Doncowa D. 2009 - Eulampia Romanowa 01. Manikiur Dla Nieboszczyka

Daria Doncowa Eulampia Romanowa Tom 1 Manikiur Dla Nieboszczyka

tytuł oryginału Manikűr dla pokojčika

Przełożyła Danuta Blank

Rozdział 1

Nienawidzę swojego męża. Dzisiaj również - kiedy o dziesiątej rano z łagodnym uśmiechem wszedł do mojej sypialni, trzymając w rękach tacę, na której ustawione były w szeregu: filiżanka kawy, dzbanek ze śmietanką i cukiernica - nie wiem dlaczego zachciało mi się rzucić w jego głowę lampką nocną i rozpłakać się. Muszę jednak przyznać, że nie wszystkie moje poranki tak się zaczynają. Tylko te, kiedy Michaił jest w domu. Tysiące kobiet bez chwili namysłu oddałyby swoją prawą rękę w zamian za posiadanie takiego małżonka: czułego, dobrego, szczodrego, bogatego, wyrozumiałego... Ale mnie nie wiedzieć czemu zbiera się na wymioty nawet wtedy, gdy on je zupę. A od dymu z jego papierosów dostałam alergii, mimo że przedtem bez problemu wytrzymywałam obecność swojego ojca, który nie wypuszczał fajki z ust. - Kochanie - powiedział czule małżonek, ustawiając na łóżku specjalny stolik - jesteś dzisiaj jakaś blada! Głowa cię boli? Zrobiłem ci kawę. Wypij, póki gorąca. Mam nadzieję, że nie przesłodziłem... Posłusznie zaczęłam sączyć brązowy płyn, kompletnie nie czując smaku. Tymczasem Misza podszedł do okna i rozsunął zasłony. Do pokoju zajrzał pochmurny dzień. - No, no! - zachwycił się mężulek. - Dopiero co zaczął się listopad, a już spadł śnieg i zimno jak w lodowni! Pewnie właśnie dlatego niezbyt dobrze się czujesz! Wiesz co, lepiej zostań w łóżku. Zaraz

każę Nataszy szybko tu posprzątać i wtedy sobie odpoczniesz. Jeśli chcesz, to pójdę po ciastka? Pokręciłam powoli głową. - Aż tak źle? Nawet eklerów nie zjesz? - zmartwił się Misza i wymknął się na korytarz. Bezmyślnie patrzyłam w ślad za nim. Michaił jest taki przystojny, że nadawałby się jako model do żurnali mody. Ma prawie metr dziewięćdziesiąt wzrostu, waży około osiemdziesięciu kilo, błękitne oczy, bujne jasnoblond loki... A do tego jeszcze w młodości uprawiał kulturystykę i kiedy ściąga koszulkę, kobiety wydają okrzyki zachwytu, a mężczyźni wciągają brzuchy. Michaił jest bogaty. Tylko nie myślcie sobie, że dorobił się majątku, biegając po ulicy z automatem, albo że oszukiwał łatwowiernych ludzi, tworząc piramidy finansowe. Nie, on jest po prostu dzieckiem szczęścia. Dziesięć lat temu razem ze swoim najbliższym przyjacielem Loszą zajął się handlem komputerami. Wtedy ich biuro mieściło się w jednym pokoju, a teraz mają już całą sieć sklepów i punktów serwisowych. Wszelkie zyski mąż natychmiast inwestuje dalej, jednak na życie pozostaje nam jeszcze całkiem przyzwoita suma. W każdym razie mamy mieszkanie, daczę, dwa samochody, gosposię. Kilka razy do roku jeździmy za granicę na urlop. Chociaż... dlaczego mówię „mamy”? Wszystko jest zapisane na Michaiła. A ja nie mam kompletnie nic. Jeśli więc mąż się ze mną rozwiedzie, zostanę bez grosza przy duszy. Co więcej, nigdzie nie pracuję, mam bowiem niezwykle „potrzebny” i „opłacalny” w dzisiejszych czasach zawód muzyka. Nie gram jednak na gitarze i nie skaczę z mikrofonem po scenie. Jestem harfistką, gorzej niż przeciętną, mimo że uczyłam się gry na harfie przez długie lata. Jakoś jednak nie ułożyły mi się stosunki z harfą. Nienawidzę tego instrumentu, podobnie jak swojego męża. I jeszcze jeden istotny fakt: Michaił ma trzydzieści lat, a ja trzydzieści sześć. Z wyglądu jestem podobna do chorego konika polnego. Tam, gdzie inne kobiety mają pewne krągłości, u mnie sterczą kości. Wzrostem nie dociągnęłam nawet do stu sześćdziesięciu centymetrów i ważę trochę więcej niż żaba. Pozostaje tylko dziwić się naturze, która wynagrodziła mi to wszystko rozmiarem nogi - trzydzieści dziewięć. Mam błękitne oczy, osadzone blisko nosa, małe usta i ciągłe problemy z włosami: nie chcą się ani kręcić, ani układać. Przeważnie sterczą w różne strony. Do tego jeszcze nie mogę pochwalić się mocnymi zębami, i kiedy Misza, demonstrując swoje wspaniałe kły, zręcznie odgryza kawałek jabłka, w moim sercu mimo woli rodzi się zazdrość: dlaczego jedni mają wszystko, a inni? A zresztą, co tu dużo mówić: już od samego dzieciństwa miałam straszliwego pecha.

Urodziłam się w bardzo zamożnej rodzinie. Moi rodzice nie byli już tacy młodzi. Tata, profesor, doktor nauk, skończył pięćdziesiąt pięć lat, a mama, śpiewaczka operowa, była od niego dokładnie o dziesięć lat młodsza. Nie udało im się mieć dzieci w młodości, myśleli więc, że są bezpłodni. Niespodziewanie jednak Pan Bóg postanowił okazać im miłosierdzie i powołał mnie do życia. Jeśli myślicie, że łatwo jest być obiektem wielkiej, dozgonnej miłości, to jesteście w dużym błędzie. Miałam okropne dzieciństwo. Nigdy, pod żadnym warunkiem nie pozostawiano mnie samej. W niemowlęctwie miałam nianię, w latach szkolnych - guwernantkę, Różę Jakowlewnę. Podczas gdy inne dzieci z rumieńcami na policzkach zjeżdżały z górki na sankach, ja, unieruchomiona - w futerku, walonkach, dwóch czapeczkach, rękawiczkach z jednym palcem i szaliku - patrzyłam na nie z zawiścią. Mama zabraniała mi wszystkich dziecięcych zabaw, przy czym podobno robiła to dla mojego dobra. No bo przecież, zjeżdżając z górki, można sobie skręcić kark, biegając z piłką - nogę, a skakanie na ska-kance grozi uszkodzeniem kręgosłupa. Kąpanie się latem w rzeczce również było zabronione, a do szkoły Róża Jakowłewna odprowadzała mnie aż do dziesiątej klasy. Do bufetu szkolnego i do stołówki miałam wstęp wzbroniony. Zapowiedziano mi, że moja noga nigdy tam nie postanie, ponieważ na stołówce gnieżdżą się okropne choroby - żółtaczka, czerwonka itd. No i w ogóle przedsięwzięto niewiarygodne środki ochrony mojej osoby przed wirusami i mikrobami! Lody musiały się najpierw roztopić na talerzyku, a dopiero potem wręczano mi łyżkę. Jabłka i pomarańcze były dokładnie myte wodą z mydłem, a następnie sparzano je wrzątkiem. Sprzątanie w pokoju dziecięcym przeprowadzano dwa razy dziennie, ale mimo wszystko lgnęły do mnie najrozmaitsze choróbska. Począwszy od pierwszej klasy, przez cały czas byłam chora, przechodząc płynnie od odry, przez ospę wietrzną, do świnki. Jeśli w mieście zaczynała się epidemia grypy, to potrafiłam zachorować na nią dwa razy. Chyba nie znalazłoby się ani jednej dziecięcej infekcji, która by mnie ominęła: ostre zapalenie krtani, szkarlatyna, koklusz... Do szkoły uczęszczałam dorywczo, uczyłam się koszmarnie i nie miałam żadnych przyjaciół. Wreszcie kiedyś poruszona została kwestia gry na instrumencie muzycznym. Mama podeszła do tej sprawy poważnie i skrupulatnie wszystko zbadała. Fortepian został z mety odrzucony, gdyż pianiści cierpią na okropną osteoporozę. Od skrzypiec pojawia się szpetny

odcisk na podbródku. Wiolonczela uniemożliwia prawidłowy rozwój klatki piersiowej. W końcu tata, który był już zmęczony niekończącym się ględzeniem mamy, rzekł: - Wygląda na to, że najlepszym instrumentem są drewniane łyżki -lekkie, a jednocześnie wydają głośny dźwięk!

Ojciec miał, jak widać, poczucie humoru. W przeciwieństwie do mamy, która całkowicie była go pozbawiona, dlatego zamachała rękami i oświadczyła: - Instrumenty ludowe? Nigdy w życiu! Niedługo po tej rozmowie poszliśmy na koncert, na którym mama, obserwując pilnie orkiestrę, zauważyła harfistkę. Wszystko momentalnie stało się jasne. - Cudowny instrument! - zachwycała się mama. - Duży, więc nie pójdzie z nim sama do szkoły. Potrzebny będzie ktoś, kto ją odprowadzi! Bardzo dobrze, zawsze będziemy ją mieli na oku! I to był początek drogi krzyżowej dziecka - przyszłego geniusza. Godzinami ślęczałam przy harfie. Aczkolwiek zdarzały się również chwile radości. Czasami mama wyjeżdżała na występy i wtedy można się było obijać: położyć się na kanapie z książką i brzdąkać nogą po strunach. Wydobywały się wtedy koszmarne dźwięki. Ale, po pierwsze, tata, profesor matematyki, nie miał poczucia rytmu, a po drugie - spod moich palców przeważnie płynęły bynajmniej nie cudowne melodie. Oczywiście mama-muzyk od razu zorientowałaby się, w czym rzecz! Harfy nienawidziłam jak żywego człowieka - kopałam ją i szczypałam, jednak w ósmej klasie mama mi oznajmiła: - Masz, dziecko, talent, więc będziemy cię przygotowywać do studiów muzycznych. Wzruszyłam ramionami. W dzienniczku ze szkoły muzycznej ze wszystkich przedmiotów od góry do dołu miałam same tróje. Studia muzyczne w takim przypadku nie były chyba najlepszym pomysłem, ale mama dołożyła wszelkich starań i zostałam przyjęta. Wielu wspomina lata studenckie jako najlepszy okres w swoim życiu, ja natomiast mam zupełnie inne odczucia: było to pasmo jednakowo szarych dni. Nie miałam żadnych

przyjaciółek, a wykładowcy, z miejsca zorientowawszy się w moim „utalentowaniu”, niezbyt się starali. Przechodząc z trudem z roku na rok, jakimś cudem dotarłam do obrony dyplomu. Przede mną roztaczała się perspektywa smutnego życia ze znienawidzoną harfą w objęciach. Tata do tego czasu już umarł, a sprawić mamie przykrości, mówiąc jej, że rzucam muzykę, nie potrafiłam. Był rok 1984 - wkrótce miała zacząć się pieriestrojka. Mama po raz kolejny wykorzystała swoje znajomości i zostałam przyjęta do pracy w filharmonii. W miesiącu odbywało się tam po pięćsześć koncertów. A pamiętacie, jak w tamtych czasach było rozpowszechnione pojęcie „sprzedaży wiązanej”? Kupowało się w sklepie, przypuśćmy, książkę deficytowego Walentina Pikula1, a trzeba było dodatkowo zapłacić jeszcze za zbiór wierszy poety Pupkina2, pt. Klasa robotnicza kroczy zamaszyście. Nie chciało się Pupkina? To nici z Pikula! Tak też było ze mną i moją harfą. Ludzie spodziewali się pieśni estradowej, komika, ostatecznie żonglerów albo treserów z pieskami. Ale w tym momencie konferansjer, wywracając oczyma, zapowiadał: - Camille Saint-Saens, utwór na harfę. I wtedy na scenę, stukając ciężkimi lakierkami, wychodziłam ja, ubrana w białą koncertową suknię, i zaczynałam niezbyt umiejętnie szarpać struny nieszczęsnej harfy. Teraz to pewnie by mnie obrzucono zgniłymi pomidorami, ale w połowie lat osiemdziesiątych publiczność była zupełnie inna - bardziej inteligentna i litościwa. Wszyscy doskonale zdawali sobie sprawę, że harfistka stanowi jedynie dodatek do Kobzona3 czy Leszczenki4 i gdzieniegdzie słychać było nawet skąpe oklaski.

[ 1 Walentin Pikul - znany rosyjski pisarz, żył w latach 1928-1990, napisał około 20 powieści historycznych (przyp. tłum.). 2 Pupkin - nazwisko-symbol, oznacza osobę nieznaną lub anonimową (przyp. tłum.). 3 Josif Kobzon - artysta estradowy, muzyk, ur. 1937, laureat festiwalu w Sopocie w roku 1964 (przyp. tłum.). 4 Lew Leszczenko - piosenkarz, artysta rosyjski, ur. 1942, laureat wielu konkursów muzycznych (przyp. Tłum.).]

Tak minęło siedem lat. Potem mama spostrzegła swój błąd. Ukochana córka dobijała do trzydziestki, a kawalerów wciąż nie było. No ale jak ja mogłam ich znaleźć? Na spotkania towarzyskie chodziłam wyłącznie z mamą, na urlop również

wyjeżdżałyśmy razem, a prawdziwych przyjaciółek po prostu nie spotkałam! Mama rzuciła się do książki telefonicznej. W naszym życiu rozpoczął się nowy etap - byłam prezentowana jako panna na wydaniu! I nikogo nie obchodziło, czy chcę wyjść za mąż, czy nie. A z mamą nie było warto się sprzeczać... Mama odrzucała wszystkich proponowanych kandydatów. Jednego po drugim. Siemion za stary, a do tego wdowiec z dziećmi. Piotr - brzydki. Konstantin pije. Aleksiej przystojny, ale biedny jak mysz kościelna. Mama miała nieprawdopodobnie wygórowane wymagania wobec mojego narzeczonego - miał być przystojny, mądry, bogaty, inteligentny, nie pić i najlepiej jeszcze być sierotą z mieszkaniem i domkiem letniskowym. Najciekawsze jest jednak to, że po roku intensywnych poszukiwań taki kandydat się znalazł. Był to Michaił Gromow - siostrzeniec mamy najbliższej przyjaciółki. Prowadził bardzo korzystne interesy. Było tylko jedno „ale”. Narzeczony dopiero co skończył dwadzieścia cztery lata, a ja wyprawiłam już w czerwcu trzydziestkę. Jednak kwestia wieku niedługo martwiła zaszczytne negocjujące strony. Adelajda Mak-simowna, ciotka Miszy, chciała jak najszybciej uwolnić się od odpowiedzialności za siostrzeńca, którym opiekowała się po

śmierci jego rodziców, a moja mama była gotowa na wszystko, byleby mnie zaobrączkować. Wyswatali nas i ożenili. Pół roku po ślubie z poczuciem spełnionego obowiązku umarła moja mama. Adelajda Maksimowna przeżyła ją dokładnie o miesiąc. Rzecz jasna zarzuciłam koncertowanie i teraz całymi dniami wyleguję się w domu na kanapie. Domem zajmuje się Natasza. Dzieci nie mamy. Czasami do głowy przychodzi mi myśl: może sprawić sobie pieska? Parę razy nawet pojechaliśmy oglądać szczenięta, ale zawsze wracaliśmy do domu rozczarowani. A poza tym psa trzeba by było wyprowadzać, regularnie karmić, wozić do weterynarza i na wystawy-jednym słowem: jedna wielka udręka. Do tego jeszcze, gdzieś tak ze cztery lata temu, niespodziewanie zasypała mnie lawina alergii i kwestia zwierząt w domu sama się rozwiązała. Wszystkie moje dni wyglądają identycznie. Wstaję około dziesiątej. Biorę prysznic, potem jem śniadanie, piję kawę i zasiadam przed telewizorem. Następnie jem obiad i ucinam sobie mniej więcej półtoragodzinną drzemkę. Potem udaję się albo do fryzjera, albo na zakupy. Przez pewien czas próbowałam chodzić na basen, ale momentalnie nabawiłam się zapalenia płuc, a na zajęciach z fitnessu porządnie nadwerężyłam sobie nogę.Tak więc sport musiałam sobie

wybić z głowy. Za to z przyjemnością biorę masaże. Lubię saunę, tylko nigdy nie skaczę po niej do basenu — strzeżonego Pan Bóg strzeże. Jednak w moim beznadziejnie nudnym życiu jest promyk słońca. Są to powieści kryminalne. Uwielbiam czytać książki i skupuję je workami. Mariilina, Daszkowa, Sierowa, Jakowlewa, Polakowa5 - stały się moimi prawdziwymi przyjaciółkami. Z jaką radością sięgam po nowości! Jest tylko jeden mały problem - książka wystarcza mi zaledwie na jeden dzień. Dlaczego te panie tak wolno piszą! Dzisiaj, na przykład, kompletnie nie mam się czym zająć. W telewizji pokazują takie bzdury, że aż mnie skręca. Ułożywszy się wygodnie na kanapie z górą kołder i [5 Marinina, Daszkowa, Sierowa Jakowlewa, Polakowa współczesne rosyjskie autorki powieści kryminalnych (przyp. Tłum.).] poduszek, rozpakowałam czekoladkę i poleciłam Nataszy: - Niech pani będzie tak miła i pójdzie do kiosku po gazety: „Kronikę Kryminalną”, „Pietrowkę 38” i „Megapolis”. Natasza skinęła głową i ruszyła co tchu, by wykonać polecenie. Wyciągnęłam się na kanapie. Jednak dobrze, że nie sprawiłam sobie psa. Przyszedłby teraz, wlazł do mnie pod koc i nie dałby mi odpocząć... Drgnęłam na dźwięk ostrego dzwonka. Zegarek pokazywał

prawie południe. Najwidoczniej roztrzepana Natasza w pośpiechu zapomniała kluczy. Zsunęłam się z kanapy i jednym szarpnięciem otworzyłam drzwi. Zamiast tęgawej jasnowłosej Nataszy zobaczyłam przed sobą zgrabną, czarnowłosą dziewczynę. - To pani jest żoną Michaiła Gromowa? - zapytała. Zdziwiona, kiwnęłam głową. Dziewczyna podała mi paczkę i szybko zbiegła, stukając po schodach obcasami. - Kim pani jest?! - zadałam spóźnione pytanie, ale na dole trzasnęły już drzwiczki od samochodu. W paczce znalazłam kasetę wideo z napisem: „Obejrzyj sama”. Magnetowid stoi u nas w gabinecie. Najpierw na ekranie telewizora migały szare pasy, potem rozległo się straszne sapanie i przed moimi oczyma pojawiły się dwa obnażone ciała. Skrzywiłam się. Nie znoszę pornografii. Komu przyszło do głowy, żeby przysłać mi podobne obrzydlistwo?! Podczas gdy przychodziłam do siebie, akcja zaczęła się rozwijać. W pewnym momencie mężczyzna się odwrócił, a ja o mało co nie spadłam na podłogę - wprost na mnie skierowana była twarz Michaiła. W odrętwieniu obserwowałam rozwój wydarzeń. Kamera odtworzyła wszystko z pełną obojętnością - od początku do końca. Potem ukazała się twarz czarnowłosej dziewczyny, tej

samej, która dopiero co wybiegła z klatki, i popłynął uroczy głęboki głos, prawdziwy mezzosopran: „Dzień dobry. Nie znamy się, niemniej jednak jesteśmy związane niewidoczną pajęczyną. Pozwoli pani, że się przedstawię - nazywam się Tania Mołotowa. Mam dwadzieścia pięć lat. Jestem tłumaczem. Znam angielski, niemiecki, francuski, arabski, świetnie zarabiam i jestem bardzo ładna...”. Muszę przyznać, że dziewczyna miała rację. Burza czarnych jak smoła włosów otaczała wąską twarz z nieskazitelnie jasną cerą. Ogromne piwne oczy, gęste rzęsy, wyraźne luki brwiowe... mały nos, usta jak u wielkiej aktorki Brigitte Bardot, figura również cudowna: wąska talia, długie nogi i jędrne piersi. „...Tak, jestem piękną kobietą - kontynuowała z uśmiechem dziewczyna. - Czego o pani nie da się powiedzieć. A na dodatek jestem młoda. Mój romans z Michaiłem trwa już od roku i przyzna pani, że pod każdym względem pasuję do niego bardziej niż pani. Jest jeszcze jeden szkopuł. Wkrótce urodzę dziecko. Ono powinno mieć ojca. Misza nigdy się z panią nie rozwiedzie. Jest zbyt przyzwoity i boi się powiedzieć pani prawdę. Ale ja nie muszę się przed panią płaszczyć, dlatego proszę mnie uważnie posłuchać. Jest pani beztalenciem i próżniakiem, spędzającym swoje życie

absolutnie bezcelowo pod kołdrą. Poza tym jakimś cudem wbiła pani do głowy nieszczęsnemu Miszy, że jest pani śmiertelnie chora. Ale mnie jest trudno oszukać - jest pani darmozjadem, bezużyteczną istotą, niezdolną nawet do urodzenia dziecka. Przez panią mój syn może stracić ojca, niech więc pani natychmiast wystąpi o rozwód. Może pani zostawić sobie dobra materialne - Michaił odejdzie z jedną walizką i będzie łożył na pani utrzymanie. No bo pani przecież nie jest w stanie zarobić złamanego grosza... Proszę się nie martwić, jakoś wyżywimy pasożyta. Niech wreszcie dotrze do pani, że między wami nie ma miłości, a stosunki płciowe są tak rzadkie, że nie można ich nawet nazwać stosunkami. Jeśli nie zgodzi się pani na te warunki, to proszę mieć pretensje wyłącznie do siebie. Rozwód i tak się odbędzie, tyle że zostanie pani z niczym. A teraz proszę jeszcze raz popatrzeć, jak nam ze sobą dobrze”. Na ekranie ponownie zaczęły poruszać się obnażone ciała. Poczułam, jak po policzkach ciekną mi łzy. Okazało się, że czarnowłosa dziewczyna miała całkowitą rację. Najwidoczniej z natury jestem pozbawiona ognistego temperamentu. Wprawdzie przez pierwsze miesiące po ślubie spaliśmy w jednym łóżku, ale potem Misza przeniósł się do innego pokoju, motywując swoją przeprowadzkę tym, że nie chce budzić mnie każdego ranka podczas zbierania się

do pracy. Kiedy to my po raz ostatni się kochaliśmy? W czerwcu, dziewiątego, akurat przed jego wyjazdem do Londynu. A teraz jest już listopad! Cała reszta też się zgadza darmozjad, leniuch niezdolny do zarobienia chociażby grosza... Rozległo się trzaśnięcie drzwi wejściowych i radosny głos Nataszy: - Przyniosłam gazetki! Szybko wyłączyłam magnetowid, wytarłam policzki i krzyknęłam: - Niech je pani położy przy lustrze! Ale Natasza naturalnie nie usłyszała i wparowała do gabinetu. Zobaczywszy moje zaczerwienione oczy, natychmiast zapytała: - Płakała pani? Co się stało? Róża została zabita? Że też można być na tyle głupią, aby przypuszczać, że gospodyni może rozpaczać z powodu śmierci bohaterki meksykańskiej telenoweli!!! - Niedokładnie trzepie pani koce - rozzłościłam się. - I dlatego dostałam alergii. - Zaraz wypiorę - zaoferowała się natychmiast Natasza i zaczęła ściągać poszewkę z kołdry. Bezmyślnie patrzyłam, jak zręcznie i szybko pracują jej małe palce.

- I słusznie - mruknęła gosposia. — Z jakiej racji miałaby się pani przejmować? Żadnych trosk, żadnych kłopotów, mąż przystojniak, w domu wszystkiego pod dostatkiem. Ech, bajka, a nie życie! Tego było już za wiele i kiedy wyszła za drzwi, na dobre się rozrycza-łam.Tak w ogóle to nie jestem z gatunku histeryczek i po raz ostatni płakałam na pogrzebie mamy, dzisiaj jednak łzy płynęły mi ciurkiem jak przy krojeniu cebuli. Dopiero po dwóch godzinach zdołałam się uspokoić i byłam w stanie myśleć. No i co mam teraz zrobić? Udawać, że nic się nie stało? Wyrzucić kasetę i żyć sobie spokojnie dalej? Nie, to nie dla mnie”. Mama zawsze twierdziła: „Skarbie, małżonkowie nie powinni mieć przed sobą żadnych tajemnic. Mąż i żona to jedno”. Łatwo jej było tak mówić, bo miała w domu tatę, który, moim zdaniem, nawet nie podejrzewał, że na świecie istnieją inne kobiety poza uwielbianą przez niego żoną! Nie, trzeba koniecznie rozmówić się z Miszą. Poszłam po książkę telefoniczną. Czy istnieją żony, które nie pamiętają numeru telefonu swojego męża? Tak! To właśnie ja! Nigdy nie dzwonię do Miszy ani do pracy, ani na komórkę. Telefon komórkowy nie odpowiadał, wybrałam więc inny numer.

- Firma „Wicher” - rozległ się miły kobiecy głos. - Słucham uprzejmie. - Proszę zawołać Michaiła. - To ty, Taniu? - ucieszyła się niewidoczna rozmówczyni. - Nie - odpowiedziałam cicho, czując, jak w gardle staje mi wielka klucha. - Nie, niech pani powie, że żona prosi go do telefonu. Głos stał się momentalnie oschły i oficjalny: - Michaił Anatoliewicz pojechał do filii. Proszę zadzwonić na komórkę.

Drżącymi palcami zaczęłam ponownie wybierać wcześniejszy numer. Tania! Żeby to szlag trafił! Całe biuro wie o kochance! Większego wstydu jak dziś się jeszcze nie najadłam. Wytrwale próbowałam się dodzwonić, aż w końcu usłyszałam: - Halo! - Misza, proszę cię, przyjedź do domu. - Co się stało? - przestraszył się mąż. - Jesteś chora? - Zdrowa jak ryba - zapewniłam go. - Musimy porozmawiać. - Kochanie, wybacz, ale jestem strasznie zajęty. Nie dam rady wrócić przed dziewiątą. - Proszę cię, przyjedź natychmiast. Spotkała mnie ogromna

przykrość! - A co? Pokłóciłaś się z Nataszą? Mąż był jak zwykle życzliwy i czuły, ale w ostatnim pytaniu dało się słyszeć ironię. Faktycznie, największa przykrość, której mogłam doświadczyć, to awantura z gosposią. - Nie martw się, kochanie - pocieszał mnie Misza. Wyrzucimy bab-sztyla i zatrudnimy kogoś innego. Nie wolno ci się denerwować - jeszcze się migrena zacznie! Zrób tak: każ jej natychmiast iść do domu, a sama połóż się i odpocznij. Rzuciłam słuchawką w kanapę i zaczęłam gapić się w okno. Po chodniku pędzili ludzie: mężczyżni z teczkami, kobiety z torbami, babcie z wózkami ... Wszyscy mają jakiś cel w życiu. Tylko ja go nie mam... Nie mam po co wychodzić z domu. Nie mam dokąd pójść. Dalej działałam jak automat. Najpierw położyłam Miszy kasetę na łóżko. Potem napisałam na kartce: „Za moją śmierć proszę nikogo nie winić” - i przypięłam ją agrafką do poduszki. Następnie poszłam do przedpokoju i starannie się ubrałam. Nie ma nawet co myśleć o tym, żeby targnąć się na swoje życie w domu. Natasza natychmiast wezwie pogotowie i tragedia przemieni się w farsę. Powoli wlokłam się alejką, czując, jak przemakają moje

jesienne zamszowe buty. Po raz pierwszy nie obawiałam się, że się przeziębię, bo niby po co? Nieboszczyk nie ma przecież kataru. Przez kilka godzin włóczyłam się bez celu po Moskwie i w żaden sposób nie mogłam wymyślić sobie godnej śmierci. Rzucić się z okna? Mam lęk wysokości. Otruć się? Czym? Powiesić się? Nie mam sznura, a nie mogę go kupić, bo torebka leży w domu pod lustrem razem z komórką, portmonetką i kluczami. Nagle miasto się skończyło i rozpoczęła się długa szosa. Nad stolicą powoli zapadał listopadowy zmierzch. Zaswędziało mnie w nosie i roz-kichałam się na dobre, czując, jak zaczyna boleć mnie gardło. Dość już tego, muszę raz dwa skończyć przeciągające się już zbyt długo pożegnanie z nędznym życiem, bo inaczej do reszty się rozchoruję. Na pustej szosie pojawiły się nagle światła samochodu. Kierowca, zobaczywszy mnie, zatrąbił ostrzegawczo, ja jednak pędziłam już wprost na maskę. Rozległ się ostry zgrzyt, pisk, a potem przed moimi oczami ukazała się ziemia. Leżąc twarzą w lodowatej kałuży, usłyszałam krzyk: — Nie, o Boże! I pomyślałam bezwiednie: „Mam nadzieję, że to już koniec”. Rozdział 2 Leżąc, czułam miarowe kołysanie podłoża. Otworzyłam

oczy i mój wzrok natknął się na nisko zawieszony sufit, obciągnięty sztuczną skórą. Dopiero po chwili dotarło do mnie, że ktoś wiezie mnie samochodem! Krzywiąc się z wysiłku, usiadłam i z przerażeniem ujrzałam, że mam na nogach całkowicie mokre buty przypominające kompresy. Zresztą spódnica, rajstopy i płaszcz również nie wyglądały lepiej. - Ocknęłaś się? — rozległ się wysoki głos. Siedząca za kierownicą szczupła blondynka skręciła ostro w prawo i zaparkowała na poboczu. - A teraz gadaj, zołzo, po jaką cholerę rzuciłaś się pod mój samochód? Dlaczego ze wszystkich aut wybrałaś akurat moje? Czy ty chociaż zdajesz sobie sprawę, głąbie kapuściany, że mogłaś zginąć?! Bezwiednie kiwałam głową, patrząc na jej wściekłą twarz. Dosyć duże błękitne oczy wybawczym przeszywały mnie niczym dwa sztylety. Jasnobrązowa pomadka się rozmazała, a na jej głowie we wszystkie strony sterczały krótko ostrzyżone włosy. Pewnie moja fryzura wygląda identycznie. Podniosłam rękę i spróbowałam przygładzić sterczącego na głowie koguta. - Przypomniała sobie o wyglądzie! - wściekała się kobieta. Ale z ciebie Świnia! Jeśli postanowiłaś popełnić samobójstwo, to się utop we własnej wannie! Zobacz, jak mnie wrobiłaś! A jeślibym cię przejechała? To byłby koniec!

Wsadziliby mnie do więzienia, a ja, tak na marginesie, mam dzieci. Gadzina z ciebie... Nagle jej agresywne słowa przestały do mnie docierać. Boże, ale ze mnie pechowiec! Nie potrafię nawet popełnić samobójstwa! Zalałam się rzęsistymi łzami. - No dobra już, dobra - burknęła kobieta, przedostając się na tylne siedzenie. - Przestań się już mazać. Niespodziewanie otoczyła mnie ramieniem. Wtuliłam się w jej pachnący perfumami kożuszek z królika i zaczęłam ryczeć jak bóbr. - Przestań! - rozzłościła się dobra samarytanka. - Lepiej podziel się ze mną swoimi smutkami. Zanosząc się płaczem i jąkając się, zaczęłam opowiadać nieznajomej o wszystkim: o mamie, harfie, Miszy i kasecie... Przez około pół godziny z moich ust wydobywał się chaotyczny potok słów. Wreszcie blondynka westchnęła. - No tak, czyli nie masz dokąd pójść? Potrząsnęłam głową. - Okay, no to jedziemy. - Dokąd? - Do mnie, przecież nie będziemy spać na dworze! Żiguli dość długo pędziło po zaułkach, aż wreszcie stanęłyśmy przed dziewięciopiętrowym wieżowcem. Klatka schodowa patrzyła na świat oknami bez szyb, a w windzie

groźnie jeżyły się zwęglone przyciski. Wjechałyśmy na piąte piętro, blondynka pogrzebała w torebce i, zakląwszy pod nosem, nacisnęła dzwonek. Momentalnie rozległo się szczekanie na wiele głosów i drzwi natychmiast się otworzyły. - Mama przyszła! - wrzasnął jedenastoletni chłopak. Cofnęłam się odruchowo. W ciasnym przedpokoju tłoczyła się dzika wataha zwierząt - na przemian koty i psy. - No, wchodź! - pięść gospodyni wbiła mi się w plecy. - Co tak utknęłaś w wejściu, one nie gryzą! Z trudem wcisnęłam się na centymetrową przestrzeń. Chłopak podskakiwał koło blondynki. - Masz! — wepchnęła mu wielką torbę. — Zanieś. Radośnie pokrzykując, chłopczyk pomknął w głąb długiego przedpokoju. Psy wraz z kotami pogalopowały za nim. - Nareszcie jesteś - zauważył dość gniewnie młody mężczyzna. -Chodź szybko, bo ziemniaki wystygną. - Zaraz — wysapała blondynka, ściągając buty. Potem odwróciła się w moją stronę: - No, rozbieraj się, co tak stoisz?! Posłusznie ściągnęłam z nóg „kompresy” i zapytałam z lękiem: - Gdzie są kapcie? - Tam poszukaj - gospodyni machnęła ręką w stronę fury

kapci - i leć się umyć. Odnalazłszy jakoś dwa różne kapcie, dotarłam do łazienki. No tak, gorzej nie da się już chyba wyglądać! Z lustra spoglądała na mnie blada, uwalana błotem gęba, włosy sterczały do góry niczym pióropusz, a na dodatek jeszcze tusz się rozmazał. - Hej! - ktoś zapukał. Uchyliłam drzwi. Niewysoki mężczyzna podał mi stary, ale czysty ręcznik. - To dla mnie? - Dla ciebie, dla ciebie. A czym się chciałaś wycierać? Szmatą? - zachichotał gospodarz i ulotnił się. Doprowadziwszy się jako tako do porządku, powlokłam się do kuchni. W dużym pomieszczeniu z dwoma oknami panowało przyjemne ciepło. Przy okrągłym stole siedziało kilka osób: blondynka, młody mężczyzna, dziewczyna i chłopiec. Dookoła kręciły się psy Koty bezczelnie rozłożyły się w pobliżu zlewu. - Tak - nakazała gospodyni tonem dowódcy - teraz się zapoznamy! Jestem Katia. To mój starszy syn Sierioża. Młody mężczyzna uśmiechnął się i, zawadiacko podkręciwszy wąsa, powiedział: - Dobry!

-Jego żona Julia. Dziewczyna spojrzała na mnie szybko i też się uśmiechnęła. - A ja jestem Kiriusza - wtrącił chłopak. - Młodszy syn mamy i brat tego... I dźgnął usmarowanym atramentem palcem, wskazując na Sieriożę. - No dalej, jedz! — poleciła Julia. - Nie krępuj się! Spod stołu rozległo się niezadowolone warknięcie. - Natychmiast skończcie ten jazgot! - rozkazała Katia. Psy momentalnie zamilkły, za to zaczęły miauczeć koty. - Ile tu macie zwierząt - westchnęłam. - Istne zoo. - E tam, wcale nie tak dużo - oświadczył radośnie Kiriusza. Tylko trzy psy i dwa koty. Niech pani spojrzy, to mopsy: Mula i Ada. Dwie identyczne mordy wlepiły we mnie swoje okrągłe, błyszczące, wypukłe oczy. Potworne brzydale. Dolna szczęka wystawała do przodu, nosa prawie nie było, na czole fałdy skóry... - Jest jeszcze stafford terier - Rachel - paplał bez ustanku chłopak, wypychając nogą spod stołu dosyć dużego psa o nieprzyjaznym, groźnym spojrzeniu i wielkim tyłku. - A tamten kotek, czarno-rudy, to Semiramida, a ten całkowicie biały wabi się Klaus... A jeszcze... Pełen entuzjazmu zerwał się i wyciągnął z kąta koło lodówki

wielkie akwarium, po którym snuły się utuczone chomiki. - Szary - Cencik, rudy - Piotrek, czarny - Leonardo, a w koszyku -ropucha Gertruda. Chce pani, to przyniosę? - Gertrudę pokażesz jutro - powiedziała Julia tonem nieznoszącym sprzeciwu i umieściła Kiryła przy stole. Proszę jeść, bo ostygnie. Obrzuciłam spojrzeniem jedzenie. Emaliowany garnek z gotowanymi ziemniakami i patelnia z tłustymi smażonymi udkami. Obok, w czerwonej misce, piętrzyła się surówka, obficie zaprawiona majonezem. U nas w domu nie jada się takich rzeczy, gdyż udka kurczaka zawierają sam cholesterol. Michaił jada tylko piersi, najlepiej bez panierki, za to z kalafiorem. - Proszę się nie krępować - uśmiechnął się ponownie Sierioża - i sobie nakładać. Westchnąwszy, zabrałam się do jedzenia. Ciekawe, czy wypada poprosić gospodynię o tabletkę na trawienie na deser? Moja wątroba nie wytrzyma udkowo-majonezowego bombardowania. Nie ma co, dziwna rodzinka! Starszy syn dobija do trzydziestki, młodszy z wyglądu nie ma więcej niż jedenaście lat, a wiek samej gospodyni jest niemożliwy do określenia... -Jak się nazywasz? - przerwała moje głębokie rozmyślania Katia.

Drgnęłam mimowolnie. Mój tata był wielkim oryginałem i kiedy pojawiłam się na świecie, bez dłuższego namysłu nazwał mnie imieniem swojej zmarłej matki. Wszystko byłoby w porządku, jeżeli babcia miałaby zwykłe imię, typu Maria, Tatiana albo Helena... Ale nie, na chrzcie dali jej... Eufrozyna. W szkole i na studiach wszyscy zwracali się do mnie tylko i wyłącznie - Froza. Jednak najtrudniejszy moment przychodził zawsze, kiedy miałam się przedstawić pełnym imieniem. „Eufrozyna”- mamrotałam. „No tak - następowała odpowiedź - ładne, aczkolwiek rzadkie imię. Czyli w skrócie Froza. A nazwisko przypadkowo nie Burłakowa6, jak w tej komedii?” Po prostu chce się płakać - wszyscy reagują identycznie. Tak przy okazji, to nazwisko mam czysto carskie – Romanowa7. 6 Eufrozyna Burłakowa - główna bohaterka komedii Proszę przyjść jutro z 1963 r., która przyjechała na studia do Moskwy z zapadłej wsi (przyp. tłum.). 7 Dynastia Romanowów - ostatnia carska dynastia w Rosji, która rządziła krajem przez 304 lata - od roku 1613 do 1917 (przyp. tłum.). Sierioża, Julia, Katia i ???! zamilkli i przyglądali mi się wyczekująco. Nawet psy rozdziawiły pyski. Nie mogąc się nadziwić brzydocie mopsów, ja też otworzyłam usta... No nie,

za nic w świecie nie podam swojego prawdziwego imienia! Eufrozyny nienawidzę podobnie jak męża i harfy. Lepiej powiem pierwsze, co przyjdzie mi do głowy. I język natychmiast chlapnął: - Eulampia. - Ale numer! - zachwycił się Sierioża. - Jakie rzadkie imię! A jak w skrócie? - Pewnie Lampa! - zachichotał Kiriusza, za co momentalnie oberwał od matki po głowie. Totalnie zdołowana, wepchnęłam sobie do ust łyżkę obrzydliwej sałatki z krabów. Boże, dlaczego mam takiego pecha?! Na noc położono mnie na kanapie w pokoju gościnnym. Łóżko okazało się strasznie niewygodne, wąskie i twarde, poduszka - zbita w bryłę, a koc gryzł, wypuszczając przez zbyt cienką poszewkę twarde włoski. Przewracając się z boku na bok, wreszcie zasnęłam. Nie dane mi jednak było długo pospać. Drzwi do pokoju otworzyły się z przeraźliwym skrzypieniem. Spojrzałam w tamtą stronę. Ani żywej duszy. To pewnie przeciąg. Powoli zaczął mnie już ogarniać sen, gdy wtem coś ciężkiego i gorącego z potwornym odgłosem spadło mi prosto na klatkę piersiową. - Aaa! — zaczęłam wrzeszczeć.

Rozległ się tupot bosych nóg, potem zapaliło się światło. No? - zapytał Sierioża, mrużąc oczy. - Zawsze tak wrzeszczysz przez sen, czy tylko u kogoś? Ktoś na mnie napadł! - wybełkotałam, usiłując usiąść. Boże - westchnął chłopak - w naszym domu nie da się wyspać! To tylko Mula. Leżysz w pokoju gościnnym, a ona przyzwyczaiła się no-cować tu na kanapie. Przyszła więc na swoje miejsce. Też mi wielkie co, głupstwo, no, posuń się trochę. Kto to jest Mula? Mops angielski - przypomniał chłopak. - Jest jeszcze Ada, ale ona śpi z chomikami. Nie bój się, Mulka nie gryzie, tylko troszkę chrapie. Dobranoc. Światło zgasło. Zostałam sama w salonie. Mops bez najmniejszego skrępowania rozłożył się na mnie. Mały z pozoru pies okazał się wyjątkowo ciężki i gorący. Spróbowałam zepchnąć go na bok, ale Mula nawet nic drgnęła - leżała jak kłoda z wyciągniętymi łapami. Z obrzydzeniem przyjrzałam się zwierzęciu. Spać w jednym łóżku z brudnym psem?! Chociaż na pierwszy rzut oka Mula wyglądała na dosyć czystą i pachniało od niej gumą miętową. Nagle jej przednie łapy szybko się poruszyły, a tylne zadrżały i, nie otwierając oczu, mops zaczął popiskiwać przez sen. Zrobiło mi się weselej: okazuje

się, że psom też się coś śni. Mops na-dal popłakiwał. Ostrożnie pogłaskałam jego tłusty bok. Mula westchnę-ła i uspokoiła się. Okazało się, że sierść mopsa jest delikatna, a nawet jedwabista w dotyku. Odruchowo pogłaskałam go jeszcze raz, nie mogąc się nadziwić przyjemnemu wrażeniu. Potem westchnęłam. No tak, dotykałam psa, to teraz trzeba będzie iść umyć ręce. Ale nie chciało mi się wstawać. Nagle kanapa wydała mi się strasznie wygodna, od mopsa biło ciepło - posapywał sobie cichutko, wcale nie jest aż tak strasznie. Wsłuchiwałam się przez kilka minut w jego miarowy oddech i nieoczekiwanie dla samej siebie znów go pogłaskałam. Palce przypadkowo natknęły się na pyszczek. Psina otworzyła ogromne senne oczy i polizała moją rękę różowym i niezmiernie długim językiem. Trwało to krótką chwilę, a język nie był wcale zaśliniony. Tak, jakby ktoś bardzo czule przejechał po dłoni mokrą, ciepłą, zamszową ściereczką. Drgnęłam, podobno zwierzę-i a mają glisty... Mula westchnęła i znów na mnie popatrzyła. Niespodziewanie zrobiło mi się spokojnie na duszy i jakoś tak dobrze, jakby z serca spadł duży kamień. Wątpliwe, że ten pies ma robale, przecież nie jest bezpańskim, żyjącym na podwórku kundlem. Ostrożnie odwróciłam się na bok i zamknęłam oczy. Rozległo się ciężkie sapanie i w tej samej chwili mops zanurkował pod kołdrę i

przytulił się grzbietem do moich nóg. Usiłowałam wypchnąć go na zewnątrz, ale nieproszony gość tylko posa-pywał. Po paru minutach moje lodowate stopy się ogrzały i w końcu zapadłam w mocny, głęboki sen. Rozdział 3 -Daj to! Oddaj natychmiast! - krzyczał Misza. - Sam sobie weź - odpowiedziała mu Natasza. „Ciekawe, co się stało z mężem i służącą?” - pomyślałam, budząc się i ospale otwierając oczy. I w tym samym momencie z mojej piersi wyrwał się krzyk. Na poduszce tuż obok mojej twarzy spoczywał pyszczek małpki. Jednym susem znalazłam się przy drzwiach, szarpnęłam za klamkę i zaryłam głową w podbródek Sierioży. - Auć! - krzyknął chłopak i chwycił się za twarz. - Przepraszam najmocniej - mruknęłam - ale tam na pościeli jest makak.8 - Małp nie mamy, poza Kiriuszą oczywiście - uciął Sierioża i, zerknąwszy na kanapę, dziko się zaśmiał. - Przecież to Mula! To tylko twoje przywidzenia. Obróciłam się: mops siedział pośrodku kanapy. Pewnie nie uwierzycie, ale uśmiechał się całą swoją obrzydliwą gębą. - Ale jaja! - mruknął Sierioża i zniknął w przedpokoju. Natychmiast dobiegł stamtąd jego krzyk: - No ileż można się zbierać! Przez ciebie się spóźnię!

- Buty gdzieś mi się zawieruszyły - jęczał Kiriusza - i czapka... Mamo, pojadę bez czapki. - Nie ma mowy! - włączył się do awantury głos Katii. - Chcesz się nabawić zapalenia opon mózgowych? - No — oburzył się chłopak - a dlaczego Julka może!? -Jak będziesz w moim wieku, to będziesz mógł chodzić w 8 Makak - nieduża małpa z nadrodziny małp wąskonosych, o krępej budowie i dość krótkich nogach; kilkanaście gatunków żyje w południowej i wschodniej Azji (przyp. tłum.). listopadzie nawet goły - odparowała dziewczyna. - Koniec kłótni - oświadczyła Katia. - Wszyscy wychodzą - na raz-dwa! Dało się słyszeć szemranie i krzątaninę. - Chwilunia, a kto wyjdzie z psami? - zapytał Sierioża. -Ja - odpowiedziała Katia. - No,już dobra, zmykajcie. Drzwi trzasnęły i zapanowała cisza. Mój wzrok padł na zegarek - ósma rano. A oni co, zawsze tak wcześnie wstają? Wtem z ulicy dobiegł krzyk: - Mamo, rzuć kluczyki od samochodu, zapomniałem wziąć z wieszaka. - Ale z ciebie gamoń! - zdenerwowała się Katia, po czym wrzasnęła: - Łap! Ciekawe, co też myślą na ten temat sąsiedzi? A może oni wszyscy wstają bladym świtem?

Nagle Mula zeskoczyła z kanapy i, stukając pazurami, popędziła do przedpokoju. - Dziewczyny, idziemy na spacer - oświadczyła Katia i zajrzała do dużego pokoju. Bez makijażu jej twarz wyglądała młodziej i jakoś tak łagodniej, ale włosy jak dawniej były nastroszone w różne strony. - Obudziłaś się? Przytaknęłam. - Leć zjeść śniadanie. Kawę masz na stole, a resztę sama znajdziesz w lodówce. - A pani dokąd idzie? - zapytałam z lękiem. - Na spacer z krokodylami - wyjaśniła Katia. Odruchowo zrobiłam krok do tyłu. Jak się okazuje, w tym domu są jeszcze aligatory! - Mula, Ada, Rachel! - wrzasnęła gospodyni. Zgraja skaczących psów wytoczyła się na klatkę schodową. Kuchnia wyglądała jak pobojowisko. Na stole w nieładzie piętrzyła się sterta talerzy z resztkami czegoś żółtego, napoczęta puszka „Nescafe”, pusty wazonik i kilka kawałków sera. Woda w czajniku całkowicie już ostygła. Usiadłam przy stole. Ogarnęło mnie przygnębienie. Mniej więcej po półgodzinie wróciła Katia i oznajmiła:

- Piekielna zimnica! A ty dlaczego nie pijesz kawy? - Woda ostygła. - No to mogłaś sobie podgrzać. - Nie umiem podpalać gazu zapałkami. -Jak to?! - zdumiała się Katia. Zaczęłam się bezsensownie tłumaczyć: - No bo my mamy kuchenkę elektryczną... -1 wszyscy twoi znajomi też? - nadal dziwiła się gospodyni, kręcąc gałką. W milczeniu patrzyłam na niebieski płomień. - No tak... - rzekła Katia. - Rozumiem, że do domu nie chcesz wracać, zgadza się? - Wolę już umrzeć. - Dobra. Postanowiliśmy ulokować cię tymczasowo u nas. Pomieszkasz tu sobie trochę, dojdziesz do siebie, wyciszysz się, a potem zobaczymy, co dalej. - Aleja nie mam pieniędzy i nie mogę płacić za wynajem... - A ja co, prosiłam cię o zapłatę? - uśmiechnęła się gospodyni. - Tylko pamiętaj, że tutaj nikt nie będzie ci usługiwał. - Nie, ja tak nie mogę - wymamrotałam. - Poczekaj! - rozzłościła się Katia. - Proponuję ci, abyś została naszą pomocą domową. Mieszkanie, jak widzisz, jest ogromne, a właściwie połączone dwa. Dzieci, psy, poza tym

nieustannie przyjeżdżają do nas goście i krewni - sfiksować można. Mnie nigdy nie ma w domu, wychodzę o siódmej trzydzieści, a wracam na „Wiadomości”. Jemy, co popadnie, sprzątamy po łebkach, a pierzemy w ogóle raz na rok. Dawno już chciałam zatrudnić pomoc, a tu ty mi się trafiłaś. Jednym słowem, spadłaś nam jak z nieba. Dobre wyjście dla obu stron. Ty masz gdzie mieszkać i zarabiasz, a my mamy pomoc. - Ale widzi pani - usiłowałam ostudzić jej zapał - ja kompletnie nie umiem gotować... -Wielkie mi co! - prychnęła gospodyni. - Nauczysz się! Żadna filozofia! A poza tym w dni powszednie w domu aż do wieczora nikogo nie ma. Kiriusza jest najpierw w szkole, a potem biegnie na trening gimnastyki. Sierioża przed ósmą się nie pojawia, Julka zresztą też. Obowiązków jest niewiele. Rano trzeba wszystkich wypchnąć z domu, wyprawić do szkoły i do pracy, wyjść z psami na spacer, nakarmić je i koty, iść po zakupy, ugotować obiad i można już sobie odpoczywać. Od ilości wymienionych obowiązków zakręciło mi się w głowie. - Będę ci płacić sto dolarów na miesiąc - zakomunikowała Katia. -Jedzenie i cała reszta są oczywiście za darmo. A co do rzeczy, to się nie martw. Wieczorem Sierioża ściągnie z

pawlacza walizki, to znajdziemy spodnie, sweter i kurtkę. Sto dolarów?! Ciekawe, ile Michaił płaci Nataszy. Też tak marnie? - No? - ponagliła mnie Katia. Nie miałam dokąd pójść, więc moja głowa sama bezwiednie kiwnęła. - Świetnie! - podskoczyła na krześle Katia. - Czyli tak: teraz uciekam tak mniej więcej do czwartej, a ty się tutaj aklimatyzuj. Pieniądze są w sypialni w komodzie, klucze - na wieszaku. A tak przy okazji, umiesz jeździć samochodem? - Nie - odpowiedziałam cicho. - Nic nie szkodzi - oświadczyła rześko Katia. - Nauczysz się. A w ogóle, przejdźmy na „ty”. Pobiegła do przedpokoju, założyła czarną kurtkę i złapała klamkę. - Aha, i jeszcze jedno... - Co? - zapytałam z beznadzieją w głosie, spodziewając się usłyszeć od gospodyni kolejne wytyczne. - Słucham? - Nigdy się nie poddawaj. Wyjście z sytuacji bez wyjścia jest tam, gdzie wejście - wypaliła Katia i pobiegła. Zaczęłam błąkać się po mieszkaniu. Faktycznie okazało się wielkie. Z długiego przedpokoju na lewo i na prawo odchodziły różne pomieszczenia. Pierwsze - pokój gościnny, potem kuchnia, która wyraźnie powstała z dwóch

pomieszczeń. Naprzeciwko - pokój dziecięcy. Panował tam potworny bałagan. Cała przestrzeń zapchana była porozrzucanymi rzeczami. Sterta książek i zabawek poniewierała się na biurku, podłodze i półkach. Obok łóżka wznosiła się góra opakowań po czekoladzie... Dalej znajdowała się sypialnia Sierioży i Julii. Tam też nie było zbyt czysto, ale mimo wszystko porządniej niż u Kiriuszy. Bezpośrednio do kuchni przylegały apartamenty gospodyni. Zwróciłam uwagę na to, że to pomieszczenie jest najmniejsze, zaledwie dziesięciometrowe. Kanapa, fotel, szafa... Po prostu brak przestrzeni życiowej. U wezgłowia piętrzył się stos książek. Chwyciłam jedną z góry Marinina, następną - Daszkowa. Zaskakujące - że lubi powieści kryminalne. Ciekawe, kim jest z zawodu? Wygląda na to, że w tym domu nie klepią biedy. Meble co prawda są zwykłe, ale za to nowe, a we wszystkich sypialniach stoją telewizory. I mają chyba dwa samochody. Ostatnie dwa pokoje okazały się sprzątnięte. Łóżka były zasłane pledami i nie było żadnych ciuchów. Pewnie jeden z nich będę mogła zająć. Przez następne dwie godziny bezskutecznie próbowałam zaprowadzić w domu porządek. Wyniosłam śmieci i pościeliłam łóżka. Zmęczyłam się tak, że aż zaczęło mnie mdlić. Usiadłszy w kuchni, rozpuściłam w zimnej wodzie

ohydną kawę i czując, jak żołądek kurczy mi się ze wstrętem, pomyślałam: „Trzeba będzie jednak nauczyć się podpalać gaz”. I w tym momencie niespodziewanie zadzwonił telefon. Drgnęłam i chwyciłam słuchawkę. - Słuchaj, Lampa - dobiegło z aparatu - to ja, Katia. Ubieraj się szybko i leć na ulicę Wołodajewską dziewięć, mieszkanie numer siedem, stacja metra Teatralna. Tam mieszka Kostia Katukow. - Po co? — zdziwiłam się. - Nie przerywaj! - oburzyła się Katia. - Odbierzesz od niego niedużą, czarną, skórzaną teczkę i przywieziesz na stację metra Dynamo. Będę na ciebie czekać przy pierwszym wagonie od strony centrum punktualnie o dwunastej. - Tak po prostu wejść i zażądać teczki? - Właśnie tak. Powiedz: „Kostia, Katia przysłała mnie po dokumenty”- i on ci je da. - Ale ja jeszcze nie przygotowałam kolacji. Dopiero się trochę wzięłam za sprzątanie. - Chrzań to - zareagowała na to Katia i rozłączyła się. Zaczęłam bezradnie zbierać się do wyjścia. Pieniądze faktycznie znalazły się w sypialni, a klucze - na wieszaku. Gorzej wyglądała sprawa z ubraniem. Płaszcz okazał się doszczętnie zniszczony, a buty jeszcze nie wyschły. Musiałam

więc otworzyć wielką szafę obok wejścia, gdzie wyszukałam ciemnoróżową kurtkę, a w sypialni Katii znalazłam pasujące na wielkość spodnie i pulower. Naciągnęłam pachnące cudzymi perfumami rzeczy i kichnęłam. To dziwne, że dotychczas się jeszcze nie rozchorowałam i nie dopadła mnie alergia. Spośród butów nadawały się dla mnie tylko potwornie zniszczone adidasy. Zawiązawszy sznurowadła, wyszłam na klatkę schodową. Psy w milczeniu patrzyły w ślad za mną wilgotnymi oczyma i nie wiadomo dlaczego powiedziałam: - Dobra, dziewczyny, trzymajcie się, niedługo wrócę. Mula i Ada poruszyły grubymi, skręconymi w pierścień ogonami, Rachel zaś cicho szczeknęła. Metro było tuż obok. Trzeba przyznać, że z takiego środka transportu nie korzystałam już od wielu lat, a jeśli mówić całkowicie szczerze, to po wyjściu za mąż ani razu. Misza wynajął kierowcę, który woził mnie wszędzie, dokąd tylko chciałam. Przy kasie pogrzebałam w nie swojej portmonetce i, wyjąwszy dziesiątkę, powiedziałam: - Poproszę cztery żetony. - Co? - ryknęła z okienka starucha. - Jakie żetony? - Do automatu - odpowiedziałam. - Chcę się dostać do metra.

- Proszę pani, chyba z pięć lat nie jeździła pani metrem! niespodziewanie życzliwie odpowiedziała babka. - Teraz są karty i za te pieniądze mogę dać pani na dwa przejazdy. Skinęłam głową i po chwili trzymałam już w ręku papierowy prostoką-cik. Okazało się, że trzeba jechać około dwudziestu minut. Dom stał niedaleko stacji metra, w głębi podwórka za budką telefoniczną. Ciesząc się, że tak łatwo dotarłam do celu, zadzwoniłam do drzwi. Żadnej odpowiedzi - całkowita cisza. Ponownie nacisnęłam dzwonek, a w wizjerze mignął cień, jakby ktoś przyglądał się nieproszonemu gościowi. - Pani do kogo? — dobiegło niewyraźnie z mieszkania. - Dzień dobry, Kostia - powiedziałam grzecznie. - Nie znamy się, ale proszę się nie obawiać i otworzyć. Przysłała mnie Katia po dokumenty. Są w czarnej skórzanej teczce. Drzwi rozchyliły się na szerokość niewielkiej szczeliny. Nadal uśmiechałam się ze wszystkich sił. - Poczekaj — polecił głos i drzwi się zatrzasnęły. Dziwiąc się niespotykanemu sposobowi przyjmowania gości, oparłam się o futrynę. Drzwi znów się otworzyły i ręka, na której nadgarstku zamigotał drogi złoty zegarek, podała coś, co bardziej przypominało aktówkę niż teczkę. - Bierz i znikaj. - Dziękuję bardzo - odpowiedziałam.

Drzwi się zatrzasnęły. Ależ chamstwo jest na tym świecie! Przy stacji metra sprzedawano hot-dogi. Dziarska gruba facetka, która zdążyła już założyć zimowe buty, mrugnęła do mnie porozumiewawczo i krzyknęła: - A może gorącą przekąskę? Chodź, są z musztardą! Demonstracyjnie obróciłam się na pięcie. Takiego obrzydlistwa nafaszerowanego toksynami nie wezmę do ust nawet pod groźbą śmierci. A jednak ubranie odgrywa ogromną rolę! Kiedy się chodzi w pięknym futrze z norek od Valentino, bezczelne handlarki nie zarzucają propozycjami kupna niejadalnych produktów. Do właściwej stacji metra dotarłam w ciągu piętnastu minut. Dobrze chociaż, że nie trzeba się było przesiadać. Na peronie na ławce siedziała Katia, a koło niej ulokował się wielki niczym góra facet. Na grubej, walcowatej szyi prezentowała się mała, płaska jak u żmijki, głowa. Na mój widok Katia nawet nie drgnęła. Jej twarz była przemęczona, jakaś taka szara, oczy głęboko zapadnięte, a wargi blade. Moja pracodawczym wyglądała na chorą i przybitą. - Dawaj! - rozkazał facet, zobaczywszy, że przystanęłam obok Katii. - Oddaj mu teczkę - jąkając się, szepnęła kobieta. Wyciągnęłam w jego kierunku torbę. Grubas chwycił ją lewą

ręką i niezdarnie otworzył. Jego prawa ręka zawisła nieruchomo. Pewnie jest kaleką... - Ach ty, wywłoko! - wysyczał facet, pokazując zupełnie pustą torbę. -Psiakrew! Zamierzałaś mnie oszukać?! Katia pobladła jeszcze bardziej i znowu zapytała szeptem: - To dał ci Kostia? Czy zaglądałaś do środka? Nic nie zgubiłaś? Poczułam się urażona do żywego. Za kogo oni mnie mają? - Tak, właśnie to dał mi Kostia, tę teczkę. A poza tym, nie mam w zwyczaju przeglądać cudzych toreb. - Stul gębę! - rozkazał facet. Zatkało mnie! - To było do mnie?! - Do ciebie, nędzna gnido! — odpowiedział. Katia drgnęła i powiedziała: - On mnie oszukał. - Nie, kotku - z nieoczekiwaną łagodnością w głosie zaśpiewał tłuś-cioch. — To ty mnie oszukałaś i wiesz, co cię za to czeka? Katia zesztywniała, w jej wielkich błękitnych oczach malowało się szczere przerażenie, ale mimo to jej głos brzmiał stanowczo: - Puść mnie, sama przywiozę. - Trele-morele! - zaryczało cielsko. - Znalazła sobie głupiego!

Nie ma mowy, niech ona to zrobi. Dźgnął mnie serdelkowatym palcem z dość brudnym paznokciem. Na palcu widniał, jak krowa na miedzy, wulgarny złoty pierścień z dużymi kamieniami, które z daleka spokojnie mogły uchodzić za brylanty. - Ona nie da rady, Sława - odpowiedziała powoli Katia. - Ona się do tego nie nadaje. Pozwól, że zadzwonię do Leny. -Jeszcze czego! Będziesz mnie przed wszystkimi swoimi babami wystawiać?! - rozjuszył się potwór. - Jak powiedziałem, że ona, to znaczy ona. Katia spuściła głowę. - Słuchaj no - rozkazał mi facet. - Tu leżały papiery, kilka kartek i negatywy. Odnajdziesz je i przyniesiesz w to samo miejsce, na stację Dynamo, dokładnie za dwa tygodnie, siedemnastego listopada o godzinie pierwszej. Jeśli tego nie zrobisz - po Katii zostanie jedynie wspomnienie! Gniewnie poruszył prawą ręką. W tej samej chwili Katia drgnęła i leżący pomiędzy nimi szalik spadł. Z przerażeniem utkwiłam wzrok w kajdankach. Biedna Katia była przykuta do góry sadła. - Co tak wytrzeszczasz gały? - wychrypiał grubas. - Co? - nie zrozumiałam. - Nie gap się, bo ci oczy wyjdą na wierzch! - splunął facet. Podnieś szalik i przykryj bransoletki.

- Co? - znów nie zrozumiałam. - Słuchaj, łajzo, czy ty czasami nie zwiałaś z wariatkowa?! — nie przestawał grubas. - Weź szalik i rzuć na kajdanki, nie ma co zwracać na siebie uwagi -powiedziała Katia z beznadzieją w głosie, a potem dodała: - Mówiłam ci przecież, Sława, że ona się nie nadaje. - Stul gębę! - rozkazał rozmówca i znów zwrócił się do mnie: - No to jak -jasne? - Nie - potrząsnęłam głową. - Dokąd mam iść? - Do dupy na raki! Masz poszukać. - Poczekaj, Sława - poprosiła Katia. - Wyjaśnię jej. - Byle szybko - polecił „mafiozo”. - Nie mam czasu siedzieć tu na dupie. - Lampka - rozpoczęła łagodnie Katia - jedź jeszcze raz do Kostii i spróbuj się dowiedzieć, gdzie podział te dokumenty. Bardzo się postaraj, bo inaczej obawiam się, że pociągnie to za sobą katastrofalne skutki. Zobaczywszy moją wykrzywioną twarz, szybko dodała: - Nie martw się, najprawdopodobniej Kostia po prostu pomylił teczki. Ma dwie jednakowe. Sierioży i Julii powiesz, że wyjechałam w delegację, do Kemerowa. Przywykli już do tego i nie będą się dziwić. Zrozumiałaś? Pokiwałam głową. - Mądra dziewczyna, spotkamy się za dwa tygodnie.

Zapamiętaj: tam są trzy kartki granatowego koloru - taki charakterystyczny papier, na pewno się nie pomylisz - i cztery zdjęcia z negatywami. Są na nich różni ludzie, głównie mężczyźni. Wszystko jest włożone do czerwonej teczki, a u góry napis „Kombinat”. Wszystko jasne? Znowu przytaknęłam. - No to do dzieła! - rozkazał spaślak i gwałtownie wstał. Katia też się podniosła. - Lampka - wyszeptała - postaraj się. Zresztą, jeśli sobie nie poradzisz i gdybyśmy się już nigdy więcej nie spotkały, to błagam cię, nie porzucaj moich dzieci! One nikogo poza mną nie mają. Zastąp im matkę... - Idziemy - facet szarpnął Katię i pociągnął ją za sobą. Ta posłusznie ruszyła, ale, odszedłszy na metr, odwróciła się i krzyknęła: - Na Boga, proszę, nie zostawiaj ich! Pamiętaj, że oddałam je pod twoją opiekę! - Idziemy! - nakazała góra mięcha i zniknęli za kolumną. Opadłam na ławkę. Dopiero teraz zrozumiałam, jaka jestem wyczerpana. Dzień był pełen nowych, ciężkich wrażeń najpierw sprzątanie, potem przejażdżka, teraz to potworne spotkanie. Zaczęłam stopniowo dochodzić do siebie i w końcu myśleć. Dlaczego nie zawołałam milicji? Chociaż ten potężny facet na pewno by mi na to nie

pozwolił... Co miała na myśli Katia, mówiąc o dzieciach? Nagle moje uszy zapłonęły, a po plecach pociekły strużki potu. Do mózgu dopiero teraz dotarł sens wypowiedzianych przez nią słów. Jeśli nie znajdę dokumentów, Katię po prostu zabiją i wtedy będę musiała stać się matką dla Sierioży, Kiryła, Julii, trzech psów, dwóch kotów, chomików i ropuchy Gertrudy. Boże, a ja nawet nie znam ich nazwiska! Rozdział 4 Zegarek pokazywał wpół do pierwszej. Znów pojechałam powoli w stronę stacji Teatralna. Ale tym razem na dźwięk dzwonka nikt nie odpowiadał. Przyciskając dla porządku kilkakrotnie dzwonek, zastukałam lekko pięścią w drzwi, a one niespodziewanie ustąpiły. Znalazłam się w dość dużym przedpokoju z drogimi, skórzanymi meblami koloru kawy z mlekiem. - Dzień dobry! - krzyknęłam. - Panie Kostia, jest pan tam?! Kompletna cisza. Słychać było jedynie, jak w muszli klozetowej szemrze woda. Wyszedł i zapomniał zatrzasnąć drzwi? Na wszelki wypadek zajrzałam do pokoju i na szerokiej, ciemnozielonej welurowej kanapie zobaczyłam smacznie śpiącego mężczyznę. Ucieszyłam się, podeszłam bliżej i głośno powiedziałam: - Panie Kostia, Katia prosiła mnie o zabranie dokumentów -

czerwonej teczki z tasiemkami z napisem „Kombinat”. Ale facet ani drgnął. Jak można mieć tak mocny sen?! Po raz pierwszy znalazłam się w tak bezsensownej i dwuznacznej sytuacji: jako nieproszony gość w cudzym domu, obok obcego, nieznanego mi mężczyzny. Ale nie miałam innego wyjścia, mimo wszystko musiałam go obudzić, bo bardzo potrzebne mi były te dokumenty. - Hej! - zawołałam o ton głośniej. - Dzień dobry! Proszę się obudzić! Zero reakcji. Gospodarz nawet nie westchnął, jak to zwykle robią budzący się ludzie. Po chwili wahania szarpnęłam go za ramię. W tym samym momencie z mojej piersi wyrwał się krzyk, gdyż jego ciało niespodziewanie lekko się poruszyło i przewróciło na plecy. Niegdyś piękne rysy twarzy mężczyzny zastygły w przedśmiertnym grymasie. Twarzy prawie nie było, zamiast nosa zionęła potworna dziura, jedno oko było przymknięte, a drugie szklanym wzrokiem wpatrywało się w sufit. Usta okropnie przekrzywiły się na bok. Najstraszniejsze były jednak ręce - z marynarki sterczały zakrwawione kikuty. - Ej - wyszeptałam, czując, jak ściska mnie w żołądku. - Ej, co pan -umarł? Ale gospodarz nadal patrzył w milczeniu na żyrandol. Chryste Panie, a ja trzymam go za ramię! Moja ręka rozluźniła uścisk, a nogi same podbiegły do okna.

W jednej chwili do gardła podeszły mdłości i rzuciłam się w stronę łazienki. W pośpiechu pochyliłam się nad zlewem. Ciałem dosyć długo wstrząsały torsje. Dochodziłam do siebie, opierając się o nową pralkę. No i co mam teraz robić? Wezwać milicję? Nie, to jest absolutnie niemożliwe. Po pierwsze, będę zmuszona wyjaśnić, jak i po co dostałam się do mieszkania, a po drugie, i to chyba najważniejsze, funkcjonariusze zażądają dokumentów... Nie, to jest po prostu nie do przyjęcia. Misza pewnie już zgłosił moje zniknięcie, a ja nie mam najmniejszej ochoty znów spotykać się z małżonkiem. Wyjście jest tylko jedno - uciekać stąd jak najszybciej, zanim ktoś tu przyjdzie. Chociaż, sądząc po samotnej szczoteczce do zębów w szklance i wyłącznie męskich kosmetykach na półce, Kostia był kawalerem. Opanowałam się resztkami woli i zmrużywszy oczy, żeby nie natknąć się wzrokiem na zwłoki, ruszyłam w kierunku drzwi wejściowych. Ręce same chwyciły torebkę, nogi wyskoczyły na korytarz. Zazgrzytała winda. Przestraszona, rzuciłam się w stronę schodów i odetchnęłam dopiero w metrze. Jeszcze tego brakowało, żeby jakieś wścibskie babsko zapamiętało moją twarz i doniosło na mnie na komisariat. Rozłożyłam się wygodnie na siedzeniu, zamknęłam oczy i wyciągnęłam nogi. W tej samej chwili odczułam dotkliwe uderzenie w okolicy stóp. Gruba baba, ciągnąca brudną torbę

na kółkach, złośliwie wysyczała: - Coś się tak rozwaliła?! Nie dajesz ludziom przejść. Podkurczyłam nogi. Siedzące naprzeciwko mnie babsko w potwornym zielonym płaszczu oświadczyło: - Słusznie! Takim trzeba nogi poprzetrącać! Nie umie się zachowywać w metrze, to niech jeździ taksówką, jak jej kasy na to wystarczy! Jej czerwona twarz gniewnie się naburmuszyła, a wargi zacisnęły w cienką linię. Westchnęłam: „No tak, o ile lepiej jest w mercedesie z osobistym kierowcą”. Drzwi mieszkania otworzyły się z trudem, gromada jazgoczących psów rzuciła mi się pod nogi. Mopsy witały mnie jak swoją, natomiast Rachel wykazywała o wiele mniej entuzjazmu. Najpierw terierka uciekła do kuchni, a potem przyniosła w pysku smycz i położyła nie wiadomo dlaczego na progu. Umyłam dokładnie ręce i runęłam na kanapę, jakby mnie z nóg ścięło. Szalenie zachciało mi się spać, moje ciało było koszmarnie zmęczone, a nogi miałam jak z ołowiu i zaczęło mnie drapać w gardle. Profilaktycznie powinnam zażyć dwie tabletki aspiryny, ale nie miałam już siły się podnieść. Obudził mnie zgiełk i wrzawa. - Nawet chleba nie ma! - krzyczał Kiriusza. - Chce mi się

szamać, Julka, zrób grzanki z jajeczniczką i cebulą. - Przecież sam mówiłeś, że nie ma chleba - odpowiedziała dziewczyna i rozkazała: - Biegiem do sklepu, kup coś, co można szybko przygotować. - Co za świństwo! - wrzasnął Sierioża. - Kto nasikał w przedpokoju? - Ten poniesie klęskę w boju! - dokończył żwawo Kiriusza. - Pędź po pierogi z mięsem, poeto! - krzyknął starszy brat i dodał po cichu: - Kałuża jest mała, to znaczy, że nie Rachel. No, mopsy, proszę się przyznać, czyja to sprawka? Rozległy się siarczyste klapsy - Nie dotykaj ich - rzuciła Julia. - Psy nie są winne. Po prostu nie zostały na czas wyprowadzone. Ciekawe, gdzie się podziała Katia? Mówiła, że cały dzień będzie siedzieć, a wybyła. Zakupów nie ma, psów nie wyprowadziła... Z trudem oderwawszy głowę od poduszki, krzyknęłam: - Katia wyjechała w delegację! W przedpokoju na moment zapadła cisza, potem Julia i Sierioża wpa-rowali do salonu. - Dokąd? - zapytali chórem. Pogubiłam się: kompletnie nie umiem kłamać. Zresztą, jeśli się tak przez chwilę zastanowić, to w moim życiu dotychczas nie było tajemnic. - Mówiła o jakimś mieście, chyba na K.

- Aaa, rozumiem - westchnął Sierioża. - Kemerowo. Co za matka, co za cwaniara, specjalnie nam wczoraj tego nie powiedziała. - A to spryciula! - podchwyciła Julia. - Wiedziała, że nie pozwolimy jej pracować w czasie urlopu. - Ona jest na urlopie? - zapytałam nie wiadomo dlaczego. - No tak - odpowiedział młodzieniec. - Tak, od wczoraj, a dzisiaj, proszę, zwiała, poleciała zarabiać pieniądze. Przecież mówiłem, że spokojnie damy sobie radę bez jej głupiego dorabiania. A teraz to nawet nie będzie dzwonić, żebyśmy jej nie ochrzanili! - Słuchaj, Lampa - zaczęła powoli Julia - a ty już od dawna jesteś w domu? Spojrzałam na zegarek. O rany, przespałam prawie cztery godziny! - Przyszłam około trzeciej. - Nieźle - zasyczała Julia. - Ani psów nie wyprowadziłaś na spacer, ani o kolacji nie pomyślałaś! Zmieszana, wpatrywałam się w jej rozgniewaną twarz. - Trzeba było wyjść z psami? - Oczywiście - odpowiedział Sierioża - one nie potrafią korzystać z ubikacji. Wiesz, jaka tam jest kałuża w przedpokoju? - Przepraszam - wybełkotałam - ale nigdy nie miałam do

czynienia ze zwierzętami... -Jasne - podsumował rezolutnie Sierioża. - Dobra, pójdę się przejść z dziewczynami. Trzasnęły drzwi i Kiriusza wrzasnął: - Kto zamawiał pierożki?! - Już idę — odezwała się Julia i natychmiast z przedpokoju dobiegł jej niezadowolony głos: — Czemu wziąłeś takie drogie? Następnym razem kupuj z firmy „Daria”. - One nie nadają się do jedzenia - oświadczył Kirył. - Mają grube ciasto, a wewnątrz są sznurki. -To są naturalne, ekologiczne żyły - wyjaśnił Sierioża. - No bo kto by kładł do pierogów z paczki mięso?! - Zamilcz, bo zwymiotuję! — wykrzyknęła Julia. Poczułam kłucie w skroniach. Ta rodzina robi zbyt dużo hałasu. Położę się lepiej spać. Wygląda na to, że zaczyna mi się migrena. Nie było mi jednak dane odpocząć, gdyż na progu pojawiła się Julia i zakomunikowała: Sierioża wyprowadził psy, Kirył poszedł po chleb, ja gotuję pierogi z mięsem, a ty wytrzyj kałużę. - Czym? Julia zachichotała. - Szmatą oczywiście! A czym się wyciera?! - A gdzie jest? Jak u wszystkich, w łazience. A ty co - trzymasz szmatę do

podłogi w sypialni? Czując świdrujący ból głowy, poczłapałam do łazienki. Kurczę, nawet nic wiem, gdzie Natasza trzyma szmaty. Pod muszlą znalazłam kawałek starego ręcznika. Namoczyłam go porządnie i pacnęłam w przedpokoju na podłogę. Zamiast zniknąć, kałuża nie wiadomo dlaczego zrobiła się jeszcze większa. Zaczęłam majtać ścierką po podłodze. - Ej, posłuchaj - zapytała Julia na widok tego przedstawienia - nigdy nic myłaś podłogi? Pewnie, że nie! Przez całe życie dbałam o ręce, ponieważ harfistka powinna mieć delikatne palce, a poza tym moje wątłe zdrowie nie pozwalało mi zajmować się domem. - Daj to, ofiaro losu! - poleciła dziewczyna i wyrwała mi szmatę. Potem przyniosła nieduże czerwone wiaderko, zręcznie wycisnęła ręcznik i w mgnieniu oka zlikwidowała „powódź”. Stanęłam jak wryta, okazuje się, że szmatę trzeba było nie moczyć, tylko wykręcać. - Poradzisz sobie z wylaniem wody z wiadra do muszli klozetowej? -zapytała kpiąco Julia i poleciała dalej. Wykonawszy polecenie, poszłam do pokoju gościnnego i znów się położyłam. Głowa bolała mnie niemiłosiernie. - Lampka - rozległ się krzyk Kiriuszy - chodź na kolację! - Nie chcę - odezwałam się słabym głosem.

- Chodź prędko! - chłopak nie dawał za wygraną. Musiałam więc się podnieść. Na stole stała parująca miska. - Ile dla ciebie? - zapytał Sierioża i, nie czekając na odpowiedź, nałożył mi na talerz. - Keczup, musztarda czy śmietana? Zaczęłam posępnie dłubać widelcem w talerzu. Pozostali szybko i zręcznie wpychali sobie do ust kleiste kawałki obrzydliwego ciasta. Przy czym jedli mięsne pierogi z chlebem. Oczywiście w tym domu nawet nie słyszano o prawidłowym sposobie żywienia. - Jak to dobrze zjeść coś ciepłego w taki mróz - mruknął Sierioża, mrużąc oczy ze szczęścia. - Ani mi się waż zasnąć! - szturchnęła go w plecy Julia. Trzeba pozmywać naczynia. - Kiriusza umyje - bronił się mąż. - Figa z makiem z pasternakiem! - krzyknął chłopak. Wiecie, ile mi lekcji nazadawali! Niech Julka... - Po pierwsze, nie Julka, a Juleczka - przerwała dziewczyna a po drugie, wzięłam pracę do domu. Jutro muszę oddać numer do druku. A więc Sierioża bierz zmywak i do garów! - Chwileczkę - powiedział chłopak. - Pamiętacie, co powiedziała wczoraj matka? - Co?! — zapytali chórem domownicy. - Ze Lampę przysłała do nas Nina Michajłowna z

Petersburga... - No i co z tego? - ponagliła Julia. - A po co przysłała? Zeby pracowała u nas w domu w charakterze gosposi. Matka ustaliła jej wysokość pensji - sto dolarów. Zgadza się? Wszyscy przytaknęli. - Więc nie ma się o co sprzeczać - oznajmił Sierioża i odwrócił się w moją stronę: - Możesz uważać, że zaczął się już twój staż. Nie bój się, będziemy ci pomagać, kiedy będziemy mogli. - Zgoda - mruknęłam, czując, że nie mam innego wyjścia. Gdzie macie zmywarkę do naczyń? - Nie mamy - powiedziała śpiewnie Julia. - Zmywamy gąbką z płynem. Okay, nie mam czasu. I wyśliznęła się za drzwi. Zaraz za nią poleciał Kiriusza, jako ostatni, ziewając, wyszedł Sierioża. Zostałam sam na sam ze stertą brudnych naczyń. Nigdy w życiu bym nie pomyślała, że kilka osób, zjadłszy na kolację tylko pierogi, zostawi po sobie taki burdel! Cztery głębokie talerze - trzy puste i jeden pełny, filiżanki, spodki, widelce, noże, łyżki, garnek ze wstrętną tłustą wodą, szumówka... Na zlewie w gumowej podstawce leżała obrzydliwa gąbka, cała w fusach. I tym mam myć naczynia?! Taki przedmiot

człowiek ze wstrętem wziąłby tylko szczypcami! Nie mam jednak innego wyjścia. Wzięłam kawałek gąbki w dwa palce niczym zdechłą mysz i usiłowałam zeskrobać tłuszcz. Ale talerz nie miał najmniejszego zamiaru zrobić ? - czysty. Wyślizgiwał mi się z rąk, jakby chciał wpaść z powrotem do bardzo brudnego zlewu. - Hej, Lampa! - dobiegło zza moich pleców. Odwróciłam się. Julia, uśmiechając się ironicznie, patrzyła mi prosto w twarz. - Czy ty kiedykolwiek myłaś naczynia? Weź płyn do mycia naczyń i odkręć więcej gorącej wody. A tak przy okazji, jutro pobudka o siódmej. I chrząknąwszy, wyszła. Posłusznie nalałam płynu do naczyń i mycie od razu poszło sprawniej. Mniej więcej po godzinie przyjrzałam się owocom swojej pracy - byłam z siebie zadowolona. Z przedpokoju nie dochodził żaden dźwięk, moi gospodarze spali. Cichutko podkradłam się do salonu. Na kanapie ujrzałam łagodnie sapiącą Mulę. Jakoś przesunęlam ciężkie ciało mopsicy, która zawarczała z niezadowoleniem, opadłam n;i poduszkę i wyciągnęłam koszmarnie piekące nogi. Nigdy tak potwornie się nie zmęczyłam. Przez nadchodzący sen przedarła się myśl: „Dziś się nie wykąpałam jak zwykle przed snem i nie zrobiłam

sobie maseczki. Co tam maseczka! Nawet zębów nie umyłam. Zresztą nie mam czym, bo na razie nie ma szczoteczki do zębów. A jak nie ma, to nie ma”. Poranek znów rozpoczął się chóralnym krzykiem. -Tragedia! - krzyczała Julia. - Już dziewiąta! Sierioża, szybciej! - Dziewiąta! - wrzasnął Sierioża. - Szybciej, Kiriusza, na jednej nodze!! Potem wpadli do pokoju gościnnego i zapiszczeli niczym piła tarczowa: - Lampa, dlaczego nas nie obudziłaś! - A miałam obudzić? - zapytałam zaskoczona. Byłam wyrwana ze snu i usiłowałam dowiedzieć się, która jest godzina. Mój wzrok padł na budzik. Było pięć po dziewiątej. Czemu oni się tak denerwują? Kto tak wcześnie wstaje? - Oczywiście, że miałaś nas obudzić - oświadczył Sierioża i popędził do przedpokoju. Potem trzasnęły drzwi. Zostałam sama z psami. Moja głowa nie zdążyła jeszcze dotknąć poduszki, kiedy rozległ się dzwonek do drzwi. - Trzymaj - powiedziała Julia i wsunęła mi do ręki małą torebkę. -Przepraszam, ale przez pomyłkę chwyciłam twoją! Złapała niewielką damską torebkę i krzyknęła:

- Wyprowadź psy! W zdumieniu wpatrywałam się w podaną rzecz. Nie, to nie jest moja torba. A nie jest również Julii. No to czyja jest? Katii? Z dołu usłyszałam: - Lampa, rzuć klucze, zapomniałem! - Wychyliłam się przez lufcik i zobaczyłam Sieriożę obok starego białego forda. - Psy wyprowadź! - przypomniał chłopak. Poszłam do kuchni i zaczęłam gapić się na czajnik. Dziesięć bezskutecznych prób podpalenia gazu doprowadziło mnie prawie do histerii. Ręka sama wypuszczała zapałkę, a palnik nie miał zamiaru się zapalać. Wreszcie wpadłam na genialny pomysł, znalazłam gazetę, podpaliłam ją i przysunęłam do palnika. Pierwsze w życiu zwycięstwo dodało mi skrzydeł. Usiadłam, aby wypić kawę. W lodówce znalazłam tylko kostkę masła. Oni się zapewne spodziewają, że pójdę na zakupy. Nagle coś mi się przypomniało. Torebka! Wczoraj, uciekając z przerażeniem z mieszkania zabitego Ko-stii, odruchowo chwyciłam tę torebkę w przedpokoju, gdyż po prostu przyzwyczaiłam się zawsze chodzić z eleganckimi dodatkami. Wygląda na to, że ukradłam cudzą rzecz. Co teraz robić? Dobra, będziemy rozwiązywać problemy w miarę ich pojawiania się. Najpierw pospacerujemy z psami.

Krzyknąwszy rześkim głosem: „Na spacer!” -

wyprowadziłam stadko na podwórze. Mopsy momentalnie przysiadły obok klatki, Rachel podeszła do trawnika. Ależ to proste. Uznawszy procedurę za skończoną, rozkazałam: - Do domu! Rachel podniosła na mnie swoje mądre oczy i delikatnie powiedziała: - Hau. - Do domu! - powtórzyłam. Psy wymieniły zdumione spojrzenia, ale posłuchały. Ciekawe, z jakiego powodu są niezadowolone, przecież się wysikały. W domu ponownie podpaliłam gazetę, zagotowałam wodę i zaparzyłam kawę. Co robić? Co będzie z Katią? Skąd wziąć papiery? Może plunąć na to wszystko i wrócić do Michaiła? W tym momencie przed oczyma znów stanęła mi postać hipopotamopodobnego faceta i chudziutkiej Katii przykutej do niego kajdankami. Ponownie ukazała mi się jej blada twarz i do uszu wdarło się jej rozpaczliwe błaganie: „Lampka... gdybyśmy się już więcej nie spotkały, to, błagam cię, nie porzucaj moich dzieci! One nikogo poza mną nie mają! Pamiętaj, że oddałam je pod twoją opiekę”. Moje plecy niespodziewanie oblały się potem. Przecież ją zabiją, jeśli nie przyniosę tych diabelnych dokumentów! I do

końca swoich dni będę żyła z poczuciem, iż wysłałam człowieka na pewną śmierć. Pójść na milicję? Nie, nie to... Kiedy moje przykre rozmyślania dotarły do punktu kulminacyjnego, do kuchni weszła Rachel i znów delikatnie się odezwała: - Hau! Popatrzyłam na nią. - Czego chcesz? - Hau! - Wybacz, ale nie rozumiem. W tym momencie do kuchni chwiejnym krokiem weszły mopsy i zaczęły się na mnie gapić swoimi oczami przypominającymi dojrzałe śliwki. Psy wyraźnie czegoś chciały. - Hau! - powtórzyła Rachel. Mula i Ada potrząsały tłustymi ogonami. Na dodatek pojawiły się koty i zaczęły jazgotać, jakby je obdzierano ze skóry: - Miau, miau! Istna Sodoma i Gomora! - Czego ode mnie chcecie?! W tym momencie Rachel chwyciła pustą miskę i rzuciła do moich nóg: - Hau!

W jednej chwili wszystko stało się jasne - zwierzęta chcą jeść! Z lodówki wzięłam kostkę masła, ze stołu bochenek białego chleba. Zrobiwszy kanapki, podałam pierwszą Muli. Mopsica powąchała i złapała poczęstunek. Masło i bułka paryska zniknęły w mgnieniu oka. Koty jednak nawet się nie zbliżyły do potrawy i nadal jęczały jak kob-Zy' Poszłam do przedpokoju. Dobra, pojadę jeszcze raz do tego strasznego mieszkania, postaram się nie patrzeć na kanapę i poszukam dokumentów. Pewnie leżą w szufladzie biurka albo w sekretarzyku. A przy okazji zwrócę torebkę. Rozdział 5 Drzwi okazały się zamknięte. Oklejone były papierowym paskiem z pieczęcią. Bezskutecznie szarpnęłam za klamkę i skołowana uparłam się o futrynę. Torebka wypadła mi z rąk z potwornym łoskotem i na skutek uderzenia o podłogę otworzyła się. Podniosłam ją. Wewnątrz znalazłam dowód osobisty na nazwisko Margarity Fiodorow-ny Wołkowej. Z fotografii spoglądała na mnie dość młoda, ale niezbyt sympatyczna kobieta z beznadziejnym, starodawnym kokiem w kształ-cie chałki, ulokowanym na czubku głowy. Poza tym leżała tam jeszcze tania pudemiczka, grzebień, niezbyt czysta chustka do nosa i pęk kluczy.

Przez chwilę przyglądałam się dwóm dziwacznym kluczykom, potem wsunęłam jeden do dziurki. Pasował idealnie i przekręcił się jak w maśle. Plomba odpadła. Drzwi otworzyły się bezszelestnie. Wśliznęłam się do wnętrza i zatrzasnęłam zamek. Jeśliby się moja mama o tym dowiedziała, to za żadne skarby by w to nie uwierzyła! W przedpokoju panował półmrok, w pokoju zaś było całkowicie ciemno. Dzień był dzisiaj deszczowy i chmury dosłownie wisiały tuż nad głowami. Na kanapie nikogo już nie było, a wszystko dookoła, z nieznanych mi przyczyn, zasypane było drobnym proszkiem, wyglądającym jak talk. Starając się robić jak najmniej hałasu, podeszłam do biurka i zabrałam się do otwierania szuflad. Ręce szybko przebierały ich zawartość, jednak nie natrafiłam na nic ciekawego. Papierosy, spinacze, kupka rachunków, opakowanie pyralginy, stosik listów... Wtem do moich uszu dobiegi odgłos otwieranego zamka. Czy się przestraszyłam? To mało powiedziane! Ciało działało szybciej niż umysł. Jednym skokiem hycnęłam na parapet i ukryłam się za zasłoną: tak chowała się przed prześladowcami jedna z bohaterek uwielbianych przeze mnie kryminałów, tylko nie pamiętam, która. Grube kotary nie pozwalały przyjrzeć się nieproszonemu gościowi. Słyszałam jedynie, jak ktoś po cichu chodzi po

pokoju, a potem dotarł do mnie szelest i rytmiczne pikanie. - Halo - usłyszałam melodyjny kobiecy głos - wyobraź sobie, że się spóźniliśmy. Tu ktoś już był. Drzwi nie są zamknięte, tylko przymknięte, a szuflady biurka otwarte... Milicja? Chyba nie, po co byłyby im rodzinne zdjęcia? Nie, to ktoś inny się dowiedział, ale kto? Zapadło milczenie, potem niewidoczna nieznajoma dodała: - Myślisz, że Rita załapała? Fakt, tak w ogóle, to on mógł jej powiedzieć. Dobra, trzeba będzie zająć się kretynką, wieczorem to zrobię. Teraz spadam do pracy. Na razie, Sława, do usłyszenia. Dał się słyszeć cichy szelest, a potem ktoś spuścił wodę w łazience. Najwidoczniej gość skorzystał z toalety. Następnie usłyszałam ciche kroki i odgłos zatrzaskiwanych drzwi. Na wszelki wypadek jeszcze przez parę minut pozostałam w bezruchu, po czym spróbowałam zejść z parapetu. Szczerze mówiąc, z ledwością mi się to udało. Nogi mi zdrętwiały, plecy straciły swoją elastyczność, a do tego jeszcze od strony okna wiało tak niemiłosiernie, że dolna część tułowia przekształciła się po prostu w sopel lodu. Do pełni szczęścia brakuje mi tylko zapalenia przydatków! Dziwne, ale faktem jest, że rozpoczynająca się wczoraj wieczorem migrena wyparowała bez śladu, nie pozostawiwszy po sobie dzisiejszego ranka nawet wspomnienia. Ból głowy nachodzi

mnie regularnie co do jednego dnia z częstotliwością - raz w miesiącu. Trwa mniej więcej trzy dni i muszę go wtedy przeczekać w zaciemnionej sypialni, z miską przy łóżku, a Natasza stale robi mi okłady... Znalazłszy się na podłodze, na galaretowatych nogach podążyłam w stronę drzwi, ale w tym momencie zdałam sobie sprawę z tego, że po prostu muszę odwiedzić miejsce, do którego król piechotą chodzi, bo inaczej... Toaleta była wykończona czarnymi płytkami - ładnie, ale za ciemno. Konstantin najwidoczniej był modnisiem, bo wszystkie dodatki dobierał do koloru - szczoteczkę, półkę, a nawet uchwyt do papieru toaletowego. Odwinęłam kawałek papieru i wsunęłam do kieszeni komórkę leżącą pod rolką na półce. Tak to ze mną jest, odłożę telefon, żeby mieć wolne ręce, a potem o nim zapominam! Jeszcze tego brakowało, żebym zostawiła go w mieszkaniu zabitego mężczyzny! Zanim wyszłam na schody, spojrzałam przez wizjer i upewniłam się, że klatka schodowa jest zupełnie pusta. Po chwili wahania wzięłam torebkę i pognałam w dół. Lodowaty listopadowy wiatr uderzył mnie prosto w twarz. Po chodniku wirowały płatki śniegu, a ja na nogach miałam adidasy, ponieważ nie znalazłam innych butów. Te zamszowe już dzisiaj wyschły, ale są zbyt cienkie i nie nadają się do

maszerowania po zabłoconych ulicach. A pod nogami, mimo mrozu, utworzyła się okropna chlapa. Jaka dziwna pogoda! Skulona wbiegłam do metra i usiadłam na ławeczce. Czyli tak: tych dokumentów szuka jeszcze jakaś kobieta i podejrzewa, że wyniosła je Rita. Może to ta Margarita Wolkowa, której torebka najspokojniej w świecie wisi sobie teraz na moim ramieniu? Wyciągnęłam dowód osobisty i szybko przeczytałam adres – ulica Twerska. Ogromny zegar tuż nad moją głową pokazywał dwunastą w południe. Zaczęłam się zastanawiać. Na drogę tam i z powrotem wystarczy mi w zupełności dwadzieścia minut. No, załóżmy, godzinka na rozmowę z tą panią... Wezmę dokumenty - i wio do domu! Tak czy tak, nikt nie pojawi się tam przed siódmą, więc zdążę wyprowadzić psy i zrobić zakupy, a co najważniejsze, zdobędę papiery. Pełna entuzjazmu wparowałam do wagonu, klapnęłam na ławkę i wepchnęłam, jak najdalej się dało, nogi pod siedzenie. W pociągu prawie nikogo nie było, niewielu pasażerów wtykało nosy w książki. Ze też nie przyszło mi wcześniej do głowy, że w metrze można czytać! Kupię sobie na drogę powrotną kryminał i połączę przyjemne z pożytecznym. Wysoki dom, zbudowany na początku poprzedniego wieku, od frontu cieszył oko delikatnie różową fasadą, zaś od strony

podwórza wyglądał szaro i ponuro. Albo farby nie starczyło, albo stwierdzono, że od tyłu ujdzie w tłoku. Tak, jak w wielu starych domach, w tym również nie było windy, musiałam więc pokonać pieszo niezmierzoną krętą przestrzeń. Drzwi otworzyły się od razu i bardzo ładna kobieta, w wieku mniej więcej czterdziestu lat, zapytała życzliwie: - Kogo pani szuka? Wyciągnęłam w jej stronę torebkę i zapytałam: - Czy to pani, Margarito Fiodorowna? Dama nagle zmieniła się na twarzy i cofnąwszy się w głąb mieszkania, niespodziewanie krzyknęła piskliwym głosem: - Z milicji?! Po mnie, tak?! Gorączkowo zastanawiałam się, jak mam postąpić, ale Wolkowa najwyraźniej opacznie zrozumiała moje milczenie, ponieważ ze szlochem oświadczyła: - Błagam, niech mnie pani nie zamyka, proszę mnie wysłuchać, ja nie zabiłam Konstantina, proszę tylko mnie wysłuchać... Jej oczy gorączkowo błyszczały, na szyi i czole pojawiły się czerwone plamy, a policzki potwornie zbladły. - Proszę wejść - poprosiła Margarita. - Wszystko pani opowiem i przekona się pani, że ja nie mam z tym nic wspólnego. Niech pani wejdzie! W pierwszej chwili chciałam ją uspokoić, oddać torebkę i

poprosić o papiery. Ale teraz do głowy zakradła się myśl: ,? co, jeśli ich nie odda? Pewnie lepiej będzie pozwolić jej się wygadać. Wątpliwe, że otworzy się przed nieznajomą, natomiast przed pracownikiem milicji gotowa jest odkryć każdą tajemnicę...”. Kiwnęłam głową i w milczeniu przeszłam do kuchni. To małe pomieszczenie po prostu lśniło: świeżo umyte kafelki, błyszczący zlew i kuchenka, ładny biały czajnik elektryczny... - Kawy, herbaty? - zatroszczyła się gospodyni. - Poproszę herbatę, najlepiej cejlon, bez cukru - poprosiłam i tym samym tonem zapytałam: - Dlaczego zabiła pani Konstantina Katukowa? Margarita podskoczyła w miejscu. - Boże, ja nie mam z nim nic wspólnego! Chrząknęłam. Jeśli przez długie lata czytało się pod rząd wszystkie książki o tematyce kryminalnej, to chcąc nie chcąc, człowiek nauczy się myśleć logicznie. A poza tym mam, jak wszyscy muzycy, doskonale rozwiniętą pamięć. - Nie musi pani kłamać. Ta torebka leżała w mieszkaniu Katukowa, a w niej jest pani dowód osobisty i klucze od jego mieszkania. Nie sądzę, żeby powierzył je całkowicie obcej kobiecie. - Źle mnie pani zrozumiała - zaczęła się wykręcać Margarita. - Nie mam nic wspólnego z morderstwem,

natomiast Kostię znałam doskonale. - Więc proszę mi opowiedzieć wszystko po kolei — rozkazałam, starając się nadać swojemu głosowi pewności. Potem skupiłam się i przypomniałam sobie odpowiednie słowa: - Dobrowolne przyznanie się do winy zmniejszy wymiar kary.

