Robert Galbraith - Cormoran Strike 02 - Jedwabnik

Tytuł oryginału The Silkworm Projekt okładki i fotografie Sian Wilson © Little Brown Book Group Limited 2014 Redakcja MAŁGORZATA GROCHOCKA Korekta ANNA KURZYCA Redakcja techniczna ADAM KOLENDA Copyright © 2014 Robert Galbraith Limited. Polish editions © Publicat S.A. MMXIV (wydanie elektroniczne) Powieść wydana po raz pierwszy w Wielkiej Brytanii w 2014 roku przez Sphere. Osobiste prawa autorskie zastrzeżone. Wszelkie postaci i wydarzenia opisane w tym utworze, poza znajdującymi się w domenie publicznej, są fikcyjne, a jakiekolwiek podobieństwo do osób żyjących lub zmarłych jest całkowicie przypadkowe. Wszelkie prawa zastrzeżone. Żaden fragment niniejszego utworu nie może być reprodukowany, przechowywany ani przesyłany w żadnej formie ani żadnymi środkami, bez uprzedniej pisemnej zgody wydawcy. Utwór nie może też być rozpowszechniany w oprawie lub okładce innej niż oryginalna oraz w formie innej niż ta, w której został wydany. ISBN 978-83-271-5216-9

jest znakiem towarowym Publicat S.A. Publicat S.A. 61-003 Poznań, ul. Chlebowa 24 tel. 61 652 92 52, fax 61 652 92 00 e-mail: [email protected], www. publicat.pl Oddział we Wrocławiu 50-010 Wrocław, ul. Podwale 62 tel. 71 785 90 40, fax 71 785 90 66 e-mail: [email protected]

Konwersja publikacji do wersji elektronicznej

Jenkinsowi, bez którego... już on dobrze wie

[...] krew i zemsta sceną, śmierć fabułą, miecz splamiony krwią – piórem, które pisze, a poeta straszliwym, tragicznym człekiem w rzymskich sandałach, w wieńcu z płonącego lontu zamiast z wawrzynu. Thomas Dekker The Noble Spanish Soldier

1 PYTANIE Czymże się żywisz? ODPOWIEDŹ Niespokojnym snem. Thomas Dekker, The Noble Spanish Soldier

– Lepiej, żeby chodziło o śmierć kogoś cholernie sławnego, Strike – powiedział zachrypnięty głos w słuchawce. Wielki nieogolony mężczyzna idący ciężkim krokiem w mroku wczesnego poranka z telefonem przyciśniętym do ucha wyszczerzył zęby w uśmiechu. – O coś w tym rodzaju. – Jest pieprzona szósta rano! – Wpół do siódmej, ale jeśli chcesz dostać to, co zdobyłem, będziesz musiał przyjść – powiedział Cormoran Strike. – Jestem niedaleko twojego domu. Spotkajmy się w... – Skąd wiesz, gdzie mieszkam? – spytał rozmówca ostrym tonem. – Sam mi powiedziałeś – odrzekł Strike, powstrzymując ziewnięcie. – Sprzedajesz mieszkanie. – A – uspokoił się ten drugi. – Masz dobrą pamięć. – Jest tu całodobowy bar... – Mam to w dupie. Przyjdź później do redakcji... – Culpepper, dziś rano jestem umówiony z innym klientem, płaci lepiej niż ty, a poza tym nie spałem całą noc. Jeśli chcesz tę informację, musisz po nią przyjść teraz. Jęknięcie. Strike usłyszał szelest pościeli. – Lepiej żeby to naprawdę był jakiś hicior. – Smithfield Café przy Long Lane – powiedział Strike, po czym się rozłączył. Lekka nierówność jego kroku uwidoczniła się bardziej, gdy schodził z górki w stronę Smithfield Market – monolitycznej w zimowych ciemnościach, olbrzymiej, prostokątnej wiktoriańskiej świątyni mięsa. W dni powszednie wyładowywano tu od czwartej rano zwierzęce zwłoki, od wieków tak samo, rozbierano je, porcjowano, a potem sprzedawano rzeźnikom i restauracjom w całym Londynie. Strike słyszał w mroku głosy, wykrzykiwane polecenia oraz warkot i popiskiwanie cofających się ciężarówek wyładowanych tuszami. Na Long Lane wtopił się w tłum okutanych mężczyzn idących raźnym krokiem, żeby załatwiać poniedziałkowe poranne sprawy. Pod kamiennym gryfem strzegącym rogu targowiska grupka kurierów w odblaskowych kamizelkach ściskała w urękawiczonych dłoniach kubki z herbatą. Po drugiej stronie ulicy żarzyło się

w ciemności niczym otwarty kominek Smithfield Café – działająca dwadzieścia cztery godziny na dobę kryjówka wielkości kredensu, pełna ciepła i tłustego jedzenia. W barze nie było toalety, ale właściciel miał umowę z pracującymi po sąsiedzku bukmacherami. Ladbrokes otwierano jednak dopiero za trzy godziny, więc Strike skręcił w boczną uliczkę i w ciemnej bramie ulżył pęcherzowi nabrzmiałemu od słabej kawy wypitej podczas nocnej pracy. Odczuwszy przyjemność, jakiej doświadcza jedynie mężczyzna, który przezwyciężył cielesne ograniczenia, wyczerpany i głodny, ruszył w stronę smażonych jaj i bekonu oraz wytwarzanej przez nie atmosfery ociekającej tłuszczem. Dwaj mężczyźni w polarach i płaszczach przeciwdeszczowych właśnie wstali od stolika. Strike wpasował cielsko w małą przestrzeń i z pomrukiem zadowolenia opadł na krzesło z drewna i stali. Zanim zdążył się odezwać, właściciel, Włoch, postawił przed nim herbatę w wysokim białym kubku, serwując do niej trójkątne kawałki białego chleba z masłem. Pięć minut później na wielkim owalnym talerzu stało przed Strikiem pełne angielskie śniadanie. Strike bez trudu wtopił się w tłum silnych mężczyzn hałaśliwie wchodzących do lokalu albo wychodzących na ulicę. Był duży i ubrany na ciemno, miał gęste, krótkie, kręcone włosy, które cofnęły się trochę z wysokiego zaokrąglonego czoła wieńczącego szeroki, bokserski nos i krzaczaste, nastroszone brwi. Szczękę Strike’a przybrudził lekki zarost, a ciemne oczy wydawały się jeszcze większe niż zwykle, gdyż otaczały je sine cienie. Jadł w zamyśleniu, patrząc na budynek targowiska naprzeciwko. Najbliższe łukowate wejście, opatrzone numerem dwa, nabierało kształtu w rzednącym mroku: surowa kamienna twarz, stara i brodata, gapiła się na Strike’a znad bramy. Czy istniał kiedyś bóg zwierzęcych tusz? Gdy Strike zabrał się do jedzenia, przyszedł Dominic Culpepper. Dziennikarz prawie dorównywał mu wzrostem, ale był chudy i miał cerę chłopca z kościelnego chóru. Dziwna asymetria – jakby ktoś przekrzywił mu twarz w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara – ratowała go przed wywoływaniem skojarzeń z dziewczęcą urodą. – Lepiej, żeby to było coś ważnego – powiedział Culpepper, siadając. Zdjął rękawiczki i z lekko podejrzliwą miną rozejrzał się po barze. – Chcesz coś do jedzenia? – zagadnął Strike z ustami pełnymi kiełbaski. – Nie – powiedział Culpepper. – Wolisz zaczekać na croissanta? – spytał z szerokim uśmiechem. – Wal się, Strike. Jakże łatwo było zdenerwować tego absolwenta prywatnej szkoły, który z pewną siebie miną zamówił herbatę, zwracając się do obojętnego kelnera per „kolego”, co Strike odnotował z rozbawieniem. – No więc? – spytał ostro Culpepper, trzymając gorący kubek w długich, bladych dłoniach. Strike pogmerał w kieszeni płaszcza, wydobył kopertę i przesunął ją na drugi koniec stołu. Culpepper wyjął zawartość i zaczął czytać.

– O ja pierdolę – powiedział po chwili ściszonym głosem. Zaczął gorączkowo przerzucać kartki, niektóre były pokryte notatkami Strike’a. – Skąd to wytrzasnąłeś? Strike, wciąż z ustami pełnymi kiełbaski, postukał palcem w jedną z kartek, na której widniał nabazgrany adres biura. – Od jego bardzo wkurwionej asystentki – wyjaśnił, kiedy w końcu połknął przeżuwany kęs. – Dymał ją, podobnie jak dwie inne, o których wiesz. Właśnie odkryła, że nie będzie następną lady Parker. – A o tym skąd, kurna, wiedziałeś? – spytał podekscytowany Culpepper, gapiąc się na Strike’a znad kartek, które trzymał w drżących w dłoniach. – Detektywistyczna robota – powiedział niewyraźnie Strike, żując kolejny kęs kiełbaski. – Wam chyba też nie była obca, zanim zaczęliście się wyręczać takimi typami jak ja? Rzecz w tym, Culpepper, że ona musi mieć na względzie swoje szanse na rynku pracy, więc nie chce występować w tej historii. Culpepper prychnął. – Powinna była o tym pomyśleć, zanim zakosiła... Strike zręcznym ruchem wyrwał kartki z dłoni dziennikarza. – Niczego nie zakosiła. Wczoraj po południu kazał jej to wydrukować. Jej jedyne przewinienie polega na tym, że pokazała to mnie. Ale jeśli zamierzasz ją obsmarować w gazecie, Culpepper, zabieram to z powrotem. – Nie chrzań – powiedział Culpepper, próbując wyjąć z owłosionej ręki Strike’a dowód na uchylanie się od płacenia ogromnych podatków. – W porządku, nie będziemy jej w to mieszać. Ale on i tak się domyśli, skąd to mamy. Przecież nie jest skończonym durniem. – I co jej zrobi? Zaciągnie ją do sądu, gdzie będzie mogła opowiedzieć o wszystkich innych podejrzanych sprawkach, które widziała w ciągu ostatnich pięciu lat? – No dobra, zgoda – westchnął Culpepper po chwili namysłu. – Oddaj mi to. Nie wspomnę o niej, ale przecież muszę z nią porozmawiać, prawda? Sprawdzę, czy przypadkiem nie kręci. – Te papiery nie kręcą. Nie musisz z nią rozmawiać – oznajmił Strike zdecydowanym tonem. Roztrzęsiona, zadurzona i boleśnie zdradzona kobieta, z którą niedawno się pożegnał, nie byłaby bezpieczna sam na sam z Culpepperem. Owładnięta wściekłym pragnieniem zemsty na mężczyźnie, który obiecał jej ślub i dzieci, bezpowrotnie zniszczyłaby samą siebie i przekreśliła swoje perspektywy na przyszłość. Strike nie musiał się długo starać, żeby zdobyć jej zaufanie. Miała prawie czterdzieści dwa lata, myślała, że urodzi potomków lorda Parkera. Teraz ogarnęło ją coś w rodzaju żądzy mordu. Strike spędził z nią kilka godzin, słuchając opowieści o jej zauroczeniu, patrząc, jak cała we łzach krąży po salonie, jak kołysze się na kanapie w przód i w tył, przyciskając knykcie do czoła. Wreszcie się na to zgodziła: na zdradę oznaczającą pogrzebanie jej wszystkich nadziei. – Nie będziesz jej do tego mieszał – powiedział Strike, mocno ściskając kartki w pięści prawie

dwukrotnie większej od dłoni Culpeppera. – Rozumiemy się? Temat jest zajebisty nawet bez niej. Po chwili wahania Culpepper skrzywił się i ustąpił. – No dobra. Daj mi to. Dziennikarz wsunął dokumenty do wewnętrznej kieszeni płaszcza i wielkimi łykami wypił herbatę. Jego chwilowy żal do Strike’a najwidoczniej przygasł w obliczu wspaniałej szansy zszargania reputacji rodaka. – Lordzie Parker z Pennywell – szepnął wesoło – masz naprawdę przesrane, kolego. – Rozumiem, że twój wydawca to weźmie? – spytał Strike, kiedy wylądował między nimi rachunek. – Tak, tak... Culpepper rzucił na stolik dziesięciofuntowy banknot i mężczyźni wyszli razem z baru. Gdy tylko zamknęły się za nimi drzwi, Strike zapalił papierosa. – Jak ją skłoniłeś do mówienia? – spytał Culpepper, kiedy ruszyli zimną ulicą, mijając motory i ciężarówki, które wciąż kursowały na targowisko i z powrotem. – Słuchałem – odrzekł Strike. Culpepper spojrzał na niego z ukosa. – Inni prywatni detektywi, których wynajmuję, ograniczają się do podsłuchiwania wiadomości głosowych. – To nielegalne – powiedział Strike, wydmuchując dym w rzednącą ciemność. – No więc jak...? – Ty chronisz swoje źródła, a ja chronię swoje. W milczeniu pokonali pięćdziesiąt metrów. Z każdym krokiem utykanie Strike’a stawało się bardziej widoczne. – To będzie coś. To będzie coś! – powiedział z zadowoleniem Culpepper. – Stary zasrany hipokryta biadoli na chciwość korporacji, a sam upchnął na Kajmanach dwadzieścia milionów... – Cieszę się, że sprawiłem ci radość – powiedział Strike. – Fakturę prześlę mejlem. Culpepper znów spojrzał na niego z ukosa. – Widziałeś wywiad z synem Toma Jonesa w ubiegłotygodniowej gazecie? – spytał. – Toma Jonesa? – Tego walijskiego piosenkarza – podpowiedział Culpepper. – Aa, jego – odrzekł Strike bez entuzjazmu. – Znałem jednego Toma Jonesa w wojsku. – Widziałeś ten artykuł? – Nie. – Facet udzielił pięknego, długiego wywiadu. Mówi, że nigdy nie widział się z ojcem, że nie zamienił z nim ani słowa. Założę się, że dostanie więcej, niż wyniesie twoje honorarium. – Poczekaj, aż zobaczysz fakturę – powiedział Strike. – Tak tylko mówię. Jeden piękny wywiadzik i będziesz mógł odpocząć od nocnego

wysłuchiwania sekretarek. – Jeśli nie przestaniesz tego proponować, Culpepper – zniecierpliwił się Strike – zmusisz mnie do zerwania naszej współpracy. – Jasne – odrzekł Culpepper. – Zresztą mógłbym napisać ten artykuł już teraz. Odtrącony syn gwiazdy rocka jest bohaterem wojennym, nigdy nie widział się z ojcem, pracuje jako prywatny... – Słyszałem, że nakłanianie ludzi do zakładania podsłuchów telefonicznych też jest nielegalne. Na końcu Long Lane zwolnili i stanęli naprzeciwko siebie. Culpepper nerwowo się roześmiał. – W takim razie zaczekam na fakturę. – To mi się podoba. Każdy z nich ruszył w swoją stronę, Strike skierował się ku stacji metra. – Strike! – Głos Culpeppera odbił się echem w ciemności. – Zaliczyłeś ją? – Nie mogę się doczekać twojego artykułu, Culpepper – odkrzyknął Strike zmęczonym głosem, nie odwracając głowy. Wkuśtykał do mrocznego tunelu i zniknął Culpepperowi z oczu.

2 Jak długo mamy się pojedynkować – bo zostać nie mogę Ani nawet nie chcę! Mam ważne sprawy na głowie. Francis Beaumont i Philip Massinger, The Little French Lawyer

Metro już się zapełniało. W poniedziałek wczesnym rankiem jak zwykle królowały w nim zapadnięte, mizerne, napięte, zrezygnowane twarze. Strike znalazł miejsce naprzeciwko młodej blondynki z opuchniętymi oczami, która co chwila osuwała się na bok, pogrążając się we śnie. Za każdym razem gwałtownie się prostowała, gorączkowo wodząc wzrokiem po nazwach stacji i sprawdzając, czy przypadkiem nie przegapiła swojego przystanku. Pociąg terkotał i stukał, pędząc ku skromnym dwóm i pół pokojom pod słabo zaizolowanym dachem, które Strike nazywał domem. W odmętach swojego zmęczenia, otoczony przez puste twarze kojarzące się z owcami, detektyw zaczął rozmyślać o przypadkach, które powołały ich wszystkich do życia. Każde narodziny, jeśli trzeźwo na nie spojrzeć, były jedynie ślepym trafem. Gdy setki milionów plemników płynęły na oślep przez ciemność, prawdopodobieństwo, że człowiek nie stanie się sobą, gwałtownie rosło. Zdrętwiały ze zmęczenia Strike zastanawiał się, ilu ludzi wypełniających metro było zaplanowanych, a ilu, tak jak on, urodziło się przez przypadek. W podstawówce chodził do klasy z dziewczynką, która miała na twarzy plamę w kolorze porto, i czuł z nią sekretne pokrewieństwo, ponieważ obydwoje od urodzenia nosili w sobie, choć nie z własnej winy, coś niezaprzeczalnie odróżniającego ich od innych. Sami tego nie zauważali, ale reszta klasy owszem, a na dodatek dzieci były tak źle wychowane, że ciągle im to wypominały. W końcu zrozumiał, że fascynacja, jaką od czasu do czasu budzi w zupełnie obcych ludziach – do piątego roku życia myślał, że ma ona coś wspólnego z jego wyjątkowością – bierze się stąd, iż widzą w nim jedynie zygotę sławnego piosenkarza, przypadkowy dowód na skok w bok niewiernego celebryty. Strike spotkał się ze swoim biologicznym ojcem tylko dwa razy. Dopiero test DNA zmusił Jonny’ego Rokeby’ego do pogodzenia się z ojcostwem. Dominic Culpepper był chodzącą kwintesencją wścibstwa i domysłów, z którymi Strike miewał do czynienia, odkąd wszyscy kojarzyli gburowatego byłego żołnierza z podstarzałą gwiazdą rocka. Ich myśli od razu mknęły ku funduszom powierniczym i okrągłym sumkom, ku prywatnym samolotom i salom dla VIP-ów, ku strumieniowi hojności multimilionera. Zniecierpliwieni skromnością życia Strike’a i jego morderczym grafikiem pracy, zadawali sobie pytanie: co takiego zrobił, że ojciec się od niego odwrócił? Może udawał nędzę, żeby wyciągnąć od Rokeby’ego więcej forsy? Co zrobił z milionami, które jego matka z pewnością wycyganiła od bogatego kochasia? W takich chwilach Strike z tęsknotą myślał o wojsku, o anonimowości kariery, w której

pochodzenie prawie się nie liczy w zestawieniu ze zdolnością do wykonywania roboty. W Wydziale do spraw Specjalnych najbardziej osobiste pytanie, jakie usłyszał podczas rozmowy kwalifikacyjnej, miało formę prośby o powtórzenie dziwacznego zestawu imienia i nazwiska, którymi obarczyła go przesadnie niekonwencjonalna matka. Kiedy Strike wynurzył się z metra, na Charing Cross Road panował już spory ruch. Właśnie nastawał listopadowy ranek, szary i niemrawy, pełen ociągających się cieni. Strike skręcił w Denmark Street. Był wycieńczony i obolały, nie mógł się doczekać krótkiej drzemki, licząc, że uda mu się ją upchnąć przed spotkaniem z następnym klientem o wpół do dziesiątej. Pomachał do dziewczyny ze sklepu z gitarami, która w przerwach na papierosa często paliła z nim na ulicy. Wszedł do budynku czarnymi drzwiami za 12 Bar Café i zaczął wspinaczkę po metalowych schodach zakręcających wokół popsutej żelaznej windy. Na pierwszym piętrze minął studio grafika, a na drugim – własną agencję ze szklanymi drzwiami z grawerunkiem. Wszedł na trzecie, najmniejsze piętro, na którym teraz znajdował się jego dom. Poprzedni lokator, menedżer baru na dole, przeniósł się w przyjemniejsze miejsce i Strike, który przez kilka miesięcy spał w swojej agencji, natychmiast skorzystał z okazji wynajęcia sąsiedniego lokalu, ciesząc się z tak prostego rozwiązania problemu swojej bezdomności. Mieszkanie na poddaszu było małe, zwłaszcza dla mężczyzny mierzącego metr osiemdziesiąt siedem. Ledwie mógł się obrócić pod prysznicem. Kuchnia została z trudem połączona z salonem, a podwójne łóżko wypełniało prawie całą sypialnię. Część dobytku Strike’a nadal stała w pudłach na klatce schodowej, mimo pretensji właściciela budynku. Z małych okien mieszkania roztaczał się widok na dachy, daleko w dole biegła Denmark Street. Ciągłe dudnienie basu z baru na parterze rozbrzmiewało na tyle daleko, że Strike często zagłuszał je własną muzyką. W każdym kącie było widać wrodzone zamiłowanie Strike’a do porządku: łóżko zostało posłane, naczynia umyte, wszystko leżało na swoim miejscu. Strike musiał się ogolić i wziąć prysznic, ale to mogło poczekać. Powiesił płaszcz, nastawił budzik na dziewiątą dwadzieścia i rozciągnął się w ubraniu na łóżku. Zasnął w kilka sekund, a po kilku kolejnych – przynajmniej tak mu się wydawało – znów się obudził. Ktoś pukał do drzwi. – Przepraszam, Cormoran, bardzo mi przykro... Jego asystentka, wysoka młoda kobieta z długimi jasnorudymi włosami, wydawała się skruszona, ale na jego widok zrobiła przerażoną minę. – Nic ci się nie stało? – Dopiero się obudziłem. Nie spałem całą noc... Dwie noce. – Naprawdę mi przykro – powtórzyła Robin – ale jest dziewiąta czterdzieści, przyszedł William Baker i zaczyna się... – Cholera – mruknął Strike. – Musiałem źle nastawić budzik... Daj mi pięć minut...

– To nie wszystko – powiedziała Robin. – Zjawiła się jakaś kobieta. Nie jest umówiona. Poinformowałam ją, że nie masz dzisiaj czasu, ale nie chce wyjść. Strike ziewnął, potarł oczy. – Pięć minut. Zrób im herbaty albo coś. Sześć minut później w czystej koszuli, pachnąc pastą do zębów i dezodorantem, ale z zarostem na twarzy, Strike wszedł do poczekalni, gdzie Robin siedziała przy komputerze. – Cóż, lepiej późno niż wcale – powiedział William Baker z cierpkim uśmiechem. – Całe szczęście, że masz taką ładną sekretarkę, bo inaczej bym się znudził i wyszedł. Strike zauważył, że Robin czerwieni się ze złości i odwraca w drugą stronę, udając, że porządkuje stanowisko pracy. W tonie, jakim Baker wymówił słowo „sekretarka”, pobrzmiewało coś jednoznacznie obraźliwego. Dyrektor firmy, ubrany w nieskazitelny garnitur w prążki, zatrudnił Strike’a, żeby sprawdzić dwóch kolegów z zarządu. – Dzień dobry, William – powiedział Strike. – Żadnych przeprosin? – mruknął Baker, patrząc na sufit. – Witam, kim pani jest? – spytał Strike, ignorując go i zwracając się do siedzącej na sofie drobnej kobiety w średnim wieku, ubranej w stary brązowy płaszcz. – Nazywam się Leonora Quine – odrzekła, a wprawne ucho Strike’a wyłowiło akcent z West Country. – Strike, mam przed sobą bardzo pracowity poranek – powiedział Baker. Nie czekając na zaproszenie, wszedł do gabinetu. Gdy Strike nie poszedł za nim, dyrektor na chwilę zapomniał o dobrych manierach. – Wątpię, czy w wojsku takie spóźnialstwo uchodziło panu na sucho, panie Strike. Proszę natychmiast tu przyjść. Strike zachowywał się tak, jakby go nie słyszał. – Co właściwie miałbym dla pani zrobić, pani Quine? – spytał zaniedbaną kobietę na sofie. – Cóż, chodzi o mojego męża... – Panie Strike, za godzinę mam spotkanie – powiedział William Baker, podnosząc głos. – ...pańska sekretarka wspomniała, że nie ma pan czasu, ale postanowiłam zaczekać. – Strike! – warknął William Baker, jakby przywoływał psa do nogi. – Robin – wycedził wyczerpany Strike, tracąc w końcu cierpliwość – przygotuj rachunek dla pana Bakera i przekaż mu akta, są zaktualizowane. – Co? – odezwał się zaskoczony William Baker. Wrócił do poczekalni. – Wylał pana – oznajmiła z zadowoleniem Leonora Quine. – Nie dokończył pan pracy – powiedział Baker do Strike’a. – Mówił pan, że jest więcej... – Niech ją dokończy ktoś inny. Ktoś, kto nie ma nic przeciwko pracowaniu dla takiego dupka. Atmosfera w agencji jakby stężała. Robin z kamienną twarzą wyjęła akta Bakera z szafy i podała

je Strike’owi. – Jak pan śmie... – W środku jest mnóstwo informacji, które przydadzą się w sądzie – powiedział Strike, podając teczkę dyrektorowi. – To były dobrze wydane pieniądze. – Nie skończył pan... – Z panem skończył – wtrąciła Leonora Quine. – Zamkniesz się wreszcie, ty głupia kobie... – zaczął William Baker, ale po chwili gwałtownie się cofnął, gdyż Strike zrobił pół kroku w jego stronę. Nie padło żadne słowo. Były żołnierz wyglądał tak, jakby nagle zaczął zajmować dwa razy więcej przestrzeni niż przed chwilą. – Proszę usiąść w moim gabinecie, pani Quine – powiedział cicho Strike. Zrobiła, co kazał. – Myślisz, że będzie ją na ciebie stać? – prychnął wycofujący się William Baker, kładąc rękę na klamce. – Moje stawki podlegają negocjacji – powiedział Strike. – Jeśli lubię klienta. Wszedł do gabinetu za Leonorą Quine i zatrzasnął drzwi.

3 [...] pozostawiony sam, by znosić te wszystkie niedole [...] Thomas Dekker, The Noble Spanish Soldier

– Ale pacan, prawda? – podsumowała Leonora Quine, siadając na krześle przed biurkiem Strike’a. – Tak – zgodził się Strike, opadając ciężko na miejsce naprzeciwko niej. – Nie da się ukryć. Mimo zaróżowionej, tylko nieznacznie pomarszczonej skóry i czystych białek błękitnych oczu, Leonora Quine wyglądała na mniej więcej pięćdziesiąt lat. Cienkie, słabe, siwiejące włosy odgarnęła z twarzy i upięła dwoma plastikowymi grzebieniami. Spoglądała na Strike’a zza staromodnych okularów w zbyt dużej plastikowej oprawie. Jej płaszcz był wprawdzie czysty, ale bez wątpienia kupiła go w latach osiemdziesiątych. Miał poduszki na ramionach i ogromne plastikowe guziki. – Więc przyszła pani w sprawie męża? – Tak – potwierdziła Leonora. – Zaginął. – Dawno? – spytał Strike, odruchowo sięgając po notes. – Dziesięć dni temu – powiedziała Leonora. – Była pani na policji? – Nie potrzebuję policji – zniecierpliwiła się, jakby wyjaśnianie tego ją męczyło. – Już kiedyś po nią zadzwoniłam i wszyscy mieli do mnie pretensje, bo Owen po prostu był z przyjaciółką. Czasami wychodzi sobie z domu i nie wraca. Jest pisarzem – dodała, jakby to wyjaśniało sprawę. – Znikał już wcześniej? – Jest bardzo uczuciowy – powiedziała z ponurą miną. – Ciągle się o coś wykłóca. Tylko że minęło już dziesięć dni. Wiem, że naprawdę się zdenerwował, ale potrzebuję go z powrotem. Jest przecież Orlando, mam sprawy do załatwienia, a poza tym... – Orlando? – powtórzył Strike, a w jego zmęczonym umyśle pojawił się kurort na Florydzie. Nie miał czasu na podróż do Ameryki, a zresztą Leonora Quine w staromodnym płaszczu bynajmniej nie wyglądała na kogoś, kogo byłoby stać na kupienie mu biletu. – Orlando to nasza córka – wyjaśniła Leonora. – Wymaga opieki. Musiałam poprosić sąsiadkę, żeby jej popilnowała, kiedy tu będę. Rozległo się pukanie do drzwi i ukazała się jasnozłota głowa Robin. – Napije się pan kawy, panie Strike? A pani? Kiedy obydwoje złożyli zamówienia i Robin znikła, Leonora dodała: – To nie zajmie panu dużo czasu, bo chyba wiem, gdzie on jest. Po prostu nie mogę zdobyć

adresu, nikt nie odbiera moich telefonów. Minęło dziesięć dni – powtórzyła. – Potrzebujemy go z powrotem. Strike uznał za wielką ekstrawagancję zwracanie się w tych okolicznościach do prywatnego detektywa, zwłaszcza że wygląd pani Quine tchnął ubóstwem. – Jeśli to wyłącznie kwestia rozmowy telefonicznej – powiedział łagodnie – czy nie ma pani jakichś przyjaciół albo...? – Edna nie może tego zrobić – odrzekła kobieta, a Strike poczuł nieproporcjonalnie duże wzruszenie (czasami wyczerpanie uwrażliwiało go właśnie w taki sposób) w obliczu jej milczącego przyznania, że na całym świecie ma tylko jedną przyjaciółkę. – Owen zabronił im mówić, gdzie jest. Potrzebuję pomocy mężczyzny – dodała z prostotą. – Niech ich pan zmusi do gadania. – Pani mąż ma na imię Owen? – Tak – odrzekła. – Nazywa się Owen Quine. Napisał Grzech Hobarta. Ani nazwisko, ani tytuł książki nic Strike’owi nie mówiły. – I wie pani, gdzie on jest? – Tak. Niedawno był na przyjęciu z mnóstwem wydawców i tak dalej. Nie chciał mnie zabrać, ale powiedziałam: „Załatwiłam już opiekunkę do dziecka, idę z tobą”. No i słyszałam, jak Christian Fisher mówił Owenowi o takim jednym miejscu, o kryjówce pisarzy. Potem spytałam Owena: „Co to za miejsce?”, a on mi na to: „Niech mnie szlag, jeśli ci powiem. Przecież chodzi o to, żeby się wyrwać od żony i dzieci”. Leonora Quine wręcz zachęcała Strike’a, żeby pośmiał się z niej razem z jej mężem. Była to duma, jaką czasami udają matki w obliczu bezczelności swoich dzieci. – Kto to jest Christian Fisher? – spytał Strike, usiłując się skupić. – Wydawca. Młody, modny facet. – Próbowała pani do niego zadzwonić i spytać o adres tej kryjówki? – Tak, od tygodnia dzwonię do niego codziennie. Obiecują, że przekażą wiadomość i do mnie oddzwoni, ale nie oddzwania. Owen chyba zabronił mu mówić, gdzie jest. Ale panu uda się wydobyć z Fishera ten adres. Wiem, że jest pan dobry – powiedziała. – Rozwiązał pan sprawę tej Luli Landry, a policja nie. Zaledwie osiem miesięcy temu Strike miał tylko jednego klienta, jego interes kulał, a przyszłość malowała się w czarnych barwach. Potem, ku zadowoleniu Koronnej Służby Prokuratorskiej, dowiódł, że sławna młoda kobieta wcale nie popełniła samobójstwa, lecz została zepchnięta z balkonu na trzecim piętrze. W ten sposób zrobił sobie reklamę, która przyniosła mu falę zleceń. Przez kilka tygodni był najbardziej znanym prywatnym detektywem w metropolii. Jonny Rokeby stał się jedynie przypisem do jego opowieści. Strike sam wyrobił sobie nazwisko, aczkolwiek większość ludzi nadal je przekręcała... – Przerwałem pani – powiedział, ze wszystkich sił starając się nie gubić wątku. – Naprawdę?

– Tak – zapewnił Strike i mrużąc oczy, spojrzał na swoje ledwie czytelne notatki. – Mówiła pani: „Jest przecież Orlando, mam sprawy do załatwienia, a poza tym...”. – A, racja – przyznała. – Poza tym odkąd zniknął, dzieją się dziwne rzeczy. – Na przykład? – Gówno – wyjaśniła Leonora Quine rzeczowym tonem. – W skrzynce na listy. – Ktoś wciska odchody przez otwór w drzwiach? – spytał Strike. – No. – Odkąd zniknął pani mąż? – Tak. Psa – uściśliła Leonora i dopiero ułamek sekundy później Strike wydedukował, że drugie słowo odnosiło się do odchodów, a nie do męża. – Zawsze nocą, już trzy albo cztery razy. Niezbyt miło jest znaleźć coś takiego z samego rana. Poza tym przychodziła jakaś dziwna kobieta. Pani Quine zamilkła, czekając, aż Strike wyrazi zainteresowanie. Najwidoczniej dobrze się czuła w roli osoby odpowiadającej na pytania. Strike wiedział, że skupianie na sobie całej uwagi rozmówcy sprawia wielu samotnym ludziom przyjemność i że pragną, by to nowe doświadczenie trwało jak najdłużej. – Kiedy ją pani widziała? – W zeszłym tygodniu. Pytała o Owena. Mówiłam: „Nie ma go”, a ona na to: „Proszę mu przekazać, że Angela nie żyje” i odchodziła. – Nie zna jej pani? – Nigdy wcześniej jej nie widziałam. – A zna pani jakąś Angelę? – Nie. Ale czasami jego fanki dziwnie się zachowują – powiedziała Leonora z nagłą wylewnością. – Kiedyś taka jedna pisała do niego listy i przysyłała mu swoje zdjęcia w kostiumach postaci z jego książki. Niektórym czytelniczkom się wydaje, że on je rozumie albo coś. Głupie, no nie? – powiedziała. – Przecież wszystko w tych książkach jest zmyślone. – Czy fanki wiedzą, gdzie mieszka pani mąż? – Nie – powiedziała Leonora. – Ale ta mogła być studentką albo kimś takim. On czasem uczy pisania. Drzwi się otworzyły i weszła Robin z tacą. Postawiwszy przed Strikiem czarną kawę, a przed Leonorą Quine herbatę, wycofała się i zamknęła drzwi. – Czy poza tym działo się coś dziwnego? – spytał Strike. – Poza odchodami w skrzynce na listy i pojawianiem się tej kobiety? – Chyba ktoś mnie śledzi. Wysoka, ciemnowłosa, przygarbiona dziewczyna – powiedziała Leonora. – Inna niż tamta...? – Tak, tamta, która pukała do drzwi, była przy kości. Miała długie rude włosy. Ta ma ciemne i chodzi jakby pochylona.

– Jest pani pewna, że panią śledziła? – No, chyba tak. Zauważyłam ją za sobą już ze dwa, trzy razy. Nie jest z okolicy, nigdy wcześniej jej nie widziałam, a mieszkam w Ladbroke Grove trzydzieści lat z okładem. – No dobrze – powiedział powoli Strike. – Mówiła pani, że mąż się zdenerwował. Z jakiego powodu? – Strasznie się pokłócił ze swoją agentką. – Wie pani, o co poszło? – O jego ostatnią książkę. Liz, jego agentka, najpierw powiedziała, że to najlepsza rzecz, jaką kiedykolwiek napisał, a następnego dnia zabrała go na kolację i usłyszał, że to się nie nadaje do publikacji. – Dlaczego zmieniła zdanie? – Ją niech pan spyta – odparła Leonora, po raz pierwszy okazując złość. – To jasne, że się zdenerwował. Każdy by się zdenerwował. Pracował nad tą książką dwa lata. Wrócił do domu wściekły, wszedł do gabinetu, chwycił to wszystko... – Co konkretnie? – Swoją książkę. Maszynopis, notatki i w ogóle. Klął przy tym jak szewc. Wrzucił to do torby, wyszedł i więcej go nie widziałam. – Ma komórkę? Dzwoniła pani do niego? – Tak, nie odbiera. Nigdy nie odbiera, kiedy tak znika. Raz cisnął telefon przez okno samochodu – dodała i w jej głosie znowu zabrzmiała nutka dumy z temperamentu męża. – Proszę pani – zaczął Strike, gdyż bez względu na to, co powiedział Williamowi Bakerowi, jego altruizm miał pewne granice – będę z panią szczery: nie jestem tani. – Nic nie szkodzi – nie ustępowała Leonora. – Liz zapłaci. – Liz? – Liz. Elizabeth Tassel. Agentka Owena. To przez nią zniknął. Będzie to mogła potrącić ze swojej prowizji. Owen jest jej najlepszym klientem. Kiedy Liz zda sobie sprawę, co narobiła, na pewno będzie chciała, żeby wrócił. Strike nie przywiązywał do tych zapewnień tak wielkiej wagi jak sama Leonora. Wrzucił do kawy trzy kostki cukru i wypił ją wielkimi łykami, próbując znaleźć najlepsze wyjście z sytuacji. Było mu trochę szkoda Leonory Quine, która wydawała się uodporniona na napady złości swojego nieobliczalnego męża, godziła się z tym, że nikt nie raczy do niej oddzwonić i była pewna, że jedyna pomoc, jakiej może oczekiwać, to ta, za którą trzeba zapłacić. Pomijając lekką ekscentryczność zachowania, miała w sobie jakąś wojowniczą uczciwość. Odkąd interes niespodziewanie rozkwitł, Strike był jednak bezwzględny i przyjmował wyłącznie dochodowe zlecenia. Nieliczne osoby, które zjawiły się w agencji z historiami swojego pecha i nadzieją, że problemy osobiste Strike’a (opisane i ubarwione przez dziennikarzy) predysponują go do nieodpłatnego niesienia pomocy, wyszły zawiedzione.

Leonora Quine wypiła herbatę prawie tak szybko jak Strike kawę i zdążyła już wstać, jakby uzgodnili warunki i wszystko zostało postanowione. – Lepiej już pójdę – powiedziała. – Nie lubię, kiedy Orlando jest długo sama. Tęskni za tatusiem. Mówiłam jej, że idę wynająć człowieka, który go znajdzie. Ostatnio Strike pomógł kilku bogatym młodym kobietom pozbyć się mężów z City, gdyż w czasie kryzysu finansowego stali się o wiele mniej atrakcyjni dla swoich żon. Zwrócenie kobiecie męża było miłą odmianą i z jakiegoś powodu wydało mu się pociągające. – W porządku – powiedział i ziewnął, podsuwając jej swój notes. – Potrzebuję pani danych kontaktowych. Przydałoby się też zdjęcie pani męża. Leonora Quine zapisała swój adres i numer telefonu okrągłym, dziecinnym pismem, ale prośba o zdjęcie wyraźnie ją zdziwiła. – Po co panu zdjęcie? On jest w tej kryjówce pisarzy. Niech pan po prostu zmusi Christiana Fishera do podania adresu. Zniknęła za drzwiami, zanim zmęczony i obolały Strike zdążył wyjść zza biurka. Usłyszał tylko, jak Leonora Quine mówi do Robin: „Dzięki za herbatę”, a potem szklane drzwi na korytarz otworzyły się, zamknęły z lekkim drżeniem i jego nowa klientka zniknęła.

4 Cóż, rzadka to rzecz, pomysłowego mieć przyjaciela [...] William Congreve, The Double-Dealer

Strike wszedł do poczekalni i opadł na kanapę. Była prawie nowa, a wydatek okazał się niezbędny, gdyż poprzednia – mebel z drugiej ręki, który początkowo stał w agencji – zarwała się pod jego ciężarem. W sklepie sztuczna skóra wyglądała elegancko, ale jeśli siedzący na niej człowiek wykonał niewłaściwy ruch, wydawała pierdzące odgłosy. Asystentka Strike’a – wysoka, apetycznie zaokrąglona, z czystą, świetlistą cerą i jasnymi niebiesko-zielonymi oczami – przyjrzała mu się znad kubka kawy. – Wyglądasz okropnie. – Przez całą noc wyciągałem od rozhisteryzowanej kobiety szczegóły rozwiązłości seksualnej i malwersacji finansowych członka Izby Lordów – powiedział Strike i przeciągle ziewnął. – Mówisz o lordzie Parkerze? – wykrztusiła Robin. – O nim samym – potwierdził Strike. – Lord Parker... – Bzykał trzy kobiety jednocześnie i gromadził miliony na zagranicznych kontach – wyjaśnił Strike. – Jeśli masz mocne nerwy, zajrzyj w niedzielę do „News of the World”. – Skąd o tym wszystkim wiesz, na miłość boską? – Od informatora informatora informatora – zaintonował Strike. Znowu ziewnął, i to tak szeroko, że musiało go zaboleć. – Powinieneś się położyć – powiedziała Robin. – Tak, powinienem – przyznał, ale nie ruszył się z miejsca. – Gunfreya masz dopiero o drugiej. – Gunfreya – westchnął Strike, masując powieki. – Dlaczego pracuję dla samych zasrańców? – Pani Quine nie wygląda na zasrańca. Rozchylił grube palce i spojrzał na nią załzawionymi oczami. – Skąd wiesz, że wziąłem tę sprawę? – Nie miałam wątpliwości, że to zrobisz – powiedziała Robin, nie mogąc powstrzymać uśmiechu. – Ta kobieta jest w twoim typie. – Relikt lat osiemdziesiątych w średnim wieku? – Jest w twoim typie jako klientka. Poza tym chciałeś zrobić na złość Bakerowi. – Chyba mi się udało, prawda? Zadzwonił telefon. Robin, wciąż szeroko uśmiechnięta, podniosła słuchawkę.

– Agencja Cormorana Strike’a – powiedziała. – O, cześć. To był jej narzeczony Matthew. Kątem oka spojrzała na szefa. Strike zamknął oczy i odchylił głowę do tyłu, splatając ręce na szerokiej klatce piersiowej. – Słuchaj – powiedział Matthew do ucha Robin. Kiedy dzwonił z pracy, jego głos nigdy nie brzmiał zbyt przyjaźnie. – Muszę przełożyć nasz piątkowy wypad do baru na czwartek. – Och, Matt – powiedziała Robin, starając się stłumić zarówno rozczarowanie, jak i złość. Umawiali się na to spotkanie po raz czwarty. Spośród trzech mających w nim uczestniczyć osób tylko Robin ani razu nie zmieniła pory, dnia ani lokalu, zawsze była chętna i dyspozycyjna. – Dlaczego? – mruknęła. Od strony kanapy dobiegło nagłe donośne chrapanie. Strike zasnął na siedząco z założonymi rękami, opierając wielką głowę o ścianę. – Dziewiętnastego idę na drinka z ludźmi z pracy – powiedział Matthew. – Źle by wyglądało, gdybym nie poszedł. Muszę się pokazać. Miała ochotę na niego warknąć, ale się powstrzymała. Pracował dla dużego biura rachunkowego, a czasami zachowywał się tak, jakby pociągało to za sobą zobowiązania towarzyskie właściwe pracy w placówce dyplomatycznej. Była jednak pewna, że prawdziwym powodem zmiany planów jest coś innego. Wcześniej kilkakrotnie przesuwali termin spotkania na prośbę Strike’a. Za każdym razem jej szefowi wypadała jakaś pilna wieczorna robota i choć usprawiedliwienia były szczere, irytowały Matthew. Nigdy nie powiedział tego głośno, ale najprawdopodobniej – Robin nie miała co do tego wątpliwości – podejrzewał, że Strike ceni swój czas wyżej niż czas księgowego, a swoją pracę uważa za ważniejszą. Robin pracowała u Cormorana Strike’a od ośmiu miesięcy, lecz jej szef i narzeczony jeszcze ani razu się nie spotkali. Nawet tej pamiętnej nocy, kiedy Matthew przyjechał na pogotowie, gdzie Robin, ciasno owinąwszy poranioną rękę szefa własnym płaszczem, towarzyszyła Strike’owi po tym, jak przyparty do muru morderca próbował go wykończyć. Gdy roztrzęsiona i umazana krwią wyszła z sali, w której zszywano Strike’owi ramię, Matthew odrzucił ofertę poznania jej rannego pracodawcy. Mimo zapewnień Robin, że ani przez chwilę nie groziło jej niebezpieczeństwo, cała ta sprawa go rozwścieczyła. Matthew nigdy nie chciał, żeby zatrudniła się u Strike’a na stałe, gdyż od początku traktował go podejrzliwie, pogardzając jego ubóstwem, bezdomnością i profesją, którą najwyraźniej uznawał za niedorzeczną. Przynoszone przez Robin strzępy informacji – kariera Strike’a w Wydziale do spraw Specjalnych wśród tajniaków Królewskiej Żandarmerii Wojskowej, odznaczenie za odwagę, utrata prawej nogi, znajomość stu dziedzin, o których Matthew, tak przywykły do bycia ekspertem w jej oczach, wiedział niewiele albo wręcz nic – nie zdołały (wbrew temu, na co naiwnie liczyła) zbudować mostu między tymi dwoma mężczyznami i tylko wzmocniły dzielący ich mur. Niespodziewana sława Strike’a, jego nagłe przejście od klęski do sukcesu, jeszcze bardziej

pogłębiły niechęć Matthew. Robin poniewczasie zdała sobie sprawę, że tylko pogorszyła sprawę, wytykając narzeczonemu niekonsekwencję: „Nie podobało ci się, że jest bezdomny i biedny, a teraz ci się nie podoba, że jest sławny i dostaje mnóstwo zleceń!”. Dobrze wiedziała, że najgorszą zbrodnią Strike’a w oczach Matthew była jednak obcisła modna sukienka, którą szef kupił jej po wspólnej wyprawie do szpitala – sukienka miała być wyrazem wdzięczności i prezentem pożegnalnym. Robin z dumą i zachwytem pokazała ją Matthew, ale zobaczywszy jego reakcję, nigdy nie odważyła się jej włożyć. Miała nadzieję, że to wszystko uda się naprawić podczas spotkania, lecz gdy Strike kilka razy przesunął termin, niechęć Matthew wzrosła jeszcze bardziej. Poprzednim razem Strike po prostu się nie zjawił. Robin, znająca szczegóły pewnej wyjątkowo krwawej sprawy rozwodowej, przyjęła jego usprawiedliwienie – musiał jechać okrężną drogą, żeby zgubić ogon nasłany przez podejrzliwego małżonka swojej klientki. Jednakże Matthew utwierdził się w przekonaniu, że Strike to arogant lubiący być w centrum zainteresowania. Z pewnym trudem udało jej się namówić Matthew do podjęcia czwartej próby spotkania. Jej narzeczony sam wybrał czas i miejsce, ale teraz, gdy Robin uzgodniła szczegóły ze Strikiem, Matthew postanowił zmienić termin. Miała nieodparte wrażenie, że zrobił to tylko dla zasady: chciał pokazać Strike’owi, że on też ma inne zobowiązania – że on też (jak, chcąc nie chcąc, pomyślała Robin) może olewać ludzi. – W porządku – westchnęła do słuchawki. – Spytam Cormorana, czy czwartek mu pasuje. – Nie zachowujesz się, jakby było w porządku. – Nie zaczynaj, Matt. Spytam go, okej? – W takim razie do zobaczenia później. Robin odłożyła słuchawkę. Strike chrapał już na cały regulator z otwartymi ustami, wydając odgłosy silnika trakcyjnego. Szeroko rozstawił nogi, stopy ułożył płasko na ziemi i dalej siedział z założonymi rękami. Westchnęła, patrząc na śpiącego szefa. Strike nigdy nie przejawiał niechęci do Matthew, nie rzucał żadnych uwag pod jego adresem. To Matthew ciągle krytykował Strike’a i rzadko przepuszczał okazję, by wytknąć Robin, że mogłaby zarabiać o wiele więcej, gdyby przyjęła któreś z oferowanych jej stanowisk, zanim postanowiła zostać z hałaśliwym prywatnym detektywem tonącym w długach, który nie był w stanie płacić jej tyle, na ile zasługiwała. Jej życie prywatne wyglądałoby o wiele prościej, gdyby Matthew dał się przekonać i podzielił opinię narzeczonej na temat Cormorana Strike’a, gdyby go polubił, a nawet zaczął podziwiać. Robin była optymistką: lubiła ich obu, więc dlaczego oni nie mieliby się polubić? Strike obudził się z nagłym parsknięciem. Otworzył oczy, spojrzał na nią i zamrugał. – Chrapałem – stwierdził, wycierając usta. – Nie za bardzo – skłamała. – Słuchaj, Cormoran, czy moglibyśmy przesunąć to spotkanie w pubie z piątku na czwartek?

– Jakie spotkanie? – Ze mną i z Matthew – podpowiedziała. – Pamiętasz? W King’s Arms przy Roupell Street. Zapisałam ci – ciągnęła z lekko wymuszoną wesołością. – Racja – przypomniał sobie. – Tak. W piątek. – Nie, Matt chce... On w piątek nie może. Pasowałby ci czwartek? – Jasne, w porządku – powiedział zaspany. – Chyba spróbuję się trochę zdrzemnąć. – Dobrze. Zostawię ci notkę w sprawie czwartku. – A co będzie w czwartek? – Spotkanie z... Och, nieważne. Idź się wyspać. Kiedy szklane drzwi się zamknęły, Robin utkwiła puste spojrzenie w monitorze komputera. Gdy znów się otworzyły, podskoczyła jak oparzona. – Robin, mogłabyś zadzwonić do gościa, który nazywa się Christian Fisher? – spytał Strike. – Powiedz mu, kim jestem, wyjaśnij, że szukam Owena Quine’a i że potrzebuję adresu tej kryjówki pisarzy, o której mu wspomniał na przyjęciu. – Christian Fisher... Gdzie on pracuje? – Niech to szlag – mruknął Strike. – Nie spytałem. Jestem wykończony. To jakiś wydawca... Modny wydawca. – Nie ma sprawy. Znajdę go. Idź spać. Kiedy szklane drzwi zamknęły się po raz drugi, Robin skupiła się na Google. W ciągu trzydziestu sekund odkryła, że Christian Fisher jest założycielem małego wydawnictwa o nazwie Crossfire z siedzibą przy Exmouth Market. Wybierając numer wydawnictwa, myślała o zaproszeniu, które już od tygodnia nosiła w torebce. Nie powiadomiła jeszcze Strike’a o terminie swojego ślubu z Matthew i nie powiedziała Matthew, że chciałaby zaprosić swojego szefa. Jeśli czwartkowe spotkanie się uda... – Crossfire – odezwał się piskliwy głos w słuchawce. Robin skupiła się na pracy.

5 Cóż bardziej Drażnić nas może niż własne myślenie? John Webster, Biała diablica (tłum. W. Melcer)

O dziewiątej dwadzieścia wieczorem Strike leżał w koszulce i bokserkach na kołdrze, pochłonięty lekturą dodatku sportowego. Na krześle obok stały resztki curry na wynos, a telewizor naprzeciwko łóżka pokazywał wiadomości. Metalowy pręt służący Strike’owi za prawą kostkę lśnił srebrnym blaskiem w świetle taniej lampki biurkowej ustawionej na skrzynce obok. W środowy wieczór miał się rozegrać towarzyski mecz Anglii z Francją na Wembley, ale Strike’a o wiele bardziej interesowały derby Arsenalu ze Spursami zapowiedziane na najbliższą sobotę. Od najwcześniejszej młodości kibicował Arsenalowi, naśladując wujka Teda. I nigdy nie pytał, dlaczego ktoś, kto całe życie spędził w Kornwalii, jest fanem Gunnersów. Niebo za maleńkim okienkiem obok Strike’a wypełniała mglista poświata, w której usiłowały migotać gwiazdy. Kilka godzin snu w środku dnia właściwie ani trochę nie złagodziło zmęczenia, ale detektyw nie był jeszcze gotowy iść spać – nie po ogromnym birjani z jagnięciną i kuflu piwa. Na łóżku obok niego leżała odręczna notka od Robin. Dostał tę kartkę, kiedy wieczorem wychodził z agencji. Były na niej szczegóły dwóch spotkań. Te dotyczące pierwszego brzmiały tak: Christian Fisher, jutro o 9, Crossfire Publishing, Exmouth Market EC1

– Po co ten Fisher chce się ze mną zobaczyć? – spytał zaskoczony Strike. – Potrzebuję tylko adresu kryjówki, o której mówił Quine’owi. – Wiem – powiedziała Robin. – Wyjaśniłam mu to, ale wydawał się naprawdę podekscytowany tym spotkaniem. Dodał, że pasuje mu jutro o dziewiątej i nie chce słyszeć odmowy. „W co ja się wpakowałem?” – spytał się w myślach rozdrażniony Strike, patrząc teraz na kartkę. Rano był wyczerpany i pozwolił, by temperament wziął nad nim górę: wyrzucił nadzianego klienta, który mógł mu zapewnić kolejne zlecenia. Potem dopuścił do tego, by Leonora Quine przeforsowała swoją sprawę, składając mu bardzo wątpliwą obietnicę zapłaty. Teraz, kiedy nie miał już przed sobą tej kobiety, trudno mu było sobie przypomnieć mieszaninę litości i zaciekawienia, która skłoniła go do przyjęcia zlecenia. W surowej, zimnej ciszy pokoju na poddaszu zgoda na odnalezienie jej męża wydawała się donkiszotowskim i nieodpowiedzialnym posunięciem. Czy nie po to podejmował próby spłacenia długów, żeby odzyskać odrobinę wolnego czasu: sobotnie popołudnia na stadionie Emirates, niedzielne leniuchowanie? Wreszcie zaczął zarabiać. Przez wiele miesięcy pracował niemal bez przerwy, przyciągając klientów nie tylko dzięki wielkiemu szumowi

wokół swojej pierwszej głośnej sprawy, lecz także dzięki temu, że jedni dyskretnie polecali go drugim. Czy naprawdę nie mógł wytrzymać z Williamem Bakerem jeszcze trzech tygodni? Spoglądając na notkę od Robin, Strike zastanawiał się, co tak bardzo podekscytowało Christiana Fishera, że wydawca nalegał na spotkanie. Może zainteresował go sam Strike: albo jako detektyw, który rozwiązał sprawę śmierci Luli Landry, albo (co gorsza) jako syn Jonny’ego Rokeby’ego? Bardzo trudno ocenić wielkość własnej sławy. Strike zakładał, że nieoczekiwany szum wokół jego osoby już cichnie. Przez pewien czas było o nim naprawdę głośno, ale kilka miesięcy temu dziennikarze przestali wydzwaniać i minęło prawie drugie tyle czasu, odkąd zdarzyło mu się podać swoje nazwisko w jakimś neutralnym kontekście i usłyszeć w odpowiedzi o Luli Landry. Nieznajomi znowu robili to, co przez większość jego życia: nazywali go „Cameronem Strickiem” albo jakoś tak. Z drugiej strony wydawca mógł coś wiedzieć na temat zaginionego Owena Quine’a i chcieć jak najszybciej podzielić się tym ze Strikiem – tylko dlaczego w takim razie odmawiał pomocy żonie Quine’a? Pod notką dotyczącą Fishera Robin zapisała szczegóły innego spotkania: Czwartek 18 listopada, 18.30, The King’s Arms, Roupell Street 25, SE1

Strike wiedział, czemu zapisała tę datę tak dokładnie: postanowiła, że tym razem – było to chyba już ich trzecie czy czwarte podejście – nareszcie przedstawi szefa swojemu narzeczonemu. Nieznany księgowy pewnie by w to nie uwierzył, ale Strike cieszył się z jego istnienia, podobnie jak z pierścionka z szafirem i brylantami, który połyskiwał na trzecim palcu Robin. Matthew sprawiał wrażenie dupka (Robin nie miała pojęcia, jak doskonale Strike pamięta jej spontaniczne wypowiedzi na temat narzeczonego), ale pełnił funkcję pożytecznego bufora między Strikiem i kobietą, która w przeciwnym razie mogłaby zakłócić wewnętrzną równowagę detektywa. Strike nie potrafił stłumić ciepłych uczuć do Robin, która była przy nim w najgorszych chwilach i pomogła mu wyjść na prostą. Jako człowiek o dobrym wzroku nie mógł także przeoczyć tego, że jest bardzo ładną kobietą. Jej zaręczyny traktował zatem jak osłonę przed leciutkim, ale uporczywym wiaterkiem, który – gdyby pozwolić mu dmuchać bez ograniczeń – mógłby zacząć poważnie zakłócać jego spokój. Strike uważał się za mężczyznę liżącego rany po długim, burzliwym związku, który zakończył się – tak jak się zresztą zaczął – wśród kłamstw. Nie miał ochoty rozstawać się ze statusem singla, uważając go za wygodny i korzystny, i miesiącami skutecznie unikał kolejnych związków emocjonalnych, mimo że jego siostra Lucy próbowała go swatać z kobietami sprawiającymi wrażenie zdesperowanych resztek z jakiegoś portalu randkowego. Oczywiście istniało ryzyko, że po ślubie Matthew wykorzysta swój umocniony status, żeby przekonać młodą żonę do porzucenia pracy, która najwyraźniej była mu nie w smak (Strike dobrze zinterpretował wahanie i uniki Robin, kiedy poruszali ten temat). Detektyw był jednak pewny, że gdyby narzeczeni wyznaczyli datę ślubu, Robin by mu o tym powiedziała, więc na razie uznawał

niebezpieczeństwo za odległe. Znowu przeciągle ziewnął, złożył gazetę, rzucił ją na krzesło i skupił się na wiadomościach w telewizji. Jedynym luksusem, na jaki sobie pozwolił po przeprowadzce do maleńkiego mieszkania na poddaszu, była telewizja satelitarna. Jego przenośny telewizor stał na pudle z logo Sky, a obraz, teraz już niezależny od słabej anteny pokojowej, był ostry, a nie ziarnisty. Minister sprawiedliwości Kenneth Clarke ogłaszał plany obcięcia budżetu na pomoc prawną o 350 milionów funtów. Strike patrzył przez mgłę swojego zmęczenia, jak rumiany, brzuchaty mężczyzna mówi parlamentowi, że chciałby „odwieść ludzi od zwracania się do prawników, ilekroć stają przed jakimś problemem, a zamiast tego zachęcić ich do rozważenia odpowiedniejszych metod rozstrzygania sporów”. Oczywiście chodziło mu o to, że zrezygnować z usług prawniczych powinni ubodzy. Osoby w rodzaju typowego klienta Strike’a wciąż wynajmowałyby drogich adwokatów. Ostatnio Strike pracował przede wszystkim dla nieufnych i wiecznie zdradzanych bogaczy. To jego informacjami karmili się ich eleganccy prawnicy, to one pozwalały im wynegocjować lepsze ugody w przesyconych jadem sprawach rozwodowych i zaciekłych sporach handlowych. Nieprzerwany strumień nadzianych klientów przekazywał jego nazwisko podobnym mężczyznom i kobietom z nużąco podobnymi problemami. W jego profesji należało to uznać za nagrodę za doskonałe wyniki i nawet jeśli robota często bywała monotonna, przynosiła niezłe zyski. Kiedy wiadomości się skończyły, Strike zgramolił się z łóżka, sięgnął po leżące na krześle resztki posiłku i sztywnym krokiem poszedł do małej kuchni, żeby pozmywać. Nigdy nie zapominał o takich sprawach: zdobyty w wojsku nawykowy szacunek dla samego siebie nie opuścił go nawet w głębokiej nędzy, a zresztą nie wynikał jedynie z pobytu w wojsku. Strike był schludny już jako chłopiec, naśladował wujka Teda, który miłował porządek wszędzie bez wyjątku, poczynając od skrzynki z narzędziami, a kończąc na hangarze dla łodzi, co bardzo mocno kontrastowało z chaosem otaczającym matkę Strike’a, Ledę. Dziesięć minut później, po wysikaniu się do sedesu wiecznie mokrego z powodu bliskiego sąsiedztwa prysznica i po umyciu zębów przy zlewie w kuchni, gdzie było trochę więcej miejsca, Strike znowu leżał na łóżku i zdejmował protezę. Wiadomości kończyły się prognozą pogody na następny dzień: ujemne temperatury i mgła. Strike wmasował puder w koniec amputowanej nogi. Kikut był mniej obolały niż kilka miesięcy temu. Pomijając zjedzone tego dnia pełne angielskie śniadanie i curry na wynos, Strike znów sobie gotował i trochę schudł, a to zmniejszyło nacisk na nogę. Skierował pilota w stronę ekranu telewizora. Uśmiechnięta blondynka z proszkiem do prania zniknęła, zastąpiona czernią. Strike niezgrabnie wsunął się pod kołdrę. Oczywiście jeśli Owen Quine zaszył się w kryjówce pisarzy, wyciągnięcie go stamtąd było zadaniem dość łatwym. Quine sprawiał wrażenie egoistycznego drania, odszedł w siną dal razem ze swoją cenną książką... Zamglony obraz wściekłego mężczyzny wybiegającego z domu z torbą na ramieniu rozpłynął się

w głowie Strike’a prawie tak szybko, jak się pojawił. Strike zapadał w upragniony sen – głęboki i pozbawiony marzeń sennych. Wkrótce ciche pulsujące dźwięki gitary basowej z podziemnego baru na dole zagłuszyło jego donośne chrapanie.

