Kochanowski Jan - Treny - Tren - VIII pdf

Ta lektura, podobnie jak tysiące innych, jest dostępna on-line na stronie wolnelektury.pl. Utwór opracowany został w ramach projektu Wolne Lektury przez fundację Nowoczesna Polska.

JAN KOCHANOWSKI 

Tren VIII¹ Wielkieś mi uczyniła pustki w domu moim, Moja droga Orszulo, tym zniknienim² swoim. Pełno nas, a jakoby nikogo nie było: Jedną maluczką duszą³ tak wiele ubyło. Tyś za wszytki mówiła, za wszytki śpiewała, Wszytkiś w domu kąciki⁴ zawżdy pobiegała⁵. Nie dopuściłaś nigdy matce sie asować⁶ Ani ojcu myśleniem zbytnim głowy psować⁷, To tego, to owego wdzięcznie⁸ obłapiając⁹ I onym swym uciesznym śmiechem zabawiając. Teraz wszytko umilkło, szczere¹⁰ pustki w domu, Nie masz zabawki¹¹, nie masz rośmiać sie nikomu. Z każdego kąta¹² żałość człowieka ujmuje¹³, A serce swej pociechy¹⁴ darmo¹⁵ upatruje¹⁶.

¹W przypisach gwiazdką oznaczono wyrazy, które są używane do dziś, ale których znaczenie w Tren jest odmienne od znaczenia obecnego. ² n n en (starop.) — zniknieniem, zniknięciem. ³ * (daw.) — w znaczeniu: „żywe stworzenie”; dawniej duszami nazywano ludzi, np. szlachcic posiadał wieś z określoną ilością dusz, czyli chłopów; e n : z jedną duszą ubyło. Jerzy Axer przekonująco dowodził, że jest to niejako odpowiedź na cytat z listu, który otrzymał Cicero od swojego przyjaciela Serwiusza Sulpicjusza. Przyjaciel pytał Cycerona cierpiącego po śmierci córki Tulii: „ n n (Jedną) er e n (maluczką duszą) r e (ubyło), n ere er (tak wiele)?”. Postać i dzieło Cycerona są ważne również w Trenie XVI i XIX. — wszystkie zakamarki, całą przestrzeń domu. ⁴ ⁵ e — przebiegała. ⁶ e e e r — nie pozwoliłaś, by matka się asowała, martwiła. (starop. : psuć) — martwić się, dręczyć się myślami. ⁷ ⁸ n * (starop.) — miły, przyjemny. (starop.; tu forma imiesł.: obłapiając) — obejmować. ⁹ ¹⁰ er (tu forma lm: szczere) — prawdziwy. ¹¹ * (daw.)— miłe zajęcie, zajęcie przynoszące radość (por. „zabawić się”). e — zewsząd. ¹² ¹³ — chwytać. ¹⁴ e e — należnej mu pociechy (pociecha to również określenie dziecka. ¹⁵ r — na darmo, daremnie, na próżno. ¹⁶ r (tu forma  os. lp: upatruje) — wyglądać, oczekiwać zobaczenia, wypatrywać.

Ten utwór nie jest objęty majątkowym prawem autorskim i znajduje się w domenie publicznej, co oznacza że możesz go swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać. Jeśli utwór opatrzony jest dodatkowymi materiałami (przypisy, motywy literackie etc.), które podlegają prawu autorskiemu, to te dodatkowe materiały udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa – Na Tych Samych Warunkach . PL. Źródło: http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/treny-tren-viii Tekst opracowany na podstawie: Jan Kochanowski, Treny, Drukarnia Łazarzowa, wyd. , Kraków,  Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyowa wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN. Opracowanie redakcyjne i przypisy: Aleksandra Sekuła, Olga Sutkowska, Piotr Wilczek. Okładka na podstawie: slightly everything@Flickr, CC BY . e r ne e r Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz wolności korzystania z dóbr kultury. Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie. e Przekaż % podatku na rozwój Wolnych Lektur: Fundacja Nowoczesna Polska, KRS . Pomóż uwolnić konkretną książkę, wspierając zbiórkę na stronie wolnelektury.pl. Przekaż darowiznę na konto: szczegóły na stronie Fundacji.





Tren VIII

