Gregory Philippa Zakon Ciemnosci 03 Zloto glupcow

RAWENNA, WIOSNA 1454 Piątka jeźdźców zatrzymała się przed potężną zamkniętą bramą Rawenny. Płatki śniegu wirowały wokół nich, gdy skuleni czekali, aż służący Freize załomocze pałką w drewniane skrzydło i krzyknie: – Otwierać! – Pamiętaj, co masz powiedzieć – napomniał go Luca. Rozległ się zgrzyt wolno odciąganej zasuwy. – Aczkolwiek z natury jestem prawdomówny, potrafię czasami skłamać, gdy wymaga tego sytuacja – odparł Freize z dumą. Brat Piotr pokręcił głową z ubolewaniem, że przyszło mu polegać na pomocy łgarza. Brama tkwiła w wielkim murze otaczającym stare miasto. Umocnienia dopiero co odbudowano; miasto niedawno zostało zajęte przez zwycięskich wenecjan, którzy w całej okolicy zaprowadzili swoją wyjątkową formę rządów – republikę – zasilaną złotem pozyskiwanym dzięki handlowi. Drewniane podwoje rozchyliły się powoli i strażnik w jaskrawych barwach zwycięzców zaprezentował broń, czekając, aż podróżni poproszą o pozwolenie na wjazd. Freize, ze źle skrywanym zadowoleniem, wyrecytował przygotowane kłamstwa. – Oto mój pan – powiedział, wskazując Lucę. – Młody i bogaty arystokrata z zachodnich Włoch. A to jego brat, ksiądz. – Wskazał brata Piotra, który rzeczywiście był duchownym, ale służył Luce jako skryba. Obaj poznali się na początku wyprawy. – Jego siostrą jest ta nadobna młoda dama. – Skłonił się pięknej dziewczynie, pani Izoldzie z Lucretili, w żaden sposób niespokrewnionej z przystojnym młodzieńcem, a podróżującej z nim dla własnego bezpieczeństwa. – A to smagłe dziewczę to jej towarzyszka podróży. – Tu Freize najmniej oddalił się od prawdy, bo Iszrak była od dzieciństwa przyjaciółką Izoldy i nie odstępowała jej na krok, a teraz obie znajdowały się na wygnaniu i szukały sposobu, by wrócić do domu. – Natomiast ja jestem… – Służącym? – wpadł mu w słowo strażnik. – Totumfackim – oznajmił dobitnie Freize, wymawiając to słowo starannie i z dumą. – Jestem ich totumfackim. – Dokąd się udajecie? – spytał mężczyzna, wyciągając rękę po ich listy uwierzytelniające. Freize bez mrugnięcia okiem wyjął dokument z pieczęcią zwierzchnika tajnego papieskiego zakonu, potwierdzający bajeczkę o bogatej rodzinie w podróży. – Do Wenecji – wyjaśnił. – A potem do domu, jeśli Bóg pozwoli – dodał nabożnie. – Cel podróży? – Handel. Mój młody pan interesuje się transportem towarów i złotem. Strażnik uniósł brwi i głośno wydał rozkaz swoim ludziom za murami. Wielka brama otworzyła się szerzej, a strażnik odstąpił z szacunkiem na bok, kłaniając się nisko podróżnym, którzy dostojnie wjechali do miasta. – Dlaczego rozpowiadamy te kłamstwa już tutaj? – spytała bardzo cicho Iszrak jadąca z tyłu, jak na służącą przystało. – Dlaczego nie dopiero w Wenecji? – Wtedy byłoby za późno – odszepnął Freize. – Jeśli Luca ma uchodzić za młodego kupca, ktoś mógłby zagadnąć go o podróż. Ktoś może nas zobaczyć w tutejszej karczmie. Będziemy powtarzać, że przyjechaliśmy z Rawenny. Jeśli ktokolwiek zada sobie trud, by

rozpytać o nas, tutaj powiedzą mu, iż rzeczywiście jesteśmy bogatą rodziną. Mam nadzieję, że nikt nie okaże się na tyle skrupulatny, by prześledzić całą naszą drogę z Pescary. – Jeśli jednak to zrobią, to dowiedzą się nie tylko o Pescarze, ale też o wiosce Piccolo i o tym, że Luca jest inkwizytorem pracującym z rozkazu samego papieża, ty jesteś jego przyjacielem, a brat Piotr skrybą, natomiast Izoldy nie łączą z wami żadne więzy krwi i jesteśmy obcymi wam kobietami zmierzającymi do krewnego Izoldy. Freize zmarszczył brwi. – Gdybyśmy wiedzieli, że zwierzchnik Luki zechce, byśmy podróżowali w przebraniu, wyruszylibyśmy w nowych strojach, rozrzucając pieniądze na prawo i lewo. Ale ponieważ raczył nas powiadomić o tym dopiero w Piccolo, musieliśmy zaryzykować. Kupię nam tu jakieś eleganckie, drogie peleryny i kapelusze, a resztę garderoby trzeba będzie nabyć w Wenecji. Strażnik wskazał im drogę do najlepszej gospody w mieście. Znaleźli ją bez trudu – duży budynek pod murami wielkiego zamku, na niewysokim wzgórzu nad placem targowym. Freize zeskoczył z konia i otworzył drzwi, wzywając głośno służących, by pomogli jego panu. Potem wrócił i przytrzymał konie, a Luca, pani Izolda i brat Piotr wkroczyli dumnie do gospody i zamówili dwie sypialnie i prywatną jadalnię, jak przystało osobom ich stanu. Freize pomógł Iszrak zsiąść z konia. Dziewczyna poszła szybko za swoją panią, a chłopak zaprowadził konie i jucznego osła do stajni. Kiedy dziewczęta rozpakowywały bagaże, z zewnątrz dobiegło bicie kościelnych dzwonów wzywających wiernych na nieszpory. Spłoszone hałasem ptaki zerwały się z licznych dzwonnic i wzbiły się pod niebo. Izolda podeszła do okna, starła szron z szybek i spojrzała w dół. Brat Piotr i Luca szli do kościoła wśród wirujących płatków śniegu. – A ty nie idziesz? – spytała ze zdziwieniem Iszrak, ponieważ jej przyjaciółka odznaczała się wielką pobożnością. – Pójdę jutro rano. Dziś nie mogłabym się skupić. Iszrak nie musiała pytać, dlaczego Izolda jest taka rozkojarzona; świadczyło o tym jej spojrzenie podążające tęsknie za młodzieńcem, który oddalał się brukowaną ulicą.

Kiedy mężczyźni wrócili z mszy, wszyscy udali się na kolację do prywatnej jadalni. Freize przynosił dania z kuchni. Gdy na stole znalazły się już wszystkie potrawy – placek, pitadine, czyli rodzaj naleśnika z pikantnym farszem, dziczyzna, pieczona szynka, kurczak i wety – stanął przy drzwiach niczym wcielenie przykładnego sługi. – Freize, zjedz z nami – poprosił Luca. – Mam odgrywać waszego totumfackiego – zaoponował Freize, rozkoszując się dostojnym brzmieniem tego słowa – czyli zaufanego sługę. – Nikt nas nie widzi – zauważyła Izolda. – I czuję się dziwnie, kiedy nie siadasz przy stole. Lubię jadać w twoim towarzystwie. Freize nie dał się dwa razy prosić. Usiadł, wziął talerz i nałożył sobie solidną porcję jedzenia. – Poza tym w ten sposób zjesz dwa posiłki – dodała Iszrak z uśmieszkiem. – Jeden teraz, drugi w kuchni. – Człowiek, który pracuje fizycznie, musi mieć siłę – rzucił wesoło Freize, smarując masłem pajdę chleba, w którą zaraz łapczywie zatopił białe zęby. – Jaka jest Rawenna? – Stara – powiedział Luca. – Przynajmniej ta część, którą zdążyłem obejrzeć. Wspaniałe miasto z cudownymi kościołami, w niektórych miejscach równie piękne jak Rzym. Jutro przed

wyjazdem chcę zobaczyć grobowiec Galli Placydii. – Czyj? – spytała Izolda. – Sławnej damy z czasów starożytnych. Opowiadał mi o nim ksiądz z kościoła, do którego poszliśmy. Mówił, że ma bardzo piękne wnętrze, z mozaikami od podłogi do sufitu. – Chciałabym go zobaczyć! – zawołała Iszrak, a potem zarumieniła się na myśl, że Izolda będzie ją podejrzewać o narzucanie się Luce. Widząc zakłopotanie przyjaciółki, Izolda także oblała się rumieńcem i czym prędzej zawołała: – Oczywiście, że musisz go zobaczyć! Idź z Lucą, a ja spakuję nasze bagaże. Pójdźcie z samego rana. Brat Piotr powiódł wzrokiem od jednej zaczerwienionej dziewczyny do drugiej, jakby uważał je za istoty z innego świata. – Na miłość boską, co tu się znowu wyprawia? – spytał ze zmęczeniem. – Jeśli masz uchodzić za moją siostrę, a Iszrak za twoją służącą, to obie powinnyście odwiedzić grobowiec – odezwał się Luca, całkiem nieświadomy ich skrępowania. – A Iszrak powinna być z tobą, gdy spacerujesz po obcym mieście. Musisz mieć zawsze przy sobie damę do towarzystwa. – Poza tym nie możemy zapuszczać się na koniec chrześcijańskiego świata, kiedy tak się zachowujecie – dodał łagodnie Freize. – Co? O co chodzi? – Luca przyjrzał się uważniej dziewczętom, wreszcie dostrzegając ich zmieszanie. – Co się stało? Zapadła niezręczna cisza. – Posprzeczałyśmy się – wyjaśniła z zakłopotaniem Izolda. – Przed wyjazdem z Piccolo. Z mojej winy. – Wy się kłócicie? – zdziwił się Luca. – Nigdy nie widziałem, żebyście się kłóciły. O co poszło? Freize, który wiedział, że dziewczęta pokłóciły się o Lucę, przyszedł im z pomocą. – Takie już są te pannice – rzucił w przestrzeń. – Często irytują się o to czy o tamto. Łatwo wybuchają. Są jak osiołki. Uważają, że wiedzą, o co im chodzi, choć to nieprawda. – Nie bądź śmieszny! – prychnęła z rozdrażnieniem Iszrak. Spojrzała na Izoldę. – Chcę, żeby między nami było znowu tak jak dawniej. Wszystko się ułoży. – Przepraszam – powiedziała Izolda ze spuszczonymi oczami. – Bardzo się myliłam. – Zatem wszystko w porządku – orzekł Freize z zadowoleniem człowieka, który znalazł dyplomatyczne rozwiązanie trudnego problemu. – Cieszę się, że to załatwiłem. Nie musicie dziękować. – Lepiej pomódlcie się o cierpliwość – wycedził brat Piotr przez zęby. – Bóg mi świadkiem, że ja bardzo jej potrzebuję. Wstał od stołu i dostojnie wyszedł z pokoju. Gdy drzwi się za nim zamknęły, czworo młodych ludzi uśmiechnęło się do siebie markotnie. – Ale o co poszło? – spytał Luca. Freize pokręcił głową. – Lepiej dać im spokój – rzucił. – Tak jak osiołkowi, gdy wreszcie się uspokoi. – W każdym razie już po wszystkim – rzekła Izolda – i my także powinniśmy się udać na spoczynek. Wstała, a Luca otworzył przed nią drzwi i wyszedł za nią na korytarz. – Jesteś na mnie zła o coś? – spytał cicho. Pokręciła głową.

– Byłam niesprawiedliwa wobec Iszrak. Powiedziała, że kiedy cierpiałeś, wzięła cię w ramiona, a ja rozgniewałam się na nią. – Dlaczego? – spytał z łomoczącym sercem, choć miał nadzieję, że odgadł już jej odpowiedź. Uniosła twarz i spojrzała mu prosto w oczy. – Niestety, byłam zazdrosna – powiedziała bez ogródek. Uśmiechnęła się ze smutkiem. – Głupio zazdrosna. – O to, że Iszrak mnie objęła? – szepnął bardzo cicho. – Tak. – Bo my nigdy się nie obejmowaliśmy? – Nie możemy – zauważyła rozsądnie. – Ty masz wstąpić do zakonu, ja jestem damą. Nie mogę całować wszystkich na prawo i lewo. Iszrak to co innego. Ona może robić, co chce. Luca podszedł bliżej. – Ale chcesz, żebym cię objął? – szepnął, dotykając ustami jej włosów, tak że poczuła ciepło jego oddechu. Nie odpowiedziała, tylko skłoniła ku niemu głowę. Bardzo delikatnie, bardzo ostrożnie, jakby bał się, że ją spłoszy, otoczył jedną ręką jej smukłą talię, a drugą ramiona i przyciągnął ją do siebie. Izolda oparła mu głowę na piersi i zamknęła oczy, rozkoszując się bliskością sprężystego ciała Luki i siłą jego ramion. – Powiedziała ci, że pocałowałem ją w czoło? – szepnął jej do ucha, zachwycony jej bliskością i zapachem wody różanej otaczającym tę dziewczynę, której pragnął od chwili, kiedy ją poznał. Podniosła głowę. – Tak. – Czy o to także byłaś zazdrosna? W jego oczach zapaliła się figlarna iskierka. Izolda zauważyła to i uśmiechnęła się do niego. – Czy mam cię pocałować tak, jak pocałowałem ją? Czy wtedy będzie dobrze? W odpowiedzi zamknęła oczy i uniosła ku niemu twarz. Luca chciał pocałować jej ciepłe usta, ale zgodnie z umową musnął wargami jej czoło. Poczuł, jak Izolda zachwiała się lekko w jego ramionach, jakby także pragnęła czegoś więcej. Po chwili otworzyła ciemnobłękitne oczy. – Mam cię pocałować w usta? – spytał Luca. Posunął się za daleko. Izolda drgnęła i odchyliła się na tyle, żeby spojrzeć w jego uśmiechniętą twarz. – Nie sądzę – odparła, ale zadając kłam własnym słowom, nadal go obejmowała, nie pozwalając mu się oddalić. Powoli nachylił się ku niej. Przymknęła oczy i zastygła w oczekiwaniu. Drzwi za ich plecami otworzyły się i na korytarz wyszedł Freize z pustymi talerzami. Zobaczywszy ich, przystanął zdumiony. – Przepraszam – rzucił wesoło i ruszył do kuchni. Luca gwałtownie puścił Izoldę, która przyłożyła dłonie do rozpalonych policzków. – Powinnam iść spać – odezwała się cicho. – Wybacz. – Ale nie jesteś już zła na Iszrak ani zirytowana? Zwróciła się w stronę schodów, ale widział, że się śmieje. – Zrobiłam jej karczemną awanturę – wyznała. – Oskarżyłam ją o rozwiązłość, bo pozwoliła ci się pocałować. A tu proszę, co sama zrobiłam.

– Ona ci wybaczy – odrzekł. – I znowu będziesz szczęśliwa. Izolda spojrzała na niego i uśmiechnęła się promiennie. Świetliste piękno jej twarzy zaparło mu dech w piersiach. – Już jestem – powiedziała. – Chyba nigdy nie byłam szczęśliwsza.

Rano, gdy Freize kupił im nowe piękne peleryny i kapelusze, w których mieli odbyć morską podróż do Wenecji, brat Piotr i Luca, udający braci kupców, a także Izolda z Iszrak, jako ich siostra z damą do towarzystwa, udali się na przechadzkę po Rawennie. Było to małe miasto otoczone zwartym pierścieniem murów, z wielkim zamkiem górującym nad dachami nędznych domów stłoczonych pod zamkowym wzgórzem. Było pogodnie i słonecznie. Poranny szron topniał na czerwonych dachówkach. Na tle błękitnego nieba rysowały się wysokie dzwonnice ogromnych kościołów, które spotykało się niemal co krok. Na nabrzeżu płytkiego kanału, sięgającego w sam środek miasta, znajdowało się targowisko. Niegdyś miasto to było stolicą starożytnego królestwa i krzyżowały się tutaj szerokie brukowane trakty wiodące na wszystkie strony świata. Dziewczęta zatrzymały się przed wielkim, strzelistym kościołem, z podziwem przyglądając się różowym cegłom, z których go zbudowano. – Kościół przyciąga uwagę, ale grobowiec, który chcę zobaczyć, znajduje się tam – powiedział Luca i ruszył w stronę skromnego, małego budyneczku z boku. – Taka szopa? – Izolda musiała się pochylić, żeby wejść przez niskie drzwi. Iszrak podążyła za nią, na końcu wkroczył brat Piotr. Budynek – małe mauzoleum – był zbudowany na planie krzyża. Przez chwilę wszyscy czworo stali w wejściu. Izolda przeżegnała się i uklękła, a Luca aż krzyknął na widok eksplozji kolorów we wnętrzu tego niepozornego budynku. Wszystko w tym pomieszczeniu o sklepionym suficie lśniło jak świeżo pomalowane: ściany, posadzka, nawet sklepienie pyszniły się barwnymi mozaikami. Izolda rozglądała się dokoła w zdumieniu i zachwycie. Iszrak nie mogła oderwać oczu od stropu – głębokiego morza błękitu z setkami złotych gwiazdek. Wyglądał jak jedwabny szal rozwieszony nad ich głowami i spływający na łuki z czterech stron. – Jakie to piękne! – zawołała Iszrak, myśląc, jak bardzo to przypomina bogate zdobienia ze świata arabskiego. – Co to? Prywatna kaplica? – To nie kaplica, lecz mauzoleum – wyjaśnił brat Piotr. – Setki lat temu kazała je wybudować wielka chrześcijańska dama jako grobowiec dla siebie. – Patrzcie! – Izolda odwróciła się w stronę drzwi. Rozległa mozaika nad wejściem przedstawiała utrzymaną w ciepłych barwach scenę z opartym na lasce Dobrym Pasterzem ze złotą aureolą nad głową, w otoczeniu owiec. – Jak mogli zrobić coś takiego setki lat temu? Ta czułość, która emanuje z obrazu… Widzicie, jak on dotyka owiec? – A oto przypowieść o chrześcijaninie, który poświęcił życie za Słowo Boże – powiedział brat Piotr nabożnie, wskazując przeciwległą ścianę, na której ukazano człowieka z krzyżem na ramieniu i otwartą księgą w ręce, zbliżającego się do płomieni. – Widzisz święte księgi w bibliotece? – Widzę – powiedziała Iszrak łagodnie. W tym cudownym, świętym miejscu nie chciała drwić z dewocji zakonnika ani wyrażać swojego sceptycyzmu. Wychowała się w chrześcijańskim domu ojca Izoldy, pana Lucretili, ale matka nauczyła ją czytać Koran. Wykształcenie, które otrzymała później, skłoniło ją do

analizowania wszystkiego, choć i tak zawsze lubiła raczej pytać, niż przyjmować cokolwiek na wiarę. Rozejrzała się po lśniącym wnętrzu. Jej uwagę przykuła plama kolorów na białych płytkach mozaiki. Jedna z szybek w oknach mauzoleum była pęknięta. Poranne słońce, lśniące na rysie, rzuciło barwne promienie na białe kafelki i biały zawój Iszrak. – Patrz. – Dziewczyna trąciła Izoldę. – Nawet słońce jest tu kolorowe. Luca usłyszał to i spojrzał na wspaniałą feerię barw. Tęcza, otaczająca głowę Iszrak, wyraźnie go zafascynowała. – Daj mi swój zawój – poprosił nagle. Bez słowa, nie odwracając wzroku od jego twarzy, rozwinęła zawój i ciemne, gęste włosy opadły jej na ramiona. Luca podał jej jeden koniec tkaniny, a sam trzymał drugi. Rozpostarli materiał tak, żeby padło na niego światło. Kolory tęczy natychmiast rozbłysły na białym jedwabiu. Razem, jakby w dziwnym tańcu, podeszli do okna i stwierdzili, że barwy się rozmywają i tracą intensywność; potem znowu się cofnęli, a kolorowe pasy stały się węższe i nabrały ostrości. – Wygląda na to, że pęknięte szkło nadaje światłu słonecznemu wiele barw – zauważył z namysłem Luca. Spojrzał na mozaikę, na którą wcześniej patrzył. – Zobacz, na mozaice także jest tęcza. – Ściana, pod którą stał, była aż do sklepienia ozdobiona wzorem we wszystkich barwach tęczy. Luca powiódł wzrokiem od zawoju Iszrak do tęczowej mozaiki. – To te same kolory – powiedział. – Tysiąc lat temu odmalowali tęczę w tych samych barwach, ułożonych w tym samym porządku. – Co robicie? – spytała Izolda. – Na co patrzycie? – Wydaje się, że tęcza zawsze musi się składać z tych samych kolorów – wyjaśniła jej Iszrak, gdy Luca zbyt długo milczał. – Prawda? Czy kolory zawsze są takie jak na tej mozaice? Nie patrz na wzór, patrz na kolory! – Tak! – zawołał Luca. – To dziwne, że ludzie zauważyli to zjawisko tak wiele stuleci temu! Cudownie, że uwiecznili te barwy. – Zastanowił się. – Czy to znaczy, że każda tęcza jest taka sama? Od setek lat? A jeśli kawałek szkła może stworzyć tęczę tutaj, co sprawia, że pojawia się ona na niebie? Co maluje na nim te kolory? Nikt mu nie odpowiedział – nikt nie znał odpowiedzi. Nikt oprócz Luki nie zadałby takiego pytania. Wyrzucono go z klasztoru właśnie za zadawanie pytań bliskich herezji i choć Zakon Ciemności polecił mu zbadać wszystkie zagadki tego i innych światów, oczekiwano od niego, że będzie trzymać się zasad Kościoła. – Dlaczego to takie ważne? – spytała Izolda, widząc przejęte twarze przyjaciół. – Dlaczego ta sprawa was interesuje? Luca wzruszył ramionami i jakby oprzytomniał. – Ach, to tylko ciekawość – powiedział. – Podobnie jak nie znamy przyczyn wielkiej fali w Piccolo czy powstawania grzmotów, nie wiemy także, co tworzy tęczę. Tak wielu rzeczy nie wiemy… A ponieważ nie potrafimy tego wyjaśnić, ludzie uważają dziwne zjawiska natury za dzieło czarownic, diabłów czy duchów. Ze strachu oskarżają sąsiadów, a do mnie należy odkrycie prawdy. Ale nie potrafię podać im prostego wyjaśnienia, bo go nie znam. Za to tutaj… twórcy tych mozaik znali kolory tęczy… więc może wiedzieli też, co je tworzy. – Ale dlaczego was to interesuje? – powtórzyła Izolda. – Czy to ważne, jakiego koloru był wczorajszy zachód słońca? – Tak – odezwała się niespodziewanie Iszrak. – To ważne. Bo świat jest pełen tajemniczych zjawisk i tylko zadając pytania, ucząc się i badając, możemy cokolwiek zrozumieć. – Nie ma tu nic do rozumienia, bo wszystko zostało już wyjaśnione – rozstrzygnął brat Piotr, wypowiadając się w imieniu Kościoła. – Bóg rzucił na niebo tęczę jako obietnicę daną

człowiekowi po potopie. „Łuk mój kładę na obłoki, aby był znakiem przymierza między Mną a ziemią. A gdy rozciągnę obłoki nad ziemią i gdy ukaże się ten łuk na obłokach, wtedy wspomnę na moje przymierze”1. – Zakonnik spojrzał z powagą na młode kobiety. – Nic więcej nie musicie wiedzieć. – Następnie popatrzył surowo na Lucę. – Jesteś inkwizytorem świętego zakonu – napomniał go. – Badanie spraw tego świata to twój obowiązek i twoja powinność. Ale strzeż się pytania o to, co nie dotyczy naszej misji. Nasz zwierzchnik i Ojciec Święty zlecili ci przeprowadzić dochodzenie w kwestii końca świata, lecz niektóre pytania to herezja. Niektórych spraw nie należy zgłębiać. Zapadła cisza. Luca zastanowił się nad słowami zakonnika. – Nie potrafię powstrzymać się od myślenia – powiedział cicho. – Może to Bóg dał mi tę ciekawość. – Nikt ci nie każe przestać myśleć – odparł brat Piotr, otwierając niskie drzwi mauzoleum. – Ale zatrudniając cię, mistrz powiedział wyraźnie, że masz myśleć w granicach nakreślonych przez Kościół. Niektóre sprawy są dla nas niewiadome, jak przemiana człowieka w wilkołaka czy przyczyna tamtej strasznej powodzi, i słusznie wniknąłeś w ich istotę. Lecz Bóg w swojej Świętej Księdze wyjawił nam znaczenie tęczy, więc w tej kwestii twoje rozmyślania nie są nam potrzebne. Luca schylił głowę, ale zerknął z ukosa na Iszrak. – Ja będę myśleć bez względu na to, czy wasz Kościół sobie tego życzy – oznajmiła dziewczyna. – Arabscy naukowcy także. Najwyraźniej wasi starożytni przodkowie również nie stronili od rozmyślań. A teraz arabscy naukowcy tłumaczą ich książki. – Ale my jesteśmy posłusznymi synami Kościoła – oświadczył brat Piotr. – A to, co myślisz ty, dziewczyna, w dodatku niewierna, nie ma znaczenia dla nikogo. Odwrócił się i wyszedł, a oni posłusznie podążyli za nim. Izolda przystanęła w progu. – Tak tu pięknie… – powiedziała. – Kolory mają taką soczystość, jakby fresk namalowano wczoraj. Luca wyszedł po krótkiej chwili, chowając coś do kieszeni spodni. – Co tam masz? – spytała Izolda szeptem. – Kawałek szkła – odrzekł. – Chcę zobaczyć, czy zdołamy stworzyć za jego pomocą tęczę w innym miejscu. Spojrzała na niego poważnie. – Ale czy tworzenie tęczy nie jest dziełem boskim? Tak jak powiedział brat Piotr? – Jest naszym dziełem – wtrąciła się Iszrak. – Bo zjawiliśmy się na tym świecie, żeby go zrozumieć. I tak jak Luca chcę sprawdzić, czy można stworzyć tęczę. A jeśli jemu tego nie wolno, to ja spróbuję. Bo mój Bóg, w przeciwieństwie do waszego, nie zakazuje mi zadawania pytań.

Freize czekał na nich w karczmie. Wsiedli na konie i przejechali kawałek drogi wzdłuż zamulonego kanału, do portu w Classe. Prom czekał na nich przy kamiennym nabrzeżu, inne statki i sławne weneckie galery kołysały się obok. – Starczy ci odwagi, żeby wejść na pokład? – zagadnęła żartobliwie Iszrak Freize’a, który nie postawił stopy na żadnym statku, odkąd porwała go straszliwa fala. – Jeśli mój Rufino da radę, to ja także – odparł. – A to koń rzadkiej odwagi i mądrości. Iszrak spojrzała z powątpiewaniem na duże srokate zwierzę, które nie wyglądało na szczególnie rozgarnięte.

– Naprawdę? – Niech cię nie zwiodą pozory – doradził Freize. – Patrzysz na tego konia i widzisz wielkie niezdarne stworzenie, ale ja wiem, że ma w sobie odwagę i delikatne uczucia. – Delikatne uczucia? – powtórzyła Iszrak z uśmiechem. – Czyżby? – Podobnie jest ze mną. Patrzysz na mnie i widzisz przystojnego, stąpającego twardo po ziemi, prostego chłopaka. Jednak ukrywam w sobie głębię i zaskakujące talenty. – Doprawdy? – Doprawdy. A jeden z tych talentów pozwoli mi zaprowadzić pięć koni i osiołka po trapie. Możesz usiąść na nabrzeżu i podziwiać. – Dziękuję. – Iszrak usiadła na jednej z kamiennych ław wprawionych w mur nabrzeża. Freize przeprowadził zwierzęta drewnianym mostkiem z kei na statek. Konie były spłoszone, szarpały się i parskały, ale Freize nie tracił spokoju i przemawiał do nich kojąco. Iszrak nie pochlebiła jego próżności, bijąc mu brawo, ale pomyślała, że jest coś bardzo wzruszającego w tym, jak ten kanciasty młodzieniec i wielkie konie wymieniają spojrzenia, pieszczoty i ciche pomruki, prawie jakby ze sobą rozmawiali, aż zwierzęta uspokoiły się i poszły za nim do zagród na pokładzie. Tego dnia na promie nie było innych pasażerów, więc gdy zwierzęta zostały już bezpiecznie wprowadzone na pokład, czwórka podróżnych wzięła trochę chleba i dzbany cienkiego piwa i podążyła w ślad za Freize’em. Kapitan odbił od brzegu i postawił żagiel. Podróż do Wenecji pod porywisty, zimny wiatr zajęła im cały dzień i noc. Dziewczęta przespały się trochę w małej kajucie pod pokładem, ale o świcie wyszły i stanęły na dziobie obok mężczyzn ciepło opatulonych i czekających, aż niebo się rozjaśni. Uwagę Iszrak przykuł mały, smukły stateczek, który szybko sunął prosto na nich przez ciemne wody – czarna sylwetka na czarnych falach. – Kapitanie! – zawołała przez ramię do mężczyzny stojącego za sterem. – Widzisz tę galerę? Płynie wprost na nas! – Peter, rzuć żagiel! – ryknął kapitan do syna, który popędził do masztu, rozluźnił wanty i opuścił żagiel. – Czekaj, pomogę! – Freize podbiegł do niego. – Czemu tak na nas szarżuje? Dziewczęta, brat Piotr i Luca patrzyli, jak galera z wioślarzami, wiosłującymi w rytm uderzeń bębna, coraz bardziej się do nich zbliża. – Galera powinna ustąpić miejsca statkowi żaglowemu – zauważył z niepokojem brat Piotr. – Co oni robią? Wygląda, jakby chcieli nas staranować! – To atak! – Luca nagle zrozumiał, co się dzieje. – Zaraz się zderzymy! Kim oni są? – Nie widzę flagi – rzucił brat Piotr, wytężając wzrok w ciemnościach. – Nie są oświetleni. Czyja to łódź? – Freize! – krzyknął Luca, odwracając się i chwytając bosak, jedyną dostępną broń. – Może dojść do abordażu! – Postawcie żagiel! – zawołał brat Piotr. – Nie zdołamy im uciec – odezwała się Iszrak. Galera z dobrze wyćwiczonymi wioślarzami była o wiele szybsza od ociężałego promu. Iszrak rozejrzała się, szukając broni lub kryjówki. Ale na ich małym statku znalazło się miejsce tylko na zagrody dla koni i małą kabinę pod pokładem. Freize stanął obok nich z pałką w ręku. Wyjął zza cholewy nóż i podał go Iszrak. Twarz miał zaciętą. – Czy to ten osmański dowódca po nas wraca? – spytał Lucę. – To nie osmańscy piraci – odparł ten, patrząc na wiosła rytmicznie zanurzające się w fale

i napędzające galerę. – Statek jest zbyt mały. – Zatem komuś bardzo zależy na rozmowie z nami – powiedział markotnie Freize. – I wygląda na to, że nie unikniemy tej przyjemności. Powoli, gdy prom stanął i zanurzył się głębiej, galera zmieniła kurs i zatrzymała się tuż przy nich. Dwaj wioślarze wstali i natychmiast zarzucili bosaki, zaczepiając je o reling. Izolda z trudem oparła się pokusie, by je odrzucić. Wioślarze zaczęli wspinać się po linach. Luca i Izolda zebrali się na odwagę i spojrzeli na wioślarzy w dole, którzy nie byli przykuci łańcuchami, a także na mężczyznę stojącego na rufie. – Kim jesteście? Czego od nas chcecie? – spytał Luca. Dowódca dobył kordelasa. Zimne światło zalśniło na stalowym ostrzu. Spojrzał na nich chłodno. – Pan Lucretili rozkazał mi przejąć pieczę nad tą kobietą – oznajmił, wskazując Izoldę. – To jego zbiegła siostra, którą mam odstawić do domu. – Twój brat! – syknęła Iszrak kątem ust. – Nie jestem nią – odparła spokojnie Izolda, przybierając mocny akcent kobiety z południa Włoch. – Nie wiem, o kim mówicie. Mężczyzna zmrużył oczy. – Podążaliśmy twoim śladem, pani. Z klasztoru, gdzie twój brat powierzył cię opiece dobrych siostrzyczek, do wioski rybackiej, gdzie zetknęłaś się z tymi sługami bożymi, aż po te wody. Byłaś oskarżona o czary… – I uniewinniona! – przerwał mu Luca. – Jestem inkwizytorem i sam papież polecił mi odkryć przyczyny dziwnych wydarzeń i zbadać oznaki nadchodzącego końca świata. Przesłuchałem tę kobietę i wysłałem raport zwierzchnikowi mojego zakonu. Oczyściłem ją z zarzutów. Nie poszukuje jej ani prawo, ani Kościół. Mężczyzna wzruszył ramionami. – Może być niewinna, ale nie przestała być siostrą pana Lucretili – oznajmił sucho. – Nadal znajduje się w jego władzy. Jeśli on chce jej powrotu, nikt nie może mu odmówić praw do niej. – Czego od niej chce? – spytała Iszrak, stając obok nich przy relingu. – Tak szybko pozbył się jej z domu po śmierci ojca i oskarżył ją o zbrodnię, za którą spłonęłaby na stosie. Dlaczego teraz chce ją odzyskać? – Ciebie też, niewolnico – oznajmił mężczyzna. – Mam zabrać także ciebie. – Zwrócił się do Luki. – Musisz mi ją wydać, bo to zbiegła niewolnica, która należy do pana Lucretili. Również ta dama ma zostać wydana w moje ręce, bo jest siostrą pana Lucretili i jego własnością, tak jak jest nią krzesło czy koń. – Jestem wolną kobietą – warknęła wrogo Iszrak. – Podobnie jak ona. Mężczyzna wzruszył ramionami, jakby jej słowa nie miały żadnego znaczenia. – Jesteś niewierną, a ona jest jego siostrą. Należała do ojca, a po jego śmierci należy do brata. Odziedziczył ją, tak jak trzodę i pola. Jest jego własnością. Jeśli sprzeciwisz się jej powrotowi – rzekł do brata Piotra – ukradniesz własność pana Lucretili, jego niewolnicę i siostrę, a ja oskarżę cię o kradzież. Jeśli je tu zatrzymasz, będziesz winny porwania. Freize westchnął. – Trudna sytuacja – zauważył, nie zwracając się do nikogo w szczególności. – Bo wiecie, prawo jest po jego stronie. Kobieta należy do swojego ojca, brata czy męża. – Nie należę już do mojego brata – oznajmiła nagle Izolda. Chwyciła Lucę pod ramię. – Wzięliśmy ślub. Teraz ten człowiek sprawuje nade mną pieczę. Mężczyzna przyjrzał się jej zdeterminowanej twarzy, a potem zaciskającemu zęby Luce.

– Naprawdę? Czy to prawda, inkwizytorze? – Tak – potwierdził Luca krótko. – Przecież jesteś duchownym! Masz zbadać oznaki końca świata i powiadomić o wynikach dochodzeń swój zakon. – Złamałem śluby zakonne i pojąłem tę kobietę za żonę. Brat Piotr jakby się zakrztusił, ale nie odezwał się ani słowem. – Małżeństwo jest skonsumowane? – Tak – powiedział Luca, chwytając Izoldę za rękę. Zapadła chwila ciszy. Mężczyzna z niedowierzaniem pokręcił głową. – Obcowaliście ze sobą? Wziąłeś ją z pożądaniem, miałeś ją pod sobą, krzyczała z rozkoszy? Całowaliście się, pieściłeś jej piersi? Trzymałeś ją wpół, a ona przyjęła cię w siebie? Izolda zapłonęła rumieńcem wstydu. Iszrak posłała mężczyźnie nienawistne spojrzenie. – Tak – odparł Luca bez wahania. – Zrobiliśmy to wszystko. – Pocałuj ją. – Nie możesz… – zaczęła Izolda, ale Luca odwrócił się do niej, wziął ją pod brodę i pocałował powoli i głęboko, jakby nie potrafił przerwać pocałunku. Izolda pomimo zawstydzenia odchyliła głowę, objęła go, położyła rękę na jego karku, wsunęła palce w jego włosy. Luca podniósł głowę. – Proszę – odezwał się nieco zduszonym głosem, gdy w końcu puścił dziewczynę. – Jak widzisz, nie wahałem się pocałować mojej wybranki. Jesteśmy małżeństwem. Jej brat stracił do niej prawo. Izolda należy do mnie. Freize poważnie skinął głową. – Żona musi iść za mężem. On ma do niej większe prawa. Brat Piotr słuchał ze zgrozą tych straszliwych kłamstw, ale nadal się nie odzywał. Mężczyzna spojrzał na niego. – Czy mam w to uwierzyć? A ty, kapłanie? Powiesz mi, że poślubiłeś tę drugą? Pocałujesz ją, żeby to udowodnić? – Nie – odparł krótko brat Piotr. – Dotrzymuję ślubów. – Czy ci dwoje naprawdę są małżeństwem? W oczach Boga? Brat Piotr otworzył usta. Przytrzymał się relingu, bo mała fala zakołysała promem. – Jesteś ich świadkiem przed obliczem Pana – przypomniał mu mężczyzna. – Zaklinam cię w Jego imię, powiedz mi prawdę. Zakonnik przełknął ślinę. – Pamiętaj o swoich ślubach – dodał przybysz. – Bóg patrzy na ciebie. Mów prawdę. Brat Piotr spojrzał na Izoldę, która nadal obejmowała Lucę w pasie. – Przepraszam – powiedział cicho. – Bardzo przepraszam. Ale nie mogę skłamać. Nie mogę. Dziewczyna skinęła głową. – Rozumiem – szepnęła i odsunęła się od Luki. – On nie musi nic mówić – odezwała się Iszrak. – Ja jestem świadkiem. Mężczyzna wzruszył ramionami. – Twoje słowo się nie liczy. Jesteś niewierną, niewolnicą i kobietą. Twoje słowa są jak głos ptaka o poranku. Za głośne i pozbawione znaczenia. – Znowu odwrócił się do Luki. – Wyślij obie kobiety na mój statek, bo dam rozkaz do abordażu i odbijemy je siłą. Luca popatrzył na galerę obsadzoną przez około dwunastu uzbrojonych po zęby mężczyzn. Zerknął na Freize’a, który ze stoickim spokojem uniósł pałkę. Wyglądało na to, że

mogą walczyć, ale przeciwnik był o wiele liczniejszy. Nie mieli żadnych szans. Mężczyzna spojrzał na kapitana promu, który ponuro przysłuchiwał się wymianie zdań. – Przewozisz skradziony towar. Te dwie kobiety należą do pana Lucretili. Jeśli będę musiał, odbiję je siłą. Możemy uszkodzić twój statek, twoje życie znajdzie się w niebezpieczeństwie. Wydaj nam je, a nikt nie ucierpi. – Przyjąłem je w dobrej wierze – odkrzyknął kapitan. – Jeśli są twoje, możesz je zabrać. Nie odpowiadam za nie. – Nie ma sensu walczyć – szepnęła Izolda do Luki. – To beznadziejne. Nic nie rób. Oddam się w jego ręce. – I nie pozwalając Luce dojść do głosu, krzyknęła do przybysza: – Dajesz słowo, że zawieziesz nas bezpiecznie do mojego brata? Ten przytaknął. – Mam rozkaz nie robić wam krzywdy. Izolda skinęła głową. Podjęła decyzję. – Weź nasze rzeczy – rzuciła przez ramię do Iszrak. Dziewczyna szybko zeszła do kajuty i po chwili wyłoniła się, niosąc dwie sakwy. Nóż Freize’a zatknęła za pasek, ukrywszy go w fałdach sukni. – Co ze mną będzie? – spytała Izolda. Skinęła na Iszrak i podeszła na dziób statku. Dowódca dał znak Luce i Freize’owi, żeby przyciągnęli jego galerę do burty promu, by młode kobiety mogły przejść przez reling prosto na pokład. – Twój brat sądzi, że chcesz prosić hrabiego Wołoszczyzny o pomoc. Podejrzewa, że próbowałabyś zbrojnie przejąć rodową posiadłość. Dlatego wyda cię za francuskiego hrabiego, który wywiezie cię daleko do swojego zamku. – A co ze mną? – spytała Iszrak, gdy Luca, Freize i brat Piotr rzucili kotwiczki z linami i przyciągnęli galerę do dziobu promu. – Ciebie mam sprzedać Osmanom w Wenecji – oznajmił mężczyzna. – Niestety. Takie dostałem rozkazy. Luca, którego rodziców porwano na osmańską galerę, gdy był jeszcze dzieckiem, pobladł i chwycił się relingu, żeby nie upaść. – Nie możemy na to pozwolić – powiedział cicho do Freize’a. – Ja nie mogę na to pozwolić. Nie możemy do tego dopuścić. Ale Freize patrzył na Izoldę, która nagle zatrzymała się, słysząc, że Iszrak nie będzie jej towarzyszyć. – Nie. Iszrak idzie ze mną – oświadczyła. – Nigdy się nie rozdzielamy. Mężczyzna pokręcił głową. – Mój pan wyraził się jasno. Mam ją sprzedać Osmanom. – Bądź gotów – szepnął Freize do Luki. – Ona na to nie pójdzie. Izolda dotarła na dziób statku i przystanęła. U jej stóp leżał toporek, który trzymano tu na wypadek, gdyby maszt złamał się podczas burzy albo sieci rybackie zaczepiły o coś na dnie. Nawet nie patrząc na niego, wstąpiła na mocno zasupłaną linę kotwiczną i spojrzała na mężczyznę, który po nią przybył. – Mam pieniądze – odezwała się błagalnie. – Przebiję cenę, którą zaproponował ci mój brat, a ty wróć do niego i powiedz, że nie mogłeś nas znaleźć. Twoim ludziom też zapłacę. Mężczyzna rozłożył ręce. – Pani, jestem wiernym sługą twojego brata. Obiecałem, że cię do niego przywiozę, a ją sprzedam. Zejdź, bo przyjdę po was, a wtedy twoi przyjaciele na pewno ucierpią. Zagryzła wargę.

– Proszę, weź mnie, ale moją przyjaciółkę zostaw w spokoju. Powiedz memu bratu, że jej nie znalazłeś. Mężczyzna pokręcił głową. – Chodźcie tu – rzucił ostro. – Obie. Natychmiast. – Nie chcę walki – powiedziała z desperacją. – Nie chcę, żeby przeze mnie ktoś został ranny. – Zatem chodź, bo sprowadzimy was tak czy inaczej. Mam rozkaz przywieźć was żywe lub martwe. Freize zauważył, że dziewczyna prostuje się, jakby podjęła decyzję, ale rzekła tylko: – Dobrze. Najpierw rzucę moje rzeczy. Dowódca skinął głową, chwycił linę kotwiczną i przyciągnął galerę do kołyszącego się lekko promu. Izolda wychyliła się, trzymając ciężkie sakwy. – Podpłyń bliżej – powiedziała. – Nie chcę, żeby moje rzeczy wpadły do wody. Mężczyzna roześmiał się, rozbawiony zaborczą naturą kobiet, tak głupich, że w chwili porwania martwią się o sukienki. Przyciągnął galerę jeszcze bliżej. Kiedy znalazła się dokładnie pod dziobem promu, Izolda rzuciła mężczyźnie sakwy. Złapał je i zatoczył się do tyłu pod ich ciężarem, a ona błyskawicznie chwyciła toporek i kilkoma szybkimi, gorączkowymi uderzeniami przecięła linę ciężkiej kotwicy na burcie promu. Kute, potwornie ciężkie żelazo runęło w dół i przebiło cienki drewniany pokład galery, robiąc w nim ogromną dziurę i roztrzaskując burty. Iszrak przyskoczyła do przyjaciółki i rzuciła nożem prosto w twarz mężczyzny, trafiając go w usta. Bluznęła krew. Luca, Freize i brat Piotr chwycili bosaki i cisnęli nimi w głowy wioślarzy. Woda wdarła się na pokład galery. – Stawiaj żagiel! – ryknął Luca, ale kapitan i jego syn już to zrobili. Materiał wydął się, załopotał i znowu się wydął. Prom zaczął się oddalać od tonącej galery. Niektórzy wioślarze szamotali się w wodzie, krzycząc o pomoc. – Zawróćmy! – zawołała Izolda. – Nie możemy ich zostawić na pewną śmierć. – Możemy – warknęła Iszrak. – Oni by nas zabili. Na dziobie promu leżały deski. Izolda podbiegła do nich i zaczęła je ciągnąć. Freize pomógł jej, podniósł deski na reling i zrzucił na wodę, by służyły jako tratwy ratunkowe. – Ktoś ich weźmie na pokład – zapewnił dziewczynę. – Na tych wodach roi się od statków, a wkrótce zrobi się jasno. Izolda miała oczy pełne łez. Pobladła z przerażenia. – Ten człowiek… miał… nóż w ustach! – Sprzedałby mnie w niewolę! – krzyknęła wściekle Iszrak. – Chciał cię zabrać do brata! – Mogłaś go zabić! – I co z tego? Nic mnie to nie obchodzi! Jesteś głupia, że się o niego martwisz. Izolda, dygocząc, odwróciła się do brata Piotra. – Przecież zabić człowieka to grzech, bez względu na okoliczności, prawda? – Tak – przyznał. – Ale Iszrak się broniła… – Nic mnie to nie obchodzi! – powtórzyła Iszrak. – Chyba oszalałaś, że w ogóle zaprzątasz nim sobie głowę. To wróg. Chciał cię zabrać do brata, a mnie sprzedać. Zabiłby nas obie. To jasne, że się broniłam. Ale gdybym chciała go zabić, wbiłabym mu nóż w oko i straciłby życie, a nie zęby. Izolda obejrzała się za siebie. Część wioślarzy wpełzła na wrak galery. Dowódca, z zakrwawioną twarzą, uczepił się desek, które wraz z Freize’em rzuciła na wodę. – Najważniejsze jest to, że uratowałaś siebie i Iszrak – powiedział Luca. – A oni będą

musieli zameldować o wszystkim twojemu bratu, więc przez jakiś czas nic ci nie będzie groziło. Iszrak zachowała się wspaniale, podobnie jak ty. Nie miej skrupułów, że okazałaś odwagę. Ocaliłaś nas wszystkich. Izolda roześmiała się niepewnie. – Nie wiem, skąd mi to przyszło do głowy! Iszrak uścisnęła ją mocno. – To było wspaniałe – powiedziała ciepło. – Nie spodziewałam się, że to zrobisz. Zadziałało idealnie. – Ten pomysł sam wpadł mi do głowy… kiedy powiedzieli, że cię zabiorą. – Poszłabyś z nimi, zamiast walczyć? Izolda przytaknęła. – Ale nie mogłam pozwolić, żeby zabrali ciebie. I żeby cię sprzedali. – Słusznie postąpiłaś – rozstrzygnął Luca i spojrzał na brata Piotra, który pokiwał głową. – Usprawiedliwione działanie – rzekł po namyśle. – A ten rzut nożem! – Luca popatrzył na Iszrak. – Gdzie się tego nauczyłaś? – Moja matka uważała, że powinnam umieć się bronić – wyjaśniła Iszrak z uśmiechem. – Pokazała mi, jak rzucać nożem, a ojciec Izoldy, pan Lucretili, wysłał mnie do hiszpańskich mistrzów, którzy nauczyli mnie sztuki walki. Jednocześnie opanowałam łucznictwo… i inne umiejętności. – Winniśmy podziękować Panu, że udało nam się uciec – oznajmił brat Piotr, chwytając krzyż, który zawsze nosił przy sznurze w pasie. – Spisałyście się doskonale, działając szybko i odważnie. Przepraszam, że nie mogłem skłamać – dodał, zwracając się do Izoldy. – Rozumiem. – A ty będziesz się musiał wyspowiadać, bracie – powiedział łagodnie Piotr do Luki – kiedy tylko dotrzemy do Wenecji. Wyparłeś się ślubów złożonych Kościołowi, powiedziałeś wiele kłamstw i… – głos mu się załamał – pocałowałeś ją. – Tylko po to, żeby kłamstwo wydało się bardziej przekonujące – zaprotestowała Izolda. – I był niezwykle przekonujący – zauważył Freize z podziwem, mrugając do Iszrak. – Niemal wydało mi się, że chciał ją pocałować. Prawie pomyślałem, że ten pocałunek mu się podobał. I mało brakowało, a uwierzyłbym, że ona także go pocałowała. W pełni mnie zwiedli. – Powinienem się pomodlić o bezpieczną podróż – mruknął zakonnik, oddalił się parę kroków i ukląkł. Freize poszedł na rufę do kapitana. Iszrak odwróciła głowę. – Nie chodziło tylko o uprawdopodobnienie kłamstwa – szepnął Luca do Izoldy. – Czułem… – Urwał. Nie potrafił opisać, co poczuł, gdy wtuliła się w niego i dotknął jej warg. Izolda nie odpowiedziała. Spojrzała tylko na niego. A on patrzył na wstążkę peleryny spoczywającą na jej szyi. Poruszała się lekko od gwałtownego pulsowania krwi w żyłach. – To się nie może powtórzyć – dodał. – Zakończę nowicjat i złożę śluby kapłańskie, a ty jesteś wysoko urodzoną damą, posiadającą ogromny majątek. Jeśli zdołasz zebrać wojsko i odbić swój zamek i ziemie, poślubisz wielkiego pana, może księcia. Skinęła głową, nie odwracając od niego wzroku. – Wtedy, przez chwilę, wydawało mi się, że naprawdę wzięliśmy ślub – wyznał Luca, śmiejąc się nieśmiało. – Ale wiem, że to niemożliwe. – Tak – zgodziła się. – To zupełnie niemożliwe.

Parę godzin później niebo powoli się rozjaśniło, a pięcioro podróżników wstało z ławki na rufie i poszło na dziób, by spojrzeć na wschód, gdzie wznoszące się nad horyzont słońce malowało smużki chmur różem i złotem. Kapitan zawołał z rufy, że wpływają do Laguny Weneckiej i że to cud, iż po takiej nocy dotarli tu cało i bezpiecznie. Natychmiast poczuli, że kołysanie statku ustaje. Śródlądowe wody, otoczone pierścieniem wysp, spokojne jak delikatnie falujące jezioro, były miejscami tak płytkie, że tuż pod powierzchnią wody widziało się rozpięte rybackie sieci. Jednak wokół wysp biegły głębokie kanały, tu i ówdzie oznakowane pojedynczymi słupami z surowego drewna wbitymi w dno laguny. Iszrak i Izolda chwyciły się za ręce, gdy ich mały stateczek lawirował pomiędzy licznymi wysepkami, czasem tak małymi, że mieściły tylko jeden dom z ogródkiem, przy którym kołysały się przycumowane łódki lub żaglówki. Niektóre z mniejszych wysepek wyglądały jak zagajniki lub trzęsawiska zamieszkane tylko przez ptaki brodzące, inne przypominały samotne gospodarstwa z jednym domem i budynkami gospodarczymi o dachach krytych trzcinową strzechą, podczas gdy resztę wyspy zajmowało pole uprawne. Na większych wyspach roiło się od ludzi, w kamiennych przystaniach stały statki, z których wyładowywano lub na które wnoszono towary, z kominów niskich domów buchał czarny dym, a w szopach migotała czerwień ognia. – To huty szkła – wyjaśnił kapitan. – W mieście nie wolno produkować szkła ze względu na ryzyko pożaru. Ci wenecjanie strasznie boją się ognia. Nie mają dokąd uciekać. Im bardziej zbliżali się do miasta, tym wyspy były gęściej zabudowane, otoczone kamiennymi przystaniami, czasem ze schodami zbiegającymi ku wodzie. Większe miały brukowane ulice, a nierzadko dwie wyspy były połączone mostkami. Przy każdym domu znajdował się ogród lub sad. Wielkie domy kryły się za wysokimi kamiennymi murami, więc podróżni widzieli tylko czubki bezlistnych drzew i słyszeli dochodzące z ogrodów ptasie trele. – A to już Canal Grande – odezwał się kapitan, gdy prom powoli wpłynął na szeroką, krętą drogę wodną. – Główny trakt, najważniejsza ulica miasta. Największa ulica świata. Większe domy zostały wzniesione bezpośrednio nad kanałem, niektóre miały ogromne drzwi frontowe wychodzące wprost na wodę, inne bramę, przez którą łódź wpływała do domu, jakby rzeka była mile widzianym gościem. Jedna z tych wodnych śluz otworzyła się i wypłynęła z niej gondola, smukła jak czarna ryba. Na rufie stał gondolier w barwnym stroju, a na środku łodzi siedział mężczyzna w czarnej pelerynie i haftowanym kapeluszu, z twarzą ukrytą za pięknie zdobioną maską, tak że widać było tylko jego uśmiechnięte usta. – Patrzcie! – zawołała Izolda. – Jaka śliczna łódka! Zauważyliście, że wypłynęła z domu? – Te łodzie nazywają się gondolami – wyjaśnił kapitan. – Dla wenecjan są tym, czym wozy i bryczki dla mieszkańców lądu. W każdym dużym domu znajduje się wodna śluza, przez którą wpływają i wypływają gondole. Izolda nie mogła oderwać oczu od pięknej łodzi. Siedzący w niej mężczyzna skinął jej głową i uniósł dłoń w rękawiczce. – Karnawał – odezwał się cicho brat Piotr, patrząc na fantastycznie kolorową kamizelkę pod czarną peleryną nieznajomego, a także na jego mieniącą się barwami maskę. – Nie mogliśmy przybyć w gorszym czasie.

– Czemu karnawał jest taki zły? – spytała z zaciekawieniem Iszrak, spoglądając za czarną gondolą i przystojnym mężczyzną. – To dwadzieścia dni rozwiązłości przed Wielkim Postem – wyjaśnił brat Piotr. – Carnevale, jak go nazywają, to synonim najgorszego zachowania. Gdybyśmy prowadzili badania nad grzechem, wystarczyłoby tylko patrzeć na tych wszystkich ludzi. To miasto słynie z występku. Będziemy musieli przebywać głównie w domu i unikać niekończących się pijatyk, tańców i jeszcze gorszych rzeczy. – Ale jaki to wspaniały dom! – zawołała Izolda. – Niczym pałac! Widzieliście jego wnętrze? Te kamienne schody prowadzące do prywatnej przystani? I pochodnie w budynku? – Spójrzcie! – Iszrak wskazała coś przed nimi. Tuż nad kanałem wznosiły się inne domy, niektóre stojące na wysepkach otoczonych wodą i połączonych wąskimi, wygiętymi w łuk drewnianymi mostami. Po lewej stronie podróżnicy zobaczyli wieże kościołów za nadbrzeżnymi budynkami. Co dwa lub trzy domy biegł wąski ciemny kanał, sięgający w głąb miasta i rozdzielający się na mniejsze kanały, każdy pełen gondoli i łodzi. Na wszystkich przystaniach roiło się od ludzi, część z nich była ubrana w wymyślne stroje, a kobiety chwiały się na niebotycznych obcasach, niekiedy tak wysokich, że musiały opierać się na służących, żeby utrzymać równowagę. – W co one są obute? – spytała Iszrak. – To wygląda jak szczudła! – Nazywają to chopinami – wyjaśnił brat Piotr. – Dzięki nim woda nie dosięga stóp ani sukien dam, gdy kanały wylewają. – Spojrzał w zamyśleniu na kobiety, które nie potrafiły ustać o własnych siłach, ale wyglądały wspaniale, wysokie jak olbrzymki, w pięknych długich szatach, wydymających się na wietrze. – Kościół je aprobuje – dodał. – Myślałam, że uznacie je za absurdalny zbytek – odezwała się Iszrak. – Ponieważ nie można w nich tańczyć, a kobiety nie potrafią w nich chodzić o własnych siłach, chopiny stanowią zaporę przed grzechem. To wielki plus. – Tak jak mówiono, to miasto rzeczywiście jest zbudowane na wodzie – powiedziała Izolda z niedowierzaniem. – Domy stoją jeden obok drugiego jak łodzie w porcie. – Nigdy nie widziałem nic podobnego – wtrącił Freize. – Jak konie będą się tu poruszać? – Kapitan popłynie z nimi poza miasto – wyjaśnił brat Piotr. – Kiedy będziemy ich potrzebować, dostaniemy się do nich łodzią. W Wenecji nie ma koni, wszyscy przemieszczają się, używając gondoli. – A towary na rynek? – zaciekawił się Freize. – Przypływają i odpływają na statkach. – Karczmy? – Przyjmują podróżnych ze statków. Nie ma tu stajni. – A księża, którzy odprawiają msze? – Przybywają na łodziach. Każdy kościół ma własną brukowaną przystań. – Aha! A skąd wzięto kamień na budowę? – spytał triumfalnie Freize, jakby w końcu przyłapał brata Piotra na fantazjowaniu. – Przywieziono na wielkich barkach – odparł brat Piotr. – Mówiłem, że wszystko transportują drogą wodną. Nawet wodę pitną. Tego już Freize nie wytrzymał. – Teraz wiem, że mnie oszukujesz. Czego jak czego, ale wody w tym mieście nie brakuje! Ci wenecjanie pewnie rodzą się z płetwami u stóp. – To dziwni, niezwykli ludzie – przyznał brat Piotr. – Rządzą się bez króla, nie mają dróg ani gościńców, mieszkają w najbogatszym mieście chrześcijańskiego świata, jednocześnie na morzu i na lądzie. Nieustannie rozszerzają swoje wpływy, a ich jedynym bogiem jest handel.

Zarazem zbudowali przy kanałach najpiękniejsze kościoły, pełne najbardziej natchnionych świętych malowideł. Każda z tych świątyń to skarbiec sztuki religijnej. I przy tym ci ludzie zachowują się, jakby Bóg był od nich tak samo oddalony jak stały ląd. Zbliżali się do centrum. Szeroki kanał miał po obu stronach mury z białego istryjskiego kamienia, tworzące długie nabrzeże, które tu i ówdzie przerywał boczny kanał, wijący się przez głębiej położone części miasta. Brzegi wielu wewnętrznych kanałów były spięte drewnianymi mostkami; tylko nieliczne mogły się poszczycić stromymi mostami z białego kamienia. Zimny wiatr nie wydymał już żagli promu, więc kapitan opuścił je i usiadł przy jednym wiośle, a jego syn zajął miejsce przy drugim. Płynęli krętymi kanałami pośród wielu innych łodzi, które zwinnie cięły wodę przy akompaniamencie głośnych ostrzegawczych okrzyków: „Gondola! Gondola! Gondola!”. W kanale tłoczyły się łodzie rybackie, płaskodenne barki do przewozu ciężkich towarów, promy pełne biedoty i przemykające między nimi gondole do wynajęcia. Dziewczętom, które wyrosły w małym wiejskim zamku, miasto wydawało się niewyobrażalnie zatłoczone i urzekające. Iszrak i Izolda rozglądały się w oszołomieniu, nie mogąc uwierzyć własnym oczom. W każdej gondoli siedzieli pasażerowie otuleni opończami, wszyscy w karnawałowych maskach. Kobiety nosiły maski ozdobione barwionymi piórami, z otworami na oczy, wąskimi i skośnymi jak oczy kota, włosy osłaniały jaskrawymi kapturami, a uśmiechnięte usta skrywały za drogocennymi, zdobionymi klejnotami wachlarzami. Jeszcze bardziej intrygująco wyglądały smukłe gondole – w małych kabinach na środku pokładu ukrywali się kochankowie, wiezieni przez obojętnego, powoli wiosłującego gondoliera. Czasem za taką gondolą płynęła druga z muzykami grającymi tęskne pieśni miłosne ku rozrywce niewidocznej pary. – Wszędzie grzech – oznajmił brat Piotr, odwracając wzrok. – Na Canal Grande jest tylko jeden most – odezwał się kapitan. – Poza tym trzeba wynajmować łódź, żeby przedostać się na drugi brzeg. To dobre miasto dla przewoźników. A oto i on, jedyny most: Rialto. Był to wysoki drewniany most wznoszący się wiele metrów nad kanałem i wygięty w tak stromy łuk, że nawet statki żaglowe mogły swobodnie pod nim przepłynąć. Spinał oba brzegi kanału i wyglądał niemal jak wieża, pełen był ludzi i stłoczonych na nim sklepików i straganów. Po jego schodach wstępowali i zstępowali niezliczeni piesi, przystający, by coś kupić lub spojrzeć znad wysokiej balustrady na przepływające w dole statki, potargować się, wymienić pieniądze. Most wibrował kolorami i dźwiękami. Wokół placu San Giacomo, znajdującego się tuż za mostem, stały wysokie kupieckie kamienice. Wszystkie narody świata chrześcijańskiego – i wiele pogańskich – zaznaczyły swoją obecność flagami i strojami ludzi, którzy prowadzili interesy w oknach i drzwiach. Obok wznosiły się wielkie budynki weneckich bankierów, otwarte drzwi zapraszały klientów. Wchodzili przez nie i wychodzili ludzie w najdziwniejszych strojach, załatwiający swoje sprawy z powagą, choć mieli na głowach kapelusze z wielkimi piórami, a ich twarze zasłaniały maski zdobione klejnotami. Na placu bankierzy i handlarze złotem rozstawili swoje stragany wokół krużganków, po jednym pod każdym łukiem. Ich towarem były monety, szlachetne kruszce i obietnice. Kiedy pieniądze przechodziły z rąk do rąk, zdejmowano maski, ponieważ klient chciał spojrzeć bankierowi w oczy. Wśród kupców byli także Osmanowie w kolorowych turbanach i wspaniałych szatach, równie pięknych jak karnawałowe stroje. W Wenecji królowały towary imperium osmańskiego – bogactwo Wschodu napływało do Europy poprzez stragany weneckich handlowców. Nie istniał żaden inny szlak handlowy prowadzący na wschód, nie było łatwej drogi do Rosji. Wenecja znajdowała się w samym środku światowego handlu, a bogactwa

Wschodu, Zachodu, Północy i Południa płynęły do niej ze wszystkich stron. – Most Rialto – przypomniał Luca Freize’owi. – Niewierny Radu Bej powiedział nam, że tutaj znajdziemy księdza, ojca Pietra, który wykupuje chrześcijańskich niewolników z osmańskich galer. To tu, właśnie tutaj, na tym moście! Może ojciec Pietro jest tu teraz! Może zdołam wykupić rodziców. – Przyjdziemy tu, kiedy tylko urządzimy się w nowym domu – obiecał mu Freize. – Ale pamiętaj, wróbelku, że ten osmański pan zdawał się zaprzysięgłym wrogiem zwierzchnika twojego zakonu i nie budził zaufania. – No tak – przyznał Luca ze śmiechem. – Słusznie mnie ostrzegasz. Ale wiesz, że przyjąłbym radę od samego diabła, gdybym uważał, że w ten sposób odzyskam rodziców. Chcę ich tylko znowu zobaczyć! Wiedzieć, że żyją. Freize położył mu rękę na ramieniu. – Wiem. Oni też za tobą tęsknią. Nie widzieli, jak dorastasz. Gdybyśmy ich odnaleźli i wykupili z niewoli, byłoby wspaniale. Mówię tylko, żebyś nie robił sobie zbyt wielkich nadziei. Złapali ich osmańscy łowcy niewolników, a osmański generał powiedział nam, że możemy ich wykupić. To, że był oczytany i pięknie się wysławiał, nie znaczy, że dobrze ci życzył. – Iszrak też go polubiła, a ona zna się na ludziach – zaprotestował Luca. Przez szczerą twarz Freize’a przemknął cień. – Iszrak polubiła go bardziej niż zwierzchnika twojego zakonu – powiedział. – Ja jednak nie ufałbym jej osądowi. Nie wiem, z jakim zamiarem przemówił do niej po arabsku, w języku, który rozumiała tylko ona. Nie wiem też, dlaczego twierdziła, że nic jej nie powiedział. – A tu jest wasze palazzo – oznajmił kapitan. – Ca’ de Longhi, na zachód od placu Świętego Marka, bardzo ładne. – Pałac? – zawołała Izolda. – Zamieszkamy w pałacu? – Wszystkie wielkie domy nad kanałem wyglądają jak pałace, choć nazywają się casa. Każdy z nich to najpiękniejszy pałac świata. Lecz tylko siedziba doży nosi nazwę pałacu – wyjaśnił kapitan. – I mieszkają w nich książęta? – spytała Iszrak. – Lepsi od książąt – odparł kapitan z uśmiechem. – Bogatsi od nich i możniejsi. Tu mieszkają kupcy weneccy i nie znajdziesz większej potęgi w tym mieście ani w całych Włoszech! Wziął kurs na małą przystań przy domu, naparł na ster, a statek otarł się burtą o kamień i znieruchomiał. Kapitan podniósł wzrok na piękne freski zdobiące obie strony wodnej bramy i resztę budynku, a potem spojrzał na Lucę z nagłym szacunkiem. – Witaj w domu, łaskawy panie – powiedział, jakby raptem na nowo zobaczył tego przystojnego młodego kupca, który z pewnością posiadał książęcą fortunę, skoro mógł sobie pozwolić na wynajęcie takiego lokum. Freize zauważył to spojrzenie i lekko trącił kapitana. – Zapłacimy podwójnie za twój kłopot i ryzyko – rzucił bez ogródek. – A ty w zamian zachowasz historię galery dla siebie. – Oczywiście, panie. Kapitan przyjął ciężką sakiewkę i zwinnie wskoczył na szerokie stopnie przystani. Przycumował statek dziobem i rufą i wyciągnął rękę, by pomóc damom wysiąść. Iszrak, Izolda, Luca i brat Piotr zerknęli na siebie i nie zapominając o granych rolach, wyszli na chodnik przed domem. Drzwi dla pieszych znajdowały się z boku domu, od strony mniejszego kanału – stały otworem. Gospodyni dygnęła i zaprowadziła ich do chłodnego, cienistego korytarza.