6 Och, wiemy, panie Paplo, panu można powierzyć każdą tajemnicę. William Congreve, Love for Love

Kiedy za dziesięć dziewiąta następnego dnia rano Strike skręcił w Exmouth Market, budynki przy tej ulicy wciąż tonęły w obłokach lodowatej mgły. Okolica nie wyglądała jak typowy londyński obrazek: na chodniku przed licznymi kawiarenkami rozstawiono stoliki, fasady pomalowano na pastelowe kolory, a obok wznosił się spowity kłębami pary i przypominający bazylikę złoty, niebieski i ceglany Kościół Najświętszego Odkupiciela. Chłodna mgła, sklepiki pełne bibelotów, stoliki i krzesła przy krawężniku... Gdyby Strike mógł do tego dodać lekką woń słonej wody i żałosne skrzeczenie mew, poczułby się jak w Kornwalii, gdzie spędził najspokojniejsze okresy dzieciństwa. Mały szyld na nijakich drzwiach obok piekarni informował, że w środku mieści się siedziba Crossfire Publishing. Strike wcisnął dzwonek punktualnie o dziewiątej i wpuszczono go na stromą, pobieloną wapnem klatkę schodową. Wgramolił się po schodach z pewnym trudem, często opierając się o poręcz. Na ostatnim piętrze powitał go drobny, wyelegantowany, mniej więcej trzydziestoletni mężczyzna w okularach. Miał falujące włosy do ramion, a do dżinsów włożył kamizelkę i koszulę w tureckie wzory z małymi falbankami wokół mankietów. – Cześć – powiedział. – Jestem Christian Fisher. Cameron, prawda? – Cormoran – poprawił go odruchowo Strike – ale... Chciał dodać, że reaguje też na Camerona, co było jego standardową odpowiedzią po latach słuchania, jak ludzie przekręcają jego imię, ale Christian Fisher natychmiast mu przerwał. – Cormoran. Kornwalijski olbrzym. – Zgadza się – przyznał zaskoczony Strike. – W ubiegłym roku wydaliśmy książkę dla dzieci o angielskim folklorze – wyjaśnił Fisher, otwierając białe dwuskrzydłowe drzwi i prowadząc Strike’a do zagraconej sali z plakatami na ścianach i regałami pełnymi niepoukładanych książek. Zaniedbana młoda ciemnowłosa kobieta z zaciekawieniem podniosła głowę i spojrzała na przechodzącego obok Strike’a. – Kawy? Herbaty? – zaproponował Fisher, prowadząc gościa do swojego gabinetu: małego pomieszczenia obok głównej sali, z którego roztaczał się przyjemny widok na uśpioną, spowitą mgłą ulicę. – Każę Jade skoczyć na dół. Strike podziękował, mówiąc zgodnie z prawdą, że przed chwilą wypił kawę. Jednocześnie był ciekaw, dlaczego Fisher szykuje się na dłuższe spotkanie, gdyż według Cormorana okoliczności wcale tego nie uzasadniały.

– W takim razie tylko latte, Jade – zawołał Fisher, wychylając się za drzwi. – Niech pan usiądzie – zwrócił się do Strike’a i zaczął czegoś szukać na regałach ustawionych pod ścianą. – Czy ten olbrzym Cormoran nie mieszkał przypadkiem na wyspie St Michael’s Mount? – Tak – powiedział Strike. – Jaś miał go zabić. Ten od magicznej fasoli. – Gdzieś tu ją miałem – odrzekł Fisher, wciąż przeszukując półki. – Podania ludowe Wysp Brytyjskich. Ma pan dzieci? – Nie – powiedział Strike. – Aha – zreflektował się Fisher. – Cóż, w takim razie nie będę się wysilał. Uśmiechając się szeroko, usiadł naprzeciwko Strike’a. – Czy wolno mi spytać, kto pana zatrudnił? Mogę zgadnąć? – Proszę bardzo – powiedział Strike, który z zasady nigdy nie zabraniał spekulowania. – Daniel Chard albo Michael Fancourt – powiedział Fisher. – Zgadłem? Jego oczy za szkłami okularów wyglądały jak skurczone i upodabniały się do paciorków. Strike zdziwił się, słysząc to drugie nazwisko, ale niczego nie dał po sobie poznać. Michael Fancourt był bardzo znanym pisarzem, niedawno zdobył ważną nagrodę literacką. Dlaczego miałby się interesować zniknięciem Quine’a? – Obawiam się, że nie – powiedział Strike. – Zatrudniła mnie żona pana Quine’a, Leonora. Fisher zareagował na to niemal komicznym zdumieniem. – Jego żona? – powtórzył w osłupieniu. – Ta szara mysz podobna do Rose West? Po co miałaby zatrudniać prywatnego detektywa? – Jej mąż zaginął. Nie ma go od jedenastu dni. – Quine zniknął? Ale... Ale w takim razie... Strike widział, że Fisher spodziewał się zupełnie innej rozmowy – takiej, której niecierpliwie wyczekiwał. – Ale dlaczego przysłała pana do mnie? – Myśli, że pan wie, gdzie jest Quine. – Skąd u licha miałbym wiedzieć? – spytał Fisher. Wyglądał na szczerze zdumionego. – Nie przyjaźnię się z nim. – Pani Quine słyszała, jak na przyjęciu wspomniał pan jej mężowi o jakiejś kryjówce pisarzy... – A – Fisher wszedł mu w słowo – o Bigley Hall, no tak. Ale Owena na pewno tam nie ma! – Wybuch śmiechu przemienił wydawcę w Puka w okularach: uciecha podszyta przebiegłością. – Nie wpuściliby go tam, nawet gdyby im zapłacił. Dosrywanie ludziom to jego specjalność. Jedna z właścicielek Bigley Hall go nie cierpi. Napisał paskudną recenzję jej pierwszej powieści i nigdy mu tego nie wybaczyła. – Czy mimo to mógłby mi pan podać ich numer? – spytał Strike. – Mam go pod ręką – powiedział Fisher, wyjmując komórkę z tylnej kieszeni dżinsów. – Od razu zadzwonię...

I zadzwonił, kładąc telefon na biurku między nimi i przełączając na głośnik, żeby Strike też słyszał. Po minucie odezwał się zasapany damski głos: – Bigley Hall. – Cześć, to ty, Shannon? Mówi Chris Fisher z Crossfire. – O, cześć Chris, jak leci? Otworzyły się drzwi gabinetu Fishera i weszła zaniedbana ciemnowłosa dziewczyna, która bez słowa postawiła przed Fisherem latte i wyszła. – Shan – powiedział Fisher, kiedy rozległ się trzask zamykanych drzwi – dzwonię, żeby sprawdzić, czy jest u was Owen Quine. Nie zjawił się, prawda? – Quine? Niechęć Shannon, nawet zredukowana do dalekiej monosylaby o metalicznym brzmieniu, odbiła się pogardliwym echem w wypełnionym książkami gabinecie. – Tak, widziałaś go? – Nie, co najmniej od roku. Czemu pytasz? Chyba nie ma zamiaru się tu zjawić? Zapewniam cię, że ten drań nie jest tu mile widziany. – Bez obaw, Shan, wydaje mi się, że jego żonie coś się pomyliło. Odezwij się czasem. Fisher uciął jej pożegnania, chcąc jak najszybciej wrócić do rozmowy ze Strikiem. – Widzi pan? – podsumował. – Tak jak mówiłem. Nie mógłby być w Bigley Hall, nawet gdyby chciał. – Dlaczego nie powiedział pan tego jego żonie, kiedy do pana dzwoniła? – A, o to jej chodziło! – zawołał Fisher z miną kogoś, kto właśnie zaczyna coś rozumieć. – Myślałem, że naprzykrza mi się na polecenie Owena. – Dlaczego miałoby mu na tym zależeć? – No jak to dlaczego? – powiedział Fisher z szerokim uśmiechem, ale ponieważ Strike się nie uśmiechnął, wydawca głośno się roześmiał i wyjaśnił: – Z powodu Bombyx Mori. Uznałem, że to w stylu Quine’a: nakłonić żonę, żeby do mnie zadzwoniła i wybadała sytuację. – Bombyx Mori – powtórzył Strike, starając się nie okazywać ani zaciekawienia, ani zdumienia. – Tak, myślałem, że Quine zacznie mnie zadręczać, żeby sprawdzić, czy jest jeszcze szansa na wydanie tej książki. Nie widziałby niczego złego w nasłaniu na mnie swojej żony. Ale jeśli ktokolwiek ruszy teraz Bombyx Mori, to na pewno nie ja. Jesteśmy małym wydawnictwem. Nie stać nas na procesy. Udawanie, że wie więcej, niż wie, na nic się Strike’owi nie przydało, więc zmienił taktykę. – Bombyx Mori to najnowsza powieść Quine’a? – Tak – powiedział zaabsorbowany własnymi myślami Fisher, upijając łyk latte na wynos. – A więc zaginął? Myślałem, że będzie chciał przyglądać się całej zabawie z bliska. Myślałem, że właśnie o to mu chodziło. Może stracił zimną krew? To do niego niepodobne. – Długo był pan jego wydawcą? – spytał Strike.

Fisher spojrzał na niego z niedowierzaniem. – Nigdy nie byłem jego wydawcą! – powiedział. – Myślałem, że... – Ostatnie trzy książki wydał w Roper Chard. A może cztery? Ja po prostu kilka miesięcy temu byłem na przyjęciu z Liz Tassel, jego agentką, i usłyszałem od niej w tajemnicy – wyjawiła mi kilka takich tajemnic – że nie wie, jak długo Roper Chard jeszcze wytrzyma z Quine’em. Powiedziałem, że z przyjemnością rzucę okiem na jego następną powieść. Ostatnio Quine należy do kategorii „tak złych, że aż dobrych”, moglibyśmy zrobić niekonwencjonalną akcję marketingową. W każdym razie – ciągnął Fisher – napisał przecież Grzech Hobarta. To była dobra książka. Uznałem, że Quine może jeszcze mieć w sobie to coś. – Przysłała panu Bombyx Mori? – spytał Strike, działając po omacku i przeklinając się w myślach za brak wnikliwości w rozmowie z Leonorą Quine poprzedniego dnia. Tak to jest, kiedy przyjmuje się klientów, konając ze zmęczenia. Strike przywykł do tego, że przychodzi na rozmowy, wiedząc więcej niż rozmówca, i teraz czuł się dziwnie obnażony. – Tak, w piątek dwa tygodnie temu podesłała mi kopię przez kuriera – powiedział Fisher, a jego uśmieszek Puka stał się jeszcze bardziej przebiegły. – To był największy błąd w życiu biednej Liz. – Dlaczego? – Dlatego że najwidoczniej czytała nieuważnie albo nie dobrnęła do końca. Mniej więcej dwie godziny później odebrałem wiadomość: „Chris – mówiła spanikowanym głosem – zaszła pomyłka, wysłałam ci niewłaściwy maszynopis. Proszę, nie czytaj go. Czy mógłbyś go po prostu odesłać? Będę czekała u siebie w gabinecie”. Nigdy w życiu nie słyszałem Liz Tassel w takim wydaniu. Zwykle ta kobieta budzi przerażenie. Dorośli mężczyźni kulą się przed nią ze strachu. – Odesłał pan maszynopis? – Oczywiście, że nie – powiedział Fisher. – Poświęciłem większość soboty, żeby go przeczytać. – I? – dopytywał Strike. – Nikt panu nie mówił? – O czym? – O tym, co jest w środku – wyjaśnił Fisher. – O tym, co on zrobił. – A co zrobił? Fisher zmarkotniał. Odstawił kawę. – Kilku najbardziej wziętych adwokatów w Londynie ostrzegło mnie, żebym tego nie ujawniał – powiedział. – Kto ich zatrudnił? – spytał Strike, a ponieważ Fisher nie odpowiedział, dodał: – Oprócz Charda i Fancourta. – Tylko Charda – poprawił go Fisher, z łatwością wpadając w zastawioną pułapkę. – Chociaż na miejscu Owena bardziej przejmowałbym się Fancourtem. Potrafi być paskudnym draniem. Nigdy nie zapomina krzywdy. Proszę mnie nie cytować – dodał pospiesznie.

– A Chard? – spytał Strike, błądząc w niemal zupełnej ciemności. – Daniel Chard to dyrektor naczelny Roper Chard – wyjaśnił Fisher z lekkim zniecierpliwieniem. – Nie rozumiem, skąd Owenowi przyszło do głowy, że może się bezkarnie przejechać po właścicielu wydawnictwa, które publikuje jego książki, ale tak to już jest z Owenem. To najbardziej arogancki, pomylony drań, jakiego kiedykolwiek spotkałem. Chyba myślał, że może opisać Charda jako... Fisher urwał i nerwowo się roześmiał. – Nie chciałbym sobie zaszkodzić. Ujmę to w ten sposób: nawet ktoś taki jak Owen powinien wiedzieć, że nie ujdzie mu to na sucho. Może puściły mu nerwy, kiedy zdał sobie sprawę, że wszyscy doskonale zrozumieli aluzje zawarte w tej książce, i dlatego dał nogę. – Zniesławił kogoś? – spytał Strike. – W beletrystyce to trochę śliski teren, nie sądzi pan? – powiedział Fisher. – Jeśli mówi się prawdę w groteskowy sposób... Nie żebym sugerował – dodał pospiesznie – że to, co napisał, jest prawdą. Nie mogło być prawdą w dosłownym sensie. Ale wiadomo, kto jest kim. Quine bardzo sprytnie przemycił tam sporą liczbę osób... W zasadzie przypomina mi to wczesne dzieła Fancourta. Mnóstwo krwi i nieprzeniknionego symbolizmu... W niektórych miejscach nie do końca wiadomo, o co chodzi, ale człowiek chce się tego dowiedzieć, chce zajrzeć do worka, spojrzeć w ogień. – A co jest w...? – Nieważne. To po prostu książka. Leonora nic panu nie mówiła? – Nie – powiedział Strike. – Dziwne – odrzekł Christian Fisher. – Musiała wiedzieć. Myślałem, że Quine należy do pisarzy, którzy przy każdym posiłku dają rodzinie wykład na temat swojego dzieła. – Zanim się pan dowiedział o zniknięciu Quine’a, był pan przekonany, że Chard albo Fancourt zatrudnili prywatnego detektywa. Dlaczego? Fisher wzruszył ramionami. – Nie wiem. Pomyślałem, że któryś z nich może chcieć się dowiedzieć, co Quine zamierza zrobić z książką, żeby można go było powstrzymać lub zagrozić ewentualnemu wydawcy pozwem. Albo że mają nadzieję znaleźć na Owena jakiegoś haka, walczyć z nim jego własną bronią. – To dlatego tak bardzo chciał się pan ze mną zobaczyć? – spytał Strike. – Ma pan haka na Quine’a? – Nie – odrzekł Fisher ze śmiechem. – Po prostu jestem wścibski. Chciałem wiedzieć, co się dzieje. Spojrzał na zegarek, odwrócił leżący na biurku egzemplarz książki i lekko odsunął fotel. Strike zrozumiał sugestię. – Dziękuję, że poświęcił mi pan czas – powiedział, wstając. – Da mi pan znać, jeśli odezwie się do pana Owen Quine? Podał Fisherowi wizytówkę. Fisher, który właśnie okrążał biurko, żeby odprowadzić Strike’a, spojrzał na nią i zmarszczył brwi.

– Cormoran Strike... Strike... Chyba kojarzę to nazwisko... Dotarło do niego. Fisher nagle się ożywił, jakby ktoś wymienił mu baterie. – A niech to, jest pan tym gościem od Luli Landry! Strike wiedział, że mógłby usiąść z powrotem, zamówić latte i skupiać na sobie całą uwagę Fishera jeszcze przez jakąś godzinę. Wycofał się jednak stanowczo, choć w przyjacielskiej atmosferze, i kilka minut później wyszedł na zimną, spowitą mgłą ulicę.

7 Przysiągłbym, nigdy nie poczuwałem się do czytania podobnego. Ben Jonson, Każdy w swoim humorze (tłum. J. Kydryński)

Leonora Quine wydała się zaniepokojona, gdy usłyszała przez telefon, że jej mąż jednak nie jest w kryjówce pisarzy. – Jeśli nie tam, to gdzie? – spytała, kierując te słowa raczej do siebie niż do Strike’a. – Dokąd zazwyczaj idzie, kiedy znika z domu? – spytał Strike. – Do hotelu – odrzekła. – Raz zatrzymał się u jakiejś kobiety, tylko że już się z nią nie spotyka. Orlando – powiedziała ostrym tonem, odsuwając słuchawkę od ucha – zostaw to, to jest moje. Powiedziałam: to moje. Co? – spytała głośno, zwracając się do Strike’a. – Nic nie mówiłem. Chce pani, żebym dalej szukał pani męża? – Oczywiście, że chcę, do cholery. Kto inny miałby to robić? Nie mogę zostawić Orlando. Niech pan zapyta o Owena Liz Tassel. Już kiedyś go znalazła. W Hiltonie – dodała niespodziewanie. – Wtedy był w Hiltonie. – W którym? – Nie wiem, niech pan spyta Liz. To przez nią zniknął, powinna być cholernie chętna do pomocy. Nie odbiera moich telefonów. Orlando, zostaw to! – Czy przychodzi pani na myśl ktoś jeszcze...? – Nie, do cholery, przecież inaczej sama bym tego kogoś spytała – warknęła Leonora. – To pan jest detektywem, niech go pan znajdzie! Orlando! – Pani Quine, musimy... – Proszę mi mówić Leonora. – Leonoro, musimy wziąć pod uwagę ewentualność, że twój mąż mógł sobie zrobić jakąś krzywdę. Znaleźlibyśmy go szybciej – dodał Strike, podnosząc głos, żeby przekrzyczeć hałas na drugim końcu linii – gdybyśmy zawiadomili policję. – Nie chcę. Zadzwoniłam do nich, kiedy zniknął na tydzień. Potem znalazł się u przyjaciółki i nikt nie był zadowolony. Owen się zezłości, jeśli znowu to zrobię. W każdym razie on nigdy nie... Orlando, zostaw to! – Policja mogłaby rozesłać zdjęcie i... – Nie chcę rozgłosu, on po prostu ma wrócić do domu. Dlaczego nie wraca? – dodała zrzędliwie. – Przecież miał czas, żeby się uspokoić. – Czytałaś tę nową książkę? – spytał Strike. – Nie. Zawsze czekam, aż skończy, żebym mogła ją przeczytać w porządnej okładce i w ogóle.

– Wspominał ci, o czym pisze? – Nie, nie lubi mówić o swoich książkach, kiedy... Orlando, połóż to na miejsce! Nie był pewny, czy rozłączyła się celowo, czy przez przypadek. Po porannej mgle nie został nawet ślad. Krople deszczu spływały po oknach agencji. Za chwilę miała się zjawić klientka, kolejna kobieta w trakcie rozwodu, która chciała wiedzieć, gdzie jej już wkrótce były mąż ukrył aktywa. – Robin – powiedział Strike, wchodząc do poczekalni – wydrukowałabyś mi zdjęcie Owena Quine’a? Spróbuj je znaleźć w internecie. Zadzwoń też do jego agentki Elizabeth Tassel i spytaj, czy zechciałaby odpowiedzieć na kilka krótkich pytań. Już miał wrócić do gabinetu, gdy przyszło mu do głowy coś jeszcze. – Mogłabyś wyszukać w internecie hasło „bombyx mori” i sprawdzić, co to znaczy? – Jak to się pisze? – Bóg jeden wie – powiedział Strike. Przyszła rozwódka zjawiła się punktualnie o wpół do dwunastej. Była czterdziestokilkulatką o podejrzanie młodym wyglądzie, dodającą sobie uroku trzepotaniem rzęsami i roztaczającą piżmowy zapach, z powodu którego Robin zawsze zaczynało brakować powietrza. Strike zniknął z klientką w gabinecie i przez dwie godziny Robin słyszała jedynie łagodne wznoszenie się i opadanie ich głosów na tle monotonnego bębnienia deszczu i stukania swoich palców w klawiaturę – spokojne, miarowe dźwięki. Robin przywykła do wybuchów płaczu, jęków, a nawet krzyków dobiegających z gabinetu Strike’a. Najbardziej złowieszcza bywała nagła cisza, tak jak wtedy, kiedy pewien klient dosłownie zemdlał (i, o czym dowiedzieli się później, przeżył lekki zawał) na widok zdjęć swojej żony z kochankiem wykonanych przez Strike’a z użyciem teleobiektywu. Gdy Strike i jego klientka w końcu wyszli i kobieta wylewnie się z nim pożegnała, Robin wręczyła szefowi duże zdjęcie Owena Quine’a ze strony internetowej Festiwalu Literackiego w Bath. – Chryste wszechmogący – powiedział Strike. Owen Quine był ogromnym, bladym i tęgim mężczyzną koło sześćdziesiątki z potarganymi żółtosiwymi włosami i spiczastą brodą w stylu „Van Dyck”. Jego oczy różniły się chyba kolorem, nadając spojrzeniu osobliwą przenikliwość. Pozował do zdjęcia owinięty w coś przypominającego tyrolską pelerynę, a na głowie miał pilśniowy kapelusz z piórkiem. – Nie wygląda na kogoś, kto mógłby gdzieś długo przebywać incognito – skwitował Strike. – Zrobiłabyś kilka kopii tego zdjęcia? Chyba będziemy musieli pochodzić z nimi po hotelach. Jego żona mówi, że kiedyś zatrzymał się w Hiltonie, ale nie pamiętała, w którym, więc jeśli możesz, podzwoń i popytaj, czy przypadkiem się nie zameldował. Wątpię, żeby użył prawdziwego nazwiska. Spróbuj go opisać... Jak ci poszło z Elizabeth Tassel? – Dobrze – odpowiedziała Robin. – Uwierzysz albo nie, ale w chwili, kiedy sięgałam po słuchawkę, sama do mnie zadzwoniła.

– Dzwoniła tu? Po co? – Dowiedziała się od Christiana Fishera, że u niego byłeś. – I? – Dziś po południu jest już umówiona, ale chce się z tobą spotkać jutro o jedenastej w swoim gabinecie. – O, czyżby? – powiedział Strike. Sprawiał wrażenie rozbawionego. – Robi się coraz ciekawiej. Spytałaś ją, czy wie, gdzie jest Quine? – Tak. Mówi, że nie ma pojęcia, ale mimo to nalega na spotkanie z tobą. Jest bardzo apodyktyczna. Jak dyrektorka szkoły. A Bombyx mori – dokończyła – to łacińska nazwa jedwabnika. – Jedwabnika? – Tak. Zawsze myślałam, że one są podobne do pająków, że tkają pajęczyny. Wiesz, jak się pozyskuje jedwab od larw? – Nie mam pojęcia. – Gotuje się je – wyjaśniła Robin. – Gotuje się je żywcem, żeby nie zniszczyły kokonów, wydostając się ze środka. To te kokony są z jedwabiu. Niezbyt przyjemne, prawda? Dlaczego pytałeś o jedwabniki? – Chciałem się dowiedzieć, czemu Owen Quine zatytułował swoją powieść Bombyx Mori – wyjaśnił Strike. – Ale nie powiem, żebym czuł się teraz mądrzejszy. Przez całe popołudnie ślęczał nad żmudną papierkową robotą związaną z pewnym śledztwem i miał nadzieję na poprawę pogody: musiał pójść na zakupy, ponieważ na górze nie miał właściwie niczego do jedzenia. Po wyjściu Robin pracował dalej, a deszcz bębniący o okno przybierał na sile. W końcu Strike włożył płaszcz i w deszczu, który zmienił się w ulewę, ruszył po przemoczonej, ciemnej Charing Cross Road, żeby kupić coś do jedzenia w najbliższym supermarkecie. Ostatnio zbyt często zamawiał dania na wynos. Wracając tą samą drogą z pękatymi siatkami w obu rękach, pod wpływem impulsu skręcił do księgarni z używanymi książkami, którą właśnie zamykano. Mężczyzna za ladą nie był pewny, czy mają egzemplarz Grzechu Hobarta, pierwszej i rzekomo najlepszej książki Owena Quine’a. W końcu po długim i niezrozumiałym mamrotaniu, połączonym z mało przekonującym studiowaniem monitora komputera, zaproponował Strike’owi Braci Balzac tego samego autora. Zmęczony, mokry i głodny Strike zapłacił dwa funty za zniszczony egzemplarz w twardej okładce i zaniósł go do swojego mieszkania na poddaszu. Wypakował kupione produkty, ugotował sobie makaron i wyciągnął się na łóżku. Na okna napierała gęsta, ciemna i zimna noc. Otworzył książkę zaginionego mężczyzny. Była to gotycka i surrealistyczna historia napisana kwiecistym, napuszonym językiem. Dwaj bracia, Varicocele i Vas, siedzieli w sklepionym pomieszczeniu obok rozkładających się w kącie zwłok starszego brata. Między pijackimi kłótniami o literaturę, lojalność i francuskiego pisarza Balzaca próbowali wspólnymi siłami spisać historię życia gnijącego mężczyzny. Varicocele

nieustannie macał się po obolałych jajach, co wydało się Strike’owi pokraczną metaforą blokady pisarskiej. Większość pracy wykonywał Vas. Po przeczytaniu pięćdziesięciu stron Strike mruknął: „Co za pierdoły”, rzucił książkę na bok i rozpoczął żmudny proces szykowania się do snu. Opuściło go głębokie i błogie odrętwienie z poprzedniego wieczoru. Deszcz stukał w okno pokoju na poddaszu, zakłócając mu sen. Noc wypełniły pogmatwane wizje katastrofy. Rano obudził się z niepokojącym wspomnieniem, które przylgnęło do niego jak kac. Deszcz nadal bębnił w szybę, a gdy Strike włączył telewizor, zobaczył, że Kornwalię nawiedziła duża powódź. Ludzie siedzieli uwięzieni w samochodach albo zostali ewakuowani z domów i teraz tłoczyli się w centrach kryzysowych. Strike chwycił komórkę i wybrał numer, który znał równie dobrze jak własne odbicie w lustrze i który przez całe życie kojarzył mu się z bezpieczeństwem i stabilizacją. – Halo? – odezwała się jego ciocia. – Mówi Cormoran. Wszystko u was w porządku, Joan? Właśnie oglądam wiadomości. – Na razie nic nam nie jest, skarbie, najgorzej dzieje się na wybrzeżu – powiedziała. – Oczywiście u nas też pada i strasznie wieje, ale to nic w porównaniu z St Austell. Też właśnie oglądamy wiadomości. Co słychać, Corm? Nie dzwoniłeś całe wieki. Akurat wczoraj wieczorem rozmawialiśmy o tobie z Tedem: długo się nie odzywałeś, a chcieliśmy spytać, czy nie miałbyś ochoty przyjechać na Boże Narodzenie, skoro znowu jesteś sam. Co ty na to? Strike nie był w stanie się ubrać ani przypiąć protezy, trzymając w ręce komórkę. Ciocia mówiła przez pół godziny, kierując w jego stronę nieprzerwany strumień lokalnych wieści i robiąc niespodziewane, błyskawiczne wypady na prywatne terytorium, na które on wolał się nie zapuszczać. Wreszcie, po ostatniej lawinie pytań o jego życie uczuciowe, długi i amputowaną nogę, dała mu spokój. Strike dotarł do agencji spóźniony, zmęczony i podenerwowany. Miał na sobie ciemny garnitur i krawat. Robin zastanawiała się, czy po spotkaniu z Elizabeth Tassel nie umówił się przypadkiem na lancz z rozwodzącą się brunetką. – Słyszałeś wieści? – Mówisz o powodzi w Kornwalii? – spytał Strike, włączając czajnik, gdyż jego pierwsza herbata tego dnia zdążyła wystygnąć w czasie trajkotania Joan. – William i Kate się zaręczyli – powiedziała Robin. – Kto? – Książę William – wyjaśniła rozbawiona Robin – i Kate Middleton. – Aha – powiedział oschle Strike. – To dobrze. Jeszcze kilka miesięcy temu sam też był w szeregach ludzi zaręczonych. Nie wiedział, jak przebiega okres narzeczeństwa jego byłej narzeczonej i wolał się nie zastanawiać, kiedy się

zakończy. (Oczywiście nie tak jak ich narzeczeństwo, czyli tym, że narzeczona podrapała mu twarz i ujawniła swoją zdradę, lecz ślubem, jakiego Strike nigdy nie zdołałby jej zapewnić, bardziej przypominającym ten, który wkrótce bez wątpienia miał się stać udziałem Williama i Kate). Robin uznała, że lepiej nie przerywać ponurej ciszy, dopóki Strike nie wypije pół kubka herbaty. – Zanim zszedłeś, dzwoniła Lucy, żeby przypomnieć o twojej urodzinowej kolacji w sobotę wieczorem i spytać, czy chcesz kogoś przyprowadzić. Strike’owi jeszcze bardziej popsuł się humor. Zupełnie zapomniał o kolacji u siostry. – A, racja – powiedział posępnie. – Masz w sobotę urodziny? – spytała Robin. – Nie – powiedział Strike. – A kiedy? Westchnął. Nie chciał tortu, kartki ani prezentów, ale na twarzy Robin malowało się wyczekiwanie. – We wtorek – powiedział. – Dwudziestego trzeciego? – Tak. Po chwili milczenia uświadomił sobie, że powinien odwzajemnić zainteresowanie. – A ty kiedy? Zwlekała z odpowiedzią. – Jezu, chyba nie dzisiaj? – spytał zaniepokojony. Roześmiała się. – Nie, moje urodziny już były. Dziewiątego października. Nic się nie stało, wypadły w sobotę – powiedziała, nadal uśmiechając się na widok jego zbolałej miny. – Nie siedziałam tu cały dzień, czekając na kwiaty. Odpowiedział jej uśmiechem. Czując, że powinien się trochę bardziej wysilić – dlatego że przeoczył jej urodziny i nigdy nie przyszło mu do głowy sprawdzić, kiedy są – dodał: – Dobrze, że nie ustaliliście jeszcze daty ślubu. Przynajmniej nie będzie kolidował ze ślubem w rodzinie królewskiej. – Hm – powiedziała Robin, rumieniąc się – właściwie to ustaliliśmy. – Naprawdę? – Tak – potwierdziła Robin. – Pobierzemy się... ósmego stycznia. Mam tu dla ciebie zaproszenie – dodała, pochylając się pospiesznie nad torebką (nawet nie spytała Matthew, czy będzie chciał zaprosić Strike’a, ale teraz było już na to za późno). – Proszę. – Ósmego stycznia? – powtórzył Strike, biorąc od niej srebrną kopertę. – To już za... ile?... siedem tygodni. – Tak – przyznała Robin. Zapadło dziwne krótkie milczenie. Strike zapomniał, o co jeszcze miał ją poprosić. Po chwili

wróciła mu pamięć i spytał rzeczowym tonem, stukając srebrną kopertą o otwartą dłoń: – Obdzwoniłaś Hiltony? – Kilka. W żadnym nie ma nikogo o nazwisku Quine i nikt go nie skojarzył na podstawie opisu. Ale Hiltonów jest tak dużo, że nie dotarłam jeszcze do końca listy. Co planujesz po spotkaniu z Elizabeth Tassel? – spytała, jak gdyby nigdy nic. – Będę udawał, że chcę kupić mieszkanie w Mayfair. Wygląda na to, że czyjś mąż próbuje zgromadzić trochę kapitału i wyprowadzić go za granicę, zanim prawnicy żony zdążą go powstrzymać. No – dodał, wsuwając nieotwarte zaproszenie na ślub głęboko do kieszeni płaszcza – lepiej już pójdę. Muszę znaleźć kiepskiego pisarza.

8 Wziąłem księgę i starzec zniknął. John Lyly, Endymion: or, the Man in the Moon

Gdy Strike stał w wagonie metra, jadąc na spotkanie z Elizabeth Tassel (nigdy nie potrafił się odprężyć w czasie tak krótkich podróży: obawiając się upadku, zapierał się zdrową nogą, żeby nie obciążać sztucznej), uświadomił sobie, że Robin nie robiła mu wyrzutów z powodu przyjęcia sprawy Quine’a. Oczywiście nie była uprawniona do robienia wyrzutów swojemu pracodawcy, ale ponieważ zrezygnowała ze znacznie wyższej pensji, żeby dalej z nim pracować, byłoby całkiem zrozumiałe, gdyby oczekiwała, że po spłaceniu długów Strike zaoferuje jej przynajmniej podwyżkę. Wykazywała niezwykły brak krytycyzmu albo zdolność do powstrzymania się od krytyki. Okazała się jedyną kobietą w życiu Strike’a, która najwyraźniej nie pragnęła go udoskonalać albo poprawiać. Dotąd miał do czynienia wyłącznie z kobietami często oczekującymi od mężczyzny zrozumienia tego, iż ich usilne próby zmienienia go są miarą wielkiej miłości, jaką go darzą. Zatem za siedem tygodni Robin miała wziąć ślub. Zostało siedem tygodni do chwili, w której stanie się panią... Hm, nawet jeśli Strike kiedykolwiek słyszał nazwisko jej narzeczonego, nie był w stanie go sobie przypomnieć. Czekając na windę przy Goodge Street, Strike poczuł nagłą i nieodpartą potrzebę zatelefonowania do swojej rozwodzącej się ciemnowłosej klientki z zamiarem przelecenia jej w niewątpliwie miękkim i mocno naperfumowanym łóżku w Knightsbridge (wyraźnie dała mu do zrozumienia, że ucieszyłaby się z takiego rozwoju wydarzeń). Natychmiast jednak odrzucił tę myśl. Taki krok byłby szaleństwem – gorszym niż przyjęcie sprawy, za którą prawdopodobnie nie czekała go żadna zapłata... Dlaczego w ogóle marnował czas na Owena Quine’a? – pytał się w myślach, pochylając głowę w ulewnym deszczu. Z ciekawości – odpowiedział sobie po chwili zastanowienia, i być może jeszcze z jakiegoś innego, bardziej nieuchwytnego powodu. Idąc po Store Street, mrużąc oczy i skupiając się na tym, żeby uniknąć poślizgnięcia się na mokrym chodniku, pomyślał, że jego wybrednemu podniebieniu groziło znudzenie się niezliczonymi odmianami chciwości i mściwości, z którymi ciągle przychodzili do niego bogaci klienci. Od dawna nie prowadził sprawy zaginięcia. Odczułby satysfakcję, zwracając uciekiniera rodzinie. Agencja literacka Elizabeth Tassel mieściła się niedaleko ruchliwej Gower Street, przy zaskakująco spokojnej ślepej uliczce, wzdłuż której stały przede wszystkim budynki mieszkalne z ciemnej cegły. Strike wcisnął dzwonek obok dyskretnej mosiężnej tabliczki. Rozległo się ciche tupanie i blady młody mężczyzna w rozpiętej pod szyją koszuli otworzył drzwi, za którymi wznosiły

się schody przykryte czerwoną wykładziną. – Jest pan tym prywatnym detektywem? – spytał mężczyzna tonem, w którym niepokój mieszał się z podekscytowaniem. Strike, zachlapując wytartą wykładzinę, ruszył za nim po schodach ku mahoniowym drzwiom, a następnie wszedł do ogromnego biura, które kiedyś mogło być przedpokojem i salonem. Wiekowa elegancja powoli przechodziła tam w zaniedbanie. Szyby w oknach były zaparowane, a powietrze ciężkie od starego dymu tytoniowego. Wzdłuż ścian stały zbyt liczne, uginające się pod książkami regały, a wyblakłą tapetę prawie całkiem zasłaniały oprawione w ramki karykatury i rysunki przedstawiające osoby z literackiego świata. Po obu stronach zniszczonego dywanu stały dwa zwrócone ku sobie ciężkie biurka, ale przy żadnym nikt nie siedział. – Czy mogę wziąć pana płaszcz? – spytał młody mężczyzna, a wtedy spod jednego z biurek wyskoczyła chuda, wystraszona dziewczyna. W jednej ręce trzymała poplamioną gąbkę. – Ralph, nie mogę tego usunąć! – szepnęła gorączkowo do młodego mężczyzny stojącego obok Strike’a. – Niech to cholera – mruknął rozdrażniony Ralph. – Stary niedołężny pies Elizabeth narzygał pod biurkiem Sally – wyznał sotto voce, biorąc przemoczony płaszcz Strike’a i wieszając go na wiktoriańskim wieszaku tuż obok drzwi. – Powiem jej, że pan przyszedł. Szoruj dalej – doradził koleżance, idąc w stronę drugich mahoniowych drzwi. – Liz, przyszedł pan Strike – powiedział, uchylając je. Rozległo się głośne szczeknięcie, do którego natychmiast dołączył gwałtowny suchy kaszel, jaki mógłby się wydobywać z płuc starego górnika. – Przytrzymaj go – rozkazał zachrypnięty głos. Drzwi do gabinetu agentki otworzyły się, ukazując Ralpha trzymającego za obrożę starego, ale najwidoczniej wciąż bojowego dobermana, oraz wysoką, przysadzistą kobietę w wieku mniej więcej sześćdziesięciu lat o wielkiej, ze wszech miar nieładnej twarzy. Geometrycznie doskonały stalowoszary bob, czarny kostium o prostym kroju i karmazynowa szminka na ustach dodawały jej pewnej elegancji. Ponadto otaczała ją aura dostojeństwa, która u odnoszących sukcesy starszych kobiet zastępuje atrakcyjność fizyczną. – Lepiej go wyprowadź, Ralph – powiedziała agentka, nie odrywając od Strike’a ciemnych oliwkowych oczu. Deszcz wciąż bębnił o okna. – I nie zapomnij o woreczkach na kupy, jest dzisiaj jakiś niewyraźny. Proszę wejść, panie Strike. Asystent z obrzydzeniem wywlókł z gabinetu dużego psa o łbie przypominającym żywego Anubisa. Mijając Strike’a, doberman agresywnie warknął. – Kawa, Sally! – rzuciła agentka w stronę wystraszonej dziewczyny, która zdążyła już schować gąbkę. Kiedy przerażona dziewczyna zniknęła za drzwiami, kierując się w stronę swojego biurka, Strike

miał nadzieję, że zanim zaparzy kawę, dokładnie umyje ręce. Duszny gabinet Elizabeth Tassel przypominał pomniejszoną wersję sąsiedniego pomieszczenia: śmierdziało w nim papierosami i starym psem. Pod biurkiem leżało tweedowe legowisko. Ściany oklejono starymi zdjęciami i wydrukami. Strike rozpoznał człowieka widocznego na jednej z największych fotografii: był to dość znany starszawy autor ilustrowanych książek dla dzieci. Nazywał się Pinkelman. Strike nie był pewny, czy mężczyzna wciąż żyje. Wskazując bez słowa stojące naprzeciwko biurka krzesło, z którego Strike musiał najpierw zdjąć stos kartek i starych numerów „Booksellera”, agentka wyjęła z pudełka papierosa, zapaliła go onyksową zapalniczką, głęboko się zaciągnęła i dostała długiego ataku suchego, świszczącego kaszlu. – No więc – zaskrzeczała, kiedy kaszel minął i znów usiadła w skórzanym fotelu za biurkiem – słyszałam od Christiana Fishera, że Owen znowu wyciął jeden ze swoich słynnych numerów ze zniknięciem. – Zgadza się – powiedział Strike. – Zniknął tego samego wieczoru, kiedy pokłócił się z panią o swoją książkę. Zaczęła coś mówić, ale słowa natychmiast przeszły w kaszel. Z głębi jej klatki piersiowej wydobywały się okropne, rozdzierające dźwięki. Strike czekał w milczeniu, aż atak minie. – Brzmi paskudnie – powiedział w końcu, kiedy kaszel znowu ucichł i agentka, co niebywałe, jeszcze raz mocno zaciągnęła się papierosem. – Grypa – wychrypiała. – Nie mogę się doleczyć. Kiedy była u pana Leonora? – Przedwczoraj. – Stać ją na pana? – zaskrzeczała. – Wątpię, żeby człowiek, który rozwiązał sprawę Landry, był tani. – Pani Quine zasugerowała, że to pani mi zapłaci – powiedział Strike. Szorstkie policzki Elizabeth Tassel pokryły się purpurą, a jej ciemne oczy, załzawione od długiego kaszlu, natychmiast się zwęziły. – Może pan od razu pójść do Leonory – klatka piersiowa agentki zaczęła się unosić pod eleganckim czarnym żakietem, gdyż kobieta usiłowała zapobiec kolejnemu napadowi kaszlu – i powiedzieć jej, że nie zapłacę ani p-pensa, żeby znaleźć tego drania. Prze-przestał być moim klientem. Niech pan jej powie... Niech pan jej po... Przerwał jej kolejny potężny atak kaszlu. Drzwi się otworzyły i weszła chuda asystentka, uginając się pod ciężarem ciężkiej drewnianej tacy zastawionej filiżankami i dzbankiem z kawą. Strike wstał, żeby jej pomóc – na biurku brakowało miejsca, gdzie można by to wszystko postawić. Dziewczyna próbowała je zrobić, ale ze zdenerwowania strąciła na podłogę stertę kartek. Wściekły, karcący gest agentki, która znowu kaszlała, zmusił przestraszoną dziewczynę do ucieczki z gabinetu. – Be-bezużyteczna... mała... – wydyszała Elizabeth Tassel.

Strike, nie zwracając uwagi na rozrzucone na dywanie kartki, postawił tacę na biurku i z powrotem usiadł na krześle. Agentka była tyranką ulepioną ze znanej mu gliny: jedną z tych starszych kobiet, które świadomie lub nie wykorzystują to, że u podatnych na takie skojarzenia ludzi przywołują wspomnienia z dzieciństwa o apodyktycznych i wszechpotężnych matkach. Strike był odporny na takie zastraszanie. Po pierwsze, jego matka, pomijając jej liczne wady, była młoda i otwarcie go ubóstwiała. Po drugie, wyczuwał w tej pozornej smoczycy pewną słabość. Nałogowe palenie, blaknące zdjęcia i legowisko starego psa wskazywały, że kobieta jest bardziej sentymentalna i mniej pewna siebie, niż mogło się wydawać jej młodym najemnikom. Kiedy w końcu przestała kaszleć, podał jej filiżankę kawy, którą sam nalał. – Dziękuję – mruknęła opryskliwie. – Więc wylała pani Quine’a? – spytał. – Powiedziała mu pani o tym podczas kolacji? – Nie pamiętam – zaskrzeczała. – Atmosfera bardzo szybko się popsuła. Owen stał na środku restauracji, żeby głośniej na mnie krzyczeć, a potem wybiegł, zostawiając mnie z rachunkiem. Znajdzie pan mnóstwo świadków, którzy potwierdzą moje słowa, jeśli to pana interesuje. Owen dołożył wszelkich starań, żeby zrobiła się z tego piękna, publiczna scena. Sięgnęła po następnego papierosa i po namyśle poczęstowała Strike’a. Następnie podpaliła oba papierosy i dodała: – Co panu powiedział Christian Fisher? – Niewiele – odrzekł Strike. – Przez wzgląd na dobro was obu mam nadzieję, że to prawda – warknęła. Strike się nie odezwał i tylko palił papierosa, popijając kawę. Elizabeth czekała, wyraźnie licząc na więcej informacji. – Wspomniał o Bombyx Mori? – spytała. Strike pokiwał głową. – Co powiedział? – Że Quine umieścił w tej książce mnóstwo znanych osób, które z łatwością można rozpoznać. Zapadła pełna napięcia cisza. – Mam nadzieję, że Chard go pozwie. To ma być według niego trzymanie gęby na kłódkę? – Próbowała pani skontaktować się z Quine’em, po tym jak wyszedł z... Gdzie byli państwo na kolacji? – spytał Strike. – W The River Café – zaskrzeczała. – Nie, nie próbowałam się z nim skontaktować. Nie mam mu już nic więcej do powiedzenia. – I on też się z panią nie kontaktował? – Nie. – Leonora mówi, że w rozmowie z Quine’em nazwała pani jego książkę najlepszą rzeczą, jaką kiedykolwiek napisał, a potem zmieniła pani zdanie i odmówiła jej reprezentowania. – Co takiego? Wcale tak nie... nie... wcale tak nie po...

Nastąpił najgorszy jak dotąd napad kaszlu. Kiedy zanosiła się i charczała, Strike poczuł przemożną potrzebę wyjęcia jej papierosa z ręki. Wreszcie atak minął. Elizabeth Tassel jednym haustem wypiła pół filiżanki gorącej kawy, co chyba przyniosło jej pewną ulgę, a potem powtórzyła mocnym głosem: – Wcale tak nie powiedziałam. „Najlepsza rzecz, jaką kiedykolwiek napisał”... Tak to przedstawił Leonorze? – Tak. A co naprawdę pani powiedziała? – Byłam chora – wyjaśniła zachrypniętym głosem, ignorując pytanie. – Na grypę. Od tygodnia na zwolnieniu. Owen zadzwonił do biura, żeby poinformować o ukończeniu powieści. Ralph mu powiedział, że jestem w domu i leżę w łóżku, więc Owen podesłał mi maszynopis przez kuriera. Musiałam wstać i pokwitować odbiór. To w jego stylu. Miałam czterdzieści stopni gorączki i ledwie trzymałam się na nogach, ale ponieważ skończył książkę, oczekiwał, że natychmiast ją przeczytam. Wyżłopała jeszcze trochę kawy i dodała: – Rzuciłam maszynopis na stolik w przedpokoju i od razu wróciłam do łóżka. Owen zaczął do mnie wydzwaniać prawie co godzina i pytać o opinię. Przez całą środę i czwartek wiercił mi dziurę w... Przez trzydzieści lat w tej branży nigdy nie zrobiłam czegoś podobnego – wychrypiała. – W weekend miałam zaplanowany wyjazd. Od dawna na niego czekałam. Nie chciałam go odwołać ani co trzy minuty odbierać telefonów od Owena, kiedy już tam będę, więc... żeby mieć go z głowy... bo dalej czułam się okropnie... pobieżnie to przejrzałam. Mocno zaciągnęła się papierosem, jak zwykle zakaszlała, po czym opanowała się i powiedziała: – Nie wyglądało to gorzej od jego ostatnich książek. Może nawet było lepsze. Całkiem interesujący punkt wyjścia. Niektóre obrazy wydały mi się frapujące. Gotycka bajka, makabryczna Wędrówka Pielgrzyma. – Czy w przeczytanych fragmentach rozpoznała pani prawdziwe osoby? – Postacie wydawały mi się przede wszystkim symboliczne – powiedziała z lekkim ociąganiem – podobnie jak jego hagiograficzny autoportret. Mnóstwo p-perwersyjnego seksu. – Zamilkła, żeby znowu pokaszleć. – Pomyślałam, że to mieszanka w jego stylu... ale nie... nie będę zaprzeczać, nie czytałam uważnie. Strike widział, że nie przywykła przyznawać się do błędów. – N-no cóż, ostatnie ćwierć książki, fragmenty, w których pisze o Michaelu i Danielu, przeczytałam po łebkach. Potem tylko zerknęłam na zakończenie, groteskowe i trochę głupawe... Gdybym nie była aż tak chora, gdybym przeczytała ją jak należy, naturalnie powiedziałabym mu od razu, że ta powieść nie przejdzie. Daniel to dziwny człowiek, bardzo d-drażliwy – głos znowu zaczął jej się łamać, ale postanowiła dokończyć zdanie i wyrzęziła: – a M-Michael to najpo... najpodlejszy... – I nastąpił kolejny atak kaszlu. – Dlaczego pan Quine miałby się starać o opublikowanie czegoś, co na pewno skończyłoby się pozwem? – spytał Strike, kiedy przestała kaszleć.

– Owen uważa, że nie podlega takim samym prawom jak reszta społeczeństwa – powiedziała Elizabeth Tassel ostrym tonem. – Ma się za geniusza, za enfant terrible. Jest dumny z obrażania innych. Wydaje mu się, że to odważne, bohaterskie. – Co pani zrobiła z książką, kiedy już ją pani przejrzała? – Zadzwoniłam do Owena – powiedziała, zamykając na chwilę oczy, co prawdopodobnie miało wyrażać jej wściekłość na siebie. – Oznajmiłam mu, że to rzeczywiście cholernie dobra rzecz, a potem kazałam Ralphowi przyjechać po tę przeklętą powieść, zrobić dwie kopie, jedną wysłać Jerry’emu Waldegrave’owi, redaktorowi Owena w Roper Chard, a drugą, B-Boże przebacz mi, Christianowi Fisherowi. – Dlaczego po prostu nie wysłała ich pani mejlem? – spytał z zaciekawieniem Strike. – Nie miała pani tego na pendrajwie albo czymś w tym rodzaju? Rozgniotła papierosa w szklanej popielniczce pełnej niedopałków. – Owen wciąż uparcie używa starej elektrycznej maszyny, na której napisał Grzech Hobarta. Nie wiem, czy to przywiązanie, czy może głupota. Jest wyjątkowym ignorantem, jeśli chodzi o zdobycze technologii. Może próbował pisać na laptopie, ale nie umiał. To jeden z jego sposobów na robienie z siebie niedorajdy. – A dlaczego wysłała pani kopie do dwóch wydawców? – spytał Strike, choć już znał odpowiedź. – Może i Jerry Waldegrave jest świętym człowiekiem i najmilszą osobą w branży wydawniczej – odrzekła, upijając jeszcze trochę kawy – ale nawet on stracił niedawno cierpliwość do Owena i jego wybuchów wściekłości. Ostatnia książka Owena wydana przez Roper Chard prawie się nie sprzedawała. Pomyślałam, że jedynym rozsądnym rozwiązaniem będzie plan awaryjny. – Kiedy zdała sobie pani sprawę, o czym naprawdę jest ta książka? – Jeszcze tego samego dnia wieczorem – zaskrzeczała. – Zadzwonił do mnie Ralph. Wysłał dwie kopie, a potem przejrzał oryginał. Zatelefonował i spytał: „Liz, czy ty w ogóle to czytałaś?”. Strike doskonale sobie wyobrażał, z jaką trwogą młody blady asystent wybierał numer szefowej, ile odwagi, ile rozpaczliwego naradzania się z koleżanką z pracy wymagało podjęcie tej decyzji. – Musiałam przyznać, że nie... w każdym razie nie dokładnie – mruknęła. – Przeczytał mi kilka wybranych fragmentów, które przeoczyłam i... Sięgnęła po onyksową zapalniczkę i zapaliła ją w zamyśleniu, a potem spojrzała na Strike’a. – Co tu dużo mówić, spanikowałam. Zadzwoniłam do Christiana Fishera, ale od razu połączyłam się z pocztą głosową, więc zostawiłam wiadomość, mówiąc, że maszynopis, który mu przesłałam, to tylko wersja robocza, że nie powinien jej czytać, że się pomyliłam. Spytałam, czy mógłby mi go jak naj... jak najszybciej z-zwrócić. Potem zadzwoniłam do Jerry’ego, ale z nim też nie udało mi się połączyć. Wcześniej wspominał, że wyjeżdża z żoną na weekend, żeby uczcić rocznicę ślubu. Miałam nadzieję, że nie znajdzie czasu na czytanie, więc zostawiłam mu podobną wiadomość do tej, jaką nagrałam Fisherowi. A potem zadzwoniłam do Owena.

Zapaliła kolejnego papierosa. Kiedy wciągnęła dym, rozdęły się jej ogromne dziurki w nosie. Zmarszczki wokół ust zrobiły się jeszcze głębsze. – Ledwie mogłam mówić, ale nawet gdybym mówiła normalnie, nie miałoby to znaczenia. Zagadał mnie tak, jak tylko Owen potrafi człowieka zagadać, był absolutnie zachwycony sobą. Powiedział, że powinniśmy się spotkać na kolacji i uczcić ukończenie książki. No więc ubrałam się, ledwie żywa poszłam do River Café i czekałam. Przyszedł. Nawet się nie spóźnił. Zazwyczaj się spóźnia. Wręcz unosił się nad ziemią, był w siódmym niebie. Naprawdę mu się wydaje, że zrobił coś odważnego i cudownego. Zanim zdążyłam się odezwać, zaczął mówić o adaptacjach filmowych. Kiedy Liz wydmuchnęła dym przez szkarłatne usta, naprawdę wyglądała jak smok z lśniącymi czarnymi oczami. – Powiedziałam mu, że moim zdaniem stworzył coś podłego, złośliwego i nienadającego się do publikacji, a wtedy on zerwał się z miejsca, przewrócił krzesło i zaczął krzyczeć. Obraził mnie zarówno prywatnie, jak i zawodowo. Powiedział, że jeśli brakuje mi odwagi, żeby go dalej reprezentować, wyda tę książkę samodzielnie w formie ebooka. Potem wybiegł z restauracji, zostawiając mnie z rachunkiem – warknęła. – N-nie żeby to było coś nowe-nowe... Emocje wywołały jeszcze gorszy atak kaszlu niż dotychczas. Strike zaczął się obawiać, że kobieta się udusi. Podniósł się z krzesła, ale zbyła go machnięciem ręki. Wreszcie, fioletowa na twarzy i ze łzami w oczach, powiedziała głosem chrzęszczącym jak żwir: – Zrobiłam, co w mojej mocy, żeby to naprostować. Ta sprawa popsuła mi cały weekend nad morzem. Ciągle wisiałam na telefonie, próbując się dodzwonić do Fishera i Waldegrave’a. Zostawiałam wiadomość za wiadomością, stercząc na tych cholernych klifach w Gwithian i usiłując złapać zasięg... – Pochodzi pani stamtąd? – spytał Strike lekko zaskoczony, gdyż nie usłyszał w jej akcencie echa swojego kornwalijskiego dzieciństwa. – Mieszka tam jedna z moich autorek. Wspomniałam jej, że od czterech lat nie wyjeżdżałam z Londynu, a ona zaprosiła mnie na weekend. Chciała mi pokazać wszystkie urocze miejsca, w których umieszcza akcję swoich powieści. To jedne z n-najpiękniejszych pejzaży, jakie kiedykolwiek widziałam, ale byłam w stanie myśleć wyłącznie o p-przeklętym Bombyx Mori i próbach niedopuszczenia do tego, żeby ktokolwiek przeczytał tę książkę. Nie mogłam spać. Czułam się okropnie... W końcu w niedzielę w porze obiadowej zadzwonił do mnie Jerry. Ostatecznie nie pojechał świętować rocznicy ślubu. Twierdzi, że nie dostał ode mnie żadnych wiadomości. Postanowił przeczytać tę przeklętą książkę. Był zniesmaczony i wściekły. Zapewniłam go, że zrobiłam wszystko, co w mojej mocy, żeby powstrzymać to cholerstwo... ale wyznałam mu, że maszynopis wysłałam też Christianowi, a wtedy Jerry rzucił słuchawkę. – Wspomniała mu pani o groźbie Quine’a, że umieści książkę w internecie? – Nie – powiedziała zachrypniętym głosem. – Modliłam się, żeby to była pusta pogróżka, bo Owen naprawdę nie potrafi odróżnić jednego końca komputera od drugiego. Ale martwiłam się...