Margarita nerwowo chwyciła paczkę papierosów „Parlament”. Już chciałam poprosić ją, żeby nie paliła, ale po chwili zastanowienia przemilczałam to. Niech się rozluźni. Kłęby dymu uniosły się aż pod sufit, a razem z nimi popłynęło wartkie opowiadanie. Kobieta pracuje jako kasjerka w supermarkecie. Dobę siedzi w sklepie, dobę w domu. Towar mają drogi, więc przeciętnego człowieka nie stać na jego kupno. Poza tym supermarket znajduje się w samym centrum, dlatego jego stali bywalcy to ludzie zamożni. W ciągu dnia zaglądają do niego panie w takich sukniach i futrach, że bez kupowania gazet poświęconych modzie ma się po prostu pokaz kolekcji z najwyższej półki. Pod wieczór, bliżej północy, towarzystwo robi się już nieco uboższe, głównie są to aktorzy okolicznych teatrów. Po przedstawieniu przypominają sobie o chlebie powszednim. No, a po godzinie pierwszej w nocy zaczyna się pojawiać już zupełnie specyficzna klientela. Młodzi ludzie w

czarnych skórzanych kurtkach, w dżipach albo niezwracających na siebie uwagi „dziewiątkach”, najczęściej jeszcze w objęciach długonogich odpicowanych dziewczyn. Nie istnieją dla nich produkty spożywcze ani nabiał. Oni pustoszą tylko półki w dziale z alkoholami, do tego mięsne przekąski, ale zachowują się grzecznie i przeważnie zostawiają Ricie resztę „na piwo”. Zmienniczka Wołkowej, ładna dwudziestoletnia Ola, skarżyła się, ż.e faceci ją zaczepiają, proponują pieniądze i wypad za miasto, ale do Rity nikt z bandytów nie lazł z łapami. Jej klienci w ogóle nie zaczepiali. Albo nie była zbyt piękna, albo wypadła już z obiegu ze względu na wiek. Konstantin podszedł do kasy o wpół do pierwszej w nocy. Ustawił kilka konserw, położył parówki i butelkę keczupu „Chili”. Margarita wystukała paragon i powiedziała: - Wie pan, że ten keczup jest nieprawdopodobnie ostry? Pali po prostu jak ogień. - Naprawdę? - zdziwił się klient. - No to dziękuję, pójdę i zamienię. Potem chwilę sobie porozmawiali, a po dwóch dniach Kostia przyszedł ponownie. Od tamtej pory zaczął przychodzić regularnie i Rita zrozumiała, że mężczyzna jest kawalerem, mającym nieograniczoną swobodę. Do tego już od pierwszego wejrzenia bardzo jej się spodobał -

ciemnowłosy, o piwnych oczach i przyjaznym uśmiechu. Pachniało od niego porządną wodą kolońską, a jego ubrania wyraźnie nie pochodziły z ciu-cholandów. Płacąc za zakupy, wielokrotnie kładł przy kasie telefon komórkowy i kluczyki od samochodu. Jednym słowem, Rita zaczęła ubierać się do pracy odświętnie, starannie się malować i nawet wykosztowała się na prawdziwe francuskie perfumy. Już po miesiącu zaczął się ich romans bez żadnych zobowiązań. Szczególnych nadziei ani jedna, ani druga strona nie miała, ale, spotykając się mniej więcej raz na tydzień, bawili się na całego, głównie w kawalerskim mieszkanku Katukowa. Okazał się on świetnym kochankiem: czułym i delikatnym. Zawsze starał się sprawić partnerce przyjemność. I to nie tylko w łóżku. Dawał jej również miłe drobiazgi i kwiaty. Zasypywał komplementami. Najprawdopodobniej miał i inne kobiety, ponieważ kilka razy Rita znajdowała w łazience cudze spinki do włosów. Kasjerka nie robiła jednak z tego odkrycia tragedii. Nie zamierzała wychodzić za mąż za Konstantina. Dwa nieudane małżeństwa na dobre odebrały jej ochotę do

rodzinnego życia. Nie stanowił dla niej problemu również fakt, iż Kostia bardzo mało mówił o sobie. Kochanka wiedziała tylko tyle, że pracuje w teatrze „Rampa”, ale nie była na żadnym przedstawieniu z jego udziałem. - Gram niezbyt wielkie role - uśmiechał się Kostia - ale mam nadzieję, że z czasem się wybiję. Ich związek trwał dopiero od pół roku, a jednak aktor najwyraźniej wyróżniał kasjerkę z ogólnej masy swoich pań, ponieważ ze dwa miesiące temu dał jej klucze od mieszkania. W czwartki Rita, jeśli nie pracowała, przychodziła około godziny jedenastej, przygotowywała kolację, prasowała koszule, czasami sprzątała... Potem razem jedli przed telewizorem i pakowali się do łóżka. Taka imitacja rodzinnego życia. Na nic więcej jednak oboje nie mieli ochoty. Zresztą, kiedy kasjerka miała atak wyrostka robaczkowego, Kostia pokazał się z jak najlepszej strony: odwiózł ją do szpitala, zapłacił chirurgowi, a nawet po operacji zjawił się na sali z paczką. Rita zerknęła na pojemnik z klopsami i uśmiechnęła się. Jedzenie najwyraźniej przygotowała inna kochanka, ponieważ tylko kobieta jest w stanie najpierw przemielić mięso z chlebem, a potem zrobić z tego kotlety na parze. Kostia kupiłby pewnie parówki... Ale nie sprawiło jej to przykrości, tylko, o dziwo, radość. Konstantinowi więc

faktycznie zależy na ich związku, skoro kazał babie zrobić obiad. Wczoraj Rita jak zawsze przyszła rano, gdzieś około dwunastej. Położyła torebkę przy wejściu i chciała z grubsza posprzątać, ale nagle zauważyła leżącego na kanapie Kostię. Zdziwiła się i myśląc, że kochanek zasłabł, zawołała go. Tragiczna prawda wyszła na jaw od razu, jak tylko jej wzrok padł na twarz Katukowa. Margarita, sama nie wiedząc dlaczego, ułożyła nieszczęśnika na bok i okryła pledem. Postąpiła głupio, ale było to silniejsze od niej. Działała jak automat. Umysł włączył się dopiero później i to on podpowiedział Margaricie: uciekaj! Kobieta nie odważyła się wezwać milicji. Wyskoczyła na klatkę schodową, trzaskając drzwiami. Przez całą drogę do domu usiłowała przypomnieć sobie, czy w mieszkaniu zostały jakiekolwiek dowody świadczące przeciwko niej. Wyglądało na to, że nie. Żadnych swoich rzeczy nie trzymała u Kostii. Jedynie w notesie pewnie miał zapisany jej telefon, ale to przecież żadna poszlaka. Dopiero po powrocie do domu zorientowała się, że zostawiła u Kostii w przedpokoju swoją torebkę z dowodem osobistym. Na całe szczęście klucze od swojego mieszkania dała wcześniej sąsiadce, a zarazem przyjaciółce - Nadii. Poprzedniego dnia wieczorem wszyscy lokatorzy zostali uprzedzeni o konieczności siedzenia w domu, gdyż „Mosgaz”

zamierzał wymieniać kuchenki gazowe. Rita jednak nie chciała zrezygnować /, randki i Nadia przyszła jej z pomocą. Przez cały dzień Margarita Fiodorowna z przerażeniem kombinowała, jak dostać się do zamkniętego mieszkania Kostii, ale nic nie przychodziło jej do głowy. Przez całą noc praktycznie nie zmrużyła oka. O dziewiątej i ano zadzwoniła do pracy i poinformowała, że jest chora. Biła się z myślami, a z każdą minutą ogarniał ją coraz większy strach. - Niech mi pani wierzy, to naprawdę nie byłam ja powtarzała Margarita, nerwowo poruszając nosem. — No bo po co miałabym go zabijać? Nie miałam przecież żadnego motywu! - Wygląda na to, że mówi pani prawdę - powiedziałam. Proszę sobie jednak przypomnieć, czy denat nie dawał pani na przechowanie żadnych papierów: kilku kartek granatowego koloru i jeszcze fotografii. Najprawdopodobniej wszystko to było włożone do dużej teczki z tasiemkami z napisem „Kombinat”. - Nie - pokręciła głową Rita. - Nigdy nie dawał mi niczego na przechowanie. - Czy zna pani którąś z jego znajomych kobiet? - Nie — odpowiedziała Rita posłusznie i dodała: — Zresztą, mężczyzn też nie... - Z nikim pani nie zapoznał?

- Nie - odpowiedziała speszona kasjerka. Znów jej uwierzyłam. Przez długi okres mojego małżeństwa z Michaiłem ja sama nawiązałam znajomość jedynie z dwiema rodzinami. Praktycznie nikt do nas do domu nawet nie dzwonił, wszystkie wiadomości przychodziły do Miszy na komórkę. Dotarłszy do metra, znów usiadłam na ławce, żeby chwilę odsapnąć. Dlaczego nie wątpiłam w to, że Wołkowa powiedziała prawdę? Twierdziła bowiem, że przyszła około dwunastej w południe, otworzyła zamek swoim kluczem, a potem przerażona uciekła, zostawiając torebkę i odruchowo zatrzaskując za sobą drzwi. Kiedy tam później wróciła, żeby ją zabrać, drzwi były już zamknięte! Ja natomiast po raz drugi zjawiłam się około godziny pierwszej i zastałam mieszkanie otwarte. Z tego wynika, że ktoś był w mieszkaniu między dwunastą a trzynastą, zabrał dokumenty i zniknął. Przy czym najprawdopodobniej była to osoba bliska Konstantinowi, ponieważ posłużyła się kluczem. Wersję o wytrychu z miejsca odrzuciłam. Rzecz w tym, że u Katukowa w drzwiach zamontowana była cholernie droga i bardzo dobrze obmyślana blokada firmy „Abloy”. Takie zamki znajdują się również w drzwiach mieszkania Michaiła. Swego czasu mój mąż, jako człowiek niezwykle wybredny i skrupulatny, wypróbował całą masę zamków i rygli, i wybrał

właśnie ten. Klucz od takiej zasuwy podobny jest do pałeczki, poutykanej żelaznymi paskami, działającymi na zasadzie magnesu. Tylko proszę nie pytajcie mnie o szczegóły, bo i tak nie będę w stanie tego wytłumaczyć. Istotne jest coś innego. W walce z takim zamkiem zwykły wytrych nie ma najmniejszych szans! Gdyż, z grubsza rzecz biorąc, jest to tylko zwykły haczyk zaczepiający sprężynkę. A w,Abloy” nie ma sprężynek. Żelazne drzwi do mieszkania Konstantina trzeba by potraktować przecinarką do metalu, a przecież piękna czerwona skóra na drzwiach została nietknięta... A więc wszystko wskazuje na to, że ktoś jeszcze posiadał komplet kluczy. Tylko kto? Nasuwała mi się tylko jedna odpowiedź - inna kochanka. I to pewnie ona zabrała dokumenty. Ale gdzie jej teraz szukać? Nagle mój wzrok padł na wielki zegar - równo czwarta! Ile to już czasu siedzę bezczynnie na ławce, tępo ruszając mózgownicą? Muszę się pośpieszyć, bo w domu czekają niewyprowadzone psy i pusta lodówka. Po chwili wahania wjechałam ruchomymi schodami na górę i zaczęłam szukać stoiska z książkami.

Dostrzegłam zmarzniętego sprzedawcę przy „McDonalds”.Ten, zobaczywszy potencjalną klientkę, ożywił się i zaczął strząsać szczoteczką śnieg, który napadał na folię.

W zamyśleniu wpatrywałam się w nowości literackie. Na stoliku leżało dużo ciekawych pozycji. Wyszła kolejna Marinina i Daszkowa, obok barwną okładką kusiła Małyszewa, jeszcze dalej widniała Polakowa - też świetnie pisze, wprost nie można się oderwać! Niegdyś bez chwili namysłu złapałabym wszystko i kierowca z uśmiechem na twarzy zaniósłby paczkę do mercedesa. Dzisiaj jednak czekała mnie samotna przejażdżka metrem, a potem jeszcze wizyta w sklepie. Wezmę więc tylko tę Serową w miękkiej okładce... Wtem za plecami dał się słyszeć dobrze mi znany głos: -Taniu, jesteś pewna, że chcesz iść do tego beznadziejnego baru? Odwróciłam nieznacznie głowę i zebrałam w sobie całą siłę woli, żeby nie krzyknąć z przerażenia. Z zaparkowanego luksusowego mercedesa, tuż o dwa kroki od stoiska, wyszedł mój mąż. Obok niego, w niedbale rozpiętym futerku, stała czarnowłosa dziewczyna, ta sama Tania Mo-łotowa, główna bohaterka nagrania na kasecie, które radykalnie zmieniło moje życie. - Chcę hamburgera - powiedziała dziewczyna, krzywiąc w grymasie usteczka - tłustą, ohydną kanapkę z cholesterolem... - Twoje życzenie jest dla mnie rozkazem- zaśmiał się Misza i,

objąwszy dziewczynę ramieniem, poprowadził ją w kierunku wejścia. Drżącą ręką naciągnęłam czapkę nieco głębiej na czoło. Chociaż byłam wręcz pewna, że mąż i tak mnie nie pozna. Tak też się stało. Zmierzywszy obojętnym spojrzeniem facetkę, ubraną w tanią chińską kurtkę i brudne adidasy, mój mąż przeszedł obok, a jego dziewczyna pozostawiła za sobą obłoczek drogich perfum. Bezwiednie pociągnęłam nosem: Coco Chanel. W tamtym poprzednim życiu to był mój ulubiony zapach... Poczułam podnoszącą się do gardła gorzką kluchę. Aha, czyli to tak! Zona zniknęła, najprawdopodobniej popełniła samobójstwo, a Michaił jak gdyby nigdy nic rozbija się z moją zastępczynią po knajpach! „McDonalds”, patrzcie no! Ze mną nigdy by tam nie poszedł... Ciekawe, czy małżonek zgłosił w ogóle na milicji moje zaginięcie, czy po prostu doznawszy ulgi, przyprowadził tę dziewuchę do mieszkania i wręczył jej moje rzeczy? Do jakiego stopnia ta jego nowa pani jest pozbawiona jakichkolwiek ambicji, godząc się „spijać resztki”? Słusznie, czemu dobro ma się marnować. Gorycz podeszła mi do ust, a z oczu trysnęła fontanna łez. Boże, nikomu nie jestem potrzebna! Nikomu oprócz Katii... - Proszę mnie posłuchać, proszę pani... - powiedział cicho sprzedawca. Zaczęłam wpatrywać się w niego oczyma pełnymi łez.

- Proszę się nie martwić - szepnął mężczyzna. - Jeśli nie ma pani pieniędzy na zakup, dam pani Serową gratis. Dopiero teraz spostrzegłam, że kurczowo przyciskam do piersi z lekka pogniecioną książkę. Rozdział 6 Po wyjściu z metra podążyłam w stronę supermarketu. Bez względu na wszystko trzeba przecież zrobić kolację. Z dumnym wyrazem twarzy przebiegłam obok surowego mięsa, drobiu i ryb, by już po chwi-li znaleźć się przy mrożonkach. Szperając trochę na półkach, znalazłam opakowanie frytek. Nagle do nosa doleciał zapach czegoś smażonego. Kurczaki z grilla! Po co mam się męczyć, jeśli można ułatwić sobie życie? Jeden kurczak na taki tłum na pewno nie wystarczy, a biorąc pod uwagę jeszcze i psy, należy kupić co najmniej trzy Ciekawe, co też jedzą koty? Przez głowę przemknęła mi usłyszana kiedyś informacja o rybie i mleku. Złapałam więc dwa kartoniki mleka „Miłaja Miła” i skręciłam do działu z rybami. Zaczęłam przypatrywać się mało apetycznym zamarzniętym kadłubkom. W oczy rzuciły mi się nieznane nazwy - mintaj, łupacz... Dzięki Bogu, w rogu znalazł się filet z łososia. Wózek powoli się napełniał: francuskim masłem, kilkoma opakowaniami mrożonych warzyw, awokado i puszką

krabów... Do kasy podjechałam z lekka już posapując. Kasjerka spojrzała na mnie, potem na zakupy i zapytała: - Nabijać na kasę czy najpierw policzymy? - A jak lepiej? - speszyłam się. - Lepiej wstępnie zsumować - westchnęła kasjerka - bo wczoraj jedna też nabrała aż po same brzegi, a pieniędzy jej nie wystarczyło. No i mieliśmy straszny problem, bo paragon został już wydrukowany. Chciałam zaprotestować, że posiadam kartę kredytową, ale w porę ugryzłam się w język. Przecież nie mam teraz karty. W kieszeni jest co prawda portmonetka, ale nie mam pojęcia, ile tam jest pieniędzy. Mówiąc zupełnie szczerze, napełniając koszyk, wcale nie pomyślałam o pieniądzach. - Proszę więc policzyć! Dziewczyna zręcznie operowała kalkulatorem. Nie wyszło w sumie aż tak dużo - w przeliczeniu na dolary, gdzieś około stówy - ale mimo wszystko mi nie wystarczyło i byłam zmuszona odłożyć trzy butelki wody „Perrier”. Z początku trochę się zmartwiłam, gdyż pijam tylko i wyłącznie tę wodę mineralną, ale potem nawet się ucieszyłam. W rękach ciążyły mi wielgaśne reklamówki, które donieść trzeba było nie do samochodu, tylko do domu. Na dodatek jeszcze u jednej z nich oberwały się ucha.

Klęłam, na czym świat stoi, łapiąc wypadające puszki, butelki i pakunki. Drzwi wejściowe nie miały zamiaru się otworzyć. Wetknąwszy kilkakrotnie klucz w dziurkę bez żadnego rezultatu, nagle poczułam, że drzwi same się otworzyły. Na progu stał Sierioża z rolką papieru toaletowego w rękach. - No, Lampisko - rzekł z groźna miną - gadaj, gdzie się szlajałaś? Świetne pytanie, byłam oczywiście na balu i wróciłam z konserwami! Grzmotnęłam siatki w przedpokoju na podłogę i wykończona powiedziałam: - Byłam na zakupach. - Super - pochwalił gospodarz - tylko dlaczego nie wyprowadziłaś psów! -Jak to?! - oburzyłam się. - Załatwiły się tuż przy drzwiach wejściowych. - Tylko siku zrobiły - uśmiechnął się Sierioża. - Chodź tu. Otworzył drzwi do pokoju gościnnego, a ja oniemiałam. Dziesięć niesamowicie aromatycznych kup leżało porozrzucanych w najróżniejszych miejscach. Dopiero teraz w spóźnionym tempie dotarło do mnie, że ani Mula, ani Ada, ani Rachel nie wybiegły do przedpokoju, aby się przywitać. Pewnie schowały się w obawie przed konsekwencjami tego, co zrobiły.

- Jednego nie mogę zrozumieć — powiedział w zamyśleniu Sierioża, przyglądając się kupom. - Dlaczego je tak przeczyściło? Przecież niczym tłustym ich nie karmimy, a spójrz, jakby się masła nażarły! - Dałam im na śniadanie kanapki z masełkiem - oznajmiłam ze smutkiem. - Psom?! - ryknął chłopak do cna już oburzony. - A ty co, z choinki się urwałaś? Przecież masło daje się im na przeczyszczenie! - Ale w domu nie było nic do jedzenia! - A to, co to jest? - Sierioża potrząsnął przed moim nosem workiem. Popatrzyłam na mało apetyczne ciemnobrązowe kulki i zdumiałam się: - One jedzą takie obrzydlistwo?! - To jest najlepsza sucha karma dla psów! - Przepraszam, nie wiedziałam. - Dobra już, nieważne, lepiej teraz posprzątaj - polecił chłopak i wepchnął mi w ręce rolkę papieru toaletowego. W czasie, gdy ja zbierałam kupy, do domu zdążyli wrócić Julia i Kiriusza. Chłopiec zabrał się do rozpakowywania reklamówek, wykrzykując przy tym z entuzjazmem: - Kurczak z grilla! Cukierki czekoladowe! - A my co, mamy Nowy Rok? - wyraziła swoje

niezadowolenie Julia. Nie, ta dziewczyna ma jednak wstrętny charakter: nie zrobisz zakupów - źle, przytaszczysz pełne torby - też się wścieka. - A to co? - wydarł się Kiriusza. - Awokado - odpowiedziałam - taki owoc. Chłopak w jednej chwili odgryzł kawałek zielonego owocu, pożuł i skrzywił się: - Ale beznadzieja, jakby się watę jadło! - Bo tego się nie jada samego - wyjaśniłam. - Najpierw się obiera ze skóry, a potem tnie na połówki i czymś napełnia, na przykład krabami. Julia zobaczyła w moich rękach puszkę krabów z napisem „Snatka”i aż gwizdnęła przez zęby: - Ile pieniędzy wydałaś?! - Niedużo, sto dolarów. Zapanowało niezręczne milczenie. Chwilę później Julia odzyskała głos: - Przykro mi, ale na jedzenie na tydzień mamy zaplanowane około dwóch tysięcy Żyją przez cały tydzień za mniej niż sto dolarów? Ciekawe, jak oni to robią?! - Ale kupiłam tylko niezbędne produkty: masło... - Francuskie - chrząknął Sierioża - sześćdziesiąt dwa ruble

za kostkę! Lepiej kupować nasze krajowe za trzynaście. I jeśli już o tym mowa, to nie ma potrzeby odwiedzać supermarketu, bo na targu wszystko jest o dwa-trzy ruble tańsze. - A gdzie jest ten targ? - zapytałam. - Obok, dwa przystanki trolejbusem. Dla trzech rubli jechać Bóg wie dokąd, jeśli o dwa kroki od domu jest porządny sklep?! Naprawdę, ludzkie skąpstwo nie zna granic! - Łosoś! - wrzasnęła Julia. - Po co go kupiłaś?! Dwieście rubli za kilogram! - Koty są głodne! - Zamierzałaś karmić Semiramidę i Klausa łososiem?!!! wydarła się dziewczyna. A Sierioża złośliwie dodał: - Słuchaj, Lampa, przyznaj się szczerze, nie pracowałaś wcześniej jako służąca u Bieriezowskiego9?! - Chciałam jak najlepiej - zaczęłam się bezsensownie usprawiedliwiać. - Pierogi są szkodliwe dla zdrowia. Natomiast kurczak z warzywami jest o wiele zdrowszy. A tak przy okazji, to udka zawierają sam cholesterol, a piersi nie. Znowu zapadła złowroga cisza. Potem Julia z westchnieniem zapytała:

- Wiesz, gdzie pracujemy? Pokręciłam głową. - Mama jest chirurgiem - wyjaśniła Julia. - Sierioża jest zatrudniony w agencji reklamowej, a ja na razie studiuję na wydziale dziennikarstwa i dorabiam sobie w gazecie. My po prostu nie możemy sobie pozwolić każdego dnia na awokado, łososia, czy czekoladowe cukierki... Pewnie, że Katia często dostaje koperty od wdzięcznych chorych, a i Sierioża niezłe zarabia, ale musimy odłożyć na wakacje i ubranie, oprócz tego zapłacić za mieszkanie, benzynę, czy dodatkowe zajęcia Kiriuszy, a do tego są jeszcze cztery babcie. Nie możemy ich przecież porzucić, żeby żyły tylko z emerytury! - Dlaczego cztery? - zdziwiłam się. Sierioża rozwinął truflę i wsunął do ust. - Matka cztery razy wychodziła za mąż. Policz sobie, ile ma teściowych? - Ona pomaga wszystkim matkom byłych mężów?! Ale dlaczego? Julia uśmiechnęła się. -Taka już po prostu jest. Zrozum: dwa tysiące na tydzień to górna granica na żarcie. [9 Borys Bieriezowski, ur. w 1946 r. w Moskwie. Rosyjski oligarcha, miliarder, przedsiębiorca i działacz polityczny, uczonymatematyk. Oponent W. Putina. Obecnie mieszka w Wielkiej

Brytanii. Od września 2001 r. poszukiwany listem gończym za malwersacje i przestępstwa polityczne (przyp. tłum.).] - No już przestańcie z tymi pretensjami - niespodziewanie wstawił się za mną Kiriusza. - Nie wiedziała, to co - mamy ją teraz rozstrzelać? - Ale nie dożyjemy do wypłaty - podsumowała Julia. - Mam sto dolarów w skarbonce, zaraz przyniosę! wykrzyknął chłopak i popędził do pokoju. - Kirył ma rację - westchnęła dziewczyna. - Zjedzmy te pyszne kurczaki, skoro już są. Ale mnie się jakoś odechciało jeść i tłumacząc się bólem głowy, poszłam do salonu i położyłam się na kanapie. Pewnie będę musiała na serio zmienić swoje przyzwyczajenia. W dawnym życiu sto dolarów było dla mnie niczym, ale w tym domu stanowiły one ogromną sumę. Drzwi skrzypnęły i usłyszałam stukot pazurków. Zaszlochałam i wtuliłam głowę w poduszkę. W tym samym momencie aksamitne pyszczki zaczęły szturchać mnie w tył głowy. Przekręciłam się na bok i dwa języczki zaczęły szybko zlizywać z policzków łzy. A niech to, Mula i Ada przyszły mnie pocieszać! Chociaż psom jest żal niedorajdy. Teraz mopsy nie wydawały mi się już takie brzydkie. Przeciwnie, ich pofałdowane mordki wyglądały uroczo. Dziwna sprawa, ale zupełnie nie pachniało od nich psami. Ich skóra

wydzielała lekki aromat mentolu, a z pysków pachniało kaszą owsianą. - Lampa, nie płacz - powiedział nagle jeden z mopsów. Z zaskoczenia aż usiadłam. W nogach zobaczyłam Kiriuszę. - Nie płacz - powtórzył chłopiec. - Pomogę ci. -Jak? - Popatrz - wsunął mi do ręki kartkę. Oczami przebiegłam po linijkach: „Plan dnia. Pobudka o siódmej, śniadanie, spacer z psami. Powinny trzy razy się wysiusiać i raz zrobić kupę. Potem umyć naczynia, sprzątnąć pokoje...”. Ze zdumieniem popatrzyłam na Kiriuszę. Skrupulatnie rozpisał wszystkie moje obowiązki. - Patrz dalej - polecił chłopak. Następna kartka nazywała się „Menu”. Na śniadanie kasza, chleb, ser. Na kolację - parówki, pierogi z mięsem, kotlety. -Ja to tak dla przykładu napisałem - wyjaśnił Kirył. Czasami można ziemniaczki usmażyć albo jajecznicę upichcić. Z głębokim szacunkiem spojrzałam na nieoczekiwanego pomocnika. Wpadł naprawdę na świetny pomysł. Jeśli stale się ma przed oczyma taką ściągę, to trudno o czymkolwiek zapomnieć. - Lampa! - usłyszałam krzyk Sierioży. - Biegiem, na jednej

nodze! Spodziewając się najgorszego, wparowałam do kuchni. - Co chcesz - udko czy pierś? - jak gdyby nigdy nic zapytała Julia. -Kurczak - pychota! - Tak na marginesie, masło jest świetne - dodał Sierioża. Podobne do wołogodskiego. Poczułam, jakby w piersi pękła mocno naciągnięta linka. Domownicy wyraźnie starali się mnie pocieszyć. W tym momencie Kiriusza zaczął krzyczeć: - Patrzcie, mamy komórkę. Sierioża, dali ci w pracy? - Nie! - krzyknął brat. - No to czyja jest? - chłopiec nie dawał za wygraną. Chciałam odpowiedzieć: „moja”, ale w porę ugryzłam się w język. Teraz nie mam już przecież komórki, bo została w poprzednim życiu, razem z kluczami i portfelem A tę musiałam pewnie odruchowo zabrać z mieszkania Konstantina z półki z toalety, bo przyzwyczaiłam się do posiadania telefonu. Wygląda na to, że robi się ze mnie wytrawna złodziejka: najpierw torebka, teraz siemens. - No to czyja jest? - domagał się odpowiedzi Kiriusza. - Znalazłam na dworze - odpowiedziałam powoli. - Należy zwrócić właścicielowi, ale jak się dowiedzieć, kto to taki? - Bardzo prosto — odpowiedział Sierioża, oglądając aparat. — Podłączony jest do sieci Bilajn. Trzeba podjechać do

salonu i zapytać, na kogo jest zarejestrowany. Zajmij się tym, Lampa. Właściciel się ucieszy! Pewnie dostaniesz znaleźne! W milczeniu wgryzłam się zębami w pierś kurczaka. Niewątpliwie robię postępy. W każdym razie, kłamstwo przychodzi mi już z taką łatwością i jest tak naturalne, jakbym trudniła się oszukiwaniem przez całe życie. Naczynia umyłam dziś szybciej niż wczoraj. Potem po chwili wahania wytarłam kuchenkę. Bez zacieków i plam wyglądała o wiele lepiej. W nocy nie mogłam w ogóle usnąć. Na kanapę, oprócz Muli, przyszła jeszcze Ada. Bezustannie kręciłam się, próbując wyciągnąć między nimi nogi. Ale, szczerze mówiąc, najbardziej przeszkadzały mi w zaśnięciu kłębiące się myśli. Jak odnaleźć kochankę Kostii, kobietę, która posiadała klucze? Raptem przyszedł mi do głowy prosty jak drut pomysł. Pojadę jutro jeszcze raz do Rity, wezmę od niej klucze, wrócę do Konstantina, odłożę komórkę na swoje miejsce i poszukam notesu z numerami telefonów. Z radości wierzgnęłam nogami i mopsy z oburzeniem zawarczały. Odgłos budzika walnął mnie po głowie niczym młotek. Psy podskoczyły. Mnie również natychmiast wymiotło z łóżka. Wyskoczyłam do przedpokoju i zaczęłam krzyczeć: - Wszyscy pobudka, szybko! Rozległy się jęki.

- Jeszcze chwilkę - marudził Kiriusza. - Momencik, oczy mi się nie chcą otworzyć. Julia chwiejnym krokiem poczłapała do łazienki, w ślad za nią powlókł się Sierioża. Podpaliłam gaz za pomocą gazety, pacnęłam na płytę czajnik i zajrzałam do salonu. Teraz na kanapie usadowiła się jeszcze i Ra-chel. Psy wyraźnie nie miały zamiaru wyłazić spod ciepłej kołdry. W kuchni Kirył szybko połykał herbatę, a Sierioża smarował chleb masłem. Julia prztyknęła palcem guzik w pilocie. Telewizor ożył i zaczął nadawać: - Dzień dobry! Witam w sobotni ranek. Dla tych, którzy w dzień wolny od pracy postanowili nieco wcześniej wstać... -Jak to sobota?! - wrzasnął Kiriusza, upuszczając filiżankę. Lampa, oszalałaś, po jakie licho nas wszystkich obudziłaś?! - Fakt — rzekł Sierioża. - Już dawno nikt nie zrobił mi takiego świństwa. - O, kurde! - zareagowała Julia. - Ale nam numer wykręciłaś! Czując się jak totalna kretynka, wybiegłam do przedpokoju i, bezwiednie podporządkowując się panującym w tym domu zasadom, zaczęłam krzyczeć: - Mula, Ada, Rachel - na spacer! Psy przybiegły na moje zawołanie, po czym szybko znaleźliśmy się na podwórzu. Tym razem spacerowaliśmy prawie pół godziny i psy same

wróciły do korytarza. Sierioża, Julia i Kiriusza przepychali się w przedpokoju. - Słuchaj, Lampa - wysapała dziewczyna, zawiązując buty skoro i tak już wstaliśmy o tak barbarzyńskiej porze, to pojedziemy na targ. Idzie zima, a Kirył nie ma ani ciepłej kurtki, ani butów. - Kiedy wrócicie? - Nie wcześniej niż przed siódmą, wyprowadź psy - polecił Sierioża i Święta Trójca wypadła na podwórze. Na wieszaku spostrzegłam klucze i uśmiechnęłam się. Natychmiast rozległo się wołanie: - Lampa, rzuć kluczyki, zapomniałem zabrać! Bez patrzenia wyrzuciłam klucze przez lufcik i zaczęłam się ubierać. Obrócę szybko w tę i z powrotem, a potem zajmę się domem. Tym razem przy klatce Margarity stało mnóstwo ludzi. Spostrzegłam dwa samochody - karetkę pogotowia i mikrobus z napisem „Milicja”. Przedarłam się przez tłum, chcąc przedostać się do korytarza, ale młodziutki sierżant ostrzegawczo podniósł rękę: - Proszę zaczekać. Musimy znieść ciało. Posłusznie odsunęłam się na bok i zobaczyłam nosze, na których leżał niepokojący czarny worek. Pewnie ktoś z mieszkańców umarł w domu.

Drzwi do mieszkania Wołkowej były otwarte na oścież. Zdziwiłam się trochę, ale mimo wszystko zajrzałam do środka. Niewysoki przysadzisty mężczyzna z teczką w rękach gniewnie zapytał: - Kogo pani szuka? - Margarity Fiodorowny. - A kim pani dla niej jest? - władczy, nakazujący ton nie pozostawił cienia wątpliwości — przede mną stał przedstawiciel władzy. Prawdę mówiąc, cała ta sytuacja była mi nie na rękę, dlatego też natychmiast z moich ust padła odpowiedź: - Z pracy mnie przysłali, żeby się dowiedzieć, dlaczego nie przyszła... - Imię? - Czyje? - Moje - uśmiechnął się ironicznie. - Nie znam - zdziwiłam się. - Przecież się nie znamy. Facet przez chwilę przyglądał mi się uważnie, a potem westchnął: - Proszę podać swoje dane. Drgnęłam. Ale wpadłam! Jednakże mój język, wyćwiczony już od dwóch dni w kłamstwie, chlapnął bez chwili zastanowienia: - Tatiana, Tatiana Pawłowna Mołotowa...

Pracownik milicji zaznaczył sobie coś w notesie i oświadczył: - Proszę wracać do swojego supermarketu i powiadomić szefostwo, że Wolkowa nigdy już nie przyjdzie. - Dlaczego? - zdziwiłam się głupio. - Umarła - wyjaśnił śledczy. - Proszę podać adres i telefon. - Czyj? - Mój! - Nie znam! Tym razem facet już nie wytrzymał i wyszedł z siebie: - Dość już strugania z siebie wariata! - Nikogo z siebie nie strugam - oburzyłam się. - Pyta mnie pan o swój numer telefonu i adres, to skąd mogę wiedzieć? Detektyw westchnął: - Obywatelko, proszę mi powiedzieć, gdzie pani mieszka i jaki ma pani numer telefonu. Odruchowo podałam adres mieszkania i dopiero potem się wystraszyłam. Boże, co ja narobiłam! Nie dość, że przedstawiłam się imieniem jego kochanki, to jeszcze dałam jej namiary. Cholera, dlaczego wymyśliłam takie oszustwo? - Na co umarła, na atak serca? Inspektor odpowiedział służbowym tonem: - Dowiedzą się państwo w swoim czasie. Proszę teraz opuścić mieszkanie.

- To okropne, wyglądała na zupełnie zdrową... Ale milicjant bez słowa popchnął mnie w kierunku drzwi wyjściowych i w tym momencie zadzwonił mój telefon. Wyciągnęłam aparat. - Halo. - Tania, to ty? - Niestety, to pomyłka. Usłyszałam przerywany sygnał.

Milicjant podejrzliwie zerknął na siemensa i niespodziewanie ponowił wcześniejsze pytanie: - Pracuje pani w supermarkecie? - Aha! - krzyknęłam, zbiegając po schodach. - Jako kasjerka! Przy klatce schodowej nadal tłoczyli się podnieceni mieszkańcy. - Nadia ją znalazła - opowiadała sepleniąca babka. - Weszła do mieszkania, a tam ciało Rity poniewierało się między oknem a stołem - a ile krwi było! Nadia o mało co nie wyzionęła ducha! Ciekawe, komu się teraz dostanie to mieszkanie, przecież Rita zupełnie nikogo nie miała. - Czy przy ataku serca jest krwotok? - nie wytrzymałam. Babka zamilkła, a potem złośliwie zapytała: - A kto ci nawciskał ciemnoty o zawale? - No przecież Rita umarła!

- Została zabita. -Jak to? - zapytałam zdrętwiałymi wargami. Pytanie było retoryczne, ale miła staruszka zrozumiała je dosłownie i zaczęła szczegółowo wyjaśniać: - Nożem kuchennym. Długo się nie męczyła, biedaczka. No, pomyśl tylko, jeśliby umarła ot, tak sobie, to po co byłoby tyle milicji? Z trudem wlokąc za sobą ociężałe nogi, dotarłam do metra i opadłam na ławkę. Ostatnio ten sposób podróżowania coraz bardziej przypadał mi do gustu. Czysto, jasno, ciepło, a co najważniejsze, nikt nie zwraca na ciebie uwagi. Wszyscy bowiem biegną z wywieszonymi językami, nie rozglądając się na boki. Miętosiłam w palcach brzeg kurtki, jednocześnie dokonując przerażającego bilansu: Dwa trupy i żadnych dokumentów. Przepadła ostatnia możliwość dostania się do mieszkania Kostii i znalezienia spisu telefonów. Chociaż Rita się wygadała, że pracował jako aktor w teatrze „Rampa”. Może powinnam tam zajrzeć i powypytywać kolegów? A nuż coś z tego wyjdzie? Rozdział 7 Kiepska ze mnie znawczyni sztuki teatralnej, więc do świątyni Melpomeny chodzę rzadko, ale „Rampę” znam. Kilka lat temu wystawiano tam skandaliczną sztukę i cały

wielki światek zjawił się na premierze. Naturalnie nie zabrakło również mnie i Miszy. Pamiętam jak dziś, że siedzieliśmy w trzecim rzędzie. Tego dnia miałam na sobie czarną sukienkę i brylantowe kolczyki. Jak dla mnie biżuteria mogłaby w ogóle nie istnieć, jednak dla mojego męża - żona obwieszona klejnotami jest najlepszym dowodem statusu materialnego. Według Michaiła - im mniej klejnotów tym większa możliwość plotek na temat kłopotów finansowych. Wejście od frontu było zamknięte, musiałam więc iść od podwórza. Obok drzwi przy stole siedział postawny mężczyzna i czytał gazetę. - A pani do kogo? Przez chwilę byłam zdezorientowana, potem jednak wyjąkałam: -Ja w sprawie Kostii Katukowa... - Doigrał się — niespodziewanie agresywnym tonem oświadczył dy-żurny. - Latał po obcych babach, to dostał za swoje... - Dlaczego pan tak mówi? Przecież zabito człowieka... Ochroniarz machnął ręką: - Jemu już dawno należała się kulka - Świnia, nie facet. Ale czemu do tego chłopaka tak baby lgnęły - żadnego wyglądu, a taki zarozumiały! Artysta za dychę! Tfu, na wymioty się

zbiera! Grał zaledwie w trzech sztukach i w każdej z nich miał po dwa zdania. Takich, za przeproszeniem, aktorzyn jest z pół Moskwy. Mnie też w zeszłym roku wygnali na scenę, kufer wynosiłem w przedstawieniu Bojarynia Morozowa. No i co? Mam teraz od razu nosa zadzierać? Tak, wygląda na to, że Konstantin mocno się naraził facetowi... - Niech pani idzie do gabinetu numer dwanaście niespodziewanie życzliwie powiedział strażnik. - Tam jest administrator obiektu - Lew Walerianowicz. To on się zajmuje pogrzebem. Ruszyłam wąskim korytarzem, wyścielonym dość mocno wytartym czerwonym chodnikiem. Pachniało tanimi kosmetykami, kurzem i potem. Dwunasty gabinet był ostatni. Zapukałam grzecznie. - Kto się tak certoli - wchodzić! - rozległ się krzyk. Pchnęłam drzwi i znalazłam się w pomieszczeniu rozmiarem przypominającym moją szafę w byłej sypialni. To wręcz niemożliwe, że na takiej małej przestrzeni zmieścił się stół, krzesła i przedpotopowy sejf. Ale największe zdziwienie wywołał sam właściciel tubalnego głosu. Ogromny facet, prawie dwa metry wzrostu, ubrany w niesamowity skórzany garnitur. Różowa koszula kompletnie nie pasowała do jaskrawozielonej chustki na szyi, a złota

bransoleta i wielki okrągły kolczyk w lewym uchu nasuwały myśli o Cyganach. Włosy faceta również okazały się jakby romskie - ciemne, prawie czarne, kręcące się drobnymi loczkami. Z tyłu związał je gumką, a z przodu opadało mu na czoło coś w rodzaju grzywki. Nawet wodę kolońską miał dobraną do swojego wyglądu - ciężką, o duszącym zapachu, trudnej do określenia marki. Taki aromat wydają z siebie gnijące lilie. Momentalnie rozbolała mnie od tego głowa. - Pani do mnie? — zapytał administrator. - Strażnik powiedział, że pogrzebem Kostii Katukowa zajmuje się Lew Walerianowicz. To pan? - odpowiedziałam pytaniem na pytanie. - No tak, to ja - westchnął „Cygan”. - Jak mus to mus, Kostia nie miał rodziny. - Podobno dookoła niego kręcił się cały tabun kobiet. - Święta prawda — uśmiechnął się Lew Walerianowicz. - Nie da się ich nawet policzyć. Potrafił równocześnie podrywać pięć bab! Niech sobie pani tylko pomyśli, pięć naraz! Nikt nie potrafiłby temu sprostać! Miał taką teorię: w każdej kobiecie jest to „coś”, tylko trzeba umieć to wydobyć... Chwileczkę zreflektował się gaduła - a kim on był dla pani? Milczałam w przygnębieniu. Zapomniałam przygotować sobie odpowiedź na tak proste pytanie. - Proszę poczekać, proszę poczekać! - wrzasnął

administrator. - Domyśliłem się! Pani jest z milicji i przyszła się czegoś dowiedzieć o zabitym? Mam rację? Ciekawe, w czym ja jestem tak podobna do funkcjonariuszki milicji? To już druga osoba, która bierze mnie za stróża prawa. - Oczywiście, że mam rację - nie czekając na odpowiedź, potwierdził sam sobie administrator. - Wie pani, posiadam nadprzyrodzone zdolności, mogę panią nawet uwolnić od bólu głowy, a do ludzi to ja mam nosa! Nawet aktorzy w związku z tym przestali kłamać! Tak więc, jeśli chciałaby pani ukryć fakt swojej przynależności do grupy niebieskich mundurów, to tutaj to nie przejdzie. I szyderczo się zaśmiał, strasznie zadowolony ze swojej bystrości umysłu. Pierwszy raz w ciągu całego mego życia przyszła mi do głowy myśl: „Kłamanie jest proste, trzeba tylko wyrobić sobie pewne zdanie o rozmówcy i powiedzieć mu tylko to, co pragnie usłyszeć. Potwierdzić, że tak powiem, mniemanie o sobie... I tak, na przykład, Lwu Walerianowiczo-wi nie trzeba będzie nawet nic wyjaśniać, bo już sam opowiedział historię, sam w nią uwierzył i na dodatek jest strasznie dumny ze swojej przenikliwości i bystrości umysłu. Przecież umiałam kiedyś schodzić ze sceny z uśmiechem na ustach, tłumiąc w sobie łzy i gorycz. Dlaczego nie miałabym spróbować także odegrać jakiejś roli

w życiu?”. Westchnęłam i rozłożyłam ręce. - Tak, z taką osobą jak pan nie jest łatwo. Szczerze mówiąc, wymyśliłam kłamstwo, że jestem jedną z jego byłych kochanek, chcąc się dowiedzieć, kiedy jest pogrzeb, ale pan mnie od razu rozgryzł! Lew Walerianowicz zatarł ręce. - Ale ja i tak bym pani nie uwierzył! Kompletnie nie jest pani w typie Kostii! - Dlaczego? Zbyt stara? A tak przy okazji, ile on miał lat? - Trzydzieści osiem, ale jeśli chodzi o wiek, to nie ma pani racji. Wiek dla Kostii nie miał żadnego znaczenia, kiedyś nawet pół roku był z kobie-lą dawno już po pięćdziesiątce. Po prostu wszystkie jego kobiety łączyło jedno - były nieszczęśliwe. - A można tak bardziej szczegółowo? - poprosiłam i usadowiłam się wygodniej w mocno już wgniecionym fotelu. - Najlepiej jeszcze byłoby z imionami, nazwiskami i adresami... Administrator chrząknął. - Nie prowadziłem jego donżuańskiej kartoteki. Mogę powiedzieć tylko tyle, że w teatrze jest pełno młodych, pięknych aktorek, a Kostia się do nich nawet nie zbliżał. - Dlaczego?

- Jemu potrzebne były inne doznania: kobiety zakompleksione, niezbyt dobrze zarabiające, nie zanadto mądre i utalentowane, z nieuregulowanym życiem osobistym. Wie pani, takie porządnie ubrane, uczesane, bardzo dobrze ułożone, siedzące w metrze i rozwiązujące krzyżówki. Są one zazwyczaj świetnymi gospodyniami i matkami, a przy okazji potwornymi zrzędami, niezdolnymi do jakichkolwiek szalonych czynów. Wszystko mają z góry zaplanowane: zakup płaszcza, sprzątanie, pranie... Na widok takich pań aż mnie skręca, a Kostia tylko z takimi się zadawał, a na dodatek jeszcze kobieta musiała mieć nieco niższą pozycję społeczną od niego i przy okazji zachwycać się nim i przewracać oczami. Z aktorkami coś takiego w życiu nie przejdzie: im trzeba podawać futra, kupować bombonierki, kwiaty, znosić ich kaprysy, jednym słowem: to są flądry! A Kotek sam pragnął być obiektem uwielbienia. Często dochodziło nawet do śmiesznych sytuacji. No niech sobie pani wyobrazi: gramy Don Kichota, trzy role główne, pięć drugoplanowych i masa epizodycznych postaci z dwiema replikami typu: „Proszę, oto pański obiad”. Kostia miał dwa wejścia - w sumie znajdował się na scenie półtorej minuty. Potem kurtyna, wszyscy się kłaniają, widzowie biją brawo i w tym momencie z sali wychodzi pani z ogromnym

koszem kwiatów. Nasz Don Kichot wyprężył się, myślał, że to dla niego, ale nie doczekał się, biedak. Facetka szoruje prosto do Kostii i wręcza mu róże. Ludzie o mały włos nie pękli ze śmiechu, a on był bardzo zadowolony. - Niech pan mi poda chociaż jedno nazwisko - zażądałam. Lew Walerianowicz w zamyśleniu zaczął obracać pudełko ze spinaczami, potem z westchnieniem powiedział: - Wie pani co, jest taka jedna kobieta, która może o nim opowiedzieć absolutnie wszystko, całą nagą prawdę, tylko trzeba ją odpowiednio podejść. -Kto? Administrator uśmiechnął się pod nosem. - Zona naszego ochroniarza, Lena Litwinowa. Kostia miał z nią romans, można powiedzieć, że złamał swoje zasady. Nigdy bowiem nie wiązał się z mężatkami, ale tutaj skapitulował i zgrzeszył. Pół roku trwała ta ich miłostka. Sienią, jej mąż, wprost od zmysłów odchodził. Raz nawet chciał się bić z Kostią, z trudem ich rozdzielono, no a potem nastąpił rozwód. Lenka miała pewnie nadzieję, że kawaler z przyzwoitości się z nią ożeni, ale się przeliczyła. Z rok jeszcze pofiglowali i - ciao, bambino, sorry! Ona śledziła Kostię na każdym kroku niczym gestapo! Jeśli pani chce, to do niej zadzwonię. I, nie czekając na moją odpowiedź, chwycił telefon i zaczął

trajkotać do słuchawki: - Lenka? Jesteś zajęta? Zaraz przyjdzie do ciebie kobieta, a raczej, pracownik z wydziału kryminalnego. Ma rozkaz przeprowadzenia dochodzenia w sprawie morderstwa Kostii. Bądź dla niej miła. Ze słuchawki dobiegły piski i sygnały. - No dobra - rzekł administrator i odwrócił się w moja stronę: - Niech się pani uda do prasowalni. - Dokąd? - Lena pracuje tu jako garderobiana, proszę przejść przez scenę i na lewo w dół, potem po żelaznych schodach na prawo przy gaśnicy. Zresztą, zaprowadzę panią, chodźmy! Wstał gwałtownie i zobaczyłam, że ma na nogach buty na ogromnej, grubaśnej podeszwie, mniej więcej dziesięciocentymetrowej. Przeważnie takie obuwie noszą mężczyźni bardzo niskiego wzrostu. Kluczyliśmy po korytarzach chyba z dziesięć minut. Sama za żadne skarby nie znalazłabym właściwego pomieszczenia. Wreszcie Lew Wale-rianowicz zwolnił przy obdrapanych drzwiach i, otworzywszy je jednym szarpnięciem, krzyknął: - Lenka, gość do ciebie! - Nikogo się nie spodziewam — dobiegło z głębi. Administrator trącił mnie w plecy. - Niech pani idzie, ona jest po prostu w złym nastroju.

Weszliśmy do dużego pomieszczenia, szczelnie wypełnionego przeróżnymi sukniami, garniturami i płaszczami. W powietrzu unosił się zapach kurzu. Już szykowałam się na kichanie, ale nie wiadomo dlaczego wcale nie zaczęło mnie kręcić w nosie... Przy oknie, obok szerokiej deski do prasowania, z przedpotopowym żeliwnym żelazkiem w rękach stała kobieta. Na pierwszy rzut oka nie miała w sobie nic szczególnego - z takich pań w bliżej nieokreślonym wieku o rozmiarze pięćdziesiąt składa się głównie tłum w metrze. Twarz również nie przyciągała uwagi: prosta, okrągła, z miękkim nosem-karto-flem i mało wyrazistymi błękitnymi oczyma. —Jestem zajęta - ucięła facetka, walnąwszy żelastwo na jasnoczerwoną kamizelkę. - Nie mam czasu zajmować się bzdurami. -Jakie ma pani żelazko,wprost unikat! - zachwyciłam się mimo woli. - No właśnie - odezwała się pracownica, spluwając siarczyście na rozżarzoną stopkę żelazka. — Wszystkie tefale i moulinexy nadają się tylko do bluzek, a żeby sukno doprowadzić do porządku, potrzebny jest właściwy ciężar. Z westchnieniem postawiła ciężki kawałek żelaza na płytkę i

wypaliła: - Niepotrzebnie się pani fatygowała, nic nie wiem i wiedzieć nie chcę, umarł - i tyle, to znaczy, że komuś zalazł za skórę... - Na przykład Sieni - chrząknął Lew Walerianowicz - albo jakiejś babie. Złapała nóż i zaszlachtowała chłopaka. Odnotowałam w myślach fakt, iż administrator nie ma pojęcia, w jaki sposób wysłano Kostię na tamten świat, i westchnęłam. Trudno rozmawiać z kobietą, która jest agresywna i kompletnie nie wiem, jak można ją udobruchać. Lena tymczasem cofnęła się w stronę parapetu i zasyczała jak rozwścieczona kotka: - Co masz na myśli? - Nic szczególnego - odpowiedział łagodnie Lew Walerianowicz. -Po prostu któraś z bab, którą Kostia wodził za nos i obiecał się z nią ożenić, miała już dość czekania na ślub i chwyciła za tasak. Albo zdradzony mąż... - Nie waż się nawet sugerować, że Sienią ma z tym coś wspólnego — syczała nadal Lena. — On jest prawie święty... - Yhm - chrząknął administrator - i dlatego od niego zwiałaś... Pucołowata twarz Litwinowej nabrała czerwonych wypieków. Kobieta przygryzła wargę, ale Lew Walerianowicz jak gdyby nigdy nic nadawał dalej: - Ty, Lenka, przestań udawać głupią, bo sprawa jest

poważna. O twoim związku z Kostią nawet wróble ćwierkają. Podziękuj mi, że przyprowadziłem panią major tutaj do ciebie. Porozmawiacie sobie po cichu, bez protokołu i świadków. A jak prowadzi się tak przyjemną rozmowę, to już nie jest przesłuchanie, a miła pogawędka, prawda? Spojrzał na mnie wyczekująco. A to cudak, nawet stopień mi już nadał, ale mimo wszystko jego poczynania były mi na rękę, więc przytaknęłam głową w milczeniu. - Nikt cię o nic nie podejrzewa - mówił dalej śpiewnym głosem administrator - więc lepiej sobie tutaj pogawędzić. Wiesz, jak na komisariacie na Pietrowce jest nieprzyjemnie żelazny stół, krzesła, wszystko przykręcone do podłogi, w oknach kraty, a tu - na swoich śmieciach. A rozmowy tak czy tak nie da się uniknąć, jak nie ja, to ktoś inny wypapla o tobie. Z tym, że ja mam o tobie dobre zdanie i przyprowadziłem panią major po kryjomu, a taki na przykład Leńka Greków po całym teatrze będzie latał z krzykiem: „Gdzie Litwinowa, milicja do niej przyszła!”. Mało ci jeszcze plotek na swój temat? Lena głośno westchnęła, wypieki powoli zaczęły znikać z jej twarzy i policzki odzyskały normalny kolor. - Mądra dziewczyna - pochwalił administrator. Porozmawiajcie sobie, a ja tymczasem spadam!

Z tymi słowy niczym wąż wyśliznął się na korytarz i zostałyśmy sam na sam. Niespodziewanie prasowaczka głośno westchnęła, runęła na taboret i, kiwnąwszy ręką w stronę obdrapanego krzesła, powiedziała z beznadzieją w głosie: - Niech już i tak będzie, proszę siadać. Lewczyk ma rację, porozmawiajmy tutaj, jeśli już zaszła taka potrzeba. Niech pani tylko wie, że ja go nie zabiłam, a i Sienią nigdy nie wymachiwałby nożem, jak już coś, to mógłby wystrzelić w afekcie z pistoletu, ale nożem przenigdy! - Na jakiej podstawie pani sądzi, że Konstantinowi zadano cios ostrym narzędziem? - postanowiłam dostosować się do żargonu milicyjnego. - Że co? - osłupiała Lena. Wzruszyłam ramionami. - Katukowa zabito strzałem w głowę. Garderobiana znów poczerwieniała na twarzy. - Boże, Sienią nie mógłby... Postanowiłam uspokoić trochę Lenę i dodałam przyjaźnie: - Podejrzewamy, że morderstwa dokonała jedna z kochanek ofiary, kobieta, która miała klucze od jego mieszkania. Litwinowa zesztywniała, potem sięgnęła do kieszeni żakietu i zapaliła długiego, brązowego, pachnącego wanilią papierosa. Dziwna sprawa, dym wcale mnie nie drażnił, a

wręcz przeciwnie - wydał mi się nawet przyjemny - Miałam klucze — oświadczyła niespiesznie Lena. - Nie od razu nauczyłam się otwierać nimi drzwi. Zamki są tam zbyt skomplikowane jak dla mnie. Ale potem mi je odebrał, potrzebował dla innej... Drań! Świnia! Samiec! Nienawidzę go! Nie znoszę! Nagle chwyciła rękami głowę i zaczęła wyć jak syrena strażacka. - Ach, co za drań, tam jest jego miejsce! - wylatywało od czasu do czasu z jej wykrzywionych ust. Niespodziewanie zrobiło mi się jej żal. Lena najwidoczniej jeszcze kochała Kostię... Wstałam, podeszłam do niej i objęłam ramieniem. Twarz Leny wylądowała akurat na wysokości mojego brzucha. Kobieta wtuliła się we mnie i szeptała: - Pani nie jest w stanie tego zrozumieć. Pani ma pewnie męża, żyje sobie bez zmartwień... Wzruszyłam ramionami. - Przeciwnie, bardzo dobrze rozumiem, co i jak. Ostatnio odeszłam od męża, który mnie zdradzał... -Tak? - zdziwiła się Lena i uniosła głowę. - Tak - potwierdziłam. - O mało co nie oszalałam, kiedy się dowiedziałam. Niech mi pani wszystko opowie, ulży pani. Garderobiana wyciągnęła chustkę do nosa, wysmarkała się i

powiedziała: - No to niech pani posłucha, jakie głupie baby nosi święta ziemia... Za mąż Lenka Litwinowa wyszła wcześnie, ledwo skończyła osiemnastkę. Mąż trafił jej się nadzwyczajny: nie pił, nie palił, całymi dniami majsterkował w kuchni, budował jakieś urządzenia. Jan pracował jako inżynier i marzył o wynalezieniu wiecznego silnika. Lenę z lekka drażnił brud i narzędzia, ale, jeśli tak się rozejrzeć dookoła, to inne żony miały o wiele gorzej: ich mężowie pili gorzałę, a potem się awanturowali. Sąsiadki z klatki często wpadały do Leny po pieniądze, pożyczając do wypłaty. Wsunąwszy potrzebną kwotę do kieszeni, wzdychały z zazdrością: - Och, poszczęściło ci się z mężem. Wzdychały, wzdychały - no i zapeszyły Pewnego razu Lenka, wróciwszy do domu, zastała męża całego we łzach, siedzącego na łóżku. Na żadne z pytań żony nie udzielał odpowiedzi, milczał, kiwając głową, i szlochał. Przestraszona Lena wezwała karetkę pogotowia. Lekarz, który przyjechał do chorego, zasugerował konsultację psychiatryczną. Psychoza maniakalno-depresyjna - tak zawile nazywała się ta choroba. Osiem lat biegała biedna kobieta od jednej kliniki do drugiej, ale diagnoza była wszędzie jednakowa. Ledwie podleczonego męża wypuszczano do domu, a już po krótkiej fazie remisji

następowało stadium głębokiej depresji. Mąż siedział, tępo patrząc w jeden punkt, aż doszło do tego, że próbował popełnić samobójstwo. W końcu mu się to udało, tyle że nie w domu, a w szpitalu. Znajomi radzili podać szpital do sądu, ale Lena nawet była zadowolona z tego, że nie upilnowano męża, gdyż wreszcie skończył się jej wieloletni koszmar. Przez następne dwa lata zaczęła w końcu cieszyć się życiem. Tym bardziej, że była sama w mieszkaniu i nikt jej nie pilnował. Potem zaczęła się niepokoić. Nieubłaganie zbliżała się do trzydziestki, należało wyjść za mąż, ustatkować się, urodzić dziecko... Ale trafiali jej się sami nieodpowiedni kawalerowie - z przyjemnością przychodzili w odwiedziny, jedli wyśmienite pierogi, pakowali się do łóżka z wykrochmalonymi prześcieradłami, ale o rękę jej nie prosili, a czas mijał. Dlatego też, kiedy wreszcie znalazł się odpowiedni pod wszelkimi względami Siemion, Lena bez chwili namysłu, natychmiast pobiegła na ślubny kobierzec. Chociaż w przeddzień ślubu wkradł się do głowy cień wątpliwości - narzeczony nie był ani zbyt piękny, ani mądry, ani przeraźliwie bogaty, a co najważniejsze, Lenka nie odczuwała żadnego drżenia serca, kiedy Sienią przypadkiem brał ją za rękę. Ceremonia ślubna odbyła się w styczniu. Potem zaczęła się proza życia. Dni różniły się od siebie jedynie programem

telewizyjnym. Sienią okazał się niezbyt skory do zabawy i mimo że pracował w teatrze jako ochro-niarz, nigdy nie oglądał przedstawień. Pewnego razu przyszedł do domu i zapytał: - Słuchaj, Lena, nie sprzykrzyła ci się jeszcze twoja praca? Żona, która całe życie przepracowała jako krawcowa, westchnęła ze smutkiem. Jej nie tylko się sprzykrzyło, ale wprost obrzydło trzaskanie nożycami. - W teatrze szukają garderobianej - wyjaśnił mąż. - Pensja o sto rubli więcej, pójdziesz? Gdyby tylko biedny ochroniarz mógł sobie wyobrazić, jakie okropne następstwa pociągnie za sobą przejście żony do teatru! Dosłownie już na drugi dzień Lenka spotkała Kostię. Katukow przyszedł po kamizelkę. Wstydząc się własnej nieudolności, świeżo upieczona garderobiana nerwowo zaczęła zapinać guziki przy surducie. A kiedy skończyła pracę, Kostia czule ujął jej dłoń i powiedział śpiewnym głosem: -Jaką ty masz małą rączkę, jak księżniczka!

Lena oblała się pąsem. Przez całe swoje ponadtrzydziestoletnie życie nigdy jeszcze nie dane jej było usłyszeć takiego komplementu. A Kon-stantin okazał się wielkim mistrzem w uwodzeniu i w ten oto sposób rozpoczął

się ich szalony romans. Naturalnie po teatrze natychmiast rozeszły się plotki. Czego tylko nie robił Sienią, żeby odciągnąć żonę od kochanka: zamykał na klucz, odbierał ubranie, parę razy nawet pobił! Ale Lenka jakby się z łańcucha zerwała. Wtedy Siemion rzucił się z pięściami na Kostię, jednak bezczelny kochanek okazał się silniejszy i w uczciwej walce natrzaskał zdradzanemu mężowi po pysku. Po tym incydencie Lena kategorycznie zażądała rozwodu i po upływie pół roku odzyskała wolność. Kobieta spodziewała się pewnie, że artysta się jej teraz oświadczy, jednak w ich stosunkach nic się nie zmieniło. Lenka przychodziła do kochanka co sobotę, o jedenastej rano. Wciągała po schodach wypchaną zakupami torbę, przygotowywała obiad, sprzątała, następnie szli spać albo gdzieś się rozerwać... A potem późno, koło dwunastej w nocy, Kostia wyprawiał taksówką panią swojego serca do domu. Wcześniej Lenka się temu nie sprzeciwiała, nie chciała bowiem jawnie drażnić Sieni, nie nocując w domu, ale po rozwodzie zaczęła dawać Kostii do zrozumienia, że może teraz przychodzić częściej i zostawać aż do rana. Kostia jednak tylko się uśmiechał i odpowiadał: - Wybacz, ale cały tydzień jestem zajęty. To nawet dobrze, że rzadko się widzimy, bo za każdym razem nasze spotkania są jak święto, a inaczej moglibyśmy się sobą znudzić.

Nie wiadomo, ile jeszcze trwałby podobny stan rzeczy, gdyby pewnego razu Lenka nie zobaczyła w sklepie ogromnej dwuosobowej kołdry z owczej wełny. Kostia stale marzł i już od dawna o takiej marzył.

Uradowana Lena natychmiast dokonała zakupu. Sprzedawczyni wręczyła jej ogromny, ciężki i prawie w ogóle niedający się zgiąć tobół. Kobieta przez chwilę zastanawiała się, co z nim zrobić. Nie chciało jej się dźwigać bagażu przez pół miasta do siebie do domu, a nieść do znajdującego się o dwa kroki teatru tym bardziej nie miała ochoty. Wszyscy zaczęliby chichotać i pytać, kiedy ślub. Pozostawało tylko jedno - od razu dostarczyć zakup Kostii. Katukow mieszkał obok „Rampy”. A szczęśliwym trafem Lena miała przy sobie klucze od jego mieszkania. Było tylko jedno „ale”. Kostia stanowczo prosił kochankę, żeby przychodziła wyłącznie w soboty. - To twój dzień, kochanie - pieszczotliwie szczebiotał facet. W pozostałe się nie pojawiaj. W dni powszednie często zagląda mama. Jest to poważna dama starej daty i może nagadać ci głupstw... Lena przez chwilę się wahała, postanowiła jednak jeden raz złamać niepisane prawo. Już zatrzaskując za sobą drzwi, kobieta zrozumiała, że popełniła głupstwo. Z kuchni dobiegał

śpiew. Mama najwyraźniej przygotowywała dla synka kaloryczny obiad. Dziewczyna chciała rzucić kołdrę przy wejściu i uciec, ale do przedpokoju wpadła facetka i groźnie zapytała: - Kto tam? Litwinowa zdrętwiała jak rażona prądem. Stojąca przed nią kobieta w kolorowym fartuchu wcale nie przypominała wrednej staruszki, a jeśli nawet była matką Konstantina, to z pewnością posiadała środek na wieczną młodość, ponieważ z wyglądu eleganckiej blondynce nie można było dać więcej niż trzydziestkę. - Pani do kogo? - zapytała „mama”. Lena z trudem odlepiła język od podniebienia i wymamrotała: - Kołderkę kupiłam, bardzo chciałam... - Nic z tego nie rozumiem — klasnęła w dłonie kobieta i krzyknęła: -Kotek, chodź no tu! Drzwi od łazienki się otworzyły i na progu pojawił się aktor we froto-wym szlafroku i z mokrą głową. - Co takiego, Ninka? - aksamitnym, czułym głosem zapytał blondynkę. Lena drgnęła i poczuła straszne ukłucie zazdrości. Dotychczas sądziła, ze takim tonem Kostia rozmawia tylko z nią. Tymczasem

Katukow oderwał od twarzy ręcznik, zobaczył Lenę, zamarł na chwilę, po czym się roześmiał: - Mówiłem ci przecież, żebyś przychodziła tylko w sobotę! - Chcesz mi wmówić, że to twoja mama! - zasyczała złośliwie Lena, dźgnąwszy palcem w stronę bezczelnie uśmiechającej się blondynki. - Nie - zaśmiał się ponownie Kostia. - Poznajcie się, to jest Nina. Potem odwrócił się do kobiety w fartuchu i powiedział: - A to... - Poczekaj, poczekaj - powstrzymała go blondynka. - Pozwól, że sama się domyślę... Rita, zgadza się? - Co?! Jest jeszcze jakaś Rita?! - drętwiejącymi wargami zapytała Lena, siadając na krześle w przedpokoju. Z jakiegoś powodu nogi odmówiły jej posłuszeństwa, a w skronie zaczęły wbijać się delikatne igiełki. Nina z litością spojrzała na Lenę, potem po cichu szturchnęła Kostię. Ten podszedł do garderobianej i rzekł czule: - Chodź, pogadamy. Lena ruszyła do kuchni na nogach jak z waty. Blondynka gdzieś się ulotniła. Kostia usiadł przy stole i z wyrzutem powiedział: - Prosiłem, żebyś zjawiała się tylko w soboty, sama jesteś sobie winna!

Lena poczuła, jak po policzkach ciekną jej łzy. - Nie kochasz mnie! Kostia w zamyśleniu obracał w rękach zapalniczkę. - Nie, kocham. - No to po co ta Nina? Kochanek podszedł do okna, pobujał się na piętach, potem nastroszył zawsze starannie ułożone włosy i oznajmił: - Dobra, spróbuję ci to jakoś wytłumaczyć. Przez prawie półtorej godziny aktor usiłował wbić Lenie do głowy dwie proste myśli. Po pierwsze, nie jest stworzony do życia z jedną kobietą, a po drugie, oprócz niej ma jeszcze dwie - Ninę Nikitinę i Ritę. - A one o mnie wiedziały? - zaszlochała Lena. Kostia skinął głową. Garderobiana zaczęła ryczeć jak bóbr. Katukow zabrał się do wkraplania waleriany do szklanki. Pogodził się już z myślą, że dzień poszedł na marne i trzeba będzie jakoś załagodzić histerię kochanki. Lena uspokoiła się dopiero pod wieczór. Kostia zamówił taksówkę i powiedział: - Dziękuję za kołdrę, czekam w sobotę. Litwinowa skinęła głową, ałe w weekend nie pojechała pod znany adres. Nie była po prostu w stanie przestąpić progu mieszkania faceta i położyć się na kanapie, na której przed nią wesoło spędzały czas inne kobiety. Parę razy Kostia sam

przyjeżdżał do niej w odwiedziny, ale to już nie było to. Czar spotkań prysł. Potem mniej więcej przez miesiąc się nie spotykali, widzieli się tylko w pracy. Następnie Kostia przyszedł do prasowalni i zapytał wprost: - Czyli, jak rozumiem, z nami koniec? Lena kiwnęła tylko głową. - W takim razie oddaj klucze. - Dla innej są ci potrzebne? - prychnęła, grzebiąc w torbie. Zycie mi zmarnowałeś, a teraz za następną się zabierasz? - Ty sama nie chciałaś się więcej spotykać - odciął się Kostia i wyszedł. Mimo wszystko próbował jednak zachować z nią na pozór dobre stosunki. Zawsze uśmiechał się do niej przy spotkaniu, dowiadywał się o zdrowie, czasami nawet dawał bukiety. Niektórzy w teatrze byli przekonani, że ich romans trwa do tej pory... Poczekałam, aż Lena się wygada, po czym ostrożnie ugodziłam w czułe miejsce: - Nie wie pani przypadkiem, gdzie mieszkają Nina i Rita? Litwinowa zaczęła wycierać nos dosyć już brudną chustką. Milczenie się przeciągało. Postanowiłam działać jak milicjant. - Któraś z kochanek zabiła Kostię. Czy będzie sprawiedliwie, jeśli zbrodniarka pozostanie bezkarna? Garderobiana przez chwilę wpatrywała się jeszcze w okno,

po czym odparła z wysiłkiem: - Nina jest fryzjerką, pracuje w salonie „Eldorado” na ulicy Kustana-jewskiej. Na nazwisko ma Nikitina. Rita jest kasjerką w supermarkecie na Twerskiej. Poza tym jest jeszcze jedna - Jana, uczy w szkole nr 2593, w nowej dzielnicy Kurakino. Jest nauczycielką w młodszych klasach. Już sobie wyobrażam, czego uczy dzieci! Pewnie u Katukowa trzy baby naraz to norma. Babiarz! I znów cicho zapłakała. Wyśliznęłam się za drzwi i, błąkając się trochę po korytarzach, wyszłam w końcu na zabłoconą ulicę. Jeśli miłość dostarcza takich przeżyć, to dzięki Bogu, że ja do tej pory nie zaznałam jeszcze uczucia. Rozdział 8 Zegarek pokazywał równo trzecią, kiedy weszłam w bramę prowadzącą na rynek. Cóż, jeśli już mieszkam u Katii w domu, to powinnam podporządkować się ustanowionym regułom. Wzdłuż długiej ulicy ciągnął się rząd kiosków. Co by tu przygotować na kolację? Nagle wzrok mój padł na kurę. Doskonale, takiego ptaka to nawet ja zdołam ugotować, będzie za jednym zamachem i zupa, i drugie danie. Nauczona gorzkim doświadczeniem, nie wzięłam kury francuskiej firmy „Doux” za pięćdziesiąt rubli kilogram. Na końcu rzędu znalazłam naszą, krajową brojlerkę po trzydzieści, chociaż

wyglądała niezbyt apetycznie - sina, pokryta pomarszczoną skórą... Głowa z zamkniętymi oczami kołysała się na chudej szyjce, a żółte pazury groźnie sterczały w stronę klientów. Kurę wyraźnie głodzono za życia i umarła najprawdopodobniej śmiercią naturalną, ze starości. - Nad czym się zastanawiasz? - zapytała handlarka, grubaśna baba w brudnym, zafajdanym krwią fartuchu. Bierz, taniej nigdzie nie znajdziesz! Cena faktycznie była atrakcyjna, ale sam produkt nie wywoływał najmniejszej chęci, aby go skonsumować. - Bierz, bierz - zachęcała szczerze baba. - Świeża, dopiero co biegała. Spójrz, nie zamrożona, a schłodzona. I popukała palcem w bezbronne ciałko. - Może lepiej kupić importowaną... -Te tu? - pogardliwie wzruszyła ramieniem handlarka. Kupuj, jeśli ci zdrowie niemiłe. Ich ptaki faszerują hormonami i szpikują antybiotykami, a nasze są chowane na naturalnej paszy. Westchnąwszy, wybrałam krajową kurę. Baba ma pewnie rację, rosyjskie fabryki drobiu nie mają pieniędzy na kosztowne leki i ptaszek za życia jadł ekologicznie czystą paszę - ziarno i robaki. Wepchnąwszy zdobycz do reklamówki, usiłowałam sobie przypomnieć, co pływało w zupie Nataszy poza kurą. Chyba

marchewka, cebula, ziemniaki i makaron, a w zastępstwie można i ryż ugotować. Obwiesiwszy się reklamówkami, dotarłam do domu, wyprowadziłam szaleńczo szczęśliwe psy i zabrałam się do gotowania. Najpierw dokładnie umyłam kurę. Po bliższych oględzinach okazała się jeszcze bardziej wychudzona, żebra dawały się wymacać pod skórą, a nóżki przypominały niedojrzałe pomarszczone bakłażany. Mam ją włożyć do wrzątku czy do zimnej wody? W końcu garnek wylądował na kuchence, a ja zabrałam się za obieranie cebuli. Ile warzyw wkłada się do zupy? Mam nadzieję, że z pięć cebulek, sześć marchewek i osiem ziemniaków wystarczy. Ogień szybko podgrzewał wodę, włączyłam telewizor i zaczęłam sobie podśpiewywać. Wygląda na to, że gotowanie to nic trudnego, trzeba tylko spróbować. Pokroiwszy warzywa w drobną kostkę, odsapnęłam i postanowiłam wynagrodzić sobie pracę filiżanką kawy. Jednak z garnka niespodziewanie zaczęła wylatywać żółtozielona piana. Usiłowałam ogarnąć ją łyżką, ale ohydna ciecz wylatywała i wylatywała. Woda rozpaczliwie bulgotała, parząc moje ręce. Zrobiło mi się już gorąco, a piana ciągle nie chciała przestać wypływać. Zrozpaczona wyłączyłam palnik. Zupa zabulgotała po raz ostatni i uspokoiła się, a wstrętna żółtozielona masa

zniknęła. Zakłopotana, zaczęłam gapić się na garnek i znów podpaliłam gaz na całą moc. Wkrótce na powierzchni ukazały się obrzydliwe pęcherzyki... Poeksperymentowałam z pięć minut i w końcu zrozumiałam - ogień nie powinien być zbyt duży. Strasznie dumna z siebie, napełniłam garnek aż po brzegi warzywami i zaczęłam się zastanawiać nad ryżem... Kilogramowa paczka wydawała mi się bardzo mała. Czy wystarczy jej na kolację? Pewnie należało kupić dwie. Wytrząsnąwszy białe ziarenka do cedzaka, nalałam wody i przykryłam pojemnik pokrywką. Nigdy w życiu nie byłam tak z siebie zadowolona. Filiżanka rozpuszczalnej kawy wydała mi się cudowna w smaku. Dzień można zaliczyć do udanych. Zaledwie kilka godzin dzieliło mnie od rozwiązania tajemnicy dokumentów. Jasna sprawa są albo u Niny, albo u Jany. Jutro pojadę najpierw do fryzjerki, a potem... W tym momencie od strony kuchenki dało się słyszeć syczenie. Obejrzałam się i tak jak siedziałam, podskoczyłam w miejscu. Nad ryżem groźnie chwiała się pokrywka, a z samego pojemnika wysypywały się białe ziarenka. W zdumieniu patrzyłam na ryż. No powiedzcie, w jaki tajemniczy sposób mógł tak zwiększyć objętość? Sitko było wyraźnie za małe. Przełożyłam ryż do innego garnka i dolałam wody, ale po dziesięciu minutach zrobiło się go jeszcze więcej i operację

trzeba było powtórzyć. Jednym słowem, po upływie pół godziny wyszedł mi ogromny gar ohydnej kleistej brei. Zaczerpnęłam ryż małą łyżeczką i posmakowałam. No tak, zapomniałam posolić, ale to drobnostka, przyprawę można dodać teraz, tylko dlaczego u Nataszy wszystkie kawałeczki ryżu leżały oddzielnie, a u mnie stanowiły jedną bryłę? Faktycznie, tanie produkty nawet po ugotowaniu są ohydne. Kupiłam ryż po dwadzieścia pięć rubli za kilo i co?! Jeść się nie da. Westchnąwszy, zaczęłam wpatrywać się w brytfankę, do której przelałam ryż. Może trzeba dodać do tego masła? Ale w tym momencie do kuchni wparował Kiriusza z wiadomością: - Oj, jak mi się chce jeść! -Jakoś wcześnie dzisiaj - powiedziałam, spoglądając na zegarek. -Trener zachorował - oznajmił chłopak. - A co tak dziwnie pachnie? - Rosół - oświadczyłam z dumą w głosie i podniosłam pokrywkę. Przed oczami pojawiło się coś niesamowitego, co przypominało wodniste warzywne piure ze sterczącymi żylastymi nóżkami. Nabrałam brei chochlą i chlupnęłam ją do głębokiego talerza. Warzywa doszczętnie się rozgotowały i

kompletnie nie można się było zorientować, gdzie jest marchewka, gdzie cebula, a gdzie ziemniaki. Kiriusza powoli zanurzył łyżkę i mruknąwszy: „Jaka gęsta ta zupa” - wsunął ją do ust. W tym samym momencie podskoczył, rzucił się do zlewu i, wypluwając jedzenie, wykrzyknął: - Ale to obrzydliwe! Próbowałaś sama?! Ostrożnie wzięłam „rosół” do ust. Momentalnie język poczuł gorycz, jakby do wody dodano chininy. - Co tam jest? - dopytywał się Kiriusza. Starannie wypłukałam usta i odpowiedziałam: - Nic takiego, to tylko kura z warzywami. - Proszę, proszę! - zdumiał się chłopak. - U mamy w zupie jest woda i wszystko pływa oddzielnie, a tutaj to istny koszmar! Może zamiast soli wpakowałaś coś innego? Sprawdziłam językiem zawartość solniczki. Nie, z tym jest wszystko w porządku. Kolejnym fiaskiem okazała się kura. Wcale nie dała się kroić nawet wielkim tasakiem, a kiedy z Kiriuszą, dołożywszy wszelkich starań, jakoś oderwaliśmy piersi, ujawnił się następujący szczegół: szlachetne kurze mięso okazało się nie białe, tylko żółte i w smaku przypominało gumowy kalosz posmarowany musztardą. -Tego nawet psy nie zjedzą - podsumował ze smutkiem chłopak.

Tak właśnie było. Mula i Ada z miejsca odwróciły mordy, a Rachel najpierw wzięła drób do pyska, po czym natychmiast go wypluła. - Ale ci okropieństwo wyszło - podsumował Kiriusza. Nawet terier nie żre, a on ze śmietnika potrafi wyciągnąć i się nawet nie skrzywi. Ryżu chłopiec już nie próbował, po prostu poszedł do pokoju, skąd zaczął dochodzić jego radosny śpiew. Usiadłam przy kuchennym stole i w zakłopotaniu gapiłam się na garnki. Dlaczego nic mi się nie udało? Po kilku minutach Kiriusza wszedł do kuchni i podał mi podniszczoną książkę. - Masz. Czerwoną okładkę ozdabiał duży pieróg, u góry zaś mieścił się tytuł Książka o smacznym i zdrowym jedzeniu. - Julka kupiła — wyjaśnił chłopiec — ale nie ma kiedy gotować, to może tobie się przyda. Tu jest wszystko opisane w prosty sposób. Popatrz - rosół z kury. Bierzemy jedną kurę, opalamy nad ogniem, patroszymy, zachowujemy ostrożność przy usuwaniu pęcherzyka żółciowego, ponieważ zupa może nabrać gorzkiego posmaku... Słuchałam jego słów jak poematu. Boże, jak się okazuje, należało najpierw usunąć wnętrzności i ugotować samą kurę, a potem włożyć warzywa!

- Słuchaj, Lampa - Kiriusza zmrużył przebiegle oczy - nie wydam cię. Zlikwidujemy bezzwłocznie ślady przestępstwa! - Co masz na myśli? - Wyrzucimy zupę i drugie danie, a Sierioży i Julce nic nie powiemy. Wiesz, jak by się nabijali! Z rozmachem wyrzuciłam „smaczną” kolację do śmieci i opróżniłam wiadro. Kiriusza skoczył po pierogi i kiedy w przedpokoju pojawił się Sierioża z Julią, zręcznie wrzuciłam kawałki ciasta do wrzątku. Dzięki Bogu, książka była adresowana do młodych gospodyń, dlatego proces gotowania pierogów autorzy opisali szczegółowo. Następnego dnia około dwunastej zjawiłam się u fryzjerki. Cztery ładne dziewczyny, wprawnie operujące suszarkami, nawet nie odwróciły głów. W końcu jedna, czarnowłosa, z niezadowoleniem wycedziła: - Do nas trzeba się najpierw umówić. Druga, jasnowłosa, przy sobie, podobna do świeżo upieczonej bułeczki, dodała wyniośle, obrzucając spojrzeniem moją chińską kurtkę i adidasy: - Cennik jest na ścianie, proszę najpierw przeczytać. Podeszłam do wywieszki. Strzyżenie — 300 rubli, mycie — 150 rubli, układanie — 200 rubli. -Tu blisko, przez ulicę, jest inny zakład - oświadczyła ciemnowłosa.

- Tam jest taniej, będzie panią na pewno stać - dodała blondynka. Zrobiło mi się strasznie przykro. Czy naprawdę wyglądam jak żebraczka? A nawet jeśli istotnie mam mało pieniędzy w portmonetce, to kto dał tym bezczelnym dziewczynom prawo rozmawiania z klientką w taki sposób? Pewnie jeśli stanęłaby przed nimi dama w futrze z norek, natychmiast by się uśmiechnęły. Czując, jak z rozgoryczenia ściska mnie w gardle, odkaszlnęłam i specjalnie zbyt głośno powiedziałam: - Panie pozwolą, że się przedstawię, major Romanowa z wydziału kryminalnego. Prowadzę śledztwo w sprawie morderstwa Konstantina Ka-tukowa. Która z pań to Nina Nikitina? Odgłos narzędzi fryzjerskich momentalnie ucichł. - Oj! - czarnowłosa wypuściła z rąk suszarkę. - To ja - mruknęła wolno blondynka i zaraz dodała: Przejdźmy do pomieszczenia służbowego, przecież nie będziemy tutaj rozmawiać. Odprowadzane ciekawskimi spojrzeniami, skręciłyśmy za stolikiem manikiurzystki i przeszłyśmy korytarzem, aż znalazłyśmy się w małym pokoju z lodówką i dwoma krzesłami. Na parapecie stała metalowa puszka z kawą i czajnik. Nina jednak nie miała najmniejszego zamiaru

proponować mi czegokolwiek do picia. Oparta plecami o ścianę, skrzyżowała ręce na piersi i rzekła stanowczo: - Nic nie wiem, po raz ostatni widziałam się z Kostią we wtorek, był cały i zdrowy. Naprawdę nic więcej nie wiem. Usiłowałam uśmiechnąć się najżyczliwiej, jak tylko się dało. - Pani Nino, czy Kostia dał pani klucze do mieszkania? - A jeśli nawet, to co z tego?! - wściekła się dziewczyna. - Tak między nami, miał kilka kompletów. Pokiwałam głową ze zrozumieniem. - A gdzie ma pani swoje? Nina błyskawicznie odburknęła: - Zgubiłam w zeszłym tygodniu. Torebkę mi świsnęli, a tam było wszystko: dowód osobisty, prawo jazdy, kosmetyki. Jeśli mi pani nie wierzy, niech pani zapyta na dwunastym posterunku, zgłosiłam kradzież sierżantowi Kornukowi. - A kiedy miało miejsce to smutne zajście? - Mówię przecież, w tamtym tygodniu, w niedzielę. Pojechałam na targ Leningradzki i ktoś mnie sobie upatrzył. - Długo znała pani Kostię? Nina wzruszyła ramieniem. - A co to za różnica, jak długo? Spotykałam się z nim raz na tydzień i nic szczególnego nas nie łączyło poza łóżkiem. Czasami obiad mu ugotowałam, a tak czysty seks i tyle, bzykanko i do domu.

Przypomniałam sobie administratora Lwa Walerianowicza i nachmurzywszy się, wycedziłam przez zęby: - Uuuu... kochaniutka. Powinna mi być pani strasznie wdzięczna za to, że sama przyszłam, a nie wzywałam pani na komisariat. Wie pani, jak t am jest nieprzyjemnie? Żelazny stół, krzesło, wszystko przykręcone do podłogi... A ja na razie rozmawiam bez protokołu, po przyjacielsku. A jak się to pani nie podoba, to mogę dać wezwanie. W błękitnych oczach Niny pojawiło się przerażenie i od razu spuściła z tonu: - Napije się pani herbaty? Uśmiechnęłam się w duchu i skinęłam głową. Po pięciu minutach w moich rękach znalazł się kubek z niesamowitym paskudztwem, napojem owocowym „Pickwick”.Taki płyn powinien się nazywać „siki ciotki Weroniki”, ale Ninie najwidoczniej to smakowało, ponieważ z rozkoszą pociągnęła łyk z kubka i rozpoczęła opowiadanie. Słuchałam jej uważnie, mimo że niczego nowego się nie dowiedziałam. Nina spotykała się z Kostią raz na tydzień i, w przeciwieństwie do Leny, doskonale wiedziała o „rywalkach”. Z obecności innych kobiet w życiu kochanka nic sobie nie robiła. Za mąż fryzjerka się nie wybierała, a gotować, sprzątać i prać nie lubiła. Wprawdzie czasami gotowała dla

Kostii zupę, ale bez szczególnej weny twórczej. Do niczego niezobowiązujące randki w pełni ją satysfakcjonowały: w sumie i faceta się ma, i nie potrzeba się zbytnio wysilać. A na dodatek sam Kostia okazał się hojny: chętnie dawał prezenty, podwoził samochodem, zapraszał do restauracji. Poza tym był również dobrym przyjacielem: kiedy matka Niny złamała nogę, ta straciła głowę i zadzwoniła do kochanka po pomoc. Szczerze mówiąc, spodziewała się usłyszeć coś w stylu „wybacz, ale jestem zajęty”, ale Kostia tylko mruknął: „zaczekaj” - i po półgodzinie przyjechał, zaniósł staruszkę na rękach do samochodu, a w izbie przyjęć dał w łapę skołowanemu doktorowi kilka banknotów, żeby starsza kobieta nie znalazła się na korytarzu... Niczego więcej się od Niny nie dowiedziałam. Kiedy wyszłam od fryzjera, zobaczyłam naprzeciwko sklep „Tiul” i weszłam do środka. Ulokowałam się przy ogromnym oknie i pogrążyłam w rozmyślaniach. Coś w tej historii mi nie pasowało. I Rita, i Lena, i Nina mówiły o hojności Kostii i o tym, że miał w zwyczaju zabierać swoje oblubienice do restauracji... Do tego jeszcze często kupował kobietom prezenty, miał samochód, posługiwał się telefonem komórkowym, a i jego mieszkanie wyglądało całkiem przytulnie — niedawno odnowione ściany aż lśniły. Nasuwało się więc naturalne pytanie: skąd on brał na to

wszystko pieniądze? W teatrze najprawdopodobniej zarabiał grosze, zasłynął przecież jako marny aktorzyna, nie występował ani w kinie, ani w telewizji. Zastanawiając się parę minut nad tym, zaczepiłam o inny temat, równie interesujący. A skąd Nina wie, że Kostia nie żyje? Sama przecież mówiła, że spotykała się z nim raz na tydzień, a w pozostałe dni tylko dzwoniła, i to też niezwykle rzadko. Kto ją powiadomił o śmierci kochanka? Milicja? Oczywiście, że nie, wtedy już w ogóle nie chciałaby ze mną rozmawiać. Stałam przy oknie, bezmyślnie się przyglądając, jak z rzadka pojawiający się przechodnie wloką się ulicami miasta. Pogoda była dzisiaj paskudna. Z nieba padało coś, co jednocześnie przypominało śnieg i deszcz, a pod nogami chlupotało rozrzedzone błoto. Młode mamy z niemowlętami nie ryzykowały wyjścia na spacer, emeryci odłożyli na lepsze czasy wizytę w poliklinice i aptece, wszyscy siedzieli w ciepłych kuchniach i pili cudowną aromatyczną kawę. A może jeszcze lepiej - leżeli na kanapach z książkami o tajemniczych morderstwach. Jakże ciekawe jest śledzenie rozwoju wypadków, gdy prześlizgujemy się oczyma po papierze... W rzeczywistości praca detektywa wygląda okropnie - mokre nogi, pusty żołądek i głowa, która nie potrafi wpaść na odpowiedni trop. W książce można szybko

przekartkować strony i zajrzeć na koniec, a w życiu niestety nie... W tym momencie od fryzjera wyleciała dziewczyna w pięknym rudym futerku. Przyjrzałam się jej uważniej i jęknęłam - Nina. Ciekawe, co ją zmusiło do porzucenia miejsca pracy? Bez wahania naciągnęłam kaptur aż na oczy i pobiegłam za kobietą. Nikitina szła szybko, wdeptując w kałuże. Najwyraźniej nie podejrzewała, że ktoś ją śledzi, ponieważ ani razu się nie obejrzała. Po dziesięciu minutach była już z pewnością zmęczona i zziębnięta, ale uporczywie zmierzała do nieznanego mi celu. I dopiero kiedy z przodu wynurzył się znajomy dom, zrozumiałam, dokąd fryzjerka się tak śpieszy. Tuż przed moimi oczyma pojawił się budynek, w którym znajdowało się mieszkanie Katukowa. Zwolniłam przy klatce, policzyłam do stu, po czym weszłam na górę. Wszystkie drzwi na klatce schodowej wpatrywały się we mnie wizjerami. Drzwi do mieszkania Katukowa nie były już opieczętowane. Wyciągnąwszy z kieszeni gumę „Orbit”, zaczęłam ją żuć, aż powstała jednolita masa i zalepiłam jednookie podglądacze. Nie, jednak niepotrzebnie wiele osób uważa powieści kryminalne za szajs. Bo gdzie jeszcze można zebrać takie mnóstwo różnorodnych informacji? Dobra, poczekam pod drzwiami, kiedyś przecież ta kłamczucha,

która bez mrugnięcia okiem oznajmiła, że ukradziono jej klucze, wyjdzie na zewnątrz. Minuty wlokły się niemiłosiernie. Mniej więcej po półgodzinie drzwi od innego mieszkania otworzyły się, wychyliła się z nich jakaś zaniedbana babka, oderwała od wizjera gumę i zaskrzeczała: - Na co czekasz? Ten twój fagas wykorkował, do trupiarni go zabrali. Odwróciłam się w stronę okna. - Ale te baby głupie - starucha nie dawała za wygraną, ale w tym momencie z mieszkania doleciał swąd spalenizny i babsztyl, wydawszy z siebie jęk, zniknął. Minęła godzina. W głowie zaświtała mi myśl: „A może Nina wcale nie pojechała do Kostii, tylko po prostu sama mieszka w tym domu?”. Wtem cichutko szczęknął zamek. Nina wyszła na zewnątrz i odwróciła się w stronę okna. - Dokąd się tak śpieszymy? - zapytałam grzecznie. Nikitina podskoczyła w miejscu i upuściła dość dużą paczkę. Pod wpływem uderzenia o podłogę papier się rozwinął i na schody spadł wachlarz studołarowych banknotów. - O Jezu... - wydukała fryzjerka, kucając i zbierając drżącymi rękami banknoty. - Jezu, jak tu pani dotarła? - Bardzo prosto - odpowiedziałam spokojnie - na nogach. Wygląda na to, że znalazła pani klucze? Sprawnie jednak

działają na dwunastym komisariacie - i złodzieja złapali, i klucze zdążyli oddać. A pieniążki pewnie też są z zagubionej portmonetki? Czy też postanowiła pani jako ostatni prezent zabrać odłożone przez Katukowa na czarną godzinę pieniądze? Nagle Nina załkała. - Teraz to mi pani za żadne skarby świata nie uwierzy. - To prawda - utwierdziłam ją w tym przekonaniu i rzekłam: - Skoro kluczyki i tak się już znalazły, to wróćmy do mieszkania i porozmawiajmy. Sądzę, że mamy o czym. Fryzjerka skinęła głową, po czym weszłyśmy do przedpokoju. Tym razem w pokoju pachniało mieszaniną kurzu, wilgoci i czegoś kwaśnego. - To są moje pieniądze — niespodziewanie powiedziała Nina, siadając na kanapie. - Chciałam je po prostu zabrać, żeby nie zginęły. - No tak - przytaknęłam - najpierw zgubiła je pani na targu, a teraz znalazła. - Proszę się ze mnie nie nabijać! - wykrzyknęła kobieta. - Nawet nie miałam takiego zamiaru - powiedziałam szczerze. - A po co, jeśli to nie tajemnica, przechowywała pani pieniądze u Kostii? - Nie uwierzy pani — odparła Nina ze smutkiem. - Niech się pani postara mnie przekonać.

