Lois Lowry - Skrawki blekitu - Dawca (tom 2)

Lois Lowry

Skrawki błękitu Przełożyła Paulina Braiter Kraków 2014

1

Matko? Nie usłyszała odpowiedzi. Nie oczekiwała jej. Matka nie żyła już od czterech dni i Kira wiedziała, że resztka jej duszy odpływa. – Matko… – powtórzyła cicho do tego, co umykało. Wydało jej się, że wyczuwa to pożegnanie, tak jak czuje się cichy powiew nocnej bryzy. Teraz została zupełnie sama. Zalała ją fala samotności, niepewności i wielkiego smutku. To była jej matka, ciepła, pełna życia kobieta imieniem Katrina. A potem, po krótkiej, nieoczekiwanej chorobie stała się ciałem Katriny, w którym wciąż pozostawała cząstka duszy. Po czterech zachodach i wschodach słońca dusza także odeszła. Teraz leżały tu już tylko zwłoki. Wkrótce zjawią się kopacze i zasypią ciało warstwą ziemi, lecz nawet to nie uchroni go przed pożarciem przez szponiaste, wygłodniałe stworzenia przychodzące nocą. Potem rozsypane kości zmurszeją i rozpadną się w pył, stając się cząstką ziemi. Kira szybkim gestem otarła łzy z oczu. Kochała matkę i będzie bardzo za nią tęsknić. Ale czas już iść. Wbiła w miękką glebę swój kij, wsparła się na nim i dźwignęła. Rozejrzała się niepewnie. Była jeszcze młoda i wcześniej nie doświadczyła śmierci, nie w ich małej, dwuosobowej rodzinie, złożonej z niej samej i matki. Oczywiście oglądała innych uczestniczących w rytuałach. Widywała ludzi na rozległym, cuchnącym Polu Pożegnań, skulonych obok tych, których odchodzących dusz doglądali. Wiedziała, że w tej chwili przebywa tam Helena patrząca, jak duch opuszcza jej maleńkie, urodzone zbyt wcześnie dziecko. Kobieta przybyła na Pole zaledwie wczoraj. Noworodki nie wymagały czterech dni czuwania: drobiny ich dusz, ledwie przybyłe, szybko odpływały. Helena zatem niedługo wróci do wioski i rodziny. Kira nie miała już rodziny. Ani domu. Chata, którą dzieliła z matką, została spalona. Zawsze tak postępowano po chorobie. Niewielki dom, jedyny, jaki znała, zniknął. Czuwając przy zwłokach, w oddali widziała dym. Patrząc, jak duch matki ulatuje, oglądała też wzbijające się w niebo zwęglone cząstki swojego dzieciństwa. Po plecach przebiegł jej lekki dreszcz strachu. Strach zawsze stanowił nieodłączną część życia ludzi. To on sprawiał, że budowali schronienia, znajdowali strawę, uprawiali rośliny i hodowali zwierzęta. Z tego samego powodu przechowywali w magazynach broń. Dręczył ich strach przed chłodem, chorobą i głodem. Strach przed bestiami. A teraz gdy tak stała wsparta na kiju, nią również kierował strach. Po raz ostatni spojrzała na pozbawione życia ciało, które kiedyś zamieszkiwała jej matka, i zastanawiała się, co dalej.

Pomyślała o odbudowie. Gdyby ktoś jej pomógł, choć to mało prawdopodobne, szybko powstałaby nowa chata, zwłaszcza o tej porze roku, na początku lata, gdy gałęzie wciąż były giętkie, a nadrzeczne błoto gęste i obfite. Często patrzyła, jak inni budują, i stwierdziła, że nawet sama zdołałaby wznieść sobie jakieś schronienie. Zapewne nie miałoby prostego komina ani kątów, nie poszłoby jej też zbyt łatwo z dachem, bo chora noga praktycznie uniemożliwiała wspinaczkę, ale wymyśliłaby jakiś sposób. Zbuduje schronienie. A potem odnajdzie sposób na życie. Przez dwa dni niedaleko na Polu siedział brat jej matki. Nie strzegł zwłok siostry, lecz w milczeniu czuwał przy ciele własnej kobiety, zapalczywej Solory, i nowo narodzonego dziecka, zbyt małego, by miało własne imię. Kira z bratem matki pozdrowili się skinieniem głowy. Odszedł jednak, gdy jego czuwanie na Polu Pożegnań dobiegło końca. Musiał zająć się dziećmi – mieli z Solorą jeszcze dwójkę prócz tego, które sprowadziło na nią śmierć. Wciąż były małe, o zaledwie jednosylabowych imionach: Dan i Mar. Może mogłabym się nimi zająć, pomyślała przelotnie Kira, próbując znaleźć sobie jakąś przyszłość w wiosce. Lecz gdy tylko myśl ta zrodziła się w jej głowie, Kira zrozumiała, że nikt się na to nie zgodzi. Dzieci Solory zostaną oddane, przekazane tym, którzy nie mają własnych. Zdrowe, silne maluchy są bardzo cenne; właściwie wyuczone mogą pracować dla rodziny, toteż znajdzie się wielu chętnych, którzy ich zapragną. Nikt nie zapragnie Kiry. Nikt nigdy jej nie chciał oprócz matki. Katrina często opowiadała córce historię jej narodzin: narodzin pozbawionej ojca dziewczynki o wykręconej nodze – i o tym, jak walczyła, by utrzymać ją przy życiu. – Przyszli cię zabrać – szeptała do niej Katrina wieczorem w ich chacie, gdy dołożyła już do huczącego ognia. – Miałaś zaledwie dzień i nie dostałaś jeszcze jednosylabowego dziecięcego imienia. – Kir. – Tak, zgadza się: Kir. Przynieśli mi posiłek i zamierzali zabrać cię na Pole… Kira zadrżała. Zawsze tak robiono, nakazywał to zwyczaj i czyste miłosierdzie – oddać nienazwanego, niedoskonałego noworodka ziemi, nim wypełni go dusza i uczyni człowiekiem. Mimo to zadrżała. Katrina pogładziła włosy córki. – Nie mieli złych zamiarów – przypomniała jej. Kira kiwnęła głową. – Nie wiedzieli, że to byłam ja. – Bo jeszcze nie byłaś. – Opowiedz mi znowu, dlaczego się nie zgodziłaś – wyszeptała Kira. Jej matka westchnęła na to wspomnienie. – Wiedziałam, że nie będę mieć więcej dzieci. Twojego ojca odebrały mi bestie. Minęło kilka miesięcy, odkąd wyruszył na łowy i nie wrócił. Więcej dzieci już bym nie urodziła. Och – dodała – może w końcu daliby mi dziecko, sierotę na wychowanie. Lecz kiedy cię przytuliłam… Nawet wówczas gdy twoja dusza jeszcze nie przybyła, a nóżkę miałaś wygiętą, więc dobrze wiedziałam, że nigdy nie pobiegniesz, nawet wtedy twoje oczy lśniły jasno. I dostrzegłam w tych oczach zaczątki czegoś niezwykłego. A palce miałaś długie, dobrze ukształtowane… – I silne. Moje ręce były silne – dodała z satysfakcją Kira. Tak często słyszała tę historię i za każdym razem z dumą patrzyła na swe mocne dłonie. Matka roześmiała się. – Tak silne, że chwyciły mnie z całą mocą za kciuk i nie chciały puścić. Czując, jak szarpiesz mi palec, nie mogłam pozwolić, by cię zabrali. Toteż powiedziałam: „Nie”.

– Byli źli? – Tak. Ale nie ustępowałam. I oczywiście mój ojciec jeszcze żył. Był już stary, miał cztery sylaby, i od bardzo dawna przewodził ludowi jako najwyższy opiekun. Szanowali go. A gdyby twój ojciec nie zginął podczas długich łowów, także zostałby wielce szanowanym przywódcą. Wybrano go już na opiekuna. – Powiedz mi imię mojego ojca – błagała Kira. Matka uśmiechnęła się w blasku ognia. – Christopher – rzekła. – Przecież wiesz. – Ale i tak lubię to słyszeć. Lubię słyszeć, jak je wymawiasz. – Mam mówić dalej? Kira przytaknęła. – Nie ustąpiłaś. Nalegałaś – przypomniała matce. – Mimo wszystko kazali mi przysiąc, że nie staniesz się ciężarem. – I nie stałam się, prawda? – Oczywiście, że nie. Twoje silne ręce i mądra głowa rekompensują kulawą nogę. Ciężko pracujesz i można na tobie polegać w szopie tkaczek; wszystkie tamtejsze kobiety to potwierdzą, a krzywa noga nie liczy się w zestawieniu z twoim sprytem. Historie, które opowiadasz maluchom, obrazki, jakie tworzysz słowami – i nićmi! Twoje hafty! Nie przypominają żadnych znanych dotąd ludziom. Wykraczają poza wszystko, co kiedykolwiek oglądałam! – Matka urwała. Roześmiała się. – Wystarczy. Nie możesz wyciągać ze mnie pochlebstw. Nie zapominaj, że wciąż jesteś dziewczynką, często zbyt upartą, i zaledwie dziś rano zapomniałaś posprzątać w chacie, a przecież obiecałaś. – Jutro nie zapomnę – odparła sennie Kira, tuląc się do matki na macie do spania. Ułożyła na noc wygodniej wykręconą nogę. – Obiecuję. Teraz jednak nie było nikogo, kto mógłby jej pomóc. Nie miała już żadnej rodziny, a w wiosce nie uważano jej za osobę szczególnie użyteczną. Na co dzień Kira pomagała w szopie tkaczek, zbierając skrawki i resztki, lecz kulawa noga zmniejszała jej wartość jako robotnicy, a w przyszłości także żony. Owszem, kobiety lubiły barwne historie, które opowiadała niespokojnym maluchom, i podziwiały jej piękne hafty, ale to była rozrywka, nie praca. Niebo, na którym słońce nie wisiało już nad głową, lecz rzucało cienie drzew i ciernistych krzewów w głąb Pola Pożegnań, świadczyło o tym, że dawno minęło południe. Dręczona niepewnością pozostała tu zbyt długo. Ostrożnie zebrała skóry, na których przespała ostatnie cztery noce, strzegąc duszy matki. Ognisko zamieniło się w zimny popiół, czarną smugę. Pojemnik z wodą był pusty, nie miała już jedzenia. Powoli, wspierając się na kiju, pokuśtykała w stronę ścieżki wiodącej do wioski, kurczowo trzymając się słabej nadziei, że zostanie tam miło przyjęta. Na skraju polany bawiły się maluchy, ganiając po porośniętej mchem ziemi; do ich nagich ciał i włosów lepiły się sosnowe szpilki. Kira uśmiechnęła się. Rozpoznawała każdego z nich. Oto żółtowłosy syn przyjaciółki jej matki; pamiętała, jak przyszedł na świat dwie letnie pory temu. A dziewczynka, której siostra bliźniaczka zmarła, młodsza od żółtowłosego, ledwie zaczęła chodzić, lecz już chichotała i krzyczała z pozostałymi, bawiąc się w berka. Maluchy siłowały się, tłukły i kopały, dzierżyły patyki zabawki i wymachiwały drobnymi piąstkami. Kira przypomniała sobie, jak oglądała swoich towarzyszy z dzieciństwa podczas podobnych zabaw, szykujących się na prawdziwe zmagania dorosłego życia. Nie mogąc w nich uczestniczyć z powodu kalekiej nogi, z zazdrością obserwowała je z boku.

Starszy spośród maluchów, chłopczyk o brudnej twarzy mający najwyżej dziewięć lat, wciąż czekający na wejście w dojrzałość i nadanie dwusylabowego imienia, spojrzał na nią z miejsca, gdzie zbierał chrust i układał go w wiązki. Kira uśmiechnęła się. Matt od zawsze się z nią przyjaźnił. Lubiła Matta. Mieszkał na bagnistych, nieprzyjemnych Moczarach i zapewne był dzieckiem kopacza albo ciągacza, ale biegał swobodnie po wiosce wraz z rozbrykanymi kolegami i zawsze towarzyszył mu pies. Często, jak teraz, zatrzymywał się, by wykonać jakąś drobną pracę w zamian za kilka monet bądź słodycze. Kira pozdrowiła go głośno. Wygięty ogon psa, pełen wplątanych gałązek i liści, zabębnił o ziemię, a chłopak uśmiechnął się w odpowiedzi. – No i żeś wróciła z Pola – powiedział we własnym dialekcie. – Jak tam było? Żeś się bała, co nie? Czy nocą przyszły jakieś stwory? Pokręciła głową i uśmiechnęła się do niego. Młodszych, jednosylabowych maluchów nie dopuszczano na Pole, naturalne zatem, że Matt był ciekawy i lekko przerażony. – Żadnych stworów – zapewniła. – Miałam ognisko, które je płoszyło. – Czyli Katrina wyszła z ciała? – spytał. Ludzie z Moczarów byli dziwni, inni od reszty. Zawsze dawało się ich rozpoznać po osobliwej mowie i nieokrzesanym zachowaniu i większość mieszkańców patrzyła na nich z góry. Ale nie Kira. Bardzo lubiła Matta. Skinęła głową. – Dusza mojej matki odeszła – przyznała. – Patrzyłam, jak opuszcza ciało. Wyglądała jak mgła. Odpłynęła. Matt podszedł do niej, wciąż dźwigając naręcze chrustu. Zmrużył żałośnie oczy i zmarszczył nos. – Twoja chata okropnie spalona. Kira przytaknęła. Wiedziała, że jej dom został zniszczony, choć w głębi ducha miała nadzieję, że się myli. – Tak. – Westchnęła. – A rzeczy, które tam były? Moja obręcz? Spalili moją obręcz do haftów? Matt zmarszczył brwi. – Próbowałżem coś uratować, ale większość spalona. Tylko twoja chata, Kiro. Nie jak kiedy wybuchła choroba. Tym razem umarła tylko twoja mama. – Wiem. Kira znów westchnęła. W przeszłości zdarzały się choroby przechodzące z chaty do chaty i wiele śmierci. Gdy tak się działo, dochodziło do wielkiego palenia, a potem odbudowy, która zdawała się niemal świętem, gdy powietrze wypełniały głosy robotników rozsmarowujących metodycznie mokrą glinę na uplecionych z gałęzi ścianach nowych chat, oklepujących je i gładzących. Swąd starych spalonych domostw wciąż wisiał w powietrzu, choć wokół wyrastały nowe. Ten dzień jednak nie przypominał święta. Słyszała tylko zwykłe dźwięki. Śmierć Katriny niczego nie zmieniła w życiu ludzi. Była tu, a teraz odeszła. Oni żyli dalej. Wciąż z chłopcem u boku Kira przystanęła przy studni i napełniła pojemnik wodą. Zewsząd dobiegały ją odgłosy kłótni; w wiosce stale słyszało się melodię sprzeczek – szorstkie uwagi mężczyzn konkurujących o władzę, piskliwe przechwałki i drwiny kobiet zazdroszczących sobie nawzajem i zirytowanych na maluchy, które marudziły i płakały u ich stóp, często odtrącane na bok kopniakami. Osłoniła dłonią oczy i mrużąc je w blasku popołudniowego słońca, poszukała wzrokiem miejsca, w którym jeszcze niedawno stała jej chata. Westchnęła głęboko. Zbieranie gałęzi wymagało długich

wędrówek, a kopanie błota nad rzeką ciężkiej pracy. Trudno też będzie unieść i przywlec drągi na narożne podpory. – Muszę zacząć budować – poinformowała Matta, wciąż ściskającego w podrapanych, brudnych ramionach naręcze chrustu. – Chcesz mi pomóc? We dwójkę byłoby zabawniej. Nie mogę ci zapłacić, ale opowiem kilka nowych historii – dodała. Chłopak pokręcił głową. – Jakbym nie skończył zbierać gałęziów na opał, zbiliby mnie… – Odwrócił się. Po chwili wahania obejrzał się na Kirę i dodał cicho: – Słyszałżem, jak rozmawiali, i nie chcą, cobyś została. Teraz gdy twoja mama umarła, mają cię wypędzić. Chcą cię wysłać na Pole, na łup bestiów. Mówią, że każą ciągaczom cię tam zawlec. Kira poczuła, jak żołądek ściska się jej ze strachu. Postarała się jednak, by jej głos zabrzmiał spokojnie. Potrzebowała od Matta jak najwięcej informacji, a gdyby zorientował się, że się boi, zamknąłby się w sobie. – Jacy oni? – spytała rozdrażnionym, wyniosłym tonem. – Kobiety – odparł. – Słyszałżem, jak gadali przy studni, gdziem zbierał drzazgi drewna ze śmieciów, a oni nie zauważyli nawet, że słucham. Chcą twój kawałek ziemi. Chcą miejsce, gdzie stała twoja chata. Zamiarują zbudować tam zagrodę, by zamknąć maluchy i drób i nie musieć cały czas ganiać za nimi. Kira wbiła w niego wzrok. Cóż za przerażające, niemal niewiarygodne, przyziemne okrucieństwo. Kobiety chciały wypędzić ją z wioski i skazać na pożarcie przez żerujące na Polu bestie z lasu tylko po to, by zamknąć nieposłuszne dzieci i kury. – Kto przemawiał najgłośniej przeciw mnie? – spytała po chwili. Matt zastanowił się, poprawił chrust i Kira widziała, że nie ma ochoty angażować się w jej problemy w obawie o własny los. Ale zawsze był jej przyjacielem. W końcu, rozejrzawszy się najpierw i sprawdziwszy, że nikt nie podsłuchuje, podał jej imię osoby, z którą będzie musiała stanąć do walki. – Vandara – wyszeptał. Nie była zaskoczona. Mimo to serce zamarło w jej piersi.

2

Uznała, że najlepiej będzie udać, że o niczym nie wie. Wróci na miejsce, gdzie stała chata, w której mieszkała z matką, i zacznie odbudowę. Może sam widok Kiry przy pracy zniechęci pragnące ją wypędzić kobiety. Wspierając się na kiju, ruszyła przez zatłoczoną wieś. Tu i tam ludzie pozdrawiali ją lekkim skinieniem głowy, wszyscy jednak byli zajęci codziennymi obowiązkami, a wymiana uprzejmości nie należała do ich zwyczajów. Zobaczyła brata swojej matki. Wraz z synem Danem pracował w ogrodzie przy chacie, w której mieszkał z Solorą i maluchami. Gdy jego żona czekała na poród, rodziła i umierała, nikt nie plewił grządek, potem zaś mężczyzna spędził kolejne dni na Polu z martwą kobietą i maleństwem. W tym czasie chwasty pleniły się bez przeszkód, a podtrzymujące fasolę tyczki się powywracały. Ustawiał je teraz ze złością, podczas gdy Dan próbował pomóc, a młodsza córka Mar grzebała z boku w ziemi. Na oczach Kiry ojciec trzepnął mocno syna w ramię, upominając go, że nie trzyma tyczek dostatecznie prosto.

Minęła ich, przy każdym kroku wbijając stanowczym ruchem kij w ziemię. Zamierzała skinąć głową, gdyby dostrzegli jej obecność, lecz bawiąca się z boku dziewczynka marudziła i pluła (jak to maluchy, próbowała skosztować kamyków i odkryła, że usta wypełnia jej paskudny piasek), Dan zerknął na Kirę, ale wyraźnie jej nie poznał, nie pozdrowił – wciąż kulił się po ciosie ojca – a mężczyzna, jedyny brat jej matki, nie uniósł głowy znad grządek. Kira westchnęła. Przynajmniej miał pomoc. Jeśli nie uda jej się namówić młodszego przyjaciela Matta i jego kompanów, sama będzie musiała wszystko zrobić – odbudować dom, zająć się ogrodem. Zakładając, że pozwolą jej zostać. Zaburczało jej w żołądku i uświadomiła sobie, jak bardzo jest głodna. Wędrując ścieżką, minęła rząd niewielkich chat i dotarła na własną ziemię. Ujrzała przed sobą czarną stertę zgliszczy w miejscu, gdzie niegdyś stał jej dom. Z całego dobytku nic nie zostało, uradowała się jednak, widząc, że ocalał niewielki ogródek. Kwiaty matki wciąż kwitły, a wczesne warzywa dojrzewały w letnim słońcu. Przynajmniej na razie będzie mieć co jeść. Ale czy rzeczywiście? Na jej oczach z pobliskiej kępy drzew wypadła kobieta, zerknęła na Kirę, a potem zaczęła bezczelnie wyrywać z ogródka marchewki, które zasiały Kira i jej matka. – Przestań! To moje! Kira ruszyła naprzód najszybciej, jak umiała, powłócząc zdeformowaną nogą. Kobieta odeszła szybko, śmiejąc się z pogardą, z naręczem ubłoconych marchewek. Kira pospieszyła do resztek ogródka, postawiła na ziemi naczynie na wodę, zebrała kilka korzeni, otrzepała je z ziemi i zaczęła jeść. Pozbawione myśliwego w rodzinie wraz z matką nie jadały mięsa poza małymi zwierzętami, które zdołały schwytać w wiosce. Nie mogły zapuszczać się do lasu na polowanie jak mężczyźni. W rzece jednak roiło się od łatwych do złapania ryb, toteż nie odczuwały żadnego braku. Lecz warzywa były najważniejsze. Uświadomiła sobie, iż ma szczęście, że podczas czterech dni spędzonych na Polu ogródek nie został doszczętnie splądrowany. Zaspokoiwszy głód, usiadła, by dać odpocząć nodze, i rozejrzała się dookoła. Na skraju jej ziemi, nieopodal spalonej chaty ułożono stos młodych drzewek, oczyszczonych z gałązek, jakby ktoś szykował się do pomocy w odbudowie. Ale Kira wiedziała, że to nieprawda. Wstała i z wahaniem podniosła ze sterty smukłe, giętkie drzewko. Z pobliskiej polany natychmiast wyłoniła się Vandara. Kira pojęła, iż kobieta obserwowała ją i czekała. Nie wiedziała, gdzie Vandara mieszka ani kim jest jej mąż czy dzieci, nie należała do niej żadna z pobliskich chat. Ale w wiosce była bardzo znana. Ludzie szeptali o niej. Budziła szacunek. Albo lęk. Wysoka i muskularna, miała długie, potargane włosy ściągnięte do tyłu i związane rzemieniem na karku. Spojrzenie ciemnych oczu przegnało resztki spokoju Kiry. Od brody przez szyję aż po szerokie ramię kobiety ciągnęła się poszarpana blizna, ponoć pamiątka po dawno stoczonej bitwie z jednym z leśnych stworów. Nikt inny nie przeżył podobnego zranienia i blizna przypominała wszystkim o odwadze i nieugiętości Vandary, jak również o jej paskudnym charakterze. Dzieci szeptały, że została zaatakowana i poszarpana, gdy próbowała wykraść świeżo narodzone młode z jamy jego matki. Dziś, stojąc naprzeciw Kiry, znów szykowała się do zniszczenia czyjegoś potomstwa. W odróżnieniu od leśnych stworów Kira nie miała szponów, którymi mogłaby walczyć. Mocniej zacisnęła palce na drewnianej lasce, próbując odpowiedzieć spojrzeniem pozbawionym lęku.

– Wróciłam odbudować swoją chatę – poinformowała Vandarę. – Nie masz już ziemi. Teraz należy do mnie. Te drzewka są moje. – Wytnę sobie własne – Kira ustąpiła. – Ale odbuduję chatę na tej ziemi. Przed moim narodzeniem należała do ojca, a po jego śmierci do mojej matki. Teraz, gdy umarła, jest moja. Z sąsiednich chat zaczęły wychodzić kobiety. – Potrzebujemy jej – zawołała jedna. – Zamierzamy wybudować zagrodę dla maluchów. To był pomysł Vandary. Kira spojrzała na kobietę bezceremonialnie ciągnącą za rękę malucha. – Może to dobry pomysł – odparła – jeśli chcecie zamknąć swoje młode. Ale nie na tym kawałku ziemi. Możecie zbudować zagrodę gdzie indziej. Zobaczyła, jak Vandara schyla się i podnosi kamień wielkości pięści dziecka. – Nie chcemy cię tutaj – oznajmiła. – Nie ma już dla ciebie miejsca w wiosce. Z tą nogą jesteś bezwartościowa. Matka zawsze cię chroniła, ale teraz odeszła. Ty też powinnaś odejść. Czemu po prostu nie zostałaś na Polu? Kira odkryła nagle, że otaczają ją wrogo nastawione kobiety, które wyszły z chat i zerkały na Vandarę, czekając na wskazówki i przykład. Dostrzegła, że kilka z nich ściska w dłoniach kamienie – jeśli choć jedna rzuci, inne pójdą w jej ślady. Wszystkie czekały na tę pierwszą. Co zrobiłaby moja matka? , zastanawiała się gorączkowo, próbując zaczerpnąć mądrości z cząstki matczynej duszy, która w niej teraz żyła. Albo ojciec, który nigdy nie dowiedział się o moich narodzinach? Jego duch także we mnie tkwi. Wyprostowała ramiona i przemówiła. Jej głos był spokojny, starała się spojrzeć w oczy kolejno każdej kobiecie. Niektóre spuściły wzrok, wbijając go w ziemię. To dobrze. Oznaczało, że są słabe. – Wiecie, że w przypadku sporu w wiosce, który może zakończyć się śmiercią, musimy się zwrócić do Rady Opiekunów – przypomniała im Kira. Usłyszała potakujące pomruki. Vandara wciąż ściskała w dłoni kamień i jej ramiona napięły się, gotowe do rzutu. Kira spojrzała wprost na nią, zwracała się jednak do pozostałych w oczekiwaniu wsparcia. Odwoływała się nie do ich współczucia, bo wiedziała, że go nie mają, lecz do strachu. – Pamiętajcie, że jeśli konflikt nie trafi przed oblicze Rady Opiekunów i dojdzie do śmierci… – Usłyszała pomruk. – Jeśli dojdzie do śmierci… – któraś z kobiet powtórzyła niepewnym, zalęknionym głosem. Kira czekała. Stała wyprostowana, starając się jak najwyżej unieść głowę. W końcu jedna z kobiet dokończyła formułkę prawa. – Sprawca śmierci musi umrzeć. – Tak. Sprawca śmierci musi umrzeć – powtórzyły inne głosy. Kobiety kolejno upuszczały kamienie, nie chcąc stać się sprawczyniami śmierci. Kira zaczęła się uspokajać. Czekała. Patrzyła. W końcu tylko Vandara nadal trzymała w dłoni broń. Próbowała przygwoździć ją wrogim spojrzeniem, zginając łokieć, jakby szykowała się do rzutu. Wreszcie jednak i ona odrzuciła kamień na ziemię, w stronę Kiry. – W takim razie zaprowadzę ją przed Radę Opiekunów – oznajmiła Vandara. – Chętnie zostanę oskarżycielką. Niechaj oni ją wypędzą. – Zaśmiała się szorstko. – Nie musimy marnować życia, by się jej

pozbyć: do jutra, do zachodu słońca ta ziemia będzie nasza, a ona odejdzie. Trafi na Pole i tam będzie czekać na bestie. Kobiety jednocześnie zerknęły w stronę lasu pogrążonego w głębokim cieniu – miejsca, gdzie czekały bestie. Kira zmusiła się, by nie podążyć za ich wzrokiem. Tą samą dłonią, w której dzierżyła kamień, Vandara pogładziła bliznę na szyi i uśmiechnęła się okrutnie. – Pamiętam, jak to było – rzekła – oglądać własną krew tryskającą na ziemię. Przeżyłam – rzypomniała im wszystkim. – Przeżyłam dzięki swojej sile. Jutro o zmierzchu, gdy poczuje szpony na swym gardle – dodała – ta dwusylabowa karykatura dziewczyny pożałuje, że nie zabrała jej choroba, tak jak matkę. Kiwając potakująco głowami, kobiety odwróciły się plecami do Kiry i odeszły, upominając i kopiąc maluchy u swych boków. Słońce wisiało nisko na niebie, a na nie czekały wieczorne obowiązki: musiały przygotować się na powrót mężczyzn potrzebujących strawy, ognia i opatrzenia ran. Jedna z kobiet miała wkrótce urodzić, może tego wieczoru, i pozostałe zakrzątną się wokół, tłumiąc jej krzyki i oceniając wartość noworodka. Inne będą dziś kopulować, płodząc nowych ludzi, nowych łowców przyszłości, mających zastąpić obecnych, którzy umrą od ran, chorób i starości. Kira nie miała pojęcia, jaką decyzję podejmie Rada Opiekunów, wiedziała tylko, że niezależnie od tego, czy zostanie, czy będzie musiała odejść, czy odbuduje dom matki na ich ziemi, czy wkroczy na Pole i stawi czoła stworom czekającym w lesie, zrobi to sama. Znużona usiadła na poczerniałej od sadzy ziemi, czekając na noc. Sięgnęła po najbliższe ścięte drzewko i obróciła je w dłoniach, oceniając, jakie jest mocne i proste. Jeśli pozwolą jej zostać, do budowy chaty będzie potrzebowała solidnych kawałków drewna. Pójdzie do drwala Martina – przyjaźnił się z jej matką – może zdoła z nim zahandlować, zaproponuje, że ozdobi tkaniny dla jego żony w zamian za niezbędne belki. Na przyszłość do pracy, dzięki której być może zarobi na utrzymanie, będzie też potrzebowała kilku niewielkich, prostych kawałków drewna. To jest zbyt giętkie i się nie nada, pojęła i upuściła je na ziemię. Jutro, jeśli Rada Opiekunów zadecyduje na jej korzyść, poszuka potrzebnego drewna: krótkich, gładkich kawałków, które da się dopasować w narożnikach. Już snuła plany odtworzenia obręczy hafciarskiej. Kira zawsze świetnie sobie radziła z pracami ręcznymi. Gdy była jeszcze maluchem, matka nauczyła ją posługiwać się igłą, wbijać ją w materiał i tworzyć wzory barwnymi nićmi. Niedawno jednak jej talent nagle stał się czymś więcej niż zwykłą zdolnością – w jednym zdumiewającym przebłysku wykroczyła daleko poza nauki matki. Teraz bez żadnych wskazówek ani ćwiczeń jej palce bez wahania wyczuwały, jak należy splatać, przekręcać i łączyć razem specjalne nici, by tworzyć bogate, olśniewająco barwne wzory. Nie rozumiała, skąd wzięła się w niej ta wiedza, ale była tam, w opuszkach palców, które teraz zadrżały lekko, nie mogąc się doczekać rozpoczęcia pracy. Jeśli tylko pozwolą jej zostać.

3

O świcie przybył do Kiry posłaniec, znudzony i drapiący ugryzienie owada na szyi, i oznajmił, że późnym rankiem musi stawić się przed Radą Opiekunów. Kiedy słońce zbliżyło się ku najwyższemu

punktowi swej wędrówki po niebie, poprawiła strój i posłuszna instrukcjom ruszyła na miejsce. Gmach Rady okazał się zaskakująco wspaniały; zachował się z czasów sprzed Ruiny, tak dawno minionych, że nikogo z obecnie żyjących, ich rodziców ani dziadków nie było wtedy jeszcze na świecie. Ludzie wiedzieli o Ruinie wyłącznie z pieśni odśpiewywanej na corocznym zgromadzeniu. Plotka głosiła, iż śpiewak, którego jedynym zajęciem w wiosce był coroczny występ z pieśnią, szykował głos, odpoczywając całymi dniami i popijając olejki. Pieśń o Ruinie była długa i wyczerpująca. Zaczynała się od zarania czasu i opowiadała pełną historię ludzi przez niezliczone stulecia. Budziła też przerażenie. Przeszłość wypełniały wojny i katastrofy. Ze szczególnym strachem mieszkańcy wioski słuchali opisu Ruiny, końca cywilizacji przodków. Kolejne zwrotki opowiadały o dymach, trujących oparach, wielkich szczelinach w ziemi, o tym, jak olbrzymie budynki waliły się, po czym zalewały je morza. Wszyscy ludzie co roku musieli jej wysłuchać, lecz czasami podczas opisu Ruiny matki zatykały uszy najmniejszym dzieciom. Ruinę przetrwało niewiele, lecz w jakiś sposób budynek zwany Gmachem Rady wciąż pozostał solidny, nietknięty. Był niewiarygodnie stary. W kilku oknach wciąż połyskiwały wzorzyste szyby w barwach głębokich czerwieni i złota, niesamowite, bo wiedza o tym, jak produkować tak niezwykłe szkło, została utracona. Inne okna, te, w których barwne szkło się potłukło, wypełniały teraz zwykłe grube szyby, pełne zniekształcających widok bąbelków powietrza i nierówności. Jeszcze inne po prostu zabito deskami, toteż część wnętrza skrywały głębokie cienie. Mimo to budynek był niewiarygodnie wspaniały w porównaniu ze zwykłymi chatami i szałasami wioski. Kira, stawiwszy się przed południem, tak jak polecił posłaniec, przeszła sama długim korytarzem oświetlonym po obu stronach rozedrganymi płomieniami wysokich pochodni nasączonych olejem. Słyszała dobiegające z przodu, zza zamkniętych drzwi głosy rady: męskie, toczące niewyraźny spór. Jej kij stukał miarowo o drewnianą podłogę, a stopa kalekiej nogi przesuwała się po deskach z głośnym szuraniem, jakby wlokła za sobą miotłę. „Bądź dumna ze swojego bólu – powtarzała jej zawsze matka. – Jesteś silniejsza od tych, którzy go nie znają”. Teraz Kira przypomniała sobie te słowa i spróbowała odnaleźć w sobie dumę, którą poleciła jej odczuwać matka. Wyprostowała wątłe ramiona i przygładziła fałdy szorstko tkanej tuniki. Rano umyła się dokładnie w czystym strumieniu i ostrą gałązką wyczyściła paznokcie. Rozczesała włosy rzeźbionym drewnianym grzebieniem należącym do matki, który ukryła w swym niewielkim worku po jej śmierci. Potem związała je w warkocz, zręcznie przeplatając ciemne, gęste pasma i owijając koniec rzemykiem. Odetchnęła głęboko, próbując uciszyć dręczące ją obawy, i zastukała w ciężkie drzwi pomieszczenia, w którym toczyło się już zebranie Rady Opiekunów. Uchyliły się odrobinę i przez szczelinę na pogrążony w półmroku korytarz wylała się fala światła. Jakiś mężczyzna wystawił głowę i przyjrzał się jej podejrzliwie, potem otworzył szerzej drzwi, zapraszając ją gestem do środka. – Jest tu oskarżona sierota Kira – oznajmił strażnik i głosy ucichły. W milczeniu wszyscy zebrani odwrócili się i spojrzeli na nią. Komnata była wielka. Kira odwiedzała ją już z matką z okazji uroczystości takich jak coroczne zgromadzenie. Wówczas zasiadały wraz z tłumem na rzędach ławek, patrząc na scenę, na której znajdował się wyłącznie ołtarz: stół z Obiektem Czci, tajemniczą drewnianą konstrukcją z dwóch patyków połączonych tak, by tworzyły krzyż. Ponoć w przeszłości kryła się w nim wielka moc i ludzie kłaniali mu się z szacunkiem i pokorą. Tym razem jednak była sama, bez tłumu, bez zwykłych obywateli, jedynie w obecności Rady Opiekunów: dwunastu mężczyzn, którzy siedzieli naprzeciw niej przy długim stole u stóp sceny. Rzędy

lamp olejowych oświetlały jasno komnatę, a każdy z mężczyzn miał za plecami osobistą pochodnię rzucającą blask na sterty poukładanych i rozrzuconych papierów na blacie. Przyglądali się jej, gdy z wahaniem zmierzała ku nim. Przypomniawszy sobie szybko ceremoniał, który obserwowała podczas każdej uroczystości, Kira uniosła dłonie w geście szacunku – złożone razem, z palcami pod brodą – i dotarłszy do stołu, spojrzała pokornie na Obiekt Czci na scenie. Opiekunowie z aprobatą pokiwali głowami; najwyraźniej słusznie postąpiła. Odprężyła się lekko, czekając i zastanawiając się, co będzie dalej. Strażnik przy drzwiach zareagował na kolejne pukanie i oznajmił drugiego gościa. – Oskarżycielka Vandara! – zawołał. A zatem miały być tu obie. Kira patrzyła, jak Vandara maszeruje szybko w stronę stołu; po chwili stały już obok siebie, naprzeciw Rady Opiekunów. Z lekką satysfakcją zauważyła, iż kobieta przybyła boso, z brudną twarzą – nie przygotowała się do obrad. Może nie musiała. Ale Kira czuła, że być może dzięki swej schludności zyskała odrobinę uznania, niewielką przewagę. Vandara uczyniła dłońmi gest czci, zatem tu żadna z nich się nie wyróżniła. A potem kobieta skłoniła się i Kira z lekką obawą ujrzała, jak opiekunowie pochylają głowy. Powinnam była się ukłonić. Muszę znaleźć okazję, by to zrobić. – Spotkaliśmy się, by rozstrzygnąć konflikt – oznajmił władczym tonem najwyższy opiekun, siwy mężczyzna o czterosylabowym imieniu, którego Kira nie potrafiła zapamiętać. Nie ma żadnego konfliktu. Chciałam tylko odbudować swoją chatę i żyć własnym życiem. – Kim jest oskarżycielka? – spytał siwowłosy. Oczywiście znał odpowiedź, pomyślała Kira, ale ceremonialne pytanie stanowiło najwyraźniej część oficjalnej procedury. Odpowiedział inny z opiekunów, ociężały mężczyzna na końcu stołu, przed którym piętrzyły się stos grubych ksiąg i sterta papierów. Kira przyjrzała się uważnie opasłym tomom. Zawsze pragnęła nauczyć się czytać. Ale kobietom na to nie pozwalano. – Najwyższy opiekunie, oskarżycielka to kobieta Vandara. – A oskarżona? – Oskarżona to sierota Kira. – Mężczyzna zerknął na papiery, ale wyraźnie niczego nie czytał. Oskarżona? O co jestem oskarżona? Słysząc, jak powtarzają to słowo, Kira poczuła, iż ogarnia ją fala paniki. Ale mogę wykorzystać sposobność, by się pokłonić i okazać pokorę. Skłoniła lekko głowę i tułów, przyznając, że to o nią chodzi. Siwowłosy przyjrzał się im beznamiętnie. Kira wsparta na kiju starała się stać możliwie prosto. Niemal dorównywała wzrostem oskarżycielce, lecz Vandara była starsza, cięższa i zdrowa, pomijając bliznę, pamiątkę po tym, że stoczyła walkę z bestią i uszła z życiem. Choć odrażająca, blizna podkreślała jeszcze siłę oskarżycielki, kalectwo Kiry zaś nie niosło ze sobą żadnej wspaniałej historii. Obok tej okaleczonej, gniewnej kobiety poczuła się słaba, niegodna i już skazana. – Oskarżycielka przemówi pierwsza – polecił najwyższy opiekun. Głos Vandary brzmiał głośno, gorzko. – Dziewczyna powinna była trafić na Pole tuż po narodzinach, gdy była jeszcze bezimienna. Taki jest zwyczaj. – Mów dalej – rzekł najwyższy opiekun. – Była niedoskonała. I pozbawiona ojca. Matka nie powinna była jej zatrzymywać. Ale miałam w sobie siłę, a moje oczy lśniły jasno. Matka mi powiedziała. Nie pozwoliła mi odejść. Kira przeniosła ciężar ciała na drugą nogę, dając odpocząć tej wykręconej.

