecz nadaremnie. Po części nawet się cieszył z własnej porażki w tej mierze, ponieważ te myśli dodatkowo rozniecały jego wściekłość, słabnącą wraz z nim z dnia na dzień, odkąd zabrakło jedzenia. Gniew płonął w jego wnętrzu niczym palenisko i Fyrmahn, czując to, uniósł skraj baldachimu, aby zerknąć na długie strome zbocze biegnące wzdłuż górskiej ścieżki tuż obok. Nie widział towarzyszących mu czterech mężczyzn, choć wysilał wzrok, był jednak pewien, że gdzieś muszą być... chyba że mróz już się z nimi rozprawił. Zamarznięcie było najczęstszą przyczyną zgonu wśród ludzi osłabionych przez niedożywienie, a przecież wędrówka tutaj byłaby uciążliwa nawet dla osób o pełnych brzuchach i w dobrym zdrowiu. Pokrywa śnieżna tego roku była nawet grubsza niż normalnie, aczkolwiek w powietrzu dał się już wyczuć delikatny zapach zbliżającej się odwilży. Na razie powietrze to wciąż było tak zimne, że aż trzeszczało ludziom w płucach, ale Fyrmahn wyczuwał w nim odrobinę wilgoci, jak również ledwie słyszalną zapowiedź ocieplenia w porywistym wietrze. Gdy mrozy puszczą, warunki chwilowo jeszcze się pogorszą: górskie strumienie zamienią się w potoki, a potoki w rwące rzeki. Przez kilka pięciodni z rzędu wszelkie podróżowanie stanie się niemożliwe. Fyrmahn nie mógł mieć nawet pewności, czy uda im się wrócić tą samą drogą, którą tutaj przyszli. Zaraz jednak przypomniał sobie w duchu, że tak czy owak donikąd nie wrócą, o ile wcześniej nie natkną się na jakieś zapasy jedzenia.

Ta myśl wywołała u niego przelotne przerażenie, mimo iż wobec kompanów udawał, że ma opracowany plan powrotu i że ta misja nie jest wcale samobójcza. W głębi duszy jednakFyrmahn znał prawdę, chociaż nie podzielił się nią z towarzyszami niedoli. Podejrzewał, że i oni zwodzą się na pokaz, w gruncie rzeczy doskonale wiedząc, że żaden z nich nie ma do czego wracać. Ponownie wspomniał ojca Failyxa i z aprobatą pomyślał, że ten schueleryta był twardym człowiekiem, prawdziwym nienawistnikiem. Może i urodził się na nizinach, ale gdy szło o zemstę, miał serce górala. Wiedział, co zamierza Fyrmahn, wyprawiając się w góry, a mimo to tylko uścisnął mu dłoń i ramię w milczącym błogosławieństwie. Paru ludzi Fyrmahna mruczało pod nosem, że pewnie by im starczyło żywności do wiosny, co z tego, że tylko na styk, gdyby nie nagłe pojawienie się ojca Failyxa i jego oddziału z nizin. Fyrmahn nie polemizował z nimi, wiedząc swoje. Gdyby nie schueleryta i jego ludzie, przeklęci reformiści już dawno przyparliby lojalnych synów Kościoła Matki do Gór Szarych. A tymczasem linia frontu pomiędzy Hildermoss i Glacierheart przesunęła się ledwie o trzydzieści mil na północ, choć biel śniegu pokryła się szkarłatem krwi. Nawet po tym, jak nas okradli, pocieszył się Fyrmahn z goryczą, dranie mają co najwyżej takie same racje żywnościowe jak my i też ledwie trzymają się na nogach. Jeśli wierzyć plotkom, jakiekolwiek siły przerzucimy na południe, ani niedobitki Mahkhoma, ani arcybiskup Zhasyn nie zdołają nas powstrzymać... Ta myśl natchnęła go słabą radością, mimo że nie miał wielkich nadziei na ujrzenie ofensywy na własne oczy. Uśmiech rychło zamarł na jego twarzy, gdy kątem oka dostrzegł jakiś ruch... *** Cahnyr miał zamiar poprosić o krótką przerwę na złapanie oddechu. Choć jako mieszkaniec Glacierheart przywykł do wysokości, rzadko bywał aż tak wysoko i teraz rozrzedzone powietrze cięło mu płuca niczym skalpel pomimo wielu warstw szalików zakrywających usta i nos. Uda i łydki go bolały, zgubna słabość, która stała się jego drugim ja, sprawiła, że kolana miał jak z gumy, i nie mógł wiele dłużej udawać, że niezdarny chód wynika li tylko z oblodzenia ścieżki. Jeśli poprosisz o chwilę przerwy, zawrócą, choćby cię mieli związać jak baleron, zaczął sobie tłumaczyć w duchu. To, że wiesz równie dobrze jak oni, iż byłoby to najrozsądniejsze rozwiązanie w tych okolicznościach, świadczy dobitnie, że młody Byrk jednak się nie mylił, nazywając cię niebezpiecznym szaleńcem.

Skrzywił się na własną przekorę, skrzętnie ukrywając grymas za szalikiem, wszakże zdawał sobie sprawę, że tylko jeden przystanek dzieli ich od wykonania zwrotu w tył i pomaszerowania do Kaprysu Brahdwyna. Placówka leżąca przed nimi - obóz pomocniczy wysuniętych straży pilnujących podejścia do Hali Frymahna - miała w obsadzie najwyżej sześćdziesięciu ludzi, aczkolwiek zdaniem jakiegoś starca napotkanego na ostatnim postoju, co najmniej jedna trzecia z nich była chora. Nawet najlżejsza choroba mogła się okazać zabójcza dla organizmu wycieńczonego głodem i chłodem, nie dziwiło go więc, że w oczach Sahmanthy ujrzał pragnienie, aby ulżyć cierpiącym. Widział też, jak to pragnienie walczy z troską o niego. Podzielał jej chęć ulżenia cierpiącym, aczkolwiek nie w odniesieniu do ich ciał - tu nie miał odpowiednich kompetencji. Pragnął nieść im posługę duchową, wysłuchać ich spowiedzi, udzielić rozgrzeszenia i błogosławieństwa. Wszystko to bowiem należało do jego obowiązków nawet bardziej niż leczenie do obowiązków Sahmanthy. Zaczął poruszać wargami, aby zapytać, jak daleko jeszcze, ale zaraz sobie uświadomił, że takie pytanie byłoby równoznaczne z prośbą o przerwę w marszu. Zresztą podejrzewał, że Sailys Trahskhat sam niebawem zarządzi postój. Już teraz przyglądał się Cahnyrowi niczym sęp. Na pewno niedługo zaproponuje, aby dać odpocząć nogom staruszka. Kłopot polega na tym, że kiedy się zatrzymamy, moje nogi najprawdopodobniej zamarzną, pomyślał arcybiskup. Albo wręcz odpadną. To chyba byłoby nawet lepsze. Mógłbym klapnąć na swój duchowny tyłek i dać się ciągnąć niczym sanie... Wargi mu drgnęły, lecz nawet im nie starczyło sił na pełen uśmiech. Cahnyr poprawił chwyt na rączce laski i skupił się na tym, aby kolejno przestawiać nogi... *** Fyrmahn obserwował zbliżające się postacie. Tutaj, daleko na południu, każdy człowiekbył potencjalnym celem, jednakże coś go zaniepokoiło w wyglądzie tych ludzi... Zacisnął szczęki, wypatrzywszy karabiny przerzucone przez ich ramiona. Broń niosło ogółem dziesięć osób: z czego sześć przerzuconą przez ramię, a cztery w gotowości przed sobą. Trzech z nich wysforowało się do przodu, a czwarty wlókł się za nimi, zamykając stawkę i osłaniając ich tyły. Pomimo zmęczenia zachowywali czujność, co w połączeniu z bronią gotową do strzału nie ułatwiało zadania Fyrmahnowi. Bił się przez chwilę z myślami, pozwalając grupie podejść bliżej. W gruncie rzeczy nie planował starcia z tyloma przeciwnikami naraz, a już szczególnie z tyloma uzbrojonymi przeciwnikami. Plan przewidywał przekradnięcie się za linie heretyków, wyłapywanie kurierów i posłańców i wyżymanie z nich informacji, póki żyli, a także - przynajmniej

teoretycznie - żywienie się zrabowanymi im racjami. W świetle tego grupa dziesięciu zbrojnych daleko wykraczała poza chęci i możliwości jego oddziału. Zastanawiając się nad tym wszystkim - i nie spuszczając zbliżających się ludzi z oka próbował zrozumieć, co oni mogą tutaj robić... Wtem jego wzrok padł na dwie sylwetki idące w samym środku rozciągniętej kolumny. Żadna z tych postaci nie była uzbrojona. Do tego jedna z nich, ta niższa, była kobietą! Fyrmahn zdębiał - nie potrafił sobie wyobrazić, czego może szukać kobieta w Górach Szarych o tej porze roku. Najpierw zmarszczył brwi, a potem zrobił wielkie oczy na widok torby przewieszonej przez ramię tej kobiety. Niewątpliwie nosiła ona symbol zakonu Pasquale... Fyrmahn przypomniał sobie raporty, nadal jednak nie potrafił uwierzyć we własne szczęście. Wrócił wzrokiem do poprzedzającej ją zgiętej niemal wpół postaci, która z wyraźnym trudem, ale też z widoczną determinacją parła naprzód, podpierając się laską. O ile ta pierwsza osoba bez wątpienia była kobietą, o tyle ta musiała być w podeszłym wieku - a tylko jeden starszy mężczyzna wyprawiłby się w taką drogę w towarzystwie uzdrowicielki. Fyrmahn zaczął z wolna pojmować, dlaczego tym dwojgu towarzyszy zbrojna eskorta. W jego zmatowiałym spojrzeniu pojawił się błysk, a popękane wargi wydęły się, po czym rozległ się cichy gwizd, ledwie słyszalny pośród zawodzenia wiatru. Jednakże Fyrmahn - już parę sekund później - usłyszał podobną odpowiedź i obnażył zęby w uśmiechu. Następnie poprawił arbalest, przybrał pozycję strzelniczą i zanim przyłożył bełt do cięciwy, sprawdził go jeszcze pieszczotliwym gestem. *** No dobrze, pomyślał Cahnyr. Wygrałaś, Sahmantho. Muszę zrobić sobie przerwę bez względu na to, co od ciebie usłyszę. Możesz mnie łajać, ile chcesz, za moją głupotę. Na szczęście jesteśmy już dość blisko następnego obozu, ażebyście woleli mnie pociągnąć dalej na tyłku, zamiast zawracać taki kawał drogi do... Bełt nadleciał - zda się - znikąd. Cahnyr nawet go nie spostrzegł, a już miał go wbitego w mięsień uda. Arcybiskupa przeszył ból, krew trysnęła z rany, gdy bełt przeszedł na wylot. Hierarcha zwalił się na ziemię z okrzykiem bólu, ale zanim sięgnął podłoża, w stronę ich grupy poleciały trzy kolejne bełty. Jeden z ludzi Trahskhata runął, nie wydawszy nawet jęku, i spadł ze stromej ścieżki prosto w otchłań poniżej. Drugi zachwiał się, zatoczył i przyklęknął na kolano, przeklinając bełt, który utkwił w jego prawym barku i plamił kurtkę jasną czerwienią.

Wszakże serce stanęło Zhasynowi Cahnyrowi dopiero wtedy, gdy usłyszał dźwięk jakby liny przesuwanej w skórzanej rękawicy i zobaczył, że Sahmantha Gorjah przewraca się jak długa. *** Fyrmahn zaklął głośno, gdy mężczyzna, który po prostu musiał być heretyckim arcybiskupem Glacierheart, legł na ziemi. Dystans wynosił mniej niż sto pięćdziesiąt jardów i posłany bełt powinien był trafić Cahnyra w brzuch. Tymczasem okazało się, że zaciekły duch sobie, a trzęsące się z głodu i zimna ciało sobie - niepewna ręka Fyrmahna chybiła. Co gorsza, za jego bełtem poleciały tylko trzy następne, co oznaczało, że mróz i głód pochłonął kolejną ofiarę spośród jego towarzyszy. Przelotnie zastanowił się, kogo stracili, lecz w tej chwili nie była to dla niego najbardziej paląca kwestia. Tlącą się w nim nieustannie wściekłość roznieciła na nowo świadomość, że rozminął się z celem, i to na tak krótkim dystansie. Mimo wszystko strzał mógł wciąż odnieść zamierzony skutek. Jeśli tylko bełt naruszył arterię, przeklęty apostata wykrwawi się w ciągu paru minut. Jeśli nawet tak się nie stanie, dobije go choćby próba zniesienia w dolinę, szczególnie że jego uzdrowicielka ewidentnie też ucierpiała. Z tym że Fyrmahn wiedział, że jeśli chodzi o arcybiskupa Cahnyra, gdybanie to zamało. Albowiem jedynym człowiekiem w całym Glacierheart zasługującym na śmierć bardziej nawet niż Wahlys Mahkhom był Zhasyn Cahnyr, serce i dusza herezji, apostazji i schizmy. Zamontował korbkę i zaczął naciągać stalową cięciwę kuszy. Nie było to łatwe w tej pozycji, nawet przy wbudowanym mechanizmie naciągowym, zaklął więc ponownie - bardzo cicho - gdy rozległo się kliknięcie zapadki. Choć miał dobrą kryjówkę, wiedział, że heretycy na szlaku należą do twardzieli, którzy odebrali od życia niezłą szkołę. Sami zdążyli już rozpłaszczyć się na ziemi, tak że wystawały tylko ich głowy i lufy, i przeszukiwali uważnie zbocze powyżej. Jeżeli któryś... Rozległ się suchy wystrzał i uszu Fyrmahna doleciał przeraźliwy, zawodzący okrzyk gdzieś z lewej. Nie miał pojęcia, czym Dahrand zwrócił na siebie uwagę heretyka, i z całych sił, aż do bólu, zaciskał szczęki, aby odciąć się od przyprawiających o mdłości dźwięków wydawanych przez jego umierającego kuzyna. Obracał korbkę szybciej, mocniej, trzymając głowę pod prześcieradłem, ale zaraz znowu zaklął, gdy rozległ się drugi wystrzał. Tym razem nie było echa w postaci ludzkiego krzyku, ale strzelec z pewnością nie marnowałby kuli, nie widząc celu. Oczywiście zawsze mogło go coś zmylić, jednakże heretycy nie byli znani z marnotrawstwa, gdy szło o cenny proch i pociski.

Wkrótce padł trzeci strzał, a zaraz po nim rozległ się wrzask, urwany w połowie i świadczący, że poległ jego drugi krewniak. *** Cahnyr przetoczył się na brzuch, zaciskając zęby, żeby nie krzyczeć z bólu, i jął się czołgać przez śnieg w kierunku Sahmanthy. Już z daleka dostrzegł krew na jej kapturze i zamarł na myśl o tym, że będzie musiał stanąć oko w oko z Gharthem. Potrząsnął energicznie głową, przepędzając ten obraz z myśli, i zmusił się do szybszego czołgania. - Nie ruszaj się, wasza dostojność! - krzyknął Sailys Trahskhat. - Mahrtynie, załóż opaskę uciskową na udo jego dostojności! A potem jak najszybciej go stąd zabierz! - Tak jest, sir! - odkrzyknął ktoś i Cahnyr kątem oka zauważył, że jeden z ludzi Sailysa zaczyna się czołgać w jego stronę. Arcybiskup zignorował to, podobnie jak puścił mimo uszu powtórzony rozkaz Trahskhata, aby przestał się wreszcie, do Shan-wei, ruszać! Miał na głowie inne sprawy niż własne bezpieczeństwo. Czołgał się nadal wężowym ruchem w stronę leżącej kobiety, nieprzerwanie poruszając wargami w bezgłośnej modlitwie. *** Arbalest Fyrmahna wydał z siebie charakterystyczne kliknięcie, gdy cięciwa zapadła w wycięcie leża. Wtedy góral pogmerał w kołczanie, szukając następnego bełtu, i przykładając go do cięciwy, usłyszał kolejne dwa wystrzały. Nie mógł wiedzieć, czy kule sięgnęły celu, wszakże przy założeniu, że strzelcy coś wypatrzyli, jego ostatni kompan miał poważne kłopoty albo nawet już nie żył. Cała nadzieja zatem w nim... Fyrmahn zacisnął szczęki i rzucił okiem w dół stromego, zasypanego śniegiem zbocza. Jego cel czołgał się mozolnie w stronę postrzelonej uzdrowicielki, pozostawiając czerwony ślad na wszechobecnej bieli, dowodzący, że sam jest ranny. Fyrmahn nieomal czuł smak cierpienia zdradzieckiego heretyka, który jednak nie ustawał w wysiłkach, tak że zanim lojalista Świątyni się spostrzegł, cel zniknął mu z linii strzału. Arbalest był ciężką i długą bronią, o sile naciągu przekraczającej dwieście funtów; w sprzyjających okolicznościach można było z niego strzelać nawet na dystans sześciuset jardów. Niestety w parze z wielkością i zasięgiem szła nieporęczność - teraz na przykład Fyrmahn nie był w stanie obniżyć celownika tak, aby trafić czołgającego się człowieka. Przynajmniej nie w pozycji leżącej.Poruszył nerwowo skrzydełkami nosa, ale nie zawahał się przy podejmowaniu decyzji. Tak czy owak jego bliscy już nie żyli - równie dobrze więc mógł do nich dołączyć, szczególnie jeśli przy okazji pośle do piekła tego drania Cahnyra.

Wziął głęboki oddech, zbierał się w sobie przez krótką chwilę, po czym nagle poderwał się na jedno kolano, przyciskając kolbę arbalestu do ramienia. *** Sailys Trahskhat dojrzał kątem oka nagły ruch, zobaczył rudowłosego i rudobrodego mężczyznę odrzucającego białe przykrycie, pod którym się chował, dostrzegł wznoszący się w górę arbalest... i niemal natychmiast rozpoznał, kim jest ów twardy, pełen nienawiści człowiek. Okręcił się na pięcie, unosząc broń, nie był jednak wystarczająco szybki. Arbalest spoczął na ramieniu Fyrmahna w tej samej chwili, w której kładł on palec na spuście - huk wystrzału i świst bełtu rozdarły powietrze równocześnie. *** Jakby młot wbił w pierś Zhana Fyrmahna ognisty gwóźdź. Pocisk torował sobie drogęprzez jego prawe płuco, omijając serce o włos, miażdżąc, drąc i szarpiąc wszystko, co napotkałpo drodze. Mężczyzna runął do tyłu pod wpływem impetu, padając na śnieg i momentalnie czując, jak życie wycieka z niego wraz z gorącym strumieniem krwi. Lewą, mdlejącą już rękę przesunął w stronę upiornie bolącego miejsca, nie wiedząc, co właściwie chciałby zrobić. Było to instynktowne zachowanie, odruch ciała starającego się zahamować upływ życiodajnej krwi. Gdyby Fyrmahn był wciąż przytomny, zrozumiałby, że nie ma dla niego nadziei, wszelako jego mózg już zaczął się pogrążać w odrętwieniu. Mimo to kołatała się w nim jeszcze jedna, ostatnia myśl. Dorwałem go... Dorwałem drania... Nie było to wiele, zważywszy, że właśnie sam umierał, ale dla Zhana Fyrmahna i tak wystarczająco dużo. *** - Do licha, wasza dostojność! Jeśli natychmiast nie przestaniesz się ruszać, to sam cięzaraz... Sailys Trahskhat zwarł zęby, ażeby powstrzymać cisnące mu się na usta słowa - raczej dosadne i dość obraźliwe, choć przy tym także zwięzłe i bardzo na temat. Arcybiskup Zhasyn zignorował go i dalej się czołgał w kierunku Sahmanthy. - A niech to! - utyskiwał dalej Sailys. - Pozwól chociaż, żebym opatrzył ci tę ranę na udzie, zanim całkiem się wykrwawisz! - Mną się nie przejmuj - wydyszał Cahnyr. - Sahmantha! Zajmij się Sahmanthą! - Zrobię to, jak tylko się zatrzymasz i pozwolisz mi obandażować sobie nogę zazgrzytał zębami Sailys. Cahnyr rzucił mu nieprzychylne spojrzenie, na co Charisjanin

odpowiedział tym samym. - Wasza dostojność - ciągnął, siląc się na spokój - bełt tylko drasnął jej czaszkę. - Potrząsnął głową, widząc, że arcybiskup rozszerza oczy ze zdziwienia. Naoglądałem się dość, żeby wiedzieć, kiedy to tylko draśnięcie, do Shan-wei! - wybuchnął znowu, nie wytrzymawszy. - Nie twierdzę, że nie będzie miała objawów wstrząśnienia mózgu, może nawet poważnych, bo arbalest to paskudna broń. Nie da się też wykluczyć pęknięcia kości czaszki. Niemniej to tylko zwykłe draśnięcie, a my możemy co najwyżej zabandażować jej głowę, przynajmniej dopóki nie zejdziemy z tego przeklętego szlaku! Z tym że nie będę mógł tego zrobić, dopóki ty nie pozwolisz mi opatrzyć swego uda, bo krew z niego sika jak z zarzynanego wieprzka... Ale coś mi się widzi, że twoim zdaniem, wasza dostojność, Sahmantha nie obedrze mnie ze skóry żywcem i z użyciem znacznych ilości soli, jeśli zamiast opatrzyć twoją krwawiącą ranę, będę ją głaskał po główce... Cahnyr patrzył na niego jeszcze przez chwilę, po czym padł nosem na ziemię. - Zgoda - powiedział. - Skoro nie masz zamiaru dać mi spokoju... Proszę bardzo, rób, co chcesz. - Czy wszyscy arcybiskupi są tak uparci jak ty, wasza dostojność? - zapytał Trahskhat, pochylając się nad staruszkiem. Złapał drzewce bełtu wystające z wierzchniego okrycia Cahnyra i szarpnął mocno. Grot wyszedł gładko - przy wtórze nieprzyjemnego odgłosu darcia materiału - a wtedy żołnierz z uwagą obejrzał go w poszukiwaniu śladów krwi. Metal był jednak czysty, co wydarło Sailysowi z piersi westchnienie ulgi. Staruszek w ciągu ciężkiej zimy stracił tyle na wadze, że okrycie dosłownie na nim wisiało, dzięki czemu bełt przeszedł przez nie, nawet nie zahaczając o ciało! Niestety bełt, który trafił w udo, narobił większych szkód. Pomimo znacznego krwawienia nic nie wskazywało na to, żeby została przerwana arteria. To dobrze rokowało oczywiście pod warunkiem że uda im się oszczędzić staruszkowi skutków szoku. Wyciągnął z pochwy przy pasie nóż, którym następnie przeciął spodnie hierarchy, żeby mieć lepsze dojście do bełtu. I niemal od razu ściągnął usta w ciup na widok brzydkiej rany wlotowej i jeszcze brzydszej wylotowej. Zakładając, że w ogóle uda im się uratować życie duchownemu, przez resztę życia będzie nosił na ciele paskudną bliznę... Sięgnął po torbę Sahmanthy, bo choć nie był uzdrowicielem, minionej zimy dowiedział się o opatrunkach więcej, niżby sobie życzył. Miał też pojęcie, jak stosować mech fleminga, ale ani myślał gmerać przy środkach przeciwbólowych... W pewnym momencie zauważył, że Sahmantha, dotąd leżąca jak kamień, zaczyna się poruszać. Zatrzepotała powiekami, jęknęła cicho i natychmiast uniosła rękę do

zakrwawionego wgłębienia, które wyrył w jej czaszce przelatujący bełt. W końcu zamrugała oczami i otworzyła je. Przez parę chwil spojrzenie miała mętne, nieskupione na niczym. Zaraz jednak wzrok jej się wyostrzył. - Wasza dostojność! - Podparła się na dłoniach, gotowa brać się do wstawania, ale Trahskhat położył jej ciężką rękę na ramieniu i popchnął z powrotem na ziemię. - Na Langhorne'a, przynajmniej ty nie zaczynaj... - wymamrotał. - Wasza dostojność - zachrypiała ponownie. - Widziałam... - Widziałaś, jak się przewraca, dziewczyno - zwrócił się do niej trochę łagodniej Sailys. - To tylko rana nogi. A teraz... gdybyś mogła dać mi trochę czasu na opatrzenie jego rany, uwinę się z tym raz-dwa i będę mógł zająć się tobą. Potem zaś, oczywiście jeśli zdołasz trzymać oczy otwarte przez parę chwil z rzędu, może byś tak pobawiła się w szwaczkę i zszyła go dla mnie... - zerknął przez ramię na jednego ze swoich ludzi - oraz spojrzała na ranę Vyktyra. Wtedy może... tylko być może... uda mi się was ściągnąć z powrotem do bazy kapitana Raimahna, i to żywych. - Przeniósł wzrok na arcybiskupa i nie przestając owijać bandaża wokół jego uda, dorzucił: - Natomiast co do ciebie, wasza dostojność... może następnym razem, jak kapitan powie, że masz siedzieć na tyłku, posłuchasz go bez szemrania. Ciekawe, co bym miał mu zameldować, gdybym wrócił sam... Raimahn nigdy by mi tego nie wybaczył... nigdy! Ze wszystkich zadufanych, zawziętych, upartych jak dziki osioł staruszków... - Urwał, bo zachłysnął się łzami, a Cahnyr, wykorzystując to, sięgnął ku niemu ręką i poklepał go po przedramieniu. - Już dobrze, Sailysie - powiedział cicho. - Nie wrócisz sam. Będziesz miał mnie w jednym kawałku, pod warunkiem że Sahmantha nie straciła swych manualnych zdolności. Ale najpierw niech ich użyje na Vyktyrze... jego rana wygląda na znacznie gorszą niż moja. - Ale... - Trahskhat popatrzył na niego, lecz arcybiskup tylko pokręcił głową. - Nic mi się nie stanie, synu. A nawet jeśli, będę mógł o to winić wyłącznie siebie. Za to, że nie słuchałem ani ciebie, ani kapitana Raimahna. Dopomóżmy zatem innym, zanim w końcu zawleczemy moje arcyznakomite, wyświęcone, uparte szacowne dupsko z powrotem w dół tego oblodzonego zbocza, żeby cała wasza trójka mogła mieć na mnie używanie! .XVI. HMS PRZEZNACZENIE, 56 ZATOKA HOWELLA KRÓLESTWO STAREGO CHARISU IMPERIUM CHARISU - Wyobrażam sobie, że wolałbyś spędzić w domu więcej czasu...

Irys Daykyn stała przy relingu rufowym na pokładzie HMS Przeznaczenie, przyglądając się wieżom i dachom Tellesbergu niknącym w oddali. Nie była do końca pewna, skąd się tam wzięła. Przecież Tellesberg nie był jej miastem rodzinnym... Mimo to tak jakoś wyszło, a czuła się z tym całkiem dobrze. - Marynarze nawykli do krótkich pobytów w domu, wasza wysokość - odparł Hektor Aplyn-Ahrmahk, nie spuszczając wzroku z oślepiająco błyszczącej kopuły katedry i wieńczącego ją, połyskującego berła. Po chwili milczenia wzruszył ramionami i dodał: Nawet ci w marynarce handlowej, a co dopiero żołnierze w służbie Korony... - Obrócił się, żeby na nią spojrzeć, i uśmiechnął się nagle. - Przypuszczam, że dzięki temu bardziej doceniamy własne domy, kiedy już w nich jesteśmy, chociaż z drugiej strony nie bardzo pasujemy do życia na lądzie. Pasujemy tutaj... - Objął gestem maszty, żagle, fale i rozległą przestrzeń, w której hulał wiatr. - Prawdę mówiąc, to miejsce uważam za swój dom, i to od czasów, kiedy byłem nawet młodszy od Daivyna. Ilekroć odwiedzam rodziców i rodzeństwo, jestem gościem w ich domu. Nie czuję się tam u siebie. - Naprawdę? - Przez twarz Irys przemknął cień. - To przykre... - Och, wcale nie, wasza wysokość! - potrząsnął głową Hektor. - A przynajmniej nie bardziej przykre niż podobna sytuacja dotycząca każdego innego młodego człowieka. Wracając na ląd, nadal myślę przede wszystkim o rodzicach, jednakże prędzej czy później wszyscy musimy dorosnąć, prawda? I znaleźć dla siebie własne miejsce na świecie. Po prostu u marynarzy to dzieje się szybciej niż w wypadku zwykłych ludzi. Przyglądała mu się z uwagą przez chwilę, po czym powoli skinęła głową.- Chyba masz rację. Z drugiej jednak strony... czyż to nie dom rodzinny przesądza o tym, kim jesteśmy? Czy nie z nim porównujemy każde miejsce, które widzimy? - Być może... - odparł, przechylając głowę jakby dla lepszego namysłu. - Być może powtórzył po chwili i już pewniejszym głosem dodał: - Ale i z tego z czasem wszyscy wyrastamy. Ludzie uczą się, dorastają i zmieniają... - Parsknął nagle i wyszczerzył zęby w uśmiechu. Irys uznała, że uśmiech ten niesie cień zapamiętanego przez niego bólu, przede wszystkimjednak zobaczyła, że Hektor niezwykle ceni nawet to trochę bolesne doświadczenie. - O co chodzi? - zapytała z ciekawością. - Och, po prostu nagle sobie uświadomiłem, jak bardzo zmieniło się moje życie odrzekł i ruchem głowy wskazał hrabinę Hanth. - Wciąż pamiętam dzień, w którym hrabia Hanth powrócił na swe ziemie. Zawieźliśmy go do Hanth na pokładzie tego okrętu, wiesz...

Irys zerknęła na hrabinę, rozciągając wargi w uśmiechu i kręcąc lekko głową. - Nie, nie miałam pojęcia, że sir Dunkyn wiecznie dostarczał gdzieś ludzi jak paczki! - Sir Dunkyn to bardzo interesujący człowiek - stwierdził Aplyn-Ahrmahk. - Tak samo jak hrabia Hanth. W tamtym czasie oczywiście byłem tylko zwykłym kadetem, dziwaczny tytuł nadany mi przez jego cesarską mość nosiłem dopiero od niedawna. I muszę powiedzieć, że czułem się nieco... przytłoczony. Tak, to chyba odpowiednie słowo. Podobnie czuł się hrabia Hanth w tym bałaganie, który rozpętał tamten skur... - Skrzywił się. - Wybacz, nie powinienem używać przy tobie takiego języka, ale naprawdę nie znajduję innego określenia na Tahdaya Mahntayla, który bez dwóch zdań zostawił po sobie niezły bałagan. Oczywiście jego posprzątaniem musiał się zająć hrabia Hanth. Jestem pewien, nawiasem mówiąc, że najchętniej pozostałby skromnym pułkownikiem Breygartem, no ale nie mógł uciec przed zaszczytem i odpowiedzialnością... Znaleźliśmy się w podobnym położeniu i może dlatego udzielił mi wtedy pewnej rady. Co nie zmienia faktu, że gdy wspominam tamte wydarzenia, w dalszym ciągu mam wrażenie, że to tylko jakiś szalony sen. - Wolałbyś wrócić do dawnego życia? - Irys nie miała pojęcia, czemu w ogóle zadała to pytanie, jednakże wymsknęło się jej, zanim zdążyła pomyśleć, co robi. Teraz pozostało jej tylko wpatrywać się w twarz Hektora z natężeniem, czekając na odpowiedź. - Czasami tak - westchnął. - Przynajmniej tak mi się wydaje. Arcybiskup Maikel ma takie powiedzonko... mówi mianowicie, że każdy jest tym, kim jest, i że najlepsze, co może w życiu zrobić, to postarać się być sobą w pełni. I jakkolwiek niedorzecznie to brzmi, w obecnej chwili ja jestem księciem Darcos, do którego inni muszą się zwracać per „wasza dostojność", a skoro tak, nie mam wyjścia i muszę się zachowywać, jak na jego dostojność księcia Darcos przystało. Nie mogę powrócić do bycia Hektorem Aplynem, tak samo jak kura czy wyverna nie może wrócić do jaja. Skłamałbym, twierdząc, że moje nowe ja nie ma swoich dobrych stron - dodał zaraz i ponownie szeroko się uśmiechnął. - Moi rodzice z początku sprzeciwiali się pomysłowi wydawania na nich pieniędzy, ale teraz, gdy już przywykli, nie mają nic przeciwko mieszkaniu w dworku księcia Darcos. Oczywiście musiałem troszkę ich poprzekonywać... że budynek stałby pusty pod moją nieobecność na lądzie i że tak naprawdę to oni mnie wyświadczają przysługę, a nie ja im. Nie sądzę, żeby tata dał się tak łatwo nabrać, ale kiedy do rozmowy włączył się Cayleb... znaczy jego cesarska mość... nie miał już wiele do gadania. - Uśmiech stał się jeszcze szerszy niż przed chwilą. - No i wspaniale było móc opłacić naukę młodszego rodzeństwa - dorzucił. - Czy wspomniałem już, wasza wysokość, że mój brat Chestyr dostał się do Akademii Królewskiej? - Nie... Czy dobrze pamiętam, że Chestyr to jeden z bliźniaków, ten leworęczny?

- Jak widzę, dostatecznie zanudzałem cię szczegółami na temat mojej rodziny - rzekł ze skruszoną miną Hektor. - A ty pilnie słuchałaś... W każdym razie nasz ojciec pęka z dumy, choć mama trochę się martwi, dokąd zawiedzie całe to nabijanie głowy „niebezpieczną wiedzą". Irys uśmiechnęła się i kiwnęła głową, chociaż w głębi duszy właściwie zgadzała się z obawami Sailmah Aplyn. Sama wciąż jeszcze nie miała wyrobionego zdania na temat tego, czego uczyli w Akademii Królewskiej, a dodatkowy zamęt w jej umyśle wprowadzała własna silna chęć zdobycia tej wiedzy. Zdawała sobie jednak sprawę, że nawet nowo nadany tytuł księcia Darcos nie pomógłby młodemu Chestyrowi w zdobyciu miejsca na uczelni, gdyby nie jego faktyczne zdolności. Z tego, co słyszała, Akademia Królewska dokonywała rekrutacji studentów na podstawie egzaminów, nie kierując się niczyimi zasługami ani przysługami. Aczkolwiek, patrząc na problem z jeszcze innej strony, nie miało najmniejszego znaczenia, czy Chestyr Aplyn dostał się na studia czy nie. W razie przegranej Charisu wielki inkwizytor postara się o to, aby nie przeżył żaden członek rodu Ahrmahków - bez względu na to, jak słabo spokrewniony z cesarzem. I żeby zamordować Chestyra, nie będzie potrzebował pretekstu w postaci heretyckich nauk pobieranych w Akademii Królewskiej, chociaż niewątpliwie Zhaspahr Clyntahn nie omieszka podeprzeć swych działań szczytnymi ideałami Inkwizycji tępiącej występne i bluźniercze zapędy w odkrywaniu prawdy o świecie. Na tę perspektywę uśmiech spełzł z twarzy księżniczki. Irys, czując to, nie mogła się nie zastanowić, dlaczego tak się dzieje... dlaczego bierze sobie tę ewentualność tak bardzo do serca. W końcu widziała Chestyra na oczy zaledwie raz i choć nie mogła mu odmówić bystrości intelektu, w chwili ich spotkania był zaledwie uczniakiem, umorusanym, patykowatym i z szopą włosów niepoddających się żadnemu grzebieniowi. Wprawdzie od razu rzucił się jej w oczy podziw, który malec miał dla starszego, utytułowanego brata zdającego się odeń starszym o wiele więcej niż tylko trzy lata, które faktycznie ich dzieliły. Odniosłam takie wrażenie na pewno dlatego, że Chestyr to uczeń, a Hektor porucznik Marynarki Wojennej Imperium Charisu, uznała w myślach. Książę Darcos przestał być chłopcem jeszcze podczas walk w cieśninie... Darcos. Rozmyślając o tym wszystkim, bezwiednie położyła mu dłoń na ramieniu. W istocie Hektor Aplyn-Ahrmahk był od niej młodszy tyle samo, ile jego brat Chestyr był młodszy od niego. Ale kwestia wieku to jedno, a kwestia doświadczenia zupełnie co innego. Hektor naoglądał się i przeżył rzeczy, jakich ona nawet nie potrafiła sobie wyobrazić - ani nie chciała tego robić, skoro już o tym mowa, ponieważ była nazbyt inteligentna, aby roić w głowie potworne wydarzenia, o jakich żaden człowiek nie powinien był choćby pomyśleć, o ich

urzeczywistnianiu nie wspominając. Hektor zdobył tytuł szlachecki na polu bitwy i stał się członkiem najpotężniejszego rodu w całej historii Schronienia, a tymczasem, proszę, o czym myślał? Nie o sobie, nie o własnej dumie, lecz o tym, co może zrobić dla bliskich. Przeniósł swoich rodziców do wygodnej siedziby, zapewnił wykształcenie młodszemu rodzeństwu. Puszył się nie zaszczytnym tytułem, lecz tym, że jego brat zdał egzamin wstępny do Akademii Królewskiej. Irys usiłowała wyszperać w pamięci kogoś, kogo znała w Corisandzie, kto by zachował się w podobny sposób jak on, i stwierdziła - o dziwo z wielką wewnętrzną satysfakcją - że nikogo takiego nie znała. - Domyślam się, czemu wasza matka trochę się martwi - powiedziała na głos - ale gratuluję Chestyrowi z całego serca. I tobie też. Widzę bowiem, że rozpiera cię wielka duma. - Chestyr od małego zapowiadał się na geniusza - przyznał Hektor. - Przypuszczam, że zostanie uczonym, a my wszyscy będziemy mogli go tylko podziwiać za dokonania i sławę. Będzie z niego erudyta całą gębą! - Wyszczerzył się nagle. - Wiesz, to ostatnio moje ulubione słówko: erudyta. Ładnie brzmi, prawda? - O, tak! - potwierdziła Irys ze śmiechem. - Jest takie wysmakowane! - Przypomnij mi, abym go użył podczas dzisiejszej kolacji, wasza wysokość - poprosił Aplyn-Ahrmahk całkiem poważnie. - Sir Dunkyn nalega, abym co dzień uczył się co najmniej jednego nowego słowa, co ma stanowić część mojej edukacji. - Jestem pewna, że uda mi się to zrobić - obiecała Irys, tym razem prowokując wybuch śmiechu młodego porucznika. *** Sharleyan Ahrmahk oderwała spojrzenie od twarzy córeczki i podążyła wzrokiem w stronę, z której doleciał głośny wybuch śmiechu. Uniosła małą księżniczkę na ręku i przytuliła do ramienia, aby ponad jej główką zerknąć na stojącą nieopodal Irys, która trzymając dłoń na ramieniu Hektora, spoglądała mu prosto w oczy i śmiała się perliście. Akuratnie nigdzie nie było widać księcia Daivyna, aczkolwiek cesarzowa widziała go parę chwil wcześniej, gdy z dwoma młodymi Breygartami wymykał się dokądś z tajemniczą miną. Łatwo się było domyślić, że cała trójka planowała jakiś figiel, który nieuchronnie miał się skończyć tym, że ktoś przywlecze ich skruszonych przed oblicza siostry i matki. Sharleyan wyobraziła to sobie i uśmiechnęła się, ignorując nieustający ból w sercu spowodowany tym, że HMS Przeznaczenie zabierał ją coraz dalej od Cayleba. - Nooo - odezwała się cicho Mairah - wygląda na to, że wszystko idzie gładko. - Słucham? - Sharleyan poderwała wzrok na wyższą od siebie i starszą przyjaciółkę. Uniosła przy tym pytająco brew, zachowując niewinne spojrzenie.

- Och, wasza wysokość, nie ma potrzeby tak na mnie patrzeć... A może powinnam nadal zwracać się do ciebie per „wasza łaskawość", przynajmniej dopóki nie miniemy Gardzieli. - Mairah urwała na moment i sama do siebie pokręciła głową. - Wiem oczywiście, że ta myśl nie zaświtała jeszcze Hektorowi... o ile coś w ogóle mu świta, zważywszy, że w obecnej chwili myśli raczej inną częścią ciała niż mózgiem, i zakładając, że w ogóle przebiegają w nim jakieś procesy myślowe... W każdym razie mogę cię zapewnić, że to i owo przemknęło przez jej głowę. Chociaż nie wątpię, że księżniczka Irys jest gotowa walić nieproszonych gości swego umysłu łopatą, ilekroć się pokażą. - Uważam, że oddajesz obojgu niedźwiedzią przysługę - skomentowała cesarzowa, poważniejąc w okamgnieniu. - Hektor nie jest tak płytki, jak wielu sądzi. Ja osobiście jestem z niego bardzo zadowolona, mimo że nie mogę sobie przypisać całej chwały jako jego macocha. Dostałam go w swoje ręce nawet później, niż ty dorwałaś dzieci Hauwerda. Przyznaję, że to, co młody Hektor czuje, dalekie jest od uczuć platonicznych, wszakże wiem też, że nie jest tak powierzchowne, jak by się mogło wydawać. Aplyn-Ahrmahk nie jest mężczyzną, któremu imponowałoby urodzenie czy zbytek. Dodać należy, że Irys w żadnym razie nie stara się go olśnić ani jednym, ani drugim. Z drugiej strony pozostał na tyle zwyczajną osobą... i Bogu dzięki za to!... że może być odrobinkę zafascynowany nią, aczkolwiek z pewnością ani na moment nie zapomni, że w przeciwieństwie do niego Irys urodziła się arystokratką, i to z samych wyżyn. Nie mam pojęcia, czy Hektor rozważa pójście za swymi... hm... nieplatonicznymi uczuciami, jednakże dałabym sobie głowę uciąć, że jako Aplyn-Ahrmahk jest ich świadomy i gotowy je kontrolować. - A Irys? - zapytała Mairah, nie spuszczając oka z tej pary.- Czy muszę ci przypominać, że to ona opuściła nasze towarzystwo i nawet nie próbując pilnować swego brata, jak gdyby nigdy nic przeszła na drugą stronę pokładu, prosto do niego? - Ton głosu Sharleyan stał się ociupinkę bardziej ostry. - Jestem wszakże pewna, że w głębi duszy czuje się rozdarta, gdy idzie o uczucia wobec Hektora... Być może nawet z tych dwojga to właśnie ona jeszcze nie uświadomiła sobie własnych myśli na niektóre tematy! Jest szansa, że się mylę, albowiem Bóg świadkiem, że na jej miejscu każdy powinien zastanowić się dwa... albo trzy, albo pięć, albo sto razy, zanim zrobiłby coś, co by naraziło jego pozycję. A w jej wypadku nie chodzi tylko o nią, ale też o jej brata. Nie mogę wykluczyć, że wszystko sobie dobrze przemyślała i że wie, czego chce, chociaż tego akurat nie jestem już taka pewna. - Życzysz sobie, abym skłoniła ją do zastanowienia? - zapytała Mairah cicho. Moment później wzruszyła ramionami, gdy cesarzowa posłała jej ostre spojrzenie. - Nie mam zamiaru pchać jej w niczyje ramiona. Na miejscu Irys nawet zidiociała dziewczynina... a księżniczka

Corisandu z pewnością nie jest idiotką... nabrałaby podejrzeń, gdyby ktoś nagle zaczął ją zachęcać do romansu z Hektorem. W tej konkretnej sytuacji zaś, gdyby uczyniła to osoba pozostająca w zażyłych stosunkach z cesarzową Imperium Charisu, nawet idiotka doszłaby do przekonania, że pomysł wyszedł ode mnie. Nie wątpię, że jest świadoma potencjalnych korzyści, jakie by z tego wyniknęły dla Imperium Charisu, oraz że przede wszystkim powinna mieć na uwadze dobro swojego brata. - Zmierzasz do tego, że niejeden władca Schronienia... jej rodzonego ojca nie wyłączając... byłby skłonny wydać ją za mąż za członka własnego rodu, by potem po cichu usunąć Daivyna ze sceny w jakiś mało przyjemny sposób, ażeby następnie móc się upomnieć o prawo do tronu po nim poprzez jej dzieci? - Duże oczy Sharleyan posmutniały, kiedyMairah skinęła twierdząco głową. - Irys na pewno o tym pomyślała... Szczerze kocha Daivyna, ba, właściwiej byłoby powiedzieć, że za nim przepada, i tylko z najwyższym trudem udaje jej się go nie zepsuć do szpiku. Z tego, co napomknęła przy tej czy innej okazji, wywnioskowałam, że nie była zachwycona kierunkiem, w jakim zmierzał jej starszy brat, zanim został zamordowany. Irys najwyraźniej postawiła sobie za punkt honoru, że nie dopuści do zepsucia Daivyna, a hrabiaCorisu popiera ją w tym punkcie w całej rozciągłości. A to, że mają po swojej stronie Tobysa, z pewnością tylko pomaga... - dodała nagle hrabina, roziskrzonymi oczami patrząc na wyłaniającego się z luku na śródokręciu Tobysa Raimaira, który ciągnął za sobą szaleńczo się opierającego pana lennego. Tunika chłopca cudownym zbiegiem okoliczności z idealnie białej zmieniła się w utytłaną do granic, i to zaledwie w ciągu pół godziny. Kiedy Sharleyan odwróciła głowę, dostrzegła dwóch dalszych gwardzistów, z których każdy ciągnął za ucho jednego z młodych Breygartów: Haarahlda i Trumyna. O ile to w ogóle możliwe, Haarahld był jeszcze bardziej utytłany niż książę Daivyn, ale przynajmniej miał dość przyzwoitości, by zrobić skruszoną minę, gdy padł na niego wzrok macochy. Protesty Daivyna przybrały na sile, by nie rzec desperacji, podczas gdy zaprzysiężony rodowi Daykynów gwardzista prowadził go prosto do siostry. Pozostali dwaj mężczyźni wiedli swoich jeńców w tym samym kierunku, co najwyraźniej sprawiło, że Haarahld poczuł się pewniej na perspektywę kary wymierzonej przez jakąś tam księżniczkę, której gniew jego zdaniem - nie mógł się równać gniewowi jego macochy. Tak przynajmniej miał prawo na razie myśleć...Sharleyan i Mairah przyglądały się, jak Irys przerywa rozmowę z porucznikiem, krzyżuje ramiona na piersi i obrzuca wstrząśniętym spojrzeniem postać utytłanego od stóp do głów chłopca, nieprzerwanie zaprzeczającego temu, jakoby bawił się, gdzie mu nie wolno.

Mairah wybuchnęła na ten widok śmiechem. - Nie dziwię się jej, że go uwielbia! Wyobrażam też sobie... - spoważniała szybko - że czuje wielką ulgę, widząc, jak dobrze zaadaptował się do warunków życia poza Delferahkiem. I w tym tkwi sedno. Moje słowa tylko potwierdzają to, co powiedziałam wcześniej: ta dziewczyna nie uczyni niczego, co by mogło zagrozić jej bratu, i to bez względu na własne, uświadamiane czy nie... pragnienia. Zatem jedynym sposobem na skłonienie Irys do czegokolwiek jest przekonanie jej, że Daivyn pozostanie bezpieczny. - Być może... - Sharleyan ujęła lewą ręką główkę niemowlęcia i zbliżywszy wargi do jego twarzyczki, złożyła pocałunek na policzku. Później przeniosła spojrzenie na przyjaciółkę. - To znaczy... pewnie masz rację. Wszakże ostatnie, czego nam trzeba... zakładając, że w ogóle chcemy, aby Hektor i Irys zaczęli się mieć ku sobie... jest zamienienie całej tej sprawy w jakiś teatr. Gdyby myślała, że wychodząc za Hektora, uratuje Daivyna, zapewne by to zrobiła, lecz nigdy by nie zapomniała, że została do tego przymuszona. A co gorsza, do końca swych dni zastanawiałaby się, jaki los spotkałby jej brata, gdyby odmówiła małżeństwa. - Tak, to jest argument... - przyznała Mairah, z zamyśleniem obserwując Daivyna, który właśnie wił się jak piskorz, usiłując wyjaśnić siostrze swój obecny opłakany stan. Poważny argument. W dodatku coś takiego okazałoby się dla co poniektórych niezwykle dogodne... - Mistrzyni niedomówień, jak zwykle - rzuciła oschle Sharleyan. - Jasne, że Clyntahn i pozostali... w tym twardogłowi z Corisandu... rozkrzyczeliby się, żeśmy przymusili księżniczkę do ślubu z oddanym nam plebejuszem i że teraz czyhamy na życie księcia. Ale gdy idzie o ludzi myślących, a nawet w Corisandzie są tacy... - Sharleyan urwała z prychnięciem. - Jak mawia Merlin, nie sposób się dopatrzyć minusów tego rozwiązania. - A poza tym - wtrąciła Mairah - twoim zdaniem byliby szczęśliwi. - Mam taką nadzieję - pokiwała głową Sharleyan, tuląc córeczkę w ramionach. - Sama wiesz najlepiej, jak rzadko kobietom o pozycji Irys zdarza się wyjść za mąż z miłości. Caylebowi i mnie poszczęściło się w tym aspekcie bardziej, niż którekolwiek z nas mogło marzyć. Życzę Irys i Hektorowi, aby podobne szczęście stało się i ich udziałem. Czy proszę o tak wiele, zważywszy na chaos i koszmar, które opanowały ten świat? - Oczywiście, że nie... - Mairah Breygart dotknęła dłonią twarzy cesarzowej takim samym ruchem, jakim przed laty Mairah Lywkys dotknęła twarzy znacznie młodszej niż teraz królowej, gdy spadły na jej głowę sprawy wielkiego świata. - Oczywiście, że nie. Życzę tej parze tego samego. Podobnie jednak jak niegdyś ty i Cayleb, Irys i Hektor nie są pierwszymi

lepszymi ludźmi. Przechodząc do rzeczy: mam ich delikatnie popchnąć ku sobie czy mam stać z boku i pozwolić, aby wszystko biegło swoim trybem? - Na razie niech biegnie swoim trybem - zadecydowała Sharleyan. - Miną pięciodnie, zanim dotrzemy do Chisholmu. Zobaczymy, jak się rozwinie sytuacja. - Jednakże nie jesteś całkowicie przeciwna temu pomysłowi? - Czyżbyś miała mnie za idiotkę? - Nie, skądże znowu... przynajmniej po zastanowieniu - odparła z uśmiechem Mairah. Odwróciła głowę, dostrzegłszy kątem oka, że Irys zaczyna iść w ich stronę, mając obok siebie nieco przygaszonego Daivyna oraz parę łobuziaków Breygartów. Stawkę zamykali trzej gwardziści oraz porucznik Hektor Aplyn-Ahrmahk, który ewidentnie ledwie panował nad śmiechem. - Oho, zbliżają się inne kłopoty - rzekła półgębkiem - i inna sprawa do załatwienia. Przy tym również powinnam się dobrze bawić. Ale nie zapomnę, o czym przed chwilą tutaj rozmawiałyśmy... Rzuciła przelotne spojrzenie cesarzowej, która odpowiedziała ledwie zauważalnym skinieniem głowy. Zaraz jednak Sharleyan wyprostowała się i powiodła surowym spojrzeniem po bandzie łobuzów. - O co chodzi, wasza wysokość? - zapytała miłym tonem hrabina Hanth zbliżającą się księżniczkę. - Obawiam się, że mój brat dawał zły przykład twoim synom... - Nieprawda! - zaprzeczył Daivyn. - Ja tylko... my tylko chcieliśmy zejść na najniższy pokład. Ani kawałeczka dalej, tylko tam. Ale że właz był otwarty i nikt nam nie zabronił... - Daivynie! - Irys przerwała wylewający się z ust chłopca potok słów. - Pozwól, że najpierw ja opowiem jej łaskawości i jej dostojności o tym, co moim zdaniem się stało. Jeśli coś pokręcę, będziesz mógł sprostować fakty. Rzecz jasna, jak tylko skończę. Daivyn w dalszym ciągu miał zbuntowaną minę, lecz uspokoił się nieco, usłyszawszy, że będzie mógł przedstawić swoją wersję wydarzeń i wymienić powody, dla których to, co się stało, wcale nie było jego winą. Księżniczka posłała mu długie spojrzenie, po czym pokręciła z niesmakiem głową. - Chyba nie zapomniałeś, że hrabina ma trzech synów? - zapytała brata. - Ile razy widziałeś, jak któryś stara się ją oszukać? Wyraz twarzy Daivyna nagle się zmienił. Irys, usatysfakcjonowana, pokiwała głową. - Tak myślałam... - powiedziała do niego, po czym znów zwróciła się bezpośrednio do hrabiny Hanth. - Tak jak mówiłam, wasza dostojność, Daivyn namówił Haarahlda i Trumyna do zejścia pod pokład i „eksploracji" okrętu. W jaki sposób udało im się zmylić czujność

Tobysa, to kwestia wymagająca oddzielnego śledztwa... - Łysy, za to wąsaty gwardzista stojący za nią przewrócił tylko oczami w wyrazie rezygnacji. - W każdym razie wygląda na to, że gdy nikt ich nie miał na oku, znaleźli schowek na liny. Oczywiście każdy, kto miałby choć odrobinę oleju w głowie... no ale cóż, w końcu mówimy tutaj o moim bracie... domyśliłby się, że skoro wyszliśmy z portu przed niecałą godziną, liny będą wciąż trochę mokre. Niemniej... .XVII. ŚWIĄTYNIA SYJON ZIEMIE ŚWIĄTYNNE Wiosna zawsze przychodziła późno do Syjonu. Rhobair Duchairn stał przy kryształowym oknie, którego rama pozostawała szczelna bez względu na siłę wiatru na zewnątrz, tafla zaś miała nieodmiennie tę samą, miłą w dotyku temperaturę, nawet gdy na dworze panował mróz, a śnieg zacinał niemal poziomo, tak jak w tej właśnie chwili. Wszystko pokryła świeża warstwa niewinnej bieli, litościwie ukrywająca wypalone ślady na placu Męczenników, zarazem jednak okrutnie odbierająca życie wielu ludziom. Fakt, że tego roku ofiar zimy miało być mniej niż zazwyczaj, w żaden sposób nie poprawiał humoru Rhobairowi, który wspólnie z ojcem Zytanem Kwillem doprowadził do wybudowania nowych schronisk dla biedoty oraz do przeistoczenia nieużywanych magazynów Kościoła Matki w noclegownie. Jednakże pomimo tych wysiłków - i znacznych funduszy, które wpompował w swój projekt - powoli zaczynało im brakować paliwa, co bez wątpienia było spowodowane przerwami w dostawach węgla z Glacierheart. Rhobair nieraz się zastanawiał nad przyczynami decyzji, która spowodowała taką, a nie inną lokalizację głównej siedziby Kościoła Matki. Latem w Syjonie panował miły chłód, ale dzieci biegały po ulicach i parkach boso, a na Jeziorze Pei wietrzyk popychał przeróżnego rodzaju łódeczki, którymi przejażdżki dla przyjemności urządzał sobie każdy, kto miał na to czas i środki. Tymczasem zimą miejsce to zamieniało się w śnieżno-lodową pustynię, gdzie nawet cenniejsze od powietrza do oddychania stawało się ciepło, a niefortunnie długi pobyt na zewnątrz kończył się w najlepszym razie odmrożeniem, w najgorszym zaś - śmiercią. Dlaczego więc właśnie tutaj? - ponawiał w myślach pytanie Duchairn. Czyżby po to, aby udowodnić wiernym wielkość Kościoła Matki, który był w stanie oprzeć się środowisku naturalnemu? A może raczej w wyniku poszukiwań takiego miejsca na Schronieniu, jakie by było bronione siłami natury przed rebelianckimi sługami Shan-wei, którzy podnieśli głowy w trakcie bitwy o Rafę Armagedonu i od tamtej pory nie chcieli ich opuścić? Jeszcze inne

wytłumaczenie było takie, że archaniołowie zakładający Syjon, jako istoty nie z tego świata, nie zwracali uwagi na takie drobiazgi jak śnieg i lód i w przeciwieństwie do śmiertelników byli w stanie rozkoszować się niezaprzeczalnym pięknem zimy, nie odczuwając jej okrucieństwa. Być może archaniołowie nie przewidzieli, że po stworzeniu Schronienia podług wskazówek Boga Jedynego pozostawieni samym sobie ludzie uprą się, aby wokół Świątyni postawionej ku czci Stwórcy wznieść całe miasto. To, że Shan-wei udało się przekabacić taką masę śmiertelników, dobitnie świadczyło, że nawet archaniołom - nawet samemu Langhorne'owi - zabrakło bożej wszechwiedzy. I znajomości ludzkiej natury. Duchairn był ciekaw, czy padłby zakaz budowy miasta w tak niegościnnym miejscu, zakładając, że któremukolwiek z archaniołów przyszłaby w ogóle do głowy taka możliwość. Tak czy owak Syjon rozrósł się do naprawdę imponujących rozmiarów - udawanie, że jest inaczej, byłoby zwyczajnie śmieszne, aczkolwiek nadal zdarzały się jednostki przeczące wszechmocy Kościoła Matki. Ostatnimi czasy coraz mniej liczne, skomentował w duchu Rhobair Duchairn. Odkąd na świecie rozpętało się to szaleństwo - przy naszej wydatnej pomocy, nawiasem mówiąc Kościół Matka nieraz pokazał, jaką mocą dysponuje. Osobiście jestem zdania, że przesadną. Doszedł do tego wniosku już jakiś czas temu, ale oczywiście starannie unikał rozmów na ten temat z pozostałymi członkami Grupy Czworga. Niemniej skrycie przyglądał się działaniom prowadzonym przez Staynaira stojącego na czele Kościoła Charisu i był pod sporym wrażeniem tego, w jaki sposób i w jakim zakresie arcybiskup Maikel ogranicza świecką władzę swojego Kościoła. Nie ustąpił ani na jotę, gdy idzie o sprawy moralności i duchowości, nadal rozstrzygając o tym, co jest dobre, a co złe, wszakże sprawy sprawiedliwości i wojny pozostawił Koronie. Otwarcie przyznał, że stanowienie prawa i rządzenie to zajęcie dla cesarza i cesarzowej, nie dla głowy Kościoła. Do tego arcybiskup Maikel od samego początku nauczał i radził, aby nie judzić przeciwko tym, którzy chcą pozostać przy swojej wierze. W tym rzecz, nieprawdaż, Rhobairze? - zapytał teraz sam siebie, nie odrywając spojrzenia od spektaklu wirujących fal śniegu za oknem. Staynair oświadcza wszem wobec, że każdy powinien rozeznać się we własnym sumieniu, nasłuchiwać głosu Boga we własnym sercu, a nie tylko w Piśmie, i ani na chwilę nie zapomnieć, że jest to przyrodzone prawo każdego człowieka! Nawet przy założeniu, że stanowisko wielkiego inkwizytora zajmuje kto inny, trudno sobie wyobrazić, że Kościół Matka stoi bezczynnie, podczas gdy lud depcze doktrynę, ni mniej, ni więcej, tylko Słowo Archaniołów, twierdząc przy tym, że zwykły człowiek zna wolę Boga Jedynego równie dobrze jak Jego bezpośredni słudzy i wykonawcy

Jego woli, a nawet lepiej niż będący strażnikiem tejże doktryny Kościół Matka, powołany specjalnie do tej roli. Trudno sobie wyobrazić, abyśmy wyrzekli się władzy, skoro mamy pod swoją pieczą dusze wszystkich ludzi i przykazanie, aby nigdy nie dopuścić do zwiedzenia ich na manowce. Hierarcha westchnął ciężko. W głowie kłębiło mu się mnóstwo pytań, na które nie znał odpowiedzi. Były też pomniejsze pytania, na które odpowiedź przychodziła mu z większą łatwością, gdyby tylko sobie na nią pozwolił. Pomyślał teraz, że może od tego trzeba zacząć, a wtedy te poważne kwestie same się rozwiążą... - Rozmyślasz o schroniskach i noclegowniach, Rhobairze? Nie był to szyderczy, pogardliwy głos Clyntahna, więc odwrócił głowę. Obok niego stanął Zahmsyn Trynair. - Między innymi - odparł spokojnie, znów obracając się twarzą do szyby. Trynair przez kilka sekund nie spuszczał z oka profilu skarbnika. W końcu wypuścił głośno powietrze wstrzymywane w płucach i przybrał podobną pozycję jak gospodarz, wyglądając na piękne, szarpane wichrem białe pustkowie za oknem. - Wiem, że nie zgadzamy się we wszystkim ostatnio - zagaił ponownie kanclerz po chwili milczenia - pragnę jednak, abyś miał świadomość tego, iż niezmiernie podziwiam to wszystko, czego udało ci się dokonać tutaj, w Syjonie. Ja sam nie spędzam w stolicy tyle czasu, ile ty... prawdę powiedziawszy, nawet bym nie chciał tego robić. Ale nie znaczy to jeszcze, że nie dochodzą moich uszu raporty. Wiem, jak bardzo udało ci się obniżyć liczbę ofiar zeszłej zimy, i jestem pewien, że tegoroczny sukces będzie jeszcze znaczniejszy. - Szkoda, że Zhaspahr nie postrzega tego w ten sposób - wtrącił Rhobair. - Zhaspahr jest niesłychanie... krótkowzroczny - rzekł ostrożnie Trynair, poruszając skrzydełkami nosa. - Widzi tylko to, co sam chce zobaczyć. Wtedy nie można mu odmówić spostrzegawczości. Jednakże cała reszta go nie interesuje. A w każdym razie nie na tyle, aby się odrywać od wybranego tematu. - Taaak. - Zamyślony Duchairn kiwnął głową. - Niektórzy tak mają. Osobiście nie wyobrażam sobie takiego życia, niemniej potrafię dostrzec jego dobre strony. W każdym razie byłoby z pożytkiem dla wszystkich, nie tylko dla tych, co umierają z zimna, gdyby Zhaspahr choćby zechciał wziąć pod uwagę możliwość odwoływania się do ludzkich serc, zamiast wyłącznie sprawiać, że zamierają ze strachu przed nim. Dźwięk, który wydał z siebie cicho Trynair, nie przypominał ani zgody, ani zaprzeczenia. Być może kanclerz obawiał się, że podgląda ich oko Clyntahna, podsłuchuje ich

ucho Zhaspahra. Byłoby to zgodne ze sposobem funkcjonowania wielkiego inkwizytora, który szpiegował nawet własnych współbraci. O czym Samyl i Hauwerd Wylsynnowie przekonali się na własnej skórze, pomyślał skarbnik, nieodmiennie czując przy tym ukłucie poczucia winy. - Szukałem cię - odezwał się znowu kanclerz. - Niosę listy z Dohlaru i Desnairu, a nawet z Sodaru, właściwie tej samej treści. Będę potrzebował twojej pomocy przy konstruowaniu odpowiedzi. - Mojej pomocy? - zdziwił się Duchairn i odwrócił od okna, aby spojrzeć na kanclerza z uniesioną brwią, wszakże Trynair ani drgnął. - Z tobą zazwyczaj się rozmawia, gdy w grę wchodzą sprawy kosztów - przypomniał ze wzruszeniem ramion Trynair. - Ha, dlaczegóż to nie jestem zdziwiony? - Duchairn zaśmiał się bez cienia wesołości. - Coś mi podpowiada, że wszystkie te domeny chcą wiedzieć, o ile zdołamy zwiększyć subsydia dla nich w nadchodzącym roku. - Coś w tym stylu - potaknął Trynair. Skrzywił się niemiłosiernie i dorzucił: Właściwie trudno ich za to winić. Gdy ustalaliśmy wysokość pomocy finansowej dla nich, nie było mowy o wystawieniu armii, i to tak szybko. - Mowy być może nie było, ale Zhaspahr na pewno miał coś takiego w planach skwitował ponurym tonem Duchairn, na co Trynair ponownie wzruszył ramionami, aczkolwiek tym razem jakby z większą irytacją. - Moim zdaniem nie tylko on, Allayn również. - Och, z pewnością, w końcu jest naczelnym wodzem armii Kościoła Matki. Jednakże nawet on nie przypuszczał, że wypadki potoczą się w takim tempie i na taką skalę. Zapewne sobie przypominasz, że jeszcze niedawno wszyscy byliśmy zdania, iż Charisjanie nigdy nie zdołają zgromadzić armii choćby w przybliżeniu wystarczającej do tego, aby najechać kontynent. Nawet po tym, co się wydarzyło w Zatoce Tarota, my wszyscy... Zhaspahra nie wyłączając, z tego, co pamiętam... zgadzaliśmy się co do tego. Właśnie dlatego Allayn nadal prowadził przy moim współudziale prace mające na celu takie rozdysponowanie środków, ażeby starczyło równocześnie na odbudowę floty i rozpoczęcie produkcji nowych karabinów i dział. No ale żaden z nas nie przewidział, że jedna z kontynentalnych domen wyśle im zaproszenie i przyjmie z otwartymi ramionami... - Skarbnik na moment obnażył zęby w uśmiechu. - Nie sądzę więc, aby uczciwe było oskarżanie Allayna o to, co teraz wyprawia się w Republice Siddarmarku, skoro to Clyntahn nie raczył wtajemniczyć żadnego z nas w snute przez siebie plany!

- Poinformował cię, że musiał zareagować szybciej, niżby sobie życzył - wytknął Trynair. - Skoro przyśpieszył działania, trudno go winić o to, że nie uprzedził zawczasu Allayna. - O ile faktycznie je przyśpieszył - mruknął pod nosem Duchairn.Kanclerz zerknął na niego podejrzliwie, po czym znowu wbił wzrok w zasypany śniegiem plac Męczenników. - Nie widzę powodu, aby mu nie wierzyć. No, Zahmsynie, cóż za ciekawy dobór słów... - pomyślał Duchairn. Pewnie jednak wszystko zależy od tego, jak człowiek rozumie swoje obowiązki. Czyżbyś nie „wątpił" w to, co mówi Clyntahn, dlatego że gdy idzie o to, co mówi i robi, nie wchodzą w grę najmniejsze „wątpliwości", a to z tego powodu, że kłamie w żywe oczy? Czy też raczej ma z tym coś wspólnego fakt, że „powątpiewanie" w wielkiego inkwizytora to najlepszy sposób na samobójstwo, którego jednak wolałbyś uniknąć? - Cóż, tak naprawdę liczą się tylko fakty, prawda? - rzekł na głos. - A fakty są takie, że Allayn nie miał szans na przygotowanie Armii Boga... czy jakiejkolwiek armii... na wejście do Republiki Siddarmarku w równym stopniu, jak nie miał szans na zaatakowanie samego Charisu. Skoro już przy tym jesteśmy, Allayn miał co najwyżej osiemdziesiąt tysięcy żołnierzy w rejonie przygranicznym. - Doskonale zdaję sobie z tego sprawę, możesz mi wierzyć - powiedział nieco ostro Trynair. - Z jakiego innego powodu prowadziłbym korespondencję z Desnairem i Dohlarem? Duchairn pokiwał głową. System dróg i kanałów na Wschodnim Haven był dobrze rozwinięty, szczególnie pomiędzy Republiką Siddarmarku i Granicznymi Krainami, to jest pasem mniejszych niezależnych domen dzielących republikę od Ziem Świątynnych, co wyjaśniało liczbę towarów - w większości charisjańskich - płynących przez Siddarmark w drodze do położonych w głębi kontynentu krajów na przestrzeni ostatniej połowy stulecia. Wszakże zawsze był jakiś czynnik ograniczający - w tym wypadku gęsty śnieg padający na północy Wschodniego Haven i na Ziemiach Świątynnych. Zanim Allayn Maigwair dowiedział się, co właściwie dzieje się w Siddarmarku, było już za późno, aby mógł skutecznie przemieszczać i zaopatrywać większe oddziały wojska. Wprawdzie robił to przez całą zimę, po kawałku i wbrew pogodzie, tak że udało mu się zgromadzić całkiem znaczące siły nad granicą z republiką - a proces ten miał się zakończyć za miesiąc czy półtora. To znaczy później, aniżeli miałoby to miejsce, gdyby Clyntahn powiedział mu o wszystkim minionego lata, kiedy to przemarsz wojsk był możliwy przy sprzyjającej aurze: wody kanałów nieskute lodem umożliwiały transport zaopatrzenia tak potrzebnego każdej armii.

Tyle dobrego, że lepsza pogoda panująca na południu pozwoliła Desnairowi i Dohlarowi na ruchy wojsk z pewnym wyprzedzeniem. Z drugiej strony wszakże armia Desnairu była gorzej zorganizowana od Armii Boga - do tego stopnia, że jej logistyka zdumiała Duchairna swą prowizorycznością - a co więcej, nazbyt przywiązana do kawalerii, przez co cierpiała piechota i jej wyposażenie. Z kolei armia Dohlaru miała bardziej rozbudowaną piechotę, wedle raportów na temat miejscowych odlewni, uzbrojoną w karabiny i bagnety w większym nawet stopniu niż Armia Boga, ale za to była ogółem znacznie mniejsza od armii Desnairu... Nie należało też zapominać o Granicznych Krainach i samej Armii Boga. Jedna połowa armii tych pierwszych była niesłychanie zacofana i praktycznie pozbawiona nowocześniejszej broni - w gruncie rzeczy na wyposażeniu miała sam złom natomiast druga połowa tychże wojsk sprawiała wrażenie nieźle wyposażonej, dobrze zorganizowanej oraz... niezwykle małej liczebnie. Teoretycznie armia Granicznych Krain była w stanie wkroczyć do republiki zaraz po ustąpieniu śniegów - albo przynajmniej zaraz po udrożnieniu kanałów, dotychczas skutych lodem. Prawda jednak była taka, że nie na wiele miało się to przydać planom Armii Boga, gdy - i o ile w ogóle - to nastąpi. Tak więc Armia Boga była jedyną istotną siłą znajdującą się obecnie pod rozkazami Maigwaira. W pewnym sensie chaos spowodowany przez ostrą zimę przysłużył się jej, Maigwair dokonał zaś istnych cudów. Odlewnie na południu Ziem Świątynnych i zakłady w Harchongu położone najbliżej granicy z Ziemiami Świątynnymi pracowały na okrągło, produkując następne partie broni, zmieniając profil produkcji dział z morskiej na lądową, a ostatnio także wprowadzając do produkcji nowe pociski eksplodujące. Zanim broń ta trafi na front, musi upłynąć trochę czasu - zwłaszcza w tych warunkach pogodowych - a w dodatkuMaigwair nadal mógł się poszczycić wyższym stosunkiem pik do karabinów, niżby sobie życzył, lecz przynajmniej wydajność nieustannie rosła, tak że można było mieć nadzieję, że proporcje się odwrócą już latem: w jego środku bądź pod koniec. Rzecz jasna przy założeniu, że uda nam się znaleźć na to wszystko pieniądze, dodał w myślach. - Ściśle współpracowałem z Allaynem, gdy w republice wybuchło „nieprzewidziane" i „spontaniczne" powstanie, wywracając wszystko do góry nogami - powiedział na głos moment później. - Do szuflady trzeba było odłożyć plany rozbudowy marynarki wojennej... Skrzywił się. - Wprawdzie Harchong dalej buduje i zbroi okręty, ale między nami mówiąc, dzieje się tak nie ze względów strategicznych, lecz finansowych. Jeżeli budowa nie zostanie ukończona, nie będzie wypłaty, a to się uśmiecha mało komu.

Trynair chrząknął twierdząco. Imponująca populacja Harchongu, jak również jego niezachwiana lojalność były nazbyt cenne, aby z nich rezygnować, a do tego iście imperialna biurokracja sprawiała, że o dziwo, pewne sprawy przebiegały w cesarstwie zupełnie sprawnie. Nie znaczyło to automatycznie, że przebiegały one też w zgodzie z rachunkiem ekonomicznym. W gruncie rzeczy te dwa słowa: „sprawnie" i „ekonomicznie" w języku cesarstwa były antonimami, jako że nic - dosłownie - nie wydarzyłoby się tam, gdyby ktoś komuś uprzednio nie posmarował. - Ich wschodnie odlewnie, w Maddox i Stene, właściwie są filiami naszych kontynuował Duchairn. - Obecnie mamy nad nimi niemal pełną kontrolę... po części dzięki godnej przyklaśnięcia decyzji Zhaspahra, aby do każdego zakładu wysłać oddzielnie jednego inkwizytora... Tak więc już teraz zamiast nad flotą pracują nad kolejnymi partiami karabinów i artylerii polowej. Nie ma jednak sensu udawać, że to wszystko nie kosztuje i że nie moglibyśmy wykorzystać tych pieniędzy w przydatniejszy sposób, na przykład na okręty zamiast na broń, szczególnie że pootwieraliśmy mnóstwo stoczni, które teraz stoją puste, a stoczniowcy nie mają pracy... - Skarbnik skrzywił się boleśnie. - Choć wiem, że wszyscy jesteśmy zmęczeni słuchaniem w kółko tego samego, powtórzę, że kiedy ludzie nie mają pracy, nie zarabiają, a kiedy nie zarabiają, nie mają z czego płacić nam dziesięciny! - Taaak. - Trynair westchnął. - To prawda... A w dodatku wydarzenia w Republice Siddarmarku tylko pogarszają sprawę, mam rację? - To pytanie z rodzaju: czy Przesmyk Hsingwu jest mokry... Oczywiście, że tak, do Shan-wei! Wyłącznie Siddarmark i Silkiah jeszcze do niedawna były w stanie płacić należną dziesięcinę w wymaganej wysokości, a nawet nieco więcej, niż zanim wybuchła święta wojna. Przynajmniej było tak do minionego października. Obecnie w republice mamy wojnę domową, gospodarka Silkiahu zwariowała na podobieństwo tej w Siddarmarku, a ekonomia Granicznych Krain, których dobrobyt w dużej części wynikał z sytuacji w Republice Siddarmarku, legła w gruzach, by użyć ulubionego powiedzonka Zhaspahra. W efekcie przychody Kościoła Matki stanowią zaledwie część tego, co dostawaliśmy kiedyś, a i o to trzeba nieraz powalczyć, gdyż pobory nie przebiegają już tak... sprawnie jak niegdyś. Harchong nastręcza dobrze nam znanych problemów, z Dohlaru spadają nam jakieś ochłapy, z Desnairu także... Delferahk nigdy się specjalnie nie liczył w naszym budżecie, a Sodar... jedyna domena, która płaci dziesięcinę, jak płaciła... to najuboższy kraj ze wszystkich na kontynencie... Skarbnik odwrócił się od okna i postukał w pierś wyższego od siebie Trynaira, raczej mało delikatnie.

- Opracowałem nowy system podatkowy dla Ziem Świątynnych - ogłosił. - I zrobiłem listę nieruchomości, których Kościół Matka mógłby się pozbyć bez większego żalu. Pracuję także nad listem do cesarza Waisu, którą to korespondencję będziesz miał przyjemność przejrzeć i poprawić wedle własnego uznania, tak by nadawała się do poczty dyplomatycznej. - O czym będzie ten list? - zapytał Trynair z nieszczęśliwą miną. Duchairn uśmiechnął się nieprzyjemnie. - Cesarz dowie się z niego, że dziesięcina właśnie wzrosła do dwudziestu pięciu procent... i że Kościół Matka oczekuje otwarcia imperialnego skarbca w razie kłopotów finansowych. - Nie możemy tak się zdradzić przed Waisu! - wykrzyknął kanclerz, a jego mina z nieszczęśliwej zmieniła się w przerażoną. - Po pierwsze zdradzimy się nie przed nim, tylko przed jego doradcami, albowiem jak nam wiadomo, cesarz Waisu co najwyżej jest władny zdecydować, co zje na kolację: ryż czy nudle. Po drugie nie mamy wyboru, drogi Zahmsynie: potrzebujemy tej kasy, a gospodarka Harchongu ucierpiała chyba najmniej ze wszystkich gospodarek kontynentu. Po części dlatego, że jest tak cholernie zacofana w stosunku do pozostałych i nawet zakłócenia w handlu nie wywarły na nią negatywnego wpływu, ale to ma najmniejsze znaczenie w tej sytuacji. Po trzecie wreszcie wiesz równie dobrze jak ja, że zarówno harchońska biurokracja, jak i arystokracja od wieków skubie Kościół Matkę ile wlezie! - Duchairn przestał pukać w pierś kanclerza i zamachał ręką. - Obaj też wiemy, dlaczego Kościół Matka godził się na to bez szemrania, nie twierdzę, że jest inaczej. W tych okolicznościach jednak musimy ukrócić ten proceder. Pomyślałem sobie więc, że gdy zagrozić biurokratom i arystokratom wzrostem dziesięciny do prawie jednej trzeciej ich dochodów, potulnie zapłacą, co nam się należy. - Ale... potrzeba nam... no chyba wiesz, jaki lojalny wobec nas był zawsze Harchong, i... Jeśli zaczniemy stawiać wygórowane żądania, to... - Wygórowane? - podchwycił Duchairn. - Skądże znowu!... Zresztą Zhaspahr nie może zjeść ciastka i mieć ciastka. W końcu to on doprowadził do wybuchu tego „spontanicznego" powstania, nie racząc zawiadomić nikogo z nas. A właśnie owo... „spontaniczne" powstanie - powtórzył z lubością skarbnik - spowodowało taki głód w zachodnim Siddarmarku, że nawet samotna wyverna musi, przelatując nad republiką, mieć przy sobie zapasy, bo inaczej zdechnie w locie! - W spojrzeniu Duchairna, zazwyczaj spokojnym, zapłonął ogień wściekłości. - Widziałeś raporty, Zahmsynie. Wiesz więc, ile osób umiera śmiercią głodową, jak krwawe toczą się walki... A teraz Allayn ma tamtędy przeprowadzić swoją armię? Niby jak, w imię archaniołów Sondheima i Truscotta, ją wyżywi,

skoro rdzenni mieszkańcy nie mają co jeść? Będzie potrzebował każdego okruszka, który uda nam się wyżebrać, pożyczyć lub ukraść, a później każdej barki, każdego wozu, każdego smoka pociągowego, jakiego dlań znajdziemy! Na coś takiego trzeba pieniędzy, które skądś trzeba wziąć. Zatem albo Zhaspahr zgodzi się na mój liścik do cesarza Waisu i trudne do przełknięcia dla Harchongu nowe wymagania, albo sam sobie wymyśli, jak Allayn ma przeprowadzić armię przez piekło, które sam pomógł stworzyć! Trynair skurczył się w sobie pod wpływem gniewu w głosie skarbnika. Przełknął też ciężko ślinę, wciąż czując na sobie twarde spojrzenie Duchairna. W końcu zaczerpnął tchu. - Zgoda, Rhobairze - odezwał się cicho. - Zgoda, masz moje poparcie. Tylko proszę... nie wybuchnij w ten sposób w obecności Zhaspahra... Błagam! - Zamachał obiema rękami. Przyznaję, że masz rację, ale znasz przecież Zhaspahra. Wiesz równie dobrze jak ja, jakie ma zdanie o Harchongu. Jeśli doprowadzisz do konfrontacji, a zwłaszcza jeśli przedstawisz sprawę tak, jakbyś chciał napaść na Harchong, zaprze się i nigdy nie popuści. A wtedy... cóż... sprawy raczej nie potoczą się po naszej myśli. Duchairn prychnął i to prychnięcie zawierało w sobie w równych proporcjach zrozumienie, rezygnację i pogardę. Ostatecznie jednak pokiwał głową. - Oczywiście. Dodam, że rozmawiałem już z Allaynem, który w całości mnie popiera, ponieważ razem ze mną przyjrzał się liczbom. Zdaje więc sobie sprawę, że pieniądze będą nam potrzebne, i to jak najszybciej. We dwóch jednak nic nie wskóramy, potrzebne nam twoje poparcie. Gdy wszyscy trzej stworzymy wspólny front i pójdziemy z tą sprawą do Zhaspahra... gdy Allayn wyjaśni, na co mu pieniądze, ty zaś powiesz, dlaczego Desnair i Dohlar, a nawet... niech Langhorne ma nas w swojej opiece... Sodar potrzebują pieniędzy, ja zaś opowiem, skąd możemy czerpać marki, chyba nawet ktoś taki jak Zhaspahr powinien pójść po rozum do głowy! - A jeśli nie? - zapytał szeptem Trynair. - Zahmsynie, już teraz wystawiam obligacje na pieniądze, których nie mamy - odparł Duchairn w ten sam sposób, prawie szeptem, lecz Trynair usłyszał go i otworzył szerzej oczy ze zdziwienia. - Święta wojna rozpirzyła nasz przepływ gotówki, po części dlatego, że odcięła od nas domeny płacące nam normalnie dziesięcinę, a po części z powodu potwornego kosztu, jakim nas obciążyła. Aby za wszystko zapłacić, Kościół Matka wpadł w deficyt po raz pierwszy w historii Schronienia, a stan ten trwa już trzeci rok. Co więcej, na ogół to od nas inni pożyczali pieniądze, nie odwrotnie, przez co istniejący system bankowy nie przewiduje możliwości, żebyśmy to my pożyczali znaczne sumy ze źródeł świeckich. Do tego dochodzi fakt, że większość położonych na kontynencie domów bankowych znajduje się na terenie

wschodniej Republiki Siddarmarku, które, ujmijmy to tak, przestały być dla nas czasowo dostępne. Tak więc nie moglibyśmy pożyczyć ani marki, nawet gdybyśmy chcieli i nawet gdyby odsetki nie miały nas zeżreć żywcem. Och, prawda, że Zhaspahr oszczędził nam nieco długów, bo całkiem skutecznie wstrzymaliśmy regulowanie zobowiązań wobec Siddarmarku, odkąd rozpętał się tam chaos, wszakże nawet to stanowi tylko kroplę w morzu w porównaniu z tym, co utraciliśmy, jeśli chodzi o wpływy z tej samej domeny... W gruncie rzeczy zaoszczędziliśmy więcej, a straciliśmy mniej, gdy Corisand poddał się Caylebowi, tym samym zwalniając nas ze spłaty długu. Żadna z tych czysto papierowych transakcji nie zmienia faktu, że obecnie w skarbcu mamy osiemnaście procent mniej, niż wynoszą nasze zobowiązania, i to bez wliczania przyszłych odsetek. Co gorsza, inni powoli zaczynają się orientować, że wystawiamy papiery bez pokrycia, choć może jeszcze nie zdają sobie sprawy, jak bardzo źle wygląda nasza sytuacja, to jednak wystarcza, by papiery te chodziły po cenie niższej od nominalnej. Może nikt nie afiszuje się z tym otwarcie, ale większość ludzi przedkłada brzęczącą monetę nad nasze papiery, przy czym moi szpiedzy donoszą, że coraz częściej można spotkać monety niedoważone bądź uszczerbione, a nawet wręcz fałszywki. Skoro już o tym mowa - popatrzył Trynairowi prosto w oczy - jeden z moich starszych stażem asystentów zaproponował... po cichu, oczywiście... abyśmy sami zaczęli zmniejszać zawartość kruszcu w bitych przez nas monetach. Trynair aż zaświszczał, wciągając powietrze do płuc. Księga Langhorne'a niezwykle jasno wykładała zdanie archaniołów na temat podrabiania monet. Albo tak przynajmniej interpretował odpowiedni jej fragment Kościół Matka, w odniesieniu do monet bitych przez domeny świeckie (L 14:72): „Nie będziesz niedoważał ani zaniżał wartości monety w inny sposób w żadnej transakcji, albowiem ten, kto oszukuje swego bliźniego w tak małej sprawie, oszukuje sam siebie w sprawie znacznie poważniejszej, gdyż okłamanie bliźniego wiedzie prosto do okłamania Boga Jedynego". Inkwizycja na przestrzeni prawie siedmiu stuleci, opierając się na tym właśnie passusie, skutecznie dławiła wszelkie próby świeckich władców, którym by się marzyło ugranie czegoś na boku. Strach był pomyśleć, co by się działo, gdyby teraz nagle sam Kościół Matka zaczął fałszować monety. - Tak naprawdę liczy się to - podjął skarbnik - że nawet bez równie... ehm... spektakularnych działań i tak wypuszczamy na rynek „pieniądze", które nie mają żadnego pokrycia w naszej ekonomii, a co więcej, wszyscy o tym doskonale wiedzą. Ujmując to w inny sposób, czeka nas potężna... inflacja, której doświadczymy już niedługo, chcąc kupić cokolwiek, gdyż jedna świątynna marka zacznie być warta mniej niż dotychczas, a skoro Charis przestał brać udział w handlu na kontynencie, towarów też będzie coraz mniej...

Jeszcze przed wybuchem wojny kurs wymiany zaczął być niekorzystny w stosunku do marki charisjańskiej, aczkolwiek wówczas było to wciąż ledwo zauważalne. Ostatnio jednak pewne procesy przybrały zarówno na sile, jak i na szybkości. Przed świętą wojną marka świątynna była warta około czternastu procent więcej niż marka charisjańska; w chwili obecnej jest warta około jedenastu procent mniej, Do tego nic nie wskazuje na to, aby sytuacja miała się w tej mierze poprawić na naszą korzyść. Koniec końców nasz dochód jest uzależniony od wielkości i zamożności domen, które płacą nam dziesięcinę. Nie da się wycisnąć prawdziwych pieniędzy z niczego, co jest prawdą, nawet jeśli Zhaspahr od czasu do czasu przestaje to rozumieć. Właściwie już się z tym pogodziłem, nie zamierzam wszakże pogodzić się z czymś innym, ważniejszym przynajmniej na krótką metę. Wyschły nasze rezerwy, mówiąc krótko. Gdy ludzie się o tym dowiedzą... a nastąpi to nieuchronnie, jeśli bieg spraw nie zmieni kierunku jakimś cudownym zrządzeniem losu... sytuacja pogorszy się drastycznie. Praktycznie nie będziemy mieli czym płacić swoich rachunków, co przełoży się na niemożność kontynuowania wojny. Musimy zatem zwiększyć przychody Kościoła Matki albo zapomnieć o świętej wojnie. Tak to się przedstawia. Trynair skrzywił się na wzmiankę o niemożności kontynuowania wojny, jednakże Duchairn nawet nie mrugnął na to okiem. - Mimo wszystko uda nam się wysłać do boju armię Allayna jeszcze tego roku? zapytał kanclerz. - Tyle powinno nam się udać, ale bez zwiększenia przychodów, i to znacznego, nie zdołamy prowadzić dalszej wojny długo. Warunki minimum przed chwilą przedstawiłem i nie będę wracał do oczywistości, jeśli wybaczysz mi to określenie. W każdym razie musimy za wszelką cenę przekonać Zhaspahra do naszych racji, zanim zechce wysłać kilkaset tysięcy żołnierzy bez żadnego zaplecza na front. Jakoś mi się nie wydaje, aby setki tysięcy żołnierzy, teoretycznie w służbie Kościoła Matki, z braku laku pustoszących kraj, który „spontanicznie" wystąpił w obronie tegoż Kościoła przeciwko lordowi protektorowi... a przez pustoszenie mam na myśli rabunek, ale też gwałty i mordy... mogły się przyczynić do umocnienia miłości do nas i lojalności wobec Świątyni. Chyba zgodzisz się ze mną, Zahmsynie? Zahmsyn Trynair wpatrywał się w skarbnika, podczas gdy za oknem wirowały płatki śniegu ani trochę zimniejszego od lodu w jego sercu.. XVIII. BARKOWO BARONIA WYSOKIEJ SKAŁY

KRÓLESTWO STAREGO CHARISU IMPERIUM CHARISU - I co ty na to, Zosh? Ehdwyrd

Howsmyn

stał

obok

swego

głównego

rzemieślnika

w

upalnymprzedpołudniowym słońcu, gapiąc się na morskiego smoka górującego nad nimi dwoma. Pusta rzeczna barka przycupnięta na wielkiej pochylni zdawała się gigantyczna pomimo kanciastych kształtów. Wyciągnięcie jej na brzeg okazało się trudniejsze od wcześniejszego zwodowania. Siła ciężkości, pomocna wówczas, teraz sprzysięgła się przeciwko czterem górskim smokom, które zostały do niej zaprzężone parami celem wyciągnięcia z wody. Na szczęście podwładni Howsmyna nabrali niemałej wprawy, gdy idzie o przemieszczanie ciężkich obiektów, a także zdążyli już wpaść na system wielokrążków znacznie ułatwiający im zadanie. Zosh Huntyr, zapytany, podrapał się po krótkiej brązowej brodzie i wykrzywił usta. - Wszystko przebiegłoby o niebo sprawniej, gdyby był czas na przeprowadzenie operacji wedle zamysłu Nahrmahna. Zdaję sobie sprawę, że właśnie czasu brakowało nam najbardziej, ale przy użyciu stalowych szyn i kół z prawdziwego zdarzenia mielibyśmy z nią znacznie mniej roboty niż przy wykorzystaniu kłód. - Nie wątpię - odparł raczej sucho mistrz Howsmyn. - Tak się złożyło, że ich cesarskie moście życzą sobie efektów jeszcze w tym roku... Jak się na to zapatrujesz? - Moim zdaniem to realne. Zdołamy spełnić życzenie ich cesarskich mości, mniej więcej... Nie mogę składać żadnych wiążących obietnic, jednakże... pod warunkiem, że nie wyniknie problem, o którym nikt z nas nie pomyślał zawczasu, wszystko powinno się udać. - Łącznie z wymianą silników? - Howsmyn, zadając to pytanie, odwrócił się twarzą do podwładnego, jakby nie mógł dłużej patrzeć na mało eleganckie, choć praktyczne kształty rzecznej barki. Jego mina świadczyła o lekkim niepokoju. - Stahlman twierdzi, że tak. Oczywiście będzie to wymagało przekierowania załóg z innych projektów, i to w większym zakresie, niżbyśmy sobie tego życzyli, ale naprawdę powinno się udać. Pierwotna maszynownia była właściwie pudłem w ładowni, przy czym kotły tkwiły na pokładzie z przodu. Zatem trzeba tylko wymyślić nową konstrukcję, przenieść cholerstwo, dołożyć drugi silnik oraz drugi zestaw kotłów... uważając, rzecz jasna, żeby całość nie straciła na stabilności... następnie rozmontować wał napędowy, przenieść go, skubnąć drugi taki sam z innej, niedokończonej łodzi, zrobić dla nich nadbudówkę, zatkać dziurę w poszyciu, przez którą do tej pory przechodził wał, skubnąć drugą śrubę z tej samej łodzi, z której wcześniej się skubnęło wał, zainstalować i na koniec wznieść stanowiska

działowe wzdłuż całego pokładu. A, no i nie zapomnieć o kabinach, kojach i takich tam... Wzruszył ramionami. - Co w tym trudnego? - Hm, skoro tak to widzisz, nie rozumiem, po co ci w ogóle ktokolwiek do pomocy... powiedział Howsmyn. - Zaraz wrócę do biura i powiem tamtym załogom, że jednak nie będą potrzebne. Wyszczerzyli się do siebie równocześnie. - Tak po prawdzie, mistrzu - odezwał się po chwili Huntyr - na razie to zwykłe puste pudło. Możemy je wypełnić flakami, jak zechcemy, a będzie to z pewnością prostsze, zanim zabierzemy się do pokładu działowego. Namęczymy się, zgoda, ale damy radę. Na pewno skończymy pozostałe roboty przed budową kazamat. Jeśli tylko dostaniemy na czas jednocalowe płyty i tyle nitów, ile zażądamy, dotrzymamy planu. - To dobrze, Zosh. A nawet bardzo dobrze. - Howsmyn poklepał podwładnego po ramieniu. - Wiedziałem, że się na tobie nie zawiodę. Naprawdę! Huntyr posłał mu lekko sceptyczne spojrzenie, na co mistrz zachichotał cicho.- No, miałem taką nadzieję... szczególnie gdy składałem obietnice ich cesarskim mościom, rozumiesz. - Nikt z moich ludzi nie przejmuje się życzeniami ich cesarskich mości bardziej ode mnie, mistrzu - zapewnił z powagą Huntyr i powtórzył: - Damy radę. Howsmyn usatysfakcjonowany pokiwał głową. - W takim razie przestanę ci się pętać pod nogami i pozwolę zabrać się do roboty. Klepnął Huntyra w ramię jeszcze jeden, ostatni raz, a potem ruszył w kierunku czekającego nań środka transportu. Wynalezienie pozornie prostego roweru było kolejną małą, lecz istotną zmianą, pomyślał, przerzucając nogę przez ramę. Byłby bardziej zadowolony, gdyby mogli sobie pozwolić na pompowane opony, jednakże to akurat była dopiero pieśń przyszłości, dlatego na razie postarał się, żeby siodełka wyposażono w jak najlepsze sprężyny. Wprawdzie żadna sprężyna nie była w stanie zamienić jazdy po wyboistych kocich łbach w przejażdżkę dla przyjemności, ale już zdolność człowieka do przemieszczania się - w miarę komfortowo - z prędkością od dziesięciu do piętnastu mil na godzinę na równej powierzchni ocierała się o rewolucję w transporcie (przy czym nawet najbardziej zagorzały zwolennik Zakazów nie miał prawa się przyczepić). A poza tym, co jest złego w tym, że prowadzący siedzący tryb życia biurokraci i wyzyskiwacze tacy jak ja spalą parę funtów tłuszczu, kursując tym sposobem w tę i we w tę... dodał w myślach, naciskając uniesiony pedał i wprawiając w ruch łańcuch rowerowy.

Chociaż muszę przyznać, że upadek, którego doznałem, ucząc się jazdy na tym wynalazku, nie przysłużył się specjalnie mojemu poczuciu godności. Ten model pozostał dość prymitywny - hamowało się nadal, wprawiając pedały w ruch odwrotny do tego co przy jeździe naprzód, w dalszym ciągu nie było przerzutki, a całość ważyła więcej, niżby mogła ważyć, zważywszy na możliwości produkcyjne zakładów mistrza Howsmyna. Tak czy owak rowery stały się najwydajniejszym środkiem transportu osobistego, jaki kiedykolwiek widziano na Schronieniu, i z pewnością prędzej czy później miały trafić do armii. Na razie jednak Howsmyn poruszał się na swoim rowerze między zakładami a przystanią, korzystając z trasy obiegającej skrawek lądu liczący około dwudziestu czterech mil kwadratowych i mający kształt w przybliżeniu naparstka, a dzielący jezioro Ithmyn i odnogę - czy też kanał - rzeki Delthak, zasilający hydroakumulatory i koła wodne. Miejsce to, ochrzczone przez pracowników (celnie, aczkolwiek bez większego polotu) mianem Barkowa, stanowiło jego prywatną stocznię, gdzie stanowiska budowy barek ściśle wypełniały oba brzegi kanału. Wracając na teren głównego zakładu, nad którym unosiła się nieodłączna chmura dymu, i mijając pieszych zmierzających w obu kierunkach oraz innych rowerzystów jadących w stronę przeciwną niż on, zastanawiał się nad właśnie przeprowadzoną z Huntyrem rozmową. Główny rzemieślnik miał rację co do tego, że projekt związany z kanonierkami w poważnym stopniu burzył harmonogram wcześniej ustalonych prac. Zarazem jednak burzenie harmonogramu było ostatnimi czasy niemal na porządku dziennym, tak że wszyscy zdążyli do niego przywyknąć i nabrać pewnej... elastyczności. Huntyr nie mylił się także co do kwestii priorytetów. Najlepsza wiadomość była jednak taka, że rzecz jest w ogóle wykonalna - z uwzględnieniem warunków, na które zwrócił uwagę Zosh. Okazało się też, że jego pierwotne obliczenia, których dokonał zaraz po tym, jak z ust Merlina padła pierwsza wzmianka na ten temat, mimo wszystko rozminęły się z prawdą. Zapasy trzycalowych płyt wystarczą akurat na opancerzenie czterech jednostek, po czym i tak zostanie im w zapasie kilkaset ton materiału, dzięki czemu będą mogli sobie pozwolić na wykonanie elementów nieprzewidzianych we wcześniejszych planach, na przykład opancerzonej dokładnie sterówki, dzięki której da się kierować tymi potworami. Natomiast zła wiadomość, dotycząca głównie kosztów pracy i surowców, wiązała się ze stanowczą decyzją Olyvyra Dustyna, który odmówił wysyłania przerobionych barek w podróż wynoszącą kilka tysięcy mil morskich, jeśli zostaną wyposażone w tylko jedną śrubę.

Pomimo wiary w zdolności ludzi Howsmyna - oraz wbrew własnemu członkostwu w Kręgu, zapewniającemu mu wgląd w dane techniczne niedostępne większości osób na Schronieniu główny konstruktor marynarki wojennej Imperium Charisu wierzył w istnienie demona Murphy'ego. Wykonawstwo mogło sobie być bez zarzutu, podobnie jak wyniki eksperymentalnego krótkotrwałego użycia na wodach rzeki Delthak oraz kanału o tej samej nazwie - w każdym razie żadna z jednostek nie sprawdziła się na odcinku czasu dłuższym niż pięciodzień. Gdyby istniała możliwość wysłania we wspólną trasę galeonów, które w razie czego służyłyby pomocą, Olyvyr prawdopodobnie nie stawiałby sprawy tak twardo, wszelako cała rzecz rozbijała się właśnie o to, że galeony nie mogą towarzyszyć kanonierkom, których prędkość była znacząco większa niż okrętu napędzanego siłą wiatru. Ku niejakiemu zdziwieniu Howsmyna Olyvyra poparł nie kto inny jak Stahlman Praigyr. Człek ten był oczarowany nowymi silnikami parowymi, jednakże nie stracił zmysłu praktycznego, a ten nie pozwolił mu patrzeć na jego nowe dziecko przez różowe okulary. Ponieważ obu wsparł także Cayleb, zwarli front do tego stopnia, że nie było sensu ich przekonywać do swoich racji. Ale przynajmniej Olyvyr i Stahlman poświęcili się cali temu projektowi i wkrótce opracowali rozwiązanie, które porażało swą prostotą: dołożyć drugi silnik i drugi pędnik, tak na wszelki wypadek. Przy dwóch silnikach i bliźniaczych wałach napędowych, usterki umożliwiające poruszanie się były już znacznie mniej prawdopodobne, a nawet gdyby do nich doszło, obecność czterech kanonierek zawsze dawałaby szansę na hol w sytuacji krytycznej. W dodatku taka zmodernizowana budowa mogłaby się przydać także w warunkach bojowych, o zwiększaniu prędkości nie mówiąc. Tak się składało, że zarówno silniki, jak i śruby można było zaczerpnąć z barek znajdujących się wciąż na etapie budowy, dzięki czemu nie trzeba było ogałacać tych, które już były gotowe do wodowania. Luka powstała po przekierowaniu tych czterech jednostek z korpusu transportowego dostatecznie silnie odbiła się na wydajności... - A nie mówiłem? - rozległ się głos w jego uchu. - Damy radę! Howsmyn rozejrzał się szybko, sprawdzając, czy nikt go nie obserwuje, i nie przestając pedałować zawzięcie, prychnął. - My? Kogo dokładnie masz na myśli, Merlinie? Popraw mnie, jeśli się mylę, ale jakoś sobie nie przypominam, abyś dokręcał śruby i walił młotkiem, wspomagając projekt, który sam wymyśliłeś! - Tylko dlatego, że mam raczej naturę teoretyka niż praktyka. Jestem człowiekiem szerokich horyzontów i wizjonerem - odparł z wyższością seijin. - Wpadam na pomysły, po

czym przydzielam poszczególne zadania różnym ludziom. Mógłbyś się ode mnie wiele nauczyć... - Ciekaw jestem, jak bardzo mnie zaboli, gdy kopnę CZAO w tyłek następnym razem, jak go zobaczę na własne oczy - zrewanżował się Howsmyn. - Cóż, wielkie umysły muszą się pogodzić z tym, że bywają niezrozumiane. - Taaa, jasne. - Howsmyn potrząsnął głową, szczerząc się od ucha do ucha. Bardzo szybko jednak spoważniał. - Merlinie, ta sprawa faktycznie uczyniła spory wyłom w naszym planie produkcyjnym... - wyraził na głos swoje wcześniejsze obawy. - Poza tym, nawet gdy wszystko pójdzie po naszej myśli, będziemy mieli tylko cztery takie jednostki. Przyznaję, że będą one niesłychanie operatywne, niemniej cztery to naprawdę nieduża liczba. Pomyśl, zabezpieczą tylko cztery wskazane miejsca, i to tylko wtedy, gdy je rozdzielimy... - Zgoda - potaknął Merlin, również nagle poważniejąc. - Żałuję, że musimy improwizować. Twój największy talent polega na tym, że potrafisz świetnie koordynować... Przewidujesz kolejne kroki i tak wszystko organizujesz, aby efekt był zadowalający... Jestem więc świadom, ile problemów przysporzyć ci może jedna, pozornie niewielka zmiana, która pociąga za sobą następną, ta zaś jeszcze jedną i tak dalej. Obawiam się jednak, że w tym konkretnym przypadku naprawdę nie mieliśmy wielkiego wyboru. Mistrz Howsmyn milczał przez chwilę, pokonując kolejne jardy trasy. W końcu znów się odezwał. - Te jednostki na pewno nam się przydadzą. Nie rozumiem jednak, jak taka ich liczba... nawet przy założeniu, że rzeki i kanały będą głównym miejscem naszych działań... ma na czymkolwiek zaważyć w ostatecznym rozrachunku. Przecież wiadomo, że stosunek liczebny będzie dla nas z gruntu niekorzystny. Tu nie chodzi tylko o wielkość armii, Merlinie, ale też o to, iloma jednostkami dysponuje przeciwnik. - Nie twierdzę, że miałyby zaważyć na wyniku końcowym - rzekł pojednawczo Merlin. - Uważam jednak, że świetnie się spiszą w zatoce Mathyas, a poza tym chodzi mi po głowie jeszcze parę przykładów ich wykorzystania, które postaram się sprecyzować niebawem. To, że będziemy je mieć do swojej dyspozycji, z pewnością nam nie zaszkodzi, tym bardziej że surowce i siły produkcyjne, które pochłoną, nie zmniejszą aż tak znacząco liczby reszty rodzajów broni i artylerii. - Pauza w wypowiedzi sygnalizowała wzruszenie ramion niewidocznego rozmówcy. - Takie jednostki otworzą przed nami inne możliwości, a przynajmniej mam taką nadzieję, a że słusznie zauważyłeś przewagę sił wroga nad naszymi, bez wątpienia przyda nam się każda pomoc, w tym dodatkowa elastyczność na wypadek nieoczekiwanego rozwoju wydarzeń.

- Z tym nie zamierzam się spierać - westchnął Howsmyn. Pedałował przez całą minutę, zanim ponownie przerwał milczenie prychnięciem. - Przyjrzałem się ostatnim poczynaniom hrabiego Thirsku. Pomyślałem o nim właśnie z powodu tych konwersji, bo na pewno jak tylko o nich usłyszy, zacznie naciskać na księcia Fernu i tego idiotę księcia Thorastu, domagając się własnej wersji kanonierki. Zdajesz sobie sprawę, że to spowoduje nadanie priorytetu wszystkim projektom porucznika Zhwaigaira? - Nic na to nie możemy poradzić - rzekł Merlin filozoficznym tonem. - Ale cokolwiek się stanie, nie zbudują silnika parowego w pięciodzień ani nie stworzą odpowiednika twojego poszycia, Howsmynie. - Być może... Niemniej bez trudu sklecą parę takich jednostek, zważywszy na to, jakie możliwości przedstawiają stocznie Kościoła Matki, o czym dobitnie się przekonaliśmy, gdy Flota Boga zabrała się do budowania galeonów. Z jednej strony nawet bym ich do tego zachęcał, gdyż wiem, że każdy funt żelaza przeznaczony na poszycie okrętów to jeden funt żelaza mniej, który pójdzie na karabiny i artylerię. Ale najbardziej martwi mnie to, że w przewidywalnej

przyszłości

i

tak

pozostaniemy

w

większości

z

drewnianymi

okrętaminapędzanymi siłą wiatru... I niech mnie piorun strzeli, jeśli ta ich korbowa galera nie sprawdzi się w boju, przynajmniej w najbliższym czasie. Te jednostki dadzą naszym galeonom w kość. A Bóg jeden tylko wie, na co jeszcze wpadnie ten cały Zhwaigair! Howsmyn potrząsnął głową. - Drań przypomina mi aż za bardzo młodszą wersję Ahlfryda! - Faktycznie - potaknął Merlin, a mistrz Howsmyn, słysząc zadziwiająco aprobujący ton jego głosu, aż uniósł brew ze zdziwienia. Chciał coś odpowiedzieć, ale właśnie zbliżał się do grupki pracowników truchtających w jego stronę i kierujących się ku Barkowu. Uznał, że nie powinien być postrzegany jako mamroczący do siebie głupiec, więc zmilczał, póki go nie minęli. - Powiedziałeś to tak, jakbyś go cenił - rzekł. - Bo cenię go... w pewnym sensie - przyznał Merlin. - Nie znaczy to, że pozostaję ślepy na utrudnienia, jakie nas czekają ze strony osób takich jak Zhwaigair na dłuższą metę, choć nie uważam, aby mógł zagrozić naszym bieżącym interesom w Republice Siddarmarku. No i bądźmy ze sobą szczerzy: jakkolwiek byłby genialny, nie ma dostępu do archiwów Sowy ani zaplecza Akademii Królewskiej. Nie może też wymieniać myśli z tobą... Reprezentuje sobą wszakże to, czego od dawna szukałem na Schronieniu, jeśli się nad tym dobrze zastanowić. Kiedy i mieszkańcy kontynentu zaczną sypać wynalazkami jak z rękawa, sprawy nabiorą tempa, Ehdwyrdzie. Dżinn wyrwie się z lampy. Nawet Clyntahn nic na to nie poradzi. Najśmieszniejsze zaś jest to, że wielki inkwizytor będzie zwyczajnie musiał na to pozwolić,

skoro sam chce zyskać nad nami przewagę militarną. Gdyby nie malutki problem w postaci zapowiedzi powrotu archaniołów co milenium, celem sprawdzenia, jak się sprawy mają, pozostałoby nam tylko zaczekać, aby być świadkami, jak grunt wymyka się spod nóg Grupie Czworga. Niestety nie mamy aż tyle czasu. „Dżinn wyrywający się z lampy" był konceptem znanym członkom Kręgu, aczkolwiek w literaturze Schronienia nie istniał jego odpowiednik. Niemniej sama idea nie była obca tubylcom - znalazła bowiem odzwierciedlenie w przypowieściach religijnych zawartych w Piśmie i w dość obcesowy sposób przedstawiających tragiczne skutki przeciwstawiania się Zakazom. „Wypuścić Shan-wei z lochu" było chyba najbliższym synonimem staroziemskiego wyrażenia, które - gdy Ehdwyrd Howsmyn zastanowił się nad tym lepiej - nie budziło w nim równie ciepłych skojarzeń jak w Merlinie Athrawesie, zwłaszcza gdy odnosiło się do innych ludzi... - Zatem nie zamierzasz wyskoczyć do Gorath i zaaranżować jego wypadku? - zapytał na głos. - Ani jego, ani hrabiego Thirsku - odpowiedział Merlin nawet bardziej głuchym tonem niż przed chwilą. - Ehdwyrdzie, żaden ze mnie skrytobójca. No chyba że okoliczności mnie do tego zmuszają, muszą być jednak naprawdę bardzo poważne. Poza tym, jeśli historia skrytobójstw świadczy o czymkolwiek, skutek może być wręcz przeciwny do zamierzonego... Czasami wszystko dzieje się po naszej myśli, ale nawet wtedy nie sposób przewidzieć wszystkich reperkusji. A czasami mamy do czynienia z sytuacją taką, jak na przykład przy planowanym przez Nahrmahna zamachu na Hektora. Z pewnością zauważyłeś, że rozkaz wydany przez Clyntahna postawił nas w mocno niezręcznej sytuacji? Na nas spadło odium, mimo że nie mieliśmy z tą sprawą nic wspólnego. Oczywiście, że po drugiej stronie jest parę osób, które bym chętnie wyeliminował, nie zrobię tego jednak, chyba że stanę pod murem i nie będę miał innego wyjścia. Howsmyn pokiwał głową. Zbliżał się do głównego zakładu i wokół ruch zrobił się gęstszy, tak więc musiał powoli kończyć tę rozmowę. Zdawał sobie zresztą sprawę, że nie zdoła przekonać seijina do zmiany zdania. Co więcej, sam właściwie nie był pewien, czy chciałby, aby Merlin myślał inaczej. Jego logice nie można było nic zarzucić... a do tego ktoś taki jak on uważał za odrażające zachowania, które wydawały się całkowicie normalne i moralnie uzasadnione z punktu widzenia osób w rodzaju Langhorne'a czy Chihiro. Howsmyn wolał nie rozważać, co by było, gdyby Merlin Athrawes nagle przedzierzgnął się w człowieka pokroju wyżej wymienionych...

- Rzuciło mi się w oczy - powiedział tylko - że hrabia Thirsku i biskup Staiphan otoczyli Zhwaigaira ochroną, gdy ten zaczął dzielić się swymi pomysłami z otoczeniem. - Mnie także - potwierdził zadowolonym głosem Merlin. - To wyraźny znak, że ludzie Kościoła Matki, tacy jak choćby Maik, zaczynają myśleć na własną rękę... i widzą potrzebę chronienia nie tylko własnej skóry, ale też innych. - Szkoda, że hrabia Thirsku nie ma dość odwagi cywilnej, aby przyznać przed samym sobą, jakie są implikacje tego, co popiera - westchnął Howsmyn, robiąc ponurą minę. - Jestem świadom, że jego położenie nie jest dogodne i czym ryzykował, wstawiając się za Gwylymem i pozostałymi... Zarazem jednak mam w pamięci reakcję hrabiego Corisu w analogicznej sytuacji oraz to, jak zachowuje się Irys obecnie... - Jeśli mam być szczery, strasznie mi żal hrabiego Thirsku - wyznał Merlin. - Moim zdaniem to porządny, honorowy człowiek, który został złapany w potrzask religii, własnej etyki i strachu. Nie sądzę, aby najbardziej bał się o siebie... Ani nawet o własny kraj... - Obawia się, że wszyscy oddamy dusze Shan-wei? - zapytał Howsmyn nieco sceptycznie. - Coś w tym jest... Sam powinieneś wiedzieć najlepiej, jak trudno jest się wyzbyć tego, czym człowiek nasiąkał od dzieciństwa, a przecież ty miałeś... nazwijmy to... przewodnika w mojej osobie, Ehdwyrdzie. Hrabia Thirsku nie ma obok siebie nikogo takiego, a nie można zaprzeczyć, że jest człowiekiem głęboko wierzącym. Myślę jednak, że świadomie czy nie, on już przekroczył Rubikon. - „Przekroczył Rubikon"? - Wybacz, kolejne powiedzenie ze Starej Ziemi... Dosłownie dotyczy przejścia na drugi brzeg rzeki, lecz metaforycznie używa się go do określenia działań, których nie da się odwrócić ani cofnąć. Chciałem powiedzieć tyle, że hrabia Thirsku, a może nawet również Maik, przynajmniej do pewnego stopnia, zdaje sobie sprawę z tego, że reformiści mają rację. Żaden z nich nie ma szans poczynić w związku z tym sensownych kroków, lecz w głębi ducha obydwaj są wobec siebie na tyle uczciwi, że stać ich na rozpoznanie zła, z którym przyszło im współpracować. Wszakże niesprawiedliwością byłoby porównywanie hrabiego Thirsku do hrabiego Corisu... Abstrahując od mej sympatii i mego podziwu dla Phylypa, jest pewne, że kiedy Clyntahn wyciągnął łapy po Daivyna, Ahzgood miał tylko jedno wyjście. Tak się złożyło, że w danym momencie my byliśmy jedyną bezpieczną przystanią, i to bez względu na nasze ewentualne warunki. Phylyp Ahzgood o tym wiedział. Tymczasem hrabia Thirsku ma rozległą rodzinę, której wszyscy członkowie zostali „zaproszeni" przez Rahnylda i arcybiskupa Trumahna do przenosin w jego pobliże na terenie Gorath...

- Twoim zdaniem powstrzymuje go tylko obawa o krewnych? - Tego nie powiedziałem. Hrabia Thirsku stanął przed naprawdę trudnym równaniem do rozwiązania, w kategoriach moralnych rzecz jasna. Nie da się też ukryć, że wciąż nienawidzi Charisu całą duszą za to, cośmy uczynili jego flocie pod Rafą Armagedonu. Ale kiedy wspomnę pewną rozmowę, którą odbył z biskupem Staiphanem, rzeczywiście jestem skłonny uznać, że to troska o córki i wnuczęta bierze nad nim górę. - Nie zauważyłem jednego słowa ani jednego czynu, który by z jego strony świadczył o gotowości do zwrócenia się przeciwko Rahnyldowi i Kościołowi Matce... - rzekł z namysłem Howsmyn. - Ale nie śledzę wszystkich raportów dostępnych w archiwum Sowy na jego temat. To nie moja specjalizacja... Niemniej nie słyszałem też, abyście ty albo Bynzhamyn coś o tym mówili. - Ponieważ nie było o czym mówić. Nie zapominaj jednak, że hrabia Thirsku to łebski facet. Ktoś taki nie chlapnie nieostrożnie niczego, co by go mogło narazić. Wie przecież, że ściany mają uszy... Nie zdziwiłbym się, gdyby z taką samą ostrożnością powierzał swoje myśli papierowi, szczególnie że Clyntahn jasno pokazał, iż optuje za „odpowiedzialnością zbiorową" w wypadku tych, którzy go zawiedli. Wszystko to razem wzięte wskazuje, że w jego duszy może już solidnie wrzeć. A im bardziej odcina się od twardogłowych oprawców inkwizycji, tym bardziej się gotuje. W gruncie rzeczy jestem co do poczciwego hrabiego Thirsku raczej dobrej myśli. - Cóż - rzucił Howsmyn, który właśnie przejeżdżał bramę głównego zakładu. - Mama zawsze mnie upominała, aby nie nazywać innych ludzi wariatami, więc i tym razem się powstrzymam. Zresztą - zwolnił nieco, aby moment później dostać się w zasięg słuchu postronnych - jak dotąd dokonałeś paru cudów. Nie będę się więc zarzekał, że nie uda ci się kolejny, jakkolwiek nieprawdopodobny by się wydawał. .XIX. HMS CESARZOWA CHARISU, 58 KOCIOŁ ORAZ

HMS PRZEZNACZENIE, 56 CIEŚNINA DELFIN - Wiem, że mamy wielkie szczęście, mogąc to robić, ale i tak tego nie cierpię zauważył cesarz Cayleb Ahrmahk, zwracając się do kilwateru rozciągającego się za rufą HMS Cesarzowa Charisu. Stał na pomoście rufowym swego ulubionego okrętu flagowego, opierając się o reling i spoglądając na zadziwiająco spokojne wody Kotła. Płynęli stałym kursem na północny

zachód w zapadającym zmroku. Galeon nie był już tak mocno uzbrojony jak kiedyś, głównie dlatego, że sir Dustyn Olyvyr zdążył do tego czasu zorientować się w specyfice tej klasy jednostek. Między innymi zrozumiał, że na okręcie z drewnianym kadłubem da się umieścić tylko ograniczoną liczbę dział, chyba że nie ma się nic przeciwko temu, żeby przeciążyć pod ich ciężarem stępkę. Pomimo redukcji uzbrojenia wymaganej w wypadku tak wielkiego okrętu, który, jak utrzymywał Cayleb, nie został nazwany na cześć jego żony, HMSCesarzowa Charisu nadal był jedną z najlepiej wyposażonych jednostek na całym Schronieniu. - Ja też zbytnio za tym nie przepadam - odrzekła cesarzowa Sharleyan Ahrmahk. Na pokładzie HMS Przeznaczenie, płynącym równie stałym kursem na północny wschód poprzez wody Zatoki Delfina i znajdującym się dobre dwa tysiące mil (oraz trzy godziny) na wschód od HMS Cesarzowa Charisu, było nawet ciemniej. Sharleyan także zajmowała miejsce na galerii rufowej, gdzie jednak nie była sama. Towarzyszyła jej następczyni tronu, księżniczka Alahnah, śpiąca w umieszczonym nieopodal hamaczku. Obydwu pilnował sierżant Edwyrd Seahamper, dokładający starań, aby nikt nie przeszkodził ani matce, ani córce. - Nie przepadam - powtórzyła wolno Sharleyan - lecz przyznaję ci rację, że w porównaniu z innymi ludźmi mamy wielkie szczęście. Weźmy taką Mairah dla przykładu...Choć nie przyzna tego otwarcie, niesamowicie tęskni za Hauwerdem... - Jeśli to stanowi jakieś pocieszenie - wtrącił Cayleb - wiem z całą pewnością, że Hauwerd odwzajemnia jej tęsknotę. Hauwerd Breygart miał lada dzień opuścić pokład HMS Cesarzowa Charisu, by udać się z korpusem ekspedycyjnym piechoty morskiej do zatoki Eralth, ale jak dotąd co dzień towarzyszył Caylebowi przy kolacji. Cesarz dodał teraz na jego temat: - Potężnie zbudowany, twardy jak granit i kompetentny jak rzadko... przesłużył w końcu, ile to? Dwadzieścia lat, zanim został hrabią... a tymczasem przy stole potrafi mówić tylko o żonie i dzieciach. - Hauwerd jest dobrym człowiekiem - skomentowała cesarzowa. - Wystarczająco dobrym, by zasługiwać na Mairah. - Nie mówię, że nie - odparł potulnie Cayleb. - I bynajmniej nie twierdzę, że tematy poruszane przeze mnie przy kolacji są znacznie różnorodniejsze... Na Boga, o taktyce i strategii nagadamy się dostatecznie za dnia. Pod wieczór możemy sobie pozwolić na bycie zwykłymi mężami i ojcami.

Wyraz twarzy Sharleyan złagodniał na dźwięk tęsknoty w jego głosie, a ona sama odruchowo przyłożyła dłoń do piersi córeczki, sprawdzając, czy drogie sercu jej i Cayleba niemowlę oddycha równo i spokojnie. - Chyba jednak najbardziej wkurza mnie to - kontynuował Cayleb - że mamy tak mało czasu na te rozmowy. Wiem, wiem... Dopiero co przyznaliśmy, że to dla nas wielkie szczęście i tak dalej... jednakże perspektywa całego długiego dnia oczekiwania, a potem tylko paru chwil razem jest po prostu... ciężka. - Wiem. Sharleyan przeniosła dłoń z piersi do policzka dziecka, uśmiechając się przez moment, po czym nagle wyprostowała się na krześle z płóciennym oparciem. Rzeczywiście, ostatnim razem, gdy oboje znaleźli się na morzu, na osobnych okrętach, ich komunikacja była dogodniejsza. Choć HMS Gwiazda Zaranna, galeon, którym płynęła z Chisholmu do Corisandu, a stamtąd do Tellesbergu, nie był większy od HMS Przeznaczenie, Sharleyan miała na jego pokładzie większą swobodę. Tymczasem okręt flagowy sir Dunkyna Yairleya eskortowany przez sześć innych galeonów ze względu na cenny „ładunek" - pozbył się ośmiu dział największego kalibru, by zyskać przestrzeń na cele mieszkalne, a ona i tak miała wrażenie, że ludzie są poupychani jak sardynki w puszce. Nawet we własnej kabinie cesarzowa nie mogła mieć pewności, że nikt nie usłyszy, jak rozmawia - ewidentnie sama ze sobą - przez co oboje z mężem mogli komunikować się wyłącznie w chwilach takich jak ta, gdy każde znalazło się samotnie na galeriach rufowych swego galeonu. Na szczęście przy tych okazjach, gdy pływali razem, nabrali zwyczaju wychodzenia na te pomosty, by podziwiać zachód słońca. Dochowali wierności swym przyzwyczajeniom także wtedy, gdy podróżowali osobno, a poddani mieli na tyle przyzwoitości, aby zostawić ich w spokoju, kiedy „dumali" o utęsknionym małżonku. Sharleyan uśmiechnęła się przelotnie na myśl, że żaden poddany nie może mieć najbledszego pojęcia na temat tego, jak bardzo bliscy sobie czują się ich władcy w tych chwilach... - No dobrze - odezwała się bardziej dziarskim tonem Sharleyan. - Domyślam się, że jesteś na bieżąco z przekazami z SAPKów. Nie chodzi mi o te nieistotne, dotyczące wydarzeń w Siddarmarku, Dohlarze i Desnairze, tylko o te naprawdę ważne. - Chodzi ci o raporty donoszące o tym, że Daivyn i Haarahld zostali zamknięci w kabinie na jednym z dolnych pokładów przez zgodnych jak nigdy Mairah i kapitana Yairleya za to, że ścigali się po takielunku? Czy też o kłótni Sairah z Glahdys o to, która z nich zabierze naszą córkę na górny pokład, aby tam zażyła codziennej kąpieli słonecznej? Bądź jak

mocno dali tobie i sir Dunkynowi do wiwatu Mairah i Maikel we wczorajszej partyjce kart? Albo... - Albo tych dotyczących twego pasierba i pewnej księżniczki - przerwała mu Sharleyan, na co Cayleb zachichotał. - A, tych! - Jesteś świadom, jaki z ciebie szczęściarz, w tej konkretnej chwili? - Owszem. Aczkolwiek... - jego głos nabrał tonów, które tak dobrze pamiętała - w gruncie rzeczy myśl o tym, co byś mi zrobiła, po tym jak już przyparłabyś mnie do muru, wcale nie jest mi taka straszna, kiedy się nad tym lepiej zastanowię... - Nie mam pojęcia, do czego pijesz - odparła. Ostry ton złagodziły błyski rozbawienia w jej oczach, których jednak Cayleb nie mógł zobaczyć. - Ależ oczywiście... Z drugiej jednak strony, kiedy sobie pomyślę, jaka bywasz... hm... głośna w podobnych chwilach, dochodzę do wniosku, że chyba jednak lepiej się stało, że wylądowaliśmy na osobnych okrętach, szczególnie biorąc pod uwagę ciasnotę panującą na HMS Przeznaczenie. - Głośna? - Sharleyan zamaszyście pokręciła głową. - Oj, przyjdzie ci jeszcze za to zapłacić! - Czekam z drżeniem serca i całej reszty ciała - odparł Cayleb z udawaną powagą, na co Sharleyan wybuchnęła śmiechem. - I słusznie... Wracając jednak do tematu rozmowy, co uważasz w sprawie Hektora i Irys? - Nigdy bym nie podejrzewał, że powiem coś podobnego, zważywszy na nasze relacje z jej ojcem, tymczasem okazuje się, że im więcej o tym myślę, tym bardziej jestem przekonany, że jeśli coś z tego będzie, oboje wygrają los na loterii. Nie potrafię powiedzieć, czy ich szczęście będzie równe naszemu, ale widzę, że Irys jest znacznie bystrzejsza, niż do tej pory sądziłem, i najwyraźniej w jej głowie... i w sercu, skoro już o tym mowa... dzieje się więcej, niż daje po sobie poznać nawet przed hrabią Corisu. Nie tylko w sprawie Hektora, jeśli rozumiesz, do czego zmierzam. - Oczywiście, że rozumiem - zapewniła go Sharleyan, naciągając kocyk tak, by Alahnah była przykryta po czubek nosa. Z każdą chwilą robiło się bowiem zimniej. - Nie na darmospędziłam z nią tyle czasu. A może sądziłeś, że moja głowa zaczęła szwankować? - Skądże - zaprzeczył rycersko. Zaraz jednak spoważniał. - Tak czy owak, żałuję, że nie możemy zajrzeć do środka jej czaszki i przekonać się, jakie procesy myślowe tam zachodzą... Rahzhyr zapewnia, że była niezwykle zainteresowana wszystkim, co zobaczyła w Akademii Królewskiej. Moim zdaniem już wcześniej zdążyła przebudować swoje zdanie na

nasz temat, dzięki czemu nie widzi już w tobie i mnie zleceniodawców mordercy jej ojca. A teraz doszło jej zainteresowanie! Mimo wszystko trzeba jej przyznać, że doskonale się maskuje i trzyma karty przy orderach. Za nic nie chciałbym grać z nią na pieniądze. Ba, jestem pewien, że pobiłaby nawet Maikela! - Doszłam do bardzo podobnych wniosków - wpadła mu w słowo Sharleyan. - Staram się nie przeceniać podobieństw między nami, ale aż zanadto dobrze wiem, jak to jest być kobietą, która musi stąpać ostrożnie w gnieździe węży... Oczywiście Irys przejmuje się nie tyle sobą, ile Daivynem, zdając sobie sprawę z jego mało ciekawego położenia. Mimo to potrafię bez trudu zrozumieć, czemu jest taka skryta. - Ja również. Co więcej, nie winię jej za to. W gruncie rzeczy jestem dla niej pełen podziwu. Nie zmienia to jednak faktu, że wiele bym dał, aby się dowiedzieć, co myśli, i to nie tylko dlatego, że wtedy mielibyśmy lepsze pojęcie, czy należy, czy nie należy zachęcać jej do dalszego zbliżenia z Hektorem. W każdym razie... jeśli skłania się w tę stronę, o którą ją podejrzewam... korzyści z tego wynikające mogą być naprawdę olbrzymie. Pytanie jednak, czy skłania się ku niemu, czy tylko tak nam się wydaje, bo bardzo byśmy tego chcieli. - Sam już widzisz, dlaczego staram się ignorować podobieństwa łączące mnie i Irys... Natomiast odpowiadając na twoje pytanie: jakkolwiek przedstawia się sytuacja, Irys i tak jest za młoda, byśmy mogli zacząć myśleć o dopuszczeniu jej do Kręgu. - Sharleyan, nie sądzę, abyśmy powinni wyjawić jej całą... Cesarzowa przerwała mężowi w pół słowa. - Nie twierdzę, że powinniśmy jej wyznać prawdę o Langhornie i reszcie tej bandy świrów jutro przy podwieczorku, Caylebie! Uważam wręcz, że możemy zacząć o tym myśleć dopiero

po

szczegółowym

przedyskutowaniu

takiej

możliwości

z

pozostałymi

członkamiBractwa. Wiem za to jedno: Irys Daykyn, choć o dekadę młodsza od zakładanego dla wtajemniczonych wieku, zniosłaby prawdę znacznie lepiej niż wielu innych kandydatów, których rozważaliśmy do tej pory Nie zapominaj - dodała lżejszym tonem po ledwie zauważalnej chwili wahania - że żadne z nas również nie osiągnęło jeszcze owej szacownej granicy lat trzydziestu. A Irys nie jest wcale od nas dużo młodsza. Jeśli mnie pamięć nie zawodzi, jest nawet o parę miesięcy starsza niż pewien następca tronu, do którego seijin zwrócił się ze swymi rewelacjami po raz pierwszy. - Nie musiałaś mi o tym przypominać. Zgadzam się, że Irys ma zadatki na członkinię Kręgu, oczywiście pod warunkiem, że faktycznie skłania się w stronę, o którą ją podejrzewamy. Mimo wszystko jednak zaproponowanie jej kandydatury równałoby się

niezłemu zamieszaniu w szeregach Bractwa, zwłaszcza teraz, gdy zabrakło ojca Zhona, który potrafił potrząsnąć tym i owym, gdy zbliżał się atak paniki. - Nie bądź dla nich niesprawiedliwy, Caylebie - poprosiła ze śmiechem Sharleyan. Nasi przyjaciele nie mają ataków paniki, o czym doskonale wiesz. - Spoważniała nagle. Myślę, że większość ich niepewności bierze się z tego, iż ojciec Zhon stanowił coś w rodzaju ich kamienia probierczego. Czy też kompasu. Tak przywykli do jego wskazówek, do tego, że zawsze mogą liczyć na jego radę, że teraz podważają nawet własne zdanie, z obawy, że mogłoby nie być w zgodzie ze zdaniem ojca Zhona, gdyby wciąż był wśród nich. - Pewnie masz rację... - przyznał zamyślony Cayleb, po czym nieoczekiwanie parsknął głośno. - Oboje z Merlinem macie zadziwiającą zdolność do analizowania umysłów i zachowań osób, które nie postępują tak, jak bym sobie tego życzył. Ze wstydem muszę powiedzieć, że ja postrzegam ich raczej jak gwoździe, które należy walnąć po łbach. - To prawda - zgodziła się z nim szybko Sharleyan. - Miałam okazję dostrzec, jaki z ciebie bezduszny tyran, nie chciałam tylko wyciągać tego akurat teraz. - Och, dziękuję ci bardzo. - Nie ma za co. Skoro już jednak o tym wspomniałeś i skoro padło imię Merlina, czy nasz seijin zająknął się może na temat Irys i dopuszczenia jej do Kręgu? - Nie, nie zrobił tego jeszcze. A mnie nie przyszło do głowy, by go o to zapytać, przynajmniej aż do tej chwili... - Nieco załamującym się głosem dodał: - A teraz nie bardzo jestem w stanie to uczynić. - Słucham? - Sharleyan otworzyła szerzej oczy. Merlin przestał brać udział w ich prywatnych rozmowach, o ile nie było to absolutnie konieczne, ale nawet mimo to... - Z przykrością muszę ci donieść, że nasz seijin, jak go nazwałaś, schronił się w swojej kajucie, gdzie oddaje się medytacji. - Na Boga! - wykrzyknęła Sharleyan, przewracając oczami. - Cóż on szykuje tym razem?! - Nie mogę powiedzieć ci nic więcej niż komukolwiek innemu - odrzekł Cayleb niechętnie. - A to dlatego, że sam nie wiem! Sharleyan zrobiła wielkie oczy. Zdarzało się, że Merlin robił coś, o czym nikomu nie powiedział, bądź podejmował decyzje bez konsultowania się z nikim. Nawet w wypadkach takich jak po śmierci Tymahna Hahskansa w Manchyrze, kiedy podejrzewał, że to, co uczyni, doprowadzi Cayleba i ją do wściekłości. Cokolwiek myśleli inni ludzie, cesarz i cesarzowa Imperium Charisu mieli świadomość, że misja Merlina Athrawesa na Schronieniu jest ważniejsza nawet od interesów Korony, czy też jego przyjaciół, i nie żywili ani cienia

wątpliwości, że w razie potrzeby Merlin postąpi tak, jak każe mu Nimue Alban, i to bez względu na koszty. Mimo wszystko Sharleyan nie przypominała sobie sytuacji, w którejMerlin choćby nie wyjaśnił im, co zamierza. Pod warunkiem oczywiście, że był na to czas. -Nic ci nie powiedział? - Rzucił tylko tyle, że ma parę spraw do załatwienia i że opowie mi o nich później, jeśli będzie mógł. Głos Cayleba - pozornie spokojny - był podszyty niepokojem, co jego żona bezbłędnie wychwyciła. Nie chodziło tu o nieufność do Merlina ani tym bardziej o urażoną dumę władcy. Sharleyan wiedziała, że oboje martwi jedno i to samo. Co ty kombinujesz, Merlinie? - zapytała w duchu. Gdzie się podziewasz? Co za niebezpieczeństwo grozi Schronieniu, że nie mogłeś nic zdradzić nawet nam? Wtem wpadła jej do głowy pewna myśl. Chciała natychmiast podzielić się nią z Caylebem, ale w porę ugryzła się w język. Nie, to niemożliwe... - przekonywała się w duchu. Merlin nigdy by tego nie zrobił, bez względu na to, jak znacznie poszerzył się Krąg. Zagryzła wargę, wspominając rozmowę z Merlinem przeprowadzoną tuż po jego powrocie z Delferahku. Doskonale pamiętała, jakich słów wtedy użył i jaka satysfakcja przebijała z jego głosu, gdy opowiadał o nowej liczbie wtajemniczonych. Obecnie prawdę znało tylu urodzonych na Schronieniu ludzi, że jego misji nie zagroziłoby już nic, nawet gdyby go zabrakło. Merlinie... - zawołała milcząco prosto w gęstniejącą ciemność. Nie podejmuj ryzyka, jakiego byś nigdy nie podjął wówczas, gdy w swoim mniemaniu byłeś nam jeszcze potrzebny.Nadal cię potrzebujemy! Nie tylko jako magicznego seijina, nie tylko jako naszego przewodnika. Potrzebujemy ciebie, Merlina, ponieważ pokochaliśmy cię całym sercem! - Cóż - odezwała się opanowanym głosem po paru chwilach, zwracając się do męża na pokładzie HMS Cesarzowa Charisu - jestem pewna, że opowie ci o wszystkim ze szczegółami, jak tylko wróci. .XX. SKIMER NAD KANAŁEM TAROTA Merlin Athrawes położył skimer na boku, chcąc aktywować funkcję zbliżenia swych sztucznych oczu, i spojrzał przez przezroczystą czaszę na przypominające szkielet śledzia fale

w dole, gdzie wody Kanału Tarota kołysały się bez końca cztery mile poniżej jego obecnej pozycji. Nieczęsto mógł podziwiać powierzchnię Schronienia z takiej wysokości w pełnym blasku dnia. Właściwie nie było do tego żadnych poważnych przeciwwskazań. Silniki skimera nie pozostawiały smug kondensacyjnych, a jego systemy niewidzialności zostały zaprojektowane tak, aby oszukać sensory znacznie czulsze od ludzkiego oka. Skoro już o tym mowa, ciemność nie stanowiła żadnej osłony w wypadku sensorów, których powinien się naprawdę strzec. Systemom czujników platform bombardujących w dalszym ciągu orbitujących cierpliwie wokół Schronienia światło nie było do niczego potrzebne. Najważniejszym powodem, dla którego zazwyczaj wymykał się nocą, było to, że znanemu wszystkim seijinowi trudno zniknąć, gdy wokół panuje wzmożony ruch. Pewnie by mu się to udało - i w istocie kilkakrotnie tak zrobił, zawsze jednak wyłącznie w sytuacjach alarmowych, kiedy nie było innego wyjścia. Po części chodziło o to, że ktoś mógłby go akurat do czegoś potrzebować, więc jego nieobecność w miejscu dla niego przewidzianym wzbudziłaby co najmniej zdumienie, po części zaś dlatego, że najbardziej niebezpieczną fazą operacji było podstawienie przez Sowę jego skimera. SAPK-i oraz systemy skimera były dostatecznie czułe, aby prawie na pewno uniknąć przypadkowych świadków takiego zdarzenia, lecz „prawie" czyniło w tym przypadku ogromną różnicę. A nie dało się ukryć, że ryzyko wpadki było największe w środku dnia, malało zaś w godzinach nocnych. Gwoli ścisłości, istniały zarówno plusy, jak i minusy takiej operacji prowadzonej na otwartym morzu. Po pierwsze, okręty miały to do siebie, że znajdowały się na otwartej przestrzeni, co ułatwiało Sowie ocenę otoczenia. Po drugie, CZAO nie musiał oddychać, dzięki czemu Merlin czuł się w wodzie dosłownie jak ryba, zarówno na powierzchni, jak i dwadzieścia czy trzydzieści stóp pod jej powierzchnią. To sprawiało, że cały ocean był dla niego idealną kryjówką, gdy przychodziło do oczekiwania na nadlatujący skimer już po tym, jak opuścił pokład okrętu, a ten zdążył się oddalić na znaczny dystans. Natomiast największa niedogodność takiego scenariusza wynikała z tego, że okręty - pomimo swojej wielkości były jednak małe, a w dodatku na ogół mieściło się na nich mnóstwo ludzi. W takich warunkach trudno było „zniknąć niepostrzeżenie z radaru". Na szczęście, częścią legendy seijina była konieczność oddawania się co jakiś czas medytacji. Wszyscy rozumieli, że musi mieć do użytku własną kabinę, nawet na tak małym okręcie jak HMS Cesarzowa Charisu, a co więcej, nie było śmiałka, który zakłóciłby jego spokój podczas takich seansów. Naturalnie nie zmniejszało to ryzyka do zera, ale przynajmniej znacząco je redukowało, a tym razem naprawdę liczyła się każda chwila.

Chyba jednak powinieneś był powiedzieć Caylebowi i Sharleyan o swoim małym projekcie, pomyślał teraz, patrząc w stronę, gdzie woda przechodziła w wybrzeże prowincji Malitar. Będą niepocieszeni, kiedy się dowiedzą o twojej wycieczce, i trudno ich za to winić. Z drugiej strony, jeśli to, co zamierzasz, zakończy się klapą, o niczym w ogóle się nie dowiedzą, co powinno załatwić sprawę... Moment później zdał sobie sprawę, że słowo „niepocieszeni" chyba jednak nie oddaje stanu ducha wystrychniętej na dudka pary cesarskiej, aczkolwiek przynajmniej mógł mieć nadzieję, że kiedy już oboje ochłoną i przemyślą wszystko na spokojnie, zrozumieją jego racje. A poza tym decyzja należała do niego, nie do nich - i kropka. Mimo to wolał myśleć, że akcja jednak zakończy się sukcesem, gdyż w przeciwnym razie narażał się na... Skupił wzrok na zielonym, pozornie spokojnym wybrzeżu prowincji Malitar. Myśląc o toczących się hen w dole walkach, nienawiści i głodzie, które przyjdzie mu minąć w bezpiecznej odległości, poczuł nieuniknione ukłucie wyrzutów sumienia. Jednakże to nie on wzniecił rozruchy w Republice Siddarmarku ani tym bardziej nie rozkazał wstrzymania dostaw żywności. Doskonale wiedział, kogo należy winić za tę zbrodnię, lecz i tak nie potrafił udzielić sobie rozgrzeszenia za odpowiedzialność spoczywającą na Kościele Boga Oczekiwanego. Może i Grupa Czworga zainicjowała faktyczne walki, próbując zdławić problem w zarodku, kiedy Królestwo Charisu podniosło głowę po raz pierwszy. Niewątpliwie Zhaspahr Clyntahn i jego Inkwizycja mieli na rękach krew ludzi mordowanych w imię Boga Jedynego. Ale nie dało się ukryć, że to misja Nimue Alban zapoczątkowała świętą wojnę. Był to jedyny sposób na rozluźnienie uścisku rąk Kościoła Matki na gardle inwencji i wolności ocalonych resztek ludzkości, co było absolutnie konieczne. Tak więc, z Grupą Czworga czy bez niej, Merlin Athrawes sprowadziłby na Schronienie wojnę religijną w całej okazałości, ze wszystkimi jej potwornościami - albowiem nie miał innego wyboru. Skrzywił się i wziął w garść, spychając niemiłe myśli do zarezerwowanej dla nich przegródki w umyśle i zatrzaskując ją z hukiem. Jeżeli Maikel Staynair nie mylił się i Merlin Athrawes vel Nimue Alban nie był pozbawiony duszy, przyjdzie jeszcze czas, aby odpokutował za wszystkie przewiny, dawne i przyszłe. Wszakże ten czas jeszcze nie nadszedł. Jeśli nawet na tym sądzie zapadnie niekorzystny dla niego wyrok, trudna rada. Nie zamierzał udawać niewiedzy ani wykręcać się nią, był bowiem w pełni świadom, że jego misja warta jest każdej kary, jaką mogłoby na niego nałożyć będące przy zdrowych zmysłach bóstwo. Poza tym w tej chwili miał na głowie inne sprawy... Rzucił okiem na wyświetlacz, pikując w dół ku celowi leżącemu w Górach Światła.

.XXI. JASKINIA NIMUE GÓRY ŚWIATŁA Obudził się. Leżał przez moment, usiłując dociec, dlaczego go to dziwi, lecz nic nie wymyślił. Miał wrażenie, że coś mu umyka, że nie może sobie przypomnieć jakiegoś wyjątkowego doświadczenia. Ściągnął usta w ciup, marszcząc czoło w namyśle - wciąż na granicy snu i jawy - lecz nie pojawiło się żadne nowe wspomnienie; wzruszył więc ramionami i otworzył oczy. Spojrzał na znajome sklepienie, usłyszał szum fal i piski pałacowych wyvern zza okna i wtem miejsce zmieszania i niepewności zajęło przekonanie, że wszystko jest tak, jak trzeba. Był wczesny ranek, nadal dość chłodny; słońce świeciło nisko na wschodnim horyzoncie. Wkrótce miało się to zmienić: Eraystor leży niemal na równiku. To miasto było jego domem rodzinnym, znał rytm tutejszego życia aż za dobrze i zawsze najbardziej lubił właśnie chłodne poranki. Wokół panowała wciąż cisza, świat dopiero budził się do życia, a powietrze było czyste niczym dobre wino lub pieszczota kochanki. Cenił sobie tę zmysłową świeżość niemal tak mocno jak rozgwieżdżone niebo nocą. Pomyślawszy to, przeciągnął się rozkosznie, zanim usiadł na posłaniu. Zaczerpnął głęboko tchu, napełniając płuca aż do bólu, po czym wolno wypuścił powietrze przez usta i wstał z łóżka. Narzucił szlafrok bez wzywania służby, a następnie otworzył sobie szklane drzwi wiodące na jego prywatny balkon. Wyszedł na zewnątrz, wprost w poranną bryzę, czując, jak wiatr igra z jego włosami, i zaraz się uśmiechnął na widok tacy z melonowymi kulkami, truskawkami w połówkach i całymi winogronami, która spoczywała jak zwykle obok karafki wypełnionej jego ulubionym sokiem jabłkowo-grejpfrutowym. Przez parę chwil stał oparty o balustradę, wyglądając na tereny pałacowe i sięgając wzrokiem dalej, aż po dachy i iglice miasta. Dolatywał go zwykły o tej porze harmider: mieszanina ludzkich głosów, turkotu kół i stukotu ciężkich butów strażników maszerujących za swoim sierżantem na zmianę warty. Nasłuchiwał, chłonąc wszystkie dźwięki i napawając się tą chwilą, po czym w końcu usiadł przy stoliku i poczęstował się sokiem. Pił wolno, rozkoszując się smakiem, a następnie poprawił się na rattanowym fotelu i sięgnął po pierwszą melonową kulkę. Wrzucił ją do ust i zaczął starannie przeżuwać, równocześnie marszcząc brew w próbie zlokalizowania, co go... nie, nie co go martwi, raczej: co mu nie pasuje. Był pewien, że powinien o czymś pamiętać. O czymś, co by tłumaczyło, dlaczego ten tchnący spokojem poranek z jakiegoś powodu jest... nie na miejscu.

Przełknął soczysty kęs melona i uśmiechnął się na wspomnienie Merlina po raz pierwszy używającego przy nim wyrażenia: „Coś mi nie pasuje". Zapytał go wtedy, co ono właściwie znaczy. Okazało się bardzo przydatne. Podobnie jak jeszcze kilka powiedzonek seijina - także zdaniem innych członków Kręgu - które z wolna zaczęły przesiąkać do ogólnego języka. Proces był ślamazarny, miał swoje źródło w Sharleyan i Caylebie oraz kręgu ich najbliższych doradców, zarazem jednak zdawał się nieunikniony. Już dawno pogodził się z tym, że pewne rzeczy po prostu dzieją się swoim trybem. Myśląc o tym, przypomniał sobie, że zaledwie przed paroma dniami rozmawiał na ten temat z Rayjhisem Yowance'em. Jego doradca powiedział... Nagle otworzył szeroko oczy. Zaraz, nie, to niemożliwe... a może jednak? Rayjhis powiedział... Ale przecież Rayjhis nie żyje! Został... został zabity. W... wybuchu? Jednakże... jeśli to prawda, czy wtedy...? Poczuł sok z melona cieknący mu po ręku i opuścił spojrzenie na zaciśniętą dłoń, w której spoczywała nieszczęsna owocowa kulka. Ze zdziwieniem zauważył, że ręka mu drży. Zachłysnął się powietrzem jakby w panice, usiłując zapanować nad myślami, które zdawały się prowadzić natarcie na jego umysł. Niestety zwykła dla niego jasność myśli nie chciała powrócić. Nie umiał się połapać w gmatwaninie wrażeń i faktów, nie potrafił zmusić ich do jakiego takiego porządku... - Witaj, Nahrmahnie - przy jego uchu rozległ się czyjś głos. Okręcił się gwałtownie w fotelu. W życiu nie widział wcześniej tej wysokiej, czarnowłosej, niesamowicie ponętnej młodej kobiety w dziwacznym czarno-złotym mundurze. Tyle wiedział. Coś jednak w tych szafirowych oczach... w tym kontralcie, którego nigdy wcześniej nie słyszał, a który jednak zdawał się echem innego, równie miłego głosu... - Merlin?! - Dosłyszał niepewność we własnym głosie i potrząsnął głową. - Ale... ale... - Wiem, że to bardzo niepokojące - powiedziała młoda kobieta, która nie wyglądała jak Merlin Athrawes. Wysunęła sobie drugi fotel i usiadła ruchem równie oszczędnym, jak nieraz miał okazję zaobserwować u seijina. A jednak całkowicie odmiennym. Merlin był mężczyzną; ta osoba wręcz przeciwnie. - Ty jesteś... Nimue - rzekł, wolno cedząc słowa. Kobieta potaknęła. - Przynajmniej tutaj - odparła z uśmiechem.

Był to ten sam uśmiech, który miał okazję niezliczone okazje oglądać u seijina, aczkolwiek różnił się teraz brakiem koziej bródki i sumiastego wąsa. A także blizny na policzku. - Obawiam się, że interfejs nie ma załadowanego Merlina - mówiła dalej kobieta. Niedopatrzenie... - Uśmiech stał się lekko kwaśny. - Obawiam się, że Sowa nie cierpi na nadmiar intuicji ani wyczucia. Spodziewałam się, że coś z tym zrobi, ale się przeliczyłam.Kiedy się zorientowałam, nie było już czasu na zmiany. - Przynajmniej tutaj? Interfejs? - Nahrmahn powtarzał poszczególne słowa, kręcąc głową. - Nie rozumiem - dodał bezradnie, choć w głębi ducha czuł, że jednak rozumie. Nie chciał tylko przyznać tego sam przed sobą. - Tak... - Uśmiech Nimue/Merlina spełzł z twarzy całkowicie. Przez chwilę kobieta siedziała, przyglądając się uważnie gospodarzowi. Szafirowe oczy przemykały po obliczu mężczyzny z napięciem, które niemalże wyprowadziło go z równowagi. Nahrmahn zauważył, że skrzydełka jej nosa drgają lekko, jakby sama szykowała się na coś trudnego. Nahrmahnie... - podjęła - jestem ci winna przeprosiny. Tak naprawdę nie miałam prawa tego zrobić bez twojej zgody. Nie miałam prawa nawet spróbować. Niemniej nie było czasu. Poza tym skąd mogłam wiedzieć, czy się uda. I na ile się uda... W gruncie rzeczy nadal tego nie wiem. - Trochę się tym wszystkim denerwuję... Nimue - odezwał się. Ucieszyło go, że ton jego głosu wypadł prawie normalnie. - Przykro mi. - Znów ten przelotny uśmiech. - Chodzi o to, że... Cóż, Nahrmahnie, mówiąc wprost: mamy teraz ze sobą wiele wspólnego. - Wiele wspólnego? - Przechylił głowę. - A co konkretnie? - Oboje jesteśmy martwi - odpowiedziała cicho. *** - Niech no sobie wszystko poukładam - rzekł Nahrmahn Baytz dużo później, odchylając się na oparcie fotela i machając obiema rękami. Gestem tym objął balkon, pałac, słońce, odgłosy miasta. - To tkwi wewnątrz komputera? Nie jest rzeczywiste? - Niezupełnie. Pod pewnym względami jest jak najbardziej rzeczywiste. - Nimue poczęstowała się jedną z melonowych kulek i wrzuciła ją sobie do ust ze smakiem. - To wszystko - wykonała podobny gest jak on przed chwilą - przeszłoby większość testów sprawdzających poziom realności. Posiedzisz za długo na słońcu, więc spieczesz się jak pajęczokrab. Spadniesz z balkonu, a na pewno złamiesz coś więcej niż tylko kostkę u nogi.Ale tylko dlatego, że Sowa trzyma w garści wszystkie sterowniki.

- Sterowniki? - Nahrmahn powtórzył zrezygnowanym tonem. - Oprogramowanie, które ustala parametry. Istnieją oczywiście ograniczenia stopnia zmian, ale panuje dość duża swoboda. Da się... da się poprawiać niektóre rzeczy w dość szerokim zakresie, kiedy już nabierze się wprawy. - Przyjmijmy na moment założenie, na potrzeby tej rozmowy, rzecz jasna - Nahrmahn pochylił się nad stolikiem, stukając czubkiem palca w jego blat - że to jednak ułuda. Zwykła symulacja. Bardzo przekonująca, ale jednak tylko symulacja. - To się nazywa wirtualna rzeczywistość, Nahrmahnie. To konstrukt złożony z twoich wspomnień i ekstrapolacji dokonanej przez oprogramowanie, z dodatkiem danych... w sporej części przekazywanych w czasie rzeczywistym... z SAPK-ów. Całość jest równie realna jak ty czy Merlin Athrawes, przynajmniej w tych aspektach, które naprawdę się liczą. O ile jednak Merlin może funkcjonować wyłącznie w CZAO, na twoje potrzeby nazwijmy go mobilnym modułem rzeczywistości wirtualnej, z jakiegoś powodu zdolnym do wchodzenia w reakcje ze światem rzeczywistym, o tyle ty jesteś w stanie funkcjonować wyłącznie w tym module. - Ale... jakim cudem? - Nahrmahn skrzyżował ramiona na piersi. - Rozumiem, że Merlin to... ehm... ty czy też elektroniczny zapis twojej osoby. Jednakże ten zapis został zrobiony na długo przed tym, zanim trafiłaś na Schronienie. W jaki sposób ja trafiłem tutaj?Rozplótł ramiona, aby ponownie objąć gestem widok za balkonem i sam balkon. - Pamiętasz wybuch? - zapytała delikatnie. Nahrmahn zaciął wargi. - Tak - odparł krótko. - Pamiętam. Pamiętam też, że trzymałem Ohlyvyę za rękę. Przełknął ciężko i zamknął powieki, pod którymi nagle zaczęło go szczypać. - Pamiętam, że płakała. I... pamiętam ciebie... a przynajmniej Merlina... - Otworzył oczy i zaraz zwęził je w szparki. - Pojawiłaś się znikąd z tym czymś... cokolwiek to było. Włożyłaś mi to na głowę i... To dzięki temu czemuś przeniosłem się tutaj? - Tak - potwierdziła Nimue. - O to mi właśnie chodziło, kiedy mówiłam, że nie miałam prawa próbować bez twojej zgody. Po prawdzie, złamałam co najmniej dziesięć praw Federacji, z czego świadoma zgoda jest najmniejszym problemem. Nie byłam jednak pewna, czy mi się uda, a nie chciałam zabierać ci ostatnich chwil z Ohlyvyą na czcze wyjaśnienia. - No i skoro nie byłaś pewna sukcesu, wolałaś o niczym jej nie wspominać, tak? zapytał. Nimue popatrzyła na niego w milczeniu, bez mrugnięcia powieką. Nahrmahn skinął głową. - Rozumiem, nie chciałaś jej tego zrobić. Nie chciałaś dawać jej fałszywej nadziei. - To tylko jeden z powodów. Nie miałam przecież pojęcia, czy byś sobie życzył, aby wiedziała. - Oczywiście, że tak!

- Naprawdę? - Przechyliła głowę. - Liczyłam na to, ale... Rozważ, proszę, następującą rzecz. Poza swoim modułem wirtualnej rzeczywistości nie masz już ciała. Pod tym względem jesteś duchem nawet bardziej ode mnie, a jeśli mam być szczera, dotąd nie wyzbyłam się wątpliwości, czy ja to ja, czy też tylko elektroniczny zapis mnie, któremu wydaje się, że jest mną... Kocham Ohlyvyę - zawiesiła głos i szybko dodała: - ale ciebie też, co może wydać ci się nieco dziwne, ponieważ wcześniej znałeś mnie wyłącznie jako Merlina... W każdym razie nie jestem pewna, jak twoja żona zareagowałaby, gdyby nagle usłyszała twój głos przemawiający zza grobu. Umarłeś na jej oczach, Nahrmahnie. W ostatnich chwilach trzymała cię za rękę, roniła łzy na twoją pierś, a potem cię pochowała. Myślę, że ma dość wielkie serce i dość otwarty umysł, aby przyjąć do wiadomości, co się stało, niemniej nie mogę ci tego zagwarantować, bo ludzki mózg, a zwłaszcza ludzkie serce to bardzo nieprzewidywalny narząd. Zanim cokolwiek powiesz, pozwól, że dodam jeszcze, iż Ohlyvya nigdy nie będzie mogła odwiedzić cię tutaj tak, jak ja to robię. - Dlaczego? - zapytał Nahrmahn, nie spuszczając z niej oka. - Ponieważ ona nie ma neuroreceptorów, które trzeba wpiąć do sieci wirtualnej. - To się nie trzyma kupy. - Nahrmahn pokręcił głową. - Ja też nie miałem takich neuroreceptorów, przynajmniej do niedawna. Co więcej, o ile dobrze pamiętam, tłumaczyłeś nam, że właśnie przez ten brak receptorów nie możemy w pełni korzystać z zasobów wiedzy udostępnianej za pośrednictwem jednostek neuroedukacyjnych mieszczących się w twojej jaskini. - To prawda. - Skoro tak, jak, w imię Boga Jedynego, w ogóle mnie... „zgrałaś"? - Nie masz czy raczej nie miałeś neuroreceptorów, to fakt. NEED-y, czyli neuroedukatory zostały zaprojektowane do emitowania, nie nagrywania informacji. Są to przekaźniki, których sygnału ludzki mózg nie wychwytuje, ponieważ nie ma wbudowanego odpowiedniego odbiornika. Trzeba go dopiero dostarczyć, o ile chcemy użyć NEED-a. Z drugiej strony mózg człowieka wydziela swego rodzaju promieniowanie, które odpowiednio czuły odbiornik jest w stanie wychwycić. Użyty przeze mnie zestaw słuchawek posłużył właśnie do tego, w dużej mierze zgodnie z zaleceniami producenta. - Mimo to jego przeznaczenie generalnie jest szersze, mam rację? - Nahrmahn obserwował uważnie wyraz twarzy Nimue. - Ponieważ przeżyłem własną śmierć, mogę z wielką

odpowiedzialnością

zaprzeczyć

pokutującemu

przekonaniu

o

tym,

jakoby

umierającemu przed oczami przebiegało całe życie. Wybacz więc, że nie wierzę, jakobym nieświadomie wypromieniował w tamtej chwili wszystkie swoje wspomnienia. Poza tym

dowiedziałem się od ciebie o zaawansowanej technologii dość, żeby podejrzewać, iż w wypadku zgrywania czegoś równie skomplikowanego jak ludzka osobowość i pamięć dane muszą płynąć w obu kierunkach. - Cóż, zgadza się - przyznała Nimue. Zanim podjęła, zaczerpnęła głęboko tchu. Nahrmahnie, zrozum... w tamtej chwili umierałeś. Nie dało się powstrzymać tego procesu. Zatem zignorowałam pierwotne oprogramowanie nanobotów i uruchomiłam trzecią, ukrytą, funkcję zestawu, który nie był wykonany specjalnie z myślą o tobie, tylko o mnie. Kiedy jednak poprosiłam Sowę o sprokurowanie podobnego urządzenia, zwyczajnie skopiowała dostępne rozwiązanie w postaci standardowego wyposażenia ziemskiego zespołu ratownictwa medycznego. Pamiętasz, jak udało mi się zablokować odczuwanie bólu? - Tak - skinął wolno głową Nahrmahn. - No więc właśnie do tego najczęściej wykorzystywano to urządzenie w przeszłości. Jego drugie użycie sprowadzało się do „zgrywania", jak to nazwałeś, ludzkiej osobowości i pamięci, co też się stało najpierw ze mną, a potem także z tobą. - Uśmiechnęła się przelotnie na widok jego miny. - Naturalnie za pośrednictwem wspomnianych „wtyczek", w które wyposażeni byli wszyscy mieszkańcy Starej Ziemi. Żadne inne połączenie nie miałoby dostatecznie szerokiego pasma, umożliwiającego przeprowadzenie tak skomplikowanej operacji w tak trudnych warunkach. Na szczęście w naszym wypadku do akcji wkroczyły nanoboty, które wam wszczepiłam. - Uśmiech zniknął z twarzy Nimue. - Po aktywacji zestawu Sowa skorzystała z trzeciej funkcji urządzenia i przeprogramowała parametry nanobotów. Aby to uczynić, poprosiła mnie o autoryzację, ponieważ jeśli mam być szczera, gdybyś akurat nie umierał z innego powodu, taka operacja by cię zabiła. - Zabiła? - Nahrmahn nadął skrzydełka nosa. - Chcesz powiedzieć, że każdy, komu wszczepiłaś nanoboty, może zginąć z ręki twojej czy Sowy? - Tak - potwierdziła Nimue bez uciekania wzrokiem. - W określonych warunkach. Jednakże tak jak już powiedziałam, Sowa nie była w stanie niczego uczynić bez mojej wiedzy i zgody oraz bez odpowiedniego interfejsu, ponieważ to ja byłam inicjatorem nanobotów. Tu nie chodzi o jakiś przycisk do zabijania, Nahrmahnie, tylko o możliwość naprawy części układu nerwowego odpowiedzialnej za funkcje życiowe organizmu. Krótko mówiąc, w sytuacji krytycznej można w ten sposób podtrzymać działanie płuc i serca do czasu przybycia ekipy ratunkowej. - Rozumiem. - Cieszę się... Niestety muszę z przykrością dodać, że to dość brutalna procedura. Stanowi ostatnią deskę ratunku i wymaga niemal kompletnej regeny po fakcie.