Nikitina wyciągnęła papierosy i powiedziała: - Mieszkam w lokalu komunalnym, a sąsiedzi... - machnęła ręką i zamilkła. - Proszę kontynuować - ponagliłam ją. - Proszę posłuchać, towarzyszko major... Mój język chlapnął natychmiast: - Od kiedy jestem dla ciebie towarzyszką? Fryzjerka drgnęła, zbladła i zapytała: - A jak się mam do pani zwracać? Zastanowiłam się przez chwilę i odpowiedziałam: - Eulampio Andriejewna. Nina pociągnęła nosem i, nieustannie powtarzając moje imię i nazwisko, zaczęła wyznawać prawdę. Ma dwa pokoje w komunalnym mieszkanku, obok mieszka sąsiadka - sześćdziesięcioletnia kobieta, była nauczycielka, z synem. Jest bardzo miła i inteligentna. Z nią Nina nie ma żadnych zatargów we wspólnej kuchni. Wszystko jest w porządku, zgodnie. Nie robią sobie świństw: nie dolewają szamponu do zupy, nie podrzucają kamieni do klopsów. Natomiast synalek to całkowity niewypał - kryminalista i narkoman. Dwa tygodnie na wolności, pięć lat w więzieniu. Jak ma odsiadkę, to Nina i Wiktoria żyją sobie spokojnie. Oglądają nawet razem telewizję w kuchni. Ale jak tylko to „dzieciątko” wychodzi na wolność, od razu zaczyna się

piekło... - Dla niego każdy zamek to pestka - szlochała Nina. Otworzy w okamgnieniu. Ile to już razy zabierał ode mnie z pokoju pieniądze. Chociaż na szczęście do dolarów się jeszcze nie dobrał. Zbieram na własne, oddzielne mieszkanie... Postanowiłam więc schować u Kostii, bo lepszego miejsca nie znajdziesz. - Rzeczywiście - uśmiechnęłam się ironicznie. - Najlepsze miejsce byłoby w sejfie bankowym, za stalowymi drzwiami. Nina chrząknęła. - Aha, nadejdzie kolejny kryzys finansowy i bank zagarnie sobie moje oszczędności. Co to, to nie! Kostia był na to przygotowany, nie na darmo pracował jako przechowywacz. -Jako kto? — nie zrozumiałam. — Jako podrywacz? Nikitina ciężko westchnęła i znów wyciągnęła papierosa. Miałam już zamiar powiedzieć groźnie, że od dzieciństwa cierpię na straszną alergię, ale nagle uświadomiłam sobie, że oddycha mi się swobodnie i lekko, nawet mnie w gardle nie drapie! Cuda-niewidy! -Tylko niech pani nie udaje, że nie wie, kim on był - rzekła Nina. - Naturalnie, że wiem - zaczęłam się wykręcać - ale dla zasady powinna mi pani sama o tym opowiedzieć. - Dobrze, Eulampio Andriejewna - zgodziła się posłusznie

Nina. Podejrzliwie przyjrzałam się fryzjerce, czy czasami nie kpi sobie ze mnie? Ale dziewczyna siedziała z przygnębionym wyrazem twarzy na kanapie, gniotąc w rękach papierową chustkę do nosa. - Kostii niezbyt wyszła kariera w teatrze - rozpoczęła

Nikitina. - Cały czas nie dostawał normalnych ról. Robili go w balona. No i pensja była oczywiście beznadziejna śmieszne pieniądze, pożal się Boże... Ale Kostia nie robił z tego większego problemu, ponieważ już od dawna inny zawód uważał za najważniejszy, a aktorstwo traktował jak hobby. A poza tym z jaką gracją odpowiadał na pytanie: „Gdzie pracujesz?” Jestem poddanym Melpomeny - mówił dumnie Katukow.-Artystą jednego z czołowych moskiewskich teatrów...”. Dziewczyn miał po prostu na pęczki - nie dość, że był przystojny i inteligentny, to jeszcze należał do tajemniczego i nęcącego świata kulis. Tylko pieniędzy nigdy nie miał i ledwo wiązał koniec z końcem. Ale gdzieś tak siedem lat temu jego sytuacja się zmieniła. Jeden ze znajomych Katukowa, znakomity skrzypek Lonia Masłow zamierzał wyjechać na urlop. W domu miał skrzypce Amati. Strasznie bał się zostawiać instrument ot tak, w pustym mieszkaniu, ponieważ kosztował on kolosalne pieniądze. Nie zdecydował się również na to, żeby zanieść go do banku i włożyć do skrytki, gdyż jako osoba, której bliskie były czasy komunizmu, w okresie rozwijającego się rosyjskiego kapitalizmu zdążył już stracić zaufanie do instytucji bankowych. Znając patologiczną wprost uczciwość Kostii, Lonia poprosił

przyjaciela, żeby ten popilnował mu skrzypiec. Katukow zabrał czarny futerał, włożył do kanapy i trząsł się ze strachu przez dwadzieścia cztery dni, czekając na powrót Masłowa. Lonia, wróciwszy z urlopu, dał mu za przysługę trzysta dolarów. Kostia najpierw nie chciał ich wziąć, ale przyjaciel dosłownie siłą wepchnął mu banknoty do kieszeni. Po tygodniu Lonia zadzwonił ponownie. Tym razem trzeba było pomóc jakiemuś artyście, potrzymać przez parę dni kilka statuetek i znów w kieszeni zaszeleściły papierki. W niedługim czasie wieść o Kostku jako przechowywaczu rozeszła się po całej Moskwie. Przechowywał pieniądze, klejnoty, srebro, sprzęt RTV, dokumenty i starodruki. Za zarobione pieniądze Kostia zrobił remont w mieszkaniu i urządził w nim kilka schowków. Potem zaczęły się pojawiać inne sprawy do załatwienia. Na przykład, musiał wsiąść do pociągu i dostarczyć do Władywostoku dziwnie milczącą dziewczynę. Przejażdżka nie sprawiła aktorowi żadnej przyjemności, bowiem towarzyszka podróży przez całą drogę nie otworzyła ust, odpowiadając tylko „tak” albo „nie” na propozycje zjedzenia obiadu czy też wypicia herbaty. Jednak za wykonanie tego zadania otrzymał przyzwoitą sumkę. Innym razem Kostia udał się na daczę w Sniegirii, by punktualnie o ósmej wieczorem podejść do telefonu i powiedzieć: „Herman Siergieje-wicz umarł”. Kostii nie

interesowało, po co ma to wszystko robić. Ludzie szybko zaczęli mu powierzać coraz dziwniejsze sprawy, które na przykład wstydzili się robić sami. Ot, choćby pewna kobieta, krytyk, znana osobistość w środowisku teatralnym, inteligentna aż do przesady, poprosiła Kostię, żeby... wysmarował gównem drzwi mieszkania jej byłego męża. Na Katukowie podobna prośba nie zrobiła najmniejszego wrażenia. Zapytał wtedy rzeczowo: - Ludzkim? - Może być psie - łaskawie pozwoliła pani krytyk. - Grunt, żeby grubą warstwą i żeby mocno śmierdziało. Kostia zebrał na podwórku wiaderko psich odchodów i, śmiejąc się w duchu, wykonał polecenie. Takie przedziwne zadanie robił po raz pierwszy, ale inteligentna dama sowicie go za to wynagrodziła. Dała mu tysiąc dolarów. W ostatnim roku nie mógł się już praktycznie opędzić od klientów, dlatego też nie chcąc odmawiać ludziom i przepuszczać okazji do zarobienia szmalu, zwerbował do pracy Ninę. Trafiały jej się prostsze zlecenia, jak na przykład dostawa kosza kwiatów znanemu dyrygentowi. Za sprawy kryminalne Kostia się nie brał, chociaż Nina na sto procent nie była pewna, bowiem kochanek zbytnio się nie rozwodził na temat swojej pracy. Klienci również cenili go przede wszystkim za nienaganną uczciwość i umiejętność

dochowywania tajemnicy... - A czy wie pani, gdzie się mieszczą te skrytki? - zapytałam, kiedy lawina wiadomości ustała. Nikitina skinęła, podeszła do okna, ostrożnie nacisnęła palcem ledwie dostrzegalny gwoździk. Rozległ się cichy trzask, jakby otworzono puszkę konserw. W tym samym momencie fryzjerka zręcznie uniosła parapet. - Niech pani spojrzy. Przyjrzałam się odemkniętej wąskiej szufladce i bezwiednie gwizdnęłam. Cała przestrzeń była zapchana asygnatami. Ciekawe, ile ich tu jest? - Teraz pani wierzy - zapytała cicho Nina - że wzięłam tylko swoje? Jeśli byłabym złodziejką, to zwinęłabym wszystko. W jej słowach faktycznie była pewna logika, ale mimo wszystko nachmurzyłam się i zapytałam: - A gdzie są jeszcze? Kochanka wiedziała o pięciu schowkach. Dwa z nich - w nóżce stołu i w kuchennej ścianie - okazały się puste, dwa inne - pod wanną i w siedzisku fotela - zawierały pieniądze, złoty starodawny kieszonkowy zegarek i notes ze spisem telefonów. Ale nie było nawet śladu żadnych papierów, granatowych kartek czy też fotografii. - On przechowywał rzeczy tylko w domu? Nina wzruszyła ramionami.

- W każdym razie mi niczego nie dawał. Może Janie? -Janie? - No tak - z niezadowoleniem odparła Nikitina. - Niczego mi o niej nie opowiadał, ale domyśliłam się, że są przyjaciółmi z lat dzieciństwa, bawili się w jednej piaskownicy. Ufał jej jak sobie samemu. - Dobra - westchnęłam - idziemy. Ale Nina nigdzie się nie śpieszyła. Dziewczyna w skupieniu zmarszczyła gładkie czoło. - A co z tym teraz będzie? - wskazała palcem na skrytkę z pieniędzmi. Westchnęłam zmieszana. Faktycznie, co? Nina niespodziewanie się uśmiechnęła. -Wiem! Rzuciła się do biurka, wyciągnęła notatnik i z radością oświadczyła: - Kostia był niczym księgowy. Niech pani spojrzy, jak starannie prowadził interesy. Otworzyłam podniszczoną okładkę. Przed oczyma stanęły rzędy cyfr, porozstawiane w kratkach: Otrzymano: 9.06. 815.79... Zwrócono: 12.06. 514.28... W kratkach obok słów „zwrócono” widniał szereg krzyżyków, tylko ostatnie cztery linijki ziały pustką.

- Proszę — uśmiechała się fryzjerka — niech pani weźmie ten notes. Ustali pani tożsamość i zadzwoni do nich. Powie pani, jak się sprawy mają i żeby zabrali swoją własność. A ja pani oddam klucze. Pamięta pani, jak się te skrytki otwiera? Proszę wziąć - Nina podsunęła mi notatnik. Wyraźnie chciała się pozbyć odpowiedzialności za cudzą własność. - Ale notatki są zaszyfrowane - wymamrotałam. - No i co z tego? - zdziwiła się Nikitina. - Przecież u was cały wydział siedzi i odgaduje szyfry, nieprawda? Byłam zatem zmuszona kiwnąć tylko głową, wsunąć pognieciony kawałek skóry do kieszeni i zabrać klucze. Rozdział 9 Wróciłam do domu koło piątej. W głowie miałam mętlik. Najwyraźniej osoba, która zabiła Kostię, zabrała również dokumenty, ale kto to może być? Może na moje szczęście, aktor oddał papiery Jance? Jak rozszyfrować te notatki? W miarę zbliżania się do domu w głowie zaczęły pojawiać się inne myśli: „Mam nadzieję, że psy cierpliwie na mnie czekały i nie zsikały się w przedpokoju. Co zrobić na kolację?. Po drodze jak wicher wpadłam do sklepu i chwyciłam kotlety „Bogatyrskie”. Ciekawe, jak funkcjonują inne kobiety? Czy ich głowy też są ustawicznie zaprzątnięte myślami o obowiązkach domowych? A poza tym, jak one dają radę, wychodząc z domu o 8.00 i wracając o 19.00,

ugotować obiad, sprzątnąć mieszkanie itd. Przecież nie wszystkie mają gosposie! W domu psy skakały z radości. Upewniwszy się, że żadne z nich nie narozrabiało, krzyknęłam radośnie: - Mula, Ada, Rachel - na spacer! Stunoga zgraja wypadła na podwórko. Mula, jak zawsze, ulokowała się przy wejściu, a Rachel pobiegła na trawnik. Odprowadziłam ją wzrokiem. Ada powierciła się trochę w jednym'miejscu, a potem przysiadła... O mało co nie padłam trupem! Pod jej grubym tyłkiem rozlała się jasno-czerwona kałuża. - Ada... - wyszeptałam wargami, które zaczynały odmawiać mi posłuszeństwa - ...Ada, co ci jest? Mopsica pobiegła truchtem w moją stronę. Na białym śniegu wyraźnie odbijały się paciorki czerwonych kropli. - Do domu! - wrzasnęłam, sztywniejąc ze strachu. Natychmiast do domu! Pieski posłusznie pobiegły na górę. W mieszkaniu złapałam za telefon i zadzwoniłam do kliniki weterynaryjnej. - Moja suczka ma krwotok! To po prostu okropne! Cała kałuża krwi! Ona umiera! - Zwierzę wpadło pod samochód? - próbował uściślić niewidoczny rozmówca. - Nie, rano była zdrowa.

- Proszę ją przywieźć - polecił krótko doktor. Zaczęłam miotać się po mieszkaniu, wyszukałam w szafie koc, zawinęłam w niego łagodnie sapiącą Adę i wypadłam na dwór. Mopsica była strasznie ciężka, po prostu nie do udźwignięcia, prawa ręka mi zdrętwiała, ale przyciskałam do siebie gorące ciałko. Kiedy mowa jest o życiu i śmierci, pieniądze nie grają roli. Zamachałam więc lewą ręką. Natychmiast zahamowała obok mnie stara taksówka. - Dokąd? - zapytał młody chłopak w czarnej kurtce. - Na ulicę Samsonowską. -Wiem już, dokąd - kiwnął głową kierowca. - Do weterynarza? Wsiadaj. Usiadłam w samochodzie i zaczęłam leciutko kołysać Adę. Mopsica wyglądała okropnie. Na mordzie totalny smutek, oczy wywrócone do góry i przerywany oddech, jakby w powietrzu było za mało tlenu. W moim sercu wezbrała fala litości. Mała, całkowicie bezsilna istotka wyraźnie walczyła ze śmiercią. Mimo woli z oczu polały mi się łzy i drżącym głosem, całując czarny pysk mopsa, wymruczałam: - Aduniu, no proszę cię, wytrzymaj jeszcze trochę, zaraz będziemy na miejscu... Mopsica popatrzyła na mnie bezbronnymi piwnymi oczami, po czym straciła przytomność, a ja zaczęłam ryczeć na głos. Wdarłszy się do poczekalni i zobaczywszy kilka osób z cicho

siedzącymi zwierzętami, zaczęłam błagać: - Przepuśćcie mnie, proszę, mój pies krwawi. - Oczywiście, oczywiście - ludzie pokiwali ze zrozumieniem głowami. Wparowałam do gabinetu i zaczęłam się wydzierać: - Ada umiera! Młody chłopak, nieco grubszy od kija do miotły, nie podnosząc oczu znad papierów, powiedział spokojnie: - Proszę położyć zwierzę na stole. Z miejsca wsunęłam mu pod nos, prosto na zapisane kartki papieru, kocyk z mopsem, który wydawał z siebie przedśmiertne jęki. Weterynarz westchnął, wziął Adę i zaniósł na ogromne żelazne koryto na nóżkach. Rozwinąwszy flanelę, ostrożnie zaczął badać pacjentkę. Jego ręce pracowały zręcznie i zapewne delikatnie, ponieważ mopsica ani razu nie pisnęła. Oględziny trwały około dziesięciu minut. Chłopak bardzo dokładnie osłuchał płuca, obejrzał oczy, uszy, pysk, potem znów westchnął i postawił diagnozę: - Suczka ma cieczkę. - Będzie żyć? - zapytałam z lękiem i widząc, że lekarz, chowając przede mną twarz, odwrócił się do okna, szybko dodałam: - Proszę się nie martwić, jeśli trzeba będzie dokonać operacji, to my zapłacimy. Mamy pieniądze.

Doktor spojrzał na mnie szczerze śmiejącymi się oczami. -Jak dawno ma pani mopsa? - Krócej niż tydzień. - A wcześniej miała pani zwierzęta? - Nigdy, mam koszmarne uczulenie. Cały czas się dziwię, dlaczego teraz mieszkam z psami i nie kicham! Weterynarz pobębnił palcami po stali nierdzewnej. - W Anglii w latach czterdziestych praktykował zadziwiający lekarz, najzwyklejszy wiejski konował, James Cherriot. Świat dowiedział się o nim dzięki cudownym książkom, które doktor pisał w wolnym czasie. W prosty, niewyszukany sposób opowiadał o kotach, psach, koniach i ich właścicielach. A robił to z taką miłością, że tysiące ludzi zapałało dobrymi uczuciami do zwierząt po przeczytaniu jego utworów. Obecnie nawet w Akademii Weterynaryjnej zaleca się do nauki opowiadania Cherriota. Otóż Anglik zauważył dziwną rzecz. Niektórzy jego klienci weszli w posiadanie zwierząt przez czysty przypadek. No, na przykład, zlitowali się nad potrąconym przez samochód kotem albo zabrali do domu skomlącego na dworze szczeniaka. Wcześniej te osoby cierpiały na potworne uczulenie na sierść, futro i wszystkie drobinki, które znajdują się na skórze zwierzęcia, ale wystarczyło tylko, że pokochały Szarika albo Mruczka, i momentalnie wracały do pełni zdrowia. Myślę, że w

dziedzinie alergii jest jeszcze dużo niezbadanych rzeczy uczulenie to protest przeciwko życiu, a nie przeciwko alergenom. -Jak to? - Przypuśćmy, że mieszka z panią „ukochana” teściowa, a razem z nią jeszcze jej pies bolończyk. „Mama” bez przerwy ma pretensje, czepia się z byle powodu... Pani naturalnie ze wszystkich sił powstrzymuje się, żeby nie odpłacić jej pięknym za nadobne. Wskutek czego rozwija się alergia na psy. Znałem kobiety, które chorowały po prostu z nudów... Słuchałam go z otwartymi ustami, a ręce odruchowo gładziły Adę. Nie mogę powiedzieć, że pokochałam mopsy i teriera całą duszą, ale są takie miłe, czułe i mają cudowne charaktery! - Pani suczka jest absolutnie zdrowa - kontynuował weterynarz. - To są u psów naturalne przypadłości, tak jak menstruacja u kobiet. Z tym, że u suczek „miesiączka” trwa dwadzieścia jeden dni i bywa dwa razy do roku. Proszę uważać i pilnować, żeby po drodze nie trafił się wam samiec, bo narazi to panią na wychowywanie szczeniąt. - Psy również mają okres? - zdumiałam się. Chłopak klepnął Adę po grubym tyłku. - Pewnie, że tak. Niech pani kupi w naszej aptece specjalne majtki, a przy metrze podpaski. Mopsica jest młoda i nie

potrafi się jeszcze upilnować, potem się nauczy. A tymczasem proszę założyć jej majtki, żeby uchronić dywan, koc czy meble przed pobrudzeniem. - Ale ona tak wywraca oczami! - Po prostu śpi, jest jej ciepło i przyjemnie, no to jak sobie nie uciąć drzemki w takiej sytuacji... - A to, że rzęzi? - Chrapie - poprawił weterynarz. - Tak ma zbudowaną jamę nosową. Nic nie szkodzi, szybko nauczy się pani odróżniać sapanie. - Ale ona ma taki nieszczęsny wyraz mordy! - No bo to faktycznie biedaczysko - chrząknął weterynarz, myjąc ręce. - Ma po prostu koszmarne życie. Nieborak podje sobie - i hopla! Na tapczan, na poduszkę! O! Jakie sobie boczki wyhodowała! Biedula! Podszedł do stołu i zaczął wypełniać kartę. - Imię? - Eulampła - oznajmiłam bez zastanowienia. Lekarz westchnął. - Nie, nie jak się wabi pies, mnie chodziło o pani imię... -To jest moje imię - odpowiedziałam cicho. - Aha - burknął doktor i zaczął w skupieniu bazgrać coś długopisem na papierze.

Do metra szłam, trzymając Adę w objęciach. Pewnie powinnam ją puścić, żeby biegła na swoich własnych łapkach, ale smycz zostawiłam w domu, a dookoła szwendało się zbyt wiele osób. Ada wysunęła mordę z kocyka i głęboko zasapała, po chwili rozległo się miarowe pochrapywanie.

Obok stacji metra, przy stoliku zawalonym różnokolorowymi paczkami, podskakiwał, usiłując się rozgrzać, czternastoletni dryblas. Zażądałam: - Potrzebne mi są najlepsze podpaski. Straganiarz zaczął wychwalać towar: - Wszystkie z importu są dobre, porządnie się przylepiają. Jakie dla pani, ze skrzydełkami? Pokręciłam przecząco głową. Majteczki, które sprzedano mi w aptece, okazały się zupełnie maleńkie i skrzydełka trzeba by było przyklejać do brzucha mopsa. - Na noc czy na dzień? - nie poprzestawał drągal. Tylko westchnęłam. Jak ten świat się zmienia! Jeszcze z dziesięć lat temu ten chłopak zaczerwieniłby się jak rak, spojrzawszy tylko w aptece na podpaski higieniczne. A teraz na całego reklamuje mi towar, opowiadając o grubości, wchłanialności i zdumiewającej miękkości „Always-Ul-tra”. Ciekawe, jak zareaguje, kiedy mu powiem, że podpaski są potrzebne Adzie?

- Proszę poszukać mniejszych, dla mojej suczki... Straganiarz nawet okiem nie mrugnął. Puknął czerwonym palcem w zielone pudełko i oświadczył: - Dla suczek biorą „Diana-Nova”, a co, nie chce pani szczeniaczków? Kupiłam opakowanie i pomknęłam do domu, spoglądając na zegarek, Dzięki Bogu, w mieszkaniu nikogo jeszcze nie zastałam. W przedpokoju na podłodze wszędzie poniewierały się kawałki różnokolorowego papieru, a Mula i Rachel nie wyszły mi na spotkanie. Zdziwiona, zaczęłam zbierać skrawki i z miejsca zorientowałam się, co się tu wydarzyło. Kiedy zostały same, Mula i Rachel dobrały się do porzuconej torby, wyciągnęły paczkę mrożonych kotletów i bez większego wysiłku wrąbały pyszne danie. - Poczekajcie tylko! - obiecałam, wkładając ponownie kurtkę. - Jak wrócę, to oberwiecie za swoje! Niebawem w garnku kipiała już woda. Kurczę blade, a te różne czasopisma jeszcze rywalizują ze sobą, co ogłosić najlepszym daniem roku. Jasne, że parówki! I powinno się postawić pomnik temu rzeźnikowi, który jako pierwszy wpadł na pomysł, żeby napchać farsz do baranich flaków. Jakie to proste: wrzuca się do wody i już po chwili gotowe! Po dziesięciu minutach w przedpokoju dało się słyszeć głosy

i Sierio-ża szybkim krokiem wszedł do kuchni. - Cześć i czołem, Lampeczko! Jest coś na ruszt? - No pewnie - uspokoiłam go. - Siadajcie. Julia, Kiriusza i Sierioża szybko opadli na krzesła. Zapytałam: - Ile kto sobie życzy smacznych parówek? - i podniosłam pokrywkę. - Cztery! - krzyknął starszy. - Pięć! - dodał prędko młodszy. - Nie bądźcie zachłanni - poleciła Julia. - Po trzy wystarczy, obżartuchy. No, Lampeczko kochana, podawaj już! Ja jednak straciłam władzę w nogach. W kipiącej niczym gorące źródło wodzie chlupotało coś niewiarygodnego, co przypominało kawałki skręconej serpentyny, tyle że zrobionej nie z papieru, a z farszu z kiełbasy. Podbierając wygiętą wstążkę widelcem, wyciągnęłam ją na zewnątrz. - A co to takiego? - Sierioża wpatrywał się w oszołomieniu w coś, co kiedyś było parówką. Milczałam. Kiriusza zręcznie ściągnął „żmiję”, nadgryzł i zameldował: - Całkiem, całkiem, nawet jadalne, tylko wygląd mają odstraszający. Julia zachichotała nienaturalnie. - Nic się nie stało, zjemy i takie, siadaj, Lampko.

- No, no - mruczał Sierioża - tobie, Lampka, trzeba by było wręczyć order kucharza „Mam dwie lewe ręce”. Poczułam, jak łzy napływają mi do oczu i szybko wybiegłam do łazienki. Tego jeszcze brakowało, żebym się rozpłakała na ich oczach. Zaniknąwszy drzwi na zasuwkę, wtuliłam twarz w czyjś szlafrok i nagle usłyszałam w oddali głos Julii: - Tobie, Sierioża, powinno się język zawiązać na supeł. Widzisz przecież, że Lampa nic nie potrafi i naśmiewasz się z niej. Każdemu może się zdarzyć rozgotować parówki! Trzeba jej dodać otuchy, pochwalić, a nie robić kąśliwe uwagi. Przypomnij sobie, jak było z tobą! - Ze mną? Nic nie pamiętam - odpowiedział Sierioża. Ciekawe, skąd je matka bierze? - Nie wiem - westchnęła Julia - ale skoro już wpuściliśmy człowieka pod swój dach, to nie należy się z niego wyśmiewać. Przyznaję, że jest trochę zakręcona, ale przecież to jeszcze nie powód do nabijania się! - Pamiętacie, jak mamuśka przyprowadziła Kalerię Lwownę, której córka nie chciała zabrać ze szpitala do domu? - zapytał Kiriusza. - Twierdziła, że karaluchy można tak wytresować, że będą wychodzić z kryjówki na czas karmienia dokładnie co do minuty. - Aha - burknął Sierioża - a potem przez trzy tygodnie

pozbywaliśmy się robali. - A Wala, która biegała zimą i latem boso do sklepu? - nie przestawał chłopiec. -Jeszcze Zenia, która przykuwała się na noc do kaloryfera, żeby się nie elektryzować - starszego brata ogarnęły wspomnienia. - Potem mieszkała Lusia, która kategorycznie odmawiała mycia się i aż zbierało mi się na wymioty, kiedy podnosiła rękę... - Widzicie - podsumowała z zadowoleniem Julia - na ich tle Lampa to po prostu anioł, tylko nie potrafi gotować. -Tak na marginesie, prać, sprzątać i prasować też nie umie dodał Sierioża. - A poza tym, dlaczego nie można było znaleźć przepisu w książ- j ce kucharskiej? O mało co nie wrzasnęłam ze złości. Ja tę pomoc naukową studiowałam przez cały dzień w metrze. Ale tam gotowanie zupy jest opisane jak jakiś koszmar, trzeba z dziesięć godzin sterczeć przy kuchence! A jeśli chodzi o parówki... O nich w ogóle nie wspomina się w książce. Jest, co prawda, przepis na solankę10, ale tam jest po prostu napisane: „ugotować parówki”. A do jakiej wody wrzucać i ile czasu gotować - tego już nie ma. Czy naprawdę wszystkie kobiety w Rosji urodziły się ze zdolnościami kulinarnymi i tylko ja jestem beznadziejnym beztalenciem? - Hej, Lampka, chodź tutaj! - dobiegło z kuchni.

Pociągnąwszy po raz ostatni nosem, wyszłam z łazienki. - Oj, nie wytrzymam! - rechotała Julia, szturchając palcem Adę. - Zaraz umrę! Spójrzcie, ona jest podobna do zawodnika sumo. Parsknęłam ze śmiechu, dziewczyna faktycznie trafnie to ujęła. Gruby tyłek Ady, obciśnięty czarnymi wąskimi majtkami, wyglądał przeko-micznie. - Po co jej to założyłaś? - zapytał Sierioża. - Ma cieczkę - wyjaśniłam, nalewając herbatę. - Meble może pobrudzić. - O kurczę! - zdziwiła się Julia. - Pierwsze słyszę, żeby dla zwierząt szyto majtki. Dla Rachel zawsze przerabialiśmy spodenki Kiryła, ale wychodziło takie brzydactwo, że aż strach! A te są takie ładne, z koronkami, aż samej chce się przymierzyć. - Będzie ci w nich do twarzy - prychnął Kiriusza. - Pomyśl tylko, gdzie znajdzie się dziurka na ogon! - Brawo, Lampa - ciągnęła Julia - sprytnie to wymyśliłaś! Poczułam szczerą wdzięczność. Dziewczyna tak mnie wychwalała, jakbym sama w ciągu dwóch minut uszyła cudowne majtki. - Brawo, brawo - westchnął Sierioża. - Ale jak tak się będziemy odżywiać samymi pierogami, to raz dwa nabawimy [10 Solanka - tradycyjne danie kuchni rosyjskiej, gęsta zupa z kiszonymi

ogórkami, kiełbasą, mięsem i innymi dodatkami (przyp. tłum.).] się nieżytu żołądka, zapalenia okrężnicy i umrzemy w potwornych konwulsjach. I to bardzo szybko, ponieważ innych potraw Lampa nie potrafi po prostu przyrządzić. Wstał gwałtownie i wyszedł. - Nie zwracaj na niego uwagi - machnęła ręką Julka. - On jest po prostu wykończony. - Pewnie w pracy miał jakieś nieprzyjemności - wtrącił Kiriusza. - Pokłócił się z szefem. To jest taki kretyn, że hej! Dlatego mówi... - A ty lepiej jedz - zatrzymała potok informacji dziewczyna. Lampka, nałóż sobie konfitur. Aleja nie miałam ochoty na nic słodkiego. Jeszcze ci oko zbieleje, Sierioża... Szkoda, że nie znam twojego nazwiska. Jeszcze nauczę się gotować! I to tak, że będziecie na kolanach, ze łzami w oczach błagać o dokładkę. Zobaczymy wtedy, komu będzie do śmiechu! Rozdział 10 Rano, o ósmej, gdy tylko za domownikami trzasnęły drzwi, popędziłam się ubrać. Czasu było niesłychanie mało! Trzeba zdążyć pojechać do nauczycielki Jany, potem zrobić zakupy, ugotować obiad... Wcześniej jakoś dni ciągnęły się w nieskończoność, a teraz mijają jak z bicza trząsł! - Lampa! - dobiegło wołanie z podwórka. - Rzuć klucze,

zapomniałem! Aha, sam roztrzepany, a innym wypomina rozgotowanie parówek! Wyrzuciłam pęczek kluczy przez lufcik, zawołałam psy i, wyprowadziwszy je, co tchu pobiegłam w stronę metra. Kolejna kochanka Katukowa pracowała na końcu świata, i to dosłownie. Budynek szkoły był usytuowany obok wąwozu, za którym ciągnął się mroczny, czarny las. Złapałam na parterze jakiegoś ucznia i groźnie go zapytałam: - W jakiej sali mogę znaleźć nauczycielkę młodszych klas Janę? - Ojej! - wrzasnął drugoklasista. - To jest moja nauczycielka, Jana Siergiejewna, ale ona zachorowała! Sądząc po tonie, choroba nauczycielki ani trochę go nie zmartwiła. Westchnąwszy, pchnęłam drzwi z napisem „Sekretariat”. Całkiem miła kobieta, ździebko przygruba jak na swój wiek, uśmiechnęła się na mój widok. - W czym mogę pomóc? - Proszę powiedzieć... Jana... - To okropne! - sekretarka zaczęła wymachiwać rękami. - To po prostu koszmar! Całe grono pedagogiczne jest zszokowane!

- Co się stało? - Nie wie pani?! -Nie. - Przedwczoraj na Janę Siergiejewnę Michajłową napadli bandyci. Pobili do nieprzytomności. - Co takiego?! - przestraszyłam się. - To potworne - szlochała kobieta. - Żyjemy jak w koszmarze, absolutnie bezbronni. - A gdzie do tego doszło? Sekretarka nieco się uspokoiła. - Pani Jana zwolniła swoich uczniów z dwóch ostatnich lekcji. W ogóle to nie wolno czegoś takiego robić, ale w mieście panuje grypa i w klasie siedzi po pięć osób. Wpadła do mnie, zapaliła sobie i poszła do domu. Mieszka w sąsiednim budynku, sama. Podobno została napadnięta na klatce. Wzięłam od niej adres i podążyłam w kierunku piętnastopiętrowego wieżowca. Mieszkanie numer dziewiętnaście było oczywiście zamknięte. Zadzwoniłam pod osiemnastkę. Wyjrzała rozczochrana dziewczyna. Za nią wyleciał zapach smażonego mięsa i niezadowolony dziecięcy krzyk. - Słucham? - zapytała gospodyni, usiłując zapanować nad niesforną czupryną.

-Ja w sprawie pani Michajłowej. - Proszę wejść, skoro już pani przyszła - rozkazała rozmówczyni. Wcisnęłam się do przedpokoju i ogarnęło mnie zdziwienie. Miejsca było tyle samo, co u Katii, ale mimo to można było spokojnie stać, a nawet siedzieć na krześle. A wszystko dlatego, że buty i ciuchy były schowane porządnie do szafki. W ogóle w mieszkaniu panowała niesamowita czystość. Kuchnia, do której zostałam zaprowadzona, błyszczała kafelkami i różowymi ścianami. Bobas, podskakujący w wysokim krzesełku, był ubrany w bielusieńkie śpioszki, a co najważniejsze, na ścianach były umocowane półki, gdzie w nieskazitelnym porządku stały słoiki, filiżanki i garnki. Miało się wrażenie, że każda rzecz ma swoje określone miejsce. Przypomniałam sobie niesamowity bałagan, który zostawiliśmy dzisiaj po śniadaniu, i tylko westchnęłam. - Pani jest przecież z milicji - raczej stwierdziła niż zapytała dziewczyna i przedstawiła się: - Jestem Ania. To ja znalazłam Janę Siergiejew-nę. Wystraszyłam się na maksa! Chciałam wyskoczyć po chleb, a tu ona wczołguje mi się na próg, twarz zmasakrowana... Jak się okazało, nauczycielka wróciła do domu około dwunastej. Ania mieszka naprzeciwko, więc doskonale słyszała, jak trzasnęły drzwi sąsiedniego mieszkania. Potem

rozległ się straszny łomot i ledwie słyszalny krzyk. Ania bardzo się zdziwiła, gdyż Jana do tej pory żyła sobie spokojnie i nie zapraszała żadnych gości. Nie miała jednak czasu zastanawiać się nad zachowaniem sąsiadki, ponieważ jej dziecko zaczęło rozpaczliwie płakać, domagając się obiadu. Ania najpierw nakarmiła syna i ułożyła do snu, po czym spostrzegła, że zapomniała kupić chleb. Postanowiła więc skoczyć do sklepu, zanim się Piotruś obudzi. Jednak chleba tego dnia nie kupiła. Drzwi sąsiedniego mieszkania nieznacznie się uchyliły i na progu dziewczyna zobaczyła jakiś worek, utytłany ciemną farbą. Nagle tobołek wydał z siebie słaby jęk i Ania zorientowała się, że przed nią leży Jana. Ale jak ona wyglądała! Cała twarz nieszczęśnicy była pokryta krwawą skorupą, ręce i nogi miała powykręcane, a z rozchylonych ust od czasu do czasu wydobywało się potworne pojękiwanie. Anna poczuła podchodzące do gardła mdłości i czym prędzej rzuciła się do telefonu, aby wezwać milicję i pogotowie. Pomoc nadjechała szybko. Janę zabrano do szpitala, a Anię poproszono o przejście do mieszkania. Wszedłszy do sąsiadki, kobieta wydała z siebie jęk. Zawsze wysprzątany, a nawet wypieszczony, pokój wyglądał teraz okropnie. Zawartość szaf walała się na podłodze. Papiery wraz ze szkolnymi zeszytami i książkami poniewierały się w

przedpokoju. Kuchnia również robiła wrażenie splądrowanej. Nieznani sprawcy powyrzucali na podłogę całą zawartość szuflad i półek. W łazience, z niewiadomych przyczyn, przetrząśnięto kosz z brudną bielizną, a w toalecie roztrzaskano pokrywę od pojemnika ze spłuczką i połamano wszystko, co było wewnątrz. Najwyraźniej do mieszkania włamali się złodzieje, którzy nie spodziewali się nagłego powrotu gospodyni. Rabusie pobili kobietę i uciekli... - Ale po co było włazić do mieszkania biednej nauczycielki? - zdziwiłam się. Ania westchnęła. - Jana miała niezwykle piękne klejnoty — stare kolczyki, pierścionki, broszki, a poza tym na co dzień też sobie dogadzała. Kupiła futro, buty, pralkę... Pewnie po mężu jej zostało. Był wielkim kolekcjonerem. - A teraz gdzie jest? - zapytałam. Kobieta wzruszyła ramionami. - Umarł. Jana jest wdową. Przeprowadziła się do tego domu pięć lat temu, po śmierci małżonka. Mówiła, że nie może już dłużej przebywać w starym mieszkaniu, gdyż jest z nim związanych zbyt wiele wspomnień. Trochę się już zaprzyjaźniłyśmy. Chciałam pójść dzisiaj odwiedzić ją w szpitalu, bo praktycznie nie ma krewnych, ale nie mam z kim

zostawić Piotrka, a to za daleko - szpital numer 257 na ulicy Sołdatowa. Ojej, zaraz mi się przypali! Anka rzuciła się w stronę piekarnika i wyciągnęła z niego wielką brytfannę, na której połyskiwał swoimi rumianymi, opieczonymi bokami kurczak. Wyglądał cudownie, zaś aromat, który rozniósł się po kuchni, bezsprzecznie świadczył o tym, że i w smaku będzie wyśmienity. Nie wytrzymałam: - Przepraszam bardzo, ale jak się pani udało przyrządzić takie danie? Ania się uśmiechnęła. - Mały rodzinny sekret, ale chętnie go pani zdradzę. Trzeba wziąć torebkę najzwyklejszej w świecie soli, tylko musi być drobno zmielona, i wysypać do brytfanny. Umyć kurczaka i położyć plecami na sól, rozgrzać piekarnik i upiec. I tyle! -1 to już cały sekret? - Tak - potwierdziła Ania. - Mniej więcej po godzinie, czas zależy od wielkości kurczaka, można podawać do stołu. Widzi pani? Podeszłam i spojrzałam na brytfannę. Cudownie upieczony ptaszek spoczywał na drobnych ziarenkach. Tuż pod nim zrobiły się one żółte, ale po brzegach pozostały białe. Faktycznie - najzwyklejsza w świecie sól kuchenna. - Kurczaka powinno się brać tylko z importu - pouczała Ania.

- Dlaczego? - Nasze są żylaste, źle się pieką, a poza tym - śmierdzą! - Ale są tańsze. - Ale nie nadają się dojedzenia! - prychnęła Ania. Westchnęłam, przypomniawszy sobie swoją zupę. - Moja mama nazywała ten przepis „minus dziesięć”. - Dlaczego? - nie zrozumiałam. Ania się roześmiała. - Paczka soli kosztowała kiedyś dziesięć kopiejek. Do przyrządzenia tej potrawy nie jest potrzebny ani olej, ani śmietana, ani droga folia aluminiowa, więc wydaje pani tylko dziesięć kopiejek. Pożegnałam się pośpiesznie za względu na późną już porę i pobiegłam w kierunku metra. Obok wejścia stała kobiecina, owinięta kilkoma szalikami i klepiąca się z zimna rękawicami po bokach. Pogoda rzeczywiście była ohydna. Zimno, ślisko i jakoś tak nieprzyjemnie. W taki dzień najlepiej siedzieć w domu, na kanapie, z dobrą książką i ciasteczkami. I nie ma chyba nic bardziej przygnębiającego niż sprzedawanie parówek w taką pogodę. Niespodziewanie do mojego nosa doleciał ich zapach. Nogi same pomknęły w stronę budki. - Z czym dla ciebie? - ochrypłym głosem zapytała sprzedawczyni i zakasłała. Przez chwilę się wahałam. Boże, co ja zamierzam zrobić?!

Kupić na dworze jedzenie z rąk chorej kobiety! - Nie bój się - chrząknęło babsko, uśmiechając się. - AIDS nie mam. Przeziębiłam się na wietrze, a parówki są świeże, nie martw się. Więc z czym? - Z musztardą - powiedział język niespodziewanie, wbrew mojej woli. Sprzedawczyni uniosła pokrywkę, wyciągnęła długą bułkę, zręcznie wsunęła do środka różową kiełbaskę, polała musztardą i podała mi razem z serwetką. - Smacznego. Resztkami świadomości uzmysłowiłam sobie, że ona dotyka jedzenia i pieniędzy tą samą gołą ręką, jednak zęby wczepiły się już w kanapkę. Sprężysta skórka pękła, a usta napełniły się aromatycznym sokiem. Chleb okazał się miękki, przyprawa - średnio ostra, nigdy dotychczas nie jadłam niczego równie wyśmienitego. Nawet w restauracji „Maksim”, gdzie czasami zaglądałam z Miszą, nie podawano takich smakołyków. Pochłonęłam hot-doga, oblizałam się, po czym, machnąwszy ręką na higienę i zlekceważywszy zasady zdrowego żywienia, kupiłam sobie w sąsiednim kiosku gorącą kawę. Zasadniczo nie pijam napojów rozpuszczalnych, bo mają fatalny wpływ na wątrobę, ale dzisiaj działy się cuda. Słodki jasno-brązowy płyn, który jednak głupio jest nazwać „kawą”, przyjemnie rozlewał się w

żołądku, rozgrzewając mnie od środka. Sprzedawca, prosty chłop około pięćdziesiątki, powiedział: - Nie ma to jak na mrozie wypić coś gorącego, życie od razu wydaje się lepsze. Wbiegłam do metra, wskoczyłam do wagonu, zajęłam miejsce i pomyślałam: „Jak mi dobrze!”. Szpital nr 257 mieścił się tuż przy stacji metra. W środku znalazłam punkt informacyjny, jednak okienko było zamknięte. Błąkając się między piętrami, natknęłam się na salę reanimacyjną i zapytałam wychodzącą stamtąd sympatyczną kobietę w zielonym czepku: - Przepraszam, czy pani Michajłowa tutaj leży? - Tak, tutaj - potwierdziła lekarka. - Kim pani dla niej jest? - Jestem z milicji. - Proszę pokazać mi swoją legitymację - powiedziała stanowczo. Przez moment straciłam całą pewność siebie. Do tej pory nikt nie żądał ode mnie okazywania jakichkolwiek dokumentów. Zapadło niezręczne milczenie. Pani doktor zaczęła się już naprawdę niecierpliwić, kiedy nagle z drugiej sali wysunęła się głowa i ktoś krzyknął: - Oksano Stiepanowna, szybko! Markowa źle się poczuła! Lekarka pobiegła natychmiast, zupełnie o mnie zapominając, ja zaś zajrzałam na reanimację. Przy stoliku

ujrzałam chudziutką dziewczynę. Nieśmiało rozpoczęłam rozmowę: - Droga pani... Proszę mi powiedzieć, co z Michajłową? Jestem jej ciocią. Nie na próżno uczyłam się w konserwatorium muzycznym, gdyż naprawdę mam talent aktorski. Dziewczyna odpowiedziała z powagą: -Jej stan jest ciężki, ale stabilny. - Słucham? - nie zrozumiałam. Dziewczyna przestała robić z siebie Hipokratesa i powiedziała: - Złe z nią, ale stan się nie pogarsza. - Można z nią porozmawiać? - Jest zaintubowana. - Słucham? - znów nie zrozumiałam. Pielęgniarka ponownie zaczęła mówić ludzkim głosem: - Ma rurkę w gardle. A tak swoją drogą, na oddział reanimacyjny wpuszcza się tylko w poważnych, zagrażających życiu przypadkach. - Ten jest jak najbardziej poważny - zapewniłam ją. - Niech pani wypluje te słowa! - powiedziała gniewnie Florence Nightingale11 - ani się pani obejrzy, jak ona wyzdrowieje. Niech pani zapisze sobie numer telefonu i przedzwoni jutro.

Uznawszy, że już nic z niej więcej nie wyciągnę, pojechałam do domu. W przedpokoju, stawiając na podłodze siatkę z kurczakiem i solą, zauważyłam, że wrócił już ???!. Świadczyła o tym obecność jego nowej puchowej kurtki na środku podłogi. Tuż za nią leżał tornister, buty i szalik. - Gdzie jesteś?! - krzyknęłam. W odpowiedzi - cisza. Przestraszyłam się i pobiegłam do jego pokoju. Leżał w łóżku. - Co ci jest? Kirył podniósł głowę. - Gardło mnie bardzo boli. Chłopiec miał błyszczące od gorączki oczy i rozpalone czoło wszystko wskazywało na to, że jest chory. Na całe szczęście jednak doskonale wiem, co należy robić w podobnej sytuacji, gdyż sama chorowałam przez całe dzieciństwo. Już po upływie półgodziny zadowolony Kiriusza pił w kuchni gorącą herbatę. Wsypałam mu do filiżanki trzy łyżeczki cukru i wlałam octu jabłkowego. Oprócz tego ubrałam 11 Florence Nightingale - jedna z najbardziej zasłużonych na świecie pielęgniarek, ur. we Francji, w dniu jej urodzin - 12 maja - obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Pielęgniarek (przyp. Tłum.). chłopca w ciepłą flanelową piżamę, a na szyję przyłożyłam zimny kompres. Na nogi zaś, przezwyciężając jego słaby opór, naciągnęłam mu grube wełniane skarpety.

- Gryzą mnie - skarżył się Kiriusza. - Nie szkodzi, ale za to są ciepłe. - A herbata jest kwaśna! - Ale zdrowa! - Szyja mnie swędzi, zdejmij mi ten szalik. - Dopiero za godzinę - odparłam stanowczo i dodałam: - A swoją drogą, chore dziecko ma prawo do małych zachcianek. Możesz wypowiedzieć trzy rozsądne życzenia, a ja postaram się je spełnić. Kiriusza wyraźnie się ożywił. - A jaki fundusz? Otworzyłam portmonetkę, zastanowiłam się przez chwilę i odpowiedziałam: - Sto rubli. - Pałeczki krabowe, chipsy „Pringles”, nowy kryminał z serii Czarny kotek - wypalił ???!. - I żeby było w ekspresowym tempie! - Zgoda - chętnie przystałam na jego żądania - wstawię tylko kurczaka i skoczę do sklepu. Kiriusza ze zdumieniem spoglądał na sól, którą zaczęłam wysypywać na blachę. -Jesteś pewna, że to da się zjeść? - Oczywiście - zapewniłam go i pobiegłam do metra. Pół godziny później wszystko mieliśmy już pod kontrolą. Po

mieszkaniu roznosił się cudowny zapach, bynajmniej nie gorszy, niż ten u Ani. Kiriusza wszedł pod kołdrę, obłożył się książkami i zaczął chrupać chipsy. Usiadłam sobie w kuchni, wyciągnęłam notes Katukowa i zaczęłam go studiować. Prawdziwym milicjantom to dobrze! Mają specjalną brygadę do rozszyfrowywania kodów, a co ja mam z tym zrobić? Cyfry w słupkach wydawały się nie mieć końca. W szkole miałam zawsze tróję z matematyki, i to na dodatek dzięki litościwej nauczycielce - Walentynie Siergiejewnie. Tak naprawdę nie zasługiwałam nawet na pałę, ponieważ to też jakaś ocena, która zakłada posiadanie choćby najmniejszej wiedzy. Moja natomiast ograniczała się tylko do tabliczki mnożenia, przy czym do tej pory mi się myli, czy cztery razy siedem to dwadzieścia siedem czy dwadzieścia osiem. - O! Szyfr! Super! - usłyszałam za sobą głos Kiryła. - W tej chwili kładź się do łóżka! - poleciłam odruchowo. Dlaczego zdjąłeś skarpety? - Bo mnie gryzą - zaczął marudzić Kirył. - Lepiej Mulę położę pod kołdrą. Przypomniałam sobie ciepełko bijące od mopsa i zgodziłam się. - W takim razie weź i Adę - po mopsie na stopę. Kiriusza zachichotał i zapytał: - A po co zaszyfrowałaś swoje notatki?

- To nie mój notes, chciałam to odczytać, ale najwyraźniej nie dam rady. - Dlaczego? - Bo jest zaszyfrowane. - No co ty - powiedział Kiriusza i puknął palcem w notes: Tu jest napisane: Jurij Nikołajewicz Sokołow, dziesięć tysięcy dolarów. Wydałam z siebie okrzyk zachwytu. - Skąd wiesz?! Chłopiec się roześmiał. - Przecież to proste, Watsonie. To jest dziecięcy szyfr, każdy go zna. -Ja nie. - Bierze się alfabet - zaczął mi wyjaśniać ???! - i każdej literze przyporządkowuje numer: A - 1, ? - 2. Rozumiesz? Łatwiej się już nie da. Czasami zamienia się miejscami samogłoski i spółgłoski, poza tym bardzo często zapisuje się kombinacje trzech cyfr. Przypuśćmy, 642, ale wtedy trzeba wiedzieć, która z nich jest główna, 6, 4 czy 2... Można jeszcze zastosować specjalną siatkę szyfrową, wtedy odpowiednie liczby ukażą się w okienkach. - Skąd to wszystko wiesz? - Trzeba czytać powieści kryminalne - to jest źródło wiedzy odpowiedział.

W sumie, to pewnie miał rację, tyle że w kryminałach, które trafiały do mych rąk, nie było nic o szyfrach. Zaczęłam czytać książki o morderstwach po wyjściu za mąż, a w dzieciństwie mama nie pozwalała mi nawet zbliżać się do Conan Doyle’a, Stevensona czy Nicka Cartera. Uważała te fascynujące kryminalne historie za najgorszą tandetę i dlatego podsuwała mi do czytania jedynie klasykę - Tołstoja, Gorkiego, Czechowa, w ostateczności Wiktora Hugo, ale Dumasa przenigdy! Efekt jej zabiegów był łatwy do przewidzenia szczerze nienawidzę literatów i poetów, dumy i sławy literatury światowej. Natomiast na widok okładki z zakrwawionym sztyletem cała drżę. W przedpokoju rozległo się nagle poszczekiwanie psów i rześki głos Julki: - Och, jak pachnie! - Słuchaj, Kirył - mój głos przeszedł w szept - dasz radę to rozszyfrować? - Z palcem w nosie - oznajmił mój pomocnik. Miałam zamiar odpowiedzieć, że nie powinien się tak wyrażać, ale James Bond wybiegł już z kuchni, zapomniawszy zupełnie o chorym gardle, przeziębieniu i kaszlu. Pozostały po nim jedynie dwa samotne kapcie obok zlewu. Widok pieczonego kurczaka wywołał piorunujący efekt.

Sierioża oblizał się ze smakiem i zapytał: - Mam nadzieję, że to nie jest kolorowa atrapa z gipsu? W milczeniu oderwałam zarumienione udko i podałam Julii, drugie natomiast położyłam na talerz rozpalonego Kiriuszy. - Chwila, chwila - zdenerwował się Sierioża. - A dla mnie? Poczułam szaloną satysfakcję i z zadowoleniem odparłam: - Obawiam się, Sergio, że nie będzie ci smakować. - Ale pyszne, Sergio, mówię ci! - wrzasnął Kiriusza. - Palce lizać! Julka tymczasem starannie przeżuwała rewelacyjnego kurczaka. Sierioża, nie mogąc się już opanować, chwycił skrzydełka i momentalnie je pochłonął. - Ekstra! - oświadczył, oblizując palce. - Słuchaj, Lampka, skoro tak dobrze potrafisz gotować, to po co się przedtem wydurniałaś? W milczeniu zaczęłam sprzątać ogryzione kości i pozostawiłam pytanie bez odpowiedzi. Rozdział 11 Następnego dnia dokładnie o ósmej rano trzymałam już w ręku sławetny notes z rozszyfrowanymi notatkami. Kostia Katukow, niczym skrupulatny księgowy, niezwykle dokładnie prowadził swoje zapiski. „17 maja, Kowaliow Roman Stiepanowicz, dokumenty. Zwrot -24 maja. 2 czerwca, Ludmiła Wasiliewna Paszyna,

pierścionek, kolczyki, bransoleta. Zwrot - 27 czerwca...” - i tak dalej. Ostatnie zapiski wyglądały następująco: Jurij Nikołajewicz Sokołow - 10 tysięcy dolarów, Katarina Romanowa - dokumenty, Piotr Mokiejewicz Firsow - zegarek i Galina Antonowna Filimonowa - notes”. Obok nazwisk znajdowały się telefony i adresy, tylko nie wiadomo było, czy służbowe, czy domowe. Rubryka „zwrot” przy tych nazwiskach niczego nie zawierała: ani krzyżyka, ani haczyka. A jako ostatnia pozycja było umieszczone nazwisko Filimonowa. Poczochrałam sobie włosy i krzyknęłam: - Słuchaj, Kirył, jakie wy macie nazwisko? - Romanowowie - usłyszałam w odpowiedzi. Byłam niezmiernie zaskoczona tym faktem. Okazało się bowiem, że mamy takie same nazwiska! Mimo wszystko postanowiłam jednak to uściślić i zapytałam raz jeszcze: - A mama jakie ma? - Wszyscy mamy takie samo - wyjaśnił chłopiec, pojawiając się w progu. - Załóż skarpetki - powiedziałam odruchowo i dodałam: Myślałam, że nosisz z Sieriożą nazwisko po ojcu. - Po pierwsze, to byłyby one różne - zauważył Kiriusza - a po drugie, nie mamy taty i nigdy go nie mieliśmy, mama znalazła nas w kapuście.

Zbita z tropu, nie wiedziałam, co mam na to odpowiedzieć. - Lampka - zainteresował się chłopiec - a czy trzy życzenia chorego, umierającego wręcz dziecka, spełnia się tylko raz, czy też każdego dnia trwania choroby? Z trudem powstrzymałam się od śmiechu. - Wydaje mi się, że każdego dnia, ale tylko pod warunkiem, że dziecko naprawdę źle się czuje. - Ono jest już niemal nieboszczykiem! - podskoczył Kiriusza. - A na jaką kwotę może liczyć prawie trup? - Tylko pięćdziesiąt rubli. Chłopcu zrzedła mina. - A wszystkie książki już przeczytałeś? - zapytałam. Kirył pokiwał głową. - Chciałbym puzzle. - Co takiego? - No, taki obrazek, żeby układać z kawałków, ale są drogie. Słuchaj, Lampka, a można połączyć dzisiejsze i jutrzejsze życzenie? Dzisiaj przyniosłabyś mi puzzle, takie duże, z samochodem, a jutro nic. - Zastanowię się nad tym - obiecałam. Chłopiec z przeraźliwie głośnym tupotem pobiegł do swojego pokoju. Wybrałam numer telefonu Sokołowa i usłyszałam obojętny głos:

-Halo. -Jurij Nikołajewicz? Tu znajoma Kostii Katukowa, któremu powierzał pan na przechowanie pieniądze... -Tak - w jego głosie pojawiła się czujność - ale Kostia zginął... - Dzwonię, bo chciałam panu zwrócić dolary. - Nie do wiary! - ucieszył się mój rozmówca. - Proszę do mnie przyjechać, będę czekać z niecierpliwością. - Kozłowskiego osiem? - Zgadza się. Z wyrazem triumfu na twarzy wyciągnęłam kurtkę i krzyknęłam: - Wrócę za jakieś dwie godziny! - Tylko nie zapomnij o puzzlach - przypomniał mi „umierający” chory. Do mieszkania Kostii weszłam praktycznie już jak do siebie. Uniosłam parapet, wyciągnęłam zielone banknoty, po czym starannie je przeliczyłam. W niewielkim rulonie było ich dokładnie sto. W minionym życiu w mojej eleganckiej portmonetce ze skóry węża leżała karta kredytowa, imitująca dużą kwotę pieniędzy, ale były one zawsze wirtualne. Płacąc w sklepie, wyjmowałam plastikowy prostokąt, a nie szeleszczące dolary. Jeśli się zgubi taką kartę, bardzo łatwo ją zablokować i nikt obcy nie będzie miał już dostępu do

naszych oszczędności. Teraz natomiast leżała przede mną kupka zielonych prostokątów. Nie miałam zamiaru przewozić tak dużej sumy zwyczajnie w kieszeni. Niewiele myśląc, zdjęłam pulower i umieściłam wszystko w biustonoszu. Następnie spojrzałam w lustro. W obojętnej tafli szkła ujrzałam odbicie kobiety z obfitym biustem i dość chudą szyją. Uznawszy przygotowania za zakończone, pojechałam na Kozłowskiego. Jurij Nikołajewicz miał przez telefon przyjemny tenor, dlatego spodziewałam się zobaczyć niewysokiego szczupłego mężczyznę, a tu nieoczekiwanie w drzwiach stanął prawdziwy olbrzym. Wzrostu około dwóch metrów, z szyją jak tyłek naszej Rachel, rękoma jak łopaty i mocno sterczącym brzuchem, sugerującym, że należy do grona miłośników piwa. - Pani jest od Katukowa? Ze strachu pisnęłam niczym mysz złapana w pułapkę: -Aha. - Proszę przejść do dużego pokoju - rozkazał hipopotam. Poczułam się trochę niezręcznie, ale posłusznie wykonałam polecenie. Weszłam do ogromnego, zagraconego pokoju. Gospodarz usiadł przy fortepianie i zapalił lampę. Od razu zrobiło się widniej, bo na dworze szara, pochmurna aura zamieniła

poranek w wieczór. Światło padło na twarz grubasa, a ja o mało co nie zemdlałam z wrażenia! Przede mną siedział sławny, genialny pianista Jurij Sokołow. Kiedyś uczyliśmy się razem w konserwatorium. Był ode mnie o trzy lata starszy i już wtedy rokował ogromne nadzieje. Był tak samo otyły jak teraz, mimo że stale stosował różnego rodzaju diety, jednak w żaden sposób nie mógł pozbyć się nadwagi. Teraz pewnie też się męczył, czego dowodem były pudełka z lekarstwami leżące na stoliku, a zwłaszcza kolorowe opakowanie drogich i bardzo popularnych witamin „Witaform”. Z miejsca odżyły w mej pamięci przykre wspomnienia... Kilka lat temu, ulegając pokusie, zamówiłam telefonicznie reklamowany w telewizji „Witaform”. Zamówienie dostarczono mi późnym wieczorem, po kolacji, około godziny jedenastej. Natasza poszła już spać, więc drzwi musiał otworzyć Michaił, klnąc przy tym, na czym świat stoi. Po chwili wpadł do mojej sypialni i prawie że rzucił się na mnie z pięściami. - Jak możesz być tak głupia i kupować wszystko, co pokazują w telewizji?! Patrząc na jego czerwoną ze złości twarz, byłam wprost zaszokowana. Mój inteligentny, nieco nudnawy, nadzwyczaj spokojny i bardzo bogaty mąż po prostu się wściekł! I to z jakiego powodu?! Co mu się tak nie spodobało w tym

słoiczku za marne dziesięć dolarów? A kiedy w marcu zamówiłam pierścionek z brylantem za pięćset, tylko się uśmiechnął i oznajmił: - Teraz trzeba będzie dokupić do niego kolczyki. Tak w ogóle to był pierwszy i ostatni raz, kiedy mój mąż tak jawnie okazał swoje niezadowolenie ze mnie: zaczął wrzeszczeć i tupać nogami. Nieszczęsny słoik wylądował w koszu na śmieci. A następnego dnia zjawił się około dziesiątej wieczorem i wręczył mi opakowanie z połyskującym hologramem. Przeczytałam napis na pudełku - „Irwin Naturals - preparat przedłużający życie”. Na wieczku widniała cena. Zobaczywszy ją, stwierdziłam, że już nic z tego nie rozumiem. Ten zestaw witamin kosztował około siedemdziesięciu dolarów, czyli był o wiele droższy od tego wczorajszego, wyrzuconego z wielkim hukiem. - Przepraszam - powiedział skruszony mąż - sam nie wiem, co mnie wczoraj ugryzło. - Zdarza się - powiedziałam wspaniałomyślnie. - Moja droga, jesteś cudowna! - wzruszył się mąż. - Bierz lepiej te witaminy, a o „Witaformie”po prostu zapomnij. - Dlaczego? -Jakoś mi się nie podoba - otrzymałam odpowiedź. Przemilczałam tę kwestię. Przecież mój mąż - istota bez wad

- musi posiadać jakieś złe cechy charakteru. Posłusznie zaczęłam przyjmować kupione przez niego pigułki, a na widok opakowania „Witaformu” w mej pamięci od razu ożywają przykre wspomnienia... - Zjawiła się pani niczym anioł nadziei - zaśpiewał Jurij, mrużąc oczy. Trochę się już uspokoiłam. Jeszcze w konserwatorium zalecano mu noszenie okularów, ale Jura marudził i twierdził, że oprawki przeszkadzają mu w grze, bo podskakują na nosie i rozpraszają jego uwagę w najmniej odpowiednim momencie. Większej bzdury nie mógł już chyba wymyślić! Ja mogłam przebierać palcami po strunach nawet w kasku, lecz jemu wszystko przeszkadzało. Raz mu było w klasie zimno, to znów gorąco, albo słońce świeciło w oczy i wykładowcy pokornie zaciągali zasłony. Dzielnie znosili wszystkie jego kaprysy, uważając go za geniusza. Zresztą podobno i teraz Jurij Nikołajewicz doprowadza do szału organizatorów koncertów, życząc sobie za kulisami niegazowanej wody mineralnej Jessentuki”. Biedny administrator łyżeczką od herbaty rozgania pęcherzyki powietrza. Zaś już szczytem wszystkiego jest jego podejście do kwestii siedzenia. Jurij odmawia nawet zbliżenia się do fortepianu, jeśli nie stoi przy nim odpowiednie krzesło - z brązowego drewna i z ciemnozieloną

poduszką. Jeśli siedzenie jest czerwone, bordowe albo żółte za żadne skarby nie pojawi się na scenie. Musi być ciemnozielone i basta! Przy czym co do samego instrumentu nie ma żadnych wymagań - tak samo cudownie gra na antycznym Bechsteinie, jak i na okropnym fortepianie „Czerwony Październik”. Nie sprawia mu różnicy, jakie klawisze czuje pod palcami. A tak swoją drogą, obojętnie, jaki zły byłby instrument, przy którym zasiada, to momentalnie przeobraża się on w cudowny sprzęt, jak tylko Jurij zbliża się do klawiatury. Wtedy z rozsychającego się pudła nie wiadomo skąd wydobywa się potężny i czysty dźwięk! Co do fortepianów, nie ma żadnych szczególnych wymagań, ale za to krzesło to dla niego świętość. To, że Jurek po staremu z przekory nie nosi okularów, było dla mnie niezmiernie ważne, mogłam bowiem przypuszczać, że mnie nie rozpozna. Tak też się stało. - Jak się pani nazywa, niezwykła damo? - Eulampia - odpowiedziałam i poprosiłam: - Niech się pan na chwilkę odwróci. Pianista podszedł w stronę okna, ja natomiast szybciutko wyciągnęłam pieniądze i położyłam je na ławie. - Proszę przeliczyć. Jurij zaczął wymachiwać rękami.

- No co też pani?! Jestem absolutnie pewien, że wszystko się zgadza. - Niech pan jednak lepiej sprawdzi. Sokołow zaszeleścił pieniędzmi. Kiedy zaś zaczął już wyrównywać plik banknotów, zabrałam się do opowiadania wymyślonej po drodze historii: - Czy mógłby pan coś dla mnie zrobić... - Dla pani - wszystko! - Pracowałam dla Kostii. W sumie to byłam taką dziewczyną do pomocy, ale i tak się bardzo dobrze orientowałam, gdzie Katukow trzyma wszystkie rzeczy, które ludzie dawali mu na przechowanie. Po jego śmierci chciałabym przejąć po nim ten interes, ale nie znam nikogo z jego klientów. W dodatku mam teraz parę bardzo wartościowych rzeczy, które powinny zostać zwrócone właścicielom. Może pan wie, kto z waszych wspólnych znajomych utrzymywał kontakt z Kostią? - No to jak się pani o mnie dowiedziała? - zdumiał się Jurij. - W tym pliku banknotów leżała notatka - wykręciłam się. Pianista z przygnębieniem pokiwał głową. - Zapoznała nas ze sobą Jana Michajłowna. -Jana?! -Tak, jest bliską przyjaciółką mojej żony, no i poradziła, żebym zwrócił się do Kostii. I rzeczywiście, okazał się wspaniałym człowiekiem! Myślę, że ciężko będzie pani go

zastąpić. - Dlaczego? - No wie pani, on był w stanie zrobić absolutnie wszystko. O co się go poprosiło - wszystko wykonał. A przy tym bez zbędnych komentarzy i pytań, tylko podawał cenę za usługę. Poleciłem go w swoim czasie Galinie Filimonowej. Jej syn to straszny głupek.Trafił do więzienia. Ona, biedaczka, przez niego całkiem oczy wypłakała. Adwokaci tylko pieniądze od niej wyciągali, a sąd sprawę ciągle przekładał i przekładał... Poprosiliśmy więc Kostię, żeby polecił nam jakiegoś dobrego prawnika, a ten szybko załatwił sprawę i chłopak dostał wyrok w zawieszeniu. Poza tym nie znam już nikogo, kto by utrzymywał z nim kontakt. Sama pani rozumie, Kostii powierzano bardzo osobiste sprawy i przecież teraz nikt nie będzie się obnosił z tym, że go znał! Westchnęłam i pomyślałam: „No cóż, nic tu po mnie niczego się już nie dowiem”. Jura wyciągnął w moją stronę trzy banknoty. - Niech pani weźmie. - Nie, dziękuję. - Ale dlaczego nie? Tyle właśnie Kostia brał za przechowanie rzeczy. Jest pani uczciwym człowiekiem, zwróciła pani pieniądze i powinna zostać wynagrodzona. A poza tym, jak pani zamierza prowadzić ten interes? Świadczyć usługi

bezpłatnie? Byłam zmuszona przyznać mu w duchu rację i przyjąć od niego dolary. - Proszę zadzwonić do Filimonowej i zapowiedzieć moje przybycie. - Z przyjemnością - odpowiedział pianista i chwycił słuchawkę. Galina Antonowna powiedziała z wyczuwalnym napięciem: -Halo. - Chciałabym oddać pani notes zostawiony u Katukowa. - Tylko niech pani nie przywozi go do domu - przestraszyła się nagle kobieta. - Spotkajmy się w neutralnym miejscu. Umówiłyśmy się za dwie godziny w kawiarni „Żar-Ptak”12. Zakładając w przedpokoju płaszcz, jakby od niechcenia zapytałam Jurija: - Niech mi pan, z łaski swojej, powie, czy Kostia niczego nie [12 Żar-ptak - ptak ognisty spotykany w bajkach rosyjskich, z wyglądu miał przypominać pawia, którego pióra płonęły żywym ogniem i posiadały szczególną moc magiczną (przyp. Tłum.).] dawał panu na przechowanie? - Mnie? - zdumiał się pianista. - A z jakiej racji? Wzruszyłam ramionami. - A może poprosił pana o schowanie jakichś dokumentów albo zdjęć...

- Nie - pokręcił głową Sokołow - a zresztą, po co miałby mnie prosić? Katukow miał bliższych znajomych. Ruszyłam w stronę drzwi. - Przepraszam bardzo! - zawołał Jura. - Czy nie ma pani przypadkiem siostry? - Nie, a dlaczego pan pyta? - No bo... - zawahał się pianista — w konserwatorium uczyła się ze mną dziewczyna, Eufrozyna Romanowa, przepiękna kobieta. Delikatna i bardzo subtelna. Miała taką żałosną minę, kiedy zasiadała do harfy. Byłem w niej zakochany, ale wstydziłem się jej to wyznać. Wie pani, gruby, niezgrabny jednym słowem, żaden ze mnie Romeo. Dwa lata do niej wzdychałem, a potem stwierdziłem, że lepiej będzie, jak do niej zadzwonię... Tak też zrobiłem. Telefon odebrała jej mama, która przeprowadziła od razu formalne przesłuchanie: kto, skąd, po co i dlaczego. Aż w końcu oświadczyła: córka jest zaręczona, więc nie powinien pan zawracać jej głowy. W ten oto sposób zostałem odrzucony. Teraz to nic bym sobie nie zrobił z gadania jej matki, ale w tamtych czasach, jako chłopak z prowincji, na dodatek dobrze wychowany, miałem jeszcze skrupuły. Długo potem czułem jeszcze przyspieszone bicie serca na widok jej jasnych włosów - miały taki prześliczny kolor, niczym pajęczyna w słońcu...

Naciągnęłam głębiej czapkę i cofnęłam się w stronę schodów. - Pani jest do niej podobna jak dwie krople wody - upierał się pianista, mrużąc oczy. - Czasem ma się takie wrażenie! - krzyknęłam, zbiegając już po schodach. W metrze zdjęłam wełniany beret i przejrzałam się w lusterku. Blada cera, oczy bez wyrazu i ledwie widoczne brwi. No nie, okazuje się, że te sterczące we wszystkie strony kudły były postrzegane jako wspaniałe loki! Dopiero teraz ogarnął mnie spóźniony gniew. Dlaczego mama we wszystko musiała się wtrącać? Nawet jeśli miała dobre intencje, to kto dał jej prawo rządzić moim życiem? Tak swoją drogą, to Jura też mi się podobał i nie wiadomo, jak by się dalej ułożyło moje życie, gdybym wtedy porozmawiała z nim przez telefon... Kołysząc się lekko, stałam przy drzwiach i czułam, jak ogarnia mnie żal. Mama chciała uchronić córkę przed wszystkimi życiowymi nieszczęściami, chowając ją pod kloszem. Wskutek jej zabiegów wiele lat mojego życia poszło na marne. Niespodziewanie dotarł do mnie niezbity fakt, że to właśnie mama ponosi winę za to, że zaczynając czwarte dziesięciolecie życia, niczego nie potrafię. Chociaż nie, umiem przecież przyrządzić pysznego kurczaka... Nagle mój żal i przygnębienie zastąpiła złość. Ty też,

Eufrozyno, nie jesteś lepsza! Mamy już dawno nie ma, a ty cały czas jeszcze żyjesz według jej zasad. A tak w ogóle, Frozy już nie ma, umarła, zginęła pod kołami samochodu... W wagonie jedzie teraz Eulampia, zupełnie inna osoba - mądra, sprytna, bystra, zdolna i kreatywna. Można na niej polegać, bo wszystko się jej udaje. „Znajdę te dokumenty - myślałam z zamkniętymi oczami. Pomogę Katii, przetrząsnę każdy kąt, nauczę się gotować”. - Stacja Puszkina - oznajmił maszynista. Wyskoczyłam na peron. Drzwi się zatrzasnęły, a mnie się przez moment wydawało, że w rogu wagonu siedzi skulona chudziutka kobieta z nieszczęśliwym wyrazem twarzy. Nieoczekiwanie dla samej siebie pomachałam w ślad za odjeżdżającym pociągiem. Żegnaj, Froza, mam nadzieję, że już więcej się nie zobaczymy! Rozdział 12 Dobrze jeszcze, że Konstantin mieszkał w przeraźliwie wielkim domu bez windziarza. Gdyby budynek był mniejszy albo na klatce siedziała wścibska baba, już dawno by mnie aresztowali. A tak ponownie udało mi się niepostrzeżenie wejść do jego mieszkania, wyjąć notes, a potem po chwili zastanowienia zabrać jeszcze złoty zegarek. Przecież nie mogę tu ciągle przychodzić! Wchodząc pośpiesznie do „Żar-Ptaka”, zaczęłam się nagle

zastanawiać, jak rozpoznam tę kobietę? W dużym pomieszczeniu, zastawionym zwykłymi stołami z plastiku i krzesłami wygiętymi w idiotyczny sposób, było mnóstwo klientów. Ludzie z apetytem zajadali pierogi, bułki i pizze. Rozglądając się, po chwili zobaczyłam, że kobieta, siedząca na samym końcu pomachała do mnie ręką. Podeszłam do jej stolika i zapytałam: - Pani Galina Antonowna? Kobieta przytaknęła. Wyglądała nienagannie: eleganckie futerko, delikatny makijaż, doskonałe perfumy i droga skórzana torebka. Jednak wyraz jej twarzy był pełen napięcia i od razu zauważyłam, że pod cienką warstwą pudru ukryta jest przeraźliwa bladość. - Proszę mi to dać - zażądała Fdimonowa tonem nieznoszącym sprzeciwu. Wyjęłam na stół podniszczony notes. Moja rozmówczyni natychmiast go chwyciła i wsunęła do wewnętrznej kieszeni futra, po czym momentalnie opadło z niej całe napięcie. - Wypijmy za Kostię. To był taki złoty człowiek! Spojrzałam w stronę baru - nie było tam niczego, co chociaż z wyglądu przypominałoby alkohol. - Przynieś dwie puste szklanki! - powiedziała stanowczym tonem. Z głupiego przyzwyczajenia, że muszę się zawsze wszystkim

podporządkowywać, wstałam, lecz natychmiast usiadłam z powrotem i odcięłam się: - Sama idź! Galina Antonowna uniosła gniewnie brwi, jak widać nie była przyzwyczajona do tego, że ktoś śmie się jej sprzeciwić. Mimo to bez słowa poszła do baru. Po powrocie wyciągnęła z torebki elegancką piersiówkę. Mnie nalała tylko odrobinę, a sobie do pełna, po czym z miejsca wypiła do dna, jednym haustem. Jej oczy nabrały blasku. Westchnęła z zadowoleniem. „Oj, kochana - pomyślałam sobie w duchu - jesteś prawdziwą alko-holiczką”. -To był złoty człowiek - powtórzyła Filimonowa, nalewając sobie pośpiesznie następną porcję - wszystko potrafił... - Tak, tak - potwierdziłam - bardzo pani pomógł. -Jeszcze jak! - klasnęła w dłonie kobieta. Widać było, jak szybko zaczął na nią działać alkohol. Policzki się zaróżowiły, napięcie całkowicie opadło, zmarszczka przy ustach, świadcząca o podenerwowaniu, znikła i Galina Antonowna z wyniosłej światowej damy przeobraziła się w gadatliwą prostą kobiecinę, ubraną w niedorzecznie drogie futro. - Mój syn Wołodia to bęcwał - radośnie oznajmiła Filimonowa. -Mało jest takich idiotów na świecie! Niech

sama pani tylko pomyśli. Zdał egzaminy na pierwszym roku i schlał się jak Świnia. Oblewał z przyjaciółmi pomyślnie zaliczoną sesję... No i jak to zwykle bywa w takich sytuacjach, zabrakło im alkoholu. Wysłali więc Wołodię do sklepu. Niekontaktujący już chłopak zobaczył zamknięte drzwi, wyłamał je, wszedł do środka i zasnął na miejscu, nie zdążywszy nawet niczego stamtąd wynieść. Po godzinie wrócił sprzedawca i zastał go w takim stanie. Zaczęła się bójka. Student, który przez całe dzieciństwo trenował karate i miał wszystkie możliwe do zdobycia pasy i dany, nieźle przyłożył oburzonemu przeciwnikowi. Milicjanci, którzy przyjechali na miejsce zdarzenia, też porządnie oberwali. - Wszystkich pozabijam! - krzyczał Wołodia, wymachując przypadkowo znalezioną pałką. — Zniszczę was! Jakoś go obezwładnili. Na komisariacie milicjanci policzyli szkody i oburzyli się do granic możliwości - jeden funkcjonariusz miał złamany nos, drugi - wybity ząb, a trzeci - potężną śliwę pod okiem. Zawodowa solidarność ma straszną moc. Kiedy zadzwonili do Galiny Antonowny z komisariatu, jej syn został już dawno przeniesiony do aresztu śledczego, popularnie zwanego „Butyrskim więzieniem”. Oskarżano go tam o straszne czyny - rabunek i napad na funkcjonariuszy milicji, co w sumie

groziło karą do dziesięciu lat pozbawienia wolności z ogromną grzywną do zapłaty! Filimonowa ruszyła synowi z pomocą. Sprzedawca otrzymał niezłe „zadośćuczynienie”, więc żal mu się zrobiło chłopaka i był już gotowy wycofać oskarżenie. Milicjanci, udobruchani drobnym „upominkiem”, zamienili swój gniew na litość... Jednak z aresztu Wołodia mógł zostać wypuszczony jedynie po orzeczeniu sądu, a rozprawę wyznaczono dopiero na 13 grudnia. Sędzina, do której trafiła Galina Antonowna, rozłożyła tylko bezradnie ręce. - Sprawa pani syna nie jest warta tyle zachodu, ale prawo jest prawem, więc trzeba poczekać do zimy. - Ale teraz jest dopiero maj! - wykrzyknęła wstrząśnięta matka. - Ma przez swoją głupotę spędzić w celi prawie osiem miesięcy?! - Przynajmniej dostanie nauczkę - odcięła się służebnica Temidy. -Terminy rozpraw są już ustalone i wcześniej nie da rady! Załamana Galina Antonowna zaczęła szukać pomocy u znajomych w znalezieniu drogi do kamiennego sędziowskiego serca. I tu, ku jej ogromnej radości, Jurij polecił Konstantina. Katukow wysłuchał w milczeniu historii i dał jej telefon adwokata, Tamary Leonidowny Zwieriewej. Galina

Antonowna czym prędzej więc do niej pobiegła. A ta bez mrugnięcia okiem oznajmiła: - Cztery tysiące dolarów i pod koniec maja pani pociecha wróci do domu. Tak też się stało. Dwudziestego maja odbył się proces. Surowy sędzia niewzruszonym głosem ogłosił wyrok - rok pozbawienia wolności w kolonii karnej. Galina Antonowna o mało co nie zemdlała z wrażenia, lecz zaraz po tym usłyszała, że Wowka podlega amnestii i zostaje wypuszczony w trybie natychmiastowym. - Chryste Panie! - wrzasnęła Galina Antonowna, która do tego czasu zdążyła już całkowicie opróżnić butelkę. - Do końca życia będę się modliła za Kostię! - A niech mi pani powie - zainteresowałam się - czy Kostia nigdy panią o nic nie prosił? Filimonowa odpowiedziała z uśmiechem: - Prosił, i to bardzo często. - A o co? - Pracuję jako ginekolog w szpitalu — pijaczka zaczęła się zwierzać -więc wysyłał do mnie pacjentów. Raz dwunastoletnią dziewczynkę, innym razem - paniusię bez dokumentów. Zresztą moja praca była bardzo dobrze wynagradzana, a co miał z tego pośrednictwa Konstantin, to już mało mnie obchodzi.

- A nie dawał pani żadnych dokumentów? - Mnie? Nie! Tak a propos... Dama wręczyła mi trzysta dolarów. Najwidoczniej taką właśnie stawkę miał Kostia za przechowanie jakiegoś przedmiotu. Pewną ręką przyjęłam przyjemnie szeleszczące banknoty. W końcu moja praca też powinna zostać wynagrodzona. Po drodze do domu wymieniłam jeden i otrzymałam za niego plik sturublowych banknotów. Jak dobrze było poczuć je w portfelu! Wcześniej pieniądze nie wywoływały u mnie żadnych szczególnych emocji, ponieważ zawsze je miałam. Wypłata nieznanej harfistki nie była zbyt duża, kiedyś dostawałam sto - sto dwadzieścia rubli na miesiąc, a potem już w ogóle przestałam zarabiać, gdyż utrzymywał mnie mąż. A dzisiaj w mojej kieszeni leżała ogromna suma pieniędzy, na którą zapracowałam tylko i wyłącznie swoją bystrością umysłu. Z tej okazji postanowiłam więc urządzić dziś imprezę. Rozpoczęłam od kupna największego pudełka puzzli, składających się z półtora tysiąca elementów, potem wrzuciłam do torby chipsy, kilka nowych książek, paluszki krabowe i butelkę pepsi. W dziale mięsnym wielki, przysadzisty facet wykrzykiwał: - Do mnie - do mnie! Świeże mięso! Świeże porcje udźca!

Zapraszam! Bardzo tanio, jak za darmo! Podeszłam do lady i zapytałam z ciekawością: - Co się pan tak wydziera? - Skaranie boskie z nim - odezwała się wątła kobieta, siedząca obok. -Jak tylko skończył się post, wrzeszczy niczym zarzynany zwierz. My się już do tego przyzwyczailiśmy, ale klienci się płoszą i dlatego nikt nie chce mieć stoiska obok niego! Niech pani kupi ode mnie, sprzedam naprawdę tanio, bo spieszę się już na pociąg do domu, za pięćdziesiąt rubli, może być? To naprawdę było jak za darmo, nawet w sprzedaży hurtowej za starą zamrożoną pierś kurczaka życzą sobie sześćdziesiąt pięć rubli. Ale co można zrobić z mięsem wieprzowym? W głowie zaświtała mi genialna myśl. - Niech mi pani powie, jak szybko i smakowicie przyrządzić wieprzowinę? Co pani z nią robi? Sprzedawczyni wcale nie była zaskoczona moim pytaniem. - Biorę łopatkę albo szynkę i piekę. - Ale jak? - Najnormalniej w świecie w piekarniku. - Wezmę od pani największy kawałek - obiecałam - tylko niech mi pani opowie ze szczegółami, jak się to robi, bo kompletnie nie potrafię gotować, a za przyrządzanie mięsa to już w ogóle będę się brała po raz pierwszy.

Kobieta odpowiedziała z uśmiechem: - Bierzemy kawałek mięsa, myjemy, robimy w nim nożem otwory, w które wtykamy ząbki czosnku, a potem solimy i pieprzymy do smaku... -Ile? - No, jakąś szczyptę albo dwie. Potem zawijamy to wszystko w folię, tylko dokładnie, żeby nie było prześwitów, a najlepiej od razu zawijać w dwie warstwy - i kładziemy do brytfanny. Po około półtorej do dwóch godzin danie jest gotowe. -i to wszystko? - Wszystko. - To poproszę ten - wskazałam palcem przepiękny kawałek, jak z obrazka. Sprzedawczyni westchnęła. - Wie pani co? -Co? - Niech pani weźmie inny. - Ale dlaczego, przecież ten jest bardzo ładny? - Takie jest prawo rynku - mruknęła, rozwijając mięso i pokazując sprytnie schowane żyły. - Jak się nie oszuka, to się nie sprzeda! Niech pani zawsze ogląda mięso ze wszystkich stron. Tak naprawdę najbardziej miękki jest ten kawałek. I dotknęła widelcem niezbyt apetyczny, jak na mój gust, kawałek. Postanowiłam jej zaufać i kupiłam to, co mi

zaproponowała, a następnie wyruszyłam w dalszą drogę. Do domu wróciłam pełna entuzjazmu. W kieszeni miałam masę pieniędzy, w torbie - jedzenie, a w głowie - przepis na smaczną wieprzowinę. Po upływie dwóch godzin psy już na dobre rozsiadły się obok piekarnika, od czasu do czasu ciężko wzdychając. Brytfanna, wyjęta z piekarnika, roztaczała wokół siebie niesamowity aromat. Kiedy rozwinęłam folię, para wydostała się na zewnątrz. Rachel aż szczeknęła niecierpliwie, a mopsy potrząsnęły grubymi ogonami i zaczęły cicho wyć. Do kuchni wpadł Kiriusza, ugryzł kawałek i zaczął mruczeć z zadowolenia: - Mmm...To jest najlepsze mięso, jakie w życiu jadłem! Później okazało się, że Sierioża i Julka również nigdy wcześniej nie próbowali tak smacznej pieczonej łopatki. Nie zwrócili nawet uwagi na rozgotowane ziemniaki, tak byli zajęci pochłanianiem mięsa. - No, Lampka - mruczał Sierioża - ale nam dogodziłaś! To jest po prostu przepyszne! Zostawiłam ich, kiedy obgryzali już ostatnie kawałki, i poszłam do telefonu. Piotr Mokiejewicz Rrsow był w domu i kategorycznie mi rozkazał: - Jeśli chce pani zwrócić mi zegarek, musi pani przyjechać już teraz. Jutro o siódmej rano wylatuję.

- Ale jest już późno, nie zdążę wcześniej niż o dziewiątej. - W takim razie będzie pani zmuszona zaczekać z tym aż do mojego powrotu, za dwa miesiące. Przechowywać w domu sześćdziesiąt dni antyk z pokrywką ozdobioną ogromnymi kamieniami, wyglądającymi jak prawdziwe?! Co to, to nie! - Niech mi pan poda adres. - Dzielnica Nowopieriediełkino - usłyszałam w odpowiedzi. Aż przysiadłam z wrażenia! Nieźle! Przecież nie dam rady dotrzeć na ten koniec świata nawet przed północą. - A niech to! - wykrzyknął niespodziewanie Sierioża. - Skąd w tym pudełku wzięło się tyle pieniędzy? -To najedzenie! - krzyknęłam, zakładając buty. Szczerze mówiąc, czarny zamsz wyglądał już nie najlepiej. Cienki materiał pokrywały białawe zacieki. No cóż, takie buty nie nadają się na długie spacery po zabłoconych moskiewskich ulicach, ale innych niestety nie mam. A może tak wzięłabym trochę pieniędzy i kupiłabym sobie nowe? Chociaż w sumie te jeszcze można trochę ponosić, są całe, tylko z wyglądu nieciekawe. Lepiej już kupić Kiriuszy nowe porządne dżinsy, bo stare są kompletnie wytarte... Sierioża w milczeniu patrzył, jak męczę się z zamkiem błyskawicznym, a następnie zapytał surowo: - Lampa, skąd wzięłaś kasę?

- Zarobiłam. - Gdzie? Stękając, wyprostowałam się i zapytałam: - Co za różnica? - Ogromna. - Ktoś zwrócił mi dług. - A dokąd się teraz wybierasz? - Mam sprawę do załatwienia - odpowiedziałam wymijająco, zapinając płaszcz. - No, no - chrząknęła znacząco Julia, pojawiając się w drzwiach - nasza druga mama też zaczyna kręcić i coś przed nami ukrywać! Mam nadzieję, że Lampa nie wplącze się w jakąś aferę, jak Katia. - O której wrócisz? - chłopak nie dawał za wygraną. Obliczyłam szybko w głowie dojazd tam i z powrotem, po czym odpowiedziałam: - Pewnie gdzieś koło północy. Ale nie martwcie się, jeśli się trochę spóźnię. - Dobra - mruknął Sierioża i sięgnął po kurtkę. - A ty dokąd? - zaniepokoiłam się. - No wiesz, nie mogę pozwolić na to, żeby zginął ktoś, kto przyrządza takie pyszne mięso. Co mi tam, będę dziś robić za twojego szofera. - Ale nie trzeba - przestraszyłam się. - Mam spotkanie z

mężczyzną! - Możesz mieć nawet z cesarzem chińskim — odburknął Sierioża, zapinając kurtkę. - Nie przejmuj się, nie będę waszym prześcieradłem. Zaczekam na dole, w aucie, a ty możesz się z nim kochać, ile dusza zapragnie. - Ale to jest spotkanie służbowe - zaprotestowałam. - Lampa, to jest przecież kompletnie pozbawione logiki mamrotał Sierioża. - Najpierw twierdzisz, że masz randkę, a potem, że to tylko sprawy służbowe... Taki brak konsekwencji wzbudza we mnie jeszcze większe podejrzenia, a chęć niespuszczania cię z oczu tylko się u mnie wzmaga. Po tych słowach wypchnął mnie za drzwi. Na podwórku mój szofer zaczął klepać się po kieszeniach, a potem smutno westchnął i zawołał: - Julka, rzuć kluczyki! Przez lufcik wyleciał pęczek kluczy i pacnął koło maski. - A co, Katia często wplątuje się w afery? - zapytałam, gdy Sierioża, zatrzymawszy się na światłach, zaczął podpalać papierosa. - Tak - odpowiedział kochający syn - aż strach ją z domu wypuścić. Istny dziwoląg, a nie matka. Inni, jak się tak spojrzy, mają normalne matki - ważą po sto kilo, siedzą w domu, gotują kapuśniak. A nasza - machnął ręką - koszmar! - Ona pracuje jako chirurg? Operuje wyrostki robaczkowe i

przepukliny? - Nie, tarczyce, koronkowa robota, a tak na marginesie, nie każdy facet by z nią wytrzymał. Ma najwięcej specjalizacji, chorzy walą do niej drzwiami i oknami, tylko że... - i zaśmiał się, wypuszczając kłęby dymu. Wciągnęłam gęsty dym, ale nie zakasłałam, jak zawsze. Wręcz przeciwnie, tytoń przypomniał mi o tacie siedzącym w fotelu z grubą książką. Widziałam, jak ją odkłada na bok i, pykając fajką, pyta mnie pieszczotliwie: „Dlaczego jesteś smutna, robaczku, znów nałapałaś dwój?”. Odpędziwszy nieproszone wspomnienia, zainteresowałam się: - Tylko że co? - Przyszedłem do niej kiedyś na oddział, na którym jest ordynatorem, ale akurat w najmniej odpowiednim momencie, ponieważ był właśnie obchód. Wszyscy pędzą po korytarzu, mama leci z przodu w błękitnym kitlu, mała, niepozorna, z wyglądu nie dasz jej więcej niż 30 lat. Ekipa gotowa do akcji wpada na salę, a tam leży dopiero co przywieziony chory. Personel zaczyna referować: Iwan Iwanowicz Iwanow, trwają przygotowania do operacji, robimy badanie krwi, USG... Mama kiwa głową, a w myśli ostrzy już skalpel... Nagle chory zaczyna gwałtownie się sprzeciwiać: mieli go oddać w

ręce znakomitości, absolwentki nauk medycznych, niejakiej Romanowej, a podsuwają go pod nóż jakiejś dziewczynce... Ile ona ma właściwie lat? A tak w ogóle to ukończyła już studia? Lekarze podśmiewają się w kącie, siostry spuszczają wzrok, a Siemion Pietrowicz, inny chirurg, ważna osobistość, gruby, w okularach, po prostu wykapany profesor, z należytym szacunkiem w głosie oświadcza: „To jest właśnie pani Romanowa!”. Zapada cisza. A najgorsze jest to, że podobne sytuacje nieustannie się powtarzają. Kiedyś jakiś pacjent wysłał ją po kaczkę. Poszła, przyniosła i jesz-r/,e czekoladkę dostała za przysługę i uprzejmie za nią podziękowała. Żadnej stateczności, wszystko w biegu, w podskokach, a na co dzień w domu... - A co, źle gotuje? - Nie wiem - uśmiechnął się Sierioża - bo nigdy jej nie ma. - Całymi dniami przesiaduje w pracy? - Mówię przecież, że jest nienormalna - burknął chłopak. Wszystkich jej żal. Ile ona narodu do domu nasprowadzała! To staruszki krewni nie chcieli zabrać do siebie, to bezdomną przywlokła, która spała na klatce, to znów krewnych nasprasza. To teraz jest taka cisza, bo listopad i zimno, wszyscy siedzą w swoich domach, ale zobaczysz, jak tylko nadejdzie wiosna - zacznie się wielka wędrówka ludów:

babcie, ciocie, wujkowie, siostrzeńcy i siostrzenice, siódme wody po kisielu! Mama wychodziła za mąż cztery razy i jakimś cudem ze wszystkimi nadal utrzymuje kontakt. Nasi tatusiowie ze swoimi nowymi żonami i dziećmi są zawsze u nas mile widziani... Wiesz, skąd mamy tyle zwierząt? - Skąd? - Druga żona trzeciego męża ma schronisko dla psów i hoduje mopsy na sprzedaż. Mula i Ada zostały uznane za wybrakowany towar, na którym nie da się zarobić. Pierwsza ma nieprawidłowy zgryz, a druga - zły rozstaw tyłka. Krótko mówiąc, chcieli je uśpić. A tu mama ich odwiedziła, na dodatek jeszcze z Kiryłem. No i je zabrali! A kotki są ze śmietnika! -Ten biały Klaus też?! - jęknęłam. - Taki wspaniały pers?! - To teraz jest taki wspaniały - zachichotał Sierioża. - Po pięciu seriach kuracji witaminowej i odpowiedniej diecie. Ale kiedy go Julka znalazła na śmietniku, bardziej był podobny do wyłysiałej myszy niż kota. A Semiramida, to już w ogóle myśleliśmy, że nam zdechnie. Wyobraź sobie, że jadła obierki od ziemniaków! Za to teraz kręci pyskiem na widok wołowiny, tylko cielęciny sobie życzy! - A Rachel? Sierioża zamilkł i z przesadną uwagą zaczął wpatrywać się w dal.

- Jak się u was znalazła? - Nasz sąsiad spod trójki - rozpoczął niechętnie chłopak - się ożenił. Rachel miała wtedy niespełna pół roku. Jego młoda żona zaczęła robić awantury, że szczeniak sika po kątach, że trzeba po nim sprzątać, karmić go i wyprowadzać. Jednym słowem, postawiła warunek: albo ona, albo pies! Pewnego razu wracam wieczorem do domu, a tu Rachel siedzi przy

wejściu i wyje. Zimno było i biedaczka porządnie już zmarzła. Pomyślałem sobie, że się zgubiła i zaprowadziłem ją do jej mieszkania, a to babsko już od progu mi oświadczyło: „Wygnaliśmy ją, po co pan ją z powrotem przyprowadził?!”. Przyszło mi więc zabrać ją do nas do domu. Uśmiechnęłam się sama do siebie. „Wszyscy jesteście tacy sami, jeden wziął psa, drugi kota, tylko ciekawe, kto postarał się o ropuchę Gertrudę?” - Ile lat ma Katia? - Trzydzieści osiem. Osłupiałam. -A ty? - Dwadzieścia cztery. - Urodziła cię w wieku czternastu lat?! - Nie - westchnął Sierioża - po prostu Katia po raz pierwszy wyszła za mąż za mojego ojczyma w wieku osiemnastu lat. Tak w ogóle to dłuższa historia. Mam siostrę, która bardzo wcześnie wyszła za mąż za Filipa, miała wtedy niespełna osiemnaście lat. Nasi rodzice umarli, no i byłem zmuszony mieszkać z nią i z babcią. Ja miałem wtedy dwa lata - a ona siedemnaście. Potem umarła babcia, a Swietka bardzo szybko wyszła za mąż i wytrzymała ze swym małżonkiem raptem sześć miesięcy, po czym się zmyła, a ja zostałem sam z Filipem. Wcale nie był taki zły, tyle że

naprawdę ciężko jest samemu wychowywać małe dziecko. I wtedy w jego życiu pojawiła się Katia, też młoda i tak samo, jak poprzednia partnerka, nie wytrzymała z nim więcej niż pół roku. Tylko że tym razem podczas rozwodu zabrała mnie w charakterze zadośćuczynienia za nieudane małżeństwo. W ten oto sposób sierota znalazł schronienie. I nerwowo zachichotał. - A Kirył? - W rzeczywistości jest jej siostrzeńcem — mruknął Sierioża — czy jak się to nazywa. Katia ma siostrę, która jest matką Kiryła. - A gdzie ona się podziała? - Wyjechała do Izraela w poszukiwaniu lepszego życia. Kirył skończył wtedy dwa "miesiące. Obiecała, że szybko go do siebie zabierze. Przez dwanaście lat przysłała raptem dwie pocztówki na Nowy Rok, bez adresu zwrotnego. Kirył jest więc podrzutkiem. - Katia jest Żydówką? - A co, jesteś z organizacji antysemickiej? - zapytał Sierioża. - Nie... po prostu jestem ciekawa. -Nie. - To jak jej siostra przedostała się do Izraela? - Matka Katii wyszła po raz trzeci za mąż za wdowca z dzieckiem -wyjaśnił chłopak. - No i tak oto pojawiła się u

Katii siostra. Lew Jakow-lewicz zmarł, a Anna Iwanowna wychowywała potem dwie córki, tylko że geny to straszna rzecz. Teraz kolejna wdała się w swoją zmarłą matkę i porzuciła swoje dziecko. „Tak - pomyślałam sobie - geny to faktycznie ciekawa sprawa. Wygląda na to, że rodzinne tradycje Katii sięgają głębszych korzeni”. - Anna Iwanowna, świeć Panie na jej duszą - jak gdyby nigdy nic kontynuował Sierioża - też była nie z tego świata, zupełnie jak matka. Do niej do domu na kolację wpadało po osiem, dziesięć osób. Przyjaciółki, które miały problemy, po kilka lat u niej mieszkały. Zbierała wszelkie psy i koty. Istny koszmar! Pokręcił głową. - Słuchaj, jeśli to nie tajemnica, to skąd znasz naszą mamę? - Zabrała mnie z ulicy, leżałam w kałuży. - Aha - bez odrobiny zdziwienia powiedział Sierioża i oświadczył: -Jesteśmy na miejscu. Wyjrzałam przez okno. Ford zatrzymał się obok dużego bloku. Na dole mieniły się światła supermarketu „Na skrzyżowaniu”. Rozdział 13 Jadąc na siedemnaste piętro przeraźliwie skrzypiącą windą, miałam w głowie gonitwę myśli. Wcześniej wydawało mi się,

że dzieci stanowią jedynie przeszkodę: takie kwiatki życia na grobie swych rodziców... Teraz doszłam jednak do wniosku, że wcale nie tak źle byłoby mieć syna, na przykład takiego, jak Sierioża albo Kiriusza, zresztą dziewczynka też nie byłaby zła... Winda zazgrzytała i stanęła. Wysiadłam i znalazłam się przed zamkniętymi drzwiami, które wyglądały jak niedostępna twierdza: całe z żelaza, bez klamek i otworów na klucze. Ciekawe, jak się je otwiera? Nacisnęłam dzwonek, który nie wydał z siebie żadnego dźwięku, jednak mimo to po dosłownie dwóch minutach gdzieś spod sufitu dobiegł głos: - Kto tam? - Romanowa, przywiozłam zegarek. Drzwi otworzyły się z wielkim trudem i na progu stanął siwy, chudy staruszek w aksamitnej kurtce i ciepłych wojłokowych kapciach. - Proszę wejść, mój aniele! Przede mną było jeszcze dwoje drzwi - jedne żelazne, a drugie drewniane. Staruszek zgrzytał niezliczonymi zasuwkami, łańcuszkami i ryglami. A potem bardzo energicznie poszedł, a właściwie pobiegł długim korytarzem. Zdziwiła mnie taka energia u pana w podeszłym wieku. Pośpiesznie udałam się za nim.