Przypomniała sobie historię własnych narodzin, zastanawiając się, czy będzie miała okazję opowiedzieć ją tutaj. Tak mocno ściskałam jej kciuk. – Przez te wszystkie lata tolerowaliśmy jej obecność – ciągnęła Vandara – ale nie wnosiła swojego udziału. Nie może kopać, sadzić ani nawet zajmować się domowymi zwierzętami, jak czynią dziewczyny w jej wieku. Wlecze za sobą martwą nogę jak bezużyteczne brzemię, jest powolna i dużo je. Rada Opiekunów słuchała uważnie i Kira poczuła, że policzki pieką ją ze wstydu. To prawda, dużo jadła, wszystko to było prawdą, każde słowo oskarżycielki. Mogę spróbować jeść mniej, mogę być głodna. W myślach Kira szykowała się do obrony, lecz natychmiast uznała, iż zabrzmiałoby to słabo i żałośnie. – Zatrzymano ją wbrew zasadom, bo jej dziadek żył wówczas i miał władzę. Ale już dawno odszedł i zastąpił go nowy przywódca, o większej władzy i mądrości… Vandara sypała komplementami mającymi wzmocnić jej pozycję. Kira zerknęła na najwyższego opiekuna, sprawdzając, czy da się kupić pochlebstwem, lecz jego twarz pozostała obojętna. – Jej ojca zabiły bestie jeszcze przed jej narodzinami, a teraz umarła jej matka – podjęła Vandara. – Można więc sądzić, że nosiła w sobie chorobę, która zagrozi innym… Nie! Tylko ona zachorowała! Spójrzcie na mnie! Leżałam obok niej, gdy umierała, i nie jestem chora! – …a kobiety potrzebują ziemi, gdzie stała ich chata. Nie ma miejsca dla tej bezużytecznej dziewczyny, nie może wyjść za mąż; nikt nie zechce kaleki. Zabiera tylko miejsce i strawę i powoduje problemy z maluchami. Opowiada im historie, uczy gier, tak że hałasują i przeszkadzają w pracy… Najwyższy opiekun machnął ręką. – Wystarczy – oznajmił. Vandara zmarszczyła brwi i umilkła. Skłoniła się lekko. Najwyższy opiekun powiódł wzrokiem po twarzach jedenastu towarzyszy, jakby czekał na pytania bądź sugestie. Kolejno pokiwali głowami. – Kiro – rzekł siwowłosy – jako dwusylabowa dziewczyna nie musisz sama się bronić. – Nie mam się bronić? Ale… Kira zamierzała znów się ukłonić, lecz ze zdenerwowania zapomniała. Teraz przypomniała sobie, lecz ukłon wydał się dość niezgrabny. Mężczyzna znów machnął ręką, nakazując jej milczenie. Zmusiła się, by znieruchomieć i słuchać. – Ze względu na swoją młodość – wyjaśnił – masz wybór. Możesz bronić się sama… Ponownie mu weszła w słowo, nie mogąc się powstrzymać. – O tak! Chcę się bro… Nie zwrócił uwagi na jej wybuch. – …albo mianujemy twojego obrońcę. Jeden z nas będzie cię bronił, wykorzystując swą większą mądrość i doświadczenie. Masz chwilę, by się namyślić, bo od tego może zależeć twoje życie. Ale przecież jesteście mi obcy! Jak możecie opowiedzieć historię moich narodzin? Jak opiszecie moje jasne oczy, siłę dłoni, gdy chwyciłam kciuk matki? Kira stała bezradnie, świadoma, że w grę wchodzi jej przyszłość. Obok siebie wyczuwała wrogość: Vandara oddychała szybko, gniewnie, choć została uciszona. Spojrzała na mężczyzn siedzących wokół stołu, próbując ocenić ich jako obrońców. Nie odnalazła w nich jednak ani wrogości, ani zbytniego zainteresowania, jedynie zniecierpliwienie, gdy czekali na jej decyzję. Zastanawiając się gorączkowo, Kira zauważyła, że wsuwa dłonie do głębokich kieszeni tuniki. Poczuła znajomy kształt drewnianego grzebienia matki i pogładziła go, szukając otuchy. Kciukiem wymacała niewielki kwadrat misternie haftowanego materiału; w zamęcie ostatnich dni

zapomniała o nim, ale teraz przypomniała sobie, skąd wziął się ten wzór, nieproszony, jak wyszyły go jej dłonie, kiedy siedziała obok matki w ostatnich dniach jej życia. Gdy była znacznie młodsza, niespodziewanie pojawiła się w niej wiedza. Przypomniała sobie rozbawienie na obliczu matki patrzącej, jak Kira pewnego popołudnia z nagłą pewnością wybiera i układa wzory. „Nie nauczyłam cię tego! – Matka roześmiała się, zaskoczona i zachwycona. – Nie potrafiłabym!” Kira tak naprawdę też nie wiedziała, jak to robi. Umiejętność zjawiła się niemal magicznie, zupełnie jakby nici przemówiły do niej bądź zaśpiewały. Po owym pierwszym razie wiedza zaczęła się rozrastać. Ścisnęła w palcach tkaninę, przypominając sobie pewność, którą jej dała. Teraz nie czuła już tej pewności, nie znalazła w sobie przemowy obronnej. Wiedziała, że będzie musiała przekazać tę rolę jednemu z mężczyzn, nieznajomych. Popatrzyła na nich przerażonymi oczami i ujrzała, jak jeden spogląda na nią spokojnie, dodając otuchy. Wyczuła wagę tego spojrzenia i coś jeszcze: świadomość, doświadczenie. Odetchnęła głęboko. Wciąż ściskała w palcach haftowany materiał, ciepły, znajomy. Zadrżała. Lecz jej głos zabrzmiał pewnie. – Proszę, mianujcie mi obrońcę. Najwyższy opiekun przytaknął. – Jamison – rzekł stanowczo i skinął na trzeciego mężczyznę po lewej. Człowiek o spokojnych, skupionych oczach wstał, by bronić Kiry. Czekała.

4

Zatem tak brzmiało jego imię: Jamison. Nie wydało jej się znajome. W wiosce mieszkało tak wielu ludzi, a po okresie dzieciństwa mężczyźni i kobiety całkowicie się separowali. Patrzyła, jak wstaje. Był wysoki, miał dość długie, ciemne włosy, gładko zaczesane i zebrane na karku rzeźbioną drewnianą spinką, w której rozpoznała dzieło młodego rzeźbiarza – jak on się nazywał? Thomas. Właśnie tak, Thomas Rzeźbiarz, tak go nazywali. Nadal był chłopcem nie starszym od Kiry, wyróżniał go jednak wielki talent, a rzeźby, dzieła jego zręcznych dłoni, stanowiły obiekt pożądania wioskowej elity. Zwykli ludzie nie używali ozdób. Matka Kiry nosiła na szyi wisiorek na rzemyku, zawsze jednak ukrywała go pod karczkiem sukni. Obrońca podniósł ze stołu plik papierów. Kira widziała, jak kreślił coś na nich starannie, słuchając oskarżenia. Dłonie miał duże, palce długie, poruszały się zręcznie, bez wahania czy niepewności. Spostrzegła, że na prawym przegubie nosi bransoletę ze splecionej skóry, a przedramię nad nią jest żylaste i umięśnione. Nie był starcem, jego imię, Jamison, wciąż miało trzy sylaby, a włosy jeszcze nie posiwiały. Oceniała, że osiągnął wiek średni, może ten sam co jej matka. Spojrzał w dół na pierwszą kartkę trzymanego w dłoniach pliku. Ze swego miejsca Kira widziała znaki, którym się przyglądał. Jakże chciałaby umieć je przeczytać! W końcu się odezwał. – Kolejno rozpatrzę punkty oskarżenia. – Patrząc w notatki, powtórzył słowa Vandary, choć nie naśladował jej przepełnionego gniewem tonu. – Dziewczyna powinna była trafić na Pole tuż po narodzinach, gdy była jeszcze bezimienna. Taki jest zwyczaj.

A zatem to właśnie pisał! Zanotował słowa, by móc je powtórzyć. Choć ponowne słuchanie oskarżeń sprawiało ból, Kira pojęła z podziwem, jak cenne jest powtórzenie. Nie można się po nim sprzeczać o to, co dokładnie powiedziano. Jakże często wśród maluchów wybuchały bójki na pięści i całe bitwy o „on powiedział, ja powiedziałem” i niekończące się odmiany tych słów. Jamison położył papiery na stole i podniósł ciężki tom oprawny w zieloną skórę. Kira zauważyła, że każdy z opiekunów ma identyczny. Otworzył na stronie, którą zaznaczył podczas oskarżenia. Widziała, jak obracał kartki, gdy Vandara wygłaszała swoją przemowę. – Oskarżycielka ma rację, taki jest zwyczaj – rzekł do opiekunów Jamison. Kirę oszołomiła ta nagła zdrada. Czyż nie kazano mu jej bronić? Kiedy wskazywał stronę gęsto zapisaną tekstem, zobaczyła, że część mężczyzn otwiera swoje tomy, znajdując ten sam fragment. Inni jedynie kiwali głowami, jakby pamiętali go tak dokładnie, że nie mieli powodu czytać. Vandara uśmiechnęła się lekko. Pokonana Kira zmięła w palcach kwadracik materiału. Jego ciepło zniknęło. Otucha, jaką dawał, także. – Jeśli jednak – kontynuował Jamison – odczytamy trzeci zestaw poprawek… Wszyscy opiekunowie przewrócili stronice w swych księgach. Nawet ci, którzy do tej pory nie otworzyli tomów, teraz sięgnęli po nie, sprawdzając właściwe miejsce. – …wyraźnie widać, że można czynić wyjątki. – Można czynić wyjątki – powtórzył jeden z opiekunów, odczytując słowa i przesuwając palcem po kartce. – Możemy zatem odrzucić stwierdzenie, że taki jest zwyczaj – oznajmił pewnym siebie tonem Jamison – bo nie zawsze musi być taki zwyczaj. Jest moim obrońcą. Może znajdzie sposób, by zachować mnie przy życiu! – Chcesz coś powiedzieć? – spytał ją obrońca. Dotykając skrawka tkaniny, pokręciła przecząco głową. – Była niedoskonała – podjął Jamison, sięgając do notatek. – I pozbawiona ojca. Matka nie powinna była jej zatrzymywać. Drugie powtórzenie zabolało, bo było prawdą. Zabolała także noga, nieprzywykła do tak długiego stania. Kira próbowała przenieść ciężar na drugą stopę, by zmniejszyć nacisk na tę chorą. – Te oskarżenia są prawdziwe – oznajmił spokojnie Jamison, potwierdzając rzecz oczywistą. – Dziewczyna Kira w chwili narodzin była niedoskonała, urodziła się z widocznym, nieuleczalnym kalectwem. Wszyscy opiekunowie patrzyli na nią. Podobnie Vandara, z pogardą. Kira przywykła do spojrzeń, przez całe dzieciństwo znosiła drwiny i szyderstwa. Dzięki naukom i wskazówkom matki nauczyła się wysoko nosić głowę, uniosła ją też teraz, spoglądając sędziom prosto w oczy. – I bez ojca – ciągnął Jamison. W pamięci Kira usłyszała głos matki tłumaczącej jej to. Była wówczas mała i zastanawiała się, czemu nigdy nie miała ojca. „Nie wrócił z wielkich łowów. To się stało, zanim przyszłaś na świat – powiedziała łagodnie matka. – Zabrały go bestie”. Usłyszała, jak Jamison powtarza słowa z jej myśli, zupełnie jakby wypowiedziała je głośno.

– Nim przyszła na świat, jej ojca zabrały bestie – wyjaśnił. Najwyższy opiekun uniósł wzrok znad papierów i obróciwszy się do pozostałych, przerwał Jamisonowi. – Jej ojcem był Christopher. Świetny łowca, jeden z najlepszych. Niektórzy z was pewnie go pamiętają. Kilku mężczyzn przytaknęło, obrońca także skinął głową. – Uczestniczyłem tego dnia w łowach – oznajmił. – Widziałem, jak go zabrały. Widziałeś, jak bestie zabrały mojego ojca? Kira nigdy nie poznała szczegółów tej tragedii, wiedziała tylko to, co usłyszała od matki. Ale ten człowiek znał jej ojca, był tam! Czy się bał? Czy mój ojciec się bał? Co za dziwne, zaskakujące pytanie. Nie zadała go głośno, ale sama też bardzo się bała. Czuła u swego boku niemal namacalną nienawiść Vandary, miała wrażenie, jakby i ją porywały bestie, jakby zaraz miała umrzeć. Zastanawiała się, czy tak właśnie wyglądała ta chwila dla jej ojca. – Tu także stosuje się trzecia poprawka – oświadczył Jamison. – Na oskarżenie „nie powinno się jej zatrzymać” odpowiadam, że zgodnie z trzecią poprawką można uczynić wyjątki. Najwyższy opiekun skinął głową. – Jej ojciec był świetnym łowcą – powtórzył. Pozostali przy stole, biorąc z niego wzór, szeptali potakująco. – Chcesz coś powiedzieć? – spytali ją. Znów pokręciła głową i znów przez chwilę poczuła się ocalona. – Ale – odczytywał dalej Jamison – nie może kopać, sadzić ani plewić, ani nawet opiekować się domowymi zwierzętami, tak jak inne dziewczyny w jej wieku. Wlecze za sobą martwą nogę jak bezużyteczne brzemię. Jest powolna – kontynuował i Kira dostrzegła na jego twarzy cień uśmiechu, kiedy zakończył – i dużo je. Przez moment milczał. – Jako obrońca – rzekł w końcu – zamierzam przyznać prawdziwość części oskarżeń w tym punkcie. Wyraźnie widać, że oskarżona nie może kopać, sadzić, plewić ani zajmować się zwierzętami domowymi. Wierzę jednak, że znalazła sposób, by wnieść swój udział. Czy mam rację, Kiro, że pracujesz w szopie tkaczek? Zaskoczona Kira potwierdziła skinieniem głowy. Skąd wiedział? Mężczyźni nie zwracali uwagi na pracę kobiet. – Tak – rzekła cicho ze zdenerwowania. – Pracuję tam, nie przy samym tkaniu, ale sprzątam skrawki i pomagam szykować warsztaty. To zajęcie, które mogę wykonywać rękami. I jestem silna. Zastanawiała się, czy powinna wspomnieć o swych umiejętnościach hafciarskich, w nadziei że być może zdoła w ten sposób zarobić na życie. Ale nie potrafiła znaleźć sposobu, by to opisać tak, aby nie zabrzmiało jak przechwałki, toteż milczała. – Kiro – spojrzał na nią – zademonstruj Radzie Opiekunów swoje kalectwo. Zobaczmy, jak chodzisz. Przejdź do drzwi i z powrotem. Co za okrucieństwo, pomyślała. Wszyscy wiedzieli o jej wykręconej nodze. Dlaczego miała to robić na oczach nieznajomych, poddając się ich upokarzającym spojrzeniom? Przez moment miała ochotę odmówić albo przynajmniej protestować. Ale stawka była zbyt wysoka: to nie gra maluchów, gdzie kłótnie i spory stanowią nieodłączny element zabawy. Tu decydowała się jej przyszłość i to, czy w ogóle będzie ją miała. Kira westchnęła i odwróciła się; wsparta na kiju powoli przeszła do drzwi. Zagryzając

wargę, krok za krokiem ciągnęła za sobą obolałą nogę, na plecach czuła wzgardliwe spojrzenie Vandary. Przy drzwiach Kira zawróciła i powoli pokuśtykała na swoje miejsce. Piekący ból zrodzony w stopie powoli ogarnął całą nogę. Marzyła, by usiąść. – Faktycznie powłóczy nogą i jest powolna – niepotrzebnie zauważył Jamison. – W tych punktach ustępuję. Lecz w szopie tkaczek idzie jej bardzo sprawnie, bywa tam co dzień i pracuje tyle, ile inni. Nigdy się nie spóźnia, a kobiety cenią sobie jej pomoc. Czy dużo je? – Zachichotał. – Nie sądzę. Spójrzcie, jaka jest chuda, jej waga zaprzecza oskarżeniu. Podejrzewam jednak, że teraz jest głodna – dodał. – Bo ja tak. Sugeruję, abyśmy urządzili przerwę na posiłek. Najwyższy opiekun wstał. – Chcesz coś powiedzieć? – spytał Kirę po raz trzeci. Po raz trzeci pokręciła przecząco głową; czuła się okropnie zmęczona. – Możecie usiąść – polecił Kirze i Vandarze. – Zaraz przyniosą jedzenie. Kira z wdzięcznością przysiadła na pobliskiej ławie. Jedną ręką pomasowała pulsującą bólem nogę. Zobaczyła, jak naprzeciwko Vandara się kłania – Z nów zapomniałam! Powinnam była się ukłonić! – a potem siada z kamienną twarzą. Najwyższy opiekun zerknął na własny plik papierów. – Zostało jeszcze pięć zarzutów – rzekł. – Zajmiemy się nimi i podejmiemy decyzję po posiłku. Pojawiło się jedzenie, wniesione przez wartownika, Kira także dostała talerz. Ujrzała i poczuła pieczone kurczę i ciepły chleb o chrupkiej skórce posypanej nasionami. Od wielu dni nie jadła niczego prócz surowych jarzyn, a od miesięcy nie kosztowała kurczęcia. Nadal jednak słyszała w głowie głos Vandary, przenikliwy, mściwy: „Dużo je”. Lękając się konsekwencji, gdyby pokazała, jak przeraźliwie jest głodna, zmusiła się, by jedynie skubać kuszący posiłek. Potem odstawiła na bok na wpół opróżniony talerz i upiła łyk wody z przyniesionego kubka. Zmęczona, nadal głodna i przerażona, gładziła tkwiący w kieszeni kawałek tkaniny, czekając na następną serię oskarżeń. Dwunastu opiekunów wyszło gdzieś bocznymi drzwiami, zapewne do prywatnej jadalni. Po pewnym czasie pojawili się strażnicy, zabrali jej talerz i ogłosili przerwę. Proces miał znów się rozpocząć, gdy dzwon zabrzmi dwukrotnie, oznajmili. Vandara wstała i opuściła salę. Kira odczekała chwilę, potem podreptała do drzwi, przeszła przez długi korytarz i dalej, na dwór. Świat się nie zmienił – ludzie jak co dzień krążyli dokoła, zajęci różnymi pracami i sprzeczający się hałaśliwie. Słyszała donośne głosy z targowiska, kobiety krzyczały oburzone cenami, kupcy odkrzykiwali w odpowiedzi, niemowlęta płakały, maluchy walczyły, bezpańskie psy warczały i atakowały się nawzajem, próbując zdobyć okrawki mięsa. Nagle zjawił się Matt przebiegający obok z innymi. Na widok Kiry zawahał się, zatrzymał i zawrócił. – Mamy dla ciebie drzewka – wyszeptał. – Ja i paru innych małych. Ułożylim je w kupę. Później, jakbyś chciała, zaczniem budowę twojej chaty. – Zaciekawiony zawiesił głos. – To znaczy jeśli będziesz potrzebować chaty. Co się tam wyprawia? Zatem Matt wiedział o rozprawie, nic dziwnego. Zdawało się, iż chłopak wie o wszystkim, co dzieje się w wiosce. Kira wzruszyła ramionami z udawaną nonszalancją; nie chciała, by zorientował się, jak bardzo się boi. – Mnóstwo gadaniny – odparła. – A ona też tam jest? Ta z paskudną blizną? Kira wiedziała, kogo ma na myśli. – Tak. To ona mnie oskarża.

– Twarda jest ta Vandara. Zabiła własnego malucha, tak mówią. Zmusiła, żeby zjadł oleander. Siedziała z nim i trzymała jego głowę, póki nie zjadł, chociaż wcale nie chciał. Kira słyszała już tę historię. – Uznano, że to był wypadek – przypomniała Mattowi, choć sama miała wątpliwości. – Inne maluchy też jadły oleander. Niebezpiecznie jest pozwalać, by wszędzie rosły trujące rośliny. Powinni powyrywać je wszystkie, a nie zostawiać tam, gdzie mogą dobrać się do nich maluchy. Matt pokręcił głową. – Potrzebujem ich, żeby się nauczyć – wytłumaczył. – Moja mama walnęła mnie, kiedy żem go dotknął. Walnęła mnie w głowę tak paskudnie mocno, żem myślał, że złamała mi kark. Tak żem się nauczył o oleandrze. – No cóż, Rada Opiekunów osądziła Vandarę i uznała, że tego nie zrobiła – przypomniała. – I tak jest twarda. Mówią, że to przez tę okropną ranę. Przez ból jest taka okrutna. Przez ból jestem dumna, pomyślała Kira, ale nie powiedziała tego głośno. – Kiedy skończyta? – Później, ale dzisiaj. – Będziem pracować przy twojej chacie. Część moich kumplów pomoże. – Dziękuję, Matt – powiedziała Kira. – Dobry z ciebie przyjaciel. Skrzywił się zawstydzony. – Będziesz potrzebować chaty. – Odwrócił się, by pobiec za chłopakami. – I w końcu opowiadasz nam historiów. Do tego też potrzebne ci jakieś miejsce. Kira uśmiechnęła się, patrząc, jak odbiega. Dzwon na Gmachu Rady zadźwięczał dwukrotnie. Odwróciła się i przekroczyła próg budynku. – Zatrzymano ją wbrew zasadom, bo jej dziadek wciąż żył i miał władzę. Ale już dawno odszedł – odczytał z listy Jamison. Podczas popołudniowej sesji pozwolili Kirze usiąść, powiedzieli też Vandarze, by spoczęła. Kira była im wdzięczna: gdyby Vandara stała, ona także zmusiłaby się, aby nie zważając na ból nogi, również stać. I znów broniący jej opiekun powtórzył, że można czynić wyjątki. Teraz jednak, choć oskarżenia ją przerażały, powtórzenia zaczęły nudzić. Starała się skupić, z ręką w kieszeni obracała w palcach skrawek tkaniny, wyobrażając sobie jej barwy. Zwykła tkanina wspólnoty była szara i bezbarwna. Bezkształtne tuniki i spodnie noszone przez lud tkano i szyto tak, by chroniły przed nagłym przelotnym deszczem, zadrapaniem cierniem czy kontaktem z trującą jagodą. Zwykłej wioskowej tkaniny niczym nie ozdabiano. Lecz matka Kiry znała sztukę farbiarską. To jej poplamione dłonie wytwarzały kolorowe nici, z których powstawały rzadkie ozdoby. Szatę noszoną co rok przez śpiewaka, gdy wykonywał Pieśń o Ruinie, zdobiły bogate hafty. Przedstawione na niej misterne sceny widniały tam od stuleci. Szatę nosił każdy śpiewak i przekazywał następcy. Kiedyś, wiele lat temu, poproszono Katrinę, by odtworzyła kilka zerwanych nitek. Kira była wówczas zaledwie maluchem, pamiętała jednak, jak stała w ciemnym kącie chaty, gdy opiekun przyniósł bajeczną szatę i czekał, obserwując, jak jej matka dokonuje drobnych napraw. Pamiętała, jak patrzyła zafascynowana, podczas gdy matka przeciskała kościaną igłę z grubą, barwną nicią przez materiał. Stopniowo jasne złoto zastąpiło niewielki, wytarty fragment na rękawie. A potem opiekunowie zabrali szatę.

W tym roku podczas zgromadzenia obie z matką wytężały wzrok ze swych miejsc, patrząc na scenę i próbując znaleźć naprawione miejsce, podczas gdy śpiewak gestykulował, wykonując pieśń. Siedziały jednak zbyt daleko, a owo miejsce było zbyt małe. Każdego następnego roku opiekunowie znów przynosili matce do naprawy starożytną szatę. „Pewnego dnia zajmie się tym moja córka – powiedziała kiedyś do jednego z nich Katrina. – Spójrz, co już zrobiła! – dodała, demonstrując kawałek ukończonego właśnie przez Kirę materiału, który wyszyła sama dzięki magii w swoich palcach. – Ma talent znacznie większy od mojego”. Kira stała w milczeniu, zawstydzona, lecz dumna, podczas gdy opiekun oglądał jej dzieło. Nie skomentował, jedynie skinął głową i oddał jej kawałek tkaniny. Jednak jego oczy błyszczały jasno, z zainteresowaniem. Każdego następnego roku prosił, by pokazać mu jej dzieła. Kira zawsze stała tylko u boku matki, nigdy nie dotknęła kruchej pradawnej tkaniny. Za każdym razem zachwycała się głębokimi barwami opowiadającymi dzieje świata. Złoto, czerwienie i brązy, a tu i tam wyblakły, niemal całkiem zbielały niegdysiejszy błękit. Matka pokazała jej wypłowiałe fragmenty, które przetrwały. Nie umiała uzyskać błękitu. Czasami Kira i Katrina rozmawiały o tym, spoglądając w olbrzymią, obróconą misę nieba nad ich światem. „Gdybym tylko umiała stworzyć błękit – powtarzała matka. – Słyszałam, że gdzieś rośnie specjalna roślina”. Zerknęła na swój ogród, pełen bujnych kwiatów i pędów, z których tworzyła czerwienie, zielenie i róże, i pokręciła tęsknie głową, myśląc o jedynym kolorze, którego nie umiała uzyskać. A teraz jej matka umarła. – Teraz jej matka umarła. Kira otrząsnęła się z sennych wspomnień. Ktoś właśnie wymówił te słowa, zmusiła się więc, by słuchać. – Teraz jej matka umarła. Można więc sądzić, że nosiła w sobie chorobę, która zagrozi innym, a kobiety potrzebują ziemi, gdzie stała ich chata. Nie ma miejsca dla tej bezużytecznej dziewczyny, nie może wyjść za mąż, nikt nie zechce kaleki. Zabiera tylko miejsce i strawę i powoduje problemy z maluchami. Opowiada im historie, uczy gier, tak że hałasują i przeszkadzają w pracy… Procedura ciągnęła się i ciągnęła. Obrońca raz po raz cytował słowa Vandary, potem znów powtarzał poprawkę głoszącą, że można czynić wyjątki. Lecz Kira dostrzegła zmianę tonu, subtelną różnicę. Coś wydarzyło się w Radzie Opiekunów, gdy jej członkowie spożywali razem posiłek. Zauważyła, jak Vandara kręci się niespokojnie na swoim miejscu, i zrozumiała, że oskarżycielka także się zorientowała. Ściskając w palcach haftowany talizman, Kira odkryła nagle, że materiał znów promieniuje ciepłem i otuchą. Podczas rzadkich wolnych chwil często eksperymentowała z barwnymi kawałkami nici, czując podniecenie w palcach, gdy jej zaskakujące umiejętności rosły. Wykorzystywała ścinki tkanin z szopy tkaczek. Nie stanowiło to naruszenia prawa, zawsze prosiła o pozwolenie, by móc je zabrać do swej chaty. Czasem zadowolona ze swego dzieła pokazywała je matce, która nagradzała ją dumnym, szybkim uśmiechem aprobaty. Lecz najczęściej jej wysiłki kończyły się rozczarowaniem, nierównym dziełem dziewczyny, która wciąż się uczy. Zazwyczaj wyrzucała podobne wprawki. Tę jednak, którą teraz ściskała w nerwowych palach prawej dłoni, wyszyła, gdy matka leżała chora. Siedząc bezradnie u boku umierającej, Kira raz po raz pochylała się, unosząc do ust matki pojemnik

z wodą. Gładziła jej włosy, rozcierała zziębnięte stopy i ściskała drżące dłonie, wiedząc, że nic więcej nie poradzi. Podczas gdy matka spała niespokojnie, Kira posortowała barwne nici w koszyku i zaczęła wplatać je w skrawek materiału kościaną igłą. Czynność ta ją uspokajała, pomagała zabić czas. Nici zaczęły do niej śpiewać, nie słowami bądź melodią, lecz pulsowaniem, drżeniem w dłoniach, jakby każda z nich była obdarzona życiem. Po raz pierwszy jej palce nie kierowały nićmi, lecz podążały ich śladem, mogła zamknąć oczy i czuć, jak igła przebija materiał, ciągnąc wibrującą, niespokojną nić. Kiedy matka zaczęła coś mamrotać, Kira pochyliła się z pojemnikiem i zwilżyła jej suche wargi. Dopiero wtedy spojrzała na niewielki pasek materiału na kolanach. Jarzył się własnym światłem. Mimo półmroku – zapadł już zmierzch – złoto i czerwienie pulsowały, jakby poranne słońce splotło swe promienie, tworząc materiał. Jasne nici krzyżowały się w misternym wzorze węzełków i pętli. Kira nigdy wcześniej nie widziała podobnych – nie mogła przecież ich stworzyć, nie słyszała nawet, by ktoś opisywał coś podobnego! Gdy oczy matki otworzyły się po raz ostatni, Kira uniosła jaśniejący kawałek tkaniny, by umierająca mogła go zobaczyć. Katrina nie była już w stanie nic powiedzieć. Ale się uśmiechnęła. Teraz ukryty w jej dłoni materiał zdawał się przekazywać Kirze milczącą, pulsującą wiadomość. Mówił, że wciąż grozi jej niebezpieczeństwo, ale też że zostanie ocalona.

5

Kira zauważyła, że na podłodze za siedziskami Rady Opiekunów ustawiono dużą skrzynię. Nie było jej tam przed przerwą na posiłek. Patrzyły z Vandarą, jak jeden ze strażników na skinienie głowy najwyższego opiekuna dźwignął skrzynię na stół i uniósł wieko. Obrońca wyciągnął z wnętrza i rozłożył coś, co Kira natychmiast rozpoznała. – Szata śpiewaka! – rzuciła głośno, z zachwytem. – To nie ma znaczenia dla sprawy – wycedziła przez zęby Vandara. Ale ona także wychylała się, by lepiej się przyjrzeć. Wspaniałą szatę ułożono na stole. Zazwyczaj ludzie widywali ją tylko raz do roku, gdy cała wieś zbierała się, by usłyszeć Pieśń o Ruinie, długą historię swego ludu. Większość obywateli stłoczonych z tej okazji w sali oglądała szatę jedynie z daleka, toteż przepychali się i wytężali wzrok, próbując przyjrzeć się dokładniej. Lecz Kira znała ją dobrze: co roku przyglądała się matce pracującej nad szatą pod czujnym okiem opiekuna. Uprzedzona, by niczego nie dotykać, Kira patrzyła zachwycona umiejętnościami matki, jej zdolnością wybrania najlepszego odcienia. Tam, na lewym ramieniu! Przypomniała sobie miejsce, gdzie zaledwie w zeszłym roku pękło kilka nici. Matka ostrożnie wysunęła je ze splotu. Potem wybrała jasne róże, nieco głębsze czerwienie i inne barwy aż do szkarłatu, każdą odrobinę ciemniejszą od poprzedniej. Wszyła je na miejsce, łącząc bez śladu z brzegami misternego wzoru. Jamison przyglądał się pogrążonej we wspomnieniach Kirze. – Twoja matka uczyła cię sztuki – rzekł w końcu. Kira przytaknęła.

– Odkąd byłam mała – przyznała głośno. – Matka zręcznie pracowała. Jej farby wytrzymywały długo. Nie wyblakły. – Była ostrożna – odparła Kira – i dokładna. – Słyszeliśmy, że ty przewyższasz ją w umiejętnościach. A zatem wiedzieli. – Nadal muszę się wiele nauczyć. – Czy oprócz ściegów nauczyła cię też farbowania? Kira skinęła głową, bo wiedziała, że tego oczekiwał, nie do końca jednak odpowiadało to prawdzie. Matka zamierzała przekazać jej sztukę tworzenia barwników, lecz zabrakło jej czasu, nim powaliła ją choroba. Kira spróbowała udzielić szczerej odpowiedzi. – Zaczynała mnie uczyć. Powiedziała, że ją samą uczyła kobieta imieniem Annabel. – Teraz Annabella – poprawił Jamison. Kira zdumiała się. – To ona wciąż żyje? I ma cztery sylaby? – Jest bardzo stara, jej wzrok już osłabł, ale nadal może posłużyć za źródło wiedzy. Wiedzy o czym? Lecz Kira milczała, a skrawek tkaniny w kieszeni grzał jej dłoń. Nagle Vandara wstała. – Domagam się podjęcia rozprawy – powiedziała ostro, szorstko. – To tylko przewlekanie ze strony obrońcy. Najwyższy opiekun też wstał, a pozostali, szepczący między sobą, ucichli. Jego głos skierowany do Vandary nie zabrzmiał nieżyczliwie. – Możesz już odejść – rzekł. – Rozprawa dobiegła końca. Podjęliśmy decyzję. Vandara stała w milczeniu, bez ruchu, patrząc na niego wyzywająco. Najwyższy opiekun skinął głową, dwaj strażnicy wystąpili naprzód, by wyprowadzić kobietę z sali. – Mam prawo poznać waszą decyzję! – krzyknęła, a jej twarz wykrzywił grymas wściekłości. Wyrwała ręce z uchwytu strażników i znów obróciła się do Rady Opiekunów. – Tak naprawdę – odrzekł spokojnie najwyższy opiekun – nie masz żadnych praw, ale zdradzę ci naszą decyzję, by nie doszło do żadnych nieporozumień. Sierota Kira zostanie. Przypadnie jej nowa rola. – Wyciągnął rękę w stronę szaty śpiewaka wciąż rozłożonej na stole. – Kiro – rzekł, patrząc na nią – podejmiesz dzieło swojej matki. Więcej, wykroczysz poza nie, bo twoje zdolności znacznie przewyższają jej. Po pierwsze, będziesz naprawiać szatę tak jak twoja matka. Po drugie, odnowisz ją, a potem zacznie się twoja prawdziwa praca: dokończysz szatę. – Wskazał duży nieozdobiony fragment tkaniny na ramionach. Uniósł jedną brew, patrząc na Kirę, jakby zadawał pytanie. Nerwowo pokiwała głową i ukłoniła się lekko radzie. – A co do ciebie… – Najwyższy opiekun znów spojrzał na Vandarę stojącą z nadąsaną miną między strażnikami. Wciąż przemawiał uprzejmie. – Nie przegrałaś. Domagałaś się ziemi dziewczyny i możesz ją sobie wziąć, wraz z resztą kobiet. Zbudujcie tam zagrodę, rozsądnie będzie zamknąć w niej maluchy; są niesforne i trzeba lepiej je przypilnować. A teraz idź – rozkazał. Vandara odwróciła się, jej twarz wykrzywiła furia. Wzruszeniem ramion odtrąciła dłonie strażników, pochyliła się i wyszeptała ochryple do Kiry: – Nie uda ci się. A wtedy cię zabiją. – Uśmiechnęła się zimno do Jamisona. – Zatem tak się sprawy

mają – dodała. – Dziewczyna jest twoja. Odeszła środkiem przejścia i zniknęła za szerokimi drzwiami. Najwyższy opiekun i pozostali członkowie rady nie przejęli się tym wybuchem, jakby mieli do czynienia z drażniącym owadem, którego w końcu udało im się przegnać. Ktoś składał ostrożnie szatę śpiewaka. – Kiro – odezwał się Jamison. – Idź i pozbieraj to, czego potrzebujesz. Przynieś ze sobą wszystko, co zechcesz. Wróć, kiedy dzwon zabrzmi cztery razy. Wtedy zabierzemy cię do twojej kwatery, do miejsca, w którym odtąd zamieszkasz. Zdumiona Kira odczekała chwilę, nie otrzymała jednak żadnych dalszych instrukcji. Opiekunowie porządkowali papiery, zbierali książki i drobiazgi. Zupełnie jakby zapomnieli o jej obecności. W końcu wstała, wyprostowała się wsparta na kiju i pokuśtykała na zewnątrz. Kiedy wyszła z Gmachu Rady na skąpany w jasnym słońcu, gwarny i rojny główny plac wioski, zauważyła, że wciąż jest wczesne popołudnie, zwykły dzień w życiu tych ludzi, i los żadnego z nich się nie zmienił, oprócz jej własnego. Pierwszy dzień lata był upalny. Niedaleko schodów Gmachu Rady zebrał się tłum oglądający ubój świń na podwórzu rzeźnika. Wiedziano, że po sprzedaniu najlepszych kawałków wyrzuci resztki. Ludzie i psy będą rozpychać się, by je zdobyć. Od smrodu kopczyków odchodów pod przerażonymi świniami i kwików oszalałych ze strachu zwierząt czekających na śmierć Kirze zakręciło się w głowie i zebrało na wymioty. Wyminęła szybko tłum, zmierzając w stronę szopy tkaczek. – Wyszłaś! Co się stało? Idziesz na Pole? Do bestiów? Matt wypytywał ją podekscytowany. Kira uśmiechnęła się. Ciekawość chłopaka spodobała się jej, bo pasowała do jej własnej, a Matt gdzieś pod maską dzikości miał dobre serce. Przypomniała sobie, jak zdobył swojego ulubieńca, małego psa, który już zawsze mu towarzyszył. To był bezużyteczny, bezpański kundel, który kręcił się pod nogami, wszędzie szukając pożywienia. W deszczowe popołudnie pochwyciło go i odrzuciło koło przejeżdżającego oślego wózka. Ciężko ranny pies leżał w błocie, krwawiąc, i z pewnością zdechłby niepostrzeżenie, lecz chłopak ukrył go w pobliskich krzakach, póki rany się nie zagoiły. Kira patrzyła co dzień z szopy tkaczek, jak Matt ukradkiem karmi zdrowiejące zwierzę. Teraz pies, żwawy i pełen życia, mimo krzywego ogona, bezużytecznego jak jej własna noga, nie odstępował chłopaka na krok. Matt nazwał go Patyk na pamiątkę kawałka gałązki, którym usztywnił uszkodzony ogon. Wyciągnęła rękę i podrapała za uchem brzydkiego kundla. – Wypuścili mnie – poinformowała chłopaka. Jego oczy otworzyły się szerzej, uśmiechnął się od ucha do ucha. – No to z kumplami dalej będziem słuchać twoich historiów – rzekł z zadowoleniem. – Widziałżem Vandarę – dodał – jak robi o tak. – Wspiął się po schodach i zszedł z nich, tupiąc z wyniosłą miną. Kirę rozbawiło to naśladownictwo. – Teraz na pewno już cię nienawidzi – dodał pogodnie. – No cóż, oddali jej mój kawałek ziemi – wyjaśniła Kira – więc może z pozostałymi zbudować zagrodę dla maluchów, tak jak chciała. Mam nadzieję, że nie zaczęliście jeszcze budowy nowej chaty dla mnie – dodała, pamiętając jego propozycję. Matt uśmiechnął się. – Nie zaczelim – przyznał. – Zrobiliby my to niedługo, ale gdyby posłali cię do bestiów, by nie było trzeba… – Urwał i pogłaskał Patyka brudną bosą stopą. – No to gdzie będziesz mieszkać? Kira plasnęła dłonią w komara na ręce i szybko starła niewielką plamkę krwi po ugryzieniu. – Nie wiem – przyznała. – Kazali mi wrócić do Gmachu Rady, gdy dzwon wybije cztery razy. Mam

pozbierać swoje rzeczy. – Zaśmiała się lekko. – Niewiele zostało do zbierania, większość spłonęła. Na twarzy Matta odmalowała się szczera radość. – Uratowałżem kilka twoich rzeczów – rzucił wesoło. – Żem ich podwędził z chaty, nim spłonęli. Wcześniej nie mówiłżem, bom czekał, co z tobą będzie. Dalej na ścieżce, za rzeźnią, koledzy Matta nawoływali, by pospieszył się i do nich dołączył. – Musimy już iść z Patykiem – oznajmił – ale przyniosę ci twoich rzeczów, kiedy dzwon zagra czwartą. Na schodach, tak? – Dziękuję, Matt, spotkamy się na schodach. Kira z uśmiechem odprowadziła go wzrokiem. Chude, podrapane nogi, wzbijające pył ze ścieżki, gdy biegł, by dołączyć do przyjaciół. Obok niego pędził Patyk, wymachując krzywo zrośniętym ogonem. Kira szła dalej przez tłum, mijając kramy z żywnością i rozwrzeszczane, targujące się kobiety. Psy szczekały, dwa z nich warczały, warując na ścieżce naprzeciw siebie z wyszczerzonymi zębami; między nimi leżał upuszczony kąsek. Stojący w pobliżu maluch o kręconych włosach przyglądał się im czujnie, po czym zgrabnie wskoczył między nie, chwycił kawałek mięsa i wepchnął sobie do ust. Jego matka, zajęta sprawunkami w najbliższym kramie, obejrzała się, zobaczyła dzieciaka obok psów i chwyciła go, szarpiąc za rękę. A kiedy znalazł się u jej boku, wymierzyła mu bolesne klepniecie w głowę. Maluch uśmiechnął się złośliwie, z zapałem przeżuwając to, co podniósł ze ścieżki. Szopa tkaczek stała nieco dalej, w przyjemnym cieniu wysokich drzew. Było tu ciszej i chłodniej, choć roiło się od komarów. Kobiety siedzące w niej przy warsztatach pozdrowiły zbliżającą się Kirę. – Jest mnóstwo skrawków do zebrania! – zawołała jedna z nich, wskazując głową, podczas gdy jej ręce nadal pracowały. Tym właśnie zazwyczaj zajmowała się Kira: sprzątaniem. Nie wolno jej było jeszcze tkać, choć zawsze obserwowała uważnie, jak to robią, i wiedziała, że gdyby jej potrzebowały, zapewne by sobie poradziła. Od wielu dni nie odwiedzała szopy tkaczek. Przeszkodziła jej choroba i śmierć matki. Tak wiele się wydarzyło. Tak wiele zmieniło. Zakładała, że teraz gdy jej status uległ zmianie, już tu nie wróci. Lecz ponieważ zawołały ją przyjaźnie, Kira zaczęła krążyć po szopie do wtóru grzechotu drewnianych warsztatów i zbierać ścinki z podłogi. Zauważyła, że jeden warsztat milczy. Nikt dziś przy nim nie pracował. Policzyła: czwarty od końca. Zazwyczaj siedziała przy nim Camilla. Kira przystanęła przy pustym stanowisku i zaczekała, aż najbliższa tkaczka przerwie na chwilę pracę, by nawlec czółenko. – Gdzie jest Camilla? – spytała ciekawie. Czasami oczywiście kobiety odchodziły na krótko, by wziąć ślub, urodzić albo po prostu wykonać inne, wyznaczone im doraźnie zadanie. Tkaczka obejrzała się, wciąż poruszając rękami, jej stopy znów zaczęły naciskać pedał. – Potknęła się i upadła niezgrabnie nad strumieniem. – Pokazała kierunek głową. – Właśnie prała. Na kamieniach był mech. – Tak, jest tam dość ślisko. Kira wiedziała to dobrze: sama czasami ślizgała się nad strumieniem w miejscu prania. Kobieta wzruszyła ramionami. – Paskudnie złamała rękę. Nie da się jej nastawić. Nie da wyprostować. Nie będzie już zdolna do tkania. Mąż bardzo się starał wyprostować jej rękę, bo Camilla jej potrzebuje. Do opieki nad maluchami i w ogóle. Ale pewnie trafi na Pole.