Najpierw jak zawsze, zanim zrobili cokolwiek innego, brat Piotr, Luca i Izolda musieli pójść do kościoła i podziękować za bezpieczną podróż. Iszrak i Freize – niewierna i sługa – nie mieli tego obowiązku. – Idź na Rialto – polecił Luca Freize’owi. – Rozpytaj się o ojca Pietra. Sam przyjdę później, żeby z nim pomówić. Luca, brat Piotr i Izolda w skromnie nasuniętym na czoło kapturze opuścili dom przez małe drzwi wychodzące na brukowaną uliczkę nad wąskim kanałem. Skręcili w prawo, by dojść zaułkiem do placu Świętego Marka, skąd dobiegało bicie wielkich kościelnych dzwonów. Wzywały wiernych na tercję tak głośno, że gołębie wzbiły się w zimne błękitne niebo. Wspaniale wystrojeni wenecjanie dumnie kroczyli w stronę kościoła. Iszrak i Freize zamknęli drzwi za swoimi towarzyszami i przez chwilę stali w cichym korytarzu. – Czy mogę pokazać wam pokoje? – spytała gospodyni. Poprowadziła ich szerokimi marmurowymi schodami na piętro, do wspaniałego salonu o wysokich oknach, z niewielkim balkonem wychodzącym na kanał. Było tu ciepło, na kominku palił się ogień, a przez szyby lało się złociste słoneczne światło. Za salonem znajdowały się trzy mniejsze pokoje. Gospodyni zaprowadziła ich na drugie piętro, gdzie pomieszczenia miały taki sam rozkład. – My zajmiemy drugie piętro – zdecydowała Iszrak. – Wy zamieszkacie niżej. – A nad wami są kuchnie i służbówki – wyjaśniła gospodyni, wskazując węższe, prowadzące w górę schody. – Kuchnie na poddaszu? – zdziwił się Freize. – Żeby w razie pożaru dom był bezpieczny. My, wenecjanie, bardzo boimy się ognia, a nie mamy dość przestrzeni, żeby umieścić kuchnie na parterze innego budynku, w oddaleniu od domu. Na dole jest wyłącznie dziedziniec i ogród, a od frontu przystań i śluza. – Jesteś kucharką? – spytał Freize, z przyjemnością myśląc o dobrym obiedzie, jaki będzie na nich czekał, kiedy pozostali wrócą z kościoła. Kobieta skinęła głową. – Może kiedy wrócimy z miasta, przygotujesz dla nas solidny posiłek? – powiedział Freize. – Bo przetrwaliśmy długą, zimną noc o samym chlebie i paru jajkach, a ja na przykład chętnie bym skosztował weneckich przysmaków i twojej kuchni. Kobieta uśmiechnęła się do niego z zadowoleniem. – Zatem coś dla was przygotuję. Popłyniecie gondolą? Freize i Iszrak uśmiechnęli się do siebie z zachwytem. – Możemy? – Oczywiście – odrzekła gospodyni. – W tym mieście to jedyny środek transportu. Ruszyli marmurowymi schodami na dół, do prywatnej przystani, gdzie przy słupach kołysała się gondola. Gospodyni dała im znak, żeby zeszli po ostatnim biegu schodów, i wskazała służącego, który wyłonił się z wnętrza domu, wycierając usta i wkładając na głowę kolorową czapkę z piórem. – Giuseppe – przedstawiła go gospodyni. – Zawiezie was, gdzie zechcecie, a potem na

was zaczeka. Służący podpłynął do nabrzeża i wyciągnął rękę do Iszrak. Freize wskoczył ciężko za dziewczyną, która krzyknęła i roześmiała się, gdy łódź się zakołysała. – Trzeba się do tego przyzwyczaić – zauważył Freize. – Już tęsknię za Rufinem i myślę o tym, jak on sobie poradzi beze mnie. – Zwrócił się do Giuseppego: – Możesz nas zawieźć do mostu Rialto? – Oczywiście – powiedział Giuseppe i rozluźnił sznur z chwostem, który przytrzymywał dziób gondoli przy murze domu. Stanął na platformie na rufie i jednym wprawnym pchnięciem wiosła odepchnął gondolę od ściany, by wpłynąć na zatłoczony Canal Grande. Freize i Iszrak usiedli na środku pokładu i rozejrzeli się dokoła. Wokół nich przemykali na małych łódkach kupcy i domokrążcy, zbliżając się do każdej gondoli i oferując swoje towary. Między nimi lawirowały łodzie do wynajęcia, a środkiem kanału, przy dźwięku uderzeń bębna, sunęły wielkie barki wiozące drewniane belki i kamień. Freize i Iszrak – jasnowłosy młodzieniec o kanciastej twarzy i smagła, ciemnowłosa dziewczyna, siedzący w kosztownej prywatnej gondoli – przyciągali zaciekawione spojrzenia, zwłaszcza gdy gondolier zatrzymał się przy moście Rialto, wyskoczył na brzeg i z dwornym ukłonem podał rękę Iszrak. Iszrak włożyła kaptur i zasłoniła twarz welonem. Zauważyła, że choć wokół roi się od służących, robotnic, żebraczek i straganiarek, a także kobiet w jaskrawożółtych szatach, mocno umalowanych i chwiejących się na absurdalnie wysokich obcasach, próżno by na tym wielkim kamiennym placu przed mostem wypatrywać dam i pań z dobrych domów, a we wszystkich okienkach straganów siedzą surowi, ciemno odziani mężczyźni, ze zgorszeniem patrzący na młodą kobietę wśród handlowców. – Jak sądzisz, gdzie może być ten ojciec Pietro? – odezwał się Freize, rozglądając się dokoła. Plac był tak zatłoczony, hałaśliwy i gwarny, że Iszrak w zadziwieniu tylko pokręciła głową. Gdzieś w grupce gapiów przysiadł zaklinacz węży; zaczął grać na flecie, a jego koszyk zakołysał się na boki, słomiana przykrywka się uniosła, błysnęło czarne, lśniące oko i zatrzepotał rozdwojony język. Pod arkadami siedział rząd kupców wymieniających zagraniczną walutę. Paciorki liczydeł klekotały jak kastaniety. Nad rzeką spóźnieni rybacy wykładali swój połów i sprzedawali go służącym. Ogromny rynek rybny otwierał się o świcie i po paru godzinach handel zamierał. Tłumy ludzi kłębiły się w wejściach do wielkich domów handlowych, które otaczały plac ze wszystkich stron. Posłańcy z koszami na głowach i pod pachami uwijali się jak w ukropie, klienci wypełniali sklepiki po obu stronach wysokiego mostu Rialto, sprzedawcy w rozkołysanych łodziach przy nabrzeżu zachwalali swoje towary. Byli tu przedstawiciele wszelkich narodowości – sprzedający, kupujący, targujący się, zarabiający – od niemieckich bankierów w prostych ciemnych szatach po bajecznie odzianych handlarzy z imperium osmańskiego, a nawet z dalszych krajów. – Musimy kogoś o niego zapytać – powiedziała Iszrak, oszołomiona tym gwarem i zamieszaniem największego na świecie ośrodka handlowego. – Może siedzi tuż obok, a my nie mamy o tym pojęcia. Mógłby stać dwa kroki od nas, a byśmy go nie zauważyli. Jeszcze nigdy nie widziałam takiego tłumu, tylu ludzi w jednym miejscu… Nawet w Hiszpanii! – Jak w piekle – stwierdził rzeczowo Freize. – Pewnie też jest zatłoczone. Iszrak parsknęła śmiechem i zaczęła szukać wzrokiem księdza lub zakonnika, którego mogłaby zagadnąć, gdy nagle dostrzegła coś interesującego. Ładna dziewczyna urządziła sobie na placu scenę, pokrywając jedną z białych marmurowych płyt piaskiem. Wokół niej zebrał się potrójny pierścień gapiów. Dziewczyna

prezentowała prastarą grę z kubkami i kulką. Iszrak widziała takie pokazy w Hiszpanii, a słyszała, że ta gra przywędrowała ze starożytnego Egiptu. Zetknęła się z nią nawet jako dziewczynka, w zamku Lucretili, kiedy pewien trubadur pozbawił ją kieszonkowego za pomocą tej sprytnej sztuczki. Na ziemi stały trzy kubki odwrócone dnem do góry. Pod jednym z nich ukryto kulkę. Dziewczyna przestawiała kubki z zawrotną prędkością, a potem prosiła gapiów, żeby kładli pieniądze przed tym kubkiem, pod którym według nich znajduje się kulka. Była to najprostsza gra świata, ponieważ wszyscy wiedzieli, gdzie jest kulka, wszyscy śledzili poruszający się kubek. Następnie dziewczyna unosiła kubki i – proszę bardzo! – kulka znajdowała się nie pod tym, który wybrali widzowie. Zabierała pieniądze, pokazywała puste kubki, potem kulkę – w tym przypadku odlaną z przepięknego przezroczystego szkła. Po chwili znowu umieszczała kulkę pod jednym z kubków, zachęcała gapiów, by przyglądali się uważnie, i poruszała kubkami dwa lub trzy razy, bardzo powoli, a później jeszcze kilkanaście razy, już bardzo szybko. Uwagę Iszrak przykuła jednak nie gra, lecz sama dziewczyna. Miała jakieś osiemnaście lat i była ubrana w skromną brązową szatę z kapturem. Blada i skupiona pochyliła się nad kubkami, ale kiedy podniosła głowę, ukazała ciemne oczy i olśniewający uśmiech. Przykucnęła i spojrzała na gapiów wzrokiem wcielonej niewinności. – Panowie i panie… – powiedziała słodko. – Czy zechcecie postawić swoje pieniądze? W tej chwili nikt, kto ją widział, nie posądziłby jej o oszustwo. Przecież wszyscy przyglądali się jej w jasnym blasku dnia. Kulka musiała znajdować się tam, gdzie na początku, czyli pod kubkiem z prawej strony, który dziewczyna przesunęła w lewo, potem na środek, znowu w prawo, po czym przez jakiś czas zamieniała kubki według dość oczywistego schematu, by w końcu przesunąć ten z kulką na środek. – Jest pod tym na środku – szepnął Freize do Iszrak. – Zakładam się, że nie – odparła dziewczyna. – Śledziłam uważnie, ale się zgubiłam. – Patrzyłem przez cały czas! Na pewno jest na środku! Freize pogrzebał w kieszeni i wyjął piccoli – drobną srebrną monetę. Dziewczyna czekała przez chwilę, aż wszyscy postawią pieniądze. Większość, jak Freize, obstawiała kubek w środku. Dziewczyna uniosła go i wszyscy zobaczyli, że kulki pod nim nie ma. Kuglarka zgarnęła monety, które hazardziści położyli na płycie przed pustym kubkiem, i schowała je do kieszeni fartucha, następnie uniosła kubek z lewej, by w końcu odkryć szklaną kulkę pod tym z prawej. Nikt go nie obstawiał. Dziewczyna wygładziła dłonią piasek, z wesołym uśmiechem zachęcając wszystkich, by ponownie spróbowali szczęścia, po czym włożyła kulkę pod kubek z lewej strony i zaczęła powtarzać swoją sztuczkę. Tym razem Iszrak nie śledziła wzrokiem kubków, lecz zwróciła uwagę na starszego mężczyznę, który krążył między gapiami. Wyglądał, jakby też chciał postawić pieniądze. Spojrzenie miał pogodne i żywe, kapelusz naciągnięty na oczy, uśmiech przyjemny. Ale patrzył na tłum, a nie na szybko poruszające się dłonie dziewczyny. – To jej wspólnik – szepnęła do Freize’a. – Kto? – nie zrozumiał zapatrzony Freize. – Ten mężczyzna. Może odwracać uwagę gapiów w chwili, gdy dziewczyna zamienia kubki. Ale ona jest na to za dobra. Nie potrzebuje pomocy, żeby zwieść hazardzistów, więc jej partner musi tylko obserwować tłum i być gotów, w razie gdyby wynikły jakieś kłopoty. Na pewno po skończonej grze zabierze pieniądze i odprowadzi dziewczynę do domu. Freize ledwie rzucił na niego okiem, tak był pochłonięty ruchem kubków. – Tym razem jestem pewien. Wiem, gdzie znajduje się kulka.

Iszrak parsknęła śmiechem i trzepnęła go w głowę. – Stracisz pieniądze – ostrzegła. – Ta dziewczyna jest bardzo dobra. Ma niezwykle zwinne ręce i świetnie nad sobą panuje. Wygląda na najspokojniejszą, kiedy jej ręce poruszają się najszybciej. I uśmiecha się jak niewinne dziecko. Freize odtrącił jej dłoń, przekonany o swojej spostrzegawczości. Położył drugie piccoli przed kubkiem po lewej stronie. Dziewczyna w brązowej szacie nagrodziła go promiennym spojrzeniem. Uniosła kubki. Kulka znajdowała się pod tym z prawej strony. – A niech mnie… – zaczął osłupiały Freize. Czarne oczy Iszrak uśmiechnęły się do niego zza welonu. – Ile masz pieniędzy? Bo jeśli jesteś tak głupi, że będziesz dalej obstawiał, stracisz wszystkie. – Na pewno się nie pomyliłem! – zawołał Freize. – Z całą pewnością! To jakieś czary! Dziewczyna mrugnęła do niego. – To sprytna gra, a ty jesteś sprytną osobą – powiedział. – Czy czasem przegrywasz? – Oczywiście – odrzekła z lekkim paryskim akcentem. – Ale na ogół wygrywam. Gra jest prosta, dobra dla zabicia czasu i zarobienia paru groszy. – Więcej niż paru – zauważyła Iszrak, spoglądając na stosik srebrnych monet, który dziewczyna zgarnęła do kieszeni. – Chcesz znowu spróbować szczęścia? – zachęciła Freize’a kuglarka. – Chcę – odparł. – Ale nie postawię mojej szczęśliwej monety. Ostrożnie wyjął monetę z kieszeni na piersiach, pocałował ją i znowu schował. Dziewczyna roześmiała się, a jej brązowe oczy rozbłysły. – Mam nadzieję, że tym razem ci pomoże – powiedziała. – Bo dotąd nie zdziałała cudów. – Tak będzie – oznajmił Freize. – I teraz nie oderwę od ciebie oczu! Dziewczyna uśmiechnęła się i pokazała mu trzy puste kubki. Freize przykucnął, żeby znaleźć się na równym poziomie z nią, i skinął głową, gdy kulka trafiła pod środkowy kubek. Nie odrywał wzroku od rąk dziewczyny, która przesunęła kubek na prawo, potem na lewo, znów zamieniła go miejscami z innym kubkiem, a potem wróciła nim na lewo. Kubki z zawrotną szybkością śmigały w jedną i w drugą stronę, aż wreszcie znieruchomiały. – Który? – spytała wyzywająco dziewczyna. Freize wytrząsnął z sakiewki wszystkie drobne monety i położył je przed kubkiem po lewej stronie. Wszyscy gapie, którzy także śledzili ruch kubków, poszli w jego ślady. Dziewczyna z cichym śmiechem uniosła kubek po lewej stronie. Był pusty. Uniosła środkowy, pod którym ukazała się lśniąca kulka. Freize roześmiał się i pokręcił głową. – To dobra gra, a ty mnie przechytrzyłaś – przyznał. – To oszustka! – rozległ się ostry głos za jego plecami. – Wydałem tu prawie całego srebrnego lira i przyglądałem się przez pół godziny, a nadal nie rozumiem, jak ona to robi. – Dlatego ta gra jest taka dobra – wyjaśnił Freize z uśmiechem. – Gdybyś ją przejrzał, nadawałaby się tylko dla dzieci. Ale ta nadobna dzieweczka ma nadzwyczaj zwinne rączki. Nie mogłem za nią nadążyć, a gapiłem się z tak bliska, że prawie trącała mnie w nos. – To oszustwo, a ją należy wyrzucić z miasta – warknął nieprzyjaźnie mężczyzna. W karnawałowym błękitnym kostiumie i w czapce z dzwoneczkiem na czubku wyglądał jak naburmuszony błazen. – A ty też pewnie należysz do tej bandy. – Do bandy? – powtórzył Freize. – Jakiej niby bandy? – Bandy, która pozbawia zacnych mieszczan ich ciężko zarobionych pieniędzy. Freize przeniósł spojrzenie z mężczyzny na jego towarzyszy.

– Może lepiej odprowadźcie go do domu – zaproponował łagodnie. – Nikt nie lubi ludzi, którzy nie potrafią przegrywać. – Doniosę na nią doży! – wrzasnął mężczyzna. Dzwoneczek brzęczał przy każdym ruchu jego głowy. – Mam w pałacu przyjaciół! Znam kilka osób z Rady Czterdziestu! Napiszę donos i wrzucę go do skrzynki jak każdy dobry obywatel. To miasto istnieje dzięki uczciwości! W Wenecji nie lubimy oszustów! Freize wstał i zaprezentował się w całej okazałości, wysoki i barczysty. Iszrak zauważyła, że dziewczyna szybko schowała pieniądze do sakiewki, którą ukryła pod szatą, po czym wymieniła spojrzenia ze swoim towarzyszem. Ten stanął między nią a oburzonym hazardzistą. Jak na kogoś pracującego na ulicy dziewczyna dziwnie wystraszyła się tak niewielkiego kłopotu. Iszrak spodziewałaby się raczej, że ktoś taki jest przyzwyczajony do awantur. – To nie ma nic wspólnego z nami – szepnęła do Freize’a, kładąc mu rękę na ramieniu. – I nie chcemy zwracać na siebie uwagi. Może już pójdziemy? – Chcę odzyskać pieniądze! – wrzasnął mężczyzna, zarzucając połę peleryny na ramię i zdejmując niebieskie rękawice, jakby sposobił się do bójki. – W tej chwili! Wspólnik dziewczyny stanął obok niej, a ona pochyliła się, żeby wygładzić piasek. – Zaczekaj – zwrócił się Freize do mężczyzny, nie zważając na słowa Iszrak. – Postawiłeś pieniądze na kubek z tą ładną kulką? – I to nie jeden raz! – I nie zgadłeś? – I to nie jeden raz! – A jednak znowu postawiłeś pieniądze? – Sześć razy. – Sześć razy – powtórzył Freize z uznaniem. – Zatem mam dobrą radę dla kogoś tak inteligentnego jak ty. Nie marnuj tu czasu, od razu idź na uniwersytet! Mężczyzna, zupełnie zbity z tropu, zawahał się i na chwilę zapomniał o oburzeniu. – Co? Dlaczego? Wszyscy spojrzeli na Freize’a, ciekawi odpowiedzi. Wspólnik dziewczyny osłonił ją opiekuńczo. – Na uniwersytecie w Padwie przyjmują studentów, którzy uczą się całymi latami. A tu, w jeden poranek, dopiero po sześciu próbach odkryłeś, że ręce tej panny są szybsze od twojego oka. Widzisz, jak powoli przyszło ci stwierdzenie czegoś tak oczywistego? Pomyśl, jak długo studiowałbyś w Padwie! Miałbyś zajęcie na całe życie. Zostałbyś filozofem! Znajomi mężczyzny ryknęli śmiechem, po czym klepiąc go po plecach i nazywając filozofem, zabrali go z placu. Iszrak spojrzała za nimi, a następnie odwróciła się do dziewczyny, która znowu rozstawiła kubki. Ta drobna sprzeczka przyciągnęła uwagę przechodniów i tym razem więcej osób obstawiło wszystkie trzy kubki. Dziewczyna musiała więc też niektórym wypłacić pieniądze. Wzięła srebrne monety i dwa złote ćwierćnoble, a potem spakowała kubki i kulkę i zgarnęła biały piasek w szpary między płytami, dając znak, że na dziś zakończyła występy. – Dziękuję – rzuciła w przelocie do Freize’a, sznurując małą sakiewkę. – A ja dziękuję za grę – odrzekł chłopak. – Dopiero przybyłem do miasta i przyjemnie było zobaczyć ładną dziewczynę przy pracy. Jak się nazywasz, kochanie? – Jacinta – odpowiedziała. – A to mój ojciec, Drago Nacari. – Miło was poznać. – Freize zdjął kapelusz i uśmiechnął się do dziewczyny, która wstała i oddała ojcu ciężką sakiewkę z pieniędzmi. – Słyszeliście może o kapłanie, którego zwą ojcem Pietrem? – spytała Iszrak, przywołując

tym samym Freize’a do porządku. Dziewczyna skinęła głową. – Wszyscy go znają. Siedzi tam, na końcu mostu, ma mały pulpit i długą listę wielu, bardzo wielu wziętych w niewolę ludzi. Biedacy! Przychodzi po sekście. Znajdziecie go tutaj, gdy zegar wybije pierwszą. – Skłoniła się lekko i odeszła, a jej ojciec uchylił kapelusza i podążył za nią. Freize odprowadził ich wzrokiem. – Chyba się zakochałem – powiedział. – Moim zdaniem jesteś okrutnie niestały – oznajmiła Iszrak. – Przysięgałeś Izoldzie, że będziesz jej służyć przez całe życie, domagałeś się ode mnie pocałunku, flirtowałeś z żoną karczmarza w Piccolo, a teraz uganiasz się za dziewczyną, która nie wsławiła się niczym innym prócz tego, że oskubała cię z pieniędzy. – Ale jej ręce! – wykrzyknął Freize. – Jakie szybkie! Jakie zwinne! Pomyśl, jak doskonale ugniatałyby ciasto. Musi robić fantastyczne zapiekanki. Iszrak zachichotała, rozbawiona siłą płomiennego uczucia do zapiekanek. – Zaczekamy na ojca Pietra? Freize pokiwał głową i rozejrzał się dokoła. – A tymczasem możemy wymienić parę monet. Zabrałem garść z funduszy od zwierzchnika Luki. Luca ma tutaj zbadać ich pochodzenie. Rozkazano mu zgłębić sprawę złotych nobli. Spytamy tego tam, czy posiada tę walutę? Podeszli do długiego stołu na kozłach. Za nim, na rzędzie stołków, siedzieli właściciele kantorów. Każdy trzymał małą tabliczkę i nieustannie zapisywał na niej cenę monet, jakie miał do zaoferowania. Jeden z nich cieszył się największym wzięciem – do niego klienci czekali w kolejce. Na oczach Freize’a i Iszrak mężczyzna starł napis na tabliczce i nakreślił nowy: Dwa weneckie dukaty za jednego złotego nobla angielskiego. Iszrak trąciła Freize’a. – On ma noble – powiedziała cicho. – To lichwiarz. Ma angielskie złote noble, i to za lepszą cenę niż inni. Freize podszedł do mężczyzny ubranego w czarną szatę, z okrągłym żółtym znakiem na piersi. Jego ciemne splecione włosy odsłaniały ogoloną twarz, głowę przykrywała czarna jarmułka, palce przebierały po małych wytartych liczydłach. Na stole przed sobą miał dwie zamknięte skrzynki, a za nim stał młodzieniec, jako jego ochrona. – Chciałbym wymienić pewną kwotę – Freize odezwał się uprzejmie. – Dzień dobry – powiedział mężczyzna. – Dziś oferuję jedynie angielskie złoto, angielskie złote noble. Obecnie mają wartość dwóch weneckich dukatów. – Dzień dobry i tobie – odwzajemnił się Freize. – Czy to dobra cena? Dopiero przybyłem do miasta. – Jestem Żyd Izrael. Mogę ci przysiąc, że nie znajdziesz lepszej ceny. Freize wyjął sakiewkę i wytrząsnął jej zawartość na stół. Potem przeszukał wszystkie kieszenie spodni i kurtki, a nawet opaskę kapelusza. Wyjmował monety z najbardziej niespodziewanych miejsc, jakby je wyczarowywał. – Co ty wyprawiasz? – spytała rozbawiona Iszrak. – Ostrożności nigdy dosyć – rzekł Freize. – Ukradniesz mi sakiewkę – ecce! – połowa majątku jest w kapeluszu. Izrael zaczął oddzielać miedź od srebra, brązu i okrawków metalu. Zważył je starannie. – Masz angielskie złoto? – spytał Freize od niechcenia.

– Kupuję tylko to najlepsze – odparł mężczyzna. – W zeszłym roku angielskie noble zaczęły się pojawiać w wielkich ilościach. Mają doskonałą jakość, lepszego złota nie znajdziesz. Niczego tu nie dodano, niczego nie ujęto. – Zaczął ważyć monety na niezwykle czułej wadze, kładąc na szalkach odważniki wielkości ziaren zboża. – Widzę, że jesteś podróżnikiem – zauważył – bo te monety pochodzą z Rzymu, Rawenny i zachodu Włoch. – Służę panu pochodzącemu z zachodnich Włoch – oznajmił Freize, powtarzając wersję, którą uzgodnili. Przychodziło mu to z coraz większą łatwością. – Młodemu wielmoży, który zapragnął odwiedzić to miasto i spróbować swoich sił w handlu. Ma udziały w ładunku statku, który lada chwila zawinie tu do portu. – Nie mógłby znaleźć lepszego miejsca. Życzę mu powodzenia – rzucił cicho mężczyzna. – Powiedz mu, żeby przyszedł do mnie, jeśli będzie chciał kupić złoto za uczciwą cenę. A teraz… – Znieruchomiał i spojrzał na wagę. – Przykro mi, ale niektóre twoje monety nie są zbyt dobre. Niektóre zostały przycięte, inne są wyszczerbione, przez co straciły na wartości. Freize wzruszył ramionami. – Jak to w drodze. Ufam, że potraktujesz mnie uczciwie. Aha! – dodał. – Zapomniałem. – Zabrał ze stołu miedziaka. – Nie powinienem go kłaść z tamtymi. To moja moneta na szczęście. Nie chcę jej wymieniać. Trzymam ją, żeby chroniła mnie przed pechem. – Od kiedy to masz monetę na szczęście? – zdziwiła się Iszrak. – Myślałam, że tylko tak opowiadałeś tej dziewczynie. Czemu ten miedziak ma taką moc? – Miałem go w kieszeni, kiedy fala zniosła mnie na morze, a gdy woda wypłukała mi wszystko z kieszeni, ten miedziak się uchował. Widzisz? Został wybity przez samego papieża w Watykanie, w roku, w którym przyszedłem na świat. To prawie amulet. Czy znasz coś bardziej szczęśliwego? Kupiec skłonił się lekko i zgarnął resztę miedziaków na szalkę. Na drugiej postawił odważnik i pokazał Freize’owi rezultat. – Oto twoje miedziaki. – Nie spodziewałem się niczego lepszego – odrzekł chłopak wesoło. – Zważ srebro. – Mogę ci dać za to wszystko pół nobla – zdecydował handlarz, ważąc garść monet i okrawków metalu. – Zgadzam się – powiedział Freize. Mężczyzna wsypał miedziaki do małej sakiewki, a srebrne monety schował do jednej ze szkatułek stojących przed nim. Otworzył drugą i zanim Iszrak zdążyła zobaczyć coś ponad błysk złota, wyjął pół angielskiego nobla. Podał monetę Freize’owi. – Nie ważysz jej? – spytała. – Tak ufasz tej walucie? Mężczyzna skłonił się jej lekko. – Dlatego wszyscy pytają o angielskie noble. Zawsze mają właściwą wagę. Bez wahania rzucił monetę na szalkę i pokazał dziewczynie odczyt. – Pięćdziesiąt cztery grany. Cały nobel ma sto osiem granów. Zawsze. Bez wyjątku. To monety idealne. – Wygląda jak nowa! – zawołał Freize. – Jak prosto z mennicy. Mężczyzna skinął głową. – Jak powiedziałem, to doskonałe monety. – Ale jak to możliwe, że są tak lśniące? – spytała Iszrak. – Musiały przybyć aż z Anglii, z królewskiej mennicy… Mężczyzna wzruszył ramionami. – Tak naprawdę wybito je w angielskiej królewskiej mennicy w Calais – wyjaśnił zwięźle. – Można to poznać po znakach na monecie, jeśli dobrze się przyjrzeć.

– Nie wygląda jak prawdziwa – zauważył Freize, przyzwyczajony do wytartych, wyszczerbionych monet, które zwykle trafiały w jego ręce: wytartych ze starości lub ostruganych, by zmniejszyć ich wartość. – Schowaj ją, zanim zwinie ci ją ktoś, kto nie obawia się nobli – zalecił kupiec. – I zanim ludzie zaczną podejrzewać, że coś jest z nią nie tak. – Zerknął na innych kupców. Niektórzy już im się przyglądali. – Wszyscy tu wymieniamy pieniądze. To miasto jest zależne od handlu, tak samo jak od wody. Nikt nie chce, żeby ktoś patrzył podejrzliwie na monetę i wątpił w jej wartość. Za dobre piccoli kupisz bochenek chleba i rybę na kolację. Powiedz ludziom, że piccoli warte jest nie grosz, ale połowę grosza, a dostaniesz tylko pół bochenka bez ryby. Zaufanie do waluty napędza handel w tym mieście. Nie lubimy, kiedy ktoś kwestionuje wartość naszych monet. Nasze monety są dobre, a te noble są wyjątkowo dobre. Wszyscy inni sprzedają je za ponad dwa dukaty. Jutro znowu podniosę cenę. Masz szczęście, że dziś trafiłeś na taką stawkę. Wóz albo przewóz. – W żadnej mierze nie kwestionowałem wartości nobla – odrzekł uprzejmie Freize. – Podziwiałem jego jakość. Dziękuję ci za cierpliwość. Grzecznie skłonił się kupcowi, a potem wraz z Iszrak poszli ku mostowi Rialto. – Pokaż mi tę monetę – poprosiła zaciekawiona Iszrak. Freize podał jej nobla, błyszczącego, jakby dopiero go wybito w mennicy. Na jednej jego stronie widniał wizerunek króla na dziobie statku, na drugiej – ośmiopłatkowa heraldyczna róża. Zgodnie z angielskim systemem walutowym nobel miał wartość trzech szylingów i czterech pensów, czyli jednej szóstej funta. W Wenecji tego dnia można go było wymienić za złotego dukata. Jutro jego cena mogła wzrosnąć lub spaść. – Wygląda jak nowy – zauważył Freize. – I niech sobie ten kupiec mówi, co chce. – Ale kto mógłby bić w Wenecji podrabiane angielskie noble? – spytała Iszrak. – Odpowiedzi na to pytanie oczekuje od Luki zwierzchnik zakonu. Chociaż zastanawiam się, dlaczego tak go to interesuje. Luca ma w imieniu Zakonu Ciemności przemierzać świat chrześcijański, by szukać oznak końca świata, ale czemu nagle polecono mu, by znalazł źródło złotych monet w Wenecji? Wydaje się, że to dość przyziemna kwestia, niegodna zakonu, któremu sam papież nakazał ustalić datę końca świata. Co ma koniec świata do angielskich nobli? – Freize dostrzegł w oczach Iszrak nieufność, podobną tej, którą sam odczuwał. – Ach, tak – zauważył sucho. – Nie lubisz zwierzchnika Luki tak samo jak ja. – Nie znam go – odparła. – Ale kto go zna? Nigdy nie pokazał nam swojej twarzy. Nie powiedział nam nic innego poza tym, że mamy udać się w przebraniu do Wenecji, by rozpytać o monety. Rozkazuje Luce i bratu Piotrowi jako zwierzchnik ich zakonu, ale nie daje nam powodów, by mu ufać. Nienawidzi Osmanów jak najgorszego zła… No, to akurat rozumiem, bo właśnie podbili Konstantynopol, a gdyby dotarli do Rzymu, jego świat by się skończył. Ale nie rozumiem, jak można ufać komuś, kto żyje tak, jakby świat znajdował się nieustannie na krawędzi katastrofy. Całe jego życie jest czekaniem na dzień Sądu Ostatecznego. To człowiek pełen gniewu i strachu i szczerze go nie lubię. – Dlatego wpuściłaś do naszego domu jego wroga – odezwał się łagodnie Freize. – Wypuściłam go z naszego domu – sprostowała. – Usłyszałam Radu Beja na schodach. Nie wiem, jak się dostał do środka. Powiedział, że rozmawiał w tajemnicy ze zwierzchnikiem Luki. Nie miałam pojęcia, że go nastraszył. Ale gdybym wiedziała, nie wiem, czybym się tym przejęła. – Pan Luki powiedział, że intruzem był asasyn i że mógł go zasztyletować we śnie. – Pan Luki nagadał niestworzonych rzeczy. Ale nie mam wątpliwości, że to Radu Bej dostał się do jego pokoju i przypiął mu na sercu swój znak. Mógł go zabić, lecz tego nie zrobił.

Rozumiem, że to wróg zwierzchnika Luki, stoją po przeciwnych stronach największej ze wszystkich wojen: po jednej stronie dżihad, po drugiej krucjata. Ale jeszcze nie wiem, która strona jest właściwa, który z nich jest lepszym człowiekiem. Freize spojrzał na nią, wstrząśnięty. – Jesteśmy chrześcijanami! – krzyknął. – Służymy Luce, który służy Kościołowi. Krucjata to święta wojna z niewiernymi! – Ty jesteś chrześcijaninem – poprawiła go Iszrak. – Ty i tamci. Ja nie. Chcę sama podjąć decyzję. I po prostu wiem jeszcze za mało o zwierzchniku Luki, podobnie jak o osmańskim panu. – Musimy wypełniać rozkazy zwierzchnika zakonu. Nie wolno nam opuścić Luki. Kocham go jak brata, a twoja pani go nie zostawi, chyba że będzie musiała. A ty? – Freize rzucił jej krótki uśmieszek. – Przecież straciłaś dla niego głowę, nieprawdaż? Iszrak parsknęła śmiechem. – Nie straciłam głowy dla nikogo. Nadal mam ją na karku. To prawda, przy Luce moje serce bije szybciej. Ale nic na tym świecie nie skłoni mnie do utraty głowy. Za bardzo ją lubię. – Pewnego dnia – odezwał się Freize ze śmiertelną powagą – przekonasz się, że straciłaś ją dla mnie. Obyś tylko za długo nie zwlekała. Iszrak parsknęła śmiechem. – To byłby błąd! Widzę, jak się uganiasz za innymi! – I tego dnia – ciągnął Freize proroczo, nie zwracając uwagi na jej śmiech – tego dnia okażę ci łaskawość. Wezmę cię w ramiona i pozwolę ci się uwielbiać. – Zapamiętam to sobie – odparła Iszrak. – Zapamiętaj coś więcej – dodał Freize poważnym tonem. – Luca przysiągł posłuszeństwo zwierzchnikowi swojego zakonu. Ja przysiągłem służyć i towarzyszyć Luce. Podróżujesz z nami. Nie możesz popierać naszych wrogów. – A co z waszymi przyjaciółmi? – spytała dziewczyna wyzywająco. – I tajemniczym zadaniem Luki? Sługa Kościoła przybywa do Wenecji w czas karnawału, by handlować złotem i towarami? To ma być święta misja? Nad ich głowami zadźwięczał dzwon kościoła San Giacomo. Stado gołębi zerwało się z furkotem z wieży, przerywając ich rozmowę. – Już pierwsza – powiedziała Iszrak. – A tam, zdaje się, idzie ojciec Pietro. Starszy siwowłosy mężczyzna w benedyktyńskim habicie ze zgrzebnej wełny wyszedł z kościoła, kreśląc na piersi znak krzyża. Na czole miał jeszcze wilgotny ślad po święconej wodzie. Gdy szedł przez zatłoczony plac, handlarze, kupcy i przechodnie witali go serdecznie, a on torował sobie wśród nich drogę, od czasu do czasu błogosławiąc dzieci, które do niego zagadywały. W końcu dotarł do mostu Rialto, gdzie usiadł na kamiennym pachołku, na ogół używanym do cumowania łódek. Idący za nim służący rozstawił mały stolik do pisania, rozwinął długi zwój manuskryptu i podał kapłanowi pióro. Ojciec Pietro rozejrzał się, na chwilę pochylił głowę w modlitwie, po czym zanurzył pióro w kałamarzu i zastygł w gotowości. Najwyraźniej czekał na klientów. Jednak zanim Iszrak i Freize zdążyli do niego przemówić, otoczył go tłumek ludzi wykrzykujących imiona zaginionych bliskich lub proszących o informacje. Zakonnik przebiegał listę wzrokiem, notował nowe imiona, informował o tym, czego się dowiedział, i doradzał. Dla pewnego młodzieńca miał wspaniałe wiadomości: jego kuzyn odnalazł się na okupowanych terenach w Grecji i jego pan zgodził się go sprzedać. Osmanowie zagarnęli dużą część tego kraju i Grecy musieli służyć okupantom i płacić im coroczną daninę. Ten mężczyzna pracował jako niewolnik w gospodarstwie jednego z nowych panów. Ojciec Pietro uważał, że cena, jakiej za niego zażądano, jest uczciwa, choć wynosiła lira di grosso – dziesięć dukatów, całoroczny dochód wyrobnika.

– Skąd mam zdobyć taki majątek? – spytał chłopak. – Twój kościół powinien zorganizować zbiórkę pieniędzy – doradził zakonnik. – A Jego Świątobliwość Ojciec Święty co roku daje datek na uwolnienie chrześcijan z niewoli. Jeśli zdołasz zebrać pewną kwotę, ja poproszę o resztę. Wróć, kiedy będziesz miał co najmniej połowę – wymienimy pieniądze na angielskie złoto. W tym roku handlarze niewolników przyjmują zapłatę tylko w tej walucie. Nawet tegoroczna danina ma zostać zapłacona w noblach. Ale znajdę kupca, który wymieni ci pieniądze za dobrą cenę. – Niech cię Bóg błogosławi! – rzucił młodzieniec i zniknął w tłumie. Parę innych osób zbliżyło się do zakonnika i zaczęło się z nim naradzać. Potem przyszła kolej na Freize’a i Iszrak. – Ojciec Pietro? – spytał chłopak. – Tak się nazywam. – Cieszę się, że cię znaleźliśmy. Przyprowadzę do ciebie mojego pana, który rozpaczliwie szuka swoich wziętych w niewolę rodziców. – Współczuję jemu i im. Pomodlę się, by Bóg szczęśliwie przywiódł ich do domu – powiedział łagodnie zakonnik. – Czy mogę jutro przyprowadzić go do ciebie? – Tak, mój synu, zawsze tu siedzę. Moim życiowym zadaniem jest odszukiwanie tych biednych owieczek, które porwano ze stada. Jak się nazywają rodzice twojego pana? – Mój pan nosi nazwisko Vero i słyszał, że jego ojciec, Guilliam Vero, podobno znalazł się na galerze należącej do… – Freize klepnął się w szerokie czoło. – Bayeeda – podsunęła Iszrak. – Ale mówiono nam, że to wiadomość sprzed paru lat. Nie mamy pewności, gdzie szukać go teraz. Ojciec Pietro skinął głową. – Znam tego Bayeeda. Przejrzę listy, które mam w domu, i jeszcze dziś wypytam kilku niedawno oswobodzonych ludzi – obiecał. – Bayeed jakiś czas temu sprzedał mi jednego ze swoich niewolników. Może ten człowiek znał Guilliama Vera. Mam nadzieję, że będę mógł przekazać wam jakieś informacje. – Sam Bayeed sprzedał ci niewolnika? – zaciekawiła się Iszrak. – Jest kupcem – odparł spokojnie ojciec Pietro, jakby nic na świecie go nie dziwiło. – Handluje niewolnikami, tak jak angielscy kupcy handlują suknem. Chrześcijanie są dla niego tylko zwykłym towarem, oby Bóg mu wybaczył. Sprzedał mi niewolnika za dziesięć dukatów, lecz nalegał na zapłatę w angielskim złocie, więc wysłaliśmy mu osiem nobli. Wtedy były warte mniej niż teraz. – Dlaczego nie przyjmują okupu w dukatach? – spytała Iszrak. – Przecież to waluta Wenecji? – Chcą zawsze czystego złota lub waluty godnej zaufania. W tym roku zażyczyli sobie angielskich nobli, ponieważ każda moneta waży zawsze sto osiem granów złota. Wiedzą, że nie zostaną oszukani. Niektóre monety z innych krajów bije się z bardzo zanieczyszczonego metalu. Przekonasz się, że piccoli prawie nie zawierają srebra. To niemal czysta cyna. Strzeżcie się fałszywych pieniędzy. – Ksiądz zwrócił łagodne oczy na Iszrak. – A ty, dziecko? Co robisz tak daleko od domu? Jesteś niewolnicą? – Jestem wolna. – Iszrak zarumieniła się. – Moja matka przybyła do tego kraju z własnej woli, a ja się tu urodziłam. – Twój ojciec jest chrześcijaninem? – Nie znam mojego ojca – odparła głosem zduszonym z zażenowania. – Matka nie wyjawiła mi jego imienia. Ale powiedziała, że wzięła z nim ślub. Mój ojciec był

chrześcijaninem, a matka była wolna. – A ty jaką wiarę wyznajesz? – Matka uczyła mnie Koranu, a chrześcijański pan, który dał mi dach nad głową, czytywał mi Biblię. Teraz oboje nie żyją. Nie praktykuję żadnej religii. Niestety, zdaje się, że w nic nie wierzę. Zakonnik z niepokojem pokręcił głową. – Moje dziecko, będę się za ciebie modlić. Mam nadzieję, że odnajdziesz drogę do prawdziwej wiary. Czy przyjdziesz do mnie na naukę? – Jeśli nalegasz – odrzekła z zakłopotaniem. – Ale z przykrością muszę cię uprzedzić, że jeśli chodzi o religię, nie jestem dobrą uczennicą. Duchowny uśmiechnął się, jakby jej zuchwałość go rozbawiła. – Bo tak dobrze idzie ci nauka innych przedmiotów? Co czytujesz, moja uczona córko? Skinęła głową, nie zwracając uwagi na delikatną kpinę w jego głosie. – Naprawdę jestem studentką, ojcze. Interesuje mnie nowa nauka. Dzieła Greków, które arabscy uczeni zaczęli tłumaczyć, by się od nich uczyć. – Niech cię Bóg błogosławi, moje dziecko – rzekł poważnie zakonnik. – Będę się modlić, byś zwróciła serce ku Niemu i zgodziła się uczyć przez objawienie, nie przez rozumowanie. Ale czy nie chcesz wrócić do domu? Iszrak zawahała się przez chwilę. – Nie wiem już, gdzie jest mój dom. Ten, w którym się wychowałam, zamek Lucretili, został zagarnięty przez złodzieja, brata mojej przyjaciółki, a ja przysięgłam, że pomogę jej go odzyskać. Chcę walczyć i ujrzeć, jak zamek wraca w jej ręce. Ale nawet jeśli wygramy, jeśli przyjaciółka znów zamieszka w rodzinnym domu, ja nie będę mogła uznać go za swój. – Spojrzała na zakonnika ciemnymi oczami, skupiona. – Czasem boję się, ojcze, że nigdzie nie przynależę. Nie mam ani rodziców, ani domu. – A może jesteś wolna – odparł cicho. Ta myśl była tak nowa, że Iszrak nie znalazła na nią odpowiedzi. Zakonnik się uśmiechnął. – Przynależeć gdzieś oznacza, że jest się komuś winnym lojalność, pracę, czas, miłość czy podatki. Jesteś niezwykłą młodą kobietą, jeśli nie przynależysz do mężczyzny ani do miejsca. Żaden pan, ojciec ani mąż nie ma władzy nad tobą. A zatem możesz swobodnie wybierać, gdzie zamieszkasz. I jak będziesz żyć. – To prawda – przyznała z namysłem Iszrak. – Jestem wolna. Zakonnik uniósł palec. – Zważ więc, by dobrze wybrać, moja córko. Bacz, by podążać boską ścieżką. Możesz swobodnie wybierać w granicach świętego prawa boskiego. – Następnie spojrzał na Freize’a. – A ty, mój synu w Chrystusie? – spytał z łagodnym uśmiechem. – O, moja osoba nikogo nie interesuje – odpowiedział wesoło Freize. – Najpierw byłem w klasztorze chłopcem kuchennym, teraz służę mojemu młodemu panu. Zawsze biedny, zawsze głodny, zawsze szczęśliwy. O mnie się nie martw. – Chodzisz do kościoła? – Oczywiście, ojcze – zapewnił chłopak z niejakimi wyrzutami sumienia, bo choć regularnie bywał na nabożeństwach, rzadko słuchał kazań. – Zatem podążaj świętą boską drogą. A pieniądze oddawaj biednym, nie oszustom. Iszrak uniosła brwi. Nie spodziewała się, że ksiądz widział, jak grali w trzy kubki. – Czy oni zawsze tu stoją? – spytała. – Każdego dnia. Bóg jeden wie, ile piccoli zbierają od głupich i rozrzutnych. Codziennie

odchodzą stąd z kiesą pełną srebrnych monet. Są jak pułapka na nieostrożnych. Nie marnujcie tu więcej pieniędzy. – Uśmiechnął się i pobłogosławił ich, czyniąc nad nimi znak krzyża. – A swojemu panu powiedzcie, że spotkam się z nim jutro.

Izolda, brat Piotr i Luca czekali już na nich, gdy oboje wrócili gondolą do okazałego domu. Izolda zdążyła rozpakować ich nowe ubrania, które przetrwały podróż z Rawenny, a także rozejrzeć się po nowym, przestronnym lokum. Zaprowadziła Iszrak na zajmowane przez nie piętro. – Nigdy nie widziałam tak wspaniałego domu – wyznała. – Zamek w Lucretili był wielki, ale tutaj jest tak pięknie… Wokół wewnętrznego dziedzińca biegnie krużganek, który prowadzi do uroczego, otoczonego murem ogrodu. Kiedy będzie cieplej, będziemy mogły się przechadzać po dziedzińcu i siadywać w ogrodzie. – Chyba wyjdziemy też na przystań i plac? I popływamy gondolą? – spytała Iszrak. Izolda skrzywiła się lekko. – Wygląda na to, że weneckie damy rzadko wychodzą. Tak powiedziała gospodyni Maria. Będziemy musiały zostać tutaj. Możemy raz dziennie iść do kościoła albo udać się do kogoś z wizytą. Ale przeważnie damy siedzą w domu. – Nie mogę siedzieć w zamknięciu! – zaprotestowała Iszrak. – Takie są weneckie obyczaje. Jeśli chcemy uchodzić za siostrę i towarzyszkę bogatego młodego kupca, musimy się dostosować. To nie potrwa długo… tylko dopóki Luca nie znajdzie źródła złotych monet i nie wyśle raportu zwierzchnikowi. – Przecież to może zająć całe tygodnie! Miesiące! – krzyknęła Iszrak z przerażeniem. – Chyba mogłybyśmy wypłynąć w naszej prywatnej gondoli… Pod warunkiem że zasłonimy twarze welonami albo usiądziemy w kabinie. Iszrak spojrzała na nią bezradnie. – Znajdujemy się w jednym z najbogatszych, najciekawszych miast świata chrześcijańskiego, a ty mi mówisz, że nie wolno mi po nim swobodnie chodzić? Izolda spuściła wzrok. – Pewnie mogłabyś wyjść na targ z Freize’em albo z przyzwoitką… Ale ja nie. Nie wolno mi było nawet posłuchać wykładu, choć był wygłoszony w przykościelnej kaplicy. – Jakiego wykładu? – zainteresowała się Iszrak. – W kościele jest ksiądz, który studiuje najróżniejsze dziedziny wiedzy. Przynależy do uniwersytetu weneckiego i czasem wyjeżdża na naukę do Padwy. Po sekście wygłosił wykład i Luca został, żeby posłuchać. Porozmawiał z nim także o tęczowej mozaice w grobowcu Galli Placydii. – A ty co zrobiłaś? – Brat Piotr odprowadził mnie do domu. Uważa, że kobiety nie powinny się uczyć. Iszrak z irytacją wzruszyła ramionami. – Ale czy Luce podobał się wykład? – Tak, chce znowu tam iść. Chce się uczyć, dopóki tu przebywa. W Pałacu Dożów znajduje się wielka biblioteka, gdzie mają manuskrypty z całego świata i drukarnię, w której powstają książki. Nie ozdabiają ich iluminacjami i nie kopiują ręcznie, lecz drukują setki egzemplarzy jednocześnie za pomocą maszyny. – Maszyna do robienia książek? – Tak. Można wydrukować stronę w jedną chwilę.

– Ale pewnie ani ja, ani ty nie możemy słuchać tych wykładów? Ani zobaczyć, jak wytwarza się książki? Cała ta wiedza jest zarezerwowana dla mężczyzn? Choć w świecie arabskim istnieją uczone kobiety i nauczycielki! Izolda skinęła głową. – Brat Piotr mówi, że kobiece głowy nie wytrzymają trudów nauki. – Testa di cazzo2 – mruknęła Iszrak i zeszła po schodach. Zastały Lucę i brata Piotra w jadalni z widokiem na Canal Grande. Luca opuścił żaluzje na wysokich oknach i uchylił jedną z deszczułek, by promień światła padł na kawałek szkła zabrany z kaplicy w Rawennie. Gdy dziewczęta weszły, podniósł głowę. – Rozmawiałem w kościele Świętego Marka z uczonym człowiekiem – zwrócił się do Iszrak. – Powiedział, że nim zaczniemy się zastanawiać nad tęczą, musimy rozważyć, jak postrzegamy świat. Iszrak słuchała w milczeniu. – Powiedział też, że arabski filozof Al-Kindi uważał, iż widzimy, ponieważ z naszych oczu wysyłane są promienie, które odbijają się od przedmiotów i wracają do oczu. – Al-Kindi? – powtórzyła. – Słyszałaś o nim? – Kiedy uczyłam się w Hiszpanii. Przetłumaczył Platona na język arabski. – Mógłbym przeczytać jego prace? – Luca wstał od stołu i odłożył kawałek szkła. Dziewczyna skinęła głową. – Na pewno przetłumaczono je na łacinę. – Musiałbyś się upewnić, że to nie herezje – napomniał Lucę brat Piotr. – Skoro pochodzą od starożytnych Greków, a zostały przełożone przez niewiernego myśliciela… – Wszystko zostało przełożone z greki na arabski! – zawołał zniecierpliwiony Luca. – Nie na włoski, francuski czy angielski! Dopiero teraz tłumaczą to na łacinę. Iszrak uśmiechnęła się lekko z wyższością. – Ponieważ Arabowie zgłębiali tajemnice świata i rozmyślali nad problemami matematyki i filozofii, kiedy Włosi… – Urwała. – Nawet nie wiem, czym się zajmowali. Czy Włochy w ogóle istniały? – Kiedy? – spytała Izolda, siadając przy stole. – Koło roku Pańskiego dziewięćsetnego. – Wtedy chyba nie było Włoch. Były cesarstwo bizantyjskie i okupacja muzułmańska. Freize pomógł przynieść talerze z kuchni, ale kiedy drzwi jadalni się zamknęły, przestał udawać i siadł do stołu z przyjaciółmi. Izolda pomyślała, że można by ich wziąć za szczęśliwą, kochającą się rodzinę. Czułość, łącząca czwórkę młodych, rzucała się w oczy, a zakonnik wyglądał jak surowy, pilnujący porządku brat. – Wynaleźli ser gorgonzola – oznajmił Freize, krojąc wielką szynkę i rozdając plastry. – Co? – Szczerze zaskoczony Luca zdusił śmiech. – W dolinie Padu wynaleziono ser gorgonzola – powtórzył Freize. – Nie sądzę, żeby Włosi badali istotę tęczy w roku dziewięćset sześćdziesiątym. Robili ser. – Spojrzał na Lucę. – Nie pamiętasz Giorgia z klasztoru? Przybył z doliny Padu. Bardzo się szczycił historią swojego regionu. Opowiadał nam o tym serze. Twierdził, że będą go robili jeszcze przez pięćset lat. I dobrze. Więcej z niego pożytku niż z tęczy. – Nałożył sobie dwa wielkie płaty szynki, usiadł i zaczął smarować chleb masłem. – Jesteś źródłem nieustannych niespodzianek – powiedział do niego Luca. – Cieszę się, że mogłem pomóc – odparł Freize z zadowoleniem. – To nie wszystko.

Zapewne zainteresuje cię, że – odłożył chleb, wytarł palce o spodnie i wyjął z kieszeni złotego półnobla – wymieniłem dziś na to moje drobniaki. Złoty półnobel z Anglii. Czy nie takie monety kazał ci badać twój zwierzchnik? Luca wziął błyszczącą monetę i przyjrzał jej się uważnie. – Tak. To angielski półnobel. Idealny. Ani zadrapania. Podał monetę bratu Piotrowi, który dokładnie ją obejrzał, po czym przekazał Izoldzie. – Dlaczego mistrz tak się tym interesuje? – spytała. Iszrak i Freize zerknęli na siebie ukradkiem. Izolda zadała pytanie, które także ich nękało. – Uważa, że ktoś mógł otworzyć kopalnię złota i w tajemnicy bije monety – wyjaśnił brat Piotr. – Ktoś taki unika płacenia podatków i danin należnych Kościołowi. Nasz zwierzchnik życzy sobie, by Kościół odzyskał te opłaty. Wyniosłyby fortunę. A może te pieniądze fałszuje jakiś przestępca? – Zatem sądzisz, że te monety są fałszywe? Podobne do angielskich nobli, lecz zrobione z mniej szlachetnego metalu? – spytał Luca. – Kupiec twierdził, że wybito je w angielskiej mennicy w Calais – wtrącił Freize. – Ale zareagował bardzo ostro, kiedy zacząłem go wypytywać, i zażądał, bym zamilkł. Bał się, że gadaniem obniżę wartość waluty. – A jest wysoka? – Wręcz za wysoka – oznajmił Freize. – Wzrastała niemal na naszych oczach. Kupiec powiedział, że jutro podniesie cenę. Najwyraźniej wszyscy chcą w handlu używać nobli, bo za nami utworzyła się kolejka. Wokół słyszałem, że są one z czystego złota, bez żadnych domieszek. To niezwykłe. Na ogół monety to stop szlachetnego metalu z jakimś mniej cennym. Bywa też, że dobre monety są wyszczerbione i przycięte. A ta wygląda idealnie. – Istnieje tylko jeden sposób, żeby się przekonać. Musimy sprawdzić, ile prawdziwego złota jest w każdej monecie – orzekł Luca. – Jak to sprawdzimy? – spytała Izolda. – Nie możemy nagabywać o to kupców. Jak powiedział Freize, nie przyjmą życzliwie pytań o jakość ich monet. Brat Piotr spuścił wzrok. Wyglądał na nieco skrępowanego. Włożył rękę do wewnętrznej kieszeni okrycia. – Dostałeś rozkazy! – rzucił oskarżycielsko Freize, widząc mały zwój. – Nasz pan zaszczycił mnie… – Kolejne tajne rozkazy! – wykrzyknął Freize. – Dokąd mamy znowu jechać? Akurat kiedy się urządziliśmy i odkryliśmy fegato alla veneziana3? Kiedy Luca zaczął się uczyć i miał się spotkać z ojcem Pietrem? Kiedy zyskał szansę, by odnaleźć własnego ojca? Nie mów, że musimy wyjechać! Nie wypełniliśmy misji, nawet jej nie zaczęliśmy! Dziewczyny nie kupiły karnawałowych strojów! – Spokojnie! Spokojnie! – odparł brat Piotr. – Nie musimy jeszcze się przenosić. A gdyby nasz pan tak nam rozkazał, w wypełnieniu jego woli na pewno nie przeszkodziłby nam fakt, że odkryłeś wenecki przysmak z wątróbki i cebuli, czy to, że dziewczęta chcą mieć nowe suknie. To próżność, Freize. I pożądliwość. Nie, mistrz po prostu przekazał mi instrukcje na czas naszego pobytu w Wenecji. Mamy pójść na most Rialto, gdy przybędzie nasz statek, i zażądać naszej części ładunku, by potem sprzedać z zyskiem. A tu jest lista prób, jakim mamy poddać złote monety, gdy je zdobędziemy. – Spojrzał na Iszrak. – Instrukcje są po arabsku – dodał z zakłopotaniem. – To metody niewiernych. Może przeczytasz to bratu Luce, a on podda złoto próbom. Iszrak uśmiechnęła się wesoło, z triumfem. – Czyżbyś potrzebował mojej wiedzy, bracie?

Zakonnik zacisnął zęby. – Tak. – Nie sądzisz, że przetłumaczenie metod poddawania złota próbom zaszkodzi mojemu słabemu kobiecemu umysłowi? – Mam nadzieję, że jakoś to przetrwasz. – Nie sądzisz, że taka wiedza powinna być przeznaczona tylko i wyłącznie dla mężczyzn? – Nie tym razem. Iszrak odwróciła się do Luki. – Mam to przetłumaczyć? Poddasz złoto próbom? – Oczywiście – powiedział. – Możemy się ulokować w pustym pokoju obok mojego. To będzie nasza prywatna sala złotnicza! Tylko Freize zauważył cień, który przemknął przez twarz Izoldy, gdy dziewczyna usłyszała, że Iszrak i Luca będą przez cały dzień wspólnie pracować w małej komnacie. – Jutro pójdę i wymienię parę monet na złoto – zdecydował brat Piotr. – Będziemy musieli zbadać wiele nobli, żeby zyskać pewność. – A nasze panny kupią sobie nowe suknie – dodał wesoło Freize. – I maski, i nakrycia głowy. Ja zaś przejrzę kufry i sprawdzę, czy nie znajdę jeszcze jakichś monet na wymianę. W tym mieście można zarobić fortunę dzięki wymianie pieniędzy w odpowiednim czasie.

Następnego dnia, zaraz po śniadaniu, Iszrak i Luca usiedli obok siebie przy stole w pokoju koło jadalni, w ciszy i skupieniu. Luca wpatrywał się w pół tuzina pięknych złotych monet nabytych przez brata Piotra u kupców. Iszrak starannie rozwinęła manuskrypt, położyła przyciski na jego końcach, żeby się nie zrolował, i zaczęła tłumaczyć. – Napisano tu, że najpierw musisz obejrzeć monetę, żeby sprawdzić, czy ma oznakowanie lub godło złotnika albo mennicy. Luca przyjrzał się uważnie monetom. – Tak – powiedział. – Wszystkie mają znak angielskich nobli, wybitych przez Anglików w Calais. Znaki wszędzie są identyczne. – Zapisał to na kartce, a potem ostrożnie przykrył monetę kartką i potarł ją kawałkiem barwionego wosku do pieczętowania. Na papierze odbiły się znaki przedstawione na monecie. – Co teraz? Iszrak założyła za ucho czarny lok. – Sprawdź, czy nie ma odbarwień, zwłaszcza przetarć – przeczytała. – Jeśli przez złoto prześwituje inny metal, jest to pozłacana podróbka. Luca posłusznie obrócił każdą monetę z osobna i przyjrzał się ich pięknie żłobionym krawędziom. – Są idealne. Wszystkie. Ten sam kolor na całej powierzchni. – Ugryź – poleciła Iszrak. – Co? Dziewczyna zachichotała. Luca zerknął na nią i także się uśmiechnął. – Tak tu napisali. Złoto jest miękkie. Ugryź je i trzymaj tak, licząc do stu, a potem sprawdź. Jeśli to złoto, twoje zęby zostawią na nim ślad. – Sama je ugryź.

– Ja jestem tylko tłumaczką, marną kobietą – odparła skromnie. – To ty przeprowadzasz próbę. Zdaje się, że w twojej wierze to kobieta kazała mężczyźnie ugryźć jabłko. Poza tym nie zamierzam połamać sobie zębów. To ty poszukujesz prawdy, więc ty gryź monety. – Sam Bóg powiedział nam, że to kobieta pierwsza ugryzła jabłko – zripostował Luca. – Dlatego oboje przeprowadzimy próbę. Podał dziewczynie półnobla, a sam wziął całą monetę. Z powagą wsunęli monety do ust, zacisnęli na nich zęby, policzyli do stu i spojrzeli. – Niesłychane! – zawołała Iszrak. – Widzę ślady moich zębów! – zawtórował jej Luca. – Zatem złoto. – Zapisz to – polecił Luca. – Jaka jest następna próba? – Musimy zadrasnąć monetę glinianym talerzem. Luca podszedł do drzwi, otworzył je i krzyknął: – Freize! Przynieś z kuchni miskę! – Cicho! – syknął Freize, człapiąc po schodach. – Pani Izolda przyjmuje na górze pół Wenecji. Przymierza suknie i komponuje stroiki na głowę dla siebie i Iszrak. – Potrzebuję miski z kuchni! – Cynowej? – spytał Freize, zmierzając do wąskich schodków prowadzących na strych. – Nie! Nie! Glinianej! – Glinianej mu się zachciało – mruknął pod nosem Freize. Słyszeli jego człapanie, kiedy wspinał się do kuchni, a potem schodził. – Gliniana, zgodnie z życzeniem – powiedział, zaglądając ciekawie do pokoju. – A teraz idź sobie – rozkazał mu bezlitośnie Luca, choć widać było, że Freize nade wszystko pragnie do nich dołączyć. Następnie zwrócił się do Iszrak: – Co teraz? – Musisz ją rozbić. Potrzebujemy kawałka glinianego talerza. Luca uderzył miską o kant stołu – naczynie rozbiło się na kawałki. – No pięknie, tłucz misy! – rozległ się głos Freize’a zza drzwi. – W ogóle się nie przejmuj. Mam przynieść łaskawemu panu następną? – Teraz weź kawałek gliny i zadraśnij nią złoto – przeczytała Iszrak. – Czarna rysa oznacza, że złoto jest fałszywe. Złota – że prawdziwe. Luca przesunął odłamkiem po złotym noblu. – Dobre – rzucił z napięciem. Zwiększył nacisk i znowu spojrzał. – Zdecydowanie dobre. – Teraz musimy przepiłować monetę na pół. Luca zmarszczył brwi na myśl o zniszczeniu monety. – Widziałem tu ćwierćnobla – powiedział. – Całego nie tknę. Iszrak pokręciła głową. – No, naprawdę! Przepiłuj po jednej monecie z każdego rodzaju: nobla, półnobla i ćwierćnobla. Śmiało. Przecież to nie twoje pieniądze. Za wszystko płaci wasz zwierzchnik. – Masz kosztowne pomysły. Gdybyś wychowała się w chłopskiej chacie jak ja, też byś miała opory przed niszczeniem monet. Iszrak roześmiała się, a on zrobił to, co mu kazała. Wkrótce na stole przed nimi leżały przepiłowane monety. – Czy w środku mają taki sam kolor? Luca wziął szkło powiększające i przyjrzał się uważnie monetom. – Tak – powiedział. – W środku nie ma ani śladu innego koloru. Całe monety są żółte jak czyste złoto. – A więc teraz ostatnia próba: musimy je zważyć. I to bardzo precyzyjnie.

Luca milczał przez chwilę. – Dobrze. Jaką powinny mieć wagę? – Nobel ma sto osiem granów – odczytała Iszrak, ze zmarszczonymi brwiami usiłując rozszyfrować symbole. – Tu napisano, że gęstość równa się masie podzielonej przez objętość. – Zaczekaj… jeszcze raz. – Gęstość równa się masie podzielonej przez objętość. Test polega na zważeniu czystego złota, a potem zważeniu monety, by określić masę. Potem należy włożyć monetę do wody i sprawdzić, o ile podniesie się jej poziom. W ten sposób określimy objętość. – Masa… – powtórzył. – Objętość… – Iszrak pomyślała, że Luca wygląda jak trubadur śpiewający wyjątkowo piękną pieśń. Słowa, które dla niej nie miały sensu, dla niego brzmiały jak poezja. – Gęstość… – Napisano tutaj, że trzeba wziąć kawałek czystego złota, włożyć go do dzbanka z odmierzoną ilością wody i sprawdzić, o ile podniesie się jej poziom. Potem należy zrobić to samo ze złotem o takim samym ciężarze. Złoto z domieszką lżejszych metali wyprze więcej wody. Czyste złoto, które ma większą gęstość, wyprze jej mniej. – Urwała. – Wiesz, czytam te słowa, ale czuję się głupia. Nie rozumiem, co mamy zrobić. A ty? Luca wyglądał jak natchniony. – Gęstość równa się masie podzielonej przez objętość – powiedział cicho. – Rozumiem. Naprawdę rozumiem. Tym razem nie wołał już Freize’a, lecz sam pobiegł do kuchni i wrócił ze szklanką wody. – Musimy iść do złotnika i kupić trochę czystego złota – wymamrotał. – Po co? – Żeby określić jego gęstość. Zobaczymy, jak wysoko podnosi się woda, potem przeprowadzimy ten sam eksperyment z monetami i porównamy wyniki. – Ach! Rozumiem! – zawołała Iszrak w nagłym olśnieniu. – Mam obrączkę zrobioną z czystego złota. – To kółko puste w środku – powiedział Luca, zastanawiając się gorączkowo. – Nie szkodzi. Ta dziura nic nie waży. Sprawdzamy ciężar obrączki, a nie jej powierzchnię. Idź po nią. – To obrączka matki Izoldy – wyjaśniła Iszrak. – Noszę ją przy sobie, wraz z innymi klejnotami rodowymi, od chwili gdy opuściłyśmy dom. – I masz pewność, że zrobiono ją z czystego złota? Dziewczyna skinęła głową. – Pan Lucretili nie dałby swojej małżonce nic mniej cennego. Luca nawet jej nie usłyszał, zapatrzony w noble. Iszrak pobiegła do pokoju dziewcząt i uniosła sukienkę. Zaczęła rozpruwać rąbek lnianej koszuli. – Co ty wyprawiasz? – spytała Izolda. Stała na drewnianym stołku, a przed nią klęczała szwaczka, fastrygując jej suknię. Obok jej pomocnica robiła wspaniały stroik na głowę, a wszędzie wokół leżały karnawałowe maski, jedwabie, atłasy i aksamity najlepszej jakości i we wszystkich kolorach. – Wydobywam złoty pierścień twojej matki – rzuciła Iszrak niecierpliwie, rozpruwając delikatny ścieg. – Żeby Luca mógł go zważyć i porównać ze złotymi noblami. – Ciągle to samo – mruknęła Izolda z irytacją. – Siedzicie tam przez cały ranek. I słyszałam, że upuściliście talerz. – Rozbiliśmy – sprostowała Iszrak wesoło, wyjmując obrączkę i wygładzając suknię. – Tylko żeby mi go nie uszkodził – burknęła niechętnie Izolda. – Ten pierścień jest bardzo cenny. Iszrak bez słowa wróciła do Luki, który w zamyśleniu krążył po izbie. Zauważył jej

przybycie dopiero wtedy, gdy wcisnęła mu pierścień w dłoń. Natychmiast odwrócił się i położył go na delikatnej wadze do przypraw, którą Freize przyniósł z kuchni. Na drugiej szalce położył malutkie odważniki – najmniejszy wyglądał jak pół ziarna pszenicy. Obrączka matki Izoldy ważyła trochę ponad sto dwadzieścia jeden granów. – Zapisz – polecił dziewczynie Luca. – Obrączka z czystego złota waży sto dwadzieścia jeden i pół grana. A teraz… Ile wody wyprze? Pierścień wylądował w szklance z wodą, której poziom natychmiast się podniósł. Luca zaznaczył go kawałkiem zaostrzonej kredy, a potem widelcem wyłowił obrączkę z wody i przytrzymał ją tak, by każda kropla skapnęła z niej z powrotem do szklanki. – To na pewno czyste złoto? – spytał cicho. Iszrak z szacunkiem obserwowała jego skupienie. – Na pewno – szepnęła. – Nobel powinien ważyć sto osiem granów. To znaczy, że nobel i połowa ćwierćnobla waży dokładnie sto dwadzieścia jeden i pół grana. A zatem masa jest taka sama. Jeśli gęstość okaże się mniejsza, to będzie oznaczać, że złoto stopiono z cyną lub jakimś lżejszym metalem. Wówczas woda podniesie się wyżej. – Delikatnie, by nie rozchlapać wody, włożył do szklanki monetę, a potem umieścił na niej przepiłowaną połowę ćwierćnobla. Wstrzymując oddech, oboje patrzyli, jak woda podnosi się aż do zaznaczonego kredą poziomu. – Monety są z czystego złota – ogłosił Luca z triumfem. – Ktoś albo kradnie angielskie noble z mennicy w Calais, albo sam bije monety z najczystszego złota.