- Proszę, proszę za mną, moja droga - powtarzał staruszek, prowadząc mnie za sobą do pokoju. Kiedy weszłam do środka, aż jęknęłam z zachwytu. Dwie ściany prawie dwudziestometrowego pomieszczenia zastawione były półkami z książkami. Trzecia była cała w obrazach, a czwartą zajmowały ogromne okna. W przerwie między nimi stały porcelanowe figurki. Krótko mówiąc, w salonie nie było nawet jak się obrócić. Dwie kanapy przykryte narzutami, para welurowych foteli, niewysoka drewniana, składana drabinka, lampa w kształcie chłopca z latarnią, osiem puf, okrągły stół z koronkowym obrusem, krzesła... Nie było po prostu miejsca na jakiekolwiek poruszanie się po tym pomieszczeniu. Piotr Mokiejewicz zręcznie przecisnął się w kierunku fotela i rzekł: - Proszę usiąść! Wyciągnęłam zegarek i położyłam go na stole. - Ma pan tu istne muzeum! Należałoby całe mieszkanie ochraniać profesjonalnie, a nie samemu go strzec. Firsow cicho się roześmiał i z zadowoleniem zatarł ręce. -To mieszkanie, tak między nami, jest już pod nadzorem milicji. - No to po co dawał pan Kostii zegarek na przechowanie? zapytałam zaskoczona. - Chociaż pewnie ta „busola” jest

dużo droższa od całego tego majątku, bądź co bądź, to prawdziwe złoto z brylantami. Piotr Mokiejewicz zaniósł się śmiechem. - No właśnie, droga pani, dała się pani nabrać. Zegarek jest zwyczajny, z metalu, co prawda pozłacany, ale kamyki to tylko kryształy górskie. Ale co do jednego ma pani rację - to jest najbardziej wartościowa rzecz, jaką mam. Nawet jeśli wtargnęliby tu złodzieje i wszystko wynieśli, tobym się tak nie zmartwił, jak kradzieżą tego zegarka. - Ale dlaczego? - Otrzymał go mój dziadek, któremu służył jako prawdziwy męski talizman. On przekazał go mojemu ojcu, a ten - mi. Stanowi więc rodzinną pamiątkę, natomiast dla kogoś z zewnątrz to niezbyt cenna zabawka. Czy może mi pani powiedzieć, jak się znalazł w pani posiadaniu? Ja, szczerze mówiąc, kiedy przeczytałem o śmierci Kostii... - Przeczytał pan? - No tak, w gazecie „Moskiewski Komsomolec”. I na dowód swych słów podał mi zgnieciony kawałek kartki. Wyprostowałam ją i przebiegłam tekst wzrokiem: W dniu wczorajszym w swoim mieszkaniu został znaleziony martwy aktor teatru „Rampa", Konstantin Katukow. - ...Okropnie się zdenerwowałem - mruczał tymczasem staruszek. -Pomyślałem sobie: to koniec, teraz już nigdy nie

odzyskam zegarka! A tu proszę, zjawia się pani niczym anioł z dobrą nowiną. Jak on się u pani znalazł? Znów zatarł ręce. - Byliśmy wspólnikami, a po śmierci Kostii ten biznes przeszedł w moje ręce. - To świetnie! — ucieszył się po raz kolejny gospodarz, aż podskakując w fotelu. - Czyli teraz pani prowadzi BUE? To po co pani przyniosła zegarek? Jutro odlatuję do Ameryki, więc niech mi pani go przechowa. - BUE? - zdziwiłam się. - A co to takiego? Piotr Mokiejewicz się roześmiał. Jaki wesoły staruszek! - Biuro Usług Ekstremalnych, tak Kostia nazywał swoją „firmę”. Nie wiedziała pani o tym? - Wiedziałam - odburknęłam - tylko w pierwszej chwili nie skojarzyłam, a co do zegarka, to na razie niestety nie mogę go przechować, bo moje mieszkanie nie jest do tego przystosowane tak dobrze jak Kostii. -Jasne - niespodziewanie poważnie odrzekł Firsow. - O ile mi wiadomo, on bardzo sumiennie dbał o względy bezpieczeństwa. Nawet, szczerze mówiąc, już na samym początku zapytałem go, czy ma pewną skrytkę. Zapewnił mnie wtedy, że wszystko jest w jak najlepszym porządku. Faktycznie miał ten swój kram porządnie urządzony, a poza tym miał dobrą reputację. Będzie pani bardzo trudno bez

niego. Potrafił załatwić nawet najbardziej delikatne sprawy. -Jakie na przykład? Firsow westchnął. - Tego to nie wiem, ale jego matka, poczciwa kobieta, czasami mi się skarżyła, że Kostia od czasu do czasu nie pozwala jej wychodzić z domu. Każe jej siedzieć i czekać na telefon od klientów oraz przekazywać pewne rzeczy. A jest to kobieta o nienagannej uczciwości i rzadko spotykanej sumienności. - To on miał matkę? - A dlaczego się pani tak dziwi? Każdy ma mamę i tatę... -To jego rodzice jeszcze żyją? - Nie miałem przyjemności poznać jego ojca. Podobno już od dawna nie żyje. Chyba nawet umarł w tym samym roku, kiedy urodził się Kostia. - A matka? - Wtedy żyła, a teraz to nie wiem. No bo widzi pani, kiedyś pracowałem razem z Anną Fiodorowną. Ale od czasu, jak przeszła na emeryturę, nasze kontakty się urwały. Chociaż z pół roku temu, kiedy miałem akurat lecieć do Ameryki, Kostia mnie poprosił: „Piotrze Mokiejewiczu, czy mógłby mi pan zostawić kluczyki od swojego samochodu? Mama zaniemogła, a mój kabriolet zupełnie już padł”. I wtedy zawarliśmy umowę. On miał korzystać z mojego samochodu,

robiąc przy okazji przegląd techniczny, a w zamian za to wziąć ode mnie zegarek na przechowanie. W zeszłym miesiącu zawiozłem go Kostii i zapytałem: Jak się czuje droga Anna?”, a on mi wtedy odpowiedział: „Dziękuję, już trochę lepiej”. Całą noc kręciłam się na kanapie, rozpychając się między Mulą, Adą i Rachel. Psy warczały niezadowolone, bo nie podobało im się, że próbuję się wygodnie ułożyć. W końcu zrezygnowałam z jakichkolwiek prób i położyłam się na boku, podciągając nogi aż pod brodę. Mula natychmiast wcisnęła się w przytulne miejsce między moją twarzą a kolanami. Ada oparła się o mnie z tyłu, nieco poniżej pleców. Rachel natomiast z ciężkim sapaniem przesunęła się do ściany i zarzuciła na mnie swoje ciężkie łapska. W sumie psy już mnie nie denerwowały, tylko po prostu zajmowały zbyt dużo miejsca. Latem pewnie nie będzie mi się chciało już z nimi spać, za to zimą jest nawet przyjemnie, tak przytulnie i ciepło... Kaloryfery w mieszkaniu są bardzo małe i przez to w pokoju panuje straszny ziąb. Dzisiaj rano, jak byłam z psami na dworze, jedna z sąsiadek się skarżyła, że wieczorem kładzie sobie do łóżka kilka termoforów, ale mimo to czuje się, jakby leżała w grobie. Nie mam więc aż tak źle, gdyż ja kładę się do ciepłego łóżeczka,

ogrzanego przez mopsy i teriera. Mimo wszystko sen nie nadchodził, za to w głowie kłębiły się różne myśli. Postanowiłam je sobie uporządkować. Jakie są fakty? Ktoś zabił Kostię Katukowa. Dlaczego? Przypuśćmy, że z powodu dokumentów. Chociaż pewnie znalazłoby się o wiele więcej przyczyn. Tak w ogóle, im więcej dowiadywałam się o tym aktorze, tym dziwniejszy mi się wydawał. Porobił w domu schowki, brał rzeczy na przechowanie i... dawał klucze kochankom! Przy czym aż trzem naraz! I do tego miał nadzieję, że kobiety nigdy się ze sobą nie spotkają. Albo był skończonym kretynem, albo masochistą, czerpiącym przyjemność z ekstremalnych sytuacji. Chociaż do tej pory wszystko uchodziło mu na sucho: kobiety o sobie nie wiedziały, a cenne przedmioty spokojnie leżały tam, gdzie je pozostawiono. Nieprzyjemności rozpoczęły się dopiero teraz, po jego śmierci. A dlaczego oddał mi pustą teczkę? Bardzo dziwne. Dlaczego nie wpuścił mnie nawet do mieszkania? Tylko wysunął rękę, na której lśnił złoty zegarek... Aż podskoczyłam na kanapie! Mula i Ada spadły na podłogę jak dojrzałe gruszki z drzewa. Ale nie miałam już czasu wysłuchiwać ich obrażonego sapania. No tak! Zegarek! Muzycy, nawet tacy jak ja - leniwe beztalencia - mają doskonale rozwinięta pamięć wzrokową. Przed moimi

oczyma natychmiast pojawiły się dwa obrazy. Pierwszy z nich: silna, szeroka ręka z nadgarstkiem przypominającym wielkością moją talię, wysuwa się przez wąskie drzwi z czarną teczką. Druga migawka: na nadgarstku lśni potwornie drogi, obrzydliwie złoty zegarek. Istna ohyda, a nie przyrząd do pomiaru czasu. Cyferblat miał rozmiar talerza, na którym narysowana była rusałka z gołym biustem. Jeśli ktoś podarowałby taką rzecz Miszy, ten bez zastanowienia wyrzuciłby ją przez okno. Widziałam coś podobnego w GUM-ie13 i, szczerze mówiąc, zawsze się zastanawiałam, kto kupi takie drogie obrzydlistwo, skoro można dostać „Longines’a” - bardzo elegancki i dobry zegarek - za o wiele niższą cenę? W ślad za tym pamięć uczynnie podrzuciła mi inny obraz: kanapę, na której spał wiecznym snem Konstantin. Ciągnę go za ramię, a jego ciało posłusznie poddaje się mym zabiegom. Patrzę na odwrócone zwłoki: na lewej, odrąbanej dłoni zauważam płaski zegarek marki „Longines” na drogim skórzanym pasku. Mimo woli rejestruję ten fakt, gdyż dosłownie kilka dni wcześniej trzymałam w ręku taki sam zegarek. Byłam w sklepie przed Nowym Rokiem i zastanawiałam się, czy nada się na prezent dla mojego męża. Mój wzrok zatem już wtedy wyłapał ten szczegół, natomiast mózg dopiero teraz to sobie uświadomił! To nie Kostia podał

mi teczkę z dokumentami! Zrobił to ktoś inny. Ktoś, kto nie chciał, żebym weszła do mieszkania. Ktoś, komu zależało na tym, aby jak najszybciej pozbyć się niewygodnego świadka. O Chryste, przecież ja mu sama ułatwiłam zadanie! [13 GUM - Państwowy Dom Towarowy, przylegający od północnego wschodu do placu Czerwonego (przyp. tłum.).] Powiedziałam wtedy: „Dzień dobry, Kostia, nie znamy się, ale proszę się nie obawiać i otworzyć. Przysłała mnie Katia po dokumenty”. A ten na odczepne podał mi aktówkę. Wiedział, co przynieść, ponieważ ja sama, skończona kretynka, mu podpowiedziałam, mówiąc uprzejmie: „Są w czarnej skórzanej teczce!”. No i dostałam, co chciałam. Kto jednak podał mi te papiery? Z pewnością nie kto inny, jak tylko morderca! Poczułam dreszcze. Zaczęłam po omacku szukać kapci i poszłam do kuchni. Sama nie znoszę ludzi, którzy grzebią w nocy w lodówce w poszukiwaniu jedzenia. Po północy żołądek powinien odpoczywać, bo inaczej można się nabawić wrzodów! Ale teraz moja ręka sama otworzyła sobie drzwiczki i chwyciła kiełbasę. Dwa różowe plasterki smakowicie prezentowały się na ciemnym chlebie. Nalałam sobie jeszcze szklankę soku pomidorowego, dołożyłam kilka czekoladek i przemknęłam cichaczem na kanapę. Otuliłam się szczelnie kołdrą i zaczęłam z ogromną przyjemnością

zajadać niezdrową przekąskę, składającą się z samych białek i węglowodanów. Tak na marginesie, to wszystkie poradniki zdrowego żywienia zalecają oddzielanie od siebie tych dwóch składników. Oblizałam się ze smakiem, po czym ze zdziwieniem stwierdziłam, że nie mam nawet najmniejszych wyrzutów sumienia. Kanapka była zbyt smaczna, żeby przejmować się jakimiś tam głupotami. Następnie włożyłam do ust czekoladkę. Psy, zwabione szelestem papierka, najpierw poruszyły się przez sen, a następnie, kiedy dotarło do nich, że zajadam słodycze, zamerdały ogonami. - O nie, nic z tego - powiedziałam. - Wy nie możecie tego jeść, czekoladki zje mama. Ostatnie słowo wyrwało mi się odruchowo. Nigdy przedtem nie przyszło mi do głowy, żeby siebie tak nazwać. Zresztą, pewnie to i dobrze, że zostałam przynajmniej matką dla psów. Jedząc w dalszym ciągu czekoladkę, uśmiechnęłam się sama do siebie. Już sobie wyobrażam minę Miszy, jakby mnie zobaczył teraz pośrodku wgniecionej kanapy. Całą szczęśliwą, w centrum psiego stadka, o godzinie drugiej w nocy, z kawałkiem kiełbasy w ręku! Na pewno z samego rana zawiózłby mnie do szpitala psychiatrycznego! Następnie moje myśli znów podążyły ku Kostii i, uruchomiwszy niemal funkcję przewijania wstecz, zaczęłam sobie przypominać wszystkie wydarzenia. Ktoś porwał Katię i

zażądał zwrotu dokumentów. Cholera, żebym chociaż wiedziała, co jest na tych kartkach! Na dobrą sprawę, to sama nie wiem, czego szukam. A propos, Katia zwróciła się do tego typa po imieniu. Sasza? Sienią? Siewa? Aaa! Sława! Powiedziała przecież: - Ona nie da rady, Sława. Ona się do tego nie nadaje. Co do mnie, to raczej się pomyliła. Myślę, że jak najbardziej nadaję się do rozwikłania tej sprawy. Ale żeby grubasa przypominającego goryla, którego „szczękowa” część głowy jest większa od mózgowej, nazwać czułym imieniem Sława?! To od Rościsława, Mścisława czy Wiaczesława? E tam, nie ma co tak dociekać, dobrze, że chociaż pamiętam to imię. Katia zaniosła papiery do Kostii. Czyli pewnie faktycznie są bardzo cenne, skoro obawiała się je trzymać w domu. Ale Kostia został zabity i wygląda na to, że morderca zrobił to nie z powodu dokumentów, bo przecież Sława i tak ich w końcu nie dostał! Kobieta, która przyszła przeszukać mieszkanie, ta tajemnicza nieznajoma, która gadała przez telefon, gdy ja tymczasem na wpół żywa stałam na parapecie za firanką... Najpierw grzebała w biurku, potem czymś trzaskała i brzęczała, a na koniec powiedziała do słuchawki: - Papierów też nie ma, Sława. Pewnie dał je którejś ze swoich bab! Potem zginęła kasjerka Rita, a jej pokój przewrócono do

góry nogami. Następnie nieznani sprawcy napadli na Janę... O Boże, wygląda na to, że przestępcy podążają tym samym tropem, co ja! Szukają dokumentów u kochanek Katukowa!. Przerażona spojrzałam na zegarek - czwarta rano. Rzecz jasna, nie jest to zbyt odpowiednia pora na telefon, ale to jest przecież sprawa życia i śmierci! Z ogromnym trudem udało mi się wystukać żądany numer i po kilku sygnałach usłyszałam wreszcie: -Halo! - Pani Nino, proszę mnie posłuchać, niech pani nikomu nie otwiera drzwi! Słyszy mnie pani?! - Tak - odpowiedział męski głos. - A kim pani jest? Zamilkłam wystraszona. - Kim pani jest? Proszę się w tej chwili przedstawić! — zażądał mężczyzna. Rzuciłam słuchawkę na widełki. O, mój Boże, Nina mówiła, że mieszka sama, a tu o czwartej nad ranem odbiera telefon jakiś facet i bezczelnie żąda podania nazwiska! Co to może znaczyć?! Najprawdopodobniej po prostu się spóźniłam i w mieszkaniu Niny urzęduje milicja, a jej samej nie ma już wśród żywych! Do rana nie zmrużyłam już oka. A potem dzień przeleciał jak z bicza trząsł. Najpierw obudziłam Julkę i Sieriożę. Kiriusza tymczasem smacznie sobie spał. Już nie miał podwyższonej

temperatury i gardło go nie bolało. Jednak w przypadku przeziębienia dziecko powinno poleżeć w łóżku co najmniej tydzień, bo w przeciwnym razie mogą być o wiele gorsze powikłania, takie jak komplikacje z sercem, płucami, wątrobą, czy wreszcie z nerkami. A zresztą, Kirył nie miał nic przeciwko temu, żeby zostać jeszcze w domu. Julia i Sierioża, żeby go nie zbudzić, zaczęli się kłócić w korytarzu irytująco-świszczącym szeptem: - Gdzie są moje buty? - syczał mąż. - Tu, na stercie, otwórz oczy - odpowiedziała żona. -Tu jest jeden czarny, a drugi brązowy! - Nie wiem, nie nosiłam ich. - A gdzie się podziały moje rękawiczki? - Poniewierają się pod krzesłem. - To nie dom, a istny śmietnik! - To twoja wina, rzucasz wszystko, gdzie popadnie! - A gdzie powinienem? - No nie wiem, pewnie na półkę. Ale z ciebie bałaganiarz! - A sama gospodyni niewiele lepsza! Spójrz, jakie są podłogi: wszędzie kurz, brud i psia szczecina! - Po pierwsze, to psy nie mają szczeciny, tylko sierść odcięła się Julia - a po drugie, weź odkurzacz i posprzątaj. Ja nie dam rady, wrócę dopiero około jedenastej w nocy, mam dyżur.

- A ja zjawię się koło północy, mam festiwal reklamy. A swoją drogą, sprzątanie to babskie zajęcie. - Jeśli chcesz wiedzieć, nie uczyłam się na robola domowego, a poza tym pracuję więcej niż ty! - Julia aż się zatrzęsła. - A co, twoim zdaniem, jest męskim zajęciem? - Zarabianie pieniędzy! - ??! - wykrzyknęła. - Otóż to! Zarabiam więcej od ciebie, więc to ty powinieneś myć podłogi! - Co się tak drzecie?- poskarżył się Kiriusza. - Spać się nie da. - Wiesz co - oznajmił starszy brat - widzę, że wyzdrowiałeś, więc możesz dziś sprzątnąć. - Głowa mnie boli, a ręce i nogi trzęsą mi się z osłabienia zaczął jęczeć chłopak. - Poza tym, po co, jeśli i tak znów się pobrudzi? - Gdzie jest szalik? — zaczął od nowa Sierioża. - Odczep się już ode mnie! - odparowała Julia. - Wszystkie moje rzeczy leżą w jednym miejscu. - Skoro tak, to jedź sobie do pracy autobusem! - wrzasnął. Nie chcesz mi pomóc, a ja mam cię zawieźć?! - Wielkie mi co! - prychnęła Julia. - Wezmę samochód Katii. Najpierw rozległo się pobrzękiwanie, potem szuranie, aż w końcu usłyszałam odgłos zatrzaskiwanych drzwi. Chwilę później z podwórza dało się słyszeć wołanie: - Hej, zrzućcie mi kluczyki, są przy lustrze!

- Mnie też! - zawtórowała Julka. - Wiszą na haczyku przy termometrze! Wyrzuciłam przez lufcik klucze i roześmiałam się. Oboje są siebie warci, totalnie zakręceni, a jedno na drugiego próbuje zwalić winę. Chociaż co do jednego mają niewątpliwie rację. W mieszkaniu panuje potworny bałagan: na podłodze przy listewkach leży gruba warstwa kurzu, dywan w pokoju Kiryła jest już tak brudny, że kolor nie nadaje się do identyfikacji, w łazience cała szklana półka pod lustrem i samo lustro są zachlapane pastą do zębów i zaschniętą pianą z mydła, a brudna bielizna po prostu wypada już z kosza. W kuchni nie da się niczego znaleźć, stan sedesu lepiej przemilczmy, a w przedpokoju, niczym wieża Eiffla, piętrzy się sterta brudnych butów i kapci. Wygląda na to, że rzeczywiście trzeba by się zabrać za sprzątanie. Najpierw jednak mam jeszcze pewną sprawę do załatwienia, a dopiero potem mogę się zająć domem. Chociaż... Szybkim krokiem weszłam do pokoju dziecięcego i zapytałam: - ???!, chcesz sto rubli? - A kto by nie chciał? - rozsądnie stwierdziło dziecko. - Sprzątniesz mieszkanie, to dostaniesz banknot. - Ale to za mało - zaczął marudzić „Kopciuszek”. - Zobacz, ile jest pokoi!

- Nie bądź zbyt zachłanny, bo nic nie dostaniesz. - Wyzysk taniej siły roboczej, a już tym bardziej dzieci jest zabroniony! - Zgoda, sto rubli i chipsy „Pringles”! - A za toaletę to jeszcze kryminał! - Umowa stoi! - ucieszyłam się. - Ale sprzątasz tak jak mama. - Naprawdę?! - zachichotał Kirył. - Ale ona omija mnóstwo brudu. Puściłam jego uwagę mimo uszu i ciągnęłam dalej: - Masz czas do piątej. Wrócę przed siedemnastą trzydzieści, zrobię obiad i wypiorę. - Zgoda - odezwał się Kirył, wyłażąc z łóżka. - Tylko przynieś mi jeszcze kubeczek ziaren słonecznika. - Nigdy w życiu! - ucięłam, zakładając buty. - Słonecznik - po moim trupie! - Dlaczego? - zdumiał się chłopak. - Przecież jest przepyszny. Na jedną chwilę zamarłam ze szczotką w ręku. Właściwie, dlaczego nie? Odpowiedziałam po prostu bez namysłu tak, jak odpowiadała mi moja mama. Ale co złego jest w słoneczniku? Czyżbym stawała się już podobna do swojej mamy? - Chcesz słonecznik czy może dynię? - westchnęłam.

„Mamę” trzeba zdusić w zarodku. Rozdział 14 Kołysząc się lekko w wagonie metra, zamknęłam oczy, wyciągnęłam nogi i jeszcze raz przeanalizowałam cały plan. Dokumenty ma najprawdopodobniej matka Katukowa albo Jana. Dzwoniąc do szpitala, dowiedziałam się, że dziewczyna czuje się już lepiej i można ją odwiedzać. Czyli najpierw czeka mnie spotkanie z Michajłową, a zaraz potem wizyta w teatrze. W aktach osobowych powinna być teczka z ankietą, gdzie wpisuje się dane krewnych. Poza tym bardzo niepokoiłam się o los Niny, dzwoniłam do niej, ale nikt już nie odebrał. A w pracy jakiś zniecierpliwiony głos burknął, że Nina ma zmianę od trzeciej, więc wizytę u fryzjerki odłożyłam na koniec - skoczę tam w drodze do domu... - Ale się rozwaliła! - usłyszałam nagle niezadowolony głos. Zabierz te kopyta, krowo, ludzie nie mają jak przejść! Otworzyłam oczy i zobaczyłam obrzydliwą grubą babę w brudnej chustce, spod której we wszystkie strony sterczały kudły. - Czego się gapisz? - zapytała poirytowana „piękność”. Pewnie przyzwyczaiłaś się rozkładać giry w samochodzie... I w tym momencie dość boleśnie kopnęła mnie topornym butem w goleń. Nosiła chyba z czterdziestkę. Od tej zdawałoby się miłej pani aż biła agresja. Chyba właśnie po to

wyszła tak wcześnie z domu, żeby się z kimś pokłócić. Na chwilę obudziła się we mnie dawna nieśmiała i niepewna Froza i o mały włos nie odpowiedziałam pokornie: „Przepraszam bardzo...”. Ale w jednej chwili oprzytomniałam - do głosu doszła Lampa -i wskazałam ruchem dłoni: - Spójrz no tu. Zaskoczona takim obrotem sprawy baba-jaga mimo woli zerknęła do środka na wpół otwartej torebki, gdzie lekko pobłyskiwał czarny zabawkowy pistolet, niezmiernie podobny do prawdziwego. Kirył poprosił, abym kupiła mu do niego kulki-naboje, a ja, żeby nie pomylić kalibru, zabrałam „gnata” do torebki. - Och! - babsko wydało z siebie cichy jęk. - Więc uważaj sobie - oświadczyłam powoli - żeby się nie doigrać, bo wtedy będziesz miała dodatkową dziurkę w głowie i raczej ci się to nie spodoba: wiatr będzie ci hulał w głowie, a język zamilknie na zawsze. Ale co tam, jeśli chcesz... I wsunęłam rękę do torebki. Baba natychmiast przeniosła się na przeciwległy koniec wagonu. Mimo wszystko podciągnęłam trochę nogi -rzeczywiście nie powinno się przeszkadzać przechodzącym ludziom. Jana nie leżała już na oddziale intensywnej terapii, tylko na zwykłej sali. Dookoła łóżka były porozstawiane statywy z

kroplówkami, a u wezgłowia migały lampki i brzęczały jakieś przyrządy. Podeszłam bliżej do skrzynki z okienkiem, gdzie miarowo przesuwała się zielona linia i zawołałam: -Jano Siergiejewna! Chora nie wyglądała najlepiej. Mała niczym piąstka buzia, pożółkła cera, zapadłe w głąb czaszki oczy, bladosine usta... Włosów na głowie nie widać było spod utworzonego z bandażu czepka, z nosa wystawała przezroczysta rurka, a spod kołdry - jakieś wężyki i butelki. - Pani Jano, słyszy mnie pani? Jestem z milicji. Kobieta otworzyła oczy, a ja mimo woli drgnęłam. Prawe białko było czerwone, a nawet brązowe, lewe natomiast wyglądało w miarę normalnie. Cienkie, pozbawione koloru wargi zadrżały, ale nie wydobył się z nich żaden dźwięk. -Jeśli mnie pani słyszy, niech pani raz mrugnie. Pomarszczone powieki powoli się zamknęły i ponownie otworzyły. Moje serce wypełniła niezmierna radość - kontakt został nawiązany. - Kto panią tak urządził? Nieoczekiwanie oczy chorej napełniły się łzami. - Zna go pani? - domyśliłam się. Powieki potwierdziły moje przypuszczenia. - Może pani podać jego imię?

Jana leżała nieruchomo. - Rozumiem, niech mnie pani posłucha, jeśli powiem odpowiednie imię, niech pani od razu mrugnie. Sasza, Losza, Misza, Olek, Andriej, Piotr, Paweł, Sława... Oczy się poruszyły. - Sława? Ponowne mrugnięcie. - Proszę postarać się zebrać siły i powiedzieć mi, gdzie on mieszka. Michajłowa z wysiłkiem otworzyła usta i wyszeptała: - Ulica Nieczajewskiego piętnaście, mieszkania sto siedem... I w tym samym momencie jej głowa odchyliła się do tyłu i śmiertelna bladość, wręcz siność zaczęła pojawiać na twarzy - od czoła aż do szyi. Aparat kontrolujący czynności życiowe pacjentki zaczął złowieszczo brzęczeć u wezgłowia, a zielona linia zaczęła skakać po ekranie. - Halo! - krzyknęłam. - Niech mi ktoś pomoże! Do sali wpadła nerwowa pielęgniarka w wysokim wykrochmalonym czepku, w ślad za nią wbiegła dość korpulentna lekarka. Wyciągnęły ampułki i strzykawki. Mnie zaś wyproszono na korytarz. Po kwadransie lekarka wyszła z sali i gniewnie burknęła: -Jak zwykle ci krewni... Mówi się im, tłumaczy, ale nie, tak czy siak przychodzą i tylko pogarszają stan chorego.

- Przepraszam, ale ja nic nie zrobiłam! - Pewnie pani płakała albo jej współczuła - nie dawała za wygraną lekarka. - ?? pani dla niej jest? - Przyjaciółką. - Przyjaciółką - prychnęła. - Proszę iść do domu, kto w ogóle panią tu wpuścił?! „Po prostu nikt mnie nie zatrzymywał” - chciałam powiedzieć, ale w porę ugryzłam się w język i rzekłam: - Wyzdrowieje? - Mam taką nadzieję - oświadczyła moja rozmówczyni. Jednak, niestety, zbyt dużo jest negatywnych czynników wpływających na stan jej zdrowia. -Jakich? - Po pierwsze, cukrzyca, a po drugie, wiek. - Przecież jest jeszcze zupełnie młoda. - Jakby tu pani powiedzieć... - odchrząknęła lekarka. - Mimo że zachowała niezłą figurę, to nie jest już dziewczynką, ma czterdzieści osiem lat. - Ile?! - zdumiałam się. - Czterdzieści osiem - powtórzyła lekarka i dodała: - Bliska z pani, jak widać, przyjaciółka! - Nigdy nie wspominała, ile ma lat! Ale lekarka już mnie nie słuchała i, kołysząc swoim nabrzmiałym ciałem, oddaliła się w głąb korytarza. Oparłam

się plecami o parapet i po raz pierwszy w życiu pożałowałam, że nie palę, bo nie miałam co zrobić z rękoma. Dlaczego byłam przekonana, że Jana jest jeszcze bardzo młoda? Może dlatego, że pracuje jako nauczycielka w młodszych klasach? Przecież nikt nigdy nie wspominał ojej wieku. Ciekawe, czym tak ujęła Kon-stantina? No dobrze, nie ma co tak tu bezczynnie sterczeć. Muszę zdobyć adres matki Kostii od administratora Lwa Walerianowicza. Na szczęście zastałam go na swoim miejscu. - Pewnie zna już pani najświeższą nowinę - zaskoczył mnie na samym progu. -Jaką? - Niech się pani nie zgrywa - powiedział Lew Walerianowicz. - Nie dam się nabrać, nie ma pani zdolności aktorskich. Słyszała pani o Lenie Litwinowej? - Została zamordowana? - zapytałam słabym głosem, czując, jakby w głowie zaczął wiercić mi dziurę młot pneumatyczny. - Boże uchowaj! - zaczął machać upierścienionymi rękami administrator. - Jest cała i zdrowa. Tylko ktoś obrabował jej mieszkanie, wyniósł wszystko do czysta i zostawił gołe ściany. Poczułam na plecach strużkę potu. - Jest teraz w pracy? - Nie, oczywiście, że nie. Jest w domu, doprowadza wszystko

do porządku. - Niech mi pan da jej adres i numer telefonu. - Pierwsze - proszę bardzo, ale co do drugiego - nie da rady! - Dlaczego? - doszczętnie się już w tym wszystkim pogubiłam. - No bo nie ma telefonu - odpowiedział śpiewnie chłopak, kartkując książkę telefoniczną. — Po prostu nie ma, mieszka w Krasnogorsku... Trzymając w ręku kartkę z adresem, poprosiłam: - A teraz niech mi pan pokaże kwestionariusz, który wypełniał Katu-kow przed podjęciem pracy. Lew Walerianowicz podsunął w moim kierunku odpowiednie dokumenty. Konstantin Siergiejewicz Katukow, urodzony w 1961 roku w Moskwie. No dobra, nauka, praca... a co o rodzicach? Ojciec Siergiej Pietrewicz Katukow, pułkownik, zmarł w 1961 roku, matka — Anna Fiodorowna Ka~ tukowa, dyrektor szkoły nr 2762... Nigdzie jednak nie ma adresu domowego! W sumie to bez problemu go teraz uzyskam, wystarczy, że przejdę się do tej szkoły. Może do tej pory pełni tam funkcję dyrektorki? Zegarek wskazywał czwartą, kiedy, wzdychając ciężko, otworzyłam drzwi salonu fryzjerskiego. Fryzjerki zaczęły mi się uważnie przyglądać. Przy fotelu, gdzie poprzednim razem pracowała Nina, stała teraz młoda dziewczyna o ostro

zakończonym nosie, ubrana w błękitny fartuch. - Dzień dobry - odezwała się grzecznie. - A gdzie jest Nina? - Wzięła sobie wolne, na trzy dni, kuzyn do niej przyjechał z Irkucka — wyjaśniła ciemnowłosa kobieta o śniadej cerze, siedząca za stolikiem z telefonem. - Chce się pani do niej zapisać? - Niech mi pani da jej adres. Kobieta chrząknęła z niezadowoleniem. - Myśli pani, że w domu weźmie taniej?! Co to, to nie! - A zadzwonić mogę? - Automat jest na dworze - ucięła złośliwie szefowa, wiedząc już, że nie jestem potencjalną klientką. - Niech tam pani idzie i dzwoni sobie, ile dusza zapragnie! Ale telefon, wiszący na ścianie, działał tylko na kartę, którą można było kupić w metrze. Dałam więc już sobie z tym spokój i pojechałam do domu. Wszystko jest pewnie w porządku, a mężczyzna, który odebrał nocą telefon, jest tylko jej kuzynem, który przybył niespodziewanie z odległej Syberii. Po drodze do domu zaopatrzyłam się w potrzebne produkty, a w dodatku dzięki wygadanej Ukraince, która handlowała słonecznikiem, poznałam przepis na prawdziwy barszcz ukraiński.

- Najważniejsze, żeby włożyła pani do garnka duży i tłusty kawałek mięsa. Najlepszy barszcz wychodzi z wieprzowiny, a wszyscy bez sensu ładują do niego wołowinę. Sapiąc i powtarzając sobie nieustannie wszystkie niezbędne składniki do uzyskania czarodziejskiej zupy, udałam się do metra. Oj, jednak gotowanie jest naprawdę skomplikowane! Kobieta sprzedająca mięso wręcz przeciwnie zapewniała, że najsmaczniejszy barszcz robi się z wołowiny. - Będzie pani miała za jednym zamachem pierwsze i drugie danie -instruowała mnie handlarka, sama przypominająca górę mięcha. - Jak się ugotuje, to wyjmie pani mięso z wywaru, przemiele przez maszynkę i poda z makaronem palce lizać! Będzie pani miała obiad na trzy dni. Perspektywa kolejnych trzy dni spędzonych z dala od kuchenki tak na mnie podziałała, że natychmiast kupiłam największy i najtłustszy kawałek mięsa. Z zawiścią patrzyłam na inne kobiety, które miały torby na kółkach. Może Katia też ma gdzieś taki wózek? Niedaleko domu biegał facet z przepitą twarzą. Plecy i pierś miał ozdobione kartonami ze zdjęciami różnych mebli. Przystanął obok mnie, kiedy postawiłam torby na brudnym asfalcie, i powiedział z nadzieją w głosie: - Kanapa się pani nie przyda? -Nie.

- Proszę tylko popatrzeć - nalegał - fotel, meblościanka, z naszej krajowej fabryki. Naprawdę tanio. Żeby go nie załamywać, zaczęłam przyglądać się zdjęciom i zdziwiłam się: - Ale dziwna komoda: wąska, prawie dwa metry wysoka, z małymi szufladami. - To nie komoda - wyjaśnił. - To szafka na buty. Na górę wkłada się niepotrzebne, a na dół takie, które się nosi. Bardzo wygodna rzecz, tam są specjalne kopytka na buty, półbuty, pantofle - wszystko się zmieści. - A ile kosztuje? - To jest w komplecie do przedpokoju, proszę spojrzeć. Duża, wąska szafa koloru orzecha, lustro, pólka... - A ile to wszystko kosztuje? Facet zachichotał. -Jak za darmo, tylko 2500, a dostawa gratis. Pomyślmy: w pudelku leży trzysta dolarów od pianisty, trzysta - od Galiny Antonowny, a życzliwy staruszek Piotr Mokiejewicz wcisnął mi wczoraj jeszcze drugie tyle. Co prawda, sto dolarów już wymieniłam na jedzenie, ale... - Komu trzeba zapłacić i na kiedy dostawa? - Pieniądze do mnie, a dokąd trzeba zawieźć? Ruchem głowy wskazałam sąsiedni dom. Facet zmrużył oczy.

- Dorzuci pani sto rubli i za piętnaście minut wszystko będzie na miejscu. A chłopakom da pani jeszcze po dwadzieścia, to wniosą na samą górę. Wyciągnęłam zielony banknot. - Mogą być dolary, czy wymienić? - Sam sobie wymienię - odpowiedział z nieukrywaną zachłannością, po czym wyrwał mi papierek z ręki i drżącymi, czy to z zimna, czy też od regularnego spożywania alkoholu, palcami zaczął bardzo niezgrabnie wypisywać kwit. Po powrocie do domu sprawdziłam, jak się Kirył spisał ze sprzątaniem, byłam z niego bardzo zadowolona. Kurz i sierść znikły, łazienka lśniła... - Z muszli klozetowej można pić herbatę - oznajmił chłopiec. Dałam mu w nagrodę słonecznik, chipsy i, wyciągając w jego stronę sto rubli, powiedziałam: -Jak będziesz sprzątać co tydzień, to będziesz miał stałe wynagrodzenie. - Juhuuu!!! - wrzasnął uradowany Kirył i pobiegł do siebie. Przez następne trzy godziny uwijałam się jak w ukropie, latając między kuchenką, lodówką i pralką. Ta ostatnia była już zupełnie stara i nieautomatyczna. Musiałam sama wlewać i wylewać wodę, a na dodatek, jak na złość, z węża płynęła przez cały czas ciemnogranatowa ciecz. Ciekawe, co też było takie brudne: bielizna, skarpetki, dżinsy czy sweter

Sierioży? Do dziewiątej wieczorem w mieszkaniu zapanował nieprawdopodobny porządek. Sierioża pojawił się w progu w tym samym momencie, kiedy pralka, drżąc z zadyszką, przeszła w fazę odwirowywania. - O rany! — rzucił zdumiony chłopak. — A wy co — poszerzyliście przedpokój? Roześmiałam się z zadowoleniem. W wąskiej na pierwszy rzut oka szafce zmieściła się cała góra butów i jeszcze zostało miejsce. A niewielka szafa wspaniale wkomponowała się w ścianę, chowając w sobie kurtki i płaszcze. W przedpokoju naprawdę można się było teraz poruszać bez większych problemów. - Brak mi słów - mruczał Sierioża, zdejmując buty. Z ciężkim westchnieniem podniosłam je i wepchnęłam do „butow-niczki” - tak w myślach nazywałam teraz genialną szafkę na buty. Wygląda na to, że nie przewidziałam tylko jednej kwestii, wszyscy i tak będą rzucać buty w kąt, ale to nic, przynajmniej jest teraz gdzie je schować. - Brak mi słów - powtarzał bez końca chłopak, ruszając w stronę kuchni. - Czysto, aż strach chodzić. - To ja sprzątnąłem! - krzyknął Kirył. - Cały dzień harowałem! - Brak mi słów - mamrotał brat.

Ale definitywnie już stracił mowę na widok ogromnego talerza jasno-czerwonego barszczu, w centrum którego pływały oczka śmietany On i Kirył spałaszowali po dwie porcje, a potem zaczęli dobierać się do makaronu. Ale nie zdążyli się jeszcze zabrać za drugie danie, kiedy do kuchni wparowała Julka z woreczkiem pierogów w ręku. - O, jesteś! - wykrzyknął Sierioża na jej widok. - A mówiłaś, że będziesz dopiero o jedenastej! - Co tu macie? - zapytała dziewczyna, pociągając nosem. - Makaron po marynarsku i barszczyk - oznajmiła radośnie męska część rodziny. - Zarąbiście smaczne, paluchy lizać! - A dla mnie zostało? - Siadaj - rozkazałam i zdjęłam pokrywkę z garnka. W ciągu następnych kilku minut dało się tylko słyszeć pobrzękiwanie sztućców i rytmiczne mlaskanie. Cofnęłam się nieco od kuchenki i zaczęłam się przyglądać domownikom. Sierioża rozpiął guzik w dżinsach i z błogim uśmiechem mrużył oczy, wyraźnie zamierzając zdrzemnąć się kilka chwil. Julia, zapominając o swojej nieustannej diecie, z zapałem pataszowała barszcz, a Kirył, usmarowany keczupem, łowił widelcem ostatnią nitkę makaronu. Najedzone koty rozłożyły się na parapecie. Trafiły im się smaczne skrawki mięsa. Mula i Ada też dostały po misce mięska, a dla Rachel kupiłam na

targu piękną kość cukrową za marne dziesięć rubli i teraz bardzo zadowolona terierka od czasu do czasu delikatnie powarkiwała, skubiąc wspaniałą kostkę. Nawet ruchliwe chomiki i ropucha Gertruda trawiły już sutą kolację, a w powietrzu w kuchni po prostu unosił się słodki zapach rodzinnej idylli... Niespodziewanie poczułam pełnię szczęścia. Dawno się już tak nie czułam. Przez ostatnich trzydzieści lat byłam albo chora, albo obrażona, albo robiłam to, na co nie miałam najmniejszej ochoty. W sumie to sam proces gotowania nie sprawia mi żadnej przyjemności, ale za to jak przyjemnie jest potem popatrzeć na swoją rodzinę. - No, Lampa - powiedziała Julka - jesteś cudowna! Pójdę wyprać... - Ja już wyprałam, tylko nie zdążyłam powiesić. - Siadaj - poleciła mi Julia - i tak pewnie od rana biegasz po kuchni, sama rozwieszę, a Sierioża zmyje naczynia. - Nie zmyje - zachichotał Kirył. Obejrzeliśmy się za siebie. Starszy brat mocno już spał, położywszy głowę na Semiramidzie, a nogi umieściwszy na taborecie. Zawsze wydawało mi się, że niemożliwe jest zaśnięcie w takiej pozycji, Sierioża jednak udowodnił, że nie miałam racji - z lekka już pochrapując, nie reagował nawet na pikający gdzieś z tyłu pager. - Sama zmyję - uśmiechnęłam się.

Julka udała się do łazienki i wkrótce dało się stamtąd słyszeć: - O, mój Boże! Pobiegłam do niej, zerknęłam do umywalki i oniemiałam. Cała wypełniona była jakimiś ciemnogranatowymi szmatami. Następnie mój wzrok zaczął odróżniać od siebie majtki, biustonosz i do niedawna jeszcze białą koszulę. - Co to jest? - spytałam zdumiona. Julia westchnęła i z bólem w głosie oświadczyła: - Nie posegregowałaś prania i wszystkie rzeczy włożyłaś razem: i białe, i kolorowe... - A powinno się je prać osobno? - Oczywiście, spójrz tylko, tu coś wypłowiało... Dziewczyna zaczęła grzebać w całej stercie pofarbowanych rzeczy. Po chwili wyciągnęła na zewnątrz malutki sweterek, za mały nawet na roczne dziecko. -Tego nie było w pralce - oświadczyłam kategorycznie. - Na sto procent nie było nic dziecięcego. To bardzo dziwne... - To jest sweter Konia - zaśmiała się w głos Julka. - Spójrz, Kirył, jak się skurczył! - Czyj? - osłupiałam. - Konia Przewalskiego14 - wydusiła z jękiem Julka. - Oj, nie mogę już ze śmiechu! - Czyj? - znów nie zrozumiałam.

- To ci wstrętni krewni - rozległ się nad moim uchem zaspany głos Sierioży - ci obrzydliwi krewni mnie tak przezwali. Koń - to ja. Ale wiesz, Lampa, oni też mają przezwiska. Kirył to Bezczelny Warchlak, a Julka jest Prosiakiem... A co to się stało z moim swetrem? - Skurczył się - oświadczył Prosiak. - Teraz już nadaje się tylko do wyrzucenia. [14 Koń Przewalskiego - jedyny dziko żyjący gatunek koni. Ostatnie żyjące osobniki spotyka się w Mongolii i Chinach. Gatunek ten został nazwany na cześć rosyjskiego odkrywcy, podróżni ka i geografa - Nikołaja Przewalskiego (przyp. Tłum.).] - A może się jeszcze rozciągnie? - zapytałam z nadzieją w głosie. - Wiesz co, Lampa - odparł na to czule Sierioża - komuś, kto tak gotuje, można wybaczyć wszystko. Milczałam przytłoczona zaistniałą sytuacją. - Nie martw się - machnęła ręką Julka. - Nie cierpiałem tego swetra - oznajmił Sierioża. - Dajcie mi go na chwilkę! - Kirył wyrwał Julce pulower z ręki i uciekł do przedpokoju. Po chwili dało się stamtąd słyszeć niezadowolone sapanie, a później krzyk chłopca: - No, stój w jednym miejscu! Do łazienki weszła wolnym krokiem Mula w czymś, co

jeszcze nie tak dawno było swetrem Sierioży. - Ale czad! - podskakiwał Kirył. - W sam raz jak będzie mróz. - Ale teraz Ada została bez nowego ubranka - zachichotała Julia. - Nie szkodzi - rżał ze śmiechu starszy brat. - Lampa jeszcze raz wypierze i też jej się coś dostanie! Słysząc jego gromki śmiech, zrozumiałam wreszcie, dlaczego domownicy przezwali chłopaka Koniem Przewalskiego. - A Katia ma przezwisko? - Oczywiście - odpowiedzieli chórem Julia i Kirył. - Jak chcesz, to i tobie coś wymyślimy. - Nie trzeba - powiedziałam z ociąganiem. - Już sobie sama wybrałam, nazywajcie mnie po prostu - Duża Świnka. Rozdział 15 Rano, kiedy już się uwolniłam od starszej części rodzinki, a młodszemu poleciłam przeczytać rozdział z historii, czym prędzej wybiegłam z domu. W głowie miałam mętlik. Nina, na całe szczęście, była żywa. Dodzwoniłam się do niej około dziesiątej wieczorem i kazałam zachować wszelkie środki ostrożności. Kobieta jednak zareagowała na to spokojnie: - A co może mi się stać? - Ktoś może wkraść się do mieszkania... - U mnie nie ma czego kraść. Rzuciłam słuchawkę - co za durna baba!

A zresztą, dokumenty są pewnie u matki Kostii albo u Jany. Ciekawe, kto mieszka na ulicy Nieczajewskiego 15? Czyżby Sława — mężczyzna--goryl? Coś tu zbyt często pojawia się to imię, a może to jedna i ta sama osoba? Tak! To pewne! I jeśli naprawdę ma mieszkanie pod tym adresem, to... To pewnie właśnie tam przetrzymuje Katię! Nie czując przenikliwego, lodowatego wiatru, biegłam w stronę metra. Do głowy przyszedł mi genialny plan. Załóżmy, że nie znajdę tych dokumentów... Ale mogę zamiast tego zdemaskować kryjówkę złodzieja! Przecież ten Sława nie przesiaduje całymi dniami w domu? Czyli tak: odszukam faceta, będę go śledzić, poczekam na odpowiedni moment, wyłamię drzwi i uwolnię Katię. Przesiadłam się do trolejbusu i trochę ochłonęłam. Wyłamanie drzwi -to zbyt trudne zadanie, sama sobie z tym nie poradzę. A Katia jest pewnie przykuta do kaloryfera i nie będzie mogła ot, tak sobie wstać i wyjść. Muszę skombinować wytrych! Ale skąd go wziąć? Przecież nie zapytam o niego w sklepie. Czym prędzej pobiegłam w stronę bloku. Odnalazłam odpowiednie mieszkanie, po czym zaczęłam naciskać dzwonek. Po chwili usłyszałam ostre szczęknięcie zamka i na progu pojawiła się babcia, ubrana w niesłychany sposób.

Szczupłe, a nawet powiedziałabym, że chude ciało opinała jasnożółta sukienka na ramiączkach w błękitne paski. Z pomarszczonych kostek spadały białe bawełniane skarpetki, a delikatne, wręcz dziecięce stopki wsunięte były w sandały. - Och, Janeczko moja! - klasnęła w dłonie staruszka. - A już sama chciałam wybrać się do sklepu po chleb. Przejdźmy się razem, tylko poczekaj, założę coś na głowę, żeby mnie słońce nie spiekło. Po tych słowach chwyciła cienką niczym gałązka ręką rozłożysty słomiany kapelusz z różową wstążką po bokach. Poczułam się jak główny bohater w sztuce absurdu. Wychodzić na dwór w sukience na ramiączkach w środku listopada? - Obawiam się, że pani zmarznie. Może ubrałaby się pani trochę cie-plej. - No co ty, moja droga, przecież jest upał - obstawała przy swoim babcia - czerwiec w pełni. - Nie, listopad - mruknęłam z beznadzieją w głosie, zdejmując z siebie kurtkę. Teraz wszystko jasne, dlaczego Jana mnie tutaj wysłała. Na Nieczajew-skiego nie ma żadnego Sławy, tylko mieszka tu chora, pogrążona w starczej demencji babcia. Najprawdopodobniej jest jej matką i dlatego się o nią martwi.

Starowinka tymczasem poczłapała już w stronę kuchni. A ja za nią. - Napijesz się herbaty, Janeczko? Skinęłam powoli głową. Babcia podeszła do pieca i chciała przekręcić pokrętło od gazu. Jednak nic z tego nie wyszło, gdyż żadnego kurka nie było. Z kuchenki sterczały tylko metalowe pręty, których nie da się przekręcić gołą ręką. Ktoś wyraźnie się postarał, żeby babcia nie mogła podpalać gazu. Poza tym w kuchni zastosowano również inne środki ostrożności. Okno, mimo że to było szóste piętro, zastawiono kratą, zapałek nigdzie nie było, naczyń zresztą też. Na stole stał samotny emaliowany kubek, a na lodówce połyskiwała mała kłódka... O Boże, jak tak można zostawić staruszkę samą w domu! Moje przemyślenia przerwał jednak obcy głos, dobiegający z przedpokoju: - Anno Fiodorowna, przyniosłam chleb. -Janka przyszła! - krzyknęła babcia. - Dzięki Bogu — rozległo się w odpowiedzi i do pokoju weszła kobieta w wieku około czterdziestu lat z reklamówką w ręku. Na mój widok jej brwi mocno się uniosły: - Kim pani jest? - Jestem znajomą Jany, a babcia wzięła mnie za samą Janę.

Ale doszłam do wniosku, że nie będę jej wyprowadzać z błędu. - I słusznie - pochwaliła mnie kobieta, wyjmując z siatki chleb - i tak nic by z tego nie zrozumiała. Otworzyła szufladę, wyciągnęła czarne pokrętła i zręcznie nałożyła je na sterczące pręciki. Kuchenka znów przybrała normalny wygląd. -Jana miała mały wypadek... - O Boże, co się stało?! W miarę mojego opowiadania twarz kobiety stawała się coraz bardziej podłużna. - Koszmar - powtarzała wciąż - koszmar... Dopiero po jakimś czasie doszła do siebie. -Tak sobie właśnie pomyślałam, że przytrafiło się jej jakieś nieszczęście -zamachała rękami pod koniec mojej opowieści: - Janka jest taka porządna, jeszcze ani razu nie spóźniła się z pieniędzmi, a tu ni stąd, ni zowąd w ogóle nie przyjechała. Dobrze chociaż, że przysłała panią, bo nie wiedziałabym już, co o tym wszystkim myśleć. Tak przy okazji, mam na imię Tania. - Eulampia - przedstawiłam się i zapytałam: - Pani jest opiekunką? - Tak, a czy można byłoby ją zostawić samą? Poszłam tylko po chleb do piekarni na dole, a ona już panią wpuściła do

domu. Tak to nawet jacyś bandyci mogą tu wejść... - A co jej jest? - Ma Alzheimera - westchnęła ze smutkiem Tania. Okropna sprawa, stopniowe obumieranie świadomości przy znakomitym stanie fizycznym pacjenta. Niech pani tylko na nią spojrzy. Anna Fiodorowna, rozkosznie mrużąc oczy, mieszała herbatę widelcem. Milczałam przytłoczona tym widokiem. No bo co tu można powiedzieć? Na wszelki jednak wypadek zapytałam: - A nie mieszka tu czasem Sława? - Nie - pokręciła głową Tania - tylko my dwie. - A może zna pani przypadkiem kogoś ze znajomych Anny Fiodorow-ny lub Jany o takim imieniu? Opiekunka ponownie zaprzeczyła: - Nikt tu do nas nie przychodzi, znam tylko Janę, a przede mną była tu inna opiekunka. Też miała takie rzadko spotykane imię jak pani - Re-kinalia! Całe życie marzyłam o jakimś oryginalnym imieniu, a tu rodzice nazwali mnie po prostu Tanią. Jak ktoś mnie woła na ulicy, to od razu z dziesięć innych kobiet się odwraca... Uśmiechnęłam się do swoich myśli: „Powinnaś się cieszyć, idiotko, że nikt cię nie przezywał w dzieciństwie Frozą Burłakową. A na tę nieszczęsną opiekunkę pewnie wołali w

szkole Rekin”. Nie, o żadnym Sławie nic nie słyszała. Z uczuciem gorzkiego rozczarowania zaczęłam pić herbatę. Cóż, pozostaje mi jedynie pocieszać się tym, że spełniłam swój chrześcijański obowiązek i powiadomiłam Tanię o wypadku Jany. Szkoła nr 2796 znajdowała się na skrzyżowaniu, między dwoma ogromnymi domami w stalinowskim stylu. W środku przestronnego budynku szalały rozwrzeszczane dzieciaki, które jakimś cudem usłyszały dzwonek i momentalnie rozbiegły się do swoich klas. Starając się nie pobrudzić dopiero co umytej posadzki, udałam się na poszukiwanie gabinetu dyrektora. Po chwili stanęłam przed drzwiami z napisem „Dyrekcja” i zapukałam. - Proszę wejść - usłyszałam. Pchnęłam drzwi, po czym znalazłam się w dość dużym pomieszczeniu z jasnymi meblami. Przy biurku siedziała szczupła kobieta w skórzanej marynarce. Piękne, falujące czarne włosy najwyraźniej były niedawno w rękach drogiego fryzjera. Lekki makijaż podkreślał piwne oczy, zbyt cienkie usta były uwydatnione szminką, do tego złote kolczyki i perfumy „Kenzo”. Kobieta zupełnie nie przypominała z wyglądu dyrektorki szkoły, już prędzej prezesa banku czy firmy reklamowej...

W tym momencie kobieta surowo zmarszczyła brwi i zapytała stanowczym głosem: -Jest pani matką Koczetowej? - Nie, nie - pośpieszyłam z odpowiedzią - przepraszam bardzo, pracowała tu kiedyś pani Katukowa... Dyrektorka zmieniła srogi wyraz twarzy - Anna Fiodorowna? -Tak. - Ona już od dawna jest na emeryturze. - A nie ma pani przypadkiem jej domowego adresu? Rozmówczyni znów przybrała poważny wyraz twarzy. - A po co to pani? Zastanawiałam się tylko przez moment, po czym doszłam do wniosku: „Raz kozie śmierć!”. Może nie zażąda okazania dokumentów. - Pozwoli pani, że się przedstawię, major Romanowa, z wydziału kryminalnego. - Słucham panią uważnie - odparła z kamienną twarzą pani dyrektor. - Prowadzę dochodzenie w sprawie śmierci syna Anny Fiodorowny... - To Kostia umarł? - zapytała szeptem, blednąc w oczach. Nie pomógł jej nawet róż na policzkach. Wręcz przeciwnie, czerwone placki wyraźnie uwydatniały się na sinych

policzkach i jeszcze do niedawna elegancka kobieta stała się podobna do wymalowanego nieboszczyka. -Jak to, zginął? - wychrypiała, robiąc się coraz mniejsza, jakby usychała na moich oczach. Przyjrzałam się jej z pewną obawą. Teraz przy biurku siedziała starsza kobieta, powtarzająca niczym automat: - Ale jak to? Jak to się stało? Starając się na wszelki wypadek nie wystraszyć jej do końca, powiedziałam: - Zmarł śmiercią tragiczną. Dyrektorka wyciągnęła prześliczną skórzaną papierośnicę i drżącymi palcami zaczęła prostować cienki papieros. - Został zabity? Przytaknęłam. - Oczywiście z powodu kobiety? - Dochodzenie jest jeszcze w toku. A pani dobrze znała Katukowa? - Jestem, to znaczy byłam, jego żoną. Teraz przyszła na mnie kolej, żeby rozdziawić ze zdziwienia buzię. - Żoną??? - Byłą. - To on był żonaty? Dyrektorka zgasiła papierosa, spojrzała na zegarek i

zaproponowała: - Wie pani co, może pójdziemy do mnie do domu? I tak w takim stanie nie dam już rady pracować. Wyszłyśmy na korytarz i zamiast zejść na dół, zaczęłyśmy wchodzić na trzecie piętro. Widząc moje zdumienie, kobieta wyjaśniła: - Mieszkam tu. Oddałam mieszkanie w Czertanowie i pozwolono mi przeprowadzić się do szkoły. To jest bardzo wygodne, nigdzie nie trzeba jeździć i zawsze jest się na zawołanie, jakby zaistniała taka potrzeba. Mieszkanko było bardzo przytulne. Przeszłyśmy od razu przez duży pokój do wspaniale urządzonej kuchni, w której na szafkach stały: opiekacz, toster, automat do pieczenia chleba, robot kuchenny, ekspres do kawy - dyrektorka na pewno nie narzekała na brak pieniędzy. Lodówka również świadczyła o dobrej sytuacji finansowej właścicielki - stał tam ogromny, piętrowy „Bosch”. W moim poprzednim życiu Misza też kupił dla nas identyczny sprzęt, a on nigdy nie nabywał tandetnych rzeczy. Na mikrofali rozłożyła się gruba ruda kotka, a druga, czarna niczym węgiel, bezczelnie umościła się w zlewie. Dyrektorka włączyła czajnik elektryczny, wyglądający na zupełnie nowy i na pewno drogi, zresztą jak wszystko w tej kuchni, po czym odwróciła się w moją stronę:

Byłam niezmiernie zdziwiona faktem, że kobieta tak szybko doszła do siebie. Twarz przybrała już normalny wygląd, wargi odzyskały różowy kolor, a jej ruchy znów stały się miarowe i były wykonywane z dużą pewnością siebie. Nauczycielka wyjęła na stół ciasto „Fantazja” i westchnęła. - Tak czy siak - prędzej czy później by się wydało, że byliśmy małżeństwem. Lepiej więc sama pani o tym opowiem, żebym nie musiała się później fatygować na komisariat... Skinęłam głową. - Czyli tak - westchnęła raz jeszcze dyrektorka - ta historia zaczęła się bardzo dawno temu, kiedy to uczyłam się z Kostią w jednej klasie. Dyrektorką szkoły była wtedy jego matka Anna Fiodorowna... W tamtych czasach Lubow Nikołajewna Kazancewa była zwykłą uczennicą i nie przypuszczała nawet, że za prawie dwadzieścia lat wróci tu w charakterze dyrektorki szkoły. Z Kostią przyjaźniła się od samego dzieciństwa, a raczej niemowlęctwa. Zamieszkiwali razem ogromne komunalne mieszkanie. Dwa pokoje należały do mamy Luby, a pozostałe dwa do mamy Kostii. Ojca chłopaka Luba nie pamięta, gdyż umarł wkrótce po jego narodzinach. Konstantin miał jeszcze starszą siostrę, ale dziewczyna mieszkała osobno z mężem i bywała u nich rzadkim gościem. Żyli niezbyt bogato. Anna Fiodorowna całe dnie spędzała w

pracy. A i mama Luby wracała z fabryki ledwie żywa. Nie żyli bynajmniej w dostatku: na urlop, nowe ubrania i buty musieli długo odkładać. Odżywiali się bardzo skromnie. Żeby zaoszczędzić, matki przerabiały dla dzieci swoje stare rzeczy. Pierwszą ładną sukienkę Luba dostała w wieku siedmiu lat był to mundurek szkolny. Kostia wyrósł na cichego, wesołego i bezproblemowego chłopca. Luba była jakby stworzona dla niego. Razem chodzili na lekcje, razem wracali do domu. Luba, czując się jak gospodyni, odgrzewała Kostii obiad, przygotowany wcześniej przez jej mamę, i karmiła go. Natomiast Anna Fiodorowna nie umiała nic przyrządzić: ani zupy ugotować, ani usmażyć kotletów. Jednak bardzo często chodziła na przeróżne zebrania, gdzie w przerwach wpadała do bufetu i przynosiła do domu niezwykłe jak na tamte czasy rarytasy żurawinę z cukrem pudrem, bezy, serki twarogowe w lukrze. I tak mieszkali sobie zgodnie, nie kłócąc się nawet o to, kto powinien tym razem posprzątać kuchnię czy toaletę. Sprzątał ten, kto był akurat w domu. Z czasem jednak utrzymywanie porządku w całym mieszkaniu spadło na barki Luby. Kostii zaś przypadło robienie zakupów - noszenie do domu ciężkich siatek z ziemniakami, cebulą, mlekiem czy kefirem. Od samego początku wszyscy nazywali ich „zakochaną parą”. Przestali dopiero w ósmej klasie. Przecież i tak zawsze

byli razem i wszystkim już się znudziło dokuczanie im. Luba już od trzynastego roku życia nie miała żadnych wątpliwości, że to właśnie Kostia jest jej przeznaczony, ale jaki on miał na to pogląd, nie miała pojęcia. W 1977 roku dzieci po raz pierwszy bawity się na sylwestra w większym gronie na działce. Czy to uderzył im do głowy niespożywany do tej pory alkohol, czy też wesoła atmosfera imprezy wpłynęła na osłabienie hamulców, nie wiadomo. Grunt, że Kostia i Luba obudzili się 1 stycznia w jednym łóżku. Sami nie mogli zrozumieć, jak mogło do czegoś takiego w ogóle dojść i, szczerze mówiąc, bali się wracać do domu. Byli przekonani, że ich mamy z miejsca wszystkiego się domyślą. Ale ani Anna Fiodorowna, ani Natasza Michajłowna nie zauważyły w ich zachowaniu niczego szczególnego i młoda parka zabrała się od tej pory do wykorzystywania każdej wolnej chwili do pogłębiania swojego seksualnego doświadczenia. Kara nadeszła już w kwietniu, kiedy to Luba z przerażeniem stwierdziła, że jest w ciąży. Teraz podobny eksces nie stanowi problemu nawet dla piętnastolatki. Wszystko można załatwić dosłownie na każdym kroku, w jakimkolwiek szpitalu lub innej placówce medycznej, ale wtedy, w 1977 roku, sytuacja była zupełnie inna. Aborcji dokonywano jedynie ze skierowaniem z

ginekologii i tylko w specjalistycznych klinikach. Nieletni zmuszeni byli zjawić się w szpitalu z rodzicami. Lekarz od razu powiadamiał o „niemoralnym zachowaniu” danych uczniów dyrekcję szkoły. Chociaż można było oczywiście uniknąć wszystkich tych niedogodności. Wielu ginekologów, za pięćdziesiąt rubli chętnie naruszało prawo i dokonywało aborcji bez większego rozgłosu i stosownych dokumentów. Ale tak ogromnej sumy oni po prostu nie mieli. Chcąc nie chcąc, musieli więc pójść do rodziców. Szli jak na ścięcie, jednak Anna Fiodorowna i Natasza Michajłowna przyjęły nowinę z całkowitym spokojem. Nawet nie krzyczały. - Wiedziałam, że kiedyś i tak się pobierzecie - wzdychała Natasza Michajłowna. Na naradzie rodzinnej matki podjęły decyzję: szkołę trzeba koniecznie skończyć, a potem pójść na studia. O tym, co się stało, nie powinno się nikomu opowiadać, bo zaczną się tylko plotki. Zamieszkają razem, specjalnie dla nich zwolni się jeden pokój, a pobiorą się później, jak będą już pełnoletni i dostaną się na studia. Jednogłośnie stwierdzono, że dziecko będzie teraz dla nich jedynie przeszkodą w realizacji planów. Załatwienia najbardziej delikatnego szczegółu tej sprawy podjęła się Anna Fiodorowna. Młodzież zgodziła się ze starszym pokoleniem. Luba usunęła ciążę i rozpoczęła z Kostią życie rodzinne, jednak

później nic już nie poszło zgodnie z planem. Latem, nie doczekawszy się ślubu córki, umarła na zawał Natasza Michajłowna. Potem, następnego roku, dostali się na różne uczelnie. Luba wybrała instytut pedagogiczny, a Kostia został przyjęty do akademii teatralnej, co dla wszystkich było ogromnym zaskoczeniem. Chłopak zaczął późno wracać do domu, parę razy nocował nawet nie wiadomo gdzie, tłumacząc te swoje nocne wypady nieustannymi próbami. Czasem pachniał damskimi perfumami, a w łóżku coraz częściej odwracał się twarzą do ściany i najzwyczajniej w świecie zasypiał. W lutym Anna Fiodorowna zaproponowała Lubię wspólne wyjście na koncert. Kostia był wtedy na wakacjach w Tallinie. Po powrocie do domu, po przyjemnie spędzonym wieczorze, teściowa rozpoczęła rozmowę o poligamii mężczyzn, cierpliwości kobiet i zdradzie małżeńskiej. Luba uważnie jej wysłuchała, a potem zapytała: - Co się właściwie stało? W odpowiedzi dyrektorka znów podjęła swoje rozwlekłe wywody o zwierzęcej naturze płci męskiej. Do naiwnej dziewczyny stopniowo zaczął docierać sens jej słów. - To Kostia mnie zdradza? Teściowa skinęła tylko głową w milczeniu.

- Bo widzisz, moje dziecko, są mężczyźni, którzy nie są po prostu w stanie zadowolić się jedną kobietą. Siergiej Pietrowicz, ojciec Kostii, też taki był. Nie przepuścił żadnej spódniczce. Ile ja się przez niego nacierpiałam! Ale gdzie się miałam podziać z dwójką dzieci?! Nie chciałam pozbawiać ich ojca. Ty jednak nie masz dzieci i oficjalnie nie jesteście małżeństwem... -Teraz do Estonii też z kimś pojechał? Anna Fiodorowna ponownie skinęła głową. - Masz dwa wyjścia: albo z nim zerwiesz, albo ciągle będziesz musiała znosić obecność kochanek w jego życiu. Luba z dumnie zadartą głową wyszła od teściowej i jeszcze tego samego wieczoru przeniosła swoje rzeczy z „małżeńskiej” sypialni do dawnego pokoju dziecięcego. Nie musiała nawet niczego Kostii wyjaśniać, zrobiła to za nią sama Anna Fiodorowna. Na pierwszy rzut oka ich życie praktycznie się nie zmieniło. Jak dawniej co wieczór pili razem herbatę, tylko potem rozchodzili się spać do oddzielnych sypialni. Pewnego razu Luba nie wytrzymała i przemknęła się cichaczem do Kostii. Student pogłaskał ją tylko po głowie i powiedział: - Wybacz mi, Luba, ale jesteś dla mnie jak siostra. O dziwo, była „żona” wcale się na niego nie obraziła za tę szczerość, gdyż sama czuła podobnie. I tak żyli sobie w

spokoju i przyjaźni, aż do pewnego dnia. Był czerwiec. Anna Fiodorowna pojechała do sanatorium do Kisłowodska leczyć chorą wątrobę. I wtedy właśnie Kostia przyprowadził do domu dziewczynę. Najpierw bezczelna, czarnowłosa łajdaczka z jaskrawo pomalowanymi paznokciami i wargami śmiała się wulgarnie z beznadziejnych dowcipów Kostii. Następnie para zamknęła się w sypialni. A rano dziewczyna bez jakiejkolwiek krępacji paliła w kuchni śmierdzące papierosy, ledwo przykrywszy swoje intymne miejsca czystą koszulą Kostii, wyprasowaną przez Lubę. Ta ostatnia zdała sobie wtedy sprawę, że byłaby w stanie po prostu zabić zuchwałą dziwkę. Resztką sił zapanowała nad ogarniającymi ją emocjami i, trzasnąwszy głośno drzwiami, poszła na zajęcia. Ale na natrętnej babie nie zrobiło to najmniejszego wrażenia i mieszkała u nich aż do powrotu Anny Fiodorowny. Dyrektorka nie zdążyła się nawet jeszcze rozpakować, gdy Luba wpadła do niej do pokoju z dokumentem w ręku. Znalazła mieszkania na zamianę. Ich czteropokojowe apartamenty bez trudu można było podzielić na trzy mniejsze, tak aby każde z nich poszło na swoje. Po przeprowadzce Luba nadal przyjaźniła się z niedoszłą teściową, a po ukończeniu studiów zaczęła pracę w jej szkole. Anna Fiodorowna pomagała swojej prawie synowej, jak tylko mogła. Mianowała ją wicedy-rektorką, a przy każdej

nadarzającej się okazji wręczała jej dyplomy No i, rzecz jasna, kiedy matka Katukowa przechodziła na emeryturę, dyrektorską pałeczkę przejęła Luba. Z Kostią dziewczyna rzadko się spotykała, choć mimo wszystko utrzymywali ze sobą koleżeńskie stosunki. Składali sobie życzenia, wręczali sobie prezenty na urodziny. Dwa razy do roku, 8 marca i 1 stycznia, Luba dostawała ogromne kosze kwiatów. W Dzień Kobiet były to zazwyczaj białoczerwone goździki. Natomiast w styczniu przysyłał jej przepiękne, ciemnoczerwone róże i zawsze było ich, wbrew wszystkim przyjętym zasadom, równo szesnaście. Ale Luba wiedziała, że Kostia robi to specjalnie - po prostu w tę pamiętną noc, kiedy to faktycznie zostali mężem i żoną, miała szesnaście lat. Kostia ani razu nie zapomniał o tej pamiętnej dacie. Pozostawało jedynie zagadką, gdzie i w jaki sposób w tamtych sowieckich czasach zdobywał kwiaty przeznaczone tylko dla wyższych sfer... Lubow Nikołajewna zamilkła. Podczas opowiadania wypaliła pewnie z paczkę papierosów i w pokoju wisiała teraz szara chmura dymu. Koty, kichając na całego, uciekły do przedpokoju. - A Kostia nigdy panią o nic nie prosił? - zapytałam. - Oczywiście, że prosił - odpowiedziała Kazancewa. - Kilka razy przyjmowałam z jego rekomendacji dzieci do szkoły,

jednemu leniuchowi to nawet dałam świadectwo bez egzaminów, a poza tym... - A niczego nie dawał na przechowanie? - przerwałam jej zniecierpliwiona. - Kilka granatowych kartek i zdjęcia? - Nie, a dlaczego miałby dawać? - zdziwiła się Luba. - Niby pozostaliśmy w koleżeńskich stosunkach, lecz nie na tyle bliskich, żebym mu coś przechowywała. - A miał jakichś przyjaciół? - Przypominam sobie jedynie Michaiła Rogowa. - A jego siostra? Lubow Nikołajewna wyciągnęła nową paczkę papierosów. - Nazywa się Marianna. - Nie utrzymywali ze sobą kontaktów? Dyrektorka pobębniła palcami po stole, po czym wypiła łyk zimnej już kawy. - Marianna jest starsza od brata o czternaście lat. Jak ona miała osiemnaście, on miał zaledwie cztery, więc nie byli ze sobą zżyci. Tym bardziej, że Marianna wcześnie wyszła za mąż za człowieka znacznie od siebie starszego i niezmiernie zamożnego. Pomimo wszystkich swoich zalet nie mógł się on jednak jakoś dogadać z Anną Fiodorowną i w związku z tym Marianna bardzo rzadko do nas zaglądała. Może ze dwa-trzy razy do roku - nie częściej. Dopiero jak Kostia skończył piętnaście lat, sam zaczął do niej jeździć. Pewnie mimo

wszystko kochała brata, ponieważ często dawała mu prezenty: kupowała dżinsy, kurtki, buty... - A zna pani jej adres? - Tylko telefon. Zapisałam podany numer, po czym zapytałam: - A może mi pani dać jakieś namiary na Annę Fiodorowną? - Mogę - odpowiedziała powoli Kazancewa - z tym, że one się pani zupełnie nie przydadzą. - A to dlaczego? - Anna Fiodorowna jest ciężko chora i z nikim nie rozmawia. - Spróbuję skłonić ją do mówienia. - Może pani spróbować - uśmiechnęła się kpiąco, po czym dodała: -Nieczajewskiego piętnaście, mieszkania sto siedem. Z głupią miną zaczęłam przyglądać się znajomemu adresowi. Ale jaja! Przecież dopiero co tam byłam! Czyżby chuda staruszka w żółtej sukience naprawdę była matką Katukowa? - Ona jest chora na Alzheimera? — zapytałam. Kazancewa znów popiła ohydną zimną kawę. - Funkcjonariusze milicji mają okropne przyzwyczajenie wszystkich o wszystko podejrzewać. Chyba nie sądzi pani, że to ja zabiłam Konstan-tina? Tak, Anna Fiodorowna choruje na Alzheimera. Nic już kompletnie nie kojarzy To jest straszna tragedia dla bliskich. Kostia bardzo to przeżywał.

Wraz z Marianną wynajęli opiekunkę i ani na chwilę nie pozwalają zostawiać matki samej. Początkowo Anna Fiodorowna była w lepszej formie i przychodziła do niej tylko gosposia, ale z biegiem czasu trzeba było szukać specjalnej opiekunki. Przestała już bowiem rozpoznawać znajome twarze, zaczęła przywoływać jakiegoś nieistniejącego wnuka i szukać dawno już zmarłego Siergieja Pietrewicza. Raz próbowała nawet popełnić samobójstwo. Dobrze, że w tym wszystkim pomógł im Michaił Rogow, który jest znanym psychiatrą. Przepisał jej jakieś lekarstwa, po których minęła agresja. Pamięci jednak Anna już nie odzyskała. Chociaż czasami wydaje się taka normalna, że aż dziw bierze. W głowie miałam już istny mętlik. Jeśli Kostia i nieznana mi Marianna to brat i siostra, to kim jest dla nich w takim razie Jana Michajłowa, która wysłała mnie do staruszki? Rozdział 16 Ochłodziło się. Pogoda nie odpowiadała bynajmniej panującej porze roku. Był listopad, a wiatr wiał jak w lutym, w powietrzu zaś czuć było siarczysty mróz. Ja już jednak doskonale wiedziałam, jak radzić sobie z zimnem. Wpadłam do kompletnie przemarzniętego pawilonu, gdzie kupiłam szklankę gorącej kawy i bułkę z marcepanem. W jednej chwili zrobiło mi się ciepło i do metra pobiegłam już kompletnie nie odczuwając zimna. Chociaż, jeśli mam być

szczera, to mój piękny kaszmirowy płaszcz i cienkie buty zupełnie nie nadają się na taką pogodę. Kupowane były z myślą o damie, jeżdżącej codziennie ogrzewanym samochodem, a nie o prywatnym detektywie, przez cały dzień biegającym od domu do domu. Obok naszego mieszkania rozchodził się jakiś nieprzyjemny zapach, który, jak tylko otworzyłam drzwi, jeszcze bardziej się nasilił. - Kirył, co się stało?! W odpowiedzi - kompletna cisza. Czyżby mnie nie posłuchał i zwiał na dwór, mimo że jeszcze nie wyzdrowiał?! Po wejściu do kuchni natychmiast zlokalizowałam źródło wydobywającego się brzydkiego zapachu. Na kuchennym stole umieszczona była kuchenka elektryczna, a na niej żelazko. Nie mogąc pojąć, co jest grane, spróbowałam zdjąć żelazko, ale razem z nim podniosła się również kuchenka. Wyjaśnienie zaistniałej sytuacji dotarło do mnie dopiero po głębszej analizie faktów. Na kuchenkę elektryczną ktoś położył dość gruby kawałek polietylenu, na nim zaś - żelazko z temperaturą ustawioną na len. Następnie całą tę konstrukcję podłączono za pomocą trójnika do gniazdka. Polietylen momentalnie się stopił i połączył przedmioty na amen. - Kirył! - krzyknęłam. - Chodź tu natychmiast!

Drzwi skrzypnęły i do kuchni powolutku weszli dwaj chłopcy. - To jest Gosza - oznajmił cicho ???!. - Dzień dobry - mruknął jego kolega, spuszczając wzrok. - Co tu się stało? Mówcie w tej chwili całą prawdę! rozkazałam. -To wszystko przez Goszkę - rozpoczął Kirył - on to wymyślił... -Ja tylko zaproponowałem - jęczał Gosza. — Nawet nie zdążyłem dokończyć zdania, a ty od razu przyniosłeś kuchenkę. - A kto postawił żelazko?! - Ale ty sam je włączyłeś! - Cicho! - krzyknęłam. - Jak wam nie wstyd?! Jesteście przecież przyjaciółmi, a zwalacie winę jeden na drugiego! Brzydko, tak się nie robi! Kiriusza westchnął, po czym zaczął mi wszystko po kolei wyjaśniać. Jak się okazało, konstruuje z Goszą lotnię, taką prawdziwą, z przeogromnymi skrzydłami. Schemat znaleźli w encyklopedii. Kiedy ją już zbudują, na pewno przetestują gdzieś poza miastem. Problem zaczął się przy budowie skrzydeł. Nigdzie nie mogli znaleźć odpowiednio szerokiego polietylenu, postanowili więc skleić kawałki folii wykorzystywanej w cieplarniach. Jednak wszelkie ich próby

kończyły się fiaskiem, gdyż żaden klej nie chciał trzymać się polietylenu. Wtedy właśnie mama poleciła Goszy, aby poszedł na pocztę wysłać do babci paczkę. Chłopiec zobaczył tam, jak urzędniczka zręcznie zawija przesyłkę w folię polietylenową i wsuwa ją do jakiegoś urządzenia, by już po chwili wyjąć porządnie sklejoną paczkę. - A jak to działa? - zapytał Gosza. - Bardzo prosto - odpowiedziała kobieta - pod wpływem ciepła dwie części łączą się ze sobą bez najmniejszego problemu. Uradowany Gosza pobiegł do przyjaciela. Chłopcy wpadli na „genialny” pomysł. Trzeba tylko położyć kawałki materiału na kuchenkę elektryczną i przeprasować je żelazkiem. Geniusze nie wzięli jednak pod uwagę jednego drobnego szczegółu - płynny polietylen z miejsca skleił ze sobą żelazko i kuchenkę. I stąd właśnie pochodził ten potworny swąd. Dobrze chociaż, że się młodzi naukowcy domyślili, żeby odłączyć powstałą „symbiozę” od prądu. Tylko dzięki temu nie wywołali pożaru. - No tak... - mruknęłam, przyglądając się z bliska kuchenkożelazku. - I co teraz zrobić? - Tak w ogóle to na mnie już czas, mam masę lekcji do odrobienia -oświadczył Gosza i ruszył w stronę wyjścia.

- Ach, ty zdrajco! - krzyknął Kirył. - Zaraz oberwiesz! I chciał pobiec za kolegą, ale w ostatniej chwili zdążyłam chwycić go za kołnierz. - Poczekaj, niech sobie idzie. - A to Świnia! - chłopak usiłował wywinąć się z mojego uchwytu. — Sam wymyślił, a teraz na mnie spadnie cała odpowiedzialność. Puść mnie! Już ja mu pokażę! Trzasnęły drzwi. - Za to teraz wiesz, jaki z niego kolega - odezwałam się. Prawdziwych przyjaciół poznaje się w biedzie. - Dupek - pociągnął nosem Kirył, po czym zaczął płakać. Objęłam go i niedoszły wynalazca wtulił się swoim zasmarkanym nosem w moją pierś. - Nie ma co się mazać! - Yhm - szlochał Kiriusza - wiesz, jak teraz Julka na mnie nakrzy-czy?! - Nie martw się, zaraz się za to weźmiemy i pozbędziemy dowodów. I nikomu o tym nie powiemy. Kiriusza stał teraz przede mną z szeroko otwartymi ze zdumienia oczami. - Naprawdę? - Ty mnie przecież nie wydałeś z tą kurą i zupą, a więc teraz przyszła kolej na mnie. Wybawimy cię z tej opresji.

- Lampka! - wykrzyknął Kiriusza. - Jesteś prawdziwym przyjacielem! Ale co zrobimy, jeśli Julce potrzebne będzie żelazko? - A jak często prasuje? Kirył zachichotał. - Raz na rok. - No to tak szybko się nie zorientuje, a my do tego czasu zdążymy już kupić nowe. Dzięki Bogu, to teraz żaden problem. Kiriusza podszedł do okna. - Wiesz co, chyba wyjawię ci pewien sekret... -Tak? - Poczekaj chwilkę. Podczas gdy chłopiec szukał czegoś w swoim pokoju, ja zabrałam się za podgrzewanie obiadu. - Spójrz tylko - oznajmił Kirył, podając mi dzienniczek ucznia. W rubrykach widniały prawie same czwórki, gdzieniegdzie można było znaleźć też trójki. - Całkiem niezłe oceny - pochwaliłam. - A teraz spójrz tutaj. Na stole pojawił się inny dzienniczek, otworzyłam go i aż jęknęłam. Jedna przy drugiej stały same dwóje i pały, a całe marginesy upstrzone były uwagami: „Proszę przyjść do

szkoły”, „Proszę pilnie skontaktować się z wychowawcą”, „Jak najszybciej proszę zadzwonić do dyrektora!!!”. - Masz dwa dzienniczki? - Aha - mruknął Kirył - i jak do tej pory wszystko uchodziło mi na sucho. Z matmy na koniec wychodziła mi zawsze trójka, ale teraz Złośliwy Karzeł chce mi postawić pałę. To będzie moja wielka klęska! - Kto? - nie zrozumiałam. - Nauczycielka algebry, Selena Jeżenowna. Niezłe nazwisko, co?! Mówimy na nią Złośliwy Karzeł albo ZacheuszekCynober!15 - Zróbmy tak - podjęłam decyzję. - Po pierwsze, uspokój się, a po drugie, jutro pójdę do twojej szkoły i wszystko załatwię. Tam twoją mamę dobrze znają? - Nigdy jej nie widzieli - odparł Kirył - ponieważ nigdy nie miała czasu, żeby tam pójść. Poza tym uczę się tam dopiero drugi rok, bo wcześniej chodziłem do innej szkoły. - No to super! - ucieszyłam się. Następny poranek rozpoczęłam od wykonywania telefonów. Najpierw połączyłam się ze szpitalem i dowiedziałam, że stan pacjentki Michaj-łowej jest stabilny, ale nadal ciężki, została więc ponownie przeniesio na na oddział reanimacji. Następnie wykręciłam numer telefonu podany przez Kazancewą. Co prawda, przeglądając książkę telefoniczną,

dyrektorka mruczała: „Dawno nie widziałam Michaiła Rogowa, może wcale już tam nie mieszka”. Jednak odebrano moje połączenie i cienki dziecięcy głosik zakomunikował: - Tata jest w klinice. Zapytałam o adres, po czym ruszyłam w drogę. Od czasu, kiedy zaczęłam korzystać z kolei podziemnej, naprawdę polubiłam to moskiewskie metro. Po pierwsze, jest w nim bardzo ciepło, a na dodatek jasno i czysto, a po drugie, można sobie spokojnie jechać, rozmyślając o swoich [15 Zacheuszek-Cynober - bohater dzieła Zacheuszek, Cynobrem zwany Ernsta Theodora Amadeusa Hoffmanna, niemieckiego poety i pisarza epoki romantyzmu (przyp. Tłum.).] własnych sprawach albo czytając książkę, a jeśli jeszcze uda się zająć miejsce siedzące, to już w ogóle człowiek czuje się jak w taksówce, a może nawet i bardziej komfortowo. Nie trzeba stać w korkach, nad uchem nie skrzeczy durne radio albo magnetofon, a poza tym ta cała przyjemność kosztuje marne grosze - przez całe miasto można przejechać za jedyne trzy ruble. A do tego na niektórych stacjach sprzedają smaczne naleśniki albo kiełbaski. Można również zaspokoić czysto duchowy apetyt, kupując jakąś książkę czy gazetę. Tu, na przykład, w przejściu między stacją Twerską a Czechowiczow-ską, jest nawet niezły sklep. Moją uwagę

przykuła dziewczyna, obwieszona różnymi zaświadczeniami i dyplomami. Uważnie przestudiowałam tę chodzącą reklamę. Czego tu nie było! U góry zobaczyłam złote litery: FSB, GRU16, MSW - aż mi się mieniło w oczach! Niżej wisiały: „Zaświadczenie ukochanej teściowej”, „Dowód osobisty męża”, „Bezpłatny przejazd”. - Co to jest? - wskazałam palcem to ostatnie. Dziewczyna się roześmiała i pokazała bliżej zaświadczenie. „Posiadacz tego dokumentu jest przedstawicielem populacji papug syberyjskich i, jako że został wpisany do Czerwonej Księgi, ma prawo do bezpłatnego korzystania ze środków komunikacji miejskiej”. - Niezłe, nie?! - śmiała się sprzedawczyni. - Chętnie to biorą, bo jest naprawdę bardzo tanie, tylko dwadzieścia rubli, a świetnie nadaje się na prezent. Z zewnątrz wygląda jak autentyczne, nawet kontrolerzy się na to nabierają. - A to też jest tylko dla kawału? - zainteresowałam się, wskazując na okładkę z napisem MSW. - Nieee - powiedziała przeciągle dziewczyna i otworzyła [16 GRU - Główny Zarząd Wywiadu, struktura nadrzędna radzieckiego (obecnie rosyjskiego) wywiadu wojskowego, nazywana również IV Zarządem Głównym Sztabu Generalnego (przyp. Tłum.).] bordową książeczkę. - Można tu wpisać swoje imię i

nazwisko, postawić pieczątkę i bez problemu wszyscy się na to nabiorą, no oczywiście oprócz milicji. - Ile kosztuje? - Sto niewypełnione, a za wypełnienie należy jeszcze dwieście dopłacić. - A gdzie można wypełnić? - Losza! - zawołała dziewczyna.

Z naprzeciwka pojawił się chłopak z tabliczką: „Kupię złoto, zegarki, ordery”. - Mamy tu klientkę. Chłopak wziął zaświadczenie i powiedział: - Tam jest budka, gdzie można sobie zrobić ekspresowe zdjęcie. - Nie ma takiej potrzeby. W domu mam zdjęcie i sama sobie nakleję. Chłopak westchnął. - Pieczątka musi obejmować lewy fragment fotografii, żeby wyglądało na prawdziwe. Po dziesięciu minutach chłopak zręcznymi palcami wklejał już moją podobiznę do legitymacji, następnie wyciągnął długopis, pieczątkę i poduszkę z atramentem. Końcowy rezultat przeszedł moje najśmielsze oczekiwania. - Proszę bardzo, pani major - zachichotał artysta. - Tylko niech pani uważa, żeby tego nie zgubić, bo mogłaby mieć pani z tego powodu duże nieprzyjemności. Legitymacja wyglądała jak prawdziwa. Postanowiłam natychmiast ją wypróbować. Na teren szpitala nie wpuszczano osób postronnych, podsunęłam więc dzielnemu strażnikowi pod nos swoją nową legitymację, a ten, nawet jej nie otworzywszy, z miejsca zasalutował. Pomknęłam wzdłuż oblodzonej alei, niesiona uczuciem przeogromnej radości. O

Boże, jakie to oszukiwanie ludzi jest proste! Może właśnie dlatego w naszym kraju tak kwitnie przestępczość. Michaił, a raczej doktor nauk medycznych Michaił Nikołajewicz Rogow, siedział w pokoju z napisem „Ordynator” i w skupieniu zapisywał coś w grubym zeszycie. - Proszę siadać - burknął, nie podnosząc nawet głowy znad zeszytu -i poczekać chwilę. Przez jakieś pięć minut obserwowałam, jak gorączkowo coś tam sobie gryzmoli. Wreszcie skończył i założył okulary na nos, po czym powiedział: - Słucham uważnie. Był przy kości, a nawet powiedziałabym wręcz grubawy, z wielkim brzuchem, grubymi rękami i prześwitującą już gdzieniegdzie łysiną. Całokształt sprawiał jednak dość przyjemne wrażenie: taki milutki pluszowy niedźwiadek. Takiej osobie, nawet jeśli się nie chce, można wyjawić wszystko. Obejrzał moją legitymację i westchnął. - Pani w sprawie Kostii? - Wie pan, że nie żyje? - Oczywiście. Rekin do mnie zadzwonił. -Kto? - Moja była żona, Rekinalia Jewgieniewa - wyjaśnił psychiatra.

Coś mnie od razu tknęło na dźwięk tego dziwnego imienia. Ktoś już ostatnio wspominał o kobiecie, która tak właśnie miała na imię. Tylko kto to był? - Przyjaźnił się pan z Katukowem? Skupiony lekarz zaczął z lekka posapywać i nerwowo przygładzać swoje zmierzwione włosy. Nagle dotarło do mnie, że on wcale nie jest podobny do niedźwiedzia, tylko do gigantycznego mopsa - prostodusznego i nieco urażonego. - Przez długie lata uważałem go za swojego najlepszego przyjaciela, ale potem nasze drogi się rozeszły - Z jakiego powodu, jeśli można wiedzieć? Znów zaczął posapywać. - Przez kobietę - odpowiedziałam za niego. Niespodziewanie psychiatra uderzył pięścią w stół i zaczął prawie krzyczeć: - Sto razy mu mówiłem: nie szalej z babami, bo to się może źle skończyć! Ostatnie dwa lata wcale się ze sobą nie kontaktowaliśmy, ale do tego czasu zdążył już narazić się wielu osobom! A wszystko związane było z babami. Nie miał żadnych oporów, sukinkot! Pewnie w końcu zabił go jakiś zazdrosny facet, mówię pani. - Czy odbił panu żonę? Michaił skinął głową. - Rekinalia to Świnia. W głębi duszy zawsze była dziwką, i,

szczerze mówiąc, nawet lepiej, że tak się stało, ale Kostia z jakiegoś powodu zaczął mnie unikać. Pewnie się mnie bał, bo stwierdził, że mam do niego żal i mogę mu coś zrobić, przestał więc nawet do mnie dzwonić, a ja mu się nie narzucałem. Tak to właśnie z nami było. - A długo spotykał się z pana żoną? Michaił wstał zza stołu i zaczął nerwowo chodzić po pokoju. - A cholera go wie, pewnie tak. Rekinka zadzwoniła kiedyś do mnie i zaczęła mnie gorączkowo przepraszać i zapewniać: „Wybacz mi, nikogo poza tobą nie kocham”. Ale nie dałem się na to nabrać. O nie! Powiedziałem jej wtedy: „Moja droga, nie ma już powrotu, żyj sobie teraz z Kostią, jeśli okazał się lepszy ode mnie!”. Tyle że Kostia nie cackał się długo ze swoimi kochankami - wytrzymywał co najwyżej dziesięć miesięcy. A wie pani, co jest z tego wszystkiego najciekawsze? Zawsze znajdował taki sposób na odejście od kobiety, że ta pozostawała nadal jego najlepszą przyjaciółką. Nie uwierzy pani, ale połowę swoich „byłych” sam wydał za mąż! Może sobie pani coś takiego wyobrazić?! Dawał im pieniądze i prezenty. Miał nawet taką specjalną zieloną książeczkę, w której prowadził cały rejestr. Zapisywał sobie, kiedy która ma urodziny, żeby zadzwonić w odpowiednim dniu i na czas wysłać kwiaty. Byłem szczerze zdumiony, widząc coś takiego. Rekinalia, na przykład, znalazła dzięki

niemu następnego męża i nową pracę. Nic więc dziwnego, że do tej pory wychwala go pod niebiosa. Mimo że się rozstali, byli nadal w przyjacielskich stosunkach. Proszę zwrócić uwagę na fakt, że przeżyła z nim nie więcej niż rok. A ze mną - dziesięć lat. I co z tego? Ja jestem dla niej łotrem i skończonym niegodziwcem, a Kostia był wręcz aniołem z aureolą i skrzydłami. I gdzie tu sprawiedliwość? Sama mnie zdradziła z moim najlepszym przyjacielem, a wyszło, że to ja jestem świnią i że to wszystko moja wina. - Nie zna pan adresu siostry Kostii? — spróbowałam przerwać potok jego słów. - Jany? - zapytał Michaił. - Kogo? - zdziwiłam się. - Jego siostra nazywa się Marianna Siergiejewna - wyjaśnił Rogow -ale to imię okropnie jej się nie podoba, dlatego wszystkim przedstawia się jako Jana. W jednej chwili wszystko stało się dla mnie jasne. - Dobrze pan ją znał? Michaił westchnął i odparł: - Spotykaliśmy się. - A Kostia i Jana przyjaźnili się ze sobą? - Ostatnio nawet bardzo. - A nie zna pan przypadkiem nikogo z ich otoczenia, kto miałby na imię Sława?