Kira zadrżała, wyobrażając sobie nieznośny ból złamanej ręki, gdy mąż próbuje naciągnąć ją i nastawić, by zrosła się jak należy. – Camilla ma pięcioro maluchów, teraz nie może się nimi zajmować ani pracować. Oddadzą je innym. Chcesz jednego? Kobieta uśmiechnęła się do Kiry. Miała zaledwie kilka zębów. Kira pokręciła głową i odpowiedziała słabym uśmiechem, drepcząc dalej między warsztatami. – Chcesz zająć jej warsztat? – zawołała na nią kobieta. – Będą potrzebowali kogoś, kto to zrobi. Chyba jesteś już gotowa. Ale Kira znów pokręciła przecząco głową. Kiedyś bardzo chciała tu pracować, a tkaczki zawsze traktowały ją życzliwie. Teraz jednak jej przyszłość wyglądała inaczej. Warsztaty grzechotały dalej. Z cienia szopy Kira zauważyła, że słońce stało już niżej na niebie. Wkrótce wybiją cztery dzwony. Pozdrowiła skinieniem głowy tkające kobiety i ruszyła ścieżką w stronę miejsca, gdzie mieszkała z matką, miejsca, gdzie tak długo stała jej chata, jedyny znany jej dom. Czuła potrzebę, by się pożegnać.

6

Wielki dzwon na wieży Gmachu Rady zaczął bić. Jego uderzenia rządziły życiem ludzi, informowały, kiedy zacząć pracę i kiedy skończyć, kiedy przyjść na spotkanie, przygotować się do łowów, uczcić coś czy uzbroić się do obrony przed zagrożeniem. Cztery uderzenia – właśnie zabrzmiało trzecie – oznaczały, że mieszkańcy mogą zakończyć dzisiejsze zajęcia, dla Kiry zaś stanowiły sygnał, że ma zgłosić się do Rady Opiekunów. Pospieszyła w stronę głównego placu pośród tłumów ludzi opuszczających swe warsztaty. Matt czekał na nią na stopniach zgodnie z obietnicą. Obok niego Patyk z podnieceniem trącał wielkiego, zielonobłękitnego żuka, raz po raz zagradzając mu łapą drogę, gdy ten bez powodzenia próbował pójść dalej. Na dźwięk powitania Kiry pies uniósł głowę i zamerdał krzywym ogonem. – Co masz? – spytał Matt, zerkając na niewielki tobołek, który dźwigała na plecach. – Niewiele – zaśmiała się gorzko – ale miałam kilka rzeczy ze sobą na Polu, więc ich nie spalili: koszyk z nićmi i kawałki tkanin. I popatrz na to, Matt. – Sięgnęła do kieszeni i wyjęła obłą bryłkę. – Znalazłam swoje mydło tam, gdzie je zostawiłam, na kamieniu. To dobrze, bo nie potrafię go zrobić i nie mam monet, żeby kupić nowe. Nagle roześmiała się, bo uświadomiła sobie, iż Matt, potargany i brudny, nie potrzebuje mydła. Przypuszczała, że ma matkę, a matki zazwyczaj od czasu do czasu szorują maluchy, ale nigdy nie widziała go czystego. – Masz, przyniesłem te tutaj. – Matt pokazał palcem stosik przedmiotów owinięty niedbale w brudną tkaninę i leżący na schodku obok. – Niektóre żem zabrał przed spaleniem, cobyś je miała, jeśli pozwolą ci zostać. – Dziękuję, Matt. Kira zastanawiała się, co wybrał. – Ale nie będziesz ich nosić, bo okropnie kulejesz – dodał, myśląc o jej nodze. – Ja będę twoim dźwigaczem. Kiedy powiedzą ci, gdzie masz mieszkać. I wtedy sam też się dowiem.

Kirze spodobała się myśl, że Matt pójdzie z nią i zobaczy, gdzie zamieszka. Dzięki temu poczuła się nieco mniej samotna. – W takim razie zaczekaj tutaj – poprosiła. – Ja muszę wejść do środka. Powiedzą mi, gdzie mam się udać, a potem wrócę po ciebie. Muszę się spieszyć, Matt, bo dzwony już umilkły, a oni kazali mi przyjść, gdy wybije czwarty. – Możemy z Patykiem zaczekać. Mam cuksa, zwędziłżem go z kramu. – Matt wyciągnął z kieszeni oblepionego brudem cukierka. – A Patyk uwielbia trącać mamucie żuki, o tak. Pies postawił uszy na dźwięk swojego imienia, lecz nie oderwał wzroku od chrząszcza. Kira pospieszyła do Gmachu Rady, podczas gdy chłopiec pozostał na schodach. W wielkiej sali czekał na nią tylko Jamison. Kira zastanawiała się, czy mianowany jej obrońcą miał teraz ją nadzorować. O dziwo, na tę myśl ogarnęła ją lekka irytacja. Była dość duża, by poradzić sobie sama, wiele dziewcząt w jej wieku szykowało się już do małżeństwa. Kira zawsze wiedziała, że nie wyjdzie za mąż – wykręcona noga to uniemożliwiała, nigdy nie byłaby dobrą żoną, nie mogłaby wypełniać mnóstwa obowiązków – ale z pewnością poradziłaby sobie sama. Matka pokazała jej, jak to robić. On jednak powitał ją skinieniem głowy i natychmiast zapomniała o rozdrażnieniu. – No, jesteś. – Wstał i złożył czytane papiery. – Zaprowadzę cię do twojej kwatery. To niedaleko. W skrzydle tego budynku. Potem spojrzał na nią i niewielki tobołek, który dźwigała na plecach. – Czy to wszystkie twoje rzeczy? – spytał. Ucieszyła się na to pytanie, bo zyskała szansę, by wspomnieć o Matcie. – Niezupełnie – odparła – ale nie mogę dźwigać zbyt wiele przez… – Wskazała gestem nogę. Jamison przytaknął. – Jest pewien chłopiec, który mi pomaga. Nazywa się Matt. Nie macie chyba nic przeciw temu? Czeka przed budynkiem, przyniósł resztę moich rzeczy. Miałam nadzieję, że może pozwolisz mu dalej mi pomagać. To dobry chłopak. Jamison lekko zmarszczył czoło, potem odwrócił się i zawołał jednego ze strażników. – Przyprowadź chłopaka ze schodów. – Ach – wtrąciła Kira. Jamison i strażnik spojrzeli na nią. Czując się niezręcznie, podjęła przepraszającym tonem i zauważyła nawet, że kłania się przy tym lekko. – Ma też psa. – Zniżyła głos. – Nigdzie nie pójdzie bez psa. Jest raczej mały – dodała szeptem. Jamison przez chwilę patrzył na nią ze zniecierpliwieniem, jakby nagle pojął, jak wielkim stanie się ciężarem. W końcu westchnął. – Przyprowadź też psa – polecił. Poprowadził ich trójkę w głąb korytarza. Stanowili dziwne trio: najpierw Kira wsparta ciężko na kiju i powłócząca nogą do wtóru szurania jak przy zamiataniu: szur, szur, potem Matt, dla odmiany milczący, chłonący z szeroko otwartymi oczami wspaniałość otoczenia, i wreszcie postukujący pazurami o kamienne płyty posadzki pies z krzywym ogonem, radośnie niosący w pysku protestującego chrząszcza. Matt położył zawiniątko z rzeczami Kiry tuż za progiem, sam jednak odmówił wejścia do pokoju. Przyjrzał się wszystkiemu z powagą, uważnie, i sam podjął decyzję. – Ja z Patykiem poczekam, o tam – oznajmił. – Jak to nazywają? – Rozejrzał się po obszernym pomieszczeniu, w którym się znajdował. – Korytarz – podpowiedział Jamison. Matt skinął głową.

– No to ja z Patykiem zaczekam tu, na korytarzu. Ja i Patyk nie wejdziem do środka przez tycie robaczki. Kira obejrzała się szybko, lecz pies zdążył już zjeść żuka. Poza tym trudno go nazwać tycim, sam Matt mówił o nim mamuci żuk. – Tycie robaczki? – spytał głośno Jamison, marszcząc czoło. – Patyk ma pchły – wyjaśnił Matt, wbijając wzrok w podłogę. Jamison pokręcił głową, lecz Kira dostrzegła, że jego wargi drgają z rozbawienia. Wprowadził ją do pokoju. Widok pomieszczenia zdumiał ją. Chata, w której spędziła całe życie z matką, była prosta, niewielka, z klepiskiem. Sypiały na wypchanych słomą siennikach ułożonych na drewnianych podestach. Dobytek i żywność przechowywały w ręcznej roboty pojemnikach; zawsze jadały razem przy drewnianym stole, który zrobił ojciec Kiry na długo przed jej narodzinami. Po spaleniu domu bardzo żałowała stołu ze względu na wspomnienia, jakie się z nim wiązały. Katrina opisała jej silne dłonie męża polerujące drewno i zaokrąglające narożniki, tak by dziecko, którego się spodziewali, nie uderzyło się o ostry kant. Teraz wszystko obróciło się w popiół: gładkie drewno, zaokrąglone krawędzie, wspomnienie jego rąk. W tym pokoju stało kilka stołów zręcznej roboty, rzeźbionych i delikatnych. Łóżko, także drewniane, wspierało się na nogach i okrywała je luźno tkana kapa. Kira nigdy dotąd nie widziała podobnego; przypuszczała, że nogi łóżka służą, by ochronić śpiącego przed bestiami czy robactwem. Z pewnością jednak tu, w Gmachu Rady, nie było takowych: nawet Matt to wyczuł, skazując pchły jego psa na pobyt na korytarzu. Pokój miał też okna, oszklone, przez które Kira widziała wierzchołki drzew. Wychodziły na las za budynkiem. Jamison otworzył drzwi wewnątrz pokoju i Kira ujrzała drugie pomieszczenie, bez okien, pełne szerokich szuflad. – Tu przechowuje się szatę śpiewaka – poinformował. Wysunął jedną z szuflad i ujrzała złożoną tkaninę mieniącą się jasnymi barwami. Zamknął ją szybko i gestem pokazał mniejsze, sąsiednie szuflady. – Zapasy, wszystko, czego trzeba. – Cofnął się do sypialni i otworzył drzwi po drugiej stronie. Kira dostrzegła coś, co z początku wzięła za płaskie kamienie: to była podłoga wyłożona jasnozielonymi płytkami. – Masz tu wodę – wyjaśnił – do mycia i innych potrzeb. Woda? Wewnątrz budynku? Jamison podszedł do drzwi i wyjrzał na czekających Matta i Patyka. Chłopak przykucnął i w skupieniu ssał długi cukierek. – Jeśli chcesz, żeby chłopak zamieszkał z tobą, możesz go tu umyć. I psa także. Jest wanna. Matt go usłyszał i przerażony popatrzył na Kirę. – Nie, ja i Patyk już pójdziem – oznajmił, a potem dodał z troską: – Nie będziesz tu zamknięta, prawda? – Nie, nie jest więźniem – zapewnił go Jamison. – Dlaczego tak pomyślałeś? Przyniosą ci kolację – poinformował Kirę. – Nie jesteś tu sama, po drugiej stronie korytarza, tam dalej, mieszka rzeźbiarz. – Wskazał ręką zamknięte drzwi. – Rzeźbiarz? To znaczy chłopak imieniem Thomas? – Wiadomość zaskoczyła Kirę. – On też tu mieszka? – Tak, możesz odwiedzać jego pokój. W świetle dnia oboje musicie pracować, ale posiłki możecie zjadać razem. Teraz zaznajom się ze swoją kwaterą i z narzędziami. Odpocznij, jutro omówię z tobą twoje zadanie. Teraz wyprowadzę chłopaka i psa. Stojąc w otwartych drzwiach, odprowadziła ich wzrokiem w głąb korytarza. Mężczyzna szedł

pierwszy, Matt maszerował wesoło tuż za nim, a pies zamykał pochód. Chłopak obejrzał się na nią, pomachał lekko i uśmiechnął się pytająco. Jego twarz umazana lepkim cukierkiem jaśniała podnieceniem. Kira wiedziała, że za kilka minut opowie kolegom, że ledwie uniknął mycia, pies także i wszystkie jego pchły. Udało im się. Cicho zamknęła drzwi i rozejrzała się wokół. Sen nie przyszedł łatwo. Otaczało ją zbyt wiele obcych rzeczy. Tylko księżyc pozostawał znajomy. Tej nocy, bliski pełni, zalewał jej nowy dom srebrzystym blaskiem wpadającym przez szyby w oknach. W taką noc w poprzednim życiu, gdy mieszkała wraz z matką w chacie bez okien, wstawała czasem napawać się księżycem. Wymykały się wówczas na dwór i stały razem w powiewach wiatru, oganiając się od komarów i patrząc, jak chmury przepływają po obliczu jasnej tarczy na nocnym niebie. Tu przez uchylone okno do pokoju wpadały razem nocny wietrzyk i księżycowy blask. Światło przesunęło się po stole w kącie i lśniącej, drewnianej podłodze. Zobaczyła swe sandały ustawione obok krzesła, na którym usiadła, by je zdjąć, a także kij oparty w kącie, rzucający cień na ścianę. Widziała kształty zawiniątka na stole, rzeczy, które przyniósł Matt. Zastanawiała się, co wybrał. Może musiał działać w pośpiechu, gdy ogień już płonął, może po prostu złapał, co tylko mógł, zapalczywymi, hojnymi małymi rękami. W tobołku znalazła swoją obręcz hafciarską i w duchu podziękowała Mattowi. Wiedział, jak wiele dla niej znaczyła. Suszone zioła w małym koszyczku. Kira ucieszyła się na ich widok; miała nadzieję, że przypomni sobie, do czego się ich używa. Nie żeby zioła pomogły matce dotkniętej straszliwą chorobą, ale w niewielkich dolegliwościach: bólu ramienia, ropiejącym i spuchniętym ugryzieniu, naprawdę przynosiły ulgę. Uradował ją też koszyk, bo pamiętała, jak matka splatała go z rzecznych traw. Kilka sporych bulw. Kira uśmiechnęła się, wyobrażając sobie Matta, jak łapie jedzenie, pewnie pogryzając przy okazji. Teraz nie będą jej już potrzebne – posiłek przyniesiony wieczorem na tacy okazał się solidny: grube pajdy chleba i zupa ugotowana z mięsa i jęczmienia z dodatkową zieleniną, przyprawiona mocno ziołami, które bardzo jej smakowały, choć ich nie rozpoznała. Zjadła ją z glazurowanej glinianej miski łyżką wyrzeźbioną z kości, a potem otarła usta i dłonie złożonym kawałkiem drobno tkanego materiału. Kira nigdy w życiu nie zjadła równie eleganckiego posiłku. Ani równie samotnego. Pośród rozłożonych na stole przedmiotów spoczywało też kilka rzeczy z garderoby matki: gruby szal z frędzlami na końcu i spódnica poplamiona farbami, których Katrina używała w pracy, tak że prosta, niezdobiona tkanina mieniła się pasmami kolorów. Myśląc sennie o poplamionej spódnicy matki, Kira wyobraziła sobie, jak wykorzystując własne nici, może obrębić jasne pasma, by dzięki zręcznym rękom z czasem – to musiało potrwać – zamienić ją w strój nadający się na obchody świąt. Nie żeby kiedykolwiek miała co świętować, choć może to – nowe pokoje, nową pracę, fakt, że oszczędzono jej życie. Wierciła się niespokojnie w łóżku. Na szyi czuła obcy przedmiot; on także tkwił w tobołku przyniesionym przez Matta i uradował ją najbardziej ze wszystkiego, co chłopak ocalił. To był wisiorek, który zawsze nosiła matka na skórzanym rzemyku, ukryty pod ubraniem. Kira wiedziała o nim, dotykała go i gładziła często jako maluch karmiony piersią: błyszczący odłamek kamienia, rozszczepiony z boku, z jednej strony gładko odłamany, a z drugiej nakrapiany lśniącą purpurą, z przewierconą dziurką na rzemyk. Prosty, lecz niezwykły, był darem od ojca Kiry i Katrina traktowała

go jak talizman. Kira zdjęła go z szyi matki, gdy ta zachorowała, by móc umyć trawione gorączką ciało, i położyła na półce obok koszyka z ziołami. Tam właśnie musiał go znaleźć Matt. Teraz to Kira nosiła wisiorek na szyi. Uniosła go do policzka, w nadziei że zdoła przywołać bliskość matki, może jej zapach: zapach ziół, barwników i suszonych kwiatów. Ale kamyk pozostał obojętny, bezwonny, bez nawet odrobiny wspomnienia życia. Za to skrawek tkaniny z kieszeni Kiry, ten, który stworzyła magicznie własnymi palcami, a teraz położyła przy swojej głowie, zatrzepotał. Może poruszył nim powiew nocnego wiatru. Przez moment Kira, przyglądając się księżycowi i myśląc o matce, niczego nie zauważyła, potem jednak zobaczyła, że materiał drży lekko w bladym świetle jak obdarzony życiem. Uśmiechnęła się i przez głowę przebiegła jej myśl, że jest jak pies Matta: unosi głowę, strzyże uszami, merda żałosnym ogonem, licząc, że ktoś go zauważy. Wyciągnęła rękę i dotknęła tkaniny. Czując jej ciepło w dłoni, zamknęła oczy. Chmura przesłoniła księżyc i pokój pociemniał. W końcu Kira pogrążyła się w pozbawionym marzeń śnie, a rankiem kiedy się obudziła, skrawek tkaniny leżał bez ruchu, zwykły, wymięty kawałek ładnego materiału.

7

Jajko! To ci dopiero przysmak. Oprócz gotowanego jajka na tacy ze śniadaniem znalazły się znowu grube pajdy chleba i miska ciepłej owsianki pływającej w śmietanie. Kira ziewnęła i zaczęła jeść. Zazwyczaj po przebudzeniu obie z matką szły do strumienia. Przypuszczała, że tu zastępuje go pomieszczenie z zielonymi płytkami. Ale budziło w niej niepokój – zajrzała tam poprzedniego wieczoru i przekręcała różne lśniące uchwyty. Czasem płynęła z nich gorąca woda, co ją zdumiało. Pewnie służyła do gotowania, a gdzieś poniżej najwyraźniej rozpalono ogień. W jakiś sposób woda do gotowania trafiła tutaj. Ale co miała z nią począć? Nie musiała przecież gotować, pomyślała tego ranka, podobnie jak zeszłej nocy. Przynoszono jej przecież ciepłe posiłki. Wciąż oszołomiona, teraz skupiła uwagę na długiej, niskiej wannie. Jamison sugerował, że mogłaby w niej umyć Matta. Było tam coś, co wyglądało i pachniało jak mydło. Przechylona przez krawędź wanny spróbowała się umyć, lecz szło jej bardzo niezgrabnie i nienaturalnie. W strumieniu było znacznie łatwiej. W strumieniu mogła też uprać ubranie i rozwiesić na krzakach. Tu, w małym pokoju bez okien, brakowało miejsca, by wysuszyć cokolwiek. Nie wiał wiatr. Nie świeciło słońce. Uznała, że to ciekawe, iż zdołali znaleźć sposób, by woda płynęła wewnątrz budynku, ale niepraktyczne i niehigieniczne; nie miała też miejsca, by zagrzebać nieczystości. Starła z twarzy i rąk zimną wodę kawałkiem materiału, który znalazła w wyłożonym płytkami pokoju, i postanowiła, że będzie codziennie wracać do strumienia, by załatwić wszystko jak należy. Ubrała się szybko, zasznurowała sandały, przeciągnęła kilka razy grzebieniem, rozczesując długie włosy, chwyciła kij i pospieszyła długim korytarzem, by wyjść z nowego domu na poranny spacer. Nie zaszła jednak daleko, kiedy drzwi na korytarzu się otworzyły, ukazał się zza nich znajomo wyglądający chłopak i odezwał się do niej. – Kira Hafciarka – powiedział. – Uprzedzili mnie, że się zjawisz. – Ty jesteś rzeźbiarzem – odparła. – Jamison mówił mi, że tu mieszkasz.

– Tak, jestem Thomas. – Uśmiechnął się do niej szeroko. Wyglądał jak jej rówieśnik, od niedawna dwusylabowy, i był całkiem przystojny: czysta skóra, jasne oczy, włosy gęste, rudobrązowe, a gdy się uśmiechnął, dostrzegła szczerbę w przednim zębie. – Tu właśnie mieszkam. – Otworzył szerzej drzwi, by mogła zajrzeć do środka. Jego pokój przypominał jej własny, choć tu, po drugiej stronie korytarza, przez okno widać było rozległy główny plac. Zauważyła także, że ten pokój wygląda, jakby ktoś w nim żył, wszędzie walały się porozrzucane rzeczy. – To jest pracownia – skinął ręką i ujrzała duży stół pełen narzędzi do rzeźbienia i drewnianych wiórów – a to magazyn z zapasami. – Tak, u mnie wygląda tak samo, tyle że w moim magazynie jest mnóstwo szuflad. Nie zaczęłam jeszcze pracy, ale pod oknami mam stół, a światło jest dobre, więc chyba tam będę haftować. A tu? Te drzwi? Tu masz wodę do gotowania i wannę? – spytała. – Używasz ich? Straszna niewygoda, zwłaszcza że w pobliżu jest strumień. – Pomocni pokażą ci, jak to działa – wyjaśnił. – Pomocni? – Osoba, która przyniosła ci posiłek. To właśnie pomocna. Mają ci pomagać we wszystkim. Co dzień też odwiedzi cię jeden z opiekunów. Świetnie, Thomas najwyraźniej wiedział, jak to wszystko działa. Przyda się, pomyślała Kira, bo wszystko wydawało jej się takie nowe i obce. – Od dawna tu mieszkasz? – spytała uprzejmie. – Tak – odparł. – Odkąd byłem bardzo mały. – Jak tu trafiłeś? Chłopak zmarszczył czoło, przywołując wspomnienia. – Właśnie zacząłem rzeźbić. Byłem wtedy maluchem, ale w jakiś sposób odkryłem, że jeśli wezmę ostre narzędzie i kawałek drewna, mogę stworzyć obrazki. Wszyscy uważali, że to niesamowite. – Zaśmiał się. – I chyba faktycznie takie było. Kira też się zaśmiała. Przypomniała sobie, jak ona sama, jeszcze bardzo mała, odkryła, że jej palce mają w sobie magię, gdy chwytają kolorowe nici. Pamiętała zdumienie matki i wyraz twarzy opiekuna. Z nim musiało być tak samo, pomyślała. – W jakiś sposób opiekunowie usłyszeli o mojej pracy. Przyszli do naszej chaty ją podziwiać. Zupełnie tak samo, pomyślała Kira. – Później – kontynuował Thomas – niedługo potem rodzice zginęli w czasie burzy. Trafił ich piorun. Słowa te wstrząsnęły Kirą. Słyszała o drzewach powalonych przez pioruny, ale nie o ludziach. Nikt nie wychodził na dwór podczas burzy. – Byłeś tam? W jaki sposób ocalałeś? – Nie, zostałem sam w chacie. Rodzice wykonywali jakieś zadanie, pamiętam, że przybył po nich posłaniec. A potem zjawili się opiekunowie, by mnie zabrać i powiadomić o ich śmierci. Na szczęście mnie znali i stwierdzili, że moja praca może się przydać, choć wciąż byłem taki mały, w przeciwnym razie po prostu by mnie oddali. Zamiast tego sprowadzili tutaj. Od tamtej pory mieszkam tu. – Machnął dookoła ręką. – Przez długi czas ćwiczyłem i uczyłem się, zrobiłem też ozdoby dla wielu opiekunów. Teraz jednak zajmuję się prawdziwą pracą. Ważną pracą. Wskazał dłonią i zobaczyła długi kawałek drewna oparty o stół, tak samo jak ona opierała swój kij. Ten jednak pokrywały misterne zdobienia. Z wiórów na stole domyśliła się, że chłopak właśnie nad nimi pracował.

– Dali mi wspaniałe narzędzia – powiedział Thomas. Na zewnątrz odezwał się dzwon i Kira się zaniepokoiła. W chacie dźwięk dzwonu oznaczał, że czas ruszać do pracy. – Czy powinnam wrócić do swojej kwatery? Chciałam się przejść nad strumień. Thomas wzruszył ramionami. – To nie ma znaczenia, możesz robić, co zechcesz, nie ma sztywnych reguł. Musisz tylko wykonać pracę, do której cię tu sprowadzono. Będą co dzień sprawdzać twoje postępy. Zamierzam dziś odwiedzić siostrę mojej matki, ma nowego malucha. Dziewczynkę. I spójrz! Mam dla niej zabawkę. – Sięgnął do kieszeni i zademonstrował Kirze misternie rzeźbionego ptaszka. W środku był pusty, Thomas uniósł go do ust i zagwizdał. – Zrobiłem go wczoraj – wyjaśnił. – Na trochę oderwałem się od zwykłej pracy, ale niezbyt długo. Był bardzo łatwy. Wrócę na drugie śniadanie – dodał – bo po południu muszę pracować. Czy mam przynieść tacę do twojej kwatery, żebyśmy zjedli razem? – Kira zgodziła się radośnie. – I spójrz – dodał – idzie pomocna, która zabierze poranne tace. Jest bardzo miła, poproś ją… Nie, zaczekaj, ja ją poproszę. Kira patrzyła ciekawie, jak Thomas podchodzi do pomocnej i rozmawia z nią krótko. Kobieta pokiwała głową. – Idź za nią do swojej kwatery, Kiro – powiedział Thomas. – Nie musisz chodzić do strumienia. Ona wytłumaczy ci, jak działa łazienka. Do zobaczenia na drugim śniadaniu! Wsunął do kieszeni rzeźbionego ptaszka, zamknął drzwi swego pokoju i pomaszerował w głąb korytarza. Kira podreptała za pomocną tam, skąd przyszła. Jamison zjawił się u niej niedługo po drugim śniadaniu. Thomas zjadł i pospieszył do swojej kwatery, by wrócić do pracy. Kira właśnie weszła do niewielkiego pomieszczenia i otworzyła szufladę z szatą śpiewaka. Jeszcze jej nie rozłożyła – nigdy wcześniej nie pozwalano jej dotknąć szaty i teraz ogarnęły ją nabożny podziw i lęk. Patrzyła nerwowo na bogato zdobiony materiał, przypominając sobie zręczne dłonie matki dzierżące kościaną igłę. W tym momencie usłyszała pukanie do drzwi, a potem głos Jamisona. – Ach, szata. – Pomyślałam, że muszę zająć się swoimi obowiązkami – poinformowała go Kira. – Ale prawie boję się zacząć. To wszystko jest takie nowe. Jamison wyjął szatę z szuflady i zaniósł na stół przy oknie. Tu, w świetle, kolory mieniły się jeszcze wspanialej i Kira poczuła się tym bardziej niezdarna. – Wygodnie ci tu? Dobrze spałaś? Przynieśli ci jedzenie? Smakowało ci? Tak wiele pytań. Kira zastanowiła się, czy powiedzieć mu, jak niespokojnie spała, ale uznała, że lepiej nie. Zerknęła na łóżko, sprawdzając, czy kapa zdradzi, jak się wierciła, i zauważyła, iż ktoś, zapewne pomocna, która przyniosła i zabrała posiłek, zaścielił łóżko, tak że nie pozostał nawet ślad, że ktokolwiek z niego korzystał. – Tak – odpowiedziała – dziękuję. I poznałam Thomasa Rzeźbiarza. Zjadł ze mną drugie śniadanie. Miło było z kimś porozmawiać. A pomocna wyjaśniła mi rzeczy, które muszę wiedzieć – dodała. – Myślałam, że gorąca woda służy do gotowania. Nigdy wcześniej nie używałam ciepłej wody do zwykłego mycia. Opiekun nie zwracał uwagi na jej zawstydzone wyjaśnienia na temat łazienki. Przyglądał się uważnie szacie, przesuwając po niej dłońmi. – Twoja matka co rok dokonywała drobnych napraw, ale teraz trzeba odnowić wszystko.

To twoje zadanie. Kira przytaknęła. – Rozumiem – rzekła, choć tak naprawdę nie pojmowała. – Oto cała historia naszego świata. Musimy zachować ją nietkniętą, bardziej niż nietkniętą. – Zauważyła, że jego dłonie przesunęły się i teraz gładzą szeroki, niezdobiony fragment tkaniny, okrywający ramiona śpiewaka. – Tu zostanie opowiedziana przyszłość – oznajmił. – Nasz świat zależy od tej opowieści. A zapasy? Są wystarczające? Masz wiele do zrobienia. Zapasy? Kira przypomniała sobie, że przyniosła koszyk własnych nici. Teraz, patrząc na tę wspaniałą szatę, zrozumiała, że jej skąpy zbiór, kilka kolorowych resztek, które matka pozwoliła jej zużyć, zupełnie nie wystarczy. Nawet gdyby umiała to zrobić – a wcale nie była tego taka pewna – nigdy nie zdołałaby odnowić szaty tym, co przyniosła. Dopiero wtedy przypomniała sobie o szufladach, których dotąd nie otworzyła. – Jeszcze nie sprawdziłam – wyznała. Podeszła do płytkich szuflad, które pokazał jej wczoraj; wypełniały je szpulki białych nici, różnej grubości i faktury. Obok tkwiły igły wszelkich możliwych rozmiarów i ułożone w rządku narzędzia do cięcia. Serce zamarło jej w piersi. Miała nadzieję, że nici będą już zafarbowane. Oglądając się na szatę leżącą na stole, na bogatą gamę kolorów, poczuła się nagle przytłoczona. Gdyby tylko ocaliła nici matki! Ale straciła je, wszystkie spłonęły. Zagryzła wargę i zerknęła nerwowo na Jamisona. – Nie są pofarbowane – wyszeptała. – Mówiłaś, że matka uczyła cię farbiarstwa – przypomniał. Kira przytaknęła. Sugerowała to, ale nie do końca trzymała się prawdy – matka dopiero zamierzała przekazać jej tę wiedzę. – Wciąż mam wiele do nauczenia się – wyznała. – Uczę się szybko – dodała w nadziei, że nie zabrzmi to jak przechwałki. Jamison przyjrzał się jej, lekko marszcząc czoło. – Poślę cię do Annabelli – oznajmił. – Mieszka daleko w lesie, lecz ścieżka jest bezpieczna. Annabella może dokończyć naukę, którą rozpoczęła twoja matka. Pieśń o Ruinie zabrzmi dopiero na początku jesieni – przypomniał. – Masz wciąż kilka miesięcy, śpiewak nie będzie wcześniej potrzebował szaty. Zostało ci mnóstwo czasu. Kira przytaknęła niepewnie. Jamison jej bronił, a teraz najwyraźniej doradzał, i była mu wdzięczna za pomoc. Mimo to wyczuła w jego głosie nerwowość, nieobecne wcześniej napięcie. Gdy wyszedł z jej pokoju, pokazując sznur na ścianie, za który mogła pociągnąć, gdyby czegokolwiek potrzebowała, Kira raz jeszcze przyjrzała się rozłożonej na stole szacie. Tak wiele kolorów, tak wiele odcieni każdego z nich! Mimo pocieszających słów opiekuna pierwszy dzień jesieni wydał jej się bardzo bliski. Postanowiła, że tego dnia obejrzy dokładnie szatę i przygotuje plan. Nazajutrz znajdzie Annabellę i będzie ją błagać o pomoc.

8

Matt chciał pójść z nią. – Będziesz potrzebować mnie i Patyka do obrony – tłumaczył. – W lasach pełno jest groźnych stworów. Kira zaśmiała się. – Do obrony? Was? – Ja i Patyk żeśmy są twardziele. – Matt napiął coś, co miało być mięśniami na chuderlawych ramionach. – Tylko wyglądam na tyciego. – Jamison mówił, że póki zostaniemy na ścieżce, będziemy bezpieczni – przypomniała chłopakowi Kira. W skrytości ducha uważała, że zabawnie będzie mieć przy sobie jego i psa. – Ale gdybyś zabłądziła – nalegał Matt – ja z Patykiem zawsze znalazłbym drogę. Gdybyś zabłądziła, na pewno byś nas potrzebowała. – Ale nie będzie mnie cały dzień. Zgłodniejecie. Matt triumfalnie wyciągnął z obszernej kieszeni obwisłych spodni spory kawałek chleba. – Podwędziłżem ta skórka od piekarza – oznajmił z dumą. Zatem ku radości Kiry chłopak zwyciężył i podczas wyprawy w głąb lasu miała towarzystwo. Marsz trwał około godziny. Jamison miał rację, najwyraźniej nic im tu nie groziło. Choć ścieżkę ocieniały gęste drzewa i słyszeli szelest wśród poszycia i obce głosy dziwnych leśnych ptaków, nic nie wydawało się niebezpieczne. Od czasu do czasu Patyk ścigał małego gryzonia albo trącał nosem dziurę w ziemi, płosząc zamieszkujące ją zwierzę. – Pewnie roi się tu od wężów – poinformował ją Matt z psotnym uśmiechem. – Nie boję się węży. – Większość dziewczynów się boi. – Nie ja, w ogrodzie mojej matki ciągle pełzały niewielkie węże. Mówiła, że to przyjaciele roślin. Zjadają robactwo. – Jak Patyś, popatrz, znów jednego złapał. – Wskazał ręką. Pies wskoczył na nieszczęsne stworzenie o długich, cienkich nogach. – O, tatko-kosarz. – Tatko-kosarz? – Kira zaśmiała się; nie słyszała wcześniej tej nazwy. – Masz ojca? – spytała ciekawie chłopaka. – Nie, kiedyś żem miał, ale teraz mam tylko mamę. – Co się stało z twoim ojcem? Wzruszył ramionami. – Nie wiem. Na Moczarze – dodał – jest inaczej, wielu nie ma tatów. A ci, co ich mają, boją się, bo okropnie mocno biją. Moja mama też bije… – dodał z westchnieniem. – Ja miałam ojca, był świetnym łowcą – oznajmiła z dumą Kira. – Nawet Jamison tak twierdzi. Ale mojego ojca zabrały bestie – dodała. – Tak, słyszałżem o tym. Widziała, że Matt stara się przybrać smutną minę, ale chłopakowi o tak wesołym usposobieniu przychodziło to z trudem. Już pokazywał palcem motyla trzepoczącego radośnie jasnopomarańczowymi, nakrapianymi skrzydełkami w leśnym półmroku. – Widzisz to? Przyniosłeś go z rzeczami mojej matki, pamiętasz? – Wyciągnęła zza dekoltu tuniki kamienny wisiorek.

Matt pokiwał głową. – Jest cały purpiaty. I się błyszczy. Kira schowała wisior delikatnie pod ubranie. – Ojciec zrobił go w prezencie dla mojej matki. Matt zmarszczył twarz, analizując jej słowa. – W prezencie? – spytał. Kirę zdumiało, że nie zrozumiał. – Kiedy ci na kimś zależy, dajesz mu coś wyjątkowego. Coś, co sobie ceni. To właśnie jest prezent. Matt się roześmiał. – Na Moczarze tego nie mają – rzekł. – Na Moczarze jeśli ci coś dają, to tylko kopniaka w tyłek. Ale ten tu jest bardzo ładny – dodał uprzejmie. – Masz szczęście, żem go uratował. Dla Kiry powłóczącej chorą nogą wędrówka trwała bardzo długo. Jej kij zahaczał o węzły korzeni tuż pod ziemią i od czasu do czasu się potykała. Ale przywykła do własnej niezdarności i bólu, zawsze jej towarzyszyły. Matt pobiegł naprzód z Patykiem. Gdy wrócili do niej, oznajmił podniecony, że ich cel czeka tuż za następnym zakrętem. – To tycia chatka! – zawołał. – A po ogrodzie na dworze chodzi starucha i w krzywych rękach trzyma tęczę! Kira przyspieszyła, pokonując zakręt, i natychmiast zrozumiała, co miał na myśli. Przed maleńką chatką w pełnym bujnych kwiatów ogrodzie pracowała zgarbiona, siwowłosa staruszka. Schylała się do koszyka postawionego na ziemi, wyjmowała z niego naręcza jaskrawokolorowych włóczek – najróżniejszych odcieni żółci, od najbledszej cytryny po głębokie, płowe złoto – i rozwieszała na sznurku rozciągniętym między drzewami. Wisiały już na nim ciemniejsze odcienie rdzy i czerwieni. Kobieta miała powykrzywiane, poplamione ręce; uniosła jedną na powitanie. Zostało jej ledwie kilka zębów, twarz pokrywały głębokie zmarszczki, lecz oczy pozostały jasne. Podeszła do nich, ściskając drewnianą laskę, zupełnie niezaskoczona widokiem niespodziewanych gości. Przyjrzała się uważnie twarzy Kiry. – Podobnaś do mamy – oznajmiła. – Wiesz, kim jestem? – zdumiała się Kira. Staruszka przytaknęła. – Ano wiem. Skąd? Skąd możesz wiedzieć? Ale Kira nie zadała głośno tego pytania. – Mam na imię Kira. To mój przyjaciel, nazywa się Matt. Matt wystąpił naprzód, nagle onieśmielony. – Przyniósłżem własną skórczynę – powiedział. – Ja i mój psiak nie będziem wam wadzić. – Usiądź – poleciła Kirze Annabella, nie zwracając uwagi na Matta i Patyka, z zacięciem obwąchującego ogród i szukającego odpowiedniego miejsca, by unieść krótką łapę. – Na pewnoś zmęczona i obolała. – Wskazała niski, płaski pieniek i Kira przysiadła na nim z wdzięcznością, masując bolącą nogę. Rozsznurowała sandały i wysypała z nich kamyczki. – Musisz nauczyć się farbów – oznajmiła kobieta. – Bo po to żeś przyszła, tak? Jak twoja mama. I miała cię ich nauczyć. – Zabrakło czasu… – Kira westchnęła. – A teraz chcą, żebym wszystko wiedziała i zajęła się jej pracą, naprawą szaty śpiewaka. Wiesz o tym?