- Regeny? - Nahrmahn powtórzył nieznane słowo. - Regeneracji - wyjaśniła szybko Nimue. - W niektórych przypadkach potrzebna jest regeneracja fizyczna całego ciała, mogąca zabrać do kilku lat nawet przy dostępie do infrastruktury Federacji. W innych, mniej skomplikowanych przypadkach, wymaga się regeneracji częściowej, ograniczonej do ściśle określonej tkanki nerwowej, która została wykorzystana do stworzenia bypassu. Nahrmahn wzdrygnął się zauważalnie, a Nimue wybuchnęła śmiechem. - Jak już wspomniałam, i tak byłeś jedną nogą w grobie. Tylko dlatego się zdecydowałam na tę procedurę. - No tak... Ale co to wszystko ma wspólnego z moim pobytem tutaj? - Tym razem pokazał prosto na kamienne płyty balkonu. - Nanoboty skonstruowały potrzebne receptory - Nimue tłumaczyła bezbarwnym tonem - wykorzystując tkankę nerwową twojego mózgu, co i tak by uczyniły dla zniwelowania bólu, niemniej tobie dodatkowo brakowało standardowych wtyczek, których można by użyć w wypadku mieszkańca Starej Ziemi. Proces nie był ani łatwy, ani przyjemny, a przy jego okazji doszło do dalszych spustoszeń w twoim mózgu... Gwoli szczerości, nawet gdybyś jakimś cudem nie umarł od odniesionych obrażeń, pozostałbyś paralitykiem na resztę życia. Oczywiście nie zdecydowałabym się na ingerencję i niwelowanie bólu takim kosztem, gdyby istniał choć cień szansy, że przeżyjesz. Ponieważ nie było o tym mowy, a ja nie miałam zamiaru cię stracić, obie z Sową popchnęłyśmy nanoboty do gmerania w twoich szarych komórkach, gdyż chodziło już nie tylko o oszczędzenie ci cierpienia w ostatnich chwilach życia. Przyznaję, że nasze działania tak czy owak zakończyłyby się twoją śmiercią i że w chwili ich podejmowania nie miałam pewności, czy przyniosą sukces. Poważnie w to wątpiłam z uwagi na ilość dostępnego czasu oraz stan nanobotów, które utrzymując cię przy życiu, uległy nadwerężeniu w znaczący sposób jeszcze przed tym, zanim przybyłam na miejsce. - Najwyraźniej się udało - wtrącił Nahrmahn, patrząc po sobie. - Nie... niezupełnie - odparła Nimue po chwili milczenia. Mężczyzna zesztywniał i obrzucił ją pytającym wzrokiem. - Połączenie nie było doskonałe - rzekła z westchnieniem - a czas naglił. W normalnych okolicznościach stosuje się ściśle określone procedury mające na celu sprawdzenie przekazanych danych, z wykorzystaniem specjalnego oprogramowania umożliwiającego metodyczną kontrolę zgranych informacji. Ludzki mózg ma niesłychaną pojemność,

a

stworzone

przez

nas

na

chybcika

połączenie

nie

należało

do

szerokopasmowych. W związku z tym Sowa została zmuszona do lekkiej ingerencji w oprogramowanie zabezpieczające, co zaowocowało utratą około piętnastu procent wszystkich twoich wspomnień, licząc optymistycznie. Tak naprawdę straty mogą być nawet większe. Nahrmahn gapił się na nią przez chwilę, po czym sięgnął po kielich i opróżnił jego zawartość jednym haustem. Moment później rozległ się dźwięczny stukot, kiedy kryształowe naczynie zetknęło się z kamiennym blatem stołu. Mężczyzna wpatrywał się jeszcze jakiś czas w pusty kielich, by w końcu podnieść spojrzenie na Nimue. - Piętnaście procent to jeszcze nie tragedia - rzekł lekkim tonem, który wszakże nie wyrażał prawdziwie jego uczuć. - Szkoda jednak, że nie mogłem wybrać, które wspomnienia ulegną utracie. - Zdołałyśmy wspólnymi siłami z Sową odzyskać sporą ich część - zapewniła szybko Nimue. - Miejscami było to dość łatwe, wystarczyło sięgnąć po podobne wspomnienie i zaczerpnąć z niego. Ale prawda jest taka, Nahrmahnie, że w twojej pamięci jest teraz mnóstwo dziur, o których istnieniu przekonasz się dopiero wtedy, gdy na nie natrafisz. Zdaniem Sowy większość dotyczy wczesnych etapów twojego życia. Głównie dzieciństwa i częściowo młodości. Jednakże jakaś partia dotyczy późniejszych lat. Przykro mi, lecz nic nie mogłam na to poradzić. - No tak. - Nahrmahn oparł się, wziął głęboki oddech i rozejrzał po najbliższym otoczeniu, które w jego oczach wyglądało jak najbardziej realnie. Potem znów utkwił spojrzenie w rozmówczyni. - Ach tak... - powtórzył. - Nie pojmuję tylko, skąd wytrzasnęłaś to wszystko. A może to tutaj przebywa umysł CZAO po wyłączeniu? - Nie... - Nimue wstała i podeszła do balustrady. Oparła się o nią jednym biodrem, krzyżując ramiona na piersi i obrzucając wzrokiem miasto, które Nahrmahn znał jak własną kieszeń. - To wszystko - wykonała gest ręką - to moduł rzeczywistości wirtualnej, za czasów Federacji stosowany w projektach badawczo-rozwojowych. Nawet sztuczna inteligencja, taka poważna, a nie ograniczona na miarę Sowy, nie posiada prawdziwie ludzkiej intuicji. Nie radzi sobie więc najlepiej w świecie wyobraźni. Z drugiej strony jednak jej szybkość obliczeniowa jest tak wielka, że efekt właściwie jest ten sam. A naukowcy Federacji odkryli, że idealnym połączeniem jest stworzenie wirtualnych wcieleń wybitnych jednostek i wtłoczenie ich do wirtualnego świata. Dzięki temu uzyskano zawrotną szybkość obliczeniową, pomnożoną przez stopień kompresji matrycy, na usługach ludzkiej inwencji, czyli tak zwany tryb hiperheurystyczny. - Wzruszyła ramionami. - Jedyne, co im się nie udało, to przeprowadzenie w matrycy eksperymentu w czasie rzeczywistym. To było możliwe wyłącznie poza rzeczywistością wirtualną, co oznaczało, że wirtualne wcielenia wybitnych

jednostek musiały zwolnić do tempa normalnego dla zwykłych ludzi żyjących w prawdziwym świecie. Zarazem jednak dało się zmultiplikować owe wcielenia i zaprząc je do równoczesnej pracy nad różnymi projektami idącymi w dziesiątki, setki, a nawet tysiące. Między innymi dzięki temu ludzkość zdołała zmniejszyć przepaść dzielącą naszą technologię od technologii Gbaba, przynajmniej przed tym, zanim została starta w proch przez Obcych. - Aha... Chociaż „aha" to może za dużo powiedziane. Na razie po prostu nadążam za twoimi wyjaśnieniami. Nie mam jeszcze obrazu całości. - Obowiązywały niezwykle surowe obostrzenia dotyczące tego, co wolno, a czego nie wolno robić z wirtualnymi wcieleniami, i to nawet w obliczu wojny z obcą rasą. Ponieważ wcielenia te były czymś znacznie więcej niż tylko oprogramowaniem istniejącym w matrycy, można je było tworzyć wyłącznie za wyraźną zgodą zainteresowanych oraz sądu. Do tego wcielenia te uzyskiwały prawnie chronioną odrębność od osób, z których zostały zgrane. Niestety cała ta technologia była bardzo podatna na nadużycia. Federacja robiła co w jej mocy, aby nie dopuszczać do tych nadużyć, jednakże wykazałabym się nadmiernym optymizmem, mówiąc tu, że do żadnych nigdy nie doszło. W gruncie rzeczy mam nawet podstawy podejrzewać, że same władze dopuściły się paru, kiedy sytuacja na froncie walki z Gbaba zaczęła przybierać naprawdę zły obrót. - Czy twoim zdaniem właśnie coś takiego - Nahrmahn ponownie wykonał zamaszysty gest ramieniem - znajduje się pod Świątynią? - Z całą pewnością nie - odparła Nimue, odwracając się do niego w pełni. Oczywiście mogę się mylić, ale uważam, że gdyby pod Świątynią tkwiło wirtualne wcielenie któregoś z archaniołów, sprawy nigdy nie zaszłyby aż tak daleko. Chcę wierzyć, że owo wcielenie

zainterweniowałoby

w

odpowiednim

momencie,

nie

dopuszczając

do

wszechwładzy Grupy Czworga. A nawet jeśli nie, to przynajmniej dostrzegłoby potencjał Zakładów w Delthaku i naszych maszyn parowych. Przypuszczam, że nie skorzystałoby z Rakurai, dopóki istniałaby szansa, że Kościół Matka jednak da sobie z nami radę i przywróci Zakazy w całej rozciągłości, aczkolwiek akurat co do tego nie jestem do końca przekonana. Jakoś umiarkowanie nie idzie moim zdaniem w parze ze sposobem myślenia archaniołów. Zresztą gdyby im je przypisać, powinni byli uderzyć na Charis i Chisholm już dawno, zanim „zaraza" rozpełzła się po Schronieniu, zwiększając potencjalną liczbę ofiar przy jej wyplenianiu. - Zamyśliła się na chwilę. - Rzecz jasna nie można wykluczyć, że pod Świątynią tkwi jakieś uśpione wirtualne wcielenie... Takie, które nie jest aktywne w tej chwili, lecz może ulec wybudzeniu w każdym momencie w razie potrzeby. O tym właśnie mógł mówić Schueler w swoim holo Paityrowi i jego rodzinie...

- Dlaczego nie jest aktywne w tej chwili? - Pewnie z nudy - odparła Nimue ze wzruszeniem ramion. - Każde wirtualne wcielenie może się zatracić na dwa sposoby, Nahrmahnie. Albo poprzez coraz głębsze zanurzanie się w prywatną rzeczywistość prowadzące do tego, że traci zainteresowanie światem dawcy... Widząc pytające spojrzenie Nahrmahna, Nimue przerwała i udzieliła dodatkowych wyjaśnień:- W tym celu specjalne oprogramowanie zabezpieczające uniemożliwia wirtualnemu wcieleniu kontrolowanie wszystkich parametrów symulacji. Zastanów się tylko: co by było, gdybyś w pełni kontrolował każdy aspekt swego istnienia, gdybyś mógł zmieniać dowolnie swoje otoczenie, obdarzać się supermocami wedle własnego uznania, zaspokajać wszelkie zachcianki... Potrafisz sobie wyobrazić silniejszy narkotyk? - Nie, nie potrafię - przyznał Nahrmahn, wzdrygając się lekko. Nimue skinęła głową i podjęła przerwaną wypowiedź: - Albo poprzez to, albo poprzez nudę. Nawet nieśmiertelność może być przekleństwem. Do czasu był to tylko motyw wszystkich bajek i baśni ludowych, ale okazało się, że kryje się za nimi szczera prawda. A przy skompresowaniu rzeczywistości wirtualnej nieśmiertelność da się osiągnąć bardzo prędko. Nawiasem mówiąc, powód, dla którego wirtualne wcielenia zanurzają się coraz głębiej w symulację, jest taki, że chcą za wszelką cenę uniknąć... stałości. - Nimue ponownie przerwała i zapatrzyła się w coś nad głową Nahrmahna, po czym dopiero po dłuższej chwili zniżyła znów na niego wzrok. - W wypadku niektórych chodzi o coś więcej. Niektóre wcielenia nie są w stanie znieść świadomości tego, że stanowią tylko nagranie czyjejś osobowości: że są kopiami, a nie oryginałami. Tak więc jedne nudzą się śmiertelnie „kieszonkowym światem", w którym nie ma nikogo prawdziwego, drugie zaś zwracają w głąb siebie, a z czasem kompletnie odcinają od środowiska. Koniec końców popadają w stan katatonii i wycofują się z jedynego dostępnego im świata, ponieważ ów świat nie nosi znamion rzeczywistości, przynajmniej w ich mniemaniu. - Strasznie ponuro to wszystko brzmi, szczególnie w taki piękny ranek - rzucił Nahrmahn. - Cóż, przypuszczam, że ci, którzy zareagowali w ten sposób, byli znacznie mniej wytrzymali od ciebie, Nahrmahnie. - Uśmiechnęła się słabo. - Uznam twe słowa za komplement. - Tym lepiej... - Posłała mu kolejny uśmiech, po czym wyprostowała się i rozplotła ramiona. - Nie mogę zostać wiele dłużej, Nahrmahnie - oznajmiła nagle. - Przyniedziałającym szerokopasmowym interfejsie Sowa nie jest w stanie tak mnie wykalibrować, abym nadążała za tobą, gdy funkcjonujesz w trybie kompresji. Co nawiasem mówiąc, robisz przez cały czas,

odkąd tu trafiłeś... także wtedy, gdy pozostajesz nieprzytomny. Sowa nieźle się napociła, lokalizując, łatając i integrując twoje wspomnienia. Zawsze byłeś skomplikowanym człowiekiem, Nahrmahnie, i to nie zmieniło się nawet po twojej śmierci! - Przykro mi z powodu trudu, jaki musiałyście sobie zadać obie z Sową - rzekł Nahrmahn uprzejmie, na co Nimue się roześmiała. - Nie wątpię... Tak czy owak, abym mogła cię odwiedzać w takiej postaci, muszę po pierwsze znajdować się fizycznie w jaskini, gdyż tylko tu mogę się wpiąć do odpowiedniego interfejsu, a po drugie tracę na to tyle czasu w świecie rzeczywistym, ile mija w twoim, wirtualnym. A skoro powinnam wrócić na pokład HMS Cesarzowa Charisu niezauważenie, muszę się zbierać, póki wciąż jest ciemno. Co oznacza... - Co oznacza, że mnie zostawisz samego - dokończył za nią Nahrmahn, ze wszystkich sił starając się zachować spokój. Ta perspektywa była znacznie trudniejsza do przełknięcia niż rozstanie w zwykłym świecie, który znał do tej pory. - Tak. - Nimue przyglądała mu się przez długą chwilę, po czym podeszła do niego i położyła mu zgrabną dłoń na ramieniu. - Tak - powtórzyła delikatniej. - Myślę jednak, że to nie będzie dla ciebie takie straszne, jak sądzisz w tej chwili. Po pierwsze nadal będziesz w stałym kontakcie z Sową. Po drugie, skoro już odzyskałeś przytomność, będziesz mógł korzystać z sieci SAPKów. Proponuję wszakże, abyś odstąpił od pomysłu kontaktowania się ze znajomymi, dopóki ich nie uprzedzę o twym obecnym statusie. Później będziesz mógł z nimi do woli rozmawiać, aczkolwiek nie zdołasz nigdy złożyć im wizyty we własnej osobie. - Ani poczuć ich dotyku - dodał cicho Nahrmahn. - Ani poczuć ich dotyku - potwierdziła Nimue równie cichym głosem. - Przykro mi, naprawdę wiele bym dała, aby sprawy ułożyły się inaczej, jednakże wyszło tak, jak wyszło. Między innymi dlatego nikomu jeszcze o tobie nie powiedziałam, nawet po tym, gdy Sowa doniosła mi, że udało się jej zrekonstruować twoją osobowość w niemal dziewięćdziesięciu procentach. Do ciebie należy ostatnie słowo. Zawiodłam twoje zaufanie, nagrywając cię, ale nie zapominaj, że gdybym tego nie zrobiła, w ogóle nie miałbyś nic do gadania. Po prostu byś umarł. Nadal możesz umrzeć... a wierz mi, że chyba nikt w całym wszechświecie nie wie równie dobrze jak ja, co to znaczy nieustannie się zastanawiać, czy jest się prawdziwym człowiekiem, czy tylko wspomnieniami kogoś obcego. Nikt nie ma prawa cię namawiać do pozostania z nami, zwłaszcza że będziesz musiał już zawsze tkwić po drugiej stronie interfejsu, którą to granicę zdołam przekroczyć tylko ja i nikt inny. Jeśli zechcesz umrzeć, wystarczy, że powiesz o tym Sowie. Ponieważ to twoje prawo, masz moje słowo, że nigdy nie

wspomnę Ohlyvyi o tym, iż z niego skorzystałeś. Nie zranisz więc jej powtórnie, Nahrmahnie. Obiecuję ci to. - Pozostaje pytanie, czy... wybierając życie w tej formie, uniemożliwiające nam zobaczenie się kiedykolwiek w przyszłości... nie zranię jej przypadkiem jeszcze bardziej? Czy Ohlyvya w ogóle uzna, że ja to ja, czy raczej weźmie mnie za jakiś potworny wybryk natury, kpinę z człowieka z krwi i kości, który niegdyś ją kochał? Czy nie będę dla niej zwykłym duchem paplającym do niej przez komunikator? - Nie wiem - odparła Nimue zgodnie z prawdą. - Nie sądzę, aby brała Merlina za ducha czy cień kogoś innego, ale oczywiście ty to zupełnie co innego. Dlatego właśnie sam musisz podjąć tę decyzję. Ja powiem ci tylko tyle: uczyniłam to wszystko, dałam ci możliwość tych trudnych wyborów, ponieważ mi na tobie zależy. Ponieważ... ponieważ straciłam już zbyt wiele ważnych dla mnie osób tutaj, na Schronieniu, i czysty egoizm nie pozwolił mi na utratę kolejnego takiego człowieka, skoro mogłam temu jakoś zapobiec. Nie to jednak jest głównym powodem. Nie są nim nawet ludzie, którym także na tobie bardzo zależy... Nahrmahnie, nadal cię potrzebujemy... ja cię potrzebuję. Potrzebna nam twoja wiedza, twoja rada oraz... jeśli mam być szczera... nie obejdzie się bez twojej podstępności. Nimue uśmiechnęła się blado, gdy Nahrmahn próbował zamarkować wybuch śmiechu raczej mało przekonującym kaszlem. Milczała przez chwilę, po czym podjęła: - Jak powiedziałam, wybór należy do ciebie. Nie musisz się z nim jednak śpieszyć. Ponownie się rozejrzała, chłonąc atmosferę poranka w Eraystorze i pozwalając, aby lekki wiatr targał jej czarne włosy. - Żyć we własnych wspomnieniach to nie najgorsze, co się może człowiekowi przytrafić. Ma to nawet pewien swoisty urok... No i po drugiej stronie komunikatora są ludzie, którzy cię potrzebują i szczerze kochają. Powiem jeszcze i to: nie prosiłam cię o pozwolenie, więc poproszę cię teraz o przebaczenie. Ale i w tej sprawie nie musisz podejmować decyzji natychmiast. Gdybyś miał zdecydować o pozostaniu tutaj, o wyznaniu wszystkiego Ohlyvyi, przemyśl to najpierw dobrze. Ale pamiętaj, że w jejkomunikatorze rozlegnie się twój głos. Postaraj się więc, aby słowa, które padną z twoich ust, były naprawdę tymi, które zamierzasz jej powiedzieć. - Tak zrobię. - Nahrmahn wstał nagle i podszedł do balustrady, aby stanąć obok Nimue. W czasie ich rozmowy słońce wzeszło wyżej na horyzoncie, a powietrze stało się jeszcze bardziej rześkie. - Tak zrobię - powtórzył i dotknął lekko jej ramienia. - Cokolwiek jednak zadecyduję, nie masz powodu prosić mnie o przebaczenie. - Uśmiechnął się do niej łagodnie, kiedy na niego spojrzała. - Gdybyś mnie nie zgrała, nie miałbym żadnego wyboru, prawda?To dopiero byłaby nuda!

.XXII. HMS NISZCZYCIEL, 54 ZATOKA HOWELLA KRÓLESTWO STAREGO CHARISU ORAZ

PAŁAC LORDA PROTEKTORA SIDDAR REPUBLIKA SIDDARMARKU Sir Domynyk Staynair stał na galerii rufowej HMS Niszczyciel, opierając się o reling i obserwując formujące szyk galeony. Okręty wojenne, które odarto ze zbędnego balastu, wydawały się nienaturalnie wyższe - tak przynajmniej musiał je widzieć doświadczony żeglarz - ale to się zmieni, gdy tylko konwój dotrze do Kruczych Ziem, tam bowiem zostaną na nie zaokrętowani żołnierze. Tuzin w pełni uzbrojonych jednostek z zadaniem eskortowania reszty kołysał się spokojnie na fali, oczekując wyjścia konwoju z portu. Baron Skalistego Klifu poczuł ogromną zazdrość, patrząc na przepływające obok jego zakotwiczonego flagowca transportowce, które wyruszały, by zrobić coś pożytecznego. - Potrzebujemy ciebie tam, gdzie jesteś, rozumiesz? - usłyszał w uchu czyjś głos. - A skoro tak, możesz przestać wywijać wściekle ogonem, jak jaszczurodrap z bolącym zębem. - Nie boli mnie ząb, Kynt - odparł z goryczą wielki admirał. - Ale przestanę wywijać ogonem - zgodził się. - Mam tylko nadzieję, że nie było to tak oczywiste dla innych jak dla ciebie. Muszę mieć wśród podwładnych reputację człowieka, którego nie sposób poruszyć, inaczej oficerowie przestaną mnie podziwiać. - Niewzruszoność to pierwsza cecha, z jaką mi się kojarzysz - zapewnił go baron Zielonej Doliny, uśmiechając się pod nosem, gdy dzięki soczewkom kontaktowym zobaczył minę przyjaciela. W tym akurat momencie nie miał zbyt dobrego humoru, jego koń przedzierał się przez strumienie deszczu ze śniegiem, wioząc go na kolejną inspekcję. Znał swojego wierzchowca dostatecznie dobrze, aby nawet podczas burzy zerkać jednym okiem na odbierane przekazy. Sowa dobrze sobie radziła z dostosowywaniem obrazu, nawet gdy wokół szalały błyskawice. Baron Skalistego Klifu był widoczny na ich tle, choć wydawał się nieco przezroczysty, a mimo słonecznej pogody panującej nad Zatoką Howella baron Zielonej Doliny widział dobrze otaczający go, realny krajobraz. Nawet aż za dobrze, pomyślał, obserwując szalejącą aurę. Jak to miło, że mamy już oficjalnie wiosnę. Szkoda tylko, że nikt nie poinformował o tym pogody. Jedyna nadzieja, że sama się szybko zorientuje.

Sądząc po ostatnich raportach, nie on jeden tak się czuł. Brygady Cesarskiej Armii Charisu były już niemal gotowe do długiego i powolnego przemarszu przez Krucze Ziemie; nawet smoki gromadzone przez kwatermistrza zaczynały wyczuwać, co je czeka w najbliższej przyszłości. Wydawały się ostatnio bardziej uparte niż zazwyczaj, aczkolwiek zdaniem barona Zielonej Doliny wrażenie to wynikało raczej z rozdrażnienia poganiaczy niż zachowań samych zwierząt. Nieustanne sprawdzanie stanu smoków i ciągłe inspekcje ich uprzęży i wozów nie powinny mieć najmniejszego wpływu na prymitywne bestie, za to niemal na pewno irytowały pracujących przy nich ludzi. Moja ocena ich gotowości, pomyślał, spoglądając na zacinający deszcz ze śniegiem, też pewnie będzie wypaczona. - Nie powinienem chyba tak głośno narzekać - przyznał po chwili baron Skalistego Klifu. - Przynajmniej nie muszę obijać sobie tyłka o siodło, jak co poniektórzy. No i pogoda jest u nas o wiele lepsza. - Ostatnie zdanie wypowiedział bardzo słodkim tonem, na co baronZielonej Doliny zareagował pogardliwym wykrzywieniem warg. - Jeśli o to akurat chodzi - admirał spoważniał, gdy to mówił - chyba nie będę im do niczego potrzebny. - Owszem - przyznał baron Zielonej Doliny, oprowadzając konia wokół wyjątkowo podejrzanie wyglądającej zmarzliny - ale przyznam, że cieszy mnie widok eskadry, która ma eskortować konwój. - Ona pewnie także na nic się tam nie przyda, ale strzeżonego pan Bóg strzeże, jak powiadają - odparł wielki admirał. - Shailtyn zadba, aby nikt was nie niepokoił po drodze. Dopóki nie poradzimy sobie z korsarzami, lepiej dmuchać na zimne. Baron Zielonej Doliny mruknął coś, przyznając mu rację. Kapitan Daivyn Shailtyn, bardzo doświadczony żeglarz, został właśnie mianowany komodorem tego konwoju, zachowując jednocześnie stanowisko dowódcy HMS Piorun. Obrona transportowców przed korsarzami nie była wcale taka łatwa, jak to się wydawało szczurom lądowym, i to pomimo ogromnej przewagi ognia nad dziesięcio- czy dwunastodziałowymi szkunerami. Shailtyn jednak powinien podołać temu zadaniu. A fakt, że wszystkimi transportowcami dowodzą równie doświadczeni kapitanowie, na pewno nie będzie mu w tym przeszkadzał... tak samo jak lekkie opóźnienie zarządzone przez wielkiego admirała, aby na ich pokładach znalazło się co najmniej po kilka dział lekkiego kalibru. Konwój miał utworzyć najściślejszy szyk, jaki jest możliwy w wypadku żaglowców, dzięki czemu każda z jednostek mogła liczyć na pomoc pozostałych. Najlepiej nie tylko w teorii. Zwłaszcza ze wzglądu na to, pomyślał, co wspomniani przed momentem korsarze uczynili nam w minionym miesiącu. Siedem galeonów to może niewiele, lecz niewątpliwie był

to pierwszy znak, że strona przeciwna znalazła w końcu sposób na bolesne ugodzenie Charisu. Strata tych statków to jedno, ale jeśli ci dranie do tego zrozumieją, że ich ataki na nasze konwoje mogą zmniejszyć naszą elastyczność, rzucą na szlaki handlowe wszystko, co posiadają. A nawet Maigwair ma tyle oleju w głowie, by zrozumieć, że zapewnienie zbrojnej eskorty konwojom uszczupli naszą obecność na innych akwenach... Komandor Ruhsail Tyrnyr, dowodzący bazą marynarki wojennej na wyspie Howard leżącej w przesmyku Howard, miał o wiele gorsze zadanie niż Shailtyn. Mimo że flota Desnairu została rozbita w drzazgi podczas rajdu na Iythrię, cesarstwo nadal próbowało uprzykrzać życie wielkiemu admirałowi. Wszystko wskazywało na to, że Kościół Matka pojął w końcu, iż w przewidywalnej przyszłości nie będzie w stanie dorównać Charisjanom na morzu, i po zaatakowaniu Iythrii skupił wszystkie wysiłki na opracowaniu innej strategii. Budowane przez Desnairczyków w każdej zatoczce szkunery i brygi były zbyt małe, aby nawiązać walkę z galeonami, ale zarazem wystarczająco duże, by stanowić zagrożenie dla jednostek handlowych. Nie budowano ich w wielkich stoczniach, dzięki czemu akcje poszukiwania tych jednostek i próby ich zniszczenia, zanim wyjdą w morze, były co najmniej nieskuteczne. A mimo strategicznego położenia wyspy Howard trudno było kontrolować bardzo szeroki przesmyk i przepływające przezeń niewielkie szybkie jednostki o względnie małym zanurzeniu. Zwłaszcza w ciemności albo podczas złych warunków atmosferycznych. A tej zimy nie brakuje ani mroku, ani sztormów, pomyślał wielki admirał, smutniejąc jeszcze bardziej. Ziemie Desnairu zaś ciągną się na przestrzeni kilku tysięcy kilometrów na południe i północ od przesmyku... co daje ponad dziewięć tysięcy mil wybrzeży poza zatoką Jahras. Mogąbudować takie jednostki w ujściu każdej rzeki albo zatoczce, ponieważ nie mamy wystarczająco wielu okrętów, by nawet pobieżnie obserwować, co dzieje się na tych terenach. - Szkoda, że Tyrnyr nie ma dostępu do danych z SAPK-ów - zauważył baron Skalistego Klifu. - Choć dane z satelitów pewnie wkurzałyby go równie mocno jak czasem mnie! - Fakt - przyznał baron Zielonej Doliny. - Zostaliśmy strasznie rozpieszczeni możliwością porozumiewania się z sobą na odległość. - Łagodnie rzecz ujmując - prychnął wielki admirał. - Domyślam się, że dla ciebie jest to równie frustrujące jak dla mnie. - I tak, i nie - odparł baron Zielonej Doliny. - Moi podwładni nie są zazwyczaj rozrzuceni na obszarze liczącym wiele milionów mil kwadratowych i jak na razie spoważniał - nie musiałem patrzeć z odległości tysięcy mil na rozbijanie moich regimentów,

nie mogąc ich nawet ostrzec o nadchodzącym niebezpieczeństwie, jak w wypadku klęski eskadry Gwylyma Manthyra. Nie myśl jednak, że nie dziękowałem Bogu za ten przywilej, Domynyku! Ale masz rację, słowo „frustrujące" nie pasuje, jeśli chodzi o opis sytuacji taktycznych. Zaczynam dopuszczać do siebie myśl, że dowodzenie misją w Siddarmarku będzie dla mnie o wiele trudniejsze niż przeprowadzenie inwazji na Corisand, mimo że wtedy nie miałem jeszcze dostępu do SAPK-ów i nie wiedziałem nawet, co kryje się po drugiej stronie wzgórza. - Pokręcił głową. - Czasami zastanawiam się, co musiał czuć Cayleb, gdy wiedział, w co pakują się nasze czołowe jednostki, i nie mógł im o tym powiedzieć! - Lepiej do tego przywyknij - poradził mu oschle wielki admirał, a potem westchnął ciężko. - Ale masz rację, to potrafi doprowadzić człowieka do szału, choć z drugiej strony daje nam ogromną przewagę. Nie myliłeś się też, mówiąc, że musiałem czuć się bezsilny, gdy patrzyłem na zagładę eskadry Gwylyma, nie zapominaj jednak o tym, czego dokonałem w Zatoce Tarota i co było w dużej mierze zasługą systemu bezpośredniej łączności. - Zacisnął usta, przypominając sobie o panującym tam chaosie i śmierci Bryahna hrabiego Wyspy Zamek, zaraz jednak otrząsnął się z nieprzyjemnej wizji. - Wiemy o wiele więcej niż dowódcy przeciwnika, dzięki czemu już nie raz ocaliliśmy naszych ludzi. Wykorzystuj te przekazy najlepiej, jak umiesz, Kynt. Tylko tyle możemy robić. - Postaram się mieć twoją radę w pamięci. - Słusznie. Wybacz, ale muszę wracać na pokład i zająć się admiralskimi obowiązkami. Baw się dobrze, brnąc przez ten marznący deszcz. - Jeśli istnieje jeszcze sprawiedliwość na tym łez padole, ty też niedługo dostaniesz morskiej choroby i zaczniesz zamarzać w środku jakiegoś huraganu - wypalił w odpowiedzi baron Zielonej Doliny. - To niewykluczone - stwierdził uprzejmym tonem baron Skalistego Klifu. - Z drugiej jednak strony, dlaczego uważasz, że to, co nam się przytrafia, ma cokolwiek wspólnego ze sprawiedliwością? *** - Gdyby istniała na tym świecie sprawiedliwość - zauważył z przekąsem Henrai Maidyn -Zhaspahr Clyntahn już dawno miałby nóż w plecach. Kanclerz i skarbnik Republiki Siddarmarku - oraz przełożony wszystkich szpiegów domeny - spoglądał błękitnymi jak lód oczami na ogromną mapę, którą rozwinięto na jeszcze większym stole. Głowę kanclerza zdobiła gęsta czupryna poprzetykana siwymi pasmami, twarz też miał znacznie mniej ogorzałą niż Bynzhamyn Raice, jego charisjański odpowiednik.

Obaj brali do siebie porażki swoich agentów, a sytuacja opisana na mapie za pomocą symboli opierała się bardziej na domniemaniach niż faktach. - Pozostaje mieć nadzieję, że ktoś mu go w końcu wrazi pod żebro - odparł jeszcze bardziej ponury Samyl Gahdarhd, Strażnik Pieczęci, odpowiednik pierwszego doradcy republiki. - Tak, tylko że to chyba nieprędko nastąpi - wtrącił Daryus Parkair, seneszal republiki i naczelny wódz jej armii, zerkając w kierunku jedynej obecnej kobiety. Była niezwykle atrakcyjną damą, lecz spojrzenie miała równie zatroskane jak Maidyn. Teraz skrzywiła się lekko, widząc, gdzie zbłądził wzrok seneszala. - Są rzeczy, których chciałabym dokonać, ale nie mogę, mój panie. Przedostanie się przez ochronę Clyntahna jest niestety jedną z nich. Obawiam się także, że dzisiaj na Ziemiach Świątynnych nie ma nikogo, kto miałby szansę na przeprowadzenie udanego zamachu. - Wiem... - Parkair pokręcił głową. - I proszę o wybaczenie, Madame Pahrsahn. Ja tylko... - Jeśli komuś uda się dokonać cudu, zauważa natychmiast, że inni żądają, aby zrobił dla nich coś jeszcze - przerwał mu Greyghor Stohnar. Lord protektor uśmiechnął się przelotnie, choć radość nie pasowała do jego zatroskanego oblicza. - To bardzo niewdzięczne z naszej strony, ale jesteśmy tylko ludźmi. - Czego nie mogę, choćbym chciała, powiedzieć o tej świni Clyntahnie - rzuciła Aivah Pahrsahn, znana uprzednio jako Ahnzhelyka Phonda (a jeszcze wcześniej używająca nazwiska Nynian Rychtair). Przeniosła wzrok na Parkaira. - Obawiam się, że operacja Miecz Schuelera była dla mnie równie wielkim zaskoczeniem jak dla was, moi panowie. Wiedziałam, jak marnie wyglądają ostatnio przychody Grupy Czworga, liczyłam więc, że Świątynia nie zrobi nic, by zabić wyvernę znoszącą złote jaja. Niestety pomyliłam się, sądząc, że Clyntahn ruszy na republikę najprędzej za rok, dlatego tak wolno budowałam moją siatkę na terenie wroga. Z tego też powodu - obnażyła przelotnie zęby w szerokim uśmiechu karabiny, które miały trafić na Ziemie Świątynne, znalazły się w innym miejscu. - I dzięki Bogu - westchnął Greyghor Stohnar. - Popieram lorda protektora - odezwał się Parkair, opuszczając wzrok na mapę - ale nadal obawiam się, że posiadamy zbyt mało broni i ludzi, by przetrwać to, co nadchodzi. - I tak mieliśmy wiele szczęścia, że mogliśmy produkować broń przez całą zimę zauważył Stohnar. - Jakimś cudem udało nam się też wysupłać pieniądze, by uregulować rachunki za wszystkie dostawy. Chciałbym mieć czas i złoto, by zgromadzić większą ilość

nowej broni, ale nie wybrzydzajmy, dzięki tej operacji udało nam się wyposażyć niemało oddziałów. - Ręczę ci, panie, że nikt nie zamierza kręcić nosem - odparł ponurym tonem Parkair. Niestety wygląda na to, że przeciwnik zgromadził w tym samym czasie znacznie więcej broni niż my. - To prawda, mój panie - wtrącił brygadier Mahrtyn Taisyn, którego charisjański akcent kontrastował mocno z zaśpiewem pozostałych dyskutantów. - Podczas kampanii wCorisandzie nauczyliśmy się wszakże jednej rzeczy: to, że jakaś armia dysponuje nowoczesną bronią palną, nie znaczy wcale, że wie, jak się nią posługiwać. Piwnooki ciemnowłosy brygadier, dowodzący żołnierzami piechoty morskiej i marynarzami stacjonującymi wokół Siddaru, był barczystym mężczyzną o kanciastej twarzy. Biła od niego aura solidności człowieka, na którym zawsze można polegać, choć niejeden mógłby go także posądzić o nadmierną flegmatyczność. - Zyskaliśmy sporą przewagę, gdy trzy lata temu zeszliśmy na brzeg Corisandu kontynuował - ponieważ brygadier Clareyk, to znaczy baron Zielonej Doliny, kazał nam ćwiczyć z nowymi karabinami przez ponad rok, zanim wyruszyliśmy do walki. Corisandczycy nie mieli do tego okazji, a z Armią Boga, z tego, co widzę, może być podobnie. Maigwair nie widzi zapewne potrzeby ostrzelania swoich ludzi. - Co znaczy: nie wie, jak się nią posługiwać, brygadierze? - zainteresował się Stohnar. - Mój panie - Taisyn oderwał wzrok od mapy - niektóre z przewag nowej broni są łatwe do zauważenia. Weźmy harcowników, każdy wyposaża ich w broń zdolną sięgnąć wroga z większej odległości, aby mogli go nękać w nieskończoność. Celność i donośność karabinów czyni je idealnymi narzędziami do wykonywania podobnych zadań, spodziewam się więc, że Armia Boga będzie je wykorzystywać w ten właśnie sposób. Problem jednak w tym, że ludzie uważają zazwyczaj, iż karabiny są czymś w rodzaju dalej strzelających muszkietów albo arbalestów. Nieco więcej czasu trzeba, by zrozumieć, jak bardzo wzrosła ich donośność i efektywność. W Corisandzie zauważyliśmy na przykład, że wróg ma tendencję do ustawiania swoich żołnierzy w gęste formacje, w których ludzie stoją ramię w ramię, aby komasować i lepiej kontrolować oddawane salwy. Dopiero po pewnym czasie tamtejsi dowódcy zrozumieli, że tym sposobem ich podwładni stanowią łatwiejszy cel. W pierwszej fazie użytkowania nowoczesnej broni palnej wciąż trzymali się dawnej taktyki, mimo że my atakowaliśmy luźnymi tyralierami i organizowaliśmy duże oddziały harcowników strzelających do wybranych celów. - Nasi chłopcy także walczą w zwartym szyku - zauważył kwaśnym tonem Parkair.

- Zdaję sobie z tego sprawę, mój panie - zapewnił go dowódca piechoty morskiej, kiwając głową. - To sprawdzona taktyka pikinierów. Ale może nas wiele kosztować, jeśli raporty o nowej artylerii wroga są dokładne. Twarze słuchających go ludzi stężały w momencie. Stacje semaforowe na trasie Windmoor-Siddar pozostały praktycznie biorąc nietknięte, choć kilka z nich trzeba było odbudować po tym, jak lojaliści Świątyni podłożyli ogień w początkowej fazie rebelii. Z drugiej jednak strony trzeba było naprawdę długiego czasu, by obsadzić je nowymi załogami, ponieważ większość operatorów pozostała wierna Clyntahnowi. W rezultacie wiadomości zaczęły płynąć dopiero kilka pięciodni temu, a jedna z pierwszych przyniosła ostrzeżenie z Tellesbergu, mówiące o tym, że Armia Boga wykradła jakimś cudem sekret pocisków zespolonych i produkuje ich odpowiedniki do armat i gwintowanych karabinów. To niestety oznaczało, co przyznawali zgodnie Taisyn i Parkair, że tradycyjne jednostki armii Republiki Siddarmarku mogą stanowić idealny cel dla takiej broni. Zawodowi, doskonałe zdyscyplinowani i znakomicie wyszkoleni pikinierzy Siddarmarku siali terror w sercach wrogów od niemal dwóch stuleci, kiedy to po raz pierwszy zastosowano nową na owe czasy broń. A idea była prosta. Wierzchowce, mądrzejsze od dosiadających ich jeźdźców, którzy marzyli o okryciu się sławą, odmawiały szarży na gęsty mur pik. Nawet zwierzęta rozumiały bowiem, że przeszkoda, na którą są zaganiane, jest zbyt wysoka i szeroka, by zdołały ją pokonać. Szerokie groty osadzone na końcach wycelowanych w nie pik działały dodatkowo odstraszająco. Mimo ogromnej efektywności przeciw jeździe i piechocie piki były zbyt długie, ciężkie i nieporęczne, by używający ich żołnierze mogli poruszać się względnie szybko po polu walki. Z tego też powodu większość armii Schronienia stosowała taktykę polegającą na ustawieniu kilku szeregów pikinierów, wspieranych na skrzydłach jazdą i osłanianych przez dysponujących łukami albo arbalestami żołnierzy piechoty. Piki broniły centralnej części formacji albo posuwały się wolno w kierunku wroga - to był jedyny kierunek przemieszczania sił niewymagający rozformowania. Manewr ten osłaniali strzelcy, dbający o to, by łucznicy albo kusznicy przeciwnika nie siali zbytniego spustoszenia w szeregach ich armii. Zadaniem jazdy było rozbicie konnych formacji wroga, a potem wykorzystanie mobilności, obejście wroga od flanki i uderzenie od tyłu, gdzie pikinierzy nie byli niczym chronieni. Wprowadzenie muszkietów niewiele zmieniło, ponieważ broń palna rzadko strzelała częściej od kuszy, a na Schronieniu nikt nie znał czegoś takiego jak długi łuk. Tak właśnie wyglądały pola walki od wielu stuleci.

Przynajmniej do chwili, gdy Republika Siddarmarku postanowiła to zmienić. Miejscowy regiment był jednostką ofensywną. Na czworokątną formację składało się mniej więcej dwa tysiące doskonale wyszkolonych pikinierów wspieranych przez czterystu uzbrojonych w arbalesty albo muszkiety strzelców, którzy w razie potrzeby mogli poruszać się dość szybko po polu bitwy. Czworoboczna formacja mogła maszerować w dowolnym z czterech kierunków, wystarczało bowiem, że żołnierze wykonali zwrot, ruszając w inną stronę. Nie było flank, które mogła zaatakować jazda, ponieważ ludzie po bokach poruszali się nie w linii, ale kolumnami. Dzięki takiemu rozwiązaniu można było zastosować o wiele elastyczniejszą taktykę, a uderzenie takiej siły wojska na linie przeciwnika zawsze kończyło się ich całkowitym przełamaniem. Wyszkolenie regimentów pikinierów wymagało setek długich godzin spędzonych na manewrach, dlatego armia wyzbyła się ciężkich pancerzy, redukując je do prostych napierśników, nakładanych na pikowane skórą tuniki, i hełmów, dzięki którym walczący miał więcej swobody ruchu. Z tego też powodu poszczególni żołnierze regimentu byli bardziej narażeni na postrzelenie, ale jak się okazało, zmiany przyniosły oczekiwany skutek. Taki czworobok był w stanie osłonić się pikami z każdego kierunku, gdy musiał stanąć, by się bronić, ale to jego mobilność była prawdziwym źródłem postrachu. Nic więc dziwnego, że armia republiki oparła swoją doktrynę wojenną wyłącznie na takich jednostkach. Rozmieszczano je wzorem pól na szachownicy na wolnym terenie, między nimi ustawiając kuszników albo muszkieterów, wspierających i osłaniających pikinierów do momentu nawiązania przez nich walki wręcz. Gdy taka siła ruszała na wroga, niewiele mogło ją powstrzymać. Tego typu formacje wymagały jednak zwartych szeregów, przez co stawały się bardzo czułe na zmasowany ostrzał. Przy użyciu arbalestów albo kusz dało się jeszcze wytrzymać, ale gdy naprzeciw stanie wróg wyposażony w karabiny z gwintowanymi lufami i armaty strzelające eksplodującymi pociskami, może się zrobić naprawdę źle. Jak na ironię losu, armie przegrywające do tej pory z regimentami Siddarmarku, te, które stosowały stary szyk liniowy, dzisiaj mogły o wiele łatwiej przystosować się do operowania bronią palną i bagnetami. Ich liniowe formacje mogły bez trudu prowadzić zmasowany ogień, a po nałożeniu na muszkiet bagnetu każdy żołnierz pierwszej linii stawał się pikinierem. - Chodziło mi o to - kontynuował Taisyn - że przeciwnik będzie potrzebował czasu, by nauczyć się walczyć nowymi rodzajami broni. Szczerze mówiąc, radziłbym ostrożność w używaniu formacji pikinierów. Im dłużej zdołamy nękać przeciwnika zasadzkami i podjazdami, tym lepiej dla nas. Zyskamy na czasie, pozwalając księciu Eastshare na przerzut

wojsk i nowoczesnej broni, którą obiecały wam ich cesarskie moście. A prawda jest taka, że przeciwnik wciąż boi się panicznie waszych formacji. Wasi pikinierzy siali strach od tak dawna, że trzeba będzie sporo czasu, aby zmienić podejście żołnierzy sąsiednich domen.Dlatego im dłużej pozostaną w niewiedzy, jak nowe rodzaje broni zmieniły układ sił, tym lepiej. - Mam nadzieję, brygadierze, że nie obrazi się pan, jeśli zauważę, iż raczył pan wykazać tu zebranym, że nasza armia jest przestarzała - rzucił oschłym tonem Stohnar, na co Taisyn natychmiast przytaknął. - Mój panie, trzy lata temu, tak, jeszcze trzy lata temu na samą myśl o walce z waszymi pikinierami narobiłbym... wybaczcie, drżałbym ze strachu. - Brygadier spojrzał przepraszająco na Aivah. - Przeszlibyście przez naszą piechotę morską, nawet bez jednego muszkietu, jak smok górski przez pole zboża. Czasy się zmieniły, ale wasze piki wciąż cieszą się zasłużoną renomą. Chcę przez to powiedzieć, że nadszedł czas, byście korzystali z tej sławy, póki możecie to zrobić. Jeśli przeciwnik zrozumie, że wasze regimenty rozniosą go w pył, gdy tylko dojdzie do otwartej bitwy, zacznie unikać starć. - Zmieni zdanie, gdy zobaczy, jak jego pociski roznoszą nasze jednostki w strzępy mruknął ponury Parkair. - Musimy więc zadbać, aby nie miał okazji zobaczyć waszej klęski, mój panie. Na Przełęczy Sylmahna nie doszło na razie do niczego takiego - zauważył brygadier. - Może dlatego, że do tej pory walczyliśmy z buntownikami, nie z regularnymi wojskami Świątyni - wtrącił Gahdarhd, na co Taisyn przytaknął. Walki na Przełęczy Sylmahna były zacięte i długie. Co najmniej dwa pomniejsze miasta- Jairth i Serabor - zostały obrócone w perzynę, a straty ludności cywilnej przewyższyły liczbę zabitych w walkach żołnierzy. Buntownicy, którzy przejęli kontrolę nad zachodnią częścią Międzygórza, wiedzieli doskonale, jak ważna jest Przełęcz Sylmahna. To właśnie chęć jej zdobycia i utrzymania sprawiała, że odmawiali wsparcia towarzyszom broni walczącym wciąż w Hildermoss. Biegnący przez przełęcz kanał Guarnak-Sylmahn był głównym szlakiem komunikacyjnym między Starą Prowincją a północnym zachodem Siddarmarku oraz Granicznymi Krainami, a co za tym idzie najprostszą drogą z Ziem Świątynnych do Siddaru. Oddziały regularnej armii w Międzygórzu zostały rozbite albo przeszły na stronę buntowników, większość jednak uległa całkowitemu rozwiązaniu w panującym tam bałaganie. Milicja prowincji pozostała jednak niemal nietknięta i to do niej wstępowała większość żołnierzy zasilających szeregi lojalistów Świątyni. Przełęcz Sylmahna była więc

jednym z niewielu miejsc, w których pomimo srogiej zimy ścierały się ze sobą regimenty pikinierów obu stron, i mimo że wysyłane ze stolicy oddziały Stohnara były bardziej zdyscyplinowane i lepiej wyposażone od większości jednostek walczącej z nimi milicji, ponosiły one coraz większe straty. Napór przeciwnika nie słabł, wkrótce więc milicja dotarła aż na wschodni kraniec przełęczy, gdzie przeprowadziła serię szturmów na Serabor. Obrońcy miasta zdołali się jednak obronić, walcząc na ruinach i jedząc Bóg jeden wie co. Przetrzymali nawet atak drugiej fali lojalistów z Charlztyn, którzy uderzyli na miasto od wschodu. Bronili się, mimo że miasto zostało oblężone i całkowicie odcięte od świata, dopóki nie przybyła odsiecz ze stolicy. Gdy wypoczęte jednostki Stohnara przypuściły szturm, oblegający miasto sami ledwie trzymali się na nogach z wygłodzenia i wyziębienia, nic więc dziwnego, że wojska z Charlztyn zostały kompletnie rozbite. Milicja z zachodniego Międzygórza trzymała się lepiej, ale nawet jej zorganizowany i powolny odwrót zaczął przypominać pogrom, gdy oddziały Republiki Siddarmarku zagnały ustępujących lojalistów aż pod Terykyrę, niewielkie miasteczko leżące mniej więcej w połowie przełęczy. Tam milicja otrzymała wsparcie i to ona zaczęła przeważać nad siłami Stohnara. Pikinierzy wycofywali się jeszcze wolniej i mniej chętnie, ale ich szeregi topniały nieustannie, aż w końcu przełęcz stała się zbyt szeroka, by bez nadejścia kolejnych posiłków utrzymać w niej zwartą linię frontu. Niestety nie było już nikogo, kto mógłby wesprzeć walczących. Kilka setek karabinów, którymi dysponował regiment pikinierów, nie wystarczało do przeprowadzenia rozstrzygającego ataku, a nawet do skutecznej obrony. Na całe szczęście wiosenne roztopy pomagały bardziej broniącym się niż atakującym, choć i tak pozycje ludzi Trumyna Stohnara były nieustannie zagrożone. Do czego dojdzie, gdy skończą się podtopienia i powodzie albo gdy na przełęczy pojawi się Armia Boga, dając wsparcie milicji, o tym Greyghor Stohnar i Daryus Parkair woleli nie myśleć. - Do tej pory karabiny Trumyna i zła pogoda pozwalały odeprzeć najgorsze ataki milicji - stwierdził lord protektor - a raporty z Glacierheart mówią to samo o przełęczy wiodącej przez Góry Szare. - Spojrzał na Aivah, która zacisnęła usta, słysząc wzmiankę o odległej prowincji. Wieści o tym, jak mało brakowało, by zginął tamtejszy arcybiskup, dotarły do Siddaru zaledwie trzy dni temu, a ona nie przyjęła ich zbyt dobrze. - Miejmy nadzieję, że sytuacja nie ulegnie zmianie, dopóki nie wyślemy tam posiłków.

- Z całym szacunkiem, mój panie, ale czy to w ogóle będzie możliwe? - odezwał się Maidyn. - Raporty agentów Madame Pahrsahn były do tej pory bardzo wiarygodne. Dlaczego teraz mielibyśmy w nie wątpić? - Nic takiego nie powiedziałem - zastrzegł się lord protektor. - Nie dostałaś żadnych nowych wieści, Aivah, od czasu gdy rozmawialiśmy po raz ostatni? Spojrzał jej w oczy, ale pokręciła głową. - Nadal wiem tylko tyle, że oddziały Maigwaira potrzebują jeszcze co najmniej dwóch miesięcy na przekroczenie naszej granicy i dotarcie do wspomnianych prowincji, co może im zabrać i dłużej, jeśli zła pogoda się utrzyma, zwłaszcza w Tarikah i Marchii Zachodniej, aczkolwiek nie liczyłabym na to zbytnio. A kiedy Armia Boga już ruszy, pójdzie naprzód całą siłą mimo spodziewanych problemów z zaopatrzeniem. - A Rahnyld zaatakuje Marchię Południową najpóźniej pod koniec maja - dodał ponuro Maidyn. - Mniej więcej - przyznał Parkair. - Najprawdopodobniej wejdzie do Shiloh, gdy tylko warunki na to pozwolą. - Postukał palcem w mapę. - Zajął już spory kawałek zachodniej części prowincji. Gdy tylko połączy się z siłami buntowników, zapewne ruszy na północ, atakując Glacierheart i oczyszczając podnóże Gór Szarych. - Tym sposobem weźmie w dwa ognie prowincję Skalistych Szczytów, zamykając ją pomiędzy swoimi oddziałami a wojskiem Maigwaira idącym mu na spotkanie z Marchii Zachodniej. - W głosie Stohnara było jeszcze więcej smutku. - Nie możemy na to pozwolić, Daryusie. - Wiem. Ale jak go powstrzymać, to zupełnie inny temat. Zwłaszcza że ten drań Mahrys pójdzie na nas od strony Silkiahu. Jeśli obaj z Rahnyldem zapomną choć na chwilę, jak bardzo się nienawidzą, wpadniemy w pazury jaszczurodrapa. - Właśnie przyszło mi do głowy - wtrąciła Aivah - że powinniśmy wzmocnić siły w Glacierheart. Przyznaję, że to rozwiązanie podoba mi się z osobistych pobudek - spojrzała hardo w oczy Stohnara i Parkaira - ale to akurat nie ma nic do rzeczy. Jeśli stracimyGlacierheart, oddamy także Skaliste Szczyty. A gdy oni połączą siły, tworząc front od Marchii Południowej przez Glacierheart aż po Międzygórze, będziemy musieli pokonać góry, aby ich stamtąd wykopać. - Dlatego popieram pomysł utrzymania Glacierheart - zapewnił ją lord protektor. Daryus ma jednak rację. Nie wolno nam też wycofać ludzi z Przełęczy Sylmahna. - Mogę coś wtrącić, mój panie? - zapytał Taisyn. Wszyscy na niego spojrzeli. - Jeśli chce pan coś dodać, brygadierze, słuchamy - zachęcił go Stohnar.

- Mój panie, mam tu w stolicy ponad trzydzieści pięć tysięcy żołnierzy piechoty morskiej i marynarzy. Wiem, że te oddziały stanowią rezerwę, ale skoro jego cesarska mość i książę Eastshare przyjdą ci z odsieczą najszybciej, jak to tylko możliwe, mógłbym przeprowadzić tych ludzi do Glacierheart, aby wzmocnić oddziały arcybiskupa Zhasyna. Nie jest to wprawdzie armia tak liczna, jak bym sobie tego życzył, ale jeśli uda nam się pożyczyć kilka dział okrętowych z galeonów stacjonujących w Zatoce Północnej i trzy tysiące karabinów w górach... - To może zmienić układ sił - przyznał Parkair, mrużąc oczy, jakby coś przeliczał. Stał tak przez dłuższą chwilę, a potem odwrócił się do lorda protektora. - Powinniśmy posłać też jakieś wsparcie na Przełęcz Sylmahna, mój panie - ocenił nie mówiąc już o posiłkach potrzebnych do utrzymania frontu w prowincji Midhold. Tam jednak nie trzeba aż tak pokaźnych sił, sądząc z ostatnich raportów. Myślę więc, że wystarczy zebrać jeszcze jakieś...pięć tysięcy ludzi i wysłać ich razem z oddziałami brygadiera Taisyna. Powiedzmy, że będziemy ogółem potrzebowali dziewięciu tysięcy ludzi, z czego jedną trzecią albo jedną czwartą powinni stanowić kusznicy. - Czy reszta wystarczy do wsparcia Zhasyna, to znaczy arcybiskupa Zhasyna? zapytała Aivah. - Przeciwko tym siłom, z którymi ma teraz do czynienia, owszem - odparł bez wahania brygadier. - Ale na pewno nie przeciw armiom wysłanym tam przez Rahnylda i być może cesarza Mahrysa. - Musimy zatem znaleźć kogoś, kto go wesprze, zanim zwalą mu się na głowę ludzie Rahnylda i Mahrysa - stwierdził Stohnar, spoglądając na mapę. Lord protektor nadal przemawiał bardzo zdecydowanie, jednakże i tak wszyscy obecni usłyszeli w jego głosie ton pytający. Dlatego też natychmiast przenieśli wzrok na mapę,szukając na niej satysfakcjonującej odpowiedzi. Nikt jednak nie miał pojęcia, gdzie znaleźć owego „kogoś".

MAJ ROKU PAŃSKIEGO 896

.I. PAŁAC LORDA PROTEKTORA ORAZ

AMBASADA CHARISU SIDDAR REPUBLIKA SIDDARMARKU Zarówno głosy trąb, jak i salwy armatnie zdawały się nikłe i ciche wśród ryku ludzkich gardeł, kiedy wysoki młody szatyn pojawił się na trapie. Krzyk aprobaty urósł następnie jeszcze o ton, jakby niewidzialna ręka dała tłumowi znak, i w tej samej chwili w niebo wzbiła się chmara wystraszonych nagłym rwetesem ptaków i wyvern. Pierzaści i skórzaści lotnicy krążyli i pikowali nad kotwicowiskiem, zgrabnie omijając przeszkody masztów, olinowania i ożaglowania, a harmider wokół tylko przybierał na sile. Ciżba zgromadzona na przystani Siddaru zaczęła napierać na kordon miejscowych pikinierów wyznaczonych do pilnowania nabrzeża u stóp trapu. Szaleństwem byłoby twierdzić, że wszyscy mieszkańcy stolicy Republiki Siddarmarku są zachwyceni widokiem cesarza Cayleba, jednakże wrogie okrzyki należały do rzadkości, co nietrudno było zrozumieć. Choć pogoda zrobiła się przyjemniejsza niż ostatnio, twarze wielu spośród wiwatujących były wychudłe i pełne napięcia. Nawet tego dnia w powietrzu unosił się chłód przypominający wszystkim zebranym o ledwie minionej ostrej zimie. Na kotwicowisku, tuż za dumną sylwetką HMS Cesarzowa Charisu, widać było nowo przybyłe do Siddaru charisjańskie galeony kupieckie. Ludzie witający Cayleba doskonale wiedzieli, że to dzięki nim i ich poprzednikom przybyłym wcześniej do Północnej Zatoki Bédard stolica republiki miała szansę przetrwać do wiosny. Lord protektor wyszedł na spotkanie cesarzowi, gdy ten zstąpił na kamienne nabrzeże. Greyghor chciał się nisko ukłonić przybyłemu władcy Imperium Charisu, jednak Cayleb powstrzymał go gestem. Nikt z postronnych nie mógł słyszeć jego słów - ani odpowiedzi Stohnara - ale kiedy cesarz potrząsnął głową ze śmiechem, tłum zaryczał jeszcze głośniej niż dotąd. W tych okolicznościach nikt nie śmiałby winić lorda protektora o ukłon, aczkolwiek tradycja Republiki Siddarmarku wymagała, ażeby jej władca nie chylił czoła przed żadnym innym świeckim władcą na Schronieniu. Oczywiście każdy obecny rozumiał powody, dla których Stohnar pragnął pokłonić się Caylebowi - wystarczyło rzucić okiem na zatokę i czekające na niej przed wejściem do portu galeony kupieckie - niemniej wszyscy tym bardziej docenili zachowanie cesarza. Zamiast więc złożyć ukłon, Stohnar tylko lekko schylił głowę, witając władcę Imperium Charisu na swojej ziemi, a Cayleb odpowiedział w identyczny sposób, po czym

lord protektor odstąpił na bok i gestem wskazał nadjeżdżające po nich powozy. Cesarz zerknął na stojącego tuż za nim szafirowookiego gwardzistę, który kiwnął ledwie zauważalnie głową, zanim udał się z tuzinem swoich podwładnych sprawdzić podstawione środki transportu. Najgorsza fala Rakurai wielkiego inkwizytora zaczęła słabnąć, chociaż nim to się stało, zdążyła pozbawić życia mnóstwo niewinnych osób, ale niestety groźny trend się utrzymał. Dlatego jeden z gwardzistów wpełzał kolejno pod każdy powóz, upewniając się, że żaden ładunek wybuchowy nie umknął uwagi żołnierzy Siddarmarku. Po wszystkim dowódca cesarskiej gwardii wrócił do Cayleba i oddał salut, przykładając zaciśniętą pięść do czarnej zbroi, na co Stohnar, Cayleb i reszta cesarskiej świty ruszyli statecznie ku sprawdzonym powozom, które - gdy już zajęli swoje miejsca - udały się w stronę pałacu lorda protektora ulicami pełnymi czujnych pikinierów i nacierających gapiów. *** - No, to dopiero było powitanie - skomentował Cayleb Ahrmahk, idąc ramię w ramię zeStohnarem wzdłuż wyłożonego kamiennymi płytami korytarza. - Takie, na jakie zasługuje twój majestat, wasza wysokość... Nic więcej. Znaczna część moich poddanych już by nie żyła albo właśnie umierała, gdyby nie dobroć twoja i cesarzowej Sharleyan. Obiecuję nie wprawić w zażenowanie żadnego z nas kolejnym podziękowaniem, zwłaszcza po tym, jak jasno wyraziłeś swoje życzenie w tej sprawie w swym ostatnim liście do mnie, jednakże musisz zrozumieć, że mieszkańcy Siddaru są nie mniej świadomi tego faktu niż ja. - Długi należy spłacać, mój panie - rzekł Cayleb cicho. - Chociaż Sharleyan i ja bylibyśmy zachowali się tej zimy tak samo bez względu na to, co by spowodowało katastrofę, która dosięgnęła Republikę Siddarmarku, jesteśmy boleśnie świadomi faktu, że szaleństwo rozpętane przez Clyntahna ma sporo do czynienia ze sporem między Charisem a Świątynią. Gdyby wojna między nami nie osiągnęła punktu zapalnego, nic z tego - zatoczył koło ręką nie miałoby miejsca. - Być może nie teraz, ale kiedyś na pewno. - Minę Stohnar miał zaciętą. - Całymi latami oszukiwałem się w tej kwestii. Miałem nadzieję, że w Syjonie zachowały się choć resztki zdrowego rozsądku... Wydarzenia ostatnich dwóch tygodni sprawiły jednak, że przejrzałem nareszcie na oczy. Zważywszy na to, co Clyntahn myślał o Siddarmarku, konflikt musiał skończyć się czymś takim, kiedy zasiadł wreszcie w fotelu wielkiego inkwizytora. Naszym błędem było to, że rośliśmy w siłę, że powiększaliśmy swoje terytorium i że pozostaliśmy tolerancyjni. Przypuszczam - tu uśmiechnął się słabo - że za naszą tolerancję część winy ponosi Charis... Zaiste „wleźliśmy wam do łóżka", jak bodaj raczył ująć to

Clyntahn, głębiej niż jakiekolwiek inne mocarstwo na kontynencie, zatem nie można wykluczyć, że charisjańska zaraza rozpanoszyła się na naszych ziemiach. Ale nie posunąłbym się do tego, aby przypisywać wam całą zasługę - zastrzegł zaraz i pokręcił głową. - Jeśli chodzi o pogardę dla Grupy Czworga, poradzilibyśmy sobie wystarczająco dobrze nawet bez was. Zabrakło nam tylko sprytu, i może odrobinę odwagi, aby podjąć jakieś działania w tej sprawie. - Możesz mi wierzyć - rzekł konfidencjonalnym tonem Cayleb - że nasz spryt i odwaga w dużej mierze wzięły się stąd, że pierwotnie dzielił nas od Ziem Świątynnych dystans kilku tysięcy mil, no i że nie mieliśmy wielkiego wyboru... - On także pokręcił głową. - Mój ojciec przewidział taki rozwój wydarzeń już przed wielu laty, co jednak nie znaczy, że nie oddalibyśmy wszystkiego, aby koniec końców stało się inaczej. - Pewnych rzeczy nie da się uniknąć, wasza wysokość - powiedział Stohnar, kiedy miejscowy gwardzista otwierał przed nimi wypolerowane na wysoki połysk odrzwia do komnaty obrad. - Przekonałem się o tym na własnej skórze w minionych miesiącach... - Nie da się ukryć - odparł Cayleb, podążając za gospodarzem do środka. Major Athrawes deptał mu przy tym po piętach, a miejscowi doradcy kłaniali się im w pas. - Obawiam się niestety, że to przykre doświadczenie jeszcze nie dobiegło końca kontynuował lord protektor. - W naszych górach ciężko się poruszać armii z prawdziwego zdarzenia, ale pojedynczy kurierzy to całkiem inna sprawa. Dostajemy zatem na bieżąco informacje z prowincji... i czujemy coraz większy niepokój. - Nie dziwi mnie to. - Cayleb siłą woli powstrzymał się od zerknięcia na majora gwardii cesarskiej. - Mam swoje źródła i swoich szpiegów i nie wątpię, że moje wiadomości w dużej mierze pokrywają się z tymi, które otrzymujecie tutaj, w Siddarze. Właśnie dlatego wysłałem hrabiego Hanth i jego wojska do zatoki Eralth. Odnieśliśmy bowiem w Charisie wrażenie, że w obecnej chwili najbardziej wyeksponowana jest wasza południowa flanka, i uznaliśmy, że należy ją wzmocnić przed pojawieniem się w stolicy sił księcia Eastshare, jak również przekonać się, jak zareaguje Armia Boga na północy. Boję się jednak, że cokolwiek zrobimy, najpierw przyjdzie nam stracić sporą część terytorium republiki, zanim zaczniemy odzyskiwać kolejne prowincje. - Najważniejsze, że je odzyskamy, wasza wysokość - przemówił przysadzisty, szeroki w barach mężczyzna o pasmach siwizny w ciemnej brodzie. - Wasza wysokość, pozwól, że przedstawię ci Daryusa Parkaira, seneszala Republiki Siddarmarku - dokonał prezentacji Stohnar. - Zechciej wybaczyć mu bezpośredniość. Czasami lubi walić prosto z mostu.

- Dzięki temu powinniśmy się z seneszalem świetnie rozumieć. - Cayleb uśmiechnął się. - Osobiście też jestem znany ze sporadycznej nadmiernej szczerości. Jak sądzę, cesarzowa dodałaby nawet, że cechuje mnie też nadmierny upór. - Doprawdy? - Stohnar prychnął ze śmiechu. - Jak mi się zdaje, moja małżonka miała o mnie do powiedzenia zgoła to samo. Naturalnie od jej odejścia powtarza to nasza najstarsza córka. - Z całym należnym szacunkiem, wasza wysokość... - wtrącił inny z miejscowych doradców. - Opinia jej łaskawości to doskonały przykład przyganiania przez kocioł garnkowi.Chyba cały świat wie, jak... zdeterminowana potrafi być cesarzowa Sharleyan. - A to Henrai Maidyn - przedstawił mężczyznę Stohnar. Cayleb skinął głową i powiedział: - Twój szef wywiadu, o ile moje źródła się nie mylą... - Cesarz wymienił ukłony z Maidynem, po czym zwrócił się do jedynej kobiety na sali. - A to musi być słynna Aivah Pahrsahn. - Kobieta dygnęła przed nim, on zaś ucałował grzbiet jej dłoni. - Wiele o tobie słyszałem, pani - ciągnął - i bardzo chciałem poznać cię osobiście. Przyjaciel Merlina Athrawesa... niejaki Ahbraim Zhevons... prosił, abym przekazał ci pozdrowienia. Oczy wszystkich zebranych zwęziły się na to w szparki, lecz kobieta, jakby nie zwracając na to uwagi, posłała cesarzowi uśmiech, który sprawił, że na jej twarzy pojawiły się dołeczki. - Dziękuję, wasza wysokość - odrzekła, skłaniając głowę. - I wzajemnie proszę, abyście ty albo seijin pozdrowili go ode mnie, gdybyście mieli ujrzeć go znów niebawem. Mamnadzieję, że cała ta... korespondencja, którą mu przekazałam, na coś się przydała. - W charakterze tła oraz pomocy dla zrozumienia, jak przebiegają podziały na terenie Świątyni, owszem - potaknął Cayleb. - Jednakże wstrzymaliśmy się przed wykorzystaniem pozyskanych od ciebie informacji otwarcie, i to z paru powodów. Przede wszystkim dlatego, że nie chcieliśmy narażać nikogo wymienionego z imienia, wciąż mogącego przebywać w Syjonie, ale również przez wzgląd na wojnę propagandową między nami a Grupą Czworga. - Rozumiem oba te powody, wasza wysokość. Niemniej broń jest bronią, o ile ten, który ją dzierży, gotów jest jej użyć... - Spojrzała mu głęboko w oczy. - Niektóre z tych informacji mogłyby zakończyć się poważnymi konsekwencjami dla kilku hierarchów, którzy... jak sądziClyntahn... siedzą mu w kieszeni. - To prawda. Ale jest jeszcze kwestia zgrania wszystkiego w czasie. Moi doradcy, podobnie jak ja, są zdania, że najlepiej wykorzystać przewagę z pozycji siły, nie zaś w momencie słabości.

- Cenna uwaga - przyznała kobieta, a Cayleb raz jeszcze uścisnął jej dłoń, zanim obrócił się do dwóch mężczyzn, którzy nie zostali mu jeszcze przedstawieni. - Samyl Gahdarhd - podjął prezentację lord protektor - oraz arcybiskup Dahnyld... Głos mu lekko zadrżał przy tym ostatnim nazwisku. - Wasza dostojność... - Cayleb uklęknął, aby ucałować pierścień Dahnylda Fharmyna. - Wasza wysokość - odparł z powagą arcybiskup, odpowiadając ukłonem. - Przywożę ci pozdrowienia od arcybiskupa Maikela - powiedział Cayleb - i ubolewam, że obowiązki duszpasterskie uniemożliwiły mu towarzyszenie mi podczas tej wizyty. Aczkolwiek równocześnie chciałbym zauważyć, że przyjęcie cesarza Imperium Charisu wywoła dostateczne reperkusje w pewnych kręgach, ażeby nie było potrzeby dolewania oliwy do ognia i witania w swoich progach głowy Kościoła Charisu. - Nie wspominając o reperkusjach, które by dotknęły pewnego arcybiskupa Siddaru, gdyby ten wystąpił w takiej sytuacji w imieniu Kościoła Matki - dodał Fharmyn. - No tak, oczywiście, wasza dostojność - bąknął Cayleb. - To zrozumiałe. Po prostu starałem się wyrażać dyplomatycznie... Obiecałem żonie, że tak zrobię... Arcybiskup Siddaru był o parę cali niższy od cesarza i dwakroć od niego starszy; miał leciutko pomarszczoną twarz, krępe ciało i siwiejące na skroniach, czarne włosy. Słysząc tłumaczenia Cayleba, uśmiechnął się przelotnie, lecz jego oczy - które przez większość czasu tchnęły ciepłem - teraz były twardsze i zimniejsze od agatu. - Doceniam twoje starania, wasza wysokość - kontynuował hierarcha - aczkolwiek zapewniam cię, że zadałeś sobie trud niepotrzebnie. Być może znalazłoby się parę kwestii doktrynalnych, które dzielą mnie z arcybiskupem Maikelem. jednakże w porównaniu z różnicami dzielącymi mnie z tymi potworami z Syjonu są one doprawdy niczym! - Tak? - Cayleb uniósł brew, a Fharmyn tylko parsknął w odpowiedzi. Był to szorstki, nasycony złością, donośny dźwięk, któremu towarzyszyło zmrużenie oczu. - Jestem bédardystą, wasza wysokość. Podobnie jak członkowie zakonu Pasquale mamy leczyć, nie ranić. To pierwsze i najważniejsze przykazanie, które nas obowiązuje, zaraz po nakazie wiary w Boga Jedynego. Nie ukrywam, że ostatnie wydarzenia postawiły większość z nas w bardzo niekomfortowej sytuacji. W gruncie rzeczy nie mam oporów przed przyznaniem, że skłaniałem się ku reformie jeszcze przed tym, zanim Clyntahn opuścił na nasz kraj Miecz Schuelera. Aczkolwiek może nie aż tak ochoczo jak charisjańscy duchowni... Z mniejszą pasją, z większym strachem niż oni. Niemniej miniona zima zmieniła moje nastawienie. Widziałem te same raporty, które otrzymywał lord protektor. Gościłem w charisjańskiej dzielnicy Siddaru. Rozmawiałem z uchodźcami, widziałem okaleczone ciała,

rzekomo w imię Boga, i doskonale wiem, kto za tym wszystkim stoi. Z najwyższą przyjemnością powitałbym arcybiskupa Maikela w swojej katedrze i jedyne, co by się kładło cieniem na tym wydarzeniu, to, że bardziej by mi zależało na utarciu nosa Clyntahnowi aniżeli na udzieleniu poparcia Kościołowi Charisu. Nie chcę przez to powiedzieć, że go nie popieram, rzecz w tym, iż jestem tylko grzesznym śmiertelnikiem, tak bardzo nienawidzącym ludzi, którzy wypaczyli słowo Boże, przedkładając nad nie swoją własną ambicję, że ta nienawiść aż się ze mnie wylewa. Cayleb rozszerzył oczy ze zdziwienia i drgnął dziwnie, hamując się przed spojrzeniem na Merlina. Fharmyn nigdy, przy żadnej okazji, nie wyraził się tak jasno i wyraźnie. Analiza przekazów z SAPK-ów dowiodła, że jest to człowiek głębokiej wiary, niezwykle poczciwy, lecz nic nie wskazywało na tak znaczącą przemianę w jego poglądach. Z pewnością nikt z Bractwa nie spodziewał się z jego ust podobnej deklaracji, i to w takim tempie, a sądząc po minach miejscowych, oni także zostali wzięci przez zaskoczenie. - Wasza dostojność, nie będę udawał, że poparcie republiki dla sprawy Charisu nie jest dla nas darem z niebios - odezwał się cesarz po chwili milczenia. - Mimo to niesłychanie żałuję, że poparcie owo zostało okupione tak potwornymi ofiarami... Obawiam się jednak, że tylko w ten sposób można się było naocznie przekonać, kim naprawdę jest Zhaspahr Clyntahn. Bóg świadkiem, że przeżyliśmy swoje w Charisie, a to, co się działo na Ziemiach Świątynnych, tylko podkreśliło okrucieństwo pogromów urządzonych przez wielkiego inkwizytora. Obawiam się, że ów na tym nie poprzestanie, chyba że ktoś go powstrzyma... W imieniu Imperium Charisu złożyłem przyrzeczenie, że okiełznamy to szaleństwo i że wielki inkwizytor zapłaci za swoje wszystkie zbrodnie popełnione na republice i innych domenach. - Skoro tak, wasza wysokość, powiem tylko: oby dobry Bóg i Langhorne zesłali dzień pomsty jak najrychlej. Gdyby porównać jego głos do żelaza, metal okazałby się miększy od niego. Nie dziwota więc, że po tej wypowiedzi milczenie się przedłużało dopóty, dopóki Stohnar nie odchrząknął dyskretnie. - Myślę, że wszyscy tu obecni podpisują się obiema rękami pod stwierdzeniem jego dostojności - rzekł. - A skoro już mowa o podpisywaniu, zdaje się, że mieliśmy dziś zawrzeć sojusz, wasza wysokość - zwrócił się do Cayleba. - Zanim to jednak uczynimy, chciałbym, aby Daryus i Henrai przedstawili ci ze szczegółami, jak kiepsko wygląda sytuacja twojego przyszłego sojusznika. - Nie wierzę, aby była ona znacznie gorsza od naszej przed bitwą na Rafie Armagedonu. A jednak tu jestem, prawda? - Cayleb uśmiechnął się ponuro. - Nie martwi

mnie więc położenie nowego sojusznika. No, może trochę pod względem taktycznym - dodał i zaraz się rozchmurzył. - Wszelako co czytamy w Piśmie? Że zło samo szykuje swój własny upadek. Wielki inkwizytor najwyraźniej ominął ten passus podczas lektury, ale ja nie. To jeden z moich ulubionych fragmentów. Pokładam w nim wielką wiarę... - Ja także, wasza wysokość. Aczkolwiek nie znaczy to, że nie obawiam się pewnych... perturbacji na drodze do zwycięstwa. - To zrozumiałe! - roześmiał się Cayleb. - Czyż bowiem w Piśmie nie napisano również, że Stwórca poddaje próbie tych, którzy są Go warci? Zważywszy na wagę służby, do jakiej zostaliśmy przez Niego powołani, dziwiłoby, gdyby ta próba nie była surowa na tyle, aby wprawić nas w popłoch. Przynajmniej czasami... Nie przestając się uśmiechać, cesarz odwrócił się do Parkaira i Maidyna. - Nie wątpię, że to właśnie jedna z takich okazji i że zaraz wpędzicie mnie w popłoch aż miło, moi panowie. Po co więc to odkładać na później? Zaczynajmy natychmiast i miejmy to z głowy! *** - Dziękuję, że raczyłeś mnie przyjąć, wasza wysokość. - Nie ma potrzeby dziękować, sir Rayjhisie - odparł cicho Cayleb. - Usługi, które nam oddałeś tutaj, w Siddarmarku, były... nadzwyczajne. Zarówno jej łaskawość cesarzowa Sharleyan, jak i ja jesteśmy ci niezmiernie wdzięczni za wierność i samozaparcie, którymi się wykazałeś w służbie Charisu. Cesarz siedział na potężnym drewnianym fotelu, z grubsza przypominającym tron, a Merlin stał u jego boku. Zza okien za plecami Cayleba wlewał się do środka pomieszczenia rażący blask słoneczny. Komnata nie była specjalnie duża - wszystkie pokoje w pałacu lorda protektora zdawały się być niższe i ciaśniejsze od tych w Tellesbergu, dzięki czemu było je łatwiej ogrzać zimą - aczkolwiek urządzona ze smakiem i wyposażona w zasobną biblioteczkę zasłaniającą regałami wszystkie ściany. Po prawdzie, był to gabinet sir Rayjhisa Dragonera do czasu, aż charisjańskiemu ambasadorowi przyszło zwolnić go na potrzeby przybyłego monarchy. Cayleb doceniał gest swojego ambasadora, chociaż bynajmniej nie wyczekiwał z utęsknieniem porannego spotkania z nim. Domyślał się powodu, dla którego Dragoner o nie poprosił. Skoro już do niego doszło jednak, rozparł się wygodniej na fotelu i z uwagą przyjrzał zmęczonemu i z lekka nawiedzonemu obliczu człowieka, który reprezentował interesy Imperium Charisu w Republice Siddarmarku od tak dawna i z tak dobrym skutkiem. Miał okazję widzieć dyplomatę zaledwie parę razy przed tym, zanim król Haarahld wyekspediował

go do Siddarmarku, co nastąpiło przed wielu laty, nie przed tylu jednak, aby miał się prawo tak postarzeć. Ewidentnie piętno na nim odcisnął nie tylko upływ czasu, lecz także ciągły niepokój. Ciemne włosy niemal całkiem mu posiwiały, kości policzkowe sterczały z twarzy niczym skały, oczy były zapadnięte i podkrążone, a dłonie trzęsły mu się zauważalnie, ilekroć ich nie splatał. Powinniśmy byli go odwołać, pomyślał teraz Cayleb. Powinniśmy byli to zrobić. Zachowaliśmy się wobec niego nie fair... Wszakże nie uczynili tego, albowiem nikt nie dorównywał mu zdolnościami oraz nie miał tylu kontaktów w najwyższych kręgach rządowych tutaj, na miejscu. Nikt poza nim nie dysponował tak rozległą wiedzą na temat republiki i tak dobrym rozeznaniem w niuansach miejscowej polityki. Nikt też nie byłby w stanie reprezentować interesów Imperium Charisu, samemu żywiąc wątpliwości natury religijnej. Właśnie ten wewnętrzny konflikt, który go toczył od lat, był przyczyną jego obecnego wyglądu. - Wasza wysokość... - zaczął Dragoner, jednakże Cayleb uniósł rękę, przerywając mu w pół słowa. - Pozwól, że wpierw powiem, iż nikt poza mną i cesarzową Sharleyan nie zdaje sobie lepiej sprawy z twojej wiernej służby. Wiemy, jak długo i ciężko pracowałeś, odkąd Grupa Czworga przypuściła pierwszy atak na nasz kraj. Wiemy, że się nie oszczędzałeś, że poświęcałeś wszystkie siły dla Imperium Charisu, nie tracąc ani na moment czujności i nie wyzbywając się uczciwości. Oraz - tu cesarz wejrzał głęboko w oczy Dragonera - jesteśmy świadomi, jak bolesna była ta służba dla ciebie z powodów osobistych i światopoglądowych. Wargi ambasadora zadrżały, lecz i tak zaczął otwierać usta, aby coś powiedzieć, jednak cesarz ponownie go uciszył. - Wiem też, czemu poprosiłeś o to spotkanie - ciągnął Cayleb. - Żałuję, że uznałeś to za konieczne, ale chyba nawet bardziej żałuję tego, że w uznaniu twych niekwestionowanych zasług nie odwołaliśmy cię wcześniej. Postąpiliśmy niewłaściwie, zatrzymując cię tutaj tak długo. Zapewniam cię, że zawsze... powtarzam: zawsze... zdawaliśmy sobie sprawę, że służba ta sprawi ci ból jako wiernemu synowi Kościoła Matki. Ubolewaliśmy, że nasze rozkazy stoją w sprzeczności z twoim przekonaniem co do tego, co jesteś winien Stwórcy i Jego archaniołom. Co gorsza, doskonale wiedzieliśmy przez cały ten czas, że cokolwiek czujesz w głębi ducha, nigdy nie poprosisz o zwolnienie cię z placówki... ani tym bardziej nie opuścisz jej samowolnie... dopóki Charisowi grozi niebezpieczeństwo. A to znaczy, że przy całej swej

wiedzy, wykorzystaliśmy cię. Bezlitośnie i okrutnie, lecz tylko dlatego, że nie mieliśmy innego wyjścia. Dlatego, że cię potrzebowaliśmy... Dragoner przełknął ciężko, a Cayleb potrząsnął energicznie głową.- Wstyd mi to wszystko przed tobą przyznawać. Jako król i cesarz nie miałem innego wyjścia, jednakże jako człowiek się wstydziłem... Jako twój władca, powinienem był odmówić ci audiencji, ponieważ nadal potrzebuję cię w Siddarze, gdzie okazałeś się tak użyteczny. Wiem, że jeśli cię o to poproszę, będziesz dalej nam wiernie służył, i wiem też, że jako cesarz mogę udzielić ci tylko jednej odpowiedzi na prośbę, z którą ty do mnie przychodzisz. Odkryłem jednak, że jestem nie tylko cesarzem. Domyślam się powodu twojej wizyty i ten jeden raz przedkładam bycie człowiekiem nad bycie cesarzem... Dlatego moja odpowiedź brzmi: tak. Oczy ambasadora zalśniły od niewylanych łez, co widząc, Cayleb powstał z fotela. Podszedł do starszego od siebie mężczyzny i położył mu obie dłonie na ramionach. - Wiem, że nawet teraz, po wszystkim, co uczynił Zhaspahr Clyntahn, nie byłbyś w stanie dobyć miecza przeciwko Kościołowi Matce - rzekł cicho. - Uważam, że się mylisz. Uważam, że szkody są zbyt wielkie, że jad dostał się zbyt głęboko, ażeby można było myśleć o rozwiązaniu innym niż siłowe. Rozumiem jednak twój szacunek do Kościoła Matki, twoje poszanowanie dla tego wszystkiego, co Kościół Boga Oczekiwanego zrobił dobrego w przeszłości, a także twój strach przed tym, jakież to drzwi otworzymy, podnosząc rękę na tych, którzy wypaczyli jego nauczanie, w bezbożnym twoim zdaniem buncie. Szanuję tę różnicę zdań między nami i przyznaję, że nie mając prawa tego robić, wykorzystaliśmy cię niecnie i do cna. Pora to przerwać. Traktat, który podpisałem z lordem protektorem w dniu wczorajszym, to dzieło tyleż twoje co nasze, dzieło chlubne pomimo cierpienia, które ci sprawiło każdym zdaniem, słowem i znakiem interpunkcyjnym. Nie można by więcej wymagać od jednego człowieka. Dlatego niniejszym zwalniam cię ze stanowiska, równocześnie dziękując ci w imieniu swoim i cesarzowej Sharleyan i przepraszając cię wylewnie za wszystko, co musiałeś przez nas wycierpieć. Wracaj do domu, do bliskich, gdzie może zaleczysz rany, a jeśli znajdziesz w swoim sercu przebaczenie dla nas, prosimy cię o nie jako o ostatnią przysługę. - Wasza wysokość - odezwał się wzruszonym głosem Dragoner. - Nie ma potrzeby mówić o przebaczeniu. Mogłem poprosić o zwolnienie ze służby w każdym momencie, ale nie zrobiłem tego. Być może podjąłem złą decyzję, ale przynajmniej była to moja decyzja.Masz jednak rację... Nie mogę... nie mogę wam dłużej służyć, nie w tej sytuacji. Łzy popłynęły z jego oczu. Pokręcił energicznie głową, aby je strząsnąć z policzków, i kontynuował: - Kocham Charis całym sercem i to się nigdy nie zmieni. Nigdy bym nie zrobił

niczego, co wyrządziłoby krzywdę memu krajowi, memu władcy... Kiedy jednak patrzę na to, co uczyniłem tutaj w imię interesów Imperium Charisu i jakie mogą być tego konsekwencje dla Kościoła Matki, wiem, że nie mogę tego dłużej ciągnąć. Jestem zmęczony, wasza wysokość... tak bardzo zmęczony. Być może to forma tchórzostwa, ale ja naprawdę potrzebuję uleczenia i jestem ci niezmiernie wdzięczny za to, że umożliwiasz mi je z takim zrozumieniem i współczuciem. - Sir Rayjhisie - odparł Cayleb - postawiliśmy cię w strasznej sytuacji. Nie ciebie jednego, ale to akurat nie jest żadne wytłumaczenie, ba, stawia nas tylko w gorszym świetle... Nikt nie może cię winić za to, że pozostałeś wierny swemu wyznaniu i swemu sumieniu. Głównie z twojego powodu wspólnie z cesarzową i arcybiskupem Maikelem doszliśmy do wniosku, że wszyscy lojaliści Świątyni w Imperium Charisu muszą mieć prawo pozostać przy swojej wierze. Jakże więc moglibyśmy teraz odmówić tobie tego prawa... tobie, któryś służył nam tak długo i tak wiernie? Wiem, że napawają cię strachem konsekwencje naszych czynów dla Kościoła Matki, wszakże ukoję twoje obawy cytatem z Księgi Langhorne'a: „Brawo, wierny i lojalny sługo. Dostąpiłeś zbawienia w cieniu swego Pana i Stwórcy. Sięgnij śmiało po nagrodę, na którą zasłużyłeś swoim żywotem"... - Cayleb potrząsnął bardzo lekko ramionami ambasadora. - Wracaj do domu, Rayjhisie - powtórzył. Wracaj do swoich bliskich, wiedząc, że ani ja, ani Sharleyan nigdy nie zapomnimy tego wszystkiego, co dla nas zrobiłeś. .II. HMS PRZEZNACZENIE, 56 MORZE CHISHOLMSKIE Irys Daykyn nigdy specjalnie nie przepadała za robótkami ręcznymi. I to do tego stopnia, że gdyby postawiono przed nią następujący wybór: dać sobie wyrwać ząb albo spędzić popołudnie na szydełkowaniu, potrzebowałaby dobrych paru minut na zastanowienie. A jej ostateczna decyzja bynajmniej nie byłaby przesądzona. Tymczasem w tej właśnie chwili siedziała na galerii rufowej HMS Przeznaczenie w płóciennym fotelu umieszczonym pomiędzy cesarzową Sharleyan oraz Mairah Breygart i stawiała w miarę równe ściegi na wyszywanej serwecie. Woda pieniła się wokół pióra steru, a morskie wyverny zataczały kręgi i śmigały na wszystkie strony ponad kilwaterem galeonu. Zwierzęta pochodziły z oddalonego o dobre sto mil przylądka Wyverniego Dzioba, wysuniętego najdalej na północny zachód cypla wyspy noszącej nazwę Zebediah. Jedno z nich wypatrzyło, że kucharz wyrzuca za burtę resztki, i pisnęło przeraźliwie, na co z pół

tuzina jego pobratymców runęło w dół, by wybierać najsmaczniejsze kąski z tych, które przez moment unosiły się na powierzchni wody. Wkrótce rozległy się wściekłe piski, gdy co sprytniejsze wyverny uznały, że najprościej będzie podkradać zdobycz sąsiadom, zamiast nurkować po nią samodzielnie. Cóż, nie różnią się wiele od ludzi, kiedy spojrzeć na to trzeźwo, pomyślała księżniczka. Zrobiło jej się trochę smutno, gdy skojarzyła miejsce pochodzenia wyvern z podbojem Zebediahu przez jej ojca. Armia Corisandu zajęła wyspę na długo przed tym, zanim Irys wyrosła z pieluch, a książę Hektor udał się na ostatnią karną kampanię do Zebediahu na rok przed atakiem na Charis. Oczywiście tymi, których należało przywołać do porządku, byli arystokraci, nie zwykli mieszkańcy Zebediahu - ci ostatni jednak także nie żywili nadmiernie ciepłych uczuć do corisandzkich zdobywców. I trudno ich za to winić, skwitowała Irys w duchu. W końcu to ich wsie i chałupy palono w próbie odwetu na nieprawomyślnych arystokratach, którzy nie mieli dość oleju w głowie, aby okazać papie posłuszeństwo... - Wyszywanie serwet nie powinno smucić aż tak bardzo - zauważyła Mairah ze śmiechem. Irys poczuła, że się czerwieni, uświadomiwszy sobie, że musiała westchnąć głośniej, niż sądziła. - Kiedy ma się tyle talentu co ja, zwykłe wyszywanie może przyprawić o atak histerii odparła lekkim tonem. - Bądź też pogrążyć beztalencie takie jak ja w odmętach czarnej depresji. - Na dowód uniosła tamborek, pokazując mało udaną wyvernę, która wyszła spod jej ręki. Wizerunek był dostatecznie kolorowy, aby odzwierciedlać żywe stworzenie, lecz nawet ona miała pewność, że coś było mocno nie tak z jego budową anatomiczną, która z pewnością uniemożliwiłaby istocie wzbicie się w powietrze. - Jak widać na załączonym obrazku, haftowanie nie jest moją mocną strona. - Zawsze możesz przerzucić się na dzierganie - podsunęła Sharleyan, spoglądając znad śmigających w jej dłoniach drutów. Cesarzowa mówiła lekkim tonem, jednakże coś w jej spojrzeniu kazało Irys pomyśleć, by zachowała dla siebie uwagę, którą miała już na końcu języka. W ciągu tych paru pięciodni, które spędziły razem na pokładzie, księżniczka przekonała się osobiście, że nie ma wiele prawdy w rozpowszechnianych przez Inkwizycję twierdzeniach, jakoby Sharleyan parała się czarami i cudzołóstwem, wszelako coś musiało być na rzeczy, jeśli idzie o zarzut czytania w myślach innych ludzi...

- Jedno i drugie wymaga zręczności, wasza wysokość - pokręciła ze smutkiem głową. - Obawiam się, że dzierganie również nie byłoby dobrym wyborem w moim wypadku. Haftuje się jednak wolniej, co znacznie zmniejsza szkody, jakie mogę wyrządzić... Zaśmiały się obie, po czym Irys wróciła do haftowania. Najdziwniejsze było to, że choć nie cierpiała haftowania, cieszyła się na te popołudnia spędzane w towarzystwie Sharleyan i Mairah. Odkryła - niejako wbrew sobie - że darzy obydwie kobiety sympatią większą, niż mogłaby podejrzewać. Miało to swoje dobre strony, gdyż okręt mimo wszystko nie był duży, szczególnie przy tylu osobach na jego pokładzie. Irys najbardziej ze wszystkiego brakowało codziennych konnych przejażdżek ponieważ ceniła ćwiczenia fizyczne, których niestety nie sposób było uprawiać na zatłoczonym galeonie a ostatnio siedziała w siodle, uciekając do Delferahku w poszukiwaniu bezpiecznej przystani, i podróż ta z oczywistych względów nie należała do przyjemności. Jakkolwiek spojrzeć, haftowanie nie zaliczało się do ćwiczeń fizycznych, ale przynajmniej stanowiło jakieś zajęcie. W jej wypadku - perspektywiczne, albowiem trzeba było jeszcze dużo czasu, zanim osiągnie choćby jaką taką sprawność w rękodziele. Nawet Daivyn i Haarahld Breygart powoli mieli coraz mniej pomysłów na sprawianie kłopotów, w związku z czym - na sugestię barona Sarmouth - kapitan Lathyk wysłał wszystkich chłopców na codzienne lekcje dla kadetów. Jak było do przewidzenia, Daivyn marudził, a nawet próbował się dąsać, kiedy skończyły się jego wyprawy do ładowni i wyścigi po wantach - a także możliwość zwyczajowego kręcenia się pośród ćwiczących załóg artyleryjskich, „tylko po to, żeby przyjrzeć się z bliska odtylcowym zamkom, przysięgam!" zastąpione czymś, co (wprawdzie tylko odlegle) przypominało naukę. Wszakże zarówno Mairah, jak i Irys były nieubłagane, szczególnie że całkiem niedawno tylko cudem uratował stopę od zmiażdżenia przez lawetę, którą załoga wytaczała na pokład w ramach ćwiczeń. Gdyby Rahskho Mullygyn, podwładny Tobysa Raimaira, nie czuwał w pobliżu i nie złapał w porę Daivyna - oraz Haarahlda - prawowity następca tronu Corisandu niewątpliwie przeszedłby do historii pod przydomkiem „Chromy". Tymczasem ku zdziwieniu chłopca lekcje nie okazały się ani trochę nudne. Irys sama wzięła udział w kilku i ze zdumieniem przyglądała się, jak jej brat mozolnie kreśli na tabliczce jakieś liczby, pospołu z resztą przyszłych kadetów. Słyszała już wcześniej, że Charis stanął u progu rewolucji w arytmetyce, odkąd przed sześciu laty wprowadzono w imperium dziwaczne „cyfry arabskie". Aż do tej pory jednak nie miała pojęcia, jak szalenie nowa metoda ułatwia rachunki. Teraz, na pokładzie HMS Przeznaczenie, w miejscu, gdzie odbywały się lekcje, rozlegał się suchy klekot koralików liczydeł - tych niesłychanie

przydatnych urządzeń - konkurujący ze świstem wiatru i szumem fal, podczas gdy chłopcy w pocie czoła rozwiązywali zadane im zadanie „trygonometryczne", jak mówiło się o tym w Charisie. Zakładając, że ich zdolności matematyczne nie pozostawiałyby tyle do życzenia, zdołaliby w ten sposób ustalić długość i szerokość geograficzną, na której znajdował się obecnie okręt. Ludzie od Dnia Stworzenia wiedzieli, czym jest długość i szerokość geograficzna - ich wartości (zapisane oczywiście w mało efektywnym starym systemie) znalazły się na trzymanych w Świątyni wzorcach map archanioła Hastinga. Natomiast umiejętność obliczania ich na podstawie położenia słońca i gwiazd to była zupełnie inna sprawa, zgoła sztuka. Nawet Irys rozumiała potencjalne korzyści, aczkolwiek kapitan Lathyk zdawał się używać tej metody nader rzadko, a jeśli już, to tylko dla sprawdzenia aktualnej pozycji. Preferował nawigację zliczeniową: wynikającą z odczytów kompasu, zegarka, wiatromierza i prędkości okrętu, porównanych z tabelami, które charisjańscy marynarze sporządzali od dziesięcioleci. Akademia Królewska też odegrała swoją rolę, gromadząc, analizując i spisując dane spływające od nawigatorów. Choć oryginalne zapiski spłonęły wraz z pierwotną siedzibą uczelni, do czasu pożaru zdążyły się znaleźć w licznych rękach, dzięki czemu można je było odtworzyć. Do tego większość tych informacji pochodziła od konkretnych kapitanów, którzy mozolnie prowadzili notatki, płynąc z jednego miejsca w drugie, i chociaż były ich setki, jeśli nie tysiące, ta wiedza również przyczyniła się do odtworzenia tej utraconej w pożarze Akademii. Dobry nawigator, przywykły do korzystania ze wskazówek - a z tego, co Irys widziała, wszyscy charisjańscy kapitanowie byli dobrymi nawigatorami - potrafił wylądować w odległości góra trzydziestu mil od miejsca, które sobie zaplanował, i to nawet wtedy, gdy podróż liczyła tysiące mil. Chyba to najlepiej wyjaśniało, dlaczego właśnie Charisjanie pierwsi odważyli się żeglować na tyle daleko od brzegu, że traciło się ląd z oczu, i dlaczego to właśnie oni byli najlepszymi nawigatorami na Schronieniu, jak również skąd brała się ich znacząca przewaga zarówno w marynarce kupieckiej, jak i wojennej, kiedy już cały świat sprzysiągł się przeciwko nim. Irys była pewna, że z czasem ta umiejętność żeglowania na dziewiczych wodach nabierze nawet większego znaczenia. Jak na razie doświadczeni kapitanowie, tacy jak Lathyk, uważali nową arytmetykę za co najwyżej ciekawostkę, z której można - acz nie trzeba skorzystać, wszelako jej zdaniem otwierała ona dalsze możliwości. Zresztą nawet gdyby nie miała żadnego znaczenia praktycznego, Daivyn i tak byłby nią zafascynowany. Księżniczka nieomalże widziała, jak w umyśle jej brata obracają się miniaturowe trybiki, podczas gdy

odkrywa się przed nim zupełnie dlań nowy świat cyfr, o których istnieniu dotychczas nawet nie miał pojęcia. Nierzadko przypominał jej w takich chwilach brata Hektora AplynaAhrmahka imieniem Chestyr... Westchnęła ponownie, acz oględniej, zdawszy sobie sprawę, jakiego rodzaju myśl zakradła się znów do jej głowy. Zaraz jednak doszła do przekonania, że Daivyn mógłby łazić ślad w ślad za kimś znacznie gorszym niż porucznik Aplyn-Ahrmahk, który, jak się zdawało, także uległ fascynacji nową arytmetyką. Wszakże myśl o tym, co Inkwizycja i corisandzcy lojaliści Świątyni mogliby uczynić jej bratu, gdyby wiedzieli, że nurza się w „nieczystej, przeklętej i bluźnierczej" wiedzy podawanej przez Akademię Królewską, nie przestała jej zasmucać. Szczególnie że i ona sama złapała bakcyla. Trzeba było pamiętać o starym powiedzeniu mówiącym o Charisjanach przynoszących podstępnie dary!... - pomyślała teraz. Wielka szkoda, że nawet Phylyp nie raczył cię ostrzec o zagrożeniach wynikających ze zrozumienia mechanizmów rządzących światem stworzonym przez Boga i Jego archaniołów... Z drugiej strony w tym tkwiła cała radość. Szybciej, niżby się mogła spodziewać, wyzbyła się obaw, że wiedza podawana przez Akademię Królewską jest „nieczysta, przeklęta i bluźniercza", jak uważali niektórzy. Zdała sobie bowiem sprawę, że nic z tego, co każdego dnia odkrywał doktor Mahkłyn i jego szacowni koledzy akademicy, nie ujmuje niczego wielkości i genialności Boga Jedynego i Jego archaniołów, którzy stworzyli Schronienie. Zdumiewająca złożoność ustalonych przez nich zasad, skomplikowanie procesów, które wprawili w ruch, cuda subtelności i sprawności mogły zadziwić i wprawić w zachwyt każdego człowieka. Trudno było przy tym uwierzyć, że Stwórca, który przecież wyposażył człowieka w umysł i zdolność rozumowania, nie chciałby, aby ten zgłębiał tajniki otaczającego go świata. Irys spuściła wzrok na robótkę i uświadomiła sobie, że od dawna nie postawiła ani jednego ściegu. Przestraszyła się, że siedzi w bezruchu od dłuższej chwili, i poczuła wstyd na myśl, że Sharleyan i Mairah to zauważyły. To chyba będzie, odezwał się w jej głowie słaby głosik, sławetne objawienie. Zabawne. Dotąd mogłam się tylko zastanawiać, jakie to uczucie. A teraz, gdy je przeżywam, w dalszym ciągu nie umiałabym go właściwie opisać... Zacisnęła palce na tamborku i stwierdziła, że nawet one wydają jej się jakieś obce, inne niż zawsze... A może raczej nagle zaczęła je postrzegać jako tylko maleńką część

wielkiego świata, co wzięło ją przez zaskoczenie, gdyż wydarzyło się pomiędzy jednym oddechem a drugim. To właśnie to, pomyślała, czując napływające jej do oczu łzy - zdumienia, przerażenia, ale też radości i szaleńczego, dzikiego uniesienia. Clyntahn i jego Inkwizycja mogą sobie twierdzić, że Charis uległ kuszeniu Proctora i sprzymierzył się z siłą nieczystą, złem wcielonym, ale to wszystko kłamstwo. Nie ma nic złego w dociekaniu prawdy o świecie, w odkrywaniu jego tajemnic i niesłychanej złożoności, dzięki której istniejemy i oddychamy... Albowiem otaczający nas świat to jeden wielki wspaniały portret, odbicie twarzy Boga, którą ludzie tacy jak doktor Mahklyn, Brahnsyn i Lywys starają się zobaczyć w całej okazałości. Jakże coś takiego mogłoby być złe? Albo niewłaściwe? Jeżeli zatem to Imperium Charisu i Kościół Charisu mają rację, z pewnością nie mylą się też co do tego, że podli ludzie pokroju Zhaspahra Clyntahna odmienili Kościół Matkę nie do poznania, czyniąc z niego monstrum. Wtakim razie Charisjanie bynajmniej nie hołdują ciemności, zniszczeniu i śmierci, jak twierdzą niektórzy, lecz oddają cześć życiu, miłości, zrozumieniu i tolerancji... tolerancji, która skłaniaich do przyznania prawa do własnych przekonań nawet ich wrogom, niepozbawionym przecież sumienia. Cokolwiek myśli sobie Clyntahn, Charisjanie czczą Boga, widząc w Nim wcielenie radości, nie smutku i nieszczęścia, którym On sam się poddał. A zresztą nawet jeśli faktycznie wpadli w łapy Proctora albo nawet samej Shan-wei, i tak wolę stać u ich boku w najciemniejszej czeluści piekła aniżeli po prawicy Zhaspahra Clyntahna, któremu tylko się wydaje, że działa w imieniu Boga, albo ma takiego Boga, na jakiego zasługuje... Zmartwiała, uświadomiwszy sobie własne myśli. Mimo to nie cofnęła niczego, gdyż była to święta prawda. Przebiegło jej przez głowę stare porzekadło o tym, że człowieka najlepiej się poznaje po tych, z którymi się zadaje, i aż sama się zdziwiła, że naszło ją akurat w tym momencie. Nie mogła się nie zastanowić, co z tego wyniknie dla niej i dla jej brata w przyszłości... Uniosła spojrzenie, spoglądając ponad powierzchnią wody na te skrzydlate stworzenia szybujące nad falami, i zobaczyła piękno Bożego stworzenia. Wiatr buszował po pokładzie i wokół niej, bawiąc się z jej włosami, podwiewając skraj wyszywanej serwetki, napełniając płuca Irys życiem, energią i wyczekiwaniem. Widok był z jednej strony całkowicie zwyczajny, z drugiej zaś całkowicie odmienny niż wszystko, co ujrzała nie tylko podczas tej długiej podróży, lecz nawet za całego swojego życia. - Irys? - Na dźwięk swego imienia obróciła głowę i spojrzała na cesarzową Sharleyan, która się do niej odezwała. - Wszystko w porządku? - dopytywała władczyni.

- Ja... - Irys urwała, odłożyła tamborek i uniosła obie ręce do twarzy, aby otrzeć niespodziewane łzy. Nawet nie zdawała sobie sprawy z tego, że zaczęła płakać. Zaczerpnęła głęboko tchu i pokręciła głową. - Sama nie wiem, wasza wysokość - odpowiedziała po dłuższej chwili. Westchnęła głęboko i nieco chwiejnie podniosła się z miejsca. - Nie musisz się jednak o mnie martwić - dodała, stojąc. Nie była pewna, czy wyraża się precyzyjnie. - Po prostu... - Ponownie urwała i potrząsnęła głową. - Po prostu właśnie sobie uświadomiłam, że jest coś, co muszę dobrze przemyśleć, wasza wysokość. Za twoim pozwoleniem chciałabym teraz pobyć sama i zmierzyć się z tym wszystkim... - Nie musisz mnie prosić o pozwolenie w takich wypadkach - rzekła Sharleyan niezwykle łagodnie, po czym przeniosła spojrzenie na hrabinę Hanth, która dzieliła z Irys niewielką kabinę na galeonie. - Mairah, sądzisz, że mogłabyś oddać swoją kabinę do wyłącznej dyspozycji księżniczki na jakiś czas? - Naturalnie - zapewniła prędko Mairah, sięgając, by uścisnąć dłoń dziewczyny. Kabina jest twoja na tak długo, jak sobie życzysz. Czy mam przysłać do ciebie ojca Bahna? - Nie, dziękuję - odparła Irys, czując ogarniający ją kolejny dreszcz na myśl, iż naprawdę pragnie zmierzyć się ze wszystkim sama, bez pomocy swego spowiednika i kapelana. Nie wiedziała, co to znaczy, jak ma rozumieć tę nagłą pokusę, aby rozstrzygnąć pewne kwestie na osobności i całkowicie samodzielnie. Była ciekawa, co to mówi o niej samej... - Rzecz jasna, jeśli dojdę do wniosku, że potrzebna mi rada, natychmiast sama po niego poślę - dodała, zdając sobie doskonale sprawę z tego, że nigdy tego nie zrobi. Przynajmniej nie w tym wypadku. - Naturalnie - powtórzyła Mairah spokojnie. - A czy mam czymś zająć Daivyna, gdy już wróci z kolejnej lekcji matematyki, jakimś cudem cały umorusany jak zwykle? - Tak, byłabym ci za to bardzo wdzięczna. Wargi Irys drgnęły w uśmiechu, ale choć uśmiechnęła się szczerze, wyraz jej twarzy przesycony był niepewnością. Inkwizycja bez wątpienia uznałaby, że Irys nie ma prawa decydować w tej sprawie nawet o samej sobie, skąd więc u niej nagle pomysł, że może decydować za Daivyna? A była przekonana, że jej decyzja w znaczący sposób zaważy na przyszłości jej brata. Nie ulegało kwestii, że chłopiec, odkrywając cuda świata pod charisjańskim wpływem, powoli zaczynał przypominać ćmę lgnącą do ognia. Jeżeli zaś teraz w dodatku ona postanowi skoczyć na główkę, Daivyn wpadnie razem z nią po szyję... Nie miała pojęcia, jakie to może przynieść konsekwencje dla nich obojga. Dla niej, dla jej braciszka, dla ich dusz i dla księstwa, którym miał władać z urodzenia.

Mam niespełna dwadzieścia lat, poskarżyła się w duchu cienkim głosikiem. Nie powinnam nawet zastanawiać się nad takimi sprawami, o podejmowaniu decyzji nie wspominając! To niefair! To nie moje zadanie! A jednak było to jej zadanie bez względu na to, czy wydawało się jej to sprawiedliwe czy nie. Musiała przestać się dziwić, że ta chwila w końcu nadeszła. Irys czuła strach, czuła ciążącą na niej wielką odpowiedzialność - i nic dziwnego. Ciekawiło ją, czy podobne odczucia żywili Cayleb i Sharleyan w analogicznym momencie swego życia. Bo przecież oni także kiedyś musieli zająć określone stanowisko, nie przejmując się zdaniem innych i mając pełną świadomość tego, że ta decyzja wpłynie - i to znacząco - na życie ich poddanych. Nie mogła wyjść z podziwu, że cesarz i cesarzowa znaleźli w sobie dość siły i odwagi... Ta kwestia trapiła ją najbardziej: czy sama znajdzie w sobie siłę i odwagę, by...? Jest tylko jeden sposób, aby się o tym przekonać, rzekła w duchu i zaraz poczuła, jak oblewa ją następny rumieniec. Och, Irys, przyznaj sama przed sobą, że to nie ojca Bahna chcesz się poradzić w tej sprawie, nie na jego ramieniu wesprzeć... Chodzi ci o kogoś zupełnie innego, a pokusa jest silna, bardzo silna. On wszakże będzie miał wszelkie powody cię okłamać,przekonać, abyś uległa Proctorowi tak jak jego brat, monarchowie, a nawet on sam. Taki będzie miał obowiązek, podobnie jak twoim obowiązkiem jest uświadomić sobie wszystkie implikacje wynikające z decyzji, którą dziś podejmiesz... Zresztą wiesz, że on by tego nigdy nie zrobił. .III. NA PÓŁNOC OD JAIRTH PRZEŁĘCZ SYLMAHNA STARA PROWINCJA REPUBLIKA SIDDARMARKU - Przynajmniej nie brodzimy po tyłki w śniegu, panie majorze - rzucił sierżant Grovair Zhaksyn filozoficznym tonem. - To już coś. - Nie zaprzeczę, Grovairze - odparł major Zhorj Styvynsyn, dowódca drugiej kompanii trzydziestego siódmego regimentu piechoty Armii Republiki Siddarmarku. Na przednówku nie sposób było stwierdzić, który z dwóch mężczyzn jest przełożonym, a który podoficerem, gdy tak leżeli koło siebie na kamiennym występie, patrząc na północny zachód w głąb przełęczy. Obydwaj wyglądali na lekko sponiewieranych i wygłodzonych, a ich pasy i napierśniki sprawiały wrażenie równie podniszczonych. - Aczkolwiek mógłbym - dorzucił po chwili przerwy major, nie przestając mrużyć oczu w próbie wypatrzenia jakichś szczegółów i żałując, że nie ma pod ręką lunety, którą niestety stracił w niefortunnej walce wręcz, zanim

druga kompania została wyparta z Terykyry pod koniec zeszłego miesiąca - ponieważ błoto po pachy to żaden postęp w stosunku do sięgającego tyłka śniegu. Poza tym nie miałbym nic przeciwko nawet straszliwej śnieżycy, gdyby tylko zatrzymała ona tych drani w domu. Po prawdzie wcześniejsze śnieżyce nie zatrzymały rebeliantów w domu, przyznał w duchu. Przeciwnie, pod ich osłoną buntownicy przekradli się bliżej i z tym większą łatwością pozbyli się jego ludzi z Terykyry. Styvyns nadal nie miał pojęcia, jaki los spotkał jego czujki, ale podejrzewał, że ludzie ulegli mrozowi, głodowi i wyczerpaniu. Mam tylko nadzieję, że wszyscy wyzionęli ducha, zanim położył na nich swoje łapy przeklęty Baikyr i jego rzeźnicy, dodał gorzko w myślach. - Nie damy rady wybić ich do nogi, jeśli nie wystawią nosa z kryjówki - zauważył dość przytomnie Zhaksyn. Ton głosu miał pozornie lekki, ale jego spojrzenie było twarde jak stal. -Ale sądząc po tym, jak snują się ich zwiadowcy tam w dole, można zakładać, że jeszcze nas nie zwietrzyli. - Lepiej nie zakładać zbyt wiele - zauważył major. Zapuścił żurawia w głąb dolinki i przeczesywał ją wzrokiem przez następne parę minut. W końcu wypuścił z płuc długo wstrzymywane powietrze, podwiewające sumiastego jak by go nazwano na Starej Ziemi - wąsa, i sięgnął po wystrzępiony notatnik, który trzymał w torbie przy pasie. Podniósł się do pozycji siedzącej, uważając, aby jego głowa nie odcinała się na tle horyzontu (na wszelki wypadek nie zakładał, że zwiadowcy wroga ich nie widzą), po czym zaczął bazgrać pośpieszną, lecz czytelną wiadomość. Skończywszy, wyrwał kartkę i wręczył ją szeregowcowi z czerwoną opaską gońca na ramieniu, towarzyszącemu im obu w podchodach. - Zanieś to do heliografu i każ wysłać czym prędzej pułkownikowi! - Tak jest! Goniec walnął się w napierśnik, obrócił i pognał skulony w dół stromego błotnistego zbocza. Styvynsyn przez chwilę odprowadzał go wzrokiem, po czym pokręcił głową i spojrzał na Zhaksyna. - Ha, być znów młodym i sprawnym - westchnął, wywołując tym parsknięcie sierżanta. Major, jak wiadomo, sam miał zaledwie dwadzieścia kilka lat. - My dwaj raczej zejdziemy na dół stateczniej, przez wzgląd na twoje lata i mój stopień. - Zgodnie z rozkazem - odpowiedział Zhaksyn, siląc się na uprzejmość. - Obiecuję dołożyć starań, aby moje spróchniałe kości i zwiotczałe mięśnie nie spowalniały zbytnio pana majora.

- Doceniam wasze starania, sierżancie. - Przełożony poklepał go po ramieniu. Naprawdę je doceniam. *** Pułkownik Lywys Maiksyn warknął, ściągając hełm i ocierając pot z czoła chustką, która w dawnych dobrych czasach musiała być biała. Były to te same czasy, w których jego mundur milicji porażał schludnością i które zdążyły już dawno odejść do przeszłości. Wraz z jego nieźle rokującą karierą kupca handlującego zbożem, bydłem, jabłkami, płaskorzechami i górskimi ananasami z Siddarem leżącym po drugiej stronie kanału. Obecnie nie był ani schludny, ani bogaty, a zamiast siedzieć w kantorku, stał na grząskim gruncie wiodącym do bajora, skąd sterczały same korony jabłoni rosnących w równych rzędach i straszących niczym nagrobki cmentarzyska jeszcze jednego zatopionego sadu, który wszedł w paradę stronom toczącym świętą wojnę. Do Shan-wei z tym! - pomyślał wzburzony. Najpierw zimą odmrażaliśmy sobie tyłki, a teraz - choć to dopiero maj - smażymy się w tym cholernym piekle! Wcisnął przemoczoną chustkę do kieszeni ruchem poirytowanym tym bardziej, że doskonale zdawał sobie sprawę z faktycznej temperatury. Było ciepło, owszem, ale bynajmniej nie gorąco. To jednak w niczym nie przeszkadzało wrażeniu upału charakterystycznego dla przedsionka piekła, czego powodem była wcześniejsza, ciągnąca się w nieskończoność mroźna zima. Humor pułkownika dodatkowo psuły owady bzyczące szaleńczo po obu stronach spływającej błotem drogi do Saiknyru. Topniejący śnieg postanowił kaskadami opuścić co niższe szczyty i teraz z gulgotem przewalał się odpływami i przepustami wzdłuż traktu, by wpaść do kanału Guarnak-Sylmahn. Najdalszy z północnych dopływów Rzeki Sylmahna, który wił się pomiędzy wzniesieniami, stąd aż po góry stopniowo wzbierał, podobnie jak wszystkie pomniejsze strumienie i strumyki, powodując, że poziom wody na kanale podnosił się niebezpiecznie. Jeżeli ci idioci po drugiej stronie przełęczy nie raczą otworzyć tamy w Serabor, i to szybko, cała przeklęta dolina znajdzie się pod wodą! Na czym właściwie draniom zależy, dodał w myślach, nareszcie przyznając się do prawdziwego powodu swej irytacji. Jeśli ich stamtąd nie wykurzymy, kanał i rzeka wystąpią z brzegów, przez co nikt stąd aż do Terykyry nie zdoła przejść przełączy suchą nogą od teraz do co najmniej lipca. No to już wiemy, czemu Baikyr nas tu przysłał, szczęśliwców... Maiksyn nie przepadał za pułkownikiem Pawalem Baikyrem, żołnierzem armii zawodowej, który przywlókł niemal jedną czwartą swego regimentu do lojalistów i który miał zdecydowanie lepsze zdanie o żołnierzach zawodowych niż o milicji. Mimo to nie mógł odmówić mu racji. Po pierwsze dlatego, że Baikyr znał się na wojaczce i jako żołnierz

zawodowy automatycznie przewyższał stopniem każdego, kto by nosił stopień pułkownika milicji. Po drugie zaś dlatego, że objął dowództwo dzięki rekomendacji ojca Shainsaila Edwaira, który to duchowny był tubą samego wielkiego inkwizytora. A po trzecie... po trzecie dlatego, że jakimkolwiek wrzodem na dupie by był, wiedział, co robi, jak mało kto. Nie wspominając o tym, że nie pomylił się w sprawie tego, co się wydarzy w najbliższych kilku dniach, o ile nie przejmiemy tamy Serabor. Wszelako świadomość, że rozkazy mają sens, w żadnym razie nie uprzyjemniała wprowadzania ich w życie. A tama Serabor pozostawała poza ich zasięgiem nawet wtedy, gdy dysponowali oddziałami w pełnej sile i kiedy mogli znacznie łatwiej poruszać się w terenie. Pogoda się poprawiła, zgoda - to znaczy przynajmniej mogli liczyć na to, że nareszcie skończyło się zamarzanie ludzi na śmierć - ale dla odmiany wysoki poziom wody zmniejszył mobilność wojska, zamieniając okolicę w jedno wielkie bagnisko. Nie miałoby to znaczenia, gdyby zwiadowcy i szpiedzy ojca Shainsaila mieli rację co do planów wroga - wszakże na tym właśnie polegał problem, nieprawdaż? Istniał tylko jeden sposób na to, aby się przekonać, czy raporty są zgodne ze stanem faktycznym... i dlatego jego jednostka została wyznaczona do tego zadania. W tej właśnie chwili zbliżał się do niego jeden ze zwiadowców wysłanych w teren na słaniającej się z wychudzenia szkapie, której jednak udało się przeżyć zimę. W normalnych warunkach zwierzę najpewniej już dawno zostałoby zabite i zjedzone, w obecnej sytuacji jednak okazało się na wagę złota. Albo przynajmniej srebra. - Droga jest pusta aż do Jairth - zameldował kapral. - Po nich ani śladu. - A pobocza i zarośla? - zapytał pułkownik. - Trudno powiedzieć, sir. Zwiadowcą był jeden z milicjantów Maiksyna - co dało się zauważyć już na pierwszy rzut oka, jako że wszelkie pozory zawodowstwa zdążyły z nich opaść na przestrzeni długiejzimy, o ile w ogóle kiedykolwiek jakieś występowały. Zarazem jednak ci mocno przypominający cywilów osobnicy nabrali zdumiewającej hardości i kompetencji. - Woda podeszła dość daleko na zachód, sir - meldował dalej kapral, chmurniejąc. Potoki niosą całą masę świństwa. Nie stanowiło to specjalnego zaskoczenia. Gleba tutaj miała dość cienką warstwę i była kamienista w przeciwieństwie do rozległych, płaskich jak stół żyznych pól leżących na północ czy też lekko pofałdowanych równin na południe i wschód od gór. Większość tutejszych gospodarstw znajdowała się w rękach rodzin - czasem jednej, czasem dwóch - i na ogół były to sady czy to jabłoni, czy górskiego ananasa. Ostatnimi czasy wszystkie one uległy

zniszczeniu w trakcie toczących się walk. Te zabudowania, których nie spalono, i tak stały od dawna opuszczone, a teraz podnoszący się poziom wody wdzierał się do porzuconych przez ludzi ruin i gruzowisk, skąd silny prąd zabierał wszystko, co stanęło mu na drodze, zapychając śmieciem rowy melioracyjne. Fakt ten martwił Maiksyna bardziej, niż był skłonny głośno przyznać. Utrzymanie przepustowości systemu melioracyjnego należało do zwyczajnych corocznych zadań milicji nakładanych przez Pismo... które nawet w normalnych warunkach uważano za dość męczące. Przy całym tym dodatkowym bałaganie problem był jeszcze poważniejszy, przez co na front prac porządkowych rzucono znaczną część dostępnych ludzi. W razie gdyby doszło do całkowitego zatkania odpływów, górski trakt w dolinie zamieniłby się w długą na dwieście mil tamę, natomiast teren aż do Gór Śnieżnych stałby się zdradzieckim jeziorem, którego osuszenie mogłoby potrwać miesiące. Przełęcz Sylmahna już teraz straszyła w snach dowódców obu armii; dalsze ograniczenie potencjalnej linii frontu czyniłoby wszelką walkę z gruntu niemożliwą. Abstrahując od nakazów zawartych w Piśmie, a dotyczących dbania o system melioracyjny, żadna z armii nie miała zamiaru rozstawać się ze swymi żołnierzami i odsyłać ich do inspekcji ani tym bardziej do oczyszczania odpływów, doskonale wiedząc, że z chwilą gdyby do tego doszło, druga strona natychmiast by na tym skorzystała. Zatem lojaliści mogli co najwyżej udać się do Serabor, tą czy inną drogą, ale raczej prędzej niż później. - Łatwo złamać nogę, brodząc w tym gównie - dorzucił kapral. - Nie sposób ocenić głębokości, ale widzi mi się, że trzeba by popływać, a aura nie sprzyja takim zabawom... Wzruszył ramionami. - A im dalej na wschód, tym gorzej, bo tam kanał dodaje swoje. Zresztą gdyby udało nam się pokonać wodę, musielibyśmy jeszcze wspinać się na strome zbocza GórŚnieżnych. Nie wleźlibyśmy na nie na własnych nogach, a co dopiero na czymś takim. Poklepał stojącego obok konia z czułością, która zadawała kłam jego słowom. - Nie próbowałem więc tego, ponieważ uznałem, że jeśli nawet ktoś tam jest, skończyłbym z bełtem w brzuchu, zanim dotarłbym na szczyt, i nie mógłbym wrócić, żeby zameldować o niepowodzeniu mojej misji. - Wzruszył ramionami raz jeszcze. - Sierżant rozkazał ludziom, by mieli oczy dookoła głowy, sir, ale jak dotąd nie zauważyli niczego. - Rozumiem... - Maiksyn pokiwał głową z satysfakcją. Wolał zwiadowcę, który przyznaje się do niepowodzeń, niż udającego, że dokonał więcej niż w rzeczywistości. Wracajcie do sierżanta i pomóżcie mu utrzymywać czujność. - Tak jest. Dopilnuję wszystkiego, sir.

Zwiadowca smagnął pięścią kirys z wyprawionej skóry, typowy pancerz miejscowej milicji, po czym wskoczył z obrotu na grzbiet konia i ruszył w kierunku przełęczy. Maiksyn obserwował go jeszcze przez chwilę, po czym przywołał majora Hahlysa Cahrtaira, dowódcę trzeciej kompanii saiknyrskiej. Cahrtair był przeciętnie wyglądającym mężczyzną, brudnym i obdartym jak wszyscy wokół, lecz jak u większości oficerów Maiksyna pierś zdobił mu żelazny napierśnik zdobyty na żołnierzach lojalnych wobec tego bluźniercy Stohnara. Maiksyn nie cierpiał go, i to z kilku powodów. Ta niechęć zrodziła się już dawno, zanim jeszcze wzniesiono Miecz Schuelera, by ukrócić apostazję lorda protektora, i pomimo upływu czasu nic nie wskazywało, by sytuacja miała ulec zmianie. Za uprzejmym, a nawet przyjaznym obliczem Cahrtaira krył się kalkulujący na zimno umysł. W czasie pokoju major powściągał swoje zapędy, choć i tak był jednym z najmniej popularnych dowódców milicji, a to ze względu na utrzymywanie wśród podwładnych rygorystycznej dyscypliny, z której słynął. Mimo to trudno było powiedzieć, aby jego kompania wyróżniała się w polu. Drakońskie metody polegały bowiem głównie na karaniu ludzi za prawdziwe i wymyślone przewiny. Bez wątpienia jednak major był równie waleczny jak pozostali oficerowie milicji, a od chwili wybuchu powstania cieszył się rosnącym szacunkiem wśród żołnierzy, co miało zapewne związek z jego zachowaniem podczas walki. Krótko mówiąc, był pozbawionym skrupułów zabójcą, co podobało się wielu ludziom, którzy posłuchali wezwania Kościoła Matki i po zaciągu lgnęli do ludzi pokroju Cahrtaira. Trzecia kompania zwerbowała więcej rekrutów spośród zapiekłych wrogów apostazji niż jakakolwiek inna jednostka znajdująca się pod rozkazami Maiksyna. Może dlatego, że pozostali dowódcy uważali, iż tego rodzaju osoby najmniej nadają się na żołnierzy, ponieważ cechuje je wrodzona niechęć do dyscypliny, a nadto brakuje im często wyszkolenia i znajomości broni. Cahrtair witał jednak takich zacietrzewieńców z otwartymi rękami, a oni odpowiadali bezgraniczną lojalnością okazywaną tak podobnemu do nich charakterologicznie człowiekowi. Z tego, co Maiksyn pamiętał, trzecia kompania jeszcze nigdy nie wzięła jeńca, a jej żołnierze zawsze byli pierwsi, gdy przychodziło do spalenia jakiegoś gospodarstwa albo wioski. Nie kłopotali się przy tym, czy w podpalanych zabudowaniach znajdują się ludzie. Po obozie krążyły także liczne pogłoski o gwałtach i torturach. Zważywszy na zgniły sojusz Stohnara z Charisem, Maiksyn nie żałował nikogo, kto przedkładał lojalność wobec lorda protektora nad wierność Kościołowi Matce. To jednak nie znaczyło jeszcze, że przyzwalał na torturowanie mężczyzn albo wyrzucanie kobiet i dzieci na chłód i głód, aczkolwiek w całej Księdze Schuelera nie znalazł ani jednego wersu

odnoszącego się do żołnierzy Boga gwałcących kobiety, które mogły być, choć nie musiały, heretyczkami. Zwrócił na to uwagę Cahrtairowi. Niestety ojciec Shainsail często bronił w swych kazaniach czynów majora i jemu podobnych okrutników. Kapłan miał zapewne rację, twierdząc, że Schueler kazał zwalczać herezję ogniem i mieczem - był przecież duchownym, a on, Maiksyn, zwykłym laikiem, który pozostawiał rozstrzyganie dylematów moralnych przedstawicielom Kościoła Matki, do którego należał. Z drugiej zresztą strony nie miał żadnych dowodów na to, iż faktycznie doszło do rzekomych gwałtów i innych okrucieństw. Dlatego musiał milczeć i odpuścić majorowi - przynajmniej na razie - choć wiedział, jak to wpłynie na dyscyplinę trzeciej kompanii. O ironio, wsparcie znalazł nie w ojcu Shainsailu, lecz w Baikyrze, który wystosował do oddziałów odezwę ustalającą regulamin polowy. Znalazło się w nim kilka poważnych kar dla sprawców udowodnionych gwałtów bądź tych, co pozwolili sobie na torturowanie lub zabicie osoby formalnie nie oskarżonej przez Inkwizycję. Dzięki wprowadzonym przepisom udało się w końcu ograniczyć szkody w pozostałych kompaniach Maiksyna. Konsekwencją było jednak pogłębienie niechęci dzielącej go od dawna z Cahrtairem i podobnymi typami, ignorującymi zakazy Baikyra, gdy tylko było im to na rękę. Stali się wszakże bardziej dyskretni i ostrożni, a w swoich raportach zawierali coraz mniej szczegółów. Mimo to pułkownik doskonale wiedział, co robią wysłani gdzieś na misję. Bez względu na to, jak bardzo pogardzał Cahrtairem, musiał przyznać jedno: ta sama zapiekła nienawiść, która popychała majora do wyrzucania na mróz niewiast i dzieci, czyniła z niego na polu walki niezłomnego żołnierza. Jeśli tliła się w nim choć iskra bojaźni, Maiksyn nigdy jej nie zauważył. Człowiek ten mógł zawieść na polu walki jedynie z powodu przesadnej agresji. Co czyni zeń idealnego człowieka do tego zadania. A jeśli w trakcie misji ma polec on albo Chermyn, przynajmniej nie będę miał problemu z wyborem... Kąciki ust pułkownika zadrgały w tłumionym uśmiechu, gdy zobaczył brnącego ku niemu przez błoto oficera.Szczerze mówiąc, już dawno dokonałem tego wyboru. - Sir? - Cahrtair musnął pięścią metal kirysu. Baikyr bowiem podczas jednej z wcześniejszych osobistych audiencji dał mu wyraźnie do zrozumienia, że nie będzie tolerował żadnych oznak nieposłuszeństwa nawet w wypadku faworytów ojca Shainsaila. - Zwiadowcy donoszą, że droga do Jairth jest czysta - poinformował go zwięźle Maiksyn. - Nie zdołali jednak sprawdzić dobrze flank i wspiąć się na zbocza. Poprowadź swoją kompanię traktem aż do ruin. Możesz wysłać patrole aż do Ananasbergu, ale resztę

kompanii rozmieść w Jairth. Podeślę ci potem pierwszą kompanię, dlatego masz nie wszczynać walki, dopóki odwody nie znajdą się wystarczająco blisko, by przyjść ci z pomocą, zwłaszcza że przeciwnik może dysponować tymi pieprzonymi karabinami. - Skoro droga jest czysta aż do Jairth, dlaczego nie wyruszymy na Serabor... sir? Major ma wciąż pewne problemy ze stosowaniem się do zaleceń regulaminu wojskowego, zauważył Maiksyn. - Jeśli wycofali się, jak przypuszczamy, lepiej będzie zająć jak największy teren, zanim otrzymają posiłki. - O ile dobrze pamiętam, majorze - rzucił lodowatym tonem Maiksyn - nie mamy pewności, czy heretycy naprawdę się wycofali. Pułkownik Baikyr podkreślał, że dane z ostatnich raportów nie zostały niczym potwierdzone. Nie mylę się chyba? - Nie... sir - odparł po chwili Cahrtair. - Mając w pamięci mapę i odbytą jakiś czas temu podróż kanałem z Saiknyru, śmiem twierdzić, że teren na południe od Jairth nadaje się idealnie na zasadzkę. - Tak długo spoglądał w oczy nadgorliwego majora, aż ten skinął niechętnie głową. Dopiero wtedy odetchnął głębiej i okiełznał gniew. - Doceniam pańskie pragnienie wyparcia wroga tak daleko na południe, jak to tylko możliwe, majorze. Jeśli okoliczności pozwolą, tak właśnie zrobimy. Ponieśliśmy wszakże zbyt duże straty i nie chcemy kolejnych wdów i sierot po dobrych żołnierzach. Z tego też powodu zabraniam pańskim ludziom atakować wroga, dopóki reszta regimentu nie przybędzie, by was wesprzeć albo umożliwić wam bezpieczny odwrót. - Rozumiem, sir. - Głos Cahrtaira i jego mina sugerowały, że nabrał odrobiny szacunku dla przełożonego. - Świetnie, zatem ruszajcie - rzucił pośpiesznie Maiksyn, a potem odprowadził wzrokiem trzecią kompanię maszerującą szerokim, wybrukowanym traktem. .IV. 75 MIL NA PÓŁNOC OD SERABORU PRZEŁĘCZ SYLMAHNA PROWINCJA MIĘDZYGÓRZE REPUBLIKA SIDDARMARKU - Chciałbym powiedzieć, że to mnie zaskakuje - rzekł pułkownik Wyllys po przeczytaniu notatki majora Styvynsyna. - Tyle dobrego, że idą na nas w sile jednego regimentu... jeśli możemy wierzyć w szacunki podane przez Zhorja. - Porucznik Charlz Dahnsyn,

starszy

adiutant

pułkownika,

był

inteligentnym

młodzieńcem.

Rozum

podpowiedział mu więc, że powinien trzymać język za zębami. - Nie ugryzę cię, Charlz burknął Wyllys. - Lubię kąsać podwładnych, ale nie dlatego, że smakuje mi ludzkie mięso.

- Rozumiem, sir. - Daj spokój. - Pułkownik pokręcił głową. - Wiedzieliśmy, że to tylko kwestia czasu. Śniegi w końcu stopniały. Poza tym zyskamy znakomitą okazję, by się przekonać, czy inspirujące przemowy kapitana Klairynce'a odniosły jakiś skutek. Ja, na ten przykład, nawet przez moment nie wątpiłem w ostateczne zwycięstwo. - Rozumiem, sir. - Ton porucznika świadczył o nieco większym rozluźnieniu niż przed chwilą, zatem Wyllys pozwolił sobie na blady uśmiech, pochylając się ponownie nad mapą, którą rozłożono na lekko nadpalonym kuchennym stole przytarganym do jego kwatery z ruin pobliskiego gospodarstwa. Dwustupięćdziesięciomilowa Przełęcz Sylmahna ciągnęła się z północy na południe, jakby któryś z archaniołów przepołowił teren gigantycznym toporem, oddzielając Góry Śnieżne od Księżycowych Cierni. Na znacznych odcinkach miała dwadzieścia do trzydziestu mil szerokości i tylko w kilku miejscach zwężała się do dziesięciu. Najdziksza jej część północnozachodni kraniec, gdzie wychodziła spomiędzy gołych szczytów na żyzne równiny Międzygórza i miasto Malkyr - miała natomiast ponad sto mil szerokości, choć trzeba było od niej odjąć powierzchnię niemałego przecież, głębokiego i zimnego Jeziora Wyvern. Im dalej na południe, tym dno przełęczy wznosiło się stopniowo, a jego środkiem biegł kanał Guarnak-Sylmahn. Ten prosty jak strzała szlak wodny łączył koryto Rzeki Sylmahna z żeglownym biegiem Hildermoss, znajdującym się sześćset pięćdziesiąt mil na północny zachód, a przez kanał Guarnak-Lodowy Pył z leżącą pięćset trzydzieści mil na północny wschód rzeką Lodowy Pył. Na południu łączył Tairmanę z kanałami Siddaru, dając dostęp do leżącej o siedemset dwadzieścia mil na południowy wschód stolicy Republiki Siddarmarku. Szeroki na sto pięćdziesiąt stóp i głęboki na dwadzieścia pięć kanał otoczony brukowanymi drogami, po których smoki górskie ciągnęły barki, stanowił idealną przeszkodę terenową. Jego zachodnim brzegiem biegł trakt z Guarnaku do Siddaru, znajdujący się na dwudziestostopowym nasypie przylegającym do jednej z dróg dla smoków. Druga, identyczna droga znajdowała się na wschodnim brzegu. Całość miała więc szerokość ponad stu jardów, a należałoby jeszcze wspomnieć, że przestrzeń między kanałem a zboczami Księżycowych Cierni była znacznie mniejsza niż na zachodnim brzegu. Poniżej Jairth robiło się jeszcze ciaśniej, i to po obu stronach, ponieważ przełęcz zwężała się w tym miejscu do niespełna trzynastu mil. Ale i to było zbyt dużo, gdy człowiek dysponował tylko jednym regimentem, i to zdziesiątkowanym tej zimy jak nigdy przedtem.

Mimo to, pomyślał pułkownik, oprócz złych wieści są i dobre. Jestem pewien, że Zhaksyn przekazuje je teraz Styvynsynowi. Uśmiechnął się rozbawiony tą myślą, ponieważ wybrał takich, a nie innych dowódców kompanii nieprzypadkowo. Młody Styvynsyn był materiałem na dobrego oficera, a Grovair Zhaksyn służył w armii lorda protektora dłużej, niż jego młodszy kolega stąpał po tej ziemi. Nie martwił się więc zbytnio sytuacją w drugiej kompanii - zresztą jeśli zrobi się gorąco, może przecież posłać wsparcie pod postacią piątej, dowodzonej przez Ghavyna Sahlysa. Chyba że przeciwnik planuje coś, czego nie byłeś w stanie przewidzieć, napomniał się w myślach. Przesunął palcem wzdłuż linii oznaczającej trakt. Droga ta, wybudowana zgodnie z zaleceniami Pisma, miała sześćdziesiąt stóp szerokości i piętnastostopowe pobocza po obu stronach. Wznosiła się także ponad otaczający ją teren, aby brukowana i lekko pochyła powierzchnia brukowanego traktu miała dobre odwadnianie. Tutaj, w górach, budowa tak szerokiego nasypu, w wielu miejscach poprzecinanego przepustami, nastręczała ogromnych trudności, zwłaszcza w miejscach, gdzie trakt musiał przecinać koryto kanału. Rzeka w górnym biegu była kompletnie nieżeglowna, a przed Seraborem przypominała wręcz kamienisty rwący strumień. Z tego właśnie powodu trzeba było zbudować kanał z systemem śluz. Wiosną jednak, po roztopach, sytuacja zmieniała się diametralnie i górskie koryto wypełniały masy brązowej spienionej wody. Dotąd rzeka zdążyła wylać w wielu miejscach, przepełniając liczne kanały odwadniające i przepusty niemogące sobie poradzić z masami szybko topniejącego śniegu. Tak było każdej wiosny, ale tego roku sytuację pogarszał dodatkowo fakt, że spora część przepustów została zapchana przeróżnym śmieciem - niektóre zaczopowały się samoistnie, ale większość zablokowali jego ludzie, ponieważ tak im kazał, gdy wycofywali się z Terykyry. Żołnierze sprzeciwiali się rozkazom, dopóki ojciec Ahlun, kapelan generała Stohnara, nie wyjaśnił w kazaniu, że buntownicy sabotują drogi i kanały, mimo iż Pismo tego zakazuje, a czynią to na bezpośredni rozkaz wielkiego inkwizytora. Nawet to nie uspokoiło niezadowolonych, lecz skutecznie spacyfikowało falę protestów. Teraz wody pomiędzy Górami Śnieżnymi a traktem rozlewały się szybko i zamieniały cały teren w podstępne grzęzawiska, nanosząc grubą warstwę mułu i głęboką miejscami na kilkanaście stóp ekstremalnie zimną toń. Zważywszy na masę zatopionych przeszkód, takich jak wszelkiego rodzaju murki, płoty i ruiny domów, a nawet całych spalonych wsi, brodzenie w grzęzawisku mogło być tyleż niebezpieczne, co wycieńczające. A tereny po drugiej stronie

traktu, wciąż jeszcze względnie bezpieczne, już wkrótce także zamienią się w jedno wielkie bajoro. W normalnej sytuacji lojaliści Świątyni okupujący tereny wokół Terykyry mogliby kontrolować poziom wód w kanale za pomocą znajdujących się na nim tam. Niestety podczas roztopów nie było to takie proste, albowiem w korycie znajdowało się już tyle wody, że miejscami występowała z brzegów. A jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem generała Stohnara, ta sytuacja ulegnie dalszemu pogorszeniu w ciągu najbliższych kilku pięciodni. Tamy Seraboru były zbyt niskie, by spiętrzyć wodę w wystarczającym stopniu, ale pracownicy wespół z ludnością cywilną pracowali od dłuższego czasu nad ich umocnieniem i podwyższeniem. Z tego też powodu woda zaczynała się już cofać, zalewając drogi dla smoków. Już niedługo nad rozlewiskiem pozostanie tylko sam trakt biegnący poprzez morze ruin. Żadna ze stron nie zdoła wysłać nań więcej niż jedną kompanię wojska, pomyślał z ponurą miną. To sprzyjająca dla nas okoliczność, ponieważ nie chcemy, by przeciwnik dotarł dalej na południe. Wolałbym jednak powstrzymać go bez wykrwawiania kompanii Styvynsyna, choć wątpię, aby generał miał nam za złe, że zabiliśmy kilkuset kolejnych buntowników podczas wykonywania tego zadania. Zdawał sobie sprawę, że choć generał Trumyn Stohnar wolałby zajmować pozycje znajdujące się dużo bardziej na północ niż obecnie, to i tak powinien się cieszyć, że nie wyparto go jeszcze dalej. Przełęcz Sylmahna znajdowała się bardzo wysoko na liście priorytetów operacji Miecz Schuelera, a buntownicy przybywali tłumnie do Międzygórza w pierwszej fazie powstania. Wyparli próbującą ich powstrzymać milicję aż na przedpola Seraboru, zanim wojsko opanowało sytuację. W trakcie walk obrócono w perzynę niemal każdą miejscowość leżącą w głębi przełęczy, sam Serabor także nie wyglądał lepiej ze straszącymi wciąż pogorzeliskami i ruinami. W pewnym momencie miasto zostało zaatakowane od zachodu i wschodu jednocześnie, a buntownicy ostrzeliwali je pociskami zapalającymi podczas miesięcznego oblężenia, zanim odsiecz prowadzona przez generała Stohnara zdołała przebić się przez linie wroga. Większość drewnianych zabudowań spłonęła przed jego przybyciem, a te budynki z kamienia, które ocalały, zostały częściowo rozebrane przez obrońców wznoszących wały i barykady. W odróżnieniu od innych domen Republika Siddarmarku miała tylko kilka ufortyfikowanych miast znajdujących się głównie przy granicy ze wschodnimi marchiami. Do tej pory to armia pilnowała, by mieszczanie niczego się nie musieli obawiać, dlatego Serabor

nie był żadną twierdzą. Nieliczni milicjanci, którzy dołączyli do niepełnych dwóch kompanii broniących grodu, robili więc co mogli, by wznieść prowizoryczne umocnienia. Buntownicy też mieli już dość, zanim na miejsce przybyły oddziały generała Stohnara. Na wpół zagłodzeni i prawie zamarznięci, ustępujący liczebnie relatywnie wypoczętym i najedzonym żołnierzom lorda protektora, nie mówiąc już o tym, że po raz pierwszy stający naprzeciw najnowszych karabinów, choć nie było ich tam wiele, zostali w ciągu miesiąca rozbici w pył i odpędzeni na sto siedemdziesiąt mil. Zdołali się okopać dopiero pod Malkyrem. Tam doszło do kolejnego dramatycznego zwrotu akcji: po dotarciu licznych uzupełnień to oni przejęli inicjatywę, a siły Stohnara - pozbawione większości zaopatrzenia i niemające wielkich szans na wsparcie - zostały zmuszone do cofania się krok po kroku po własnych śladach. W chwili obecnej linia frontu znajdowała się gdzieś w połowie drogi pomiędzy Seraborem i ruinami Jairth, a pułkownik nie umiał przesunąć jej dalej na południe. Cóż, pomyślał, wiedziałeś doskonale, że przerwa w walkach nie potrwa długo. Choć to zdrajcy i rzeźnicy, nie są ani ślepi, ani głupi. Zdali sobie sprawę z tego, że zamienimy tę przełęcz w wielkie bagno, jeśli nie przedrą się i nie zniszczą tamy. Ciesz się, że dali ci całe dwa pięciodnie na złapanie oddechu przed szturmem. Pora się przekonać, czy ostatnie przygotowania coś dały. Miał nadzieję, że tak. Aczkolwiek nie oczekiwał rozstrzygnięcia z wielkim utęsknieniem bez względu na to, co mówił ojciec Ahlun. Jeśli nie uda im się utrzymać traktu... - Wyślijcie kuriera do majora Sahlysa - polecił Dahnsynowi, nie odrywając wzroku od mapy. - Wiem, że dotarł już na wyznaczone pozycje, ale przekażcie mu wiadomość od Styvynsyna i powiedzcie, że do pierwszego kontaktu z przeciwnikiem dojdzie za około półtorej godziny. - Tak jest! Porucznik walnął pięścią w kirys i odbiegł, rozbryzgując błoto. Nie mogę wysłać na trakt więcej niż jednej kompanii naraz, pomyślał pułkownik Wyllys, spoglądając w kierunku nadchodzących buntowników, ale wy, dranie, też tego nie zrobicie, mimo że znacie teren o wiele lepiej ode mnie, nie muszę się więc obawiać ataku z zaskoczenia. Pojawicie się na trakcie, to oczywiste. Stukając palcem w mapę, szczerzył się niczym jaszczurodrap. Dobrze, że wcześniej przedstawił swoje plany generałowi Stohnarowi, chociaż mówiąc szczerze, był to właściwie pomysł porucznika Klairynce'a pełniącego obowiązki dowódcy trzeciej kompanii. Klairynce, najmłodszy ze służących pod nim oficerów, wydawał się za młody na dowodzenie kompanią, nawet tak przetrzebioną jak trzecia. Był jednak równie mądry jak młody, nie mówiąc o tym,

że urodził się w Glacierheart. Znał te góry, nie brakowało mu inicjatywy i wiedział, że każdy rozkaz Clyntahna da się obrócić na niekorzyść Kościoła Matki. Do tego wszystkiego jego rodzina od wielu pokoleń zajmowała się wydobyciem węgla i spławianiem kanałami. I dlatego właśnie, moi drodzy lojaliści Świątyni, macie naprawdę przesrane, pomyślał gniewnie Wyllys. W końcu to wy chcecie się przebić przez tę przełęcz. Ja muszę was tylko utrzymać w jej gardzieli, dopóki lord protektor nie przyśle posiłków. I zrobię to, jak mi Bóg miły. .V. JAIRTH PRZEŁĘCZ SYLMAHNA PROWINCJA MIĘDZYGÓRZE REPUBLIKA SIDDARMARKU Kopyta wierzchowca Hahlysa Cahrtaira stukotały o bruk traktu, gdy major podążał z posępną miną za żołnierzami drugiego plutonu. Co najmniej jeden na dziesięciu jego pikinierów nie miał już butów, mimo że ojciec Shainsail i pułkownik Baikyr zarzekali się, że transport nowego obuwia lada dzień powinien przybyć z Guarnaku. Akurat! Uwierzy w cuda dopiero wtedy, gdy sam je zobaczy. Na szczęście pogoda się polepszyła, pomyślał. Nie tracimy już ludzi na mrozie. I tak pomarło ich zbyt wielu. Armia Republiki Siddarmarku znana była ze sprawnego kwatermistrzostwa, ale jak tu nastarczyć ze sprzętem, gdy dwie trzecie magazynów zostało splądrowanych na samym początku powstania. Obie strony niszczyły budowaną w czasie pokoju infrastrukturę, upewniając się, że żaden prowincjonalny magazyn nie wpadnie w ręce wroga. To odbiło się także na ludności cywilnej, ponieważ większość wspomnianych instalacji wojskowych miała wykarmić okoliczną ludność w razie sytuacji kryzysowej, a zniszczenie szlaków zaopatrzeniowych, w tym sabotowanie większości śluz, doprowadziło w krótkim czasie do katastrofy. Gdy masy uchodźców dobrnęły na te równiny pomimo śniegów, ludzie zrozumieli, dlaczego Langhorne z takim uporem nastawał na ochronę kanałów, od których tak wiele zależało. Fakt, że wielki inkwizytor zawiesił okresowo te nakazy - pomimo tragicznych konsekwencji dla miejscowej ludności - był widomym dowodem na to, że Bóg pragnął ukarania Republiki Siddarmarku za grzechy jej przywódcy. A nie był to jedyny cios zadany zakrwawionemu, słaniającemu się na nogach gigantowi. Wygłodzeni i źle wyposażeni żołnierze lojalni Świątyni nie mogli wypełniać wszystkich nakazów Pasquale, przez co fala chorób zakaźnych zebrała w ich szeregach

ogromne żniwo, pochłaniając więcej ludzkich istnień niż wszystkie bitwy razem wzięte. A jeśli Cahrtair się nie mylił, nie był to jeszcze koniec. Jego własna kompania - idąca do tego ataku w niemal pełnym składzie głównie dzięki uzupełnieniom przysłanym trzy pięciodnie temu - straciła niemal połowę stanu osobowego. Większość z utraconych ludzi poległa, a pięćdziesięciu pozostałych, którzy jeszcze dychali, było zbyt chorych, by utrzymać się na nogach. Przy tak osłabionej odporności połowa z nich umrze, nawet gdyby ktoś jutro dostarczył do obozu świeże jedzenie. Tak się rzeczy miały i major nic nie mógł na to poradzić. A jeśli ci przeklęci heretycy zdołają zalać dolną część przełączy, utkniemy pośrodku pieprzonego bagna aż do jesieni. Pasquale tylko wie, ilu naszych zachoruje w tym czasie. Hahlys Cahrtair wolałby nigdy nie poznać odpowiedzi na to pytanie, dlatego zamierzał dotrzeć tak daleko na południe, jak to tylko możliwe - bez względu na to, co powie Maiksyn. Nie jest taką starą babą, za jaką go miałem przed wybuchem powstania, przyznał z niechęcią major. Choć daleko mu też do twardziela. A i mnie przydadzą sią odwody, gdy już trafią na tych drani. W okolicach Jairth trakt biegnie jednak zbyt blisko zachodniego stoku. Jeśli heretycy zdołają umieścić na zboczach swoich pieprzonych strzelców, zwłaszcza tam, gdzie od drogi będzie dzieliło ich kilkaset jardów zalanego terenu, przeżyjemy prawdziwe piekło, zdobywając kolejne piędzi ziemi. Prawda była taka, że heretyccy strzelcy okazali się bardziej skuteczni, niż można było przypuszczać. To właśnie oni załamali morale lojalistów Świątyni, gdy siły Stohnara odepchnęły powstańców od Seraboru. Nie chodziło wszakże o liczbę ofiar: atakujących było zbyt mało, aby urządzić rzeź. Nie, w tym wypadku chodziło raczej o dystans, z którego mogli trafić człowieka. Żaden z lojalistów Świątyni, nawet wliczając pułkownika Baikyra i jego żołnierzy, nie trafił nigdy pod ostrzał takiej broni. Chłopcy spodziewali się, że karabiny są bardziej skuteczne i szybsze od skałkówek, ale nie dopuszczali do siebie myśli, że można z nich trafić w ruchomy cel z ponad trzystu jardów! Tylko dzięki łasce Langhorne'a i Chihiro heretycy mieli tak mało nowoczesnego sprzętu, ale nawet te kilka karabinów wystarczyło, by Cahrtair i jego ludzie nabrali respektu. Zdaniem majora, Maiksyn miał całkowitą rację, uważając, że ta broń zdominuje walki na otwartej przestrzeni, dlatego cieszył się z jednego: że Stohnar nie dysponuje artylerią. A przynajmniej nie użył jej do tej pory, poprawił się w myślach. No ale my też jej nie mamy... Armaty obiecano im tak samo jak dobrą broń palną wyprodukowaną na Ziemiach Świątynnych, tyle że nikt jeszcze nie widział ani jednego, ani drugiego. A będą potrzebowali i

artylerii, i karabinów w sporych ilościach, jeśli mają pokonać heretyków. Na razie mało kto dysponował dobrym sprzętem po obu stronach, co oznaczało, że kampania na przełęczy nadal będzie przypominała wyścig. W bezpośrednim starciu porządnie okopany obrońca zawsze ma przewagę, a w takim miejscu jak to możliwe jest wyłącznie frontalne uderzenie. Żaden pikinier obciążony osiemnastostopowym drzewcem nie przedostanie się przecież za pozycje wroga zdradliwymi górskimi ścieżkami! Heretycy wiedzieli o tym równie dobrze jak Cahrtair, a ich wysiłki, by zalać dolinę, pozostawiając tylko trakt, pogarszały sytuację strony atakującej. Jeden Langhorne wie, ile tysięcy ludzi już straciliśmy. Jeśli jednak nie przebijemy się przez przełęcz, zanim heretycy zdołają wybudować tam całe linie umocnień, utkniemy tu na dobre i dotychczasowe ofiary pójdą na nic, pomyślał Cahrtair z zimnym pragmatyzmem. Musimy przebić się teraz, nawet jeśli stracimy przy tym regiment albo dwa. Ojciec Shainsail wie o tym, a mając go w swoim narożniku, mogę zaryzykować zwadę z Maiksynem, a nawet Baikyrem. *** - Czas ruszać w tany - rzucił major Styvynsyn, spoglądając w stronę maszerującej na niegowrażej kolumny piechurów. Stał z sierżantem Zhaksynem na szczycie niewysokiego wzniesienia. Miało niecałe dwanaście stóp, a nazywano je wzgórzem, co mówiło wiele o tym, jak płaskie było na tym odcinku dno Przełęczy Sylmahna. Miejsce to nie byłoby wszakże zbyt dobrą kryjówką i nie dawałoby wielkich szans na obronę, gdyby nadciągający buntownicy starannie przeczesali znajdujące się opodal zbocza prawdziwych gór. Mając tak wysokie punkty obserwacyjne, widzieliby jak na dłoni wiele mil terenu przed czołem kolumny i bez trudu wykryliby ukryte za wzniesieniem siły Styvynsyna. Buntownicy nie przeprowadzili jednak takiego zwiadu, pomyślał major, świadom, że nawet tak mała liczba karabinów, jaką dysponował generał Stohnar, pozwalała jego oddziałom zapanować nad wąskimi i krętymi ścieżkami, które ciągnęły się po obu stronach przełęczy. Mimo to przeciwnik nie wysyłał patroli daleko na przedpole, a nawet na krawędzie doliny. Major zastanawiał się często, czy chodzi o środki ostrożności - buntownicy stracili w zasadzkach wielu zwiadowców - czy raczej o zwykłą arogancję. Jednakże teraz nie miało to już znaczenia, ponieważ Styvynsyn nie mógł ukryć swoich ludzi... i nie zamierzał bronić tych pozycji. Z drugiej strony na pewno nie zaszkodzi zasiać niepewności w szeregach wroga...