Pięcioro przyjaciół szalało ze szczęścia, zupełnie jakby znaleźli kopalnię złota. – Co dalej? – spytała Izolda. – Jak odnajdziemy mennicę? I fałszerzy? – Należałoby wykupić wszystkie noble od tego kupca – zastanowił się Luca. – Potem byśmy spytali, gdzie jeszcze możemy je zdobyć. Jeśli nam tego nie wyjawi, będziemy musieli go obserwować i sprawdzić, dokąd się uda, żeby uzupełnić zapas złotych monet. – Możemy go obserwować na zmianę – zaczęła Iszrak. – Nie, nie ty. – Luca pokręcił głową. – Przepraszam, ale nie możesz. Jeśli mamy uchodzić za bogatą rodzinę, musicie się zachowywać jak damy. Nie możesz włóczyć się po Rialto i śledzić kupców. – W rzeczy samej – potwierdziła Izolda. – Mogłabym się przebrać za wieśniaczkę. Albo za chłopca! Izolda kupiła mnóstwo kostiumów i masek! To karnawał, niemal wszyscy chodzą w przebraniach. – To niewarte ryzyka – rozstrzygnął brat Piotr. – Poza tym nie powinnaś się narażać. Na ulicach jest niebezpiecznie. Zjawiliśmy się tu akurat w ten jedyny czas w roku, kiedy kobietom wolno swobodnie opuszczać domy. Wszystkie wenecjanki będą się przebierać, nosić maski i chodzić po ulicach przez te dwadzieścia dni przed Wielkim Postem, gdy w mieście panuje największa rozwiązłość. To czas wyjątkowy i kobiety zyskują wyjątkowe prawa. Przez resztę roku mogą jedynie odwiedzać się nawzajem w swoich domach lub chodzić do kościoła. – Ale skoro to karnawał, możemy przecież wyjść na ulicę w maskach i przebraniach? – nie ustępowała Iszrak. – Nawet jeśli ten czas trwa tylko parę tygodni. – Owszem, jeśli chcecie być uznane za ladacznice – rzucił z rozdrażnieniem brat Piotr. – Radzę wam wcale nie wychodzić. To czas wielkiego grzechu i rozpasania. Radzę, a wręcz żądam, byście pozostały w domu. – Zerknął na Lucę, szukając jego poparcia. – Ponieważ

podróżujecie z nami i zgodziłyście się sprawiać wrażenie, że jesteśmy waszymi opiekunami, powinnyście nam dać prawo decydowania o tym, kiedy wychodzicie z domu. – Nikomu nie dam takiego prawa – odparła natychmiast Iszrak. – Ani tobie, ani nikomu innemu. Nie po to opuściłam dom i uciekłam z klasztoru, żeby teraz przyjmować rozkazy od ciebie i Luki. Luca poczerwieniał. – Nikt nie chce ci rozkazywać – odezwał się – ale jeśli mamy udawać możną rodzinę, musisz się zachowywać jak towarzyszka szlachetnie urodzonej damy. Sama się na to zgodziłaś. – Pójdę w masce. – O ile ktoś będzie ci towarzyszyć – zastrzegł Luca. – Zdaje się, że w czasie karnawału całe miasto ogarnia szaleństwo. Ale jeśli pójdzie z tobą Freize albo gospodyni, powinnaś być bezpieczna. – Więc mogę iść z tobą dzisiaj na Rialto? – podchwyciła. – Żeby spotkać się z ojcem Pietrem? Jeśli założę maskę? Luca pokręcił głową. – To moja sprawa. Idę sam. – Ja też pójdę sam – oznajmił Freize z szerokim uśmiechem. – Pójdę zupełnie sam, obok ciebie.

Luca i Freize opuścili dom. Iszrak i Izolda patrzyły z okna swojego pokoju, jak czarna gondola wypływa na Canal Grande i zwinnie przemyka pośród innych łodzi. – Wychodzę – oznajmiła Iszrak. – Zdobędę dla nas chłopięce przebrania, żebyśmy mogły się poruszać, jak chcemy. Izolda uśmiechnęła się promiennie. – Starczy nam odwagi? – Oczywiście – odrzekła twardo Iszrak. – Jakżeby inaczej? Przemierzyłyśmy całe Włochy. Nie będziemy siedzieć zamknięte w izbie, bo paru kapłanom wydaje się, że nasze oczy nie zniosą widoku grzesznej Wenecji. – Zamówiłam suknie dla nas obu. – Tak, ale ja nie chcę sukni. Chcę kostiumów. Przebrań. Chcę chłopięcych strojów, żebyśmy mogły się swobodnie poruszać, tak by nikt nas nie rozpoznał. – Zatem idź – powiedziała Izolda z ożywieniem. Z kieszeni skromnej szarej sukni wyjęła sakiewkę. – Proszę. To od brata Piotra, na datki dla biednych, świece w kościele i inne drobiazgi, które według niego powinny mieć damy z dobrego rodu. Kup za to spodnie, peleryny i wielkie maski! Iszrak roześmiała się, wzięła pieniądze i wyszła z pokoju. – I kup mi kapelusz! – zawołała za nią Izolda, przechylając się przez balustradę schodów. – Żebym mogła ukryć włosy. – Zastawię klejnoty twojej matki! – odkrzyknęła Iszrak stłumionym głosem. Izolda zawahała się. – Klejnoty matki? Które? – Rubiny. Mamy szansę zarobić majątek. Sprzedamy klejnoty, kupimy angielskie noble i będziemy obserwować, jak ich cena rośnie. Kiedy stanie się dwa razy wyższa, odkupimy rubiny i nadal będziemy mieć fortunę, za którą wynajmiesz żołnierzy, by odbić zamek z rąk brata. – Mogłybyśmy zarobić takie pieniądze na handlu noblami? – spytała zaintrygowana

Izolda. – Mogłybyśmy. Mam to zrobić? Mam iść do kupca i wymienić twoje rubiny na noble? – Tak – powiedziała Izolda, skuszona myślą o łatwym zdobyciu fortuny, za którą mogłaby odzyskać swoje dziedzictwo. – Tak, weź je.

Tymczasem dwaj młodzi mężczyźni znaleźli ojca Pietra na moście Rialto, pośród tłumu. Nieopodal ktoś żonglował sztyletami, dalej smutny piesek chodził w kółko na tylnych łapkach, z małą piłeczką na nosie. Jego właściciel, w makijażu klauna, podsuwał gapiom kapelusz na datki. Nikt nie zauważył przebranej za chłopca Iszrak w kapeluszu nasuniętym nisko na oczy, kończącej transakcję z kupcem Izraelem. Nikt nie zobaczył, jak wsiada do wynajętej gondoli i po cichu odpływa. – To mój pan – oznajmił Freize, torując sobie łokciami drogę w tłumie otaczającym zakonnika. – To Luca Vero. – Szukasz swojego ojca – odezwał się łagodnie duchowny. – Z radością powiadamiam cię, że mam o nim wieści. – Zauważył nagłą bladość Luki. – Ach, mój synu… Jesteś gotów mnie wysłuchać? Luca pochylił głowę i odmówił szybką modlitwę. – Tak – szepnął. – Mów natychmiast. – Niewolnik, którego wykupiłem w zeszłym roku od Bayeeda, powiedział mi, że Guilliam Vero służył na jego statku – rzekł cicho ojciec Pietro. – Był wtedy zdrowy i silny. Od tego czasu minął zaledwie rok. Możliwe, że twój ojciec nadal jest niewolnikiem na tym statku. – Więc żyje? – spytał Luca, jakby nie wierzył własnym uszom. – Teraz? Dziś? – Możliwe. Wyślę wiadomość do Bayeeda i spytam, czy zechce go sprzedać. Luca potrząsnął głową, żeby pozbyć się zamętu wirujących myśli. – Nie mogę oprzytomnieć! Nie mogę w to uwierzyć! Freize położył mu łagodnie rękę na plecach. – Spokojnie – powiedział kojąco, jakby uspokajał konia. – Spokojnie. – Tak. Oczywiście – zwrócił się Luca do zakonnika. – Proszę. Zrób to natychmiast. Kiedy dostaniemy odpowiedź? – Jeśli Bayeed jest w Konstantynopolu… Istambule, tak się teraz nazywa to miasto. Niech Bóg im wybaczy, że je nam zabrali, nasz Rzym Wschodu, dom Boga… Zatem jeśli Bayeed tam jest, dostarczenie mu wiadomości potrwa jakieś dwa tygodnie. Ale może dopisze ci szczęście. Słyszałem, że przybył do Triestu. Jeśli to prawda, wiadomość może do niego dotrzeć w ciągu paru dni. Może nawet zobaczymy go w Wenecji. – W ciągu paru dni? – powtórzył Luca. – Mógłby tu przyjechać? Duchowny delikatnie położył rękę na jego zaciśniętej pięści. – Tak, mój synu. Możesz otrzymać odpowiedź w ciągu paru dni. Pod warunkiem że Bayeed jest w porcie w Trieście, a mój posłaniec go odszuka, a potem znajdzie statek powrotny. Luca i Freize wymienili zaskoczone spojrzenia. – W ciągu paru dni… – znów powtórzył Luca. – Mogę zobaczyć ojca przed upływem tygodnia? – Na ogół Bayeed odpowiada natychmiast. Ale cena nie będzie niska. Za zdolnego do pracy niewolnika trzeba zapłacić lira di grosso. – Duchowny zamilkł na chwilę. – To około pięciu nobli. Luca skinął głową. Przeliczył sumę w chwili, gdy ojciec Pietro ją wymienił. Mimo woli

pomyślał o pieniądzach, które miał ze sobą, choć nie należały do niego, bo powierzył mu je zwierzchnik zakonu, aby Luca mógł udawać kupca. Pomyślał o złotych monetach, które sprawdzał; o podejrzanych monetach z prawdziwego złota, które miał kupić; o udziale w ładunku statku, który w tej chwili pod pełnymi żaglami płynął tu ze wschodu, by przywieźć mu małą fortunę; o pieniądzach, które miał rozrzucać na prawo i lewo, żeby stworzyć iluzję bogactwa. – Mam je – powiedział cicho. – Mam pieniądze. Mogę zapłacić. I chętnie je oddam za wolność mojego ojca. – Nie należą do ciebie – szepnął mu Freize do ucha. – Co będzie, jak każą ci się z nich rozliczyć? – Muszę się nimi posłużyć! – rzucił Luca zaciekle. – Za wolność mojego ojca mógłbym zapłacić nawet kradzionymi pieniędzmi! Ale tylko je pożyczam. Wyjaśnię to zwierzchnikowi. Spłacę pożyczkę zyskiem, który osiągnę, obracając angielskimi noblami. Kapłan skinął głową. – Zatem dziś wieczór napiszę wiadomość do Bayeeda. Spodziewam się, że zechce zapłaty w angielskich złotych noblach. Taką walutę wolą Osmanowie, zarówno jeśli chodzi o okup, jak i tegoroczną daninę. Zażąda pewnie pięciu angielskich nobli. Może zgodzi się na cztery i pół, ponieważ wartość nobla rośnie. Lepiej będzie od razu ustalić cenę. Wszyscy przewidują, że wartość nobla poszybuje pod niebo. – Zdobędę te monety – zapewnił go Luca. – Zapłacę okup w noblach. – Mam dla ciebie także inne wiadomości. Luca spojrzał na niego wyczekująco. – Mężczyzna, który służył z twoim ojcem, mówił, że twój ojciec dowiedział się, gdzie zabrano jego żonę. Podobno jest domową niewolnicą w rodzinie służącej sułtanowi. Twój ojciec widział, jak ją kupują na targu niewolników, zanim jego samego kupił Bayeed. Możliwe, że twoja matka nadal żyje i pracuje w tym samym miejscu. Jeśli przenieśli się wraz z dworem, to znajdziemy ich w Istambule, oby Bóg wybaczył im kradzież naszego miasta. Luca zachwiał się pod ciężarem tych wieści. Freize chwycił go za ramię. – Spokojnie – powiedział. – Tylko spokojnie. – Delikatnie poklepał Lucę po plecach. – W porządku, wróbelku? Luca odtrącił jego dłoń. – Moja matka…? – To dawna wiadomość – zastrzegł zakonnik. – Twój ojciec mówił, że widział, jak sprzedają ją człowiekowi, który wyglądał na dobrego pana. Ale oczywiście dziś może jej tam już nie być. – Przecież powiedziałeś, że sprzedano ją do rodziny związanej z dworem sułtana? – Tak. To dobre miejsce, lekka praca. Mogę napisać do urzędnika na dworze i zapytać o nią. – Zakonnik uniósł pióro. – Jak ma na imię? – Clara. Clara Vero. Nie mogę w to uwierzyć. Po prostu nie wierzę. Kiedy miałem czternaście lat, powiedziano mi, że moi rodzice nie żyją. Porwano ich z naszego gospodarstwa. Nikt tego nie widział. Już cztery lata temu porzuciłem nadzieję, że kiedykolwiek ich znowu zobaczę. Od tej pory ich opłakuję. Myślałem, że jestem już sierotą. – Bóg jest miłosierny – rzekł łagodnie stary kapłan. – Chwalmy Go. – To prawdziwy cud – zgodził się Freize. – Amen. Weź się w garść, wróbelku. Luca pochylił głowę i wyszeptał modlitwę. – Kiedy mam do ciebie przyjść, ojcze? – spytał. – Poślę po ciebie, gdy tylko otrzymam jakieś wieści. Minie kilka dni, zanim dowiemy się czegoś o twoim ojcu. Na ślad twojej matki możemy nie wpaść nawet przez kilka miesięcy.

Musisz nauczyć się cierpliwości. Twój służący mówi, że zamieszkaliście w palazzo rodziny de Longhi? – Tak. Tak. Tam wysyłaj mi wiadomości. – Przebyłeś długą drogę ze swojego gospodarstwa – zauważył kapłan. – Najwyraźniej odniosłeś wielki sukces w światowym życiu. Luca, wstrząśnięty wieściami o rodzicach, stracił przytomność umysłu. Nie potrafił szybko wymyślić żadnego kłamstwa. – Mojemu panu poszczęściło się w handlu – wtrącił pospiesznie Freize. – Przybyliśmy do Wenecji, by handlować złotem, gdyż taka jest jego specjalność. Mamy też udziały w ładunku, który przybędzie tu z Rosji. Ale on przede wszystkim chciał spotkać się z tobą i spytać cię o ojca. To bardzo dobry syn. Duchowny uśmiechnął się na te słowa. – Może zechcesz oddać część swego bogactwa Kościołowi – zwrócił się do Luki. – Moglibyśmy wykupić z niewoli wielu chrześcijan, tak jak twoich rodziców, gdybyśmy tylko mieli pieniądze. – Zrobię to – obiecał Luca, tak wzburzony, że prawie nie rozumiał, co mówi. – Zrobię to. Chcę okazać hojność. Chcę, by inni także wrócili do swych domów. Bóg mi świadkiem, gdybym mógł to sprawić, nie byłoby żadnych niewolników ani osieroconych dzieci. – Niech Bóg pozostanie z tobą, mój synu. – Zakonnik nakreślił w powietrzu znak krzyża. – I niech nad tobą czuwa, gdy będziesz handlować złotem i sprzedawać ładunek. Jest to bowiem bardzo niebezpieczne przedsięwzięcie i musisz się strzec przestępców. – I nie ma potrzeby rozpowiadać w całej Wenecji o naszych interesach – odezwał się cicho Freize. – Kiedyś mała chatka, dziś wielka fortuna… mój pan nie lubi, kiedy się o tym mówi. – Ja nie plotkuję – odparł łagodnie zakonnik. – Moim zajęciem jest zdobywanie informacji o biednych, odłączonych od stada owieczkach. Powodzenie tych spraw zależy od mojej dyskrecji. – A więc załatwione. – Freize skinął głową i odwrócił się, by odejść w ślad za Lucą, ale jeszcze się obejrzał. – Sporo tu złota, co? – rzucił od niechcenia. – Nigdy w życiu nie widziałem tak wielu angielskich nobli – przyznał ojciec Pietro. – Bóg rzeczywiście jest łaskawy, gdyż Osmanowie żądają zapłaty w złotych noblach i wiele osób daje mi je za moją pracę, a ich cena rośnie z każdym dniem, więc dzięki tym szczęśliwym monetom mogę wykupywać z niewoli coraz więcej duszyczek. Wszystkie moje oszczędności ulokowałem w noblach i teraz, dzięki Bogu, mogę lepiej wykonywać moje dzieło.

Tymczasem Iszrak wpadła do domu przez boczne drzwi w chwili, gdy gondola z Freize’em i Lucą wpłynęła w śluzę palazzo. Dziewczyna wbiegła po schodach, przeskakując po dwa stopnie, i dotarła na piętro zajmowane przez nią i Izoldę w momencie, gdy na dole rozległy się kroki Freize’a i Luki. Wepchnęła pospiesznie pod łóżko pelerynę, spodnie i mocne buty, po czym pokazała Izoldzie sakiewkę ciężką od złotych monet. – Ile dostałaś za rubiny? – spytała Izolda gorączkowym szeptem. – Dziesięć i pół złotego nobla. Lepszej ceny nie znalazłam. Izolda przełknęła nerwowo ślinę na myśl o ryzyku. – Mam nadzieję, że ich wartość wzrośnie – rzuciła niespokojnie. – Te rubiny to największy skarb mojej matki.

– Też na to liczę. Ale wszyscy mówią, że już jutro noble będą warte więcej. Ludzie nimi spekulują nawet w tej chwili, gdy rynek się zamyka. Jutro mogłybyśmy je sprzedać z zyskiem i wykupić rubiny. Izolda skrzyżowała palce i stuknęła nimi w czoło Iszrak – śmieszny gest z czasów ich dzieciństwa. – Na szczęście – powiedziała Iszrak. – Zejdź do niego, ja schowam sakiewkę pod materacem.

Luca rozpromienił się na widok wchodzącej Izoldy i ująwszy jej dłonie, oznajmił, że chyba zdoła wykupić rodziców. – Wspaniale! – zawołała. – Nie mogłoby cię spotkać nic lepszego. Przez chwilę stali, trzymając się za ręce. Luca uświadomił sobie, że spieszył się z powrotem, żeby przekazać te wieści Izoldzie. W chwili, gdy je usłyszał, zapragnął, by i ona je poznała. – Rozumiesz – powiedział jakby ze zdziwieniem. – Rozumiesz, co to dla mnie znaczy. – Ja również straciłam ojca – odrzekła łagodnie. – Tyle że mój odszedł na zawsze w krainę śmierci. Dlatego wiem, jak tęsknisz za ojcem, jak bardzo cię boli jego nieobecność. Ale jeśli do ciebie wróci i jeśli wróci także twoja matka, cóż to będzie za cud! – Odszedłbym z zakonu – powiedział Luca niemal do siebie. – Gdyby wrócili, zostawiłbym Kościół, by znowu zamieszkać z nimi. Z dumą nazywałbym się ich synem i pracowałbym w polu. Nie pragnąłbym niczego więcej. – Ale co z twoją pracą dla Zakonu Ciemności? Podobno masz wielki talent do przenikania istoty spraw. Dlatego musisz przemierzać świat i znajdować oznaki jego zbliżającego się końca. Brat Piotr mówi, że to twój dar i twoje powołanie. Mówi, że jesteś największym inkwizytorem, jakiego zna, a podróżował już z wieloma. Luca uśmiechnął się z niedowierzaniem, zaskoczony pochwałą. – Naprawdę? Tak powiedział? – Tak! Kiedy mnie łajał. – Izolda uśmiechnęła się krzywo. – Powiedział nawet, że nie wolno mi cię odciągać od wykonywania bożego dzieła. Że masz powołanie. Twierdzi, że jesteś wyjątkowy. – Mimo to zamieszkałbym z rodzicami, gdyby odzyskali wolność i wrócili do domu. Oczywiście zakończyłbym tę misję, nie zostawiłbym jej w połowie. Ale gdyby rodzice mieli wrócić, nie chciałbym przebywać z dala od nich. Nie chcę być wyjątkowy. Chcę być zwyczajnym synem. Izolda skinęła głową. Jak nikt inny rozumiała tęsknotę za domem. Po śmierci ojca brat podstępem pozbawił ją ziem i zamku, które miały należeć do niej. – Ale wiesz, że tak naprawdę nie ma powrotu do przeszłości – powiedziała łagodnie. – Nawet jeśli syn mojego ojca chrzestnego da mi swoją armię, nawet jeśli pokonam brata i odzyskam ziemie, nigdy nie będzie już tak samo. Mój ojciec pozostanie martwy. Mój brat nie przestanie być zdrajcą. Nadal nie będę miała na tym świecie nikogo oprócz Iszrak. Nadal będę czuła rozpacz po śmierci ojca i gniew na zdrajcę, mojego brata. Moje serce nadal będzie skamieniałe. Nie stanę się taka jak kiedyś, nawet jeśli znów zamieszkam w swoim zamku. – Wiem. Masz rację. Ale gdyby moi rodzice wrócili do domu albo gdybyś mogła żyć tam, gdzie twoje miejsce, to na swój sposób, każde z nas w swoim świecie, moglibyśmy rozpocząć nowe życie. Nowe życie w dawnym miejscu. Nowe życie w miejscu, które się nam należy. Nowy

początek tam, gdzie zaczynaliśmy. A to znaczyło, że ich ścieżki by się rozbiegły. Izolda natychmiast to dostrzegła. – Gdybym mogła odzyskać Lucretili, mieszkałabym bardzo daleko od waszego gospodarstwa. – A ja byłbym skromnym wieśniakiem. Nigdy nie mógłbym porozmawiać z tak wielką damą jak pani na Lucretili. Nawet byś na mnie nie spojrzała, przejeżdżając obok mojego domu. Byłbym brudnym chłopcem idącym za pługiem, a ty minęłabyś mnie, jadąc na wspaniałym rumaku. Oboje pomyśleli: tak, cokolwiek nas czeka, nigdy nie moglibyśmy żyć razem. Bez słowa rozłączyli splecione dłonie. – Nie możemy zaniedbywać misji. – Brat Piotr wszedł do pokoju i zobaczył, jak pospiesznie się od siebie odsuwają. – To główna sprawa. Jedyna. Cieszę się, że znalazłeś ojca – odezwał się do Luki. – Ale musimy pamiętać o naszym zadaniu. Mamy cel. Nie ma nic ważniejszego od znajdowania oznak końca świata. – Nie, nie zapomnę, po co tu przyjechałem – zapewnił go Luca. – Ale ponieważ mistrz rozkazał nam handlować, a nawet oddawać się hazardowi, to dla mnie szansa. Muszę zarobić trochę złota. Będę potrzebować małej fortuny na wykupienie obojga rodziców. – Możesz ją zdobyć na handlu złotem – zauważyła Iszrak, wchodząc do pokoju. Izolda rzuciła jej spojrzenie winowajczyni. – Wszyscy mówią, że już w przyszłym miesiącu noble będą warte dwa razy tyle, co teraz. Można zarobić pieniądze niczym za dotknięciem czarodziejskiej różdżki. – Ale jak? – spytała nerwowo Izolda, zwracając się do Luki. – Widzę, co się dzieje. Widzę, że połowa Wenecji na to liczy i że co dzień zyski są nieco większe. Ale jak to się dzieje? – Dzieje się tak, ponieważ wszyscy chcą mieć angielskie noble i jest więcej chętnych niż monet – wyjaśnił Luca. – Ludzie kupują, spodziewając się zysku, dlatego wartość monet ciągle wzrasta. Mogłoby to dotyczyć każdego pożądanego towaru: nobli, muszli, brylantów czy nawet domów. Wszystkiego, co można wymienić na pieniądze, a zatem wszystkiego, czego wartość może wzrosnąć. Im bardziej ludzie tego pragną, tym gwałtowniej przebijają swoje oferty i podwyższają cenę. – Ale pewnego dnia to wszystko pęknie jak przepełniony pęcherz – wtrąciła Iszrak. – Chodzi o to, żeby sprzedać pieniądze przed tym dniem. – A skąd wiadomo, kiedy ten dzień nadejdzie? – spytał Luca i ze zdziwieniem zauważył, że dziewczęta wymieniły spłoszone spojrzenia. – Miałam nadzieję, że to wiesz – szepnęła Izolda. – Kupiłyśmy trochę nobli. – Naprawdę? – Luca parsknął śmiechem. – Spekulujecie? Obie skinęły głowami, przerażone, jakby bały się samych siebie. – Ile? – spytał Luca poważniej, widząc, że nie żartują. – Dziesięć i pół nobla – wyznała Izolda. Luca gwizdnął bezgłośnie. – Jak je zdobyłyście? – Zastawiłam rubiny mojej matki – wyznała Izolda. – Teraz oczywiście boję się, że nie zdołam ich wykupić. – Powiesz nam, kiedy powinnyśmy sprzedać noble? – spytała Iszrak. – Oczywiście, zrobię, co w mojej mocy. I codziennie będziemy chodzić na rynek, by obserwować ceny. – A monety są ze złota, z czystego złota. Sprawdziliśmy to – przypomniała mu Iszrak. – Cokolwiek się stanie, ich wartość nie spadnie poniżej ceny złota.

– Może Luca zdobędzie fortunę – odezwał się brat Piotr, jakby nie słyszał ich rozmowy. – Luca, zostałeś zaproszony. – Pokazał list, który trzymał w ręku. – Właściwie zaproszenie dotyczy nas wszystkich. To wieczór hazardowy w pobliskim pałacu. Ma się odbyć pojutrze. Wygląda na to, że bajeczka o naszej bogatej rodzinie już się szeroko rozeszła. Zaproszenie przyniesiono, kiedy byłeś w mieście. Jest też zaproszenie na przyjęcie. Dziewczęta wyraźnie się ożywiły. – Pójdziemy? – spytał Luca. – Chyba musimy. – Brat Piotr westchnął. – Musimy poznać posiadaczy złotych nobli, jeśli mamy odkryć, skąd przybyło angielskie złoto i jak wiele krąży go na weneckim rynku. Mistrz powiedział, że będziemy musieli uprawiać hazard, skoro udajemy bogaczy. Pomodlę się przed wyjściem i po powrocie, by Pan pozwolił mi oprzeć się pokusom. – Bo oczywiście wszystkie kobiety rzucą się na niego – szepnęła Iszrak do Izoldy, skłaniając ją do uśmiechu. – A my pójdziemy? – spytała Izolda. – Skoro mam odgrywać rolę waszej siostry? – Otrzymałaś zaproszenie od pań domu. – Brat Piotr podał jej list zaadresowany do signoriny Vero. – Myślą, że noszę twoje nazwisko? – zawołała Izolda do Luki i nagle oblała się rumieńcem. – Oczywiście – powiedział brat Piotr ze zmęczeniem. – Wszyscy je nosimy. Ja występuję jako Piotr Vero, jego starszy brat. – Jak to dziwnie brzmi! Jakbyśmy byli małżeństwem – zauważyła spłoniona Izolda. – Raczej jakbyś była jego siostrą – odparł brat Piotr zimno. – I ją masz udawać. Czy odwiedzisz damy, kiedy my będziemy oddawać się hazardowi? Iszrak mogłaby iść z tobą jako dama do towarzystwa. – Tak – powiedziała Izolda. – Choć wieczór hazardowy i przyjęcie wydają się o wiele bardziej zabawne niż wizyta u dam. – Nie będziemy się bawić – oznajmił surowo brat Piotr. – Będziemy szukać fałszywego złota, a w tym celu musimy przeniknąć to siedlisko grzechu. – Naturalnie – zgodziła się Izolda, ale nie ośmieliła się spojrzeć na Iszrak, której ramiona trzęsły się od powstrzymywanego śmiechu. – My też postaramy się być przydatne. Będziemy nasłuchiwać wszelkich wzmianek o złocie i możemy spytać damy, ile ich mężowie płacą za złote noble na Rialto i skąd je biorą.

Następnego ranka Freize, Luca i brat Piotr znowu wybrali się na most Rialto, by popatrzeć na kupców wymieniających pieniądze. – Skąd będziemy wiedzieć, ile złota mają przy sobie? – spytał niespokojnie brat Piotr, gdy ich gondola sunęła zwinnie, wymijając większe łodzie. – Musimy zażądać go tak wiele, żeby kupiec musiał iść do swojego dostawcy. Jedynie wtedy stwierdzimy, skąd pochodzą noble. Ale jak określić tę sumę? – Żydowski kupiec miał tylko dwie skrzynki – wtrącił Freize. – Nie sądzę, żeby przynosił na plac wiele monet. Ale nie wiem, co może trzymać w domu. – Brat Piotr pokazał mi szczegółowy spis towarów, które przeznaczył dla nas mistrz –

odezwał się Luca. – Statek, który je przewozi, ma przybyć z Rosji w przyszłym tygodniu. Dostaniemy ćwierć ładunku dużego statku. Mówimy tu o fortunie. Freize gwizdnął. – Możemy to roztrwonić? Co przywiezie statek? – Bursztyn, futra, kość słoniową… – Skąd wasz zwierzchnik ma takie bogactwo? – spytał Freize. – Czy nie ślubował życia w ubóstwie, jak bracia z naszego opactwa? Brat Piotr spojrzał na niego surowo. – Jego sprawy nie powinny cię interesować. Nie mają nic wspólnego z tobą. Ale oczywiście nasz mistrz ma do dyspozycji majątek Kościoła świętego. – Skoro tak mówisz… – Luca znowu musiał zmienić swój pogląd na tajemniczego zwierzchnika. – Wiedziałem, że ma wielką władzę. Nie spodziewałem się, że również majątek. – To jedno i to samo – oznajmił ponuro brat Piotr. – Te same drzwi do grzechu. – W rzeczy samej – przyświadczył wesoło Freize. – I oczywiście gdzieżby tam mnie, prostaczkowi i biedakowi, przystało się zajmować takimi sprawami. – Powiemy, że chcemy wymienić ładunek na złoto natychmiast, gdy tylko statek zawinie do portu – zdecydował Luca. – Spytamy ich, czy mają wystarczająco wiele monet. W razie potrzeby pokażę im listę towarów ze statku. Będziemy musieli przedstawić sytuację tak, żeby wyglądała na najbardziej prawdopodobną, i w razie potrzeby improwizować. Brat Piotr pokręcił głową. – W tym mieście kłamię na każdym kroku – rzekł z niezadowoleniem. – Ja też – przyznał Freize bez śladu skrępowania. – Coś strasznego. Gondolier zatrzymał łódź przy schodach przystani. – Mam zaczekać? – Tak – powiedział Luca, wysiadając na brzeg. – Czy damy nie będą potrzebować gondoli? – Damy nie zamierzają nigdzie się wyprawiać – odparł brat Piotr. – Pod naszą nieobecność mogą chodzić tylko do kościoła i na plac Świętego Marka. Gondolier skinął głową. Mężczyźni weszli po schodach przystani na gwarny plac. Freize natychmiast rozejrzał się za ładną dziewczyną grającą w trzy kubki. Klęczała na kawałku bruku wysypanym białym piaskiem. Przed nią stały trzy kubki odwrócone dnem do góry. Jej małomówny ojciec jak zwykle trzymał się w pobliżu. – Zaraz wracam – rzucił Freize do Luki i brata Piotra. Podszedł do dziewczyny. – Dzień dobry, Jacinto – powiedział i został nagrodzony promiennym uśmiechem. – Duży masz dzisiaj ruch? – Jak zwykle – odrzekła, wygładzając piasek przed sobą i rozstawiając kubki. Pod jeden z nich włożyła kulkę, po czym zaczęła szybko przesuwać kubki. Freize przyglądał się jej uważnie, aż w końcu nie mógł się oprzeć pokusie. – Ten – oznajmił z całą pewnością. – Zdecydowanie, stawiałbym własne życie. – Wystarczy, jeśli postawisz pieniądze – odparła, zerkając na niego szybko z błyskiem ciemnych oczu. – Nie chcę twojego życia. – Kubek z prawej strony – odezwał się cicho Luca, stając obok Freize’a. – Przyglądałem się. Jestem pewien. – Skoro tak uważasz… – powiedziała dziewczyna. – Może obaj coś postawicie? Luca położył garść drobnych monet na kubku z prawej strony. Freize wysypał całą zawartość sakiewki przed środkowym kubkiem. Dziewczyna roześmiała się, jakby cudza wygrana sprawiała jej przyjemność, i zwróciła

się do Freize’a: – Twój przyjaciel ma szybsze oko! Nie pomylił się. – Zgarnęła monety leżące przed środkowym kubkiem, który wybrał Freize, tak jak większość gapiów, a Luce oddała jego piccoli i dodała ćwierćnobla. – Twoja wygrana – powiedziała. – Potroiłeś swoje pieniądze. – Miło się wygrywa w tę grę – zauważył Luca i trochę niepewnie wziął angielską monetę; czuł się niezręcznie, dotykając jej jak zwykłej waluty. Dziewczyna źle rozumiała jego wahanie. – To ćwierćnobel angielski. Warty tyle co pół dukata. Dobra moneta. – Chyba nie podajesz w wątpliwość wartości złotych monet? – spytał ktoś z tłumu. – Skąd. Po prostu dziwi mnie moje szczęście – odparł Luca. – W tę grę rzadko się wygrywa – mruknął Freize markotnie. – Ale przyjemnie się gra, a patrzenie na ciebie, Jacinto, to rozkosz. – Znowu przybyłeś do ojca Pietra? – spytała dziewczyna. – Bo on zjawia się dopiero po południu. – Nie, mój pan jest kupcem. Chce sprzedać wielki ładunek statku, który ma przybyć lada dzień – oznajmił Freize gładko. – Jedwabie. Nie chciałabyś mieć jedwabnej sukni? Albo wstążek, którymi przewiązałabyś te lśniące brązowe włosy? Dziewczyna uśmiechnęła się wesoło. – Bardzo bym chciała! Czy zechcesz się założyć? Jeśli przegrasz trzy razy z rzędu, kupujesz mi suknię. Freize wyszczerzył zęby w uśmiechu. – Nigdy! Jestem pewien, że wygrałabyś całą szafę sukni, cały statek sukni! Jacinta parsknęła śmiechem. – Szczęście mi sprzyja, to wszystko. – Masz wielki talent – odezwał się Luca i dodał, zniżając głos: – Ale zdradzę ci tajemnicę. Dziewczyna pochyliła się ku niemu. – Nie widziałem, pod którym kubkiem jest kulka, bo poruszałaś rękami zbyt szybko, żebym mógł nadążyć wzrokiem. Ale zgadłem to. Jacinta spojrzała na niego, mrużąc oczy. – Zaryzykowałeś? – Nie. Zgadłem, wnioskując z obserwacji. – Jakich to obserwacji? – Jesteś praworęczna. Najsilniejszym ruchem jest ten od siebie, nie do siebie. Kiedy poruszałaś kubkami, najczęściej przemieszczałaś kubek z ukrytą kulką, a wolisz ruch od siebie. Trzy razy z siedmiu przesunęłaś kubek z kulką na prawo. Przypuszczam, że pod koniec dnia, gdy czujesz już lekkie zmęczenie, jeszcze częściej wykonujesz ruch na prawo. Dziewczyna przykucnęła. – Policzyłeś moje ruchy? I zapamiętałeś, gdzie znajdował się kubek? Luca zastanowił się przez chwilę. – Nie zamierzałem liczyć – wyjaśnił. – Ale po prostu zauważam takie rzeczy jak schematy i cyfry. – Grasz w karty? – spytała z uśmiechem. – Myślisz, że potrafiłbym je policzyć? – Na pewno. Gdybyś umiał liczyć i zapamiętywać karty, wygrałbyś w karnöffel. Mógłbyś grać tutaj, na placu. Tu pieniądze leżą na ulicy, każdy je ma, każdy wierzy w swoje szczęście. Luca zerknął na brata Piotra, który czekał na nich z miną udręczonej cierpliwości.

– Nie gram w hazardowe gry. Mojemu bratu by się to nie spodobało. Ale rzeczywiście potrafiłbym zapamiętać rozdania. – Ile cyfr mógłbyś zapamiętać? Luca przymknął oczy i wyobraził sobie, że jest chłopcem biegnącym wzdłuż kolumn, na których namalowano cyfry. – Nie wiem, nigdy tego nie sprawdzałem. Pewnie tysiące. – Czy widzisz te cyfry w kolorach? Pytanie było tak dziwne, że Luca zawahał się i roześmiał. – Tak – wyznał. – Ale to chyba jakieś złudzenie. Optyczne, a może umysłowe. Kto wie? O ile mi wiadomo, do niczego nieprzydatne. Ty też widzisz cyfry w kolorach? Jacinta pokręciła głową. – Ja nie. Ale wiem, że ludzie, którzy znają się na liczbach, widzą je w kolorach albo jako obrazy. Potrafisz zrozumieć języki, które słyszysz pierwszy raz w życiu? Luca zawahał się, nie chcąc się chwalić. Przypomniał sobie, jak w dzieciństwie natrząsano się z jego wyjątkowych zdolności. – Tak – potwierdził. – Ale nie uważam tego za coś nadzwyczajnego. Dziewczyna odwróciła się i skinęła głową na swojego ojca. Drago Nacari podszedł i uścisnął dłoń Luki. – To mój ojciec – przedstawiła go Jacinta, a potem zwróciła się do Draga, szybko mówiąc po francusku: – Ten młodzieniec ma talent do liczb i języków. Niedawno przybył do Wenecji i dziś do nas przyszedł. Ręka mężczyzny nagle zacisnęła się mocniej na dłoni Luki. – Cóż za zbieg okoliczności! Modliłem się, by poznać kogoś takiego jak ty. – Wczoraj miałam sen – powiedziała cicho dziewczyna do Luki. – Śniło mi się, że jeleń o oczach tak brązowych i lśniących jak twoje wszedł na plac San Giacomo, a jego twarde kopytka stukały głośno, aż echo odbijało się na moście Rialto. Plac zmienił się w łąkę, wszędzie była zieleń. – To bogaty kupiec – przerwał jej Freize. – Zagrał w tę grę dla rozrywki. Nie jest hazardzistą. Nie pomoże wam w pracy. I nie przypomina jelenia, nawet sobie nie wyobrażajcie. – Rozumiesz mnie? – spytał Drago po łacinie. – Mówię i czytam w tym języku – odrzekł Luca. – Nauczyłem się go podczas pobytu w klasztorze. – Rozumiesz mnie? – spytał Drago po arabsku. Luca zmarszczył brwi. – Zdaje się, że spytałeś o to samo – powiedział z wahaniem. – Ale tylko zgaduję. Nie mówię po arabsku. – No, to tego nie zrozumiesz – odezwał się Drago po rumuńsku, w języku wędrownych Cyganów. – Ani słowa! Luca parsknął śmiechem. – Teraz to już tylko dopisało mi szczęście. Kiedy byłem dzieckiem, do mojej wioski przyjechali Cyganie. Słuchałem ich i natychmiast zrozumiałem ich mowę. – Znasz język ptaków? – spytał bardzo cicho Drago po włosku. Luca pokręcił głową. – Nie, nigdy o czymś takim nie słyszałem. A o co właściwie chodzi? – Studiuję pewne zastanawiające manuskrypty – oznajmił Drago, unikając odpowiedzi. – Zawierają cyfry i dziwne słowa, a także coś, co wygląda na szyfr. Właśnie wczoraj powiedziałem, że muszę się modlić, by Bóg zesłał mi kogoś znającego się na liczbach i językach,

bo sam nigdy sobie nie poradzę. Potem mojej córce przyśnił się jeleń wchodzący na most Rialto, a dzisiaj ty przybyłeś do nas. – Dlaczego ten sen miałby symbolizować mnie? – spytał Luca. – Bo jesteś piękny jak młody samiec – wtrąciła śmiało Jacinta. – A on szedł tak jak ty, dumnie i z wdziękiem podnosząc głowę i rozglądając się dokoła. Freize pochylił się do niej. – Ja także jestem młodym samcem – szepnął. – Może to o mnie śniłaś? O jeleniu albo przynajmniej o koniu? Albo o przystojnym wole. Zgrabnym i mocnym. Kiedy mój pan był chłopcem, nazwałem go wróbelkiem, bo był tak drobny, lekki i zagłodzony. – Rzeczywiście przypominasz ładnego konia – powiedziała ze słodkim uśmiechem. – I polubiłam cię od pierwszej chwili. – Jakie manuskrypty? – Luca nie umiał skryć zainteresowania. – To księga z ilustracjami i tekstem. Ale ilustracje nie przedstawiają żadnych znanych mi roślin ani osób i nie mogę zrozumieć słów, które widnieją wokół nich. – Zabrałeś te manuskrypty na tutejszy uniwersytet albo do Padwy? Mężczyzna rozłożył ręce. – Boję się – wyznał. – Jeśli te rękopisy zawierają tajemnice, na których da się zarobić, to ja powinienem się na nich wzbogacić. Jeśli niosą heretyckie treści, nie chcę zostać ukarany. Spytają mnie, skąd je mam i co znaczą. Oskarżą mnie o zakazaną wiedzę, choć niczego nie rozumiem. Pojmujesz mój problem? – Czy te manuskrypty znajdują się na liście zakazanych książek? – zagadnął ostrożnie Freize. – Mój pan nie może ich czytać, jeśli to herezje. Mężczyzna wzruszył ramionami. – Nie mam pojęcia. Nie potrafię przetłumaczyć nawet ich tytułów. – Dlaczego miałbyś mi zaufać? – spytał Luca. Drago uśmiechnął się lekko. – Jeśli je przetłumaczysz, to przeczytasz tylko parę stron bardzo grubej księgi. Nie zrozumiesz wiele. Musiałbyś być filozofem, żeby je pojąć. Mówisz, że jesteś kupcem. To szybszy sposób na wzbogacenie się niż studiowanie starożytnych mądrości. Ale przysięgam, że podzielę się z tobą wszystkim, co odkryję dzięki twojej pomocy. – Bardzo chętnie zobaczę te księgi – powiedział z zapałem Luca. – Podróżujemy z pewną damą… – …do towarzystwa. Damą do towarzystwa jego siostry – wtrącił szybko Freize, dbając o zachowanie pozorów. Położył dłoń na ramieniu Luki. – Patrz, twój brat na nas czeka i zaczyna się niecierpliwić. Luca obejrzał się na brata Piotra, który piorunował ich wzrokiem, oburzony tym, że zadają się z ulicznymi oszustami. – Tak, za chwilę. Dama, o której mówię, jest towarzyszką mojej siostry. To w połowie Arabka i może nam pomóc z językiem arabskim. Studiowała w Hiszpanii na mauretańskich uniwersytetach i jest bardzo wykształcona. – Wykształcona kobieta? – spytała Jacinta z ożywieniem, jakby słowa te nie przeczyły sobie nawzajem. – Mam przynieść manuskrypt do waszego domu? – zwrócił się Drago Nacari do Luki. – Zapraszam. Przybądźcie dziś po południu. Niezmiernie mi pilno, żeby go obejrzeć. – Przyjdziemy, gdy tylko tu skończymy – obiecał Drago. – Po sekście. – Zgoda. Mężczyzna skłonił się, a Jacinta znowu uklękła i wygładziła piasek na bruku. Freize

przykucnął, by się z nią cicho pożegnać. – A więc zobaczymy się dzisiaj? Przyjdziesz z ojcem? – Jeśli mnie ze sobą zabierze – odparła. – Zatem dzisiaj zobaczymy się znowu, w naszym domu Ca’ de Longhi. Jacinta uśmiechnęła się lekko. – Albo tam, albo tutaj. Bywam tu zawsze rano. Może jutro przyjdziesz, postawisz pieniądze i ci się poszczęści. – Już mi się poszczęściło, i to parę razy – zapewnił ją Freize. – Porwała mnie straszna fala, a mimo to wróciłem do domu. Byłem wśród na wpół obłąkanych zakonnic i wyszedłem z tej opresji bez szwanku, a jeszcze wcześniej służyłem w kuchni wiejskiego klasztoru i jedyny chłopiec na świecie, jakiego polubiłem, został wezwany do Rzymu i mianowany wielkim panem, a wyjeżdżając, zabrał mnie ze sobą. Wtedy znalazłem mój pieniążek na szczęście. – Pokaż mi go jeszcze raz – poprosiła. Freize wyjął monetę z kieszeni koszuli. – Teraz trzymam go z dala od innych pieniędzy, żeby przypadkiem go nie wydać. Widzisz? To moneta wybita przez samego papieża w roku moich urodzin. Przetrwała ze mną powódź i nie wydałem jej, kiedy wracałem do domu. Czyste szczęście. – Dlaczego jej nie postawisz? – spytała. – Skoro przynosi ci takie szczęście? – Nie, bo gdyby miała mnie choć raz zawieść i gdybym miał ją stracić, serce by mi pękło. A szczęście by się ode mnie odwróciło. Ale mogę ci ją dać… w zamian za coś. – Pożycz mi ją – zaproponowała dziewczyna z uśmiechem. – Pożycz, a obiecuję, że ci ją oddam. Nie straci na wartości, a może trochę zyska. – Czy to ma być upominek? Taki, jaki ofiarują sobie kochankowie? – Nie zatrzymam jej długo. Odzyskasz ją, daję słowo. Freize natychmiast podał jej monetę. – Ale żądam, by mi ją oddano z pocałunkiem. Jacinta nieśmiało pocałowała swoje palce i dotknęła nimi jego policzka. – Widzisz, i znowu mi się poszczęściło! – zawołał Freize wesoło. W nagrodę otrzymał zerknięcie spod ciemnych rzęs.

Luca poprowadził brata Piotra i Freize’a przez tłoczny plac do rzędu kupców, którzy zajęli już swoje miejsca przy długim stole pod portykiem. Każdemu z nich towarzyszył młodzieniec z maczugą lub groźnym nożem za pasem. – To tamten, z lewej – szepnął Freize. Luca podszedł do mężczyzny, który miał na ubraniu żółty okrągły znak, co wskazywało na jego żydowskie pochodzenie. Kupiec siedział samotnie na końcu rzędu, oddzielony od chrześcijan, jakby dla zaznaczenia jego niższego statusu. – Przychodzę w interesach – powiedział Luca uprzejmie. Kupiec dał mu znak, by usiadł na stołku, który przyniósł jego pomocnik. Freize z bratem Piotrem stanęli za plecami Luki. – Jestem uczciwym kupcem – zaczął mężczyzna nieco nerwowo. – Twój służący poświadczy, że nie oszukałem go na wymianie. Cena nobli już wzrosła. Mogę odkupić je od niego za wyższą cenę. Freize skinął na potwierdzenie głową i uśmiechnął się szczerze i promiennie. – Na nic nie narzekam – oznajmił wesoło. – Zachowam noble i mam nadzieję, że jeszcze

zyskają na wartości. – Mam udziały w ładunku statku, który wkrótce przybędzie ze wschodu z rosyjskimi towarami. – Luca nachylił się do kupca, żeby nikt inny go nie usłyszał. – Chcę się przygotować do sprzedania towaru, gdy tylko statek wpłynie do portu. – Pożyczałeś pod zastaw tego towaru? – spytał przytomnie kupiec. – Nie! – zawołał brat Piotr. – Tak – powiedział jednocześnie Luca. Obaj zerknęli na siebie z zakłopotaniem. – Mój brat zaprzecza, bo nie znosi długów – wyjaśnił szybko Luca. – Ale tak, pożyczyłem pod zastaw tego towaru i dlatego chcę go sprzedać szybko, za złote noble. – Rozumiem – odrzekł kupiec. – Interesuje mnie kupienie udziału, ale nie mam przy sobie tylu nobli. Ulokowałem swój majątek w różnych walutach. Czy przyjąłbyś zapłatę w srebrze? Albo w rubinach? – Nie, chcę tylko złota. Najlepiej w złotych monetach. Na przykład w angielskich. – Och, wszyscy tak się uganiają za noblami, że cena szybuje pod niebo! To głupie. – Być może. Ale dlatego są dla mnie lepsze. Chcę je kupić, dopóki ich cena wzrasta. Wartość mojego ładunku może wynosić jakieś tysiąc angielskich nobli. Kupiec opuścił wzrok i patrzył na stół przed sobą. – To wielka suma, łaskawy panie! – Uczciwa. – Luca zniżył głos. – Większość to futra. – Czyżby? – Wiewiórcze, lisie i bobrowe. Powiedziałem mojemu wysłannikowi, żeby kupował tylko najlepsze. Ponadto jedwabie, bursztyn i kość słoniowa. – Luca położył spis towarów przed kupcem. Ten skinął głową. – Zatem jeśli ładunek zawiera to, co opisałeś… – Ale sprzedam go tylko za angielskie noble. – Zdobycie ich zajmie mi parę dni. – Czy zdołasz zgromadzić całą sumę? – Tak. Kiedy przybywa wasz statek? – Przypływa w przyszłym tygodniu. Ale oczywiście może się spóźnić. – Jeśli znacznie się spóźni, możliwe, że noble zyskają na wartości, a wtedy będę mógł zapłacić mniejszą sumę. Ale dam dobrą cenę za futra i bardzo interesuje mnie bursztyn. Zapłacę zaliczkę, jeśli pozwolicie mnie pierwszemu obejrzeć towary i złożyć ofertę. – Może chciałbyś też funt mojego ciała? – rzucił brat Piotr z rozdrażnieniem. Kupiec pochylił głowę, nie reagując na obelgę. – Zapłacę w angielskich noblach. – Ale skąd zdobędziesz tak wiele monet? – spytał brat Piotr. – Od innych kupców? Izrael spojrzał na długi stół. – Nie lubią ze mną współpracować, chyba że mogą na tym wyjątkowo wiele zyskać. A wyznawcom mojej religii nie zawsze opłaca się robić interesy z chrześcijanami. – Dlaczego? – Brat Piotr się zjeżył. Żydowski kupiec uśmiechnął się niewesoło. – Bo niestety, jeśli postanowią nie oddawać długu, nie mogę dochodzić sprawiedliwości. – Nawet w Wenecji? – spytał zaskoczony Luca. Wiedział, że cały świat chrześcijański jest nastawiony przeciwko Żydom, którzy przetrwali ciągłe pogromy tylko dlatego, że mieszkali na własnym terenie, pod opieką miejscowego pana. Sądził jednak, że w Wenecji jedynym bogiem jest zysk, a doża, władca

miasta, surowo przestrzega praw chroniących handel. – W Wenecji ludziom mojej wiary żyje się lepiej niż gdziekolwiek indziej – przyznał kupiec. – Chroni nas prawo i osobiście sam doża. Ale i tu, jak wszędzie, wolimy pracować tylko z zaufanymi ludźmi. Poza tym mogę zdobyć dowolną ilość złotych nobli, nie prosząc o pomoc chrześcijańskich kupców. – Pójdziesz do arabskich bankierów? – spytał podejrzliwie brat Piotr. – Do handlarzy złotem? Nie chcemy, żeby cała Wenecja dowiedziała się o naszych interesach. – Nic nikomu nie powiem. A was nie obchodzi, skąd zdobędę noble, o ile będą dobre. Udam się do własnego dostawcy. Tylko jednego. Dyskretnego. – A angielskie noble są najlepszą walutą, tak? – upewnił się Luca. – Choć to dziwne, że tak zalały rynek. Kupiec wzruszył ramionami. – Anglicy przegrywają wojnę z Francją. Wysyłali złoto do Francji, żeby opłacić swoją armię w Bordeaux. Gdy zeszłego lata stracili to miasto, zostało ono złupione, a fundusze na kampanię zniknęły. Tak się złożyło, że wszystkie skrzynie z pieniędzmi trafiły tutaj. Bywa tak podczas wojny. Ich strata, a nasz zysk, bo monety są dobre. Sam poddałem je próbom i mogę je zdobyć za dobrą cenę. – Kto cię zaopatruje? – spytał brat Piotr obcesowo. Kupiec tylko się uśmiechnął. – Ktoś, kto woli, żeby Wenecja nie wiedziała o jego działalności. Przekonacie się, że jestem dyskretny, tak jak prosiliście. – Kiedy zdobędziesz pieniądze? – spytał Luca. Nikt poza nim nie zauważył przelotnego, prawie niezauważalnego zerknięcia kupca na ojca dziewczyny grającej w trzy kubki. Mężczyzna pomagał córce zbierać akcesoria i nie zwracał uwagi na kupców. Ale Luca przyglądał się Żydowi równie uważnie, jak przedtem Jacincie. – Spotkamy się jutro. Albo pojutrze – oznajmił kupiec. – Doskonale – powiedział uprzejmie Luca. – Przyjdę tu jutro. Może wtedy będę coś wiedział o moim statku. – Mam nadzieję. – Izrael wstał i skłonił się trzem mężczyznom. – I proszę, nie rozmawiajcie o swoim statku z innymi, dopóki nie zakończymy interesów. Przyjaciele przeszli przez plac i wsiedli do gondoli. Po drodze Freize pozdrowił Jacintę skinieniem ręki i uśmiechem. Kiedy gondolier wypłynął na środek kanału, chłopak rzucił cicho: – Wysadźcie mnie na drugim brzegu. Będę szedł za kupcem jak cień. Później wrócę do domu i złożę wam sprawozdanie. – Uważaj, by cię nie zobaczyli – ostrzegł go Luca. – Karnawał! – zawołał wesoło Freize. – Kupię maskę i pelerynę. – Masz tylko obserwować – upomniał go Luca. – Nie udawaj bohatera. Idź za nim, zobacz, co zrobi, a potem wróć do domu. Nie spodziewam się, że od razu rozwiążemy tę zagadkę. Pozory mogą mylić. – To Wenecja – powiedział żałośnie brat Piotr. – Nic nie jest takie, jakim się wydaje.

Luca i brat Piotr popłynęli gondolą do domu, a Freize wrócił na most Rialto, przystając tylko po to, by kupić na jednym z wielu straganów, stojących wzdłuż mostu, ładną ciemnoczerwoną opończę, ozdobną maskę w takim samym kolorze i wielki, niebywale czerwony kapelusz. Włożył je i zszedł stromymi schodami mostu na plac San Giacomo. Jacinta i jej ojciec

już skończyli pracę i odeszli. Freize rozejrzał się i dostrzegł kupca, który zbierał właśnie swoje dokumenty i chował je do szkatułki. Jego młody strażnik przejął ją, a sam Izrael wziął dwa małe stołki. Freize, przystrojony w kołyszący się mu na głowie ogromny czerwony kapelusz, z twarzą całkowicie ukrytą za maską, sądził, że nikt go nie rozpozna – ale uświadomił sobie, że nawet pośród barwnych karnawałowych strojów jego przebranie rzuca się w oczy. Odprowadził wzrokiem kupca lawirującego w tłumie koło mostu Rialto i zmierzającego na stały ląd. – No dobrze – mruknął, po czym zdjął kapelusz, spłaszczył go i wyrwał z niego trzy fantazyjne pióra, by nakrycie głowy stało się skromniejsze i mniejsze. – Zdaje się, że kupiłem go raczej, by się pokazać, a nie ukryć. Ale jeśli go tak złożę… – Przez chwilę podziwiał swoje dzieło. – Tak lepiej, zdecydowanie lepiej. Ruszył w bezpiecznej odległości za kupcem i jego pomocnikiem, gotów schronić się w pierwszej lepszej bramie, gdyby mężczyzna się obejrzał, ale ten szedł równym krokiem przed siebie, a jego towarzysz też się nie oglądał. Przemierzali jedną mroczną uliczkę po drugiej, nieustannie skręcając w ciasne zaułki prowadzące na drewniane mostki, które pomocnik często opuszczał, a po przejściu kupca podnosił, by nie zakłócać ruchu wodnego. Na większych kanałach kupiec i jego towarzysz musieli czekać na zbiegających ku wodzie schodach na przybycie płaskodennej łodzi, która przewoziła ich na drugi brzeg za jedno piccoli. Freize stawał za ich plecami, czając się w cieniu, i czekał, aż się przeprawią. Wtedy gwizdał cicho na przewoźnika i podążał za nimi. Musiał się trzymać z tyłu i bał się, że ich zgubi, ale słyszał ich kroki na kamiennym nabrzeżu, na moście, wzdłuż kanału. Biegł za mężczyznami, kierując się tym dźwiękiem. Była to długa i dość upiorna droga przez puste, mroczne uliczki i ścieżki biegnące równolegle do ciemnego, cichego kanału, przy nieustannym chlupocie wody uderzającej o porośnięte wodorostami kamienne schodki. Freize dobiegł do rogu uliczki i odetchnął, widząc mężczyzn pukających do bocznych drzwi domu tuż przed bramą weneckiego getta, gdzie powietrze było zadymione, a woda kanałów mętna od odpadów z garbarni i barwników z farbiarni. W tej okolicy wykonywano całą brudną robotę, a miejscowi Żydzi musieli w nocy pozostawać w granicach murów getta, za zaryglowaną bramą. Freize wychylił się zza rogu i zobaczył, że drzwi domu są otwarte, a w padającym z nich blasku świec ujrzał ładną młodą kobietę – Jacintę – która wpuściła obu mężczyzn do domu. – Proszę, proszę – mruknął Freize pod nosem. – A to dopiero. Nie zbijesz wielkiej fortuny na drobniakach wygranych w trzy kubki, a jednak… cóż za wielki dom. A kupiec pogalopował prosto tutaj na wieść, że potrzebuje góry złotych nobli. Naciągnął wielki kapelusz na osłonięte maską czoło i oparł się o ścianę mrocznej bramy. Niemal po godzinie żydowski kupiec wyszedł w towarzystwie swojego pomocnika i obaj przeszli przez wąską bramę getta. Freize nie ośmielił się iść za nimi, wiedząc, że wśród mężczyzn w czarnych ubraniach z okrągłym żółtym znakiem będzie się rzucać w oczy. Ale stanął przed bramą i patrzył, jak kupiec i jego towarzysz skręcają w prawo, do stojącego nad ciemnym kanałem wysokiego, wąskiego domu. Nad jego drzwiami wisiały trzy kule – dawny symbol lombardu i kantoru. – Hej, chłopcze, kto tam mieszka? – spytał Freize posłańca, który biegł ulicą, podczas gdy nowo wykute metalowe obręcze do beczek, przewieszone przez jego ramię, brzęczały głośno. Chłopak spojrzał na dom za bramą getta. – Lichwiarz Izrael – odparł. – Ma stragan na placu San Giacomo. Siedzi tam codziennie. Możesz też zapukać do jego drzwi o każdej porze dnia i nocy, a on pożyczy ci pieniądze.

Podobno nigdy nie śpi. A gdyby zasnął, golem strzeże jego majątku. – Golem? Co to takiego? – Potwór stworzony z gliny, posłuszny każdemu jego słowu. Dlatego nikt nigdy nie włamuje się do jego domu. Golem tylko na to czeka. Ma siłę dziesięciu mężczyzn, a na czole nosi słowo, które daje Izraelowi władzę nad nim. Jeśli ktoś zmieni choćby literę w tym słowie, golem rozsypie się w proch. Ale jeśli golem cię zaatakuje, nie ustanie, dopóki nie zginiesz. – Bardzo nieprzyjemny charakter – mruknął Freize, nie wierząc w gadanie chłopaka. Ruszył obok niego. Razem poszli przez duży plac przed gettem. – A wiesz, kto mieszka w tym budynku? – Wskazał dom Jacinty, w którym kupiec spędził godzinę. Chłopiec zaczął biec truchtem. – Nie mogę się zatrzymywać. Muszę dostarczyć to bednarzowi przed wieczorem. – Ale kto tam mieszka? – Alchemik! – rzucił chłopak przez ramię. – Alchemik Nacari i ładna dziewczyna, która podaje się za jego córkę. – I pewnie strzeże ich golem? – zawołał za nim Freize. – Kto wie? – krzyknął posłaniec. – Kto wie, co się tam wyprawia? Tylko Bóg, a on jest daleko, bardzo daleko stąd!

– I na pewno cię nie widzieli? – spytał Luca. Freize z dumą opowiedział o swoich odkryciach, gdy wszyscy zasiedli do obiadu, zamykając drzwi jadalni, by ani słowo nie dotarło do niepowołanych uszu. Freize nałożył sobie kopiasty talerz jedzenia w nagrodę za dobrze wykonane zadanie. – Nie widzieli, bo nie zbliżyłem się do domu Nacariego. I jestem pewien, że nie zauważył mnie ani lichwiarz, ani jego pomocnik. Luca spojrzał na brata Piotra. – A posłaniec nazwał Nacariego alchemikiem? Brat Piotr wzruszył ramionami. – Dlaczego nie? To uliczny naciągacz, tyle wiemy na pewno. Równie dobrze może być kuglarzem albo sztukmistrzem, balwierzem, który puszcza krew, może nawet dentystą… Albo handlarzem sprzedającym stare manuskrypty i napoje miłosne… Kto wie, czym się zajmuje? Z pewnością niczym jawnym i pochwalanym przez Kościół. Zapadła cisza. W końcu Izolda powiedziała to, o czym wszyscy myśleli. – I może Drago Nacari to także fałszerz. – Sami sprawdziliśmy monety – przypomniał jej Luca. – To tylko dowodzi, że niektóre są prawdziwe. – Ale dlaczego mieliby podrabiać złote noble? – spytała Iszrak. – Czy fałszowanie złotych sztab nie opłaciłoby im się bardziej? – Niekoniecznie – odparł brat Piotr. – Jeśli podrabiasz złote sztaby, to większość klientów kupuje je, żeby od razu przerobić na złote przedmioty czy biżuterię. Natychmiast odkryliby tańszy metal, pokryty tylko warstwą złota. Ale jeśli stworzysz idealnie wyglądające monety, zwłaszcza gdy będą miały przekonującą historię, na przykład taką, że zostały wybite w mennicy w Calais jako zapłata dla angielskich żołnierzy, wówczas nic nie wzbudzi podejrzeń i można

będzie je wypuścić na rynek. Wiemy, że są warte dwa weneckie dukaty. A kupiec powiedział, że ich cena rośnie. – Ale skoro my je sprawdzaliśmy, inni na pewno też to robili – zauważył Luca. – Widać, okazały się prawdziwe. – Może są bardzo dobrze podrobione – rzekł podejrzliwie brat Piotr. – W każdym razie nikt nie mówi o nich nic złego. – Nadal zyskują na wartości – dodała Iszrak. – Sprawdzałam dzisiaj. Ich cena znowu podskoczyła. Izolda rzuciła jej szybki uśmiech. – Znasz się na handlu – szepnęła. – Ale co kupiłby taki człowiek? – spytał z namysłem Luca. – Co byś kupiła za zarobione pieniądze, gdybyś sprzedawała fałszywe złote monety? W czym ulokowałabyś majątek? – W klejnotach – zaryzykowała Izolda. – W drobnych przedmiotach, które łatwo zabrać ze sobą, jeśli zostanie się zdemaskowanym. – W książkach – podsumowała Iszrak. – Alchemicznych, dzięki którym można praktykować swoją sztukę. W starych manuskryptach, takich, jakie posiada Nacari. W cennych składnikach, niezbędnych w tym rzemiośle. – W koniach – odezwał się Freize. – Bo można na nich uciec. Luca spojrzał na przyjaciela z czułym rozbawieniem. – A także dlatego, że ty zawsze kupiłbyś konie. Freize skinął głową. – A ty co byś kupił? – zwrócił się do brata Piotra. – Mszę za zbawienie mojej duszy – oznajmił dostojnie brat Piotr. – Czyż istnieje coś ważniejszego? Na chwilę zapadła cisza. – No tak, ale oni nie wyglądają na bogaczy – zauważył Freize. – Córka codziennie pracuje na placu za garść srebrnych monet i nie nosi złotych bransolet. Powiedziała, że zagra ze mną za jedwabną suknię. Sama otworzyła drzwi, jakby nie mieli służącej. A jednak mieszkają w tym wielkim domu. Nic tu nie pasuje. – Co teraz? – spytał Luca. – Jak się dowiemy, co tam robią? – Moglibyśmy się włamać – zaproponowała Iszrak. – Wiemy, że wychodzą każdego ranka, żeby grać na Rialto. Ojciec zawsze jej towarzyszy, prawda? A Freize sądzi, że nie mają służącej. – Dotąd byli na moście każdego dnia – zauważył ostrożnie Freize. – A Nacari ma przyjść tutaj dziś po południu. Chce pokazać Luce manuskrypt. – Spytał mnie, czy zechcę na niego spojrzeć. Odrzekłem, że jeśli jest napisany po arabsku, zdołasz go odczytać – zwrócił się Luca do Iszrak. – To alchemiczny tekst? – Nacari powiedział, że nie wie, czego dotyczy, ale najwyraźniej to coś dziwnego, czego nie można pokazać na uniwersytecie ani w kościele. – Mogę spróbować go odczytać. A jutro rano ty udasz się na plac i będziesz z nimi grać, żeby się nie oddalili, ja zaś pójdę do ich domu i włamię się do niego. – Nie możesz iść sama – zaprotestowała Izolda. – Pójdę z tobą. – Nie, nie możecie się tak narażać – zaprotestował natychmiast Luca. – A włóczenie się po ulicach Wenecji w czasie karnawału to czyn nieskromny – dodał brat Piotr z rozdrażnieniem. – Już uzgodniliśmy, że tak nie wolno. Młode kobiety muszą pozostawać w domach, jak wszystkie weneckie damy.