Annabella skinęła głową. Wróciła do swego sznurka i skończyła rozwieszać żółte pasma. – Mogę dać ci trochę niciów, żebyś zaczęła reperować szatę, ale musisz nauczyć się farbów. Będą od ciebie chcieli jeszcze innych rzeczy. Kira znów przypomniała sobie nietknięty kawał materiału na plecach i ramionach szaty. Tego właśnie od niej żądali, by zapełniła to miejsce przyszłością. – Musisz tu przychodzić codziennie. Musisz poznać wszystkie rośliny. Spójrz – kobieta wskazała grządkę pełną wybujałych roślin, wielu we wczesnoletnim rozkwicie – to przytulia – oznajmiła, pokazując wysoką łodygę z mnóstwem żółtych kwiatów. – Korzeń to ładna czerwień, jednak do czerwieni lepsza marzanka, tu masz moją – znów pokazała i Kira ujrzała płożącą się wiotką roślinę na podwyższonej grządce. – Teraz nie czas na korzenia marzanki. Lepszy początek jesieni, kiedy jest uśpiona. Przytulia. Marzanka. Muszę to zapamiętać. Muszę to poznać. – Janowiec barwierski – oznajmiła kobieta, trącając laską krzak z małymi kwiatkami. – Użyj pędów na piękną żółć, ale go nie przenoś, chyba że musisz. Janowiec nie znosi przesadzania. Janowiec. Żółty. Kira ruszyła za kobietą, która skręciła w głąb ogrodu. Annabella przystanęła i szturchnęła kępę roślin o sztywnych łodygach i małych, owalnych listkach. – To prawdziwy twardziel – rzekła niemal z czułością. – Dziurawiec, tak go zowią. Jeszcze nie kwitnie, za wcześnie na niego. Ale gdy pąki się otworzą, z kwiatów dostaniesz piękny brąz, chociaż poplami ci ręce. – Uniosła własne i zachichotała głośno. – Będziesz też potrzebować zieleni, zrobisz ją z rumianka. Dobrze go podlewaj, potrzebuje wody, ale zbierz tylko liście na zieleń, kwiaty zachowaj na napar. Kirze kręciło się już w głowie z wysiłku, jakiego wymagało spamiętanie nazw roślin i powstających z nich kolorów, a dotąd zwiedziły tylko niewielki zakątek bujnego ogrodu. Teraz na dźwięk słów „woda” i „napar” dotarło do niej, że chce jej się pić. – Przepraszam, czy masz może studnię? Czy mogłabym się napić? – poprosiła. – I Patyś też? Szukał strumienia, ale niczego nie znalazł – tuż obok zabrzmiał piskliwy głos Matta; Kira prawie zapomniała, że chłopak tu jest. Annabella poprowadziła ich do studni za chatą, gdzie z wdzięcznością zaspokoili pragnienie. Matt nalał wody do szczeliny we wklęsłym kamieniu dla swego psa, który wychłeptał ją łapczywie, czekając na więcej. W końcu usiadły razem w cieniu, Kira i staruszka. Matt, przeżuwając swój kawałek chleba, odszedł gdzieś z Patykiem u nogi. – Musisz przychodzić tu co dzień – powtórzyła Annabella. – Musisz nauczyć się wszystkich roślin, wszystkich kolorów. Tak jak twoja mama, gdy była małą dziewczynką. – Tak zrobię. Obiecuję. – Mówiła, że masz wiedzę w palcach. Więcej od niej. Kira zerknęła na własne dłonie splecione na kolanach. – Kiedy pracuję z nićmi, coś się dzieje, jakby same wiedziały, co robić, a moje palce tylko ich słuchały. Annabella pokiwała głową. – To właśnie ta wiedza. Ja mam ją co do kolorów, ale nie niciów. Zawszem miała zbyt sztywne ręce. – Uniosła poplamione i powykręcane dłonie. – Ale by użyć swej wiedzy o niciach, musisz nauczyć się

robić odcienie. Kiedy przysmucić żelaznym garnkiem. Jak rozkwiecić kolory. Jak wykrwawić. Przysmucić, rozkwiecić, wykrwawić. Co za dziwne określenia. – I o żrakach, o nich też musisz się nauczyć. Czasami to sumak, pączki drzew także są bardzo dobre. Niektóre porosty. Ale najlepszy… Chodźże, pokażę ci, zobaczym, czy zgadniesz, gdzie się ten żrak urodził. Zdumiewająco żwawo jak na kobietę o czterech sylabach Annabella wstała i poprowadziła Kirę do przykrytego pojemnika obok miejsca, gdzie nad dymiącymi resztkami ogniska wisiał duży kocioł ciemnej wody, zbyt wielki na gotowanie. Kira pochyliła się, by do niego zajrzeć, gdy jednak staruszka uniosła pokrywę, dziewczyna cofnęła gwałtownie głowę, nieprzyjemnie zaskoczona. Płyn obrzydliwie śmierdział. Annabella zaśmiała się głośno. – Masz jakiś pomysł? Kira pokręciła głową. Nie potrafiła sobie wyobrazić, co jest w cuchnącym naczyniu i skąd mogło się wziąć. Annabella, wciąż rozchichotana, odłożyła pokrywę na miejsce. – Zbierasz je i sporo przetrzymujesz – oznajmiła. – Wtedy ożywiają odcień i utrwalają go na dobre. To stare siki! – wyjaśniła, śmiejąc się z zadowolenia. U kresu dnia Kira ruszyła do domu z Mattem i Patykiem. Torbę na jej ramieniu wypełniały barwne nici i włóczki, prezent od Annabelli. – Na razie ci wystarczy – oznajmiła stara farbiarka. – Ale musisz się nauczyć robić własne. Powtórz teraz te, któreś zapamiętała. Kira zamknęła oczy, zastanowiła się chwilę i zaczęła recytować. – Marzanka daje czerwień. Przytulia też, same korzenie. Końcówki wrotycza dają żółć, janowiec także. I krwawnik: żółty i złoty. Ciemna malwa, same płatki, to fiołkowy. – Smarczyna – wtrącił głośno Matt z uśmiechem i otarł zasmarkany nos brudnym rękawem. – Bądź cicho – odparła ze śmiechem Kira. – Tylko bez głupich zabaw, to ważne, muszę zapamiętać. – Mietlica – podjęła, grzebiąc w pamięci. – Złociste żółcie i brązy. I dziurawiec, też brąz, ale poplami mi ręce. Brązowy fenkuł – liście i kwiaty, użyć świeże, można je też jeść. Rumianek na napar i odcienie zieleni. To na razie wszystko – dodała przepraszająco. Było tak wiele innych. Annabella kiwnęła głową z aprobatą. – Jest już jakiś początek – rzekła. – Musimy iść z Mattem, inaczej nim dotrzemy na miejsce, zrobi się ciemno. – Kira odwróciła się. Patrząc w niebo, by ocenić porę dnia, nagle coś sobie przypomniała. – Umiesz robić błękit? – spytała. Lecz Annabella zmarszczyła czoło. – Potrzebny byłby urzet. Zbierz świeże listki pierwszorocznego urzetu. I miękką deszczówkę, tak robi się błękit. – Pokręciła głową. – Ja go nie mam, inni tak, ale są daleko. – Co za inni? – wtrącił Matt. Stara kobieta nie odpowiedziała, wskazała tylko ręką przeciwległy koniec ogrodu, gdzie zaczynał się las i biegła wąska, zarośnięta ścieżka. Potem zawróciła w stronę chaty, a Kira usłyszała, że mamrocze pod nosem. – Nigdy żem nie mogła go zrobić – mówiła. – Ale niektóre tamój mają błękit.

9

Na szacie śpiewaka pozostało tylko kilka maleńkich plamek starożytnego błękitu, wyblakłego niemal do bieli. Po kolacji, gdy zapłonęły lampy olejowe, Kira obejrzała ją uważnie. Ułożyła nici – z własnej skromnej kolekcji i wiele innych podarowanych przez Annabellę – na dużym stole, wiedząc, że zanim rozpocznie naprawę, będzie musiała starannie dopasować odcienie, i to w świetle dziennym. To wtedy zauważyła – z ulgą, bo nie wiedziała, jak uzupełnić braki, ale też z pewnym zawodem, bo kolor nieba stanowiłby przepiękny dodatek do wzoru – że tak naprawdę nie pozostał na niej żaden błękit, jedynie jego cień w dawnych miejscach. Raz po raz powtarzała na głos nazwy roślin, próbując ułożyć je w piosenkę, by łatwiej zapamiętać. – Malwa i wrotycz, marzanka i przytulia… Ale nie tworzyły żadnego wpadającego w ucho rytmu ani się nie rymowały. Do jej drzwi zastukał Thomas. Kira powitała go radośnie, pokazała szatę i nici i opowiedziała o dniu spędzonym u starej farbiarki. – Nie potrafię spamiętać wszystkich nazw – dodała rozdrażniona. – Ale myślę sobie, że jeśli rano pójdę tam, gdzie stała moja dawna chata, i jeżeli wciąż jest tam ogródek matki, to może znajdę w nim rośliny, których używała do tworzenia kolorów. I wtedy, na ich widok, nazwy nabiorą większego znaczenia. Mam tylko nadzieję, że Vandara… Urwała. Dotąd nie opowiedziała rzeźbiarzowi o swojej nieprzyjaciółce, a nawet samo imię budziło w niej obawę. – Kobieta z blizną? – spytał Thomas. Kira przytaknęła. – Znasz ją? Pokręcił głową. – Ale wiem, kim jest. Wszyscy wiedzą. Uniósł pasemko głębokiego szkarłatu. – Z czego farbiarka uzyskała ten kolor? – spytał ciekawie. Kira zastanowiła się. Marzanka to czerwień. – Marzanka – przypomniała sobie. – Sam korzeń. – Marzanka – powtórzył i nagle przyszedł mu do głowy pewien pomysł. – Mógłbym zapisać dla ciebie te nazwy, Kiro – zaproponował. – W ten sposób łatwiej byś zapamiętała. – Umiesz pisać? I czytać? Thomas przytaknął. – Nauczyłem się, kiedy byłem mały. Chłopcom wolno, tym, których wybiorą. A czasami rzeźbię też słowa. – Ale ja nie umiem czytać, więc nawet gdybyś zapisał mi nazwy, nie potrafiłabym ich odczytać. A dziewczynkom nie wolno się uczyć. – Mimo wszystko mógłbym ci pomóc zapamiętać. Gdybyś mi je powtórzyła, a ja bym zapisał, potem mógłbym ci je odczytać. Ułatwiłoby to ich zapamiętanie. Pomyślała, że pewnie ma rację. Thomas przyniósł zatem ze swego pokoju pióro, atrament i papier, a Kira wyrecytowała słowa, które zapamiętała. W migotliwym świetle patrzyła, jak chłopak starannie je zapisuje; widziała, jak połączone zawijasy i linie tworzą dźwięki. Potem je odczytał.

Kiedy wymówił słowo „malwa”, przesuwając palcem po wyrazie, zobaczyła, że jest pełny krągłości jak okrągłe kwiaty. Szybko odwróciła wzrok, by go nie zapamiętać. Nie chciała być winna czegoś kategorycznie zakazanego. Ale uśmiechnęła się, widząc, jak pióro tworzy kształty, a kształty opowiadają historie nazw. Bardzo wczesnym rankiem Kira szybko zjadła śniadanie i pokuśtykała w miejsce, gdzie kiedyś znajdował się ogród kolorów jej matki. Niewiele osób wstawało o wschodzie słońca, ale spodziewała się, że po drodze spotka Matta i Patyka, jednak ścieżki były niemal puste, a w wiosce wciąż panowała cisza. Tu i tam płakał maluch, słyszała też ciche gdakanie kur, lecz ogłuszający dzienny gwar miał dopiero nadejść. Zbliżywszy się, zobaczyła, że zagroda jest już częściowo gotowa. Minęło zaledwie kilka dni, lecz kobiety zdążyły zgromadzić cierniste krzaki i ułożyć dookoła szczątków chaty, w której dorastała Kira. Ziemię wewnątrz wciąż pokrywały popiół i śmieci. Wkrótce cierniste ogrodzenie całkowicie otoczy to miejsce. Przypuszczała, że zbudują też jakąś bramkę i będą zaganiać do środka kury i maluchy. Wszędzie będą się walać ostre kawałki drewna i odłamki potłuczonych garnków. Kira westchnęła na ten widok: maluchy będą się ranić i kaleczyć szczątkami jej zniszczonej przeszłości, ale nic nie mogła na to poradzić. Szybko ominęła ruinę i częściowo zbudowane ogrodzenie i znalazła resztki ogrodu kolorów matki na skraju lasu. Grządki z warzywami całkowicie splądrowano, lecz kwiaty pozostały, chociaż ktoś je zdeptał. Najwyraźniej kobiety, wlokąc krzaki do budowy zagrody, po prostu tędy przechodziły. A jednak kwiaty wciąż kwitły i Kira z podziwem patrzyła na barwne życie, próbujące przetrwać mimo takiego zniszczenia. Zaczęła nazywać rośliny w duchu, te, które zapamiętała, i zebrała, co tylko mogła, układając stos na przyniesionym kawałku materiału. Annabella mówiła, że większość kwiatów i liści można ususzyć i użyć później. Ale nie wszystkie, na przykład brązowego fenkułu nie. „Jego używaj świeżego – poleciła farbiarka. – Można go też jeść”. Kira zostawiła fenkuł w ogrodzie, zastanawiając się, czy kobiety wiedzą, że można się nim posilić. W pobliżu zaszczekał pies. Teraz słyszała już odgłosy z kuchni: mąż krzyczał na żonę, ktoś dał dziecku klapsa. Wioska budziła się do codziennego życia. Czas wracać, to nie było już jej miejsce. Kira zebrała brzegi tkaniny, na której ułożyła rośliny, i związała. Potem zarzuciła sobie tobołek na ramię, podniosła swój kij i odeszła pospiesznie. Na bocznej ścieżce, unikając głównej

wiejskiej drogi, zobaczyła Vandarę i odwróciła wzrok. Kobieta zawołała za nią pewnym siebie, drwiącym głosem. – Podoba ci się nowe życie? – Zaśmiała się ochryple. Kira szybko skręciła, by uniknąć konfrontacji, lecz wspomnienie sarkastycznego pytania i złośliwego uśmiechu kobiety towarzyszyło jej przez całą drogę do domu. – Potrzebne mi miejsce na ogród kolorów – poinformowała Jamisona kilka dni później – i przewiewne pomieszczenie do suszenia roślin. Muszę także mieć gdzie rozpalić ogień i ustawić kotły do farbowania. – Zastanowiła się chwilę i dodała: – I potrzebuję wody.

Skinął głową i odparł, że da się to znaleźć. Każdego wieczoru odwiedzał jej kwaterę, oceniając całodzienną pracę i pytając, czego potrzebuje. Kirze wydawało się dziwne, że może o coś prosić i że ktoś spełnia jej prośby. Ale Thomas wyjaśnił, że z nim też tak było. Przynoszono mu każdy gatunek drewna – z jesionu, twardziela, orzecha, klonu o falistych słojach – jakiego zażądał. Dawali mu też najróżniejsze narzędzia, niektórych wcześniej w ogóle nie znał. Dni pełne zajęć, męczące, mijały coraz szybciej. Pewnego ranka, gdy Kira szykowała się do wyprawy do chaty farbiarki, w jej pokoju pojawił się Thomas. – Słyszałaś coś zeszłej nocy? – spytał niepewnie. – Może obudził cię jakiś dźwięk? Kira zastanowiła się. – Nie – odparła. – Spałam spokojnie. A czemu? Sprawiał wrażenie zakłopotanego, jakby próbował coś sobie przypomnieć. – Zdawało mi się, że coś słyszę, jakby płacz dziecka. Sądziłem, że mnie obudził, ale może to był tylko sen. Tak, to chyba sen. Poweselał i wzruszył ramionami, zapominając o zagadce. – Zrobiłem coś dla ciebie – oznajmił. – Siedziałem nad tym wczesnymi rankami – wyjaśnił – nim zacząłem właściwą pracę. – A czym tak naprawdę się zajmujesz, Thomasie? – zapytała Kira. – Ja oczywiście szatą, ale co przydzielili tobie? – Laskę śpiewaka. Jest bardzo stara, a jego dłonie – i pewnie dłonie poprzednich, innych śpiewaków z przeszłości – tak bardzo starły rzeźby, że trzeba je wszystkie odnowić. To trudna praca. Ale ważna. Śpiewak posługuje się rzeźbieniami na lasce, by nie pogubić się w pieśni, przypomnieć sobie właściwy fragment. Na górze został duży kawałek, którego nigdy nie wyrzeźbiono. W końcu tym właśnie się zajmę: będę go rzeźbił po raz pierwszy, tworzył własne wzory. – Roześmiał się. – No, tak naprawdę nie własne, powiedzą mi, co tam umieścić. Proszę. Sięgnął nieśmiało do kieszeni i podał jej prezent. Zrobił dla niej małą szkatułkę z idealnie dopasowanym wieczkiem, z góry i po bokach rzeźbioną misternie w motyw z roślin, które zaczynała poznawać i uczyć się ich nazw. Kira obejrzała wzór zachwycona, rozpoznała wysokie łodygi krwawnika i gęste pęki kwiatów, wokół nich wiły się pędy nachyłka, a nad rzeźbioną łodygą tej rośliny piętrzyły się ciemne, pierzaste liście. Natychmiast wiedziała, co chce schować do tej przepięknej skrzyneczki – mały kawałek zdobionej tkaniny, który nosiła w kieszeni w dniu rozprawy i który dodawał jej otuchy w samotności, gdy ściskała go przed snem. Tkwił teraz ukryty w jednej z szuflad z zapasami; nie nosiła go już ze sobą, bo bała się go zgubić podczas długich wędrówek przez las i dni spędzonych na ciężkiej pracy u farbiarki. Teraz na oczach Thomasa przyniosła materiał i ułożyła w szkatułce. – Śliczny – zauważył rzeźbiarz na jego widok. Kira pogładziła tkaninę, po czym zamknęła wieczko. – W jakiś sposób mówi do mnie – powiedziała. – Zupełnie jakby żył. Uśmiechnęła się zawstydzona, bo wiedziała, że to dziwactwo, a on nie zrozumie i może uzna ją za głupią. Lecz Thomas pokiwał głową. – Tak – rzekł ku jej zaskoczeniu. – Mam kawałek drewna, który robi to samo.

Wyrzeźbiłem go dawno temu, kiedy byłem maluchem. Wciąż czasami czuję to w palcach, czuję wiedzę, którą wówczas miałem. Odwrócił się do wyjścia. Którą wówczas miałeś? I już nie masz? Wiedza nie zostaje? Kirę przeraziła ta myśl, ale nie powiedziała niczego swemu przyjacielowi. Choć Annabelli wciąż zostało do przekazania jej tak wiele informacji, Kira musiała skrócić czas nauki u farbiarki, bo należało już zacząć pracę nad szatą śpiewaka, a do tego potrzebowała światła dziennego. Teraz cieszyła się z wykładanej płytkami łazienki, która z początku tak bardzo ją onieśmielała. Ciepła woda i mydło pomagały zmyć pokrywające dłonie plamy, a gdy Kira dotykała szaty, musiała mieć absolutnie czyste ręce. Zatrzymała swą niewielką obręcz do haftowania, tę, którą Matt uratował z pożaru. Ale jej nie potrzebowała – wśród dostarczonych jej zapasów znalazła się piękna, nowa obręcz, rozkładana i wsparta na solidnych drewnianych nogach, tak że Kira nie musiała trzymać jej na kolanach. Ustawiła ją przy oknie, by móc siedzieć na krześle podczas pracy. Rozłożyła szatę na wielkim stole, by przyjrzeć się jej uważnie i wybrać miejsce, od którego rozpocznie pracę. Dopiero teraz Kira zaczęła dostrzegać ogrom, z którego śpiewak tworzył swoją pieśń. Na obfitych fałdach szaty przedstawiono całe dzieje ludzi, zwieńczone przerażającą historią Ruiny, oddaną w niewiarygodnie misternych szczegółach. Kira widziała jasnozielone morze, a w jego głębi najróżniejsze gatunki ryb, niektóre większe od człowieka, większe od dziesięciu ludzi naraz. Potem morze niepostrzeżenie przechodziło w rozległe ziemie zamieszkane tylko przez nieznane jej zwierzęta, potężne stworzenia pasące się wśród wysokich, płowych traw. Wszystko to zajmowało zaledwie niewielki skrawek szaty śpiewaka. Gdy podążyła wzrokiem dalej, odkryła, iż z jasnego morza nieopodal krainy pastwisk wyrasta inna ziemia. Na tej ziemi pojawili się ludzie, drobne ściegi tworzyły figury łowców wyposażonych we włócznie i w broń. Dostrzegła też maleńkie węzełki czerwieni (Marzanka to czerwień. Tylko korzenie). przedstawiające krew na postaciach poległych, zabranych przez bestie. Przypomniała sobie o ojcu. Lecz ta scena rozegrała się dawno temu, na długo przed jej ojcem, na długo przed kimkolwiek z ich ludu. Nieżywi ludzie pokryci czerwonymi węzełkami krwi stanowili nieskończenie maleńki fragment szaty, mgnienie oka. Odeszli w niepamięć i powracali tylko w odśpiewywanej raz do roku pieśni, gdy śpiewak przypominał słuchaczom o przeszłości. Przyglądając się szacie i gładząc ją czystą dłonią, Kira westchnęła, uświadomiwszy sobie, że nie ma czasu na dalsze oglądanie. Musiała wykonać bardzo ważną pracę, a u Jamisona dostrzegła narastające napięcie. Raz po raz przychodził do jej pokoju, sprawdzając, upewniając się, że pamięta o swych obowiązkach i że będzie pracować skrupulatnie.

Znalazłszy na rękawie miejsce bardzo wymagające naprawy, Kira wpięła ten fragment w obręcz i naciągnęła tkaninę. Potem ostrożnie, za pomocą precyzyjnych narzędzi do cięcia, usunęła postrzępione nitki. Na misternie haftowanym kwiecie w odcieniach złota, stanowiącym część krajobrazu przedstawiającego rzędy wysokich słoneczników na brzegu jasnozielonego strumienia, dostrzegła plamkę. Dawno temu ktoś bardzo uzdolniony, wyszywając białe zakrzywione linie, sugestie piany, sprawił, iż strumień zdawał się płynąć. Jakże wielki talent miała owa hafciarka! Jednak poplamione nici trzeba będzie wymienić. Praca okazała się morderczo powolna. Matka, choć jej palcom brakowało niemal magicznej wiedzy Kiry, miała większe doświadczenie, była zręczniejsza i szybsza. Kira uniosła do okna nowe złote nici, sprawdzając subtelne zmiany odcienia, wybierając najlepsze. Gdy późnopopołudniowe światło zaczęło przygasać, przerwała pracę. Przyjrzała się niewielkiej powierzchni w obręczy, oceniając, czego tego dnia dokonała, i uznała, że spisała się dobrze. Matka byłaby zadowolona, Jamison też. Miała nadzieję, że gdy nadejdzie czas, by przywdziać szatę, śpiewak również będzie rad. Teraz jednak bolały ją palce. Pomasowała je i westchnęła. Zupełnie nie przypominało to jej własnych dzieł, kawałków tkaniny, nad którymi pracowała w dzieciństwie, a już z całą pewnością nie tego wyjątkowego, który zaczął poruszać się jakby z własnej woli w jej dłoni przy łożu śmierci matki, gdy jej palce skręcały i łączyły nici w sposób, jakiego nigdy się nie uczyła, tworząc wcześniej niewidziane wzory. Wtedy jej dłonie nigdy się nie męczyły. Myśląc o tym wyjątkowym skrawku materiału, Kira podeszła do rzeźbionej skrzyneczki, wyjęła z niej tkaninę i wsunęła do kieszeni. Tkwiła w niej, znajoma i ciepła, jakby odwiedziła ją stara przyjaciółka. Nadszedł już niemal czas wieczornego posiłku. Kira zakryła rozłożoną szatę zwykłą tkaniną dla ochrony. Potem podreptała korytarzem i zastukała do drzwi Thomasa. Młody rzeźbiarz także kończył pracę. Gdy zawołał: „Wejdź!” i Kira przekroczyła próg, chłopak właśnie wycierał ostrza swych narzędzi i odkładał je. Długa laska leżała na warsztacie przytrzymywana w imadle. Na widok Kiry Thomas uśmiechnął się – ostatnio zaczęli co wieczór zjadać razem posiłek. – Posłuchaj – rzekł, pokazując palcem okno. Z głównego placu w dole dobiegały jakieś dźwięki. W jej pokoju, położonym od strony lasu, zawsze panowała cisza. – Co się dzieje? – Przyjrzyj się. Szykują się do jutrzejszych łowów. Kira podeszła do okna i spojrzała w dół. Pod nim zebrali się mężczyźni czekający na rozdanie broni. Łowy zawsze zaczynano wczesnym rankiem – myśliwi opuszczali wioskę przed wschodem słońca. Teraz zaczęli przygotowania. Kira widziała otwarte drzwi magazynu obok Gmachu Rady; ze środka wynoszono długie włócznie i układano w stosach na środku placu. Mężczyźni unosili włócznie i ważyli w dłoni, szukając najwygodniejszej. Dochodziło do kłótni. Zobaczyła, jak dwaj chwycili to samo drzewce i każdy desperacko starał się je przejąć. Wrzeszczeli na siebie. Pośrodku hałaśliwego chaosu Kira dostrzegła drobną chłopięcą postać przemykającą między mężczyznami i chwytającą włócznię. Nikt inny najwyraźniej jej nie zauważył. Wszyscy zbyt byli zajęci swoimi sprawami, przepychaniem się i krzykiem. Jeden z mężczyzn krwawił już po kontakcie z grotem i wiedziała, że zanim rozdawanie broni się zakończy, inni także odniosą rany. Nikt nie zwracał uwagi na chłopca. Ze swego miejsca w oknie Kira patrzyła, jak triumfalnie odchodzi na bok, ściskając w dłoni niebudzącą niczyjego zainteresowania włócznię. Przy jego bosych stopach kręcił się pies.

– To Matt! – krzyknęła poruszona. – To przecież tylko maluch, Thomasie! Jest stanowczo za młody na łowy. Kiedy rzeźbiarz podszedł do okna, wskazała mu ręką znajomą postać. Chłopak podążył wzrokiem za jej palcem i w końcu ujrzał Matta stojącego z boku z włócznią. Thomas zaśmiał się. – Czasami mali chłopcy tak robią – wyjaśnił. – Mężczyznom to nie przeszkadza, pozwalają im chodzić ze sobą na łowy. – Ale to zbyt niebezpieczne dla malucha, Thomasie! – Czemu tak się przejmujesz? – Wydawał się autentycznie zaciekawiony. – To tylko maluchy. I tak jest ich zbyt wiele. – To mój przyjaciel! Tym razem najwyraźniej do niego dotarła, bo twarz Thomasa zmieniła się, popatrzył z troską na chłopca. Kira zobaczyła, jak Matta otacza krąg łobuziaków, które często mu towarzyszyły – teraz podziwiały go, gdy wymachiwał włócznią. Nagle poczuła coś dziwnego, jakby pulsowanie na biodrze. Sięgnęła tam, zamierzając rozmasować miejsce, prawdopodobnie zdrętwiałe, bo zbyt mocno oparła się o parapet. Jej dłoń odruchowo powędrowała do kieszeni. Wówczas przypomniała sobie, że włożyła tam skrawek tkaniny. Dotknęła jej i wyczuła napięcie, zagrożenie i ostrzeżenie. – Proszę, Thomasie – rzuciła podenerwowana. – Pomóż mi go powstrzymać!

10

Z trudem przedzierali się przez tłum. Kira podążała za Thomasem, który, wyższy od niej, przepychał się, torując drogę między krzyczącymi, podekscytowanymi mężczyznami. Niektórych rozpoznała: był tam rzeźnik, który sypiąc przekleństwami, kłócił się z kimś jej nieznanym, dostrzegła też brata swej matki w grupie porównującej ciężary swojego uzbrojenia do wtóru głośnych przechwałek. Kira rzadko odwiedzała świat mężczyzn. Wiedli zupełnie odrębne życie niż kobiety, nigdy im nie zazdrościła. Teraz gdy znalazła się pośród potężnych, cuchnących potem ciał, słysząc gniewne uwagi i krzyki, poczuła, iż ogarnia ją mieszanina lęku i irytacji. Zrozumiała też, że łowy to czas na przechwałki i popisy, na poddawanie innych próbom. Nic dziwnego, że Matt kierowany dziecięcym zapałem chciał w nich uczestniczyć. Jasnowłosy mężczyzna z ręką usmarowaną krwią odwrócił się od przepychających się towarzyszy i próbował ją chwycić, gdy przechodziła śpiesznie obok. – Oto zdobycz! – usłyszała Kira. Na szczęście kompani mężczyzny nie zareagowali, zbyt zajęci sporem. Używając swego kija jak pałki, odepchnęła nieznajomego i szarpnięciem uwolniła przegub. – Nie powinno cię tu być – wyszeptał Thomas, gdy go dogoniła. Prawie dotarli już na skraj placu, gdzie ostatnio wypatrzyli Matta. – Przychodzą tu tylko mężczyźni i zachowują się bardzo brutalnie. Wiedziała o tym. Zapachy, szorstkie kłótnie i hałas – wszystko to oznaczało jedno: to nie miejsce dla dziewcząt ani kobiet. Spuściła zatem głowę, wbijając wzrok w ziemię w nadziei, że nikt więcej nie zauważy jej i nie złapie.

– Tam jest Patyk! – Wskazała małego psa, który rozpoznał ją i zamerdał krzywym kikutem ogona. – Matt musi być w pobliżu. Z Thomasem u boku przepchnęła się i znalazła chłopca wciąż popisującego się i wywijającego włócznią. Jej ostry grot znalazł się niebezpiecznie blisko innych maluchów. – Matt! – upomniała go ostro. Na jej widok pomachał i wyszczerzył zęby w uśmiechu. – Teraz żem jest Mattie! – zawołał. Kira z desperacją chwyciła drzewce włóczni tuż nad jego dłonią. – Jeszcze długo nie dostaniesz drugiej sylaby, Matt. Thomasie, weź to. – Odebrała chłopcu włócznię i wręczyła ostrożnie rzeźbiarzowi. – A właśnie, że tak! – Matt śmiał się z dumą. – Patrzaj tutaj! Mam męski kłak! Uniósł obie ręce nad głowę, demonstrując swój dowcip. Kira spojrzała: pod pachami wyrastały mu gęste kępy. – Co to jest? – Zmarszczyła nos. – Okropnie śmierdzi. – Dotknęła, urwała trochę i wybuchnęła śmiechem. – Matt, to przecież wiechlina z bagien, okropna. Po co się nią oblepiłeś? – Teraz widziała, że nasmarował nią także pierś. Thomas oddał włócznię mężczyźnie, który chwycił ją chętnie. Spojrzał z góry na Matta wijącego się w uchwycie dłoni Kiry. – Wyglądasz jak chłopiec bestia! Co powiesz, Kiro? Chyba czas pokazać Mattowi łazienkę! Chodźmy go wyszorować i zmyć drugą sylabę. Na słowo „zmyć” Matt szarpnął się mocniej, próbując się uwolnić. Lecz Thomas i Kira nie ustępowali i w końcu chłopiec pozwolił Thomasowi podnieść się i wsadzić na ramiona – teraz górował nad tłumem. Gdy niebezpieczna fascynacja włócznią minęła, grupa młodych wielbicieli Matta rozbiegła się. Kira słyszała, jak chłopak nawołuje ich ze swej bezpiecznej grzędy w górze, przekrzykując hałaśliwych, popychających się mężczyzn. – Patrzajcie, patrzajcie na chłopca bestię! Nikt nie patrzył, nikogo to nie obchodziło. Kira znalazła pod nogami Patyka i także podniosła, by uchronić go przed zdeptaniem przez dziesiątki stóp. Niosąc psa pod pachą wolnej ręki, oparła się na kiju i podążyła za Thomasem. Tym razem okrążyli tłum i z ulgą wrócili na cichy korytarz. Kira ze śmiechem słuchała zawodzeń i jęków, gdy Thomas bezlitośnie szorował zarówno Matta, jak i Patyka w swojej wannie. – Tylko nie włosy! – zawył w proteście Matt, kiedy rzeźbiarz oblał wodą potarganą czuprynę. – Utopita mnie! W końcu wraz z różowiutkim i pokornym już Mattem, którego głowę otaczała aureola umytych i wytartych włosów, a czyste ciało spowijał koc, zjedli wieczerzę. Patyk otrząsnął się energicznie, jak po zabawie w strumieniu, po czym usiadł na podłodze i skubał rzucane mu resztki. Matt obwąchał ostrożnie własną rękę i skrzywił się. – Ten mydlak jest okropniasty. Ale jedzenie dobre – dodał i znów napełnił talerz. Po kolacji Kira, nie zważając na donośne protesty, rozczesała mu włosy, a potem podsunęła lustro. Kiedy zamieszkała w Gmachu Rady, dla niej także lustra były czymś nowym i pokazywały obraz różny od odbicia w strumieniu, dotąd jedynego jej wizerunku, jaki znała. Matt z zainteresowaniem obejrzał swoje odbicie, marszcząc nos i unosząc brwi. Wyszczerzył zęby, warknął na lustro i spłoszył śpiącego

pod stołem Patyka. – Ale żem groźny – oznajmił zadowolonym tonem. – Wyście chcieli mnie utopić, ale żem groźnie walczył. W końcu znów ubrali go w obszarpane łachy. Chłopiec popatrzył po sobie, po czym nagle wyciągnął rękę, próbując chwycić rzemyk na szyi Kiry. – Dawaj – rzucił. Kira cofnęła się zdenerwowana. – Nie rób tego, Matt – upomniała go i wyjęła mu z palców naszyjnik. – Nie łap tak. Jeśli czegoś chcesz, powinieneś poprosić. – „Dawaj” to prośba – odparł zdumiony. – Wcale nie. Powinieneś nauczyć się lepszych manier. Poza tym – dodała – nie możesz tego dostać. Mówiłam ci, jest wyjątkowy. – Prezentek. – Tak, prezent od mojego ojca dla matki. – Czyli polubiła go najbardziej. Kira roześmiała się. – Może i tak, ale już wcześniej lubiła go najbardziej ze wszystkich. – Chcę jakiś prezentek. Nigdy żem nie dostał. Thomas i Kira ze śmiechem wręczyli mu gładką kostkę mydła, którą Matt z powagą schował do kieszeni. Potem go wypuścili. Do tej pory mężczyźni z włóczniami już odeszli. Oboje patrzyli z okna, jak mała postać z psem przecina opustoszały plac i znika w mroku nocy. Kiedy zostali sami, Kira próbowała wyjaśnić Thomasowi ostrzeżenie, jakiego udzieliła jej tkanina. – Wywołuje w mojej dłoni uczucia – wyjaśniła z wahaniem. – Spójrz – wyjęła ją z kieszeni i uniosła do światła, lecz tkanina znieruchomiała. Jej milczenie i bezruch napełniły Kirę dziwną otuchą, zupełnie niepodobną do wcześniejszego napięcia. Żałowała jednak, że tkanina wygląda teraz jak zwykły skrawek materiału; chciała, by Thomas zrozumiał. – Przepraszam. – Westchnęła. – Wiem, wydaje się pozbawiona życia, ale czasami… Thomas pokiwał głową. – Może to uczucie przeznaczone jest tylko dla ciebie? – podsunął. – Zaczekaj, pokażę ci mój kawałek drewna. Podszedł do półki nad stołem, na którym trzymał narzędzia, i zdjął z niej kawałek jasnej sosny, dość mały, by zmieścić się w dłoni. Kira zauważyła, że pokrywają go misterne zdobienia, posplatane reliefy pełne skomplikowanych krzywizn. – Wyrzeźbiłeś to, będąc maluchem? – zdumiała się. Nigdy wcześniej nie widziała czegoś tak niesamowitego. Szkatułki i ozdoby ułożone na warsztacie, choć także piękne, były znacznie prostsze niż ten drobiazg. Thomas pokręcił głową. – Zacząłem – wyjaśnił. – Uczyłem się posługiwać narzędziami i wypróbowywałem je na tym małym, wyrzuconym kawałku drewna, a on… Zawahał się i wbił wzrok w drewienko, jakby wciąż go zdumiewało. – Sam się wyrzeźbił? – podsunęła Kira. – Tak. Takie przynajmniej odniosłem wrażenie.

– Tak samo było ze mną i moją tkaniną. – Dlatego właśnie rozumiem, jak do ciebie przemawia. Drewno zwraca się do mnie w ten sam sposób. Czuję je w dłoni. Czasami… – Ostrzega cię? – spytała Kira, przypomniawszy sobie, jak tkanina zdawała się drżeć z napięcia na widok Matta z włócznią. Thomas przytaknął. – I uspokaja – dodał. – Kiedy tu przybyłem, byłem bardzo młody, czasami czułem się strasznie samotny i przerażony. Ale dotyk drewna mnie uspokajał. – Tak, moja tkanina czasami też działa kojąco. Z początku tutaj też byłam przestraszona, tak samo jak ty, bo wszystko było takie nowe. Ale kiedy trzymałam ją w dłoni, ogarniał mnie spokój. – Zastanowiła się chwilę, próbując sobie wyobrazić, jak musiało wyglądać życie w Gmachu Rady dla Thomasa, który trafił tutaj tak młodo. – Mnie chyba było łatwiej, bo nie jestem tu sama, tak jak ty byłeś. Co dzień odwiedza mnie Jamison, sprawdzając postępy pracy, i mam też ciebie tuż obok. Dwójka przyjaciół przez chwilę siedziała w milczeniu, potem Kira schowała tkaninę do kieszeni i wstała z krzesła. – Muszę wracać do siebie – oznajmiła. – Mam tak wiele do zrobienia. Dziękuję, że pomogłeś mi z Mattem – dodała. – Nieznośny z niego maluch, prawda? Thomas, który odłożył na półkę rzeźbiony kawałek drewna, zgodził się z uśmiechem. – Okropnie nieznośny – przyznał i oboje zaśmiali się z czułością na myśl o swym małym, wielkim przyjacielu.

11

Kira, roztrzęsiona, pospiesznie weszła na polanę, na której stał domek Annabelli. Tego ranka była sama. Matt nadal towarzyszył jej od czasu do czasu, lecz szybko znudziła go stara farbiarka i niekończące się nauki. Coraz częściej włóczył się gdzieś ze swoim psem i z kompanami, wymyślając coraz to nowe przygody. Wciąż był zły z powodu kąpieli, zwłaszcza że koledzy wyśmiali go, gdy stanął przed nimi czysty. Tego ranka zatem Kira samotnie szła leśną ścieżką i po raz pierwszy była przerażona. – Co się stało? Annabella paliła ognisko. Musiała wstać jeszcze przed świtem, by rozpalić je tak mocno – ogień trzeszczał i strzelał pod dużym, żelaznym kotłem. A przecież kiedy Kira wyruszyła w drogę, słońce ledwo wynurzyło się zza horyzontu. Z trudem łapiąc oddech, pokuśtykała przez ogród do miejsca, gdzie czekała stara kobieta spocona od gorąca płomieni pulsującego i migoczącego w powietrzu. Kira poczuła, że to miejsce otacza aura bezpieczeństwa; zmusiła swe ciało, by się odprężyło. – Masz strach na twarzy – zauważyła farbiarka. – Bestia szła za mną ścieżką – wyjaśniła Kira, starając się oddychać normalnie. Panika powoli ustępowała, lecz wciąż czuła napięcie. – Słyszałam ją w krzakach. Słyszałam jej kroki, a czasem warczenie.