Spojrzał w dół, tam, gdzie dowodzący drugim plutonem kapitan Dahn Lywkys stał, spoglądając wyczekująco w górę, po czym machnął szybko ręką, zataczając nią krąg. Następnie wskazał na trakt i maszerujące po nim oddziały. Lywkys odpowiedział skinieniem głowy i natychmiast przeniósł wzrok na chorążego. Sztandar drugiego plutonu ruszył przodem, a za nim posuwał się las pik dzierżonych przez ludzi Lywkysa. *** Hahlys Cahrtair poczuł ucisk na dnie żołądka, gdy ujrzał w końcu nadciągających heretyków, aczkolwiek nie zdziwił się wcale na ich widok. Zaskoczył go za to fakt, że nie trafił na nich wcześniej. Aczkolwiek wybrali nie najgorszą pozycję, gdy raczyli się w końcu ujawnić, pomyślał kwaśno. Znajdował się kilka mil na południe od Jairth, pomiędzy spalonymi wioskami Ananasberg i Harystn. Zapamiętał ten odcinek przełęczy dość dobrze, gdyż trzecia kompania operowała na tym terenie minionej jesieni. Dotarł już sześć mil za miejsce, w którym Maiksyn kazał mu się zatrzymać. Zdawał sobie z tego sprawę, tak samo jak wiedział, że odległość między jego ludźmi a pierwszą kompanią Dahnela Chermyna jest znacznie większa, niż być powinna, a to dlatego, że dowódca tamtej jednostki z pewnością posłuchał rozkazów pułkownika, rezygnując z wykazania się inicjatywą. Cóż, niech i tak będzie, trzecia wie przecież, co robi. Przy całkowitym braku oporu grzechem byłoby tkwienie w miejscu i czekanie na przybycie odwodów, o ile te w ogóle by się pojawiły! Mając po prawej stronie bagna powstałe po wylaniu kanału, wiedział jedno: heretycy muszą kryć się po lewej. Uderzenie w tych warunkach może nastąpić wyłącznie od frontu, a górski trakt miał sto stóp szerokości, i to razem z poboczami. Woda z podtopień podchodziła już prawie pod nasyp, a droga dla smoków holujących barki na północ, zazwyczaj znajdująca się sześć stóp nad lustrem wody, wystawała teraz na niespełna pół jarda. Tamten szlak znajdował się wszakże całe piętnaście stóp poniżej traktu i miał niecałe czterdzieści pięć stóp szerokości. Woda po prawej była na tyle płytka, że ludzie mogli ją przebyć, brodząc po pas przynajmniej tak sądził - ale nawet zawodowa armia miałaby problem z utrzymaniem szyku podczas tak trudnej przeprawy przez muliste i lodowate rozlewisko, nie wspominając już o niewidocznych zagłębieniach i innych przeszkodach czających się na szaleńców, którzy spróbują pokonać przestrzeń dzielącą oba szlaki. Co gorsza, gęste zarośla wieżodrzew, płaskorzechów, dzikich ananasów i hikory ciągnęły się na przestrzeni ponad trzech tysięcy jardów pomiędzy nasypem traktu a zachodnią ścianą przełęczy. Widział je teraz niespełna sto jardów od nasypu, sterczały z wody jak kordon widmowych strażników. Nawet strzeliste

wieżodrzewa wyglądały na oklapnięte, końce ich wiecznie zielonych gałęzi znikały w brązowej wodzie, a sezonowe rośliny dopiero zaczynały puszczać pąki. Maleńkie pozwijane listki wyglądały bezbronnie na tle okrutnego żywiołu, lecz Cahrtair, człowiek niezbyt wrażliwy, miał gdzieś ich mizerię. Interesowało go wyłącznie to, że nie ma takiej formacji pikinierów na tym świecie, która przebiłaby się przez tak gęstą ścianę zarośli. Front tej walki nie będzie miał zatem więcej niż pięćdziesiąt jardów szerokości, nawet jeśli uzna za potrzebne przerzucenie części ludzi na drogę dla smoków, co spowoduje szeroki wyłom między oboma oddziałami. Właśnie dlatego te bezbożne bękarty z taką zaciętością próbują zalać tę pieprzoną dolinę. Pamiętają, jak mocno oberwali, gdy pognaliśmy ich aż za Terykyrę, dlatego teraz zrobią wszystko, by zniwelować naszą przewagę liczebną. W normalnych warunkach regiment pikinierów potrzebował sześćdziesięciu jardów na rozwinięcie standardowego szyku. Każda z czterystupięćdziesięcioosobowych kompanii była podzielona na siedem plutonów, składających się z dwóch trzydziestoosobowych drużyn, i piętnastoosobowy sztab podlegający bezpośrednio dowódcy. Idąc do boju, drużyny tworzyły kolejne szeregi. Ponieważ każdy żołnierz potrzebował miejsca o szerokości jarda i długości sześciu stóp, pluton formował trzydziestojardową linię oddaloną od następnej o cztery jardy, a idące na flankach czworoboku kolumny także miały trzydzieści jardów długości. W rezultacie każda kompania mogła sformować klasyczny czworobok, aczkolwiek rzadko stosowano podobne rozwiązanie. Regiment powinien wystawić linię składającą się z dwóch kompanii z przodu i dwóch z tyłu. Piąta kompania, składająca się ze strzelców uzbrojonych w arbalesty i muszkiety, wychodziła na czoło, by atakować zbliżającego się przeciwnika. Na polu bitwy, gdy wiele regimentów maszerowało w szyku pola szachowego, strzelcy mogli wycofać się w każdej chwili pomiędzy nacierające oddziały, by osłaniać flanki całego zgrupowania. Uzbrojeni w miecze muszkieterowie i kusznicy nie mieli czego szukać na pierwszej linii pomiędzy walczącymi pikinierami, o czym doskonałe wiedzieli. Kompania Cahrtaira liczyła w tym momencie - dzięki niedawnym uzupełnieniom więcej niż trzy czwarte stanu osobowego. A to znaczyło, że powinna być o wiele liczniejsza niż zdziesiątkowane oddziały heretyków, co jednak niewiele mogło pomóc w tej akurat sytuacji. Nawet gdyby miał za sobą cały regiment i pełny stan osobowy, i tak wystawiłby w pierwszej linii tylko jedną kompanię. Jego kolumna zatrzymała się, wykonując rozkaz wydany, gdy tylko heretycy zaczęli wychodzić zza wzgórza. Wroga formacja była bardziej zwarta i liczniejsza od jego oddziału. Na jej czele rozpoznał sztandar trzydziestej siódmej kompanii piechoty. Zwiadowcy

dostarczyli mu wielu informacji na temat jednostek wroga i ich liczebności - heretycy stawali się zadziwiająco rozmowni, gdy potraktowało się ich we właściwy sposób, a on miał ludzi, którzy wiedzieli, jak zabrać się do przesłuchań. Trzydziesta siódma należała do jednostek, które odebrały lojalistom Świątyni zwycięstwo, wypierając ich spod Seraboru kilka dni przed spodziewaną kapitulacją miasta. W czasie walk utrzymywali ściślejszy szyk i zadawali przeciwnikowi spore straty, głównie dzięki doskonałemu wyszkoleniu, jakie przechodziły wszystkie zawodowe jednostki armii. Służący pod rozkazami Cahrtaira milicjanci odbywali tylko cykliczne szkolenia, nie mogli się więc równać z regularną armią i płacili za to wysoką cenę w walkach z ludźmi pułkownika Wyllysa. Trzydziesta siódma poniosła wszakże duże straty, ponieważ szła w pierwszej linii heretyckiej ofensywy i zebrała najgorsze cięgi podczas kontruderzenia lojalistów Świątyni. Jeśli wierzyć szpiegom ojca Shainsaila, regiment liczył zaledwie połowę stanu osobowego, a pozostałe jednostki generała Stohnara nie były wiele pełniejsze. W połączeniu z przerwaniem szlaków zaopatrzeniowych heretyków - ostatni konwój miał już ponad dwa pięciodnie opóźnienia - ludzie zaczynali głodować i dezerterowali, pojedynczo bądź po kilku naraz, ale za to nieprzerwanie. Dlatego wróg nie miał wyjścia i musiał się cofać przed nacierającymi lojalistami Świątyni. Stohnar wykorzystywał regiment Wyllysa jako ariergardę, ponieważ była to najlepsza jednostka, jaką dysponował: z najwyższym morale, zawsze zwarta i gotowa. Jeśli uda się ją rozbić, traktu będzie bronić już tylko milicja, i tak podłamana koniecznością oddania tylu miejscowości, które odbiła po przybyciu Stohnara. Problem wszakże w tym, pomyślał z goryczą, że ci heretycy są naprawdę twardymi żołnierzami, a w dodatku zajmują pozycje defensywne, co utrudni nam robotę. Co nie... Z zamyślenia wyrwało go pojawienie się drugiego sztandaru. Zeskoczył z siodła i sięgnął po zwisającą z ramienia lunetę. Wolałby użyć jej z grzbietu konia, skąd widziałby lepiej nad głowami stojącej przed nim piechoty, ale przyrząd ważył swoje, a zwierzę było narowiste i nie umiało ustać w miejscu. To jednak nie miało teraz większego znaczenia, gdyż przeciwnik znajdował się na wzniesieniu, dzięki czemu widoku nic nie przesłaniało. Kiedy więc przyłożył lunetę do oka i ujrzał obraz, uśmiechnął się pod nosem, potwierdziwszy swe niedawne przypuszczenia. Każdy wrogi pluton miał własny sztandar, ale o połowę mniejszy niż kompanijny i regimentowy. Stanowił on punkt odniesienia dla ludzi służących w danym oddziale: dzięki niemu żołnierze mogli utrzymywać szyk nawet w samym środku pola walki. A nie było to łatwe zadanie nawet dla doskonale wyszkolonych żołnierzy, zwłaszcza gdy przyszło do wykonania zwrotu takiej masy ludzi, jaką tworzył klasyczny czworobok. Ilekroć padał rozkaz

zmiany formacji, to właśnie na chorążych spoczywał obowiązek przeprowadzenia manewru. W milicji było zupełnie inaczej, słabiej wyszkolona i tak nie miała szans sprostać standardom wyznaczanym przez wojsko, ale nawet tam sztandary miały ogromną wagę dla utrzymania morale i zwartości jednostek. Dzięki nim można było także zliczyć siły przeciwnika. W normalnych warunkach nie miało to większego znaczenia, ale teraz... Do utworzenia jednej linii przegradzającej nasyp traktu i drogę dla smoków wystarczy pięćdziesięciu ludzi. Dzisiaj, po tak długich walkach, żaden pluton nie miał pełnego składu; z sześćdziesięciu żołnierzy śmierć, rany i choroby z pewnością wyeliminowały co najmniej tuzin. Heretycy będą więc mieli problem ze stworzeniem standardowej podwójnej linii, stawiając w każdym szeregu po dwa plutony. W pierwszych szeregach wroga dostrzegł wszakże aż trzy sztandary... a i tak formacja nie przegrodziła całego nasypu i drogi przy kanale. Co więcej, w kolejnych dwóch liniach zauważył następne trzy sztandary. Nie miał pewności co do kolejnych szeregów, ponieważ kryły się wciąż za wzniesieniem, ale nie musiał się nimi przejmować. Jeśli wróg potrzebował aż sześciu plutonów, by uformować szyk nie mający nawet pięćdziesięciu jardów szerokości, regiment, przed którym stali, musiał ponieść straty sięgające połowy stanu osobowego. A nawet większe, jeśli dobrze policzyć... o ile dowódca nie jest idiotą i nie postawił w pierwszej linii najbardziej przetrzebionych oddziałów, aby przyjęły na siebie impet uderzenia. To są te same bękarty, którym skopaliśmy tyłki w Terykyrze. Gwarantuję wam, dupki, że przypomnicie sobie zaraz tamto lanie i że to my osobiście wam je sprawiliśmy! Ich morale musi być potwornie niskie, zwłaszcza tych, którzy zaczynają rozumieć, co stanie się z ich duszami, gdy wyprawimy je na tamten świat! Regularna armia czy nie, nie mają z nami szans. Jeśli więc przypieprzymy im szybko, prosto w zęby... Złożył lunetę, wskoczył na siodło i rozejrzał się szybko. Po chwili znalazł to, czego szukał, i dźgnął chabetę ostrogami. Zaskoczone zwierzę wierzgnęło, zanim ruszyło przed siebie. - Tak, sir? - Gdy ściągnął wodze, kapitan Mahrtyn Mahkhom, oficer dowodzący drugim plutonem, spojrzał na niego, przerywając zwołaną naprędce odprawę z podoficerami odpowiedzialnymi za poszczególne drużyny. - Tych drani jest mniej, niż sądziliśmy, Mahrtynie - rzucił Cahrtair, nie zsiadając. Potrzebowali sześciu plutonów, by utworzyć szyk szeroki na pięćdziesiąt jardów i głęboki na dwadzieścia pięć! Jeśli uderzymy na nich wystarczająco szybko i mocno, przejdziemy przez nich gładko jak gówno przez flaki wyverny! Może nam się udać oczyścić drogę aż do

Seraboru, a jeśli nawet nie, zyskamy szansę na ostateczne rozgromienie tych heretyckich sukinsynów! Ustaw swoich ludzi! - Tak jest! - Mahkhom walnął pięścią w kirys i natychmiast odwrócił się do stojących obok dowódców drużyn, uśmiechając się dziko. - Czego tu jeszcze sterczycie, nie słyszeliście, co major powiedział? Podoficerowie odpowiedzieli mu równie nienawistnymi grymasami, po czym rzucili się biegiem w kierunku swoich oddziałów. *** - Mam nadzieję, że reszta chłopaków nie wkurza się za bardzo za odebranie im sztandarów - powiedział major Styvynsyn, gdy piki żołnierzy pierwszej linii opadły z pozycji marszowej do bojowej. - Moim zdaniem jakoś to przeżyją - zapewnił go sierżant Zhaksyn. - O ile dostaną je z powrotem, a podstęp zadziała choćby w połowie tak dobrze, jak pan mówił. Są na to szanse, pomyślał Styvynsyn, nie spuszczając oka z szeregów wroga. Na podwładnego nie musiał patrzeć, ponieważ usłyszał w jego głosie szczery entuzjazm. Gdyby było inaczej, też by to zniósł, aczkolwiek uważał, że sierżant niesłusznie przypisuje mu autorstwo tego pomysłu. Prawda bowiem była taka, że obaj mieli spore zastrzeżenia wobec planu, który przedstawił im pułkownik Wyllys. Niewiele brakowało, by major skomentował, i to niebyt pochlebnie, nader innowacyjne jego zdaniem podejście Klairynce'a. Z drugiej jednak strony to mogło zadziałać. A jego zadaniem jako dowódcy było udawanie, że szczerze wierzy w powodzenie tej operacji. Jeśli podstęp naprawdę da im zwycięstwo, poczuje ogromną i na pewno nieudawaną satysfakcję, szczególnie że rozpoznał już sztandary jednostki, która na nich nacierała. Jedyna dobra wiadomość jest taka, że ten drań Cahrtair lubi trzymać się blisko pierwszej linii. To bardzo miłe z jego strony. Kompania Hahlysa Cahrtaira cieszyła się zasłużoną niesławą. Styvynsyn nie chciał z początku wierzyć w krążące o niej opowieści, co uległo wszakże zmianie po tym, jak przesłuchał osobiście kilku cudem ocalonych z pogromu urządzonego przez trzecią. Większość miała blizny, które uprawdopodobniały przerażające opowieści. Żaden oddział milicji z tamtejszego regimentu nie był szczególnie powściągliwy podczas akcji represyjnych, ale trzecia kompania wyróżniała się wśród nich brakiem jakichkolwiek hamulców. Styvynsonowi nie podobał się kierunek, w jakim zmierzała ta wojna - albo gdzie już zaszła, skoro o tym mowa - ponieważ zdawał sobie sprawę, jak zareagują ludzie, gdy - o ile w ogóle do tego dojdzie - ponownie wkroczą na tereny okupowane przez buntowników. Jedno

było pewne jak to, że słońce wzejdzie na wschodzie: nawet najbardziej zdyscyplinowani żołnierze świata zechcieliby pomścić zbrodnie popełnione na Przełęczy Sylmahna. Po części dlatego, że w sercu każdego człowieka tkwi cząstka duszy Shan-wei, która tylko czeka, by opanować umysł - i z pewnością nie zmarnuje takiej okazji do rozpętania kolejnej rzezi. Bardziej jednak może chodzić o wściekłość, którą poczują normalni ludzie, gdy zrozumieją, jakich potworności dopuszczono się w imieniu Boga, i zaczną się mścić na każdym, kogo schwytają. Nie trzeba wielu ciał zamarzniętych w zaspach nagich kobiet, często tulących do piersi dzieci, by przepełnić duszę dobrego człowieka niepohamowaną nienawiścią. Styvynsyn doskonale to rozumiał, ponieważ czuł to samo, gdy trzydziesta siódma maszerowała przezHarystn na północ, gdzie zobaczyła rozkładające się zwłoki całej rodziny miejscowego burmistrza przybite do ściany budynku będącego niegdyś ratuszem. Najmłodsze z dzieci nie miało jeszcze jedenastu lat, a ćwieki wbite w jego nadgarstki i stopy były grubsze od palców ofiary. Zhorj Styvynsyn nie był człowiekiem, który czuje mdłości z byle powodu, ale wtedy zwymiotował, pozbywając się z żołądka jedynego ciepłego posiłku, jaki zjadł ze swoimi ludźmi od całego pięciodnia. Miał jedynie nadzieję, że chłopak już nie żył, gdy go przybijano obok starszego rodzeństwa. Tak mogło być, sądząc po strzaskanym sklepieniu czaszki, niemniej czy to nie okropne: cieszyć się z faktu, że ktoś roztrzaskał głowę niespełna jedenastoletniemu dziecku. Styvynsyn napatrzył się od tamtego dnia na wiele podobnych okrucieństw, aczkolwiek mimo że bardzo by sobie tego życzył - nie wszystkie były dziełem buntowników. Mimo to wciąż nawiedzał go w snach widok na wpół rozszarpanych przez dziką zwierzynę zwłok zwisających z nadpalonej ściany zburzonego budynku. Nie wiedział, bo niby skąd, czy ludzie Hahlysa Cahrtaira maczali palce w tamtej masakrze, ale z tego, co o nich mówiono, było to bardzo prawdopodobne. A jeśli nawet nie oni zabili tamtą rodzinę, mieli ręce wystarczająco splamione. Do tego stopnia, że zachodziła obawa, czy uda się kiedyś w ogóle przerwać ten zaklęty krąg nienawiści. Tak czy owak w tym właśnie momencie nie to interesowało go najbardziej. Nadszedł czas wzięcia osobistej pomsty. *** Armia Republiki Siddarmarku nie używała rogów sygnałowych. Sztab wolał doboszy, którzy towarzyszyli dowódcom regimentu i każdej kompanii. Bębny Cahrtaira przemówiły warkotem, gdy drugi pluton Mahrtyna Mahkhoma ustawiał się w poprzek nasypu przed szeregami ludzi Shawyna Mahlyka.

Cahrtair miał dość miejsca, by ustawić dwa plutony na czele formacji zamiast jednego, jak to było w zwyczaju. Mógłby stworzyć z nich jeden szereg, gdyby stanęli ramię w ramię, a korciło go, by wprowadzić do walki z przerzedzoną trzydziestą siódmą jak najwięcej ludzi naraz. W takim razie wszakże, nawet biorąc poprawkę na braki kadrowe wielu jednostek, musiałby ścisnąć ich na niespełna pięćdziesięciu jardach, a zbocze nasypu było zbyt pochyłe, by można było rozmieścić na nim ludzi. Zresztą gdyby nawet mógł ich tam ustawić, ograniczyłby im pole manewru i mobilność reszty formacji. Jednostce wojskowej, jaką była kompania przeciwnika, taka sztuczka mogłaby się udać, ale Cahrtair był za sprytny i za doświadczony, by tak ryzykować, mając do dyspozycji wyłącznie milicjantów. Rozwiązał także siódmy pluton i oddzialik żołnierzy przydzielonych do sztabu, by wzmocnić pozostałe jednostki do niemal pełnego stanu. Kapitan Arystyn, dowódca siódmego, i tak padł przebity piką podczas walk o Terykyrę, a major potrzebował jego ludzi gdzie indziej. Ta zmiana zmniejszyła głębokość formacji, a żaden z plutonów i tak nie miał nadal pełnego stanu osobowego, ale czy na tym terenie istniała choć jedna kompletna jednostka bojowa? Nie podobał mu się pomysł atakowania trzydziestoosobowym frontem, a do takiej właśnie formacji przywykli jego ludzie. Nie chciał też wprowadzać zmian w wirze walki, zwłaszcza że nie miał pod ręką żadnych odwodów, na wypadek gdyby coś poszło nie tak. Poza tym jeśli heretycy byli aż tak przetrzebieni, jak wskazywało na to zagęszczenie sztandarów, musieli już dawno utracić zdolność walki w zwartym szyku. Ich linia będzie nieco szersza niż jego, ale też mniej odporna, zabraknie jej bowiem sił na zatrzymanie ataku czterystu ludzi wspieranych wolą samego Boga. Wiele by dał za możliwość wystawienia większej liczby kuszników z ósmego plutonu, lecz na tak wąskiej przestrzeni nie mieliby jak wycofać się za pikinierów, kiedy dojdzie do walki wręcz. Zresztą ósmy pluton utracił już prawie połowę stanu osobowego, a heretycy nie mieli chyba żadnego ze strzelców dysponujących nowymi karabinami. On ich w każdym razie nigdzie nie widział. Co wcale nie znaczy, że nie mogą kryć się gdzieś tam za wzniesieniem, pomyślał, gdy jego kompania kończyła formować szyk na wyznaczonej pozycji. Jednakże nie będą mogli strzelać zza pleców swoich ludzi, a jeśli spróbują jakiegoś innego zagrania, moi chłopcy będą mieli czas na dopadnięcie ich i rozgonienie pikami... Wyszczerzył zęby. Chciałbym zobaczyć, jak bronią się tymi osławionymi bagnetami, gdy natrzemy na nich mrowiem pik! Werble zawarczały po raz ostatni i rozpoczęły wybijać głośniejszy rytm, nadając tempo marszowe kompanii, która ruszała właśnie w kierunku czekającego na nią wroga.

*** -

To

się

chyba

nie

spodoba

naszym

chłopcom

-

rzucił

Styvynsyn,

obserwującmaszerujących buntowników. - Proszę o wybaczenie, ale ja także nie czuję się specjalnie zadowolony, sir - zapewnił go Zhaksyn, wzruszając ramionami, gdy major obrzucił go zdziwionym spojrzeniem. - Jeśli nasz plan wypali, to będzie piękny widok, nie ma co, ale jeśli coś pójdzie nie tak... Sierżant nie musiał podkreślać tych słów kolejnym wzruszeniem ramion... ponieważ miał całkowitą rację. Styvynsyn nie próbowałby czegoś takiego, mając do dyspozycji zwykłą milicję, ale jego ludzie byli zawodowymi żołnierzami. Szkolono ich do wykonywania najbardziej skomplikowanych manewrów z maszynową precyzją, nawet w zamęcie najgorszej bitwy... i do uciekania, gdy padnie taki rozkaz, nawet jeśli jest to tylko markowany odwrót. Taką mam przynajmniej nadzieję, pomyślał. A przekonamy sią o tym... teraz. *** Major Cahrtair zrobił wielkie oczy. Pikinierzy mający zatrzymać atak jego jednostki stali z pewnością zaprawionych w boju weteranów, jakimi niewątpliwie byli. Pomimo przewagi liczebnej walka będzie ciężka, spodziewał się więc, że poniesie straty równe tym, jakie sam poczyni. Ale on w przeciwieństwie do wroga miał jeszcze ludzi, którymi będzie mógł zastąpić poległych. Poza tym... W tym momencie się zaczęło. Z początku tego nawet nie zauważył. Tu i ówdzie zapanowało poruszenie, piki zachwiały się jak gałęzie drzew po pierwszym podmuchu wiatru. Potem z każdą chwilą było gorzej. Najeżony pikami mur zaczął się poruszać na jego oczach, prowadząc do nieuniknionego końca. Trzydziesty siódmy regiment piechoty złamał szyk! Nie, to nie było zwykłe złamanie szyku. Wróg rozpierzchł się, gdy czoło jego kompanii znalazło się zaledwie sześćdziesiąt kroków od pierwszego szeregu wroga. Co czwarty z heretyków cisnął broń na ziemię, odwrócił się i zaczął uciekać. Trzecia kompania także zaczęła się gubić, niektórzy z milicjantów zwalniali, nie mogąc uwierzyć własnym oczom. Cały regiment pikinierów uciekał w panice, zanim atak rozpoczął się na dobre. Coś było nie tak, ta reakcja kłóciła się z każdą zasadą tej wojny, nic dziwnego więc, że ludzie nie mogli pojąć tego, co działo się na ich oczach. Ale już moment później, gdy sztandary wroga zniknęły w zamęcie pośród mrowia uciekających żołnierzy, z

gardeł maszerujących milicjantów Hahlysa Cahrtaira dobył się chóralny ryk tryumfu i pogardy. - Za nimi! - wrzasnął major. - Nie odpuszczać! Nie pozwólcie im uciec! Zabić pierdolonych heretyków! Werble zawarczały, przekazując dalej jego rozkazy, a moment później cała trzecia kompania przyśpieszyła kroku, rozpoczynając pościg. *** Styvynsynowi nie podobał się pomysł porzucenia pik, mimo że broni mieli ostatnimi czasy więcej niż ludzi. Cały świat wiedział jednak, że jego pikinierzy wolą umrzeć z drzewcem w dłoniach, niż je porzucić. Był to jedyny widomy znak paniki w szeregach drugiej kompanii, która wbrew wszystkiemu wykonała rozkaz i uciekła. Jego ludzie wycofywali się wzdłuż traktu, a gdyby buntownicy mogli zajrzeć też za wzniesienie, na którym stał major, zdziwiliby się, widząc, że ostatnie linie pierzchającej formacji rozstawiają się wzdłuż nasypu w nader zorganizowany sposób. Żołnierze nie zważali zbytnio na utrzymanie równej linii, ale na pewno nie umykali przed buntownikami, którzy znaleźli się już w polu widzenia. Wszystko odbyło się zgodnie z przewidywaniami pułkownika Wyllysa - oraz nadziejami Styvynsyna, który właśnie miał przed oczami dowód, że zawodowi żołnierze maszerują znacznie szybciej od niewyszkolonych milicjantów, o ile ci nie złamią szyku. Na to ostatnie buntownicy byli rzecz jasna za mądrzy. Oprócz takiego szczegółu, czy plan ostatecznie wypali, martwiło go tylko jedno: żeby Cahrtair nie wysłał na czoło swoich kuszników. Gdy nie istniało zagrożenie pod postacią pik i nie trzeba było utrzymywać równego szyku, lekka piechota dopadłaby uciekających, a bełty zadałyby bolesne straty uchodzącym jednostkom. Miał wszakże nadzieję, że Cahrtair okaże się wystarczająco roztropny i nie pośle strzelców pomiędzy dwie ściany pik, tak samo jak nie nakaże przerwania pościgu, by kusznicy mogli wyjść na czoło formacji. Trudno go o to winić, pomyślał Styvynsyn, biegnąc wzdłuż nasypu z Zhaksynem u boku. Myśli teraz pewnie o szansach oczyszczenia całej przełączy albo gdyby okazało się to niemożliwe, o dotarciu jak najdalej na południe, gdzie - przy tak wąskiej linii frontu - mógłby powstrzymać nawet trzy razy liczniejszego przeciwnika do czasu pojawienia się wsparcia.Dlatego nie chce dać nam szansy na odzyskanie oddechu i znalezienie miejsca, w którym moglibyśmy się bronić. Osobiście nie miałby nic przeciwko zwabieniu buntowników tak daleko na południe, ale pułkownik Wyllys nie pytał go o zdanie. ***

Major Cahrtair klął siarczyście, widząc, że odległość między cofającymi się heretykami a jego kompanią zwiększa się systematycznie. Nie mógł wszakże nic na to poradzić. Uciekający tchórze byli zawsze szybsi od ścigających ich bohaterów. Strach przed śmiercią dodawał im sił - i na razie nic nie wskazywało na to, że mają zamiar się zatrzymać. W oddali po prawej, za rozlewiskiem, zobaczył wypalone ruiny miasteczka o nazwie Harystn. Pamiętał, że otacza je spora, aczkolwiek płytka równina, którą nasyp traktu przecina niczym mur, środkiem natomiast płynie jeden z dopływów Rzeki Sylmahna. W normalnych warunkach był to jedynie szemrzący leniwie strumień wijący się pomiędzy szpalerem gęstych zarośli, ale przepusty pod traktem były teraz o wiele mocniej zapchane niż zazwyczaj. Wody wylały więc na zachodni brzeg, choć i po wschodniej stronie nie było wiele lepiej. Kanał także wylał na odcinku, gdzie smoki poruszały się po masywnych drewnianych pomostach, których filary obmywała teraz spieniona woda. Trzecia kompania zaczęła zwalniać. Zwarta formacja nie mogła zbyt długo maszerować w tempie stu dwudziestu kroków na minutę (gdy zwykłe tempo wynosiło siedemdziesiąt pięć) nawet na płaskim wybrukowanym terenie, zwłaszcza że ludzie byli wycieńczeni głodem, nikt ich bowiem dobrze nie karmił, i to od kilku miesięcy. Heretycy mimo to posuwali się o wiele szybciej od kompanii Cahrtaira, dlatego w jego głowie coraz częściej gościła myśl, że jeśli trzydziesta siódma zdoła dotrzeć do pozycji zajmowanych przez następną jednostkę, szansa na jej rozgromienie przepadnie - być może bezpowrotnie. Z drugiej jednak strony panika bywa zaraźliwa. Kto wie, czy tamci, widząc odwrót kompanów, także nie zaczną uciekać. A jeśli nawet zostaną na stanowiskach, ta ciżba nie zdąży się przedostać za ich szeregi; zanim moi chłopcy jej dopadną. Tak czy siak, im dalej na południe dotrzemy, tym lepiej, ponieważ nikt nas stamtąd nie wyprze, gdy zajmiemy dobre pozycje! Przyjrzał się wystającym z wody podtopionym drzewom, kiwając głową z satysfakcją. Przełęcz miała w tym miejscu mniej niż dziesięć mil szerokości, porastały ją też gęste lasy, ocieniające trakt i drogę dla smoków. Nie było tutaj miejsca, w którym duży oddział piechoty mógłby oskrzydlić jego pikinierów i zmusić ich do odwrotu. Gdyby nawet zatrzymał się tutaj, nie wyparliby go z doliny przed przybyciem wsparcia, a gdy jeszcze wzmocnią go ludzie tego łazęgi Chermyna... *** Zhorj Styvynsyn odłączył się od kolumny uciekających wojsk, gdy jej czoło minęło ruiny Harystn, kierując się ku leżącej dalej na południe zalesionej dolinie. Koryto kanału było niemal czyste na tym odcinku, jeśli nie liczyć spływających śmieci, a trakt biegł prosto w pas

gęstych gajów mieszanych, zaczynający się tuż za ruinami wypalonej i na poły zatopionej wioski. Lasy nie dochodziły do samego nasypu, ale człowiek jadący tą drogą miał wrażenie, że widzi po obu stronach lite ściany z ciemnych pni. Major obejrzał się, po czym mruknął pod nosem. Pościg był bliżej, niż sądził. Czas spowolnić drani i zmusić ich do powrotu tam, gdzie powinni być. - Możecie zaczynać w każdej chwili, Gahvynie - rzucił nazbyt szorstkim tonem w kierunku oficera, który zmaterializował się tuż obok. - Myślę, że to doskonałe miejsce - stwierdził z pełnym spokojem major Sahlys, dowódca piątej kompanii, obrzuciwszy wzrokiem obie strony drogi. Potem skinął głową z wyraźną satysfakcją. - Ognia! - zawołał i pięćdziesięciu trzech ludzi z trzeciego plutonu kapitana Ellysa Sabahsteana ostrożnie wychyliło się z kryjówek, na których skonstruowanie potrzeba było kilku godzin, i nacisnęło spusty. *** - Żeby Shan-wei porwała ich dusze! - zaklął major Cahrtair, gdy lasy po obu stronach pokryły się nagle obłoczkami dymu. Strzelcy znajdowali się wciąż w odległości trzystu jardów, ale jego kompania stanowiła zwarty wielki cel. Kule wbijały się w ciała milicjantów z głuchym odgłosem, przypominającym uderzenia pięścią. Gdy rozległ się wrzask, pół pierwszego szeregu leżało już na ziemi, krwawiąc z otwartych ran. Strzelcy Sebahsteana wstali, cofnęli się o krok, przegryźli szczyty papierowych ładunków, by wsypać proch do luf. Gdy przeładowywali, pierwszy pluton kapitana Zhona Trahlmyna zajął ich miejsca i moment później nad doliną przetoczył się huk kolejnej zabójczej salwy. Tylko dwa plutony piątej kompanii dysponowały bronią palną, żaden z nich nie miał też pełnego stanu osobowego, ale nadal było to ponad sto luf, więc wystrzeliwane przez nich kule masakrowały nadciągających milicjantów Cahrtaira. *** Major z trudem pohamował gniew. Wydawało mu się, że ma wroga i sukces niemal w zasięgu ręki, a tymczasem stracił kontrolę nad sytuacją. Nie zamierzał jednak okłamywać samego siebie. Nadal istniały szanse, że przedrą się mimo tego ostrzału. Z tego, co widział i słyszał, heretycy dysponowali zaledwie osiemdziesięcioma, może dziewięćdziesięcioma karabinami. Straci połowę kompanii, jeśli się na to zdecyduje, bo przy tak zwartych zaroślach bagnety na muszkietach dorównają skutecznością pikom. Walenie głową w ścianę i posyłanie na śmierć ludzi, których nie wolno mu stracić, byłoby nie tylko bezsensowne, ale i karygodne. Lepiej wycofać się na pewniejsze

pozycje na północy i okopać porządnie, ustępując pola kusznikom, a potem poczekać, aż ten leń Chermyn jednak przyprowadzi wsparcie. Wciąż będzie miał krótszy zasięg broni niż ci piekielni strzelcy, lecz jego ludzie, ukryci z arbalestami za grubym przedpiersiem, zdołają powstrzymać nacierającego wroga i trzecia stanie się korkiem, którego nikt tak prędko nie wyciągnie z tej butelki. - Wycofać się! - rozkazał i werble zagrały do odwrotu. *** Styvynsyn odetchnął głębiej, gdy kolumna wroga zatrzymała się, a potem zaczęła zawracać. Nie stracili więcej niż trzydziestu albo czterdziestu ludzi, jak oceniał - na takim dystansie nawet karabiny nie mogły spisać się lepiej - ale Cahrtair był tak rozważny, jak opisywano to w raportach. Nie zamierzał wykrwawiać swoich ludzi, atakując ukrytych w gąszczu strzelców. Co oznacza, że uczyni to, na czym nam zależy, pomyślał major. Zakładając, oczywiście, że Klairynce wie, co robi. Osłonił oczy dłonią, raz jeszcze żałując, że nie ma lunety. Sahlys nie rozbił soczewek jak jego przełożony. Dlatego mógł teraz obserwować tyły oddalającej się pośpiesznie formacji Cahrtaira, które stały się właśnie czołem. - Są na wysokości znaków - zawołał. - Ale rozproszyli się bardziej, niż przypuszczaliśmy - odparł, obserwując, jak pierwszy pluton Bairahta Charlsyna formuje się ponownie na trakcie. Chłopcy odebrali już sztandar od jednostki, która go tu przyniosła, więc młody kapitan aż drżał z niecierpliwości. - Dajmy im jeszcze kilka sekund. - Stracą większość kuszników - zauważył Sahlys. - Zakładając, że ten plan wypali - uspokoił go Styvynsyn. - Wolałbym wyeliminować jak najwięcej pikinierów, zważywszy na to, kto i jak będzie musiał oczyścić teren. - Słuszna uwaga - przyznał Sailys. Skrzywił się, słysząc cierpki ton majora, ale nie opuścił lunety. Stał tam po prostu, spoglądając przez nią długą chwilę, a potem odetchnął głęboko. - Teraz - powiedział, a kapitan Sebahstean osobiście odpalił ładunki. *** Hahlys Cahrtair nie dowiedział się nigdy, jak błędne otrzymywał informacje. Prawdą było, że oddziały Trumyna Stohnara zostały mocno przetrzebione, ale niestety straty nie były aż tak duże, jak donosili szpiedzy ojca Shainsaila. Wynikało to stąd, że niektórzy agenci duchownego pozostali wierni Republice Siddarmarku, a i sam generał celowo wprowadzał wroga w błąd, wykorzystując uchodźców, by udawali dezerterów. Albo

kiedy narzekał na poważne opóźnienia konwojów z zaopatrzeniem. Choć tutaj akurat niewiele przesadzał. Żywności wciąż brakowało, ale nikt nie wspomniał o dwudziestu siedmiu tonach prochu, które przypłynęły łodziami z Seraboru. Jedenaście z nich zostało ostrożnie rozmieszczonych w przepustach biegnących pod traktem. Hainree Klairynce osobiście nadzorował tę operację. Ochrona ładunków przed zamoknięciem była nie lada wyzwaniem, na szczęście burmistrz Seraboru przypomniał sobie w porę o magazynie pełnym smoły i terpentyny, który tylko cudem uniknął zniszczenia podczas długiego ostrzału. Oblanie beczek na mąkę tak zdobytym lepikiem wystarczyło z naddatkiem. Najtrudniejsze było jednak ochronienie zapalników i lontów, które miały biec na przestrzeni kilkuset jardów przez podmokłe tereny. Na szczęście Klairynce wpadł na pomysł, że je także można obtoczyć w smole, co spowolni nieco tempo spalania, ale z pewnością nie dopuści do zamoknięcia - triku tego nauczył się od wuja podczas budowy kanału Branath. Ułożył lonty wzdłuż nasypu ponad poziomem wody, gdzie nie dało się ich wypatrzyć z traktu. Kilku ludzi Cahrtaira zauważyło pewnie iskry biegnące wzdłuż czarnego sznura, ale żaden z nich nie był w stanie zrozumieć, na co właściwie patrzy. Cahrtair też tego nie wiedział. Nadal dąsał się z powodu utraconej okazji, gdy osiemset funtów prochu eksplodowało dokładnie pod nim i jego wierzchowcem, tworząc coś na kształt wulkanu. *** - A niech mnie, to naprawdę działa! - rzucił niemal konwersacyjnym tonem Styvynsyn,choć wątpił, by Sahlys go usłyszał przez echa ogłuszających wybuchów. Pozostali także nie zwrócili na niego uwagi. Szczerze mówiąc, nikt nawet nie spoglądał w jego kierunku. Wszystkie oczy były zwrócone na wielką, sięgającą nieba kolumnę pyłu, wody, błota i ludzkich szczątków. Styvynsyn nie widział dobrze miejsca eksplozji, ale wszystko wskazywało na to, że powinna zabić lub ranić co najmniej trzy czwarte buntowników - reszta na pewno była oszołomiona do tego stopnia, że tylko stała jak wmurowana, próbując zrozumieć, kto rozpętał wokół to piekło. Nie wierzyłem do tej pory, że to się może udać, ale niech mnie kule biją, udało się! Chyba muszę postawić Klairynce'owi piwo... gdy jakieś nam kiedyś dostarczą. Szkoda, że nie mieliśmy w polu widzenia reszty regimentu Maiksyna, no ale nie bądź taki zachłanny, Zhorj. Jak dotąd nie straciłeś ani jednego człowieka, a po takim pokazie siły poddadzą ci się chyba nawet najwięksi rzeźnicy Cahrtaira.

- Naprzód! - zawołał, ledwie słysząc własny głos przez nieustanne dzwonienie w uszach. Na szczęście jednak był ktoś, kto spoglądał nie na eksplozję, tylko na niego. Major nie miał pojęcia, czy Bairaht Charlsyn usłyszał go, ale na pewno zauważył charakterystyczny ruch ręki i skinął głową. - Do ataku! - wrzasnął i pierwszy pluton, a za nim trzeci, wypoczęte i w pełni sił, wyszły spomiędzy drzew, by uderzyć na zszokowanych, trzęsących się wciąż niedobitków z kompanii Hahlysa Cahrtaira. To będzie prawdziwa rzeźnia, pomyślał Styvynsyn, patrząc na kawał gruzu, który zatrzymał się wysoko w powietrzu i zaczął spadać na ziemię. Rozwaliliśmy co najmniej tysiąc jardów nawierzchni traktu, ciekawe, ile gruzu wyląduje na dnie kanału... Odbudowa drogi będzie kosztowna jak diabli, ale musieliśmy ją wysadzić w którymś miejscu, jeśli nie chcemy, by ci dranie wyparli nas z przełęczy dzięki gigantycznej przewadze liczebnej. Na szczęście Langhorne powinien nam to wybaczyć, ponieważ znaleźliśmy idealne miejsce. A wybicie przy okazji całej kompanii, a zwłaszcza uśmiercenie tego drania Cahrtaira, to tylko maleńki, ale jakże miły bonus. Obserwował ludzi Charlsyna podchodzących z opuszczonymi pikami do wroga i uśmiechał się pod nosem. Ciekawe, czy któryś z tych bękartów będzie miał tyle oleju w głowie, by się poddać... Jeśli wystarczająco szybko rzucą broń do kanału i podniosą ręce, może ci najpokorniejsi nie skończą dzisiaj z poderżniętymi gardłami. Zastanawiał się nad tym jeszcze przez chwilę, a potem wzruszył ramionami. Bairaht zna regulamin. Reszta jest poza mną. Mimo wszystko mam nadzieję, że będą się ociągali. .VI. SIDDAR STARA PROWINCJA REPUBLIKA SIDDARMARKU Merlin Athrawes siedział w swym małym, lecz wygodnym lokum na terenie ambasady Imperium Charisu. Pomieszczenie było nieco zagracone, ale znajdowało się tuż pod apartamentem cesarza oraz - zrządzeniem przypadku - blisko klatki schodowej. Nikt zatem nie był w stanie dotrzeć do Cayleba, nie dając o sobie znać Merlinowi, co mogło - choć nie

musiało - zniechęcić potencjalnych skrytobójców, zważywszy szczególnie na reputację, jaką się cieszył major Athrawes znany również jako seijin. Niestety zarówno tu, w Siddarze, jak w całej republice nie brakowało ludzi, których trudno było zniechęcić do czegokolwiek. A już na Starej Ziemi ktoś przed wielu laty zauważył, że gdy człowiek przejawia aktywną chęć, by zginąć podczas wykonywania misji, jedynym sposobem na powstrzymanie go jest spełnienie jego życzenia. Jak dotąd, szpiedzyHenraia Maidyna wykryli i udaremnili dwa spiski mające na celu uśmiercenie Cayleba. Aivah Pahrsahn uczyniła to samo - aczkolwiek w sekrecie przed wszystkimi - z trzecim i dopilnowała, aby niedoszli skrytobójcy (odpowiednio obciążeni) trafili do wód Zatoki Północnej. Natomiast Merlin i Sowa za pomocą SAPK-ów śledzili dalsze grupy spiskowców zamierzających pozbyć się cesarza Charisu w imię Boga, archaniołów i Zhaspahra Clyntahna. Nie był żadnym pocieszeniem fakt, że jeszcze więcej osób nastawało na życie lorda protektora Greyghora Stohnara, szczególnie że wszyscy zdawali sobie dobrze sprawę z tego, iż tutaj łatwiej niż na wyspiarskim Charisie można przeprowadzić powtórkę z Rakurai, wysyłając wozy pełne prochu do miast domen kontynentalnych. Merlin osobiście rozmieścił SAPKi w najbliższej okolicy Siddaru, ale nawet przy współudziale Sowy wytwarzającej nowe partie tych urządzeń, ich połączone możliwości były ograniczone. Skoro już o tym mowa, masa napływających zewsząd informacji kazała Sowie rozpocząć filtrowanie, co niestety zwiększało ryzyko przeoczenia czegoś. Na domiar złego stolica Republiki Siddarmarku nie była łatwym terenem do obserwacji. Nawet najlepsze czujniki chemiczne mogły zostać wystrychnięte na dudka w ogromnym tyglu ludzkich i zwierzęcych ciał, produkujących niewyobrażalne ilości odpadów wszelakiego rodzaju, od których - zwłaszcza odkąd zaczął się napływ uchodźców - miejska kanalizacja dosłownie pękała w szwach. Gdyby Merlin był zwykłym człowiekiem, któremu zależało na ochronie ukochanego władcy, mógłby się pożegnać ze snem. W związku z tym nikt nie powinien był dziwić się na widok seijina siedzącego przy stole nad rozebranymi do czyszczenia sławnymi - czy też niesławnymi - rewolwerami. W zakładach Ehdwyrda Howsmyna otwarto nowy dział, przeznaczony wyłącznie na potrzeby wytwarzania replik seijinowych rewolwerów,aczkolwiek z pewnymi zmianami konstrukcyjnymi (takimi jak choćby krótsza lufa i lżejsza waga niż ta preferowana przez majora Athrawesa). Jak łatwo się domyślić, Inkwizycja rzucała gromy na nieprawomyślnych konstruktorów i ich dzieło, powołując się na zastosowanie diabelskich sztuczek podczas porwania księżniczki Irys i księcia Daivyna przez heretyków, co chyba wystarczająco dobitnie świadczyło o pomocnej ręce Shan-wei...

W tej akurat chwili Merlin, sprawnie rozbierający na części drugi ze swoich rewolwerów, w rzeczywistości spoglądał na coś zupełnie innego. Pomimo obojętnej miny na twarzy patrzył z mieszaniną zadowolenia i smutku, jak oddział Zhorja Styvynsyna napada na wzięte przez zaskoczenie niedobitki pikinierów Hahlysa Cahrtaira. Obraz rzucany prosto na jego narząd wzroku był niesamowicie wyraźny, przez co Merlin aż zacisnął wargi, kiedy pierwsze ostrza zagłębiły się w ludzkich ciałach. Nie wyglądało na to, by wielu ludzi Cahrtaira chciało się poddać, ani tym bardziej na to, że ludzie Styvynsyna zamierzali im na to pozwolić. Zbierzesz, co posiejesz, przypomniał sobie w myślach Merlin. Nawet w Piśmie można znaleźć tę starą mądrość. Kto jak kto, ale rzeźnicy Cahrtaira dostają tylko to, na co sobie zasłużyli swoim zachowaniem w przeszłości. Co oczywiście w najmniejszym stopniu nie zmniejsza ohydy tego, na co patrzę... A sprawy przybiorą jeszcze gorszy obrót. Wziął do ręki wycior i zaczął przesuwać nim wewnątrz lufy rewolweru. W Charisie, a nawet w Corisandzie, mieliśmy diabelne szczęście. Niemal udało nam się uniknąć wzajemnej rzezi, po części dzięki temu, że ciągotki reformatorskie były znacznie silniejsze, niż uzmysławiali to sobie Maikel i członkowie Bractwa, a po części z powodu popularności, którą cieszyli się wśród ludu Cayleb, Sharleyan i Nahrmahn. Nie zaszkodziło także to, że mieliśmy po swojej stronie ludzi takich, jak Hauwyl Chermyn i Koryn Gahruai, i że mało kto zdobędzie się na odwagę, aby podnieść rękę choćby na muchę w obecności Maikela Staynaira... Wszakże jeszcze większe znaczenie miało chyba to, że zarówno para cesarska, jak i arcybiskup nalegali na zachowanie tolerancji, i to nie tylko na terenie imperium, ale również poza jego granicami, na przykład w Corisandzie. Ciężko przekonać kogoś, kogo kościół jest pilnie strzeżony przez cesarskie wojsko, że należy on do szykanowanej mniejszości, która musi uderzyć w samoobronie... Jeszcze ciężej zaś to zrobić, gdy ma się kłopoty z głoszeniem lojalistycznej propagandy z powodu ograniczeń technologicznych. Bóg świadkiem, że nie jestem miłośnikiem Zakazów, ale akurat w tej sytuacji codziennie dziękuję Stwórcy za brak elektryczności na Schronieniu! Na samą myśl, jak człowiek pokroju Clyntahna wykorzystałby przekaz wideo czy choćby audio, chce mi się rzygać, mimo że nawet nie mam żołądka! Już widzę, jak z Rayna wyrasta istny Goebbels. Owo poczucie bezpieczeństwa bez względu na wyznanie nie było niestety udziałem mieszkańców Siddarmarku. W istocie obie strony konfliktu miały tu poczucie zagrożenia, aczkolwiek żadna nie dokonała jeszcze rachunku strat z ostatnich trzech miesięcy. Mając do swej dyspozycji SAPKi, Merlin z przykrością skonstatował, że obecne szacunki obu stron są niestety zaniżone. Wedle jego wyliczeń zginęło - jak dotąd - ponad dwa miliony siedemset

pięćdziesiąt tysięcy ludzi, z czego nieco ponad ćwierć miliona stanowili Charisjanie (albo przynajmniej obcokrajowcy, jako że motłoch nie czynił takich subtelnych rozróżnień) zamieszkujący charisjańskie dzielnice Siddarmarku. Na resztę składali się rodowici mieszkańcy republiki. Połowę ich liczby stanowiły dzieci, które marły z powodu głodu, wyziębienia i chorób, ale były też celowo masakrowane. Tego rodzaju brutalność była typowa szczególnie dla wojen religijnych, a ta wojna swoje apogeum wciąż miała przed sobą. A co z naszymi żołnierzami? - zastanawiał się Merlin, przyglądając się przez kamery SAPKów garstce - naprawdę drobnej garstce - jeńców zakuwanych właśnie w kajdanki i kopniakami spędzanych do kupy. Jak zareagują nasi, ujrzawszy to samo, co ujrzeli ludzie Styvynsyna? Co innego bowiem wiedzieć o czymś, a co innego zobaczyć to na własne oczy, poczuć własnymi zmysłami. Smutna prawda jest taka, że demony wychodzą w pewnych okolicznościach z każdego, zwłaszcza gdy od dawna już przepełniała go nienawiść... Jak na razie jednak wszystko wskazywało na to, że piechota morska i uzbrojeni marynarze, którym udało się dotrzeć do Glacierheart, aby na ostatnią chwilę wzmocnić siły przeciwników Zhaspahra Clyntahna, zdołali ochronić dusze przed tą swoistą toksyną. Z drugiej strony, ludzie brygadiera Taisyna walczyli z ustalonych pozycji, a przybyli krótko po tym, jak Byrk Raimahn i milicja z Glacierheart zdestabilizowali szlaki. Przegapili więc większość masakr i potwornej huśtawki, a do tego przywieźli ze sobą dość żywności, aby zaspokoić pierwszy głód. Jak dotąd nie stanęli oko w oko z monstrum, a przynajmniej tak mogli myśleć. Doślemy tam kolejne tysiące Charisjan, jak tylko do brzegu dobiją oddziały księcia Eastshare. W gruncie rzeczy hrabia Hanth zdoła ich uprzedzić, prowadząc swoich ludzi z wybrzeży Eralth, przez co trafią prosto na flankę tego bałaganu w Marchii Południowej. Merlin westchnął i skorzystał z funkcji zbliżenia swego narządu wzroku, wyjmując wycior z lufy i zaglądając do środka, by sprawdzić, czy jest już wystarczająco czysta. Upewniwszy się co do tego, przetarł metal kapką oleju, zanim zabrał się do skręcania poszczególnych części rewolweru, aby na końcu umieścić w nim charakterystyczny cylinder. Właściwie tylko kwestią czasu jest, aby to, co się dzieje tutaj, dotknęło też hrabstwo Hanth, zwłaszcza że Rahnyld szykuje swoją małą niespodziankę, i... - Merlinie? Głos, który rozległ się w jego uchu, był niezwykle wyraźny, więc seijin, słysząc go, momentalnie zmrużył oczy. - Proszę, Nahrmahnie - odezwał się bezgłośnie przez wbudowany komunikator. Przepraszam, że przeszkadzam, ale chyba nie byłeś jakoś szczególnie zajęty...

- Po prostu zamyśliłem się przy pracy. Prawdę powiedziawszy, chętnie oderwę się od tego, o czym myślałem. - Przełęcz Sylmahna? - zainteresował się natychmiast Nahrmahn. Ton głosu miał teraz poważniejszy, a gdy Merlin skinął głową, westchnął do tego głęboko. - Sam też ją obserwowałem poprzez kamery SAPK-ów. Zanosi się, że będzie tam naprawdę kiepsko... - Jeśli o mnie chodzi, już jest kiepsko - odparł Merlin, krzywiąc się boleśnie. Odłożył wyczyszczony rewolwer, po czym sięgnął po drugi z pary i zaczął powtarzać te same czynności. - Ale masz rację. Może zrobić się znacznie gorzej... i zrobi się. Podczas tej krótkiej wymiany zdań obraz przekazywany z Przełęczy Sylmahna zbladł, zastąpiony przez inny, na którym Nahrmahn siedział na pałacowym balkonie, oglądając nocny pejzaż Eraystoru pod rozgwieżdżonym niebem. Przysadzisty książę tkwił wygodnie rozparty w rattanowym fotelu z kieliszkiem wina, a po przeciwnej stronie kamiennego blatu majaczyła sylwetka drugiej osoby. - Obawiam się, że masz rację - przyznał Nahrmahn z żalem. - Miałem do czynienia z wystarczającą liczbą ludzi, aby wiedzieć, że niemal w każdym w głębi serca czai się bestia... a nawet gdybym nie miał, straciłbym złudzenia co do ludzkości po przejrzeniu archiwów Sowy. - Pokręcił głową. - Sporo czasu spędziłem w tym tak zwanym trybie hiperheurystycznym i choć ani trochę nie przypadło mi do gustu to, na co natrafiłem, muszę przyznać, że jest jedna korzyść z bycia martwym: przynajmniej nareszcie mogę nadrobić braki w lekturze. - Parsknął nieoczekiwanie śmiechem. - Odkryłem też przy okazji, że jestem mniej oczytany, niż sądziłem... - Potrząsnął głową z niedowierzaniem. - W życiu bym nie pomyślał, że może istnieć taki zbiór informacji w jednym miejscu! Zaczynam rozumieć, co miałeś na myśli, mówiąc o bezdennych archiwach Sowy, ale też zaczynam się trochę bać. - Nie zapominaj, że to tylko część wiedzy niegdyś posiadanej przez ludzkość - rzekł Merlin. - Być może całkiem znaczna, ale jednak tylko część. - Wierzę ci, niemniej i tak uważam, że dzień, w którym podzielisz się tą „częścią" wiedzy z mieszkańcami Schronienia, przejdzie do historii! - Również od jakiegoś czasu nie mogę się już tego doczekać - zapewnił go seijin. - Wiem... I postanowiłem, że chcę przy tym być. - Nahrmahn upił łyk wina, odstawił kielich, po czym uśmiechnął się krzywo. - Nie wiem natomiast, czy kiedykolwiek ujawnię się przed Ohlyvyą. Ta decyzja okazała się trudniejsza, niż podejrzewałem z początku. Za to myślę, że trochę lepiej znam teraz i rozumiem Nimue Alban, i podobnie jak ona za nic nie chciałbym wycofać się w połowie. Podsumowując: jeśli zaproszenie jest nadal aktualne i nie

przeszkadzają ci głosy umarlaków odzywające się znienacka gdzieś w twojej głowie, proszę bardzo, mogę zostać. - Nie masz pojęcia, jak cieszy mnie twoja decyzja - powiedział Merlin cicho, przestając poruszać na chwilę rękami. - Nie tylko dlatego, że będziesz mi przydatny - dodał. -Cóż, uważam, że bycie przydatnym to nie najgorsze, co może spotkać człowieka po śmierci - zauważył Nahrmahn wyraźnie lżejszym tonem. Merlin uśmiechnął się pod nosem, a książę odpowiedział tym samym, wznosząc toast w jego kierunku. Zaraz jednak wyraz jego twarzy spoważniał. Nahrmahn odstawił kielich ponownie i pochylił się do przodu. - Zanim przejdziemy do innych spraw, chciałbym, abyś kogoś poznał - wskazał ręką na towarzyszącą mu przy stole osobę. - Merlinie, oto Sowa. Seijin uniósł brwi. Osoba siedząca po przeciwnej stronie stołu na pałacowym balkonie była średniej wysokości, co czyniło z niej wielkoluda w porównaniu z księciem, natomiast karła w porównaniu z Merlinem. Miała ciemne włosy, niebieskie oczy i zdumiewająco androginiczną twarz. Dopiero po chwili dopatrzył się nieomal „rodzinnego" podobieństwa między nią i sobą. - Sowa? - powtórzył po chwili pauzy. - Tak, komandorze poruczniku Alban - odezwała się zapytana znajomym głosem. Ale choć Merlin natychmiast rozpoznał go, zauważył w nim też pewne zmiany. Nie byłby w stanie powiedzieć, czego konkretnie dotyczyły, niemniej miał absolutną pewność, że do nich doszło. - To... to dla mnie niespodzianka - wydusił. - Książę Nahrmahn zażądał bardziej wszechstronnego interfejsu. - Mówiąc to, awatar Sowy wzruszył ramionami! - Wspólnie doszliśmy do wniosku, że awatar w postaci fizycznej będzie najwłaściwszym rozwiązaniem w warunkach rzeczywistości wirtualnej. - Chodzi jej o to, że obecność kogoś obok w trakcie naszych rozmów pozwala mi nie uważać się za wariata - wtrącił Nahrmahn ze śmiechem.- Zresztą jej to też wyszło na dobre. - Doprawdy? - Tak, zdecydowanie! - potwierdził z mocą książę. - Od czasu twojej wizyty spędziliśmy parę wirtualnych miesięcy na wzajemnym poznawaniu się lepiej. Pamiętam, że nigdy nie rozumiałem twoich skarg na ograniczenia w samoświadomości Sowy. Mnie tymczasem zawsze wydawała się ona zadziwiająco ludzka, biorąc pod uwagę, że zachowywała się zawsze jak... maszyna. Z przykrością muszę stwierdzić, że gdy zacząłem mieć z nią do czynienia regularnie, odniosłem podobne wrażenie jak ty i te ograniczenia

bardzo mi przeszkadzały. Przykładowo, ten kompletny brak wyobraźni, chyba wiesz, o czym mówię? - Cóż, trudno winić za to Sowę - wtrącił Merlin, zdumiony na pewnym poziomie obronnym tonem swego głosu. - Pierwotnie pełniła rolę systemu przeciwpożarowego i co zrozumiałe, dowództwo nie uważało za stosowne wyposażać jej w dużą dozę wyobraźni. - To nie była obelga z mojej strony - powiedział szybko Nahrmahn, aczkolwiek błysk w jego oku sugerował, że właśnie takiej reakcji seijina się spodziewał. - Zaledwie uwaga... przyznasz chyba, że celna. Skoro już o tym mowa, Sowa sama powinna to przyznać. - Rzucił okiem na postać, która skinęła głową. - Jestem zmuszona zgodzić się z twoim tokiem rozumowania, wasza wysokość. Aczkolwiek „wyobraźnia" czy „intuicja" nie są najwłaściwszymi określeniami na to, co ty i pani komandorze poruczniku Alban macie na myśli. W tych okolicznościach można jednak przyjąć, że stanowią celne odpowiedniki właściwych pojęć. Merlin słuchał może nie z otwartymi ustami, ale na pewno bez mrugania. Nahrmahn, widząc to, zaśmiał się całkiem otwarcie. - Sowa i ja kontaktowaliśmy się przez dość długi... przynajmniej z subiektywnego punktu widzenia... czas. Stwierdziłeś kiedyś, że zgodnie z tym, co napisano w instrukcji obsługi, nabiera ona zdolności w miarę używania, i muszę powiedzieć, że jest to prawda. Ty sam rozpocząłeś ten proces, wykorzystując ją do zbierania i analizowania informacji, chociaż nigdy jakoś nie miałeś okazji, aby... hm... usiąść i zwyczajnie z nią porozmawiać. - Masz rację - potwierdził Merlin z ukłuciem wyrzutów sumienia. - Zawsze było tyle spraw do załatwienia, szczególnie przed tym, zanim odkryłem istnienie Bractwa, a później z kolei zaczęliśmy wprowadzać do Kręgu kolejne osoby... - Przeniósł spojrzenie na wystudiowaną pozę awatara Sowy. - Chyba jestem ci winien przeprosiny - rzekł, zwracając się bezpośrednio do niej. - Komandorze poruczniku Alban, nie ma potrzeby przepraszać. Wcześniej nie byłam wystarczająco samoświadoma, aby zauważać częstotliwość naszych spotkań. Teraz jednak muszę przyznać, że połączenie mego heurystycznego oprogramowania oraz bezpośredniego zaangażowania księcia Nahrmahna przysłużyło się rozwojowi mojej osobowości. I obecnie miło mi cię poznać osobiście. - Mnie również, Sowo - odparł Merlin. Zwracając się do Nahrmahna, dodał: - Jeśli zacznie tak gadać do innych poza nami i Sharleyan, będziemy się musieli gęsto tłumaczyć z tego, co zrobiliśmy.

- To jeden z powodów, dla których postanowiłem was sobie przedstawić. - Książę pokiwał głową. - Do przełomu doszło dwa czy trzy pięciodnie temu według naszej miary czasu, ale tylko jakiś kwadrans, jeśli spojrzeć na to z waszej ślimaczej perspektywy. Jak wiadomo. -Sowa nie może skłamać bez wyraźnego polecenia swojego przełożonego. A skoro tak, zapytana o to, co się stało, radośnie opowie wszystkim o mnie. Czego wolałbym uniknąć przynajmniej do czasu, aż zadecyduję, czy chcę, czy nie chcę się ujawnić przed Ohlyvyą.Nadal mogę kazać jej kłamać? - Merlin zamrugał ze zdziwienia. - Z tego, co udało mi się ustalić, wynika, że w tę funkcję wyposażano wyłącznie wojskowe AI oraz te najbardziej zaawansowane cywilne - wyjaśnił Nahrmahn. - Wierz mi, sporo czasu poświęciłem na dokopanie się do tej informacji. Domyślam się, że była ona obwarowana klauzulami tajności. Z tego, co zrozumiałem, funkcja ta miała służyć celom bezpieczeństwa. Łatwo sobie wyobrazić, że nikomu nie zależało specjalnie na tym, aby ktokolwiek mógł się skontaktować ze sztuczną inteligencją armii i wypytać ją o wszystko od A do Z. - Dostęp do wojskowej sztucznej inteligencji nigdy nie był aż tak prosty - rzucił defensywnie Merlin. - Niemniej rozumiesz, w czym rzecz. - Nahrmahn uśmiechnął się. - Tak czy owak nadal widniejesz w jej oprogramowaniu jako jej przełożony. Jako taki możesz nakazać jej wymyślenie jakiejś historyjki, w przeciwieństwie do mnie. - Aha. Merlin zakończył czyszczenie drugiego rewolweru i usiadł prosto na krześle, przystępując w zwolnionym tempie do ponownego składania broni. Całą swoją uwagę poświęcał bowiem awatarowi siedzącemu naprzeciwko księcia. - Moim zdaniem propozycja Nahrmahna ma sens, Sowo - odezwał się po chwili milczenia. - Nie będzie ci to przeszkadzało? - Matactwo jest obce mojemu podstawowemu oprogramowaniu i rdzeniowemu wartościowaniu, komandorze poruczniku Alban. Wszakże zostałam wyposażona w funkcje umożliwiające mi elastyczność, gdy zachodzi potrzeba zastosowania kłamstwa z uwagi na okoliczności. W chwili obecnej nie dysponuję jednak wystarczającymi danymi, aby ocenić, czy mijanie się z prawdą będzie mi przeszkadzać czy nie. W każdym razie moja funkcjonalność nie powinna na tym ucierpieć. - Skoro tak, oficjalnie rozkazuję ci nie ujawniać istnienia księcia Nahrmahna nikomu bez mojej... lub jego... wyraźnej zgody. Na pytanie o nagły wzrost twojej samoświadomości

masz odpowiadać, że jest on wynikiem przekroczenia progu interakcji wymaganego do jego powstania. - Przyjęłam. - Awatar zdawał się lekko uśmiechać. - Pozwolę sobie zauważyć, komandorze poruczniku Alban, że to wyjaśnienie jest z gruntu prawdziwe. - Miło mi to słyszeć.Sztuczna inteligencja nie odpowiedziała, za to Nahrmahn odchrząknął, zwracając na siebie uwagę Merlina. - Nie nawiązałem z tobą kontaktu tylko po to, żeby przedstawić ci Sowę - powiedział Szmaragdczyk znacznie poważniejszym tonem. - Nie? - Merlin właśnie skończył ładować drugi rewolwer. Wstał ze swego miejsca przy stole, podszedł do okna i oparł się o parapet, by spojrzeć na Siddar i błękitne wody Zatoki Bédard. Tymczasem na zachodnim horyzoncie, poza jego polem widzenia, słońce chowało się właśnie za widnokrąg. - Jaki był drugi powód? - Odkryłem, że tryb hiperheurystyczny umożliwia mi spędzanie znacząco większej ilości czasu, przynajmniej z subiektywnej perspektywy, na analizowaniu danych napływających z SAPKów. Niestety osiągnęliśmy już szczyt możliwości Sowy, gdy idzie o monitorowanie, tak że obawiam się, iż nawet to nie odciąży jej w istotny sposób. Brak mi bowiem zdolności do zajmowania się wieloma zadaniami naraz, co jest szczególnie widoczne przy tej masie informacji. Ale - zawiesił na moment głos - potrafię jeszcze dogłębniej analizować i kojarzyć fakty, dzięki czemu mogę kierować uwagę Sowy na sprawy, które by jej umknęły. - Muszę przyznać, że właśnie na coś takiego liczyłem - stwierdził Merlin. - Nie spodziewałem się, że „rozbudzisz" samoświadomość Sowy, ale miałem nadzieję, że znalazłszy się w położeniu umożliwiającym ci przetrawianie spływających informacji bez przejmowania się upływem czasu, okażesz się jeszcze lepszym analitykiem niż do tej pory, dzięki czemu staniesz się dla nas, nie ukrywajmy, jeszcze bardziej cenny. - Nie twierdzę, że czekają mnie na tym polu same sukcesy, ale myślę, że wiem już, przez kogo Hairatha wyleciała w powietrze. - Naprawdę? - Uwaga Merlina natychmiast się wyostrzyła. Nahrmahn skinął głową z powagą i nieszczęśliwą miną. - Mam niemal całkowitą pewność, że winny był kapitan Sahlavahn. - Kuzyn Mahndrayna?! - Tak - potwierdził ze smutkiem książę. - Obciążające go dowody są rozproszone, jednakże gdy zebrać je do kupy, jego wina staje się oczywista. Z tego, co udało mi się ustalić na podstawie dostępnego materiału wideo na jego temat... dość obszernego, zważywszy na

jego pozycję w prochowni... wynika, że choć nigdy nie wyraził jawnie poparcia dla lojalistów Świątyni, nie przestał być człowiekiem bardzo religijnym. Jestem niemal pewien, że właśnie silna wiara motywowała go do działania, natomiast do tragedii doszło po tym, jak komandor Mahndrayn powiedział coś... lub zrobił coś... podczas ostatniej wizyty. Z tego powodu Sahlavahn postanowił wysadzić całą prochownię i siebie przy okazji. To poważne oskarżenie, Nahrmahnie. Czy popierają je jakieś jeszcze dowody poza zbiegiem okoliczności w postaci ostatniej wizyty Urvyna? - Sądzę, że tak... - Książę zamilkł na chwilę, a seijin zdał sobie sprawę, że wirtualne wcielenie Nahrmahna musi czuć się równie podle jak on sam. - Sahlavahn sporo pisał, Merlinie. Głównie robił zapiski w pamiętniku, którego fragmenty uchwycone przez kamery SAPK-ów zdają się dość zawoalowane, ale z niektórych wpisów dobitnie przebijają jego faktyczne inklinacje. Ponadto prowadził niezwykle ożywioną korespondencję ze swoją siostrą, Madame Thyrstyn z ambasady w Siddarze. Poświęcał pisaniu każdego listu mnóstwo czasu, znacznie więcej, niż wymagała tego treść, nie zawsze przesadnie długa. Zdarzały się oczywiście listy krótkie, pisane na chybcika, jednakże większość z nich powstawała nieraz na przestrzeni dni, a nawet całego pięciodnia. Nie zauważyliśmy tego od razu, ponieważ rodzeństwo lubiło urozmaicać sobie czas tworzeniem akrostychów i rebusów, co ze zrozumiałych względów musi trochę potrwać. Nie dziwiło nas także to, że w trakcie pisania korzystał z różnorakich słowników i encyklopedii... - Nahrmahn pokręcił głową. - Nie wydaje mi się, aby Sahlavahn był świadom tego, że jest obserwowany, wszakże i tak stworzył idealne pozory ukrywające jego rzeczywistą działalność. - Jesteś pewien, że on nie pisał po prostu skomplikowanych listów do siostry? - Nie byłbym, gdyby nie to, że na jakiejś migawce dostrzegłem, jak Madame Thyrstyn przekazuje dwa z owych „akrostychów" krewnym swego męża z Ziem Świątynnych wzruszył ramionami Nahrmahn. - Nie przyłapaliśmy go na przekazywaniu lojalistom Świątyni żadnych rysunków, ale to jeszcze nie znaczy, Merlinie, że kapitan Sahlavahn przy pomocy swej siostry z charisjańskiej ambasady w Siddarze nie przekazywał im istotnych informacji. Trudno bowiem uwierzyć, aby wszyscy z jego otoczenia byli miłośnikami kalamburów! Nie interesowaliśmy się treścią tej korespondencji, ponieważ cała krążyła między nimi dwojgiem za pośrednictwem kuriera dyplomatycznego, a poza tym świetnie wiedzieliśmy, kto jest nadawcą, a kto odbiorcą i że nie ma do niej dostępu nikt niepowołany. Tym sposobem tylko ułatwiliśmy im sprawę. - To by czyniło zdrajczynię z Madame Thyrstyn - zauważył Merlin, przywołując oczami wyobraźni postać smutnookiej kobiety, którą spotkał tu, na terenie ambasady Charisu.

- Wszystko zależy od tego, jak zdefiniujesz „zdradę" - rzekł cicho książę. - Taaak... - przyznał wolno Merlin. - To nie pierwszy taki przypadek... - Z wielką przyjemnością zostawię ją na twojej głowie - dorzucił Nahrmahn nieco weselszym tonem. - Zakładając, że nie mylę się co do osoby zdrajcy w prochowni, jak również co do tego, że to właśnie kapitan Sahlavahn był źródłem informacji dla Clyntahna, można mieć nadzieję, że wielki inkwizytor nadal nic nie wie o nowych mahndraynach ani o zapalnikach zderzeniowych, albowiem Sahlavahn też nie miał o nich pojęcia. Zarazem moja teoria wyjaśnia, w jaki sposób obaj z Raynem dowiedzieli się tyle o pociskach do dział gładkolufowych i zapalnikach czasowych. Niewykluczone, że także o amunicji zespolonej. Jak dotąd chyba nie wdrożyli ich produkcji, ale to jeszcze o niczym nie świadczy. Co więcej, nie możemy mieć pewności, że Madame Thyrstyn była jedyną skrzynką kontaktową Sahlavahna. Moim zdaniem była jeszcze co najmniej jedna taka osoba, gdyż coś mi mówi, że Sahlavahn niechętnie wysyłałby siostrze rysunki techniczne, które łatwo rozpoznać nawet laikowi. Bardzo możliwe, że siostrę traktował instrumentalnie, w nic jej nie wtajemniczając, dzięki czemu kobieta nie miała pojęcia, że bierze udział w działalności wywiadowczej. Z tego, co mi o nim wiadomo, raczej nie chciałby narażać niepotrzebnie rodzonej siostry. - To prawda - potaknął Merlin, wzdychając ciężko. Sam miał okazję nieźle poznać Traia Sahlavahna podczas prac nad projektami dział; może nie tak dobrze jak Mahndrayna, ale wystarczająco. - Jeśli twoje przypuszczenia są słuszne, Nahrmahnie - podjął po krótkiej chwili milczenia - znaczy to, że przynajmniej ten przeciek zatamowaliśmy. - We własnym odczuciu mam słuszność, ale nie radziłbym zakładać, że odkąd się tu przeniosłem, jestem nieomylny. - Pokazał zęby w przelotnym uśmiechu. - Nawiasem mówiąc, zaczynam rozumieć twoją frustrację z powodu niemożności wysłania SAPK-ów do Syjonu. Sam miałbym ochotę przysłuchiwać się wszystkiemu, co się tam mówi, bezpośrednio. A jeszcze chętniej umieściłbym niewielki ładunek wybuchowy pod krzesłem Rayna. Natomiast w wypadku Clyntahna zastosowałbym raczej coś o wolniejszym działaniu... - Też się nad czymś takim zastanawiałem, i to nie raz. - Uśmiech Merlina był bardziej ponury niż księcia przed chwilą. - Chciałem nawet spuścić na Syjon bombę atomową i mieć ich z głowy raz na zawsze. - Przestał się uśmiechać. - W tym mieście żyje aż nadto drani zasługujących na śmierć, a do tego Rakurai zwrócone przeciwko Grupie Czworga na pewno nie przeszłoby bez echa. Niemniej nie mogę zrobić czegoś takiego, Nahrmahnie. Po prostu nie mogę. Nawet gdybym zdobył się na naciśnięcie guzika, nigdy już nie odzyskałbym zaufania ludzi. Syjon to największe miasto na Schronieniu. Jak miałbym usprawiedliwić jego

zagładę w imię zniszczenia samej Świątyni? A biorąc pod uwagę, jak to cholerstwo zostało zbudowane, jedynie bomba atomowa dałaby mu radę. - Przyznaję, że byłby to krok z lekka ekstremalny - pokiwał głową Nahrmahn. - Ale gdyby był jakiś sposób na staranniejszy dobór celów... - Nie dokończył, gdyż Merlin przerwał mu czymś w rodzaju potakującego sarknięcia. Szafirowe oczy seijina zalśniły złowieszczo. Doskonale wiem, do czego zmierzasz. Z drugiej strony myślę, że to chyba dobrze, iż nie jestem gotów zabijać każdego, kto moim zdaniem zasługuje na śmierć. Zapewniam cię, że eliminowanie jednostek jest równie złe wzdrygnął się. - Pewnie gdybym był w stanie zesłać śmierć na wszystkich, którzy stoją mi na drodze, uczyniłbym to, ale czy wtedy tak bardzo różniłbym się od Schuelera? - Sądzę, że nie powinieneś zaprzątać tym sobie głowy, Merlinie - powiedział cichym głosem Nahrmahn. - Ale zauważę na marginesie, że zlecanie zabójstw staje się łatwiejsze w miarę nabywania w tym praktyki, a zważ, że mówię to z własnego doświadczenia. - Wzruszył nieznacznie ramionami. - Nadal jestem przekonany, że zawsze wybierałem mniejsze zło, aczkolwiek przyznaję, że trochę niepokojące jest, gdy człowiek zaczyna postrzegać innych ludzi wyłącznie w charakterze potencjalnych... celów. A tak między nami mówiąc... mam na myśli siebie, ciebie i Sowę... chyba faktycznie nie powinieneś brać takiego scenariusza pod uwagę. Zabawne, że to powiem, bo przecież obaj jesteśmy martwi, ale wyłącznie twoje głębokie człowieczeństwo, Merlinie, pozwoliło nam dojść na tej drodze aż tak daleko. Zdaję sobie sprawę, że nie ze wszystkich swoich czynów jesteś dumny, ale pokaż mi stratega, który może to o sobie powiedzieć. Z drugiej strony, nie tak dawno obejrzałem nagrania tego, co się wydarzyło przed laty w Zatoce Królewskiej, gdy ratowałeś tamte dzieci przed zębiskami krakena, i jeszcze widziałem, jak ogromne ryzyko podjąłeś w klasztorze Świętej Agthy. Ponownie pokręcił głową. - Cayleb słusznie raz powiedział, że nie najlepiej wychodzi ci udawanie kogoś, kim nie jesteś. Ja dodam, że to, kim jesteś, uratowało nas wszystkich. Lepiej więc się nie zmieniaj. - Postaram się... - To dobrze. - Nahrmahn uśmiechnął się, sięgając po kielich z winem. Wzniósł naczynie leniwym ruchem w toaście. - A teraz - dorzucił w chwili, gdy na stole między nim i Sową zmaterializowała się szachownica - skoro już spełniłem swój obowiązek i zmarnowałem ci pół dnia, pozwól, że Sowa i ja dokończymy przerwaną partyjkę. - Gdy to mówił, piony i figury zajmowały swoje miejsca na szachownicy. Na ten widok książę uśmiechnął się szerzej.

- Mam nadzieję, że nawet komputer znudzi się kiedyś wygrywaniem ze mną i choć raz celowo przegra... .VII. HMS PRZEZNACZENIE, 56 MORZE CHISHOLMSKIE Znajdziesz czas na rozmowę ze mną, wasza dostojność? Maikel Staynair oderwał spojrzenie od twarzy ojca Bryahna Ushyra, z którym właśnie wiódł dysputę, i przeniósł wzrok na Irys Daykyn stojącą w drzwiach jego kabiny. Oczy miała zasnute smutkiem. Arcybiskup spostrzegł, że jest sama i że nie towarzyszy jej ani hrabia Corisu, ani żaden z przydzielonych jej gwardzistów, co było dość niezwykłe. Na ogół co najmniej jeden gwardzista przebywał dyskretnie gdzieś w jej pobliżu, aczkolwiek zdaniem Maikela księżniczka nie do końca zdawała sobie z tego sprawę. Była świadoma, że jej brat jest pod stałą ochroną, ale jakoś nie przyjęła do wiadomości, że to samo dotyczy jej osoby... znaczy z wyjątkiem tych momentów, gdy któregoś z gwardzistów zwalniał i zastępował porucznik Aplyn-Ahrmahk. Wargi hierarchy drgnęły na tę ostatnią myśl, jednakże uśmiech zmarł śmiercią naturalną, zanim się narodził na jego ustach, a to z powodu zasmuconego spojrzenia Irys. Nie po to spędził pół wieku w służbie Boga Jedynego i ludzi, aby nie umieć rozpoznać udręczonej duszy, kiedy tylko padł na nią jego wzrok. - Oczywiście, moja droga - odparł, spoglądając wymownie na Ushyra. - Dokończymy, cośmy zaczęli, później, jeśli pozwolisz. Bóg mi świadkiem, że minie jeszcze wiele czasu zanim dobijemy do brzegów Cherayth!-Przewrócił oczami ponad ramieniem młodego duchownego, zapraszając Irys do udziału w żarciku kosztem jego podwładnego, jednak dziewczyna tylko wygięła wargi w krótkim, wymuszonym uśmiechu. - Naturalnie, wasza dostojność - wymamrotał Ushyr, zbierając notatki. Wychodząc z kabiny, pożegnał się z księżniczką: - Wasza wysokość... - Świetny z niego sekretarz - rzucił Staynair, zapraszając gościa do zajęcia miejsca na ławie pod oknami galerii rufowej będącymi jedną z największych zalet jego ciasnawej kabiny. - W gruncie rzeczy świetny z niego człowiek. Chyba powinienem wysłać go na parę lat do jakiejś parafii, żeby nabył duszpasterskiego doświadczenia, gdyż oczami wyobraźni już widzę go z biskupim pierścieniem na dłoni... No ale cóż, egoista ze mnie. Nie chcę go stracić, po tym jak go tak dobrze ułożyłem. Nie uśmiecha mi się szkolenie jego następcy, rozumiesz...

Irys uśmiechnęła się ponownie, tym razem swobodniej, i zajęła wskazane jej miejsce. Wszystkie okna w kabinie były otwarte, dzięki czemu do środka wpadało świeże rześkie powietrze. Dziewczyna przechyliła lekko głowę, ustawiając się tak, aby bryza owiewała jej policzki, i zapatrzyła się na lśniącą od słońca powierzchnię spokojnego morza. Siedziała, nie zmieniając pozycji, przez parę sekund, podczas gdy Staynair przystawiał sobie krzesło obok niej. Nie chcąc przeszkadzać gościowi w tej chwili spokoju, usiadł, schował dłonie w szerokich rękawach sutanny i - czekał. W końcu Irys Daykyn zwróciła ku niemu twarz. - Chyba niepotrzebnie przeciągam przejście do sedna... - zaczęła przepraszającym tonem. Staynair zaprzeczył ruchem głowy. - Rozmowa jest jak kwiat. Rozkwita we właściwym czasie. Ponaglanie nic nie da. - Mówisz to z doświadczenia hierarchy czy dojrzałego mężczyzny, wasza dostojność? - Pijesz do mojego podeszłego wieku? - zapytał rozbawiony i odpowiedział uśmiechem na błysk w jej oku. - Potrafię pojąć, że z perspektywy kogoś twoich skromnych lat wszystko na tym świecie zabiera niemożebnie dużo czasu. Jednakże ja, jako człowiek sporo od ciebie starszy... pozwolisz, że nie będziemy się tu wdawać w szczegóły i wyliczać, o ile dokładnie starszy... zdążyłem nabrać niejakiej cierpliwości. Poza tym - dodał jeszcze łagodniejszym tonem - już dawno zrozumiałem, że nawet bardzo poważna sprawa staje się mniej... dręcząca, kiedy się nią z kimś podzielić. - Mam taką nadzieję - odparła Irys, odrywając spojrzenie od okna i zniżając głos niemal do szeptu. - Bo od... odkąd pamiętam, nie dzieliłam się z nikim swoimi „poważnymi sprawami", nie licząc Phylypa oczywiście. - Może więc wolałabyś rozmówić się z ojcem Bahnem? - zapytał delikatnie Staynair. - Nie. - Choć dalej mówiła cicho, była w tym słowie jakaś gwałtowność. Równocześnie Irys spojrzała arcybiskupowi prosto w oczy. - Nie - powtórzyła. - Nie chcę stawiać go w niezręcznym położeniu, a tak właśnie by było, gdybym poruszyła z nim temat, który pragnę przedyskutować z tobą, wasza dostojność. - Dość złowieszczo to zabrzmiało... - skomentował Maikel, nie spuszczając wzroku z jej twarzy. Irys zaśmiała się nie za wesoło. - Tylko dla kogoś, kto martwi się o swą nieśmiertelną duszę.

- Och. - Odchylił się na oparcie i ciężarem ciała oderwał przednie nogi krzesła od podłogi. - Gwoli jasności, wasza wysokość - dodał - osobiście nie zauważyłem żadnych oznak tego, że nieśmiertelność twojej duszy jest zagrożona. - Naprawdę? Mimo że jestem córką księcia Hektora z Corisandu? - Jesteś córką człowieka, który... mimo swych wszystkich wad... bardzo cię kochał odparował spokojnie Maikel Staynair. - A przy tym, moim zdaniem przynajmniej, dość wyjątkową osóbką. Mówię to na podstawie tego, co widziałem na własne oczy, a obserwuję ciebie i twego brata, odkąd... - Gdy zamilkł, przyjrzała mu się z uwagą, po czym wolno skłoniła głowę, jakby utwierdzając go w dopiero co wyrażonej opinii. - Aczkolwiek nie wydaje mi się - podjął znowu arcybiskup - aby do tej wizyty skłoniły cię kwestie rodzicielstwa czy rodzeństwa. - Rzeczywiście, nie one. - Popatrzyła znów na niego, z nietypową dla siebie siłą splatając palce obu dłoni. - Masz rację, wasza dostojność... Ja... Chyba doświadczyłam czegoś, co można tylko określić jako kryzys wiary. Potrzebuję twej rady. - Wasza wysokość... Irys... - Arcybiskup pozwolił krzesłu opaść wszystkimi nogami na podłogę, po czym nachylił się ku księżniczce. - Nie zapominaj, kim jestem, jaki urząd sprawuję... - Ale jesteś duchownym, wasza dostojność? Jej piwne oczy patrzyły na niego wyzywająco, a w ich głębi zdawała się czaić mądrość znacznie większa niż ta, którą sugerowałby jej młody wiek. Przyglądał się twarzy Irys przez bardzo długą chwilę, po czym odetchnął głęboko. - Duchownym, tak, nade wszystko - potwierdził cicho. - Zatem porozmawiaj ze mną jak ksiądz z wiernym. Nie jak arcybiskup, nie jak polityk, nie jak mąż stanu. Jak ksiądz... i jak człowiek, który zaoferował ochronę mnie i memu bratu. Wiem, ku czemu wyrywa się moje serce, nie wiem jednak, czy mam prawo dać mu posłuch i podążyć za nim. Nie rozmawiałam o tym jeszcze z nikim, nawet z Phylypem. Najpierw sama muszę się z tym uporać. Muszę zrozumieć, co takiego właściwie mnie pociąga. A żeby tak się stało, potrzebna mi rada światłego duchownego, który wyjaśni mi, co naprawdę się kryje pod tą nienawiścią, krwią i mordem. Pomóż mi, wasza dostojność, pojąć, o co w tym wszystkim chodzi, bo jakże w przeciwnym razie mam dokonać wyboru?... - Och, Irys. - Maikel potrząsnął głową, spoglądając na nią łagodnie. - Choć rzecz może się wydawać prosta, w istocie nikt z nas nie wie wszystkiego, póki nasza podróż na tym łez padole nie dobiegnie końca. Możemy się tylko starać z całych sił, możemy nasłuchiwać głosu Boga w głębi nas... wręcz mamy taki obowiązek: nasłuchiwać go i usłyszeć... dać mu posłuch.

Jednakże wokół rozbrzmiewa tyle innych głosów, że czasem bywa to bardzo trudne, ba, czasem nawet tracimy rozeznanie co do tego, kim jesteśmy... Tak jak ty teraz, uwięziona w konwenansach narzuconych ci przez twoje urodzenie. Wyobrażam sobie, jak bardzo pragniesz zrozumieć to, co dzieje się dokoła ciebie, jak bardzo potrzebujesz drogowskazu, który by tobą pokierował, wszakże jedyne, co mogę ci zaoferować, to wiara i modlitwa. Mogę co najwyżej podzielić się z tobą własnymi odczuciami, własnymi przeżyciami, własnym rozumieniem tego, w czym biorę udział, lecz będzie ono naznaczone ograniczeniami narzuconymi każdemu śmiertelnikowi, szczególnie w zetknięciu z niepojętym Bożym majestatem. Mogę... i zrobię to, podzielę się z tobą tym, do czego sam doszedłem, musisz jednak pamiętać, że tylko ty jesteś w stanie dokonać własnych wyborów. Chociaż jesteś mi droga jako córka Boga Jedynego, nie powiem ci, co powinnaś myśleć ani jakie decyzje winnaś podjąć. Albowiem każdy z nas ponosi za siebie odpowiedzialność przed Stwórcą osobiście i nikt... nawet Boży sługa taki jak ja... nie będzie nikomu mówił, jak ma postąpić. Irys, słuchając go, rozszerzała ze zdziwienia oczy, co widząc, arcybiskup dla emfazy pokręcił głową. - To największy grzech Kościoła Matki. Nie samej Grupy Czworga, lecz całego Kościoła Matki - podkreślił Maikel. - Clyntahn i pozostali nigdy nie zdołaliby narobić tylu szkód, gdyby nie mieli poparcia instytucji. A mieli je, ponieważ Kościół Matka od bardzo dawna upiera się przy mówieniu swym dzieciom, co mają myśleć i jak mają postępować, oraz przy karaniu wszystkich tych, którzy odważą się choćby zadać niewygodne pytanie w sprawie doktryny, i to bez względu na to, jak silna i jak szczera byłaby ich wiara, zamiast zwyczajnie zezwolić im, aby posłuchali głosu Boga w swoich sercach. Prawda, że to Pismo wyposażyło Kościół Matkę w jego prerogatywy, przynajmniej Pismo odczytywane i interpretowane na najpowszechniejszą modłę, niemniej nie ulega kwestii, iż władza, którą dzięki temu skupiła w swoim ręku jedna jedyna instytucja, jest przerażająca. Zagroziła ona dobrostanowi nie tylko wszystkich żyjących na Schronieniu ludzi, ale także ich duszom. Do takiego wniosku doszli nawet ci, którzy prawdziwie miłowali Kościół Matkę... jak Samyl i Hauwerd Wylsynnowie... i którzy zginęli z ręki wikariatu, albowiem przedstawiciele tej instytucji nie zawahali się przed odebraniem życia własnym braciom, byle zachować władzę, byle nie stracić kontroli, nawet za cenę oddania steru w ręce kogoś takiego jak Zhaspahr Clyntahn. Irys pobladła nagle, co było zauważalne pomimo jej opalenizny, a arcybiskup szybko ją uspokoił gestem. - Nie zrozum mnie źle, wasza wysokość. Próbuję ci tylko przybliżyć fundamentalną różnicę dzielącą Kościół Matkę i Kościół Charisu. Tak przedstawia się prawda od zarania

dziejów, co wielu już zrozumiało, a jeszcze więcej zrozumie w przyszłości. Kościół Charisu pozostał hierarchiczny, w dalszym ciągu góra narzuca niższym rangą duchownym i wiernym, w co wierzyć, przede wszystkim jednak nauczamy każdego, kto chce nas słuchać, że Bóg przemawia bezpośrednio do swych dzieci i że to Jego głosu należy słuchać w pierwszej kolejności. Możemy więc mieć nadzieję, że jeśli uda nam się przetrwać ten zamęt, ten krwawy chaos, obalimy nie tylko Grupę Czworga, ale też Inkwizycję, co zmieni życie zwykłych ludzi w znacznie większym stopniu, niż ktokolwiek, kto pracuje w Syjonie, jest w stanie pojąć, zrozumieć i... nade wszystko... zaakceptować. Irys Daykyn uniosła rękę do gardła, co sprawiło, że arcybiskup Maikel uśmiechnął się do niej łagodnie, współczująco, smutno. - Właśnie to musisz zrozumieć - mówił dalej głosem delikatnym, a zarazem pełnym pasji - a ja muszę ci to jasno wyłożyć, na tyle jednoznacznie, na ile to możliwe, nie przejmując się cierpieniem, którego mogę ci przysporzyć w trakcie tych wyjaśnień. Dopiero gdy już wszystko zrozumiesz, będziesz mogła rozważyć decyzję, którą wtedy przyjdzie ci podjąć... a to ze względu na pozycję twoją i twojego brata. Najbardziej ze wszystkiego w świecie pragnę, ażebyś przyłączyła się do sprawy, której i ja poświęciłem swoje życie, ale nie będę... nie mogę... niczego przed tobą zataić. Dlatego usłyszysz ode mnie tylko prawdę i całą prawdę. Aczkolwiek są też pewne sprawy, których na razie nikt nie zdoła ci wyjaśnić, lecz ograniczenie to dotyczy wszystkich mieszkańców Schronienia, nie tylko ciebie. Tak czy owak, zanim zdecydujesz, po czyjej stronie opowie się twoje dzielne i czyste serce, twoja dusza, musisz wiedzieć, że Zhaspahr Clyntahn w tym jednym nie skłamał. Jest niczym dziecko we mgle, nie rozumiejące czemu ani jak, wszakże pomimo całej toczącej go nienawiści, pomimo całej trucizny, którą zionie, tkwi w nich okruch prawdy. Otóż Clyntahn nie myli się co do tego, że jeśli Kościół Charisu przetrwa, odmienimy oblicze Kościoła Boga Oczekiwanego bardziej niż kiedykolwiek w historii od Dnia Stworzenia. Tak więc jeżeli nie potrafisz oddać się całą sobą naszej sprawie, jestem zmuszony poradzić ci jako duchowny, abyś nie wstępowała do Kościoła Charisu, gdyż wtedy zaznasz wyłącznie bólu i smutku. Cisza, która zapadła po tych słowach, spowiła ich swoją gęstością, tak że słyszeli tylko stłumione odgłosy dolatujące z pokładu i zza burty. Woda pluskała cicho o deski kadłuba, a wietrzyk wpadał przez otwarte okno, bawiąc się koniuszkiem warkocza księżniczki. Irys Daykyn nie potrafiła oderwać spojrzenia od rozpłomienionej, lecz tchnącej spokojem twarzy Staynaira. Zdawało się, że usiłuje przejrzeć na wylot jego duszę. Dopiero po długiej chwili zaczerpnęła tchu i zapytała: - A jeśli potrafię, wasza dostojność?

- Wtedy również możesz zaznać bólu i smutku - odpowiedział szczerze - jednakże nie z powodu tego, że sprzyjasz złej sprawie w imię Boże. I nie będzie to ból ani smutek wiążący się ze strachem i niepewnością. Niemniej istnieje ryzyko przegranej. Osobiście wierzę, że Bóg Jedyny nie pozwoliłby nam zajść tak daleko, tyle osiągnąć, gdyby nie było Mu to miłe, wszakże mogę się mylić... Jeżeli przegramy, zemsta wielkiego inkwizytora na nas i na naszych bliskich będzie potworna. Ale przynajmniej będziemy mieli świadomość jednego: że dokonaliśmy wyboru dobrowolnie. Że... jak powiedział raz Cayleb... postanowiliśmy, po której stronie stanąć, widząc, że to jedyna możliwość. Bez mrugnięcia okiem odpowiadał przez chwilę na jej przenikliwe spojrzenie, mając wzrokłagodny, pełen współczucia, a zarazem twardy niczym stal.- Zatem, jak sądzę, wszystko zależy od tego, droga Irys, co twoim zdaniem Bóg przyszykował dla ciebie. *** - Widziałaś może Irys? - Irys? - Mairah Breygart podniosła wzrok znad książki, którą czytała swej siedmioletniej pasierbicy, kiedy cesarzowa Imperium Charisu weszła do jej kabiny. Sądziłam, że jest z tobą. - Nie. - Sharleyan potrząsnęła głową. - Ja z kolei sądziłam, że oddaje się rozmyślaniom w zaciszu kabiny... - Wyszła ponad godzinę temu - odparła Mairah. Fhrancys pociągnęła ją za rękaw, wydymając usta na tę nieoczekiwaną przerwę w lekturze. Hrabina objęła dziecko i ucałowała je w czubek głowy, ale ani na moment nie oderwała spojrzenia od twarzy cesarzowej. Właściwie prawie dwie godziny temu. Byłam przekonana, że udała się do ciebie, aby porozmawiać o tym, co najwyraźniej ją trapiło. - Nie widziałam jej... - Sharleyan wydawała się zaniepokojona. - Nikt, kogo pytałam, także jej nie widział, a przecież ten galeon nie jest wcale taki duży. Zaczynam się poważnie m... - Wybacz, wasza wysokość - przerwał jej głos za plecami. - Zdaje się, że mnie szukałaś?... Sharleyan obróciła się szybko, by z wyrazem ulgi na twarzy popatrzeć na stojącą w drzwiach kabiny księżniczkę. - To prawda - odparła. - Nie sądziłam, że ktokolwiek poza Merlinem potrafi dosłownie... rozpłynąć się w powietrzu, i to na środku oceanu! Uśmiechnęła się i Irys odpowiedziała tym samym, aczkolwiek w jej wyrazie twarzy Sharleyan dostrzegła także coś jeszcze.

- Nie chciałam cię niepokoić, wasza wysokość - powiedziała Irys prędko. - Po prostupoczułam nagłą potrzebę rozmowy z arcybiskupem Maikelem. Później zaś musiałam przedyskutować to i owo z Phylypem, to znaczy z hrabią Corisu, a że nie chciałam, aby mi przeszkadzano w trakcie obu tych spotkań, poprosiłam Tobysa, aby celowo nie ujawniał miejsca mojego pobytu. - Rozumiem... - Sharleyan zrobiła zamyśloną minę i przechyliła lekko głowę. Chociaż właściwie nie... nie rozumiem. Przynajmniej jak dotąd. - Nie usiłuję być tajemnicza, wasza wysokość - zapewniła ją Irys. - Rzecz w tym, że moje życie okazało się bardziej skomplikowane, niż sądziłam jeszcze niedawno, i zapragnęłam nagle... rzucić światło na pewne sprawy. - Udało ci się to? - zainteresowała się cesarzowa. - Czy udało mi się rozjaśnić pewne sprawy? - powtórzyła ostrożnie Irys. - Tak, chyba tak... Co do odwagi jednak... ta nie przyszła mi już tak łatwo. Aczkolwiek w końcu się pojawiła. Właśnie dlatego był mi potrzebny Phylyp - dodała z parsknięciem. - Nie powinno mnie raczej dziwić, że jak zwykle przede mną domyślił się, co mi chodzi po głowie. - Mianowicie? - Mianowicie to, że Kościół Charisu zaraził mnie swą szkodliwą, heretyczną, bluźnierczą apostazją - odrzekła cicho Irys. - Ale nawet jeśli przyjdzie mi za to zapłacić własną duszą, i tak znajdę się w lepszym towarzystwie podczas Dnia Sądu niż Zhaspahr Clyntahn. .VIII. SIDDAR REPUBLIKA SIDDARMARKU - Te niespodzianki zaczynają być nieco męczące - stwierdził chmurnie Greyghor Stohnar, spoglądając na uaktualnioną mapę rozłożoną na wielkim stole. - Przyjemne bardziej by się podobały - dodał Cayleb Ahrmahk, zwracając się do lorda protektora ponad blatem bez odrywania spojrzenia od rzeczonej mapy. - Niestety zapas tych przyjemnych ostatnio tak jakby się wyczerpał. - Ale parę swego czasu mieliśmy - zaoponował Stohnar. - Ot, choćby te konwoje z pomocą żywnościową od ciebie, wasza wysokość. Faktycznie jednak od tamtej pory złych wieści jest więcej niż dobrych. Cayleb przytaknął z nieszczęśliwą miną. Bo choć najnowsza wiadomość nie stanowiła dla niego zaskoczenia, jego nastrój nie był przez to ani trochę lepszy niż humor lorda

protektora. Zdążył już się przekonać, że darzy Greyghora szczerą sympatią, tym bardziej więc cierpiał, nie mogąc się z nim dzielić swoją wiedzą na bieżąco. Musiał przypomnieć sobie, nie po raz pierwszy zresztą, że na całe szczęście wielkość Republiki Siddarmarku umożliwia dotarcie ważnych wieści do stolicy, zanim sytuacja stanie się krytyczna. Taaa... zupełnie jak wtedy, gdy Stohnarowi dano dość czasu, aby zareagował na opadający mu na głowę Miecz Schuelera, zażartował wisielczo w myślach. - Dowiedzielibyśmy się o tym wcześniej - wtrącił niepocieszony Daryus Parkair gdybyśmy nie stracili stacji semaforowych w Skalistych Szczytach. Tym razem obydwaj - cesarz i lord protektor - zgodnie pokiwali głowami. Podstępny atak dywersantów z zachodniego Shiloh, przez kanał pomiędzy wzgórzami Clynmair i górami Branath, pozwolił Armii Boga na przejście przez południowe krańce Glacierheart, i dotarcie aż do centrum prowincji Skaliste Szczyty. W jego wyniku spalono trzy stacje semaforowe, w tym jedną będącą łącznikiem kilku ważnych linii, wyrżnięto także załogi zaatakowanych obiektów. Szkody byłyby pewnie większe, gdyby nie to, że napastnicy tracili czas, bardzo się przykładając do zabijania. Armia Republiki Siddarmarku składała się głównie z piechoty, ale miała też do dyspozycji trochę jazdy i to właśnie konni dopadli szybko dywersantów. Nie wzięli jednak ani jednego jeńca. - Cóż, teraz już wiemy - rzucił ponurym tonem Samyl Gahdarhd. - Kto by pomyślał, że Rahnyld z Dohlaru ruszy pierwszy z nich wszystkich? - Przyznam, że jeszcze kilka lat temu nie spodziewałbym się po nim takiego ruchu odparł Cayleb. Oderwał wzrok od mapy, by zerknąć przez ramię na Merlina. Stohnar i jego ministrowie nie mieli większych problemów z zaakceptowaniem pozycji seijina, którego cesarz przedstawił nie jako zwykłego ochroniarza, ale najbardziej zaufanego doradcę. - Nie jestem pewien, czy to wyłącznie zasługa Rahnylda, wasza wysokość powiedział Athrawes. - Aczkolwiek muszę przyznać, że Rahnyld, jak i pozostali Dohlarianie byli ostatnio najgorliwszymi sługusami Clyntahna. - Najbardziej martwi mnie fakt, że ruszyli całe trzy pięciodnie przed spodziewanym terminem i że posuwają się w tak szybkim tempie - przyznał Parkair, stukając palcem w punkt znajdujący się sto mil od granicy Marchii Południowej. - Umożliwił to rozbudowany system kanałów i dróg łączących Thorast z Reskarem stwierdził Stohnar. - Wygląda też na to, że zatrudnili w końcu choć kilku w miarę

rozgarniętych kwatermistrzów. - Uśmiechnął się ponuro. - Kto by pomyślał, że znajdą w Dohlarze kogoś takiego? - Może są tak zorganizowani, ponieważ wyprawą zarządza Kościół Matka, nie dwór Rahnylda, mój panie - wtrącił Merlin, skupiając na sobie uwagę lorda protektora, który po dłuższej chwili przyznał mu rację, kiwając głową. - Celna uwaga, seijinie. Warto ją zapamiętać. Zebrani wokół mapy przytaknęli w milczeniu, po czym pogrążyli się w zadumie, analizując z powagą sytuację. Merlina cieszył ten widok. Spodziewał się, że przywódcy republiki będą raczej gardzili królewską armią Dohlaru... a byłoby to bardzo niebezpieczne podejście. Jak się wszakże okazało, nie miał do czynienia z głupcami, lecz z osobami niezwykle sprytnymi, kompetentnymi i odważnymi, a przy tym niegardzącymi wysiłkiem intelektualnym cozrozumiałe,

gdyż tylko

takie cechy gwarantowały przetrwanie w

zaistniałych

okolicznościach. Niemniej ich ocena Dohlarian opierała się na doświadczeniach sprzed kilku lat. Nie umieli więc - pomimo prób i chęci - odrzucić przekonań kształtowanych w ciągu minionych dziesięcioleci. Siły Rahnylda z Dohlaru - a raczej Kościoła Matki - które wyruszyły z terenów księstwa Thorast w głąb Marchii Południowej, liczyły czterdzieści dwa tysiące ludzi, z czego dwie trzecie to jazda dowodzona przez generała sir Fahstyra Rychtyra (niestety bardzo kompetentnego oficera), ale to była dopiero awangarda właściwego ataku. Kolejne pięćdziesiąt pięć tysięcy ludzi - z tego trzy czwarte piechoty - przekroczy granicę republiki za niespełna pięciodzień pod osobistym nadzorem sir Rainosa Ahlvereza, a będzie to armia, z jaką miejscowi dowódcy nigdy jeszcze się nie mierzyli. Osiemdziesiąt procent jej żołnierzy zostało wyposażonych w muszkiety z bagnetami, gwintowane i gładkolufowe, oraz artylerię polową nowego typu, jadącą tuż za głównymi siłami. Przynajmniej część amunicji do tych dział była wybuchowa, choć większość stanowiły zwykłe kule, kartacze i pojemniki z łatwopalnym olejem. Najpopularniejszym modelem stosowanym w wojskach Dohlaru i Kościoła Matki była dwunastofuntówka skopiowana z charisjańskiej (czyli klasyczna napoleonówka tego kalibru, jeśli porównać ją z bronią znaną na Ziemi), ale Dohlarianie wyprodukowali także kilka mniejszych kalibrów, a nawet - po naciskach hrabiego Thirsku haubice, których na całe szczęście nie zdążyli jeszcze wprowadzić na stan. Każdy regiment pikinierów stający do walki z taką masą broni palnej zostałby zmasakrowany, więc Merlin miał ogromną nadzieję, że dowódcy polowi republiki przełkną tę okrutną prawdę równie szybko jak Stohnar i jego sztabowcy.

W tym momencie większość strzelców nie stanowiła jeszcze zagrożenia, ale straż przednia sił Rahnylda maszerowała w godnym podziwu tempie, pokonując co najmniej dwadzieścia mil dziennie - a szłaby pewnie dwa razy szybciej, gdyby nie próby wcielenia do niej napotykanych oddziałów zbuntowanej milicji. Dohlariańska jazda prowadząca tę kolumnę - w odróżnieniu od wspomnianej piechoty - nie miałaby w normalnych warunkach wielkich szans w starciu z pikinierami. Teraz jednak jej szanse rosły, ponieważ kawaleria dysponowała sześciofuntówkami, czyli własną artylerią polową. Co gorsza, na jej trasie nie było już większych zorganizowanych jednostek armii republiki, poza kilkoma regimentami broniącymi odizolowanych od siebie fortów, a Siddarmark tracił z wolna stacje semaforowe znajdujące się na trasie przemarszu wrogich wojsk. Większość została przejęta bądź zniszczona, zanim nieprzyjaciel zdążył do nich dotrzeć, co wskazywało na dobrze skoordynowaną współpracę z buntownikami kontrolowanymi przez Świątynię. Armia królewska także podlegała woli hierarchów, którzy oddelegowali do niej kontyngent specjalnych intendentów przydzielonych do każdego większego oddziału. Mieli oni udawać zwykłych kapelanów i doradców duchowych, ale wszyscy i tak wiedzieli, jakie otrzymali prawdziwe zadania, a zważywszy na kryteria wyboru zastosowane przez Clyntahna i Rayna, można się było spodziewać, że namówią Dohlarian do każdej zbrodni. - Jeśli założymy, że to Kościół Matka zarządza zaopatrzeniem armii Dohlaru - rzucił w końcu lord protektor - musimy przyjrzeć się uważniej możliwości, że Rahnyld i Mahrys zostaną zmuszeni do współpracy. Aczkolwiek - obnażył na moment zęby w bladym uśmiechu- to nie oni będą musieli się układać, wystarczy, że koordynacją ruchów zajmą się ich inkwizytorzy. - Masz rację, mój panie - poparł go Cayleb. - Nasi agenci donoszą, że Desnair znajduje się organizacyjnie daleko za Dohlarem, zatem ryzyko, że tamtejsza armia zaatakuje przed spodziewanym terminem, jest dużo mniejsze. Jednakowoż, zważywszy na tempo marszu jednostek Rahnylda, armia inwazyjna dotrze do Shiloh za około półtora miesiąca, o ile buntownicy zdołają do tego czasu utrzymać Tairys i oba krańce tamtejszej przełęczy. Jeśli nie, Dohlarianie mogą pójść na północny wschód wzdłuż kanału Sheryl-Seridahn, aby zaatakować Saint Alyk i przebić się doliną między Górami Węża a Branath. Jeśli zaś Mahrys dotrze śladami Dohlarian do Shiloh, będzie mógł obrać każdy ze wspomnianych kierunków dalszego marszu. Cesarz przesunął palcem po zatoce Mathyas i wybrzeżu Silkiahu. - Możemy zapełnić wody zatoki Jahras lekkimi krążownikami, a kilka naszych eskadr stacjonujących w wielkim księstwie mogłoby operować na akwenach przy Zatoce Piaskowej

Ryby albo Thesmar. Dzięki temu zablokowalibyśmy Desnairczykom najkrótsze szlaki przerzutowe do Marchii Południowej, ale nie wpłyniemy do zatoki Salthar, dopóki nie rozprawimy się z flotą Dohlaru i nie przejmiemy kontroli nad całą Zatoką Dohlariańską, co będzie możliwe dopiero tego lata. Na razie panujemy nad wschodnią częścią tego akwenu, chroniąc przeprawę wojsk księcia Eastshare na ziemie republiki i uniemożliwiając wrogim flotom przerzut zaopatrzenia drogą morską i wsparcie operacji lądowej poprzez porty i koryta większych rzek, jednakże musimy brać pod uwagę fakt, że walczący z nami idioci w końcu ujrzeli możliwość ataku na nasze szlaki handlowe. I co zaczęli systematycznie wykorzystywać. A to oznacza, że wkrótce skupią wszystkie siły na próbach zatopienia każdego konwoju z żywnością, amunicją i ludźmi, który wyślemy, by wesprzeć Siddarmark. - Rozumiem - odparł Stohnar. - Dopóki będą mogli przerzucać zaopatrzenie przez port w Saltharze, a potem przewozić je kanałem Silk Town-Thesmar, dopóty ich szlaki pozostaną względnie bezpieczne aż do granic Marchii Południowej. To znacznie wolniejszy sposób niż przecinanie zatoki Mathyas i wyładowywanie zaopatrzenia w Hankey, ale niewiele możemy z tym zrobić. - Wiem o tym doskonale, mój panie, możesz mi wierzyć - zapewnił go ze smutkiem Cayleb. - Niemniej nasi agenci ulokowani w Świątyni donoszą - od pewnego czasu Kościół Boga Oczekiwanego kontrolowany przez Grupę Czworga był nazywany w republice Świątynią, nie zaś, jak mówiono wcześniej, Kościołem Matką - że tamtejsze odlewnie produkują znacznie większe ilości amunicji eksplodującej, niż zakładaliśmy. A i hrabia Thirsku nie zasypia gruszek w popiele. - Cesarz pokręcił głową, smutniejąc na twarzy. - Nie wiem, jak tego dokonał, ale zdołał przejąć produkcję jednej z największych odlewni na własne potrzeby, zadbał również o to, by zaopatrzono w takie pociski wszystkie baterie nabrzeżne. Zanim zdołamy wysłać na tamtejsze wody wystarczająco dużo naszych galeonów, wszystkie fortyfikacje będą dysponowały zapasami nowej amunicji, a jak zapewne wiecie, okręty płoną i wybuchają szybciej od twierdz. Przerabiane przez nas barki dotrą na wodySiddarmarku, będą też mogły się poruszać z dużą skutecznością wzdłuż wybrzeży zatoki Mathyas. Dzięki nim ustrzeżemy się sporych strat na tych wodach, aczkolwiek dopóki nie zobaczymy ich w akcji, niewiele możemy przewidywać. Jedno jest wszakże pewne, nie wprowadzimy ich na wody Dohlaru. Pracujemy już nad rozwiązaniem tego problemu, ale to potrwa, być może nawet do następnej zimy. - W takim razie nie pozostaje nam nic innego, jak zrobić, co w naszej mocy, i dziękować Langhorne'owi za to, że strzeżecie naszych wybrzeży. - Nozdrza Stohnara zadrgały, gdy oderwał wzrok od mapy. - Nie bierz tego do siebie, wasza wysokość. Ja nie

narzekam, cieszy mnie bardzo fakt, że umiesz zakraść się na ich podwórze. Ponieważ Clyntahn nie zezwolił nam na posiadanie floty, bylibyśmy kompletnie bezbronni od strony zatoki, gdybyś nie rozgromił wcześniej eskadr Mahrysa. Desnairczycy mogliby przewozić okrętami ludzi i zaopatrzenie w dowolny punkt wybrzeża, tak więc wasza obecność na tych akwenach to naprawdę ogromne wsparcie. Bez niego... Pokręcił głową, a w jego oczach pojawił się lód. - Tymczasem - powiedział cesarz - powinniśmy się zastanowić, czego chcemy od hrabiego Hanth. Uważam osobiście, że powinienem jak najszybciej przyłączyć się do niego w Eralth. Jeśli admirał Hywyt będzie chronił naszą flankę, zdołamy wpłynąć do Zatoki Smoczej Ryby, a nawet spróbować kombinowanego morsko-lądowego ataku na Fort Darymahn. W razie powodzenia tej operacji otworzylibyśmy sobie drogę do rzeki Taigyn i Gór Łupkowych, dzięki czemu zatrzymalibyśmy armię Rahnylda dalej na wschodzie. W takiej sytuacji... - Nie. Jedno słowo Stohnara wystarczyło, by wybić Cayleba z rytmu. Cesarz spojrzał na lorda protektora, a ten wtedy pokręcił zdecydowanie głową. - Nie poprowadzisz w głąb Marchii Południowej niespełna ośmiu tysięcy ludzi, z czego dwie trzecie to niedoświadczeni marynarze, do walki z ponad czterdziestoma tysiącami Dohlarian, wasza wysokość - rzucił bezbarwnym tonem. - Z całym szacunkiem, mój panie... - zaczął Cayleb, ale sam zamilkł, widząc miny otaczających go ludzi. Merlina Athrawesa nie wyłączając. - Nie wyślę nikogo na tak trudną misję, nie uczestnicząc w niej osobiście - dodał po chwili znacznie ciszej, przypominając sobie bitwę w Zatoce Tarota i to przytłaczające poczucie bezsilności dręczące go, kiedy na jego oczach ginęli ludzie. Stohnar westchnął ciężko. - Rozumiem cię, wasza wysokość. I popieram, sam bym tak uczynił, zwłaszcza po tym, co wydarzyło się tej zimy. Pamiętaj wszakże, że gdy przybędą wojska księcia Eastshare, będziesz znacznie potrzebniejszy tutaj, w Siddarze, a nawet w samym Tellesbergu, skąd możesz pilnować, by wszystko przebiegało zgodnie z naszym planem, zważywszy, jak bardzo liczymy na wasze manufaktury. Tym razem musisz zostawić walkę komuś innemu. Na przykład hrabiemu Hanth. Cayleb spoglądał mu w oczy przez kilka sekund, a potem skinął głową. - Celna uwaga, mój panie - mruknął.

- Dziękuję, wasza wysokość. - Stohnar pokłonił się lekko, po czym wrócił do studiowania mapy. - Sprawdźmy teraz, kogo jeszcze możemy postawić na drodze nadchodzącej armii Rahnylda - rzucił nieco weselszym tonem. .IX. KOMNATA MERLINA ATHRAWESA AMBASADA CHARISU SIDDAR REPUBLIKA SIDDARMARKU Merlin siedział w zaciemnionej komnacie, zamyślony głęboko i zmartwiony. Gdyby Cayleb wiedział, że seijin „czuwa" w czasie, gdy powinien „odpoczywać", rozpętałoby się piekło, jednakże w tym akurat momencie nie to najbardziej niepokoiło Merlina. Spoglądał właśnie na lśniący schemat mapy, którą tylko on widział dzięki uprzejmości Sowy, obserwując przewidywane ruchy zaznaczonych na czerwono ikonek reprezentujących siły nadciągające z Dohlaru. Nie tylko Stohnar i Parkair muszą wyzbyć się pewnych złudzeń żywionych co do tych drani, zauważył kwaśno w myślach. Dobrze wiedziałeś - a przynajmniej powinieneś był wiedzieć - co się święci, a tymczasem nie doceniłeś, z jaką prędkością będą się przemieszczać, jak już zaczną maszerować. Niech to da ci do myślenia, jak szybko będzie się poruszać Armia Boga, gdy już podejmie marsz! Bardzo możliwe, że twoje „najgorsze przypuszczenia" okażą się i tak optymistyczne... Pokręcił głową z ponurą miną. Wygląda na to, że tym razem ten drań Clyntahn wiedział, co robi. Pamiętał oczywiście, że dwie trzecie armii Dohlaru to konni, ale prędkość wynosząca ponad dwadzieścia mil dziennie przewyższała, i to znacznie, prędkość jakiejkolwiek armii na Starej Ziemi przed nastaniem mechanicznych środków transportu... szczególnie w wypadku, gdy jedną trzecią tejże armii stanowiła piechota w miarę postępu zlewająca się z miejscowymi lojalistami Świątyni i poruszająca się po terenie zniszczonym w trakcie walk toczonych jesienią i zimą. W całej Marchii Południowej trudno było o jedzenie zarówno dla ludzi, jak i dla zwierząt, a sytuacja miała szanse się zmienić dopiero pod koniec lata - bardzo możliwe, że właśnie z tego powodu doradcy Rahnylda (czyli Kościoła Matki) sprytnie podzielili planowane natarcie na dwie fazy. Najistotniejszym wszakże powodem, dla którego przemieszczanie się wojsk następowało z taką prędkością, był fakt istnienia systemu dróg i kanałów oraz smoków pociągowych. Kontynenty były zamieszkane przez największe i najstarsze skupiska ludności na Schronieniu i praktycznie od tysiąca lat stanowiły jeden wielki plac budowy. Ponieważ

mieszkańcy Schronienia nie znali materiałów pomocnych przy kształtowaniu otoczenia takich jak choćby dynamit, uznawany w erze technologicznej za oczywistość - nierzadko musieli omijać przeszkody, które bardziej zaawansowana cywilizacja pokonałaby w inny sposób. Z kolei nie brakowało im siły roboczej, jasnych wskazówek archaniołów co do przydatności systemu komunikacyjnego, to znaczy sieci dróg łączących główne miasta kontynentu stworzonej z dbałością zdolną przyprawić inżyniera starożytnego Rzymu o zazdrość, oraz wyraźnego nakazu utrzymywania tychże dróg w dobrym stanie - zawartego w treści Pisma i traktowanego jako nakaz natury religijnej. Do tego, poza drogami lądowymi, istniała sieć kanałów, często jeszcze ważniejsza od systemu zwykłych dróg. Ehdwyrd Howsmyn słusznie zauważył w rozmowie z Merlinem podczas dyskusji na temat kanonierek, że niektóre z tych kanałów pochodziły jeszcze z czasów starożytnych według miary Schronienia. W istocie pierwszy z nich wszystkich - a przy tym najdłuższy - zwany Kanałem Świętego Langhorne'a, został wykopany przez zespół terraformujący Pei Shan-wei na długo przed Dniem Stworzenia. Reszta powstała na przestrzeni następnych stuleci wielkim nakładem sił i środków i tylko dzięki doskonale rozwiniętej sieci tych wodnych szlaków śródlądowych Kościół Matka nie został odcięty od materiałów niezbędnych do umacniania jego potęgi po tym, jak Charis przejął panowanie na morzach i oceanach. Wszakże nawet przy wykorzystaniu rozwiniętej sieci komunikacyjnej i smoków pociągowych koszty transportu lądowego były niebotyczne. Na szczęście okazało się, że takie zwierzę jest w stanie uciągnąć nawet trzydziestokrotnie cięższy ładunek, gdy zaprząc je do barki poruszającej się po kanale. Właśnie dlatego kanały cieszyły się taką popularnością także na Starej Ziemi przed wynalezieniem kolei żelaznej, aczkolwiek należy wyraźnie powiedzieć, że ziemskie kanały nie umywały się do kanałów, które poprzecinały kontynenty Schronienia i dzięki zapobiegliwości archaniołów były dość szerokie, aby równocześnie mogły na nich pracować trzy, a nawet cztery zespoły barkarzy używających smoków jako siły pociągowej. Zważywszy na to, że w Zakazach Jwo-jeng znalazł się zapis zabraniający rozwoju kolei, taki rozbudowany system kanałów naprawdę miał sens. Północne rejony Harchongu leżącego na Zachodnim Haven dysponowały jedynie dość płytkimi i w większości uniemożliwiającymi skuteczną żeglugę rzekami oraz znacznie mniej korzystnie umiejscowionymi górami, co krzyżowało tubylcom szyki przy budowie kanałów w przeciwieństwie do tego, co w tym samym czasie działo się na Wschodnim Haven. Merlin podejrzewał, że właśnie to zaważyło na powrocie ekonomii Harchongu do prymitywnego poziomu, znacznie niższego od tego założonego dla kolonistów przez „archaniołów". Seijin

nie pomijał w swych rozważaniach równie ważnego czynnika dotyczącego zmagań ludzi o władzę, ale zapytany stawiałby raczej na trudności w transportowaniu znacznych ilości towarów na duże odległości. Podobnie było z prochem: właśnie niespodziewane naciski ze strony ogólnie tradycjonalistycznego, zacofanego i przeciwnego wszelkim innowacjom Harchongu sprawiły, że Kościół Matka koniec końców opowiedział się za nowym wynalazkiem. Merlina z początku dziwiło, czemu akurat to społeczeństwo - przywiązane do pańszczyzny, a nawet niewolnictwa - domagało się zmiany, która mogła wywrócić do góry nogami jego status quo, z czasem jednak zaczął rozumieć, o co chodzi. Ktoś na szczytach władzy tego zaściankowego imperium zdał sobie nagle sprawę z konsekwencji braku kanałów i postanowił wykorzystać siłę prochu, aby w przyśpieszonym tempie nadrobić opóźnienia w stosunku do innych domen. Niestety dla Harchończyków i ten projekt - wzorem wielu poprzednich - spełzł na niczym. Działo się tak zawsze, ilekroć umierał ktoś, kto zaangażował się w jakiś projekt (i zdołał przekonać do niego biurokratów za pomocą łapówek) - a w tym wypadku dodatkowo mógł wchodzić w grę zwykły sprzeciw ze strony arystokracji, której jakiekolwiek zmiany w zastałej, monolitycznej ekonomii Harchongu nie były na rękę, ponieważ tylko w takich warunkach świetnie sobie radziła i miała niemal nieograniczoną władzę. W Sodarze natomiast do ubóstwa przyczynił się w największej mierze brak żeglownych rzek, szczególnie że królestwo to wciśnięte było pomiędzy góry Południowego Harchongu na północy oraz pogórze desnairskiego imperium na zachodzie. Wiadomo przecież, że nawet najlepszy system żeglugowy ustępował transportowi morskiemu, i to zarówno gdy idzie o wydajność, jak i koszty. Przy opóźnieniach wymuszonych przez pokonywanie śluz oraz przy potrzebie koordynowania ruchu i zmieniania zwierząt pociągowych, towary pokonywały zazwyczaj około czterdziestu mil dziennie przy dwustu, a nawet dwustu pięćdziesięciu milach w wypadku transportu morskiego, co jednak - i to znacznie - przekraczało możliwości analogicznego systemu działającego na Starej Ziemi aż do dziewiętnastego wieku. Przypominało to do pewnego stopnia potwornie wolną kolej żelazną w pierwszym stadium jej rozwoju. Aczkolwiek określenie „potwornie wolna" to chyba przesada, skoro transport kołowy na Starej Ziemi osiągał w tym samym czasie - w porywach - prędkość pięciu mil na godzinę, co nie odbiegałoznacząco od szybkości osiąganych na drogach Schronienia. A Schronienie mogło się dodatkowo pochwalić smokami pociągowymi. Dorosły osobnik tego gatunku ważył nieco poniżej piętnastu tysięcy funtów, czyli około dziesięciu procent więcej niż samiec słonia afrykańskiego, natomiast jego procesy

trawienne przebiegały ze znacznie większą wydajnością niż u jakiegokolwiek wielkoucha. Wprawdzie wydajność procesów trawiennych większości ziemskich przeżuwaczy też była wyższa niż u słoni - i to o całe pięćdziesiąt procent - ale liczba ta w wypadku smoków górskich wynosiła aż siedemdziesiąt procent! Do tego zwierzęta te żywiły się dosłownie każdą formą roślinności występującej na Schronieniu, co w jakimś stopniu wyjaśniało, jakim cudem te olbrzymy przetrwały - a nawet rozmnożyły się - w naturalnych warunkach, nie doprowadzając do katastrofy ekosystemu. (Rzecz jasna jednym z powodów był też drapieżny wielki smok, albowiem w przeciwieństwie do afrykańskiej sawanny, gdzie słoń nie miał naturalnych wrogów, na Schronieniu istniał drapieżca będący w stanie powalić nawet najroślejszego samca górskiego jaszczura). Ponadto, mając sześć kończyn w przeciwieństwie do zaledwie czterech nóg w wypadku słonia, zwierz ten mógł poruszać się sprawniej w trudnym terenie i przenosić znacznie większe ciężary. Przy zastosowaniu odpowiednio skonstruowanej ramy bagażowej każdy smok mógł nieść na grzbiecie brzemię ważące nawet jedną trzecią jego masy (słoń radził sobie z obciążeniem stanowiącym zaledwie dziesięć procent jego masy). Co ważniejsze, smoki były równie wytrzymałe jak woły, gdy szło o ciągnięcie ładunku. Przy sile ciągu przewyższającej pięciokrotność własnej wagi, ich zdolność pociągowa wynosiła jakieś osiemdziesiąt procent tej wartości, co w praktyce oznaczało, że pojedynczy osobnik mógł uciągnąć ładunek o wadze trzydziestu ton, a nie wolno zapominać, że konstrukcja wozu na Schronieniu była znacznie lepiej rozwinięta, niż można by się spodziewać. Zaprzężony do wozu o szerokich obręczach kół, dla równomiernego rozłożenia ciężaru, resorowanego oraz posiadającego smarowane osie taki osobnik był w stanie uciągnąć dwuipółtonowy wóz z ładunkiem ważącym dwadzieścia siedem ton przy prędkości do czterech mil na godzinę, zakładając, że nawierzchnia była w miarę równa (co dało się powiedzieć o większości dróg na Schronieniu). Teoretycznie, nawet biorąc poprawkę na przerwy na pojenie i karmienie, górski smok dałby radę przemieścić taki ładunek na odległość czterdziestu mil na stosunkowo płaskim terenie, aczkolwiek praktycznie dawało to odległość pomiędzy dwudziestoma pięcioma i trzydziestoma milami dziennie - przy czym potrzebował „paliwa" o wadze sześciuset funtów na dzień. W dodatku istniała szansa na obniżenie tej liczby, pod warunkiem że zwierzę żywiłoby się głównie ziarnem zamiast sianem czy innym rodzajem paszy objętościowej. To wszystko powodowało, że prędkość poruszającej się armii na Schronieniu przewyższała najśmielsze marzenia, jakie kiedykolwiek mogły się roić w głowach dowódców ze Starej Ziemi. Co więcej, tutejsze armie były w stanie działać w odległości większej od

swoich punktów zaopatrzenia, niż to miało miejsce na Starej Ziemi. Przykładowo dowódca amerykańskiej armii z czasów wojny secesyjnej zapewniał zaopatrzenie swoim oddziałom w odległości może sześćdziesięciu mil od linii kolei żelaznej albo przystani, natomiast jego odpowiednik na Schronieniu - mimo że musiał jedną czwartą zapasów przeznaczyć na wyżywienie smoków pociągowych - swobodnie przerzucał ich resztę na odległość do pięciuset mil od najbliższego kanału. Droga w jedną stronę zabierała szesnaście długich, bo dwudziestosześciogodzinnych tutejszych dni - co dawało trzydzieści takich dni w obie strony - ale była jak najbardziej możliwa do pokonania. Mimo wszystko nawet przy wykorzystaniu do transportu smoków pociągowych armia Dohlaru nadwerężyłaby swoje możliwości logistyczne, gdyby zanadto oddaliła się od sieci kanałów - szczególnie przy obecnej kiepskiej sytuacji rolnictwa w Siddarmarku. Od dawien dawna wiosna była bowiem najgorszą porą roku na inwazję w wypadku armii uzależnionej od zwierzęcej siły pociągowej, a to z tego względu, że zapasy pasz uległy znacznemu uszczupleniu podczas zimy, natomiast możliwość wypasania zwierząt na zielonej trawce wciąż jeszcze była nikła. W dodatku obecna wiosna przyszła później i po cięższej niż zwykłe zimie, co znaczyło, że Dohlarianie musieli wlec ze sobą każdy funt paszy i żywności, jakiego ich zwierzęta i ludzie będą potrzebować w drodze. Chyba nie należy wspominać, że transport paszy i żywności stanowił trudniejsze wyzwanie logistyczne aniżeli przewóz broni i amunicji. Czterdzieści tysięcy żołnierzy i czterdzieści tysięcy wierzchowców wymaga czterystu sześćdziesięciu ton jedzenia dziennie (z czego osiemdziesiąt pięć procent pochłoną konie), co w zrozumiały sposób przekłada się na ilość wody, którą także trzeba mieć ze sobą, jeśli armia ma gdziekolwiek dojść. Na szczęście dla Dohlarian wszystko to można było przewieźć na siedemnastu wozach ciągnionych przez smoki - a w kolumnie opuszczającej Thorast z Rychytyrem w awangardzie znajdowało się ich aż dwieście. Na nieszczęście dla Charisjan system kanałów śródlądowych w Dohlarze nie doznał aż takich szkód jak jego odpowiednik w Siddarmarku. Trasa wodna biegnąca ze wschodu na zachód umożliwiała spływ od Sairhalik w Księstwie Windborne tuż za granicą z republiką aż na odległość dwustu pięćdziesięciu mil od rzeki Seridahn. Wprawdzie śluzy po drodze były lekko uszkodzone, ale Rychtyr miał ze sobą inżynierów, których zadaniem było dokonywanie napraw. Stamtąd mógł z łatwością pokonać dystans dzielący go od Ervytyn - podróż rzeką zabrałaby mu około ośmiu dni. Ostatni odcinek mógł pokonać, płynąc w górę rzeki do ufortyfikowanego Alyksbergu, pozostającej w rękach Siddarmarku fortecy, bądź w dół rzeki do znacznie atrakcyjniejszego miejsca przeznaczenia w postaci Thesmaru. W żadnym wypadku nie napotkałby raczej problemów.

W gruncie rzeczy fatalny stan okolicy, przez którą maszerują, z ich punktu widzenia jest plusem, zauważył ponury Merlin. Skoro okolica nie może ich wyżywić, nie ma potrzeby wysyłać oddziałów rabunkowych, co tak naprawdę spowalniało wszystkie armie najeźdźcze od zarania dziejów. Kiedy jest się uzależnionym od żywności miejscowych, można się poruszać tak szybko, jak szybko rabusie zwożą do głównej kolumny wyszabrowane dobra. Natomiast w sytuacji takiej jak ta wojsko może maszerować całymi dniami - od bladego świtu do zmroku. Gdyby wpadli na pomysł podzielenia armii na korpusy i używali równoległych tras przemarszu, mogliby poruszać się jeszcze szybciej! Merlin Athrawes zaczynał rozumieć, dlaczego Stohnar i pozostali oficerowie republiki byli znacznie bardziej pesymistycznie nastawieni niż charisjańscy i chisholmscy dowódcy (a także ja sam! - dodał w myślach ze złością), gdy idzie o szacunki sił w centralnym Siddarmarku. Wszyscy doradcy Cayleba - jego nie wyłączając - uznali, że tak wielka armia będzie się na lądzie poruszać znacznie wolniej z uwagi na brak gęstej sieci dróg i kanałów. Tubylcy kierowali się swym doświadczeniem, które im podpowiadało, że żadna armia - a już na pewno żadna armia obciążona potężnym ładunkiem - nie zdoła pokonać takiego dystansu na lądzie szybciej, niż można by to uczynić drogą morską, on natomiast czerpał swoje przekonanie z historii Starej Ziemi. I to był ich błąd. Nie możesz zawalać w ten sposób, napomniał się z goryczą. Do licha, przecież połowa twojego sukcesu wzięła się stąd, że Schronienie nie jest lustrzanym odbiciem preindustrialnejZiemi! Czemu więc nagle o tym zapomniałeś i pozwoliłeś, żeby twoje założenia ugryzły cię w tyłek? Siedział dalej w ciemnościach, bębniąc palcami po blacie i zastanawiając się usilnie, w jakim stopniu szybsze tempo nacierającej armii podważy jego wcześniejsze szacunki. Po dłuższej chwili doszedł do wniosku, że tylko czas to pokaże, aczkolwiek miał już pewne podejrzenia... Wszystkie moje wyliczenia wezmą w łeb, przyznał w duchu. I to jeszcze jak! .X. HMS NISZCZYCIEL, 54 PORT W TELLESBERGU KRÓLESTWO STAREGO CHARISU IMPERIUM CHARISU ORAZ

AMBASADA CHARISU

SIDDAR REPUBLIKA SIDDARMARKU - Cóż, to naprawdę imponujący widok - stwierdził wielki admirał, baron Skalistego Klifu, opierając się dłońmi o rufowy reling i nie spuszczając z oczu armady galeonów. - Mniej imponujący niż w wypadku niektórych konwojów z żywnością - odparł Merlin przez słuchawkę ukrytą w uchu rozmówcy. - Mówiłem o Mule - stwierdził wielki admirał, wskazując brodą niewielką, plującą dymem jednostkę odciągającą kolejny galeon z kotwicowiska. Jego dziób chroniły nieregularnie rozmieszczone odbojniki, a woda pieniła się przy jego burcie, gdy napierał na wielki okręt wojenny, by obrócić go i ustawić na właściwym kursie. - Ach tak... - Merlin, zdaniem barona Skalistego Klifu, zdawał się nieco zbity z tropu. - Jak ludzie reagują na nasz holownik? - zapytał po chwili wahania. - Na razie całkiem nieźle. - Wielki admirał odpukał w niemalowane drewno poręczy, aby nie zapeszyć. - Niektórzy darli się jak opętani, gdy ujrzeli go po raz pierwszy, ale uprzedziliśmy załogi, że przypływa parowiec, a ojciec Paityr zapewnił wszystkich, że nowa jednostka ma wszystkie atesty. - Zachichotał. - Chyba co drugi marynarz bał się, że holownik lada moment eksploduje, a co najmniej setka ze stojących na nabrzeżu musiała zmienić bieliznę po tym, jak po raz pierwszy rozbrzmiała jego syrena. Ale przyzwyczaili się do parowca szybciej, niż przypuszczałem. A Bóg świadkiem, że jednostka ta wykonuje robotę czterech, jeśli nie pięciu galer i jest od nich o niebo szybsza! - Nie mogę powiedzieć, żeby to mnie zaskakiwało. - Ja również, choć uwierzyłem w nią, dopiero gdy ujrzałem ją w akcji. Dustyn i jego szkutnicy cały dzień krążyli wokół holownika jak wygłodniałe wyverny, a potem wypłynęli na wody zatoki i kręcili się tam całe dwanaście godzin! Jestem pewien, że wątpili w skuteczność barek Ehdwyrda, póki nie przekonali się o ich przydatności na własne oczy. - Trudno kogokolwiek o to winić. Ale nadal śmiem twierdzić, że niektóre konwoje z żywnością były bardziej imponujące od twojego. Przynajmniej dla mnie. Pomimo tragicznej sytuacji odczuwałem coś na kształt zadowolenia, że wreszcie ładujemy na galeony coś, co uratuje ludziom życie, zamiast je odbierać. - Trudno się z tym nie zgodzić - przyznał poważniejszym tonem baron Skalistego Klifu i wyprostował plecy. - Nie zamierzam umniejszać znaczenia pomocy żywnościowej, Merlinie, jednakże ten ładunek pozwoli nam się rozprawić z ludźmi odpowiedzialnymi za doprowadzenie Republiki Siddarmarku na skraj głodu. Bo wiesz, właśnie odkryłem, że chciałbym jak najszybciej dopaść tych drani, aby im odpłacić pięknym za nadobne.

- Będzie ci to dane - pocieszył go Merlin, obserwując okiem jednego z SAPK-ów formowany właśnie konwój. Na strzeżonych wodach Zatoki Howella nie trzeba było specjalnych środków ostrożności, ponieważ akwen ten należał od stuleci do wód wewnętrznych Charisu. Seijin wolał jednakdmuchać na zimne, wiedząc, że korsarze, którzy przemykali obok eskadry komandora Tyrnyra, docierają już do południowych wybrzeży Desnairu i coraz bardziej uprzykrzają życie załogom cesarskich frachtowców. A każdy z tych łotrów stałby się bardzo bogatym człowiekiem, gdyby położył łapy na ładunku znajdującym się na pokładach tych galeonów, oile zdołałby wrócić z nim do domu. Osiemdziesiąt

pięć

tysięcy

mahndraynów,

sto

pięćdziesiąt

gwintowanych

dwunastofuntówek, czterdzieści czterocalowych ładowanych odprzodowo gwintowanych dział, sto pięćdziesiąt moździerzy dla piechoty, czterdzieści dwa miliony naboi do karabinów, pięćdziesiąt tysięcy pocisków do dwunastofuntówek, głównie szrapneli i amunicji zespolonej, oraz trzydzieści pięć tysięcy kartaczy, pięćdziesiąt sześć tysięcy pocisków do czterocalówek, sto dwanaście tysięcy pocisków do moździerzy, rozłożone na części lawety do wszystkich tych dział i dwa tysiące pięćset koni pociągowych oraz smoków mających przewieźć ładunek. Zawartość konwoju opróżniła - i to dosłownie - wszystkie magazyny Starego Charisu. Zakłady w Delthaku i pozostałe odlewnie pracowały na okrągło, by wytworzyć nową broń, a górnicy wydobywający węgiel i żelazo robili co w ich mocy, by nie zabrakło tych surowców, niejednokrotnie ryzykując życie, by sprostać zamówieniom czasu wojny. Zaledwie trzy pięciodnie temu zginęło pięćdziesięciu górników, przysypanych w zawalonym chodniku jednego z szybów wydobywczych... który mimo to pozostał otwarty. Howsmyn miał już do dyspozycji tuzin napędzanych parą barek rzecznych - to znaczy osiem, jeśli odliczyć jednostki wycofane do przerobienia na kanonierki - i trzydzieści dalszych w budowie. Silniki parowe dopiero co rozpoczęły pracę w Zakładach w Delthaku, ale inne odlewnie, choć je zamówiły, wciąż czekały na dostawy i montaż gotowych zestawów. Priorytetem w tym momencie były łodzie do przewozu węgla i rudy, których wydobycie rosło nieustannie, aczkolwiek wciąż była to tylko kropla w morzu aktualnych potrzeb. Zważywszy na liczebność wojsk, które lojaliści Świątyni zamierzali rzucić przeciw Republice Siddarmarku, nawet tak ogromny transport broni był zbyt mały, by zaspokoić podstawowe potrzeby obrońców. Merlin był jednak pewien, że dowolna charisjańska armia rozgromi każdego przeciwnika - przynajmniej w pierwszym starciu. Z kolei czas, którego żołnierze Armii Boga i ich świeccy sprzymierzeńcy potrzebowali na naukę obsługi nowych rodzajów broni, pokazywał, że przyswoją sobie też raz-dwa produkcję mahndraynów, gdy

położą łapy choćby na jednym egzemplarzu. Może nie uda im się skopiować nowego zamka, ale nawet odtylcowo ładowana skałkówka będzie o wiele groźniejsza od stosowanej do tej pory broni. A posiadana przez wroga artyleria nowego typu może zadać reformistom większe straty, niż życzyłby sobie tego Merlin. Ci dranie będą się przystosowywali szybciej, niż tego chcemy, pomyślał z goryczą. Zawsze tak jest, chyba że ma się do czynienia ze skończonymi idiotami. Strona mająca słabszą doktrynę i gorszą broń wyciąga więcej słusznych wniosków ze swoich porażek niż przeciwnik, który od początku wie, co robi. Republika Siddarmarku jest za duża, by móc marzyć o zdecydowanymzwycięstwie już tego roku, zwłaszcza że na jej terytorium wkroczy taka masa wojska. Nie widzę wielkich szans na zakończenie tego konfliktu nawet w przyszłym roku. Mamy zbyt mało sił, by zapanować nad tym ogromnym krajem, skupimy się więc raczej na tym, by nie utracić terenów, które znajdują się w naszym ręku... Uznał, że lepiej zachować dla siebie tę deprymującą myśl. - Dobrze, że Ruhsail i Kynt wyruszyli już w drogę - powiedział, na co baron Skalistego Klifu zareagował nieco weselszym pomrukiem. Książę Eastshare i baron Zielonej Doliny zaokrętowali w zatoce Ramsgate trzy pierwsze brygady piechoty charisjańskiego korpusu ekspedycyjnego. Oddziały te dwadzieścia sześć tysięcy żołnierzy, z artylerią i wsparciem inżynieryjnym - dotarły tam w znacznie lepszej kondycji, niż Merlin początkowo przypuszczał, choć ich mundury nosiły ślady długiej przeprawy. Ludzie wszakże, podobnie jak zwierzęta pociągowe, byli dobrze odżywieni i zdrowi, a książę roztropnie umieścił te drugie w ładowniach okrętów, wiedząc, jak bardzo będą mu potrzebne po wylądowaniu. Nie potrzebował SAPK-ów, by wiedzieć, że zwierzęta w republice ucierpiały równie mocno jak ludzie, dlatego zorganizował na własną rękę dodatkowe transporty ziarna i chisholmskich ziemniaków, które także trafiły do Siddarmarku. Chisholm znajdował się zbyt daleko, by mógł efektywnie uczestniczyć w zimowej akcji przerzucania żywności, dzięki czemu domena Sharleyan wciąż dysponowała sporymi nadwyżkami plonów - książę zaś nie wahał się ani chwili i zabrał tyle jedzenia, ile zdołał pomieścić. - Powinni dotrzeć do Zatoki Północnej w ostatnim pięciodniu czerwca - rzekł wielki admirał. - My w tym samym czasie podejmiemy resztę sił ekspedycyjnych. Gdy tylko wyładuję broń i żołnierzy, wyślę wszystkie dostępne okręty do Cherayth i Portu Królewskiego, aby zabrać stamtąd ostatnie dwa korpusy. To jednak zajmie trochę czasu...

- Samych siebie nie przeskoczymy - odparł filozoficznie Merlin. - Osiemdziesiąt tysięcy ludzi to pokaźne siły. Zwłaszcza gdy mowa o żołnierzach wyszkolonych przez księcia Eastshare i Kynta. - Nie wspominając o twoim skromnym wkładzie w ten proces - wypalił wielki admirał, szczerząc zęby. - Każdy z nas robi, co do niego należy. Nawet te opóźnienia w dostarczeniu kolejnych jednostek wyjdą nam na dobre, jeśli się głębiej zastanowić. Do Republiki Siddarmarku da się dostarczyć ograniczoną ilość żywności. Zanim dotrze tam druga fala naszych wojsk, mieszkańcy powinni już zebrać pierwsze plony. - Oby tak było - mruknął baron Skalistego Klifu. Wschodnia część republiki nie zdawała sobie sprawy, jak bardzo jest zależna od produkcji rolnej zachodnich prowincji, dopóki nie doszło do kryzysu. Obecnie każdy spłachetek ziemi, nawet tej leżącej odłogiem od dziesięcioleci, został oczyszczony, zaorany i dokładnie obsiany. Niestety tutejsze rolnictwo było bardzo zacofane w stosunku do reszty Schronienia i wymagało ogromnych nakładów pracy, dawało jednak obfite plony, a to za sprawą genetycznych modyfikacji przyśpieszających wegetację wprowadzonych przez zespół Shan-wei. Natomiast najbardziej prymitywne rolnictwo Harchongu niczym się nie różniło od metod stosowanych na Starej Ziemi w siedemnastym wieku. Siano głównie ręcznie, jednolemieszowe pługi były na porządku dziennym mimo szerokiego dostępu do zwierząt pociągowych, i to tak silnych jak smoki. Robotnicy najemni byli bardzo tani, tak że nikt spośród posiadaczy ziemskich nie widział potrzeby inwestowania w takie fanaberie jak konie czy smoki, skoro można było za znacznie mniejszą cenę zatrudnić do tej samej pracy ludzi - i to pomimo panującej tam ortodoksji i zapisów Ksiąg Sondheima i Truscotta. Zboża, dla przykładu, żęto kosami i wiązano w snopki, wszystko także ludzkimi rękami, w wyniku czego czterej ludzie potrzebowali całego dnia, by zebrać plony z powierzchni jednego akra. Ale większa plenność roślin zmodyfikowanych przez Shan-wei, stosowanie płodozmianu oraz skuteczniejsze nawozy i tak sprawiały, że nawet tymi zacofanymi metodami uzyskiwano o wiele lepsze rezultaty niż na siedemnastowiecznej Ziemi, aczkolwiek liczba rolników potrzebnych do utrzymania jednego rzemieślnika była wciąż ogromna. Z tego też powodu przyjęła się najpierw pańszczyzna, a potem quasi-niewolnictwo (gdyby w Harchongu pojawił się któryś z rzymskich latyfundystów, zapewne poczułby się jak u siebie). Rolnicy Republiki Siddarmarku natomiast byli - niestety teraz należało mówić o tym w czasie przeszłym - o wiele wydajniejsi. Robotnicy sezonowi zarabiali tutaj znacznie więcej

niż w Harchongu, nic więc dziwnego, że właściciele ziemscy inwestowali w zwierzęta pociągowe, zastępując ludzi smokami tam, gdzie to tylko możliwe. To jednak sprawiło, że operacja Miecz Schuelera poczyniła o wiele większe szkody, niż miałoby to miejsce na terenie sąsiedniego imperium. A stało się tak z powodu wybicia większości zwierząt, które przeznaczono na mięso - choć część pogłowia padła zwyczajnie z głodu. W każdym razie te gospodarstwa, które przetrwały, cierpiały na brak siły roboczej, a zwłaszcza smoków zdolnych do ciągnięcia wielolemieszowych pługów i bron talerzowych. Sprzęt stosowany na polach Republiki Siddarmarku nie był tak dobry jak jego nowoczesne, charisjańskie odpowiedniki. Dwaj ludzie i dwa konie bądź jeden smok mogli ściąć, zgarnąć i związać zboże z piętnastu akrów dziennie, co odpowiadało pracy sześćdziesięciu chłopów pańszczyźnianych w Harchongu... Tymczasem jeden charisjański kombajn obsługiwany przez takich samych dwóch ludzi i smoka zbierał zboże z dwudziestu pięciu akrów... jednocześnie młócąc ziarno i belując słomę. To był chyba najdramatyczniejszy z przykładów innowacyjności rolnej cesarstwa, aczkolwiek w Starym Charisie już od czterdziestu lat stosowano maszynowy zbiór pomidorów, trzciny cukrowej, zbóż i - zwłaszcza od chwili pojawienia się Merlina jedwabiowełny. Rolnicy z Republiki Siddarmarku nie byli głupcami: wielu sprowadziło sobie charisjańskie kombajny, gdy tylko stały się one dostępne na rynku. Mimo to wciąż znajdowali się dwadzieścia lat za cesarstwem, ponieważ zanim Ehdwyrd Howsmyn zrewolucjonizował metody produkcji, nowe maszyny były bardzo drogie - nawet te pochodzące z manufaktur wyspiarskiego mocarstwa. Ludzie zaczęli więc wymieniać sprzęt dopiero wtedy, gdy ich stare maszyny nie nadawały się już do niczego... Wówczas jednak plany pokrzyżowało im embargo nałożone przez Clyntahna. Co gorsze, niemal połowa sprzętu została zakupiona przez rolników z zachodnich prowincji. Podczas operacji Miecz Schuelera zniszczono celowo znaczną część tych maszyn - wyprodukowanych przecież w heretyckim, wielbiącym Shanwei Charisie - te zaś, które ocalały, nie były dostępne w nowych gospodarstwach wschodniej części republiki. Ponieważ charisjańska produkcja kładła nacisk na cele militarne, cesarstwo nie mogło dostarczyć do republiki wszystkich potrzebnych jej maszyn rolniczych, ale mimo to Cayleb i Sharleyan dzielili się, czym tylko mogli. A Ehdwyrd Howsmyn z paroma innymi przemysłowcami posłał na kontynent zespoły fachowców wyposażonych w plany pługów, siewników, kultywatorów i kombajnów, aby można je było produkować także w Siddarmarku. Na wschodzie natomiast do pracy w polu nadal używano siły ludzkich mięśni, szeroko dostępnej dzięki kolejnym falom uchodźców. Republice brakowało doświadczonych

rolników - zbyt wielu z nich bowiem przeszło na stronę lojalistów Świątyni, zostało odciętych daleko za linią frontu albo po prostu zginęło. Wszakże jeśli domena przetrwa najbliższy rok, w następnym wschodnie prowincje będą w stanie wykarmić siebie, cały naród i sojusznicze armie walczące z wrogiem. - Jesteś pewien, że wystarczy nam ludzi do tego wszystkiego? - zapytał baron Skalistego Klifu, na co Merlin stojący przy oknie charisjańskiej ambasady wzruszył ramionami. - W preindustrialnych społeczeństwach Starej Ziemi w armiach służyło co najwyżej trzy procent populacji. W momencie rozpoczęcia rewolucji przemysłowej liczba ta była jeszcze mniejsza. Jeden z wykładowców mojej uczelni powiedział kiedyś, że Rzym zdołał podbić resztę kontynentu tylko dlatego, że utrzymywał pod bronią osiemdziesiąt tysięcy ludzi... na co nie było stać nikogo innego. W uprzemysłowionych społeczeństwach, tam gdzie nastąpiła mechanizacja rolnictwa, można było powołać do wojska dziesięć, a nawet dwanaście procent obywateli. Po udoskonaleniu metod produkcji procent ten znów zaczynał spadać, ponieważ cena nowej broni ograniczała zapotrzebowanie na obsługujących ją ludzi, a wyszkolenie ich także kosztowało. Nikogo nie było stać na zakup takiej ilości sprzętu, by ubrać w mundury większą część populacji... a wyposażenie wojskowe było już tak skuteczne, że ówcześni dowódcy przestali potrzebować tyle mięsa armatniego. My także nie dociągniemy do granicy dziesięciu procent, nawet po wprowadzeniu kolejnych modeli nowoczesnej broni, ale nie zdziwiłbym się, gdybyśmy dotarli do pułapu... powiedzmy sześciu procent. A w perspektywie kilku najbliższych lat nawet siedmiu, jeśli Ehdwyrdowi uda się dotrzymać terminów otwarcia kolejnych odlewni i wyprodukować większą ilość broni. Druga strona nie radzi sobie nawet w przybliżeniu tak dobrze, Domynyku. - Może nie, ale dysponuje mniej więcej ośmiuset milionami sztuk mięsa armatniego, a my, nawet po dodaniu całego Siddarmarku... a nie zapominaj, że spora część mieszkańców republiki jest przeciwko nam... mamy niespełna dwieście milionów. Wliczając wszystkich obywateli Zebediahu i Corisandu, co dodatkowo gmatwa arytmetykę. Sprawdźmy zatem. Jeśli powołamy pod broń sześć procent populacji, otrzymamy... daleko mi do Rahzyra, ale jeszcze sobie radzę z tak prostymi rachunkami... jakieś dwanaście milionów ludzi, co, przyznaję, jest oszałamiającą liczbą. Jeśli jednak weźmiemy z ośmiuset milionów tylko cztery procent, otrzymamy trzydzieści dwa miliony. - Wielki admirał uśmiechnął się krzywo. - Obawiam się, że będziemy potrzebowali o wiele większej przewagi technologicznej, jeśli chcemy zwyciężyć.

- Zanim Świątynia powoła tylu ludzi pod broń, Grupa Czworga przestanie istnieć odparł spokojnie Merlin. - Nie zapominaj także, że dwieście milionów liczy sama populacja Harchongu. Ilu tamtejszych chłopów pańszczyźnianych wcielisz do armii, zanim podniesie się lament, że padnie całe rolnictwo imperium? Albo inaczej: ilu niewolnikom trzeba dać broń, żeby zrozumieli, iż lepiej rozprawić się z własną arystokracją? Przyznam, że takie rozwiązanie nie wstrząsnęłoby moim elektronicznym sumieniem. - Moim też nie - przyznał baron Skalistego Klifu. - Kolejne wydarzenie, na które warto czekać, nieprawdaż? - Wbrew temu, co przed momentem powiedziałem, wolałbym jednak doprowadzić do upadku Świątyni, zanim sprawy zajdą aż tak daleko - odparł Athrawes poważnym tonem. Powstania wyzwoleńcze są zazwyczaj krwawsze niż wojny religijne, zwłaszcza gdy wspomniani chłopi byli maltretowani od wieków jak ci w Harchongu. Gdy dodamy do tego wojnę religijną, może się okazać, że konflikt zamieni to imperium w pustkowia. Wystarczy mi obserwowanie republiki minionej zimy. Wolałbym nie patrzeć na to, jak trzydzieści albo czterdzieści procent najludniejszej domeny Schronienia idzie pod nóż, umiera z głodu albo od chorób. - Słuszna uwaga. - Baron Skalistego Klifu skrzywił się. - A niech to. Dlaczego zabraniasz mi marzyć o chwili, gdy dopadamy tych świętszych od Boga zdegenerowanych bigotów i karzemy ich za to, co uczynili? Wielkie dzięki, Merlinie. Właśnie zepsułeś mi całe popołudnie. - Nie ma za co, Domynyku. - Merlin uśmiechnął się do niego znad dachów Siddaru. A skoro mowa o ludziach, których trzeba ukarać za to, co zrobili - dodał baron Skalistego Klifu - o co chodzi z tymi zamordowanymi wikariuszami? Wydawało mi się, że Bynzhamyn miał monitorować przekazy z Ziem Świątynnych. - Zwróciłem uwagę na ten fragment zupełnym przypadkiem - rzucił Merlin obojętnym tonem, zastanawiając się jednocześnie, jak zareagowałby wielki admirał, gdyby dowiedział się, ile naprawdę uwagi poświęcił temu problemowi. - Wiem, że Bynzhamyn ma pełne ręce roboty od czasu, gdy straciliśmy Nahrmahna... dlatego przeglądam od czasu do czasu niektóre pliki. Zwłaszcza te, za których ocenę odpowiadał kiedyś książę. Ta wiadomość nie została jeszcze potwierdzona, to tylko kilka zdań wypowiedzianych przez pasażerów pewnego powozu... - Kilka zdań wypowiedzianych podczas rozmowy dowódcy Gwardii Świątynnej z zaufanym inkwizytorem Clyntahna - uściślił baron Skalistego Klifu. - Może dla ciebie to niewystarczające potwierdzenie, seijinie, ale ja traktuję ich słowa jak pewnik.