Zamilkła. – Martwiła się pani? – zainteresował się Strike. Nie odpowiedziała. – Ten zamiar wydania książki na własną rękę to cenna informacja – rzucił od niechcenia. – Leonora twierdzi, że Quine, zanim zniknął, zabrał ze sobą kopię maszynopisu i wszystkie notatki. Zastanawiałem się, czy zamierzał je spalić albo wyrzucić do rzeki, ale prawdopodobnie wziął je z myślą o tym, żeby przerobić książkę na ebooka. Te słowa bynajmniej nie uspokoiły Elizabeth Tassel. – Owen ma kochankę – wycedziła przez zaciśnięte zęby. – Poznali się na kursie pisarskim, który prowadził. Ona też publikuje w internecie. Wiem o tym, bo próbował mnie zainteresować jej obrzydliwymi powieściami erotycznymi. – Kontaktowała się z nią pani? – spytał Strike. – Tak, otóż tak. Chciałam ją nastraszyć, powiedzieć, że jeśli Owen zdoła ją namówić na pomoc w przeformatowaniu książki albo sprzedaniu jej online, ona też będzie stroną w procesie sądowym. – Jak zareagowała? – Nie mogłam się dodzwonić. Próbowałam kilka razy. Może zmieniła numer, nie wiem. – Da mi pani jej namiary? – spytał Strike. – Ralph ma jej wizytówkę. Prosiłam go, żeby dalej próbował się do niej dodzwonić. Ralph! – zawołała. – Nie wrócił jeszcze z Beau! – dobiegł zza drzwi piskliwy głos wystraszonej dziewczyny. Elizabeth Tassel przewróciła oczami i z trudem podźwignęła się na nogi. – Na nią nie ma co liczyć. Kiedy za agentką zamknęły się drzwi, Strike natychmiast wstał, wszedł za biurko i pochylił się, żeby obejrzeć zdjęcie na ścianie, które przykuło jego spojrzenie. Wymagało to usunięcia z biblioteczki zdjęcia dwóch dobermanów. Fotografia, która go zainteresowała, została wywołana w formacie A4. Była kolorowa, ale bardzo wyblakła. Sądząc po ubraniach czterech uwiecznionych na niej osób, zrobiono ją co najmniej dwadzieścia pięć lat temu przed budynkiem, w którym właśnie się znajdował. Strike bez trudu rozpoznał Elizabeth, jedyną kobietę w grupie, dużą i nieładną, z długimi, potarganymi przez wiatr ciemnymi włosami, ubraną w nietwarzową różowo-turkusową sukienkę z obniżonym stanem. Obok niej stał szczupły, jasnowłosy i niezwykle przystojny mężczyzna, a po drugiej stronie niski, skwaszony człowiek o ziemistej cerze i zbyt wielkiej głowie. Wydał mu się znajomy. Strike pomyślał, że mógł go widzieć w gazetach albo w telewizji. Obok niezidentyfikowanego, ale prawdopodobnie znanego mężczyzny stał znacznie młodszy Owen Quine. Był najwyższy z całej czwórki, miał na sobie biały pognieciony garnitur i fryzurę, którą najlepiej opisałyby słowa „nastroszony czeski piłkarz”. Nieodparcie kojarzył się Strike’owi z grubym Davidem Bowiem.

Drzwi otworzyły się ze świstem na dobrze naoliwionych zawiasach. Strike nie próbował ukryć tego, co robił. Odwrócił się w stronę agentki trzymającej kartkę. – To Fletcher – powiedziała, patrząc na zdjęcie psów, które trzymał w ręce. – Umarł w ubiegłym roku. Odłożył zdjęcie psów na biblioteczkę. – A – dodała, zrozumiawszy, czemu się przyglądał. – Patrzył pan na to drugie. Podeszła do wyblakłej fotografii i stanęła ramię w ramię ze Strikiem. Zauważył, że Liz ma prawie metr osiemdziesiąt wzrostu. Pachniała papierosami John Player Specials i perfumami Arpège. – W tym dniu otworzyłam agencję. To moi trzej pierwsi klienci. – Kto to jest? – spytał Strike, pokazując na przystojnego blondyna. – Joseph North. Zdecydowanie najbardziej utalentowany z nich wszystkich. Niestety, umarł młodo. – A ten...? – Michael Fancourt, rzecz jasna – powiedziała zdziwiona. – Wydał mi się znajomy. Nadal go pani reprezentuje? – Nie! Myślałam, że... Usłyszał resztę zdania, mimo że go nie dokończyła: „wszyscy o tym wiedzą”. Światy w światach: być może cały literacki Londyn rzeczywiście wiedział, dlaczego słynny Fancourt już nie jest jej klientem, ale Strike nie miał pojęcia. – Dlaczego już go pani nie reprezentuje? – spytał, wracając na miejsce. Podała mu nad biurkiem kartkę. Była to kserokopia czegoś, co wyglądało na tanią i przybrudzoną wizytówkę. – Wiele lat temu musiałam wybrać między Michaelem a Owenem – powiedziała. – I jak chcholerna idiotka – znowu zaczęła kaszleć, jej głos przemienił się w gardłowy skrzek – wybrałam Owena. To jedyne dane kontaktowe Kathryn Kent, jakie mam – dodała zdecydowanym tonem, zamykając dyskusję na temat Fancourta. – Dziękuję – powiedział, składając kartkę i wsuwając ją do portfela. – Wie pani, od jak dawna Quine się z nią spotyka? – Od jakiegoś czasu. Przyprowadza ją na przyjęcia, kiedy Leonora siedzi w domu z Orlando. Jawna bezwstydność. – Nie przychodzi pani do głowy, gdzie on może się ukrywać? Leonora mówi, że to pani go znalazła, kiedy poprzednim razem... – Nie „znajduję” Owena – warknęła. – Sam do mnie dzwoni z hotelu mniej więcej po tygodniu i prosi o zaliczkę, żeby zapłacić za minibar. Nazywa to „prezentem finansowym”. – I daje mu ją pani? – spytał Strike. Zdecydowanie nie sprawiała wrażenia naiwniaczki.

Grymas na jej twarzy zdawał się świadczyć o tym, że jest świadoma tej słabości i wstydzi się jej, ale to, co powiedziała, zabrzmiało zaskakująco: – Poznał pan Orlando? – Nie. Otworzyła usta, żeby coś dodać, ale zmieniła zdanie i powiedziała tylko: – Znamy się z Owenem od bardzo dawna. Byliśmy bliskimi przyjaciółmi... kiedyś – uściśliła z nutą wielkiej goryczy. – W jakich hotelach się dotąd zatrzymywał? – Nie pamiętam ich wszystkich. Raz w Hiltonie w Kensington. Raz w Danubiusie przy St John’s Wood. W dużych anonimowych hotelach oferujących wszystkie wygody, których nie może mieć w domu. Owen w niczym nie przypomina typowego przedstawiciela cyganerii. No, chyba że wziąć pod uwagę jego podejście do higieny. – Dobrze go pani zna. Myśli pani, że mógł...? Dokończyła zdanie za niego i lekko prychnęła. – ...zrobić coś głupiego? Oczywiście, że nie. Nigdy nie przyszłoby mu do głowy pozbawić świat geniuszu Owena Quine’a. Nie, siedzi gdzieś teraz i kombinuje, jak można by się na nas wszystkich zemścić, a do tego jest bardzo zasmucony, że nie zorganizowano poszukiwań w całym kraju. – Liczyłby na nie, mimo że tak często przepada bez śladu? – O tak – powiedziała Elizabeth. – Ilekroć wycina jeden z tych swoich numerów i znika, myśli, że napiszą o tym na pierwszych stronach gazet. Za pierwszym razem, wiele lat temu, kiedy pokłócił się ze swoim redaktorem, rzeczywiście tak się stało. Wzbudził trochę obaw i prasa co nieco o nim pisała. Od tamtej pory żyje w nadziei na powtórkę. – Jego żona stanowczo twierdzi, że byłby zły, gdyby zadzwoniła na policję. – Nie wiem, skąd jej to przyszło do głowy – powiedziała Elizabeth, sięgając po kolejnego papierosa. – Owen pewnie myśli, że helikoptery i psy tropiące to minimum wysiłku, jaki naród mógłby podjąć dla tak ważnego człowieka jak on. – Cóż, dziękuję, że poświęciła mi pani czas – powiedział Strike, szykując się do wstania. – Miło z pani strony, że zgodziła się pani ze mną spotkać. Elizabeth Tassel podniosła dłoń i powiedziała: – Nie ma w tym nic miłego. Chciałam pana o coś poprosić. Czekał cierpliwie. Od razu było widać, że nie przywykła do proszenia ludzi o przysługę. Przez chwilę paliła w milczeniu, co wywołało kolejny atak tłumionego kaszlu. – Ta... ta... sprawa z Bombyx Mori mocno mi zaszkodziła – wyskrzeczała w końcu. – Cofnięto mi zaproszenie na jubileuszowe przyjęcie w Roper Chard w najbliższy piątek. Dwa maszynopisy, które im podesłałam, zwrócono bez słowa podziękowania. I zaczynam się martwić o ostatnią książkę biednego Pinkelmana. – Wskazała wiszące na ścianie zdjęcie podstarzałego autora książek dla dzieci. – Krąży obrzydliwa plotka, że byłam w zmowie z Owenem, że namówiłam go na odświeżenie

starego skandalu z udziałem Michaela Fancourta, chcąc wzbudzić trochę kontrowersji i spróbować doprowadzić do ostrej licytacji między wydawnictwami zainteresowanymi prawami do książki. Jeśli zamierza pan szukać informacji u wszystkich, którzy znają Owena – dodała, przechodząc do sedna – byłabym bardzo wdzięczna, gdyby mógł im pan powiedzieć, zwłaszcza Jerry’emu Waldegrave’owi, o ile go pan spotka, że nie miałam pojęcia, co jest w tej powieści. Gdyby nie to, że byłam chora, nigdy bym jej nie rozesłała, a już na pewno nie dostałby jej Christian Fisher. Postąpiłam – zawahała się – nieostrożnie, ale nic poza tym. A więc dlatego tak bardzo chciała się z nim zobaczyć. Jej prośba wcale nie wydawała się wygórowana, skoro w zamian dostał adresy dwóch hoteli i kochanki. – Jeśli ta kwestia wypłynie w rozmowie, z pewnością o tym wspomnę – obiecał Strike, wstając. – Dziękuję – burknęła. – Odprowadzę pana. Kiedy wyszli z gabinetu, powitało ich zajadłe szczekanie. Ralph i stary doberman wrócili już ze spaceru. Ralph zaczesał do tyłu mokre włosy i usiłował okiełznać posiwiałego psa, który warczał na Strike’a. – Nigdy nie lubił obcych – stwierdziła Elizabeth Tassel obojętnym tonem. – Raz ugryzł Owena – wyrwał się Ralph, jakby chciał pocieszyć Strike’a w obliczu psa, który wyraźnie miał ochotę go rozszarpać. – Tak – powiedziała Elizabeth Tassel. – Szkoda, że... Znowu jednak dopadł ją suchy, chrapliwy kaszel. Pozostała trójka czekała w milczeniu, aż jej przejdzie. – Szkoda, że ugryzienie nie okazało się śmiertelne – zaskrzeczała w końcu. – Oszczędziłoby nam wszystkim mnóstwo kłopotu. Asystenci Elizabeth Tassel wyglądali na wstrząśniętych. Strike uścisnął jej dłoń, mówiąc wszystkim do widzenia. Drzwi zamknęły się i odgrodziły go od warczącego dobermana.

9 Czy jest tu pan Nadąsany, panienko? William Congreve, The Way of the World

Strike przystanął na końcu mokrej od deszczu uliczki i zadzwonił do Robin, ale numer był zajęty. Detektyw oparł się o przemoczoną ścianę, postawił kołnierz płaszcza i co kilka sekund wciskał przycisk ponownego wybierania. Jego spojrzenie zatrzymało się na niebieskiej tabliczce przymocowanej do domu naprzeciwko, upamiętniającej byłą mieszkankę, lady Ottoline Morrell, prowadzącą tu niegdyś salon literacki. W tych murach bez wątpienia dyskutowano kiedyś o pikantnych powieściach z kluczem... – Cześć, Robin – powiedział Strike, kiedy w końcu się połączył. – Mam opóźnienie. Mogłabyś zadzwonić w moim imieniu do Gunfreya i przekazać, że umówiłem się z obiektem na jutro? I poinformuj Caroline Ingles, że nie odnotowałem już żadnej aktywności, ale zadzwonię do niej jutro i przedstawię aktualną sytuację. Kiedy skończył modyfikować swój plan dnia, podał jej nazwę hotelu przy St John’s Wood i poprosił, żeby spróbowała się dowiedzieć, czy przypadkiem nie ma tam Owena Quine’a. – Jak ci idzie z Hiltonami? – Słabo – powiedziała. – Zostały jeszcze tylko dwa. I nic. Jeśli jest w którymś z nich, to albo używa innego nazwiska, albo występuje w przebraniu. Chociaż możliwe, że po prostu personel nie grzeszy spostrzegawczością. Ale raczej by go nie przeoczyli, zwłaszcza jeśli ma na sobie tę pelerynę. – Dzwoniłaś do Hiltona w Kensington? – Tak. Nie ma go tam. – To nic, znalazłem inny trop: jego kochankę, która publikuje w internecie i nazywa się Kathryn Kent. Chyba później ją odwiedzę. Po południu nie będę mógł odebrać telefonu. Śledzę pannę Brocklehurst. Jeśli będziesz czegoś potrzebowała, przyślij mi SMS-a. – Okej, miłego śledzenia. Popołudnie okazało się jednak nudne i bezowocne. Strike obserwował bardzo dobrze zarabiającą asystentkę. Jej szef i zarazem kochanek podejrzewał, że kobieta udostępnia jego rywalowi nie tylko swoje ciało, lecz także tajemnice handlowe. Wyjaśnienie panny Brocklehurst, że chce wziąć wolne popołudnie, żeby się wywoskować, wymanikiurować i opalić w solarium dla przyjemności kochanka, okazało się jednak zgodne z prawdą. Strike czekał prawie cztery godziny, obserwując fasadę spa przez mokre od deszczu okno Caffè Nero naprzeciwko i coraz bardziej nienawidząc przeróżnych kobiet ze spacerówkami szukających miejsca, gdzie można by poplotkować. Wreszcie pojawiła się panna Brocklehurst, brązowa jak sos firmy Bisto i najprawdopodobniej pozbawiona

owłosienia od szyi w dół. Poszedł za nią i kawałek dalej zobaczył, jak wsiada do taksówki. Jakimś cudem – biorąc pod uwagę deszcz – udało mu się złapać drugą taksówkę, zanim ta pierwsza zniknęła mu z oczu, ale, tak jak przypuszczał na podstawie kierunku podróży, spokojny pościg zakorkowanymi, mokrymi ulicami zakończył się w mieszkaniu podejrzliwego szefa. Strike, który przez całą drogę ukradkiem robił zdjęcia, zapłacił taksówkarzowi i w myślach odbił kartę zegarową. Była dopiero czwarta po południu, ale już zachodziło słońce i nieprzerwany deszcz stał się jeszcze chłodniejszy. W witrynie mijanej trattorii paliły się bożonarodzeniowe światełka i myśli Strike’a popłynęły w stronę Kornwalii, która, jak zauważył, przypomniała mu się już po raz trzeci w krótkim czasie, wzywając go, szepcząc do niego. Od jak dawna nie bywał w pięknym nadmorskim miasteczku, w którym spędził najspokojniejsze okresy dzieciństwa? Od czterech lat? Pięciu? Widywał się z ciocią i wujkiem, ilekroć „wyprawiali się do Londynu”, jak to skromnie ujmowali, i gościli w domu jego siostry Lucy, korzystając z uroków metropolii. Ostatnim razem Strike zabrał wujka na stadion Emirates i obejrzeli mecz z Manchesterem. Telefon zawibrował mu w kieszeni: Robin, jak zwykle dokładnie wypełniając jego polecenie, napisała, zamiast zadzwonić. Pan Gunfrey prosi o kolejne spotkanie jutro w jego biurze o 10, ma ci coś więcej do powiedzenia. Rx

Dzięki – odpisał Strike. Nigdy nie dodawał buziaków do SMS-ów, chyba że pisał do siostry albo cioci. W metrze planował kolejne posunięcia. Poszukiwania Owena Quine’a dokuczały mu jak swędzące miejsce w mózgu. Był trochę poirytowany, a trochę zaintrygowany tym, że pisarz okazał się taki nieuchwytny. Wyjął z portfela kartkę, którą dostał od Elizabeth Tassel. Pod nazwiskiem Kathryn Kent widniał adres wieżowca w Fulham i numer telefonu komórkowego. Poniżej, wzdłuż dolnej krawędzi umieszczono dwa słowa: „niezależna pisarka”. Strike znał niektóre części Londynu równie dobrze jak taksówkarze. Wprawdzie w dzieciństwie nigdy nie spenetrował najdroższych dzielnic, ale razem z nieżyjącą już, wiecznie tułającą się matką mieszkał pod wieloma innymi adresami w stolicy: zazwyczaj w skłotach albo w lokalach komunalnych, ale czasami, jeśli aktualnego chłopaka matki było na to stać, w przyjemniejszym otoczeniu. Poznał adres Kathryn Kent: w Clement Attlee Court stały stare bloki komunalne, wiele z nich przeszło już w ręce osób prywatnych. Brzydkie kwadratowe wieże z cegły z balkonami na każdym piętrze wznosiły się w odległości zaledwie kilkuset metrów od wartych miliony funtów domów w Fulham. Nikt na niego nie czekał, a poza tym po długim popołudniu w Caffè Nero Strike był pełny kawy i ciastek. Zamiast wrócić do domu północną linią metra, wsiadł do linii dzielnicowej i pojechał do West Kensington, a potem ruszył w ciemności wzdłuż North End Road, obok barów z curry i pozabijanych deskami witryn licznych sklepików, które ugięły się pod ciężarem recesji. Zanim dotarł do wieżowców, nastał wieczór.

Stafford Cripps House stał najbliżej ulicy, wznosząc się tuż za niskim, nowoczesnym ośrodkiem zdrowia. Architekt optymista, który zaprojektował te mieszkania komunalne, chyba odurzony socjalistycznym idealizmem, obdarzył każde małym balkonem. Czyżby wyobrażał sobie szczęśliwych mieszkańców doglądających kwiatków w skrzynkach i wychylających się zza barierek, żeby wesoło pozdrowić sąsiadów? Właściwie cała powierzchnia na zewnątrz służyła teraz lokatorom za rodzaj schowka: stare materace, wózki dziecięce, sprzęt kuchenny i coś, co wyglądało na stosy brudnych ubrań poddawało się działaniu żywiołów, jakby wystawiono tam na widok publiczny przekrój poprzeczny szafek pełnych śmieci. Zgraja zakapturzonych chłopaków palących obok wielkich plastikowych kubłów do segregacji odpadów zmierzyła przechodzącego Strika nieufnym spojrzeniem. Był wyższy i szerszy w barach niż każdy z nich. – Kawał skurwysyna – powiedział któryś z chłopaków, kiedy Strike zniknął im z oczu i nie zwracając uwagi na nieuchronnie popsutą windę, skierował się w stronę betonowych schodów. Mieszkanie Kathryn Kent znajdowało się na trzecim piętrze i szło się do niego po smaganym wiatrem balkonie z cegły, który ciągnął się przez całą szerokość budynku. Zanim Strike zapukał do drzwi, zauważył, że w przeciwieństwie do sąsiadów Kathryn powiesiła w oknach prawdziwe firanki. Nikt nie otworzył. Jeśli Owen Quine znajdował się w środku, postanowił się nie ujawniać: światło w mieszkaniu było zgaszone i Strike nie dostrzegł żadnego ruchu. Rozzłoszczona kobieta z papierosem wciśniętym w usta wystawiła głowę zza sąsiednich drzwi z niemal komicznym pośpiechem, rzuciła Strike’owi krótkie ciekawskie spojrzenie, a następnie się wycofała. Na balkonie gwizdał chłodny wiatr. Płaszcz Strike’a lśnił od kropel deszczu, ale odsłonięta głowa wyglądała tak jak zwykle: krótkie, gęste i mocno kręcone włosy były odporne na działanie wilgoci. Włożył ręce głęboko do kieszeni i natrafił na sztywną kopertę, o której zdążył już zapomnieć. Obok mieszkania Kathryn Kent przepaliła się żarówka, więc Strike powoli minął dwoje drzwi, żeby dotrzeć do innego źródła światła, i otworzył srebrną kopertę. Państwo Ellacott mają zaszczyt zaprosić Pana na ślub swej córki Robin Venetii z Panem Matthew Johnem Cunliffe’em w kościele Świętej Marii Dziewicy w Masham w sobotę 8 stycznia 2011 roku o godzinie 14.00, a następnie na przyjęcie w Swinton Park

Zaproszenie emanowało władczością wojskowych rozkazów: ślub odbędzie się tak, a nie inaczej. Strike i Charlotte nigdy nie dotarli do etapu rozdawania zaproszeń na sztywnym kremowym papierze, zdobionym lśniącą czarną kursywą. Strike włożył zaproszenie z powrotem do kieszeni i wrócił do czekania przed tonącymi w mroku drzwiami Kathryn, zagłębiając się w swojej przeszłości i patrząc na ciemną Lillie Road z szemrzącymi podwójnymi latarniami, z sunącymi ulicą rubinowymi i bursztynowymi światłami samochodów. Na ziemi chłopcy w kapturach zbili się w gromadkę, rozdzielili, a potem dołączyli do nich inni i nastąpiło przegrupowanie. O wpół do siódmej powiększona zgraja oddaliła się sprężystym krokiem. Strike odprowadzał ją spojrzeniem, a gdy już znikała mu z oczu, zauważył nadchodzącą z naprzeciwka kobietę. Kiedy przechodziła przez kałużę światła pod latarnią, ujrzał gęstą czuprynę jaskrawoczerwonych włosów wyzierającą spod czarnej parasolki. Kobieta szła przekrzywiona, gdyż w ręce, w której nie trzymała parasolki, niosła dwie ciężkie reklamówki. Raz po raz odrzucała do tyłu gęste loki i widziana z daleka wydawała się całkiem atrakcyjna. Jej rozwiane przez wiatr włosy przyciągały wzrok, a luźny płaszcz odsłaniał zgrabne nogi. Kobieta zbliżała się, nieświadoma, że trzy piętra wyżej, po drugiej stronie betonowego parkingu, ktoś obserwuje ją z ukrycia. Pięć minut później weszła na balkon, na którym czekał Strike. Kiedy się zbliżyła, dopięte z trudem guziki jej płaszcza zdradziły masywną klatkę piersiową w kształcie jabłka. Kobieta szła ze spuszczoną głową i zauważyła Strike’a dopiero z odległości dziesięciu metrów. Gdy spojrzała w górę, Strike zobaczył pomarszczoną i nabrzmiałą twarz o wiele starszą, niż się spodziewał. Kobieta stanęła jak wryta i wydyszała: – Ty! Strike uświadomił sobie, że w słabym świetle Kathryn widzi tylko zarys jego sylwetki. – Ty pieprzony draniu! Reklamówki upadły na betonową podłogę i rozległ się brzęk tłuczonego szkła: natarła na niego z całej siły, wymachując dłońmi zaciśniętymi w pięści. – Ty draniu, ty draniu, nigdy ci tego nie wybaczę, nigdy, wynoś się stąd! Strike został zmuszony do zasłonięcia się przed kilkoma energicznymi ciosami. Odsuwał się do tyłu, a kobieta z wrzaskiem wymierzała niecelne razy, próbując przełamać obronę byłego boksera. – Poczekaj, ty... Pippa cię, kurwa, zabije... Poczekaj... Znowu otworzyły się drzwi do sąsiedniego mieszkania. Stanęła w nich ta sama kobieta co wcześniej, z papierosem w ustach. – Ej! – warknęła. Światło z jej przedpokoju padło na Strike’a, ukazując jego twarz. Rudowłosa wydała z siebie odgłos, który trochę przypominał zduszony okrzyk, a trochę skowyt, i odskoczyła od Strike’a, zataczając się do tyłu.

– Co tu się, kurwa, dzieje? – spytała ostro sąsiadka. – Chyba nastąpiła pomyłka w ocenie tożsamości – wyjaśnił uprzejmie Strike. Sąsiadka zatrzasnęła drzwi, na powrót spowijając mrokiem detektywa i jego oprawczynię. – Kim pan jest? – szepnęła rudowłosa kobieta. – Czego pan chce? – Nazywa się pani Kathryn Kent? – Czego pan chce?! Po chwili dodała z nagłym przestrachem: – Jeśli tego, o czym myślę, to już się tym nie zajmuję! – Słucham? – W takim razie kim pan jest? – zapytała ostro, choć wydawała się jeszcze bardziej wystraszona. – Nazywam się Cormoran Strike, jestem prywatnym detektywem. Przywykł do reakcji ludzi, którzy nieoczekiwanie zastawali go na progu swojego domu. Reakcja Kathryn – oszołomienie i milczenie – była dość typowa. Kobieta odsunęła się do tyłu i o mało nie potknęła o swoje reklamówki z zakupami. – Kto na mnie nasłał prywatnego detektywa? Ona, prawda? – spytała z wściekłością. – Zatrudniono mnie, żebym odnalazł pisarza Owena Quine’a – wyjaśnił Strike. – Zaginął blisko dwa tygodnie temu. Wiem, że jest pani jego przyjaciółką... – Nie, nie jestem – powiedziała, schylając się po torby. Coś głośno w nich zabrzęczało. – Może jej pan to ode mnie przekazać. Niech go sobie zabiera. – Już się z nim pani nie przyjaźni? Nie wie pani, gdzie on jest? – Gówno mnie to obchodzi. Po kamiennym murku balkonu arogancko przechadzał się kot. – Czy mogę spytać, kiedy po raz ostatni...? – Nie, nie może pan – przerwała mu ze złością, wykonując agresywny gest. Jedna z reklamówek w jej ręce zakołysała się i Strike drgnął, myśląc, że torba strąci z balustrady kota, który właśnie zrównał się z Kathryn Kent. Zwierzę syknęło i zeskoczyło. Kobieta szybko wymierzyła mu złośliwego kopniaka. – Przeklęte kocisko! – powiedziała, gdy kot uciekł. – Proszę się odsunąć. Chcę wejść do domu. Strike odsunął się od drzwi, żeby ją przepuścić. Nie mogła znaleźć klucza. Po kilku sekundach poklepywania się po kieszeniach była zmuszona postawić reklamówki na podłogę. – Pan Quine zaginął po kłótni ze swoją agentką o jego najnowszą książkę – powiedział Strike, kiedy Kathryn gmerała w kieszeniach płaszcza. – Zastanawiałem się, czy przypadkiem... – Mam gdzieś jego książkę. Nie czytałam jej – odparła. Trzęsły jej się ręce. – Pani Kent... – Panno – poprawiła go.

– Panno Kent, żona pana Quine’a twierdzi, że kilka razy pytała o niego jakaś kobieta. Z opisu wynika... Kathryn Kent znalazła klucze, ale wypadły jej na podłogę. Strike schylił się, żeby je podnieść. Wyrwała mu je z ręki. – Nie wiem, o czym pan mówi. – Nie pytała pani o niego w ubiegłym tygodniu? – Już mówiłam: nie wiem, gdzie on jest, nic nie wiem – warknęła, wkładając klucz do zamka i obracając go. Złapała obie reklamówki. W jednej z nich znowu coś głośno zabrzęczało. Strike zauważył, że pochodzą z lokalnego sklepu żelaznego. – Wyglądają na ciężkie. – Puścił mi zawór pływakowy – oznajmiła z wściekłością. I zatrzasnęła mu drzwi przed nosem.

10 VERDONE: Przybyliśmy walczyć. CLEREMONT: I walczyć będziecie, panowie, Walczyć do woli. Lecz komu szkodzi mały spacerek... Francis Beaumont i Philip Massinger, The Little French Lawyer

Nazajutrz rano Robin wyszła ze stacji metra, ściskając zbędną parasolkę. Była spocona i czuła się nieswojo. Po wielu dniach ulew, kiedy wagony metra wypełniał zapach mokrych ubrań, na chodnikach było ślisko, a na szybach w oknach zbierały się krople deszczu, zaskoczyło ją nagłe przejście do słonecznej suchej pogody. Innym zrobiło się pewnie lżej na duszy w tej chwili wytchnienia od potopu i niskich szarych chmur, ale nie Robin. Bardzo pokłóciła się z Matthew. Prawie poczuła ulgę, kiedy otworzyła szklane drzwi, na których wygrawerowano nazwisko i profesję Strike’a, i okazało się, że jej szef rozmawia już przez telefon w swoim gabinecie, za zamkniętymi drzwiami. Czuła, że musi wziąć się w garść, zanim stanie ze Strikiem twarzą w twarz, ponieważ to właśnie on był przyczyną jej kłótni z narzeczonym. – Zaprosiłaś go na nasz ślub? – spytał ostro Matthew. Bała się, że wieczorem w pubie Strike mógłby wspomnieć o zaproszeniu i że jeśli nie uprzedziłaby narzeczonego, ciężar niezadowolenia Matthew spadłby przede wszystkim na jej szefa. – Odkąd to zapraszamy gości, nie pytając się nawzajem o zdanie? – spytał Matthew. – Zamierzałam ci powiedzieć. Myślałam, że to zrobiłam. Potem Robin bardzo się na siebie rozzłościła: nigdy nie okłamywała Matthew. – Przecież to mój szef, oczekiwałby, że go zaproszę! Nieprawda – wątpiła, czy Strike’a w ogóle to obchodzi. – Zresztą chciałabym, żeby z nami był – oznajmiła, wreszcie mówiąc szczerze. Pragnęła zbliżyć swoje życie zawodowe, które nigdy dotąd nie sprawiało jej aż tyle przyjemności, do życia osobistego, choć to drugie na razie wystrzegało się wszelkich powiązań z tym pierwszym. Robin chciała jednak połączyć je oba w zadowalającą całość i zobaczyć Strike’a wśród ludzi, którzy zaaprobują jej ślub z Matthew (zaaprobują! Dlaczego w ogóle zależało jej na jego aprobacie?). Od początku wiedziała, że Matthew nie będzie tym zachwycony, ale miała nadzieję, że przed ślubem obaj mężczyźni się spotkają i polubią. To nie była jej wina, że do spotkania jeszcze nie doszło. – I to po tym całym cholernym zamieszaniu, kiedy chciałem zaprosić Sarah Shadlock... – powiedział Matthew.

Robin odebrała to jako cios poniżej pasa. – W takim razie ją zaproś! – odparła ze złością. – Tylko że trudno porównywać te dwie sytuacje. Cormoran nigdy nie próbował zaciągnąć mnie do łóżka... Co ma znaczyć to prychnięcie? Gdy kłótnia trwała w najlepsze, zadzwonił ojciec Matthew z wiadomością, że powodem dziwnego złego samopoczucia matki Matthew w ubiegłym tygodniu okazał się niewielki udar mózgu. Po tej informacji Matthew i Robin uznali, że spieranie się o Strike’a byłoby w złym guście, więc poszli spać w niezadowalającym stanie teoretycznego pojednania, choć obydwoje – Robin była tego pewna – wciąż gotowali się ze złości. Kiedy Strike w końcu wynurzył się z gabinetu, dochodziło południe. Tym razem nie miał na sobie garnituru, lecz brudny, dziurawy sweter, dżinsy i adidasy. Jego twarz pokrywał gęsty, ciężki zarost, który porastał ją, jeśli Strike nie golił się co dwadzieścia cztery godziny. Robin zapomniała o swoich problemach i utkwiła w nim spojrzenie: nigdy, nawet w okresie, kiedy spał w gabinecie, nie widziała, żeby wyglądał jak kloszard. – Dzwoniłem w sprawie Ingles i zdobyłem kilka numerów dla Longmana – oznajmił Strike, podając Robin staromodne tekturowe teczki. Obie były opatrzone napisanym odręcznie na grzbiecie numerem seryjnym. Strike stosował taką numerację w Wydziale do spraw Specjalnych i pozostała jego ulubionym sposobem segregowania danych. – Ubrałeś się tak... celowo? – spytała Robin, gapiąc się na jego dżinsy, które miały na kolanach coś wyglądającego jak plamy smaru. – Tak. To do sprawy Gunfreya. Długa historia. Strike zaparzył im obojgu herbatę i omówili szczegóły trzech aktualnie prowadzonych śledztw. Przekazał Robin najświeższe informacje i wymienił kolejne kwestie wymagające sprawdzenia. – A co z Owenem Quine’em? – spytała Robin, biorąc od niego kubek. – Co powiedziała jego agentka? Strike usiadł na kanapie, która jak zwykle pierdnęła pod jego ciężarem, i przekazał Robin szczegóły swojej rozmowy z Elizabeth Tassel oraz wizyty u Kathryn Kent. – Mógłbym przysiąc, że na początku wzięła mnie za Quine’a. Robin się roześmiała. – Nie jesteś aż taki gruby. – Dzięki, Robin – odrzekł oschle. – Kiedy zdała sobie sprawę, że to nie Quine, jeszcze zanim się przedstawiłem, powiedziała: „Już się tym nie zajmuję”. Coś ci to mówi? – Nie... ale – dodała nieśmiało Robin – wczoraj udało mi się znaleźć trochę informacji na temat Kathryn Kent. – Jak? – spytał zdumiony Strike. – Wspomniałeś, że jest pisarką, która publikuje w internecie – przypomniała mu Robin, więc pomyślałam, że sprawdzę, czy nie ma o niej czegoś w sieci. Okazało się – dwa razy kliknęła myszką,

otwierając stronę – że Kathryn Kent pisze bloga. – Dobra robota! – pochwalił ją Strike, z zadowoleniem podnosząc się z kanapy i stając za biurkiem, żeby czytać Robin przez ramię. Amatorska strona internetowa nosiła tytuł: „Moje życie literackie”. Zdobiły ją rysunki, gęsie pióra i bardzo korzystne zdjęcie Kathryn, które według Strike’a musiało zostać zrobione co najmniej dziesięć lat temu. Blog zawierał listę wpisów ułożoną według daty, jak pamiętnik. – Jest tu sporo o tym, że tradycyjni wydawcy nie poznaliby się na dobrej książce, nawet gdyby dostali nią w głowę – powiedziała Robin, powoli przesuwając ekran w dół, żeby Strike mógł się przyjrzeć. – Kathryn napisała trzy powieści erotyczne z gatunku fantasy tworzące „Sagę Meliny”. Można je ściągnąć na kindle’a. – Nie chce mi się czytać kolejnych kiepskich książek. Mam dość po Braciach Balzac – powiedział Strike. – Jest tam coś o Quinie? – Mnóstwo – odrzekła Robin – zakładając, że to on jest mężczyzną, którego Kathryn nazywa Sławnym Pisarzem. W skrócie SP. – Wątpię, żeby sypiała z dwoma pisarzami – powiedział Strike. – To na pewno on. Chociaż z tą sławą to trochę przesadziła. Słyszałaś o Quinie, zanim zjawiła się u nas Leonora? – Nie – przyznała Robin. – O, jest. 2 listopada. Świetna wieczorna rozmowa z SP na temat Fabuły i Narracji, które oczywiście nie są tym samym. Dla zastanawiających się, na czym polega różnica: – Fabuła to to, co się dzieje, a Narracja to to, jak wiele i jak pokazuje się czytelnikowi. Przykład z mojej drugiej powieści zatytułowanej Poświęcenie Meliny: Gdy ruszyli w stronę Lasu Harderell, Lendor wzniósł swój przystojny profil, żeby zobaczyć, czy są już blisko. Jego zadbane ciało wyrzeźbione jazdą na oklep i strzelaniem z łuku... – Przewiń to – powiedział Strike. – Zobaczmy, czy jest coś jeszcze na temat Quine’a. Robin wypełniła polecenie i zatrzymała się na wpisie z 21 października. No więc zadzwonił SP i okazało się, że nie może się ze mną zobaczyć (znowu). Problemy rodzinne. Co mogę zrobić poza powiedzeniem, że rozumię? Już kiedy się w sobie zakochaliśmy, wiedziałam, że to będzie skomplikowane. Nie mogę pisać wprost, powiem tylko, że ze względu na Osobę Trzecią utknął przy żonie, której nie kocha. To nie jego wina. Ani Osoby Trzeciej. Żona go nie puści, mimo że tak byłoby najlepiej dla wszystkich, więc ugrzęźliśmy w czymś, co czasami przypomina Czyściec. Żona o mnie wie, ale udaje, że nie. Nie mam pojęcia, jak może wytrzymać z mężczyzną, który pragnie być z kimś innym. Wiem, że sama bym tak nie umiała. SP mówi, że Osoba Trzecia zawsze była dla niej ważniejsza niż wszystko inne, łącznie z NIm samym. Dziwne, jak często bycie „Opiekunem” jest maską dla głębokiego Egoizmu.

Niektórzy powiedzieliby pewnie, że sama jestem sobie winna, bo zakochałam się w Żonatym mężczyźnie. Przyjaciele, to samo słyszę bez przerwy od Ssiostry i Matki. Próbowałam zakończyć ten związek, ale co mogę powiedzieć poza tym, że Serce nie sługa i Rozum nie ma tu nic do rzeczy. A teraz znowu przez niego płaczę, z zupełnie nowego Powodu. Mówił, że prawie skończył swój Majstersztyk, książkę, która rzekomo jest Najlepszym dziełem, jakie stworzył. „Mam nadzieję, że ci się spodoba. Jesteś w niej”. Co można powiedzieć, kiedy Sławny Pisarz pisze o tobie w książce, którą nazywa swoim najlepszym dziełem? Rozumię, jak wielki to prezent, choć żadna Niepisząca osoba nie jest w stanie tego pojąć. Coś takiego budzi dumę i pokorę. Owszem, my, pisarze, wpuszczamy ludzi do swojego życia – ale żeby do Książek?! To coś wyjątkowego. To coś innego. Jak mogłabym nie kochać SP? Serce nie Sługa. Pod wpisem nastąpiła wymiana komentarzy. A gdybym ci powiedziała, że przeczytał mi fragment? Pippa2011 Lepiej niech to będzie żart, Pip. mi nie chciał nic przeczytać!!! Kath Cierpliwości. Pippa2011 xxxx – Ciekawe – powiedział Strike. – Bardzo ciekawe. Kiedy wczoraj Kent mnie zaatakowała, groziła, że ktoś o imieniu Pippa chce mnie zabić. – W takim razie spójrz na to! – zawołała podekscytowana Robin, zjeżdżając do wpisu z 9 listopada. Kiedy poznałam SP, powiedział mi: „Piszesz, jak należy, dopiero kiedy ktoś krwawi, najlepiej ty sama”. Jak wiadomo Czytelnikom tego bloga, Metaforycznie otwieram sobie żyły zarówno tutaj, jak i w moich powieściach. Dzisiaj czuję się tak, jakby Śmiertelnie ugodził mnie ktośkto zdobył moje zaufanie. „Och, Macheath, tyś zrabował mój spokój. Z rozkoszą patrzyłbym, jak cię torturują”[1]. – Skąd jest ten cytat? – spytał Strike. Zręczne palce Robin zatańczyły na klawiaturze. – Z Opery żebraczej Johna Gaya. – Erudytka z niej, jak na kobietę, która piszę „rozumię” i stosuje duże litery w przypadkowych miejscach. – Nie wszyscy musimy być genialnymi pisarzami – powiedziała z wyrzutem Robin. – I dzięki Bogu, sądząc po tym, czego się o nich nasłuchałem. – Spójrz na komentarz pod tym cytatem – powiedziała Robin, wracając do bloga Kathryn. Kliknęła na link i ukazało się jedno zdanie.

Rozciągnę go dla ciebie na pier*@%onym łożu tortur Kath. Autorką tego komentarza też była Pippa2011. – Wygląda na to, że Pippa lubi kłopoty – powiedział Strike. – Jest tutaj coś na temat źródła utrzymania Kent? Domyślam się, że nie płaci rachunków swoimi fantazjami erotycznymi. – To też jest trochę dziwne. Spójrz tutaj. 28 października Kathryn napisała: Podobnie jak większość pisarzy, mam też normalną pracę. Nie mogę o niej wiele powiedzieć ze względów bezpieczeństwa. W tym tygodniu w naszym Zakładzie jeszcze bardziej zaostrzono przepisy, co dało pretekst mojej nadgorliwej współpracownicy (nawrócona chrześcijanka ze świętoszkowatym podejściem do mojego życia prywatnego), żeby podszepnąć dyrekcji, że należy kontrolować blogi itp. na wypadek ujawniania tajnych informacji. Na szczęście wygląda na to, że zdrowy rozsądek zwyciężył i nic nie zrobiono w tym kierunku. – Tajemnicza sprawa – powiedział Strike. – „Względy bezpieczeństwa”... może chodzi o więzienie dla kobiet? O szpital psychiatryczny? Albo miała na myśli tajemnice handlowe? – Spójrz na to. Z 13 listopada. Robin przesunęła ekran do najnowszego wpisu – ostatniego po tym, w którym Kathryn stwierdziła, że została śmiertelnie ugodzona. Trzy dni temu moja ukochana siostra przegrała długą walkę z rakiem piersi. Dziękuję wam wszystkim za wsparcie i wyrazy współczucia. Pod wpisem dodano dwa komentarze. Robin je otworzyła. Pippa2011 napisała: Tak mi przykro, Kath. Przesyłam ci całą miłość świata xxx. Kathryn odpowiedziała: Dzięki Pippa jesteś prawdziwą przyjaciółką xxxx Wyprzedzające podziękowania Kathryn za liczne wyrazy współczucia wyglądały bardzo smutno nad tą krótką wymianą zdań. – Dlaczego? – spytał powoli Strike. – Dlaczego co? – zdziwiła się Robin, spoglądając na niego. – Dlaczego ludzie to robią? – Pytasz, czemu blogują? Nie wiem... czy ktoś przypadkiem nie powiedział, że niezbadane życie

nie jest warte życia. – Tak, Platon – powiedział Strike – ale to nie jest badanie życia, to wystawianie go na pokaz. – O Boże! – zawołała Robin, oblewając się herbatą, gdyż podskoczyła z nagłym poczuciem winy. – Zapomniałam, że jest coś jeszcze! Wczoraj, kiedy już prawie wychodziłam do domu, zadzwonił Christian Fisher. Pytał, czy byłbyś zainteresowany napisaniem książki. – Czym? – Napisaniem książki – powiedziała Robin, tłumiąc nagłą chęć roześmiania się na widok obrzydzenia malującego się na twarzy Strike’a. – O twoim życiu. O twoich doświadczeniach w wojsku i rozwiązaniu sprawy Luli Landry... – Zadzwoń do niego – przerwał jej – i powiedz, że nie, nie jestem zainteresowany napisaniem książki. Dopił herbatę i skierował się do drzwi, przy których obok jego czarnego płaszcza wisiała teraz stara skórzana kurtka. – Nie zapomniałeś o dzisiejszym wieczorze? – spytała Robin, czując, jak supeł w jej żołądku, na chwilę rozluźniony, znowu się zaciska. – O dzisiejszym wieczorze? – O spotkaniu w pubie – powiedziała z rozpaczą. – Ze mną. I z Matthew. W King’s Arms. – Nie, nie zapomniałem – odparł, zastanawiając się, dlaczego Robin wydaje się taka spięta i nieszczęśliwa. – Pewnie całe popołudnie będę w terenie, więc spotkamy się na miejscu. O ósmej, tak? – O wpół do siódmej – powiedziała, jeszcze bardziej spięta. – O wpół do siódmej. Racja. Będę na pewno... Venetio. Zastygła w bezruchu. – Skąd wiesz...? – Przeczytałem w zaproszeniu – wyjaśnił Strike. – Niezwykłe imię. Skąd się wzięło? – Wszystko wskazuje na to, że... no cóż, zostałam tam poczęta – powiedziała, rumieniąc się. – W Wenecji. A ty jak masz na drugie? – spytała, przekrzykując jego śmiech. Była trochę rozbawiona, a trochę zła. – Co znaczy B. w C.B. Strike? – Muszę już lecieć – uciął Strike. – Do zobaczenia o ósmej. – O wpół do siódmej! – krzyknęła w stronę zamykających się drzwi. Tego popołudnia celem Strike’a był sklep z akcesoriami elektronicznymi w Crouch End. Na zapleczu rozmontowywano kradzione komórki i laptopy, wydobywano z nich prywatne informacje, a następnie wyczyszczone urządzenia i zdobyte w ten sposób dane sprzedawano ludziom, którym mogły się przydać. Właściciel tego lukratywnego biznesu sprawiał spore kłopoty klientowi Strike’a panu Gunfreyowi. Pan Gunfrey – pod każdym względem dorównujący nieuczciwością człowiekowi,

którego Strike śledził aż do siedziby jego firmy, tyle że na większą i bardziej ostentacyjną skalę – popełnił błąd i nadepnął na odcisk komuś, kogo lepiej omijać z daleka. Wiedział, do czego jest zdolny ten przeciwnik, mieli wspólnego znajomego. Obiekt powitał Strike’a w biurze na piętrze, w którym pachniało równie okropnie jak w agencji Elizabeth Tassel. W tle snuło się dwóch obgryzających paznokcie młodzieńców w ortalionowych dresach. Strike wcielił się w rolę zbira do wynajęcia poleconego przez wspólnego znajomego. Potencjalny zleceniodawca zwierzył mu się, że zamierza wziąć na celownik nastoletniego syna pana Gunfreya i okazał się zaskakująco dobrze poinformowany o jego poczynaniach. Posunął się do złożenia Strike’owi propozycji: pięćset funtów za pocięcie chłopakowi twarzy („Nie chcę nikogo mordować, chcę tylko przesłać jego ojcu wiadomość, kumasz?”). Zanim Strike zdołał się stamtąd wydostać, minęła szósta. Gdy tylko się upewnił, że nikt go nie śledzi, zadzwonił do pana Gunfreya. Przerażenie i cisza rozmówcy uświadomiły Strike’owi, że pan Gunfrey w końcu zdał sobie sprawę, w co się wpakował. Potem Strike zadzwonił do Robin. – Spóźnię się. Przepraszam – powiedział. – Gdzie jesteś? – spytała. Wydawała się zestresowana. W tle słyszał barowe odgłosy: rozmowy i śmiech. – W Crouch End. – O Boże – powiedziała ściszonym głosem. – Miną wieki, zanim uda ci się... – Wezmę taksówkę – zapewnił ją. – Będę najszybciej, jak się da. W taksówce jadącej z warkotem po Upper Street zastanawiał się, dlaczego Matthew wybrał pub akurat w Waterloo. Żeby mieć pewność, że Strike będzie musiał pokonać kawał drogi? Żeby się zemścić za to, że podczas wcześniejszych prób spotkania się Strike wybierał puby, które jemu były na rękę? Miał nadzieję, że w King’s Arms podają coś konkretnego do jedzenia. Nagle bardzo zgłodniał. Dotarcie do celu zajęło mu czterdzieści minut, między innymi dlatego, że pod rząd domków robotniczych z dziewiętnastego wieku, w których mieścił się pub, nie można było podjechać samochodem. Strike postanowił wysiąść i położyć kres próbom połapania się w numeracji budynków podejmowanym przez zrzędliwego kierowcę, gdyż wszystko wskazywało na to, że numery nie układają się w żadną logiczną sekwencję. Dalej ruszył piechotą, zastanawiając się, czy na decyzję Matthew nie wpłynęła przypadkiem trudność w znalezieniu tego miejsca. King’s Arms okazało się malowniczym wiktoriańskim pubem przy skrzyżowaniu. Wejście otaczała mieszanina studentów i eleganckich młodych mężczyzn wyglądających na przedstawicieli wolnych zawodów. Wszyscy palili i pili. Gdy Strike się zbliżył, tłumek z łatwością się rozstąpił, robiąc mu więcej miejsca, niż to było konieczne dla człowieka o jego wzroście i posturze. Przestępując próg i wchodząc do małego baru, Strike zastanawiał się, nie bez cichej nadziei na taki rozwój sytuacji, czy przypadkiem nie zostanie wyproszony z powodu niechlujnego stroju.

Tymczasem w hałaśliwej sali w głębi pubu, pod szklanym sufitem na podwórzu rozmyślnie zagraconym bibelotami Matthew spoglądał na zegarek. – Już prawie piętnaście po siódmej – oznajmił, zwracając się do Robin. Schludny – w garniturze i krawacie – był jak zwykle najprzystojniejszym mężczyzną w barze. Robin przywykła do tego, że kobiety odprowadzają go wzrokiem. Nigdy nie potrafiła ocenić, w jakim stopniu Matthew jest świadomy ich przelotnych, rozpalonych spojrzeń. Siedząc przy podłużnym drewnianym stole, którym musieli się podzielić z grupą rozgadanych studentów, mierzący metr osiemdziesiąt trzy wzrostu Matthew z wyraźnie zarysowanym podbródkiem z dołkiem i błękitnymi oczami wyglądał jak koń czystej krwi na padoku pełnym kucyków rasy Highland. – To on – powiedziała Robin, czując przypływ ulgi i lęku. Strike wydawał się większy i jeszcze bardziej niechlujny, niż kiedy wychodził z agencji. Z łatwością przeciskał się przez tłum, idąc w ich stronę ze wzrokiem utkwionym w jasnozłotej głowie Robin, i trzymał w wielkiej dłoni kufel hopheada. Matthew wstał. Wyglądał, jakby szykował się do starcia. – Cormoran... cześć... znalazłeś nas. – Ty musisz być Matthew – powiedział Strike, wyciągając rękę. – Przepraszam za spóźnienie. Próbowałam się wyrwać wcześniej, ale miałem do czynienia z facetem, od którego lepiej nie odwracać się bez pozwolenia. Matthew odpowiedział mu sztucznym uśmiechem. Spodziewał się, że Strike będzie sypał takimi uwagami: że będzie dodawał sobie dramatyzmu, robił ze swojej profesji wielką sensację. A wyglądał tak, jakby po prostu zmieniał koło. – Siadaj – powiedziała Robin nerwowym tonem, odsuwając się na ławce tak daleko, że omal z niej nie spadła. – Jesteś głodny? Właśnie zamierzaliśmy coś zamówić. – Podają tu całkiem przyzwoite jedzenie – powiedział Matthew. – Tajskie. Nie takie jak w Mango Tree, ale też w porządku. Strike uśmiechnął się bez życzliwości. Przypuszczał, że Matthew jest właśnie taki: że rzuca nazwami restauracji w Belgravii, chcąc dowieść, że zaledwie po roku w Londynie stał się wytrawnym mieszkańcem metropolii. – Jak ci poszło dziś po południu? – spytała Robin Strike’a. Pomyślała, że jeśli Matthew usłyszy, czym zajmuje się Strike, proces tropienia przestępców zafascynuje go tak samo jak ją i jego uprzedzenia znikną. Krótka relacja Strike’a z popołudniowych działań, z pominięciem wszystkich szczegółów mogących umożliwić identyfikację zainteresowanych, wywołała ledwie skrywaną obojętność Matthew. Potem Strike zaproponował im obojgu coś do picia, ponieważ siedzieli przy pustych kieliszkach. – Mógłbyś wykazać odrobinę zainteresowania – syknęła Robin do Matthew, kiedy Strike poszedł do baru i znalazł się poza zasięgiem jej głosu.

– Robin, on się spotkał z jakimś facetem w sklepie – powiedział Matthew. – Wątpię, żeby w najbliższym czasie zwrócono się do niego o prawa do zekranizowania tego wydarzenia. Zadowolony ze swojego poczucia humoru, skupił się na zawieszonej naprzeciwko tablicy z menu. Kiedy Strike wrócił z napojami, Robin uparła się, że sama przedrze się do baru, żeby zamówić jedzenie. Bała się zostawiać obu mężczyzn samych, ale jednocześnie czuła, że bez niej w pobliżu mogliby jakimś cudem znaleźć płaszczyznę porozumienia. Pod nieobecność Robin zadowolenie z siebie, które przez chwilę odczuwał Matthew, nagle go opuściło. – Byłeś w wojsku – powiedział do Strike’a, mimo że postanowił nie dopuścić do tego, by życiowe doświadczenia Strike’a zdominowały rozmowę. – Zgadza się – powiedział Strike. – W WSS. Matthew nie był pewny, co znaczy ten skrót. – Mój ojciec służył w RAF-ie – oznajmił. – Tak, w tym samym czasie co Jeff Young. – Kto? – Ten walijski rugbysta. Dwadzieścia trzy występy w reprezentacji – podpowiedział Matthew. – A, racja – odrzekł Strike. – Tak, tata został dowódcą szwadronu. Odszedł ze służby w osiemdziesiątym szóstym i od tamtej pory prowadzi firmę zajmującą się zarządzaniem nieruchomościami. Nieźle mu idzie. Nie tak jak twojemu staremu – dodał Matthew lekko urażonym tonem – ale nieźle. „Palant” – pomyślał Strike. – O czym rozmawiacie? – spytała zaniepokojona Robin, wracając na miejsce. – O tacie – powiedział Matthew. – Biedaczek – powiedziała Robin. – Jak to: biedaczek? – warknął Matthew. – No wiesz... martwi się o twoją mamę. Miała przecież lekki udar. – A – zreflektował się. – No tak. Strike spotykał w wojsku takich mężczyzn jak Matthew: zawsze w stopniu oficera. Tuż pod ich gładką powierzchownością tkwiła jednak odrobina zagubienia, którą musieli maskować zachowaniem i czasami przesadzali. – Co słychać w Lowther-French? – spytała Robin narzeczonego, chcąc, żeby pokazał Strike’owi, jakim fajnym jest facetem, żeby pokazał prawdziwego Matthew, tego, którego kochała. – Matthew przeprowadza audyt w pewnym bardzo dziwnym małym wydawnictwie. Zabawni ludzie, prawda? – powiedziała do narzeczonego. – Nie nazwałbym ich „zabawnymi”, mają tam straszny bałagan – odrzekł Matthew, a potem mówił, dopóki nie przyniesiono jedzenia: przeplatał swoją opowieść odniesieniami do „dziewięćdziesięciu tysi” i „ćwierci balona”, a każde zdanie ustawiał niczym lustro pod takim kątem, żeby ukazywało go w jak najlepszym świetle – jego spryt, bystry umysł, przewagę nad

powolniejszymi, głupszymi kolegami z dłuższym stażem, jego wyższość nad tępakami zatrudnionymi w wydawnictwie, w którym przeprowadzał audyt. – ... próbują wliczyć w koszty imprezę bożonarodzeniową, mimo że od dwóch lat ledwie wychodzą na zero. Stosowniejsze byłoby czuwanie przy zwłokach. Ostrą krytykę małego wydawnictwa przerwało podanie jedzenia, po którym zapadła cisza. Robin miała nadzieję, że Matthew przedstawi Strike’owi milsze, bardziej ujmujące szczegóły osobliwości małego wydawnictwa, którymi się z nią wcześniej podzielił, więc teraz nie wiedziała, co powiedzieć. Wzmianka Matthew o wydawnictwie podsunęła jednak Strike’owi pewien pomysł. Szczęka detektywa poruszała się coraz wolniej. Uświadomił sobie, że nadarza się doskonała okazja, żeby zdobyć informacje na temat miejsca pobytu Owena Quine’a, a jego pojemna pamięć podsunęła mu pewien szczegół, o którym na jakiś czas zapomniał. – Masz dziewczynę, Cormoran? – spytał otwarcie Matthew. Zależało mu na wyjaśnieniu tego wątku. Robin wypowiadała się na ten temat mało precyzyjnie. – Nie – powiedział pogrążony w myślach Strike. – Przepraszam... Za chwilę wrócę, muszę zadzwonić. – Jasne, nie ma sprawy – odrzekł rozdrażniony Matthew, ale gdy Strike znowu znalazł się poza zasięgiem jego głosu, dodał: – Spóźniasz się czterdzieści minut, a potem spieprzasz w czasie kolacji. Posiedzimy tu i zaczekamy, aż raczysz wrócić. – Matt! Wychodząc z pubu, Strike wyjął papierosy i komórkę. Zapalił i odszedł od innych palaczy w stronę spokojnego końca bocznej uliczki, żeby stanąć w ciemności pod łukami z cegły podpierającymi tory kolejowe. Culpepper odebrał po trzecim sygnale. – Strike – powiedział. – Jak leci? – Dobrze. Dzwonię, żeby cię prosić o przysługę. – Mów – powiedział obojętnie Culpepper. – Twoja kuzynka Nina pracuje w Roper Chard... – Skąd, kurna, o tym wiesz? – Sam mi powiedziałeś – wyjaśnił cierpliwie Strike. – Kiedy? – Kilka miesięcy temu. Rozpracowywałem dla ciebie tego podejrzanego dentystę. – Ta twoja pieprzona pamięć – powiedział Culpepper, nie tyle z podziwem, ile z niepokojem. – To nie jest normalne. Czemu pytasz o Ninę? – Nie mógłbyś mnie z nią umówić? – spytał Strike. – Roper Chard organizuje jutro wieczorem przyjęcie jubileuszowe i chciałbym tam pójść. – Po co? – W związku z pewną sprawą – odpowiedział wymijająco Strike.