Ku jej zdumieniu Annabella zachichotała. Staruszka zawsze traktowała ją życzliwie i z cierpliwością. Czemu teraz wyśmiewała się z jej strachu? – Nie mogę biec – dodała Kira – ze względu na moją nogę. – Nie trzeba biegać – odparła Annabella. Zamieszała wodę w kotle; na powierzchni zaczynały się już pojawiać pierwsze małe bąbelki. – Zagotujem jeżówkę, żeby dostać brązowawą zieleń. Same główki kwiatów, z liściów i łodygów robi się złoto. – Skinieniem głowy wskazała worek pełen kwiatów leżący obok na ziemi. Kira podniosła go. Kiedy Annabella, sprawdziwszy najpierw temperaturę wody patykiem, dała znak, Kira wsypała do środka zebrane rośliny. Razem patrzyły, jak mikstura zaczyna bulgotać. Annabella odłożyła patyk na ziemię. – Chodź do środka – poleciła. – Dam ci naparu na uspokojenie. Z pobliskiego, mniejszego ogniska zdjęła wiszący na haku kociołek i zaniosła do chaty. Kira ruszyła za nią. Wiedziała, że główki kwiatów będą się gotować do południa, a potem pozostaną jeszcze w wodzie wiele godzin. Wydobywanie kolorów z roślin to długi proces, barwiący wywar z jeżówki będzie gotowy do użytku dopiero następnego ranka. Ogień sprawił, że na farbiarskim podwórku mimo wczesnej pory było już gorąco, niemal duszno. Wewnątrz chaty jednak, między grubymi ścianami, panował chłód. Z belek pod powałą zwisały zasuszone rośliny, beżowe i kruche. Na masywnym, drewnianym stole przy oknie piętrzyły się sterty kolorowej włóczki czekające na posortowanie. Nazywanie kolorów i ich rozdzielanie stanowiło część szkolenia Kiry. Podeszła do swego miejsca przy stole, oparła kij o ścianę i usiadła; za jej plecami Annabella zalała wodą z kociołka suszone liście wsypane do dwóch grubych kubków. – Ten ciemny brąz to pędy nawłoci, prawda? – Kira uniosła pasma włóczki do światła. – Wygląda jaśniej, niż kiedy była mokra, ale to nadal piękny brąz. – Kilka dni wcześniej pomagała farbiarce przygotować pędy do kąpieli wodnej. Annabella przeniosła kubki na stół, zerknęła na włóczkę w dłoniach Kiry i pokiwała głową. – Nawłoć wkrótce rozkwitnie, a wtedy użyjem świeżych kwiatów, nie suszonych. By dostać najjaskrawszą żółć, kwiaty gotujem krótko, nie tak długo jak pędy. Kolejne cząstki wiedzy, które musiała zatrzymać w pamięci. Poprosi Thomasa, by zapisał je wraz z innymi. Kira pociągnęła łyk gorącego, mocnego naparu i znów przypomniała sobie złowieszcze odgłosy w lesie. – Tak bardzo się bałam w drodze tutaj – wyznała. – Naprawdę, Annabello, w ogóle nie mogę biegać, moja noga do niczego się nie nadaje. – Spojrzała na nią zawstydzona. Staruszka wzruszyła ramionami. – Doniosła cię tutaj. – Tak, i jestem za to wdzięczna. Ale poruszam się bardzo wolno. – Kira w zamyśleniu pogładziła chropawy bok glinianego kubka. – Kiedy Matt i Patyk przychodzą ze mną, nic mnie nie śledzi. Może Matt pozwoli mi co dzień zabierać Patyka. Nawet mały pies może przepłoszyć bestie. Annabella roześmiała się. – Nie ma żadnych bestiów – oznajmiła. Kira wbiła w nią wzrok. Oczywiście żadna bestia nie przyjdzie na tę polanę, gdzie płoną ogniska. A staruszka najwyraźniej nigdy jej nie opuszczała, nie chodziła ścieżką do wsi. „Wszystko, czego mi trzeba, mam tutaj”, oznajmiła z wyraźną pogardą dla wioski i jej hałaśliwych mieszkańców. Mimo to dożyła czterech sylab i zgromadziła mądrość czterech pokoleń. Dlaczego nagle gadała jak nierozgarnięty maluch, udając, że nie ma żadnego niebezpieczeństwa? Zupełnie jak Matt, który

pusząc się, bębnił rękami w pierś i mazał ją grubą warstwą wiechliny z Moczarów, którą nazywał męskim futrem. Udawanie przed niczym nie chroni. – Słyszałam, jak warczy – powiedziała cicho Kira. – Nazwij nici – poleciła Annabella. Kira westchnęła. – Krwawnik – zaczęła i ułożyła obok ciemnego brązu bladą żółć. Farbiarka skinęła potakująco głową. Kira obejrzała w świetle dziennym mocniejszy żółty. – Wrotycz – zdecydowała w końcu, a jej nauczycielka znów kiwnęła na potwierdzenie. – Warczała… – powtórzyła Kira. – Nie ma żadnych bestiów – odparła stanowczo farbiarka. Kira wciąż sortowała i nazywała nici. – Marzanka – oświadczyła, gładząc palcami mocną czerwień, jedną z jej ulubionych. Uniosła leżącą obok bladą, lawendową włóczkę i zmarszczyła brwi. – Tej nie znam. – Jagody czarnego bzu – wyjaśniła kobieta. – Ale to nietrwały kolor. Nie trzyma się. Kira złożyła lawendowe nici w dłoni. – Annabello – powiedziała w końcu – ona warczała. Naprawdę. – Więc to człowiek udający bestię – orzekła Annabella pewnym siebie tonem. – Chciał, żebyś bała się lasu. Nie ma żadnych bestiów. Razem powoli porozdzielały i ponazywały nici. Później, zmierzając do domu przez milczący las, z którego gęstych zarośli po obu stronach dróżki nie dobywały się żadne przerażające dźwięki, Kira zastanawiała się, jaki człowiek miałby ją śledzić i po co. – Thomasie? – spytała podczas posiłku. – Czy kiedykolwiek widziałeś bestię? – Nie żywą. – To znaczy widziałeś martwą? – Wszyscy widzieliśmy. Kiedy myśliwi je przynoszą. Zeszłej nocy. Nie pamiętasz? Przynieśli je po łowach i usypali wielki stos na podwórku rzeźnika. Kira na to wspomnienie zmarszczyła nos. – Co za smród – mruknęła. – Ale, Thomasie… Czekał na jej pytanie. Dziś na kolację dostali mięso w gęstym sosie, a obok, na osobnym talerzu leżała porcja małych, pieczonych ziemniaczków. Kira pokazała palcem mięso na własnym talerzu. – To właśnie przynieśli myśliwi. To chyba zając, prawda? Przytaknął. – Wszystko, co upolowali, wyglądało podobnie. Dziki królik. Kilka ptaków. Nie było tam niczego, no… bardzo dużego. – Były sarny. Widziałem dwie u rzeźnika. – Ale sarny są łagodne i płochliwe. Myśliwi nie przynieśli niczego z zębami i szponami. Nigdy nie łapią niczego, co można by nazwać bestią. Thomas zadrżał.

– Na szczęście. Bestia mogłaby zabić. Kira pomyślała o swoim ojcu. Zabranym przez bestie. – Annabella mówi, że nie ma żadnych bestiów – wyznała. – Bestiów? – Thomas spojrzał na nią pytająco. – Tak właśnie powiedziała: „Nie ma żadnych bestiów”. – Mówi jak Matt? – Thomas nie poznał osobiście starej farbiarki. Kira skinęła głową. – Trochę. Może dorastała na Moczarach. Przez chwilę jedli w milczeniu, w końcu Kira znów się odezwała. – Zatem nigdy nie widziałeś prawdziwej bestii? – Nie – przyznał Thomas. – Pewnie jednak znasz kogoś, kto widział. Zastanowił się chwilę, po czym pokręcił głową. – A ty? – spytał. Kira wbiła wzrok w stół. Rozmowy o tym zawsze przychodziły jej z trudem, nawet z własną matką. – Mojego ojca zabrały bestie. – Widziałaś to? – spytał wstrząśnięty. – Nie. To było przed moim urodzeniem. – Twoja matka widziała? Kira spróbowała przypomnieć sobie słowa matki. – Nie. Poszedł na łowy; wszyscy mówią, że był świetnym myśliwym. Ale nie wrócił. Przyszli do matki z wieścią, że w lesie zaatakowały go i zabrały bestie. – Patrzyła na niego pytająco. – A jednak Annabella twierdzi, że ich nie ma. – Skąd może wiedzieć? – powątpiewał Thomas. – Ma cztery sylaby, Thomasie. Ci, którzy dożywają czterech sylab, wiedzą wszystko. Rzeźbiarz pokiwał potakująco głową i ziewnął. Harował ciężko cały dzień, narzędzia wciąż leżały na blacie: niewielkie dłuta, którymi starannie odnawiał i pogłębiał wytarte, wygładzone miejsca na misternie zdobionej lasce śpiewaka. Była to żmudna praca, niedopuszczająca żadnych pomyłek. Thomas wspominał jej, że często boli go głowa i musi przerywać raz po raz, by dać wytchnienie oczom. – Pójdę już, żebyś mógł odpocząć – oznajmiła. – Zanim się położę, też muszę uprzątnąć własny warsztat. Wróciła do siebie na drugi koniec korytarza i złożyła wciąż leżącą na stole szatę. Po powrocie z lasu całe popołudnie zajmowała się ściegami. Zademonstrowała je Jamisonowi, jak każdego dnia, a on z aprobatą pokiwał głową. Teraz też czuła zmęczenie – codzienne długie spacery do chaty farbiarki były wyczerpujące, lecz jednocześnie świeże powietrze oczyszczało jej umysł, dodawało energii. Thomas powinien częściej wychodzić, pomyślała, a potem zaśmiała się sama z siebie – brzmiała jak matka upominająca dziecko. Po kąpieli – jakże teraz uwielbiała gorącą wodę – Kira założyła prostą nocną koszulę, którą dostarczano jej czystą każdego dnia. Z rzeźbionej szkatułki wyjęła skrawek tkaniny i zabrała do łóżka. Strach przed istotą w krzakach przy ścieżce wciąż w niej pozostał; myślała o niej, zapadając w sen. Czy to prawda, że nie ma żadnych bestiów? Pytanie to samo pojawiło się w jej głowie, a myśli odpowiedziały szeptem, podczas gdy zwinięta tkanina leżała ciepła w jej dłoni.

Nie ma bestiów. Zatem co z moim ojcem, którego zabrały bestie? Kira osuwała się w sen i słowa wyślizgiwały się z jej myśli. Wyśniła to pytanie, oddychając miarowo, cicho w poduszkę. Tkanina udzieliła odpowiedzi, będącej jedynie trzepotem, jakby poruszył nią wiatr. Kira po przebudzeniu nie miała jej sobie przypomnieć. Skrawek materiału opowiedział jej coś o ojcu – coś ważnego, coś istotnego – lecz wiedza ta wdarła się za zasłonę snu, drżąc niczym zjawa, i rankiem Kira w ogóle o niej nie pamiętała.

12

Kiedy zadźwięczał dzwon pobudki, Kira ocknęła się z poczuciem, że coś się zmieniło: wyczuwała różnicę, lecz zapomniała, na czym polega. Przez chwilę siedziała na brzegu łóżka, pogrążona w myślach, nie potrafiła jednak tego uchwycić i w końcu przestała próbować. Wiedziała, że czasami zagubione wspomnienia i zapomniane sny wracają łatwiej, jeśli zupełnie przestanie się o nich myśleć. Na zewnątrz rozpętała się burza, wiatr szarpał drzewami i chłostał ściany budynku strugami ulewnego deszczu. Twarda ziemia w ciągu nocy zamieniła się w błoto i Kira wiedziała doskonale, że dziś nie odwiedzi chaty farbiarki. I dobrze, pomyślała. Miała mnóstwo pracy z szatą, a jesienne święto, czas zgromadzenia, zbliżało się bardzo szybko. Ostatnio Jamison zaglądał nawet dwa razy dziennie, sprawdzając jej postępy. Wyglądał na wyraźnie zadowolonego. – Tutaj – rzekł do niej zaledwie przedwczoraj, gładząc dłonią duży, pozbawiony zdobień fragment – rozpoczniesz własną pracę. Po tegorocznym zgromadzeniu, gdy zakończysz naprawy, przez następne lata będziesz zajmować się całym tym kawałkiem. Kira dotknęła miejsca, gdzie spoczęła jego dłoń. Sprawdzała, czy jej palce odnajdą tam magię. Ale wyczuła tylko pustkę. Niespełnioną potrzebę. Opiekun wyraźnie odczytał jej niepewność. – Nie martw się, wyjaśnimy dokładnie, czego od ciebie chcemy i co masz tu przedstawić. Kira nie odpowiedziała. Jego pocieszenia niepokoiły ją. Nie potrzebowała instrukcji, lecz magii, by nawiedziła jej dłonie. Teraz, przypomniawszy sobie tę rozmowę, pomyślała nagle: Jamison! Mogę go spytać o bestie! Mówił jej przecież, że tego dnia brał udział w łowach, że widział, jak ginie jej ojciec. I może zapyta też Matta – choć był taki mały, Kira nie wątpiła, iż często przekraczał granice i odwiedzał miejsca, dokąd nie powinny chodzić maluchy. Zaśmiała się cicho, myśląc o Matcie i jego psotach. Podglądał wszystkich i o wszystkim wiedział. Gdyby nie zatrzymali go wtedy z Thomasem, powlókłby się za mężczyznami na łowy i naraził na niebezpieczeństwo. Być może robił to już wcześniej. Może widział bestie. Kiedy pomocna zjawiła się z porannym posiłkiem, Kira poprosiła o zapalenie świateł. Burza sprawiła, że w pokoju panował półmrok, nawet przy oknie, gdzie siadała do pracy. W końcu usadowiła się z rozłożoną szatą i nałożyła obręcz na najnowszą część czekającą na naprawę. Jak to często czyniła, podążyła wzrokiem i palcami wzdłuż skomplikowanej historii świata przedstawionej na szacie: najpierw początek, już dawno zreperowany, zielone wody, ciemne bestie na brzegu i ludzie zakrwawieni po łowach. Za nimi pojawiły się wioski pełne najróżniejszych domów, falujące linie

dymów z ognisk wyszyto ciemnofioletowawą szarością. Szczęście, że nie wymagały poprawek, bo Kira nie miała pasujących nici. Zdawało jej się, iż zabarwiono je bazylią, a Annabella wspominała, iż bazylia jest bardzo trudna i okropnie plami ręce. Potem zawiłe, roztańczone plamy ognia: pomarańcze, czerwienie, żółcie. Owe ognie pojawiały się tu i tam na szacie w powtarzającym się wzorze Ruiny, a między misternie wyszytymi jaskrawymi, niszczycielskimi nićmi ognia Kira dostrzegała sylwetki ludzi: ludzi zniszczonych, wiosek obróconych w pył, a później większych, wspaniałych miast spalonych i pochłoniętych przez ognistą zagładę. W niektórych miejscach na szacie miała wrażenie końca całych światów, a jednak zawsze w pobliżu powstawało coś nowego i rosło. Nowi ludzie. Ruina. Odbudowa. Znów Ruina. Odnowa. Kira przesuwała dłonią wzdłuż tych scen, patrząc na pojawiające się coraz większe, bogatsze miasta i większe, rozleglejsze zniszczenia. Cykl był tak regularny, że wzór nabierał wyraźnych kształtów, wznosił się i opadał niczym fala. Począwszy od maleńkiego narożnika, gdzie nadeszło pierwsze zniszczenie, rozrastał się, ognie zwiększały się wraz z wioskami. Wszystkie były wciąż maleńkie, stworzone z najdrobniejszych ściegów i połączenia ściegów, widziała jednak, jak się powiększają i jak za każdym razem Ruina jest większa, a odbudowa trudniejsza. Natomiast sceny spokoju były cudowne – na łąkach rozkwitały miniaturowe kwiaty w niezliczonych odcieniach pośród wyszytych złotem słonecznych promieni. Sylwetki ludzkie obejmowały się. Wzór czasów pokoju wydawał się niezwykle pogodny i cichy w zestawieniu z umęczonym chaosem zniszczenia. Gładząc palcem białe i zabarwione różem chmury na jasnym, szarym bądź zielonkawym niebie, Kira znów pożałowała braku błękitu. Koloru spokoju. Co takiego mówiła Annabella? Że tamój mają błękit? Co miała na myśli? Kim byli oni? I gdzie leżało tamój? Kolejne pytania bez odpowiedzi. O okno uderzały strugi deszczu, rozpraszając ją. Kira westchnęła, przez chwilę patrzyła, jak drzewa gną się i kołyszą na wietrze; z dali dochodziły pomruki grzmotów. Zastanawiała się, gdzie jest Matt, co robi w taką pogodę. Wiedziała, że zwykli ludzie – ci mieszkający w pobliżu miejsca, gdzie stała chata jej i matki – zostaną dziś pod dachem, mężczyźni nadąsani i nerwowi, kobiety skarżące się głośno, bo pogoda uniemożliwia im wykonywanie codziennych zajęć. Maluchy w zamknięciu będą bić się i kłócić, a potem ryczeć, potraktowane szybkim, energicznym klapsem matki. Jej własne życie z łagodną matką wdową wyglądało zupełnie inaczej, ale to także odróżniało ją od reszty i sprawiało, że inni, podobnie jak Vandara, patrzyli na nią wrogo. – Kiro? – usłyszała głos Thomasa. Zastukał do drzwi. – Wejdź. Stanął przy jej oknie, patrząc na deszcz. – Właśnie zastanawiałam się, co kombinuje Matt w taką pogodę. Thomas wybuchnął śmiechem. – Cóż, mogę ci odpowiedzieć: właśnie kombinuje, jak skończyć moje śniadanie. Zjawił się wcześnie rano, ociekał wodą, mówił, że matka wyrzuciła go, bo hałasował i robił zamieszanie. Ja jednak myślę, że po prostu chciał coś zjeść. – Patyk też? – Patyk też. Oczywiście. Jakby w odpowiedzi usłyszeli na korytarzu stukanie psich pazurów, a potem w drzwiach pojawił się Patyk, przekrzywiając głowę i strzygąc uszami. Krzywy ogon merdał w ekstazie. Kira uklękła i podrapała

go za uchem. – Kiro… – Thomas wciąż wyglądał przez okno w deszcz. – Hm? – Uniosła wzrok znad psa. – W nocy znów to słyszałem, tym razem jestem pewien. To był płacz dziecka, dochodził jakby z piętra poniżej. Na jego twarzy dostrzegła troskę. – Zastanawiam się, Kiro – rzekł z wahaniem – czy poszłabyś dziś ze mną. Trochę pozwiedzać. To pewnie tylko odgłos wiatru. Istotnie, wiatr na zewnątrz gwałtownie atakował budynek, gałęzie drzew smagały ściany, wokół tańczyły zdarte z nich liście. Odgłosy burzy nie przypominały jednak w żaden sposób płaczu dziecka. – Może jakieś zwierzę? – podsunęła Kira. – Słyszałam, jak koty miauczały, i przypominało to głos dzieci cierpiących na kolkę. – Koty? – powtórzył z powątpiewaniem Thomas. – No może… – Albo młoda kózka? One też płaczą. Thomas pokręcił głową. – To nie była koza. – Cóż, nikt nie mówił, że nie wolno nam zwiedzać – zauważyła Kira. – W każdym razie nie mnie. – Ani mnie. – Zatem zgoda, pójdę z tobą, światło i tak nie pozwala dziś pracować. – Wstała, a Patyk wyczekująco zamerdał ogonem. – A co z Mattem, chyba powinniśmy go zabrać? – Zabrać gdzie? – Matt zmaterializował się w drzwiach. Włosy miał mokre, stopy bose, na brodzie okruchy, w kącikach ust ślady dżemu. Nosił za dużą tkaną koszulę należącą do Thomasa. – Wybieracie się na przygodę? – Matt – Kira przypomniała sobie, że chciała go spytać – widziałeś kiedyś bestię? Taką prawdziwą? Twarz chłopaka rozpromieniła się. – Całe mnóstwo! Wykrzywił się jak zwierzę, szczerząc zęby. Ryknął, a jego pies odskoczył spłoszony. Kira wywróciła oczami, popatrzyła na Thomasa. – No już, Patysiu. – Matt, porzuciwszy maskę bestii, przykucnął obok psa, który podszedł bliżej i węszył. – Wysmarowałżem się dla ciebie. – Uśmiechnął się, podczas gdy pies zlizywał z jego twarzy resztki śniadania. – Tak, ruszamy poszukać przygody. – Kira naciągnęła na szatę ochronną tkaninę. – Pomyśleliśmy, że trochę pozwiedzamy. Nigdy nie byliśmy na piętrze poniżej. Oczy Matta rozszerzyły się z zachwytu na myśl o zwiedzaniu. – Wczoraj słyszałem jakiś hałas – wyjaśnił Thomas. – Pewnie to nic, ale powinniśmy pójść popatrzeć. – Hałas to nigdy nie jest nic – zauważył Matt. I słusznie, pomyślała Kira. – Cóż, to pewnie nic ważnego – tonował Thomas. – Ale może będzie ciekawe! – rzucił z zapałem Matt. Razem, wraz z nieodłącznym psem, cała trójka ruszyła korytarzem w stronę schodów.

13

Zazwyczaj Patyk uganiał się radośnie tam i z powrotem, wybiegając naprzód i zawracając. Tego ranka zachowywał się znacznie ostrożniej i szedł za nimi. Na zewnątrz wciąż grzmiało, w korytarzu zalegał półmrok. Thomas wskazywał drogę. Pazury psa postukiwały o kamienne płyty, bose stopy Matta stąpały bezszelestnie obok i prócz Patyka słychać było tylko kij Kiry, który przy każdym kroku wybijał stłumiony rytm, oraz szuranie wykręconej nogi. Identycznie jak na piętrze powyżej, gdzie mieszkali, ujrzeli przed sobą zwykły, pusty korytarz i po obu stronach zamknięte drewniane drzwi. Thomas skręcił za róg i raptownie odskoczył, jakby coś go spłoszyło. Pozostali, nawet pies, zamarli. – Ciii. Nakazał im milczenie, przykładając palec do ust. Przed sobą za zakrętem usłyszeli kroki, potem pukanie, skrzypienie otwieranych drzwi i głos. Głos i intonacja – choć samych słów nie dało się rozpoznać – zabrzmiały w uszach Kiry znajomo. – Jamison – rzuciła bezgłośnie do Thomasa. Ten skinął głową na znak zgody i wyjrzał ostrożnie za róg. Kirze przyszło do głowy, że Jamison jej bronił, zawdzięczała mu, że w ogóle znalazła się tutaj i zyskała nowe życie. Nie ma zatem powodu kulić się w ciemnym korytarzu i ukrywać przed nim, a jednak ogarnął ją dziwny strach. Na palcach ruszyła naprzód i oparła się o ścianę obok Thomasa. Jedne z drzwi stały otworem, a z wnętrza dobiegał niewyraźny szmer głosów. Jeden należał do Jamisona. Drugi – do dziecka. Dziecko zapłakało krótko. Jamison coś powiedział. I wtedy ku ich zdumieniu dziecko zaczęło śpiewać. Jego czysty, wysoki głos szybował wysoko. Żadnych słów, tylko głos brzmiący niemal jak instrument w swej czystości, wznosił się, wyrównał na wysokim tonie i zawisł tam na długą chwilę. Kira poczuła, jak ktoś szarpie ją za ubranie. Spojrzała w dół i zobaczyła obok siebie Matta – patrzył na nią szeroko otwartymi oczami, ciągnąc za spódnicę. Uciszyła go gestem. Nagle śpiew urwał się gwałtownie i dziecko znów zaczęło płakać. Usłyszeli głos Jamisona; teraz brzmiał ostro, Kira nigdy nie słyszała, by mówił w taki sposób. Drzwi zatrzasnęły się, głosy ucichły. Matt wciąż ciągnął za spódnicę Kiry, która pochyliła się, by mógł wyszeptać do niej to, co musiał. – To moja koleżanka – rzekł z napięciem. – No, nie do końca, bo ja i kumple nie kolegujem się z dziewczynkami. Ale żem ją znał. Mieszkała na Moczarze. Thomas też słuchał. – Ta, która śpiewała? – upewnił się. Matt z entuzjazmem pokiwał głową. – Na imię ma Jo. Na Moczarze zawsze śpiewała i nigdy żem nie słyszał, żeby tak płakała. – Ciii. – Kira próbowała uciszyć Matta, któremu jednak z trudem przychodziły szepty. – Wracajmy – zaproponowała. – Możemy porozmawiać u mnie. Patyk pobiegł pierwszy, uszczęśliwiony i pełen entuzjazmu na myśl o możliwości kolejnego posiłku

tam, gdzie dostał śniadanie. Zachowując ostrożność, wspięli się po schodach. Bezpieczny w pokoju Kiry Matt przysiadł na łóżku, dyndając w powietrzu bosymi stopami, i opowiedział im o śpiewającej dziewczynce. – Mniejsza jest ode mnie. – Na moment zeskoczył na podłogę i uniósł dłoń na poziom swoich ramion. – Mniej więcej taka. A wszyscy ludzie na Moczarze cieszyli się na te jej śpiewy. Z powrotem wdrapał się na łóżko; Patyk wskoczył obok niego i zwinął się w kłębek na poduszce Kiry. – Ale skąd się tu wzięła? – spytała Kira ze zdumieniem. Matt przesadnie wzruszył ramionami. – Teraz jest sierota. Jej mama i tato umarli – wyjaśnił. – Oboje? Jednocześnie? Kira i Thomas popatrzyli po sobie – oboje wiedzieli, co to za strata, ale żeby znowu to kogoś spotkało? Następnego malucha? Matt przytaknął z dumną miną. Lubił być posłańcem, przynosić informacje. – Najpierw jej mama złapała chorobę. A potem, kiedy ciągacze zabrali ją na Pole, a tato poszedł strzec ducha… Kira i Thomas pokiwali głowami. – No cóż. – Matt wykrzywił się z ostentacyjnym smutkiem. – Jej tato tak bardzo smucił się na Polu, że wziął duży, szpiczasty kij i wbił go sobie prosto w serce. Tak przynajmniej wszyscy mówili – dodał, widząc wstrząśnięte miny pozostałej dwójki. – Ale przecież miał malucha! Miał córeczkę! – Kira nie mogła uwierzyć, że ojciec mógł zrobić coś podobnego. Matt znów wzruszył ramionami, rozważając jej słowa. – Może wcale jej nie lubiał? – podsunął. Po chwili zmarszczył brwi. – Ale jak mógł jej nie lubieć, skoro tak dobrze śpiewa? – I jak tu trafiła? – dopytywał Thomas. – Co tu robi? – Słyszałżem, że oddali ją komuś, kto chciał więcej maluchów – wyjaśnił Matt. Kira przytaknęła. – Sieroty zawsze trafiają do kogoś innego. – Chyba że… – zaczął powoli Thomas. – Chyba że co? – spytali chórem Matt i Kira. Zastanawiał się chwilę. – Chyba że umieją śpiewać – rzekł w końcu. Później tego samego dnia Jamison jak zawsze odwiedził Kirę w jej pokoju. Na dworze wciąż padał deszcz, ale niezrażony Matt odszedł ze swym psem poszukać kolegów, gdziekolwiek byli przy takiej pogodzie. Thomas wrócił do swojej pracy, Kira także, w blasku dodatkowej świecy zapalonej przez pomocną. Całe popołudnie wyszywała starannie i chętnie powitała odwiedziny Jamisona. Pomocna przyniosła herbatę. Usiedli razem jak przyjaciele, patrząc na krople deszczu rozbryzgujące się na szybie. Jak zwykle opiekun uważnie obejrzał jej dzieło. Jego twarz wciąż wyglądała tak samo jak wtedy, gdy Kira poznała go wiele tygodni wcześniej: pomarszczona i miła. Głos brzmiał uprzejmie i przyjaźnie. Razem oglądali fałdy rozciągniętej szaty. A jednak wspomnienie ostrego tonu zniżonego głosu w pokoju na dole sprawiło, że Kira nie spytała go o śpiewające dziecko.

– Bardzo dobrze sobie radzisz – pochwalił ją Jamison; pochylił się naprzód, oglądając uważnie właśnie ukończony fragment, gdzie mozolnie dopasowała subtelne różnice kilku żółci i wypełniła tło drobnymi, węzełkowymi ściegami tworzącymi fakturę. – Lepiej niż twoja matka, choć i ona świetnie pracowała – dodał. – Nauczyła cię ściegów? Kira przytaknęła. – Owszem, większości. – Nie powiedziała mu, że inne po prostu przyszły do niej nieproszone. Uznała, że zabrzmiałoby to jak przechwałki. – A Annabella farb – dodała. – Wciąż używam wielu jej nici, ale kiedy jestem u niej w chacie, zaczynam już robić własne. – Ta staruszka wie wszystko, co można wiedzieć. – Jamison z wyraźną troską zerknął na nogę Kiry. – Wędrówki nie są dla ciebie za trudne? Pewnego dnia przygotujemy tu dla ciebie miejsce na ognisko i kotły. Pomyślałem, że można by je umieścić tam na dole. – Wskazał ręką okno i obszar między budynkiem a skrajem lasu. – Nie. Jestem silna. Ale… – Zawahała się. – Tak? – Czasami boję się na ścieżce – wyznała Kira. – Las jest wszędzie tak blisko. – Tam nie ma się czego bać. – Boję się bestii. – I powinnaś. Ale zawsze trzymaj się ścieżki. Bestie nie podejdą do ścieżki. – Jego głos zabrzmiał równie przekonująco jak podczas dnia rozprawy. – Raz słyszałam warczenie – dodała Kira, drżąc lekko na to wspomnienie. – Jeśli nie zejdziesz ze ścieżki, nie musisz się bać. – Annabella mówiła to samo. Powiedziała, że nie mam się czego obawiać. – Przemawia z mądrością czterech sylab. – Ale, Jamisonie… – Z jakiejś przyczyny Kira zawahała się. Może nie chciała podważać wiedzy staruszki. Teraz jednak, pewna troski i zaangażowania opiekuna, opowiedziała o zdumiewającej wypowiedzi starej farbiarki, wygłoszonej z tak wielką pewnością siebie. – Mówiła, że nie ma żadnych bestii. Jamison popatrzył dziwnie na Kirę, na jego twarzy odbiły się jednocześnie złość i zdumienie. – Żadnych bestii? Tak powiedziała? – „Nie ma żadnych bestiów” – odparła Kira. – Mówiła właśnie tak, kilka razy. Jamison odłożył na stół oglądany fragment szaty. – Jest bardzo stara – oznajmił stanowczo. – To niebezpieczne dla niej mówić w ten sposób. Umysł zaczyna jej szwankować. Kira przyjrzała mu się z powątpiewaniem. Od tygodni pracowała z farbiarką. Listy nazw roślin, mnóstwo cech każdej z nich, szczegóły procesów farbiarskich, tak wiele złożonej wiedzy – wszystko to Annabella wykładała jasno i dokładnie. Kira nie dostrzegła żadnych oznak, żadnych sugestii osłabienia umysłu. Może stara kobieta wiedziała coś niedostępnego nikomu innemu – nawet komuś o pozycji Jamisona? – A ty widziałeś bestie? – spytała z wahaniem. – Wiele, wiele razy. W lasach jest ich pełno – odparł Jamison. – Nigdy nie zapuszczaj się poza granice wioski. Nie schodź ze ścieżki. Popatrzyła na niego – trudno było odczytać wyraz jego twarzy, lecz głos brzmiał stanowczo i pewnie.

– Nie zapomnij, Kiro – ciągnął. – Widziałem, jak twojego ojca zabrały bestie. To było coś odrażającego. Straszliwego. – Jamison westchnął i współczująco pogładził jej rękę. Potem odwrócił się do wyjścia. – Doskonale się spisujesz – rzekł z uznaniem. – Dziękuję – odpowiedziała cicho. Wsunęła dłoń do kieszeni, wciąż czując jego dotyk. Tkwił tam jej wyjątkowy skrawek materiału, złożony na pół, ale nie znalazła w nim pociechy. Gdy tylko za Jamisonem zamknęły się drzwi, pogłaskała tkaninę, szukając w niej otuchy, lecz ta zdawała się cofać przed jej dotykiem, niemal jakby próbowała ją przed czymś ostrzec. Deszcz nadal padał i przez chwilę Kirze wydało się, że pośród szumu słyszy dobiegające z dołu szlochanie dziecka.

14

Rankiem słońce świeciło jasno, jednak Kira obudziła się otumaniona po niespokojnym śnie. Po wczesnym śniadaniu starannie zasznurowała sandały, szykując się na długi marsz do Annabelli. Może czyste, chłodniejsze powietrze po deszczu trochę ją obudzi, sprawi, że poczuje się lepiej. Bolała ją głowa. Drzwi Thomasa były zamknięte, pewnie wciąż spał. Z piętra niżej nie dobiegały żadne odgłosy. Kira przekroczyła próg budynku, napawając się wiaterkiem pozostałym po burzy, pachnącym sosnowymi szpilkami z wciąż połyskujących wilgocią drzew. Wiatr odgarniał jej włosy z twarzy i nieprzyjemne wspomnienia częściowo bezsennej nocy zaczęły blaknąć. Opierając się na kiju, ruszyła w kierunku miejsca, gdzie zazwyczaj opuszczała wioskę i skręcała na leśną ścieżkę. Leżało blisko szopy tkaczek. – Kira! – zawołał kobiecy głos z wnętrza szopy. Obejrzała się i zobaczyła, że to Marlena mimo wczesnej pory już siedzi przy warsztacie. Kira uśmiechnęła się, pomachała i zeszła z drogi, by powitać kobietę. – Brakuje nam ciebie! Maluchy, które teraz sprzątają, nie nadają się do niczego. Okropne z nich lenie! A jeden ukradł mi wczoraj drugie śniadanie. – Marlena skrzywiła się z oburzenia, jej stopy na pedale zwolniły i Kira zorientowała się, że kobieta ma ochotę na chwilę plotek. – To właśnie on, paskudny maluch! Kostki Kiry dotknął znajomy mokry nos. Sięgnęła w dół, by podrapać Patyka, i zobaczyła Matta szczerzącego się do niej zza narożnika szopy. – Ty tam! – zawołała gniewnie Marlena i chłopiec cofnął się natychmiast, znikając im z oczu. – Marleno, czy znałaś takiego malucha, dziewczynkę Jo? – spytała Kira, przypomniawszy sobie, że tkaczka mieszka na Moczarach. – Jo? – Kobieta wciąż zerkała na narożnik szopy w nadziei, że zauważy Matta i na niego nakrzyczy. – Ty tam! – zawołała ponownie, lecz Matt okazał się zbyt przebiegły i zbyt sprytny, by odpowiedzieć. – Tak. Podobno śpiewała. – A, śpiewający maluch! Tak, znałażem ją, chociaż nie z imienia, ale wszyscy znalim jej śpiew! Brzmiała jak ptak. – Co się z nią stało?