Michaił niespodziewanie poczerwieniał jak rak. -Jeśli pani wszystko już wie, to po co pani pyta?! Przybrałam inteligentny wyraz twarzy i powiedziałam: - Śledztwo ma swoje prawa. Mogę wiedzieć wszystko, a mimo to muszę usłyszeć z pana ust całą prawdę. Poza tym proszę pamiętać, że teraz rozmawiamy sobie spokojnie, bez sporządzania protokołu, jeśli jednak wyczuję, że ukrywa pan ważne dla śledztwa informacje, natychmiast dostanie pan wezwanie na komisariat na Pietrowkę, a tam nie będzie już tak przyjemnie: metalowe krzesło, metalowy stół i wszystko to przykute do podłogi... - Ale ja niczego nie ukrywam! - Michaił zaczął nerwowo wymachiwać rękami. - Nie rozumiem po prostu, jaki związek może mieć ta dawna historia ze śmiercią Kostii. - Niech pan pozwoli, że sama ocenię, czy ma jakiś związek, czy nie -odparowałam. - Dobrze, już dobrze - mruknął lekarz. - Proszę mnie więc wysłuchać. Rozdział 17 Jana była starsza od Kostii o całe czternaście lat. Anna Fiodorowna, która wcześnie pochowała swojego męża, zmuszona była sama wychowywać dwójkę osieroconych dzieci. W dzieciństwie Michaił praktycznie nie spotykał się z dziewczynami. Rogow chodził z Katukowem do jednej klasy,

jednak kiedy zdążyli się zaprzyjaźnić, Jana wyszła już za mąż i przeprowadziła się do mieszkania swojego męża. Michaił orientował się we wszystkich problemach i tajemnicach Kostii. Wiedział naturalnie o pseudomałżeństwie z Lubą i jego skokach w bok. Kiedy Katukow dostał oddzielne mieszkanie, koledzy znów zaczęli razem przyjemnie spędzać czas. Michaił mieszkał z rodzicami i straszliwie zazdrościł Kostii jego niezależności. Pewnego razu, kiedy byli już na drugim roku studiów, Kostia niespodziewanie zachorował i przez kilka dni nie kontaktował się w ogóle z Ro-gowem. W tym akurat czasie Michaił był bardzo zajęty, gdyż przygotowywał się do egzaminu z anatomii i dlatego początkowo niezbyt się przejął milczeniem kolegi. Miał wtedy co innego na głowie: klnąc niemiłosiernie, usiłował wykuć na pamięć wszystkie kości czaszki. Jednak kiedy Katukow nawet i w sobotę nie odebrał telefonu, Michaił wystraszył się już nie na żarty. Koledzy mieli opracowany własny wewnętrzny szyfr. Jeśli któryś z nich znajdował się w potrzebie, dzwonił do drugiego i rozłączał się już po pierwszym sygnale, po czym ponownie wybierał ten sam numer. Ale nawet na ten umowny znak Kostia nie zareagował. Więc Rogow, porzuciwszy wszystkie inne sprawy, natychmiast pobiegł do przyjaciela. Ku jego zaskoczeniu Kostia był w domu, a na pytanie:

„Dlaczego nie dajesz znaku życia?” - tylko obojętnie wzruszył ramionami, mówiąc: - Jestem chory: mam katar i kaszel. Michaił jednak w to nie uwierzył i zaczął drążyć temat, wypytując przyjaciela o prawdziwą przyczynę jego milczenia. W końcu Kostia nie wytrzymał i opowiedział mu dziwną, a zarazem niewiarygodną historię. W poprzedni poniedziałek jego matka otrzymała jakiś list. Długo nad nim szlochała, zanim wyjawiła Kostii tajemnicę rodzinną. Jak się okazało, Anna Fiodorowna ma nie dwoje, a troje dzieci. Kostia oprócz siostry ma jeszcze brata - Sławę, który jest od niego o rok młodszy. Kiedy umarł ich ojciec, nauczycielka nie była w stanie utrzymać dwóch synów i córki, dlatego też najmłodszy został oddany na wychowanie siostrze jego ojca - Nataszy. Ta, nie mając swoich własnych dzieci, wychowywała bratanka jak rodzonego syna. Nie mogła go oficjalnie zaadoptować, gdyż była kobietą samotną. Ponieważ miała takie samo nazwisko jak jej zmarły brat -Katukow chłopiec niczego nie podejrzewał. Uważał Nataszę za swoją prawdziwą matkę. Żeby nie prowokować losu, krewni praktycznie zerwali ze sobą wszelkie kontakty. Anna bała się, że na widok swojego dziecka nie wytrzyma i się rozklei. Natasza zaś nie chciała, aby chłopiec poznał prawdę. Kiedy

Sława skończył szesnaście lat, Natasza sama poszła odebrać jego dowód osobisty, gdyż obawiała się, że chłopak może zobaczyć w urzędzie swoją metrykę urodzenia. Wszystko przebiegło bez najmniejszego problemu. Luksusowa bombonierka rozwiała wszelkie wątpliwości urzędniczki. Wydała ona potrzebny dokument przemiłej mamie, która przyszła go odebrać w imieniu chorego syna. Natasza złożyła swój podpis wszędzie, gdzie to było potrzebne i, trzymając w ręku dowód, poczuła wielką ulgę. Niestety, nie na długo. W przeciwieństwie do Kostii, Sława wyrósł na chuligana. Przychodziły mu do głowy same okropne pomysły. Przy czym zawsze realizował je po kryjomu. W dzieciństwie strzelał z procy do ptaków i zabijał koty na podwórku, a w wieku czternastu lat rzucił szkołę i zaczął łazić po piwnicach z takimi samymi typkami jak on. Natasza wylała morze łez, próbując przemówić synowi do rozsądku, ale wszystko na próżno. Chłopak miał ją po prostu w głębokim poważaniu i nie zamierzał nic zrobić ze swoim życiem. Nie wiadomo, jak by się to wszystko skończyło, gdyby Sława pewnego razu przypadkowo nie zajrzał do sali gimnastycznej, gdzie młodzi ludzie w podobnym do niego wieku trenowali nieznaną mu dotąd dyscyplinę sportu - karate. Sława został wtedy na treningu, a potem przyszedł jeszcze raz, i jeszcze raz... Trener, młody,

wysportowany mężczyzna, Oleg Jefremowicz Soko-łow, postawił mu jeden warunek: - Możesz tu przychodzić tylko wtedy, jeśli będziesz się dobrze uczył w szkole. Sława, chcąc nie chcąc, musiał zabrać się do nauki. A Natasza codziennie biegała po kryjomu do cerkwi, żeby zapalić świeczkę za zdrowie Sokołowa. Sława zmienił się nie do poznania. Mało tego, że rzucił palenie i włóczenie się po piwnicach, to jeszcze w jego dzienniczku zaczęły pojawiać się czwórki. Przyjęto go nawet do Komsomołu17 i pozwolono ukończyć szkołę, chociaż jeszcze w listopadzie dyrektorka stanowczo oświadczyła matce: - Pani syn zostanie przeniesiony do zawodówki. Krótko mówiąc, Natasza nie posiadała się z radości, ale jej szczęście (rwało tylko dwa lata. Potem nastąpiła tragiczna data: 29 marca. Sława poszedł tego wieczoru do Domu Kultury „Metrostroj” na dyskotekę i nie wrócił już więcej do domu. Około pierwszej w nocy przerażona matka [17 Komsomoł - komunistyczna organizacja młodzieży w Związku Radzieckim, powstała w 1918 r. (przyp. Tłum.).] postanowiła wszcząć poszukiwania i skoro świt udała się na milicję. Na komisariacie została „uspokojona”: Wiaczesław Katukow, urodzony w 1962 roku, jest cały i zdrowy, został

zatrzymany i znajduje się teraz w areszcie. - Za co? - były to jedyne słowa, które zdołała jeszcze wypowiedzieć nieszczęsna kobieta. W chwilę później poznała całą prawdę. Kiedy wszyscy bawili się już na całego, na parkiecie pojawiła się grupa chłopaków, którzy zaczęli zaczepiać dziewczyny. Wywiązała się bójka, podczas której Sława uderzył niejakiego Romana Wasiliewa, urodzonego w 1960 roku. Uderzenie było na tyle mocne, że Roman upadł na podłogę z dziwnie powykręcanymi rękami. Lekarz, który później przyjechał, stwierdził, że wskutek silnych obrażeń ciała, m.in. złamania kręgów szyjnych, nastąpiła śmierć na miejscu. Śledztwo ciągnęło się przez kilka miesięcy, po czym przyszedł czas na ogłoszenie wyroku. Natasza spazmatycznie łkała na widok ostrzyżonego na łyso syna, stojącego między dwoma strażnikami, a kiedy zapadł wyrok - sześć lat - o mało co nie padła trupem. I chociaż wszyscy naokoło powtarzali jej, że sąd wziął pod uwagę wszystkie okoliczności łagodzące, wydając tym samym najniższy wymiar kary, Natasza była niepocieszona. Całą sprawę starannie przed wszystkimi ukrywała, zwłaszcza przed swoją szwagierką, gdyż całą winą obarczała wyłącznie siebie. Jak bowiem mogła sądzić inaczej, jeśli rodzony brat Sławy, Kostia, normalnie się uczył i nie przysparzał rodzinie żadnych kłopotów? Wszystko

wskazywało na to, że Anna potrafi wychowywać dzieci, a ona, Natasza, nie. Między chłopcami był tylko rok różnicy, więc powinni byli podobnie się zachowywać i różnica wieku nie mogła stanowić argumentu przemawiającego na korzyść Nataszy. Była więc święcie przekonana, że wszystko to kwestia wychowania. Kiedy Sława został umieszczony w poprawczaku, Natasza zaczęła pisać listy i jeździć na wyznaczone widzenia... Żyła teraz tylko od paczki do paczki, zaglądając kilka razy na dzień do skrzynki pocztowej. Anna pewnie nigdy nie dowiedziałaby się o losie Sławy, gdyby Natasza nie dostała nagle zawału serca i nie trafiła do szpitala. Zdając sobie sprawę, że może się już z tego nie wylizać, napisała do szwagierki list. Anna otrzymała go rankiem, a już wieczorem siedziała przy łóżku chorej, słuchając z coraz większym przerażeniem jej chaotycznego opowiadania. Obawiając się, że Kostia dowie się o istnieniu brata, kobieta zrobiła wszystko, co było w jej mocy, żeby chłopcy nigdy się nie spotkali. Pewnie wielu osobom takie środki ostrożności wydadzą się co najmniej dziwne, był jednak jeden drobny szczegół. Kostia i Sława już od urodzenia byli szalenie do siebie podobni. Ich podobieństwo bezsprzecznie świadczyło 0 tym, że są braćmi. Jednak, jak już wiadomo, ani Anna Fiodorowna, ani Natasza nie chciały, żeby prawda wyszła na

jaw. Pierwsza się wstydziła, że oddała syna na wychowanie — niby szwagierce, ale fakt pozostaje faktem: wyrzekła się swojego dziecka. Druga zaś chciała, żeby Sława uważał ją za swoją prawdziwą matkę. - Nie zostawiaj go na pastwę losu - szeptała Natasza, kurczowo trzymając Annę za rękę. - Słyszysz? Nie rób tego! Pomóż mu się pozbierać i wyjaw dzieciom całą prawdę. -Jaką? - drgnęła Anna. Natasza uśmiechnęła się ironicznie. - Daj już spokój, przecież widzisz, że prawie umieram. Przestań więc udawać i skontaktuj się z ojcem Sławy. - Co ty bredzisz? - zdrętwiałymi z przerażenia wargami wyszeptała dyrektorka. - Siergiej umarł wiele lat temu. Natasza przestała się drwiąco uśmiechać i spojrzała na szwagierkę swoimi wielkimi, bezdennymi oczami. Przez moment Annie wydawało się, jakby jakaś nieznana siła wciągała ją coraz głębiej i głębiej. - Naprawdę sądzisz, że jestem aż tak głupia? - powiedziała szeptem Natasza. - Już dawno wszystko zrozumiałam. Siergiej umarł we wrześniu, a Sława pojawił się na świecie w sierpniu następnego roku. Sama sobie policz: wszystko wskazuje na to, że w ciążę zaszłaś dopiero w listopadzie, w dwa miesiące po śmierci małżonka. - To była po prostu przenoszona ciąża - broniła się Anna.

- O całe dwa miesiące? A poza tym, jakoś tak się dziwnie złożyło, że tamtego roku razem z Janą i Kostią pojechaliście na daczę już na początku maja. Ciągle mówiłaś, że cię serce boli i nawet w pracy wzięłaś urlop. Kto to widział, żeby dyrektorka szkoły nie poczekała do zakończenia roku szkolnego? A potem skontaktowałaś się ze mną dopiero w sierpniu i od razu zaproponowałaś, żebym zabrała niemowlę. Przecież ty nawet nie brałaś urlopu macierzyńskiego! Pewnie od razu po porodzie postanowiłaś oddać mi to dziecko. Przecież wiedziałaś, że przez całe życie o nim marzyłam. I wymogłaś na mnie, żebym zachowała milczenie, a ja się zgodziłam. Pewnie tylko Jana o tym wie. Zuch dziewczyna, że nie wydała tajemnicy. Anna Fiodorowna czuła się tak, jakby miała zaraz zapaść się pod ziemię. Szwagierka uniosła się na poduszce i powiedziała: - Wiem, że jesteś komunistką i nie wierzysz ani w Boga, ani w diabła, ale przysięgnij na mój krzyżyk, że nie porzucisz Sławy. Powinęła mu się noga, ale bez względu na to jest twoim synem! Dyrektorka chwyciła lodowatymi palcami ciepły kawałek srebra i wyszeptała: - Przysięgam. - Bardzo dobrze — westchnęła z zadowoleniem Natasza. —

Takiej przysięgi nawet ty nie złamiesz! Anna Fiodorowna przesiedziała w szpitalu do samego rana, a Natasza Fiodorowna, jakby uznawszy swoją misję na tej ziemi za spełnioną, odeszła, zanim zegar pokazał siódmą. Dyrektorka przyjechała do domu i powiedziała synowi prawdę, tyle że nie całą. Przypuszczenia szwagierki co do ojca Sławy przemilczała. Kostia śmiertelnie się wystraszył. Obecnie bliski krewny, mający odsiadkę, jest postrzegany przez ludzi jako pewnego rodzaju nobilitacja dla każdego, kto chce zrobić karierę. Ale w 1980 roku sytuacja była zupełnie inna. Brat w kryminale?! To była po prostu katastrofa! - Mamo - rzekł drżącym głosem Kostia - ale jak to, we wszystkich kwestionariuszach, które wypełniam, widnieje tylko imię Marianna, a jeśli przyjdzie mi wstąpić do KPZR? Przecież nie mogę kłamać w partyjnych dokumentach? Ale namieszałaś! Skoro już oddałaś synalka, to trzeba było dopełnić wszystkich formalności. A tu proszę bardzo, ile nowości: okazuje się, że i ciotkę miałem, i brata mam. A Jana - ani pary z gęby! Co za siostra! - Natasza nie mogła adoptować Sławy - szepnęła matka. - Dlaczego? - zdziwił się Kostia. - Nigdy nie była mężatką, a samotnym kobietom nie pozwala się na adopcję - wyjaśniła dyrektorka.

- Nie, no świetnie! - nie mógł się uspokoić Kostia. - Chryste Panie, jak ja mam teraz wstąpić do partii?! Matka, która trzymała w szufladzie biurka czerwoną legitymację z podobizną W.I. Lenina, niespodziewanie wbrew własnym przekonaniom powiedziała: - Wobec tego nie wstępuj! - No tak - zaczął się skarżyć Kostia - w instytucie wszyscy mówią, że na występy za granicę biorą tylko partyjnych. Rozumiem, kryminaliście to ty chcesz pomóc, a mnie, kochanego syna, masz głęboko gdzieś. - Ale Sława też jest moim synem - sprostowała Anna Fiodorowna. - Trochę za późno sobie o tym przypomniałaś — odparował uprzejmym tonem Kostia. Po raz pierwszy w życiu tak naprawdę się pokłócili. Wieczorem Anna Fiodorowna przerwała uci ążliwe milczenie i powiedziała do syna: - Nie martw się, Kostia, zrobimy tak. Nikt o niczym się nie dowie. Nie inam Sławy w swoim dowodzie. Jak wróci, powiemy sąsiadom, że jest twoim kuzynem. - To co, on tu będzie z tobą mieszkać? - przestraszył się Kostia. - Oczywiście, że nie — odparła Anna Fiodorowna. — Wróci tam, gdzie jest zameldowany, czyli do mieszkania Nataszy.

W 1983 roku Sława wyszedł na wolność. Spotkanie nie sprawiło braciom żadnej radości. Posiedzieli obok siebie, nie mogąc nadziwić się swojemu nieprawdopodobnemu podobieństwu, i chwilę pogadali. Choć, szczerze mówiąc, i tak nie mieli o czym rozmawiać. Kostia nawijał o nowych filmach Felliniego i Antonioniego oraz zachwycał się reżyserią Jerzego Lubimowa. Sława zaś w milczeniu kiwał tylko głową, starannie chowając lewą rękę, na której środkowym palcu widniał wytatuowany pierścień. Młodszy z braci Katukowów nie pobył zbyt długo na wolności. Po upływie mniej więcej pół roku ponownie wrócił do mamra, tym razem za kradzież. Teraz z paczkami przez ponure podwórze przy ul. Nowosło-bodskiej biegała Anna Fiodorowna. W grudniu, po tym, jak Sława został skazany, dyrektorka zachorowała i poprosiła Kostię: - Zawieź rzeczy i jedzenie do więzienia. A widząc, jak zmienia się wyraz twarzy syna, szybko dodała: - Zrobiło się strasznie zimno, a on nie ma nic ciepłego do ubrania, może zmarznąć. Kostia posłusznie zaniósł pakunek z waciakiem, czapką uszanką i walonkami, a poza tym przekazał również worek z sucharami, herbatą i cukrem. Nieoczekiwanie dla samego siebie trafił na dzień widzeń. W długim pokoju, podzielonym brudnymi szybami,

mnóstwo ludzi wrzeszczało do siebie przez telefon. Kostia też wziął słuchawkę, spojrzał przed siebie i aż jęknął na widok brata. Czuł się, jakby patrzył w lustro, tyle że odbicie z drugiej strony było krótko ostrzyżone, blade i ubrane w okropną, wygniecioną czarną kurtkę. Po jakimś czasie Sława został zesłany do Mordowii. Tam Kostia już nie jeździł, Anna Fiodorowna zresztą też nie. Paczki zaczęła dźwigać Jana, gdyż najwyraźniej było jej żal matki. I to właśnie ona zostawała tam na krótkie dwugodzinne lub całodobowe widzenia. W 1986 roku Sława został zwolniony z więzienia i wrócił do Moskwy. Był to początek dziko galopującej demokracji. Wówczas w obozie karnym Sława zawarł znajomość z Anzorem Kałaszwili, najbogatszym, jak go wtedy nazywano, fachowcem. Anzor wpadł na pomysł, żeby otworzyć nielegalny zakład krawiecki, gdzie szyto by domowe ubrania. W okamgnieniu zbił na tym ogromny majątek. Sława zaś, uprawiający karate, niejednokrotnie bronił Anzora przed atakiem współwięźniów, którzy chcieli mu spuścić łomot. Kałaszwili opuścił mury więzienia trochę wcześniej niż Sława, a kiedy ten również odzyskał wolność, wyszedł po niego na Dworzec Kur-ski. Kiedy Sława wyskoczył z wagonu, ubrany w waciak, czarną czapkę z daszkiem i wojskowe buty, nie mógł kompletnie pojąć, kim jest ten tak wspaniale

ubrany mężczyzna, który rzucił się na niego z radosnym okrzykiem. Anzor do tej pory zdążył już założyć swoją firmę odzieżową i momentalnie zasypał rynek stolicy setkami bluzek, które niewybredne mos-kwianki rozchwytywały niczym gorące bułeczki. Jego ubrania były nawet pięć razy tańsze od tureckich, jakość za to była o wiele lepsza. Kałaszwili pracował uczciwie i nigdy nie korzystał z możliwości zakupu wybrakowanych, ale tańszych surowców. W odsiadywaniu wyroku czy to w więzieniu, czy też w obozie karnym nie ma niczego dobrego, jednak wielu z tych, którzy swoje najlepsze lata spędzili za kratkami, wymienia jeden bardzo pozytywny tego aspekt. To właśnie tam, w więzieniu, można nawiązać bliskie przyjacielskie kontakty, silniejsze nawet od rodzinnych. Anzor nie potrafił zapomnieć, jak kolega niejednokrotnie uchronił go w więzieniu przed pobiciem. W okamgnieniu Sława został współwłaścicielem wspaniale prosperującego przedsiębiorstwa odzieżowego. To niesłychane, ale były chuligan i złodziej już po pół roku doskonale orientował się we wszystkich tych materiałach, wycięciach i wykrojach. Sława przestał wzdrygać się na słowa „krój skośny”, a czasownika „skroić” zaczął używać w podstawowym tego słowa znaczeniu. A do tego jeszcze odkrył w sobie prawdziwy talent menadżerski. Firma szybko się rozrosła i zaczęła dzierżawić

stoiska w Państwowym oraz Centralnym Powszechnym Domu Towarowym. Byli więźniowie kupili sobie mieszkania, dżipy, złote łańcuchy i malinowe marynarki. I wtedy to właśnie Kostia zaczął odwiedzać brata. W przeciwieństwie do Sławy, nie odnosił większych sukcesów. Nie dostawał dużych ról w teatrze, a na założenie Biura Usług Ekstremalnych jeszcze nie wpadł. Sława okazał się dobrym bratem i pomagał Kostii: kupił mu żiguli, parę razy zafundował urlop zagraniczny i nieustannie wsuwał starszemu bratu pieniądze do kieszeni. Potem Kostia zaczął własny interes i jego sytuacja materialna nieznacznie się poprawiła, ale do Sławy mimo wszystko było mu jeszcze daleko. Anzor bowiem w tym czasie emigrował do Francji i przyjaciele zaczęli dodatkowo zajmować się handlem używaną odzieżą. Kałaszwili skupował w największych domach towarowych „Samaritan” i „Lafayette” niewyprzedane swetry, spódnice, garnitury... Francuzi oddawali ubrania dosłownie za grosze, ponieważ paryżanie są wybredni i za nic w świecie nie nosiliby zeszłorocznych kolekcji, a przechowywanie niemodnego towaru na magazynie po prostu kompletnie się nie opłacało. W Moskwie rzeczy wydobywano z wielkich worków, przeglądano i sprzedawano w mgnieniu oka. Poza tym Sława wpadł na genialny pomysł, aby zatrudnić w tym biznesie

gospodynie domowe i młode matki. Kobiety za niewielkie wynagrodzenie doprowadzały stroje do porządku: prasowały, przyszywały guziki... Jednym słowem, interes kwitł. Jedynie w życiu osobistym Sława nie miał szczęścia. Nie miał bowiem czasu na szukanie sobie żony, dlatego „paniami jego serca” stawały się prostytutki zabrane z ulicy Twerskiej. Sławie wydawało się nawet, że tak jest o wiele prościej: płaci się i cześć, bez żadnych zobowiązań. Podstępy, do jakich uciekał się Kostia, zdobywając kobiety, śmieszyły jego młodszego brata. Wszystkie te bukiety, cukierki, perfumy i restaura-cje. - Dlatego właśnie nigdy nie masz pieniędzy - zarzucał mu. Po jakiego grzyba dawać kosze róż, jeśli wystarczyłyby trzy kwiatki. Jednak starszy brat tylko się uśmiechał. - A może ja lubię być szczodry? - Umrzesz w nędzy — wzdychał Sława. — Przecież ty nic sobie nie odkładasz. Kto to widział, żeby całą kasę tracić na baby?! - Za to moje kobiety gotowe są skoczyć za mną w ogień odparował Kostia. I to była prawda. Panie uwielbiały aktora i nawet po rozstaniu pozostawały z nim w przyjacielskich, bardzo ciepłych stosunkach... Michaił westchnął i zerknął w moją stronę.

- Ot, i cała historia. Może pani łatwo sprawdzić, czy powiedziałem prawdę. Wystarczy, że zajrzy pani w pracy do komputera, tam na pewno przechowujecie wszystkie te informacje o zwolnionych więźniach. Kiwnęłam z powagą głową. - A ma pan adres Sławy? Rogow się nachmurzył. - Mam. Postanowiłam nie zwracać uwagi na jego niezadowoloną minę. - Proszę mi go podać. Michaił wypalił z miejsca: - Ulica Zoi i Szury Kosmodemiańskich. Ciekawe, dlaczego zna na pamięć adres młodszego Katukowa? Z pewnością na mojej twarzy odmalowało się swego rodzaju zdziwienie, gdyż psychiatra dodał natychmiast: - Jest teraz żonaty. Jego żona nazywa się Rekinalia Jewgieniewa, ale naprawdę nie mam najmniejszej ochoty tego komentować. Rozdział 18 Do szkoły, w której uczył się Kirył, wpadłam równo z dzwonkiem oznajmiającym, że dzisiejszy dzień w szkole jest zakończony. Wielka gromada dzieci z potwornym wrzaskiem

i tupotem pomknęła do szatni. Uczniowie starszych klas rozpychali maluchy, ciągnące za sobą po ziemi tornistry, i któryś z długonogich ostatnioklasistów wprost zadeptałby jednego z pierwszaków. W drzwiach zrobił się tłok. Pisk, wrzask i hałas roznosiły się po całym korytarzu. - Hej, wy, przestańcie natychmiast! - rozległ się donośny głos. Drgnęłam mimo woli. U podnóża szerokich schodów stała dziwna istota. Gdyby wziąć nawet naszą terierkę Rachel i postawić na tylnych łapach, to i tak byłaby wyższa od tej kobiety. Swoją drogą, pod względem figury nauczycielka wyglądała jak mops. Dość duża okrągła głowa z krótkimi, prawie jak u mężczyzny, włosami osadzona była bezpośrednio na tłustych ramionach, a po szyi nie było nawet śladu. Natomiast wracając do jej ramion, to mógł ich pozazdrościć niejeden zapaśnik. Poniżej ulokowany był imponujący biust, płynnie przechodzący w ogromny wypukły brzuch, spoczywający, jak się wydawało, wprost na butach. Nóg, podobnie jak szyi, nie dało się wyodrębnić. Całość robiła wrażenie kwadratowej paczki, gigantycznego pudełka zapałek z głową. - Milczeć! - wrzasnęło dziwne monstrum. - Nikołajew, daj dzienniczek! Sokołow, marsz do dyrektora! Zapadła cisza. Nieśmiali pierwszoklasiści, niczym spłoszone

myszy, zniknęli w szatni. Nawet bezczelni najstarsi uczniowie się uspokoili. - Kto to jest? — szeptem zapytałam dziewczynki, która zawiązywała obok mnie buty. Dziecko podniosło zarumienioną twarz i równie cicho odpowiedziało: - To bestia. Złośliwy Karzeł. A tak w ogóle, to nauczycielka matematyki Selena Jeżenowna. To właśnie tę facetkę mam przekonać, żeby nie postawiła Kiryłowi dwói?! Tymczasem Selena Jeżenowna odwróciła się i poszła w głąb korytarza. Rzuciłam się w ślad za nią ze słowami: - Przepraszam bardzo... Nauczycielka się zatrzymała. Wzrostu miała niewiele więcej niż metr pięćdziesiąt, ale mimo wszystko odniosłam wrażenie, jakby patrzyła na mnie z góry. - Słucham? - Przepraszam, że przeszkadzam, jestem matką Kiryła Romanowa. - Aha, tego - wycedziła przez zęby kobieta i poleciła: - Niech pani wejdzie. Znalazłyśmy się w przestronnej klasie z porozwieszanymi na ścianach przeróżnymi portretami i tablicami. - Proszę usiąść - rozkazała matematyczka i zaczęła skarżyć

się na Kiryła, że nie uważa, przy tablicy odbiera mu mowę, natomiast w ławce nieustannie gada, ostatnio jadł nawet chipsy na sprawdzianie i nie rozwiązał żadnego zadania... - Zapytałam go: „Dlaczego?” - groźnie nachmurzyła się Selena Jeżenowna - a on odpowiedział obojętnie: „Nie zrozumiałem polecenia”. Wszyscy inni zrozumieli, nawet Jewstafiew, a on nie! Z mojej piersi wyrwało się ciężkie westchnienie. Sama zawsze siedziałam na matmie z wytrzeszczonymi oczami. Dopóki nauczycielka starannie referowała materiał, temat wydawał się być zrozumiały, ale wystarczyło tylko, żebym samodzielnie spróbowała rozwiązać jakiekolwiek zadanie, z miejsca docierało do mnie, że nic z tego nie rozumiem! - Na przerwach lata jak oszalały, wczoraj o mały włos nie przewrócił zastępcy dyrektora... - Przepraszam, ale on jest teraz chory i wczoraj nie było go na zajęciach. Ale Selena Jeżenowna najwyraźniej nie lubiła, żeby jej przerywać, gdyż jej brwi momentalnie złączyły się w jedną linię, po czym matematycz-ka ryknęła: -W takim razie to wydarzenie miało miejsce przedwczoraj! - A może to w ogóle nie był on? - On - odparowała. - Jeśli chce pani, żeby pani geniusz przecisnął się do następnej klasy, niech pani wynajmie

korepetytora. Ja mu trójki nie postawię! Nagle w przypływie natchnienia zapytałam: - A pani nie mogłaby podciągnąć mojego syna? Prywatnie, rzecz jasna. - Lekcja - dziesięć dolarów - bez mrugnięcia okiem zakomunikowała Selena Jeżenowna i niczym ptak w gnieździe przechyliła na bok swoją wielką głowę. Uradowana, sięgnęłam po portmonetkę. Jak to dobrze się złożyło, że wychodząc z domu zabrałam ze sobą sto dolarów z myślą, że kupię sobie zimowe buty. Ale nic nie szkodzi, stare nie są jeszcze takie złe, a poza tym w metrze jest ciepło, no i zawsze mogę założyć grube skarpetki. Najważniejsze, że pomogę Kiriuszy.

Wziąwszy zielony banknot, Selena Jeżenowna nieoczekiwanie się uśmiechnęła, odsłaniając równe, mocne zęby. - Pani chłopiec to mały hultaj, ale to nic, myślę, że damy radę. Sprawia wrażenie mądrego dziecka. Szczęka mi opadła! Tylko jedna stówa, a cóż za metamorfoza! Z im-pertynenta, chuligana i debila Kirył zmienił się w małego hultaja z wyraźnym talentem matematycznym. - Niech pani kupi tę książkę - nauczycielka potrząsnęła

przed moim nosem broszurą. - Z niej robię sprawdziany i tu są wszystkie odpowiedzi. - A gdzie ją można kupić? - Przy metrze, proszę pani, na straganie, kosztuje dziesięć rubli - zaświergotała matematyczka, miło się przy tym uśmiechając. - Apropos, tu ma pani jedno zadanie. Niech rozwiąże w domu, a ja wstawię mu ocenę do dziennika. O, jeszcze to, niech pani spojrzy... Pokazała mi grubą książkę Gotowe zadania domowe. - Też ją pani zdobędzie przy metrze. Jak odrobi lekcje, to niech sprawdzi w niej odpowiedzi. W ogóle, to nie pozwalam uczniom korzystać z klucza do zadań, ale w tym wypadku mogę zrobić mały wyjątek... Tak, Selena Jeżenowna uczciwie zapracowywała na swoje honorarium. Przy metrze zaopatrzyłam się w niezbędną literaturę. - Proszę kupić żurawinę - usłyszałam obok siebie głos. Miła kobieta z wychudzoną twarzą wyciągała w moją stronę torebkę, szczelnie wypełnioną czerwonymi jagodami. - Dziękuję - odpowiedziałam - ale co mam z niej zrobić? - Ciasto! - Ale jak? - A tak - bez cienia zdziwienia odparła sprzedawczyni bierzemy kostkę margaryny, najlepiej naszej, i kroimy ją na

drobne kawałki. Ma pani mikser? Wzruszyłam ramionami. - Pewnie mam. - Potem bierzemy trzy jajka, żółtka oddzielamy od białek. Białka wkładamy do lodówki, a żółtka ubijamy z dwiema stołowymi łyżkami cukru. Potem mieszamy z margaryną i dodajemy mniej więcej dwie szklanki mąki. Następnie całe ciasto kładziemy na blachę i rozprowadzamy palcami na spodzie, bo nie da się go rozwałkować, po czym wkładamy do piekarnika, tylko najpierw trzeba podnieść trochę boki, żeby nie wyszedł płaski placek, a coś podobnego do brytfanny, i nakłuć w dwóch-trzech miejscach widelcem, bo inaczej może się podnieść. - A co z żurawiną? - W czasie, gdy ciasto się piecze, bierzemy dwie szklanki owoców, ucieramy i dodajemy cukier. - Ile cukru? - Ile się chce, do smaku, jedni wolą bardziej kwaśne, inni bardziej słodkie. Wyciągamy gotowe ciasto, które powinno mieć ładny złocisty kolor, i nakładamy na nie nadzienie. Następnie wyjmujemy białka z lodówki, ubijamy z cukrem na puszystą pianę i przykrywamy nią żurawinę. Na dole ciasto, pośrodku żurawina, a z góry biała piana. Zrozumiała pani? Skinęłam głową.

-I ponownie do piekarnika, tyle że tym razem tylko na jakieś pięć minut, aż białko zmieni kolor na kawę z mlekiem. Będzie mi pani do końca życia wdzięczna za ten przepis. Robi się je pół godziny i tyle samo się piecze. Poza tym szybko się nie psuje, nawet tydzień może postać i będzie świeże: smaczne i miękkie. To co - weźmie pani żurawinę? Handlarka miała rację. Moi domownicy w mgnieniu oka spałaszowali po jednym kawałku i chwycili za drugi. - Świetne - mruczała Julia, oblizując widelczyk. - Wprost cudowne. - Uważaj - zachichotał Sierioża - bo przytyjesz! - Mam to w nosie - oświadczyła Julka i wycelowała widelcem w trzecią porcję. W tym momencie zabrzęczał dzwonek u drzwi. Kirył spojrzał na zegarek i powiedział tajemniczo: - Przyjechał pociąg z Kołabina. -Tylko nie to - wyszeptała Julka, upuszczając kawałek ciasta na podłogę. - Wypluj te słowa! - wrzasnął Sierioża, blednąc. Mula i Ada, odpychając się nawzajem tyłkami, pochłaniały w szybkim tempie niespodziewaną zdobycz. Dzwonek zabrzęczał ponownie. -Trzeba otworzyć - westchnęła Julia, nie ruszając się z miejsca.

- Może pomyśli, że nikogo nie ma w domu i sobie pójdzie? palnął ???!. - Nie ma szans - wymamrotał Sierioża - nigdzie nie pójdzie. I chyba miał rację, gdyż teraz dzwonek brzęczał już bez przerwy. Czyjaś pewna ręka nieustannie go naciskała. - Lampka, otwórz, proszę - poprosiła Julka. Otworzyłam drzwi. - No, nareszcie - usłyszałam rześki głos. - Już sobie pomyślałam, że się położyliście spać, ale przecież nie ma jeszcze dziewiątej. Sierioża, wnieś walizkę. Chłopak wyszedł do przedpokoju i słabym głosem powiedział: - Dzień dobry, Wiktorio Pawłowna, jak minęła podróż? -Wspaniale, moje dziecko - szczebiotała dama, która zaczęła już rozpinać piękne eleganckie futro z kanadyjskiego bobra. Gdzie jest Katia? - Mama poleciała do Kemerowa. - Na długo? - Na miesiąc - chlapnęła wychodząca z kuchni Julka. - Aha — westchnął gość - to nic, i tak mi się nigdzie nie śpieszy... Coś ten wasz przedpokój się chyba poszerzył, czy mi się tak tylko wydaje? - Kupiliśmy szafę - wyjaśniła Julka. - Już dawno trzeba było kupić - burknęła Wiktoria

Pawłowna. -W tym domu wiecznie panuje bałagan! Wszędzie macie brudno, a na dodatek jecie same pierogi z paczki. Ale to nic, doprowadzę tu wszystko do porządku. - Tylko nie rób kaszy „Zdrowie” - wyszeptał Kiriusza. - Potrawy zbożowe są niezmiernie zdrowe dla żołądka odparowała Wiktoria Pawłowna, po czym zapytała: - Co to jest? Podążyłam wzrokiem za jej wymanikiurowanym palcem i odpowiedziałam: - Mopsy: Mula i Ada. - Mopsy! - krzyknęła. - Ale przedtem ich tu nie było! - Wzięliśmy je dopiero w tym roku - wyjaśnił Kirył. - Koszmar! - oznajmiła Wiktoria Pawłowna. - Na dokładkę do tego potwornego konia sprawili sobie jeszcze dwie pokraki! - To nie są pokraki - wtrąciłam się. - A pani kim jest? - chciał wiedzieć gość, pozbywszy się w końcu apaszki i szala. - To jest moja ciocia Eulampia - zareagowała natychmiast Julka. -Mieszka u nas i nam pomaga, a że wspaniale gotuje, to jadamy teraz jak w restauracji. - Dzień dobry, moja droga - gość zmrużył oczy. - Wygląda na to, że jesteśmy w podobnym wieku, więc proszę mi mówić na ty, jestem Wiktoria.

Przyjrzałam się jej obwisłej, pomarszczonej skórze pod podbródkiem i gęstej siatce drobnych „kurzych łapek” przy wprawnie pomalowanych oczach, po czym westchnęłam. No tak, ta babka na sto procent ma co najmniej sześćdziesiątkę, chociaż oczywiście chciałaby wyglądać na trzydziestkę. A swoją drogą, ubrała się jak nastolatka. Miała na sobie obcisły różowy sweterek i bardzo krótką spódniczkę, spod której wystawały dwie chude nogi w czarnych rajstopach. Pewnie przez żylaki nie może nosić jaśniejszych pończoch. - Kto to jest? - zapytałam szeptem Julię, korzystając z okazji, że gość udał się do łazienki. - Nieszczęście rodzinne — westchnęła dziewczyna. — Tajfun „Wiktoria”. Pierwsza teściowa Katii. Przyjeżdża do Moskwy zawsze na początku listopada po nowe ubrania i mieszka u nas prawie miesiąc! Każdemu daje się we znaki! Katia to ma dobrze, siedzi sobie w swoim Ke-merowie i nie ma nawet pojęcia, że my będziemy musieli mieszkać z tą marudą. - A dlaczego nie powiedziałaś, że jestem gosposią? - No coś ty! - zamachała rękami Julia. - Wykończyłaby cię. A tak wobec kogoś z rodziny będzie się przynajmniej trochę krępować. Z łazienki tymczasem dobiegł głos: - Dajcie mi czysty ręcznik, bo w tę szmatę, która tu wisi,

brzydzę się wytrzeć ręce! Julia sięgnęła do szafy. Westchnęłam: - Coś mi się nie wydaje, żeby ta pani mogła się kogokolwiek krępować. Spać położyliśmy się późno. Ze dwie godziny siedzieliśmy jeszcze w kuchni, słuchając nieustannego monologu Wiktorii. Najpierw wszystkim rozdała prezenty. Julka dostała czerwoną, z lekka już spraną i wyciągniętą bluzkę. - To jest świetna, supermodna rzecz! - wyjaśnił hojny gość. Ciepła i dobrej jakości. Tylko rękaw musisz sobie trochę podwinąć, bo tam jest mała plamka. Noś sobie na zdrowie, niech ci długo służy! Sierioży wręczyła stugramową tabliczkę czekolady. - To jest wyrób naszej kołabińskiej fabryki - wyjaśniła Wiktoria. -Zdrowy i bardzo smaczny produkt, nie to, co te trujące snickersy. Chłopak rozwinął folię i wyciągnął cieniutką tabliczkę, pokrytą siwymi smugami. Uśmiechnął się, rozłamał szybko prezent na drobne kawałki i zaproponował: - Proszę się częstować! Wiktoria momentalnie chwyciła parę kostek, po czym wyciągnęła starą jak świat gumową zabawkę. Kiedyś był to wesoły, różnobarwny klown, teraz jednak jaskrawe kolory wyblakły, gdzieniegdzie zeszła nawet farba, a „cyrkowiec” spoglądał na świat już tylko jednym okiem.

- Bierz, moje dziecko, baw się dobrze - i podała ten kawałek gumy Kiryłowi. Chłopiec złapał zabawkę dwoma palcami i głośno powiedział: - Dziękuję, babciu! - Jaka tam ze mnie babcia?! - oburzyła się Wiktoria. — Też sobie wymyśliłeś, żeby do czterdziestoletniej kobiety mówić „babciu”! Kiriusza ostrożnie postawił klowna na brzegu stołu. Rachel podeszła bliżej i zaczęła głośno obwąchiwać zabawkę. - Odejdź natychmiast! - krzyknęła Wiktoria. - Fuj, ani mi się waż, to jest zbyt droga rzecz! Jest wręcz bezcenna, kupiliśmy ją synowi w 1954 roku. Nie można było wtedy dostać w kraju żadnych zabawek i handlarka przywiozła nam ją aż z Berlina za dziesięć rubli! Całych dziesięć rubli! Tylko że nie tych obecnych, a tamtych, prawdziwych, przedreformowych, a ty, ???!, chcesz to psu dać! Jak ci nie wstyd?! - Może nie warto dawać dziecku takiej staroci? - wtrąciła się Julia. -Dajcie mi to, schowam do szafy, na pamiątkę. To przecież antyk - ma prawie pięćdziesiąt lat! Wiktoria aż zaniemówiła z wrażenia. Zrozumiała bowiem, że się trochę zagalopowała. Teraz jednak nie była już w stanie wymyślić dobrego argumentu, żeby się jakoś wycofać. W końcu burknęła:

- No dobra, porozmawiajmy teraz o moich planach. Przez ponad godzinę z jej ust wydobywał się nieustanny potok słów. Miała zamiar obskoczyć sklepy i kupić sobie nowe futro, czapkę, buty, kilka garsonek, parę spódnic, spodnie, co nieco z kosmetyków i perfumy. W końcu Julia ostentacyjnie ziewnęła. - Musimy jutro wcześnie wstać do pracy. - A ja do szkoły - dodał szybko Kirył. Ja też nie miałam już dłużej zamiaru zostawać z ukochaną babcią. Mimo wszystko jednak nie udało nam się szybko położyć. Przez następną godzinę byliśmy bowiem zmuszeni urządzać pokój dla naszego gościa. Rozpoczęliśmy od zdjęcia wykładziny. - Mam alergię na kurz - irytowała się Wiktoria. - A że nie przyjechałam tu po raz pierwszy, to moglibyście już w końcu zapamiętać, że nie należy pakować mnie do pomieszczenia ze śmierdzącym dywanem na podłodze. Następnie trzeba było niezwłocznie zatkać watą szczeliny w oknie. Podczas gdy ja walczyłam z przeciągiem, Julia prasowała pościel. - Nie mogę się położyć na pogniecione prześcieradło marudziła Wiktoria. - Co za ohyda! Ale z was niechluje! Sierioża w milczeniu jeździł mokrym mopem po kątach,

zachowując zupełny spokój. Potem trzeba było jeszcze przynieść lampkę nocną, szklankę wody, koniecznie mineralnej i bez gazu. A że nie było takiej w domu, Sierioża był zmuszony przed północą pędzić do sklepu. Krótko mówiąc, położyliśmy się bardzo późno, a rano musieliśmy wcześnie wstać. Byliśmy więc wszyscy niewyspani i źli. Dzieci rozbiegły się do szkoły i pracy. Natomiast wybredny gość w najlepsze sobie jeszcze spał. Najwidoczniej zmęczył się wczoraj albo nie jest przyzwyczajony do wstawania przed jedenastą. Nalałam sobie kawy do filiżanki i usiadłam przy stole, aby pomyśleć o postępach w śledztwie. Dowiedziałam się już bardzo dużo, jednak mimo wszystko nie dotarłam jeszcze do sedna sprawy. Gdzie też Kostia mógł schować te papiery? Muszą być niezmiernie cenne, skoro przez nie poniósł śmierć. Może leżą sobie spokojnie u Jany? Niestety, w najbliższym czasie nie jestem w stanie się tego dowiedzieć, gdyż dopiero co miły kobiecy głos oświadczył mi przez telefon, że pacjentka Michajłowa ciągle jeszcze znajduje się na oddziale intensywnej terapii. Poza tym pielęgniarka nagle się rozłączyła, nawet się nie pożegnawszy, co też dało mi dużo do myślenia: pewnie Jana poczuła się znacznie gorzej. Pojadę zatem do Leny, może od niej dowiem się czegoś nowego.

Lena mieszkała dosłownie na drugim końcu świata. W tej dzielnicy to jest już pewnie inna strefa czasowa. Byliśmy już poza miastem, kiedy autobus wjechał na obwodnicę i rześko pomknął naprzód. W oddali widać było tylko ciemny las. Wzięliśmy ostry zakręt w prawo i pojechaliśmy dalej szosą. Po obu stronach asfaltowej drogi wznosiły się drzewa. Wtem jodły się rozstąpiły i na horyzoncie ukazała się kaskada ponurych i przygnębiających bloków. Wstrętny wiatr przenikał pod mój zbyt cienki płaszcz. Zrobiło mi się zimno i nieprzyjemnie. W klatce, w której mieszkała Lena Litwinowa, było obrzydliwie brudno. Sześć schodków prowadziło do śmierdzącej moczem windy, a kiedy kabina ze zgrzytem i piskiem ruszyła do góry, zgasło światło. Drzwi do mieszkania z metalowymi cyframi „98” otworzyły się niemal natychmiast po moim dzwonku. Na widok osoby, która stanęła w progu, aż mnie zastopowało! Przed sobą ujrzałam bowiem ubranego w szlafrok ponurego ochroniarza z teatru „Rampa”, tego samego faceta, który tak otwarcie cieszył się ze śmierci Kostii Katukowa. - Czego? - bardzo nieuprzejmie warknął gospodarz. Zdjęłam wełnianą czapkę, przygładziłam włosy i odpowiedziałam: - Major Romanowa z wydziału kryminalnego. Nie poznaje mnie pan?

- Nigdy przedtem pani nie widziałem - odparł mężczyzna. - Naprawdę mnie pan nie pamięta? - nie dawałam za wygraną. - Byłam kiedyś w „Rampie”, u Lwa Walerianowicza. - Aaa — powiedział przeciągle i, jak przystało na krótkowidza, przymrużył oczy, po czym rozkazał: - Proszę pokazać legitymację. Dopiero co wczoraj z zainteresowaniem oglądałam jeden z odcinków serialu Gliniarze i teraz już doskonale wiedziałam, jak należy pokazywać legitymację służbową. Szybkim, wielokrotnie wyćwiczonym wcześniej ruchem wyciągnęłam z torebki czerwoną książeczkę. Na krótką chwilę otworzyłam ją tuż przed nosem czujnego obywatela, po czym natychmiast ją zatrzasnęłam, demonstrując całą swoją osobą, że zawieranie znajomości zostało zakończone. - A teraz, obywatelu Litwinow, proszę mi wyjaśnić, gdzie znajduje się pana była żona i co to za historia z kradzieżą w jej mieszkaniu. A propos, o ile się nie mylę, mieszka pan gdzie indziej, to co pan tu teraz robi? - Nazywam się Aleksander Nikołajewicz Nikołajew powiedział facet, cofając się w głąb niedużego przedpokoju z mroczną tapetą na ścianach, imitującą mur z cegieł. - Lena nie przyjęła mojego nazwiska, nie chciało jej się bawić ze zmianą dokumentów. - Rozumiem - ucięłam i zapytałam: - Gdzie będziemy

rozmawiać? -Jeśli nie ma pani nic przeciwko, to w kuchni - odparł Aleksander.

Wcisnęliśmy się do małego, pięciometrowego pomieszczenia, wypełnionego po brzegi słoikami, pudełkami i sprzętem kuchennym. - To co się tak naprawdę wydarzyło? - zapytałam, podchodząc do miniaturowego taboretu stojącego pomiędzy oknem a piecem. Ciekawe, dla kogo jest przeznaczony? Nawet ja z trudem zmieściłam się na tak niewielkiej przestrzeni. Aleksander westchnął, po czym rozpoczął swoją opowieść. Rozdział 19 Tego dnia Lena, tak jak zwykle, poszła wcześnie do pracy. Zazwyczaj garderobiana przychodzi do teatru wcześniej, bo naprawdę ma ogrom pracy do zrobienia: prasowanie, czyszczenie, gdzieniegdzie drobne czynności krawieckie, takie jak podszycie koronki czy też doszycie guzików. A przecież poza tym są jeszcze kapelusze, buty, półbuty... Jednym słowem, już w południe Lena zaczyna skakać z żelazkiem dookoła deski do prasowania, a pracę kończy bardzo późno. Cały dzień mieszkanie jest więc puste. Ale tego pamiętnego poranka na kanapie spała jej kuzynka Żenią,

która przyjechała do niej z Briańska. Pociąg przyjechał dopiero po północy i Żenią ledwie zdążyła na metro, a od stacji końcowej musiała wziąć nawet taksówkę, ponieważ autobusy już nie jeździły. Prawie całą noc kuzynki przegadały. Rano Litwinowa, praktycznie bez snu, popędziła do teatru, a Żenią położyła się na kanapie, zawinęła w kołdrę i zaczęła słodko chrapać. W tej całej historii mógł paść o jeden trup więcej. Żenią jednak miała po prostu niesamowitego farta. Lena już od dawna choruje na cukrzycę i nigdy nie wychodzi z domu bez strzykawki z insuliną, ale tego dnia zapomniała ją zabrać z łazienki i, jak na złość, źle się poczuła w pracy. Lew Walerianowicz wezwał pogotowie, a potem kazał pani garderobianej jechać do domu. - Wyśpij się porządnie - powiedział. - Jakoś poradzimy sobie bez ciebie. Czym ty się po nocach zajmujesz? Masz siniaki pod oczami wielkie na pół twarzy. - Kuzynka przyjechała i trochę się zasiedziałyśmy - Kuzynka - uśmiechnął się ironicznie administrator - jesteś niezamężna, na wydaniu... Lena strasznie się na niego rozzłościła za ten głupi żart i, wychodząc, trzasnęła drzwiami. Do domu postanowiła pojechać taksówką, gdyż czuła rozpoczynającą się migrenę strasznie szumiało jej w głowie. Ledwie powłócząc nogami,

dotarła do mieszkania i zadzwoniła. Żenią jednak nie otworzyła jej drzwi. Zdziwiona gospodyni sięgnęła po klucze. Po chwili przed jej oczami rozpostarł się widok mrożący krew w żyłach. Wszystkie rzeczy z szafy były wyrzucone na podłogę, a dookoła poniewierały się w strasznym bałaganie rachunki, kwity, listy... Parę rozdartych książek leżało na podłodze wraz z połamanymi kasetami video i rozprutymi albumami na zdjęcia. Jednak najstraszniejszy widok czekał ją dopiero na kanapie. Leżała tam bowiem Zenia, nieruchoma, owinięta w zakrwawioną kołdrę. Lena rzuciła się najpierw w kierunku kuzynki, potem do telefonu, a następnie znów do kuzynki, próbując wyczuć choć cień oddechu. Na całe szczęście lekarze przyjechali prawie natychmiast i zabrali Żenię do Instytutu im. Sklifosowskiego. Lena jest teraz cały czas przy niej, a Aleksandra poprosiła, żebym na razie pomieszkał u niej, gdyż panicznie boi się zostawać sama po całym tym zajściu. Miejscowi funkcjonariusze milicji uznali całe zdarzenie za banalną kradzież. Z sekretarzyka zginęło pudełko z niezbyt drogą złotą biżuterią i tysiąc dolarów, a w kuchni gospodyni nie doliczyła się pięknej rzeźbionej srebrnej łopatki do tortu i dwóch takich samych uchwytów do szklanek. Zagadką pozostawało jedynie to, dlaczego złodzieje wdarli się do skromnego mieszkania samotnej kobiety. Śledczy

przypuszcza, że po prostu pomylili adres, gdyż tuż obok mieści się czte-ropokojowy apartament właściciela jednej z moskiewskich hal targowych... Aleksander zamilkł. Przyjrzałam mu się uważniej. Oj, coś mi się jednak wydaje, że zwykli złodzieje nie mają z tym nic wspólnego. W tym maczał palce ktoś zupełnie inny. Ktoś, kto przyszedł do Leny po dokumenty. Trzeba jak najszybciej zadzwonić do Niny Nikitinej, bo lada moment dobiorą się i do niej. - Gdzie jest telefon? - Proszę - Aleksander był gotowy do pomocy i wyciągnął z kieszeni szlafroka komórkę. - Tylko lepiej rozmawiać w pokoju, bo w kuchni jest słaby zasięg. Utkwiłam wzrok w grubym i szerokim nadgarstku Nikołajewa i poczułam przebiegający po plecach dreszcz. Nadgarstek ozdabiał krzykliwy i cholernie drogi złoty zegarek. Na cyferblacie bezczelnie szczerzyła się rusałka z dużym biustem. -Jaki oryginalny zegarek - mruknęłam drżącymi wargami. Skąd pan go ma? To bardzo droga rzecz! - Sugeruje pani, że zwykłego ochroniarza na nią nie stać?! zaperzył się Aleksander. - Myśli pani, że go ukradłem?! - Kradzież to jeszcze nie najgorsze przestępstwo odpowiedziałam tajemniczo.

- Mam brata - dość gniewnie zaczął się tłumaczyć Nikołajew - który obraca milionami, jest biznesmenem, i to właśnie on podarował mi na urodziny tę kosztowną zabawkę. - To dlaczego nie pomoże panu znaleźć jakiejś przyzwoitej pracy? -zapytałam powoli. - Pewnie sprzykrzyło się już panu robić za psa łańcuchowego warującego przy drzwiach. - A to już, przepraszam, nie pani sprawa - rozzłościł się Aleksander i gniewnie kopnął nogę od stołu. - To jest nasza sprawa rodzinna. A może ja po prostu nie chcę tyrać dla braciszka?! - Dobrze - zgodziłam się - ma pan rację, kwestia pracy faktycznie jest sprawą całkowicie prywatną. Ja jednak mam do pana inną sprawę, dotyczącą Kostii Katukowa. -Tak? - nachmurzył się Nikołajew. - Za co pan go zabił? Facet aż pobladł ze strachu. Szare oczy niespodziewanie zmieniły swój kolor na jasnoniebieski i jeszcze wyraźniej odznaczyły się na twarzy. Wargi z czerwonych zrobiły się żółte. Poza tym bardzo delikatnie zaczął drgać jego lewy policzek - to była reakcja czysto naczyniowa. Pod wpływem strachu do krwi przeniknęło zbyt dużo adrenaliny i naczynia się zwęziły. Tak a propos, to właśnie wychwytuje detektor kłamstwa. Nikołajew postanowił jednak nie dać za wygraną. - Co za brednie pani opowiada! - odparł starannie

modulowanym, stanowczym tonem. - Że też mogło przyjść pani do głowy coś tak głupiego! - Niech pan mnie posłucha, panie Saszo — zaczęłam pieszczotliwie - tego dnia, kiedy po raz pierwszy się spotkaliśmy, nie bardzo chciałam ujawniać swoją przynależność do organów prawa i powiedziałam panu, że chcę porozmawiać z osobą odpowiedzialną za pogrzeb Kostii. Pamięta pan? -Tak... - A przypomina pan sobie, co mi pan wtedy odpowiedział? Nikołajew przybrał skupiony wyraz twarzy. - Niech pani idzie do gabinetu numer dwanaście, organizacją pochówku zajmuje się Lew Walerianowicz. - Nie do końca - uśmiechnęłam się, czując się niczym Zegłow18 - nie do końca tak było, proszę pana. W uniesieniu wrzasnął pan wtedy: „Doigrał się! Latał po obcych babach, to dostał za swoje... Jemu już dawno należała się kulka”. A skąd panu przyszło do głowy, że Katukow został zastrzelony? I pana była żona, i Lew Walerianowicz uważali, że Kostię dźgnięto nożem... Z jakiego źródła ma pan takie informacje? - Ot, tak sobie palnąłem - odparł mój atak ochroniarz. 18 Żegłow - jeden z głównych bohaterów powieści braci Wajnerów Era Miłosierdzia, genialny śledczy Moskiewskiego Wydziału Kryminalnego (przyp. tłum.).

- Nie, nie ot tak sobie - naciskałam. - To pan zastrzelił nieszczęsnego Katukowa, a kiedy zaczął pan szukać dokumentów, do drzwi nagle ktoś zadzwonił. Pewnie śmiertelnie się pan wtedy wystraszył, co?! Jednak kobieta, która przyszła, z miejsca oświadczyła, że przysłała ją Katia Romanowa po papiery, które leżą w czarnej teczce. Trzeba przyznać, że nie stracił pan wtedy głowy. Chwycił pan aktówkę, wyciągnął z niej teczkę z granatowymi kartkami i negatywami, po czym podał kobiecie pustą torbę. -To kłamstwo! - zaczął wykrzykiwać Sasza, podskakując na taborecie. - Co za bzdury! Jakie znów dokumenty, jaka torba?! - Czarna - wyjaśniłam — niewielka, skórzana. W sumie można ją nazwać teczką z zamkiem. Nie ma sensu się wypierać. Nie chcąc się pokazać kobiecie, nie otworzył pan drzwi, tylko lekko je uchylił i przez powstałą szczelinę wysunął teczkę na zewnątrz. Chociaż powiedziała: „nie znamy się”, mimo wszystko nie zaryzykował pan stanięcia z nią twarzą w twarz. A może Kostia w tej właśnie chwili konał? Chociaż nie, od takich ran umiera się natychmiast, bez długiej agonii. Ta kobieta zapamiętała zegarek, właśnie taki, jak u pana. -Takich zegarków jest na pęczki - wycedził przez zęby Nikołajew.

Teraz jego twarz zrobiła się już zupełnie czarna, a usta z żółtych zmieniły się w sine. - Nie - pokręciłam głową - ta zabawka, jak pan to trafnie przed chwilą ujął, jest niezmiernie droga, nie każdego na nią stać. Zresztą, w takich wypadkach zazwyczaj przeprowadza się identyfikację. -Jaką znów identyfikację? - mruknął mężczyzna. - Czyżby nigdy nie oglądał pan telewizji? — byłam zaskoczona. — Śledczą, oczywiście. Wczoraj, dla przykładu, w Gliniarzach świadek widziała mordercę tylko od tyłu, i to przez okno. Postawiono ją więc tak samo na klatce schodowej, tyle że w obecności świadków. Przez podwórze tymczasem zaczęto przeprowadzać mężczyzn o mniej więcej jednakowej budowie ciała i w podobnym ubraniu. - I co? - wyszeptał Sasza. Albo rzeczywiście jest tępy jak but, albo tak dobrze udaje. - To - wzruszyłam ramionami - że faktycznie go rozpoznała. Nie ma takiej tajemnicy, która prędzej czy później nie wyszłaby na jaw i nie ma przestępstwa bez świadków, a w pana przypadku — świadkiem jest młoda, świadoma kobieta, z doskonałym wzrokiem, bystrym umysłem i niezwykłą inteligencją! Przyprowadzi się pięciu mężczyzn z takim samym zegarkiem i poprosi, aby wysunęli rękę przez szczelinę w uchylonych drzwiach.

Zapadło kłopotliwe milczenie. W tak uwielbianych przeze mnie kryminałach śledczy właśnie w tym momencie w milczeniu zapala papierosa, spokojnie wypuszcza dym i z powagą w głosie mówi: - Bez sensu jest się wypierać w świetle takich poszlak i niezaprzeczalnych dowodów. Powinien się pan przyznać, wtedy sąd, wydając wyrok, uwzględni dobrowolne przyznanie się do winy. Chyba rzeczywiście posiadam zadatki na prawdziwą aktorkę, gdyż w rolę majora wcieliłam się już całkowicie. Można wręcz powiedzieć, że stanowię już pewną jedność z tą postacią. Ręce same chwyciły leżącą na kuchennym stole biało-czerwoną paczkę marlboro i zapalniczkę. Podnosząc zdecydowanym ruchem płomień do papierosa, wciągnęłam w siebie powietrze i połknęłam dym, ale nie wiem dlaczego z ust nie wyleciały kłęby dymu, tylko w żołądku zrobiło mi się gorąco, a w ustach poczułam kwaśny smak. Ale przynajmniej zajęłam czymś ręce i przybrałam bardziej skupiony wyraz twarzy. Aleksander nerwowo wodził wkoło oczami. Bałam się, że zaczną mu chodzić po głowie jakieś głupie pomysły, więc szybko powiedziałam: - Mam nadzieję, że zdaje pan sobie sprawę, iż nie przyjechałam tu sama? Pod klatką stoi samochód z grupą

operacyjną, a windy, schody i wszystkie wyjścia z tego domu są zablokowane. Poza tym, proszę mi wierzyć, strzelam lepiej od pana. I żeby już definitywnie dobić faceta, zaczęłam powoli wyjmować z torebki zabawkowy pistolet Kiryła, do którego znów zapomniałam dokupić kulki. Nikołajew spojrzał na „broń” i, dziwnie łkając, opuścił głowę na blat stołu. Ramiona zaczęły mu drżeć, a z piersi wydobywały się rozpaczliwe kaszlące dźwięki. Po raz pierwszy w życiu widziałam płaczącego mężczyznę. Zresztą, jeśli mam być szczera, to niezbyt często przebywam w towarzystwie osób płci przeciwnej. - Proszę pana - powiedziałam cicho - gdzie pan schował te dokumenty? Proszę zrozumieć, że przez pana może zginąć niewinna kobieta. Również nie bez powodu ktoś usiłował zabić Żenię. Chociaż sądzę, że ofiarą miała paść Lena, tylko zabójca się pomylił... Nikołajew chwycił ręcznik, wytarł się i wyjęczał: - Chryste Panie, ja nic nie wiem... Kiedy tam wszedłem, był już martwy... Ktoś mnie uprzedził... Dosłownie jakby pękła w nim jakaś blokada. Słowa zaczęły padać z jego ust tak szybko, jak gdyby się bał, że nie zdąży powiedzieć wszystkiego, co wie... Aleksander pokochał Lenę Litwinową od pierwszego

wejrzenia. Choć tak naprawdę nie była zbyt ładna, jemu wydawała się prawdziwą pięknością. Sam siebie uważał za mało atrakcyjnego, dlatego też przez długi czas nie mógł się zdobyć na odwagę, aby się jej oświadczyć. W końcu jednak się pobrali. Sasza pracował najpierw jako tokarz w jednej z moskiewskich fabryk i, kiedy przedsiębiorstwo zbankrutowało, zmuszony był udać się do Urzędu Pracy. Tam zaproponowano mu, żeby przekwalifikował się na maszynistę metra. Sasza posłusznie zaczął chodzić na kursy, ale po miesiącu je rzucił, bo wydały mu się zbyt skomplikowane. Jego zdaniem powinni uczyć po prostu, jak się jeździ pociągiem po szynach, a nie kazać wkuwać fizykę, matematykę czy elektrotechnikę. Kierowcą trolejbusu również nie został, a na kursy księgowych już się nawet nie pchał. Na całe szczęście przyjaciel wkręcił go na ochroniarza do „Rampy”. Praca okazała się nad wyraz prosta, gdyż nikt nie miał najmniejszego zamiaru napadać na teatr. Sasza siedział sobie obok wejścia służbowego. Jego zadaniem było zamiatanie podwórza oraz niewpuszczanie do środka egzaltowanych kobiet, które przychodziły do aktorów z bukietami. Poza tym za niedużą opłatą mył czasem samochody W sumie całkiem nieźle zarabiał, a że nie pił, wszystko co do kopiejki przynosił do domu i oddawał Lenie. Marzył o magnetowidzie, kiedy

więc administracja teatru podarowała mu na urodziny odtwarzacz video, był wzruszony do głębi serca. Potem okazało się, że w „Rampie” potrzebna jest garderobiana i Sasza przyprowadził żonę. Od tego momentu pracowali razem i Nikołajew czuł się naprawdę szczęśliwy. Ale wtedy, na jego nieszczęście, Litwinowa zaczęła romansować z Katukowem. Sasza od razu zdał sobie sprawę, że dzieje się coś niedobrego. Dotychczas skromna małżonka nakupiła sobie pełno modnych ciuchów i kosmetyków, zmieniła uczesanie i zaczęła unikać męża. Po jakimś czasie zrobiło się jeszcze gorzej i kazała mu spać w kuchni, a najlepiej jeszcze wyprowadzić się z powrotem do swojego mieszkania. Ochroniarz usiłował przemówić oszalałej kobiecie do rozsądku: - Ale jak to, Lenka, przecież postanowiliśmy wynajmować tamto mieszkanie, zapomniałaś o tym? Mieliśmy zbierać na nową kuchnię. - Nic nie szkodzi - odparowała żona. - Przeżyję i ze starą kuchnią, ale z tobą - nie! Wybacz, ale musimy się rozwieść. Biedny Sasza ze wszystkich sił starał się odwieść małżonkę od tego zamiaru, ale ta jakby się z łańcucha zerwała. Chcąc nie chcąc, musiał się zgodzić. Rozwód dostali natychmiast, gdyż dzieci nie mieli, a o dobra materialne się nie sprzeczali.

Sasza wyprowadził się do swojego mieszkania i Lena odzyskała wolność. Wtedy właśnie Nikołajew zaczął żałować, że razem pracują. Pięknie ubrana, szczęśliwa była żona działała mu na nerwy, a już całkiem nie do zniesienia był widok Kostii i Leny, kiedy wieczorem razem wsiadali do samochodu. Były mąż po prostu szalał z zazdrości. Jednak widocznie naprawdę kochał Litwincwą, ponieważ w myśli zawsze się pocieszał: „No cóż, różnie się w życiu układa, dobrze chociaż, że Lenka jest szczęśliwa”. Potem jej szczęście zaczęło stopniowo przygasać. Znów zaczęła chodzić w długich spódnicach i praktycznie przestała się malować. Kilka razy Sasza widział nawet, jak szła korytarzem z zaczerwienionymi oczyma. Apogeum nastąpiło jednak na samym początku listopada. Przechodząc obok garderoby, Sasza usłyszał znajome głosy i mimo woli się zatrzymał. - Kostia - błagała Lena - po co ci inne? Czy mojej miłości ci nie wystarcza? Ożeń się ze mną, zaczniesz wreszcie normalnie funkcjonować. Będziesz sobie żył jak pączek w maśle. - Lenka - pieszczotliwie odpowiedział Katukow - bardzo cię kocham, słonko moje, ale wybacz, taką już mam naturę. Podobno mój ojciec też taki był, do samej śmierci uganiał się

za babami, aż w końcu umarł na zawał. Wiesz, ile łez przelała przez niego moja matka?! Urodziła mnie, można powiedzieć, na starość, żeby tylko przywiązać do siebie tatulka, tyle że wszystko na próżno. Żal mi ciebie, kochanie, lecz po roku wspólnego życia z jakąkolwiek kobietą tracę do niej zupełnie pociąg seksualny. - Nie, to nie to... jestem po prostu brzydka - mamrotała Lena. -Jesteś naprawdę piękna - zapewniał ją Kostia - mądra, delikatna, inteligentna i czeka cię szczęśliwe życie, ale u boku innego. Przeze mnie miałabyś tylko same przykrości. Zostańmy lepiej dobrymi przyjaciółmi. Naprawdę potrafię być wspaniałym i wiernym przyjacielem, który zawsze przyjdzie ci z pomocą. Będę na każde twoje zawołanie. - Kostia... - zaczęła szlochać Lena. Sasza cichutko uchylił drzwi i w wąskiej szparce zobaczył, jak jego ukochana żona tuli się do kochanka, a ten gładzi ją po włosach i, zdając sobie sprawę, że kobieta nie widzi jego twarzy, wcale się nie wysila, żeby zrobić odpowiednią do okoliczności minę - widać, że jest tym wszystkim szczerze znudzony. - Kotku, tylko nie zacznij romansować z kimś z teatru, bo tego nie przeżyję - ostrzegała Lena. - Oczywiście, kochanie — Kostia momentalnie przyjął postawę troskliwego rycerza. - Jakbym śmiał sprawić ci taką

przykrość, najdroższa! Beznadziejny na scenie, w życiu Kostia okazał się naprawdę genialnym aktorem. Złości Saszy nie da się wyrazić słowami. Jak jego Lena mogła się tak poniżać przed tym facetem?! Wprost padała przed nim na kolana! Kobieta, którą tak bardzo kocha, błagała marnego aktorzynę, aby nie romansował z innymi na jej oczach! Ona cierpiała, a ten stał sobie spokojnie z obojętną miną! Trzęsąc się ze złości, Sasza podjął decyzję. Postanowił udać się rano do domu Kostii i spróbować szczerze porozmawiać z tą „teatralną gwiazdą”. Przedstawi mu ogrom cierpienia Leny, opowie, jaką jest wspaniałą gospodynią i postara się przekonać tego łotra, że lepszej żony od niej nigdy nie znajdzie. A jeśli ten mimo wszystko odmówi pójścia z nią do ołtarza, to wtedy... Wtedy go zabije! Niech już lepiej leży w trumnie, niż ma nawiązywać niezliczone miłostki na oczach Leny! Rano, z ukrytym w kieszeni marynarki, owiniętym w szmatę nożem, Sasza przyszedł do Katukowa i ze zdziwieniem stwierdził, że drzwi wejściowe nie są zamknięte. Ochroniarz wszedł do pokoju i znalazł martwego Kostię, leżącego na kanapie. Ktoś z niewielkiej odległości strzelił mu prosto w twarz: kula pogruchotała nos, oszpeciwszy faceta na

tyle, że nie można już go było rozpoznać. Sasza z przerażeniem utkwił wzrok w trupie. Najbardziej przeraziły go odrąbane dłonie i okropnie zakrwawione kikuty, sterczące spod mankietów swetra. Najwyraźniej Kostia zamierzał dokądś iść, ponieważ ułożony był na kanapie w spodniach i butach wyjściowych. Nikołajew z miejsca zapomniał, że dopiero co sam planował zabić Konstantina. Całe jego mściwe zapędy wyparowały bez śladu. I w tym właśnie momencie rozległ się dzwonek u drzwi. Nie uświadamiając sobie jeszcze do końca potworności sytuacji, w jakiej się znalazł, Sasza zerknął w wizjer i zobaczył na klatce kobietę ubraną w tanią chińską kurtkę. Twarzy jednak nie dostrzegł, gdyż jest krótkowidzem, a okularów nie nosi ze względu na ból głowy. Nieznajoma zaczęła mówić coś o dokumentach. Z tego wszystkiego, co powiedziała, niedoszły zabójca zrozumiał tylko tyle, że potrzebna jest jej czarna teczka. Rzucił się do pokoju, gdzie przy oknie spostrzegł odpowiednią torbę, po czym podał ją przez uchylone drzwi. O zegarku, który lśnił na jego nadgarstku, nawet nie pomyślał. Szczerze mówiąc, w ogóle o niczym więcej nie myślał, tylko o tym, aby czym prędzej opuścić miejsce zbrodni. Dlatego też, jak tylko kobieta wyszła z klatki, bez chwili namysłu uciekł z powrotem do pracy...

- A drzwi? - zapytałam. - Zatrzasnął pan drzwi? Sasza przybrał skupiony wyraz twarzy. - Nie pamiętam, zupełnie mi to wyleciało z głowy. Przymknąć, to na pewno przymknąłem, ale czy się same zatrzasnęły? Nie myślałem wtedy 0 tym, bałem się, że mnie ktoś zobaczy... Uciekałem co sił w nogach... Nie wiem dlaczego, ale mu wierzyłam. Może dlatego, że płakał, a może dlatego, że opowiadał o tym, co się wydarzyło z jakimś takim tępym wyrazem twarzy, jakby miał się za chwilę pożegnać z życiem. - Dobrze - oznajmiłam - zostawmy już tę kwestię. Czyli twierdzi pan, że żadnych granatowych kartek ani innych rzeczy nie wynosił pan z mieszkania Katukowa? Sasza zaprzeczył ruchem głowy. - Proszę mi podać nazwisko Żeni. - Jewgienia Siemionowna Korolowa - odpowiedział natychmiast ochroniarz - ale ona nie ma z tym nic wspólnego. - Niech mnie pan posłucha - powiedziałam - też mi się wydaje, że Żeni nic nie grozi, gdyż na bezpośrednie niebezpieczeństwo narażona jest Lena. Nie można jej teraz zostawiać samej, dlatego powinien pan jej pilnować, odprowadzać do pracy, zabronić wychodzenia do sklepu 1 w żadnym wypadku nie opuszczać domu nocą.

Nikołajew posłusznie kiwał głową w rytm moich słów. Wyszłam na ulicę, wsiadłam do szczęśliwie nadjeżdżającej właśnie marszrutki19 i pojechałam w stronę metra. Wyjmując portmonetkę z torebki, spostrzegłam w niej paczkę marlboro. Nawet nie zauważyłam, jak ukradłam papierosy! 19 Marszrutka - prywatny kursowy mikrobus przystosowany do przewozu około 15 pasażerów, bardzo popularny środek transportu w Rosji i na Ukrainie (przyp. Tłum.). Rozdział 20 W okienku informacyjnym na pogotowiu objaśniono mi grzecznie, gdzie znajdę Jewgienię Siemionownę Koralową. Leżała na niedużej sali, gdzie oprócz niej znajdowały się jeszcze dwie inne postacie, tak szczelnie owinięte bandażami, że nie dało się ustalić, czy to kobiety, czy mężczyźni. Łóżko Żeni namierzyłam jednak bez najmniejszego trudu, gdyż u wezgłowia na niewygodnym krześle z romansem w rękach siedziała skulona Lena. Kiedy mnie zobaczyła, westchnęła i odłożyła książkę. Na okładce zobaczyłam napis Namiętność w leśnej chatce. Proszę, proszę! Jak można czytać takie okropieństwo, jeśli jest tyle doskonałych kryminałów?! - To pani? - mruknęła Lena. - Po co pani tu przyszła? Popatrzyłam na zabandażowane mumie i przywołałam do siebie Litwi nową: - Musimy porozmawiać.

Kobieta posłusznie wyszła na korytarz i oparła się o ścianę. - Czy zdaje sobie pani sprawę, że zabić chcieli nie Żenię, tylko panią? Garderobiana ciężko westchnęła. - Nikogo nie chcieli zabić, przyszli tylko obrabować mieszkanie, otworzyli drzwi - zamki mam naprawdę kiepskie - a tam na kanapie spała sobie Żenią. Pewnie ze strachu dźgnęli ją nożem. - Proszę tylko pomyśleć - zaczęłam przekonywać kobietę - po co włamywać się do pani po byle jaki łup, jeśli obok jest bogatsze mieszkanie? - Filimonowie mają założony alarm, a poza tym tam są stalowe drzwi - wyjaśniła rozmówczyni. — Wdarli się więc tam, gdzie wydawało im się łatwiej. - Pani Leno — rzekłam stanowczo — to panią chcieli zabić, ponieważ wiedzieli, że schowała pani dokumenty i, dopóki nie odda mi pani tych papierów - granatowych kartek i negatywów - pani życie jest w śmiertelnym niebezpieczeństwie. Proszę mi natychmiast powiedzieć, gdzie je pani ukryła! Litwinowa westchnęła, po czym odpowiedziała zmęczonym głosem: - Niech się pani ode mnie odczepi, dobra? Co się tak pani na mnie uwzięła? Mam same nieszczęścia: najpierw ktoś zabił

Kostię, a teraz cudem przeżyła moja kuzynka, chociaż jeszcze nic nie wiadomo, może nawet zostać kaleką, a pani tu jakieś bzdury opowiada. Żadnych granatowych papierków, oprócz tych od cukierków, nigdy w życiu na oczy nie widziałam! A jeśli mnie zabiją, to bardzo dobrze, bo i tak już nie mam po co i dla kogo żyć. Z tymi słowami zniknęła na sali, a ja poszłam poszukać lekarza Żeni. Okazał się nim młody chłopak, który wyglądał, jakby miał niespełna dwadzieścia lat. Jednak, jeśli zdążył już otrzymać dyplom chirurga i do tego odbył jeszcze praktykę, to w żaden sposób nie mógł mieć poniżej trzydziestki. - Korolowa? - zapytał, rzuciwszy szybkie spojrzenie na czerwoną książeczkę. — Głęboka kłuta rana nożem w plecy. Miała wielkie, wprost niesłychane szczęście! - Dlaczego? - Wie pani - zaczął wyjaśniać doktor - nóż wbito pod żebra. Wąskie, długie ostrze, więc powinno być dużo krwi. No i tutaj zaczynają się dziać cuda: po pierwsze, serce nie zostało nawet draśnięte, a po drugie, nie doszło do uszkodzenia większych naczyń. Oprócz tego, okazało się, że Korolowa ma bardzo wysoką krzepliwość krwi. Ogólnie rzecz biorąc, to nie jest zbyt dobre, gdyż grozi tworzeniem się zakrzepów, ale to właśnie ten drobny szczegół uratował kobiecie życie. Krew

zakrzepła i zaczopowała ranę, dzięki czemu dziewczyna przeżyła. - Czy powiedziała cokolwiek? - Tak, powiedziała, ale nic szczególnego, że niby położyła się spać, a potem ocknęła w szpitalu. Pewnie po zadanym ciosie od razu straciła przytomność. Wyszłam na dwór i odetchnęłam pełną piersią, wdychając mroźne powietrze. Po pobycie w szpitalu wydało mi się ono nadzwyczaj świeże i aromatyczne, a na dodatek pachniało antonówkami i mandarynkami. W domu, w zlewie w kuchni, zobaczyłam trzy brudne filiżanki z fusami na dnie, a na stole kilka pobrudzonych talerzy. Sądząc po żółtych zaciekach, Wiktoria Pawłowna jadła jajecznicę. „Na dobrą sprawę, mogłaby chociaż po sobie pozmywać” - pomyślałam, odkręcając gorącą wodę. - Niech to pani natychmiast zakręci! — rozległo się z łazienki. - Dlaczego? - zdziwiłam się, kapnąwszy na gąbkę kropelkę płynu do mycia naczyń. - Kąpię się i przez panią leci na mnie zimna woda. - A długo zamierza się pani myć? - Tak z godzinkę - oświadczyła obojętnie damulka. Dopiero co weszłam, a już się pani zjawiła, moja droga! Ostatnie słowo wypowiedziała aż nazbyt ironicznie, chcąc

zapewne dać mi do zrozumienia, jak bardzo przeszkodziłam jej w kąpieli. Ale mnie teraz już nie tak łatwo było zbić z tropu. Zegarek pokazywał wpół do siódmej. Niedługo przybiegną już dzieci, a na kolację zaplanowałam rybę. Kolejna handlarka podzieliła się ze mną swym rodzinnym sekretem kulinarnym. Z jej słów wynikało, że najtrudniejsze w przygotowaniu tej potrawy jest skrobanie ziemniaków. Trzeba je pokroić starannie w talarki, potem posmarować głęboką patelnię masłem i rozłożyć kawałki ziemniaków na dnie. Następnie wziąć filet z okonia, położyć na ziemniaki i po kolei, powtarzając czynność, układać wszystko warstwami. Na końcu koniecznie muszą być ziemniaki. A dalej - i w tym właśnie tkwi tajemnica rodzinnego przepisu i cała pikanteria mojego opowiadania - to już łatwizna! Bierzemy cztery jajka, rozbijamy nad miską, wlewamy szklankę mleka i ubijamy, jakbyśmy chcieli przygotować omlet. Wylewamy to wszystko na patelnię. Solimy, pieprzymy, wkładamy do piekarnika i raz, dwa, trzy - po mniej więcej półgodzinie powstaje pożywna i niezmiernie smaczna potrawa. Nucąc sobie pod nosem, odkręciłam mocniej wodę. Z łazienki dał się słyszeć okrzyk niezadowolenia. - Hau - to Rachel przybiegła do kuchni, za nią, skomląc, przykuśty-kały Mula i Ada.

- Nie martwcie się, dziewczyny - pocieszyłam psy. - W jej wieku zbyt długie leżenie w gorącej wodzie jest bardzo szkodliwe. Jej starcze serce może nie wytrzymać aż takiego obciążenia. Tymczasem z piekarnika doleciał cudowny aromat. Psy ułożyły się przy balkonie, spoglądając na mnie swoimi wiernymi oczami. A teraz upichcimy jeszcze deser o wdzięcznej nazwie „szałas”. Robi się go z ciastek i twarogu. Miła kobieta, handlująca na mrozie herbatnikami Jubileuszowymi”, chętnie wyjawiła mi ten przepis. Najpierw bierze się najzwyklejszy w świecie woreczek foliowy i rozkłada na stole. Następnie otwiera się paczkę naszych krajowych herbatników — albo z patriotyzmu, albo po to, żebym kupiła coś z jej asortymentu, sprzedawczyni polecała właśnie ten rosyjski produkt. Potrzebne są dwadzieścia cztery sztuki i do tego jeszcze dwie kostki twarogu i kakao. Na woreczek należy wyłożyć dwanaście ciastek - trzy wszerz i cztery wzdłuż. Przy czym proszę nie zapomnieć każdego z nich namoczyć wcześniej w herbacie. W ogóle to powinno się moczyć herbatniki w winie, ale herbata też jest dobra. I tak: do pierwszej kostki twarogu dodaje się cukier do smaku i rozsmarowuje to na pierwszej warstwie ciastek, a na wierzchu rozkładamy dokładnie pozostałe dwanaście sztuk. Drugą kostkę twarogu miesza się

z cukrem i dwiema stołowymi łyżkami kakao. Twaróg robi się różowobrązowy i wtedy wykłada się go na ciastka. I oto przed nami najbardziej odpowiedzialne zadanie. Pamiętacie, że wszerz są trzy herbatniki? Bierzemy z dołu dwa boczne, z prawej i lewej strony, i układamy je na kształt domu. I tak postępujemy na całej długości. W ten sposób powstaje ładny szałas. Górę smarujemy polewą z kakao, zawijamy dokładnie w woreczek - i na godzinę do lodówki. Robi się to wszystko nawet szybciej niż opowiada. - To po prostu skandal! - rozległo się tuż za moimi plecami. Odwróciłam się i o mało co nie wybuchnęłam śmiechem. Na progu,podparłszy się pod boki, stała rozzłoszczona do granic możliwości Wiktoria. Włosy zebrała pod czepek, a ciało schowała we wspaniałym wście-kłozielonym jedwabnym szlafroku. Jednak najbardziej efektownie wyglądała jej twarz. Cała była wysmarowana czymś czerwonym w czarne kropki. Aha, jasne, maseczka! Bojąc się naruszyć strukturę, pokrywającą jej twarz, Wiktoria usiłowała wyrazić swoje oburzenie jak najmniejszymi ruchami mięśni twarzy. Uchyliła leciutko usta, przez co jej gniewna tyrada brzmiała jeszcze śmieszniej. - To po prostu skandal! — gorączkowała się Wiktoria, układając wargi w dzióbek. - Moja droga, najwyraźniej nie wie pani, że jeśli ma się maseczkę na twarzy, trzeba się

całkowicie rozluźnić. A najlepiej człowiek relaksuje się, leżąc w ciepłej wodzie. W waszym budynku jest jednak idiotyczny wodociąg! Po co odkręciła pani wodę w kuchni? Uśmiechnęłam się tylko. W minionym życiu, które było już tak dawno, że prawie o nim zapomniałam, też przywiązywałam ogromną wagę do swego wyglądu zewnętrznego i bardzo dbałam o zdrowie. Raz w miesiącu obowiązkowo chodziłam do terapeuty, robiłam badania i codziennie odwiedzałam salon piękności, robiąc w nim masaż. Moja półka w łazience uginała się pod ciężarem najróżniejszych słoików, pudełek i butelek. Błękitna glinka z Izraela do oczyszczania skóry, morelowy peeling firmy „Saint Ives”, maseczka oczyszczająca „Diora”, krem liftingujący firmy „UOreal” oraz różne kremy: odżywczy na dzień, przeciwzmarszczko-wy na noc... Maseczki również robiłam sobie zgodnie ze wszystkimi zaleceniami: leżąc na łóżku w przyciemnionej sypialni, praktycznie bez poduszki, z wacikami, namoczonymi w esencji herbacianej, na oczach. Ale oto paradoks. Wszystkie przedsięwzięte zabiegi nie dawały najmniejszego efektu. Stale chorowałam, przechodząc płynnie od przeziębienia przez anginę, grypę, aż do zapalenia płuc. Alergię miałam taką, że wystarczyło, bym zbliżyła się do Michaiła, który wcześniej wypalił papierosa, i od razu dostawałam ataku przeraźliwego kaszlu. A jak tylko

pies sąsiada zajrzał do windy, w której stałam, momentalnie miałam przez co najmniej tydzień czerwone oczy, swędzenie i nieustanny katar. Z moim wyglądem zewnętrznym również nie było najlepiej. Wbrew wszystkim staraniom i przeróżnym zabiegom skóra pozostawała nadal blada, pod oczami miałam siniaki, a przy oczach zaczęła pojawiać się siatka dość już wyraźnych zmarszczek. Obecnie natomiast w ogóle nic ze sobą nie robię. Rzadko sięgam po krem na noc firmy „Lumiere”, kupiony przez Julkę w przejściu metra, za pięćdziesiąt rubli. Zresztą, szczerze mówiąc, czasami zapominam się nawet umyć przed snem. Nie mam też czasu chodzić po lekarzach ani robić sobie jakichkolwiek badań i nawet nie zażywam już żadnych witamin. No i co z tego? Przed chwilą widziałam w lustrze pogodną, zaróżowioną twarz z błyszczącymi oczyma. Sierioża i Julka palą, a ja ani razu jeszcze nie kaszlnęłam, co więcej, biegam na mrozie w cienkich zamszowych kozakach — i ani śladu przeziębienia. Na dodatek mopsy i terierka na dobre już zamieszkały w moim łóżku i każdego ranka, klnąc jak szewc, strząsam z prześcieradła kupkę drobnych psich włosów - Mula, Ada i Rachel, wybaczcie tautologię, linieją jak psy! A ja nie mam żadnej alergii. Wstrętne choróbska opuściły mnie raz na zawsze. Czy to nie cud?! - I następnym razem proszę mi nie przeszkadzać - skończyła

swoje przemówienie Wiktoria, po czym dodała: - Pójdę poleżeć na kanapie, maseczka mimo wszystko powinna zadziałać. Mam nadzieję, że nikt nie wparuje do mojej sypialni! Potem gwałtownie się odwróciła i z impetem wybiegła z kuchni. Z przedpokoju tymczasem dobiegł wesoły głos Sierioży:

- Znów czeka nas znakomita kolacja! Rybę pochłonęli w mgnieniu olta, wylizując nawet patelnię, i tylko malutki kawałek odłożyli dla gościa. Pojawienie się na stole „szałasu” wzbudziło niebywały zachwyt. - Wspaniałe - mruczała Julka, odgryzając gigantyczne kawałki - pychota, obawiam się tylko, że będę musiała kupić sobie nowe dżinsy... - Oryginalny przepis - wtórował jej Sierioża, obrzucając spojrzeniem domek z ciastek - tylko ja bym tu jeszcze postawił pieniek z biszkoptu, a na nim posadził czekoladowego Włodzimierza Ilicza Lenina z rękopisem w dłoni. Co on tam pisał nad Razliwem20? Państwo a rewolucja? Albo Dwa kroki naprzód - trzy wstecz? No nie, przecież zdawałem w szkole historię KPZR, a już nic nie pamiętam. - Nie miałeś historii KPZR - poprawiłam - tylko socjologię. [20 Razliw - jezioro, nad które udał się Lenin po rewolucji lutowej w 1917 r., gdyż był zagrożony aresztowaniem z powodu propagandy antywojennej (przyp. tłum.).] —Jeden pies — wtrąciła się Julka — a pomysł z Włodzimierzem Iliczem jest naprawdę świetny! Tylko ja bym jeszcze obok wetknęła Nadieżdę Konstantinownę. - A co to za jedni? - zapytał Kirył. -i dlaczego powinno się ich umieścić obok szałasu?

Przestaliśmy jeść i wbiliśmy wzrok w chłopaka. - Kirył - zapytałam - a ty masz w szkole historię? - Oczywiście — zachichotał chłopiec. - Co przerabiacie? - Iwana Groźnego, polityka-reformatora - bez chwili namysłu wypalił uczeń. - No, no - zachwycił się Sierioża - ja tylko pamiętam, jak załatwił swojego synalka. - Oni po prostu nie dotarli jeszcze z materiałem do siedemnastego roku — pośpiesznie zaczęłam usprawiedliwiać Kiriuszę. - Nie wiesz, kim byli Lenin i Krupska? - zainteresował się starszy brat. - Aaa... - powiedział z ociąganiem Kiriusza - coś słyszałem, on był kimś w rodzaju Hitlera, wywołał rewolucję, ale nie znam szczegółów. - Krupska to jego żona - westchnęła Julia - wierna towarzyszka życia i koleżanka z partii. - Jak się te czasy zmieniły - zachwycił się Sierioża. - Ja w jego wieku byłem „październiuczkiem - Lenina wnuczkiem”. - W jego wieku to już byłeś pionierem - wzorem dla wszystkich dzieci - zaśmiała się Julia. - Jesteśmy krewnymi Lenina? - zdumiał się Kirył. - Dlaczego nigdy wcześniej o tym nie wspominaliście?

- A kto powiedział, że jesteśmy? - osłupiał Sierioża. - Ty - wypalił Kirył - przed chwilą. -Ja? - No tak, a któż by inny? Sam powiedziałeś: „październiuczek - Lenina wnuczek”. Sierioża i Julka roześmiali się. - Nie zrozumiałeś. Wszyscy w wieku od siedmiu do dziewięciu lat byliśmy uważani za wnuki Lenina. - Dlaczego? - No... - zawahała się Julia - tak już zostało przyjęte, nosiliśmy na piersi czerwone gwiazdki ze zdjęciem małego Lenina i nazywaliśmy się „październiczęta - Lenina wnuczęta”. - Co za bezsens - palnął Kirył. - Przecież on w żaden sposób nie mógł być dziadkiem wszystkich dzieci. - O Boże - wyjęczała Julia - ja nie jestem w stanie mu tego wytłumaczyć. - Widzisz - usiłowałam wykazać się zdolnościami pedagogicznymi -siódmego listopada w Rosji miała miejsce rewolucja, na której czele stanął Lenin. Na pamiątkę tego wydarzenia uczniów klas młodszych zaczęto nazywać „październiczęta”. - A dlaczego nie „listopadzięta? - zapytał z pełnymi ustami Kirył.

- Ponieważ wcześniej siódmego listopada było dwudziestego piątego października - tłumaczyłam nadal cierpliwie. - Ale dlaczego? - Bo komuniści zmienili kalendarz, dodając trzynaście dni. - Co za głupki — stwierdził. — A po co? Zaczęłam szczerze współczuć zachłannej nauczycielce matematyki -Selenie Jeżenownie. A ja sądziłam, że ten Złośliwy Karzeł przegiął z ceną korepetycji: dziesięć dolarów za godzinę! Ja nawet za stówę nie zgodziłabym się mieć do czynienia z takimi uczniami. - Wystarczy już - podsumował Sierioża. - Później ci to wyjaśnią w szkole. - To skandal! - dobiegło z korytarza, po czym do kuchni wparowała Wiktoria. - To po prostu skandal! W ślad za nią na wpół ugiętych łapach przypełzła Mula. Pyszczek psa zmienił kolor na jasnoczerwony. - Ojej! - przestraszył się Kiriusza. - Ona się skaleczyła! - To stworzenie - obwieściła wszem i wobec Wiktoria, wskazując siedzącego z miną winowajcy mopsa - to ohydne stworzenie zepsuło cały mój zabieg kosmetyczny! - Przecież to są truskawki! - wrzasnął Sierioża, zbliżając się do psa. - Właśnie, truskawki - potwierdził gość. - Zrobiłam sobie maseczkę, położyłam się do łóżka i, przyznaję się bez bicia,

trochę się zdrzemnęłam. A ta paskuda przylazła do mnie i zlizała wszystko z mojej twarzy! Odwróciłam się do zlewu, starając się, aby Wiktoria nie zauważyła, jak z trudem powstrzymuję się od śmiechu. - Smarujesz twarz w listopadzie papką z cieplarnianych truskawek?! -zdumiała się Julia. - No i co z tego? - prychnęła dama. - Skórę trzeba odżywiać i za jakieś dziesięć lat sama gorzko pożałujesz, że o siebie nie dbałaś. A ja w wieku pięćdziesięciu lat wyglądam jak nastolatka. Jeszcze bardziej przywarłam do zlewu. Ona to dopiero ma sklerozę! W żaden sposób nie może zapamiętać, ile tak naprawdę ma lat, raz mówi, że czterdzieści, teraz znów, że pięćdziesiąt. - Mula przepada za truskawkami - mruknęła Julka, obserwując energicznie oblizującego się mopsa. - No i bardzo dobrze - wmieszał się do rozmowy Kiriusza. Ona też potrzebuje witamin. Wiktoria Pawłowna bez słowa usiadła przy stole i zaczęła z kwaśną miną pić herbatę. Ja tymczasem poszłam do siebie i wybrałam numer do fryzjerki Niny. Przez długi czas nikt nie odbierał, a potem ktoś bardzo cichym starczym i drżącym głosem powiedział: - Słucham. Chyba źle wybrałam numer.

- Czy mogę rozmawiać z Niną? - A kto o nią pyta? - Znajoma. -Jaka? - Eulampia. - Nie słyszałam o takiej - stwierdziła babcia. Moja cierpliwość się wyczerpała, oświadczyłam więc gniewnie: - Major Romanowa z wydziału kryminalnego, proszę natychmiast zawołać Nikitinę. - Ale ona jest w szpitalu - oznajmiła staruszka. -Jak to? - zdziwiłam się. - A co pani sobie myśli?! - rozmówczyni momentalnie się zacietrzewiła. -Jak się przyjdzie do domu i coś takiego zobaczy, to od razu można dostać ataku serca! - Co zobaczy? - Jak to co?! Swoje mieszkanie całkowicie splądrowane i ograbione! Wynieśli cały dobytek. Niech będą przeklęci! Babcia zaczęła miotać przekleństwa najpierw pod adresem jednostek kryminalnych, a potem przerzuciła się na organa wymiaru sprawiedliwości. Wszystkim się dostało: funkcjonariuszom milicji z miejscowego komisariatu: „Podeptali brudnymi butami, wszystko obsypali szarym proszkiem i poszli sobie”; dzielnicowemu: „Tylko się z

babami przed sklepem awanturuje o pęczek kopru”; wydziałowi kryminalnemu: „Pędzą na sygnale i tylko porządnych ludzi straszą”; prokuratorowi generalnemu: „Gzi się z babami, a tu moskwian rabują” oraz ministrowi spraw wewnętrznych: „Największy złodziej i łotr”. Puściwszy mimo uszu tę lawinę obelg, rozkazałam: - Niech mi pani poda adres tego szpitala! - Jest na Szosie Wołokołamskiej - wyjaśniła babka, po czym natychmiast się rozłączyła. W milczeniu trzymałam w rękach piszczącą słuchawkę. A niech to! Zdążyli już dobrać się do Niny. Rozdział 21 Na dworze było już znacznie cieplej. Pogoda wreszcie przypomniała sobie, że w kalendarzu jest dopiero listopad, a nie luty. Z gęstych chmur spadł kapuśniaczek, a śnieg stopniał i zmienił się w płynną breję z piasku, soli i ziemi. Nie zdążyłam jeszcze dobrze wyjść z metra, jak jakieś auto, przejeżdżając obok, dosłownie w jednej chwili ochlapało mnie błotem od stóp do głów. Mój jasnobeżowy płaszcz pokrył się ciemnobrązowymi plamami. Zakląwszy w duchu, usiłowałam zetrzeć brud chustką do nosa, ale tylko pogorszyłam sprawę. Zacieki się rozmazały, przekształcając elegancką jeszcze przed chwilą jesionkę w szmatę. Postanowiłam nie zwracać uwagi na chwilowe trudności.

Wpadłam szybko do trolejbusu, ulokowałam się przy oknie i zaczęłam się bezmyślnie gapić na mijane domy. Szpital znajdował się w wielkim parku. Latem jest tu pewnie jak w raju: prawdziwe sanatorium. Zimą jednak, z drzewami straszącymi gołymi gałęziami, ścieżkami pokrytymi szaroczarną chlapą, park nie wyglądał zbyt zachęcająco. Ninę odnalazłam na oddziale neurologii. Leżała w oddzielnej sali na wygodnym drewnianym, a nie żelaznym łóżku przykrytym przytulnym kocem, z kilkoma poduszkami, miała też lampkę nocną. Na szafce stał talerzyk z winogronami, gruszkami i zielonymi owocami fejhoa. Całkiem nieźle się tu urządziła, a poza tym wcale nie wyglądała na chorą. Nina z westchnieniem i rezygnacją odłożyła czasopismo „Woman” i zapytała: - Pani do mnie? -Tak, właśnie do pani. - Słucham. - Proszę mi opowiedzieć, co się stało. Nikitina wygładziła palcami frędzle przy czerwono-żółtym kocu i mruknęła: - Nic się nie stało. Po prostu moje mieszkanie zostało okradzione, a pokoje sąsiadki pozostały nietknięte. Wyjechała na urlop i wszystko pozamykała. Jej kłódki nadal

wiszą, jak gdyby nigdy nic. - Poproszę bardziej szczegółowo. - Na dobrą sprawę, to już wszystko. - Co to, to nie! - rozgniewałam się. - Proszę mi opowiedzieć wszystko po kolei. Kiedy przyszła pani do domu? - Tak jak zwykle, po wieczornej zmianie, około jedenastej... Otwierając drzwi, od razu zauważyła, że klucz źle się przekręca. Uznała, że zamek zaczął po prostu nawalać, weszła do przedpokoju i o mało co nie wrzasnęła. Wszystkie rzeczy z szafy były wyrzucone na podłogę. Pokoje wyglądały jeszcze gorzej. Jakby przeszedł przez nie tajfun. Ale najbardziej ze wszystkiego Ninie żal było fotografii. Nieznany sprawca powyciągał zdjęcia z folii. Poniewierały się teraz na dywanie. Były pogniecione i częściowo podarte... - Czy coś zostało skradzione? - Tak - powiedziała cicho Nina - wynieśli pudełko na herbatę, takie metalowe, kwadratowe, ze słoniem na pokrywce. - Słucham? - zdumiałam się. - Były tam dolary. - Dużo? - Dwa tysiące czterysta siedemdziesiąt pięć - westchnęła fryzjerka. -Zbieram na mieszkanie. To dla mnie wielka strata. - Czy coś jeszcze?

- Dzięki Bogu, tylko to - odpowiedziała Nikitina. - Zresztą u mnie nie ma co kraść. Dziwne tylko, że złota nie tknęli. Chociaż w sumie nie mam zbyt wielu cennych rzeczy. Dwa łańcuszki, kolczyki i wisiorek. Wolę srebro, a ono nie jest tak wartościowe jak złoto. - Kto z pani znajomych wiedział, gdzie pani trzyma pieniądze? Może sąsiadka? Nina westchnęła. - W sumie to nie ukrywałam ich w szczególny sposób. Pudełko stało sobie spokojnie w szafie, pod prześcieradłami. No tak, też sobie wymyśliła schowek. Niektórzy to jeszcze upychają kasę do kaszy, mąki albo konfitur. Ktoś inny wkłada woreczki z pieniędzmi do zamrażarki. Tyle że złodzieje nie są głupi i w pierwszej kolejności plądrują słoiki w kuchni. - Pamięta pani, jak przy okazji naszego pierwszego spotkania pytałam o dokumenty? Nikitina skinęła głową. - Jeśli Kostia dał pani na przechowanie granatowe kartki i kilka fotografii, to lepiej będzie, jeśli mi je pani natychmiast odda. - Mam was już wszystkich dość! - podskoczyła fryzjerka. - Ile razy mam powtarzać: nie widziałam żadnych papierów!