Nigdy nie dzielił się z Culpepperem szczegółami rozwodów ludzi z wyższych sfer ani rozłamów w świecie biznesu, którymi się zajmował, mimo że Culpepper często go o to prosił. – Poza tym właśnie dałem ci najlepszy materiał w twojej cholernej karierze. – Dobra, w porządku – powiedział zrzędliwie dziennikarz po chwili wahania. – Chyba mógłbym to dla ciebie zrobić. – Jest wolna? – spytał Strike. – A co, chciałbyś też pobzykać? – spytał Culpepper i Strike zauważył, że myśl o facecie próbującym zaciągnąć jego kuzynkę do łóżka raczej dziennikarza rozbawiła, niż zdenerwowała. – Nie, zastanawiam się, czy nie będę wyglądał podejrzanie, jeśli mnie tam przyprowadzi. – A, no tak. Chyba właśnie się z kimś rozstała. Nie wiem. Prześlę ci jej numer SMS-em. Zaczekaj do niedzieli – dodał Culpepper z ledwie skrywaną radością. – W stronę lorda Parkera zbliża się tsunami gówna. – Zadzwoń do Niny i uprzedź ją, dobrze? – poprosił Strike. – Wyjaśnij jej, kim jestem, żeby wiedziała, o co chodzi. Culpepper zgodził się i zakończył połączenie. Strike, nieszczególnie spiesząc się z powrotem do Matthew, wypalił papierosa i dopiero potem wszedł do pubu. Przeciskając się przez tłum z pochyloną głową, żeby uniknąć zderzenia z wiszącymi doniczkami i tablicami z nazwami ulic, pomyślał, że ten zagracony pub jest jak Matthew: za bardzo się stara. Na wystrój składały się między innymi staromodny piec i zabytkowa kasa, liczne kosze na zakupy, stare grafiki i talerze: cała gama znalezisk ze sklepów ze starzyzną. Matthew miał nadzieję, że zdąży zjeść makaron przed powrotem Strike’a, żeby podkreślić, jak długo trwała jego nieobecność, ale mu się to nie udało. Robin wydawała się przygnębiona i Strike’owi, zastanawiającemu się, co między nimi zaszło, kiedy go nie było, zrobiło się jej żal. – Robin mówiła, że grałeś w rugby – zwrócił się do Matthew, postanawiając się wysilić. – Mogłeś grać w mistrzostwach okręgowych, prawda? Przez następną godzinę prowadzili mozolną rozmowę: najłatwiej szło wtedy, kiedy Matthew mógł opowiadać o sobie. Strike zauważył, że Robin ma w zwyczaju podsuwać narzeczonemu wątki i tropy umożliwiające mu poruszanie tematów, dzięki którym mógł zabłysnąć. – Długo jesteście razem? – spytał. – Dziewięć lat – powiedział Matthew i na chwilę na jego twarz wróciła bojowa mina. – Aż tyle? – zdziwił się Strike. – Poznaliście się na uniwersytecie? – W szkole – wyjaśniła Robin z uśmiechem. – W szóstej klasie. – To nieduża szkoła – dodał Matthew. – Robin była tam jedyną inteligentną dziewczyną, która w dodatku wyglądała niczego sobie. Nie miałem innego wyjścia. „Menda” – pomyślał Strike. Po wyjściu z pubu rozstali się dopiero na stacji Waterloo. Szli w ciemności, rozmawiając, a potem pożegnali się przy wejściu do metra.

– No widzisz – powiedziała Robin zrezygnowanym tonem, kiedy razem z Matthew zmierzali w stronę ruchomych schodów. – To miły facet. – Punktualny jak cholera – odrzekł Matthew, który nie mógł zarzucić Strike’owi niczego więcej, nie wychodząc przy tym na wariata. – Pewnie na ślub też spóźni się czterdzieści minut i zepsuje ceremonię. Była to jednak milcząca zgoda na udział Strike’a. Mimo szczerego entuzjazmu ze strony narzeczonego Robin uznała, że mogło pójść gorzej. Tymczasem Matthew w milczeniu snuł myśli, którymi z nikim by się nie podzielił. Robin adekwatnie opisała wygląd swojego szefa – fryzurę przypominającą włosy łonowe, bokserski profil – ale Matthew nie przypuszczał, że Strike jest aż taki duży. Detektyw był od niego wyższy o dobre kilka centymetrów, a Matthew szczycił się tym, że jest najwyższym mężczyzną w biurze. Co więcej, choć Matthew uznałby za niesmaczne szpanerstwo, gdyby Strike zaczął opowiadać o swoich doświadczeniach z Afganistanu i Iraku, o tym, jak oderwało mu nogę albo jak zdobył medal, który najwyraźniej zrobił na Robin wielkie wrażenie, przemilczenie przez Strike’a tych wszystkich tematów okazało się chyba jeszcze bardziej irytujące. Z jakiegoś powodu bohaterstwo Strike’a, jego wypełnione działaniem życie, doświadczenia z podróży i niebezpiecznych sytuacji unosiły się nad ich rozmową niczym duch. Siedząca obok Matthew Robin też milczała. Wieczór ani trochę jej się nie podobał. Nigdy wcześniej nie znała takiego Matthew – a przynajmniej nigdy go takiego nie widziała. Analizując tę sytuację w trzęsącym się wagonie, pomyślała, że to przez Strike’a. Jakimś cudem jej szef sprawił, że spojrzała na Matthew jego oczami. Nie była pewna, jak to zrobił. Niektórzy mogliby uznać, że to całe wypytywanie Matthew o rugby było uprzejme, ale Robin wiedziała lepiej... A może po prostu była zła, że Strike się spóźnił i winiła go za coś, czego wcale nie zrobił? I tak para narzeczonych pędziła do domu, zjednoczona w tłumionej złości na człowieka, który głośno chrapał, oddalając się w terkoczącym wagonie północnej linii metra.

11 Lecz powiedz, Czemu odtrącasz mnie tak bezlitośnie? John Webster, Księżna d’Amalfi (tłum. J. Strzetelski)

– Cormoran Strike? – spytał nazajutrz za dwadzieścia dziewiąta dziewczęcy głos, który Strike od razu skojarzył z przedstawicielką klasy średniej. – Tak – potwierdził. – Mówi Nina. Nina Lascelles. Dominic dał mi twój numer. – A, tak – powiedział Strike, który stał z nagim torsem przed lusterkiem do golenia trzymanym zazwyczaj obok zlewozmywaka w kuchni, gdyż w łazience było i ciemno, i ciasno. – Czy Dominic wyjaśnił ci, o co chodzi? – spytał, wytarłszy przedramieniem piankę do golenia otaczającą usta. – Tak, chcesz zinfiltrować jubileuszowe przyjęcie w Roper Chard. – „Zinfiltrować” to trochę za mocne określenie. – Ale brzmi o wiele bardziej ekscytująco. – No dobrze – powiedział rozbawiony. – Rozumiem, że się piszesz? – Oo, tak, będzie zabawa. Mogę zgadnąć, dlaczego chcesz tam być i wszystkich szpiegować? – „Szpiegowanie” to też nie do końca... – Nie psuj zabawy. Mogę zgadnąć? – Proszę bardzo – powiedział Strike, upijając łyk herbaty z kubka. Utkwił spojrzenie za oknem. Znowu było mglisto, krótka chwila słonecznej pogody dobiegła końca. – Chodzi o Bombyx Mori – powiedziała Nina. – Mam rację? Mam, prawda? Powiedz, że mam. – Masz – przyznał Strike, a ona pisnęła z zadowoleniem. – Nie powinnam o tym rozmawiać. Redakcja przypomina więzienie, do wszystkich pracowników rozesłano ostrzegawcze mejle, w gabinecie Daniela ciągle zjawiają się prawnicy. Gdzie się spotkamy? Powinniśmy najpierw się gdzieś umówić i przyjść na imprezę razem, nie uważasz? – Zdecydowanie tak – powiedział Strike. – Gdzie ci pasuje? Wyjmując długopis z płaszcza powieszonego obok drzwi, z tęsknotą myślał o wieczorze w domu, o porządnym wyspaniu się, o chwili spokoju i odpoczynku przed wczesną pobudką w sobotę, kiedy zamierzał śledzić niewiernego męża swojej ciemnowłosej klientki. – Znasz Ye Olde Cheshire Cheese? – spytała Nina. – To przy Fleet Street. Nie będzie tam nikogo ode mnie z pracy, a to tylko kawałek drogi od redakcji. To staromodny pub, ale go uwielbiam.

Umówili się na wpół do ósmej. Wróciwszy do golenia, Strike zaczął się zastanawiać, jak duże są szanse, że na przyjęciu dla wydawców spotka kogoś, kto zna miejsce pobytu Quine’a. „Problem w tym – zganił w myślach swoje odbicie w okrągłym lusterku, gdy podobnie jak on atakowało zarost na brodzie – że dalej zachowujesz się jak żołnierz z WSS. Ojczyzna nie płaci ci już za drobiazgowość, koleś”. Nie znał jednak innego sposobu. Był to element jego krótkiego, ale nieelastycznego prywatnego kodeksu etycznego, którego przestrzegał przez całe dorosłe życie: rób, co do ciebie należy, i rób to dobrze. Strike zamierzał spędzić większość dnia w agencji, co w normalnych okolicznościach sprawiało mu przyjemność. Dzielili się z Robin papierkową robotą. Jego asystentka była kobietą inteligentną i dobrą doradczynią, równie zafascynowaną mechanizmem prowadzenia śledztwa jak wtedy, kiedy zjawiła się w agencji po raz pierwszy. Dziś jednak Strike szedł po schodach z uczuciem graniczącym z niechęcią i tak jak przypuszczał, jego wprawne czułki wykryły w powitaniu Robin pewne skrępowanie, które, jak się obawiał, mogło wkrótce przybrać formę pytania: „Co sądzisz o Matthew?”. Właśnie dlatego – pomyślał Strike, wycofując się do gabinetu i zamykając drzwi pod pretekstem chęci wykonania kilku telefonów – spotykanie się z jedyną podwładną poza pracą jest błędem. Kilka godzin później głód zmusił go do wyjścia. Robin jak zwykle kupiła kanapki, ale nie zapukała do drzwi, żeby dać mu znać, że już czekają. To także świadczyło o skrępowaniu po wieczorze poprzedniego dnia. Chcąc odwlec chwilę, w której przyjdzie im poruszyć niewygodny temat, i licząc na to, że jeśli będzie go wystarczająco długo unikał, być może Robin nigdy go nie poruszy (choć z jego doświadczeń wynikało, że ta taktyka nie sprawdza się w odniesieniu do kobiet), Strike oznajmił – zgodnie z prawdą – że właśnie skończył rozmawiać z panem Gunfreyem. – Zamierza pójść na policję? – spytała Robin. – Hm... nie. Gunfrey nie należy do gości, którzy idą na policję, kiedy ktoś im się naprzykrza. Jest prawie takim samym krętaczem jak typ, który chce mu pociąć syna. Ale zrozumiał, że tym razem przeszarżował. – Nie pomyślałeś o tym, żeby nagrać, jak ten gangster płaci ci za robotę, i zanieść to na policję? – spytała Robin bez zastanowienia. – Nie, Robin, bo od razu byłoby wiadomo, kto dał cynk, i naraziłbym nasze interesy, gdybym w czasie pracy musiał unikać płatnych zabójców. – Przecież Gunfrey nie może wiecznie trzymać syna pod kluczem! – Nie będzie musiał. Wywiezie rodzinę na niespodziewane wakacje w Stanach, zadzwoni z Los Angeles do naszego wielbiciela noży i powie, że po zastanowieniu zmienił zdanie na temat komplikowania mu interesów. To nie powinno wyglądać zbyt podejrzanie. Ten gość zdążył mu już wystarczająco zaleźć za skórę, żeby Gunfrey spasował. Wybite okna, telefoniczne pogróżki pod adresem żony. Chyba w przyszłym tygodniu będę musiał wrócić do Crouch End, powiedzieć,

że chłopak się nie pokazuje, i oddać małpkę – westchnął Strike. – To mało prawdopodobne, ale wolałbym, żeby nie zaczęli mnie szukać. – Dał ci...? – Małpkę, Robin: pięćset funciaków – wyjaśnił Strike. – Jak się na to mówi w Yorkshire? – Wstrząsająco niska kwota za okaleczenie nastolatka – stwierdziła Robin, a potem, zaskoczyła Strike’a pytaniem: – Co sądzisz o Matthew? – Miły gość – odrzekł odruchowo. Nie rozwinął tej oceny. Robin nie była głupia. Zdążyła mu już zaimponować instynktowną umiejętnością wyczuwania kłamstwa, fałszywej nuty. Mimo to czym prędzej zmienił temat. – Tak sobie myślę, że może w przyszłym roku, jeśli zgarniemy porządne zyski i już dostaniesz podwyżkę, moglibyśmy zatrudnić kogoś do pomocy. Haruję non stop, długo tak nie pociągnę. Ilu klientom ostatnio odmówiłaś? – Kilku – odrzekła chłodno Robin. Uznając, że wykazał zbyt mały entuzjazm w kwestii Matthew, ale pewny, że nie chce być większym hipokrytą, niż był, Strike po chwili wycofał się do gabinetu i znowu zamknął drzwi. Tym razem miał rację tylko połowicznie. Jego odpowiedź rzeczywiście przygnębiła Robin, która wiedziała, że gdyby Strike naprawdę polubił Matthew, nie użyłby tak definitywnego określenia jak „miły gość”. Powiedziałby: „No, jest w porządku” albo „Chyba mogłaś trafić gorzej”. Najbardziej ją zdenerwowała – wręcz zraniła – wzmianka o zatrudnieniu dodatkowego pracownika. Robin odwróciła się w stronę monitora i zaczęła pisać szybko i wściekle, uderzając w klawiaturę mocniej niż zwykle. Wystawiała dla rozwodzącej się brunetki fakturę za ubiegły tydzień. Myślała – i najwyraźniej była w błędzie – że jest dla Strike’a kimś więcej niż jedynie sekretarką. Pomogła mu przecież zdobyć dowody, które pogrążyły zabójcę Luli Landry. Niektóre z nich zebrała nawet samodzielnie, z własnej inicjatywy. W późniejszych miesiącach kilka razy robiła rzeczy znacznie wykraczające poza obowiązki asystentki: towarzyszyła Strike’owi podczas obserwacji, kiedy w parze wyglądał naturalniej, czarowała portierów i krnąbrnych świadków, którzy instynktownie stawali okoniem na widok zwalistej sylwetki i gburowatej miny Strike’a. Nie wspominając o tym, że udawała przez telefon najróżniejsze kobiety, których Strike z jego głębokim, basowym głosem nie miałby szans naśladować. Sądziła, że Strike myśli podobnie jak ona: czasami mówił coś w rodzaju: „To dobre ćwiczenie dla rozwoju twoich umiejętności detektywistycznych” albo „Przydałby ci się kurs kontrwywiadowczy”. Sądziła, że kiedy agencja złapie wiatr w żagle (miała prawo twierdzić, że także dzięki niej), będzie mogła liczyć na szkolenie, którego z pewnością potrzebowała. Teraz wyglądało jednak na to, że wszystkie słowa Strike’a były tylko rzucanymi mimochodem frazesami, zdawkowym poklepywaniem maszynistki po ramieniu. Po co w takim razie wciąż tam siedziała? Dlaczego odrzuciła o wiele lepsze propozycje? (W złości Robin postanowiła zapomnieć o tym, że wcale nie

chciała pracować w dziale kadr, mimo że dobrze by jej za to płacono). Może nowy pracownik będzie kobietą zdolną do wykonywania wszystkich pożytecznych zadań, a ona, Robin, stanie się recepcjonistką i sekretarką dla nich obojga i nigdy więcej nie wstanie zza biurka? Nie po to została ze Strikiem, rezygnując ze znacznie lepszych zarobków i tworząc wieczne źródło napięcia w swoim związku. Punktualnie o piątej Robin przerwała pisanie w połowie zdania, włożyła płaszcz i wyszła, zamykając szklane drzwi z niepotrzebną siłą. Trzask obudził Strike’a, który głęboko spał przy biurku z głową opartą na ramionach. Detektyw spojrzał na zegarek, zobaczył, że jest piąta i zaczął się zastanawiać, kto przyszedł. Dopiero kiedy otworzył drzwi do poczekalni i zobaczył, że płaszcz i torebka Robin zniknęły, a monitor komputera jest wyłączony, zrozumiał, że jego asystentka wyszła bez pożegnania. – Noż kurwa, bez przesady – powiedział zniecierpliwiony. Zwykle się nie dąsała. Była to jedna z cech, które w niej lubił. Co z tego, że Matthew nie przypadł mu do gustu? Przecież to nie on miał za niego wyjść. Mamrocząc ze złością pod nosem, Strike zamknął agencję i wszedł po schodach do mieszkania na poddaszu. Zamierzał coś zjeść i przebrać się przed spotkaniem z Niną Lascelles.

12 To kobieta niebywale pewna siebie, obdarzona wyjątkowym dowcipem i językiem. Ben Jonson, Epicoene, or The Silent Woman

Tego wieczoru Strike szedł z rękami wciśniętymi głęboko do kieszeni po ciemnym, zimnym Strandzie w stronę Fleet Street, krocząc najszybciej, jak pozwalały mu zmęczenie i coraz większy ból w prawej nodze. Żałował, że porzucił spokój i wygodę swojego lokum, szumnie nazywanego kawalerką. Nie był pewny, czy wieczorna wyprawa na cokolwiek mu się przyda, ale gdy już znalazł się w mroźnej mgle zimowego wieczoru, znowu dał się oczarować wiekowemu pięknu starego miasta, któremu był winien przywiązanie od czasów dzieciństwa. Mroźny listopadowy wieczór zmazał wszystkie turystyczne piętna: siedemnastowieczna fasada Old Bell Tavern z rozświetlonymi romboidalnymi szybami w oknach tchnęła szlachetną zabytkowością. Surowa i groźna sylwetka smoka strzegącego Temple Bar malowała się na tle wysadzanej gwiazdami czerni nieba, a w oddali spowita mgłą kopuła Świętego Pawła lśniła niczym wschodzący księżyc. Kiedy Strike zbliżał się do celu, wysoko na ceglanym murze zauważał nazwy świadczące o prasowej przeszłości Fleet Street – „People’s Friend”, „Dundee Courier” – ale Culpepper i jego dziennikarska brać już dawno przenieśli się ze swojego tradycyjnego siedliska do Wapping i Canary Wharf. Teraz w okolicy dominowało prawo. Na przechodzącego detektywa spoglądał Królewski Trybunał Sprawiedliwości – najważniejsza świątynia adeptów tego fachu. Strike, owładnięty wielkodusznością i sentymentalnym nastrojem, zbliżył się do okrągłej żółtej latarni po drugiej stronie ulicy, przy wejściu do Ye Olde Cheshire Cheese, i ruszył wąskim przejściem do drzwi, pochylając się, żeby nie uderzyć głową w niskie nadproże. Ciasny, wyłożony boazerią korytarzyk obwieszony starymi obrazami olejnymi prowadził do maleńkiej sali. Strike znowu się schylił, unikając zderzenia z wypłowiałym drewnianym szyldem „Bar tylko dla dżentelmenów” i natychmiast powitało go entuzjastyczne machanie bladej, filigranowej dziewczyny. Jej najbardziej wyrazistą cechą były wielkie brązowe oczy. Siedziała w czarnym płaszczu przycupnięta obok kominka, w którym płonęły polana. W małych białych dłoniach kołysała pusty kieliszek. – Nina? – Wiedziałam, że to ty, Dominic opisał cię w każdym szczególe. – Napijesz się czegoś? Poprosiła o białe wino. Strike przyniósł sobie kufel sama smitha i usadowił się na niewygodnej drewnianej ławce obok Niny. Salę wypełniały londyńskie akcenty. – To wciąż prawdziwy pub – powiedziała Nina, jakby odgadła jego myśli. – Tylko ludzie, którzy

nigdy tu nie przychodzą, myślą, że pełno tu turystów. Bywali tu Dickens, Johnson, Yeats... Uwielbiam to miejsce. Spojrzała na niego rozpromieniona, a on, rozgrzany kilkoma łykami piwa, odpowiedział jej uśmiechem. – Daleko stąd do twojej redakcji? – Jakieś dziesięć minut piechotą – powiedziała. – Jesteśmy zaraz przy Strandzie. W nowym budynku z ogrodem na dachu. Będzie cholernie zimno – dodała i od razu się zatrzęsła, ciaśniej owijając się płaszczem. – Ale szefostwo ma pretekst, żeby nie wynajmować żadnego lokalu. Nastały ciężkie czasy na rynku wydawniczym. – Wspomniałaś, że pojawiły się jakieś problemy w związku z Bombyx Mori – zagadnął Strike, przechodząc do sedna i starając się jak najbardziej wyprostować sztuczną nogę pod stołem. – „Problemy” – powiedziała – to w tym wypadku eufemizm stulecia. Daniel Chard jest wściekły. Nie wolno umieszczać Daniela Charda w sprośnej powieści w roli czarnego charakteru. Tego się nie robi. O nie. Zły pomysł. To dziwny człowiek. Podobno ugrzązł w rodzinnym biznesie, ale tak naprawdę chciał być artystą. Jak Hitler – dodała, chichocząc. Światła nad barem zatańczyły w jej dużych oczach. Skojarzyła się Strike’owi z czujną, podekscytowaną myszą. – Hitler? – powtórzył z lekkim rozbawieniem. – Kiedy się zdenerwuje, nawet pokrzykuje jak Hitler. Odkryliśmy to w tym tygodniu. Wcześniej nikt nie słyszał, żeby podnosił głos, bo najwyżej mamrotał. A teraz krzyczy i wydziera się na Jerry’ego. Słychać go przez ścianę. – Czytałaś tę książkę? Zawahała się i na jej ustach zamajaczył szelmowski uśmieszek. – Oficjalnie nie – odrzekła w końcu. – A nieoficjalnie... – Powiedzmy, że co nieco podejrzałam – przyznała. – Kopia jest pod kluczem? – No cóż, tak, w sejfie Jerry’ego. Chytrze spojrzała na Strike’a z ukosa, zachęcając go, żeby też delikatnie zadrwił z naiwnego redaktora. – Ale ponieważ Jerry ciągle zapomina szyfru, zdradził go wszystkim pracownikom. Dzięki temu zawsze może kogoś zapytać. Jerry to najsłodszy, najuczciwszy człowiek na świecie i raczej nie przyszłoby mu do głowy, że ktokolwiek odważyłby się przeczytać coś, czego nie powinien. – Kiedy widziałaś ten maszynopis? – W poniedziałek, zaraz po tym, jak go dostał. Krążyło już coraz więcej plotek, bo Christian Fisher obdzwonił w weekend z pięćdziesiąt osób i przeczytał im niektóre fragmenty. Słyszałam też, że zeskanował urywki i rozsyłał je mejlem.

– Domyślam się, że robił to, zanim do akcji wkroczyli prawnicy? – Tak. Zadzwonili do nas i wygłosili śmieszne przemówienie o tym, co się stanie, jeśli będziemy mówili o tej książce. Co za bzdura: próbowali nam uzmysłowić, że reputacja wydawnictwa ucierpi, jeśli nasz dyrektor naczelny zostanie ośmieszony – niedługo mamy wejść na giełdę, przynajmniej tak słyszałam – i że ryzykujemy utratę pracy. Nie wiem, jak ten prawnik mógł zachować powagę, kiedy to mówił. Mój tata jest honorowym członkiem palestry – dodała beztrosko – i twierdzi, że Chardowi byłoby bardzo trudno pociągnąć kogokolwiek z nas do odpowiedzialności, skoro o książce wie już tyle osób spoza wydawnictwa. – Czy Chard jest dobrym naczelnym? – spytał Strike. – Chyba tak – powiedziała lekko zniecierpliwiona. – To dość tajemniczy i dystyngowany człowiek, więc... No wiesz, to, co napisał o nim Quine, wydaje mi się zwyczajnie śmieszne. – Czyli co? – W książce Chard nazywa się Phallus Impudicus i... Strike zakrztusił się piwem. Nina zachichotała. – Nazwał go „Bezczelnym Fiutem”? – spytał Strike ze śmiechem, wycierając usta wierzchem dłoni. Nina też się roześmiała. Był to zaskakująco sprośny rechot jak na dziewczynę o wyglądzie pilnej uczennicy. – Uczyłeś się łaciny? Ja się poddałam, nienawidziłam jej. Ale każdy wie, co znaczy „phallus”, prawda? Sprawdziłam resztę i okazało się, że Phallus impudicus to tak naprawdę nazwa muchomora sromotnikowego. Podobno paskudnie pachnie i... co tu kryć – znowu zachichotała – wygląda jak gnijący fiut. To w stylu Owena: sprośne przezwiska i wszyscy z kuśkami na wierzchu. – A co porabia Phallus Impudicus? – Hm, chodzi jak Daniel, mówi jak Daniel, wygląda jak Daniel i przejawia pewną skłonność do nekrofilii po zamordowaniu przystojnego pisarza. To naprawdę drastyczne i odrażające. Jerry zawsze powtarzał, że Owen uważa dzień za stracony, jeśli przynajmniej dwa razy nie doprowadzi czytelnika do wymiotów. Biedny Jerry – dodała cicho. – Dlaczego „biedny”? – spytał Strike. – On też jest w tej książce. – Jako jakiś rodzaj fallusa? Nina znowu zachichotała. – Nie powiem ci, nie czytałam fragmentu o Jerrym. Od razu przeszłam do tego z Danielem, bo wszyscy mówili, że jest obrzydliwy i śmieszny. Jerry wyszedł tylko na pół godziny, więc nie miałam za dużo czasu. Ale wszyscy wiedzą, że on też tam jest, bo Daniel go wezwał, kazał mu porozmawiać z prawnikami i dopisał jego nazwisko do wszystkich głupich mejli, w których nas ostrzegał, że jeśli będziemy rozmawiać o Bombyx Mori, niebo runie nam na głowę. Daniel chyba poczuł się lepiej, kiedy odkrył, że Owen zaatakował też Jerry’ego. Wszyscy uwielbiają Jerry’ego,

więc pewnie myśli, że będziemy trzymać język za zębami, żeby go chronić. Zresztą Bóg jeden wie, dlaczego Quine czepił się też Jerry’ego – dodała Nina i lekko posmutniała. – Jerry nie ma żadnych wrogów. Owen to naprawdę drań – podsumowała po chwili namysłu, wpatrując się w pusty kieliszek po winie. – Napijesz się jeszcze? – spytał Strike. Podszedł do baru. Zauważył wypchaną szarą papugę w szklanej klatce na przeciwległej ścianie. Był to jedyny naprawdę oryginalny element, jaki tu spotkał, i życzliwie nastawiony do tego autentycznego fragmentu Londynu postanowił wyświadczyć ptaszysku przysługę i założyć, że kiedyś skrzeczało i gawędziło w tych murach, a nie zostało kupione jako wyliniała ozdoba. – Wiesz, że Quine zaginął? – spytał Strike, kiedy znowu usiadł obok Niny. – Tak, słyszałam. Wcale się nie dziwię. Narobił tyle zamieszania. – Znasz go? – Niezupełnie. Czasem wpada do redakcji i próbuje flirtować, no wiesz, w tej głupiej pelerynie narzuconej na ramiona, popisuje się i stara wszystkich szokować. Moim zdaniem jest trochę żałosny. Poza tym nie znoszę jego książek. Jerry namówił mnie, żebym przeczytała Grzech Hobarta. Coś okropnego. – Nie wiesz, czy ostatnio Quine się do kogoś odzywał? – Nic takiego nie słyszałam – powiedziała Nina. – I nikt nie wie, dlaczego napisał książkę, która gwarantuje, że będzie ciągany po sądach? – Wszyscy przypuszczają, że mocno się pokłócił z Danielem. On w końcu kłóci się ze wszystkimi. W ciągu tych wszystkich lat był u Bóg wie ilu wydawców. Słyszałam, że Daniel wydaje książki Owena tylko dlatego, żeby wszyscy myśleli, że Owen wybaczył mu to, jak potraktował Joego Northa. Owen i Daniel tak naprawdę się nie lubią, każdy o tym wie. Strike przypomniał sobie zdjęcie przystojnego młodego blondyna wiszące na ścianie w gabinecie Elizabeth Tassel. – Co takiego Chard zrobił Northowi? – Nie znam szczegółów – zaznaczyła Nina – ale wiem, że źle go potraktował. Owen przysiągł, że nigdy nie będzie pracował dla Daniela, ale później próbował szczęścia u prawie wszystkich pozostałych wydawców i w końcu musiał udać, że pomylił się co do Daniela. Daniel przyjął go z powrotem, myśląc, że to będzie dobrze wyglądało. W każdym razie wszyscy tak mówią. – A słyszałaś coś o tym, żeby Quine pokłócił się z Jerrym Waldegrave’em? – Nie i właśnie to jest w tym wszystkim najdziwniejsze. Dlaczego zaatakował Jerry’ego? Przecież to uroczy człowiek! Chociaż z tego, co słyszałam, w zasadzie nie sposób... Strike zauważył, że Nina po raz pierwszy zastanawia się nad tym, co zamierza powiedzieć. Po chwili dodała nieco poważniejszym tonem: – W zasadzie nie sposób zgadnąć, o co chodzi Owenowi we fragmencie o Jerrym. Zresztą jak już mówiłam, ja tego nie czytałam. Ale Owen sponiewierał mnóstwo osób – ciągnęła Nina. – Podobno

jest tam nawet jego żona i ponoć był naprawdę podły dla Liz Tassel, która może i jest suką, ale każdy wie, że była z Owenem w najgorszych chwilach. Liz już nigdy nie uda się wydać książki w Roper Chard. Wszyscy są na nią wściekli. Wiem, że na polecenie Daniela cofnięto jej zaproszenie na dzisiejsze przyjęcie. To dość upokarzające. Ale za dwa tygodnie będzie przyjęcie na cześć Larry’ego Pinkelmana, jednego z jej autorów, a na tę imprezę nie mogą jej zabronić przyjść – Larry to przeuroczy staruszek, wszyscy go kochają. Bóg jeden wie, jak zostanie powitana, jeśli się tam zjawi. A właściwie – powiedziała Nina, odrzucając do tyłu jasnobrązową grzywkę i gwałtownie zmieniając temat – jak mam cię przedstawić, kiedy już będziemy na imprezie? Jesteś moim chłopakiem czy kim? – Czy zaproszeni goście mogą przyprowadzać partnerów? – Tak, ale nikomu nie wspominałam, że się z tobą spotykam, więc lepiej nie mówmy, że znamy się od dawna. Powiemy, że poznaliśmy się na imprezie w ubiegłym tygodniu, okej? Entuzjazm, z jakim sugerowała fikcyjną schadzkę, wzbudził w Strike’u niepokój, lecz jednocześnie mile go połechtał. – Zanim wyjdziemy, muszę do toalety – powiedział, podnosząc się ciężko z drewnianej ławki, kiedy Nina osuszyła trzeci kieliszek. Schody prowadzące do toalety w Ye Olde Cheshire Cheese przyprawiały o zawrót głowy, a sufit znajdował się tak nisko, że Strike uderzył się, mimo że szedł pochylony. Rozmasowując obolałą skroń i klnąc pod nosem, pomyślał, że jakaś boska siła właśnie trzepnęła go w łeb, żeby nie zapomniał, co jest dobrym pomysłem, a co nie.

13 Ktoś mi powiedział, że masz taką książkę, Gdzie są wypisane nazwiska przestępców, Na których padły donosy. John Webster, Biała diablica (tłum. W. Melcer)

Doświadczenie nauczyło Strike’a, że istnieje pewien rodzaj kobiet, które uważają go za mężczyznę niezwykle atrakcyjnego. Zazwyczaj cechowała je inteligencja połączona z intensywnym migotaniem źle podłączonych żarówek. Poza tym często atrakcyjnie wyglądały i przeważnie, jak lubił mawiać jego najstarszy przyjaciel Dave Polworth, były „skończonymi pieprzonymi dziwadłami”. Strike nigdy nie miał czasu zastanowić się nad tym, co konkretnie je do niego przyciąga, lecz Polworth, skarbnica wielu słusznych teorii, uważał, że tego rodzaju kobiety („narowiste ofiary chowu wsobnego”) podświadomie szukają czegoś, co nazywał „koniem pociągowym”. Można powiedzieć, że Charlotte, była narzeczona Strike’a, zasługiwała na miano królowej tego gatunku. Piękna, bystra, wybuchowa i spaczona, raz po raz wracała do Strike’a na przekór sprzeciwom swojej rodziny i ledwie skrywanej odrazie przyjaciół. W marcu Strike wreszcie położył kres ich szesnastoletniemu co rusz przerywanemu związkowi, a ona prawie natychmiast zaręczyła się ze swoim byłym chłopakiem, któremu Strike odbił ją przed laty w Oksfordzie. Nie licząc jednej wyjątkowej nocy, Strike – na własne życzenie – nie miał teraz życia uczuciowego. Praca wypełniała mu w zasadzie każdą chwilę dnia i skutecznie opierał się zakusom, subtelnym albo i jawnym, kobiet w rodzaju jego pięknej ciemnowłosej klientki, przyszłej rozwódki z mnóstwem wolnego czasu i samotnością, którą należałoby umilić. Zawsze towarzyszyła mu jednak niebezpieczna chęć ulegnięcia, stawienia czoła komplikacjom, by przez kilka nocy zaznać pocieszenia. Nina Lascelles pędziła teraz obok niego po ciemnym Strandzie, biorąc dwa kroki na każdy jeden jego, i podawała mu swój dokładny adres przy St John’s Wood, „żeby wyglądało tak, jakbyś już tam był”. Ledwie sięgała mu do ramienia, a Strike’owi nigdy nie podobały się bardzo niskie kobiety. Potokowi jej opowieści o Roper Chard towarzyszyło więcej śmiechu, niż to było konieczne, i kilka razy dotknęła jego ramienia, żeby coś podkreślić. – Jesteśmy na miejscu – powiedziała w końcu, kiedy podeszli do wysokiego nowoczesnego budynku z obrotowymi drzwiami ze szkła i nazwą „Roper Chard” wypisaną na lśniącym pomarańczowym kawałku pleksiglasu zawieszonym na kamiennej fasadzie. Na końcu szerokiego holu pełnego stojących tu i tam ludzi w wieczorowych strojach widać było rząd metalowych rozsuwanych drzwi do wind. Nina wyjęła z torebki zaproszenie i pokazała je człowiekowi, który wyglądał jak wynajęty pomagier w źle dopasowanym smokingu, a potem razem

ze Strikiem dołączyli do dwudziestu innych osób w wielkiej windzie z lustrami. – Na tym piętrze odbywają się zebrania – zawołała do niego Nina, kiedy weszli do zatłoczonej sali, w której nielicznym osobom na parkiecie przygrywał zespół. – Na co dzień są tu przepierzenia. No więc... kogo chcesz poznać? – Każdego, kto dobrze znał Quine’a i może wiedzieć, gdzie on teraz przebywa. – To w zasadzie tylko Jerry... Naparła na nich świeża partia gości z windy, więc wmieszali się w tłum. Strike poczuł, że Nina uchwyciła się jego płaszcza jak dziecko, ale nie odwzajemnił się wzięciem jej za rękę ani żadnym innym gestem mogącym wzmocnić wrażenie, że są parą. Co jakiś czas słyszał, jak Nina wita się z mijanymi osobami. W końcu dotarli do przeciwległej ściany, gdzie stoły obsługiwane przez kelnerów w białych marynarkach uginały się pod ciężarem jedzenia, a rozmawiać można było, tylko krzycząc. Strike wziął dwa maleńkie ciasteczka krabowe i zjadł je, bolejąc nad ich tycim rozmiarem, a Nina zaczęła się rozglądać. – Nigdzie nie widzę Jerry’ego. Pewnie pali na dachu. Wejdziemy na górę? Oo, zobacz: to Daniel Chard, brata się ze stadem! – Który to? – Ten łysy. Wokół szefa wydawnictwa rozmawiającego z ponętną młodą kobietą w czarnej obcisłej sukience zostawiono na znak szacunku małą wolną przestrzeń, która przypominała spłaszczony krąg kukurydzy wokół startującego helikoptera. Phallus Impudicus. Strike nie potrafił powstrzymać uśmiechu rozbawienia, ale musiał przyznać, że Chardowi pasuje łysina. Był młodszy od Strike’a i bardziej wysportowany, niż Strike przypuszczał, a do tego na swój sposób przystojny. Miał gęste ciemne brwi nad głęboko osadzonymi oczami, orli nos i wąskie usta. Jego czarny jak węgiel garnitur nie wydawał się niczym wyjątkowym, ale krawat w jasnym fioletoworóżowym kolorze był ponadprzeciętnie szeroki i ozdobiony rysunkami ludzkich nosów. Strike, który w kwestii ubioru zawsze był konwencjonalny, a kantyna oficerska dodatkowo wzmocniła w nim takie nastawienie, siłą rzeczy poczuł się zaintrygowany tą drobną, ale wyraźną oznaką nonkonformizmu u dyrektora naczelnego, zwłaszcza że od czasu do czasu przyciągała ona zaskoczone albo rozbawione spojrzenia. – Gdzie jest alkohol? – spytała Nina, na próżno stając na palcach. – Tam – powiedział Strike, który zauważył bar obok okien z widokiem na ciemną Tamizę. – Zostań tu, ja pójdę. Białe wino? – Bąbelki, jeśli Daniel się szarpnął. Wybrał drogę przez tłum, żeby dyskretnie zbliżyć się do Charda, który obarczył swoją towarzyszkę całym ciężarem rozmowy. Kobieta miała lekko zrozpaczoną minę kogoś, kto wie, że słabo mu idzie. Strike zauważył, że grzbiet dłoni, w której Chard ściska szklankę z wodą, pokrywają czerwone, lśniące plamy egzemy. Natychmiast zatrzymał się za Chardem, udając, że chce

przepuścić grupkę młodych kobiet zmierzającą w przeciwną stronę. – ... to było naprawdę bardzo zabawne – mówiła nerwowo dziewczyna w czarnej sukience. – Tak – powiedział Chard, który wydawał się skrajnie znudzony – z pewnością. – A czy w Nowym Jorku było cudownie? To znaczy... nie cudownie... Czy warto było jechać? Czy było zabawnie? – dopytywała jego towarzyszka. – Dużo pracy – powiedział Chard i Strike, choć nie widział twarzy dyrektora naczelnego, odniósł wrażenie, że mężczyzna ziewnął. – Mnóstwo rozmów o elektronice. Tęgi mężczyzna w trzyczęściowym garniturze, już teraz wyglądający na pijanego, mimo że było dopiero wpół do dziewiątej, zatrzymał się przed Strikiem i z przesadną uprzejmością odsunął się na bok. Strike nie miał innego wyjścia, jak tylko przyjąć wymyślny gest uprzejmości i ruszyć naprzód, oddalając się od Daniela Charda. – Dzięki – powiedziała Nina kilka minut później, biorąc od Strike’a szampana. – Idziemy do ogrodu na dachu? – Jasne – powiedział Strike. Też wziął szampana – nie dlatego, żeby go lubił, ale dlatego, że poza tym nie znalazł nic, co miałby ochotę wypić. – Kim jest ta kobieta, z którą rozmawia Daniel Chard? Nina, prowadząc Strike’a w stronę spiralnych metalowych schodów, wyciągnęła szyję, żeby zobaczyć, o kogo mu chodzi. – To Joanna Waldegrave, córka Jerry’ego. Właśnie napisała pierwszą powieść. Czemu pytasz? Jest w twoim typie? – spytała z lekko chropawym śmiechem. – Nie – powiedział Strike. Wspięli się po ażurowych schodach. Strike znowu mocno opierał się o poręcz. Kiedy wynurzyli się na dachu budynku, lodowate wieczorne powietrze przewietrzyło mu płuca. Były tam pasma aksamitnego trawnika, donice z kwiatami i młodymi drzewkami, mnóstwo porozstawionych ławek, a nawet podświetlona sadzawka, w której przemykały ryby wyglądające pod czarnymi liśćmi lilii jak płomienie. Wokół podwórkowych grzejników przypominających olbrzymie stalowe grzyby i umieszczonych między zgrabnymi kwadratowymi trawnikami zgromadzili się ludzie zbici w grupki. Ich plecy tworzyły syntetyczną sielankową scenkę: stali zwróceni ku sobie i patrzyli na innych palaczy, a koniuszki ich papierosów żarzyły się w ciemności. Z dachu roztaczał się oszałamiający widok na aksamitnie czarne i połyskujące miasto: na London Eye rozświetlone neonowym błękitem, Oxo Tower z rubinowymi oknami, Southbank Centre, Big Bena i Pałac Westminsterski mieniący się złotem na tle nocy. – Chodź – powiedziała Nina i odważnie wzięła Strike’a za rękę, prowadząc go w stronę żeńskiego tria, które wydychało kłęby białej pary, nawet gdy nie wydmuchiwało dymu. – Cześć, dziewczyny – powiedziała Nina. – Widziałyście Jerry’ego? – Nawalił się – powiedziała ruda, nie owijając w bawełnę.

– O, nie – przejęła się Nina. – A tak dobrze mu szło! Tyczkowata blondynka spojrzała przez ramię i mruknęła: – W ubiegłym tygodniu w Arbutusie prawie urwał mu się film. – To przez Bombyx Mori – zawyrokowała pobudliwa dziewczyna w krótkich ciemnych włosach. – Świętowanie rocznicy ślubu w Paryżu nie doszło do skutku. Pewnie Fenella znowu wpadła w szał. Kiedy on ją w końcu zostawi? – Przyszła tu? – spytała żądna sensacji blondynka. – Tak, gdzieś się kręci – powiedziała ta z ciemnymi włosami. – Nie przedstawisz nas, Nina? Nastąpiła chaotyczna prezentacja, niedająca Strike’owi szans na połapanie się, która z kobiet to Miranda, Sarah, a która Emma, i po chwili jego cztery towarzyszki znowu skupiły się na roztrząsaniu niedoli i pijaństwa Jerry’ego Waldegrave’a. – Powinien był rzucić Fenellę wiele lat temu – powiedziała ciemnowłosa dziewczyna. – Podła kobieta. – Sza! – syknęła Nina i wszystkie cztery zastygły w nienaturalnym bezruchu, gdy podszedł do nich mężczyzna prawie dorównujący Strike’owi wzrostem. Jego okrągłą, ziemistą twarz częściowo zasłaniały ogromne okulary w rogowej oprawie i splątana gęstwina brązowych włosów. Czerwone wino wypełniające po brzegi jego kieliszek niemal wylewało mu się na rękę. – Milczenie winowajców – zauważył z życzliwym uśmiechem. Mówił głośno i powoli, co uświadomiło Strike’owi, że ma do czynienia z zaprawionym pijakiem. – Zgaduję, że rozmawiacie o jednym z trzech tematów: Bombyx – Mori – Quine. Cześć – dodał, spoglądając na Strike’a i wyciągając rękę: ich oczy znajdowały się na tej samej wysokości. – Nie znamy się, prawda? – Jerry – Cormoran, Cormoran – Jerry – powiedziała natychmiast Nina. – Mój chłopak – dodała, kierując to wyjaśnienie raczej w stronę trzech kobiet niż wysokiego redaktora. – Cameron? – spytał Waldegrave, zbliżając dłoń do ucha. – Prawie – powiedział Strike. – Przepraszam – powiedział Waldegrave. – Jestem głuchy na jedno ucho. Moje, panie, czyżbyście plotkowały w obecności tego wysokiego nieznajomego – dodał z wymuszoną wesołością – mimo bardzo wyraźnego zarządzenia pana Charda, że nikt spoza wydawnictwa nie powinien zostać wtajemniczony w jego wstydliwy sekret? – Nie naskarżysz na nas, prawda Jerry? – spytała ciemnowłosa dziewczyna. – Jeśli Daniel rzeczywiście chciał zachować tę książkę w tajemnicy – zniecierpliwiła się ruda, rzucając jednak szybkie spojrzenie przez ramię, żeby sprawdzić, czy szefa nie ma w pobliżu – nie powinien był rozsyłać po mieście prawników, żeby wyciszyć sprawę. Ciągle wydzwaniają do mnie ludzie, pytając, co się dzieje. – Jerry – odezwała się odważnie ciemnowłosa dziewczyna – dlaczego musiałeś rozmawiać

z prawnikami? – Bo tam jestem, Sarah – powiedział Waldegrave i machnął kieliszkiem, przez co część jego zawartości chlapnęła na zadbany trawnik. – Siedzę w tym po moje niedosłyszące uszy. W książce. Wszystkie kobiety wydały z siebie dźwięki świadczące o oburzeniu i sprzeciwie. – Co złego Quine mógłby o tobie napisać, przecież tak dobrze go traktowałeś? – spytała ciemnowłosa dziewczyna. – Brzemię pieśni Owena zasadza się na tym, że jestem niepotrzebnie brutalny wobec jego arcydzieł – wyjaśnił Waldegrave i wolną ręką wykonał gest, który przypominał tnące nożyczki. – I to wszystko? – zdziwiła się blondynka z ledwie słyszalną nutą rozczarowania. – Wielkie rzeczy. Ma szczęście, że z kimś, kto zachowuje się tak jak on, w ogóle podpisano umowę. – Wygląda na to, że znowu zszedł do podziemia – stwierdził Waldegrave. – Nie odpowiada na moje telefony. – Tchórzliwy drań – powiedziała rudowłosa. – W zasadzie bardzo się o niego martwię. – Martwisz się? – powtórzyła ruda z niedowierzaniem. – Nie mówisz poważnie, Jerry. – Też byś się martwiła, gdybyś przeczytała tę książkę – powiedział Waldegrave, lekko czkając. – Owen chyba fiksuje. To się czyta jak pożegnanie samobójcy. Blondynka cicho się roześmiała, lecz szybko zamilkła, kiedy Waldegrave na nią spojrzał. – Ja nie żartuję. Wydaje mi się, że Owen przeżywa załamanie nerwowe. Pod całą typową dla niego groteskowością wyczuwa się podtekst: wszyscy są przeciwko mnie, wszyscy chcą mnie zniszczyć, wszyscy mnie nienawidzą... – Bo i nienawidzą – wtrąciła blondynka. – Żadnej racjonalnie myślącej osobie nie przyszłoby do głowy, że można coś takiego wydać. A teraz w dodatku zniknął. – Przecież on ciągle znika – zniecierpliwiła się rudowłosa. – To jego popisowy numer, prawda: dać nogę? Daisy Carter z Davis-Green mówiła mi, że kiedy wydawali jego Braci Balzac, dwa razy się naburmuszył i poszedł nie wiadomo gdzie. – Martwię się o niego – powtórzył uparcie Waldegrave. Pociągnął duży łyk wina i dodał: – Mógł sobie podciąć żyły... – Owen by się nie zabił! – prychnęła blondynka. Waldegrave spojrzał na nią z miną, która według Strike’a wyrażała politowanie zmieszane z niechęcią. – Wiesz, Mirando, ludzie się zabijają, kiedy myślą, że odebrano im cały sens ich życia. Nawet to, że inni uważają ich cierpienie za śmieszne, nie jest w stanie ich zniechęcić. Blondynka wyglądała tak, jakby nie wierzyła własnym uszom. Spojrzała na koleżanki, szukając wsparcia, ale żadna nie stanęła w jej obronie. – Pisarze są inni – ciągnął Waldegrave. – Nigdy nie spotkałem takiego, który byłby choć trochę

dobry i jednocześnie nie miałby nierówno pod sufitem. Ta cholerna Liz Tassel powinna o tym pamiętać. – Twierdzi, że nie wie, co było w książce – powiedziała Nina. – Mówi wszystkim, że była chora i nie przeczytała tego dokładnie... – Znam Liz Tassel – warknął Waldegrave i Strike z zainteresowaniem dostrzegł błysk prawdziwej złości w oczach tego poczciwego pijanego redaktora. – Wiedziała, co robi, kiedy rozsyłała tę cholerną książkę. Myślała, że to jej ostatnia szansa, żeby zarobić na Owenie. Świetna reklama w tle skandalu z udziałem Fancourta, którego nienawidzi od lat... ale kiedy zrobił się smród, wyrzekła się swojego klienta. Do diabła, przecież to skandal. – Daniel cofnął jej zaproszenie na dzisiejszy wieczór – powiedziała ciemnowłosa dziewczyna. – Musiałam do niej zadzwonić i ją o tym poinformować. To było straszne. – Jerry, nie wiesz przypadkiem, dokąd Owen mógł pójść? – spytała Nina. Waldegrave wzruszył ramionami. – Może być wszędzie. Ale mam nadzieję, że gdziekolwiek jest, nic mu się nie stało. Mimo wszystko lubię tego głupiego drania: to silniejsze ode mnie. – A ten wielki skandal z udziałem Fancourta? – spytała rudowłosa. – Ktoś mi mówił, że miał jakiś związek z recenzją... Wszyscy oprócz Strike’a zaczęli mówić jednocześnie, ale głos Waldegrave’a brzmiał najdonośniej i jego koleżanki zamilkły z instynktowną uprzejmością, jaką kobiety często okazują niedysponowanym mężczyznom. – Myślałem, że wszyscy znają tę historię – powiedział Waldegrave i znowu cicho czknął. – Mówiąc w skrócie, pierwsza żona Michaela, Elspeth, napisała bardzo słabą powieść. W magazynie literackim ukazała się jej anonimowa parodia. Elspeth ją wycięła, przypięła sobie z przodu do sukienki i zagazowała się à la Sylvia Plath. Ruda wydała z siebie zduszony okrzyk. – Zabiła się? – Ano tak – powiedział Waldegrave, pociągając kolejny łyk wina. – Pisarze: nierówno pod sufitem. – Kto napisał tę parodię? – Wszyscy zawsze myśleli, że Owen. On zaprzeczał, ale to chyba zrozumiałe, biorąc pod uwagę, co się stało – powiedział Waldegrave. – Owen i Michael po śmierci Elspeth przestali się do siebie odzywać. Ale w Bombyx Mori Owen w pomysłowy sposób zasugerował, że tak naprawdę autorem parodii był sam Michael. – Boże – powiedziała wstrząśnięta ruda. – A skoro mowa o Fancourcie – Waldegrave spojrzał na zegarek – musicie wiedzieć, że o dziewiątej przekażemy na dole wspaniałą wiadomość. Postarajcie się tego nie przegapić, dziewczyny.

Oddalił się. Dwie z kobiet zgasiły papierosy i poszły za nim. Blondynka odpłynęła w stronę innej grupki. – Jerry jest uroczy, prawda? – powiedziała Nina do Strike’a, drżąc w głębi wełnianego płaszcza. – Bardzo wielkoduszny – przyznał Strike. – Chyba tylko on uważa, że Quine nie do końca wiedział, co robi. Wracamy do ciepła? Na granicach świadomości Strike’a chlupotało zmęczenie. Miał ogromną ochotę iść do domu, rozpocząć żmudny proces układania swojej nogi do snu (jak to określał w myślach), zamknąć oczy i spróbować przespać bite osiem godzin, zanim będzie musiał wstać i znowu przebywać w pobliżu czyjegoś niewiernego męża. W sali na dole zrobiło się jeszcze tłoczniej. Nina kilka razy przystawała, żeby krzyknąć coś znajomym do ucha. Strike został przedstawiony przysadzistej autorce romansów, która wydawała się oszołomiona tanim szampanem i głośną muzyką, oraz żonie Jerry’ego Waldegrave’a, wylewnie i pijacko witającej się z Niną zza gęstwiny splątanych czarnych włosów. – Zawsze się podlizuje – stwierdziła oschle Nina, kiedy już się od niej uwolniła, i poprowadziła Strike’a w stronę prowizorycznej sceny. – Wywodzi się z bogatej rodziny i wyraźnie pokazuje, że wychodząc za Jerry’ego, poślubiła kogoś poniżej swojego poziomu. Okropna snobka. – To, że twój ojciec ma honorowy tytuł członka palestry, robi na niej wrażenie? – spytał Strike. – Twoja pamięć mnie przraża – powiedziała Nina, spoglądając na niego z podziwem. – Nie, chyba raczej chodzi o... No dobrze, w zasadzie to jestem arystokratką. Kto by na to zwracał uwagę? Ale tacy ludzie jak Fenella zwracają. Jeden z szeregowych pracowników ustawiał właśnie mikrofon na drewnianej mównicy na scenie niedaleko baru. W tle widniało logo Roper Chard z węzłem między dwoma wyrazami oraz napis: „Setny jubileusz”. Nastąpiło nużące dziesięciominutowe oczekiwanie, w czasie którego Strike grzecznie i adekwatnie do sytuacji reagował na paplaninę Niny, co wymagało wielkiego wysiłku, gdyż była od niego znacznie niższa, a w sali panował coraz większy hałas. – Jest tu Larry Pinkelman? – spytał, przypominając sobie starego autora książek dla dzieci z portretu na ścianie u Elizabeth Tassel. – Och, nie, on nie cierpi przyjęć – odrzekła wesoło Nina. – Myślałem, że zamierzacie zorganizować przyjęcie na jego cześć. – Skąd wiesz? – spytała zaskoczona. – Powiedziałaś mi w pubie. – Rany, ty naprawdę uważnie słuchasz. No tak, organizujemy kolację z okazji wznowienia jego opowiadań bożonarodzeniowych, ale to będzie bardzo kameralna impreza. Larry nie cierpi tłumów, jest naprawdę nieśmiały. W końcu na scenę wszedł Daniel Chard. Rozmowy ucichły do szmeru, a potem wszyscy zamilkli. Kiedy Chard ułożył notatki i odchrząknął, Strike wyczuł w powietrzu napięcie.

Pomyślał, że Chard ma na pewno ogromne doświadczenie w takich sytuacjach, a mimo to trudno było uznać jego publiczne wystąpienie za udane. W regularnych odstępach czasu odruchowo spoglądał na to samo miejsce nad głowami zgromadzonych. Z nikim nie nawiązywał kontaktu wzrokowego, chwilami prawie nie było go słychać. Po zabraniu słuchaczy w krótką podróż przez wspaniałą historię Roper Publishing na chwilę zboczył w stronę poprzedników Chard Books, wydawnictwa swojego dziadka, opisał zjednoczenie tych przedsiębiorstw oraz wyraził radość i skromną dumę – równie beznamiętnym i monotonnym tonem – z powodu stania od dziesięciu lat u steru tego przedsiębiorstwa o globalnym zasięgu. Jego żarciki wywoływały przesadny śmiech podsycany według Strike’a tyleż alkoholem, co zakłopotaniem. Strike przyłapał się na tym, że wpatruje się w chore dłonie Charda – wyglądały, jakby ktoś je ugotował. Znał kiedyś w wojsku młodego szeregowego, którego egzema tak bardzo nasilała się pod wpływem stresu, że trzeba go było hospitalizować. – Nie ma wątpliwości – powiedział Chard, przechodząc do następnej strony, która jak zauważył Strike, będący jednym z najwyższych mężczyzn na sali i stojący blisko sceny, okazała się ostatnią stroną przemówienia – że rynek wydawniczy znajduje się teraz w fazie gwałtownych zmian i nowych wyzwań, ale jedno pozostaje dziś równie aktualne jak sto lat temu: najważniejsza jest treść. Możemy się poszczycić współpracą z najlepszymi pisarzami na świecie i Roper Chard zamierza nadal dostarczać emocji, wyzwań i rozrywki. W związku z tym – zbliżenie się do punktu kulminacyjnego nie zostało podkreślone ekscytacją, lecz rozluźnieniem Charda w obliczu rychłego końca jego męczarni – mam zaszczyt i przyjemność poinformować was, że w tym tygodniu pozyskaliśmy jednego z najwspanialszych pisarzy na świecie. Panie i panowie, powitajcie Michaela Fancourta! Po sali przetoczył się wyraźny szmer przypominający bryzę. Jakaś przejęta kobieta głośno krzyknęła. Gdzieś z tyłu rozległy się brawa, które rozprzestrzeniły się niczym strzelający ogień. Strike zobaczył, jak otwierają się drzwi w oddali, błysnęła zbyt duża głowa i kwaśna mina, po czym Fancourt zginął w gąszczu rozentuzjazmowanych pracowników. Zanim wszedł na scenę i uścisnął Chardowi dłoń, minęło kilka minut. – O mój Boże – powtarzała Nina, z podnieceniem bijąc brawo. – O mój Boże! Jerry Waldegrave, który podobnie jak Strike przewyższał co najmniej o głowę większość obecnych na sali kobiet, stał prawie dokładnie naprzeciwko nich po drugiej stronie sceny. Znowu trzymał pełny kieliszek wina, więc nie mógł klaskać. Bez uśmiechu uniósł kieliszek do ust, patrząc, jak Fancourt staje przed mikrofonem i ucisza zgromadzonych gestem dłoni. – Dzięki, Dan – powiedział Fancourt. – Cóż, nigdy bym nie przypuszczał, że się tutaj znajdę – powiedział, na co tłum zareagował gromkim śmiechem – ale czuję się, jakbym wrócił do domu. Pisałem już dla Charda, potem dla Ropera i to były dobre czasy. Byłem młodym gniewnym – wszyscy zachichotali – a teraz jestem starym gniewnym – jeszcze większe rozbawienie, a nawet lekki uśmiech Daniela Charda – i nie mogę się doczekać, żeby wściekać się dla was – przesadna wesołość Charda i reszty słuchaczy. Chyba tylko Strike i Waldegrave nie pokładali się ze śmiechu. – Bardzo się cieszę,

że znowu tu jestem i zrobię, co w mojej mocy, żeby... Jak to ująłeś, Dan?... żeby Roper Chard wciąż dostarczało emocji, wyzwań i rozrywki. Burza oklasków. Dwaj mężczyźni uścisnęli sobie dłonie w blasku fleszy. – Podobno wziął pół miliona – powiedział jakiś pijany mężczyzna obok Strike’a – i dziesięć tysięcy, żeby się tu dzisiaj pokazać. Fancourt zszedł ze sceny i znalazł się dokładnie naprzeciwko Strike’a. Jego ponura mina prawie w ogóle nie różniła się od tej, z którą pozował do zdjęć, ale gdy wyciągnęły się ku niemu ręce, wydał się szczęśliwszy. Michael Fancourt nie gardził pochlebstwami. – Rany – powiedziała Nina do Strike’a. – Dasz wiarę? Przerośnięta głowa Fancourta zniknęła w tłumie. Pojawiła się za to ponętna Joanna Waldegrave, która próbowała się dopchać do sławnego autora. Nagle wyrósł za nią jej ojciec. Pijackim gestem wyciągnął rękę i niezbyt delikatnie złapał córkę za ramię. – Ma z kim rozmawiać, Jo, daj mu spokój. – Mamusia od razu do niego poszła, czemu jej nie złapiesz? Strike patrzył, jak Joanna, wyraźnie rozzłoszczona, oddala się od ojca. Daniel Chard też zniknął. Strike zastanawiał się, czy przypadkiem nie wymknął się z sali, kiedy tłum skupił się na Fancourcie. – Twój dyrektor naczelny nie przepada za blaskiem jupiterów – powiedział do Niny. – Podobno i tak zrobił wielkie postępy – odrzekła Nina, wciąż patrząc w stronę Fancourta. – Dziesięć lat temu nie był w stanie oderwać wzroku od kartki. Ale wiesz, to dobry biznesmen. Bystry. Ciekawość Strike’a walczyła ze zmęczeniem. – Nina – powiedział, odciągając towarzyszkę od tłumu wokół Fancourta. Ochoczo pozwoliła się prowadzić – mówiłaś, że gdzie jest maszynopis Bombyx Mori? – W sejfie Jerry’ego – odrzekła. – Piętro niżej. – Upiła trochę szampana. W jej wielkich oczach pojawił się błysk. – Prosisz o to, o co myślę, że prosisz? – Miałabyś duże kłopoty? – Ogromne – powiedziała beztrosko. – Ale wzięłam ze sobą kartę wstępu i wszyscy są zajęci, prawda? Jej ojciec jest honorowym członkiem palestry – pomyślał bezlitośnie Strike. Pewnie woleliby jej nie wyrzucać z pracy. – Myślisz, że moglibyśmy zrobić kopię? – Zróbmy – powiedziała, dopijając szampana. W windzie było pusto, a piętro niżej ciemno i bezludnie. Nina otworzyła drzwi kartą magnetyczną i pewnym krokiem poprowadziła go między wyłączonymi monitorami komputerów i opuszczonymi biurkami w stronę wielkiego gabinetu w rogu. Jedynymi źródłami światła były tam wiecznie rozświetlony Londyn za oknami i mrugająca raz po raz maleńka pomarańczowa dioda zahibernowanego komputera. Gabinet Waldegrave’a nie został zamknięty na klucz, ale sejf umieszczony za regałem odchylanym

na zawiasach wymagał wprowadzenia kodu. Nina wystukała cztery cyfry. Drzwi odskoczyły i Strike zobaczył niedbale wrzucony do środka stos kartek. – Oto on – powiedziała wesoło Nina. – Nie mów tak głośno – poradził jej Strike. Stanął na czatach, a ona robiła dla niego kopię na kserokopiarce ustawionej obok drzwi. Niekończący się szelest i szum działał dziwnie kojąco. Nikt się nie zjawił, nikt ich nie zobaczył. Piętnaście minut później Nina włożyła maszynopis do sejfu i zamknęła go. – Gotowe. Podała Strike’owi kopię spiętą kilkoma mocnymi gumkami. Kiedy ją od niej brał, na kilka sekund przechyliła się w jego stronę. Była podchmielona: zakołysała się i powoli o niego otarła. Miał u niej dług wdzięczności, ale czuł obezwładniające zmęczenie. Nie nęciło go ani pójście z nią do jej mieszkania przy St John’s Wood, ani zabranie jej na poddasze przy Denmark Street. Czy wyjście do baru, na przykład jutro wieczorem, byłoby stosowną zapłatą? Nagle sobie przypomniał, że nazajutrz ma być jego urodzinowa kolacja u siostry. Lucy mówiła, że może kogoś przyprowadzić. – Masz ochotę pójść jutro wieczorem na nudną imprezę? – spytał Ninę. Roześmiała się, wyraźnie zachwycona. – Co w niej będzie takiego nudnego? – Wszystko. Dzięki tobie zrobi się weselej. Co ty na to? – Czemu nie – powiedziała z radością. Wyglądało na to, że zaproszenie wyrównało rachunki. Strike poczuł, jak jej oczekiwanie jakiegoś fizycznego gestu słabnie. Wyszli z nieoświetlonej redakcji w atmosferze serdecznego koleżeństwa. Strike ukrył kopię maszynopisu Bombyx Mori pod płaszczem. Zanotował adres i numer telefonu Niny, a potem, czując ulgę i wyzwolenie, odprowadził ją do taksówki.