– Właśnie w czasie karnawału coś takiego staje się możliwe – odparła Iszrak, patrząc na Lucę. – Wyjdziemy w przebraniu. Ja będę udawać młodego panicza, a Freize mojego sługę. Ty i brat Piotr pójdziecie grać z Jacintą i jej ojcem, a Izolda, której ta para nigdy nie widziała, może stać na czujce. Jeśli Jacinta i jej ojciec zechcą wrócić do domu wcześniej, Izolda pobiegnie przed nimi i ostrzeże nas, żebyśmy mogli w porę opuścić ich dom. – Tylko niczego nie ruszajcie, kiedy się tam już dostaniecie – ostrzegł Luca. Iszrak skinęła głową. – Wejdę przez okno i otworzę Freize’owi drzwi. Luca spojrzał na nią z wahaniem. – Potrafiłabyś? Potrafisz się wspiąć po ścianie domu do okna? Izolda uśmiechnęła się z dumą. – Iszrak wspina się jak kot – oznajmiła. – Zawsze wychodziła z zamku i wracała do niego tak, że strażnicy o niczym nie wiedzieli. Luca zerknął niepewnie na brata Piotra, który poczerwieniał z oburzenia. – Mamy grać z tymi oszustami na placu, podczas gdy kobieta powierzona naszej opiece włamie się do ich domu?! I niewątpliwie coś ukradnie? A dama szlachetnego urodzenia, pani Izolda z Lucretili, będzie, jak to mówicie, „stać na czujce”? Co to w ogóle znaczy?! Czy jesteśmy gangiem złodziei?! – Robimy to, żeby móc sporządzić raport dla naszego mistrza – przypomniał mu Luca. – Kazał nam się dowiedzieć, skąd pochodzi angielskie złoto. Właśnie staramy się znaleźć jego źródło. Brat Piotr ze smutkiem pokręcił głową. – Trudno mi przyzwalać na grzech, nawet gdyby miało to służyć dobrej sprawie. Mistrz wie, co robi, a członkowie Zakonu Ciemności zobowiązali się odkryć, skąd płynie fala herezji, i zgłębić oznaki nadciągającego mroku i końca świata. Ale jeszcze nigdy nie musiałem brać udziału w czymś podobnym. – Trudno to nazwać śmiertelnym grzechem, bo tylko obstawiasz swoje pieniądze – pocieszył go Freize. – Niewykluczone, że będziemy musieli zrobić coś o wiele gorszego. A zresztą spójrz na to od innej strony: możesz wygrać.

Piątka przyjaciół czekała we wspaniałym domu na przybycie alchemika i jego córki. Izolda nie mogła opuszczać swojego piętra, więc zerkała w dół z wielkich marmurowych schodów, w nadziei, że dostrzeże przybyszy, gdy wysiądą z gondoli i zaczną wchodzić na górę. Iszrak czekała w jadalni, obecnie zamienionej w gabinet – na stole rozłożono papier i pióra. Freize, ubrany w ciemną szatę i wyglądający jak służący, wypatrywał łodzi alchemika, by powitać go w prywatnej przystani i zaprowadzić na górę. Brat Piotr zamknął się w swoim pokoju, by napisać raport, a Luca zabijał czas, prześwietlając słońcem odłamek szkła i leniwie mierząc i rysując połowy tęczowych łuków, jakie powstawały na ścianach. Od czasu do czasu spoglądał na Canal Grande. – To chyba on – powiedział do Iszrak, kiedy z szeregu łodzi, sunących nieustannie kanałem, odłączyła się jedna i skręciła w kierunku palazzo. Luca trzema krokami dopadł drzwi. – Freize! – Czuwam! – Głos Freize’a dobiegał z najniższego poziomu domu. Luca odwrócił się i spojrzał w górę schodów; dostrzegł uśmiechniętą Izoldę, która szybko cofnęła się poza zasięg jego wzroku. Poczuł się, jakby posłała mu słowa otuchy albo pocałunek.

Ten uśmiech był przeznaczony tylko dla niego, jakby dziewczyna chciała mu powiedzieć, że w niego wierzy. Usłyszał, że Freize wita gościa; na dole schodów mignęła ciemna szata przybysza. Luca zbiegł do niego, wyciągając rękę. – Drago Nacari! Dziękuję, że przyszedłeś. – Dziękuję, że zaprosiłeś mnie do swojego domu – powiedział mężczyzna oficjalnym tonem. Weszli do pokoju. Iszrak wstała, żeby ich powitać. Miała na sobie mauretański strój: tunikę i szarawary, zawój kryjący włosy i zasłonę na dolnej części twarzy. Skłoniła się Nacariemu, a on zdjął kapelusz i pochylił przed nią głowę. – To dama do towarzystwa mojej siostry, pani Iszrak – przedstawił ją Luca. – Uznałem, że zdoła nam pomóc przy manuskrypcie. Mówi po arabsku i hiszpańsku. Jest uczona. – Oczywiście. Czuję się zaszczycony. – Nie zabrałeś ze sobą córki? – spytała Iszrak. – Nie. Uczy się w domu. Cała trójka zasiadła przy wielkim stole – Drago u szczytu, Luca i Iszrak po jego obu stronach. Mężczyzna miał przy sobie sakwę; położył ją na stole, rozsupłał rzemyki i wyjął arkusz pergaminu pokryty pięknymi symbolami i wizerunkami roślin, rozsianymi wśród gęstych znaków, starannie nakreślonych ręką skryby. – Gdzie studiowałaś? – spytał Drago uprzejmie. – Czy te słowa coś dla ciebie znaczą? – Mieszkałam w domu pana Lucretili. Był wielkim krzyżowcem i interesował się historią Maurów i ich naukami. Zabrał mnie do Hiszpanii, gdzie uczyłam się na uniwersytetach od filozofów. Pozwolono mi studiować geografię i astronomię, podstawy medycyny i języki. To wielki przywilej. Mężczyzna skinął głową. – Ja studiowałem w Egipcie. Czytam po arabsku, ale tego tekstu nie rozumiem. Bez wątpienia dotyczy alchemii. Tyle wiem na pewno. Dlatego musimy się spodziewać określonych rzeczy. – Jakich? – Symboli, liczb i słów. Alchemicy posługują się symbolami, specjalnymi znakami, jakie są przypisane różnym żywiołom i procesom. – Wskazał jeden z nich. – Na przykład ten oznacza powolne podgrzewanie. Rozpozna to każdy alchemik. – Myślisz, że to instrukcja? – spytał Luca. – Wskazówki dla alchemika? Drago rozłożył ręce. Mały złoty pierścień na jego palcu zamigotał w słońcu. – Tego właśnie nie wiem. Oczywiście liczę na to. Mam nadzieję, że to przepis na pewną rzecz… najważniejszą rzecz, jakiej szukamy. – A mianowicie? – odezwał się Luca. Przebiegał wzrokiem pierwszą stronę manuskryptu, usiłując dostrzec powtarzające się słowa. Nie rozpoznawał żadnych, nie widział nawet żadnego schematu. – Oczywiście wszyscy szukamy kamienia. Kamienia filozoficznego. – A co to takiego? – spytał Luca. Drago zerknął na Iszrak, jakby sprawdzał, czy temat jest jej znajomy. – To kamień, który zmienia pośledniejszy materiał w złoto – powiedziała cicho dziewczyna. – A woda, którą poleje się rozgrzany kamień filozoficzny, staje się eliksirem życia i przedłuża życie w nieskończoność, przywraca młodość i zdrowie. To jedyny cel alchemików. Ten kamień rozwiązałby wszystkie problemy tego świata. – I powierzasz mi przetłumaczenie tego tekstu? – zdziwił się Luca. – Jeśli go

zrozumiemy, ten dokument może położyć kres śmierci i dać nam wszystkim nieograniczone bogactwo. – Przez chwilę pomyślał o tym, co mógłby zrobić, gdyby miał kamień i zdołał zbić fortunę, zdobyć niewyobrażalne bogactwo. Mógłby zwrócić wolność rodzicom… nie, wszystkim niewolnikom! Potem kupiłby zamek Lucretili i oddał go Izoldzie. Następnie poprosiłby ją o rękę. Byłby tak bogaty, że mógłby się na to odważyć. Ocknął się z zamyślenia i roześmiał się cicho. – Już marzę o tym, co bym zrobił, gdybym miał kamień i mógł stwarzać złoto. Dlaczego powierzasz komuś obcemu taki skarb? – To tylko jedna strona z wielu – odrzekł Drago. – I to nie przepis na ugotowanie ostryg, lecz coś o wiele trudniejszego. Nawet gdybyś potrafił odczytać każde słowo, i tak od stworzenia kamienia dzieliłaby cię bardzo długa droga. Musiałbyś studiować latami. Musiałbyś oczyścić siebie i wszystko, czego dotykasz. Pracowałem dziesiątki lat i dopiero teraz zaczynam czuć, że jestem gotowy. Możesz być bardzo inteligentny… Jacinta twierdzi, że masz bystre oko i dobre ucho, no i oczywiście, przyśniłeś jej się… Jednak w przeciwieństwie do mnie nie masz za sobą wielu lat nauki. Iszrak się uśmiechnęła. – Pozostaje także kwestia pożądania – wtrąciła. – Pożądania? – powtórzył Luca to kuszące słowo. Drago Nacari pokiwał głową. – Rzeczywiście jesteś uczona. – Jeśli pożądasz bogactwa, jeśli chciwość przykuwa cię do tego świata, nie możesz odnaleźć kamienia, gdyż nie masz czystego serca – wyjaśniła. – Kamień może znaleźć jedynie osoba, która pragnie go dla innych, nie dla siebie. To najczystsza rzecz na świecie. Nie mogą jej dotknąć brudne ręce, nie zatrzyma go chciwy chwyt. Luca skinął głową. – Chyba rozumiem. Zatem przyjrzyjmy się temu tekstowi. – Nie napisano go po arabsku – powiedziała Iszrak. – Choć niektóre symbole przypominają arabskie. – Wskazała jeden znak. – Na przykład ten i może tamte. – Nie znam takiego języka – przyznał Luca. – Pokazywałeś to jakiemuś Rosjaninowi? Albo komuś ze wschodu? Drago pokręcił głową. – Jeszcze nie. Miałem nadzieję, że sam rozszyfruję tekst, ale męczę się nad nim od miesięcy i wiem już, że potrzebuję pomocy. – Nie znam tych roślin – wtrąciła Iszrak. – Nigdy ich nie widziałam, ani w ogrodzie, ani w zielniku. A ty? Luca nie odpowiedział. Patrzył na pismo i coś notował. Iszrak natychmiast zamilkła i przeniosła wzrok z zapisków Luki na manuskrypt. – To może być szyfr – mruknął chłopak. – A na czym się opiera? – szepnął Drago Nacari, jakby bał się, że ktoś go podsłucha. – Na starych cyfrach. W zapisie rzymskim. Spójrz. – Wskazał szereg słów. – Tu ciągle powtarza się „or, or, or, oro”. To może być klucz do szyfru. Ile lat ma ten manuskrypt? Drago rozłożył ręce. – Chyba nie więcej niż pięćdziesiąt. – A kto jest jego autorem? – Nie wiem. Mam tylko parę stron. Sądzę, że napisano go we Włoszech, ale dostałem go od naukowca, który ma bibliotekę w Paryżu. – Francuza? Drago zwlekał przez chwilę z odpowiedzią.

– Nie. Angielskiego pana. Był wielkim filozofem, ale nie on napisał ten tekst. Przebywał… przebywał na angielskim dworze w Paryżu. – Urwał i spojrzał na Iszrak, która przyglądała mu się, mrużąc oczy. – Jak się nazywał? – zapytała bez ogródek. – Nie mogę wam powiedzieć. – Czy był mądry? Znał język ptaków? Drago uśmiechnął się do niej. – Tak, znał. – Co to jest język ptaków? – spytał Luca z zaciekawieniem. – To zaszyfrowana mowa alchemików. – Zatem ta księga należała do alchemika i raczej nie została napisana po angielsku ani po francusku. Raczej po włosku, a może po łacinie? – I to nie mrzonka? – spytała wprost Iszrak. – Poświęcasz całe ranki, by wspólnie z córką oszukiwać ludzi. To nie kolejne oszustwo? Nie podstęp? Nie możemy marnować czasu na jarmarczne sztuczki. – Moja córka zarabia na życie – powiedział Drago z urazą. – I nikogo nie oszukuje. To uczciwa gra. – Nie krytykuję jej – zastrzegła się Iszrak. – Ale to dziwne zajęcie dla młodej kobiety, której ojciec od dziesięcioleci chce znaleźć sposób na zamianę piasku w złoto. Po południu zgłębiacie odwieczną mądrość, a rankami ogrywacie głupców. – Nie zawsze tak żyliśmy. Nie zawsze mieliśmy patrona – wyjaśnił Drago. – Nie zawsze mieszkaliśmy w tym mieście. Nie zawsze posiadaliśmy ten manuskrypt i inne strony z przepisem na głęboką transmutację. – Przed zyskaniem patrona zarabialiście na życie sztuczkami? – Tak. – I nadal to robicie? – Żeby uzasadnić naszą obecność w Wenecji. – Czy ten patron dał wam dom i manuskrypt? – spytała Iszrak od niechcenia. – I kazał wam udawać ulicznych sztukmistrzów? – Tak. Dwa lata temu. – A czego oczekuje za taką hojność? – Oczywiście udziału, kiedy znajdziemy odpowiedź, której szuka. Większość alchemików ma patrona. Jak inaczej moglibyśmy sobie pozwolić na kupno składników? Jak inaczej moglibyśmy latami się uczyć? – To pewnie ktoś hojny… i bardzo cierpliwy – zauważyła żartobliwie Iszrak, ale ku jej zaskoczeniu alchemik nawet się nie uśmiechnął. Patrzył na nią bardzo poważnie. – Wcale go nie znam – wyznał cicho. – To mój mecenas, mój pan. Przekazuje mi zapieczętowane rozkazy, często przez osobę trzecią. Spotkałem go tylko dwa razy. Nie jest moim przyjacielem. – Nie lubisz go? – podchwyciła. Twarz mężczyzny nie wyrażała niczego. – Nie znam go. – Co to? – spytał nagle Luca. Wskazywał mały rysunek u dołu strony, wykonany inkaustem. Iszrak pochyliła się i zobaczyła smoka trzymającego w zębach swój ogon – pieczęć zakonu Luki. Zwierzchnik zakonu wytatuował chłopakowi na ramieniu część tego znaku jako symbol zakończenia pierwszego etapu nauki. Zapowiedział, że będzie stopniowo dodawał dalsze szczegóły tatuażu, aż

w końcu zacznie on wyglądać tak jak te na rękach brata Piotra i samego zwierzchnika – czyli jak trochę odmienna, jednak uderzająco podobna wersja symbolu z manuskryptu. – To Uroboros – wyjaśnił Drago. – Znak alchemiczny. Oznacza życie wieczne, życie, które nieustannie się odradza. Smok zjada własny ogon, pije własną krew i tak trwa w nieskończoność. Wszystko jest jednością. Jedność jest wszystkim. Luca pobladł nieco. – Znam ten znak – powiedział. – To herb zakonu. – Zakonu Smoka? – upewnił się alchemik. – To zakon mojego mecenasa. – Zakon, o którym myślę, nazywa się Zakonem Ciemności – odparł Luca. – Ciemności – powtórzył cicho Drago. – Ciemności pierwszej materii, al-khem, która dała nazwę alchemii… pierwotnej substancji, która zmienia się w coś innego, a potem znowu, dzieli się na dwoje, troje i w końcu staje się kamieniem – złotem. Wszystko wywodzi się z ciemności. Ten zakon nosi trafną nazwę, jeśli przemierza drogę od ciemności do złota. – Raczej interesuje ich droga od niewiedzy do zrozumienia – mruknęła Iszrak. Luca potrząsnął głową, żeby oprzytomnieć. – Co to znaczy? Mówisz, jakby wszystko miało związek ze wszystkim. Drago Nacari uśmiechnął się spokojnie. – Bo niewątpliwie tak jest. – Luca zna zakon zwany Zakonem Ciemności – rzekła powoli Iszrak. – Kieruje nim zwierzchnik, którego twarzy dotąd nie widzieliśmy. Celem zakonu jest rozpoznanie oznak końca świata, końca wszystkiego, końca życia na Ziemi. Teraz pokazujesz nam jego symbol, smoka zjadającego własny ogon, znak wieczności i samego życia. Mówisz o Zakonie Smoka i tobie także rozkazuje pan, którego nie znasz. – Wielu potężnych ludzi działa potajemnie – zauważył Nacari. – W moim fachu nikt nie rozgłasza, nad czym pracuje. – Wstał. – Czy mam zostawić wam tę kartkę? – Jeśli chcesz – powiedział Luca. – Ale nie pokazujcie jej nikomu. Nie chcemy, by wpadła w ręce tych, którzy mogą ją wykorzystać przeciwko światu. Ponieważ nie wiemy, jaką zawiera treść, niewykluczone, że to nie opis procesu prowadzącego do powstania czystości i dobra, lecz wprost przeciwnie. – Wprost przeciwnie? – powtórzyła Iszrak. – To znaczy? – Mroku, śmierci, rozkładu. Zniszczenia i końca ludzkości. Tego, co nazywacie końcem świata. Ciemność jest równie realna jak światło. Drugi świat znajduje się o krok. Czasem prawie go widzę. – Czy dostrzegasz jakieś oznaki nadchodzącego końca świata? – spytał Luca. – Polecono mi je znaleźć. Czy sądzisz, że świat się kończy? Niewierni zajęli Konstantynopol, ich wojska przekroczyły granice świata chrześcijańskiego… Czy Chrystus powróci i osądzi nas wszystkich? Czy świat się skończy i zostaniemy wtrąceni do piekła? Czy widziałeś tego oznaki w świecie, który jak mówisz, znajduje się o krok od nas? Alchemik skinął głową i ruszył do drzwi. – Sądzę, że czas nadszedł – oznajmił. – Widzę to we wszystkim, co robię. I codziennie muszę walczyć… – Urwał. – Z czym? – spytała Iszrak, kiedy jego milczenie się przedłużało. – Z moimi lękami – powiedział Drago. Spojrzał jej prosto w oczy, a ona zrozumiała, że mówi szczerze. – Nadeszły czasy mroku – dodał. – I obawiam się, że służę mrocznemu panu.

Następnego ranka przyjaciele podzielili się rolami. Iszrak w przebraniu bogatego młodzieńca – w czarnej pelerynie, z włosami upiętymi pod czarnym aksamitnym kapeluszem o szerokim rondzie i w czarno-srebrnej masce na twarzy – wraz z Freize’em, towarzyszącym jej niczym paź, wynajęli gondolę, którą udali się do zatoki w pobliżu getta, gdzie stał dom Nacariego. Luca i brat Piotr popłynęli prywatną gondolą do mostu Rialto, a Izolda, ubrana skromnie niczym mniszka, z twarzą ukrytą pod ogromnym kapturem, przeszła zaułkami i mostkami do kościoła San Giacomo na placu koło mostu. Zajęła pozycję pod portykiem kościoła, obserwując, jak brat Piotr i Luca wkraczają na plac i podchodzą do ludzi grających w trzy kubki. – Przybyliście spróbować szczęścia, panowie? – zagadnęła ich Jacinta, uprzejma jak zawsze. Uśmiechnęła się do Luki. – Dziś mam ręce zwinne jak nigdy. Chyba cię przechytrzę. Luca podrzucił srebrne piccoli. – A ja sądzę, że wygram. Dziewczyna roześmiała się beztrosko. – Zatem patrz uważnie – ostrzegła. Niewielki tłumek obstąpił ją ciaśniej, kiedy schowała lśniącą kulkę pod jednym z kubków i zaczęła nimi poruszać, najpierw powoli, potem coraz szybciej i szybciej, w zawrotnym tempie. W końcu znieruchomiała i odsunęła się z uśmiechem. – Który? – spytała.

Izolda obrzuciła wzrokiem labirynt otaczających plac uliczek i kanałów, by zdecydować, którędy pobiegnie, jeśli będzie musiała prześcignąć Nacarich, by ostrzec Iszrak i Freize’a. Potem pochyliła głowę, jakby się modliła. Po chwili uświadomiła sobie, że naprawdę się modli – za nich wszystkich i za własne bezpieczeństwo, za to, by ludzie jej brata wrócili do Lucretili i żeby brat przestał ją ścigać. Modliła się, by Luca odnalazł rodziców i by sama także mogła wrócić do domu. – Proszę – wyszeptała – proszę, pozwól nam nie zaznać zagrożenia ani nie stać się zagrożeniem dla innych. Usiłowała się skupić, ale jej myśli się rozpierzchały. Skupiła wzrok na krucyfiksie, lecz myślała tylko o Luce, o jego twarzy, uśmiechu, o tym, że z całych sił pragnie przebywać w jego towarzystwie, czuć jego obecność, liczyć na jego przelotny dotyk. Ogarnięta wyrzutami sumienia, potrząsnęła głową i uszczypnęła się w dłoń, żeby oprzytomnieć. Zamknęła oczy i znowu pochyliła głowę, szepcząc słowa modlitwy o bezpieczeństwo Iszrak i Freize’a, którzy właśnie zbliżali się do domu Nacarich.

Iszrak i Freize nie wyglądali na potrzebujących modlitw. Radośnie przejęci swoją misją, zbliżyli się do wysokich, stłoczonych domów stojących tuż przed żydowskim gettem. Iszrak została z tyłu, a Freize śmiało podszedł do bocznych drzwi, wychodzących na przystań, i zastukał kołatką. W środku panowała cisza. – Jest tam kto? – zawołał. W domu po drugiej stronie wąskiego kanału jakaś kobieta rozchyliła okiennice i krzyknęła:

– Poszli na Rialto, jak co rano! – A ich pokojówka nie może mnie wpuścić? Nie mają nawet parobka? – Nie mają pokojówki ani żadnych służących. Musisz iść na most. – No to tam pójdę – odkrzyknął wesoło Freize. – Dziękuję za pomoc! – Nie drzyj się tak – rzuciła niegrzecznie wenecjanka i zatrzasnęła okiennice. Freize wymienił spojrzenie z Iszrak. Odeszli, kierując się w stronę mostu Rialto. Iszrak, cicho jak kot, nacisnęła klamkę furtki w murze okalającym ogród. Nie ustąpiła. Najwyraźniej ojciec i córka przed wyjściem z domu zamknęli furtkę na klucz. Iszrak cofnęła się, wzięła rozpęd i wskoczyła na mur. Zawisła na rękach i przez chwilę szukała na gładkiej powierzchni oparcia dla stóp. W końcu zahaczyła kolanem o skręcone pnącza bluszczu, wspięła się na szczyt muru i zeskoczyła do ogrodu po drugiej stronie. Natychmiast poderwała się i rozejrzała się czujnie, sprawdzając, czy ktoś jej nie usłyszał. Już upatrzyła sobie drzewo, na którym mogłaby się ukryć, gdyby pojawił się pies obronny lub strażnik – ale pławiący się w słońcu ogród był pogrążony w ciszy. Po chwili rozległ się śpiew ptaka. Iszrak na palcach zbliżyła się do domu i nacisnęła klamkę drzwi prowadzących do spiżarni. One również okazały się zamknięte. Iszrak skręciła w prawo i zaczęła sprawdzać okiennice. Wszystkie były mocno zaryglowane od środka. Podniosła głowę. Od strony ogrodu dostrzegła ładny balkonik ze spiralnymi kamiennymi schodami prowadzącymi do trawnika i drzewa brzoskwiniowego. Bezszelestnie, jak duch, weszła po stopniach. Okno do sypialni było uchylone i zabezpieczone tylko haczykiem. Wsunęła smukłą dłoń w szczelinę pod oknem i uniosła haczyk. Gdy skrzydło się otworzyło, wśliznęła się głową naprzód do pokoju i wylądowała na podłodze, starając się jak najmniej hałasować. Natychmiast poderwała się na równe nogi, nasłuchując. Wyczuła, że dom jest pusty. Przemknęła z pokoju na podest schodów i spojrzała w dół – żadnego ruchu, żadnego odgłosu. Lekko zbiegła po schodach i otworzyła zasuwę w chwili, gdy Freize przeszedł energicznym krokiem – jak człowiek spieszący się do swoich interesów – koło domu. Wystarczył jeden szybki krok w bok i chłopak znalazł się w domu. Drzwi zamknęły się za nim. Przyjaciele uśmiechnęli się do siebie z triumfem. Iszrak z powrotem zaryglowała drzwi. – Na wypadek gdyby wrócili niespodziewanie – wyjaśniła. – Chodź. Najpierw zajrzeli do dużej komnaty z widokiem na kanał. Znaleźli w niej stół ze stertą manuskryptów i ręcznie przepisywanych ksiąg. Iszrak spojrzała na nie, nie dotykając ich. – Filozofia – powiedziała. – Astronomia, a tutaj alchemia. Mnóstwo książek. Wygląda na to, że rzeczywiście studiował od dziesięcioleci. – Ona także – zauważył Freize. Wskazał mniejszy stół służący do pisania. Na oparciu krzesła wisiał brązowy szal, a na stole leżała strona ze starannie skopiowanym rysunkiem, obok zaś druga, z notatkami. Freize porównał je. – Tłumaczyła coś – stwierdził. – Ona także prowadzi badania. Iszrak zajrzała mu przez ramię. – Alchemicy często pracują parami, mężczyzna i kobieta, ze względu na energię, którą razem tworzą – powiedziała. – Alchemia polega na transmutacji z jednej postaci w drugą: płyny w ciała stałe, materiały skażone w czyste. Trzeba mężczyzny i kobiety, żeby się to udało. Duch kobiecy jest równie ważny jak męski. – Skąd to wszystko wiesz? – zaciekawił się Freize. Iszrak wzruszyła ramionami. – Kiedy uczyłam się w Hiszpanii, arabscy filozofowie często studiowali alchemiczne teksty – wyjaśniła. – Jeden z uniwersytetów przeszedł nawet od filozofii platońskiej do

hermetyzmu, ponieważ stwierdzono, że z alchemii można czerpać większą wiedzę niż z nauki Greków. To świadczy o tym, jak ważna jest ta dziedzina, ile dzięki niej można się nauczyć. Ale tego, co tu widzę, nie pojmuję. Freize podniósł przycisk do papieru – wysoką piramidę z roziskrzonego, przejrzystego szkła. Pod arkuszem papieru znalazł mosiężną pieczęć. – Co to jest? – spytał. Iszrak wzięła ją i spojrzała na jej podstawę. Widniał na niej rzeźbiony w złocie obraz, który odciskano w rozgrzanym wosku na liście lub paczce. – Wygląda na pieczęć królewską lub książęcą. Dlaczego alchemicy mieliby pieczętować swoje listy? – Skopiuj ją, pokażemy Luce – polecił Freize. – Ja rozejrzę się na piętrze. Wszedł cicho po schodach; Iszrak usłyszała piśnięcie zawiasów, kiedy zaglądał do dwóch sypialni, a potem skrzypnięcie podłogi, gdy wszedł na strych, gdzie znajdowały się puste służbówki. Rozgrzewanie wosku na węglach w kominku i nanoszenie go na czystą kartkę papieru pochłonęło ją na tyle, że niemal nie zauważyła, kiedy Freize wrócił na dół i zaczął sprawdzać spiżarnię i magazyn. Iszrak odcisnęła pieczęć w miękkim wosku i ujrzała wyraźny obraz. A potem rozległ się głos Freize’a: – Chodź i zobacz! Iszrak odłożyła sztabkę wosku na miejsce, schowała pieczęć do wykładanej aksamitem szkatułki i powachlowała kartką, żeby ostudzić wosk. Potem poszła do magazynku w głębi domu i znieruchomiała, ujrzawszy, co znajduje się za masywnymi drzwiami. Pomieszczenie nie było zwykłą domową spiżarnią, lecz pracownią alchemiczną. Cuchnęło rozkładem i zgnilizną, a także ziemistym odorem pleśni i wymiocin. Iszrak zasłoniła usta i nos. Obok drzwi stał wielki okrągły zbiornik z drewnianą pokrywą, pod którą coś bulgotało. Bił od niego mdlący smród śmierci. – Boże – wykrztusiła z trudem Iszrak. – To nie do zniesienia. Freize rzucił jej przerażone spojrzenie. – Cuchnie jak z rynsztoka. Nie, gorzej… jak dom tknięty chorobą. Co oni tam warzą? Pod oknem z zamkniętymi okiennicami stała kamienna ława. Na jej płaskiej powierzchni wyżłobiono cztery małe okrągłe zagłębienia; w każdym tkwił kawałek węgla, gotowy do podpalenia ognia pod wiszącym na trójnogu garnkiem czy kotłem. Na półkach ustawiono metalowe pojemniki o dziwnych kształtach i kosztowne szklane naczynia z dzióbkami i rurkami do nalewania i destylowania płynów. Na podłodze wznosiła się wielka, sięgająca głowy Iszrak, spiralnie skręcona szklana rura destylacyjna, a z jej otworu sączył się żółty śluz, który skapywał do porcelanowej miski. Na masywnym stole na środku pomieszczenia tłoczyły się tace z woskiem, w który wciśnięto łodygami do góry kwiaty i zioła, oddające swoje aromaty i esencje tłustemu podkładowi. Freize, blady, z oczami rozszerzonymi zabobonnym lękiem, rozejrzał się dokoła. – Co to jest? Co oni tu robią, na Boga miłosiernego? Pod szczelnym kloszem, stojącym w płytkim pojemniku z wodą, na platformie obok palącej się świecy, siedziała mała brązowa myszka. Czyściła sobie wąsiki. – Czy oni ją pieką? – szepnął Freize. – Zabijają powoli to nieszczęsne stworzonko? Iszrak pokręciła głową, równie wstrząśnięta jak on. – Nie wiem. Nigdy wcześniej nie widziałam nic takiego. Kamienne palenisko w kominku zostało podniesione do poziomu pasa dorosłego człowieka, tak że wyglądało jak piec hutniczy. Wielkie miechy i pęknięcia na kamieniach, którymi było wyłożone, świadczyły, że płonął tu potężny ogień. Teraz zostały z niego tylko

czerwone iskry, ale w szarym popiele błyszczały setki, może tysiące srebrnych piccoli, migoczących jak mrowie małych oczek. Stygnąc, przybierały dziwnie złowieszcze kształty. – Co oni robią z tymi monetami? – spytał Freize. Iszrak w osłupieniu pokręciła głową. Na rzędach półek leżały wysuszone ciała małych zwierząt. Były tam myszy, które wpadły w pułapki, pozbawione ogonów szczury kupowane od szczurołapów, ptaki z łebkami zwisającymi na bok, a także gniazdo z czterema zmumifikowanymi szczątkami piskląt i wiele słojów z martwymi owadami najróżniejszych gatunków. Freize przyjrzał się im z odrazą. – Co oni z tym robią? Czy to służy do alchemicznych eksperymentów? A może do czarów? Czy zabijają te stworzenia dla zabawy, ku szatańskiej uciesze? Iszrak znów pokręciła głową. – Nie wiem. – Odwróciła wzrok od małych bezwładnych ciałek, nie mogąc powstrzymać dreszczu. Pod ścianą stało puste krzesło, wysokie jak tron, osłonięte fioletową aksamitną draperią. Obok wisiały fioletowa aksamitna peleryna i szata. Lustro z kutego srebra stało odwrócone do ściany. – A to na co? – szepnął Freize. – Dla kogo to? – Może służy do przewidywania przyszłości – domyśliła się Iszrak. – Jeśli jedno z nich ma dar jasnowidzenia. – I co wtedy? – spytał Freize ze zgrozą i fascynacją. – Spoglądają w lustro, w którym ukazują im się wizje – odparła krótko Iszrak. Wokół lustra rozpięto podobną do namiotu konstrukcję z zasłonami, które można było opuścić dla większej prywatności. Przed nią stał stolik przypominający ołtarz. Nad nim przypięto iluminowany manuskrypt spisany zielonym inkaustem. – Tablica Szmaragdowa – odczytała arabskie symbole Iszrak. Odwróciła się do Freize’a. – To reguły alchemii – szepnęła. – Tu jest napisane: oto przykazania, którymi kierują się wszyscy poszukiwacze prawdy. – Co dalej? – spytał Freize. – Czy napisali tam, co robić? Jak wytworzyć złoto? Iszrak pokręciła głową. Oczy pociemniały jej ze strachu. – Mogę to przetłumaczyć, ale nic z tego nie rozumiem. – Mów! – Reguła pierwsza – odczytała. – To prawda najprawdziwsza, pewna i bez kłamstwa, że to, co na dole, jest takie jak to, co na górze, a to, co na górze, jest takie jak to, co na dole. Poprzez to czyni się wszelkie cuda. A jak wszystkie rzeczy istniały w jednym i powstały z jednego przez pośrednictwo jednego, tak wszystkie rzeczy zrodziły się z tej jednej rzeczy poprzez adaptację. Freize spojrzał przez ramię na martwe zwierzęta na półkach. – Co to znaczy? – spytał posępnie. – Bo ja tu widzę tylko okrucieństwo. – To tajemnice. Mówiłam, że nie potrafię tego wyjaśnić. – Rzeczywiście. Możemy już iść? Iszrak rozejrzała się dokoła. – Powinniśmy poszukać złotych nobli – przypomniała Freize’owi. – Bóg jeden wie, co znajdziemy w tych skrzyniach – mruknął nerwowo Freize. – Martwe staruszki, jeśli nie gorzej. Tamten chłopak powiedział, że żydowskiego bankiera strzeże golem. Myślałem, że to żart. – Co? – spytała Iszrak z nagłym zainteresowaniem. – Golem. Coś w rodzaju strażnika, potwór ze słowem zaklęcia na czole. Iszrak zadrżała mimo woli.

– Chodźmy – ponaglił ją Freize. – Czekaj. Musimy zobaczyć… Na stole leżały dwie woskowe tabliczki z dziwnymi symbolami, a pod stołem stała nakryta aksamitem skrzynia. Iszrak pochyliła się i spróbowała otworzyć jej zasuwy. Ani drgnęły. Zostały jakoś zablokowane. – Przestań – rzucił gwałtownie Freize. – Nie otwieraj siłą. A jeśli tam jest… – Urwał, bo dotarło do niego, że nawet nie potrafi sobie wyobrazić, co alchemik mógłby chować w tej małej zamkniętej skrzyni. Wielkie szklane naczynie pod ścianą w głębi wypluło nagle na tacę cuchnący płyn. Iszrak i Freize podskoczyli nerwowo. Potem dostrzegli, że pod dużym stołem stoi kolejna skrzynia, szersza od tej pod prowizorycznym ołtarzem. Nie była zamknięta na zasuwki. Iszrak spróbowała podnieść ciężkie wieko, a Freize natychmiast podszedł, żeby jej pomóc. Zerknęła na niego – zamknął oczy ze strachu na myśl o tym, co mogą zobaczyć w środku. Wieko lekko się uniosło. Freize nie otworzył oczu. – Spójrz – szepnęła zafascynowana. Freize zdobył się na odwagę. – No, no, tylko popatrz… – szepnął, jakby to on odkrył zawartość skrzyni. – Tylko popatrz. W środku znajdowała się metalowa taca z tuzinem wklęsłości, przypominająca te, których cukiernicy używają do wyrobu drobnych łakoci. Ale każde wgłębienie było pięknie rzeźbione. Freize zmrużył oczy, żeby upewnić się, co widzi. Mieli przed sobą formę. – Tak się odlewa monety – powiedział Freize. – Angielskie noble. Widzisz ich kształt? Widzisz ten rysunek? Króla na statku i różę? – Więc to rzeczywiście fałszerze – szepnęła Iszrak. – Alchemicy, o czym wiedzieliśmy. Ale także fałszerze. Praktykują magię i łamią prawo. Naprawdę. – Powiodła wzrokiem po całym wnętrzu. – Nigdy bym tego nie pomyślała. Ale oni naprawdę biją złote noble. Odlewają je w tym piecu. Tylko gdzie je trzymają? Gdzie jest złoto? – A może byśmy lepiej już stąd poszli? – rzucił nerwowo Freize. – Jeśli wrócą i nas złapią, Bóg jeden wie, co nam zrobią. To nie są zwykli magicy, to para złoczyńców, którzy wyczarowują tu fortunę. – Chodźmy, i to szybko – zgodziła się Iszrak. Freize zamknął wieko skrzyni z formami, rozejrzał się i nagle dostrzegł nisko nad podłogą półkoliste drzwi prowadzące zapewne do piwnicy. – Widzisz? – Wskazał. Iszrak w ułamku sekundy znalazła się przy nich. – Możemy je otworzyć? Drzwi były zamknięte. Iszrak rozejrzała się, szukając klucza. Freize pochylił się, wsunął ostrze noża w dziurkę od klucza i obrócił ostrożnie. Rozległa się seria chrobotów i po chwili wejście stanęło otworem. Iszrak uniosła brew. Nie mogła się nadziwić rozlicznym umiejętnościom Freize’a. – Tego chyba nie nauczyłeś się w klasztorze? – A właśnie, że tak. Kuchenne spiżarnie. Byłem zawsze głodny. A wróbelek skonałby z wycieńczenia, gdybym go nie pokrzepiał. Iszrak pochyliła się i zajrzała do środka. Drzwi znajdowały się tak nisko, że musiała paść na kolana, a potem położyć się na brzuchu. – Widzisz coś? – szepnął Freize za jej plecami. – Nie. Za ciemno – mruknęła, wycofując się.

Freize podszedł do paleniska, wziął łojową świeczkę, zapalił ją i podał dziewczynie. Iszrak wsunęła ją w ciemny otwór, wpełzła nieco głębiej i spojrzała w dół. Freize przytrzymał ją za stopy. – Tylko błagam, nie wpadnij tam – szepnął. – Nie zostawiaj mnie tu samego. Migoczący płomyk wydobył z mroku ciemną falującą wodę przy kamiennym nabrzeżu. Jego blask zalśnił na głazach, a potem powiew zimnego powietrza zdmuchnął świeczkę i Iszrak znalazła się w przesyconych wilgocią ciemnościach. Słyszała tylko upiorny chlupot czarnej wody o brzeg. – Co tam widzisz? – dopytywał się przerażony Freize. – Widzisz coś? Wracaj! Jest tam coś? – Złoto – powiedziała powoli Iszrak, z przejęciem i trwogą. – Niewyobrażalna fortuna… Niezliczone worki złotych nobli.

Brat Piotr i Luca przez jakiś czas obserwowali Nacarich znajdujących się na swoim stałym miejscu na placu. Potem weszli do kościoła San Giacomo. Tak jak się spodziewali, ojciec Pietro klęczał w bocznej kaplicy, przed migoczącymi świeczkami u stóp pięknego posągu Madonny z Dzieciątkiem. Obaj uklękli obok niego i przeżegnali się w milczeniu. – Nie przeszkadzasz mi, bo modliłem się za ciebie – odezwał się cicho ojciec Pietro do Luki, prawie nie otwierając oczu. – Pewnie za wcześnie na wieści? – Mogą nadejść jutro lub pojutrze. Przyjdź do mnie na most Rialto. Mogę też wysłać ci wiadomość. – Przyjdę – obiecał Luca. – Nie ośmielam się nawet modlić o bezpieczeństwo ojca. Nie ośmielam się myśleć, że mógłby do mnie wrócić. Kapłan nakreślił znak krzyża nad pochyloną głową chłopaka. – Bóg jest miłościwy – powiedział cicho. – Zawsze. Może zechce okazać miłosierdzie tobie i twoim rodzicom. – Amen – szepnął Luca. Ojciec Pietro spojrzał w górę na niebiańsko spokojną twarz Madonny. Uśmiechnął się do niej jak ktoś, kto wie, że wykonuje błogosławione dzieło. Luca pomyślał, że ktoś bardziej przesądny mógłby uznać, iż piękny posąg również się uśmiechnął. – Dziękuję, ojcze. Dziękuję ci z głębi serca. – Podziękujesz mi, kiedy twój ojciec weźmie cię w objęcia. Luca i brat Piotr skończyli się modlić, wrócili do głównej nawy kościoła, cicho otworzyli drewniane drzwi i wymknęli się na zewnątrz. Luca zmrużył oczy przed rażącym blaskiem słońca. Rozejrzał się i szepnął: – O, nie. Miejsce, w którym Jacinta rozstawiała trzy kubki, było puste. Drago i jego córka zniknęli. Podobnie jak obserwująca ich Izolda.

Izolda, podkasawszy długą spódnicę, pędziła jak szalona przez wąskie zaułki, po mokrym bruku biedniejszych ulic. Na placu wykładanym kamiennymi płytami jeszcze bardziej przyspieszyła. Widziała, jak Jacinta, pod czujnym okiem Nacariego, zabawia gapiów. Nagle, bez słowa, o wiele wcześniej niż zazwyczaj, oboje spakowali się, poszli na przystań i wezwali

przepływającą gondolę. Izolda bez tchu pokonywała drewniane mostki, zdyszana wzywała łodzie przewożące ludzi z jednego brzegu kanału na drugi, aż w końcu wbiegła na ulicę, przy której stał wysoki dom Nacarich. Rzuciła się ku niemu skrótem opisanym przez Freize’a. Miała nadzieję, że wyprzedzi Nacarich, których gondola płynęła okrężną trasą. Natychmiast rozpoznała dom, który narysowała jej Iszrak, i załomotała do drzwi. – Freize! Iszrak! – krzyknęła. – Wychodźcie! W cichym domu łomotanie rozległo się potwornie głośno. Iszrak i Freize, którzy właśnie zamykali drzwi piwnicy, podskoczyli ze strachu. Chłopak w pierwszej chwili pomyślał w panice, że atakuje ich tajemniczy golem. Iszrak ruszyła w stronę korytarza. – To Izolda – rzuciła. – Otwórz drzwi, szybko! – zawołał Freize. – Za chwilę ściągnie tu straże. Iszrak śmignęła wąskim korytarzem i odciągnęła zasuwy. – Opuścili plac, możliwe, że tu idą! – wydyszała Izolda. – Nie wiem, gdzie się skierowali, wzięli gondolę. Przybiegłam tu najszybciej, jak mogłam. Mnisi kaptur zsunął się jej z głowy, jasne włosy rozsypały się na ramiona. Iszrak objęła ją, jakby chciała z nią natychmiast wyjść. – Chodź – rzuciła do Freize’a. – Znikamy stąd. – Nie przez drzwi. Zostawili je zaryglowane od wewnątrz – przypomniał jej chłopak. Iszrak zawahała się. Izolda spojrzała na wąski kanał i drgnęła – zza zakrętu wypełzł cień dziobu gondoli. Lada chwila łódź pojawi się na odcinku kanału przed domem i jej pasażerowie zobaczą całą trójkę na progu swojego domu. Dobiegł ich głos gondoliera: – Gondola! Gondola! Gondola! – Jest już za późno – szepnęła Izolda. – Musimy wejść do środka. Wśliznęli się do korytarza, zamykając za sobą drzwi. – Uciekniemy przez ogród – syknęła Iszrak. – Szybko, bo nas zobaczą! Pociągnęła Izoldę w głąb domu. Tymczasem Freize zaryglował drzwi. – Boże, co tak cuchnie? – Izolda zatrzymała się przy magazynie i zakryła usta ręką. – Jak odór śmierci. – Szybko – ponagliła ją Iszrak. Zamknęła drzwi magazynu i wybiegła do małego przydomowego ogrodu. – Idźcie – rozkazała. – Ja zamknę za wami drzwi i wymknę się przez okno sypialni. – Ja to zrobię! – zaprotestował Freize. – Wy uciekajcie. Za późno. Iszrak już wbiegała na piętro. Freize odwrócił się do Izoldy. – Musimy wspiąć się na mur – szepnął. – Furtka ogrodowa jest zamknięta na klucz, który Nacari pewnie ma przy sobie. – Splótł dłonie i pochylił się, by Izolda mogła postawić na nich stopę. – Szybko! Tak jakbyś wsiadała na konia! Izolda oparła stopę na jego dłoniach, a on podsadził ją, żeby mogła złapać się gałęzi drzewa i wspiąć się na mur. Zgrabnie podciągnął się w ślad za nią i znieruchomiał. Oboje przywarli do kamieni i patrzyli ze zgrozą, jak ojciec i córka zmierzają do ogrodowej furtki, otwierają ją kluczem, a potem idą do drzwi domu. Weszli do środka. – Co teraz? – szepnęła Izolda. – Musimy ją ratować! – Czekaj – mruknął Freize. Tymczasem Iszrak bezszelestnie wbiegła na piętro. Usłyszała skrzyp ogrodowej furtki, kroki obojga Nacarich i głos Jacinty narzekającej na zimno. A potem, przerażająco blisko, słowa Draga: – Co to za hałas?

Ostrożnie przemknęła po skrzypiącej podłodze do okna sypialni i wyślizgnęła się na zewnątrz. Zbiegła po spiralnych schodkach do ogrodu i ujrzała swoich przyjaciół, którzy zastygli na szczycie ogrodowego muru. – Uciekajcie! – syknęła. – Są w domu. Zobaczą was przez okno! Freize zeskoczył na ulicę i wyciągnął ręce do Izoldy, która wpadła mu w ramiona. Iszrak złapała niską gałąź i wspięła się na drzewo. Przedostała się na mur i zeskoczyła z niego zgrabnie. Stanęli na brzegu wąskiego kanału, w którego głębi majaczył mały drewniany most obrotowy. – Tędy – zdecydowała Izolda, naciągając kaptur na jasne włosy. Ruszyła szybkim krokiem, wycierając twarz rękawem. – Nie biegłam tak szybko, odkąd opuściłyśmy Lucretili – wyznała. – Zawsze byłaś szybka – powiedziała jej przyjaciółka. – Szybsza ode mnie. Teraz muszę nauczyć cię walczyć. Izolda w milczeniu pokręciła głową. – Nie lubi myśleć o robieniu ludziom krzywdy – wyjaśniła Iszrak Freize’owi. Cała trójka przeszła przez most i ruszyła drugim brzegiem kanału. – Nie starczyłoby mi odwagi, żeby walczyć – sprostowała Izolda. – Nie potrafię. Nawet po tej przygodzie wciąż się trzęsę. Teraz lepiej, żebym sama wróciła do domu. – Poradzisz sobie? – spytał Freize, rozdarty między chęcią ochraniania dziewczyny a obowiązkiem trzymania się planu, zgodnie z którym miał udawać służącego Iszrak. – O, tak. Drżenie ogarnia mnie szybko, ale nie jestem tchórzem. – Powinienem pójść z tobą. Iszrak parsknęła śmiechem. – Jeśli zrobi się niebezpiecznie, Izolda ucieknie. Biega o wiele szybciej od ciebie. Jej przyjaciółka uśmiechnęła się z dumą. – Pójdę przodem. Spotkamy się w domu.

Freize i Iszrak szli wolnym krokiem wzdłuż Canal Grande. Dziewczyna starała się kroczyć buńczucznie i dumnie niczym młody książę aż do chwili, gdy dotarli do zatoczki przy bocznych drzwiach ich domu. Tu rozejrzała się szybko, sprawdziła, czy nikt ich nie obserwuje z okien okolicznych budynków lub z łodzi na kanale, po czym skoczyła do drzwi i zniknęła za nimi. Ledwie przestąpiła próg, Izolda pochwyciła ją w objęcia. – Wreszcie! Czekałam na was. Inni też już wrócili. – Odwróciła się i krzyknęła w głąb domu: – Przyszli! Luca i brat Piotr wyłonili się ze swoich pokojów. – Wchodźcie – rzucił Luca. – Jak poszło? Brat Piotr z obrzydzeniem spojrzał na chłopięcy strój Iszrak. – Powinna się przebrać – oznajmił, zasłaniając oczy. – To herezja, że kobieta ubiera się jak mężczyzna. Iszrak westchnęła. – Zaraz wrócę – mruknęła i pobiegła po schodach, przeskakując po dwa stopnie, całkiem jak chłopak. Z jej pokoju dobiegł stuk otwieranej skrzyni i odgłosy pospiesznej zmiany ubrania. Po chwili Iszrak znów pojawiła się przed nimi. Wspaniałe czarne włosy spadały jej kaskadami na

ramiona. Dopiero widząc zgorszone spojrzenie brata Piotra, zwinęła je niedbale w niski kok. Luca uśmiechnął się do niej. Tylko zakonnik nie doceniał jej wdzięcznych ruchów w chłopięcym przebraniu i nonszalanckiej urody, kiedy znowu włożyła suknię. – Podobasz mi się w kostiumie – powiedział. – To wbrew bożej woli i naukom Kościoła – syknął brat Piotr. – I z pewnością prowadzi to do grzechu. – Ale tego wymagała sytuacja – zauważyła Iszrak. – Jak było na placu? Żadnych problemów? – Żadnych – odrzekł Luca. – Graliśmy w trzy kubki, Jacinta jak zwykle nas ograła, zarobiła małą sakiewkę srebrnych monet i oddała wszystkie ojcu. Rozmawialiśmy z kupcem, który powiedział, że do przybycia statku zbierze dla nas dość nobli. Zapewnił, że rozmawiał z dostawcą, który obiecał mu około tysiąca złotych monet. Spotkaliśmy się w kościele w ojcem Pietrem. Na razie nie dostał odpowiedzi. A potem zrobiło się strasznie, kiedy wyszliśmy z kościoła i zobaczyliśmy, że Drago i jego córka już opuścili plac. I że Izolda także zniknęła! Ale widzę, że nic wam się nie stało. Jak sobie poradziliście? Włamaliście się do domu? – Weszłam przez otwarte okno – wyjaśniła Iszrak. – A potem wpuściłam Freize’a. Mogli coś podejrzewać, być może wydawało im się, że coś słyszeli, ale nie mogli mieć pewności, że w domu ktoś był. Nie mają służącego… no tak, to zrozumiałe. Nie ośmieliliby się. W magazynie urządzili gabinet alchemiczny. Cuchnie tam magią i rozkładem. Każdy służący natychmiast by na nich doniósł. W dużej komnacie, gdzie studiują manuskrypty, znajdowało się więcej stron podobnych do tej, którą nam przynieśli. Nieznane rośliny, niepojęty język. Skopiowałam to. – Położyła przed Lucą kartkę. – Zdziwiło mnie, że mają taką pieczęć. Luca popatrzył na odbity w wosku rysunek. – Nie znam się na pieczęciach. Oboje spojrzeli na Izoldę, której rodzina miała własny herb. Dziewczyna spojrzała na kartkę. – O! To herb jednego z moich rodziców chrzestnych! – zawołała. – Hrabiego Władysława z Wołoszczyzny? – spytał brat Piotr z szacunkiem. – Nie. Mojej matki chrzestnej. – Jeszcze i matka? – zakrzyknął Freize. – Może dla odmiany księżna? Izolda z uśmiechem wzruszyła ramionami. – Mój ojciec miał doskonałe koneksje. Moja matka chrzestna rzeczywiście pochodzi ze szlachetnego rodu. Była żoną Jana, księcia Bedford, regenta francuskiego. To Jakobina, księżna wdowa. – Kto? – spytał Freize. – Jej mąż był bratem wielkiego króla Anglii, Henryka V, który podbił Francję. Książę Jan był regentem w czasach, gdy na tronie zasiadł młody książę Anglii. Kiedy Francja zbuntowała się przeciwko rządom Karola VII, on stłumił bunt i uwięził jego przywódczynię, Joannę d’Arc. – Tak. – Luca znał tę historię. – Wiem, o kim mówisz, słyszałem o nim. Spalił Joannę d’Arc za czary. – Kościół uznał, że jest winna czarnoksięstwa i herezji – zauważyła Izolda. – Ale nie poznałam księcia. Zmarł, kiedy byłam niemowlęciem. Podobno rządził Francją niczym cesarz. Miał wielką armię, pałace w Paryżu i Rouen, wprowadzał prawa, bił monety. Kiedy umarł, wdowa po nim, a moja matka chrzestna, ponownie wyszła za mąż. Teraz mieszka w Anglii, na dworze Henryka VI. – Tylko dlaczego ci uliczni kuglarze mają pieczęć księcia? – spytał brat Piotr. – Pewnie ją sfałszowali, ale do czego im potrzebna?

– Może do pieczętowania skrzyń ze złotem? – podsunęła Izolda. – Podobno to złoto z Anglii. Skrzynie z angielskiej mennicy miałyby pieczęć regenta, prawda? Wszyscy zamilkli, a Luca uścisnął dłonie Izoldy. Iszrak chwyciła kartkę, która wymknęła się z palców przyjaciółki. – Genialne! – zawołał Luca. – Naprawdę genialne. Pieczętują skrzynie tym znakiem, żeby fałszywe złote monety wydawały się prawdziwymi angielskimi noblami. Ponieważ książę miał władzę nad mennicą w Calais, mógł rozkazać wybicie monet, by przesłać je żołnierzom. Gdyby z transportu zniknęła skrzynia lub nawet sto skrzyń, każda z nich byłaby opatrzona jego pieczęcią. A potem, wiele lat później, gdyby ktoś zaczął fałszować monety i chciał wmówić ludziom, że pochodzą z angielskiej mennicy, na każdej wybiłby symbol mennicy w Calais, a skrzynie zapieczętował znakiem regenta. Izolda zarumieniła się od jego dotyku. Oboje stali nieruchomo, jakby zapomnieli o obecności innych. – Ale czy oni naprawdę fałszują złoto? – spytał sucho brat Piotr. – Na razie jeszcze nie gratulujmy sobie rozwiązania zagadki być może istniejących skrzyń, być może chytrze opatrzonych pieczęcią. I nie przyjmujmy, że wiemy, co z nią robią. Znaleźliście u nich złoto? – O, tak – oznajmił z zadowoleniem Freize. – O to się nie martw. Całe worki. Pełno worków. Właściwie znalazła je Iszrak. – Naprawdę? – Luca spojrzał na dziewczynę. – Poszliśmy do magazynu. Zmienili go w pracownię alchemiczną – zaczęła Iszrak. – Z kominka zrobili piec hutniczy. Widzieliśmy w popiele srebro. Buzował tam tak wielki ogień, że komin popękał. – Po co rozpalają taki ogień? – spytała Izolda. Nikt nie potrafił jej odpowiedzieć. – Znaleźliśmy też formy do wyrobu angielskich nobli – dodał Freize. – Zdaje się, że wlewają do nich płynne złoto. – A potem zauważyliśmy drzwi, a za nimi worki ze złotem. – Iszrak zniżyła głos. – Małe drzwi, takie, za jakimi spodziewasz się znaleźć piwnicę. Ale zamiast niej ujrzeliśmy przystań. Na nabrzeżu stały worki. Nad kanałem zamkniętym śluzą. Zdaje się, że przez te drzwi wyrzucają worki ze złotem na przystań, a potem ktoś przypływa i ładuje je na łódź. – Ile złota widzieliście? – spytał brat Piotr. – Dwa worki były otwarte. Za nimi stały ze cztery zaszyte. Fortuna – oznajmiła Iszrak. Luca osunął się na fotel przy oknie. – Wspaniale się spisaliście – rzekł do Iszrak i Freize’a. – Wspaniale. – Spojrzał na brata Piotra. – Czy wykonaliśmy naszą misję? – W jego głosie brzmiało powątpiewanie. – Mieliśmy znaleźć źródło złotych monet i rozstrzygnąć, czy pochodzą one z kradzieży, czy też są odlewane ze złota z nowej kopalni. Możemy powiedzieć mistrzowi o fałszerzu i o tym, co znaleźliśmy w jego domu. – Ale nie wiemy, jak właściwie Nacari wytwarza te noble – zauważył Freize. – Widzieliśmy formy, ale nie złoto w surowej postaci. – Myślicie, że znaleźli sposób wytwarzania go ze srebra? – spytała Izolda. – Z tego srebra, które było w palenisku? Jacinta codziennie wygrywa wiele srebrnych monet. Codziennie wraca do domu z pełną sakiewką. – Monety w popiele! – Iszrak skinęła głową. – Musimy napisać raport – zdecydował brat Piotr. – I każemy aresztować tę parę. Mistrz jasno stwierdził, że kiedy tylko rozpoznamy fałszerza, mamy powiadomić ludzi doży. – Spojrzał z zażenowaniem na Iszrak. – Niesprawiedliwie cię potraktowałem – dodał. – Oddałaś wielką

usługę zakonowi. Jesteś odważna i pomysłowa. – Zawahał się. – I wyglądasz na bardzo przystojnego młodzieńca – przyznał. – Wcale nie na heretyczkę. – Cudownie – mruknął Freize z podziwem. – Wygląda tak słodko, że można by ją schrupać. – Zaskoczona Iszrak parsknęła śmiechem. – A na drzewa wspina się jak małpka. Jeśli ktoś chciałby się ożenić z włamywaczką, nie znalazłby lepszej. – Ale to nie znaczy, że możesz się tak przebierać codziennie – ciągnął brat Piotr. – To była wyjątkowa sytuacja. A dziś wieczorem wyjdziecie jako skromne i eleganckie młode damy. Nasza reputacja zależy od waszego zachowania. – Ach, przyjęcie! – zawołała Izolda. – Przy tym wszystkim zupełnie o nim zapomniałam. – Uważnie nasłuchujcie wzmianek o złocie – nakazał brat Piotr. – I pamiętajcie, że jesteście młodymi damami z dobrej rodziny, które odebrały bardzo surowe wychowanie. – Spojrzał na Izoldę, jakby w niej pokładał większe nadzieje na właściwe odegranie tej roli. – Spodziewam się, pani Izoldo, że będziesz dla swojej towarzyszki przykładem. Izolda dygnęła skromnie i rzuciła Luce ukradkowe roześmiane spojrzenie. – Naturalnie – powiedziała.

Piątka przyjaciół wyruszyła razem gondolą. Freize miał dołączyć do innych służących, a gondola miała czekać na przystani, by najpierw odwieźć Iszrak i Izoldę, a potem wrócić po Lucę i brata Piotra. Mężczyźni przewidywali, że zostaną na przyjęciu dłużej, pewnie po północy. Luca i brat Piotr nasunęli kaptury na głowy, a twarze zasłonili prostymi maskami. Izolda widziała tylko uśmiechnięte wargi Luki, który patrzył na nią z zachwytem. Miała na sobie ciemnoniebieską pelerynę z kapturem, kryjącym jej jasne włosy, i maskę zasłaniającą czoło, oczy i nos. Jej ciemnobłękitne oczy lśniły w otworach maski, ozdobionej po bokach niebieskimi piórami, wygiętymi niczym dwa znaki zapytania. Wyglądała w niej egzotycznie, osobliwie i uroczo. Siedząca obok niej, spowita w czerń Iszrak przypominała piękny smukły cień. Spod czarnej maski w kształcie usianego srebrnymi drobinami półksiężyca widać było tylko usta. Luca pochylił się do Izoldy i niemal dotykając wargami jej ucha, szepnął: – Nigdy w życiu nie widziałem kogoś tak pięknego jak ty. Urzeczona Izolda uśmiechnęła się. Jej ciemnobłękitne oczy błysnęły w otworach maski. – Spotkaj się ze mną – wyszeptał Luca. – Dziś wieczorem. Kiedy tylko wyrwiemy się z przyjęcia. W mieście panował karnawałowy nastrój; w każdym oknie wychodzącym na Canal Grande migotało światło świec, a na wodzie i w przystaniach roiło się od rozkołysanych gondoli. Czasami dostrzegali splecioną parę na podwójnych siedzeniach łodzi wymieniającą pocałunki pod osłoną kapturów, uściski ukrywane w fałdach opończy. Niekiedy kochankowie chowali się do zamkniętej kabiny, z której dobywał się blask świecy, a stojący na rufie niewzruszony gondolier dbał o to, by łódź nie zboczyła z kursu. Widząc takie gondole, brat Piotr odwracał głowę i kreślił znak krzyża, by uchronić się przed zaraźliwym grzechem. Gdy gondola zbliżyła się do pałacu, na brzegu ujrzeli wielki tłum w zadziwiających strojach. Mężczyźni nosili przebrania potworów i aniołów, kobiety, niezwykle wysokie w chopinach, stanowiących atrybut eleganckiej damy, paradowały w sukniach z barwnego jedwabiu. Niektóre ubrały się tak jaskrawo i stały w tak wyzywających pozach, że nawet młodzi

przybysze zorientowali się, iż kobiety te wystawiają się na sprzedaż. Były to słynne weneckie kurtyzany, liczące sobie za noc małą fortunę. Wszyscy rozmawiali, flirtowali i rzucali sobie zalotne spojrzenia zza masek, czasem uchylali ich, by skraść pocałunek, czasem zaś uciekali do cichego ogrodu czy mrocznej bramy. Izolda zauważyła uśmiechniętą kobietę, którą mężczyzna wiódł w mrok. Na przystani jakiś młodzieniec na znak dłoni w srebrnej rękawiczce roześmiał się jak dziecko i przeskoczył lekko z jednej rozkołysanej łodzi na drugą. Wszystko to było nieodparcie pociągające. Każda gondola miała pochodnię na rufie lub latarnię na dziobie. Kobiety i mężczyźni dawali sobie znaki, a potem ich łodzie płynęły w mroczniejsze boczne kanały, gdzie zbliżały się do siebie, by panie mogły flirtować, kryjąc twarze za malowanymi wachlarzami, a panowie – składać bajeczne obietnice. Drewniane patynki dam stukały na białym kamiennym nabrzeżu niczym kastaniety – jakby zapraszały mężczyzn do tańca. Ze wszystkich drzwi i bram buchała muzyka i dobiegał wesoły śmiech mężczyzn i kobiet. Izolda wymieniła z Lucą tęskne spojrzenie, jak gdyby żałowała, że i oni nie mogą pójść gdzieś we dwoje, by śmiać się, całować i tańczyć. – Izoldo – szepnęła ostrzegawczo Iszrak. – Maska nie kryje twoich myśli. Wyglądasz, jakbyś była gotowa grzeszyć niczym rodowita wenecjanka. Izolda natychmiast oblała się płomiennym rumieńcem od szyi po skronie. – Muszę go znowu pocałować – powiedziała cicho. – Chyba umrę, jeśli tego nie zrobię. Iszrak spojrzała na nią ze zdziwieniem. – Ale mówiłaś… Wielka pałacowa śluza stała otworem; blask latarni odbijał się w szklistej powierzchni kanału, którym gondole po kolei wpływały do budynku. Goście wysiadali wprost na czerwony dywan, który ciągnął się aż do brzegu chlupoczącej ciemnej wody. – Jaki dziwny, inny świat – odezwała się Izolda w zachwycie. – Tyle bogactwa… tyle piękna… – Tyle grzechu! – dodał brat Piotr z cichym ubolewaniem. W końcu również ich gondola przepłynęła pod łukowatym sklepieniem śluzy do pałacowych schodów. Służący w kolorowych kostiumach podbiegli, żeby przytrzymać łódź. Izolda wstała, by wysiąść, ale jeszcze obejrzała się na kanał i zobaczyła czekającą przed bramą śluzy gondolę z czterema ślicznotkami. Kobiety miały misterny makijaż, wysokie stroiki na głowach i egzotyczne maski. Jedna skinęła od niechcenia dłonią Luce i wymieniła nazwę swojego domu. – Nad Canal Grande – dodała. – Przybądź o północy, kiedy stąd wyjdziesz! – Wszędzie grzech – rzucił brat Piotr ze zgrozą. – Wiem, że mówiłam, iż do ślubu nie pocałuję żadnego mężczyzny! – szepnęła gorączkowo Izolda do Iszrak, nakładając kaptur. – Ale to było dawno temu. A potem udawaliśmy małżeństwo. Luca mnie pocałował, więc już wiem, co się wtedy czuje… Poza tym jest karnawał i wszyscy flirtują ze sobą i się uwodzą. Nie widzisz? Nie czujesz? Powietrze pieści mój kark, dotyka moich warg. Ledwie mogę oddychać. Izolda wysiadła z gondoli i stanęła na nabrzeżu. Iszrak podążyła za nią, wzięła ją za rękę i mocno ścisnęła, czekając, aż pozostali do nich dołączą. – Co zamierzasz? Ciemnobłękitne oczy Izoldy zamigotały jak szafiry w otworach maski. – Pomożesz mi? – Oczywiście! Zawsze! Ale nie doprowadzę do twojej zguby… – Pójdziemy za wami – odezwał się brat Piotr.

Dał im znak, żeby zaczęły wstępować po schodach pałacu. Izolda, jakby nagle przypomniała sobie, jak powinna się zachowywać młoda dama ze szlachetnego rodu, mocniej zaciągnęła troczki maski i weszła po marmurowych stopniach do jasno oświetlonego budynku.