- Ale on przecież zlecał pani różne rzeczy, na dodatek jako jedynej ze swoich kobiet! - Kompletna bzdura! - prychnęła Nina. - Kilka razy zdarzyło mi się zawieźć kosze kwiatów, wzięłam do siebie jego kota na tydzień i raz kupiłam dla niego śpiwór. Nie przeczę, dobrze mi zapłacił za te drobne usługi, ale to wszystko. Z jej pięknych oczu posypały się gromy, policzki nabrały różowego koloru, a ręce jeszcze mocniej zaczęły szarpać frędzle koca. - To nie są zwykłe papiery - powiedziałam cicho. - A co mnie to w ogóle obchodzi! - prychnęła Nina. Postanowiłam zagrać vabank: - Podzielę się teraz pewną informacją, a wyciągnięcie wniosków pozostawiam już pani - powiedziałam grzecznie. Janę Michajłową też okradli, ale nie miała tyle szczęścia, co pani. Nauczycielka wróciła niespodziewanie do domu i bandyci pobili ją do utraty przytomności. Ale na szczęście przeżyła. Natomiast kasjerka z supermarketu, Margarita Wolkowa, została zabita z zimną krwią. Innej damie serca Konstantina, Lenie Litwinowej, też się poszczęściło. Dokumentów postanowili poszukać u niej w ciągu dnia, wiedząc doskonale, że garderobiana jest w tym czasie w pracy. Weszli tak samo, jak i do pani, bez najmniejszego problemu, otworzyli drzwi za pomocą wytrycha. Pech chciał,

że do Litwinowej przyjechała w tym czasie kuzynka Zenia. Dziewczyna spała sobie spokojnie na kanapie, kiedy niespodziewanie wbito jej nóż w plecy. Nina drgnęła, ja zaś kontynuowałam: - Cały ten koszmar zaistniał z powodu kilku granatowych kartek i paru zdjęć. Nie boi się pani wpaść w łapy tych łotrów? Dokumentów do tej pory nie znaleźli... - Skąd pani to wie? - zdrętwiałymi wargami wyszeptała fryzjerka. - To jasne jak słońce. Kiedy została pani obrabowana? - Wczoraj! - Widzi pani, jeśliby zdobyli te kartki, nie musieliby napadać na pani mieszkanie. Tak więc w związku z tym ciągle jeszcze trwają poszukiwania. Trzeba przyznać, że bandyci nie przebierają zbytnio w środkach: mogą panią porwać, torturować i... - Ale ja niczego takiego nie mam! - wykrzyknęła ze łzami w oczach Nina. - Co to za krzyki?! - rozległ się głęboki bas i do sali wszedł młody, szczupły i bardzo przystojny lekarz. - Drzesz się, Ninka, jakby cię ktoś ze skóry obdzierał. Mimo woli uniosłam brwi ze zdziwienia. Zaskoczyła mnie ta rozmowa lekarza z chorą. Zwrócił się do niej po imieniu i nie użył żadnych zwrotów grzecznościowych... Nikitina

najwidoczniej właściwie odczytała mój grymas na twarzy, natychmiast bowiem powiedziała: - Poznajcie się, proszę, Iwan Pawłowicz, ordynator, a jednocześnie mój brat. Teraz wszystko stało się jasne. Wiadomo już, dlaczego Nina leży w oddzielnej, komfortowej sali. - Nie należy denerwować chorej - zwrócił mi uwagę doktor i twierdziłbym tak, nawet gdyby nie była moją siostrą - Ma pan rację. Już sobie idę - odparłam. - A siostra niech panu wszystko opowie. I jeśli zmieni zdanie i będzie skłonna do współpracy, niech do mnie zadzwoni. Dałam jej mój prywatny numer telefonu. Nina opadła na poduszkę, po czym teatralnie się rozszlochała. Iwan Pawłowicz rozgniewał się jeszcze bardziej i dosłownie wypchnął mnie z sali. Nie miałam zbyt wielkiej ochoty chodzić po mieście w brudnym płaszczu, postanowiłam więc pojechać na chwilę do domu, żeby się przebrać. W mieszkaniu panowała cisza. Widocznie Wiktoria zdążyła się już gdzieś ulotnić. W kuchni znów stały w przeróżnych miejscach filiżanki z fusami i brudne talerze. W łazience na pralce walały się rajstopy, koszula nocna i grzebień, w którego ząbkach utknęło mnóstwo farbowanych na brąz włosów. O mało co nie zwymiotowałam. I ta brudaska śmie jeszcze zwracać innym

uwagę?! Jeśli oczekuje, że zacznę prać jej brudną bieliznę, to się grubo myli. A co do brudnych naczyń, to mam na nie prosty sposób. Pozbierałam wszystkie filiżanki i talerze, po czym odniosłam je do pokoju Wiktorii i postawiłam na stoliku obok rozbebeszonego łóżka. Nie ma tu żadnych pokojówek, a ja nie jestem gosposią, tylko członkiem rodziny, bliską ciocią Julii, i wcale nie mam w obowiązku usługiwać jakiejś bezczelnej prowincjuszce. Następnie wyjęłam z szafy kurtkę, wyprowadziłam psy i ponownie pobiegłam w stronę metra. Chińska kurtka puchowa wyglądała naprawdę potwornie, ale za to było mi ciepło. Poły kurtki dość boleśnie uderzały mnie po udach. Wbiegłam do hali metra, wymacałam w kieszeni dziurę, wsunęłam do niej rękę, po czym wyciągnęłam telefon komórkowy z całkowicie rozładowaną baterią. Cholera, zupełnie zapomniałam o „skradzionej” z mieszkania Katukowa komórce. W samą porę ją znalazłam, gdyż w przypływie rozpaczy postanowiłam pojechać do Konstantina i raz jeszcze przeszukać jego mieszkanie. Może jednak znajdę te nieszczęsne papiery? Wjechałam windą na szóste piętro i natychmiast wyciągnęłam z ust szkodliwą dla zębów, ale za to bardzo smaczną gumę „Big Booble”, po czym zalepiłam nią wizjer w

drzwiach sąsiadów. W przedpokoju Kostii panowała zupełna cisza, nie słychać było nawet tykania zegara ani szumu wody w łazience. Nie było również czuć żadnego zapachu: ani jedzenia, ani wody kolońskiej. Mieszkanie stwarzało wrażenie całkowicie martwego. Mimo woli aż się skurczyłam... Najpierw postanowiłam zasłonić firanki, a dopiero potem zapalić światło, ponieważ na dworze było już prawie ciemno i nie chciałam, aby światło bijące od żyrandola zaniepokoiło czujnych sąsiadów. Zrobiłam krok w stronę pokoju i aż świsnęłam przez zęby. No tak, tu już nie ma czego szukać, bo albo od samego początku niczego tu nie było, albo już dawno ktoś zabrał stąd potrzebne mi dokumenty. Wszystkie rzeczy z szaf były bowiem porozrzucane po całym mieszkaniu: fotografie, rachunki, jakieś wycinki z gazet i strzępy listów... Usiadłam w fotelu i wpatrywałam się w to pobojowisko. Ciekawe, kto to zrobił? Najpierw do Kostii przyszła jakaś kobieta, która rozmawiała ze Sławą przez telefon. Ona też usiłowała odnaleźć te dokumenty, z tym, że zachowywała się całkiem przyzwoicie: poszperała trochę w biurku, potem pokręciła się chwilę po kuchni, po czym zawiadomiła tajemniczego Sławę o niepowodzeniu wyprawy. Następnego dnia przyszłyśmy tu z Niną i odkryłyśmy schowki. Wątpliwe, że Katukow przechowywał tak cenne papiery ot, tak sobie, w

szafie. Ale ta dziewczyna wyraźnie nie wiedziała o tajemnych skrytkach. Poszłam do kuchni. Tak, nogi od stołu zostały odkręcone, natomiast parapet pozostał nietknięty. A zresztą, dobieranie się do nóg krzeseł i taboretów to przecież żadna nowość. W większości powieści kryminalnych ma się do czynienia z bohaterem, który drżącymi z przejęcia rękami rozkręca jakiś mebel. Na kuchennym stole poniewierały się fotografie. Odruchowo zaczęłam je przeglądać. Prawie na wszystkich widać było bardzo eleganckiego młodego mężczyznę, znakomicie ubranego, najczęściej w otoczeniu najróżniejszych kobiet. Rozpoznałam Ninę Nikitinę i Lenę Litwinową, po czym z zapałem zaczęłam szukać Katukowa. Trzeba przyznać, że facet wyglądał jak z żurnala. Ciemnowłosy, o piwnych oczach, ze wspaniałymi zębami i czarującym uśmiechem. O, na tym zdjęciu opiera się o nowiutkie ciemnowiśniowe żiguli, tu macha ręką z ogromnego basenu, a tu rozmawia przez komórkę. Co za modniś! Zapłacił całe sto dolarów więcej, żeby tylko mieć czerwonego siemensa. Bilajn oferuje bowiem właśnie takie kolorowe aparaty klientom, którzy gotowi są wyłożyć okrągłą sumkę za tę atrakcyjną zabawkę. Według mnie to zbyteczny zakup, ale co niektórzy, jak widać, nie potrafią się bez tego obejść, a Kostia właśnie do takich należał. Tak a propos, tu

na lodówce leży sobie najspokojniej w świe-cie ten sam siemens i czeka na swojego właściciela, który już nigdy nie wróci. W tym momencie poczułam, jak z góry na dół przechodzi mnie lekki dreszcz. Chwileczkę, to czyj ja mam w końcu telefon?! Zamknęłam oczy i spróbowałam się skupić. Jak wszyscy muzycy mam doskonale rozwiniętą pamięć wzrokową. Tak na marginesie, to opowieści o doskonałym słuchu są jedną wielką bzdurą. Poczucie rytmu a zwykły słuch - to dwie różne sprawy. Czego przykładem jest głuchy Beethoven albo piosenkarz rockowy Sting, posługujący się na co dzień aparatem słuchowym. Nawet Zemfira21, dziewczyna, która nagle stała się u nas niezwykle popularna, jest głuchawa. Ale za to pamięć wzrokową mają po prostu znakomitą. Przed oczami zaczęły mi przelatywać różne obrazy. Widzę, jak szperam w biurku, słyszę skrzypnięcie drzwi wejściowych i wskakuję na parapet... Potem pojawia się nieznajoma, która po rozmowie telefonicznej idzie do toalety i po pięciu minutach ucieka z mieszkania. Po chwili wychodzę z ukrycia i w wiadomym celu udaję się tam, gdzie nawet król piechotą chodzi. Odwijam papier toaletowy, odruchowo biorę leżący na półce siemens. Stop! Przecież sama już to ze sto razy przerabiałam! Zostawiałam aparat w łazience, toalecie, na

ladzie w sklepie - jednym słowem, tam, gdzie potrzebne są dwie wolne ręce. Czyli wygląda na to, że telefon wcale nie należy do Kostii, tylko do dziewczyny, która dzwoniła do Sławy-porywacza! No cóż, nie będę się tym teraz przejmować, mam ważniejszą sprawę na głowie. Muszę odnaleźć te przeklęte dokumenty. Pojadę do Sławy, młodszego brata Katukowa, i spróbuję się dowiedzieć, czy to przypadkiem nie u niego są schowane. Szczerze mówiąc, to jest moja ostatnia deska ratunku, ponieważ pojutrze upływa wyznaczony termin i o godzinie dwunastej powinnam stawić się na stacji Dynamo z teczką pod pachą. A co będzie, jeśli nie uda mi się jej zdobyć? [21 Zemfira Tałgatowna Ramazanowa (ur. 1976) - rosyjska piosenkarka rockowa, założycielka i solistka zespołu Zemfira (przyp. tłum.).] Mam nadzieję, że nie zabiją Katii od razu. Będę musiała coś wymyślić, żeby zyskać trochę czasu. Potrzebuję kilku dni, aby wyśledzić właścicielkę telefonu i rozpracować kryjówkę drugiego Sławy. Ale co dalej? Sama już nie wiem... Może wyłamię drzwi... Albo podpalę mieszkanie? Nieważne, zrobię wszystko, co trzeba, żeby uratować Katię! Podjęłam decyzję i wybrałam numer żyjącego Katukowa. Byłam pewna, że znów trafię na automatyczną sekretarkę. Niespodziewanie jednak w słuchawce usłyszałam przyjemny

baryton: -Halo. - Wiaczesław Katukow? - Rościsław - grzecznie poprawił mnie mężczyzna. Rościsław Sier-giejewicz, w czym mogę pomóc? - Major Romanowa, mam do pana kilka pytań dotyczących pańskiego brata. - Przepraszam - zareagował momentalnie Sława - ale jestem chory i nie wychodzę z domu. - Nic nie szkodzi, ja do pana przyjadę. - Ale mam grypę - bronił się. - Licho złego nie bierze - roześmiałam się. - Dobrze - poddał się mój rozmówca - w takim razie czekam. Katukow mieszkał w pięknym budynku w kształcie wieży. Na klatce schodowej panowała nieskazitelna czystość. Hol przed windą został wyłożony bordową wykładziną, a w kabinie pachniało dobrym koniakiem i drogimi francuskimi perfumami. Drzwi wejściowe do mieszkania Katukowa w niczym nie ustępowały reszcie: były metalowe i obite naturalną, jasnożółtą skórą. Tak, młodszy z braci najwyraźniej nie narzekał na brak środków finansowych. Na samo obicie, według najskromniejszych obliczeń, poszło przynajmniej z pięćset dolarów. Sam właściciel wyglądał równie imponująco: ciemnowłosy,

piwnooki i czarująco uśmiechnięty. To niewiarygodne, jak obaj bracia byli do siebie podobni! Gdyby nie wielkie, kwadratowe okulary i równiutko przycięte wąsy i broda, Sława mógłby z powodzeniem udawać zmarłego brata. Pachniało od niego drogą wodą kolońską, a na szyi, pod rozpiętą koszulą, widać było złoty łańcuszek. Nie był to jednak jeden z tych ogromnych i ordynarnych łańcuchów, tylko delikatna, cieniutka niczym nitka, elegancka ozdoba z maleńkim krzyżykiem, zawieszonym na jej końcu. W samym mieszkaniu nie zauważyłam przesadnych ilości złota, kryształów czy fontann, a jednak już od progu widać było, że na jego urządzenie wydano mnóstwo pieniędzy. Stały tam, wyraźnie zrobione na zamówienie, wspaniałe meble, z sufitów zwieszały się delikatne żyrandole, które mimo pozorów, wcale nie były skromne, lecz najprawdopodobniej zostały sprowadzone z Włoch. Gdy do tego wszystkiego dodamy piękny, mozaikowy parkiet, dziewiczo białe ściany, ozdobione jedynie kilkoma, zapewne drogimi, obrazami nieznanych mi malarzy, to otrzymamy opis urządzonego z wielkim smakiem, bardzo eleganckiego i drogiego wnętrza.

Kuchni jako takiej nie było. W ogromnym, trzydziestometrowym pomieszczeniu został wydzielony kącik kuchenny, w którym stał kontuar barowy, a za nim, w rogu,

lśniły metalicznym srebrem: zlew i kuchenka. - Kawy? - zapytał Sława i włączył ekspres. Poczułam przyjemne ciepło unoszące się spod moich nóg. Pewnie podłogi są podgrzewane. Podczas gdy gospodarz wykładał cukierki i tort, jeszcze raz ukradkiem mu się przyjrzałam. Nic nie świadczyło o kryminalnej przeszłości faceta. Chociaż... tak, na lewej dłoni, na serdecznym palcu ujrzałam dwa, typowe dla osób z półświatka, tatuaże - granatowe pierścienie. Sława momentalnie wychwycił moje spojrzenie, uśmiechnął się i powiedział spokojnie: - Mam za sobą dwie odsiadki. Ale, jak to się mówi, raz na zawsze wróciłem na uczciwą drogę i od tamtej pory nie wchodzę w konflikt z prawem. Jestem porządnym biznesmenem, handluję odzieżą. A tak przy okazji, nie chce pani płaszcza? Sprzedam za kopiejki, po cenie hurtowej. Proszę się nie obawiać, towar jest z Francji, doskonała jakość. - Dziękuję - mruknęłam i zapytałam: - Przyjaźnił się pan z Kostią? Sława ponownie się uśmiechnął. - Zanim pani tu do mnie przyszła, pewnie zdążyła już pani przejrzeć na mój temat całą kartotekę. Kiwnęłam głową.

-Wiem, że wychowywała pana Natasza Fiodorowna, a z rodzoną matką i bratem spotkał się pan dopiero po śmierci przybranej matki. Sława uniósł ręce. - Tylko proszę sobie, broń Boże, nie pomyśleć, że mam do nich jakiś żal. Niejedna kobieta nie kocha swojego rodzonego syna tak mocno, jak kochała mnie Natasza Fiodorowna. W dzieciństwie byłem zawsze zadbany i szczęśliwy Sam jestem sobie winien, byłem idiotą i wpadłem w złe towarzystwo. Za pierwszym razem z czystej głupoty, ale za drugim, to koledzy mnie napuścili, żebym stanął na czatach, i tam mnie zaobrączkowali, łapiąc na gorącym uczynku. Wie pani, przez całe życie potem tego żałowałem i prosiłem o wybaczenie matkę nieboszczkę. Nie przechodzi mi przez gardło nazywanie Anny Fiodorowny mamą. Mimo że też mi dużo pomogła, tak jak i Kostia. Przyjechał na widzenie do więzienia, nie powstydził się brata kryminalisty. To naprawdę bardzo wiele dla mnie znaczy W mojej celi siedziało sto osób, z czego tylko osiemnaście otrzymywało paczki. Pozostałych rodziny się wyrzekły jeszcze przed zapadnięciem wyroku. Ja natomiast dostawałem przesyłki regularnie co do jednego dnia, zawsze dwudziestego piątego każdego miesiąca. Kiełbasa, obwarzanki, cukier, fajki... Dlatego żadnej urazy nie żywię, wręcz przeciwnie - jestem im

niezmiernie wdzięczny. - A czy z Kostią się pan przyjaźnił? — powtórzyłam pytanie. Sława westchnął. - Kostia to trzpiotka-świergotka. - Kto? - nie zrozumiałam. - Trzpiotka-świergotka rodzaju męskiego - wyjaśnił młodszy brat. -Całe życie się bawił, wszystko łatwo mu przychodziło. Bez problemu dostał się do instytutu, i to nie do byle jakiego, a do teatralnego, i otrzymał pracę w stolicy Jedynie pieniądze się go nie trzymały. Wszystko wydawał na kobiety, bo był po prostu nieuleczalnym kobieciarzem. O zmarłych, co prawda, źle się nie mówi, ale to nie jest potępianie, tylko zwykłe stwierdzenie faktu. Leciał na każdą spódniczkę. To była już wręcz choroba. - Pomagał mu pan finansowo? - Podrzucałem mu czasem kasę - bez oporu przyznał się były kryminalista - to na samochód, to na remont. Przecież to był mój brat, ta sama krew. Annie Fiodorownie też pomagałem, a teraz opłacam jej opiekunkę. - A wie pan, że pana siostra jest w szpitalu? - Dranie! - powiedział ze złością Sława. - Przyszli obrabować mieszkanie, to mogli zabrać rzeczy i się wynosić, a nie jeszcze okaleczać kobietę! Po co ją bić do utraty przytomności? Mogli związać, zakneblować, zamknąć w łazience, ale nie bić!

Co za skończone dupki! Taktownie milczałam, podczas gdy były złodziej na wszelkie sposoby wyzywał współczesnych kryminalistów. W końcu się uspokoił. - Ale widzi pan - zaczęłam z innej beczki, zamierzając stopniowo przejść do właściwego tematu - to nie z powodu pieniędzy usiłowano ją zabić. -Jak to? - zdziwił się rozmówca. - To z jakiego? - Katia Romanowa dała Kostii na przechowanie dokumenty: kilka granatowych kartek i fotografie. I to właśnie ich szukają teraz bandyci. Przez te papiery zginęła już jedna kobieta, druga została ranna, a jeszcze inna nadal jest w stanie szoku pourazowego. Łotry myślą, że Konstan-tin ukrył te dokumenty u którejś ze swoich kochanek i dlatego teraz metodycznie przeszukują mieszkania tych nieszczęsnych kobiet. Są wobec nich bezwzględni. Ucierpiały wszystkie, które w ten czy inny sposób były związane z aktorem - Lena Litwinowa, Nina Nikitina, Jana Michajłowa, siostra Litwinowej - Zenia, a Margarita Wolkowa została nawet zabita. Swoją drogą, u pana też się mogą zjawić. - Dlaczego?! - zdumiał się Sława. -Jest pan przecież bratem zmarłego, a do tego, o ile mi wiadomo, jest pan mężem Rekinalii Jewgieniewej. - Byłej kochanki Kostii - uśmiechnął się biznesmen. - Tak,

dobry mają wywiad ci nasi waleczni przedstawiciele prawa, do wszystkiego się już pani zdążyła dokopać. Ale ja poznałem Rekinalię dopiero wtedy, gdy jej kontakty z Kostią się urwały. Jest pielęgniarką i mój brat zaproponował jej, żeby sobie dorabiała jako opiekunka Anny Fiodorowny. To ja jej płaciłem, a poznaliśmy się, gdy przyjechałem odwiedzić stamszkę. Dopiero potem postanowiliśmy się pobrać. Jest naprawdę wspaniałą żoną i jestem szczęśliwy, że jesteśmy razem. Co zaś się tyczy jej dawnych stosunków z Kostią... Ani ja, ani ona nie robiliśmy z tego żadnej tragedii. Poznaliśmy się już jako dojrzali ludzie, z bagażem życiowych doświadczeń. Byłoby wręcz śmieszne oczekiwać od prawie czterdziestoletniej kobiety, żeby była dziewiczo niewinna. Na dobrą sprawę, cieszyłem się, że mieli romans. - Dlaczego? - Ala jest piękna i Kostia na pewno by nie wytrzymał i zacząłby się za nią uganiać. Był prawdziwym casanową i mógłby uwieść nawet Matkę Teresę. Zadręczyłbym i siebie, i żonę podejrzeniami. A tak byłem całkowicie spokojny. Kostia bowiem nigdy nie powracał do starych związków. - Kotku! - dobiegło z przedpokoju. - Kupiłam twoje ulubione kotlety drobiowe. Sława krzyknął z niespodziewaną złością: - Ile razy cię prosiłem, żebyś nie nazywała mnie tymi

idiotycznymi zdrobnieniami: kotek, zajączek, puszek?! Bez sensu. Dopiero co tak się dobrze wyrażał o żonie, a teraz proszę, rozzłościł się na nią za czułe słówko. Dziwni ludzie z tych mężczyzn. Właśnie sobie przypomniałam, jak Michaił urządził mi awanturę za głupie pudełko witamin i tylko westchnęłam. Do pokoju niczym wicher wpadła czarnowłosa, wysoka i szczupła kobieta. Na pierwszy rzut oka wydawała się brzydka. Zbyt małe oczy, podłużna twarz i szerokie usta. - Dzień dobry - powiedziała z uśmiechem na ustach. - Zaraz zjemy sobie kotlety. - Ala, to jest pani Eulampia Andriejewna - major z Pietrowki - powiedział ostrzegawczo mąż. - I co z tego? - odparła Rekinalia, grzebiąc w torbie. - Czyżby milicjanci nie jadali kotletów drobiowych? Jej ręce zręcznie przekładały patelnie, podpalały gaz... Po chwili za-skwierczał olej. - Używa pani czosnku? - zapytała Rekinalia, uśmiechając się miło. Mimo woli odwzajemniłam jej uśmiech. Nieciekawa na pierwszy rzut oka kobieta okazała się urocza, a jej sposób bycia działał wprost rozbrajająco. Widzi mnie po raz pierwszy w życiu, a odnoszę wrażenie, jakbym siedziała u swojej najlepszej przyjaciółki.

W okamgnieniu przed wszystkimi pojawiły się talerze z rumianymi, podpieczonymi kotlecikami. Z lodówki gospodyni wyciągnęła sałatkę, oszronioną butelkę wódki i kiszone ogórki. Zamachałam rękami. -Jestem na służbie! - Dobrze - powiedział ugodowo Sława. - Wobec tego będzie woda mineralna. Kotlety faktycznie okazały się bardzo smaczne. Rekinalia chwyciła puste talerze, wsunęła je do zmywarki i już po chwili podawała herbatę. Naczynia wprost fruwały w jej rękach. -Wie pani co - powiedział przeciągle Sława, zapalając papierosa - jest jeszcze jedna kobieta, która zajmowała w życiu Kostii znaczącą pozycję i jeśli miał już komuś oddawać na przechowanie dokumenty, to z pewnością tylko jej. - Kto to taki? - wytężyłam słuch. - Wiera Martynowa. Rekinalia chrząknęła. - Tak - potwierdził Sława - tylko Wiera może wiedzieć coś o dokumentach. Kostia bezgranicznie jej ufał. - Pierwszy raz słyszę imię tej kochanki. - To nie była zwykła kochanka — westchnął Sława. — Fatalna miłość, a zarazem wielka namiętność. Ileż to się razy rozstawali i ponownie schodzili! On był dla niej gotowy na

wszystko, biegł na każde jej skinienie... - A ona - zauważyła złośliwie Rekinalia - cztery razy wychodziła za mąż i każdego męża zdradzała z Kostią. - Ala! - oburzył się mąż. - Myślałby kto - niewiniątko - dodała małżonka - zwykła prostytutka! Tylko dziwka z dworca bez namysłu idzie do łóżka z każdym facetem, a ta za każdym razem jeszcze się chajtała. Zawsze jednak wychodziła na swoje - umiała się urządzić w życiu. - Niepotrzebnie tak mówisz - mruknął Sława. - Ale to szczera prawda - odpowiedziała Rekinalia, zręcznie krojąc czekoladową roladę. - Kolejny mąż zawsze był bogatszy od poprzedniego. A co, może nie mam racji? Najpierw Fieoktist - dyrektor sklepu, potem Simonow poważny producent, następnie Wania Smiertin - hokeista, grał w narodowej lidze Kanady. Ostatni mąż - Marat Rifalin to właściciel Sigma-Banku. -To ona jest obecnie żoną Rifalina? - zapytałam. - Nie, teraz znów jest na wydaniu - odparła zjadliwie Rekinalia. -Z żadnym facetem nie była w stanie wytrzymać dłużej niż dwa lata. Ona i Kostia byli siebie warci. On zmieniał babki, ona facetów - po prostu słodka parka. Poczekajcie, zadzwonię do niej. Nie zdążyłam powiedzieć ani słowa, kiedy kobieta zaczęła

już trajkotać do słuchawki: - Wierka, cześć, Ala z tej strony, co tam u ciebie? Przez następne pięć minut wzdychała i stękała do słuchawki, cmokając od czasu do czasu i z rzadka wtrącając tylko: - Wow! Gratuluję! Bardzo się cieszę! Ale fajnie! Potem, kiedy po drugiej stronie zapadła cisza, Rekinalia wytrajkotała: - Mamy tu u nas panią major z komisariatu, bada okoliczności śmierci Kostii, ale będzie lepiej, jeśli sama z nią pogadasz. I wręczyła mi słuchawkę. - Tak - usłyszałam mezzo z chrypką. - O czym będziemy rozmawiać? - Niech mi pani powie... - Nic z tego nie rozumiem - przerwała mi Martynowa. - Ala mówiła, że siedzi u nich major. - Tak, to ja, major Romanowa. - Nigdy bym nie przypuszczała, że kobieta może zajmować się poszukiwaniem morderców - z pretensją w głosie powiedziała moja rozmówczyni - przecież to jest takie niekobiece... Albo jest skończoną idiotką, albo kokietuje z przyzwyczajenia. - Zdarzają się wyjątki - ucięłam i zapytałam: - Czy Katukow niczego pani nie dawał na przechowanie?

- Na przykład? - zgrywała się Wiera. - Co ma pani na myśli: złoto, brylanty? - Nie — z trudem powstrzymałam wybuch gniewu — dokumenty, granatowe kartki. - Może je pani dostać jutro o pierwszej - powiedziała śpiewnie Wiera. - Lepiej przyjadę już teraz. - Przyjedzie pani, ale mnie nie będzie, bo wychodzę. Mam kilka spraw do załatwienia. - Wobec tego spotkajmy się w metrze. - Jeżdżę wyłącznie samochodem i, szczerze mówiąc, nie zamierzam zmieniać dla pani swoich planów. Jutro o pierwszej, wcześniej niech pani nie przychodzi, bo muszę się wyspać. Adres poda pani Ala. I rzuciła słuchawkę. - Niezła suka, co nie? - zapytała Ala. - To po prostu wyjątkowa Świnia! A tak na marginesie, mówi, że znów ma zamiar wyjść za mąż. Zanotowałam sobie adres Wiery i zaczęłam zbierać się do wyjścia. W przedpokoju, podając mi kurtkę, Sława mruknął pod nosem: - Ostatni mąż Wiery, Marat Rifalin, okazał się strasznie zazdrosny, niczym Otello. Kiedy żona odeszła od niego, poprzysiągł Kostii zemstę.

- Dlaczego? - zapytałam. - Wiera ponownie zeszła się z moim bratem - wyjaśnił Sława - i Marat zaczął wymachiwać pistoletem: „Zabiję go! Strzelę mu prosto w twarz, żeby mu tę piękną mordę zeszpecić!”. - Był strasznie żądny krwi - wtrąciła Ala. - Mówił, że najpierw go zastrzeli, a potem odrąbie mu obie ręce, żeby już nigdy więcej nie obejmował cudzych żon. - Komu tak mówił? - zapytałam powoli. - Mnie - powiedział Sława. - Zadzwonił i uprzedził: „Przekaż swojemu bratu, że jest już martwy”. Rozdział 2 2 Zegar wskazywał zaledwie drugą, kiedy weszłam do domu. Po drodze kupiłam smaczny tort „Miedowik”. Należało bowiem uczcić rozwiązanie tak trudnej sprawy. Jutro dostanę papiery, a pojutrze Katia, ze łzami szczęścia, będzie się witać ze swoją rodziną. Jestem jednak niezła! Po nitce do kłębka dotarłam do prawdy i udało mi się odnaleźć te nieszczęsne dokumenty. Co prawda nie wiem, kto zabił Kostię, ale, po pierwsze, przecież nie pracuję w wydziale kryminalnym, a po drugie, wszystko wskazuje na to, że aktora zastrzelił żądny zemsty bankier - Marat Rifalin. Przy czym dokonał tego w taki sposób, w jaki zapowiadał zmasakrował śliczną buzię, a następnie odrąbał dłonie. Przypomniałam sobie zakrwawione kikuty i drgnęłam. To

musiał być Rifalin, bo inaczej, skąd Sława i Reki-nalia znaliby tak drastyczne szczegóły?! Otworzyłam po cichu drzwi, weszłam do przedpokoju i usłyszałam siarczyste klapsy oraz gniewne okrzyki: - Ty cholero! Na paluszkach podkradłam się do kuchni i zobaczyłam, jak Wiktoria, czerwona ze złości, tłucze ścierką leżącą przed nią Adę. Mopsica ze wszystkich sił przywarła do podłogi, usiłując schować łebek, lecz uderzenia padały na nią ze wszystkich stron. Przy lodówce na cały głos szlochała Mula, a Rachel cichutko wyła pod stołem. Koty, które zazwyczaj stale przebywały w kuchni, czekając na jakiś przysmak, czym prędzej się ulotniły, chomiki schowały się w swoim domku, a ropucha Gertruda ukryła się w akwarium. - Przestań natychmiast! - zaczęłam krzyczeć, wyrywając Wiktorii ścierkę z rąk. - Nie waż się bić mojego psa! Co on ci takiego zrobił?! Gość rzucił w moją stronę rozwścieczone spojrzenie. - Pies powinien wiedzieć, gdzie jest jego miejsce! Podniosłam z podłogi trzęsące się grubiutkie ciałko. Mopsy już z natury mają nieszczęśliwy wyraz swych przeuroczych mordek, ale tym razem z oczu Ady płynęły najprawdziwsze w świecie łzy. Przez całe jej niedługie życie nikt jej jeszcze nigdy nie uderzył i dlatego teraz po prostu nie rozumiała, co się

dzieje. Przytuliwszy ją do siebie, ryknęłam: - Pies mieszka w tym domu i to ty powinnaś wiedzieć, gdzie jest twoje miejsce! Co ona takiego zrobiła?! - Okropne świństwo! - wybuchnęła Wika. - Przyszłam ze sklepu, patrzę, i co widzę? Najspokojniej w świecie śpi sobie w moim łóżku, na mojej poduszce! - To chowaj pościel, a nie zostawiaj wszystkiego rozbebeszonego. - Ale ta kanapa jest za ciężka! Nie potrafię złożyć jej sama! Chrząknęłam. - Chcesz przez to powiedzieć, że w twoim wieku już brak sił na złożenie łóżka? Wiktorię zatkało. - Spała na twoim łóżku i za to ta cała awantura? Za to pobiłaś bezbronne stworzenie?! - Spójrz tylko! - wrzasnęła Wiktoria, pokazując mi podarte rajstopy. - Zobacz, co ona zrobiła z moimi pończochami! Żyję z samej emerytury i nie mogę sobie pozwolić na zbędne wydatki! Obrzuciłam uważnym spojrzeniem jej piękny, drogi, tweedowy kostium, złotą bransoletkę i kolczyki, wciągając przy okazji zapach francuskich perfum, po czym wycedziłam przez zęby: - Nie powinno się rozrzucać swoich rzeczy.

- Kim ty dla mnie jesteś, że śmiesz zwracać mi uwagę?! ruszyła do ataku Wiktoria. - Sama jesteś tu tylko gościem! Podniosłam piszczącą z przerażenia Mulę i, słysząc miarowe bicie dwóch małych psich serduszek na mojej piersi, powiedziałam dobitnie: - Mylisz się, babciu. To jest mój dom rodzinny, jestem tu od zawsze i na zawsze. Wiktoria aż zsiniała ze złości i bez słowa przeszła z kuchni do przedpokoju, w chwilę później trzasnęły drzwi wejściowe. Popatrzyłam na trochę już uspokojone psy i oświadczyłam: - Dziewczynki, powinnyśmy wynagrodzić sobie nasze krzywdy. Tak w ogóle, to kupiłam to z myślą o Sierioży i Kiryle, ale w świetle ostatnich wydarzeń... Z tymi słowami wyjęłam z torby opakowanie strasznie drogiego duńskiego pasztetu z wątróbki. Półkilogramowe pudełko kosztuje aż siedemdziesiąt rubli - dzika rozpusta! W mgnieniu oka podzieliłam zawartość opakowania na trzy nierówne części. Największą dałam terierce, dwie mniejsze mopsom. Na deser dołożyłam im jeszcze po czekoladowym, surowo zabronionym przez całą kynologiczną literaturę, cukierku. Podobno słodycze mają szkodliwe działanie na zdrowie psów. Dzisiaj jednak leczyłam ich rany na duszy, a „Wiewiórka” jak najbardziej się do tego nadaje. Najwyraźniej złość dodaje energii, gdyż w pozostałym do

powrotu dzieci czasie zdążyłam zrobić obiad, sprzątnąć mieszkanie, upiec ekle-ry, a nawet wyprasować, kupionym ostatnio żelazkiem, koszule Sierioży, bluzki Julii i spodnie Kiryła. W nocy, kiedy w domu zapanowała w końcu cisza, leżałam w łóżku, otoczona psami, i rozmyślałam o tym, jak dalej potoczy się moje życie po powrocie Katii. Najprawdopodobniej nic się nie zmieni. Katia przecież całymi dniami przesiaduje w pracy, więc cały dom pozostanie na mojej głowie. W sumie to całkiem fajna posadka! W tym momencie poczułam, jak Ada podpełza do mojej twarzy i zaczyna z zapałem oblizywać moje policzki, czoło i podbródek. Jej grubiutki ogonek kręcił się niczym śmigło, a z piersi dochodziło delikatne pomrukiwanie. Objęłam ją prawym ramieniem, odwróciłam się na bok i przytuliłam do mopsa. Nie do wiary! Ada przyszła powiedzieć mi swoje psie „dziękuję”. Kiedyś dawno, bardzo dawno temu, w poprzednim życiu, też nie otwierałam sama drzwi. Robiła to za mnie Natasza. Najwidoczniej Wiera Martynowa również nie zaprząta sobie głowy zbędnymi sprawami, gdyż do mieszkania wpuściła mnie jej gosposia - szczupła kobieta w wieku około czterdziestu pięciu lat. - Pani jest w salonie - oznajmiła, po czym wprowadziła

panią „major” do dużego pokoju pełnego antyków. Tam, pomiędzy szafką z czasów Pawia I a elegancką serwantką, prawdopodobnie z epoki cara Mikołaja, siedziała wspaniała dama. Podobną piękność można spotkać jedynie w czasopismach i, szczerze mówiąc, do tej pory sądziłam, że taka cera, takie wydatne usta i fiołkowe oczy są jedynie wynikiem pracy profesjonalnych charakteryzatorów i stylistów. Jednak na kobiecie, która spokojnie piła sobie kawę, nie było ani grama makijażu. Co więcej, dzisiejszy dzień był nadspodziewanie słoneczny i jaskrawe światło bezlitośnie oświetlało twarz Wiery. Lecz nawet przy takim oświetleniu nie dało się znaleźć u tej pięknej kobiety żadnego defektu. Włosy, cudowne loki naturalnej blondynki, niedbale opadały na ramiona, a kiedy gospodyni wstała, aby się ze mną przywitać, zobaczyłam, że jej talię można bez problemu objąć dłońmi. Cztery małżeństwa i długotrwały związek z Kostią nie odcisnęły na Wierze Martynowej najmniejszego piętna. Ogromne oczy naiwnie się we mnie wpatrywały Na jej pełnych ustach gościł uśmiech. Wyciągnąwszy w moją stronę delikatną aksamitną rękę z nienagannym manikiurem, gospodyni powiedziała seksownym głosem: -Jaka straszna historia... Biedny Kostia... Za co go zabili? Usiadłam w fotelu, przyjęłam zaproponowaną filiżankę kawy, po czym wyrecytowałam:

- Na razie nie mogę udzielać na ten temat jakichkolwiek informacji. W dalszym ciągu trwa śledztwo w tej sprawie. Wiera gwałtownie wstała, jej szlafrok się rozchylił i zobaczyłam długie, zgrabne nogi, bez najmniejszego śladu cellulitu. - Pewnie jest w to zamieszana jakaś kobieta. Uniosłam brwi. - Podobno to właśnie pani ma z tym coś wspólnego. -Ja?! - zdumiała się Wiera. - Znaliśmy się jak łyse konie. Nie przeczę, łączyły nas szczególne stosunki, zawsze bowiem uważałam Kostię za swojego pierwszego męża, choć nigdy nie byliśmy w formalnym związku, ale co to ma do rzeczy? Po co miałabym go zabijać? Spokojnie dopiłam kawę. Może rzeczywiście powinnam pracować w milicji? Świetnie mi już wychodzi przesłuchiwanie świadków. - Nie chodzi tu bezpośrednio o panią. Ktoś z waszych wspólnych znajomych twierdzi, że Marat Rifalin groził, iż zabije Konstantina w tak okrutny sposób, w jaki zostało to naprawdę dokonane. Wiera wybuchnęła donośnym śmiechem i, wyjmując długiego brązowego papierosa, zapytała: - Zapali pani? Skinęłam głową i wzięłam papierosa.

- Marat... — wzruszyła ramionami Wiera — niech zgadnę, kto powiedział pani taką bzdurę... W skupieniu wdychałam aromatyczny dym, czując, jak w żołądku robi mi się gorąco. - Rekinalia Jewgieniewa - uśmiechnęła się Wiera. - Mam rację? Wie pani, jaką ma ksywę? Rekin. I nie chodzi tu nawet o jej prawdziwe imię, tylko o charakter: jak się do kogoś przyczepi, to za nic w świecie nie odpuści. A Marat zerwał się jej z haczyka, więc teraz jest na niego zła... Jeśli pani chce, opowiem o niej całą prawdę, to na pewno pomoże w śledztwie. Z westchnieniem kiwnęłam głową. Tak naprawdę kompletnie nie interesowały mnie żadne informacje na temat Jewgieniewej, ale przecież pani major, zajmująca się poszukiwaniem mordercy, nie może nie wysłuchać świadka! - Uczyliśmy się w jednej klasie - rozpoczęła swoje opowiadanie Wiera - Kostia, Michaił Rogow i ja. W tamtych czasach byłam taką brzydką, kanciastą dziewczyną, najwyższą ze wszystkich i strasznie wstydziłam się swojego wzrostu. Ani Kostia, ani Michaił nie traktowali mnie jak dziewczynę, raczej jak dobrego kumpla. Po jakimś czasie Kostia rozpoczął romans ze swoją sąsiadką, a zarazem naszą koleżanką z klasy, Łubką Ka-zancewą. Potem rozeszliśmy się na różne uczelnie. Kostia poszedł do teatralnej, Michaił - do

medycznej, a ja się dostałam na Mat.-Fiz... - Dokąd?! - Na matfiz - powtórzyła spokojnie Martynowa. - Zawsze ciągnęło mnie do matematyki, ukończyłam szkołę z wyróżnieniem i dostałam się na wydział matematycznofizyczny. Proszę, proszę! Mamy tutaj genialną piękność! - Mimo wszystko jednak nadal się przyjaźniliśmy - ciągnęła dalej swą opowieść Wiera - chociaż, trzeba przyznać, że spotykaliśmy się już coraz rzadziej... W wieku dwudziestu lat Wiera stała się niesamowicie piękna. Michaił Rogow nie zauważył tej przemiany, ale za to Kostia nieoczekiwanie się w niej zakochał. W ten oto sposób rozpoczął się ich dziwny romans. Przez mniej więcej pół roku trwała ich namiętna miłość, nie rozstawali się ani na chwilę, potem nagle nastąpiło ochłodzenie ich stosunków. Kostia sprawił sobie inną kochankę, a Wiera wyszła za mąż. Po upływie trzech lat ponownie rzucili się sobie w objęcia... Można nawet powiedzieć, że wszystkie cztery małżeństwa Martynowej rozpadły się przez Kostię... -Jakaś diabelska siła przyciągała nas ku sobie - uśmiechała się smutno Wiera. - Niby już wszystko skończone, płomień zgasł, jesteśmy dobrymi przyjaciółmi. On ma babę, i do tego

nie jedną, bo aż trzy naraz. Ja mam wspaniałego męża, z pieniędzmi i stanowiskiem. I wtem... nagle -coś iskrzy i znów lądujemy razem w łóżku. Po miesiącu albo dwóch namiętność mija i wszystko wraca do normy. On ma swoje kobiety, a ja ponownie wychodzę za mąż... Lecz budząca się cyklicznie namiętność nie przeszkadzała Wierze i Kostii pozostawać w przyjacielskich stosunkach. Następnie Michaił Rogow zapoznał ich ze swoją żoną Rekinalią... -Ta aż się krzywiła na sam mój widok- śmiała się gospodyni.-Wprost siniała ze złości. Co było w pełni zrozumiałe. Jedyne, co obchodziło w życiu Rekinalię, to pieniądze. Za Rogowa również wyszła za mąż w nadziei na bajeczne dochody psychiatry, ale się grubo przeliczyła... Michaił wcale nie dbał o pieniądze i przeważnie nie brał ich od swoich pacjentów, przez co Rekinalia zmuszona była pracować jako pielęgniarka i żółknąć z zazdrości na widok drogich futer, biżuterii i eleganckich strojów Wiery. A jeszcze, jak na złość, każdy kolejny mąż Martynowej był bogatszy od poprzedniego... - Romans z Kostią rozpoczęła tylko po to, żeby mi dokuczyć - śmiała się Wiera. - Idiotka! Uprzedzałam ją przecież: „Ala, Kostia z nikim nie wytrzyma dłużej niż rok, za to Michaił jest wiernym mężem. Kostia jest niczym piłeczka posmarowana

masłem: wyślizguje się i wyskakuje z rąk. Nie rób głupstw, lepszy wróbel w garści niż...”. No i co? Miałam rację!... Przyzwyczajony do niesienia pomocy byłym kochankom, Kostia zaproponował Rekinalii, aby sobie trochę dorobiła, opiekując się jego chorą matką. Ala została sama i na gwałt potrzebowała pieniędzy, więc przyjęła jego propozycję. Po upływie tygodnia Annę Fiodorownę odwiedził Sława... — On jest szalenie podobny do Kostii, ten nasz złodziejaszek — szczebiotała Wiera - jak dwie krople wody, rzadko się zdarza aż takie podobieństwo. Rekinalia stwierdziła, że to jest jej szansa i przystąpiła do ataku na Sławę. On tylko zewnętrznie jest podobny do Kostii, z charakteru natomiast jest zupełnie inny, boi się kobiet, do tego czasu obcował jedynie z prostytutkami... Uwieść takiego to pryszcz, więc Rekinalia bez trudu sobie z tym poradziła. Zawsze potrafiła wpakować się w jakieś tarapaty... Bóg raczy wiedzieć, w jaki sposób Ala poznała Marata Rifalina, jedno jest tylko pewne, że zaczęła się za nim uganiać, raz przyprowadziła go nawet do restauracji, w której Kostia obchodził hucznie swoje urodziny. Zapewne chciała się pochwalić, że obraca się w kręgach artystycznych, ale tu się przeliczyła. Marat ujrzał bowiem Wierę i zakochał się po uszy. Martynowa, która w tym czasie była akurat wolna, gdyż dopiero co skończyła kolejny romans z Katukowem,

spojrzała przychylnym okiem na właściciela wielomilionowego majątku i Ala została za lodzie... - Teraz już chyba pani rozumie, dlaczego jest taka wściekła rzekła Wiera, zmrużywszy swoje błyszczące oczy. Westchnęłam. - Ale widzi pani, oni mi wspominali, że Marat w ich obecności groził, iż strzeli Konstantinowi prosto w twarz... - No i co z tego? - Jak to - co? W taki właśnie sposób został usunięty z tego świata. Skąd by o tym wiedzieli? - Nawiasem mówiąc - podkreśliła Wiera - sama się o tym dowiedziałam z gazety „Moskiewski Komsomolec”. Tam czarno na białym było napisane, że zginął od kuli, którą wystrzelono mu prosto w twarz. Marat jest Dagestańczykiem i mimo że całe życie spędził w Moskwie, to jednak jego wschodni gorący temperament robi swoje. Z byle powodu tupie nogami i wrzeszczy: „Zabiję, zarżnę, powieszę, przerobię na farsz i usmażę kotlety!”. A po dziesięciu minutach przynosi pierścionek z brylantem i pada do nóg, prosząc o wybaczenie! - Jednak tylko Sławie i Rekinalii zapowiadał, że odrąbie Konstantinowi ręce, żeby nie mógł już więcej obejmować cudzych żon. Tak też się stało, a o tym „Moskiewski Komsomolec” na pewno nie pisał - powiedziałam cicho.

Wiera nerwowo chodziła po pokoju. - Niech mi pani w końcu uwierzy, że Marat w żaden sposób nie mógł zabić Kostii. - Dlaczego? - Trzy tygodnie temu postanowiliśmy zacząć wszystko od początku i wyjechaliśmy na Barbados. Wróciłam dopiero wczoraj i nie zdążyłam nawet dobrze wejść do domu, gdy zadzwoniła Ala. Tak a propos, kiedy powiedziałam jej, że wychodzę za Marata, zaczęła nam wygrażać. A Ri-falina w czasie, gdy popełniono morderstwo, nie było w Moskwie i mogę potwierdzić jego alibi nawet w sądzie. - Droga pani - powiedziałam dobitnie - bogacze wynajmują do czarnej roboty fachowców i fakt nieobecności Rifalina bezpośrednio na miejscu przestępstwa o niczym jeszcze nie świadczy... - Ale on naprawdę nie zabił Kostii! - powiedziała stanowczo Wiera. - Skąd taka pewność? - Marat doskonale znał mój stosunek do Katukowa. Rzecz jasna, nie żywił do niego żadnej sympatii. Ale zdawał sobie sprawę, że jeśli dowiedziałabym się, iż miał cokolwiek wspólnego ze śmiercią Kostii, zerwałabym z nim wszelkie kontakty. A najbardziej na świecie Marat boi się mnie stracić. Niech mi pani wierzy, on mnie uwielbia i nie zrobiłby

niczego, co mogłoby popsuć nasze stosunki. Czy może sobie pani wyobrazić, jak wielka musi być jego miłość, skoro, mimo moich zdrad, gotowy był się ze mną ożenić? Zapanowało milczenie. Wiera usiadła w fotelu, elegancko skrzyżowała nogi i dodała: - Poza tym nie uwierzę, żeby Marat mówił coś podobnego Sławie i Ali. - A to dlaczego? - On nie jest głupi. To świetny finansista z trzeźwym, analitycznym umysłem. Może z lekka porywczy, ale przecież nie idiota. Gdyby chciał kogokolwiek zabić, nie rozpowiadałby o tym na prawo i lewo. Najprawdopodobniej wynająłby płatnego zabójcę, który załatwiłby sprawę bez żadnego rozgłosu, sprawnie i po cichu. A już zupełnie nie uwierzę, że zwierzałby się Sławie i Rekinalii. Znają się, spotykają przy różnych okazjach, ale niespecjalnie się lubią. Po co więc miałby się im zwierzać? - No dobrze, ale skąd wiedzieli o odrąbanych dłoniach? - Tego właśnie, moja droga pani major - stwierdziła złośliwie Wiera — powinna się pani dowiedzieć. To pani praca. Wygląda na to, że kochany braciszek złodziejaszek wraz ze swoją słodką żonką wiedzą o morderstwie więcej niż inni. Niech się pani zajmie rodziną młodszego Katukowa, a zapewniam, że

znajdzie tam pani wiele starannie ukrywanych przed światem tajemnic. - Obiecała mi pani oddać papiery... - Nie mam ich! Ale wiem, gdzie Kostia wszystko przechowywał. Parapet w kuchni... - Patrzyłam, w nogach od stołu również... - A w lustrze? - Gdzie? Wiera roześmiała się zadowolona. - Kiedy zaczął urządzać te swoje schowki, ja mu w tym pomagałam. Uwielbiam powieści kryminalne, więc poszperałam w klasyce tego gatunku. Parapet obmyślił Nero Wolfe, nogi od stołu odkręcał Herkules Poirot, a lustro przysłużyło się Ellery Queen. - W łazience - mruknęłam - na szafce z lekami i innymi drobiazgami. Trzeba nacisnąć, wtedy ono się obróci, a tam jest wnęka... - Aha - roześmiała się Wiera - widzę, że pani też czytuje w wolnym czasie. Tak, właśnie tam. Chce pani, to pojedziemy? Skinęłam głową. Martynowa była jednak dziwną kobietą, gdyż do wyjścia była gotowa po pięciu minutach. Po prostu wciągnęła spodnie, czarny sweter, kurtkę i zeszłyśmy do podziemnego garażu. Samochód prowadziła pewnie, precyzyjnie, więc się rozluźniłam. Zarobię trochę kasy i kupię

mojej rodzinie takiego samego mercedesa. Ford Sierioży stracił już tłumik, a w żiguli, którym jeździ Katia, kierownica lata jak ster w samolocie myśliwskim. Nie tylko się kręci, ale na dodatek porusza się w górę i w dół. Jakim cudem udawało się kierować autem w takich warunkach -nie mam pojęcia. Wiera otworzyła drzwi od mieszkania własnymi kluczami i poszła prosto do łazienki. Ja tymczasem, wstrzymawszy oddech, podążyłam za nią. Lustro posłusznie się obróciło i we wnęce ukazała się teczka. Chwyciłam ją drżącymi rękoma. Tak, to jest to, czego szukam: granatowe kartki i koperta! - O Boże! - z pokoju dobiegł krzyk Wiery. - Co tu się wydarzyło?! - Szukali właśnie tej teczki - wyjaśniłam, czując wobec niej szczerą wdzięczność. Na ulicy, kiedy Wiera wyłączyła alarm w samochodzie, postanowiłam ją ostrzec: - Niech pani teraz nikogo obcego nie wpuszcza do domu, ponieważ bandyci rabują i zabijają kobiety, które były kochankami Konstantina. - Nigdy sama nie otwieram drzwi, a już tym bardziej komuś, kogo nie znam - odparła wyniośle Martynowa - a zamków nie da się wyłamać. Nawet nie zaproponowała, że podwiezie mnie chociażby do metra. Włączyła jedynkę i pognała przed siebie. Kilka kropli

błota spod kół jej samochodu ochlapało mi kurtkę, ale mimo to byłam szczęśliwa. Boże, jutro oddam tę teczkę i Katia wróci do domu. Rozdział 23 Wieczorem postanowiłam rozpocząć wychowywanie Sierioży i przypomniałam mu: - Nie zapomnij kluczyków, włóż je sobie od razu do kieszeni. Chłopak westchnął żałośnie. - Ratuj, Lampa, ford padł! -Jak to?! - przestraszyłam się. - Miałeś wypadek? Sierioża pokręcił smutno głową. - Nie, silnik wysiadł. - I co teraz? - nie przestawałam pytać. - Da się to naprawić? - Lepiej zabić niż leczyć — powiedział Sierioża. — Wziąłbym samochód matki, tyle że jej żiguli też już ledwie zipie. - I opony są już całkiem łyse - wtrącił Kirył, wpychając sobie do ust kawałek omletu z serem. - No tak, to nie opony Pirelli - przytaknęła Julia - ale na razie jeszcze jeździ, a poza tym nie mamy teraz innego wyjścia. - Ale co dalej? - domagałam się odpowiedzi. Sierioża podkręcił wąsa. - Matka z Kemerowa przywozi zawsze około dwóch tysięcy. Pracuje tam taśmowo. Codziennie ma 3-4 operacje. Nawet

jeśli założyć, że połowa chorych jest biedna i nie zapłaci, to nic nie szkodzi, bo pozostali na pewno się odwdzięczą. Matka ma dobrą i pewną rękę. -Jest dobrym chirurgiem? - Wręcz nienormalnym! — krzyknął Sierioża. — W dzieciństwie kroiła lalki, doszukując się u nich zapalenia wyrostka robaczkowego, a w pierwszej operacji uczestniczyła jeszcze jako studentka, żeby tylko czym prędzej zobaczyć na własne oczy, jak się kroi ludzi. Podczas gdy inne dziewczyny szły do kina albo na tańce, mama leciała do prosektorium i z zapałem patroszyła trupy. - Masz pojęcie - ożywiła się Julia - trzy lata temu jej samej trzeba było usunąć tarczycę. Zoperowali ją jej koledzy, troszczyli się o nią, obchodzili jak z jajkiem... Ale, rzecz jasna, mimo wszystko były komplikacje! - Dlaczego? Julia chrząknęła znacząco. - Z lekarzami to zawsze tak jest: jak zachorują, to już koniec. Z kataru wychodzą zatoki, zapalenie wyrostka robaczkowego przechodzi w zapalenie otrzewnej, ich dzieci jakimś cudem zawsze złapią jakieś egzotyczne choroby. Sierioża w dzieciństwie nabawił się gdzieś choroby Werme-ra.To był jedyny przypadek na całą Moskwę, niesłychanie rzadko spotykany wirus afrykański.

- U nas w domu wynajmowali mieszkanie studenci z Uniwersytetu Patrice’a Lumumby z Konga - roześmiał się Sierioża. - Czasem częstowali mnie gumą do żucia i pewnie stąd złapałem tego wirusa. - Nigdy nie wziąłbym gumy od nieznajomego Murzyna powiedział Kirył. - Naprawdę tak trudno było pójść do kiosku i samemu sobie kupić? - W 1980 roku? My wtedy całą klasą żuliśmy jeden listek, każdy po kolei! - Fuj! - skrzywił się ???!. - Nawet nie przypuszczałem, że w czasach komunizmu ludzie mieli takie problemy! - Wracając do tematu, matce strasznie spuchło gardło z powodu czyraka - kontynuował Sierioża. - Uciekła ze szpitala do domu i zaczęła się sama nad sobą pastwić w łazience. Wtykała nożyczki w szew pooperacyjny, wypuszczała tym sposobem ropę, przylepiała plaster - i jazda do pracy! -Jak to do pracy?! - zdumiałam się. - Przecież ci mówimy, że jest szalona - wyjaśniła Julka. Pod chirurgiczny kitel wciągnęła stary golf, żeby nie straszyć chorych swoim okropnym gardłem, i jazda: skalpel w zęby tarczyco precz! Romanowa pędzi na narowistym koniu! Wieczorem dokładnie przejrzałam zdobyte z takim trudem dokumenty i stwierdziłam, że nic już z tego nie rozumiem. Były tam tylko jakieś kwity za światło, kopie rachunków kont

bankowych i faktury za sodę spożywczą, a zamiast fotografii w teczce leżały same negatywy. Usiłowałam rozpoznać twarze utrwalonych na nich ludzi, lecz kompletnie nic nie widziałam. Trudno było nawet rozróżnić płeć osób uchwyconych w kadrach. Rano znów wyrzuciłam klucze przez lufcik, a zaraz po tym usłyszałam z dołu wołanie: - Lampka, rzuć kluczyki od żiguli, bo ford przecież padł! Przeklinając własna sklerozę, zrzuciłam drugi pęczek, wyprowadziłam psy, ugotowałam zupę i usmażyłam kotlety. Kiedy uporałam się z obowiązkami domowymi, włożyłam dokumenty do reklamówki i pobiegłam na stację Dynamo. Dopiero wychodząc z metra, uzmysłowiłam sobie z lękiem, że małpowaty Sława może wcale nie przyjść na umówione spotkanie. I co ja wtedy zrobię? Jednak moje obawy okazały się płonne - facet stał już przy ławce. Tym razem kupa mięcha odziana była we wspaniałą kurtkę z miękkiego zamszu, a na nogach miała cienkie półbuty z obrzydliwymi złotymi sprzączkami. - No, kaleko - syknął, kiedy dotknęłam jego rękawa - ty przebrzydły robalu, co słychać? Pomachałam mu przed nosem teczką. Monstrum chrząknęło z zadowoleniem i wyciągnęło po nią tłustą, podobną do poduszki na szpilki rękę z karłowatymi

paluchami. Nie wiedział tylko o jednym drobnym szczególe. W ciągu dwóch tygodni przeszłam taką szkołę, jakiej inna kobieta nie zazna przez całe swoje życie. Zamiast nieszczęśliwej, zmieszanej i leniwej Eufrozyny grubas miał teraz przed sobą sprytną, pewną siebie, mądrą i wręcz bezczelną Eulampię! - Łapy przy sobie! - ryknęłam. - Zamknij się i posłuchaj! Gdzie jest Katia? Mafiozo speszył się na moment, ale zaraz odzyskał dawną pewność siebie i wrzasnął: - Oddawaj mi tu zaraz te papiery, gnido! - Raz, dwa, trzy! Baba Jaga patrzy! - wyklepałam i dodałam: - Spójrz tam, Sława, widzisz, milicjant sobie spaceruje, zaraz zacznę krzyczeć i będziesz się tłumaczył na komisariacie, po co ci te dokumenty i gdzie jest Katia. Facet zmienił się nieco na twarzy i spuścił z tonu: - Dobra już, dobra, jedziemy. - Dokąd? - Po Katarinę, wymienimy dokumenty na babę, przecież i tak mi nie uwierzysz, że ją wypuszczę, jak przyjadę do domu? - Nie uwierzę. - No to idziemy. Wyszliśmy na dwór i wsiedliśmy do brudnego, poobijanego żiguli, jednego z_pierwszych wyprodukowanych modeli.

Klekocząc wszystkimi częściami swojego starego ciała, samochód dość żwawo potoczył się po ulicy. Sława zaczął sobie pogwizdywać, ja natomiast bezmyślnie spoglądałam w okno. Nagle Moskwa się skończyła i auto pomknęło po szosie. Najwyraźniej tylko z wyglądu było wrakiem, gdyż silnik warczał niczym syty kot, a na zakrętach wcale nas nie znosiło. Pewnie żiguli było „uzbrojone’^ Pirelli z kolcami obiekt pożądania i zawiści Sierioży. - Palisz? - zapytał Sława, kiedy skręciliśmy w jakąś boczną ścieżkę i pomknęliśmy po niej z niesłychaną wręcz prędkością. Przytaknęłam skinieniem głowy. -To otwórz schowek, tam są papierosy... Przez chwilę mocowałam się z zamknięciem, ale nie dałam rady go otworzyć. - Oj, ty kaleko - chrząknął Sława - lepiej sam to zrobię. Nie zmniejszając szaleńczej prędkości, naparł na mnie całą swą tuszą i zaczął grzebać przy schowku. „Jeszcze tylko tego brakowało, żebyśmy mieli wypadek” przemknęło mi przez myśl i w tym samym momencie poczułam silny wstrząs i powiew świeżego powietrza... Coś czarnego i ogromnego rzuciło mi się naprzeciw, a moja głowa wpadła nagle w jakąś lodowatą wodę, po czym nastała ciemność.

Najpierw odzyskałam słuch — moje uszy wypełnił miarowy szum. Potem poczułam dziwną lodowatą wilgoć, przenikającą całe moje ciało. Mój Boże, chyba zasnęłam w wannie! Dobrze chociaż, że się nie utopiłam. Nie mogąc podnieść nieposłusznych powiek, totalnie zdezorientowana, pomacałam wokół siebie ręką w nadziei, że znajdę ręcznik, moje palce jednak natknęły się tylko na jakieś suche gałązki. Z wrażenia aż usiadłam, po czym natychmiast otworzyłam oczy. Nie mogłam uwierzyć w to, co zobaczyłam! Otóż znajdowałam się w wielkim, brudnym stogu zgniłego siana, które nie wiadomo jak znalazło się na poboczu. Na prawo i na lewo odchodziła wąska asfaltowa droga, pokryta śniegiem. Nagle pamięć uczynnie podsunęła mi obraz z przeszłości: pędzimy z ogromną prędkością, grubas, naparłszy na mnie, usiłuje otworzyć schowek... Wygląda na to, że stracił panowanie nad kierownicą i wpadliśmy na drzewo. A mnie najprawdopodobniej wyrzuciło z samochodu przez przednią szybę. Ostrożnie poruszyłam rękami i nogami, po czym pokręciłam szyją -nie, na szczęście niczego sobie nie złamałam. Po chwili spróbowałam stanąć na rozjeżdżających się nogach. Nie od razu mi się to udało, ale w końcu, chwiejąc się z lekka, zaczęłam oddalać się od stogu siana, który uratował mi życie, i stanęłam na szosie. Gdzie się podział nasz rozwalony

samochód? Najwidoczniej z asfaltowej, ale mimo wszystko bocznej drogi korzystają nieliczni kierowcy, ponieważ na śniegu wyraźnie było widać ślady jedynie naszych opon. Przeszłam kawałek w prawo, czując, jak przemoknięta kurtka obija mi się ciężko po biodrach brudnymi połami. Buty można byłoby już śmiało ściągnąć, gdyż cienki zamsz zamienił się w szmatę na wskroś przesiąkniętą wodą i w sumie i tak miałam wrażenie, jakbym szła boso. Nagle ślad opon się urwał - z przodu, dokąd tylko sięgał mój wzrok, rozpościerała się dziewiczo biała droga. Przyjrzałam się uważniej. Tak, wszystko już jasne! Ohydny worek sadła wypchnął mnie w pełnym biegu z samochodu! Pewnie miał nadzieję, że pasażerka, uderzywszy głową o asfalt, złamie sobie kark! Najprawdopodobniej tak by właśnie było, jeśliby przy drodze nie pojawił się stóg siana. Życząc w myślach zdrowia wszystkim rolnikom i ich zwierzętom domowym, pokuśtykałam w drugą stronę. Musiałam się przecież jakoś dostać do domu, a z tamtej strony dochodził równomierny warkot, więc prawdopodobnie tam właśnie znajdowała się droga! Dokuśtykałam do niej po mniej więcej półgodzinie. Nie wiem dokładnie, gdyż nie noszę zegarka na ręku. Bez jego pomocy wiem zazwyczaj, która jest godzina. Mam

zadziwiające wyczucie czasu, mogę się pomylić co najwyżej o dziesięć minut. Według moich obliczeń było około trzeciej, kiedy w końcu dotarłam do pobocza i podniosłam rękę, aby zatrzymać któryś z jadących z naprzeciwka samochodów. Żaden z nich nie miał jednak najmniejszego zamiaru zahamować. Wcale się nie dziwię, bo któż by chciał podwieźć facetkę w chińskiej kurtce, wymazaną od stóp do głów błotem? Na całe szczęście w kieszeni znalazłam portmonetkę. Wyciągnęłam z niej dwieście rubli i podniosłam banknot do góry. Już po chwili zatrzymał się przy mnie żółty samochód. - Dokąd? - zapytał tępawy z wyglądu facet. Usłyszawszy adres, obrzucił mnie badawczym spojrzeniem, po czym oświadczył: - Chcę pieniądze z góry. Racjonalna ostrożność, wszystkiego bowiem można się spodziewać po włóczędze zabranej prosto z szosy. Podałam mu więc banknot i z przyjemnością wyciągnęłam zmęczone nogi, prosząc: - Mógłby pan włączyć ogrzewanie? Kierowca ponownie na mnie spojrzał, ale tym razem nic już nie odpowiedział, tylko przekręcił regulator ciepła. Po paru minutach we wnętrzu samochodu zaśmierdziało mokrym

psem. To zaczęła schnąć moja kurtka. - Za dużo się wczoraj wypiło, co? Nabawiło się krowiej choroby? -uśmiechnął się kierowca. -Jakiej? - nie zrozumiałam. - Wydoić za dużo! - zarżał facet. - Nie ma się co wstydzić, każdemu się zdarza. Masz, trzymaj... Wyciągnął w moją stronę paczkę „Złotej Jawy”. Zapaliłam papierosa. W domu przepchnęłam się przez skaczące psy do łazienki, ciesząc się, że wstrętna Wiktoria dokądś się zmyła, po czym napuściłam sobie do wanny gorącej, prawie wrzącej wody. Usiadłam i, czując, jak gorąca fala ogarnia moje plecy, zaczęłam gapić się w lecący z kranu strumień. Ależ ze mnie idiotka, że dałam się tak nabrać tej kupie sadła! I dokumenty przepadły, i Katii nie uratowałam! Zaczęłam zawzięcie mydlić gąbkę. Ale to nic, jeszcze nie wszystko stracone. Nawet nie przypuszczasz, Sławulku, jak łatwo będzie cię teraz znaleźć. Mam tylko nadzieję, że Katii nie stanie się nic złego. Chociaż, gdy sobie przypomnę, jak bez najmniejszych skrupułów „milutki” Sława wypchnął mnie z pędzącego auta... Dobrze, że się nie zabiłam, tylko skończyło się na kilku siniakach i zadrapaniach. Woda leciała sobie i leciała, a razem z nią ulatywało gdzieś moje niezdecydowanie i zaczęła mnie ogarniać straszliwa

złość. Poczekaj no, bandyto! Zaraz wysuszę włosy i pójdę do salonu Bilajn, żeby ustalić właścicielkę komórki. Ta kobieta na pewno dobrze wie, jak cię można odnaleźć. Nie wiem jeszcze, jak, ale wydobędę z niej wszystkie niezbędne informacje! Owinęłam się w szlafrok i popędziłam do sypialni. Jednak, przebiegając obok wieszaka, uprzytomniłam sobie, że poszukiwania tajemniczej nieznajomej trzeba będzie niestety odłożyć do jutra. Nie miałam bowiem co na siebie włożyć, kurtka była brudna i mokra, a płaszcz cały w brązowych zaciekach. Wzdychając, wepchnęłam rzeczy do pralki. Wszystkie były w jednakowym beżowym odcieniu, więc nie powinny wyblaknąć po tym, jak wlałam do dozownika czarodziejski środek vanish, gwarantujący całkowite zniknięcie wszystkich plam. Nastawiłam pranie na funkcję „tkaniny z wełny”. Następnie wysuszyłam głowę i przeszłam się po pokojach, sprawdzając porządek. Kirył, który starał się jak najwięcej zarobić, odkurzał teraz co drugi dzień i doprowadził mnie już prawie do ruiny, utrzymując w całym domu nieskazitelny porządek. Podsumowując przegląd mieszkania: teraz nie walają się już u nas na podłodze strzępy psich kłaków, w przedpokoju lśnią szafki, a w wypucowanej na blask kuchni unosi się zapach kotletów. Pokój dziecięcyjest porządnie

sprzątnięty: książki leżą ułożone na biurku, a zabawki stoją równo na półkach. I słusznie, jak się samemu musi sprzątać, to nie chce się później bałaganić! Natomiast w sypialni Julii i Sierioży na krzesłach są porozwieszane najrozmaitsze części garderoby. Na szczęście nigdzie nie widać brudnych naczyń. W pustym pokoju Katii troskliwy Kiriusza wytarł kurz i starannie ułożył poduszkę na kanapie. Zamknęłam drzwi, czując przenikające mnie dreszcze. Mam nadzieję, że Katia kiedyś tu wróci! W sypialni, którą tymczasowo zajmowała Wiktoria, panował straszny bałagan. Kanapa znów nie była zasłana, a na stole stały brudne naczynia. Tak, to ciekawe, w spodku poniewierały się skórki od mandarynek i pestki mango. Nikt z nas nie kupował takich owoców, a w lodówce leżą tylko jabłka i gruszki... Wygląda na to, że przyniosła je po kryjomu i sama zżarła w nocy pod kołdrą! Wielka mi paniusia! Nawet nie raczy wynieść filiżanki po kawie! Następny pokój, najwyraźniej również przeznaczony dla gości, był pusty. Obrzuciłam spojrzeniem to niewielkie pomieszczenie. Ciekawe, dlaczego nie ulokowano mnie tu, tylko w salonie? Jest tu naprawdę przytulnie: dosyć wygodna kanapa, obciągnięta gobelinową tkaniną, taki sam fotel, ława, półki z książkami, prawie puste biurko i nieduża szafa. Postanowione, przeprowadzam się tutaj, tylko przeniosę

lampę z salonu, bo nie lubię zbyt intensywnego oświetlenia. Wyjmowałam akurat rzeczy z pralki, kiedy usłyszałam krzyk w korytarzu: - Wynocha! Wyjrzałam do przedpokoju. Potwornie zła Wiktoria odpychała nogami psy od sterty worków i reklamówek. - Mula, Ada, do mnie! Usłyszawszy mój głos, gość drgnął i upuścił na podłogę białe pudełko, w którym było zapewne ciasto. - O, kupiła pani coś słodkiego do kawy? - powiedziałam śpiewnym głosem. Wiktoria przez chwilę zwlekała z odpowiedzią: - Raptem dwa ciastka, dla Sierioży i Kiryła, bo przecież kobietom słodycze nie służą. A poza tym są bardzo drogie! W milczeniu obrzuciłam wzrokiem stertę siatek. Napisy na nich mówiły same za siebie „Salon futer - Albatros”, „Odzież od Calvina Kleina”, „Kosmetyki Garnier”. No tak, jakbym wydała tyle pieniędzy, to też bym chciała zaoszczędzić chociaż na ciastkach! Zostawiłam Wiktorię z zakupami, wyciągnęłam pranie i aż stęknęłam. No i jak tu mieć zaufanie do sklepów firmowych! Drogi płaszcz z cienkiego kaszmiru, kupiony w elitarnym butiku, z beżowego zmienił się w coś niewyobrażalnie obrzydliwego! Z tyłu zrobił się jasnożółty, na kołnierzu widać

było pomarańczowe zacieki, a rękawy pokryte były plamami. Z przodu natomiast był podobny do sierści mopsa ciemnoszary, z czarnymi motywami. Ze smutkiem zerknęłam na metkę. Proszę bardzo, zaleca się pranie w automacie! W wyglądzie kurtki również nastąpiła niespodziewana metamorfoza. Ta tania rzecz brudnożółtego koloru, kupiona najwidoczniej na wietnamskim targu, przeszła totalne przeobrażenie! Teraz nabrała koloru kruchego ciastka. Nędzne sztuczne futro, otaczające kaptur, nastroszyło się i zrobiło podobne do futerka lisa. Wszystkie plamy i zacieki z błota znikły bez śladu. Rzecz wyglądała jak całkiem nowa! Co ja mówię?! Była o wiele lepsza niż nowa! A na dodatek już prawie sucha. A tu proszę, na metce wyraźnie jest napisane: „W żadnym wypadku nie prać mechanicznie”. Kompletnie skołowana, powiesiłam kurtkę w łazience, a płaszcz wyniosłam na śmietnik, rozkładając go na pokrywie kontenera na śmieci. Może któryś z bezdomnych połaszczy się na tę rzecz? W każdym razie, gdy już uzbieram pieniądze na nowy płaszcz, to kupię go sobie na targu. Chociaż pewnie to nie nastąpi zbyt prędko, gdyż w pierwszej kolejności trzeba naprawić samochód i kupić zimowe opony. Wieczorem leżałam już w nowym pokoju. Psy całym stadkiem przeniosły się tam wraz ze mną i, wzdychając, rozłożyły się na kanapie. Rachel, jak zwykle, w nogach, a

Mula i Ada po bokach. Przed snem leniwie przeglądałam, Bóg wie skąd wziętą, starą gazetę „Tydzień”. Śmiesznie było czytać nowości sprzed prawie roku. Wzrok powoli przebiegał po linijkach. W sumie nie znalazłam tam nic ciekawego. Złożyłam więc gazetę, ziewnęłam i już tak zostałam z rozdziawioną buzią. Mój wzrok natrafił na ogłoszenie: Kancelaria Prawna poszukuje: „Prosimy o kontakt Annę Fiodorownę Katukową, Janę Siergiejewnę Katuko-wą i Rościsława Siergiejewicza Katukowa, którzy zamieszkiwali wcześniej pod adresem: ul. Pierwszego Dżokeja 19/49 - w celu wypełnienia ostatniej woli obywatela francuskiego Bazyla Fiedu, z domu Wasyla Ni-kołajewicza Fiedułowa. Osoby znające miejsce pobytu Katukowów proszone są o stawienie się do Kancelarii Prawnej Reginy Nikołajewny Zło-binej. Przewidziana jest nagroda”. No, no! Ciekawe, ile mi zapłacą, jak opowiem tej Złobinej o Katuko-wach?! Może wystarczy na opony? Wygląda na to, że jutro znów zanosi się na ciężki dzień. Najpierw zdobędę adres właścicielki telefonu, a zaraz potem pędzę do prawników! Rozdział 24 Firma Bilajn wyraźnie liczyła na to, że jej abonenci rozbijają się po mieście samochodami, gdyż biuro znajdowało się w

strasznie niewygodnym miejscu. Niby w centrum, na ulicy Masłowka, ale od najbliższej stacji metra, która nazywa się Dynamo, trzeba jeszcze jechać całych piętnaście minut w przepełnionym po brzegi autobusie. - Chodzi raz na godzinę - warczała wpadająca na mnie na każdym zakręcie kobieta. - Tylko cenę za bilet potrafią podnosić, niedługo to jeden przejazd będzie droższy niż cała wypłata! Jak najbardziej solidaryzowałam się z jej utyskiwaniem i skasowałam bilet bardzo sprytnie, to znaczy na samym brzegu. W drodze powrotnej będzie można zaoszczędzić i przejechać na nim jeszcze raz. Chryste Panie, za taką jazdę, na jednej wręcz nodze, to mi jeszcze powinni dopłacić! Zanim rozpoczęłam zbieranie informacji, uważnie przyjrzałam się obsłudze. Zastanówmy się, do kogo najlepiej się zwrócić? Do tej babki z klimakterycznymi plamami na policzkach nie pójdę, wymuskany chłopak w garniturze też najprawdopodobniej będzie mnie traktować z góry, natomiast dziewczyna w skórzanej spódniczce i obcisłym sweterku - to jest właśnie ktoś, kogo szukam! Po pierwsze, lubię młodzież, a po drugie, jest podobna do Julii i też pewnie ma dobre serce. Podeszłam do lady i podałam jej telefon. - Nie działa? - uśmiechnęła się dziewczyna i, zerknąwszy na

aparat, wyjaśniła: - Pewnie bateria jest rozładowana. - Widzi pani - wyszeptałam - to nie mój telefon. - Nie? — podniosła brwi dziewczyna. — A czyj? - Nie wiem i właśnie tego chciałabym się dowiedzieć od pani. Znalazłam telefon w toalecie, ktoś go zapomniał. Dziewczyna ponownie się uśmiechnęła. - I pofatygowała się pani, żeby go tu przywieźć? Dziękujemy bardzo, może go pani u mnie zostawić, na pewno zwrócimy właścicielowi. -Wolałabym sama... - Nie mogę ujawniać takich danych - dziewczyna rozłożyła ręce - to jest surowo zabronione. - Widzi pani - wyszeptałam znów - pomyślałam sobie, że skoro kogoś stać na taką komórkę, to znaczy, że ma sporo pieniędzy i niezbyt się z nimi liczy, a ja zarabiam trzysta rubli... Wkrótce Nowy Rok, a mój syn tak marzy o klockach lego... Niestety, nie mogę pozwolić sobie na ich zakup... Ledwie starcza nam do pierwszego. Szczerze mówiąc, miałam nadzieję na jakieś znaleźne, może dostałabym ze sto rubli... Dziewczyna przyjrzała mi się uważniej. Wyciągnęłam przed siebie dłonie i prostodusznie uśmiechnęłam się jej prosto w twarz. Moje ręce wyglądały wprost znakomicie! Mało tego, że wczoraj podrapałam sobie całą skórę w tym stogu siana, to

na dodatek jeszcze robiłam na kolację sałatkę jarzynową i obierałam buraczki! I teraz mnóstwo drobnych ranek zmieniło się w brązowe kropki, a wokół paznokci powstała ciemna otoczka, której w żaden sposób nie mogłam zmyć. Spojrzenie dziewczyny stało się jakby trochę cieplejsze i też odpowiedziała szeptem: - Dobrze już, dobrze, niech pani chwilę poczeka. No i proszę, na litość boską, schować ten telefon! Pokiwałam głową na znak zgody i zawisłam na ladzie w oczekiwaniu na adres. Dziewczyna gdzieś zniknęła, a chwilę później wróciła, trzymając w ręku małą karteczkę. - Proszę bardzo. Zacisnęłam kartkę w dłoni. -Wielkie dzięki. - Nie ma za co - machnęła ręką dziewczyna. - Tylko proszę nikomu nie mówić, skąd wzięła pani adres. Powoli udałam się w stronę wyjścia. W środku wszystko we mnie triumfowało i śpiewało, a najbardziej ze wszystkiego chciało mi się skakać na jednej nodze i wrzeszczeć z przepełniającego mnie uczucia szczęścia! Jednak biedna, głodna kobieta nie może przecież skakać i cieszyć się jak oszalała. Szłam więc powoli przygarbiona, szurając zamszowymi butami, które już dawno przestały przypominać jakiekolwiek obuwie. Taka uboga, nędzna kobiecina,

marząca o stu rublach... Dopiero na zewnątrz się wyprostowałam, po czym zerknęłam na kartkę. Równym, kaligraficznym charakterem pisma było na niej napisane: Tatiana Pawłowna Mołotowa, ul. Różowa 18. Jeśliby się teraz z nieba posypały złote monety, to i tak nie byłabym bardziej zdziwiona. Nogi same poniosły mnie do

supermarketu, gdzie kupiłam sobie kawę i pasztecik z mięsem, po czym jeszcze raz przeczytałam notatkę. Tatiana Mołotowa! Ależ ten świat jest mały! Gdzie się człowiek obejrzy - wszędzie sami znajomi. Kto by pomyślał, że ten ładny telefon należy do kochanki mojego męża, tej samej Tani, która była tak miła, że przyniosła mi film erotyczny z nimi w rolach głównych! Przez około pół godziny włóczyłam się bez celu po sklepie. Nie wiedziałam po prostu, co powinnam teraz zrobić. W końcu trafiłam na stoisko z kosmetykami i zaczęłam się bezmyślnie gapić w nienagannie lśniące lustro. Bardzo się zmieniłam. Cerę mam teraz nie bladą, lecz różową, błyszczące oczy i wyglądam dziesięć lat młodziej niż przedtem. Mimo wszystko jednak to nadal jestem ja i Tatiana z miejsca rozpozna we mnie swoją byłą rywalkę. Pewnie już załatwiła sobie skądś moje zdjęcie i wbija w nie szpilki! Wszystko wskazuje więc na to, że nie powinnyśmy się jeszcze spotykać. Lepiej będzie, jak najpierw zbiorę o tej wstrętnej dziewczynie więcej informacji. Może wśród jej znajomych przewinie się gdzieś grubas o imieniu Sława. Wypiłam jeszcze trzy kubki kawy i pochłonęłam kilka wspaniałych pasztecików, zanim wreszcie opracowałam plan działania, który od razu wprowadziłam w życie. Najpierw popędziłam na stację metra Twerska i w przejściu,

prowadzącym do stacji Czechowskiej, odnalazłam dziewczynę, która sprzedawała dyplomy i zaświadczenia. Tym razem potrzebna mi była legitymacja FSB, zamierzałam bowiem zostać agentem Federalnej Służby Bezpieczeństwa. Znajomy chłopak zaczął już powoli wypełniać rubryki, jednak kiedy usłyszał, że chcę tytuł majora, pokręcił głową. - Wie pani co, w FSB nie nadają łatwo takich tytułów, to nie MSW Tam major pełni ważną funkcję, jest na przykład szefem wydziału. A na dodatek jest pani kobietą, więc zróbmy lepiej podporucznika, dobrze? Ale mnie się wydawało, że podporucznik brzmi niezbyt poważnie, więc odparłam: - Nie, lepiej kapitana. Chłopak, sapiąc z wysiłku, zaczął nanosić litery. Ja tymczasem podskakiwałam obok zniecierpliwiona, niczym koń, który zbyt długi czas stał bez ruchu. Tania Mołotowa niczego sobie nie odmawiała. Mieszkała w przytulnym budynku ze wspaniałymi balkonami. Budynek stał w głębi podwórza, do którego prowadziła żelazna brama. Z boku zobaczyłam przycisk i tabliczkę: „Przejście zamknięte”. Nacisnęłam guzik. - Kto tam? - z głośnika dobiegł ochrypły głos. -Ja do administracji domu. - Pani nie jest mieszkanką naszego domu - niewidoczny

ochroniarz nie zamierzał mi wcale otwierać. Po chwili wahania stwierdziłam, że dla stróża wystarczy milicja, wyciągnęłam więc czerwoną legitymację i pomachałam nią w powietrzu. Gdzieś tu przecież musi być jakaś kamera. - Proszę otworzyć, ja w sprawie służbowej. Usłyszałam okropny pisk, pchnęłam furtkę i znalazłam się na niewiarygodnie zadbanym podwórku. Taki widok można spotkać jedynie w filmach o życiu milionerów. Długie rzędy krzewów otulone były czarną folią, klomby przykryte świerkowymi gałązkami, a ścieżki zamiecione do czysta. W rogu zaś stały dwa pojemniki na śmieci, pomalowane na przyjemny jasnobrązowy kolor. Ławki były takiej samej barwy i lśniły tak, jakby dopiero co zostały wypolerowane. W samym kącie natomiast stał żelazny domek, gdzie zapewne był schowany śmietnik. Również klatki schodowe były utrzymane w idealnym porządku. Nad każdą z nich zrobiony był metalowy daszek, stalowe drzwi miały domofony, a z boku, zupełnie jak w jakimś Paryżu, wisiała lista mieszkańców. Do tego obok każdego wejścia porozwieszano reklamy różnych punktów usługowych. W pierwszej klatce mieściła się sauna, w drugiej - siłownia, w trzeciej - pralnia, a w czwartej - administracja domu.

Zobaczyłam napis „Administracja - 01”, wybrałam odpowiednie cyfry i w drzwiach zabrzęczało. Drzwi były tak ciężkie, że z początku zdołałam je tylko trochę uchylić i jeszcze długo się z nimi mocowałam, zanim w końcu udało mi się wejść. W środku było bardzo ciepło, jasno i czysto. Pod sufitem, zamiast jednej samotnej żarówki, świecił się trójramienny żyrandol. Silny mężczyzna w wieku lat czterdziestu wstał zza stołu i dość życzliwie zapytał: - Pani do kogo? - Do administracji domu. - Proszę - uśmiechnął się ochroniarz i szerokim gestem wskazał na wysokie drzwi. Uśmiechnęłam się w odpowiedzi, pchnęłam drzwi, po czym znalazłam się w dużym, przestronnym i bardzo czystym pokoju. Widocznie miejscowe władze lubiły zieleń, gdyż w pomieszczeniu wszystko po prostu kwitło. Na parapecie ustawione zostały doniczki z dekoracyjną papryką. Drobne, czerwone owoce gęsto oblepiały całą roślinę. Obok niesamowity aromat wydzielała cytryna, obwieszona ciężkimi żółtymi owocami. W rogu bujnie rozłożyły swoje gałązki nieznane mi drzewka, podobne do karłowatych palemek. Pośrodku tej wspaniałej scenerii, w błękitnym,

obitym atłasem koszyku, spał ogromny kot o tygrysim zabarwieniu. Zwierzę niczym szczególnym by się nie wyróżniało, gdyby nie jego waga. Co najmniej ze dwadzieścia kilo, jak nie więcej! Jego wielka, okrągła głowa przypominała głowę rysia, a potężne łapy aż wypadały z koszyka, brzuch i ogon zresztą też. Kocur mruczał zapamiętale, promieniejąc zadowoleniem i szczęściem. - Jaki duży! - wydałam okrzyk zachwytu. Siedząca przy biurku kobieta podniosła głowę znad papierów. - E tam, to tylko nasz Leopold - chłop jak dąb, wzięliśmy go w zeszłym roku ze śmietnika, a był wtedy niewiele większy od myszy, pożerał wszystko bez wyjątku - zupę, kaszę, makaron - a teraz musimy wstręciu-chowi mięso kupować i jeszcze w dodatku nie każde mu odpowiada. Jak się przyniesie zbyt tłuste, to wybredniś pyskiem kręci! Pani do mnie? Obrzuciłam spojrzeniem jej tępawą twarz z nosem jak kartofel i rzadkimi kępkami brwi. Zapewne rozwódka, ponieważ nie miała na palcu obrączki, tylko złoty pierścionek z dużym, krwawoczerwonym rubinem. Najprawdopodobniej mało zarabiała, ale starała się atrakcyjnie wyglądać. Świadczyła o tym ładna biała bluzka i wełniana marynarka w drobną kratkę. Usta miała pomalowane niezbyt pasującą pod względem koloru do

całości szminką z perłowym połyskiem, a jej odcień wyraźnie gryzł się z kolorem lakieru na paznokciach. Do tego jeszcze miała za bardzo przyciemnione brwi, a grube czarne obwódki na dolnych powiekach powodowały, że jej małe oczy wyglądały jak wąziutkie szparki. Ogólnie jednak sprawiała dość przyjemne wrażenie. Pomyślałam, że pewnie nie jest zbyt inteligentna, ale nie wygląda przynajmniej na wredną. - Tak, do pani - potwierdziłam. - Proszę mi powiedzieć, od jak dawna mieszka w tym domu Tatiana Mołotowa? Administratorka w jednej chwili spoważniała, a przez jej twarz przebiegł lekki cień. - Nie mogę udzielać informacji o mieszkańcach. - Mnie może pani udzielić - oznajmiłam cicho i przymilnie, wyciągając pachnącą jeszcze świeżością legitymację. Ujrzawszy złote litery FSB, kobieta się zaczerwieniła. - Ojej! - Nie ma co się bać - powiedziałam wielkodusznie. - Sprawa jest bardzo delikatna, porozmawiajmy więc w cztery oczy. A jeśli ktoś wejdzie, to powie pani, że przyjmuje mnie do pracy jako sprzątaczkę, dobrze? Kobieta skinęła głową. - Świetnie. Wobec tego proszę się na początek przedstawić. - Irina Fiodorowna Samojłowa, urodzona w 1952 roku wymamrotała moja rozmówczyni.

Chyba jednak aż nazbyt się wystraszyła. - Droga pani Irino Fiodorowna - postanowiłam ją uspokoić wobec pani osobiście milicja nie ma żadnych zastrzeżeń, interesuje nas tylko Mołotowa, proszę więc podać mi o niej jakieś bliższe informacje. Samojłowa wyciągnęła z sejfu grubą książkę i zaczęła chaotycznie wprowadzać mnie w szczegóły. - Nasz dom - jąkała się Irina Fiodorowna - jest wyjątkowy, nie ma takiego drugiego w całej Moskwie. Po pierwsze, znajduje się w bardzo dogodnym punkcie, dwa kroki od metra, obok mamy cudowny park, prawie jak las, a do centrum rzut beretem: raptem pięć przystanków koleją podziemną i już się jest na placu Czerwonym... Lecz główna osobliwość budynku polegała na czymś zupełnie innym. Piękny dom zbudowano na rozkaz Stalina pod koniec lat czterdziestych. Ojciec narodu zapalił się wtedy do pomysłu zgromadzenia pod jednym dachem całej naukowej elity: doktorów nauk i profesorów. Budynek został pomyślany jako kompleks mieszkalny w nowoczesnym stylu. W pomieszczeniach piwnicznych umieszczono pralnię, stołówkę, bibliotekę, sklepy, a nawet niewielką salę kinową. Nic nie miało prawa odrywać uczonych od pracy, dlatego wszystkie punkty usługowe znajdowały się pod ręką. Doskonałe okazały się również apartamenty: wyłącznie trzy-

i czte-ropokojowe mieszkania. Ogromne przestrzenie, wysokie na 3,70. Każda kuchnia miała ponad dwadzieścia metrów, łazienki - po dziesięć, a po korytarzach dzieciaki mogły jeździć rowerami. Mijały lata, dom żył swoim życiem, starannie odgrodzony od reszty świata. Staruszkowie-uczeni otrzymali ordery z rąk samego Stalina i szczęśliwi odchodzili z tego świata, a ich miejsce zajmowały podrasta-jące dzieci, które również uzyskiwały wysokie tytuły naukowe. Niektóre z bezdzietnych wdów z wielką przyjemnością sprzedałyby teraz niedorzecznie duże mieszkania i przeniosły do mniejszych, jednopokojowych. Jednak rada mieszkańców na wszelkie sposoby sprzeciwiała się przedostaniu do tej „twierdzy” osób z zewnątrz. Mieszkanie w elitarnym budynku mógł otrzymać jedynie uczony lub członek jego rodziny. Mimo to kilku osobom udało się obejść te przepisy. Na przykład, Ada Lwowna spod numeru 75 zameldowała u siebie siostrzeńca, właściciela niedużej restauracyjki, i zarząd spółdzielni nie był wówczas w stanie niczego zrobić. Jednak wystarczyło tylko, że chłopak po śmierci ciotki przeprowadził się do wspaniałych apartamentów i już zaczęły dziać się dziwne rzeczy. Najpierw zepsuła się instalacja elektryczna, później zapowietrzyły się kaloryfery, następnie w tajemniczy sposób

przestał działać telefon, a na dodatek sąsiedzi z góry go zalali... Facet plunął na to wszystko i postanowił sprzedać mieszkanie. Nie chciał się kłócić z radą mieszkańców, więc zwrócił się do przewodniczącego z prośbą o wyszukanie odpowiedniego nabywcy. Sprawa szybko się rozwiązała i już po dwóch tygodniach w byłych apartamentach Ady Lwowny rozgościł się młody uczony. Tania Mołotowa natomiast wprowadziła się rok temu... — Czyżby była pracownikiem naukowym? — zdziwiłam się. - Nie — uśmiechnęła się Irina Fiodorowna — wstawił się za nią Gieorgij Lwowicz Daaz, przewodniczący zarządu spółdzielni. Tania jest jego siostrzenicą i wyszła za mąż za cholernie przystojnego faceta, ma na imię Michaił. Na plecach poczułam nerwowe mrowienie i postanowiłam uściślić: - Ona jest mężatką? - A co w tym dziwnego? - zapytała Irina Fiodorowna. - Tyle, że małżonek nie jest u nas zameldowany. Tania twierdzi, że został u matki. Teraz często się tak robi. Michaił jest w ciągłych rozjazdach, ale mimo to często widzę go razem z Tanią... Gieorgij Lwowicz przedstawiał swoją siostrzenicę z jak najlepszej strony: młoda, z wyższym wykształceniem, zna trzy albo cztery języki obce, pracuje jako tłumaczka. Miła i

inteligentna dziewczyna. Jej partner jak najbardziej do niej pasuje. Jest bogaty i posiada dużą firmę handlującą komputerami i programami komputerowymi. Stanowi całkowite przeciwieństwo poprzedniego lokatora dorobkiewicza ze śmierdzącą metalową budką, dumnie nazwaną restauracją „Pod Złotym Lwem”. Gdy Tania została przyjęta w poczet członków spółdzielni, Michaił w bardzo bezpośredni sposób zgłosił chęć zostania ich sponsorem. I dotrzymał słowa. Kiedy tego lata rada mieszkańców chciała zmienić ławki, a nie znalazła w budżecie środków na ten cel, Michaił sam przywiózł dwanaście dębowych ławek. Ustawili je wynajęci przez niego robotnicy. Po tym geście ludzie zaczęli łaskawszym okiem patrzeć na parę nowobogackich. Jednak definitywnie lody zostały przełamane dopiero w maju, kiedy to Tania pomogła córce jednej z głównych miejscowych plotkarek podciągnąć się w niemieckim. Pewnego razu trafiły na siebie w windzie, gdzie wybuchowa Sofia Jewgieniewna wymyślała dziewczynce, na czym świat stoi. - Wpadnij do mnie - powiedziała Mołotowa do dziecka - to pomogę ci napisać opowiadanie. I rzeczywiście pomogła. Mało tego, dziewczynka od tej pory codziennie biegała do niej z zadaniami domowymi. A gdy po

pewnym czasie Sofia Jewgieniewna zastukała do sąsiednich drzwi, chcąc zapłacić za udzieloną pomoc, usłyszała w odpowiedzi: - Nie udzielam korepetycji, to tylko sąsiedzka przysługa. Lenka pomyślnie zdała wszystkie egzaminy, a sąsiedzi zaczęli przynosić Mołotowej teksty w językach obcych: ulotki lekarstw, instrukcje obsługi sprzętu AGD... Nikogo nie odprawiła z kwitkiem, wręcz przeciwnie - wszystkich przyjmowała życzliwie i z uśmiechem na twarzy Rzecz jasna, Tania nie miała również żadnych zadłużeń finansowych z tytułu opłat czynszowych, które zawsze regulowała w terminie, na spotkania zarządu administracji przynosiła cukierki, nie urządzała u siebie głośnych imprez, a do domu wracała zawsze przed jedenastą. Jednym słowem, nie kobieta, a istny anioł. Przerwałam jej hymn pochwalny i rozkazałam stanowczo: - Proszę opisać mi wygląd zewnętrzny jej męża. Irina Fiodorowna zaczęła z zapałem: - Przystojniak, blondyn z błękitnymi oczyma, figura godna pozazdroszczenia. Wysoki, barczysty, zgrabny niczym Alain Delon. Ma mercedesa, jest bardzo dobrym kierowcą, jeździ prawie jakby płynął po drodze, uważając na kałuże, żeby broń Boże nikogo niechcący nie ochlapać. Ta para jest po prostu przemiła!

Uważnie słuchałam tego panegiryku. No cóż, wszystko się zgadza. Michaił jest piękny, mądry, dobry, taktowny, istna skarbnica wszystkich możliwych talentów! Jest tylko jedna niewielka skaza w tym aniele. On jest żonaty nie z uroczą Tanią, tylko ze mną - kobietą, która niczym szczególnym się nie wyróżnia. Jak się tylko dowiem, gdzie można znaleźć małpowatego Sławę i uwolnię Katię, natychmiast wystąpię o rozwód z tym księciem o nieposzlakowanej opinii. Czując ogarniający mnie przypływ złości, chyba trochę za ostro zapytałam: - Gdzie mieszka ten Gieorgij Lwowicz Daaz? - Pod trzydziestką dziewiątką - odpowiedziała natychmiast Irina Fiodorowna. -Jest teraz w domu? - Praktycznie zawsze można go tam zastać, bo jest bardzo chory, ledwo chodzi... - Niech pani zadzwoni i powie, że zaraz zjawi się u niego przedstawiciel prawa. Administratorka natychmiast chwyciła za telefon. Rozdział 25 Mieszkanie numer trzydzieści dziewięć znajdowało się w trzeciej klatce. Irina Fiodorowna narzuciła na ramiona futerko i osobiście podprowadziła mnie pod obite piękną lśniącą skórą drzwi.