14 [...] a czasem siedzi tam całe popołudnia i czyta te same wstrętne, nędzne (niech je franca, nie mogę ich wytrzymać) łajdackie wiersze. Ben Jonson, Każdy w swoim humorze (tłum. J. Kydryński)

Następnego dnia był marsz przeciwko wojnie, w której Strike stracił nogę – tysiące ludzi (rodziny żołnierzy na przedzie) szły krętą trasą przez serce chłodnego Londynu, niosąc transparenty. Strike słyszał od wspólnych przyjaciół z wojska, że wśród demonstrantów będą rodzice Gary’ego Topleya – poległego w wybuchu, na skutek którego Strike został kaleką – ale nie przyszło mu do głowy, żeby do nich dołączyć. Jego uczuć do wojny nie dałoby się zawrzeć w czarnych literach na białym prostokątnym transparencie. Rób, co do ciebie należy, i rób to dobrze – tak brzmiało jego kredo zarówno wtedy, jak i teraz, a marsz sugerowałby wyrzuty sumienia, których nie miał. Przymocował zatem protezę, włożył swój najlepszy włoski garnitur i ruszył w stronę Bond Street. Szukał podstępnego męża, uparcie twierdzącego, że żona, z którą pozostawał w separacji – ciemnowłosa klientka Strike’a – przez nieostrożność zgubiła po pijaku kilka sztuk bardzo cennej biżuterii, kiedy para mieszkała w hotelu. Przypadkiem Strike wiedział jednak, że mąż jest tego ranka umówiony przy Bond Street, i miał przeczucie, iż część rzekomo zgubionej biżuterii może się w cudowny sposób odnaleźć. Obiekt wszedł do jubilera, kiedy Strike oglądał wystawę sklepu naprzeciwko. Gdy pół godziny później stamtąd wyszedł, Strike wybrał się na kawę, odczekał dwie godziny, a następnie wszedł do jubilera i oznajmił, że jego żona uwielbia szmaragdy. Po półgodzinnym zainscenizowanym oglądaniu najróżniejszej biżuterii stworzone przez niego pozory skłoniły ekspedienta do pokazania tego samego naszyjnika, o którego kradzież brunetka podejrzewała męża. Strike natychmiast go kupił, co było możliwe dzięki temu, że klientka dała mu na ten cel dziesięć tysięcy funtów. Dziesięć tysięcy funtów za udowodnienie mężowi oszustwa było niczym dla kobiety, która zabiegała o ugodę wartą miliony. W drodze do domu Strike kupił kebab. Zamknął naszyjnik w małym sejfie zainstalowanym w agencji (zazwyczaj przechowywał w nim obciążające zdjęcia), poszedł na górę, zaparzył sobie kubek mocnej herbaty, zdjął garnitur i włączył telewizor, żeby móc śledzić wstęp do transmisji meczu Arsenalu ze Spursami. Następnie wygodnie wyciągnął się na łóżku i zaczął czytać maszynopis ukradziony poprzedniego dnia wieczorem. Tak jak powiedziała Elizabeth Tassel, Bombyx Mori okazało się wynaturzoną wersją Wędrówki Pielgrzyma, osadzoną na folklorystycznej ziemi niczyjej. Tytułowy bohater (młody genialny pisarz) wyrusza z wyspy zamieszkanej przez skończonych kretynów – zbyt zaślepionych, by poznać się

na jego talencie – w wielce symboliczną podróż do dalekiego miasta. Bogactwo oraz osobliwość języka i obrazowania skojarzyły się Strike’owi z pobieżnie przeczytanymi Braćmi Balzac, ale zainteresowanie tematem zmotywowało go do lektury. Pierwszą znajomą postacią, która wyłoniła się z zawiłych i nierzadko obscenicznych zdań, była Leonora Quine. Podróżując przez krainę pełną różnych niebezpieczeństw i potworów, błyskotliwy młody Bombyx napotkał Sukkuba, kobietę opisaną pokrótce jako „zużyta kurwa”, który pojmał go, związał, a następnie zgwałcił. Leonora została opisana bardzo obrazowo: chuda i zaniedbana, w wielkich okularach, beznamiętna i śmiertelnie poważna. Systematycznie gwałcony przez kilka dni Bombyx zdołał przekonać Sukkuba, żeby go uwolnił. Sukkub był jednak tak zdruzgotany jego odejściem, że Bombyx zgodził się go zabrać w dalszą drogę, co stało się pierwszym z wielu częstych, dziwnych i onirycznych zwrotów w tej historii, w której coś złego i przeraźliwego zmieniało się w dobre i rozsądne bez słowa uzasadnienia czy przeprosin. Kilka stron dalej Bombyxa i Sukkuba zaatakowało stworzenie nazwane Kleszczem, w którym Strike z łatwością rozpoznał Elizabeth Tassel: miało kwadratową żuchwę, niski głos i budziło przerażenie. Bombyx znowu został zgwałcony, lecz potem też się zlitował, pozwalając oprawcy, by dołączył do niego i Sukkuba. Kleszcz miał nieprzyjemny zwyczaj ssania piersi Bombyxa, kiedy ten spał. Bombyx robił się coraz chudszy i słabszy. Płeć Bombyxa ulegała dziwnym mutacjom. Nie tylko posiadał on zdolność karmienia piersią, lecz wkrótce zaczął przejawiać oznaki ciąży, mimo że wciąż zaspokajał stające mu na drodze kobiety, które najwyraźniej były nimfomankami. Brnąc przez pełne ozdobników sprośności, Strike zastanawiał się, ilu portretów prawdziwych ludzi nie zauważył. Niepokoił go brutalny charakter spotkań Bombyxa z innymi postaciami. Ich perwersyjność i okrucieństwo nie pomijały chyba żadnego otworu w ciele. To była sadomasochistyczna gorączka. Przez wszystko przewijał się jednak stały wątek zasadniczej niewinności i czystości Bombyxa, a proste stwierdzenie jego geniuszu miało najwidoczniej wystarczyć, by czytelnik wybaczył mu wszelkie zbrodnie, w których Bombyx brał udział równie ochoczo jak otaczające go rzekome potwory. Przewracając kartki, Strike przypomniał sobie opinię Waldegrave’a, że Quine jest psychicznie chory. Powoli zaczynał się skłaniać ku identycznemu wnioskowi... Zbliżał się początek meczu. Strike odłożył maszynopis, czując się tak, jakby długo tkwił w ciemnej, brudnej piwnicy z dala od naturalnego światła i świeżego powietrza. Teraz doświadczał jedynie przyjemnego wyczekiwania. Był pewny, że Arsenal wygra – minęło siedemnaście lat, odkąd ta drużyna po raz ostatni przegrała ze Spursami na własnym boisku. Na czterdzieści pięć minut Strike zatracił się w przyjemności i częstych okrzykach zagrzewających Arsenal do walki. Jego drużyna wygrywała dwa do zera. W przerwie z pewną niechęcią ściszył telewizor i wrócił do dziwacznego świata wyobraźni Owena Quine’a.

Nie rozpoznał nikogo, dopóki Bombyx nie zbliżył się do miasta, do którego zmierzał. Tu na moście przerzuconym przez fosę wokół murów obronnych stała wielka, powłócząca nogami i krótkowzroczna postać: Krojczy. Zamiast okularów w rogowej oprawie Krojczy miał nasuniętą na czoło czapkę i niósł przewieszony przez ramię ruszający się, zakrwawiony worek. Bombyx przyjął propozycję Krojczego, który obiecał zaprowadzić jego, Sukkuba i Kleszcza do tajemnych drzwi do miasta. Strike uodpornił się już na opisy seksualnej przemocy, więc wcale go nie zdziwiło, kiedy wyszło na jaw, że Krojczy ma zamiar wykastrować Bombyxa. Wywiązała się bójka, w czasie której worek zsunął się z ramienia Krojczego i ze środka wyskoczyła karzełkowata istota płci żeńskiej. Krojczy pozwolił uciec Bombyxowi, Sukkubowi i Kleszczowi, a sam pobiegł za karlicą. Bombyxowi i jego towarzyszkom udało się znaleźć szczelinę w murach obronnych. Kiedy się obejrzeli, zobaczyli, że Krojczy topi nieszczęsną istotkę w fosie. Strike tak bardzo zagłębił się w lekturze, że nie zauważył, kiedy zaczęła się druga połowa meczu. Spojrzał na ściszony telewizor. – O kurwa! Było dwa dwa. Nie mógł uwierzyć, że Spursom udało się wyrównać. Przerażony odrzucił maszynopis na bok. Obrona Arsenalu rozpadała się na jego oczach. Powinni byli wygrać ten mecz. Mieli być najlepsi w lidze. – KURWA! – wrzasnął Strike dziesięć minut później, kiedy uderzona głową piłka poszybowała nad Fabiańskim. Spursi wygrali. Wyłączył telewizor, rzucając jeszcze kilka niecenzuralnych słów, i spojrzał na zegarek. Zostało mu tylko pół godziny na wzięcie prysznica i przebranie się przed spotkaniem z Niną Lascelles na St John’s Wood. Wiedział, że podróż taksówką do Bromley i z powrotem będzie kosztowała fortunę. Z obrzydzeniem pomyślał o czekających go ostatnich stronach maszynopisu Quine’a, doskonale rozumiejąc Elizabeth Tassel, która je pominęła. Nawet nie był pewny, dlaczego to czyta – chyba tylko z ciekawości. Przybity i rozdrażniony wszedł pod prysznic, żałując, że nie może spędzić tego wieczoru w domu. Był przekonany – wbrew zdrowemu rozsądkowi – że gdyby obsceniczny, koszmarny świat Bombyx Mori nie odwrócił jego uwagi, Arsenal mógłby wygrać.

15 Ale ja ci rzeknę, że w mieście stołecznym poznawać krewniaków jest rzecz wcale nie w modzie. William Congreve, Światowe sposoby (tłum. G. Sinko)

– Jak ci się podoba Bombyx Mori? – spytała Nina, kiedy odjeżdżali spod jej domu taksówką, na którą Strike’a nie było stać. Gdyby nie zaprosił Niny, pojechałby do Bromley i z powrotem transportem publicznym, mimo że taka podróż byłaby czasochłonna i niewygodna. – Wytwór chorego umysłu – powiedział Strike. Nina się roześmiała. – Nie czytałeś innych książek Owena. Są prawie tak samo okropne. Ale przyznaję, że ta naprawdę ma działanie wymiotne. Jak ci się podobał ropiejący kutas Daniela? – Jeszcze do niego nie dotarłem. Nie mogę się doczekać. Pod ciepłym wełnianym płaszczem, tym samym co poprzedniego dnia wieczorem, Nina miała na sobie czarną obcisłą sukienkę na ramiączkach, której Strike doskonale się przyjrzał, kiedy jego towarzyszka zaprosiła go do mieszkania przy St John’s Wood, gdyż musiała jeszcze znaleźć torebkę i klucze. Teraz ściskała w dłoni butelkę wina, którą wyniosła z kuchni, widząc, że przyszedł z pustymi rękami. Była bystrą, ładną i dobrze wychowaną dziewczyną, ale jej chęć spotkania się z nim już następnego dnia po tym, jak się poznali – w dodatku spotkania się w sobotni wieczór – świadczyła o lekkomyślności albo może o desperacji. Strike znowu zadawał sobie pytanie, co on właściwie wyrabia, kiedy wytaczali się z serca Londynu ku królestwu domów wykupionych na własność – przestronnych, wypełnionych ekspresami do kawy i telewizorami HD – ku wszystkiemu, czego on nigdy nie posiadał, a co wedle założeń jego zatroskanej siostry powinno być szczytem jego ambicji. Cała Lucy: organizowała dla niego urodzinową kolację we własnym domu. Była zupełnie pozbawiona wyobraźni i choć w Bromley często wydawała się bardziej udręczona niż gdzie indziej, uważała swój dom za bardzo atrakcyjne miejsce. Naleganie na kolację urodzinową, na którą jubilat nie miał ochoty, też było w stylu Lucy, ponieważ nie potrafiła zrozumieć, że Strike mógłby naprawdę tej kolacji nie chcieć. W świecie Lucy zawsze świętowało się urodziny, nigdy o nich nie zapominano: musiał być tort, świeczki, kartki z życzeniami i prezenty. Czas musiał zostać oznaczony, porządek zachowany, tradycja podtrzymana. Kiedy taksówka przejeżdżała przez Blackwall Tunnel, wioząc ich pod Tamizą na południe Londynu, Strike uznał, że przyprowadzenie Niny na rodzinne przyjęcie będzie deklaracją

nonkonformizmu. Mimo konwencjonalnej butelki wina trzymanej na kolanach, Nina była energiczna, z radością podejmowała ryzyko i korzystała z okazji. Mieszkała sama i rozmawiała o książkach, a nie o dzieciach. Krótko mówiąc, nie była kobietą w stylu Lucy. Blisko godzinę po wyjściu z Denmark Street, z portfelem lżejszym o pięćdziesiąt funtów, Strike pomógł Ninie wysiąść w ciemności i chłodzie na ulicy Lucy i poprowadził ją ścieżką pod olbrzymią magnolią dominującą w ogródku przed domem. Zanim zadzwonił do drzwi, wyjaśnił z pewnym ociąganiem: – Chyba powinienem był ci powiedzieć: to kolacja urodzinowa. Dla mnie. – Och, rzeczywiście powinieneś był powiedzieć! Wszystkiego... – To nie dzisiaj – przerwał jej Strike. – Nie ma o czym mówić. I zadzwonił do drzwi. Szwagier Strike’a, Greg, wpuścił ich do środka. Nastąpiło długie poklepywanie po ramieniu połączone z pokazem przesadnej radości na widok Niny. Od razu rzucił się w oczy brak podobnych emocji u Lucy, która wparowała do przedpokoju ubrana w fartuszek włożony na elegancką sukienkę, trzymając szpatułkę niczym miecz. – Nie mówiłeś, że kogoś przyprowadzisz! – syknęła Strike’owi do ucha, kiedy się pochylił, żeby pocałować ją w policzek. Lucy była niska, miała jasne włosy i okrągłą twarz. Nikt nigdy nie zgadł, że są spokrewnieni. Lucy była owocem romansu ich matki z innym znanym muzykiem. Rick, gitarzysta rytmiczny, w przeciwieństwie do ojca Strike’a utrzymywał ze swoją latoroślą przyjazne stosunki. – Myślałem, że prosiłaś, żebym kogoś przyprowadził – mruknął Strike do siostry, kiedy Greg zaprosił Ninę do salonu. – Spytałam, czy masz taki zamiar – poprawiła go Lucy ze złością. – O Boże... Będę musiała dostawić jeszcze jedno... Biedna Marguerite... – Jaka Marguerite? – spytał Strike, ale Lucy już pędziła z uniesioną szpatułką w stronę jadalni, zostawiając gościa honorowego samego w przedpokoju. Strike westchnął i poszedł za Gregiem i Niną do salonu. – Niespodzianka! – powitał go jasnowłosy mężczyzna z zakolami, wstając z kanapy, z której uśmiechała się jego żona w okularach. – Jezu wszechmogący – powiedział Strike, podchodząc, żeby z prawdziwą przyjemnością uścisnąć wyciągniętą dłoń. Nick i Ilsa byli dwojgiem z jego najstarszych przyjaciół i tylko w ich osobach spotykały się dwie połówki jego młodości: udane małżeństwo Londynu z Kornwalią. – Nikt mi nie mówił, że tu będziecie! – No wiesz, właśnie na tym polega niespodzianka, Oggy – powiedział Nick, kiedy Strike całował Ilsę w policzek. – Znasz Marguerite? – Nie – powiedział Strike. – Nie znam.

Zatem dlatego Lucy pytała, czy Strike zamierza kogoś przyprowadzić. Tak wyobrażała sobie kobietę, w której mógłby się zakochać i z którą mógłby spędzić resztę życia w domu z magnolią w ogródku. Marguerite miała ciemne włosy, tłustą cerę i ponurą minę. Włożyła błyszczącą fioletową sukienkę, którą prawdopodobnie kupiła, zanim trochę przybrała na wadze. Strike nie miał wątpliwości, że jest rozwódką. W tej kwestii zaczynał przejawiać zdolność jasnowidzenia. – Cześć – powiedziała, kiedy chuda Nina w czarnej sukience na ramiączkach gawędziła z Gregiem. To krótkie powitanie zawierało w sobie morze goryczy. Zatem zasiedli do kolacji w siódemkę. Strike rzadko widywał swoich cywilnych przyjaciół, odkąd zwolniono go z wojska z przyczyn zdrowotnych. Ogrom pracy, którą sam sobie narzucił, zatarł granice między dniem powszednim a weekendem, ale teraz Strike znowu zdał sobie sprawę z tego, jak bardzo lubi Nicka i Ilsę i że byłoby nieskończenie lepiej, gdyby siedzieli gdzieś teraz tylko we trójkę i delektowali się curry. – Skąd znacie Cormorana? – spytała zaciekawiona Nina. – Ja chodziłam z nim do szkoły w Kornwalii – powiedziała Ilsa, uśmiechając się do Strike’a nad stołem. – Co jakiś czas. Zjawiałeś się i znikałeś, prawda, Corm? I przy wędzonym łososiu po raz kolejny powtórzono historię pokawałkowanego dzieciństwa Strike’a i Lucy, ich podróży z wędrującą matką, regularnych powrotów do St Mawes oraz do cioci i wujka, którzy pełnili funkcję ich zastępczych rodziców przez całe dzieciństwo i wiek młodzieńczy. – Potem matka znowu wzięła Corma do Londynu. Ile miałeś wtedy lat, siedemnaście? – spytała Ilsa. Strike czuł, że Lucy nie podoba się ta rozmowa: jego siostra nie znosiła opowiadać o ich nietypowym wychowaniu, o ich niesławnej matce. – I wylądował razem ze mną w starym dobrym ogólniaku dla twardzieli – powiedział Nick. – Wspaniałe czasy. – Warto było się kumplować z kimś takim jak Nick – powiedział Strike. – Zna Londyn jak własną kieszeń. Jego tata jest taksiarzem. – Też jeździsz taksówką? – spytała Nina, wyraźnie zachwycona egzotycznością przyjaciół Strike’a. – Nie – odrzekł wesoło Nick. – Jestem gastroenterologiem. Oggy i ja zorganizowaliśmy wspólną imprezę na osiemnaste urodziny... – ...a Corm zaprosił na nią Dave’a, swojego przyjaciela z St Mawes, i mnie – powiedziała Ilsa. – Po raz pierwszy pojechałam do Londynu, byłam taka przejęta... – ...i wtedy się poznaliśmy – dokończył Nick, uśmiechając się do żony. – I po tych wszystkich latach wciąż nie macie dzieci? – spytał Greg, dumny ojciec trzech synów. Na chwilę zapadła cisza. Strike wiedział, że Nick i Ilsa przez kilka lat bezskutecznie starali się o dziecko.

– Jeszcze nie – powiedział Nick. – A ty czym się zajmujesz, Nina? Wzmianka o Roper Chard ożywiła nieco Marguerite, która posępnie przyglądała się Strike’owi z drugiego końca stołu, jakby był smakowitym kąskiem bezlitośnie umieszczonym poza jej zasięgiem. – Michael Fancourt właśnie przeniósł się do Roper Chard – oświadczyła. – Dziś rano przeczytałam o tym na jego stronie internetowej. – O rety, dopiero wczoraj podano to do publicznej wiadomości – powiedziała Nina. Jej „o rety” skojarzyło się Strike’owi z Dominikiem Culpepperem zwracającym się do kelnerów per „kolego”. Pomyślał, że zrobiła to ze względu na Nicka i być może chciała pokazać Strike’owi, że ona też potrafi się doskonale odnaleźć wśród proletariuszy. (Charlotte, była narzeczona Strike’a, nigdy nie zmieniała słownictwa ani akcentu, bez względu na to, gdzie się znajdowała. Poza tym nie lubiła żadnego z jego przyjaciół). – Och, jestem wielką fanką Michaela Fancourta – powiedziała Marguerite. – Dom pustki to jedna z moich ulubionych powieści. Uwielbiam Rosjan, a w twórczości Fancourta jest coś, co mi przypomina Dostojewskiego... Strike domyślił się, że Lucy powiedziała Marguerite o jego studiach na Oksfordzie i o tym, że jest bystry. Żałował, że nie dzieli go od Marguerite tysiąc kilometrów i że Lucy tak słabo go zna. – Fancourt nie potrafi pisać o kobietach – stwierdziła lekceważąco Nina. – Stara się, ale mu nie wychodzi. Jego kobiety składają się wyłącznie z fochów, cycków i tamponów. Nick parsknął w kieliszek z winem, nie spodziewając się takiego słowa jak „cycki”. Jego reakcja rozśmieszyła Strike’a. – Chłopaki, macie po trzydzieści sześć lat – upomniała ich Ilsa, chichocząc. – Jeden i drugi. Na miłość boską. – Moim zdaniem jest cudowny – upierała się Marguerite bez cienia uśmiechu. Pozbawiono ją potencjalnego partnera, nawet jeśli miał tylko jedną nogę i nadwagę. Nie zamierzała odpuścić także Michaela Fancourta. – A w dodatku niesamowicie przystojny. Skomplikowany i bystry, zawsze lubiłam takich mężczyzn. Westchnęła i spojrzała na Lucy, najwidoczniej nawiązując do jakichś dawnych klęsk. – Ma nieproporcjonalnie dużą głowę – powiedziała Nina, wesoło wyrzekając się ekscytacji, jaka wieczór wcześniej ogarnęła ją na widok Fancourta. – I jest wyjątkowo arogancki. – Zawsze uważałam, że to, co zrobił dla tego młodego amerykańskiego pisarza, było bardzo wzruszające – odrzekła Marguerite, kiedy Lucy zabrała talerze po przystawkach i skinęła na Grega, żeby pomógł jej w kuchni. – Dokończył jego powieść. Mam na myśli tego młodego autora, który umarł na AIDS, jak on się...? – Joe North – powiedziała Nina. – Dziwię się, że w ogóle zdołałeś tu dotrzeć po tym, co się stało dzisiaj po południu – szepnął Nick do Strike’a. Nick, niestety, kibicował Spursom.

Greg, który wrócił do stołu, niosąc udziec jagnięcy, usłyszał słowa Nicka i natychmiast podchwycił wątek. – Musiało cię zaboleć, co Corm? Wszyscy myśleli, że Arsenal ma zwycięstwo w kieszeni. – Co tu się dzieje? – spytała Lucy jak nauczycielka przywołująca klasę do porządku. Postawiła na stole półmiski z ziemniakami i warzywami. – Och, Greg, proszę, tylko nie futbol. Piłeczka wróciła zatem do Marguerite. – Tak, tym, co zainspirowało Fancourta do napisania Domu pustki, był właśnie dom, który zostawił mu w spadku jego zmarły przyjaciel, miejsce, gdzie byli szczęśliwi w młodości. To bardzo wzruszające. Prawdziwa historia żalu, straty, przekreślonych ambicji... – Właściwie to Joe North zostawił ten dom Michaelowi Fancourtowi i Owenowi Quine’owi – poprawiła ją Nina zdecydowanym tonem. – I obydwaj napisali powieści inspirowane tym miejscem. Michael zdobył Bookera, a Owen został przez wszystkich zjechany – dodała, zwracając się do Strike’a. – Co się stało z tym domem? – spytał Strike Ninę, kiedy Lucy podała mu talerz z jagnięciną. – Och, to było wieki temu, pewnie go sprzedali – powiedziała Nina. – Jestem przekonana, że nie chcieli się niczym dzielić, nienawidzą się od lat. Odkąd Elspeth Fancourt zabiła się z powodu tej parodii. – Nie wiesz przypadkiem, gdzie jest ten dom? – Jego tam nie ma – powiedziała Nina ściszonym głosem. – Kogo nie ma i gdzie? – zaciekawiła się Lucy, z trudem kryjąc rozdrażnienie. Jej plany dotyczące Strike’a spełzły na niczym. Nie było szans, by kiedykolwiek polubiła Ninę. – Zaginął jeden z naszych pisarzy – wyjaśniła jej Nina. – Jego żona poprosiła Cormorana, żeby go odnalazł. – Jakiś człowiek sukcesu? – spytał Greg. Bez wątpienia Greg miał już dość tego, że jego żona wiecznie zamartwia się losem błyskotliwego, lecz ubogiego brata, który mimo intensywnej pracy ledwie wychodził na swoje, ale sformułowanie „człowiek sukcesu”, wraz ze wszystkimi konotacjami, jakich nabierało w ustach Grega, wywoływało u Strike’a reakcję uczuleniową. – Nie – odparł – chyba nie nazwałbyś Quine’a człowiekiem sukcesu. – Kto cię zatrudnił, Corm? Wydawca? – spytała zatroskana Lucy. – Jego żona – powiedział Strike. – Ale będzie w stanie zapłacić? – dopytywał Greg. – Żadnej dobroczynności, Corm, to musi być twoja najważniejsza zasada w interesach. – Dziwię się, że nie zapisujesz tych złotych myśli – szepnął Nick do Strike’a, kiedy Lucy proponowała Marguerite dokładkę wszystkich dań ze stołu (w ramach rekompensaty za brak szans na wzięcie Strike’a do domu, poślubienie go i zamieszkanie dwie ulice dalej z nowym, błyszczącym ekspresem do kawy „od Lucy i Grega”).

Po kolacji przenieśli się na beżowy trzyczęściowy komplet wypoczynkowy w salonie, gdzie wręczono Strike’owi kartki z życzeniami i prezenty. Lucy i Greg kupili mu nowy zegarek („Bo wiem, że poprzedni się popsuł” – powiedziała Lucy). Strike wzruszył się, że pamiętała i na chwilę przypływ czułości przysłonił jego złość wywołaną tym, że siostra ściągnęła go do siebie do domu, że suszyła mu głowę z powodu decyzji, jakie podejmował w życiu, że poślubiła Grega... Zdjął z ręki tani, ale praktyczny zamiennik, który kupił sobie sam, i założył zegarek od Lucy: był duży, lśniący, miał metalową bransoletę i wyglądał jak duplikat zegarka Grega. Nick i Ilsa kupili mu „tę whisky, którą lubisz”: Arran Single Malt. Mocno przypominała mu o Charlotte, z którą próbował jej po raz pierwszy, ale wszelkie szanse na melancholijne wspomnienia przekreśliło nagłe pojawienie się w drzwiach trzech osobników w piżamach. – Jest już tort? – spytał najstarszy z nich. Strike nigdy nie chciał mieć dzieci (Lucy potępiała taką postawę) i prawie nie znał swoich siostrzeńców, z którymi rzadko się widywał. Najstarszy i najmłodszy wyszli za matką z pokoju, żeby wziąć po kawałku jego tortu. Ich brat ruszył jednak prosto do Strike’a i wyciągnął w jego stronę własnoręcznie zrobioną laurkę. – To jesteś ty – wyjaśnił Jack, wskazując rysunek – jak dostajesz medal. – Odznaczono cię medalem? – spytała z uśmiechem Nina, wytrzeszczając oczy. – Dzięki, Jack – powiedział Strike. – Chcę być żołnierzem – oznajmił Jack. – To twoja wina, Corm – wtrącił Greg tonem, w którym Strike, chcąc nie chcąc, usłyszał pewną niechęć. – Kupujesz mu żołnierzyki. Opowiadasz mu o swoim pistolecie. – O dwóch pistoletach – poprawił go Jack. – Miałeś dwa pistolety – powiedział do Strike’a. – Ale musiałeś je oddać. – Dobra pamięć – pochwalił go Strike. – Daleko zajdziesz. Lucy zjawiła się z własnoręcznie upieczonym tortem, rozjaśnionym trzydziestoma sześcioma świeczkami i udekorowanym czymś, co wyglądało jak setki drażetek Smarties. Gdy Greg wyłączył światło i wszyscy zaczęli śpiewać, Strike’a dopadła wręcz przemożna ochota, żeby wyjść. Postanowił, że gdy tylko uda mu się wymknąć z tego pokoju, zadzwoni po taksówkę. Tymczasem z przyklejonym do twarzy uśmiechem zdmuchnął świeczki, unikając spojrzenia Marguerite, która siedziała niedaleko w fotelu i z niepokojącym brakiem powściągliwości pożerała go wzrokiem. To nie jego wina, że pełni najlepszych intencji przyjaciele i rodzina zmuszali go do odgrywania roli odznaczonego za odwagę opiekuna porzuconych kobiet. Zadzwonił po taksówkę z łazienki na dole i pół godziny później oznajmił, całkiem nieźle udając żal, że on i Nina muszą już iść. Nazajutrz czekała go wczesna pobudka. W zatłoczonym i hałaśliwym przedpokoju, gdzie Strike zgrabnie uchylił się przed Marguerite chcącą pocałować go prosto w usta i gdzie jego siostrzeńcy dawali upust nadmiernemu podnieceniu i skutkom wieczornego spożycia dużej ilości cukru, a Greg nadgorliwie pomagał Ninie włożyć

płaszcz, Nick mruknął do Strike’a: – Nie wiedziałem, że gustujesz w niskich kobietach. – Nie gustuję – odparł cicho Strike. – Wczoraj coś dla mnie zwinęła. – Tak? Na twoim miejscu okazałbym jej wdzięczność, wpuszczając ją na górę – powiedział Nick. – Inaczej rozgnieciesz ją jak żuka.

16 [...] nie pozwólcie, żeby nasza kolacja wystygła, będziecie mieli krwi do syta. Thomas Dekker i Thomas Middleton, Cnotliwa ladacznica (tłum. J. Kydryński)

Budząc się następnego ranka, Strike od razu poczuł, że nie jest we własnym łóżku. Było zbyt wygodnie, pościel wydawała się zbyt gładka. Rozproszone na kołdrze promienie słońca padały z innej strony, a zaciągnięte zasłony tłumiły bębnienie deszczu. Podźwignął się do pozycji siedzącej i mrużąc oczy, rozejrzał się po sypialni – poprzedniego wieczoru widział ją tylko przez moment, w świetle lampki. W lustrze naprzeciwko zobaczył swój nagi tors. Gęste, ciemne włosy na klatce piersiowej tworzyły czarną plamę na tle błękitnej ściany za jego plecami. Niny nie było w sypialni, ale poczuł zapach kawy. Tak jak się spodziewał, w łóżku Nina okazała się pełna zapału i energiczna, dzięki czemu przegoniła lekką melancholię, która groziła mu po przyjęciu urodzinowym. Teraz zastanawiał się jednak, jak szybko byłby w stanie się ulotnić. Ociąganie się oznaczałoby wzbudzenie oczekiwań, którym nie był gotowy sprostać. Jego proteza stała obok, oparta o ścianę. Już miał się zsunąć z łóżka i po nią sięgnąć, ale szybko się cofnął, gdyż drzwi do sypialni się otworzyły i do środka weszła Nina: ubrana, z mokrymi włosami, gazetami pod pachą, dwoma kubkami kawy w jednej ręce i talerzem pełnym croissantów w drugiej. – Wyskoczyłam na chwilę – wyjaśniła zdyszana. – Boże, na zewnątrz jest okropnie. Dotknij mojego nosa, prawie zamarzłam. – Nie musiałaś tego robić – powiedział, pokazując na croissanty. – Umieram z głodu, a kawałek dalej jest fantastyczna piekarnia. Popatrz: „News of the World”, wielki artykuł na wyłączność Dominica! Zdjęcie skompromitowanego para, właściciela ukrytych kont, które Strike ujawnił Culpepperowi, wypełniało środek pierwszej strony, otoczone zdjęciami dwóch kochanek i wyciągniętych od jego asystentki dokumentów z Kajmanów. Lord Parker z Karaibów – krzyczał nagłówek. Strike wziął gazetę od Niny i przejrzał artykuł. Culpepper dotrzymał słowa: nigdzie nie było wzmianki o asystentce ze złamanym sercem. Nina siedziała obok Strike’a na łóżku i czytała razem z nim, rzucając lekko prześmiewcze uwagi: „O Boże, jak ktoś mógł mu to zrobić, spójrz na niego” i „O rany, to odrażające”. – Culpepperowi na pewno to nie zaszkodzi – powiedział Strike, zamykając gazetę, kiedy obydwoje skończyli czytać. Jego wzrok przyciągnęła data na górze pierwszej strony: 21 listopada. Urodziny jego byłej narzeczonej.

Poczuł lekki, bolesny ucisk pod splotem słonecznym i nagły przypływ wyrazistych, niechcianych wspomnień... Rok temu prawie o tej samej porze obudził się obok Charlotte przy Holland Park Avenue. Przypomniał sobie jej długie czarne włosy, duże orzechowo-zielone oczy, ciało, jakiego nigdy więcej nie zobaczy, nie będzie mógł dotknąć... Tego ranka byli szczęśliwi: łóżko pełniło funkcję tratwy ratunkowej unoszącej się na wzburzonym morzu ich powracających bez końca kłopotów. Podarował jej bransoletkę, której zakup (Charlotte o tym nie wiedziała) wymagał zaciągnięcia przeraźliwie wysoko oprocentowanej pożyczki... a dwa dni później, w jego urodziny, Charlotte dała mu włoski garnitur, poszli na kolację i nawet w końcu ustalili datę ślubu, szesnaście lat od pierwszego spotkania... Wyznaczenie tej daty rozpoczęło jednak nową i okropną fazę w ich związku, jakby zniszczyło niepewność i napięcie, w których przywykli żyć. Charlotte była coraz bardziej wybuchowa, coraz bardziej kapryśna. Kłótnie i sceny, tłuczona porcelana, oskarżanie Strike’a o niewierność (podczas gdy to ona, jak się potem dowiedział, potajemnie spotykała się z mężczyzną, z którym była teraz zaręczona)... Mimo trudności wytrzymali ze sobą jeszcze prawie cztery miesiące, aż w ostatniej paskudnej eksplozji oskarżeń i furii wszystko skończyło się na dobre. Zaszeleściła bawełna: Strike rozejrzał się i prawie zdziwił, widząc, że nadal jest w sypialni Niny. Ona zaś szykowała się do zdjęcia koszulki i wskoczenia z powrotem do łóżka. – Nie mogę zostać – powiedział, znowu sięgając po protezę. – Dlaczego? – spytała z rękami skrzyżowanymi z przodu, trzymając rąbek koszulki. – Daj spokój, przecież jest niedziela! – Mam robotę – skłamał. – W niedzielę ludzie też potrzebują detektywów. – Aha – powiedziała, starając się, żeby to zabrzmiało rzeczowo, choć wyglądała na przybitą. Wypił kawę, dokładając starań, żeby rozmowa była serdeczna, ale bezosobowa. Nina patrzyła, jak Strike przypina protezę i idzie do łazienki, a kiedy wrócił, żeby się ubrać, siedziała w fotelu zwinięta w kłębek i z nieco żałosną miną chrupała croissanta. – Na pewno nie wiesz, gdzie był ten dom? Ten, który oddziedziczyli Quine i Fancourt? – spytał, wkładając spodnie. – Co? – spytała zdezorientowana. – A... Boże, chyba nie zamierzasz go szukać? Mówiłam ci, że najprawdopodobniej został sprzedany wiele lat temu! – Może spytam o niego żonę Quine’a – powiedział. Dodał, że zadzwoni, ale zrobił to pospiesznie, żeby mogła się domyślić, że to tylko puste słowa, wyłącznie dla formy, i opuścił jej dom z uczuciem lekkiej wdzięczności, ale bez wyrzutów sumienia. Kiedy Strike szedł nieznajomą ulicą w stronę stacji metra, deszcz kłuł go w twarz i ręce. Bożonarodzeniowe światełka mrugały w witrynie piekarni, w której Nina niedawno kupiła croissanty. Po pokrytej kroplami powierzchni prześlizgnęło się wielkie odbicie przygarbionego Strike’a ściskającego w zimnej pięści reklamówkę, którą uprzejmie dała mu Lucy, żeby mógł schować kartki z życzeniami, urodzinową whisky i pudełko od nowego lśniącego zegarka.

Jego myśli nieodparcie wracały do Charlotte, trzydziestosześcioletniej, ale wyglądającej jak dwudziestopięciolatka, świętującej urodziny z nowym narzeczonym. Być może dostała brylanty. Zawsze mówiła, że takie rzeczy jej nie obchodzą, ale czasem, kiedy się kłócili, blask wszystkiego, czego nie mógł jej dać, wracał i mocno uderzał go w twarz... „Człowiek sukcesu?” – zainteresował się Greg, gdy była mowa o Owenie Quinie. Tak naprawdę pytał: „Duży samochód? Ładny dom? Okrągła sumka na koncie?”. Strike minął Beatles Coffee Shop z zabawnie rozmieszczonymi i spoglądającymi na niego czarnobiałymi głowami fantastycznej czwórki, po czym wszedł we względne ciepło stacji metra. Nie chciał spędzić deszczowej niedzieli sam na poddaszu przy Denmark Street. Wolał się czymś zająć w rocznicę urodzin Charlotte Campbell. Przystanął, żeby wyjąć komórkę i zadzwonił do Leonory Quine. – Halo? – odezwała się szorstko. – Cześć, Leonora, mówi Cormoran Strike... – Znalazłeś Owena? – spytała ostrym tonem. – Obawiam się, że nie. Dzwonię, bo właśnie się dowiedziałem, że twój mąż dostał dom w spadku po przyjacielu. – Jaki dom? Wydawała się zmęczona i rozdrażniona. Pomyślał o różnych bogatych mężach, z którymi miał do czynienia na gruncie zawodowym – o mężczyznach ukrywających przed żonami kawalerki – i zaczął się zastanawiać, czy przypadkiem nie ujawnił czegoś, co Quine zatajał przed rodziną. – To nieprawda? Czy pisarz, niejaki Joe North, nie zostawił domu Owenowi i...? – A, o to chodzi – powiedziała. – Tak, przy Talgarth Road. Ale to było ponad trzydzieści lat temu. Czemu o to pytasz? – Dom został sprzedany? – Nie – powiedziała z żalem. – Ten cholerny Fancourt nigdy na to nie pozwolił. Z czystej złośliwości, bo sam nigdy z niego nie korzysta. Dom po prostu tam stoi, jest bezużyteczny i popada w ruinę. Strike oparł się o ścianę obok automatów biletowych i utkwił spojrzenie w okrągłym suficie podtrzymywanym pajęczyną zastrzałów. Tak to jest – pomyślał znowu – kiedy przyjmuje się klientów, będąc nieprzytomnym ze zmęczenia. Powinien był spytać, czy posiadają jakieś nieruchomości. Powinien był się tym zainteresować. – Czy ktokolwiek sprawdził, czy nie ma tam przypadkiem twojego męża? Wydała z siebie drwiący okrzyk. – On by tam nie poszedł! – powiedziała, jakby Strike zasugerował, że jej mąż mógł się ukryć w pałacu Buckingham. – Nienawidzi go, nigdy się do niego nie zbliża! Zresztą tam chyba nawet brakuje mebli i w ogóle. – Masz klucz?

– Nie wiem. Ale Owen nigdy by tam nie poszedł! Nie był tam od dziesięciu lat. To byłoby okropne miejsce na kryjówkę, stare i puste. – Gdybyś zechciała poszukać tego klucza... – Nie mogę się zerwać i jechać na Talgarth Road, mam Orlando! – powiedziała, tak jak się spodziewał. – Zresztą mówię ci, on by nie... – Mogę do ciebie wpaść? – przerwał jej Strike – Jeśli uda ci się znaleźć klucz, wezmę go i sprawdzę to sam. Po prostu chcę mieć pewność, że szukaliśmy wszędzie. – No tak, ale... jest niedziela – powiedziała ze zdumieniem. – Wiem. Myślisz, że mogłabyś poszukać tego klucza? – W porządku – uległa po chwili milczenia. – Ale – dodała w ostatnim przypływie energii – jego tam nie będzie! Strike pojechał metrem i po jednej przesiadce dotarł do Westbourne Park, a potem z kołnierzem podniesionym dla ochrony przed lodowatym potopem pomaszerował w stronę adresu, który Leonora zapisała mu podczas ich pierwszego spotkania. Była to jedna z tych dziwnych stref Londynu, gdzie milionerzy mieszkają o rzut beretem od rodzin z klasy robotniczej, zajmujących swoje domy od czterdziestu albo i więcej lat. Skąpana w deszczu sceneria tworzyła dziwną dioramę: eleganckie nowe apartamentowce za cichymi, nijakimi tarasami, luksusowa nowość obok wygodnej starości. Dom Quine’ów stał przy Southern Row, spokojnej bocznej uliczce otoczonej małymi budynkami z cegły, niedaleko pobielonego pubu o nazwie Chilled Eskimo. Przechodząc obok, zmarznięty i mokry Strike zmrużył oczy i spojrzał na szyld nad głową: obrazek przedstawiał szczęśliwego Inuitę zażywającego relaksu obok przerębla i zwróconego plecami do wschodzącego słońca. Drzwi domu Quine’ów obłaziły z zielonej farby w odcieniu mułu. Od frontu wszystko było zniszczone, łącznie z furtką wiszącą na jednym zawiasie. Dzwoniąc do drzwi, Strike pomyślał o słabości Quine’a do wygodnych pokoi hotelowych i zaginiony mężczyzna jeszcze bardziej stracił w jego oczach. – Szybki jesteś – brzmiało szorstkie powitanie Leonory, kiedy otworzyła drzwi. – Wejdź. Poszedł za nią ciemnym, wąskim korytarzem. Po lewej zauważył uchylone drzwi do pomieszczenia, które najprawdopodobniej było gabinetem Owena Quine’a. Wyglądało nieporządnie i brudno. Z biurka, na którym stała stara elektryczna maszyna do pisania, zwisały wysunięte szuflady. Strike wyobraził sobie, jak Quine po kłótni z Elizabeth Tassel wydziera z maszyny kartki. – Udało ci się znaleźć klucz? – spytał Strike Leonorę, kiedy weszli do ciemnej, zatęchłej kuchni na końcu korytarza. Całe wyposażenie kuchni wyglądało tak, jakby miało co najmniej trzydzieści lat. Strike odniósł wrażenie, że jego ciocia Joan miała identyczną ciemnobrązową mikrofalówkę w latach osiemdziesiątych.

– Znalazłam kilka kluczy – powiedziała Leonora, pokazując w stronę sześciu sztuk leżących na stole. – Nie wiem, czy któryś z nich będzie pasował. Żaden z nich nie był przyczepiony do kółka, a jeden okazał się taki duży, że mógł otwierać chyba tylko drzwi do kościoła. – Jaki numer ma ten dom przy Talgarth Road? – spytał Strike. – Sto siedemdziesiąt dziewięć. – Kiedy tam byłaś po raz ostatni? – Ja? Nigdy tam nie byłam – oznajmiła tonem nieudawanej obojętności. – Nie interesował mnie. Niemądra decyzja. – Jaka decyzja? – O zostawieniu go im obu. – Widząc malujące się na twarzy Strike’a uprzejme pytanie, wyjaśniła zniecierpliwiona: – Mówię o tym Norcie, który zostawił dom Owenowi i Michaelowi Fancourtowi. Chciał, żeby tam pisali. Od tej pory żaden z nich z niego nie korzystał. Marnotrawstwo. – I nigdy tam nie byłaś? – Nie. Dostali go mniej więcej w tym czasie, kiedy urodziłam Orlando. Nie interesował mnie – powtórzyła. – To wtedy urodziłaś Orlando? – spytał zaskoczony Strike. Wydawało mu się, że Orlando to nadpobudliwa dziesięciolatka. – Tak, w osiemdziesiątym szóstym – powiedziała Leonora. – Moje dziecko jest niepełnosprawne. – Aha – powiedział Strike. – Rozumiem. – Teraz Orlando boczy się na górze, bo musiałam ją skrzyczeć – ciągnęła Leonora w rzadkim przypływie wylewności. – Podkrada różne rzeczy. Wie, że to nieładnie, ale ciągle to robi. Przyłapałam ją, jak wyjmowała portfel z torebki naszej sąsiadki Edny, która wczoraj wpadła nas odwiedzić. Nie chodziło jej o pieniądze – dodała pospiesznie, jakby z ust Strike’a padło oskarżenie. – Spodobał jej się kolor. Edna to rozumie, bo zna Orlando, ale nie wszyscy są tacy jak Edna. Tłumaczę córce, że to nieładnie. Ona wie, że to nieładnie. – Więc nie będziesz miała nic przeciwko temu, że je wezmę i wypróbuję? – spytał Strike, zgarniając klucze ze stołu. – Skoro chcesz – powiedziała Leonora, ale dodała z uporem: – Jego tam nie będzie. Strike włożył zdobycz do kieszeni, zrezygnował z kawy i herbaty zaproponowanych poniewczasie przez Leonorę i znów wyszedł na zimny deszcz. Gdy skierował się w stronę Westbourne Park Tube Station, skąd czekała go krótka i niedroga podróż, poczuł, że znowu utyka. Spiesząc się z wyjściem z mieszkania Niny, przymocował protezę mniej starannie niż zwykle i nie zastosował żadnego z łagodzących produktów, które pomagają chronić skórę pod spodem. Osiem miesięcy temu (tego samego dnia, w którym później został dźgnięty nożem w ramię) Strike zaliczył paskudny upadek ze schodów. Specjalista, niedługo potem oglądający mu nogę,

poinformował go, że doszło do dodatkowego, choć prawdopodobnie odwracalnego uszkodzenia więzadeł stawu kolanowego amputowanej kończyny. Zalecił okłady z lodu, wypoczynek i regularne kontrole. Strike’a nie było jednak stać na odpoczynek i nie miał ochoty na dalsze badania, więc zabandażował kolano i starał się pamiętać o unoszeniu nogi w pozycji siedzącej. Ból właściwie ustąpił, ale od czasu do czasu, kiedy Strike dużo chodził, noga znowu zaczynała boleć i puchnąć. Droga, którą mozolnie maszerował, skręciła w prawo. Szła za nim wysoka, chuda, przygarbiona postać z pochyloną głową, tak że było widać jedynie czubek jej czarnego kaptura. Oczywiście postąpiłby najrozsądniej, gdyby wrócił do domu i dał odpocząć kolanu. Była niedziela. Wcale nie musiał maszerować po całym Londynie w deszczu. „Jego tam nie będzie” – powiedziała Leonora w głowie Strike’a. Alternatywnym rozwiązaniem był powrót na Denmark Street i słuchanie deszczu bębniącego w źle wstawione okno obok łóżka, gdzie zbyt blisko, w pudłach na korytarzu, leżały albumy pełne zdjęć Charlotte... Lepiej było się ruszać, pracować, myśleć o problemach innych ludzi... Mrugając w deszczu, spojrzał na mijane domy i kątem oka zauważył postać idącą dwadzieścia metrów za nim. Miała ciemny, obszerny płaszcz, ale sądząc po krótkich, szybkich krokach, Strike uznał, że to kobieta. W jej chodzie zauważył też coś zastanawiającego, nienaturalnego. Nie przejawiała ani krztyny zaabsorbowania sobą typowego dla samotnego spacerowicza w zimny mokry dzień. Nie pochylała głowy dla ochrony przed żywiołami ani nie utrzymywała stałego tempa, skupiając się jedynie na dotarciu do celu. Nieustannie dostosowywała prędkość, przyspieszając tylko nieznacznie, lecz nie uszło to uwagi Strike’a. Co kilka kroków twarz ukryta pod kapturem odsłaniała się na chłodny atak zacinającego deszczu, by szybko znów pogrążyć się w cieniu. Ten ktoś miał Strike’a na oku. Co powiedziała Leonora podczas ich pierwszego spotkania? „Chyba ktoś mnie śledzi. Wysoka, ciemnowłosa przygarbiona dziewczyna”. Strike zaczął eksperymentować, nieznacznie przyspieszając i zwalniając. Odległość między nim i tą kobietą pozostała jednak taka sama. Ukryta twarz, bladoróżowa niewyraźna plama, podnosiła się częściej, żeby sprawdzić jego pozycję. Kobieta nie miała doświadczenia w śledzeniu ludzi. Strike, który był w tym ekspertem, szedłby chodnikiem po drugiej stronie ulicy i udawał, że rozmawia przez komórkę, ukrywając skupienie i wyjątkowe zainteresowanie obiektem... Dla zabawy udał nagłe wahanie, jakby ogarnęły go wątpliwości co do dalszej drogi. Ciemna postać, zbita z tropu, zastygła w bezruchu jak sparaliżowana. Strike ruszył dalej i kilka sekund później znowu usłyszał odgłos jej kroków, odbijający się echem od mokrego chodnika. Kobieta nawet nie zdawała sobie sprawy, że ją przejrzał. Kawałek dalej ukazała się stacja Westbourne Park: długi, niski budynek ze złotej cegły. Tam Strike zamierzał doprowadzić do konfrontacji, spytać kobietę o godzinę, przyjrzeć się jej twarzy.