- Masz rację. Jeśli ktoś zdołał zamordować kilku wikariuszy, informacje o tym na pewno zostaną ukryte przez Clyntahna. On nie pozwoli, by tego typu wieści przeniknęły za mury Świątyni. - Może powinniśmy zadbać, aby ludzie o nich usłyszeli? - Nie wcześniej, niż dowiemy się, co właściwie zaszło. Za naszą propagandą przemawia fakt, że nigdy nie podaliśmy w naszych ulotkach żadnego kłamstwa. Nie musieliśmy tego robić, gdyż ten piekielnik Clyntahn dostarcza nam wystarczająco wielu prawdziwych argumentów... - Merlin zamilkł, gdy wychwycił w swoim głosie czystą nienawiść. Stał w milczeniu, dopóki nie otrząsnął się z szoku. - Jak już wspomniałem dokończył znacznie spokojniejszym tonem, zadowolony, że baron Skalistego Klifu nie zauważył tej chwili wahania - nie musimy niczego zmyślać, by nasza propaganda osiągała zakładane cele. Sporo mieszkańców Ziem Świątynnych zdążyło się o tym przekonać. Dlatego ostatnią rzeczą, jakiej nam teraz trzeba, jest rozpowszechnienie plotki o zabitych wikariuszach, których Clyntahn może pokazać ludowi jako dowód naszych łgarstw. - Wiesz przecież, że będzie utrzymywał, iż są cali i zdrowi, nawet wtedy, gdy ich ciała ześmierdną jak leżące przez pięciodzień ryby. - Tak, wiem, ale kłamstwo ma krótkie nogi. Spójrzmy prawdzie w oczy: wojna psychologiczna z przeciwnikiem dysponującym tak ogromną przewagę liczebną wymaga czasu. - Mhm. Wielki admirał przeniósł wzrok na panoramę portu. Wolał problemy, które dało się rozwiązać za pomocą miecza albo salwy burtowej. Reedukacja wroga była domeną jego starszego brata. - Dobrze. Zatem mamy siedzieć na tyłku i czekać na rozwój wydarzeń. Niech będzie, ale powiem ci jedno: jeśli ci dwaj podsłuchani przez Sowę nie kłamali, a wspomniane zgony nie były dziełem przypadku, wiem, kto może potwierdzić, że to wszystko prawda. - Mówisz o Aivah? - A o kim innym? Nikt nie ma lepszych kontaktów na Ziemiach Świątynnych niż ona. Wie nawet więcej, niż może wywęszyć Sowa! Poza tym, jeśli na ulicach Syjonu leżą jakieś ciała hierarchów, stawiam sto marek, że maczała w tym palce. - O to się nie założę... - Merlin wybuchnął śmiechem. - Miecz Schuelera zdołał ją jednak zaskoczyć, zresztą jestem pewien, że reformiści w Syjonie poukrywali się ostatnio i nie podnoszą głów. Na to przynajmniej liczę, ponieważ Aivah nie miała czasu na

odpowiednie przygotowanie ich i uzbrojenie. Aczkolwiek faktem jest, że ta kobieta pociąga za tak wiele sznurków, że trudno nadążyć z ich liczeniem. - I całkiem dobrze jej to wychodzi. - Baron Skalistego Klifu także się wyszczerzył. Wiesz co, właśnie dotarło do mnie, że w odróżnieniu od Maikela nigdy się nie ożeniłem. Do tej pory sądziłem, że dobry oficer marynarki nie ma czasu na takie pierdoły jak rodzina, nie wspominając o tym, że jest mu niemal pisane polec w bardzo młodym wieku. Teraz jednak, gdy dojrzałem i znalazłem swoje miejsce na Schronieniu, zaczynam się zastanawiać, czy to aby nie był błąd. Ciekawe, czy Madame Pahrsahn byłaby skłonna przyjąć poważną ofertę matrymonialną? - Gdyby wyszła za ciebie, dostałbyś dokładnie to, na co zasługujesz - rzucił Merlin wymijająco. - Naprawdę? - Wielki admirał przechylił głowę. - Kobieta tak światowa i tak inteligentna z pewnością doceniłaby matrymonialną zdobycz, jaką niewątpliwie stanowię. - Wybacz, muszę się udać na spotkanie z Caylebem i Stohnarem - odparł Athrawes, ruszając w kierunku schodów. - Na koniec podrzucę ci temat, nad którym powinieneś się poważnie zastanowić. - Czyli? - zapytał wielki admirał, gdy jego rozmówca zamilkł. - Czyli - podjął Merlin, schodząc po stopniach - jaki jest sens wiązać się z kobietą stojącą za wyeliminowaniem co najmniej jedenastu niedoszłych zabójców, których obciążone wielkimi głazami ciała spoczęły na dnie Zatoki Północnej. - Uśmiechnął się słodko. - Wątpię, abyś umiał pływać lepiej od nich, choć jesteś urodzonym żeglarzem. .XI. ZAKŁADY W DELTHAKU BARONIA WYSOKIEJ SKAŁY KRÓLESTWO STAREGO CHARISU IMPERIUM CHARISU - Przepraszam, mistrzu Howsmynie. Mogę ci zająć chwilę? Ehdwyrd Howsmyn zerknął znad liczydła, starając się zapanować nad własnym zniecierpliwieniem, co w tych okolicznościach nie było wcale łatwe. Wydobycie żelaza w jego kopalniach rosło, aczkolwiek niewystarczająco szybko, a w dodatku trzeba było kompletnie rozebrać i postawić od nowa jeden z pieców hutniczych, co miało się odbić czkawką w całym procesie produkcyjnym. Mimo to był prawdopodobnie najzamożniejszym mieszkańcem Imperium Charisu, co czyniło zeń najbogatszego człowieka niepowiązanego z Kościołem Matką na całym Schronieniu.

Niestety pieniądze przeciekały mu przez palce na usiłowaniach opanowania kolejnych sytuacji kryzysowych. Ostatnimi czasy coraz częściej się cieszył, że jego żona Zhain wciąż nie ma nic przeciwko pozostawaniu w związku małżeńskim z najszybciej przebierającym łapkami chomikiem na tym zwariowanym świecie. Jak zwykle myśl o żonie sprawiła, że się uśmiechnął - choć kto wie, czy nie chodziło bardziej o to porównanie z chomikiem... Mistrz Howsmyn zerknął na stojącą w rogu klatkę. Kołowrotek skrzypiał przeraźliwie, też jak zwykle, na co Ehdwyrd pokręcił głową. Nigdy nie przepadał za chomikami, mimo że jego siostra hodowała dziesiątki tych zwierzątek, gdy oboje byli jeszcze dziećmi, ale zainteresował się nimi, kiedy się dowiedział, że każde jest potomkiem jednego z półtuzina futrzanych kulek, które w bagażu podręcznym przywiozła ze sobą na Schronienie sama Pei Shan-wei. Ten jeden fakt wystarczył, aby chomiki zajęły zaszczytne miejsce w jego osobistym panteonie. Ta myśl sprawiła, że odzyskał humor na dobre. Odetchnął głęboko i spojrzał na mężczyznę czającego się w wejściu do jego gabinetu. Nahrmahn Tidewater doskonale wiedział, że nie powinien marnować czasu swego przełożonego, ale nawet jeśli tak się stało,Howsmyn mógł mieć pretensje do siebie. Przychylił się - nie bez powodu - do polityki „otwartych drzwi" propagowanej przez Merlina i od tamtej pory musiał, chcąc nie chcąc, przyjmować swoich rzemieślników, mechaników i robotników. - Słucham, Nahrmahnie. O co chodzi? - zapytał miłym tonem. - Wiem, że jesteś zajęty, mistrzu, ale przyszedł ktoś, z kim chyba powinieneś porozmawiać. Ma pomysł, który powinien się sprawdzić, i to z niemałym pożytkiem dla wszystkich... Doprawdy nie rozumiem, czemu nikt przedtem na niego nie wpadł. - Ach tak? - Howsmyn oderwał od podłogi przednie nogi krzesła i popatrzył na podwładnego uważniej. Tidewater przyszpilony spojrzeniem wzruszył tylko ramionami. - Nie chciałbym się narzucać, mistrzu - dodał po chwili - ale jak już przyjmiesz tego człowieka, chyba będziesz musiał się spotkać z ojcem Paityrem. - Ach tak? - powtórzył Howsmyn. Poczuł, że wcześniejsze uczucie irytacji całkowicie go opuściło. Głównym powodem, dla którego prowadził tę politykę otwartych drzwi, było pragnienie wprowadzania coraz to nowych innowacji. W minionych paru latach powstało dzięki temu parę ciekawych wynalazków - nie wspominając o kilku niewypałach - niemniej szala proporcji zaczynała się chylić na korzyść tych pierwszych. Tidewater osobiście przyczynił się do udoskonalenia

maszyny do szycia, dzięki czemu produkcja w szwalniach Raiyhana Mychaila wzrosła ponad czterokrotnie. - Cóż, skoro tak, wprowadź go tutaj! - polecił. - Już się robi, mistrzu... - Tidewater wyjrzał na korytarz i krzyknął: - Taigys! Mistrz Howsmyn teraz cię przyjmie! Przez moment panowała cisza, po czym w progu pojawił się drobny, żylasty człowieczek o przyprószonych siwizną kasztanowych włosach. Wkroczył do gabinetu z lekka niepewnie, a Howsmyn natychmiast rozpoznał tę twarz i cwane ciemne oczka, aczkolwiek nie był w stanie przypisać do nich żadnego nazwiska. Kiedy jednak ujrzał lewą rękę mężczyzny, trzymaną sztywno i jakby pod dziwnym kątem - w dłoni brakowało dwóch palców:serdecznego i najmniejszego - wreszcie sobie przypomniał, z kim ma do czynienia. - Taigys... Mahldyn? - zapytał, wstając od biurka. Gość cały się rozpromienił. - Zaiste, mistrzu! - wykrzyknął i pokręcił głową. - Że też pamiętasz mnie po takim czasie! - Nie zapominam łatwo osób, które ucierpiały u mnie w pracy. Szczególnie gdy wypadek wyniknął z mojej winy. - E tam... - Mahldyn machnął zdrową ręką w lekceważącym geście. - Ostrzegałeś nas, mistrzu. Tamten wypadek nastąpił wyłącznie z mojej winy. Nie słuchałem cię uważnie. Ale fach, który u ciebie zdobyłem, popłaca nadal... - Ponownie się rozpromienił. - Mój najmłodszy syn, Frahnklyn, właśnie został przyjęty do Akademii Królewskiej! - Miło mi to słyszeć. Bardzo miło. Gratuluję... - odpowiedział uśmiechem Howsmyn i wyciągnął prawą rękę. Mahldyn zawahał się przez moment, po czym wymienił z dawnym szefem uścisk przedramienia. - A twoja żona... Mathylda?... jakże się ona miewa? - O, doskonale, mistrzu. To istny anioł. Było nie było, zdzierżyła mnie... i trzech naszych synów! - Tak? To świetnie. - Howsmyn oswobodził przedramię z uścisku gościa i wrócił za biurko, skąd jął wodzić spojrzeniem od Mahldyna do Nahrmahna i z powrotem. - Z tego, co zrozumiałem, chciałeś porozmawiać ze mną o czymś...? - Tak, mistrzu. Zgadza się... - Mahldyn przez moment miał niepewną minę, lecz w końcu zebrał się w sobie i spojrzał Howsmynowi prosto w oczy. - Rzecz w tym, mistrzu, że przez ostatnie trzy lata pracowałem jako robotnik w jednym z warsztatów produkujących broń. Bo do obracania elementu pod młotem parowym wystarczy jedna ręka, wiesz. No i minionego listopada Nahrmahn Tidewater awansował mnie na brygadzistę. A wkrótce potem

podesłałeś ten nowy rodzaj pistoletu.... rewolwer seijina... po czym rozpoczęliśmy jego produkcję. Howsmyn skinął głową. - Nie miałem pojęcia, że zostałeś brygadzistą, Mahldynie, ale uważam, że Nahrmahn dokonał właściwego wyboru. Liczba sztuk produkowanych dziennie wynosi teraz ile to...? Czterdzieści? - Niemal... - potaknął Mahldyn. - Projekt jest cudowny, przejrzysty, mistrzu, ale... napotkaliśmy pewne trudności, gdy idzie o sprężynę spustową. Już je pokonaliśmy i obecnie produkcja zbliża się do pięćdziesięciu sztuk na dzień, aczkolwiek tego progu już nie przeskoczymy, nie powiększając warsztatu. - Bardzo bym tego chciał - westchnął Howsmyn - jednakże rewolwery nie są naszym priorytetem. Najbardziej w tej chwili potrzeba nam karabinów, zatem... Mahldyn zamaszyście pokiwał głową. - Tak, wiem, mistrzu. Nie w tej sprawie do ciebie przychodzę, aczkolwiek gdyby interesowało cię moje zdanie, powiedziałbym, że powinniśmy się nieco zreorganizować. - Doprawdy? - Howsmyn przechylił głowę, nadstawiając ucha. - Widzisz, mistrzu, gdy po raz pierwszy ujrzałem dzieło seijina, pomyślałem, że jest genialne w swojej prostocie. To jakby mieć sześć luf zamiast dotychczasowych dwóch i korzystać z nich tak szybko, jak tylko da się naciskać spust. To naprawdę niesamowite! Ale im dłużej przyglądam się tej broni, tym bardziej zaczynam się zastanawiać, czy nie moglibyśmy jej ulepszyć. - Ulepszyć? - To jasne jak blask berła Langhorne'a, że mamy do czynienia z najbardziej śmiercionośną bronią ręczną, jaka istnieje na świecie - wyjaśnił poważnym tonem Mahldyn. A przy dodatkowych wymiennych cylindrach można z niej strzelać choćby do końca świata. Co by jednak było, gdybyśmy zastosowali przystawkę do lufy, w której amunicja ładowałaby się sama w trakcie odwodzenia kurka? Co by było, gdybyśmy wykorzystali dotychczasowy projekt cylindra, tej przystawki do lufy, co czeka naładowana nawet przed tym, zanim odwiedzie się kurek, i przewiercili go na wylot. - Go, czyli co, Mahldynie? - Howsmyn ostrożnie dobierał słowa, aby ukryć podniecenie, które właśnie zaczęło go ogarniać. Jeśli Mahldyn sugeruje... - Cylinder, mistrzu. Przybyły sięgnął do kieszeni skórzanego fartucha i wyjął z niej złożony arkusik papieru. Wskazał też ręką w kierunku biurka, unosząc charakterystycznie brew. Howsmyn

skinął głową i odsunął się, by brygadzista mógł rozłożyć rysunek na blacie. Był to dość surowy szkic - inny nie mógł być, ponieważ Taigys Mahldyn nie przeszedł kursu rysunku technicznego - ale bez problemu dało się zrozumieć, co przedstawia. - Pomyślałem sobie, mistrzu, że skoro tak dobrze wyszedł nam zamek odtylcowy w mahndraynach, moglibyśmy spróbować podobnego rozwiązania w rewolwerach seijina. Nie da się wprawdzie zastosować tego samego obrotowego mechanizmu przeładowywania, nie zastosujemy więc takich papierowych łusek, ale przecież nie one są najważniejsze, tylko filcowe podkładki. Te, którymi uszczelniamy wylot lufy. Tu bowiem nie chodzi o wielką siłę, ponieważ dociskana ciśnieniem podkładka zatyka wszystkie otwory, a skoro można to osiągnąć za pomocą zwykłego filcu, dlaczego nie spróbować z innymi materiałami? Gdy o tym myślałem, przypomniałem sobie o przyrządach zgniotkowych i zrozumiałem, że filc nie jest jedynym materiałem, który ulega deformacji pod wpływem wysokiego ciśnienia. Krótko mówiąc, zacząłem się zastanawiać, dlaczego nie moglibyśmy umieszczać ładunków w metalowych łuskach zamiast w papierowych? Nawet one nie byłyby zbyt ciężkie i nadawałyby się do umieszczania w cylindrach, a gdyby wykonać je na przykład z miedzi albo brązu, moglibyśmy formować takie same rozszerzone zakończenia jak dotąd w amunicji karabinowej. Skoro kula uszczelnia lufę od przodu, dlaczego nie miałaby robić tego od tyłu? Spojrzał na Howsmyna w taki sposób, jakby się spodziewał, że pracodawca uzna go za kompletnego idiotę, jednakże Howsmyn zmrużył tylko w zamyśleniu oczy, a potem wolno pokiwał głową. - To mogłoby zadziałać - odparł, nieśpiesznie cedząc słowa. - Naprawdę. Jak jednak chciałbyś umieszczać proch w owych metalowych łuskach i doprowadzać do jego odpalenia? - Myślę o dwóch, a nawet trzech metodach, mistrzu - odparł ochoczo Mahldyn, widząc zainteresowanie Howsmyna. Wypowiadane przez niego teraz słowa nieomalże zlewały się ze sobą. - Będziemy potrzebowali jakiejś podkładki na końcu łuski, aby podczas ładowania nie wsuwała się zbyt daleko do cylindra. Moglibyśmy zrobić w niej otwór, napełniony piorunianem rtęci, jego eksplozja po uderzeniu kurka odpalałaby resztę ładunku. Jestem świadom słabych punktów tego rozwiązania, więc sporządziłem kolejny szkic... oto i on. Wskazał jeden z elementów na planie całości. - Tu widać znajdujący się wewnątrz łuski trzpień, w który uderzy kurek. Wybuch wypełniającego go piorunianu rtęci zostanie skierowany do wnętrza łuski, dzięki czemu uzyskamy podobny efekt uszczelnienia jak w wypadku mahndraynów. Przeprowadziłem kilka eksperymentów i wszystko działało jak trzeba, jedynie trzpienie okazały się trochę nietrwałe. Jak wiadomo, nie ma rzeczy, której żołnierz nie zepsuje, wolałbym więc nie dawać mu do ręki czegoś, co jest aż tak

niebezpieczne. Uznałem, że sensowniej będzie umieścić piorunian na skraju podkładki albo zamontować go centralnie, jak w zwykłym kapiszonie. Tych rozwiązań jeszcze nie testowałem ze zrozumiałych względów, ale także je naszkicowałem... - Wystarczy, Mahldynie! - Howsmyn przerwał ten potok wyjaśnień, zmuszając podwładnego do zamilknięcia. Brygadzista spojrzał na pracodawcę przepraszająco, a ten uśmiechnął się do niego szeroko. - Nie sądzisz, mistrzu, że coś w tym jest? - zapytał Tidewater, rozpoznając minę szefa, a ten zaraz mu przytaknął. - Mahldynie - zwrócił się do brygadzisty - coś mi się wydaje, że zostałeś właśnie bardzo bogatym człowiekiem. - Słucham? - mruknął zaskoczony brygadzista. Howsmyn pokręcił głową. - Chyba znasz moją politykę w tej kwestii? Ty to wymyśliłeś, nie ja, więc to twoje nazwisko znajdzie się na wniosku patentowym. - Ale... - Panie Tidewater, myślałem, że wyjaśniliśmy to wszystkim pracownikom - rzucił przemysłowiec w kierunku asystenta. - Bo tak było, mistrzu. Dwukrotnie tłumaczyłem Taigysowi, jak to będzie wyglądało. No ale on już tak ma. Kiedy skupi się na jakimś pomyśle, zapomina o bożym świecie. Jak sam wspomniał - Tidewater uśmiechnął się wesoło - pani Mathylda musi mieć zaiste anielską cierpliwość! - Hm - mruknął Howsmyn. - Autorstwo pomysłów, z którymi ktoś do mnie przychodzi, należy do wynalazcy, nie do mnie. Dlatego na wniosku patentowym zamieszczam dwa nazwiska, autora i moje. W tym wypadku osobiście dopilnuję procesu licencyjnego iwdrożenia produkcji, choć nie wątpię, że też dołożysz starań, aby twój projekt jak najszybciej wszedł w życie. Wpływy z udzielania licencji i sprzedaży produktu zostaną zaksięgowane, a zysk z nich po odliczeniu kosztów równo podzielony między nas dwóch. Mahldyn spoglądał wciąż niepewnie. Zdawał sobie sprawę, że wielu konkurentów znanego przemysłowca ma odmienny pogląd na to, kto jest właścicielem praw do wynalazków dokonywanych przez pracowników ich manufaktur. Ehdwyrd Howsmyn wiedział jednak, co robi. Ludzie okradający swoich najbystrzejszych pracowników musieli liczyć się z tym, że wynalazcy przejdą do jego zakładów.

- To jeszcze nie wszystko, Mahldynie - kontynuował Howsmyn, uśmiechając się promiennie. - Myślę, że pomysł centralnej spłonki jest kierunkiem, w którym powinniśmy pójść, dlatego osobiście włączę się też w proces dopracowywania szczegółów. Mam już w głowie kilka kolejnych rozwiązań, nad którymi warto się zastanowić, na przykład sposoby najszybszego wyrzucania pustych łusek i ładowania kolejnych naboi. Pozostaje jeszcze kwestia, jak produkować tego typu amunicję: trzeba będzie zająć się jej zaprojektowaniem, ale z tym także damy sobie radę, jak sądzę. Najlepszy będzie w tym wypadku jakiś stop, musimy tylko uważać, bo przy zbyt miękkim pociski będą się zakleszczać, a przy zbyt twardym zwyczajnie pękać. No i chciałbym zobaczyć projekt takiego umieszczenia spłonki w obudowie, które nie osłabi całości. - Uśmiechnął się jeszcze szerzej. - Wydaje mi się, że to zadanie w sam raz dla ciebie, Mahldynie! Tidewater chyba wyraźnie powiedział, że jestem otwarty na sugestie osób, które wiedzą, co mówią. Skoro udało ci się opanować produkcję rewolwerów, przy nowych pistoletach nie będzie gorzej. Zatem, gdy nowa broń wejdzie do powszechnego użytku... a tak musi się stać, jeśli chcemy pokonać tych drani z Syjonu...staniesz się bogatym człowiekiem, i to całkiem zasłużenie, jeśli mi wolno zauważyć. .XII. ŚWIĄTYNIA SYJON ZIEMIE ŚWIĄTYNNE Arcybiskup Wyllym Rayno przecinał szybkim krokiem plac Męczenników, zmierzając ku niebotycznej kolumnadzie Świątyni. Plac Męczenników przestał przypominać rozległy elegancki ogród, którym był, zanim wąż herezji podniósł łeb w odległym Charisie. Imponujących rozmiarów posągi wszystkich archaniołów nadal trzymały nad nim pieczę ze swych miejsc na obrzeżach, lecz miny na ich obliczach nie były już tak łagodne jak kiedyś. Zamiast spoglądać na wiernych ze srogą wyrozumiałością, patrzyły na nich ostro, gniewnie, tak jakby wejrzały w samo serce zła i podjęły decyzję o stosownej karze. Powodem tej zmiany był być może fakt, że figury bohaterskich męczenników, którzy ramię w ramię z archaniołami sprzeciwili się Shan-wei i jej szalonym zwolennikom,

po tym

jak

arcyzdrajca

Kau-yung wymierzył cios

stronnictwuLanghorne'a, nie zajmowały już centralnej pozycji. Zostały stamtąd zabrane, ponieważ na Schronienie spadła nowa fala zła i zepsucia. Czasy nie sprzyjały bowiem oddawaniu czci w ciszy i spokoju, wzywały raczej do niezłomnej postawy i spełnienia obowiązku, posłuszeństwa i poświęcenia takich samych, jakie cechowały tamtych pierwszych

męczenników w trakcie Wojny z Upadłymi. Miejsce usuniętych posągów zajęło ponure poczerniałe memento kary czekającej wszystkie obecne sługi Shan-wei i Kau-yunga. Generalnie Rayno nie miał nic przeciwko zmianom. Lubił jednak ten przestronny miły ogród nie mniej od innych i był zdania, że fontanny pozbawione obecnie towarzystwa usuniętych posągów zdawały się jakieś nagie, a nawet ponure, i to pomimo otaczającej je wiecznie roztańczonej, roziskrzonej mgiełki. Arcybiskup rozumiał wszakże powody stojące za decyzją wikariuszy Kościoła Matki chcących pokazać nowe, surowe oblicze i niesłabnące oddanie wiernym. Był to widomy dowód na to, że Kościół Boga Oczekiwanego nigdy nie podda się zmiennym, kapryśnym, efemerycznym prądom czysto ludzkich uprzedzeń oraz przelotnym fascynacjom śmiertelników. Tak więc Rayno w całej rozciągłości popierał ostatnie zmiany i godził się z tym, że Kościół Matka musi lekko naginać literę Pisma celem zachowania swego ducha i swej doktryny. Niektórych zmian żałował, to prawda, lecz w ogólnym rozrachunku rozumiał ich konieczność. Tego ranka jednak nawet on czuł dziwny dreszcz, kiedy tak przemykał po popękanych od gorąca i płomieni płytach. Zdawał sobie bowiem sprawę, że jego przełożony - człowiek bezpośrednio odpowiedzialny za zmiany, które zaszły na placu Męczenników - nie będzie uradowany jego najświeższym raportem. *** - To jest nie do przyjęcia, Wyllymie - oświadczył Zhaspahr Clyntahn, patrząc na podwładnego twardym jak diament wzrokiem, jakby był gotów pociąć rozmówcę na plasterki, po tym jak już oderwał spojrzenie od przyniesionego mu raportu. - Ktoś musi być odpowiedzialny za te morderstwa - dodał i postukał złowieszczo w blat. - Życzę sobie, aby winni zostali pojmani, przesłuchani i ukarani stosownie do zbrodni. - Ale, wasza dostojność... - bąknął adiutant zakonu Schuelera. - Zrobiliśmy co w naszej mocy... Nasi najlepsi ludzie przyjrzeli się każdemu strzępowi informacji... inkwizytorzy zbadali każdy ślad... Podwoiliśmy liczbę naszych szpiegów w szeregach heretyków. Mimo to nie odkryliśmy nic więcej ponad to, co ci przedstawiłem w swoim raporcie. - Z raportu wynika tylko, że pięciu wikariuszy Kościoła Matki, wszystko zwolennicy świętej wojny i poplecznicy Inkwizycji, zostało brutalnie zamordowanych na przestrzeni minionych siedmiu miesięcy i że nie jesteśmy ani o krok bliżej odkrycia, kto za tym stoi! Tyle to wiedziałem, zanim do mnie przyszedłeś, Wyllymie! Rayno skurczył się w sobie i ukłonił głęboko.

- Jestem tego świadom, wasza dostojność... - W dalszym ciągu mówił uniżonym głosem, a wyraz twarzy miał uprzejmy, pełen szacunku i tylko lekko skruszony, albowiem wystarczająco wiele razy był świadkiem tego, co spotyka osoby, które by okazały w obecności wielkiego inkwizytora strach. - Zapewniam cię, że nie zaprzestałem dochodzenia prawdy w tej sprawie. Byłbym jednak niegodny stanowiska adiutanta twego zakonu, gdybym nie informował cię na bieżąco o postępach w śledztwie. - Niczym nie dał po sobie poznać tego, o czym obaj doskonale wiedzieli: że nieraz przykrawał prawdę zgodnie z potrzebami chwili. - A na dzień dzisiejszy wszystko wskazuje na to, że mordercy byli niezwykle dobrze zorganizowani i najprawdopodobniej pochodzili spoza Syjonu. - Ach tak? - Clyntahn rozparł się w fotelu, mierząc rozmówcę groźnym wzrokiem. Co w takim razie stało się z twoją pierwotną teorią, jakoby dwa pierwsze morderstwa były efektem spontanicznego wybuchu wściekłości... „zbrodniami w afekcie", jak zdaje się, raczyłeś to ująć swego czasu. - To była tylko jedna z moich teorii, wasza łaskawość - przypomniał przełożonemu z szacunkiem. - Która, nawiasem mówiąc, pasowała do podówczas zebranych dowodów. Wikariusz Suchung i wikariusz Vyncnai zostali zaskoczeni podczas powrotu do domu z... z wieczornych rozrywek. - W rzeczywistości wracali z burdelu i wedle najlepszej wiedzy Wyllyma, który znał obu osobiście, z pewnością byli zalani w trupa. - W sumie mieli do ochrony czterech gwardzistów, co naturalnie nie wystarczyło w starciu z ludźmi buntującymi się z powodu braków żywności. Tak to przynajmniej wyglądało w tamtej chwili... - A teraz jak wygląda? - zapytał nieprzyjemnym tonem wielki inkwizytor. - Teraz wygląda na to, że ów wybuch wściekłości nie był tak spontaniczny, jak nam się wydawało... - Rayno nieustraszenie popatrzył przełożonemu prosto w oczy. - Wtedy nie mieliśmy jeszcze do czynienia z przemocą wobec wikariatu, która pozwoliłaby nam odebrać to inaczej, wszakże od tamtej pory wydarzyło się dostatecznie dużo, aby zmienić zupełnie naszą perspektywę. W związku z tym kazałem śledczym przeanalizować ten pierwszy przypadek jeszcze raz dogłębnie, nie wyłączając ponownych przesłuchań naocznych świadków. Z tego, co udało nam się ustalić, wynika niezbicie, że do zamieszek doszło z chwilą, gdy dwie kobiety i trzej mężczyźni, których wszyscy świadkowie są w stanie opisać, lecz już nie zidentyfikować, wdali się w sprzeczkę z kramarzem, krytykując ceny sprzedawanej przez niego żywności. Obecnie wszystko przemawia za tym, że wspomniane pięć osób celowo doprowadziło do burdy, aby zamaskować faktyczny zamach na wikariuszy. Do tego dochodzi fakt, że żaden ze świadków nie był w stanie podać ich tożsamości, nawet w trakcie drobiazgowego przesłuchania, oraz drugi, że wszyscy pieniacze uniknęli aresztowania,

co świadczy dobitnie o ich obcym pochodzeniu. W najlepszym razie przybyli z innej dzielnicy. - Rayno skłonił znowu głowę. - Zawodowa uczciwość nakazuje mi, wasza dostojność, przyznać przed tobą otwarcie, że gdyby nie dalsze zamachy, nie mielibyśmy powodu podważać swych pierwszych ustaleń i otwierać śledztwa od nowa. - W to uwierzę bez trudu! - warknął Clyntahn. - Pozostałe incydenty - kontynuował niezrażony Rayno - od początku bardziej przypominały zwykłe morderstwa, starannie zaplanowane i sprawnie przeprowadzone. Aczkolwiek to, jak mordercy dostali się do domu wikariusza Hyrmyna, nadał pozostaje niejasne. Wyllym uznał w duchu, że nie ma sensu przypominać o powodach, dla których wikariusz Hyrmyn zyskał luksusową kryjówkę na terenie Świątyni, które to powody nie miały nic wspólnego z jego... wysublimowanymi gustami. Gusta tego rodzaju stały się dość zapalną kwestią po tym, jak wiele osób z kręgu Wylsynnów zostało oskarżonych o homoseksualizm i pedofilię. Wielki inkwizytor na pewno nie chciałby o tym usłyszeć, zwłaszcza że jak dotąd śledczy wytropili jedynie podejrzane dziecko, które zostało wpuszczone do domu Hyrmyna przez jego osobistego gwardzistę. Ktokolwiek stoi za całą tą sprawą, pomyślał nie po raz pierwszy Rayno, najwyraźniej dysponuje dość szeroką wiedzą na temat wybranych osób i bynajmniej nie uderza na ślepo. Nie chodzi o to, że wszystkie ofiary są sojusznikami wielkiego inkwizytora, lecz raczej o fakt ich upodobań, które były i powinny pozostać znane wyłącznie Inkwizycji. W dodatku zleceniodawca wykorzystuje słabości wikariuszy, aby dobrać im się do skóry... Skrzywił się w duchu na tę myśl, albowiem te same słabości zapewniły Zhaspahrowi Clyntahnowi bezwzględną lojalność wspomnianych osób. Palące pozostawało pytanie, kto jeszcze mógł mieć dostęp do informacji, z których wielki inkwizytor uczynił swoją polisę ubezpieczeniową. - W wypadku wikariusza Ervyna i wikariusza Tairy'ego ta kwestia - ciągnął jakby nigdy nic na głos - nie nastręcza większych problemów. Ponadto dysponujemy szczegółowymi opisami sprawców odpowiedzialnych za śmierć wikariusza Ervyna. Ale zła wiadomość jest taka, że moim zdaniem zleceniodawcy zależało, aby świadkowie zobaczyli i zapamiętali morderców, którzy przebrani w krzykliwe szaty zwrócili uwagę postronnych, co poskutkowało tym, że gwardziści zaczęli się uganiać za cieniem, podczas gdy zbrodniarze... zrzuciwszy ostentacyjne przebranie... wymknęli się chyłkiem, nie ściągając na siebie niczyich spojrzeń. Właśnie tego rodzaju przesłanki każą mi wierzyć, wasza dostojność, że mamy do czynienia ze świetnie zorganizowaną, doskonale wyszkoloną i niezwykle przedsiębiorczą

grupą. - Arcybiskup dla emfazy pokiwał głową. - Tak, to nie są jacyś amatorzy, dyletanci czy fanatycy, którzy rzucają się na swój cel pod wpływem impulsu. Obawiam się, że przez to nie sprawdzą się nasze zwykłe metody śledcze... Przeszukałem już bogate archiwa Inkwizycji, lecz nie natknąłem się w nich na żaden podobny przypadek, co by świadczyło, że tym razem to nie sprawka zaciekłych fanatyków religijnych. To, że kręcimy się w kółko, chociaż mamy najlepszych w świecie inkwizytorów, tylko potwierdza, że naszym przeciwnikiem jest ktoś inteligentny, utalentowany i zdeterminowany... aczkolwiek swą inteligencję, talent i determinację poświęca nie temu celowi co trzeba... i że sami mordercy są nie mniej błyskotliwi od niego. - Zaczerpnął głęboko tchu i dorzucił: - Właściwie zacząłem się nawet zastanawiać, czy nie ta sama osoba stała za zniknięciem rodziny tego zdrajcy Dynnysa i innych podleców. Jak było do przewidzenia, i tak chmurne spojrzenie wielkiego inkwizytora pociemniało jeszcze bardziej na wspomnienie osób, którym udało się umknąć przed karzącą ręką Inkwizycji przed równo dwoma laty. Clyntahn otworzył usta, miotając z oczu błyskawice, ale... zaraz zamknął je z powrotem. Wpatrywał się w arcybiskupa gorejącym wzrokiem przez kilka długich sekund. W końcu wsparł na blacie obie dłonie, odchylając się głęboko na oparcie fotela, i nabrał powietrza do płuc. Jednakże zamiast krzyknąć na cały głos, rzekł na pozór spokojnie: - Zatem tu, w Syjonie, pod samym naszym nosem działa jakaś wywrotowa... tajna organizacja... która bez trudu bierze na celownik członków wikariatu, podczas gdy nikt z nas nie ma o niej najmniejszego pojęcia. Dobrze zrozumiałem twoją przydługą wypowiedź, Wyllymie? - Obawiam się, że tak, wasza dostojność - odparł Rayno, wyjmując dłonie z rękawów sutanny i kłaniając się nisko przełożonemu. - Sądzę, że powstała przed wielu laty i że... jeśli się nie mylę... jest dowodem na słuszność twego przekonania o korzeniach świętej wojny, która wcale nie wyniknęła przez rywalizację między świeckimi domenami o prymat, lecz jest efektem długotrwałego spisku wymierzonego w Kościół Matkę. Na razie nie potrafię wskazać związków między tym zdrajcą Staynairem a przedstawicielem grupy, o której mowa, czy też między nim a Wylsynnami, niemniej jestem pewien, że takie związki istnieją. Niewykluczone, że syn Samyla, Paityr, jest takim łącznikiem... z całą pewnością łatwiej by wtedy było zrozumieć jego zapał przy przenosinach do Charisu oraz prędkość, z jaką przeszedł na stronę tego heretyka Staynaira i jego tak zwanego Kościoła Charisu.

Chociaż akurat z tym, pomyślał, mógł mieć coś wspólnego fakt, że wymordowaliśmy mu niemal całą rodzinę: ojca, wuja, kuzynów, a nawet przyjaciół. Chyba jednak lepiej o tym teraz nie wspominać... - Z kolei fakt istnienia spisku, i to od wielu już lat, wyjaśnia sukces akcji, w której wyniku doszło do ucieczki z Syjonu krewnych licznych zdrajców... - podjął po niezauważalnej przerwie. - Skoro niczego nie byliśmy świadomi, nie mogliśmy też niczemu zapobiec. Natomiast dziś, z perspektywy czasu i doświadczeń, wiedząc, że spiskowcy są gotowi z zimną krwią mordować wikariuszy, możemy już się chyba domyślić, jaki los swego czasu spotkał inkwizytorów przydzielonych do obserwacji żony i krewnych Samyla Wylsynna. - Pokręcił głową. - Nigdy nie wierzyłem, aby taka liczba spośród nas dała się przekabacić, a fakt, że praktycznie ani jeden ze wspomnianych inkwizytorów nie wypłynął w Charisie, gdzie by otwarcie poparł schizmatyków, każe mi myśleć, że wszyscy oni zostali zamordowani, pierwej zaskoczeni przez konspiratorów, o których istnieniu nie mieliśmy bladego pojęcia. - Jeżeli się nie mylisz... - powiedział wolno Clyntahn - Inkwizycja zawiodła na całej linii. Adiutant zakonu Schuelera, a przy tym człowiek odpowiedzialny za codzienną działalność Inkwizycji tutaj, w Syjonie, przez chwilę wił się pod miażdżącym spojrzeniem przełożonego. - Jeżeli się nie mylę, wasza dostojność - odparł - spisek zawiązano jeszcze przed tym, zanim zostałeś wyniesiony do godności wielkiego inkwizytora. Nozdrza Clyntahna nadęły się niebezpiecznie, aczkolwiek tylko na moment, gdyż w gruncie rzeczy stwierdzenie było słuszne i wskazywało, kto ponosi największą odpowiedzialność za całość działań Inkwizycji. - Zakładając, że to... wydumane wyjaśnienie choć w części pokrywa się z rzeczywistością - rzucił gniewnie Clyntahn - co zamierzasz dalej robić w przedmiotowej sprawie? - Uważam, że należy się jej przyjrzeć świeżym okiem, wasza dostojność. - Spokój w głosie Wyllyma udatnie zamaskował wielką ulgę, którą arcybiskup poczuł, zdawszy sobie sprawę z tego, że pytanie Clyntahna tak naprawdę jest dla niego wyrokiem ułaskawiającym i że ma szansę wciąż pełnić swoją funkcję, kiedy przyjdzie do dalszych działań. - Musimy odrzucić wszelkie przypuszczenia i przyjąć, że w istocie nie wiemy nic a nic. Albo co gorsza: że niektórzy z nas wiedzą co nieco, ponieważ sami należą do spisku.

Spojrzenie Clyntahna zapłonęło niczym wybuchający wulkan, jednakże Wyllym nawet tego się nie przeraził. - Dobra wiadomość jest taka, że spiskowcy nie zdołali zinfiltrować Inkwizycji na tyle, by przed dwoma laty dotrzeć do jej agentów pilnujących rodzin zdrajców - powiedział. - Na tej podstawie śmiem twierdzić, że od tamtej pory nie osiągnęli większych sukcesów na tym polu i że Inkwizycja w dalszym ciągu jest w stanie zbierać informacje, nie wypuszczając ich na zewnątrz. Nie posunąłbym się jednak do twierdzenia, że nie ma w naszych szeregach wtyczek. Nie wolno nam bowiem zapomnieć, jak skuteczni okazali się heretyccy szpiedzy nawet tutaj w Syjonie i w ogóle na Ziemiach Świątynnych, na przykład w tej sprawie z rozkazami dla biskupa Kornylysa. Nie ulega kwestii, że wrodzy agenci czają się tam, gdzie jeszcze nie szukaliśmy, i nie da się wykluczyć, że niektórzy uwili sobie gniazdka także na samej górze. Clyntahn oklapł jeszcze bardziej, a Rayno podziękował Langhorne'owi i Schuelerowi, że wielki inkwizytor nie zająknął się o osobach takich, jak Phylyp Ahzgood i Rhobair Seablanket. Albowiem gniew jego był straszny, kiedy dowiedział się, że ci dwaj - hrabia Corisu - i jego lokaj - wystrychnęli na dudka całą Inkwizycję. Jedynie fakt, że Seablanket został zwerbowany jako szpieg na długo przed tym, zanim Clyntahn został wyniesiony do godności wielkiego inkwizytora (jak również to, że osobiście przesłuchiwał hrabiego Corisu, aby zdecydować o jego przydatności dla sprawy), oszczędził szerszych reperkusji - które dotknęłyby bez wątpienia także Wyllyma - osobom zaangażowanym w nieudany plan zamordowania Daivyna i Irys Daykynów. - Zarazem - odezwał się znowu arcybiskup - odradzałbym rzucanie oskarżeń na prawo i lewo i zaglądanie do każdej szafy w Syjonie w poszukiwaniu zdrajców na szczytach władzy.Jestem zdania, że spiskowcy, prowadząc rekrutację, starali się trzymać z dala od Inkwizycji i Straży Świątyni. Jak widać, zdołali uniknąć ściągnięcia na siebie uwagi, co raczej by im się nie udało, gdyby spróbowali zwerbować wyższych inkwizytorów czy ich sługi. Wystarczyłoby przecież, że ktoś... ktokolwiek... zrobiłby dobrą minę do złej gry, a po kryjomu poinformował nas o wszystkim, odsłaniając ich przykrywkę. Zatem zalecałbym ostrożność w rzucaniu oskarżeń przy równoczesnym dyskretnym sprawdzaniu naszych szeregów celem wyłonienia tych, którym można bezgranicznie ufać. Takie postępowanie wymaga czasu, zatem nie ma co liczyć na szybkie odpowiedzi, wasza dostojność. Jestem jednak pewien, że uda nam się zarzucić szerokie sieci, być może nawet bez informowania podwładnych, czego właściwie szukamy, tym samym chroniąc faktyczne śledztwo w sprawie znacznie większej wagi.

Clyntahn miał zdegustowaną minę, lecz po chwili zastanowienia niechętnie skinął głową. - Zgoda - burknął. - Informuj mnie co pięciodzień, Wyllymie! W żadnym razie nie spychaj tej sprawy na boczny tor, by zająć się czymś, co nagle wyskoczy. Zrozumiano? - Tak jest, wasza dostojność. - Rayno jeszcze raz się ukłonił. - A na razie - dodał rozeźlony wciąż Clyntahn - naszym priorytetem jest utrzymanie tej sprawy z dala od tych przeklętych ulotek. Wielki inkwizytor zacisnął szczęki - jak zwykle, gdy choćby pomyślał o antykościelnych (a nawet, o zgrozo, anty-Clyntahnowych) plakatach, które co rusz pojawiały się w większych miastach kontynentu. Od czasu do czasu któryś z agentów Wyllyma natrafiał na, pożal się Boże, reformistę usiłującego drukować ulotki w piwnicy czy na strychu, jednakże każdorazowo okazywało się, że ten, kogo zaaresztowali, rozprowadzał zaledwie znikomą część obrazoburczych plakatów. Jakoś nie udało im się wpaść na trop wszystkich, którzy działali w Howardzie i w Haven. Ciekawe, pomyślał wściekły wielki inkwizytor, na moment tracąc z oczu podwładnego, ponieważ wzrok przesłoniła mu czerwona mgła nieodłącznie mu towarzysząca, ilekroć wspominał wymykających mu się z rąk zdrajcach, ciekawe, czy jeśli Wyllym ma choć odrobinę racji, skurwiele zlecający morderstwa mają też jakieś powiązania z tymi nieuchwytnymi prasami drukarskimi?... Zaraz jednak sobie odpowiedział, że najpewniej nie, gdyż w przeciwnym razie przebrzydłe plakaty już dawno rozgłosiłyby wszem wobec śmierć pięciu wiernych synów Kościoła Matki. Na który to temat, zauważył kwaśno Clyntahn, drogi Rayno nawet nie raczył się zająknąć. Ba, jakby czytając w myślach swego przełożonego, Wyllym powiedział teraz: - Jak dotąd, poza przypadkiem wikariusza Suchunga i Vyncnaia, fakt gwałtownej śmierci reszty wikariuszy udało się utrzymać w tajemnicy. Nic nie wskazuje na to, aby informacje na temat pozostałych morderstw przedostały się do opinii publicznej, aczkolwiek rzecz jasna ci, którzy za nimi stoją, wiedzą o wszystkim doskonale i by tak rzec, z pierwszej ręki. Natomiast w przypadku wikariusza Suchunga i Vyncnaia wersja mówiąca o tym, że obydwaj wracali wieczorem na teren Świątyni, zostali zaskoczeni przez zamieszki i zginęli bohaterską śmiercią, usiłując przemówić buntownikom do rozumu, wydaje się przekonująca. Co do reszty, zaleciłem, aby wiadomość o zgonie podawać w sensownych odstępach czasu, jako powód śmierci podając przyczyny naturalne. - Naprawdę wierzysz, że uda ci się oszukać kogokolwiek z wikariatu?

- Nie, wasza dostojność, wszakże nie o wikariat mi chodzi... - Rayno pozwolił sobie na pierwszy uśmiech od początku rozmowy. Dość przelotny i raczej chłodny. - Wikariusze mają świadomość, że toczy się święta wojna, wasza dostojność. Wszyscy wiemy, że zarówno zakon, jak i Inkwizycja stoją za tobą murem, i nikt z nas nie ma zamiaru migać się od obowiązków nałożonych na nas przez Boga i Kościół Matkę. Właściwie jestem przekonany, że to nowe zewnętrzne zagrożenie przyczyni się do zwarcia szeregów wikariatu, a nawet do tego, że ci... mniej oddani jego członkowie poświęcą się naszej sprawie bardziej niż dotąd w zamian za ochronę Inkwizycji. - Co do tego możesz mieć rację... - wtrącił Clyntahn zamyślonym tonem, ściągając wargi w ciup. Przez moment chyba coś rozważał, ale w końcu otrząsnął się i odezwał raźniej: - Na pewno trzeba wzmocnić ochronę. Jak na razie mordercy nie ważą się podnieść na nas ręki na terenie samej Świątyni. Pewnie powstrzymuje ich przed tym krokiem niemal namacalna obecność archaniołów w tym miejscu. Nie mam pewności, czy ten stan rzeczy utrzyma się dłużej i czy będzie trwał w nieskończoność, niemniej mam wrażenie, że tymczasem możemy czuć się bezpiecznie w sercu Świątyni. Moim zdaniem powinniśmy namówić tych wikariuszy, którzy mieszkają na mieście, ażeby przenieśli się na jakiś czas tutaj. Należy też sprawić, aby wszyscy wikariusze... oraz co znaczniejsi arcybiskupi... otaczali się strażą w większej sile. - Skrzywił się nagle. - Najchętniej przydzieliłbym każdemu po doświadczonym inkwizytorze, niestety tych mamy nadal za mało... - Będzie, jak sobie życzysz, wasza dostojność - skłonił potulnie głowę Rayno Wyllym. Sam wdrożył program mający na celu poszerzenie szeregów Inkwizycji, wszakże proces ten musiał potrwać i niczego nie dało się tutaj przyśpieszyć. Jak pokazały ostatnie wydarzenia, na świecie istniały siły równie oddane celowi zniszczenia Inkwizycji i Kościoła Matki, jak Zhaspahr Clyntahn był oddany ich ocaleniu. W świetle powyższego poszerzanie szeregów Inkwizycji stanowiło wąskie gardło, albowiem trzeba było nie tylko znaleźć odpowiednich kandydatów i wyszkolić ich należycie, ale też upewnić się co do ich lojalności. Oczywiście postęp był geometryczny, ponieważ nowi inkwizytorzy mogli już werbować i szkolić kolejnych, dzięki czemu ogólna ich liczba rosła dynamicznie, aczkolwiek nie w takim tempie, jakiego wymagała sytuacja. Rayno czasami bał się, że inkwizytorów nigdy nie będzie dość. Teraz podniósł głowę i odezwał się delikatnie: - Mam pytanie, za pozwoleniem waszej dostojności... - Co znowu?

- Większość wikariuszy z pewnością chętnie zobaczy koło siebie silniejszą ochronę. Może z wyjątkiem wikariusza Allayna, który jednak jako wódz wojsk Kościoła Matki i tak jest wiecznie otoczony nie tylko przez członków Straży Świątyni, ale też Armii Boga. Tak więc jego bezpieczeństwem zbytnio się nie martwię... - A zresztą, dodał w myślach, nawet gdybyśmy go stracili, któż by płakał po Maigwairze? - Niemniej jest jeszcze wikariuszRhobair, który już obecnie narzeka na liczbę gwardzistów w swoim otoczeniu. Obawiam się, że może odmówić jej zwiększenia nawet wtedy, gdy będzie się wybierał poza teren Świątyni, odwiedzając hospicja i szpitale. - Yhm. - Clyntahn wbił wzrok w sufit i zamyślił się, pocierając palcem wskazującym rowek nad górną wargą. - Wciąż ma pretensje o majora Phandysa, zgadza się? - Tak bym tego nie ujął, wasza dostojność. - Wyllym uśmiechnął się słabo. - Ale faktycznie mniej więcej co pięciodzień dociera do mnie prośba o „uwolnienie majora Phandysa, którego usługi są pilnie potrzebne gdzie indziej". - Ach tak? - Clyntahn zaśmiał się chrapliwie. - Miło mi słyszeć, że nasz świętoszkowaty Rhobair nareszcie docenił usługi majora, ale myślę, że na razie zostanie on tam, gdzie jest. Co zaś do twego pytania... - Potarł miejsce pod nosem i wzruszył ramionami. - Przekaż Rhobairowi, że moim zdaniem powinien zwiększyć ochronę, ale że nie będę naciskał na niego w tej sprawie, pozostawiając decyzję jemu i jego sumieniu. - Roześmiał się jeszcze głośniej i jeszcze chrapliwiej. - Jeśli nawet jakiś szaleniec przedrze się do niego na ulicy i poderżnie mu gardło, nie będę po nim płakał. Gdyby zaś powstała w przyszłości potrzeba znalezienia takiego szaleńca, jestem pewien, że przy pomocy majora Phandysa nie będzie to trudne. .XIII. PAŁAC KRÓLEWSKI CHERAYTH CHISHOLM IMPERIUM CHARISU - A zatem... co myślisz o arcybiskupie Ulysie? - zapytał Mahrak Sahndyrs. - Teraz, skoro już przyjrzałaś się mu podczas rozmów z arcybiskupem Maikelem? Cesarzowa Sharleyan przechyliła głowę, aby posłać baronowi Zielonego Wzgórza umiarkowanie zrozpaczone spojrzenie. - Jestem w Cherayth od niespełna doby, przywiozłam swoją córkę, aby mogła pobyć z babcią, a ty już mnie atakujesz, mimo że właściwie jesteś na emeryturze? Nie moglibyśmy porozmawiać ze sobą jak normalni ludzie choć ten jeden jedyny raz?

- Cieszę się, że cię widzę, Sharleyan - odparł z prześmiewczym błyskiem w oku. Miałaś udaną podróż? Czy Alahnah mniej wycierpiała na kołyszących falach? I co myślisz o arcybiskupie Ulysie? Sharleyan zrobiła minę i trzepnęła doradcę - bardzo lekko - w czubek głowy. Mężczyzna skrzywił się teatralnie, na co cesarzowa wybuchnęła śmiechem. - Bywało, że bardzo chciałam to zrobić... tyle że znacznie mocniej... w czasach, gdy byłam młodsza. Nie masz pojęcia, jaki z ciebie szczęściarz, że w pobliżu zawsze była Mairah... - A ty myślałaś, że dlaczego pozwoliłem ci z niej zrobić swoją dwórkę? Wiedziałem, że przyda mi się taka stronniczka. Sharleyan ponownie się roześmiała i pochyliła nad jego krzesłem, aby objąć go ramieniem. Przytuliła Mahraka nieco mocniej, niż zamierzała, w próbie ukrycia strachu, który ją ogarnął, kiedy zdała sobie sprawę, że jest chudszy niż kiedyś. Była świadoma powagi i rozległości obrażeń, które odniósł w wyniku ataku terrorystycznego - omal nie zakończonego jego śmiercią - wszakże była różnica między wiedzą popartą tylko przekazami z SAPK-ów dzięki uprzejmości Sowy a naocznym przekonaniem się, że raporty jak zwykle nie kłamały. Jej zastępczy ojciec stracił niemal całe prawe ramię i prawą nogę od kolana w dół, a do tego - choć czarną opaskę na lewym oku nosił przekrzywioną zawadiacko - miał mocno zniekształconą twarz... która zdawała się też znacznie chudsza niż jeszcze niedawno. To oczywiste, że wydaje mi się taki słaby! - pomyślała. Atak miał miejsce zaledwie przed sześcioma miesiącami, a po takim przeżyciu człowiek dochodzi do siebie o wiele dłużej o ile w ogóle kiedykolwiek... W dodatku Mahrak nie jest już młodym mężczyzną. - Jesteś - odezwała się, wypuszczając go z objęć - niepoprawny jak zawsze. - Co do tego zgoda - potwierdził. - A jak odpowiesz na moje pytanie? - No dobrze, poddaję się! - Wyrzuciła w górę obie ręce. Bardzo szybko jednak spoważniała. - Właściwie chyba go polubiłam. Oczywiście brakuje mi arcybiskupa Pawala i do tej pory nie pogodziłam się z tym, że zginął, i to w taki sposób. - Oczy jej się zaszkliły na wspomnienie oglądanych przekazów, na których Pawal Braynair osobiście unieszkodliwił zamachowca w swojej katedrze i stłumił eksplozję własnym ciałem, ginąc na miejscu. Arcybiskup Ulys wydaje się bystry - kontynuowała nieco zmienionym głosem - i chyba ma... sama nie wiem, jak to określić, więc posłużę się ulubionym wyrażeniem Cayleba... gorętszą krew niż arcybiskup Pawal. - Zgadzam się w zupełności. - Baron Zielonego Wzgórza pokiwał głową. - Z Pawala był dobry człowiek, trudno o kogoś równie zaangażowanego jak on, wszelako zawsze

odnosiłem wrażenie, że kierują nim zasady, które on sam, w głębi ducha, uważał za zbyt trudne do przyjęcia. Tymczasem Ulys jest reformistą na wskroś. - Mahrak pokręcił głową z miną, z której przebijał żal. - Nienawidzi Grupy Czworga z siłą, która czasami chyba go przeraża, jako niedająca się pogodzić z powołaniem kapłana... Dlatego pewnie okaże się... przydatniejszy waszym celom niż Pawal, co w gruncie rzeczy napawa mnie lekkim strachem. - Strachem? - powtórzyła zdziwiona Sharleyan. - Pawal nie różnił się specjalnie ode mnie... Został zmuszony do stawienia czoła Kościołowi Matce, ponieważ ten wpadł w łapy Clyntahna i jemu podobnych, wszakże w głębi ducha pozostał jego wiernym synem. Nigdy nie czuł się dobrze w roli buntownika, lecz po prostu nie miał innego wyjścia. Ulys jest od niego młodszy, a jego sprzeciw wobec Kościoła Matki bierze się z niezliczonych wad tej instytucji, nie zaś wad ludzi, którzy przejęli w niej władzę i doprowadzili ją do upadku. Jest buntownikiem z wyboru, o przekonaniach silniejszych niż moje i Pawala razem wzięte. To znaczy, że gdy rozłam przetrwa, arcybiskup Ulys stanie się jedną z podpór Kościoła Charisu. Kimś takim nie sposób wzgardzić... - Mahraku... a ty? - zapytała cicho. - Co ty zawsze o tym myślałeś? Od dawna chciała go o to spytać, a teraz nareszcie mogła to zrobić, ponieważ nie wiązała go już odpowiedzialność wynikająca z jego urzędu. - Ja? Ja też byłem buntownikiem tylko z przypadku - odpowiedział z krzywym uśmiechem. - Wszakże Kościół Matka, tak jak Pawalowi, nie pozostawił mi wyboru... Sięgnął zdrową ręką i dotknął jej policzka. - Tak samo jak tobie. Taka młoda, a taka zaciekła! Taka zdeterminowana i taka... pełna racji! W ogólnym rozrachunku chyba za bardzo dbałem o ciebie, a za mało o Boga. To dzięki tobie przejrzałem na oczy i zobaczyłem, co ludzie tacy jak Clyntahn uczynili z Kościołem Matką, który zawsze szczerze kochałem. Potem nie mogłem udawać, że jest inaczej, nie mogłem na powrót zacisnąć powiek. Ale pod nimi zawsze już czaiły się łzy... - Och, Mahraku... - szepnęła z westchnieniem, pochylając się ponownie i tym razem przykładając policzek do jego twarzy. Równocześnie znów objęła go mocno ramionami. Odwzajemnił uścisk, na tyle, na ile potrafił, i trwali przez chwilę w niewygodnej pozycji, zanim Sharleyan się wyprostowała. - Obawiałam się tego - rzekła ze łzami w oczach - i miałam wyrzuty sumienia, że cię w to wszystko wciągnęłam... - Nie bądź niemądra! - przerwał jej. - Czyż nie powtarzałem ci przy każdej okazji, że królowa musi postępować tak, aby wyszło to na dobre jej ludowi i Bogu Jedynemu? - Nie spuszczał z niej wzroku, póki nie skinęła. - No właśnie. Nic innego nie uczyniłaś. Albowiem

naprawdę jest różnica... czy mi się to podoba czy nie... między Bogiem a jakimkolwiek Jego przedstawicielem, choćby i namaszczonym przez samych archaniołów. Bóg nigdy, przenigdy nie poparłby tego, co robi Zhaspahr Clyntahn czy reszta jego morderczej kliki. Tyle wiem z całą pewnością. To, że dostrzegłaś to nawet przede mną, czyni cię tym bardziej wartą korony, którą nosisz. Nie mógłbym być z ciebie bardziej dumny, chociaż nigdy nie przestanę żałować tego, do czego zostałaś zmuszona... Sharleyan wpatrywała się w niego przez chwilę, po czym ponownie kiwnęła głową. - Przykro mi, że znalazłeś się w takim położeniu - powiedziała, kładąc mu dłoń na zdrowym ramieniu. - Zapewniam cię jednak, że okazałam się warta swojej korony wyłącznie dzięki ludziom, którzy tyle mnie nauczyli. A ty nauczyłeś mnie najwięcej z nich wszystkich, Mahraku. - Jesteś nieodrodną córką swego ojca, Sharleyan. I swojej matki też... - Odpowiedział uśmiechem na jej uśmiech i nakrył jej dłoń swoją. - I jesteś królową, która miała odwagę postąpić zgodnie z własnymi przekonaniami, nie przejmując się konsekwencjami swych czynów... Właściwie byłaś taka odważna, odkąd sięgałaś czołem do blatu stołu w komnacie narad. Miłość do ciebie i wszystko, co ci dałem, doprawdy nie przyszły mi z trudem. *** - ...czemu jestem zaniepokojony, wasza wysokość. Zaniepokojony, nie zmartwiony. Przynajmniej na razie. - Rozumiem, mój panie - odparła Sharleyan, spoglądając ponad stołem w komnacie narad na sir Dynzayla Hyntyna, hrabiego Świętego Howan, a przy tym także kanclerza skarbu Chisholmu. Hrabia Świętego Howan był dość młody, jak na stanowisko, które pełnił - miał zaledwie czterdzieści parę lat. Jasnowłosy i szarooki, cechował się inteligencją, która wspólnie z tytułem hrabiego nadmorskiego hrabstwa pozwoliła mu dostrzec znaczenie marynarki cesarskiej, zarówno wojennej, jak i handlowej. W tej akurat chwili jego szare oczy wyrażały troskę, co Sharleyan doskonale rozumiała. - Chisholmianie nigdy nie poświęcali się produkcji z równym zacięciem jak Charisjanie - powiedziała teraz. - W dodatku Charis musiał ruszyć na wojnę przed nami. To znaczy, że w ich wypadku konieczna była rozbudowa odlewni, stoczni, zakładów włókienniczych oraz szwalni żagli, czyli wszystkich tych miejsc, które biorą na siebie ciężar wojennego wysiłku. Z tego względu, nie innego, większość manufaktur imperium mieści się w Starym Charisie - tłumaczyła. - Wszelako życzeniem moim i mego małżonka, cesarza

Cayleba, jest, ażeby takie przedsiębiorstwa zaczęły również powstawać na podobną skalę w Chisholmie. Sądziłam, że przynajmniej moi dworzanie to rozumieją... - Plany są całkowicie jasne - zapewnił szybko hrabia Świętego Howan. - Wszelako ich realizacja już nie do końca... - Ach tak? - Cesarzowa powiodła wzrokiem do Braisyna Byrnsa, hrabiego Białej Skały, uprzednio najwyższego sędziego Chisholmu, który zajął miejsce jej doradcy, Mahraka Sahndyrsa. -

Dynzayl

uczynił

aluzję

do

niektórych

arystokratów,

przykro

mi

to

powiedzieć...Hrabia Białej Skały był o dwadzieścia lat starszy od hrabiego Świętego Howan, miał siwe włosy i odrobinę zgarbione ramiona. Choć wyglądał na słabowitego, cechowała go wewnętrzna siła, przywodząca na myśl wytrzymałość dobrze wyprawionej skóry, a do tego wszystko wskazywało na to, że inteligencją przewyższa nawet kanclerza skarbu. Jego niebieskie oczy powoli przesłaniała mgła katarakty, przez co większość korespondencji czytali mu jego sekretarze. Sharleyan często miała wyrzuty sumienia z powodu tego, że nie może nic na to poradzić, nie ujawniając znacznie szerszej prawdy, wszelako jej obecny doradca zdawał się podchodzić do sprawy z większą pogodą ducha niż ona, utrzymując wręcz, że jego obecne obowiązki wymagają mniej lektury niż poprzednie, gdy był najwyższym sędzią królestwa. - Obawiam się też - kontynuował wypowiedź - że napotkaliśmy pewne przeszkody. Nie chodzi o to, aby ktokolwiek otwarcie protestował przeciwko przesadzaniu na nasz grunt manufakturyzacji, wszakże część naszych arystokratów domaga się uczciwych zysków z nowo otwieranych zakładów. A muszę dodać, że ich pojęcie uczciwości nie pokrywa się z moim... - Och, przestań owijać w jedwabiowełnę, Braisynie! - wybuchnął Sylvyst Mhardyr.Baron Kamiennego Serca, który zastąpił przedmówcę na stanowisku najwyższego sędziego, był równie łysy jak Bynzhamyn Raice, aczkolwiek w przeciwieństwie do niego nieskazitelnie ogolony, wypachniony i wymanikiurowany, przez co daleko mu było do wizerunku krzepkiego Charisjanina. Mimo to jego umysł nie ustępował w niczym umysłowi barona Gromu. Teraz właśnie machał elegancką dłonią w stronę hrabiego Białej Skały. - Nie ma mowy o żadnych protestach, o czym doskonale wiesz! Prawdziwym zaś powodem, dla którego ten i ów jest istnym wrzodem na... - Urwał i szybko spojrzał na cesarzową, po czym się poprawił: - Prawdziwym powodem, dla którego ten i ów robi trudności, jest obawa, jak zmiana wpłynie na chisholmskie społeczeństwo. Połowa arystokratów już uważa, że plebs zanadto zadziera nosa, i czuje strach, że sytuacja tylko się

pogorszy, gdy możliwości znalezienia pracy wzrosną, a co gorsza znajdą się całkowicie poza kontrolą arystokracji. - Prychnął. - Wku... Zdenerwowali się nawet wtedy, gdy wprowadziliśmy nowe charisjańskie prawo dotyczące pracy dzieci, a mają dość oleju w głowie... nie za wiele, przyznaję, ale na to dość... by domyślić się, że to tylko czubek góry lodowej. - Ton głosu miał równie zniesmaczony jak wyraz twarzy. - Jeśli twoim zdaniem nie nasłuchali się historyjek, jak to strasznie Howsmyn traktuje swoich pracowników, jesteś głupszy, niż myślałem! Sharleyan uniosła rękę, aby zasłonić uśmiech rodzący się na jej twarzy na widok nowego najwyższego sędziego miażdżącego wzrokiem swego poprzednika. Ani trochę jej nie dziwiło, że chisholmski wielmoża uważa za co najmniej niesmaczny fakt, iż grupa nisko urodzonej hołoty ma prawo wysłać swych przedstawicieli, aby zasiedli razem z właścicielem manufaktury w celu przedyskutowania warunków pracy i płacy. Nie wątpiła też, że pomysł, aby robotnikom wypłacać premie w razie osiągnięcia przez nich spodziewanej wysokości produkcji - zamiast obniżania wynagrodzenia w sytuacji, gdy plan nie zostanie wykonany był tymże wielmożom jeszcze bardziej obcy. Wszakże uśmiech spełzł z twarzy cesarzowej, gdy tylko pomyślała o reszcie z tego, co poruszył właśnie baron Kamiennego Serca, gdyż najbardziej wyraziście uwypukliło to różnice pomiędzy Chisholmem i Charisem. Zdecydowana większość charisjańskiej arystokracji połknęła tego samego bakcyla co Cayleb i była gotowa eksplorować nowe możliwości nawet za cenę pewnych swoich dotychczasowych przywilejów, co oznaczało między innymi dobijanie targów i zwieranie szeregów z plebsem, byle osiągnąć zakładane cele. Tymczasem chisholmska arystokracja w dalszym ciągu pełna była pogardy dla zwykłych ludzi, w tym fachowców w swojej dziedzinie, i nie zamierzała żegnać się z przywilejami bez walki, szczególnie że ojciec Sharleyan, król Sailys, wykorzystał poparcie plebsu do złamania oporu wielmożów. Obecnie drżeli oni na myśl, co będzie, gdy model społeczeństwa zbliży się do modelu charisjańskiego, gdzie prostaczkowie - tacy jak, powiedzmy, Ehdwyrd Howsmyn byli w stanie wznieść się na niebotyczne szczyty bogactwa, dotąd zarezerwowanego wyłącznie dla posiadaczy ziemskich z dziada pradziada. Nie był to bynajmniej ślepy reakcjonizm. To znaczy, tak, był to reakcjonizm, ale nie ślepy, albowiem Chisholmianie doskonale wiedzieli, co się święci. Tak samo jak wiedziały o tym gildie, mające w Chisholmie o wiele silniejszą pozycję niż w Charisie, aczkolwiek w ich wypadku zwąchanie pisma nosem potrwało nieco dłużej niż w wypadku arystokracji. Gildie rzemieślnicze od wieków działały jako towarzystwa samopomocowe dla mistrzów cechów, ale już nie czeladników i uczniów, którzy musieli

mozolnie piąć się po szczebelkach tej zhierarchizowanej drabiny, której teraz groziło, że ktoś wywróci ją kopniakiem, i to w okamgnieniu. To mogło spowodować, że mistrzowie staną okoniem, co sprawiłoby nawet więcej problemów niż opór wielmożów, szczególnie gdyby cechy i arystokracja zwarły szeregi we wspólnej walce. - Proszę mnie źle nie zrozumieć, wasza wysokość - przemówił hrabia Świętego Howan. - Charisjanie przysłani przez ciebie oraz przez jego łaskawość cesarza Cayleba mają za zadanie znaleźć lokalizację nowych manufaktur, jednakże nie idzie im to szparko, a co więcej, szukają w niewłaściwych miejscach z punktu widzenia wydajności... Przykładowo: mamy zasobne złoża węgla i rudy żelaza w Latarniowym Trakcie, a tamtejsza rzeka jest żeglowna niemal na całej długości, aż do zatoki Świętego Howan. Trzeba by może postawić śluzy w jednym czy dwóch miejscach, lecz nie jest to przeszkoda nie do pokonania, a ja osobiście mogę udzielić zapewnienia, że z chęcią powitam Sherytyn w gronie morskich portów! Wszakże książę Latarniowego Traktu woła dziesięć procent przychodu z wydobytych na jego ziemi surowców. Natomiast hrabia Swayle - spojrzał Sharleyan prosto w oczy odrzuca wszelkie pomysły uregulowania rzeki na jego ziemiach. W tej sytuacji - wyrzucił w górę obie ręce - nie mogę winić żadnego inwestora z Charisu za wahanie. Sharleyan nie pozwoliła sobie na grymas, choć miała wielką ochotę się skrzywić. Barkah Rahskail, były hrabia Swayle, został stracony za spiskowanie z byłym wielkim księciem Zebediahu oraz Konspiracją Północy w Corisandzie. Niegdysiejszy zausznik jej własnego wuja, księcia Doliny Halbrook, sprzymierzył się z rzeczonym księciem przeciwko Koronie z lojalności wobec Kościoła Matki. Przekonania religijne wdowy po nim były nie mniej silne, a do tego Rebkah szczerze znienawidziła władze za egzekucję wykonaną na jej mężu. Sytuację dodatkowo pogarszał jej dobór kapelanów... Ojciec Zhordyn Rydach był lojalistą Świątyni do szpiku, a zarazem charyzmatycznym, zdumiewająco przystojnym kaznodzieją. Oficjalnie był tylko podrzędnym kapłanem w zakonie Chihiro, ale tak naprawdę zajmował w tym zakonie wysoką pozycję, i to bardzo znaczącą wbrew temu, co utrzymywał, a ponadto zdawał się oddanym apologetą Inkwizycji. Baron Gromu i pozostali członkowie Kręgu podejrzewali, że to właśnie dzięki niemu Barkah nawiązał pierwotnie stosunki z corisandzkimi spiskowcami. Niestety nawet SAPKi Sowy nie były w stanie przyłapać go na akcie zdrady, co oznaczało, że nie można go aresztować bez zaprzeczania głoszonej przez Imperium Charisu tolerancji religijnej. Wahlys Rahskail, obecny hrabia Swayle, miał zaledwie siedemnaście lat i był maminsynkiem jakich mało. Na domiar złego znajdował się też pod wielkim wpływem

Rydacha, który przekonywał młodzieńca, że jego dusza jest tylko o krok od bram piekieł, które przekroczy z chwilą udzielenia poparcia Imperium Charisu. Sir Ahlber Zhustyn, szpieg na usługach Sharleyan, miał ich wszystkich na oku, wspomagany - aczkolwiek bezwiednie, gdy idzie o niego - przez barona Gromu i jego SAPKi, a to dlatego, że Rebkah, pomijając motywy natury osobistej, była w dodatku spokrewniona z większością liczących się wielmożów zachodniego Chisholmu. Jednym z jej krewnych był Zhasyn Seafarer, książę Kamienistego Wybrzeża; drugim - Payt Stywyrt, książę Czarnego Konia; jeszcze innym- Edwyrd Ahlbair, hrabia Smoczego Wzgórza. Wszyscy trzej skoczyliby za sobą w ogień i wszyscy zasiadali w parlamencie imperium, jak również w miejscowej izbie lordów, otwarcie przyznając, że prędzej dadzą sobie uciąć prawą rękę, niż pozwolą na dalsze ograniczanie suwerenności Korony. Tym samym stanowili na zachodzie kraju opozycję, z którą należało się liczyć, przez co Sharleyan dodatkowo martwił fakt, że korpus ekspedycyjny księcia Eastshare czerpał z zasobów osobowych garnizonów mieszczących się na terenie Zachodnich Ziem Koronnych. Jak dotąd nie było dowodów, że książę Kamienistego Wybrzeża i inni planują wykorzystanie nieobecności tych oddziałów na miejscu, lecz nie dało się wykluczyć, że podobny pomysł wpadnie temu głupcowi do głowy, jeśli nadarzy się sposobna okazja. Wprawdzie Rebkah Rahskail i jej kuzyn książę Smoczego Wzgórza mieli więcej oleju w głowie, ale i oni mogli dać się wplątać w spisek, jeśli pozostali także wezmą w nim udział. Ale nie tylko to sugerowały słowa hrabiego Świętego Howan. Część lokalizacji dotychczas wskazanych przez przybyłych ze Starego Charisu inwestorów znajdowała się w miejscach już wcześniej silnie opowiadających się za Koroną, takich jak Eastshare, rodzime księstwo Sharleyan Tayt, oraz wschodnie rejony pomiędzy Maikelsbergiem i Portem Królewskim. Dobrze się stało, że główni poplecznicy cesarstwa mieli szansę na wzbogacenie się, lecz z drugiej strony, gdyby to spowodowało dalsze rozwarstwienie, zwolennicy Korony dostaliby do ręki potężny argument i nie mniej potężną broń przeciw zjednoczeniu. Bo oczywiście za nic w świecie nie przyznają, że to oni są przyczyną całego zła i całej biedy! Będą wytykać palcami naszych ludzi, opływających w dostatek dzięki temu, że ich faworyzujemy, i z żadnego innego powodu, a jakże! I nie przestaną przy tym domagać się głośno „sprawiedliwości" i „równego podziału majątku"! Poczuła taką gorycz w ustach, że zapragnęła splunąć, jednakże tak jak wcześniej powstrzymała się przed grymasem, tak teraz powściągnęła i tę chętkę i tylko się uśmiechnęła.

- Żałuję bardzo, że nie dziwi mnie stanowisko hrabiego Swayle - powiedziała i spojrzała na hrabiego Białej Skały - Mam jednak nadzieję, mój panie, że spróbowałeś mu przemówić do rozsądku? - Owszem, i to za pomocą wszelkich dostępnych argumentów, może z wyjątkiem kija baseballowego - odparł zapytany. - Udało mi się go nawet namówić... dwukrotnie!... na wydzierżawienie tego kawałka rzeki konsorcjum i łaskawe przystanie na to, by poniosło ono koszty niezbędnej modernizacji. To jednak było wtedy, gdy miałem go tutaj, w Cherayth. Niestety nie zdobyłem jego podpisu, przed którym zawsze się uchyla, tłumacząc, że musi skonsultować decyzję z matką... - Hrabia Białej Skały przewrócił lekko oczami. - Niestety, ilekroć od niej wraca, ma już inne zdanie. Być może odnieślibyśmy wreszcie sukces, gdybyśmy... hm... przykroili nieco jego dwór. - Odstąp ode mnie, Shan-wei - zacytowała oschle Sharleyan, kręcąc głową. - Mnie również niespecjalnie cieszą raporty ojca Zhordyna, jednakże gdyby Korona zaczęła nastawać na kapelanów suwerennych arystokratów dla własnego widzimisię, sprowokowałaby tylko większą falę opozycji. I słusznie - dodała niechętnie - skoro nie mielibyśmy widomego dowodu zdrady. - Nie ustajemy w wysiłkach - zapewnił szybko Zhustyn. - Niestety mamy do czynienia z człowiekiem albo niezwykle sprytnym, albo niezwykle bystrym, albo po prostu niechętnym do pójścia za własną radą i stawienia nareszcie oporu „heretyckiej tyranii spotworniałego Kościoła Charisu". - Z rozpaczą potrząsnął głową. - Tak czy owak nie mamy na niego dosłownie nic. - Cóż, nie ustawajcie w wysiłkach, jak mówisz. - Sharleyan zerknęła na niego współczująco, po czym przeniosła wzrok z powrotem na hrabiego Świętego Howan. - Zdaje się, że moglibyśmy wywrzeć lekki nacisk na księcia Latarniowego Traktu... Być może widok sąsiada bogacącego się bardziej od niego sprawiłby, że obniżyłby swoje żądania. Na przykład taki książę Pojezierza okazał się dość rozsądny. Ba, wysunął się nawet na prowadzenie w chisholmskiej sekcji cesarskiej izby lordów. Jeśli mnie pamięć nie zawodzi, jego księstwo również jest zasobne w rudę żelaza? - Owszem - potaknął kanclerz. - Wszakże trzeba by surowiec transportować przez Serce Gór, a podejrzewam, że tamtejszy wielki książę zażyczyłby sobie równie wielkiego cła. Do tego rzeka Shelakyl jest płytsza niż rzeka Latarnia i z tego, co pamiętam, ma co najmniej trzy katarakty. Takie uwarunkowania wymagałyby znacznie większych nakładów sił i środków niż w wypadku Latarni, zanim moglibyśmy spławiać znaczącą ilość żelaza tą drogą. No i Pojezierze nie może się pochwalić złożami węgla.

- Myślę, że wielki książę Serca Gór uległby mojej sile przekonywania. - Sharleyan uśmiechnęła się zimno. - W przeszłości mieliśmy raz okazję wejść na wojenną ścieżkę i nie wydaje mi się, aby uśmiechał mu się ponowny rozlew krwi. Zresztą moglibyśmy też pokazać marchewkę i obiecać, że Korona pokryje ze swego skarbca koszty regulacji rzeki. Zaproponowalibyśmy w zamian za możliwie niskie cło opłacenie całości robót. Umowa zaczęłaby obowiązywać z chwilą ich zakończenia, oczywiście. - To mogłoby zadziałać, wasza wysokość, z tym że... z całym szacunkiem rzecz jasna... w chwili obecnej nasz skarbiec raczej nie pęka w szwach. Od twego przybycia zdążyłem przejrzeć rachunki barona Żelaznego Wzgórza i jakoś dopiąć przyszłoroczny budżet, ale z powodu wydatków, którymi nas obciążył książę Eastshare, organizując swój korpus ekspedycyjny, trzeba było w tym celu sięgnąć do rezerw. Po prawdzie, problem w dużej mierze wynika stąd, że coraz więcej naszych wpływów trafia do skarbca Starego Charisu. Sharleyan raczej wyczuła, niż dostrzegła, że część doradców sztywnieje. Nie zdziwiła jej ta reakcja, całkowicie dla niej zrozumiała. Niestety najbliższa przyszłość nie miała przynieść istotnych zmian w tym zakresie, no chyba że uda im się coś z tym zrobić. - Pojmuję, do czego zmierzasz, sir Dynzaylu. Pojmuję też jednak, z czego to się bierze. I myślę, że istnieje wyłącznie jedno rozwiązanie. Rzecz w tym, że Charis... Stary Charis... miał najlepiej w świecie rozwinięte manufaktury na długo przed tym, zanim zaatakowała go Grupa Czworga. Od tej pory Charisjanie dodatkowo zwiększyli wydajność, dzięki czemu ceny ich towarów spadły, i to znacząco, pomimo wojny. Za niższą cenę sprzedawali coraz więcej swoich towarów, zarówno w Chisholmie, jak i wbrew protestom Clyntahna na kontynencie. Wydarzenia w Republice Siddarmarku oczywiście zaburzają przepływ pieniądza, przynajmniej z kierunku kontynentalnego, ale kupcy odbijają to sobie, otwierając nowe rynki tutaj, w Szmaragdzie, Tarocie, a nawet Corisandzie. To sprawia, że chisholmskie pieniądze płyną jeszcze szerszym strumieniem do kies wytwórców ze Starego Charisu. Zebrani przy stole pokiwali zgodnie głowami. Chisholmianie - w odróżnieniu od mieszkańców Starego Charisu - nie nawykli do rozpatrywania spraw w kontekście merkantylnym, jednakże pojmowali zasady arytmetyki. Zdaniem Sharleyan jednak nie zdawali sobie oni jeszcze sprawy, jak wielki wpływ na całą gospodarkę Imperium Charisu wywrze obniżka cen towarów. Produkcja wyłącznie jednej manufaktury tekstylnej Rhaiyana Mychaila już teraz doprowadziła do spadku cen na materiały. Znaczyło to, że Chisholmianin mógł sobie pozwolić na zakup charisjańskiej koszuli tańszej od jej miejscowego

odpowiednika o niemal jedną czwartą. A na tym nie koniec: ceny spadały nieustannie. Do tego stopnia, że niebawem ówże Chisholmianin będzie wolał kupić sobie wykonaną maszynowo w Charisie koszulę, niż kazać własnej żonie ją utkać w domu. Był to tylko jeden przykład miażdżącego wpływu ekonomii Charisu na gospodarkę światową. A był to zaledwie jeden z morza przykładów tego, jak zalew charisjańskich produktów wpływał na lokalne rynki. Gdyby nie konieczność skupienia się na potrzebach wojska - spora część charisjańskiej produkcji powstawała na cele armii i floty - sytuacja byłaby jeszcze gorsza. Prawdę powiedziawszy, tylko kwestią czasu było, kiedy znów pogorszy się drastycznie. - Trudno winić Chisholmian, że starają się zaopatrywać jak najtaniej - stwierdziła z powagą cesarzowa. - W gruncie rzeczy godne pochwały jest to, że próbują polepszyć swoje życie. Niestety owocuje to nierównowagą w wymianie handlowej między Chisholmem i Starym Charisem, która tylko będzie się pogłębiać, o ile jakoś temu nie zaradzimy. - Wasza wysokość... - odezwał się jeden z doradców siedzący spory kawałek od cesarzowej. - Co do tego właśnie... - Jedną chwileczkę, mój panie - zgasiła go Sharleyan. - Jeszcze nie skończyłam. Ton głosu miała uprzejmy, lecz stanowczy, więc Vyrgyl Fahstyr, hrabia Złotej Wyverny, prędko zamknął usta. Opadł na oparcie krzesła, przybierając twarz w maskę cierpliwości, aczkolwiek na dnie jego spojrzenia czaiło się zniecierpliwienie, a nawet gniew. - Wiem, że niektórzy członkowie niniejszego zgromadzenia - kontynuowała cesarzowa, nie spuszczając oczu z Vyrgyla i tym samym biorąc byka za rogi - są za nałożeniem ceł wyrównawczych na towary sprowadzane ze Starego Charisu, co miałoby doprowadzić do przywrócenia równowagi. Pomysł jest oczywiście kuszący, i to z wielu względów, weźmy choćby wzrost wpływów z podatków. Niestety taki ruch uczyniłby szkodę gospodarce Imperium Charisu jako całości, sprawiłby, że ceny także tu, w Chisholmie, wzrosłyby, zwiększając codzienne wydatki Chisholmian, które i tak są niemałe, oraz... co niebagatelne... wywołałby niechęć mieszkańców Starego Charisu do nas. Na domiar złego takie sztuczne regulowanie rynku poprzez wewnętrzne bariery stanowiłoby niechlubny precedens w historii Korony. Dlatego nie mamy zamiaru - doradcy wyprostowali się na swych miejscach, słysząc to pewne siebie królewskie „my" - na to pozwolić. Zrozumcie nasze stanowisko, proszę... - Przebiegła wzrokiem po wszystkich twarzach. - Cesarz Cayleb i ja jesteśmy jednomyślni co do tego, że dalsze istnienie Imperium Charisu i każdego z jego mieszkańców zależy od naszejzdolności wyprodukowania broni niezbędnej do prowadzenia przez nas wojny. A ta produkcja, jak również werbunek ludzi pod broń, wymaga pieniędzy, które musimy zdobyć, pomagając rozwojowi naszej gospodarki. Grupa Czworga ma także

coraz większe problemy, gdy idzie o opłacanie swej armii i floty, lecz jej bogactwo w zasoby naturalne nieodmiennie znacznie przekracza nasze. Dlatego możemy liczyć wyłącznie na zwiększenie wydobycia tego, co posiadamy, a nie ograniczać handel wewnętrzny pomiędzy poszczególnymi domenami. Oblicze hrabiego Złotej Wyverny było całkowicie pozbawione wyrazu, gdy cesarzowa kończyła mówić. Nic dziwnego, skoro większość tu obecnych miała już okazję słyszeć z jej ust podobny niezłomny ton. Trudno było go zapomnieć nawet podczas przedłużającej się nieobecności Sharleyan w Chisholmie. - A zatem - podjęła, zmieniając ton o tyle, że zaczął on przypominać głos młodej kobiety, którą była, zamiast emanować majestatem cesarstwa - generalna polityka Imperium Charisu jest taka, aby nie nakładać wewnętrznych ceł, a zamiast tego zachęcać do wzrostu produkcji poprzez rozszerzanie sieci manufaktur w różnych rejonach imperium. Właśnie dlatego mistrz Howsmyn i pozostali właściciele manufaktur w Starym Charisie zaczęli szukać możliwości inwestycyjnych oraz partnerów w interesach tutaj, w Chisholmie. Naszą intencją jest obniżanie ceł, co ma zachęcić mieszkańców Starego Charisu do inwestowania w Chisholmie, co w ogromnej mierze będzie możliwe dzięki wcześniejszym zyskom, jakie przyniosła wymiana handlowa z nami. Co więcej - popatrzyła znów prosto na hrabiego Świętego Howan - Korona zamierza wprowadzić na okres piętnastu lat ulgi podatkowe dla manufaktur otwartych w Chisholmie, których wysokość będzie uzależniona od miejscowego wkładu finansowego w przedsięwzięcie. To znaczy jeśli wkład Chisholmianina wyniesie pięćdziesiąt procent, firma będzie płacić tylko połowę tego, co płaciłaby normalnie. Hrabia Świętego Howan skrzywił się zauważalnie, lecz to nie zniechęciło cesarzowej. - Co mądrzejsi właściciele ziemscy wejdą w spółkę z Charisjanami. Jestem pewna, że gdy udostępnią ziemię, surowce i robotników, dzięki którym powstaną nowe manufaktury, przekonają się, że Stary Charis z chęcią wyasygnuje marki, na czym skorzystają obie strony. Z drugiej strony członkowie gildii cierpiący na brak pracy z powodu konkurencyjności charisjańskich towarów znajdą zatrudnienie, a dzięki temu z kolei więcej pieniędzy zostanie w Koronie i będzie mogło być wydane także na rodzime towary. Natomiast miejscowe podatki pozostaną niskie przez okres od piętnastu do dwudziestu lat, co jednak zostanie skompensowane przez większy obrót, tak że Chisholmowi raczej nie grozi, że stanie się li tylko dodatkiem do Starego Charisu. Na dłuższą metę przysłuży się to obu domenom, podczas gdy wzajemna walka przysłużyłaby się tylko naszym wspólnym wrogom.

Hrabia Świętego Howan zmienił wyraz twarzy. Przypatrywał się cesarzowej z natężeniem przez parę sekund, po czym wolno skinął głową, na co Sharleyan odpowiedziała tym samym. - Co zaś do konieczności uregulowania biegu naszych rzek - dodała - choć przyznaję, że taka istnieje, myślę, że może się znaleźć alternatywne rozwiązanie. Wśród doradców zapanowało poruszenie, co widząc, Sharleyan stłumiła uśmiech. Niektórzy wciąż jeszcze nie wyszli z szoku po jej wcześniejszej propozycji, czemu nie należało się dziwić ze względu na odmienność modeli gospodarki w Chisholmie i Starym Charisie. Wszakże jej ostatnie stwierdzenie zakrawało na bzdurę. Zarówno Chisholm, jak i Charis dysponowały siecią kanałów, która jednak nie umywała się do tego, co w tym samym zakresie osiągnięto na kontynencie przez stulecia rozwoju transportu wodnego. Wyspy zostały zasiedlone później niż tamtejsze domeny, liczba ich ludności była mniejsza oraz przynajmniej w wypadku Charisu - Zatoka Howella była nawet lepszą drogą wodną niż kanał. Przy obecnej infrastrukturze i modelu gospodarki brak transportu wodnego w Chisholmie nie był specjalnym minusem, ale gdyby chcieć przewozić znaczne ilości rudy żelaza, wapienia i węgla na zamówienie zakładów w Delthaku, sprawa wyglądałaby całkiem inaczej. - Jestem pewna, że wszyscy zapoznaliście się z atestem wystawionym przez ojca Paityra, intendenta Charisu, w którym aprobuje on do użytku „silnik parowy" skonstruowany przez mistrza Howsmyna - podjęła Sharleyan. - Nie sądzę jednak, abyście w pełni zdążyli pojąć zrodzone dzięki temu wynalazkowi implikacje. Zauważyła, że teraz to hrabia Białej Skały zasłonił usta, aby ukryć uśmiech na ten niezwykle staranny dobór słów w jej wykonaniu. Atest bowiem znalazł się w Chisholmie na długo przed jej cesarską mością. - A jedną ze wspomnianych przeze mnie implikacji, moi panowie, jest ta - ciągnęła jakby nigdy nic, ignorując nieprzystojną wesołość swego głównego doradcy - że możemy się pożegnać z kołami wodnymi, które do tej pory zasilały manufaktury. To zaś znaczy, że odtąd manufaktury mogą powstawać dosłownie wszędzie, a nie tylko w miejscach dogodnych ze względu na bliskość rzeki czy wodospadu. Naturalnie nie likwiduje to problemu z transportem. Pozwólcie zatem, że przybliżę wam ideę kolejnego wynalazku, nad którym pracuje mistrz Howsmyn ze swymi ludźmi, a który ma szanse zrewolucjonizować nasz system transportu. Nazywa się on „samochód parowy", jako że porusza się własnymi siłami, a...

.XIV. AMBASADA CHARISU SIDDAR REPUBLIKA SIDDARMARKU ORAZ

ERAYSTOR SZMARAGD IMPERIUM CHARISU Sztandar Charisu na dachu ambasady trzepotał na wieczornym wietrze. W mieście zapanował spokój, aczkolwiek dało się wyczuć lekkie napięcie spowodowane wymarszem znaczącej armii - dotąd stacjonującej w jego murach i pod murami. Pewni przybycia sił księcia Eastshare zarówno lord protektor Greyghor Stohnar, jak i seneszal Daryus Parkair postanowili wysłać niemal połowę z czterdziestu sześciu tysięcy żołnierzy z terenu StarejProwincji i rzucić ją do obrony Shiloh. Mieszkańcy stolicy nie tyle podważali decyzję władz, ile nauczeni doświadczeniem minionych miesięcy, w czasie których spadło na nich tak wiele nieszczęść, z obawą wypatrywali kolejnej katastrofy. Cayleb Ahrmahk miał tego pełną świadomość. W tej akurat chwili wyszedł na balkon swego apartamentu, który stał się jego ulubionym punktem widokowym podczas pobytu w Siddarze. Słońce zachodziło powoli, chowając się za widnokrąg. Pora była kończyć długą rozmowę z Sharleyan przebywającą w odległym Cherayth. - Zdajesz sobie sprawę - za jego plecami rozległ się głęboki głos - że obecnie lojaliści Świątyni mają już w swych rękach karabiny? - Do czego zmierzasz? - zapytał bez odwracania się. - Zmierzam do tego, że skoro sam się wystawiasz, niewiele zachodu potrzeba, aby ktoś wyposażony w karabin mógł cię odstrzelić z co najmniej kilku punktów, które ja widzę na pierwszy rzut oka. - Nie zapominaj, że noszę, jak ją nazywa Sharleyan, „kuloodporną bieliznę", która... z tego, co mi wiadomo... ma chronić moje życie, nawet gdy zachowuję się równie nieodpowiedzialnie. - Owszem, pod warunkiem że strzelec pechowo nie trafi cię w... powiedzmy... tę zakutą pałę, której nic nie chroni. Co nie jest nieprawdopodobieństwem, wiesz... Nie zapominaj również, jak posiniaczona była Sharleyan po bliskim spotkaniu z kulą wystrzeloną ze zwykłego pistoletu i przechwyconą przez jej kamizelkę kuloodporną. Chyba potrafisz sobie wyobrazić, że kula wystrzelona z karabinu może poczynić jeszcze większe szkody?

Mam na myśli dotkliwy ból, ale też, powiedzmy, ułomek żebra przebijający płuco lub rozrywający aortę. Coś takiego chyba kwalifikuje się jako poważny problem, co? - Och, widzę, że jesteś w wyjątkowo ponurym nastroju - skwitował Cayleb, odwracając się wreszcie. - Jest jakiś konkretny powód, dla którego pragniesz zepsuć humor i mnie? - Po prostu czasami się martwię - wyjaśnił Merlin Athrawes, przybierając poważniejszy ton. - Ani mi w głowie owijać cię w watę i chronić przed każdym skaleczeniem i siniakiem, ale... wy, ludzie z krwi i kości, zdajecie mi się tak słabi. A nie chciałbym stracić już nikogo z was. Szafirowe oczy seijina nabrały barwy ciemniejszej, niż pozwalało wieczorne światło, co widząc, Cayleb wyciągnął rękę i położył dłoń na ramieniu wyższego od siebie mężczyzny. - Skąd te ponure myśli, Merlinie? - zapytał delikatnie. - Czyżby chodziło o spotkanie Sharleyan i Mahraka? - Po części tak. - Merlin wzruszył lekko ramieniem. - Jak również jej spotkanie z arcybiskupem Ulysem, na którym przez cały czas myślała o arcybiskupie Pawalu i wszystkich innych osobach zamordowanych przez siepaczy Clyntahna. Nie powinienem tak się tym przejmować, wiem. Wszystkie zgony razem wzięte w akcji Rakurai są zaledwie kroplą w porównaniu z ofiarami poniesionymi przez mieszkańców Republiki Siddarmarku. Mimo to przejmuję się! - Rysy twarzy mu stężały. - Znałem wiele z tych osób, Caylebie, zależało mi na nich... A teraz już ich nie ma... - Takie jest życie. - Słowa były może wyświechtane, jednakże ich wymowie przeczył ton głosu cesarza. Uśmiechając się smutno, Cayleb dodał: - Ludzie odchodzą i pozostaje po nich tylko pamięć nawet dla nas, śmiertelników, tak że ten problem nie dotyczy wyłącznie ciebie, nieśmiertelny CZAO. Tak czy owak budynek ambasady pęka w szwach i jedynym miejscem na ucięcie sobie pogawędki z Sharleyan jest ten balkon. Ryzyko zostało przeze mnie wliczone, możesz mi wierzyć. Potrząsnął lekko seijinem, który zaśmiał się cicho. - Cóż, skoro tak, nie będę dalej z tobą polemizował. Ale że prawdziwym powodem, dla którego mogłeś uciąć sobie pogawędkę z żoną, było to, że twój wierny major gwardii i seijin pełnił straż w dole schodów, pozwolę sobie zapytać, czy rozmowa się udała. - A co? Wybierasz się dokądś? - Istotnie, taki mam zamiar. Cayleb zwęził oczy w szparki. Przez dłuższą chwilę wpatrywał się w Merlina z natężeniem.

- Czy to ma związek z twoim tajemniczym zniknięciem w ubiegłym miesiącu? - W pewnym sensie tak... - Merlin nie spuścił wzroku pod przenikliwym spojrzeniem cesarza, który pierwszy musiał odpuścić, choć przeciągnął jeszcze tę chwilę o parę sekund. W końcu poddał się i rzekł z westchnieniem: - W porządku. A wiesz chociaż, kiedy wrócisz? Pytam tylko dlatego, że pod twoją nieobecność Paityr, Ahndrai i reszta gwardzistów musi cię kryć, gdyby komuś przyszło do głowy zainteresować się twoją osobą. Jestem pewien, że wszyscy oni będą mi stokrotnie wdzięczni, jeśli zdołam im podać choć przybliżony czas twego powrotu. - Powinienem wrócić grubo przed świtem - zapewnił cesarza Merlin. - W takim razie - powiedział Cayleb, cofając obie ręce z ramion seijina - zmykaj. Do zobaczenia rano. - Do zobaczenia, wasza wysokość. Merlin skłonił się na pożegnanie nieco sztywniej niż zazwyczaj, gdy byli sami. Potem odwrócił się na pięcie i ruszył przed siebie, by wkrótce zniknąć na klatce schodowej. *** Ohlyvya Baytz siedziała na balkonie z widokiem na ogrody, przyglądając się oświetlonym latarniami ścieżkom i przysłuchując się gwizdom nocnych wyvern. Na jej twarzy gościł pogodny uśmiech. Wątpiła, aby książę Zhan podejrzewał ją o obecność w tym miejscu... był z niego niezwykle bezpośredni młody mężczyzna, podobny pod tym względem do starszego brata... wszakże miała pewność, że córka ją przejrzała. No i w sumie dobrze. Młody Zhan niebawem miał skończyć piętnaście lat, a księżniczka Mahrya zapowiadała się na niezwykle atrakcyjną dwudziestojednolatkę. W czasie, odkąd zostali sobie zaręczeni, czyli w okresie trzech i pół roku, młodzik przeistoczył się z niepewnego siebie i całego tego pomysłu z małżeństwem chłopca w niezwykłe przystojnego i dojrzałego młodzieńca żywiącego zrozumiałe zainteresowanie płcią przeciwną. Nie dało się ukryć, że małżeństwo tych dwojga ułożono z zimną krwią, z powodów przede wszystkim racji stanu. Wszelako Zhan i Mahrya zdążyli spędzić ze sobą wiele czasu i w końcu stało się jasne, że ich wzajemne uczucie jest czymś więcej niż tylko grą młodzieńczych hormonów. Aczkolwiek hormony Zhana spisują się na medal, pomyślała Ohlyvya i uśmiechnęła się szerzej. Całe szczęście, że taki dojrzały z niego chłopiec. I że zarówno Haarahld, jak i później Cayleb kładli nacisk na przyzwoite prowadzenie się. Dzięki temu Zhanowi nie wydaje się teraz, że skoro jest księciem, wszystko mu wolno. Mimo wszystko chyba dobrze się stało, że Mahrya domyśliła się mojej wieczornej wycieczki na ten balkon... - dodała w myślach

Ohlyvya. Chociaż nie podejrzewam żadnego z tych dwojga, by mieli zrobić coś, czego by się potem wstydzili. Och, skądże znowu... Parsknęła pod nosem. Narzeczeństwo na Schronieniu było traktowane niezwykle poważnie. Zadbał o to Kościół Matka. Ułożone małżeństwo jeszcze przed zawarciem ślubu na mocy podpisanego kontraktu było niemal tak wiążące jak sam sakrament, aczkolwiek oczywiście - zwłaszcza w wypadku zamożnych i wysoko postawionych - dało się z niego wywinąć, jeśli akurat zaszła taka potrzeba: czasami słyszało się więc o anulowaniu czy wręcz zerwaniu zaręczyn. Z drugiej strony jednak częściej widywało się pannę młodą idącą do ołtarza z brzuchem albo wręcz z niemowlęciem czy parolatkiem, na co nikt nie patrzył krzywo, pod warunkiem że okres narzeczeństwa był wystarczająco długi, aby uprawomocnić ciążę czy narodziny potomka. Nikt też specjalnie nie rozgłaszał jednego czy drugiego faktu, niemniej były one na równi akceptowane i nie stawały się od razu przyczyną skandalu. Wszelako książęta to jednak co innego niż zwykli ludzie i Ohlyvya trzymała kciuki, ażeby ta para okiełznała chuć jeszcze przez parę lat. Nie była aż tak naiwna, aby sądzić, że dwojgu młodych, chętnych i niegłupich ludzi nie udało się wywieść w pole opiekunów i gwardzistów i trochę poeksperymentować, wszakże podchodziła do tej myśli z filozoficznym spokojem. Lepiej, żeby Mahrya poznała i pokochała całą sobą przyszłego małżonka, aniżeli miałaby go spotkać dopiero w dzień ślubu i nie mieć wtedy najmniejszej ochoty na żadne eksperymenty. Chociaż, przypomniała sobie zadumana Ohlyvya, w twoim akurat wypadku taka metoda nie przyniosła najgorszych owoców, prawda?... Wargi natychmiast wygięły się jej w ciepłym uśmiechu. Już był dość pulchny, ale... miał w sobie coś... coś rozczulającego. Sprawiał wrażenie nieporadnego szczeniaczka. Wolę nie myśleć, ile razy mu mówiono, że jego obowiązkiem jest poślubić mnie i przedłużyć dynastię. A mimo to zachowywał się przy mnie naturalnie, swobodnie i robił wszystko, abym i ja tak się czuła. Obawiam się, że mógł myśleć, iż jedynym powodem, dla którego kiedykolwiek spojrzy na niego ładna i dobrze urodzona panna - pomijając rację stanu, rzecz jasna - jest tytuł książęcy. Miał o sobie zaniżone zdanie. Nawet zwykł był mówić, że jest sprytnym człowieczkiem, a nie: sprytnym człowiekiem. Tymczasem dla mnie i dla świata był mężczyzną całą gębą! Samotna łza zakręciła jej się w kąciku oka, ale nie była to łza smutku. Ohlyvya dość dawno temu przestała się smucić. Wciąż żałowała utraconych lat, które mogli ze sobą jeszcze przeżyć, jednakże smutek odchodził w cień na wspomnienie lat, które było im dane przeżyć razem. Bardzo chciała, aby jej córka i młody Zhan odnaleźli taką samą miłość, jaka połączyła ją i Nahrmahna.

Przynajmniej nie będą musieli dociekać, gdzie co włożyć, roześmiała się w duchu. To już coś! Poza tym zaś... - Wybacz, że przeszkadzam, Ohlyvyo - usłyszała nagle głęboki głos za sobą. Obróciła się szybko i wykrzyknęła: - Merlin?! - Oczy jej się rozszerzyły ze zdziwienia na jego widok. Mniej zaskoczyło ją to, że zdołał dostać się na balkon bez zwracania czyjejkolwiek uwagi. - Nie spodziewałam się ciebie... Dlaczego po prostu nie odezwałeś się do mnie przez komunikator? - Pewne sprawy najlepiej załatwiać osobiście - odparł z ukłonem seijin. - Nie chciałabyś o tym rozmawiać przez komunikator. - Ach tak? - Ohlyvya spojrzała na niego uważniej. - Dosyć złowróżbnie to zabrzmiało... cytując ulubione powiedzonko Nahrmahna. - Zabawne, że o nim wspomniałaś - powiedział Merlin, uśmiechając się nieco dziwnie. - Bo, widzisz, twój mąż to właściwie główny powód mojej wizyty. - Proszę? - Ohlyvya zmarszczyła czoło, przestając cokolwiek rozumieć. Merlin tymczasem zatoczył ramieniem półkole. - Może usiądziesz? Mam ci coś do opowiedzenia... *** -No i tak to było... - Merlin zakończył opowieść dwadzieścia minut później. - Wiem, że nie miałem prawa podjąć takiej decyzji bez pytania... zarówno jego, jak i ciebie. Ale nie było na to czasu, a ja nie miałem pojęcia, czy rzecz w ogóle się uda, ty zaś wystarczająco cierpiałaś bez robienia ci złudnych nadziei. Ohlyvya gapiła się na niego bez słowa. Twarz miała bladą i mokrą od łez, które lśniły w świetle latarni wiszących na balkonie. Gdy przycisnęła dłoń do drżących ust, Merlin niemalże czuł napięcie jej mięśni. Doszedł do wniosku, że w tym momencie wszystko, czego się dowiedziała od niego i od Sowy w minionych dwóch latach, stanęło w sprzeczności z wiedzą zbieraną przez nią całe życie. - Ja nie... - urwała i przełknęła ciężko - nie mogę w to uwierzyć - dokończyła chrapliwym głosem. - On nie żyje, Merlinie! Pochowałam go! - Nimue Alban też nie żyje, Ohlyvyo - przypomniał jej łagodnie, spoglądając jej prosto w twarz szafirowymi bezdennymi oczami. - Ale... ja nawet nie znałam Nimue. - Opuściła rękę i uśmiechnęła się z trudem. Rozumiem, że człowiek, z którym rozmawiam, jest tak naprawdę maszyną wyposażoną w czyjeś wspomnienia. Jednakże odbieram to inaczej. Ty jesteś dla mnie rzeczywisty, nie Nimue... Z Nahrmahnem sytuacja ma się odmiennie.

- Czyżby? A może raczej boisz się, że byłoby to oszustwo? - Oszustwo? - Spojrzała na niego pytająco. - W jakim sensie? - Ja tak bym zareagował... No ale ja nie przystąpiłem do buntu przeciwko jedynemu Kościołowi, jaki znałem, jedynej wierze, jaką znałem. Kościół Boga Oczekiwanego nic dla mnie nie znaczy, to jedno wielkie kłamstwo, podły numer wykręcony całej ludzkości przez grupę megalomanów, którzy koniec końców postradali rozum, bez względu na to, jakie pierwotnie mieli intencje. Dlatego nie mam problemu z wypięciem się na nich. Sądzę jednak, że w twoim wypadku sprawa może być trudniejsza. Kobieta otworzyła usta, ażeby coś powiedzieć, lecz powstrzymał ją uniesieniem ręki.Nie twierdzę, że twój bunt nie jest stuprocentowo szczery. W gruncie rzeczy może nawet jest „szczerszy", o ile można tak powiedzieć, od mojego, ponieważ musiałaś się napiąć... intelektualnie i duchowo... żeby odrzucić kłamstwa, którymi byłaś karmiona przez całe życie. Ale ludzki umysł lubi płatać figle. Czasami ludzie karzą się za to, co uczynili, mimo że ich zdaniem był to słuszny uczynek, ponieważ ktoś, kogo kochali i komu ufali, twierdził coś przeciwnego. Może więc wymierzasz sobie właśnie karę za to, że odważyłaś się rzucić wyzwanie archaniołom, poprzez wrażenie, że oszustwem byłoby uznać, iż Nahrmahn tak naprawdę wcale nie odszedł. -Ja... - zaczęła Ohlyvya, urwała nagle i rozejrzała się dokoła siebie. - Czy on na nas teraz patrzy? - Nie - pokręcił głową Merlin. - Kazał Sowie wyłączyć swoją wirtualną rzeczywistość do czasu, aż jedno z nas powie mu, że znów może się uaktywnić. Nahrmahn pragnął, abyś mogła śmiało wyrażać swoje myśli i uczucia, nie przejmując się, jaki to wywrze na niego wpływ. Albowiem ta decyzja należy do ciebie, Ohlyvyo. Twój mąż nie chce wywierać na ciebie żadnego nacisku, gdyż... jak to ujął w rozmowie ze mną... Bóg świadkiem, że ta jedna wiadomość da ci w kość wystarczająco. Ohlyvya stłumiła rodzący się w jej gardle śmiech. - Och, tylko Nahrmahn mógłby powiedzieć coś takiego... Merlin wstał, podszedł do balustrady balkonu i zapatrzył się na ogród w dole. - Nie mogę ci zagwarantować, że to jest naprawdę on, Ohlyvyo - rzekł, nie odwracając się do niej twarzą. - Podobnie jak nie mógłbym przysiąc, że ja to naprawdę Nimue Alban. Zazwyczaj tak mi się wydaje, ale pewności nie mam i nie będę miał do dnia, w którym mój CZAO wyładuje się po raz ostatni... Być może dopiero wtedy w przebłysku jasności

zrozumiem, że przez cały ten czas byłem tylko elektronicznym echem osoby, która umarła na tysiąc lat przed tym, zanim ja otworzyłem oczy na tej planecie. Nagle odwrócił się i oparł plecami o balustradę. - Maikel jest innego zdania - ciągnął - a ja przywykłem mu wierzyć, gdy chodzi o sprawy duszy. Jeśli nawet on się myli, znaczy to, że tego fenomenu nie zrozumie nikt, nigdy. Mając to wszystko na względzie, mogę cię tylko zapewnić, że moim zdaniem to jest Nahrmahn, mężczyzna, który szczerze cię kocha. Wierzę w to głęboko. Poprosił mnie, abym powiedział ci jeszcze jedno... - Co takiego? - zapytała cicho. - Poprosił mnie, abym powiedział ci, że cię kocha i na tyle, na ile może to stwierdzić, jest sobą. I jeszcze... że wciąż są słowa, które między wami nigdy nie padły, a które pragnął ci wyznać, i że teraz przyszła na to pora. I że nawet jeśli nie jest jednak „prawdziwym" Nahrmahnem, oryginał nie miałby nic przeciwko temu, abyś czerpała otuchę z rozmów z nim... No bo właściwie nie ma nic przeciwko temu... Ohlyvya wybuchnęła śmiechem, który tym razem wydał się znacznie naturalniejszy niż przedtem. - To do niego bardziej podobne! - potrząsnęła głową. - Umiem sobie wyobrazić ten uśmieszek, z którym to mówił... Był pozbawionym skrupułów draniem, kiedy mu na czymś bardzo zależało. Widzę, że potrafisz świetnie podsumować człowieka - zachichotał Merlin, a ona zawtórowała mu, po czym nawet gdy znów spoważniała, miała wciąż na ustach lekki uśmiech, może nieco wysilony, ale jednak uśmiech. - Choć mi tego nie powiedział otwarcie - dodał Merlin, także poważniejąc - sądzę, że zamierza permanentnie się wyłączyć w dniu twojej śmierci. Uśmiech zniknął z twarzy Ohlyvyi całkowicie, a jej oczy rozszerzyły się raptownie. Kobieta złapała się ręką za szyję, a Merlin prędko pokręcił głową. - Nie chciałem przez to powiedzieć, że popełni samobójstwo, jeśli dziś z nim nie porozmawiasz! Chodziło mi tylko o to, że gdy przyjdzie twój czas, też zakończy swoje życie i podąży za tobą, gdziekolwiek się udasz po śmierci. Chyba... chyba nie chce, aby którekolwiek z was pozostało samotne... Zdaje sobie sprawę, że jeśli nie jest „prawdziwym" Nahrmahnem... tak jak ja być może nie jestem „prawdziwą" Nimue, to czy się wtedy wyłączy czy nie, nie będzie miało najmniejszego znaczenia. Z drugiej strony nie zamierza cię przeżyć, skoro będzie miał okazję towarzyszyć ci... czy też temu, co z ciebie zostanie, w dalszej drodze.

Spojrzenie jej zmiękło, pierś zatrzepotała, kiedy brała oddech, aby się odezwać. - Muszę podjąć decyzję natychmiast? - Nie. Masz tyle czasu do namysłu, ile ci trzeba. Nahrmahn nie przebiera niecierpliwie nogami, czekając na werdykt... - Merlin wyszczerzył się nieoczekiwanie. - Zaczynam rozumieć, dlaczego nalegał na przejście w tryb offline. To chyba jedyny człowiek, który z takim wdziękiem potrafi łączyć egoizm i bezinteresowność. - To prawda... - przyznała Ohlyvya nieco rozbawiona tą uwagą. - Cały Nahrmahn! - Widzisz? Powtarzasz coś w tym stylu już któryś raz podczas naszej rozmowy wtrącił Merlin delikatnie.- Naprawdę? Mimo wszystko to dla mnie bardzo trudne... - Wyraz twarzy miała spokojniejszy, spojrzenie łagodne i zamyślone. - Już się z nim pożegnałam. Opłakałam go. Najbardziej boję się tego, że to jednak nie będzie on, i przyjdzie mi go opłakać po raz wtóry. - Maikel jak zwykle ma rację... - Gdy na te słowa Ohlyvya podniosła na niego wzrok, Merlin wzruszył ramionami i wyjaśnił: - Czasami człowiek nie ma innego wyboru, jak dokonać wyboru. Czasami za jedynego doradcę mamy własne serce, ponieważ umysł odmawia nam odpowiedzi, których szukamy. Zatem koniec końców sprawa sprowadza się do tego, czy masz w sobie dość odwagi, ażeby zaryzykować ponowny ból w nadziei na znalezienie szczęścia. Przyglądała mu się przez chwilę z przekrzywioną głową, po czym wstała ze swegomiejsca i zbliżywszy się do balustrady, zatrzymała się tuż przed nim. Wyciągnęła obie ręce i przyłożyła je na płask do napierśnika zbroi, po czym spojrzała prosto w szafirowe oczy seijina. - Merlinie... - zapytała. - Czy Nimue była kiedykolwiek zakochana? Zamarł na długą, pełną drżenia sekundę, a następnie nakrył obie jej dłonie swoimi. - Nie - odparł głosem zadziwiająco miękkim. - Ale kochała w swoim życiu wiele osób, Ohlyvyo. Swoich rodziców, komandora Pei Shan-wei, ludzi, z którymi walczyła i którzy zginęli razem z nią. Nigdy jednak nie odważyła się pokochać kogoś miłością taką, jaką ty obdarzyłaś Nahrmahna czy jaką darzą się wzajemnie Cayleb i Sharleyan. Wiedziała, że wszyscy zginą, że nie ma dla nich przyszłości, i nie chciała narażać własnego serca, zdając sobie sprawę, jaki będzie koniec. Ohlyvya dosłyszała w jego głosie nutkę żalu i doceniła uczciwość jego odpowiedzi. Pod wpływem impulsu przytuliła policzek do szorstkich zgrabnych dłoni gwardzisty, które wciąż nakrywały jej drobne kobiece ręce.

- Biedna Nimue... - szepnęła. - Zapewniam cię, Merlinie, że gdyby odważyła się otworzyć swe serce na miłość do mężczyzny, ów... gdyby tylko był tym właściwym... nigdy by nie żałował czasu spędzonego razem, jakkolwiek mało by go im zostało. - Zaczerpnęła głęboko tchu i dodała: - Chyba nareszcie rozumiem, skąd u ciebie tutaj, na Schronieniu, ta zdolność do miłości... - No nie wiem... Może jedno z drugim nie ma nic wspólnego. Może po prostu osoby, które tutaj spotkałem, są naprawdę wyjątkowe. Warte tego, co poświęcili dla nich inni...komandorzy Pei i Pei Shan-wei i wszyscy pozostali z enklawy Aleksandria... Nimue... - Nie jesteśmy warci aż tyle - zaprzeczyła Ohlyvya, nie odrywając twarzy od jego dłoni. - Skoro jednak w to wierzysz, musimy okazać się godni ich poświęcenia. Nie pozostawiasz nam wyjścia, Merlinie. Stali w tej samej pozycji przez pełne dwie minuty, po czym Ohlyvya ponownie zaczerpnęła tchu i wyprostowała się. Odchyliła się lekko na pięty, aby zajrzeć seijinowi wtwarz, po czym położyła mu obie dłonie na policzkach. - A niech cię - powiedziała cicho. - Sprawiłeś, że wszyscy czujemy się jak jakieś postaci z dawno zapomnianej legendy! Zdecydowanie łatwiej się żyje jako normalny człowiek, ale ty oczywiście nie miałeś dla nas litości!... - Cóż, rozszyfrowałaś mnie. - Merlin uśmiechnął się półgębkiem. - Odkąd pamiętam, lubiłem sprawiać kłopoty i nie potrafiłem dać innym spokoju. - Ten opis przypomina mi o kimś, kogo niegdyś znałam... - podchwyciła pół-żartem. A skoro tak, chyba powinnam z nim o tym porozmawiać. Czy mi się wydawało, czy powiedziałeś, że ja też mam prawo poprosić Sowę o wybudzenie go? - Jestem pewien, że Nahrmahn będzie zachwycony - powiedział Merlin, dotykając lekko jej policzka. - Wprost oczarowany. .XV. PAŁAC KRÓLEWSKI CHERAYTH CHISHOLM IMPERIUM CHARISU Irys Daykyn starała się zapanować nad nerwowymi mdłościami, idąc za Edwyrdem Seahamperem korytarzem prowadzącym do apartamentu zarezerwowanego dla Sharleyan i Cayleba, ilekroć akurat przebywali w stolicy Chisholmu. Sama spędziła w pałacu niewiele czasu, albowiem zarówno jej brat, jak i ona - jako podopieczni arcybiskupa Maikela zamieszkali w apartamencie gościnnym sąsiadującego z katedrą pałacu arcybiskupa Ulysa,

wiedziała jednak doskonale, że bardzo mało osób jest dopuszczanych do tego skrzydła pałacu królewskiego, o samej Wieży z Białego Kamienia nie wspominając. Wieża, będąca drugą w kolejności najstarszą częścią zabudowań pałacowych, została co najmniej dwukrotnie odnowiona od czasów jej wzniesienia. Zarazem było to najlepiej umocnione miejsce w całym kompleksie, co stanowiło memento zamierzchłej przeszłości, gdy pałac był w istocie fortecą, która spełniła swą obronną rolę więcej niż raz. Choć Seahamper był zaledwie sierżantem, z wielkim szacunkiem traktowali go zarówno podwładni, jak i osoby wyższe stopniem: porucznicy, kapitanowie, a nawet majorzy - aczkolwiek w tym ostatnim wypadku był jeden wyjątek. Irys przypuszczała, że taki szacunek należałby się każdemu, kto by towarzyszył przyszłej cesarzowej od dzieciństwa, a także był jedynym z jej gwardzistów, który wyszedł cało z incydentu w klasztorze Świętej Agthy. I miała nadzieję, że Tobys Raimar pewnego dnia będzie podobnie traktowany, gdy Daivyn już zasiądzie na tronie Corisandu. Zakładając, że jej brat przeżyje do tego czasu... No proszą, wpadłyśmy w ponury nastrój, powiedziała do siebie w duchu. Co też może być powodem? Wprawdzie słonko świeci, ale kto powiedział, że zaraz nie zerwie się wichura i nie będzie gradobicia? Nie można też wykluczyć pożaru, który unicestwi całe Cherayth, albo już wiem! - tsunami! To by dopiero pasowało do twego dzisiejszego humorku, prawda? Prychnęła cicho na własną przewrotność, po czym odruchowo wyprostowała ramiona, kiedy Seahamper zatrzymał się pod jakimiś drzwiami, obejrzał na nią przez ramię i zapukał delikatnie w wypolerowane drewno. - Wasza wysokość?... - Tak, Edwyrdzie - rozległo się zza drzwi. - Możesz ich od razu wprowadzić, dziękuję. - Tak jest, wasza wysokość - odparł Seahamper i pociągnął błyszczącą klamkę z mosiądzu, rozwierając odrzwia na oścież (Irys zauważyła, że drewno ma co najmniej dwa cale grubości, co musiało być pozostałością z czasów, gdy wieża stanowiła serce fortecy), po czym ukłonił się, przepuszczając gości. Irys zdziwiła się, lecz nie okazała tego po sobie, panując nad unoszącymi się brwiami, że wszyscy troje: ona, jej brat i hrabia Corisu, zostaną dopuszczeni do cesarzowej Charisu, mimo że w komnacie nie ma ani jednego gwardzisty. Do tego nikt nie odebrał Phylypowi sztyletu, który ten zawsze nosił przy pasie. Może Seahamper nie był tym faktem nadmiernie zachwycony, niemniej i on nie uczynił żadnego gestu, trzymając drzwi zapraszająco otwarte.

- Jedną chwileczkę, sierżancie - odezwał się hrabia Corisu, sięgając do pasa. Złapał sztylet, obrócił go zgrabnie w dłoni i podał rękojeścią Seahamperowi. - Wprawdzie i tak by nie opuścił pochwy - dodał z uśmiechem - ale myślę, że obydwaj będziemy się lepiej czuli, jeżeli weźmiesz go na przechowanie. Seahamper mierzył Ahzgooda przez moment bacznym spojrzeniem, po czym skłonił się raz jeszcze, głębiej, i dopiero wtedy odebrał z jego rąk broń. Uśmiechnął się przy tym zdaniem Irys nie tyle do hrabiego Corisu, ile do jakiegoś swojego wspomnienia - po czym na koniec bezgłośnie zamknął za sobą drzwi. Corisandczycy pokonali tymczasem korytarzyk i weszli do właściwej komnaty, przypominającej salon i zdumiewająco obszernej, zważywszy na wymiary Wieży z Białego Kamienia. Irys zdała sobie sprawę, że pomieszczenie musi zajmować niemal całe piętro, a utwierdził ją w tym przekonaniu fakt, że w rogu otwierało się wejście na klatkę schodową wiodącą na wyższą kondygnację. Sharleyan była w komnacie sama. Siedziała na wygodnym fotelu ustawionym przy monstrualnych rozmiarów kominku, w którym ktoś zainstalował jeden z piecyków żelaznych pomysłu Ehdwyrda Howsmyna. Popołudniowe słońce wpadało do środka pomieszczenia przez okno znajdujące się za plecami cesarzowej i wydobywało z jej czarnych włosów ogniste refleksy, sprawiając, że uwolnione kosmyki składające się z paru zaledwie pasemek przypominały miedziany drucik. Na kolanach Sharleyan trzymała śpiącą córeczkę. Irys poczuła ukłucie miłego zdziwienia na myśl, że cesarzowa nie tylko była gotowa przyjąć ich trójkę sama, bez obstawy, lecz także nie obawiała się „narazić" życia własnego dziecka, a przy tym następczyni tronu Imperium Charisu. Choć długo się nad tym zastanawiała, nie przyszedł jej na pamięć nikt z koronowanych głów, kto byłby skłonny zachować się tak samo. Oprócz Cayleba, poprawiła się zaraz w myślach. Rzecz jasna, oprócz Cayleba... - Proszę, siadajcie... - Sharleyan wskazała gościom miejsca. Irys i Daivyn zasiedli na dwóch fotelach naprzeciwko cesarzowej. A właściwie to Irys zasiadła, natomiast Daivyn przycupnął na samym brzeżku siedziska, cały zesztywniały. Jego siostra wątpiła, aby zdawał sobie sprawę z wagi tego spotkania, wszakże najwyraźniej i tak był mocno podenerwowany. A jednak - pomimo strachu i niepewności, którymi było naznaczone jego życie ostatnimi czasy - zaufał jej i Phylypowi, i to bez szemrania. Irys poczuła nagłą chęć, aby wyciągnąć do niego rękę i pogładzić go po niesfornej czuprynie, odgarniając mu włosy z czoła.

Hrabia Corisu pozostał w pozycji stojącej. Zajął miejsce za obojgiem, Irys i Daivynem, stając równo pomiędzy nimi i kładąc dłonie na oparciach ich krzeseł, tak że Irys miał po swojej prawej, a jej brata po lewej. Sharleyan, dostrzegłszy jego pustą pochwę, uśmiechnęła się nieznacznie. - Jak widzę, historia lubi się powtarzać - mruknęła. Irys przekrzywiła lekko głowę, jakby chciała zadać jakieś pytanie, ale Sharleyan tylko wzruszyła ramionami i machnęła wolną ręką. - Nieważne. Stare dzieje. Może jednak to dobry omen... Irys skinęła głową, mimo że nie miała pojęcia, o czym cesarzowa mówi, a następnie poprawiła się na krześle, splatając dłonie na podołku. Z jakiegoś powodu poczuła się nagle młodsza niż w rzeczywistości. - Daivynie, Irys, Phylypie... - odezwała się znów Sharleyan, kiwając na powitanie głową każdemu z osobna. - Mam świadomość tego, że propozycja naszego spotkania z lekka was zaniepokoiła. Na waszym miejscu nie czułabym się inaczej. Jednakże nie przestaję myśleć o tym, co mi powiedziałaś na pokładzie galeonu, Irys, i dochodzę do wniosku, że jego nazwa... HMS Przeznaczenie... jest bardziej znacząca, niż jego budowniczowie mogli przypuszczać... - Urwała, co Irys wykorzystała, aby odwrócić lekko głowę i zerknąć na profil hrabiego Corisu. Zaraz jednak przeniosła spojrzenie z powrotem na cesarzową. - Bardzo bym chciała w to wierzyć, wasza wysokość - rzekła w końcu. - Daivyn i ja dość się natułaliśmy. Miło by było zacumować gdzieś na dłużej. W przystani, z której wicher historii nie porwie nas znowu na wzburzone morze. - Pamiętam, co przy jakiejś okazji powiedział mi Merlin Athrawes - odrzekła Sharleyan, patrząc księżniczce prosto w oczy. - Każdy jest panem własnego losu... Miał na myśli to, że nasze wybory, nasze decyzje wytyczają naszą drogę przez życie. Oczywiście są też inne czynniki, także takie, na jakie nie mamy wpływu. Niemniej własne postanowienia kontrolujemy w pełni. Nasze decyzje bywają dobre, bywają złe, zawsze jednak są naszymi decyzjami i nikt nie może tego zmienić... chyba że mu na to pozwolimy. - To niewątpliwie prawda, wasza wysokość - wtrącił Phylyp Ahzgood. - Niestety zdarza się i tak, że cokolwiek byśmy postanowili, nie zmieni to biegu naszego życia. - Zgoda, mój panie - potaknęła Sharleyan, przenosząc wzrok na niego. - Ale przynajmniej może zmienić motywy naszego postępowania, a to już dużo, przyznasz chyba? Hrabia Corisu spoglądał na nią przez chwilę, by w końcu skłonić lekko głowę, nie mówiąc już ani słowa. Cesarzowa zaś ponownie popatrzyła na Daykynów. - Daivynie, wiem, że jesteś jeszcze młody, i wiem, że się niepokoisz oraz zastanawiasz, o co w tym wszystkim właściwie chodzi. Cóż, postaram ci się to wyjaśnić, a

potem poproszę cię, ażebyś sam zadecydował. Twoja siostra i twój doradca mogą ci służyć pomocą, rzecz jasna, niemniej ostateczna decyzja należeć będzie do ciebie. Daivyn zrobił wielkie oczy, co widząc, Sharleyan uśmiechnęła się szerzej. - Nie ma nic złego w niepokoju, który odczuwasz - zapewniła go. - Mówię to z doświadczenia, bo wiesz, kiedy zostałam królową, byłam może o rok starsza od ciebie... Chłopak miał teraz oczy okrągłe jak spodki, gdyż nie mieściło mu się w głowie, że ktoś tak stary jak cesarzowa mógł kiedyś być tak młody jak on... - Naprawdę. - Pokiwała głową rozbawiona. - Miałam mniej więcej tyle lat co ty, kiedy zasiadłam na tronie Chisholmu. W tajemnicy powiem ci jeszcze, że przed każdym posiedzeniem rady... - Daivyn chłonął każde jej słowo jak urzeczony - ...rzygałam jak jaszczurkot! Szczęka Daivynowi opadła, a Sharleyan roześmiała się na cały głos. - Naprawdę - powtórzyła niemal konspiracyjnym tonem. - Przysięgam, że tak było. Zatem całkowicie cię rozumiem, Daivynie, masz moje słowo. Niemniej gdybyś też chciał zwrócić ostatni posiłek, bądź tak dobry i uprzedź nas o tym, zgoda? Może zdążę wtedy zadzwonić po Sairaih i poprosić ją o jakieś naczynie... Daivyn gapił się na cesarzową przez moment, po czym nieoczekiwanie dla samego siebie także wybuchnął śmiechem. - Obiecuję, że tak zrobię, wasza wysokość, znaczy jeśli zajdzie taka potrzeba zapewnił, na co Sharleyan obdarzyła go uśmiechem i mrugnęła do niego. Następnie zwróciła się zarazem do Irys i do hrabiego Corisu, już z poważniejszą miną. - Mój panie, nie wtajemniczyłam cię w cel tego spotkania, ale wiem, że Irys i ty nie macie przed sobą sekretów... Arcybiskup Maikel również jest zorientowany w sprawie, a ponadto podzielił się ze mną kwestiami, które Irys pozwoliła mu ujawnić. Daję wam obojgu słowo, że nie zawiódł niczyjego zaufania, ograniczając rzeczone informacje do tych, którymi wolno mu było się podzielić. - Milczała, dopóki Irys nie przyjęła tego faktu do wiadomości skinieniem głowy. - Na początek powiem, że jestem zachwycona tym, co usłyszałam od Irys. Jeśli mam być szczera, nie spodziewałam się usłyszeć tego ani od niej, ani od nikogo z jej rodziny. Zważywszy na gniew, nienawiść i krew, które podzieliły nasze rody, doprawdy trzeba było „zacnej duszy", jak mawia arcybiskup Maikel, ażeby coś takiego się stało. Dodam też zaraz, że w pełni zdaję sobie sprawę z implikacji: zarówno tych służących dobru i bezpieczeństwu Imperium Charisu, jak i reszty korzyści, które staną się udziałem nas wszystkich. Na koniec wreszcie czuję się w obowiązku nadmienić, że konsekwencje dla waszej trójki mogą się okazać tragiczne w skutkach.

Zamilkła, pozwalając, aby ostatnie zdanie zawisło w powietrzu między nimi, zimne i ciężkie, cuchnące zagrożeniem. Po dłuższej chwili poprawiła się w fotelu, ujęła mocniej córeczkę i przemówiła ponownie. - Irys, powiedziałaś mi, że nie jesteś w stanie popierać dłużej Kościoła Matki. Że we własnym mniemaniu nie masz innego wyboru, jak tylko zwalczać Clyntahna i resztę Grupy Czworga. Myślę, że da się to zrobić, jeśli tak zdecydujesz... jeśli tak zdecyduje Daivyn... wszyscy staniecie się zaprzysiężonymi wrogami Inkwizycji, Grupy Czworga, Świątyni i Kościoła Matki. Myślę, że to przeczuwasz, ale zanim powiem coś więcej, muszę mieć pewność, że to rozumiesz. Irys przemogła niemal nieposkromioną chęć, by znowu zerknąć na hrabiego Corisu. Wiedziała, że musi odpowiedzieć samodzielnie - nie tylko przez wzgląd na cesarzową, lecz przede wszystkim przez wzgląd na siebie. Dlatego - nie odrywając spojrzenia od twarzy najpotężniejszej kobiety na Schronieniu - rzekła z mocą: - Rozumiem, wasza wysokość.Trochę ją zdziwił spokój, z jakim wypowiedziała te trzy słowa. Przez chwilę wisiały one w powietrzu, jak przedtem wypowiedź Sharleyan, lecz emanowały czystością, zimnem, smakiem lodu i stali. Takim samym tonem, wyraźnie, dodała: - Inkwizycja i Kościół Matka zdążyli już wcześniej okrzyknąć nas swymi wrogami. Wiem, że oficjalna wersja wydarzeń jest następująca: seijin porwał mnie i Daivyna na wasz rozkaz, a Phylyp wydał nas w jego ręce, aby się wzbogacić. Trudno oczekiwać innej wersji, skoro wielkim inkwizytorem jest Clyntahn. Ale ja nie jestem aż tak naiwna, aby wierzyć, że mój brat i ja będziemy kiedykolwiek mieli okazję, aby to sprostować. - Uśmiechnęła się bez cienia humoru. - W tej sytuacji wynik końcowy może być tylko jeden. Nie ma znaczenia, czy zaczniemy otwarcie zwalczać Kościół Matkę, czy przyczaimy się gdzieś, czekając, aż inkwizytorzy wykopią nas z nory. Mam rację? - Chyba tak... - Sharleyan skinęła głową, kołysząc córeczkę. - Usłyszałam od seijina jeszcze coś, aczkolwiek myślę, że przy tej okazji tylko przytoczył słowa kogoś innego... jest bardzo mądry i oczytany, ale trudno go podejrzewać o to, aby pozjadał wszystkie rozumy.Otóż powiedział mi wtedy: Jeżeli nie będziemy ze sobą trzymać, kat spuści na nas topór. Coś takiego przemawia do wyobraźni, nieprawdaż? - Owszem. - No dobrze. Pora na moją propozycję... - Cesarzowa przestała kołysać dziecko i przybrała śmiertelnie poważną minę. - Pamiętajcie, że mówię teraz nie tylko w swoim imieniu, ale też w imieniu Cayleba. Tak jak ogłosiliśmy światu, jesteśmy współwładcami.

Jeżeli zatem obiecam wam ochronę Imperium Charisu, mój mąż będzie respektował moją obietnicę, choćby świat miał przez to stanąć w płomieniach. Sharleyan powiodła wzrokiem po całej trójce, sprawiając, że Irys przebiegł po plecach dreszcz. Ciekawe, jak to jest, pomyślała księżniczka, mieć obok siebie kogoś, komu tak się ufa? Komu ufa się bezgranicznie, kogo decyzje się popiera bez względu na wszystko, nawet gdy w grę wchodzi istnienie bądź nieistnienie Korony... Chyba muszę się przestać dziwić, że niektórzy mówią o nich nie „Cayleb i Sharleyan", ale „Cayleyan", jakby byli bytem złożonym z dwóch serc, dwóch umysłów, ale jednej duszy. Bo że stali się legendą za życia, przestałam się już dziwić dawno temu... - Otóż proponuję - kontynuowała Sharleyan - abyście wszyscy troje wrócili do Corisandu na pokładzie okrętu wojennego Imperium Charisu... HMS Przeznaczenie powinien sprawdzić się doskonale w tej roli. Popłynęlibyście dalej z arcybiskupem Maikelem, którego podróż duszpasterska nie dobiegła jeszcze końca. Staynair będzie jedynym towarzyszącym wam Charisjaninem i jako taki pozostanie za was odpowiedzialny do momentu przybicia do brzegów Corisandu. Wówczas, Daivynie, po raz pierwszy spotkasz się z członkami swej rady regencyjnej, która następnie weźmie cię pod swoje skrzydła. - Cesarzowa podniosła wzrok na hrabiego Corisu ponad głową nagle bardzo spokojnego i cichego chłopca. - Przodem wyślemy wiadomość do generała Zhanstyna. Waszemu przybyciu do Manchyru nie będzie towarzyszyć żaden pokaz siły charisjańskiej armii. Na radzie regencyjnej spocznie obowiązek zapewnienia księciu apartamentów, ochrony i planów ewentualnych podróży po księstwie. Jednakże w razie gdyby członkowie rady regencyjnej bądź generał Gahrvai potrzebowali pomocy od strony charisjańskiej, zostanie im ona udzielona. W przeciwnym wypadku wszystkim zajmie się rada regencyjna pospołu z tobą, mój panie, jako opiekunem księcia wyznaczonym jeszcze przez jego ojca, oraz z księżniczką Irys, zakładając oczywiście, że członkowie rady wezmą moje zdanie pod uwagę... Zawieszenie broni podpisane przez Cayleba oraz hrabiego Skalnego Kowadła i hrabiego Tartarianu z upoważnienia rady regencyjnej nie przestanie obowiązywać. W tym punkcie nie mogę ustąpić. Abyśmy uznali Daivyna za prawowitego księcia Corisandu, będzie on musiał zaakceptować warunki rozejmu. W razie gdyby stało się inaczej i mimo to doszło do koronacji, Imperium Charisu poczuje się uprawnione do wymuszenia siłą respektowania warunków rozejmu... i zrobi to bez ociągania. Wszelako Corisandczycy będą sami sobie winni. Mam nadzieję, że podejmą dobrą decyzję, ale przede wszystkim zależy mi na tym, aby decyzja była w pełni ich. Naturalnie Syjon... i nie tylko... potępi każdą waszą decyzję, która nie będzie prowadziła do otwartej konfrontacji z Charisem. Naszą jedyną obroną przeciwko tego typu pomówieniom może być wyłącznie prawda i dlatego prawdę

należy w Corisandzie szeroko rozgłosić. Z powodów, które mam nadzieję zarówno ty, mój panie - zwróciła się bezpośrednio do hrabiego Corisu - jak i ty, Irys - przeniosła spojrzenie na księżniczkę - rozumiecie, w obecnej sytuacji Corisand nie może uniezależnić się całkowicie od imperium. Dołożyliśmy starań... nieraz kosztem charisjańskiej krwi, za to przy jak najmniejszym rozlewie krwi corisandzkiej... aby promować pokój i tolerancję oraz rządzić zgodnie z obowiązującym prawem, zamiast wprowadzać rządy twardej ręki. Jestem przekonana, że sami to zobaczycie, kiedy już znajdziecie się w Manchyrze, ponieważ tak przedstawia się niekwestionowana prawda. Mimo to jak na razie nie widzę możliwości, aby Corisand stał się w pełni niepodległy. Stąd mój wymóg, aby warunki rozejmu były w dalszym ciągu respektowane. Irys przełknęła ślinę. Cesarzowa mówiła spokojnie, stanowczo, nieomal ostro. Księżniczka nie wiedziała, czego właściwie się spodziewać po tym spotkaniu, wszakże teraz usłyszawszy o utrzymaniu w mocy rozejmu wymuszającego na Corisandzie uległość militarną, wręcz zgodę na okupację charisjańską, rozbrojenie i kontrolę przez Imperium Charisu - nie była pewna, jaka będzie dalsza część propozycji Sharleyan. Ta zaś, jakby czytając w jej myślach, podjęła: - Okupacja i kontrola mogą mieć różną twarz. W tym wypadku proponujemy wam to samo, co niegdyś zaproponowaliśmy księciu Nahrmahnowi ze Szmaragdu i królowi Gorjahowi z Tarota: członkostwo w strukturach Imperium Charisu nie w charakterze terytorium podbitego, lecz integralnej części wyposażonej w autonomię działającą w ramach konstytucji obowiązującej w całym imperium. Nie wyłączając prawa do reprezentacji w parlamencie Imperium Charisu. Daivyn zasiądzie na tronie swego ojca jako samorządny książę, wspierany przez charisjańskie wojsko przeciwko zewnętrznym wrogom. Część tego wojska, zarówno armii lądowej, jak i marynarki wojennej, będą stanowić oddziały corisandzkie wcielone do sił Imperium Charisu. Corisand będzie miał swobodę handlu na wszystkich rynkach i korzystania ze wszystkich szlaków handlowych, lądowych i morskich, jak również z domów bankowych, wynalazków i zakładów produkcyjnych Charisu. Natomiast książę Daivyn stanie się trzecią osobą w imperium, nie licząc następczyni tronu cesarskiego, zaraz po Nahrmahnie Młodszym ze Szmaragdu oraz Gorjahu z Tarota. Irys i Daivyn zrobili wielkie oczy; chłopiec nadal siedział na samym brzeżku krzesła, czując coś w rodzaju paraliżu. Za ich plecami hrabia Corisu wciągnął gwałtownie powietrze do płuc. - Naszym pragnieniem, które następnie przerodziło się w naszą politykę, było i jest poszerzanie granic imperium nie za pomocą podbojów, lecz drogą pokojową - ciągnęła

Sharleyan miększym tonem. - To, co wywalczy miecz, staje się własnością dopóty, dopóki ów miecz nie straci ostrości. Lecz to, co połączą wzajemne dobre stosunki wynikające ze wspólnych potrzeb i celów... oraz wspólnego wroga... pozostanie połączone nawet po tym, gdy miecz dawno trafi z powrotem do pochwy. Cytując słowa mego męża, użyte przez niego w liście z oświadczynami: nie potrzeba nam chwilowego sojuszu, który by się zmieniał w zależności od sytuacji, lecz trwałej unii. Wspólnej tożsamości. Imperium, które by było zdolne przetrwać huragan ogarniający nasz świat i w którym wartościami nadrzędnymi byłyby dostatek i wolność dla wszystkich. Imperium, którego nigdy nie dotknie zepsucie typowe dla Świątyni... To prawda, że podbiliśmy Corisand, ale uczyniliśmy to, nie mając wyboru. Teraz... być może... mamy wybór i zamierzamy z niego skorzystać. Zamierzamy zaryzykować, nie wiedząc, co Corisandczycy zrobią za naszymi plecami, albowiem naszym zdaniem potencjalne korzyści dla obu stron przewyższają jednak ponoszone ryzyko. Sharleyan odchyliła się na oparcie fotela, tuląc do piersi córeczkę, i przyjrzała się trójce gości z powagą. Przez sekundę, która zdawała się wiecznością, Irys tylko odwzajemniała spojrzenie, tak była zdumiona tą propozycją. W końcu Daivyn drgnął i dotknął lekko jej kolana. - Irys? - Głosik miał cienki, przebijało z niego zdumienie i zmieszanie, ale też domieszka rodzącego się zaufania. To samo było widać w jego oczach. - Irys? - powtórzył. Co ja mam odpowiedzieć? - Och, Daivynie - szepnęła, wyciągając do niego ręce i obejmując go zupełnie jak wtedy, gdy oboje byli dziećmi. Oparła policzek na czubku jego głowy i tuliła mocno do siebie. - Och, Daivynie... nie wiem. Doprawdy nie wiem. Domyślam się, co ja bym powiedziała, ale to wszystko znacznie przekracza moje najśmielsze wyobrażenia. - Rzuciła okiem ponad ramieniem brata. - Phylypie?... - Nie powiedziałbym, że jestem kompletnie zaskoczony - rzekł hrabia Corisu, omiatając ją spojrzeniem, po czym przenosząc wzrok na Sharleyan. - Może dziwi mnie trochę rozmach, a także zakres autonomii, którą jej wysokość raczyła zaproponować. Ale samo wcielenie Corisandu do Imperium Charisu już od jakiegoś czasu było nieuniknione... Charis nie ma wyboru. I Daivyn też go nie ma. Syjon już raz wydał na niego... na was oboje... wyrok śmierci. Ci ludzie nie poprzestaną na tym, nie spoczną, póki was nie zabiją. Tak się przedstawia sytuacja. W normalnych okolicznościach nadworny szpieg powinien, jak mniemam, poradzić wam przyjęcie propozycji... tylko pozornie. Daivyn powinien więc złożyć wszelkie stosowne przyrzeczenia, nie zaprzątając sobie głowy ich wypełnieniem, gdyż przyrzeczenie złożone pod przymusem... a nie inaczej jest w tym wypadku... tak naprawdę

wcale nie jest wiążące. Co więcej, zarówno cesarzowa Sharleyan, jak cesarz Cayleb zostali ekskomunikowani przez samego wielkiego wikariusza, przez co każda obietnica im złożona jest automatycznie anulowana w oczach Kościoła Matki. Możecie zatem oboje obiecać, co wam się żywnie podoba, i dotrzymać słowa wyłącznie tak długo, jak długo będziecie chcieli. Wszelako okoliczności żadną miarą nie są normalne... - kontynuował hrabia Corisu, wpatrując się ponad głową chłopca w oczy Irys. Z jego spojrzenia wyzierała miłość do obojga. - Nadeszła pora, aby zmierzyć się z prawdą. Nadeszła pora, abym przemówił do was nie jako nadworny szpieg waszego ojca, lecz jako jego przyjaciel, który miał okazję wiedzieć nieraz więcej od niego... I który obiecał mu chronić was jak źrenicy oka. Otóż dzisiaj, mimo iż przez większość życia kierowałem się cynizmem i wyrachowaniem, jestem w stanie dostrzec prawdę i szczerość, i czystość intencji. Nie jestem ślepy na korzyści, które Charis odniesie, przyłączając Corisand pokojowo. Nie jestem ślepy na ograniczoną władzę Daivyna, kiedy to się stanie. Na pewno nie będzie mógł prowadzić własnej polityki ani wypowiadać wojny zgodnie z własnym widzimisię. Wszakże ta propozycja daje mu szansę... jemu i jego poddanym... na życie zgodne z zamierzeniami dobrego Boga. Nie będziemy niewolnikami ani świeckiego tyrana, ani szaleńca w pomarańczowej sutannie. Będziemy mogli iść za głosem własnego sumienia w pokoju i bezpieczeństwie. - Urwał, zaczerpnął głęboko tchu i ponownie spojrzał prosto w oczy Irys, rozpoznając w nich jej dawno zmarłą matkę. - Radziłbym przyjąć ofertę jej wysokości cesarzowej Sharleyan Ahrmahk z Imperium Charisu - zakończył uroczyście. Po jego słowach długo panowała cisza. Wreszcie Sharleyan pierwsza przerwała milczenie. - Jest jeszcze pewien drobiazg - rzekła i odchrząknęła. Irys poczuła, że sztywnieje, i zastanowiła się, czy oto teraz pojawi się sztylet ukryty pośród wcześniejszych gładkich słówek. Nie chciała być tak podejrzliwa, jednakże była nieodrodną córką swego ojca i zwyczajnie musiała rozważyć wszystkie możliwości. - Jaki, wasza wysokość? - zapytała, panując nad brzmieniem własnego głosu. - Tak się składa, że Corisand i Szmaragd były wrogami Charisu... Starego Charisu, znaczy... na długo przed tym, zanim Grupa Czworga zleciła atak na króla Haarahlda. W związku z tym niezaprzeczalnym faktem obawiam się, że będzie konieczne spełnienie jeszcze jednego warunku. - Mianowicie? - Nie prosimy o nic, czego nie zażądaliśmy wcześniej od księcia Nahrmahna - odparła Sharleyan. - Naszym zdaniem bowiem umocnienie unii jest szczególnie ważne w takiej

sytuacji. Rozważałam, czyby nie wydać następczyni tronu za Daivyna, ale doszłam do wniosku, że różnica wieku jest zbyt duża. Co niestety pozostawiło tylko jedno inne wyjście... - Przez moment wpatrywała się w Irys ze szczerym żalem. - Będziesz musiała wyjść za mego pasierba, księcia Hektora. Irys poczuła, jak znienacka wzbiera w niej radość, której siła zadziwiła nawet ją samą. Sharleyan potrząsnęła ze smutkiem głową, wszakże w jej oczach błyskały swawolne ogniki. - Zdaję sobie sprawę, że to będzie wielkie poświęcenie z twej strony, ale obawiam się, że naprawdę nie ma innego wyjścia.

CZERWIEC ROKU PAŃSKIEGO 896

.I. HMS DELTHAK MORZE CHARISJAŃSKIE - Wygląda na to, że nie wszyscy zostali uprzedzeni, sir - stwierdził oschle porucznik Pawal Blahdysnberg, gdy kolejny szkuner odbił mocno, omijając ich szerokim łukiem. Widząc ten manewr, porucznik pokręcił głową na poły z rezygnacją, na poły z rozbawieniem. - Ciekawe, czy sternik wziął nas za wytwór demonów raczej czy dopalający się wrak... - Sądząc po raptownej zmianie kursu, chyba to pierwsze. - W głosie także kręcącego głową kapitana Halcoma Bahrnsa dało się wyczuć więcej odrazy niż rozbawienia. - Mało masztów nie połamał. Ale to tylko jakaś jednostka przybrzeżna, której załoga nie była w Siddarmarku ani w Chisholmie od co najmniej sześciu miesięcy. Czy ci idioci nie powinni spędzać każdej wolnej chwili na lądzie i słuchać opowieści o nas przy gorącym grogu? Blahdysnberg stłumił śmiech. Przypuszczał, że kapitan nie urwałby mu głowy za wybuch szczerego śmiechu, ale nie był tego do końca pewny. - Wydaje mi się, sir, że to - wskazał brodą na dwa plujące dymem kominy przynajmniej podczas pierwszego kontaktu z lojalistami Świątyni zadziała na naszą korzyść. - Nie wspominając o tym, że dowiedzą się o naszym przybyciu ze sporym wyprzedzeniem - odparł Bahrns, także spoglądając na kolumny dymu. - Przy dobrej pogodzie da się je zauważyć z dwudziestu mil. -

Nasza

jednostka

nie

została

zaprojektowana

do

przeprowadzania

misji

zwiadowczych, sir - zauważył z rozbawieniem Blahdysnberg. - A to, że nas wcześniej zauważą, niewiele im pomoże. I tak nam nie uciekną, a gdy ich już dopadniemy... - Zawiesił głos, bębniąc palcami o stalowe poszycie. - Pod warunkiem, że dostaniemy w końcu te pieprzone działa - burknął kapitan, mimo wszystko zmuszony przytaknąć słowom porucznika. W gruncie rzeczy reakcja niedoinformowanych załóg na widok jego dymiącej jednostki nie przeszkadzała mu aż tak bardzo, jak to okazywał. Musiał wszakże trzymać fason. Odwrócił się właśnie i spojrzał na całkiem płaski dziób kanonierki. To było tylko jedno z wielu dziwactw charakteryzujących jego jednostkę. Okręt powinien zwężać się na dziobie i rufie, aby stojący obok koła sterowego dowódca widział, jak jednostka reaguje na jego

rozkazy.

W wypadku

HMS

Delthak

i pozostałych

rzecznych

kanonierek

przebudowanych ze zwykłych barek wyglądało to jednak inaczej. Stali teraz obaj na wąskim

pomoście przylegającym do opancerzonej kabiny sternika - którą sir Dustyn Olyvyr nazywał kioskiem - znajdującej się pośrodku kadłuba między skośnymi kazamatami. Było to chyba najgorsze miejsce, z którego człowiek mógł dowodzić okrętem płynącym po morzu, nie mówiąc już o umieszczeniu tam steru, wszakże tak przedstawiał się projekt, a oni musieli się do niego dostosować. Z czasem przekonali się, że takie rozwiązanie ma sens, aczkolwiek nadal czuli się bardzo nieswojo. Nowy okręt Bahrnsa nie miał żagli, nie było więc potrzeby utrzymywania ludzi na pokładzie i nieustannego ich doglądania. Jedyny maszt, ulokowany na rufie, podtrzymywał sporą gondolę bocianiego gniazda wiszącą dziewięćdziesiąt stóp nad kazamatami. On sam, dzięki przesunięciu kiosku tak daleko do przodu i umieszczeniu w nim koła sterowego, miał doskonałą widoczność od strony dziobu. Zważywszy na ogromną prędkość, jaką był w stanie rozwinąć HMS Delthak, było to bardzo pożądane. Płaska i brzydka jednostka płynęła z gracją rozpadającej się stodoły, ale mimo to wyglądała niesamowicie. Długa na sto czterdzieści stóp mogła przenosić tysiąc dwieście ton ładunku (zgodnie z nowym systemem sir Dustyna), wliczając w to pełne uzbrojenie, węgiel i wodę do kotłów. W tej akurat chwili była nieco przeciążona, w związku z czym jej pomalowany na czarno kadłub - wyjątkowo bez charakterystycznego białego pasa - z trudem pokonywał fale. Pokład został zwieńczony studwudziestostopowymi, pochylonymi pod kątem sześćdziesięciu stopni kazamatami, w których umieszczono po osiem furt działowych na każdej burcie. Brakowało jej także smukłej rufy charakteryzującej galeony, za którymi rozpościerał się wąski kilwater. Za szerokim płaskim zakończeniem jej kadłuba pieniła się mielona śrubami woda. Dopiero pół godziny temu opuścili Gardziel, wypuszczając się na wody Morza Charisjańskiego, gdzie łagodna bryza marszczyła nieustannie taflę wody, choć fale nie przekraczały czterech stóp wysokości. Tak się złożyło, że obrali kurs prosto na wiatr, dlatego woda nieustannie smagała krótki pokład dziobowy. Gdy jednak trafią na szkwał, zielonkawe fale zaczną pienić się także na kazamatach. Kapitan miał tylko nadzieję, że furty dziobowe zostały solidnie spasowane - a także dobrze zabezpieczone, jak zapewniali go pracujący przy poszyciu brygadziści z zakładów oraz sam sir Olyvyr - i wytrzymają napór. Szczerze mówiąc, spodziewał się, że manewrowanie kanonierką będzie najgorszym koszmarem żeglarza, ale - przynajmniej na razie - nie było aż tak źle. Po pierwsze, opancerzony okręt miał o wiele niższą wolną burtę niż jednostki przystosowane do pływania po oceanach - których ta kanciasta łajba nie przypominała też w żadnym innym szczególe. Wszakże zanurzenie też miała o wiele mniejsze niż jakikolwiek galeon podobnych rozmiarów. Z tego powodu wydawała się mniej stabilna, aczkolwiek brak masztów sprawiał,

że była przy tym mniej podatna na działanie wiatru, co z kolei rzutowało na jej zachowanie na fali lepiej, niż kapitan się spodziewał. Wiatr zwyczajnie nie miał tutaj w co dąć, w przeciwieństwie do wysokich masztowców, które miały tendencję do przechyłu na zawietrzną. Co więcej, kanonierka reagowała na ster szybciej niż inne okręty - na przykład galeon, na którym Bahrns służył wcześniej. Była pod tym względem lepsza nawet od większości galer z czasów, gdy flota Charisu wciąż miała je na stanie. Na pewno będzie bardzo narażona na złe warunki pogodowe, ale dzięki jej przysadzistej sylwetce dało się nią manewrować z niezwykłą łatwością. A w dodatku była szybka - na Langhorne'a, i to jak szybka! - przynajmniej na spokojnych wodach. Opór wody na płaskim dziobie spowolni ją z pewnością przy wyższej fali, ale teraz robili ponad dwanaście węzłów, nie przeciążając żadnego z obu kotłów. To wszystko dzięki drugiemu silnikowi, uznał kapitan. Bóg świadkiem, że nie wierzyłem, iż zwykła śruba zdoła poruszyć tak ogromną jednostkę. Pokręcił głową, przypominając sobie, ile trzeba wioseł, by poruszyć o wiele mniejszą i lżejszą galerę - bądź żagli w wypadku galeonu. Był jednak świadom, że trzyłopatowe śruby napędzające HMS Delthak mają po niemal osiem stóp średnicy i obracają się bardzo szybko, bodaj dwieście dwadzieścia razy na minutę. Nie chciał nawet myśleć, ile wody muszą przepchnąć w tym krótkim czasie; całkowicie mu wystarczało, że jego jednostka podczas pomiarów na jeziorze Ithmyn rozwinęła prędkość siedemnastu węzłów. A nawet większą, jeśli wierzyć wskazaniom „pitometrów" wynalezionych przez Ehdwyrda Howsmyna i sir Dustyna Olyvyra. A kto wie, czy nie zdołałby z niej wycisnąć jeszcze trochę - ryzykując rozsadzenie maszynerii, co byłoby już szaleństwem. Nigdy w życiu nie słyszał o okręcie, który choćby zbliżył się do takiego wyniku, i to nawet przy najbardziej sprzyjającym wietrze i fali. Może kanonierka jest brzydka i dymi jak piec hutniczy, a jej kotły osiągają temperatury, przy których nawet Shan-wei by się spociła, ale patrzenie na to, jak jej szeroki dziób pruje spokojne wody jeziora, zostawiając po obu burtach wysoką falę, było przeżyciem, jakiego kapitan jeszcze nigdy nie doświadczył. Mimo to wciąż miał niesprecyzowane wrażenie, że coś jest nie tak. Okręty powinny mieć maszty i żagle - nawet galery je miały. To dlatego HMS Delthak i jego bliźniacze jednostki wyglądały jak niewykończone, no i gdzie tu radość z żeglowania, skoro człowiek stoi na mostku w opancerzonym kiosku, każąc sternikowi wykonać zwrot na bakburtę albo sterburtę?