Marlena wzruszyła ramionami, jej stopy znów zaczęły naciskać pedał. – Zabrali ją. Pewnie komuś oddali. Słyszałam, że osierociała. – Pochyliła się naprzód i wyszeptała głośno: – Niektórzy mówili, że poznała swe piosenki dzięki magii. Nikt jej nie uczył. Po prostu same przychodziły. – Stopy kobiety znieruchomiały. Gestem przywołała Kirę, by podeszła bliżej, po czym dodała cicho: – Słyszałażem, że jej pieśni były pełne wiedzów. A przecież to tylko maluch. Lecz kiedy śpiewała, słychać było wiele o rzeczach, które jeszcze się nie wydarzyły. Nigdy nie było mnie przy tym, tylko żem słyszała. Marlena roześmiała się i jej stopy powróciły do szybkiego rytmu, wprawiając mechanizm w miarowy ruch. Kira pożegnała ją skinieniem głowy i ruszyła w stronę ścieżki. Wkrótce znalazł się i Matt, wyskoczywszy zza drzewa, za którym się schował. Kira obejrzała się, ale Marlena skupiła się na pracy i zapomniała o nich obojgu. – Idziesz dzisiaj ze mną? – spytała. – Myślałam, że nudzisz się w chacie farbiarki. – Dziś nie wolno ci tam iść – oznajmił w powagą Matt, potem zerknął na psa i wybuchnął śmiechem. – Popatrz! Stary Patyk próbuje złapać szczurkę! Kira spojrzała i także się zaśmiała. Patyk pogonił małą jaszczurkę do pnia drzewa i patrzył rozdrażniony, jak wspina się poza jego zasięg. Podniósł się na tylne łapy, młócąc przednimi w powietrzu. Jaszczurka popatrzyła na niego, z jej pyszczka raz po raz wysuwał się wilgotny, ostry języczek. Kira obserwowała jeszcze chwilę, chichocząc, po czym obróciła się do Matta. – Co to znaczy: nie wolno mi iść? Wczoraj odpuściłam przez deszcz, ale dziś będzie na mnie czekać. – Na nikogo nie będzie czekać – wyjaśnił Matt z powagą. – Tuż po wschodzie słońca wzięli ją na Pole. Ciągacze ją zabrali. Żem widział. – Na Pole? O czym ty mówisz, Matt? Nie mogłaby dojść na Pole ze swej chaty, to za daleko! Jest za stara! Poza tym po co miałaby tam iść? Matt wywrócił oczami. – Nie mówiłżem, że poszła! Mówiłżem, że ją zabrali! Jest martwa! – Martwa? Annabella? Jak to możliwe? Kirę oszołomiła ta wieść. Dwa dni wcześniej widziała się ze staruszką, razem popijały napar. Matt poważnie potraktował jej pytanie. – O tak – odparł i rzucił się na ziemię na wznak, rozkładając ręce, szeroko otworzył oczy i patrzył tępo w górę. Patyk zaciekawiony trącił go pyskiem w szyję, lecz Matt nawet nie drgnął. Kira patrzyła poruszona na to groteskowe, lecz całkiem udatne naśladownictwo śmierci. – Nie rób tego, Matt – rzekła w końcu. – Wstań, nie rób tak. Matt usiadł, wziął na kolana psa i uniósł głowę, patrząc ciekawie na Kirę. – Pewnie oddadzą ci jej rzeczy – oznajmił. – Jesteś pewien, że to była Annabella? Skinął głową. – Widziałżem jej twarz, kiedy ją brali na Pole. Na moment wykrzywił się w martwą maskę, patrząc pustymi oczami. Kira zagryzła wargę. Zawróciła ze ścieżki. Matt miał rację, teraz nie powinna iść do lasu, ale nie wiedziała, dokąd się udać. Mogłaby pewnie obudzić Thomasa, ale po co? Nawet nie poznał starej farbiarki. W końcu odwróciła się i spojrzała na wielki Gmach Rady, w którym mieszkała. Teraz korzystała

z drzwi w bocznym skrzydle, dużymi frontowymi wchodziła do środka w dniu rozprawy, tak wiele tygodni temu. Rada Opiekunów zapewne nie spotka się dziś w wielkiej sali, gdzie odbywał się sąd. Ale Jamison musi być gdzieś w środku. Postanowiła, że go poszuka. Będzie wiedział, co się stało. Powie jej, co robić. – Nie, Matt – rzuciła, gdy maluch ruszył za nią. Twarz mu pociemniała, wyczuł przygodę. – Idź, obudź Thomasa – poprosiła Kira. – Powiedz mu, co się stało, powiedz, że Annabella umarła, a ja poszłam poszukać Jamisona. – Jamisona? Kto to? Kirę zdumiała niewiedza Matta. Jamison stał się tak ważną częścią jej życia, że zapomniała, iż maluch nie znał jego imienia. – To opiekun, który pierwszy zaprowadził mnie do pokoju – wyjaśniła. – Pamiętasz? Bardzo wysoki, o ciemnych włosach? Byłeś z nami tego dnia. Zawsze nosi jedną z rzeźb Thomasa – dodała – bardzo ładną, z podobizną drzewa. Matt pokiwał głową. – Ja żem go widział! – oznajmił z zapałem. – Gdzie? Kira obejrzała się. Jeśli Jamison był w pobliżu, może znajdzie go w jednym z warsztatów i nie będzie musiała szukać w Gmachu Rady. – Był tam i patrzył. Szedł obok, gdy ciągacze brali starą farbiarkę na Pole – wyjaśnił chłopak. A zatem Jamison już wiedział. Na korytarzach jak zawsze panowały cisza i półmrok. Z początku Kira starała się poruszać bezszelestnie, ukradkiem, i zmuszała do możliwie najcichszych kroków, co trudno osiągnąć z kijem i powłócząc nogą. Potem uświadomiła sobie, że przecież się nie ukrywa, nic jej nie grozi. Po prostu szukała mężczyzny, który od czasu śmierci matki był jej mentorem. Gdyby chciała, mogłaby nawet zawołać głośno jego imię, w nadziei że ją usłyszy i odpowie. Ale krzyki wydały jej się niestosowne, toteż jedynie w milczeniu wędrowała dalej korytarzem. Tak jak podejrzewała, wielka sala była pusta. Wiedziała, że używa się jej tylko przy szczególnych okazjach: w trakcie corocznego zgromadzenia, rozpraw takich jak jej własna i podczas innych uroczystości, których nigdy nie widziała. Uchyliła odrobinę wielkie drzwi, zajrzała do środka i zawróciła, by poszukać gdzie indziej. Zastukała nieśmiało do kilkorga drzwi, w końcu zza jednych odezwał się szorstki głos: – Tak? Otworzyła i ujrzała jednego z pomocnych, mężczyznę, którego nie znała. Robił coś przy biurku. – Szukam Jamisona – wyjaśniła Kira. Mężczyzna wzruszył ramionami. – Tu go nie ma. Sama też widziała. – A wiesz, gdzie mógłby być? – spytała uprzejmie. – Pewnie w skrzydle. – Pomocny znów skupił wzrok na pracy. Wyglądało to, jakby sortował papiery. Kira wiedziała, że „skrzydło” to miejsce, w którym mieszczą się jej własne pokoje. To miało sens: pewnie Jamison właśnie jej szuka, by poinformować o śmierci staruszki. Dziś rano wyruszyła w drogę

znacznie wcześniej niż zwykle, w nadziei że zdoła nadrobić wczorajszy dzień zmarnowany przez ulewę. Gdyby zaczekała, Jamison by ją znalazł, poinformował o śmierci farbiarki, wyjaśnił, i nie czułaby się tak wstrząśnięta i samotna. – Przepraszam, ale czy mogę dotrzeć stąd do skrzydła, nie wracając na zewnątrz budynku? Pomocny niecierpliwie machnął ręką w lewo. – Drzwi na końcu – rzucił. Kira podziękowała mu, zamknęła za sobą jego biuro i ruszyła na koniec długiego korytarza. Drzwi nie były zamknięte na klucz, a kiedy je otworzyła, ujrzała znajome schody. Zaledwie wczoraj, w czasie burzy schodziła po nich na paluszkach z Thomasem i Mattem. Wiedziała, że dotrze nimi na górne piętro, gdzie znajdzie pokoje swój oraz Thomasa. Stała bez ruchu, wytężając słuch. Pomocny mówił, że Jamison zapewne przebywa gdzieś w skrzydle, ale niczego nie usłyszała. Nie wiedzieć czemu, zamiast pójść schodami do siebie, Kira została na parterze. Ruszyła w stronę załomu korytarza, za którym ukrywali się z Thomasem poprzedniego dnia i zza którego wyglądali, sprawdzając, skąd dobiega płacz. W ciszy i pustce minęła to miejsce i zbliżyła się do drzwi zeszłego popołudnia stojących otworem. Oparła się o ścianę obok, przyciskając ucho do drewna. Przez chwilę nasłuchiwała, ale ze środka nie dobiegał żaden dźwięk: ani płacz, ani śpiew. Po chwili nacisnęła klamkę. Drzwi jednak były zamknięte na klucz. W końcu bardzo cicho zastukała. Usłyszała z wnętrza szelest, a potem stłumiony odgłos drobnych kroków na gołej podłodze. Znów zapukała. Odpowiedział jej jęk. Uklękła przy drzwiach. Nie przyszło jej to łatwo ze względu na kaleką nogę, przykucała jednak, aż w końcu jej usta zrównały się z dziurką od klucza. – Jo? – zawołała miękko. – Przecie żem grzeczna – odparł przerażony, rozpaczliwy głosik. – Ćwiczę. – Wiem, że tak – odrzekła Kira przez dziurkę od klucza i usłyszała ciche, stłumione szlochanie. – Jestem twoją przyjaciółką, Jo, mam na imię Kira. – Proszę, chcę do mamy – błagała dziewczynka. Wydawała się bardzo mała. Z jakiejś przyczyny Kira przypomniała sobie zagrodę wzniesioną w miejscu jej dawnej chaty. Teraz zamykano tam maluchy, strzeżone przez pierścień ciernistych krzaków. Wydawało się to okrutne, ale przynajmniej nie były same, miały siebie nawzajem i mogły wyglądać przez gęste liście i zobaczyć otaczającą je wioskę. Dlaczego ta mała tkwiła sama w zamkniętym pokoju? – Wrócę tu! – zapewniła Kira cicho przez drzwi. – Przyprowadzisz moją mamę? – głosik rozbrzmiewał blisko dziurki, tak że Kira niemal czuła oddech. Matt mówił, że oboje rodzice dziewczynki nie żyją. – Wrócę tu – powtórzyła Kira. – Jo? Posłuchaj mnie. Mała pociągnęła nosem. W oddali, gdzieś na wyższym piętrze Kira usłyszała skrzypienie otwieranych drzwi. – Muszę iść – wyszeptała stanowczo. – Ale posłuchaj, Jo, pomogę ci. Obiecuję. Teraz bądź cicho.

Nie mów nikomu, że tu byłam. Wstała szybko. Ściskając w dłoni kij, wróciła na klatkę schodową. Gdy dotarła na piętro i skręciła za róg, ujrzała Jamisona. Stał w otwartych drzwiach jej pokoju. Ruszył naprzód, powitał ją ze współczuciem i poinformował o śmierci Annabelli. Nagle ostrożna, Kira nie wspomniała o dziecku z dołu.

15

Popatrz! Urządzają mi miejsce do farbowania. Dochodziło południe. Kira wskazała niewielki kawałek ziemi pod oknem, leżący między Gmachem Rady a skrajem lasu. Thomas podszedł do okna i wyjrzał – robotnicy zbudowali tam coś, w czym Kira rozpoznała szopę; pod jej dachem rozmieszczono już długie tyczki, na których miały się suszyć rozwieszone mokre włóczki i nici. – Jest lepsza niż wszystko, co miała – wyszeptała, wspominając z żalem Annabellę. – Będzie mi jej brakowało – dodała. Wszystko wydarzyło się tak szybko. Śmierć Annabelli, jakże nagła, a teraz, zaledwie dzień później, powstawało już nowe miejsce do farbowania. – Co to? – Thomas wskazał coś ręką. Z boku robotnicy wykopali płytki dół. Teraz wbijali uchwyt, na którym będzie można powiesić kotły. – To na ognisko. Do wygotowywania barwników potrzebny jest zawsze bardzo duży ogień. Och, Thomasie – westchnęła, odwróciwszy się od okna. – Nigdy sobie nie przypomnę, jak robić to wszystko. – Przypomnisz sobie. Zapisałem każde słowo, wszystko, co mi powiedziałaś. Będziemy po prostu powtarzać i powtarzać. Popatrz! Co teraz przynoszą? Znów obejrzała się i zobaczyła, jak robotnicy układają obok nowej szopy wiązki suszonych roślin. – Musieli zabrać wszystko, co Annabella rozwiesiła na belkach w swojej chacie. Przynajmniej będę miała od czego zacząć. Chyba rozróżnię rośliny, jeśli oczywiście z niewiedzy ich nie pomieszali. – Nagle zachichotała, patrząc, jak jeden z mężczyzn stawia na ziemi zakryty kocioł i z grymasem odrazy odwraca twarz. – To żrak – wyjaśniła. – Strasznie śmierdzi. Nie chciała powtarzać przy Thomasie brzydkiego słowa, ale Annabella nazywała go swoją sikalnią, a jego zawartość okazała się zaskakująco ważnym składnikiem w produkcji barwników. Robotnicy zaczęli się schodzić wcześnie rano, przynosząc ze sobą kotły, rośliny i sprzęt. Jamison nadal był w pokoju Kiry, opisując jej wydarzenia poprzedniego dnia. Wyjaśnił, że nagła śmierć często przychodzi po ludzi w sędziwym wieku. Annabella zdrzemnęła się w deszczowy dzień i już się nie ocknęła. To wszystko. Żadnej tajemnicy. Jamison zauważył z powagą, iż być może uznała, że zakończyła swoje dzieło, ucząc Kirę. – Czasami – dodał – tak właśnie zjawia się śmierć: ludzie odchodzą, ukończywszy swe zadanie. I nie trzeba palić jej chaty – dorzucił – bo nie choroba ją zabiła. Zostanie zatem na miejscu i któregoś dnia,

jeśli zechcesz, sama tam zamieszkasz, oczywiście po tym, jak ukończysz swoje dzieło tutaj. Kira pokiwała głową, przyjmując jego słowa. Nagle uświadomiła sobie, że duch staruszki wciąż przebywa w jej ciele. – Potrzebuje kogoś, kto będzie przy niej czuwał – przypomniała Jamisonowi. – Mogę pójść przy niej posiedzieć? Zrobiłam tak z moją matką. Ale Jamison odmówił. Brakowało czasu. Zbliżało się zgromadzenie. Nie mogli stracić czterech dni, Kira musi zająć się szatą i innym pozostawić czuwanie przy farbiarce. Zatem Kirze pozostało zupełnie samej opłakiwać Annabellę. Po wyjściu Jamisona siedziała w milczeniu, wspominając, jak samotnie zdecydowała się żyć farbiarka, jak bardzo odsunęła się od wioski. Dopiero wtedy zaczęła się zastanawiać: Kto ją znalazł? Skąd wiedzieli, że mają szukać? – Thomasie, odejdź od okna. Muszę ci o czymś powiedzieć. Niechętnie podszedł w miejsce, gdzie siedziała przy stole, a z jego twarzy widziała, że wciąż słucha odgłosów budowy. Chłopcy, pomyślała Kira. Zawsze interesowały ich takie sprawy. Gdyby był tu Matt, to kręciłby się na dole i próbował pomóc w budowie, przeszkadzając wszystkim. – Dziś rano… – zaczęła, ale widząc jego rozkojarzenie, rzuciła: – Thomasie! Posłuchaj! Uśmiechnął się szeroko i skupił na niej uwagę. – Poszłam do pokoju na dole, tego, z którego słyszeliśmy płacz malucha. – I śpiew – przypomniał Thomas. – Tak. I śpiew. – Według Matta ona ma na imię Jo – dodał Thomas. – Widzisz? Uważam. Po co tam poszłaś? – Z początku szukałam Jamisona – wyjaśniła Kira – i znalazłam się na tym piętrze. Podeszłam zatem do drzwi, myśląc, że mogłabym zajrzeć do środka i sprawdzić, czy małej nic nie jest. Ale były zamknięte! Thomas pokiwał głową i najwyraźniej nie był zaskoczony. – Moich drzwi nigdy nie zamykali na klucz – rzuciła Kira. – Nie, bo byłaś już duża, miałaś dwie sylaby, gdy tutaj trafiłaś. Ja jednak byłem mały. Kiedy tu przybyłem, nadal nazywałem się Tom – odparł. – Moje drzwi zamykali. – Więzili cię tutaj? Zmarszczył brwi, starając sobie przypomnieć. – Niezupełnie. Myślę, że to miało mnie chronić i sprawić, żebym bardziej uważał. Byłem mały, nie chciałem cały czas pracować. – Uśmiechnął się. – No, chyba trochę przypominałem Matta. Miałem ochotę na zabawę. – Czy traktowali cię ostro? – Kira przypomniała sobie brzmienie głosu Jamisona mówiącego do dziewczynki. Chłopak zamyślił się.

– Surowo – rzekł w końcu. – Ale Thomasie, ta mała z dołu, Jo, ona płakała. Szlochała. Mówiła, że chce do mamy. – Matt twierdzi, że jej matka umarła. – Ona najwyraźniej o tym nie wie. Thomas próbował odtworzyć w pamięci własną przeszłość. – Mnie chyba powiedzieli o rodzicach, ale może nie od razu. To było bardzo dawno temu. Pamiętam, jak ktoś przyprowadził mnie tutaj i pokazał, gdzie jest wszystko i jak działa… – Łazienka i gorąca woda – wtrąciła Kira z cierpkim uśmiechem. – Tak, właśnie. I wszystkie narzędzia. Byłem już rzeźbiarzem, rzeźbiłem od bardzo dawna. – Tak jak ja haftowałam i tkałam. A ta mała Jo… – Tak – mruknął Thomas. – Matt mówił, że już śpiewała. Kira z namysłem przygładziła fałdy spódnicy. – Zatem każde z nas – powiedziała powoli – było już… nie wiem, jak to nazwać. – Artystą? – podsunął Thomas. – Nigdy nie słyszałem, by ktoś wymawiał to słowo, ale przeczytałem je w kilku książkach. To oznacza, no, kogoś, kto potrafi robić coś pięknego. Czy to właściwe określenie? – Tak, chyba tak. Mała tworzy pieśni i są piękne. – Kiedy nie płacze… – zauważył. – Czyli wszyscy jesteśmy artystami, każde z nas zostało sierotą, a oni sprowadzili nas tutaj. Zastanawiam się dlaczego. I, Thomasie, jest coś jeszcze. Coś dziwnego. – Słucham. – Dziś rano rozmawiałam z Marleną, kobietą, którą poznałam w szopie tkaczek. Mieszka na Moczarach i pamiętała Jo, choć nie znała jej imienia. Pamiętała śpiewającą małą. – Wszyscy na Moczarach znaliby takiego malucha. Kira przytaknęła. – Powiedziała… Jak to ujęła? – Próbowała przywołać z pamięci słowa Marleny. – Powiedziała, że pieśni małej były pełne wiedzów. – Wiedzów? – Takiego słowa użyła. – O co jej chodziło? – Mówiła, że mała wiedziała o rzeczach, które jeszcze się nie wydarzyły. Że ludzie z Moczarów uważali, że to magia. Gdy o tym mówiła, sprawiała wrażenie wystraszonej. I, Thomasie? – Co? – spytał. Kira zawahała się. – Pomyślałam wtedy o tym, co czasem dzieje się z moją tkaniną. Tą małą. – Otworzyła skrzyneczkę, którą jej podarował, i wyjęła strzępek materiału. – Mówiłam ci, że do mnie przemawia. I pamiętam, jak wspomniałeś, że masz kawałek drewna, który robi to samo. – Tak. Z czasów gdy byłem maluchem i dopiero zaczynałem rzeźbić. Leży na półce. Pokazywałem ci go. – Czy to może być to samo? – spytała ostrożnie Kira. – Czy to może być to, co Marlena nazwała wiedzami? Thomas popatrzył na nią i na tkaninę leżącą bez ruchu w jej dłoni. Zmarszczył brwi.

– Ale dlaczego? – zapytał w końcu. Kira nie znała odpowiedzi. – Może to coś, co wyróżnia artystów? – Spodobało jej się brzmienie nowo poznanego słowa. – Jakaś wyjątkowa, magiczna wiedza. Thomas skinął głową i wzruszył ramionami. – Cóż, w sumie to nie ma znaczenia. Każdemu z nas dobrze się teraz żyje. Mamy lepsze narzędzia niż wcześniej. Dobre jedzenie. Pracę do wykonania. – Ale mała z dołu wciąż szlocha i szlocha, a oni nie wypuszczają jej z pokoju. – Kira przypomniała sobie złożoną obietnicę. – Thomasie, powiedziałam jej, że wrócę. I że jej pomogę. Zerknął na nią powątpiewająco. – Opiekunom raczej się to nie spodoba. Kira znów przypomniała sobie surowość dźwięczącą w głosie Jamisona, a także głośne trzaśnięcie drzwi. – Nie, chyba nie – zgodziła się. – Ale nocą zakradnę się tam, kiedy będą myśleli, że wszyscy śpimy. Tyle że… – Mina jej zrzedła. – Tyle że co? – Jest zamknięta. Nie dostanę się do środka. – Owszem, dostaniesz – stwierdził Thomas. – Jak? – Mam klucz – oznajmił. I rzeczywiście miał, pokazał jej go w swoim pokoju. – To było bardzo dawno temu – wyjaśnił. – Siedziałem tu w zamknięciu wśród mnóstwa świetnych narzędzi. No i wyrzeźbiłem klucz. Okazało się to całkiem łatwe. Zamek w drzwiach jest bardzo prosty. I – dodał, przesuwając palcem po misternych rzeźbieniach – pasuje do wszystkich drzwi. Wszystkie zamki są identyczne. Wiem, bo sprawdzałem. Wypuszczałem się nocą i krążyłem po korytarzach, otwierając kolejno drzwi. Wówczas wszystkie pokoje były puste. Kira pokręciła głową. – Naprawdę byłeś łobuziakiem, co? Thomas uśmiechnął się szeroko. – Mówiłem ci. Zupełnie jak Matt. – Dziś w nocy. – Kira nagle spoważniała. – Pójdziesz ze mną? Thomas przytaknął. – No dobra – zgodził się. – Dziś w nocy. Dziś.

16

Nadszedł wieczór. Kira wyglądała przez okno w pokoju Thomasa na nędzną wioskę i słuchała chaotycznego zgiełku, gdy robotnicy w różnych szopach kończyli dzisiejsze obowiązki. W głębi ulicy rzeźnik chlusnął wodą z naczynia na kamienne stopnie swojego kramu, bez skutku próbując uprzątnąć nawarstwiony brud. Bliżej kobiety opuszczały szopę tkaczek, w której spędziła tak

wielką część dzieciństwa. Zastanawiała się z uśmiechem, gdzie podziewał się Matt podczas kończącego się właśnie dnia pracy. Wyznaczony do sprzątania, pewnie kręcił się z kolegami, psocąc i kradnąc drugie śniadania kobiet. Ze swego miejsca w oknie nie zauważyła ani śladu jego ani psa. Od rana ich nie widziała. Czekała tu z Thomasem jeszcze długo po zmierzchu. Pomocni zebrali już tace po posiłku, w końcu w całym budynku zapadła cisza, dobiegający z wioski gwar także umilkł. – Thomasie – poleciła Kira – weź ze sobą swój kawałek drewna. Ten wyjątkowy. Ja mam przy sobie swój materiał. – Dobrze. Ale po co? – Nie wiem dokładnie. Uważam, że powinniśmy. Thomas zdjął z najwyższej półki małe rzeźbione drewienko i schował do kieszeni. W drugiej miał rzeźbiony klucz. Razem ruszyli słabo oświetlonym korytarzem w kierunku schodów. Idący z przodu Thomas wyszeptał: – Ciii. – Przepraszam – półgłosem odpowiedziała Kira. – Mój kij hałasuje, ale bez niego nie dam rady chodzić. – Zaczekaj. Zatrzymali się przy jednej z pochodni na ścianach. Thomas oddarł skrawek swojej luźnej koszuli i zręcznie obwiązał nim koniec kija Kiry. Materiał tłumił uderzenia drewna o płyty posadzki. Oboje szybko zeszli schodami i dotarli do drzwi pokoju, w którym mieszkała Jo. Tam przystanęli, nasłuchując, niczego jednak nie usłyszeli. Dłoń Kiry tkwiąca w kieszeni nie wyczuła ostrzeżenia skrawka tkaniny. Skinęła głową do Thomasa, który w milczeniu wsunął w zamek wielki klucz i przekręcił, otwierając drzwi. Kira wstrzymała oddech, bo bała się, że nocą w pokoju małej może sypiać też pomocny. Ale w pomieszczeniu oświetlanym jedynie wpadającym przez okno słabym blaskiem księżyca stało tylko jedno małe łóżko, na którym leżała dziewczynka pogrążona w głębokim śnie. – Zostanę przy drzwiach i popatrzę – wymamrotał Thomas. – Ona cię zna, a przynajmniej twój głos. Ty ją obudź. Kira podeszła do łóżka i usiadła na brzegu, opierając obok kij. Delikatnie dotknęła chudego ramionka. – Jo – szepnęła łagodnie. Główka o długich splątanych włosach odwróciła się niespokojnie. Po chwili mała otworzyła oczy i spojrzała z nagłym lękiem. – Nie, zostaw! – krzyknęła, odpychając rękę Kiry. – Ciii – wyszeptała Kira. – To ja, pamiętasz? Rozmawiałyśmy przez drzwi. Nie bój się. – Chcę do mamy – zawodziła dziewczynka. Była bardzo mała. Znacznie mniejsza od Matta, ledwie odrosła od ziemi. Kira przypomniała sobie siłę słyszanego śpiewu i zdumiała się, iż dobywał się on z tej drobnej, przerażonej kruszyny. Podniosła ją, przytuliła i zaczęła się kołysać w przód i w tył. – Ciii – mruczała. – Ciii, już dobrze, jestem twoją przyjaciółką. A widzisz tamtego chłopaka? Ma na imię Thomas, to też twój przyjaciel.

Stopniowo mała uspokajała się, otwarła oczy i wsunęła kciuk do buzi. – Słuchałażem ciebie przez dziurę – powiedziała, nie wyjmując palca z ust. – Tak, przez dziurkę od klucza. Szeptałyśmy do siebie. – Znasz moją mamę? Możesz ją przyprowadzić? Kira pokręciła głową. – Nie, niestety nie mogę. Ale będę tutaj, mieszkam na górze i Thomas też. Chłopak podszedł bliżej i ukląkł przy łóżku. Mała przyglądała mu się podejrzliwie, mocniej przywarłszy do Kiry. Wskazał ręką sufit. – Mieszkam dokładnie nad tobą – powiedział łagodnie – i cię słyszę. – Słyszysz moje śpiewy? Uśmiechnął się. – Tak, bardzo pięknie śpiewasz. Dziewczynka skrzywiła się. – Ciągle każą mi się uczyć nowych. – Nowych pieśni? – wtrąciła Kira. Jo przytaknęła z nieszczęśliwą miną. – Ciągle i ciągle, każą, żeby wszystko zapamiętać. Moje stare piosenki sami przychodzili, ale teraz napychają mi głowę nowymi rzeczami i okropnie mnie boli. – Potarła potarganą czuprynę i westchnęła. Było to dziwnie dorosłe westchnienie, na które Kira uśmiechnęła się współczująco. Thomas rozglądał się po pokoju wyposażonym w wiele mebli identycznych z tymi na górze. Łóżko. Wysoka, drewniana komoda. Stół i dwa krzesła. – Jo, umiesz się dobrze wspinać? – spytał nagle. Zmarszczyła czoło i wyjęła palec z buzi. – Na Moczarze czasem żem się wspinała na drzewa, ale mama bije mnie, jak to robię. Mówi, że se połamię nogi, a wtedy zabiorą mnie na Pole. Thomas przytaknął z powagą. – Tak, to pewnie prawda i matka nie chciała, żebyś zrobiła sobie krzywdę. – Kiedy ciągacze wezmą cię na Pole, to już nigdy nie wrócisz. Zabiorą cię bestie. – Kciuk wrócił na miejsce. – Ale popatrz, Jo, gdybyś mogła wspiąć się na to. – Thomas wskazał komodę, a okrągłe oczy podążyły za jego palcem. Mała przytaknęła. – Gdybyś uniosła się wysoko na palcach i

miała jakieś narzędzie, mogłabyś stuknąć w sufit, a ja bym cię usłyszał. – Na ten pomysł dziewczynka uśmiechnęła się szeroko. – Nie wolno tego robić dla zabawy – dodał szybko Thomas – ale tylko gdybyś naprawdę nas potrzebowała. – Mogę spróbować? – spytała z zapałem Jo. Kira postawiła ją na podłodze. Jak zwinne zwierzątko mała wdrapała się z krzesła na stół, a z niego na komodę. Tam stanęła triumfalnie; spod tkanej nocnej koszuli wystawały chude nóżki.

– Potrzebne nam jakieś narzędzie – wyszeptał Thomas, rozglądając się dokoła. Przypomniawszy sobie swoją kwaterę, Kira zajrzała do łazienki. Tak jak przypuszczała, na półce obok umywalni leżała gruba szczotka z drewnianą rączką. – Spróbuj tego. – Podała ją małej. Młodziutka śpiewaczka z szerokim uśmiechem wyciągnęła rękę i postukała uchwytem szczotki w sklepienie. Thomas zdjął ją z komody i posadził na łóżku. – No i proszę. Gdybyś nas potrzebowała, Jo, masz już sygnał. Ale nie rób tego dla zabawy, tylko gdybyś naprawdę wymagała pomocy. – A my będziemy cię odwiedzać, nawet jeśli nie zastukasz – dodała Kira. – Kiedy pomocni pójdą spać. – Otuliła małą kołdrą. – Thomasie, odłóż to na miejsce, dobrze? – Podała mu szczotkę. – Teraz musimy już iść – poinformowała małą Jo. – Ale czy poczujesz się lepiej, wiedząc, że na górze masz przyjaciół? Dziewczynka przytaknęła, wsuwając do buzi mokry kciuk. Kira przygładziła kołdrę. – W takim razie dobranoc. Przez chwilę siedziała na łóżku. Gdzieś w jej głowie przebudziło się mętne wspomnienie czegoś jeszcze, co powinna zrobić. Czegoś z czasów, gdy sama była maleńka i matka kładła ją do łóżka. Kierowana intuicją pochyliła się nad dziewczynką. Co takiego robiła wtedy matka? Kira przycisnęła wargi do czoła Jo w obcym, lecz w jej przekonaniu dziwnie stosownym geście. Dziewczynka zamruczała z zadowoleniem, przykładając usta do twarzy Kiry. – Buziaczek – wyszeptała. – Jak od mamy. Na górze Kira i Thomas rozstali się na korytarzu i wrócili do swoich pokojów. Było już późno, a jak zawsze rano mieli zacząć pracę i musieli się wyspać. Szykując się do snu, Kira pomyślała o przerażonej, samotnej dziewczynce. Jakich pieśni kazali jej się uczyć? Dlaczego w ogóle się tu znalazła? Zwykle osierocony maluch trafiał do innej rodziny. O tym samym rozmawiali poprzedniego dnia z Thomasem i odpowiedzią zdawał się wniosek, do jakiego doszli: wszyscy troje byli artystami, twórcami pieśni, drewnianych rzeźb i haftowanych wzorów. Ponieważ byli artystami, mieli wartość, której nie pojmowała. Ze względu na tę wartość całą trójkę dobrze karmiono, zapewniono jej wygody i pielęgnowano. Wyszczotkowała włosy i zęby i położyła się do łóżka. Przez otwarte okno do środka wpadał wietrzyk, w dole widziała na wpół ukończoną budowę, która wkrótce miała stać się jej ogrodem kolorów, ogniskiem i szopą. Po drugiej stronie pokoju w ciemności dostrzegła złożony, owinięty kształt na stole roboczym: szatę śpiewaka. I nagle Kira pojęła, że choć nikt nie zamyka jej drzwi na klucz, tak naprawdę nie jest wolna. Jej życie ograniczało się do tych rzeczy i tej pracy. Traciła radość, którą kiedyś czuła, gdy kolorowe nici nabierały w jej dłoniach kształtów, kiedy wzory pojawiały się w głowie i należały tylko do niej. Szata do niej nie należała, choć dzięki pracy uczyła się zapisanej na niej historii. Teraz sama niemal umiałaby ją opowiedzieć, bo przesuwała po niej palcami, tak bardzo skupiona przez tak wiele dni. Lecz nie tego pragnęły jej dłonie i serce. Thomas, choć się nie skarżył, wspomniał o bólach głowy, które dręczyły go po wielu godzinach pracy. Podobnie mała śpiewaczka z dołu. „Napychają mi głowę nowymi rzeczami”, skarżyła się. Pragnęła wolności, by móc śpiewać własne pieśni, jak wcześniej.

Kira też jej łaknęła. Chciała, by jej ręce uwolniły się od szaty i znów mogły tworzyć własne wzory. Nagle zapragnęła opuścić to miejsce mimo jego wygód i powrócić do wcześniejszego życia. Ukryła twarz pod kołdrą i po raz pierwszy zapłakała z rozpaczy.

17

Thomasie, pracowałam ciężko cały ranek, ty także. Przejdziesz się ze mną? Chcę ci coś pokazać. Było południe. Oboje zjedli właśnie drugie śniadanie. – Chcesz zejść i sprawdzić, jak idzie robotnikom? Pójdę z tobą. Thomas odłożył na bok narzędzie do rzeźbienia, po które tyle co sięgnął. Kira znów zauważyła z podziwem, jak misterna była jego praca nad laską śpiewaka. Wygładzał właśnie szorstkie miejsca wytartych pradawnych zdobień i odtwarzał niewiarygodnie drobne krawędzie i krzywizny. Bardzo przypominało to pracę, którą jej przydzielono, naprawę szaty śpiewaka. A cała górna część laski była pozbawiona ozdób: gładkie, nietknięte drewno, jakże podobne to niewyszytej tkaniny na ramionach szaty. Kira w swej pracy powoli zbliżała się do owego miejsca i nagle pojęła, że Thomas także. – Co tutaj wyrzeźbisz? – Wskazała niezdobiony fragment. – Nie wiem. Uprzedzili, że mi powiedzą. Patrzyła, jak ostrożnie kładzie laskę na stole. – Tak naprawdę – powiedziała – jeśli chcesz obejrzeć postępy robotników, pójdę tam z tobą później. Czy najpierw wybierzesz się tam, dokąd ja chcę? Thomas przytaknął pogodnie. – To znaczy dokąd? – Na Moczary – wyjaśnił Kira. Zerknął na nią pytająco. – W to brudne miejsce? Po co chcesz tam iść? – Bo nigdy tam nie byłam. Chcę zobaczyć, gdzie mieszkała Jo, Thomasie. – I wciąż mieszka Matt – przypomniał. – Tak, Matt także. Zastanawiam się, gdzie się podziewa – dodała niespokojnie. – Od dwóch dni go nie widziałam. A ty? Pokręcił głową. – Może znalazł inne źródło jedzenia? – podsunął ze śmiechem. – Matt mógłby nam pokazać, gdzie mieszkała Jo. Może nawet zdołałabym coś jej przynieść. Może miała zabawki. Czy kiedy tu przybyłeś, pozwolili ci zabrać jakieś rzeczy? Zaprzeczył. – Tylko moje kawałki drewna. Nie chcieli, żebym się rozpraszał. Kira westchnęła. – Jest taka mała, powinna mieć zabawkę. Może mógłbyś wyrzeźbić jej lalkę, a ja uszyłabym dla niej sukieneczkę. – Chyba mógłbym. – Thomas wręczył Kirze jej kij. – Ruszajmy – dodał. – Pewnie po drodze znajdziemy Matta. Albo on nas.

Razem opuścili budynek, przecięli plac i powędrowali zatłoczoną drogą. Przy szopie tkaczek Kira przystanęła, powitała kobiety i spytała o Matta. – Nie widziałam go! I bardzo dobrze – odparła jedna z robotnic. – Bezużyteczny włóczęga. – Kiedy do nas wrócisz, Kiro? – spytała druga. – Przydałaby nam się twoja pomoc. Jesteś już dość duża, żeby siąść do warsztatu! Po śmierci matki potrzebujesz pracy! Lecz inna kobieta zaśmiała się głośno i wskazała czysty, nowy strój Kiry. – Ona już nas nie potrzebuje! Warsztaty ożyły z grzechotem. Kira odwróciła się. W pobliżu usłyszała dziwnie znajomy i przerażający dźwięk, ciche warczenie. Obejrzała się szybko, podświadomie oczekując widoku groźnego psa albo czegoś gorszego. Lecz ów dźwięk dobiegał z grupki kobiet stłoczonych obok kramu rzeźnika. Widząc, jak na nie patrzy, wybuchnęły śmiechem. Pośród nich dostrzegła Vandarę. Kobieta o przeciętej blizną szyi odwróciła się plecami do Kiry, która znów usłyszała warknięcie: ludzkie naśladowanie bestii. Pochyliła głowę i pokuśtykała obok nich, nie zwracając uwagi na okrutne śmiechy. Thomas ją wyprzedził – zobaczyła go daleko za rzeźnikiem. Zatrzymał się nieopodal grupki bawiących się w błocie chłopców. – Nie wiem – mówił właśnie jeden, gdy się zbliżyła. – Daj monetę, a może go znajdę. – Spytałem ich o Matta – wyjaśnił Thomas – ale twierdzą, że go nie widzieli. – Myślisz, że mógł się rozchorować? – rzuciła z lękiem Kira. – Ciągle leci mu z nosa. Może nie powinniśmy byli go kąpać, przywykł do swej warstwy brudu. Chłopcy taplający się na bosaka w błocie słuchali z uwagą. – Matt to najsilniejszy z silnych – odparł jeden z nich. – Nigdy nie choruje. Mniejszy otarł własny zasmarkany nos grzbietem dłoni. – Mama na niego krzyczała. Słyszałżem ją. I rzuciła kamieniem, a on się śmiał i pobiegł. – Kiedy? – spytała zakatarzonego Kira. – Nie wiem – odparł. – Może dwa dni od dziś. – Tak! – wtrącił inny. – Tak było! Dwa dni od dziś, też żem to widział! Mama rzuciła w niego kamieniem, bo zabrał jedzenie. Mówił, że rusza na wyprawę. – Nic mu nie jest, Kiro – pocieszył ją Thomas i razem pomaszerowali dalej. – Potrafi o siebie zadbać lepiej niż większość dorosłych. Tutaj. Tu chyba skręcamy. Pokuśtykała za nim nieznajomą, wąską dróżką. Tu chaty stały bliżej siebie i skraju lasu, tak blisko, że ocieniały je drzewa, a wokół pachniało wilgocią i zgnilizną. Dotarli do cuchnącego strumienia i przeszli na drugi brzeg po śliskim, prymitywnym mostku z drewnianych kłód. Thomas podał jej rękę; most był zdradliwy, zwłaszcza przy niesprawnej nodze, i Kira bała się, że spadnie do wody, płytkiej, ale gęstej od brudu. Na drugim brzegu strumienia, za bujnymi trującymi zaroślami oleandrów, tak bardzo groźnymi dla maluchów, leżał obszar zwany Moczarami. Pod pewnymi względami przypominał miejsce, które Kira zwała domem: niewielkie chaty, zbite razem, nieustający płacz dzieci, smród dymu z ognisk, gnijącego jedzenia i niemytych ludzi. Tu jednak było ciemniej, niebo przesłaniały gęste drzewa, a w ciężkim od wilgoci powietrzu rozchodził się odór choroby. – Czemu takie okropne miejsce musi istnieć? – wyszeptała do Thomasa. – Dlaczego ludzie muszą tu żyć?

– Tak już jest – odparł, marszcząc czoło. – I zawsze było. W umyśle Kiry pojawiła się nagła wizja. Szata. Szata opowiadała, jak było zawsze, i Thomas nie miał racji. Istniały czasy – jakże dawno temu – gdy życie ludzi było złociste i zielone. Dlaczego znów nie mogły nastać podobne czasy? Zaczęła mu to opisywać. – Thomasie – podsunęła – ty i ja. To my wypełnimy puste miejsca. Może zdołamy coś zmienić? Zobaczyła jednak, jak na nią patrzy, a w jego oczach dostrzegła powątpiewanie i rozbawienie. – O czym ty mówisz? – Nie rozumiał. I może nigdy nie zrozumie. – O niczym – Kira pokręciła głową. Gdy tak szli, wokół zapadła złowieszcza cisza i Kira uświadomiła sobie, że śledzi ich wiele par oczu. W ciemnych drzwiach stały kobiety obserwujące ich podejrzliwie. Kuśtykała dalej, starając się znaleźć drogę wśród zasłanych śmieciami kałuż na ścieżce. Wciąż czuła na sobie wrogie spojrzenia i dotarło do niej, że wędrówka bez celu po tym obcym, nieprzyjaznym miejscu nie ma sensu. – Thomasie – szepnęła – musimy kogoś spytać. Zatrzymał się, a ona obok, i przez chwilę stali niepewnie na ścieżce. – Po coście przyszli?! – zawołał z otwartego okna szorstki głos. Kira uniosła wzrok i ujrzała zieloną jaszczurkę zsuwającą się po pędach na parapet. Zza rozedrganych, mokrych liści wyglądała wychudzona twarz kobiety tulącej w ramionach malucha. W pobliżu nie dostrzegli mężczyzn. Uświadomiła sobie, iż wszyscy pracują, głównie jako ciągacze i kopacze, i ulżyło jej, bo pamiętała dobrze, jak ją chwycił jeden z nich tamtego dnia podczas rozdawania broni. Przecisnęła się przez kolczaste krzewiny i podeszła bliżej okna. Za nim dostrzegła ciemne wnętrze chaty, gdzie stało kilkoro innych dzieci, półnagich, patrzących na nią tępymi, przerażonymi oczami. – Szukam chłopca imieniem Matt – odparła uprzejmie. – Wiesz może, gdzie mieszka? – Co mi za to dasz? – Dam? Przykro mi. – Kirę zaskoczyło to pytanie. – Nie mam niczego, co mogłabym dać. – Nic do jedzenia? – Nic. Przepraszam. – Uniosła ręce, pokazując, że są puste. – Ja mam jabłko. – Thomas podszedł do niej i ku zdumieniu Kiry wyciągnął z kieszeni ciemnoczerwony owoc. – Zostawiłem je z drugiego śniadania – wyjaśnił, zniżając głos, i podał je kobiecie. Chuda ręka sięgnęła ku nim przez otwarte okno i chwyciła jabłko. Kobieta wgryzła się w nie i zaczęła odwracać. – Zaczekaj! – zawołała Kira. – W której chacie mieszka Matt? Możesz nam powiedzieć? Proszę. Kobieta spojrzała na nią z pełnymi ustami. – Trochę dalej – odparła, przeżuwając głośno. Maluch w jej ramionach spróbował złapać nadgryzione jabłko, a ona odtrąciła jego ręce. Pokazała głową. – Rośnie tam pęknięte drzewo. Kira podziękowała. – I proszę, jeszcze jedno – rzekła błagalnie. – Co możesz nam powiedzieć o małej Jo? Twarz kobiety zmieniła się, ale Kira nie potrafiła zinterpretować jej wyrazu. Przez moment po chudym, zgorzkniałym obliczu przemknął cień radości, potem powróciła beznadzieja. – Śpiewająca dziewczynka – wyszeptała ochryple kobieta. – Zabrali ją, zabrali ją stąd.