Skręcił w stronę stacji i szybko odskoczył w bok, czekając w niewidocznym miejscu tuż przy drzwiach. Mniej więcej pół minuty później zauważył wysoką, ciemną postać biegnącą w stronę wejścia w połyskliwych kroplach deszczu, wciąż z rękami w kieszeniach. Bała się, że go zgubi, że już wsiadł do wagonu. Zrobił szybki, zdecydowany krok w stronę drzwi, żeby stanąć z nią twarzą w twarz. Sztuczna noga poślizgnęła się na mokrych płytkach. – O, kurwa! Schodząc do mało eleganckiego półszpagatu, zupełnie stracił równowagę i upadł. W długich, upływających w zwolnionym tempie sekundach poprzedzających jego zetknięcie z brudną mokrą podłogą i bolesne lądowanie na butelce whisky w reklamówce zobaczył na tle wejścia zastygłą w bezruchu sylwetkę, która po chwili zniknęła jak spłoszona sarna. – Niech to szlag – wydyszał, leżąc na przemoczonych płytkach, podczas gdy ludzie przy automatach biletowych gapili się bez słowa. Upadając, znowu wykręcił sobie nogę. Obawiał się, że mógł zerwać więzadło. Kolano, które wcześniej było jedynie nadwyrężone, teraz zawyło z bólu. Przeklinając w duchu niedokładnie wycierane podłogi i sztywną konstrukcję sztucznych kostek, Strike spróbował się podnieść. Nikt nie chciał się do niego zbliżyć. Bez wątpienia wzięto go za pijaka – whisky od Nicka i Ilsy wysunęła się z reklamówki i ze stukotem toczyła po podłodze. W końcu pracownik londyńskiego metra pomógł mu podźwignąć się na nogi, mamrocząc pod nosem, że jest przecież znak ostrzegający przed śliską podłogą: – Nie widział go pan, nie jest wystarczająco duży? Podał Strike’owi whisky. Upokorzony Cormoran mruknął dziękuję i pokuśtykał w stronę bramek, chcąc jedynie uciec od niezliczonych ciekawskich spojrzeń. Usiadł bezpiecznie w wagonie jadącym na południe, rozprostował nadwyrężoną nogę i obmacał kolano przez spodnie. Wydawało się podrażnione i obolałe, tak jak wiosną, kiedy spadł ze schodów. Wściekły na dziewczynę, która go śledziła, próbował znaleźć jakiś sens w tym, co zaszło. Kiedy zaczęła za nim iść? Obserwowała dom Quine’ów, widziała, jak Strike wchodzi do środka? Czy mogła (nieprzyjemna myśl) omyłkowo wziąć Strike’a za Owena Quine’a? Kathryn Kent się to zdarzyło – na chwilę, w ciemności... Strike wstał kilka minut przed przesiadką na Hammersmith, żeby przygotować się do potencjalnie niebezpiecznego wyjścia z wagonu. Kiedy dotarł do celu, czyli do Barons Court, mocno utykał i żałował, że nie ma laski. Ostrożnie stawiając stopy na podłodze pokrytej brudnymi, mokrymi wzorami, wyszedł z sali pełnej kas biletowych wyłożonej płytkami w wiktoriańskim groszkowym kolorze. Wcześniej, niżby chciał, opuścił suche schronienie małej ślicznej stacji z secesyjnymi literami i kamiennymi frontonami, po czym w niesłabnącym deszczu ruszył w stronę pobliskiej dudniącej drogi szybkiego ruchu. Poczuł ulgę i radość, kiedy zdał sobie sprawę, że wynurzył się na powierzchnię dokładnie na tym

odcinku Talgarth Road, gdzie stał poszukiwany przez niego dom. Londyn był pełen tego rodzaju anomalii architektonicznych, ale Strike nigdy nie widział budynków, które tak mocno gryzłyby się z otoczeniem. Stare domy tworzyły równy rząd, były ciemnoczerwonymi ceglanymi reliktami czasów większej pewności siebie i wyobraźni, a przed nimi bezlitośnie sunęły w obu kierunkach warczące samochody, gdyż była to główna droga wjazdowa do Londynu od zachodniej strony. Zdobione późnowiktoriańskie budynki służyły kiedyś za pracownie artystów, okratowane okna na parterze miały szybki w ołowianych ramkach, a te na wyższych piętrach były ogromne, łukowate i skierowane na północ, wyglądały jak fragmenty nieistniejącego już Kryształowego Pałacu. Strike był mokry, zmarznięty i obolały, ale przystanął na kilka sekund, żeby spojrzeć na dom z numerem sto siedemdziesiąt dziewięć, podziwiając jego wyjątkową architekturę i zastanawiając się, ile zarobiliby Quine’owie, gdyby Fancourt kiedykolwiek zmienił zdanie i zgodził się na sprzedaż. Strike wspiął się po białych schodach od frontu. Drzwi osłaniał przed deszczem ceglany daszek bogato zdobiony wyrzeźbionymi w kamieniu festonami, wolutami i herbami. Zdrętwiałymi z zimna dłońmi wyjmował jeden klucz po drugim. Czwarty z kolei wsunął się bez oporu i przekręcił w zamku, jakby robił to od lat. Rozległ się cichy szczęk i drzwi wejściowe stanęły otworem. Strike przestąpił próg i zamknął je za sobą. Natychmiast przeżył szok, jakby dostał w twarz, jakby chluśnięto w niego wiadrem wody. Pogmerał palcami przy kołnierzu płaszcza, zasłaniając nim usta i nos. W miejscu, gdzie powinien był czuć jedynie zapach kurzu i starego drewna, przytłoczyła go jakaś ostra, chemiczna woń, która wypełniła mu nos i gardło. Odruchowo sięgnął w stronę włącznika na ścianie obok i dwie nagie żarówki zwisające z sufitu rozbłysły morzem światła. Wąski i pusty przedpokój został wyłożony drewnem w miodowym kolorze. Spiralne kolumny z tego samego materiału podpierały łuk w połowie pomieszczenia. Na pierwszy rzut oka wszystko było pogodne, lekkie, proporcjonalne. Strike zmrużył powieki i powoli przyglądał się szerokim, jakby nadpalonym plamom w drewnie. Rozlana wszędzie żrąca, gryząca ciecz – przez którą nieruchome, duszne powietrze paliło w oczy i gardło – wskazywała na to, że w domu doszło do aktu bezsensownego wandalizmu. Nieznana substancja pozbawiła lakieru stare deski na podłodze, zniszczyła wytartą powierzchnię drewnianych schodów, a nawet zachlapała ściany, doprowadzając do wyblaknięcia i odbarwienia ogromnych fragmentów pomalowanego gipsu. Po kilku sekundach oddychania przez gruby kołnierz z serży Strike uświadomił sobie, że w środku jest za ciepło jak na niezamieszkany budynek. Ktoś mocno odkręcił ogrzewanie, co sprawiło, że ostry chemiczny zapach wydawał się intensywniejszy, niż gdyby mógł się rozproszyć swobodnie w chłodzie zimowego dnia. Pod nogami Strike’a zaszeleścił papier. Cormoran spojrzał w dół i zobaczył stosik ofert restauracji serwujących dania na wynos oraz kopertę zaadresowaną DO LOKATORA/OSOBY

OPIEKUJĄCEJ SIĘ DOMEM. Schylił się i ją podniósł. W środku był krótki, napisany ze złością liścik od sąsiada, który skarżył się na brzydki zapach. Strike rzucił kopertę z powrotem na wycieraczkę i wszedł głębiej do przedpokoju, obserwując ślady pozostawione na wszystkich powierzchniach, na których rozlano żrącą substancję. Po lewej stronie były drzwi. Otworzył je. Prowadziły do ciemnego, pustego pokoju, którego nie potraktowano chemikaliami przypominającymi wybielacz. Poza tym jedynym pomieszczeniem na parterze była zapuszczona kuchnia, także pozbawiona mebli. Chemiczny potop jej nie ominął: żrącą substancją polano nawet stęchłe pół bochenka chleba na kredensie. Strike ruszył po schodach. Ktoś wcześniej po nich chodził, rozlewając paskudną żrącą substancję z dużego pojemnika. Zachlapał nią wszystko, nawet parapet na półpiętrze, gdzie farba pokryła się bąblami i popękała. Na pierwszym piętrze Strike się zatrzymał. Nawet przez grubą wełnę płaszcza wyczuł coś jeszcze – coś, czego nie zdołała zamaskować ostra przemysłowa chemiczna woń. Coś słodkiego, obrzydliwego, zepsutego: odór rozkładającego się ciała. Nie próbował otworzyć żadnych zamkniętych drzwi na pierwszym piętrze. Zamiast tego, z urodzinową whisky głupio kołyszącą się w reklamówce, powoli ruszył śladem człowieka z kwasem i po zaplamionych schodach z wyżartym lakierem i rzeźbioną poręczą pozbawioną woskowego połysku dotarł na drugie piętro. Z każdym krokiem odór rozkładu stawał się silniejszy. Strike’owi przypomniały się czasy, kiedy wbijał długi kij w bośniacką ziemię i wyjmował go, żeby powąchać koniec – to niezawodny sposób na odnajdowanie masowych grobów. Mocniej przycisnął kołnierz do ust, docierając na najwyższe piętro: do pracowni, w której wiktoriański artysta pracował kiedyś w niezmiennym północnym świetle. Strike nie zawahał się na progu, jeśli nie liczyć sekund potrzebnych do wyciągnięcia rękawa koszuli, żeby zasłonić nagą dłoń i uniknąć zostawiania odcisków na drewnianych drzwiach. Powitała go cisza przerwana jedynie cichutkim skrzypnięciem zawiasów, a potem leniwym bzyczeniem much. Spodziewał się śmierci, ale nie takiej. Zwłoki – związane, śmierdzące i w fazie rozkładu, puste i wypatroszone – leżały na podłodze, zamiast zwisać z metalowego haka, gdzie z pewnością było ich miejsce. To, co wyglądało jak zaszlachtowana świnia, miało jednak na sobie ubranie. Trup leżał pod wysokimi łukowatymi belkami, skąpany w świetle wpadającym przez olbrzymie romańskie okno, i choć był to dom prywatny, a za oknem wciąż przejeżdżały chlapiące samochody, Strike poczuł się tak, jakby zbierało mu się na wymioty w świątyni, gdzie stał się świadkiem rytualnego uboju, aktu jakiejś potwornej profanacji. Wokół rozkładającego się ciała ustawiono siedem talerzy i siedem kompletów sztućców, jakby zwłoki były olbrzymią pieczenią. Tors rozcięto od gardła po miednicę i wysoki Strike już od progu zauważył powstałą w tej sposób czarną, ziejącą dziurę. Jelita zniknęły, jakby ktoś je zjadł. Ubranie

i część ciała były nadpalone, wzmacniając paskudne wrażenie, że ktoś je upiekł i zrobił z nich ucztę. Gdzieniegdzie połyskiwał strawiony żrącą substancją, rozkładający się i jakby galaretowaty trup. Cztery syczące grzejniki przyspieszały gnicie. Nadpsuta twarz leżała najdalej od Strike’a, niedaleko okna. Cormoran zmrużył oczy i spojrzał w jej stronę, nie ruszając się, starając się nie oddychać. Kępka żółknącego zarostu wciąż trzymała się brody, a jeden wypalony oczodół był ledwie widoczny. Mimo całego swojego doświadczenia w dziedzinie śmierci i okaleczeń Strike musiał zwalczyć nagły odruch wymiotny w dusznym, wymieszanym smrodzie chemikaliów i zwłok. Wsunął reklamówkę na swoje grube przedramię, wyjął komórkę z kieszeni i sfotografował miejsce zbrodni z tylu stron, z ilu zdołał, nie wchodząc głębiej do pracowni. Potem wycofał się z pomieszczenia, pozwalając, by drzwi się zamknęły – co jednak w ogóle nie złagodziło gęstego smrodu – i zadzwonił pod 999. Powoli i ostrożnie, starając się nie poślizgnąć i nie upaść, mimo że rozpaczliwie chciał znów zaczerpnąć świeżego, czystego, obmytego deszczem powietrza, Strike zszedł po zniszczonych schodach, żeby zaczekać na policję przed budynkiem.

17 Lepiej korzystaj, póki żyjesz Po śmierci już się nie napijesz. John Fletcher, The Bloody Brother

Strike nie po raz pierwszy na usilną prośbę policji składał wizytę w New Scotland Yardzie. Poprzednia rozmowa także dotyczyła zwłok. Wiele godzin później, siedząc w pokoju przesłuchań z kolanem mniej obolałym po długim wymuszonym bezruchu, uświadomił sobie, że wtedy też uprawiał seks poprzedniego dnia. Gdy tkwił sam w pomieszczeniu niewiele większym od szafki z materiałami piśmiennymi w przeciętnym biurze, jego myśli przywierały niczym muchy do nadpsutego ohydztwa, które znalazł w pracowni artysty. Ten potworny widok go nie opuszczał. W ramach swoich obowiązków zawodowych Strike widywał ciała ułożone w pozycjach mających sugerować samobójstwo albo wypadek, oglądał zwłoki noszące przeraźliwe ślady prób zatuszowania okrucieństwa, jakiemu poddawano je przed śmiercią. Patrzył na okaleczonych i rozczłonkowanych mężczyzn, kobiety i dzieci. To, co ujrzał przy Talgarth Road 179, było dla niego jednak zupełną nowością. Potworność tego, co tam zaszło, miała wręcz orgiastyczny wydźwięk, była starannie zaaranżowanym pokazem sadystycznego dramatyzmu. Najgorsze myśli wywoływała kolejność, w jakiej rozlano kwas i wypatroszono ciało: czy Quine’a poddano torturom? Czy żył, kiedy morderca rozkładał wokół niego nakrycia? W olbrzymim sklepionym pomieszczeniu, gdzie leżało ciało, bez wątpienia roiło się teraz od mężczyzn w ochronnych kombinezonach, którzy zbierali dowody z miejsca zbrodni. Strike żałował, że nie może im towarzyszyć. Bezczynność po takim odkryciu ostro dawała mu się we znaki. Trawiła go zawodowa frustracja. Policjanci, gdy tylko się zjawili, natychmiast go odsunęli, sprowadzając do roli zwykłego niedorajdy, który natknął się na makabryczną scenę (nagle Strike pomyślał, że „scena” to w tym wypadku właściwe określenie z wielu powodów: ciało związane i ułożone w świetle wpadającym przez olbrzymie okno jak w kościele... ofiara złożona jakimś demonicznym mocom... siedem talerzy, siedem kompletów sztućców...). Szyba z matowego szkła w oknie pokoju przesłuchań zasłaniała wszystko oprócz koloru nieba, które teraz było już czarne. Strike siedział w tej klitce bardzo długo, a policjanci nie skończyli jeszcze spisywać jego zeznań. Trudno było ocenić, ile ich chęci przedłużenia przesłuchania wynikało z faktycznej dociekliwości, a ile z wrogiego nastawienia. Oczywiście należało wnikliwie przesłuchać człowieka, który znalazł ofiarę morderstwa, ponieważ tacy ludzie często wiedzieli więcej, niż byli skłonni wyznać, a nierzadko wiedzieli wszystko. Można było jednak założyć,

że rozwiązując sprawę Luli Landry, Strike upokorzył londyńską policję, która bez najmniejszych wątpliwości uznała jej śmierć za samobójstwo. Strike nie podejrzewał się o paranoję, kiedy pomyślał, że nastawienie ostrzyżonej na jeża pani komisarz, która przed chwilą wyszła z pokoju, miało coś wspólnego z postanowieniem wyciśnięcia z niego siódmych potów. Nie uważał też za absolutnie konieczne, by aż tylu jej kolegów z pracy musiało do niego zaglądać. Niektórzy siedzieli w pokoju przesłuchań tylko po to, żeby się na niego gapić, inni rzucali kąśliwe uwagi. Jeśli im się wydawało, że utrudniają mu życie, to byli w błędzie. Nikt na niego nie czekał, a poza tym podali mu całkiem przyzwoity posiłek. Gdyby jeszcze pozwolili mu palić, Strike czułby się zupełnie komfortowo. Wprawdzie kobieta, która przesłuchiwała go przez godzinę, pozwoliła mu wyjść, oczywiście w towarzystwie policjanta, i zapalić w deszczu na zewnątrz, ale rozleniwienie i ciekawość zatrzymały go na miejscu. Obok w reklamówce leżała jego urodzinowa whisky. Pomyślał, że ją otworzy, jeśli będą go dłużej trzymali. Zostawili mu plastikowy kubek z wodą. Drzwi za jego plecami musnęły grubą szarą wykładzinę. – Tajemniczy Bob – zabrzmiał czyjś głos. Richard Anstis z londyńskiej policji i ochotniczej rezerwy sił zbrojnych wszedł do pokoju z szerokim uśmiechem. Włosy miał mokre od deszczu, a pod pachą niósł zwinięty plik kartek. Jedną stronę jego twarzy szpeciły widoczne blizny, skóra pod prawym okiem była napięta. Uratowali mu wzrok w szpitalu polowym w Kabulu, gdy Strike leżał nieprzytomny, a lekarze starali się ocalić kolano jego urwanej nogi. – Anstis! – powitał go Strike, ściskając wyciągniętą rękę policjanta. – Co ty tu...? – Nadużyłem stanowiska, stary, będę się zajmował tą sprawą – powiedział Anstis, opadając na miejsce zwolnione niedawno przez opryskliwą panią inspektor. – Wiesz, nie jesteś tutaj lubiany. Ciesz się, że wujek Dickie stoi po twojej stronie, że za ciebie ręczy. Anstis zawsze powtarzał, że Strike uratował mu życie, i chyba rzeczywiście tak było. Znaleźli się pod ostrzałem na żółtej drodze gruntowej w Afganistanie. Strike sam nie był pewny, co go ostrzegło przed zbliżającą się eksplozją. Młody mężczyzna oddalający się biegiem od drogi i ciągnący za sobą chłopca, który wyglądał na jego młodszego brata, mógł po prostu uciekać przed kulami. Strike wiedział tylko, że krzyknął do kierowcy vikinga, żeby hamował, ale ten nie wypełnił rozkazu – być może go nie usłyszał – i że sięgnął do przodu, chwycił Anstisa za tył koszuli, po czym jedną ręką pociągnął go na tylne siedzenie. Gdyby Anstis został tam, gdzie był, prawdopodobnie podzieliłby los młodego Gary’ego Topleya, który siedział dokładnie przed Strikiem i z którego zostały do pochowania tylko głowa i tors. – Musimy jeszcze raz przewałkować tę historię, stary – powiedział Anstis, rozkładając przed sobą zeznania, które najprawdopodobniej dostał od pani inspektor. – Nie będziesz miał nic przeciwko, jeśli się napiję? – spytał znużony Strike. Anstis patrzył z rozbawieniem, jak Strike wyciąga z reklamówki whisky Arran Single Malt i dolewa jej na dwa palce do letniej wody w plastikowym kubku.

– No dobra: zatrudniła cię żona denata, żebyś go znalazł... Przypuszczamy, że to ciało tego pisarza, tego... – Owena Quine’a, tak – podpowiedział Strike, gdy Anstis zmrużył oczy, próbując rozczytać pismo koleżanki. – Jego żona zatrudniła mnie sześć dni temu. – A wtedy nie było go już od...? – Dziesięciu dni. – Ale zgłosiła to na policję? – Nie. Znikał regularnie: ulatniał się, nie mówiąc nikomu, dokąd się wybiera, a potem wracał do domu. Lubił pomieszkiwać w hotelu bez żony. – Dlaczego tym razem się do ciebie zgłosiła? – Ma trudną sytuację w domu. Niepełnosprawną córkę i mało pieniędzy. Zniknął na trochę dłużej niż zwykle. Myślała, że zaszył się w jakiejś kryjówce dla pisarzy. Nie wiedziała, gdzie dokładnie, ale sprawdziłem i okazało się, że go tam nie ma. – Dalej nie rozumiem, dlaczego zgłosiła się do ciebie, a nie do nas. – Mówi, że kiedyś zawiadomiła was o jego zniknięciu i potem był zły. Wszystko wskazuje na to, że zaszył się wtedy w hotelu z kochanką. – Sprawdzę to – powiedział Anstis, notując. – Dlaczego poszedłeś do tego domu? – Wczoraj wieczorem dowiedziałem się, że Quine’owie są współwłaścicielami. Chwila milczenia. – Jego żona o tym nie wspominała? – Nie – powiedział Strike. – Twierdzi, że mąż nienawidził tego miejsca i nigdy się do niego nie zbliżał. Zachowywała się tak, jakby prawie zapomniała, że ten dom w ogóle do nich należy... – Czy to możliwe? – mruknął Anstis, drapiąc się po brodzie. – Przecież są spłukani. – Sprawa jest skomplikowana – powiedział Strike. – Drugim właścicielem jest Michael Fancourt... – Słyszałem o nim. – ...i Leonora Quine twierdzi, że on nie zgadza się na sprzedaż domu. Fancourt i Quine od dawna są skłóceni. – Strike wypił whisky, która rozgrzała mu gardło i żołądek. (Żołądek Quine’a, cały jego przewód pokarmowy, został wycięty. Gdzie on się podział, do diabła?) – W każdym razie zjawiłem się tam w porze obiadowej i go znalazłem. A przynajmniej większość niego. Po whisky jeszcze bardziej zachciało mu się palić. – Z tego, co słyszałem, ciało jest w zajebistej rozsypce – powiedział Anstis. – Chcesz zobaczyć? Strike wyjął z kieszeni komórkę, wyświetlił zdjęcia zwłok i podał aparat nad stołem. – Niech to szlag – powiedział Anstis. Przez chwilę przyglądał się w milczeniu zepsutym zwłokom, a potem spytał z obrzydzeniem: – A to wokół niego... To talerze? – Tak – potwierdził Strike.

– Mówi ci to coś? – Nie – powiedział Strike. – Wiesz może, kiedy po raz ostatni widziano go żywego? – Żona widziała go wieczorem piątego. Wrócił z kolacji ze swoją agentką, która powiedziała, że nie będzie mógł wydać swojej najnowszej książki, bo zniesławił w niej Bóg wie ile osób, w tym dwóch bardzo wojowniczych gości. Anstis spojrzał na zapiski zrobione przez D.I. Rawlins. – Brigit o tym nie wspomniałeś. – Nie pytała. Nie zapałaliśmy do siebie sympatią. – Od jak dawna ta książka jest w księgarniach? – Nie ma jej w księgarniach – powiedział Strike, dolewając whisky do plastikowego kubka. – Jeszcze jej nie wydano. Mówiłem ci: pokłócił się ze swoją agentką, bo oznajmiła, że nie będzie mógł tego wydać. – Czytałeś ją? – Większość. – Dostałeś kopię od jego żony? – Nie, ona twierdzi, że jej nie czytała. – Zapomniała, że ma drugi dom i nie czyta książek napisanych przez własnego męża – powiedział Anstis beznamiętnym tonem. – Mówi, że je czyta, kiedy już mają okładki – powiedział Strike. – Jeśli cię to interesuje, ja jej wierzę. – Uhm – mruknął Anstis, robiąc dopiski do zeznań Strike’a. – Skąd wziąłeś kopię maszynopisu? – Wolałbym nie mówić. – To może być problem – powiedział Anstis, podnosząc głowę. – Nie dla mnie – odparł Strike. – Możliwe, że będziemy musieli do tego wrócić, Bob. Strike wzruszył ramionami i zapytał: – Powiadomiliście jego żonę? – Tak, powinna już tu być. Strike nie zadzwonił do Leonory. Informację o śmierci męża powinien był przekazać osobiście ktoś odpowiednio do tego przeszkolony. Sam robił to wielokrotnie, ale wyszedł z wprawy. W każdym razie po południu okazał szacunek zbezczeszczonym szczątkom Owena Quine’a: pełnił przy nich wartę, a potem bezpiecznie przekazał je w ręce policji. W czasie przesłuchania w Scotland Yardzie pamiętał o Leonorze i wiedział, przez co przechodzi żona Quine’a. Wyobrażał sobie, jak kobieta otwiera drzwi przed funkcjonariuszem policji – może nawet dwoma – i na widok munduru w jej głowie po raz pierwszy rozbrzmiewa dzwonek alarmowy. Spokojna, pełna zrozumienia i współczucia sugestia, żeby wejść do środka jest dla niej jak cios

młotem w serce. A potem przekazują jej potworną wieść (choć na pewno by jej nie powiedzieli – w każdym razie nie od razu – o grubych fioletowych sznurach krępujących jej męża ani o ciemnej pustej pieczarze, jaką morderca zrobił z jego klatki piersiowej i brzucha; nie powiedzieliby o tym, że twarz wypalono mu kwasem ani że ktoś rozłożył wokół niego talerze, jakby jej mąż był olbrzymią pieczenią... Strike przypomniał sobie półmisek z jagnięciną serwowaną przez Lucy niespełna dwadzieścia cztery godziny temu. Nie miał delikatnego żołądka, ale gładka whisky jakby utknęła mu w gardle i odstawił plastikowy kubek). – Wiesz może, ile osób miało styczność z tą książką? – spytał powoli Anstis. – Nie mam pojęcia – odrzekł Strike. – Teraz już pewnie dużo. Agentka Quine’a Elizabeth Tassel... Pisze się tak, jak się wymawia – podpowiedział notującemu Anstisowi – wysłała maszynopis do Christiana Fishera z Crossfire Publishing, a ten człowiek lubi plotkować. Do akcji wkroczyli prawnicy, którzy próbowali wyciszyć sprawę. – Robi się coraz ciekawiej – mruknął Anstis, szybko notując. – Chcesz jeszcze coś do jedzenia, Bob? – Chcę zapalić. – Za chwilę kończymy – obiecał Anstis. – Kogo zniesławił Quine? – Pytanie brzmi – powiedział Strike, zginając obolałą nogę – czy to zniesławienie, czy może ujawnił prawdę o pewnych osobach. Niektóre z nich rozpoznałem... Daj coś do pisania – powiedział, gdyż mniej czasu zajmowało pisanie niż literowanie. Przelewając nazwiska na papier, wymawiał je na głos: – Michael Fancourt, ten pisarz; Daniel Chard, wydawca Quine’a; Kathryn Kent, czyli jego kochanka... – Jest i kochanka? – Tak, wszystko wskazuje na to, że spotykali się od ponad roku. Poszedłem do niej – mieszka w Stafford Cripps House w Clement Attlee Court. Twierdzi, że go u niej nie było i się nie widzieli... Jego agentka Liz Tassel, jego redaktor Jerry Waldegrave i – na ułamek sekundy się zawahał – jego żona. – Żonę też umieścił w książce? – Tak – powiedział Strike, przesuwając po biurku listę w stronę Anstisa. – Ale poza tym jest tam mnóstwo innych postaci, których nie skojarzyłem. Będziesz miał dużo roboty, jeśli podejrzewasz kogoś, o kim napisał w książce. – Masz jeszcze ten maszynopis? – Nie. Strike spodziewał się tego pytania, więc skłamał bez mrugnięcia okiem. Niech Anstis zdobędzie własną kopię, bez odcisków palców Niny. – Przychodzi ci do głowy jeszcze coś, co mogłoby nam pomóc? – spytał Anstis, prostując się na krześle. – Tak – powiedział Strike. – Wątpię, żeby to zrobiła jego żona.

Anstis spojrzał na niego ze zdziwieniem niepozbawionym życzliwości. Strike był ojcem chrzestnym syna, który urodził się Anstisowi zaledwie dwa dni przed tym, jak eksplozja wyrzuciła ich obu z vikinga. Strike kilka razy widział Timothy’ego Cormorana Anstisa, ale chłopiec nie zrobił na nim korzystnego wrażenia. – Okej, Bob, podpisz to i podrzucę cię do domu. Strike uważnie przeczytał swoje zeznania, z przyjemnością poprawił kilka błędów D.I. Rawlins i złożył podpis. Kiedy razem z Anstisem szedł długim korytarzem w stronę wind, czując ból w kolanie, zadzwoniła jego komórka. – Cormoran Strike. – To ja, Leonora – powiedziała żona Quine’a głosem prawie takim samym jak zwykle, tyle że być może odrobinę mniej beznamiętnym tonem. Strike pokazał Anstisowi, że nie może jeszcze wejść do windy i odsunął się od policjanta w kierunku ciemnego okna, za którym samochody sunęły w nieustającym deszczu. – Była u ciebie policja? – spytał. – Tak, właśnie jestem na komisariacie. – Bardzo mi przykro, Leonora – powiedział. – Nic ci nie jest? – spytała szorstko. – Mnie? – zdziwił się Strike. – Nie. – Nie robią ci problemów? Mówili, że cię przesłuchują. Powiedziałam im: „Znalazł Owena, bo go prosiłam, za co go aresztowaliście?”. – Nie aresztowali mnie – odrzekł Strike. – Po prostu musiałem złożyć zeznania. – Przecież trzymają cię tyle godzin. – Skąd wiesz ile...? – Też tu jestem – powiedziała. – W korytarzu na dole. Chcę się z tobą zobaczyć. Kazałam się tu przyprowadzić. Zdumiony Strike, czując whisky wypite na pusty żołądek, zadał pierwsze pytanie, jakie mu przyszło do głowy: – Kto się opiekuje Orlando? – Edna – powiedziała Leonora, traktując troskę Strike’a o jej córkę jak coś oczywistego. – Kiedy zamierzają cię wypuścić? – Właśnie wychodzę – wyjaśnił. – Kto dzwonił? – spytał Anstis, kiedy Strike się rozłączył. – Charlotte się o ciebie martwi? – Jezu, nie – powiedział Strike, kiedy weszli razem do windy. Zupełnie zapomniał, że nie poinformował Anstisa o swoim rozstaniu. Jako przyjaciel z policji Anstis zajmował osobną przegródkę, do której nie docierały plotki. – To już skończone. Od wielu miesięcy. – Naprawdę? Przykra sprawa – powiedział szczerze zasmucony Anstis, kiedy winda ruszyła

w dół. Strike pomyślał jednak, że Anstisowi jest żal między innymi samego siebie. Był jednym z przyjaciół Strike’a, na których Charlotte robiła największe wrażenie – jej niezwykła uroda i sprośny śmiech. Słowa „przyprowadź Charlotte” były częstym refrenem Anstisa, kiedy obaj uwolnili się od szpitali oraz armii i wrócili do miasta będącego ich domem. Strike czuł instynktowną chęć chronienia Leonory przed Anstisem, ale wiedział, że to niemożliwe. Kiedy drzwi windy się otworzyły, pani Quine stała w korytarzu: chuda i nieatrakcyjna, z plastikowymi grzebykami w cienkich włosach, opatulona starym płaszczem i wyglądająca jak ktoś, kto wciąż ma na nogach kapcie, mimo że przecież włożyła czarne znoszone buty. Z obu stron otaczali ją funkcjonariusze policji w mundurach: między innymi kobieta, która najprawdopodobniej przekazała jej wieść o śmierci Quine’a, a potem ją tu przywiozła. Powściągliwe spojrzenia, jakimi powitali Anstisa, uświadomiły Strike’owi, iż Leonora dała im powody do zastanowienia, że jej reakcja na wiadomość o śmierci męża wydała im się nietypowa. Niezapłakanej i opanowanej Leonorze najwidoczniej ulżyło na widok Strike’a. – No, jesteś – powiedziała. – Dlaczego tak długo cię trzymali? Anstis spojrzał na nią z zaciekawieniem, ale Strike ich sobie nie przedstawił. – Przejdziemy tam? – spytał Strike, pokazując ławkę pod ścianą. Kuśtykając obok Leonory, miał wrażenie, że policjanci za ich plecami zbijają się w gromadkę. – Jak się czujesz? – spytał, mając lekką nadzieję, że wdowa przejawi trochę rozpaczy, żeby zaspokoić ciekawość obserwujących ich funkcjonariuszy. – Bo ja wiem? – powiedziała, opadając na plastikowe siedzenie. – Nie mogę w to uwierzyć. Nigdy nie przypuszczałam, że on tam pójdzie, głupi sukinsyn. Pewnie ktoś się włamał i mu to zrobił. Powinien był iść do hotelu, tak jak zawsze, prawda? Zatem niewiele jej powiedzieli. Strike pomyślał, że jest bardziej wstrząśnięta, niż wygląda, bardziej, niż sama zdaje sobie sprawę. Spotkanie z nim wydało mu się działaniem zrodzonym z dezorientacji kogoś, kto nie wiedział, co innego mógłby zrobić oprócz zwrócenia się do człowieka, który powinien był mu pomóc. – Odwieźć cię do domu? – spytał Strike. – Chyba oni to zrobią – powiedziała z taką samą niezmąconą pewnością, z jaką oświadczyła, że Elizabeth Tassel zapłaci Strike’owi. – Chciałam się z tobą zobaczyć, żeby sprawdzić, czy nic ci nie jest i czy nie wpakowałam cię w kłopoty, a poza tym spytać, czy nadal będziesz dla mnie pracował. – Czy będę dla ciebie pracował? – powtórzył Strike. Przez ułamek sekundy zastanawiał się, czy na pewno zrozumiała, co się stało, czy przypadkiem nie myśli, że Quine wciąż się gdzieś ukrywa i trzeba go szukać. Może jej lekko ekscentryczne zachowanie służyło za maskę dla czegoś poważniejszego, tuszowało jakieś głębokie zaburzenia poznawcze?

– Oni myślą, że ja coś wiem – powiedziała Leonora. – Czuję to. Strike chciał odrzec: „Jestem pewny, że to nieprawda”, ale się zawahał, gdyż to byłoby kłamstwo. Doskonale wiedział, że Leonora, żona nieodpowiedzialnego, niewiernego mężczyzny, która postanowiła nie zawiadamiać policji o jego zaginięciu i pozwoliła, by upłynęło dziesięć dni, zanim narobiła szumu, która miała klucz do pustego domu, gdzie znaleziono jego ciało i bez wątpienia byłaby w stanie go tam zaskoczyć, będzie pierwszą i najważniejszą podejrzaną. Mimo to spytał: – Czemu tak myślisz? – Czuję to – powtórzyła. – Po sposobie, w jaki ze mną rozmawiali. Poza tym powiedzieli, że chcą się rozejrzeć w naszym domu, w gabinecie Owena. To było rutynowe działanie, ale rozumiał, że mogło jej się wydać natarczywe i złowieszcze. – Czy Orlando wie, co się stało? – spytał. – Powiedziałam jej, ale wątpię, żeby zdawała sobie sprawę, co to znaczy – odrzekła Leonora i po raz pierwszy zobaczył w jej oczach łzy. – Powtarza: „jak Pan Kupka” – tak nazywał się nasz kot, którego przejechał samochód – ale nie wiem, czy rozumie, co się stało, chyba nie do końca. Czasem trudno to po niej poznać. Nie mówiłam jej, że ktoś go zabił. Nie potrafię się zebrać. Zapadła krótka cisza, w której Strike miał nadzieję, bez związku z sytuacją, że nie wydycha oparów whisky. – Będziesz dalej dla mnie pracował? – spytała wprost. – Jesteś lepszy od nich, to dlatego do ciebie przyszłam. Będziesz? – Tak – powiedział. – Bo po sposobie, w jaki ze mną rozmawiali, czuję, że oni myślą, że miałam z tym coś wspólnego – powtórzyła, wstając. Ciaśniej opatuliła się płaszczem. – Lepiej już wrócę do Orlando. Cieszę się, że nic ci nie jest. Szurając, ruszyła w stronę swojej eskorty. Funkcjonariuszka policji wydała się zaskoczona tym, że ktoś próbuje ją potraktować jak taksówkarza, ale spojrzawszy na Anstisa, uległa żądaniu Leonory i poszła ją odwieźć do domu. – Co to, kurna, miało znaczyć? – spytał Anstis Strike’a, kiedy dwie kobiety znalazły się poza zasięgiem jego głosu. – Martwiła się, że mnie aresztowaliście. – Jest trochę dziwna, prawda? – No, trochę. – Ale chyba niczego jej nie powiedziałeś, co? – spytał Anstis. – Nie – obruszył się Strike. Wiedział przecież, że nie przekazuje się podejrzanej informacji z miejsca przestępstwa. – Lepiej uważaj, Bob – powiedział skrępowany Anstis, kiedy wyszli obrotowymi drzwiami

na deszczowy wieczór. – Staraj się nie wchodzić nikomu w paradę. Tu doszło do morderstwa, stary, a nie masz wśród nas wielu przyjaciół. – Popularność jest przeceniana. Słuchaj, wezmę taksówkę... Nie – uciął zdecydowanie, kiedy Anstis zaczął protestować. – Zanim gdziekolwiek pojadę, muszę zapalić. Dzięki za wszystko, Rich. Uścisnęli sobie dłoń. Strike podniósł kołnierz dla osłony przed deszczem, pomachał na pożegnanie i pokuśtykał ciemnym chodnikiem. Pozbycie się Anstisa sprawiło mu niemal taką samą przyjemność, jak pierwsze słodkie zaciągnięcie się papierosem.

18 Bo muszę wam powiedzieć, jakem sprawiedliwy, Że urojone rogi gorsze od prawdziwych. Ben Jonson, Każdy w swoim humorze (tłum. J. Kydryński)

Strike zupełnie zapomniał, że w piątek po południu Robin wyszła z agencji w nastroju sklasyfikowanym przez niego jako fochy. Wiedział jedynie, że tylko z nią ma ochotę porozmawiać o tym, co się stało, i choć zazwyczaj unikał dzwonienia do niej w weekendy, okoliczności wydawały mu się na tyle wyjątkowe, że uzasadniły SMS-a. Wysłał go z taksówki złapanej po piętnastu minutach brnięcia w ciemności mokrymi, zimnymi ulicami. Robin była w domu i skulona w fotelu czytała książkę kupioną przez internet: Prowadzenie przesłuchań. Psychologia i praktyka. Matthew siedział na kanapie i rozmawiał przez telefon stacjonarny z dzwoniącą z Yorkshire matką, która znowu źle się czuła. Przewracał oczami, ilekroć Robin przypominała sobie, żeby podnieść głowę i uśmiechnąć się współczująco na widok jego irytacji. Kiedy zawibrowała komórka, Robin spojrzała na nią z rozdrażnieniem. Próbowała się skupić na Prowadzeniu przesłuchań. Znalazłem zamordowanego Quine’a. C

Wydała z siebie coś między zduszonym okrzykiem a piskiem i zdziwiony Matthew aż podskoczył. Książka zsunęła jej się z kolan i zapomniana upadła na podłogę. Robin chwyciła komórkę i pobiegła z nią do sypialni. Matthew rozmawiał z matką jeszcze dwadzieścia minut, a potem stanął pod zamkniętymi drzwiami sypialni i zaczął nasłuchiwać. Robin zadawała pytania i dostawała odpowiedzi, które sprawiały wrażenie długich i zawiłych. Coś w brzmieniu jej głosu uświadomiło Matthew, że narzeczona rozmawia ze Strikiem. Jego kwadratowa żuchwa się napięła. Gdy w końcu Robin wynurzyła się z sypialni, wstrząśnięta i oszołomiona, powiedziała Matthew, że Strike znalazł zaginionego mężczyznę i że ten człowiek został zamordowany. Matthew był rozdarty między naturalnym zaciekawieniem a niechęcią do Strike’a i oburzeniem, że detektyw miał czelność kontaktować się z Robin w niedzielę wieczorem. – Cóż, cieszę się, że w końcu wydarzyło się coś, co zdołało cię dziś zainteresować – powiedział. – Wiem, że stan zdrowia mojej mamy cholernie cię nudzi. – Ty przeklęty hipokryto! – zawołała Robin, oburzona jego niesprawiedliwością. Kłótnia rozgorzała z niepokojącą prędkością. Zaproszenie Strike’a na ślub, pogardliwy stosunek

Matthew do pracy Robin, ich przyszłe wspólne życie, ich wzajemne zobowiązania... Robin była przerażona tym, jak szybko podstawy ich związku zostały wywleczone, poddane analizie i oskarżeniom, ale nie ustąpiła. Zawładnęła nią dobrze znana frustracja połączona ze złością na mężczyzn w jej życiu: na Matthew, który nie potrafił zrozumieć, dlaczego jej praca tyle dla niej znaczy; na Strike’a, który nie potrafił dostrzec jej potencjału. (A jednak do niej zadzwonił, kiedy znalazł ciało... Udało jej się wtrącić pytanie – „Komu jeszcze o tym mówiłeś?” – a on, w żaden sposób nie pokazując, że wie, ile to dla niej znaczy, odpowiedział: „Nikomu, tylko tobie”). Tymczasem Matthew czuł się okrutnie oszukany. Ostatnio zauważył coś, co choć nie powinno być powodem do narzekania, drażniło go tym bardziej, że czuł, iż będzie musiał do tego przywyknąć: zanim Robin zaczęła pracować dla Strike’a, zawsze to ona ustępowała w czasie kłótni i pierwsza przepraszała, lecz najwyraźniej jej cholerna, głupia praca to zmieniła... Mieli tylko jedną sypialnię. Robin zdjęła leżące na szafie zapasowe koce, wyjęła czystą pościel i oznajmiła, że zamierza spać na kanapie. Matthew, pewny, że narzeczona szybko da za wygraną (kanapa była twarda i niewygodna), nie próbował jej od tego odwodzić. Pomylił się jednak, oczekując, że Robin zmięknie. Gdy obudził się nazajutrz, zobaczył, że na kanapie jest pusto, a narzeczona już wyszła. Jego złość rosła w postępie geometrycznym. Robin bez wątpienia wyszła do pracy godzinę wcześniej niż zwykle i wyobraźnia Matthew – nieszczególnie bujna – ukazała mu scenę, w której ten wielki, brzydki drań otwiera drzwi mieszkania na poddaszu, a nie agencji piętro niżej...

19 [...] Otworzę przed tobą czarną księgę grzechu odciśniętą głęboko w mym sercu. [...] Choroba ma tkwi w duszy. Thomas Dekker, The Noble Spanish Soldier

Strike nastawił budzik na wczesną godzinę z zamiarem zapewnienia sobie odrobiny niezmąconego spokoju bez klientów i telefonów. Od razu wstał, wziął prysznic i zjadł śniadanie, bardzo starannie przymocował protezę do wyraźnie spuchniętego kolana i czterdzieści pięć minut po przebudzeniu pokuśtykał do agencji, trzymając pod pachą nieprzeczytaną jeszcze część Bombyx Mori. Podejrzenie, którym nie podzielił się z Anstisem, skłaniało go do jak najszybszego dokończenia książki. Zaparzył sobie kubek mocnej herbaty, usiadł za biurkiem Robin, gdzie było najlepsze światło, i zaczął czytać. Po ucieczce od Krojczego i wejściu do miasta, celu swojej wyprawy, Bombyx postanowił pozbyć się towarzyszy podróży: Sukkuba i Kleszcza. Zaprowadził ich do burdelu, gdzie obydwaj z wyraźnym zadowoleniem podjęli pracę. Bombyx wyruszył sam w poszukiwaniu Próżnowspaniałego – sławnego pisarza – mając nadzieję, że ów zostanie jego mentorem. W połowie ciemnej uliczki Bombyxa zaczepiła kobieta z długimi rudymi włosami i demoniczną miną, która szła do domu, niosąc na kolację garść zdechłych szczurów. Gdy Harpia dowiedziała się, kim jest Bombyx, zaprosiła go do domu. Okazało się, że mieszka w jaskini usłanej czaszkami zwierząt. Strike pobieżnie przeczytał opisy seksu zajmujące cztery strony, na których Bombyx został związany, zawieszony pod sufitem i wychłostany. Potem, podobnie jak Kleszcz, Harpia usiłowała ssać pierś Bombyxa, ale mimo że był związany, zdołał ją odgonić. Gdy z jego sutków zaczęło się sączyć oślepiające nieziemskie światło, Harpia się rozpłakała i odsłoniła własne piersi, z których sączyła się ciemnobrązowa maź. Strike skrzywił się, wyobrażając sobie tę scenę. Styl Quine’a nie tylko zaczął przypominać parodię, wywołując u Strike’a poczucie obrzydliwego przesytu – był eksplozją podłości, erupcją skumulowanego sadyzmu. Czy Quine poświęcił miesiące, może nawet lata życia zamiarowi zadania jak największego bólu i cierpienia? Czy był normalny? Czy człowieka tak mistrzowsko panującego nad językiem – który wprawdzie nie przypadł Strike’owi do gustu – należało uznać za szaleńca? Strike napił się herbaty, pokrzepiająco gorącej oraz klarownej, i wrócił do lektury. Zdegustowany Bombyx szykował się do opuszczenia domu Harpii, lecz do środka wpadła kolejna postać: Epicoene, którą Harpia przedstawiła jako swoją adoptowaną córkę. Młoda dziewczyna

z wyzierającym spod szat penisem uparcie twierdziła, że ona i Bombyx są bratnimi duszami, gdyż obydwoje rozumieją zarówno męskość, jak i kobiecość. Zachęciła go do skosztowania jej obojnaczego ciała, ale najpierw musiał posłuchać jej śpiewu. Najwyraźniej była przekonana, że ma piękny głos, lecz wydawała z siebie focze poszczekiwanie, aż w końcu Bombyx uciekł, zatykając uszy. Bombyx po raz pierwszy ujrzał świetlisty zamek wysoko na wzgórzu pośrodku miasta. Wspinał się ku niemu stromymi uliczkami, aż z ciemnej bramy zawołał go karzeł płci męskiej, przedstawiając się jako pisarz Próżnowspaniały. Miał brwi Fancourta, jego gburowatą minę i szyderczy sposób bycia. Zaproponował, że przenocuje Bombyxa, mówiąc, że słyszał „o jego wielkim talencie”. Ku przerażeniu Bombyxa w domu siedziała przykuta łańcuchem kobieta pisząca przy sekretarzyku z żaluzjowym zamknięciem. W kominku leżały rozgrzane do białości żelaza do wypalania piętna, do których przyczepiono sformułowania z giętego metalu, takie jak „nieustępliwy kiełb” i „oratorski stosunek płciowy”. Próżnowspaniały, najwidoczniej myśląc, że rozbawi Bombyxa, wyjaśnił mu, że zmusił swoją młodą żonę Kukłę do napisania książki, gdyż nie chciał, żeby zawracała mu głowę, kiedy będzie tworzył swoje kolejne arcydzieło. Niestety, ciągnął Próżnowspaniały, Kukła była pozbawiona talentu, za co musiał ją ukarać. Wyjął z ognia jeden z żelaznych prętów, a wtedy Bombyx uciekł, odprowadzany krzykami bólu Kukły. Bombyx popędził w stronę świetlistego zamku, myśląc, że znajdzie tam schronienie. Nad drzwiami wisiał napis „Phallus Impudicus”, ale gdy Bombyx zapukał, nikt mu nie otworzył. Okrążył zatem zamek, zaglądając przez okna, aż w końcu zobaczył nagiego łysego mężczyznę stojącego nad zwłokami złotowłosego chłopca z ciałem pokrytym ranami od noża, z których wydobywało się takie samo oślepiające światło jak z sutków Bombyxa. Sterczący penis Phallusa wyglądał, jakby gnił. – Cześć. Strike podskoczył na krześle i podniósł głowę. Robin stała przed nim w trenczu, z zaróżowioną twarzą i długimi jasnorudymi włosami rozpuszczonymi, zmierzwionymi i ozłoconymi przez poranne słońce wlewające się przez okno. W tej chwili wydała się Strike’owi piękna. – Dlaczego przyszłaś tak wcześnie? – usłyszał swój głos. – Byłam ciekawa, co się dzieje. Zdjęła płaszcz, a Strike odwrócił wzrok, besztając się w myślach. To naturalne, że wyglądała dobrze, skoro nieoczekiwanie pojawiła się w chwili, kiedy w jego umyśle gościł obraz nagiego łysego mężczyzny pokazującego chorego penisa... – Zaparzyć ci jeszcze herbaty? – Byłoby wspaniale, dzięki – powiedział, nie odrywając wzroku od maszynopisu. – Daj mi pięć minut, chcę to dokończyć... I z poczuciem, że znowu daje nura do skażonej wody, jeszcze raz zagłębił się w groteskowym świecie Bombyx Mori. Kiedy Bombyx gapił się przez okno zamku, zahipnotyzowany okropnym widokiem Phallusa

Impudicusa i zwłok, został brutalnie pojmany przez zgraję sługusów w kapturach, zawleczony do zamku i rozebrany do naga przed gospodarzem. Brzuch Bombyxa zrobił się już ogromny i wyglądało na to, że zbliża się poród. Phallus Impudicus wydał sługusom złowieszcze polecenia, na których dźwięk naiwny Bombyx nabrał przekonania, że będzie gościem honorowym na wielkiej uczcie. Do sześciu postaci, które Strike rozpoznał: – Sukkuba, Kleszcza, Krojczego, Harpii, Próżnowspaniałego i Impudicusa – dołączyła Epicoene. Siedmioro gości zasiadło przy olbrzymim stole, na którym stały ogromny dzban z parującą zawartością i pusty półmisek wielkości człowieka. Gdy Bombyx zjawił się w sali, zobaczył, że nie ma dla niego miejsca. Reszta gości wstała, podeszła do niego ze sznurami i go obezwładniła. Został związany, położony na półmisku i rozcięty. Rosnąca w nim masa okazała się kulą nieziemskiego światła, którą Phallus Impudicus wyrwał ze środka i zamknął w szkatule. W parującym dzbanie znajdował się kwas siarkowy, którym siedmiu oprawców z radością oblało wciąż jeszcze żywego, wrzeszczącego Bombyxa. Gdy wreszcie zamilkł, przystąpili do jedzenia. Na końcu książki goście wychodzili z zamku, wspominając bez poczucia winy Bombyxa i zostawiając za sobą pustą salę, wciąż jeszcze dymiące szczątki na stole i zawieszoną nad nimi niczym lampę zamkniętą szkatułę pełną światła. – Cholera – mruknął Strike. Podniósł głowę. Nie zauważył, kiedy Robin postawiła obok niego świeżo zaparzoną herbatę. Teraz jego asystentka siedziała na kanapie, czekając w milczeniu, aż Strike skończy czytać. – Tu jest wszystko – powiedział Strike. – To, co spotkało Quine’a. To wszystko tutaj jest. – Co masz na myśli? – Bohater książki Quine’a umiera w taki sam sposób jak Quine. Związany, z wyprutymi flakami, polany czymś żrącym. W książce go zjadają. Robin utkwiła w nim wzrok. – Talerze. Noże i widelce... – Właśnie – powiedział Strike. Bez namysłu wyjął z kieszeni komórkę i wyświetlił zdjęcia. Dopiero po chwili zauważył jej wystraszoną minę. – Nie – powiedział – przepraszam, zapomniałem, że nie jesteś... – Daj mi telefon – ucięła. O czym zapomniał? Że nie jest przeszkolona i nie ma doświadczenia, że nie jest policjantką i nie służyła w wojsku? Chciała sprostać sytuacji wywołanej jego chwilowym roztargnieniem. Chciała zrobić krok naprzód, być czymś więcej, niż była. – Chcę to zobaczyć – skłamała. Mimo oczywistych wątpliwości, podał jej telefon. Nie wzdrygnęła się, ale gdy spojrzała na otwartą dziurę w piersi i brzuchu trupa, poczuła, że jej

własne wnętrzności kurczą się z przerażenia. Podniosła kubek do ust, lecz wcale nie miała ochoty pić. Najgorsze było zrobione pod kątem zbliżenie twarzy, wyżartej tym, czym ją polano, poczerniałej, z wypalonym oczodołem... Talerze wydały jej się czymś plugawym. Strike przybliżył jeden z nich. Nakrycie zostało ułożone z wielką starannością. – Mój Boże – powiedziała głucho, oddając komórkę. – A teraz to przeczytaj – polecił Strike, podając jej odpowiednie strony. Przeczytała w milczeniu. Kiedy skończyła, spojrzała na niego oczami, które wyglądały, jakby dwukrotnie się powiększyły. – Mój Boże! – powtórzyła. Zadzwoniła jej komórka. Wyjęła ją z torebki leżącej na kanapie i spojrzała na wyświetlacz. Matthew. Wciąż była na niego wściekła, więc odrzuciła połączenie. – Jak myślisz – spytała Strike’a – ile osób czytało tę książkę? – Teraz już pewnie mnóstwo. Fisher rozesłał fragmenty po całym mieście. Zanim do akcji wkroczyli prawnicy, Bombyx Mori budziło wielkie zainteresowanie. Kiedy Strike to mówił, do głowy przyszła mu dziwna, przypadkowa myśl: że Quine nie mógłby sobie wymarzyć lepszej reklamy... Ale przecież nie byłby w stanie się związać i oblać kwasem ani usunąć sobie wnętrzności... – W Roper Chard trzymano maszynopis w sejfie, a szyfr zna chyba pół wydawnictwa – ciągnął. – Właśnie dzięki temu go zdobyłem. – A nie wydaje ci się, że mordercą może być ktoś opisany w...? Znowu zadzwoniła komórka. Robin spojrzała na telefon. Matthew. Tym razem też odrzuciła połączenie. – Niekoniecznie – odrzekł Strike, odpowiadając na jej niedokończone pytanie. – Ale ludzie występujący w książce znajdą się wysoko na liście podejrzanych, kiedy policja zacznie dochodzenie. Leonora twierdzi, że tego nie czytała, podobnie jak Kathryn Kent... – Wierzysz im? – spytała Robin. – Leonorze wierzę. Co do Kathryn Kent nie jestem pewny. Jak to brzmiało: „Z rozkoszą patrzyłbym, jak cię torturują”? – Nie wydaje mi się, żeby kobieta była zdolna do czegoś takiego – powiedziała nagle Robin, spoglądając na komórkę Strike’a, która leżała teraz między nimi na biurku. – A słyszałaś o Australijce, która obdarła kochanka ze skóry, ucięła mu głowę, ugotowała ją razem z jego tyłkiem i próbowała to zaserwować jego dzieciom? – Nie mówisz poważnie. – Mówię zupełnie poważnie. Sprawdź sobie w internecie. Kiedy kobietom odbija, odbija im naprawdę – powiedział Strike. – Był dużym mężczyzną...

– A jeśli ufał tej kobiecie? Jeśli umówił się z nią na seks? – Kto na pewno to czytał? – Christian Fisher, Ralph – asystent Elizabeth Tassel, sama Tassel, Jerry Waldegrave, Daniel Chard... Oprócz Ralpha i Fishera wszyscy występują w książce. Nina Lascelles... – Kim są Waldegrave i Chard? Kim jest Nina Lascelles? – To redaktor autora, jego wydawca i dziewczyna, która pomogła mi to podprowadzić – wyjaśnił Strike, poklepując dłonią maszynopis. Komórka Robin zadzwoniła po raz trzeci. – Przepraszam – powiedziała zniecierpliwiona i odebrała połączenie. – Tak? – Robin... Głos na drugim końcu linii wydawał się dziwnie zdławiony. Matthew nigdy nie płakał i nigdy wcześniej nie sprawiał wrażenia szczególnie przytłoczonego poczuciem winy po kłótni. – Tak? – powtórzyła trochę mniej ostrym tonem. – Mama znowu miała udar. I... I... W żołądku Robin runęła winda. – Matt? Płakał. – Matt? – powtórzyła nagląco. – Ona umarła – jęknął jak mały chłopiec. – Jadę do ciebie – powiedziała Robin. – Gdzie jesteś? Zaraz będę. Strike wpatrywał się w jej twarz. Wyczytał z niej wieści o śmierci i miał nadzieję, że nie chodzi o nikogo, kogo Robin kocha, że nie chodzi o któregoś z jej rodziców, o żadnego z braci... – W porządku – powiedziała, wstając. – Nie ruszaj się stamtąd. Już jadę. – Chodzi o matkę Matta – wyjaśniła Strike’owi. – Umarła. Miała wrażenie, że to się nie dzieje naprawdę. Nie mogła w to uwierzyć. – Jeszcze wczoraj wieczorem rozmawiali przez telefon – powiedziała. Na wspomnienie przewracającego oczami Matta i zdławionego głosu, który przed chwilą słyszała w słuchawce, poczuła dojmującą czułość i współczucie. – Bardzo mi przykro, ale... – Idź – powiedział Strike. – Przekaż mu, że mi przykro, dobrze? – Dobrze – odrzekła Robin, próbując zapiąć torebkę. Jej palce zrobiły się niezdarne pod wpływem wzruszenia. Znała panią Cunliffe od szkoły podstawowej. Zarzuciła płaszcz na ramię. Szklane drzwi błysnęły, zamykając się za nią. Przez kilka sekund Strike wpatrywał się w miejsce, z którego zniknęła. Potem spojrzał na zegarek. Nie było jeszcze nawet dziewiątej. Ciemnowłosa rozwódka, której szmaragdy przechowywał w sejfie, miała przyjść mniej więcej za pół godziny. Opróżnił i umył kubki, a potem wyjął odzyskany naszyjnik, zamknął w sejfie maszynopis Bombyx Mori, napełnił czajnik i sprawdził pocztę elektroniczną.

„Przełożą ślub”. Nie chciał się z tego cieszyć. Wyjął komórkę i zadzwonił do Anstisa, który odebrał prawie natychmiast. – Bob? – Anstis, może już to odkryłeś, ale jeśli nie – powinieneś coś wiedzieć. W ostatniej powieści Quine opisał własną śmierć. – Możesz powtórzyć? Strike wyjaśnił. Krótkie milczenie, które zapadło, kiedy skończył mówić, wyraźnie świadczyło o tym, że Anstis jeszcze nie dotarł do tej informacji. – Bob, potrzebuję kopii tego maszynopisu. Czy gdybym kogoś do ciebie przysłał...? – Daj mi czterdzieści pięć minut – powiedział Strike. Kiedy zjawiła się ciemnowłosa klientka, wciąż jeszcze kserował. – Gdzie twoja sekretarka? – spytała od razu, spoglądając na niego z kokieteryjnym udawanym zaskoczeniem, jakby była pewna, że Strike zaaranżował spotkanie sam na sam. – Chora. Rozwolnienie i wymioty – ostudził jej zapał. – Zaczynamy?

20 Byłobyż sumienie starego żołnierza towarzyszem? Francis Beaumont i John Fletcher, The False One

Tego samego dnia późnym wieczorem, gdy przez bębnienie deszczu za oknem przebijały się odgłosy ulicznego zgiełku, Strike siedział sam przy biurku i jedną ręką jadł makaron po singapursku, a drugą tworzył listę spraw do załatwienia. Resztę pracy zaplanowanej na ten dzień już wykonał i mógł spokojnie skupić się na śmierci Owena Quine’a, więc spiczastym, trudnym do rozczytania pismem notował, co należało zrobić. Obok niektórych punktów dodał literę A jak Anstis i jeśli nawet przeszło mu przez myśl, że prywatny detektyw bez żadnej kontroli nad śledztwem wyobrażający sobie, iż ma prawo przydzielać zadania policjantowi prowadzącemu sprawę, mógłby zostać uznany za aroganta albo naiwniaka, wcale się tym nie przejął. Po służbie z Anstisem w Afganistanie Strike nie miał szczególnie wysokiego mniemania o umiejętnościach tego funkcjonariusza policji. Uważał, że Anstis jest kompetentny, ale pozbawiony wyobraźni, że szybko zauważa schematy i skutecznie tropi oczywistości. Strike nie gardził tymi cechami – odpowiedź zwykle tkwi w oczywistościach, a najlepszym sposobem, żeby tego dowieść, jest metodyczne odhaczanie kwadracików – lecz to morderstwo było skomplikowane, dziwne, sadystyczne i groteskowe, zainspirowane literaturą i przeprowadzone z bezwzględnością. Czy Anstis był w stanie zrozumieć umysł, który wyhodował plan zbrodni na cuchnącej glebie wyobraźni samego Quine’a? Ciszę przeszył dzwonek komórki. Dopiero kiedy Strike przystawił ją do ucha i odezwała się Leonora Quine, uświadomił sobie, że miał nadzieję usłyszeć Robin. – Jak się czujesz? – spytał. – Była u mnie policja – oznajmiła, rezygnując z wymiany uprzejmości. – Przetrząsnęła cały gabinet Owena. Nie chciałam na to pozwolić, ale Edna powiedziała, że powinnam ich wpuścić. Czy nie mogliby nas zostawić w spokoju po tym, co się stało? – Mają powody, żeby przeszukać mieszkanie – odparł Strike. – W gabinecie Owena może być coś, co ich doprowadzi do mordercy. – Na przykład co? – Nie wiem – odrzekł cierpliwie – ale myślę, że Edna ma rację. Lepiej było ich wpuścić. Zapadła cisza. – Jesteś tam? – spytał. – Tak – powiedziała. – W dodatku zapieczętowali gabinet i teraz nie mogę do niego wejść. Chcą tu wrócić. Nie podoba mi się, że się tu kręcą. Orlando też nie jest zadowolona. Jeden z nich –

wydawała się oburzona – spytał, czy nie zechciałabym się na jakiś czas wyprowadzić. Powiedziałam mu: „Nie, za cholerę”. Orlando nigdy nie mieszkała w innym miejscu, nie wytrzymałaby tego. Nigdzie się nie wybieram. – A nie mówili, że chcą cię przesłuchać? – Nie – powiedziała. – Pytali tylko, czy mogą wejść do gabinetu. – Dobrze. Jeśli będą ci chcieli zadawać jakieś pytania... – Powinnam poszukać adwokata, wiem. Edna też tak mówi. – Nie miałabyś nic przeciwko temu, gdybym jutro rano wpadł z wizytą? – spytał. – Nie. – Wydawała się zadowolona. – Przyjdź koło dziesiątej, najpierw muszę iść na zakupy. Przez cały dzień nie udało mi się wyjść z domu. Nie chciałam ich zostawiać samych. Strike rozłączył się i znowu pomyślał, że zachowanie Leonory raczej nie zaskarbi jej przychylności policji. Czy Anstis, tak jak Strike, zauważy, że lekka ociężałość umysłowa Leonory, jej nieumiejętność zachowania się w sposób, który inni uznaliby za stosowny, jej uparta odmowa spojrzenia na coś, czego nie chciała widzieć – zapewne te same cechy, dzięki którym znosiła udręki życia z Quine’em – czyniły z niej osobę niezdolną do zabicia męża? A może jej dziwactwa, jej odmowa normalnego reagowania na stratę z powodu wrodzonej, choć pewnie nierozważnej uczciwości, już zdążyły rozdąć podejrzenia tkwiące w szablonowym umyśle Anstisa i przysłonić inne ewentualności? Strike wrócił do pisania z niemal gorączkowym zapałem. Lewą ręką wciąż ładował jedzenie do ust. Jego myśli płynęły wartko, przekonująco: zapisywał pytania, na które chciał uzyskać odpowiedź, miejsca, które chciał obejrzeć, tropy, którymi chciał pójść. Był to jego własny plan akcji i sposób delikatnego popchnięcia Anstisa we właściwym kierunku, otwarcia mu oczu na fakt, iż gdy ginie mąż, morderczynią nie zawsze jest żona, nawet jeśli facet był nieodpowiedzialny, niesolidny i niewierny. W końcu Strike odłożył długopis, dwoma machnięciami widelca dokończył ogromną porcję makaronu i posprzątał na biurku. Umieścił notatki w tekturowej teczce z nazwiskiem Owena Quine’a na grzbiecie, skreślając uprzednio słowo „zaginięcie” i zastępując je słowem „morderstwo”. Wyłączył światło i kiedy już miał zamknąć szklane drzwi, coś mu się przypomniało i wrócił do komputera Robin. Znalazł to, czego szukał, na stronie BBC. Oczywiście nie była to wiadomość dnia, gdyż bez względu na to, co mogło się Quine’owi wydawać, nie cieszył się wielką sławą. Informacja o jego śmierci znalazła się na trzecim miejscu pod najważniejszym doniesieniem – o tym, że Unia Europejska zgodziła się dofinansować Republikę Irlandii. W domu przy Talgarth Road w Londynie znaleziono zwłoki mężczyzny. Wszystko wskazuje na to, że to pisarz Owen Quine, lat 58. Po tym odkryciu, dokonanym wczoraj przez przyjaciela rodziny, policja wszczęła dochodzenie.