Na ich przybycie oczekiwała dama do towarzystwa, która natychmiast zaprowadziła Izoldę i Iszrak szerokimi schodami na piętro, gdzie pani domu zabawiała przyjaciółki. Służący powitali Lucę i brata Piotra, zabrali ich peleryny i kapelusze, zostawiając im ciemne maski, i powiedli ich na piętro. Freize, zawsze najszczęśliwszy, kiedy widział na horyzoncie posiłek, wszedł służbowym wejściem od strony kanału. Idąc po schodach, Izolda obejrzała się i zobaczyła Lucę, otoczonego tłumem młodzieńców. Dobiegł ją grzechot kostek do gry i radosny okrzyk, gdy ktoś wygrał w karty małą fortunę, a także melodyjny śmiech kurtyzan, które miały zabawiać panów. – Witajcie! Jakże się cieszę, że mogę was poznać! – Ich gospodyni, pani Carintha, powitała je, ściskając im ręce. Była elegancką damą, ubraną w ciemny błękit – niemal w takim samym odcieniu jak suknia Izoldy, lecz z wielkim dekoltem i rękawami zsuwającymi się z ramion w jawnie prowokacyjny sposób. Lśniące złote włosy upięła wysoko na czubku głowy, wplatając w nie jedwabną błękitną szarfę. Tylko trzy loki spadały na jej białe jak śmietana, obnażone ramiona. Jej oczy, niebieskie i wyrachowane, otaksowały młode kobiety, a zabarwione karminem usta uśmiechnęły się bez życzliwości. – Możecie zdjąć maski. Jesteście wśród przyjaciółek. – A kiedy Izolda i Iszrak tak zrobiły, wydała okrzyk podziwu. – Och! Co za uroda! Będziecie łamać serca w naszym nieskromnym mieście. Jedna tak jasna, druga tak smagła… Żaden mężczyzna się wam nie oprze. Większość zechce was obie, jednocześnie! Pociągnęła je za sobą i przedstawiła innym paniom, pijącym wino z kolorowych kieliszków i jedzącym słodkie ciasteczka. – Wina? – Wcisnęła im w ręce kieliszki. – Ale nie muszę chwalić waszej urody, bo zapewne słyszycie to na co dzień. Pewnie miałyście już dziesiątki kochanków. Musicie mi o nich opowiedzieć. – Ależ skąd – wykrztusiła zarumieniona Izolda. Dama roześmiała się i pogłaskała ją po policzku. – Zatem to tylko kwestia czasu… dla was obu. Dlaczego nie dziś? Jesteście tak niewiarygodnie pięknie i tak wspaniale do siebie pasujecie. Musicie zawsze chodzić razem, doskonale się dopełniacie. Ty na pewno masz kochanka! – zwróciła się do Iszrak. – Kogoś, kto gustuje w brunetkach. Iszrak pokręciła głową. Nachalna życzliwość kobiety wcale nie sprawiała jej przyjemności. – Nie. Zostałyśmy bardzo surowo wychowane. Nie mam męża. – Skoro nie masz własnego, może masz cudzego? – odezwała się któraś z dam, na co wszystkie pozostałe głośno się roześmiały. – Brat mojej pani jest bardzo surowy – odparła Iszrak, ukrywając rozdrażnienie za uprzejmym uśmiechem. – Rzadko wychodzimy z domu. – Starszy brat, o tak! To od razu widać. Żadna nie zaproponowałaby mu miłosnej schadzki. Ale ten drugi, młodszy, Luca Vero, chyba nie może być aż tak cnotliwy, prawda? Nie rozwiewaj moich nadziei! Taki śliczny, aż kolana się uginają! Ktoś tak przystojny nie może żyć

jak mnich. – Kolana się uginają, o tak! – wtrąciła inna dama ze śmiechem. – Już ja bym przy nim ugięła kolana! – Przyglądałyśmy się mu przez okno. Zazdrościmy Carincie, że mieszka obok niego – dodała kolejna kobieta, ściskając łokieć Iszrak. – Wszystkie stawiałyśmy pieniądze na to, że Carintha popłynie do niego własną gondolą i będzie mu śpiewać serenady pod oknem! Ona jest do tego zdolna. Wcale nie ma wstydu. Jeśli zagnie na niego parol, to go zdobędzie! Wszystkie znowu parsknęły śmiechem. Iszrak w milczeniu oswobodziła się z uścisku nieznajomej. – Otworzyłabyś mi drzwi, prawda? – zagadnęła pani Carintha, kładąc rękę na ramieniu Izoldy. – Wpuściłabyś mnie do pokoju swojego brata? Izolda lekko zadrżała, ale nie odtrąciła ręki kobiety. – Przepraszam. Nie wolno mi tak postępować – oznajmiła krótko. – Zatem sam da mi klucz! – Carintha sięgnęła po wino. Iszrak dostrzegła, że przyjaciółka zaciska zęby, więc pociągnęła ją za rękaw, by przypomnieć jej o uprzejmości wobec gospodyni. – Uprzedź go o mojej wizycie – dodała pani Carintha i szepnęła do obu dziewcząt: – Mówię całkowicie poważnie. Tylko na niego spojrzałam i zrozumiałam, że to jest mój kochanek na ten karnawał. Dobry Boże, nie wiem, czy zdołam się go wyrzec na czas Wielkiego Postu! Izolda wyrwała się jej z mimowolnym okrzykiem. Pani Carintha nawet tego nie zauważyła. – Jeszcze nigdy nie poniosłam klęski – wyznała przyjaciółkom, nie zważając na lekko odwróconą od niej Izoldę. – Kiedy zasadzę się na młodzieńca, musi wpaść w moje sidła. Myślicie, że to prawiczek? Ach, to byłoby zbyt cudowne! Stanę się równie niewinna jak on! Myślicie, że zdołam drżeć? I oblewać się rumieńcem wstydu? – Niemożliwe, żeby był prawiczkiem! – Z taką urodą? – Któraś musiała cię ubiec, Carintho! – Nie wytrzymam – syknęła Izolda do przyjaciółki. – Cierpliwości – szepnęła Iszrak. – Zostaniemy tu tylko godzinę. A widziałaś jej kolczyki? – Co z nimi? – burknęła Izolda. – To angielskie półnoble, przewiercone i oprawione. Damy również oddawały się tu hazardowi i gawędziły, choć rzadko poruszały inne tematy niż stroje i romanse. Izolda odciągnęła Iszrak na bok, ku stołom do gry. W kącie salonu przygrywali muzycy, a kilka kobiet ospale tańczyło ze sobą. – Niestety, nie mam pieniędzy – wyznała Iszrak Carincie, która poszła za nimi, łapczywie pijąc wino. – Nie przyszło mi do głowy, żeby je przynieść. Choć parę dni temu je wymieniłam. Za wszystko, co miałam, kupiłam angielskie złote noble. Myślisz, że dobrze zrobiłam? – Ach! Czy nie są boskie? Wszyscy ich teraz używamy – odparła Carintha. – Złoto tak czyste, jakby prosto z kąpieli. Widziałyście moje kolczyki? – Iszrak właśnie mi je pokazała – wtrąciła Izolda. – Cudne, prawda? – Pani Carintha odwracała głowę raz w jedną, raz w drugą stronę, prezentując kolczyki wykonane z dwóch półnobli. – Każę zrobić z nich także naszyjnik. Zapoczątkuję nową modę. Wszyscy będą takie nosić. – Bardzo ładne monety. Są bite w Wenecji? – spytała Iszrak, nie patrząc na Carinthę i udając, że gra przy stołach całkowicie ją pochłania.

– Ależ skąd. Sprowadzono je z Anglii. Mój mąż nimi handluje. Pochodzą z angielskiego skarbca w Bordeaux. Gdy Anglicy w zeszłym roku stracili to miasto, Francuzi przejęli ich skarbiec, cały majątek regenta Francji Jana, księcia z Bedford. Teraz Anglicy chcą je odzyskać. Nie zostało im ani trochę złota, biedaczkom. Mój mąż współpracuje ze wszystkimi angielskimi kupcami, którzy masowo skupują złote monety. Wysyłają je do kraju. I z każdym nowym dniem ci biedacy muszą płacić więcej za własne noble, ponieważ teraz wszyscy ich poszukują! Przechodząca dama trąciła kolczyk Carinthy, by go rozkołysać. – Cudowny – powiedziała. – I taki zabawny. – A skąd twój mąż zdobywa angielskie noble? – spytała od niechcenia Izolda. – Skoro Anglicy sami ich nie mają? – Och, od pewnego szalenie zabawnego żydowskiego bankiera – wyjaśniła pani Carintha. – Patrząc na niego, nigdy byś się nie domyśliła, że ma choć grosz przy duszy. Ale to on zaopatruje mojego męża w noble. To dzięki niemu mam te śliczne kolczyki! – Bardzo wygodny układ – przyznała Iszrak. – A co do was, moje śliczne… – podjęła pani Carintha. – Nie szkodzi, że nie macie przy sobie pieniędzy. Możecie pożyczyć ode mnie i oddać mi w przyszłym tygodniu. Zostanę waszym bankierem. Przypuszczam, że jesteście wypłacalne! Wszyscy słyszeliśmy, że ten przystojny młodzieniec lada chwila spodziewa się przybycia statku z Rosji. A twoja młoda pani odziedziczy wielki majątek, czy tak? – Niewyobrażalnie wielki – potwierdziła Iszrak, w końcu mówiąc prawdę. – Nie uwierzyłabyś, jaką fortunę posiada. Nawet ja nie potrafię jej opisać.

Przyjęcie dam skończyło się około dziesiątej. Panie wyszły, a panowie nadal bawili się hałaśliwie na piętrze. Wiele kobiet przed włożeniem masek i zajęciem miejsca w gondolach poprawiło makijaż. Wyglądało na to, że wybierały się na kolejne przyjęcie lub na schadzkę. Pani Carintha miała dołączyć do grających mężczyzn. Mrugnęła do przyjaciółki i coś jej szepnęła, Izolda usłyszała imię Luki. – A my oczywiście musimy wracać – rzuciła Iszrak z urazą, kiedy Freize pomagał jej wsiąść do gondoli. – Choć wszyscy inni chodzą swobodnie, gdzie im się podoba. – Przespacerujmy się, kiedy dotrzemy do przystani – zaproponowała Izolda. – Nikt nas nie rozpozna, bo będziemy mieć maski i peleryny. Brat Piotr niczego się nie dowie. – Wspaniale! – zawołała Iszrak i poleciła gondolierowi, by wysadził je na schodkach bocznego kanału przy służbowym wejściu do ich palazzo. Wyraz twarzy mężczyzny i mina Freize’a świadczyły, że żaden z nich nie uwierzył, iż dziewczęta wejdą od razu do domu, ale przecież trwał karnawał, kiedy wszystko było dozwolone, nawet młodym bogatym paniom. Gondolier wysadził je tam, gdzie chciały, a potem odpłynął z Freize’em, by czekać na brata Piotra i Lucę. Dziewczęta ramię w ramię ruszyły ulicami, rozkoszując się poczuciem wolności. Idąc przez mroczne zaułki, z szelestem jedwabnych sukien, w maskach kryjących ich twarze, wiedziały, że wyglądają egzotycznie i pięknie w tym osobliwym i pięknym mieście. Drzwi niemal wszystkich domów stały otworem, we wszystkich oknach paliło się światło; na ulicach słychać było odgłosy zabawy. Co chwila ktoś wołał je i zapraszał, by weszły na tańce i wino. Izolda odmawiała ze śmiechem i szły dalej, zachwycone przygodą i wolnością. – Straszna kobieta z tej pani Carinthy – zauważyła Izolda, gdy ruszyły już w stronę domu. – Bo powiedziała, że pragnie Luki, i poprosiła, żebyś wpuściła ją do jego pokoju? –

spytała Iszrak przekornie. – Uważa cię za jego siostrę. Skąd miałaby wiedzieć, że… – Że co? – spytała Izolda, stając. Iszrak nie dała się onieśmielić. – Że tak cię urazi propozycja, byś zaprowadziła ją do niego. – Owszem, uraziła mnie. Każdego by uraziła. Ta kobieta mogłaby być jego matką. I te idiotyczne monety w uszach, okropieństwo! – Nie chodzi o jej wiek ani o wygląd. Zresztą ma nie więcej niż trzydzieści lat. Zdenerwowało cię, że pragnie, by Luca został jej kochankiem, bo sama tego chcesz! Przez chwilę wyglądało na to, że Izolda śmiertelnie się obrazi, bo jakby skamieniała, ale zaraz wyznała szczerze: – Tak! Nie mogę dłużej okłamywać ciebie ani siebie. Tak bardzo go pragnę, że płonę jak w gorączce! Nie potrafię myśleć o niczym z wyjątkiem tego, jak bym się czuła, gdyby mnie objął, dotknął, pocałował. Wiem, że takie myśli to szaleństwo, ale nie umiem ich powstrzymać. Luca poprosił mnie o spotkanie, a ja nie odpowiedziałam, choć tak bardzo chciałam się zgodzić. – To karnawał – zauważyła Iszrak, by ją pocieszyć. – Jesteśmy w Wenecji. Sama powiedziałaś, że całe miasto nie myśli o niczym innym. Całe miasto oddaje się przyjemnościom. A Luca to najprzystojniejszy młodzieniec, jakiego widziałyśmy w życiu. – Czy… czy ty też go pragniesz? – spytała Izolda z trudem, jakby bała się każdego słowa. – Tak prawdziwie? Jak ja? Czy ty go kochasz, Iszrak? Jej przyjaciółka zaśmiała się cicho. – O, tak. Trochę. Jest bardzo atrakcyjny, nie mogę tego nie przyznać. Ale nie myślę o nim w taki sposób jak ty. Spoglądam na niego i myślę, że jest bardzo pociągający i nadzwyczaj przystojny, a potem odwracam wzrok. Bo on nie jest dla mnie i doskonale o tym wiem. Nie patrzy na mnie tak jak na ciebie i nie ma żadnej szansy na to, by połączył nas jakikolwiek godny szacunku związek. Właściwie raczej nie ma też szans na związek niegodny szacunku! On złożył śluby kościelne, a ja jestem niewierna. On należy do zakonu, który walczy z herezją, a ja urodziłam się, by zadawać pytania. Nie moglibyśmy różnić się bardziej. Ale ty… – Co? Co ja? – On cię kocha – powiedziała Iszrak cicho. – Nie potrafi oderwać od ciebie oczu. Na jedno twoje słowo odszedłby z zakonu i poślubiłby cię w kościele Świętego Marka choćby jutro. – Nie mogę – jęknęła Izolda. – Nie mogę. Zresztą on także nie. Jest nowicjuszem w zakonie, a brat Piotr ostrzegał, żebym nie odciągała go od jego misji. Należy do nielicznych, którzy z rozkazu samego papieża tropią oznaki końca świata. Jeśli koniec świata ma nadejść w tym roku, Luca musi dopełnić swojego dzieła i złożyć raport swemu rzymskiemu zwierzchnikowi. Tylko jego zakon broni nas przed falą herezji i magii, które sprowadzą koniec świata. Muszę uważać go za żołnierza Kościoła, krzyżowca – takiego samego, jakim był mój ojciec. Uszanuję jego pracę. Przestanę o nim myśleć. Iszrak wzruszyła ramionami. – Ale nie potrafisz. A on myśli o tobie. – Nie umiem się powstrzymać! – zawołała Izolda z rozpaczą. – I w dodatku te sny! Śnię o nim niemal co noc. Ale nie wolno mi niczego uczynić. Gdybym odważyła się na coś więcej niż pocałunek, byłabym zgubiona. I nawet gdybym wróciła do mojego zamku, nie mogłabym poślubić żadnego godnego człowieka, wiedząc, że kochałam Lucę. Niebezpieczeństwo, na jakie się narażamy, żeby odzyskać moje dziedzictwo, straciłoby sens. Nie mogłabym wrócić do domu jako pani Lucretili, gdybym była zhańbiona. – Ale gdyby nikt nie wiedział… – Ja bym wiedziała! Czułabym się odarta z honoru. Nigdy nie mogłabym ofiarować

miłości żadnemu mężczyźnie, nie mogłabym wyjść za mąż. Zawsze pamiętałabym, że straciłam honor, że nie nadaję się na żonę szlachetnie urodzonego mężczyzny. Muszę ofiarować mojemu przyszłemu mężowi nieskalane serce w nieskalanym ciele. – Ale czy wytrwasz? – Co mam robić? – załkała Izolda. – Co robić? Kiedy powiedziała, że przyjdzie do naszego domu, miałam ochotę ją zabić. Nie pozwolę jej się zbliżyć do niego. Nie mogę znieść myśli, że mogłaby dotknąć… – Izolda zasłoniła usta ręką, żeby przerwać potok słów. Nic jednak nie chroniło jej przed bezlitosnymi myślami. Zamknęła oczy, jakby nie mogła znieść obrazu Luki z panią Carinthą. – Ale gdyby nikt nie wiedział… – powtórzyła powoli Iszrak – Gdybyś mogła go kochać, całować, nawet bliżej obcować z nim w zupełnej tajemnicy? – Jak to „gdyby nikt nie wiedział”? Ja bym wiedziała! I on! I ty! – A gdyby doszło do tego raz? Tylko raz? I gdybyśmy wszyscy troje przysięgli dochować tajemnicy? Zapadła długa cisza. W końcu Izolda szepnęła: – I co? – Gdyby to był tylko jeden jedyny raz, o którym nikt by nie wiedział? Gdybyśmy nigdy więcej o tym nie wspominały? Gdybyś to zrobiła, lecz nadal uważała to za niespełnione marzenie? Czy zadowoliłoby cię, gdybyś została jego kochanką, pierwszą w życiu, a on zostałby twoim pierwszym kochankiem, ale nie pokazałabyś mu swojej twarzy, a on nie wypowiedziałby twojego imienia, i nigdy nie przyznałabyś się do tego, co zrobiliście? Nawet mnie? Gdyby to była tajemnica karnawałowej nocy, o której nie pamięta się po Wielkim Poście? Izolda położyła drżącą dłoń na ramieniu przyjaciółki. – Gdybyśmy nigdy później o tym nie mówili… gdyby zdarzyło się to tylko raz… gdybym mogła to uznać za sen, bo śnię o nim co noc… Zanim Iszrak zdołała odpowiedzieć, ujrzała odłączającą się od ruchu na kanale prywatną gondolę. Pociągnęła przyjaciółkę w cień domu. – To nasza gondola! – szepnęła. – Luca, Freize i brat Piotr wracają z zabawy. Łódź zatrzymała się przy bocznych schodkach palazzo. – Chcę się przejść – oznajmił Luca głosem nieco niewyraźnym od wina. – Rozprostować nogi. – Lepiej wróć do domu, zmów modlitwę i kładź się spać – poradził mu brat Piotr. – Za jakąś godzinę. Ale wy idźcie. – Pójdę z tobą – zaproponował Freize. – Nie. Chcę iść sam i trochę przewietrzyć głowę. Freize chwycił go za ramię. – Spotykasz się z panią Carinthą? – szepnął. – Muszę cię ostrzec, że nie wyniknie z tego nic prócz kłopotów… Luca wyrwał się Freize’owi, choć serce mu załomotało na myśl o ciemnoniebieskiej sukni i masce. – Chcę się przejść i tyle – burknął i chwiejnie wysiadł na brzeg. Brat Piotr wzruszył ramionami i rozkazał gondolierowi płynąć do śluzy palazzo. Luca ruszył po schodach na przystań. Izolda i Iszrak przywarły plecami do ściany, gdy Luca wszedł na ostatni stopień i obejrzał się na Canal Grande, nad którym wisiał wielki złoty księżyc w otoczeniu jasnych gwiazd na tle aksamitnej czerni nieba. Stał tak przez jakiś czas, nasłuchując odległej muzyki i śmiechów. – I w jednej chwili pojąłem, że ją kocham – powiedział w pustkę. Słowa padły w ciszę

nocy i zmieszały się z chlupotem wody kanału w dole. – To niezwykłe, ale po prostu to wiem. Kocham ją. – Roześmiał się cicho. – Co za głupiec ze mnie! Jestem prawie zakonnikiem, należę do Zakonu Ciemności, powierzono mi misję, a ona jest damą tak szlachetnego rodu, że gdybym pozostał w moim klasztorze, nigdy nie byłbym godzien jej zobaczyć. – Przez chwilę milczał. – Ale ją zobaczyłem – dodał. – A ona zobaczyła mnie. I dziś po raz pierwszy zrozumiałem, co ludzie pojmują przez… to słowo… – Urwał i znowu się uśmiechnął. – Miłość. Co ze mnie za głupiec! Kocham ją. Zakochałem się. Coup de foudre. W ułamku chwili. Tego wieczora. Otworzył furtkę do otoczonego murem ogrodu i wszedł tam. W ciszy rozległ się chrzęst żwiru pod jego stopami, a potem skrzypnięcie ławki pod drzewem. Dziewczęta stały na nabrzeżu, oniemiałe z przerażenia. – Mówił o niej? – spytała w końcu Iszrak. – O pani Carincie? Czy zrobiła to, co zapowiadała? Uwiodła go w jeden wieczór? Izolda odwróciła głowę, ale Iszrak zdążyła dostrzec lśnienie łez na jasnym policzku pod ciemnoniebieską maską. – Powiedział, że zakochał się dzisiaj – odparła żałośnie. – Zakochał się, coup de foudre, od pierwszego wejrzenia, dziś wieczorem. W damie, której nigdy by nie spotkał, gdyby został w klasztorze. Jest w niej zakochany. W tej wymalowanej… – Urwała, bo przy nabrzeżu zatrzymała się nowa gondola i pani Carintha w ciemnoniebieskiej opończy z kapturem i pięknej masce z granatowymi piórami, pstryknęła palcami na gondoliera, by pomógł jej wejść po stopniach. – Umówiła się z nim! – rzuciła Izolda rozpaczliwym, zduszonym szeptem. – W naszym ogrodzie! Obie stały pod ścianą, ukryte w cieniu. Księżyc świecił tak mocno, że na nabrzeżu było jasno jak w dzień. Pani Carintha, odwrócona do nich plecami, ujęła malutkie zwierciadełko zawieszone na łańcuszku w talii, i popatrzyła na swoją maskę, uśmiechnięte umalowane usta, niebieską jedwabną opończę z kapturem. Jej spojrzenie przesunęło się w bok i napotkało przytulone do ściany dziewczęta. – Ach, piękne dziewice! – zawołała ze śmiechem. – Piękne dziewice na ulicy miasta! Cóż za niespodzianka. A ja idę na spotkanie z kolejnym pięknym dziewiczym stworzeniem! Cóż za rozpustna noc! Pójdziecie ze mną? Nawet Iszrak, zwykle tak odważna, oniemiała wobec takiego bezwstydu. I to Izolda, której maska zasłaniała łzy, wystąpiła naprzód i oznajmiła: – Nie spotkasz się z nim. Zabraniam ci. – A kim ty jesteś, by mówić dorosłemu mężczyźnie, co ma lub czego nie ma robić? – rzuciła pani Carintha z nonszalancką ironią. – On mnie pragnie. Czeka na mnie. I nikt mi nie przeszkodzi spotkać się z nim. – Mnie także pragnie! – krzyknęła dziko Izolda. – Poprosił, żebym przyszła do ogrodu. Nie możesz tam wejść. – Pragnie własnej siostry? – spytała Carintha. – Coś podobnego! Jesteście nadzwyczaj osobliwą rodziną. – Ona mówi o mnie – wtrąciła Iszrak. – Luca prosił, żeby przyprowadziła mnie do niego. Pani Carintha wzięła się pod boki i spojrzała na obie dziewczyny. – Hm, zatem co teraz? Bo ja się nim nie podzielę. A nie możemy tam wejść razem i zażądać, żeby wybrał jedną. Przewróciłoby mu się w głowie, a zresztą wystrzegam się takiego ryzyka. Nie stanę przeciwko dwom ślicznotkom. – Przecież lubisz hazard – zauważyła Iszrak. – Może zagramy o niego? Pani Carintha roześmiała się zachwycona. – Moja droga, nie jesteś takim niewiniątkiem, na jakie wyglądasz. Ale nie mam kości.

– Mamy noble – przypomniała Iszrak. – Będziemy rzucać o niego. – Całkiem stosownie – mruknęła kobieta. – Jakie zasady? – Wszystkie trzy rzucimy monetę. Wygra ta, której nobel spadnie na inną stronę niż pozostałych dwóch. I to ona będzie mogła wejść do ogrodu i spotkać się z Lucą. Cokolwiek tam zrobią, nikt się o niczym nie dowie i nigdy nie będziemy o tym mówić – zarządziła Iszrak. – Czy się zgadzacie? – Tak – szepnęła Izolda. – Amen – dodała bluźnierczo pani Carintha. Iszrak wyjęła z kieszeni pożyczone noble i wręczyła jeden Izoldzie. Dla siebie zatrzymała drugi. Pani Carintha miała własną monetę. – Powodzenia – powiedziała z uśmiechem. – Raz, dwa, trzy! Trzy złote noble uleciały jednocześnie w powietrze, obracając się i lśniąc w księżycowym świetle. Kobiety złapały je i położyły sobie na dłoniach. Wyciągnęły ręce, zasłaniając trzymane monety. Potem powoli, kolejno, ukazały, na którą stronę odwróciły się noble. – Statek – powiedziała jedna, odkrywając wizerunek króla na statku. – Statek – oznajmiła druga. Obie spojrzały na trzecią, która uniosła palce i pokazała im lśniącą monetę. – Róża – rzuciła i bez słowa ruszyła do furtki w wysokim murze. Obróciła ciężki pierścień zasuwy i weszła do środka.

Światło księżyca nagle zgasło, zasłonięte chmurą, która wpełzła na jego pyzate żółte oblicze. Czekający w ogrodzie Luca podniósł się z ławki, gdy furtka otworzyła się bezszelestnie i pod jej łukiem stanęła postać w masce. Luca skamieniał, jakby miał przed sobą zjawę, która zmaterializowała się tutaj w odpowiedzi na jego żarliwe szepty. – Czy to ty? – spytał. – Naprawdę ty? Postać bez słowa wyciągnęła do niego rękę. W milczeniu zrobił ku niej krok. Pociągnął ją w cień drzewa i zamknął za nią furtkę. Delikatnie objął ją w talii i przytulił do siebie. Przybyła uniosła ku niemu twarz, a on pocałował jej wargi. Nie opierała się, gdy zaprowadził ją do wnęki pod portykiem i usiadł z nią na ławce. Bez sprzeciwu przysiadła mu na kolanach, otaczając ręką jego szyję, oparła głowę na jego ramieniu i odetchnęła ciepłym męskim zapachem. Luca przyciągnął ją bliżej, z łomoczącym sercem rozpiął jej suknię na plecach i dotknął jej skóry, gładkiej jak brzoskwinia pod ciemnym jedwabiem. Powstrzymała go tylko raz, gdy chciał zdjąć jej maskę i kaptur peleryny. Chwyciła jego dłoń i uniosła do warg, a wówczas musiał znowu ją pocałować – w usta, w szyję, w zagłębienie obojczyków. Całował ją przez całą noc, przez całą noc ją kochał, uczył się każdej linii jej ciała, aż pierwszy promień brzasku nadał kanałowi ciemną barwę grafitu, a ogrodowi jasny odcień srebra, i ptaki zaczęły śpiewać. Kobieta wstała, otuliła się ciemną opończą, nasunęła kaptur na włosy, osłoniła twarz, gdy Luca chciał ją znowu pocałować, i bezgłośnie wyszła z ogrodu, znikając w weneckiej mgle.

Następnego dnia piątka przyjaciół spotkała się przy późnym śniadaniu. Luca zerwał się z miejsca, by odsunąć krzesło Izoldzie, na co odpowiedziała bladym uśmiechem. Podał jej ciepłe bułeczki prosto z kuchni. Przyjęła koszyk, cicho dziękując. Luca wyglądał, jakby za długo patrzył w słońce. Wydawał się oszołomiony, ledwie przytomny. Izolda była bardzo milcząca.

Freize spojrzał na Iszrak, unosząc brwi w niemym pytaniu, ale ona nie zareagowała – siedziała ze spuszczonymi oczami, uśmiechając się jakby do własnych radosnych myśli. W końcu chłopak nie potrafił się dłużej powstrzymać. – Jak się wczoraj bawiłyście? – spytał wesoło. – Spotkałyśmy się z panią Carinthą – odpowiedziała gładko Izolda – i pożyczyłyśmy od niej nieco złotych nobli, żeby zagrać. Zapewne będziemy musiały je oddać. Te kobiety są próżne i nudne. Mówią wyłącznie o strojach i kochankach. Wróciłyśmy do domu około dziesiątej, przez parę minut spacerowałyśmy, a potem poszłyśmy spać. Luca słuchał jej, patrząc w swój talerz, ale raz podniósł wzrok i spojrzał na nią tak, jakby nie pojmował jej słów. Ona nawet na niego nie zerknęła, gdy wstał i podszedł do okna. – To co będziemy dziś robić? – odezwał się Freize. – Kiedy skończycie pracować nad manuskryptem i zwrócicie go alchemikowi i jego córce, będziemy musieli donieść na tę parkę – oznajmił twardo brat Piotr. – Nawet dziś, jeśli oddamy manuskrypt dzisiaj. Tak bym wolał. Nie chcę, żeby znowu odwiedzali nasz dom. To przestępcy, a być może także czarnoksiężnicy. Nie powinniśmy się z nimi widywać. Nie możemy sobie pozwolić, by uznano nas za ich przyjaciół. – Jak na nich doniesiemy? – spytała Iszrak. – Do kogo? – W całym mieście i na ścianach Pałacu Dożów znajdują się wielkie kamienne skrzynki z rozdziawionymi ustami. Nazywają je Bocca di Leone, paszczami lwa. Wenecja to miasto lwa, który jest symbolem świętego Marka apostoła. Każdy obywatel może napisać donos na dowolną osobę i wrzucić list do Bocca di Leone. Luca musi tylko oskarżyć tę parkę o paranie się alchemią. Freize i ja podpiszemy się jako świadkowie i oboje Nacari zostaną aresztowani, gdy tylko rada przeczyta nasze powiadomienie. Izolda słuchała tego z niedowierzaniem. – A kiedy rada przeczyta list? – Tego samego dnia – obwieścił ponuro brat Piotr. – Skrzynki są nieustanne sprawdzane, a Rada Dziesięciu na bieżąco czyta doniesienia. To najbezpieczniejsze miasto w całym świecie chrześcijańskim. Każdy może oskarżyć swojego sąsiada przy pierwszym podejrzeniu, że zszedł on na złą drogę. – Ale co się stanie z Dragiem i Jacintą? – spytał Freize. Brat Piotr odwrócił wzrok, nieco zakłopotany. – Pewnie ich aresztują. A potem postawią przed sądem i ukarzą. To zależy od władz. Na pewno potraktują ich sprawiedliwie. To miasto prawników. – Ale alchemia nie jest chyba nielegalna? – zaoponowała Izolda. – Na tutejszym uniwersytecie działa mnóstwo alchemików. W Padwie jest ich jeszcze więcej. Ludzie podziwiają ich wiedzę. To oni pomagają nam zrozumieć świat. – Alchemia nie jest nielegalna, o ile ma się na nią pozwolenie. Jednak niektóre jej zastosowania stoją w sprzeczności z prawem. A fałszowanie pieniędzy to bardzo poważne przestępstwo – wyjaśnił brat Piotr. – Ci, którzy wytapiają angielskie noble poza oficjalną mennicą, stają się fałszerzami, a za to drogo się płaci. – W jaki sposób? – wtrącił Freize, myśląc o ładnej Jacincie i jej promiennym uśmiechu. – Rada zapozna się z dowodami, wyda werdykt i wybierze stosowną karę – powiedział brat Piotr z pewnym skrępowaniem. – Ale w przypadku fałszerstwa monet jest to na ogół śmierć. Wenecjanie bardzo poważnie traktują kwestie finansowe. Freize osłupiał. – Ale przecież ta dzieweczka jest taka… piękna… – Nie sądzę, żeby doża zwracał uwagę na urodę przestępcy – oznajmił posępnie brat

Piotr. – To miasto jest pełne pięknych grzeszników, więc wątpię, by wpłynęło to na wyrok. Freize zerknął na Lucę, który nadal wyglądał przez okno. – To zbyt okrutne. Myślę, że to złe. Wiem, że są fałszerzami, ale kara wydaje się zbyt sroga w stosunku do ich przewiny. Nie chciałbym sprowadzić na nich śmierci. Luca, który prawie go nie słuchał, oderwał wzrok od kanału. – Wiedzieli, jaka kara ich czeka, zanim popełnili przestępstwo – powiedział. – I zdobyli fortunę. Czy Iszrak nie mówiła o sześciu workach złota na nabrzeżu? Czy sam nie widziałeś formy do odlewania złota oraz pieca? – Nie twierdzę, że są niewinni, ale uważam, że nie powinni z tego powodu umierać – rzekł z uporem Freize. Luca pokręcił głową, jakby ten problem go przerastał. – Nie nam o tym decydować – odparł. – Ja tylko prowadzę dochodzenie. Mam tropić oznaki końca świata, a jeśli znajdę jakiś grzech lub przestępstwo, powinienem o tym donieść odpowiednio Kościołowi lub władzom. Tu z całą pewnością zostało złamane prawo. Zatem należy o tym zameldować. Choćby dziewczyna była nie wiadomo jak piękna. Tak brzmią rozkazy naszego zwierzchnika. – To nie są zwykli fałszerze – odparł Freize. – To badacze, jak ty. Badają różne zjawiska. Są naukowcami. Dużo wiedzą. – Sięgnął do głębokiej kieszeni swojej opończy i wyjął kawałek szkła. – Patrz! Ich także interesuje światło, tak jak ciebie. Ukradłem to z myślą o tobie. Z biurka Jacinty. – Ukradłeś! – wykrzyknął brat Piotr. – Od fałszerza! Złodzieja! – odparował Freize. – Czyli tak jakbym nie ukradł. Ale czy ty także nie interesujesz się takimi sprawami? Ona również docieka prawdy. Również jest badaczką, jak ty. Nie zwykłą przestępczynią. Może wie coś, czego chciałbyś się dowiedzieć. Nie powinna trafić do więzienia. Położył szkło na stole i powoli rozchylił palce, żeby mogli ujrzeć osobliwość z domu fałszerza. Był to wydłużony trójkątny kawałek idealnie przejrzystego szkła. Kiedy Freize umieścił go na stole, między Izoldą i Iszrak, promienie słońca wpadające przez deszczułki okiennic padły na jego krawędź i otoczyły piramidę idealnym tęczowym wachlarzem, tryskającym z jej wierzchołka. Luca westchnął w zachwycie, jakby zobaczył cud. – Szkło zmienia słońce w tęczę – szepnął. – Jak w mauzoleum. Jak to się dzieje? Wyjął z kieszeni odłamek szkła z Rawenny. Gdy oba znalazły się obok siebie, nad stołem utworzył się wachlarz tęczy. Iszrak wsunęła palec w tęczowe światło. Natychmiast ujrzeli cień jej palca i tęczę na jej skórze. Obróciła rękę tak, że kolory spłynęły z jej palców na wnętrze dłoni. – Trzymam tęczę – powiedziała głosem stłumionym ze zdumienia. – Trzymam tęczę… – Jak to możliwe? – spytał Luca. Podszedł i uniósł szklaną piramidę do okna. Spojrzał na nią pod światło, upewniając się, że nie kryje niczego w środku. – Jak kawałek szkła może zmieniać światło słońca w tęczę? I dlaczego kolory wyginają się w łuk? Dlaczego nie są proste? – Czemu ich nie spytasz? – podsunął Freize. – Co? – Czemu nie poprosisz Draga i Jacintę, żeby pokazali ci swoje dzieło albo opowiedzieli ci o tajemnicy tęczy? Nacari jest znanym alchemikiem, przywykł do tego, że ludzie proszą go o wyjaśnienie różnych spraw. Może spytasz go o tęczę w grobowcu Galli Placydii? Naucz się czegoś od nich, zanim ich zadenuncjujesz! Z całą pewnością powinniśmy wiedzieć o nich coś więcej. Nie ciekawi cię, skąd u Jacinty szkło, które wytwarza tęczę? – Jesteś zauroczony tą dziewczyną – wytknęła mu Iszrak. – I starasz się ich oszczędzić. Freize odwrócił się do niej z komiczną godnością.

– Bynajmniej. Nad wyraz ciekawi mnie pochodzenie tęczy. Nawet nie wiem, o jakiej dziewczynie mówisz. Izolda parsknęła śmiechem i nawet brat Piotr uniósł głowę, słysząc w jej głosie czystą radość. – Ach, Freize, przyznaj! Zakochałeś się tutaj, w tym mieście, gdzie wszyscy wyglądają na zakochanych. – Wszyscy? – spytał znacząco Luca, ale ona, lekko zarumieniona, odwróciła głowę i nie odpowiedziała. Freize położył rękę na sercu. – Nie zdradzam sekretów – oznajmił dwornie. – Może to dziewczę jest mną zauroczone? A może nie. Nie pisnę ani słowa. Ale i tak uważam, że powinieneś porozmawiać z nią i jej ojcem, zanim oddasz ich w ręce doży i jego ludzi. Musimy wiedzieć więcej o tym, co robią w tej dziwnej tajemnej pracowni. I dlaczego nie mamy ich ostrzec, że gra skończona i że powinni spakować swoje rzeczy i zniknąć? – Nie mogą się spakować i zniknąć, nie wolno ich ostrzec! – rzucił brat Piotr z irytacją. – Wyłudzili fortunę od kupców tego miasta, spekulowali na rynku! Przyjmując skradzione noble, oszukali naród angielski na tysiące złotych monet, może nawet na setki tysięcy. My także kupiliśmy noble, oddając dobre pieniądze w zamian za podróbki. Dopuścili się poważnego przestępstwa i powinni ponieść karę. Poza tym mistrz dał nam jasne rozkazy: musimy na nich donieść. – Ale to nie są fałszywe monety – zauważyła Iszrak. – Codziennie zyskują na wartości. Nikt na tym nie stracił. Wszyscy się bogacą, nawet my. Sami wenecjanie nie chcą, żeby kwestionować wartość monet. Osobiście sprawdziliśmy noble, tak jak kazał nam zwierzchnik Luki. Zrobiono je z czystego złota. A teraz są warte więcej niż złoto. Stały się lepsze od niego. – Pójdę do nich – zdecydował Luca. – Muszę zobaczyć ich dzieło. I wypytam ich. Później zdecydujemy, co robić. – Mamy rozkazy od mistrza – napomniał go brat Piotr. – Polecił nam ich odszukać, a potem oddać w ręce sprawiedliwości. Nie mówił nic o wnikaniu w przyczyny tego, co robią, ani o zgłębianiu innych ich poczynań. Instrukcje brzmiały prosto i jasno: pojechać do Wenecji, znaleźć monety, znaleźć tych, którzy je dostarczają, powiadomić władze. – Trzeba go słuchać – zgodził się Luca. – Nie kwestionuję tych rozkazów. Powiadomimy władze o fałszerzach. Ale nie od razu. Najpierw do nich pójdę. Zabiorę Freize’a i… – Odwrócił się do Iszrak. – Zechcesz pójść z nami? Odniesiemy im tę stronę manuskryptu. – Umilkł, najwyraźniej zastanawiając się, czy zaprosić też Izoldę. – Jeśli Iszrak ma iść, musi włożyć maskę i pelerynę z kapturem, a całą drogę powinna przebyć gondolą – zarządził brat Piotr. – Natomiast pani Izolda zostanie w domu lub pójdzie do kościoła. – Zostanę w domu – zdecydowała szybko Izolda, niemal jakby chciała uniknąć spowiedzi. I Luki. – Zaczekam na wasz powrót. – Zaczekasz na mnie? – spytał Luca tak cicho, że tylko ona go usłyszała. Spojrzenie, które mu rzuciła, tchnęło chłodem. – Zaczekam na Iszrak, to wszystko – powiedziała ze słodkim uśmiechem, który nic nie znaczył.

– Na wszystkich świętych, co ja jej zrobiłem? Obraziłem ją? – zwrócił się Luca do Iszrak,

kiedy usiedli obok siebie na podwójnej ławie gondoli. Freize zajął miejsce naprzeciwko nich, plecami do dziobu. – Nie, dlaczego? – spytała obojętnie Iszrak. – Bo myślałem… wczoraj… była taka piękna… – Na przyjęciu? – W drodze na nie. Zachowywała się tak serdecznie i beztrosko, uśmiechała się do mnie, życzyła mi szczęścia, jej oczy lśniły w otworach niebieskiej maski i pomyślałem, że może spotkamy się po przyjęciu… Potem, kiedy się skończyło, myślałem… A dziś prawie się do mnie nie odzywa. – Ach, te panny. – Freize pochylił się, żeby wnieść swój wkład do cichej rozmowy. – Są jak osiołki. Chętnie ruszają w drogę i trudno je z niej zawrócić, jeśli same dokonały wyboru. – A tam, bzdura! – rzucił Luca. A do Iszrak zwrócił się z większym naciskiem: – Nie wspominała o mnie? Nie mówiła o zeszłej nocy? – O przyjęciu? – spytała znowu Iszrak. – O tym, co było po przyjęciu – odpowiedział niepewnie. Iszrak pokręciła głową z zupełną obojętnością. – Nic nie mówiła, bo nie było o czym mówić. To było zwyczajne przyjęcie i wcześnie wróciłyśmy do domu. Przez parę minut spacerowałyśmy, a potem poszłyśmy spać. Nie miałyśmy sobie o czym opowiadać. – Przez chwilę milczała, patrząc Luce w oczy. – I lepiej, żebyś ty też nie miał – dodała ciszej. Spojrzał na nią zdumiony. – Mam nic nie mówić? Skinęła głową. – Zupełnie nic.

Tymczasem w domu brat Piotr kazał sprzątnąć naczynia ze stołu i położył na nim swój przenośny pulpit do pisania, po czym przystąpił do mozolnego sporządzania zaszyfrowanej wiadomości. Zamierzał donieść, że znaleźli fałszerzy i że natychmiast przekażą ich władzom, oraz prosić o instrukcje dotyczące następnej misji. Ich dzieło miało trwać nadal: mistrz miał ich wysłać do następnej osady, następnego miasta, by szukali kolejnych oznak istnienia nieznanego świata i nadchodzącego Sądu Ostatecznego. I tak będzie, pomyślał brat Piotr z pewnym zmęczeniem, aż do drugiego przyjścia Jezusa, kiedy wreszcie zostanie im objawiona pełna prawda i nie będą musieli się jej domyślać z ulotnych przesłanek. Świat się kończy, to jedno było pewne, a jego kres nadejdzie wkrótce, może już w tym roku, może nawet w tym miesiącu. On sam, jako człowiek, który składał święte śluby, musi nieustannie czuwać w gotowości, a swoim towarzyszom – zabawnym, uroczym towarzyszom podróży – musi zapewnić opiekę, wsparcie i pomoc w tej drodze od dnia dzisiejszego do śmierci, od teraz po kres wszystkiego. Izolda weszła na piętro dziewcząt i patrzyła, jak gondola z Lucą, Iszrak i Freize’em wypływa z pałacowej śluzy i włącza się w ruch na Canal Grande. Uniosła dłonie do ust i posłała pocałunek w stronę łodzi. Ale zrobiła to, stojąc daleko od okna, by Luca jej nie zobaczył, nawet gdyby podniósł głowę. Jej uwagę przykuła inna gondola, która zdawała się zmierzać wprost do ich domu. Izolda wyszła na schody i zaczęła nasłuchiwać. Dobiegł ją głos gospodyni, która posłała służącą na powitanie gości przy śluzie. Potem dostrzegła smukłą upierścienioną dłoń, która spoczęła na

balustradzie schodów. – Pani Carintha – szepnęła z niesmakiem. Przez chwilę zastanawiała się, czy nie udać, że nie ma jej w domu, ale nie zdołałaby zmusić brata Piotra do takiego kłamstwa. Musiała stawić czoła nieproszonemu gościowi. Rozejrzała się po pokoju, ustawiła równo krzesła, zamknęła drzwi do sypialni i usiadła z wielką godnością. Drzwi się otworzyły. – Pani Carintha! – obwieściła gospodyni. Izolda wstała i dygnęła. – Jaśnie pani… – Moja droga! – zakrzyknęła kobieta. – Proszę usiąść. – Izolda wskazała krzesło przy kominku, na którym płonął niewielki ogień. Jednak pani Carintha wybrała wyściełaną ławę pod oknem, by mieć jasne światło dnia za plecami. Uśmiechnęła się, ukazując ostre białe ząbki. – Może kieliszek wina? – zaproponowała Izolda, podchodząc do kredensu. – Albo ciastka? Dama skinęła głową, rozkołysane półnoble w jej uszach zamigotały. Izolda zauważyła, że na białej szyi ma naszyjnik z dużych, masywnych angielskich monet na złotym łańcuchu. Na tle jasnej skóry złoto wydawało się bardzo lśniące. Izolda nalała wina i podsunęła pani Carincie talerz ciasteczek. – Muszę ci zwrócić nasz dług – odezwała się uprzejmie. – Byłaś tak miła, że pożyczyłaś nam pieniądze. – Weszła do sypialni i po chwili wróciła, niosąc sakiewkę złotych monet. – Jestem ci bardzo wdzięczna. I dziękuję, że zaprosiłaś nas na swoje urocze przyjęcie. – Noble? – spytała pani Carintha, ważąc sakiewkę w dłoni. Izolda pomyślała z wdzięcznością o Iszrak, która zamieniła rubiny na angielskie monety. Teraz miały z czego oddać dług weneckiej damie. – Oczywiście – powiedziała cicho. – Ach, tak! Zatem jeszcze na tym zarobiłam! – zawołała pani Carintha radośnie. – Bo dziś rano są warte więcej niż wczoraj wieczorem. Okradłam was, pożyczając wam je na jeden wieczór. Oddajesz mi tyle samo monet, lecz mają one większą wartość. Czy to nie czary? – Cieszę się, że na tym zyskałaś – odparła Izolda przez zaciśnięte zęby. – Najwyraźniej masz talenty weneckich bankierów. – A ty masz inny skarb, którego pragnę – oznajmiła słodko kobieta. Izolda patrzyła na nią z kamienną twarzą. – Nie mogę posiadać nic, czego pragnęłaby tak wielka dama! Z pewnością wystarczy ci tylko poprosić męża, a spełni każdą twoją zachciankę. Dama roześmiała się, odchylając głowę do tyłu i odsłaniając długą, białą szyję, przyozdobioną zwojami złotego łańcucha. – Mój mąż pozwala mi na pewne przyjemności, ale nie potrafi mi dać wszystkiego – powiedziała znacząco. – Z pewnością mnie rozumiesz? Izolda pokręciła głową. – Niestety, wychowałam się na wsi. Nie przywykłam do miejskich obyczajów. Nie pojmuję, jaka umowa może cię łączyć z mężem, z wyjątkiem przysięgi, że będziesz go szanowała i okazywała mu posłuszeństwo. Dama parsknęła śmiechem. – Zatem jesteś jeszcze bardziej osobliwa, niż sądziłam! Muszę więc ująć to wprost,

wiejska dziewczyno: jeśli chcesz chodzić po Wenecji tak jak zeszłego wieczora, jeśli chcesz się z kimś spotykać lub znikać z domu na noc, pomogę ci. Możesz powiedzieć, że złożyłaś mi wizytę, możesz pożyczyć ode mnie gondolę, pelerynę, maskę, nawet moje suknie. Jeśli wymyślisz jakąś bajeczkę, ja ją potwierdzę. Jeśli powiesz, że spędziłaś noc w moim domu, przyznam, że zasiedziałyśmy się do późna przy kartach. Możesz naopowiadać tyle kłamstw, ile tylko wymyśli twoja śliczna główka, a ja wszystko poświadczę, nie zadając żadnych pytań. Cokolwiek zechcesz zrobić, jakkolwiek będzie to… nietypowe. Rozumiesz? – Chyba tak – odrzekła powoli Izolda. – Chcesz kryć moje kłamstwa. – Otóż to! – zawołała pani Carintha z uśmiechem. – I gdybym zamierzała kłamać i potajemnie wykradać się z domu, twoja propozycja byłaby bardzo korzystna – dodała Izolda z miażdżącą pogardą. – Ale ponieważ nie zamierzam, nie ma ona dla mnie żadnej wartości. – A ja tam swoje wiem – prychnęła dama. – Widziałaś, jak któraś z nas wchodzi do ogrodu. A może my widziałyśmy, jak wchodzisz do naszego ogrodu. Może nawet przysięgniemy, że tak było. I co z tego? To nie ma znaczenia, jaśnie pani. Lepiej mów otwarcie. Czego ode mnie chcesz? – A zatem powiem w prostych słowach, wiejska dziewczyno: dziś otworzysz śluzę dla mojej gondoli, zaprowadzisz mnie do pokoju swojego brata i wypuścisz mnie z domu o świcie. I nie wspomnisz o tym nikomu, a nawet zaprzeczysz, jeśli ktoś cię spyta. Ale nikt nie spyta – dodała, kładąc dłoń na kolanie dziewczyny. – Zawsze zachowuję najwyższą dyskrecję. – A jeśli mój brat nie zechce cię widzieć w swoim pokoju? – Izolda poczuła, że zaczyna brakować jej tchu i traci panowanie nad sobą. – A jeśli uzna cię za zbyt starą i zużytą? Jeśli mu się nie spodobasz i każe ci odejść? Pani Carintha roześmiała się i wygładziła na biodrach niebieską suknię, jakby wspominała wczorajsze pieszczoty Luki. – Nie byłby pierwszym młodzieńcem, który znalazłby mnie w swoim łóżku. I nie byłby pierwszym, który by się z tego ucieszył. – To nie jest zwykły młodzieniec – odparła Izolda. – Nie przypomina żadnego ze znanych ci mężczyzn. – Zgadzam się, jest nadzwyczaj przystojny – przyznała pani Carintha. – A ja nadzwyczaj go pożądam. Chyba kroi się nadzwyczajny romans. Izolda gwałtownie poderwała się z miejsca. – Klnę się na honor, nie pozwolę ci na to! – krzyknęła. – Dlaczego ci to przeszkadza? Przecież w zamian proponuję ci swoją pomoc. A jeśli nie chcesz alibi, może pomogę ci poznać jakichś młodzieńców? Albo odwdzięczę się podarkami? – Pani Carintha dotknęła rozkołysanych kolczyków. – Chcesz je? Mogę ci je dać! I bądź pewna, że zdobędę twojego brata. Pobawię się nim trochę i go zostawię, zakochanego we mnie po uszy. Tak to wygląda. Zostawię go, łaknącego mnie jak narkotyku. Przez resztę życia będzie za mną tęsknił. Nauczę go wszystkiego, co powinien wiedzieć o kobietach, i nigdy nie znajdzie lepszej ode mnie kochanki. Do końca swych dni będzie szukał kogoś takiego jak ja. Przeze mnie straci upodobanie do zwykłych kobiet. – Nie – oznajmiła sucho Izolda. – Nie będzie za tobą tęsknił. I nie proponuj mi swoich odrażających pieniędzy ani swych ohydnych byłych kochanków, bo ich nie chcę. Muszę cię prosić, żebyś opuściła ten dom. I nie wracaj tu więcej. – Ależ wrócę! Potajemnie, z twoją pomocą lub bez niej. Obudzisz się w nocy i będziesz wiedziała, że on jest ze mną, w pokoju tuż pod twoją sypialnią. Albo on przyjdzie do mnie. Myślisz, że mnie nie pragnie? Myślisz, że zjawiłabym się tutaj bez jego wyraźnego zaproszenia?

Wczoraj po przyjęciu poprosił mnie, żebym tu przybyła. Chciał się spotkać ze mną w ogrodzie. Kocha mnie i nic na to nie poradzisz. – Nieprawda! – Głos Izoldzie zadrżał, kiedy dotarło do niej, że pani Carintha zapewne mówi prawdę i Luca mógł się z nią umówić. Pewnie czekał na nią w ogrodzie. – Nieprawda, a ja nigdy cię nie wpuszczę do jego pokoju. Nawet gdybym nie… – Urwała, w porę przypomniawszy sobie, że musi zachowywać pozory. – Nawet gdybym nie była jego siostrą. Jesteś niegodziwa i odrażająca. Nie zaprowadziłabym cię nawet do sypialni Freize’a, bo i on jest dla ciebie za dobry! – Twój służący?! – prawie krzyknęła dama. – Totumfacki! – wrzasnęła Izolda. – To nasz totumfacki! I jest wart dziesięć razy więcej od ciebie! Bo to nasz totumfacki, a ty jesteś starą dziwką! Pani Carintha rzuciła się na nią, uderzyła ją w twarz i szarpnęła za włosy. Wściekła Izolda zacisnęła pięści tak, jak gotująca się do walki Iszrak, i zdzieliła kobietę – bach! – prosto w szczękę. Carintha zatoczyła się w tył, wpadła na stół, odzyskała równowagę i znowu rzuciła się z rozcapierzonymi palcami na Izoldę, jakby chciała wydrapać jej oczy. Przejechała paznokciami po policzku dziewczyny, która chwyciła ją za rękę i wykręciła do tyłu. Wypchnęła Carinthę na schody, wyjącą i wierzgającą, akurat w chwili, gdy wchodzący na górę brat Piotr powiedział z łaskawym i godnym uśmiechem: – Powiadomiono mnie, że pani Carintha zaszczyciła nasze domostwo… Dobry Boże! Co to ma znaczyć? – Pani Carintha właśnie wychodzi! – wydyszała Izolda, szkarłatna z wściekłości, z zakrwawionym policzkiem. – Pożegnaj się z tą starą dziwką, bracie. Brutalnie pchnęła kobietę w stronę schodów, niemal rzucając ją w ramiona brata Piotra. Pani Carintha przytrzymała się go, żeby odzyskać równowagę, po czym gwałtownie odsunęła go i zbiegła na dół. – Zaraza na was! – wrzasnęła. – Zaraza na ciebie, ty przemądrzała dziewucho, i na twojego śliczniusiego braciszka! Pożałujesz, że tak mnie obraziłaś! Zatrzymała się na parterze i spojrzała na nich. Izolda stała z krwawiącym policzkiem i pasmem włosów wypadającym z upięcia tam, gdzie szarpnęła za nie Carintha. Brat Piotr skamieniał. – A w ogóle kim wy jesteście? – spytała kobieta, nagle całkiem spokojnym głosem. – Bo nie przypominacie żadnej znanej mi rodziny. Dlaczego strzeżesz brata jak zakonnika? Jaka siostra gra o to, by spędzić czas z własnym bratem? W co wy się bawicie? Kto was zna? Jakie interesy tu załatwiacie? Skąd macie pieniądze? Będziecie musieli odpowiedzieć mi na te pytania. – Jakże to… w nic się nie bawimy… Zapewniam panią… – Brat Piotr zaczął schodzić ku niej, ale ona odwróciła się i odeszła. Po chwili usłyszeli, jak woła swojego gondoliera. Skrzypnęła otwierana śluza. W ciszy, jaka raptem zapadła, brat Piotr spojrzał na Izoldę. – Co tu się stało, na miłość boską? Dlaczego biłaś się z nią jak ulicznik? Pani Izoldo, spójrz na siebie! Cóż to za obyczaje! Izolda zaczęła coś mówić, urwała, spróbowała jeszcze raz, znowu zamilkła i w końcu wybuchła: – Nienawidzę jej! I Luki też! Po czym pobiegła do swojego pokoju i trzasnęła drzwiami.

Luca, Freize i Iszrak czekali na nabrzeżu przed domem alchemika aż do dzwonów na nonę, kiedy to ujrzeli nadchodzących od strony mostu Rialto Draga Nacariego i Jacintę. Freize wystąpił naprzód, by przywitać się z dziewczyną i skłonić się jej ojcu. Wszyscy razem zbliżyli się do drzwi frontowych. Jacinta wyjęła z sakiewki pod opończą ogromny klucz. – Cóż za miła niespodzianka – powiedział alchemik. – Chciałem oddać stronę manuskryptu – odezwał się Luca. – Nie potrafię sobie z nim poradzić. Miałem nadzieję, że to szyfr, który złamię, ale wszelkie próby spełzły na niczym. Nacari skinął głową. – Czy lepiej by ci poszło, gdybyś miał całą księgę? – Być może – odparł Luca ostrożnie. – Ale nie ręczę za to. Im więcej słów masz do porównania, tym większe prawdopodobieństwo, że zrozumiesz ich znaczenie. Niektóre się powtarzają, co świadczy o tym, że są powszechnie używanymi słowami, ale nie mogę niczego zagwarantować. Nie zrobiłem postępów. Nie mam dość umiejętności… Urwał, bo alchemik otworzył drzwi i zaprosił ich do środka. – Wejdźcie do mojego gabinetu – powiedział Nacari, prowadząc ich do dużej komnaty ze stołem zarzuconym papierami. Jacinta szybko zamknęła podwójne drzwi magazynu, ale i tak poczuli osobliwy słodkawy fetor gnijących roślin i przebijający się przez niego smród rozkładu czegoś ohydniejszego od ekskrementów. – To zapach ciemnej materii – wyjaśnił rzeczowo alchemik. – My do niego przywykliśmy, ale dla obcych jest odrażający. – Rafinujecie ciemną materię? – spytał Luca. Mężczyzna przytaknął. – Mam przepis na jej rafinowanie… – Zamilkł na chwilę. – Do ostatecznego punktu. Podejrzewam, że tak naprawdę po to przyszliście? Mogliście mi przekazać stronę przez posłańca. Zakładam, że chcieliście obejrzeć nasze dzieło. Dziewczyna stała oparta o drzwi magazynu, jak gdyby chciała bronić do niego dostępu własnym ciałem. Spojrzała na ojca, jakby zabraniała mu dalej mówić. Ten zerknął na nią z uśmiechem i znowu spojrzał na Lucę. – Jacinta boi się o mnie… o nasze bezpieczeństwo – wyjaśnił. – Ale ja także śniłem o tobie, a to skłania mnie do tego, by ci zaufać. Czy chcesz wiedzieć, co zobaczyłem we śnie? Luca skinął głową. – Opowiedz. – Śniłem, że jesteś dziecięciem w ramionach matki. Roztaczałeś dziwny blask. Twoja matka przyniosła cię do mnie, mówiąc, że cię znalazła. Nie jesteś dzieckiem ludzkim – dodał cicho Drago. – Czy to ma dla ciebie sens? Iszrak zagryzła wargę i zerknęła na Freize’a. Tylko on i pozostali towarzysze podróży wiedzieli o nieszczęśliwym dzieciństwie Luki, którego ludzie z wioski nazywali odmieńcem. Nigdy nie wspominali o tym nikomu obcemu. – Przez całe życie zaprzeczałem, że jestem odmieńcem – oznajmił Luca spokojnie i szczerze. – Matka powiedziała mi, że takie rzeczy mówią przerażeni ignoranci i że powinienem temu zaprzeczać. Zawsze to robiłem. I zawsze będę, przez wzgląd na nią, na jej honor. – Twoja matka mogła mieć swoje powody – powiedział łagodnie Drago Nacari. – Ale w moim śnie byłeś dzieckiem istot nie z tego świata, a to wielki przywilej.

Jacinta odstąpiła od drzwi i położyła rękę na ramieniu Luki. – Wiedziałam, że widzisz ruch kubków – odezwała się cicho. – Żaden zwykły człowiek tego nie uchwyci, ruch jest zbyt szybki. Potem powiedziałeś, że potrafisz obliczyć, kiedy się zatrzymają. Tego również nikt nie potrafi. Masz talent. Może to talent nie z tego świata. Doktor Nacari także jest uzdolnionym jasnowidzem. Jego sny mówią prawdę. Być może nawet prawdę, której nie można zrozumieć w tym świecie. – Doktor? – podchwyciła Iszrak. Dziewczyna odwróciła się do niej. – Nie jest moim prawdziwym ojcem. Łączy nas współpraca. To wielki alchemik, a ja jestem jego równoprawną partnerką. Dla świata uchodzimy za ojca i córkę, ponieważ ten świat lubi, kiedy kobieta przebywa pod opieką mężczyzny, kiedy ma właściciela. Ale w prawdziwym świecie, ukrytym za tym, który znamy, jesteśmy równoprawnymi poszukiwaczami prawdy i spotkaliśmy się, żeby razem pracować. – Nie jesteś jego córką? – spytał obcesowo Freize, czepiając się jedynego zrozumiałego faktu w tej opowieści o różnych światach. Dziewczyna uśmiechnęła się do niego. – Nie jestem też młoda. Przepraszam, że cię zwiodłam. Doktor Nacari i ja pracujemy razem od wielu lat. Wspólnie poczyniliśmy wiele odkryć, wśród nich jest eliksir przedłużający życie. Jestem bardzo, bardzo starą duszą w młodym ciele. Ty, Freize, sprawiasz, że serce bije mi szybciej, ale muszę ci wyznać, że to bardzo stare serce. Za młodą twarzą kryje się staruszka. Freize zerknął na Lucę i uniósł ręce. – Wróbelku, ja już nie mogę. Ktoś tu oszalał i możliwe, że to ja. Albo oni. W tym momencie odezwała się Iszrak. – Chodzi o złoto – oznajmiła wprost. – Przyszliśmy w sprawie złota. Żeby was ostrzec. Alchemik uśmiechnął się spokojnie. – Czy to wy włamaliście się do naszego domu, córko? Freize natychmiast pokręcił głową, ale Iszrak odważnie spojrzała mężczyźnie w oczy i skinęła głową. – Przepraszam. Rozkazano nam znaleźć źródło złotych nobli. Nasz pan zażądał, żebyśmy prowadzili śledztwo, udając młodą bogatą rodzinę. Sprawdziliśmy, skąd Izrael bierze pieniądze, i trafiliśmy do was. Stąd wiemy, że macie zapasy złotych nobli. – Natychmiast po powrocie zorientowaliśmy się, że ktoś był w gabinecie. Przedmioty… ciemna materia, mysz pod kloszem, monety w palenisku… wszystko zostało naruszone przez waszą obecność. To, na co patrzysz, zmienia się pod wpływem twojego wzroku. Rzeczy, które ktoś zobaczył, ulegają pewnemu przekształceniu. – Wiedzieliście, że byliśmy w gabinecie? – spytał z powątpiewaniem Freize. Luca zastygł, wstrząśnięty myślą, że przedmiot mógłby wyczuć obserwatora, ale Iszrak odpowiedziała spokojnie: – Tak, spodziewałam się, że o tym wiecie. Wzięliśmy też odcisk pieczęci księcia Bedford i kawałek szkła z biurka. – Tęczowego szkła – dodał Luca. – Szkła, które wytwarza tęczę, gdy padnie na nie słońce. Interesuję się tęczą, odkąd zobaczyłem mozaiki w Rawennie. Wiesz, jak powstaje tęcza na niebie? Jak szkło robi to na ziemi? – Szkło rozszczepia światło na jego prawdziwe kolory – wyjaśnił alchemik, rozumiejąc jego pragnienie wiedzy. – Wszyscy myślą, że światło ma kolor promieni słonecznych, ale tak nie jest. Składa się ono z wielu barw. Widać to, gdy przechodzi przez szkło. – Czy zawsze ma takie same kolory? – spytał Luca. – Widziałem tęczową mozaikę,

bardzo starą, kilkusetletnią, i miała te same kolory co dzisiejsza tęcza. Starożytni musieli skądś wiedzieć, że to gra światła. – Kolory są zawsze takie same – potwierdziła Jacinta. – I zawsze następują po sobie w tym samym porządku. Gdy stopią się ze sobą, światło wydaje się olśniewająco krystaliczne, ale jeśli promień słońca padnie na kawałek odpowiednio wyszlifowanego szkła, rozszczepi się on na pojedyncze barwy, które można zobaczyć. Postaw kolejny kawałek szkła w tęczy, a barwy znowu scalą się ze sobą. Jeden kawałek szkła rozszczepia światło, drugi je łączy. – A co sprawia, że na niebie pojawia się tęcza? – spytała Iszrak. – Sądzę, że światło rozszczepiają krople deszczu, pełniące rolę szkła. Często widzisz tęczę na tle deszczowych chmur lub mgły. Luca pokiwał głową. – To prawda. – Ale pytanie, które bardziej mnie interesuje – dodała Jacinta – brzmi tak: dlaczego tęcza jest wygięta? – Jakże to? – spytał Freize, który czuł się kompletnie zdezorientowany, lecz bardzo chciał uczestniczyć w rozmowie. Alchemik uśmiechnął się do niego. – Dlaczego tęcza jest łukiem? Czemu nie biegnie przez niebo w linii prostej? Freize pokręcił bezradnie głową. Nawet Luca nie potrafił na to odpowiedzieć. – Bo naśladuje krzywiznę Ziemi. To dowodzi, że Ziemia nie jest płaska, lecz ma kształt piłki. A wielki łuk tęczy świadczy o tym, że jest o wiele większa, niż sądzili filozofowie, i okrągła, nie zaś podobna do wypukłego placka. Jest ogromna. Przeogromna. Freize przytrzymał się stołu, jakby obawiał się, że upadnie. – Dlaczego mówisz takie rzeczy? – spytał z pretensją, jak gdyby od tych wizji ziemia usunęła mu się spod stóp. – Dlaczego powtarzasz takie straszne słowa? I oczywiście nieprawdziwe. Dlaczego w ogóle to powiedziałeś, nawet jeśli jesteś tak szalony, by mieć takie myśli? Od tego wszystkiego kręci mi się w głowie. Jacinta położyła swoją małą dłoń na jego zaciśniętej na blacie stołu ręce. – Bo rozważamy wszystkie możliwości – wyjaśniła. – A to, że Ziemia jest okrągła, to prawda. Ale oczywiście ludzie nie lubią o tym myśleć. – Podniosła wzrok na Lucę i uśmiechnęła się do niego. – Zatrzymaj ten szklany przedmiot. Kto wie, jakie światło na niego padnie. Kto wie, co odkryjesz. – A co z wami? – spytała Iszrak. – Wiecie, że nie możecie tu zostać i dalej podrabiać monety. To się musi skończyć. – Nazywasz nas fałszerzami? – Alchemik wyprostował się na całą swoją wysokość. – Bierzesz mnie za pospolitego przestępcę? Iszrak nagle poczuła się nieswojo. Przeniosła wzrok z Jacinty na mężczyznę, który uchodził za jej ojca. Wiedziała, że ona, Luca i Freize górują nad nimi liczebnie, ale w tych dwojgu było coś takiego, co kazało jej wątpić, czy ich trójka jest zupełnie bezpieczna. – Nie chciałam pana obrazić, doktorze Nacari, ale co innego mogłam pomyśleć? – spytała ostrożnie. – Widzieliśmy przecież srebrne piccoli w palenisku – wtrącił Freize bez ogródek. – Widzieliśmy worki ze złotem przy śluzie. Wiemy, że zaopatrujecie w pieniądze kupca Izraela. Zakładamy, że innych także. Macie pieczęć księcia Bedford, wiemy, że to jego herb. W sumie wygląda to bardzo źle. – Spojrzał na Jacintę. – Wygląda to tak, jakbyście fałszowali złoto. Możesz być starsza od mojej prababki, a świat może być okrągły… choć bardzo w to wątpię… lecz nie skrzywdziłbym żadnej panny, która uśmiecha się tak jak ty.