Odwróciła się szybko i zniknęła w mrocznym wnętrzu chaty. Jej dzieci zaczęły płakać i przepychać się do jedzenia. Poskręcane drzewo umierało, rozszczepione niemal do ziemi i próchniejące. Kiedyś może rodziło owoce, teraz jednak gałęzie miało połamane, dyndające pod dziwnymi kątami, tu i tam pozostały na nich zbrązowiałe resztki liści. Mała chata za drzewem też sprawiała wrażenie podupadłej i zaniedbanej, ze środka jednak dobiegały głosy: kobieta mówiąca szorstko i odpowiadające jej dziecko o ostrym języczku, mówiące gniewnym, złośliwym tonem. Thomas zastukał. Głosy ucichły i w końcu drzwi uchyliły się lekko. – Kim wy są? – spytała bez ogródek kobieta. – Przyjaciółmi Matta – wyjaśnił Thomas. – Jest w domu? Nic mu się nie stało? – Kto to, mamo? – zawołał dziecięcy głosik. Kobieta w milczeniu przyjrzała się Thomasowi i Kirze; nie odpowiedziała. – Czy Matt jest w domu?! – huknął w końcu Thomas. – Co znowu zrobił? Co wam do niego? – rzuciła kobieta, a jej oczy zalśniły nieufnie. – Uciekł! I zabrał jedzenie! – krzyknął do nich maluch; obok kobiety pojawiła się jego głowa zwieńczona potarganą czupryną gęstych włosów. Pchnięciem szerzej otworzył drzwi. Kira ze zgrozą zajrzała do środka ciemnej chaty. Wywrócony dzbanek leżał na stole w kałuży gęstego płynu, w którym pełzały robaki. Maluch przy drzwiach jednym palcem dłubał w nosie, a drugim się drapał, patrząc na nich. Jego matka zakasłała głucho i splunęła na ziemię. – Wiecie, dokąd poszedł? Kira starała się nie pokazać po sobie, jak bardzo wstrząsnęły nią warunki życia tych ludzi. Kobieta pokręciła głową i znów zakasłała. – Cieszę się, że się wyniósł – odparła, odepchnęła malucha na bok i zatrzasnęła ciężkie drewniane drzwi. Po chwili Kira z Thomasem odwrócili się od nich, ale za plecami usłyszeli skrzypienie. – Panienko? Wiem, dokąd Matt poszedł – oznajmił maluch. Mimo wyzwisk matki wybiegł z domu i stanął obok nich. Był niewątpliwie bratem Matta, miał te same jasne, psotne oczy. Czekali. – Co mi dacie? – Znów sięgnął palcem do nosa. Kira westchnęła. Najwyraźniej całe życie na Moczarach opierało się na wymianie. Nic dziwnego, że Matt tak świetnie sobie radził z różnymi kombinacjami i był taki pomysłowy. Spojrzała bezradnie na Thomasa. – Nie mamy dla ciebie niczego – wyjaśniła maluchowi. Przyjrzał jej się z uznaniem. – A to tutaj, panienko? – Wskazał na szyję Kiry. Dotknęła rzemyka, z którego zwisał błyszczący kamyk. – Nie – odparła i w ochronnym geście zasłoniła dłonią wisiorek. – Należał do mojej matki. Nie mogę ci go dać. Ku jej zdumieniu pokiwał głową, jakby akceptował sens jej słów. – To może to. – Wyciągnął palec w kierunku jej włosów.

Kira przypomniała sobie, że tego ranka związała je z tyłu, jak to często robiła, zwykłym, bezwartościowym rzemieniem. Rozplątała go szybko i podała. Maluch chwycił go i wcisnął do kieszeni; wyraźnie zadowoliła go ta zapłata. – Nasza mama tak bardzo wlała Mattowi, że cały krwawił jak nie wiem, więc razem z Patysiem poszli na wyprawę i nie wrócili, nie na Moczarę. Matt ma przyjaciół, którzy się nim opiekują i nigdy nie leją! I dają mu jedzenie. Thomas zaśmiał się cicho. – A także wciąż każą się kąpać – dodał, choć malec patrzył na niego, nie rozumiejąc ani słowa. – Ale przecież on mówił o nas – zauważyła Kira. – To my jesteśmy tymi przyjaciółmi. – Przeraziła się. – Jeśli próbował przyjść do nas, to gdzie jest? Dwa dni temu opuścił dom i odtąd nikt go nie widział. Zna przecież drogę do… – On i Patyk – przerwał jej brat Matta – poszli najpierw gdzie indziej, po prezent dla jego przyjaciół. To ty, panienko? I ty? – Zerknął na Thomasa. Przytaknęli. – Matt mówi, że prezent znaczy, że lubisz tego kogoś najlepiej ze wszystkich. Kira westchnęła z irytacją. – Nie, to nie tak. Prezent… – Poddała się. – Nieważne. Powiedz nam, dokąd poszedł. – Po błękit dla ciebie. – Błękit? O czym ty mówisz? – Nie wiem, panienko, ale Matt tak mówił. Że tamój mają błękit i on trochę ci przyniesie. Kobieta znów pojawiła się w otwartych drzwiach i piskliwym, gniewnym głosem zawołała malucha, który wycofał się do środka. Thomas i Kira ruszyli w drogę powrotną błotnistą ścieżką prowadzącą do wioski. Milczący obserwatorzy wciąż tkwili w drzwiach, w cuchnącym powietrzu nadal wisiała wilgoć. – Kiedy Matt zniknął – wyszeptała do Thomasa Kira – zastanawiałam się, czy nie odkryjemy, że i jego zabrali, jak Jo. – Gdyby go zabrali – odpowiedział Thomas – wiedzielibyśmy, gdzie jest. Mieszkałby z nami w Gmachu Rady. Kira skinęła głową. – I z Jo. Choć może gdzieś go zamknęli jak ją. To by mu się nie spodobało. – Matt jakoś by się uwolnił – oznajmił Thomas. – Poza tym – dodał, pomagając Kirze ominąć kałużę, w której pływał martwy szczur – obawiam się, że nie chcieliby Matta. Zależy im tylko na ludziach z talentami, a on go nie ma. Kira pomyślała o psotnym chłopcu, o jego szczodrości i śmiechu, przywiązaniu do małego psa. Wyobraziła go sobie teraz, gdziekolwiek był, jak wędruje, by zdobyć prezent dla przyjaciół. – Och, Thomasie – szepnęła – on ma talent. Wie dokładnie, jak sprawić, abyśmy uśmiechali się i śmiali. W tym okropnym miejscu jednak nie usłyszeli nawet odrobiny śmiechu ani jakiejkolwiek historii. Wędrując tak pośród przeraźliwej biedy, Kira przypomniała sobie zaraźliwy chichot Matta. Myślała też o niezwykłej czystości głosu małej śpiewaczki i o tym, że ta dwójka musiała stanowić jedyne radosne elementy życia tutaj. Teraz jednak zabrano stąd Jo, a Matt odszedł. Zastanawiała się, dokąd wyruszył, zupełnie sam, jedynie w towarzystwie psa, szukając błękitu.

18

Zbliżał się dzień zgromadzenia. Wyraźnie czuło się to w wiosce – ludzie kończyli swoje prace i opóźniali rozpoczęcie nowych. Kira zauważyła, że w szopie tkaczek składano i porządkowano tkaniny, lecz nie zakładano nowych wątków na warsztaty. Zrobiło się też ciszej, jakby ludzie zajęci przygotowaniami nie chcieli tracić czasu na zwyczajowe kłótnie. Niektórzy się myli. Thomas w swoim pokoju wciąż od nowa starannie polerował laskę śpiewaka. Używał gęstych olejów, wcierał je w drewno miękką szmatką. Gładkie i złociste powoli zaczynało jaśnieć własnym światłem i roztaczać wokół miły zapach. Matt nie wrócił. Od jego zniknięcia minęło wiele dni. Nocą, przed zaśnięciem, Kira ściskała w palcach skrawek tkaniny, który tak często koił jej lęki, a nawet odpowiadał na pytania. Owijała go wokół palców, koncentrując się na Matcie: wyobrażała sobie roześmianego chłopca i szukała odczucia, gdzie może być i czy jest bezpieczny. Z tkaniny promieniowała otucha, pociecha, ale nie odpowiedź. Od czasu do czasu słyszeli za dnia głos małej śpiewaczki Jo. Przestała płakać, najczęściej ich uszu dobiegały powtarzane raz po raz te same frazy, choć czasami jakby dawano jej chwilę swobody i wówczas wysoki, liryczny głos nucił melodie, od których Kirze zapierało dech w piersi. Nocami zakradała się z kluczem w dłoni i odwiedzała małą. Jo przestała pytać o matkę, lecz w ciemności przywierała do Kiry i razem szeptały historyjki i żarciki. Kira rozczesywała jej włosy. – Jakbym was potrzebowała, mogę stuknąć szczotką – przypomniała jej Jo, patrząc w górę. – Tak, a my przyjdziemy. – Kira pogładziła miękki policzek dziewczynki. – Chcesz, żebym ci ułożyła piosenkę? – spytała Jo. – Może kiedyś – odparła Kira – ale nie teraz. Nocą nie możemy hałasować. Moje wizyty muszą pozostać naszą tajemnicą. – Pomyślę o piosence – obiecała Jo. – I kiedyś zaśpiewam ci ją okropnie głośno. – Zgoda. – Kira zaśmiała się. – Wkrótce będzie zgromadzenie – oznajmiła poważnym tonem Jo. – Tak, wiem. – Mówią, że będę siedzieć z przodu. – Świetnie! Wtedy wszystko zobaczysz. Obejrzysz piękną szatę śpiewaka, nad którą pracuję – odparła Kira. – Ma cudowne kolory. – Kiedy zostanę śpiewaczką – wyznała mała – znów będę mogła układać własne piosenki. Jeśli nauczę się wszystkich starych. Kiedy Jamison zjawił się w jej pokoju, Kira pokazała mu ukończoną szatę. Wyraźnie spodobało mu się jej dzieło. Wspólnie rozłożyli materiał na stole, obracając go, odginając fałdy i mankiety, sprawdzając misterne ściegi i sceny, w które się układały. – Doskonale się spisałaś, Kiro – rzekł. – Zwłaszcza tutaj. Wskazał ręką miejsce, które, jak pamiętała, było dla niej wyjątkowo trudne: choć maleńkie jak każda wyszyta scena, stanowiło skomplikowany wizerunek wysokich budynków w tonacji szarości, walących

się na tle ognistych wybuchów. Kira dopasowała oranże i czerwienie w różnych odcieniach, znalazła też odmienne szarości na dym i budynki. Ale sam wzór okazał się trudny, bo nie miała pojęcia, czym są owe budowle. Nigdy nie widziała niczego podobnego, a Gmach Rady, w którym mieszkała i pracowała, jedyny znany jej duży budynek, w porównaniu z tymi zdawał się maleńki. Te, nim się zawaliły, sięgały zdumiewająco wysoko w niebo – znacznie, znacznie wyżej niż jakiekolwiek drzewo. – Ten kawałek był najtrudniejszy – poinformowała Jamisona. – Bardzo skomplikowany. Może gdybym wiedziała coś więcej o tych budynkach, o tym, co je spotkało… – Zawstydziła się. – Powinnam była uważniej słuchać co roku Pieśni o Ruinie – wyznała. – Zawsze tak bardzo się podniecałam, kiedy rozbrzmiewała, ale potem moje myśli zaczynały błądzić i nie zawsze słuchałam z uwagą. – Byłaś mała – przypomniał jej Jamison – a pieśń jest bardzo, bardzo długa. Nikt nie słucha uważnie każdej części, a na pewno nie maluchy. – W tym roku posłucham! – oświadczyła. – W tym roku będę szczególnie uważać, bo tak dobrze znam te sceny. Posłucham zwłaszcza tej z walącymi się budynkami. Jamison zamknął oczy. Widziała, jak w milczeniu porusza wargami. Zaczął nucić i rozpoznała powracającą melodię fragmentu pieśni, a potem zaśpiewał głośno: Płoń, ukarany świecie. Piekielne płomienie, Zbezczeszczone zgliszcza… Otworzył oczy. – To chyba ten fragment – rzekł. – Ciągnie się znacznie dłużej, zapomniałem następnych słów, ale to chyba ta część, w której zawaliły się budynki. Oczywiście słucham pieśni wiele lat dłużej od ciebie. – Nie wyobrażam sobie, jak śpiewak potrafi spamiętać to wszystko. Przez moment Kira zastanawiała się, czy nie spytać go o uwięzione dziecko, śpiewaczkę przyszłości, którą zmuszali do nauczenia się niemiłosiernie długiej pieśni. Ale zawahała się i właściwa chwila minęła. – Oczywiście ma do pomocy laskę – odparł Jamison. – I zaczął naukę, gdy był jeszcze maluchem, bardzo dawno temu. Stale też ćwiczy. Podczas gdy ty szykowałaś jego szatę, on przygotowywał tegoroczną pieśń. Rzecz jasna słowa pozostają te same, ale jak sądzę, co roku decyduje się podkreślić pewne części. Cały rok rozmyśla, planuje i ćwiczy swój śpiew. – Gdzie? – Ma specjalną kwaterę w innej części budynku. – Nigdy go nie widziałam, oprócz wykonywania pieśni. – Nie. Trzyma się na uboczu. Znów pochylili się nad szatą, sprawdzając każdą część, by mieć pewność, że Kira niczego nie przeoczyła. Pomocna przyniosła herbatę, usiedli więc razem, rozmawiając o szacie i opowieściach, historiach, które przekazywała, o czasach przed Ruiną. Jamison zamknął oczy i wyrecytował: Zniszczeń żal Bogo tabal, Timore toron, Totak, że płoną. Kira rozpoznała tę zwrotkę, jedną z jej ulubionych, choć jej nie rozumiała. Gdy była mała, rymujące się dźwięki pozwalały wyrwać się z nudy, którą często czuła w czasie długiej pieśni. Bogo tabal, timore toron, nuciła czasami do siebie. – Co znaczy ten fragment? – spytała teraz Jamisona. – To chyba nazwy utraconych miejsc – wyjaśnił. – Zastanawiam się, jak one wyglądały. Timore toron. Podoba mi się jego brzmienie. – To część twojej pracy – podkreślił Jamison. – Używając nici, przypominasz nam, jak wyglądały.

Kira przytaknęła i znów przygładziła szatę, znajdując kolejne tragiczne walące się miasta, a między nimi łagodne zielone łąki. Jamison odstawił filiżankę na stół, podszedł do okna i wyjrzał. – Robotnicy skończyli. Po zgromadzeniu i tegorocznej pieśni będziesz mogła zacząć farbować nowe nici na szatę. Wstrząśnięta uniosła wzrok. Miała nadzieję wyczytać z jego twarzy, że to żart, ale patrzył na nią z powagą. Kira sądziła, że kiedy ukończy pracę, będzie mogła zająć się własnymi projektami, misternymi wzorami, które czuła i widziała w myślach. Czasami jej palce aż drżały z pragnienia oddania tych scen. – Czy szata tak bardzo uszkodzi się podczas odśpiewywania pieśni, że znów będzie wymagała naprawy? – spytała, próbując nie dać po sobie znać, jak bardzo poruszyły ją te słowa. Pragnęła, by był z niej zadowolony, był przecież jej obrońcą, ale nie chciała robić tego wiecznie. – Nie, nie. – Jego głos zabrzmiał pocieszająco. – Twoja matka co roku dokonywała drobnych poprawek, a teraz bardzo zręcznie odtworzyłaś miejsca wymagające odnowienia. Po tegorocznej pieśni znajdziesz zaledwie kilka pękniętych nitek wymagających wymiany. – W takim razie…? – Kira zerknęła na niego pytająco. Jamison wskazał puste, pozbawione zdobień miejsce na ramionach. – Tu leży przyszłość – wyjaśnił. – A teraz ty ją nam opowiesz swymi palcami i nićmi – dodał, a jego oczy płonęły z podniecenia. Kira postarała się ukryć wstrząs. – Tak szybko? – wyszeptała. Już wcześniej wspominał o tym ogromnym zadaniu, sądziła jednak, że stanie się to, gdy będzie starsza, gdy rozwinie swoje umiejętności… wiedzę. – Długo na ciebie czekaliśmy – powiedział i spojrzał na nią stanowczo, tak że nie odważyła się sprzeciwić.

Zaczęło się wcześnie rano. O świcie Kira, mimo iż jej pokój leżał po przeciwnej stronie budynku, usłyszała narastający szum. To ludzie zaczęli się zbierać. Szybko ubrała się, przeczesała szczotką włosy i pobiegła do pokoju Thomasa po drugiej stronie korytarza. Stamtąd mogli wyglądać na plac, na którym odbywały się wszystkie większe zebrania. W odróżnieniu od dnia łowów tym razem tłum milczał; nawet maluchy, zwykle rozkrzyczane, ściskały kurczowo dłonie matek, czekając w milczeniu. Kiry nie obudziły krzyki ani przepychanki, jedynie odgłos kroków, gdy mieszkańcy wylewali się z wąskich uliczek i dołączali do tłumu czekającego, by wejść do budynku. Z wiodącej na Moczary ścieżki przybywali kolejni milczący obywatele prowadzący swoje maluchy. Z przeciwnej strony, z okolic, w których mieszkała Kira z matką, nadciągali inni; rozpoznała w nich swych dawnych sąsiadów. Oto owdowiały brat jej matki z synem Danem, lecz brakowało Mar – pewne ją oddali. Typowy dzień rodziny spędzały rozproszone, maluchy uganiały się bez nadzoru, rodzice pracowali. Dziś jednak mężowie stali z żonami, a dzieci z rodzicami. Ludzie mieli uroczyste, wyczekujące miny. – Gdzie jest laska? – spytała Kira, rozglądając się po pokoju Thomasa. – Zabrali ją wczoraj. Kiwnęła głową. U niej także zjawili się wczoraj po szatę. A choć zmęczyła ją praca nad nią, bez niej jej pokój wydawał się jakby mniejszy. – Czy nie powinniśmy zejść? – spytała, choć nie zachwycała jej perspektywa dołączenia do tłumu. – Nie, powiedzieli, że po nas przyjdą. Spytałem pomocną, która przyniosła mi śniadanie. Spójrz. – Thomas wskazał palcem. – Tam, prawie na końcu, widzisz? Pod drzewem, tuż przed szopą tkaczek. Czy to nie matka Matta? Kira podążyła wzrokiem za jego ręką i ujrzała tę samą wychudzoną kobietę, która przyglądała im się podejrzliwie ze środka nędznej chaty. Dziś umyła się i ubrała w czysty strój; obok, trzymając ją za rękę, czekał maluch tak bardzo podobny do Matta. Oboje stali razem, jako rodzina, nie było jednak drugiego dziecka. Ani śladu Matta. Kirę zalała fala smutku, poczucia straty. Patrząc w dół na morze twarzy, stopniowo zaczęła tu i tam rozpoznawać poszczególnych ludzi: tkaczki stojące każda z osobna z mężem i dziećmi; rzeźnika, dla odmiany czystego, z grubą żoną i dwójką wysokich synów. Przybyła już cała wioska, jedynie kilku spóźnialskich wciąż jeszcze spieszyło uliczkami. Nagle rozpoczął się ruch i widziała, że ludzie, szurając nogami, przesuwają się naprzód. Tłum falował jak woda uderzająca o brzeg, gdy obok przepływa pień drzewa. – Musieli otworzyć drzwi – odgadł Thomas, wychylając się z okna. Patrzyli, jak cała wioska, kolejno człowiek za człowiekiem, wchodzi do budynku. W końcu gdy tłum niemal zupełnie zniknął, a oni słyszeli gwar głosów i szuranie stóp dobiegające z dołu, z wnętrza budynku, w drzwiach Thomasa zjawiła się pomocna i skinęła dłonią. – Już czas – oznajmiła. Prócz szybkiego spojrzenia przez uchylone drzwi, gdy pewnego popołudnia szukała Jamisona, Kira od dnia własnej rozprawy kilka miesięcy wcześniej nie oglądała sali Rady Opiekunów. Wówczas przebywała tu w zupełnie odmiennych okolicznościach: weszła wtedy do obszernego pomieszczenia i pokuśtykała samotnie środkowym przejściem, głodna, stęskniona i lękająca się o życie. Dziś, tak jak wtedy, wciąż wspierała się na kiju. Teraz jednak była czysta, zdrowa i się nie bała. Dziś wraz z Thomasem wprowadzono ich bocznym wejściem z przodu sali, tak że widzieli twarze obserwujących ich wieśniaków. Pomocna wskazała ręką rząd trzech drewnianych krzeseł po lewej, tuż pod sceną, naprzeciw

widowni. Kira dostrzegła drugi, dłuższy rząd krzeseł po przeciwnej stronie i rozpoznała siedzących tam już członków Rady Opiekunów. Był wśród nich Jamison. Szybko, pamiętając ceremoniał, skłoniła głowę przed Obiektem Czci na scenie. Potem pomaszerowała za Thomasem i zajęli miejsca na dwóch krzesłach. Wśród widzów rozszedł się pomruk i Kira poczuła, jak rumieni się ze wstydu. Nie lubiła, kiedy się ją wyróżniało, nie chciała siedzieć tu, na przedzie. Przypomniała sobie wzgardliwy ton jednej z tkaczek zaledwie kilka dni temu. „Już nas nie potrzebuje!”, zakrzyknęła kobieta. Nieprawda. Potrzebuję was wszystkich. Potrzebujemy się nawzajem. Patrząc na zatłoczoną widownię, Kira przypomniała sobie wiele ostatnich lat, gdy posłusznie przychodziła z matką na zgromadzenie. Zawsze siadały z tyłu, skąd nic nie widziała ani nie słyszała, i przez całą uroczystość wierciła się i nudziła; czasami klękała na ławie, próbując ponad ramionami widzów dostrzec choć część sylwetki śpiewaka. Pamiętała, że jej matka zawsze słuchała uważnie i łagodnie powstrzymywała ją, gdy Kira kręciła się na swym miejscu. Lecz zgromadzenie i pieśń trwają bardzo długo i trudno je znieść maluchom. Ludzie stłoczeni na widowni, mimo że zachowywali szacunek, poruszali się jednak na miejscach i szeptali. Teraz kiedy Kira i Thomas zajęli swoje miejsca, całkiem ucichli. Wszyscy czekali; w końcu w ciszy czterosylabowy najwyższy opiekun, którego Kira nie widziała od dnia rozprawy, a imienia nadal nie mogła sobie przypomnieć (może Bartholomew?), dźwignął się ze swego krzesła po drugiej stronie, wyszedł na przód sceny i rozpoczął rytuał zawsze otwierający ceremonię. – Rozpoczyna się zgromadzenie – ogłosił. – Oddajemy cześć Obiektowi – dodał, wskazując scenę i kłaniając się; cała widownia z szacunkiem pochyliła głowy przed małą drewnianą konstrukcją w kształcie krzyża. – Przedstawiam wam Radę Opiekunów – kontynuował, wskazując rząd mężczyzn, w tym Jamisona. Wstali razem, całą grupą, i przez jedną nerwową chwilę Kira nie mogła sobie przypomnieć, czy widzowie powinni klaskać. Lecz w sali zapadła cisza, a tłum milczał, choć niektóre głowy zdawały się pochylać z szacunkiem. – Po raz pierwszy przedstawiam rzeźbiarza przyszłości. – Wskazał Thomasa, który zerknął niepewnie. – Wstań – wyszeptała Kira pod nosem, czując intuicyjnie, że tak należy postąpić. Thomas podniósł się niezgrabnie, przestępując z nogi na nogę. I znów głowy pokłoniły się z szacunkiem. Usiadł. Wiedziała, że będzie następna, i sięgnęła po oparty o krzesło kij. – Po raz pierwszy przedstawiam hafciarkę szaty, projektantkę przyszłości. Kira stanęła tak prosto, jak zdołała, i odpowiedziała na ukłony widzów, po czym znów usiadła. – Po raz pierwszy przedstawiam śpiewaczkę przyszłości. Pewnego dnia to ona przywdzieje szatę. Oczy wieśniaków zwróciły się ku otwierającym się bocznym drzwiom. Kira ujrzała dwoje pomocnych, którzy popchnęli naprzód Jo, wskazując jej wolne krzesło. Mała, odziana w nową, prostą, niezdobioną sukienkę, wyglądała na oszołomioną i niepewną, lecz wzrokiem odnalazła Kirę, która przywołała ją z uśmiechem. W odpowiedzi Jo rozpromieniła się i pospieszyła ku krzesłu. – Jeszcze nie siadaj – wyszeptała Kira. – Stań i popatrz na ludzi. Bądź dumna. Śpiewaczka przyszłości z nieśmiałym uśmiechem, pocierając nerwowo jedną stopą o kostkę drugiej nogi, stanęła naprzeciw tłumu. Jej uśmiech, z początku niepewny, szybko stał się zdecydowany i zaraźliwy. Kira widziała, że ludzie odpowiadają uśmiechami. – Teraz możesz usiąść – ściszonym głosem doradzała Kira. – Zaczekaj – szepnęła Jo. Uniosła rękę i pokiwała palcami ku widowni; w zebranym tłumie rozeszły

się ciche śmiechy. Potem Jo odwróciła się i podciągnęła na krzesło swe drobne ciałko, kolanami naprzód. – Troszkę żem im machła – wyznała Kirze. – I w końcu przedstawiam naszego śpiewaka, który nosi szatę – oznajmił najwyższy opiekun, kiedy ludzie ucichli. Śpiewak odziany we wspaniały strój, w prawej dłoni dzierżący rzeźbioną laskę wyłonił się z drugiej strony. Tłum westchnął chórem. Oczywiście co roku widywali jego i tę szatę, ale w tym roku było inaczej. Dzięki poprawkom, jakich dokonała Kira w starożytnych haftach, gdy śpiewak zmierzał na scenę, fałdy jego szaty lśniły w blasku pochodni; kolory wyszytych scen jarzyły się subtelnie, złoto i jasne żółcie przechodziły w promienny oranż, czerwienie od najjaśniejszego różu po najciemniejszy szkarłat, zielenie, wszelkie odcienie układające się w misterne wzory, opowiadały historię świata i Ruiny. Gdy odwrócił się, pokonując ostatnie stopnie, Kira ujrzała szeroki pusty fragment na plecach i ramionach, miejsce, do którego zapełnienia ją wybrano. Przyszłość, którą to ona miała stworzyć. – Co to za hałas? – zapytał szeptem Thomas. Dotąd Kira była zbyt zajęta oglądaniem i podziwianiem szaty i jej znaczeń, teraz jednak też to usłyszała: rytmiczny, metaliczny, stłumiony brzęk. Nagle ucichł i znów: zgrzyt i dzwonienie. – Nie wiem – odparła. Śpiewak odwrócił się na środku sceny, wcześniej skłoniwszy się lekko Obiektowi Czci. Teraz spojrzał na widownię, pogładził palcami laskę niczym talizman, lecz nie potrzebował jeszcze jej wskazówek. Twarz miał beznamiętną, pozbawioną wyrazu. Zamknął oczy i zaczął głęboko oddychać. Tajemniczy dźwięk ucichł. Kira wytężała słuch, lecz stłumione zgrzyty się nie powtórzyły. Spojrzała na Thomasa, wzruszyła ramionami i rozsiadła się wygodniej, by posłuchać. Zerknęła na Jo: mała także zamknęła oczy, jej usta bezdźwięcznie układały się w pierwsze słowa. Śpiewak uniósł rękę i Kira, znając dobrze szatę, wiedziała, że demonstruje rękaw ze sceną przedstawiającą początki świata: oddzielenie wód od ziemi, pojawienie się ryb i ptaków oddanych drobniutkimi ściegami na rąbku lewego rękawa, teraz widocznego w górze. Czuła nabożny podziw tłumu, który po raz pierwszy od roku ujrzał szatę, i ogarnęła ją duma z dobrze wykonanej pracy. Potem zaczął śpiewać mocnym barytonem. Na razie pieśń nie miała melodii, zaczynała się od melorecytacji. Kira pamiętała, że stopniowo pojawiają się melodie, niektóre powolne, melancholijne, liryczne, inne ostrzejsze, o szybkim, pulsującym rytmie. Kształtowały się jednak powoli, tak jak i sam świat. Pieśń zaczynała się od jego początków, tak wiele stuleci wcześniej. Na początku…

20

Thomas szturchnął ją i wskazał na coś głową. Kira obejrzała się i uśmiechnęła do Jo. Wcześniej mała wierciła się z zapałem, teraz spała smacznie na wielkim krześle. Było późne przedpołudnie, pieśń trwała już kilka godzin, zapewne większość maluchów zebranych na sali zasnęła podobnie jak Jo. Kirę zdziwiło to, że sama nie czuje znudzenia ani senności. Dla niej jednak pieśń stanowiła także podróż przez wzorzyste fałdy i gdy mężczyzna śpiewał, unosząc właściwe fragmenty stroju, przypominała sobie każdą scenę, dni pracy, poszukiwanie wśród nici Annabelli, by znaleźć idealne odcienie. Choć

wciąż słuchała uważnie, od czasu do czasu jej myśli zaczynały wędrować, powracając do czekającego ją zadania. Teraz gdy nici starej farbiarki niemal się wyczerpały – a sama kobieta też odeszła – Kirze pozostała rozpaczliwa nadzieja, że zdoła przypomnieć sobie wszystko i samodzielnie stworzyć farby. Thomas raz po raz przepytywał ją, sięgając do zapisanych stronic. Choć Kira nie powiedziała o tym nikomu, nawet przyjacielowi, niedawno ze zdumieniem stwierdziła, że potrafi odczytać wiele słów. Pewnego dnia, śledząc jego palec na kartce, zauważyła, że malwa i marzanka zaczynają się tak samo, krągłym łukiem, a kończą też podobnie, cienkim haczykiem. Przypominało to grę: trzeba znaleźć znaki tworzące dźwięki. Owszem, zakazaną grę, ale Kira często skupiała się nad tym, gdy Thomas nie patrzył, i wkrótce zagadki zaczęły się rozwiązywać. Śpiewak dotarł teraz do spokojniejszego fragmentu, jednego z okresów następujących po wielkiej światowej katastrofie, w czasie której lód – białe i szare warstwy lodu z maleńkich ściegów ułożonych tak, że nie miały faktury, lecz niesamowitą, lśniącą gładkość – przykrył wioski. Kira bardzo rzadko widywała lód, jedynie w czasie najzimniejszych miesięcy, gdy wioskę nawiedzała śnieżyca łamiąca gałęzie drzew, a rzeka zamarzała przy brzegach. Lecz pracując nad tą częścią szaty, pamiętała jego grozę i niszczycielską moc i ucieszyła się, kiedy tuż za granicą lodowej katastrofy znów pojawiła się zieleń i nastał spokojny czas owocowania. Teraz nucił o zieleni, melodyjnie, kojąco, niosąc ulgę po lodowym, mroźnym zniszczeniu, podczas którego jego głos brzmiał surowo i niedostępnie. Thomas pochylił się ku niej i szturchnął łokciem. Kira zerknęła na Jo, lecz mała się nie poruszyła. – Spójrz w dół, na prawo od przejścia – wyszeptał chłopak. Zrobiła tak, ale niczego nie dostrzegła. – Patrz dalej – polecił. Głos śpiewaka rozbrzmiewał miarowo. Kira przyglądała się bocznemu przejściu i nagle zobaczyła: coś poruszało się ukradkiem, powoli, przystając od czasu do czasu i czekając, a potem

znów skradając się naprzód. Głowy ludzi przesłaniały jej widok. Kira odchyliła się odrobinę w prawo, próbując ominąć ich wzrokiem na tyle dyskretnie, by nie dać Radzie Opiekunów wrażenia, że dzieje się coś niespodziewanego. Zerknęła na nich, lecz wszyscy z uwagą skupiali wzrok na śpiewaku. Coś znów poruszyło się wśród cieni. Teraz widziała, że to człowiek, drobny człowiek pełznący na czworakach jak skradająca się bestia. Widziała też, że ludzie siedzący tuż przy przejściu zaczynają coś zauważać, choć nie odrywali wzroku od sceny. Wokół nich rozeszły się ciche szmery, ramiona obracały się lekko, szybkim zerknięciom towarzyszyły grymasy zdumienia. Maleńki człowiek znów ruszył naprzód, coraz bardziej zbliżając się do pierwszego rzędu. Kiedy zmniejszyła się odległość, Kirze łatwiej było obserwować go bez zmiany pozycji, bo jej krzesło stało przodem do widowni, odwrócone od sceny. W końcu gdy intruz dotarł na skraj pierwszego rzędu, przestał się skradać, przykucnął i spojrzał z uśmiechem w stronę sceny – na Kirę, Jo i Thomasa. Serce Kiry zabiło gwałtownie. Matt! Nie śmiała powiedzieć tego głośno, lecz bezdźwięcznie wymówiła imię. Pokiwał jej palcami.

Śpiewak przesunął dłoń odrobinę w górę laski, szukając dotykiem właściwego miejsca, i śpiewał dalej. Uśmiechnięty Matt rozprostował dłoń, by coś jej pokazać. Światło jednak było bardzo słabe i Kira nie rozpoznała, co takiego trzymał. Ścisnął to między kciukiem i palcem, demonstrując z ważną miną. Lekko pokręciła głową na znak, że nie potrafi dostrzec, co to. Potem, czując wyrzuty sumienia, że tak się zdekoncentrowała, odwróciła się i wbiła wzrok w scenę i śpiewaka. Wiedziała, że wkrótce nastąpi przerwa – czas wolny na drugie śniadanie. Wtedy wymyśli, jak porozumieć się z maluchem, obejrzy i zachwyci się tym, co jej przyniósł. Słuchała głosu śpiewaka, który intonował błogą melodię o bujnych żniwach i radosnych ucztach. Ta część pieśni idealnie pasowała do jej uczuć, bo w tej chwili Kirę ogarnęły ogromna ulga i radość. Matt wrócił i był bezpieczny. Kiedy się obejrzała, znów zniknął. Przejście było puste. – Czy mała śpiewaczka może zjeść ze mną i z Thomasem? Rozpoczęła się południowa przerwa w zgromadzeniu, długa pauza na posiłek i odpoczynek. Pomocna rozważyła prośbę Kiry i wyraziła zgodę. Wyszedłszy z nią tymi samymi bocznymi drzwiami, Kira i Thomas w towarzystwie rozziewanej Jo wspięli się po schodach do pokoju Kiry i zaczekali, aż przyniosą posiłek. Na placu na zewnątrz ludzie jedli przyniesioną ze sobą strawę i dyskutowali o pieśni. Czekali niecierpliwie na następną część, czas wojny, konfliktu i śmierci. Kira przypomniała ją sobie: jasne rozbryzgi krwi w szkarłatnych niciach. Szybko jednak odepchnęła te myśli. Podczas gdy Thomas i Jo zabrali się za przyniesiony na tacach obfity posiłek, Kira pospieszyła na drugą stronę korytarza, do pokoju Thomasa. Zamierzała wyjrzeć przez okno i poszukać w tłumie brudnej buzi malucha oraz psa z krzywym ogonem. Nie musiała jednak niczego szukać, czekali na nią u rzeźbiarza. – Matt! – wykrzyknęła Kira. Odłożyła na bok kij, usiadła na łóżku i chwyciła go w objęcia. Patyk zatańczył u jej stóp, trącając kostki rozradowanym nosem i mokrym językiem. – Wróciłżem ze strasznie długiej wędrówki – oznajmił z dumą Matt. Kira powęszyła z uśmiechem. – I podczas swojej nieobecności w ogóle się nie myłeś, ani razu. – Nie miałżem czasu na mycie – prychnął. – Przyniósłżem ci prezentek – dodał z zapałem; w jego oczach płonęło podniecenie. – Czy to właśnie pokazałeś mi podczas zgromadzenia? Nie widziałam, co to. – Przyniósłżem ci dwie rzeczy, dużą i małą. Duża przyjdzie wkrótce, ale małą mam tu, w kieszonce. – Sięgnął ręką głęboko do kieszeni i wyciągnął garść orzechów i martwego świerszcza. – Nie, w tej drugiej. – Matt rzucił świerszcza na podłogę dla Patyka, który chwycił go w zęby i spałaszował z chrzęstem, na co Kira wzdrygnęła się mocno. Orzechy poturlały się pod łóżko. Matt wepchnął dłoń do drugiej kieszeni i wyciągnął coś z triumfalną miną. – Masz, łap! – Podał jej to. Z ciekawością ujęła ów przedmiot i obrała go z kawałków suchych liści i ziemi. Potem, podczas gdy Matt przyglądał jej się z twarzą jaśniejącą z zachwytu i dumy, rozłożyła zawiniątko i uniosła do okna. Kwadratowy kawałek brudnej, pomiętej tkaniny, nic więcej. A jednocześnie wszystko. – Matt! – Zniżyła głos w nabożnym podziwie. – Znalazłeś błękit!

Rozpromienił się. – Był tam, gdzie mówiła. – Gdzie kto mówił? – Ona. Ta stara, która robiła kolory. Mówiła, że błękit jest tamój. – Zaczął się wiercić podekscytowany. – Annabella? Tak, pamiętam, rzeczywiście to powiedziała. – Kira przygładziła palcami tkaninę na stole i obejrzała ją uważnie. Ciemny błękit był równy i mocny, kolor nieba, spokoju. – Ale skąd wiedziałeś gdzie, Matt? Skąd wiedziałeś, dokąd pójść? Z uśmiechem wzruszył ramionami. – Przypomniałżem sobie, gdzie pokazała. Po prostu żem poszedł tam, gdzie wskazywała. Była tam ścieżka, ale to okropnie daleko. – I niebezpiecznie, Matt! Szedłeś przez lasy! – W lasach nie ma nic strasznego. „Nie ma żadnych bestiów”, mówiła Annabella. – Ja i Patyś maszerowalim mnóstwo dni. Patyk jadł robaki, a ja żem miał trochę strawy, którą żem zabrał. – Od swojej matki. Z miną winowajcy pokiwał głową. – Ale nie wystarczyło i kiedy się skończyła, jadłżem głównie orzechy. Mógłbym jeść robale, alem nie musiał – dodał tonem przechwałki. Kira słuchała nieuważnie jego opowieści, wciąż gładząc w dłoniach materiał. Tak bardzo pragnęła błękitu, a teraz trzymała go w rękach. – A potem, kiedy żem dotarł na miejsce, te ludzie dali mi jeść. Mieli mnóstwo. – Ale cię nie wykąpali – zażartowała Kira. Matt z godnością podrapał się po brudnym kolanie, puszczając jej słowa mimo uszu. – Strasznie się zdziwili na mój widok, ale dali mi moc jedzenia. Patysiowi też. Lubili Patysia. Kira zerknęła na psa, który spał teraz u jej stóp, i trąciła go czule czubkiem sandała. – Oczywiście, że tak. Wszyscy lubią Patyka. Ale, Matt… – Co? – Kim oni są? Ludzie, którzy mają błękit. Uniósł chude ramionka i zmarszczył czoło z tępą miną. – Nie wiem – rzekł. – Wszyscy są popsuci, ci ludzie. Ale mają mnóstwo jedzenia i jest tam cicho i miło. – Co to znaczy „popsuci”? Wskazał jej wykręconą nogę. – Jak ty. Jedni źle chodzą, drudzy są popsuci na inne sposoby. Nie wszyscy. Ale dużo. Myślisz, że to przez to, że się popsuli, są tacy cisi i mili? Zdumiona jego opisem Kira nie odpowiedziała. „Ból czyni cię silną”, mówiła matka. Nie mówiła cichą ani miłą. – A zresztą – ciągnął Matt – mają błękit. To pewna pewność. – To pewna pewność – powtórzyła Kira. – Teraz chyba lubisz mnie najlepiej, co?