- Dziękuję - powiedziałam uprzejmie, po czym dodałam surowym tonem: - Mam nadzieję, że zdaje sobie pani sprawę, iż należy zachować to wszystko w tajemnicy? Pod żadnym pozorem nie wolno pani nikomu opowiadać o mojej wizycie. - Oczywiście, oczywiście - pokiwała głową wystraszona administra-torka, po czym nacisnęła dzwonek. Drzwi natychmiast się otworzyły. W progu, opierając się ciężko o laskę, stał chudy staruszek z garbatym nosem, w niesłychanie jaskrawym, młodzieżowym dresie. -Jak tylko mnie pani uprzedziła - zwrócił się do Iriny Fiodorowny -od razu wybrałem się w drogę, ale zanim przekuśtykałem po tych wszystkich korytarzach... Proszę wejść. - Nie, nie, dziękuję - burczała pod nosem kobieta, mając wyraźnie zamiar jak najszybciej się ulotnić. - Mam sporo pracy, a poza tym zaraz powinien przyjść ktoś z inspekcji przeciwpożarowej. I po tych słowach bez pożegnania rzuciła się w stronę windy. - Niech pani wybaczy staruszkowi — uśmiechnął się Gieorgij Lwowicz. - Nie mogę za szybko biegać, ale jakoś tu doczłapałem. - Ale ja się nigdzie nie śpieszę - zapewniłam go, po czym poszliśmy wolno wzdłuż długiego, krętego korytarza, mijając po drodze gigantyczne puste pokoje.

W końcu, szurając butami, tak właśnie - butami, a nie kapciami, profesor dotarł do pomieszczenia, które z wyglądu przypominało gabinet. Trzy ściany były gęsto zastawione regałami na książki. Ogromne tomiska były również niechlujnie porozrzucane po całym pokoju: na parapecie dawno już niemytego okna, na wielkim biurku, a nawet na podłodze, obok wielgaśnego globusa na drewnianej podstawce. Tu i ówdzie porozstawiane były pociski artyleryjskie, rzecz jasna, tylko atrapy. A na stole stała nad wyraz piękna brązowa figurka, przedstawiająca obnażonego mężczyznę trzymającego nad głową coś, co przypominało armatę. Pod figurką widniała tabliczka Gieorgijowi Lwowiczowi z okazji sześćdziesiątych urodzin - wojska PWO22. - Proszę usiąść - powiedział uprzejmie gospodarz, ruchem głowy wskazując mi fotel. Ostrożnie osunęłam się na poduszki, słysząc żałosne trzeszczenie sprężyn. Fotel dorównywał wiekiem Gieorgijowi Lwowiczowi i mógł się rozpaść w każdej chwili nawet pod kimś tak lekkim jak ja. - No, no! - zachwycił się Daaz. - Jakie urocze kobiety zaczęli przyjmować do pracy w KGB! - FSB - sprostowałam. - Komitet Bezpieczeństwa Narodowego przemianowali teraz na Federalną Służbę

Bezpieczeństwa. - Och, droga pani - uśmiechnął się gospodarz - wasz wspaniały resort tak często zmienia nazwy, że ciężko się już w nich połapać - GPU, NKWD, KGB... Pewnie tam na górze myślą sobie, że w taki sposób zmienia się również cała istota resortu. Chociaż, trzeba przyznać, że są też zmiany na lepsze, na przykład, obecność płci pięknej. Kiedy ja współpracowałem z organami prawa, nie było tam żadnej kobiety! [ 22 PWO - rosyjski system wojsk przeciwlotniczych (przyp. tłum.).] - Był pan agentem? Gieorgij Lwowicz roześmiał się i zaczął wycierać oczy wielką, granatową chustką do nosa. - Niezła z pani żartownisia! Oczywiście, że nie. Byłem zatrudniony w fabryce pracującej na rzecz wojska, byliśmy pod nieustannym nadzorem pierwszego kontrwywiadu. Tylko proszę mnie nie pytać, czym się zajmowałem, bo to tajemnica państwowa. Obrzuciłam spojrzeniem pociski artyleryjskie i figurkę prezent od wojsk PWO - po czym uśmiechnęłam się sama do siebie. Zabawny staruszek! Przecież i tak już wszystko wiadomo. Zanim powie się o istnieniu tajemnic, powinno się uważnie rozejrzeć wokół siebie. Otaczające nas rzeczy zdradzają wszystko! Pamiętam, jak jeszcze mój tata,

matematyk, czynił złośliwe uwagi, czytając książki o szpiegach. „Co on się tak męczył, usiłując poznać pozycję naszych wojsk? - dziwił się. - Przecież to jest jasne jak słońce: jeśli w lesie, na pustkowiu i odludziu pojawia się nagle świetna droga betonowa, a przed zjazdem na nią jest jeszcze poukładana cegła, to wiadomo, że gdzieś z przodu rozmieszczone są wojska!” - Nie przyszłam ze względu na pana pracę... - Nie mam również nic wspólnego z Centralną Agencją Wywiadowczą - odparł natychmiast staruszek i ponownie donośnie się roześmiał. - Interesuje nas pańska wnuczka, Tatiana Mołotowa... Staruszek z miejsca przybrał znudzony wyraz twarzy. - A o co chodzi? Po chwili wahania postanowiłam kontynuować: - Właściwie nic złego nie zrobiła poza tym, że mieszka z cudzym mężem... -Jak to? - zdumiał się Daaz. - Michaił nie jest mężem Tani? Pokręciłam głową. - Nie, już od dawna jest związany węzłem małżeńskim z niejaką Eu-frozyną Romanową. Pożycie małżeńskie im się nie udało i nie mają wspólnych dzieci, za to Mołotowa spodziewa się teraz potomka... Ale to w końcu sprawa tego trójkąta. A nas, jak sam pan rozumie, Tatiana interesuje z

zupełnie innego powodu. Dobrze zna pan znajomych swojej wnuczki? - Ona jest moją siostrzenicą. -Jak to? - Zwyczajnie, po prostu jest moją siostrzenicą. Może spróbuje mi pani wyjaśnić, co się stało? - Poszukujemy jej bliskiego przyjaciela — bardzo otyłego mężczyzny z małą jak u żmii głową, na imię ma Sława. Nie słyszał pan o takim? Jest mordercą i porywaczem. Gieorgij Lwowicz spoważniał. - Szanowna pani... - Eulampia Andriejewna — podpowiedziałam. - Piękne, aczkolwiek rzadkie, starorosyjskie imię. Tak więc, szanowna pani Eulampio Andriejewna, nie mam zielonego pojęcia, z kim spotyka się Tatiana. -Jak to, nie ma pan pojęcia?! - zdumiałam się. - Przecież jest pana bliską krewną. Tak się pan starał o mieszkanie dla niej... Daaz poruszył głową i westchnął. - No dobrze, niech mnie pani wysłucha. Tylko proszę mieć litość dla staruszka i nie mówić o niczym moim znajomym. - Na pewno nie powiem - obiecałam. - Ona nie jest moją siostrzenicą... - To kim jest w końcu dla pana?!

- Nikim. -Jak to?! - zdumiałam się. - To po co to całe przedstawienie? Gieorgij Lwowicz oparł się całym ciężarem ciała o laskę i podniósł z fotela. Powolnym krokiem dowlókł się do biurka, z którego wziął piękną, srebrną ramkę i wyciągnął ją w moją stronę. Z fotografii patrzyły na mnie szczęśliwe, uśmiechnięte twarze: młody, szczupły mężczyzna, duża blondynka i grubiutki, pyzaty nastolatek w wieku trzynastuczternastu lat. - To mój syn, synowa i wnuk - wyjaśnił Gieorgij Lwowicz. Nie życzę pani, żeby pani kiedykolwiek coś takiego przeżyła... - A co się wydarzyło? Daaz westchnął ciężko i usiadł z powrotem w fotelu. - To był tragiczny wypadek. Jechali wołgą, kiedy wpadł na nich trolejbus. Pociesza mnie jedynie to, że moja żona nie musiała przeżywać tej tragedii, gdyż umarła w 1989 roku... Po tym wszystkim zostałem sam jak palec... Okropny wypadek syna kosztował staruszka dużo zdrowia, a poza tym miał już swoje lata. Najpierw odmówiły mu posłuszeństwa nogi, a potem dopadł go chroniczny ból głowy. Uznał więc, że już najwyższy czas przejść na zasłużoną emeryturę. Ze wszystkimi dodatkami wyszło mu niewiele ponad tysiąc rubli. Ale oczywiście byli współpracownicy nie zapomnieli o swoim kierowniku i często go odwiedzali,

przynosząc ze sobą różne prezenty: cukierki, torty czy też papierosy. Z czasem jednak tłum odwiedzających go osób zaczął topnieć. Bezsilny, ubogi staruszek nikomu nie był już potrzebny. Wtedy właśnie Gieorgijowi Lwowiczowi przyszła do głowy genialna myśl — mógłby przecież sprzedać czteropokojowe mieszkanie syna i zabezpieczyć się na wiele lat. Niestety, nie było mu pisane zrealizowanie tego pomysłu. Mieszkanie bowiem, mimo że sprywatyzowane, uznane zostało za własność spółdzielni i rada mieszkańców powiedziała staruszkowi wprost, że nie ma nawet mowy o zameldowaniu w nim obcych osób. Gieorgij Lwowicz miał mimo wszystko ogromne szczęście, gdyż w styczniu przyjechała do niego dawna znajoma, Maria Leonidow-na Rauch, która zaproponowała mu świetne wyjście z, wydawałoby się, beznadziejnej sytuacji. - Zorka - szczebiotała, poprawiając pulchną rączką swoje zbyt czarne, aby mogły być prawdziwe, loki - nie wolno ci sprzedawać mieszkania! - Nie musisz mi o tym przypominać, Masza - zdenerwował się przyjaciel - ale sama doskonale wiesz, jak jest teraz nam, byłym pracownikom naukowym, ciężko z pieniędzmi... - No tak, rada mieszkańców to jednak radykalna organizacja - powiedziała przeciągle Maria Leonidowna. -

Wiadomo przecież, że naukowcy nie mają głowy do mieszkań. Nie możesz przecież zdechnąć z głodu! Gieorgij Lwowicz przypomniał sobie nagle, jak sam najgłośniej ze wszystkich opowiadał się na zebraniu zarządu spółdzielni przeciwko właścicielowi restauracji, i nic już nie powiedział. - Nie martw się, głuptasie - oświadczyła Rauch - dzięki Bogu, masz jeszcze mnie. Posłuchaj więc uważnie, co należy uczynić... Sprawa okazała się zupełnie prosta. Rauch miała przyjaciółkę, a ta -córkę - piękną i mądrą kobietę. Dziewczyna wyszła za mąż, ale nie ma gdzie mieszkać. Pieniędzy młodzi mają w bród, lecz nie chcą po prostu ładnego mieszkania, tylko mieszkania w elitarnym domu z przyzwoitymi sąsiadami. Budynek, w którym mieszka Daaz i gdzie w sąsiedniej klatce świeci pustką mieszkanie jego tragicznie zmarłej rodziny, byłby dla nich idealny. Wystarczy tylko, że Gieorgij Lwowicz przedstawi Tanię jako swoją siostrzenicę... - A jeśli poproszą o metrykę urodzenia? - zapytał z lękiem Daaz. -Dobrze wiesz, jacy wścibscy bywają członkowie rady mieszkańców. - Nie, no nie rozbrajaj mnie! - klasnęła w dłonie Maria Leonidowna.

- Za oknem już dawno pieriestrojka i demokracja, a wy wszyscy zatrzymaliście się na latach pięćdziesiątych, zimnej wojnie i radzie mieszkańców. Zrozum wreszcie, że jesteś właścicielem mieszkania i nikt nie może zabronić ci go sprzedać. Gieorgij Lwowicz przypomniał sobie niezliczone trudności, czynione właścicielowi restauracji, i tylko westchnął. - A zresztą - nadawała dalej Rauch - nie przejmuj się. Sfałszujemy metrykę tak, żeby wynikało z niej, iż jest córką twojej siostry. Tym sposobem zamkniesz usta wszystkim nieufnym mieszkańcom. Jak powiedziała, tak też zrobili. Nie minęły dwa tygodnie, jak mieszkanie przeszło w ręce Tani i Michaiła, a Gieorgij Lwowicz otrzymał ogromną sumę pieniędzy. Dzięki temu wreszcie może czerpać z życia to, co najlepsze i nie odmawiać sobie dobrego jedzenia, amerykańskich papierosów i kawy. Stać go nawet na wynajęcie gosposi. „Siostrzenica” okazała się miłą dziewczyną, a jej mąż jest bardzo uczynny. Parę razy zawiózł nawet staruszka do lekarza. Są to naprawdę bardzo sympatyczni i życzliwi ludzie, jednak o ich znajomych Daaz nie ma bladego pojęcia... Wzięłam od sędziwego profesora adres i telefon miłej Marii Leonidowny Rauch, po czym pożegnałam się i opuściłam mieszkanie. Dochodziła piąta. Ciekawe, do której jest czynna

Kancelaria Prawna? Nieważne, i tak mam po drodze, więc zajrzę tam i zapytam o kobietę wspomnianą w ogłoszeniu. Na szklanych drzwiach nie było żadnej wywieszki dotyczącej godzin pracy. Drzwi okazały się otwarte. W środku, tuż przy samym wejściu, siedział ochroniarz, który obrzucił mnie surowym spojrzeniem znad gazety „Dzisiaj”. -Ja do Reginy Nikołajewny Złobinej - oznajmiłam pośpiesznie. - Pokój numer piętnaście, pierwsze piętro na lewo odburknął stróż, po czym ponownie pogrążył się w lekturze. Posłusznie weszłam na następne piętro i ruszyłam wzdłuż korytarza pokrytego jasnobrązową wykładziną. Po drodze nie spotkałam żywej duszy. Wokół panowała grobowa cisza. Spoza jasnych, wypolerowanych drzwi nie dochodził żaden dźwięk. Istny pałac śpiącej królewny. W pokoju, którego szukałam, przy komputerze siedziała młoda dziewczyna -pewnie dopiero co skończyła szkołę. Wyglądała na sekretarkę. Zapytałam: - Gdzie mogę znaleźć panią Złobinę? - Słucham - odpowiedziała dziewczyna. - Pani Regina Nikołajewna? - byłam zaskoczona. - Tak — z zupełnym spokojem potwierdziła nieznajoma, po czym dodała uprzejmie: - Proszę siadać, nie ma co nadwerężać nóg.

Opadłam na uczynnie podstawiony fotel. - Co panią do mnie sprowadza? - zapytała przyjaźnie. Zawahałam się przez chwilę, po czym odpowiedziałam: - Widzi pani, prawie nigdy nie czytam gazety „Tydzień”... - Nic nie szkodzi — uspokoiła mnie — ja też nie czytam... - Ale właśnie trafiłam na stary numer. Patrzę - a tu ktoś poszukuje rodziny Katukowów i za wszelkie informacje obiecuje nagrodę! Złobina wstała i nacisnęła włącznik. Nieduży pokoik zalało oślepiające neonowe światło i dopiero wtedy zobaczyłam, że miła, krucha kobieta jest już grubo po trzydziestce. - Niestety - rozłożyła ręce Regina Nikołajewna - spóźniła się pani. Katukowowie już dawno zostali poinformowani o spadku. Zwrócił się do nas mężczyzna, Rościsław Siergiejewicz Katukow. O ile się nie mylę, na dniach wylatuje wraz z żoną do Paryża... Przez moją głowę przemknęło jakieś niewyraźne wspomnienie. Nie mogłam go jednak bliżej sprecyzować. - A dużo tych pieniędzy dostaną? Nieustannie się uśmiechając, Regina Nikołajewna zmieniła temat: - Szkoda, że się pani na próżno fatygowała. Może chociaż napije się pani kawy? - Dziękuję, z przyjemnością - odparłam, po czym ponowiłam

pytanie: - Mimo wszystko mogłaby mi pani powiedzieć, jaką sumę otrzymają? Kobieta wsypała do filiżanki brązowe granulki. - Przepraszam, ale nie mam prawa ujawniać takich informacji. Po chwili wahania wyciągnęłam legitymację FSB i poprosiłam grzecznie: - Może jednak zmieni pani zdanie? - Oczywiście - Regina Nikołajewna z miejsca spoważniała i, ciężko wzdychając, otworzyła szafę. —Tak... Katukow... tutaj mamy. Podane przez nią informacje chłonęłam z zapartym tchem. Jak się okazuje, na tym świecie naprawdę zdarzają się cuda!... Wasyl Nikołajewicz Fiedułow, ur. w 1942 roku, zameldowany w Moskwie pod adresem: ul. Pierwszego Dżokeja 19/46. Wszystko wskazuje na to, że był sąsiadem Katukowa. Pracował jako akrobata w cyrku i w 1964 roku, przebywając na gościnnych występach we Francji, poprosił o azyl polityczny. Były to czasy zimnej wojny i władze francuskie bez zbędnych pytań uwzględniły prośbę uciekającego przed sowietami Fiedułowa. W ten oto sposób Wasyl Nikołajewicz pozostał w Paryżu. Początkowo,

jak wielu innych emigrantów, klepał biedę, pracując jako dozorca. Potem zatrudnił się jako kierowca taksówki. Wtedy spotkało go wielkie szczęście. Przypadkowo poznał Gastona Leroux, właściciela niedużej masarni. Gaston przyjął go do pracy. Miał wykonywać różne drobne czynności: wyjmować farsz z maszynki do mięsa, myć baranie flaki i czyścić wątróbkę z błon. Wasyl zmienił się w Bazyla. Od nazwiska, sprawiającego wszystkim trudność w wymowie, odciął końcówkę „łow” i przekształcił się we Francuza z krwi i kości. Po niespełna pół roku Gaston zdał sobie sprawę z tego, że trafił mu się istny skarb. Bazyl miał po prostu złote ręce i głowę pełną niesamowitych pomysłów. Wkrótce odwiedzający ich klienci zasmakowali w niespotykanych dotąd potrawach - rybie w galarecie czy też roladach nadziewanych jajkiem... Były akrobata przygotowywał również pyszne parówki, mięso, ozór w galarecie oraz gotowaną wieprzowinę. Po dwóch latach Bazyl postanowił się usamodzielnić. Rozstał się z Gastonem i otworzył własny interes. Do końca lat dziewięćdziesiątych dorobił się nie mniej, nie więcej, jak pięć i pół miliona franków. W przeliczeniu na dolary prawie milion. Do tego sprawił sobie jeszcze przytulne mieszkanko, ładny domek na wsi i najmodniejszy w tamtych

czasach samochód peugeot. Nigdy się jednak nie ożenił. Do tej pory nie wiadomo, z jakich powodów: czy nie znalazł sobie odpowiedniej towarzyszki życia, czy też stronił od kobiet w ogóle. Zważywszy na jego sytuację materialną, powinien przez długie lata żyć w szczęściu i spokoju, jednakże Pan Bóg stwierdził najwyraźniej, że Bazyl wykonał już swoje zadanie na tej ziemi, gdyż na początku 1999 roku, w szpitalu Świętej Katarzyny, wędliniarz zmarł na raka. Przed śmiercią cały swój majątek zapisał w testamencie rodzinie Katukowów. - Dlaczego? - zdziwiłam się. Regina Nikołajewna westchnęła. - A kto go tam wie! Może go żywili, kiedy mieszkał obok nich. Nas nie obchodzą powody, z jakich osoba prawna przeznacza komuś pieniądze. Naszym obowiązkiem jest jedynie wypełnienie woli zmarłego, a w przypadku Katukowów wszytko poszło jak z płatka. Z Centralnego Biura Adresowego dowiedzieliśmy się, że Anna Fiodorowna Katukowa i Rości-sław Siergiejewicz Katukow mieszkają w stolicy. Zostało do nich wysłane oficjalne zawiadomienie. Nie mogliśmy natomiast znaleźć Jany Siergiej ewny Katukowej. - Zgodnie z dowodem osobistym ona ma na imię Marianna. - To prawda - potwierdziła moje słowa Złobina. Wytłumaczył nam to Rościsław Siergiejewicz. Tyle, że

nastąpiło to dopiero po ukazaniu się ogłoszenia o jej poszukiwaniu. Niech pani tylko spojrzy.

Powoli przekładałam dokumenty. Zaświadczenia, interpelacje... To ciekawe. W teczce leżało oficjalne podanie byłej dyrektorki. Anna Fiodorowna zrzekała się spadku na korzyść Sławy. Dokument był wyraźnie podrobiony, chociaż może po prostu kazano na wpół szalonej staruszce podpisać tę kartkę. Jana również zrzekała się pieniędzy na korzyść byłego więźnia. - A nie zastanowił pani fakt, że kobiety postanowiły zrezygnować ze spadku? - Nie, ludzie często tak robią, jeśli w rodzinie panują dobre stosunki i krewni ufają sobie nawzajem. - Tak??? - byłam zaskoczona. - A to dlaczego? - Żeby uniknąć podatków i cła - wyjaśniła Złobina. - Czasem nawet sami radzimy spadkobiercom, żeby zgłosili do spadku tylko jedną osobę. Widocznie na mojej twarzy odbiło się zdumienie, gdyż kobieta czym prędzej zaczęła wyjaśniać: - Niech sobie pani wyobrazi, że jest was trzech do podziału i każdy musi zapłacić, na przykład, po pięć tysięcy rubli. To już wychodzi piętnaście tysięcy. A jeśli tylko jeden? Wtedy wystarczy pięć. Inna sprawa, że wielu nie ufa nawet

najbliższej rodzinie i woli oficjalnie dochodzić prawa do spadku. Ale w przypadku Katukowów okazało się, że to zgodna rodzina, która woli zaoszczędzić. - Spotkała się pani z Janą. i Anną Fiodorowną? - Nie, a po co miałabym to robić? Rościsław Siergiejewicz wyjaśnił mi, że mama i siostra mieszkają przez cały rok na daczy i rzadko bywają w Moskwie. A poza tym, dostarczył wszystkie, właściwe pod względem formalnym, dokumenty, kserokopie dowodów osobistych i potwierdzone notarialnie podania. Nie pozostało mi nic innego, jak tylko ciężko westchnąć. Intuicja podpowiadała mi, że coś tu nie gra, ale Regina Nikołajewna nie podzielała moich obaw i z całkowitym spokojem sprzątnęła dokumenty. - A jak dawno temu Rościsław otrzymał ten spadek? zapytałam. - Pod koniec października - odpowiedziała pogodnie Złobina. Rozdział 26 Do domu wpadłam około ósmej. Byłam potwornie zmęczona, zła i głodna. Psy łaziły po przedpokoju, poszczekując od czasu do czasu. Uciszyłam je, wciągnęłam do kuchni bardzo ciężkie siatki i walnęłam je na podłogę obok lodówki. Dzisiaj miałam ogromne szczęście. Kupiłam

bowiem pstrąga za jedyne sześćdziesiąt pięć rubli za kilogram, a na dodatek zdobyłam przepis na przyrządzenie tej ryby. - Wyjdzie z tego prawdziwy łosoś - paplała handlarka, ważąc rybę. Wyjęłam więc długopis, notes i zaczęłam zapisywać. Już dawno doszłam do wniosku, że w książce kucharskiej wypisują same bzdury! Na przykład w jednym z przepisów przeczytałam, że należy „gotować mięso tak długo, aż będzie gotowe do spożycia”! Ale powiedzcie mi, proszę, jak niedoświadczona gospodyni ma ocenić, czy mięso jest już gotowe? Za to doskonale wytłumaczyła mi to pewna kobieta, którą spotkałam w autobusie. Usiadła obok mnie, trzymając w powietrzu reklamówkę z mięsem. Na moje pytanie, skąd wie, jak długo je gotować, odpowiedziała: - Najlepiej sprawdzić widelcem, czy jest już miękkie. Jeśli łatwo wbije się w mięso, to znaczy, że jest gotowe! Stojąc przy kuchence, wymieszałam trzy stołowe łyżki soli z dwiema łyżkami cukru. Potem dokładnie posypałam tym równo pokrojone kawałki ryby, a następnie zalałam je olejem. Ciekawe, czy naprawdę będzie tak smaczne, jak obiecywała sprzedawczyni, czy też wyjdzie z tego jakieś paskudztwo? Jako dodatek do tej potrawy można podać makaron. Otworzyłam więc torebkę ze śnieżnobiałymi

muszelkami. Do tej pory miałam do czynienia jedynie z żółtym makaronem, ale gdy poszłam po niego do sklepu, sprzedawca z opuchniętymi oczami i czerwonym nosem radośnie zachwalał: - Niech lepiej pani weźmie ten biały makaronik, przywieźli go prosto z Anglii. O, proszę, nawet jest napisane: „Made in London”. Sprzedaję to dopiero od dzisiaj, a pani jako pierwsza będzie miała przyjemność wypróbować ten produkt! Tureckie to nie to, co angielskie. Szczerze mówiąc, ten angielski wynalazek wyglądał jakoś dziwnie i był całkowicie pozbawiony zapachu. Doszłam jednak do wniosku, że makaron to makaron. Żaden bez dodatku masła, mięsa lub chociażby ketchupu nie wygląda apetycznie. Wrzuciłam więc zawartość woreczka do garnka... - Lampka - dobiegło z korytarza - jesteś w domu? -Jestem, jestem! - krzyknęłam i wyszłam do przedpokoju. Zobaczyłam w nim Kiriuszę, który po cichu wkładał buty do szafki. Wygląda na to, że stało się coś złego. Szafka na buty pełni bowiem w naszej rodzinie rolę papierka lakmusowego. Jeśli Sierioża, wbiegając do mieszkania, wrzuca buty na półkę, to znaczy, że dostał ochrzan od kierownika albo że znów zgubił portfel. Julka zagląda do szafki jedynie po kłótni z mężem, a Kirył, jak dostanie parę dwój. Zwykle po powrocie ze szkoły rzuca na krzesło kurtkę i tornister, a buty

ciska, gdzie popadnie. Potem znajduję prawy obok wieszaka, a lewy - przy wejściu do kuchni. Dzisiaj natomiast był cichy i jakiś taki przybity, a na dodatek porządnie nakładał buty na prawidła. - Mów szybko - poleciłam - co się stało? Selena Jeżenowna wlepiła ci gola? - Nieee - pokręcił głową Kirył - jest teraz miła niczym oswojona ropucha, na to półrocze może wyjdzie mi nawet piątka. - Wobec tego, co się stało? Szybę wybiłeś? Pokłóciłeś się z kolegą? Kirył westchnął, usiadł na krześle i zaczął mi zdawać relację. Dawna nauczycielka muzyki, starsza pani, Katarina Andriejewna, praktycznie niczego od dzieci nie wymagała. Stała przy tablicy i mruczała swoje: do-re-mi-fa-sol... W tym czasie uczniowie robili, co chcieli: jedni czytali powieści kryminalne, a inni odrabiali lekcje zadane na drugi dzień. Jedynym warunkiem, który musiał być spełniony, była zupełna cisza. Kiedy w klasie ktoś zaczynał gadać, Katarina Andriejewna bardzo to przeżywała, a nikt nie miał przecież zamiaru denerwować staruszki. Nauczycielka szczodrą ręką stawiała wszystkim z góry na dół same piątki, mówiąc: „Dobry z ciebie chłopak, cicho siedzisz, nie przeszkadzasz”. Oczywista sprawa, że nikt niczego nie umiał, ale w sumie,

komu jest potrzebna idiotyczna muzyka w dzisiejszej erz.e komputerów, CD i magnetofonów? Pod koniec października miła babuleńka zachorowała i jej miejsce zajęła chimeryczna pani w wieku lat pięćdziesięciu, ze zjadliwym uśmiechem na twarzy. Nowa nauczycielka kazała natychmiast wszystkim założyć zeszyty w pięciolinie i zaczęła wzywać uczniów do tablicy, rozdając dwójki na lewo i prawo. Kirył ma ich już na swoim koncie dwanaście. A dzisiaj Larysa Zacharowna powiedziała: - Słuchaj, Romanow! Po pierwsze, niech przyjdzie do szkoły twoja matka, a po drugie, masz do jutra rozwiązać ten test. Weź go do domu. Kirył wziął do ręki cienką broszurkę i aż zdrętwiał na sam jej widok. Dwieście pięćdziesiąt cztery pytania! I to jakie! „Czym różni się kantata od oratorium? Wymień przynajmniej dwa utwory Dworzaka. Jakie bywają pieśni? Proszę wymienić najbardziej znane utwory Sielwińskiego... . - Chyba Strawińskiego - poprawiłam. - No faktycznie... - pociągnął nosem Kirył - jeden pies! Strawiński, czy Sielwiński. Tak czy inaczej, w życiu nie rozwiążę tego testu! Postawi mi dwóję na półrocze. - Nie maż się! - rozkazałam. - Zna twój charakter pisma? -Nie. - To wspaniale. Teraz zjemy sobie kolację, a potem rozwiążę

ten test, pójdę do szkoły i załagodzę sytuację. - A ty to wszystko wiesz? - zdumiał się Kirył. - O orkiestrze symfonicznej, dyrygencie i harfie? Uśmiechnęłam się. - Zwłaszcza o harfie, no bo wiesz... ukończyłam konserwatorium i nawet umiem grać na tym wstrętnym instrumencie. - Lampka... — wyszeptał z przejęciem Kiriusza — Lampeczko najukochańsza, uratuj mnie! Będę za to bezpłatnie sprzątać mieszkanie! - Umowa stoi - zaśmiałam się. — A teraz chodźmy na kolację, lizusie! Ze stojącego na kuchence garnka kipiało już na całego. O cholera, zupełnie zapomniałam o makaronie! Mam nadzieję, że nie zamienił się w pulpę. Szybko wylałam całą zawartość garnka na durszlak i po chwili oniemiałam. Z garnka lał się mętny, z lekka pieniący się płyn o lekkim zapachu wody kolońskiej... W końcu do mnie dotarło... Nic tam nie ma! Makaron po prostu zniknął! Ładne, białe muszelki, smakołyk wyprodukowany w Anglii, makaron najwyższej jakości... Czyżby naprawdę wyparował bez śladu? Z nieopisanym zdumieniem gapiłam się na pusty

durszlak. No nie, coś takiego jeszcze mi się nie przydarzyło. - Ty to gotowałaś? — zapytał Kirył, wskazując na pustą torebkę. Przygnębiona kiwnęłam głową. Nagle chłopak roześmiał się w głos. - Bardzo śmieszne - rozzłościłam się - jak chcesz wiedzieć, to makaron rozgotował się przez ciebie, bo się z tobą zagadałam! - Wcale nie - śmiał się dalej Kirył - to nie ma nic do rzeczy! Mydło zawsze się rozpuszcza w wodzie! - Mydło?! - Aha - rżał chłopak - przeczytaj tylko napis na opakowaniu. I popukał brudnym palcem w tekst. W milczeniu patrzyłam na łacińskie litery. - Lampka - zainteresował się Kirył - a ty w ogóle znasz angielski? - No, ale na poziomie szkoły średniej, czytam z pomocą słownika. -Jasne - widać było, że chłopak ma ze mnie prawdziwy ubaw - w takim razie posłuchaj tłumaczenia: „Wysokiej jakości mydło dla dzieci. Wykonane w kształcie atrakcyjnych muszelek, bez zapachu, nie wywołuje alergii, można stosować do codziennej higieny niemowląt. Błyskawicznie się rozpuszcza i nie zostawia nalotu na wannie”.

Kirył zaczerpnął tchu i zajrzał do garnka. - Wszystko się zgadza: i rozpuściło się bez śladu, i garnek jest czysty! - Świństwo! - oprzytomniałam. - Zupełne chamstwo! Sprzedawca wcisnął mi to na targu! - Bo pewnie tak jak i ty, zna angielski ze szkoły - zachichotał Kirył. -Tylko jednego nie rozumiem, jakim cudem nikt do tej pory nie przyszedł do niego z powrotem i nie zażądał zwrotu pieniędzy? Westchnęłam ciężko. - Chyba byłam jego pierwszą klientką. - Ciekawe - zapytał Kirył - ile razy mu się dziś za to oberwie? Około godziny dziewiątej wieczorem zadzwoniłam do Marii Leoni-downy Rauch. - Pani numer telefonu dostałam od Gieorgij a Lwowicza Daaza... -To świetnie - odpowiedziała śpiewnie. - Ma pani chłopca czy dziewczynkę? - Dwóch chłopców - speszyłam się. - W jakim wieku? - Dwadzieścia pięć i jedenaście... - Ze starszym to już trochę za późno, ale z młodszym można jeszcze spróbować. - Co spróbować? - zdumiałam się.

- Jak to - co? - rozmówczyni zaczęła tracić cierpliwość. Przecież chce pani, żeby dzieci nauczyły się grać na fortepianie. Jutro o trzeciej pasuje? Dziecko proszę przyprowadzić ze sobą. Będę mu udzielać lekcji, jeśli oczywiście będzie rokowało jakieś nadzieje. Wieczorem, zwinięta w kłębek pośrodku psiego stada, już prawie zasypiałam, kiedy do głowy przyszło mi banalnie proste pytanie. Dlaczego ten milioner, dobroczyńca rodziny Katukowów, pan Wasyl Fiedułow vel Bazyl Fiedu zapisał w testamencie cały swój majątek Annie Fiodorow-nie, Janie i Sławie? Dlaczego pominął Kostię? Nie wiedział o jego istnieniu? Bzdury! Fiedułow zwiał z Rosji w 1964 roku. Kostia skończył wtedy trzy lata, a Sława dwa. Bardzo dziwne, jeśli wziąć pod uwagę fakt, że Kostia mieszkał razem z matką na ulicy Pierwszego Dżokeja, a Sławę oddali Nataszy Fiodorownie... Przy czym, o ile dobrze zrozumiałam, oddali praktycznie od razu, już jako dziesięciodniowe niemowlę. Może Kostia się czymś naraził Wasylowi? Nagrabił sobie u niego i sąsiad przez całe życie miał o to do niego żal? Chyba większej głupoty nie można już wymyślić. Przecież Kostia był wtedy malutki. Chociaż zupełnie prawdopodobne jest to, że w latach dziewięćdziesiątych korespondowali ze sobą i wtedy mogło dojść między nimi do jakiegoś konfliktu. Aha, i jeszcze jedno: listy wysyła na nowy adres, a w testamencie wskazuje

stary. To kompletny bezsens! Czym ten Katukow mógł mu podpaść? I kto w końcu zabił aktora? Nie znalazłam jednak odpowiedzi na te pytania i zapadłam w niespokojny sen. Następnego dnia o godzinie pierwszej pojawiłam się w szkole Kiryła. Nauczycielka, Larysa Zacharowna, nie była bynajmniej zachwycona moją wizytą. - Pani syn - zaakcentowała - podczas lekcji czyta komiksy. A kiedy mówiłam o budowie frazy muzycznej, turlał długopis po ławce! Westchnęłam ciężko. „Pewnie przez to, że beznadziejnie i nudno ględzisz! A poza tym, co to za temat: budowa frazy?! Dla dzieci, które nawet nie wiedzą, jak wygląda pięciolinia!”. Larysa Zacharowna wstała gwałtownie i zaczęła wachlować się zeszytem. Popatrzyłam na jej drobną, szczurzą twarz z ostrym nosem i na dziwacznie natapirowane, wyraźnie nienaturalne kędziory. Spojrzałam również na jej nagle poczerwieniałe policzki i szyję, i tylko westchnęłam. Wszystko jasne - klimakterium. Ostatnie podrygi gasnących hormonów i związane z nimi nagłe przypływy gorąca, depresja, ból głowy, bezsenność, nadwaga... A do tego jeszcze musi za śmieszne pieniądze wbijać do tępych głów dzieci wiadomości o operze, symfonii i harmonii. Pedagodzy w ogóle mają ciężko. To jest chyba jedyny

zawód, w którym człowiek sam ocenia swoją pracę. Pomyślcie tylko, jeśli dziecko niczego nie zrozumiało na lekcji, bo umierało z nudów i na dodatek dostało dwóję, to w sumie wszystko się sprowadza do tego, że nauczyciel sam sobie postawił pałę. To znaczy, że nieumiejętnie przekazał materiał, nie zainteresował swoim przedmiotem i nie potrafił wytłumaczyć. Jednak nie mogłam tego przecież wyjaśnić Larysie Zacharownie! Wcale nie miałam zamiaru wychowywać tej kobiety. Moim celem było, aby Kirył dostał czwórkę. Dlatego też rozpłynęłam się w najsłodszym uśmiechu i zaszczebiotałam: - Ach, droga Laryso Zacharowna! On jest bardzo zakochany w pani przedmiocie, wczoraj przez cały wieczór rozwiązywał test! - Tak - stwierdziła nauczycielka - postawię mu za to celujący, gdyż praca domowa odrobiona jest znakomicie. - A poza tym - mówiłam dalej - on po prostu nie może nie lubić muzyki, ponieważ ona go, że tak powiem, otacza. - Nie rozumiem - mruknęła Larysa Zacharowna. - Skończyłam konserwatorium muzyczne - spuściłam skromnie oczy - występuję na koncertach. - Fortepian! - klasnęła w dłonie nauczycielka. - Harfa.

- Ach! - dama się wyraźnie ożywiła. - Bóg mi panią zesłał! Pani syn jest nadzwyczajny, może trochę wiercipięta, ale to przecież drobiazg. A poza tym przede mną pracowała tu absolutnie nieodpowiedzialna staruszka. Można powiedzieć, że tylko etat zajmowała. Dzieci nie są więc przyzwyczajone do właściwych wymagań. Miarowo kiwałam głową, zdając sobie sprawę, że po tym przemówieniu nastąpi z jej strony prośba. I tak się właśnie stało. - Zobowiązano mnie do zorganizowania koncertu powiedziała z przejęciem kobieta, która przestała być już nawet zarozumiała. - Przyjdą ludzie z ministerstwa, kierownictwo... Ale jak to zrobić z dziećmi, których nikt nie nauczył nawet śpiewać? W sumie znalazło się kilka dziewczynek grających na pianinie i Lonia Kac z ósmej klasy ze skrzypcami. Lecz tyle talentów to stanowczo za mało. Żeby przedstawienie się udało, trzeba włączyć w to również rodziców. Dzięki Bogu, rodzice uczniów wykazali pełne zrozumienie dla moich poczynań. Ojciec dwójkowicza Wołynkina zatańczy rosyjski taniec, starsza siostra Maszy Kozłowej pokaże pantomimę, babcia Oli Suworowej przyjdzie z tresowanymi pieskami. Jakby zjawiła się jeszcze pani z harfą, byłoby po prostu znakomicie! - Oczywiście, że przyjdę - zapewniłam Larysę Zacharownę,

gorączkowo myśląc, skąd mam wziąć harfę. - Na pewno przyjdę, z ogromną przyjemnością! W tym momencie rozległ się dzwonek i do klasy wparowały dzieci. Jako pierwszy, wymachując plecakiem, wbiegł Kirył. - Podejdź tutaj, psotniku - uśmiechnęła się Larysa Zacharowna. Kirył spuścił wzrok i, udając całkowitą uległość i pokorę, powlókł się w naszą stronę. - Przepraszam bardzo - powiedziałam szybko - czy mogłabym zabrać syna z lekcji? Idziemy do lekarza. - Oczywiście - pozwoliła Larysa Zacharowna - świetnie się spisał, znakomicie odrobił pracę domową. Jeśli tak dalej pójdzie, to w tym półroczu wyjdzie mu czwórka, a w przyszłym, jeśli Bóg da, może nawet piątka... Wyszliśmy z klasy na opustoszały korytarz i Kirył z konsternacją zapytał: - Jak ty tego dokonałaś? - Och - westchnęłam - bardzo prosto. Tylko skąd ja teraz wezmę harfę? - A co tu ma harfa do rzeczy? - zdumiał się chłopiec. - Widzisz, zawarłyśmy z nauczycielką umowę barterową. Ty dostaniesz dobre oceny, a ja zagram na szkolnym koncercie. Kirył objął mnie i powiedział z przejęciem: - Jestem z ciebie dumny, Lampka! Nigdy wcześniej nie

spotkałem nikogo, kto by grał na harfie! Chrząknęłam. Kto by mógł przypuszczać, że ta umiejętność kiedykolwiek mi się przyda! - Tylko wiesz, Kirył, musisz mi w czymś pomóc. - Zawsze do usług! - krzyknął chłopiec. - Mów szybko, co mam zrobić? Skoczyć na targ po ziemniaki? Poprasować? - Pójdziesz teraz ze mną do pewnej pani i będziesz udawał dziecko, które chce się uczyć gry na fortepianie. - Po co? - Po prostu jest mi to do czegoś potrzebne. - Dla ciebie zjem nawet kaszę - oświadczył Kirył i udaliśmy się do pani Rauch. Maria Leonidowna była podobna do carycy Katarzyny. Taka sama wyniosła twarz z małymi ustami i dużymi, lekko wyłupiastymi oczami. Przypominała ją także z figury: posągowa, z wysoko podniesionym biustem i ostrą linią bioder. W młodości na pewno cieszyła się powodzeniem. Swoją drogą, wiek gospodyni był niezmiernie trudny do określenia. Wyraźnie nie obeszło się tutaj bez ingerencji skalpela. Przy uszach widać było zdradliwe blizny, świadczące o przeprowadzonych zabiegach chirurgicznych. Włosy, brwi i rzęsy miała, rzecz jasna, pomalowane, a cała twarz była pokryta pudrem. Maria Leonidowna tymi wszystkimi zabiegami osiągnęła fantastyczny rezultat i przy

odpowiednim oświetleniu, zwłaszcza wieczorem, mogła uchodzić nawet za czterdziestolatkę. Z wyglądem gospodyni współgrał pokój. Zostaliśmy do niego wprowadzeni po uprzednim zdjęciu butów. Na honorowym miejscu stał duży fortepian z otwartą pokrywą. Oprócz niego znajdował się tam okrągły, przykryty koronkowym obrusem stół oraz fotel i aksamitna kanapa. Cały pokój wypełniał aromat zaparzonej niedawno kawy. - Świetnie - powiedziała Rauch, siadając przy instrumencie najpierw sprawdzimy słuch. Pewnymi palcami przebiegła po klawiaturze, zagrała gamę, potem nacisnęła „la”. W powietrzu zawisł czysty dźwięk. - No, jaka to nuta? - „Re” — chlapnął Kirył, a potem dodał: a może „fa”, one są do siebie strasznie podobne. - Moim zdaniem, niezbyt - westchnęła Rauch. - No dobrze, siadaj do fortepianu i połóż ręce na klawiszach. Kirył posłusznie wykonał polecenie. - Nie - poprawiła Maria Leonidowna - nadgarstki trzeba trzymać tak, jakby pod nimi było jajko. - Surowe czy gotowane? - zainteresował się chłopak. - A co to za różnica? - osłupiała, bo jak długo żyje, nie słyszała jeszcze podobnego pytania. - Ogromna. Jeśli się uderzy ręką w surowe jajko, to będzie

kałuża, a jeśli w gotowane, to nic się nie stanie odpowiedział Kirył i skurczył się na taborecie obrotowym. -Jajko jest w przenośni, a nie naprawdę. Wyprostuj się rzuciła odruchowo nauczycielka, po czym poleciła: - Idź do sąsiedniego pokoju i pooglądaj sobie telewizję! Kirył posłusznie podniósł się z fotela. - Co ja mogę pani powiedzieć — zwróciła się do mnie po jego wyjściu. - Richtera to ja z niego nie zrobię, bo jest już na to za późno. Mogę go za to nauczyć podstaw gry, aby mógł grać dla własnej przyjemności. Będziemy się spotykać tu u mnie po dwie godziny w tygodniu. Biorę pięćdziesiąt dolarów za pełną godzinę zegarową. W sumie to dość drogo. Ale jestem uznanym pedagogiem, jeżeli jednak pani chce, to mogę polecić innych wykładowców, są zdecydowanie tańsi. - Nie, nie - powiedziałam szybko - my chcemy tylko panią. Sława tak panią wychwalał. - Sława, Sława... - mruknęła Maria Leonidowna. - Jakoś sobie takiego nie przypominam... Uczył się u mnie? - A zna pani Tanię Mołotową? -Tanieczkę? Oczywiście, to córka mojej najbliższej przyjaciółki, która niestety już nie żyje. - No to Sława jest jej najlepszym przyjacielem. Maria Leonidowna się uśmiechnęła.

- Nie znam go, niestety, a z Tanią dawno już się nie widziałam. - Gieorgij Lwowicz mówił, że jesteście bliskimi przyjaciółkami. Podobno nawet doglądała pani mieszkania podczas jej nieobecności. - Daaz to stara papla - gniewnie burknęła Rauch. Postanowiłam kuć żelazo, póki gorące: - Mam problem z synem. Świetnie zarabia, sprzedaje komputery i marzy o kupnie mieszkania w tym domu, w którym mieszka Daaz. Może pani by się za mną wstawiła i namówiła Gieorgija Lwowicza? Naturalnie zapłacę państwu odpowiednią prowizję. - Teraz są niestety takie ciężkie czasy, że pieniędzy ciągle mi nie wystarcza, więc pomogłabym pani z przyjemnością. Jednak Zora już więcej na coś takiego nie pójdzie. Bo widzi pani, Tania - córka mojej przedwcześnie zmarłej przyjaciółki - dostała w spadku po niej beznadziejne mieszkanie jednopokojową klitkę w hotelowym stylu. Pokój dosłownie dwunastometrowy. A do tego kuchnia o powierzchni zaledwie dwóch metrów. Okropna nora. Więc mimo że wszystkie moje kontakty z Tanią urwały się po śmierci Lali, uznałam za swój święty obowiązek jej pomóc. Szczerze mówiąc, ze trzy lata ze sobą nie rozmawiałyśmy, aż któregoś dnia niespodziewanie do mnie zadzwoniła z pytaniem:

„Ciociu Maszo, może ktoś w waszym domu sprzedaje mieszkanie?”... Tania powiedziała, że wyszła za mąż. Jej małżonek jest zamożnym biznesmenem, więc chcieliby kupić jakieś ładne mieszkanie w prestiżowym miejscu. Wtedy Maria Leonidowna przypomniała sobie o Gieor-giju Lwowiczu. Wszystko ułożyło się znakomicie - pomogła jednocześnie i Tani, i Daazowi... - A Sława mówił, że jemu także obiecała pani pomóc powiedziałam. - Ale jaki znowu Sława?! - uniosła się Rauch. - Bliski przyjaciel Tani. - Nie znam nikogo z jej znajomych - odpowiedziała. Przecież już pani mówiłam, że po śmierci Lali, to jest od ponad trzech lat, nie utrzymywałam z Tanią żadnych kontaktów. Prawdę mówiąc, jeśli sama by do mnie nie zadzwoniła i gdybym nie była wtedy na skraju nędzy, to... nie dokończywszy zdania, korepetytorka machnęła ręką. Wszystko stało się dla mnie jasne. Michaił z pewnością odpowiednio jej się odwdzięczył. - Czyli to nie pani pomogła Sławie? - Pierwszy raz o nim słyszę - zapewniła Rauch. Po wyjściu od starszej pani, w nagrodę za udzieloną pomoc, kupiłam Kiriuszy lody. Wsiedliśmy do metra i, miarowo się

kołysząc, pomknęliśmy przez tunele. Miałam podły nastrój. Jak mam w końcu dotrzeć do tej Tani? Ani Gieorgij Lwowicz, ani Maria Leonidowna nie mieli zielonego pojęcia, gdzie pracuje moja „następczyni”. Tylko co do jednego byli zgodni, że zna wiele języków i jest tłumaczką. W domu podgrzałam obiad i już zamierzałam nalewać zupę, kiedy rozległ się dzwonek. - Kto tam? - zapytałam. - Zbieram podpisy na LDPR - usłyszałam w odpowiedzi. Otworzyłam drzwi i, widząc sympatyczną młodą kobietę o zmęczonej twarzy, ponowiłam pytanie: -Kto? Kobieta ciężko westchnęła i zaczęła recytować z pamięci: - Wkrótce będą wybory do Dumy Państwowej i zbieram podpisy. Nasz kandydat jest pod wszelkimi względami... Obrzuciłam wzrokiem jej zbyt cienki, jak na taki ziąb, płaszcz, znoszone buty i z lekka popękaną błyszczącą torebkę, po czym przerwałam jej wywód: - Niech pani wejdzie do kuchni, mam smaczną zupę. Agitatorka, która przedstawiła się jako Lena, w okamgnieniu pochłonęła cały talerz grochówki, przyrządzonej na wędzonych żeberkach, i zaczęła mi się zwierzać... Ma pięćdziesiąt trzy lata. Całe życie przepracowała w Instytucie Naukowo-Badawczym, zasłużyła na dobrą pensję i

stanowisko starszego naukowca. Wtedy jednak nadszedł czas szaleńczo rozwijającej się demokracji. Instytut padł ofiarą pieriestrojki i wszystkich pracowników wysłano na bezterminowy urlop. Lena i tak miała dużo szczęścia, gdyż udało jej się przejść na wcześniejszą, niestety bardzo skromną, emeryturę. Dostaje marne grosze, dlatego chwyta się każdej roboty, żeby jakoś związać koniec z końcem. Sama tego Żyrinowskiego23 razem z jego LiberalnoDemokratyczną Partią Rosji nie znosi, ale w jego sztabie za każdy podpis płacą po dwadzieścia rubli, a przez cały dzień można obejść trzydzieści, a nawet czterdzieści osób. Lena osobiście woli komunistów, ale Ziuganow24 ma już wokół siebie sporo obłąkanych staruszków, biegających po mieszkaniach bezpłatnie, wyłącznie z własnych przekonań moralnych i politycznych. Ten skąpiec nie wypłaca żadnych pieniędzy, więc Lena zmuszona jest agitować na rzecz tego pajaca, syna prawnika. Ale co zrobić? Na dodatek jej lekkomyślna córka została samotną matką, a w dzisiejszych czasach utrzymanie dziecka jest niezmiernie trudne. Na same pampersy idzie jej cała wypłata! Agitatorka pochłonęła jeszcze jeden talerz gorącej zupy i zapytała: — A nie mogłaby pani wziąć swojego spisu telefonów i pomyśleć, kto z pani znajomych podpisałby mi jeszcze listę?

Podałam jej kilka nazwisk i w tym momencie mnie olśniło. Już wiem, jak dotrzeć do Tani i Sławy! Czym prędzej odprowadziłam uszczęśliwioną kobietę do drzwi, po czym poleciłam Kiryłowi odrobić lekcje. Sama zaś [23 Władimir Zyrinowski (ur. 1946) - rosyjski polityk, deputowany do Dumy Państwowej i jej wiceprzewodniczący, założyciel i przewodniczący Liberalno-Demokratycznej Partii Rosji (przyp. tłum.). 24 Giennadij Ziuganow (ur. 1944) - rosyjski polityk komunistyczny, od 1993 roku jest przewodniczącym Komunistycznej Partii Federacji Rosyjskiej (przyp. Tłum.).] usiadłam w kuchni i pogrążyłam się w rozmyślaniach. Nagle przyszedł mi do głowy genialny pomysł! Zrobię na komputerze fałszywą listę i będę udawać, że zbieram podpisy na wybory Zastukam do drzwi Mołotowej, poproszę o szklankę wody, potem zacznę się jej uskarżać na swój los i zaproponuję, żeby przyniosła swój spis telefonów, tak jak zrobiła to prawdziwa agitatorka. Potem, wychodząc, postaram się niepostrzeżenie ją ze sobą wynieść. Na samą myśl o tym niecnym planie cała aż się spociłam. Jestem po prostu Mata Hari, Stirlitz i James Bond w jednej osobie! W podnieceniu zaczęłam biegać po kuchni, a za mną w tę i z powrotem, sapiąc z przejęcia, biegały mopsy. Rachel leniwie kręciła głową, obserwując, jak miotam się pomiędzy oknem a

kuchenką. Czyli tak, trzeba teraz dopracować cały plan w najdrobniejszych szczegółach. Najprawdopodobniej Mołotowa doskonale mnie pamięta, a do tego jeszcze istnieje ogromne ryzyko, że trafię na Michaiła. Chociaż w ciągu dnia przeważnie jest w pracy. Dlatego muszę zmienić swój wygląd zewnętrzny tak, żebym była do siebie kompletnie niepodobna. Rzuciłam się do pokoju Katii i otworzyłam szafę. Kilka drogich garsonek, eleganckie spodnie, wytworne bluzki - nic mi nie odpowiadało. Następnie szczegółowej kontroli zostały poddane ubrania Julii. Ponownie doznałam zawodu. W tych jej króciutkich spódniczkach i obcisłych bluzkach zmienię się, ale w dziewczynkę, a ja chcę wyglądać na starą, steraną życiem kobietę. Może u Wiktorii znajdę to, czego potrzebuję? Korzystając z nieobecności wstrętnego gościa, zajrzałam do jej garderoby i aż jęknęłam z zachwytu. Ależ to był widok! Duża, trzydrzwiowa szafa była wypchana po brzegi nowymi rzeczami z dyndającymi jeszcze metkami. Czego tu nie było! I futro z nieznanego mi zwierzęcia, i skórzany kapelusz, co najmniej pięć marynarek, spodnie, wąskie spódnice... Na dole w równych rzędach stało obuwie: kilka par znakomitych pantofli, eleganckie czółenka, jesienne i zimowe buty... Wiktoria porządnie ogołociła butiki. Ciekawe, po co jej aż

tyle nowych rzeczy? Za mąż się wybiera, czy co? W sumie to i tak nieważne, bo te wszystkie ciuszki na nic mi się nie przydadzą. Będę chyba zmuszona skoczyć do metra. Tam, w małej piwniczce, mieści się „Tania odzież”. Krzyknęłam do Kiryła: „Rób lekcje, ja zaraz wracam!”, po czym pobiegłam po ciuchy. Po upływie półgodziny zadowolona, wręcz szczęśliwa, wciągałam do mieszkania ogromną reklamówkę. W sklepie od razu znalazłam to, czego potrzebowałam: spłowiały malinowy kostium z dzianiny, składający się z luźnej marynarki i średniej długości spódnicy. Jako dodatek do tego cuda dobrałam sobie jasną bluzkę z kołnierzem wiązanym w ogromną kokardę. Na głowę natomiast zdobyłam kłaczkowaty, moherowy beret, prawdziwy krzyk mody końca lat sześćdziesiątych. Z tym przebraniem świetnie będą współgrać: chińska kurtka i moje znoszone, niegdyś zamszowe, buty. A swoją drogą, szkoda, że ją wyprałam. Czysta wygląda, niestety, całkiem przyzwoicie. Najpierw przepłuczę wszystkie te rzeczy, a dopiero potem obmyślę sobie odpowiedni makijaż. Ale nie zdążyłam nawet wepchnąć zawartości reklamówki do pralki, kiedy z pokoju Kiryła zaczęła dochodzić charakterystyczna melodia.Tak, wszystko jasne, zamiast się uczyć geografii, włączył telewizor i ogląda ten

okropny program Patrol drogowy. A ja nie chcę, żeby dziecko gapiło się na leżące na chodniku trupy. Wparowałam więc do pokoju dziecięcego i rozkazałam: - Natychmiast wyłącz Patrol drogowy! - To jest Kronika kryminalna - sprostował chłopak. Jeden diabeł! - Tym bardziej przestań to oglądać - takie programy nie są dla dzieci. - U nas w klasie wszyscy to oglądają - zaczął się bronić Kirył. - Myślałby kto, a co, ja trupów nie widziałem? - Wyłącz to natychmiast! - rozzłościłam się już na dobre i, nie znalazłszy pilota, wyciągnęłam dłoń w kierunku przycisków przy telewizorze i... tak zamarłam w tej niewygodnej pozycji. Kamera pokazywała znany mi dom, a obojętny głos komentatora zakomunikował: - Dzisiaj, o godzinie dwunastej, na klatce schodowej w domu nr 918 na ulicy Sielichowskiej, na szóstym piętrze znaleziono zwłoki bezrobotnej Wiery Martynowej. Usiadłam na podłodze i zaczęłam uważniej wpatrywać się w ekran. Kamera ukazała teraz leżącą twarzą do ziemi Wierę. Jej piękny szlafrok był zadarty, a spod niego wystawały długie, zgrabne nogi z nieskazitelnymi stopami. - Aha! - wrzasnął Kirył. - Ciebie też zaciekawiło, a mi

zabraniasz oglądać! To nie fair! - Cicho! - poleciłam, zamieniając się w słuch. „...Ciało znalazła gosposia Martynowej. Z jej słów wynika, że gospodyni nigdy nie wstawała przed południem i nie wpuszczała do mieszkania nikogo obcego. Funkcjonariusze milicji mają więc powody przypuszczać, że odwiedził ją ktoś ze znajomych. W salonie znajdowały się dwie filiżanki i bombonierka. Według wersji śledczych Martynowa poczęstowała gościa kawą, po czym wybuchła między nimi kłótnia i gość chwycił nóż. Próbując się ratować, kobieta rzuciła się na schody, jednak morderca zdołał ją dogonić i trzy razy ugodził w plecy. Martynowa zmarła na miejscu na skutek rany zadanej prosto w serce. Napastnik pozostawił ciało na klatce schodowej i zbiegł z miejsca przestępstwa, zabierając ze sobą narzędzie zbrodni. Śledztwo w toku. Osoby, które mogą cokolwiek wnieść do sprawy, proszone są o niezwłoczny kontakt.” Na ekranie ukazały się numery telefonów. Wstałam z podłogi i niczym lunatyk poczłapałam do kuchni. Nic już z tego nie rozumiem. Po co ktoś miałby zabijać biedną Wierę? Przecież granatowe kartki już od dawna ma małpowaty tłuścioch. Wobec tego z jakiego powodu zginęła Martynowa? Odruchowo podpaliłam gaz pod czajnikiem i utkwiłam wzrok w żółtym płomieniu. Przypomniała mi się

nieskazitelnie piękna, ale nieco nadęta twarz Wiery i zdanie wypowiedziane kapryśnym, lekko zachrypniętym głosem: „Nigdy sama nie otwieram drzwi, a już tym bardziej komuś, kogo nie znam”. Może powinnam zadzwonić na milicję i złożyć zeznania? Dlaczego ja się tak panicznie boję przedstawicieli prawa? Już od dawna jestem pełnoletnia i nikt siłą nie zmusi mnie, żebym wróciła do Michaiła. Trzeba przyznać, że zachowuję się głupio, a wręcz dziecinnie. Nie, muszę się jednak spotkać z byłym mężem, zabrać dokumenty i niektóre swoje rzeczy, a potem wnieść pozew o rozwód. Postanowione! Tylko najpierw znajdę Katię i zakończę całą tę sprawę. A Wiera najprawdopodobniej zginęła z rąk jakiegoś zazdrosnego kochanka, którego bez najmniejszych obaw wpuściła do mieszkania. W tym przypadku niestety na nic się przydam milicji, ponieważ nie znam nikogo, oprócz Kostii Katukowa i Marata Rifalina. Kostia wącha już kwiatki od spodu, a Marata namierzą i bez mojej pomocy. Następnego ranka dzwoniłam już do drzwi mieszkania Tani Mołoto-wej. Wystroiłam się tak, że nawet moja kochana mamusia za nic w świe-cie by mnie nie poznała: bury kostium wisiał na mnie niczym worek, całkowicie tuszując moją prawdziwą figurę. Na czoło natomiast miałam nasunięty włochaty beret.

Twarz pokryłam pudrem w kolorze opalenizny, a na to pacnęłam bordowe rumieńce. Wargi umalowałam szminką w tym samym odcieniu, a brwi z pomocą kredki zmieniłam w sobolowe. Na dolnych powiekach nabazgrałam czarne krechy, a rzęsy pomalowałam grubą warstwą najtańszego tuszu, tak że zlepiły się na amen. Żeby przemianę można było uznać za ostateczną, wepchnęłam sobie do ust waciki, a pod język - dwa duże guziki od płaszcza. Odczuwałam straszny dyskomfort, jednak rezultat był oszałamiający: wyglądałam jak chomik i okropnie sepleniłam. O ręce nie musiałam się martwić. Ciągłe gotowanie i mycie naczyń spowodowały, iż delikatne dłonie harfistki zmieniły się w spękane i szorstkie ręce gospodyni domowej. - Pani do mnie? - zdziwiła się Mołotowa, otwierając drzwi. - Jestem agitatorem z ramienia partii LDPR wymamrotałam i wyciągnęłam w jej stronę dopiero co zrobioną na komputerze listę. Gospodyni nie zawiodła moich oczekiwań i zaprosiła mnie do salonu. Nasz naród jest jednak niezmiernie ufny. Podczas gdy Mołotowa szukała dowodu osobistego, ja jak nakręcona uskarżałam się na swój los, bez końca wałkując jeden temat za każdy podpis płacą mi dwadzieścia rubli. Wreszcie wręczyła mi bordową książeczkę i zaczęłam starannie wpisywać w wąskich rubrykach potrzebne dane.

Przy okazji wyszło na jaw, że Tania wcale nie ma dwudziestu pięciu lat, jak twierdziła na nagraniu z kasety, lecz trzydzieści dwa! Spoglądając ukradkiem na swoją rywalkę, powoli przepisywałam dane. A było na co popatrzeć. Bujne, granatowoczarne włosy dużymi lokami opadały na kształtne ramiona. Fryzura była najprawdopodobniej dziełem profesjo?alisty, prawdziwego mistrza w swym fachu. Nienagannie biała cera i żadnych zmarszczek, nawet drobnych „kurzych łapek” przy oczach. Swoją drogą, o jej oczach należałoby powiedzieć coś więcej: bardzo duże, błyszczące i czarne niczym węgiel. O takich oczach mówi się zazwyczaj - bezdenne. Pięknie wykrojone, wydatne usta i mały nos. Jednym słowem, kobieta była niezwykle piękna. Na pierwszy rzut oka nie wyglądała na ciężarną. Obcisłe dżinsy podkreślały jej zgrabne biodra. Talię zaś miała niczym osa. Ale najdziwniejsze w tym wszystkim było to, że nie czułam żadnej goryczy, złości, czy nawet zazdrości. Z największym spokojem stwierdziłam po prostu, że jest piękna. W moim sercu pojawiło się nawet jakieś takie dziwne uczucie wdzięczności dla Mołotowej. Gdyby nie ona, spędziłabym całe swoje życie przed telewizorem, umierając z nudów. Skończyłam wypełniać niezliczone rubryki, oddałam jej

dowód i przeszłam do głównej części mojego planu. Przybrałam nieszczęsny wyraz twarzy i zaczęłam marudzić: - Może zajrzy pani do swojego spisu telefonów, wyszuka dla mnie kilka adresów i poleci mnie swoim znajomym? Ludziom w większości jest wszystko jedno, na kogo głosują, a ja bym sobie zarobiła... I znów mi się udało. Uznawszy, że w mojej prośbie nie ma nic złego, kobieta przyniosła małą czarną książkę i poleciła: - Niech pani pisze! Posłusznie zaczęłam notować. W końcu dotarłyśmy do ostatniego nazwiska. I w tym właśnie momencie poruszyłam nosem, po czym powiedziałam: - Czuje pani? Gaz się chyba ulatnia! - Gaz? - przestraszyła się gospodyni i wybiegła z pokoju. W jednej chwili wsunęłam książkę do kieszeni i ruszyłam do przedpokoju. - Dziwne - powiedziała Tania, wychodząc z kuchni wszystkie palniki są wyłączone. - Pewnie mi się zdawało - stwierdziłam, po czym szybko opuściłam mieszkanie. Rozdział 2 7 Do domu leciałam jak na skrzydłach. Teraz już z całą pewnością namierzę tego wstrętnego Sławę. Muszę tylko uważnie przestudiować moją zdobycz. Jednak nie było mi

dane zająć się tym od razu. Już w przedpokoju poczułam ohydny zapach spalenizny. Błyskawicznie zrzuciłam kurtkę, wbiegłam do kuchni i zaczęłam się dusić. Na kuchence stał mały garnek, z którego strasznie się kopciło, a obok niego, z łyżką w ręku, stała Wiktoria. Włosy, z niewiadomych przyczyn, miała schowane pod foliowym workiem, na twarzy natomiast widniała gruba warstwa odżywczego kremu. - Co to za swąd? - zapytałam. - Już dawno należało zaprowadzić w tym domu porządek odparł gość. - Gotuję kaszę. -Jakoś niezbyt przyjemnie pachnie... - Ale za to jest bardzo zdrowa - odparowała Wiktoria, mieszając jadło. - A poza tym jest bardzo smaczna, spróbuj. I wyciągnęła w moją stronę łyżkę. Unosił się nad nią śmierdzący obłok pary. Odruchowo otworzyłam usta. Na języku poczułam coś dziwnego i obrzydliwego niczym stara, włóknista szmata, całkowicie pozbawiona smaku. Na podniebieniu pozostały mi twarde, wręcz nie do rozgryzienia, grudki. Miałam wrażenie, jakby ktoś wepchnął mi do ust starą pończochę, wypełnioną drobnymi kamykami. - Z czego jest ta kasza? - Ryż, kasza gryczana i drobnoziarnista kasza owsiana. Wszystko w równych proporcjach - zaczęła wyliczać

Wiktoria. - Poza tym kapusta, soczewica, marchew, rzepa i brukiew. Wszystko trzeba gotować aż do uzyskania jednolitej masy Powstrzymując się od wyplucia tej straszliwej mieszanki, burknęłam: - To już lepiej trzeba było usmażyć ziemniaki. - Ależ to sama trucizna! - oświadczyła Wiktoria. - Jeśli już jeść ziemniaki, to tylko gotowane, i to w odpowiedni sposób. Pierwszą wodę należy wylać, drugą też, a gotowe ziemniaki jeść bez okrasy. W ogóle okropnie się odżywiacie. Ale to nic, dopóki tu jestem, zajmę się gotowaniem. Oczywiście, kiedy będę miała na to czas. W milczeniu poszłam do swojego pokoju. Nie potrafiłam bowiem znaleźć żadnego rozsądnego argumentu, odpierającego jej atak. Zbyt dobrze pamiętałam, jak podczas pierwszego posiłku tutaj spojrzałam pogardliwie na postawione przede mną udka kurczaka. O Boże, czyżbym wcześniej była taka sama jak Wiktoria?! Wieczorem domownicy spoglądali ze smutkiem na podaną potrawę. - Zdrowa kasza - burknęła pod nosem Julia, dłubiąc łyżką w talerzu. - W sam raz się podgrzała - oznajmiła Wiktoria, delektując się każdym kęsem.

- Jesteś pewna, że nikt tego jeszcze nie próbował? - chciał wiedzieć Sierioża. - Co masz na myśli? - nie zrozumiała „kuchareczka”. - Wygląda tak, jakby już ktoś to jadł, a potem zwymiotował do garnka - odparł. - A dlaczego masz na głowie reklamówkę? - Julka szybko sprowadziła rozmowę na inny temat. - Po trzydziestym roku życia - odpowiedziała Wiktoria należy szczególnie o siebie dbać. A jak ty, Julka, pielęgnujesz swoje włosy? Dziewczyna wzruszyła ramionami. - Normalnie. Myję, suszę, układam. - No właśnie! - powiedziała dobitnie kobieta. - A to wielki błąd. Przed czterdziestką na pewno wyłysiejesz. Słuchaj więc uważnie. Bierzesz kefir, cebulę i trzy stołowe łyżki tranu, nakładasz to na głowę i trzymasz przez godzinę. - Fuj — powiedział Sierioża. - Ale to jeszcze nie wszystko — nie zwracając uwagi na nasze pełne obrzydzenia spojrzenia, ciągnęła z zapałem Wiktoria. Właśnie wczoraj kupiłam książkę Twoja uroda, gdzie jest opisane, jak powinno się farbować włosy, żeby im nie zaszkodzić. Okazuje się, że farbę należy zmieszać nie z wodą, tylko z własnym moczem, wtedy kosmyki włosów się nie zlepią.

- Chcesz powiedzieć, że pod tą twoją reklamówką jest teraz właśnie taka mieszanka? - zapytał Sierioża. - Tak - odparła Wiktoria - w sumie to już najwyższa pora to ściągnąć. To mówiąc, podniosła ręce w kierunku worka. - Tylko nie tu! - wrzasnął Sierioża, upuszczając widelec. - Niedobrze mi - szepnęła Julka, rzucając się w stronę drzwi. Mnie też zemdliło. Słyszałam, oczywiście, że urynoterapia jest obecnie na topie, ale żeby ją samemu stosować... - Ale jesteście obrzydliwi - wzruszyła ramionami Wiktoria i wyszła. Po chwili z łazienki dobiegł plusk wody i jej rześki śpiew. - Nigdy nie dałbym rady nasikać sobie na głowę - stwierdził Kirył. -Jakim cudem ona to zrobiła? - Przynajmniej ty mógłbyś przestać - stwierdził Sierioża, po czym gwałtownie odsunął od siebie filiżankę z herbatą. Dziękuję, ale straciłem cały apetyt. Szum wody ucichł, za to usłyszeliśmy teraz odgłos suszarki do włosów. Zaczęłam zbierać talerze ze stołu i niespodziewanie przyszła mi do głowy straszna myśl: „A co, jeśli Katia nie żyje? Przecież ci niegodziwcy dostali swoje papiery i nie jest im już potrzebna! Może trzeba było jednak pójść na milicję?”. Ale zbyt dużo naczytałam się gazet kryminalnych i wiedziałam, że przedstawiciele prawa są

powolni, nieporadni i skłonni uwierzyć tylko w niezbite dowody. Ja zaś zgłosiłabym się do nich z jakimiś idiotycznymi domysłami. W najlepszym wypadku by mnie stamtąd wyrzucili, a w najgorszym ubrali w kaftan bezpieczeństwa. Po kuchni rozszedł się aromatyczny dym. To Sierioża zapalił marlboro. - Przestałbyś tak dużo palić - zwróciłam mu uwagę. Żołądek sobie popsujesz. Chłopak wlepił we mnie zdziwione spojrzenie. - A co ma tu do rzeczy żołądek? - Kiedy łykasz dym, robi się w nim gorąco! - Oj, Lampka - roześmiał się chłopak - a kto łyka dym? Przecież się go wydmuchuje. - Tak? - zdziwiłam się. - Zawsze sądziłam, że się go połyka. - Spójrz - uśmiechnął się Sierioża i z rozkoszą się zaciągnął. - Daj mi, spróbuję - poprosiłam. Sierioża podał mi paczkę. Zapaliłam zapałkę, podniosłam do papierosa... - Teraz wciągnij powietrze do środka, do płuc - polecił mój „nauczyciel”. Wciągnęłam dym i natychmiast chwycił mnie gwałtowny atak kaszlu. Do oczu nabiegły mi łzy, a usta wypełniły się gorzką śliną. Chryste Panie, co za ohyda! Dlaczego palacze

mają takie zadowolone miny? O nie, nie ma mowy, ja będę tylko łykać dym, niech to nawet nie będzie poprawne palenie, ale to mi o wiele bardziej odpowiada. -Te są bardzo mocne - wyjaśnił Sierioża. - Lepiej, jakbyś wzięła mentolowe albo jakieś lekkie, na przykład voque. - Ratunku! - dobiegło z łazienki. - Pomocy! Rzuciliśmy się na pomoc. W małym, zaparowanym pomieszczeniu, z suszarką w rękach stała Wiktoria. Bezlitosne, ostre światło stuwatowej żarówki oświetlało jej zgrabną figurę, okrytą szlafrokiem. - Co się stało? - zapytałam nerwowo. Gość, który nie był w stanie wymówić ani słowa, podniósł rękę i wskazał palcem do góry. Już po chwili trzymaliśmy się z Sieriożą za brzuchy i usiłowaliśmy powstrzymać atak śmiechu. Widok był wprost oszałamiający! Bujne, nad wyraz puszyste włosy lśniły jak w reklamie szamponu pantene. Kosmyki były pięknie poskręcane i fryzurę można byłoby uznać za wręcz idealną, gdyby nie jeden drobny szczegół. Wspaniałe loki pyszniły się wszystkimi odcieniami zieleni od delikatnie seledynowego aż po ciemnoszmaragdowy! - Ale heca! — wrzasnął Kirył, pojawiając się w progu. — Ciociu Wiko, wyglądasz jak wściekła choinka! - Fakt - mruknęła Julia — efekt jest powalający - O nie... O matko... Dlaczego coś takiego wyszło? - bełkotała

Wiktoria, macając podobne do pęczka młodej pietruszki włosy. - Istne obrzydlistwo! Podam ten sklep do sądu! Tak a propos, farbę kupiłam nie w jakiejś tam bramie, tylko w firmowym sklepie „Welli” na Twerskiej. Żeby w takim punkcie wcisnęli mi podróbę?! Spójrzcie tylko, napisane jest czarno na białym: jasny kasztan - i po tych słowach wepchnęła mi do ręki pudełko z wizerunkiem młodej kobiety. - Daj mi to - rozkazał Sierioża i przeczytał: „Firma gwarantuje dany odcień tylko pod warunkiem przestrzegania wszystkich zaleceń umieszczonych na opakowaniu”. Niestety, nie wygrasz z nimi. Tu nie ma nic o tym, że farbę można mieszać z zawartością muszli klozetowej! Pewnie nastąpiła niekontrolowana reakcja chemiczna. - I co ja mam teraz zrobić? - Przefarbuj się na czarno - poradziła Julia. - Ale ten kolor postarza! - pisnęła Wiktoria. Zostawiłam ich z nierozwiązanym problemem, a sama udałam się do swojego pokoju w celu przestudiowania notatnika z telefonami. Nie zajęło mi to zbyt wiele czasu, gdyż było tam co najwyżej trzydzieści nazwisk. Przeważnie były to nazwiska z pierwszymi literami imion, na przykład: W. Winogradow. No i bądź tu człowieku mądry, czy to Włodzimierz, czy też

Wiaczesław, którego szukam? Imię „Sława” zostało użyte raptem trzy razy. Pierwszy raz - Sława Krasnow, potem Sława Leo-nidow i wreszcie po prostu Sława. Spojrzałam na zegarek i przez chwilę się wahałam. Z jednej strony, minęła dziesiąta i pewnie większość ludzi położyła się już spać, ale z drugiej - przynajmniej nie powinno być problemów z zastaniem ich w domu! Chwyciłam więc słuchawkę i wybrałam pierwszy numer z listy. Telefon odebrano od razu. - Halo - usłyszałam z lekka załamujący się głos starszej kobiety - słucham? - Poproszę Sławę. - Kto o niego pyta? - zapytała czujnie babcia. - Stara znajoma. - A po co pani Sława? Pomyślałam: „Ciekawe, jak by ta pani zareagowała, gdybym powiedziała jej prawdę: Pani Sława jest bandytą i chcę się dowiedzieć, gdzie ukrywa moją przyjaciółkę”. - Pożyczył ode mnie książkę i nie oddał. - Coś się pani pomyliło. Sława już ze trzy lata mieszka w Izraelu, a tu zjawia się jedynie w grudniu. Niech pani zadzwoni za miesiąc, powinien już być. Odłożyłam słuchawkę i wybrałam następny numer. Telefon po raz kolejny odebrała kobieta, tym razem młoda.

Dźwięcznym, nieco zdyszanym głosem zapytała: - Słucham? - Można prosić Sławę? -Jakiego? - Leonidowa. Kobieta się roześmiała. Jej śmiech zabrzmiał mi w uszach

wesołym trelem. Tak może reagować jedynie szczęśliwy człowiek. - Niestety, na razie nie może podejść. - Nie ma go? - Jest - odpowiedziała dziewczyna i znów zachichotała. - To proszę go zawołać. - Z przyjemnością bym to zrobiła - moja rozmówczyni w dalszym ciągu nie mogła opanować śmiechu - ale Sława nic jeszcze nie powie. - Dlaczego? - Wczoraj skończył siedem miesięcy - odparła dziewczyna, krztusząc się ze śmiechu. Rzuciłam słuchawkę, mając już dość tego śledztwa, i położyłam się spać. Rano z nowym zapałem wybrałam ostatni numer, przy którym zapisane było imię „Sława”, i poprosiłam: - Chciałabym rozmawiać ze Sławą. - Słucham - odpowiedział surowy kobiecy głos. - Poproszę ze Sławą - nie dawałam za wygraną. - Słucham - powtórzył niewzruszony głos. - Pani jest Sławą? - zdumiałam się. - Tak - potwierdziła niewidoczna rozmówczyni - zakład zegarmistrzowski „Sława”, dział realizacji zamówień i sprzedaży.

Znów pudło! Teraz zmieniłam taktykę i zaczęłam dzwonić do wszystkich według alfabetu. Gdy tylko podnoszono słuchawkę, natychmiast recytowałam służbistym tonem: - Dzień dobry. Telekomunikacja się kłania. Abonent Sława Iwanow nie opłacił rachunku na trzysta pięćdziesiąt sześć rubli. Jeśli nie ureguluje płatności, zmuszeni będziemy odłączyć telefon. Po tych słowach ludzie przeważnie zarzekali się, że o żadnym Sławie nawet nie słyszeli. Ja jednak upierałam się przy swoim: - W systemie jest państwa numer telefonu, czyli Sława świadomie podał błędne nazwisko, chcąc nas oszukać. Abonenci złościli się wtedy i przysięgali, że naprawdę nie znają żadnego Sławy. Zrzędziłam jeszcze przez chwilę dla zasady, po czym się rozłączałam. Sytuacja zmieniła się niespodziewanie przy literze P. - Polakow przy aparacie - rozległo się w słuchawce. Do tego momentu tak mi już weszło w krew odgrywanie roli telefonistki, że bez wahania poinformowałam o zadłużeniu na cztery tysiące rubli za rozmowę z Kustanajem. - Cholera jasna! - rozzłościł się facet i polecił: - Niech pani poczeka. Najwyraźniej wziął inną słuchawkę, ponieważ usłyszałam w oddali: - Masza, ten nasz Sława Żeleznow to jest z Kustanaju?

Potem znów zwrócił się do mnie: - Nazwisko osoby, która rozmawiała z Kustanajem, to nie Iwanow, a Żeleznow, więc proszę go o to zapytać. - Opłatę ściągamy z tej osoby, na którą zarejestrowany jest telefon -odpowiedziałam. - Kobieto! - krzyknął facet. - Numer należy do firmy, telefon stoi w sekretariacie i wszyscy z niego korzystają! -Jak rozmawialiście - to musicie zapłacić - nie dawałam za wygraną. -A swoją drogą, niech mi pan poda adres tego Sławy, wyjaśnimy, co i jak. - Ulica Ochocka 24, firma Miotał SA. - zakomunikował. O, jakie to proste! Nabrałam otuchy i zaczęłam dzwonić dalej. Pod trzema numerami nikt się nie zgłaszał, a pozostali zarzekali się, że nie znają nikogo o imieniu Sława. Westchnęłam i postanowiłam pojechać do tajemniczej Miotał SA, by przyjrzeć się Żeleznowowi. Może to dziwne, ale przedtem nigdy nie interesowałam się, jaka jest danego dnia pogoda. W mercedesie zimą było ciepło, a latem chłodno. Niekiedy narzucałam futerko na prawie gołe ciało, idąc, na przykład, do teatru albo na koncert. Teraz natomiast, wychodząc z domu, w pierwszej kolejności patrzę na termometr. Ulica Ochocka znajdowała się w samym centrum, tuż obok stacji metra Kropotkinska. Musiałam pokonać mnóstwo

wąskich, krętych moskiewskich zaułków, zanim dotarłam do celu: niedużego dwupiętrowego domu, pomalowanego na niebieski kolor. Przy wejściu siedział otyły strażnik. Teraz prawie wszystkie firmy zatrudniają u siebie ochroniarzy o okropnym wyglądzie, zapewne po to, aby odstraszali oni niechcianych klientów. Stwarza to złudne poczucie bezpieczeństwa. Wydaje mi się to nieco dziwne, gdyż sama na własnej skórze przekonałam się, że ludzie są potwornie naiwni. Obdzwoniłam przecież ze trzydzieści numerów i nikomu z abonentów nie przyszła do głowy najprostsza myśl telekomunikacja może zidentyfikować numer, ale w żaden sposób nie nazwisko, ani tym bardziej imię rozmówcy. To jest możliwe jedynie w przypadku zamawianych rozmów, a nie połączeń automatycznych. Przed taką głupotą i naiwnością żaden ochroniarz nie jest w stanie ich ustrzec. Czerwona legitymacja z napisem MSW wywołała u grubasa taki szok, że aż zerwał się z krzesła i zasalutował. W korytarzu skręciłam na prawo i pchnęłam pierwsze drzwi z brzegu. Szczupły młody chłopak w nieprzyzwoicie powyciąganym granatowym swetrze podniósł głowę znad papierów: - Pani do kogo? - Gdzie znajdę Sławę Zeleznowa?

- To ja - odpowiedział. Doznałam bolesnego zawodu. Ten cherlak to ma być Sława? Do mojego tłuściocha brakuje mu jeszcze z pięćdziesiąt kilogramów. Na wszelki wypadek postanowiłam jednak uściślić: -Jest pan znajomym Tatiany Pawłowny Mołotowej? - Mołotowa,Mołotowa... — mruczał pod nosem młodzieniec — ...niech mi pani przypomni, co ona u nas zamawiała: okna czy drzwi? - Aha, to wy jesteście firmą budowlaną... - powiedziałam przeciągle, z miejsca tracąc całe zainteresowanie firmą Miotał. Wszystko jasne: Tania remontowała mieszkanie i wstawiała plastikowe okna i dębowe drzwi. Do domu wróciłam kompletnie załamana. Czas upływał, a ja nawet o krok nie zbliżyłam się do upragnionego celu. Może przyczaić się gdzieś w podwórzu za krzakiem i obserwować mieszkanie Tatiany? W tej chwili nic lepszego nie przychodziło mi do głowy. Pozostawał jedynie cień nadziei, związany z trzema numerami telefonów, pod którymi wczoraj nikt się nie zgłaszał. Jednak już po upływie półgodziny okazało się, że nadzieja była złudna. Pierwszy numer należał do zakładu montującego pralki, drugi - do sklepu „Tkaniny”, a pod trzecim usłyszałam rześki głos, który oznajmił: „Agencja Reklamowa Albatros”. W żadnej z tych

firm nie pracował mężczyzna o pięknym imieniu Sława. Rzuciłam w kąt niepotrzebny notes i zaczęłam chodzić po pokoju tam i z powrotem, gorączkowo myśląc, co mam teraz zrobić. Wszystkie ślady się urwały i chyba będę jednak zmuszona udać się na komisariat. Już sobie wyobrażam, jak mnie tam przyjmą! Wieczorem, okrywając Kiryła kołdrą, usłyszałam jego senny głos: - Lampka, muzyczka prosiła, żebym ci przypomniał, że zgodziłaś się zagrać na koncercie. O Chryste Panie, zupełnie wyleciało mi to z głowy! Masz ci los, kolejne trudne do zrealizowania zadanie! Jak zdobyć harfę? Kupić? Przecież ona kosztuje masę pieniędzy. To co, mam ją wypożyczyć? Wierciłam się w łóżku i intensywnie myślałam, aż w końcu wpadłam na pomysł, jak rozwiązać ten problem. Moja własna wspaniała harfa, wykonana przez pracowitych niemieckich mistrzów, jest przechowywana, o ile mi wiadomo, w garażu na naszej wspólnej daczy. Dom jest wszakże ocieplony i wyposażony w bojler elektryczny, ciepłą wodę i telefon, ale ani ja, ani mój mąż nie przepadamy za spędzaniem wolnego czasu na świeżym powietrzu. Dlatego do Alabiewa jeździliśmy tylko latem, a w pozostałych porach roku siedzieliśmy w mieście. Jak tylko przestałam grać, harfa została włożona, a raczej wstawiona do wielkiego czarnego

futerału i odniesiona do garażu, stojącego przy samym płocie posiadłości. I właśnie tam na strychu, na którym przechowujemy różne niepotrzebne rzeczy, powinna się do tej pory znajdować, czekając na swoją właścicielkę. Jutro muszę w takim razie pojechać do Alabiewa i dostać się na strych. Jeśli instrument ciągle tam jeszcze jest, to zamówię taksówkę i w ten sposób przetransportuję harfę do Moskwy. Przynajmniej jeden problem będę miała z głowy. Rano wyprawiłam dzieci w drogę i odruchowo wyrzuciłam kluczyki przez lufcik. Po chwili z dołu rozległo się wołanie: - Lampa, rzuć kluczyki, są na półce! -Już rzuciłam! - wrzasnęłam, wyglądając przez okno. - A gdzie są?! - wydzierał się na całe gardło Sierioża. - Nie widzę! Przez pięć minut rozglądał się po chodniku, a potem znów zadarł głowę do góry i gwizdnął. - Co się stało? - zapytałam, wychylając się przez okno. - Spójrz na topolę! - odparł Sierioża. Przeniosłam wzrok na wielkie, rozłożyste drzewo, rosnące tuż obok okna, i aż jęknęłam. Pęk kluczy, połyskując pomarańczowym breloczkiem od alarmu, najspokojniej w świecie kołysał się na jego wierzchołku. Przez następne pół godziny bezskutecznie usiłowaliśmy strząsnąć kluczyki z drzewa. Początkowo rzucaliśmy w nie

kamieniami i czasami nawet trafialiśmy, ale mimo to nie spadły. Potem trzęśliśmy niemiłosiernie drzewem, aż wreszcie Sierioża, pomimo mojego sprzeciwu, otworzył uszczelnione na zimę okno i próbował dosięgnąć kluczyki szczotką, wskutek czego o mały włos nie wypadł na zewnątrz. Na szczęście w ostatniej chwili zdążyłyśmy go z Julką złapać za nogawki dżinsów. - Przestań już! - powiedziała stanowczo dziewczyna. - Nie zamierzam z powodu jakichś tam durnych kluczyków przedwcześnie zostać wdową! W pełni się z nią zgadzałam. - Ale co tu robić? - miotał się po kuchni Sierioża. - W południe mam spotkanie z klientem w Kapotnie! -Jedź metrem - zaproponowałam. - Ale tam nie dojeżdża! — wściekał się chłopak. - A autobus jeździ, jak mu się rzewnie podoba, bez żadnego rozkładu jazdy. To katastrofa! Kierownik mnie zabije! Zrobi ze mnie kotlety mielone i rzuci lwom na pożarcie! - Wydaje mi się, że troszkę przesadzasz - uśmiechnęłam się. - Trzeba wezwać straż pożarną — wtrącił ???!. - Jeśli potrafią ściągać z drzew koty, to nasze kluczyki dla nich — to małe piwo. - A dlaczego ty nie pojechałeś do szkoły trolejbusem?! oburzył się starszy brat.

- Nie mogłem cię przecież opuścić w biedzie - zmrużył chytrze oczy młodszy, grzebiąc w kartkach przy telefonie. Znalazłem, dzwońcie. Już mniej więcej po godzinie weseli młodzi ludzie, ubrani w ładne ciemnogranatowe kombinezony, zadzierali głowy do góry, oglądając topolę. Sytuację ocenili w kilka minut. Brygada działała szybko i sprawnie. Z wozu wyciągnęli długą rozsuwaną drabinę i jeden z nich, mniej więcej w wieku Sierioży, błyskawicznie dotarł do samego wierzchołka. - Nieźle! - zachwycił się Sierioża, odbierając kluczyki. Zupełnie jak w filmie. Rozdział 28 Wreszcie wszyscy wpakowali się do samochodu. Najpierw, klnąc na czym świat stoi, gdyż był już bardzo spóźniony, wsiadł Sierioża, za nim wcisnęła się zrzędząca Julia i strasznie niezadowolony Kirył, który wcale nie miał ochoty iść dzisiaj do szkoły. - No po co mam iść na trzecią lekcję? - jęczał chłopiec. - To jest po prostu bez sensu, istna głupota. Co im powiem, że gdzie się podziewałem od rana? - A jak się będziesz jutro tłumaczył, gdzie byłeś przez cały dzień? - zainteresowałam się. - Napiszesz mi usprawiedliwienie. -Jakie?

-Jakiekolwiek. Ze byłem, na przykład, u dentysty, a on przyjmuje tylko rano. Wszyscy tak u nas robią! - Zaraz ci napiszę! - ucieszyłam się. - Będzie jeszcze lepiej. Wyjdziesz na idealnego ucznia, który nie dość, że poszedł do lekarza, to jeszcze zdążył przyjść na pozostałe lekcje. Kirył przygryzł ze złości wargę, ale było już za późno. Wyposażony w kartkę z niezbitym „alibi”, sapiąc z oburzenia, udał się do windy. Takie dźwięki wydaje Mula, kiedy odbieram jej coś, co strasznie lubi - na przykład szczotkę do ubrań albo skarpetki Sierioży. Potem zmyła się Wiktoria. Obdzwoniła wcześniej wszystkie moskiewskie salony piękności, wyszukując ten najlepszy. Wreszcie jej wybór padł na salon fryzjerski „Weila”. - Koniec końców, ta ohydna farba to ich produkt narzekała, dokładnie chowając zielone włosy pod chustkę. Jeszcze się zastanowię, czy zapłacić im za usługę. W każdym razie z pewnością uzyskam od nich sporą zniżkę! Groźnie zmarszczyła brwi i energicznie ruszyła w stronę drzwi. „Panie Boże, miej w swojej opiece salon »Wella« i uchroń jego pracowników od męczeńskiej śmierci pod zgliszczami budynku” - pomyślałam i zaczęłam zbierać się do wyjścia. Alabiewo znajduje się w odległości czterdziestu kilometrów od Moskwy. Kiedy mówiłam, że dacza należy do mnie i

Michaiła, to się trochę minęłam z prawdą. Potężny piętrowy dom ze wspaniałej ogniotrwałej cegły dostał mi się, że tak powiem, w posagu.

Na początku lat sześćdziesiątych moi rodzice niespodziewanie dostali ogromną sumę pieniędzy. Jak na tamte biedne czasy, była to wręcz fortuna. Ojciec otrzymał wysoką nagrodę za jakieś odkrycie. Nie znam się na matematyce i, szczerze mówiąc, nie bardzo wiem, czym zajmował się mój tata, a mama na temat jego pracy wypowiadała się zawsze bardzo ogólnikowo: „Andriej kieruje działem w Instytucie Naukowo-Badawczym, jest doktorem nauk i profesorem”. Dopiero teraz uzmysłowiłam sobie, że najprawdopodobniej pracował on w zespole wojenno-przemysłowym i wszystko wskazuje na to, że miał wiele wspólnego z projektowaniem rakiet. W dzieciństwie strasznie bałam się dziwnego słowa „poligon”. -Jadę na poligon - mówił tata - mam nadzieję, że nie wydarzy się nic nieprzewidzianego i wrócę za tydzień. Mama po tych słowach wzdychała, błogosławiła ojca, po czym odprowadzała go do samochodu. Na szczęście tata za każdym razem wracał. Najczęściej wesoły, pachnący koniakiem, z kilkoma tak samo podchmielonymi kolegami.

W salonie nakrywano wtedy do stołu, mama zasiadała przy pianinie, a gosposia Wala uwijała się jak w ukropie, podając przeróżne przekąski. Bywało, że tata wpadał do mnie do pokoju, całował w policzek, kłując przy tym nieogolonym zarostem, i mruczał mi do ucha: - Spisz, myszko? Wstawaj! I wyciągał mnie spod kołdry, po czym, na wpół senną, zanosił do dużego pokoju, pełnego wesołych, z lekka podpitych osób. Mama, która w innych okolicznościach nigdy by na coś takiego nie pozwoliła, nawet nie protestowała, tylko się śmiała. Tata stawiał mnie na taborecie i ogłaszał wszem i wobec: - Oto stoi przed państwem Eufrozyna, następczyni tronu. No, skarbie, powiedz nam jakiś wierszyk. Mrużąc oczy przed jaskrawym światłem i poprawiając wiecznie opadające spodnie od piżamy, rozpoczynałam posłusznie: -Jest nad zatoką dąb zielony...25 Jak tylko kończyłam, otrzymywałam rzęsiste oklaski oraz garść czekoladowych cukierków i podniecona biegłam do swojego pokoju. Wiedziałam doskonale, że tam, przy łóżeczku, powinien leżeć już prezent. Moje przypuszczenia zawsze się sprawdzały. A dostawałam najróżniejsze rzeczy. Raz było to błyszczące futerko z kapturem i mufką, innym

razem - prześliczny pluszowy piesek, a jeszcze innym zabawkowy domek z meblami, zasłonkami, naczyniami w kuchni, a nawet malusieńkim noc-niczkiem pod różowym łóżeczkiem... - Dzięki Bogu - mówiła później mama - że wypuścili go z tego poligonu. Ale bywały również inne dni. Rano, wychodząc do szkoły, znajdowałam ojca ponurego jak chmura gradowa, siedzącego nad popielniczką pełną niedopałków. Nawet się ze mną nie witał, tylko warczał: - Co się gapisz, idź do szkoły! Mama, wzdychając, zapinała mi płaszczyk i mruczała: - Nie obrażaj się na niego, córeczko, to wszystko przez ten [25 Fragment poematu A.S. Puszkina Rus/an i Ludmiła (przyp. Tłum.).] poligon... Czasami tajemniczy poligon śnił mi się jako ogromny, brodaty i brudny facet, goniący ojca. Biedny tatuś ze wszystkich sił usiłował uciec przed tym potworem. On jednak, wymachując nożem, pędził tuż za nim. Po raz ostatni o naszym wrogu usłyszałam na pogrzebie taty. Był rok 1979. Skończyłam osiemnaście lat, ale nadal byłam strasznie naiwna i jakoś nie przyszło mi do głowy zastanawiać się, w jaki sposób tata zdobywał pieniądze na nasze dostatnie życie.