Jacinta uśmiechnęła się promiennie jak dziewczątko w pierwszym rozkwicie młodości. – Ach, Freize – szepnęła czule. – Masz szczere serce. Widzę to tak wyraźnie, jak dostrzegam inne rzeczy. Alchemik westchnął. – Wejdźcie – powiedział. Otworzył drzwi do niegdysiejszego magazynu. Ciepły odór przybrał na sile. Nacari ruszył w głąb pomieszczenia. Luca objął zdumionym spojrzeniem kadź z gnijącymi odpadkami i szklane naczynia z bulgoczącymi i kapiącymi płynami. – Nie zaprzeczę, że zaczęliśmy wytwarzać złoto – zaczął alchemik. – To forma, do której je wlewamy. A to… – Wskazał wielki pękaty sagan, zapieczętowany i wepchnięty głęboko w ogień na palenisku. – Wiecie, jak to się nazywa? Freize pokręcił głową bez słowa. – Jajo filozoficzne – powiedział z uśmiechem Nacari. – Chłonie niewyobrażalny żar, a znajdujące się w nim metale, czyste i z domieszkami, roztapiają się i mieszają ze sobą. Potem wylewamy mieszankę do formy i robimy złote noble. – Z czystego złota? – upewnił się Luca, ledwie wierząc własnym uszom. – Bo po przyjeździe do Wenecji poddaliśmy monety pewnym próbom. – Zapewne mieliście pierwsze monety, te od naszego patrona. Nie my je stworzyliśmy. To były prawdziwe złote noble z mennicy w Calais. Zalaliśmy nimi rynek. Początkowo sprzedawaliśmy tylko takie monety, wzbudzając zainteresowanie nimi, a kiedy ich cena wzrosła, zaczęliśmy robić własne. Odlewamy je od niedawna. Uchodzą za złote i niedużo brakuje im do ideału… są bardzo, bardzo bliskie doskonałości. Potrzebuję naprawdę niewiele czasu, żeby stały się idealne. Jeszcze trochę pracy. Ostatni etap rafinacji. – Ale nie możemy już robić tego tutaj – przypomniała mu Jacinta. – Freize słusznie nas ostrzega. Musimy ruszać dalej. – Tak, widzę, że pora znów udać się w podróż. Musimy powiadomić naszego patrona, że szukamy nowego domu. Iszrak zauważyła, że dziewczyna z rozczarowaniem odwróciła się od swojego partnera i zerknęła na szklany klosz na stole. Tam, gdzie poprzednio była mała brązowa myszka, teraz znajdowało się inne, śpiące na brzuchu stworzenie, trochę podobne do jaszczurki. Iszrak widziała tylko bezwłosy grzbiet i małe rozpostarte łapki. – Kim jest wasz patron? – spytał Luca. Alchemik uśmiechnął się do niego. – Działa w tajemnicy. Pracuje w ciemnościach. Ale zrobiliśmy to, czego od nas żądał. Rozkazał nam przybyć tutaj i puścić w obieg pieniądze, które nam dał, a potem wyprodukować własne. Teraz tylko krok dzieli nas od otrzymania czystego złota… od życia wiecznego. – Zaraz, przywieźliście tu złote monety? – podchwycił Freize. – Nie wyprodukowaliście wszystkich? – Naszym pierwszym zadaniem było sprzedanie złotych monet. – Jacinta podeszła do stołu i niby od niechcenia zarzuciła materiał na szklany klosz. Stworzenie przebudziło się, drgnęło, widząc spadającą płachtę, i znieruchomiało. – Znaleźliśmy godnego zaufania kupca, Izraela, którego znacie, a potem wypuściliśmy złote noble na rynek. Obserwowaliśmy, jak ich cena rośnie. Wszyscy chcieli je mieć. Stworzyliśmy na nie modę, a potem zaczęliśmy zalewać rynek tysiącami nobli z naszych zapasów. Nasze drugie zadanie, gdy już zaczął się popyt, polegało na zgromadzeniu dostatecznej ilości srebra, byśmy mogli wytwarzać z niego złoto. Rafinowaliśmy je i postępowaliśmy zgodnie z przepisem. Widzieliście, jak zbieramy srebro na placu, wygrywając je w trzy kubki. Widzieliście monety rozgrzewane na palenisku. Potem, gdy

już zmieniliśmy je w złoto, sprzedawaliśmy na rynku nasz alchemiczny produkt, który powstał dzięki naszym prawdziwym złotym noblom. Ale to wszystko już widzieliście. Wiecie, jak to robimy? Freize pokręcił głową. – Spieszyliśmy się – powiedział z lekkim zażenowaniem. – Złożyliśmy wam wizytę w charakterze, by tak rzecz, włamywaczy. Alchemik spojrzał na Lucę. – Gdybym mógł tu kontynuować pracę, zmieniłbym tę kadź z materią w najczystsze złoto. Tylko to sobie wyobraź. Najczystszy metal z najprymitywniejszej materii. Na razie, na początek, przetworzyliśmy piccoli. Zbieraliśmy sakiewki pełne srebra i miedzi. Jacinta wygrywała dla nas codziennie w trzy kubki. – Ale skąd wzięły się pierwsze złote monety? – spytał Freize, czepiając się tych nielicznych faktów, które potrafił zrozumieć. – To złoto, które dał wam wasz patron? Te noble, które na początku sprzedawaliście? Skąd wziął je wasz pan? Jacinta zaczęła przenosić szklane słoje ze stołu na wysokie półki. Iszrak dostrzegła wysuszone ciałka kilku myszy i jeden rozkrzyżowany, przypięty do deski okaz, który wyglądał na truchło kota. Młoda kobieta schowała to wszystko i odwróciła się, by odpowiedzieć Freize’owi. – To były prawdziwe złote noble. Nie można nas oskarżyć o fałszowanie ich, bo to autentyki. Złote noble wybite i przechowywane przez Jana księcia Bedford. Wielkiego alchemika. Wielkiego badacza. Przybyły w jego skrzyni, zapieczętowane jego herbem. – Z mennicy w Calais? To te, które zostały odlane z prawdziwego złota i którymi zamierzał zapłacić angielskim żołnierzom? – spytał Luca. Jacinta roześmiała się i pogroziła mu palcem, jakby uważała to za świetny żart. – Ach, nie wypytuj mnie! – zawołała. – To on zarządzał mennicą, więc może było to angielskie złoto. Może było autentyczne. Ale miał także ręcznie spisaną księgę, którą wam pokazaliśmy. Tłumaczył ją aż do śmierci. To z jego przepisu właśnie korzystamy, zmieniając ciemną materię w złoto. Poświęcił życie i majątek, by stworzyć kamień filozoficzny. Kto wie, czy złoto pochodziło z kopalni, czy z jego alchemicznej pracowni? Kogo to tak naprawdę obchodzi, dopóki monety są dobre? – Bo jeśli to złoto alchemiczne, to znaczy, ze książę Bedford odkrył tajemnicę życia, a wy ją posiadacie, choć na razie nie zdołaliście odczytać księgi! – zawołała Iszrak. – Ale jesteście blisko. Na stronach manuskryptu, w waszej pracowni, w palenisku, w destylarni macie tajemnicę tworzenia złota z niczego, tajemnicę wiecznego życia! – Oczywiście – potwierdziła Jacinta z uśmiechem. – Ale gdybyśmy ukradli złoto i gdyby wszystko, co tu osiągnęliśmy, było tylko sprytnym fałszerstwem, bylibyśmy oszustami i na pewno nie wyznalibyśmy tego nikomu. Dlatego nie pytaj dalej, bo nic już nie powiem. Freize usiadł ciężko na zydlu. – Nie pojmuję tego. Ale wiem jedno… W pokoju zapadło milczenie. Słychać było tylko bulgot w kadzi z pierwotną materią i kapanie płynu z rurek destylacyjnych. – Nie, wiem dwie rzeczy – podjął Freize, zastanawiając się gorączkowo. – Po pierwsze, ziemia jest płaska, to oczywiste, bo jak inaczej mogłoby istnieć piekło w dole i niebo w górze? A tego mnie nauczono w klasztorze. Na ścianie kościoła był nawet fresk, który widywałem wiele razy dziennie, więc przynajmniej tego jestem pewien: piekło w dole, ziemia w środku i niebo na górze. A po drugie, wiem coś, czego wy nie wiecie. A powinniście wiedzieć, bo to ostrzeżenie. Nasz zwierzchnik, a raczej zwierzchnik Luki, rozkazał, byśmy odnaleźli fałszerzy i wydali ich

władzom. Brat Piotr, który towarzyszy nam w podróży, będzie mu posłuszny, czy się na to zgodzimy, czy nie. Nieważne, czy się przyznacie do alchemii lub do fałszerstwa, czy też wszystkiego się wyprzecie, brat Piotr i tak na was doniesie, a ja wolałbym raczej nie patrzeć na to, jak ludzie doży wdzierają się tutaj i wloką was do kadzi z wrzącym olejem. – Gotują fałszerzy w oleju? – spytała dziewczyna z drżeniem zgrozy. – Bóg jeden wie, co z nimi robią – oznajmił Freize złowieszczo. – Ale, kochanie, nie chcesz się tego dowiedzieć. Alchemik z powagą skinął głową. – Słusznie przypominasz nam o niebezpieczeństwie. Zabierzemy najcenniejsze rzeczy i odejdziemy jutro o świcie. – Lepiej dziś w nocy – powiedział Freize z naciskiem. – Przepraszam za to – dodał Luca. – Widzę, że robiliście tu doniosłe rzeczy. Bardzo bym chciał z wami pracować. Byłbym zaszczycony, mogąc widzieć przemianę pierwotnej materii w złoto. Alchemik wzruszył ramionami. – Będziemy musieli zacząć od nowa. Ale tym razem zaczniemy ze sprawdzonym przepisem. Tworzenie złota jest dla chciwych przestępców tego świata. My chcieliśmy stworzyć samo życie. To cel alchemii – przechodzenie z niższego etapu na wyższy, aż na sam szczyt. Złoto się tu nie liczy, największą tajemnicą jest życie. Luca z żalem pokręcił głową. Nie mógł się pogodzić z myślą, że alchemicy muszą się spakować i wyjechać, kiedy są o krok od odkrycia. – Modlę się, byście mogli mi wyjawić wszystko, co wiecie. – Zatem jesteśmy podobni, bo i ja modlę się, byś powiedział mi wszystko, co wiesz. Chyba mógłbyś zostać wspaniałym uczniem – powiedział łagodnie alchemik. – Czyś jest śmiertelnikiem, czy odmieńcem, masz trzecie oko. – Co? – przeraził się Freize. – Co on ma? Drago Nacari położył palec między swoimi brwiami, a potem wskazał czoło Luki. Luca wzdrygnął się, jakby mężczyzna go dotknął. – Trzecie oko – powtórzył Drago. – Spojrzenie, które widzi to, co niewidzialne. Myślę, że w twoich żyłach naprawdę płynie krew nieziemskich istot. Jesteś odmieńcem. – Musimy iść – zdecydował Freize, zaniepokojony takimi słowami o swoim przyjacielu. Wstał i pocałował Jacintę w rękę. – Zrobimy, co możemy, by brat Piotr nie doniósł na was natychmiast. Ale nie zwlekajcie z odjazdem. Spakujcie się i wyruszajcie stąd jak najszybciej dla własnego dobra. Dziewczyna przytuliła jego dłoń do swojego policzka. – Dziękuję. Zapamiętam cię jako najsłodszą istotę w tym nadzwyczajnym mieście. Jesteś szczerszy niż szczere złoto i doskonalszy od wszystkiego, co moglibyśmy wyrafinować. Freize zarumienił się jak dziecko i z zakłopotaniem spojrzał na alchemika. – Przepraszam – powiedział. – Za włamanie. Taka praca, rozumiesz. Drago Nacari skinął głową. – Przepraszam za fałszywe monety. Taka praca, rozumiesz. Luca stanął w progu i skłonił się parze alchemików. – Życzę wam powodzenia. I nie doniesiemy na was przed jutrzejszym świtem. Do tego czasu musicie zniknąć. Dziewczyna poszła za nimi i wsunęła smukłą dłoń do kieszeni Freize’a. – Co to? – spytał, przystając. – Twój pieniążek na szczęście – powiedziała cicho. – Obiecałam, że ci go zwrócę. Jest

równie autentyczny jak ty. – Uniosła ku niemu twarz, a Freize pochylił się i pocałował jej ciepłe wargi. – Niech szczęście ci towarzyszy – dodała. – Bądź błogosławiony. Cofnęła się i stanęła u boku Draga Nacariego, koło warsztatu, wśród bulgoczącej aparatury destylacyjnej. Freize obejrzał się po raz ostatni i pomyślał, że Jacinta i Drago wyglądają jak para heroicznych rozbitków tonących na małej łódce. Zatapiała ich własna determinacja. Potem dogonił Iszrak i Lucę i wszyscy troje cicho wyszli, zamykając za sobą drzwi.

Fale chlupotały o kamienne nabrzeże. Gondola cicho sunęła wąskimi kanałami. – Wysadź mnie tutaj – odezwał się nagle Luca. – Chcę sprawdzić, czy ojciec Pietro nadal jest na moście Rialto. – Zaczekamy na ciebie – zdecydowała Iszrak. Gondola dopłynęła do schodów nabrzeża, Luca wbiegł po nich lekko i przemierzył plac do miejsca, gdzie ojciec Pietro siedział jak zwykle przed swoim małym stolikiem, na którym leżał rozwinięty zwój z tragiczną listą nazwisk. – Ojcze, czy masz dla mnie wieści? Duchowny zerwał się i podszedł do Luki, wyciągając do niego ręce. – Chwalmy Pana! – zawołał. – Chwalmy Pana, bo mam dobre wieści. Mój wysłannik spotkał się z Bayeedem i wrócił do mnie szybkim statkiem, przywożąc najwspanialsze wiadomości! – Mój ojciec…? Guilliam Vero? – Znalazł się. Znalazł się, mój synu! Przed oczami Luki zgęstniała ciemność, w głowie mu się zakręciło. Poczuł jak przez mgłę, że duchowny łapie go za ramię i klepie po policzku. – Luca! Luca Vero! – Nic mi nie jest – wykrztusił. – Nie do wiary. Nie mogę uwierzyć! Mój ojciec żyje? I możemy go wykupić? Duchowny uśmiechnął się promiennie. – Nie wiedziałem, że masz tak możnego przyjaciela. Powinieneś był mnie uprzedzić. – Nie mam żadnego możnego przyjaciela. Nie mam prawie żadnych przyjaciół. Aż do tej chwili byłem niemal sierotą. Nie wiem, o kim mówisz. – Pewien bardzo znamienity pan wysłał do Bayeeda wiadomość z zapytaniem, czy ma na pokładzie Guilliama Vera, i nakazał mu odsprzedać go, jeśli wystąpi o to jego syn, Luca Vero. Wiesz, kto by to mógł być? Luca pokręcił głową. – Nie znam nikogo oprócz… człowieka, który mi o tobie powiedział. Znam go pod mianem Radu Beja. Ojciec Pietro roześmiał się radośnie. – Bo właśnie tak się nazywa. To wielki człowiek wśród niewiernych. Jeśli łączy cię z nim przyjaźń, to zostałeś wyróżniony przez jedną z najważniejszych osobistości imperium. – Nie miałem pojęcia… spotkałem go tylko raz. Spytałem o ojca, a jeden z jego niewolników powiedział, że ma go Bayeed. Nie spodziewałem się, że Radu Bej będzie o mnie pamiętać. Nie okazywał zainteresowania mnie ani mojemu ojcu, wyglądał, jakby wcale go to nie obchodziło. I jest śmiertelnym wrogiem mojego mistrza. – Cóż, chyba się pomyliłeś. Nie jest ci wrogiem. Zainteresował się tobą, i to

z doskonałym skutkiem. Bayeed czekał na twoją prośbę i potraktował ją jak życzenie samego sułtana Mehmeda II. Oto odpowiedź, jaką od niego dostałem. – Ksiądz pokazał Luce karteczkę zapisaną czarnym inkaustem i zapieczętowaną prostą pieczęcią. Guilliam Vero, galernik, pięć angielskich nobli Ojciec Pietro lekko zmarszczył brwi. – Nie zmienił ceny, choć wartość nobla wzrosła i nadal rośnie. Teraz będziesz musiał zapłacić dwanaście dukatów. W zeszłym tygodniu byłoby ich dziesięć. – Nie szkodzi – rzucił Luca, nadal nie mogąc złapać tchu. – Mam pieniądze… mam noble. Jestem oszołomiony. Kręci mi się w głowie. – Odetchnął głęboko. – Co teraz zrobimy? Mam po niego pojechać? Ojciec Pietro pokręcił głową. – Nie, na pewno nie. Dasz mi pieniądze, a ja poślę je Bayeedowi przez mojego wysłannika. Wyruszy dziś wieczorem, wpłaci pieniądze i przejmie niewolnika, twojego ojca. Zabierze go do karczmy, umyje, nakarmi i przebierze w czyste ubrania. Zauważyłem, że wszyscy niewolnicy chcą mieć chwilę dla siebie przed powrotem do dawnego życia. – Uśmiechnął się. – Przeżywają szok, gdy kamień zasłaniający wejście do grobowca się odsuwa. Człowiek musi przywyknąć do myśli, że wrócił między żywych. Musi dowiedzieć się, co działo się przez ten czas, gdy go nie było, musi się przygotować na przyjęcie świata, który opuścił przed laty. Kiedy zaginął twój ojciec? – Cztery lata temu. Dlatego chciałbym natychmiast po niego pojechać. – Musisz się uzbroić w cierpliwość. Mój posłaniec przywiezie twojego ojca. – Kiedy? – rzucił niecierpliwie Luca. – Jeśli dasz mi pieniądze, mój wysłannik popłynie do Triestu i dotrze tam jutro wieczorem lub w najgorszym razie pojutrze. Potem potrzebuje dnia, by wykupić twego ojca, nakarmić go i ubrać, a następnie dwóch dni na powrót do domu. – Kapłan zaczął odliczać paciorki różańca jak koraliki liczydła. – W sumie jakieś pięć dni. Zobaczysz go za niespełna tydzień. – Natychmiast dostarczę pieniądze – obiecał Luca, całkiem zapominając już o alchemikach. – Mam tu gondolę. Przywiozę pieniądze z domu. – Przyjdź przed zachodem słońca. Jestem tutaj do zmroku. – Natychmiast! Natychmiast! Ojciec Pietro skinął głową. – Pobłogosławię cię. Luca powściągnął niecierpliwość i ukląkł, a kapłan z wielką łagodnością położył dłoń na jego pochylonej głowie. – In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti. – Amen – szepnął żarliwie Luca. Duchowny, który nadal trzymał rękę na ciepłej głowie Luki, miał wrażenie, że czuje pod palcami wirowanie jego myśli. – Przygotuj się – powiedział łagodnie. – Znajdziesz go wielce zmienionego. Luca podniósł się z klęczek. – Jakikolwiek się stał, będę go kochać i szanować. Ojciec Pietro skinął głową. – Stykał się z okrucieństwem, które go okaleczyło. Będzie nosić jego ślady… zewnętrzne, na plecach lub twarzy z wypalonym piętnem, ale i wewnętrzne. Pamiętaj, że mógł się stać innym człowiekiem.

– Ale i ja się zmieniłem – odparł Luca. – Ostatnim razem widział mnie jako chłopca, nowicjusza czekającego na złożenie ślubów zakonnych. Teraz jestem mężczyzną. Kochałem kobietę i zachowałem miłość do niej w tajemnicy. Widziałem straszne rzeczy, patrzyłem na nie i wydałem osąd. Żyję w świecie i znam jego obyczaje. Obaj zobaczymy w sobie wielkie zmiany. Ale nigdy nie przestałem go kochać i wiem, że on nigdy nie przestał kochać mnie. Kapłan skinął głową. – Niech będzie. A ja pomodlę się o to, by miłość ojca do syna i miłość Boga pomogła wam podczas spotkania. – Gdzie go ujrzę? – spytał Luca. – Przyjdź do mnie za cztery dni na Rialto, po sekście. Wtedy będę miał wieści. Potem możesz tu przychodzić codziennie aż do jego przyjazdu. – Dobrze – odrzekł Luca. – Do zobaczenia za cztery dni. Oszołomiony oddalił się od zatłoczonego mostu i wrócił do czekającej gondoli. Pokręcił głową na widok pytających spojrzeń Iszrak i Freize’a. – Mój ojciec się odnalazł – powiedział tylko. – Wróci do mnie. Mam przekazać pieniądze. Brat Piotr czekał na nich przy schodach domowej śluzy. – Nie wiem, co się dzieje – zaczął jękliwym głosem. – Przyszła ta kobieta i pokłóciła się z Izoldą, ale to strasznie, a teraz Izolda zamknęła się w pokoju i nie chce wyjść ani porozmawiać ze mną. Powtarza tylko, że do końca życia nie odezwie się do Luki. – Odwrócił się do chłopaka. – Coś ty narobił? Na twarz młodzieńca wypełzł szkarłatny zdradziecki rumieniec. – Nic – mruknął Luca, z poczuciem winy zerkając na Iszrak. – Nic nie zrobiłem. Iszrak wysiadła z gondoli, minęła mężczyzn i weszła po kamiennych schodach na piętro, gdzie na sufit dużego pokoju padały słoneczne refleksy, odbite od fal kanału. Zapukała do drzwi sypialni przyjaciółki. Obejrzała się – znękany Luca stanął za nią, mnąc w dłoniach czarny kapelusz. – Izoldo! – zawołała Iszrak. – Jesteś tam? – Tak – dobiegł ich stłumiony głos. – Co się stało? – Ta kobieta tu przyszła, a ja zdzieliłam ją pięścią, a ona podrapała mi twarz i szarpała mnie za włosy, a ja szarpałam ją i zachowywałyśmy się jak przekupki z Rialto. Postąpiłam jak zazdrosna… puttana. Zhańbiłam się! – Dlaczego? – spytała Iszrak, ledwie powstrzymując śmiech. – Bo powiedziała… powiedziała… – Izolda zdusiła szloch. – Och… – Iszrak natychmiast ścisnęło się serce. – Nie płacz. Jej słowa nie mają znaczenia. – Mają! Powiedziała, że Luca umówił się z nią na schadzkę w naszym ogrodzie i dlatego zjawiła się tu wczoraj. I jeszcze chciała, żebym wpuściła ją dziś w nocy do domu. Twierdzi, że on jej pragnie, a ona może go doprowadzić do szaleństwa, że będzie jej zabawką. – Nigdy! – zawołał Luca, lecz zabrzmiało to nieprzekonująco. Zrobił krok w stronę drzwi i oparł o nie czoło, jakby czuł na twarzy dotyk chłodnych rąk Izoldy. – Nigdy jej nie zapraszałem! W każdym razie nie całkiem… – Też tu jesteś? – krzyknęła Izolda stłumionym głosem, jakby przyłożyła usta do drzwi, by znaleźć się jak najbliżej Luki. – Tak. Tak… – Dlaczego? Po co przyszedłeś? – Bo nie mogę znieść myśli, że jesteś nieszczęśliwa. W dodatku przeze mnie. Nigdy nie

zrobiłbym nic, co by mogło cię zranić. Oddałbym wszystko, co mam, żeby ci oszczędzić bólu. Dla mnie istnieje tylko jedna kobieta. Zawsze tak będzie. Zawsze będę kochać tylko ją. – Powiedziała, że byłeś gotów się w niej zakochać. – Kłamała. – Powiedziała, że może sprawić, żebyś się w niej zakochał. – Nie może, przysięgam! – Powiedziała, ze zgodziłeś się z nią spotkać po przyjęciu, że umówiliście się na miłosną schadzkę. Luca milczał przez chwilę. – Z… zgodziłem się. Byłem głupcem, a ona powiedziała… nieważne. Ale wtedy, w ogrodzie, myślałem, że to nie ona, lecz ktoś inny… Izoldo… Nie wiem, co się stało. Myślałem… miałem nadzieję… byłem pewien, że to… – To nikczemna, podła kobieta. – Izoldo, jestem mężczyzną, odczuwam pożądanie. Dotykałem, całowałem… ale było ciemno, nie wiedziałem… Przez cały czas sądziłem, że to… że to nie ona. Byłem trochę pijany. Myślałem o… – Nie mów. Nie myśl. Nie mów, co myślałeś. Nie możesz tego nigdy powiedzieć. Nie możesz powiedzieć, kogo spodziewałeś się spotkać. – Nic nie powiem – obiecał, z dłońmi opartymi na drzwiach i czołem przyciśniętym do drewna, szepcząc tak, by tylko ona go słyszała. – Nikt nigdy nie powie, kto zeszłej nocy wszedł do ogrodu – odezwała się cicho Iszrak. Luca odwrócił się do niej i spojrzał w jej ciemne oczy. Drgnął pod uderzeniem myśli, potężnej jak spazm pożądania. – Iszrak? To byłaś ty? – Nawet o tym nie pomyślimy – dodała, po czym uśmiechnęła się lekko, wyszła z pokoju i ruszyła w dół po schodach. – Iszrak? – szepnęła Izolda. – Odeszła. Nic nie powiedziała – rzekł Luca. – Ale muszę wiedzieć! Ukochana… – Co? Jak mnie nazwałeś? – Nazwałem cię ukochaną, gdyż za nią cię uważam. Jeśli nalegasz, nigdy nie wspomnę o nocy w ogrodzie i o kobiecie, która do mnie przyszła. Jeśli powiesz mi, że to była straszna pomyłka, uznam to za pomyłkę. Jeśli powiesz, że to przelotna miłość, która nie mogła się wydarzyć w tym miejscu i czasie, i że nigdy więcej nie możemy o niej wspomnieć, to ci uwierzę. Jeśli powiesz, że był to dar od innej dziewczyny, którą kocham niemal tak bardzo jak ciebie, zachowam to w tajemnicy. A jeśli powiesz mi, że to był sen, najcudowniejszy sen, jaki kiedykolwiek mi się przyśnił, również uwierzę. Jestem na twoje rozkazy. To, co się wydarzyło, pozostanie tajemnicą, nawet jeśli tego nie pojmuję. Ale wiem, że kocham tylko ciebie. Tylko ciebie. Po drugiej stronie drzwi długo panowało milczenie. Potem zachrobotał klucz w zamku i w progu stanęła Izolda, z rozpuszczonymi włosami, z oczami zaczerwienionymi od płaczu. – Czy potrafisz dochować tajemnicy i nigdy nie zadać nawet jednego pytania? Nigdy nie zyskać pewności? Czy potrafisz nie pytać i żyć, nie wiedząc? – Nie wiem – wyznał szczerze Luca. – Śniłem, że byłem z tobą, pragnąłem być z tobą. Za dużo wypiłem, a jestem tak w tobie zakochany, że sądziłem, iż to ty do mnie przyszłaś. Czy się myliłem? Czy pomyliłem się aż tak straszliwie? Czy też stałem się najszczęśliwszym człowiekiem w Wenecji? Izolda pokręciła głową.

– Nie mogę ci tego powiedzieć. Nigdy. Będziesz musiał żyć, nie mając pewności. Dziwne, lecz nie nalegał dłużej, jakby zrozumiał. Otworzył tylko ramiona, a ona podeszła, położyła głowę na jego piersi i wtuliła rozpaloną twarz w jego koszulę. – Nigdy nie spytam – powiedział. – To było jak sen. Najcudowniejszy sen o czymś, o czym nie miałem odwagi śnić. I może pozostać snem. Jeśli tak rozkażesz. Miałem najcudowniejszy w życiu sen.

Brat Piotr wraz z Izoldą i Iszrak czekali na powrót Luki i Freize’a z mostu Rialto. Luca wypadł pędem z domu, z sakiewką złotych nobli, całując w przelocie dłoń Izoldy. Spieszyło mu się, żeby natychmiast dać pieniądze ojcu Pietrowi. – To monety, które dostaliśmy od naszego zwierzchnika – powiedział niespokojnie brat Piotr, stojąc w oknie, z którego widział gondole na kanale. – Mieliśmy za nie podtrzymywać iluzję naszego bogactwa, a nie wykupywać ojca Luki. – Mistrz musiał wiedzieć, że Luca posłuży się tymi pieniędzmi, by ratować ojca – odparła Iszrak. – Zresztą może mu się poszczęści i zarobi na handlu i hazardzie. Czy noble nie są więcej warte dzisiaj niż wtedy, gdy je kupowaliśmy? – Lichwa – parsknął pogardliwie brat Piotr. – Nie powinien zarabiać na zwyżkach wartości pieniądza. – Przecież tego się po nim oczekuje! – rzuciła niecierpliwie Iszrak. – Tak rozkazał mu wasz zwierzchnik! Luca ma handlować! A jeśli zarobi na ładunku statku, to chyba wolno mu wydać te pieniądze wedle własnej woli? Brat Piotr pokręcił głową. – Dobry i sumienny sługa nie chciałby innego zysku niż łaska Pańska. A potem oddałby wszystkie pieniądze naszemu zwierzchnikowi. Na tym polega lojalność. Przypomnij sobie przypowieść o talentach. – Ale kiedy ojciec Luki wróci, będzie to triumf łaski pańskiej – zauważyła Izolda. – I największa radość, jakiej mógłby doznać Luca. Chyba cię to cieszy? – Boję się tego, kim się staje, gdy rozbija się gondolą niczym młody książę. O ciebie także się boję – dodał. – Szarpałaś się z tą kobietą jak przekupka. Nie tak wychował cię ojciec, pani Izoldo. Dziewczyna skinęła głową. – Wstydzę się swojego postępowania. Bardziej niż myślisz. – Czy się wyspowiadałaś? – spytał cicho. Iszrak taktownie odeszła w głąb pokoju, by mogli swobodnie porozmawiać. – Nie. Zbyt się wstydziłam – wyznała Izolda. – Zostałaś wychowana na wielką damę – przypomniał jej brat Piotr. – Damę, która ma obowiązki i powinności. Twoim zadaniem jest okazywać powściągliwość, dobre maniery, dyscyplinę. Nie możesz kierować się porywami serca, nie możesz ulegać emocjom i wdawać się w utarczki. Powinnaś być ponad to. Twój ojciec wyznaczył ci znamienitą pozycję w świecie. Nie chciał, byś stała się płochą dziewczyną, skłonną do miłostek i awantur. Spojrzała na niego. – Wiem. Ale nie żyję w świecie, w którym mogę zachowywać się przykładnie, i tak też nie zachowują się inni. To świat pełen pokus i gniewu. Chcę umieć walczyć o siebie. Chcę mieć swoje pragnienia i działać. Chcę umieć obronić się przed atakiem. – Dama znajdzie obrońców. Otaczający cię mężczyźni ujmą się za tobą, jeśli zajdzie taka

potrzeba – zapewnił ją solennie brat Piotr, nie zdając sobie sprawy, że taki pogląd na kobiety odbierze im siłę na całe stulecia i zrobi z nich wieczne ofiary męskiego gniewu i przemocy, całkowicie je zniewalając. Izolda spuściła głowę. – Spróbuję się zmienić – obiecała. Tymczasem Iszrak, która nie zgadzała się z ani jednym słowem brata Piotra, pokręciła głową i cmoknęła z rozdrażnieniem. – Już są – rzucił brat Piotr, widząc gondolę wymijającą inne łodzie na kanale. Dobiegło ich wołanie: „Gondola! Gondola! Gondola!”. To Giuseppe lawirował wśród licznych łodzi, by wpłynąć zgrabnie w śluzę domu. A potem usłyszeli też głosy Luki i Freize’a, którzy cicho rozmawiając, weszli do jadalni. – Wszystko się udało? – spytała Izolda, od razu podchodząc do nieco strapionego Luki. – Wysłaliśmy siedem nobli, na wypadek gdyby cena się zmieniła. Powinno wystarczyć. Ale… ich wartość ciągle wzrasta. Właściciel niewolników nie będzie znać ich wartości w Wenecji. Cena rośnie błyskawicznie, niemal na naszych oczach. Noble stały się cenniejsze od złota. – Jak moneta może być warta więcej niż metal, z którego ją odlano? – spytała ze zdziwieniem Iszrak. – Ludzie ufają złotym noblom bardziej niż samemu złotu – wyjaśnił Freize. – Do kupca Izraela stała długa kolejka klientów. Ludzie wymieniali sztaby złota na noble, bo nimi można zapłacić wszędzie. Przynoszą złotą biżuterię, naszyjniki swoich żon, i dostają równowartość w noblach, a potem dokupują jeszcze więcej monet. Jeśli kupisz sztabę złota, może się ona okazać pozłoconym ołowiem. Kup złoty naszyjnik, a nie będziesz wiedzieć, z czego tak naprawdę został zrobiony. Ale wszystkie złote noble są wiarygodne i dziś ich wartość jest większa niż wczoraj. Przyjaciele wymienili niespokojne spojrzenia. – To wszystko staje się coraz bardziej poważne – oznajmił brat Piotr. – Ludzie zaczną spekulować, a tylko my wiemy, skąd pochodzą noble. Tylko my wiemy, że niektóre monety nie są zrobione z czystego złota i że stworzyli je alchemicy! – Przeszedł przez pokój, sprawdził, czy nikt nie podsłuchuje pod drzwiami, i dał znak, żeby wszyscy usiedli przy stole. – Musimy zdecydować, co dalej. Sytuacja się pogarsza. Wiem, że żywicie ciepłe uczucia do alchemika i jego córki, lecz musimy natychmiast donieść na nich władzom. Luca zawahał się, niemal jakby musiał sobie przypomnieć, że ma misję i że jest inkwizytorem. Powoli usiadł u szczytu stołu. Po raz pierwszy poczuł, że brat Piotr jest jego podwładnym, a nie mentorem. – Zaczekaj – rozkazał. – Musimy to przemyśleć. Niektóre sprawy są jasne. Możemy zgłosić naszemu zwierzchnikowi, że zakończyliśmy dochodzenie i wiemy, co się tu wydarzyło. Alchemicy przybyli ze złotem otrzymanym od swojego patrona, który polecił im zalać wenecki rynek noblami. Przyznają, że to zrobili, ale nie mówią, czy było to alchemiczne złoto od wielkiego mistrza Jana księcia Bedford, czy też prawdziwe, ziemskie złoto z mennicy w Calais. – Zgoda – odrzekł brat Piotr. – Przygotowałem zaszyfrowaną wiadomość, w której zawarłem to, co przed chwilą powiedziałeś. Możemy ją wysłać, gdy tylko ją podpiszesz. – Mówili także, że Ziemia jest okrągła – zauważył Freize. – A to nadobne dziewczę twierdziło, że jest staruszką. Może więc po prostu oszaleli, biedacy. – Uspokój się! – rozkazał mu Luca. – Większość naukowców uważa, że Ziemia jest okrągła. – Naprawdę? – zgorszył się Freize. – A co z drugą stroną?

– Jaką drugą stroną? – Kuli. Skoro świat jest okrągły, to co z jego dolną połową? Na czym się opiera? Oto jest pytanie. Co tam tęcze! A co by się stało, gdyby ktoś się wyprawił na dół tej kuli? Przecież by spadł! – Freize pociągnął się za uszy. – Zawisłby do góry nogami! Od samej tej myśli kręci mi się w głowie! – To nieistotne. Rozmawiamy tu o czymś zupełnie innym. – Skąd w ogóle mowa o okrągłym świecie? – spytała Izolda, która widząc rozterkę Freize’a, zapomniała o głównym temacie rozmowy. Pochyliła się i delikatnie odjęła jego ręce od uszu. – Uspokój się, Freize. Odetchnij. To przecież nic gorszego niż myśl o tym, że świat jest płaski. Wtedy także można by dotrzeć do jego krawędzi i z niej spaść. – Spaść? – powtórzył przerażony Freize. – Jest jakaś krawędź? – Rozmawialiśmy o tęczach – wtrącił Luca. – To żadna pociecha – pożalił się cicho Freize. – To wręcz gorzej. Spaść z krawędzi! Wszyscy święci, ratujcie nas! – Ale wracając do rzeczy – przerwał mu Luca. – Po paru tygodniach sprzedawania złota alchemicy zaczęli robić własne noble według przepisu księcia Bedford. A potem wypuścili je na rynek jako prawdziwe. Dlatego mamy pewność, że na rynku znajdują się noble prawdziwe i podrobione. – Czy potraficie je odróżnić? – spytał brat Piotr. – A może jedne nie ustępują drugim? – Myślę, że ludzie by to poznali – odparła zaniepokojona Iszrak. – Alchemicy twierdzili, że ich złoto, które wytwarzali ze srebra i podstawowego metalu, wymaga jeszcze jednego etapu rafinacji. Mówili, że potrzebują czasu. – Pani Carintha miała naszyjnik z nowych nobli – dodała Izolda. – Wyglądają równie dobrze jak pozostałe. Jeśli było to alchemiczne złoto, na oko nie sposób tego poznać. – Ale ich głównym celem, największym dziełem, było nie złoto, lecz życie – przypomniał sobie Freize. – Sami tak powiedzieli, prawda? – Prawda – przyznał Luca. – Bardzo jasno stwierdzili, że wytwarzanie złota to mniej szlachetna sztuka, którą interesują się ludzie chciwi. Im zaś chodzi nie o kamień filozoficzny, który zmienia wszystko w złoto, lecz o eliksir, który sprowadza samo życie. – Mieli mnóstwo martwych zwierząt – wtrącił Freize. – W tych słojach. I jak na ludzi, którzy stwarzają życie, w ich pracowni strasznie cuchnie śmiercią. – Ta dziewczyna powiedziała, że jest staruszką w młodym ciele – zwróciła się Iszrak do brata Piotra. – Twierdziła, że jej wygląd nas zwodzi i że mężczyzna, którego nazywa ojcem, pracował z nią od wielu lat. Zapadła chwila ciszy. – Ale mówili wiele rzeczy, które nie mogą być prawdą – odezwał się Freize. – Nawet nie chcę o nich myśleć. – Musimy na nich donieść – oznajmił ponuro brat Piotr. – Rozumiem, że to filozofowie, a ich praca może mieć wartość, ale mistrz jasno powiedział, że mamy znaleźć fałszerzy, a ta para przyznała się do fałszowania monet. – Dajmy im czas, by spakowali się i zniknęli, a jutro tuż po świcie powiadomimy dożę – rozstrzygnął Luca. – Mistrz powiedział… – Ten wasz zwierzchnik chciał śmierci Radu Beja – wtrąciła ironicznie Iszrak. – Twierdził, że to zabójca. I dopiero po wielu miesiącach wyjawił Luce, że może wykupić ojca. Nie powiedział nic, czego Luca już by nie wiedział. Mógł już na pierwszym spotkaniu poradzić Luce, jak wykupić ojca, ale nie raczył tego zrobić. Wasz zwierzchnik wydaje rozkazy, ale nie

zawsze wychodzą nam one na dobre. Niech więc poczeka jeden dzień. Brat Piotr aż jęknął z oburzenia. – Co za brak szacunku! Nasz mistrz nigdy nie ustaje w pracy dla zakonu. Dniem i nocą służy Bogu i Ojcu Świętemu. Walczy z mocami ciemności i niewiernymi z tego i tamtego świata. A my musimy być mu posłuszni. Przysięgaliśmy! – Ja nie! – zaprotestowała Iszrak. – Przestań patrzeć z taką zgrozą, nie namawiam was do buntu. Nie sprzeciwiam mu się, nie podważam waszej misji, nawet nie spieram się z tobą na temat twojego wyobrażenia o roli kobiet. Przez parę ostatnich dni dobrze ci służyłam. Mówię tylko, że powinniśmy zrobić tak, jak radzi Luca, i donieść na alchemików dopiero jutro o świcie. Tak im obiecaliśmy. – Zgadzam się – wtrąciła Izolda, wymieniając z Lucą szybkie potajemne spojrzenia, jakby przysięgli sobie zawsze się popierać. – Jutro, tak jak mówi Luca. – Jutro – powtórzył Freize. – To uczciwe. Brat Piotr powiódł wzrokiem po zdeterminowanych młodych twarzach. – Skoro tak… – Westchnął. – Niech tak będzie. Ale zrobimy to jutro o świcie. Wstał od stołu i z godnością poszedł do drzwi. Nagle rozległ się jazgot dzwonka przy śluzie i głosy ludzi, całego oddziału ludzi, biegnących po marmurowych schodach i łomoczących ciężkimi butami po kamiennych stopniach. Drzwi otworzyły się z rozmachem i do środka wtargnęli gwardziści doży, a w ślad za nimi wszedł oficer w pięknym mundurze, ze srebrnym pistoletem z odwiedzionym kurkiem. – Jesteście aresztowani – warknął. Luca zerwał się z krzesła tak gwałtownie, że przewrócił je na podłogę, i stanął przed Izoldą, by ją osłonić. – Pod jakim zarzutem? – Jesteśmy niewinni! – zawołał brat Piotr, odskakując przed nacierającymi gwardzistami. Zza mężczyzn wyjrzała pobladła gospodyni, a zza niej wyłoniła się promieniejąca triumfalnie pani Carintha, odziana w szkarłat i ciągnąca za sobą męża. – To sprawa prywatna – powiedział Luca na jej widok, po czym zwrócił się do oficera: – Dowódco, nie popełniono tu żadnej zbrodni. To nieporozumienie między mną a tą panią, niefortunna sąsiedzka sprzeczka. – Podszedł do Carinthy, skłonił się nisko i ujął jej rękę. – Przepraszam, jeśli cię uraziłem – rzekł. – Nie miałem takiego zamiaru. – Skłonił się przed jej mężem. – Jestem zaszczycony, mogąc znów pana widzieć. – To nie jest kupiec – oznajmiła pani Carintha, kompletnie ignorując Lucę. – I wątpię, żeby byli braćmi. Ta dziewczyna z całą pewnością nie jest jego siostrą, a Bóg jeden wie, kim jest ta arabska niewolnica. Może ich nałożnicą? Może należy do jego haremu? Może to ich domowa czarownica? Iszrak, o dziwo, nie starała się bronić przed oszczerstwami. Potulnie schyliła głowę i ruszyła do drzwi. – Przepraszam – powiedziała. – A ty dokąd? – warknęła pani Carintha. – Do mojego pokoju – odrzekła Iszrak, skromnie spuszczając oczy. – Jestem trzymana w odosobnieniu. Nie mogę przebywać w pomieszczeniu pełnym mężczyzn. – A, no tak. – Oficer machnął ręką, pozwalając jej odejść. Iszrak zasłoniła twarz welonem, który zsunęła z zawoju na głowie, a żołnierze rozstąpili się przed nią. – To kłamstwo! – krzyknęła pani Carintha. – Nie trzymają jej w żadnym odosobnieniu! To jawnogrzesznica! Jeśli ją wypuścicie, ucieknie!

– Nikomu nie wolno opuszczać domu – zapowiedział oficer. – Możesz iść do swojego pokoju. Iszrak skłoniła się bardzo pokornie i ruszyła na górę. – Postawcie kogoś pod jej drzwiami – rozkazał oficer i jeden z jego żołnierzy poszedł za dziewczyną, w stosownej odległości. – Moja droga – odezwał się cicho mąż pani Carinthy. – Możemy teraz pozostawić dochodzenie temu panu. Ty spełniłaś już swój obowiązek, donosząc na nich. – To oszuści – zwróciła się pani Carintha do oficera. – Oto, co od niej dostałam! – Rzuciła na stół sakiewkę, którą dała Izolda jej jako spłatę długu. – Fałszywe złoto! – oświadczyła dobitnie. – Fałszywe monety. Mało tego, podrobione angielskie noble! Aresztujcie ich! – To złoto nie ma w sobie nic podejrzanego – oświadczyła stanowczo Izolda. – A jeśli ma, to dałam je w dobrej wierze. Kupiłam te noble w Wenecji, sądząc, że są autentyczne. Nie zapłaciłabym komuś takiemu jak ty fałszywymi monetami. Nie zrobiłabym nic, co mogłoby spowodować, że znowu się tu pojawisz! – Nie przyszłam tutaj dla przyjemności, zapewniam cię! – warknęła kobieta. Spojrzała na męża. – Widzisz, jak mnie traktuje? Kto by uwierzył, że wychowano ją na damę?! Jest równie fałszywa jak monety w tej sakiewce! – Pani Carintho… – zaczął cicho Luca. – Porozmawiajmy jak przyjaciele. Nie ma potrzeby zadrażniać sytuacji. – Jesteśmy uczciwymi kupcami, rodziną uczciwych kupców… – Brat Piotr powtórzył to kłamstwo tak nieprzekonująco, że lepiej by było, gdyby wcale się nie odzywał. – Aresztować ich! – zażądała pani Carintha. – Mam przynieść nasze papiery podróżne? – zwrócił się Freize do oficera. – Nasze listy polecające? Przekonacie się, że mamy mecenasa, bardzo możnego pana. Gwardzista skinął głową. Freize ruszył do drzwi. – Patrzcie na te monety! – krzyknęła pani Carintha. – Co tam dokumenty! Listy można podrobić, tak samo jak pieniądze. Wbiła dłoń w sakiewkę i nagle wszyscy ujrzeli, że wyraz jej pięknej twarzy się zmienia. Gniew zniknął, a pojawił się grymas odrazy i zgrozy. Kobieta gwałtownie wyszarpnęła rękę – jej palce były pokryte czerwonym płynem, który przypominał krew. – Mój Boże! – zawołała z obrzydzeniem. – Spójrzcie na moją dłoń! Monety krwawią. Są tak fałszywe, że krwawią jak rany zamordowanych ludzi. Pokazała dłoń mężowi, który cofnął się z odrazą – wyglądało, jakby zanurzyła palce w otwartej ranie. Wszyscy mężczyźni odstąpili o krok, jak gdyby była zakrwawionym trupem. Nagle poczuła jakieś łaskotanie na szyi, jakby chodził po niej jakiś owad. Sięgnęła czystą dłonią do ucha. Z kolczyków wykonanych ze złotych nobli skapywał czerwony płyn, spływając jej po szyi, co sprawiało wrażenie, jakby miała poderżnięte gardło. – Wytrzyjcie to! – wykrztusiła drżącym głosem. – Oczyśćcie mnie z tego! Nikt nie ośmielił się do niej zbliżyć, nikt nie odważył się jej dotknąć. Wszyscy patrzyli z pełną zgrozy fascynacją, jak krew kapie z kolczyków na jej białą szyję i brudzi koronkę przy głębokim dekolcie. – Zdejmijcie mi to! – krzyknęła Carintha. Palce ślizgały jej się na skomplikowanym zapięciu naszyjnika. – To mnie pali! Parzy! Uwolnijcie mnie od tego! Jej mąż podszedł, z trudem pokonując obrzydzenie. Oficer dobył sztyletu i wsunął ostrze pod zapięcie naszyjnika, starając się nie dotykać broczących monet. – Przetnij go! – wrzasnęła pani Carintha. – Nieważne, że jest złoty. Zdejmij go ze mnie! On krwawi! Pali mnie! Parzy mi skórę!

Jej mąż odchylił naszyjnik, a młody oficer pociągnął sztyletem do siebie. Ostrze zabarwiło się czerwienią, jakby ugodził kobietę w serce. Naszyjnik werżnął się w gardło Carinthy, która pisnęła przeraźliwie, po czym spadł na podłogę, rozbryzgując czerwień na marmurze, jak gdyby popełniono tu straszną zbrodnię. Coś czarnego mignęło za oknem, ale tylko Luca dostrzegł, że to Iszrak, wyprężona jak struna, skoczyła bez lęku z okna sypialni na drugim piętrze do kanału. – Co to, do diabła? – odezwał się gwardzista, odpychając panią Carinthę, by wyjrzeć przez okno. – Coś przeleciało… – Nic takiego – powiedział natychmiast Luca. – Pewnie kormoran. On także spojrzał w dół. Na powierzchni wody pojawiły się pęcherzyki powietrza, ale nic więcej. – Trup zamordowanego krwawi, gdy morderca jest w pobliżu! – zakrzyknęła pani Carintha, wycierając chustką czerwień z szyi. – Te monety krwawiły, bo znalazły się w domu fałszerzy! – Zrewiduję ten dom – oznajmił oficer, zwracając się do brata Piotra. Luca nadal patrzył na Canal Grande. Po chwili, która zdawała się dłużyć w nieskończoność, ujrzał ciemną głowę Iszrak, mokrą i gładką niczym u foki, wyłaniającą się nad powierzchnię. Ktoś wciągnął dziewczynę na oddalającą się od domu łódź, na której dziobie przycupnęła. Człowiek przy wiosłach poruszał nimi tak szybko, że zniknął w dali, nie dając czasu gapiom na wszczęcie zamieszania czy rozpoczęcie pościgu. Luca podejrzewał, że tym człowiekiem jest Freize i że wraz z Iszrak popłynęli, by ostrzec alchemików. – Co to było? – Oficer znowu wyjrzał przez okno. – Coś spadło z górnego piętra. – Pójdę sprawdzić – zaproponowała Izolda. – Moja służąca mogła coś wyrzucić. – Lepiej, żeby nie był to żaden obciążający was dowód – ostrzegł oficer. – Możemy przeciągnąć po dnie kanału włok. – Nigdy by tego nie zrobiła! – zawołała Izolda z urazą. Zanim ktokolwiek zdążył ją zatrzymać, minęła panią Carinthę i pobiegła po schodach do pokoju. Usłyszeli, jak trzaska drzwiami i przekręca klucz. Pani Carintha trąciła krwawiący naszyjnik czubkiem atłasowego pantofelka. – Fałszywe monety – powiedziała drżącym głosem. – Fałszywe serca. Krwawiące monety to oznaka winy. To źli ludzie. Musicie ich wszystkich aresztować. Zwłaszcza te młode kobiety. Należy je przesłuchać. Trzeba je zabrać do Pałacu Dożów i zamknąć w więzieniu. – Skąd macie tę sakiewkę? – Oficer wysypał na stół zakrwawione monety, a czerwony lepki płyn rozlał się wokół nich. Brat Piotr zerknął na Lucę. – Sam się tego dowiem – dodał oficer. – Muszę tylko rozpytać się na Rialto. Ale lepiej dla was, jeśli nie będziecie niczego ukrywać. Luca skinął głową. Najwyraźniej musieli powiedzieć prawdę. – Dostaliśmy pieniądze od kupca Izraela – odparł. – Ale na pewno sądził, że są dobre. My nie mieliśmy co do tego wątpliwości. To była zwykła transakcja między dwiema uczciwymi stronami. Oficer odwrócił głowę i rzucił coś do swojego człowieka, który natychmiast wyszedł. Usłyszeli tupot jego butów na schodach. – Aresztuję was – oznajmił oficer. – Pod jakim zarzutem? – spytał Luca. – Może otrzymaliśmy fałszywe monety, ale pani Carintha również. Skąd ma swój naszyjnik? Nie od nas! My tylko kupujemy noble. Nie fałszujemy ich! Możecie przeszukać dom.

– Znamy panią Carinthę. To dama urodzona i wychowana w Wenecji, a jej mąż jest szanowanym kupcem. Należy do Rady Dziesięciu. Jego nazwisko widnieje w Złotej Księdze. Natomiast wy dopiero tu przyjechaliście i wydajecie się mocno podejrzani. Pani Carintha twierdzi, że nie jesteście tymi, za których się podajecie. Zamierzaliście kupić fortunę w złocie, mówicie o statku, który ma przybyć, a ty często widujesz się z ojcem Pietrem i można sądzić, iż jesteś faworytem jednego z największych wrogów chrześcijaństwa. Luca uniósł brwi, zaskoczony tym, jak dużo wie o nich oficer. – Obserwowaliście mnie? – Oczywiście. Obserwujemy wszystkich obcych. Wenecja roi się od szpiegów. Na wszystkich placach postawiono Bocca di Leone, by każdy mógł donieść na winnych. A wy macie wielki majątek i wątpliwych przyjaciół. Budziliście podejrzenia od chwili przybycia. – Radu Bej to nie żaden wątpliwy przyjaciel, lecz przypadkowy znajomy, który z jakiegoś powodu pomógł mi odnaleźć ojca porwanego w niewolę przez Osmanów. Sam doża prowadzi interesy z Radu Bejem. – Ale doża nie posługuje się fałszywymi monetami – odparował oficer. – A właśnie, że tak – odezwała się pani Carintha z nienawiścią, wyjmując kolczyki z uszu i rzucając je z odrazą na stół. Znieruchomiały w rosnącej kałuży czerwieni. – Niemal z całą pewnością. On też ma zakrwawione ręce. – Co? – Od czasu przybycia tej rodziny wszyscy w Wenecji oszaleli dla angielskich nobli. Spytajcie mojego męża. Ich cena poszybowała pod niebo. Nic dziwnego, że i doża kupował te monety, nic dziwnego, że je sprzedawał. Może i on ma brudne ręce. Może wszystkich nas czeka ruina! – Wytarła splamione ręce o spódnicę i zadrżała. – Co to w ogóle jest? – Wygląda jak rdza – powiedział Luca. – Może metale rozpadają się i rdzewieją. Jej piękną twarz wykrzywił grymas zazdrości i nienawiści. – Rdzewiejące złoto? To wbrew prawom natury. Tak jak ty i ta twoja siostra. Jesteście nienaturalni jak fałszerstwo. I fałszywi jak te monety ze stopu. – Co sugerujesz, pani? – spytał oficer. – Mówisz, że to nie tylko przestępcy, ale i grzesznicy? – Bóg jeden raczy wiedzieć, czego się dopuścili – rzuciła nienawistnie pani Carintha. – Powinniście ich natychmiast pojmać. On jest fałszywy jak najpiękniejsza złota moneta, a ona uchodzi za damę, ale biła się jak kocica. Kto wie, co razem robili? – Moja droga… – zaczął jej mąż. – Chcę wracać do domu. – Pani Carintha stała się nagle potulna i bliska łez. Odwróciła się do męża. – Spełniliśmy już swój obowiązek. Nie mogę dłużej pozostawać w tym domu, obok zakrwawionych monet i podłych nieznajomych. Mężczyzna poważnie skinął głową. – Spełnij swój obowiązek wobec doży i republiki – przemówił pompatycznie do oficera. – Los tego najwspanialszego miasta świata zależy od naszego bogactwa i dobrego imienia. Ta rodzina, jeśli to naprawdę rodzina, a nie szajka fałszerzy, zagroziła obu tym rzeczom. Trzeba ich zgładzić, nim doprowadzą nas do zguby! Zaaresztujcie ich natychmiast i postawcie przed Radą Dziesięciu! Małżonkowie mieli zbyt wysoką pozycję, by gwardzista mógł się im sprzeciwić. Przeniósł spojrzenie z Luki na splamione złote noble na stole. – Aresztuję cię pod zarzutem fałszowania monet, handlowania fałszywym złotem z Żydem i utrzymywania kazirodczego związku z siostrą. Musisz iść ze mną. Właściwie aresztuję was wszystkich.

Brat Piotr zasłonił oczy i chyba westchnął, ale w tej samej chwili drzwi się otworzyły i do pokoju weszła Izolda. Była zupełnie odmieniona. Jasne włosy upięła wysoko na głowie i nakryła je wysokim, spiczastym szkarłatnym stroikiem, tak że wydawało się, jakby miała dwa metry wzrostu. Włożyła najpiękniejszą, uszytą w Wenecji suknię w odcieniu głębokiego szkarłatu, której rozcięte rękawy ukazywały spodnią warstwę z białego jedwabiu. Stała wyprostowana i dumna. W porównaniu z nią pani Carintha, na której szyi i uszach nadal widniały plamy, wyglądała staro i ordynarnie. – To zaszło za daleko – oświadczyła Izolda wyniośle. – Trzeba temu położyć kres. Słysząc jej ton, oficer zawahał się, a mąż pani Carinthy pewnie by się ukłonił, gdyby żona ukradkiem go nie uszczypnęła. – Jestem pani Izolda z zamku Lucretili – ciągnęła Izolda, zwracając się bezpośrednio do oficera. – Oto sygnet mojej matki. Widać na nim nasz herb. Podróżuję z moją służącą i damą do towarzystwa Iszrak, w eskorcie mojego nauczyciela brata Piotra, człowieka niekwestionowanej reputacji, naukowca Luki Vera i naszego totumfackiego Freize’a. Postanowiliśmy uchodzić za wielkopańską rodzinę zainteresowaną handlem, by podróżować incognito i z zachowaniem wszelkiej ostrożności. – A to dlaczego? – zaciekawił się oficer. Pani Carintha osłupiała, najwyraźniej przytłoczona dostojnością Izoldy. Dziewczyna odpowiedziała mu, ignorując kobietę. – Mój brat bezprawnie zagarnął należny mi zamek – oznajmiła. – Podaje się za nowego pana Lucretili. Nie chcę, żeby wiedział, iż szukam pomocy u syna mojego ojca chrzestnego. Dlatego wybraliśmy trasę prowadzącą przez Wenecję. Dlatego przybraliśmy inne nazwisko. – A kimże jest ów syn twojego ojca chrzestnego, łaskawa pani? – spytał nieufnie oficer. – To hrabia Wład Tepes Trzeci z Wołoszczyzny – odparła dumnie Izolda. Oficer i wszyscy strażnicy zdjęli kapelusze z głów na wzmiankę o jednym z największych dowódców świata chrześcijańskiego, człowieku, który dzielnie obronił swój kraj przed niepokonaną armią imperium osmańskiego. Potem znalazł się na wygnaniu, z którego jednak bez wątpienia znowu zwycięsko powróci. – Jesteś córką chrzestną jego ojca? – upewnił się oficer. – Tak – potwierdziła Izolda. – Jak widzicie, mam w świecie pewne znaczenie. – Postąpiła krok do przodu i z najwyższą pogardą spojrzała panią Carinthę. – Ta kobieta zaś jest ladacznicą – oznajmiła bez ogródek. – Prowadzi dom pełen rozpusty, gdzie można znaleźć hazard i prostytutki. Szczyci się własną niemoralnością i poróżniła się ze mną dopiero wtedy, gdy odmówiłam udziału w jej rozwiązłych zabawach. Mąż pani Carinthy powoli wyzwolił się z jej uścisku. – Sądzę, że wiedzą o tym wszyscy z wyjątkiem ciebie, panie – zwróciła się do niego łagodnie Izolda. – Twoja żona jest niewiele lepsza od zwykłej dziwki. Pokłóciła się ze mną, bo nie chciałam wpuścić jej nocą do mojego domu i zaprowadzić do pokoju tego młodzieńca, którego czystość mam obowiązek chronić. Chciała z nim obcować, a w zamian proponowała mi biżuterię lub alibi na wypadek, gdybym i ja chciała opuścić dom, lub zapoznanie mnie z kochankiem. Powiedziała, że zrobi z niego swoją zabawkę, że weźmie go na czas karnawału

i rzuci w porze postu. Brat Piotr przeżegnał się ze zgrozą. Luca nie mógł oderwać oczu od Izoldy walczącej o ich wolność. – Kłamie! – syknęła pani Carintha. – Kiedy zareagowałam na te propozycje z pogardą, ta kobieta rzuciła się na mnie – dodała Izolda spokojnie. Pani Carintha podeszła i stanęła przed nią, podparta pod boki. – I znowu cię uderzę w twarz – warknęła z wściekłością. – Milcz, bo pożałujesz. – Żałuję, że musiałam w ogóle wdawać się w taką rozmowę – wycedziła lodowato Izolda, zerkając na brata Piotra, jakby przypomniała sobie jego stwierdzenie, że dama nie powinna o siebie walczyć. – Dama nie zdradza tak wstydliwych tajemnic, dama nie brudzi sobie ust takimi słowami. Ale czasem dama musi bronić siebie i swojej reputacji. Nie pozwolę, by jakaś stara rozpustnica mnie zastraszała. Nie pozwolę się drapać i kaleczyć takiej wilczycy. – Odsunęła welon, który spływał z jej nakrycia głowy, i pokazała oficerowi zadrapania na swoich policzkach. – To mi zrobiła za to, że odrzuciłam jej odrażającą ofertę. Nie pozwolę się napadać we własnym domu. A ty nie powinieneś dawać wiary jej pomówieniom. Doniesienie kogoś takiego nic nie znaczy. – Zupełnie nic! – potwierdził z przekonaniem oficer. – Panie – zwrócił się do męża pani Carinthy – zechcesz odprowadzić tę kobietę do domu? Nie możemy przyjąć jej doniesienia na tę rodzinę, gdyż najwyraźniej kierowały nią pobudki osobiste. A ta dama… – skłonił głowę w stronę Izoldy, która stała wyniośle niczym królowa – ta dama jest poza wszelkim podejrzeniem. – A ona przyjmuje fałszywe monety – dodała cicho Izolda. – I stawia je w grach hazardowych. – Idziemy – zdecydował mąż pani Carinthy. Skłonił się bardzo nisko Izoldzie. – Ubolewam z powodu tego nieporozumienia, gdyż to jedynie nieporozumienie. Nie ma potrzeby rozdmuchiwać sprawy, prawda? Nie chciałbym, żeby książę, twój ojciec chrzestny, usłyszał nazwisko naszej rodziny. Nie chciałbym, żeby tak wielki człowiek źle o mnie myślał. Bardzo przepraszam, że obraziliśmy was, choć niechcący… Izolda z dostojeństwem skinęła głową. – Możecie odejść. Oficer spojrzał na brata Piotra i Lucę. – Przepraszam. Oczywiście nie zostaniecie aresztowani. Możecie robić, co chcecie. Skłonił się uniżenie Izoldzie, która stała niczym kamienny posąg, dopóki żołnierze nie opuścili pokoju. Przyjaciele odczekali, aż tupot butów ucichnie na schodach i rozlegnie się trzask drzwi frontowych. Zapadła głucha cisza. Izolda odwróciła się i spojrzała na brata Piotra, jakby spodziewała się jego krytyki, ale on milczał, zaskoczony tą nową, władczą dziewczyną, którą do tej pory uważał za ofiarę okoliczności – kurczowo trzymającą się dachu podczas powodzi lub opłakującą utratę ojca. – Sama się obronię – oznajmiła Izolda chłodno. – Przed nią czy kimkolwiek innym. Od tej pory będę walczyć o swoje prawa.

Freize wiosłował w milczeniu, z determinacją, aż w końcu Iszrak, skulona na dziobie sunącej przez fale łodzi, drżąca nieco w całkiem przemoczonej sukni, obejrzała się i powiedziała:

– Nikt za nami nie płynie. Wtedy Freize przestał wiosłować i zdjął gruby barchanowy kubrak. – Proszę – powiedział. – Zarzuć go na ramiona. Wydawało się, że odmówi, ale po chwili wahania otuliła się nim. – Wyglądasz jak zmokły szczur – dodał Freize z uśmiechem i znowu chwycił za wiosła. Nie odpowiedziała. – Jak przemoczona myszka – poprawił się. Odwróciła głowę. – To był fantastyczny skok – rzucił szczerze. – Bardzo odważny. Iszrak lekko skłoniła głowę, jakby przyjmowała laurowy wieniec zwycięstwa. – Zimno mi – przyznała – a uderzyłam w wodę tak gwałtownie, że wstrząs wydusił mi powietrze z płuc. – Coś sobie zrobiłaś? Uśmiechnęła się niezłomnie. – Nic wielkiego. Płynęli plątaniną wąskich kanałów w kierunku żydowskiej dzielnicy. Gdy w końcu dotarli do murów getta, przez jakiś czas sunęli z wolna wzdłuż nich, aż Iszrak powiedziała: – To chyba tu. To musi być ich śluza. Ta na rogu. Alchemicy nie mieli gondoli i ich śluza – dwa arkusze kutego metalu – była zamknięta. Iszrak miała już pociągnąć za łańcuszek dzwonka, wiszący za bramą, kiedy Freize dał jej znak i szepnął: – Słuchaj! Ktoś stojący na ulicy łomotał w drzwi frontowe domu alchemików. Dobiegł ich krzyk: – Otwierać w imieniu prawa! W imieniu doży! – Spóźniliśmy się – rzucił Freize. – Gwardziści musieli dotrzeć do lichwiarza, a on pewnie im powiedział, że monety pochodzą od Nacarich. Iszrak nasłuchiwała głośnego łomotu. – Jeszcze nie weszli do domu – zauważyła. – Może zdołamy ich wyprowadzić… Freize bez słowa powiosłował do śluzy. Iszrak wychyliła się, próbując odciągnąć ciężką zasuwę, lecz im mocniej napierała na nią, tym bardziej łódź się odsuwała. W końcu Iszrak zdenerwowała się, wysiadła z łodzi i wczepiona w kute żelazo śluzy, z bosymi stopami wpartymi w balustradę, z całej siły szarpnęła zasuwę. Stojąc na nieruchomej części bramy, wyciągnęła stopę w stronę jej ruchomego skrzydła, przeniosła na nią ciężar ciała, odepchnęła się powoli, zawieszona nad czarną wodą, i przesunęła się w głąb śluzy. Freize podpłynął do niej i Iszrak znowu stanęła na dziobie. Znaleźli się w wewnętrznej przystani domu. Iszrak wyskoczyła na brzeg, chwyciła cumę i przywiązała ją do pierścienia w murze. Teraz hałas dobiegał do nich wyraźniej – łomotanie w drzwi niosło się echem po kamiennej przystani. – Zdaje się, że jest ich sporo – zauważył Freize. – Dziesięciu? Może ośmiu? – Ostrożnie pchnął drzwi prowadzące z przystani do magazynu. Uchyliły się lekko i Freize zajrzał do środka. – Zaryglowali drzwi wejściowe – powiedział. – Ale słychać, że ludzie doży je wyważają. Uniósł drzwi, skoczył w górę, podciągnął się i wpełzł do magazynu. Z głębi domu dobiegł trzask. Freize obejrzał się i zobaczył pędzącą w jego kierunku Jacintę, a tuż za nią Draga. Oboje nieśli naręcza manuskryptów, dziewczyna zaś trzymała dodatkowo skrzynkę z dokumentami. Wzdrygnęła się na widok zwalistej sylwetki Freize’a i otwartych drzwi na przystań, ale po chwili go poznała. – Dzięki Bogu, to ty! – zawołała. Rzuciła mu papiery. – To nie może wpaść w ich ręce.