Nie dodano zdjęcia Quine’a w tyrolskiej pelerynie ani przerażających szczegółów tego, jak potraktowano jego ciało. Ale było jeszcze wcześnie, był czas. Gdy Strike wszedł do swojego mieszkania na poddaszu, uszła z niego energia. Opadł na łóżko i ze znużeniem potarł oczy, a potem położył się na plecach, wciąż ubrany i z przyczepioną protezą. Opadły go myśli, od których dotąd udawało mu się odgrodzić... Dlaczego nie zawiadomił policji, że Quine zaginął prawie dwa tygodnie temu? Dlaczego nie podejrzewał, że pisarz może być martwy? Odpowiedzi na te pytania – rozsądnych i sensownych – udzielił D.I. Rawlins, ale znacznie trudniej było mu zadowolić samego siebie. Nie musiał wyjmować telefonu, żeby zobaczyć ciało Quine’a. Wizja związanych, rozkładających się zwłok jakby wryła mu się w siatkówkę. Ile trzeba było przebiegłości, ile nienawiści, ile perwersji, żeby obrócić literacki wytwór Quine’a w rzeczywistość? Jaka istota ludzka mogła się zdobyć na rozpłatanie człowieka i oblanie go kwasem, wypatroszenie go i ułożenie talerzy wokół pustych zwłok? Strike nie umiał się pozbyć irracjonalnego przekonania, że z jakiegoś powodu powinien był zwietrzyć tę scenę z daleka niczym padlinożerny ptak, na którego się wyszkolił. Jak to możliwe, że on – słynący niegdyś z instynktownego wyczuwania wszystkiego, co dziwne, niebezpieczne, podejrzane – nie uświadomił sobie, iż hałaśliwy, wiecznie szukający dramatyzmu i rozgłosu Quine zniknął na zbyt długo, że za bardzo ucichł? „Dlatego że ten głupi drań lubił podnosić fałszywy alarm... i dlatego że jestem wykończony”. Przewrócił się na bok, podźwignął z łóżka i ruszył do łazienki, ale myślami wciąż wracał do zwłok: do ziejącej dziury w torsie, do wypalonych oczodołów. Morderca krążył wokół tego szkaradztwa – ciało wciąż krwawiło, być może w ogromnej sklepionej przestrzeni dopiero co ucichło echo krzyków Quine’a – i starannie układał widelce... Na liście Strike’a znalazło się kolejne pytanie: co – jeśli cokolwiek – słyszeli sąsiedzi w ostatnich chwilach życia Quine’a? W końcu Strike się położył, zasłonił oczy wielkim, włochatym przedramieniem i wsłuchał się w swoje myśli, które trajkotały do niego jak bliźniaczy pracoholik niechcący się przymknąć. Zakład medycyny sądowej pracował już ponad dwadzieścia cztery godziny. Na pewno sformułowano jakieś opinie, nawet jeśli nie przeprowadzono jeszcze badań. Strike zamierzał zadzwonić do Anstisa, dowiedzieć się, co mówią... „Dość – rozkazał swojemu zmęczonemu, nadaktywnemu mózgowi. – Dość”. I dzięki tej samej sile woli, która w wojsku umożliwiała mu natychmiastowe zapadanie w sen – na gołym betonie, kamienistej ziemi, guzowatych łóżkach polowych wyskrzypujących zardzewiałe skargi na jego cielsko, ilekroć się poruszył – zasnął spokojnie niczym okręt wojenny wypływający na ciemne wody.

21 Zatem jest martwy? Nareszcie martwy, zupełnie i na zawsze martwy? William Congreve, The Mourning Bride

Nazajutrz za piętnaście dziewiąta Strike zszedł powoli po metalowych schodach, nie po raz pierwszy zadając sobie pytanie, dlaczego nie stara się o naprawienie żelaznej windy. Kolano wciąż było obolałe i spuchnięte po upadku, więc na dotarcie do Landbroke Grove dał sobie ponad godzinę – nie było go stać na ciągłe branie taksówek. Kiedy otworzył drzwi, podmuch lodowatego powietrza zaszczypał go w twarz, a potem wszystko zrobiło się białe, gdyż kilka centymetrów od jego oczu błysnął flesz. Strike zamrugał – majaczyły przed nim zarysy trzech męskich postaci – a potem gwałtownie zasłonił się ręką przed następną serią fleszy. – Panie Strike, dlaczego nie poinformował pan policji o zaginięciu Owena Quine’a? – Wiedział pan, że on nie żyje? Przez ułamek sekundy rozważał wycofanie się, zatrzaśnięcie im drzwi przed nosem, ale to oznaczałoby wpakowanie się w pułapkę i konieczność zmierzenia się z nimi później. – Bez komentarza – powiedział oschle i wszedł między dziennikarzy, nie zmieniając kursu ani o włos, tak że musieli zejść mu z drogi. Dwaj dalej zadawali pytania, a jeden biegł tyłem, pstrykając i pstrykając. Dziewczyna, która bardzo często paliła ze Strikiem przy wejściu do sklepu z gitarami, z osłupieniem śledziła tę scenę przez okno. – Panie Strike, dlaczego nikomu pan nie powiedział, że on zniknął ponad dwa tygodnie temu? – Dlaczego nie zawiadomił pan policji? Strike kroczył w milczeniu z rękami w kieszeni i ponurą miną. Biegli za nim, próbując go skłonić do mówienia – dwie mewy z dziobami ostrymi jak żyletki, bombardujące kuter z lotu nurkowego. – Znowu próbuje pan skompromitować policję? – Pokazać jej, kto jest lepszy? – Czy rozgłos służy interesom, panie Strike? W wojsku Strike uprawiał boks. Wyobraził sobie, że gwałtownie się odwraca i uderza lewym sierpowym w przemieszczające się żebra, aż mały zasraniec zgina się z bólu... – Taksi! – zawołał. Pstryk, pstryk, pstryk – pracował aparat fotograficzny, kiedy Strike wsiadał do samochodu. Na szczęście pobliskie światła zmieniły się na zielone i taksówka gładko oddaliła się od krawężnika,

a dziennikarze przerwali pościg już po kilku krokach. „Pojeby” – pomyślał Strike, spoglądając przez ramię, kiedy taksówka skręcała na skrzyżowaniu. Jakiś drań z policji musiał dać im cynk, że to Strike znalazł ciało. Raczej nie Anstis, który treść oficjalnych zeznań zachował dla siebie, ale jeden z tych rozgoryczonych drani, którzy nie wybaczyli mu sprawy Luli Landry. – Jest pan sławny? – spytał taksówkarz, przyglądając mu się we wstecznym lusterku. – Nie – odrzekł krótko Strike. – Proszę mnie wysadzić na Oxford Circus, dobrze? Niezadowolony z tak krótkiego kursu taksówkarz wymamrotał coś pod nosem. Strike wyjął komórkę i znowu napisał do Robin. Dziennikarze przed drzwiami. Mów, że pracujesz dla Crowdy’ego.

Potem zadzwonił do Anstisa. – Cześć, Bob. – Właśnie miałem najście dziennikarzy. Wiedzą, że to ja znalazłem ciało. – Skąd? – Mnie pytasz? Chwila milczenia. – I tak by się wydało, Bob, ale nie ode mnie się dowiedzieli. – No tak, widziałem wzmiankę o „przyjacielu rodziny”. Dają do zrozumienia, że nie powiedziałem policji, bo chciałem sobie zrobić reklamę. – Stary, nigdy bym... – Bądź tak dobry i zdementuj to w jakimś oficjalnym źródle, Rich. Błoto lubi się przyklejać, a muszę tu jakoś zarabiać na życie. – Zajmę się tym – obiecał Anstis. – Słuchaj, może wpadniesz dzisiaj na kolację? Ci z zakładu medycyny sądowej mają już pierwsze przemyślenia. Dobrze byłoby to omówić. – Jasne, super – powiedział Strike, gdy taksówka zbliżyła się do Oxford Circus. – O której? Znowu musiał stać w wagonie metra, gdyż siedzenie oznaczałoby konieczność wstania, a to było jeszcze większym obciążeniem dla obolałego kolana. Wyjeżdżając ze stacji Royal Oak, Strike poczuł wibrowanie komórki i zobaczył dwa SMS-y. Pierwszy był od jego siostry Lucy. Sto lat, Stick! Xxx

Zupełnie zapomniał, że dziś są jego urodziny. Otworzył drugą wiadomość. Cześć, Cormoran, dzięki za ostrzeżenie przed pismakami, właśnie ich spotkałam, nadal sterczą przed budynkiem. Do zobaczenia później. Rx

Ciesząc się, że deszcz chwilowo nie pada, Strike dotarł do domu Quine’a tuż przed dziesiątą.

W słabym świetle słońca budynek wyglądał równie obskurnie i przygnębiająco jak podczas jego poprzedniej wizyty, ale zaszła pewna zmiana: przed drzwiami stał funkcjonariusz policji. Był młodym wysokim gliniarzem z wojowniczo wysuniętą żuchwą, a na widok idącego w jego stronę i lekko utykającego Strike’a zmarszczył brwi. – Mogę spytać, kim pan jest? – Myślę, że tak – powiedział Strike, mijając go i naciskając dzwonek. Mimo że Anstis zaprosił go na kolację, tego dnia detektyw nie był przyjaźnie nastawiony do policji. – Coś takiego powinno się mieścić w zakresie twoich uprawnień. Drzwi się otworzyły i przed Strikiem stanęła wysoka, tyczkowata dziewczyna o ziemistej cerze z gęstwiną kręconych, jasnobrązowych włosów, szerokimi ustami i ufnym wyrazem twarzy. Jej jasnozielone oczy były ogromne i szeroko rozstawione. Miała na sobie coś, co wyglądało albo na długą bluzę, albo na krótką sukienkę i kończyło się nad kościstymi kolanami i puchatymi różowymi skarpetkami, a do tego tuliła do płaskiej piersi wielkiego pluszowego orangutana. Małpa miała na łapach rzepy i wisiała jej na szyi. – Dziędobry – powiedziała dziewczyna. Leciutko kołysała się na boki, przenosząc ciężar ciała to na jedną, to na drugą stronę. – Dzień dobry – przywitał się Strike. – To ty jesteś Orlan...? – Czy mogę prosić o pańskie nazwisko? – spytał głośno młody policjant. – Jasne, nie ma sprawy. Pod warunkiem, że ja mogę spytać, dlaczego stoi pan przed tym domem – odrzekł Strike z uśmiechem. – Ze względu na zainteresowanie prasy – wyjaśnił młody policjant. – Przyszedł jakiś pan – dodała Orlando – i miał aparat, i mama powiedziała... – Orlando! – zawołała Leonora z głębi domu. – Co ty tam robisz? Głośno tupiąc, przeszła korytarzem i stanęła za córką. Wyglądała mizernie i blado w starej granatowej sukience z nadprutym rąbkiem. – A – powiedziała na widok Cormorana. – To ty. Wejdź. Przekraczając próg, Strike uśmiechnął się do policjanta, który odpowiedział mu wściekłym spojrzeniem. – Jak masz na imię? – spytała Orlando, kiedy za Strikiem zamknęły się drzwi. – Cormoran – odpowiedział. – Śmiesznie. – Masz rację – przyznał Strike, a potem z jakiegoś powodu dodał: – Nazwano mnie tak na cześć pewnego olbrzyma. – Śmiesznie – powtórzyła Orlando, kołysząc się. – Wejdź – powiedziała oschle Leonora, wskazując Strike’owi kuchnię. – Muszę do łazienki. Za chwilę wracam. Strike ruszył wąskim korytarzem. Drzwi do gabinetu były zamknięte – podejrzewał, że na klucz.

Po dotarciu do kuchni odkrył ku swojemu zaskoczeniu, że nie jest jedynym gościem. Jerry Waldegrave, redaktor z Roper Chard, siedział przy stole, ściskając ponury fioletowo-niebieski bukiet kwiatów. Na jego bladej twarzy malował się niepokój. Drugi bukiet, wciąż w celofanie, wystawał ze zlewozmywaka wypełnionego do połowy brudnymi naczyniami. Na blacie po bokach tkwiły nierozpakowane torby z supermarketu. – Cześć – przywitał się Waldegrave, zrywając się na nogi i z powagą spoglądając na Strike’a zza okularów w rogowej oprawie. Najwidoczniej nie skojarzył detektywa ze spotkaniem w ciemnym ogrodzie na dachu, gdyż wyciągając rękę, spytał: – Jesteś z rodziny? – Jestem przyjacielem rodziny – powiedział Strike, kiedy uścisnęli sobie dłoń. – Okropna sprawa – westchnął Waldegrave. – Musiałem przyjść i zobaczyć, czy mogę jakoś pomóc. Odkąd się zjawiłem, Leonora siedzi w łazience. – No tak – odrzekł Strike. Waldegrave z powrotem usiadł. Orlando weszła bokiem do ciemnej kuchni, tuląc kudłatego orangutana, i przez bardzo długą chwilę, niewątpliwie najbardziej rozluźniona z nich wszystkich, bez skrępowania gapiła się na obu mężczyzn. – Masz ładne włosy – oznajmiła, zwracając się do Jerry’ego Waldegrave’a. – Jak stóg. – Chyba tak – powiedział Waldegrave, uśmiechając się do niej. Znowu wymknęła się z kuchni. Na chwilę zapadła cisza, w której Waldegrave gmerał przy kwiatach, wodząc wzrokiem po otoczeniu. – Nie mogę w to uwierzyć – powiedział w końcu. Usłyszeli głośny odgłos spuszczanej wody w łazience na górze i tupanie na schodach. Wróciła Leonora, a tuż za nią zjawiła się Orlando. – Przepraszam – powiedziała do obu mężczyzn. – Trochę niewyraźnie się czuję. Było oczywiste, że ma na myśli swój żołądek. – Słuchaj, Leonora – zaczął Jerry Waldegrave, cierpiąc katusze skrępowania i wstając z miejsca – nie chcę przeszkadzać, skoro odwiedził cię przyjaciel... – On? To nie przyjaciel, to detektyw – powiedziała Leonora. – Słucham? Strike przypomniał sobie, że Waldegrave nie słyszy na jedno ucho. – Nazywa się tak samo jak olbrzym – wtrąciła Orlando. – To detektyw – powiedziała Leonora, zagłuszając córkę. – Aha – zdziwił się Waldegrave. – Nie wiedziałem... Dlaczego...? – Bo jest mi potrzebny – ucięła Leonora. – Policja myśli, że to ja to zrobiłam Owenowi. Zapadła cisza, w której wyraźnie wyczuwało się skrępowanie Waldegrave’a. – Mój tatuś umarł – poinformowała Orlando wszystkich zgromadzonych. Jej spojrzenie było bezpośrednie i wyczekujące, domagało się reakcji. Strike, czując, że należy

coś zrobić, powiedział: – Wiem. To bardzo smutne. – Edna mówiła, że to smutne – odrzekła Orlando, jakby liczyła na coś oryginalniejszego, po czym znowu wymknęła się z kuchni. – Siadajcie – zachęciła Leonora obu mężczyzn. – Są dla mnie? – dodała, wskazując kwiaty w ręce Waldegrave’a. – Tak – powiedział, wręczając je z pewną niezdarnością, ale nie usiadł. – Słuchaj, Leonora, nie chcę ci teraz zawracać głowy, pewnie jesteś zajęta... sprawami organizacyjnymi i... – Nie mogę się jeszcze zająć sprawami organizacyjnymi – oznajmiła Leonora z druzgocącą szczerością – bo nie chcą mi wydać ciała. – Aha, jest też kartka – powiedział zakłopotany Waldegrave, grzebiąc w kieszeniach. – Proszę... Cóż, jeśli możemy ci jakoś pomóc, Leonora, jeśli możemy cokolwiek... – Jak na mój gust, to nikt nie może nic zrobić – ucięła szorstko, biorąc od niego kopertę. Usiadła przy stole, do którego Strike już przystawił sobie krzesło, zadowolony, że będzie mógł odciążyć nogę. – No cóż, chyba już pójdę, zostawię was samych – powiedział Waldegrave. – Słuchaj, Leonora, czuję się okropnie, pytając o to w takiej chwili, ale Bombyx Mori... Masz tu może egzemplarz? – Nie – powiedziała. – Owen wziął go ze sobą. – Przepraszam, ale bardzo byś nam pomogła... gdybym mógł się rozejrzeć i sprawdzić, czy nie zostały jakieś fragmenty. Spojrzała na niego zza ogromnych staromodnych okularów. – Policja zabrała wszystko, co zostało – odrzekła. – Wczoraj migiem przetrząsnęli cały gabinet. Zamknęli go i zabrali klucz. Nawet ja nie mogę tam teraz wejść. – Aha, no cóż, jeśli policja potrzebuje... Nie – zreflektował się Waldegrave – w porządku. Nie wstawaj. Wiem, gdzie jest wyjście. Ruszył korytarzem i usłyszeli odgłos zamykanych drzwi. – Nie mam pojęcia, dlaczego przyszedł – powiedziała posępnie Leonora. – Chyba chciał poczuć, że robi coś miłego. Otworzyła kartkę, którą dał jej Waldegrave. Z przodu widniała akwarela w fioletach. W środku było wiele podpisów. – Teraz wszyscy są mili, bo mają poczucie winy – powiedziała Leonora, rzucając kartkę na stół z laminatu. – Poczucie winy? – Nigdy go nie doceniali. Książki trzeba jakoś wprowadzać na rynek – dodała zaskakująco – trzeba je promować. To wydawcy powinni im pomagać. Nigdy nie załatwili mu występu w telewizji ani niczego, czego potrzebował. Domyślił się, że nauczyła się tych narzekań od męża.

– Leonora – powiedział, wyjmując notes – nie będziesz miała nic przeciwko temu, że zadam ci kilka pytań? – Chyba nie. Ale i tak nic nie wiem. – Czy odezwał się do ciebie ktoś, kto rozmawiał z Owenem albo go widział, po tym jak piątego twój mąż wyszedł z domu? Przecząco pokręciła głową. – Nikt z rodziny, z przyjaciół? – Nikt – powiedziała. – Napijesz się herbaty? – Chętnie – powiedział Strike, który nie za bardzo miał ochotę na cokolwiek przygotowanego w tej zapuszczonej kuchni, ale nie chciał jej przerywać. – Dobrze znasz ludzi z wydawnictwa Owena? – spytał, przekrzykując głośny szum wody wlewanej do czajnika. Wzruszyła ramionami. – Prawie w ogóle. Poznałam Jerry’ego, kiedy Owen podpisywał książki. – Nie przyjaźnisz się z nikim z Roper Chard? – Nie. Dlaczego miałabym się z nimi przyjaźnić? To Owen z nimi współpracował, nie ja. – I nie czytałaś Bombyx Mori, prawda? – spytał, jak gdyby nigdy nic. – Już ci mówiłam. Nie lubię czytać książek przed wydaniem. Czemu wszyscy ciągle mnie o to pytają? – powiedziała, podnosząc głowę znad foliowej torby, w której gmerała w poszukiwaniu herbatników. – Jakiś problem z ciałem? – spytała nagle ostrym tonem. – Co się z nim stało? Nie chcą mi powiedzieć. Wzięli szczoteczkę do zębów Owena, żeby zidentyfikować go na podstawie testu DNA. Czemu nie pozwalają mi go zobaczyć? Już słyszał takie pytanie – zadawały je inne żony, zrozpaczeni rodzice. Uciekł się, tak jak często zdarzało mu się w przeszłości, do niepełnej prawdy. – Ciało leżało tam jakiś czas – powiedział. – Jak długo? – Jeszcze nie wiedzą. – Jak to się stało? – Tego chyba też jeszcze do końca nie wiedzą. – Przecież muszą... Zamilkła, gdyż do kuchni znowu wczłapała Orlando ściskająca nie tylko pluszowego orangutana, lecz także plik kolorowych rysunków. – Gdzie poszedł Jerry? – Do pracy – powiedziała Leonora. – Ma ładne włosy. Twoje mi się nie podobają – dodała, zwracając się do Strike’a. – Są kudłate. – Ja też za nimi nie przepadam – odrzekł. – Dodo, on nie ma teraz ochoty oglądać rysunków – zniecierpliwiła się jej matka, ale Orlando ją

zignorowała i rozłożyła na stole swoje dzieła, żeby Strike mógł je obejrzeć. – Sama je zrobiłam. Można było rozpoznać kwiaty, ryby i ptaki. Spod jednego z rysunków przebijały ślady dziecięcego menu z jakiejś restauracji. – Są bardzo ładne – ocenił Strike. – Leonora, nie wiesz przypadkiem, czy w czasie wczorajszego przeszukania w gabinecie policja znalazła jakieś fragmenty Bombyx Mori? – Tak – powiedziała, wrzucając torebki z herbatą do wyszczerbionych kubków. – Dwie stare taśmy do maszyny do pisania. Wpadły za biurko. Wyszli i spytali, czy nie wiem, gdzie jest reszta. Powiedziałam, że zabrał ją i wyszedł. – Lubię gabinet tatusia – oznajmiła Orlando – bo tatuś daje mi kartki do rysowania. – Ten gabinet to wysypisko śmieci – powiedziała Leonora, włączając czajnik. – Przeszukanie go zajęło im całe wieki. – Ciocia Liz też tam była – powiedziała Orlando. – Kiedy? – spytała Leonora, mierząc córkę surowym spojrzeniem i trzymając w rękach dwa kubki. – Jak przyszła, a ty byłaś w ubikacji – powiedziała Orlando. – Weszła do gabinetu tatusia. Widziałam ją. – Nie ma prawa tam wchodzić – odrzekła Leonora. – Szperała? – Nie – powiedziała Orlando. – Tylko weszła, a potem wyszła, zobaczyła mnie i płakała. – Tak – powiedziała Leonora z zadowoloną miną. – Przy mnie też pochlipywała i w ogóle. Następna z poczuciem winy. – Kiedy tu była? – zainteresował się Strike. – W poniedziałek z samego rana – powiedziała Leonora. – Chciała spytać, czy może nam jakoś pomóc. Pomóc! Już dość narobiła. Herbata Strike’a była tak słaba i rozcieńczona mlekiem, że wyglądała, jakby nigdy nie zaznała torebki z herbatą. Wolał napary w kolorze kreozotu. Kiedy z uprzejmości upił symboliczny łyk, przypomniał sobie wyznanie Elizabeth Tassel, która żałowała, że Quine nie umarł, kiedy ugryzł go jej doberman. – Lubię jej szminkę – oznajmiła Orlando. – Dzisiaj podoba ci się wszystko u wszystkich – westchnęła z roztargnieniem Leonora, siadając z własnym kubkiem słabej herbaty. – Spytałam ją, dlaczego to zrobiła, czemu powiedziała Owenowi, że nie będzie mógł wydać swojej książki i tak bardzo go zdenerwowała. – I co ona na to? – zainteresował się Strike. – Że umieścił tam mnóstwo prawdziwych osób – powiedziała Leonora. – Nie wiem, czemu tak im to przeszkadza. On zawsze tak robi. – Upiła łyczek herbaty. – Występuję w mnóstwie jego książek. Strike pomyślał o Sukkubie, „zużytej kurwie”, i poczuł, że gardzi Owenem Quine’em.

– Chciałem cię spytać o Talgarth Road. – Nie wiem, dlaczego tam poszedł – odrzekła natychmiast. – Nienawidził tego domu. Od lat chciał go sprzedać, ale Fancourt się nie zgadzał. – Tak, zastanawiałem się nad tym. Orlando wślizgnęła się na krzesło obok niego i siedziała na zgiętej nodze, dorysowując wyjętymi nie wiadomo skąd kredkami jaskrawe płetwy na obrazku przedstawiającym ogromną rybę. – Jak Michaelowi Fancourtowi udawało się blokować sprzedaż przez te wszystkie lata? – To miało związek ze sposobem, w jaki ten cały Joe zostawił im dom. Z tym, jak mieli z niego korzystać. Nie mam pojęcia. Będziesz musiał spytać Liz, ona jest lepiej poinformowana. – Nie wiesz przypadkiem, kiedy Owen był tam po raz ostatni? – Lata temu – powiedziała. – Nie pamiętam dokładnie. Lata. – Chcę więcej kartek do rysowania – oznajmiła Orlando. – Nie mam – powiedziała Leonora. – Wszystkie są w gabinecie tatusia. Porysuj na odwrocie tego. Sięgnęła po jakąś ulotkę leżącą wśród bałaganu na blacie i przesunęła ją po stole w stronę Orlando, ale jej córka odepchnęła kartkę i opuściła kuchnię powolnym krokiem z orangutanem dyndającym u szyi. Prawie natychmiast usłyszeli, jak próbuje siłą otworzyć drzwi do gabinetu. – Orlando, nie! – warknęła Leonora, zrywając się z miejsca i biegnąc na korytarz. Strike wykorzystał jej nieobecność, żeby odchylić się na krześle i wylać większość herbaty z mlekiem do zlewu. Pochlapała bukiet, zdradziecko przywierając do celofanu. – Nie, Dodo. Nie wolno. Nie. Nie możemy... Nie wolno nam, zostaw... Piskliwy płacz, a potem głośne tupanie świadczyły o ucieczce Orlando na górę. Leonora wróciła do kuchni z rumieńcami na twarzy. – Będę za to płaciła przez resztę dnia – powiedziała. – Jest podenerwowana. Nie lubi, kiedy kręci się tu policja. Nerwowo ziewnęła. – Spałaś? – spytał Strike. – Niewiele. Bo ciągle myślę: kto? Kto mu to zrobił? On denerwuje ludzi, wiem o tym – ciągnęła zamyślona – ale taki już jest. Wybuchowy. Złości się z powodu byle drobiazgów. Zawsze taki był, nie miał na myśli nic złego. Kto mógłby go za to zabić? Michael Fancourt pewnie nadal ma klucz do tego domu – powiedziała, wykręcając sobie palce i gwałtownie zmieniając temat. – Myślałam o tym ostatniej nocy, kiedy nie mogłam zasnąć. Wiem, że Michael Fancourt go nie lubi, ale to było wieki temu. Zresztą Owen nigdy nie zrobił tego, o co Michael go oskarżył. Niczego takiego nie napisał. Tylko że Michael Fancourt nie zabiłby Owena. – Spojrzała na Strike’a jasnymi oczami, równie niewinnymi jak oczy jej córki. – Jest bogaty, prawda? Sławny... nie zrobiłby tego. Strike’a zawsze zadziwiała osobliwa świętość przypisywana znanym osobom przez opinię publiczną, nawet gdy gazety je oczerniały, nękały albo prześladowały. Bez względu na to, ile

sławnych osób skazano za gwałt albo morderstwo, wciąż utrzymywało się przekonanie silne niczym jakaś pogańska wiara: to nie on. To nie mógł być on. On jest sławny. – Ten cholerny Chard – wybuchła Leonora – przysyłał Owenowi listy z pogróżkami. Owen nigdy go nie lubił. A teraz Chard podpisuje się na kartce i mówi, że jeśli mógłby jakoś pomóc... Gdzie się podziała ta kartka? Kartka ozdobiona zdjęciem fiołków zniknęła ze stołu. – Ona ją ma – powiedziała Leonora, czerwieniąc się ze złości. – Zabrała ją. – I spoglądając na sufit, ryknęła tak głośno, że Strike aż podskoczył: – DODO! Była to irracjonalna złość osoby w pierwszej, najświeższej fazie żałoby i podobnie jak kłopoty żołądkowe, świadczyła o ogromie cierpienia ukrytym pod opryskliwą powierzchnią. – DODO! – krzyknęła jeszcze raz Leonora. – Co ci mówiłam o zabieraniu rzeczy, które nie należą do...? Orlando zadziwiająco szybko pojawiła się w kuchni, wciąż tuląc orangutana. Musiała ukradkiem zejść na dół, tak że tego nie zauważyli – cicho jak kot. – Zabrałaś moją kartkę! – powiedziała Leonora ze złością. – Co ci mówiłam o zabieraniu rzeczy, które nie należą do ciebie? Gdzie ona jest? – Lubię kwiaty – powiedziała Orlando i wyjęła błyszczącą, ale już pogniecioną kartkę, którą matka od razu wyrwała jej z rąk. – To moje – oznajmiła córce. – Widzisz – ciągnęła, zwracając się do Strike’a i pokazując najdłuższą wiadomość, napisaną ręcznie staranną kaligrafią. – „Odezwij się, proszę, jeśli będziesz czegoś potrzebowała. Daniel Chard”. Cholerny hipokryta. – Tata nie lubił Danuczara – powiedziała Orlando. – Mówił mi. – To cholerny hipokryta, już ja go znam – powtórzyła Leonora, mrużąc oczy, żeby przeczytać inne podpisy. – Dał mi pędzelek – oznajmiła Orlando – po tym jak mnie dotknął. Zapadła krótka, pełna napięcia cisza. Leonora spojrzała na córkę. Strike zastygł z kubkiem w połowie drogi do ust. – Co? – Nie podobało mi się, jak mnie dotknął. – O czym ty mówisz? Kto cię dotknął? – U tatusia w pracy. – Nie wygłupiaj się – powiedziała jej matka. – Kiedy tatuś mnie tam zabrał i zobaczyłam... – Zabrał ją ze sobą jakiś miesiąc temu, bo musiałam iść do lekarza – wyjaśniła Leonora Strike’owi. Była zarumieniona, podenerwowana. – Nie wiem, o czym ona mówi. – ...i zobaczyłam obrazki do książek, całe kolorowe – ciągnęła Orlando – i Danuczar naprawdę mnie dotknął...

– Nawet nie wiesz, kim jest Daniel Chard – przerwała jej Leonora. – Nie ma włosów – powiedziała Orlando. – A potem tatuś zabrał mnie do takiej pani i dałam jej swój najlepszy rysunek. Miała ładne włosy. – Do jakiej pani? O czym ty mówisz? – O tym, jak Danuczar mnie dotknął – oznajmiła głośno Orlando. – Dotknął mnie, krzyknęłam, a później dał mi pędzelek. – Lepiej nie rozpowiadaj takich rzeczy – powiedziała Leonora i głos jej się załamał. – I bez tego mamy wystarczająco... Nie bądź głupia, Orlando. Orlando zrobiła się bardzo czerwona. Spiorunowała matkę wzrokiem i wyszła z kuchni. Tym razem mocno zatrzasnęła za sobą drzwi. Nie zamknęły się, tylko odskoczyły i otworzyły z powrotem. Strike usłyszał, jak Orlando tupie, wchodząc po schodach. Po pokonaniu kilku stopni zaczęła wydawać z siebie niezrozumiałe krzyki. – No i się zdenerwowała – powiedziała Leonora smutnym głosem i z jej jasnych oczu popłynęły łzy. Strike sięgnął po leżącą z boku pogniecioną rolkę papierowych ręczników, oderwał kawałek i wcisnął jej do ręki. Płakała cicho, jej chude ramiona drżały, a Strike siedział w milczeniu, pijąc resztki paskudnej herbaty. – Poznałam Owena w pubie – mruknęła niespodziewanie, przesuwając okulary w górę i wycierając mokrą twarz. – Przyjechał na festiwal. Do Hay-on-Wye. Nigdy wcześniej o nim nie słyszałam, ale po jego ubraniu i sposobie mówienia od razu poznałam, że jest kimś. W jej zmęczonych oczach znów lekko zabłysła iskra uwielbienia dla bohatera, niemal zgaszona przez lata zaniedbań i braku szczęścia, znoszenia jego humorów i napadów wściekłości, starań o płacenie rachunków i opieki nad córką w małym obskurnym domu. Być może iskrę przywróciło to, że bohater Leonory, jak wszyscy najwięksi bohaterowie, już nie żył. Być może miała świecić już zawsze niczym wieczny płomień, a Leonora – zapomnieć to, co najgorsze, i pielęgnować wyobrażenie męża, którego kiedyś kochała... dopóki nie przeczyta jego ostatniej powieści i nie dowie się, jak podle ją tam przedstawił... – Leonora, chciałem cię jeszcze o coś spytać i zaraz wychodzę – powiedział Strike łagodnym tonem. – Czy w ciągu ostatniego tygodnia podrzucano ci jeszcze psie odchody przez skrzynkę w drzwiach? – W ciągu ostatniego tygodnia? – powtórzyła niewyraźnie, wciąż wycierając oczy. – Tak. Chyba we wtorek. A może w środę? Ale tak. Jeszcze raz. – A widziałaś znowu kobietę, która twoim zdaniem cię śledziła? Przecząco pokręciła głową, wydmuchując nos. – Może mi się przywidziało, nie wiem... – Nie brakuje ci pieniędzy? – Nie – powiedziała, wycierając oczy. – Owen miał ubezpieczenie na życie. Zmusiłam go, żeby

je wykupił przez wzgląd na Orlando. No więc damy sobie radę. Edna zaproponowała, że coś mi pożyczy, dopóki nie wypłacą nam pieniędzy. – W takim razie już znikam – powiedział Strike, podźwigając się na nogi. Poszła za nim obskurnym korytarzem, wciąż pociągając nosem, i zanim zamknął za sobą drzwi, usłyszał jej wołanie: – Dodo! Dodo, zejdź na dół, nie chciałam! Młody policjant przed drzwiami częściowo zagradzał Strike’owi drogę. Wyglądał, jakby był zły. – Wiem, kim pan jest – powiedział. Ściskał w dłoni komórkę. – Nazywa się pan Cormoran Strike. – Jesteś kuty na cztery nogi, co? – zadrwił Strike. – A teraz zjeżdżaj, synku, niektórzy z nas mają do wykonania prawdziwą robotę.

22 [...] kim może być ten morderca, ten czarci pies, ten diabeł? Ben Jonson, Epicoene, or The Silent Woman

Zapominając, że kiedy ma się obolałe kolano, najtrudniej jest wstać, Strike opadł na miejsce w kącie w wagonie metra i zadzwonił do Robin. – Cześć – powiedział. – Dziennikarze już poszli? – Nie, dalej się kręcą przed drzwiami. Wiesz, że byłeś w wiadomościach? – Widziałem stronę BBC. Zadzwoniłem do Anstisa i poprosiłem, żeby pomógł wyciszyć ten szum wokół mnie. Zrobił to? Usłyszał, jak palce Robin stukają w klawiaturę. – Tak, cytują go: „Komisarz Richard Anstis potwierdza pogłoski, że zwłoki znalazł prywatny detektyw Cormoran Strike, który na początku tego roku zdobył sławę, gdy...”. – Ten fragment możesz pominąć. – „Rodzina pisarza wynajęła Cormorana Strike’a, żeby odnalazł pana Quine’a, który często wychodził z domu, nie informując nikogo o miejscu swojego pobytu. Pan Strike nie jest o nic podejrzany i złożył wyczerpujące zeznania w sprawie odkrycia zwłok”. – Stary dobry Dickie – powiedział Strike. – Rano sugerowali, że ukrywałem zwłoki, żeby zrobić sobie reklamę. Dziwię się, że prasę interesuje martwy i skompromitowany pięćdziesięcioośmiolatek. Oczywiście jeszcze nie wiedzą, jakie makabryczne było to morderstwo. – To nie Quine przyciągnął ich uwagę, tylko ty – powiedziała Robin. Ta myśl nie sprawiła Strike’owi przyjemności. Nie chciał widzieć swojej twarzy w gazetach ani w telewizji. Jego zdjęcia zamieszczane w prasie po sprawie Luli Landry były małe (potrzebowano miejsca na fotki oszałamiająco pięknej modelki, najlepiej w częściowym negliżu). Rozmazana farba drukarska słabo oddawała jego ciemne rysy gbura i udało mu się uniknąć zdjęcia portretowego, kiedy wchodził do sądu, żeby złożyć zeznania obciążające zabójcę Landry. Dziennikarze wykopali skądś jego stare zdjęcia w mundurze, ale zostały one zrobione wiele lat temu, kiedy był kilkanaście kilogramów lżejszy. Odkąd na chwilę zdobył sławę, nikt nie rozpoznał go wyłącznie po wyglądzie i Strike nie chciał jeszcze bardziej zagrażać swojej anonimowości. – Wolałbym się nie natknąć na bandę pismaków. Nie dałbym rady im uciec, nawet gdybyś mi zapłaciła – dodał cierpko, czując ostry ból w kolanie. – Czy moglibyśmy się spotkać... Najbardziej lubił pub Tottenham, ale nie chciał go narażać na ewentualne najścia prasy. – ...w Cambridge za jakieś czterdzieści minut? – Nie ma sprawy – powiedziała Robin.

Dopiero gdy się rozłączyli, Strike zdał sobie sprawę, że powinien był, po pierwsze, spytać, jak się czuje Matthew po śmierci matki, a po drugie, poprosić Robin, żeby przyniosła kule. Dziewiętnastowieczny pub stał przy Cambridge Circus. Strike znalazł Robin na piętrze na skórzanej ławce wśród mosiężnych żyrandoli i luster w pozłacanych ramach. – Nic ci nie jest? – spytała zatroskana, kiedy do niej przykuśtykał. – Zapomniałem ci powiedzieć – odrzekł i z jękiem ostrożnie osunął się na krzesło naprzeciwko niej. – W niedzielę znowu rąbnąłem się w kolano, próbując złapać kobietę, która mnie śledziła. – Jaką kobietę? – Szła za mną od domu Quine’a do stacji metra, gdzie wywaliłem się jak palant, a ona uciekła. Pasowała do opisu kobiety, która według Leonory kręciła się w pobliżu ich domu po zniknięciu Quine’a. Z chęcią bym się czegoś napił. – Jasne – powiedziała Robin – przecież są twoje urodziny. Przyniosłam ci prezent. Postawiła na stole koszyk owinięty celofanem udekorowanym wstążką. W środku leżały przysmaki i napoje z Kornwalii: piwo, cydr, słodycze i musztarda. Strike poczuł niedorzeczne wzruszenie. – Nie musiałaś... Ale Robin była już poza zasięgiem jego głosu, przy barze. Kiedy wróciła, niosąc kieliszek wina i kufel london pride, powiedział: – Wielkie dzięki. – Nie ma za co. No więc myślisz, że ta podejrzana kobieta obserwuje dom Leonory? Strike pociągnął głęboki, upragniony łyk z kufla. – Tak, i możliwe, że to ona podrzuca psie gówno przez skrzynkę w drzwiach – powiedział. – Nie wiem tylko, co chciała zyskać, śledząc mnie. Może myślała, że doprowadzę ją do Quine’a. Skrzywił się, opierając uszkodzoną nogę na taborecie pod stołem. – Niech to szlag, w tym tygodniu powinienem obserwować tę Brocklehurst i męża brunetki. Świetny czas na rozwalenie sobie nogi. – Mogłabym cię wyręczyć. Podekscytowana Robin rzuciła tę propozycję, zanim zdążyła się powstrzymać, ale Strike zachował się tak, jakby jej nie słyszał. – Jak sobie radzi Matthew? – Nieszczególnie – powiedziała Robin. Nie była pewna, czy jej sugestia dotarła do Strike’a. – Pojechał do domu, żeby być z tatą i siostrą. – Do Masham? – Tak. – Zawahała się, a po chwili dodała: – Będziemy musieli przełożyć ślub. – Przykro mi. Wzruszyła ramionami. – Nie moglibyśmy się pobrać zaraz po... To ogromny szok dla całej rodziny.

– Lubiłyście się z matką Matthew? – spytał Strike. – Oczywiście. Była... Ale tak naprawdę pani Cunliffe zawsze stwarzała problemy: zachowywała się jak hipochondryczka, a przynajmniej tak sądziła Robin, która w ciągu ostatnich dwudziestu czterech godzin miała z tego powodu wyrzuty sumienia. – ...urocza – dokończyła. – A jak się miewa biedna pani Quine? Strike opisał swoją wizytę u Leonory, nie pomijając krótkiego spotkania z Jerrym Waldegrave’em i wrażenia, jakie zrobiła na nim Orlando. – Właściwie co jest z nią nie tak? – spytała Robin. – Chyba nazywają to trudnościami w nauce, prawda? Zamilkł, przypominając sobie ufny uśmiech Orlando, jej mięciutkiego orangutana. – Kiedy tam byłem, powiedziała coś dziwnego i odniosłem wrażenie, że jej matka wcześniej o tym nie słyszała. Wspomniała, że pewnego razu poszła z ojcem do pracy i że szef wydawnictwa jej dotknął. Ten szef nazywa się Daniel Chard. W twarzy Robin ujrzał odbicie nieuświadomionego strachu, który te słowa wywołały w obskurnej kuchni Quine’ów. – Jak to: dotknął? – Była mało konkretna. Powiedziała tylko: „Dotknął mnie” i „Nie podobało mi się, jak mnie dotknął”. Dodała, że potem dał jej pędzelek. Wcale nie musi chodzić o to, o czym myślisz – ciągnął Strike w odpowiedzi na głuche milczenie Robin, na napięcie malujące się na jej twarzy. – Mógł niechcący na nią wpaść i dał jej coś, żeby ją udobruchać. Kiedy byłem w domu Quine’ów, Orlando co chwila się awanturowała i krzyczała, jeśli nie mogła mieć tego, czego chciała, albo jak dostała ochrzan od matki. Był głodny. Rozdarł celofanowe opakowanie prezentu, wyjął czekoladowy batonik i rozpakował go, podczas gdy zamyślona Robin milczała. – Jest tylko jedno ale – powiedział Strike, przerywając ciszę. – W Bombyx Mori Quine dał do zrozumienia, że Chard jest gejem. A przynajmniej wydaje mi się, że o to mu chodziło. – Hm – mruknęła obojętnie Robin. – Wierzysz we wszystko, co Quine napisał w tej książce? – No wiesz, sądząc po tym, że Chard nasłał na Quine’a prawników, raczej się zdenerwował – powiedział Strike, odłamując wielki kawałek czekolady i wkładając go do ust. – Ale nie zapominaj – ciągnął niewyraźnie – że w Bombyx Mori Chard to morderca, prawdopodobnie gwałciciel i że gnije mu fiut, więc miał też inne powody, żeby się wkurzyć. – Dwoistość seksualna to stały temat dzieł Quine’a – powiedziała Robin, a przeżuwający właśnie Strike utkwił w niej wzrok i uniósł brwi. – W drodze do pracy zaszłam do Foyles i kupiłam Grzech Hobarta – wyjaśniła. – Cała fabuła kręci się wokół hermafrodyty. Strike połknął czekoladę. – Widocznie ma do nich słabość. W Bombyx Mori też jest hermafrodyta – powiedział, oglądając

kartonowe opakowanie batonika. – Wyprodukowali go w Mullion. To nad morzem, zaraz obok miejsca, w którym się wychowałem... Jak ci się podobał Grzech Hobarta? Ciekawa lektura? – Nie zawracałabym sobie głowy przeczytaniem więcej niż kilku pierwszych stron, gdyby nie to, że właśnie zamordowano autora – przyznała Robin. – Pewnie fakt, że ktoś go sprzątnął, ma cudowny wpływ na wielkość sprzedaży. – Chodzi mi o to – tłumaczyła wytrwale Robin – że niekoniecznie trzeba ufać Quine’owi w kwestii życia seksualnego innych ludzi, bo każda z jego postaci sypia chyba ze wszystkim, co się rusza. Znalazłam go w Wikipedii. Jednym z najważniejszych motywów w jego książkach jest zmiana płci albo orientacji seksualnej postaci. – Nie da się ukryć, że w Bombyx Mori też tak jest – burknął Strike, częstując się następnym kawałkiem czekolady. – Dobre. Chcesz trochę? – Powinnam być na przedślubnej diecie – powiedziała ze smutkiem. Według Strike’a dieta wcale nie była jej potrzebna, ale nie odezwał się, kiedy wzięła od niego kawałek czekolady. – Zastanawia mnie ten morderca – podjęła nieśmiało. – Zawsze chętnie wysłucham opinii psychologa. Mów. – Nie jestem psychologiem – powiedziała z lekkim śmiechem. Odpadła ze studiów. Strike nigdy nie pytał dlaczego, a ona nigdy tego nie wyjaśniła. To ich łączyło: obydwoje rzucili studia. On zrezygnował, kiedy jego matka zmarła wskutek tajemniczego przedawkowania i chyba właśnie z tego powodu zawsze zakładał, że Robin też podjęła tę decyzję po jakimś traumatycznym doświadczeniu. – Po prostu zastanawiam się, dlaczego tak wyraźnie powiązano morderstwo z treścią książki. Z pozoru wygląda to na celowy akt zemsty i złośliwości, mający pokazać całemu światu, że Quine’a spotkała zasłużona kara za napisanie tego wszystkiego. – Rzeczywiście tak to wygląda – przyznał Strike, który nadal był głodny. Sięgnął w stronę sąsiedniego stolika po leżące tam menu. – Zamówię sobie stek z frytkami. Chcesz coś? Robin wybrała pierwszą z brzegu sałatkę, a potem, żeby oszczędzić kolano Strike’a, poszła do baru złożyć zamówienie. – Ale z drugiej strony – podjęła, wracając na miejsce – imitowanie ostatniej sceny z książki mogłoby być dobrym sposobem na ukrycie innego motywu, prawda? Starała się mówić rzeczowym tonem, jakby analizowali jakiś abstrakcyjny problem, ale nie była w stanie zapomnieć zdjęć zwłok Quine’a: ciemnej jamy wyżłobionego torsu, wypalonych szczelin, tam, gdzie kiedyś były usta i oczy. Wiedziała, że jeśli zacznie zbyt intensywnie myśleć o tym, co spotkało Quine’a, raczej nie będzie w stanie zjeść lanczu albo niechcący zdradzi się ze swoim przerażeniem przed Strikiem, który obserwował ją niepokojąco przenikliwymi ciemnymi oczami. – Nie ma nic złego w przyznaniu się, że na wspomnienie tego wydarzenia zbiera ci się na wymioty – powiedział z ustami pełnymi czekolady.

– Wcale nie zbiera mi się na wymioty – skłamała odruchowo, ale po chwili dała za wygraną. – No, w zasadzie... Chcę powiedzieć, że to było okropne... – Zgadza się. Gdyby siedział w towarzystwie kolegów z WSS, już by sobie z tego żartowali. Strike pamiętał wiele popołudni wypełnionych czarnym humorem: tylko w ten sposób można było przebrnąć przez pewne dochodzenia. Robin nie była jeszcze jednak gotowa na bezduszne zawodowe mechanizmy obronne, a jej próby prowadzenia beznamiętnej rozmowy na temat mężczyzny, któremu wypruto flaki, jedynie to potwierdzały. – Motyw jest gówno wart, Robin. W dziewięciu przypadkach na dziesięć dowiadujemy się dlaczego, dopiero kiedy odkryjemy kto. A to oznacza, że powinniśmy szukać sprzyjających okoliczności. Osobiście – pociągnął tęgi łyk piwa – uważam, że mógł to zrobić ktoś znający się na medycynie. – Na medycynie? – Albo na anatomii. To, jak potraktowano Quine’a, nie wyglądało na amatorszczyznę. Mogli go posiekać na kawałki, próbując usunąć wnętrzności, ale nie zauważyłem żadnych fałszywych ruchów: tylko jedno czyste cięcie wykonane pewną ręką. – Tak – powiedziała Robin, usiłując zachować obiektywne kliniczne podejście. – To prawda. – Chyba że mamy do czynienia z jakimś maniakiem literatury, który po prostu zdobył dobry podręcznik – zamyślił się Strike. – Trochę to naciągane, ale nigdy nic nie wiadomo... Gdyby go związał, odurzył i miał wystarczająco mocne nerwy, mógłby to potraktować jak lekcję biologii... Robin nie zdołała się powstrzymać. – Wiem, zawsze mówisz, że motywy są dla prawników – powiedziała nieco rozpaczliwym tonem (Strike powtarzał tę maksymę wielokrotnie, odkąd zaczęła u niego pracować) – ale zrób mi małą przyjemność i zastanów się nad tym. Morderca musiał uznać, że zamordowanie Quine’a w sposób opisany w jego książce jest warte wysiłku z jakiegoś powodu, który przeważył nad wszystkimi oczywistymi minusami... – A konkretnie nad czym? – No cóż – powiedziała Robin – nad problemami logistycznymi związanymi z tak... tak misternym morderstwem i nad tym, że grono podejrzanych ograniczy się do czytelników książki... – Albo do tych, którym szczegółowo o niej opowiedziano – dokończył Strike. – Mówisz „ograniczy się”, ale nie jestem pewny, czy to tak mało ludzi. Christian Fisher bardzo się postarał, żeby treść tej książki dotarła, gdzie się tylko da. Kopia przesłana do Roper Chard leżała w sejfie, do którego ma dostęp chyba połowa pracowników wydawnictwa... – Tylko że... – zaczęła Robin. Urwała, kiedy posępny kelner przyszedł rzucić na stół sztućce i serwetki. – Tylko że – podjęła, kiedy mężczyzna się zmył – Quine nie mógł zginąć w ostatnich dniach, prawda? Nie jestem ekspertką, ale...

– Ja też nie jestem ekspertem – wszedł jej w słowo Strike, pożerając ostatni kawałek czekolady i już z mniejszym entuzjazmem przyglądając się krokantowi z orzechów ziemnych – ale wiem, co masz na myśli. Zwłoki wyglądały tak, jakby leżały tam co najmniej od tygodnia. – Poza tym – ciągnęła Robin – musiało upłynąć trochę czasu między przeczytaniem Bombyx Mori przez mordercę a zabiciem Quine’a. Było mnóstwo spraw do zorganizowania. Należało wnieść sznur, kwas i zastawę stołową do niezamieszkanego domu... – I jeśli morderca nie wiedział, że Quine planuje pobyt przy Talgarth Road, musiał go tam wytropić – powiedział Strike, rezygnując z krokantu, gdyż właśnie zbliżały się frytki ze stekiem – albo go tam zwabić. Kelner postawił talerz Strike’a i miseczkę sałatki Robin, odpowiedział na podziękowania obojętnym burknięciem i odszedł. – No więc po uwzględnieniu czasu potrzebnego na ułożenie planu i zorganizowanie tego wszystkiego od strony praktycznej wydaje się mało prawdopodobne, żeby morderca przeczytał książkę później niż dwa lub trzy dni po zaginięciu Quine’a – powiedział Strike, ładując jedzenie na widelec. – Problem w tym, że im wcześniej morderca zaczął planować zabicie Quine’a, tym gorzej wygląda sytuacja mojej klientki. Żeby przeczytać maszynopis, musiała przejść zaledwie kilka kroków korytarzem. Miała dostęp do książki, gdy tylko Quine skończył ją pisać. Jeśli się nad tym zastanowić, już wiele miesięcy temu mógł jej powiedzieć, jak zamierza zakończyć tę powieść. Robin jadła sałatkę, ale nie czuła smaku. – Czy Leonora Quine sprawia wrażenie... – zaczęła nieśmiało. – Kobiety, która mogłaby wypatroszyć męża? Nie, ale policja ją podejrzewa, a jeśli szukasz motywu, Leonora miała ich mnóstwo. Quine był gównianym mężem: zawodnym, niewiernym, a do tego lubił ją opisywać w książkach w obrzydliwy sposób. – Ale ty jej nie podejrzewasz, prawda? – Prawda – powiedział Strike – tylko że będziemy potrzebowali czegoś o wiele lepszego niż moja opinia, żeby uchronić ją przed więzieniem. Robin wzięła swój pusty kieliszek i kufel Strike’a, po czym bez pytania poszła do baru po dolewkę. Strike poczuł do niej wielką sympatię, kiedy postawiła przed nim następne piwo. – Poza tym musimy uwzględnić ewentualność, że ktoś dowiedział się o zamiarach Quine’a dotyczących opublikowania książki w internecie – powiedział Strike, pakując frytki do ust. – Podobno w restauracji pełnej ludzi odgrażał się, że tak zrobi. W odpowiednich okolicznościach można by to uznać za motyw morderstwa. – Chcesz powiedzieć – odrzekła powoli Robin – że morderca mógł zauważyć w maszynopisie coś, czego nie chciał ujawniać szerszej publiczności? – Właśnie. Niektóre fragmenty brzmią bardzo tajemniczo. A jeśli Quine znalazł na kogoś poważnego haka i umieścił w książce zawoalowane nawiązanie? – No tak, to miałoby sens – powiedziała powoli Robin – bo ciągle zadaję sobie pytanie:

po co było go zabijać? W zasadzie każda z tych osób miała skuteczniejsze środki rozwiązania problemu oszczerczej książki, prawda? Mogły powiedzieć Quine’owi, że nie będą jej reprezentować ani wydawać, lub zagrozić mu pozwem, tak jak ten cały Chard. Śmierć Quine’a oznacza o wiele gorsze problemy dla wszystkich ludzi opisanych w książce, prawda? Bombyx Mori już teraz zyskało większy rozgłos niż ten, na który mogłoby liczyć w normalnych okolicznościach. – Racja – przyznał Strike. – Ale zakładasz, że morderca myślał racjonalnie. – To nie była zbrodnia w afekcie – odparła Robin. – Zaplanował ją. Dokładnie przemyślał. Musiał być przygotowany na konsekwencje. – To też prawda – powiedział Strike, jedząc frytki. – Dziś rano poczytałam trochę Bombyx Mori. – Po tym jak znudził ci się Grzech Hobarta? – Tak... No wiesz, maszynopis leżał w sejfie i... – Przeczytaj do końca, im dalej, tym weselej – powiedział Strike. – Dużo ci zostało? – Większość tylko przejrzałam – powiedziała Robin. – Przeczytałam fragment o Sukkubie i Kleszczu. Jest podły, ale nie wydaje mi się, żeby coś zostało tam... no wiesz... ukryte. W zasadzie Quine oskarża żonę i agentkę o pasożytnictwo, prawda? Strike potakująco pokiwał głową. – Ale później, kiedy dociera się do Epi... Epi... Jak to było? – Do Epicoene? Masz na myśli tego hermafrodytę? – Sądzisz, że to prawdziwa postać? O co chodzi z tym śpiewaniem? Nie odnosisz wrażenia, że tak naprawdę Quine wcale nie miał na myśli śpiewania? – I dlaczego jego kochanka Harpia mieszka w jaskini pełnej szczurów? To symbolizm czy może coś innego? – Do tego jeszcze ten zakrwawiony worek na ramieniu Krojczego – dorzuciła Robin – i karlica, którą on próbuje utopić... – I żelaza do odciskania piętna w domu Próżnowspaniałego – powiedział Strike, ale Robin spojrzała na niego ze zdziwieniem. – Nie dotarłaś do tego miejsca? Jerry Waldegrave wyjaśnił to mnie i kilku innym osobom na imprezie w Roper Chard. Chodzi o Michaela Fancourta i jego pierwszą... Zadzwoniła komórka Strike’a. Detektyw wyjął telefon z kieszeni i zobaczył nazwisko Dominica Culpeppera. Cicho westchnął i odebrał. – Strike? – Przy telefonie. – Co się, kurwa, dzieje? Strike nie marnował czasu na udawanie, że nie wie, o co chodzi. – Nie mogę o tym rozmawiać, Culpepper. Mógłbym pokrzyżować szyki policji. – Pieprzyć policję. Jeden gliniarz już nam o tym opowiada. Mówi, że Quine został

zaszlachtowany dokładnie tak, jak facet w jego najnowszej książce. – Tak? A ile płacisz temu durniowi za mielenie ozorem i spieprzenie śledztwa? – Jasna cholera, Strike, masz do czynienia z takim morderstwem i nawet nie przyszło ci do głowy, żeby do mnie zadzwonić? – Nie wiem, na czym według ciebie polegają nasze relacje, stary – powiedział Strike – ale z mojego punktu widzenia wygląda to tak, że ja czasem dla ciebie pracuję, a ty mi za to płacisz. I tyle. – Skontaktowałem cię z Niną, żebyś mógł się wkręcić na tę imprezę w wydawnictwie. – Przynajmniej tyle mogłeś zrobić po tym, jak ci dałem mnóstwo dodatkowych materiałów na Parkera, o które nigdy nie prosiłeś – odparł Strike, drugą ręką nadziewając frytki na widelec. – Mogłem je sobie zatrzymać i sprzedać brukowcom. – Jeśli chcesz forsy... – Nie, nie chcę forsy, głąbie – zdenerwował się Strike, a Robin taktownie skupiła się na stronie BBC na wyświetlaczu komórki. – Nie zamierzam pomóc w spieprzeniu dochodzenia w sprawie morderstwa, wciągając w to „News of the World”. – Gdybyś dorzucił do tego wywiad, mógłbym ci dać dziesięć kawałków. – Cześć, Cul... – Zaczekaj! Powiedz mi tylko, jaki tytuł ma ta książka... ta, w której opisał morderstwo. Strike udał, że się waha. – Bracia Bal... Balzac – powiedział. Ze złośliwym uśmieszkiem zakończył połączenie i sięgnął po menu, żeby spojrzeć na desery. Liczył, że Culpepper spędzi długie popołudnie, brnąc przez zmaltretowaną składnię i obmacywanie moszny. – Coś nowego? – spytał Strike, kiedy Robin oderwała wzrok od swojego telefonu. – Nie, jeśli pominąć to, że według „Daily Mail” przyjaciele rodziny myśleli, że Pippa Middleton wyjdzie za mąż lepiej niż Kate. Strike zmarszczył brwi. – Przeglądałam sobie różne strony, kiedy rozmawiałeś przez telefon – powiedziała lekko urażona Robin. – Nie – odrzekł Strike – nie o to chodzi. Właśnie sobie przypomniałem: Pippa2011. – Nie kojarzę... – powiedziała skołowana Robin, wciąż myśląc o Pippie Middleton. – Pippa2011 na blogu Kathryn Kent. Twierdziła, że słyszała kawałek Bombyx Mori. Robin wydała z siebie zduszony okrzyk i zaczęła szukać bloga w telefonie. – Jest! – powiedziała kilka minut później. – „A gdybym ci powiedziała, że przeczytał mi fragment?”. Wpis jest z... – Robin przesunęła ekran do góry – dwudziestego pierwszego października. Dwudziestego pierwszego października! Możliwe, że poznała zakończenie jeszcze przed zniknięciem Quine’a. – Zgadza się – powiedział Strike. – Wezmę jabłka z kruszonką. Chcesz coś?