Ojca pochowaliśmy na Cmentarzu Nowodziewiczym. Obok głębokiego grobu ustawili się żołnierze, przygotowani do oddania pożegnalnego hołdu. Był nieprawdopodobnie gorący, sierpniowy dzień. Takiego upału Moskwa jeszcze nigdy dotąd nie zaznała. Trumnę postawiono na specjalnym postumencie z granitu. Mnie i mamę posadzono obok na twardych krzesłach. Rozpoczęły się mowy pożegnalne. „Przedwcześnie zmarły”, „luminarz nauki”,„generałmatematyk”... Słowa lały się strumieniem, mimo iż nie miały już żadnego znaczenia... Mama od czasu do czasu żałośnie wzdychała, gorączkowo szepcząc: „Poligon... zabił go poligon...”. Potem nagle wyciągnęła rękę do przodu i, wskazując na trumnę, krzyknęła rozpaczliwie: - Poczekajcie, on żyje, żyje! Spójrzcie - on płacze! Ostatnią rzeczą, jaką ujrzałam, zanim zemdlałam, były duże krople łez wypływające spod szczelnie sklejonych powiek, należących do ciała, które jeszcze do niedawna było moim ojcem. Później, już w szpitalu, miły pan doktor, ująwszy swoją ciepłą ręką moją lodowatą dłoń, wyjaśnił: - Doznała pani szoku. - On płakał... - mamrotałam. - Czy on żyje? - Nie, oczywiście, że nie - odpowiedział doktor. - Po prostu ciało, które było wcześniej schłodzone, zaczęło tajać w tym

okropnym upale... Ale na początku lat sześćdziesiątych, kiedy rodzice otrzymali tę ogromną sumę pieniędzy, nikt z nich nie myślał jeszcze o śmierci. Na naradzie rodzinnej rodzice postanowili kupić daczę, żeby było dokąd wozić latem dziecko, czyli mnie. Mieli wtedy ogromne szczęście. W Alabiewie wystawiono akurat na sprzedaż piękny dom. Miejsce odpowiadało nam pod wszelkimi względami. Po pierwsze, usytuowane było blisko Moskwy, po drugie, ogromna działka, niemal pół hektara, obsadzona była wiekowymi świerkami, sosnami i dębami. A po trzecie, nasz przyszły domek stał jako ostatni na osiedlu. Jedynym mankamentem była niezbyt poetycka nazwa: „Zamieć-4”. Konglomerat budynków należał do sztabu generalnego, a wojskowi nie są skorzy do jakichkolwiek zmian. Za rzeką o śmiesznej nazwie Mogłusza leżały posiadłości Związku Artystów, którzy mieli o wiele ładniejszą nazwę - „Poziomkowa Polana”. Chociaż, prawdę mówiąc, oprócz tabliczki z ładną nazwą, malarze niczym więcej nie mogli się pochwalić. Mieli bowiem tylko budki z desek położone na sześciu akrach. Natomiast u nas, wojskowych, wznosiły się prawdziwe twierdze! Nasza skierowana była przodem do lasu. Mogliśmy całymi dniami biegać na golasa po działce albo strzelać do siebie z automatu, a i tak nikt z najbliższych sąsiadów by na to nie

zareagował. Nie tylko dlatego, że wtrącanie się w sprawy rodzinne było uważane w tych kręgach za niewłaściwe. Po prostu nikt i tak by niczego nie usłyszał. Do najbliższego domu trzeba było iść, przez gęsty las, dobre dziesięć minut. Teraz rodzice być może obawialiby się mieszkać na takim odludziu, ale wtedy, w 1963 roku, było bardzo bezpiecznie. Istna sielanka! Niekiedy mama zapominała nawet zamknąć drzwi wejściowe. Chociaż raz miał miejsce bardzo nieprzyjemny incydent. Pewnej jasnej czerwcowej nocy na naszą działkę wtargnęła grupka podpitych osób, rozpaliła sobie ognisko i głośno śpiewała piosenki. Nazajutrz, kiedy imprezowicze wytrzeźwieli, przyszli do nas z przeprosinami. Okazało się, że byli to artyści, którzy pod wpływem napojów wyskokowych pomylili osiedla letniskowe. Na pamiątkę tego zdarzenia został nam piękny obraz - gałązka bzu w kryształowym wazonie - podarowany przez jednego z rozrabiaków. Na mojej gigantycznej działce znajdują się dwa budynki. Jeden to piętrowa willa pokryta żelaznym dachem. A drugi nieduża stróżówka, albo, jak mawiał tata - dworek, też piętrowy, ale bez porównania mniejszy. Na dole piętnastometrowy pokój, a na górze - strych. Mama nie pozwalała mi w dzieciństwie tam zaglądać, lecz czasami jej nie słuchałam i wchodziłam po chwiejnych schodkach na

górę. Jak tam było przytulnie! Przez okrągłe zakurzone okienko przenikały promienie gorącego letniego słońca. Pachniało sianem, a w kącie mieszkały myszki. Po tym, jak wyszłam za mąż, moja mama przekazała wszystkie klucze Michaiłowi. Trzeba przyznać, że mąż włożył masę pieniędzy i czasu w remont tego domu. Zainstalował bojler elektryczny, zlikwidował piece, w których tata palił węglem. Urządził też wspaniały kominek i saunę. Na podłogach lśnił teraz parkiet, a ściany były pięknie wytapetowa-ne. Mnie jednak, o dziwo, dom od razu przestał się podobać. Został pozbawiony duszy, czegoś bardzo mi bliskiego i miłego. Chociaż mama po śmierci taty zaczęła wynajmować pierwsze piętro różnym osobom i przez ostatnie lata nie mogłam uważać tego domu za wyłącznie nasz, jednak zawsze czułam w nim obecność taty. A po tym kosztownym remoncie to uczucie znikło raz na zawsze. Tym samym budynek stał się dla mnie zupełnie obcy. Zmianom uległa również stróżówka. Pokój na dole zmieniono w garaż z prawdziwego zdarzenia. Strych zaś został otynkowany i zamieniony w składowisko niepotrzebnych rzeczy, których jednak żal się pozbywać. Wśród rupieci znalazła się również nieszczęsna harfa. Wszystkie te wspomnienia przepływały mi przez głowę, podczas gdy pociąg, lekko się kołysząc, pędził w stronę

Alabiewa. Przez wiele lat przyjeżdżałam tutaj samochodem i dlatego zupełnie nie poznałam stacji. Niewielka budka tuż przy peronie zmieniła się w przyzwoity supermarket, a na placyku stało kilka autobusów. Jeden z nich, podskakując na wybojach, dowiózł mnie do przystanku końcowego. Wyszłam i poczekałam, aż autobus odjedzie. Wokół panowała zupełna cisza. Dzień był pogodny, lecz mroźny. Śnieg, w przeciwieństwie do moskiewskiego, był tu biały i czysty, i aż lśnił w promieniach słońca. Zmrużyłam na chwilę oczy, po czym znów je otworzyłam. Wąska ścieżka kluczyła między drzewami, biegnąc w dół. Przez ułamek sekundy miałam wrażenie, że stoi tam mój tata i gniewnie pyta: - Kto ci, skarbie, pozwolił samej wychodzić na ulicę?! Wzdrygnęłam się i potrząsnęłam głową, aby odpędzić nieproszoną zjawę, po czym szybkim krokiem udałam się w kierunku domu. Miałam przed sobą dziesięć minut marszu. Po drodze nie spotkałam żywej duszy. Dopiero gdy moja dłoń ujęła klamkę przy furtce, do głowy niespodziewanie przyszła mi pewna myśl. Które z nas po rozwodzie odziedziczy daczę? Zakłopotana, aż wypuściłam z ręki klamkę, która opadła z żałosnym skrzypnięciem. Dotychczas jakoś nie musiałam się martwić o sprawy finansowe, ale teraz, kiedy zdecydowałam się na

rozwód... Tak na dobrą sprawę, zgodnie z dokumentami właścicielką alabiewskiego domu jestem ja. Poza tym było przecież jeszcze mieszkanie rodziców, które Michaił sprzedał. Dałam mu pisemne upoważnienie, a potem nawet się nie zainteresowałam, ile pieniędzy mój mąż dostał za tę transakcję.

Domek patrzył na świat zamkniętymi żelaznymi okiennicami. Myślę, że Kiriuszy się tu spodoba. Można chodzić na ryby i grzyby. Sierioża i Julia też nie będą mieli nic przeciwko. Na pewno będzie im odpowiadał ten narożny pokój na pierwszym piętrze, dawna sypialnia rodziców. A już najbardziej ze wszystkich będą zadowolone psy. Będą mogły całymi dniami biegać z zadartymi ogonami po działce, a nie jak teraz czekać, aż ktoś łaskawie wyprowadzi je na dziesięć minut na zakurzone podwórze. Wyobraziłam sobie Mulę, Adę, Rachel, nasze koty wraz z ropuchą Gertrudą i trzema chomikami rozkoszujące się czerwcowym zachodem słońca i uśmiechnęłam się sama do siebie. Dziwne, że też niektóre kobiety dobijające do czterdziestki uważają się za stare. Dla mnie życie się dopiero zaczęło, a w środku Eufrozyny była osiemnastoletnia Eulampia. I to właśnie ona, nie czując przenikającego przez jej cienki płaszczyk chłodu, pobiegła do stróżówki, pełną

piersią wdychając świeże powietrze. Rozdział 29 Nigdy przedtem nie zamykało się u nas strychu, a teraz na drzwiach zobaczyłam starą, pokrytą rdzą kłódkę. W pierwszej chwili poczułam się zdezorientowana i nie wiedziałam, co mam teraz zrobić. Potem jednak wzięłam się w garść, znalazłam odpowiedni kamień i zaczęłam rozbijać zamknięcie. Opornie mi szło, kłódka okazała się bardzo mocna i koniec końców, zamiast ją otworzyć, oderwałam jedno mocowanie ze skrzydła drzwi. Szarpnęłam je i poczułam stęchłe powietrze. W środku nie pachniało ani drewnem, ani kurzem, tylko starym moczem. Zaskoczona tą nieprzyjemną wonią, zaczęłam wpatrywać się w zarysy niewyraźnych przedmiotów. O, tam widać ogromną szafę na ubrania, obok jakieś skrzynki... A zresztą, gdzieś tu powinien być włącznik... Pomacałam ręką ścianę i pstryknęłam przycisk. W jednej chwili pod sufitem rozbłysła pokryta kurzem żarówka. Pożytku było z niej tyle, co kot napłakał, na szczęście w przyćmionym żółtawym świetle udało mi się ujrzeć stojący w kącie duży, czarny futerał. Aż gwizdnęłam ze zdziwienia. Mój Boże, kompletnie zapomniałam, jaki on jest ogromny! Nie zdołam go nawet trochę przesunąć, a co tu dopiero mówić o zniesieniu po schodach i doniesieniu na peron. Powinnam

była wcześniej o tym pomyśleć i wynająć tragarza z samochodem. Niestety, jak zwykle mądry człowiek po szkodzie. Przeklinając w duchu swoje gapiostwo, ruszyłam w kierunku harfy. Nie zdążyłam zrobić nawet kilku kroków, gdy usłyszałam jakiś, mrożący krew w żyłach, jęk. - Kto tu jest? - zapytałam drżącym z przerażenia głosem. Mimo panującego chłodu, czułam spływające po plecach strużki potu. Jęk się powtórzył. Poczułam, że zaraz zemdleję ze strachu. Spróbowałam się poruszyć, ale nogi nie chciały mnie posłuchać. Dosłownie jakby wrosły w podłogę. - Pomocy! - usłyszałam płaczliwy głos. - Pomocy! Niczym lunatyk ruszyłam w kierunku, skąd dochodziły jęki. Ominęłam starą, wielgachną szafę i zajrzałam do wnęki, która powstała między jej tylną ścianą a kufrem. Tuż przede mną na jakimś zatęchłym kocu siedziała skurczona i brudna... Katia. - Co to wszystko ma znaczyć? - zapytałam, nie wierząc własnym oczom. - Katiu, to ty? Katia podniosła głowę, zobaczyła mnie i z jej oczu, zapadniętych w maleńkiej niczym piąstka twarzy, pociekły rzęsiste łzy. Przez pięć minut ryczałyśmy obie jak bobry, mocno się

obejmując. W końcu Katia zapytała: -Jak tu trafiłaś? - Długo by opowiadać. Tak w ogóle, ta dacza należy do mnie. Ale dzisiaj przyszłam po prostu po harfę, bo obiecałam zagrać na koncercie w szkole Kiryła. Katia potrząsnęła głową. - Nic z tego nie rozumiem... Jak dzieci? - Wspaniale. - A psy? - Też świetnie. - Nie mieliście żadnych kłopotów? - Nie, jeśli nie liczyć przyjazdu kochanej Wiktorii. - Kasza „Zdrowie” - uśmiechnęła się ze zrozumieniem Katia, która już na dobre doszła do siebie. - Chodź, musimy szybko wymyślić sposób, żeby mnie stąd uwolnić. Dopiero teraz zauważyłam, że prawa noga Katii jest zakuta w kajdanki. Ciężki, żelazny łańcuch ciągnął się od jej wątłej kostki do ogromnego, wbitego w ścianę haka. Na wyciągnięcie ręki stał plastikowy, pię-ciolitrowy kanister z wodą. Na podłodze poniewierały się dwa bochenki zeschniętego czarnego chleba. Obok znajdowało się równie obrzydliwe, śmierdzące, blaszane wiadro. - Sorki... - chrząknęła Katia - zdaję sobie sprawę, że niezbyt pięknie pachnie, ale co miałam robić! W planach budowy

tego raju najwidoczniej nie przewidziano toalety. Jeśli się nie mylę, to niedaleko twojej harfy stoi skrzynka z narzędziami. Cały czas miałam nadzieję, że jakoś jej do-sięgnę. Jak szalona rzuciłam się we wskazanym kierunku. Złapałam młotek oraz piłę ręczną i przez następną godzinę wspólnymi siłami waliłyśmy w hak. Próbowałyśmy też odłupywać kawałki ściany i przepiłować łańcuch. Ale równie dobrze mogłyśmy starać się przewrócić ostankińską wieżę telewizyjną. Wreszcie, otarłszy pot z czoła, burknęłam: - Chyba będę musiała iść po pomoc. - Wolałabym, żebyś mnie tu samej nie zostawiała - skrzywiła się Katia - ale, jak widać, nie ma innego wyjścia. Tylko błagam cię, pośpiesz się! Nie mamy czasu! W tym momencie ktoś stanął w drzwiach i doskonale mi znany, wredny głos powiedział: - No, no, ptaszek sam wpadł do klatki. Cofnęłam się i opadłam obok Katii na paskudnie śmierdzący pled. - Nie spodziewałem się żadnych gości - zaczął drwić tłusty Sława, powoli się do nas zbliżając. - Kto by przypuszczał, przebrzydła gnido, że ten twój durny łeb jest aż tak wytrzymały!? Szkoda, że dla pewności nie przywaliłem ci jakąś rurą. Ale teraz to już koniec, moje drogie. Nikogo nie zdziwi pożar w opuszczonym garażu, w którym spalą się dwie pijane bezdomne! A zresztą, może nawet i kości po was nie zostaną. - Nie zrobisz tego - wyszeptała Katia. -I tu się mylisz, moja słodka - odburknął tłuścioch. - Zaraz skoczę po benzynę. Ale najpierw zwiążę tego upartego babola. I z ohydnym sapaniem ruszył w moim kierunku.

- Nie podchodź! — wrzasnęłam rozpaczliwie, łapiąc otwartą torebkę. - Słusznie - pochwalił Sława. - Weź sobie chusteczkę, żebyś miała w co się wysmarkać przed śmiercią, ty nasza Joanno d’Arc, Giordano Bruno. Szydził ze mnie w żywe oczy, napawając się swoim zwycięstwem. Tymczasem moja ręka machinalnie zanurzyła się w torebce i natknęła się na zabawkowy pistolet Kiriuszy. - Stój! - krzyknęłam, wyciągając broń. - Stój, bo strzelam! Okazało się jednak, że tego tłuściocha nie tak łatwo jest przestraszyć. - Ti-ti-ti! - zaszczebiotał jak do małego dziecka. - Koci-koci-łapci, ale my jesteśmy bojowi! Jacy odważni! Obawiam się, że z tej pukawki nie zastrzelisz nawet wróbelka! Po czym, nadal głupkowato się śmiejąc, ruszył w moją stronę. Doskonale zdawałam sobie sprawę z tego, że nie mam żadnych szans. Zdesperowana i pozbawiona wszelkiej nadziei, nacisnęłam spust. Rozległ się suchy trzask. Odrażający śmiech nagle się urwał, jakby ktoś zatkał grubasowi usta. Przez chwilę stał z wytrzeszczonymi oczami, po czym, nie zginając nóg w kolanach, z potwornym łoskotem runął na ziemię jak kłoda. W powietrze wzbił się obłok kurzu, a w futerale żałośnie jęknęła harfa. - Cholera jasna! - niespodziewanie dla samej siebie po raz pierwszy w życiu użyłam tego wyrażenia. - Cholera jasna, to cacko, jak się okazuje, jest naładowane! A Kirył mówił, że strzela tylko z kulek! - Sprawdź jego kieszenie - powiedziała cienkim głosem Katia. - Może ma ze sobą klucze od kajdanek. Tuż przy głowie bandyty zobaczyłam powiększającą się kałużę krwi. Ostrożnie ją ominęłam i z obrzydzeniem zaczęłam obmacywać jego spodnie. Na szczęście szybko znalazłam to, czego szukałam. -Już, chwilka... - mruczałam, odpinając kajdanki. - Możesz iść? - Bez problemu - odpowiedziała Katia, usiłując wstać. - Ja tutaj posiedzę, a ty zawołaj milicję i pogotowie. - No coś ty?! - zdumiałam się. - Przecież on chciał nas zabić! Uciekamy stąd jak najszybciej! Katia jednak wcale mnie nie słuchała. Szybko sprawdziła tętno na szyi draba i z ulgą rzekła: - Dzięki Bogu, żyje, pośpiesz się.

Ruszyłam w kierunku wyjścia. Dzieci miały rację, mówiąc, że ona jest szalona! Trzeba stąd uciekać, co sił w nogach, a nie udzielać pierwszej pomocy temu łotrowi i mordercy! A jeśli nie przyjechał tu sam?! Nie zdążyłam nawet dojść do drzwi, kiedy w wejściu ujrzałam obcego mężczyznę. Ogarnęło mnie przerażenie, jednak postarałam się opanować, wyciągnęłam z torebki niebezpieczną zabawkę i krzyknęłam: - Połóż się twarzą do podłogi! Stój! Rozstaw nogi na szerokość ramion, ręce za głowę, twarzą do ściany! Rób, co mówię, bo ci zaraz wpakuję kulkę w łeb! Biegiem! Jestem z milicji! Tak właśnie krzyczeli bohaterowie uwielbianych przeze mnie książek kryminalnych, a w serialu Ulice rozbitych latarni przestępcy, słysząc takie polecenia, natychmiast padali na ziemię. Niestety, życie to nie film i mężczyzna nawet nie drgnął, tylko miłym, aksamitnym głosem odparł: - Spokojnie, koleżanko! Jedno z dwóch: albo leżeć, albo stać. Jestem major Kostin - po tych słowach wyciągnął z kieszeni legitymację. Jednakże dla mnie to nie był żaden dowód. Może kiedyś uwierzyłabym mu bez zastrzeżeń, ale teraz wiedziałam już, jak łatwo można zdobyć taki dokument. Przecież sama miałam podobny. - Stój tam, gdzie stoisz - poleciłam. - Skąd mam wiedzieć, że ta legitymacja jest prawdziwa?! Taką samą można kupić w metrze! - No, powiedzmy, niezupełnie taką samą — zaśmiał się mężczyzna i krzyknął: - Chłopaki, do mnie! Po chwili strych zapełnił się mężczyznami w moro i czarnych maskach. - Która z pań nazywa się Romanowa? - zapytał major. -Ja - odpowiedziałyśmy jednocześnie. - Nie rozumiem... - Obie jesteśmy Romanowe - wyjaśniła Katia, która, o dziwo, jeszcze jako tako się trzymała. - Panie są siostrami? - Nie, po prostu przypadkowo mamy jednakowe nazwiska - odpowiedziała i zaraz dodała: - Tutaj leży ranny.

- Pasza, zajmij się nim - polecił milicjant, po czym zwrócił się do mnie: - Pani legitymacja. Odruchowo, jak we śnie, wyciągnęłam z torebki zaświadczenie. Kostin szybko je obejrzał i roześmiał się. - Cieszę się niezmiernie, że mogłem panią poznać. Aż wstyd się przyznać, ale już się zastanawiałem, co to za major Romanowa, której nie ma w żadnych rejestrach, a która prowadzi sprawę Katukowa. Naprawdę ogromnie się cieszę ze spotkania, pani Eulampio Andriejewna, a może raczej Eufrozyno? Muszę powiedzieć, że ma pani niezłą pukawkę! - Celnie strzela, skoro powaliła takie cielsko - zaśmiał się Pasza, po czym pochylił się nad Sławą. - Wygląda na to, że został trafiony prosto w otwarte usta - wyjaśniła Katia, w której odezwał się instynkt lekarki. Podejrzewam, że kula przeleciała na wylot przez podniebienie, przy okazji zahaczając o gardło. Ale oddycha samodzielnie... - Nieźle - powiedział Pasza i krzyknął do słuchawki: - Hej, siódemka, sprowadź lekarza, jest robota! - No dobrze - przyjaźnie odezwał się major - ja wiem, z kim mam przyjemność, ale, żeby już zakończyć te wszystkie formalności, pozwolą panie, że się przedstawię. Jestem Władimir Iwanowicz. Panie mogą jednak się do mnie zwracać Wołodia. A teraz, jeżeli oczywiście są panie w stanie się poruszać, zejdźmy na dół. Chociaż najpierw nie zaszkodziłoby się umyć, bo śmierdzi od was jak z latryny. - Nie wiem, jak pachnie latryna - zjeżyła się Katia - nigdy w niej nie byłam, ale jestem przekonana, że od pana też by lepiej nie pachniało po miesiącu siedzenia w tym miejscu. - Oczywiście, oczywiście - szybko wycofał się Kostin. - Chodźmy już. Wyszliśmy na dwór. Niedaleko bramy stał radiowóz. Przy nim kręciło się z sześciu rosłych chłopaków. Tuż obok zobaczyłam karetkę pogotowia. - Chłopaki, możemy już wracać - powiedział Kostin. - Nie! - krzyknęłam. - A to dlaczego? - zdziwił się Pasza, który właśnie do nas podszedł. - Nie mogę odjechać bez harfy. - Bez czego? - zdumieli się wszyscy.

- Bez harfy. To taki instrument strunowy... -Już dobrze, proszę się uspokoić, wszystko się jakoś ułoży - mruknął Wołodia, próbując pogłaskać mnie po głowie. - Teraz wsiądziemy sobie do tego ładnego auta - rzekł Pasza tonem, jakim zazwyczaj psychiatrzy rozmawiają z niezrównoważonymi pacjentami - a potem kupię ci harfę, słowo honoru, tylko dojedziemy do stacji. Tam jest cały sklep z harfami, dookoła same harfy, coś pięknego. Kątem oka zauważyłam, że w naszą stronę zmierza doktor. Z oburzenia łzy napłynęły mi do oczu. Szybko wywinęłam się z natrętnego uścisku milicjanta i płacząc, krzyknęłam: - Niech mnie pan nie bierze za wariatkę! Na strychu w futerale stoi harfa, proszę ją znieść na dół i wstawić do samochodu. - Kola - rozkazał Pasza - sprawdź to! Jeden z chłopaków zniknął w stróżówce. Po paru minutach krzyknął przez okno: - Chodzi o to coś w skórzanym futerale? Wielkie, nieporęczne, a jak potrząsam, to brzdąka?! - Tak! - krzyknęłam z radością. - To ona! - Sam nie dam rady tego znieść! - wydzierał się Kola. - Boję się, że się połamie! - Tylko nie to! - przestraszyłam się. - Lonia, idź mu pomóż - rozkazał Wołodia. Po upływie kwadransa pędziliśmy już szosą, z każdą minutą zbliżając się do Moskwy. W objęciach trzymałam, pojękującą przy każdym wstrząsie, harfę. Omonowcy26, teraz już bez masek, z ciekawością spoglądali w moją stronę. W końcu jeden z nich nie wytrzymał i, wskazując na okropnie brudny futerał, zapytał: - Przepraszam, ale do czego to jest podobne? Do fortepianu? -Nie. - Tam są klawisze? - Struny. - A jak się na tym gra? - nie dawał za wygraną. - Rękami? - Nie! - ryknęłam, wyprowadzona z równowagi. - Zębami! Harfistka przebiera zębami po strunach, najlepiej sztucznymi!

Więcej pytań mi nie zadawano.

[26 OMON - Oddział Specjalny Milicji w Rosji (przyp. Tłum.).]

Rozdział 30

Zegarek wskazywał właśnie godzinę dwudziestą drugą, gdy wreszcie dotarłyśmy do domu. Nasz powrót wywołał wśród domowników ogromne poruszenie. - Gdzie się podziewałaś?! - zakrzyknęli chórem, gdy tylko otworzyłam drzwi. Po czym sklecony naprędce chór rozpadł się na partie solowe: - O Boże! - wrzasnęła Julia. - Jaka ty jesteś brudna! - Miałaś wypadek?! - przeraził się Sierioża. - Lampka! - zaczął krzyczeć Kiriusza. - Kochana nasza, ty żyjesz?! Rewelacyjne pytanie! Czy trup jest w stanie sam dojechać do domu i otworzyć sobie drzwi? Głupsze pytania padają chyba tylko w amerykańskich filmach akcji, kiedy jęczącą osobę, wyciągniętą z samolotu, który spadł na ziemię, ze współczującym wyrazem twarzy pytają: John, nic ci się nie stało?”. - Wszystko w jak najlepszym porządku - mruknęłam, prześlizgując się w głąb przedpokoju i zdejmując z siebie obrzydliwie wyglądającą kurtkę. Dzieciaki chciały się już zacząć kłócić, ale zanim którekolwiek z nich wydało z siebie głos, na progu domu pojawiła się Katia. Wszyscy zamarli z rozdziawionymi ze zdziwienia buziami. Pierwsza ocknęła się Julia. - Chryste Panie, co ci się stało? - Wróciłam - uśmiechnęła się Katia - z Kemerowa. - W takim stanie?! Chyba raczej z obozu śmierci - nie dawała za wygraną Julia. - Czy ty tam przez miesiąc nic nie jadłaś?! Została z ciebie co najwyżej połowa... - A co tak śmierdzi? - pociągnął nosem Sierioża. - Mamo, przyznaj się natychmiast, co się stało?

- Przypadkowo trafiłyśmy z Lampką na wypadek samochodowy - oświadczyła Katia i zapytała: Przedpokój nam się powiększył, czy mi się tylko wydaje? -Ty mi tu nie zmieniaj tematu - oburzyła się Julka. - Umówiłyście się z Lampą, czy jak? - No tak - wykręcała się Katia, ściągając to, co jeszcze do niedawna było ładnym futerkiem, a teraz przypominało skalp zdechłego kota — Lampa obiecała, że po mnie przyjedzie... - A dlaczego nam o tym nie powiedziała? - zainteresował się Sierioża. - Chciałyśmy wam zrobić niespodziankę - próbowałam się wykręcić. - No i... - chciała coś powiedzieć Julia, ale nagle zamilkła. Dwóch komandosów, stękając i pojękując z wysiłku, zaczęło wciągać do małego korytarza ogromną harfę. Z niewiadomych przyczyn chłopcy znów mieli maski na twarzach, a na ramionach zawieszone automaty. - Co to takiego? - wyszeptał Sierioża. -To tylko harfa - odparłam szybko i poleciłam: - Zanieście ją, chłopcy, do salonu. Omonowcy posłusznie poczłapali do dużego pokoju. Kirył pobiegł za nimi. - Harfa? - zapytała Julia. - A po co ci ona? - Jak to po co? - krzyknął Kirył, który już wrócił i teraz, za wychodzącymi właśnie chłopakami, zamykał drzwi wejściowe. - Lampa będzie grać u mnie na koncercie! - Chyba zaraz zwariuję - wyszeptała Julka. - A co ma z tym wspólnego milicja? - Skończmy już z tym - powiedział głośno Sierioża. - Niech te brudasy się umyją, a ja w tym czasie zrobię herbatę. Potem pogadamy sobie spokojnie przy stole. W tym momencie do przedpokoju wparowała Wiktoria. - Dzień dobry, Katarino - wycedziła przez zaciśnięte zęby. - Bardzo późno wracasz do domu. I proszę, w jakim ty jesteś stanie?! Zupełnie jak żebraczka! — Dzień dobry, Wiko - mruknęła Katia, ściągając buty — za to ty, jak zawsze, pięknie wyglądasz. Masz nową fryzurę. Do twarzy ci w niej. Wiktoria rzuciła szybkie spojrzenie w stronę lustra. Jej włosy wyglądały teraz już tylko trochę ekstrawagancko. Szmaragdowozielony odcień zniknął, a loki były pofarbowane na ciemny kasztan. Poza tym, zamiast

zazwyczaj bujnych włosów, na głowie miała bardzo krótką fryzurę. Taką samą ma, na przykład, Irina Chakamada27. — Moim zdaniem bardzo mnie odmładza — stwierdziła z zadowoleniem i zaczęła z najdrobniejszymi szczegółami opowiadać o swojej wizycie w salonie „Welli”. Ponieważ nikogo to nie obchodziło, wszyscy po kolei opuściliśmy przedpokój. Katia poszła do łazienki, Julia z Sieriożą do kuchni, a ja z Kiriuszą udaliśmy się do salonu. — Jak się na tym gra? - zapytał chłopak. -Jeśli pomożesz mi wyciągnąć ją z futerału, to ci pokażę. Po dziesięciu minutach przysunęłam krzesło i z przyzwyczajenia podniosłam ręce. Ciekawe, czy dam radę wydobyć z niej jakikolwiek dźwięk? Moje palce straciły swoją dawną delikatność. Prawie na każdym miałam liczne skaleczenia i zadrapania. Jedynie małe palce pozostały nienaruszone, ale one, jako jedyne, nie uczestniczą w grze na harfie. Dotknęłam strun. Już po pierwszych dźwiękach Kirył zaczął klaskać. Uskrzydlona powodzeniem, zaczęłam szarpać struny. Były już z lekka rozstrojone, ale mimo wszystko wydawały z siebie całkiem przyzwoite dźwięki. Do pokoju niepostrzeżenie weszła Julka z Sieriożą. Tuż za nimi wbiegły psy.

[27 Irina Chakamada - przywódczyni liberalnego Naszego Wyboru i rywalka W. Putina w wyborach prezydenckich w 2004 r. (przyp. Tłum.).]

Ja tymczasem nadal w zapamiętaniu szarpałam struny. Nagle do muzyki dołączył jakiś obcy dźwięk. Tuż u moich stóp, wywracając oczami, kołysała się lekko Mula. Mopsica otworzyła pyszczek i wtórowała do utworu Saint-Saensa, a po chwili przyłączyły się do niej Ada i Rachel. Z łazienki dochodził głośny plusk wody, z przedpokoju donośny głos Wiktorii opowiadającej o zwycięstwie nad kierowniczką „Welli”. Psy wyły na różne głosy, harfa brzdąkała, dzieci stały z otwartymi buziami. A ja nie posiadałam się wprost z radości. Następnego dnia o dziesiątej rano, umyte, uczesane i skropione perfumami, siedziałyśmy w niedużym gabinecie majora Kostina. Włodzimierz Iwanowicz obrzucił nas uważnym spojrzeniem i powiedział: - No, miłe panie, trzeba przyznać, że dzisiaj wyglądacie o wiele lepiej niż wczoraj.

Młodziej i jakoś tak świeżo, niczym wiosenne róże. - Jutro będziemy wyglądały jeszcze lepiej - odcięła się Katia, a po chwili zapytała: - Może przejdziemy od razu do rzeczy? Kostin się roześmiał. - Właśnie taką sobie panią wyobrażałem. - Mam nadzieję, że nie zawiodłam pańskich oczekiwań - prychnęła Katia. - A propos, co ze Sławą? - Będzie żył - zapewnił Władimir. - Najpierw go wyleczymy, a potem stanie przed sądem. - Kim on właściwie jest? - nie wytrzymałam. Kostin wyciągnął papierosy. - Nie mają panie nic przeciwko? - Nie - odpowiedziałyśmy chórem i jednocześnie otworzyłyśmy swoje torebki. - Niech mi pani powie, Katarino Andriejewno... - rozpoczął major. Drgnęłam mimo woli. No nieźle, nie dość, że mamy takie same nazwiska, to i imiona po ojcach mamy jednakowe. To musi być zrządzenie losu! - ...Wierzy pani w przeznaczenie? - Chryste Panie! - rozzłościła się Katia. - Do czego pan zmierza? - Do tego - westchnął - że w tej sprawie wszystko się jakoś dziwnie splotło. - A opowie nam pan, co i jak? - zapytałam. - Strasznie chciałybyśmy poznać prawdę. - Pod jednym małym warunkiem - uśmiechnął się Kostin. Wymienimy się informacjami: panie szczerze odpowiedzą na moje pytania, a ja za to podzielę się swoimi przypuszczeniami. Zgoda? - Zgoda - po raz kolejny odpowiedziałyśmy zgodnym chórem, po czym utkwiłyśmy wzrok w mężczyźnie. - Wobec tego proszę posłuchać - powiedział Kostin. - Po pierwsze, mamy tu do czynienia z więcej niż jedną sprawą, co bardzo utrudniało nam całe śledztwo. -Jak to? - zapytała Katia. Kostin pokiwał głową.

- Bardzo proszę ciągle mi nie przerywać. Wysłuchajcie mnie cierpliwie. Jak skończę, będziecie miały czas na zadawanie pytań. Zacznijmy od Katariny Andriejewny. Najpierw, aby zrozumieć jej obecność w tej całej sprawie, musimy odpowiedzieć sobie na jedno proste pytanie: jaki ona ma właściwie charakter? W tę historię wpakowała się bowiem tylko i wyłącznie przez szczególne cechy swojej osobowości. - Też mi się Freud znalazł - szepnęła Katia. Wołodię jednak nie tak łatwo było wyprowadzić z równowagi. - Tak więc... - rozpoczął swoje opowiadanie. Żyła sobie w Moskwie dziewczynka o imieniu Katia. Jej tata pracował w INB, a mama uczyła w szkole języka rosyjskiego i literatury. Byli to dobrzy i kochający rodzice. Niestety, ojciec bardzo wcześnie zmarł i mama zmuszona była całe dnie spędzać w pracy. Tym sposobem Katia już od wczesnego dzieciństwa była pozostawiona sama sobie. Jednak nie cierpiała z tego powodu. Już jako mała dziewczynka była bardzo samodzielna: potrafiła odgrzać sobie obiad i sprzątnąć mieszkanie. Miała jedno wielkie marzenie - skończyć szkołę i zostać lekarzem, ale nie obojętnie jakim, a koniecznie chirurgiem. Droga do spełnienia tych marzeń okazała się bardzo ciernista. Nie dostała się za pierwszym razem na studia, poszła więc na kurs dla pielęgniarek i dopiero po roku pracy na oddziale reanimacji w Szpitalu Botkińskim rozpoczęła studia medyczne. Miała już wtedy za sobą nieudane małżeństwo, a pod opieką jedno dziecko, Sieriożę. Katia musiała pogodzić naukę z ciężką pracą, gdyż nie mogła liczyć na jakąkolwiek pomoc. Jej matka była już wtedy bardzo chora i wymagała stałej opieki. Katia biegała więc jak szalona między instytutem, domem a szpitalem. Ktoś inny na jej miejscu dawno by się załamał i rzucił studia, tym bardziej, że przecież miała już jeden zawód - była pielęgniarką. Ktoś inny pewnie tak, ale nie Katia. Ona przezwyciężyła wszelkie przeciwności losu, uzyskała dyplom i znalazła pracę w dobrym szpitalu. Tylko w życiu osobistym jakoś jej się nie układało. Kilkakrotnie wychodziła za mąż, niestety, wszystkie małżeństwa prędzej czy później okazywały się nieporozumieniem. Jednak dla Katii rozwód wcale nie oznaczał końca znajomości. Nie zrywała kontaktu z byłymi mężami, wręcz przeciwnie, zaprzyjaźniała się z ich nowymi żonami, dziećmi... Najwięcej radości Katia czerpała z pracy. W szpitalu przesiadywała od rana do wieczora, często zostając również na noc. Ostatnio zaczęła nawet dość przyzwoicie zarabiać. Wielu pacjentów odwdzięczało się jej za pomoc, jednak nigdy ich nie faworyzowała. Wszystkich

traktowała jednakowo. Wydawałoby się, że przeciwności losu, z jakimi musiała się borykać, ukształtują w niej twardy charakter. Katia powinna być zatem silna i nieugięta. Zresztą, takich cech wymagał również zawód, który wykonywała. Jednak nic z tych rzeczy. Była wyjątkowo sentymentalna i wielkoduszna. Serce jej się krajało na widok każdej szlochającej staruszki, porzuconej przez krewnych. Wszystkie zabierała do domu, gdzie mieszkały do czasu, aż ich wnuki ruszyło sumienie. Katia potrafiła załatwić miejsce w schronisku zaniedbanej bezdomnej, pożyczyć pieniądze zupełnie nieznajomej osobie, napotkanej na ulicy, albo pojechać nocą na koniec miasta do przyjaciółki, którą rozbolało nagle serce. Chorzy uwielbiali swoją lekarkę, a po wyjściu ze szpitala niejednokrotnie zostawali jej przyjaciółmi i, jeśli było im potrzebne dalsze leczenie, przychodzili do niej na prywatne wizyty. Katia nigdy nie brała od nich pieniędzy. W tę, zakończoną jej porwaniem, historię wplątała się właśnie przez swoją dobroć oraz przez pacjenta - Pawła Siemionowicza Kopyłowa. Początkowo nic nie zapowiadało problemów. Paweł Siemionowicz dobrze zniósł operację. Komplikacje zaczęły się później, siódmego dnia po operacji. Katia siedziała sobie właśnie w pokoju lekarskim, kiedy z krzykiem wpadła do niego żona Kopyłowa: - Pani sobie kawę pije, a Paweł tam umiera! Katia co tchu pobiegła na salę. Doświadczonej lekarce wystarczył jeden rzut oka, aby postawić diagnozę: obecny stan Pawła nie jest wynikiem komplikacji po przeprowadzonej operacji tarczycy. Facet miał najgorszą z możliwych oznak alergii - obrzęk Quinckego. Po opanowaniu sytuacji i zlikwidowaniu obrzęku, gdy Kopyłow odzyskał już kolory na twarzy i zaczął normalnie oddychać, Katia uważnie przejrzała historię jego choroby. Zaznaczono w niej dość rzadko spotykaną alergię na sodę spożywczą. Wezwana żona Kopyłowa stanowczo twierdziła, że nie przynosiła mężowi niczego z zawartością sody. - Boże uchowaj! - zarzekała się kobieta. - Przecież nie znamy się od wczoraj i doskonale wiem, że trzeba na to uważać. - Może ktoś ze znajomych coś przyniósł? Ciastka albo pastę do zębów? - dopytywała się Katia, choć doskonale zdawała sobie sprawę, że na tak małą ilość alergenu nie byłoby podobnej reakcji. Nawet gdyby chory zjadł ciastko albo dwa, nie mógłby dostać tak poważnego ataku. Co najwyżej kichnąłby parę razy albo się podrapał. Jednakże żona upierała się przy swoim. Jej mąż używa tylko specjalnego proszku do zębów, a zanim coś zje, uważnie studiuje cały skład na opakowaniu. Poza tym nie lubi keksów, ciastek ani innych gotowych słodyczy.

Następnego dnia sytuacja powtórzyła się aż dwukrotnie: rano, tuż po obchodzie, a następnie wieczorem, gdzieś około szóstej. Katia nie miała najmniejszych wątpliwości: Paweł Siemionowicz na sto procent przyjmował sodę. Co więcej, spożywał ją co najmniej dwa razy dziennie. On jednak się zarzekał, że to niemożliwe. Lekarka gubiła się już w domysłach i miała nawet zamiar poprosić o konsultację psychiatryczną. Przeszukała szafkę Kopyłowa, ale oprócz herbaty, kawy, owoców i witamin niczego w niej nie znalazła. I właśnie te ostatnie - witaminy „Wi-taform” przyciągnęły jej uwagę. Na ulotce było napisane: „Kompletna, zbalansowana, uniwersalna i wysoce efektywna formuła, dostarczająca niezbędnej, codziennej dawki witamin i substancji mineralnych”. Poniżej podany był skład, a w rogu małymi literkami było wydrukowane: „Bez sztucznych dodatków, z naturalnych składników. Nie zawiera soli, cukru, skrobi, drożdży, kukurydzy, zwierzęcego tłuszczu, mleka i sody”. -Jak często je pan zażywa? - zainteresowała się Katia. - Dwa razy dziennie - odpowiedział Kopyłow - tak jak zalecają. - Proszę mi dać jedną tabletkę - poprosiła. Zaniosła różową pigułkę do laboratorium i poleciła jak najszybciej przeprowadzić jej analizę. Wynik był oszałamiający. Drogi importowany środek, wyprodukowany w USA, okazał się najzwyklejszą podróbą. Nie zawierał witaminy A, E, C, D i B... nie było tam ani wapnia, ani fosforu, ani jodu... Tylko barwniki i czysty wodorowęglan sodu, potocznie określany jako soda spożywcza. Katia niezwłocznie zawiadomiła o swoim odkryciu Pawła Siemionowicza i zapytała, skąd właściwie wziął to lekarstwo. - Sąsiad z sali mi polecił — odpowiedział roztrzęsiony Kopyłow. - On już od dawna to zażywa i bardzo sobie chwali. Niezbyt drogie, a dobre i bardzo popularne - tutaj wiele osób je łyka. Katia bez chwili wahania obeszła cały oddział. Rzeczywiście, aż u dziesięciu pacjentów znalazła znajome białe słoiczki. Zabrała z każdej fiolki po jednej tabletce i zaniosła je do laboratorium. Wyniki były takie same, jak poprzednio: barwniki i soda. Pani chirurg nie posiadała się z oburzenia. Opakowanie pięćdziesięciu tabletek kosztowało dwieście rubli. To spora suma, chociaż oczywiście mniejsza od tej, jaką trzeba

zapłacić za podobne specyfiki tak znanych firm jak „Vitrum”, „Dr Theiss” czy „Irwin Naturals”. Pewnie ludzi przyciągała cena. Katia nie byłaby sobą, gdyby zostawiła tę sprawę w spokoju. Po prostu nie mogła przejść obojętnie obok tak rażącego oszustwa. Zaczęła dochodzenie na własną rękę. Najważniejsze było sprawdzenie, kto dostarcza do Moskwy podrobione pigułki. Najpierw dowiedziała się, że „Witaform” nie jest rozprowadzany przez żadną aptekę. Aby kupić witaminy, należy zadzwonić pod numer telefonu podany na ulotkach, które wkładano do skrzynek pocztowych. Ulotki nie były jedynymi reklamami tego specyfiku. Kilka razy prezentowano go nawet w telewizji. Jednak nie w tych największych stacjach, tylko w mniejszych - lokalnych. Zakupione tabletki, bez żadnych dodatkowych opłat, dostarczano do domu przez gońca. Katia, która była namiętną miłośniczką powieści kryminalnych, postanowiła sama zdemaskować oszustów. W tym celu zamówiła opakowanie „Witaformu”, a potem śledziła gońca. Krótko mówiąc, już po tygodniu kobieta odkryła istnienie niewielkiego domku w Krasnogorsku, który był przebudowany na swego rodzaju fabrykę. W jednym pomieszczeniu tłoczono na słoikach datę produkcji, w drugim z sody i różowej farby produkowano witaminy, a w trzecim przyklejano kolorowe etykietki. Mimo niewielkich rozmiarów, zakład zdumiewał swoją produkcją - codziennie wytwarzano tam kilka tysięcy opakowań. W fabryce pracowały osoby niepełnosprawne. Przy maszynie produkującej słoiki stali dwaj głuchoniemi mężczyźni. Urządzenie wytwarzające tabletki obsługiwały nieme kobiety, a w dziale przyklejającym etykietki zręcznie pracowali niewidomi. Katii udało się również sfotografować sam proces produkcji i ukraść kilka ważnych dokumentów. Dowiedziała się z nich, że dom w Krasnogorsku należy do niejakiego Michaiła Nikołajewicza Gromowa i że utworzono tam ośrodek rehabilitacyjny dla osób niepełnosprawnych od urodzenia. Szlachetny biznes, całkowicie zwolniony z podatków. -Jaki Michaił Gromow? - nie wytrzymałam i przerwałam majorowi. - To niemożliwe, zapewne jakiś okropny zbieg okoliczności. Przecież tak samo nazywa się mój mąż! - Nie - pokręcił głową Wołodia - niestety muszę panią rozczarować. To właśnie pani małżonek kierował całą produkcją. -To niemożliwe... - jąkałam się - ...na pewno nastąpiła jakaś pomyłka, Michaił handluje komputerami...

- Handlował - poprawił major - ale już dawno splajtował... - Nic o tym nie wiedziałam - mruknęłam przybita. - A co pani w ogóle wiedziała o swoim mężu? - zapytał Kostin. Milczałam. Dobre pytanie, chyba nic. - Do pani męża oraz pani udziału w tej sprawie dojdziemy za chwilę -powiedział major. - Teraz wróćmy do Katii... A zatem odkryła fabrykę, zrobiła zdjęcia i zdobyła dokumenty obciążające Michaiła. W tym momencie powinna była pójść na milicję, niestety, zamiast tego udała się do biura Gromowa. Michaił przyjął Katię bardzo życzliwie. Wysłuchał jej oskarżeń, cały czas miło się uśmiechając. Po czym stwierdził, że musiała nastąpić jakaś pomyłka, gdyż on sprzedaje oprogramowanie do komputerów i nie posiada żadnego domu w Krasnogorsku. Katia pokazała mu wówczas kserokopie dokumentów. A gdy to także nie pomogło, nie pozostało jej nic innego, jak pokazać mu kolejny argument - zdjęcia. Dopiero w tym momencie na twarzy Gromowa odmalowało się zdenerwowanie. Powoli przeglądał fotografie. Niepełnosprawni przy maszynach, gotowe opakowania, etykiety. Wreszcie sarn Michaił, stojący na podwórzu i obserwujący załadunek gotowej partii towaru do samochodu. Na kolejnym zdjęciu został uwieczniony jego wspólnik - Sława Gogolew. Ten ogromny, gruby facet stał obok niewidomych kobiet, tych samych, które wcześniej sfotografowano w dziale nalepek. Jakby tego było mało, Katia dała mu do odsłuchania nagrania wypowiedzi gońców, rozwożących leki. Nie mieli oni pojęcia o dokonywanym oszustwie i dlatego bez oporów podzielili się z miłą panią doktor całą swoją wiedzą. Jeśli do tych dowodów dodać akt własności domu, w którym mieściła się fabryka, sprawa była przesądzona. W przypadku interwencji milicji Gromowowi i Gogolewowi groziłoby piętnaście lat pozbawienia wolności oraz konfiskata mienia. Michaił nie był głupi i szybko zrozumiał, że jest w bardzo trudnym położeniu. Był pewien, że Katia jest zwykłą szantażystką, która przyszła do niego po pieniądze. Za swoje bezpieczeństwo gotów był zapłacić każdą cenę, więc zapytał, ile chce za milczenie. Na taką propozycję Katia się wściekła - nie jest szantażystką i nie chce żadnych pieniędzy. Gotowa jest nawet oddać oszustom wszystkie zdobyte dowody. Jednakże zrobi to pod jednym warunkiem. Mianowicie ktoś musi wystąpić w telewizji z oświadczeniem, w którym powiadomi wszystkich, iż „Witaform” to nie żaden lek, a zwykła podróbka. Poza tym takie samo oświadczenie ma się znaleźć we wszystkich najważniejszych gazetach. No i, rzecz jasna, należy natychmiast zaprzestać produkcji. Michaił, słysząc stawiane przez nią warunki, od razu się zorientował, że ma do czynienia z naiwną idealistką. Bez chwili namysłu zgodził się na wszystko. W zamian za to Katia zostawiła mu teczkę z

obciążającymi dowodami. Uprzedziła go jednak, że są to tylko kopie. Oryginały zaś leżą w bezpiecznym miejscu. Dała je na przechowanie zaufanej osobie... W tym momencie Wołodia przerwał na chwilę opowiadanie, spojrzał na nas, po czym zapytał: - Na razie wszystko jasne? - Tak - odpowiedziałyśmy. -To dobrze, idźmy zatem dalej.

Rozdział 31

-Gdy tylko za Katią zatrzasnęły się drzwi - kontynuował Kostin - Michaił od razu rzucił się do telefonu. Zadzwonił do wspólnika. Powiedział mu o wizycie kobiety, dowodach oraz warunkach, jakie im postawiła. Sława go uspokoił. Powiedział, żeby się nie martwił. On się wszystkim zajmie. By zyskać na czasie powie się tej naiwniarze, że w telewizji nie ma wolnego czasu antenowego, a gazety zamieszczają wiadomości po miesiącu. To powinno ją na trochę uspokoić, a w tym czasie Gogolew zamknie fabrykę i przeniesie ją w inne miejsce. Jak powiedział, tak też zrobili. Czas mijał i do Katii zaczęło wreszcie docierać, że najzwyczajniej w świecie robią z niej idiotkę. Miarka się przebrała! Zadzwoniła więc do Gromowa i powiedziała: - Koniec z tym, jutro idę na milicję. Michaił poprosił, żeby się nie denerwowała i zjawiła rano

obok stacji telewizyjnej Ostankino. Twierdził, że udało mu się w końcu umówić na nagranie. Katia będzie mogła się osobiście przekonać, że dotrzymali słowa. Jutro zobaczy, jak on i Sława będą przepraszać wszystkich przed telewizorami. Naiwna kobieta znów uwierzyła oszustom i stawiła się na spotkanie, gdzie trafiła wprost w łapy Sławy. Ten zawiózł ją do siebie do domu i zażądał oryginałów dokumentów. Groził przy tym, że w przypadku, gdyby odmówiła ich dostarczenia, po prostu ją zabije. Katia obiecała, że jeśli ją wypuści, to najpóźniej za godzinę wszystko mu przywiezie. Jej prośba wywołała u grubasa jedynie atak śmiechu. Dał jej telefon i rozkazał: - No już, dzwoń do którejś ze swoich przyjaciółek, niech przyjedzie na stację metra Dynamo. Katia posłusznie zaczęła dzwonić. Miała dwie bliskie, zaufane przyjaciółki: Lenę i Nadię. Ale jedna wyjechała na urlop do Karłowych Warów, a u drugiej w domu był tylko mąż, który odebrał słuchawkę i powiedział: -Wczoraj wieczorem zadzwoniła z Tambowa mama Nadii. Twierdziła, że ma zawał. Pewnie jak zwykle kłamała, ale Nadia się przejęła i do niej pojechała. Wywiało ją z domu już o siódmej rano. Całkowicie już zrozpaczona Katia zwróciła się o pomoc do Eufrozyny.

- A tak swoją drogą - zainteresował się Kostin - skąd wy się znacie? - Rzuciła mi się pod samochód, chciała popełnić samobójstwo - burknęła Katia. - Aha - kiwnął głową major - tak też myślałem. Eufrozyna pojechała do Katukowa i dopiero tu wszystko się doszczętnie poplątało. Przywieziona teczka okazała się pusta. Sława kazał Eufro-zynie odszukać dokumenty, wyznaczając termin ich dostarczenia za dwa tygodnie. I tutaj należy zaznaczyć, że Gogolew z wyglądu przypomina strasznego bandytę - jest wielki i ma wredny wyraz twarzy. Podobny jest do przywódcy jakiegoś gangu. Ale to tylko pozory. W rzeczywistości to zwykły tchórz, który do tej pory nigdy nie wszedł w konflikt z prawem. Jednakże jego wygląd może wzbudzać strach. Udając groźnego bandziora, posługuje się też żargonem przestępców. Na Eufrozynę jego wygląd i brak manier zadziałał piorunująco. Uznała go za ojca chrzestnego jakiejś mafii. Ze strachu, bojąc się zarówno o siebie, jak i o Katię, rozpoczęła więc swe nieudolne poszukiwania... - Nie wierzę, że Michaił okazał się zdolny do czegoś podobnego - powiedziałam powoli. - Nie wierzę, to musi być jakaś pomyłka. On jest na to wszystko zbyt inteligentny! - Droga Eufrozyno... - rozpoczął major. Przerwałam mu:

-Jeśli byłby pan taki miły... To imię mnie strasznie denerwuje... - W takim razie, jak mam się do pani zwracać? - Eulampia. - Droga Eulampio - rozpoczął ponownie Kostin - pani go wcale nie znała. Mimo że przeżyła z nim pani tyle lat. - I tak nie wierzę — obstawałam przy swoim. — Po co miałby zajmować się tak śmierdzącym interesem? Przecież to bardzo bogaty człowiek, biznesmen... - A na jakiej podstawie utrzymuje pani, że jest bogaty? -Jak to?! - zapytałam zaskoczona. - Sam mi to powiedział, kiedy nas ze sobą swatano. A poza tym zawsze mieliśmy pieniądze i niczego sobie nie odmawialiśmy. - No właśnie - sam to mówił - prychnął Władimir. - Jego biznes dogorywał, kiedy cudownym zrządzeniem losu pojawiła się pani na jego drodze. Wie pani, jaki posag wniosła za panią matka? - Posag? - Dobrze pani słyszała, posag. O ile mi wiadomo, pani matka marzyła, żeby wyszła pani dobrze za mąż. Niestety, bardzo długo nie pojawiał się żaden narzeczony. A nawet jeśli ktoś zaczynał się panią interesować, to nie odpowiadał on pani matce. Dopiero Michaił zyskał jej uznanie. Zaproponowała jego ciotce, żeby was ze sobą zeswatać. Ta zażądała

wniesienia przez narzeczoną dużego posagu. Pani mama w tym celu oddała daczę i oryginalny obraz Kustodijewa. Michaił sprzedał płótno, a zdobyte pieniądze włożył w biznes. To go ocaliło od bankructwa. Potem zmarła mama, więc sprzedał jej mieszkanie i znów wszystko zainwestował w swoje interesy. No a później zaczął się ten witaminowy przekręt. Milczałam przygnębiona. Wszystko się zgadzało. Przypomniałam sobie, jak mój mąż się zdenerwował, gdy zamówiłam „Witaform”. Wtedy nie wiedziałam, o co mu chodzi, ale teraz jego zachowanie stało się dla mnie zupełnie jasne. Zapanowało niezręczne milczenie. Przerwał je Wołodia, mówiąc łagodnie: - Rozumiem, że jest pani teraz bardzo ciężko. Jednak musi sobie pani uświadomić fakt, że Gromow nigdy pani nie kochał. - Dlaczego w takim razie był zawsze taki miły i spełniał wszystkie moje zachcianki? - zapytałam cicho. Wołodia popatrzył na mnie litościwym wzrokiem. - A czy pani wie, jaki spadek dostała pani po śmierci rodziców? Wzruszyłam ramionami. - Dacza, mieszkanie i meble. No i, jak się teraz okazało,

obraz. Major był bardzo zaskoczony. - Chryste, to pani musiała żyć pod kloszem! Niech sobie pani przypomni gabinet swojego ojca. Co tam wisiało na ścianach? Wytężyłam pamięć. -Jakieś pejzaże, portrety... Po śmierci taty mama wszystkie te obrazy gdzieś pochowała. Mówiła, że nie może na nie patrzeć, bo przypominają jej zmarłego męża. Zawsze wtedy płakała. - Pani mama - powoli rozpoczął Kostin - była bardzo inteligentną osobą, o rzadko spotykanym błyskotliwym umyśle. Zamiast śpiewać w operze, powinna była zarządzać bankiem. Oprócz tego była też wyrachowana. Te wszystkie pejzaże i portrety, których nie może sobie pani zupełnie przypomnieć, stanowią jedną z największych i najcenniejszych kolekcji sztuki rosyjskiej, dostępnych w naszym kraju. Pani ojciec zbierał je przez całe życie. Rozdziawiłam ze zdziwienia usta. - Po śmierci męża - mówił dalej Wołodia - pani mama zabrała obrazy. Jednak wcale nie z powodu przygnębiających wspomnień, jakie rzekomo w niej wywoływały. Po prostu bała się złodziei. Dlatego wszystkie płótna przekazała najbliższemu przyjacielowi rodziny - Giennadijowi Iwanowi-

czowi Jurowskiemu. Zna pani takiego? Kiwnęłam głową. - Tak, oczywiście, wujek Giena. Ale on jest już bardzo stary. - Bez przesady, nie aż tak bardzo - zachichotał Kostin - ma raptem osiemdziesiąt lat. A przy tym jest w pełni zdrowy na umyśle. Ma błyskotliwy umysł, którego może mu pozazdrościć niejeden młody człowiek. Wracając do tematu, Olga Pietrowna oddała obrazy Giennadijowi Iwa-nowiczowi. Chciała, aby je dla niej przechował. Trudno o lepsze miejsce na ukrycie czegoś tak cennego. Jak zapewne pani wiadomo, Jurowski jest światowego formatu specjalistą w dziedzinie budowy rakiet i jego dom podlega nieustannej ochronie. Dopiero na krótko przed swoją śmiercią, będąc już w szpitalu, Olga Pietrowna wróciła do sprawy obrazów. Poprosiła swego najbliższego przyjaciela: - Giena, po mojej śmierci za żadne skarby nie oddawaj od razu całej kolekcji mojej córce. - Dlaczego? - zdziwił się Jurowski. Olga Pietrowna westchnęła. Szalenie kochała swoje dziecko i całe życie je chroniła. Robiła wszystko, co było w jej mocy, żeby córki nie spotkały żadne przykrości. Niestety, jej starania w znacznym stopniu odbiły się na charakterze ukochanej jedynaczki, która dobijając trzydziestki, w dalszym ciągu była strasznie naiwna, zanadto wrażliwa i

kompletnie nieprzystosowana do życia. Na całe szczęście, Oldze Pietrownie udało się wydać ją całkiem przyzwoicie za mąż. Jednak, mimo wszystko, nie do końca ufała zięciowi i nie chciała mu powierzyć całego majątku swojej córki. Powiedziała mu więc: - Michaił, Eufrozka jest bardzo bogata. Po mojej śmierci wszystkie obrazy będą należały do niej. Nawet jeśli zacznie sprzedawać po jednym na rok, to zapewni jej to pieniądze na całe życie. Jednak nie chciałabym, aby dostała cały majątek od razu. Jest na to zbyt młoda i nierozsądna. Dlatego postanowiłam, że tym wszystkim będzie zarządzał Giennadij Iwanowicz. Dokładne wytyczne otrzymał również Jurowski. Po pierwsze, miał wydawać rocznie tylko po jednym obrazie, po drugie, kontaktować się tylko z Michaiłem, a po trzecie, pozostałą część kolekcji oddać do dyspozycji córce Olgi dopiero po osiągnięciu przez nią odpowiedniego wieku. A ten był jasno określony przez Olgę Pietrowną jako czterdzieści lat. W dniu czterdziestych urodzin córka miała się dowiedzieć o swoim majątku i otrzymać z rąk Jurowskiego pozostałe obrazy. Wtedy będzie mogła już z nimi zrobić, co zechce. Olga Pietrowną miała zamiar upiec kilka pieczeni przy jednym ogniu. Uważała, że małżonek, mając świadomość,

jaki majątek posiada żona, będzie odnosił się do niej z szacunkiem i nigdy się z nią nie rozwiedzie. Dzięki temu infantylna dziewczyna będzie żyła, myśląc, że Michaił ją naprawdę kocha. Jednocześnie będzie pozbawiona możliwości wydania wszystkich pieniędzy na jakieś głupoty. Jedyny problem mógł stanowić wiek Jurowskiego. - A jeśli umrę? — zapytał, obliczywszy szybko, że w dniu czterdziestych urodzin Frozy jemu samemu stukną osiemdziesiąt trzy lata. Olga Pietrowną nie przyjęła tego do wiadomości. - Nie zrobisz mi tego! Nigdy w życiu! Pamiętaj, że Andriej ci tego nigdy nie wybaczy i policzy się z tobą na tamtym świecie. -Jasne - roześmiał się Giennadij Iwanowicz. - W takim razie odmel-dowuję się do zadań, panie generale! Po śmierci Olgi przyjaciel skrupulatnie wypełniał jej wolę. Każdego roku Michaił, w tajemnicy przed żoną, dostawał jeden obraz spośród licznych portretów i pejzaży Za otrzymane z ich sprzedaży pieniądze mogli żyć na całkiem przyzwoitym poziomie. Gromow dołożył wszelkich starań, aby małżonka, broń Boże, nie stała się zbyt samodzielna. Najpierw zaproponował, żeby zaniechała dawania koncertów. Tłumaczył, że przecież wcale nie ma do tego talentu.

Eufrozyna, która niezbyt lubiła grę na harfie, bez problemu przystała na propozycję męża. Tak na marginesie, koledzy z filharmonii twierdzili inaczej. Ich zdaniem Romanowa wcale aż tak żle nie grała, po prostu była zbyt spięta i przerażona. Kiedy żona zrezygnowała z pracy, Michaił zaczął wbijać jej do głowy, że jest strasznie chorowita. Robił to w taki sposób, że naiwnej żonie wydawało się, iż jest to jedynie przejaw troski z jego strony: „Moja droga, nie pij zbyt zimnej wody, bo się rozchorujesz!”, „Moja droga, nie wychodź dzisiaj z domu, pamiętaj o swoich słabych płucach”, „Bardzo proszę, noś ze sobą leki, tak na wszelki wypadek. Przecież wiesz, że w każdej chwili możesz mieć atak astmy”. Jak wiemy, Froza była strasznie ufna, a poza tym w dzieciństwie mama również ciągle na nią chuchała i dmuchała. Rezultat był łatwy do przewidzenia - kobieta zaczęła chorować, rzadko wychodziła z domu, praktycznie niczego sama nie robiła i czuła się bez Michaiła absolutnie bezradna. Małżonek był zadowolony, że może zarządzać pieniędzmi według własnego uznania. Froza, nawet nie czytając, podpisywała wszystko, co jej podsuwał pod nos. Tak było na przykład przy sprzedaży mieszkania rodziców. Gromow, zrobiwszy z żony inwalidkę, sam żył pełnią życia: miał kochanki, chodził po restauracjach, spotykał się z przyjaciółmi... Frozy prawie nikt nie znał, gdyż nigdzie z nim

nie wychodziła. Wszystkim była przedstawiana jedna wersja - małżonka Michaiła jest śmiertelnie chora. Nie wiadomo, ile trwałby taki stan rzeczy, gdyby pewnego dnia Michaił nie poznał sprytnej Tani Mołotowej. Wybuchł szalony romans. Tania nie miała naturalnie pojęcia, do kogo tak naprawdę należą pieniądze jej kochanka. Postanawia więc pozbyć się niepotrzebnego problemu - jego żony. Działa szybko i sprawnie. Posyła chorej kobiecie kasetę wideo z nagranymi miłosnymi scenami. Ma nadzieję, że Froza się rozzłości i da Michaiłowi rozwód. Ta jednak robi coś zupełnie innego. Coś, co jest absolutnie niezgodne z jej osobowością. Pisze przedśmiertny liścik i ucieka z domu z mocnym postanowieniem popełnienia samobójstwa. Podobno nasze losy są zapisane przez Pana Boga. Jeśli to prawda, to najwidoczniej czasami lubi sobie z nas zażartować. Teraz zaś postanowił doświadczyć Frozę i z setek, a może nawet tysięcy przejeżdżających obok samochodów wybrał właśnie auto Katii. W tym miejscu następuje diametralny zwrot akcji w tej niesamowicie poplątanej historii. Froza, przepraszam, Eulampia rozpoczyna poszukiwania teczki. Metodycznie odwiedza wszystkie kochanki Katukowa. Miota się przy tym we wszystkie strony i zachowuje trochę

tak, jak ślepe szczenię. Nie jest jednak osamotniona w swoich poszukiwaniach. W tym samym czasie, przerażeni do granic możliwości brakiem papierów i negatywów, Sława i Michaił także rozpoczynają odwiedziny u byłych kobiet Katukowa. Myślą, podobnie jak Eulampia, że najbardziej prawdopodobne jest to, iż teczkę aktor oddał właśnie którejś z nich. - Z tego jasno wynika, że to oni zabili Kostię - odezwałam się. - Tylko który? Sława czy Michaił? - Ani jeden, ani drugi - uśmiechnął się major. - W takim razie kto? - nie mogłam się powstrzymać. - Cierpliwości, troszkę cierpliwości - uśmiechnął się ponownie Władimir. - Na samym początku mówiłem przecież, że ta cała historia składa się z kilku oddzielnych wątków, czasem nawet bezpośrednio ze sobą niepowiązanych. Omówimy je wszystkie po kolei. A zatem poszukiwania prowadzi też Sława. To on przywozi Katię do Alabiewa i ukrywa ją w garażu na strychu. - Dlaczego jej nie zabili? - zainteresowałam się. - Mówienie o morderstwie - to jedno, a zabicie człowieka to zupełnie inna sprawa - odparł Wołodia. - Nie każdy się na to zdobędzie. Początkowo po prostu się bali, a potem postanowili zostawić panią chirurg przy życiu tylko do momentu, aż zdobędą potrzebne im dokumenty.

- Sława cały czas żądał ode mnie odpowiedzi, gdzie jest teczka — westchnęła Katia. - Parę razy mnie nawet uderzył, aleja uparcie twierdziłam, że nie wiem i że ma o to zapytać Kostię. Naprawdę nie miałam pojęcia, gdzie się mogły podziać te nieszczęsne dokumenty i, prawdę mówiąc, byłam już zrozpaczona. Nikt mi przecież nie powiedział, że Katukow nie żyje. - Aha - mruknął Wołodia — kiedy porywacze dowiedzieli się o śmierci aktora, zaczęli działać bardzo sprawnie i metodycznie. Michaił w ciągu jednego dnia znalazł sklep, który wstawiał drzwi do mieszkania Kadukowa, i zdobył tam uniwersalny wytrych. Taki sam, jakim robotnicy otwierają mieszkania właścicieli gubiących klucze... Ani Michaił, ani Sława nie chcieli pokazywać się w domu Katukowa, dlatego wytrych dali Tani Mołotowej i polecili jej przeszukać mieszkanie. Wiadomo było, że kobieta otwierająca drzwi Kostii nie wzbudzi żadnych podejrzeń u sąsiadów. Do aktora stale przyłaziły różne baby. Mołotowa, bez zbędnych pytań, zgadza się iść po dokumenty. Obawia się bowiem, że straci kochanka, który już i tak jest na nią wściekły za spowodowanie ucieczki jego żony. Idzie zatem do Konstantina, ale jest wprost przerażona. Nie jest przecież kryminalistką, tylko kobietą

pragnącą jak najszybciej zaciągnąć kochanka do ołtarza. Tatiana wchodzi do mieszkania i gorączkowo przeszukuje szuflady biurka. Wtem słyszy, jak na klatce schodowej zamyka się winda. Strasznie się boi, że ktoś ją zastanie w mieszkaniu denata. Dzwoni więc do Sławy i informuje go, że niczego nie znalazła, po czym ucieka. Sława jest skołowany, a w jeszcze większym szoku jest Michaił. Zaginięcie żony jest dla niego równoznaczne z utratą całego majątku. Nie zgłasza tego na milicję, a przed wszystkimi postanawia udawać, że Froza pojechała do sanatorium za granicę. Na przykład do Ameryki. Tak na marginesie, to nikogo z jego znajomych nie dziwiła jej nieobecność. Przecież nikt jej nie znał osobiście. Poza tym jej rodzice już dawno nie żyli, a przyjaciółek nigdy nie miała. Nikt nie powinien się więc zorientować w tym oszustwie. Jest tylko jedna osoba, która może zepsuć cały plan. To Giennadij Iwano-wicz Jurowski. Jak co roku, pierwszego grudnia będzie dzwonił do Eufro-zyny, żeby dowiedzieć się o stan jej zdrowia. Dopiero po tej rozmowie, następnego dnia, wręczy Michaiłowi kolejny obraz. Staruszka da się jednak łatwo oszukać, gdyż bardzo rzadko rozmawia z Frozą. Dzwoni do niej trzy razy do roku: ósmego marca, pierwszego grudnia i pierwszego stycznia, a przyjeżdża tylko latem, na jej urodziny. Do tego czasu Michaił zdąży coś wymyślić, a teraz

telefon odbierze Tania. Michaił jest przekonany, że jego żona żyje. Jego przypuszczenia potwierdza bliski przyjaciel, który, dzięki swoim znajomościom w milicji, sprawdza wszystkie kostnice i w żadnej z nich nie znajduje ciała Frozy. Gromow postanawia więc, że osobiście zajmie się sprawą zniknięcia żony nieco później, teraz natomiast na wszelki wypadek wynajmie w tym celu prywatnego detektywa. Tymczasem Sława szuka papierów. Jego myśli podążają w tym samym kierunku, co myśli Frozy-Eulampii. Wynajęci przez niego dwaj kryminaliści włamują się po kolei do mieszkań kobiet, związanych z aktorem: Leny Litwinowej, Niny Nikitinej, Jany Michajłowej i Rity Wołkowej. Przeszukują je, pozorując kradzież. Tu jednak następuje coś nieprzewidzianego. - Większość kochanek była w domu i rabusie usiłowali je zabić - wtrąciłam się. - Nie - pokręcił głową Kostin - żadnej nawet palcem nie tknęli. -Jak to?! - oburzyłam się. - Rita Wołkowa, ta kasjerka z supermarketu, została przecież zabita. Jana Michajłowa pobita do nieprzytomności, kuzynka Leny Litwinowej - Żenią - też oberwała i tylko cudem przeżyła. A pan nam tu mówi żadnej nawet palcem nie tknęli?! - Pamiętają panie - zapytał spokojnie Wołodia -

powiedziałem takie zdanie: na tę całą historię składa się kilka oddzielnych wątków? - Pamiętamy, już trzeci raz to pan powtarza - odpowiedziała niecierpliwie Katia. - No i co z tego? - A to - wyjaśnił major - że pomocnicy Gogolewa i Gromowa naprawdę nikogo nie skrzywdzili. U kasjerki zjawili się, kiedy ta leżała w wannie i podczas gdy kobieta, nucąc pod nosem, kąpała się, oni zdążyli wszystko obszukać, rozrzucając przy tym rzeczy po całym mieszkaniu. Do Niny Nikitinej włamali się, kiedy była w pracy, Janę także odwiedzili rano. Wiedzieli bowiem, że jest nauczycielką młodszych klas i chodzi do pracy na pierwszą zmianę. Tylko u Litwinowej czekała ich nieprzyjemna niespodzianka. Mieszkanie ktoś zdążył już przed nimi obrabować, a na kanapie leżało, zawinięte w kołdrę, jakieś ciało. Pomyśleli, że to zwłoki gospodyni, dlatego czym prędzej wytarli klamki i uciekli. - Wobec tego kto usiłował zabić te kobiety? - zapytałyśmy jednocześnie. Major westchnął, po czym zwrócił się bezpośrednio do mnie: - „Koleżanko major”, naprawdę nic nie przychodzi pani do głowy? Rozłożyłam bezradnie ręce. - Już się w tym wszystkim pogubiłam.

- A była już pani dosłownie o krok od rozwiązania całej sprawy, kiedy zjawiła się pani w Kancelarii Prawnej Złobinej - rzekł milicjant. - No nic, dojdziemy i do tego, ale wszystko po kolei... W końcu do Eulampii uśmiecha się szczęście i teczka dosłownie w ostatniej chwili trafia w jej ręce. Kobieta jedzie na stację Dynamo, gdzie czeka już na nią, wściekły do granic możliwości, Sława. Dokumenty wędrują do jego kieszeni, jednak nie ma on zamiaru dotrzymać umowy i uwolnić Katii. Gogolew nie ma najmniejszych wątpliwości, że kiedy Katia odzyska wolność, natychmiast pobiegnie na milicję. Widzi tylko jedno rozwiązanie tej sytuacji - trzeba zabić panią chirurg. Michaił zgadza się na wszystko: na porwanie, pobicie, nastraszenie, ale nie na zabójstwo. Sława początkowo usiłuje przekonać wspólnika, że Katia musi umrzeć. Jednak w rzeczywistości sam również nie jest jeszcze gotowy przekroczyć tę nikłą granicę, dzielącą człowieka od stania się mordercą. Dlatego odkłada to w czasie. Wraz z Michaiłem zaczynają się zastanawiać, co zrobić z Katią. Do głowy przychodzą im najbardziej nieprawdopodobne pomysły: nafaszerować Katię narkotykami i wywieźć do innego miasta, sprzedać Czeczeńcom jako niewolnicę... Sława jako pierwszy traci wszelkie skrupuły. Wyrzucając z pędzącego samochodu natrętną babę - Frozę, sam sobie

udowadnia, że jest zdolny do popełnienia morderstwa. Początkowo po zdobyciu dokumentów on i Michaił triumfują. Niestety, ich zniszczenie nie załatwia całej sprawy. Wraca do nich bowiem problem Katii. Nie może przecież całe życie spędzić na strychu w Ala-biewie. I wtedy Sława proponuje, że sam pojedzie na daczę i zmusi ją do wypicia butelki wódki, po czym podpali stróżówkę. Śmierć pijanej bezdomnej nikogo nie zdziwi, najprawdopodobniej nie będzie nawet żadnego śledztwa. Przez kilka dni Michaił się waha, a potem przystaje na propozycję kolegi. Wszystko dzieje się już teraz bardzo szybko. Gogolew jedzie do Alabiewa, gdzie trafia na Eulampię i zostaje ranny. - A tak przy okazji - zainteresował się Władimir - można zobaczyć tę pukawkę? Sięgnęłam do torebki i wyjęłam pistolet. - Po co nosi go pani ze sobą? - zapytał surowym tonem. - Kirył poprosił, abym kupiła do niego kulki-pociski, które sprzedają w sklepie „Świat Dziecka” - zaczęłam się tłumaczyć - ale mają różne wielkości, więc postanowiłam go zabrać ze sobą, żeby się nie pomylić... Ale jakoś w żaden sposób nie mogłam dotrzeć do tego sklepu. - Rozumiem - powiedział Kostin - na razie zatrzymam go u siebie. A tak na przyszłość, radzę nie kupować dziecku niebezpiecznych zabawek. Gdyby taka kulka trafiła kogoś w

oko, to strzelający mógłby pójść nawet do więzienia. - A co ze Sławą? - zapytałam cicho. - Nic mu nie jest - odpowiedział major. - Nie ma żadnych złamań, jedynie ranę w podniebieniu. Był tylko w szoku, a do tego doszedł jeszcze wstrząs pourazowy. Zupełnie się nie spodziewał, że taka strachliwa kobieta strzeli do niego. Tym bardziej, że był pewien, że to tylko straszak. Szczerze mówiąc, sam jestem zdziwiony siłą rażenia tej zabawki. Teraz wszystko jest już jasne? - Nie! - wykrzyknęłyśmy obie z Katią. - Nie! To kto w końcu jest mordercą? Kto zabił Kostię i te wszystkie kobiety? - To nie ma żadnego związku z tą sprawą. - Ale bardzo prosimy - zaczęłyśmy marudzić - wprost umieramy z ciekawości. Wołodia uśmiechnął się, po czym odparł: - Kobiety zawsze robią ze mną, co chcą. Zwłaszcza takie piękne, jak panie. Widocznie tak już musi być. Niech mi tylko pani powie, pani Eulampio, jak na panią mówią w domu? - Lampa - zachichotała Katia. - Bardzo ładnie. Tak więc, pani Lampko, dlaczego sądzi pani, że Kostia został zabity? Usłyszawszy to pytanie, osłupiałam. -Widziałam przecież na kanapie jego ciało. To był potworny

widok... odrąbane dłonie... - Otóż to - potwierdził major — czy naprawdę takie postępowanie mordercy nie wydało się pani trochę dziwne? Przecież zabił Kadukowa, strzelając mu prosto w twarz. Tym samym osiągnął już swój cel i mógłby spokojnie opuścić miejsce zbrodni. Po co zatem odciął mu jeszcze ręce? To ma sens jedynie w przypadku, gdy komuś zależy na utrudnieniu identyfikacji zwłok. - Chce pan przez to powiedzieć... - szepnęłam, czując, jak w głowie układa mi się w jedną całość gigantyczna łamigłówka ...chce pan powiedzieć, że to wcale nie był Kostia? - Aha - potwierdził Wołodia. - To nie on. - A kto? - Och, moje drogie, cudowne panie - zaśmiał się milicjant - a co zyskam na tym, że złamię tajemnicę służbową i wyjawię wam wszystkie tajniki śledztwa? - Najlepiej na świecie zoperuję ci tarczycę! - zaoferowała się Katia. Odnotowałam w myślach fakt, że przeszła z majorem na „ty”, po czym dodałam od siebie: - Przyjdziesz jutro do nas z wizytą i poczęstujemy cię wieprzowiną zapiekaną z czosnkiem. Do tego ziemniaki z serem, a na deser będzie ciasto z żurawiną. - Dobrze - zachwycił się Wołodia - no to jesteśmy umówieni.

Co do operacji, to na razie się wstrzymajmy, ale wieprzowinkę skonsumuję z przyjemnością. Tak na marginesie, ciasto też wolałbym z mięsem niż z owocami. Dla mnie najlepszymi słodyczami są kotlety. Rozdział 32 Zgodziłyśmy się na wszystko, po czym zamieniłyśmy się w słuch. - Na początku lat sześćdziesiątych - rozpoczął swą opowieść Wołodia - żyła sobie w Moskwie rodzina Katukowów. Mama - Anna Fiodorowna, dyrektorka szkoły, córka Marianna oraz roczny syn - Kostia. Ojciec rodziny, Siergiej Katukow zmarł niespodziewanie. Anna Fiodorowna nie nosiła po nim zbyt długo żałoby, gdyż tak naprawdę wreszcie odetchnęła z ulgą. Za życia jej mąż był bowiem potwornym babiarzem i brał do łóżka wszystko, co się ruszało. Pani dyrektor uciekała się do najróżniejszych podstępów, żeby jakoś go przy sobie utrzymać. Sądząc naiwnie, że może chociaż małe dziecko powstrzyma faceta od skoków w bok, postanowiła raz jeszcze zajść w ciążę. Urodziła syna - Kostię. To jednak nic nie dało. Siergiej nadal latał za babami. Dopiero po jego śmierci w domu zapanował spokój. Anna Fiodorowna wiedziała, że sama zdoła wychować dzieci na porządnych ludzi. Niestety, biedna kobieta niedługo cieszyła się tym spokojnym i

uporządkowanym życiem. W kwietniu bowiem przyszła do niej z płaczem Jana - była wtedy w ósmej klasie - i wyznała, że jest w ciąży. Na aborcję było już za późno. Anna Fiodorowna postanowiła wziąć sprawy w swoje ręce. Poszła do kuratorium oświaty i, zamknąwszy się w gabinecie u szefowej, opowiedziała następującą historię: jest ciężko chora... sprawy kobiece... wskazana jest pilna operacja. Nie chciałaby jednak informować o wszystkim kolegów z pracy, bo będą tylko mieli powody do plotek. Pani kurator poszła jej na rękę, dając jej urlop i mówiąc wszystkim, że wysyłają na dodatkowe szkolenie w celu podwyższenia jej kwalifikacji. Katukowa zabrała Janę i Kostię, i pojechała z nimi na daczę. W sierpniu córka urodziła zdrowego chłopca, któremu nadali imię - Sława. Poród odbył się w domu. Anna Fiodorowna sama go odebrała. Dopiero potem wezwała pogotowie. Lekarze zawieźli do szpitala panią dyrektor z niemowlęciem na rękach. Jana zaś została na daczy. Na miejscu natychmiast umieszczono ją na sali poporodowej. Kobieta oświadczyła, że czuje się znakomicie. Lekarze, którzy byli zawaleni pracą, gdyż w tym samym czasie rodziło kilkanaście innych pacjentek, nawet jej nie zbadali. Szóstego dnia wypisano zaświadczenie z danymi Anny Katukowej i wyprawiono „matkę” do domu. W ten oto sposób Sława został „synem” swojej babci. Anna Fiodorowna już wcześniej

dokładnie opracowała dalszy plan działania. Oddała dziecko siostrze zmarłego męża - Nataszy Katukowej, powiedziawszy jej, że urodziła syna, ale nie ma już pieniędzy i sił na utrzymanie kolejnego dziecka. Anna Fiodorowna uparcie twierdziła, że chłopiec został poczęty przez zmarłego Siergieja. Natasza odliczyła sobie w myśli dziewięć miesięcy i była prawie pewna, że jej brat nie ma z tym dzieckiem nic wspólnego. Chłopca jednak mimo wszystko wzięła pod swoją opiekę, gdyż już od dawna marzyła o własnym dziecku. Matka wraz z dziećmi wróciła do Moskwy. Anna Fiodorowna triumfowała. Honor i reputacja córki były uratowane. W szkole nikt niczego nie podejrzewał. Jedyne, co nie podobało się pani dyrektor to to, że ojcem Sławy i kochankiem Janki jest młody przystojny cyrkowiec, mieszkający po sąsiedzku. Wiedział on, że Jana była w ciąży i że urodziła chłopca. Znał też jego imię, ale żadnych szczególnych ojcowskich uczuć nie przejawiał. Był zadowolony, że odsunięto go od całej sprawy i nie zażądano alimentów. Swoją drogą, Anna Fiodorowna śmiało mogła złożyć doniesienie na milicję i Fiedułow miałby z tego tytułu ogromne nieprzyjemności. Jego związek z dziewczynką, która nie osiągnęła jeszcze pełnolet-ności, było przestępstwem. Kodeks prawny określa je mianem uwiedzenia małoletniej. Dyrektorka, która najbardziej ze

wszystkiego obawiała się plotek i utraty dobrego imienia, nie wniosła oskarżenia. Poprosiła jedynie Wasyla, żeby trzymał się od nich z daleka. - Fiedułow! - krzyknęłam, podskakując na krześle. - Wasyl Fiedułow! — Tak — kiwnął głową Wołodia - właśnie on... Los nadal sprzyja Katukowej. „Zięć” wyjeżdża do Francji i zostaje tam na zawsze. Dzięki temu nie stanowi już dla niej żadnego problemu. Prawda wyszła na jaw dopiero po śmierci Nataszy Katukowej. „Bracia”, podobni do siebie jak dwie krople wody, zaczynają się ze sobą widywać. Mijają lata, Sława Katukow z kryminalisty zmienia się w poważnego bogatego biznesmena. Kostia ma na swoim koncie pewne osiągnięcia, do brata mu jednak daleko. Zwłaszcza jeśli chodzi o pieniądze. Jest namiętnym kobieciarzem, po ojcu przejął w spadku zamiłowanie do romansów i wszystko, co zarobi, wydaje na liczne kochanki. Przy tym ma szeroki gest, uwielbia dawać drogie prezenty. Obsypuje swoje panie naręczami kwiatów, kupuje cukierki, perfumy... Jednym słowem, ciągle jest po uszy w długach i przeraźliwie zazdrości Sławie jego bogactwa. I wtedy umiera Fiedułow. Nie posiadając własnej rodziny, cały swój majątek zapisuje w testamencie Janie, Annie Fiodorownie i swojemu synowi. Nie wiadomo, jakie pobudki

nim kierowały: czy wdzięczność za to, że Anna Fiodorowna nie wsadziła go do więzienia, czy też nie chciał po prostu, aby spadek zagarnęło państwo. W testamencie nie wspomina o Kostku, o którym zupełnie zapomniał. Nie wiedział również, że jego małoletnia kochanka wraz z matką już od dawna mieszkają pod innym adresem. Testament trafia do kancelarii prawnej, która rozpoczyna poszukiwania spadkobierców. Byłą panią dyrektor oraz biznesmena odnajdują raz dwa przez Centralne Biuro Adresowe i wysyłają do nich oficjalne zawiadomienia. Z Janą sprawa wygląda znacznie gorzej. Komputer wyświetla, że nikt taki nie mieszka w Moskwie. Fiedułow zupełnie zapomniał, że w rzeczywistości matka jego syna ma na imię Marianna. Dalszy rozwój wydarzeń przypomina pędzącą lawinę. Kostia przychodzi odwiedzić matkę i dyżurująca przy niej pielęgniarka oddaje mu kopertę, mówiąc: - Przyszły jakieś papiery dla Anny Fiodorowny. Chłopak omal nie pęka ze złości, kiedy odkrywa, jaką kwotę mają otrzymać jego krewni. Szaleńcza wściekłość i zawiść do głębi przepełniają aktora. On nie został ujęty w testamencie, a Sława tak! Po co w ogóle mu te pieniądze?! Przecież już jest bogaty. W jednej chwili w jego głowie rodzi się plan postanawia zabić brata, a sam zająć jego miejsce. Do realizacji potrzebny mu jest jednak pomocnik. Kostia

opowiada całą historię żonie Sławy, swojej byłej kochance, Rekinalii Jewgieniewej. A ta zachłanna, chciwa jędza z radością zgadza się mu pomóc. Ze skrzynki na listy wyjmuje dokumenty adresowane do Sławy i przekazuje je wspólnikowi. W ten sposób dotarliśmy do dnia morderstwa. Sława przychodzi w odwiedziny do „brata”. Zostaje poczęstowany herbatą ze sporą dawką środka nasennego i, niczego nie podejrzewając, momentalnie zasypia. Kostia strzela mu prosto w twarz, po czym odrąbuje mu dłonie. Na palcach bowiem Sława ma wytatuowane pierścienie, które pomogłyby w identyfikacji zwłok. Potem, w celu upodobnienia się do brata, Katukow udaje się do studia tatuażu. Odrąbane dłonie wyrzuca do rzeki Moskwy. Następnie przechodzi do realizacji kolejnego punktu planu. Idzie do kancelarii prawnej ze sfabrykowanymi dokumentami. Są to rezygnacje Anny Fiodorowny i Jany z ich części spadku. Chociaż na scenie Kostia jest kiepskim aktorem, w życiu wprost genialnie potrafi wcielać się w różne role. Dlatego urzędniczka, pracująca nad sprawą spadku, niczego nie podejrzewa. Tym bardziej, że mężczyzna przychodzi z dowodem osobistym Sławy i przyprowadza ze sobą jego żonę, Rekinalię. Dostarcza nawet kserokopie dowodów osobistych Jany i Anny Fiodorowny. Nie ma więc

żadnych przeszkód w otrzymaniu spadku i prawniczka radzi mu, żeby kupił już sobie bilet do Paryża. - Teraz już wszystko rozumiem - wycedziłam przez zęby. - Co pani rozumie? - zapytał Wołodia. - Kiedy przyszłam do domu Sławy, Rekinalii nie było. Zjawiła się dopiero później i od progu zaczęła krzyczeć: „Kotku, przyniosłam twoje ulubione...!”. A on wtedy bardzo szorstko odpowiedział: „Sto razy prosiłem, żebyś nie nazywała mnie tymi idiotycznymi zdrobnieniami - kotek, zajączek, puszek...”. Jeszcze wtedy sobie pomyślałam, dlaczego on się tak wkurzył? Ale żadnych podejrzeń nie nabrałam. -I słusznie - chrząknął major - tysiące kobiet nazywa swoich ukochanych mężczyzn kotkiem. Tyle że w tym przypadku to słowo należy pisać wielką literą, gdyż to nie czułe przezwisko, lecz imię. A dokładniej, jedno z możliwych zdrobnień od pełnego imienia „Konstantin”. Milczałam przygnębiona. Że też dałam się tak nabrać! Tyle razy słyszałam, że zwracano się w ten sposób do aktora i niczego nie skojarzyłam! - Przestępcy zaczynali już świętować swój sukces kontynuował major. - Formalności związane z wypełnieniem testamentu były załatwione, a bilety mieli w kieszeni. Kostia, już po pozbyciu się

Sławy, przed samym wyjazdem do Paryża, pojechał do miasta na zakupy. I tu ma miejsce wydarzenie, którego nikt nie przewidział. Otóż wpada on na ulicy Twerskiej na Ritę Wołkową. Widząc żywego kochanka, kobieta o mało co nie mdleje. Przecież wczoraj znalazła go martwego, na kanapie. Kostia obiecuje wszystko jej wyjaśnić, po czym idą razem do mieszkania kobiety. Mężczyzna chwyta ze stołu ostry nóż i bez chwili wahania zabija byłą kochankę. Przez nikogo niezauważony, opuszcza miejsce zbrodni. W domu przychodzi mu do głowy przerażająca myśl. Cały jego idealny plan może zakończyć się totalną porażką. Wystarczy, że któraś z jego byłych bab znów go rozpozna. A szczególnie niebezpieczna jest jego rodzona siostra, Jana. Poza tym jest jeszcze Lena Litwinowa i Nina Nikiti-na. Krótko mówiąc, musi pozbyć się wszystkich, z którymi w ciągu ostatniego roku utrzymywał bliższy kontakt. Szczególne miejsce na tej liście zajmuje Wiera Martynowa i Kostia chce pozbyć się jej w pierwszej kolejności. Kobieta wyjechała jednak z Rifalinem na Barbados, dlatego Katu-kow musi zająć się najpierw innymi. Do Leny Litwinowej dostaje się bez najmniejszego problemu, gdyż posiada klucze od jej mieszkania. Wchodzi i widzi na kanapie śpiącą kobietę. Będąc święcie przekonanym, że to Lena, wbija jej nóż w plecy i ucieka.

Przedtem jednak, chcąc upozorować zwykły rabunek, wyrzuca na podłogę rzeczy z szafy i kradnie pieniądze. Zabicie człowieka nie jest wcale takie proste. Kostii już po raz drugi nie udaje się tego zrobić. Jak wiadomo, miał już za sobą jedną nieudaną próbę. Nie dał rady zabić Jany, mimo że użył w tym celu noża i młotka. Kobieta pozostała przy życiu, choć cały czas walczy ze śmiercią. Katukow ma jednak ogromną nadzieję, że śmierć zwycięży... - To dlaczego mi powiedziała, że pobił ją Sława! - zdziwiłam się. Wołodia westchnął. - Jana była w ciężkim stanie i pewnie próbowała pani powiedzieć coś zupełnie innego. Pani jej nie zrozumiała i stwierdziła, że wypowiada imię bandyty, który ją tak urządził... W każdym razie, wpadka z Janą już na dobre rozzłościła mordercę. Dlatego Lenę Litwinową ugodził nożem bardzo mocno. Na kanapie spała jednak, zawinięta w kołdrę, Zenia — kuzynka Leny. A już całkowicie aktor utwierdził się w przekonaniu, że fortuna się od niego odwróciła, kiedy się dowiedział, że Nina Nikitina trafiła do szpitala. Uprzedzili go bandyci wynajęci przez Gogolewa, którzy splądrowali mieszkanie przed przyjściem aktora. Fryzjerka

na ten widok dostała ataku histerii i jej brat natychmiast umieścił ją w szpitalu. Kostia bał się tam pojechać i nie pozostało mu nic innego, jak tylko czekać, aż kobieta dojdzie do siebie i wróci do domu. Tymczasem z Barbados wróciła Wiera Martynowa. Stała się ona ostatnią ofiarą Kostii. Wołodia zamilkł. My również nie przerywałyśmy panującej ciszy. Bo co tu można jeszcze powiedzieć? Rzeczywiście, w tej historii splotło się ze sobą kilka różnych wątków. - A jak wpadł pan na trop Michaiła i Sławy? - przerwała ciszę Katia. - W tym pomogła nam Eulampia. Na mojej twarzy odbiło się szczere zdumienie, dlatego też Wołodia czym prędzej dodał: - Przypadkowo, oczywiście. Zjawiła się w mieszkaniu Wołkowej i wpadła tam na funkcjonariusza milicji. Niewiele myśląc, przedstawiła się jako pracownica supermarketu, niejaka Tatiana Pawłowna Mołotowa i podała numer telefonu Michaiła. Głupie, wręcz idiotyczne zachowanie. My naturalnie bardzo szybko dowiedzieliśmy się, że w tym sklepie nie pracuje żadna Mołotowa. Sprawdziliśmy jednak podane nazwisko i w ten sposób dotarliśmy do Michaiła i Tatiany, i zaczęliśmy ich obserwować. Później wpadliśmy na trop Sławy, no a już potem po nitce do kłębka doszliśmy do tego, że tłuścioch ukrywa kogoś na strychu na daczy Michaiła. Grupa obserwacyjna doniosła, że kiedy przyjechał do Alabiewa, wszedł z kanistrem i reklamówką, z której wystawał chleb. Po dziesięciu minutach wrócił z pustymi rękami i odjechał. Było to bardzo podejrzane, więc postanowiono to sprawdzić. - A jak pan doszedł do tego, że jestem Eufrozyną? - odezwałam się. - Do tego czasu już o wszystkim wiedzieliśmy: o fabryce, witaminach i zniknięciu żony Gromowa.

Wiedzieliśmy, dlaczego ukrywa on ten fakt przed wszystkimi i kiedy podsunęła mi pani pod nos lipną legitymację z nazwiskiem „Romanowa”, nagle mnie olśniło: przecież to właśnie ona, Eufrozyną! Mają panie jeszcze jakieś pytania? Pokręciłyśmy głowami. - W takim razie proszę odpowiedzieć na moje: jak się pani dowiedziała o istnieniu Rity Wołkowej? - Będąc po raz pierwszy u Kostii w mieszkaniu, przypadkowo zabrałam z wieszaka w przedpokoju torebkę, którą zostawiła. Zapewne pana ludzie, przeszukując miejsce zbrodni, jej nie zauważyli. - A to gamonie! - wykrzyknął w uniesieniu Wołodia. - Już ja im pokażę!

Epilog

Minął już prawie miesiąc od czasu, kiedy miały miejsce opisywane przeze mnie wydarzenia. Michaił i Sława siedzą w areszcie. Zamknęłam mieszkanie Gromowa na cztery spusty. Niczego stamtąd nie zabrałam. Nie chciałam, aby cokolwiek przypominało mi o Eufrozynie. Do procesu jeszcze daleko, na razie prowadzone jest śledztwo. Litościwa Katia kazała mi zanieść mężowi paczkę do więzienia i pogadać z nim. Ja jednak nie miałam takiego zamiaru, za to wniosłam pozew o rozwód. Wobec mnie Michaił ma szczególny dług do spłacenia. Mam ogromną nadzieję, że on i Sława dostaną to, na co zasłużyli i jeszcze przez długie lata nie będę musiała oglądać mojego, prawie już byłego, męża. Kostia i Rekinalia również trafili za kratki. Żenią, cioteczna siostra Leny Litwinowej, wyzdrowiała. Jana także powoli dochodzi do siebie. Bardzo bym chciała, aby zdrowie pozwoliło jej uczestniczyć w rozprawie sądowej, zasiąść w pierwszym rzędzie i móc patrzeć na brata. Katukow o mało nie padł trupem, kiedy major Kostin wyjawił mu, kto był prawdziwą matką Sławy. Krótko mówiąc, w tej historii ucierpieli wszyscy. Jedynie była pani dyrektor, Anna Fiodorowna Katukowa, żyje nadal spokojnie w błogiej nieświadomości. Giennadij Iwanowicz Jurowski, potwornie sapiąc, przekazał na moje ręce kolejny obraz. Po krótkiej rodzinnej naradzie postanowiliśmy na razie go nie sprzedawać. Mamy teraz wystarczająco dużo pieniędzy na życie. Katia operuje jak dawniej, Sierioża i Julia załatwiają swoje sprawy, jazaś prowadzę dom. Katia załatwiła mi nową pracę, ale o tym może innym razem.

Kirył chodzi do szkoły, psy tyją, koty coraz bardziej się rozzuchwalają, chomiki robią zapasy na zimę, a ropucha Gertruda zapadła już w spokojny sen. Wiktoria wróciła do siebie do domu, opustoszywszy przedtem wszystkie sklepy. Jesteśmy ogromnie zadowoleni, że zebrała się przed Nowym Rokiem, bowiem święta powinno się spędzać w gronie rodzinnym. 28 listopada wszyscy, oprócz zwierząt, stawiliśmy się u Kiriuszy na koncercie. Sierioża i Kirył wciągnęli harfę na górę. Dawno już nie dostałam tak burzliwych oklasków. Podarowano mi nawet kwiaty. - Może znów powinnaś zacząć grywać na koncertach? - zapytała Katia, kiedy nasi mężczyżni znosili harfę do samochodu. Pokręciłam głową. - Komu jest teraz potrzebna harfa? A poza tym mój czas dawno się skończył, w wieku czterdziestu lat za późno już, by zaczynać karierę od nowa. Katia chciała już zaprotestować, lecz w tym momencie z podwórza dało się słyszeć wołanie: - Hej, zostawiłem na stoliku kluczyki od samochodu! Wzięłam klucze i odruchowo wyrzuciłam je przez okno, po czym powiedziałam do Katii: - Chodźmy. Na podwórzu stały dzieci z nietęgimi minami. - Co się stało? - zdziwiła się Katia. Kirył bez słowa uniósł palec do góry. Zadarliśmy głowy. Na wierzchołku drzewa lekko kołysały się klucze. - Znów trzeba będzie wzywać strażaków — westchnął Sierioża. - Nie! - krzyknął Kirył. - Tylko nie na boisku szkolnym! Jutro wszyscy się będą ze mnie nabijać! - Nie krzycz tak - rozkazała Julka. - A jak, według ciebie, mamy je zdjąć? Nie zdążyła nawet zamknąć ust, gdy silny poryw wiatru potrząsnął topolą. Kluczyki z cichym brzękiem spadły mi tuż pod nogi. - Ale fajnie! - wrzasnął Kirył. - Nieźle! — zachwyciła się Julia. - Jak na zamówienie!

To dar losu - oświadczył Sierioża, podnosząc breloczek od alarmu, który poturlał się w bok. Przeznaczenie. Cokolwiek by się robiło, i tak będzie tak, jak to jest zapisane u góry. W milczeniu ruszyłam w stronę samochodu. Przez głowę przelatywały mi wszystkie minione wydarzenia. Cóż... Sierioża ma rację, przed przeznaczeniem nie da się uciec ani ukryć nawet w najpotężniejszej twierdzy...