Nikt tego nie może zobaczyć. To tajemnica. – Wsiadajcie do łodzi – rozkazał krótko Freize, wrzucając papiery przez otwór z klapą. – Muszę przynieść… Usłyszeli głośny łomot tarana. Drago Nacari pospiesznie zbierał szklane słoiczki i podawał je stojącej pod otworem Iszrak, która ustawiała je na chybił trafił na dnie łodzi. – Chodź! – krzyknął Freize do Jacinty, która ustawiła piramidę pudełek z przyprawami, chcąc je wynieść. – Te drzwi długo nie wytrzymają! Chodź natychmiast, bo stracisz wszystko! Jacinta rzuciła się do klapy i podała pudełka Iszrak. Drago Nacari już zszedł i usiadł przy wiosłach. – Chodź! – rozkazał jej. – Jeszcze dziecko! – krzyknęła. – Dziecko? – powtórzył Freize ze zgrozą. Rozległ się trzask. To drzwi frontowe ustąpiły pod ciosem tarana. Wrzaski gwardzistów stały się głośniejsze. Najwyraźniej zbliżali się do zamkniętych na klucz drzwi gabinetu alchemików. Jacinta przysunęła drewniany stołek i wskoczyła na niego, by dosięgnąć najwyższej półki. Wyciągnęła dłonie w stronę klosza, pod którym Freize i Iszrak widzieli brązową myszkę koło migoczącej świecy, a potem, w czasie drugiej wizyty, nagie jaszczurkopodobne stworzenie. – To… – zaczęła. Drzwi do magazynu otworzyły się z rozmachem i strażnicy doży wpadli do środka. Jeden z nich skoczył na Jacintę, złapał ją w kolanach i ściągnął na ziemię. Klosz wymknął jej się z rąk i roztrzaskał na ziemi. Dziewczyna krzyknęła, próbując się uwolnić z rąk gwardzisty. Wiła się niczym wąż, czepek spadł jej z głowy i gęste rude włosy rozsypały się na ramionach. Freize pojmał mężczyznę w mocny chwyt od tyłu i oderwał go od Jacinty. Widział ją wyraźnie, gdy wymykała się gwardziście. Nagle zaczęła się zmieniać: rdzawe loki stały się długimi pasmami siwych, rozwichrzonych włosów, twarz pomarszczyła się i skurczyła, wesołe brązowe oczy ukryły się pod obwisłymi powiekami, a pomarszczone wargi napięły się na bezzębnych dziąsłach, które obnażyła w ochrypłym krzyku. Na sekundę wszyscy zamarli ze zgrozy. Potem gwardzista z wrzaskiem puścił ją i odepchnął od siebie, jakby oszalał z przerażenia. Ledwie to zrobił, skoczyła w stronę otworu z klapą, śmignęła w dół niczym białogłowy wąż i znalazła się w łodzi. – Dobry Boże! – wykrztusił gwardzista. – Widziałeś to? Widziałeś? Freize nie odpowiedział, tak wstrząśnięty, że nie mógł złapać tchu. Potem dostrzegł, co znajdowało się pod kloszem, który Jacinta tak bardzo starała się uratować. Wśród odłamków szkła leżało małe stworzenie. Najpierw wydało mu się podobne do jaszczurki, pozbawionej łusek i różowej. Potem pomyślał, że to kocię, które alchemicy obdarli ze skóry w jakimś obrzydliwym celu i zostawili, by się wykrwawiło. W końcu zobaczył stworzenie wyraźniej. Stanęło na tylnych łapach i wyciągnęło do niego przednie, a cieniutki głosik zawołał: – Pomóż mi! Pomóż! Do pracowni wdarli się inni gwardziści. Jeden z nich kopnął drewnianą klapę włazu prowadzącego do przystani. Małe przerażone stworzenie czołgało się wśród odłamków szkła i łomoczących skórzanych buciorów. – Pomóż mi! – zawołało znowu do Freize’a. Chłopak, w którym współczucie walczyło z odrazą, pochylił się ku istotce, która mierzyła nie więcej niż piętnaście centymetrów i wyglądała jak idealnie ukształtowany nagi mężczyzna z twarzyczką wykrzywioną grymasem strachu. Na jego czole widniało wypisane srebrem słowo: EMET. Freize nie potrafił się zmusić, żeby dotknąć stworzenia, ale zdjął czapkę i położył ją na

podłodze. Stworzenie skoczyło i wylądowało w środku jak ryba w sieci. Freize pokręcił głową w osłupiałej zgrozie. – Co mam z tobą zrobić? – szepnął. A ledwie słyszalny głos tchnął w odpowiedzi: – Kanał…

Gwardziści otworzyli drzwi włazu prowadzącego na przystań. W mroku ujrzeli bladą, przerażoną twarz Iszrak. – Tam jest dziewczyna! – krzyknął ktoś. – Łapać ją! Jeden z nich pochylił się i chciał wsunąć się nogami w otwór, ale Freize wyprzedził go, skacząc do włazu, jakby nurkował do wody. Zablokował właz swymi szerokimi ramionami. – Iszrak! – ryknął, rzucając dziewczynie czapkę. Iszrak schwyciła ją zgrabnie. – Co to? – Wzdrygnęła się na widok małego, skulonego stworzenia. – Co to jest? Boże, Freize! Coś ty znalazł? Żołnierze chwycili chłopaka za nogi i odciągnęli go od włazu. – Wrzuć to do kanału! – krzyknął Freize do Iszrak. Ktoś przydepnął mu dłonie, w pośpiechu biegnąc do włazu, by złapać dziewczynę. – Wypuść to! – wrzasnął Freize. – Niech płynie! Zobaczył jeszcze, jak Iszrak cofa się w stronę kanału, a potem ktoś kopnął go w głowę, coś upadło obok niego z głośnym łomotem i ogarnęła go ciemność.

Ociekająca wodą Iszrak stanęła przed furtką ogrodu palazzo nad Canal Grande i nacisnęła klamkę. Furtka ustąpiła i dziewczyna wśliznęła się do ogrodu. Zapadł zmierzch i księżyc w nowiu wznosił się nad ciemnym murem. Mokre włosy przylepiły się do jej pleców, kosztowna suknia była rozdarta od stóp do biodra i podkasana, żeby nie krępowała ruchów. Iszrak, ledwie żywa ze zmęczenia, ruszyła ścieżką i podniosła głowę, by spojrzeć na budynek. Wydawało się, że panuje w nim całkowity spokój. Wciąż bosa podeszła na palcach do okna i zaczęła nasłuchiwać. Żaden szmer nie mącił ciszy. Osłoniła oczy ręką i zajrzała do środka. Pokój był pusty. Ostrożnie dotarła do tonących w cieniu portyku drzwi i otworzyła je. Rozległ się cichy pisk i po chwili Iszrak stanęła na kamiennych płytach korytarza. Uniosła mokrą spódnicę i zaczęła iść po schodach na piętro, które dzieliła z Izoldą. Drzwi do ich pokojów były zamknięte na głucho. Iszrak wystukała rytm, który od dzieciństwa służył im jako sygnał,

i drzwi natychmiast się otworzyły, a Izolda wciągnęła ją do pokoju. – Myślałam, że się już ciebie nie doczekam! Jesteś lodowata! Coś się stało? Ociekasz wodą! Zdążyłaś na czas? Pobiegła do swojego pokoju po lniany ręcznik i zaczęła wycierać nim włosy przyjaciółki, która pospiesznie zdejmowała z siebie przemoczone, podarte ubranie. – Dotarłam do nich przed ludźmi doży. Jacinta i Drago uciekli. Ich sprzęt został zniszczony, a Freize’a aresztowali.

– Nie! Musimy to powiedzieć Luce! Iszrak owinęła nagie ramiona kocem. – Wszyscy gwardziści odeszli? – Zostawili jednego przy śluzie. Dlatego zamknęłam się w pokoju. Nie widzieli, jak skaczesz z okna, więc uważają, że siedzisz tu ze mną. Przebierz się, a nikt się nie domyśli, że w ogóle opuszczałaś dom. Nic nie łączy nas z alchemikami. Musimy powiadomić Lucę i brata Piotra, co zaszło. Iszrak związała włosy, po czym włożyła suknię. – Chodźmy – rzuciła. Obie zbiegły do głównej komnaty. Brat Piotr i Luca stali przy oknie, wpatrzeni w spowity mrokiem kanał. Na dźwięk otwieranych drzwi odwrócili się natychmiast. – Dzięki Bogu, nic ci się nie stało! – zawołał Luca. – Cóż to był za skok! Na jakie niebezpieczeństwo się naraziłaś! – Podszedł do dziewczyny i objął ją. – Jeszcze jesteś mokra! Brat Piotr kręcił głową. – Zapewne chciałaś ich ostrzec? Czy ktoś cię zauważył? – Gorzej – rzuciła Iszrak. – Przepraszam. Zobaczono mnie, lecz uciekłam. Ale aresztowali Freize’a. – Nie! – Popłynęliśmy tam razem. Weszliśmy przez śluzę. Słyszeliśmy ludzi doży dobijających się do drzwi frontowych. Alchemik i Jacinta ratowali swój sprzęt, księgi, manuskrypty, zioła i przedmioty z pracowni. Wsiedli do naszej łodzi… – Iszrak urwała na wspomnienie młodej kobiety o twarzy staruszki, z rozczochranymi siwymi włosami, która minęła ją biegiem w drodze do łodzi. – Nieważne. Odpłynęli naszą gondolą. Ale gwardziści wdarli się do domu i złapali Freize’a. A mnie udało się tu wrócić. Znowu urwała. Gdzieś w wodach kanału, niedaleko od niej, płynęło to małe stworzenie – trochę dziecko, trochę jaszczurka, trochę żaba. Iszrak przyniosła je w czapce na brzeg kanału, a ono zanurkowało w wodę. Jego jasny grzbiet o miękkiej skórze przez chwilę majaczył pod powierzchnią, a potem zniknął w głębinie. – Co się stało? – spytała Izolda, widząc wyraz jej twarzy. Iszrak pokręciła głową. – Nie wiem, co oni tam robili. Nie wiem, co stworzyli pod tym swoim kloszem. Nie wiem, jak nazwać to stworzenie. – Jakie stworzenie? – spytał Luca, biorąc ją za rękę. Spojrzała w jego szczere brązowe oczy z głęboką ulgą, jakby tylko jemu mogła to wyznać. – Luca – szepnęła. – Chcę ci to powiedzieć… – Zawahała się. – Ale boję się nawet wymówić te słowa. To było coś strasznego… i żałosnego. Chcę ci powiedzieć, ale nie potrafię. Bez zastanowienia objął ją ramieniem i odprowadził na bok. Kiedy ich głowy pochyliły się ku sobie i mocno przytulił ją do siebie, Iszrak oparła się o niego i rozluźniła spięte mięśnie, jakby przy nim poczuła się wreszcie bezpieczna. – Możesz mi powiedzieć – szepnął. – Cokolwiek się zdarzyło. Zbliżyła usta do jego ucha. Jego włosy pachniały czystością, prawdziwym światem, normalnością, młodzieńcem. Poczuła ogarniające ją pożądanie, jakby była to jedyna realna rzecz w niebezpiecznym świecie pełnym tajemnic. Tak jakby tylko Luca istniał naprawdę, jakby tylko jemu mogła zaufać. – Sądzę, że zrobili homunkulusa – wyszemrała. Luca zamarł i spojrzał na nią uważnie.

– Czy to mieli na myśli, mówiąc o stwarzaniu życia? Z lękiem w oczach skinęła głową. – Być może. Nie wiem. – Jak wyglądał? – Jak malutki mężczyzna… ohydny malutki mężczyzna. Sądziłam, że to jaszczurka, ale to był człowiek, choć malusieńki. Trzymali go pod kloszem. Chyba go w nim stworzyli. Jacinta usiłowała go ratować, ale klosz się stłukł. Freize wziął to stworzenie i podał mi je przez właz. – Dlaczego? Dlaczego Freize go uratował? Przez jej wargi przemknął cień uśmiechu. – Bo taki już jest. Bo to Freize. Jeśli to stworzenie poprosiło go o ratunek, musiał zareagować. Chciało znaleźć się w kanale. Freize włożył je do swojej czapki. Zaniosłam ją nad brzeg kanału, a stworzenie z niej wyskoczyło. – Zadrżała. – Nie wrzuciłam go do wody – dodała szybko. – Nie starałam się go utopić. Freize kazał mi je uwolnić. Stworzenie samo skoczyło, a potem zanurkowało głęboko jak ryba i zniknęło. – Zadrżała gwałtownie. – Co się dzieje? – spytał łagodnie Luca. – To nie była ryba, to wyglądało jak dziecko. Widziałam jego twarz. Nabrało powietrza i zanurkowało, ukazując mi swoje siedzenie i nogi. Jak dziecko, ale malusieńkie, wielkości szczura. Jednak płynęło jak człowiek. Koszmar! Luca przytulił ją mocniej, bo nie przestawała dygotać. – A potem? Uniosła głowę i powiedziała tak cicho, żeby inni jej nie usłyszeli: – Zanurkowałam i popłynęłam bocznym kanałem koło domu Nacarich. Przyczaiłam się w wodzie. Widziałam, jak gwardziści wyprowadzają Freize’a w kajdanach. Szedł o własnych siłach, nie zrobili mu krzywdy, lecz wyglądał na oszołomionego. Wsadzili go na galerę gwardii, gdzie na rufie jest drewniana klatka dla więźniów, a ja zanurkowałam pod wodę, by mnie nie zauważyli, kiedy przepływali obok. Dotarli do Canal Grande, a ja ruszyłam za nimi. Płynęłam długo, aż wreszcie jakiś rybak zabrał mnie na swoją łódź i odstawił tutaj. – Ukryła twarz na ramieniu Luki. – To było straszne – dodała z cichym jękiem. – Naprawdę przerażające… Być w tej wodzie ze świadomością, że to małe stworzenie też w niej jest. Bałam się, że wpełznie ze mną na łódź rybaka. Obserwowałam wiosła, na wypadek gdyby chciało się po nich wspiąć. Bałam się, że podąży za mną do domu. – Załkała. – Ciągle się spodziewałam, że poczuję na włosach dotyk jego rączki… – szepnęła. – Myślałam, że wczepi się we mnie i zażąda, żebym je tu przyniosła. Luca przygarnął ją do siebie jeszcze mocniej. Wtuliła mu twarz w szyję, więc nie widziała zgrozy malującej się na jego twarzy, strachu przed nieznanym, odwiecznego lęku przed stworzeniem, które nie żyje ani na ziemi, ani w powietrzu, nie jest zwierzęciem, rybą ani ptakiem. – A jeśli to golem? – szepnęła. Luca opanował się i spojrzał jej w oczy. – Nie ma czegoś takiego – oznajmił twardo. – To niepodobne do ciebie, żebyś dręczyła się wytworami wyobraźni! To była jaszczurka, oskubany ptak albo coś podobnego. Freize pewnie sobie uroił, że krzyknęło do niego. To coś na pewno cię nie śledzi. Nie mogło pływać. Zatonęło w kanale. To nic takiego. Jesteś bezpieczna. – Odwrócił się od niej, jakby uważał sprawę za zamkniętą. – Musimy wydostać Freize’a z więzienia – powiedział do brata Piotra. – Pewnie będziemy musieli wyjawić swoją tożsamość. Trzeba zabrać dokumenty, które otrzymaliśmy od mistrza. Pójdziesz ze mną? Brat Piotr, przerażony całą tą sytuacją, skinął głową.

– Tylko wezmę opończę. Panie powinny udać się do swoich komnat i tam pozostać. – Spojrzał surowo na dziewczęta. – Nie wpuszczajcie tutaj nikogo. Nic nie mówcie, nie pokazujcie się. Gwardzista doży został przy śluzie, ale nie rozmawiajcie z nim. – A ty – dodał, przeszywając Iszrak groźnym spojrzeniem – nie skacz z okna. Zaczekajcie na nasz powrót i starajcie się nie narobić więcej kłopotów.

Do gwardzisty przy śluzie dołączył drugi. Najwyraźniej rozkazano im, żeby towarzyszyli osobom z palazzo, gdyby któraś z nich zechciała się spotkać z urzędnikami miejskimi. – Myślisz, że czekają, aż przyznamy się do winy? – spytał Luca cicho brata Piotra, kiedy dwaj gwardziści zajęli miejsca na dziobie i rufie gondoli. – Tak – odrzekł krótko brat Piotr. – Czekali, aż poprosimy, by zawieźli nas do Pałacu Dożów? – Pewnie i tak by nas tam wzięli, tylko później, po północy. Pracują nocą. I nocą aresztują ludzi. Luca skinął głową, starając się ukryć narastający strach. – Myślisz, że mogli nie uwierzyć, iż Izolda jest panią na Lucretili? – Uwierzyli jej. Ale i tak chcą nas przesłuchać, jeśli wiedzą, że współpracowaliśmy z fałszerzami. – Tego nie mogą wiedzieć – zaprotestował Luca, zagłuszając własne obawy. – Pewnie wiedzą – mruknął kwaśno brat Piotr. Przez chwilę słychać było tylko chlupot wody, zagarnianej wiosłem gondoliera, i krzyk mężczyzny z innej łodzi, skręcającego na ślepo w mały boczny kanał: „Gondola! Gondola! Gondola!”. – Chyba wypuszczą Freize’a, prawda? – spytał trwożnie Luca. – To zależy od trzech rzeczy – oznajmił sucho brat Piotr. – Od tego, co zrobił. Od tego, co zrobił według nich. Od tego, co według nich zrobiliśmy my. Giuseppe zatrzymał gondolę wśród lasu czarnych pali na Canal Grande, przed imponującą rzeźbioną fasadą Pałacu Dożów. – Co to? – spytał nagle, ze zdumieniem spoglądając w szklistą wodę. – Co? – rzucił z irytacją brat Piotr. Gondolier pokręcił głową. – Wydawało mi się, że coś widziałem – mruknął. – Coś jakby żabę. Płynęło obok nas. Dziwne. – Pomóż mi wysiąść – nakazał ostro brat Piotr. – Nie mam czasu na takie bzdury. Luca i zakonnik, z gwardzistami po obu stronach, ruszyli po stopniach na przystań, gdzie woda szemrała niczym głosy donosicieli. Zatrzymali się przed bramą wielkiego pałacu, a płomienie rzędu pochodni ukazały ich pobladłe twarze wartownikom. – Muszę się widzieć z Radą Dziesięciu – oznajmił Luca z pewnością siebie, której wcale nie czuł. – Wypełniamy misję zleconą nam przez papieża. Ogarnęła go chłopięca obawa, że mężczyzna po prostu go zlekceważy, ale ten zasalutował i otworzył małą furtkę, wyciętą w wielkich ceremonialnych wrotach. Luca i brat Piotr weszli, pochylając głowy.

Natychmiast zastygli w podziwie. Znajdowali się na ogromnym dziedzińcu, tak dużym, że zmieściłaby się tu cała armia, rozległym jak miejski plac. Po lewej stronie wznosił się wielki ceglany mur z białymi oknami, nowo wybudowany i niemal skończony. Przed sobą widzieli białą kamienną fasadę, a dalej – masyw prywatnej kaplicy doży, potężnego kościoła Świętego Marka. Po prawej stronie ujrzeli usianą oknami frontową ścianę budowli wysokiej jak klif. Był to Pałac Dożów, siedziba władzy mieszcząca wszystkie urzędy. W większości okien paliło się światło – republika nigdy nie spała, zawsze było wiele pilnych spraw, a w nocy najlepiej się szpiegowało i wymierzało sprawiedliwość. Dziedziniec otaczały krużganki ze strzelistymi białymi wieżami. Nad krużgankami, na trzech kondygnacjach, ciągnęły się szeregi wąskich okien. Mieli wrażenie, jakby z czterech ścian pałacu spoglądały na nich martwe, oskarżycielskie oczy. Dwaj strażnicy podeszli do nich i zaprowadzili ich do budynku po prawej stronie. Gdy zaczęli wchodzić po kamiennych schodach, Luca poczuł, że z każdym kolejnym stopniem ogarnia go coraz większy strach. Na szczycie schodów strażnik zapukał do monumentalnych drewnianych drzwi. Po chwili otworzyły się inne, mniejsze, i mężczyzna w czarnych szatach skryby, siedzący na zwykłym zydlu, przy drewnianym pulpicie, dał im znak, by weszli. – Jestem brat Piotr. Służę Zakonowi Ciemności pod rozkazami Ojca Świętego. Otrzymaliśmy rozkaz, by badać nadchodzący koniec świata oraz wszystkie herezje. To jest Luca Vero, jeden z inkwizytorów – przemówił brat Piotr, ale pod koniec zabrakło mu tchu, przez co jego słowa zabrzmiały nerwowo niczym wyznanie winowajcy. – Wiem, kim jesteście – odparł skryba krótko. A do towarzyszących im strażników rzucił: – Zabierzcie ich do pokoju przesłuchań. Są tam oczekiwani. Strażnicy poprowadzili ich wąskim korytarzem. Luca był przekonany, że czuje na sobie czyjeś spojrzenia, że ażurowe drewniane płyty w ścianach to okienka, zza których jakiś inkwizytor przypatruje się im i ocenia ich niespokojne twarze. Usiłował się uśmiechać i iść pewnym krokiem, ale potem stwierdził, że wygląda to, jakby odgrywał jakąś rolę, jakby miał coś do ukrycia. Korytarz był pełen zakrętów – najwyraźniej lawirowali między ukrytymi komnatami. Odgłos ich kroków tłumiły nierówne drewniane posadzki. W pewnej chwili tuż przed nimi przebiegł z tuzin zdziczałych kotów, jakby zamieszkiwały w tych korytarzach. Wreszcie zatrzymali się przed wysokimi drzwiami, przed którymi stał wartownik. Skinął głową i odsunął się, uchylając je tylko na tyle, by ukazać drugie, zamknięte. Zapukał do nich, a wówczas otworzyły się i Luca wraz z bratem Piotrem weszli do komnaty, w której za masywnym wypolerowanym stołem zasiadali trzej urzędnicy w ciemnych szatach. Obok, przy mniejszym stole, siedzieli czterej skrybowie. Na kominku palił się ogień, ale jego żar dosięgał tylko dostojników. W pozostałej części pomieszczenia panowało przeraźliwe zimno. Jedne i drugie drzwi się zatrzasnęły – najpierw te wewnętrzne, z przeraźliwym trzaskiem, potem zewnętrzne, z głuchym stuknięciem. Komnata stała się dźwiękoszczelna, niemal hermetyczna. Luca i brat Piotr w milczeniu stanęli przed stołem. Po jakimś czasie siedzący na środku urzędnik podniósł głowę. – W czym mogę pomóc, panowie? – spytał uprzejmie. – Przynosicie nam dowody? Luca przełknął ślinę.

– Jestem Luca Vero, inkwizytor Zakonu Ciemności, któremu sam Ojciec Święty rozkazał zbadać narastającą falę herezji, niebezpieczeństwo, jakie stanowią niewierni i zagrożenia dla świata chrześcijańskiego. To mój skryba i doradca, brat Piotr. Trzej urzędnicy patrzyli na niego nieprzeniknionym wzrokiem. Nagle jednocześnie przenieśli badawcze spojrzenia na brata Piotra i znowu zwrócili je na Lucę. – Mój służący przeprowadzał, na mój rozkaz, poszukiwania w domu alchemika Draga Nacariego – podjął Luca. – Został aresztowany przez weneckich gwardzistów. Nie zrobił nic złego. Przyszedłem prosić o jego zwolnienie. Urzędnik zerknął na swoich kolegów. – Spodziewaliśmy się ciebie – powiedział złowrogo. – Od jakiegoś czasu cię obserwowaliśmy. Luca i brat Piotr wymienili spłoszone spojrzenia, ale nie odezwali się słowem. – Pokażcie papiery, które potwierdzają waszą tożsamość. – Jeden ze skrybów wstał i wyciągnął rękę. Brat Piotr wyjął dokumenty z sakwy. Mężczyzna rzucił na nie okiem. – Wszystko w porządku – zwrócił się do milczących mężczyzn przy stole. Chciał podać im papiery, ale powstrzymali go gestem. Najwyraźniej piastowali zbyt ważne stanowiska, by zadawać się z pośledniejszymi urzędnikami. – Tę misję zlecił sam Ojciec Święty – rzekł brat Piotr. Skryba obojętnie skinął głową. W przeciwieństwie do reszty świata chrześcijańskiego w Wenecji wszyscy urzędnicy byli osobami świeckimi. Nie zostali wybrani i wykształceni przez Kościół, służyli najpierw republice, potem Rzymowi. Luca i brat Piotr mieli pecha trafić do jedynego miasta w Europie, w którym ich dokumenty nie budziły natychmiastowego szacunku i chęci pomocy. – A zatem nie jesteście sługami z dworu pani Izoldy z Lucretili, za których się podawaliście – stwierdził skryba. – Nie – powiedział krótko Luca. Skryba zapisał coś, jakby odnotowywał kłamstwo Izoldy. – A jakie interesy łączyły was z Dragiem Nacarim, fałszerzem? – spytał cicho urzędnik siedzący pośrodku stołu. – Początkowo nie wiedzieliśmy, że jest fałszerzem – wyjaśnił Luca zgodnie z prawdą. – Jak ujrzycie w naszych instrukcjach, mieliśmy znaleźć źródło złotych nobli. Pan naszego zakonu kazał nam tu przyjechać i podać się za kupców, byśmy mogli sprawdzić, czy noble są prawdziwe, czy nie, a jeśli zostały sfałszowane, to ustalić, skąd pochodzą. – Nie przyszło wam do głowy, żeby nas powiadomić? – To pytanie padło z ust urzędnika po lewej stronie. – Zamierzaliśmy to zrobić – odpowiedział ostrożnie Luca. – Jak przeczytacie w naszych rozkazach, mieliśmy was powiadomić natychmiast, gdy zdobędziemy dowody. I właśnie chcieliśmy to uczynić, gdy nasz dom został zaatakowany, a my znaleźliśmy się w areszcie domowym. Wówczas uzgodniliśmy, że powinniśmy porozmawiać z wami o świcie. Ale kiedy aresztowaliście naszego służącego, zrozumieliśmy, że musimy przyjść tu od razu i niepokoić was mimo tak późnej pory. – Jesteście bardzo troskliwi – zauważył trzeci urzędnik. – Nie przyszło wam do głowy, żeby nas powiadomić, zanim rozpoczęliście dochodzenie? Kiedy przybyliście do naszego miasta, szukając fałszywego złota? Kiedy zaczęliście wypytywać naszych kupców i zwodzić naszych bankierów? Kiedy zaczęliście kupować fałszywe złoto, puszczać je w obieg i zarabiać na oszustwie? Zachowując dla siebie informację, która miałaby wpływ na cenę nobli?

– Oczywiście, że nie – odparł brat Piotr gładko. – Wykonywaliśmy rozkazy zwierzchnika naszego zakonu. Nie wiedzieliśmy, co możemy znaleźć. Gdybyśmy nie znaleźli niczego, niepokojenie waszych kupców nie miałoby sensu. – Teraz stracili pewność siebie. – Niestety, tak. – Na czym polegała wasza znajomość z alchemikiem Dragiem Nacarim? – spytał drugi urzędnik. – Z tego, co wiemy, to również alchemik, nie tylko fałszerz. – Poprosił mnie o pomoc w tłumaczeniu manuskryptu – wyjaśnił Luca. – Przyniósł jedną stronę do mojego domu, a potem mu ją odniosłem. – I jaką treść zawierała? – Nie potrafiłem jej przetłumaczyć. – A co pomyślałeś o jego zajęciu, gdy wszedłeś do jego domu? – Nie widziałem dość, by mieć pewność. Miał mnóstwo różnych urządzeń i chyba rozpoczął kilka projektów jednocześnie. Widziałem piec i kadź z gnijącą materią. Powiedział, że to dzieło jego życia i wspomniał o kamieniu filozoficznym. Ale nie widziałem nic tak ważnego, by donieść o tym mojemu panu albo wam. – Wszyscy mówią o kamieniu filozoficznym – powiedział lekceważąco przewodniczący rady. Inny urzędnik skinął głową. – To zresztą bez znaczenia. Nacari nie miał pozwolenia na takie praktyki, więc tu także popełnił przestępstwo. – Przez chwilę milczał. – Czy usiłował stworzyć żywą istotę? Luca drgnął nerwowo i zatuszował to, cicho kaszląc. Brat Piotr przerwał niezręczne milczenie. – Jakżeby mógł? Tylko Bóg daje życie. Luca skinął głową. – Przepraszam. Nie, nie widziałem nic z wyjątkiem martwych i zmumifikowanych zwierząt i owadów. Urzędnik zanotował to skrupulatnie. – A zatem wracamy do najważniejszego oskarżenia: fałszerstwa – podjął pierwszy mężczyzna. – Widzieliście jakieś dowody tego? – Tak – potwierdził Luca. – Sam pokazał mi formę do odlewania monet. Powiedział, że pierwsze noble pochodziły od księcia Bedford, którego poznał w Paryżu. Najpierw miał prawdziwe monety księcia, potem, już w Wenecji, zrobił własne, posługując się jego wskazówkami. Zamierzał sprzedać je jako prawdziwe, używając przy tym książęcej pieczęci. – A wy nas o niczym nie powiadomiliście? – wycedził jeden z urzędników lodowatym głosem. – Fałszerstwo to przestępstwo, które uderza w serce republiki. Wiecie, jak taka zwyżka wartości waluty może wpłynąć na interesy weneckich kupców? Luca tylko pokręcił głową, uznając, że mądrzej będzie się nie odzywać. – Zrujnuje ich. I nas. Zrujnuje najwspanialsze miasto świata. I nie przyszło wam na myśl, żeby natychmiast nam o tym donieść? Ten przestępca przyznał się wam, byliście w jego domu i oglądaliście dowody jego zbrodni, i nie powiedzieliście nam ani słowa? – Zamierzaliśmy! – zapewnił go Luca. – Chcieliśmy powiadomić was jutro rano. O świcie. Zapadło straszne milczenie. W końcu odezwał się mężczyzna siedzący pośrodku. – Czy alchemik powiedział wam, ile skrzyń prawdziwych monet wypuścił na rynek? – Nie. – Czy wyznał, ile było fałszywych monet? Tych krwawiących, płaczących? Dziś w nocy

wszystkie zaczęły broczyć czerwienią. O świcie ludzie zaczną się dobijać do domów bankierów, żądając zwrotu pieniędzy. Nikt nie będzie chciał splamionych krwią monet. Nikt nie chce fałszywych nobli. Jak wiele krąży ich na rynku? Brat Piotr odkaszlnął nerwowo. – Mieliśmy jutro o świcie zjawić się u was z dowodami przeciwko fałszerzom. Oczywiście zamierzaliśmy powiadomić was o wszystkim, gdy tylko zdobędziemy dowody. Przeszkodziła nam pani Carintha, która wtargnęła do naszego domu z oskarżeniami. Ale nie wiemy, ile jest fałszywych monet. – Zdążyliście jednak wysłać swojego służącego, choć znajdowaliście się w areszcie domowym – zauważył inny urzędnik jedwabistym głosem. – W tej najpoważniejszej chwili nie kazaliście mu przyjść tutaj, by ostrzegł nas, że monety się rozpływają i krwawią. W tym decydującym momencie pchnęliście go do nich, do alchemików. Dlaczego to uczyniliście? Luca otworzył usta i uświadomił sobie, że nie ma nic do powiedzenia. – Przecież wasz oficer widział, jak monety krwawią – odezwał się słabym głosem brat Piotr. – Z pewnością wam o tym doniósł. Musiał posłać ludzi, by aresztowali lichwiarza i fałszerzy. Drzwi po prawej stronie otworzyły się i w progu stanął Freize. Miał podarte ubranie, podbite oko i siniak na czole. Ktoś wepchnął go do komnaty. Na jego widok Luca krzyknął i chciał do niego podejść, ale skryba położył mu rękę na ramieniu. – Freize! – zawołał Luca. – Nic mi nie jest – zapewnił go Freize. – Troszkę mnie skopali, nic więcej. – Opierał się przy aresztowaniu – wyjaśnił skryba urzędnikom przy stole. – Zarobił jedynie parę siniaków. Nie zrobiono mu większej krzywdy. – Czy wysłaliście tego oto swojego służącego, by ostrzegł fałszerzy, nim aresztują ich nasi ludzie? – spytał wprost przewodniczący rady. Skrybowie znieruchomieli, z piórami już przyszykowanymi, by zapisać obciążające wyznanie. – Nie! Oczywiście, że nie! – odparł szybko Luca. Usiłował uśmiechnąć się krzepiąco do Freize’a, ale napięte wargi odmówiły mu posłuszeństwa. – Zatem po co go posłaliście? Po co tam poszedł? – Poszedłem tam – odezwał się niespodziewanie Freize – z własnej woli, by spotkać się z tym ładnym dziewczątkiem. Trzej urzędnicy jednocześnie odwrócili ku niemu głowy. – Poszedłeś, żeby ją ostrzec? – spytał jeden z nich. Luca zauważył pułapkę, w którą zmierzał jego przyjaciel. – Nie! – rzucił trwożnie. – To nie tak! – Poszedłem się z nią spotkać – powtórzył Freize. – Mój pan mnie tam nie posłał. Sam wymknąłem się z domu. Nie wiedziałem, że chcecie ich aresztować, nie wiedziałem, że zrobili coś złego. Właściwie nic o nich nie wiedziałem poza tym, że ta dzieweczka mi się podoba. Postanowiłem złożyć jej wizytę – zakończył, starając się przywołać na posiniaczoną twarz przymilny uśmiech. Jeden ze skrybów podniósł rękę i przemówił cicho do urzędników: – Wyszedł z domu po wejściu gwardzistów. Musiał wiedzieć, że alchemicy zostaną aresztowani. Wziął łódź i popłynął prosto do nich. – Uciekli w łodzi, którą do nich dotarłeś – wtrącił urzędnik z rady. – Pomogłeś im uciec, nawet jeśli nie zamierzałeś ich ostrzec.

– Och, na miłość boską! To ja go posłałem – odezwał się brat Piotr takim tonem, jakby nie mógł już tego znieść. – Na moją prośbę poszedł po pewien eliksir. Chciałem go otrzymać, zanim zostaną aresztowani. Nie wiedział o tym nikt z wyjątkiem mnie i alchemika, no i tego… tego cymbała! Gdyby miał trochę oleju w głowie, odszedłby, widząc waszych gwardzistów, ale uparł się zdobyć mój… hm… lek. A w efekcie wylądował w więzieniu, oberwał, naraził nas na problemy, a mnie na to straszne upokorzenie. Wszyscy spoglądali to na szkarłatnego ze wstydu brata Piotra, to na Freize’a, który stał ze spuszczonymi oczami i nie odzywał się ani słowem. – A teraz kłamie, żeby oszczędzić mi wstydu – dodał zakonnik, jednocześnie wściekły i zakłopotany. – Oczywiście tylko pogarsza sytuację, bo to dureń! Alchemik obiecał mi… hm… lek. Na moją… hm… przypadłość. – Nie wiedziałem, że jesteś chory! – zawołał Luca. – Bo nie chciałem, żeby ktoś wiedział! – wrzasnął brat Piotr jak człowiek doprowadzony do ostateczności. – Chyba oszalałem, skoro powierzyłem temu bałwanowi tak delikatną misję. To dla mnie nadzwyczaj pilna sprawa… powinienem iść sam… a teraz… Teraz żałuję, że w ogóle zwróciłem się do alchemika. – O jakim leku mówisz? – spytał urzędnik. – Wolałbym nie wyjaśniać – mruknął brat Piotr, spuszczając wzrok, a uszy płonęły mu czerwienią. – To śledztwo w sprawie groźnych fałszerzy! Od dziesięciu lat nikt bardziej od nich nie zagroził bezpieczeństwu republiki! – Urzędnik uderzył pięścią w stół. – Mów natychmiast! Brat Piotr pobladł. – Wstyd mi nie pozwala – wykrztusił niemal szeptem. – To bardzo źle wpłynie na mnie, na moje śluby i mój zakon… Jego rozpacz wyglądała całkowicie przekonująco. Przewodniczący rady pochylił się nad stołem i zwrócił się do skrybów: – Nie zapisujcie tego. – A do brata Piotra dodał: – Możesz nam to powierzyć w tajemnicy. Ani jedno twoje słowo nie wyjdzie poza te mury, jeśli tak zdecyduję. Ale musisz nam wyznać całą prawdę. Jaki lek zamówiłeś u alchemika? Brat Piotr spojrzał na Freize’a i Lucę. – Mają opuścić komnatę? – Mogą zostać. Okryłem się hańbą. Niech to będzie moją pokutą. Niech myślą, że jestem głupcem, starym głupcem. – Zatem powiedz, co zamówiłeś. – Napój miłosny – wyznał brat Piotr ledwie słyszalnym głosem. – Napój miłosny? – powtórzył urzędnik z niedowierzaniem. – Tak. – Człowiek o twojej pozycji? Wypełniający misję zleconą mu przez Ojca Świętego? Doradca papieskiego inkwizytora? – Tak. Padłem ofiarą grzechu i płochości. Dlatego tak się wstydzę. Dlatego ten głupiec starał się ukryć przed wami, po co go posłałem. By oszczędzić mi wstydu. – Po co ci napój miłosny? Brat Piotr, zupełnie zdruzgotany, zwiesił głowę tak nisko, że brodą niemal dotknął piersi. Łysinka jego tonsury zalśniła w blasku świec. – Niezwykle pociągała mnie pani Carintha – wykrztusił. – Ale nie mam… – Urwał, szukając właściwych słów. – Nie mam… dużych możliwości. Nie mam… męskiego wigoru. Trzej urzędnicy pochylili się ku niemu. Skrybowie zastygli z piórami gotowymi do

pisania. – Miałem nadzieję, że Drago Nacari przyrządzi mi eliksir, który przyciągnie do mnie panią Carinthę nawet wbrew jej woli. A gdyby akurat zechciała okazać mi swoje fawory… to taka przystępna dama… chciałem się okazać przy niej mężczyzną. – Zerknął przelotnie na radę. – Możecie ją spytać, czy nie byłem nią oszołomiony, czy do niej nie lgnąłem. Ona to wie. Wie, jakie wywiera wrażenie na mężczyznach. Bałem się, że nie zdołam odwzajemnić jej względów, gdyby mnie nimi obdarzyła. Dwaj urzędnicy skinęli głowami, jakby sami mieli okazję sprawdzić przystępność pani Carinthy i rozumieli obawy brata Piotra. – Mam małe doświadczenie z kobietami – ciągnął zakonnik ze wzrokiem wbitym w podłogę. – Prawie żadne. Ale sądziłem, że chciałaby mężczyzny, który… który by… bałem się, że jeśli spojrzy na mnie przychylnym okiem, nie sprostam zadaniu. Jeden z urzędników odkaszlnął. – To zrozumiałe – powiedział krótko. – Byłem głupcem – przyznał brat Piotr. – W dodatku grzesznym głupcem. Ale Bóg uratował mnie przed najgorszym, bo ten dureń, którego posłałem po eliksir, dał się złapać. A pani Carintha odwróciła się od nas. Nigdy więcej na mnie nie spojrzy. – Ale wiedziałeś, że to fałszerze? – spytał inny urzędnik. Brat Piotr przykląkł i oparł czoło o stół. – To jest najgorsze. Właśnie dlatego wysłałem Freize’a. Wiedziałem, że to fałszerze i że kiedy znajdziecie lichwiarza Izraela, dotrzecie do nich. Chciałem zdobyć mój napój, zanim zostaną aresztowani. Dlatego kazałem Freize’owi iść natychmiast, choć wiedziałem, że to dla niego niebezpieczne. Naraziłem go i nas wszystkich z głupoty, dla własnej egoistycznej… żądzy. Urzędnicy zwrócili się teraz do Freize’a. – Czy właśnie po to tam poszedłeś? Chłopak z trudem przełknął ślinę. – Tak, tak jak mówi mój pan. – Dlaczego od razu nam o tym nie powiedziałeś? – Z powodu dyskrecji. Godnej pożałowania dyskrecji. Taki już jestem, choć czasem przez to cierpię. Trzej urzędnicy pochylili się ku sobie w krótkiej naradzie, po czym przewodniczący rozkazał: – Wypuścić go. Jest niewinny. – Wstał. – Jeśli złapiemy Draga Nacariego i jego wspólniczkę, zostaną oskarżeni o fałszerstwo, a wy będziecie musieli zeznawać przeciwko nim. – Tak uczynimy – obiecał brat Piotr. – Tymczasem mamy poważne zadania. Musimy wypłacić bankom nasze rezerwy złota. Wszyscy sprzedają złote noble i chcą za nie czystego złota. Cena spadła tak bardzo, że noble są warte nie więcej od piccoli. Jutro nasi obywatele i kupcy stracą fortuny w pierwszej godzinie swej działalności. A teraz imperium osmańskie także przestało przyjmować angielskie monety, nawet te prawdziwe. Będziemy musieli naprawić krzywdy, jakie wyrządzili ci przeklęci fałszerze. I poniesiemy olbrzymie koszty. – Bardzo przepraszam, że nie złapaliśmy ich wcześniej – odezwał się Luca. – Tak zamierzaliśmy. To była nasza misja. Urzędnicy skinęli głowami. – Straszliwie zawiedliście – oznajmił lodowato przewodniczący rady. – Musicie powiedzieć zwierzchnikowi waszego zakonu, że jesteście niekompetentni i stanowicie zagrożenie dla siebie i innych. A ty – zwrócił się do brata Piotra – ty złamałeś śluby. Musisz się

wyspowiadać i odbyć ciężką pokutę. Widać, że się wstydzisz, i słusznie. Jesteśmy bardzo niezadowoleni z całej waszej trójki, lecz na razie nie postawimy wam oficjalnych zarzutów. Wygląda na to, że głupcy z was, ale nie przestępcy. Niekompetentni idioci, ale nie nikczemnicy. – Dziękuję – mruknął Luca. Brat Piotr był zbyt zawstydzony, by się odezwać. – Odejdźcie – rozkazał przewodniczący rady. Luca, brat Piotr i Freize skłonili się, czując na sobie pogardliwy wzrok urzędników, i wyszli z komnaty.

Bez jednego słowa minęli szerokie nabrzeże przed frontowymi drzwiami pałacu i wsiedli do kołyszącej się gondoli. Freize ścisnął dłoń Luki, gdy ten pomógł mu zająć miejsce w łodzi, ale nie odezwali się do siebie. Brat Piotr nałożył kaptur na głowę i usiadł zgarbiony na dziobie łodzi, plecami do pozostałych. Ruszyli szybko kanałem, skręcili w śluzie palazzo i zatrzymali się na przystani. Strażnik, stojący wcześniej przy śluzie, już zniknął. Przy drzwiach od ulicy także nikogo nie było. – Izoldo! Iszrak! Wróciliśmy! – zawołał Luca i usłyszał kroki dziewcząt schodzących do jadalni. Izolda i Iszrak weszły do komnaty i spojrzały na trzech milczących mężczyzn, na posiniaczoną twarz Freize’a i ponurą minę brata Piotra. Izolda zamknęła drzwi. – Co się stało? – spytała lękliwie. Luca pokręcił głową. – Słowo daję, nie wiem. – Zerknął niepewnie na brata Piotra. – Może nigdy nie powinniśmy o tym mówić – dodał cicho. Zakonnik odwrócił się do niego. – Głupcze! – krzyknął z furią. – Ty się nazywasz inkwizytorem? I nie umiesz rozpoznać kłamstwa wielkiego jak ten przeklęty kanał i dwa razy głębszego? Izolda wzdrygnęła się, zaskoczona, ale Freize podszedł do brata Piotra i skłonił się, kładąc rękę na sercu. – Dziękuję – powiedział. – Nigdy bym nie myślał, że to powiesz. Nie potrafiłem nic zrobić, gapiłem się tylko jak bałwan. – W rzeczy samej, byłem pewien, że rolę bałwana odegrasz bezbłędnie – wysyczał jadowicie brat Piotr. Izolda wzięła Freize’a za rękę i przyjrzała mu się w świetle świecy. – Zrobili ci krzywdę? – spytała cicho. Delikatnie dotknęła jego policzka. – Och, Freize! Czy cię bili? – Niezbyt – odparł. – Za to nasz brat Piotr ocalił mnie przed stryczkiem. – Ocalił cię? – spytał Luca, nadal wstrząśnięty wybuchem zakonnika. – Oczywiście – powiedział dobitnie brat Piotr. – Naprawdę myślałeś, że poczułem choć cień pożądania do tego diabelskiego pomiotu? Naprawdę myślałeś, że wysłałbym tego cymbała do oszusta Draga Nacariego po napój miłosny? Myślisz, że jestem tak głupi jak Freize? Jak ty? Że straciłbym głowę dla nadobnej twarzyczki? W dodatku niezbyt nadobnej? Luca pokręcił głową. Powoli zaczynał rozumieć. – Uwierzyłem w twoje zeznanie. Możesz mnie nazwać głupcem, lecz uwierzyłem w każde twoje słowo.

– A więc lepiej naucz się spoglądać w serca ludzi, którzy kłamią, bo nie możesz być inkwizytorem, jeśli dajesz się oszukać takiemu przedstawieniu. – Skłamałeś, żeby uratować Freize’a? – spytała Izolda, wyłuskując najważniejszą wiadomość z tego, co usłyszała. – Udawałeś, że wysłałeś go do Nacarich po napój miłosny? – Głos jej zadrżał. Usiłowała zachować poważną minę, ale okazało się to zadaniem ponad jej siły. – Przyznałeś się do pożądania, bracie Piotrze? I do potrzeby zażycia eliksiru? Zakonnik milczał. Iszrak zaczęła chichotać, a Izolda dołączyła do niej. Luca zacisnął zęby, żeby nie wybuchnąć śmiechem. Ale brat Piotr i Freize byli poważni. – Poświęciłeś swoją reputację, aby mnie ratować – odezwał się Freize. – Dziękuję. Zawdzięczam ci życie. Brat Piotr skinął głową. – Zdobyłeś się na wielkie poświęcenie dla Freize’a – rzekła Izolda, przestając się śmiać, bo dotarło do niej znaczenie tego, co zrobił brat Piotr. – Skompromitowałeś się dla jego dobra. To wspaniały czyn. Ofiarowałeś Freize’owi wielki dar. – I skłamałeś – dodała z podziwem Iszrak. – Nie kazali mi przysięgać na Boga – wyjaśnił brat Piotr. – I szybko uwierzyli, że stary chudy skryba mógł ulec żądzy do tej zużytej weneckiej matrony. Miałem nadzieję, że Luca ma o mnie lepsze zdanie, ale najwyraźniej się myliłem. – Przepraszam cię – powiedział z zakłopotaniem Luca. – Powinienem się natychmiast domyślić, ale byłem oszołomiony… i w ogóle nie myślałem. Brat Piotr westchnął, jakby wszyscy wydawali mu się w równym stopniu nieznośni. – Nie będziemy o tym więcej wspominać – oznajmił sztywno i wyszedł. – Jest niezwykły – odezwała się Izolda, kiedy drzwi się za nim zamknęły. – Zaimponował mi, klnę się na wszystkich świętych – zgodził się z nią Luca. – Wszystkich przekonał. – Podziwia mnie – rzucił cicho Freize do Iszrak. – Trudno mu to przyznać, bo ma o sobie bardzo wysokie mniemanie, lecz mnie podziwia. I dał temu dowód. – Zamilkł na chwilę. – A ja podziwiam jego – dodał jakby bez przekonania, wyłącznie po to, by oddać bratu Piotrowi sprawiedliwość.

Następnego dnia, gdy banki otworzyły swe podwoje i kupcy rozstawili stanowiska, całą Wenecję ogarnęła panika. Iszrak i Izolda poszły na plac Świętego Marka w nadziei, że wymienią swoje noble na dukaty albo chociaż na srebro, ale okazało się, że kupców wymieniających walutę w ogóle nie ma. W kościele tłumy ludzi przerażonych widmem nędzy modliły się na kolanach o pomyślność w interesach. Złote monety, ociekające rdzawym płynem niczym krwią, były w każdej sakiewce. Luca, Freize i brat Piotr popłynęli gondolą do mostu Rialto, gdzie ujrzeli zamknięte i zaryglowane sklepy. Przy straganach nie było kupców. Nikt nie przyjmował niczego z wyjątkiem złota z próbą, a takiego nie można było zdobyć. Wielkie banki na placu San Giacomo otworzyły tylko jedne drzwi i wymieniały złoto na limitowaną ilość monet, taką samą dla każdego klienta, odmawiając przyjęcia czegokolwiek, co nosiło na sobie plamy lub było mokre. Bankierzy również obawiali się wyczerpania swoich rezerw. – Mam złoto, mam mnóstwo złota – usłyszał Luca zapewnienie jednego z pracowników. – Nie lękajcie się. Mój pan pojechał do swojego wiejskiego domu po więcej

złota. Wróci jutro. Bank jest wypłacalny. Nie musicie wymieniać wszystkich nobli. Możecie przyjść jutro. Po co ten pośpiech? Nie ma potrzeby się denerwować. – Jutro angielskie noble będą warte tyle co nic! – zawołał jakiś mężczyzna. Stłoczeni za nim ludzie przepychali się i walczyli o miejsce z przodu, krzycząc: – Jeszcze mniej niż teraz! – Wypłacę pieniądze jutro – powtórzył pracownik. – Nie musicie ich wymieniać dzisiaj. – Teraz! Teraz! – krzyczeli ludzie. – Zabieraj te noble! Szybko je sprzedawałeś! Teraz weź je z powrotem. Przy dźwięku trąbek przypłynął na galerze oddział gwardzistów doży. Wmaszerowali po schodach na plac i oficer rozwinął obwieszczenie. – Obywatele! Nie róbcie zamieszania! Sam doża zapewnia, że jest dość złota. Osobiście pożyczy je bankierom. Wymienicie wasze monety na złoto. Dziś po południu przyniesiemy złoto ze skarbca doży. A teraz rozejdźcie się i wracajcie do domów. Ten niepokój nikomu nie służy. – Nic z tego! – ryknął ktoś. – Co mi po tym, że banki jutro będą miały złoto, skoro nie kupią nobli po dzisiejszej cenie. Ile wynosi ta cena? Oficer stracił pewność siebie. – Cena została ustalona – powiedział. – Została ustalona. – Na jaką kwotę? Oficer pokazał obwieszczenie, trzymając je tak wysoko nad głową, że załopotało na lekkim wiosennym wietrze. – Sam doża ustalił cenę, którą zapłaci wszystkim wenecjanom. Wynosi ona jedną trzecią dukata za każdego angielskiego nobla. Taka sama we wszystkich weneckich bankach. Tłum nagle ucichł, jakby na wieść o śmierci. Potem rozległ się głośny, przeciągły jęk, jak gdyby wszyscy nagle poczuli przeszywający ból – bo uświadomili sobie, że z dnia na dzień stracili fortunę. Kupcy, którzy zgromadzili setki angielskich nobli, płacąc za nie szczerym złotem, innymi walutami i nawet towarami, stanęli w obliczu ruiny. – A zatem sądzą, że wśród wszystkich krążących na rynku nobli tylko jedna dziewiąta to prawdziwe monety – szepnął Luca do brata Piotra. – I tak muszą wykupić angielskie noble. Dlatego ustalają cenę. W przeciwnym razie nikt nie będzie handlować. Ci ludzie mogą doprowadzić do upadku banków, domagając się zwrotu złota. Tu lada chwila mogą wybuchnąć zamieszki. – Straszne – powiedział Luca. Brat Piotr popatrzył na niego. – Taka jest cena reputacji – odparł. – Widziałeś, jak pani Izolda broni swojej reputacji. Wczoraj widziałeś też, jak niszczę swoją. – Spojrzał na rozchodzący się tłum i kupców, którzy wracali do swoich domów, ze złością zatrzaskując za sobą drzwi. Drobniejsi handlarze stanęli nad kanałem, oszołomieni, wpatrzeni w roziskrzoną powierzchnię wody, jakby widzieli w niej wizję własnej ruiny. – Takie są prawa rynku. Wielki zysk zawsze oznacza późniejszą wielką stratę, a potem prawdopodobnie znowu wielki zysk. Na tym polega lichwa. Dlatego zacny człowiek nigdy nie spekuluje. To zawsze przynosi bogactwo nielicznym, a większości nędzę. Zakonnik chwycił Lucę za ramię i odwrócił go w stronę pustego placu, gdzie jakiś przerażony, wstrząśnięty mężczyzna płakał z szeroko otwartymi ustami, z których ciekła mu ślina. – Spójrz i zrozum. To nie oznaka załamania rynku. Tak się dzieje, kiedy rynek ma się dobrze. Nagły zysk, a potem nagła ruina, tak to wygląda. To jest prawdziwy świat. Czas, gdy wartość nobli podwajała się z dnia na dzień, już przeminął. Luca skinął głową. Nagle twarz mu się zmieniła.

– Okup! – krzyknął. Odwrócił się na pięcie i popędził na most Rialto, gdzie ojciec Pietro zwykle rozstawiał swój stolik. Niski słupek, który służył mu za stołek, był pusty. Połowa straganów na moście była zamknięta. Tak jakby wszyscy bali się wydawać pieniądze. – Widziałaś dziś ojca Pietra, pani? – spytał Luca przechodzącą kobietę. Bez słowa pokręciła głowa i poszła dalej. – Widziałeś ojca Pietra, panie? – zagadnął jakiegoś kupca. Ten udał, że go nie słyszy, jakby odpowiedź kosztowała go zbyt wiele. – Wrócimy później – powiedział brat Piotr. – Może jeszcze tu przyjdzie. – Chodzi o okup za mojego ojca – rzekł Luca, usiłując zagłuszyć narastający strach. – Osmanowie żądali angielskich nobli. Wysłaliśmy je. – Kiedy wyruszył posłaniec? – Wczoraj – szepnął głucho Luca. – Przed zmierzchem. – Zatem może dotarł na miejsce przed tymi strasznymi wieściami i teraz płaci właścicielowi niewolników, a twój ojciec odzyskuje wolność. Z pewnością wiadomość o krachu rozejdzie się dopiero za parę godzin. Musi się najpierw wydostać poza granice Wenecji. – Powinienem był wysłać czyste złoto, na wypadek gdyby te noble zaczęły krwawić. – Luca zrobił krok w stronę banku i cofnął się, uświadamiając sobie, że nie zdoła uzyskać złota. Banki go nie posiadały, a on nie miał za co go kupić, bo dysponował tylko zhańbionymi noblami. Krew odpłynęła mu z twarzy. – Bracie Piotrze, zainwestowałem w noble wszystkie pieniądze otrzymane od mistrza. My także jesteśmy zrujnowani. Straciliśmy wszystko. Nie mogę kupić złota, by uwolnić mojego ojca! Brat Piotr spojrzał na niego z surową powagą. – Zaryzykowaliśmy i przegraliśmy – powiedział. – Udawaliśmy bogaczy, a teraz jesteśmy biedni. – Będę musiał zaczekać – mruknął Luca do siebie. – Nie wiem, co jeszcze mógłbym zrobić. Przysiągłem uwolnić ojca, a teraz… muszę czekać. Może… ale nie, muszę czekać. Nie zostało mi nic innego. – Z wyjątkiem modlitwy – przypomniał mu brat Piotr.

Wrócili do domu, gdzie zastali Freize’a i dziewczęta siedzących nad skromnym posiłkiem, na który składała się zupa i trochę chleba. – Rynek prawie się zamknął – powiedziała Izolda. – Sprzedawcy przyjmują tylko srebro, a ceny wszystkiego skoczyły pod niebo. Iszrak wyglądała na chorą ze zmartwienia. – Nie przyjmują angielskich nobli, nawet jeśli na ich oczach zważysz je na wadze, kładąc na drugiej szali złoto. Nawet jeśli zobaczą, że noble są z czystego złota, nie chcą ich przyjmować. Nie można za nie kupić choćby warzyw. Mówią, że nikt nie zna ich wartości i teraz stały się monetami przynoszącymi pecha. Nikt nie potrafi odróżnić prawdziwych od tych, które lada chwila zaczną krwawić. Nikt ich nie chce. Sprzedałam rubiny matki Izoldy za śmiecie. Izolda położyła jej rękę na ramieniu. – Nie obwiniaj się – szepnęła. – Nie jesteśmy gorsze od innych wenecjan. – Tych, których chciwość pchnęła do handlowania monetami – odparła Iszrak z goryczą. – Przechowałam bezpiecznie te klejnoty podczas powodzi, napadu i strasznych wypadków w klasztorze. A potem sama cię okradłam.

– Dość – odezwał się cicho brat Piotr. – Nie zrobiłaś nic gorszego niż wielcy kupcy. Zobaczymy, ile złota zdołamy kupić jutro, gdy doża rzuci na rynek swoje rezerwy. Wyjdźcie wcześnie. Freize zaprowadzi was do kupców wymieniających pieniądze. Iszrak skinęła głową, nie podnosząc wzroku. – Wiadomo, co dostaniemy – szepnęła żałośnie. – Jeden dukat za trzy noble. A sprzedałam rubiny, gdy ten stosunek wyglądał niemal odwrotnie. – Mamy zadanie do wykonania – przypomniał brat Piotr Luce. – Jakie? Luca był wyczerpany, chory z niepokoju o ojca. Nie potrafił nawet zmusić się, by pocieszyć Iszrak, że on popełnił taki sam błąd. A nawet większy. Wymienił pieniądze należące do zwierzchnika zakonu na noble, by wykupić ojca z niewoli – i osiągnął tylko tyle, że stracił wszystko i nie odzyskał ojca. – Musimy napisać do naszego mistrza – zdecydował brat Piotr. – Musimy go powiadomić, co się tu wydarzyło. Zaszyfruję wiadomość, zanim ją podpiszesz. Powinniśmy ją wysłać dzisiaj. Lepiej, żeby dowiedział się tego od nas niż od kogoś innego z Wenecji. – Kto z Wenecji mógłby do niego napisać? – spytał zdziwiony Freize, podnosząc głowę znad miski z zupą. – Nie wiem. Ale ktoś to zrobi. Luca usiadł przy stole i przysunął sobie kałamarz, pióro i papier. – Nawet nie wiem, od czego zacząć… – Od tego, na czym skończył się ostatni raport. Powiadomiliśmy mistrza, że znaleźliśmy fałszerzy i zamierzamy powiadomić o nich władze – przypomniał mu brat Piotr. – Będzie bardzo niezadowolony, że tego nie zrobiliśmy. Luca zaczął wyliczać ich niepowodzenia. – Znaleźliśmy fałszerzy, ale ich wypuściliśmy. Za wszystkie posiadane pieniądze kupiliśmy angielskie noble, które obecnie są warte tylko ułamek dawnej ceny. Straciliśmy fortunę. – A pozwalając fałszerzom uciec, zrujnowaliśmy wielu dobrych ludzi i wprowadziliśmy w Wenecji zamęt – dodał brat Piotr. – Jeszcze nigdy nie brałem udziału w tak katastrofalnie nieudanym dochodzeniu. – Co mistrz robi, kiedy jest niezadowolony? – spytał Luca niespokojnie. Brat Piotr wzruszył ramionami. – Nie wiem. Jeszcze nigdy go tak strasznie nie zawiodłem. Nigdy nie towarzyszyłem inkwizytorowi, który nie zgłosił przestępstwa, zadawał się z przestępcami i lekceważył rozkazy. Zapadła ciężka cisza. – Przepraszam – powiedział Luca ze skrępowaniem. – Przepraszam, że zawiodłem zakon i naszego mistrza. I ciebie. Ku jego zaskoczeniu brat Piotr uniósł głowę i uśmiechnął się, co nieczęsto mu się zdarzało. – Nie musisz mnie przepraszać. Szukałeś prawdy jak zawsze, niezmordowanie i uparcie. I miewałeś przebłyski wyjątkowej przenikliwości. Ale prawdą jest, że spekulacja, lichwa i handel to podłe zajęcia, toczone zgnilizną jak zepsute jabłko. Mistrz wie o tym równie dobrze jak ty i ja. Wysłał nas do miasta próżności, które ukazało nam swoje brzydkie oblicze. Sami nie zrobiliśmy nic złego, wykonywaliśmy tylko polecenia zwierzchnika zakonu w grzesznym świecie. Gdybyśmy wcześniej donieśli na fałszerzy, również mogliby uciec. A pomogli im Iszrak i Freize, nie my, którzy należymy do zakonu. Zresztą nawet gdybyśmy zdołali ich powstrzymać, i tak byłoby za późno, bo wypuścili już fałszywe monety na rynek.

– Dziękuję – powiedział zawstydzony Luca. – Okazałeś wielkoduszność, nie wytykając mi błędów. Chciałeś powiadomić władze wcześniej i miałeś rację. Powinniśmy byli to zrobić. I dziękuję, że uratowałeś Freize’a. Brat Piotr odwrócił głowę. – O tym nie będziemy już wspominać – oznajmił. – Nie napiszemy tego w raporcie.

Następnego dnia Izolda czekała już w jadalni na Lucę, kiedy zszedł na śniadanie. – Myśl o twoim ojcu nie dawała mi spać – powiedziała. – Modliłam się, żeby wysłannik zdążył wpłacić za niego okup, zanim dotrze tam wieść o fałszywych noblach. Luca miał ściągniętą troską twarz. – Ja też nie spałem – wyznał. – Będziemy musieli poczekać do seksty na spotkanie z ojcem Pietrem, o ile w ogóle się dziś pojawi. – Chodźmy pomodlić się do kościoła – zaproponowała. – Potem moglibyśmy pójść na most Rialto. Czy mogę ci towarzyszyć? Luca wzruszył ramionami. – Nikogo już nie interesuje, kim jesteśmy, więc dlaczego nie? – Chcę iść z tobą. – Pójdziemy wszyscy – zdecydował, skupiony wyłącznie na myślach o ojcu. Nieśmiało wyciągnęła do niego rękę, ale on już się odwrócił i podszedł do schodów, by zawołać Freize’a. Stojąc plecami do niej, nawet nie poczuł, kiedy delikatnie ucałowała swoje palce i dotknęła nimi jego rękawa.

Ledwie piątka przyjaciół wyszła z domu, od razu dostrzegli oznaki tego, że na miasto spadło nieszczęście. Ludzie gromadzili się na rogach ulic. Szeptali między sobą z grobowymi minami, jakby ktoś umarł. Gondolierzy nie śpiewali, na kanale jak zawsze roiło się od łodzi, ale nie było słychać nawoływania sprzedawców. Zapomniano o barwnych kostiumach, karnawałowy nastrój ulotnił się bez śladu. Wielki Post przyszedł w tym roku wcześniej – niespodziewany i mrożący krew w żyłach. – Co teraz? – spytał z niepokojem Luca. Ruszyli szybkim krokiem na plac Świętego Marka. Zebrało się tam już wielu kupców, a także przybyłych ze swymi niewolnikami zagranicznych handlarzy w barwnych strojach. Wszyscy czekali na przystani przed Pałacem Dożów. Na balkonie przy oknie doży powiewały flagi i sztandary. – Chyba doża zamierza przemówić do ludu – zauważył brat Piotr. – Lepiej zaczekajmy i wysłuchajmy, co ma do powiedzenia. Freize i Luca stanęli po obu stronach dziewcząt, by je ochronić przed niespokojnym tłumem. – Co się dzieje? – spytała Izolda cicho. Luca pokręcił głową. – Czy przemówienie będzie dotyczyć złotych nobli? – Na pewno nie. Doża już ustalił cenę, więc nad czym się tu jeszcze rozwodzić? Powietrze rozdarła przeraźliwa fanfara i na balkon wkroczył doża. Uniósł dłoń, by przywitać tłum. Powoli zdjął swój charakterystyczny kapelusz i skłonił się przed zebranymi. – To obywatel Wenecji, tak samo jak oni – wyjaśnił brat Piotr. – Nadzwyczajny system.

Doża to nie król ani książę, lecz jeden z obywateli. Został przez nich wybrany na to stanowisko, więc pokazuje im, że jest na ich usługach. Odsłania przed nimi głowę. W odpowiedzi zebrani również zdjęli kapelusze. Izolda i Iszrak dygnęły lekko. – Przykro mi, że przynoszę złe wieści – odezwał się doża tak głośno i wyraźnie, że usłyszeli go nawet ludzie stojący na obrzeżach placu. – Jak wiecie, złote noble, które wytwarzano w tym mieście bez naszej wiedzy i zgody, okazały się fałszywe. Obecnie za trzy krwawiące noble można dostać jednego dukata. Będą wymieniane codziennie, nie więcej niż po trzydzieści nobli na osobę. Przez tłum przebiegł cichy szept, ale większość osób słyszała to obwieszczenie już wczoraj. Straciło już siłę rażenia. – Dziś otrzymałem oficjalną skargę od ambasadora imperium osmańskiego – ciągnął doża. Na placu natychmiast zapadło głuche milczenie. Imperium osmańskie było największą potęgą świata. Trudny rozejm, jaki zawarła z nim Wenecja, był niezbędny dla przetrwania miasta. Osmanowie władali żeglugą na Morzu Śródziemnym i Morzu Czarnym. Ich wojska okupowały tereny na wschód od Wenecji. Gdyby osmański ambasador był niezadowolony, miasto stanęłoby w obliczu strasznego niebezpieczeństwa. – W tym roku kraje chrześcijańskie zapłaciły imperium osmańskiemu trybut w złotych noblach – powiedział doża. – Niestety… – Urwał. – Niestety… – powtórzył. Z tłumu dobiegł cichy jęk. – Niestety Osmanowie uważają, że świadomie posłaliśmy im bezwartościowe monety. Twierdzą, że uchyliliśmy się od zapłacenia uzgodnionej kwoty; że obiecaliśmy im trybut w złotych noblach, a otrzymali tylko zardzewiały złom. Wszyscy obecni słuchali go z zapartym tchem. Niezapłacenie trybutu mogło spowodować natychmiastową i potężną karę, wymierzoną wszystkim państwom podległym. Mogło doprowadzić do ponownego wybuchu wojny, w której pod naporem niezwyciężonych wojsk osmańskich zginęłyby tysiące ludzi. – Dlatego też wraz z radą postanowiliśmy, że odkupimy od Osmanów fałszywe noble i zapłacimy im tak, jak płacimy wam: jedną trzecią dukata za każdego nobla. W tym roku dostaną tylko małą część trybutu, lecz mamy nadzieję, że zrozumieją, iż nic więcej nie możemy zrobić. Przez plac Świętego Marka przemknął jęk niczym powiew wiatru. Ktoś zaczął płakać ze strachu. Jakiś człowiek odłączył się od tłumu, idąc przed siebie niczym lunatyk. Zrozumiał, że jego ziemie zostaną złupione, rodzina trafi do niewoli, a jego życie legnie w gruzach. Zaś on nie może zrobić nic, by temu zapobiec. – Dlatego nałożyliśmy nowy podatek na każde domostwo w Wenecji, by móc spłacić ten wielki dług – ciągnął nieubłaganie doża. – Zapłacę go ja i każdy członek rady. Pożyczymy też miastu złoto z naszych skarbców. Nalegam, byście zapłacili wszyscy pełną kwotę w złocie, dla dobra naszego miasta i wielkiej republiki. Jeśli musicie sprzedać biżuterię żon, zróbcie to, jeśli musicie zedrzeć pozłotę z mebli, nie wahajcie się. Ja również wezmę biżuterię mojej żony i matki. Zdejmę pozłotę z mojego tronu. Wyjmę złote klamki z drzwi i sprzedam arcydzieła z moich ścian. Wszyscy musimy oddać nasze najbardziej ukochane skarby. Czasy tego wymagają i musicie sprostać temu wyzwaniu. Boże, błogosław nam. Boże, ocal Wenecję. – Amen – odpowiedział tłum jednym głosem. Doża odwrócił się i, wciąż z odsłoniętą głową, wrócił do pałacu. Izolda spojrzała na Lucę, który aż pobladł z przerażenia. – Chodźcie – rzucił krótko brat Piotr i ruszył do palazzo. – Musimy iść na most Rialto, spotkać się z ojcem Pietrem… – zaprotestował Luca.