Dajże spokój! Pawal ma rację, o czym doskonale wiesz! Gdy zamontują działa, będziesz dowodził jednym z czterech najpotężniejszych i najszybszych okrętów wojennych w historii Schronienia, a ty w kółko tylko narzekasz, że brakuje ci masztów? Na tę myśl uśmiechnął się mimowolnie. Był pewien, że baron Skalistego Klifu nie dobiera dowódców kanonierek na chybił trafił, co oznaczało, że awansowano go w uznaniu dotychczasowych zasług. A przecież był zbyt młody jak na ten stopień. Ale może właśnie tym kryterium kierował się wielki admirał, dokonując wyboru? Może uznał, że młodzi dowódcy nie przesiąknęli jeszcze rutyną i szybciej zaaklimatyzują się do nowych warunków pracy na tak odmiennych okrętach? Zastanów się, Halcom. Zaledwie pięć czy sześć lat temu w marynarce wojennej nie służył nawet jeden galeon. Wątpliwe więc, by ktokolwiek zdążył przesiąknąć w tym czasie rutyną. Zmiany postępują zbyt szybko... Myślał o tym wszystkim, słysząc szum wiatru w uszach, gdy HMS Delthak pruł fale z głośnym rytmicznym łomotem. Patrząc na wszystko z tej perspektywy, chyba nie ma o co winić szypra tamtego szkunera, a nawet trzeba mu wybaczyć tę paniczną reakcję. Niespodziewane ujrzenie czterech dymiących stalowych gigantów, które płyną z niewyobrażalną prędkością pod wiatr, musiało zszokować każdego. Niewykluczone, że dowódca wspomnianego szkunera miał do czynienia z Mułem, pracującym w tellesberskim porcie, ale holownik dysponował tylko jednym kominem i nigdy nie rozwinął więcej niż pięć węzłów, a także w niczym - z wyjątkiem dymienia - nie przypominał nowej generacji okrętów, które Ehdwyrd Howsmyn i sir Dustyn zamierzali zaprezentować światu. Przeszedł na skrzydło kanciastego mostka, by spojrzeć za rufę, na płynący opodal HMS Saygin. Za nim znajdowały się jeszcze HMS Tellesberg i HMS Hador, ale tych dwóch nie widział, choć domyślał się ich położenia dzięki smugom dymu bijącego z kominów. Podczas fazy testów ustalono, że parowce są w stanie formować o wiele bardziej zwarty szyk niż żaglowce. Pod tym względem były nawet lepsze od dawnych galer, co mogło mieć poważne implikacje taktyczne już przy okazji pierwszych starć. Na razie jednak kapitan czuł ulgę, że pozostałe trzy kanonierki w ogóle płyną. Wyruszał właśnie w liczący sześć tysięcy mil rejs, a nie towarzyszył mu nawet jeden żagiel. Miał za to od Shan-wei węgla, który umieszczono nie tylko w ładowniach, ale nawet na pokładzie działowym. Można było to zrobić ze względu na brak armat, ale doczyszczenie okrętu z pyłu po zużytym w czasie rejsu paliwie na pewno nie będzie łatwe. Jedną z niewielu wad nowego rozwiązania była nieustanna konieczność dorzucania węgla pod kotły. Praca

przy tym była wykańczająca, o czym miał okazję przekonać się na własne oczy, tym bardziej więc cieszyła go świadomość, że sir Dustyn nie ustaje w wysiłkach, by i ten proces zautomatyzować. Ale najgorszy ze wszystkiego był brud: chmury pyłu węglowego docierały do każdego zakamarka okrętu. Czuł się dziwnie odsłonięty, nie mając na pokładzie ani jednego działa, chociaż wiedział, że wrogie jednostki nie mogą mu nic zrobić, zważywszy na swoją żałosną prędkość. Jednakże tempo realizacji tego projektu wymagało odrobiny improwizacji. Na kanonierki miały trafić nowe modele dział bezodrzutowych, o których tak wiele mówili baron Morskiego Szczytu i kapitan Rahzwail. Bahrns niewiele o nich wiedział - tyle tylko, że będą o wiele potężniejsze od istniejących trzydziestofuntowych krakenów, ale do ich obsługi nie będzie trzeba już tak licznych obsad. Niestety nic z tego nie miało najmniejszego znaczenia, ponieważ nie zostały jeszcze wyprodukowane. Zamiast nich, zaraz po dotarciu do celu, na kanonierkach zostaną zamontowane po dwadzieścia dwie trzydziestofuntówki, aczkolwiek nikt nie wyjaśnił kapitanowi, skąd się tam wezmą. Na razie na pokładzie prócz gór węgla znajdowało się naprawdę niewiele ładunku. W magazynkach zgromadzono trochę części do silników i kotłów oraz wszystko to, co porucznik Zhak Bairystyr, pierwszy mechanik - nawiasem mówiąc, była to zupełnie nowa funkcja, pełniona przez oficera, który niewiele miał do tej pory wspólnego z żeglowaniem po morzu i wyglądał na pryszczatego piętnastolatka - określał mianem „skomplikowanej aparatury". Bahrns był przyzwyczajony do tego, że jego okręt musi być całkowicie samowystarczalny podczas długich rejsów, ale nie mieściło mu się w głowie, że zepsute mechanizmy można naprawiać, wymieniając ich poszczególne elementy. A myśl, że cieśla okrętowy i kowal nie znajdą na pokładzie materiału potrzebnego w razie konieczności usunięcia uszkodzeń tego opancerzonego potwora, napawała go czarną rozpaczą. W teorii eskadrze kanonierek towarzyszyły dwa galeony wiozące części zamienne, paliwo i wodę, wraz z grupą rzemieślników z Zakładów w Delthaku - ale że jednostki te poruszały się znacznie wolniej, ewentualne naprawy były melodią przyszłości. Nic więc dziwnego, że młody kapitan czuł obawy, wypływając na otwarte morze. Nie mniej niepokojący był dla niego kolejny fakt: na pokładzie miał zaledwie pięćdziesięciu trzech ludzi. Oprócz niego i Blahdysnberga oraz dwóch kolejnych poruczników, Bairystyra i jego inżyniera, było jedenastu marynarzy sekcji pokładowej, dwunastu smarowaczy dbających o skomplikowaną maszynerię i dwudziestu czterech palaczy dorzucających węgla pod kotły. To naprawdę niewiele, zwłaszcza w porównaniu z niemal czterema setkami, którymi dowodził na ostatnim galeonie, skoro tutaj, nawet po dodaniu

artylerzystów, stan osobowy wzrośnie do niespełna dwustu osób, co ledwie wystarczy, by obsłużyć okręt i obsadzić połowę trzydziestofuntówek, które zostaną zamontowane. Co gorsza, kapitan nie miał bladego pojęcia, kto do niego trafi, ponieważ nabór do załóg kanonierek miał być przeprowadzony wśród marynarzy z okrętów operujących obecnie w zatoce Bédard. Wyglądało wszakże na to, że dowódców wszystkich kanonierek czeka bardzo trudne zadanie, ponieważ każdy kapitan galeonu stanie na głowie, by zatrzymać najlepszych ze swoich ludzi. Bahrns żywił więc obawy, że skończy z bandą zwykłych szczurów lądowych, zapewne zaciągniętych z szeregów armii, aby załatać niedobory osobowe. W takim wypadku brak żagli okaże się zbawienny, pomyślał z goryczą. Każdy żołnierz potrafi obracać szuflą, a mając takie opancerzenie, zdołamy podejść tak blisko wroga, że nawet armijni artylerzyści nie chybią... Nagle poczuł zimny dreszcz, przypomniawszy sobie, ile pudeł zaliczali jego kanonierzy podczas ćwiczeń, i to nawet z niewielkiej odległości od celu. Zaraz też odpukał w niemalowaną drewnianą poręcz biegnącą wzdłuż stalowych płyt mostka. Nie zaszkodzi odegnać pecha, pomyślał, przykładając lunetę do oka, by omieść wzrokiem horyzont. .II. PAŁAC KRÓLEWSKI CHERAYTH CHISHOLM IMPERIUM CHARISU Sharleyan Ahrmahk nie przestawała się uśmiechać, choć miała pewność, że za bardzo się szczerzy, obserwując Irys i Daivyna Daykynów wstępujących uroczyście do długiej sali audiencyjnej, która górowała nad pałacowymi ogrodami wypełnionymi kwitnącymi drzewami wiśni. Była to jedna z jej ulubionych komnat, ale na ten czas użyczyła jej arcybiskupowi Ulysowi Lynkynowi, który - oficjalnie - przybył na wieczerzę ze swoją cesarzową i jej rodziną. Naprawdę jednak chodziło o coś więcej i dlatego Sharleyan uważnie się przypatrywała minie Lynkyna, gdy ta dwójka zbliżała się do niego majestatycznym krokiem. Zdołała poznać lepiej nowego arcybiskupa podczas ostatnich kilku pięciodni, choć nadal nie był jej tak bliski jak ongiś Pawal Braynair. Skłaniała się wszakże ku opinii, zgodnej zresztą z zapewnieniami Mahraka Sahndyrsa, że ona i Cayleb znajdą w tym hierarsze więcej chęci współpracy niż w wypadku Braynaira. Z wyjątkiem jednej drobnej kwestii, o której sama myśl starła cesarzowej uśmiech z twarzy.

Lynkyn był przysadzistym szarookim mężczyzną, jakieś trzy cale niższym od Cayleba. Gęstość jego ogniście rudych włosów ustępowała tylko sumiastości wąsów tego samego koloru, z których wydawał się niezwykle dumny. Był bardzo młody jak na arcybiskupa - liczył niespełna czterdzieści wiosen - i należał do zakonu Chihiro, którego członków nie bezpowodu nazywano kościelnymi biurokratami. Ten rodowód niepokoił nieco Sharleyan, ponieważ biurokracja prowadziła często do przesadnego poczucia godności u prałatów. Obawiała się więc, że Lynkyn będzie przypominał wspomnianych kapłanów i okaże się człowiekiem szukającym raczej okazji do zdobycia jeszcze większej władzy i bogactwa niż pragnącym służyć Koronie. Mylnie go jednak oceniła, za to przenikliwy jak zwykle Mahrak Sahndyrs rozszyfrował arcybiskupa szybko i bezbłędnie. Gniew Lynkyna płonął nieustannie jasnym i czystym płomieniem kryjącym się za spojrzeniem rozważnych szarych oczu. Miał też jedną cechę wspólną z Maikelem Staynairem. Był jednym z kapłanów, których Kościół Matka nie przeniósł po mianowaniu na biskupa. Przełożeni pozostawili go w kraju urodzenia, zamiast przydzielić do posługi na drugim krańcu świata, gdzie nie miałby szans ulec pokusie patriotyzmu. To - zarówno w jego, jak i Staynaira wypadku - okazało się wielkim błędem ze strony wikariatu. Lynkyn okazał ślepe posłuszeństwo Sharleyan jeszcze jako królowej, a następnie przez wzgląd na jej osobę rozszerzył je także na Cayleba i całe Imperium Charisu. Jedyny problem wynikał z tego, że wierność Lynkyna brała się z faktu, iż stracił ojca, starszego brata i jednego z wujów w tym samym „pirackim" ataku, który kosztował życie króla Sailysa. Sharleyan szybko odkryła, że jej nowy arcybiskup nie dzieli włosa na czworo. Miał wiele cech różniących go całkowicie od Maikela Staynaira, był pełen energii i dzięki niej kruszył każdą przeszkodę, jaka stawała na jego drodze do tego, co uważał za słuszne i właściwe. To właśnie wiara sprawiała, że był człowiekiem lojalnym, współczującym i oddanym, czyli kolejną niezachwianą podporą Kościoła Charisu. Ona też wyposażyła go w twarde poczucie sprawiedliwości, które tylko w niewielkim stopniu mogło przygasić nienawiść do Hektora z Corisandu, faktycznego zabójcy jego ojca, ukochanego brata... a nadto samego króla. Tenże Ulys Lynkyn za chwilę miał stanąć twarzą w twarz z jedynymi dziećmi Hektora, które ocalały. Irys wiedziała, jaki los spotkał krewnych Lynkyna, dlatego Sharleyan nie dziwiła się jej niechęci do tego spotkania. Księżniczka zdawała sobie jednak sprawę z politycznego i religijnego znaczenia takiej rozmowy. Pozyskanie wsparcia osoby pokroju Lynkyna byłoby

dla niej ogromną pomocą. Arcybiskup nie mógł wprawdzie wpływać na decyzje Sharleyan czy Irys, niemniej istniała znacząca różnica między „niemożnością wpływania" a „aktywnym poparciem". Zważywszy na zasięg Kościoła regulującego niemal każdy aspekt życia na Schronieniu, poparcie - i to aktywne - jednego z najważniejszych prałatów cesarstwa mogło mieć ogromne znaczenie. Z tego też powodu Irys musiała zgodzić się na tę audiencję, choć przystępowała do niej z drżeniem serca. Jeśli była w tej chwili zdenerwowana, nie dała tego po sobie poznać. Szła jak zazwyczaj dumnym krokiem, złożywszy dłoń na ramieniu młodszego brata. Wygląda niesamowicie, pomyślała Sharleyan. Na co dzień atrakcyjna dziewczyna tego popołudnia zamieniła się w prawdziwą władczynię. Głowę trzymała wysoko, a na jej ciemnych włosach lśnił diadem będący symbolem książęcego stanu. W piwnych oczach dało się dostrzec tylko spokój, a mimo to... Cesarzowa z trudem pohamowała uśmiech, widząc, jak bardzo spięta jest Irys. Nie zerknęła ani razu w stronę hrabiego Corisu, Phylypa Ahzgooda, jej mentora, który stał teraz z boku odziany w wytworne szaty. Nie spojrzała także na Sharleyan ani na królową matkę Alahnah, stojącą obok usadowionego na fotelu inwalidzkim Mahraka Sahndyrsa. Nie, nie patrzyła na nikogo z wymienionych. Jednakże mimo żelaznej dyscypliny, którą sobie narzuciła, mimo świadomości, jaką wagę ma to spotkanie, nie mogła się powstrzymać przed częstym zerkaniem w lewo. Gdy tylko uświadamiała sobie, gdzie jej wzrok zbłądził, natychmiast wbijała znów spojrzenie przed siebie, ale wystarczał moment nieuwagi i jej oczy znów ześlizgiwały się z tronów, by spocząć na postaci młodzieńca, który wyglądał tak skromnie w przepychu tej komnaty, choć miał na sobie galowy mundur porucznika cesarskiej marynarki wojennej Charisu. Jego łaskawość książę Darcos nie musiał kłopotać się tym, gdzie spoczywa jego wzrok. Nikt przecież nie zwracał na niego uwagi, mógł więc swobodnie obserwować kroczącą po kobiercu Irys. A skoro mógł, to korzystał z okazji.Sharleyan była pewna, że Hektorowi AplynowiAhrmahkowi nawet przez myśl nie przeszło, że zaręczy się kiedyś z kimś takim jak Irys Daykyn. Naprawdę czarujące było w nim to - przynajmniej tak uważała cesarzowa - że pomimo wyniesienia do arystokracji pozostał nadal tym samym prostym chłopakiem, którym zawsze był. Nigdy się nie wywyższał i nawet w takich momentach był najpierw Hektorem Aplynem, a dopiero w drugiej kolejności księciem Darcos. Dlatego właśnie przez myśl mu nie przeszło, że Irys Daykyn - córka, wnuczka i prawnuczka władców domeny - widzi w nim

kogoś więcej niż młodzieńca, którego rodzice ubrali w marynarski mundur i posłali na morze, gdy miał zaledwie dziesięć lat. Sharleyan przypuszczała też, że z tego samego powodu tak dobrze się dogadywał z Irys. Księżniczka podobała mu się, i to bardzo, ale sądził, że nie jest najwłaściwszym kandydatem do jej ręki. Jako tytularny książę mógł spędzać z Irys tyle czasu, ile chciał, i rozmawiać z nią na wszelkie tematy, ponieważ zarazem był pewien, że nie traktuje go jak ewentualnego przyszłego małżonka. Gdyby mu choć zaświtało, że jest inaczej, że wszyscy widzą w nich idealną parę, zapewne spaliłby się ze wstydu. A gdyby ktoś wspomniał przy nim, że kobieta taka jak Irys może zechcieć go na męża, słowa te napełniłyby go czystą odrazą. Sharleyan obawiała się więc, że młody książę zareaguje dość nerwowo, gdy pozna prawdę. Na szczęście była twardą, podstępną i pozbawioną skrupułów monarchinią i jako taka znalazła najlepszy sposób na powiadomienie chłopaka o swoich planach. Pozwoliła, by to sama Irys poinformowała go o wszystkim, ponieważ tylko ona mogła uczynić to w pełni szczerze, okazując jednocześnie, że myśl o nim już od dawna nie jest jej niemiła. To jeden z naszych najlepszych pomysłów, kochanie, przywołała w pamięci nieobecnego Cayleba. Nie wiem, czy będą aż tak dobraną parą, jaką okazaliśmy się my dwoje, ale jak na razie całkiem niezłe im idzie. Martwi mnie jedynie to spojrzenie, które zauważam u niego coraz częściej. Obawiam się, że wiem, co może się za nim kryć. To przecież urodzony marynarz. Tym razem musiała unieść dłoń, by ukryć rodzący się na jej ustach uśmiech, ponieważ doskonale pamiętała takie samo spojrzenie w oczach innego żeglarza nazwiskiem Ahrmahk. A że bardzo mu ono pasowało, nie wątpiła, że i Irys się z nim pogodzi, jeśli jeszcze nie teraz, to za jakiś czas. Podczas tych rozmyślań Irys zdążyła dobrnąć do podwyższenia i właśnie dygała przed arcybiskupem. Stojący obok niej Daivyn także się ukłonił, a potem oboje ucałowali pierścień hierarchy, gdy ten wyciągnął do nich dłoń. Lynkyn był wyższy od Irys, a jego szare oczy pociemniały, gdy rzucił w jej kierunku trudne do zinterpretowania spojrzenie. Potem przeniósł wzrok na Daivyna, odzianego teraz w nienaganne dworskie szaty - nawet rozczochrane wiecznie włosy miał porządnie uczesane, a twarz lśniła mu mocno, uwidaczniając jeszcze bardziej śliwkę pod podbitym okiem. Kąciki ust arcybiskupa drgnęły lekko, gdy to zauważył. Zaraz też ujął chłopaka pod brodę, odchylił mu ostrożnie głowę do tyłu, aby przyjrzeć się temu sinofioletowemu i żółknącemu już na krawędziach dziełu sztuki. Opuchlizna pokrywała całe oko, sięgając aż do

łuku brwiowego i rozlewając się w okolicach kości policzkowej. Z szerokiej palety barw było jasne, że siniec ma już kilka dni. - Wasza wysokość wdał się z kimś w zwadę? - Nie, eminencjo... - Daivyn był bardziej zdenerwowany od siostry, na takiego w każdym razie wyglądał, musiał więc zamilknąć na moment, by oczyścić krtań, ale nawet na moment nie spuścił wzroku z Lynkyna. - Grałem w baseball z synami lady Mairah i innymi dziećmi z pałacu. Haarahld odbił piłkę rzuconą przez Zhaka, a była naprawdę szybka, i potem Tym ją złapał. Na tyle jednak daleko, że Alyk zdążył w tym czasie zaliczyć pierwszą bazę i już pędził do drugiej, czekając na odrzucenie piłki przez Tyma, ale zamiast na bazę wpadł na mnie. - Oczy zalśniły mu na to wspomnienie, zaraz jednak wzruszył ramionami. - Nie zatrzymał się ani nie przykucnął, kiedy trzeba było... - Rozumiem. - Lynkyn puścił brodę młodego księcia, aby pogłaskać go po włosach. Nie opatrzono cię w porę, wasza wysokość? - Cóż... - Daivyn zawahał się lekko, po czym zerknął na siostrę. - Mieliśmy sporo do odrobienia, a gdyby Alyk dotarł do drugiej bazy, zdobyłby kolejny punkt. Nie mieliśmy nikogo, kto by mógł powtórzyć jego wyczyn. Zatem, rozumie eminencja, nie mogłem pobiec od razu do uzdrowicieli. Zakończył przemowę nieco wyższym tonem, tak że ostatnie zdanie zabrzmiało raczej jak pytanie niż stwierdzenie. W tym momencie Sharleyan była już pewna, że arcybiskupowi drży sumiasty wąs. Lynkyn zerknął na Irys, a jego szare oczy zwęziły się z rozbawienia, gdy dostrzegł rezygnację we wzroku starszej siostry zaciętego sportowca. Potem spojrzał raz jeszcze na syna człowieka, którego nienawidził najbardziej na świecie, i znów zmierzwił mu dłonią włosy. - W pełni rozumiem decyzję waszej wysokości - zapewnił chłopca, wyciągając do niego dłoń, którą Daivyn natychmiast ujął. - Może ty i twoja siostra - zerknął na Irys potowarzyszycie mi podczas przechadzki, abyśmy mogli poznać się lepiej? - Jak sobie życzysz, eminencjo - odparł posłusznie książę, po czym ruszyli we troje w stronę szklanych drzwi, za którymi rozpościerały się ogrody pełne kwitnących wiśni. Sharleyan przyglądała im się przez chwilę, po czym spojrzała na drugiego z obecnych w komnacie arcybiskupów. - Poszło lepiej, niż się tego spodziewałam, Maikelu - przyznała, a on uśmiechnął się szeroko.

- Ja natomiast byłem całkowicie pewien, że wszystko pójdzie jak z płatka - zapewnił ją. - Zanim odpłyniemy do Corisandu pod koniec miesiąca, Lynkyn będzie załamany koniecznością rozłąki. Zapamiętaj moje słowa. - Jesteś pewien, że tak właśnie będzie? Czy raczej chcesz, abym ja w to wierzyła? W jej głosie, gdy spoglądała w oczy zwierzchnika Kościoła Charisu, dało się wychwycićnutkę sceptycyzmu. - Jestem człowiekiem wielkiej wiary - odparł spokojnie Maikel. - I to Bóg powiedział ci, że tak właśnie będzie, jeśli dobrze rozumiem? - Kolejne pytanie zostało zadane jeszcze bardziej sceptycznym tonem. Arcybiskup pokręcił głową. - W tej sprawie nie musiałem konsultować się z samym Stwórcą - odparł, uśmiechając się jeszcze szerzej i ujmując cesarzową za dłoń, by wsunąć ją sobie w zgięcie łokcia. Mógłbym to zrobić, gdyby zaistniała taka potrzeba, ale na szczęście tego nie zrobiłem. - Czy nie powiedziałeś przed chwilą... - zaczęła. - Powiedziałem, że jestem człowiekiem wielkiej wiary - przerwał jej - i to prawda. Aczkolwiek w tym akurat wypadku pokładałem ją w czymś bardziej przyziemnym, a raczej w kimś, gdyż mowa o pewnym łobuzie z tytułem księcia. - Pokręcił głową. - Ten chłopak, mimo wszystkiego, co przydarzyło mu się w krótkim życiu, mógłby topić góry lodowe samym uśmiechem. Serce zwykłego arcybiskupa nie miało z nim żadnych szans. .III. LAKE CITY PROWINCJA TARIKAH ORAZ

SIDDAR REPUBLIKA SIDDARMARKU Bębny dudniły, trąbki i piszczałki zawodziły, grzmiący zaś głos tysięcy ludzi wznosił się i opadał, w miarę jak kolumna piechoty, miejscami przecinana oddziałami jazdy, maszerowała przed siebie traktem Traymos. Niebo było idealnie błękitne, a jego barwę podkreślała dodatkowo wysoko zawieszona cienka warstwa białych chmur. Słońce grzało mocno, jak gdyby chciało przeprosić za ostatnią zimę. W mieście wciąż czuło się tchnienie chłodu, a to za sprawą powietrza napływającego znad bliźniaczych jezior, od których wzięła się nazwa miejscowości. Na tej szerokości geograficznej północnej hemisfery wiosna i lato zwlekały z nadejściem do ostatniej chwili, co było widać także po ubogiej zieleni dopiero pączkujących drzew. Wyverny i ptaki korzystały z prądów wznoszących i zawisały

nieruchomo w górze, spoglądając na świat niczym zamyślony Bóg. W dole panował nieopisany harmider, na który składał się huk podkutych podeszew, stukot podków, skrzypienie kół, gwizdy smoków; towarzyszyła mu plejada barw, energii i żywotności, które wzięły ten zakątek Schronienia w posiadanie. Arthyn Zagyrsk, arcybiskup Tarikah, stał przy oknie, spoglądając na opuszczającą miasto Armię Boga, próbując wzbudzić w sobie uczucie dumy, jakie powinno go ogarnąć na ten widok. W końcu był hierarchą Kościoła Matki. Jednakże przychodziło mu to z wyjątkowym trudem. Choć patrzył przez okno już od dwóch godzin, kolumna ludzi, zwierząt, dział i wozów nie chciała się skończyć. Temu akurat się nie dziwił: stuczterdziestosześciotysięcznej kawalkadzie piechurów, kawalerzystów i nieodłącznego zaopatrzenia przejście przez miasto musiało zająć sporo czasu. Wprawdzie nie wszyscy żołnierze szli traktem Traymos, ale było ich tu wystarczająco wielu. Główną kolumnę stanowiły oddziały milicji biskupa Bahrnabaia, z którego przebijała zdumiewająca pewność siebie, jakby cały świat powinien się go bać. Jakby nie było wyzwania, któremu zdoła stawić czoło... Zagyrsk miał podobne odczucia, wszakże nie do końca z tych samych powodów.Teraz westchnął głęboko i odwrócił się wreszcie od okna. Przy drzwiach stał z rękami schowanymi w rękawach sutanny i miną anielskiej cierpliwości jego starszy doradca i sekretarz zarazem, ojciec Avry Pygain. Służył arcybiskupowi od prawie pięciu lat, to jest mniej więcej od czasu, gdy wybuchło całe to szaleństwo z Charisem - zdążyli się więc do tej pory nieźle poznać nawzajem. Pygain był członkiem zakonu Pióra, co udowadniał na każdym kroku swą inteligencją i skutecznością. Niestety jego umiejętność zachowania się w towarzystwie pozostawiała wiele do życzenia, a on sam często - nazbyt często - pozostawał ślepy i głuchy na bliźnich, gdy przychodziło mu się zadawać z żywymi ludźmi zamiast z pisemnymi raportami i tabelkami. Mimo wszystko dał się lubić, na swój sposób przynajmniej, a co najważniejsze, służył arcybiskupowi pomocą w biurokratycznych sprawach, które nie były najmocniejszą stroną hierarchy. Zagyrsk bowiem, w przeciwieństwie do większości wikariatu, należał do zakonu Pasquale i nadal nie miał całkowitej pewności, jakim cudem wylądował w pałacu arcybiskupim, zamiast zostać wykładowcą w którejś z uczelni uzdrawiania. Często - a ostatnio częściej niż kiedykolwiek - modlę się, żeby znów znaleźć się w murach jakiejś uczelni, gdzieś daleko stąd, i nareszcie zaznać spokoju, pomyślał. Na głos zaś powiedział: - W końcu ruszyli.

Pygain kiwnął głową, jakby to krótkie zdanie niosło wielką wagę wymykającą się jego rozumieniu. Zagyrsk uśmiechnął się niezauważalnie, czując nagły przypływ czułości do swego sekretarza. - Nie martw się, Avry - dodał, klepiąc kapłana w ramię - jakoś sobie damy radę bez nich tutaj... - Oczywiście, wasza dostojność. - Sekretarz ponownie skinął głową, po czym odchrząknął. - Niestety ojciec Ignaz pytał, czy nie mógłbyś mu poświęcić odrobiny swego czasu w to popołudnie... Zagyrsk stłumił westchnienie. Nie chodziło o to, że nie lubił ojca Ignaza Aimaiyra. W gruncie rzeczy darzył go całkiem sporą sympatią i zdawał sobie sprawę, że miał wiele szczęścia, kiedy ojciec Ignaz trafił do jego arcybiskupstwa w charakterze intendenta. Niemniej... - Nie ma sprawy - odpowiedział, podchodząc z powrotem do okna. - Poproś go od razu. - Jak sobie życzysz, wasza dostojność. - Pygain skłonił się. Moment później arcybiskup usłyszał szczęk zamykanych za sekretarzem drzwi. Jego wzrok spoczywał wtedy na maszerującej ulicą kolumnie wojska. Zagyrsk znał Pismo na wylot, jak każdy hierarcha, i był świadom tego, że na chorobę toczącą Schronienie jest tylko jedno lekarstwo. W głębi ducha pozostał prostym uzdrowicielem, przez co niespecjalnie podobała mu się myśl, dokąd wędruje Armia Boga. Perspektywa tego, co miało się stać, napawała go wielkim smutkiem. Nawet najtwardsze heretyckie serce należy do kogoś, kto kiedyś był dzieckiem Boga, pomyślał. To, że sprawy zaszły aż tak daleko i że sytuacja musi się znacznie pogorszyć, zanim się polepszy, mogło zaciążyć brzemieniem nawet na duszy archanioła... Z zamyślenia wyrwało go chrząknięcie. Obrócił się i skinieniem powitał Aimaiyra, który uznał ten gest za zaproszenie do środka, pochylił się nad pierścieniem arcybiskupa, ucałował go kornie i dopiero potem znów się wyprostował. - Dziękuję, że zechciałeś mnie przyjąć, wasza dostojność. Wiem, że masz na głowie inne sprawy... W duchu dodał, że właściwie te inne sprawy odbiły się wyraźniej na sercu i duszy arcybiskupa aniżeli na jego umyśle. Intendent nie od dziś uważał, że Zagyrsk zbytnio przeżywa takie wydarzenia. Poznać to było po jego oczach schowanych za grubymi szkłami okularowymi w drucianej oprawce, po przerzedzonych włosach przyprószonych siwizną oraz pomarszczonej twarzy, w której najbardziej wyróżniał się wydatny, acz szlachetny nos.

- Jak my wszyscy, synu, jak my wszyscy - odparł hierarcha, po czym gestem zaprosił podwładnego do zajęcia miejsca. Następnie odczekał, aż intendent zasiądzie na krześle przed jego biurkiem, i dopiero wtedy sam usiadł. Oderwawszy przednie nogi swego fotela od podłogi, splótł ręce na pokaźnym brzuszku. - Ojciec Avry poinformował mnie, że prosisz o rozmowę, ale nie sprecyzował, o co dokładnie chodzi. - Nurtuje mnie kilka... zmartwień - oznajmił Aimaiyr. - Co zrozumiałe, ostatnio sytuacja w mieście i w całej prowincji była lekko napięta z powodu obecności wojska. Obecnie, po tym jak doszło do wymarszu armii, spodziewam się, że wszystko zacznie powoli wracać do normy, aczkolwiek nie łudzę się, że zgrupowanie tylu żołnierzy i tylu zwierząt w jednym miejscu nie odbije się znacząco na mieszkańcach, którzy jeszcze długo będą dochodzić do siebie. Mam jednak nadzieję, że uda nam się przywrócić choćby pozory normalności w tych niespokojnych czasach... - Potrząsnął głową, z obawą w oczach, o ton ciemniejszych od szaroniebieskich oczu arcybiskupa. - Oczywiście jestem świadom, że nie może być mowy o pełnej normalności, dopóki nie uporamy się ze schizmatykami i heretykami, ale uważam też, że im bardziej zbliżymy się do upragnionej normalności, tym skuteczniej będziemy w stanie pokierować naszymi owieczkami w chwili próby. Zagyrsk kiwał mechanicznie głową, aczkolwiek w głębi ducha żywił poważne wątpliwości co do tego, czy ktokolwiek zdoła poczuć się choćby w przybliżeniu „normalnie" w najbliższej przyszłości. Mimo to rozumiał obawy intendenta i nie po raz pierwszy poczuł wdzięczność, że ma go u swego boku. Ten jasnowłosy członek zakonu Schuelera był pełnym zapału i energii duchownym, o ćwierć wieku młodszym od arcybiskupa, któremu stuknął już siódmy krzyżyk. Co więcej, Aimaiyr był też pełen współczucia, i to w większym stopniu, niż można by podejrzewać jakiegokolwiek schuelerytę. Choć pełnił funkcję intendenta Tarikah, najwyraźniej miał pewne zastrzeżenia do polityki uprawianej przez wielkiego inkwizytora. W istocie swymi słowami - wyrażonymi czy to ustnie, czy (rzadziej) na piśmie - nieraz wprawił Zagyrska w popłoch, albowiem Zhaspahr Clyntahn był niebezpiecznym człowiekiem nawet przed tym, zanim rozpętał świętą wojnę. Arcybiskup nie miał pojęcia, jak człowiek o równie otwartym umyśle zdołał awansować w szeregach Inkwizycji, doskonale za to wiedział, że jego obecny intendent nie patrzy przychylnie na działania podejmowane przez macierzystą instytucję, a już w szczególności na częstotliwość, z jaką inkwizytorzy sięgają po Karę Schuelera. Zarazem jednak spolegliwy ojciec Ignaz pałał nienawiścią do wszystkich heretyków. Aż nadto wyraźnie widział bowiem, jak upieranie się tak zwanego „Kościoła Charisu" przy wolności myśli i sumienia - czyli mówiąc wprost, przy bezpośrednim kontakcie każdego

wiernego ze Stwórcą, nawet gdy naraża to oficjalną naukę Kościoła Matki - jak więc ten upór podkopuje ówże Kościół Matkę: jego jedność i władzę. Dawna doktryna po prostu musiała doznać uszczerbku w obliczu takiego odstępstwa, co najpewniej miało się skończyć skażeniem całej reszty nauk archaniołów... Intendent już teraz widział szpony Shan-wei sięgające powierzchni Schronienia i rozorywające życie synów i córek Kościoła Matki. Tak więc, choć był przeciwny polityce twardej ręki prowadzonej przez wielkiego inkwizytora, oburzał się nie mniej na pobłażliwość Clyntahna, z jaką ten przyjmował wdrażanie nowinek technicznych w szeregach Armii Boga. - Zgadzam się w zupełności, ojcze, że im bardziej zbliżymy się do normalności, tym lepiej dla wszystkich - przyznał hierarcha. - Niestety nie robię sobie większych nadziei w tym względzie. - Pokręcił ze smutkiem głową. - Dopóki wojsko stacjonowało w mieście i pod miastem, dopóty mogliśmy nie zwracać uwagi na faktyczne pustki... Teraz, nawet przy napływowych robotnikach portowych i barkarzach, ta pustka zacznie się rzucać w oczy. Aimaiyr skłonił głowę, potwierdzając słowa przełożonego. Populacja prowincji - i arcybiskupstwa równocześnie - zmniejszyła się katastrofalnie w trakcie ostatniej zimy: o dwie trzecie przy ostrożnych szacunkach, a przy bardziej pesymistycznych nawet znaczniej. Także wcześniej, przed akcją Miecz Schuelera, tutejszy niespełna milion mieszkańców nie mógł się równać z gęstością zaludnienia w - powiedzmy - Starej Prowincji, ale chłód i głód dodatkowo zrobiły swoje. Wiele osób próbowało przenieść się w inne rejony, pomimo srogiej zimy przedzierając się do Granicznych Krain, a nawet do położonych jeszcze dalej Ziem Świątynnych. Wiele zginęło - czy to w drodze, czy we własnym domu. Porzucone gospodarstwa straszyły jak Tarikah długa i szeroka; w większości wiosek i osad nie było komu orać ziemi, a potem prowadzić siewu. Jak dotąd nikt nie zabrał się do spisu powszechnego, choć ojciec Avry miał to na swojej liście najpilniejszych zadań, niemniej wszyscy - Zagyrska nie wyłączając - wiedzieli, że rachunek złamie im serca. - Jestem pewien, że to prawda, wasza dostojność - podjął intendent. - I właśnie dlatego postanowiłem, prosząc o to spotkanie dzisiejszego ranka, zaproponować, ażebyśmy zgromadzili jak największą liczbę ludności w miastach... Zdaję sobie sprawę, że przekraczam tym samym swoje kompetencje, ale pomyślałem sobie, że Kościół Matka mógłby zacząć nawoływać do migracji. W zaistniałych okolicznościach, przy tylu opuszczonych domach i gospodarstwach, chyba wypada, aby to właśnie Kościół Matka wyciągnął pomocną dłoń, zabezpieczając majątek w imieniu prawowitych właścicieli, w nadziei że ci kiedyś wrócą na swoje, lecz także po to, aby osiągnąć z niego jakiś pożytek w sytuacji ewidentnie kryzysowej.

Dzięki temu mielibyśmy ręce do pracy, które by orały, siały i żęły, gdyż kogo jak kogo, ale rzemieślników chyba nam nie zabrakło. Tyle że jak przy takim rozproszeniu ludności nawet najlepszy rzemieślnik miałby znaleźć kupca na swoje wyroby? Czy też odwrotnie? Zagyrsk zmrużył oczy. Po chwili zdjął okulary i zacisnął powieki, jednocześnie szczypiąc sięw nasadę nosa i rozważając właśnie usłyszane słowa. - Masz rację, ojcze, ta propozycja znacznie wykracza poza twoje kompetencje odezwał się w końcu, nie otwierając oczu. - Nie znaczy to jednak, że pomysł jest zły. Mnie również doskwiera myśl o opuszczonych budynkach i gospodarstwach, z których niejedno znajdowało się w rękach tej samej rodziny od stu lat, a nawet więcej. Ale chyba zgodzisz się ze mną, że populacja naszej prowincji została przetrzebiona minionej zimy. Jeśli nawet nic innego, widok nowych twarzy i dźwięk nowych głosów uradowałby moje serce jak mało co... - Rozwarł powieki, nałożył okulary z powrotem na nos, po czym przyjrzał się z uwagą intendentowi. - Czy mogę zapytać, co podsunęło ci ten pomysł, ojcze? - Obowiązkiem Inkwizycji jest troszczyć się o umysły i dusze dzieci Boga Jedynego odparł Aimaiyr, dotykając berła świadczącego o jego pozycji w strukturach Kościoła Matki. Tymczasem nasi kapłani zostali zdziesiątkowani w równym stopniu jak reszta ludności, wasza dostojność, z czego, jestem pewien, zdajesz sobie sprawę lepiej ode mnie. Co gorsza, bez nich nie możemy skutecznie bronić naszych owieczek przed trucizną sączącą się ze wszech stron. Muszę wyznać, że w pierwszym odruchu chciałem ruszyć na ratunek duszom... ale potem uświadomiłem sobie, że taki zbiorowy wysiłek może też ocalić życie wielu osób, a przy tym rozproszyć smutek i poczucie beznadziei, które z pewnością opanowało większość ludzi. Zagyrsk skinął znowu głową, nie przestając namyślać się nad tym, co usłyszał od swego intendenta, i rozważając możliwe implikacje jego propozycji. Wiedział, że realizacja będzie trudniejsza, niż się Aimaiyrowi zdaje. Znaczna część wieśniaków i właścicieli ziemskich odmówi porzucenia swego majątku i przenosin do miasta, nawet jeśli Kościół Matka weźmie na siebie inwentaryzację wszystkiego i obieca zwrot w przyszłości. Do tego dochodziła kwestia wpływu takiej nagłej migracji na postępy maszerującej Armii Boga, która przecież musiała gdzieś po drodze spać i coś jeść. Na koniec, pora była niemal za późna na obsianie pól. To też należało wziąć pod uwagę. Ponieważ obecnie potrzebowali każdej uncji żywności, musieli przede wszystkim odkryć, gdzie pola zostały już obsiane, i tam przerzucić część ludności. Nawet to jednak...

- Moim zdaniem ta propozycja ma wszelkie szanse powodzenia, ojcze - przemówił na głos Zagyrsk. - Trzeba jednak rozważyć wszystkie za i przeciw. Jeśli zapadnie pozytywna decyzja, będziemy musieli działać szybko, bez zbędnej zwłoki, o ile nie chcemy stracić całego sezonu... Ale tak, jestem pewien, że warto poczynić już pierwsze kroki. Dziękuję, że z tym do mnie przyszedłeś - zakończył. - Bardzo proszę, wasza dostojność - uśmiechnął się Aimaiyr. - Będę zachwycony, jeśli realizacja przyniesie nam pożytek. A jeśli do tego - zniżył głos - tobie spadnie kamień z serca, moja radość nie będzie miała granic. Zagyrsk zrobił wielkie oczy, zdumiony tym nieoczekiwanym wyznaniem intendenta. Przede wszystkim jednak poczuł się wzruszony. - Niewykluczone, że da się połączyć jedno z drugim, ojcze - odpowiedział z uśmiechem. - Doprawdy niewykluczone. *** Merlin Athrawes stał przy oknie w swojej komnacie, wyglądając na ruchliwą ulicę przed ambasadą Imperium Charisu. Nie tylko ta ulica tętniła życiem - w całej stolicy Republiki Siddarmarku dało się wyczuć ożywioną atmosferę, jakże odmienną od przygnębienia, smutku i rozpaczy, które objęły ją we władanie zimą. Żywność dalej płynęła szerokim strumieniem z Imperium Charisu, lecz handel powoli nabierał pozorów normalności, gdyż w dystrybucję znów zaangażowali się miejscowi kupcy. Chociaż nadal rozdawano jedzenie tym, którzy nie mogli sobie pozwolić na jego zakup, większość towarów przechodziła z rąk do rąk za pieniądze, dzięki czemu baron Żelaznego Wzgórza mógł przestać załamywać ręce nad bilansem, aczkolwiek nieprzerwany wysiłek wojenny sprawiał, że ta ulga była tylko kroplą w ogromnym morzu potrzeb. Zakrojony na szerszą skałę handel z republiką również przybierał z wolna na sile, choć nie osiągnął jeszcze poziomu z czasów, gdy towary płynęły przez wschodnie prowincje do Granicznych Krain i Ziem Świątynnych. Zresztą nawet gdyby wymiana na tamtych kierunkach nie zamarła kompletnie, wewnętrzne potrzeby Siddarmarku znacznie by ją okroiły w ostatnich miesiącach. Mimo wszystko w powietrzu dało się wyczuć zdecydowany powiew optymizmu. Merlin zastanawiał się właśnie, czy ten optymizm by się utrzymał, gdyby rojący się w dole ludzie widzieli to, co on przed chwilą zobaczył dzięki przekazom z SAPK-ów. Powód, dla którego Zhaspahr Clyntahn skoncentrował działania w ramach akcji Miecz Schuelera w północno-zachodnim Siddarmarku, był jasny. Wystarczył rzut oka na mapę Wschodniego Haven i jego kanałów. Główne połączenia między Wschodnim i Zachodnim Haven biegły przez hrabstwa Usher i Sardahn w Granicznych Krainach, księstwo Ernhart i

baronię Charlz aż do Tarikah. Ze stolicy tej prowincji, po minięciu Lake City, szlak kierował się na południe, w głąb Marchii Zachodniej, przecinając po drodze rzeki Hildermoss i Sair oraz kanał Sair-Selkyr, a potem skręcał na wschód, aż do Siddaru, przez prowincję Hildermoss i kanał Guarnak-Sylmahn. Na Schronieniu wszystkie rzeki położone tak daleko na północ zamarzały w okresie zimowym, lecz poza tym - razem z kanałami i traktami stanowiły doskonałą sieć arterii komunikacyjnych łączących obie części tego kontynentu. I nią właśnie płynęły zakazane towary wysyłane przez Imperium Charisu do Granicznych Krain i Ziem Świątynnych, co stało w jawnej sprzeczności z wolą wielkiego inkwizytora. Już to by wystarczyło, żeby ściągnąć gniew i uwagę Clyntahna, ale - pomimo wyjątkowej megalomanii - Zhaspahr nie był głupi. Zdarzało się, że gniew oraz pragnienie zemsty na tych, którzy mu się sprzeciwili, popychały go do czynów nieprzemyślanych, lecz nawet wtedy były one podszyte racjonalnością. I gwoli sprawiedliwości - którą Merlin niechętnie oddawał wielkiemu inkwizytorowi, woląc tego unikać nawet we własnych myślach - niektóre z mniej udanych posunięć Clyntahna wynikały z nieświadomie wprowadzonych później zmian. Trudno go było winić o to, że nie miał pojęcia o istnieniu satelitów szpiegowskich, które śledziły ruchy jego armii i floty, ale trzeba mu było przyznać, że wszędzie tam, gdzie miał coś pod kontrolą, planował zmyślnie i sprawnie realizował swoje zamierzenia. A przy tym, nie mając pojęcia o SAPK-ach, złorzeczył na szpiegów śmiertelników, którzy - jego zdaniem - byli winni niezwykłej zdolności przewidywania u wrogów Kościoła Matki, jeśli idzie o wspomniane ruchy armii i floty. Jego starania o zajęcie Nowej Północ, Tarikah, Marchii Zachodniej i Międzygórza były tego dowodem. Ruch ten umożliwił mu przejęcie kontroli nad systemem dróg i kanałów wiodących z Ziem Świątynnych w głąb Republiki Siddarmarku. Nie dało się ukryć, że część kanałów uległa zniszczeniu przez jego ludzi podczas akcji Miecz Schuelera, co miało powstrzymać przesyłanie żywności na wschód, lecz przecież nawet wielki inkwizytor nie czuł się na siłach, aby zignorować zalecenia Księgi Langhorne'a w sprawie utrzymania dróg wodnych w stanie nadającym się do użytku pod groźbą klątwy i ekskomuniki. Zlecony przez niego sabotaż miał na celu wyłącznie „zablokowanie" szlaków na jakiś czas; niestety niektórzy podwładni nadinterpretowali wydane im rozkazy bądź wykazali się nadmierną inwencją, przysparzając mieszkańcom Siddarmarku więcej trosk, ale też w ostatecznym rozrachunku opóźniając ruchy Armii Boga. Przykładowo kanał Nowopółnocny w dalszym ciągu nie był w pełni drożny, chociaż zespoły wysłane celem jego naprawy powoli zbliżały się do końca prac.

Reszta sieci kanałów jednak - na przykład liczący tysiąc osiemset mil długości Kanał Świętego Langhorne'a - zapewniała dostateczne połączenie między Ziemiami Świątynnymi i Lake City. Dzięki temu Allayn Maigwair był w stanie przemieścić niemal pół miliona żołnierzy Armii Boga do prowincji Tarikah i Marchii Zachodniej pomimo opłakanego stanu obydwu terytoriów. Licząc do tego uzbrojonych miejscowych lojalistów Świątyni gotowych walczyć z republiką, Kościół Matka dysponował ponad sześciuset tysiącami żołnierzy na terenach Siddarmarku, a do tego można było jeszcze dodać siły Dohlaru znajdujące się w Marchii Południowej i siły Desnairu sukcesywnie pokonujące teren Silkiahu. Wszystko razem dawało Maigwairowi - oraz oczywiście Clyntahnowi - ponadmilionową armię sposobiącą się do zadania ostatecznego ciosu Greyghorowi Stohnarowi. Co gorsza, zastosowano raz jeszcze taktykę użytą przed bitwą w Zatoce Tarota. Hierarchowie okłamali własnych dowódców, aby mieć pewność, że ci okłamią nas, kiedy nasi „szpiedzy" przechwycą wydawane przez nich rozkazy, pomyślał Merlin ponuro. Sądziliśmy, że ruszą na wschód, ponieważ to właśnie zapowiedział dowódcom Maigwair. Tymczasem jednak taki Kaitswyrth najwyraźniej zmierza na południe, poza granice Marchii Zachodniej. Pozostali członkowie Kręgu zareagowali na wieść, że Nahrmahn Baytz żyje przynajmniej w takim samym stopniu, w jakim „żyła" Nimue Alban - ze znacznie mniejszym zdziwieniem (i znacznie większą radością), aniżeli Merlin mógł marzyć. To świadczyło, że wszyscy jednakowo polubili krągłego Szmaragdczyka, ale też że wszystkich ucieszył fakt powrotu w ich szeregi uzdolnionego szpiega i analityka, który teraz w dodatku był w stanie wraz z Sową spędzać całe pięciodnie, a jeśli trzeba, nawet miesiące, na rozpatrywaniu wszelakich informacji wywiadowczych, po czym w ciągu dziesięciu minut czy kwadransa wedle ich miary czasu odezwać się do nich z odpowiedzią i rozwiązaniem problemu. Niestety nawet przy połączonych siłach Nahrmahna i Sowy udało się dociec zakamuflowanej prawdy zaledwie z pięciodniowym wyprzedzeniem, między innymi dlatego, że największą uwagę zwracały pierwotne rozkazy przewidziane dla generała, Cahnyra Kaitswyrtha. Wszakże zostały one znienacka zmienione, a dzięki sieci kanałów - i kontroli nad nią sprawowanej w czasie wojny przez Kościół Matkę - Kaitswyrth bez trudu zmienił planowaną trasę, nie przesuwając daty wymarszu. Obecnie cała Armia Boga była w ruchu, aczkolwiek jej połowa maszerowała nie tam, gdzie powinna zdaniem Merlina... Do tego tempo tego marszu było zatrważające.

Nie, odpowiedział sobie w duchu, wodząc spojrzeniem po rojnej ulicy w dole. Nie, gdyby oni wszyscy wiedzieli to, co wiem ja, optymizmu nie uświadczyłbyś w Siddarze ani na lekarstwo. .IV. FORT SHELDYN MARCHIA POŁUDNIOWA REPUBLIKA SIDDARMARKU Szlag. Pułkownik Phylyp Mahldyn nie miał się z czego cieszyć, przeczytawszy raport zwiadowcy, słowo to podsumowywało więc idealnie aktualną sytuację. A ta wyglądała naprawdę niewesoło. Zamarł na dłuższą chwilę w fotelu, skupiając wzrok na czymś, co tylko on widział. Tak właśnie przetrawiał otrzymaną przed momentem wiadomość. Porucznik Zherald Ahtkyn stał przed dowódcą, a na jego przedwcześnie postarzałej twarzy malował się niepokój. Niewielki wszakże, pomyślał Mahldyn z goryczą. Ten chłopak ma nadzieją, że znowu dokonam cudu. Niestety tym razem trzeba by archanioła, żeby wyciągnąć nas z tego bagna. Skrzywił się mentalnie na tę myśl. Czasami nawet on zaczynał się zastanawiać, czy schueleryci w swoich płomiennych kazaniach - a także idący w ich ślady lokalni kaznodzieje - nie mają przypadkiem racji, wymieniając wszystkie zagrożenia, jakie spadną na republikę, jeśli ta nie zdoła obalić heretyckich przywódców. Były momenty, kiedy chciał w to wierzyć, pragnął, aby ktoś uwolnił go od niewdzięcznego zadania obrony jedności tej domeny. Myśli o zaprzestaniu walki, o tym, że tego właśnie Bóg od niego oczekuje, były tak kuszące, że z trudem im się opierał. Niestety pułkownik był człowiekiem, który niezwykle serio podchodził do wykonywanych obowiązków i składanych przysiąg, widział też, co tak zwani „bojownicy Boga" zrobili z miasteczkami, od których roiło się ongiś na trasie pomiędzy St. Alyk a Seridahn. Cheraltyn, Traigair, Evyrtyn... rzygać mu się chciało na wspomnienie dowodów „świętości" buntowników. Marchia Południowa nigdy nie była gęsto zaludniona. Na jej rozległym terytorium mieszkało trzy razy mniej ludzi niż w Starej Prowincji. Nawet teraz spore połacie ziemi pomiędzy Branath, Górami Łupkowymi i Granicznymi Krainami wciąż czekały na poddanie się ludzkiej woli, jak nakazywały to Księga Sondheima i Księga Truscotta, choć nieużytki te zmniejszały się z wolna, zanim nastał czas szaleństwa. Poza kanałem Sheryl-Seridahn nie było tam nic, co mogłoby skusić ludzi do osiedlenia na ziemiach okalających zatokę Mathyas,

przynajmniej do chwili, gdy jakieś dwieście lat temu Desnairczycy najechali Shiloh, podówczas graniczną prowincję republiki. Akt ten zapoczątkował pasmo krwawych wojen z sąsiednim imperium, którym kres położyło dopiero utworzenie przez Kościół Matkę wielkiego księstwa Silkiah, które miało pełnić rolę buforu pomiędzy zwaśnionymi domenami. Dohlarianie mieli tyle rozumu w głowach, że trzymali się z dala od spornych ziem i konfliktu o nie, aczkolwiek ostatnimi czasy - i pod przymusem - zmienili nastawienie w tej kwestii. Długotrwałe walki pomiędzy republiką i imperium zniechęciły też ludzi od osiedlania się na pograniczu. Siddarmarczycy zaczęli napływać do Marchii Południowej, dopiero gdy Kościół wymusił pokój na tych ziemiach, ale do dzisiaj nie powstały tam grody z prawdziwego zdarzenia, tylko rozsiane po całym terytorium niewielkie miasteczka. Marchię Południową postrzegano jako krainę spokojnych wiosek i samotnie stojących gospodarstw i próbowano zapomnieć o toczonych tam wcześniej krwawych walkach. Mieszkańców tych okolic bardziej interesowały zapisy Ksiąg Truscotta i Sondheima niż tarcia w łonie Kościoła albo niepokoje przy granicy. Zajmowali się handlem z Dohlarem, docierając aż do Reskaru i Thorastu, wżeniali się także w dohlariańskie i silkiahskie rodziny, robiąc co w ich mocy, by wychowywać potomstwo zgodnie z naukami Pisma. Ale gdy świat oszalał, nie oszczędzono nawet tak głębokiego zadupia, jakim była Marchia Południowa. Mahldyn zacisnął zęby, przypominając sobie odrażające widoki zrujnowanego Cheraltynu, w którym znaleziono zmasakrowane zwłoki nie tylko żołnierzy, ale i znacznie większej liczby cywilów. To wydało mu się najgorsze, ale tylko dlatego, że właśnie tam po raz pierwszy zetknął się z okropieństwami tej wojny. Ponieważ otrzymał zadanie przejęcia kontroli nad okolicą. Ponieważ to armia miała zapewnić bezpieczeństwo ludności cywilnej i zawiodła pokładane w niej zaufanie. Nie powstrzymałbym tej rzezi, nawet gdybym był dowódcą garnizonu i wiedziałbym, co nas czeka, pomyślał z odrazą. Nie była to też wina pułkownika Suwaila. Naszą uwagę zbytnio absorbowali buntownicy opuszczający oddziały, a do tego trudno się było rozeznać w sytuacji, nikt też nie wiedział od kogo przyjmować rozkazy. Nie mieliśmy czasu myśleć o podjazdach. A to wszystko działo się jeszcze przed zimą... zanim zniszczono stacje semaforowe. Nic dziwnego, że sytuacja uległa później pogorszeniu! Stracił ponad połowę żołnierzy służących w sto dziesiątym regimencie. Co trzeci z zabitych pozostał wierny złożonej przysiędze, dziesięć procent stanu osobowego po prostu zdezerterowało... reszta poległa w bratobójczej walce z dotychczasowymi towarzyszami broni. A i tak miał więcej szczęścia niż inni oficerowie. Odbudował regiment do pełnego

stanu, wcielając do niego wyłącznie zawodowych żołnierzy, którzy ocaleli z trzech innych jednostek, wliczając w to dziewięćdziesiąty trzeci regiment Suwaila. W sumie, jeśli liczyć czternasty regiment milicji pułkownika Vyktyra Mahzyngaila i kompanię zaopatrzenia, którą sformował z najgorszych ciur, dysponował dwoma pełnymi regimentami - choć nie do końca była to prawda, ponieważ miał w nich zbyt wielu pikinierów, a za mało kuszników... Zostało mu też tylko nieco ponad stu muszkieterów dysponujących przestarzałą, gładkolufową bronią. Niewiele mógł wystawić przeciw zbliżającemu się wrogowi. Co się stało? - zastanawiał się po raz tysięczny. Dlaczego ludzie, będący do tej pory sąsiadami, przyjaciółmi, krewnymi nawet, zwrócili się przeciw sobie? Skąd bierze się w nich taka nienawiść? Może powinien zadać zupełnie inne pytania? Na przykład: dlaczego on i ludzie, którzy jakimś cudem pozostali pod jego dowództwem, nie złamali przysięgi złożonej republice, gdy Zhaspahr Clyntahn ekskomunikował lorda protektora? Jakie durne, idealistyczne pojęcie obowiązku każe im nadal bronić ludności cywilnej przed tymi, którzy poszli za głosem kapłanów Boga Jedynego? Na te pytania także nie znał odpowiedzi, ale jakiekolwiek one były, już niedługo przestaną mieć znaczenie. - No dobrze - odezwał się w końcu, skupiając wzrok na wychudłym obliczu Ahtkyna. - Szkoda, że nie ostrzeżono nas wcześniej, ale jest, jak jest, i nic na to nie poradzę. Przekaż wiadomość pułkownikowi Mahzyngailowi i majorowi Fairstockowi. Mają być gotowi do wymarszu za trzydzieści minut. Powiedz pułkownikowi, że jeśli nie zdoła zebrać wszystkich ludzi o czasie, wyruszymy bez nich. - Uśmiechnął się pod nosem. - Wątpię, aby to miało jakiekolwiek znaczenie, gdy dojdzie do bitwy. - Tak jest! - Porucznik Ahtkyn walnął się pięścią w pierś, obrócił i odmaszerował szybkim krokiem. Mahldyn siedział jeszcze przez kilka chwil, rozglądając się wokół, potem westchnął ciężko, wstał z krzesła i sięgnął po wiszący na manekinie napierśnik. Dobre i to, że zajęliśmy Syrk i ewakuowaliśmy prawie wszystkie osady aż do St. Alyk... Dzięki temu nie trafimy po drodze na zbyt wielu uchodźców, a to już coś. Zapinając paski pancerza, zastanawiał się, czy tego wieczoru będzie żył, by móc go zdjąć. .V. W POBLIŻU EVYRTYN

MARCHIA POŁUDNIOWA REPUBLIKA SIDDARMARKU Rytmiczny łomot maszerujących żołnierzy zakłócał ciszę poranka, gdy kolumna żołnierzy wkraczała między wypalone ruiny Evyrtyn. Kilka wychudłych, zagłodzonych psów i równie marnie wyglądających jaszczurkotów obserwowało ten pochód zza osmolonych ścian. Zwierzęta przyglądały się bacznie maszerującym, jakby chciały sprawdzić, czy to nie powrót tych, którzy zniszczyli miasto. A może zrozumiały już wcześniej, że nie trzeba najeźdźcy z obcych krain, by obrócić ich domy w perzynę, pomyślał ze smutkiem sir Fahstyr Rychtyr, którego serce bolało na widok morza ruin otaczających śluzy Evyrtynu. Zapory zostały uszkodzone, ale nie aż tak bardzo, jak się tego obawiał - popsuto wszystkie pompy, lecz wrota pozostały szczelne. Teraz, gdy Rychtyr dotarł w to miejsce, mógł w miarę szybko pousuwać szkody - tyle że dla jego ludzi nie miało to już większego znaczenia, ponieważ przemaszerowali dwieście pięćdziesiąt mil, zamiast korzystać ze spływu biegnącym równolegle do drogi kanałem Sheryl-Seridahn. Inżynierowie poradzą sobie z takim problemem w jeden pięciodzień, ale armia wraz z taborami wiozącymi sprzęt i zaopatrzenie pokona w tym czasie ostatni odcinek trasy. Pieszo, rzecz jasna. Zawędrował naprawdę daleko od domu, a nikt nie będzie pilnował tyłów jego armii, dopóki kanał nie zostanie w pełni udrożniony i sir Rainos Ahlverez nie sprowadzi tutaj głównych sił. Na jego szczęście pustynia, w jaką zamieniono rozległe połacie Marchii Południowej, zdawała się potwierdzać tezę, że nie napotka na swojej drodze poważnych sił wroga. Do tego dysponował już czynną linią semaforową, którą jego ludzie odbudowywali w czasie tego długiego marszu - dzięki niej mógł wysyłać i odbierać wiadomości z Gorath, a w razie potrzeby nawet od samego księcia Saltharu - choć i to bynajmniej nie polepszało mu samopoczucia. Oderwał wzrok od mapy rozłożonej w ożywczym cieniu prawiedębu, gdy usłyszał tętent zbliżającego się konia. Moment później jeździec ściągnął wodze wierzchowca i zeskoczył na ziemię. - Pułkowniku - rzucił Rychtyr, gdy sir Naythyn Byrgair, dowódca idącego w awangardzie kontyngentu jazdy, musnął pięścią stal napierśnika. - Generale - odparł przybyły. - Powiedziano mi, że chcesz mnie widzieć. - Tak. Owszem... - Rychtyr postukał palcem w mapę. - Jeśli wierzyć miejscowym, w Fort Sheldyn wciąż stacjonuje garnizon heretyków. Powiadają, że jest tam kilka regimentów siddarmarskich pikinierów. Sir Raynos nie chce pozwolić, by wyruszyli na południe i wsparli siły Fyguery w Thesmarze, aczkolwiek ja nie sądzę, by chcieli iść w tamtym kierunku. Moim

zdaniem wycofają się raczej na północ. - Znów postukał palcem w mapę. - W kierunku St. Alyk i Skalistych Szczytów. Tam właśnie bym poszedł, gdyby maszerowała na mnie tak wielka armia. Oni muszą wiedzieć, że ci przeklęci Charisjanie zaopatrują Thesmar przezZatokę Piaskowej Ryby i Thesmar. Gdyby tylko zechcieli, mogliby przeprawić cały ten garnizon za morze! A gdyby nawet nie byli do tego zdolni, umożliwiliby mu wycofanie się daleko na wschód, zanim zdołamy dotrzeć do Shiloh albo Trokhanos. Ci ludzie zdają sobie jednak sprawę z tego, jak ważne jest utrzymanie Skalistych Szczytów, i dlatego wybiorą się na północ. Ja bym tak postąpił, chcąc należycie wykorzystać swoje oddziały. - Rozumiem, sir. - Byrgair zerknął na mapę, po czym skinął głową. Nie przejmował się specjalnie Siddarmarczykami, a zwłaszcza tymi, którzy brali stronę bluźnierców, heretyków i ekskomunikowanych, doceniał jednak odwagę i determinację ludzi, którzy minionej zimy pozostali wierni Stohnarowi. Wydawało mu się więc w pełni zrozumiałe, że dowódca garnizonu, który przetrzymał to wszystko, powinien podjąć właśnie taką decyzję. A skoro królewska armia Dohlaru nie miała żadnego doświadczenia w starciach z czworobokami pikinierów, nie zamierzał także lekceważyć ich zabójczej siły. Pierwsza wojna desnairsko-siddarmarska zakończyła się całkowitą klęską republiki i kosztowała ją utratę połowy Shiloh i sporego kawałka Trokhanos. Poległo w niej także dwa razy więcej Siddarmarczyków niż żołnierzy imperium. W późniejszej o dziesięć lat drugiej wojnie straty w ludziach były równie wysokie, choć republika nie straciła tym razem ani piędzi własnego terytorium. Natomiast podczas trzeciej wojny armia lorda protektora zmieniła całkowicie taktykę piechoty, dzięki czemu zdołała dokopać Desnairowi i spuszczała lanie jego armiom przez kolejne pięćdziesiąt lat, dopóki Kościół Matka nie zakończył tych rzezi. Wspomnienie opogromach było szczególnie smutne dla dowódcy jazdy, ponieważ kawaleria Desnairu cieszyła się podówczas ogromną sławą - zwłaszcza we własnym kraju - a wielu uważało ją także za najlepszą na świecie. - Skoro zamierzają przejść do Skalistych Szczytów - rzucił z ponurą miną Rychtyr nie możemy im na to pozwolić. Myślę, że złapanie czterech czy pięciu tysięcy ich żołnierzy piechoty, zwłaszcza na otwartym terenie, byłoby warte ryzyka. - Owszem, sir. - Traktem ich jednak nie dogonimy. - Generał przesunął palcem po linii łączącej Evyrtyn, Trevyr i Cheryk. - Zdaję sobie też sprawę z tego, że od Fort Sheldyn dzieli nas prawie sto mil. To jednak nie oznacza, że nie powinniśmy próbować ich dogonić, zwłaszcza że to tylko piechota. - Rozumiem, sir.

Byrgair ponownie skinął głową, choć modlił się skrycie do Chihiro, by Rychtyr nie wysłał jego ludzi w pościg za odchodzącym garnizonem. Dohlariańska armia miała mniej jazdy niż jej desnairska odpowiedniczka, zaledwie co drugi żołnierz posiadał wierzchowca i choć wszyscy - przynajmniej zdaniem pułkownika - byli doświadczonymi kawalerzystami, to jednak ustępowali, i to znacznie, żołnierzom imperium. A zważywszy na statystyki starć tych ostatnich z siddarmarskimi pikinierami, mogło to oznaczać spore straty, nawet gdyby wykorzystał całą swoją przewagę. W regimencie jazdy służyło wielu arystokratów i pomniejszych szlachciców, czyli ludzi bardzo zamożnych, dlatego Byrgair zadbał o to, by każdy zakupił z własnych środków co najmniej po parze pistoletów skałkowych. Niektórzy marudzili z tego powodu - byli niezadowoleni, że przymusza się ich do korzystania z tak niegodnej broni kosztem godnej honorowego rycerza zimnej stali - wszakże protesty te nie były ani specjalnie głośne, ani długie. Wystarczyło pokazać marudzącym kilka szkoleń strzeleckich z użyciem karabinów. Aczkolwiek pistolety nie miały odpowiedniego zasięgu, by mogły się równać z arbalestami czy muszkietami Siddarmarczyków, co zostawiało tylko jedno rozwiązanie: szarżę na pikinierów z lancami i szablami w dłoni, czyli krwawą jatkę. - Weźmiesz regiment i pojedziesz na przełaj - powiedział Rychtyr, kreśląc na mapie linię będącą ostatnim bokiem trójkąta tworzonego przez Evyrtyn, Fort Sheldyn i Syrk. - Tam musi być sieć lokalnych dróg. Jeśli na nie trafisz i okażą się tak dobre, jak ludzie mówią, wyprzedzisz przeciwnika. Wątpię jednak, aby to nastąpiło, zanim Siddarmarczycy dotrą do Syrk, bez względu na to, jak dobrze wam pójdzie. Jeśli wam się uda, tym lepiej, ale nie zajeżdżajcie koni, by tego dokonać. Nie dajcie się zauważyć, poczekajcie, aż miną miasto, potem uderzcie od północy, pomiędzy Syrk a St. Alyk. Byrgair pokiwał głową, gdy generał oderwał wzrok od mapy, a ten uśmiechnął się krzywo pod sumiastymi wąsami, gdy zobaczył jego minę. - Nie poślę tam tylko ciebie, sir Naythynie - zapewnił pułkownika. - Razem z wami wyruszy regiment pułkownika Bahchera. Dam wam także dwie baterie dział polowych, kapitanów Fowaila i Syrahlli, abyście mieli wsparcie. Jedyny problem polega na tym, że żaden wóz z amunicją nie nadąży za wami, więc będziecie mieli do dyspozycji tylko tyle pocisków, ile zdołacie załadować na same lawety. Pan będzie dowodził jako najstarszy z oficerów. Myślę, że pozostali nie będą robili z tego powodu problemów. Byrgair skinął głową raz jeszcze, tym razem z większym entuzjazmem. Sir Zhory Bahcher dorobił się rycerskiego tytułu w najwłaściwszy sposób. Kilka lat temu był jego przełożonym, ale brak tytułu szlacheckiego sprawił, że został zaledwie kapitanem, choć miał

dwudziestoletnie doświadczenie polowe zdobyte podczas walk z bandytami i w potyczkach z sodarskimi podjazdami. Nie cieszył się zbyt wielką popularnością wśród służących pod nim oficerów - z których większość nie mogła ścierpieć konieczności wykonywania rozkazów kogoś mniej godnego od siebie - ale żołnierze go uwielbiali, ponieważ był tak twardy i pragmatyczny, jak to tylko możliwe. Byrgair nie znał za dobrze kapitana Fowaila, a o Syrahlli w ogóle nie słyszał. Fowaila przeniesiono do armii z marynarki, ponieważ korpusowi ekspedycyjnemu doskwierał brak doświadczonych artylerzystów, wyglądało więc na to, że był całkowicie nieświadomy romantycznych tradycji jazdy, które Byrgair usiłował wykorzenić w swoich oddziałach. - Nie oczekuję, że uderzycie frontalnie na cztero- albo i pięciokrotnie liczniejsze regimenty pikinierów - kontynuował Rychtyr. - Chcę, abyście spowolnili ich ruchy, zmusili do przyjęcia postawy obronnej, a gdy nękani groźbą szarży sformują czworoboki, ostrzelajcie je z armat. Jeśli to się nie uda, nękajcie ich flanki, wyprzedźcie i blokujcie drogi, aby spowolnić ich marsz. Ja pójdę za wami z całą piechotą i artylerią, jaką zdołam zgromadzić w ciągu kilku godzin. Baron Traylmyn poprowadzi resztę armii w kierunku Trevyru, do chwili uporania się z tym problemem albo otrzymania informacji od was, że moje przypuszczenia okazały się mylne bądź że garnizon wyszedł wcześniej, niż się spodziewaliśmy, i nie zdołaliście go doścignąć. Dzięki temu trafią na niego, jeśli rzeczywiście skieruje się na południe. Jeśli natomiast jest tak, jak myślę, rozprawimy się z nimi, a potem pomaszerujemy przez Fort Sheldyn i dołączymy do sił barona Traylmyna w Cheryk. Zrozumiał pan rozkazy? - Tak jest! - Byrgair walnął raz jeszcze w napierśnik, tym razem ze znacznie radośniejszą miną. - Proszę zatem ruszać w drogę, pułkowniku. *** Sir Naythyn Byrgair poczuł większy optymizm, gdy zaczął gromadzić przydzielone mu oddziały. Nie było to aż tak trudne, jak przypuszczał, ponieważ on i Bahcher dowodzili dwoma regimentami jazdy, które maszerowały na czele kolumny. Byłoby jeszcze milej, gdyby z równie małymi problemami dało się wyłuskać przydzielone im baterie, ale wiedział, że na aż tyle szczęścia nie zasłużył. Armia uformowała kolumnę liczącą kilka mil długości, bo tyle dzieliło jej awangardę od jadących na samym końcu wozów taboru. Dwie trzecie tych sił stanowiła jazda, choć - zgodnie z przewidywaniami Byrgaira - tylko co czwarte z dział było przystosowane do ciągnięcia przez konie poza ubitymi drogami. Każdy z dziesięciu regimentów piechoty utworzył kolumnę marszową szeroką na trzydziestu dwóch ludzi i na siedemdziesięciu pięciu głęboką. Regiment jazdy był o połowę mniej liczebny niż jednostka

piechoty, ale konie potrzebowały więcej miejsca, więc każdy z nich zajmował nie mniej niż sześćdziesiąt pięć jardów drogi, a było ich w kolumnie ze czterdzieści. Przydając po sześćdziesiąt jardów wolnej przestrzeni między jednostkami, otrzymywało się wynik w granicach półtorej mili. Do tego wszakże należało jeszcze dodać tabory i zaprzęgi artyleryjskie zajmujące ponad trzy i pół mili drogi. Tak ogromne siły wojska mogły poruszać się względnie szybko tylko dzięki istnieniu traktu i wyłącznie wtedy, gdy wszystkie oddziały pozostawały na swoim miejscu w szyku. Każdemu regimentowi towarzyszył zaprzęgnięty w smoki wóz z zaopatrzeniem, będący najważniejszym powodem utrzymywania tak dużych odstępów pomiędzy kolejnymi jednostkami. Dzięki nim jednak wydłużona kolumna mogła bez przeszkód biwakować na poboczach drogi, nie łamiąc ustalonego przez dowództwo porządku. A to oznaczało z kolei, że każdego ranka ruszała szybciej - i biada pułkownikowi, którego regiment nie ruszył w porę. Jak dotąd system sprawdzał się znakomicie. Rzecz jasna, maszerujący nie trafili jeszcze na opór wroga, a coś takiego mogło zmienić sytuację, i to w bardzo znaczącym stopniu. Gdyby dowódcy próbowali sprowadzić swoje oddziały z traktu, wnet zapanowałby chaos, dlatego generał Rychtyr jeszcze przed ogłoszeniem wymarszu niezwykle starannie rozmieścił podległe mu jednostki. Jego armia szła w takim szyku, by po ewentualnym napotkaniu wroga mógł wprowadzać do akcji kolejne potrzebne mu oddziały. Z drugiej jednak strony musiał rozśrodkować jazdę, umiejscawiając ją na każdym odcinku kolumny, na wypadek gdyby wróg zaatakował tam, gdzie nikt się tego nie spodziewał. Szczerze powiedziawszy, Byrgair poczuł ulgę na myśl, że wyrwie się z kolumny choć na chwilę. Pomimo morderczego tempa marszu i bezwzględnie stosowanej dyscypliny Rychtyr i ojciec Pairaik Metzlyr, osobisty intendent generała, twierdzili, że armia nie posuwa się tak szybko jak powinna, a to z winy piechoty. Pokonując dwie mile na godzinę, po odliczeniu kilku postojów, czoło kolumny posuwało się o mniej więcej dwadzieścia pięć mil dziennie, aczkolwiek dreptanie w tempie marszu piechoty było równie wykańczające dla jeźdźców, jak i dla żołnierzy, za którymi wlokła się kawaleria. Naythyn Byrgair wychodził jednak z założenia, że nuda to jeszcze nie najgorsza rzecz na wojnie. Nie znaczyło to bynajmniej, że pułkownik lubi się nudzić, raczej że odstępstwo od rutyny spodobało mu się znacznie bardziej, niż mógł się spodziewać. Powinien był też wiedzieć, że dowódca pokroju Rychtyra nie wyda mu rozkazów, których tak bardzo się obawiał. W odróżnieniu od sir Rainosa Ahlvereza generał aktywnie uczestniczył w reorganizacji królewskiej armii od czasów inwazji Charisjan na Corisand.

Ahlverez, jak większość naczelnych wodzów, pozostał kawalerzystą starej daty - i jako taki na pewno nie zawahałby się wydać rozkazu szarży na pikinierów. Chociaż kto go tam wie... Miał w końcu tyle rozumu w głowie, że powierzył dowodzenie czołowymi jednostkami armii komuś takiemu jak Rychtyr, co świadczyło jak najlepiej o jego kompetencjach. Teraz, gdy tysiąc trzystu kawalerzystów i dwanaście dział oderwało się od kolumny, by polnymi drogami - które zdaniem przewodników prowadziły do traktu na trasie ThesmarSt. Alyk - przedostać się szybko i sprawnie w okolice Syrk, pułkownik mógł odetchnąć z ulgą, przyznając jednocześnie, że czeka z utęsknieniem na pierwsze starcie. .VI. NA PÓŁNOC OD SYRK MARCHIA POŁUDNIOWA REPUBLIKA SIDDARMARKU Phylyp Mahldyn nie zaklął nawet. Po pierwsze, i tak nic by mu to nie pomogło. Po drugie, był zbyt zmęczony. A po trzecie wreszcie, ponieważ od momentu otrzymania pierwszej informacji o ruchach armii Dohlaru wiedział doskonale, że ta chwila kiedyś nadejdzie. - Na szczęście to tylko jazda - rzucił major Fairstock stojący obok niego na szczycie niewielkiego wzniesienia. Na północy widzieli wyraźnie podnóża Gór Węża, za nimi wznosiły się zamglone błękitnawe szczyty ukoronowane czapami wiecznego śniegu. Jeszcze trzydzieści mil i znaleźliby się na pogórzu, w gęstych lasach na stromych zboczach, gdzie piechota o wiele lepiej mogłaby sobie poradzić z jazdą. Wiedząc o tym, Mahldyn zaczął się zastanawiać, czy to spotkanie z wrogiem było naprawdę przypadkowe. Syrk sprawiał wrażenie wymarłego miasta, gdy maszerowali jego ulicami śledzeni jedynie nienawistnymi spojrzeniami nielicznych krajanów, którzy poparli w tym konflikcie Świątynię. Ludzie wierni lordowi protektorowi już dawno uciekli, słuchając ostrzeżeń płynących ze stolicy, taką przynajmniej miał nadzieję. Część lojalistów Świątyni także opuściła miasto, nie chcąc utknąć między walczącymi armiami. Kolumna żołnierzy nie zwolniła nawet kroku, maszerując pustymi ulicami, choć wiedział, że budynki Syrk nadawały się do obrony znacznie lepiej niż otwarta przestrzeń. Gdybym zamierzał zajmować pozycje obronne, zostałbym w Fort Sheldyn, pomyślał. Pomijając fakt, że byłby on dla nas śmiertelną pułapką, zważywszy na liczebność idących na nas wojsk i to, że dysponujesz zapasami żywności na zaledwie miesiąc. Nie kop się więc we własny tyłek za to, że nie zajmiesz Syrk. Tyle dobrego, że nikt inny nie zdoła się bronić w

opuszczonej przez Fort Sheldyn. Skrzywił się mocno na wspomnienie ryku płomieni pochłaniających każdą drewnianą budowlę twierdzy. Miał niewiele prochu, i to w dodatku tylko mielonego, ale też nie potrzebował go już, ponieważ zostało mu zaledwie kilkadziesiąt muszkietów. Uznał więc, że lepiej będzie rozmieścić baryłki w strategicznych załomach murów. Nie wiedział, czy Dohlarianie będą chcieli przejąć te umocnienia i obsadzić je swoimi ludźmi, niemniej zadbał o to, by mieli z tym naprawdę dużo roboty. To jednak niewiele ma wspólnego z tym, co wydarzy się tutaj. - Są przed nami, sir - zameldował pułkownik Mahzyngail. - Tak, wiem - przyznał Mahldyn i dodał: - Skoro są przed nami, ciekawe, kto pojawi się za nami... Pułkownik milicji skrzywił się, gdy to usłyszał. Na ten widok Mahldyn westchnął głośno, po czym sięgnął po lunetę, by osobiście przekonać się, z kim ma do czynienia. - Jak na razie widzę jedynie zwiadowców - stwierdził, nie odsuwając okularu od oka. Ale to nie są tutejsi lojaliści Świątyni, ci mają lepsze pancerze i nie tak zabiedzone konie. Nie zauważyłem jeszcze ich sztandaru, ale sądząc po czerwonych tunikach i... - Zamilkł, gdy dostrzegł o wiele większy zwarty oddział jazdy za plecami zwiadowców, których obserwował. Ci mieli ze sobą sztandary. Zbladł nieco, gdy ujrzał zielone wyverny na czerwonym tle. - To armia Dohlaru - rzucił. - Cudownie - mruknął Mahzyngail, a Mahldyn poparł go głośnym parsknięciem. - Klymynt nie mylił się, mówiąc, że wyślą za nami jazdę - powiedział. - Wiem, że chłopcy są już zmęczeni, ale nie ma takiej możliwości, żeby piechota wroga pokonała te wszystkie pastwiska i ścieżki, którymi ci ludzie tutaj dotarli. A jazda niezbyt lubi szarżować na piki. - To prawda, sir - zgodził się major Fairstock.W jego ostrym tonie dało się wyczuć pewną niecierpliwość. Mahldyn natomiast nie mógł się zdecydować, czy zazdrościć majorowi młodzieńczego poczucia nieśmiertelności, czy raczej z niej kpić. A może źle oceniał Fairstocka. Jeden Langhorne wie, ile okrucieństw i ruin widział ten chłopak w ciągu minionego pół roku. Może ma mniej iluzji niż on sam i właśnie zwęszył okazję wysłania kilku Dohlarian do piekła, zanim sam tam trafi? - Tak... - Opuścił lunetę, by spojrzeć w kierunku obu podwładnych. - Wiemy, że są na drodze przed nami, wiemy też, że gdy wejdziemy w lasy, między wzniesienia i zarośla, nie zdołamy ustawić prawidłowego szyku. Widzę zatem tylko jedną możliwość: musimy przebić się przez nich, skoro nie możemy ich obejść.

Gdy Mahzyngail i Fairstock przytaknęli, dziabnął palcem w napierśnik majora. - Klymyncie, pójdę przodem ze sto dziesiątym. Nie ma tu tyle miejsca, by rozwinąć szyk na dwa regimenty, więc oczyścimy wam drogę. Ty pójdziesz za nami z kompanią zaopatrzenia jako ewentualnym wsparciem, Vyktyr i czternasty będą naszą ariergardą. Vyktyrze, chyba będę musiał wypożyczyć twoich strzelców. Nie wiem, czy ci dranie mają na wyposażeniu pistolety, ale i tak muszę zniechęcić ich do podjeżdżania i strzelania ludziom w twarz. - To dobry pomysł - przyznał Mahzyngail. - Co jednak będzie, jeśli obejdą ciebie i Klymynta, by uderzyć na moich chłopców? - Wątpię, aby to zrobili. - Mahldyn machnął ręką w kierunku jazdy pokonującej wzgórze na północy. - Po obu stronach traktu są gęste zarośla i stromizny. My nie zajdziemy ich z flanki, a skoro oni mogą atakować jedynie od czoła, pozwólmy im to zrobić. Postanowił nie wspominać, że żywi obawę, iż Dohlarianie nie uderzą na nich, że wycofają się zaraz, pozostając jednak w zasięgu wzroku. Jeśli tak uczynią, pikinierzy dotrą za kilka mil do doliny idealnie nadającej się do ataku jazdy. Nie mógł jednak zawrócić ludzi i udać się tam, skąd przyszedł, zatem postanowił nie przejmować się tym na zapas. - Jeszcze jedna sprawa - dorzucił po chwili nieco ostrzejszym tonem. - Pamiętajcie, jaki los czeka każdego, kto się podda. I uświadomcie to swoim ludziom. - Spojrzał oficerom prosto w oczy. - Jeśli wam nie uwierzą, przypomnijcie im, jak skończył pułkownik Suwail. Mahzyngail zacisnął zęby, a spojrzenie Fairstocka stało się lodowato zimne jak oczy Mahldyna. Pułkownik Zhordyn Suwail maszerował z kompanią dziewięćdziesiątego trzeciego regimentu na pomoc oblężonemu Cheraltynowi. Nie podejrzewał, że gorączkowe wezwanie pomocy może być pułapką, dopóki nie dotarł do zabudowań, gdzie jego czterystu chłopców zostało otoczonych przez cały regiment zbuntowanych milicjantów i co najmniej dwustu lojalistów. Zdołali uformować szyk, zanim wróg przystąpił do ataku, ale nie mieli najmniejszych szans przeciw tak licznemu przeciwnikowi. Nikt wtedy nie przeżył, a Mahldyn poczuł, jak znowu wzbiera w nim gniew, gdy przypomniał sobie nadpalone, okaleczone ciała, które znaleziono, gdy na ratunek oblężonym mieszkańcom przybyła reszta regimentu Suwaila i jego własne oddziały. Ci, którzy polegli w walce, mieli szczęście, ponieważ buntownicy przygotowali specjalne zestawy tortur dla oficerów i podoficerów zmuszających swoich podwładnych do herezji i blużnierstw. Pułkownik nie miał pojęcia, czy byli tam też inkwizytorzy, którzy

doradzali, jak maltretować ludzi, ale wiedział jedno: do wykonania Kar Schuelera wyjątkowo się przyłożono. Dogonił połowę tych zbuntowanych milicjantów trzy pięciodnie później. Nie zezwolił swoim ludziom na odpłacenie im pięknym za nadobne, ale przystał na wywieszanie parszywychdrani, tak więc każdy ze schwytanych zadyndał na stryczku. Taka to była wojna. *** - Widzę, że miałeś rację, mistrzu Navyzie - powiedział pułkownik Byrgair, patrząc na południe i rojącą się na pobliskim wzgórzu piechotę. - Obiecałem przyprowadzić was przed tych piekielnych wielbicieli Shan-wei i to zrobiłem. - Nienawiść wzmacniała siddarmarski akcent Navyza. - Dranie myśleli, że pozwolę im wrócić do domów po tym, jak powiesili moich trzech braci. - Pochylił się w siodle i splunął soczyście. - Niedoczekanie! - Do domów na pewno nie wrócą, mistrzu Navyzie. - Byrgair próbował ukryć odrazę. Spodziewał się, że tutejsi lojaliści Świątyni będą przepełnieni niechęcią do heretyków, lecz ten człowiek, podobnie jak inni napotkani po drodze, emanował tak potworną nienawiścią, że kaził nią całe otoczenie. - A dzięki twoim staraniom znaleźli się w trudniejszej sytuacji, niż mogli przypuszczać. - Usłyszał warkot werbli i natychmiast przeniósł wzrok na dowódców kompanii. - Panowie, wiecie, co macie robić. Tylko nie spieprzcie roboty! - Mierzył ich groźnym spojrzeniem, dopóki nie oddali salutu, uśmiechając się przy tym pewnie. Potem zawrócił konia i ruszył traktem na północ. Żal mu się zrobiło tych siddarmarskich pikinierów, ale nie na tyle, by zaniechał obowiązków. Nie mieli ani jednego konia, co nie powinno dziwić po takiej zimie. Republika dysponowała naprawdę niewielką ilością jazdy, ale każdy regiment powinien mieć w swoim składzie jeden albo dwa szwadrony konnych zwiadowców. Te jednak były ich pozbawione, a przez to ślepe na wszystko, co nie znajdowało się w ich polu widzenia. A skoro heretycy znali teren o wiele słabiej od Navyza, nie mogli wiedzieć o szlaku biegnącym równolegle do traktu po jego zachodniej stronie, tuż za pasem gęstych zarośli. Musiał dopilnować, by szwadrony kapitana Syrahlli przeciągnęły nim działa kapitana Fowaila. Ten pierwszy nie wykazywał chęci pomocy koledze, ale Byrgair uparł się, że to robota dla ciężkich koni pociągowych. Syrahlla wyjdzie na trakt z Bahcherem, gdy Siddarmarczycy miną ich jednostki, zatem dodatkowe konie będą mu potrzebne, by wtargać działa na wysoki nasyp. Nawet przy podwójnych zaprzęgach będzie to mordercze zadanie, lecz dadzą sobie z nim radę i za trzydzieści albo czterdzieści minut sprawią heretykom ogromną i niezbyt przyjemną niespodziankę.

*** Phylyp Mahldyn maszerował z obnażonym mieczem w dłoni, opierając jego klingę o ramię jak substytut piki. Za nim kroczyły zwarte oddziały piechoty w siddarmarskich mundurach. Zajął miejsce na czele, ponieważ jego ludzie mieli więcej doświadczenia w utrzymywaniu zwartego szyku, tak skutecznego w starciach z jazdą. Milicjanci Mahzyngaila byli od nich niewiele gorsi, a po ostatnich miesiącach walk ufał im jak stali własnego napierśnika. Sto dziesiąty bardziej się jednak nadawał do takich ataków, zwłaszcza że miał wsparcie ze strony kompanii zaopatrzenia Fairstocka. Poza tym Mahldyn nie spodziewał się, by ktoś zdołał zajść ich od tyłu. Zgromadził po obu flankach bloku pikinierów kilkuset kuszników, którzy powinni trzymać Dohlarian na dystans. Część jego ludzi odwracała wzrok od wroga, by wymienić spojrzenia z maszerującymi obok towarzyszami broni. Zauważył na niektórych twarzach uśmiechy - tak poddani wielkiemu stresowi żołnierze reagowali na widok cofającej się wciąż jazdy. Nie dziwił się, że ludzie szukają ukojenia nerwów we wszystkim, co niesie choćby cień pociechy, ale sam smutniał z każdym krokiem. Kawalerzyści nie wycofywali się tylko dlatego, że bali się nawiązać walkę. Nie dostrzegał w ich ruchach paniki, o zwykłym strachu czy niepokoju nawet nie mówiąc. Utrzymywali szyk, wycofując się na północ i nie próbując blokować traktu. Nie planują bezpośrednich ataków, pomyślał ponuro. Utrzymują dystans, idąc tam, gdzie chcą nas zaprowadzić. Po raz kolejny przypomniał sobie o dolinie. To były okolice leżące poza jego terenem działania, dlatego nie pamiętał zbyt wielu szczegółów mapy, zwłaszcza dotyczących ziem znajdujących się na północ od Syrk; przeszedł tędy tylko raz, maszerując z St. Alyk do Fort Sheldyn, ale pamiętał, że mniej więcej milę albo półtorej stąd, przed wejściem do doliny, od traktu odchodziła na zachód jakaś lokalna droga albo szlak. Tak, to był tylko szlak - szeroki najwyżej na czterech ludzi, ale ktoś wyciął drzewa, by doprowadzić go aż do traktu. Tam powinno być dość miejsca, by zwarta formacja pikinierów powstrzymała jazdę, dając ludziom Fairstocka i Mahzyngaila czas na obejście wroga szlakiem. W razie potrzeby mógłby skierować tam resztę swoich żołnierzy - na tak wąskiej drodze kilka tuzinów pikinierów powstrzymałoby szarżę całej kawalerii świata. Ale czy to nie byłoby zbyt ryzykowne posunięcie? Nie miał pojęcia, dokąd prowadzi ten wąski szlak, wiedział tylko, że nie pójdzie nim prosto na czekającą opodal jazdę i czające się gdzieś tam z tyłu bliżej niesprecyzowane zagrożenie. Posuwając się dalej do wspomnianej

doliny, odkryje swoich ludzi, zwłaszcza jeśli okaże się, że ci dranie ściągnęli tutaj kilka regimentów dragonów. Tysiąc arbalestów z okładem - albo co gorsza łuków - może przesądzić wynik starcia w takim terenie. Nie widział jeszcze tej broni u wroga, ale to nie znaczyło przecież, że jej nie ma. Wsłuchując się w rytmiczny warkot werbli wyznaczających tempo marszu zwartych szeregów pikinierów, zastanawiał się, czy istnieje wyjście z pułapki, którą wyczuwał szóstym zmysłem. *** Sir

Naythyn

Byrgair,

przysłuchując

się

warkotowi siddarmarskich

werbli,

obserwował,jak ostatnia z jego kompanii wychodzi z lasów na bardziej otwarty teren przy przecince. Jeszcze chwila, pomyślał, zerkając w kierunku stanowisk sześciofuntówek kapitana Fowaila. Obsady dotarły na wyznaczone pozycje z odpowiednim wyprzedzeniem i wykorzystały dostępny czas na dokładne rozlokowanie dział. Fowail okopał się, dzieląc baterię na podwójne stanowiska, ziemię z wykopów usypano przed nimi, tworząc solidne przedpiersie. Gdy wtoczono tam armaty, nad ziemny wał wystawały tylko wyloty ich luf. Teren przed stanowiskami zabezpieczono rozsypanymi gęsto kurzymi stopkami. Tradycyjna broń przeciw jeździe tym razem miała stanowić idealną zaporę przeciwpiechotną, jej długie ostre końce nadawały się idealnie do tej roli... zwłaszcza przeciw formacjom, których największym atutem były zwarte szeregi. W ramach dodatkowego zabezpieczenia Byrgair spieszył jedną ze swoich kompanii, rozmieszczając stu pięćdziesięciu dragonów w trzech szerokich przerwach pomiędzy stanowiskami dział. Ich lance były znacznie krótsze od osiemnastostopowych pik, ale także stanowiły śmiercionośną broń, zwłaszcza że używający jej żołnierze byli doskonale opancerzeni. Niepokoiła go tylko obecność kuszników wroga, o których wspominały raporty zwiadowców.

Z

drugiej

jednak

strony

strzelcy

muszą

podejść

bliżej,

a

sześciofuntówkiFowaila miały donośność czterystu jardów. *** Mimo późnego popołudnia słońce ostro przygrzewało prosto w plecy pułkownika Mahldyna, który co chwilę musiał sięgać palcami pod obramowanie hełmu, by otrzeć pot z czoła. Drzewa przed nim zaczynały już rzednąć. Za moment przekona się na własne oczy, czy zapamiętany szlak w przecince naprawdę istnieje. Miał nadzieję, że tak będzie, ponieważ... ***

- Ognia. Sześciofuntówki wypaliły jednocześnie. Wstrząs i towarzyszący mu huk były tak głośne, że wszystko wokół zadrżało. Każde z dział wypluło prosto w szeregi zaskoczonych pikinierów kanister zawierający w swoim wnętrzu dwadzieścia siedem ważących cztery uncje kulek. Przeciwnik znajdował się czterysta jardów od stanowisk, co oznaczało około dwudziestoprocentową celność. Ale każdy z tych pocisków mógł razić więcej niż jeden cel. Kanistry rozpadały się w locie, uwalniając deszcz małych pocisków, które rozrywały ciało i kości z okropnym dźwiękiem przypominającym wodniste klapsy, rażąc też ludzi stojących za głównym celem ostrzału. Szyk Mahldyna był szeroki na sześćdziesięciu ludzi, a każdy celnie wystrzelony kanister żłobił głębokie bruzdy w tej masie ludzi. Z oddali dobiegły krzyki, wrzeszczeli ranni i umierający, darli się zdjęci strachem ocalali, zaskoczeni tą niespodziewaną nawałą ogniową. Nigdy wcześniej nie przeżyli podobnego koszmaru, nie widzieli też na oczy prawdziwego działa polowego. Nic więc nie mogło ich przygotować na iście apokaliptyczny atak. Szyk sformowany z doświadczonych weteranów zwolnił momentalnie, potem zatrzymał się całkowicie przed stosami zakrwawionych ciał, porzuconych pik i wrzeszczących z bólu towarzyszy broni. Kanonierzy Fowaila rzucili się do dział, gdy te cofnęły się po oddaniu strzału, dymiąc mocno z luf. Wyciory poszły w ruch, potem włożono pociski, zespolone drutem ładunki i kanistry, ubito je dokładnie, w otwory wsunięto nowe spłonki, odwiedziono kurki, a gdy wszystko było gotowe, obsady podtoczyły działa na pozycje ogniowe i znów rozbrzmiał ryk gromów. Przeładowanie i oddanie kolejnej salwy zajęło kanonierom dwadzieścia sekund. Tyle samo czasu potrzebowali żołnierze sto dziesiątego, by zrozumieć, co się dzieje. Sierżanci i porucznicy dwoili się i troili, by zapełnić luki w przednich szeregach formacji. Nie odnieśliby sukcesu, gdyby nie fakt, że oddziały Mahldyna składały się z samych weteranów. Ci ludzie przeszli już niejedno piekło, więc usłuchali rozkazów bez szemrania. Zwarli szeregi i ruszyli z kamiennymi twarzami dalej, przechodząc po ciałach poległych i rannych towarzyszy broni. Werble znów wyznaczyły tempo marszu. Ledwie jednak ruszyli, działa zagrzmiały od nowa. *** Rześka bryza znosiła kłęby gryzącego dymu na wschód, odsłaniając pole rażenia, więc Byrgair mógł bez problemu obserwować zagładę czołowej formacji Siddarmarczyków. Miał

przy tym wrażenie, że patrzy na zamki z piasku, które nikną pod kolejnymi morskimi falami, z tą tylko różnicą, że takie budowle nie krwawiły, nie darły się wniebogłosy i nie ginęły. Pułkownik wątpił w efektywność sześciofuntówek, zwłaszcza że nikt nie znalazł do tej pory sposobu na produkowanie eksplodujących pocisków tak małego kalibru. I nawet teraz, gdy widział spustoszenie, jakie czyniła ta broń, wciąż miał gdzieś w tyle głowy pytanie, czy przy takim zasięgu działa będą w stanie sprostać piechocie wyposażonej w gwintowane karabiny. Tym razem jednak odległość od celu nie była wcale taka duża, a wróg nie dysponował najnowocześniejszą bronią palną. Druga salwa z dział opryskała szeregi maszerujących pikinierów szkarłatem moment przed tym, jak kanonierzy rzucili się po raz drugi do przeładowania dział. *** Phylyp Mahldyn zaklął szpetnie, gdy zrozumiał w końcu, o co chodzi. Nie miał pojęcia, iloma działami dysponują Dohlarianie ani jak je dostarczyli w to miejsce. Nigdy wcześniej nie widział artylerii polowej, ale napatrzył się za to na armaty okrętowe, wielkie, ciężkie, toczone na masywnych lawetach. Z tego też powodu nie umiał przyswoić forsowanego przez Charisjan konceptu lekkiej artylerii polowej. Rozpoznał za to bezbłędnie huk w oddali i domyślił się, skąd biorą się te wszystkie wybuchy. Chwycił za ramię jednego z gońców, wylęknionego młodziutkiego kaprala, i potrząsnął nim mocno. - Biegnij na tyły! Przekaż majorowi Fairstockowi i pułkownikowi Mahzyngailowi, że mają się natychmiast wycofać! Zrozumiałeś? Mają się wycofać! - Tak jest! Młodzik nie zapomniał jakimś cudem o oddaniu prawidłowego salutu, potem pognał na tyły, machając czerwoną kurierską chorągiewką, aby nie wzięto go przypadkiem za dezertera. Pułkownik zerknął za nim, mając nadzieję, że chłopak ma dość zdrowego rozsądku, by pozostać przy Mahzyngailu, o ile dotrze do niego, zamiast czmychnąć po drodze do lasu. Nie miał jednak czasu na dalsze rozmyślania. Sam także musiał działać. Odwrócił się do pobladłego chorążego i wspólnie zaczęli przedzierać się na czoło ostrzeliwanego regimentu. *** Byrgair zacisnął zęby, słysząc, że siddarmarskie werble przebijają się wciąż przez bitewny zgiełk. Żołnierze sto dziesiątego, pomimo trwającej wciąż rzezi, reagowali na nie. Masakrowana kolumna znów ruszyła do przodu, idąc prosto na kanistry Fowaila, i to w

tempie stu dwudziestu kroków na minutę. Ale nawet w tym tempie - najszybszym dla takiej formacji - będą potrzebowali całych trzech minut, by pokonać przedpole. Ludzie kapitana oddadzą w tym czasie kolejnych osiem albo dziewięć salw. *** - Naprzód, chłopcy! - wrzeszczał Mahldyn, mimo że serce mu krwawiło. - Naprzód, ulicha! Sto dziesiąty za mną! Słyszał za sobą wrzaski, złorzeczenia i modlitwy, ale były tam też odpowiedzi na jego rozkazy. Żołnierze parli przed siebie rozwścieczeni ogniową nawałą, szli ze spuszczonymi głowami, nie reagując na rozrywające się wokół kanistry i płomienie. Wyglądali przy tym jak ludzie zmagający się z huraganem. Wicher dmący im w twarze miał jednak smak stali, a towarzyszące mu gromy cuchnęły siarką samej Shan-wei. Krocząc naprzód, potykali się i chwiali, depcząc po zabitych towarzyszach broni, którzy stali u ich boku niekiedy od wielu lat. - Za mną, sto dziesiąty! - darł się Mahldyn, załzawionymi oczami obserwując zagładę swojego regimentu. - Dalej, chłopcy! Za mną! Za mną! A oni szli za nim, prosto na bramy piekieł. Nie byli wszakże świętymi ani bohaterami z legend, tylko ludźmi wiernymi do końca przysiędze złożonej republice, sobie wzajemnie... i jemu. Ludźmi, którzy nie zamierzali się poddać, którzy wiedzieli, że zginą, ale mieli nadzieję zabrać ze sobą choć jeszcze jednego wroga. - Za mną! Za... Phylyp Mahldyn padł na wznak. Kulka trafiła go prosto w krtań, nieomal urywając głowę. Zginął na miejscu, ale otaczający go ludzie nie przestawali krzyczeć. Nie były to jednak zrozumiałe słowa, te przestały być komukolwiek potrzebne. W gardłach nacierających rodził się ryk, znak przepełniającej serca wściekłości. Żołnierze sto dziesiątego złamali w końcu szyk, ale nie po to, by uciekać, tylko dopaść jak najprędzej wroga. *** Sir Naythyn Byrgair zesztywniał w siodle z niedowierzania, gdy z obłoków gęstego dymu wynurzyli się wrzeszczący szaleńcy. Nigdy wcześniej nie słyszał, by siddarmarscy pikinierzy złamali szyk, rzucając się na wroga. Ci jednak oberwali już tak mocno, że o nic nie dbali. Rzucali się prosto na lufy sześciofuntówek, dzierżąc osiemnastostopowe piki, jakby to były zwykłe miecze albo bagnety. Kolejna salwa została wypalona prosto w ich twarze.

Siła uderzenia wyrzuciła w powietrze biegnących w pierwszym szeregu, lecieli do tyłu dziesiątkami, ale kolejni natychmiast zajmowali ich miejsca. Byli już zbyt blisko, by kanonierzy zdążyli przeładować działa. Zostali tak przetrzebieni, że nie mieli szans na przedarcie się przez linie wroga, ale nie dbali o takie szczegóły. Żaden nie odrzucił broni ani nie próbował się poddać. Żaden nie zawrócił i nie uciekł. Zanim zostali do reszty wybici, zabili dziewięćdziesięciu trzech kawalerzystów Byrgaira i dwudziestu sześciu artylerzystów kapitana Maikela Fowaila. *** Byrgair zsiadł wolno z konia. Widział krew na klindze szabli, choć nie miał pojęcia, skąd się tam znalazła. Stał w miejscu, opierając się ramieniem o podenerwowanego wierzchowca, wdychając odór pola bitwy - woń posoki, smród prochowego dymu - i wsłuchując się w chóralne jęki konających. Na Langhorne,a, pomyślał, ocierając klingę. Schował broń, potem otarł ręką twarz, nie dziwiąc się temu, że dłoń mu drży. Słodki Boże... Nie sądziłem... Nie spodziewałem się... Nagle zdał sobie sprawę, że nic nie mogło go przygotować na tę bitwę. Przez tyle lat służby brał udział w szybkich potyczkach z sodarskimi bandytami i koniokradami, ale to była pierwsza prawdziwa bitwa, w jakiej wziął udział. Rzeź, którą ujrzał tego dnia na własne oczy, przekraczała rozmiarami wszystkie wyobrażenia. Ta nowoczesna broń jest wynalazkiem samej Shan-wei. Na Langhorne'a, co się porobiło z tym światem? Ojciec Zhon Bhlakyt, starszy chirurg jego regimentu, ruszył właśnie na pomoc rannym, prowadząc wszystkich swoich asystentów. Połowa z nich zajęła się opatrywaniem swoich,

reszta

spoglądała

tępo

ma

stosy

porozrywanych,

poskręcanych

ciał

Siddarmarczyków. - Szkoda marnować na nich czas - usłyszał za sobą nienawistne parsknięcie i natychmiast obrócił głowę, by sprawdzić, kim jest człowiek wypowiadający te słowa. - Jeśli któryś przeżył i tak czekają go Kary Schuelera. - Wylfryd Navyz żuł wielki kawałek liścia tytoniu, patrząc na pole walki ze złym błyskiem w oku. Zaraz też splunął żółtą śliną. Niezasłużyli na nic lepszego, gdyby mnie kto pytał. Byrgair przyglądał mu się przez chwilę, potem odetchnął głęboko. Podszedł do miejsca, w którym Bhlakyt klęczał przy rannym pikinierze, i położył dłoń na ramieniu zakonnika. - Pułkowniku? - Bhlakyt zerknął w górę. - O co chodzi? Jest pan ranny? Byrgair przyglądał mu się przez dłuższą chwilę, potem pokręcił głową.

- Nie, ojcze - odparł, zniżywszy głos. Bhlakyt obserwował go uważnie, aż zrozumiał, co naprawdę znaczy to „nie". Zrobił wielkie oczy, otworzył też usta, by zaprotestować w imieniu Pasquale, ale pułkownik raz jeszcze pokręcił głową. - Ratując tych ludzi, skażesz ich na jeszcze większe męki, ojcze - powiedział zupełnie spokojnym tonem, ściskając ramię zakonnika. - Myślę, że nadszedł czas Łaski Pasquale. Spoglądał prosto w oczy Bhlakyta. - Dla nich wszystkich, ojcze. Przez moment widział kolejny protest rodzący się w oczach uzdrowiciela. I to nie tylko dlatego, że Łaskę Pasquale można było okazać tylko tym, którzy nie mieli żadnych szans na przeżycie. Nie chodziło też o to, że okazując ją teraz, odbierano szansę na nawrócenie heretyków przez inkwizytorów, jako że jedyna droga ku zbawieniu ich dusz wiodła przez Kary Schuelera. Zakonnik chciał zaprotestować, świadom konsekwencji, jakie poniesie sir Naythyn Byrgair, jeśli Inkwizycja dowie się o jego rozkazie. Nie powiedział jednak nic. Pochylił głowę na znak, że rozumie, wstał z kolan i szybkim gestem przywołał do siebie wszystkich asystentów. Byrgair sprawdzał, jak reagują na wydawane im polecenia, zauważył więc, że niektórzy zerkają ukradkiem w jego kierunku. Żaden jednak nie zaprotestował, a gdy rozeszli się znowu między Siddarmarczyków, poruszali się między ciałami o wiele wolniej. Patrzył na konających pikinierów i dostrzegał wdzięczność w ich oczach, gdy mnisi sięgali po uświęcone ostrza; słyszał pomruki modlitw, którymi zakazano żegnać ekskomunikowanych i tych, co im służyli. Dziesiątki rannych uczyniły znak Langhorne'a, zanim dosięgły ich ciosy łaski. Odwrócił się, nie mogąc na to dalej patrzeć, zastanawiając się, czy zdoła sprostać konsekwencjom własnej decyzji. W tym momencie jednak niewiele go to obchodziło. Nie był męczennikiem, nie pragnął śmierci, ale ci żołnierze zginęli z powodu rozkazów, które wydawał, i na Boga, byli przecież ludźmi! Powinni umrzeć jak ludzie, a nie konać w mękach ku zadowoleniu bękartów pokroju Wylfryda Navyza. Może nadejdzie taki dzień, gdy jego serce wypełni nienawiść podobna do tej, która trawiła przewodnika; gdy będzie z radością wypatrywał okazji ujrzenia heretyków na najokropniejszych mękach, jakimi zapłacą za zbrodnie przeciw człowiekowi i Bogu. Ale dzień ten jeszcze nie nastąpił, a to nie było dobre miejsce na kaźń. Miał tylko nadzieję, że gdy stanie kiedyś przed archaniołami, zaliczą mu ten gest na poczet zasług. ***

Trzydzieści minut później dwie mile na południe od tego miejsca czternasty regiment milicji Marchii Południowej dowodzony przez pułkownika Vyktyra Mahzyngaila wynurzył się z zalesionego odcinka traktu, by stanąć naprzeciw szeregu dział kapitana Marshyla Syrahlli. .VII. ZATOKA MALPHYRA KRUCZE ZIEMIE Piękny widok dla zbolałych oczu - stwierdził Ahlyn Symkyn, obserwując długą linię charisjańskich galeonów wchodzących do zatoki Malphyra. - Owszem, panie - odparł młodzieniec stojący stosowne pół kroku za nim po prawej. Nie była to zwyczajowa grzeczna odpowiedź, jakiej można by się spodziewać po adiutancie generała. Aczkolwiek na pewno pochodziła z głębi serca, pomyślał Symkyn. - Bolą cię stopy, Bynzhamynie? - zapytał, nie odrywając wzroku od brudnoszarych żagli. - Nie tyle stopy, sir, ile inna część ciała - odparł poważnym tonem kapitan Wytykair. Chociaż nie musiałem przemaszerować całej trasy, przyznam szczerze, że pragnąłbym wielce usiąść na czymś, co nie będzie się pode mną ruszało. - Pływałeś już kiedyś po morzu? - Raczej nie, sir. Nie pływałem.- Rozumiem. W takim razie mam nadzieję, że zabrałeś ze sobą wystarczający zapas złotojeżyn. Generał nie musiał spoglądać na adiutanta, by wiedzieć, że złotowłosy młodzieniec ma bardzo niepewną minę. Złotojeżyny były bowiem najlepszym lekiem na mdłości, chorobę lokomocyjną i... morską. - Spodziewa się pan złej pogody podczas rejsu, sir? - zapytał po chwili Wytykair, gdy generał osłonił dłonią oczy, by przyjrzeć się uważniej galeonom. - O tej porze roku? Pytasz o przeprawę przez Burzowy Przesmyk i Morze Markowiańskie? - Pokręcił głową, robiąc zatroskaną minę. - Połowa chłopaków wyrzyga wnętrzności, zanim znajdziemy się pięć lig od brzegu. - Rozumiem. Symkyn uśmiechnął się pod nosem, słysząc ton odpowiedzi młodego kapitana. Był bardzo zadowolony z Wytykaira, mimo że adiutant miał lepsze pochodzenie niż on. Generał, jak większość najwyższych dowódców chisholmskiej armii, przeszedł przez wszystkie szczeble drabiny, zanim otrzymał generalskie naszywki ze złotymi mieczami. W czasie niemal ćwierćwiecza służby trafił na większą liczbę arystokratycznych smarkaczy, niż

mógłby zliczyć, -ale Wytykair różnił się od nich wszystkich, i to znacznie. Aczkolwiek nie był też aż takim światowcem, jak można by się spodziewać, więc czasami... - Myślę, że pierwsze będą gotowe do zaokrętowania naszych ludzi jutro o świcie dodał poważniejszym tonem. - Taką przynajmniej mam nadzieję. Nie mogę znieść myśli, że jego łaskawość utknął gdzieś w Siddarmarku, mając do dyspozycji tylko trzy brygady. - I tak skopie im tyłki, sir - zapewnił go Wytykair. Tym razem pewność w jego głosie wynikała z doświadczeń dwóch lat ciężkiego szkolenia. Chłopak ma rację, pomyślał Symkyn. Nikt inny nie opanował nowego uzbrojenia tak jak armia Charisu. Cesarstwo wykorzystało nie tylko wiekowe doświadczenia lądowych wojsk Chisholmu i tradycyjne dla nich krytyczne myślenie, ale też czerpało garściami z doświadczeń barona Zielonej Doliny. Symkyn pamiętał jeszcze czasy, gdy sam uważał, że żaden żołnierz korpusu piechoty morskiej nie może wiedzieć więcej od jego podwładnych. Przecież ludzie służący na okrętach byli zwykłymi zabijakami, nawet ci z charisjańskich galeonów. Nie przeczył, że w czasie walk na morzu sprawdzali się jak nikt inny. Ale żeby mieli być też dobrzy podczas kampanii lądowych?

W zarządzaniu

logistyką

całych

armii?

Organizowaniu

konwojów

z

zaopatrzeniem? Koordynowaniu działań jazdy i piechoty? W rozmieszczaniu na polu walki oddziałów kuszników, pikinierów i piechoty, by wspierały się wzajemnie, zamiast sobie przeszkadzać? Żołnierze korpusu piechoty morskiej nie mogli tego wszystkiego wiedzieć! Kynt Clareyk zmusił sędziwego generała do zmiany poglądów. Sam nie wiedział jeszcze wszystkiego, uczył się więc pilnie, by przyswoić sobie to, czym dzielili się z nim oficerowie pokroju Symkyna, z pokorą przyjmując każdą uwagę. Jak się jednak okazało, miał im do zaoferowania znacznie więcej, a jego wizje dotyczące nowoczesnej broni palnej i artylerii zapierały dech w piersiach. Armia Chisholmu, dowodzona przez światłego księcia Eastshare i przyjmującego najśmielsze rozwiązania barona Zielonej Doliny, dorobiła się taktyki, o jakiej nie marzył nikt inny na Schronieniu. A doktryna ta wciąż ewoluowała, rozwijając się i przekształcając. Tym właśnie dzielili się z Chisholmianami ludzie Kynta Clareyka: wpajali sojusznikom wiedzę, że nie ma takiej doktryny, której nie można udoskonalić. Weźmy dla przykładu te nowe, odtylcowo ładowane mahndrayny. Symkyn nie miał ich jeszcze w ręku, ale kilka tysięcy sztuk dotarło do Chisholmu, zanim korpus ekspedycyjny wyruszył na Krucze Ziemie. Baron Zielonej Doliny pojął, jak ta koncepcja zrewolucjonizuje pole walki, i to gdy tylko zobaczył pierwsze egzemplarze tej broni dostarczone mu zaraz po rozpoczęciu produkcji. I tak armia po raz kolejny znalazła sposób na udoskonalenie swojej

taktyki. Młody Wytykair miał więc rację, mówiąc, że cesarscy żołnierze pokonają każdą formację sił kontynentalnych, jeśli tamta nie będzie mieć miażdżącej przewagi liczebnej. Ale chyba nie w tym problem? - pomyślał Symkyn, smutniejąc. Będziemy walczyli z przeważającymi siłami wroga... przynajmniej przez jakiś czas. A przeciwnik dysponuje karabinami i nowoczesnymi działami, co czyni go piekielnie niebezpiecznym, nawet jeśli jeszcze nie w pełni pojmuje, jak się nimi posłużyć. -Jestem pewien, że książę umie zadbać o siebie, Bynzhamynie - stwierdził generał po dłuższej chwili milczenia. - Ale nie zaszkodzi mu, jeśli ktoś go będzie ubezpieczał. - Nie, sir. Nie zaszkodzi - przyznał Wytykair. - A skoro o tym mowa - Symkyn odwrócił się plecami do portu, aby spojrzeć na adiutanta - mam dla ciebie kilka poleceń. Po pierwsze, znajdź pułkownika Khlunaia. Każ mu pogonić resztę sztabu. Chcę, by pierwsi żołnierze byli gotowi do wejścia na pokład, gdy zrobi się na tyle jasno, by widzieli, gdzie lezą. Musimy też dokładnie rozplanować rozmieszczenie wszystkich koni i smoków. Wątpię, aby udało nam się zabrać tyle zwierząt pociągowych, ile byśmy chcieli, ale nie dowiemy się, ile naprawdę pomieszczą galeony, dopóki tego nie sprawdzimy. Zatem po odszukaniu pułkownika Khlunaia udasz się do kapitanatu portu i powiesz... .VIII. FORT DARYMAHN ORAZ

ZATOKA PIASKOWEJ RYBY MARCHIA POŁUDNIOWA REPUBLIKA SIDDARMARKU - A niech mnie! Szeregowy Paitryk Zohannsyn, dawniej milicjant w służbie Republiki Siddarmarku, a obecnie bojownik Kościoła Matki, przylgnął mocniej do przedniej ściany okopu. Choć usilnie -próbował, nie zdołał rozpłaszczyć się na niej jeszcze bardziej. Przeszkadzały mu w tym guziki munduru i sprzączka od pasa. Znad ciemnych wód ujścia rzeki Taigyn znów dobiegł przeciągły ryk gromów, niebo pojaśniało serią rozbłysków, dym zasnuł powietrze nad szerokim korytem. Niebo przecięły ogniste linie, odbijające się w lustrzanej powierzchni wody i zmierzające wprost na umocnienia Fort Darymahn. Część nadlatujących pocisków uderzyła w ziemię, odbiła się od niej i przekoziołkowała kilkakrotnie, plując płomieniami i rozsiewając smród siarki, zanim

rozpętały wokół furię eksplozji godnych samej Shan-wei. Rozrywały się na tysiące koszących wszystko i wszystkich na swojej drodze, ostrych jak brzytwy odłamków. Większość wbijała się w ziemię albo odbijała z głośnym jękiem od kamiennych umocnień, niektóre wszakże trafiały w cel. Zohannsyn po każdym wybuchu słyszał kolejne wrzaski rannych i konających. Inne pociski wbijały się głęboko w ziemię, zanim eksplodowały niczym miniaturowe wulkany. Ale najgorsze były te rozbłyski na niebie, wybuchy pocisków, które nie uderzyły w żaden cel. Ich odłamki spadały na o wiele większy teren, niemal pionowo, i przed nimi nie chroniły już żadne okopy ani umocnienia. Część zawierała mniejsze i jeszcze liczniejsze pociski, jakby ktoś napchał do kuli armatniej amunicji z muszkietu i podsypał ją prochem. - Nie podnosić głów! - wrzasnął kapral Stahnyzlahs Maigwair, ale nawet jego donośny zazwyczaj głos brzmiał dziwnie cicho i krucho w tej nawale ogniowej. - Nie podnosić głów! - To Shan-wei! - wydarł się ktoś inny. - Przywiedli tutaj samą Shan-wei, by odebrała nam dusze! - Zamknij się! - zareagował kapral. - To nie Shan-wei, Parkair! A jeśli nawet, lepiej się pomódl, zamiast panikować! Akurat, pomyślał Zohannsyn, wbijając palce w ubitą ziemię. Był gorliwym wyznawcą Boga, inaczej nie trafiłby w to miejsce, ale szczerze powiedziawszy, wątpił, by modlitwy mogły mu teraz pomóc. Gdyby działały, nie musiałby się w ogóle obawiać tych bękartów. W mroku nocy przetoczył się huk kolejnej salwy burtowej. Tym razem odpalono dwukrotnie więcej dział niż poprzednio, a świetliste linie wydawały się niemal proste w przeciwieństwie do łuków, które widzieli przed momentem. Zohannsyn słyszał, jak pociski wbijają się w wały, brzmiało to tak, jakby olbrzym młócił pięściami ziemię. Przez moment nic się nie wydarzyło, a potem ogniste kule eksplodowały jedna po drugiej. Szeregowy zdążył tylko pomyśleć, ile jeszcze ich trzeba, by roznieść w pył chroniące go umocnienia... kiedy ten grad odłamków zasypie chowających się za nimi ludzi... Kolejny deszcz ognia i stali spadł z nieba, eksplodując na ziemi i ponad nią. Znów rozległy się krzyki. Błagam Cię, Boże, zmówił szybką modlitwę. Pomóż nam!Jesteśmy Twoimi rycerzami, nie pozwól, by heretycy nas tak masakrowali!Odpowiedział mu huk kolejnej salwy. *** - Jak oni to robią? - zapytał generał Erayk Tympyltyn, spoglądając na poszarzałe twarze oficerów zebranych w najwyższej warowni fortu.

Grube na pięć stóp kamienne ściany zdawały się wciąż opierać bombardowaniu heretyków, aczkolwiek ponad połowa zabudowań fortu już płonęła, a sądząc po spojrzeniach podwładnych, los warowni wydawał się przesądzony. Widział ich strach - węszył jego zapach - i wiedział, że oni wyczuwają to samo, patrząc na niego. - To robota samej Shan-wei - rzucił jeden z oficerów przygaszonym tonem. - Przecież to heretycy, czciciele demonów! Dlaczego ich bóstwa miałyby im nie pomagać?! - Nie próbuj robić z siebie większego głupka, niż jesteś! - zganił go słowem i wzrokiem pułkownik Ahdymsyn, zastępca Tympyltyna. - To jest ta sama broń, której użyli w zeszłym roku podczas ataku na Iythrię. A sam doskonale wiesz, co powiedział na ten temat wielki inkwizytor! - On stwierdził jedynie, że Kościół Matka może skopiować efekty jej użycia - upierał się przy swoim major Kolyn Hamptyn. - Że Kościół Matka znajdzie sposoby na wyprodukowanie takiej samej amunicji, ale nie mówił nic o robieniu jej tym samym sposobem. - Zamknijcie się, obaj! - warknął Tympyltyn.Przed powstaniem obaj byli milicjantami, tak samo jak on. W Fort Darymahn nie przeżył ani jeden oficer armii i tak Tympyltyn awansowany zaledwie przed rokiem na stopień pułkownika - został dowódcą tej twierdzy. W sumie sam się mianował na to stanowisko, aczkolwiek miał nadzieję, że Kościół Matka zatwierdzi jego decyzję, gdy już przybędą tu oddziały armii. To samo dotyczyło awansowania Hamptyna z kapitana na majora. Tympyltyn był bardzo bogobojnym człowiekiem, co udowodnił, opowiadając się od razu po stronie Boga i archaniołów, ale na pewno nie dorównywał pod tym względem Kolynowi. Z kolei Ahdymsyn wydawał się o wiele mniej pobożny, ale za to o wiele bardziej pragmatyczny, niżby pułkownik sobie tego życzył. Z tego też powodu on i major często popadali w konflikt. Dzisiaj jednak wyjaśnienie pułkownika było o wiele bardziej pomocne niż zdanie Hymptyna. - Bez względu na to, czy mamy do czynienia z dziełem Shan-wei czy z amunicją, nad którą pracuje także Kościół Matka, liczy się tylko fakt, że to my jesteśmy nią ostrzeliwani podsumował Tympyltyn, wodząc wzrokiem po zebranych. - I tylko to mnie teraz interesuje. Zrozumiano? - Rozluźnił się nieco, gdy pokiwali kolejno głowami. - Jak mocno obrywamy? zapytał, gdy zza muru rozległ się kolejny ryk, a niebo rozświetliła seria eksplozji widoczna przez wąskie otwory strzelnicze.

- Straciliśmy wielu ludzi - odparł beznamiętnym tonem Ahdymsyn. - Nie jesteśmy w stanie zapewnić im wystarczającej osłony od góry, a większość schronów, którymi dysponujemy, ma zbyt słabe sklepienia. Tympyltyn podziękował pułkownikowi skinieniem głowy. Nie uważał swojego zastępcy za zbyt dobrego oficera, ale nie mógł zaprzeczyć, że to właśnie on wpadł na pomysł nakrycia magazynów dodatkową warstwą ziemi i kamieni, gdy przeczytał raporty dotyczące szczegółów ataku na Iythrię. Zadbał także o budowę sieci schronów zapewniających jako taką osłonę przed pociskami eksplodującymi wysoko w powietrzu. Tympyltyn nie miał okazji widzieć skutków ostrzału artyleryjskiego, dopóki nie poprowadził szturmu na przerzedzony buntami garnizon Fort Darymahn. Wcześniej widział jedynie ćwiczebne strzelania, a działa na murach twierdzy były przestarzałe, ciężkie i pozbawione kół. Różniły się więc znacznie od nowoczesnej broni, o której jedynie słyszeli. Sądził, że Ahdymsyn niepotrzebnie panikuje, ale nie sprzeciwiał się jego pomysłom. Dzięki nim ludzie nie myśleli bez przerwy o okrojonych po raz kolejny racjach żywnościowych. - Większość budynków koszar i magazynów stoi w ogniu, wiem też, że ostrzał pozbawił nas części dział stojących na murach, sir - kontynuował tymczasem pułkownik, nie zapominając tym razem o poprawnej formule wypowiedzi. - Nie wiem jeszcze ile, lecz... Zamilkł na moment, gdy rozległ się huk kolejnej salwy. - Wydaje mi się, że ten ostrzał szkodzi bardziej załodze niż umocnieniom - dokończył, ledwie umilkły echa ostatnich eksplozji. - Większość ognia koncentruje się na warowni, aczkolwiek wróg musi się jeszcze sporo natrudzić, zanim zniszczy te mury. Nie sądzę też, by wskórał więcej z naszymi okopami. Ziemia idealnie amortyzuje skutki wybuchów. Aczkolwiek zważywszy na wysokość ponoszonych przez nas strat, nie będzie to miało większego znaczenia w dłuższej perspektywie czasowej, sir. Tympyltyn zmierzył go wzrokiem, raczej za gorzki wydźwięk podsumowania niż to wymuszone „sir". Zdawał sobie jednak sprawę, że Ahdymsyn ma rację. - Bez względu na to, czy mamy do czynienia z Shan-wei, czy ze zwykłą amunicją odezwał się Hamptyn - oni nie przypłynęli tutaj tylko po to, by sobie do nas postrzelać. Znajdujemy się sto pięćdziesiąt mil w głębi lądu, a dzięki przekazom semaforowym wiemy, ile galeonów wprowadzili do koryta rzeki. Będą w nas nawalać, aż nie zostanie kamień na kamieniu bądź nie zginie nas tylu, by mogli wysłać na ląd tych pieprzonych żołnierzy piechoty morskiej, którzy wyrżną ocalałych. - Major rozejrzał się wokół stołu. - Im zależy na otwarciu tej rzeki, sir. O to tylko im chodzi.

Choć Tympyltyn nie lubił Hamptyna, tym razem nie mógł odmówić mu racji. Jeśli heretycy zdołają otworzyć szlak żeglugowy na rzece Taigyn, pomiędzy cieśniną Tabbard i górami Branath, zdobywając przy okazji Fort Tairys, będą mogli korzystać z jej nurtu i kanału Branath do przeprawiania swoich oddziałów pomiędzy Glacierheart a zatoką Mathyas, dzięki czemu staną się o wiele szybsi od poruszających się lądem sił Kościoła Matki. A żołnierze, których tu sprowadzą, będą jak jeden bezbożnymi heretykami używającymi demonicznych broni. -Ma pan rację - przyznał, zaczerpnąwszy tchu. - Pułkowniku Ahdymsyn, proszę wysłać gońca. Nie możemy czekać do rana, a o świcie możemy już nie dysponować stacją semaforową. Niech zaniesie wiadomość o tym, że zostaliśmy zaatakowani, a heretycy płyną w górę rzeki Taigyn. *** - Chyba zrozumieli wiadomość, sir! Porucznik Allayn Trumyn musiał się pochylić do ucha kapitana, aby przekrzyczeć huk odpalanych dział. Właśnie przeładowywano kątowe gwintowane armaty HMS Wulkan, ale bliźniacze jednostki galeonu, Gromowładny i Wir, z niekłamaną przyjemnością wypełniły ten moment ciszy. Cztery pozostałe, zwykłe galeony prowadziły ostrzał fortyfikacji we własnym - o wiele szybszym niż jednostki bombardujące - tempie. Ich pociski przy tak płaskiej trajektorii lotu i słabości gładkolufowej artylerii czyniły znacznie mniejsze spustoszenia, aczkolwiek porucznik musiał przyznać, że wybuchy trzydziestofuntowych ładunków spadających na wały wzniesione przez lojalistów Świątyni mogły zaprzeć dech w piersiach. - Myślę, że tak. - Kapitan Zhorj Byrk przejął dowodzenie na HMS Wulkan po tym, jak Ahldahs Rahzwail otrzymał awans. - To bardziej spektakularny pokaz niż atak na Iythrię dodał, nie spuszczając wzroku z płomieni i dymu wydobywającego się zza murów ostrzeliwanych fortyfikacji. - Choć dziwi mnie, że wznieciliśmy aż tyle pożarów. Mieli tam pewnie więcej drewnianych budynków, niż sądziłem. Ale wygląda też na to, że zabezpieczyli lepiej swoje magazyny. - Wzruszył ramionami. - Szkoda. - Jestem pewien, że robią teraz pod siebie, sir! - Trumyn pokręcił głową. - Ja bym nie wytrzymał takiego ostrzału! - Miejmy nadzieję - mruknął Byrk. - Miejmy nadzieję. *** - Cóż - powiedział Hauwerd Breygart - jeśli wszystko idzie zgodnie z planem, ten drań Tympyltyn zdążył już narobić w gacie.

- Myślę, że możemy to przyjąć za pewnik - odparł sir Paitryk Hywyt.Admirał stał obok hrabiego Hanth na pokładzie rufowym HMS Król Tymythy, wsłuchując się w otaczającą ich nocną ciszę. Słyszeli jedynie plusk wody i skrzypienie takielunku płynących w mroku okrętów. - Mam nadzieję, że jeden z pocisków Byrka wyląduje mu prosto na łbie - dodał hrabia Hanth twardszym tonem. Za czasów służby u króla Haarahlda Hauwerd Breygart nie miał okazji znienawidzić żadnego z wrogów. Ta wojna była wszakże inna, zwłaszcza po wieściach, które napłynęły zimą z okupowanych prowincji. A ludzie Erayka Tympyltyna wyróżniali się gorliwością nawet wśród największych fanatyków. - To byłoby miłe, ale wystarczy mi, jeśli przekaże tę wiadomość dalej. - Mnie też wystarczy... Choć nie przeczę, że wolałbym, aby wysłał ją jego następca. Hywyt odwrócił się i uśmiechnął do generała korpusu widocznego w blasku bijącym z obudowy busoli. Admirał nie lekceważył przebiegłości ludzi, z którymi miał do czynienia, i dlatego zadbał, by transportowce kotwiczące w korycie Taigyn z dala od galonów wojennych wyglądały jak okręty służące do przewozu piechoty. Hrabia natomiast kazał zgromadzić w zatoce Eralth armadę łodzi rybackich i niewielkich barek, by jeszcze bardziej uprawdopodobnić desant albo próbę przerzucenia w górę rzeki większej liczby żołnierzy. Tak naprawdę

jedynymi siłami lądowymi, którymi dysponował w tym rejonie,

był

kilkusetosobowy oddział jazdy, tylu bowiem zdołał zgromadzić Siddarmarczyków, których wysadził na zacisznym odcinku wybrzeża zatoki Shreve nie dalej niż półtora pięciodnia temu. Jeśli wszystko poszło zgodnie z planem, ludzie ci przekroczyli rzekę Taigyn kilka dni temu i czekali właśnie przy jednej z wież semaforowych łączących odnogę biegnącą do Fort Darymahn z główną linią przesyłową. Mieli tam czekać do chwili, aż informacja o spodziewanym ataku na Tympyltyna dotrze do Fort Tairys, aby potem, mniej więcej jutro przed południem, spalić wspomnianą stację semaforową. Jeśli to będzie możliwe, mają też zniszczyć kilka kolejnych, zanim wrócą do zatoki, skąd zostaną zabrani na okręty. Wiadomość ta powinna zaprzątać uwagę lojalistów Świątyni przez co najmniej kilka dni. O to właśnie chodziło, ponieważ już za dwie godziny flagowiec Hywyta i towarzyszące mu transportowce przewożące siedem i pół tysiąca charisjańskich żołnierzy piechoty morskiej i uzbrojonych marynarzy wpłyną w całkowitych ciemnościach do zatoki Thesmar. Po obu stronach szerokiego na szesnaście mil kanału ciągnęły się niezamieszkane bagna, istniały więc spore szanse, że i tak nikt by nie zauważył nawet tak dużej floty, ale woleli nie

ryzykować. A jeśli wszystko pójdzie z planem, druga strona nie dowie się na czas, że generał Fyguera otrzymał silne wsparcie. Poza tym, pomyślał, uśmiechając się krzywo, wszyscy będą zajęci spoglądaniem na wschód, w kierunku Fort Darymahn, w oczekiwaniu naszego nadejścia. A to zemści się na nich okrutnie. *** - Boże, co moje umęczone oczy widzą... Generał Kydryc Fyguera miał donośny, głęboki głos, pasujący idealnie do byczego karku, masywnych ramion i szerokiej klatki piersiowej, ale było w nim jeszcze coś, czegohrabia Hanth nie umiał zidentyfikować. Stali we dwóch na bastionie wzniesionym przez ludzi generała w pasie umocnień otaczających miasto od strony lądu. Co prawda nazwanie Thesmaru miastem wydawało się lekką przesadą, ale jak na warunki panujące w Marchii Południowej była to spora miejscowość. Przed rozpoczęciem operacji Miecz Schuelera panował tu spokój i senny nastrój, tylko w okresie żniw pojawiali się liczniejsi handlarze z zewnątrz, przewożący plony rzekami Seridahn i St. Alyk aż do zatoki Thesmar. Minionego roku nie przybyli tutaj ze zrozumiałych względów, mimo że było sporo żywności do sprzedania. Planujący Miecz Schuelera inkwizytorzy poświęcili Thesmarowi dużo uwagi, próbując zdestabilizować istniejący system dystrybucji plonów. Walki w tym miejscu należały do najcięższych, ale Fyguera zdołał jakimś cudem utrzymać swoje regimenty pod bronią. Dzięki dyscyplinie i wyszkoleniu oddziały te ocaliły okoliczną ludność przed kolejnymi falami buntowników. W końcu większość mieszkańców miasteczek leżących wzdłuż biegu Seridahn i St. Alyk opuściła swe domy. Wielu dotarło tylko do Thesmaru, powiększając jedynie liczbę gąb do wykarmienia, a jedzenia nie było już wiele, mimo że okolice te słynęły kiedyś z ogromnych i wydajnych upraw rolnych. Reszta wyruszyła dalej morzem, udając się do Eralth, a potem lądem w kierunku wschodnich prowincji, licząc na znalezienie tam schronienia. Fyguera

utrzymywał

jednak

pozycje

pomiędzy

Thesmarem,

Fort

Sheldyn

i

SkalistymiSzczytami, blokując możliwość dostarczenia lojalistom Świątyni zaopatrzenia napływającego z Dohlaru. Tak przynajmniej było do niedawna. Teraz Fyguera oderwał wzrok od kolumny maszerujących żołnierzy (i mniej od nich karnych marynarzy) udających się traktem do Cheryk. Za nimi toczyły się pierwsze okrętowe trzydziestofuntówki przeniesione na przerobione polowe lawety ciągnione przez smoki

zakupione przez hrabiego Hanth w Eralth. Siddarmarski generał odprowadził wzrokiem wozy pełne żywności i paszy, a potem spojrzał w oczy Charisjanina. - Jeśli raporty o liczebności sił Dohlaru, które maszerują na nas, są dokładne - rzucił obojętnym tonem - wróg może wyprzeć nas z Thesmaru w ciągu pięciodnia. Zwłaszcza że dysponujemy zaledwie ośmioma przestarzałymi armatami, a to wielkie graty przystosowane do ostrzeliwania szlaku wodnego, nie radzenia sobie z piechotą. Gdybyście się nie pojawili...Zawiesił głos, widząc, jak hrabia kiwa głową. - Nie mogę panu zagwarantować, generale, że zdołamy utrzymać to miasto - odparł Charisjanin - ale jestem pewien, że moja artyleria da popalić ich kanonierom. - Nagle się rozpromienił. - Będę szczery, w normalnych warunkach nie posłałbym marynarzy, aby walczyli na lądzie. Spędziłem sporo czasu, szkoląc tych chłopców, więc wiem, że są dobrzy, ale zdaję sobie też sprawę, że to nie żołnierze korpusu piechoty morskiej ani nawet zwykła piechota. Ale mają jedną niezaprzeczalną zaletę, są najlepszymi kanonierami na świecie, a ja panu gwarantuję, że Dohlarianie nie mają ani jednej trzydziestofuntówki na stanie. Dlatego okopiemy tuzin takich dział w waszych umocnieniach, zanim weźmiemy się do innej roboty. - Świetnie! - Fyguera nie krył satysfakcji, zaraz jednak spojrzał na maszerującą w dole kolumnę. - Nie wiem tylko, czy wyjście naprzeciw tym draniom jest najlepszym rozwiązaniem strategicznym, mój panie - stwierdził, a hrabia wyczuł w jego głosie więcej tego, czego wciąż nie umiał zidentyfikować. - Wzdłuż koryta Seridahn maszeruje ich ze trzydzieści, jeśli nie czterdzieści tysięcy, a ostatnie raporty mówią, że szpica drugiej fali dociera już do Evyrtyn. To kolejne pięćdziesiąt pięć tysięcy ludzi, a pan ma pod rozkazami tylko osiem tysięcy. Gdybym wysłał z panem każdego żołnierza z tutejszego garnizonu, byłoby nas co najwyżej dwanaście tysięcy. A jak pan słusznie zauważył, dwie trzecie pańskich ludzi to marynarze. - To prawda - hrabia Hanth zerknął nad ramieniem Fyguery w kierunku jego zastępcy pułkownika Rahskha Gyllmyna - ale ci marynarze mają najnowocześniejsze karabiny, a szkolili ich najlepsi strzelcy piechoty morskiej. - Uśmiechnął się pod nosem. - Nie powiedziałbym tego przy nich, ale jestem pewien, że dadzą radę wszystkiemu, co wystawi przeciw nim Dohlar. Poza tym - uśmiech ustąpił bardziej złowieszczej minie - wielu z nich służyło pod Gwylymem Manthyrem. Ci ludzie tylko czekają, by go pomścić. - Ale... - zaczął Fyguera i zaraz zamilkł. - Jest pan moim przełożonym, zgodnie z wolą lorda protektora - podjął po chwili - i zna pan swoich ludzi znacznie lepiej niż ja. Radzę jednak uważać, mój panie. Powiedział pan, że oni tylko czekają na okazję do zemsty? Większość moich chłopców też, zwłaszcza po ostatniej zimie. Zauważyłem jednak, że dobre

chęci to za mało, kiedy po drugiej stronie staje wielokrotnie liczniejsza armia. - Mierzył hrabiego wzrokiem przez chwilę, potem westchnął i otrząsnął się jak ktoś, kogo właśnie obudzono. - Jak rozumiem, komandor Parkyr szuka najodpowiedniejszych miejsc dla dział, które mi zostawicie. Myślę, że mogę mu podpowiedzieć kilka ciekawych lokalizacji. Uśmiech, który przemknął po jego ustach, wyglądał na prawie niewymuszony. - Pójdę więc zamienić z nim słówko. Jeśli ma pan jeszcze jakieś życzenia, Rahskho zadba o ich spełnienie. Mam też nadzieję, że znajdzie pan chwilę na zjedzenie obiadu, zanim pan wyruszy dalej? Od dawna mieliśmy spore braki w zaopatrzeniu, więc moi kucharze wypatrują z utęsknieniem waszych zapasów. Słyszałem przed chwilą, jak jeden z nich dopytywał się, cóż to jest pochrzyn, więc wolę nie ręczyć za rezultaty ich dzisiejszej pracy. - Postaram się przyjść, generale - obiecał hrabia Hanth, więc Fyguera ukłonił mu się i ruszył w stronę miasta. Charisjanin spoglądał za nim przez chwilę w milczeniu, a potem przeniósł wzrok na Rahskha Gyllmyna. Pułkownik - oficer tutejszej milicji, ale wyglądający na człowieka twardego,

kompetentnego

i rozgarniętego

-

odpowiedział

podobnym

badawczym

spojrzeniem. W końcu wzruszył lekko ramionami. - Nie mogę powiedzieć, że zgadzam się całkowicie z generałem. W kwestii liczb, rzecz jasna. Ale jemu nie tylko o to chodziło. - Też odniosłem takie wrażenie - przyznał hrabia Hanth, zachowując neutralny ton.Nie chciałbym, aby pan mnie źle zrozumiał. Ten człowiek okazał się gigantem, gdy trzeba było bronić miasta. Dowodził nami, jakby prowadził go sam Bóg, skoro o tym mowa. Nigdy nie odpoczywał, jadł dopiero wtedy, gdy wszyscy inni skończyli, i wstawał zawsze przed świtem. Każdy w tym garnizonie oddałby za niego życie, taka jest prawda. - Wiem, pułkowniku, czegoś takiego nie można dokonać, nie będąc kimś wyjątkowym. Proszę mi wierzyć, wiem o tym. Ale nawet najlepsi dowódcy mają swoje ograniczenia... - Owszem, to też prawda - zgodził się Gyllmyn po chwili, przenosząc wzrok na maszerujących w dole Charisjan. - Nie powiem wszakże, że dotarł już do granic swoich możliwości, ponieważ nie sądzę, by tak było. To po prostu efekt przemęczenia. Jeszcze trzy miesiące temu stawałby na głowie, by wymyślić sposób na wysłanie z panem choćby części tego garnizonu. Ale dzisiaj... - Siddarmarczyk wzruszył ramionami, a hrabia wyciągnął rękę, chwytając go za przedramię. - Pułkowniku Gyllmyn - odezwał się, zniżając głos - nie musi go pan bronić. Proszę nie myśleć, że próbuję bagatelizować to, co zrobiliście dla Thesmaru. Nie obawiam się też

nawet przez moment, że pański dowódca już się wypalił. Prawda jest taka, że odpowiada za to miasto, więc ma prawo myśleć przede wszystkim o bezpieczeństwie jego mieszkańców. A szczerze

mówiąc,

zważywszy

na

charakter

walki,

którą

zamierzam

prowadzić,

koordynowanie działań Charisjan i Siddarmarczyków nastręczyłoby wiele problemów. Uśmiechnął się blado. - A co do tego zmęczenia, o którym pan wspomniał, jak na moje oko to nadal człowiek ze stali. Gyllmyn obserwował go przez chwilę, a potem także się uśmiechnął. - Owszem, taki właśnie jest - przyznał. - Powiem panu coś, generale. Nie musi pan się obawiać o tyły podczas tej wyprawy. Thesmar nadal tu będzie, gdy wrócicie, ponieważ nasz dowódca wyrwałby je z paszczy samej Shan-wei. .IX. SIDDAR REPUBLIKA SIDDARMARKU Twarz Greyghora Stohnara była bardziej pobrużdżona niż kiedykolwiek wcześniej. Ulga, którą poczuł po dotarciu pierwszych transportów żywności zza morza, wiedza o tym, że charisjański korpus ekspedycyjny wyruszył już z Chisholmu, świadomość, że lada moment dotrze tu gigantyczny konwój z bronią i amunicją - wszystko to pomagało mu dźwigać nieludzko ciężkie brzemię minionej zimy. Niestety wieści napływające od kilku pięciodni z zachodnich prowincji skutecznie dławiły fałszywe nadzieje, które dawała pomoc Cayleba. Armia, która wyruszyła z Lake City, dotarła szerokim lukiem do Lodowatych Wichrów, dławiąc wszelki opór w tej słabo zaludnionej prowincji, a ci jej mieszkańcy, którzy wciąż trwali z uporem przy republice, uciekali masowo, by ratować życie. Miejscowi lojaliściŚwiątyni witali z radością nadejście Armii Boga... równie chętnie urządzając obławy na uciekających ziomków i paląc ich domostwa. Uchodźcy kierowali się na Salyk, jedyne miasto prowincji leżące w Zatoce Kolcoryby, skąd charisjańskie galeony ewakuowały ich tysiącami. Cesarscy marynarze, wraz z milicjantami i garstką służących na wspomnianych okrętach żołnierzy piechoty morskiej, połączyli siły, by organizować obronę miasta. Pomagali im w tym liczni mieszkańcy, budując pas umocnień otaczający tę miejscowość od strony lądu. Istniały spore szanse na to, że obronią Salyk, przynajmniej do czasu gdy zimowe lodowe burze przegnają ostatnie okręty z zatoki, ale najpóźniej do końca lipca cała reszta prowincji musiała wpaść w ręce wroga.

Jakby tego było mało, równie złe wieści napływały z prowincji Tarikah. Druga, znacznie potężniejsza armia wyruszająca z Lake City posuwała się wzdłuż koryta Hildermoss, a płynąc barkami, mogła pokonać nawet do pięćdziesięciu mil dziennie, mimo że kierowała się w górę rzeki, zmierzając na Guarnak i znajdującą się za nim Przełęcz Sylmahna. Jeśli wierzyć raportom, dowodził nią sam biskup polowy Bahrnabai, a jego celem było dotarcie na pogórze jeszcze przed końcem miesiąca. Jeszcze większe zagrożenie stanowiła nie mniej potężna armia biskupa polowego Cahnyra Kaitswyrtha. Posuwając się na południe wzdłuż linii kanału SairSelkyr ku rzece Daivyn, zamierzała ona połączyć siły z oddziałami milicji zajmującymi od zimy niemal całą Marchię Zachodnią, czego nie przewidział żaden ze szpiegów lorda protektora. Jej celem było uderzenie na Skaliste Szczyty od północy równocześnie z nacierającą od południa armią Dohlaru. Stamtąd, po połączeniu, przeciwnik niemal na pewno zawróci na wschód, by zająć Glacierheart. Kaitswyrth uderzy na górzystą część tej prowincji, a jeśli ją zajmie, Glacierheart zostanie utracone na zawsze, co zniweczy szanse na ocalenie lojalnej wciąż części Shiloh. A już za kilka dni wojska desnairskie ruszą z Silkiahu i po przeprawieniu się przez rzekę Somyr pomaszerują dolinami między górami Salthar a jeziorem Somyr na Marchię Południową, podczas gdy licząca niemal milion żołnierzy armia Harchongu dokona desantu na wszystkie porty i plaże wokół Zatoki Dohlariańskiej. Nie dziwota, pomyślał Merlin, że człowiek o tak wielkim doświadczeniu militarnym doskonale rozumie, co to może oznaczać. Aczkolwiek Nimue Alban stawiała czoło nawet większej przewadze Gbaba, gdy ci zacisnęli pętlę wokół macierzystego systemu ludzkości - to wspomnienie jednak nie poprawiło Athrawesowi humoru, ponieważ wiedział, jak zakończyła się tamta kampania. - Konwój z charisjańską bronią wejdzie do Zatoki Północnej najdalej pojutrze zameldował Daryus Parkair, zerkając w notatki, które przygotował na potrzeby codziennej odprawy. - Zgodnie z informacjami przesłanymi statkiem kurierskim, dzień później pojawi się u nas armia księcia Eastshare. - Oderwał wzrok od kartek. - Dzięki niej zwielokrotnimy nasze siły uderzeniowe. - Wiemy, Daryusie - zapewnił go Stohnar. - Możesz mi wierzyć, że spędziłem każdą wolną chwilę, dziękując Langhorne'owi za to wsparcie, niemniej kiedy patrzę na ogrom zagrożenia... - Wskazał ręką na mapę i znajdujące się na niej symbole przesuwane coraz bliżej serca republiki. - Ciesząc się z tego, że oddziały księcia Eastshare wylądują w Siddarze, nie zapominam o tym, jak daleka droga dzieli je od Skalistych Szczytów i Przełęczy Sylmahna.

- Masz rację, panie - przyznał Parkair. - Dobre jednak i to, że szkody, które ci idioci poczynili na własnym zapleczu, w tym zniszczenie wielu śluz, dadzą nam co najmniej miesiąc na dodatkowe przygotowania. A skoro spieprzyli tak istotny element tej układanki, zapewne dadzą ciała na wielu innych, nie mniej ważnych odcinkach tej kampanii. - W końcu powiedziałeś coś z sensem - rzucił Stohnar, uśmiechając się jadowicie. Przyglądał się mapie jeszcze przez chwilę, potem przeniósł wzrok na stojącego po przeciwnej stronie stołu Cayleba. - Uwierz mi, wasza wysokość, że mówiłem poważnie o wdzięczności za okazaną pomoc - zapewnił cesarza. - Wierzę. Rozumiem także, dlaczego osiemdziesiąt tysięcy ludzi wydaje ci się niewystarczającą siłą. To w końcu - cesarz prychnął pogardliwie - czysta prawda. Niestety, w ciągu najbliższych kilku miesięcy nie zdołamy sprowadzić tutaj większej armii. - Potrząsnął głową. - Przykro mi to mówić, ale tyle czasu trzeba, by konwoje wróciły i przetransportowały kolejną falę wojsk najpierw do wschodniego Chisholmu, a potem na kontynent. Z jeszcze większą przykrością muszę cię powiadomić, że ogałacając garnizony w Maikelbergu i PorcieKrólewskim, pozbędziemy się wszystkich rezerw. Niestety, tworzenie armii mogącej równać się z potęgą Haven i Howardu przegrało z budowaniem floty, która obroni nasze wyspiarskie domeny przed atakiem od strony morza. - Rozumiem. - Stohnar znów spojrzał na mapę. - Z tego, co pisze brygadier Taisyn i co widziałem na własne oczy, osiemdziesiąt tysięcy Charisjan to zaledwie kropla w morzu potrzeb. Nie zdołamy przecież przemieszczać ich szybko wszędzie tam, gdzie będą potrzebni.W każdym razie nie bez pomocy Shan-wei. - Wątpię, mój panie, by to było możliwe nawet z jej pomocą - wtrącił półgłosem stojący tuż za Caylebem Merlin. - Jestem przekonany, że nasze wojska zablokują na czas Przełęcz Sylmahna, a konwoje z bronią pozwolą ci wystawić kolejne osiemdziesiąt tysięcy republikańskich strzelców, gdy tylko zakończycie formowanie nowych regimentów i niezbędne szkolenia. Ale nawet mając to wszystko... - Zamilkł, zaczerpnął głęboko tchu, a potem pokręcił głową. - Mój panie - dodał, jeszcze bardziej zniżając głos i spoglądając Stohnarowi prosto w oczy. - Skaliste Szczyty możesz uznać za stracone. Masz rację, nie mamy tam sił mogących powstrzymać wroga. Nie wspomniał o tym, co spotkało regimenty pułkownika Mahldyna i pół tuzina innych garnizonów, które nie zdołały wycofać się w porę. Stohnar nie musiał o tym wiedzieć. Merlin także wiele by dał, by nie patrzeć na przekazy z tamtych bitew, głównie z powodu kar, na jakie skazywano każdego heretyka i odszczepieńca, który wpadł w ręce lojalnych synów Kościoła Matki.

Gdy skończył mówić, w komnacie zapadła grobowa cisza. Lord protektor wyprostował plecy dopiero po dłuższej chwili, uśmiechnął się ponuro... i przytaknął. - Słusznie prawisz, seijinie. Czas to w końcu przyznać. - Uśmiechnął się szerzej, choć nadal bez cienia radości. - To jedna z najtrudniejszych lekcji dla każdego żołnierza: nie można marnować rezerw na wspieranie przegranych spraw bez względu na to, jak bardzo liczą na nie ludzie desperacko walczący do ostatniej kropli krwi. Oby Bóg ulitował się nad nimi. - Przymknął oczy, potem uczynił znak berła. Merlin zacisnął zęby, gdy to zobaczył, rozumiał jednak siłę przyzwyczajenia. - Skoro utraciliśmy Skaliste Szczyty - podjął Stohnar, otwierając ponownie oczy -

najważniejszym zadaniem wydaje się wzmocnienie

wojskarcybiskupa Zhasyna i brygadiera Taisyna w Glacierheart. Jeśli Kaitswyrt przebije się przez wschodnią część prowincji i wzgórza Clynmarh, podbije bez trudu połowę Shiloh. Bądź... jeśli skręci na wschód... dotrze aż na przedmieścia Siddaru. - Wydaje mi się, że Armia Boga próbuje wchłonąć więcej, niż zdoła przełknąć - rzucił Cayleb. - A im dalej na wschód się zapuści, tym gorzej dla niej. W zachodnich prowincjach może liczyć na przychylność większości mieszkańców, ponieważ lojaliści Świątyni przejęli tam władzę. Im dalej na wschód jednak, tym częściej ich wojska natykać się będą na ludzi, którzy nie uważają operacji Miecz Schuelera za świetny pomysł... A Republika Siddarmarku ma ogromną populację, mój panie. - Nakreślił ręką łuk łączący prowincję Midhold z Trokhanos. - Gdy dotrą w te rejony, przekonają się, że nawet milionowa rzesza żołnierzy to zbyt mało, by kontrolować tak rozległe terytoria. - To bardzo możliwe - podchwycił Stohnar - aczkolwiek nie oznacza jeszcze, że wróg nie spróbuje zajść tak daleko, mordując przy okazji tysiące, jeśli nie setki tysięcy moich poddanych. Na Shan-wei! Wymordowali już miliony, nie oddając nawet jednego strzału! Merlin pokiwał głową, chociaż wiedział, że Cayleb ma rację. Kościół Matka jako całość - nie wyłączając Zhaspahra Clyntahna - nie miał bladego pojęcia, jak spacyfikować głęboko zakorzeniony opór tak ogromnych rzesz ludzi. Żadna domena w historii Schronienia nie stawiała Świątyni oporu, więc wcześniej nie zachodziła potrzeba kościelnej okupacji. Merlin zdawał sobie sprawę, jakim to może być dla hierarchów wyzwaniem, podobnie jak Cayleb, który także miał dostęp do banków danych Sowy. Weźmy chociaż doświadczenia Napoleona w Hiszpanii... albo Adolfa Hitlera w Związku Radzieckim. Ich armie wykrwawiały się w zadziwiająco szybkim tempie, gdy zaszły zbyt głęboko na terytorium wroga, zwłaszcza przy niesprzyjających warunkach. Jednakże Stohnar także miał wiele racji. Ludność cywilna może ponieść większe straty niż siły okupacyjne.

A nie można zaprzeczyć, pomyślał, spoglądając na ogrom terytorium wskazanego przez Cayleba, że Clyntahn ma to, czego zabrakło Hitlerowi i Napoleonowi, czyli polityczny program, który może zyskać z czasem powszechne poparcie, zwłaszcza gdy alternatywą będą Kary Schuelera. To była pięta achillesowa każdej czysto militarnej okupacji. Bez politycznych, ideologicznych, ekonomicznych bądź religijnych podstaw pozwalających na pozyskanie ludności podbitych terenów okupant musi liczyć się z utrzymywaniem pod bronią sporych sił. Jeśli jednak znajdzie coś, czym kupi ludzi, wojsko może pełnić rolę wentylu bezpieczeństwa. Tak przynajmniej zachowywały się siły Charisu w Corisandzie, pozyskując do współpracy reformistów. A wiara ludzi na Schronieniu była naprawdę silna mimo wypaczeń Clyntahna i reszty hierarchów. Jeśli wielki inkwizytor zdoła się powstrzymać przed chęcią odwetu albo uspokoi się po zadaniu szybkiego ciosu, wiara znów zacznie pracować na korzyść Kościoła Matki. A przy takim tempie marszu szybko zdobędą wystarczająco wielkie tereny, by rozpocząć masową asymilację, pomyślał z goryczą. Szczerze mówiąc... Zmrużył nagle oczy, gdy wpadło mu do głowy kolejne skojarzenie. Nie wiedział, skąd się wzięło, zakrawało na naprawdę szalone, lecz gdyby okazało się choćby w części prawdziwe... - Nie twierdzę, że ta okupacja nie odbije się na twoich poddanych, mój panie - odparł tymczasem Cayleb. - Chciałem tylko nadmienić, że wróg musi rozmieszczać liczne garnizony, by chronić szlaki zaopatrzeniowe, a to oznacza ciągłe osłabianie sił idących w pierwszej linii. - To też prawda - przyznał Stohnar. - Do chwili przedyskutowania problemu z księciem Eastshare nie zamierzam także sugerować, gdzie powinniśmy wysłać konkretne oddziały - kontynuował cesarz - aczkolwiek skłaniam się ku myśli, że powinniśmy podzielić pierwszą falę korpusu ekspedycyjnego. Składa się ona z trzech brygad, ale moglibyśmy podzielić tę trzecią i wykorzystać ją jako jednostkę wsparcia dla dwóch pozostałych. Jedna pomaszerowałaby na Przełęcz Sylmahna, by wspomóc tamtejsze siły, drugą wysłalibyśmy do Glacierheart, a w każdym razie tak daleko na zachód prowincji, jak to tylko możliwe. Za kilka pięciodni przybędzie drugi rzut naszych sił, mogących stanowić rezerwę, dlatego sądzę, że możemy wysłać na front wszystkie jednostki, jakimi dzisiaj dysponujemy. Stohnar znów zacisnął usta, ale przytaknął cesarzowi.