Uśmiechnął się do niej, a ona zaśmiała się i odparła, że lubi go najbardziej ze wszystkich. Matt oderwał się od niej i podszedł do okna, wspiął się na palce i spojrzał w dół i w dal. Tłumy wciąż tam były, on jednak szukał czegoś za nimi. Zmarszczył brwi. – Podoba ci się błękit? – spytał ją. – Matt – odparła z zapałem – uwielbiam błękit. Dziękuję. – To ten mały prezentek, ale duży niedługo przyjdzie – oznajmił i nadal wyglądał przez okno. – Tylko jeszcze nie teraz. – Odwrócił się do niej. – Masz jedzenie? – spytał. – Jeśli się umyję? Gdy wezwano ich z powrotem na popołudniową część zgromadzenia, zostawili Matta i Patyka w pokoju Thomasa. Tym razem wprowadzono ich mniej uroczyście i spokojnie zajęli swoje miejsca, najwyższy opiekun nie musiał ich już przedstawiać wieśniakom. Ale śpiewak, odświeżony po posiłku i przerwie, znów dokonał ceremonialnego wejścia. Stojąc u stóp sceny, uniósł laskę i publika nagrodziła go oklaskami w uznaniu niezwykłego porannego występu. Wyraz jego twarzy nie zmienił się – cały dzień się nie zmieniał. Ani śladu dumnego uśmiechu. Śpiewak po prostu tam stał, patrząc w napięciu na mieszkańców, ludzi, dla których pieśń stanowiła całą historię, dzieje ich nieszczęść, klęsk i błędów, a także nowych prób i nadziei. Kira z Thomasem także klaskali, a Jo, naśladując ich, entuzjastycznie wiwatowała. Pośród hałaśliwych oklasków, gdy śpiewak odwrócił się i wspiął na schody sceny, Kira zerknęła na Thomasa. On też to usłyszał – głuchy zgrzyt i metaliczny brzęk, taki sam dźwięk, jaki pochwycili rankiem, nim zaczęła się pieśń. Kira rozejrzała się zdumiona: nikt inny najwyraźniej nie zarejestrował niespodziewanego odgłosu. Wieśniacy wbijali wzrok w śpiewaka, który oddychał głęboko, szykując się do podjęcia pieśni. Przeszedł na środek sceny, zamknął oczy i przesunął palcami po lasce, szukając właściwego miejsca. Zakołysał się lekko. I znowu! Teraz to usłyszała, a potem niemal przypadkiem, jedynie przez sekundę, dostrzegła. Nagle Kira pojęła ze zgrozą, co to za dźwięk – ale teraz panowała już cisza, a potem zaczęła się pieśń.

21

Co się stało, Kiro? Powiedz mi! Thomas poszedł za nią na górę. Zgromadzenie wreszcie się skończyło, pomocni zabrali Jo, ale wcześniej przeżyła moment uskrzydlającego triumfu. Pod koniec długiego popołudnia, gdy widownia wstała i odśpiewała chórem wraz ze śpiewakiem wspaniałe „Amen. Niechaj się stanie”, zawsze stanowiące zakończenie pieśni, sam śpiewak skinął na małą Jo. Choć dziewczynka wierciła się i drzemała przez długie godziny, teraz spojrzała na niego z zapałem, a gdy zrozumiała, że wzywa ją, by dołączyła, zeskoczyła z krzesła i wbiegła entuzjastycznie na scenę. Stanęła u jego boku, promieniejąc dumą i wymachując w powietrzu chudą rączką, podczas gdy ludzie, otrząsnąwszy się z głębokiej powagi, gwizdali i z uznaniem głośno tupali. Kira patrzyła w bezruchu i milczeniu, przygnieciona nową wiedzą i ciężkim uczuciem, łączącym w sobie grozę i przeraźliwy smutek. Ów strach i smutek pozostały przy niej, gdy kuśtykając, mozolnie wspinała się po schodach. Thomas nalegał, by wyjaśniła, co jest nie tak, więc odetchnęła głęboko, szykując się do powiedzenia mu tego,

co wie. Lecz gdy tak stali na szczycie klatki schodowej, przeszkodziło im pojawienie się Matta na korytarzu przed otwartymi drzwiami Kiry. Uśmiechał się szeroko i tańczył niecierpliwie, przeskakując z nogi na nogę. – Jest tutaj! – zawołał. – Duży prezentek! Kira weszła do pokoju i zamarła tuż za drzwiami. Spojrzała ciekawie na nieznajomego, który siedział zgarbiony ciężko na jej krześle. Po długich nogach poznała, że musi być bardzo wysoki; we włosach miał siwe nitki, choć nie był jeszcze stary: trzy sylaby, oceniła, próbując przypisać go do jakiejś kategorii, która wyjaśniałaby jego obecność. Owszem, trzy sylaby, tak samo jak Jamison; może w wieku brata jej matki. Szturchnęła Thomasa. – Popatrz – wyszeptała, wskazując kolor luźnej koszuli mężczyzny. – Błękit. Na dźwięk jej głosu gość wstał i obrócił się ku niej. Matt ledwo panował nad swym podnieceniem. Kira zastanowiła się przelotnie, czemu nie wstał, kiedy weszła – zazwyczaj spodziewała się takiego gestu od nawet najbardziej niewychowanych bądź wrogich nieznajomych, a ten mężczyzna sprawiał wrażenie zarówno przyjaznego, jak i uprzejmego, i uśmiechał się lekko. Teraz jednak zrozumiała, że jest ślepy. Jego twarz przecinały i kaleczyły blizny biegnące przez czoło i wzdłuż policzka. Oczy miał mętne, niewidzące. Nigdy wcześniej nie widziała kogoś pozbawionego wzroku, choć słyszała o podobnych przypadkach, ofiarach wypadku bądź choroby. Ale tak okaleczeni ludzie byli bezużyteczni, więc zawsze zabierano ich na Pole. Dlaczego ten ślepiec wciąż żył? Gdzie znalazł go Matt? I dlaczego trafił tutaj? Matt wciąż tańczył wokół wyczekująco. – Ja żem go przyprowadził! – oznajmił radośnie i dotknął dłoni mężczyzny, żądając potwierdzenia. – Ja żem cię przyprowadził, prawda? – Owszem – odparł tamten ciepłym, pełnym czułości tonem. – Wspaniały z ciebie przewodnik. Prowadziłeś mnie niemal całą drogę. – Przyprowadziłżem go całą drogę z tamój. – Matt odwrócił się do Kiry i Thomasa. – Ale potem, pod koniec, chciał sam tu trafić. Powtarzałżem mu, że może zostawić sobie do pomocy Patysia, ale chciał to zrobić sam. Więc dał mi kawałek na pierwszy prezentek. Widzicie? – Matt pociągnął koszulę mężczyzny i zademonstrował Kirze rąbek z tyłu, z którego oddarł fragment tkaniny. – Przepraszam – powiedziała Kira uprzejmie. Czuła się niepewnie i niezręcznie w obecności mężczyzny. – Zniszczył twoją koszulę. – Mam inne – odparł tamten z uśmiechem. – Tak bardzo chciał ci pokazać dar, a ja czułem potrzebę, by samodzielnie znaleźć drogę. Byłem tu już wcześniej, ale minęło już mnóstwo czasu. – I patrzaj! – Matt był jak dzieciak albo szczeniak krążący dokoła w podnieceniu. Podniósł leżący obok worek i rozciągnął sznurówkę. – Będzie trzeba trochę wody – rzekł, wyjmując z niego ostrożnie kilka przywiędłych roślin – ale nic im nie jest. Kiedy już się napiją, szybko podniosą głowy. I nigdy nie zgadniesz! – teraz znów mówił do ślepca; szarpnął go za ramię, by mieć pewność, że tamten słucha. – Czego? – spytał mężczyzna z rozbawieniem. – Ona ma wodę tutaj! Pewnie żeś myślał, że zabierzemy te rośliny nad rzekę! Ale kiedy otworzę drzwi, to już tutaj ma wodę, która tryska. Podbiegł do drzwi i otworzył je.

– Weź zatem rośliny, Matcie – poradził mężczyzna – i daj im się napić. Obrócił się do Kiry. Wiedziała, iż potrafi wyczuć jej obecność w swojej ciemności. – Przynieśliśmy ci urzet – wyjaśnił. – To roślina, z której moi ludzie robią błękitny barwnik. – Twoją piękną koszulę – wyszeptała, a on znów się uśmiechnął. – Matt mówił mi, że ma taki sam odcień jak niebo w słoneczny poranek na początku lata. Kira skinęła głową. – Tak – odpowiedziała – właśnie tak! – I bardzo podobny do kwiatów powoju – dodał. – Tak, to prawda. Ale skąd… – Nie zawsze byłem niewidomy. Pamiętam te rzeczy. Usłyszeli szum płynącej wody. – Matt? Tylko ich nie upuść! – zawołał mężczyzna. – Trzeba by przebyć bardzo długą drogę, żeby przynieść nowe. – Odwrócił się do Kiry. – Oczywiście chętnie bym ci je dostarczył, ale sądzę, że nie będą ci potrzebne. – Proszę, usiądź – powiedziała. – Każemy podać posiłek tutaj, już czas na obiad. Mimo zmieszania próbowała przypomnieć sobie nakazy uprzejmości. Mężczyzna przyniósł jej bardzo cenny dar, nie miała pojęcia, dlaczego to zrobił ani ile trudu kosztowało go pokonanie tak wielkiej odległości, pozbawionego wzroku i przewodnika poza energicznym chłopcem i psem o krzywym ogonie. Ostatni zaś etap podróży, gdy Matt pobiegł naprzód ze swoim skarbem, kawałkiem błękitu, ślepy mężczyzna przebył sam. Jak to w ogóle możliwe? – Wezwę pomocnych i powiem im – wtrącił Thomas. Mężczyzna wzdrygnął się zaskoczony. – Kto to? – spytał z obawą, po raz pierwszy słysząc głos Thomasa. – Mieszkam po drugiej stronie korytarza – wyjaśnił Thomas. – Rzeźbiłem laskę śpiewaka, podczas gdy Kira pracowała nad szatą. Może nie rozumiesz, czym jest zgromadzenie, ale właśnie się skończyło i jest naprawdę waż… – Wiem o nim – przerwał mu mężczyzna. – Wiem o nim wszystko. Proszę, nie wzywajcie pomocnych – dodał stanowczo. – Nikt nie może się dowiedzieć, że tu jestem. – Jedzenie? – spytał Matt, wyłaniając się z łazienki. – Każę przynieść posiłek do mojego pokoju, wtedy nikt się nie dowie – podsunął Thomas. – Wszyscy się podzielimy, zawsze jest aż nadto jedzenia. Kira skinęła potakująco głową i Thomas wyszedł przywołać pomocnych. Matt pobiegł za nim, ożywiony perspektywą jedzenia. Teraz Kira została sam na sam z obcym w błękitnej koszuli. Z jego postawy wnioskowała, że jest bardzo zmęczony. Usiadła naprzeciw niego na brzegu łóżka i zaczęła szukać w głowie właściwych słów, odpowiednich pytań. – Matt to dobry chłopiec – rzekła po chwili milczenia. – Ale w podnieceniu zapomina o ważnych sprawach, nie powiedział ci, jak się nazywam. Jestem Kira. Ślepy mężczyzna kiwnął głową. – Wiem. Opowiadał mi o tobie. Zapanowało milczenie. W końcu odezwała się Kira. – Mnie nie powiedział, kim jesteś.

Mężczyzna patrzył niewidzącymi oczami w głąb pokoju, poza miejsce, w którym siedziała Kira. Zaczął mówić, zająknął się, westchnął głęboko i urwał. – Robi się ciemno – powiedział w końcu. – Siedzę naprzeciw okna i czuję zmianę światła. – Tak. – W ten sposób odnalazłem drogę tutaj, gdy Matt zostawił mnie na skraju wioski. Zamierzaliśmy zaczekać i zjawić się nocą, pod osłoną ciemności, ale we wsi nie było ludzi, więc mogliśmy bezpiecznie wejść do niej za dnia. Matt domyślił się, że to dzień zgromadzenia. – Tak – potwierdziła Kira. – Zaczęło się bardzo wczesnym rankiem. Nie odpowie na moje pytanie, pomyślała. – Pamiętam zgromadzenia. I pamiętałem ścieżkę. Oczywiście drzewa urosły, ale czułem ich cienie i wiedząc, jak pada światło, zdołałem wymacać drogę na środek ścieżki. – Uśmiechnął się cierpko. – Czułem smród chaty rzeźnika. Kira zachichotała. – A kiedy mijałem szopę tkaczek, poczułem zapach rozłożonych tam tkanin, a nawet drewno warsztatów. Gdyby kobiety wciąż pracowały, rozpoznałbym dźwięki. – Przykładając język do podniebienia, zaprezentował kilka rytmicznych, stłumionych cmoknięć, podobnych do odgłosów czółenka, a potem szelest nici zamieniających się w tkaninę. – I tak dotarłem tu zupełnie sam. Matt wyszedł mi na spotkanie i przyprowadził do twojego pokoju. Kira milczała. – Po co? – spytała w końcu. Widziała, jak mężczyzna dotyka własnej twarzy. Przesunął dłonią po bliznach, wymacując ich krawędzie, potem podążył wzdłuż poszarpanej szramy przecinającej policzek i szyję. W końcu ręka dotarła pod błękitną koszulę, skąd mężczyzna wyciągnął skórzany rzemyk. Gdy uniósł go w dłoni, ujrzała wypolerowaną połówkę kamienia pasującą do jej własnej. – Kiro – powiedział, ale nie musiał już mówić, bo wiedziała. – Nazywam się Christopher. Jestem twoim ojcem. Wstrząśnięta, nie mogła oderwać od niego zdumionego spojrzenia, od jego ślepych oczu, i odkryła, że nadal są w stanie płakać.

22

Jej ojciec przespał noc w jakiejś kryjówce, do której zaprowadził go Matt. Nim jednak odszedł, by móc się zdrzemnąć, opowiedział jej swoją historię. – Nie, to nie były bestie – rzekł w odpowiedzi na pierwsze pytanie. – To ludzie. Nie ma tam żadnych bestii – dodał i jego głos zabrzmiał równie pewnie jak głos Annabelli: „Nie ma żadnych bestiów”. – Ale… – wtrąciła Kira. Chciała powtórzyć ojcu to, co mówił jej Jamison: „Widziałem, jak twojego ojca zabrały bestie”, powiedział. Urwała jednak i słuchała dalej. – Och, oczywiście, w lesie żyją dzikie stworzenia. Polowaliśmy na nie, by je zjeść, wciąż to robimy. Sarny. Wiewiórki. Króliki. – Westchnął. – Tego dnia odbywały się wielkie łowy. Mężczyźni zebrali się, by odebrać broń. Miałem włócznię i worek jedzenia; Katrina przygotowała

je dla mnie, zawsze to robiła. – Tak, wiem – wyszeptała Kira. Wyglądał, jakby jej nie usłyszał. Jego puste oczy zdawały się spoglądać w przeszłość. – Spodziewała się dziecka – rzekł z uśmiechem i machnął rękami, kreśląc w powietrzu krzywiznę nad własnym brzuchem. Jak we śnie Kira poczuła samą siebie, maleńką, wewnątrz tej krzywizny stworzonej przez splecione dłonie ojca, wewnątrz wspomnienia jej matki. – Wyruszyliśmy jak zawsze z początku razem, grupkami, potem dzieląc się na pary i w końcu w pojedynkę, kiedy szukaliśmy tropów bądź dźwięków głębiej w lesie. – Bałeś się? – spytała Kira. Otrząsnął się z powolnego rytmu wspomnień i uśmiechnął. – Nie, nie. Nic mi nie groziło. Byłem doświadczonym łowcą, jednym z najlepszych. Nigdy nie bałem się w lesie. – Nagle jego czoło się zmarszczyło. – Powinienem był jednak zachować czujność. Wiedziałem, że mam wrogów, zawsze byli tacy, którzy mi zazdrościli, a także rywale. Tak wyglądało tutejsze życie, może wciąż wygląda. Kira przytaknęła i nagle przypomniała sobie, że jej nie widzi. – Tak – potwierdziła. – Nadal tak wygląda. – Wkrótce miałem zostać powołany do Rady Opiekunów – kontynuował. – To praca wiążąca się z wielką władzą, inni też jej pragnęli. Przypuszczam, że o to chodziło. Kto wie? Zawsze panowała tu wroga atmosfera. Padały ostre słowa. Od dawna o tym nie myślałem, teraz jednak przypominam sobie kłótnie i gniew. Nawet tego ranka, gdy przydzielano broń… – Niedawno znów się to zdarzyło na początku łowów – poinformowała go Kira. – Widziałam walki i kłótnie. Zawsze tak jest, to zwyczaje mężczyzn. Wzruszył ramionami. – A zatem się nie zmieniło. – Jak mogło się zmienić? Tak już jest, tego właśnie uczą maluchy: wyszarpywać i popychać. Tylko tak ludzie mogą zdobyć to, czego chcą. Mnie też by tego nauczono, gdyby nie moja noga – oznajmiła Kira. – Twoja noga? Nie wiedział. Bo i skąd. Teraz, zawstydzona, musiała mu powiedzieć. – Jest wykręcona. Taka się urodziłam. Chcieli mnie zabrać na Pole, ale matka powiedziała: „Nie”. – Sprzeciwiła im się? Katrina? – Jego twarz rozjaśnił uśmiech. – I wygrała. Jej ojciec wciąż żył i był bardzo ważną osobą, tak mówiła. Toteż pozwolili jej mnie zatrzymać. Pewnie myśleli, że i tak umrę. – Ale ty byłaś silna. – Tak. Matka mówiła, że ból czynił mnie silną. Opowiadając to, już się nie wstydziła. Czuła dumę i chciała, by też był z niej dumny. Sięgnął ku niej, a ona ujęła go za rękę. Chciała, by mówił dalej, musiała się dowiedzieć, co go spotkało. Czekała. – Nie wiem na pewno, kto to był – wyjaśnił, podejmując wątek. – Oczywiście mogę zgadywać. Wiedziałem, że bardzo mi zazdrości. Najwyraźniej podkradł się do mnie od tyłu i gdy wypatrywałem tropionej sarny, zaatakował. Najpierw pałką w głowę, tak że upadłem oszołomiony i ogłuszony, a potem nożem. Później odszedł, myśląc, że zginąłem.

– Ale przeżyłeś. Byłeś silny. – Uścisnęła jego dłoń. – Ocknąłem się na Polu. Zapewne ciągacze zabrali mnie tam i zostawili, jak zawsze. Byłaś na Polu? Kira kiwnęła głową, po czym przypomniawszy sobie o jego ślepocie, powiedziała głośno: – Tak. Będzie musiała mu wyjaśnić, kiedy i dlaczego. Ale jeszcze nie teraz. – Umarłbym tam, tak jak powinienem. Nie mogłem się ruszyć, nic nie widziałem. Byłem oszołomiony, bardzo cierpiałem, pragnąłem śmierci. Ale tamtej nocy – ciągnął – na Polu zjawili się obcy. Z początku sądziłem, że to kopacze, próbowałem im powiedzieć, że jeszcze żyję, ale kiedy przemówili, odezwali się głosami nieznajomych. Mówili w naszym języku, lecz z innym zaśpiewem, nieco inną intonacją: nawet tak ciężko raniony słyszałem różnice, a ich głosy brzmiały kojąco. Łagodnie. Przytknęli mi coś do ust, napój z ziół, który złagodził mój ból i sprawił, że poczułem senność. Położyli mnie na noszach zrobionych z grubych gałęzi… – Kim oni byli? – spytała Kira zafascynowana, nie mogąc się powstrzymać. – Nie wiem, nie widziałem ich, oczy miałem zniszczone, niemal oszalałem z bólu. Ale słyszałem ich pocieszające głosy, wypiłem zatem płyn i poddałem się ich pieczy. Kira słuchała zdumiona. Przez całe życie w wiosce nigdy nie spotkała nikogo, kto uczyniłby coś podobnego. Nie znała nikogo, kto chciałby pocieszyć, ukoić bądź wspomóc ciężko rannego, kto w ogóle wiedziałby jak. Oprócz Matta, pomyślała, przypomniawszy sobie, jak chłopak pielęgnował małego, zranionego psa. – Ponieśli mnie bardzo daleko przez las – podjął jej ojciec. – Trwało to siedem dni. Budziłem się, zasypiałem i znów budziłem. Za każdym razem gdy się ocknąłem, mówili do mnie, obmywali mnie, dawali wodę do picia i więcej leku, by złagodzić ból. Wszystko się rozmyło, nie pamiętam, co się działo ani czemu, ale mnie uleczyli na tyle, na ile dało się to uleczyć, i powiedzieli prawdę: nigdy już nie będę widział. Ale dodali też, że pomogą mi żyć dalej bez wzroku. – Kim oni byli? – powtórzyła Kira. – Powinnaś raczej zapytać, kim są – poprawił łagodnie. – Bo nadal istnieją, a ja jestem teraz jednym z nich. To tylko ludzie, ale ludzie jak ja, okaleczeni. Porzuceni na śmierć. – Zabrani z naszej wioski na Pole? Ojciec uśmiechnął się. – Nie tylko stąd, są też inne miejsca. Pochodzą zewsząd ci, którzy odnieśli rany, czasami nie tylko ciała, lecz także inne. Niektórzy podróżowali z bardzo daleka, ze zdumieniem słucha się o ich pełnych trudu wędrówkach. A ci, którzy dotarli w miejsce, w którym się znalazłem? Stworzyli własną społeczność – teraz i moją. Kira przypomniała sobie opis Matta: miejsce, w którym żyli popsuci ludzie. – Pomagają sobie nawzajem – wyjaśnił z prostotą jej ojciec. – My sobie pomagamy. Ci, którzy widzą? Wskazują mi drogę. Nigdy nie brak mi pomocnych oczu. Ci, którzy nie mogą chodzić, są noszeni. Kira mimowolnie potarła własną kaleką nogę. – Zawsze jest ktoś, na kim można się wesprzeć – kontynuował. – Albo para silnych rąk dla tych, którzy ich nie mają. Wioska uzdrowicieli istnieje od bardzo dawna – wyjaśnił. – Wciąż przybywają do niej ranni, ale teraz zaczyna się zmieniać, bo rodzą się tam dzieci i już dorastają. Mamy zatem wśród nas silnych, młodych, zdrowych ludzi oraz innych, którzy nas znaleźli i zostali, bo spodobał im się nasz sposób życia. Kira próbowała to sobie wyobrazić.

– Zatem to wioska, taka jak ta? – Bardzo podobna. Mamy ogrody. Domy. Rodziny. Ale jest tam znacznie spokojniej niż w tej wsi, nikt się nie kłóci, ludzie dzielą się tym, co mają, i pomagają sobie nawzajem. Maluchy rzadko płaczą, a dzieci są kochane. Kira zerknęła na kamienny wisiorek na tle błękitnej koszuli, dotknęła swojego własnego. – Masz tam rodzinę? – spytała z wahaniem. – Cała wioska jest dla mnie jak jedna rodzina, Kiro – odparł. – Ale nie mam żony ani dziecka. O to ci chodziło? – Tak. – Swoją rodzinę zostawiłem tutaj. Katrinę i dziecko, które miało się narodzić. – Uśmiechnął się. – Ciebie. Zrozumiała, że musi mu powiedzieć. – Katrina… – zaczęła. – Wiem. Twoja matka nie żyje. Matt już mi powiedział. Kira przytaknęła i po raz pierwszy od wielu miesięcy zapłakała nad swoją stratą. Nie płakała po śmierci matki, wówczas nakazała sobie być silna, zdecydować, co począć, i to zrobić. Teraz po twarzy płynęły jej gorące łzy. Ukryła ją w dłoniach, jej ramiona drżały, gdy szlochała. Ojciec rozłożył ręce, pragnąc ją przytulić, ale ona odwróciła się od niego. – Dlaczego nie wróciłeś? – spytała w końcu, krztusząc się i próbując powstrzymać płacz. Patrząc przez tarczę z osłaniających oczy dłoni dostrzegła, że to pytanie sprawiło mu ból. – Przez bardzo długi czas – odrzekł w końcu – niczego nie pamiętałem. Ciosy w głowę miały mnie zabić. Zawiodły, ale odebrały mi pamięć. Kim byłem, dlaczego się tam znalazłem? Moja żona? Mój dom? Nic o nich nie wiedziałem. Potem, bardzo powoli, gdy wracałem do zdrowia, wspomnienia zaczęły powracać. Przypominałem sobie drobiazgi z przeszłości, głos twojej matki, piosenkę, którą śpiewała: „Noc już zapada i barwy gasną, błękit odchodzi, gdy nie jest jasno”. Zaskoczona brzmieniem znajomej kołysanki Kira wyszeptała z nim słowa. – Tak – powiedziała cicho. – Ja też pamiętam. – Potem bardzo powoli wszystko ożyło. Ale nie mogłem wrócić, nie wiedziałem, jak znaleźć drogę, byłem ślepy i osłabiony. A gdybym nawet odnalazł drogę powrotną, spotkałbym tylko śmierć. Ci, którzy jej pragnęli, wciąż tu byli – wyjaśnił. – W końcu po prostu zostałem. Opłakiwałem stratę, ale zostałem i stworzyłem sobie nowe życie, bez twojej matki. Bez ciebie. I wreszcie – ciągnął, a jego twarz pojaśniała – po upływie tak wielu lat zjawił się chłopiec. Kiedy przybył do nas, był wyczerpany i głodny. – Zawsze jest głodny. – Kira uśmiechnęła się lekko. – Oznajmił, że przebył całą tę drogę, bo słyszał, że mamy błękit. Chciał dostać błękit dla swej wyjątkowej przyjaciółki, która nauczyła się robić wszystkie inne kolory. Kiedy opowiedział mi o tobie, Kiro, wiedziałem, że musisz być moją córką. Wiedziałem, że muszę mu pozwolić przyprowadzić się tutaj. – Przeciągnął się lekko i ziewnął. – Kiedy chłopak wróci, znajdzie mi bezpieczne miejsce na nocleg. Kira ujęła go za rękę i przytrzymała. Nawet jego dłoń pokrywały blizny. – Ojcze – rzekła, niepewnie wymawiając słowo, którego nigdy wcześniej nie użyła. – Teraz nie zrobią ci krzywdy. – Nie, będę bezpieczny w ukryciu. Kiedy odpocznę, wymkniemy się stąd, ty i ja. Chłopak pomoże

nam zgromadzić jedzenie na wędrówkę. Będziesz moimi oczami w drodze do domu, a ja mocnymi nogami, na których się oprzesz. – Nie, ojcze – rzuciła Kira z podnieceniem. – Spójrz. – Machnęła ręką, wskazując pokój, i zastygła zakłopotana. – Przepraszam, wiem, że tak naprawdę nie widzisz, ale na pewno czujesz, jak tu wygodnie. W tym korytarzu są inne podobne pokoje, wszystkie puste, prócz tych, w których mieszkamy ja i Thomas. Jeden z nich można wyszykować dla ciebie. Ojciec kręcił głową. – Nie rozumiesz, ojcze, bo cię tu nie było, ale pełnię w wiosce wyjątkową funkcję i z tego powodu mam szczególnego przyjaciela w Radzie Opiekunów. Ocalił mi życie! I zajmuje się mną. Och, długo byłoby wyjaśniać i wiem, że jesteś zmęczony, ale, ojcze, jeszcze niedawno groziło mi wielkie niebezpieczeństwo. Kobieta imieniem Vandara chciała posłać mnie na Pole, odbyła się rozprawa i… – Vandara? Przypominam ją sobie. To kobieta z blizną? – Tak, ta sama – przyznała Kira. – To była paskudna rana. Pamiętam, jak do tego doszło. Winiła swoje dziecko. Maluch pośliznął się na mokrych kamieniach, złapał ją za spódnicę, a ona upadła i rozorała sobie brodę i szyję o ostry kamień. – Ale myślałam… – Był bardzo mały, lecz ona go winiła. Później, gdy umarł od oleandru, ludzie zadawali pytania. Niektórzy podejrzewali… – Zawiesił głos i westchnął. – Ale nie było dowodów jej winy. Niemniej to okrutna kobieta – podjął ojciec Kiry. – Mówisz, że zwróciła się przeciw tobie? I doszło do rozprawy? – Tak, ale pozwolili mi zostać, dostałam nawet honorowe miejsce. Miałam obrońcę, opiekuna, Jamisona, teraz zajmuje się mną, ojcze, i nadzoruje moją pracę. Wiem, że znajdzie dla ciebie miejsce. Kira radośnie uścisnęła dłoń ojca, myśląc o wspólnie spędzonej przyszłości. Lecz w tym momencie powietrze w pokoju jakby zafalowało, bruzdy na twarzy ojca napięły się, dłoń, którą trzymała, zesztywniała i cofnęła się gwałtownie. – Twój obrońca Jamison? – Ojciec znów dotknął zrytej bliznami twarzy. – O tak, już wcześniej próbował znaleźć dla mnie miejsce. To właśnie Jamison usiłował mnie zabić.

23

Samotna w blasku późnego księżyca, tuż przed świtem, Kira zeszła do ogrodu kolorów, który stworzono dla niej tak starannie. Tam, łagodnie oklepując ziemię wokół wilgotnych korzeni, zasadziła urzet. – Zbierz świeże listki pierwszorocznego urzetu – powtórzyła słowa Annabelli. – I miękką deszczówkę, tak robisz błękit. Przyniosła wodę ze zbiornika w szopie i podlała ziemię wokół kruchych roślin. Minie wiele czasu, nim pojawią się pierwszoroczne pędy. Nie będzie jej tutaj, żeby zebrać liście. Podlawszy rośliny, usiadła samotnie. Wcisnęła kolana pod brodę i zakołysała się w przód i w tył. Zaczynało wschodzić słońce, bladoróżowa łuna rozlała się nad wschodnią krawędzią nieba. W wiosce wciąż panowała cisza. Kira próbowała ułożyć to wszystko w myślach, znaleźć w tym jakiś sens.

Ale nie dostrzegała żadnego sensu ani znaczenia. Śmierć matki, nagły przypadek gwałtownej, odosobnionej choroby. Coś takiego zdarza się rzadko, zazwyczaj choroba atakowała całą wieś i zabierała wielu. Może jej matkę otruto? Ale po co? Bo chcieli mieć Kirę. Dlaczego? By móc przechwycić jej dar: talent hafciarski. A Thomas? Jego rodziców też? I rodziców Jo? Czemu? By móc uwięzić wszystkie ich dary. Kira z rozpaczą spoglądała na ogród w blasku wczesnego poranka. Roziskrzone kroplami rosy rośliny kołysały się w powiewach lekkiego wiatru, niektóre wciąż we wczesnojesiennym rozkwicie. Teraz w końcu dodała do kolekcji urzet, by otrzymać wytęskniony błękit, ale ktoś inny zbierze pierwsze liście. Gdzieś w pobliżu spał jej ojciec, zbierając siły na powrót z właśnie odzyskaną córką do wsi, w której w harmonii żyli uzdrawiający ludzie. Razem z Kirą wymkną się i opuszczą jedyny świat, jaki kiedykolwiek znała. Nie mogła się doczekać tej wyprawy. Nie będzie tęskniła za zostawioną tu biedą i hałasem. Będzie natomiast tęsknić za Mattem i jego psotami, pomyślała ze smutkiem. I Thomasem, tak poważnym i oddanym, jego też będzie jej brakować. I Jo. Uśmiechnęła się na myśl o małej śpiewaczce, z tak wielką dumą machającej do tłumu podczas zgromadzenia. Myśląc o Jo, Kira przypomniała sobie o czymś. W zamieszaniu i podnieceniu towarzyszącym przybyciu ojca umknęło jej to wcześniej. Teraz świadomość i przerażenie powróciły. Jęknęła. Stłumiony brzęk, który tak bardzo zdumiewał ją w czasie święta! Miała wrażenie, że znów słyszy w głowie ów zgrzyt metalu. Uchwyciła go na początku drugiej połowy pieśni. Potem, pod koniec, gdy śpiewak dziękował zebranym za oklaski, kiedy Jo zbiegła już radośnie ze sceny, mężczyzna ruszył ku stopniom, by odejść. Na szczycie schodów uniósł lekko szatę i ze swego miejsca na skraju sceny Kira ujrzała jego stopy. Były bose, groteskowo zniekształcone. Wokół kostek miał grube blizny, jeszcze głębsze niż na twarzy jej ojca; pokrywały je strupy i zaschnięta krew. Świeża, jasna krew ściekała wąskimi strużkami wokół stóp, wypływając z otartej, zaropiałej skóry – zakażonej, napuchniętej wokół metalowych obręczy, w które zakuto nogi. Między grubymi pasami metalu wisiał ciężki łańcuch wlokący się po ziemi, gdy śpiewak powoli schodził ze sceny. Wówczas opuścił szatę i nic więcej nie zobaczyła. Może jedynie to sobie wyobraziła? Lecz patrząc, jak się porusza, słyszała zgrzytanie łańcucha o podłogę, a za nim widziała ciemne, rozsmarowane smugi krwi. Na to wspomnienie Kira zrozumiała nagle i z wielką jasnością, co to oznaczało. To było takie proste. Oni we trójkę – nowa mała śpiewaczka, która pewnego dnia zajmie miejsce zakutego w łańcuchy śpiewaka, rzeźbiarz Thomas, który swymi misternymi narzędziami pisał dzieje świata, i ona sama, dodająca im kolorów – byli artystami mającymi stworzyć przyszłość. Kira czuła ją w palcach: zdolność splatania i tkania kolorów w sceny niezwykłej urody, które tworzyła sama, nim przydzielili jej pracę nad szatą. Thomas opowiadał, że kiedyś on także rzeźbił w drewnie zdumiewające rzeczy, a ono ożywało mu w palcach. Słyszała też wysokie, poruszające

melodie, która dziewczynka wyśpiewywała swym magicznym głosem zamknięta w pokoju, zanim zmusili ją, by je porzuciła, i przekazali ich własną pieśń. Opiekunowie o surowych twarzach nie potrafili niczego stworzyć, mieli jednak siłę i spryt i znaleźli sposób, by ukraść i okiełznać moce innych ludzi dla swych własnych celów. Zmuszali dzieci, aby opisały przyszłość, której pragnęli, nie tę, która mogła nadejść. Kira patrzyła, jak ogród drży i porusza się we śnie, widziała, jak nowo zasadzony urzet osiada w ziemi, zasypia tam, gdzie złożyła go łagodnie obok żółtej przytulii. „Zwykle kiedy już raz zakwitnie, obumiera – mówiła Annabella, opisując urzet. – Ale czasami znajdziesz mały żywy pęd”. I właśnie te małe żywe pędy zasadziła. Coś w Kirze wiedziało bez cienia wątpliwości, że przetrwają. Wiedziała też coś jeszcze i w nagłym zrozumieniu wstała z mokrej trawy, by wrócić do środka, odnaleźć ojca i oznajmić, że nie może stać się jego oczami. Że musi zostać. To Matt miał odprowadzić Christophera do domu. Późną nocą zebrali się na skraju ścieżki wychodzącej ze wsi. Tej samej, która mijała polanę Annabelli i biegła dalej, by po wielu dniach dotrzeć do wioski uzdrowicieli. Matt podskakiwał dokoła, nie mogąc się już doczekać wyprawy, dumny ze swojej roli przewodnika. Patyk, także kipiący energią i złakniony przygody, węszył i kręcił się tu i tam. – Wiem, że będziesz okropnie za mną tęsknić – wyznał Matt – i może nie wrócę bardzo długo, bo może zechcą, żebym złożył im wizytę. – Odwrócił się do Christophera. – Cały czas mają tamój tak dużo jedzenia? Dla gościów? I piesków? Christopher przytaknął z uśmiechem. A potem Matt odciągnął na bok Kirę, by wyszeptać jej ważny sekret. – Wiem, że nie możesz dostać męża, boś okropnie kulawa – powiedział cichym, przepraszającym tonem. – W porządku – zapewniła go. Z zapałem pociągnął ją za rękaw. – Chciałżem ci powiedzieć, że ci inni ludzie, ci popsuci… Oni się żenią i widziałem tam chłopca, miał dwie sylaby i wcale nie był popsuty. Był w tym samym wieku co ty. Założę się, że mogłabyś za niego wyjść – oznajmił uroczyście Matt. – Gdybyś chciała. Kira uścisnęła go. – Dziękuję, Matt – wyszeptała. – Ale nie chcę. – Ma oczy koloru niesamowitego błękitu – wyznał z powagą Matt, jakby to miało jakiekolwiek znaczenie. Lecz Kira uśmiechnęła się i pokręciła przecząco głową. Thomas dźwigał zawiniątko z zapasem jedzenia, które odłożyli i schowali po posiłku. Tu, na końcu ścieżki, zarzucił tobołek na silne plecy Christophera. Potem uścisnęli sobie dłonie. Kira czekała w milczeniu. Ojciec rozumiał jej decyzję. – Przyjdziesz, kiedy będziesz mogła – rzekł w końcu. – Matt będzie krążył między wioskami. Zapewni nam kontakt. I pewnego dnia cię przyprowadzi. – Pewnego dnia nasze wioski się poznają – zapewniła go Kira. – Już to czuję. Istotnie, czuła przyszłość w dłoniach, w obrazach, które nakazywały jej tworzyć. Czuła wyczekujący duży, nieozdobiony kawał tkaniny na ramionach szaty.

– Mam dla ciebie prezent – oznajmił ojciec. Spojrzała na niego zdumiona. Przybył z pustymi rękami i przez ostatnie kilka dni żył w ukryciu. Teraz jednak wcisnął jej w dłonie coś miękkiego, coś, co dodawało otuchy. Czuła w ciemności, lecz nie widziała, co to. – Nici? – spytała. – Pęk nici? Ojciec uśmiechnął się. – Siedząc tak sam, gdy czekałem na powrót, miałem czas. A moje ręce są sprawne, bo nauczyły się robić mnóstwo rzeczy bez patrzenia. Kawałek po kawałku rozplątywałem tkaninę mojej błękitnej koszuli – wyjaśnił. – Chłopak znalazł dla mnie inną. – Podwędziłżem ją – oznajmił z dumą niedbałym tonem Matt. – To żebyś miała błękitne nici – dodał ojciec. – Gdy będziesz czekała, aż rośliny ożyją. – Żegnaj – wyszeptała Kira i uścisnęła ojca. Odprowadzała w ciemności wzrokiem ślepca, który wraz z łobuziakiem i psem o krzywym ogonie wyruszył w drogę. A potem, kiedy już ich nie widziała, obróciła się na pięcie i skierowała ku temu, co na nią czekało. W dłoni trzymała skrawki błękitu. Czuła, jak drżą, jakby tchnięto w nie oddech i jakby zaczynały żyć. Już w sprzedaży I tom serii:

Dawca

– Jonaszu, kiedyś ludzie mieli uczucia. Wiemy, że kiedyś ludzie czuli dumę, smutek… – Miłość – dorzucił Jonasz. – I ból. – Nie ból jest najgorszy w posiadaniu wspomnień, ale samotność. W społeczności, w której żyje Jonasz, wszystko jest idealne. Specjalnie dobrane kobiety rodzą dzieci, które trafiają potem do odpowiednich jednostek zwanych komórkami rodzinnymi. Każdy ma przypisanych rodziców i pracę. Nikomu nawet nie przyjdzie do głowy, by zadawać pytania. Wszyscy są posłuszni. Nie ma konfliktów, nierówności, rozwodów, bezrobocia, niesprawiedliwości… ani możliwości wyboru. Wszyscy są tacy sami. Z wyjątkiem Jonasza. Podczas ceremonii dwunastolatków dzieci z dumą przyjmują przydzielone im życiowe role. Ale dla Jonasza wybrano coś specjalnego. Ma rozpocząć szkolenie u tajemniczego starca zwanego Dawcą. Jonasz stopniowo uczy się, że moc tkwi w uczuciach. Ale kiedy jego własna siła zostaje wystawiona na próbę – kiedy musi uratować kogoś, kogo kocha – może nie być gotowy. Czy jest za wcześnie? Czy za późno?