– Nie! Najpierw musimy coś zrobić. – Ale co? – Chodźcie! – Co? – Iszrak ruszyła za nim truchtem, usiłując dotrzymać mu kroku. – Co jest tak ważne? – Mistrz dał mi rozkazy, które miałem otworzyć, gdyby się okazało, że podbite terytoria nie zapłacą trybutu. – Przewidział to? – Iszrak stanęła. – Wiedział, że terytoria zapłacą fałszywymi monetami? – Nie mógł tego wiedzieć. – Brat Piotr szedł dalej, nie zatrzymując się nawet na chwilę. – Bo niby skąd? Ale był na to przygotowany. Jest przygotowany na wszystko. Dał mi rozkazy na wypadek takiej właśnie sytuacji. Musimy je otworzyć. Izolda i Luca prawie biegli, by nadążyć za jego wielkimi krokami. Luca chwycił Izoldę za rękę. Freize zwinnie podążał za nimi. – Skąd wasz zwierzchnik wie o takich sprawach? – mruczał pod nosem. – Te zapieczętowane rozkazy… jak to możliwe, że pisze je z takim wyprzedzeniem? Chyba tylko po to, żeby mnie dręczyć. Brat Piotr torował sobie drogę w tłumie, krocząc na czele małego pochodu, by jak najszybciej dotrzeć do bocznych drzwi palazzo. Bez wahania podążył na piętro, do swojego pokoju, i po krótkiej chwili zszedł do jadalni, niosąc zalakowane rozkazy. Luca przysunął krzesła Izoldzie i Iszrak, a sam zajął miejsce u szczytu stołu. Freize usiadł na stołku przy drzwiach. – Zapieczętowane rozkazy – burknął. – Zawsze. Jak za sprawą czarów. I zawsze ze złymi wieściami. Brat Piotr nie zwracał uwagi na nikogo. Złamał pieczęć i rozłożył kartkę na stole. Zmarszczył brwi i podsunął list Luce. – Czytaj – polecił. – Potrafisz przetłumaczyć ten szyfr szybciej ode mnie. Luca ujął papier, przez chwilę patrzył na niego, marszcząc brwi, a potem odczytał na głos: – „W razie gdyby terytoria nie zapłaciły trybutu osmańskim panom, przekażcie tę wiadomość węgierskiemu ambasadorowi, pokażcie mu pieczęć i upoważnijcie go do zakupu fałszywych monet za złoto, które przechowuje. Zanieście tę wiadomość rodzinie Comarino i polećcie im kupić fałszywe monety za ich prywatne zapasy złota. Sami także kupcie owe monety za wszystkie znajdujące się w waszym posiadaniu środki, płacąc za noble możliwie najniższą cenę”. Luca odłożył kartkę. – Czy on oszalał? – Przecież wszyscy sprzedają złote noble znacznie poniżej ich wartości – powiedziała Izolda. – Sprzedają, nie kupują. – Te monety są bezwartościowe – dodała Iszrak. – Co zrobimy? – spytał Luca. – To, co rozkazał nam mistrz – oznajmił ponuro brat Piotr. Wstał od stołu i wyciągnął rękę po list do węgierskiego ambasadora i do banku rodziny Comarino. – Wezmę to, a wy kupcie noble za złoto, które nam zostało. Idźcie też do banku i powiedzcie, że sprzedamy za noble ładunek statku, kiedy ten zawinie do portu. – Ale dlaczego? – spytała Iszrak. – Dlaczego mistrz chce, żebyśmy wymieniali dobre pieniądze na fałszywe? Brat Piotr miał twarz tak poważną, jak wtedy gdy przyznawał się do wyimaginowanej

przewiny. – Nie wiem – odparł. – Nie muszę wiedzieć. Mam być posłuszny rozkazom mego mistrza i czynić dzieło boże, choć wiedzie mnie ono w najgorszy grzech. Muszę mu ufać. Muszę ufać jego osądowi. – Podniósł wzrok. – Pójdziesz ze mną, Freize? – Oczywiście – rzucił chłopak ze współczuciem. Zerknął na Lucę. – Jeśli mogę? – Idź – przyzwolił z roztargnieniem Luca. – Ja przejrzę skrzynie i zaniosę resztę złota do kupców. Nie ma tego wiele, ale niewątpliwie chętnie je przyjmą w zamian za bezwartościowe noble. – Ale dlaczego? – spytała Iszrak. – Na co waszemu zwierzchnikowi krwawiące noble, skoro wszyscy wiedzą, że są nic niewarte? – Nie pytam o przyczyny – oznajmił brat Piotr. – Pomożemy wam – wtrąciła Izolda. – Ale ja pytam! Ja pytam o przyczyny! – zawołała Iszrak. – Odeślę wam gondolę – rzekł posępnie brat Piotr i wraz z Freize’em opuścił pokój. Po chwili usłyszeli, jak przy śluzie woła gondoliera Giuseppego. Luca ruszył do sypialni i wyciągnął spod łóżka wielką drewnianą skrzynię. Dziewczęta poszły za nim i patrzyły, jak unosi jej wieko. – Masz tu małą fortunę – szepnęła Iszrak, widząc złote noble w małych sakiewkach. – Miałem – poprawił ją. – Teraz to wszystko jest prawie bez wartości. Wyjął sakiewki złotych nobli i znalazł pod nimi jedną sztabkę złota i trzy złote pierścionki. – Kupię od was krwawiące noble – zaproponował. – Jeśli zgodzicie się na niską cenę, którą ustaliła Wenecja. Przynajmniej was od nich uwolnię. – Nie – odezwała się Iszrak, uprzedzając Izoldę, która już była gotowa się zgodzić. – To ja chciałam się wzbogacić na spekulacji, więc to moja wina. Ale jeśli sprzedamy noble za tę cenę, na zawsze stracimy rubiny twojej matki. Zatrzymajmy je, choć nie mają wartości, i zobaczmy, co się stanie. Zwierzchnik Luki musi coś planować. Pewnie ma powód, żeby skupować noble. – Nic się nie stanie! – rzuciła Izolda z irytacją. – Zamieniłaś biżuterię mojej matki na bezwartościowe podróbki! Wiesz, jak je nazywają? Złotem głupców. Teraz musimy zapłacić za głupotę. – Ale mistrz coś zamierza – zauważyła Iszrak. – W jakimś celu przecież skupuje fałszywe monety. – Ale nie wiesz w jakim? – Nie wiem – przyznała Iszrak. – Za to wiem, że nie jest głupi. Zatrzymam nasze noble, dopóki Luca nie sprzeda swoich. – Ale w zamian mogłybyśmy mieć złoto… – powiedziała Izolda z żalem, wskazując złote pierścienie. – Jeśli nie weźmiesz tego, będę musiał iść na Rialto i kupić fałszywe monety – dodał Luca. – Chciałbym móc napisać do mistrza, żeby się upewnić, czy naprawdę tego sobie życzy. Chciałbym poznać jego plany. Przecież to szaleństwo: płacić szczerym złotem za bezwartościowy szmelc!

Gdy gondola wróciła, Luca i dziewczęta byli już gotowi, żeby udać się na most Rialto. Złoto i srebrne monety schowali do sakiewek i kieszeni, pierścienie mieli na palcach. Na moście znowu zaroiło się od ludzi – wiadomość, że sam doża ustalił cenę na złote noble, dała ludziom

dość odwagi, by otworzyć sklepy. Tylko kupców wymieniających pieniądze nadal nie było widać, a w miejscu, które kiedyś zajmował Izrael, na jego tablicy widniał teraz obsceniczny rysunek i słowo napisane spiczastymi literami: Arrestare. Luca natychmiast poszedł do słupka u stóp mostu. Zobaczywszy z daleka pochylonego nad stolikiem księdza, ruszył ku niemu szybszym krokiem. – Ojcze! Stary duchowny powoli odwrócił się w jego stronę. Luca dostrzegł smutek na jego pobrużdżonej twarzy i nie musiał już o nic pytać. – Noble broczyły czerwienią – powiedział cicho ojciec Pietro. – Bayeeda nie ma w Trieście, wczoraj przybył do Wenecji, by wyremontować statek. Zakotwiczył koło Arsenału. Tam znalazł go mój posłaniec. Bayeed dowiedział się o fałszywych monetach równie szybko jak my. Kiedy wysypał je z sakiewki, ujrzał ich czerwień, a potem usłyszał dożę mówiącego, że całe imperium osmańskie uważa, iż zostało oszukane. Bayeed twierdzi, że Wenecja zwodziła jego kraj, a my chcieliśmy oszukać jego. Mnie także nazwał oszustem. Przykro mi, mój synu. – Jest tutaj? – Luca nie mógł uwierzyć, że jego ojciec przebywa w tym samym mieście, oddalony o dwa kilometry, w dokach, gdzie budowano galery. – Zatem mogę go odwiedzić. Mam złoto. Mogę obiecać więcej… Wszystko wyjaśnię! – Spróbujemy jeszcze raz, za jakiś miesiąc, kiedy Bayeed ochłonie z gniewu – odrzekł ojciec Pietro. – Chyba nie gniewa się na nas… Wszyscy zostaliśmy oszukani! Ojciec Pietro pokręcił głową. Łzy stanęły mu w oczach. – Co się stało? – spytała cicho Iszrak, wyczuwając rozterkę staruszka. – Co się stało, ojcze? Zakonnik na oślep wyciągnął do niej rękę, a ona podała mu ramię, by go podtrzymać. – Poczekaj – rzuciła do Luki, który niecierpliwił się, by usłyszeć odpowiedź. – Pozwól ojcu przemówić. Starzec uniósł głowę. – Wybaczcie. To był cios. Straszny cios. W zeszłym roku imperium osmańskie przyjęło trybut i handlowało z nami czystym złotem i najlepszymi monetami, jak zwykle. Czasem przyjmują też towary albo chłopców, którzy później służą w ich wojsku. Tak to wygląda. W ten sposób chrześcijańskie ziemie płacą za klęskę w wojnie z niewiernymi. Tak chrześcijańscy władcy kupują pokój… za złoto i dzieci. To nasza męka, nasza stacja Drogi Krzyżowej. – Zamilkł na chwilę. – W tym roku, przed porą pobrania trybutu, Osmanowie powiadomili nas, że wezmą złoto lub angielskie noble. Potem, gdy zaczęły one zyskiwać na wartości, oznajmili, że będą przyjmować tylko noble. Wszyscy pracują, by spłacić trybut, cały kraj musi płacić podatek dla osmańskich panów. Biorą także towary i młodzieńców, ale w tym roku życzyli sobie wyłącznie złotych monet. Kochają te monety. – I co się stało? – spytał nerwowo Luca. – Kiedy się dowiedzieli? – Monety zaczęły krwawić – odparł starzec. – Jak rany naszego Pana. Krwawiły w rękach tych niewiernych potworów. A oni stwierdzili, że zostali oszukani. Sądzą, że zrobiliśmy to z premedytacją, spodziewając się, że monety nie zaczną krwawić, dopóki Osmanowie nie wrócą z nimi do kraju i nie puszczą ich w obieg, co sprawi, że stracą zaufanie całego swojego ludu. Dlatego rozeźlili się ponad wszelkie wyobrażenie i odsyłają krwawiące monety, żądając złota. Wszystkie kraje płacące trybut muszą znowu go wysłać, lecz tym razem w złocie, czystym złocie. To straszne brzemię. Straszna cena. – Pochylił głowę i wytarł oczy rękawem habitu. – Nie możemy jej zapłacić – dodał. – Więc zabiorą nam dzieci. Nasze dzieci. Kiedy nie mamy pieniędzy, zabierają wiele, bardzo wiele dzieci w niewolę, by służyły jako ich żołnierze. Dzieci

stracą dom rodzinny, a ich dusze szansę na odkupienie. Boże, ratuj – szepnął. – Ratuj nas. Ludzie będą umierać z głodu, żeby zapłacić ten podatek. Połowa Grecji popadnie w ruinę, a setki, tysiące niewinnych dzieci zostaną wyrwane z objęć matek. Wszystkie podbite przez niewiernych kraje chrześcijańskie po raz kolejny zostaną ukrzyżowane. – A mój ojciec? – spytał Luca bez tchu. Ojciec Pietro potarł twarz. – Pozostanie niewolnikiem – powiedział krótko. – Wraz z półtuzinem innych mężczyzn, którzy dziś lub jutro oczekiwali wolności. Nie tylko za niego posłałem okup. Bayeed odesłał fałszywe monety i dziś wieczorem wypłynie w morze, przeklinając nas za oszustwo. Oskarża nas o podstęp. Moja reputacja legła w gruzach. Całe lata pracy przy wykupywaniu niewolników poszły na marne. Całe lata służby okazały się nic niewarte. Moje imię zostało zhańbione. – Odetchnął głęboko, starając się uspokoić. – Spróbujemy znowu, mój synu, spróbujemy. Znajdziemy w sobie odwagę, a ja odbuduję swoją reputację i spróbujemy znowu. Ale twój ojciec nie odzyska wolności ani w tym, ani w przyszłym miesiącu. – Przecież posłałem pieniądze… – Luca z trudem wydobywał z siebie słowa. – Posłałem je w dobrej wierze… – I Bayeed uwolniłby twojego ojca. Ale posłałeś fałszywe monety, mój synu. Posłałeś fałszywe złoto, złoto głupców, a Bayeed nie jest głupcem. Luca wyglądał jak ogłuszony. Obejrzał się, gdy obok niego stanął brat Piotr i Freize. – Daj mi sakiewkę – rzucił brat Piotr. – Znalazłem bank, który da mi fałszywe monety w zamian za złoto i srebro naszego zwierzchnika. Wezmą też miedziaki, wszystko, co mamy. Luca bez słowa podał mu sakiewkę. – Kupujecie fałszywe monety? – spytał zdumiony zakonnik. – Krwawiące noble? Brat Piotr uciszył go syknięciem. Skinął głową. – Nie powinienem o tym głośno mówić. Błagam, nie powtarzaj tego. – Ale dlaczego, mój synu? – spytał cicho ojciec Pietro, kładąc rękę na ramieniu brata Piotra, który wziął sakiewkę od Luki i pierścionki od dziewcząt. – Dlaczego skupujesz fałszywe monety? – Bo taki dostałem rozkaz – wyjaśnił brat Piotr. – Bóg mi świadkiem, że nie sprawia mi to radości i nie ma dla mnie sensu. Ojciec Pietro spojrzał na Lucę, ale młodzieniec milczał, osłupiały, jakby śnił na jawie. Iszrak i Izolda stanęły po obu jego stronach, a kiedy nadal trwał w bezruchu, wzięły go pod ręce i poprowadziły do gondoli niczym chorego w gorączce. Pomogły mu zejść do łodzi i zaczekały z nim, aż brat Piotr i Freize do nich dołączą. – Bank przechowa dla mnie te monety do naszego wyjazdu z tego przeklętego miasta – oznajmił brat Piotr. – Będziemy wieźli ze sobą worki złomu. – A do Freize’a dodał: – Musisz kupić kolejnego osła do dźwigania tego rdzewiejącego szmelcu. Luca potrząsnął głową. Izolda i Iszrak wymieniły ukradkiem zmartwione spojrzenia. Giuseppe skierował łódź na środek kanału. – Dom? – spytał krótko. Nikt mu nie odpowiedział. W końcu Freize mruknął: „Dom” i wszyscy pomyśleli, że to słowo wydaje się dziś zupełnie pozbawione ciepła. – Ojciec nigdy nie wróci do domu – odezwał się cicho Luca. – Spróbujemy jeszcze raz – pocieszyła go Izolda. – Wiemy już, gdzie go znaleźć, i wiemy, jak przekazać wiadomość Bayeedowi. Ponowimy próbę. I wiemy, gdzie może przebywać twoja matka. Nie możemy tracić nadziei, Luca. Zbierzemy pieniądze i złożymy ofertę. To jeszcze nie koniec.

Chłopak westchnął ciężko, jak gdyby zmęczyło go już życie nadzieją. Oparł brodę na rękach i zapatrzył się, jakby chciał się znaleźć gdzieś daleko, byle nie w najpiękniejszym mieście świata chrześcijańskiego.

Kolacja upłynęła im w posępnej ciszy. Brat Piotr zmówił tylko krótką modlitwę przed jedzeniem. Luca milczał. Obserwujące go Izolda i Iszrak jadły niewiele i zamieniły ze sobą ledwie parę słów. Po posiłku brat Piotr wstał, podziękował, życzył im dobrej nocy i odszedł do swojego pokoju. – Pójdę do Bayeeda – odezwał się nagle Luca. – Pójdę teraz i poproszę go o rozmowę. – Ożywiony tym nagłym pomysłem wstał od stołu. – Może odpłynąć lada chwila. Idę natychmiast. – Po co? – spytała Iszrak. – Nie mamy za co wykupić twojego ojca. – Wiem o tym. – Ale chcę zobaczyć się z ojcem. Tylko na niego spojrzeć. Powiedzieć mu, że próbowałem go uwolnić i że nie ustanę w swoich staraniach. – Mogę iść z tobą? – spytała cicho Izolda. – Nie – rzucił Luca. – Zostań tutaj. Muszę iść natychmiast. Nie potrafię myśleć… – Urwał, nachylił się i pocałował jej dłoń. – W tej chwili nie potrafię o tobie myśleć. Muszę iść do ojca i obiecać mu, że go odnajdę, gdziekolwiek te potwory go uwiozą, i że go uwolnię. Jeśli nie teraz, to wkrótce, najszybciej jak się da. Freize odkaszlnął. – Lepiej weź Iszrak – powiedział. – Ze względu na język. Możesz włożyć arabskie odzienie? – zwrócił się do dziewczyny. Skinęła głową i wybiegła, żeby się przebrać. – I pieniądze – dodał Freize. – Na przekupienie strażnika, bo z pewnością natkniesz się na jakieś straże. Luca gwałtownie odwrócił się do niego. – Nie mam pieniędzy! – krzyknął. – Dzięki twojej nadobnej dzieweczce i jej ojcu nie mam pieniędzy i nie mogę uratować ojca z niewoli! – Dam ci coś – przerwała mu Izolda. – Nie oskarżaj Freize’a. To nie jego wina. Mam coś, mały złoty pierścionek. – Nie mogę przyjąć od ciebie biżuterii twojej matki. – Możesz. Proszę. Chcę pomóc. Wybiegła z pokoju i po chwili przyniosła dwa delikatne pierścionki. – Wezwę Giuseppego. – Freize wyszedł, zostawiając Lucę z Izoldą. Dziewczyna chwyciła jego rękę i wcisnęła mu w dłoń pierścionki. – Warto je poświęcić – szepnęła. – Dzięki nim zobaczysz ojca i dasz mu nadzieję. – Dziękuję – powiedział z zakłopotaniem. – Jestem ci wdzięczny. Naprawdę. – Pozwól mi z tobą iść – poprosiła. Pokręcił odmownie głową. Miała wrażenie, że nawet jej nie usłyszał. I nie zobaczył, jak wyciąga za nim rękę. Zatopiony w myślach zbiegł po schodach do czekającej gondoli.

Stojący na rufie łodzi Giuseppe sprawnie manewrował wiosłem. Tylko chlupot wody mącił ciszę, gdy wąska czarna gondola sunęła płynnie po Canal Grande. Światło latarni na dziobie kołysało się i tańczyło, odbijając się od ciemnych fal, a blask ubywającego księżyca kładł się na nich srebrną ścieżką. Iszrak siedziała tyłem do gondoliera, dwaj młodzieńcy – naprzeciwko

niej. Luca nieustannie odwracał się, by spojrzeć w kierunku, w którym zmierzali. Nawet w nocy, nawet na wodzie, nawet podczas karnawału widać było, że na miasto spadło nieszczęście. Zauważało się mniej ludzi w kostiumach i o wiele mniej par, które umówiły się na schadzkę. W przepływających wolno gondolach z zamkniętymi kabinami znajdowało się zapewne kilka par najbardziej zdeterminowanych kochanków, lecz wenecjanie w większości opłakiwali swoje majątki, siedząc w domach i usiłując obliczyć, ile stracili na krwawiących noblach. Luca, z nerwami napiętymi do ostateczności, wpatrywał się w ciemność, jakby już widział wieże Arsenału. Minęli plac Świętego Marka, gdzie w oknach Pałacu Dożów paliły się światła – sprawiedliwość nigdy nie zasypiała. Freize trącił Lucę. – Trzymali mnie w pokoiku, który wyglądał jak drewniana skrzynka – powiedział. – Z jego okna widziałem linę… właściwie dwie liny, zwisające z wysokiego sufitu, i schody, po których można było wejść, by ich dosięgnąć. – Wieszają ludzi w budynku? – spytał Luca bez zainteresowania. – Nie za szyję. Za ręce, żeby wyciągnąć z nich informacje. Cieszyłem się, że tak niewiele wiem. Nikt by nie marnował na mnie czasu, gdyby zamierzał coś ze mnie wydobyć. Trzeba by mnie powiesić za nogi, żeby wytrząsnąć mi z głowy jakąś myśl. – Chciał rozbawić przyjaciela, ale ten tylko apatycznie skinął głową, nadal wpatrując się w ciemność. Powiał zimny wiatr, który rozpędził strzępiaste ciemne chmury zasłaniające gwiazdy. W świetle księżyca wyłoniło się z mroku nabrzeże. Było bardzo długie. Iszrak otuliła się ciasno opończą i zasłoniła dolną część twarzy welonem – tak dla przyzwoitości, jak i dla ciepła. – Tam – odezwał się w końcu Giuseppe. – Tam cumują galery czekające na naprawę. Luca wstał. Gondola zakołysała się niebezpiecznie. – Usiądź – rozkazał Giuseppe. – Jak nazywa się kapitan? – Bayeed – powiedziała Iszrak. – Z Istambułu? – Tak. Giuseppe wskazał długi niski budynek. – Tam śpią załogi galer, kapitan nocuje w mieście. Wróci pewnie o świcie. – Tam? – Luca spojrzał ze zgrozą na budynek o zakratowanych oknach i zaryglowanych drzwiach. – Przy wejściu stoi wartownik – zauważył cicho Freize. – Uzbrojony w szablę, a pewnie też w pistolet. Co chcesz zrobić? – Tylko spojrzeć na ojca! – rzucił Luca gwałtownie. – Nie mogę być tak blisko niego i nawet go nie zobaczyć! – Może przekupimy strażnika? – zaproponowała Iszrak. – Może signor Vero podejdzie do okna? – Pójdę z nim porozmawiać – wyrwał się Freize. – Ja pójdę – zdecydowała Iszrak. – Nie dobędzie broni, widząc kobietę. A wy obserwujcie, jak potoczą się sprawy. Luca pogrzebał w kieszeni i wydobył pierścionki Izoldy. – Proszę. Iszrak natychmiast je poznała. – Dała ci pierścionki swojej matki? – Tak, tak. – Luca był zbyt rozgorączkowany, by roztrząsać w tej chwili szlachetność tego gestu. – Idź do niego. Dowiedz się, co możemy zrobić.

Giuseppe zatrzymał gondolę przy brzegu. Iszrak weszła po schodach i ruszyła w stronę wartownika. Szła samym środkiem przystani, żeby zobaczył ją z daleka. Rozłożyła ręce, pokazując mu, że nie ma przy sobie broni. – Masaa Elkheir – zawołała z daleka po arabsku. Wartownik położył rękę na rękojeści szabli. – Nie zbliżaj się – rzucił. – Jesteś daleko od domu, dziewczyno. – Ty także, wojowniku – odparła z szacunkiem. – Ale chciałabym cię o coś poprosić. Mój pan chce porozmawiać z jednym z galerników. Zapłaci ci za tę uprzejmość. To faranj, cudzoziemiec i chrześcijanin, a niewolnik jest jego ojcem. Pozwolenie im na rozmowę przez okno byłoby aktem dobroci. Zacnym uczynkiem, za który zostałbyś nagrodzony. – Jak bardzo nagrodzony? – spytał mężczyzna. – I nie chcę tych angielskich nobli. Wiem, że są warte tyle co piasek. Nie oszukasz mnie. W odpowiedzi pokazała mu złoty pierścionek. – Ten za to, że pozwolisz mu podejść do okna. Drugi dostaniesz za to, że odpłyniemy bezpiecznie. – Musi przyjść sam – zastrzegł mężczyzna. – Jak sobie życzysz – zgodziła się potulnie Iszrak. – Daj mi pierścionek i wracaj na swoją gondolę. Niech twój pan tu przyjdzie. Ma parę minut, nie więcej. – Zgoda – powiedziała Iszrak. Zrobiła gest, którym uprzedziła, że rzuci mu zaraz pierścionek, a mężczyzna strzelił palcami na znak, że jest gotowy. Ostrożnie rzuciła klejnot w jego nadstawione ręce i zawróciła w stronę gondoli. – Będziesz miał kilka chwil. Pod koniec rozmowy musimy dać wartownikowi drugi pierścionek – oznajmiła Luce. – Ale możesz podejść do okna i porozmawiać z ojcem przez parę minut.

Luca wyskoczył z gondoli i śmignął po schodach jak wiatr. Skinął głową wartownikowi i szybko podszedł do okna. Znajdowało się wysoko, ale obok stała beczka. Luca przytoczył ją pod kraty i wskoczył na nią. W mroku dostrzegł zarysy sylwetek śpiących ludzi. W nozdrza uderzył go smród brudnych, chorych ciał. – Guilliamie Vero! – zawołał ochrypłym szeptem. – Guilliamie Vero, jesteś tam? – Kto pyta? – usłyszał stłumioną odpowiedź. Z bijącym sercem rozpoznał akcent ze swojej wioski, ukochany głos ojca. – Ojcze, to ja! – krzyknął. – Ojcze! To ja, twój syn Luca! Zapadła cisza. Potem rozległo się szuranie i czyjeś przekleństwo. Guilliam torował sobie drogę między śpiącymi. Luca spojrzał w dół – z mroku patrzył na niego blady ojciec. – To ty – szepnął chłopak bez tchu. – Ojcze! – Mocniej ścisnął pręty krat, bo na jego widok kolana się pod nim ugięły. – Ojcze! To ja! Luca! Twój syn! Starzec, którego skóra zmieniła się na palącym słońcu w wyprawiony rzemień, a twarz pobruździły głębokie zmarszczki cierpienia, spojrzał w okno. – Próbowałem cię wykupić – wykrztusił Luca. – Bayeed nie zgodził się przyjąć nobli. Ale

zdobędę czyste złoto. Odzyskasz wolność. Wrócę po ciebie. – Wiesz, gdzie jest twoja matka? – Głos Guilliama był ochrypły, jakby rzadko używany. Niewolnicy wiosłujący w rytmie bębna nigdy się nie odzywali. Wieczorami, kiedy mogli coś zjeść, nie mieli nic do powiedzenia. Po pierwszym roku Guilliam przestał płakać, po drugim – porzucił modlitwę. – Nadal jej szukam – zapewnił Luca. – Przysięgam, że ją także znajdę i wykupię. Zapadła cisza. Luca nie mógł uwierzyć, że stoi na wyciągnięcie ręki od dawno utraconego ojca. Chciał mu tak wiele powiedzieć, iż nie potrafi znaleźć słów. – Cierpisz? – spytał. – Zawsze – zabrzmiała ponura odpowiedź. – Bardzo za wami tęsknię – szepnął Luca drżącym z przejęcia głosem. Mężczyzna odkaszlnął i splunął. – Uznaj mnie za zmarłego – powiedział. – Sądzę, że umarłem i poszedłem do piekła. – Nigdy! – krzyknął porywczo Luca. – Wykupię cię! Wrócisz do naszego domu. Znowu będziesz żyć jak kiedyś. Będziemy szczęśliwi. – Nie mogę o tym myśleć – odparł jego ojciec martwym głosem. – Oszalałbym, gdybym o tym myślał. Odejdź, synu, zostaw mnie w piekle. Nie mogę marzyć o wolności. – Ale… – Nie – uciął ostro Guilliam. – Ojcze! – Nie nazywaj mnie tak – dobiegło z mroku. – Nie masz ojca. Umarłem dla ciebie, a ty umarłeś dla mnie. Nie mogę myśleć o twoim świecie, twoich nadziejach i planach. Muszę żyć dniem dzisiejszym. Mam nadzieję, że umrę tej nocy i wtedy to wszystko się skończy. Odwrócił się, by odejść, i Luca zobaczył na jego plecach blizny po uderzeniach bata. – Ojcze! Ojcze! Nie odchodź! Nie wyrzeknę się ciebie, wykupię cię z niewoli! Możesz mieć nadzieję! Nigdy cię nie zostawię! Nigdy nie przestanę cię szukać. Jestem twoim synem! – Jesteś odmieńcem. – Guilliam Vero spojrzał na Lucę. – Nie moim synem. Powiedziałeś, że mnie wykupisz, ale tego nie zrobiłeś. Powiedziałeś, że znowu przyjdziesz, ale nie mogę znieść nadziei. Nie rozumiesz tego, obcy człowieku? Nie mogę znieść nadziei. Nie chcę marzyć o powrocie do domu, do syna i żony. Oszalałbym, gdybym o tym myślał i dalej żył w tym piekle. Nie mam syna. Jesteś obcy. Jesteś odmieńcem. Nie masz powodu, żeby mnie wykupić. Odejdź i zapomnij o mnie. Dla ciebie jestem martwy, a ty dla mnie jesteś odmieńcem. Luca zadrżał. – Ojcze… – szepnął. – Nie nazywaj mnie tak… wiesz, że jestem… Guilliam Vero wyszedł z plamy światła wpadającej przez okno i teraz Luca widział już tylko mrok. – Dość – rzucił sucho wartownik. Gestem nakazał chłopakowi zeskoczyć z beczki i odejść. Kiedy Luca się zawahał, mężczyzna położył dłoń na rękojeści długiej zakrzywionej szabli, a drugą ręką sięgnął po broń za pasem. Iszrak wyszła z gondoli i trzymając pierścień wysoko nad głową, zaczęła powoli zbliżać się nabrzeżem. – Chodź! – zawołała do Luki. Chłopak niemal spadł z beczki. Przytrzymał się jej, bo kolana się pod nim ugięły. – Chodź! – Iszrak pomachała do niego. Zauważyła, że jest śmiertelnie blady. – Luca! – powtórzyła nagląco. – Wstań i wracaj do gondoli. Musimy odpłynąć. – Wyrzekł się mnie! – wykrztusił.

Z trudem się podniósł, ale najwyraźniej nie mógł iść o własnych siłach. – Bądź mężczyzną! – rzuciła ostro Iszrak. – Narażasz mnie i Freize’a. Musimy odejść. Oprzytomniej! Ruszaj! Wartownik podszedł bliżej, dobywając szabli. Ostrze zalśniło w świetle księżyca. Iszrak wiedziała, że mężczyzna mógłby bez zmrużenia oka jednym ciosem ściąć Luce głowę. – Wstawaj, głupcze! – rzuciła i gniew w jej głosie wreszcie przedarł się przez rozpacz chłopaka. – Wstawaj i zachowuj się jak mężczyzna! Luca powoli wyprostował się i pokuśtykał ku niej. Gdy tylko znalazł się w jej zasięgu, chwyciła jego rękę i zarzuciła ją sobie na ramiona, żeby go podtrzymać. – Teraz idź! – warknęła. – Bo sama cię dźgnę nożem! – A do wartownika zawołała słodkim, beztroskim głosem: – Dziękujemy! – I rzuciła mu drugi złoty pierścionek. Objęła Lucę w pasie i pomogła mu iść, powoli i z trudem, jakby odniósł śmiertelną ranę. Weszli ciężko na pokład i usiedli w milczeniu. Giuseppe obrócił gondolę i skierował się do palazzo.

Izolda czekała na nich, ale Luca minął ją bez słowa i zamknął się w sypialni. Dziewczyna spojrzała pytająco na Iszrak. – Nie wiem, co się stało – powiedziała ta z niepokojem. – Nie słyszeliśmy głosu jego ojca, ale Luca śmiertelnie pobladł, a nogi się pod nim ugięły. Ledwie dotarliśmy do gondoli. Od tego czasu nie odezwał się do nas ani słowem. – Czy ojciec robił mu wyrzuty z powodu okupu? Iszrak pokręciła głową. – Luca nic nie mówił. Nie wiem. Ojciec musiał mu powiedzieć coś strasznego, co go zdruzgotało. – Pocieszyłaś go? Nie mogłaś z nim porozmawiać? Iszrak uśmiechnęła się pod nosem. – Byłam dla niego brutalna, a nie czuła. – Idę spać – oznajmił Freize. – Cieszę się, że się stamtąd wyrwaliśmy. Dobrze zrobiłaś, Iszrak, że zmusiłaś go do marszu – dodał. – Może rano coś nam wyjaśni. – Ziewnął i odwrócił się w stronę drzwi. – Pewnie się o niego martwisz – odezwała się Izolda, kładąc mu rękę na ramieniu. Freize obejrzał się na nią. – Martwię się o wszystkich – powiedział. – Mam wrażenie, że w tym mieście krwawią nie tylko noble, ale i my wszyscy. Staraliśmy się zarobić pieniądze na spekulacji, a nie uczciwą pracą, i to nas bardzo drogo kosztowało. Chyba jeszcze nie w pełni rozumiemy jak bardzo.

O świcie obudziło ich łomotanie do drzwi jednego z pokojów. – Wstawaj! – usłyszeli krzyk Luki. – Wstawaj! Iszrak i Izolda zapaliły świece od przygasającego ognia na kominku i zbiegły po schodach, otulając się szalami. W mroku stał już Freize, na wszelki wypadek z kijem w ręku, gotów odeprzeć każdy atak. Luca dobijał się do sypialni brata Piotra. – Pokaż mi ten list! Natychmiast! Brat Piotr przekręcił klucz w drzwiach i wyjrzał. Nocna koszula odsłaniała jego nogi,

długie i chude jak u bociana. Spojrzał karcąco na dziewczęta, odwrócił wzrok od ich bosych stóp i spytał: – Co się stało? O co ten hałas? Co znowu? – Rozkazy! Rozkazy! Zapieczętowane rozkazy, które wczoraj otworzyłeś! Chcę je zobaczyć! – Przecież sam je czytałeś! – zaprotestował brat Piotr. – Po co znowu chcesz je oglądać? – Bo muszę zrozumieć! – rzucił zaciekle Luca. – Jak zawsze! Wiesz, jaki jestem. Muszę zrozumieć. A tego nie pojmuję. Wczoraj byłem tak wstrząśnięty stratą ojca, że nie mogłem myśleć. Położyłem się i w ciemnościach widziałem tylko list od naszego zwierzchnika. Rozkazy. Pokaż mi je! Brązowe oczy Iszrak lśniły. – Pytam: dlaczego – powiedziała do siebie. Brat Piotr westchnął i wrócił do pokoju. Ukazał się znowu, w habicie narzuconym na koszulę i z listem w dłoni. Podał go Luce, przeszedł do jadalni i usiadł przy stole z miną człowieka, którego cierpliwość została poddana surowej próbie. Przyjaciele w milczeniu zajęli miejsca wokół stołu, a Luca zagłębił się w treść listu, czytając go raz po raz. Tylko Iszrak wyglądała na zachwyconą. – Co mamy zrobić, kiedy już skupimy fałszywe noble za całe złoto należące od naszego zwierzchnika? – spytał Luca, niemal nie odrywając wzroku od kartki. – Mamy je oddać do banku na przechowanie i otworzyć rozkazy dotyczące naszej następnej misji – oznajmił brat Piotr. – Mistrz nie chce, żebyśmy przeprowadzili próbę nobli? Oddzielili złe od dobrych? Skryba pokręcił głową. – Więc nie obchodzi go, czy wśród fałszywych pieniędzy znajdują się dobre – wymamrotał Luca. – Ale dlaczego? Czyżby już wiedział? I kazał ci skupować fałszywe noble, kiedy tylko dowiesz się, że Osmanowie oskarżyli okupowane kraje o oszustwo? – zwrócił się do brata Piotra. – I tak uczyniłem – odparł ten cierpliwie. – Jak powiedziałem. Zapadła cisza. – O czym myślisz? – spytała cicho Iszrak. Luca podniósł na nią płonący wzrok. – A ty? – rzucił. – Podejrzewałaś naszego zwierzchnika od pierwszego spotkania. I nie sprzedałaś nobli, kiedy dowiedziałaś się, że kazał je skupować. Nie chciałaś wymienić krwawiących fałszywych monet na czyste złoto. Izolda nalegała, ale odmówiłaś. – Nie ufam mu – przyznała dziewczyna. – Myślę, że nie pomógł ci przy ratowaniu ojca. Po pierwsze, nie powiedział ci o istnieniu ojca Pietra… zrobił to Radu Bej, osmański dowódca i zaprzysięgły wróg twojego zwierzchnika. Po drugie, jeśli twój pan miał jakieś podstawy sądzić, że monety okażą się fałszywe, powinien cię uprzedzić, żebyś zapłacił okup sztabami złota albo też zdążył odpowiednio wcześniej wpłacić noble. I kiedy zaczęłyby broczyć czerwienią, ciebie by to nie obchodziło, bo już byś odzyskał ojca. – Tak. – Luca skrzywił się z goryczą niezwykłą u kogoś tak młodego. – Wiem. – Twój zwierzchnik dopuścił do tego, żebyś nie zdołał wykupić ojca. Pozwolił ci mieć nadzieję, choć wiedział, że fałszerstwo wyjdzie na jaw. – Nie wolno kwestionować decyzji mistrza! – rzucił z żarem brat Piotr. – Ma nam rozkazywać, nie tłumaczyć się przed nami. – Tak, ale ja kwestionuję wszystko – odparł Luca. – Tak jak Iszrak. A ona ma rację: zwierzchnik nie myślał o mnie ani o moim ojcu, planując nasz przyjazd tutaj. Wszyscy

ucierpieliśmy, a oprócz nas jeszcze wiele osób: alchemicy, kupiec Izrael, ludzie, którym zostały tylko bezwartościowe monety, kraje, które zostaną ukarane za to, że nie zapłaciły trybutu, sama Wenecja. Wiele osób będzie przeklinać dzień, w którym zwierzchnik kazał nam wyśledzić pochodzenie fałszywych złotych nobli. A my tylko zdemaskowaliśmy fałszerzy i doprowadziliśmy do załamania rynku. – Mistrz z pewnością zamierzał jedynie znaleźć fałszerzy – powiedział rozsądnie brat Piotr. – Kazał nam ich wyśledzić i powiadomić władze. Mieliśmy przeszkodzić im w wytwarzaniu fałszywych monet. Mieliśmy zbadać sprawę i zaprowadzić porządek. Nie ma w tym nic złego. To słuszna sprawa. Zawiedliśmy, bo nie udało nam się wystarczająco szybko znaleźć ich i powstrzymać. Luca bez słowa uniósł list rozkazujący im skupować fałszywe monety. – Nie, nie wiem, dlaczego chciał, żebyśmy je kupowali – przyznał skryba. – Ale ja mam pewne podejrzenie – oznajmił Luca powoli. – A jeśli nasz zwierzchnik od początku wiedział, że Drago Nacari i Jacinta wytwarzają fałszywe noble? A jeśli od początku wiedział, że mają wielkie kufry złotych nobli księcia Bedford, które wprowadzają na rynek, oraz że posiadają przepis na fałszywe złoto? A jeśli umyślnie wysłał nas zbyt późno? Iszrak skinęła głową. – I wiedział, że wcześniej czy później ich znajdziesz. Wiedział, że nie ustaniesz, dopóki ich nie wytropisz. Stąd wniosek, że chciał, by zostali zdemaskowani, chciał, by ich aresztowano, lecz dopiero wtedy, gdy wprowadzą fałszywe noble na rynek. – Ja ich znajduję, oni uciekają, ale to nieważne, bo chodziło o to, by ich zdemaskować. Oczekiwał, że ujawnię fałszerstwo. I że zachowam się w tak niezdarny sposób, by cała Wenecja dowiedziała się o tej aferze. – Luca pobladł i skrzywił się z goryczą. – Wiedział, że pobiegnę tym tropem jak głupi pies gończy, pokazując wszystkim, dokąd zmierzam, tak wyraźnie, jakbym niósł sztandar. – Monety zaczęły krwawić – przypomniała mu Iszrak. – To one, nie my, zdemaskowały Nacarich. – A mieliśmy to zrobić my – wtrącił Freize. – Brat Piotr na to naciskał. Takie miał rozkazy. Monety zaczęły krwawić na parę godzin przed naszą wyprawą do Pałacu Dożów. Wszyscy zgodziliśmy się wykonać rozkazy waszego zwierzchnika. Alchemicy i tak zostaliby zdemaskowani. Luca skinął głową. – To, że monety zaczęły broczyć czerwienią, nie stanowiło większej różnicy. I tak donieślibyśmy na Nacarich. – A wtedy cena nobli by spadła – dodała Iszrak, myśląc na głos. – Gdy tylko ludzie dowiedzieliby się, że są sfałszowane. I gdy alchemicy trafiliby do więzienia. – Teraz wszyscy sprzedają monety za minimalną cenę. – I wszyscy je sprzedają. Ale nam zwierzchnik kazał je kupować – powiedziała Iszrak. Uderzyła dłonią w stół, jakby raptem zrozumiała w czym rzecz. – Bo musi wiedzieć, że niektóre noble są dobre. Część z nich to stare monety z Anglii, prawdziwe. Poddaliśmy je próbie, więc to wiemy. I jeśli kupimy je wszystkie, autentyczne i fałszywe, niektóre będą warte sześć razy więcej, niż za nie zapłacimy. – I mistrz zyska małą fortunę – szepnął Luca. Brat Piotr pochylił głowę. – Kościół – powiedział. – Kościół zarobi małą fortunę. Musimy się z tego cieszyć. Świętym dziełem jest zarabianie pieniędzy dla Kościoła. Przeżyliśmy mroczne dni, lecz być może postąpiliśmy właściwie.

– Ale Osmanowie… – zaczęła powoli Iszrak. Luca przeniósł spojrzenie na nią. – Co z nimi? – Odsyłają nam krwawiące noble i przyjmują pomniejszony trybut. Wierzą, że zapłacono im bezwartościowymi monetami. Podstępem odebrano im trybut, zostali skandalicznie oszukani na daninie, którą pobierają z podbitych ziem. W tym roku zgodzą się na mniejszą sumę. – Nie powinni w ogóle dostawać tych pieniędzy! – wybuchnął brat Piotr. – Zasługują na to, żeby ich oszukiwać! Ten, który to robi, działa zgodnie z wolą bożą! Iszrak spojrzała na Lucę, ignorując skrybę. – Wasz zwierzchnik zadał potężny cios w samo serce imperium osmańskiego – powiedziała. – Jeśli taki miał plan, to dzięki wam odniósł wspaniałe zwycięstwo. Osmanowie mogli podbić Konstantynopol, ale w tym roku będą o wiele biedniejsi. – Bayeed także stracił – zauważył Luca. – Odrzucił okup, ale niektóre monety musiały być dobre. – Milczał przez chwilę. – A mój ojciec przez to cierpi. Za ten genialny podstęp zapłacił mój ojciec i zapłaciło wielu innych. – Pokręcił głową. – Bardzo, bardzo wielu… Freize potoczył po nich wzrokiem. – Więc co teraz? – spytał w przejmującej ciszy. Nikt się nie odezwał. Do czwórki młodych ludzi nagle dotarło, że z pewnością czekają ich nowe rozkazy. Wszyscy spojrzeli na brata Piotra. – Wiem, że kiedy nasza praca tutaj zakończy się sukcesem, musimy ruszyć na północ – oznajmił skryba. – Rozkazy mam otworzyć później. – A co w nich jest? – spytał Freize ze złością. – Bo coś mi się zdaje, że następnego takiego sukcesu już nie zniesiemy. Luca stracił ojca, Izolda fortunę, a wszyscy mamy serdecznie dość Wenecji. Iszrak wstała i otworzyła okiennice. Zimne poranne światło wpadło do jadalni – przy nim blask świec wydał się nikły i niepotrzebny. Izolda zdmuchnęła je. – Czy skończyliśmy naszą pracę? – W szarym brzasku Luca wyglądał na starszego. – Kolejną zakończoną sukcesem misję? – dodał z goryczą. – Nasi wrogowie zostali oszukani, niektórzy mieszkańcy Wenecji zbankrutowali, mój ojciec nadal przebywa w niewoli, ze złamanym sercem, wyparłszy się mnie. Nazwał mnie odmieńcem, wyraził się pogardliwie o mojej matce i o mnie. Czy osiągnęliśmy już wszystko, czego życzył sobie nasz zwierzchnik? Możemy wyjechać? Możemy się czuć szczęśliwi i spełnieni? – Często bywa to trudne – powiedział cicho brat Piotr. – Kroczysz samotną ścieżką w nieprzyjaznym kraju. Często zwycięstwo nie ma smaku zwycięstwa. To wielkie dzieło, w którym odgrywamy tylko drobną rolę. Nie możemy wiedzieć jaką. Musimy ufać, że na swój skromny sposób służymy wielkiej sprawie. Luca pochylił głowę nad splecionymi dłońmi i zamknął oczy, jakby modlił się o odwagę. – Zastanawiam się, dokąd uciekli alchemicy – odezwała się Izolda po raz pierwszy, odkąd zebrali się w jadalni. Luca spojrzał na nią. – Zastanawiam się, dokąd ich pan rozkazał im uciec – dodała dziewczyna. – Bo mają patrona, który wydaje im rozkazy, podobnie jak wasz zwierzchnik. Zapadło milczenie. Dopiero wtedy Izolda – a wraz z nią inni – uświadomiła sobie, co powiedziała. – Mają pana, którego nie znają – podjęła ze zdumieniem. – Rozkazał im tu przyjechać i fałszować monety. Rozkazał odnaleźć tajemnicę życia. Wysłał ich tutaj, a potem wasz zwierzchnik kazał wam tu przyjechać. Luca powoli wstał i podszedł do okna. Na wschodzie, tam gdzie miało wstać słońce,

pojawił się jaśniejszy pas chmur. – Powiedzieli, że ich patron nie jest ich przyjacielem – wtrąciła Iszrak. – Nigdy nie widzieli jego twarzy, ale przekazuje im tajemnicze polecenia i powierzył im przepis na fałszywe noble. Dał im także skrzynie dobrych monet. Kazał im wzbudzić zainteresowanie nimi, a potem zalać rynek podróbkami. – Myślisz, że ich patronem może być nasz zwierzchnik? – spytał Luca niemal od niechcenia, patrząc przez okno na srebrzysty kanał i siedzące nad nim czarne kormorany, które znienacka nurkowały pod wodę w poszukiwaniu ryb. – Myślisz, że zwierzchnik rozkazuje i fałszerzom, i tym, którzy mieli ich zdemaskować? Psom myśliwskim i zwierzynie? Myślisz, że gra po obu stronach? – Może dla niego to rzeczywiście gra. – Izolda wstała i podeszła do Luki, kładąc mu rękę na ramieniu. – Jak ta, którą popisywała się Jacinta. Może zwierzchnik też ma szybkie ręce i nikt nie potrafi dostrzec, co robi, dopóki rozgrywka nie dobiegnie końca. Może oszukał nas wszystkich.

Wyjechali z Wenecji, zmierzając na północ. Ciepłe wiosenne słońce mieli po prawej stronie. Brat Piotr jechał na czele, za nim podążał Luca z Izoldą u boku, dalej Iszrak. Pochód zamykały obładowany bagażami osiołek i Freize na poczciwym Rufinie. Towarzyszył im nowy osioł, także dźwigający worki ze złotymi noblami. Niektóre rdzewiały, ale w każdym z nich tkwił rdzeń z czystego złota. Wielki podstęp zwierzchnika okazał się opłacalny. Wszyscy odczuli ulgę, gdy zostawiali to miasto za sobą. Brat Piotr cieszył się, że znowu nosi habit i nie żyje w kłamstwie, Iszrak rozkoszowała się swobodą podróży i uwolnieniem z palazzo, gdzie musiała tkwić jako dama do towarzystwa. Izolda z nową determinacją zdążała na spotkanie z synem ojca chrzestnego, a Luca jechał ku następnej przygodzie, myśląc o otaczającym go, niezrozumiałym świecie. Nie pojmował nawet własnej misji. – Cieszysz się, że opuszczasz Wenecję? – zwrócił się do Izoldy. – To najpiękniejsze miasto świata – powiedziała. – Ale ma mroczną stronę. Wiesz, że kiedy płynęliśmy promem po konie, widziałam coś bardzo dziwnego? – Co widziałaś? – spytał, rad, że może oderwać się od myśli o swojej porażce i stracie. – Wydawało mi się, że dziecko płynęło za naszą łodzią – odrzekła poważnie. – Niemal krzyknęłam, żebyśmy się zatrzymali. To coś wyglądało jak malutkie dzieciątko, ale potem uświadomiłam sobie, że jest nie większe od rybki. A jednak dzielnie ścigało prom. Luca zlodowaciał. – Więc co to było? – spytał, starając się zachować beztroski ton. – To dziwne. Spojrzała na niego. – Przypuszczam, że ryba o jasnych łuskach. Przecież w lagunie nie ma malutkich ludzików, prawda? Luca opanował dreszcz przesądnego lęku i położył rękę na dłoni dziewczyny. – Nie pozwolę, żeby stała ci się krzywda – obiecał. – Nic nas nie ściga. A w wodzie nie ma takich istot. Ufnie pozwoliła na taki dotyk. Uśmiechnęła się do niego. – Z tobą czuję się bezpiecznie – powiedziała. – Przynajmniej w Wenecji nauczyłam się walczyć o siebie. Roześmiał się.

– A mnie obronisz? Izolda uśmiechnęła się promiennie. – Tak. – A nauczyłaś się, jak wybrać tego, którego kochasz? – spytał bardzo cicho. – A ty? – szepnęła. – Wiesz, kogo wybrałeś? Spojrzał na nią, zaskoczony tym żartem, i roześmiał się głośno. Zerknął do tyłu, sprawdzając, czy ktoś ich nie usłyszał. Za nimi, w ogóle nie zwracając uwagi na ich cichą rozmowę, jechał Freize, bezgranicznie szczęśliwy, że znów dosiada swojego Rufina. Delikatnie gładził gęstą grzywę wierzchowca i klepał jego szyję, a czasem pochylał się, by pogłaskać go po uszach. – Nie uwierzyłbyś – mówił do niego. – Ani dróg! Ani pól! Ani łąk, ani pastwisk, ani jednej trawki, którą mógłbyś sobie skubnąć. „I wy to nazywacie miastem?”, spytałem ich, ale nie potrafili odpowiedzieć. To pewne, miasto to nie miejsce dla koni. Musiałeś za mną tęsknić. A ja, wierz mi, tęskniłem za tobą. Idący za nimi osiołek wyraźnie zwolnił. Freize odwrócił się w siodle i gwizdnął na niego ostrzegawczo. – Nieszlachetny metal rdzewieje w monetach – odezwała się jadąca obok niego Iszrak. – Czerwień kapie z worków. W tym tempie szybko będziemy mieli juki pełne czystego złota. Freize oderwał się od konwersacji z Rufinem. – Zmyślny człowiek z tego naszego zwierzchnika – zauważył. – Cóż za machinę wprawił w ruch! Nadzwyczaj podstępną. – Zarobił fortunę, ale chyba jego głównym celem było oszukanie Osmanów – powiedziała Iszrak. – I w tej rundzie z Radu Bejem chyba on wygrał. – Bo zmusił Osmanów, by przyjęli jedną trzecią trybutu? – Tak – przyznała. – Ale chyba najlepsze jest to, że zrobił z nich głupców. Podstępem zmusił ich do odesłania dobrego złota. Wmówił im, że to szmelc. Oszukał nas i Wenecję, ale najbardziej oszukał ich. To rozwścieczy ich bardziej niż pomniejszony trybut. Dali się oszukać i odesłali dobre złoto. Sprawił, że monety straciły wiarygodność i kazał nam je odkupić. Zrobił z Osmanów głupców. To naprawdę złoto głupców. Freize pokręcił głową z podziwem. – Co za przebiegły człowiek! Chciałbym mu zadać jedno pytanie. – Tylko jedno? Ja miałabym do niego mnóstwo pytań – odparła Iszrak. – Jak brzmi twoje? – O ten świat – zaczął w zamyśleniu Freize. – Skoro zwierzchnik posiada tak wielką wiedzę… spytałbym, czy naprawdę uważa, że świat jest okrągły, jak powiedziała ta ładna dziewczyna. Iszrak skinęła głową bez cienia uśmiechu, również zamyślona. – Freize, wiesz, że słońce tkwi w tym samym miejscu dniem i nocą, a Ziemia krąży wokół niego, prawda? – Co?! – krzyknął chłopak tak głośno, że Rufino rzucił łbem. Freize natychmiast uspokajająco go pogłaskał. Przyjrzał się Iszrak uważniej i zobaczył jej uśmiech. – Ach, żartujesz. – Odetchnął. – Ale mnie nie oszukasz. – Wskazał na słońce, takie jak zawsze, przewidywalne. Z wolna wznosiło się na niebo i świeciło tak jak co dnia. – Ze wchodu na zachód, codziennie, odkąd żyję. Nigdy inaczej. Oczywiście, że to słońce się porusza. Jadący z przodu brat Piotr zaczął śpiewać psalm. Czwórka przyjaciół dołączyła do niego. Ich głosy zlały się harmonijnie w chłodnym powietrzu. Freize włożył rękę do kieszeni, szukając gwizdka, by zaświstać do wtóru, i nagle drgnął.

– Zapomniałem! Zupełnie zapomniałem! – zawołał. – Co? – Iszrak obejrzała się na niego. Wyjął z kieszeni monetę. – Mój przynoszący szczęście pieniążek. Jacinta włożyła mi go do kieszeni przy naszym ostatnim spotkaniu i życzyła mi szczęścia. Całkiem o tym zapomniałem, a tu proszę! A więc los będzie mi sprzyjał, nie sądzisz? Po tym wszystkim, co zaszło, ta moneta musi przynosić jeszcze większe szczęście niż przedtem. – Po co jej ona była? – spytała Iszrak. – Wzięła ją ode mnie, a potem ją oddała. W zamian dostałem buziaka. – Podał monetę Iszrak. Dziewczyna ujęła pieniążek, a potem nagle zatrzymała konia. – Zdaje się, że będziesz miał wielkie szczęście – powiedziała dziwnym tonem. – Doprawdy ogromne. Zobacz. Izolda obejrzała się, a widząc, że Iszrak i Freize stoją, przywołała brata Piotra i sama też przystanęła. Duchowny zawrócił i wszyscy otoczyli Freize’a, który patrzył na swoją monetę, jakby widział ją po raz pierwszy w życiu. – Wiesz co… – zaczął cicho. – Bardzo mi to wygląda na złoto… Ale to ta sama, którą jej dałem, przysięgam. Poznałbym ją wszędzie. To mój szczęśliwy pieniążek. Rozpoznaję mennicę i datę, to niewątpliwie moja moneta. Ta, którą dałem Jacincie. Tyle że złota. – Powleczona złotem – sprostował brat Piotr. – Dziewczyna powlekła ją złotem, żeby zrobić ci przyjemność. Kolejna ładna sztuczka. Freize bez słowa wręczył monetę Luce, który wyjął nóż zza pasa i zrobił malutkie nacięcie z boku pieniążka. – Nie – powiedział. – Ten sam kolor wewnątrz nacięcia. Możemy sprawdzić to jak należy, kiedy dotrzemy do karczmy, ale moneta wygląda na złotą. Wykonaną z czystego złota. Zapadła cisza. Wszyscy usiłowali zrozumieć, co się stało. – Czy to na pewno twój szczęśliwy pieniążek, a nie jakiś inny? – spytała Izolda. Freize podał jej monetę. – To on. Na pewno. Wybity w Watykanie w roku, w którym się urodziłem. Jacinta nie mogła mieć identycznego. Po prostu nie mogła. To musi być mój. Ale teraz jest ciężki jak złoto, miękki jak złoto i złoty jak złoto. – Czyli naprawdę im się udało? – odezwała się Iszrak. – Naprawdę to osiągnęli? Znaleźli kamień filozoficzny, który zmienia wszystko w złoto, i poddali jego działaniu pieniążek Freize’a? – Spojrzała na Lucę. – Pamiętasz, co powiedzieli? Że muszą zrobić jeszcze tylko jeden krok i już niebawem zdołają dokonać transmutacji każdego materiału w złoto. Może tego dokonali, na tej jednej monecie, i to w naszej obecności. Zrobili prawdziwe złoto z lichego metalu. Naprawdę! – A wenecjanie ich wygnali – wtrąciła Izolda. – Pozbyli się ludzi, którzy wiedzą, jak robić złoto z niczego. – Sami daliśmy im łódź! – zawołał Freize głosem, w którym słychać było śmiech. – Pomogliśmy im uciec z tajemnicą, która każdemu przyniosłaby fortunę… tajemnicą, której nadal nie odkryli inni alchemicy. – Mało tego! Posiedli sekret tworzenia samego życia! – przypomniała mu Iszrak. – Kamień filozoficzny, który tworzy złoto, prowadzi do eliksiru filozoficznego, który daje nieśmiertelność. – I wypuściliśmy ich z rąk – szepnął Luca, zapatrzony w monetę na dłoni przyjaciela. – Staliśmy w pracowni, w której odkryli sekret życia, i pozwoliliśmy im uciec, a potem sami

opuściliśmy Wenecję. Zachowaliśmy się jak głupcy. Najwięksi głupcy na świecie. Freize podrzucił pieniążek wysoko w powietrze. Wszyscy patrzyli, jak obraca się i lśni w mocnym blasku słońca, a potem spada ciężko, jak na monetę z czystego złota przystało. Freize złapał go, w zadziwieniu pokręcił głową i schował swój skarb do kieszeni. – Złoto głupców – powiedział. – Zaiste, jest to doskonała nazwa. Iszrak uśmiechnęła się do niego. – Nadal uważasz, że masz szczęście? Czy pieniążek nadal ci je przynosi? Skoro kobieta znająca tajemnicę życia wiecznego i wiedząca, jak tworzyć złoto, dała ci go i odeszła na zawsze, zabierając ze sobą swoje sekrety… – Powiedziała, że mam szczere serce, a potem zmieniła się w moją babkę – przypomniał jej Freize. – Oddała pod moją opiekę małego potworka, który przeraził mnie na śmierć. W życiu nie całowałem tak dziwnej dziewczyny. Ale czy mam szczęście? Tak, tak sądzę. Luca klepnął go w ramię w nagłym porywie braterskiej czułości. – Oczywiście, że je masz – zapewnił Freize’a. – Jak zawsze. Nie powiesili cię za alchemików, nie utopiła cię wielka fala. Słońce krąży wokół ciebie, a ty chodzisz po płaskiej Ziemi. Ze złotą monetą w kieszeni. Szczęście jest ci pisane, Freize! Zawsze i na wieki. – Jemu pisana jest szubienica – odezwał się brat Piotr, lecz jednocześnie uśmiechnął się do chłopaka. – Ale głupcem nie jest na pewno.

OD AUTORKI Mam nadzieję, że podobało wam się Złoto głupców i że będziecie zgłębiać tematy, które wydały wam się w tej historii dziwne lub interesujące. Niektóre ściśle trzymają się prawdy historycznej, inne opierają się na dawnych przesądach, a jeszcze inne zmyśliłam. Luca, Izolda, Freize, Iszrak i brat Piotr to postacie fikcyjne – podobnie jak ci wszyscy, których spotykają na swej drodze – ale świat, który zamieszkują, bardzo przypomina średniowieczny świat 1454 roku. Niektóre zabytki tych wspaniałych czasów przetrwały do dziś. Możecie pojechać do Rawenny i na własne oczy obejrzeć mozaikę z kolorami tęczy w grobowcu Galli Placydii bądź też zobaczyć to w internecie. Grobowiec nadal stoi na swoim miejscu – może tylko bardziej zapadł się w wilgotnej ziemi od czasu wizyty Luki. Oczywiście Wenecja, którą poznali Luca i jego przyjaciele, nadal istnieje. Choć do współczesnego miasta można się dostać pociągami i samolotami, wyspy zabudowano i połączono, a ogrody, z których słynęła średniowieczna Wenecja, stały się placami, przystaniami i chodnikami, to nadal widać średniowieczne drogi i kanały i wciąż można zwiedzić Pałac Dożów, który podczas wizyty Luki dopiero był w budowie, a dziś stanowi ukończoną całość. Można nawet przejść się krętymi drewnianymi korytarzykami, którymi prowadzono Lucę na przesłuchanie i obejrzeć podwójne dźwiękoszczelne drzwi do tajnych komnat oraz celę, gdzie trzymano Freize’a. Zamierzam szerzej opisać życie Żydów w średniowiecznym świecie, ale doświadczenie kupca Izraela było charakterystyczne dla losów wielu żydowskich kupców weneckich. Musieli mieszkać na wyznaczonym, zamkniętym terenie, nazywanym getto, co oznacza miejsce pracy. Oskarżano ich o wszelkie nieszczęścia i wykorzystywano w czasach prosperity. Czarny charakter z szekspirowskiego Kupca weneckiego przyznałby rację Izraelowi mówiącemu, jak trudno jest zmusić chrześcijan, by spłacali zaciągnięte u niego długi i jak skomplikowane jest przetrwanie we wrogim świecie. Ale Wenecja przynajmniej okazywała dość tolerancji, by pozwalać każdemu mieszkać i pracować w obrębie miasta. Parę dziesiątków lat później Żydzi zostaną wypędzeni z Hiszpanii i nie będą mieli prawa wstępu do wielu innych europejskich krajów. Opis alchemików, występujących w tej książce, opiera się na historii tamtych czasów. Więcej informacji o alchemii znajdziecie na mojej stronie internetowej. Alchemia była średniowiecznym odpowiednikiem chemii – stąd nazwa gałęzi nauki – a wielu eksperymentów, które dziś nazwalibyśmy naukowymi, dokonywali genialni myśliciele, uważający się za filozofów lub alchemików. Niektórzy sądzili, że odkryli kamień filozoficzny, i zostawili wyczerpujące opisy swojej pracy. Manuskrypt Voynicha, który Drago przynosi Luce, to autentyczny dokument – nadal nie został przetłumaczony ani zrozumiany. Postanowiłam nie silić się na rozwikłanie nierozwiązanych zagadek. Chciałam, by praca Jacinty i Draga pozostała otoczona tajemnicą. Pewne sprawy ciągle są niewyjaśnione. W tym miejscu muszę podziękować panu Markowi Robinsonowi i panu Markowi Edwardsowi z Wydziału Fizyki w St Peter’s School w Yorku, którzy pomogli mi zrozumieć zjawisko gęstości złota. Akcja tej książki skupia się wokół niebezpiecznego i nieprzewidywalnego rynku złotych nobli. Moja opowieść jest fikcyjna, ale historia giełdy odnotowała wiele chwil entuzjazmu i przerażenia, kiedy to powstawały i upadały fortuny. Obecnie w świecie zachodnim przeżywamy kryzys, który nastąpił po boomie, i pod pewnymi względami rozwój rynku kredytów subprime, sprzedawanych po nierealnej cenie, przypomina wiele innych podobnych przypadków w historii. Autorzy tekstów ekonomicznych nazywają taką sytuację bańką – ponieważ zawsze dochodzi do

jej pęknięcia. Pisałam już o wielkiej ekscytacji rynkiem tulipanów (Earthly Joys, 1998), a tutaj stworzyłam fikcyjną opowieść o rynku złotych nobli, stworzonym i zniszczonym przez tajemniczego zwierzchnika Luki. Możecie dowiedzieć się więcej o nim, o czworgu młodych poszukiwaczach przygód, o bracie Piotrze i nawet koniu Rufinie z następnego tomu cyklu Zakon Ciemności, który mam nadzieję napisać i opublikować w 2014 roku. Tytuł i datę wydania, a także informacje na temat innych moich książek znajdziecie na mojej stronie internetowej: www.philippagregory.com. Zajrzyj na stronę www.orderofdarkness.com, by dowiedzieć się więcej o kulisach historii przedstawionej w Złocie głupców i nowych książkach Philippy, a także obejrzeć zwiastun i nie tylko…

1

Księga Rodzaju 9, 13–14, Biblia Tysiąclecia, Wydawnictwo Pallottinum, Poznań 2000. Testa di cazzo (wł.) – kretyn, dureń. 3 Fegato alla veneziana (wł.) – wątróbka po wenecku. 2