- Jeśli Kaitswyrth nie zwolni tempa marszu, zdołamy wysłać naszych chłopców co najwyżej na zachód od Świętego Maikela od Śniegów - stwierdził zgorzkniałym tonem. - Chciałbym wtrącić kilka uwag, jeśli pozwolicie - odezwał się Merlin, ściągając na siebie uwagę pozostałych. - Słuchamy, seijinie - zachęcił go Stohnar. - Dziękuję, mój panie. Pierwsza uwaga dotyczy sposobu, w jaki rozmieszczamy siły. Oddziały księcia Eastshare, gdy wyruszały, były wyposażone głównie w odprzodowo ładowane skałkówki. Dzięki konwojowi z bronią możemy przezbroić je bez problemu w mahndrayny i wzmocnić znacznie ich artylerię. Zapoznanie z nowym sprzętem potrwa kilka dni, więc mimo iż nie powinniśmy zwlekać z wysłaniem tych żołnierzy na Przełęcz Sylmahna i do Glacierheart, moim zdaniem warto zatrzymać ich w Siddarze na czas potrzebny do dokonania tych zmian. Dzięki temu staną się dwukrotnie efektywniejsi, gdy dotrą na pole walki. Stohnar przyglądał mu się z powątpiewaniem, ale Cayleb od razu przytaknął temu pomysłowi. - Co najmniej dwukrotnie, mój panie - dodał. - Merlin ma rację. - Jednodniowa zwłoka w wysłaniu ich na front nie zrobi zapewne wielkiej różnicy przyznał lord protektor. - W końcu to twoje wojska, wasza wysokość, co znaczy, że to ty masz decydujący głos w kwestii celów i terminów. - Przeniósł wzrok na Athrawesa. - Twoja propozycja została przyjęta, seijinie. Mówiłeś wszakże, że masz ich kilka. - Jeszcze dwie, mój panie. Druga dotyczy uwagi, że będziesz potrzebował kilku pięciodni na przeszkolenie swoich ludzi w obsłudze reszty karabinów, które przywieźliśmy, a to nie jedyna broń, z jaką będą musieli się zapoznać. Wątpię więc, aby już istniejące regimenty były gotowe do wyruszenia w pole przed końcem sierpnia. A nowo formowanym zajmie to jeszcze więcej czasu. Lord protektor spoglądał na niego posępnie, nie dlatego jednak, że miał odmienne zdanie w tej sprawie. Armia republiki wolała trzymać się dawnych struktur, niż zmieniać je i dostosowywać się do zagranicznych wzorców w samym środku trwającej kampanii. A Stohnar i Parkair tworzyli właśnie dziesiątki nowych regimentów, oddelegowując do nich tylu żołnierzy i oficerów, ilu zdołali wygospodarować. Karabiny zamówione i przesłane do republiki

pozwolą

na

wyposażenie

trzydziestu

takich

jednostek,

z

całkowitym

wyeliminowaniem pik. Wszakże stworzenie oddziału, a jego wyszkolenie to dwie zupełnie różne rzeczy, jak słusznie zauważył Merlin. Lord protektor i jego seneszal byli zbyt

doświadczonymi dowódcami, aby wyprowadzić na linię frontu niegotowych na to żołnierzy. Niestety... - Zgadzam się z twoją analizą, seijinie - przyznał Stohnar, smutniejąc w momencie ponieważ wiem, jak ogromne straty mogą ponieść nie do końca wyszkoleni żołnierze. Niestety nie mam wyboru. Pokładam ogromną wiarę w waleczność waszych wojsk, ale gdyby nawet każdy z Charisjan mógł zabić w tej wojnie dziesięciu wrogów, to i tak będzie mało, nie mówiąc o tym, że nie mogą pojawić się wszędzie naraz. Będziemy potrzebowali każdego dostępnego żołnierza, by spowolnić marsz przeciwnika lub tam gdzie to możliwe, zatrzymać go nie dalej niż kilkaset mil od dawnych granic i tak dotrwać do następnej zimy. Jeśli jednak okaże się to niemożliwe, przynajmniej spowolnimy marsz Armii Boga. Jeśli będzie to wymagało wysłania w pole nie w pełni wyszkolonych regimentów, jestem gotów zaryzykować. - Zgadzam się co do potrzeby spowolnienia ich ruchów, mój panie - poparł go Merlin. - I tak dochodzę do ostatniej uwagi. Wpadłem na ten pomysł przed chwilą, słuchając waszej rozmowy. - Naprawdę? - Cayleb spojrzał na niego uważniej. - Naprawdę, wasza wysokość - zapewnił go seijin, uśmiechając się blado - aczkolwiek powinienem był wpaść na to już wcześniej... Ty także, wasza wysokość, jeśli wolno mi to powiedzieć. - W takim razie pozostaje mi tylko wyrazić zadowolenie, że jeden z nas wpadł w końcu na ten pomysł - rzucił oschle cesarz. - Możesz wreszcie podzielić się z nami tą rewolucyjną myślą? Gdy Merlin pochylił głowę przed władcą, Daryus Parkair wydał z siebie dźwięk przypominający nieco stłumiony chichot. - Oczywiście, wasza wysokość. Zastanawiałem się nad problemem wskazanym przez lorda protektora... chodzi o konieczność spowolnienia ruchu Armii Boga. Przypomniałem sobie bowiem, że dawno temu pewien mędrzec powiedział, iż amatorzy studiują taktykę, a zawodowcy logistykę. Wydaje mi się, że tak bardzo skupiliśmy się na taktyce własnych działań, iż straciliśmy z pola widzenia inne metody spowolnienia ruchów wroga. - Jakie znowu metody, seijinie? - zapytał Stohnar z błyskiem w oku, na co Merlin wyszczerzył zęby w szerokim uśmiechu. Był to grymas godny głodnego wilka. - Cieszę się, że pytasz, mój panie - odparł.

.X. TRAKT THESMAR-CHERYK MARCHIA POŁUDNIOWA REPUBLIKA SIDDARMARKU - Co ci idioci wyprawiają? - mruczał rozdrażniony sir Zhadwail Brynygair. - Poza tym, że są jak wrzód na dupie. Zwiadowca nie odpowiedział, może dlatego, że umiał rozpoznać pytania retoryczne, a może po prostu zniechęcił go ton pułkownika cieszącego się zasłużoną reputacją człowieka wojowniczo nastawionego do życia, i to nie tylko na polu bitwy. Sir Zhadwail spojrzał na podkomendnego. Trzydziestopięcioletni major Ahrnahld Suvyryv był o dekadę z okładem młodszy od Brynygaira, ale w odróżnieniu od niego pochodził z ludu i był synem bogatego kupca z Gorath. Słynął z inteligencji i dobrego oka do terenu, więc pułkownik, mimo początkowego lekceważenia, szybko nauczył się polegać na jego osądach. Zostali nawet kimś w rodzaju... przyjaciół. Głównie z powodu gorliwej wiary młodego Suvyryva, tak cenionej przez jego przełożonego. - Co pan o tym sądzi, majorze? - warknął Brynygair. - Jeszcze nie wiem, sir - odparł major, mówiąc szczerze, co myśli, a była to jego kolejna wielka zaleta. Zbyt rzadko wszakże spotykana wśród oficerów jazdy, gdyby ktoś zapytał o zdanie pułkownika. - Sierżant twierdzi, że to dobre pozycje, jeśli chodzi o zabezpieczenie od strony flank - kontynuował major. - Im dalej od głównego traktu i koryta rzeki, tym mniej dokładne są nasze mapy, ale patrząc na to - wskazał palcem przyniesiony szkic - można dojść do wniosku, że wszystkie konie naszego regimentu połamałyby nogi, gdyby kazano im sforsować ten wąwóz na wschodzie. Nie przeprowadzimy tamtędy także żadnej formacji piechoty, niektóre głazy mają rozmiary porządnego domu! Ale żeby zostawiać tam tylko jeden regiment pikinierów? Stojący pośrodku pustkowia, bez żadnego wsparcia? I to na samej grani, gdzie ślepy może go zauważyć, a co dopiero nasi zwiadowcy? Pokręcił głową. - Może mnie pan zabić, ale nie wiem, sir! - Rozpoznaliście ich mundury, sierżancie? - zapytał Brynygair. - Nie, sir - odparł natychmiast zwiadowca. - Szczerze mówiąc, chyba nie mieli żadnych uniformów. Nie widziałem też, by któryś nosił napierśnik. Pułkownik i major wymienili znaczące spojrzenia. Żołnierzy wyposażano w kirysy, skoro więc sierżant ich nie widział, to musiała być milicja. Zważywszy jednak na ostatnią zimę, każdy oddział milicji, który przetrwał to piekło, musiał być zaprawiony w bojach, nie mówiąc już o tym, że tutejsi milicjanci byli o niebo lepsi od swoich dohlariańskich

odpowiedników. Do tego regiment, na który trafili zwiadowcy, miał całą kompanię strzelców wyposażonych w muszkiety. Było to równie niespotykane jak niepokojące. - Dziękuję, sierżancie. - Brynygair skinął szybko głową. - Świetna robota. Wracajcie do siebie, ale na wszelki wypadek bądźcie gotowi na udzielenie dodatkowych wyjaśnień. - Tak jest! Sierżant walnął pięścią w kirys, zawrócił konia i ruszył w kierunku pocztu sztandarowego. Pułkownik odprowadził go wzrokiem, a potem spojrzał gniewnie na Suvyryva. - Nie podobają mi się te muszkiety - warknął. - Zwłaszcza że nie możemy przypuścić szarży, nie natykając się na ścianę pik. - Mam sprowadzić artylerię, sir? - zapytał major, na co Brynygair skrzywił się jeszcze bardziej. - Na to trzeba by wielu godzin. Wyrwaliśmy się zbyt daleko do przodu. Suvyryv skinął głową. Sir Ohtys Godwyl, baron Traylmyn, dowodzący kolumną, która minęła trzy dni temu ruiny Cheryk, znajdował się obecnie na szpicy dohlariańskiego ataku. Generał Rychtyr zabrał kolejne dwa regimenty jazdy, do tego dwa regimenty piechoty z awangardy i całą artylerię, udając się za pułkownikiem Byrgairem na północ, by dopilnować rozgromienia garnizonu z Fort Sheldyn. Sądząc z treści wiadomości, mieli parokrotnie większą siłę ognia, niż mogli potrzebować, ale to okazało się dopiero po czasie. A zanim wieści o totalnym rozgromieniu Siddarmarczyków dotarły do uszu generała, Rychtyr był już tak daleko na szlaku, że łatwiej mu było pójść dalej, niż zawracać, aby kontynuować marsz tamtejszym traktem i okrężną drogą dołączyć do sił barona Traylmyn. Niestety oznaczało to również, że dziesięć procent jazdy i dwadzieścia procent piechoty ze straży przedniej nie dotrze do Cheryk na przestrzeni kolejnych dwóch dni. Nadto baronowi, który przedkładał konne szarże nad huk armat i muszkietów, pozostały wyłącznie ciężkie działa, ciągnione przez zaprzęgi smoków. Co gorsza, najbliższe baterie z regimentu majora Shanyna znajdowały się teraz o godzinę albo i dwie od pozycji zajmowanych przez jednostki Brynygaira. Wielka szkoda, zważywszy na to, jak lekka artyleria polowa sprawiła się w walce z Siddarmarczykami. - Biednemu wiatr zawsze w oczy - mruknął pułkownik po chwili głębszego zastanowienia. - Przeprowadzenie dział na czoło kolumny w takim terenie będzie piekielnie trudne. - Wskazał ręką szeroki na piętnaście albo i dwadzieścia mil pas zarośli, przez które biegł na tym odcinku trakt. - Z drugiej strony ci idioci znajdują się ponad dwa tysiące jardów od miejsca, w którym droga wychodzi z lasu. - Pokręcił głową z pogardą. - Zostawili nam

dwa tysiące jardów pola walki i ze cztery, jeśli nie pięć tysięcy jardów linii frontu, dzielących ten wąwóz od miejsca, gdzie zarośla ponownie zbliżają się do nasypu traktu. Przyglądał się jeszcze przez chwilę szkicowi zwiadowcy, jakby nie potrafił zrozumieć, dlaczego wróg zajął najgorszą z możliwych pozycji obronnych. Ci Siddarmarczycy nie byli w stanie obstawić dwustujardowego pasa terenu, co stanowiło zaledwie dziesiątą część frontu, jaki mogli rozwinąć idący na nich Dohlarianie. A mając za sobą ścianę zbitych zarośli, zbiegających się dwa tysiące jardów dalej do nasypu, trafią do przysłowiowego kotła, jeśli spróbują się wycofać. Mimo niewielkiej liczebności zakorkują wąski wylot przesieki. A mając na karku ścigającą ich jazdę, zostaną wycięci w pień. - Dobrze - powiedział, nie odrywając wzroku od naszkicowanej mapy i myśląc na głos. - Mamy wystarczająco dużo miejsca, więc zbierzemy piechotę Barwaila i Tohmpsyna po obu stronach nasypu. Potem umieścimy nasz regiment na wschodniej flance, a jednostkęTahlmydga na zachodniej. Ruszymy ławą, mając za sobą jazdę Zherdaina i Klymynta. Sprawdźmy też, czy nie da się przesunąć na czoło jeszcze jakiegoś oddziału piechoty i przynajmniej kilku baterii dwunastofuntówek. Jeśli zechcą zostać i walczyć z nami przy naszej pięciokrotnej przewadze ogniowej, mnie to pasuje. Jeśli natomiast odstąpią i spróbują uciekać, widząc, że nie żartujemy, a jestem niemalże pewien, iż tak właśnie będzie, przepuścimy kawalerię, by zaatakowała ich od tyłu, dlatego musimy uderzyć mocno, aby jak najszybciej złamać ich szyki. Nie pozwolę im wycofać się i zebrać ponownie w bardziej odpowiednim miejscu, gdzieś bliżej Thesmaru. Suvyryv zmrużył oczy, słuchając słów dowódcy, a potem skinął głową. - Zamierza pan użyć młota kowalskiego do rozbicia płaskorzecha, sir, ale mnie to nie przeszkadza. - Wyszczerzył zęby. - A atak od tyłu na wycofującego się wroga jest o wiele sensowniejszy od szarżowania na piki. Brynygair prychnął, próbując wyobrazić sobie któregoś ze szlachetnie urodzonych kolegów oficerów wypowiadających podobne słowa. Cenił Suvyryva właśnie dlatego, że nie potrafił wyobrazić sobie czegoś podobnego. - No dobrze - rzucił. - Ruszajmy. Tylko nie zapomnij najpierw wysłać wiadomości do barona Traylmyn! *** Linia pikinierów blokujących trakt na szczycie biegnącego ze wschodu na zachód lekkiego wzniesienia była jeszcze bardziej poszarpana, niż można to było wywnioskować z relacji zwiadowcy. Żołnierze trzymali wciąż piki w pionowej pozycji marszowej, dzięki czemu nadchodzący Dohlarianie jeszcze wyraźniej widzieli wszystkie luki w ich linii.

Pułkownik, patrząc na tych ludzi, zastanawiał się, co też sobie myślą na widok idealnie zgranych ruchów wychodzących z lasu jednostek, które natychmiast schodzą z traktu, by utworzyć linię frontu. Każdy z nowych regimentów dohlariańskiej piechoty składał się z sześciu kompanii liczących po dwustu trzydziestu ludzi. Jednostki te nie dysponowały wprawdzie taką wymarzoną liczbą nowoczesnych karabinów, ale dopóki ta broń nie zostanie wypróbowana w prawdziwej bitwie, mało kto wierzył w skuteczność nakładanych na lufy bagnetów, którymi piechota miała osłaniać się w razie ataku wrogiej jazdy. Dlatego każdy regiment miał wciąż na składzie kompanię pikinierów i pięć kompanii strzelców uzbrojonych w karabiny albo muszkiety. Większość jednostek - w tym także regimenty sir Sahlmyna Tohmpsyna i Haarahlda Barwaila - miała w swoim składzie trzy kompanie strzelców używających nowocześniejszej broni, ale dwie pozostałe mogły liczyć wyłącznie na przestarzałe muszkiety, które nie mogły się równać pod żadnym względem z karabinami, przeładowywane o wiele wolniej i wymagające dwa razy więcej miejsca niż nieco lepsze skałkówki, ponieważ nikt przy zdrowych zmysłach nie chciał przypadkiem zaprószyć ognia, kiedy żołnierz obok ładuje broń. Tyle dobrego, że tylko kilka regimentów w armii miało więcej muszkietów niż karabinów. Pułkownik zauważył, że szeregi pik chwieją się coraz mocniej w miarę pojawiania się kolejnych jednostek armii Dohlaru. Łagodne zbocze prowadzące do pozycji wroga, mimo wąwozu na wschodzie i ściany zarośli na zachodzie, było względnie równe i pozbawione przeszkód. Doskonały teren dla jazdy, ale równie dobry dla piechoty. Trawa była wysoka, miejscami sięgała powyżej kolan, ale na szczęście rosła rzadko, mieli więc pewność, że nie kryją się w niej żadne niespodzianki, grożące złamaniem nogi albo szyku. Własnych pikinierów ustawił na tyłach regimentów, na wypadek potrzeby nagłego odwrotu - na przykład gdyby okazało się, że za wzniesieniem ukryto jakimś cudem kawalerię. Tysiąc jardów od pozycji Siddarmarczyków strzelcy utworzyli potrójną linię, stając na nasypie i po obu jego stronach, w wysokiej trawie. W czwartej linii stanęli żołnierze dysponujący muszkietami, a jazda uformowała dwa zwarte zgrupowania na skrzydłach, osłaniając flanki i tylko czekając, aż wróg złamie szyk i zacznie uciekać. Naprzeciw siebie mieli o wiele mniej pikinierów, niż przypuszczał. Zrozumiał to, ledwie przyłożył lunetę do oka, by przyjrzeć się dokładniej obdartusom okupującym szczyt wzniesienia. Zwykły republikański regiment składał się z tysiąca ośmiuset pikinierów i czterystu pięćdziesięciu strzelców, kuszników albo muszkieterów. Przed nim jednak stało może tysiąc ludzi, jeśli nie mniej. Nie mógł winić zwiadowców za to przeoczenie, zwłaszcza

że rozstawienie kompanii i podniesione do pionu piki mogły zmylić nieuzbrojone oko, żałował jednak, że nie zadali sobie większego trudu i nie przedstawili sytuacji tak, jak naprawdę wyglądała. Zmusiłby drani do ucieczki jednym, góra dwoma regimentami jazdy, oszczędzając ponad godzinę straconą na planowaniu bardziej skomplikowanej strategii. Jak się okazuje, Suvyryv miał znowu rację, pomyślał. Lepiej użyć młota do rozbicia płaskorzecha, niż przekonać się po fakcie, że sięga się po muszloroga, udającego tylko płaskorzecha, by użądlić niespodziewającą się niczego ofiarę. Skrzywił się na wspomnienie dawnej przygody, gdy jeszcze jako młodzieniec schylił się po płaskorzecha, by odkryć, że sięga po jadowitego owada, ukrytego w segmentowanej muszli. Dłoń spuchła mu niemal dwukrotnie, a zawroty głowy i gorączka minęły dopiero po kilku dniach. Tym razem jednak miał pewność, że sięgnie po najzwyklejszego w świecie płaskorzecha. Nadszedł właśnie czas, by strzaskać jego skorupę. - Grajcie sygnał do ataku! - rozkazał i natychmiast rozbrzmiały głośne dźwięki rogów. Przez moment nic się nie działo, a potem piechota ruszyła przez łąkę dokładnie mierzonym tempem siedemdziesięciu pięciu kroków na minutę. Jazda posuwała się do przodu wolno, osłaniając obie flanki. Siddarmarczycy nie ruszyli się przez minutę, a nawet dłużej. Nie opuścili nawet pik do pozycji bojowej. Chwilę później długie drzewca zachwiały się, jakby zawiał silny wiatr, i szyk wroga poszedł w rozsypkę na oczach zdumionego Brynygaira. Głupcy nie próbowali nawet zabrać ze sobą broni, rzucali ją po prostu i uciekali tłumnie za szczyt wzniesienia. Zareagował dopiero po dłuższej chwili, mimo że od początku spodziewał się takiego zakończenia tej bitwy. Potem uśmiechnął się dziko. - Grać na szarżę! - wrzasnął i znów rozbrzmiały rogi, tym razem na wyższą nutę, a jazda przeszła natychmiast w kłusa. Trawiasty teren był trudniejszy, więc kawalerzyści potrzebowali nieco więcej czasu do nabrania pędu. Po dotarciu do połowy zbocza, gdy wierzchowce przeszły w galop, rozwijały już prędkość około trzystu jardów na minutę. Pięć minut później równe szeregi kawalerzystów dotarły na szczyt, opuszczając lance do pozycji bojowej. Wtedy też świat wokół rozpadł się na kawałki. Uciekający w panice Siddarmarczycy, którzy okazali się przebranymi w pożyczone koszule marynarzami z Charisu, wskoczyli do głębokich po pas okopów przecinających nasyp traktu tuż za szczytem wzniesienia. Ziemia z okopów została ubita od północnej strony,

tworząc osłony sięgające ramion dorosłego człowieka. Na niej ułożyli teraz ładowane odtylcowo mahndrayny, leżące poza zasięgiem wzroku nacierających. Razem z półtora tysiącem pozostałych marynarzy, którzy czekali w zasadzce. Brynygair poczuł uścisk na dnie żołądka, dostrzegłszy naprzeciw siebie tę wyrastającą znienacka linię. Nie rozpoznał jednak wszystkich szczegółów, ponieważ linia jazdy już przekraczała szczyt wzgórza, zresztą nawet gdyby miał więcej czasu, i tak nie pojąłby, skąd tu nagle tyle broni palnej. I to nie muszkietów, których się spodziewał, tylko karabinów wyposażonych w bagnety, trzymanych w pewnych rękach okopanej dobrze piechoty. Piechoty składającej się z ludzi służących w cesarskiej marynarce wojennej Charisu... ludzi, którzy zamierzali wyrównać rachunki z królestwem winnym wydania czterystu ich towarzyszy broni na żer Inkwizycji. Za tymi lufami nie było litości, a przy tak wielkim zaskoczeniu nikt nawet nie pomyślał o odwołaniu szarży. Dwa tysiące pięćset karabinów wypaliło jednocześnie w twarze niespełna dziewięciuset kawalerzystów. Cud chyba sprawił, że pierwszą salwę przeżyła jedna trzecia jazdy. Sir Zhadwail Brynygair był jednym z nich. Zleciał z konia, był na poły ogłuszony uderzeniem o ziemię, ale na tyle przytomny, by oswobodzić stopy ze strzemion, gdy padał jego wierzchowiec. Ramię bolało go, jakby zostało przestrzelone, ale na szczęście okazało się tylko złamane. Podpierając się zdrową ręką, uklęknął. Wokół roiło się od skowyczących ludzi i kwiczących koni, a znad okopów naprzeciw unosiła się ściana dymu. Część koni, których nie trafiły pociski, także padła, łamiąc nogi i zrzucając jeźdźców, po tym jak potknęły się o zabite lub ranione zwierzęta. Nadal jednak stanowiły wyraźniejszy cel niż ludzie i dlatego przyjęły na siebie większość charisjańskich kul. Pułkownik widział, jak jego ludzie zrywają się na równe nogi. Niektórzy sięgali po przytroczone do siodeł pistolety, by dobić wierzgające obok nich wierzchowce, inni schylali się po upuszczone lance bądź dobywali mieczy. Wielu jednak tylko stało w miejscu, spoglądając półprzytomnym wzrokiem na otaczający ich chaos. Może ze stu pozostało w siodłach, ale ich konie zatrzymały się, zablokowane stosami martwych zwierząt i ludzi. Około dwudziestu albo trzydziestu zawróciło i pognało tam, skąd nadjechali. Brynygair nie winił ich za to. Nadszedł czas... Druga salwa zabrzmiała tuż po pierwszej, równie śmiercionośna i niemożliwie szybka. Jedna z półcalowych kul przebiła napierśnik sir Zhadwaila Brynygaira niczym młot, którym zamierzał rozłupać płaskorzech.

*** Hrabia Hanth podniósł do oczu krótką, poręczną i niezwykle drogą podwójną lunetę, zwaną przez wynalazców z Akademii Królewskiej lornetką, i uśmiechnął się z ponurą satysfakcją. Miał nadzieję, że zwabi na wzgórze więcej jazdy, a nawet kilka regimentów piechoty, musiał jednak zadowolić się tym, co dostał. Zwłaszcza że zastawiona przez niego pułapka dopiero zaczynała się zamykać. Zagrały rogi i marynarze z jego batalionów morskich wspięli się na przedpiersia okopów, formując luźny szyk, by ruszyć od razu w kierunku szczytu wzgórza, które przed momentem opuścili w panice. Ze stanowiska hrabiego, ukrytego wśród drzew po zachodniej stronie przecinki, widać było spory odcinek przeciwległego zbocza wzniesienia. Nie całe, lecz wystarczającą część, by zauważyć, że dohlariańska piechota zatrzymała się, zaskoczona niespodziewaną nawałą karabinowego ognia. I panicznym odwrotem garstki ocalałych kawalerzystów. Wtedy rozległy się kolejne strzały, tym razem za plecami stojących. To były kolejne tysiące żołnierzy piechoty morskiej, którym hrabia polecił ukryć się w zaroślach po obu stronach traktu. Zamaskowali swoje stanowiska starannie, choć nie miało to wielkiego znaczenia. Armia Dohlaru korzystała z konnych zwiadowców, nie szukała więc wroga po lasach, zwłaszcza że dostrzegła go na pobliskim wzgórzu, uzbrojonego w piki wypożyczone od ludzi Fyguery tylko po to, by można je było porzucić w najodpowiedniejszym momencie bitwy. Teraz żołnierze korpusu zareagowali na salwy oddane przez marynarzy i ukryci między drzewami, gdzie byli nieosiągalni dla jazdy, otworzyli ogień, kryjąc się za powalonymi pniami, głazami i w płytkich wykrotach. Strzelali w pozycji leżącej, używając z maksymalną szybkością odtylcowo ładowanych mahndraynów, zatem nic dziwnego, że szeregi żołnierzy, których Brynygair zabrał ze szpicy armii, aby odnieść kolejne szybkie i zdecydowane zwycięstwo, poszły natychmiast w rozsypkę. Ludzie i konie tłoczyli się na wąskim trakcie, okolonym na tym odcinku ścianami gęstych zarośli, nie wiedząc nawet, kto ich atakuje. Widzieli jedynie błyski w ścianie ciemnej zieleni i unoszące się nad krzewami obłoczki dymu. A ogień wydobywał się z luf wszędzie, gdzie tylko sięgali wzrokiem. Wkrótce nad lasem pojawiła się lita ściana dymu. Kule wbijały się w ciała trafionych jak rozgrzane do czerwoności pięści, rozrywając mięśnie i krusząc kości. Ludzie, konie, a nawet smoki - wszystko, co żyje, padało pod gradem żelaza. Ten okrutny widok, w połączeniu z całkowitym zaskoczeniem, zrobił swoje. Dohlarianie próbowali uciekać tam, skąd przyszli, ale trakt został już zakorkowany. A ogień z tysięcy

karabinów nie milkł nawet na moment, podczas gdy oni stali nieruchomo w tłumie, nie mogąc się ruszyć. Raniony siedmiotonowy smok zaskowyczał z bólu i wściekłości, stając na tylnych łapach. Pozostałymi dwiema parami kończyn młócił wściekle wszystko i wszystkich wokół. Potem zawrócił i ruszył na północ - a w odróżnieniu od ludzi i koni miał masę potrzebną, by przebić się przez ten ścisk. W pełnym pędzie tratował żołnierzy i zwierzęta, które stały mu na drodze, a ciągnięta przez niego ciężka armata dopełniała dzieła zniszczenia, szerokimi kołami miażdżąc ciała leżących. W tym samym czasie marynarze przekroczyli szczyt wzniesienia. Pułkownicy Tohmpsyn i Barwail zdołali utrzymać ich w szyku i teraz pierwszy szereg przyklęknął na ich rozkaz, kładąc broń na ziemi. Drugi szereg uczynił to samo chwilę później. Ci ludzie też byli bliscy paniki, lecz górę wzięła dyscyplina i wyszkolenie - oraz zaufanie, którym darzyli swoich przełożonych. Zresztą znali śmiercionośną moc swych karabinów, czekali więc tylko na wydanie rozkazu pozwalającego im na otwarcie ognia. Hrabia Hanth przewidział i to: jego „piechota" po dotarciu na szczyt wzniesienia miała rozciągnąć szyk i lec na ziemi, tak by nad granią widać było tylko głowy i ramiona. Dzięki wysokiej trawie marynarze przestali być widoczni dla ludzi w dole. I z tej właśnie pozycji otworzyli ogień, nie próbując nawet się podnieść na nogi. Grad kul uderzył w zwarte formacje całkowicie odsłoniętych strzelców. Nie strzelano salwami, każdy naciskał spust tak szybko, jak umiał, wybierając cele na własną rękę i stosując się do wprowadzonej przez Kynta Clareyka nowej doktryny użycia odtylcowo ładowanej broni palnej. Dohlarianie nie widzieli atakujących ich ludzi, a sami stali w zwartym szyku typowym dla muszkieterów, choć powinni stosować ustawienie nieco luźniejsze, charakterystyczne dla wojsk używających karabinów. To sprawiło, że jeśli któryś z Charisjan chybił, kula znajdowała inny cel. Regimenty były o wiele łatwiejszymi celami niż atakujący je marynarze. Oddziały cesarstwa miały też tę przewagę, że ich broń strzelała szybciej. Dohlarianie zostali dobrze wyszkoleni, mogli więc przeładować swoje karabiny skałkowe w mniej więcej piętnaście sekund. Aby to jednak zrobić, musieli stać, natomiast mający przewagę liczebną Charisjanie posyłali w ich kierunku pocisk co pięć sekund, do tego leżąc płasko na ziemi. To była masakra. Takiej nawały ogniowej nie widział żaden z weteranów. Nawet ci, którzy głęboko wierzyli, że walczą w imieniu Boga, musieli się pod nią załamać. Wszędzie wokół widzieli tylko krew, słyszeli krzyki i czuli odrażający odór spalonego prochu, nic więc

dziwnego, że nie wytrzymali. Zdołali oddać jedną skoordynowaną salwę, a potem zapanował chaos. Śmierć kroczyła przez szeregi, miażdżąc je żelaznymi buciorami. Niespełna jedna czwarta żołnierzy przeżyła wystarczająco długo, by móc rzucić się do panicznej ucieczki. *** Piekło rozpętane przez hrabiego Hanth - które ktoś nazwie zapewne bitwą pod Thesmarem - trwało niespełna dwadzieścia minut. Pięć wystarczyło do zatrzymania dohlariańskiego ataku, pozostały kwadrans to była już tylko masakra oddziałów wycofujących się w panice zatłoczonym traktem. Charisjanie stracili w tym starciu tylko czterdziestu ludzi. Cóż, pomyślał hrabia, spoglądając na dywan z ciał poległych i rannych Dohlarian zaścielający łagodne zbocze, wiecie już, dranie, że to koniec zabawy! Obnażył zęby w dzikim uśmiechu. Zobaczymy, czy to wystarczy, żebyście podkulili ogony i zwiali do domu, póki jeszcze możecie to zrobić. .XI. PÓŁNOCNA ZATOKA BÉDARD SIDDAR REPUBLIKA SIDDARMARKU Na nabrzeżu było chłodniej. Pochmurny dzień niósł obietnicę popołudniowego deszczu, a omiatające błękitne wody podmuchy wiatru narastały z każdą chwilą. Zaczynał się przypływ, pokryte spienionymi grzywami fale sięgały coraz wyżej usypanych z kamieni pirsów, omywając brzegi z niekończącą się cierpliwością. Przy każdym nabrzeżu roiło się od charisjańskich galeonów transportowych. Merlin Athrawes widział z miejsca, w którym stał, jak po trapach schodzą na ląd długie szeregi żołnierzy cesarstwa obciążonych wielkimi plecakami i ciężkimi karabinami. Setki Siddarmarczyków wyległy na portowe uliczki, by powitać Charisjan. Słyszał ich radosne okrzyki, widział też ludzi machających flagami cesarstwa, które jakimś cudem ozdabiały niemal całe miasto. Żołnierze byli zbyt dobrze wyszkoleni, by złamać szyk, za to maszerowali bardziej dziarskim krokiem, a niejeden zerkał otwarcie w oczy młodych - i pięknych - kobiet. W trakcie rejsu do zatoki Ramsgate zdołali połatać wysłużone mundury i naprawić resztę ekwipunku, dlatego mogli dzisiaj łomotać dziarsko podeszwami o bruk. Jeszcze tego popołudnia wymienią przestarzałą, ciężką broń na nowe modele karabinów, pomyślał Merlin, przyglądając się ludziom, którzy przechodzili obok niego,

nieświadomi, kogo mijają. Lada moment wyruszą w dalszą podróż, tym razem wsiadając na pokłady barek i łodzi ciągnionych przez podwójne zaprzęgi smoków, by dotrzeć kanałami na linię frontu. Dzięki uprzywilejowaniu nie będą czekać przy kolejnych śluzach i pokonają do pięćdziesięciu mil dziennie, a może nawet więcej, lecz nawet to nie gwarantowało, że zdążą na czas. Merlin, mający wokół siebie nieco więcej wolnej przestrzeni - aura seijina sprawiała bowiem, że ludzie odstępowali od niego co najmniej na krok - złożył ramiona na piersi. Nikt nie chciał wchodzić w drogę nieulękłemu wojownikowi, co czasami było mu bardzo na rękę. W tym jednak momencie nie cieszył się z tego: dzięki takiej swobodzie zbyt łatwo pogrążał się w myślach. I to niewesołych. Jedynym jasnym punktem w jego wizji wydawał się Hauwerd Breygart, ale i to nie było do końca pewne. Mieszane oddziały marynarzy i żołnierzy piechoty morskiej hrabiego Hanth zdołały powstrzymać wojska Dohlaru. Bitwa pod Thesmarem - nazwa wspomniana przez hrabiego w listach z pewnością się przyjmie, choć starcie miało miejsce wiele mil od wspomnianego miasta - przeraziła Dohlarian do szpiku kości. Stracili w niej niemal osiem tysięcy ludzi, z czego trzy czwarte poległy bądź odniosły rany. Charisjanie przejęli także osiemnaście dwunastofuntowych dział polowych. To było niemal dwadzieścia procent sił sir Fahstyra Rychtyra, ale cios zadany pewności Dohlarian był jeszcze silniejszy. Niestety nie okazał się decydujący. Baron Traylmyn nie spanikował, choć kilku dowódców jego regimentów było bliskich rejterady po przeczytaniu wstępnych raportów, gdy niedobitki rozgromionych oddziałów dotarły do głównych sił. Baron wszakże w odróżnieniu od swoich oficerów okazał się bardziej giętki, niżby Merlin sobie tego życzył. Nie miał pewności, co wydarzyło się na trakcie, lecz zareagował szybko, pojmując dobrze wszelkie implikacje, zarówno taktyczne, jak i strategiczne. Wycofał wojska do Trevyru nad rzeką Seridahn, zostawiając dwie baterie dział i jeden regiment piechoty, by opóźnić działania hrabiego Hanth, i okopał się dobrze po wschodniej stronie miasta. Jego ariergarda, niestety, miała czas na odzyskanie morale, ponieważ ofensywa hrabiego po bitwie nie była tak szybka, jak by sobie tego życzył. Wiodący przez lasy trakt zasłany był trupami ludzi i zwierząt, nie wspominając o porzuconych działach i wozach z amunicją. Charisjanie musieli uprzątnąć to cmentarzysko, zanim zdołali wyruszyć w pościg za wrogiem. Oddzielenie lżej rannych Dohlarian od umierających także zajęło sporo czasu, co jeszcze bardziej spowolniło postępy wojsk.

Ocaleni Dohlarianie mieli szczęście, że zostali rozgromieni przez Charisjan, a nie Siddarmarczyków. Dzięki temu wyszli z opresji z życiem, choć spowodowało to jednodniowe opóźnienie w ruchach wojsk hrabiego, gdy więc dogonił ariergardę Traylmyna, artyleria i piechota były dobrze okopane wokół traktu. Wroga jazda nie stanowiła realnego zagrożenia dla Charisjan, ale hrabiemu przyszło pokonać siedzących w transzejach obrońców. Musiał utrzymać kontrolę nad traktem, jeśli jego oddziały miały operować tak daleko od Thesmaru, rozstawił więc własne działa i przystąpił do akcji. Trzeba uczciwie przyznać, że pozostający w mniejszości dohlariańscy piechurzy i kanonierzy bronili się z odwagą i uporem godnymi lepszej sprawy. Fragmentaryczne raporty spływające do Traylmyna nie wspominały słowem o tym, że przeciwnik dysponuje odtylcowo ładowanymi karabinami, ale to nie miało większego znaczenia, ponieważ generał doskonale wiedział, jaką przewagę zapewniają piechocie okopy i stanowiska bojowe znajdujące się za grubym ziemnym wałem. Ta decyzja zniwelowała znacznie przewagę taktyczną, którą dawały Charisjanom mahndrayny. Wprawdzie mogli wciąż strzelać szybciej - nie obawiając się niewypałów, które były zmorą prymitywniejszej dohlariańskiej broni palnej i sięgały nawet piętnastu procent oddawanych strzałów - ale mimo utrzymywania mniej zwartego szyku i prowadzenia ostrzału z pozycji leżącej ukryci w okopach przeciwnicy byli lepiej chronieni. Doszło więc do staromodnego pojedynku artyleryjskiego, podczas gdy jednostki korpusu pilnowały flank na wypadek ataków jazdy. Większa liczba luf i większy kaliber przechyliły w końcu szalę zwycięstwa na stronę Charisjan. Okrętowi kanonierzy hrabiego spisali się jak trzeba. Stracił ich około sześćdziesięciu w tej bitwie, ale pociski z trzydziestofuntówek były trzykrotnie cięższe od stosowanych przez wroga, a do tego ich jakość - pomimo niemal identycznej budowy - była o niebo lepsza. Co więcej, charisjańskie salwy trafiały niemal zawsze w cel, natomiast dohlariańskie pociski, wyposażone w prymitywniejsze zapalniki, nie zawsze eksplodowały po zaryciu w ziemię. Choć więc trzydziestofuntówki strzelały znacznie wolniej, każde trafienie wyrządzało nieporównywalnie większe straty. Dohlarianie utrzymywali pozycje do chwili, gdy pozostały im już tylko dwie sprawne armaty. Potem rozsadzili je - nie mieli już bowiem ani jednego zwierzęcia pociągowego - i wycofali się pod osłoną własnej jazdy. Ta próba spowolnienia pościgu kosztowała ich utratę połowy sił - kolejnych sześciuset zabitych i rannych, czyli dziesięć razy więcej niż po stronie hrabiego - nie wspominając już o zniszczonych działach, jednakże cel został osiągnięty. Zanim Charisjanie dotarli pod Trevyr, siły Traylmyna były już dobrze okopane, a wszystkie pozostałe działa starannie rozmieszczone. Co więcej, kurierzy pognali do głównych

siłRychtyra, niosąc prośby o przyśpieszenie marszu, zanim niedobitki straży tylnej dotarły do miasta. Hrabia nie miał oddziałów jazdy, więc kiedy zobaczył, że wróg ma przewagę liczebną co najmniej cztery do jednego i w dodatku jest okopany, odstąpił od ataku na miasto. Zamiast tego rozlokował swoje jednostki poza zasięgiem artylerii Dohlaru i tam kazał im się okopać. Musiał przy tym uważać, ponieważ trzydziestofuntówki były ciężkie i trudne do przesuwania nawet po umieszczeniu na lawetach polowych. Poskładanie ich i odwiezienie do Thesmaru zajęłoby zbyt wiele czasu, zwłaszcza gdyby Dohlarianie zaskoczyli hrabiego niespodziewanym natarciem. Uznał więc, że skoro Rychtyr i Traylmyn cieszą się z pobytu w obleganym Trevyrze, on nie sprawi im zawodu i podejmie się roli oblegającego. Rozstawił posterunki na trakcie Cheryk-Cheraltyn, aby nikt nie zaszedł go niezauważenie od tamtej strony, a potem okopał cztery trzydziestofuntówki na północ od miasta, dając im do ochrony dwustu żołnierzy korpusu, aby pilnowali koryta rzeki St. Alyk. Teraz był pewien, że dopóki wróg nie zmusi go do odwrotu, nikt nie przeprawi się tymi szlakami do Skalistych Szczytów. Trzymał też w szachu pięciokrotnie liczniejsze siły Dohlaru. Szczerze mówiąc, ta dysproporcja była nawet większa. Sir Rainos Ahlverez dotarł już bowiem do Evyrtyn, kawałek na północ od rzeki Seridahn, prowadząc czołowe jednostki pięćdziesięciopięciotysięcznej armii. Gdyby ruszył stamtąd całą siłą na południe, zmiótłby regimenty hrabiego z powierzchni ziemi bez względu na to, jak dzielnie by walczyły. Zdecydował się wszakże postąpić inaczej, zapewne po lekturze raportów mówiących, że ci sami Charisjanie, którzy utarli nosa Traylmynowi, posłali także oddziały nad Taigyn płynącą za Fort Darymahn, aby zablokować koryto tej rzeki i uniemożliwić przeprawę przez nią. Nie chciał zmagać się z wrogiem, który dysponuje tak nowoczesną i śmiercionośną bronią, dlatego posłał Rychtyrowi wsparcie pod postacią czterech kolejnych regimentów piechoty, a z resztą swoich ludzi wyruszył nie na południe, tylko na północ. Maszerował wzdłuż rzeki do Alyksbergu, twierdzy broniącej wstępu do przełęczy, którą Wschodnia Seridahn wypływała z Gór Węża. Upadek Alyksbergu odciągnie jego uwagę od wydarzeń w Marchii Południowej, ale na tym mu właśnie zależało. Zamierzał bowiem zostawić ten bajzel Desnairczykom. Dzięki zmianie planów mógł dotrzeć do Skalistych Szczytów... nie walcząc z oddziałami operującymi wokół St. Alyk i blokującymi Taigyn. Co może ważniejsze, zwłaszcza z jego perspektywy, siddarmarski garnizon twierdzy składał się z pięciu zdekompletowanych mocno regimentów, w których służyli niemal wyłącznie byli milicjanci niedysponujący ani jednym

egzemplarzem nowych karabinów i dział. Jego szpiedzy donosili też, że w fortecy brakuje od dawna jedzenia, a żołnierzy dziesiątkują choroby. Tak więc, z jego punktu widzenia, był to o wiele łatwiejszy cel, czemu Merlin nie mógł zaprzeczyć. Hrabia Hanth wykonał kawał dobrej roboty, lecz jak słusznie zauważył Greyghor Stohnar, nie mógł znaleźć się w dwóch miejscach naraz. Athrawes nie wątpił więc, że Alyksberg musi upaść, otwierając przed królewską armią Dohlaru wrota Skalistych Szczytów. Dohlarianie nie wejdą tam jednak sami. Siły Kaitswyrtha nacierające od strony Marchii Zachodniej przekroczyły granice wspomnianej prowincji już dwa dni temu. Miasto Aivahnstyn leżące nad rzeką Daivyn poddało im się bez walki, ponieważ dowodzący piętnastotysięcznym garnizonem generał Charlz Stahntyn zrozumiał w porę, czym zakończyłoby się stawianie oporu. Wiedział także, co stanie się z jego oddziałami, jeśli przydybie je w polu licząca sto dziesięć tysięcy ludzi armia. Wycofał więc regimenty na południe, do Sangyru. Niestety Stahntyn nie miał prawie w ogóle jazdy, a biskup polowy wykorzystał tę ułomność i posłał kawalerię bokiem, by ominęła wycieńczoną głodem siddarmarską piechotę. Jazda Kościoła Matki zatrzymała regimenty dwadzieścia mil za Aivahnstyn do czasu przybycia sił Kaitswyrtha. Stahntyn ustawił swoje jednostki w szyku bojowym, choć wiedział, że nie mają żadnych szans, ale jego przeciwnik nie widział sensu w traceniu własnych ludzi. Wykorzystał więc posiadaną artylerię i zrobił z uchodźcami z Aivahnstyn to samo, co sir Naythyn Byrgair z regimentem pułkownika Mahldyna na trakcie do Syrk. Z tą tylko różnicą, pomyślał Merlin, zaciskając usta, że tutaj Armia Boga nie miała zamiaru udzielić ocalonym żołnierzom Łaski Pasquale. Ojcu Sedrykowi Zavyrowi, przydzielonemu do sił Kaitswyrtha specjalnemu intendentowi Inkwizycji, bardziej zależało na tym, by żaden z heretyków nie zdołał uniknąć Kar Schuelera niż na zbawianiu ich dusz, a pozostali kapłani służący w armii wzięli z niego przykład. Merlin nie widział jednak większej różnicy między ludźmi pokroju Zavyra i tymi, którzy wierzyli, że torturując jeńców, wyrywają ich spod wpływu Shan-wei. Bez względu na motywy zbrodnia pozostawała zbrodnią. Biskup polowy Bahrnabai Wyrshym, którego armia maszerowała na Guarnak, różnił się bardzo od Kaitswyrtha. Był od niego starszy, a choć obaj wywodzili się z zakonu Chihiro i byli dawnymi Strażnikami Świątyni, na tym kończyły się podobieństwa. Muskularny i twardy, o włosach i oczach barwy popiołu, Wyrshym sprawiał wrażenie człowieka odlanego z żelaza, ale w odróżnieniu od Kaitswyrtha nie popierał w pełni ekstremizmu Clyntahna.

Niegdyś służył w oddziale Hauwerda Wylsynna, co zdaniem Merlina musiało mieć ogromny wpływ na decyzję posłania go do Nowej Prowincji Północnej i na Przełęcz Sylmahna, podczas gdy wielki inkwizytor pozostawił walkę o Skaliste Szczyty w rękach Kaitswyrtha. Nie był jednak pewien, jak zaklasyfikować specjalnego intendenta przydzielonego Wyrshymowi, biskupa pomocniczego Ernysta Abernethy'ego. Hierarcha ten był niezwykle młody jak na tak wysokie stanowisko, awansował bardzo szybko w swoim zakonie, gdy Clyntahn i Rayno zaczęli werbować inkwizytorów, wyglądał też na człowieka, który wykona każdy wydany mu rozkaz, choć zdaniem Merlina nie podobały mu się okrucieństwa popełniane podczas tej wojny. Nie przykładał się więc do nich aż tak jak Zavyr. Nie należało jednak zapominać o biskupie Wylbyrze Edwyrdsie, wybranym osobiście przez Clyntahna na nowo utworzone stanowisko głównego inkwizytora, który miał zwierzchność nad wszystkimi terenami okupowanymi przez Armię Boga. Hierarcha ten nie należał do sił zbrojnych Kościoła Matki, ale mógł nimi dowodzić, jeśli wymagała tego sytuacja. I to on właśnie wydawał rozkazy biskupom, mimo że zarówno Kaitswyrth, jak i Wyrshym byli od niego ważniejsi w strukturach Świątyni - aczkolwiek jego władza rozciągała się wyłącznie w sprawach, które podlegały jego jurysdykcji... z tym że Clyntahn pozostawił mu pełną swobodę decydowania, czym się będzie zajmował. Stworzona przez niego organizacja kojarzyła się Merlinowi z SS, formacją, która wchodziła na zajęte przez Wehrmacht tereny podczas drugiej wojny światowej na Starej Ziemi. Sowa przechwyciła już tyle prywatnej korespondencji biskupa pomocniczego, by seijin wiedział, że jego głównym zadaniem jest zdławienie herezji na terenie republiki, co oznaczało bezwzględną likwidację wszelkiego oporu wobec polityki Grupy Czworga, zarówno w duchowym, jak i w świeckim wymiarze. I jak widać, zdążył się ostro zabrać do tej roboty. Zaczęły się już denuncjacje sąsiadów... oraz autodafe. Nienawiść narosła podczas minionej zimy zapędzała na stosy niezliczone rzesze ofiar. A oprawcy umiejętnie podsycali to uczucie, nagradzając donosicieli. Listy ofiar terroru, już i tak obszerne z powodu operacjiMiecz Schuelera, nieustannie rosły. Nic też nie wskazywało, by ta sytuacja miała ulec zmianie. Jedyną dobrą wieścią - choć nawet ona mogła sprawić nowym obrońcom republiki spory problem - były tysiące kolejnych uchodźców przybywających ze wschodu. Armia Boga kroczyła od celu do celu z żelazną dyscypliną, nie zważając na nikogo i na nic. Dzięki temu ludzie niepodzielający przekonań najeźdźcy mieli czas na ucieczkę, a pogoda była ostatnimi czasy o wiele łaskawsza niż podczas surowej zimy, nikt więc nie umierał z wyziębienia.

Problem stanowiła wszakże żywność, a w zasadzie jej brak, więc drogi, którymi uciekali uchodźcy, poznaczone były ciałami licznych ofiar głodu. Władca Siddarmarku i jego zarządcy zapewniali schronienie, wyżywienie i opiekę każdemu z przybyłych, jednocześnie próbując bronić tego, co zostało z niegdyś wielkiej republiki. I to ma być ta dobra wiadomość, pomyślał z goryczą Merlin. Boże, wiedziałem, że będzie źle, ale żeby aż tak! Mamy jedną wielką rzeźnię i jeśli nic mi się nie pomieszało w tym elektronicznym mózgowiu, nie możemy w żaden sposób pomóc ludziom na terenach zajętych przez Armię Boga. To będzie możliwe najwcześniej przyszłego lata, o ile zdołamy przetrwać do tego czasu! Jakiś robotnik portowy nieomal wpadł na znieruchomiałego seijina. Zatrzymał się i odwrócił głowę, by przeprosić za ten moment nieuwagi, ale natychmiast spuścił wzrok i oddalił się szybkim krokiem, gdy ujrzał wyraz wbitych w niego oczu. Merlin obserwował go z lekkim rozbawieniem. Nie zdawałem sobie sprawy, że wyglądam aż tak strasznie, pomyślał. Chyba muszę popracować nad nieco bardziej przystępną miną, gdy pojawiam się w miejscach publicznych. Chociaż to akurat nie moja specjalność. Zostałem stworzony do siania zamętu i masakrowania przeciwników. A w każdym razie tak właśnie się czuję. Chyba że... Przerwał tę myśl, gdy ujrzał to, na co czekał. Nad Północną Zatoką Bédard przesuwały się wolno dwie bliźniacze kolumny dymu. Za nimi w oddali widać było jeszcze trzy ciemniejsze chmury. *** - Powiedz, proszę, że żartujesz, mój panie - rzucił Pawal Blahdysnberg, spoglądając przezrozłożoną w kiosku HMS Delthak mapę na swojego kapitana. - Czy ja wyglądam, jakbym żartował? - zapytał kąśliwie Halcom Bahrns. - Dali nam na to trzy dni. - Ale, sir... Blahdysnberg zamilkł, wbijając wzrok w dowódcę. Na jego twarzy widać było mieszaninę konsternacji i desperacji, za co Bahrns nie mógł go winić. On sam zareagował na rozkazy wydane przez seijina... niezbyt spokojnie. - Ludzie są wycieńczeni, sir - podjął porucznik po chwili milczenia. - Przyznaję, że dotarliśmy do celu w znacznie lepszej kondycji, niż przypuszczałem, gdy wychodziliśmy z portu, ale palacze padają z nóg. A Zhak miał nadzieję, że dokonamy przeglądu silników. Sir,

dopiero co pokonaliśmy sześć tysięcy mil! Nie mam bladego pojęcia, jak ten rejs odbił się na stanie maszyn, a pan? - Ja też nie mam, tyle że nie pozostawiono nam wyboru, Pawal - odparł Bahrns bezbarwnym tonem. - Czekano tu na nas, a rozkazy wydał sam cesarz. Konwersja barki jest już na ukończeniu. Komandor Shailtyn dokonał już wyboru ludzi z załóg swoich galeonów, więc jeśli ty uważasz się za wkurzonego, powinieneś posłuchać, co mieli do powiedzenia ich kapitanowie. Odarliśmy ich z sześciuset marynarzy i kanonierów! Nie tylko to, kazano im oddać także działa, których tak bardzo potrzebują. Już stoją na nabrzeżu Świętego Angyloh, razem z zapasami węgla. Kolejne galeony posłano dwa dni temu do Ranshairu i Salyku, by zgromadzić większe zapasy paliwa. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, będą na nas czekały, gdy dotrzemy do celu. Byłbym zapomniał: oprócz tych sześciuset marynarzy i kanonierów oddelegowanych przez komandora Shailtyna mamy zaokrętować dwustu żołnierzy korpusu i sześć kompanii siddarmarskich strzelców. Strzelców, dodajmy, którzy otrzymali nową broń dopiero przedwczoraj. Ale bez obaw. Seijin zapewnił mnie, że spędzą każdą wolną chwilę przed odpłynięciem na nauce ładowania i strzelania bez ryzyka zabicia siebie albo kogoś z własnego oddziału. Słuchający kapitana Blahdysnberg wyglądał, jakby go ktoś zdzielił właśnie w głowę, więc Bahrns dał mu parę minut na przyswojenie sobie wszystkich informacji, zanim wyciągnął rękę i potrząsnął jego ramieniem. - Znasz, Pawal, takie stare marynarskie porzekadło?... Kto nie ma poczucia humoru, nie nadaje się do marynarki. Przyznam, że i mnie trudno znaleźć weselszą stronę tej sytuacji, ale to nie zmienia faktu, że musimy wykonać rozkazy. A to ważna misja. - Spojrzał porucznikowi prosto w oczy. - Ważniejsza, niż można by sądzić. Blahdysnberg patrzył na niego, nie spuszczając wzroku. Potem odetchnął głębiej i otrząsnął się, jakby wyrwano go ze snu. - W takim razie, sir - odparł, uśmiechając się krzywo - chyba powinienem wziąć się do roboty. Alyksberg dogorywał. .XII. ALYKSBERG PROWINCJA SKALISTE SZCZYTY ORAZ

LAKE CITY PROWINCJA TARIKAH REPUBLIKA SIDDARMARKU

Sir Rainos Ahlverez stał w wejściu do namiotu dowodzenia, słuchając klekotu odpalanych muszkietów i spoglądając na chmury nabierające barwy krwi, sunące majestatycznie nad murami fortecy zamienionej przez artylerię w kupę płonących ruin. Znajdował się pięć tysięcy jardów od warowni, więc nie mógł słyszeć dobiegających z niej wrzasków, wiedział jednak, co tam się dzieje, i zaciskał zęby, by się nie krzywić. Miasto broniło się pięć dni, choć szczerze powiedziawszy, spodziewał się, że oblężenie potrwa dłużej. Ale to było jeszcze przed otrzymaniem raportów od szpiegów, którzy donosili, że tamtejszy komendant zbiegł, zanim armia Ahlvereza dotarła pod mury. Wściekał się niepomiernie na samą myśl, że zmarnował cztery bite dni, aby przygotować się do tego oblężenia. Tak, słowo „zmarnowałem" jest w tym wypadku najodpowiedniejsze, pomyślał z goryczą. Clyftyn Sumyrs, siddarmarski apostata, który dowodził tutejszym garnizonem

z poruczenia

ekskomunikowanego

Stohnara,

był

człowiekiem z gminu, zwykłym prostakiem, czego najlepszym dowodem było porzucenie przez niego piastowanego stanowiska. Uciekł jak pies, którym był, by ratować własne życie, ale zanim opuścił twierdzę, zaprosił część swoich ludzi do obsadzenia murów na ochotnika, ażeby nadchodząca armia myślała, iż miasta broni cały garnizon. Jeśli wierzyć raportom, co czwarty zgłosił się do tego zadania mimo wiedzy, co czeka obrońców z rąk Inkwizycji. Ahlverez przyjął tę część raportów z największym niedowierzaniem, ale wszystko wskazywało na to, że Sumyrs jednak dokonał wyboru osobiście i - jeśli wierzyć szpiegom pozostawił na miejscu głównie chorych i słabych: tych, którzy opóźnialiby tylko marsz jego kolumny. Potem wyślizgnął się pod osłoną ciemności jak zwykły złodziej. Licząc na to, że pozostawieni opóźnią wojska najeźdźcy do czasu, gdy reszta zbiegów będzie bezpieczna... co też się draniowi udało. I pewnie się z tego teraz cieszy, dodał w myślach jadowitym tonem, przyglądając się błyskom odpalanych muszkietów oraz przestarzałych dział stojących na blankach i wsłuchując w okrzyki atakujących żołnierzy, którzy wspinali się na mury po licznych drabinach. Uśmiechnął się krzywo, gdy na wielu odcinkach umocnień zapadła cisza, po tym jak jego ludzie wdarli się do wnętrza twierdzy, zalewając nielicznych obrońców. Wiedziałem, że nie mają tylu ludzi, by odeprzeć frontalny atak! Teraz, gdy przełamaliśmy obronę, załatwimy wszystkich i zadbamy o to, by odpowiedzieli przed ojcem Sulvynem za herezję. A i Sumyrs nam nie ucieknie, bo gdzie może się udać, jeśli nie do opactwa Świętego Alyka? Może opóźnił nas o te kilka dni, ratując chwilowo własną dupę, ale oddał nam bez walki klucze do Skalistych Szczytów. Gdy Alyksberg padnie, pomaszerujemy prosto na...

Gdy magazyny prochu wyleciały w powietrze, noc zamieniła się nagle w dzień, a sir Rainos Ahlverez zatoczył się mocno, unosząc instynktownie dłonie do twarzy, choć od murów dzieliło go kilka mil. Kolejne eksplozje przetaczały się nad murami z takim rykiem i błyskami, jakby Shan-wei wykradła Langhorne'owi ogień Rakurai. Ogłuszający huk wybuchów odbijał się wielokrotnym echem, fale nadciśnienia uderzały w generała jak grzywacze rozszalałego niewidzialnego morza. Ujrzał w powietrzu niezliczone płonące jasno szczątki. Szybko zrozumiał, że patrzy głównie na żołnierzy przed momentem szturmujących umocnienia. Zacisnął zęby, gdy w końcu do niego dotarło, co się właściwie dzieje, a potem zaklął szpetnie. Nie wiedział, czyja ręka podpaliła lonty, i nigdy się tego nie dowie, ale ten skurwysyn wyliczył moment z precyzją Kau-yunga! Nawała wtórnych eksplozji uświadomiła mu bowiem, że eksplozja nie była dziełem przypadku. Te bękarty planowały to od samego początku! Siddarmarczycy wiedzieli, że nie zdołają utrzymać fortecy, więc znaleźli sposób na to, by uniknąć Kar Schuelera, a jednocześnie zabrali ze sobą wielu jego żołnierzy, których nigdy nie zdołaliby zabić podczas konwencjonalnego oblężenia. Patrzył, jak płonące szczątki osiągają szczyt trajektorii, a potem zaczynają spadać na ziemię, i nawet wiedza o tym, że odpowiedzialni za ten akt barbarzyństwa heretycy będą smażyć się w piekle, nie przyniosła mu ulgi. Zdobył klucze do Skalistych Szczytów, ale jedenLanghorne wie, jak wysoką cenę musiał za to zapłacić. *** - Czy to... naprawdę konieczne, ojcze? - zapytał ostrożnie Arthyn Zagyrsk. - Obawiam się, że tak, eminencjo. - Arcybiskup zauważył z gorzką satysfakcją, że Ignaz Aimaiyr nie jest wiele bardziej zadowolony od niego. - Na instrukcji - to słowo podkreślił mimowolnie - jest podpis biskupa Wylbyra. - Rozumiem. Zagyrsk pozostał na swoim miejscu, lecz złożywszy ręce za plecami, jął wyglądać przez okno gabinetu na dachy Lake City, dopóki nie odzyskał pełnej kontroli nad mimiką. Aimaiyr miał rację: to nie była prośba, tylko rozkaz. Potrzebował na to chwili, ale w końcu skinął głową, nie odwracając się do intendenta. Choć nie była to wina ojca Ignaza, w tej akurat chwili nie chciał widzieć przed sobą purpurowej sutanny schueleryty. - Dobrze, ojcze, przekaż ojcu Avry'emu, że przyjąłem instrukcje głównego inkwizytora. Usłyszał to samo podkreślenie we własnym głosie. Wiedział, że igra z losem, lecz nie zdołał się powstrzymać.

- Dziękuję, eminencjo - wydusił z siebie równie nieszczęśliwy jak przed chwilą Aimaiyr. Moment później Zagyrsk usłyszał ciche trzaśnięcie drzwi zamykanych za młodym klerykiem, który zrezygnował z ucałowania biskupiego pierścienia. Z technicznego punktu widzenia było to poważne pogwałcenie etykiety Kościoła Matki, w tej jednak chwili arcybiskup był wdzięczny schuelerycie za to, że oszczędzono im obu tego kontaktu. Ojciec Ignaz był zbyt rozsądnym człowiekiem, by mówić komuś o niepokojącym tonie wychwyconym w głosie przełożonego. Teraz, gdy został sam, arcybiskup mógł w końcu rozprostować ramiona, pochylić głowę i oprzeć dłonie o framugi, by nie drżeć jak byle tchórz. Powinienem był zebrać się na odwagę i zaprotestować. Choćby przeciwko temu, że wykorzystują do tego moich ludzi, skoro już bałem się poruszyć inne kwestie. Powinienem był, ale... ale tego nie zrobiłem. Zresztą czy cokolwiek mogło zmienić sytuację na lepsze? Gdyby w to wierzył, pewnie zgłosiłby obiekcje. Niestety Wylbyra Edwyrdsa powołał sam wielki inkwizytor. I na pewno nie zamierzał go odwołać po proteście zwykłego arcybiskupa, zwłaszcza że nie można mu było zarzucić nic poza wykonywaniem zleconych obowiązków. Może wręcz mają prawo tak postępować, myślał Zagyrsk. Zapisy Księgi Schuelera są przecież jasne w tej materii, a zatem wielki inkwizytor słusznie prawi, że nawet zdaniem archanioła okazanie łaski heretykowi pozbawia go okazji do wyznania grzechów i powrotu na łono Boga. Niemniej... Przypomniał sobie o żądaniu Edwyrdsa, o jego rozkazie znalezienia kolejnego tysiąca robotników, których należy oddelegować do budowania obozów, gdzie oskarżeni o herezję będą przetrzymywani, dopóki Inkwizycja nie pośle ich na zasłużone Kary Schuelera, aby podczas nich sczeźli. Już sam fakt budowania tak licznych miejsc kaźni budził jego odrazę, a teraz dojdzie do tego wiedza, że to jego owieczki przyłożyły rękę do ich wzniesienia. Całe szczęście, że zdołał ocalić własną diecezję od tej karuzeli donosów, oskarżeń i rozlewu krwi... przynajmniej chwilowo. Tylko tyle mu się udało, ale i z tego należało się cieszyć, zważywszy na jad w głosie Clynthna niechętnie wyrażającego zgodę na to, by prowincja Tarikah została wyłączona spod jurysdykcji Edwyrdsa. Gdybym zaprotestował przeciw temu, co główny inkwizytor wyprawia w Hildermoss i Nowej Północy, Clyntahn usunąłby mnie ze stanowiska jak nic, nie mówiąc już o tym, że objąłby represjami także Tarikah, pomyślał Zagyrsk. Niestety nawet dojście do tego wniosku nie zmniejszyło jego poczucia zbrukania.

Spoglądał za okno niewidzącym wzrokiem, modląc się w duchu do trzymanego w uniesionej dłoni berła. .XIII. SIDDAR REPUBLIKA SIDDARMARKU - Nie wierzę, że udało nam się tego dokonać - stwierdził porucznik Blahdysnberg, potrząsając głową, gdy HMS Delthak dał kolejny dowód niesamowitych zdolności, odchodząc samodzielnie od pirsu Świętego Angyloha. Co najmniej część załogi znajdującej się na pokładzie kanonierki uznała ten manewr za niezgodny z naturą, podobnie zresztą jak większość zgromadzonych na nabrzeżu gapiów, ale porucznik wiedział, że to bardzo użyteczna umiejętność ich okrętu. - Ja też - przyznał nieobecnym tonem Halcom Bahrns, obserwujący powiększającą się nieustannie odległość pomiędzy burtą a pirsem. Dopiero po chwili odwrócił się do chorążego stojącego przy masywnej rączce telegrafu maszynowego. - Sterburtowy silnik mała naprzód - rozkazał. - Jest sterburtowy silnik mała naprzód - powtórzył chorąży, sięgając do mosiężnej dźwigni. Zabrzmiały dzwonki i po minucie HMS Delthak zaczął się szybko odwracać. Bahrns żałował, że nie dane mu było przeprowadzić więcej szkoleń, ale z drugiej strony nie miał też okazji narzekać na zdolności manewrowe dwuśrubowego napędu. I nie będzie miał, dopóki nie utracą nad nim kontroli i nie rozbiją się o jakąś przeszkodę! Mimo zamontowania na pokładzie wszystkich dział i przyjęcia pełnego ładunku kanonierka była w tym momencie lżejsza niż w chwili opuszczania Starego Charisu, z sześciokrotnie większą ilością węgla, niż było jej trzeba do normalnego funkcjonowania. Zarazem pod jej pokładem zrobiło się teraz o wiele tłoczniej, a zdecydowana większość załogi dopiero uczyła się nowego fachu. Na całe szczęście palacze i smarowacze porucznikaBairystyra mieli mnóstwo czasu podczas rejsu do Siddarmarku, więc zaznajomili się z silnikami równie dobrze jak galeonowi kanonierzy z obsługą dział. - Oba silniki stop - rozkazał. - Jest oba silniki stop. Gdy znowu rozbrzmiały dzwonki, spoglądał na sternika przez około minutę, aż kadłub przestał się obracać, ponieważ dopiero wtedy kanonierka miała przed dziobem sznur barek. - Wyprostować stery.

- Jest wyprostować stery. Spojrzał ponownie na chorążego trzymającego wachtę przy telegrafie. - Oba silniki mała naprzód - rzucił. - Jest oba silniki mała naprzód. *** - Obserwuję właśnie Blahdysnberga - odezwał się półgłosem Cayleb. - Ja też nie wierzyłem, że im się uda. Stał właśnie obok Merlina na ulubionym balkonie siddarmarskiej ambasady, przyglądając się przez sensory SAPK-ów, jak załogi kanonierek przygotowują się do opuszczenia portu. Po wypłynięciu z Zatoki Północnej będą holowały sześć barek rzecznych, a ich przygotowanie do tej podróży trwało równie długo, jak przyszykowanie wszystkiego na pokładach charisjańskich okrętów. Dodatkowe jednostki zostały opancerzone grubymi drewnianymi nadburciami i stosami worków z piaskiem, a na pokładach każdej z dwóch barek holowanych za kanonierką umieszczono po cztery pięćdziesięciosiedmiofuntowe karonady. Ludzie, widząc barki wyładowane po brzegi amunicją i węglem, kręcili z niedowierzaniem głowami, uznając taki pomysł za szalony, ale dzięki tym zapasom jednostki transportujące żołnierzy korpusu i siddarmarskich strzelców miały wystarczającą osłonę. - Mogę to zrozumieć - przyznał Merlin - aczkolwiek to najłatwiejsza część zadania. - Żaden z twoich pomysłów nie był łatwy - Cayleb spojrzał seijinowi w oczy - każdy zaś okazał się konieczny... tego nie wyłączając, o ile tylko Bahrns zdoła ruszyć te barki z miejsca. - Cesarz pokręcił głową. - Wciąż nie wierzę, że na to wpadłeś. Merlin wzruszył ramionami, obserwując HMS Delthak i pozostałe kanonierki płynące wolno wzdłuż szeregu barek. - Pogoda poprawiła się na tyle, że powinni spokojnie dopłynąć do Ranshairu powiedział. - A to już coś. Ale Wyrshym musi dotrzeć do jutra do Guarnaku, więc nawet przy maksymalnym szczęściu Bahrns nie zdąży powstrzymać jego sił przed wejściem na Przełęcz Sylmahna, zanim dotrze tam Kynt. Wszystko będzie więc zależeć od ludzi generała Stohnara. - Gdyby nie one, i tak musieliby się tam bronić - stwierdził Cayleb, wskazując manewrujące w porcie kanonierki, których w odróżnieniu od Merlina nie mógł widzieć na własne oczy z tak dużej odległości. - Ani ty nie mógłbyś tego zmienić, ani tym bardziej ja. Więc jeśli nawet zajmą Serabor, i tak ich stamtąd przepędzimy, jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem.

- Nie byłbym tego taki pewien... - rzucił Athrawes przygaszonym tonem. - To bardzo zdeterminowany człowiek, Caylebie, który wie, jak kluczowe znaczenie ma Serabor. Jeśli zajmie miasto, nie odejdzie stamtąd, nawet gdyby musiał zagłodzić resztę swojej armii. - Zatem Stohnar musi je utrzymać. - Cesarz pochylił się, by położyć dłoń na ramieniu seijina. - Zrobiliśmy wszystko co w naszej mocy, Merlinie. I jak mówi Maikel, zawsze nadchodzi taki czas, gdy musimy zaufać Bogu. - Miejmy więc nadzieję, że nas wysłucha - odparł półgłosem Athrawes. - Miejmy taką nadzieję.

LIPIECROKU PAŃSKIEGO 896

.I. PRZEŁĘCZ SYLMAHNA PROWINCJA MIĘDZYGÓRZE REPUBLIKA SIDDARMARKU - Proszę pochylić głowę, sir! - syknął Zhaksyn.Zhorj Styvynsyn rozpłaszczył się na ziemi, słysząc świst przelatującego w pobliżu pocisku, który uderzył w rosnące za nim drzewa i odbiwszy się od kilku pni, eksplodował, szatkując zieleń setkami odłamków i kulek szrapnela. - Co pan wyrabia, sir?! - zapytał oschle sierżant, gdy Styvynsyn ponownie podniósł zmoczoną głowę. - Wątpię, aby oni strzelali z dział do wybranych ludzi, nawet tak ważnych jak ja odparł spokojnie major, wypluwszy garść ciapy zbyt wodnistej, by można ją nazwać błotem, ale za gęstej na wodę. - Nie chodzi mi o ostrzał artyleryjski, sir, tylko o te ich pieprzone karabiny! Jakby na potwierdzenie kąśliwych słów sierżanta, w błotniste przedpiersie wbiła się kolejna salwa kul. Brzmiało to tak, jakby przed okopem przegalopował koń. Kilka przemknęło górą, w miejscu, gdzie znajdowałaby się głowa majora, gdyby nie zdążył przykucnąć. Moment później z okaleczonych gałęzi posypały się znów liście. - O takim ostrzale mówiłeś - rzucił Styvynsyn, uśmiechając się przez zaciśnięte zęby. Zhaksyn pokręcił głową, gdy major znów podpełzł do stanowiska strzeleckiego, tym razem jednak trzymając głowę niżej niż poprzednio. Kule bzyczały w powietrzu jak rozwścieczone osy, a znad okopów unosiły się obłoczki dymu ulatujące wolno w górę, gdzie łączyły się z gęstą chmurą wyziewów armatnich. Kanonada nie cichła nawet na chwilę. A ludzie obsługujący tę broń są o niebo rozsądniejsi od nieodżałowanej pamięci majora Cahrtaira, pomyślał gniewnie. Trzydziesty siódmy regiment piechoty dobrze wykorzystał czas po zwabieniu kompanii Cahrtaira. Wody z wiosennych roztopów zdążyły już wsiąknąć, lecz tamy po seraborskiej stronie przełęczy zostały wzmocnione w wystarczającym stopniu. Dzięki nim zdołano zalać jeszcze większe obszary (sprowadzając na nie plagę komarów, zauważył w myślach). Z rozciągającej się wokół wody wystawał tylko nasyp traktu i co wyższe wzniesienia, wyglądające teraz jak wyspy pośrodku spokojnego morza. Żołnierze trzydziestego siódmego okopali się w pocie czoła na skraju lasów, na południe od wysadzonego wcześniej odcinka drogi, a pułkownik Wyllys zadbał dodatkowo, by umocnili także drugą linię stanowisk obronnych ukrytych między drzewami. Przedpole zablokowano

szerokim na pięćdziesiąt jardów pasem zasieków z drutu kolczastego i drewna pozyskanego podczas budowania umocnień w głębi lasu. Był to jeden z powodów pewności Styvynsyna, że jego ludzie, o ile otrzymają uzupełnienia, będą mogli bronić się w tym miejscu choćby i do końca świata, blokując zbuntowaną milicję Pawala Baikyra. Niestety trzydziesty siódmy stracił jedną trzecią stanu osobowego... i nie stawiał czoła jednostkom Baikyra. Armia Boga była o wiele bardziej wymagającym przeciwnikiem, dlatego przyglądał się z zaciśniętymi zębami tratwom przywiezionym przez ludzi biskupa Gorthyka Nybara. Gdyby Baikyr wpadł na taki pomysł... i tak nic by na tym nie zyskał. Nie dało się jednak ukryć, że Nybar i jego ludzie byli o wiele lepiej zorganizowani i bardziej zdyscyplinowani niż buntownicy. Mieli lepszą broń i jak pokazały ostatnie wydarzenia, umieli się nią posługiwać. Styvynsyn był więc wdzięczny generałowi Stohnarowi za dokładne wyjaśnienie, czym jest nowy rodzaj artylerii, zanim znaleźli się w polu jej rażenia. Dzięki temu nie spanikowali, gdy odpalono pierwsze salwy, i utrzymali wszystkie pozycje wyjściowe. Sami mieli tylko dwanaście charisjańskich armat, ciężkich, stojących na okrętowych lawetach dostarczonych barkami z Siddaru. Były więc zbyt cenne, i do tego nieruchawe, by ryzykować ustawienie ich na pierwszej linii. Tak przynajmniej uważał generał Stohnar, a Styvynsyn nie zamierzał dyskutować z przełożonym, choć w tym momencie oddałby wszystko, byle mieć ze dwa takie działa, najlepiej z okrętowymi kanonierami. W końcu to właśnie ich uczono zatapiać wrogie jednostki. Z pokładu podholowanej tratwy artyleryjskiej biskupa Gorthyka odpalono kolejną salwę. Przyciągnięcie ich tutaj musiało być piekielnie trudne, ale lojaliści Świątyni jakoś poradzili sobie z tym zadaniem. Styvynsyn nie mógł im odmówić pomyślunku, skoro o tym mowa. Tak samo jak nie przeczył, że wywołana przez obrońców powódź umożliwiła wrogowi podciągnięcie artylerii tak blisko bez narażania kanonierów na śmierć z rąk jego okopanych strzelców. Każda z tratw miała rozmiary pozwalające na ustawienie na niej czterech polowych dział dwunastofuntowych chronionych bardzo grubymi, kuloodpornymi nadburciami. Strzelano zza nich przez coś w rodzaju okrętowych furt działowych, dzięki czemu artylerzyści pozostawali niewidoczni dla ludzi Styvynsyna, a z każdym dniem podholowywano te ruchome baterie bliżej. Najbliższa z nich znajdowała się teraz w odległości niespełna pięciuset jardów, mogła więc bez problemu trafić kanistrem w przedpiersie, podczas gdy te znajdujące się dalej odpalały pociski zwane przez Charisjan szrapnelami. Te eksplodowały w

powietrzu, zasypując okopy odłamkami. Na całe szczęście kościelne zapalniki nie były zbyt dokładne. Wiele, jeśli nie większość pocisków przelatywała nad liniami obrony, zanim eksplodowała, ale druga kompania i tak traciła bez przerwy ludzi, a wroga piechota co rusz próbowała atakować pod osłoną własnej artylerii. W tym właśnie momencie strzelcy Nybara brodzili w wyrwie powstałej po eksplozji wywołanej przez kapitana Klairynce'a, dzięki której Cahrtair i jego ludzie mogli zgłosić się do Boga, by przedyskutować z Nim powody swojego buntu. Brodzący nieśli karabiny i amunicję nad głowami, posuwając się przez sięgającą do pasa, a czasem nawet do piersi breję i kryjąc się za poszarpaną krawędzią nasypu. Styvynsyn był pewien, że szybki atak na bagnety pod osłoną ukrytych w okopach strzelców zmusiłby ich do wycofania... gdyby nie ta przeklęta artyleria. Działa zmasakrują jego ludzi, gdy tylko wyjdą z transzei. Jeśli tego nie zrobimy, dranie załatają wyrwę, pomyślał z goryczą, obserwując, jak oddziały inżynieryjne systematycznie zasypują zrobioną w trakcie dziurę. Zdawał sobie sprawę z tego, co będzie, gdy przeciwnik naprawi trakt, lecz nie mógł zrobić nic, by temu zapobiec. Dopóki te piekielne tratwy stąd nie znikną, nie wytknie nosa z okopu. Opuścił się, a następnie usiadł, opierając się plecami o ścianę, i spojrzał w ciemniejące niebo. Gdy moment później rzucił okiem w głąb okopu, skrzywił się mocno na widok leżących na jego dnie zabitych. Najlepsze nawet umocnienia nie ochronią człowieka, który próbuje odpowiadać ogniem na atak. Tyle dobrego, że trzydziesty siódmy dysponował dzisiaj czterokrotnie większą liczbą karabinów niż podczas poprzedniej bitwy w tym miejscu. Obrońcy przełęczy otrzymywali pierwszeństwo w dostawach broni z jedynej odlewni Siddarmarku, która produkowała karabiny jeszcze przed wybuchem buntu, więc pułkownik Wyllys przezbroił trzy z czterech kompanii pikinierów - wliczając w to oddział Styvynsyna. Dzięki temu będzie można spowolnić ruchy wroga, gdy pojawi się już na naprawionym trakcie; pytanie tylko, na jak długo... - Wyślij gońca do pułkownika Wyllysa - poprosił Zhaksyna. - Niech przekaże, że wyrwa zostanie zasypana do zmierzchu, więc mogą zaatakować zaraz po rozpoczęciu czuwania Langhorne'a. Gdybym był na ich miejscu, próbowałbym szczęścia pod osłoną ciemności, kiedy nie widzimy zbyt dobrze celów. *** Biskup Gorthyk Nybar, dowódca dywizji Langhorne'a w Armii Boga, zacisnął zęby na ustniku fajki, słuchając z ponurą satysfakcją nieustającego huku dział i stukotu odpalanych karabinów. To już nie potrwa długo. Zielonymi oczami zerknął na chmury, potem przeniósł

wzrok na mapę i podkręcił w zamyśleniu kawaleryjskiego wąsa. Langhorne był ulubionądywizją biskupa polowego Bahrnabaia, o czym Nybar doskonale wiedział. Zdawał sobie również sprawę, czym na to zasłużył. Szedł na szpicy sił Wyrshyma od rzeki Hildermoss ikanału Guarnak-Sylmahn. I to on zasugerował, by wybudować te tratwy, a potem przyholować jej tutaj za barkami wypełnionymi piechotą i jazdą, aby obrócić przeciw heretykom ich strategię zalania przełęczy. Cieszyło go to, jak Armia Boga, a w szczególności dywizja Langhorne'a poradziła sobie z realizacją jego planu, ale nie był też ślepy na te kilka problemów, z którymi trzeba było się borykać. I nie dziwił się nimi zbytnio. Armia Boga powstała przed niespełna dwoma laty, a przecież nawet archaniołowie nie poradziliby sobie z przyswojeniem tylu nowych rodzajów broni i wynalazków w tak krótkim czasie. Organizacja artylerii działała poprawnie, choć niepokoiła go zawodność zapalników. Jednakże wikariusz Allayn i jego doradcy wciąż nie byli pewni, jak zrównoważyć efektywność pik i tych nowych karabinów. Zdaniem Nybara źle podeszli do tematu. Z tego, co do tej pory słyszał, tylko Dohlarianie mieli dobre podejście do tej broni, ale może wynikało to z faktu, że dysponowali najmniej licznym wojskiem, podczas gdy do Armii Boga wcielono każdego, kto się tylko nadawał. Z tego też powodu Dohlarianie mogli wyposażyć niemal każdego ze swoich żołnierzy w skałkówkę, a Kościół Matka nie. Straż Świątynna dostarczyła armii doświadczonych oficerów, ale to była zaledwie kropla w morzu potrzeb, jeśli chodzi o świętą wojnę. Poza tym gwardziści byli raczej policjantami niż żołnierzami i dlatego mieli problem z ogarnięciem operacji w tej skali. Dohlar natomiast zwiększył liczebność swoich jednostek tylko nieznacznie, nie musiał więc dysponować masą karabinów, by wyekwipować w wystarczającym stopniu jednostki należące do króla Rahnylda. Kościół Matka nie miał tego luksusu i chociaż produkował znaczne ilości broni palnej, wystarczyło jej tylko dla niewielkiego procentu jego żołnierzy. Co gorsza, Straż Świątynna musiała podzielić swoich najbardziej kompetentnych oficerów pomiędzy Armię i Flotę Boga... a do niedawna ta druga miała pierwszeństwo we wszystkim. Ale gdyby tak nawet nie było, to i tak większość oficerów, których posłano na morze (skąd już nie wrócili po rozgromieniu floty biskupa Kornylysa), nie miała doświadczenia w dowodzeniu wielkimi jednostkami bojowymi. Tak więc Kościół Matka musiał zaczynać od zera, a wikariusz Allayn i jego doradcy spisali się lepiej, niż Nybar przypuszczał. Nie dokonali cudów, lecz wszystko przynajmniej

działało jak trzeba, a bieżące doświadczenia z pola walki podpowiadały dowództwu, co jeszcze należypoprawić. Zdaniem Nybara przyjęty model organizacyjny był bardziej elastyczny od stosowanego w dohlariańskiej armii i o wiele sensowniejszy niż siddarmarski, o ile da się załatwić problemy związane z niedoborami w wyposażeniu. Każda z dywizji Kościoła Matki była o połowę mniej liczebna niż regimenty Rahnylda, dzięki czemu powinna być znacznie mobilniejsza. Niestety połowa z szesnastu kompanii w każdej dywizji miała na stanie wyłącznie piki, nie karabiny albo chociaż muszkiety. Biskup rozumiał, dlaczego wikariusz Maigwair połączył żołnierzy mających mniej donośne i wolniej strzelające muszkiety z posiadaczami nowoczesnych karabinów, lecz jego decyzja o przydzieleniu strzelców i pikinierów do tych samych kompanii była już poważnym błędem. „Czyste" kompanie albo nawet regimenty, w których każdy żołnierz był wyposażony w identyczną broń, byłyby o wiele efektywniejsze niż mieszane i polegające na odmiennych taktykach walki. Karabiny były lepsze od broni gładkolufowej, tak samo jak skałkówki od lontówek, on wszakże wolałby widzieć regiment składający się z czterystu osiemdziesięciu ludzi dysponujących starymi muszkietami, niż mieć co drugi pluton pikinierów w każdej kompanii. Zdawał sobie sprawę, że taki układ wynikał z niepewności dowództwa armii w kwestii szans odparcia ataku jazdy albo pikinierów przez piechotę uzbrojoną jedynie w karabiny z bagnetami. On sam, dopóki nie przetestował wszystkiego w boju, popierał taką ostrożność, teraz wszakże doszedł do wniosku, że była to z gruntu zła taktyka, jednakowoż było już za późno, by to zmienić, przynajmniej w tym roku. Ale pikinierzy nadają się idealnie do walki z niedobitkami milicji, pomyślał, co udowodnili, ilekroć natrafialiśmy na jej oddziały. Gdybyśmy wysłali tutaj tylko ludzi wyposażonych w broń palną, mielibyśmy armię liczącą dwie trzecie obecnego stanu, a i to pod warunkiem że udałoby się zgromadzić wszystko, co strzela - a coś takiego oznaczałoby konieczność większego rozśrodkowania sił po zajęciu ogromnego terytorium na zapleczu frontu. Nie powinienem zatem krytykować pomysłu zabrania pikinierów, oni nie nadają się jedynie do walk z regularnymi oddziałami wojska, zwłaszcza wyposażonymi w nowe karabiny. Z drugiej jednak strony istniały okoliczności, w których piki wydawały się nieocenione, co zamierzał wykazać jeszcze tej nocy. Wyjął fajkę z ust i wydmuchnął kółko z dymu. Gdy rozwiało się na silnym wietrze, przeniósł wzrok na stół sztabowy. Mapy Hastingsa odzwierciedlały z ogromną dokładnością stan świata w Dniu Stworzenia, aczkolwiek siły natury i Upadli nieustannie zmieniali otoczenie od tamtej pory, nic więc dziwnego, że na kopiowanych przez kartografów planach

nie było sporej liczby nierzadko bardzo ważnych elementów. Skromnie zalesiony teren Przełęczy Sylmahna dostarczał niezliczonych dowodów na słuszność tej teorii, chociaż zwiadowcy regularnie uaktualniali mapy, od czasu gdy wyruszyli z Lake City. Biskup wiedział też dobrze, jak wygląda teren na przedpolu jego dywizji, jeśli można było polegać na raportach milicjantów pułkownika Baikyra, ukształtowanie terenu na południe od Seraboru powinno mu pasować. Najbardziej cieszyło go to, że za Harystn nie trafi na pasy gęstej zieleni takie jak ten, w którym okopali się heretycy. Na kolejnym odcinku przełęcz rozszerzała się znacznie nawet do czterdziestu mil, a potem, na północ od Seraboru, zwężała ponownie do pięciu i pół, góra sześciu mil. Gdyby był heretykiem, tam właśnie ustawiłby kolejną linię obrony - umocnienia w takim terenie byłyby piekielnie trudne do zdobycia. Tym jednak nie musiał się teraz przejmować. Liczyło się tylko to, że nie ma już przed sobą żadnych lasów, a do pomocy w wykonaniu zadania otrzymał wsparcie pod postacią dywizji: Świętych Męczenników biskupa Adulfa Vynaira, Jwojeng biskupa Edwyrda Tailyra i Rakurai biskupa Harysa Bahrkly'ego. A jeśli i to nie wystarczy, dostaną całą resztą armii, zapewnił się w myślach.- Każ kanonierom skoncentrować ogień na lesie - rozkazał, zerkając na adiutanta. - Potem wyślij kuriera do pułkownika Mairyaia i poproś o określenie jak najdokładniejszego czasu zakończenia robót przy zasypywaniu wyrwy w trakcie. - Tak jest! Adiutant zasalutował, kreśląc w powietrzu kształt berła, odwrócił się i ruszył truchtem, by wykonać rozkazy. Nybar natomiast powęszył w wilgotnym powietrzu i znów przeniósł wzrok na mapę. *** - Zhorj ma rację, zaatakują jeszcze tej nocy - rzucił półgłosem pułkownik Stahn Wyllys, przyglądając się twarzom podwładnych w blasku zachodzącego słońca. Zastanawiał się przy tym, czy i on ma równie niewesołą minę. - Dlatego właśnie koncentrują ogień na lesie. Próbują zabić jak najwięcej z nas albo przynajmniej zdezorganizować drugą linię obrony. Spoglądali na niego bez słowa, słysząc w oddali nieustanny huk dział. Na listowie zaczynały właśnie spadać pierwsze krople deszczu. Większość oficerów była o co najmniej dziesięć lat młodsza od pułkownika, ale ich podkrążone oczy nadawały im starczy wygląd. Tak mu się przynajmniej wydawało.

- Na ich miejscu posłałbym przodem formacje pikinierów - kontynuował. - W ciemności i ścisku karabiny przestają być tak skuteczne, nawet gdy nie pada, a szczerze mówiąc, oni prędzej pogodzą się z dużymi stratami wśród pikinierów niż w kompaniach strzeleckich. Jak sądzę, zaczną od ostrzeliwania transzei z dział i przerwą ogień dopiero wtedy, gdy regimenty piechoty znajdą się na przedpolu pierwszej linii obrony, a wtedy zrobi się paskudnie. Bardzo paskudnie. - Zaczerpnął głęboko tchu. - Ahbnairze. - Spojrzał na majora Dynnysa, dowódcę pierwszej kompanii, jedynej jednostki składającej się z samych pikinierów, jaka mu została. - Przydzielam was Zhorjowi. Tylko tam będziecie mogli wykorzystać piki. Zajmiecie pozycje w samym centrum, na nasypie traktu. Zhorj - zwrócił się do majora Styvynsyna. - Ustaw po trzy plutony swoich ludzi na każdej flance kompaniiAhbnaira. Siódmą i sztab ulokuj w drugiej linii, aby móc szybko udzielać wsparcia na zagrożonych odcinkach. Hainree. - Teraz przyszła kolej na absurdalnie młodego kapitana Klairynce'a. - Trzecia kompania będzie stanowiła odwody dla drugiej i pierwszej. Pójdę z wami, aby mieć oko na całe pole walki i w razie czego służyć radą starszego i bardziej doświadczonego kolegi po fachu. Ostatnie zdanie zostało skwitowane chichotami, jak na to liczył. Może i były nieco wymuszone, ale wychwytywał w nich także nutkę szczerego rozbawienia. Pozwolił im cieszyć się tą chwilą nieco dłużej, a potem przeniósł wzrok na Ahrnahlda Mahkynty'ego iGahvyna Sahlysa, dowódców czwartej i piątej kompanii. - Wy zostaniecie na aktualnie zajmowanych pozycjach - powiedział o wiele poważniejszym tonem. - Jesteście naszą ostatnią linią obrony. Jeśli nas rozbiją, wycofamy się za wasze pozycje... Tylko wy dzielicie nas od czterdziestego trzeciego. Mahkynty i Sahlys pokiwali głowami, jeszcze bardziej posępni niż zwykle. Czterdziesty trzeci regiment piechoty pułkownika Paityra Chansayla okopał się czterdzieści mil za ich pozycjami, tworząc ostatnią linię umocnień broniących dostępu do Seraboru. W skład tamtego ugrupowania wchodziły także siedemdziesiąty szósty regiment piechoty pułkownika Frahnklyna Pruaita i sto dwudziesty trzeci regiment piechoty pułkownika Fraihmana Hyldyra, podlegające jednak bezpośrednio Chansaylowi. Generał Stohnar przydzielił mu też połowę charisjańskich trzydziestofuntówek, ale jeśli chodzi o jednostki piechoty, wszystkie miały duże braki osobowe. Zamiast sześciu tysięcy siedmiuset ludzi niemal dziesięciu tysięcy jardów tego odcinka frontu broniło zaledwie pięć tysięcy żołnierzy dysponujących sześcioma działami. Koryto rzeki i kanał zmniejszały tę przestrzeń o jakąś jedną trzecią, ale to i tak było zbyt wiele.

- Musimy się utrzymać - stwierdził Wyllys, raz jeszcze wodząc wzrokiem po twarzach zebranych. - Jeśli jednak nie zdołamy i zostaniemy rozgromieni, musimy wycofać się jak najszybciej za linie pułkownika Chansayla. Będzie potrzebował każdej piki i każdego karabinu, jaki przyniesiemy, gdy przyjdzie jego kolej, więc musimy mu je dać. Zapamiętajcie to dobrze i przekażcie swoim podwładnym. Dalej się nie cofniemy, choćby przywiedli ze sobą samą Shan-wei. Dalej się już nie cofniemy... *** Pułkownik Spyncyr Mairyai dowódca drugiego regimentu dywizji Langhorne'a, odchylił głowę w tył i zaśmiał się, czując deszcz kapiący mu na twarz. Heretycy zamienili całą przełęcz w jedno wielkie muliste grzęzawisko. Wszędzie poza nasypem człowiek mógł wpaść w zalane wykroty głębokie nawet na sześć stóp. Także smoki miały problemy z przedostaniem się przez to bagno, pułkownik widział już zwierzęta pozostawiane po drodze, ponieważ nie było takiej siły, która pozwoliłaby je oswobodzić z błota. Armia Boga modliła się więc o to, by kolejne deszcze nie pogorszyły sytuacji. Ten jednak był dla niej darem zesłanym przez samego Langhorne'a, gdyby ktoś zapytał Mairyaia. Z czarnej jak myśli Shan-wei zasłony chmur ciekły coraz gęstsze strumyki, dzięki którym zawilgną panewki każdego muszkietu i karabinu. Z drugiej jednak strony dotarcie do celu także stanie się większym wyzwaniem. Dobrze więc, że umieszczone na tratwach baterie prowadzą nieustanny ostrzał pierwszej linii wroga, błyski eksplozji będą idealnym drogowskazem dla idących na szpicy oddziałów. Wojska inżynieryjne natomiast oznaczyły krawędzie odbudowanego traktu liniami z tartej kredy, jak robi się to na boiskach do baseballu. Szerokie białe pasy połyskiwały w mroku, gdy niebo od czasu do czasu rozświetlała błyskawica kolejnej salwy. Trudno powiedzieć, jak długo przetrwają w taką ulewę, miał jednak nadzieję, że zdąży poprowadzić atak, zanim znikną do reszty. Ściągnął wodze i zsiadł z konia, przekazując wierzchowca pod opiekę ordynansowi. Pułkownicy nie powinni brać udziału w chaotycznych walkach rozgrywających się po zapadnięciu zmroku, ale drugi nie pójdzie do szturmu bez niego, uznał więc, że lepiej się spieszyć już teraz, niż walczyć potem nie tylko z wrogiem, ale i znarowionym wierzchowcem. Wysunął miecz do połowy klingi, sprawdzając, czy ostrze gładko wychodzi z pochwy, potem musnął palcami rękojeści dwóch pistoletów zatkniętych za pas. Jeden Chihiro wiedział, czy panewki były wystarczająco dobrze zaciśnięte, aby nie zamokły, nie miał więc zamiaru

korzystać z tej broni, dopóki nie okaże się to absolutnie konieczne. Wolał jednak upewnić się, że ma ją pod ręką. Odwrócił się do stojącego obok trębacza. Białka wytrzeszczonych oczu młodzika zalśniły w ciemności, gdy kilka dwunastofuntówek wypaliło w jednym momencie, zadrżał też, gdy pułkownik ścisnął go przyjaźnie za ramię. - Boisz się, chłopcze? - N... - zaczął trębacz, ale zaraz umilkł. - Tak, sir - przyznał po chwili. - Cóż, ja także. - Mairyai uścisnął mu ramię mocniej. - Wszyscy w tej kolumnie odczuwają teraz strach. - Wskazał głową na maszerującą pomiędzy dwiema białymi liniami niekończącą się kolumnę pikinierów. - Nie jesteś więc sam. Zaśmiał się, a chłopak dołączył do niego moment później, chichocząc nerwowo. - Tak lepiej - uznał pułkownik. - Teraz jesteśmy w rękach Boga i Jego archaniołów, więc jak się dobrze zastanowić, ma kto nad nami czuwać. - Tak, sir. To prawda - przyznał trębacz pewniejszym głosem. - Dobry z ciebie chłopak. Czas, żebyś coś dla mnie zrobił. Graj na pobudkę. - Tak jest! Chłopak zasalutował przepisowo i natychmiast przyłożył róg do ust. *** - Na pozycje! Na pozycje! - gorączkował się Ahbnair Dynnys, słysząc w mroku deszczowej nocy dźwięki rogów. Sygnał pobudki był ostatnim, jakiego spodziewał się o tak późnej porze, ale jednego był pewien: to nie mogło oznaczać niczego dobrego. Kolejne rogi zagrały ten sam sygnał, a moment później zagrzmiała salwa z ośmiu kościelnych dwunastofuntówek. Kanonierzy czekali na ten sygnał, to było jasne jak słońce. Palące się zapalniki pocisków kreśliły na niebie długie ogniste smugi. Sześć przeleciało nad transzejami, uderzając w ścianę zarośli, ale tym razem nie eksplodowały. Zamiast tradycyjnych ładunków wypełniono je saletrą, siarką i mielonym prochem, dodając do tego trzy otwory w podstawie. Gdy pociski uderzyły w drzewa, opadły na ziemię i nagle trysnęły z nich wulkany ognia, dymu i oślepiającego światła, oszałamiającego i podświetlającego sylwetki obrońców. Gdy wśród zarośli zrobiło się jasno, pozostałe działa umilkły, jakby to był umówiony sygnał... a z głębi mroku dobiegł ryk dobywający się z tysięcy gardeł. - Oto wola Boża! Pikinierzy ruszyli na skrzydłach tego zawołania. ***

W kolumnie maszerowały cztery tysiące pikinierów. W okopach czekały na nich tylko trzy mocno przetrzebione kompanie, czyli niespełna tysiąc ludzi. - Ognia! - zawołał sierżant Zhaksyn z prawego skrzydła formacji i stu sześćdziesięciu żołnierzy nacisnęło spusty. Dziewięćdziesiąt siedem karabinów wypaliło w ścianę deszczu, wypluwając długie języki ognia nad przedpiersie. Drugie tyle posłało kule na lewej flance, mniej więcej w kierunku niewidocznej formacji. Z mroku dobiegły krzyki, trafieni padali, idący za nimi potykali się o ich ciała, ale rogi zagrały właśnie do ataku, nie na pobudkę, i znów rozległ się ryk Armii Boga. - Nie oszczędzać nikogo, na świętego Schuelera! *** - Utrzymajcie pozycje, chłopcy! - wrzeszczał Dynnys. - Ani kroku w tył! Wyślijcie tych bękartów do piekła! Czoło kolumny dotarło do pasa zasieków, próbując pokonać je z marszu. Splątane konary były wszakże zbyt gęste, a do tego część strzelców Styvynsyna zdołała przeładować broń pomimo ulewy, posyłając salwę prosto w kłębowisko ciał. Kolejni pikinierzy zawyli, padając i zwijając się w agonii, wielu innych rzuciło broń. Chwycili zagradzające im drogę gałęzie, zaczęli je ciągnąć i szarpać, torując przejście dla pozostałych. Kolejni padali od kul, ale na miejsce zabitego natychmiast pojawiało się dwóch nowych. Niektórzy mieli topory, ich ostrza błyszczały złowieszczo przy każdym kolejnym wystrzale. Unosiły się i opadały, rozrąbując barykady, a te ustępowały im bardziej z każdą chwilą. Żołnierze dywizji Langhorne'a ryknęli tryumfalnie, gdy udało im się przebić przez ostatnią przeszkodę. Każdy jard przedpola usłany był ciałami poległych i rannych, ponieważ palba od siddarmarskiej strony nie milkła nawet na moment, ale w takich warunkach i przy tak ograniczonej widoczności tylko nieliczni ze strzelców mogli prowadzić celny ogień. Nic więc dziwnego, że groty pik niesionych przez nacierających lojalistów Świątyni sięgnęły wkrótce przedpiersi okopów. *** - Siddarmark! Siddarmark! Okrzyk bojowy zagrzał ludzi Ahbnaira Dynnysa do wyjścia z transzei. To była walka, do której ich szkolono, a nie znalazłby w niej lepszych niż oni na całym świecie. Stanęli ramię w ramię, trzymając piki niemal poziomo, grotami na wysokości głowy. Zadawali pchnięcia siłą ramion i pleców, rażąc przeciwnika uformowanymi na kształt liścia grotami. Stali wyżej, mieli lepsze pozycje i użyli obu tych przewag z bezwzględną skutecznością,

masakrując pierwsze szeregi Armii Boga. Wyrżnęli szpicę wspinających się na błotniste zbocze przeciwników, kolejne ciała zabitych staczały się w dół, między stosy poległych wcześniej lojalistów Świątyni i tych, którzy wciąż tam konali. Obrońców było jednak tylko czterystu trzydziestu, na jednego z nich przypadało dziesięciuatakujących. Przy tak miażdżącej przewadze liczebnej wroga nie mogli powstrzymać maszerujących prosto na nich oddziałów. Zhorj Styvynsyn dobył miecza, gdy nad okopem pojawił się grot pierwszej piki. Jego klinga szybko znalazła cel. Napastnicy poradzili sobie z większością zasieków, więc strzelcy coraz częściej musieli stawać naprzeciw pik. Karabin z bagnetem był zabójczy w trakcie walki wręcz, ale miał także o wiele mniejszy zasięg niż osiemnastostopowa pika. Ludzie majora znaleźli się więc w znacznie gorszym położeniu mimo osłony pod postacią przedpiersia. Padali kolejno, a on czuł taki ból, jakby groty wbijały się w jego trzewia. Nie miał jednak czasu na opłakiwanie poległych, zacisnął więc zęby, odrzucił miecz i sięgnął po karabin jednego z zabitych, by zająć jego miejsce w szeregu. - Wzmocnić prawą flankę! - rozkazał stojącemu obok młodemu dowódcy plutonu, a chłopak zasalutował tylko, krzyknął na sierżanta i zniknął w rozjaśnianym błyskami mroku.Styvynsyn wiedział, że nigdy więcej już go nie zobaczy. - Pozostali za mną! - zawołał do reszty żołnierzy czekających w odwodach. *** Ludzie wrzeszczeli z wściekłości, ślizgając się po rozmiękłym błocie, deszcz lał się na nich strumieniami, niebo rozbłyskało salwami oddawanymi z tratw. Krzyki, jęki, wszechobecna woda i dźwięki rozpruwanych ciał były teraz całym ich światem, trudno więc mówić o utrzymaniu dyscypliny, gdy obie strony walczyły zacięcie, wykazując się jednakową odwagą. Ludzie, którzy pozostali wierni swojemu lordowi protektorowi, mimo okropieństw, jakich zaznali podczas minionej zimy, stali naprzeciw tych, którzy zawierzyli swoje życie i dusze nie świeckiej, ale duchowej władzy i samemu Bogu. Zaciskali zęby, czując na twarzach bryzgi gorącej krwi i krople zimnego deszczu, gdy smród śmierci stłumił zapachy błota i wody... a potem ginęli. Koniec końców, gdy odwaga mierzyła się z odwagą, a determinacja z furią, zwycięstwo mogła dać wyłącznie przewaga liczebna. Armia Boga nie była tak doskonale wyszkolona jak ludzie z trzydziestego siódmego regimentu piechoty, lecz prawdę mówiąc, niewiele im ustępowała, jeśli zaś chodzi o liczebność, miała przytłaczającą przewagę. ***

Regulamin mówił, że bronią osobistą każdego oficera armii Siddarmarku jest miecz, jednakże Zhorj Styvynsyn miał to teraz gdzieś. Odkrył w końcu, że karabin z bagnetem jest o wiele bardziej śmiercionośny, mimo że wojska republiki nie zostały tak gruntownie przeszkolone jak instruowany przez samego Merlina Athrawesa korpus piechoty morskiejCharisu. Co najwyżej można było powiedzieć, że Siddarmarczycy dorównywali na tym polu Chisholmianom. Dwunastu ludzi z sekcji dowodzenia - dawniej miał ich piętnastu, ale to było całe eony temu - poszło za nim, gdy pobiegł w stronę wyłomu, którym lojaliści Świątyni zaczęli przebijać się przez lewą flankę cienkiej linii obrony. Pole bitwy rozświetlały coraz rzadsze błyski dobywające się z luf siddarmarskich karabinów i flary wystrzeliwane przez Armię Boga. W ich upiornym blasku widać było ruchome mroczne cienie, nad którymi błyszczały uchwycone w locie krople deszczu, lśniące niczym klejnoty zdobiące koronę szaleńca. Ludzie klęli, krzyczeli i ginęli w tym wirze chaosu. Styvynsyn dostrzegł w pewnym momencie Grovaira Zhaksyna, broniącego się zaciekle wraz z niewielką grupką żołnierzy. Pikinierzy z dywizji Langhorne'a wymieszali się z towarzyszami broni walczącymi pod sztandarami Świętych Męczenników, ich szeregi także poszły już w rozsypkę, ale i tak nacierali na sierżanta jak bestia, która zamiast zębów ma wieńce pik. - Trzymaj się, Grovair! - zawołał major, choć jego podkomendny i tak nie miał szans tego usłyszeć poprzez zgiełk bitwy. - Trzymaj się! Chwilę później on i tuzin prowadzonych ludzi spadli na lojalistów Świątyni niczym młot. Rzucił się do przodu, poczuł odrażający miękki opór, gdy bagnet wpił się w odsłonięte plecy pikiniera. Cofnął rękę, odkopnął wijącego się przeciwnika na bok i ruszył na następnego wroga. Zablokował pchnięcie skróconej piki lufą, potem kopnął przeciwnika zabłoconym butem w brzuch i zaraz zmiażdżył mu czaszkę kolbą, zanim tamten padł na ziemię, i już szukał kolejnego celu. Wokół rozlegały się krzyki, wiedział, że żołnierze z sekcji dowodzenia próbują go desperacko osłaniać. Zerknął raz jeszcze w kierunku sierżanta... Dokładnie w tym momencie Grovair Zhaksyn padał: pika przeszyła go tuż pod krawędzią napierśnika. Chwilę później przyszła kolej na Styvynsyna. *** - Stać! Nie odstępować! - wrzeszczał major Dynnys. Jego ludzie ginęli, formacja rozpadła się już dawno, teraz żołnierze zbili się w grupki desperacko walczące o życie. Wyrwał broń z ręki martwego pikiniera, stanął obok sierżanta swojej kompanii i dźgał raz za razem.

- Nie cofajcie się, chłopcy! Zostańcie ze mną! Słysząc znajomy głęboki głos, żołnierze pierwszej kompanii zwarli szeregi. Zostali z majorem, padali jak muchy, ale trwali na swoich stanowiskach, mimo rzedniejących z każdą chwilą szeregów. - Wytrwajcie! Pierwsza nie da się... Grot piki trafił w ociekający deszczówką napierśnik Dynnysa, prześlizgnął się po nim i rozorał krtań tuż pod brodą oficera, a ten padł jak rażony gromem. Głos dodający otuchy żołnierzom zamilkł na zawsze. Pierwsza nie złamała jednak szyku, nawet gdy zabrakło dowódcy. Została wybita tam, gdzie zginął jej dowódca. *** - Cofnąć się! - zawołał Stahn Wyllys, gdy padł środkowy odcinek linii obrony. -Druga kompania utrzymywać zajmowane pozycje! Trzecia kompania wycofać się! Żyjący jeszcze ludzie Zhorja Styvynsyna usłyszeli głos pułkownika. Odstąpili od transzei, wciąż szczerząc się do wroga, a ich bagnety znów spłynęły krwią, gdy lojaliści Świątyni wgramolili się na przedpiersie okopów. Byli teraz tak blisko, że dało się sięgnąć ich ciał, omijając drzewca pik, i wziąć odwet za powalonych towarzyszy broni. Żołnierze drugiej kompanii nie mieli jednak szans na zatrzymanie takiej masy ludzi, posłuchali więc rozkazu pułkownika Wyllysa i odstąpili. Mniej obciążeni od ludzi dźwigających trzykrotnie wyższe od nich piki, lepiej znający otaczający ich teren za linią umocnień, zdołali oderwać się od wroga w mroku i panującym wokół chaosie i wycofać za podwójną linię uszczuplonej jednostki młodego Hainre'ego Klairynce'a. - Cel! - cieniutki głos młodego porucznika przebił się przez bitewny zgiełk, brzmiąc przy tym zadziwiająco czysto. - Ognia! Mimo deszczu, mimo wszystkiego innego trzysta karabinów wypaliło w jednym momencie. Z ich luf wydobył się jasny ogień, a stojący niespełna dwadzieścia jardów dalej pikinierzy padli pokotem niczym zboże pod charisjańską kosą. Trzecia kompania stworzyła wielką wyrwę w atakującej masie żołnierzy Armii Boga... Takiej rzezi nawet zdyscyplinowane jednostki dywizji Langhorne'a nie mogły zlekceważyć. Chwila wahania nie była długa, lecz wystarczyła, by niedobitki trzydziestego siódmego regimentu mogły oderwać się od wroga i wycofać za ukryte w tak długo bronionym lesie okopy ostatnich dwóch kompanii. Wykorzystali tę krótką chwilę potrzebną trzem tysiącom dwustu żyjącym wciąż lojalistom Świątyni na otrząśnięcie się z szoku i ruszenie w pościg.

Z tysiąca Siddarmarczyków broniących tego błotnistego odcinka przełęczy zaledwie trzystu zdołało wycofać się w mrok nocy. .II. RZEKA DAIVYN PROWINCJA SKALISTE SZCZYTY REPUBLIKA SIDDARMARKU Dupa. W dawnych dobrych czasach Howail Brahdlai użyłby bardziej soczystego określenia. Wtedy jednak był zwykłym pomocnikiem murarza, nie kapralem sto dziewięćdziesiątego pierwszego regimentu jazdy Armii Boga. Większość księży przydzielonych do jednostek walczących w tej wojnie miała bardzo liberalne podejście do wulgaryzmów. Niestety kapelan Howaila do nich nie należał i odkąd usłyszał niezbyt cenzuralny komentarz kaprala na temat braków w wyszkoleniu jego podkomendnych, wziął go pod osobistą kuratelę. Brahdlai żywił na co dzień przekonanie, że Bóg i Jego archaniołowie mają lepsze rzeczy do roboty niż przysłuchiwanie się, jakim językiem mówią wierni, jednakże ojciec Zhames nie podzielał jego opinii, a pułkownik Mardhar zazwyczaj brał stronę kapelana... ponieważ ten był jego osobistym spowiednikiem, zanim obaj wstąpili do Armii Boga. Howail szanował swojego dowódcę, a duchowny także wydawał mu się dobrym i pobożnym człowiekiem, choć należał do osób, które matka kaprala zwykła nazywać „namolnymi natrętami". Nic więc dziwnego, że Brahdlai zaczął pilnować języka. - Co powiedziałeś? - zapytał Svynsyn Ahrbukyl, starszy zwiadowca i dobry, twardy żołnierz, jak każdy z pozostałych członków oddziału kaprala. - WW znowu zniknął - burknął Brahdlai. - A niech to szlag. - Przeprosił w myślach ojca Zhamesa. - Mówiłem mu, żeby trzymał się na widoku. - Tutaj łatwo zniknąć z pola widzenia - zauważył filozoficznie Ahrbukyl. Lubił kaprala, ponieważ był to dobry dowódca. Jak wielu innych kawalerzystów Armii Boga marnie jeździł konno, gdy zgłosił się do wojska „na ochotnika", ale z czasem dzięki ciężkiej pracy opanował tę umiejętność równie dobrze jak i inne obowiązki, aczkolwiek wydawał się zbyt ostrożny i marudny, gdyby ktoś chciał znać zdanie Ahrbukyla. - Sierżant Karstayrs zapatruje się na to inaczej - zapewnił go Brahdlai. Lubił starszego zwiadowcę, aczkolwiek był to człowiek tak flegmatyczny, że momentami miał go ochotę udusić. - Chcesz mu wyjaśnić, co znaczy: „łatwo zniknąć z pola widzenia", po tym, co zrobił Hyndrykowi w minionym pięciodniu?

Może kapral jednak nie jest przesadnie ostrożny, pomyślał Ahrbukyl. - Niespecjalnie - przyznał, wzruszywszy ramionami - ale mówimy przecież o WW, kapralu. Brahdlai przyznał mu rację cichym mruknięciem. Wyltahn Waignair był jednym z najbardziej charakternych ludzi w oddziale. Sprytny, zawsze wesołkowaty i w odróżnieniu od swojego dowódcy jeżdżący na koniu, jakby się na nim urodził, co często ratowało mu dupę z opałów, ponieważ uwielbiał robić kolegom głupie kawały. Był także najlepszym zwiadowcą sto dziewięćdziesiątego pierwszego, a Ahrbukyl miał rację - pozostał najlepszym zwiadowcą dlatego, że zawsze podążał za nosem, kiedy tylko coś zwęszył. Z drugiej jednak strony... - Dobra, masz rację. Ale nawet jeśli chodzi o WW, nie zamierzam podpadać sierżantowi, ruszcie więc łaskawie pupciami - kapral zerknął przez ramię na pozostałych czterech członków patrolu - i dołączcie do niego. - Mnie to pasuje - rzucił Ahrbukyl i niewielki oddział jeźdźców przeszedł natychmiast w kłusa, zmierzając na zachód poboczem traktu. Jechali tak ze trzy albo cztery minuty, gdy nagle Brahdlai zauważył ślady wskazujące na to, że ktoś wyciął zarośla na północnym zboczu nasypu. W czasie marszu przez Marchię Zachodnią natrafiali na wiele podobnych przecinek, co go specjalnie nie dziwiło, zważywszy, jak ostra była ostatnia zima i jak niewiele węgla dotarło z Glacierheart. Tym razem jednak ślady były znacznie świeższe - widział wciąż zielone liście na obciętych gałązkach. Zmarszczył brwi, zastanawiając się, czyja to może być robota. Rzeka Daivyn wiła się w tej okolicy pomiędzy licznymi wzgórzami. Znajdowali się już sto pięćdziesiąt mil od LodowegoJeziora i od czasu minięcia opuszczonej karczmy przy skrzyżowaniu z traktem prowadzącym do Sangyru nie napotkali prawie nikogo. Wciąż się nad tym zastanawiał, gdy jego ludzie wjechali na górujące nad korytem rzeki wzniesienie, skąd było wyraźnie widać kawaleryjskiego konia skubiącego trawę z pobocza. Wodze uwiązano do młodego drzewka, a jeździec noszący identyczny mundur jak Brahdlai siedział obok oparty plecami o pień i drzemał w popołudniowym słońcu, złożywszy ręce na piersi i spuściwszy mocno głowę. Wkurzony kapral natychmiast ściągnął wodze, robiąc wielkie oczy na ten widok. Zaskoczenie nie trwało długo, szeroko rozwarte oczy szybko zwęziły się w pałające ogniem szparki. To było poważne naruszenie regulaminu, u licha! Niemal wszyscy Siddarmarczycy mieszkający tak blisko granicy z Glacierheart przeszli na stronę heretyków. Częściej więc uciekali przed żołnierzami Armii Boga, niż witali ich jak wyzwolicieli - tak postąpił choćby właściciel mijanej oberży - przez co trudno było o lokalnego przewodnika.

Dlatego patrole, takie jak ten, na który ich wysłano, były jedynym źródłem informacji dla armii biskupa polowego Cahnyra! Waignair cholernie dobrze o tym wiedział, a mimo to spał sobie jakby nigdy nic! Kapral zeskoczył z siodła, robiąc groźną minę. Ojciec Zhames z pewnością ukarałby mnie srogo za to, co za chwilę powiem, pomyślał, idąc gniewnym krokiem w kierunku żołnierza, którego nie obudziło nawet przybycie reszty oddziału. Zaraz... Howail Brahdlai zatrzymał się w pół kroku, gdy skręcając za drzewo, zauważył plamę krwi zakrytą złożonymi rękami leżącego. Spod żebra Waignaira sterczał pierzasty koniec bełtu... tyle zdążył dojrzeć, zanim tuzin kolejnych pocisków śmignęło z pobliskich zarośli. *** - Mówiłem, że to zadziała - puszył się szeregowy Zhedryk Lycahn, patrząc, jak ukryci bliżej traktu żołnierze korpusu wychodzą, by się upewnić, że żaden z koni nie ucieknie z pułapki. Pokiwał głową z satysfakcją, gdy ostatnie zwierzę pozwoliło się złapać Charisjaninowi. - Nie sądzę jednak, by zostawianie ich wszystkich na widoku miało sens dodał, oglądając się przez ramię na kaprala Wahlysa Hahndaila. - Zgadzam się - odparł tamten zwięźle. Kapral od dawna podejrzewał, że szeregowy Lycahn, zanim trafił do armii, nie zawsze imał się porządnej - i legalnej - roboty. Ten problem nie zawsze spędzał mu sen z oczu, jednakże dopiero ostatnio dotarło do niego, jak bardzo występny mógł być żywot podwładnego. Szeregowy nie tylko wybrał miejsce na tę pułapkę, ale był też tym, który ułożył w niej ich pierwszego... klienta i upozował go tak udatnie, że ten przywabił resztę patrolu. Nie mówiąc o tym, że z zupełnym spokojem przetrząsnął kieszenie zabitego, jakoby w poszukiwaniu użytecznych informacji. - Skoro mamy konie, możemy na nich przewieźć ciała - dodał, machając ręką, by zwrócić na siebie uwagę innego żołnierza. Wskazał palcem na ciała, potem przesunął go na siodło, a patrzący na niego skinął szybko głową. - Dobry pomysł - przyznał Lycahn. - Mogę zatrzymać tego pierwszego? - Pokazał w szerokim uśmiechu dwa brakujące zęby. - To doskonała przynęta, Wahlysie. - Tak, Zhedryku. - Hahndail westchnął głośno, kręcąc głową, gdy inni żołnierze korpusu piechoty morskiej ładowali ciała na siodła. - Możesz zatrzymać tego pierwszego. Tylko zadbaj o to, żeby wszyscy jego goście otrzymali taki sam poczęstunek. - Masz to jak w banku - odparł jego podwładny o wiele poważniejszym tonem. ***

Szeregowy Styv Walkyr z dywizji Syjon siedział na skróconym pokładzie dziobowym barki, wystawiwszy nogi za burtę, i spoglądał na trójkę smoków przystrojonych w chomąta. Walkyr był synem gospodarza, człowiekiem, który umiał rozpoznać na pierwszy rzut oka dobre zwierzę pociągowe, wiedział więc, że dwa z nich - w tym ten ważący ponad osiem ton są ponadprzeciętne. A przynajmniej na takie wyglądały. Kościół Matka kupował zazwyczaj najlepsze, a te smoki przebyły drogę z Ziem Świątynnych, głównie płynąc na barkach, gdzie żywiono je przednim ziarnem. Była to skandalicznie droga forma karmienia tak wielkich bestii, ale Walkyr już dawno doszedł do wniosku, że Kościół Matka i jego armia nie muszą się przejmować oszczędzaniem jak zwykli rolnicy. Zresztą karmienie smoków ziarnem jest sensowniejsze niż dawanie im siana, uznał, wspomniawszy wszystkie te popalone gospodarstwa, które mijali po drodze. Łatwiej je przetransportować i mają więcej siły... a poza tym w tych okolicach nie było minionej jesieni nikogo, kto zajmowałby się zbieraniem siana. Westchnął, pochylił się do przodu i wyciągnął nogę, próbując sięgnąć palcami lustra wody. Udało mu się zamoczyć jeden z palców. Minął kilka naprawdę ładnych gospodarstw po wejściu na terytorium Skalistych Szczytów, a jego farmerska dusza łkała na widok ruin, w które je zamieniono. W dodatku jakoś nie mógł znienawidzić heretyków tak bardzo jak powinien. Wydawali mu się takimi samymi ludźmi jak on, może poza tym, że mieli potwornie wychudzone twarze z głodu po ostatniej ciężkiej zimie. Wierni, którzy witali żołnierzy z dywizji Syjon, stojąc na poboczach traktu, nie wyglądali wcale lepiej, lecz widział ogień w ich oczach, słyszał ostry ton w okrzykach wydawanych na cześć złoto-zielonych sztandarów Kościoła Matki. To oni napełniali serca maszerujących dumą z tego, że przyszli na ratunek lojalnym dzieciom Boga, ale nawet ten żar wiary miał w sobie także tę drugą, znacznie mroczniejszą stronę. Walkyr cieszył się więc, że jego oddział idzie na samej szpicy natarcia i nie ma czasu na nic innego. Dzięki temu nie musieli się uganiać za heretykami, by oddać ich w ręce inkwizytorów. Mimo to naoglądał się rzeczy, których wolałby nigdy nie zobaczyć, słyszał nienawiść w głosach ludzi denuncjujących sąsiadów... i panikę, gdy oskarżeni bronili się, zapewniając o swej niewinności i ortodoksji. Nie mógł uwierzyć, jak szybko prą naprzód jednostki biskupa polowego Cahnyra, i to od czasu minięcia granicy, zwłaszcza po tym, jak doszło do nagłej zmiany planów. Po krótkim przemarszu z Aivahnstyn w kierunku Sangyru, by dopaść wycofujący się stamtąd garnizon - żołnierze z dywizji Syjon nie brali udziału w tej operacji, przypadło im bowiem w udziale pilnowanie koryta rzeki na wschód od miasta - przesiedli się na barki i płynęli dalej

rzekami i kanałami. Przy kompletnym braku ruchu na wodnych szlakach mogli przeć do przodu szybciej niż ktokolwiek - w tym przedstawiciele Kościoła Matki nadzorujący ruchy wojsk - mógł przypuszczać. Od chwili opuszczenia Aivahnstyn minęli dopiero trzy śluzy, na których mogli korzystać z obu komór naraz, ponieważ nikt nie płynął z przeciwka. Na przestrzeni ostatniego pięciodnia pokonywali pięćdziesiąt mil dziennie, podczas gdy reszta armii zawróciła do Aivahnstyn. Jeśli nie zwolnią, dotrą do Lodowego Jeziora i granicy z Glacierheart już za trzy albo cztery dni. Obserwował, jak poganiacze spowalniają nieco zaprzęgnięte zwierzęta, a załoga barki luzuje liny holownicze. Zbliżali się do kolejnego zakrętu rzeki, która wiła się teraz pomiędzy łagodnymi wzgórzami, podczas gdy kanał żeglugowy oddalał się bardziej od brzegu. Płynęli z prądem, sternik odbijał właśnie bardziej na północ zgodnie ze wskazaniami boi wyznaczających właściwą trasę, a poganiacze znów zaczynali pokrzykiwać na zwierzęta, które miały do pokonania bardziej stromy odcinek drogi. Dzięki poluzowanym linom mogły swobodniej wspiąć się na zbocze, dlatego sześcionogie bestie pogwizdywały, jakby cieszyła je ta chwila ulgi. Walkyr przechylił się na bok, wyciągając szyję, by zobaczyć, co kryje się za zakrętem. Drzewa na obu brzegach wycięto, robiąc miejsce dla drogi, ale lasy na bardziej oddalonych zboczach wydawały się takie świeże i zielone. Ciekawe, na co polowali miejscowi. Nie widział jeszcze... Pocisk z trzydziestofuntówki wbił się w pokład dziobowy, zanim Walkyr usłyszał odgłos strzału. Wstrząs, który po nim nastąpił, wprawił w osłupienie każdego, kto znajdował się na pokładzie. Styv nadal próbował zrozumieć, co się właściwie stało, gdy dwa funty prochu umieszczone w pocisku eksplodowały niemal prosto pod nim. *** - Tak się to robi! - wrzasnął mat Laisl Mhattsyn, podskakując z radości, gdy płynąca na czele konwoju barka rozpadła się na części w asyście czerwono-białej kuli ognia. - Tak się napieprza w tych drani! - Mniej tańcz, a więcej strzelaj, Mhattsyn! - napomniał go młodszy o piętnaście lat porucznik Yerek Sahbrahan, wskazując sztychem szabli na kolejne barki znajdujące się dużo poniżej jego okopanej baterii. - Oni nie będą tam siedzieć do wieczora, więc radzę wam wracać do dział, i to migiem. - Aye, aye, sir! - odparł Mhattsyn, nadal szczerząc zęby. Zaraz też odwrócił się do reszty obsady działa. - Ruszać się, pajace! Nie słyszeliście, co porucznik powiedział?!

Kanonierzy doskoczyli do armaty, przeczyścili lufę i przeładowali szybko. Sahbrahan skinął głową z satysfakcją, widząc ich zapał, po czym wstąpił na przedpiersie szańca. Usypanie tych umocnień kosztowało ich wiele sił, niemal tyle, ile wtarganie tutaj tych cholernych dział, choć dzięki brukowanej drodze dla zaprzęgów mieli o połowę mniej roboty, niż początkowo sądzili. Wydawało mu się, że rozkaz brygadiera Taisyna, aby zakamuflować okopy, jest śmieszny... dopóki sam nie wybrał się w górę koryta i nie zrozumiał, że ich pozycje byłyby widoczne z oddali, gdyby wykarczowali drzewa i zostawili jakże zwracającą uwagę przecinkę w ścianie soczystej zieleni. Teraz trudno było zauważyć działa nawet z trzystu jardów. Zakole dodatkowo maskowało baterię, ale komandor Watyrs nie wybrał tego miejsca przypadkowo. Działa znajdowały się niemal dwa tysiące jardów od koryta rzeki, aczkolwiek pod pewnym kątem do niej, przez co żołnierze ze znajdujących się najniżej redut narzekali, że ich towarzysze broni będą strzelali nad ich głowami. Nawet charisjańskie pociski czasami okazywały się niewypałami, tyle dobrego, że - przynajmniej na razie - nie używali szrapneli... Trzydziestofuntówka Mhattsyna ryknęła ponownie. Czternastofuntówki znajdujące się bliżej rzeki także otworzyły już ogień, tyle że one nie strzelały pociskami eksplodującymi. Moment

później

do

walki

włączyły

się

także

głuche

stęknięcia

odpalanychpięćdziesięciosiedmiofuntowych karonad i o wiele głośniejsze eksplozje ich ciężkich pocisków. Dwie z barek, w tym ta, do której strzelił Mhattsyn, już tonęły. Trzy kolejne stały w płomieniach, a gdy porucznik osłonił oczy dłonią, dostrzegł sylwetki ludzi skaczących za burty. Wielu z tych ludzi pływa, zauważył mimochodem, nie lepiej od kamieni... Wiatr dął od wschodu, zwiewając dym w górę koryta rzeki, dlatego z tak dużej odległości nie było słychać krzyków i wrzasków. Żołnierze piechoty morskiej i Siddarmarczycy tkwiący w redutach przy brzegu z pewnością mieli ich dość. Młody Sahbrahan zacisnął mocno usta, gdy o tym pomyślał. Nie był mściwym człowiekiem, ale widział, przez co arcybiskup Zhasyn i jego ludzie przeszli minionej zimy. Nie uszło też jego uwagi, jak witali ich mieszkańcy Glacierheart, gdy kolumny wojska lorda protektora przypłynęły ze stolicy korytem rzeki Siddarmark. Widział desperację w oczach ludzi, gdy kolejne fale uchodźców opowiadały o armii bezlitosnych wrogów maszerujących przez Skaliste Szczyty - i o tym, co działo się z ludźmi na zajętych przez nią terenach. Brygadier Taisyn zadbał także, aby każdy z jego ludzi usłyszał o tym, co „Armia Boga" zrobiła z ludźmi generała Stahntyna po bitwie o Sangyr. Jakoś przeżyją wrzaski tych kilku drani, pomyślał.

*** - Żeby ich porwała Shan-wei! - warczał biskup Khalryn Waimyan. - Gdzie, u licha, byli nasi zwiadowcy? Jak, do kurwy nędzy, mogliśmy wejść w taką pułapkę? Dowódcy jego regimentów spoglądali po sobie w milczeniu. Momentami biskup Khalryn stawał się na powrót oficerem Straży Świątynnej i przeczył godności konsekrowanego hierarchy Kościoła Matki. W takich chwilach lepiej było nie rzucać mu się w oczy. - Słucham, Stywyrcie? - rzucił Waimyan, odwracając się do pułkownika Sahndhaima, dowódcy pierwszego regimentu dywizji Syjon, którego ludzie znajdowali się na pierwszych barkach konwoju. - Nie wiem, sir - odparł zapytany zduszonym głosem.Zazwyczaj był spokojnym, wyrażającym się elegancko oficerem, ale tego wieczoru ledwie artykułował słowa. Wprawdzie otrzymał dopiero wstępne raporty, ale i z nich wynikało, że jego oddziały poniosły ogromne straty. - Zwiadowcy przeczesali ten teren. Nie mam wszakże pojęcia, jak ktoś, kto nie jest ani ślepy, ani głuchy, ani zwyczajnie głupi, mógłby przeoczyć coś takiego! Wskazał zaciśniętą pięścią reduty heretyków wznoszące się na drugim brzegu rzeki. - Wybacz, mój panie - odezwał się Tymythy Dowain, zastępca Waimyana. Biskup spojrzał na niego gniewnie, rozwścieczony pominięciem kościelnej tytulatury. Wiedział, że pułkownik nie naruszył regulaminu, zdawał sobie także sprawę z tego, że mogła to być próba skierowania jego uwagi na inne tory. - Czego chcesz? - burknął. - Mój panie - powtórzył Dowain. - Osobą odpowiedzialną za dzisiejszy zwiad był pułkownik Mardhar. Jak zapewne wiesz, sto dziewięćdziesiąty pierwszy spisywał się nadzwyczaj dobrze w tej robocie od czasu, gdy weszliśmy na terytorium Marchii Zachodniej. Dlatego zapytałem go od razu o powody tego niepowodzenia, ale niestety nie umiał odpowiedzieć satysfakcjonująco na moje pytania. Dowiedziałem się jednak, że co najmniej trzy z wysłanych dzisiaj patroli nie zgłosiły się w jednostce. - Dlaczego nikt nie zauważył ich zniknięcia? - zapytał Sahndhaim ostrym tonem. - Może dlatego, że mieli jeszcze czas na powrót i złożenie raportów - uspokoił go Dowain, zdając sobie sprawę z krewkości kolegi. - Mieli przesłać wiadomość, gdyby zauważyli coś niepokojącego. Innymi słowy: brak meldunku oznaczał, że niczego nie widzieli. Mardhar jest wściekły jak wszyscy diabli, część tych żołnierzy służyła u niego odpowstania

dywizji,

a

jak

wszyscy

wiecie,

do

zwiadu

dobierał

wyłącznie

najkompetentniejszych. Prosił też, by przekazać wam, jak bardzo mu przykro z powodu tego, co stało się na zakolu. Sahndhaim skrzywił się mocno, ale zaraz odetchnął głębiej i skinął głową. Wyładowywanie złości na kimś, kto wykonywał swoją robotę, nie miało przecież sensu... zwłaszcza że go tutaj nawet nie było. - Rozumiem - rzucił Waimyan, idąc po chwili w ślady pułkownika i także hamując gniew. - Biskup polowy pragnie wiedzieć, z kim i z czym mamy do czynienia. Co mam mu powiedzieć? - Pracujemy nad tym, sir - zapewnił go Dowain, wracając do wojskowej tytulatury, którą przełożony preferował. - Na razie wiemy tyle, że okopali się na obu brzegach rzeki. Położył na stole prosty szkic sytuacyjny. - Jak widzicie, znajdujemy się dziesięć mil od miejsca, w którym trakt przecina rzekę. Daivyn jest węższa i głębsza na tym odcinku, a jej koryto wije się wokół tych wzgórz. - Wskazał omawiane miejsce. - Wygląda na to, że większość dział okopali na północnym brzegu, dzięki czemu mogą ostrzeliwać całe zakole, a sądząc po sile i celności ognia, dysponują cięższym sprzętem niż nasz. - Spojrzał w oczy dowódcy. - Gdyby kazano mi zgadywać, powiedziałbym, że to armaty z galeonów. Waimyan zacisnął zęby, ale kiwnął głową. To miało sens. Siddarmark nie posiadał artylerii polowej - wikariusze Zhaspahr i Allayn zadbali o to, dzięki Bogu - a charisjańskie działa nie mogły dotrzeć do republiki w tak krótkim czasie. A już na pewno nie tak daleko w głąb jej terytorium. Jednym z powodów tak szybkiego marszu Armii Boga była chęć zniszczenia sił Imperium Charisu operujących w Glacierheart. Te dranie miały jednak armaty na pokładach swoich galeonów, a po tym, co zrobili z flotą biednego biskupa Kornylysa, mogli odżałować część tego sprzętu. To wszakże znaczyło... - Chcesz powiedzieć, że mają tam trzydziestofuntówki? - zapytał jeden z dowódców regimentu. - Prawdopodobnie. Szczerze mówiąc, podejrzewam, że w tych redutach kryje się też parę pięćdziesięciosiedmiofuntówek. - Wyszczerzył zęby w przelotnym uśmiechu. - To tylko karonady, ale na tym zakolu nie potrzebują większego zasięgu. - Szlag - mruknął któryś z oficerów, na co Waimyan także się uśmiechnął, ale raczej blado w porównaniu z zastępcą. - Człowiek, który umieścił tam tych żołnierzy, dobrze wiedział, co robi - stwierdził biskup. - Zrobił to, na czym najbardziej mu zależało. Spowolnił nasze ruchy do czasu, gdy otrzyma wsparcie zdolne powstrzymać naszą dywizję. - Spojrzał na mapę. - Sukinsyn zakorkował koryto tej rzeki jak zwykłą flaszkę. Będziemy musieli wydobyć wraki

zatopionych barek, by udrożnić kanał żeglugowy, a nie zrobimy tego, dopóki nie wykurzymy go z tych wzgórz, co na razie nie jest wykonalne. Idę także o zakład, że te działa są doskonałe chronione od każdej strony. Musimy więc sprawdzić, jak dobrze je okopano. Nie chcę tracić więcej ludzi, ale dopóki się tego nie dowiemy, nie znajdziemy sposobu na pokonanie przeciwnika. A musimy to zrobić, panowie, i zrobimy. - Spojrzał na nich hardo. - Możecie mi wierzyć na słowo. *** - Utarliśmy nosa draniom - zauważył pułkownik Hauwerd Zhansyn, nie kryjąc satysfakcji. - Ciała zabitych nadal spływają z nurtem. - Uśmiechnął się okrutnie, spoglądając na komandora Watyrsa. - Odpłaciliśmy choć trochę za generała Stahntyna. Przekaż kanonierom, że moi chłopcy im dziękują. - Nie ma za co - odparł Hainz Watyrs. Choć znajdował się tysiąc siedemset mil od najbliższej kropli słonej wody, nadal nie dawał tego po sobie poznać. - Żadna w tym nasza zasługa, wleźli prosto na nas. - Pokręcił głową. - Nie sądziłem, że tak łatwo pójdzie, brygadierze. - Nikt z nas tego nie wiedział, dlatego musieliśmy spróbować - odparł Mahrtyn Taisyn. - Myślę, że pomogła nam sugestia majora Tyrnyra o wysłaniu w teren kuszników. Dzięki nim przeciwnik nie usłyszał ani jednego wystrzału, dopóki nie otworzyliśmy ognia z dział. Watyrs pokiwał głową i znów spojrzeli w trójkę na koryto rzeki. Stali przed długim zadaszonym wykopem, w którym mieściła się kwatera Taisyna. W normalną noc niewiele by z tego miejsca widzieli. Z tarczy księżyca pozostał cieniutki rąb, w dodatku przesłonięty chmurami, ale w dole wciąż płonęły osadzone na brzegu, dopalające się od wielu godzin wraki barek. A straże otrzymały rozkaz rozpalenia licznych ognisk, aby lojaliści Świątyni nie mieli szans na prześlizgnięcie się w mroku - gdyby odważyli się zaryzykować. Szkoda, że tego nie zrobili, pomyślał brygadier korpusu piechoty morskiej, wspominając barykadę przegradzającą główny kanał żeglugowy. Wróg będzie potrzebował kilku dni na usunięcie z dna tych wszystkich pni, łodzi wypełnionych kamieniami i innych przeszkód, które jego ludzie zatopili za zakolem, a Watyrs ustawił dziewięć pięćdziesięciosiedmiofuntówek na wysokości tej blokady. Jeśli ci dranie będą tak mili i wyślą ludzi do oczyszczenia rzeki, z przyjemnością wykorzystamy ich w charakterze celów ćwiczebnych. Nikt nie pokona tego zakola żywy, dopóki blokują je baterie i reduty Taisyna.

-

Jakie

będzie

pana

zdaniem

ich

następne

posunięcie,

sir?

-

zapytał

Zhahnsyn.Pułkownik dowodził dwoma tysiącami Siddarmarczyków, którzy stanowili połowę piechoty Taisyna. Pięciuset pozostałych żołnierzy piechoty morskiej brygadiera i trzy tysiące pikinierów oraz kuszników Zhahnsyna przejęło z rąk ochotników Byrka Raimahna kontrolę nad liniami obrony na Zielonej Hali i na Przełęczy Hanymara. Zwłaszcza na tej drugiej. Jeśli Cahnyr Kaitswyrth zdecyduje się wykonać manewr oskrzydlający lądem... Nie podobało mu się, że musiał pozbyć się tak dużej części swoich sił, ale wyczerpani ludzie Raimahna nie mieli szans na obronę tamtych przyczółków. Gdyby nawet błagano ich o dalszą walkę, nie mogliby powstrzymać zdecydowanego ataku przeważających sił wroga. Taisyn liczył więc, że jego zawodowi żołnierze spiszą się choć w połowie tak dobrze jak wspomniani „cywilni ochotnicy" i utrzymają zajmowane pozycje do momentu, gdy książę Eastshare dotrze do Glacierheart. Jego zadaniem było spowolnienie sił biskupa polowego Cahnyra, starał się jednak nie myśleć o ogromnym ryzyku, jakie podejmował. Niestety pytanie Zhahnsyna naprowadziło go prosto na temat, którego starał się unikać. - Z tego, co widzieliśmy i słyszeliśmy do tej pory, można powiedzieć jedno: Armia Boga w odróżnieniu od Floty Boga wie, co robi, choć miewa też słabsze chwile - odparł, nie odrywając wzroku od buzującego w dole ognia. - Jeśli wierzyć raportom, nieźle dali popalić siłom generała Stahntyna. Zakładam więc, że i tutaj nie zrobią, niestety, niczego głupiego. Chciałbym, aby próbowali się przebić w dół koryta rzeki, ale podejrzewam, że nie są aż tak głupi. Co im zatem pozostaje? Zaczną teraz sprawdzać, gdzie dokładnie jesteśmy i jakimi siłami dysponujemy, a potem... - Wzruszył ramionami. - Chciałbym mieć kilka oddziałów jazdy, które mogłyby operować na ich tyłach wtrącił Zhahnsyn. - Żeby musieli oglądać się co chwila przez ramię, zamiast koncentrować na tym, kogo i co mają przed sobą. - Pomarzyć zawsze można - zgodził się Taisyn. - Niestety ani piechota morska, ani tym bardziej nasi siddarmarscy pikinierzy nie należą do grona najlepszych jeźdźców, a... uwierz mi na słowo... nie chciałbyś widzieć, jak marynarze Hainza zachowują się w siodle. - Co mnie niepokoi, sir, oczywiście poza przewagą liczebną w stosunku trzydzieści pięć do jednego na naszą niekorzyść, to fakt, że wróg dysponuje jazdą. I ma jej naprawdę wiele -odezwał się komandor Watyrs. - Zbudowaliśmy porządne umocnienia, wiem, ale poza okopami nie jesteśmy zbyt mobilni. Dopóki mamy za plecami rzekę, możemy się wycofać łodziami szybciej, niż oni pójdą brzegiem, nawet jeśli poślą za nami jazdę, lecz jeśli uda im się pokonać nurt Daivyn gdzieś pomiędzy tym miejscem a Lodowym Jeziorem...

- To największe z czyhających na nas niebezpieczeństw - zgodził się Taisyn. - Ale ich działa są o wiele gorsze od naszych, nawet gdyby udało im się ustawić je tam, na brzegu. Słusznie jednak zauważyłeś, że to solidne fortyfikacje, a ja i Hauwerd zadbaliśmy, żeby były równie dobrze chronione na flankach, jak i od czoła. Jeśli więc zdołają nas obejść, zostaniemy tutaj i będziemy ich dławili jak ość wbita w przełyk. - Obnażył zęby w mroku. - Jeśli książę dotrze do Lodowego Jeziora, zanim zostaniemy wybici, z pewnością oczyści rzekę i wydostanie nas z okrążenia. O ile uda nam się powstrzymać barki z zaopatrzeniem i sprzętem dla ich armii na zachód od tego zakola. Pozostali dwaj oficerowie pokiwali głowami z minami równie poważnymi jak jego, doskonale rozumiejąc, jakie mogą być następstwa w razie niepowodzenia. Jeśli książę Eastshare nie przybędzie w porę, a ponad sto tysięcy żołnierzy Armii Boga wspieranychprzez czterdzieści czy pięćdziesiąt tysięcy milicjantów obejdzie ich pozycje, jakość tych umocnień przestanie mieć znaczenie dla czterech tysięcy broniących ich ludzi, których loszostanie ostatecznie przypieczętowany. Jeśli ich jednak nie zatrzymamy w tym miejscu, utracimy całe zachodnie Glacierheart, a może nawet całą tę cholerną prowincję, pomyślał Taisyn. A nie możemy wypowiedzieć im otwartej bitwy, skoro mają tak przytłaczającą przewagą liczebną i wiedzą, jak ją wykorzystać. Gdybym miał pełną brygadą pod rozkazami, mógłbym się z nimi mierzyć, ale co da się zrobić z dwoma tysiącami żołnierzy piechoty morskiej i taką samą liczbą pikinierów Zhahnsyna? I to na otwartej przestrzeni? Pewnie zadalibyśmy im spore straty, choć nie jest to takie pewne, ale bez dwóch zdań nie zdołalibyśmy ich powstrzymać.... Nie mówiąc o tym, że sami zginęlibyśmy do ostatniego. Stał pomiędzy dowódcą artylerii i siddarmarskim pułkownikiem, spoglądając na dogasające wraki barek i modląc się o jak najszybsze przybycie księcia. .III. SERABOR PRZEŁĘCZ SYLMAHNA STARA PROWINCJA REPUBLIKA SIDDARMARKU Dobiegający z oddali ryk nie był odgłosem pioruna, a błyski odbijające się od gęstych chmur też nie przypominały błyskawic. Generał Kynt Clareyk, baron Zielonej Doliny i dowódca drugiej (wzmocnionej) brygady charisjańskiego korpusu ekspedycyjnego, wiedział doskonale, jaka jest natura iluminacji, którą obserwował, podczas gdy jego barka sunęła w kierunku zaimprowizowanego miejsca lądowania w pobliżu seraborskiej tamy.

Nie miał pojęcia, jakim cudem ludzie Trumyna Stohnara zdołali zatrzymać armię Bahrnabaia Wyrshyma. Ponad połowa z nich poległa już w walkach. Pułkownik Wyllys trzymał się jeszcze, ale był jednym z dwóch dowódców regimentów Stohnara, którzy nie zostali zabici albo ranni; jego jednostka miała o wiele mniej szczęścia niż on. Z dwóch tysięcy dwustu ludzi, których poprowadził minionej zimy na Przełęcz Sylmahna, zostało tylko dwustu sześćdziesięciu, z czego dziewięćdziesięciu odniosło rany. Z dowódców kompanii żył już tylko młody Hainree Klairynce, mający pod sobą jedną niepełną kompanię, bo tylko tyle zostało z trzydziestego siódmego regimentu. Mimo to jego oddział wciąż był na pierwszej linii, tam, gdzie grzmiały teraz działa, razem z całą resztą niedobitków innych formacji wojskowych i milicyjnych, których Stohnar pozbierał i przekształcił w odwody. Wyllys dowodził tymi rezerwami - w sumie ośmiuset ludźmi - podczas gdy pułkownik Fhranklyn Pruait z siedemdziesiątego szóstego bronił szańców pierwszej linii. Pułkownik Pruait i komandor Tyrwait, poprawił się baron Zielonej Doliny, kręcąc głową. Nie wierzył, że zdąży dotrzeć tutaj na czas. I nie dokonałby tego, gdyby nie porucznik Shain Tyrwait i jego galeonowi kanonierzy. Spojrzał w przekaz nadawany z SAPK-a, gdy jego barka uderzyła łagodnie w odbijaki przystani. Obraz przedstawiający rozbłyski wydobywające się z luf karabinowych i znacznie potężniejsze erupcje eksplozji szrapneli rozrywających się nad okopami obu stron konfliktu był wyjątkowo wyraźny pomimo gęstego zachmurzenia. Dużo więcej pocisków leci na południe niż na północ, pomyślał ze smutkiem, i choć zapalniki kościelne są znacznie gorszej jakości, rząd dział zgromadzonych przez Nybara, Vynaira i Bahrkly'ego masakruje systematycznie ludzi Stohnara i niszczy chroniące ich umocnienia. Druga strona odgryzała się także jak mogła, w tym właśnie momencie baron Zielonej Doliny uśmiechnął się pod nosem, gdy zobaczył, jak jedna z trzydziestofuntówek Tyrwaita trafia w wóz z amunicją należący do Armii

Boga.

Spektakularna

eksplozja

zabiła

połowę

obsad

baterii

lojalistycznychdwunastofuntówek... zaraz jednak kolejni artylerzyści podbiegli do dział, przestępując nad ciałami poległych i rannych towarzyszy broni. Na przedpolu linii Stohnara widać było poskręcane szczątki tych, którzy szturmowali wcześniej umocnienia. Sporo ich tam, pomyślał baron Zielonej Doliny z zimną satysfakcją. Więcej, niż można by się spodziewać, aczkolwiek trudno za to winić Wyrshyma i pozostałych dowódców dywizji. Próbują atakować po staremu, więc to nie ich wina, że popełniają błędy. Choć nie popełniają ich aż tak wiele, jak byśmy chcieli. Nie zlekceważyli na przykład znaczenia

Seraboru. Straty w ludziach nie podobają im się równie mocno jak nam, chociaż wierzą, że ofiary trafiają prosto do nieba. Wszakże zdają sobie sprawę, że muszą kontrolować Przełęcz Sylmahna, jeśli chcą zdobyć w tym roku Starą Prowincję. Są gotowi zapłacić za to każdą cenę, ponieważ wiedzą, że mają wystarczającą przewagę liczebną, by zdławić opór wojsk generała Stohnara. Problem w tym, że druga brygada może zmienić układ sił, i to znacznie. Są na takiej samej pozycji jak Grant pod Petersburgiem, ale walczą nadal, mimo że bardzo im się to nie podoba. I zawzięli się, by ograniczyć straty, a uczą się im zapobiegać znacznie szybciej niż ziemscy dowódcy w roku tysiąc dziewięćset czternastym. Obie strony muszą się wszakże jeszcze wiele nauczyć, co nie powinno nikogo dziwić, jak się dobrze zastanowić. Ani Siddarmarczycy, ani tym bardziej żołnierze Armii Boga nie mieli bladego pojęcia o skuteczności nowych karabinów na polu walki, dopóki nie zaczęli ich używać, nic więc dziwnego, że porównywali je przede wszystkim do znanych wcześniej gładkolufowych skałkówek i traktowali karabiny jak szybkostrzelne i nieco celniejsze muszkiety. Problem w tym, że to nie były gładkolufowe skałkówki, więc stosowana przez obie strony taktyka stawiania strzelców w zwartych formacjach na otwartej przestrzeni, gdzie każda salwa trafia w cel, przynosiła ogromne straty. Żołnierze obu stron pojęli tę prawdę prędzej od swoich dowódców (ponieważ jak głosi stara prawda, nie masz lepszego nauczyciela od własnych przeżyć) i odkryli cudowne zalety saperek, choć ani Armia Boga, ani republikanie nie wypracowali jeszcze stosowanej przez Charisjan metody okopywania się każdej nocy. Gdy przychodziło do walki, żołnierze uzbrojeni w broń ładowaną odprzodowo musieli stawać w pozycji wyprostowanej, jeśli zamierzali oddać strzał w kierunku przeciwnika, więc oficerowie obu stron zachodzili w głowę, jak tego dokonać, nie dając się jednocześnie zabić. Nie pozostaje nam nic innego, jak pokazać im, co my robimy, pomyślał baron Zielonej Doliny. Ciekawe, jak chętnie będą się od nas uczyć. Nasza taktyka przenosi mnóstwo odpowiedzialności na żołnierzy i podoficerów, a starsi stopniem, jak wiadomo, mają spory problem z oddawaniem kompetencji niższym szarżom, nie mówiąc już o zaufaniu dziewiętnasto- i dwudziestoletnim porucznikom. Trudno ich za to winić, Ruhsyl także musiał skopać wiele tyłków, zanim Chisholmianie nauczyli się naszych metod walki. Jeszcze kilka pięciodni temu był pewien, że Siddarmarczycy przyjmą te nowinki szybciej niż żołnierze Armii Boga, ale po kolejnych obserwacjach oczami SAPK-ów zaczynał nabierać szacunku dla lojalistów Świątyni, którzy hartowali się podczas walk w zachodnim i północnym Siddarmarku. Dowódcy dywizji byli rozważni i bardziej chętni do rozważania

własnych słabości, niż przypuszczał. Może dlatego, że wielu z nich brało wcześniej czynny udział w ustalaniu doktryny działań wojsk Maigwaira. Wikariusz Allayn także niemile mnie zaskoczył, przyznał w duchu baron Zielonej Doliny. Wcześniej sądziłem, że będzie główkował, jak strzelać pikami z dwunastofuntówek, a tu proszę, dzięki jego pomysłowości Armia Boga jest wyekwipowana i zorganizowana jak nigdy dotąd. A zważywszy na fakt, że facet nie miał do pomocy Merlina i Sowy, można powiedzieć, że wykonał piekielnie dobrą robotę. Popełniał błędy, ale rzadko i raczej niewielkie. W rzeczywistości, kontynuował rozmyślania baron, gdy mocowano cumy i w końcu wychodził na nabrzeże, gdyby nie nasza pomoc, Armia Boga zdobyłaby cały Siddarmark przed nastaniem kolejnej zimy. Teraz jednak nie miała na to najmniejszych szans. Rozpętali piekło, chcąc zapanować nad Siddarmarczykami - a prym wiedzie Inkwizycja podsycająca nienawiść - Merlin miał rację. Gdyby nie nasza interwencja, pozostawieni sami sobie republikanie poddaliby stolicę jeszcze przed końcem września. Tak się jednak nie stanie, dodał szybko w myślach. - Baron Zielonej Doliny? - Wymizerowany porucznik zasalutował mu przepisowo. - Tak. - Kynt musnął napierśnik, odpowiadając na powitanie. Młody oficer zachwiał się na nogach. - Porucznik Dahglys Sahlavahn - przedstawił się moment później. - Jestem starszym adiutantem generała Stohnara... cóż, prawdę mówiąc, tylko ja mu zostałem. - Uśmiechnął się ponuro. - Wysłał mnie, abym pana powitał w jego imieniu. Prosił, abym przekazał, że sam przybędzie za jakieś półtorej godziny. Wraca właśnie ze spotkania z pułkownikiem Pruaitem. - Rozumiem. Baron Zielonej Doliny zerknął przez ramię na drugą z trzech barek jego konwoju, która przybijała właśnie do brzegu, a potem ponownie przeniósł wzrok na porucznika. - Za dwie do trzech godzin na tym brzegu pojawi się większość z trzynastu tysięcy żołnierzy i co najmniej osiemdziesiąt dział. Będę potrzebował miejsca, w którym da się je umieścić. - Tak jest! - Wymizerowana twarz Sahlavahna zmieniła się nie do poznania. - Nie wiem, jak pomieścimy te wszystkie działa na froncie, sir. Transzeje mają sześć, może siedem tysięcy jardów długości, ale na Boga, jak już upchniemy w nich te wszystkie armaty, damy draniom popalić! Zaraz znajdę miejsce, gdzie łatwo je będzie zaprzęgać. Ale... zaraz, sir... czy przywieźliście ze sobą zwierzęta pociągowe?

- Tak, poruczniku, przywieźliśmy - zapewnił go Kynt Clareyk z przyjaznym uśmiechem na ustach. - Domyślałem się, że tak będzie, sir, ale...- Zawsze lepiej się upewnić, poruczniku przyznał generał. - Jest jeszcze jedna rzecz, której będę potrzebował przed spotkaniem z generałem Stohnarem. - Słucham, sir. - Szukam kogoś, kto zna górskie ścieżki nad przełęczą. Zamierzam wysłać tam kilku moich ludzi, aby wykonali pewne zadanie. - W góry, sir? - Sahlavahn spojrzał na niego z powątpiewaniem, więc baron Zielonej Doliny potwierdził swoje słowa, kiwając zdecydowanie głową. - Może mi pan zaufać, poruczniku. - Obnażył zęby w uśmiechu, gdy kolejna salwa z dział rozświetliła nisko wiszące chmury. - Skoro pan uważa ten pomysł za szalony, oni nie mogą myśleć inaczej. Sądzę jednak, że spodoba się generałowi Stohnarowi, ponieważ narobimy tam niezłego bałaganu. .IV. NA PÓŁNOC OD SERABORU PRZEŁĘCZ SYLMAHNA STARA PROWINCJA REPUBLIKA SIDDARMARKU Gorthyk Nybar skrzywił się, gdy zobaczył poranne raporty o stratach. Dywizji Langhorne'a brakowało jednej trzeciej stanu osobowego, ale tylko dlatego, że biskup polowy Bahrnabai ściągał skąd mógł uzupełnienia, aby zapewnić Armii Boga pełną gotowość bojową. Wikariusz Allayn spodziewał się dużych strat, dlatego przydzielił każdej ze swoich armii kontyngenty przeszkolonych rezerwistów. A było ich wielu, jeśli wierzyć dokumentom, odwody miały niemal dwadzieścia procent liczebności właściwej armii. Pułkownik nie dysponował jednak wystarczającą liczbą pik i karabinów, by wyposażyć każdego z nowych w sprawną broń. Zawsze można ją zebrać na linii frontu od tych, którzy jej już nie potrzebują, pomyślał z goryczą. Ale nawet rezerwiści nie byli w stanie zapełnić wszystkich luk. Prawdę powiedziawszy, gdyby zliczyć raporty o stratach, można by dojść do wniosku, że dywizja Langhorne'a poniosła stuprocentowe straty. Miał pod rozkazami zaledwie połowę ludzi, z którymi wyruszał na tę wojnę, a resztę stanu osobowego zdążył wymienić już nie raz, tylko dwa razy. To przez te szalone ataki frontalne, pomyślał, odrywając wzrok od papierów, by wsłuchać się w nieustanny huk dział. Wystrzeliliśmy już trzy razy więcej pocisków, niż

powinniśmy, a mimo to nie zdołaliśmy wybić zębów tym draniom. A teraz każdy, kto przeżył poprzednie szturmy, ma w rękach te karabiny będące dziełem samej Shan-wei! Choć doskonale rozumiał, dlaczego jego dywizja tak się wykrwawia, nie był w stanie tego zmienić. Raporty szpiegów donoszące o ruchach oddziałów za frontem wroga były zbyt niedokładne, ale z tego, co sam wyliczył, wynikało, że pierwsza fala Charisjan powinna znajdować się teraz nie dalej niż kilka pięciodni marszu od Seraboru. Armia Boga musi zdobyć ruiny tego przeklętego miasta i wysadzić znajdujące się za nim tamy, aby osuszyć Przełęcz Sylmahna, zanim wróg otrzyma wsparcie. Słudzy Shan-wei czy nie, to właśnie oni najdłużej dysponowali najnowszymi rodzajami broni, a po tym, co ich marynarka zrobiła z Flotą Boga, nie miał wątpliwości, że siły lądowe Charisu mogą być równie groźne. Skrzywił się po raz kolejny, potem spojrzał na zegarek. Huk dział narastał. Jeszcze dziewięćdziesiąt minut i znów pośle swoich ludzi na przedpole, gdzie zostaną zmasakrowani. Wzrok mu się zaćmił na samą myśl o kolejnych stratach, ale ci pieprzeni Siddarmarczycy nie mogą mieć niekończących się zapasów amunicji i ludzi. Prędzej czy później skończy im się jedno albo drugie. Jeśli jedynym sposobem na pozbawienie ich pocisków jest nastarczanie nowych celów, niech tak będzie... Za każdego zabitego zapłacą mu na mękach, gdy Siddar padnie i spłonie. *** Zaczyna się przejaśniać, zauważył Kynt Clareyk. Szkoda. Wolałby, aby padało, ponieważmahndrayny spisywały się równie dobrze podczas burzy, jak i w dobrą pogodę. Nie chcesz aby zbyt wiele? - zapytał się w myślach ironicznie. Już i tak zyskałeś ogromną przewagę. Chociaż czy istnieje coś takiego jak za duża przewaga, gdy mowa o przedmiotach, które mogą zabić twoich ludzi? Chyba nie. Czas jednak sprawdzić, jak doktryna, którą opracował wspólnie z Ruhsylem Thairisem, zadziała w praktyce. Zaczerpnął tchu, po czym spojrzał na stojącego obok niego młodego porucznika. Oni wszyscy są tacy młodzi, pomyślał. - Dobrze, Bryahnie. Czas zaczynać przedstawienie - rzucił zwięźle. - Tak jest! Porucznik Slokym zasalutował, sięgnął do sakwy, wyjął świecę Shan-wei i potarł nią o sprzączkę pasa. Zapłonęła natychmiast jasnym niebieskawym płomieniem, zaraz też została przytknięta do szybkopałnego lontu. Płomyk pomknął po nim z szybkością trzystu stóp na sekundę, więc rakieta sygnałowa umieszczona piętnaście jardów od stanowiska barona Zielonej Doliny niemal natychmiast

wzbiła się w górę, ciągnąc za sobą pióropusz dymu i płomieni. Wzniosła się wysoko w szarzejące niebo, a potem rozbłysła niesamowitym blaskiem. *** - A to co... Gorthyk Nybar zmrużył oczy, gdy... cokolwiek to było, wzbiło się w niebo zza heretyckich okopów. Poczuł ukłucie strachu, ale zwalczył je szybko, zanim ktoś zauważył tę słabość, iparsknął głośno. Oczywiście. Heretycy używali... rakiet sygnalizacyjnych, tak je chyba nazywano dawniej. Nie widział takiej wcześniej, więc przyglądał się jej z uwagą, jak wzlatuje coraz wyżej. Chwilę później rozbłysła tuzinami strumieni światła, które teraz wydawały sięblade, choć w mroku nocy musiały wyglądać imponująco. - Co to jest, sir? - zapytał jeden z nowych kurierów jego dywizji. Nybar prychnął, słysząc zduszony głos. - Jeśli się nie mylę, mówią na to rakieta sygnałowa, szeregowy - odparł. - Ładnie wygląda, ale nie jest niebezpieczna. Jak sama nazwa wskazuje, służy do nadawania sygnałów. - Aha, to znaczy dziękuję, sir - rzucił pośpiesznie kurier, czerwieniejąc na twarzy, ponieważ właśnie dotarło do niego, że wyrwał z zamyślenia samego biskupa. Nybar zauważył jego minę i zaśmiał się, zaraz jednak spoważniał, gdy przypomniał sobie własne słowa. Sygnał. Komu Stohnar, na Shan-wei, może wysyłać takie sygnały? I dlaczego? Moment później poznał odpowiedzi na te pytania. *** Porucznik Hairym Clyntahn stał się obiektem nieludzkich kpin, odkąd wstąpił doCesarskiej Armii Charisu. Rzecz jasna z powodu nazwiska. Nie winił kolegów, rozumiejąc, skąd się biorą ich przytyki, aczkolwiek zrozumienie bynajmniej nie ułatwiło mu życia. Był srodze zawiedziony, gdy odrzucono jego prośbę o przeniesienie na stanowisko oficera kawalerii, szczególnie że uczyniono to w dość obcesowy sposób, dając mu do zrozumienia, iż pasuje do siodła jak przysłowiowy worek ziemniaków. Potem odkrył, że nie może być także dowódcą najzwyklejszego plutonu piechoty. Zapowiedziano mu jednak, że dostanie pod swoje rozkazy „jednostkę wsparcia", i to takim tonem, jakby spotkało go wyjątkowe wyróżnienie. On jednak wiedział lepiej, czym to pachnie, w końcu był rodowitym Chisholmianinem. Kochał cesarzową - a poprzez nią także cesarza - kochał także Kościół, ale nie ten reprezentowany przez Zhaspahra Clyntahna, tylkoMaikela Staynaira. Z tego też powodu był gotów objąć każde stanowisko, jakie powierzy mu armia.

I to był błąd! - pomyślał teraz, odwracając się do podległego mu sierżanta, gdy na niebie rozbłysła rakieta sygnalizacyjna. Kawaleria? Ha! Możecie ją sobie wsadzić! - Dwa tysiące jardów! Zapalniki ustawić na eksplozję w powietrzu! - rozkazał. - Dwa tysiące jardów, eksplozja w powietrzu, tak jest! - odparł sierżant, odwracając się do stojącej najbliżej obsady. Rozkaz powtórzyły kolejne drużyny, aż do ostatniej. Wówczas Clyntahn skinął głową. - Ognia. Pluton wsparcia pierwszego batalionu trzeciego regimentu składał się z czterech drużyn uzbrojonych w trzy trzycalowe moździerze. Była to szpetna broń, czterostopową lufę przytwierdzono do stalowej płyty i oparto na wyposażonych w pokrętło podporach, aby można było regulować kąt jej pochylenia. Pociski do niej ważyły dziesięć funtów i miały na dolnym końcu krótki pręt. Amunicję wrzucało się do gwintowanej lufy odprzodowo, a gdy opadła na dno, odpalano ją za pomocą kapiszona umieszczonego w zewnętrznym zamku, ogień z niego odpalał proch, którym oblepiano wspomniany wcześniej pręt. Ciężka bomba osiągała prędkość wylotową sięgającą sześciuset pięćdziesięciu stóp na sekundę. Dzięki temu jej zasięg wynosił od trzystu do nawet dwóch i pół tysiąca jardów, w zależności od kąta ustawienia lufy. W tym momencie pluton Clyntahna znajdował się wysoko na zboczu góry po zachodniej stronie przełęczy, daleko za liniami Armii Boga. Waga całkowita każdego moździerza wynosiła dwieście trzydzieści cztery funty, ale można go było rozłożyć na sześć części, z których najcięższa była płyta podstawy ważąca sto piętnaście funtów. Dzięki temu mogli ją przenosić ludzie - choć niech Pasquale ma w opiece nieszczęśnika, któremu przypadło w udziale taszczenie! Na całe szczęście pluton dysponował także mułami, które przywieziono tutaj aż z Chisholmu. Te niezwykle rozważne i mądre zwierzęta podążyły wąskimi, zdradzieckimi górskimi szlakami za ludźmi porucznika Clyntahna i ich przewodnikiem, by dotrzeć do wybranego miejsca przed świtem, dostarczając tam nie tylko moździerze, ale też spory zapas amunicji. Dwa tysiące pięćset jardów to zaledwie mila z okładem, a Przełęcz Sylmahna miała w tym miejscu ponad pięć mil szerokości, trakt zaś na nasypie, jedyna droga przez zalane tereny, znajdował się zaledwie milę od moździerzy porucznika Clyntahna, który obserwował przez lunetę rozbłyski wybuchów. - Za długie zapalniki! - obwieścił. - Albo za długo się palą. Zachować kąt pochylenia, skrócić zapalniki do tysiąca ośmiuset jardów!

Drużyny odpowiedziały kolejno i moment później kolejna salwa bomb poleciała w kierunku wroga, opuszczając gwintowane lufy z charakterystycznym świergotem. Tym razem zapalniki opadających niemal pionowo pocisków miały właściwą długość. Eksplodowały na wysokości czterdziestu stóp, zasypując wszystko wokół zabójczym ładunkiem. Kule uderzały w bruk traktu, w wodę i błoto niczym deszcz, kładąc pokotem pół setki żołnierzy Armii Boga naraz. To była istna ulewa ołowiu rozpędzonego do prędkości sześciuset pięćdziesięciu stóp na sekundę. Konsekwencje trafienia w ludzkie ciało były naprawdę przerażające. *** Każdy z dwunastu batalionów drugiej brygady (liczących mniej więcej trzy czwarte stanu osobowego dywizji Armii Boga) miał własny pluton wsparcia, ale tylko jeden z nich posłano za linie wroga z ludźmi Clyntahna. Pozostałe miały za zadanie wspieranie ataku własnych jednostek. Jednakże - choć większość moździerzy brygady nie była w tym momencie osiągalna - baron Zielonej Doliny dysponował dwiema bateriami chisholmskich dział kątowych. Armaty te, zwane przez żołnierzy kątówkami, były lżejszymi, polowymi odmianami modeli używanych na pokładach okrętów charisjańskiej floty. Wystrzeliwały z gwintowanych luf sześciocalowe i ważące sześćdziesiąt osiem funtów pociski na odległość niemal ośmiu tysięcy jardów, a w każdej baterii barona Zielonej Doliny znajdowało się osiem takich potworów. Szesnaście sześciocalowych pocisków spadło niemal pionowo, a wszystkie zostały wyposażone w zapalniki uderzeniowe. Było to bardzo proste rozwiązanie, którego zawodność sięgała niestety dwunastu procent. To wszakże oznaczało, że osiemdziesiąt osiem procent musiało zadziałać, a w każdym z tych ważących sześćdziesiąt osiem funtów pocisku mieścił się ładunek dwunastu funtów prochu. Na liniach Armii Boga wybuchł cały szereg wulkanów, wyrzucając w powietrze fontanny wody, błota i ludzkich szczątków. Kątówki nie mogły strzelać tak szybko jak standardowe działa polowe, nadal jednak były w stanie odpalić trzykrotnie w ciągu dwóch minut, a potem wysyłać kolejny pocisk co minutę, z powodu rozgrzania lufy. To wystarczało, by zasypać szańce artyleryjskie Armii Boga ognistym deszczem. A co najciekawsze, ostrzał prowadzono z tak wielkiej odległości, że kanonierzy nie widzieli celu. Potrzebowali pięciu, a nawet sześciu salw, by ustawić właściwy kąt, mimo że dysponowali wsparciem sygnalistów znajdujących się na wschodniej grani, naprzeciw

plutonu Clyntahna. Ich działa były prymitywnymi haubicami, nie posiadały więc mechanizmów odrzutowych, a bez nich musieli ustawiać wszystkie parametry po każdym strzale. Okopali je jednak w głębokich szańcach, otoczyli też siatką palików pozycyjnych, aby obsady wiedziały, gdzie musi stać działo, aby można było wprowadzić i uwzględnić przesyłane poprawki. Artylerzyści Armii Boga z kolei nie mieli bladego pojęcia o tym, że są ostrzeliwani przez armaty, które znajdują się cztery mile za linią bombardowanych od sześciu dni umocnień. Nie wyobrażali sobie także, że ktoś może spuszczać im na głowy pociski o połowę większe i dwukrotnie cięższe od tych, których sami używali. Ogień lojalistów Świątyni milkł z wolna, w miarę jak na ich pozycjach pojawiały się kolejne wulkany, najpierw mocno rozproszone, ale z chwili na chwilę coraz bliższe i celniejsze. Szósta salwa kątówek sięgnęła w końcu celu i deszcz sześciocalowych pocisków spadł prosto na ściśnięte obok siebie armaty lojalistów. Konie i ludzie ginęli w okamgnieniu, gdy przeszywały ich odłamki, lecz najgorsze nastąpiło, gdy doszło do eksplozji wozów z amunicją. A kiedy z nieba spadły kolejne świszczące złowieszczo stożki, unicestwiając umocnione stanowiska i stojące w nich działa, dowódcy baterii wydali rozkaz sprowadzenia zaprzęgów i wycofania podległych im jednostek. Trzeba było przyznać, że kanonierzy Armii Boga okazali się wyjątkowo zdyscyplinowani, nie uciekli bowiem w popłochu i nie porzucili cennego sprzętu mimo tak niespodziewanego i przerażającego w skutkach ataku. Wyrobili już w sobie podstawy artyleryjskich tradycji - działo stało się dla nich świętością, czymś na kształt sztandaru jednostki, którego nie można zostawić na pastwę wroga. Woleli polec, niż dać się pohańbić...i ginęli w obronie armat, które obsługiwali. Wielu oddało jednak życie nadaremnie. *** Kynt Clareyk patrzył na przedpole przez lornetkę - choć tak naprawdę korzystał ze znacznie czulszych sensorów Sowy - obserwując paniczny odwrót Armii Boga po niespodziewanym ataku jego artylerii. Przełęcz była paskudnym miejscem do prowadzenia walki nawet bez utrudnień stworzonych przez obrońców. Nie było tu zbyt wiele miejsca do manewrowania jednostkami ani flank, którymi można by obejść pozycje przeciwnika. Istniała także tylko jedna, bardzo przewidywalna droga ataku, jeśli dysponowało się sprzętem cięższym od rozłożonych moździerzy. Nie ma tu miejsca na finezję, pomyślał Clareyk, obserwując eksplozje na pozycjach kościelnej artylerii, co jednak nie znaczy, że nic nie da się zrobić. Lojaliści Świątyni zdołali zaprząc konie do połowy swoich dział i wycofywali je teraz na tyły, reszta

jednak pozostała na szańcach bądź zniszczona ostrzałem, bądź pozbawiona obsady zdolnej je ewakuować. Clareyk skinął głową z satysfakcją. Te działa martwiły go o wiele bardziej niż karabiny, cieszył się więc, że zostały w końcu uciszone. Nie wszystkie armaty, które wycofano z pierwszej linii, zdołają ujść z pułapki. Lada moment dostaną się bowiem w zasięg moździerzy, które zasypią zwierzęta i ludzi kolejną lawiną ołowiu. - Faza druga, Bryahnie - rzucił baron Zielonej Doliny, nie opuszczając lornetki. Kolejna rakieta sygnalizacyjna pomknęła w niebo, a obsady kątówek natychmiast zareagowały na przekazany im znak. Ich pociski zaczęły teraz spadać na okopy piechoty Armii Boga z taką furią, że poczuł dreszcz mściwej satysfakcji. Dlaczego miałbym ukrywać przed samym sobą, że pragnę odpłacić tym draniom pięknym za nadobne? - pomyślał chłodno. Podziwiam ich zdyscyplinowanie, to, że mają jaja, rozumiemrównież, że wierzą szczerze w Boga... ale zadusiłbym każdego z tych sukinsynów gołymi rękami za to, co uczynili. Albo załatwiłbym ich w taki właśnie sposób. Chciałby wprowadzić do akcji także gwintowane czterocalowe działa, które przywiózł aż z Siddaru, ale nie miał zbyt wiele miejsca i nie chciał nadmiernie koncentrować swoich oddziałów. Nadejdzie czas i na ich użycie, gdy uda się przełamać linie wroga. Problem tylko w tym, że jeśli nawet zmusimy tych drani do odwrotu, nie będziemy mogli ścigać ich w nieskończoność. Jest ich po prostu zbyt wielu, a gdy już otrząsną się z pierwszego szoku, znów zewrą szyki i odzyskają odwagę, niech ich piekło pochłonie, przez co trudniej będzie ich ponownie wystraszyć. Wyrshym wykorzystał daną mu szansę, okopując się wokół Saiknyru. Jeśli więc wycofają się za most i wysadzą go, przedostanie się przez Jezioro Wyvern może okazać się bardzo bolesnym przeżyciem. Sto tysięcy ludzi to ogromna masa armatniego mięsa bez względu na to, jak bardzo uda mu się je przemielić, a on ma do dyspozycji niespełna trzynaście tysięcy żołnierzy. A jak słusznie zauważył Merlin, cytując jakieś starożytne ziemskie powiedzenie, ilość przechodzi z czasem w jakość. Muszę przegnać ich aż za to jezioro. U licha, najlepiej byłoby pogonić ich aż do Jairth. Tak, lepiej dotrzeć aż tam, niż zatrzymać się gdzieś pomiędzy Jairth i Malkyrem, gdzie przełęcz jest zbyt szeroka, by zablokować ją ostrzałem artyleryjskim i tak nielicznymi siłami piechoty. Nie do mnie należy zadanie wypchnięcia ich aż do Tarikah, na pewno więc nie pognam za nimi na złamanie karku, by zajść zbyt daleko i pozwolić zniszczyć brygadę, która w tym momencie napełnia lękiem serce każdego lojalisty Świątyni na tym odcinku przełęczy.

Poza tym, uśmiechnął się blado, opuszczając lornetkę, jeśli Merlin nie postradał zmysłów, nie muszę wypierać ich aż tak daleko, przynajmniej tego łata. Kątówki ostrzeliwały reduty piechoty od niemal kwadransa, dostrzegł więc pierwsze, choć wciąż nieśmiałe próby wycofania jednostek. Mądra decyzja. Te umocnienia budowano z myślą o ochronie ludzi przed odłamkami wybuchających w powietrzu szrapneli, nie mogły więc wytrzymać konfrontacji z sześciocalowymi pociskami, które eksplodowały po uderzeniu w ziemię. Po tym jak ich artyleria została uciszona i zmuszona do wycofania na tyły, nie było sensu trzymać piechoty w okopach, które z wolna zamieniały się w rzeźnię, dlatego kolejni dowódcy podejmowali jedyną sensowną decyzję i wycofywali swoje oddziały z pierwszej linii. Lubisz rozsądnych oficerów, Kynt, nawet jeśli służą po przeciwnej stronie, pomyślał baron. Byłoby miło, gdyby siedzieli na dupach i pozwolili ci wystrzelać wszystkich podkomendnych, ale jak widać, nie są aż tak głupi. Zatem... Odłożył lornetkę i spojrzał na szefa sztabu, pułkownika Allayna Powairsa. - Przekaż pułkownikowi Tompsynowi - powiedział - że daję mu dziesięć minut na przygotowanie ataku i ruszenie na wroga. Przypomnij mu także - spojrzał w oczy Powairsa że my bierzemy jeńców. - Tak jest! Zhon Tompsyn był znakomitym oficerem, ale także reformistą z całego serca... a jego brat zginął z Gwylymem Manthyrem. Nie będzie zachęcał wroga do rzucania broni, to pewne, ale jego trzeci regiment był najlepiej wyszkolony i jako taki idealnie nadawał się do tej misji. Nie bez przyczyny pluton wsparcia tej jednostki został wysłany tak daleko za linie wroga. - Dopilnuj wszystkiego - rzucił baron Zielonej Doliny i raz jeszcze przyłożył lornetkę do oczu, by spojrzeć na rozpętane w dolinie piekło. *** Gorthyk Nybar otarł krew z twarzy i spojrzał na pokrytą szkarłatem dłoń, zastanawiającsię, kiedyż to został draśnięty w czoło. Wsłuchiwał się w wykrzykiwane wokół komendy, wrzaski bólu i huk przerażającej artylerii wroga, nie mogąc wciąż zrozumieć, jakim cudem wróg tak szybko zmienił układ sił na tym odcinku frontu. Wychodzi na to, że Charisjanie byli znacznie bliżej, niż sądziliśmy, pomyślał z goryczą. Na Langhorne'a! Iluż ich tam może być?!

Przed chwilą dotarło do niego, że wróg nie ma aż tylu dział, jego zdaniem strzelało ich z piętnaście, może dwadzieścia, ale i to wystarczyło, by rozbić w pył jego własną artylerię. Armia Boga straciła ponad połowę posiadanych dział, co odbije się boleśnie na jej dalszych działaniach. Nic na to nie mógł poradzić. Jedyna nadzieja w tym, że uda mu się wycofać to, co ocalało, a gdy znajdzie się poza zasięgiem tej piekielnej broni, pozbiera ludzi i znów ich zorganizuje. Trzeba będzie wykopać głębsze stanowiska i lepiej je zabezpieczyć. No i przede wszystkim będziemy musieli sprawdzić, jakim cudem udaje im się strzelać na taką odległość! To muszą być inne działa od tych, których użyli w Iythrii. Żałował, że nie zwracał baczniejszej uwagi na plotki dotyczące bombardowań tamtejszych bastionów, ponieważ oficjalny raport został mocno... ocenzurowany przez Inkwizycję, gdy baron Jahrasu i książę Kholmanu zdezerterowali do heretyków. Zapamiętał jednak, że była wnim mowa o strzelaniu nad murami fortów, nie poprzez nie. Założył jednak, mylnie jak widać, że Charisjanie musieli skrócić zapalniki, by pociski eksplodowały w locie. Tutaj jednak miał do czynienia z zupełnie innym rozwiązaniem. Nie, te pociski spadały pionowo w dół! A po uderzeniu w ziemię eksplodowały, co musiało znaczyć, że detonacja następuje pouderzeniu w przeszkodę, nie zaś w wyniku dopalenia lontu. Jak więc... Zastanowisz się nad tym później, Gorthyku, kiedy będziesz miał na to czas! Teraz bierz dupę w troki razem z tyloma ludźmi, ilu zdołasz wyprowadzić, i spieprzaj gdzie cię oczy poniosą. Jego czołowe regimenty odstępowały już z linii frontu. Poczuł dumę na widok, że ludzie opuszczają okopy z dużym spokojem, co było zadziwiające, zważywszy na panujące wokół piekło, które w dodatku zostało rozpętane tak niespodziewanie. Niewiele armii było w stanie przerwać planowane natarcie i wycofać się, nie idąc przy tym w rozsypkę. Jego ludziom ta sztuka nie sprawiała jednak problemów, jak widać. Nagle zdał sobie sprawę, że ostrzał zaczyna słabnąć. Byłoby miło, gdyby się okazało, że heretykom zabrakło w końcu amunicji, niemniej... Nie o to chodzi, pomyślał z obawą, wyglądając przez przedpiersie i widząc wybiegających na przedpole żołnierzy w dziwacznych cętkowanych mundurach. Zmrużył oczy, obserwując ich ruchy. Te uniformy wydawały się dziwaczne na pierwszy rzut oka, ale im dłużej im się przyglądał, tym jaśniejsze dla niego było, że zielonobrązowe plamy wtapiają się w teren znacznie lepiej niż purpurowe tuniki i spodnie żołnierzy Świątyni.

To skojarzenie szybko jednak poszło w niepamięć, ponieważ charisjańska piechota atakowała w sposób, jakiego nigdy wcześniej nie widział. Nie szła do przodu szeregiem ani kolumną, tylko tłumnie luźnym szykiem. Mogło się nawet wydawać, że to chaotyczny ruch, lecz on szybko zrozumiał, że jest inaczej. Charisjanie podzielili się na grupki liczące po mniej więcej dwunastu żołnierzy. Biegli do przodu ostrożnie, ubezpieczając się wzajemnie, tworząc luźną, otwartą formację. W ich ruchach nie widział żadnej koordynacji z pozostałymi oddziałami. Były ich tam setki, jeśli nie tysiące, nie mógł więc pojąć, jak ich dowódcy chcą zapanować nad tym chaosem. Dopiero po pewnym czasie zauważył, że za nimi idzie kolumna jeszcze innych żołnierzy. Wynurzyła się zza linii siddarmarskich umocnień i trzymała z dala od czoła. Nie po to jednak, by utrzymać szyk bojowy. Zdał sobie sprawę, że te jednostki chcą mieć większe pole manewru, znajdując się równocześnie wystarczająco blisko pierwszej linii, na wypadek gdyby ich pomoc była potrzebna oddziałom pędzącym prosto na jego ludzi. Z reduty zajmowanej przez dywizję Świętych Męczenników padły strzały. Moment później Charisjanie zatrzymali się i przewrócili. Z początku myślał, że zostali trafieni, ale zaraz dotarło do niego, że to było celowe działanie. Leżąc, stawali się o wiele trudniejsi do trafienia... I co więcej, odpowiedzieli ogniem! To niemożliwe! - pomyślał. Nikt nie umie przeładować muszkietu, kiedy leży na brzuchu! Charisjanie jednak dokonali tej sztuki, strzelając przy tym o wiele szybciej niż żołnierze Armii Boga. Biskup poczuł zimne mrowienie w dole kręgosłupa, gdy dotarło do niego, jakie implikacje wynikną z faktu, że ludzie leżący płasko na ziemi albo ukrywający się za głazami czy kłodami będą strzelać do przeciwnika, który stoi nieruchomo, usiłując przeładować broń. To dlatego są tacy rozproszeni. Nie zamierzali stawać naprzeciw nas i wymieniać salw, będą kryć się za każdą przeszkodą, roznosząc nasze regimenty w proch! Zmusił się do zachowania spokoju. Nie ma takiej broni, której nie da się skopiować, a heretycy jak dotąd nie wynaleźli niczego, co nie trafiłoby po czasie do naszych arsenałów. Musimy zdobyć kilka takich karabinów, sprawdzić, na jakiej zasadzie działają... W chwili gdy o tym pomyślał, na reduty Świętych Męczenników znów spadły wybuchające pociski. Te były mniejsze, ale nadal nie widział, skąd nadlatują. Nie wybuchały po uderzeniu w ziemię, lecz wysoko nad nią, zasypując okopy deszczem stalowych szrapneli.

Ogień osłonowy natychmiast zamilkł, a wtedy charisjańska piechota znów poderwała się z ziemi. Ruszyła do przodu szybkimi zrywami, korzystając z faktu, że ostrzał przyszpilił wroga. Biskup zacisnął zęby, gdy zrozumiał, jak złożona jest taktyka Charisjan. Może i są od nas lepsi, pomyślał, obserwując ruchy heretyków nadciągających nieuchronnie niczym fala przypływu, ale ja nie będę miał żadnych oporów przed nauczeniem się od nich wszystkiego. - Sir, musimy się wycofać. Zerknął przez ramię. Mundur pułkownika Mairyaia był mocno zabłocony, a jego prawy policzek pokrywała krew. Zgubił też hełm i w kruczoczarnych włosach miał jeszcze więcej mułu niż na uniformie. - Zajmę się wyprowadzeniem reszty jednostek naszej dywizji, sir. Będziemy potrzebowali pana na tyłach do ponownego zaprowadzenia porządku, zanim te dranie nas dogonią! - Masz rację, Spyncyrze. - Własny głos zabrzmiał mu w uszach niedorzecznie spokojnie. - Jednakże by zreorganizować naszą taktykę, muszę najpierw wiedzieć, z kim i z czym mamy do czynienia. Mairyai obrzucił go wzrokiem, próbując zaprotestować, ale Nybar chwycił go za ramię. - Idź, dopilnuj odwrotu. Zostaw mi tylko jeden pluton do osłony, jeśli mogę prosić. Obiecuję, że wycofam się, zanim heretycy dotrą do naszych linii. Muszę zobaczyć, co zrobią, muszę, Spyncyrze. Będę ich obserwował, dopóki nie zrozumiem, z kim przyjdzie nam walczyć. Pułkownik przez dłuższą chwilę nie spuszczał wzroku z przełożonego. Potem westchnął ciężko i pokręcił głową. - Trzymam pana za słowo, sir... Przydzielę panu ten pluton, proszę się nie obawiać. Rozkazy będą jasne. Gdy wróg podejdzie na odległość pięciuset jardów od tej reduty, wycofają pana na tyły, nawet jeśli będą musieli użyć siły. Czy to jasne? - Oczywiście, Spyncyrze - odparł spokojnie Nybar, zagłuszany przez nieustanne staccato charisjańskich karabinów. - Jasne jak słońce. .V. KANAŁ GUARNAK LODOWY PYŁ PROWINCJA NOWA PÓŁNOC ORAZ

RZEKA LODOWY PYŁ PROWINCJA PÓŁNOCNA REPUBLIKA SIDDARMARKU Skimer zwiadowczy Merlina sunął bezdźwięcznie nad kanałem Guarnak-Lodowy Pył, trzysta czterdzieści mil w głąb lądu od miasta Ranshair, gdzie rzeka Lodowy Pył wpadała do zatoki o tej samej nazwie. Seijin przyglądał się przekazom z SAPK-ów przedstawiającym przygotowania do wyruszenia dwóch kanonierek. Nikt, kto zobaczyłby go rozpartego w fotelu pilota, nie powiedziałby, że jest równie przejęty tym wydarzeniem jak kapitan Halcom Bahrns. A może nawet bardziej, mimo uśmieszku zdobiącego mu usta. To w końcu był jego pomysł. Sprawdził raz jeszcze instrumenty pokładowe, choć nie musiał tego robić. Miał wystarczająco dużo czasu, by dokonać tego, co sobie zaplanował, odnosił jednak silne wrażenie, że gdyby tylko znalazł powód, opóźniłby całe przedsięwzięcie. Przyłapał się bowiem po raz kolejny na poszukiwaniu sposobu wymigania się od misji, którą sam sobie namotał. Niestety bezskutecznie. Jego plan miał jedyny, ale za to bardzo istotny mankament - był bardzo łatwy do zniweczenia. Ba, mógł doprowadzić do totalnej katastrofy. HMS Delthak i jego bliźniacze jednostki miały operować na wodach śródlądowych, ale jemu chodziło wyłącznie o rzeki, gdy przedstawiał Caylebowi ten pomysł - miał bowiem na myśli model klasycznego monitora z czasów amerykańskiej wojny secesyjnej na Starej Ziemi. Te jednostki były przecież o sześćdziesiąt stóp krótsze od monitora klasy Passaic i miały o wiele cieńsze (ale za to odporniejsze) opancerzenie. Ich wyporność była także o dwieście ton mniejsza niż w wypadku ziemskich okrętów. Choć były to łupinki jak na standardy żeglugi oceanicznej, na rzekach mogły wydawać się monstrami... dlatego nie rozważał wpuszczania ich do kanałów, chyba że chodziłoby o przedostanie się z jednej rzeki do drugiej. Nie pomyślał o tym, że mogłyby walczyć na szlakach, których śluzy kontrolowane są przez wroga! Ehdwyrd Howsmyn wspomniał mu jednak dawno temu, w czasach gdy dopiero projektowali kanonierki, że śluzy na nowo wybudowanych kanałach - a takich było sporo na przykład w północnowschodnim Siddarmarku - są o wiele większe niż ich poprzedniczki. Dlatego HMS Delthak i jego bliźniacze jednostki mogły z nich korzystać, jak choćby teraz. To wszakże niosło ze sobą pewne niebezpieczeństwo. Wróg mógł bowiem zablokować śluzy albo koryto kanału przed i za kanonierką, unieruchamiając ją na dobre z dala od morza, bez możliwości wycofania się czy ucieczki. A na drodze Bahrnsa znajdowało

się aż trzydzieści śluz. Poza tym wróg mógł przygotować zasadzki na odcinkach kanału pomiędzy śluzami, jak zrobił to na rzece Daivyn brygadier Taisyn, ale na to trzeba było sporo czasu, a poza tym niełatwo usypać barykadę, której nie staranowałaby tysiąctonowa opancerzona barka. Trzy tysiące żołnierzy płynących w barkach holowanych za kanonierkami powinno wystarczyć do oczyszczenia każdego zatoru pod osłoną dział pokładowych, które powinny zniechęcić każdego do przeszkadzania oddziałom inżynieryjnym. Nie tylko śluzy były piętą achillesową tego planu. Bez nich wszystko weźmie w łeb, a mimo własnych przekonań, mimo stanowczych zapisów Księgi Langhorne'a, których przestrzegano przez niemal dziewięć wieków historii Schronienia, Merlin nie mógł mieć pewności, czy któryś z dowódców wyższego szczebla nie zrozumie, że tylko zniszczenie śluzy zdoła powstrzymać Charisjan. Żaden z lojalistów Świątyni nie podejmie takiej decyzji w okamgnieniu - chociaż Inkwizycja, ów najwyższy strażnik Kościoła Matki, dopuściła czasowe uszkadzanie śluz podczas akcji Miecz Schuelera - ale któryś może zaryzykować wieczne potępienie i zrobi co trzeba, nie czekając na pozwolenie z góry. Niewykluczone też, że jeden z inkwizytorów, ostrzeżony w porę przez semafory, zrozumie powagę sytuacji i wyśle stosowne rozkazy wzdłuż całej linii. A Fairkyn nad kanałem od Guarnaku, w którym rezydował biskup polowy Barnabai, dzieliło tylko pięćset dziewięćdziesiąt mil. Wróg dowie się więc o obecności kanonierek niespełna godzinę po tym, jak miną one Fairkyn. Tyle samo czasu trzeba, by intendent biskupa polowego rozpoznał zagrożenie i przesłał zwrotną wiadomość nakazującą zniszczenie wszystkich śluz. Wydawało się to wysoce nieprawdopodobne, zważywszy na nacisk, jaki Pismo kładło na utrzymanie kanałów mających ogromny wpływ na ekonomię wszystkich kontynentalnych domen, nie wspominając o ich znaczeniu dla poczynań Armii Boga. Nie dało się wszakże całkowicie wykluczyć, że taki rozkaz padnie, dlatego kluczem do sukcesu tej operacji było jak najdłuższe wykorzystanie elementu zaskoczenia. I dlatego właśnie Merlin Athrawes znajdował się teraz w skimerze wiszącym niczym anioł śmierci nad stacją semaforową, którą określił w myślach celem alfa. Na jego mentalnej mapie znajdowały się jeszcze cztery takie miejsca, odizolowane cele znajdujące się z dala od miast i wsi, które musiał... zneutralizować, zanim dotrze do nich słowo o akcji noszącej nadany przez Cayleba kryptonim: Wielki Rejs Kanałem. Dzięki zniszczeniu tych stacji licząca sześćset mil linia zostanie skutecznie przerwana, co uniemożliwi lojalistom Świątyni nadanie ostrzeżeń potrzebnych do uwięzienia kanonierek. A na całym Schronieniu była tylko jedna osoba, która mogła tego dokonać.

Merlin zacisnął usta. Byłoby prościej - przynajmniej dla jego sumienia - gdyby mógł dokonać ataku za pomocą broni pokładowej skimera, kierowanej zaawansowanymi systemami naprowadzania. Nie ważył się jednak uaktywnić tej broni i dlatego musiał wykonać zadanie w najtrudniejszy sposób, czyli ręcznie i osobiście. A skoro tak, należało zadbać o to, by nikt nie rozpowiadał potem o demonie unoszącym się w powietrzu, to znaczy nie wolno było zostawić żadnych świadków. Przestań marudzić, napomniał się w myślach. Tak, to cywile, i tak, musisz ich wszystkich zabić. Pamiętaj jednak, że w piekle rozpętanym przez Clyntahna zginęło tysiące razy więcej niewinnych ludzi, w tym maleńkich dzieci. A pracownicy stacji semaforowych z całą pewnością są pełnoletni... i równie ważni dla Kościoła Matki jak żołnierze Armii Boga. Poza tym nie śpisz - nawet w chwilach odpoczynku nakazanych przez Cayleba - więc nie będziesz miał z tego powodu koszmarów. Wyprostował ramiona, a potem sięgnął do klawiatury. *** -Oba silniki mała naprzód. - Jest oba silniki mała naprzód, sir - odparł wachtowy obsługujący telegraf, przekręcając wielkie dźwignie w asyście brzęczenia dzwonków. Halcom Bahrns poczuł, jak HMS Delthak drży mu pod stopami, odżywając po raz kolejny. Czuł się wyśmienicie. Może nie był to jeszcze prawdziwy okręt wojenny, ale reagował na ster lepiej od jakiegokolwiek żaglowca, którym pływał wcześniej, nie mówiąc już o braku konieczności czekania na odpowiedni wiatr. Większa swoboda żeglugi była jedną z przewag, dla której tak chętnie przesiadł się na galeon. Cieszył się wtedy jak dziecko, wszakże ta jednostka... Wzdrygnął się. Pozostał im jeszcze spory kawałek do przepłynięcia, ale on zaczynał się już wczuwać w ten okręt i wiedział, że HMS Delthak odpowiada mu bardziej niż wszystkie żaglowce razem wzięte. Chociaż potrzebował trzech pięciodni, by dopłynąć z Siddaru do zatoki Ranshair, zdawał sobie sprawę, że gdyby nie barki, które kazano mu holować, pokonałby tę trasę w niespełna dwanaście dni. W trakcie rejsu było wiele takich momentów, gdy miał ochotę kazać przeciąć liny i dać sobie spokój, ale te barki - podobnie jak cztery inne, ciągnione wspólnie z HMS Hador, były niezbędne dla wykonania rozkazów. HMS Saygin i HMS Tellesberg pomagały im w tej operacji, ale po dopłynięciu do portu natychmiast zabunkrowały nowy węgiel i wyruszyły w rejs powrotny, kierując się na Góry Samuela wskazujące wejście do Przesmyku Hsing-wu. Miały dotrzeć do Salyku, by

pomóc w obronieniu tego miasta i oczyszczeniu trzystu mil dolnego biegu rzeki Hildermoss... albo w razie konieczności przyjść z pomocą Bahrnsowi, choć ta nie będzie potrzebna, jeśli szalony plan cesarza wypali. Raczej plan Merlina, bo tylko on mógł wpaść na coś tak niedorzecznego, pomyślał kapitan, gdy ruszył wolno do przodu. Aczkolwiek Cayleb niewątpliwie podchwycił tę myśl, gdy usłyszał o niej od seijina. Zaczął mówić coś do sternika, ale siwowłosy Crahmynd Fyrgyrsyn otrzymał już szczegółowe rozkazy, więc płaski dziób kanonierki mierzył prosto w rufowe światła rzecznej galery. Wzdłuż burt pojawiły się niskie fale, a stojący obok Bahrnsa pilot pokiwał głową z aprobatą, gdy podążyli przez ujście rzeki za tamtą jednostką, kierując się w stronę kanału żeglugowego. Lepiej nie otwierać ust w takiej chwili, bo ja, kapitan, dam tylko dowód pozostałym, że także jestem podenerwowany, pomyślał. Na razie wszystko idzie zgodnie z planem, tylko ile czasu minęło od rozpoczęcia tej operacji? Cztery czy może już pięć minut? Uśmiechnął się rozbawiony tą konkluzją, potem jednak pomyślał o płynącej za nim drugiej kanonierce i o barkach, które holowali - z trzema tysiącami żołnierzy i czterystu marynarzami oddanymi pod jego dowodzenie - oraz o tym wszystkim, co może pójść nie tak, i natychmiaststracił resztki dobrego humoru. *** Płomienie strzelające w nocne niebo były mniej puste niż jego dusza.Zakładając, rzecz jasna, że ją miał. W tym momencie niemal pragnął, by Maikel Staynair mylił się w tej materii. O ile łatwiej by mu było, gdyby wierzył, że po wyłączeniu zwyczajnie zniknie, roztopi się w absolutnej nicości, w której nie istnieje coś takiego jak pamięć. Z czasem zaczniesz podchodzić do tego problemu nieco... inaczej, zapewnił się w myślach, ocierając katanę z krwi, by mogła trafić ponownie do pochwy. Ale tego obawiasz się najbardziej, nieprawdaż? Pragniesz tej zmiany. Chcesz, aby to wspomnienie przestało cię dręczyć, czymże jednak będziesz się różnił od Zhaspahra Clyntahna i jego siepaczy, jeśli tak się stanie? Wiedział, że jest niesprawiedliwy dla samego siebie. I surowszy niż dla wszystkich innych. Nie przedyskutował z Caylebem tego szczegółu operacji Wielki Rajd Kanałem właśnie dlatego, że cesarz przytoczyłby te same argumenty. Stwierdziłby, że trzeba to zrobić, że to nie ich wina, iż Armia Boga rzuciła się do gardła republiki jak wygłodniała bestia. I miałby rację... co jednak nie zmieniało faktu, że Merlin wciąż cierpiałby moralne katusze. I nie zmieniło go również to, że jestem maszyną do zabijania.

Ostatnie trzy słowa zabrzmiały w jego umyśle ostro, gniewnie nawet... Pamięć CZAO była idealna, mógł przywołać wspomnienie każdego człowieka, którego zabił. Żaden nie miał z nim najmniejszych szans bez względu na to, co sobie myślał w ostatnich sekundach przed śmiercią. Nikt na tej planecie nie mógł się równać szybkością i siłą z niezniszczalnym androidem. To zbyt proste. Zabijanie ludzi nie powinno przychodzić z taką łatwością. Nie możesz traktować zabijania jak wirtualnego sprawdzianu polegającego na wyliczeniu, jakie szanse ma przeciwnik, by cię powstrzymać. Nie pierwszy raz dręczyły go takie myśli, ale ostatnimi czasy stały się jeszcze mroczniejsze. Choćby z powodu wiedzy o milionach Siddarmarczyków, którzy zginęli minionej zimy, i tysiącach kolejnych zapędzanych teraz do obozów Inkwizycji. O tym, co stanie się z ludźmi dowodzonymi przez Mahrtyna Taisyna mimo ich ogromnej odwagi i determinacji, tylko dlatego, że żaden z nich nie był CZAO... Zatem Merlin miał coraz czarniejsze myśli, a liczba zwykłych ludzi, kobiet i dzieci, nie marynarzy i żołnierzy, którzy ginęli przecież każdego dnia tej wojny, przekroczyła wszelkie granice. Sowa i jej SAPKi zadbały, by ujrzał na własne oczy wszystkie najkrwawsze momenty. Stał, spoglądając na kolumnę dymu unoszącą się wysoko w niebo i płomieniste piekło, które było kiedyś stacją semaforową. Cel delta, taki kryptonim nadał tej wieży, mając nadzieję, że dzięki temu będzie mógł udawać, iż jest to operacja wojskowa, a nie zwykłe morderstwo. Dzięki Ci, Boże, pomodlił się bezgłośnie. Dzięki Ci za to, że nie było w niej nikogo prócz pracowników. Nie wiedział, czy ma jeszcze prawo zwracać się do Boga, niemniej czuł się lepiej, gdy to robił. Spoglądał jeszcze przez chwilę na płomienie pochłaniające jego ostatnie ofiary, potem obrócił się na pięcie i odszedł od pogorzeliska, by wsiąść do czekającego opodal skimera. *** - Kapitan Tailahr minął śluzę, sir. Bahrns skinął głową na znak, że przyjął raport sygnalisty. Meldunek informował, że HMS Hador i trzy holowane przez niego barki znalazły się za ostatnią śluzą na rzece Lodowy Pył, która dzieliła go od zachodniego wylotu kanału Guarnak-Lodowy Pył. Mieli jeszcze dwie bite godziny żeglugi do kanału, gdyż przy takim obciążeniu i przeciwnym prądzie mogli rozwijać prędkość co najwyżej dziesięciu węzłów. HMS Delthak już dziesięć godzin temu minął niewidzialną linię dzielącą wciąż lojalną Prowincję Północną od wrogiej Nowej

Północy. Słońce zdążyło się unieść nad horyzont. Załogi śluz, które musieli pokonać, by tu dotrzeć, zostały uszczuplone od czasu rebelii do niezbędnego minimum, a większość operatorów spała smacznie, gdy oddziały piechoty morskiej pułkownika Wyntahna Harysa pukały do ich kwater. Zaskoczenie lojalistów Świątyni na widok wroga - co więcej, charisjańskich żołnierzy - tutaj, trzysta pięćdziesiąt mil od najbliższego morza, było... ogromne. A ich reakcję na widok techników Bahrnsa, którzy przeprawiali przez śluzy dymiące jak smoki tysiącdwustutonowe kanonierki i ciągnione przez nie barki, trudno było nawet opisać. Widok zaszokował ich do tego stopnia, że nie protestowali, nawet gdy brano ich w niewolę. Kanonierki nie natrafiły po drodze na zbyt wielki ruch, a jednostki, na które się natknęły, zazwyczaj przybijały do brzegu i stały tam, dopóki konwój ich nie minął. Zadbały o to patrole jazdy przeczesujące drogi dla smoków po obu brzegach Lodowego Pyłu, zarówno na przyjaznym terenie, jak i na odcinku ponad pięćdziesięciu mil należącym teraz do wroga. Dalej kapitanowie nie mogli już liczyć na pomoc jazdy, dlatego Bahrns musiał stać na mostku, trzymając dłonie w kieszeniach spodni, aby nie pokazać ludziom, jak jest podenerwowany. - Świetnie, Ahbukyrze - odparł. - Potwierdź przyjęcie wiadomości i wywieś sygnał powiadamiający o podjęciu dalszego rejsu. - Aye, aye, sir. - Trzynaście węzłów, oba silniki.- Jest trzynaście węzłów, oba silniki, sir. - Telegraf rozdzwonił się ponownie, moment później do uszu Bahrnsa dobiegł głos obsługującego to urządzenie marynarza, który pochylił się nad rurą głosową (jak nazwał ją mistrz Howsmyn), by podać żądaną przez kapitana prędkość. Zważywszy na to, że nurt płynął na tym odcinku z prędkością trzech węzłów, kanonierki rozwiną zaledwie dziesięć węzłów. Tyle dobrego, że smarowacze porucznika Bairystyra wiedzieli już dokładnie, ile obrotów wału trzeba, by rozwinąć taką prędkość, a Bahrns miał pod ręką telegrafistę, który w razie czego poda im szybko stosowne korekty. Jak dobrze mieć w kiosku stały prędkościomierz połączony ze śrubą w tunelu pitometru znajdującym się pod stępką HMS Delthak. Przyznaj to w końcu, napomniał się w myślach. Toprawdziwy okręt, Halcomie, jednostka, która może znacznie więcej, niż przypuszczałeś. - Teraz pańska kolej, panie Myklayn. - Spojrzał na pilota kanałowego. - Tak, kapitanie. Obawiam się, że tak.

Zhaimys Myklayn nie był nigdy na otwartym morzu, ale przepłynął więcej mil w swoim życiu niż niejeden oficer floty. Tyle że na wodach śródlądowych. Całe życie przepracował na rzekach i kanałach Wschodniego Haven, w Służbie Szlaków Żeglugowych administrowanej przez zakon Langhorne'a, był więc jednym z ludzi, którzy znali najlepiej te szlaki. Nawet holowane barki musiały mieć sterników, ale Myklayn był kimś więcej. Należał do wąskiego grona mistrzów swojego fachu, którym powierzono misję sporządzania dokładnych map nie tylko kanałów, ale i łączących się z nimi rzek. To oni zgłaszali potrzebę napraw infrastruktury i sugerowali możliwe usprawnienia kanałów żeglugi. W tym momencie masywnie zbudowany, siwowłosy pilot noszący mocno już zużytą tunikę Służby Szlaków Żeglugowych wetknął fajkę do ust i wyszedł z kiosku, by stanąć na skrzydle mostka. Bahrns udał się za nim za opancerzone drzwi, które pozostały otwarte, by mógł wydawać rozkazy stojącemu przy sterze Fyrgyrsynowi. Wyjął świecę Shan-wei z kieszeni, potarł nią o drewnianą poręcz stalowego relingu mostka i osłaniając dłońmi ogień, podał pilotowi. Myklayn wahał się, ale tylko przez chwilę, potem zgiął się ostrożnie i pykając mocno, zapalił tytoń. Gdy się prostował, kłęby dymu przemykały obok jego uszu. Uśmiechnął się krzywo, obnażając zęby, w których trzymał fajkę. - Pierwszy raz widzę coś takiego, kapitanie. Drobiazg, a jaki użyteczny, jeśli można tak powiedzieć. - Też tak sądzę - przyznał Bahrns, ciskając wypalone drewienko do spluwaczki ustawionej tutaj na potrzeby wachtowych, którzy mieli w zwyczaju żuć tytoń. - Aczkolwiek wielki inkwizytor mógłby mieć odmienne zdanie na ten temat - dorzucił pilot, co kapitan skwitował uśmiechem. - Mistrzu Myklayn, daliśmy Clyntahnowi tyle powodów do niepokoju, że taki drobiazg jak świece Shan-wei nie powinien mu zrobić wielkiej różnicy. - Też racja. - Myklayn zaciągnął się, a potem wydmuchnął kłąb dymu, który natychmiast pomknął w stronę rufy rozpędzającego się wciąż okrętu. - A skoro już o tym mowa, za to, co robimy, i tak wszyscy dawno trafiliśmy na jego czarną listę. - Pokręcił głową. - Jakaś część mnie ma opory przed uczestniczeniem w waszej akcji, kapitanie. Całe życie doglądałem tych kanałów, jak nakazywało Pismo, dlatego wiem lepiej od innych, jak są ważne... - Zamilkł na chwilę, by przyjrzeć się okolicy, przez którą przepływał konwój, a dym z jego fajki snuł się równym pasemkiem w tej ciszy, dopóki nie odwrócił głowy, by ponownie spojrzeć na Bahrnsa. W jego oczach widać było smutek, a minę miał zaciętą. - Nawet z

poleceniem arcybiskupa Dahnylda w kieszeni obawiam się nieustannie, czy nie spadnie na mnie Rakurai za samo myślenie o niesieniu wam pomocy. Ale gdy tylko pomyślę sobie, jak te sukinsyny w Syjonie zareagują na wieść o waszej wyprawie... cóż, powiedzmy, że wyrzuty sumienia nie będą mnie raczej budziły po nocach. Przeniósł wzrok na koryto rzeki, drapiąc się po policzku, potem skinął głową jak człowiek, który zauważył znajome mu miejsce. - Tutaj powinien pan się trzymać środka nurtu, kapitanie. Na tym zakolu, po jego wewnętrznej stronie, znajduje się mielizna, która ma przykry zwyczaj poszerzania się każdej wiosny. - Czy wystarczy odbicie o kolejne trzydzieści jardów? - Bezpieczniej będzie o czterdzieści, jeśli mogę doradzić. Ta dama - postukał kostkami w ścianę mostka - ma nieco większe zanurzenie niż większość jednostek pływających tym szlakiem. - Dobrze. - Bahrns pochylił się w kierunku otwartych drzwi. - Odbij lekko na bakburtę, Crahmyndzie. - Jest lekko na bakburtę, sir. *** Drzwi gabinetu otworzyły się z takim trzaskiem, że kapitan Dygry Verryn podskoczył na krześle. Gorąca herbata rozlała się po wszystkim, spryskała jego śniadanie, zalała przeglądaną korespondencję, zmoczyła mu tunikę. Zdenerwowany tym nagłym najściem zerknął gniewnie w stronę wejścia. - Co, u licha?... - Przepraszam, sir! - przerwał mu sierżant Zhermo Taigyn. - Wiem, że kazał pan sobie nie przeszkadzać, ale powinien pan to usłyszeć. Natychmiast. Verryn zmrużył oczy. Zhermo Taigyn nie należał do najbardziej rozgarniętych żołnierzy, jakich znał, ale też dopiero niedawno trafił do milicji, oddelegowany tam z zakonu Chihiro. Tak właśnie znalazł się w czterdziestoosobowym garnizonie w Fairkyn. Gdyby się lepiej zastanowić, był raczej policjantem niż żołnierzem, co akurat pasowało mu bardziej ze względu na brak doświadczenia bojowego. Jego podwładni nie przejmowali się specjalnie faktem, że ktoś zagląda im bez przerwy przez ramię, a musiał to robić, ponieważ jego poprzednik na tym stanowisku usiłował spacyfikować wiernych, którzy przejęli kontrolę nad miastem już w pierwszych pięciodniach powstania. Człowiek ten - na jego szczęście - poległ podczas starć, niemniej ojciec Ahnsylmo, przedstawiciel Miecza Schuelera w Fairkyn,

doszedł do wniosku, że resztkami garnizonu gwardii musi dowodzić ktoś, kogo lojalność wobec Kościoła Matki będzie niekwestionowana. Niewykluczone także, pomyślał Verryn, że pozostawiono mnie tutaj, abym nie przeszkadzał lepszym ode mnie na polu walki. Ta sama brutalna prawda dotyczyła sierżantaTaigyna, choć szczerze powiedziawszy, żaden z podkomendnych Verryna nie przypominał rasowego wojaka o stalowym spojrzeniu. - Co powinienem usłyszeć? - warknął kapitan po chwili zamyślenia, sięgając jednocześnie po serwetę, by uprzątnąć bałagan. - To, sir. Taigyn sięgnął ręką za siebie i wciągnął do gabinetu dowódcy Paidryga Tybyta i jego syna Gyffry'ego. Obaj mieli blade lica i wyglądali na poruszonych. Verryn zmrużył oczy na ten widok. Młodzik był sensatem, jak chyba każdy trzynastolatek, ale jego ojciec uchodził za niewzruszonego i nie miał w zwyczaju podniecać się byle czym. Obaj pracowali sezonowo na barkach, zimą zajmując się uprawą niewielkiego poletka leżącego na wschodnim brzegu kanału, tuż za miasteczkiem. - O co chodzi? - zapytał Verryn, przenosząc wzrok na ojca i syna. Paidryg pokręcił głową. - Nie wiemy - wychrypiał. - Ale cokolwiek to jest, wpływa do kanału od strony koryta Lodowego Pyłu i dymi jak paszcza samej Shan-wei! - Co takiego? - Verryn zamrugał, upuszczając serwetkę na bibularz. - Dymi? O czym ty mówisz, człowieku? - Przecież powiedziałem, że sam nie wiem. - Mężczyzna znowu pokręcił głową, na jego twarzy widać było bezradność, strach i frustrację. - To chyba... jakaś wielka, czarna barka. Tylko że wygląda jak... jak... jak dach mojej cholernej stodoły, panie. I porusza się dwukrotnie szybciej od każdej innej barki, i to takiej, co niczego nie holuje! Na Shan-wei, kapitanie, ona ciągnie za sobą trzy tak samo duże barki, a za nią płynie drugi podobny konwój! Mój Gyffry pierwszy ją zauważył i zawołał mnie, osiodłałem więc dwa nasze najlepsze konie od pługa i pojechaliśmy. Wtedy ja też ją ujrzałem. Mimo że jechaliśmy na skróty, dopłynie tutaj już za kilka minut. Mówię panu, kapitanie... Coś zapiszczało w oddali. Coś nieludzkiego, nieziemskiego, co zagłuszyło dalsze słowa Tybyta próbującego opisać statek, jakiego nikt tu wcześniej nie widział. Gdy dźwięk ten ścichł w końcu, przechodząc w żałosne zawodzenie, Verryn zerwał się z krzesła, zapominając o rozlanej herbacie. - Grajcie na alarm! Zhermo, zbierz ludzi, i to migiem!

*** - To powinno wystarczyć, jak sądzę - stwierdził Halcom Bahrns, gdy Ahbukyra Matthysahn sięgnął ponownie po linkę syreny Sygnalista spojrzał na niego błagalnie, ale kapitan pokręcił stanowczo głową. - Jestem pewien, że przyciągnęliśmy ich uwagę. Teraz powinniśmy dać im czas na reakcję. - Tak jest. Zawód w głosie młodego sygnalisty był wyczuwalny, ale Ahbukyra cofnął posłusznie rękę, pozwalając kapitanowi odwrócić się i wyjrzeć przez wąski wizjer przecinający przednią ścianę kiosku. Bahrns zdał sobie właśnie sprawę, jak bardzo brakowało mu nieskrępowanej niczym widoczności. Zatęsknił też od razu za otwartą częścią mostka znajdującą się za szczelnie zamkniętymi pancernymi drzwiami. Tam powinienem teraz stać, pomyślał. Stąd nic nie widać - to akurat nie była prawda, ale nie zamierzał tego przyznawać nawet przed sobą. Powinienem stać w miejscu, z którego żołnierze Harysa i ludzie generała Tylmahna będą mogli mnie widzieć. Oni przecież znajdują się na zewnątrz. Jeśli ktoś otworzy ogień, to właśnie do nich... - Pół rumba na bakburtę - rzucił zwięźle. - Musimy mieć czyste pole ostrzału nabrzeży, Crahmyndzie. - Jest pół rumba na bakburtę, sir - powtórzył za nim Fyrgyrsyn. Kąciki ust kapitana zadrgały lekko. Lekki ton napomnienia w głosie podwładnego przypomniał mu, że omówili wszystkie manewry na długo przed dopłynięciem do Fairkyn. Kapitan przeszedł na sterburtową część kiosku, by wyjrzeć z tamtej strony przez wizjer. Zaśmiał się pod nosem z satysfakcją, widząc zamieszanie na nabrzeżach. Fairkyn nie było wielką miejscowością, ale znajdowało się tutaj wiele magazynów i doków, z których uciekał teraz każdy, kto mógł. Wystarczył sam dym, by ich wypłoszyć, pomyślał, ale gwizd syreny też swoje zrobił. Pokręcił głową, przypominając sobie własną reakcję, gdy po raz pierwszy usłyszał gwizd pary wydostającej się z kotła pod ciśnieniem wielu atmosfer. Nic dziwnego, że miejscowi pierzchali na wszystkie strony! Kątem oka dostrzegł jakiś ruch, pochylił się więc bliżej, nieomal dotykając czołem stalowej płyty, by rozszerzyć maksymalnie pole widzenia, a potem mruknął z satysfakcją. Od burty barki holowanej przez HMS Delthak odbijały właśnie łodzie wypełnione ludźmi w granatowych tunikach i jasnoniebieskich spodniach charisjańskiego korpusu piechoty morskiej. Płynęły szybko w kierunku głównego celu - budynku kapitanatu miejscowej śluzy. - Oba silniki stop - rozkazał.

*** Gdy kapitan Verryn ujrzał dziwną barkę, od razu zrozumiał, dlaczego Paidryg Tybyt ma takie problemy z jej opisaniem. Wyglądała jak pływający dom, choć kapitan nigdy wcześniej nie widział budynku, z którego kominów wydobywałby się tak gęsty, czarny dym. Tak samo jak w życiu nie widziałeś, by jakaś barka płynęła po kanale, choć nie ma ani żagla, ani wioseł, które by ją napędzały! Widok płynącego z gracją okrętu przerażał go, podobnie jak dźwięczący wciąż w uszach pisk. Heretycy służą Shan-wei, przypomniał sobie. A tylko Langhorne i Schueler wiedzą, jakimi diabelskimi mocami ona dysponuje! Jeśli obdzieliła ich choćby drobną częścią... - Dlaczego stoi pan jak ten słup? Heretycy przeprowadzają desant na port! Rób pan coś! Verryn odwrócił się i zobaczył stojącego za jego plecami Owaina Kyrsta, burmistrza miasteczka. - Co, w imię Schuelera, mogę zrobić, panie burmistrzu? - zapytał. - Mam pod rozkazami czterdziestu ludzi, z czego piętnastu pod bronią. A spójrz pan tam! Wskazał palcem na ulicę, gdzie w każdej chwili przybywało ludzi w niebieskich mundurach. Oprócz nich pojawili się też siddarmarscy żołnierze, uzbrojeni jednak w muszkiety, nie w piki. Była ich cała masa. W tle za nimi dostrzegł także otwarte furty działowe potwora, który ich tu przywiózł. Na jego oczach wynurzyły się z nich czarne, posępne lufy wielkich dział. Dygry Verryn nie był może legendarnym bohaterem wojennym, ale rozumu mu nie brakowało. - Nie jestem w stanie nic zrobić, panie burmistrzu - przyznał zduszonym głosem. Jeśli się postawię, zginie wielu naszych. Jeśli upiera się pan przy jakimś działaniu, proszę wyjść do nich i negocjować. W końcu to pan jest tu burmistrzem. *** - Co jest?... Wyllym Bohlyr był zawiadowcą śluzy z ramienia Służby Szlaków Żeglugowych. Nadzorował codzienny ruch i doglądał dwustopniowych śluz, dzięki którym wody kanału Guarnak-Lodowy Pył równały się z poziomem koryta rzeki. Pobliskie Fairkyn w całości zawdzięczało im swoje istnienie, a Bohlyr podchodził do swojej pracy z ogromną powagą, choć nie była specjalnie wymagająca. Szczyt natężenia ruchu na kanale przypadał na porę żniw, ale przez resztę roku w tutejszym kapitanacie panował kompletny spokój, nie licząc momentów, gdy mistrz pompowy i starszy wrotowy robili rutynowe przeglądy.

Nie dzisiaj jednak. Hałas dobiegający z kanału oderwał go wcześniej od porannej papierkowej roboty, ale co ciekawe, nikt nie przybiegł do jego biura i nie wyjaśnił, co to za zamieszanie. Dopiero teraz w otwartych z impetem drzwiach pojawili się dyżurny pompowy, Rhobair Kulmyn, i Zhoel Wahrlyw, wrotowy tej zmiany. Za nimi stało sześciu ludzi w nieznanych zawiadowcy mundurach, wszyscy uzbrojeni w długie, smukłe muszkiety. Był tam też człowiek, którego znał całkiem dobrze. - Mistrzu Myklaynie! - zawołał. - Co tu się wyrabia, na Langhorne'a? - Tak się składa, że przyszliśmy to wyjaśnić. - Odpowiedzi udzielił mu nie pilot, tylko jeden z mówiących z dziwnym akcentem żołnierzy. - Porucznik Byrnhar Raismyn, Korpus Cesarskiej Piechoty Morskiej Charisu - przedstawił się z kpiącym uśmieszkiem na twarzy. Obawiam się, że przejęliśmy kontrolę nad pańskimi śluzami, mistrzu Bohlyrze. - Akurat! - prychnął zawiadowca. - Nie możecie... to znaczy... - Wiem, że to panu nie pasuje, mistrzu Bohlyrze - odparł przybysz nieco chłodniejszym tonem. - Niemniej - musnął dłonią rękojeść wiszącego u jego pasa miecza będę nalegał. *** - Dobrze - odezwał się półtorej godziny później Zhaimys Myklayn. - To powinno wystarczyć. - Tak jest. Żołnierz, który pod czujnym okiem Myklayna nadzorował akcję umieszczania ładunków wybuchowych, skinął głową i natychmiast przywołał swoich ludzi, kierując ich do czekających na kanale łodzi. Wszystkie barki i holujące je kanonierki znajdowały się już w komorach śluz. - Jest pan pewien? - zapytał na wszelki wypadek, a potem pokręcił głową, widząc rozbawione spojrzenie pilota. - Nie podważam pańskich kompetencji, sir. Jeśli tak pan odebrał moje pytanie, pozostaje mi tylko przeprosić. Ja... Przebyliśmy naprawdę długą drogę, by tego dokonać, wolałbym więc mieć absolutną pewność, że wszystko jest jak trzeba. - Jest dobrze, sierżancie. Może mi pan wierzyć. Myklayn mówił ponurym głosem, ale jak wcześniej napomknął Bahrnsowi, raczej nie będzie miał koszmarów już po wszystkim. - Gdy to wysadzimy - wskazał ładunki rozmieszczone wokół wylotu szerokich rur zostanie tu tylko jeden wielki lej w ziemi. Materiały wybuchowe po drugiej stronie śluzy doprowadzą do zapadnięcia się sąsiedniej komory, zniszczenia przepompowni

i

rozszczelnienia dolnych wrót. - Wyszczerzył zęby. - Łatwiej pójdzie wybudowanie nowej śluzy niż naprawienie szkód, które tu wyrządzimy. - Pokręcił głową. - Byłbym mocno zaskoczony, gdyby udało im się udrożnić ten szlak przed wiosną przyszłego roku... - Naprawdę? - Sierżant spojrzał na ładunki, a potem zaśmiał się chrapliwie. - To mi wystarczy, sir. Proszę zająć miejsce w łodzi, a ja - wyjął z sakwy świecę Shan-wei, susząc zęby do pilota - zrobię, co mogę, by rozjuszyć Zhaspahra Clyntahna. .VI. RZEKA DAIVYN PROWINCJA SKALISTE SZCZYTY REPUBLIKA SIDDARMARKU - Nie jest dobrze, sir. - Sierżant Dahltyn Sumyrs pokręcił głową, zwiesiwszy ramiona ze zmęczenia. - Nie przejdziemy - kontynuował. - Straciłem już pięciu dobrych ludzi. Tych drani jest tam więcej niż much nad sodarskim złodziejem owiec. Ci, którzy nie mają karabinów, zostali uzbrojeni w pistolety, a siedzą w takim gąszczu, że nie sposób ich dostrzec, dopóki człowiek na nich nie wlezie. - Dziękuję, sierżancie. - Mahrtyn Taisyn był świeżo ogolony, mundur miał odprasowany, ale w blasku świec widać było grube cienie pod jego oczami. - Nie powiem, by mnie to zaskoczyło, ale musieliśmy spróbować. - Oczywiście, sir. - Sumyrs odpowiedział takim tonem, jakby urażono go sugestią, że mógłby nie próbować. - Nie wygląda też na to, by brakowało im prochu. - Taką przewagę daje bezpieczny szlak zaopatrzeniowy z Marchii Zachodniej, sierżancie - odparł oschle Taisyn. - Szkoda, że my takiego nie mamy. - Też tego żałuję, sir. - Rozumiem, sierżancie. To na razie wszystko. Sumyrs stanął na baczność, dotknął pięścią piersi, ale zanim wykonał przepisowy zwrot w tył, brygadier dodał jeszcze: - Uważaj na siebie, Dahltynie. - Wzajemnie, sir - odburknął sierżant, nie oglądając się za siebie. Zaraz też ruszył w kierunku drzwi i zniknął w mroku, a Taisyn opadł na składane krzesło stojące przed beczką, której denko służyło mu teraz za biurko. Sumyrs był dobrym żołnierzem. Służył pod nim już od czterech lat i jeśli ktokolwiek mógł znaleźć przejście przez otaczające ich linie lojalistów Świątyni, to tylko on.

Ale nawet gdyby mu się to udało, do sukcesu byłoby jeszcze daleko, pomyślał ze smutkiem brygadier. Zaryzykowałeś, ale nie poszło ci za dobrze. Odchylił się na krześle, zakrył twarz obiema dłońmi i zwiesił ramiona w geście rozpaczy, której nie okazałby przy świadkach. On i cztery tysiące jego żołnierzy tkwili wciąż w tym samym miejscu - zamykając drogę oddziałom Cahnyra Kaitswyrtha niczym korek butelkę, tak jak to obiecał Zhansynowi i Watyrsowi. Był to jednak korek, który biskup polowy, pragnący zlikwidować ostatni punkt oporu na drodze do Glacierheart, mógł i chciał usunąć. Poszedłem zbyt daleko, mając zbyt mało ludzi, pomyślał Taisyn. Nie mogłem jednak zablokować koryta rzeki stąd do jeziora, ponieważ zawsze mogliby obejść moje pozycje, o czym doskonale wiedziałem. Dlatego musiałem zatrzymać ich tutaj, to ostatnie miejsce, w którym tak nieliczne oddziały mogły zablokować rzekę. Potrzebowałem dobrych pozycji strzeleckich dla moich dział, miejsca, w którym moglibyśmy okopać się i bronić, gdyby zaszła taka potrzeba. Gdybym miał więcej ludzi, mógłbym stworzyć linię frontu bliżej jeziora, nie potrzebowałbym też żadnych wzgórz. Ale... Wypominanie sobie tego po raz kolejny nie miało sensu. Poza tym wiedział, że podjął najwłaściwszą decyzję. A w każdym razie najwłaściwszą z dostępnych, ponieważ czasem nie dało się postąpić zgodnie z zamierzeniami i trzeba było wybrać najmniejsze zło. A on i jego ludzie wykrwawili tych drani. Zablokowali na dobre koryto rzeki, zahamowali ich i trzymali w szachu od dwóch pięciodni. Dziesięć dni minęło, a armia Kaitswyrtha nie posunęła się o krok w kierunku Glacierheart... nie mówiąc o tym, że straciła setki ludzi podczas próbnych szturmów na szańce. Szkoda, że nie mogę się dowiedzieć, gdzie jest teraz książę. Nie miał jednak szans na dotarcie do Lodowego Jeziora, chyba że... może jest jeszcze szansa na to, że przebije się aż tutaj i przyjdzie nam z odsieczą. Nie, nie ma takiej możliwości. Opuścił dłonie, potem zaczerpnął głęboko tchu. Brakowało mu ludzi, by zapobiec otoczeniu jego pozycji przez oddziały Kaitswyrtha, co biskup polowy skrzętnie wykorzystał. Ustawił piechotę i jazdę nad rzeką między nim a Lodowym Jeziorem, zabrał też z sobą wiele dział, aby zrobić z Charisjanami dokładnie to, co oni zrobili wcześniej z Armią Boga. Żadna ze stron nie mogła więc spławić się rzeką pod lufami

dział przeciwnika,

ale to

Kaitswyrth dysponował bezpiecznym

szlakiem

zaopatrzeniowym, którego brakowało Taisynowi, mógł więc ściągać żywność i amunicję, podczas gdy już wkrótce jednego i drugiego zabraknie Charisjanom.

Ale tu nie chodzi wcale o zaopatrzenie, pomyślał brygadier. Bardziej boli cię to, że nie masz możliwości wycofania swoich ludzi. A wróg, wiedząc, że jesteś w potrzasku, od dwóch pięciodni zacieśnia pętlę wokół twoich pozycji. Ma cię teraz w garści, a w dodatku przytłacza cię liczebnie... Ktoś chrząknął w półmroku. Podniósłszy głowę, zobaczył w drzwiach Hauwerda Zhahnsyna. - Wejdź - zaprosił go i siddarmarski pułkownik zajął po chwili miejsce na drugim ze składanych krzeseł. - Widziałem Sumyrsa - powiedział. - Sądząc po minie i fakcie, że nadal tutaj jest, wywnioskowałem, że nie udało mu się wykonać zadania. - Można tak powiedzieć - odparł Taisyn, uśmiechając się ze smutkiem. - Roi się tam od nich jak od much nad sodarskim złodziejem owiec, jak sam powiedział. - Krasomówca z naszego sierżanta. - Zhahnsyn zaśmiał się, ale zaraz spoważniał. - Nie powiem, żebym był zaskoczony jego słowami. Ci ludzie nie odpuszczą. - Oni nie mogą odpuścić - poprawił go Taisyn. - A nam wkrótce skończy się amunicja do karabinów, o czym chyba także wiedzą. - Nigdy nie mieliśmy jej tyle, ile chcieliśmy - zauważył pułkownik. - To prawda - przyznał brygadier. Spoglądał dość długo na Siddarmarczyka. Sądziłem, a raczej miałem nadzieję, że uda nam się wycofać. - Naprawdę? - Zhahnsyn zrobił kwaśną minę. - Ja nie miałem takich złudzeń. Może powinienem był ci o tym wcześniej wspomnieć. Od początku uważałem, że przesadzamy. Ale wydawało mi się, że ty też wiesz, w co się pakujesz. - Uniósł znacząco brew, na co Taisyn westchnął ciężko. - No tak - mruknął. - Chyba tak było, tylko bałem się do tego przyznać, nawet przed samym sobą. - Tak właśnie myślałem... - Zhahnsyn odchylił się, opierając pięty na krawędzi przewróconej beczki. - Chyba ci jeszcze nie podziękowałem, Mhartynie. - Za co? - Taisyn wskazał ręką ziemiankę. - Obawiam się, że nie masz za co dziękować, Hauwerdzie. - Ależ mam. - Pułkownik spojrzał mu prosto w oczy. - Jestem Siddarmarczykiem, ty nie. Narażasz życie nie za swoich ziomków, tylko moich. A gdyby nie ta reduta, Kaitswyrth znajdowałby się już w pobliżu Wschodniego Glacierheart i Przełęczy Tyrnyra, paląc i niszcząc wszystko po drodze. Tak samo jak ty nie wiem, dokąd zdołał dotrzeć książę Eastshare, ale dzięki tobie uda mu się przejść dodatkowe czterysta albo i pięćset mil na

zachód, zanim natknie się na Armię Boga. Langhorne jeden wie, ilu moich krajanów ocaliłeś.Pomyślałem więc, że ktoś powinien ci za to podziękować. Taisyn spoglądał na niego, pojmując z wolna, że te słowa płyną z głębi duszy, i w końcu skinął głową. - Przyjmuję twoje podziękowania - powiedział i zaraz odchrząknął. - Zamierzam wysłać przed świtem ostatnią wyvernę pocztową - dodał nieco twardszym tonem. - Jeśli chcesz dołączyć do dokumentów swój raport, przekaż go jak najszybciej w ręce porucznika Hahskansa. *** - Jesteśmy gotowi? Biskup polowy miał kasztanowe włosy, brązowe oczy i przyjemną powierzchowność, która zmyliła już niejednego człowieka. W istocie bowiem na całym Schronieniu nie znalazłby się gorliwszy wyznawca Boga Jedynego. Jako członek militarnego odłamu zakonu Chihiro zachował fryzurę charakterystyczną dla Straży Świątynnej i równie rozpoznawalny chód - a nawet postawę - jego wzrok zaś był hardy jak zwykle, gdy mierzył otaczających go teraz ludzi. - Już straciliśmy na to gówno zbyt wiele czasu - kontynuował żelaznym tonem - a wygląda na to, że stracimy go jeszcze więcej. Jeśli ci heretycy są tak twardzi, jak przypuszczam, oczyszczenie koryta rzeki zajmie nam jeszcze wiele dni, a z każdym z nich ten drań Stohnar i sukinsyn Cayleb przemieszczą swoje siły dalej na zachód. Ta ich piechota morska jest gorsza od Shan-wei, chcę więc dotrzeć do Wschodniego Glacierheart, zanim pojawią się tam pierwsi pieprzeni Charisjanie. Czy to jasne? Odpowiedział mu szmer pomruków, zaczerpnął więc głębiej powietrza. - To, co się tutaj wydarzyło, nie jest niczyją winą - rzucił znacznie spokojniejszym tonem. - Wpadliśmy na nich i zostaliśmy wzięci z zaskoczenia. Zapewne dałoby się tego uniknąć, gdyby nasi zwiadowcy byli bardziej spostrzegawczy... albo mieli więcej szczęścia. Ale to nie zmienia faktu, że wrogowie czekaliby na nas na tym zakolu. Wybrali najlepsze miejsce w promieniu setek mil, a może i więcej, aby powstrzymać nasz marsz, zatem nie mamy innego wyjścia, jak przegnać ich stamtąd ostatecznie. To jednak będzie naskosztowało, i to drogo. Nie chodzi o rozgonienie bandy pikinierów na otwartej przestrzeni. Straciliśmy już przeszło tysiąc trzystu ludzi, nie licząc załóg zatopionych barek, a to na pewno nie koniec, ponieważ musimy iść prosto na ich działa, co oznacza śmierć kolejnych rzesz naszych żołnierzy. Nie unikniemy wszakże ofiar, jeśli nie chcemy tkwić tutaj, dopóki nie zamorzymy ich głodem, a to nie opłaca nam się za bardzo, ponieważ w tym czasie Cayleb i Stohnar

zorganizują lepsze linie obrony. - Raz jeszcze rozejrzał się po twarzach zebranych. - Nie wiem, co jeszcze przyszykowali za tym zakolem. Nasi szpiedzy mają problemy ze zdobyciem informacji, a miejscowi o niczym nie wiedzą. Co mówią plotki? Tyle, że sam Cayleb Ahrmahk idzie na nas, prowadząc półmilionową armię. - Parsknął z pogardą. - Jakoś trudno mi w to uwierzyć. - Kilku oficerów zachichotało, zanim postukał palcem w mapę rozłożoną na stole. - Oni nie mają już pół miliona żołnierzy. Z szacunków robionych na chwilę przed wymarszem wynikało, że znaczniejsze siły Charisjan nie pojawią się na terenie republiki przed końcem lipca albo nawet połową sierpnia. Cała ich armia stacjonuje w Chisholmie, a to piekielnie daleko od Siddarmarku. Niestety nasze raporty bywały mylne od czasu rozpoczęcia świętej wojny, więc i na tych zbytnio nie polegam. Zakładam, że charisjańskie oddziały wchodzą teraz do Glacierheart, i dlatego musimy zdobyć jutro to umocnione wzgórze. Zwinął dłoń w pięść i walnął w stół. - I zdobędziemy je, choćbyśmy mieli stracić dwie albo trzy dywizje. Oni nie mają się gdzie wycofać, ustawimy więc nasze oddziały pięćset jardów od ich pierwszej linii obrony, pamiętając o tym, że nie będą mogli przerzucać swoich ludzi z odcinka na odcinek, ponieważ zaatakujemy ze wszystkich stron jednocześnie. Nie ma dowódcy, który lubi marnować życie swoich żołnierzy, ale stracimy ich o wiele więcej później, jeśli ci dranie zatrzymają nas tutaj jeszcze dłużej. Dlatego nie będę tolerował wahania. Kolumny ruszą na mój sygnał i nie zatrzymają się, dopóki ja im nie każę. - Spojrzał na zebranych po raz ostatni. Nikt się nie uśmiechał, ale nie widział na twarzach zebranych ani wahania, ani zwątpienia. - Świetnie. - Wyprostował plecy. - Wracajcie do swoich jednostek. Zaatakujemy pół godziny przed świtem. .VII. OHLARN PROWINCJA NOWA PÓŁNOC REPUBLIKA SIDDARMARKU Halcom Bahrns czuł się lekko zawiedziony brakiem reakcji lojalistów Świątyni na jego rajd po ich terenach. Ziemie prowadzące do tutejszej przełęczy były zadziwiająco płaskie. Choć więc od opuszczenia Fairkyn minęło już jedenaście godzin, konwój minął tylko jedną śluzę. Jej obsługa była równie zaskoczona pojawieniem się kanonierek jak garnizon miasta, co Charisjanom wydało się niedorzeczne. Burmistrz Kyrst nie zrobił na Bahrnsie wielkiego wrażenia, gdy przybył - niezupełnie z własnej woli - na pokład HMS Delthak, by zaprotestować przeciw wysadzeniu śluzy. Za to mistrz Bohlyr wydał mu się człowiekiem

roztropnym. Kto jak kto, ale on musiał wysłać wiadomość siecią semaforową, ostrzegając pozostałe placówki wzdłuż kanału! Bahrns nie zamierzał jednak narzekać na ten dar archaniołów. Piechota morska pułkownika Harysa schwytała zaskoczoną obsługę śluzy, potem Siddarmarczycy generała Tylmahna zabezpieczyli teren, aby kanonierki z holowanymi barkami mogły spokojnie przedostać się na kolejny odcinek kanału. Standardowe napełnienie - albo opróżnienie - komór śluzy trwało około kwadransa, co oznaczało, że konwój potrzebował godziny na pokonanie każdej napotkanej przeszkody. Na całe szczęście Charisjanie nie musieli przejmować się zamieszaniem, które powodowali w ruchu cywilnym, a to z kolei znaczyło, że mogli korzystać równocześnie z obu komór szlaku, więc HMS Hador trafiał do śluzy jednocześnie z HMS Delthak. Bahrns nie cierpiał tych chwil unieruchomienia jego jednostki, ale wykorzystywał dany mu czas do maksimum, przeładowując węgiel z holowanych barek. Wiedział też, że Tailahr postępuje podobnie. To jednak było już dwie i pół godziny temu, a od tamtej pory minęli z tuzin obcych jednostek. Załogom każdej z nich wystarczył jeden rzut oka na dymiące behemoty i już odbijały w kierunku brzegu, aby uniknąć ewentualnej kolizji. I choć konwój minął je wszystkie bez jednego incydentu, Bahrns podejrzewał, że wielu marynarzy zeszło na brzeg i po dotarciu do najbliższych zabudowań pożyczyło konia, aby powiadomić okoliczne garnizony. Jeśli tak się stało, dalsza podróż miała szanse stać się bardziej interesująca, niż mógłby sobie tego życzyć. *** - Płyną! - wysyczał ktoś. Major Edmynd Maib dopiero po chwili zrozumiał, że słyszy Bynna Leskyra, burmistrza Ohlarnu. Urzędnik ten, piastujący swoje stanowisko od zaledwie dwóch pięciodni - czyli od czasu, gdy jego poprzednik trafił w ręce ojca Ghatfryda - był zazwyczaj arogancki, opryskliwy i pewny siebie. Ten zduszony syk nie przypominał w niczym jego głębokiego głosu, co nie wiadomo dlaczego rozbawiło majora. Daj spokój, napomniał się w myślach. Owszem, Leskyr jest jak cierń w dupie. I tak, to zapewne on zaczął rozpowszechniać plotki o burmistrzu Bekatyrze. Ale ojciec Ghatfryd nie jest przecież głupcem. Szybko dojdzie do tego, że w tych plotkach nie ma krzty prawdy, i zajmie się tym, kto je rozsiewa. Leskyr sam trafi na przesłuchanie. Na razie jednak to ten skończony drań jest tutaj burmistrzem, a ty wcale nie wiesz lepiej od niego, co się szykuje! Major, dowódca dwudziestego regimentu artyleryjskiego Armii Boga, nie mógł zrozumieć, dlaczego nie otrzymał więcej ostrzeżeń. Zdyszany posłaniec wpadł do Ohlarnu

niespełna dwie godziny temu i wysapał tylko tyle, że do miasta zbliża się konwój barek napakowanych heretyckimi żołnierzami. Dodał też coś o dwóch potężnych eksplozjach, jakie słyszał od strony śluz znajdujących się trzydzieści mil na wschód od miasta Harsmyn. A co najciekawsze, upierał się, że część nadpływających barek płonie! Tyle wszyscy wiedzieli, ale tylko on zdawał sobie sprawę z tego, jak bardzo niekompletne są te informacje. Dlaczego nie było żadnej wiadomości ze stacji semaforowych, skoro ktoś albo coś płynął tutaj kanałem? U licha, do tej pory powinien był dostać co najmniej kilka ostrzeżeń! Po to przecież wymyślono semafory! Rozejrzał się wokół, żałując, że nie ma w pobliżu więcej swoich ludzi. Prawdę powiedziawszy, jedyną baterię dział stacjonujących w Ohlarnie osłaniali tylko miejscowi milicjanci. Gdyby semafory dały mi cztery albo pięć godzin wyprzedzenia, ściągnąłbym tutaj drugą baterię, pomyślał z rozżaleniem. Z drugiej jednak strony, sześć dwunastofuntówek da sobie radę z każdą barką, jaką kiedykolwiek zwodowano! Istnieje też możliwość, że cymbał, który przywiózł te wieści, miał po prostu jakieś urojenia. Połowa okolicznych wieśniaków... Przerwał tę myśl, gdy dostrzegł to, co wcześniej zauważył Leskyr. Chmury czegoś, co wyglądało jak... iskry? Nie, chyba nie. Raczej jak... jak... Nie umiał wymyślić trafniejszego porównania, ale cokolwiek zbliżało się kanałem, było podwójne. Major Maib przełknął ślinę i zrobił się nagle bardziej nerwowy, niż pragnąłby przyznać. Zerknął też szybko przez ramię. - Burmistrz ma rację - warknął. - Na stanowiska! - Tak jest! - odparł zwięźle porucznik Orlynoh Praieto. - Sierżancie Wyldyng, przygotować działa! Sześć obsad armat z baterii B odpowiedziało po chwili. Maib wbił wzrok w ciemności, osłaniając oczy dłonią, choć wiedział, że to nie może przynieść efektu i co najwyżej ośmieszy go w oczach podwładnych. Iskry zniknęły, zastąpiła je za to poświata, jakby coś rozjaśniało od spodu kłęby gęstego dymu. *** Halcom Bahrns westchnął z rezygnacją, widząc kolejne snopy iskier wydobywające się z bliźniaczych kominów. W dzień, gdy kolumny dymu zdradzały pozycję HMS Delthak z daleka, było to mało istotne. Szkoda jednak, że nie nakazał palaczom podrzucać węgla po tym, jak w oddali dostrzegł światła Ohlarnu. Nic na to teraz nie poradzę, pomyślał. Chociaż...

- Mistrzu Myklayn, będę rad, jeśli wrócisz do kiosku. - Muszę coś widzieć, kapitanie - usłyszał odpowiedź z głębi mostka. - Na wysokości Ohlarnu są mosty przerzucone przez kanał. Wolę się upewnić, czy prześwit pomiędzy nimi a lustrem wody jest wystarczający, by zmieścił się kiosk i kominy, więc... - Więc wypatrzysz je stąd - rzucił Bahrns. - Nie wiem, czy uprzedzono ich o nas czy nie, ale ktokolwiek spoglądał w stronę wody, musiał zauważyć te snopy iskier. Proszę więc schronić się za pancerzem, i to już. - Wyszczerzył zęby w przelotnym uśmiechu. - Nie możemy pana stracić na tak wczesnym etapie operacji. Przez moment sądził, że pilot zacznie się z nim wykłócać, ale Myklayn wszedł natychmiast do wnętrza sterówki i zamknął za sobą opancerzone drzwi. - Ma pan rację, kapitanie - przyznał, uśmiechając się w blasku latarni wiszącej nad stołem. - Poza tym to tylko drewniane mosty... *** - Słodki Boże! - zawołał ktoś, a Edmynd Maib cofnął się bezwiednie o krok, gdy potwór płynący kanałem ukazał się w świetle latarni stojących wzdłuż nabrzeża. Ta jednostka była ogromna! Szeroka bestia o skośnych burtach mknęła przez noc z zastraszającą prędkością, a przed jej podkowiastym dziobem formowała się wysoka fala. Była czarna jak mrok, który ją spowijał, a z jej dwóch wysokich kominów buchał gęsty dym. Kompania milicji obsadzająca nabrzeże i doki otworzyła ogień z arbalestów i muszkietów. W błyskach salw major dostrzegł wyraźniej zbliżające się niebezpieczeństwo. Kule i bełty odbijały się od kadłuba molocha, jakby był zrobiony ze stali. A w burtach były otwarte... - Ognia! - wrzasnął. - Strzelać bez rozkazu! *** - Cieszę się, że zaproponował mi pan to w porę, kapitanie - stwierdził Zhaimys Myklayn, przekrzykując łoskot odbijających się od pancerza kul muszkietowych. - Na zewnątrz zrobiło się o wiele mniej przyjemnie! Bahrns zbył go potaknięciem, miał teraz na głowie zupełnie inne problemy Pochylił się do burtowego wizjera w samą porę, by zobaczyć, jak mrok nocy rozjaśnia salwa oddana z setek muszkietów. Usłyszał, że kilka kul uderza w okolicę szpary, przez którą wyglądał - nie dało się wykluczyć, że przy takiej nawale któryś z pocisków znajdzie drogę do wnętrza przez otwarte furty działowe. Miał nadzieję, że tak się nie stanie, ale o wiele bardziej zajmowało go to, co wyglądało na baterię dział polowych ustawioną na kolejnym odcinku nabrzeża kanału. Wytężał wzrok jeszcze przez chwilę, a potem chwycił tubę głosową pokładu działowego i pochylił się nad nią.

- Uwaga na sterburcie! - wrzasnął. - Działa polowe! Przysunął lejek do ucha, by wysłuchać odpowiedzi Pawala Blahdysnberga. - Jest uwaga na sterburcie, sir! Cel działa polowe! Bahrns skinął głową z satysfakcją i natychmiast wrócił do obserwowania brzegu przez wizjer. *** Paniczne ostrzeżenie majora Maiba pozwoliło na odpalenie dwóch trzecich dział baterii, zanim w furtach kanonierki pojawiły się wyloty armatnich luf. Uśmiechnął się, widząc języki ognia rozświetlające noc. Nie miał pojęcia, co nadpływa kanałem, kazał więc Praietowi załadować połowę armat litymi kulami, a drugą połowę pociskami eksplodującymi i teraz spoglądał z niecierpliwością na skutki oddanej salwy... cokolwiek miało być jej celem. Napięcie opadło z niego w tej samej chwili, gdy masywne kule odbiły się od burt dziwactwa, jak wcześniej pociski muszkietowe. Szczęka opadła majorowi do reszty, gdy zrozumiał, że bateria Praieta nie drasnęła nawet celu. Mgnienie oka później wróg odpalił osiem trzydziestofuntówek. *** - Ognia! - zawołał Pawal Blahdysnberg i działa HMS Delthak wypaliły po raz pierwszy, uderzając jak młoty samej Shan-wei. Porucznik od dawna się zastanawiał, jak rozbrzmi salwa w tak niewielkiej zamkniętej przestrzeni. Teraz się tego dowiedział i był wdzięczny własnej przezorności za to, że wetkał w uszy bawełniane zatyczki, zanim wydał rozkaz otwarcia ognia. Działa cofnęły się, nowe lawety poślizgowe pomysłu komandora Mahndrayna zaabsorbowały siłę odrzutu. Lufy znalazły się pod burtą, wydobywający się z nich wciąż dym zamienił pokład działowy we wnętrze cuchnącego pieca. Potężne dmuchawy wbudowane w rufową część kazamat wyssały dym tak szybko, jak to tylko możliwe, nie dość prędko jednak. Porucznik słyszał więc dobiegający zewsząd kaszel. Niedogodność ta nie powstrzymała ludzi od przeładowania dział. Tym razem do luf trafiły kartacze, teoria głosiła bowiem, że podczas walki w mroku mają ładować to, co leży pod ręką, byle strzelać szybciej. Blahdysnberg nie wtrącał się, wolał wychylić się ostrożnie przez furtę, by sprawdzić, jakie szkody poczyniła pierwsza salwa. *** Wokół rozlegały się krzyki. Major Maib podparł się rękami i rozejrzał wokół dziko. Moment później zrozumiał, że burmistrz Lyskyr nie odpowie już na żadne z pytań ojca Ghatfryda. Co najmniej połowa

kanonierów Praieta - wliczając w to porucznika - także już nie żyła, a większość pozostałych odniosła rany. Salwa trzydziestofuntowych kartaczy odpalonych z odległości niespełna osiemdziesięciu jardów poczyniła nieopisane szkody. Maib dziwił się, że ktoś w ogóle przeżył to piekło. - Przeładować! - darł się sierżant Wyldyng. - Ładować kule! Ruszać się, u licha! Major podziwiał ducha bojowego sierżanta, aczkolwiek wiedział, że jego poświęcenie na nic się nie przyda. Za płynącym na czele okrętem znajdowały się kolejne barki - zobaczył je dopiero teraz - ale i one nie przypominały jednostek, które znał. Może i zbudowano je kiedyś z myślą o pływaniu po kanałach, lecz ktoś wyposażył je potem w grube drewniane nadburcia i obłożył czymś, co wyglądało na worki z piaskiem. Odwracając głowę, dostrzegł szereg milicjantów gorączkowo przeładowujących muszkiety, w tym samym momencie na burcie barki ciągnionej za okrętem pojawił się tłum strzelców. Większość muszkieterów zapewne nie zdążyła się nawet zorientować, co się dzieje. Wciąż przeładowywali broń, gdy huragan ognia i stali rozorał ich ciała z mocą gniewu Boga. *** - Oto i twój most zwodzony, mistrzu Myklaynie - rzucił Halcom Bahrns, gdy działa porucznika Blahdysnberga oddały kolejną salwę, rozjaśniając na moment noc. Kapitan przestał się przejmować baterią dział polowych. Po pierwsze, ich kule odbijały się od pancerza HMS Delthak, jakby były piłkami baseballowymi. Po drugie, niewielu działonowych przetrwało drugą salwę burtową kanonierki. Znacznie większym zagrożeniem wydał mu się most zwodzony, który mieli dokładnie przed dziobem. Była to ciężka konstrukcja zbudowana z myślą o transporcie towarowym, obecnie znajdująca się w pozycji opuszczonej, ponieważ wszystkie barki cumowały, gdy tylko zapadał zmierzch, i ruszały znowu o świcie. Prześwit był tak mały, że kapitan mógł co najwyżej pokręcić głową. - Wygląda na to, że uderzymy w niego na wysokości ostatnich trzech stóp kazamat stwierdził ze spokojem, mimo że był naprawdę zdenerwowany. Kiosk został opancerzony w taki sposób, że powinien wytrzymać taranowanie przeszkody, ale skrzydła mostka kapitańskiego mogły tego nie przetrwać. A jeśli nawet... - Przekażcie ludziom, żeby przygotowali się na zderzenie - poprosił. ***

Edmynd Maib wciąż żył. Był jednym z trzech żołnierzy dwudziestego regimentu artylerii, którzy mogli to o sobie powiedzieć, choć nauka chodzenia na jednej nodze z pewnością zabierze mu sporo czasu. Usiadł, opierając się o złamane koło dwunastofuntówki, gdy ktoś - chyba cywil, ponieważ go nie rozpoznał - opatrywał mu kikut prawej nogi. Zastanawiał się, dlaczego nie czuje bólu, choć resztki świadomości podpowiadały mu, że może to być skutek przeżytego szoku. Ale ból wróci już niedługo i będzie wtedy bardzo silny. Tymczasem jednak mógł skupić uwagę na wielkim okręcie prującym wody kanału i plującym ogniem z obu burt, czemu towarzyszył nieustanny klekot karabinów piechoty znajdującej się na holowanych barkach. Kiedy za pierwszym okrętem pojawił się drugi, wciąż półprzytomny major zdołał zadać sobie pytanie: Ile jeszcze może ich tam być? To było jednak czysto akademickie rozważanie, albowiem w tym właśnie momencie płynąca na czele konwoju jednostka uderzyła w most. Nawet przy tym nie zwolniła. Skrzydła mostu zwaliły się w asyście głośnych trzasków i zgrzytów, złożyły się jak scyzoryk, spadając na pancerne burty pokładu dziobowego. Chwilę później okręt wydał tryumfalny ryk, który trwał i trwał, niosąc się nad miastem. Maib zakrył uszy, jego umysł pogrążał się teraz w wirze przerażenia, zdziwienia i rodzącego się dopiero bólu. Zdążył wszakże zadać sobie jeszcze jedno pytanie: Który to demon uciekł z otchłani Shan-wei, by siać terror wśród bogobojnych ludzi? .VIII. LODOWE JEZIORO PROWINCJA SKALISTE SZCZYTY REPUBLIKA SIDDARMARKU - Jesteś pewien, mistrzu Zhevons? - Ruhsyl Thairis spojrzał ponuro na ciemnowłosego mężczyznę stojącego przed nim w bladej poświacie poranka. - Na sto procent? - naciskał. - Obawiam się, że tak, wasza łaskawość - odparł ze smutkiem Ahbraim Zhevons. Pojawił się na przycumowanej barce dowodzenia księcia Eastshare przed godziną, choć nikt nie zauważył jego przybycia. Ani konne patrole przeczesujące teren, ani wartownicy... po prostu nikt. Książę poczułby się zaniepokojony tym faktem, gdyby nie to, że znał dobrze kogoś innego, kto słynął z podobnych wyczynów. Prawdę powiedziawszy, Zhevons przypominał mu bardzo Merlina Athrawesa. Choć nie byli do siebie podobni z

wyglądu, a tenor Zhevonsa różnił się diametralnie od basu seijina... zauważał pewne podobieństwa w ich postawach. Albo w spojrzeniu pozbawionym wszelkich oznak szacunku dla jego arystokratycznego pochodzenia. A może chodzi po prostu o to, że obaj są seijinami? - pomyślał książę i zaraz oddalił to spostrzeżenie. Po tylu wiekach braku dowodów na ich istnienie nagle zaczynają się pojawiać jak głodne wyverny po wylęgu. A to zły znak, zważywszy na ich udział w wojnie z Upadłymi. Na szczęście chociaż Świadectwa twierdzą, że stali po stronie Światłości. Teraz także nie zauważyłem, by opowiadali się przeciw niej. Zhevons, rzecz jasna, nie powiedział nigdy wprost, że jest jednym z seijinów, i książę Eastshare nie tytułował go tak... przynajmniej do tej pory. A teraz nie miał w ogóle głowy do podobnych uprzejmości. - Kiedy? - zapytał z obawą w głosie. - Przedwczoraj, wasza łaskawość - wydusił z siebie Zhevons. - Dotarcie do ciebie zajęło mi chwilę. - Rozumiem. Zerknął na mapę. Siedemdziesiąt mil. Tak blisko dotarł... ale równie dobrze mógł znajdować się siedem tysięcy mil stąd. - Jak źle wygląda sytuacja? - Gdy oderwał wzrok od mapy, w jego oczach widać było coś więcej niż tylko cień smutku. Był żołnierzem, a ci umieją się mierzyć z najokrutniejszą prawdą, jednakże tym razem chodziło o tę samą armię, która wyrżnęła ludzi Charlza Stahntyna. - Nie brali jeńców, wasza łaskawość - odparł półgłosem Zhevons, kręcąc wolno głową - ale i niewielu naszych zamierzało się poddać. Tylko garstka rannych wpadła w ich ręce żywcem... Tyle dobrego, że żaden jeniec nie został przekazany w ręce Inkwizycji, aczkolwiek podejrzewam, że Kaitswyrth wydał rozkaz, by wziąć brygadiera Taisyna i jego oficerów żywcem, aby można ich było potem torturować... - Gwoli prawdy był tego pewien dzięki SAPKom, które podsłuchały rozmowę biskupa polowego na ten właśnie temat. - W każdym razie wszyscy polegli w walkach. - A Armia Boga? - zapytał książę z bolesną miną. - Straciła prawie dziesięć tysięcy ludzi. - Kolejne zdania Zhevons wypowiadał już twardszym tonem. - Zdobyła reduty, wasza łaskawość, ale okupiła krwią każdą piędź ziemi.Taisyn i jego ludzie zdziesiątkowali sześć dywizji, zanim sami polegli. - Co z rzeką? - Książę Eastshare robił, co mógł, by zachować obojętny ton, lecz mimo ogromnego profesjonalizmu przychodziło mu to z trudem.

- Nadal jest zablokowana. Z moich szacunków wynika, że potrzebują jeszcze dwóch albo trzech dni, aby udrożnić zakole. Książę kiwał wolno głową, wracając wzrokiem do mapy. Zhevons mówił o „szacunkach", ale jeśli był równie dobry jak Merlin Athrawes... - Przeprowadzili jakieś oddziały za zakole? - Jeszcze nie. Potrzebują na to czasu. - Zhevons wyszczerzył zęby. - Na razie wciąż próbują się zreorganizować, wasza łaskawość. Przenoszą świeże dywizje piechoty na czoło kolumny, a to trwa dłużej, niż Kaitswyrth przypuszczał, ponieważ konwój poszedł w rozsypkę po zablokowaniu rzeki. Wysłali kilka patroli jazdy na trakt prowadzący do Haidyrbergu, ale te nie dotarły dalej niż na dwadzieścia pięć albo trzydzieści mil za pozycje brygadiera Taisyna. Sądzę, że musi minąć jeszcze kilka dni, zanim zdobędą się na większą śmiałość. - Świetnie. Książę Eastshare studiował mapę jeszcze przez kilka chwil, a następnie postukał palcem w upatrzone miejsce. - Co myślisz o tej lokalizacji, mistrzu Zhevons? Seijin wyciągnął szyję. Mapy księcia Eastshare zostały uaktualnione przez władze republiki - w przeciwieństwie do tych posiadanych przez Armię Boga - zanim wojska wyruszyły w teren. Dzięki temu były o wiele bardziej szczegółowe i zawierały wszystkie zmiany, jakie nastąpiły od Dnia Stworzenia. Lojaliści Świątyni natomiast wciąż odkrywali, jak przestarzałe są ich atlasy, choć - jak dotąd - udało im się uniknąć najgorszych konsekwencji. Głównie dlatego, że przemierzali terytoria, na których bez trudu znajdowali przewodników. Kaitswyrth nie miał ich wszakże, gdy wpakował się na reduty Taisyna, pomyślał z ponurą satysfakcją seijin. Ciekawe, czy po tej nauczce dotarło do niego w końcu, jak drogo zapłaci za brak rozeznania w obcym terenie... - Jeśli mogę coś zasugerować, wasza łaskawość... Uważam, że to miejsce będzie jeszcze lepsze. - Wskazał palcem na punkt oddalony o dziesięć mil od wybranego przez księcia, gdzie koryto rzeki zbliżało się najbardziej do traktu. - Sześć albo siedem lat temu doszło tam do pożaru lasu - dodał, stukając palcem w mapę. - Pogorzelisko ma ze dwadzieścia mil szerokości, biegnie z północy na południe, porastają je drzewka wysokości dorosłego mężczyzny, tu i ówdzie poprzetykane kępami prawiedębów. Znajdzie się tam też kilka tytanodębów, które przetrwały jakimś cudem pożar. Głównie jednak znajdziecie tam krzewy i zarośla, w tym sporo kolcowinorośli. Dzięki dębom zyskacie idealne punkty

obserwacyjne dla stanowisk moździerzy i artylerii. Szerokość pogorzeliska jest na tyle duża, że będziecie mieli pięć albo i sześć tysięcy jardów pola ostrzału, zwłaszcza pomiędzy kanałem a nasypem traktu, a splątane zarośla stanowią coś na kształt naturalnych zasieków. Spojrzał w oczy księcia i uśmiechnął się lodowato. - Przeprowadzenie tamtędy piechoty będzie istną drogą przez piekło, wasza łaskawość. Książę Eastshare podrapał się po brodzie, studiując uważnie mapę. Miejsce wskazane przez Zhevonsa znajdowało się bliżej pozycji Armii Boga, niż mógłby sobie tego życzyć, jeśli jednak seijin nie mylił się co do czasu potrzebnego Kaitswyrthowi na oczyszczenie zakola i reorganizację, to nie powinno stanowić wielkiego zagrożenia. A wybrana okolica nie nadawała się za żadne skarby świata do użycia jazdy, którą książę nie dysponował. Natomiast dzięki dużemu przedpolu jego doskonalsza artyleria może zredukować przewagę liczebności wroga... Przez chwilę zastanawiał się, dlaczego Taisyn nie wybrał tego właśnie miejsca, a potem potrząsnął głową. Brygadier miał pod rozkazami tylko cztery tysiące ludzi, z czego zaledwie połowa dysponowała bronią palną, musiał też polegać na wypożyczonych z okrętów działach, potężnych, to prawda, ale też o wiele cięższych i wolniej strzelających od klasycznej artylerii polowej. Potrzebował zatem wzniesień, jeśli chciał mieć szansę w walce ze znacznie liczniejszym przeciwnikiem. - Wydaje mi się, że masz rację, mistrzu Zhevonsie - rzekł w końcu. - Nasze czołowe bataliony dotrą na miejsce jutro wieczorem, jeśli popłyną rzeką. Rano otrzymają wsparcie moich wojsk inżynieryjnych, a reszta piechoty i artyleria znajdą się tam pojutrze o tej samej porze. - Położył dłoń na mapie, zakrywając nią wybrane miejsce, i przeniósł wzrok na Zhevonsa. - Wątpię, aby dotarli tam przed tym czasem. Te słowa wystarczyłyby same za siebie, ale wypowiedział je takim tonem, jakby przysięgał duchowi Mahrtyna Taisyna, że pomści jego wyrżnięte oddziały. Seijin przytaknął mu zatem. - Też w to wątpię, wasza łaskawość - dodał półgłosem. .IX. GUARNAK PROWINCJA MIĘDZYGÓRZE REPUBLIKA SIDDARMARKU Cóż mogę powiedzieć, kapitanie, chyba już wiedzą, że tutaj jesteśmy - stwierdził Zhaimys Myklayn, gdy o burty HMS Delthak załomotały kolejne kule.

- Niewykluczone, że ma pan rację, mistrzu - przyznał z rozbawieniem Bahrns, wyglądając przez wizjer. Robił to ostrożniej niż przedtem. Młody Ahbukyra Matthysahn nie użyje już prawej ręki, by uruchomić syrenę parową ich kanonierki. Na pewno nie uniesie jej po tym, jak spłaszczona kula przecisnęła się przez szczelinę między płytami pancerza i strzaskała mu łokieć. Na pokładzie działowym zginęło tuzin kanonierów, a na barkach przewożących piechotę jeszcze więcej ludzi, ale pozostali odpłacili lojalistom Świątyni pięknym za nadobne, masakrując ich oddziały z armat, karabinów i karonad. Małe to wszakże pocieszenie dla pozostających przy życiu, pomyślał ze smutkiem. Tyledobrego, że odtąd nie będę już musiał tracić piechoty. Był wycieńczony - i świadom, że większość jego ludzi czuje się podobnie. I nic dziwnego, jeśli zważyć, że już od pięciodnia płyną przez terytoria środkowej części Republiki Siddarmarku. A jak słusznie zauważył pilot, przyczyna dotychczasowego milczenia stacji semaforowych zniknęła bezpowrotnie, o czym przekonali się na własnej skórze. - Jak daleko zdołamy dopłynąć, kapitanie? - zapytał Myklayn, zniżając głos, na co Bahrns zareagował wzruszeniem ramion. - Chciałbym powiedzieć, że aż do Saiknyru, ale nie kazano nam zapuszczać się aż tak daleko. I dobrze... - Skrzywił się. - Ryzykujemy dostatecznie, starając się dotrzeć doGuarnaku. Posuwać się dalej na południe byłoby czystym szaleństwem. - Też tak myślałem - przyznał pilot, szczerząc zęby. - Choć na pokładach tych okrętów trudno znaleźć kogoś rozsądnie myślącego. - Nie wiem, o czym mówisz, mistrzu! - zapewnił go z udawaną urazą kapitan i zaraz przykucnął, gdy o pancerz kiosku zabębniły kule kolejnej salwy. - Panie Blahdysnberg! - zawołał to tuby. - Ci strzelcy na północnym brzegu zaczynają mnie irytować. - Za chwilę ich załatwimy, sir! - usłyszał odpowiedź porucznika. Dwa działa z bakburty wystrzeliły, ledwie skończył mówić. Ogień z muszkietów natychmiast osłabł, a gdy Bahrns wyjrzał ponownie przez wizjer, zobaczył, że z dwuszeregu kościelnej piechoty, którą wysłano tutaj, by nękała wroga, zostały krwawe strzępy. - Doskonale, panie Blahdysnberg - ucieszył się kapitan. - Dziękuję, sir!

Pomalowany na czarno kadłub HMS Delthak dorobił się najróżniejszych blizn, otarć i wgłębień podczas liczącej tysiąc mil podróży do tego miejsca, ale Armia Boga nie zdołała przebić chroniącego go pancerza, a niezawodni kanonierzy odpłacali śmiercią każdemu, kto śmiał podnieść na nich rękę. Przynajmniej do tej pory. Kapitan zakaszlał, gdy dym z pokładu działowego został zaciągnięty do kiosku przez otwarty właz zejściówki. Tam w dole panuje istne piekło, gdy działa zaczynają strzelać, pomyślał, jednakże palacze pracujący przy wiecznie rozgrzanych kotłach, którzy musieli otwierać żeliwne drzwiczki, by szuflami dorzucać węgiel na paleniska, wiecznie spoceni i umazani pyłem, mieli jeszcze gorzej. Dlatego zwiększył im przydziały wody pitnej i podsyłał do pomocy kogo mógł. Na szczęście kanonierki zostały wyposażone w oddzielne kotłownie i wydajny system wentylacyjny, którego wyloty biegły bezpośrednio na pokład, pomiędzy stanowiskami działowymi. To ułatwiało życie palaczom, aczkolwiek i tak pracowali ciężej niż pozostali członkowie załogi. To już niedługo, chłopcy, pomyślał. Jesteśmy w połowie drogi do domu... zakładając, rzecz jasna, że uda nam się do niego wrócić. Przeszedł do wizjera w przedniej części kiosku i wyszczerzył zęby w uśmiechu, gdyujrzał w końcu to, po co tutaj przypłynął. Miasto Guarnak było głównym węzłem tranzytowym systemu kanałów na północy Republiki Siddarmarku, a teraz dodatkowo przekształcono je w najdalej wysuniętą bazę zaopatrzeniową armii biskupa polowego Bahrnabaia Wyrshyma. Nie mając kontaktu ze swoimi, Bahrns nie wiedział, jak przebiegają walki na Przełęczy Sylmahna. Domyślał się wszakże, że Armia Boga mogła już pokonać tamtejsze linie obrony i parła właśnie prosto na stolicę, aczkolwiek patrząc na rzędy barek stojących przy pirsach w zakolu portowym po dwie albo trzy na stanowisko i sądząc po stosach zapełniających nabrzeża skrzyń oraz pak... Wygląda na to, że baron Zielonej Doliny przybył w samą porą, pomyślał z dziką radością. I jakiż to piękny cel ci wystawił! - Oba silniki mała wstecz! Ster, pół punktu na sterburtę! Otrzymał dwa potwierdzenia i HMS Delthak zwolnił, obracając się z gracją, by otworzyć ogień z trzech dział w sekcji dziobowej - i ośmiu z baterii na bakburcie - prosto w gęstwinę barek i zgromadzonego zaopatrzenia. - Panie Blahdysnberg! Nie użył tym razem tuby głosowej. Pochylił się po prostu nad zejściówką i moment później ujrzał twarz stojącego u podstawy drabinki porucznika. - Słucham, sir?

- Po to tutaj przypłynęliśmy, Pawal - rzucił zawadiacko kapitan. - Spraw im lanie. *** Biskup polowy Bahrnabai stał na piętrze jednego z nadbrzeżnych magazynów, przez lunetę obserwując zbliżające się czarne monstrum. Wróg na jego oczach skręcał właśnie, by ostrzeliwać z dział pokładowych zacumowane barki. Biskup starał się nie złorzeczyć na głos, ale przychodziło mu to z ogromnym trudem. Na Langhorne'a! Jakim cudem ten pomiot Shan-wei dotarł na odległość dwóch dni rejsu od Guarnaku, pozostając niezauważony? Dlaczego nikt mnie nie poinformował o jego przybyciu z większym wyprzedzeniem? Czyżby oni przylecieli z wybrzeża? Co się dzieje, u licha, z semaforami?! Do diaska, czy w tej prymitywnej domenie nikt nie słyszał o konnych posłańcach? Teraz przyjdzie mu zapłacić za te wszystkie niedociągnięcia, i to słono. Zastanawiał się także, gdzie może być drugi z zauważonych potworów. Jeśli wierzyć fragmentarycznym raportom, które docierały na jego biurko, powinny być dwa identyczne okręty, ale na kanale widział tylko jeden. Może komuś udało się w końcu zatopić drani, pomyślał jadowicie. To byłoby miłe. Ale teraz... Zrobił co w jego mocy, a po tym, co heretycy zrobili z jego artylerią pod Seraborem, jego możliwości były naprawdę ograniczone. Wciąż czuł w ustach gorzki smak tamtej porażki, choć wiedział, że Gorthyk Nybar miał absolutne prawo zarządzić odwrót. Część oficerów Wyrshyma nalegała, by okopać się nieco dalej, na przykład na wysokości Terykyry, lecz i w tej kwestii Gorthyk miał rację. Po zniszczeniu mostu na trakcie przecinającym Jezioro Wyvern heretycy nie mogli kontynuować natarcia, a tym samym dali Armii Boga czas na opracowanie strategii uwzględniającej nowe rodzaje broni. No i zablokowali wszystkie górskie ścieżki, aby wróg nie mógł ich znów zaskoczyć. Walka o te podniebne drogi kosztowała go o wiele więcej ludzi niż przeciwnika - tego był pewien, wiedząc już, że heretycy mogą strzelać i przeładowywać broń w pozycji leżącej - jednakże miał znacznie więcej ludzi pod bronią niż strona przeciwna, a dzięki tym walkom uniemożliwiał Charisjanom przeniesienie tych ich... piekielnych rozmontowywanych działek za własne linie obrony. I bez względu na to, co jeszcze heretycy wymyślą, Kościół Matka umocnił już swoją władzę na północ od Księżycowych Cierni i na zachód od zatoki Ranshair. Zamierzał więc siedzieć na tyłku, blokując ruchy wroga, dopóki agenci wielkiego inkwizytora nie dowiedzą się, jak wróg zdołał dokonać kolejnych przełomów.

A gdy się tego dowiemy, gdy będziemy mogli skopiować ich broń, wrócimy na przełęcz i znowu skopiemy im dupy! Ta myśl kołatała mu się gdzieś na skraju świadomości, gdy spoglądał w dół na trzydzieści jeden dwunastofuntówek - była to większość ocalałej z pogromu artylerii polowej - które ukrył za pośpiesznie wzniesionymi umocnieniami z worków piasku i kostki brukowej. Wróg znajdował się absurdalnie blisko, gdy kanonierzy mierzyli w niego obserwowani czujnie przez biskupa, który zaciskał z nerwów wargi. Ze szczątkowych informacji wynikało, że pociski zespolone nie są w stanie przebić pancerza tego potwora, dlatego kazał załadować armaty litymi kulami... i wystrzelić je, używając podwójnych ładunków prochu. Jego artylerzyści wiedzieli, jak groźne jest to czarne monstrum, nie mrugnęli więc nawet okiem, gdy wydawał im tak ryzykowny rozkaz. W tym momencie cały rząd stojących obok siebie dział wypalił z ogłuszającym hukiem, a woda wokół charisjańskiej jednostki zagotowała się od rozbryzgów piany, w której zniknęły ogromne masy żelaza. *** Kadłub HMS Delthak rezonował jak gigantyczny dzwon. Właściwszym określeniem byłoby: jak gigantyczne piszczałki, pomyślał Bahrns, słysząc nieustanny skowyt, z jakim stalowe płyty odbijały kolejne pociski. Jedna z kul trafiła w prawy komin, sprawiając, że dym walił z niego teraz w trzy strony. Inna przeszła przez skrzydło mostka kapitańskiego, przebijając się przez osłaniające go deski. Co najmniej trzy trafiły w kiosk, czemu towarzyszył dziwny odgłos, jakby ktoś okładał sterówkę gigantycznymi młotami. Mimo piekielnego hałasu, mimo ognistej furii, którą uwolniły lufy kościelnych dział, nikt z załogi nie odniósł ran. Halcom Bahrns spojrzał przez wizjer, gdy okręt hamowany wstecznym ciągiem obu śrub w końcu się zatrzymał. - Maszyny stop! - Jest maszyny stop, sir! - odparł wachtowy przy telegrafie i dźwięk dzwonków oznajmił zatrzymanie obu wałów. - Możecie zaczynać, panie Blahdysnberg! - rzucił w kierunku zejściówki. - Proszę zakryć uszy, sir! To nie była regulaminowa odpowiedź, pomyślał kapitan, szczerząc zęby w uśmiechu, ale posłuchał dobrej rady... I zrobił to w samą porę. ***

Wyrshym zrobił wielkie oczy, gdy jedenaście trzydziestofuntówek wypaliło niemal w tym samym momencie. Ich pociski spadły prosto na skupisko barek, jakby kanonierzy kompletnie zignorowali jego baterie. Mgnienie oka później charisjańskie pociski wybuchły. Oślepiające błyski, chmury odłamków, kolumny dymu wzbijającego się w niebo jak gigantyczne, zrodzone w piekle grzyby. Przyglądając się tej orgii zniszczenia, biskup poczuł ogromną ulgę, że nakazał załogom tych jednostek zejście na brzeg. Patrząc ponownie w kierunku czarnego okrętu, zauważył, że kule odbijają się od niego jak groch od ściany, niektóre wzbijały się ze świstem w niebo, większość jednak przelatywała za kanał, trafiając w stojące tam zabudowania. Nic nie osiągnął tym atakiem. - Wiadomość dla artylerii - warknął, nie odwracając się od okna i nie opuszczając lunety. - Słucham, sir? Wyrshym usłyszał łamiący się głos bladego jak kreda porucznika, nie miał wszakże zamiaru łajać młodzika. Było nie było, ten niedoświadczony oficer pozostał na stanowisku, stawiając czoło kolejnemu piekielnemu, heretyckiemu wynalazkowi. - Oni nie zwracają uwagi na nasze działa - powiedział. - Są zbyt zajęci niszczeniem barek i naszego zaopatrzenia, ale kiedy skończą je niszczyć, skierują lufy na nasze pozycje. Każ wycofać armaty. Nie pozwolę ich zniszczyć na darmo. *** Nabrzeża Guarnaku zamieniły się w piekło gorętsze od pieców hutniczych Delthaku. Barki płonęły, niknąc kolejno w morzu buzującego ognia, a salwy jedna po drugiej rozrywały w drzazgi znajdujące się za nimi magazyny i składy, wzniecając kolejne pożary przy każdym trafieniu. Trzy gigantyczne kule ognia potwierdziły zniszczenie barek wyładowanych prochem. Bahrns ucieszył się, widząc, jak daleko się znajdowały od ich obecnej pozycji. Sześćdziesięciostopowy fragment kadłuba jednej z nich wyleciał wysoko w powietrze i spadł do wody niespełna pięćdziesiąt stóp od dziobu HMS Delthak. Kapitan nie chciał nawet myśleć, co by się stało, gdyby wylądował na kazamatach. Na pewno pozbawiłby ich kominów, nie mówiąc o zniszczeniu wszystkich wentylatorów. W kanale pływało teraz tyle szczątków, że zaczynał się obawiać o stan śrub. Zwłaszcza że było tu zbyt wąsko na wykonanie zwrotu. Gdy spojrzał na pozycje kościelnej artylerii, zauważył ze zdumieniem, że wszystkie działa zniknęły.

Złe posunięcie, Halcomie. Ty idioto! Barki i magazyny nie mogły ci uciec, dlaczego więc nie zacząłeś od zniszczenia artylerii, a dopiero potem nie zająłeś się nieruchomymi celami, geniuszu? Cóż, nie ma ludzi doskonałych, pomyślał, skupiając uwagę na morzu ognia, które kiedyś było nabrzeżami wypełnionymi zaopatrzeniem dla Armii Boga. Nie udało mu się zniszczyć wszystkich zasobów zgromadzonych przez Wyrshyma, a w tej wojnie liczył się każdy drobiazg. W końcu nie przypłynęliśmy tutaj, aby pozbawić tych drani zapasów, pomyślał z satysfakcją. - Oba silniki mała wstecz - rozkazał. - Jest oba silniki mała wstecz, sir. - A teraz musimy być bardzo ostrożni, Crahmyndzie - rzucił półgłosem w kierunku sternika. Rozmyślnie ustawił grafik zmian w taki sposób, by Fyrgyrsyn pełnił służbę podczas ataku na port. Chciał mieć bowiem pewność, że za kołem sterowym stanie najbardziej doświadczony z jego nawigatorów. Siwowłosy mat spojrzał na niego tylko i skinął głową. - Wystarczy, że wyda pan rozkaz, sir. - Och, uczynię to z pewnością... Bahrns poklepał sternika po ramieniu, a następnie podszedł do tylnego wizjera i spojrzał nad kazamatami. Dym z przebitego komina przesłaniał mu widok, łącząc się z kłębami, które wypluły przed chwilą działa. Na szczęście północno-zachodni wiatr przerzedzał tę zasłonę. Rufę od brzegu dzieliło wciąż dziesięć stóp wody. To dobrze, zdąży zatrzymać okręt, zanim śruby trafią w dno, ale gorzej będzie ze sterem... Płetwa powinna wytrzymać, o ile nie trafimy na podwodną przeszkodę, pomyślał. - Ster ćwierć punktu na sterburtę - rozkazał. - Jest ster ćwierć punktu na sterburtę, sir. *** Wzrok Bahrnabaia Wyrshyma płonął z bezsilnej wściekłości, gdy bestia, która obróciła w perzynę cały port w Guarnaku, zaczęła się wycofywać w niemożliwy do zrozumienia sposób. Jak ta przeklęta machina działa? Oby Schueler pokarał ich wszystkich. Jakich czarów użyli, by stworzyć tę odrażającą potworność? Nie wiedział. Nie umiał sobie nawet wyobrazić, jak okręt może manewrować bez masztów i wioseł. Całe jego doświadczenie podpowiadało mu, że to niemożliwe, a mimo to ta

przeklęta jednostka poruszała się na jego oczach. Płynęła rufą do przodu tak samo gładko choć już nie tak samo szybko - jak wtedy, gdy przygotowywała się do ataku. A on nie mógł nic zrobić, by ją zatrzymać. *** - Hol zabezpieczony, sir. - Świetnie, panie Cahnyrs. Halcom Bahrns potwierdził przyjęcie meldunku swojego drugiego oficera i cofnął się do cuchnącego dymem kiosku. Skrzydło mostka na bakburcie zostało zniszczone, obawiał się więc, że może nie utrzymać ciężaru dorosłego człowieka, dopóki ktoś nie przeprowadzi poważniejszej naprawy. Stracili także kilka wentylatorów, a w kominach ziały aż trzy dziury, które zobaczył dopiero teraz, gdy przyjrzał im się dokładniej. To były jednak wszystkie zniszczenia, jakie odnotował. - Przekazuję ster w pańskie ręce, mistrzu Myklayn. - Dziękuję, kapitanie. - Pilot umieścił fajkę między zębami i spojrzał na telegrafistę. - Oba silniki mała naprzód, dopóki nie sprawdzimy, jak trzyma hol. Rozbrzmiały dzwonki i HMS Delthak znów ruszył przed siebie. Płynęli na północ do miejsca, gdzie łączyły się kanały Guarnak-Lodowy Pył i Guarnak-Sylmahn, by zabrać tysiąc pięciuset żołnierzy, których wysadzili tam, by zabezpieczyli kluczowe śluzy na zapleczu. Kapitan był bardzo zaskoczony faktem, że ktoś tak ofensywny jak Wyrshym nie pomyślał o zniszczeniu tej przeprawy, aby uniemożliwić mu wycofanie z Guarnaku. Bez względu na to, co głosiło Pismo, jemu wydawało się to nader logiczne, ale prawdę powiedziawszy, miał znacznie więcej czasu na przemyślenie tej sytuacji, niż dał go biskupowi polowemu. Sam zostawił za sobą całe pasmo wysadzonych śluz. To jednak się teraz nie liczyło. Gdyby Wyrshym czegoś spróbował, jego ludzie trafiliby na półtora tysiąca karabinów, dwa tuziny moździerzy i ostrzał z flanki prowadzony przez osiem pięćdziesięciosiedmiofuntówek. Nie było więc szans, by Armia Boga przedarła się przez taki ogień przed powrotem HMS Delthak z misji. Budowniczy zadbali o to, by u zbiegu kanałów powstało spore kotwicowisko. Umyślili sobie pierwotnie, że dzięki takiemu rozwiązaniu będzie można przeładowywać w tym miejscu towary bez konieczności zawijania aż do portu w Guarnaku. Dzięki ich decyzji Charisjanie zyskali świetne miejsce do przechowania swoich barek, które mogłyby nie przetrzymać ostrzału ze strony tylu armat. Tutaj także, dzięki Langhorne'owi, kanonierka miała wystarczająco dużo miejsca, by zawrócić, zwłaszcza że mogła ustawić jedną śrubę na

małą wstecz, a drugą na małą naprzód. Ten okręt, w odróżnieniu od wszystkich innych, którymi dowodził kapitan Bahrns, mógł zawrócić w miejscu. To był kolejny powód, dla którego tak bardzo uwielbiał tę cuchnącą dymem jednostkę. Teraz płynął nią kanałem Guarnak-Sylmahn w kierunku rzeki Hildermoss. HMS Hador był daleko w przodzie, aby przejąć kontrolę nad pierwszymi trzema śluzami, które znajdowały się na tym czterystumilowym szlaku wodnym. Kapitan Tailahr zostawiał na każdej z nich oddziały siddarmarskiej piechoty, by utrzymały obiekty, zaminowały je, a potem zaokrętowały się na barki holowane przez HMS Delthak i wróciły do konwoju jego bliźniaczej jednostki. Tymczasem... Halcom Bahrns stał na sterburtowym skrzydle mostka, spoglądając w kierunku rufy i uśmiechając się z satysfakcją, gdy skomplikowany system śluz łączących oba kanały wyleciał w powietrze, znikając w kłębowisku płomieni i dodając kolejny słup ognia do widocznych w oddali pożarów Guarnaku. A teraz wracamy do domu, pomyślał. Jeszcze tylko sześć dni... zakładając, że nikt nie wysadzi śluz gdzieś przed nami. Kanonierki niszczyły sukcesywnie kolejne wieże sieci semaforowej, na które natrafiały przy kanałach. Nowe trzydziestofuntowe pociski sprawiały się w tej robocie znakomicie. Wystarczyło posłać ich kilka i z wież zostawały tylko gruzy. Nie wątpili jednak, że wieści o ich rajdzie zostały wysłane, wszelako ludzie zarządzający miejscowościami leżącymi na ich trasie mieli zbyt mało informacji, by zadziałać rozumnie przed pojawieniem się HMS Hador i HMS Delthak. Mogli nawet nie zdawać sobie sprawy, że Charisjanie wysadzają wszystkie mijane śluzy, albowiem seijin co do jednego miał rację. Co innego wojskowi dowódcy, a co innego zwykli obywatele republiki, którym nie mieściło się w głowach, że można zniszczyć tak istotną dla gospodarki infrastrukturę. Bahrns i jego podwładni nie byli tak bardzo przywiązani do Nakazów, ponieważ w Charisie i Chisholmie znajdowało się bardzo mało kanałów, rozumieli jednak, że mieszkający tutaj ludzie, którzy całe życie pracowali przy śluzach i żegludze, musieli zdawać sobie sprawę, jaki wpływ na ekonomię tej prowincji będzie miało zablokowanie szlaków. Doskonałym dowodem na takie myślenie było zachowanie mistrza Myklayna. Merlin przekonywał, że miejscowi nie wpadną na pomysł zniszczenia śluz, nawet gdy będzie to jedyny sposób na powstrzymanie kanonierek. Inna sprawa, że nie wiedząc nic o ich konstrukcji i prędkości, zawsze będą spóźnieni w swoich działaniach, a przez to mało groźni, ponieważ nie uwierzą, że HMS Delthak i HMS Hador mogą tak szybko pojawić się u ich

bram. Najważniejszym wszakże czynnikiem będzie wpojona im dbałość o stan śluz i kanałów. Jak do tej pory wydawać się mogło, że seijin odczytał sytuację w sposób jak najbardziej prawidłowy, pomyślał Bahrns, wyciągając rękę, by odpukać w niemalowane drewno. Najwyższa pora sprawdzić, czy Merlin Athrawes naprawdę się nie mylił. .X. ŚWIĄTYNIA SYJON ZIEMIE ŚWIĄTYNNE W komnacie rady panowała grobowa cisza. Przysłowiowa cisza przed burzą, pomyślał Rhobair Duchairn, spoglądając zza stołu na Zhaspahra Clyntahna. Aż dziw, że jeszcze nie eksplodował. Wielki inkwizytor puszył się jak paw przez ostatnie kilka miesięcy, gdy Armia Boga przekroczyła dawne granice Republiki Siddarmarku, by zwalczać herezję ogniem i mieczem. Nie narzekał nawet na to, że niemal czwarta część zasobów Kościoła Matki idzie na dokarmianie głodujących... i ewakuację jak największej liczby wiernych na tereny Ziem Świątynnych. Chociaż zdarzyło się też kilka niepowodzeń. Na przykład zatrzymanie Dohlarian pod Thesmarem. To były wszakże tylko drobne niedogodności, przecież Ahlverez zboczył potem z wyznaczonej drogi i poszedł na Skaliste Szczyty, by wesprzeć kampanię Kaitswyrtha czym totalnie zaskoczył heretyków - podczas gdy idąca na Silkiah armia Desnairu radziła sobie nadspodziewanie dobrze ze wszystkim, na co natrafiała w Marchii Południowej. Większość zaplanowanych posunięć zakończyła się jednak pełnym sukcesem. Nowa Północ, Tarikah, Marchia Zachodnia, Lodowe Wichry, Międzygórze, Hildermoss, dwie trzecie Marchii Południowej, a teraz Skaliste Klify, wszystkie te tereny zostały zajęte przez siły wierne Kościołowi Matce, a inkwizytorzy Clyntahna, postępujący za armiami, oczyszczali te ziemie z każdego śladu herezji. Krytyka operacji Miecz Schuelera i decyzjiClyntahna, by raz na zawsze załatwić problem Siddarmarku, umilkła, gdy tylko ludzie zobaczyli, że Armia Boga podbiła większą część republiki w niespełna kilka miesięcy, a wychwalana tak armia Republiki Siddarmarku, której obawiano się w kontynentalnych domenach od wielu stuleci, została rozbita w pył. Zdziesiątkowały ją bunty i dezercje, zdeprawował trwający wiele miesięcy głód, gdy więc przyszło jej stawić czoło setkom tysięcy

ludzi uzbrojonych w karabiny, których sprzedaż i produkcja w ich domenie były zabronione, regimenty Stohnara pierzchały w popłochu na sam widok Armii Boga. Z drugiej jednak strony rządy terroru zaprowadzone przez wielkiego inkwizytora w zachodniej części republiki z pewnością jeszcze bardziej rozsierdzą heretyków. Duchairn był przy tym pewien, że Clynthan zbytnio lekceważy nowe prawo stanowiące, że Charisjanie będą wieszać bądź rozstrzeliwać na miejscu każdego inkwizytora, którego schwytają. Czy Zhaspahr naprawdę uważa, że czyny ludzi takich jak Wylbyr Edwyrds zmiękczą przeciwnika? Albo powstrzymają Greyghora Stohnara od przyjęcia podobnych rozwiązań? Ciekawe, czy przejmie się losem swoich ludzi, jeśli dojdzie do czegoś takiego... Raczej nie. Nie wierzy w to, że heretykom uda się dotrzeć aż do Syjonu, a skoro on nie opuszcza tych murów, nikt go raczej nie powiesi w przewidywalnej przyszłości. Cóż więc z tego, że straci kilkuset albo nawet kilka tysięcy schueleryckich współbraci, którzy tępią każdy przejaw oporu wobec jego woli. Takie są przecież koszty tej wojny. - Drogi Allaynie... - Gdy Clyntahn w końcu się odezwał, z jego ust zionęło chłodem. Mam nadzieję, że wytłumaczysz nam, dlaczego tak doskonale zapowiadająca się operacja została kompletnie spieprzona? Maigwair patrzy na wielkiego inkwizytora inaczej niż kiedyś, zauważył Duchairn. Spogląda prosto w oczy Clyntahna, bez tej wiecznej nerwowości... Było to na tyle dziwne, że zmusiło skarbnika do głębszego zamyślenia. Czyżby nasz mały Allayn... - Bez problemu mogę ci to wytłumaczyć, Zhaspahrze - odparł spokojnie dowódca kościelnych armii. - Heretycy zdali sobie w końcu sprawę, że nie są w stanie dotrzymać nam pola. Pokonaliśmy ich w każdej potyczce, zadając im każdorazowo ogromne straty. Wyrshym i Nybar natknęli się wprawdzie na dysponujących najnowocześniejszą bronią Charisjan podczas walk na Przełęczy Sylmahna, ale Kaitswyrth na razie na nich nie trafił, co nie oznacza wcale, że nie ma ich na terenie Skalistych Szczytów. O tym, czy wojska księcia Eastshare są równie dobrze uzbrojone, dowie się dopiero wtedy, gdy zaatakuje ich pozycje wGlacierheart. Moim zdaniem oddziały księcia dysponują tą bronią, a Nybar i Wyrshym dobrze ocenili ich nową taktykę działania. Dlatego karabiny zdobyte przez Kaitswyrtha nad rzeką Daivyn już płyną do nas, a z przesłanych wcześniej wieści wiemy, że ich skopiowanie na nasze potrzeby nie powinno stanowić większego problemu. Prawda jest jednak taka, że gdyby Charisjanie nie dostarczyli tam wojska i broni, nasza armia pokonałaby Siddarmark w ciągu roku, a to szlak bojowy liczący dwa tysiące mil, Zhaspahrze. Dokonalibyśmy tego, gdyby heretycy nie posłali tych piekielnych okrętów i nie zniszczyli sieci kanałów na północy.

Clyntahn siedział w swoim fotelu, ze zmrużonymi oczami i twarzą zastygłą w maskę. Duchairn natomiast śmiał się w duchu, słysząc, jak asertywna okazała się odpowiedź Maigwaira. Nasz mały Allayn dorósł w końcu. Armia Boga była dzieckiem jego geniuszu, to on ją wymyślił i stworzył, a choć nie okazała się tworem idealnym, miał rację, wyliczając jej sukcesy. Niewiele brakowało, by odniósł najbardziej spektakularne militarne zwycięstwo w historii Schronienia. Jego oddziały kontrolowały dzisiaj ponad połowę terytorium republiki. - A dlaczego kanały nie były chronione przed takim atakiem? - zapytał Clyntahn, zerkając jadowicie to na Duchairna, to na Maigwaira. - Ponieważ nikt nie przypuszczał, że mogą zostać zaatakowane! - wypalił Allayn, zanim Duchairn zdążył otworzyć usta. Nie przestawał świdrować wielkiego inkwizytora wzrokiem. - Ludzie mogą reagować tylko na te zagrożenia, które znają, Zhaspahrze, a żaden z naszych szpiegów, nie wspominając o inkwizytorach, nie zameldował nam w raportach, że takie opancerzone okręty mogą istnieć! Kiedy przekazałem ci sugestie hrabiego Thirsku dotyczące opancerzania okrętów, odrzuciłeś je, twierdząc, że nikt nie zdoła wyprodukować wystarczającej ilości stali, by zbudować znaczącą ich liczbę. Mógłbyś mieć rację... gdyby nie fakt, że cztery takie jednostki wystarczyły do zmiany sytuacji na froncie, skoro już o tym mowa. - Dowódca kościelnych wojsk otworzył leżącą przed nim teczkę, by wyjąć kopię raportu przygotowanego przez Duchairna. - Dwa tysiące siedemset mil kanałów i rzek,Zhaspahrze. Dwa tysiące siedemset mil od miejsca, w którym wpłynęli do kanału Guarnak-Lodowy Pył aż do Zatoki Kolcoryby. I pięćdziesiąt jeden zniszczonych śluz. Nie uszkodzonych, ale doszczętnie zniszczonych. Wyłączyli je z użytku na co najmniej sześć miesięcy, jeśli nie dłużej! - Rzucił raport na stół. - Łatwo jest teraz pytać, dlaczego kanały nie były chronione, ale racz pamiętać, że Wyrshym nie był w stanie zatrzymać nawet jednego z tych okrętów, mimo że ostrzelał go z trzydziestu jeden dział polowych. Mimo że pociski odpalano z odległości niespełna stu jardów przy użyciu podwójnych ładunków. Stracił przez to trzy armaty! Jak, na Langhorne'a, mieliśmy chronić kanały przed czymś takim? - Choćby niszcząc śluzy przed i za tym okrętem! - wypalił w odpowiedzi wielki inkwizytor. - Nic by im ten pancerz nie dał, gdyby zostali uwięzieni na dnie wysuszonego kanału! - Obawiam się, Zhaspahrze, że to byłoby niemożliwe - wtrącił Duchairn obojętnym tonem, ściągając na siebie uwagę adresata tych słów. - Po pierwsze ktoś, powiedzmy, że lokalni heretycy, zaatakował z wyprzedzeniem stacje semaforowe w prowincji Nowa Północ. Moi administratorzy dowiedzieli się o obecności Charisjan dopiero wtedy, gdy ci pokonali trzy czwarte drogi do Guarnaku, a dwa kolejne okręty zostały w tym czasie wysłane w górę

rzeki Hildermoss, z Salyku na Jezioro Jaszczurkota. W prowincji Lodowatych Wichrów mieszka tak mało ludzi, że nie połączyliśmy jej nigdy z siecią kontynentalną. Brak tam także semaforów, którymi można by poinformować kogoś o obecności wroga. A Charisjanie przypłynęli nocą i zniszczyli wieżę łącznikową w Traymos, odcinając nas od ostrzeżeń z całej linii północnej. Gdy w końcu zrozumieliśmy, co się dzieje, odpłynęli tak szybko, że nie nadążaliśmy z organizacją obrony. Wedle ostatnich, najdokładniejszych wyliczeń, okręty poruszały się ze średnią prędkością ponad dziesięciu węzłów, mimo że musiały mijać po drodze tyle śluz. A to daje dziesięć mil na godzinę, Zhaspahrze! Odbyli tak długi rejs w zaledwie trzynaście dni. Nikt z nas nie przypuszczał w najśmielszych marzeniach, że jakiś okręt może być tak szybki, a oni w dodatku niszczyli po drodze każdą wieżę semaforową. Dzięki temu nie natrafili na nikogo, kto umiałby ich zatrzymać. Bóg jeden wie, ile oddziałów milicji, które podjęły taką próbę, zostało wybitych do nogi. Heretycy dysponowali dużymi jednostkami piechoty pozwalającymi im na zajmowanie i zabezpieczanie terenu śluz. A jak zapewne pamiętasz, Księga Langhorne'a mówi wyraźnie o dbaniu o stan kanałów, nie o ich wysadzaniu! Złamanie zawartych w niej nakazów wymagałoby bezpośredniego polecenia wydanego przez Kościół Matkę i dostarczonego przez twoich inkwizytorów, a to było niemożliwe, zważywszy na dostępny czas. - Wypluwszy z siebie tę przemowę, opadł ponownie na fotel. - Masz absolutną rację, że wysadzając śluzy, moglibyśmy ich powstrzymać - dodał. - Szczerze powiedziawszy, tego typu rajdu da się dokonać tylko raz. Przy następnej próbie będziemy wiedzieli, co zamierzają i jacy są szybcy. Jeśli zezwolisz, roześlę wszędzie instrukcje nakazujące lojalnym synom Kościoła Matki zniszczenie śluz, jeśli będzie to jedyny sposób na powstrzymanie wroga, aczkolwiek uważam, że nie będzie już takiej potrzeby. Ale pierwszy raz? Kiedy atak nastąpił z całkowitego zaskoczenia? - Pokręcił głową. - To nie powinno się zdarzyć, ale nie ma w tym niczyjej winy. Może poza twoimi sługusami, debilnymi inkwizytorami, którzy prędzej by się zesrali, niż ostrzegli innych ze stosownym wyprzedzeniem, dodał, rzecz jasna w myślach. Jakim cudem heretycy mogli dokonać czegoś takiego, drogi Zhaspahrze? Wątpię, aby podpalili własne okręty, więc powiedz mi, jak to zrobili. I ile jeszcze czasu musi upłynąć, żeby dotarło do ciebie, że za chwilę znów każesz naginać i łamać kolejne Zakazy, aby im dorównać? Clyntahn skulił się w swoim fotelu. Połączony i celny atak Duchairna i Maigwaira zdławił jego zwyczajową buńczuczność, ale skarbnik nie miał złudzeń, że taki stan nie potrwa długo. Wielki inkwizytor już wkrótce odzyska wiarę w swoje nietuzinkowe talenty strategiczne... i obwini o klęskę tych, którzy nieudolnie wykonują jego rozkazy.

- Powiedzcie mi zatem, jak zła jest nasza sytuacja - poprosił, wodząc wzrokiem między skarbnikiem a naczelnym dowódcą. - Kiedy będziemy mogli wznowić ofensywę? - To na razie nie możliwe, Zhaspahrze - odparł Duchairn niemal kojącym tonem. Dopóki nie naprawimy śluz, nie damy rady... - Postukał palcem w raport rzucony na stół przez Maigwaira. - Heretycy wysadzili wszystkie ważne śluzy i większość drugorzędnych na całej długości kanałów Guarnak-Lodowy Pył, Guarnak-Sylmahn, a także na rzece Hildermoss pomiędzy wylotem kanału Guarnak-Sylmahn a Zatoką Kolcoryby. Zrobili też wypad w bok, docierając korytem Sair do śluz na północnym krańcu kanału Sair-Selkyr, i wysadzili wszystkie śluzy na rzece Tarikah pomiędzy Jeziorem Wschodniego Skrzydła a Hildermoss. Pokręcił głową. - Zablokowali wszystkie nasze szlaki na północy. Dopóki nie ponaprawiamy śluz, wszystkie transporty wysyłane Świętym Langhorne'em dotrą co najwyżej do Lake City, a to oznacza, że mamy w republice dwieście tysięcy ludzi, których nie będziemy mogli zaopatrywać w żywność i amunicję. A większość z nich znajduje się teraz na terenach, które nie zostały obsiane w tym roku. Nie liczę tu ludzi wstępujących do wspierającej nas milicji, których będzie jeszcze połowę tyle... Racz pamiętać, że musimy ich wszystkich wykarmić. Nie mając zapewnionego stałego zaopatrzenia, nie powinni się ruszać z zajmowanych pozycji. Dohlarianie też znajdą się w nieciekawej sytuacji, ponieważ musimy przejąć ich szlaki zaopatrzeniowe na rzece Fairmyn i na kanale Charayan, aby zapewnić dostawy wojskom Kaitswyrtha. - Przecież zmusiliśmy ich do odwrotu! - prychnął Clyntahn. - Jeśli odpuścimy teraz... - Przecież o to właśnie im chodziło - rzucił tak samo spokojnym tonem Duchairn. - I dopięli swego. Zdołamy odbudować śluzy od granicy do Hildermoss do późnej wiosny przyszłego roku, a może dopiero w lecie. Do tej pory armie Allayna mogą co najwyżej utrzymać zdobyte tereny. - Skarbnik wzruszył ramionami. - Jedyna dobra wiadomość jest taka, że gospodarka republiki została poważnie osłabiona, więc i tak nie wydusilibyśmy z niej żadnej dziesięciny. Naprawienie tej sytuacji będzie ich słono kosztowało, jeśli stanowi to dla ciebie jakieś pocieszenie. Wszystko wskazuje na to, że położenie naszego wroga pogorszy się jeszcze bardziej. Nie wiem jak bardzo, ale na pewno w znaczącym stopniu. Moi księgowi postarają się dokonać stosownych analiz, ale zajmie im to z pewnością kilka miesięcy, w czasie których ty i Allayn musicie dowiedzieć się, jakim cudem heretycy zdołali dokonać tego przełomu. W oczach Clyntahna zapłonął ponownie ogień, jednakże wielki inkwizytor zdołał utrzymać nerwy na wodzy. Zwłaszcza że byłoby mu trudno obalić argumenty skarbnika.

- Nikt nie jest winny tej sytuacji, Zhaspahrze - powtórzył Duchairn. - A mimo wszystko jesteśmy w lepszej sytuacji niż minionej zimy. Allayn stworzył o wiele szerszy bufor pomiędzy heretykami a Ziemiami Świątynnymi, a kiedy już odbudujemy gospodarstwa we wschodnim Siddarmarku i naprawimy kanały, aby mieć jak transportować plony, nasze problemy logistyczne przestaną istnieć. Nie widzę też możliwości, by heretycy przeszli w najbliższym czasie do kontrofensywy. Zablokowali nasze szlaki zaopatrzeniowe, ale nadal mamy nad nimi gigantyczną przewagę liczebną, a Stohnar musi dopiero tworzyć nową armię. Tak więc żadna ze stron nie będzie w stanie kontynuować tej kampanii do następnego lata. Uważam więc, że powinniśmy wykorzystać ten czas na rozpracowanie nowych broni i tych dymiących okrętów. Nasi szpiedzy i inkwizytorzy powinni sobie poradzić z tym problemem, a ja i Allayn zadbamy, aby armia już w maju lub czerwcu wykorzystała z pożytkiem dostarczone jej informacje. .XI. AMBASADA CHARISU SIDDAR REPUBLIKA SIDDARMARKU Nad Siddarem przetaczała się burza nadciągająca od zachodu, znad Starej Prowincji. Wiatr wył nad dachami, spychając skłębione czarne chmury, błyskawice rozświetlały raz po raz niebo, przecinając je rozszczepiającymi się kolumnami oślepiającego blasku. Jedna z nich trafiła właśnie w zdobny koniec piorunochronu wieńczącego dach siedziby lorda protektora. Rozbłysk był tak jasny, że noc zamieniła się na chwilę w dzień, oślepiając ludzi spoglądających w kierunku pałacu i ogłuszając ich hukiem gromu, który przetoczył się nad całym miastem, jakby uderzył w nie młot samej Shan-wei. Wielu mieszkańców stolicy - a zwłaszcza tych, którzy pozostali lojalni Świątyni - kuliło się ze strachu po domach, w wielu przypadkach chowając się pod pierzynami i kocami w obawie, że to sam Langhorne szykuje niebiosa do rozpętania kolejnego Rakurai, aby zniszczyć ludzi sprzeciwiających się woli Kościoła Matki. Merlin Athrawes z pewnością do nich nie należał. Siedział w pogrążonej w mroku komnacie przed otwartym na oścież oknem, radując się zapachem ozonu, wpatrując w taniec błyskawic, wsłuchując w szum zacinającej ulewy. Nurzał się w furii żywiołu, pozwalał mu szaleć wokół siebie, ale w głębi duszy widział obrazy innej, znacznie groźniejszej nawałnicy, która także nadciągała od zachodu. Tyle że tamten

żywioł był bardziej spersonifikowany, miał kolor stali i zapach spalonego prochu, a napędzała go ludzka nienawiść. - Merlinie? W jego uchu rozbrzmiał cichy, spokojny głos. Przymknął oczy. Jeśli nie drgnę, pomyślał, może zdołam się przed nim ukryć. - Merlinie! - rozległo się ponowne, tym razem bardziej natarczywe wezwanie, którego nie mógł zignorować. Westchnął więc ciężko. - Tak, Nahrmahnie? - Cayleb lęka się o ciebie - powiedział książę Baytz, gdy w umyśle seijina zmaterializowało się jego oblicze. Pulchny mały arystokrata siedział na swoim ulubionym balkonie w Eraystorze... nad którym szalała niemal identyczna burza jak ta w Siddarze. - Nie ma powodu - odparł Merlin, skupiając uwagę na prawdziwym żywiole. Deszcz zacinał przez otwarte okno, spryskując mu twarz, jakby stał podczas sztormu na pokładzie galeonu. Czuł na wargach jego zimne krople. - Nic mi nie jest. - Chyba nie do końca. - O czym ty mówisz? - Merlin zacisnął powieki, jego profil odbił się w szybach, gdy kolejna błyskawica rozświetliła niebo. - Jestem nieśmiertelny, Nahrmahnie. Jestem maszyną, choć czasami odnoszę wrażenie, że nazywam się Nimue Alban. Co mogłoby mi zaszkodzić? Nahrmahn skrzywił się, wychwytując zbolały ton w głosie CZAO. - Nie możesz tego zrobić - powiedział. - Po prostu nie możesz. - Czego? - odwarknął niemal gniewnie Merlin. - Przed czym, u licha, chcecie mnie wszyscy powstrzymać? - Przecież wiesz - rzucił spokojnie Nahrmahn. - Nie znam człowieka, który mógłby cię teraz lepiej zrozumieć niż ja sam. Uważasz, że jesteś maszyną, która sądzi, że jest człowiekiem? - Nahrmahn zarechotał pod nosem. - Kim mnie to zatem czyni? Ja nie jestem nawet maszyną, Merlinie, jestem zaledwie myślą krążącą w umyśle Boga... i zbudowanego przez ciebie komputera! - Teraz to Athrawes skrzywił się, nie otworzywszy oczu. - Ale nie narzekam - dodał natychmiast książę, jakby czytał w myślach seijina. - Straciłem wiele, ale zyskałem jeszcze więcej, zwłaszcza że mam alternatywę! - Roześmiał się swobodniej. - To pozwala mi patrzeć na świat z zupełnie innej perspektywy... i daje więcej do myślenia niż wszystkim pozostałym. Czyż nie dlatego zlecacie mi tyle analiz dotyczących raportów wywiadu? Ale ja nie rozpracowuję tylko przekazów SAPK-ów. Myślę także o przyjaciołach. O bliskich. A ostatnimi czasy nawet o tobie. - Nahrmahnie, proszę, nie... - zaczął Merlin, lecz zaraz sam zamilkł.

Wstał z fotela i podszedł do okna, chwycił się framugi po obu stronach na wysokości ramion, stając twarzą w twarz z burzą. Niesiony porywami wiatru deszcz siekł niemal poziomo, przemókł więc momentalnie, jednakże nie ruszył się nawet o cal, pozwalając, by woda spływała po jego ciele. - Merlinie - odezwał się znowu Nahrmahn, zniżając głos - nie możesz dźwigać całego świata na swoich barkach. Po prostu nie możesz, rozumiesz. Mimo niesamowitej technologii, którą dysponujesz, mimo tego wszystkiego, co potrafi mechaniczne ciało, w którym mieszkasz, jesteś tylko jeden. I możesz zdziałać na raz tylko tyle, nie więcej. Co jeszcze ważniejsze, tylko tyle możesz znieść... - Musimy znieść tyle, ile trzeba - rzucił Athrawes, gdy w jego pustych oczach odbiła się kolejna błyskawica. - Takie myślenie prowadzi często do załamania, Merlinie. Czasami próbujemy dźwigać nie nasze brzemię, ponieważ uważamy, że tak trzeba, albo po prostu dlatego, że chcemy odciążyć tych, na których nam zależy. A ty próbujesz robić to wszystko naraz, a nie możesz i nie... nie powinieneś... Zapadłą nagle ciszę podkreślił huk kolejnego gromu. Całe wieki później Merlin schylił głowę i się odezwał. - Nie mogę przekazać tego brzemienia nikomu innemu, Nahrmahnie. Nawet gdybym chciał. To ja rozpętałem tę wojnę i wiem, wiem lepiej niż ktokolwiek inny na tej planecie, czym jest szaleństwo wojny religijnej. Znam każde okrucieństwo, jakie ze sobą niesie, wiem o wiążącej się z nią nienawiści, o głodzie i o rozlewie krwi. Wiem, co uczyniłem, Nahrmahnie! Ostatnie zdanie było krzykiem agonii, a korpus CZAO zgiął się wpół, gdy zamieszkująca go istota zaczęła łkać. - Nie posuwaj się do absurdu - ofuknął go Nahrmahn. Merlin poderwał głowę, jakby zaskoczony. Pulchny książę stojący na swoim balkonie mierzył go surowym wzrokiem. Gdyby nie ty i twoje działania, dzisiaj Charis wyglądałby o wiele gorzej niż Siddarmark, o czym doskonale wiesz! Ty jedynie przyśpieszyłeś bieg spraw, ale to Haarahld i członkowie bractwa Świętego Zherneau zdecydowali o wystąpieniu z Kościoła Matki i ujawnieniu kłamstw, za co Grupa Czworga postanowiła zniszczyć Koronę. Ty dałeś nam jedynie szansę na przetrwanie i ocaliłeś nas z rąk tego despoty Clyntahna! - Nikogo nie ocaliłem! - odparł rozzłoszczony seijin. - Nie sposób zliczyć, ilu ludzi zabiłem w ciągu ostatnich pięciu lat, Nahrmahnie. Powtarzam sobie, że zasłużyli na śmierć jak nikt inny. Mówię tutaj o fanatykach, którzy usiłowali zabić Sharleyan, o inkwizytorach

chcących zamordować Daivyna i Irys, ale co z tymi wszystkimi ludźmi, którzy tylko chcieli służyć swojej domenie i swemu księciu? Co z porządnymi ludźmi, którzy wykonywali swoje obowiązki? Którzy postępowali tak, jak ich zdaniem wymagał od nich Bóg? Co z załogami stacji semaforowych? Oni nie podnieśli ręki na nikogo, jak długo żyją, a ja wyrżnąłem ich wszystkich tylko po to, by mój wspaniały plan mógł się powieść. Nie zamierzam udawać, że nie dokonałem tych okropieństw. - Dokonałeś ich, to prawda - przyznał książę jeszcze bardziej uprzejmym tonem. - Ale nie udawajmy też, że miałeś inne wyjście. - Zawsze jest jakieś inne wyjście, Nahrmahnie. - Głos Merlina był bezbarwny, ale twardy. - Zawsze. Nie mów mi, że nie miałem wyboru, ponieważ prawda jest taka, że dokonywałem go za każdym razem. - Nie o tym mówiłem. Chodziło mi o to, że nie miałeś innego wyjścia. Gdybyś nie wpadł na ten swój „wspaniały plan" i nie pomógł go zrealizować, Armia Boga zajęłaby cały Siddarmark. Ale masz rację, mogłeś nie wysyłać tych okrętów, to samo dotyczy wszystkich wspomnianych przed momentem wydarzeń, co doprowadziłoby tylko do jednego: do zdrady ideałów, za które zginęła Nimue Alban, Pei Shan-wei i Pei Kau-yung, nie mówiąc już o tych wszystkich ludziach służących w terrańskiej flocie i ryzykujących życie, by przetrwała ta planeta, ale też cała ludzkość. Czy ty naprawdę jesteś tak arogancki, by myśleć, że tutaj chodzi wyłącznie o ciebie? - Gdy Merlin otworzył oczy, zalśniły w świetle błyskawic jak dwa szafiry - Gbaba nadal gdzieś tam są - dodał Nahrmahn obojętnym tonem. - Wiem, co to znaczy, najlepiej ze wszystkich we wszechświecie... z wyjątkiem ciebie. Miałem wystarczająco dużo czasu, by zapoznać się z zapisami, poznać historię. Widziałem te same ruiny, które oglądała Nimue Alban, dlatego wiem, co się wydarzy, gdy ludzkość napatoczy się na nich po raz drugi, nie mając bladego pojęcia o tym, co widziałem. Co ty widziałeś, ponieważ w odróżnieniu ode mnie nie musiałeś studiować starych kronik, ty brałeś udział w tamtych wydarzeniach. Osobiście. Widziałeś na własne oczy, jak rozpada się i ginie wszystko, co kochała Nimue Alban. Powiedz mi zatem, że miałeś wybór i mogłeś zaniechać tego wszystkiego, co zrobiłeś na Schronieniu! Powiedz mi, że mogłeś odejść i pozwolić, by powtórzyła się historia Federacji Terrańskiej! - Merlin nie odpowiedział, a książę po dłuższej chwili ciszy przybrał nieco łagodniejszy wyraz twarzy. - Znalazłem podczas moich poszukiwań pewne określenie wojskowe. Brzmi ono: „wyczerpanie walką". To bardzo celne stwierdzenie. Podobnie jak „poczucie winy ocalonego"... i powiem ci, że nie znam nikogo na tym świecie... a nawet w tym wszechświecie... kto bardziej pasowałby do tych określeń niż Nimue Alban i ty. Ciebie nie dręczy wyłącznie poczucie winy Merlina Athrawesa, ale także

wszystkie jej grzechy. Nie możesz karać jej w nieskończoność, i siebie przy okazji, za to, że żyje, choć wszyscy inni zginęli, tak samo jak nie możesz sobie wmawiać, że masz jakikolwiek wybór, jeśli chodzi o wydarzenia rozgrywające się aktualnie na Schronieniu. - Nie mogę udawać, że jestem czysty jak łza, Nahrmahnie - wyszeptał Merlin, zamykając ponownie oczy i pozwalając, by deszcz obmywał mu twarz. - Nie chcę też być omnipotentną, niemal boską istotą, która chodzi po świecie, tylko patrząc, kogo by tu jeszcze zabić. Ten przeżyje, tamten musi umrzeć. Nie mogę zabijać ludzi i wmawiać sobie, że wszystko jest w porządku, że nie miałem innego wyjścia, i właśnie dlatego potrafię spać spokojnie. Nimue Alban przysięgała chronić ludzkość, Nahrmahnie. Chronić i bronić. I pewnie zabiła tysiące, jeśli nie setki tysięcy Gbaba, próbując dotrzymać danego słowa. I tak, rzygać jej się już chciało od tego całego zabijania, zwłaszcza pod koniec, gdy zrozumiała, że wszystko na nic. A ja jestem nadal nią, powinienem więc robić wszystko, by zachowywać ludzi przy życiu, a nie zabijać ich! Czym będę się różnił od siepaczy Clyntahna, jeśli uznam, że moja misja wymaga, abym zabijał każdego, kto mi podpadnie? Czy jestem lepszy od tego drania, ponieważ robię to, co trzeba zrobić, wierząc święcie, że to konieczne? Czyż to nie idealny opis schueleryty? - Owszem, to idealny opis schueleryty, ale pokroju Paityra Wylsynna - zapewnił go Nahrmahn. - Nie słyszałem ani nie widziałem, by dokonał w życiu czegoś egoistycznego albo niepotrzebnie okrutnego... tak samo jak ty. - Jasne. Spójrz na mnie, istny kandydat na świętego - zakpił Merlin. - Na moje oko, większość świętych była utrapieniem dla współczesnych - odparł po chwili zamyślenia książę Szmaragdu. - Aczkolwiek żaden z kanonizowanych przez Kościół Matkę nie miał tak wielkiej wiedzy o świecie jak ja. - Merlin zdziwił się, słysząc własny śmiech. - Posłuchaj mnie... - Głos Nahrmahna znów stał się przyjazny. - Nie wymagam od ciebie, abyś wyzbył się poczucia odpowiedzialności za swoje czyny ani tym bardziej, byś miał się za całkiem niewinnego. Powiadam ci tylko, abyś nie wtrącał się do lochu za to, kim jesteś i co zrobiłeś, albowiem to musiało zostać zrobione. Za życia, gdy bawiło mnie szpiegowanie, robiłem rzeczy straszne, nawet niegodne, z bardziej samolubnych pobudek i bez porównywalnego usprawiedliwienia, a zakładając, że człowiek nazwiskiem Nahrmahn Baytz nie do końca jest martwy, przyjdzie mi za nie odpowiedzieć. Wiem, że kiedyś poniosę karę, i mam nadzieję, że dobro, które także zdarzało mi się czynić, zwłaszcza po tym jak ciebie poznałem, zostanie mi także policzone na Sądzie Ostatecznym. Ty nie masz takiego bagażu, dlatego powiem ci teraz bez ogródek: gdy przyjdzie nasza pora i zostaniemy wezwani przed oblicze Boga, będę zaszczycony, mogąc stanąć u twego boku. I nie tylko ja jestem tego

zdania. Są tutaj ludzie, którzy cię kochają... nie śmiertelnie groźnego mistycznego seijina Merlina, tylko po prostu ciebie. Wiemy wszyscy, co dla nas zrobiłeś, wiemy też, ile cię to kosztowało i ile jeszcze będzie kosztować, i dlatego zrobilibyśmy wszystko, co tylko w naszej mocy, by zdjąć z ciebie to brzemię. Problem jednak w tym, że nie możemy. Dlatego postaramy się pomóc ci w jego dźwiganiu... a ja proszę cię jedynie o to, abyś pozwolił nam to zrobić. Raz jeszcze zapanowała niekończąca się absolutna cisza, jeśli nie liczyć odgłosów burzy, a potem Merlin podniósł wolno głowę. - Nadal będę odpowiedzialny za własne czyny i decyzje bez względu na to, czym je będziemy usprawiedliwiali - odparł półgłosem. - Ale masz rację co do miłości. Jak się nad tym dobrze zastanowić, to właśnie ona jest fundamentem, na którym znajdujemy oparcie, gdy szukamy prawości w otaczającym nas świecie. - Tak, to prawda - przyznał książę. - Ale miłość nie wymaga od nas, byśmy zawsze poświęcali się dla innych. Czasami musimy pozwolić, by inni poświęcili się dla nas, ponieważ to dla nich ważne. A tym właśnie dla nas jesteś, tym się stałeś: ważną osobistością. Potrzebujemy cię i nie pozwolimy, byś siedział w tej ciemnej komnacie sam na sam z duchami, które powoli cię pochłaniają. Wybacz, Merlinie, ale nie możemy na to pozwolić. - Wy, ludzie ze Schronienia, jesteście strasznymi uparciuchami - rzucił Merlin, uśmiechając się krzywo. - Owszem. I bywamy podstępni. Ja na ten przykład zawsze dopinam swego. - Co nieco o tym słyszałem. - Musiałem dbać o reputację. - Zatem upierasz się przy tym, że mam zejść na dół i zjeść kolację z Caylebem? - Jak najbardziej. A potem musisz odbyć niezwykle długą i od dawna odwlekaną rozmowę z cesarzem, Sharleyan i Maikelem. Niewykluczone też, że weźmie w niej udział twój uniżony sługa, a także jego żona Ohlyvya. Cayleb dał ci tyle swobody, a ty wykorzystałeś ją na rozpamiętywanie i rozgrzebywanie starych ran, dlatego jako człowiek pozbawiony skrupułów nie zamierzam powtórzyć jego błędu. - W to wierzę - rzucił Merlin, dodając teatralne westchnienie. - Wygląda na to, że nie mam wyjścia i muszę się poddać. Zaoszczędzi to nam obu masę czasu i energii. - To bardzo mądrze z twojej strony. - Wiedziałem, że to powiesz. Merlin uśmiechnął się ponownie, w jego szafirowych oczach wciąż krył się smutek, ale już o wiele mniejszy.

- Mogę chociaż włożyć suchy mundur? - zapytał, gdy po niebie nad nim przetoczył się kolejny grom.

POSTACIE Abernethy Ernyst - biskup pomocniczy, członek zakonu Schuelera, wyższy rangą duchowny, biskup przydzielony Wyrshymowi w charakterze intendenta. Abylyn Charlz - przywódca lojalistów Świątyni w Charisie. Ahbaht Lywys - przyrodni brat Edmynda Walkyra, pierwszy oficer na galeonie Wiatr. Ahbaht Ruhsail - kapitan marynarki wojennej Desnairu, dowódca HMS Archanioł Chihiro, 40, na okręcie flagowym komandora Wailahra. Ahbaht Zhefry - osobisty sekretarz hrabiego Szarej Zatoki; wykonuje obowiązki podsekretarza stanu w ministerstwie spraw zagranicznych. Ahdyms Tahlyvyr - pułkownik, były oficer milicji lojalistów Świątyni; zastępca „generała" Erayka Tympyltyna w Fort Darymahn w Marchii Południowej Republiki Siddarmarku. Ahdymsyn Zherald - dawniej biskup egzekutor arcybiskupa Erayka Dynnysa w Charisie, obecnie starszy biskup pomocniczy arcybiskupa Maikela. Ahlaixsyn Raif - zamożny poeta z Siddarmarku, sprzyjający reformatorom. Ahlbair Edwyrd - hrabia Smoczego Wzgórza. Ahlbair Zherohm - porucznik Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, służący na HMS Tajfun. Ahldarm Mahrys Ohlarn - Mahrys IV, cesarz Desnairu. Ahlvai Mahlyk - kapitan HMS Imperator Zhorj, 48, z marynarki wojennej Desnairu, flagowca barona Jahrasu. Ahlverez Faidel - książę Malikai, główny admirał floty Dohlaru pod dowództwem króla Rahnylda IV. Ahlverez Rainos - dowódca w armii Dohlaru podczas inwazji na Republikę Siddarmarku. Ahlwail Braihd - lokaj ojca Paityra Wylsynna. Ahndairs Tailahr - lojalista Świątyni rodem z Charisu zamieszkujący Ziemie Świątynne, zwerbowany na cele operacji Rakurai. Ahrbukyl Swynsyn - jeden ze zwiadowców kaprala Howaila Brahdlaia ze 191. regimentu kawalerii Armii Boga. Ahrdyn - jaszczurkot arcybiskupa Maikela.

Ahrmahk Alahnah Zhanayt Naimu - nowo narodzona córka Cayleba I i Sharleyan Ahrmahków, następczyni tronu Imperium Charisu. Ahrmahk Cayleb Zhan Haarahld Bryahn - książę Ahrmahku, książę Tellesbergu, książę protektor królestwa, król Charisu jako Cayleb II, cesarz Imperium Charisu jako Cayleb I. Mąż Sharleyan Ahrmahk. Ahrmahk Haarahld - król Haarahld VII, nieżyjący władca Charisu. Ahrmahk Kahlvyn - książę Tirianu (nieżyjący), konstabl Hairathy, kuzyn króla Haarahlda VII. Ahrmahk Kahlvyn Cayleb - młodszy syn księcia Tirianu, kuzyn cesarza Cayleba. Ahrmahk Rayjhis - książę Tirianu, starszy syn i dziedzic Kahlvyna Ahrmahka. Ahrmahk Sharleyan Alahnah Zhenyfyr Ahlyssa Tayt - księżna Cherayth, księżna protektorka Chisholmu, królowa Chisholmu, cesarzowa Charisu. Żona Cayleba Ahrmahka. Patrz także: Sharleyan Tayt. Ahrmahk Zhan - książę Zhan, młodszy brat cesarza Cayleba. Ahrmahk Zhanayt - królowa Zhanayt, nieżyjąca żona króla Haarahlda VII, matka Cayleba, Zhanayt i Zhana. Ahrmahk Zhanayt - księżniczka Zhanayt, młodsza siostra cesarza Cayleba, środkowe dziecko króla Haarahlda VII. Ahrmahk Zhenyfyr - księżna wdowa Tirianu, matka Kahlvyna Cayleba Ahrmahka; córka Rayjhisa Yowance'a, hrabiego Szarej Zatoki. Ahrnahld Spynsair - osobisty sekretarz cesarzowej Sharleyan. Ahrthyr Alyk - hrabia Windshare, dowódca kawalerii sir Koryna Gahrvaia. Ahstyn Franz - porucznik Cesarskiej Straży Charisu, zastępca dowódcy gwardii króla Cayleba II. Ahtkyn Zherald - porucznik armii Republiki Siddarmarku, adiutant pułkownika Phylypa Mahldyna. Ahubrai Ahnsylmo - członek zakonu Schuelera, niższy rangą duchowny, liczący się kapłan lojalistów Świątyni, Fairkyn, prowincja Nowa Północ w Republice Siddarmarku. Ahzgood Phylyp - hrabia Corisu, dawniej szef wywiadu księcia Hektora, obecnie prawny opiekun księżniczki Irys Daykyn i księcia Daivyna Daykyna, ich główny doradca i minister na wygnaniu. Aimaiyr Ignaz - członek zakonu Schuelera, intendent arcybiskupa Arthyna w prowincji Tarikah.

Aimayl Rahn - członek antycharisjańskiego ruchu oporu w Manchyrze w Corisandzie, dawniej czeladnik Paitryka Hainreego. Airnhart Saimyn - schueleryta, bezpośredni podwładny ojca Zohannesa Pahtkovaira. Airythu hrabia - patrz: Sowthmyn Trumyn. Aiwain Harys - kapitan Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, dowódca HMS Tarcza,54. Alban Nimue - oficer taktyczny admirała Pei Kau-zhi w stopniu komandora porucznika. Allayn, wikariusz - patrz: Maigwair Allayn. Aplyn Chestyr - jeden z młodszych braci Hektora Aplyna-Ahrmahka, świeżo przyjęty w poczet studentów Akademii Królewskiej. Aplyn-Ahrmahk Hektor - książę Darcos i pełniący obowiązki porucznika na HMS Przeznaczenie, 54, pod dowództwem admirała Dunkyna Yairleya, barona Sarmouth, adoptowany członek rodu Ahrmahków. Arcybiskup Borys - patrz: Bahrmyn Borys. Arcybiskup Maikel - patrz: Staynair Maikel. Arcybiskup Pawal - patrz: Braynair Pawal. Arthmyn Ohmahr - główny medyk pałacu cesarskiego w Tellesbergu. Ashwail Sahlavahn - dowódca jednego z „batalionów" marynarki wojennej Charisu Hauwerda Breygarta w Thesmarze. Athrawes Merlin - kapitan (od 896 r. major) Cesarskiej Straży Charisu, osobisty ochroniarz cesarza Cayleba, CZAO Nimue Alban. Aymez Bardulf - kadet Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu na HMS Tajfun. Bahcher Zhory - pułkownik, dowódca „Oddziału Bahchera", regimentu kawalerii armii Desnairu stanowiącego wsparcie dla kolumny wojsk sir Fahstyra Rychtyra. Bahltyn Zheevys - sługa barona Białego Brodu. Bahnyr Hektor - hrabia Mancory, jeden z wyższych oficerów sir Koryna Gahrvaia, dowódca prawego skrzydła w bitwie na Rozstajach Haryla. Bahr Dahnnah - zarządca pałacu cesarskiego w Cherayth. Bahrdahn Phylyp - kapitan, dowódca HMS Nieustraszony, 56, marynarki wojennej Charisu. Bahrdailahn Ahbail - porucznik floty Dohlaru na okręcie flagowym hrabiego Thirsku. Bahrkly Harys - biskup, dowódca dywizji Rakurai Armii Boga.

Bahrmyn Borys - arcybiskup Kościoła Boga Oczekiwanego w Corisandzie. Bahrmyn Tohmys - baron Białego Zamku, ambasador księcia Hektora na dworze księcia Nahrmahna. Bahrns Halcom - kapitan, dowódca HMS Delthak, 22, CMWC. Bahrns Rahnyld - władca Dohlaru, król Rahnyld IV. Bahzkai Lalyan - drukarz z Siddaru, niwelator, przywódca operacji Miecz Schuelera. Baiket Stywyrt - kapitan floty Dohlaru, dowódca HMS Archanioł Chihiro, 50, na okręcie flagowym hrabiego Thirsku. Baikyr Pawal - pułkownik, zawodowy oficer armii Republiki Siddarmarku, który przeszedł na stronę lojalistów Świątyni; dowódca rebeliantów na Przełęczy Sylmahna. Baikyr Sylmahn - kapitan Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, dowódca HMS Ahrmahk, 58, na okręcie flagowym admirała Wyspy Zamek podczas bitwy w Zatoce Tarota. Bailahnd Ahmai - matka przełożona klasztoru Świętej Evehlain. Bairaht Daivyn - książę Kholmanu, faktycznie minister marynarki wojennej cesarza Desnairu, Mahrysa IV. Szwagier sir Urwyna Hahltara. Bairystyr Zhak - porucznik Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, starszy inżynier na pokładzie HMS Delthak, 22. Bairzhair Tairaince - skarbnik klasztoru Świętego Zherneau. Banahr Ahzwald - opat klasztoru Świętego Hamlyna w Saraynie w Starym Charisie. Barcoru baron - patrz: Sumyrs Zher. Barhnkastyr Paitryk - major Cesarskiej Armii Charisu, zastępca dowódcy 2. regimentu. Baytz Felayz - najmłodsze dziecko i druga z kolei córka księcia Nahrmahna ze Szmaragdu. Baytz Hanbyl - książę Solomonu, wuj księcia Nahrmahna i wódz naczelny armii Szmaragdu. Baytz Mahrya - najstarsze dziecko księcia Nahrmahna ze Szmaragdu. Baytz Nahrmahn - władca księstwa Szmaragdu, książę Nahrmahn II, nieżyjący książę Szmaragdu, doradca Cayleba i Sharleyan Ahrmahków i szef wywiadu Imperium Charisu. Baytz Nahrmahn Gareyt - drugie dziecko księcia Nahrmahna ze Szmaragdu, najstarszy syn. Baytz Nahrmahn Hanbyl Graim - patrz: Baytz Nahrmahn. Baytz Ohlyvya - żona księcia Nahrmahna ze Szmaragdu.

Baytz Trahvys - trzecie dziecko księcia Nahrmahna ze Szmaragdu i jego drugi syn. Bédard Adoree, dr - naczelny psychiatra operacji Arka. Bekatyro Elaiys - były lojalistyczny burmistrz Ohlarnu, prowincja Nowa Północ wRepublice Siddarmarku, niesprawiedliwie zadenuncjowany Inkwizycji przez Bynna Leskyra, który miał chrapkę na jego stanowisko. Białego Brodu baron - patrz: Mahrtyn Gahvyn. Białego Zamku baron - patrz: Bahrmyn Tohmys. Białej Grani hrabia - patrz: Thompkyn Hauwerstat. Biskup egzekutor Wyllys - patrz: Graisyn Wyllys. Biskup egzekutor Zherald - patrz: Ahdymsyn Zherald. Blahndai Chantahal - alias Lysbet Wylsynn w Syjonie, patrz: Wylsynn Lysbet. Blahdysnberg Pawal - porucznik Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, zastępca dowódcy HMS Delthak, 22. Blaidyn Rozhyr - porucznik na galerze Królewska Bédard. Bohlyr Wyllym - zawiadowca śluzy, Fairkyn, prowincja Nowa Północ w Republice Siddarmarku. Borys, arcybiskup - patrz: Bahrmyn Borys. Bowave Dairak - starszy asystent doktora Rahzhyra Mahklyna z Królewskiej Akademii Charisu w Tellesbergu. Bowsham Khanair - kapitan Cesarskiej Piechoty Morskiej Charisu, dowódca HMS Huragan. Bradlai Robyrt - porucznik marynarki wojennej Corisandu; patrz: Whaite Styvyn. Brahdlai Haarahld - trzeci oficer na pokładzie HMS Archanioł Chihiro, 50. Brahdlai Howail - kapral Armii Boga, dowódca oddziału zwiadowców w 191. regimencie kawalerii. Brahnahr Styvyn - kapitan, dowódca Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu w pionie nawigacji. Brahnsyn Fyl - doktor botaniki, członek Królewskiej Akademii Charisu. Braidail Zhilbyrt - niższy rangą duchowny zakonu Schuelera, młodszy inkwizytor w Talkyrze. Braishair Horys - kapitan HMS Skalisty Klif, 38; jeniec hrabiego Thirsku przekazany w ręce Inkwizycji. Braisyn Ahrnahld - marynarz HMS Przeznaczenie, 54; członek załogi łodzi Stywyrta Mahlyka.

Braisyn Dynnys - dowódca Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu w pionie zaopatrzenia. Braynair Pawal pierwszy arcybiskup Kościoła Charisu w Chisholmie. Breygart Fhrancys - młodsza córka Hauwerda i Fhrancys Breygartów; pasierbica Mairah Breygart. Breygart Fraidareck - czternasty hrabia Hanth, pradziad Hauwerda Breygarta. Breygart Haarahld - drugi w kolejności syn Hauwerda i Fhrancys Breygartów, pasierb Mairah Breygart. Breygart Hauwerd - generał Cesarskiej Piechoty Morskiej Charisu, prawowity dziedzic hrabstwa Hanth, hrabia od 893 r., oficer Charisu oddelegowany do służby na terenie Republiki Siddarmarku. Breygart Mairah (Mairah Lywkys) - hrabina Hanth, druga żona Hauwerda Breygarta; była główna dama dworu cesarzowej Sharleyan. Breygart Styvyn - najstarszy syn Hauwerda i Fhrancys Breygartów, pasierb Mairah Breygart. Breygart Trumyn - najmłodszy syn Hauwerda i Fhrancys Breygartów, pasierb Mairah Breygart. Breygart Zherldyn - najstarsza córka Hauwerda i Fhrancys Breygartów, pasierbica Mairah Breygart. Broun Mahtaio - starszy sekretarz i prawa ręka arcybiskupa Erayka Dynnysa, jego zausznik i protegowany. Brownyng Ellys - kapitan, dowódca galeonu Świątyni Błogosławiony Langhorne. Bryahn - wielki admirał Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, głównodowodzący flotą, kuzyn Cayleba Ahrmahka. Bryndyn Dahryn - major artylerii przydzielony do kolumny brygadiera Clareyka przy Opactwie Haryla. Brynygair Zhadwail - pułkownik, dowódca „Oddziału Brynygaira" armii Desnairu, oddziału kawalerii stanowiącego wsparcie dla wojsk inwazyjnych sir Fahstyra Rychtyra. Byrgair Naythyn - pułkownik, dowódca „Oddziału Byrgaira" armii Desnairu, oddziału kawalerii stanowiącego wsparcie dla wojsk inwazyjnych sir Fahstyra Rychtyra. Byrk Brekyn - major Cesarskiej Piechoty Morskiej Charisu, dowódca oddziału piechoty morskiej na HMS Królewski Charis. Byrk Myrtan - kapłan zakonu Schuelera, zastępca ojca Vyktyra Tahrlsahna.

Byrk Zhorj - kapitan, dowódca HMS Wulkan, 23, jednego z okrętów artyleryjskich Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu. Byrkyt Zhon - wyższy rangą duchowny Kościoła Boga Oczekiwanego, były opat klasztoru Świętego Zherneau, obecnie bibliotekarz tego klasztoru. Byrns Braisyn - hrabia Białej Grani, były sędzia najwyższy Chisholmu, obecnie główny doradca w miejsce Mahraka Sahndyrsa. Cahkrayn Samyl - książę Fernu, pierwszy doradca króla Rahnylda IV z Dohlaru. Cahmmyng Ahlbair - zawodowy zabójca wynajęty przez księdza Aidryna Waimyna. Cahnyr Zhasyn - zbiegły z Glacierheart arcybiskup Kościoła Boga Oczekiwanego, członek ruchu reformatorów Samyla Wylsynna, przywódca duchowy reformatorów w Siddarze. Cahnyrs Zherald - porucznik Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, drugi oficer HMS Delthak, 22. Cahrtair Hahlys - rebeliancki dowódca lojalistów Świątyni, dowódca 3. kompanii 3. regimentu milicji z Saiknyru. Cayleb - patrz: Ahrmahk Cayleb. Cesarz Cayleb I - patrz: Ahrmahk Cayleb. Cesarz Mahrys IV - patrz: Ahldarm Mahrys. Cesarz Waisu VI - patrz: Hantai Waisu. Cesarzowa Sharleyan - patrz: Ahrmahk Sharleyan. Chahlmair Bairmon - książę Margo, członek rady regencyjnej księcia Daivyna w Corisandzie, nie do końca ufający hrabiemu Skalnego Kowadła i hrabiemu Tartarianu. Chaimbyrs Zhustyn - porucznik marynarki wojennej Desnairu, drugi oficer na HMS Archanioł Chihiro, 40. Chalmyr Mailvyn - porucznik Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu na HMS Tellesberg. Chalmyrz Karlos - pomocnik i sekretarz arcybiskupa Borysa Bahrmyna. Chansayl Paityr - pułkownik, dowódca 43. regimentu piechoty armii Republiki Siddarmarku, członek dowództwa obrony Przełęczy Sylmahna generała Trumyna Stohnara. Charlz Marik - kapitan, dowódca kupieckiego statku Córa Fali. Charlz Yerek - ogniomistrz Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, HMS Fala, 14. Chermyn Dahnel - major, rebeliancki dowódca lojalistów Świątyni, dowódca 1. kompanii 3. regimentu milicji z Saiknyru.

Chermyn Hauwyl - wicekról, generał Cesarskiej Piechoty Morskiej Charisu, dowódca sił okupacyjnych, corisandzki regent Cayleba i Sharleyan, późniejszy wielki książę Zebediahu. Chermyn Mathylda - żona Hauwyla Chermyna. Chermyn Rhaz -najstarszy syn Hauwyla Chermyna. Chermyn Zhoel - porucznik, starszy inżynier Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu na pokładzie HMS Hador, 22. Cheryng Taiwyl - porucznik służący w sztabie sir Vyka Lakyra, zawiaduje cywilnymi podwładnymi Lakyra i przesyłaniem wiadomości. Clareyk Kynt - generał Cesarskiej Armii Charisu, baron Zielonej Doliny, dawniej brygadier Cesarskiej Piechoty Morskiej Charisu; starszy doradca księcia Eastshare, praktycznie zastępca dowódcy armii Charisu; dowódca drugiej wzmocnionej brygady charisjańskiego korpusu ekspedycyjnego. Clyntahn Hairym - porucznik, dowódca plutonu wsparcia 1. batalionu 2. regimentu Cesarskiej Armii Charisu. Clyntahn Zhaspahr - wikariusz, wielki inkwizytor Kościoła Boga Oczekiwanego, członek Rady Wikariuszy oraz tak zwanej Grupy Czworga. Cohlmyn Lewk - hrabia Sharpfieldu, admirał i drugi co do ważności oficer Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, dawniej admirał Królewskiej Marynarki Chisholmu. Corisuhrabia - patrz: Ahzgood Phylyp. Czarnego Konia książę - patrz: Stywyrt Payt. Czarnej Wody książę - patrz: Lynkyn Ernyst. Czarnej Wody książę - patrz: Lynkyn Adulfo. Dahglys Lainyr - kapitan, dowódca HMS Tellesberg, 22. Dahnsyn Charlz - porucznik, starszy adiutant pułkownika Stahna Wyllysa z armii Republiki Siddarmarku. Dahnvahr Ainsail - wywodzący się z Charisu lojalista Świątyni żyjący na Ziemiach Świątynnych zwerbowany na cele operacji Rakurai. Dahnvahr Rahzhyr - ojciec Ainsaila Dahnvahra. Dahnvair Laizahndoo - kapitan HMS Królewski Kraken, 58, Cesarska Marynarka Charisu. Dahnzai Lyzbyt - gospodyni księdza Zhaifa Laityra w parafii Archaniołów Tryumfujących. Dahryus Edvarhd - alias Mylz Halcom, patrz: Halcom Mylz.

Daikhar Mohtohkai - porucznik Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, zastępca dowódcy HMS Rzutka, 54. Daikyn Gahlvyn - osobisty sługa króla Cayleba II. Daivyn Daykyn, książę - patrz: Daykyn Daivyn. Daivys Mytrahn - charisjański lojalista Świątyni. Darcos książę - patrz: Aplyn-Ahrmahk Hektor. Darys Tymythy - kapitan Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, dowódca HMS Niszczyciel, 54, dowódca okrętu flagowego sir Domynyka Staynaira. Daykyn Daivyn Dahnyld Mahrak Zoshya - najmłodsze dziecko i jedyny żyjący syn księcia Hektora z Corisandu, po skrytobójczej śmierci ojca prawowity książę Corisandu na wygnaniu. Daykyn Hektor Młodszy - drugie dziecko księcia Corisandu i jego starszy syn, następca tronu, zamordowany w 893 r. Daykyn Hektor Starszy - książę Corisandu, przywódca Ligi Corisandu, zamordowany w 893 r. Daykyn Irys Zhorzhet Mahra - najstarsze dziecko i jedyna córka księcia Hektora z Corisandu, starsza siostra księcia Daivyna Dahnylda Mahraka Zoshyi Daykyna. Daykyn Raichynda - nieżyjąca żona księcia Hektora z Corisandu, urodzona w hrabstwie Domair w królestwie Hoth. Dekyn Allayn - sierżant, jeden z podwładnych Kairmyna, armia Delferahku. Dobyns Charlz - syn Lyzbyt Dobyns, nieletni Corisandczyk sądzony za udział w Konspiracji Północy i ułaskawiony przez cesarzową Sharleyan. Dobyns Ezmelda - gospodyni księdza Tymahna Hahskansa w parafii Świętej Kathryn. Doyal Charlz - dawniej dowódca artylerii w armii księcia Hektora, obecnie adiutant i szef wywiadu sir Koryna Gahrvaia oraz rady regencyjnej. Dragoner Rayjhis - ambasador Charisu w Republice Siddarmarku. Dragoner Zhak - kapral Cesarskiej Piechoty Morskiej Charisu, członek gwardii księcia Cayleba. Dragonmaster Mahkynty „Mahk" - starszy sierżant, starszy podoficer brygadiera Clareyka w trakcie kampanii corisandzkiej. Duchairn Rhobair - wikariusz, skarbnik Świątyni, członek Rady Wikariuszy oraz tak zwanej Grupy Czworga.

Dymytree Fronz - żołnierz Cesarskiej Piechoty Morskiej Charisu, członek gwardii księcia Cayleba. Dynnys Adorai - żona arcybiskupa Erayka Dynnysa. Dynnys Ahbnair - major, dowódca 1. kompanii 37. regimentu piechoty armii Republiki Siddarmarku. Dynnys Erayk - arcybiskup Charisu, stracony za herezję w 892 r. Dynnys Styvyn - młodszy syn arcybiskupa Erayka, w 892 r. liczący jedenaście lat. Dynnys Tymythy Erayk - starszy syn arcybiskupa Erayka, w 892 r. liczący czternaście lat. Eastshare książę - patrz: Thairis Ruhsyl. Edwair Shainsail - wyższy rangą duchowny w zakonie Schuelera, starszy inkwizytor przydzielony do lojalistów Świątyni na Przełęczy Sylmahna w Międzygórzu. Edwyrds Kevyn - zastępca dowódcy korsarskiego galeonu Kraken. Edwyrds Wylbyr - biskup, schueleryta, mianowany przez Zhaspahra Clyntahna na stanowisko starszego inkwizytora terytoriów okupowanych przez Armię Boga. Ekyrd Hayrys - kapitan floty Dohlaru, dowódca galery Król Rahnyld. Erayk - patrz: Dynnys Erayk. Erayksyn Styvyn - porucznik Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu na okręcie flagowym sir Domynyka Staynaira. Erayksyn Wyllym - producent tekstylny z Charisu. Erek XVII - patrz: wielki wikariusz Erek XVII. Fahrmahn Luhys - szeregowy Cesarskiej Piechoty Morskiej Charisu, członek gwardii księcia Cayleba. Fahrmyn Tairyn - ksiądz w parafii Świętego Chihiro na prowincji nieopodal klasztoru Świętej Agthy. Fahstyr Vyrgyl - hrabia Złotej Wyverny. Fahrno Mahrlys - jedna z dziewcząt Madame Ahnzhelyki Phondy. Fahrya Byrnahrdo - kapitan HMS Święty Langhorne, 42. Faircaster Payter - sierżant gwardii, jeden z członków straży przybocznej cesarza Cayleba I. Fairstock Klymynt - major, dowódca, kompanii aprowizacji armii Republiki Siddarmarku, w Fort Sheldyn w Marchii Południowej Republiki Siddarmarku. Fairys Ahlvyn - pułkownik Cesarskiej Piechoty Morskiej Charisu, dowódca 1. regimentu 3. brygady CPMC.

Falkhan Ahrnahld - kapitan Cesarskiej Piechoty Morskiej Charisu, dawniej dowódca straży przybocznej następcy tronu księcia Cayleba w stopniu porucznika, awansowany na kapitana i dowódcę; obecnie dowódca straży przybocznej księcia Zhana. Fardhym Dahnyld - biskup Siddaru, wyniesiony na stolec arcybiskupi przez Greyghora Stohnara po rebelii zwanej operacją Miecz Schuelera i wznieconej przez wielkiego inkwizytora Zhaspahra Clyntahna. Fauyair Bahrtalam - jałmużnik klasztoru Świętego Zherneau. Fernu książę - patrz: Cahkrayn Samyl. Fhairly Ahdym - major, dowódca baterii na Wyspie Wschodniej w cieśninie Ferayd w królestwie Delferahku. Fharmyn Ryk - właściciel odlewni w Tarocie. Flagrum - rottweiler admirała Wyspy Zamek, później barona Morskiego Szczytu. Fofao Mateus - kapitan, dowódca OWFT Swiftsure. Fohrdym Karmaike - major, dowódca 2. batalionu 2. regimentu Cesarskiej Armii Charisu. Foryst Erayk - wikariusz, członek grupy reformatorów Samyla Wylsynna w Syjonie. Fowail Maikel - kapitan, dowódca „baterii Fowaila", stanowiącej wsparcie dla wojsk inwazyjnych sir Fahstyra Rychtyra. Fraidmyn Vyk - sierżant Królewskiej Straży Charisu, jeden z przybocznych króla Cayleba II. Fuhllyr Raimahnd - kapelan HMS Dreadnought. Furkhal Rafayl - drugi bazowy i uderzający Krakenów Tellesbergu. Fyguera Kydryc - generał, dowódca armii Republiki Siddarmarku w Thesmarze w Marchii Południowej Republiki Siddarmarku. Fyrgyrsyn Crahmynd - mat Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, sternik na pokładzie HMS Delthak, 22. Fyrloh Bahn - członek zakonu Langhorne'a, lojalista Świątyni, niższy rangą duchowny, rezydent Tellesbergu, mianowany przez ojca Davysa Tyrnyra kapelanem i spowiednikiem Irys i Daivyna Daykynów na czas ich podróży do Chisholmu. Fyrmahn Zhan - góral rodem z Gór Szarych, starszy klanu i późniejszy przywódca lojalistów Świątyni atakujących Glacierheart. Fyrmyn Sulyvyn - wyższy rangą członek zakonu Schuelera przydzielony sir Rainosowi Ahlverezowi jako specjalny intendent. Fyshyr Harys - dowódca korsarskiego galeonu Kraken.

Gahdarhd Samyl - strażnik pieczęci Republiki Siddarmarku. Gahlvyn Cahnyr - kapitan, dowódca HMS Saygin, 22. Gahrbor Failyx - arcybiskup Kościoła Boga Oczekiwanego w Tarocie. Gahrdaner Charlz - sierżant Królewskiej Straży Charisu, członek straży przybocznej króla Haarahlda VII. Gahrmyn Rahnyld - porucznik, zastępca dowódcy galery Grot we flocie Delferahku. Gahrnaht Amilain - usunięty ze stanowiska biskup Larchrosu. Gahrvai Koryn - generał, dawniej dowódca armii księcia Hektora, obecnie dowódca straży Corisandu w służbie rady regencyjnej, syn hrabiego Skalnego Kowadła. Gahrvai Rysel - hrabia Skalnego Kowadła, kuzyn i oficjalny regent księcia Daivyna Daykyna, przewodzi radzie regencyjnej księcia Daivyna na terenie Corisandu. Gahztahn Hiraim - alias Ainsail Dahnvahr, znany pod tym imieniem i nazwiskiem w Tellesbergu. Gaimłyn Bahldwyn - niższy rangą duchowny zakonu Schuelera, działający jako agent Inkwizycji na terenie dworu króla Delferahku, Zhamesa. Gairaht Wyllys - kapitan Chisholmskiej Gwardii Królewskiej, dowódca oddziału chroniącego królową Sharleyan w Charisie. Gairlyng Klairmant - arcybiskup Kościoła Charisu w Corisandzie. Galvahn Naithyn - major, najstarszy oficer hrabiego Windshare podczas kampanii corisandzkiej. Gardynyr Lywys - hrabia Thirsku, admirał floty Dohlaru, najlepszy spośród dowódców króla Rahnylda IV. Gardynyr Thomys - pułkownik, jeden z dowódców regimentów sir Rainosa Ahlvereza w armii Desnairu. Garthin Edwair - hrabia Północnego Wybrzeża, dawniej jeden z doradców księcia Hektora, obecnie członek rady regencyjnej księcia Daivyna w Corisandzie; sojusznik hrabiego Skalnego Kowadła i hrabiego Tartarianu. Ghadwyn Samyl - góral rodem z Gór Szarych, lojalista Świątyni, jeden z kuzynów Zhana Fyrmahna. Ghatfryd Sandaria - osobista pokojówka Ahnzhelyki Phondy alias Nynian Rychtair. Głębokiej Doliny hrabia - patrz: Selkyr Bryahn. Godwyl Ohtys - generał, baron Traylmyn, zastępca generała Fahstyra Rychtyra. Gorjah - patrz: Nyou Gorjah, król Gorjah III, władca Tarota.

Gorjah Gharth - prywatny sekretarz arcybiskupa Zhasyna Cahnyra, członek zakonu Chihiro (Zakon Pióra). Gorjah Sahmantha - żona księdza Gorjaha, uzdrowicielka, córka byłej gospodyni arcybiskupa Zhasyna Cahnyra. Gorjah Zhasyn - pierworodny Ghartha i Sahmanthy Gorjahów. GowainFairghas - porucznik na HMS Zwycięski, 56. Grahsmahm Sylvayn - pracownik biura inżyniera miejskiego w Manchyrze w księstwie Corisandu, bezpośredni przełożony Paitryka Hainreego. Grahzaial Mahshal - porucznik Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, dowódca szkunera HMS Posłaniec, 6. Graisyn Wyllys - biskup egzekutor, główny administrator przy arcybiskupstwie Szmaragdu za arcybiskupa Lyama Tyrna. Graivyr Styvyn - intendent biskupa Ernysta w Feraydzie w Delferahku. Greenhill Tymahn - starszy łowczy króla Haarahlda VII. Gromu baron - patrz: Raice Bynzhamyn. Gromu baronowa - patrz: Raice Leahyn. Guyshain Bahrnai - starszy doradca Zahmsyna Trynaira. Gyllmyn Rahskho - pułkownik, zastępca generała Kydryca Fyguery w Thesmarze w Marchii Południowej Republiki Siddarmarku. Gyrard Andrai - kapitan, oficer Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, dowódca HMS Cesarzowa Charisu. Haarahld - patrz: Ahrmahk Haarahld, król Haarahld VII, władca Charisu. Haarpar Gorj - sierżant Królewskiej Straży Charisu, jeden z przybocznych króla Haarahlda VII. Hahl Pawal - porucznik, drugi oficer HMS Chihiro, 50, marynarka wojenna Dohlaru. Hahlcahm Zher - doktor biologii i żywienia, członek Królewskiej Akademii Charisu. Hahlek Symyn - pomocnik i sekretarz arcybiskupa Klairmanta Gairlynga. Hahlmahn Pawal - starszy szambelan króla Haarahlda VII. Hahlmyn Mahrak - duchowny Kościoła Boga Oczekiwanego, pomocnik i sekretarz biskupa egzekutora Thomysa Shylaira. Hahlmyn Sairaih - dwórka cesarzowej Sharleyan. Hahlmyn Zhorj - kadet Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, sygnalista na HMS Cieśnina Darcos, 54.

Hahltar Urwyn - główny admirał marynarki wojennej Desnairu, baron Jahrasu, szwagier Daivyna Bairahta. Hahlynd Mahrak - osobisty sekretarz biskupa egzekutora Thomysa Shylaira. Hahlynd Pawal - admirał, podwładny hrabiego Thirsku (marynarka wojenna Dohlaru) oraz jeden z jego najbardziej zaufanych oficerów. Hahlys Gahrmyn - biskup, dowódca dywizji Chihiro Armii Boga (ulubiona dywizja biskupa polowego Cahnyra Kaitswyrtha). Hahndail Wahlys - kapral CPMC, dowódca piechoty morskiej w oddziałach brygadiera Taisyna w Glacierheart. Hahraimahn Zhak - przemysłowiec z Republiki Siddarmarku, właściciel odlewni. Hahskans Dailohrs - żona księdza Tymahna Hahskansa. Hahskans Tymahn - reformatorski duchowny w Manchyrze, wyższy rangą członek zakonu Bédard, proboszcz kościoła Świętej Kathryn. Hahskyn Ahndrai - porucznik Cesarskiej Straży Charisu, charisjański oficer oddelegowany do gwardii cesarzowej Sharleyan, zastępca kapitana Gairahta. Hahvair Franz - komandor Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, dowódca szkunera HMS Maczuga, 12. Hailyn - patrz: Rayno Hailyn. Haimltahn Wyllys - biskup egzekutor, główny zastępca arcybiskupa Zhasyna Cahnyra w Glacierheart. Haimyn Mahrys - brygadier, dowódca 5. brygady Cesarskiej Piechoty Morskiej Charisu. Hainai Frahnklyn - komandor, jeden z głównych zastępców sir Ahlfryda Hyndryka; główny łącznik pomiędzy pionem sprzętowym oraz Ehdwyrdem Howsmynem i jego rzemieślnikami. Hainree Paitryk - złotnik i agitator lojalistów Świątyni w Manchyrze w księstwie Corisandu. Halbrooka książę - patrz: Waistyn Byrtrym. Patrz także: Waistyn Sailys. Halbrooka księżna - patrz: Waistyn Elahnah. Halcom Mylz - biskup Zatoki Margaret, lojalista Świątyni. Haimyn,arcybiskup - patrz: Zahmsyn Haimyn. Hamptyn Kolyn - major, były oficer milicji lojalistów Świątyni w Fort Darymahn w Marchii Południowej Republiki Siddarmarku. Hantai Waisu - Waisu VI, cesarz Harchongu.

Hanth hrabia - patrz: Breygart Hauwerd. Patrz także: Mahntayl Tahdayo. Hanthhrabina - patrz: Breygart Mairah. Harmyn Bahrkly - major armii Szmaragdu przydzielony do Zatoki Północnej. Harpahr Kornylys - biskup zakonu Chihiro, główny admirał Floty Boga. Harrison Matthew Paul - prawnuk Timothy'ego i Sarah Harrison. Harrison Robert - wnuk Timothy'ego i Sarah Harrison, ojciec Matthew Paula Harrisona. Harrison Sarah - żona Timothy'ego Harrisona i jedna z Ew. Harrison Timothy - burmistrz Lakeview i jeden z Adamów. Harys Ahlbyrt - specjalny wysłannik Zahmsyna Trynaira do Dohlaru. Harys Wyntahn - pułkownik Cesarskiej Piechoty Morskiej Charisu, najstarszy stopniem oficer, oddelegowany dla wsparcia operacji kapitana Halcoma Bahrnsa. Harys Zhoel - kapitan corisandzkiej galery Lanca, a następnie galeonu Skrzydło, odpowiedzialny za zapewnienie bezpieczeństwa księżniczce Irys i księciu Daivynowi. Haskyn Yahncee - midszypmen floty Dohlaru na pokładzie Zatoki Gorath. Hauwyrd Zhorzh - osobisty strażnik hrabiego Szarej Zatoki. Hektor - patrz: Daykyn Hektor Starszy. Patrz także: Daykyn Hektor Młodszy. Henderson Gabriela „Gabby" - oficer taktyczny, TFNS Swiftsure. Hillkeeper Wahlys - hrabia Stromego Wzgórza, członek rady regencyjnej księcia Daivyna oraz starszy stażem członek Konspiracji Północy. Holdyn Lywys - wikariusz, członek grupy reformatorów Samyla Wylsynna w Syjonie. Hotchkys Ohwyn - kapitan Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, dowódca HMS Tellesberg. Howsmyn Ehdwyrd - „główny odlewnik Charisu", najbogatszy właściciel odlewni i stoczni w Tellesbergu, innowator. Howsmyn Zhain - żona Ehdwyrda Howsmyna. Hrabia Białej Grani - patrz: Thompkyn Hauwerstat. Hrabia Wichrowej Góry - patrz: Khowsan Shoukhan. Huntyr Klemynt - porucznik Królewskiej Straży Charisu, oficer odbywający służbę w Tellesbergu. Huntyr Zosh - główny rzemieślnik mistrza Howsmyna. Hwystyn Vyrnyn - członek parlamentu wybrany w Tellesbergu.

Hyldyr Fraihman, pułkownik - dowódca 123. regimentu piechoty armii Republiki Siddarmarku. Hyllair Farahk - baron Dairwynu. Hylmahn Rahzhyr - hrabia Thairnos, od niedawna w składzie rady regencyjnej księcia Daivyna. Hylmyn Mainyrd - porucznik, starszy inżynier na pokładzie HMS Saygin, 22. Hyndryk Ahlfryd - baron Morskiego Szczytu, najlepszy ekspert artyleryjski Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu w stopniu komandora, faktycznie dowódca działu badań Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, dowódca pionu sprzętowego. Hyndyrs Dunkyn - płatnik korsarskiego galeonu Drapieżca. Hyntyn Dynzayl - hrabia Świętego Howan, kanclerz skarbu Chisholmu. Hyrst Zohzef - admirał floty Chisholmu, prawa ręka hrabiego Sharpfieldu. Hysin, Chiyan - wikariusz z Harchongu, członek grupy reformatorów Samyla Wylsynna w Syjonie. Hywstyn Avrahm - lord, kuzyn Greyghora Stohnara, funkcjonariusz średniego stopnia w ministerstwie spraw zagranicznych Republiki Siddarmarku. Hywyt Paitryk - admirał Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, dowódca szkunera HMS Fala, 14, następnie kapitan i dowódca HMS Tancerz, 56. W późniejszym czasie awansowany na komandora. Dowódca eskorty towarzyszącej cesarzowej Sharleyan w drodze z Zebediahu do Corisandu. W końcu awansowany na admirała i dowódca charisjańskiej floty w zatoce Mathyas i przydzielony jako wsparcie sir Hauwerdowi Breygartowi działającemu na lądzie. Ibbet Ahstell - kowal oskarżony o zdradę i skazany za udział w Konspiracji Północy w Corisandzie. Illian Ahntahn - jeden z dowódców kompanii sir Phylypa Myllyra. Irys, księżniczka - patrz: Daykyn Irys. Jahrasu baron - patrz: Hahltar Urwyn. Jynkyn Hauwyrd - pułkownik, dowódca piechoty morskiej we flocie admirała Staynaira. Jynkyns Ernyst - biskup Feraydu. Kahbryllo Ahntahn - kapitan HMS Gwiazda Zaranna, 58, towarzyszący cesarzowej Sharleyan w drodze do Zebediahu i Corisandu. Kahmptmyn Hahlynd - major, zastępca dowódcy 4. regimentu Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu.

Kahnklyn Aidryn - starsza córka Tairys Kahnklyn. Najstarsza wnuczka Rahzhyra Mahklyna. Kahnklyn Aizak - zięć Rahzhyra Mahklyna, starszy bibliotekarz Królewskiej Akademii Charisu w Tellesbergu. Kahnklyn Erayk - najstarszy syn Tairys Kahnklyn. Najstarszy wnuk Rahzhyra Mahklyna. Kahnklyn Eydyth - młodsza córka Tairys Kahnklyn. Młodsza wnuczka Rahzhyra Mahklyna; bliźniaczka Zhoela Kahnklyna. Kahnklyn Haarahld - środkowy syn Tairys Kahnklyn. Środkowy wnuk Rahzhyra Mahklyna. Kahnklyn Tairys - zamężna córka Rahzhyra Mahklyna. Starsza bibliotekarka Królewskiej Akademii Charisu w Tellesbergu. Kahnklyn Zhoel - najmłodszy syn Tairys Kahnklyn. Najmłodszy wnuk Rahzhyra Mahklyna; bliźniak Eydyth Kahnklyn. Kahrnaikys Zhaphar - major straży Świątyni, schueleryta. Kaillee Zhilbert - kapitan floty Tarota, dowódca galery Król Gorjah II. Kaillyt Kail - zastępca majora Borysa Sahdlyra w Siddarze. Kairee Traivyr - bogaty kupiec i posiadacz ziemski w hrabstwie Styvyn na terenie Starego Charisu. Kairmyn Tomhys - kapitan, oficer sir Vyka Lakyra, armia Delferahku. Kaits Bahrnabai - kapitan Cesarskiej Piechoty Morskiej Charisu, dowódca oddziału piechoty morskiej na HMS Szkwał, 36. Kaitswyrth Cahnyr - biskup, członek zakonu Chihiro (Zakon Miecza), były oficer straży Świątyni; dowódca zachodniej kolumny Armii Boga dokonującej inwazji na Republikę Siddarmarku z kierunku zachodniego, przez prowincję Marchii Zachodniej. Kamiennego Serca baron - patrz: Mhardyr Sylvyst. Kamiennej Warowni baron - patrz: Rustmayn Edmynd. Karmaikel Wahltayr - dowódca jednego z „batalionów" marynarki Hauwerda Breygarta w Thesmarze. Karstayrs Thomys - sierżant 191. regimentu kawalerii Armii Boga. Kestair Ahrdyn - zamężna córka arcybiskupa Maikela. Kestair Lairync - zięć arcybiskupa Maikela. Khailee Rolf - pseudonim lorda Avrahma Hywstyna, patrz: Hywstyn Avrahm.

Khalryn Failyx - wyższy rangą członek zakonu Schuelera, inkwizytor wysłany przez Zhaspahra Clyntahna i Wyllyma Rayna celem wszczęcia i poprowadzenia powstania w prowincji Hildermoss. Khapahr Ahlvyn - komandor, faktycznie adiutant hrabiego Thirsku. Kharmych Ahbsahlahn - schueleryta z Gorathu, intendent arcybiskupa Trumahna Rowzvela. Khattyr Payt - kapitan floty Szmaragdu, dowódca galery Czarny Książę. Khlunai Rhandyl - pułkownik, szef sztabu generała Ahlyna Symkyna z Cesarskiej Armii Charisu. Kholmanu książę - patrz: Bairaht Daivyn. Khowsan Shoukhan - Kapitan Wiatrów we flocie Harchongu, hrabia Góry Wiatrów, dowódca IMWH Kwiat Wód, 50, dowódca na okręcie flagowym księcia Wschodzącego Słońca. Klahrksain Tymahn - kapitan Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, dowódca HMS Talizman, 54. Klairynce Hainree - kapitan, pełniący obowiązki dowódcy 3. kompanii 37. regimentu piechoty armii Republiki Siddarmarku. Knowles Evelyn - Ewa, której udało się przeżyć zagładę Aleksandrii dzięki zainicjowanej przez Shan-wei ucieczce do Tellesbergu. Knowles Jeremiah - Adam, któremu udało się przeżyć zagładę Aleksandrii dzięki zainicjowanej przez Shan-wei ucieczce do Tellesbergu, gdzie został patronem i założycielem bractwa Świętego Zherneau. Kohrby Lynail - starszy kadet Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu na HMS Dreadnought. Krahl Ahndair - kapitan floty Dohlaru, dowódca HMS Bédard, 42. Krainy Jezior książę - patrz: Mahknee Paitryk. Król Cayleb II - patrz: Ahrmahk Cayleb. Król Gorjah III - patrz: Gorjah Nyou. Król Haarahld VII - patrz: Ahrmahk Haarahld. Król Rahnyld IV - patrz: Bahrns Rahnyld. Król Zhames II - patrz: Rayno Zhames Olyvyr. Krugair Maikel - kapitan HMS Lawina, 36; jeniec hrabiego Thirsku przekazany w ręce Inkwizycji.

Krughair Zhasyn - porucznik Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, drugi oficer na HMS Tancerz, 56. Krzyżowej Zatoki hrabia - patrz: Zhefry Ahdem. Kwayle Tymythy - bosman-mat na HMS Przeznaczenie, 54. Kwili Zytan - wyższy rangą duchowny zakonu Bédard; przełożony hospicjum Świętej Bédard, najważniejszego schroniska dla bezdomnych w Syjonie. Kyrst Owain - lojalista Świątyni, burmistrz, Fairkyn, prowincja Nowa Północ w Republice Siddarmarku. Lachlyn Taylar - pułkownik, wyższy rangą duchowny zakonu Langhorne'a; dowódca regimentu z dywizji Chihiro Armii Boga pod rozkazami biskupa Gahrmyna. Lahang Braidee - agent księcia Nahrmahna ze Szmaragdu w Charisie przed przybyciem Merlina Athrawesa. Lahfat Myrgyn - kapitan piracki, władca Warowni Szpon na wyspie Szpon. Lahftyn Bryahn - major, szef sztabu brygadiera Clareyka. Lahmbair Parsaivahl - znaczący corisandzki kupiec uznany za zdrajcę w wyniku Konspiracji Północy, później ułaskawiony przez cesarzową Sharleyan. Lahrak Nailys - wiodący przywódca lojalistów Świątyni w Charisie. Lahsahl Shairmyn - porucznik Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, zastępca dowódcy HMS Niszczyciel, 54. Laicharn Praidwyn - były arcybiskup Siddaru, liczący się hierarcha Republiki Siddarmarku, członek zakonu Langhorne'a i lojalista Świątyni. Laimhyn Clyfyrd - duchowny, osobisty sekretarz cesarza Cayleba oddelegowany przez arcybiskupa Maikela. Lainyr Wylsynn - biskup egzekutor Gorath, członek zakonu Langhorne'a. Lairays Awbrai - członek zakonu Schuelera, kapelan okrętowy HMS Archanioł Chihiro. Lairmahn Fahstair - baron Krainy Jezior, pierwszy doradca królestwa Delferahku. Laitee Zhames - schueleryta, sekretarz ojca Gaisbyrta Vandaika z Talkyry. Laityr Zhaif - duchowny reformatorski wywodzący się z zakonu Pasquale, proboszcz kościoła Archaniołów Tryumfujących, bliski przyjaciel księdza Tymahna Hahskansa. Lakyr Vyk - dowódca garnizonu w Feraydzie w Delferahku. Langhorne Erie - główny administrator operacji Arka. Larchrosu baron - patrz: Mairwyn Rahzhyr. Larchrosu baronowa - patrz: Mairwyn Raichenda.

Lathyk Rhobair - kapitan Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, pierwszy oficer i dowódca na HMS Przeznaczenie, 54, okręcie flagowym sir Dustyna Yairleya. Laybrahn Bahrynd - patrz: Hainree Paitryk. Layn Zhim - major Cesarskiej Piechoty Morskiej Charisu, podwładny brygadiera Clareyka ds. szkoleń, obecnie dowódca bazy szkoleniowej piechoty morskiej na wyspie Helena. Lektor Taryl - hrabia Tartarianu, admirał, najstarszy stopniem oficer i głównodowodzący floty Corisandu podczas kampanii corisandzkiej, po śmierci księcia Hektora sprzymierzył się z hrabią Skalnego Kowadła, jeden z członków rady regencyjnej księcia Daivyna. Leskyr Bynno - lojalista Świątyni, burmistrz Ohlarnu, prowincja Nowa Północ w Republice Siddarmarku. Lohgyn Mahrak - góral rodem z Gór Szarych, lojalista Świątyni, jeden z kuzynów Zhana Fyrmahna. Lord protektor Greyghor - patrz: Stohnar Greyghor. Lyam, arcybiskup - patrz: Tyrn Lyam. Lybyrn Ghatfryd - niższy rangą duchowny zakonu Schuelera, starszy kapłan z Ohlarnu, prowincja Nowa Północ w Republice Siddarmarku. Lycahn Zhedryk - szeregowy piechoty morskiej Charisu w oddziałach brygadiera Taisyna w Glacierheart; były kłusownik i złodziej. Lyndahr Raimynd - skarbnik księcia Hektora, obecnie członek rady regencyjnej księcia Daivyna i książęcy skarbnik; sojusznik hrabiego Skalnego Kowadła i hrabiego Tartarianu. Lynkyn Adulfo, sir - obecny książę Czarnej Wody, syn Ernysta poległego w trakcie bitwy w cieśninie Darcos. Lynkyn Ernyst - admirał, książę Czarnej Wody, głównodowodzący marynarki wojennej Corisandu, poległ w trakcie bitwy w cieśninie Darcos. Lynkyn Ulys - drugi arcybiskup Kościoła Charisu w Chisholmie, powołany w miejsce zamordowanego arcybiskupa Pawala Braynaira. Lywkys Mairah - pierwsza dwórka cesarzowej Sharleyan; kuzynka barona Zielonego Wzgórza, późniejsza żona sir Hauwerda Breygarta, hrabiego Hanth. Lywshai Shaintai - pochodzący z Harchongu ojciec Trumyna Lywshaia. LywshaiTrumyn - sekretarz Dunkyna Yairleya.

Lywys Sahndrah - członek Królewskiej Akademii Charisu w Tellesbergu, doktor chemii. Mahgail Bryndyn - oficer piechoty morskiej Charisu w stopniu porucznika przydzielony do operacji na rzece Sarm. Mahgail Byrt - dowódca kompanii w gwardii królewskiej Delferahku na dworze króla Zhamesa. Mahgail Garam - cieśla na pokładzie HMS Przeznaczenie, 54. Mahgail Raif - kapitan Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, dowódca HMS Tancerz, 56, na okręcie flagowym sir Gwylyma Manthyra. Mahgentee Mahrak - starszy kadet Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu na pokładzie HMS Tajfun. Mahgyrs Allayn - pułkownik, najstarszy stopniem podwładny rodem z Siddarmarku generała Fronza Tylmahna, oddelegowany dla wsparcia operacji kapitana Halcoma Bahrnsa. Mahkelyn Rhobair - porucznik Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, czwarty oficer na HMS Przeznaczenie, 54. Mahkhom Wahlys - pochodzący z Glacierheart traper, a następnie partyzant; przywódca sił reformatorskich na terenie Gór Szarych. Mahkhynroh Kaisi - biskup Kościoła Charisu w Manchyrze, rodowity mieszkaniec Starego Charisu wysłany na to stanowisko przez arcybiskupa Maikela. Mahklyn Ahngaz - lokaj wielkiego admirała, barona Skalistego Klifu. Mahklyn Rahzhyr - rektor Królewskiej Akademii Charisu w Tellesbergu, członek Cesarskiej Rady Naukowej, starszy stażem członek Kręgu. Mahklyn Tohmys - nieżonaty syn Rahzhyra Mahklyna, kapitan floty handlowej. Mahklyn Ysbet - nieżyjąca żona Rahzhyra Mahklyna. Mahknash Braice - sierżant, jeden z podwładnych pułkownika Aiphraima Tahlyvyra. Mahknee Paitryk - książę Krainy Jezior. Mahknee Symyn - wuj Paitryka Mahknee. Mahkneel Hauwyrd - kapitan, dowódca galery Grot we flocie Delferahku. Mahkynty Ahrnahld - major, dowódca 4. kompanii 37. regimentu piechoty w armii Republiki Siddarmarku. Mahldan Stahn - reformatorski zakrystian z Siddaru (zakon Pióra). Mahldyn Byrtrym - baron Szarego Wzgórza, zastąpił w radzie regencyjnej księcia Daivyna straconego za zdradę hrabiego Skalistego Wzgórza, który wziął udział w Konspiracji Północy.

Mahldyn Phylyp - pułkownik, dowódca 110. regimentu piechoty armii Republiki Siddarmarku, pełniący obowiązki dowódcy Fort Sheldyn w Marchii Południowej Republiki Siddarmarku. Mahldyn Zhames - porucznik Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, zastępca dowódcy HMS Szkwał, 36. Mahlry Rholynd - porucznik floty Szmaragdu służący na pokładzie galery Czarny Książę. Mahlyk Stywyrt - osobisty sternik kapitana Yairleya. Mahndrayn Urvyn - komandor Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, dowódca rady eksperymentalnej, starszy asystent barona Morskiego Szczytu. Mahndyru hrabia - patrz: Rahlstahn Gharth. Mahntain Tohmys - kapitan floty Desnairu, dowódca HMS Błogosławiony Wojownik,40. Mahntayl Tahdayo - uzurpator hrabstwa Hanth. Mahntee Charlz - porucznik floty Dohlaru, zastępca dowódcy HMS Rakurai, 46. Mahntyn Ailas - kapral, strzelec wyborowy oddelegowany do plutonu sierżanta Edvarhda Wystahna. Mahrak Rahnald - porucznik Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu pełniący służbę na HMS Królewski Charis. Mahrlow Ahrain - biskup egzekutor, główny zastępca Zahmsyna Halmyna, arcybiskupa Gorath w Dohlarze. Mahrlow Arthyr - schueleryta, sekretarz ojca Gaisbyrta Vandaika w Talkyrze. Mahrtyn Gahvyn - baron Białego Brodu, admirał floty Tarota, głównodowodzący. Mahrtynsyn Laizair - porucznik floty Desnairu, zastępca dowódcy HMS Archanioł Chihiro, 40. Mahrys Zhak „Zhakky" - młodszy stopniem podoficer Tobysa Raimaira, członek gwardii księcia Daivyna na wygnaniu. Mahrys Zheryld - sekretarz sir Rayjhisa Dragonera. Mahzyngail Haarlahm - nowy sekretarz flagowy wielkiego admirała, barona Skalistego Klifu (od 896 r.). Mahzyngail Vyktyr - pułkownik, dowódca 14. regimentu milicji Południowej Marchii w Fort Sheldyn w Marchii Południowej Republiki Siddarmarku. Maib Edmynd - major, dowódca 20. regimentu artylerii, najstarszy stopniem oficer w Ohlarnie, prowincja Nowa Północ w Republice Siddarmarku.

Maidyn Henrai - lord, minister finansów Republiki Siddarmarku. Maigee Graygair - kapitan floty Dohlaru, dowódca galeonu HMS Strażnik. Maigee Zhak - najstarszy stopniem podoficer z 2. plutonu kompanii alfa, 1. batalion, 3. brygada Cesarskiej Piechoty Morskiej Charisu. Maigowhyn Brahndyn - porucznik, adiutant pułkownika Aiphraima Tahlyvyra. Maigwair Allayn - wikariusz, dowódca wojsk Kościoła Matki, członek Rady Wikariuszy oraz tak zwanej Grupy Czworga. Maigwair Stahnyzlahas - kapral, lojalista Świątyni, rebeliant w garnizonie Fort Darymahn w Marchii Południowej Republiki Siddarmarku. Maik Staiphan - wywodzący się z zakonu Schuelera biskup pomocniczy Kościoła Boga Oczekiwanego, faktycznie intendent floty Dohlaru z ramienia Kościoła Matki; specjalny intendent hrabiego Thirsku. Maikel Qwentyn - kapitan floty Dohlaru, dowódca galery Zatoka Gorath. Maikelsyn Leeahm - porucznik floty Tarota, pierwszy oficer na galerze Król Gorjah II.Maiksyn Lywys - pułkownik, lojalista Świątyni, rebeliant, dowódca 3. regimentu milicji z Saiknyru. Mairnair Tobys - porucznik, zastępca dowódcy HMS Hador, 22. Mairwyn Rahzhyr - baron Larchrosu, członek Konspiracji Północy w Corisandzie. Mairwyn Raichenda - baronowa Larchrosu, żona Rahzhyra Mairwyna. Mairyai Spyncyr - pułkownik, dowódca 2. regimentu dywizji Langhorne'a Armii Boga. Mairydyth Nevyl - porucznik floty Dohlaru, pierwszy oficer na galerze Królewska Bédard. Maitlynd Zhorj - kapitan HMS Zwycięski, 56. Maitzlyr Faidohrav - kapitan, HMS Lojalny Obrońca, 48. Maiyr Zhaksyn - kapitan, oficer oddziału pułkownika Wahlysa Zhorja, na usługach Tahdayo Mahntayla. Maizur Khanstanc - kucharz arcybiskupa Maikela Staynaira. Makaivyr Zhosh - brygadier, dowódca 1. brygady korpusu piechoty morskiej Starego Charisu. Makferzahn Zhames - jeden z agentów księcia Hektora w Charisie. Makgregair Zhoshua - specjalny wysłannik wikariusza Zahmsyna Trynaira do Tarota. Malikai książę - patrz: Ahlverez Faidel.

Malkaihy Dahrail - komandor, starszy asystent kapitana Ahldahsa Rahzwaila, główny łącznik pomiędzy pionem sprzętowym i sir Dustynem Olyvyrem; następnie przesunięty do dowództwa nowo utworzonego pionu inżynieryjnego. Manthyr Gwylym - admirał Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, dawniej dowódca okrętu flagowego Cayleba Ahrmahka podczas kampanii za Rafą Armagedonu i w cieśninie Darcos, później dowódca charisjańskiej ekspedycji do Zatoki Dohlariańskiej, jeden ze starszych stopniem jeńców wojennych oddanych w ręce Inkwizycji przez Dohlarian. Mardhar Zhandru - pułkownik, dowódca 191. regimentu kawalerii Armii Boga. Margo książę - patrz: Chahlmair Bairmon. Marshyl Adym - starszy kadet Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu na HMS Królewski Charis. Mathysyn Zhaikeb - porucznik floty Dohlaru, pierwszy oficer galery Zatoka Gorath. Matthysahn Ahbukyra, mat - sygnalista na pokładzie HMS Delthak, 22. Maylyr Dunkyn - kapitan Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, dowódca HMS Halabarda. Maysahn Zhaspahr - szef agentów księcia Hektora w Charisie. Maythis Fraizher - porucznik floty Corisandu, prawdziwe miano kapitana Wahltayra Seatowna, patrz: Seatown Wahltayr. Metzlyr Pairaik - wyższy rangą duchowny zakonu Schuelera; specjalny intendent generała Fahstyra Rychtyra. Mhardyr Sylvyst - baron Kamiennego Serca, obecny sędzia najwyższy Chisholmu w miejsce Braisyna Byrnsa. Mhartyn Abshair - major, dowódca 3. batalionu 4. regimentu Cesarskiej Armii Charisu. Mhartyn Lairays - major, młodszy komandor batalionu Cesarskiej Piechoty Morskiej Charisu pod dowództwem Hauwerda Breygarta w Thesmarze. Mhattsyn Laisl - mat, dowódca działa w baterii pod rozkazami porucznika Yereka Sahbrahana pod dowództwem komandora Hainza Watyrsa w Glacierheart. Mhulvayn Oskahr - jeden z agentów księcia Hektora w Charisie. Michael - proboszcz Lake City. Morskiego Szczytu baron - patrz: Hyndryk Ahlfryd. Mychail Alyx - najstarszy wnuk Rhaiyana Mychaila. Mychail Myldryd - żona jednego z wnuków Rhaiyana Mychaila.

Mychail Rhaiyan - największy producent tekstyliów w Charisie, partner biznesowy Ehdwyrda Howsmyna. Mychail Styvyn - najmłodszy syn Myldryd Mychail. Myklayn Zhaimys - starszy pilot kanałowy, oddelegowany dla wsparcia operacji kapitana Halcoma Bahrnsa. Myllyr Phylyp - jeden z dowódców regimentu sir Koryna Gahrvaia podczas kampanii corisandzkiej. Myllyr Urvyn - arcybiskup Sodaru. Myls Gwyahn - brygadier Cesarskiej Piechoty Morskiej Charisu, dowódca 2. regimentu 3. brygady. Myrgyn Kehvyn - dowódca floty Corisandu, kapitan galery Corisand, dowódca na okręcie flagowym księcia Czarnej Wody. Poległy w bitwie w cieśninie Darcos. NahrmahnFronz - porucznik, drugi oficer HMS Przeznaczenie, 54. Nahrmahn książę - patrz: Baytz Nahrmahn. Naigail Samyl - syn nieżyjącego żaglomistrza z Republiki Siddarmarku, lojalista Świątyni i zaciekły anty-Charisjanin. Naiklos Frahnklyn - kapitan, późniejszy major straży Corisandu, dowódca kwatery głównej sir Koryna Gahrvaia. Narth Tyrnyr - biskup egzekutor, główny zastępca Failyxa Gahrbora, arcybiskupa Tarota. Navyz Wylfryd - przewodnik z grona lojalistów Świątyni w Republice Siddarmarku przydzielony dohlariańskiemu generałowi Fahstyrowi Rychtyrowi i jego wojskom inwazyjnym. Nethaul Hairym - zastępca dowódcy korsarskiego szkunera Ostrze. Nohrcross Mailvyn - biskup Kościoła Charisu w Barcorze, członek Konspiracji Północy w Corisandzie. Nybar Gorthyk - biskup, dowódca dywizji Langhorne'a Armii Boga. Nylz Kohdy - poprzednio komandor Królewskiej Marynarki Wojennej Charisu, obecnie admirał Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, dowódca jednej z eskadr. Nyou Gorjah Alyksahndar - król Gorjah III, władca Tarota. Nyou Maiyl - małżonka króla Gorjaha, królowa Tarota. Nyou Rholynd - nowo narodzony syn Gorjaha i Maiyl, książę Tarota, następca tronu. Nyxyn Daivyn - dragon z oddziału sierżanta Braice'a Mahknasha.

Oarmaster Sygmahn - żołnierz Królewskiej Piechoty Morskiej Charisu, członek straży przybocznej księcia Cayleba. Ohlsyn Trahvys - hrabia Sosnowej Doliny, doradca i kuzyn księcia Nahrmahna ze Szmaragdu, później główny doradca cesarza Imperium Charisu. Olyvyr Ahnyet - żona Dustyna Olyvyra. Olyvyr Dustyn - najlepszy projektant statków w Tellesbergu i główny konstruktor Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu. Pahlamahn Zhulyis - corisandzki bankier skazany za udział w Konspiracji Północy. Pahlzar Ahkyllys - pułkownik, dowódca artylerii w armii sir Koryna Gahrvaia w miejsce sir Charlza Doyala. Pahraiha Vahsag - pułkownik Cesarskiej Piechoty Morskiej Charisu, dowódca 14. regimentu. Pahskal Faydohr - kadet służący na pokładzie HMS Gwiazda Zaranna, 58. Pahtkovair Zohannes - schueleryta, intendent Siddaru. Parkair Adym - najstarszy syn i dziedzic Weslaia Parkaira. Parkair Daryus - lord, seneszal Republiki Siddarmarku. Parkair Weslai - lord Shairncross, przywódca klanu Shairncross i szef rady klanów z Kruczych Ziem. Parkair Zhain - żona Weslaia Parkaira. Parkair Zhanaiah - żona Daryusa Parkaira. Parkyr Ahrthyr - komandor, starszy kanonier Hauwerda Breygarta w Thesmarze. Parkyr Edwyrd - wyższy rangą duchowny zakonu Bédard, wyznaczony przez arcybiskupa Klairmanta na następcę ojca Tymahna w parafii Świętej Kathryn. Parkyr Glahdys - pochodząca z Chisholmu mamka i niańka księżniczki Alahnah Ahrmahk. Pawal Zhon - kapitan Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, dowódca HMS Rzutka,54. Pawalsyn Ahlvyno - baron Żelaznego Wzgórza, skarbnik Królestwa Starego Charisu, a później także Imperium Charisu. Pei Kau-yung - komandor, dowódca ostatniej eskorty operacji Arka, mąż dr Pei Shanwei. Pei Kau-zhi - admirał, głównodowodzący operacją Odejście, starszy brat komandora Pei Kau-yunga. Pei Shan-wei - żona komandora Pei Kau-yunga, ekspert od terraformingu pracujący dla operacji Arka.

Pezkyvyr Ahndrai - major, zastępca dowódcy 191. regimentu kawalerii Armii Boga. Phalgrain Harvai - lokaj w pałacu cesarskim w Cherayth. Phandys Khanstahnzo - oficer straży Świątyni, awansowany na majora; dowódca osobistej gwardii wikariusza Rhobaira Duchairna. Phonda Ahnzhelyka (Madame) - alias Nynian Rychtair, jedna z bardziej znanych kurtyzan Syjonu, sojuszniczka i agentka Samyla Wylsynna. Plyzyk Ehrnysto - kapitan HMS Święty Adulfo, 40. Portyr Daivyn - komandor, dowódca jednego z „batalionów" marynarki Hauwerda Breygarta w Thesmarze. Pottyr Haniree - major, dowódca 4. batalionu 4. regimentu Cesarskiej Armii Charisu. Powairs Allayn, pułkownik - szef sztabu 2. Wzmocnionej Brygady charisjańskiego korpusu ekspedycyjnego. Północnego Wybrzeża hrabia - patrz: Garthin Edwair. Praieto Orlynoh - porucznik, dowódca baterii B 20. regimentu artylerii Armii Boga w Ohlarnie, prowincja Nowa Północ w Republice Siddarmarku. Praigyr Stahlman - jeden z rzemieślników Ehdwyrda Howsmyna, zaangażowany szczególnie w projekt silnika parowego. Proctor Elias - znany cybernetyk i członek zespołu Pei Shan-wei. Pruait Fhranklyn - dowódca 76. regimentu piechoty armii Republiki Siddarmarku. Pruait Tymythy - nowo mianowany kapitan pryzu Miecz Boga. Pygain Avry - wyższy rangą duchowny zakonu Chihiro (Zakon Pióra), sekretarz i prawa ręka arcybiskupa Arthyna Zagyrska. Qwentyn Donyrt - baron Warowni Tanlyr, komandor floty Corisandu, jeden z dowódców eskadry księcia Czarnej Wody. Qwentyn Owain - wnuk Tymahna Qwentyna. Qwentyn Tymahn - obecna głowa rodu Qwentynów zajmującego się prowadzeniem banków i inwestycji w Republice Siddarmarku. Rahlstahn Gharth - admirał, hrabia Mahndyru, dawniej głównodowodzący floty Szmaragdu, obecnie trzeci co do ważności oficer Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu. Rahlstyn Erayk - komandor floty Dohlaru, jeden z dowódców eskadr księcia Malikaia. Rahlstyn Mhartyn - porucznik, zastępca dowódcy HMS Archanioł Chihiro, 50, marynarka wojenna Dohlaru. Rahnyld - patrz: Bahrns Rahnyld, król Rahnyld IV, władca Dohlaru.

Rahskail Ahndrya - najmłodsze dziecko Barkah i Rebkah Rahskailów. Rahskail Barkah - pułkownik Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, nieżyjący hrabia Swayle. Rahskail Rebkah - księżna Swayle, wdowa po Barkahu, matka Wahlysa. Rahskail Samyl - młodszy brat Wahlysa Rahskaila. Rahzmahn Dahnyld - porucznik Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, pierwszy oficer na okręcie flagowym sir Gwylyma Manthyra. Rahzwail Ahldahs - kapitan, zastępca dowódcy pionu sprzętowego Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, główny asystent Ahlfryda Hyndryka po śmierci komandora Urvyna Mahndrayna. Raice Bynzhamyn - baron Gromu, szef wywiadu Starego Charisu na dworze króla Haarahlda, a następnie doradca do spraw wywiadu na dworze cesarza Cayleba. Raice Leahyn - baronowa Gromu, żona Bynzhamyna Raice'a. RaiglySylvyst - lokaj Dunkyna Yairleya. Raimahn Byrk - zamożny mieszkaniec Starego Charisu; wnuk Claitahna i Sahmanthy Raimahn, muzyk i reformator; dowódca strzelców przydzielonych przez Aivah Pahrsahn arcybiskupowi Zhasynowi Cahnyrowi celem pomocy reformistom w Glacierheart. Raimahn Claitahn - zamożny charisjański imigrant i lojalista Świątyni w Siddarze. Raimahn Sahmantha - żona Claitahna Raimahna, lojalistka Świątyni. Raimair Tobys - dowódca nieoficjalnej gwardii księcia Daivyna Daykyna w Delferahku; dawniej sierżant w armii Corisandu. Raimynd Lyndahr - skarbnik księcia Hektora. Raino Hailyn - żona króla Zhamesa II, władcy Delferahku; kuzynka księcia Hektora z Corisandu. Raisahndo Caitahno - kapitan floty Dohlaru, dowódca HMS Rakurai, 46. Raislair Mhartyn - biskup egzekutor, główny zastępca Ahdyma Taibyra, arcybiskupa Desnairu. Raismyn Byrnhar - porucznik, członek Cesarskiej Piechoty Morskiej Charisu z oddziału pułkownika Wyntahna Harysa oddelegowany dla wsparcia operacji kapitana Halcoma Bahrnsa. Raiyz Carlsyn - spowiednik królowej Sharleyan, zginął podczas próby zamachu na Sharleyan. Raizyngyr Arttu - pułkownik korpusu piechoty morskiej, dowódca 2. batalionu 3. brygady Cesarskiej Piechoty Morskiej Charisu.

Raynair Ekohls - kapitan, dowódca korsarskiego szkunera Ostrze. Rayno Wyllym - arcybiskup Chiang-wu, szef sztabu zakonu Schuelera. Rayno Zhames Olyvyr - król Zhames II, władca Delferahku. Powinowaty Irys i Daivyna Daykynów. Razhail Derahk - starszy uzdrowiciel w pałacu cesarskim w Cherayth, wyższy rangą duchowny zakonu Pasquale. Rhobair, wikariusz - patrz: Duchairn Rhobair. Rohsail Dahrand - kapitan floty Dohlaru, dowódca HMS Wielki Wikariusz Mahrys, 50. Rohzhyr Bahrtol - pułkownik Cesarskiej Piechoty Morskiej Charisu. Ropewalk Ahdam - pułkownik Królewskiej Straży Charisu i jej dowódca. Rowyn Horahs - kapitan, dowódca Ahnyet, jachtu sir Dustyna Olyvyra. Rowzvel Trumahn - nowy arcybiskup Gorathu, prałat królestwa Dohlaru, członek zakonu Langhorne'a. Rustmayn Edmynd - baron Kamiennej Warowni, pierwszy doradca króla Gorjaha III z Tarota i szef jego wywiadu. Rychtair Nynian - prawdziwe nazwisko i imię Madame Ahnzhelyki Phondy, przyrodniej siostry Adorai Dynnys. Rychtyr Fahstyr - generał, dowódca awangardy armii Dohlaru podczas inwazji na Republikę Siddarmarku. Rydach Zhordyn - spowiednik Rebkah Rahskail, lojalista Świątyni; oficjalnie niższy rangą duchowny (w istocie duchowny wyższy rangą) zakonu Chihiro. Ryndyl Ahlun - kapelan generała Trumyna Stohnara. SahbrahanPaiair - lokaj hrabiego Thirsku. Sahbrahan Yerek - porucznik, dowódca baterii dział służący pod rozkazami komandora Hainza Watyrsa w Glacierheart. Sahdlyr Borys - major, członek straży Świątyni oddelegowany do Siddaru w ramach operacji Miecz Schuelera. Sahdlyr Bynzhamyn - porucznik Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, drugi oficer na HMS Dreadnought. Sahlavahn Trai - kuzyn komandora Urwyna Mahndrayna, kapitan, dowódca młynu prochowego Hairathy. Sahlmyn Hain - sierżant major Cesarskiej Piechoty Morskiej Charisu, podwładny pułkownika Zhanstyna, dowódca batalionu.

Sahlys Gahvyn - major, dowódca 5. kompanii 37. regimentu piechoty armii Republiki Siddarmarku. Sahlyvahn Dahglys - porucznik, adiutant generała Trumyna Stohnara. Sahndahl Fraimahn - pułkownik, dowódca straży królewskiej Delferahku. Sahndhaim Stywyrt - pułkownik, dowódca 1. regimentu dywizji Syjon Armii Boga. Sahndyrs Laimyn - generał armii sir Rainosa Ahlvereza, głównych sił armii Dohlaru podczas inwazji na Republikę Siddarmarku; później zastępca Ahlvereza. Sahndyrs Mahrak - baron Zielonego Wzgórza, były pierwszy doradca królowej Sharleyan z Chisholmu, ofiara terrorystów nasłanych przez Zhaspahra Clyntahna w ramach operacji Rakurai, w której wyniku został poważnie ranny i wyłączony z czynnej służby. Sahndyrs Stywyrt - biskup Salomonu w Szmaragdzie. Sahrkho Mohrys - spowiednik cesarzowej Sharleyan, niższy rangą duchowny zakonu Langhorne'a. Saigahn Mahrdai - kapitan Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, dowódca HMS Strażnik, 44. Saigyl Tompsyn - jeden z głównych asystentów sir Ahlfryda Hyndryka, łącznik pomiędzy pionem sprzętowym i sir Dustynem Olyvyrem; następnie przesunięty do dowództwa nowo utworzonego pionu okrętowego. Saikor Baikyr - biskup egzekutor arcybiskupa Praidwyna Laicharna, członek zakonu Pasquale. Saithwyk Fairmyn - arcybiskup Kościoła Charisu w Szmaragdzie. Saltair Hairyet - druga niańka księżniczki Alahnah Ahrmahk, rodem ze Starego Charisu. Saltharu książę - patrz: Hauwyl Shain. Sarforth Qwentyn - komandor, oficer Charisjańskiej Marynarki Wojennej Charisu, zatoka Brankyr, Tarot. Sarmac Jennifer - Ewa, której udało się przeżyć zagładę Aleksandrii dzięki ucieczce do Tellesbergu. Sarmac Kaleb - Adam, któremu udało się przeżyć zagładę Aleksandrii dzięki ucieczce do Tellesbergu. Sarmouth baron - patrz: Yairley Dunkyn. Sawal Rahss - niższy rangą duchowny zakonu Chihiro, kapitan statku kurierskiego Świątyni.

Sawyair Frahncys - zakonnica zakonu Pasquale z klasztoru Błogosławionej Dłoni w Cherayth. Saylkyrk Trahvys - starszy midszypmen na pokładzie HMS Przeznaczenie, 54. Schahl Dahnyvyn - wyższy rangą duchowny zakonu Schuelera pracujący bezpośrednio dla biskupa Mytchaila Zhessopa, przydzielony do oddziału dragonów z regimentu pułkownika Aiphraima Tahlyvyra. Seablanket Rhobair - lokaj hrabiego Corisu. Seacatcher Rahnyld - baron Mandoliny, członek rady króla Cayleba. Seafarer Zhasyn - książę Skalistego Wybrzeża. Seafarmer Rhyzhard - starszy śledczy barona Gromu. Seahamper Edwyrd - sierżant Cesarskiej Straży Charisu, osobisty przyboczny królowej Sharleyan od momentu, gdy ukończyła dziesięć lat. Searose Greyghor - kapitan Floty Boga, dowódca OFB Święty Styuyn, 52; jeden z ocalałych oficerów floty Kornylysa Harpahra; członek zakonu Chihiro (Zakon Miecza). Seasmoke Yairman - porucznik Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, zastępca dowódcy HMS Tancerz, 56. Seatown Wahltayr - kapitan, dowódca statku handlowego Fraynceen, działający jako kurier szpiegów księcia Hektora w Charisie. (W rzeczywistości: porucznik Fraizher Maythis, patrz: Maythis Fraizher). Selkyr Ahntahn - bosmanmat służący na pokładzie HMSPrzeznaczenie, 54. Selkyr Bryahn - hrabia Głębokiej Doliny, członek Konspiracji Północy w Corisandzie. Sellyrs Paityr - baron Białego Zamku, strażnik pieczęci Królestwa Charisu, członek rady króla Cayleba. Shaikyr Larys - dowódca korsarskiego galeonu Drapieżca. Shailtyn Daivyn - kapitan HMS Piorun, 58, mianowany komandorem, aby mógł objąć

dowodzenie

nad

eskadrą

w

charakterze

eskorty

charisjańskiego

korpusu

ekspedycyjnego wysłanego do Republiki Siddarmarku. Shain Hauwyl - książę Salthar; dowódca w armii Dohlaru. Shain Payter - kapitan Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, dowódca okrętu flagowego admirała Nylza HMS Straszny, 48. Awansowany na admirała; dowódca floty stacjonującej w zatoce Thol w Tarocie. Shaiow Chyntai Wschodzącego Słońca.

-

admirał Szerokich Oceanów

floty Harchongu,

książę

Shairncross lady - patrz: Parkair Zhain. Shairncross lord - patrz: Parkair Weslai. Shandyr Hahl - baron Shandyru, szef wywiadu księcia Nahrmahna ze Szmaragdu. Sharghati Ahlyssa - największa śpiewaczka operowa (sopran) w całej Republice Siddarmarku, przyjaciółka Aivah Pahrsahn. Sharleyan - patrz: Tayt Sharleyan. Patrz także: Ahrmahk Sharleyan. Sharpfielduhrabia - patrz: Cohlmyn Lewk. Shaumahn Symyn - zakonnik w klasztorze Świętego Zherneau. Showail Styv - komandor porucznik Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, dowódca szkunera HMS Błysk, 10. Showail Stywyrt - charisjański właściciel odlewni, świadomie kopiujący kilka patentów Ehdwyrda Howsmyna. Shulmyn Trahvys - biskup Kruczych Ziem. Shumakyr Symyn - sekretarz arcybiskupa Erayka Dynnysa podczas jego wizyty duszpasterskiej w 891 r., agent wielkiego inkwizytora. Shumay Ahlvyn - osobisty sekretarz biskupa Mylza Halcoma. Shylair Thomys - biskup egzekutor, główny zastępca arcybiskupa Borysa w Corisandzie. Skalistego Klifu baron - patrz: Staynair Domynyk. Skalistego Wybrzeża książę - patrz: Seafarer Zhasyn. Skalnego Kowadła hrabia - patrz: Gahrvai Rysel. Skynyr Mhartyn - porucznik, trzeci oficer na HMS Przeznaczenie, 54. Slokym Bryahn - porucznik, adiutant barona Zielonej Doliny, 2. wzmocniona brygada charisjańskiego korpusu ekspedycyjnego. Smoczego Wzgórza hrabia - patrz: Ahlbair Edwyrd. Smolth Zhan - gwiazda Krakenów z Tellesbergu. Solayran Brahd, porucznik - zastępca dowódcy na HMS Tellesberg, 22. Somerset Martin Luther - kapitan, dowódca OWFT Excalibur. Sosnowej Doliny hrabia - patrz: Ohlsyn Trahvys. Sowa - akronim sztucznej inteligencji Nimue Alban, skrót od: Komputer taktyczny RAPIER, Model 17a firmy Smith-Ordones-Westinghouse-Aytton. Sowthmyn Trumyn - hrabia Airythu, dawniej jeden z doradców hrabiego Hektora, obecnie członek rady regencyjnej księcia Daivyna; sojusznik hrabiego Skalnego Kowadła i hrabiego Tartarianu.

Stahkail Lowrai - generał Cesarskiej Armii Desnairu, dowódca Fortu Trójkąt, Iythria. Stahntyn Charlz - generał, dowódca garnizonu Aivahnstyn, prowincja Skaliste Szczyty w Republice Siddarmarku. Stantyn Nyklas - arcybiskup Hankey w Desnairze. Staynair Ahrdyn - nieżyjąca żona arcybiskupa Maikela. Staynair Domynyk - admirał Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, baron Skalistego Klifu, młodszy brat arcybiskupa Maikela Staynaira; dowódca Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu. Staynair Maikel - arcybiskup, głowa Kościoła Charisu, niegdyś rodzimy prałat Kościoła Boga Oczekiwanego w Telłesbergu, otrzymał arcybiskupstwo Charisu z rąk króla Cayleba. Stohnar Greyghor - lord protektor, obieralny władca Republiki Siddarmarku. Stohnar Trumyn - generał, kuzyn lorda protektora Greyghora Stohnara, dowódca posiłków wysłanych w celu utrzymania Przełęczy Sylmahna. Stowail Ahbraim - komandor, szef sztabu sir Domynyka Staynaira. Stromego Wzgórza hrabia - patrz: Hillkeeper Wahlys. Stylmyn Brahd - główny inżynier Ehdwyrda Howsmyna. Styvynsyn Zhorj - major, dowódca 2. kompanii 37. regimentu piechoty armii Republiki Siddarmarku. Stywyrt Ahrnahld - kapitan Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, dowódca HMS Szkwał, 36. Stywyrt Dahryl - kapitan Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, dowódca HMS Tajfun.Stywyrt Payt - książę Czarnego Konia. Stywyrt Zohzef - podwładny kapitana Kairmana, armia Delferahku. Sumyr Frahnklyn - intendent arcybiskupa Tarota, Failyxa Gahrbora. Sumyrs Clyftyn - generał .dowódca obrony Alyksbergu, prowincja Skaliste Szczyty w Republice Siddarmarku. Sumyrs Dahltyn - sierżant, drugi co do starszeństwa podoficer Cesarskiej Piechoty Morskiej Charisu przydzielony do sił brygadiera Taisyna w Glacierheart. Sumyrs Zher - baron Barcoru, jeden z wyższych rangą oficerów sir Koryna Gahrvaia podczas kampanii corisandzkiej, późniejszy członek Konspiracji Północy. Suvyryv Ahrnahld - major, zastępca pułkownika Zhadwaila Brygaira, przydzielony do wojsk inwazyjnych sir Fahstyra Rychtyra. Suwail Barjwail - baron Theraltu, Krucze Ziemie.

Suwail Zhordyn - pułkownik, dowódca 93. regimentu piechoty w armii Republiki Siddarmarku. Suwyl Tobys - charisjański bankier i kupiec w Siddarze, lojalista Świątyni. Suwyl Zhandra - żona Tobysa Suwyla, umiarkowana reformistka. Svairsmahn Lainsair - kadet Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, HMS Tancerz, 56; najmłodszy jeniec wojenny przekazany w ręce Inkwizycji przez królestwo Dohlaru. Swayle hrabia - patrz: Rahskail Barkah. Patrz także: Rahskail Wahlys. Swaylehrabina - patrz: Rahskail Rebkah. Syghal Trevyr - pułkownik, oficer artylerii, 2. wzmocniona brygada charisjańskiego korpusu ekspedycyjnego. Sylz Pahrsahn - właściciel odlewni w Charisie. Symkee Garaith - porucznik Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, drugi oficer na HMS Przeznaczenie, 54, późniejszy dowódca HMS Przeznaczenie, 54. Symkyn Ahlyn - drugi w hierarchii generał Cesarskiej Armii Charisu, dowódca drugiego rzutu charisjańskiego korpusu ekspedycyjnego. Symmyns Maikel - starszy mat służący na pokładzie HMSPrzeznaczenie, 54. Symmyns Tohmys - wielki książę Zebediahu, kanclerz Rady Najwyższej, członek Konspiracji Północy w Corisandzie. Symyn Hahl - porucznik Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, zastępca dowódcy na HMS Strumień, 42. Symyn Zhorj - sierżant Cesarskiej Straży Charisu przydzielony do oddziału ochrony cesarzowej Sharleyan. Synklair Ahdym - członek obsady działa Laisla Mhattsyna, Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, w Glacierheart. Synklyr Airah - porucznik floty Dohlaru, zastępca dowódcy na galeonie Strażnik. Syrahlla Marshyl - kapitan, dowódca „baterii Syrahlla", stanowiącej wsparcie dla wojsk inwazyjnych sir Fahstyra Rychtyra. Syrkus Pawal - major, dowódca 2. batalionu 4. regimentu Cesarskiej Armii Charisu. Szarego Wzgórza baron - patrz: Mahldyn Byrtrym. SzarejZatoki hrabia - patrz: Yowance Rayjhis. Świętego Howan hrabia - patrz: Hyntyn Dynzayl. Tahlas Brahd - porucznik Cesarskiej Piechoty Morskiej Charisu, dowódca 2. plutonu kompanii alfa, 1. batalion, 3. brygada CPMC.

Tahlbaht Frahncyn - pracownica (i faktyczna właścicielka) firmy Bruhstair i Synowie, pseudonim Nynian Rychtair. Patrz: Phonda Ahnzhelyka. Tahlmydg Gahdarhd - pułkownik, dowódca regimentu Tahlmydg jednostki piechoty armii Desnairu stanowiącego wsparcie dla wojsk inwazyjnych sir Fahstyra Rychtyra. Tahlyvyr Aiphraim - pułkownik armii Delferahku, dowódca oddziału dragonów mającego „uratować" księżniczkę Irys i księcia Daivyna. Tahlyvyr Fraidareck - major, dowódca 1. batalionu 2. regimentu Cesarskiej Armii Charisu. Tahrlsahn Vyktyr - wyższy rangą duchowny zakonu Schuelera mający za zadanie przetransportować charisjańskich jeńców wojennych z Dohlaru na Ziemie Świątynne. Taibahld Ahrnahld - wyższy rangą duchowny zakonu Schuelera, dowódca NGS Miecz Boga, kapitan na okręcie flagowym biskupa Kornylysa Harpahra. Taibor Lywys - uzdrowiciel na pokładzie HMS Przeznaczenie, 54. Taibyr Ahdym - arcybiskup Kościoła Boga Oczekiwanego w Desnairze. Taidswayl Kory - porucznik zastępca dowódcy HMS Saygin, 22. Taigyn Zhermo - sierżant, podoficer lojalistów Świątyni, Fairkyn, prowincja Nowa Północ w Republice Siddarmarku. Tailahr Zaikyb - kapitan, dowódca HMS Hador, 22. Tailyr Edwyrd - biskup, dowódca dywizji Jwojeng Armii Boga. Tailyr Zhak - członek straży Świątyni wysłany do Hildermoss z ojcem Failyxem Khałrynem w celu dowodzenia oddziałem „ochotników", zwerbowanych przez Khalryna lojalistów Świątyni z terenu Granicznych Krain. Tailyr Zhake - członek królewskiej straży Delferahku w stopniu szeregowca. Tairwaldubaron - patrz: Zhaksyn Phylyp. Taisyn Mhartyn - brygadier, najstarszy stopniem oficer Cesarskiej Piechoty Morskiej Charisu w Republice Siddarmarku przed przybyciem do Siddaru cesarza Cayleba; wysłany na czele sił mających bronić Glacierheart. Tallmyn Gervays - kapitan floty Szmaragdu, zastępca komendanta stoczni królewskich w Tranjyrze. Tanlyry baron - patrz: Qwentyn Donyrt. Tannyr Hahlys - wyższy rangą duchowny zakonu Chihiro, dowódca lodowej łodzi Szerszeń. Tanyr Gairyt - członek grupy reformatorów Samyla Wylsynna w Syjonie. Tartarianuhrabia - patrz: Lektor Taryl.

Taylar Paidrho - major, dowódca 1. batalionu 4. regimentu Cesarskiej Armii Charisu. Tayso Daishyn - szeregowy Cesarskiej Straży Charisu przydzielony do oddziału ochrony cesarzowej Sharleyan. Tayt Alahnah - żona Sailysa, matka Sharleyan, królowa wdowa. Tayt Charlz - major, dowódca 4. batalionu 2. regimentu Cesarskiej Armii Charisu, daleki kuzyn cesarzowej Sharleyan. Tayt Sailys - nieżyjący król Chisholmu, ojciec Sharleyan. Tayt Sharleyan - królowa Chisholmu, cesarzowa Imperium Charisu. Patrz: Ahrmahk Sharleyan. Teagmahn Bryahn - wyższy rangą duchowny zakonu Schuelera, intendent arcybiskupa Glacierheart. Thairis Ruhsyl - książę Eastshare, oficer Cesarskiej Armii Charisu, dowódca 1. wzmocnionej brygady charisjańskiego korpusu ekspedycyjnego. Thairnoshrabia - patrz: Hylmahn Rahzhyr. Theraltu baron - patrz: Suwail Barjwail. Thiessen Joseph - kapitan, szef sztabu admirała Pei Kau-zhi. Thirskuhrabia - patrz: Gardynyr Lywys. Thompkyn Hauwerstat - hrabia Białej Grani, sędzia najwyższy Chisholmu. Thorastu książę - patrz: Zaivyair Aibram. Thyrstyn Symyn - kupiec z Republiki Siddarmarku, mąż Wynai Thyrstyn. Thyrstyn Wynai - zamężna siostra Traia Sahlavahna, asystentka i stenografistka ambasadora Charisu w Siddarze. Tiang Wu-shai - biskup egzekutor arcybiskupa Zherohma Vyncyta. Tidewater Nahrmahn - jeden z głównych rzemieślników Ehdwyrda Howsmyna. Tillyer Henrai - porucznik Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, obecnie szef sztabu admirała Wyspy Zamek, dawniej pierwszy oficer jego okrętu flagowego. Tirianu książę - patrz Ahrmahk Kahlvyn. Tohmpsyn Sahlmyn - pułkownik, dowódca „Regimentu Tohmpsyna", oddziału piechoty armii Desnairu stanowiącego wsparcie dla wojsk inwazyjnych sir Fahstyra Rychtyra. Tohmys Frahnklyn - nauczyciel księcia Cayleba. Tohmys Fraidmyn - wieloletni lokaj arcybiskupa Zhasyna Cahnyra. Tompsyn Zhon - pułkownik, dowódca 2. regimentu Cesarskiej Armii Charisu, jednego z oddziałów przydzielonych do 2. wzmocnionej brygady charisjańskiego korpusu ekspedycyjnego.

Trahlmahn Zhon - członek zakonu Bédard, spowiednik w pałacu księcia Nahrmahna, zatrzymany na tym stanowisku przez księcia Nahrmahna Gareyta. Trahskhat Mahrtyn - starszy syn Sailysa i Myrahm Trahskhatów. Trahskhat Myrahm - żona Sailysa Trahskhata, lojalistka Świątyni. Trahskhat Pawal - młodszy syn Sailysa i Myrahm Trahskhatów. Trahskhat Sailys - charisjański doker i były lojalista Świątyni z Siddaru; wcześniej też zawodowy gracz w baseball, obecnie zastępca Byrka Raimahna stojącego na czele sił broniących reformistów w Glacierheart. Trahskhat Sindai - najmłodsze dziecko (płci żeńskiej) Sailysa i Myrahm Trahskhatów. Traigair Sahlahmn - hrabia Burzowej Warowni, członek Konspiracji Północy w Corisandzie. Traighair Lharee - proboszcz kościoła Świętego Bailara w Siddarze, członek zakonu Bédard, reformista. Trynair Zahmsyn - wikariusz, kanclerz Kościoła Boga Oczekiwanego, członek Rady Wikariuszy oraz tak zwanej Grupy Czworga. Tryntyn Zhairymiah - kapitan Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, dowódca HMS Strumień, 42. Tryvythyn Dynzyl - kapitan Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, dowódca HMS Królewski Charis. Tybyt Paidryg - załogant barki i wieśniak, lojalista Świątyni, Fairkyn, prowincja Nowa Północ w Republice Siddarmarku. Tydwail Zhorj - wyższy rangą duchowny zakonu Schuelera, specjalny intendent dywizji Syjon Armii Boga. Tylmahn Fronz - generał, najstarszy stopniem oficer oddziału piechoty armii Republiki Siddarmarku oddelegowany dla wsparcia operacji kapitana Halcoma Bahrnsa. Tylmahn Vyktyr - wyższyrangą duchowny zakonu Pasquale, szanowany reformista w Thesmarze w Marchii Południowej Republiki Siddarmarku. Tymkyn Tohmys - porucznik, czwarty oficer, a później trzeci oficer na HMS Przeznaczenie, 54. Tymkyn Zhames - niższy rangą duchowny zakonu Langhorne'a, kapelan 191. regimentu kawalerii. Tymkyn Zhastrow - sekretarz wielkiego admirała, barona Skalistego Klifu.

Tympyltyn Erayk - generał, lojalista Świątyni i były oficer milicji, którego zbuntowane oddziały przejęły Fort Darymahn w Marchii Południowej Republiki Siddarmarku; samowolnie mianowany generałem. Tyotayn Bairahnd - brygadier Cesarskiej Piechoty Morskiej Charisu, dowódca 5. brygady CPMC, starszy oficer sir Gwylyma Manthyra. Tyrn Lyam - arcybiskup Szmaragdu. Tyrnyr Bryndyn - sierżant gwardii Chisholmu, członek oddziału ochrony królowej Sharleyan. Tyrnyr Davys - lojalista Świątyni, wyższy rangą duchowny zakonu Bédard z Tellesbergu, pełniący funkcję kapelana i spowiednika Irys i Daivyna Daykynów podczas ich pobytu w tym mieście. Tyrnyr Ruhsail - komandor, dowódca bazy na wyspie Howard, mający za zadanie zablokować zatokę Jahras. Tyrnyr Samyl - wysłannik Cayleba do Chisholmu do czasu misji hrabiego Szarej Zatoki. Tyrnyr Sympsyn - major, oficer Cesarskiej Piechoty Morskiej Charisu wysłany do Glacierheart wraz z brygadierem Taisynem. Tyrnyr Zhorj - admirał, oficer mający za zadanie nadzorowanie produkcji artylerii na potrzeby marynarki wojennej Dohlaru. Tyrwait Shain - porucznik komandor, oficer Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu odpowiedzialny za okrętowe trzydziestofuntówki przydzielone generałowi Trumynowi Stohnarowi w celu obrony Przełęczy Sylmahna. Uhlstyn Yairman - gwardzista sir Koryna Gahrvaia. Urbahn Hahl - zastępca dowódcy na korsarskim galeonie Drapieżca. Urvyn - arcybiskup, patrz: Myllyr Urvyn. Urvyn Ludovyc - pierwszy lord protektor Republiki Siddarmarku, założyciel Republiki Siddarmarku. Urvyn Zhak - porucznik Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, zastępca dowódcy na HMS Fala, 14. Ushyr Bryahn - niższy rangą duchowny; osobisty sekretarz arcybiskupa Maikela i jego najbardziej zaufany podwładny. Vahlain Naiklos - lokaj sir Gwylyma Manthyra; jeden z charisjańskich jeńców wojennych przekazanych w ręce Inkwizycji przez królestwo Dohlaru. Vahnwyk Mahrtyn - osobisty sekretarz hrabiego Thirsku.

Vahsphar Dynzail - biskup egzekutor Delferahku, członek zakonu Andropova. Vandaik Gaisbyrt - wyższy rangą duchowny zakonu Schuelera, inkwizytor pracujący bezpośrednio dla biskupa Mytchaila Zhessopa w Talkyrze. Veldamahn Byrtrym „Byrt" - osobisty sternik wielkiego admirała, barona Skalistego Klifu. Verryn Dygry - kapitan, lojalista Świątyni, Fairkyn, prowincja Nowa Północna w Republice Siddarmarku. Vraidahn Alys - gospodyni arcybiskupa Maikela Staynaira. Vykain Mahryahno - porucznik Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, zastępca dowódcy na HMS Ahrmahk, 58. Vynair Adulfo - biskup, dowódca dywizji Świętych Męczenników Armii Boga. Vynair Ahdym - sierżant Królewskiej Straży Charisu, jeden z przybocznych króla Cayleba II. Vyncyt Zherohm - arcybiskup, prymas Kościoła Boga Oczekiwanego w Chisholmie. Vyntynr Fraydyk - major, najstarszy stopniem charisjański podwładny pułkownika Wyntahna Harysa z Cesarskiej Piechoty Morskiej Charisu, oddelegowany dla wsparcia operacji kapitana Halcoma Bahrnsa. Vyrnyr Dahnel - doktor fizyki, członek Królewskiej Akademii Charisu. Wahldair Lahmbair - porucznik Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, trzeci oficer na HMS Tancerz, 56. Wahls Styvyn - oficer w armii Delferahku, dowódca Warowni Sarmouth. Wahltahrs Rahzhyr - starszy stopniem podoficer Tobysa Raimaira, członek gwardii księcia Daivyna na wygnaniu. Wahrlyw Zhoel - wrotowy, Fairkyn, prowincja Nowa Północ w Republice Siddarmarku. Waigan Frahnklyn - starszy mat, sternik Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu na HMS Przeznaczenie, 54. Waignair Hainryk - biskup Tellesbergu, drugi co do ważności hierarcha Królestwa Starego Charisu (zaraz po arcybiskupie Maikelu). Waignair Wyltahn - jeden ze zwiadowców Howaila Brahdlaia, 191. regiment kawalerii Armii Boga. Wailahr Hairahm - komandor floty Desnairu, dowódca eskadry. Waimyan Khalryn - biskup, członek zakonu Chihiro (Zakon Miecza), dowódca dywizji Syjon Armii Boga.

Waimyn Aidryn - intendent arcybiskupa Corisandu. Waimys Zhoshua - dragon armii Delferahku przydzielony do oddziału sierżanta Braice'a Mahknasha. Waistyn Ahlys - młodsza córka Byrtryma i Elahnah Waistynów. Waistyn Byrtrym - książę Doliny Halbrooka; nieżyjący wuj cesarzowej Sharleyan; były głównodowodzący Królewskiej Armii Chisholmu. Waistyn Elahnah - księżna Doliny Halbrooka, wdowa po Byrtrymie Waistynie, matka Sailysa Waistyna. Waistyn Sailys - książę Doliny Halbrooka, kuzyn cesarzowej Sharleyan, jedyny syn i spadkobierca Byrtryma Waistyna. Waistyn Sharyl - starsza córka Byrtryma i Elahnah Waistynów. Walkyr Edmynd - kapitan galeonu kupieckiego Fala. Walkyr Fraid - kadet Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu na HMS Tarcza, 54. Walkyr Greyghor - syn Edmynda Walkyra. Walkyr Lyzbet - żona Edmynda Walkyra. Walkyr Mychail - najmłodszy brat Edmynda Walkyra, pierwszy oficer na galeonie kupieckim Wiatr. Walkyr Styv - doradca Tahdayo Mahntayla. Walkyr Styv - szeregowy, oddelegowany do 1. regimentu dywizji Syjon Armii Boga. Walkyr Zhorj - młodszy brat Edmynda Walkyra, zastępca dowódcy na galeonie kupieckim Fala. Wallyce Frahnklyn - lord kanclerz Republiki Siddarmarku. Warowni Tanlyr baron - patrz: Qwentyn Donyrt. Watyrs Hainz - oficer dowodzący artylerią brygadiera Taisyna w Glacierheart. Wayst Zakrai - kapitan Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, dowódca HMS Cieśnina Darcos, 54. Whaite Styvyn - kapitan frachtowca Morska Chmura, kurier krążący pomiędzy księciem Hektorem a szpiegami w Charisie, pseudonim Robyrta Bradlaia, patrz: Bradlai Robyrt. Wichrowej Góry hrabia - patrz: Khowsan Shoukhan. Wielki wikariusz Erek XVII - świecki i duchowy przywódca Kościoła Boga Oczekiwanego. Windshare hrabia - patrz: Ahrthyr Alyk. Wschodzącego Słońca książę - patrz: Shaiow Chyntai.

Wykmyn Rohderyk - pułkownik, jeden ze starszych dowódców sir Rainosa Alvereza w armii Desnairu. Wyldyng Mahdyc - sierżant, najstarszy stopniem podoficer, bateria B 20. regimentu artylerii Armii Boga w Ohlarnie, prowincja Nowa Północ w Republice Siddarmarku. Wyllym,arcybiskup - patrz: Rayno Wyllym. Wyllyms Marhys - majordomus księcia Tirianu. Wyllyms Praiskhat - porucznik armii Delferahku, jeden z młodszych dowódców plutonu służących pod pułkownikiem Aiphraimem Tahlyvyrem. Wyllys Stahn - pułkownik, dowódca 37. regimentu piechoty armii Republiki Siddarmarku. Wyllys Styvyn - ojciec doktora Zhansyna Wyllysa. Wyllys Zhansyn - doktor chemii, członek Królewskiej Akademii Charisu, zainteresowany szczególnie procesami destylacji. Wylsynn Archbahld - młodszy syn wikariusza Samyla i Lysbet Wylsynnów, przyrodni brat Paityra Wylsynna. Wylsynn Hauwerd - wikariusz, wuj Paityra Wylsynna, członek zakonu Langhorne'a i grupy reformatorów, były strażnik Świątyni, kapłan zakonu Langhorne'a. Wylsynn Lysbet - druga żona Samyla Wylsynna, matka Tohmysa, Zhanayt i Archbahlda. Wylsynn Paityr - wyższy rangą duchowny zakonu Schuelera, intendent Kościoła Boga Oczekiwanego w Charisie za arcybiskupa Dynnysa, a później także Maikela; szef Biura Patentowego; członek kręgu wtajemniczonych; syn Samyla Wylsynna. Wylsynn Samyl - wikariusz, schueleryta, ojciec Paityra Wylsynna, przywódca grupy reformatorów w Radzie Wikariuszy. Wylsynn Tanniere - nieżyjąca pierwsza żona Samyla Wylsynna, matka Erais i Paityra. Wylsynn Tohmys - starszy syn Samyla i Lysbet Wylsynnów, przyrodni brat Paityra Wylsynna. Wylsynn Zhanayt - córka Samyla i Lysbet Wylsynnów, przyrodnia siostra Paityra Wylsynna. Wyndayl Brainahk - major Cesarskiej Piechoty Morskiej Charisu, dowódca 1. batalionu 14. regimentu piechoty morskiej. Wynkastair Payter - kanonier na HMS Przeznaczenie, 54. Wynstyn Kynyth - porucznik floty Corisandu, pierwszy oficer na galerze Corisand.

Wyrkmyn Malikai - pułkownik, dowódca 4. regimentu Cesarskiej Armii Charisu, jednego z trzech oddziałów przydzielonych do 2. wzmocnionej brygady charisjańskiego korpusu ekspedycyjnego. Wyrshym Bahrnabai - biskup, członek zakonu Chihiro (Zakon Miecza), były strażnik Świątyni, dowódca wschodniej kolumny Armii Boga dokonującej inwazji na Republikę Siddarmarku z kierunku wschodniego, przez prowincję Tarikah. Wyspy Zamek hrabia - patrz: Bryahn, admirał. Wystahn Ahnainah - żona Edvarhda Wystahna. Wystahn Edvarhd - sierżant Cesarskiej Piechoty Morskiej Charisu, snajper zwiadowca piechoty morskiej. Wytykair Bynzhamyn - kapitan, adiutant generała Ahlyna Symkyna z Cesarskiej Armii Charisu. Yair Airwain - kapelan i spowiednik Rahzhyra Mairwyna, barona Larchrosu. Yairley Allayn - kapitan Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, starszy brat sir Dunkyna Yairleya. Yairley Dunkyn - baron Sarmouth, wiceadmirał Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu, dowódca HMS Przeznaczenie, 54, później mianowany admirałem; dowódca eskadry w eskorcie cesarzowej Sharleyan podczas podróży do Chisholmu w 896 r. Yowance Ehrnaist - nieżyjący starszy brat Rayjhisa Yowance'a. Yowance Rayjhis - hrabia Szarej Zatoki, pierwszy doradca króla Charisu. Ysbell - wcześniejsza królowa Chisholmu, usunięta z tronu (zamordowana) w celu zapewnienia miejsca męskiemu władcy. Yuthain Gorjha - kapitan floty Harchongu, dowódca galery IMWH Lodowy Jaszczur. Zagyrsk Arthyn - członek zakonu Pasquale, lojalista Świątyni, arcybiskup prowincji Tarikah w Republice Siddarmarku. Zahcho Daishan - duchowny z zakonu Schuelera, jeden z inkwizytorów Aidryna Waimyna w Corisandzie. Zahmsyn - wikariusz, patrz: Trynair Zahmsyn. Zahmsyn Haimyn - arcybiskup Gorathu, prymas Dohlaru zastąpiony na tym stanowisku przez Trumahna Rowzvela. Zaivyair Aibram - książę Thorastu, minister odpowiedzialny za flotę Dohlaru i jej faktyczny głównodowodzący, przyrodni brat nieżyjącego księcia Malikai.

Zavyr Sedryk - wyższy rangą duchowny zakonu Schuelera, specjalny intendent biskupa polowego Cahnyra Kaitswyrtha. Zebediahu wielki książę - patrz: Symmyns Tohmys. Zhadahng Wynn - sierżant straży Świątyni, służący pod kapitanem Walyshem Zhu. Zhadwail Brywstyr - major, dowódca 3. batalionu 2. regimentu Cesarskiej Armii Charisu. Zhadwail Traivahr - jeden z gwardzistów Tobysa Raimaira, członek gwardii księcia Daivyna na wygnaniu. Zhadwail Wyllym - major, dowódca batalionu Hauwerda Breygarta w Thesnarze. Zhahnsyn Hauwerd - pułkownik, najstarszy stopniem oficer armii Republiki Siddarmarku wysłany do Glacierheart z brygadierem Taisynem. Zhaksyn Ahrnahld - porucznik, starszy mechanik na pokładzie HMS Tellesberg, 22. Zhaksyn Grovair - sierżant, najstarszy stopniem podoficer 2. kompanii 37. regimentu piechoty w armii Republiki Siddarmarku. Zhaksyn Phylyp - baron Tairwaldu, Krucze Ziemie. Zhaksyn Tohmys - porucznik Cesarskiej Piechoty Morskiej Charisu, adiutant generała Chermyna. Zhames - patrz: Rayno Zhames, król Zhames II, władca Delferahku. Zhandor Neythan - członek zakonu Langhorne'a, prawnik specjalizujący się zarówno w prawie świeckim, jak i kościelnym, członek personelu cesarzowej Sharleyan w Corisandzie. Zhansan Frahnk - szef straży księcia Tirianu. Zhanstyn Zhoel - obecnie brygadier Cesarskiej Piechoty Morskiej Charisu, dowódca 3. brygady, CPMC, dawniej (podczas kampanii corisandzkiej) dowódca batalionu pod brygadierem Clareykiem. Zhardeau Erais - córka Samyla i Tanniere Wylsynnów, młodsza siostra Paityra Wylsynna, żona Fraihmana Zhardeau. Zhardeau Fraihman - pomniejszy arystokrata z Tansharanu, mąż Erais Wylsynn, zięć wikariusza Samyla Wylsynna. Zhardeau Samyl - syn Fraihmana i Erais Zhardeau, wnuk wikariusza Samyla Wylsynna, siostrzeniec Paityra Wylsynna. Zhaspahr - wikariusz, patrz: Clyntahn Zhaspahr. Zhastrow Ahbel - następca ojca Zhona Byrkyta na stanowisku opata klasztoru Świętego Zherneau.

Zhasyn - arcybiskup, patrz: Cahnyr Zhasyn. Zhaztro Hainz - komandor floty Szmaragdu rezydujący w Eraystorze po bitwie w cieśninie Darcos. Zheffyrs Wyli - major Cesarskiej Piechoty Morskiej Charisu, dowódca piechoty morskiej na HMS Przeznaczenie, 54. Zhefry Ahdem - hrabia Krzyżowej Zatoki. Zheppsyn Nyklas - kapitan floty Szmaragdu, dowódca galery Tryton. ZhermainMahrtyn - kapitan floty Dohlaru, dowódca HMS Książę Dohlaru, 38. ZhessopMytchail - intendent Delferahku, schueleryta. Zhessyp Lachlyn - sługa króla Haarahlda VII. Zhevons Ahbraim - inna osobowość Merlina Athrawesa, także jego pseudonim pod tą postacią. Zhoelsyn Phylyp - porucznik floty Tarota, drugi oficer galery Król Gorjah II. Zhonair Gahrmyn - major, dowódca baterii nabrzeżnej w porcie Ferayd w królestwie Delferahku. Zhones Ahrlee - młodszy kadet Cesarskiej Marynarki Wojennej Charisu na HMS Przeznaczenie, 54. Zhorj Wahlys - pułkownik, dowódca najemników na służbie Tahdao Mahntayla. Zhu Walysh - oficer odpowiedzialny za transport charisjańskich jeńców wojennych z Dohlaru na Ziemie Świątynne. Zhud Walthar - kapral armii Delferahku, zastępca sierżanta Braice'a Mahknasha na stanowisku dowódcy oddziału. Zhustyn Ahlber - szef wywiadu królowej Sharleyan. Zhwaigair Dynnys - porucznik, trzeci oficer na HMS Władca Fal, 54; wcześniej członek sztabu admirała Zhorja Tyrnyra, odpowiedzialny za dział rozwoju artylerii. Zhwaigair Thomys - wuj porucznika Dynnysa Zhwaigaira; mający zmysł innowacyjny dohlariański odlewnik. Zielonego Wzgórza baron - patrz: Sandyrs Mahrak. Zielonej Doliny baron - patrz: Clareyk Kynt. Złotej Wyverny hrabia - patrz: Fahstyr Vyrgyl. Zohannsyn Paitryk - szeregowy, lojalista Świątyni, garnizon w Fort Darymahn w Marchii Południowej Republiki Siddarmarku. Żelaznego Wzgórza baron - patrz: Pawalsyn Ahlvynd.

GLOSARIUSZ Ananas górski - gatunek rośliny endemicznej dla Schronienia. Jej kulisty owoc ma około czterech cali średnicy, twardość jabłka i smak przypominający słodki grejpfrut. Występuje głównie na kontynentach. Angorska jaszczurka - jaszczurka żyjąca na Schronieniu charakteryzująca się wyjątkowo połyskliwą, przypominającą kaszmir pokrywą włosową i z tego powodu hodowana na runo podobnie jak owca na Starej Ziemi; podstawa przemysłu tekstylnego Schronienia. Anshinritsumei - słowo to w języku japońskim oznacza „oświecenie". W Biblii Schronienia określono nim „mały ogień", czyli pomniejsze tchnienie boskiego ducha. Jest to najwyższy stan umysłowy, jaki może osiągnąć śmiertelna istota. Archaniołowie - centralne postacie Kościoła Boga Oczekiwanego; byli to najwyżsi stopniem członkowie dowództwa operacji Arka, którzy pod postacią boskich wysłanników, przewodników oraz opiekunów nadali kształt powstającej na Schronieniu ludzkiej cywilizacji. Czuwanie Langhorne'a - trwający trzydzieści jeden minut okres przerwy w pomiarze czasu, pozwalający na podzielenie doby Schronienia na równe dwadzieścia sześć godzin. Dorsz - smukła ryba ze Schronienia przypominająca wyglądem ziemskiego dorsza. Drzewo olejowe - drzewo występujące na Schronieniu i osiągające wysokość do trzydziestu stóp. Wydaje duże owłosione torebki nasienne zawierające liczne nasionka, z których każde jest bardzo bogate w oleje roślinne. Zespół terraformujący dr Pei Shan-wei, posługując się inżynierią genetyczną, zwiększył poziom zawartości olejów w nasionach oraz sprawił, że są one jadalne dla ludzi. Drzewo olejowe uprawia się głównie z myślą o żywności, lecz stanowi ono również ważne źródło smaru. W domenach położonych w głębi kontynentu jest postrzegane jako istotne źródło oleju do lamp. Dusznik - niskie zarośla pochodzące ze Schronienia. Istnieje wiele odmian tych krzewów, które rosną w niemal każdej strefie klimatycznej. Są bardzo gęste i trudne do wycięcia, ale wymagają wiele światła do rozrostu, więc najczęściej można je znaleźć w starych, rzadkich lasach. Działo kątowe - rodzaj krótkolufowej armaty na lawecie, z której można strzelać pod zmiennym kątem, aby pociski spadały na ceł po łukowatych trajektoriach. Dziennik Świętego Zherneau - dziennik pozostawiony przez Jeremy'ego Knowlesa, w którym zawarto opis zniszczenia enklawy Aleksandria i losy Pei Shan-wei.

Gbaba - ksenofobiczna rasa Obcych, która unicestwia wszystkie napotkane gatunki istot inteligentnych. Gbaba pokonali Federację Terrańską oraz wszystkie skupiska ludzi poza kolonią na Schronieniu. Górskie igłociernie - szczególny gatunek igłocierni, rosnących wyłącznie na zboczach gór w strefie tropikalnej. Kwiatostan tej rośliny ma zazwyczaj krwistoczerwony kolor, ale ten jeden gatunek charakteryzuje się białymi, niemal kobaltowo-błękitnymi kielichami u nasady, i jaśniejące stopniowo ku końcom płatki, które mają dodatkowo złotawe obwódki. Grupa Czworga - czterej wikariusze, którzy sprawują faktyczną władzę nad Radą Wikariuszy i Kościołem Boga Oczekiwanego. Igłociernie - krzewy spotykane tylko na Schronieniu, osiągają wysokość około trzech stóp i mają ostre kolce o długości od trzech do siedmiu cali w zależności od gatunku. Jabłoń cukrowa - tropikalne drzewo owocowe występujące na Schronieniu. Jego owoc ma purpurową skórkę przypominającą mandarynkę, lecz miąższ jest bardziej podobny do jabłka. Chętnie spożywany ze względu na wysoką zawartość cukru. Jaszczurkot - futrzasta jaszczurka wielkości ziemskiego kota. Traktowana jako zwierzę domowe. Jaszczurodrap - sześcionogi ssak z wyglądu przypominający jaszczura porośnięty gęstym futrem. W jego paszczy znajdują się dwa rzędy kłów zdolnych przebić kolczugę. Stopy tego zwierzęcia mają po cztery długie palce zakończone pięcio- lub nawet sześciocalowymi pazurami. Jedwabiowełna - roślina pochodząca ze Schronienia, mająca wiele właściwości charakterystycznych dla jedwabiu i bawełny. Pozyskiwano z niej bardzo lekkie i niezwykle wytrzymałe nici, ale ich kłębki były znacznie bardziej zanieczyszczone ziarenkami niż ziemska bawełna. Jedwabiowełna osiągała zawrotne ceny ze względu na długi i żmudny ręczny proces oczyszczania przędzy. Klasztor Świętego Zherneau - siedziba bractwa Świętego Zherneau. Jeden z biedniejszych zakonów Charisu. Klasztor Świętej Evehlain - zakon siostrzany przy klasztorze Świętego Zherneau. Kolcojaszczur - gad wielkości ziemskiego łosia mający rozwidlający się róg o czterech odnogach. Długość tych kolców może dochodzić do jednej trzeciej rozmiaru całego zwierzęcia. Jaszczury te są roślinożerne i nie stanowią wielkiego zagrożenia. Kolcowinorośl - roślina Schronienia przypominająca nieco kudzu. Niestety nie rośnie tak szybko jak jej ziemski odpowiednik, ale jest od niej o wiele trwalsza, a kilka jej odmian

ma na łodygach twarde kolce. W odróżnieniu od wielu miejscowych roślin bez problemu dała się skrzyżować z ziemską florą. Stosowana jako żywopłoty i ogrodzenia przez wielu rolników Schronienia. Komentarze - autoryzowane interpretacje i rozszerzenia doktryn zawartych w Piśmie. Zawierają oficjalnie zaakceptowane i usankcjonowane interpretacje treści oryginalnych zapisów. Kosz Pasquale - dobrowolne dary dla biednych, bezdomnych i chorych. Różnica pomiędzy sumą przekazywaną dobrowolnie a wymaganą na cele Kosza ma pochodzić ze skarbca Kościoła Matki, wypłaca się ją wkrótce po zebraniu dziesięciny. Kraken - wspólna nazwa nadana całej rodzinie morskich drapieżników. Zwierzęta te przypominają krzyżówkę rekina z kałamarnicą. Są bardzo potężne, mają rybie kształty, wielkie szczęki pełne zakrzywionych do tyłu zębów i wiązki macek wyłaniających się z ciała przy podstawie głowy. Za ich pomocą drapieżniki te przytrzymują ofiary podczas ich pożerania. Małe przybrzeżne krakeny mogą mierzyć tylko trzy do czterech stóp długości, ich kuzyni żyjący na pełnym morzu osiągają czasami nawet pięćdziesiąt stóp - co zostało udokumentowane - ale te z legend i opowieści bywają o wiele większe. Kraken (2) - jedno z najcięższych dział ery przedmerlinowskiej. Przeciętna armata tego typu ważyła prawie trzy i pół tony i strzelała czterdziestodwufuntowymi kulami. Królewskie

krakeny

ważyły

przeszło

cztery

tony.

Z

nich

także

strzelano

czterdziestodwufuntowymi pociskami, ale miały one znacznie większy zasięg. Standardowe działa tego typu osiągały wagę dwóch i trzech czwartych tony. Miały kaliber sześciu i dwóch dziesiątych cala i strzelały kulami o masie trzydziestu pięciu funtów. Krakeny z Tellesbergu - zawodowy klub baseballowy. Krowa morska - ssak ze Schronienia przypominający z wyglądu ziemskiego morsa. Dorosłe osobniki osiągają długość do dziesięciu stóp. Kuguar - mniejszy gatunek jaszczurodrapa. Kuguary są znacznie mądrzejsze i zwinniejsze od swoich gigantycznych pobratymców, a co za tym idzie, potrafią unikać kontaktów z ludźmi. Są też niezwykle wytrwałymi i zabójczymi łowcami. Kyousei hi - dosłownie „wielki ogień" albo „wspaniały ogień". Terminem tym określano aureole, jakie otaczały wszystkie pojazdy i skimery dowództwa operacji Arka, aby podkreślić ich boskie pochodzenie w oczach pierwszych pokoleń mieszkańców Schronienia. Liście żujnika - narkotyk średniej mocy uzyskiwany z oryginalnych roślin Schronienia. Żuty przez niemal wszystkich marynarzy, jak ongiś liście tytoniu.

Lodowa wyverna - nielotna wyverna wodna przypominająca nieco ziemskie pingwiny. Żyje w okolicach obu biegunów Schronienia. Lojaliści Świątyni - ludzie, którzy sprzeciwiają się schizmie powstałej po utworzeniu Kościoła Charisu i wyzwaniu rzuconemu wielkiemu wikariuszowi oraz całemu wikariatowi Kościoła Boga Oczekiwanego. Część lojalistów należy wszakże do ruchu reformatorskiego, choć potępia schizmę. Małpojaszczur - większy i potężniejszy od jaszczuromałpki. W odróżnieniu od małych krewniaków bytuje wyłącznie na ziemi, choć umie wspinać się także na drzewa, które są w stanie utrzymać jego ciężar. Gatunki górskie ważą od dziewięciuset do nawet tysiąca funtów, natomiast nizinne zaledwie sto do stu pięćdziesięciu funtów. Małpojaszczury żyją w stadach liczących od dwudziestu do trzydziestu dorosłych osobników. W odróżnieniu od jaszczuromałpek zazwyczaj nie uciekają w obliczu zagrożenia, tylko atakują potencjalnych napastników. Znane są też przypadki, gdy dwa lub trzy stada łączyły siły, by rozprawić się ze szczególnie groźnymi drapieżnikami. Dlatego nawet smoki starają się ich unikać. Mech fleminga (nazwa zazwyczaj pisana małą literą) - gatunek rodzimego mchu występującego tylko na Schronieniu, który po genetycznych zmianach wprowadzonych przez zespół terraformujący Shan-wei zyskał naturalne właściwości antybiotyczne. Stosowany powszechnie w medycynie Schronienia. Mistrz Traynyr - postać z niezwykle popularnych na Schronieniu teatrzyków kukiełkowych. Mistrz Traynyr zazwyczaj odgrywał rolę konspiratora, którego knowania zawsze kończyły się niczym. Tym samym terminem określano także lalkarza, który poruszał wszystkimi marionetkami podczas przedstawienia. Namiestnik - duchowny przydzielony do biskupstwa albo arcybiskupstwa jako bezpośredni przedstawiciel oficjum Inkwizycji. Zadaniem namiestnika jest przede wszystkim dbanie o to, by nie dochodziło do złamania Zakazów Jwojeng. Narwal - gatunek ryby żyjącej na Schronieniu, nazwany tak ze względu na podobieństwo do pewnego gatunku waleni ze Starej Ziemi. Tutejsze narwale osiągają około czterdziestu stóp długości i mają dwa przypominające rogi kły, które mogą osiągać nawet osiem stóp długości. Nynian Rychtair - tutejszy odpowiednik Heleny Trojańskiej, urodzona w Siddarmarku kobieta legendarnej urody, która poślubiła cesarza Harchongu. Ogniorośl - pokaźna, odporna, szybko rosnąca winorośl ze Schronienia, której pędy mogą osiągać średnicę do dwóch cali, a nawet więcej; roślina wyjątkowo zasobna w oleje. Uważana za niebezpieczną dla ludzkich siedlisk, szczególnie położonych w rejonie niskich

opadów deszczu w lecie, ze względu na jej niezwykłą łatwopalność, jak również dlatego, że zawarte w niej oleje są trujące zarówno dla ludzi, jak i dla zwierząt lądowych. Wszakże zmiażdżone pędy i torebki nasienne ogniorośli są źródłem cennych olejów i z tego powodu jest to roślina uprawna. Okrągły teatr - największy i najpiękniejszy teatr Tellesbergu. Wspierany przez Koronę, lecz całkowicie niezależny. Znany nie tylko z jakości dawanych przedstawień, ale i swobody, z jaką pokazywano na jego scenie satyry na charisjańskie społeczeństwo, przemysł, arystokrację, a nawet Kościół. Olej z krakena - dawniej olej pozyskiwany z krakenów i wykorzystywany jako paliwo, głównie w lampach, szczególnie w domenach znajdujących się na wybrzeżach kontynentów i wyspach. Obecnie większość oleju przeznaczonego do lamp pozyskuje się zamiast z krakenów ze smoków morskich (patrz niżej) i w gruncie rzeczy taki olej pali się o wiele lepiej i znacznie jaśniejszym płomieniem od oleju z krakena, wydzielając przy tym znacznie mniej nieprzyjemnego zapachu. Mimo to jakość oleju w dalszym ciągu ocenia się wedle miar stosowanych wobec oleju z krakena. Operacja Arka - ostatnia próba stworzenia kolonii pozaziemskiej podjęta przez Federację Terrańską. W jej wyniku powstało Schronienie. Pajęczokrab - jedna z oryginalnych form życia na Schronieniu, o wiele większa od znanych na Ziemi krabów. Zwierzę to nie jest jednak skorupiakiem, jego segmentowe, mocno opancerzone ciało przypomina raczej ślimaka. Odnóża uznawane są za niezwykle delikatny przysmak. Pajęczoszczur - gatunek szkodnika występującego na Schronieniu, który pełni w tym ekosystemie rolę podobną do ziemskich szczurów. Jest sześcionogi, podobnie jak wszystkie ssaki Schronienia, i wygląda jak skrzyżowanie jaszczurki z owadem. Posiada wielostawowe odnóża, które sięgają wyżej niż jego ciało. Szkodnik ten jest znany z narowistego usposobienia, ale zarazem niezbyt odważny. Największe osobniki największych gatunków mogą osiągać długość ciała sięgającą dwóch stóp, jednakże średnia wielkość tych zwierząt to zaledwie jedna trzecia do połowy tych wymiarów. Piaskowe czerwie - obrzydliwi mięsożercy, wyglądający jak sześcionogie ślimaki, które żerują na plażach podczas przypływu. Piaskowe czerwie zazwyczaj nie gustują w żywych ofiarach, aczkolwiek nie pogardzą też niewielkimi stworzeniami, które znajdą się w ich zasięgu. Ich naturalna barwa pozwala im się idealnie wtapiać w piaszczyste tło plaży, w dodatku zakopują się głęboko, pozostawiając na powierzchni jedynie koniec odwłoka.

Pięciodzień - odpowiednik ziemskiego tygodnia na Schronieniu. Składa się on tylko z pięciu dni: od poniedziałku do piątku. Pismo - najważniejsza święta księga Kościoła Boga Oczekiwanego. Płaskorzech - bocznie spłaszczony orzech o grubej skorupie. Płaskorzechy rosną na drzewach liściastych o dużych czteroklapowych liściach, osiągających wysokość do trzydziestu stóp. Czarny płaskorzech został zmodyfikowany genetycznie, tak aby był jadalny dla ludzi. Czerwony płaskorzech jest niejadalny, a jego spożycie grozi zatruciem. Czarny płaskorzech jest znany z wysokiej zawartości białka. Półtuńczyk - jeden z licznych rodzimych gatunków ryb Schronienia. Osiąga długość od trzech stóp do nieco ponad pięciu stóp. Prawiedąb - drzewo rosnące na Schronieniu, przypominające nieco ziemskie dęby. Spotykane głównie w strefie tropikalnej. Prawiepalma - drzewo tropikalne występujące na Schronieniu i przypominające ziemską palmę z tą różnicą, że jego wysokość może sięgać sześćdziesięciu stóp. Wydaje podobne do śliwek, kwaskowe owoce, których średnica wynosi do pięciu cali. Prawiepalmy owoc - podobny do ziemskiej śliwki, spożywany w stanie surowym lub po ugotowaniu, aczkolwiek ceniony głównie dla wyrabianego z niego wina. Rada Wikariuszy - odpowiednik Kolegium Kardynalskiego w Kościele Boga Oczekiwanego. Rakurai - dosłownie „błyskawica". Tym słowem Pismo określa broń kinetyczną, za pomocą której zniszczono enklawę Aleksandria. Reformatorzy - ludzie popierający reformę Kościoła Boga Oczekiwanego. Większość reformatorów mieszkających poza Charisem wciąż postrzega siebie jako lojalistów Świątyni. Ruch reformatorski - ruch w łonie Kościoła Boga Oczekiwanego; jego celem jest naprawa wypaczeń, które narastały w wikariacie przez ostatnie sto pięćdziesiąt lat. Przed pojawieniem się Kościoła Charisu ruch ten działał w ukryciu, z czasem jednak wyszedł na światło dzienne, zyskując coraz większe poparcie społeczne. Rycerze Ziem Świątynnych - urzędowy tytuł prałatów zarządzających Ziemiami Świątynnymi. Z technicznego punktu widzenia Rycerze Ziem Świątynnych są ich świeckimi władcami, należącymi jednocześnie do hierarchii kościelnej. Zgodnie z prawem kanonicznym nic, co uczynią jako Rycerze Ziem Świątynnych, nie może być kojarzone z oficjalnymi działaniami Kościoła Matki. Świątynia wykorzystywała tę fikcję prawną już niejednokrotnie w swojej historii. SAPK-i

-

Samonaprowadzająca

Autonomiczna

Platforma

Komunikacyjno-

zwiadowcza. Seijin - mędrzec, święty mąż. Słowo zaczerpnięte bezpośrednio z języka

japońskiego przez Maruyamę Chihiro, podwładnego Langhorne'a, któremu zlecono stworzenie Biblii Kościoła Boga Oczekiwanego. Skrzydlaci Wojownicy - tradycyjny tytuł zaprawionych w boju wojowników górskich klanów z Kruczych Ziem. Smok - największa lądowa forma życia na Schronieniu. Wyróżniamy dwa gatunki smoków: smoka zwykłego i smoka wielkiego. Smok zwykły jest trawożercą mniej więcej dwukrotnie większym od ziemskich słoni. Smok wielki jest nieco mniejszy od swojego zwykłego kuzyna, osiąga połowę do trzech czwartych jego masy, ale jest mięsożerny i zajmuje najwyższe miejsce w lądowym łańcuchu pokarmowym Schronienia. Oba gatunki są bardzo podobne do siebie, jedyna istotna różnica w ich wyglądzie to paszcza - u trawożernego zwierzęcia krótsza i masywna, przystosowana do przeżuwania, a u mięsożernego wydłużona i naszpikowana ostrymi zębiskami. Oba gatunki mają po sześć nóg, podobnie jak jaszczurodrapy, ale w odróżnieniu od nich nie mają futra, tylko grubą, doskonale izolującą skórę. Smok górski - nieco mniejsze od ziemskiego słonia zwierzę pociągowe, znane na całym Schronieniu. Mimo wielkich rozmiarów zdolne do szybkich zrywów. Smok leśny - nazwa nadawana gatunkom smoków żyjących na nizinach; smok leśny osiąga znacznie większe rozmiary niż smok górski. Smok morski - odpowiednik ziemskiego wieloryba na Schronieniu. Istnieje kilka gatunków smoków morskich, z których największy osiąga rozmiary do pięćdziesięciu stóp długości. Podobnie jak wieloryby, smoki morskie są ssakami. Przed niskimi temperaturami wody chroni je gruba warstwa tłuszczu. Zwierzęta te żywią się krylem. Rozmnażają się w znacznie

szybszym

tempie

niż

wieloryby,

stanowią

główne

źródło

pożywienia

waleniszczycieli oraz co większych, głębinowych krakenów. Większość gatunków wytwarza tutejszy odpowiednik olbrotu. Z dorodnego osobnika można pozyskać nawet czterysta galonów oleju. Smoki Hairathy - zawodowa drużyna baseballowa z Hairathy. Tradycyjni rywale Krakenów z Tellesbergu w Pucharze Króla. Staloset - roślina Schronienia przypominająca mocno rozgałęzione bambusy. Jej strączki zawierają niezwykle delikatne nasionka przytwierdzone bardzo cienkimi, ale mocnymi nićmi. Ziarenka te są bardzo trudne do usunięcia gołymi rękami, ale z ich nici można tkać materiały o wiele wytrzymalsze od jedwabiowełny. Można z nich także splatać niezwykle wytrzymałe i odporne na rozciąganie liny. Co więcej, rośliny te rosną równie

szybko jak bambus, a ilość zbieranej z jednego akra nici jest wyższa o siedemdziesiąt procent niż w przypadku ziemskiej bawełny. Surgoi kasai - dosłownie „wielki (okropny) pożar". Prawdziwy duch Boga, tchnienie Boskiego ognia, które wytrzymać może jedynie anioł albo archanioł. Szarfa - tradycyjne nakrycie głowy noszone w królestwie Tarota, czyli specjalnie zaprojektowana i uszyta bandana nakładana na włosy. Świadectwa - zwielu dokumentów, jakimi posługuje się Kościół Boga Oczekiwanego, te zawierają relacje naocznych świadków spisane przez kilka pierwszych pokoleń ludzi zamieszkujących Schronienie. Nie mają one jednak podobnego statusu jak chrześcijańskie Ewangelie, ponieważ nie zawierają żadnych nauk ani inspiracji przekazywanych przez Boga. Ich zadaniem jest unaocznienie historycznej zgodności nauk Kościoła z faktami, które gromadnie spisywali naoczni świadkowie owych wydarzeń. Świątynia - kompleks wybudowany przez archaniołów z wykorzystaniem terrańskiej technologii, służący za główną siedzibę hierarchów Kościoła Boga Oczekiwanego. Można w nim znaleźć wiele magicznych rozwiązań, które przypominają o potędze archaniołów. Świeca Shan-wei - celowo wyzywająca nazwa nadana przez Charisjan zapałkom, które można zapalić nie tylko o draskę, ale dosłownie o cokolwiek. Świerszcz - tutejszy odpowiednik ziemskiego owada o tej nazwie dorasta do długości dziewięciu cali i jest mięsożerny. Na szczęście występuje mniej licznie niż świerszcze na Ziemi. Świetliki - niewielkie bioluminescencyjne skrzydlate jaszczurki. Trzykrotnie większe od ziemskich odpowiedników odgrywają taką samą rolę w ekosystemie Schronienia. Tytanodąb - bardzo wolno rosnące i długowieczne drzewo liściaste występujące na Schronieniu, używane do wyrobu mebli, o wysokości dochodzącej do stu jardów. Upadli - archaniołowie, aniołowie i śmiertelnicy, którzy podążyli za Shan-wei, buntując się przeciw Bogu i Jego prawowitemu następcy Langhornebwi. Terminem tym określa się wszystkich wyznawców Shan-wei, aczkolwiek najczęściej stosuje się go dla określenia archaniołów i aniołów, którzy poszli za Panią Kłamstwa z własnej woli, nie zaś zostali do tego zmuszeni jak zwykli ludzie. Uzupełnienia - spisane oświadczenia i obserwacje wielkich wikariuszy i świętych Kościoła Boga Oczekiwanego. Zawierają głęboko uduchowione i inspirujące nauki, ale jako dzieło zwykłych śmiertelników nie są stawiane na równi z treścią Pisma. Waleniszczyciel - najbardziej niebezpieczny drapieżnik żyjący na Schronieniu, na szczęście bardzo rzadko interesujący się tak niewielką zdobyczą, jaką jest dla niego człowiek.

Waleniszczyciele osiągają długość niemal stu stóp i są wyłącznie mięsożerne. Osobniki tego gatunku potrzebują wielkich przestrzeni do życia, więc nie zbliżają się do wybrzeży, dzięki czemu spotkania z nimi należą do rzadkości. Stworzenia te jedzą wszystko, nie wyłączając największych krakenów. Znane są też niezwykle rzadkie przypadki, gdy atakowały frachtowce lub galery wojenne. Wełna mineralna - tutejszy odpowiednik chryzotylu (białego azbestu). Widelcogon - jedna z nielicznych ryb Schronienia, odpowiednik ziemskiego śledzia. Wiertacz - rodzaj żyjącego na Schronieniu skorupiaka, który przyczepia się do dna okrętu albo drewna spławianego do portów, wwiercając się w nie na pewną głębokość. Istnieje kilka rodzajów wiertaczy, z których najgroźniejsze potrafią wygryźć spore otwory w drewnie, do którego się przyczepią. Wiertacze są największym oprócz zbutwienia zagrożeniem dla kadłubów okrętowych. Wojna z Upadłymi - okres po upadku Shan-wei pomiędzy zniszczeniem Enklawy Aleksandria i przywróceniem władzy Kościoła. Wyverna - tutejszy odpowiednik ziemskich ptaków. Jednakże wyverny występują w znacznie mniejszej liczbie i różnorodności. Wśród nich wyróżniamy wyverny pocztowe, myśliwskie (stosowane do łowów w podobny sposób jak sokoły), skalne (te gatunki są niewielkie, rozpiętość ich skrzydeł dochodzi do dziesięciu stóp), morskie (tych jest naprawdę wiele), królewskie (jedne z największych latających drapieżników, mogących osiągać nawet do dwudziestu pięciu stóp rozpiętości skrzydeł). Wszystkie gatunki tych zwierząt mają po dwie pary skrzydeł oraz dwie kończyny wyposażone w niezwykle ostre pazury. Zdesperowane królewskie wyverny porywają dzieci, jeśli nadarzy się ku temu okazja, aczkolwiek gatunek ten znany jest z całkiem sporej inteligencji i wie, że człowiek nie jest łatwą ofiarą, więc na ogół omija ludzkie sadyby. Wyverna bagienna - jedna z wielu gatunków występujących na Schronieniu wyvern, której miejscem występowania są słonowodne i słodkowodne bagna i moczary. Wyvernadługodzioba - odpowiednik ziemskiego pelikana. Wyverna szaroroga - nocny drapieżnik żyjący na Schronieniu. Można by go porównać do ziemskiej sowy. Wyvernowisko - miejsce wylęgu oswojonych wyvern. Zakazy Jwo-jeng - spis technologii dozwolonych przez Kościół Boga Oczekiwanego. W ogólnym zarysie Zakazy zabraniają korzystania z urządzeń, które nie są napędzane siłą wiatru, wody albo ludzkich mięśni. Zwyczajowo zakazy podlegają ocenom zakonu Schuelera, należącego do najbardziej konserwatywnych zgromadzeń Schronienia.

INFORMACJA DOTYCZĄCA MIAR CZASU NA SCHRONIENIU Doba na Schronieniu liczy dwadzieścia sześć godzin i trzydzieści jeden minut. Rok Schronienia to 301,32 dnia, czyli 0,91 standardowego roku ziemskiego. Planeta ma jeden spory księżyc, który obiega ją w 27,6 lokalnego dnia, zatem miesiąc księżycowy trwa tutaj mniej więcej 28 dni. Doba Schronienia dzieli się na 26 sześćdziesięciominutowych godzin oraz trzydziestojednominutowy okres zwany „czuwaniem Langhorne’a”. Rok Schronienia dzieli się na dziesięć miesięcy: luty, marzec, kwiecień, maj, czerwiec, lipiec, sierpień, wrzesień, październik i listopad. Każdy z nich dzielony jest na sześć pięciodniowych tygodni, zwanych tutaj „pięciodniami”. Mają one następujące nazwy: poniedziałek, wtorek, środa, czwartek i piątek. Dodatkowy dzień roku przypada w samym środku lipca, ale nie ma przydzielonego numeru. To tak zwany „dzień Boga” i zarazem najważniejsze święto Kościoła Boga Oczekiwanego. Z takiego podziału wynika, że każdy pierwszy dzień miesiąca musi wypadać w poniedziałek, a ostatnim jest piątek. Co trzy lata występuje tak zwany rok przestępny, który trwa o jeden dzień dłużej - zwany „memoriałem Langhorne’a” i umieszczany w środku lutego (także bez przydzielonego numeru). To oznacza, że statystyczny miesiąc Schronienia liczy 795 godzin, w odróżnieniu od 720, jakie ma 30-dniowy miesiąc na Ziemi. Zrównanie dnia z nocą wypada na Schronieniu 23 kwietnia i 22 września, natomiast przesilenia słoneczne 7 lipca i 8 lutego.

ARCHANIOŁOWIE ARCHANIOŁ Langhorne Bedard Pasquale Sondheim Truscott Schueler Jwo-jeng Chihiro (1) Chihiro (2) Andropov Hastings

ZAKRES Prawo i życie Mądrość i wiedza Uzdrawianie i medycyna Rolnictwo i uprawy Hodowla zwierząt Sprawiedliwość Dopuszczalna technika Historia Opieka Szczęście Geografia

UPADŁY ARCHANIOŁ Shan-wei Kau-yung Proctor

Sullivan Ascher Grimaldi Stavraki

SYMBOL Berło Lampka oliwna Laska Eskulapa Snopek Koń Miecz Płomień Pióro Pióro skrzyżowane z mieczem Para kostek do gry Cyrkiel

ZAKRES Matka zła/nadmiernej ambicji Zniszczenie Pokusa/zakazana wiedza Obżarstwo Kłamstwa Zarazy Chciwość

KOŚCIÓŁ BOGA OCZEKIWANEGO PIERŚCIEŃ RANGA BARWA Wielki wikariusz Wikariusz Arcybiskup Biskup egzekutor Biskup Biskup pomocniczy Wyższy kapłan Kapłan Niższy kapłan Zakrystian

granat pomarańcz biel i pomarańcz biel biel zieleń i biel zieleń i złoto brąz brąz brąz

szafiry i rubiny szafiry rubiny rubiny rubiny rubiny (bez kamieni) -

Duchowni nienależący do żadnego z zakonów noszą proste sutanny w barwach odpowiadających ich randze kościelnej. Sutanna arcybiskupa pomocniczego jest zielona i ma białą cienką lamówkę. Sutanna arcybiskupa jest biała i ma pomarańczową lamówkę. Duchowni należący do poszczególnych zakonów (patrz dalej) noszą na co dzień habity w barwach swojego zakonu, ale po prawej stronie piersi mają przyczepiony symbol swego zakonu w barwach odpowiadających ich kościelnej randze. Strój oficjalny odwraca tę zasadę, to znaczy strój jest w barwach odpowiadających randze kościelnej, natomiast symbol zakonu występuje w barwach zakonu. Wszyscy członkowie duchowieństwa zwyczajowo noszą bądź to sutanny, bądź to habity. Nakryciem głowy jest kapłański czepiec z trzema rogami, bardzo podobny do osiemnastowiecznych trójrożnych męskich kapeluszy. Czepiec ma czarną barwę w wypadku wszystkich duchownych o randze niższej od wikariusza. Kapłani i niżsi kapłani noszą przy czepcu brązowe kokardy. Biskupi pomocniczy mają kokardy zielone. Biskupi i biskupi egzekutorzy - białe. Kokarda arcybiskupa jest również biała, ale dodatkowo ma przyczepioną szeroką, rozdwojoną na końcu pomarańczową tasiemkę. Czepiec wikariusza jest pomarańczowy i pozbawiony ozdób w postaci kokard czy tasiemek. Natomiast czepiec wielkiego wikariusza poraża bielą i jaskrawopomarańczową kokardą. Wszyscy duchowni Kościoła Boga Oczekiwanego są zgrupowani przy jednym bądź większej liczbie zakonów, aczkolwiek nie każdy kapłan jest członkiem jakiegoś zakonu - czy też raczej należałoby powiedzieć, że nie każdy kapłan jest pełnoprawnym członkiem jakiegoś zakonu. Przy wyświęceniu na księdza następuje automatyczne przypisanie wyświęcanego do zakonu, którego członkiem jest wyświęcający go biskup, w związku z czym - przynajmniej w teorii - odtąd jest winien posłuszeństwo danemu zakonowi. Za pełnoprawnych członków zakonu uważany jest tylko ten kapłan, który złożył odpowiednie śluby zakonne. Ta sama zasada dotyczy kobiet, które mogą należeć do zgromadzeń klasztornych bliźniaczych względem męskich zakonów. (Uwaga: na Schronieniu nie ma kobiet księży, chociaż członkinie klasztorów mogą dochodzić do wysokich stanowisk kościelnych w ramach zakonu). Wyłącznie pełnoprawni członkowie i pełnoprawne członkinie zakonu docierają do najwyższych funkcji zakonnych i wyłącznie członkowie jednego z zakonów mogą mieć nadzieję na wyniesienie do rangi wikariusza.

ZAKONY KOŚCIOŁA BOGA OCZEKIWANEGO W PORZĄDKU WAŻNOŚCI I ZNACZENIA: Zakon Schuelera - głównie odpowiedzialny za doktrynę i teologię. Wielki inkwizytor, automatycznie będący członkiem Rady Wikariuszy, zarazem jest głową tego zakonu. Wzrost wpływów schuelerytów w Kościele Boga Oczekiwanego rozpoczął się przed dwustu laty i od tamtej pory trwa nieprzerwanie. Zakon Schuelera obecnie stanowi największą siłę w obrębie Kościoła Matki. Barwą zakonu jest purpura, a jego symbolem miecz. Zakon Langhorne’a - teoretycznie starszy od zakonu Schuelera, jednakże zdążył utracić wpływy na wszystkich polach. Z tego zakonu wywodzą się kościelni prawnicy, a że prawo kościelne ma na Schronieniu przewagę nad prawem świeckim, praktycznie każdy prawnik (i sędzia) na planecie bądź to wywodzi się z zakonu Schuelera, bądź to zyskał jego błogosławieństwo. Swego czasu stanowiło to o potędze zakonu Langhorne’a, jednakże później schueleryci zepchnęli członków zakonu Langhorne’a do funkcji wyłącznie administracyjnych. Przełożony zakonu Langhorne’a utracił prawo do zasiadania w Radzie Wikariuszy przed wieloma pokoleniami (w Roku Pańskim 810). Jak łatwo się domyślić, między tymi oboma zakonami panuje tarcie. Barwą zakonu jest czerń, a jego symbolem berło. Zakon Bedard - na przestrzeni wieków zmieniał się najbardziej ze wszystkich zakonów. Pierwotnie Inkwizycja wywodziła się z zakonu Bedard, lecz potem przejęli ją schueleryci, gdyż członkowie zakonu Bedard zgodnie z wolą i reformami świętego Greyghora skoncentrowali się na nauczaniu. Obecnie wśród członków zakonu Bedard jest najwięcej filozofów i nauczycieli zarówno stopnia podstawowego, jak i wyższego. Poza tym jego członkowie nadal często zajmują się opieką zdrowia psychicznego i terapią, jak również opieką w ogóle - zwłaszcza okazywaną biednym i wykluczonym. Co ciekawe, zapewne z powodu faktu, że to ten zakon przyczynił się najbardziej do powstania Kościoła Boga Oczekiwanego, znaczna część reformatorów opuszcza obecnie jego szeregi. Podobnie jak w wypadku zakonu Schuelera, przełożony zakonu Bedard także ma zagwarantowane miejsce w Radzie Wikariuszy. Barwą zakonu jest biel, a symbolem - lampka oliwna.

Zakon Chihiro - jest wyjątkowy o tyle, że spełnia dwie różne funkcje i jest podzielony na właściwie dwa odrębne zakony. Zakon Pióra odpowiada za szkolenie i nadzorowanie kościelnych skrybów, historyków i urzędników. Ma pod swoją pieczą kościelne archiwa oraz wszystkie oficjalne dokumenty. Zakon Miecza natomiast dostarcza oficerów straży Świątyni, jak również większości oddziałów świeckich na terenie Ziem Świątynnych - w tym lądowych i morskich. Zakon Miecza współpracuje ściśle z zakonem Schuelera oraz z Inkwizycją, a jego przełożony zawsze zasiada w Radzie Wikariusz y jako dowódca wojsk Kościoła Boga Oczekiwanego i praktycznie pełni funkcję ministra wojny. Barwą zakonu jest błękit, a symbolem - pióro. W wypadku drugiego odłamu tego zakonu symbol pióra krzyżuje się z mieczem umieszczonym w pochwie. Zakon Pasquale - to kolejny liczący się zakon w łonie Kościoła Boga Oczekiwanego. Podobnie jak zakon Bedard ma za zadanie nieść kaganek oświaty, lecz dodatkowo specjalizuje się w zakresie uzdrawiania i medycyny. Członkowie tego zakonu są najczęściej chirurgami. Niestety z powodu oficjalnej nauki Kościoła Boga Oczekiwanego pozostają ślepi na fakt, że większość chorób wywołują niewidoczne gołym okiem mikroby. Wszyscy licencjonowani uzdrowiciele na Schronieniu muszą mieć błogosławieństwo zakonu Pasquale, który angażuje się bardzo w kwestię higieny publicznej oraz - już nie tak bardzo - w niesienie pomocy biednym i wykluczonym. Większość szpitali na Schronieniu w mniejszym lub większym stopniu jest zależna od zakonu Pasquale. Przełożony tego zakonu zazwyczaj, aczkolwiek nie zawsze, zasiada w Radzie Wikariuszy. Barwą zakonu jest zieleń, a symbolem - laska Eskulapa. Zakon Sondheima. Zakon Truscotta. - Te dwa zakony są nierzadko traktowane jako zakony „braterskie” i do pewnego stopnia przypominają zakon Bedard, aczkolwiek ich dziedziną jest uprawa roślin i hodowla zwierząt. Obydwa zajmują się krzewieniem wiedzy, a przy tym rolnictwem i produkcją żywności. Nauki archanioła Sondheima i archanioła Truscotta, zamieszczone w Piśmie, stanowiły podstawę procesu terraformingu Schronienia po tym, jak zrezygnowano z zaawansowanej technologii. Przed ponad dwustu laty przełożeni obu tych zakonów utracili prawo zasiadania w Radzie Wikariuszy. Barwą zakonu Sondheima jest brąz, a symbolem - snopek zboża. Barwą zakonu Truscotta jest brąz z domieszką zieleni, a symbolem - koń. Zakon Hastingsa - to najmłodszy i najsłabszy współcześnie zakon. Podobnie jak poprzednicy zajmuje się krzewieniem wiedzy, a dodatkowo dostarcza kartografów, geodetów,

a nawet astronomów, którzy wszakże nie wyszli poza ptolemeuszowską wizję wszechświata. Barwą zakonu jest zielono-brązowo-niebieska szachownica odzwierciedlająca roślinność, glebę i wodę. Symbolem - cyrkiel. Zakon Jwo-jeng - początkowo jeden z czterech największych zakonów Kościoła Boga Oczekiwanego. W r. 650 został wchłonięty przez zakon Schuelera. (W tym samym czasie ustalono, że wielki inkwizytor odtąd będzie wywodził się z schuelerytów). Od tamtej pory zakon Jwo-jeng stanowi integralną część zakonu Schuelera. Zakon Andropova - plasuje się pomiędzy liczącymi się i nieistotnymi zakonami Schronienia. Jak wynika z Pisma, Andropov był jednym z głównych archaniołów biorących udział w walkach przeciwko Shan-wei i reszcie upadłych archaniołów, chociaż cechowało go lekkie (by nie powiedzieć: frywolne) podejście. Jego zakon miewał tendencje epikurejskie, choć to akurat nie przeszkadzało Kościołowi Matce z uwagi na to, że jego loterie, kasyna, wyścigi konne i jaszczurodrapów zazwyczaj przynosiły niemałe sumy, które można było spożytkować na szlachetne cele. Praktycznie każdy bukmacher na Schronieniu albo jest członkiem tego zakonu, albo uważa archanioła Andropova za swego patrona. Nie ma potrzeby dodawać, że przełożony zakonu Andropova nie zasiada w Radzie Wikariuszy. Barwą zakonu jest czerwień, a symbolem - para kostek. Poza wyżej wymienionymi zakonami istnieje wiele pomniejszych: zakony żebracze, zakony służebne (często, choć nie zawsze zgrupowane przy zakonie Pasquale), zakony dobroczynne (często, choć nie zawsze zgrupowane przy zakonie Bedard bądź przy zakonie Pasquale), zakony ascetyczne etc. Zarówno duże, jak i pomniejsze zakony utrzymują liczne klasztory, opactwa itp. Wszelako żaden członek pomniejszego zakonu nie otrzyma czepca wikariusza, jeśli wcześniej nie przystąpi do któregoś z największych zakonów.