Kiedy Robin wróciła do stolika po złożeniu przy barze kolejnego zamówienia, Strike powiedział: – Anstis zaprosił mnie dzisiaj na kolację. Podobno ma jakieś wstępne ustalenia z zakładu medycyny sądowej. – Wie, że dziś są twoje urodziny? – spytała Robin. – Chryste, nie – powiedział Strike i ta myśl wzbudziła w nim taką odrazę, że Robin się roześmiała. – Co w tym takiego złego? – Już miałem jedno przyjęcie urodzinowe – mruknął Strike. – Najlepszym prezentem, jaki może mi dać Anstis, jest czas zgonu. Im wcześniejszy, tym mniejsza liczba potencjalnych podejrzanych: tych, którzy jako pierwsi mieli w rękach maszynopis. Niestety, będzie wśród nich także Leonora, ale oprócz niej mamy tę tajemniczą Pippę, Christiana Fishera... – Dlaczego Fishera? – Środki i sprzyjające okoliczności, Robin: wcześnie uzyskał dostęp do książki, musi się znaleźć na liście. Potem są: Ralph, asystent Elizabeth Tassel, sama Elizabeth Tassel i Jerry Waldegrave. Daniel Chard prawdopodobnie widział książkę zaraz po Waldegravie. Kathryn Kent twierdzi, że jej nie czytała, ale biorę na nią dużą poprawkę. Oprócz nich jest jeszcze Michael Fancourt. Robin spojrzała na niego ze zdumieniem. – Jak to...? Znowu zadzwoniła komórka Strike’a. Na wyświetlaczu pojawiło się nazwisko Niny Lascelles. Strike się zawahał, ale pomyślał, że przed chwilą mogła się dowiedzieć od kuzyna, iż właśnie skończyli rozmawiać, i to go przekonało do odebrania połączenia. – Cześć – powiedział. – Cześć, Sławny Człowieku – przywitała się. Usłyszał zdenerwowanie nieumiejętnie tuszowane chropawym głosem i świetnym humorem. – Bałam się dzwonić, myślałam, że dziennikarze, fanki i inne takie nie dają ci spokoju. – Nie jest źle – powiedział Strike. – Co słychać w Roper Chard? – Obłęd. Nikt nie pracuje. O niczym innym nie rozmawiamy. Czy to naprawdę, na serio, było morderstwo? – Na to wygląda. – Boże, nie mogę w to uwierzyć... Ale pewnie nie wolno ci nic więcej mówić, co? – dodała wyraźnie pytającym tonem. – Policja na pewno nie chce, żeby już na tym etapie wyciekały szczegóły. – To miało coś wspólnego z książką, prawda? – dopytywała. – Z Bombyx Mori? – Nie mogę powiedzieć. – A Daniel Chard złamał nogę. – Słucham? – zdziwił się, zbity z tropu nagłą zmianą tematu. – Po prostu dzieje się mnóstwo dziwnych rzeczy – powiedziała Nina. Sprawiała wrażenie

spiętej, podenerwowanej. – Jerry miota się po całym wydawnictwie. Daniel właśnie zadzwonił do niego z Devonu i znowu się wydzierał. Słyszała to połowa redakcji, bo Jerry niechcący przełączył na głośnik, a potem nie mógł znaleźć przycisku, żeby go ściszyć. Utknął w domu wakacyjnym z powodu złamanej nogi. Daniel, nie Jerry. – Dlaczego wrzeszczał na Waldegrave’a? – Przez Bombyxa – powiedziała. – Policja zdobyła skądś kompletną kopię maszynopisu i Daniel nie jest z tego zadowolony. W każdym razie – ciągnęła Nina – pomyślałam, że zadzwonię i ci pogratuluję. Bo chyba gratuluje się detektywowi, kiedy znajduje zwłoki, prawda? Zadzwoń, jak będziesz mniej zajęty. Rozłączyła się, zanim zdążył się odezwać. – Nina Lascelles – powiedział, kiedy kelner zjawił się z jego jabłkami z kruszonką i z kawą dla Robin. – Dziewczyna, która... – ...ukradła dla ciebie maszynopis – dokończyła Robin. – Twoja pamięć marnowałaby się w dziale kadr – powiedział Strike, sięgając po łyżkę. – Mówiłeś poważnie o Michaelu Fancourcie? – spytała cicho. – Jasne – powiedział. – Daniel Chard na pewno mu wspomniał o tym, co zrobił Quine. Nie chciałby, żeby Fancourt dowiedział się od kogoś innego, prawda? Fancourt to ważny nabytek dla Roper Chard. Chyba powinniśmy założyć, że Fancourt bardzo wcześnie dowiedział się, co jest w... Tym razem zadzwoniła komórka Robin. – Cześć – powiedział Matthew. – Cześć, jak się czujesz? – spytała zatroskana. – Nieszczególnie. Gdzieś w głębi sali ktoś podgłośnił muzykę: First day that I saw you, thought you were beautiful...[2] – Gdzie jesteś? – spytał ostro Matthew. – Och... w pubie – powiedziała Robin. Miała wrażenie, że nagle powietrze wypełniło się pubowymi dźwiękami: brzękiem szkła, donośnym śmiechem przy barze... – Cormoran ma urodziny – wyjaśniła lękliwie. (W końcu Matthew i jego koledzy z pracy chodzili do pubu w swoje urodziny...) – To miło – powiedział Matthew. Wydawał się wściekły. – Zadzwonię później. – Matt, nie... zaczekaj... Strike z ustami pełnymi jabłek z kruszonką obserwował kątem oka, jak Robin wstaje i bez wyjaśnienia idzie w stronę baru, najwyraźniej z zamiarem oddzwonienia do Matthew. Księgowy był niepocieszony, że jego narzeczona poszła na lancz, że nie odbywała sziwy po śmierci jego matki. Robin raz po raz wybierała numer. W końcu się połączyła. Strike skończył jeść jabłka z kruszonką, dopił trzeci kufel piwa i uświadomił sobie, że musi iść do toalety.

Kolano, które podczas jedzenia, picia i rozmawiania z Robin raczej nie dawało mu się we znaki, gwałtownie zaprotestowało, gdy tylko wstał. Po powrocie do stolika był już lekko spocony z bólu. Sądząc po wyrazie twarzy Robin, jego asystentka wciąż usiłowała udobruchać Matthew. Wreszcie się rozłączyła i wróciła do Strike’a. Na jej pytanie, czy nic mu nie dolega, Strike udzielił zwięzłej odpowiedzi. – Wiesz, jeśli bardzo cię boli, mogłabym cię wyręczyć w śledzeniu tej Brocklehurst... – zaproponowała jeszcze raz. – Nie – warknął Strike. Czuł się obolały, był na siebie zły, zdenerwował się na Matthew i nagle trochę go zemdliło. Nie powinien był jeść czekolady przed stekiem, frytkami, jabłkiem z kruszonką i trzema kuflami piwa. – Musisz wrócić do agencji, wydrukować ostatnią fakturę dla Gunfreya. I przyślij mi SMS-a, jeśli ci cholerni dziennikarze dalej się tam kręcą, bo jeśli tak, pojadę stąd prosto do Anstisa. Naprawdę powinniśmy pomyśleć o zatrudnieniu kogoś do pomocy – dodał ściszonym głosem. Twarz Robin stężała. – W takim razie jadę drukować fakturę – powiedziała. Chwyciła płaszcz i torebkę, po czym wyszła. Strike kątem oka zauważył jej wściekłą minę, ale irracjonalne rozdrażnienie odwiodło go od zawołania jej z powrotem.

23 Nie sądzę, by żona [...] miała taką czarną duszę. John Webster, Biała diablica (tłum. W. Melcer)

Popołudnie spędzone w pubie z nogą opartą na taborecie nieznacznie zmniejszyło opuchliznę kolana Strike’a. W drodze do metra kupił środki przeciwbólowe i butelkę taniego czerwonego wina, po czym wyruszył do Greenwich, gdzie Anstis mieszkał ze swoją żoną Helen, powszechnie znaną jako Helly. Podróż do ich domu w Ashburnham Grove zajęła mu ponad godzinę z powodu opóźnienia linii centralnej. Przez całą drogę stał, przenosząc ciężar ciała na lewą nogę i po raz kolejny żałując stu funtów wydanych na taksówkę do domu Lucy i z powrotem. Gdy wyszedł na Docklands Light Railway, znowu poczuł na twarzy rozproszone krople deszczu. Postawił kołnierz i pokuśtykał w ciemności, rozpoczynając spacer, który powinien trwać pięć minut, ale zajął prawie piętnaście. Dopiero gdy skręcił w zadbaną ulicę z rzędami domów szeregowych i wypielęgnowanymi ogródkami, uświadomił sobie, że chyba powinien był przynieść chrześniakowi jakiś prezent. Jego entuzjazm dla towarzyskiej części wieczoru był odwrotnie proporcjonalny do chęci omówienia z Anstisem informacji z zakładu medycyny sądowej. Strike nie lubił żony Anstisa. Spod jej chwilami przesłodzonej życzliwości wyzierało ledwie skrywane wścibstwo – od czasu do czasu wysuwało się niczym nóż sprężynowy spod futra. Ilekroć Strike znalazł się na jej orbicie, Helly obsypywała go wyrazami wdzięczności i zatroskania, ale wiedział, że ta kobieta marzy o poznaniu szczegółów jego burzliwej przeszłości, informacji o jego sławnym ojcu, o zmarłej matce narkomance. Był przekonany, że pragnęłaby także szczegółów jego rozstania z Charlotte, którą zawsze traktowała z wylewnością, nieumiejętnie maskując niechęć i podejrzliwość. Na przyjęciu z okazji chrzcin Timothy’ego Cormorana Anstisa – przekładanych i zorganizowanych dopiero w ósmym miesiącu jego życia, gdyż ojca i ojca chrzestnego trzeba było przetransportować samolotem z Afganistanu i wypisać ze szpitali – podchmielona Helly uparła się, żeby wygłosić łzawą mowę o tym, jak Strike ocalił życie tatusiowi jej maleństwa i jak wiele znaczy dla niej to, że zgodził się zostać także aniołem stróżem Timmy’ego. Strike, nie zdołał wymyślić żadnego sensownego powodu uzasadniającego odmowę zostania ojcem chrzestnym i przez całe przemówienie Helly wpatrywał się w obrus, uważając, żeby nie spojrzeć na Charlotte, która mogła go rozśmieszyć. Charlotte miała wtedy na sobie – pamiętał to doskonale – jego ulubioną wiązaną w pasie niebieską sukienkę w pawim odcieniu, przylegającą do każdego centymetra jej idealnej figury. Strike wciąż chodził o kulach, ale posiadanie u boku takiej kobiety jak Charlotte pełniło

funkcję przeciwwagi dla połowy nogi niegotowej jeszcze na dopasowanie protezy. Przemieniało go z Faceta z Jedną Nogą w mężczyznę, który zdołał – jakimś cudem, gdyż pewnie właśnie tak myślał prawie każdy, kto ich razem zobaczył – wyrwać tak oszałamiającą narzeczoną, że kiedy wchodziła do pokoju, mężczyźni milkli w pół słowa. – Cormy, kochanie – zaszczebiotała Helly, otwierając drzwi. – Spójrz na siebie, jesteś taki sławny... Myśleliśmy, że o nas zapomniałeś. Nikt inny nie nazywał go Cormy. A on nigdy nie zawracał sobie głowy informowaniem Helly, że tego nie lubi. Mimo braku jakiejkolwiek zachęty z jego strony, powitała go czułym uściskiem, który, jak wiedział, miał wyrażać współczucie i żal z powodu jego statusu singla. W domu było ciepło i jasno, co uznał za miłą odmianę po nieprzyjemnym zimowym wieczorze na zewnątrz. Uwalniając się od Helly, ucieszył się na widok Anstisa nadchodzącego z kuflem doom bara na powitanie. – Ritchie, pozwól mu wejść. Naprawdę... Strike przyjął jednak kufel i z wdzięcznością pociągnął kilka łyków, jeszcze zanim zadał sobie trud zdjęcia płaszcza. Trzyipółletni chrześniak Strike’a wparował do przedpokoju, wydając z siebie przenikliwe odgłosy silnika. Był bardzo podobny do matki: ich twarze, choć drobne i ładne, dziwnie ściskały się pośrodku. Timothy paradował w piżamie z Supermanem i nacierał na ściany plastikowym świetlistym mieczem. – Och, Timmy, kochanie, nie rób tak... Nasza śliczna nowa farba... Chciał zaczekać na wujka Cormorana. Ciągle mu o tobie opowiadamy – wyjaśniła Helly. Strike bez entuzjazmu przyjrzał się małej postaci, wyczuwając bardzo znikome zainteresowanie ze strony chrześniaka. Timothy był jedynym znanym mu dzieckiem rokującym szanse na to, że Strike będzie pamiętał o jego urodzinach, co jednak nigdy nie skłaniało detektywa do kupowania mu prezentów. Chłopiec urodził się dwa dni przed wybuchem vikinga na zakurzonej drodze w Afganistanie, gdzie Strike stracił część prawej nogi, a Anstis kawałek twarzy. Strike nikomu nie zwierzył się z tego, że w czasie długich godzin spędzonych w szpitalnym łóżku zastanawiał się, czemu to właśnie Anstisa chwycił i pociągnął na tylne siedzenie. Analizował to w swojej głowie: dziwne przeczucie graniczące z pewnością, że za chwilę wylecą w powietrze, wyciągnięcie ręki i złapanie Anstisa, gdy równie dobrze mógł złapać sierżanta Gary’ego Topleya. Czy to dlatego, że przez większość poprzedniego dnia Anstis rozmawiał na Skypie z Helen, gdy Strike znajdował się w zasięgu jego głosu, i oglądał swojego nowo narodzonego syna, którego w przeciwnym razie nigdy by nie poznał? Czy to dlatego ręka Strike’a bez wahania sięgnęła po starszego z mężczyzn, służącego w ochotniczej rezerwie sił zbrojnych, a nie po zaręczonego, ale bezdzietnego Topleya z żandarmerii wojskowej? Strike nie wiedział. Dzieci go nie rozczulały i nie lubił żony, którą ocalił przed wdowieństwem. Wiedział, że jest tylko jednym z miliona żołnierzy, żywych i martwych, których podjęte w ułamku sekundy decyzje, w równym stopniu instynktowne

co będące efektem szkolenia, na zawsze zmieniły los innych ludzi. – Cormy, chcesz przeczytać Timowi bajkę na dobranoc? Mamy nową książeczkę, prawda, Timmy? Istniało niewiele rzeczy, na które Strike miałby mniejszą ochotę, zwłaszcza jeśli czytanie bajki wymagało posadzenia na kolanie nadpobudliwego chłopca mogącego go kopać w prawe kolano. Anstis poprowadził wszystkich do otwartej kuchni z jadalnią. Ściany miały kremowy kolor, podłogę wyłożono deskami, a długi drewniany stół stał niedaleko okien balkonowych na końcu pomieszczenia, otoczony krzesłami z czarnym obiciem. Strike miał niejasne wrażenie, że kiedy był tu po raz ostatni, z Charlotte, miały inny kolor. Helly wmaszerowała za nimi i wcisnęła Strike’owi do ręki bardzo kolorową książeczkę z obrazkami. Nie miał innego wyjścia, jak tylko usiąść na krześle w jadalni z chrześniakiem zdecydowanie posadzonym obok i przeczytać mu bajeczkę o Kangurzycy Kyli, która uwielbiała skakać, wydaną (czego normalnie by nie zauważył) przez Roper Chard. Timothy nie przejawiał najmniejszego zainteresowania poczynaniami Kyli i przez cały czas bawił się świetlistym mieczem. – Pora spać, Timmy. Daj Cormy’emu buziaka – poleciła Helly synowi, który z milczącym błogosławieństwem Strike’a tylko ześlizgnął się z krzesła i wybiegł z kuchni, głośno protestując. Helly poszła za nim. Podniesione głosy matki i syna coraz bardziej cichły, kiedy obydwoje wchodzili po schodach. – Obudzi Tilly – przepowiedział Anstis. Helly rzeczywiście wróciła z wyjącym rocznym dzieckiem w ramionach. Wepchnęła maleństwo w ręce męża, a następnie odwróciła się w stronę piekarnika. Strike obojętnie usiadł przy stole w kuchni, czując coraz większy głód i ogromną ulgę, że sam nie ma dzieci. Upłynęło prawie czterdzieści pięć minut, zanim Anstisowie przekonali Tilly, żeby wróciła do łóżeczka. Wreszcie na stół dotarła duszona wołowina, a wraz z nią pojawił się następny kufel doom bara. Strike miał ochotę się odprężyć, ale czuł, że Helly Anstis szykuje się do ataku. – Było mi bardzo, bardzo przykro, kiedy usłyszałam o tobie i Charlotte – powiedziała do Strike’a. Miał pełne usta, więc pokazał na migi, że docenia jej troskę. – Ritchie! – powiedziała żartobliwym tonem, kiedy mąż wyciągnął rękę, żeby nalać jej wina. – Nie ma mowy! Znowu spodziewamy się dziecka – oznajmiła z dumą Strike’owi, kładąc rękę na brzuchu. Głośno przełknął. – Gratuluję – powiedział, zdumiony tym, że perspektywa następnego potomka w rodzaju Timothy’ego albo Tilly budzi w nich tak wielkie zadowolenie. Ich syn zjawił się jak na zawołanie i oznajmił, że jest głodny. Ku rozczarowaniu Strike’a to Anstis wstał, żeby się nim zająć, zostawiając przy stole Helly, która mierzyła Strike’a badawczym spojrzeniem znad widelca pełnego boeuf bourguignon.

– A zatem czwartego wychodzi za mąż. Nawet sobie nie wyobrażam, jak się czujesz. – Kto wychodzi za mąż? – spytał Strike. Helly zrobiła zdumioną minę. – Charlotte – powiedziała. Od strony schodów dobiegł niewyraźny płacz jego chrześniaka. – Charlotte wychodzi za mąż czwartego grudnia – powiedziała Helly, a gdy sobie uświadomiła, że jest pierwszą osobą, która przekazuje Strike’owi tę wieść, na jej twarzy zaczęło się malować radosne podniecenie. Coś w minie Strike’a najwyraźniej wytrąciło ją jednak z równowagi. – Tak... tak słyszałam – powiedziała, spuszczając wzrok na talerz, kiedy wrócił jej mąż. – A to gówniarz – powiedział Anstis. – Zagroziłem mu, że jeśli jeszcze raz wstanie z łóżka, dam mu klapsa. – Po prostu się cieszy, bo przyszedł Cormy – usprawiedliwiła syna Helly, wciąż speszona złością, którą wyczuła u Strike’a. Wołowina przemieniała się w ustach Strike’a w gumę i styropian. Skąd Helly Anstis mogła wiedzieć, kiedy Charlotte bierze ślub? Anstisowie z pewnością nie obracali się w tych samych kręgach co Charlotte i jej przyszły mąż, który (Strike gardził sobą za to, że wciąż przechowuje tę informację w pamięci) był synem czternastego wicehrabiego de Croy. Co Helly Anstis mogła wiedzieć o świecie prywatnych klubów dla dżentelmenów, o garniturach z Savile Row i o popieprzonych supermodelkach, wśród których szanowny Jago Ross obracał się przez całe swoje życie finansowane z funduszu powierniczego? Wiedziała najwyżej tyle, ile sam Strike. Kiedy byli razem, Charlotte, dla której było to naturalne siedlisko, dołączyła do Strike’a na towarzyskiej ziemi niczyjej, gdzie żadne z nich nie czuło się swobodnie w kręgu znajomych tego drugiego, gdzie zderzały się ze sobą dwa zupełnie rozbieżne zestawy norm i wszystko zmieniało się w walkę o jakiś wspólny grunt. Timothy znowu pojawił się w kuchni, głośno płacząc. Tym razem wstali oboje rodzice i razem zaprowadzili go do pokoju, a Strike, prawie nie zauważając ich wyjścia, został sam i zniknął w oparach wspomnień. Charlotte była do tego stopnia rozchwiana emocjonalnie, że kiedyś jeden z jej ojczymów próbował ją wysłać na przymusowe leczenie. Kłamała z taką łatwością, z jaką inne kobiety oddychają, była zepsuta do szpiku kości. Najdłuższy nieprzerwany okres, jaki zdołali ze sobą wytrzymać, trwał dwa lata, lecz równie często, jak rozpadało się ich wzajemne zaufanie, coś ciągnęło ich z powrotem do siebie. Z każdym kolejnym razem (tak się Strike’owi wydawało) byli bardziej bezbronni, lecz rosła też ich wzajemna tęsknota. Przez szesnaście lat Charlotte stawiała czoło niedowierzaniu i pogardzie rodziny oraz przyjaciół, po wielekroć wracając do dużego, niepełnosprawnego żołnierza, syna z nieprawego łoża. Każdemu przyjacielowi w podobnej sytuacji Strike radziłby odejść i nie oglądać się za siebie, ale sam z czasem zaczął traktować Charlotte jak

wirusa w swojej krwi, wątpiąc, czy kiedykolwiek zdoła się go pozbyć. Mógł mieć najwyżej nadzieję, że uda mu się kontrolować objawy tej choroby. Do ostatecznego zerwania doszło osiem miesięcy temu, tuż przed tym, jak Strike trafił na pierwsze strony gazet w związku ze sprawą Landry. W końcu Charlotte powiedziała kłamstwo, którego nie sposób wybaczyć. Strike opuścił ją na dobre, a ona wróciła do świata, gdzie mężczyźni wciąż polują na kuraki, a kobiety przechowują diademy w rodzinnych skarbcach – do świata, którym rzekomo gardziła (co teraz chyba także okazało się kłamstwem...). Anstisowie wrócili bez Timothy’ego, ale z popłakującą i czkającą Tilly. – Pewnie się cieszysz, że nie masz dzieci? – spytała wesoło Helly, siadając z powrotem przy stole z Tilly na kolanach. Strike odpowiedział jej sztucznym uśmiechem i nie zaprzeczył. Było dziecko: a raczej duch, obietnica dziecka, i potem jego rzekoma śmierć. Charlotte powiedziała, że jest w ciąży, ale odmówiła pójścia do lekarza, wielokrotnie zmieniała terminy i w końcu oznajmiła, że już po wszystkim, nie dając mu nawet strzępka dowodu, że to dziecko kiedykolwiek naprawdę istniało. Większość mężczyzn nie byłaby w stanie czegoś takiego wybaczyć i dla Strike’a, jak Charlotte zapewne przeczuwała, okazało się to kłamstwem, które położyło kres wszystkim kłamstwom oraz uśmierciło tę odrobinę zaufania, jaka przetrwała lata mitomanii Charlotte. Miała wziąć ślub czwartego grudnia, za jedenaście dni... Skąd Helly Anstis mogła o tym wiedzieć? Strike czuł teraz perwersyjną wdzięczność za płacz i napady wściekłości dwojga dzieci, które skutecznie zakłócały rozmowę przy deserze złożonym z tarty z rabarbarem i kremu custard. Propozycja Anstisa, żeby wzięli jeszcze po piwie i poszli do jego gabinetu przeanalizować raport z zakładu medycyny sądowej, wydała się Strike’owi najlepszym pomysłem tego dnia. Zostawili lekko naburmuszoną Helly, która najwyraźniej czuła, że nie wykorzystała jeszcze Strike’a w stu procentach. Musiała się zająć już bardzo senną Tilly i denerwująco pobudzonym Timothym, który znowu zjawił się w kuchni i oznajmił, że niechcący oblał wodą ze szklanki całe łóżko. Gabinet Anstisa był małym, wypełnionym książkami pomieszczeniem obok przedpokoju. Anstis wskazał Strike’owi krzesło przy komputerze, a sam usiadł na starym futonie. Zasłony nie były zaciągnięte. Strike widział mżawkę przypominającą drobinki kurzu w pomarańczowym świetle ulicznej latarni. – Ci z zakładu medycyny sądowej mówią, że to najtrudniejsza robota, jaką kiedykolwiek dostali – zaczął Anstis, natychmiast skupiając na sobie całą uwagę Strike’a. – Pamiętaj, że to nieoficjalne informacje, nie mamy jeszcze wszystkiego. – Udało im się określić przyczynę śmierci? – Cios w głowę – powiedział Anstis. – Tylna część czaszki była wgnieciona. Możliwe, że śmierć nie nastąpiła błyskawicznie, ale ten uraz mózgu wystarczyłby, żeby go zabić. Nie są pewni, czy już

nie żył, kiedy go rozcinano, prawie na pewno był nieprzytomny. – Przynajmniej tyle. Wiadomo może, czy został związany przed tym, czy po tym, jak stracił przytomność? – To kwestia sporna. Kawałek skóry pod sznurem na jednym nadgarstku był siny, co według nich wskazuje, że został związany przed śmiercią, ale nie ma pewności co do tego, czy nadal był przytomny, kiedy go wiązano. Ten przeklęty kwas porozlewany w całym domu usunął z podłogi wszystkie ewentualne ślady walki albo wleczenia ciała. To był duży, ciężki facet... – Związany sprawiałby mniej kłopotu – przyznał Strike, myśląc o niskiej, chudej Leonorze – ale dobrze byłoby wiedzieć, pod jakim kątem zadano mu cios. – Nie uderzono go z wysoka – powiedział Anstis – ale skoro nie wiemy, czy w decydującym momencie stał, siedział czy klęczał... – Chyba nie mamy wątpliwości, że zginął w tym pomieszczeniu – wszedł mu w słowo Strike, podążając własnym tokiem myślenia. – Nie wyobrażam sobie, żeby ktokolwiek dał radę wnieść tak ciężkie ciało po tych schodach. – Panuje zgoda co do tego, że zginął mniej więcej w miejscu, w którym znaleziono ciało. Tam stężenie kwasu jest największe. – Wiesz, jaki to kwas? – A, nie powiedziałem? Kwas solny. Strike usiłował sobie przypomnieć cokolwiek z lekcji chemii. – Nie używa się go przypadkiem do galwanizacji stali? – Między innymi. To najbardziej żrąca substancja, jaką można legalnie kupić, używana w wielu procesach chemicznych. I jako przemysłowy środek czyszczący. Co dziwne, występuje też w organizmie człowieka. W naszych kwasach żołądkowych. Strike sączył piwo, zastanawiając się nad tym wszystkim. – W książce oblali go kwasem siarkowym. – Kwas solny się od niego wywodzi. Poważnie uszkadza ludzkie tkanki, jak zresztą sam widziałeś. – Skąd, do diabła, morderca wziął go aż w takich ilościach? – Uwierzysz lub nie, ale wygląda na to, że kwas był w domu już wcześniej. – Po co, do diabła...? – Na razie tego nie wiemy. Na podłodze w kuchni stały puste pięciolitrowe baniaki, a w szafce pod schodami znaleźliśmy takie same: zakurzone, identycznie oznakowane, pełne i nieotwarte. Wyprodukowała je firma z Birmingham handlująca chemią gospodarczą. Na tych pustych były ślady zostawione najprawdopodobniej przez ręce w rękawiczkach. – Bardzo interesujące – powiedział Strike, drapiąc się po brodzie. – Nie udało nam się jeszcze ustalić, kiedy i jak je kupiono. – A ten tępy przedmiot, którym roztrzaskano mu głowę?

– W pracowni jest staromodny odbój drzwiowy. Twarde żelazo w kształcie żelazka, z rączką. Prawie na pewno nim oberwał. Pasuje do kształtu wgniecenia w czaszce. Odbój też oblano kwasem solnym, tak jak całą resztę. – Co wiadomo na temat czasu zgonu? – No właśnie, to jest prawdziwa zagadka. Entomolog nie potrafi go określić. Mówi, że stan zwłok nie pozwala na zastosowanie typowych metod. Opary kwasu solnego na pewno przez jakiś czas działały odstraszająco na owady, więc nie da się określić dnia zgonu na podstawie zarobaczenia. Żadna szanująca się mucha plujka nie złoży jaj w kwasie. Znaleźliśmy kilka czerwi na częściach ciała, których nim nie oblano, ale nie było typowego zarobaczenia. Z drugiej strony grzejniki w domu były poodkręcane, więc ciało mogło gnić trochę szybciej, niż rozkładałoby się przy tej pogodzie. Kwas solny też pewnie zakłócił normalny przebieg rozkładu. Niektóre części ciała są wyżarte do kości. Decydującym czynnikiem mogłyby być wnętrzności, ostatni posiłek i tak dalej, ale wszystkie usunięto. Wygląda na to, że morderca zabrał je ze sobą – powiedział Anstis. – Nigdy wcześniej o czymś takim nie słyszałem, a ty? Kilogramy surowych jelit zniknęły. – Dla mnie to też nowość – przyznał Strike. – Podsumowując, ci z zakładu medycyny sądowej odmawiają określenia ram czasowych i mówią tylko, że Quine nie żył co najmniej od dziesięciu dni. Ale zamieniłem słowo na osobności z Underhillem, który jest najlepszy z nich wszystkich, i powiedział mi poza protokołem, że jego zdaniem Quine nie żył co najmniej od dwóch tygodni. Uważa jednak, że nawet po przeprowadzeniu wszystkich badań dowody będą wystarczająco niejednoznaczne, żeby obrońca w sądzie miał pole do popisu. – Co z farmakologią? – spytał Strike, wracając myślami do masywnej sylwetki Quine’a, do trudności, jakich przysporzyłoby poradzenie sobie z tak dużym ciałem. – Możliwe, że został czymś odurzony – przyznał Anstis. – Nie mamy jeszcze wyników badań krwi, a poza tym wciąż analizujemy zawartość butelek w kuchni. Ale – dopił piwo i zamaszystym gestem odstawił kufel – Quine mógł ułatwić mordercy zadanie w inny sposób. Lubił być związywany. Erotyczne gierki. – Skąd wiesz? – Od jego kochanki – powiedział Anstis. – Kathryn Kent. – Już z nią rozmawiałeś? – Tak – powiedział Anstis. – Znaleźliśmy taksówkarza, który zabrał Quine’a piątego o dziewiątej z miejsca oddalonego o kilka ulic od jego domu i wysadził na Lillie Road. – Tuż obok Stafford Cripps House – dokończył Strike. – A więc prosto od Leonory pojechał do kochanki? – No nie, niezupełnie. Kent nie było w domu, siedziała przy umierającej siostrze i to zostało potwierdzone: całą noc spędziła w hospicjum. Mówi, że nie widziała się z Quine’em od miesiąca, ale była zadziwiająco otwarta w kwestii ich życia erotycznego.

– Pytałeś o szczegóły? – Chyba myślała, że wiemy więcej, niż wiedzieliśmy. Nie trzeba jej było zbytnio zachęcać, żeby zaczęła nimi sypać. – Interesujące – powiedział Strike. – Mówiła mi, że nie czytała Bombyx Mori... – Nam też tak powiedziała. – ...ale w książce wzorowana na niej postać związuje i gwałci głównego bohatera. Może chciała oficjalnie zaznaczyć, że związuje ludzi tylko podczas seksu, a nie po to, żeby ich torturować czy mordować. Co z kopią maszynopisu? Leonora twierdzi, że Quine zabrał ją ze sobą. Znaleźliście zapiski i stare taśmy do maszyny do pisania? – Nie – powiedział Anstis. – Dopóki nie odkryjemy, że zanim Quine zjawił się na Talgarth Road, był w jakimś innym miejscu, będziemy zakładali, że zabrał je morderca. W domu było pusto, jeśli nie liczyć odrobiny jedzenia i picia w kuchni oraz materaca i śpiwora w jednym z pokoi. Wygląda na to, że Quine tam kimał. W tym pokoju też rozlano kwas solny na całe posłanie. – Żadnych odcisków palców? Śladów stóp? Cudzych włosów, błota? – Nic. Nasi nadal tam pracują, ale kwas zniszczył wszystko na swojej drodze. Ludzie muszą pracować w maskach, żeby opary nie wypaliły im gardeł. – Czy ktoś oprócz tego taksówkarza zeznał, że widział Quine’a po jego wyjściu z domu? – Nikt nie widział, jak wchodził do domu przy Talgarth Road, ale mamy sąsiadkę z budynku numer sto osiemdziesiąt trzy, która przysięga, że widziała, jak Quine stamtąd wychodził o pierwszej w nocy. Z piątego na szóstego. Sąsiadka wracała po imprezie z okazji rocznicy spisku prochowego. – Było ciemno i znajdowała się dwa domy dalej, więc co właściwie widziała? – Sylwetkę wysokiej postaci w pelerynie i z torbą na ramieniu. – Z torbą na ramieniu – powtórzył Strike. – Tak – potwierdził Anstis. – Czy postać w pelerynie wsiadła do samochodu? – Nie, oddaliła się pieszo i zniknęła sąsiadce z oczu, ale samochód mógł być przecież zaparkowany za rogiem. – Ktoś jeszcze widział Quine’a? – W Putney znalazłem jednego dziadka, który przysięga, że widział Quine’a ósmego. Zadzwonił na miejscowy komisariat i dokładnie go opisał. – Co Quine tam robił? – Kupował książki w księgarni Bridlington, w której pracuje ten gość. – Czy jego zeznania są wiarygodne? – No wiesz, facet jest stary, ale twierdzi, że pamięta, co Quine kupił, i dobrze opisał go z wyglądu. Poza tym mamy kobietę, która mieszka w bloku naprzeciwko miejsca zbrodni, po drugiej stronie ulicy, i mówi, że ósmego rano mijała Michaela Fancourta przechodzącego obok domu. Wiesz, tego pisarza z dużą głową. Tego sławnego.

– No, kojarzę – powiedział powoli Strike. – Świadek twierdzi, że spojrzała na niego przez ramię i przyjrzała mu się, bo go rozpoznała. – Po prostu tamtędy przechodził? – Tak twierdzi ta kobieta. – Pytaliście już o to Fancourta? – Jest w Niemczech, ale powiedział, że po powrocie chętnie z nami porozmawia. Jego agent staje na głowie, żeby nam pomóc. – Zauważyliście jeszcze coś podejrzanego w pobliżu Talgarth Road? Są jakieś nagrania z monitoringu? – Jedyna kamera jest odwrócona od domu i skierowana na ulicę... ale najlepsze zostawiłem na koniec. Mamy jeszcze sąsiada po drugiej stronie ulicy, cztery domy dalej, który zarzeka się, że widział, jak czwartego po południu gruba kobieta w burce wchodziła do środka z plastikową reklamówką z baru oferującego dania halal na wynos. Mówi, że zwrócił na nią uwagę, bo dom od bardzo dawna stał pusty. Twierdzi, że spędziła tam godzinę, a potem wyszła. – Jest pewny, że weszła do domu Quine’a? – Mówi, że tak. – I miała klucz? – Tak twierdzi. – W burce – powtórzył Strike. – Jasna cholera. – Nie dałbym głowy za jego wzrok. Nosi bardzo grube okulary. Powiedział, że na tej ulicy nigdy nie mieszkali żadni muzułmanie i dlatego ta kobieta wryła mu się w pamięć. – Więc mamy dwie osoby, które rzekomo widziały Quine’a po tym, jak wyszedł z domu: w nocy z piątego na szóstego i ósmego w Putney. – Tak, Bob – powiedział Anstis – ale nie wiązałbym z żadną z nich zbyt wielkich nadziei. – Uważasz, że zginął już pierwszej nocy po wyjściu z domu – odrzekł Strike. Było to nie tyle pytanie, ile stwierdzenie, i Anstis potakująco pokiwał głową. – Tak myśli Underhill. – Nie znaleźliście noża? – Nie. Jedyny nóż w kuchni jest bardzo tępy, służy do domowego użytku. Na pewno nie nadawałby się do takiej roboty. – Kto miał klucz? – Oczywiście twoja klientka – powiedział Anstis. – Quine musiał mieć drugi. Fancourt ma dwa, poinformował nas o tym przez telefon. Quine’owie pożyczyli jeden klucz agentce Owena, która zorganizowała tam mały remont. Twierdzi, że go oddała. Sąsiad z boku też ma klucz, żeby mógł wejść, gdyby cokolwiek się tam działo. – Nie wszedł do środka, kiedy zaczęło śmierdzieć? – Sąsiad z drugiej strony wsunął przez drzwi liścik, skarżąc się na brzydki zapach, ale ten

z kluczem dwa tygodnie wcześniej wyjechał na dwa miesiące do Nowej Zelandii. Rozmawialiśmy z nim przez telefon. Po raz ostatni był w domu Fancourta i Quine’a mniej więcej w maju, kiedy odebrał jakieś dwie paczki. Pracowali tam wtedy jacyś robotnicy. Zostawił paczki w korytarzu. Pani Quine nie potrafi określić, kto jeszcze mógł pożyczać klucz w ciągu tych wszystkich lat. Dziwna kobieta z tej pani Quine – ciągnął gładko Anstis. – Prawda? – Nie zastanawiałem się nad tym – skłamał Strike. – Wiesz, podobno sąsiedzi słyszeli, jak wieczorem w dniu zniknięcia Quine’a goniła go po ulicy. – Nie wiedziałem. – Tak. Z wrzaskiem wybiegła za nim z domu. Wszyscy sąsiedzi mówią – Anstis utkwił spojrzenie w twarzy Strike’a – że krzyczała: „Wiem, dokąd się wybierasz, Owen!”. – Wydawało jej się, że wie – powiedział Strike, wzruszając ramionami. – Myślała, że jedzie do kryjówki pisarzy, o której wspomniał mu Christian Fisher. Do Bigley Hall. – Odmawia opuszczenia domu. – Ma niepełnosprawną umysłowo córkę, która nigdy nie spała w innym miejscu. Myślisz, że Leonora mogłaby obezwładnić Quine’a? – Nie – powiedział Anstis – ale wiemy, że podniecało go związywanie i wątpię, żeby po trzydziestu kilku latach małżeństwa mogła o tym nie wiedzieć. – Uważasz, że się pokłócili, a potem go wytropiła i zaproponowała wiązanko? Anstis zareagował na tę sugestię krótkim, symbolicznym śmiechem, a potem powiedział: – Jej sytuacja nie wygląda najlepiej, Bob. Wściekła żona z kluczem do domu, wczesnym dostępem do maszynopisu i doskonałym motywem, o ile wiedziała o kochance, zwłaszcza jeśli istniała możliwość, że Quine zostawi ją i córkę, żeby odejść do Kent. I tylko jej słowo na potwierdzenie tego, że krzycząc: „Wiem, dokąd się wybierasz”, miała na myśli kryjówkę pisarzy, a nie dom przy Talgarth Road. – Brzmi przekonująco, kiedy tak to ujmujesz – powiedział Strike. – Ale ty masz inne zdanie. – Ona jest moją klientką – powiedział Strike. – Płaci mi za to, żebym brał pod uwagę alternatywne scenariusze. – Wspomniała ci, gdzie kiedyś pracowała? – spytał Anstis z miną człowieka zamierzającego wyjąć asa z rękawa. – Jeszcze w Hay-on-Wye, zanim wzięli ślub? – Mów – odrzekł Strike nie bez odrobiny zaniepokojenia. – W sklepie swojego wujka rzeźnika – powiedział Anstis. Za drzwiami znowu rozległo się tupanie Timothy’ego Cormorana Anstisa, który zbiegał po schodach, wydzierając się z powodu jakiegoś nowego nieszczęścia. Po raz pierwszy od początku ich niełatwej znajomości Strike doskonale rozumiał tego chłopca.

24 Wszyscy dobrze urodzeni ludzie kłamią – poza tym jesteś kobietą, nigdy nie wolno ci mówić tego, co myślisz [...] William Congreve, Love for Love

Tej nocy, po dniu picia doom bara oraz rozmów o krwi, kwasie i muchach plujkach, Strike’owi śniły się dziwne, brzydkie sny. Charlotte wychodziła za mąż, a on, Strike, biegł do jakiejś upiornej gotyckiej katedry. Biegł na dwóch całych, sprawnych nogach, gdyż wiedział, że Charlotte właśnie urodziła jego dziecko i musiał je zobaczyć, musiał je ocalić. Znalazł ją w ogromnej, ciemnej i pustej przestrzeni, samą na ołtarzu, wciskającą się w krwistoczerwoną suknię, a gdzieś poza zasięgiem wzroku, być może w zimnej zakrystii, leżało jego dziecko – nagie, bezradne i opuszczone. – Gdzie ono jest? – spytał. – Nie zobaczysz go. Nie chciałeś go. Zresztą coś z nim jest nie w porządku – powiedziała. Bał się tego, co może zobaczyć, jeśli pójdzie szukać dziecka. Nigdzie nie widział pana młodego, ale Charlotte była gotowa do ślubu, miała na głowie gruby szkarłatny welon. – Zostaw je, jest potworne – powiedziała oschle, mijając Strike’a. Sama zeszła z ołtarza i ruszyła przejściem w stronę drzwi w oddali. – Nie waż się go tknąć – krzyknęła przez ramię. – Nie chcę, żebyś go dotykał. W końcu i tak je zobaczysz. Trzeba będzie to ogłosić – dodała, mówiąc coraz ciszej i zmieniając się w skrawek szkarłatu tańczący w świetle otwartych drzwi. – W gazetach... Nagle Strike obudził się w porannym mroku. Miał sucho w ustach, a w kolanie, mimo nocnego odpoczynku, czuł złowieszczy rwący ból. Nocą zima wdarła się do Londynu niczym lodowiec. Twardy mróz skuł lodem zewnętrzną stronę okna na poddaszu i temperatura w środku – z powodu źle dopasowanych okien i drzwi oraz zupełnego braku izolacji pod dachem – gwałtownie spadła. Strike wstał i sięgnął po sweter leżący na końcu łóżka. Kiedy zaczął przypinać protezę, odkrył, że po wyprawie do Greenwich jego kolano jest wyjątkowo spuchnięte. Woda pod prysznicem potrzebowała więcej czasu niż zwykle, żeby się nagrzać. Podkręcił termostat, bojąc się pękniętych rur i zamarzniętych odpływów, mieszkania w minusowych temperaturach i wysokiego rachunku od hydraulika. Wytarł się i wydobył z pudła na korytarzu stare bandaże dla sportowców, żeby obwiązać sobie kolano. Już wiedział – miał taką pewność, jakby rozpracowywał to całą noc – skąd Helly Anstis znała ślubne plany Charlotte. Był głupi, że nie pomyślał o tym wcześniej. Jego podświadomość zgadła od razu.

Czysty, ubrany i najedzony zszedł piętro niżej. Spoglądając przez okno za biurkiem, zauważył, że siarczysty mróz przegnał grupkę dziennikarzy, która poprzedniego dnia na próżno czekała na powrót Strike’a do domu. Deszcz ze śniegiem bębnił w okna, kiedy detektyw szedł do komputera Robin w poczekalni. Wpisał w wyszukiwarkę: „charlotte campbell jago ross ślub”. Wyniki wyskoczyły szybko i bezlitośnie. Tatler, grudzień 2010: cover girl Charlotte Campbell o swoim ślubie z przyszłym wicehrabią de Croy... – „Tatler” – powiedział na głos Strike. Wiedział o istnieniu tego magazynu tylko dlatego, że w rubrykach towarzyskich roiło się od przyjaciół Charlotte. Charlotte czasem go kupowała i ostentacyjnie czytała mu go na głos, rzucając uwagi na temat mężczyzn, z którymi kiedyś spała, albo ich wspaniałych domów, w których imprezowała. A teraz była na okładce bożonarodzeniowego numeru. Mimo bandażu kolano buntowało się, niosąc Strike’a po metalowych schodach na zaśnieżoną ulicę. Przed kioskiem stała poranna kolejka. Strike spokojnie przejrzał stojaki z magazynami: z gwiazdami oper mydlanych na okładkach tych tanich i gwiazdami filmowymi na tych drogich. Grudniowe numery były już prawie wyprzedane, mimo że nie skończył się jeszcze listopad. Emma Watson w bieli na okładce „Vogue’a” („wydanie gwiazdorskie”), Rihanna w różu na okładce „Marie Claire” („wydanie glamour”), a na okładce „Tatlera”... Blada, doskonała skóra, czarne włosy odsłaniające wysokie kości policzkowe i duże orzechowozielone oczy nakrapiane jak reneta. Dwa olbrzymie brylanty zwisające z uszu i trzeci na dłoni opartej o policzek. Tępy, mocny cios młotkiem w serce przyjęty bez najmniejszego skrzywienia. Strike wziął ze stojaka ostatni magazyn, zapłacił za niego i wrócił na Denmark Street. Była za dwadzieścia dziewiąta. Zamknął się w gabinecie, usiadł przy biurku i rozłożył przed sobą „Tatlera”. Łabędzią szyję Charlotte przecinał napis: Ale zas-CROY-czenie! Dawna niegrzeczna dziewczynka przemieniła się w przyszłą wicehrabinę: Charlotte Campbell. Strike patrzył na Charlotte po raz pierwszy, odkąd podrapała mu twarz w tym samym pomieszczeniu, w którym teraz siedział, i uciekła od niego prosto w ramiona szanownego Jaga Rossa. Przypuszczał, że „Tatler” retuszuje zdjęcia. Nie mogła mieć aż tak nieskazitelnej cery, aż tak czystych białek oczu – lecz niczego poza tym nie upiększyli: ani wyjątkowych kości policzkowych, ani (był tego pewny) wielkości brylantu na jej palcu. Powoli otworzył spis treści, a potem stronę z artykułem. Charlotte była na rozkładówce: bardzo

szczupła w połyskliwej srebrnej sukni do ziemi stała na środku długiej galerii obwieszonej rzędami gobelinów. Obok niej opierał się o karciany stolik Jago Ross wyglądający jak rozpustny lis polarny. Były i inne zdjęcia: Charlotte siedząca na bardzo starym łożu z baldachimem, roześmiana i z odchyloną do tyłu głową, z białą kolumną szyi wyrastającą z delikatnej kremowej bluzki; Charlotte i Jago w dżinsach i kaloszach idący za rękę w parku przed swoim przyszłym domem z dwoma psami rasy jack russell. Charlotte potargana przez wiatr na zamkowym donżonie, spoglądająca przez ramię okryte wicehrabiowską kratą. Helly Anstis bez wątpienia uznała te cztery funty zapłacone za gazetę za dobrze wydane pieniądze. 4 grudnia tego roku siedemnastowieczna kaplica w zamku de Croy (NIGDY: w „zamku Croy” – to drażni rodzinę) zostanie odkurzona z okazji pierwszego ślubu od ponad stu lat. Charlotte Campbell, oszałamiająco piękna córka rozchwytywanej celebrytki z lat sześćdziesiątych i wykładowcy oraz prezentera telewizyjnego Anthony’ego Campbella, poślubi szanownego Jaga Rossa, spadkobiercę zamku i tytułów ojca, czyli wicehrabiego de Croy. Przyszła wicehrabina bynajmniej nie jest niekontrowersyjnym dodatkiem do Rossów de Croy, lecz Jago śmieje się z tego, iż ktoś z jego krewnych mógłby nie być do końca zadowolony z przyjęcia dawnej niegrzecznej dziewczynki do tej starej i dość dystyngowanej szkockiej rodziny. – Tak naprawdę moja matka zawsze miała nadzieję, że się pobierzemy – mówi. – Chodziliśmy ze sobą w Oksfordzie, ale wtedy chyba po prostu byliśmy zbyt młodzi... Potem odnaleźliśmy się w Londynie... Obydwoje właśnie zakończyliśmy inne związki... „Jesteś pewny? – pomyślał Strike. – Oboje właśnie zakończyliście inne związki? Czy może pieprzyłeś ją w tym samym czasie co ja, tak że potem, martwiąc się, że zaszła w ciążę, nie wiedziała, który z nas jest ojcem? Zmieniała terminy, żeby uwzględnić każdą ewentualność, zostawić sobie otwartą furtkę...”. ...trafiła w młodości na pierwsze strony gazet, kiedy na tydzień zniknęła z Bedales i szukano jej w całym kraju [...] w wieku 25 lat wylądowała w klinice odwykowej [...] – Stare dzieje, nic szczególnego. Żyję dalej – mówi wesoło Charlotte. – Widzicie, w młodości dobrze się bawiłam, ale już pora się ustatkować i wierzcie mi, nie mogę się doczekać. „Bawiłaś się, tak? – zwrócił się Strike do jej oszałamiającego zdjęcia. – Bawiłaś się, kiedy stałaś na dachu i groziłaś, że skoczysz? Bawiłaś się, kiedy dzwoniłaś do mnie ze szpitala psychiatrycznego i błagałaś, żebym cię stamtąd wydostał?”.

Ross, świeżo po trudnym rozwodzie, o którym rozpisywała się plotkarska prasa [...] – Żałuję, że nie udało nam się dojść do porozumienia bez udziału prawników – wzdycha [...] – Nie mogę się doczekać, kiedy zostanę macoszką! – szczebiocze Charlotte... („Corm, jeśli będę musiała spędzić jeszcze jeden wieczór z bachorami Anstisów, przysięgam na Boga, że rozwalę któremuś z nich głowę”. A w ogrodzie Lucy na przedmieściach, patrząc na siostrzeńców Strike’a grających w piłkę: „Dlaczego te dzieciaki są takie posrane?”. I mina Lucy, kiedy przypadkiem to usłyszała...) Z artykułu wyskoczyło jego nazwisko. [...] między innymi zaskakujący romans z najstarszym synem Jonny’ego Rokeby’ego Cormoranem Strikiem, który kilka miesięcy temu znalazł się w nagłówkach gazet [...] „zaskakujący romans z najstarszym synem Jonny’ego Rockeby’ego” „z najstarszym synem Jonny’ego Rokeby’ego” Strike odruchowo i gwałtownie zamknął magazyn i wrzucił do kosza na śmieci. Szesnaście lat z przerwami. Szesnaście lat męczarni, obłędu i sporadycznej ekstazy. A potem – po jej wszystkich odejściach, po których rzucała się w ramiona mężczyzn tak jak inne kobiety rzucają się na tory kolejowe – to on od niej odszedł. Tym samym przekroczył niewybaczalny Rubikon, gdyż dla Charlotte był kimś, kto zawsze powinien trwać niczym skała, od której się odchodzi, żeby potem wrócić, że nigdy się nie skrzywi, nigdy nie podda. Tamtego wieczoru, kiedy wytknął jej gmatwaninę kłamstw, które opowiadała o dziecku w jej łonie, a Charlotte wpadła w histerię i furię, skała wreszcie drgnęła: wyszedł drzwiami, zbyt późno uchylając się przed rzuconą popielniczką. Zanim podbite oko zdążyło się zagoić, Charlotte ogłosiła swoje zaręczyny z Rossem. Zajęło jej to trzy tygodnie, ponieważ znała tylko jedną reakcję na ból: zranić krzywdziciela najbardziej, jak się da, nie licząc się z konsekwencjami dla siebie samej. Dlatego Strike czuł w kościach – bez względu na to, jak wielką arogancję zarzuciliby mu przyjaciele – że zdjęcia w „Tatlerze”, zdyskredytowanie ich związku w sposób, który najbardziej go zrani (słyszał, jak Charlotte podkreśla to w wywiadzie dla plotkarskiego magazynu: „on jest synem Jonny’ego Rockeby’ego”), pieprzony zamek de Croy... Wszystko, wszystko zostało zrobione po to, żeby zadać mu ból, żeby patrzył i widział, żeby żałował i rozpaczał. Wiedziała, jaki jest Ross: wspomniała Strike’owi o jego nieumiejętnie skrywanym alkoholizmie i skłonności do przemocy, o których latami donoszono jej za pośrednictwem arystokratycznej poczty pantoflowej. Śmiała się, mówiąc o tym, jak jej się upiekło. Śmiała się. Składała ofiarę z siebie ubranej w suknię balową. „Patrz, jak płonę, Rudzielcu”. Ślub miał się odbyć za dziesięć dni i jeśli kiedykolwiek w życiu Strike był czegoś pewny, to tego, że gdyby teraz zadzwonił do Charlotte i powiedział: „Ucieknij ze mną”, nawet mimo tych paskudnych scen, tych okropnych wyzwisk, jakimi go obrzuciła, kłamstw, bałaganu i kilku ton bagażu, pod którym wreszcie runął ich związek, Charlotte by się zgodziła. Uciekanie było dla niej chlebem powszednim, a Strike

był jej ulubionym celem łączącym wolność i bezpieczeństwo. Powtarzała mu to bez końca po kłótniach, które zabiłyby ich oboje, gdyby emocjonalne rany mogły krwawić: „Potrzebuję cię. Jesteś dla mnie wszystkim, wiesz o tym. Tylko z tobą czuję się bezpieczna, Rudzielcu...”. Usłyszał, jak szklane drzwi otwierają się i zamykają, a potem rozległy się znajome dźwięki towarzyszące przyjściu Robin do pracy: zdejmowaniu płaszcza, napełnianiu czajnika. Praca zawsze była dla Strike’a zbawieniem. Charlotte nienawidziła jego umiejętności odgradzania się od szalonych, brutalnych scen, od jej łez, próśb oraz gróźb, i całkowitego zanurzenia się w śledztwie. Nigdy nie udało jej się powstrzymać go od włożenia munduru, nigdy nie zapobiegła jego powrotowi do pracy, nigdy nie zdołała odciągnąć go siłą od dochodzenia. Gardziła jego skupieniem, jego przywiązaniem do armii, jego umiejętnością odsuwania się od niej – uważała to za zdradę, za akt porzucenia. Teraz, w mroźny zimowy poranek, siedząc w agencji obok zdjęcia Charlotte w koszu na śmieci, Strike poczuł, że pragnie rozkazów, sprawy do rozwiązania za granicą, przymusowego pobytu na innym kontynencie. Nie miał ochoty śledzić niewiernych mężów i kochanki ani wikłać się w małostkowe spory podłych biznesmenów. Tylko jedno mogło w nim wzbudzić równie wielką fascynację jak Charlotte: brutalne morderstwo. – Dzień dobry – przywitał się, kuśtykając do poczekalni, gdzie Robin parzyła herbatę w dwóch kubkach. – Będziemy musieli szybko ją wypić. Wychodzimy. – Dokąd? – spytała zdziwiona. Śnieg z deszczem zsuwał się po oknach, zostawiając mokre ślady. Robin wciąż czuła, jak szczypały ją policzki, kiedy pędziła po śliskich chodnikach, chcąc jak najszybciej dotrzeć do agencji. – Mamy parę spraw do załatwienia w związku ze śmiercią Quine’a. Kłamał. To policja trzymała w ręku wszystkie karty. Czy mógł coś zrobić lepiej niż ona? Mimo to instynktownie czuł, że Anstis nie ma nosa do dziwnych, wynaturzonych czynników, które trzeba było uwzględnić, żeby złapać tego mordercę. – O dziesiątej jesteś umówiony z Caroline Ingles. – Cholera. Trudno, przesunę termin. Chodzi o to, że zdaniem ludzi z zakładu medycyny sądowej Quine umarł zaraz po tym, jak zniknął. Upił duży łyk gorącej, mocnej herbaty. Robin dawno nie widziała, żeby był aż tak zdeterminowany, tak energiczny. – To kieruje uwagę z powrotem w stronę osób, które wcześnie miały dostęp do maszynopisu. Chcę się dowiedzieć, gdzie one mieszkają i czy mieszkają same. Potem przeprowadzimy w ich domach rekonesans. Ocenimy, czy trudno byłoby do nich wejść z torbą pełną flaków. I czy mają miejsce, gdzie mogłyby zakopać albo spalić dowody. Nie było tego wiele, ale tego dnia nie potrafiłby zrobić nic innego, a rozpaczliwie chciał zrobić cokolwiek. – Idziesz ze mną – dodał. – Jesteś dobra w te klocki.

– Mam być twoim Watsonem? – spytała, udając obojętność. Złość, którą poprzedniego dnia wyniosła ze sobą z Cambridge, jeszcze do końca nie wygasła. – Moglibyśmy poszukać tych domów w internecie. Obejrzeć je w Google Earth. – Tak, dobry pomysł – odparł Strike. – Po co robić rekonesans, skoro można sobie obejrzeć nieaktualne zdjęcia? – Z wielką radością... – zaczęła urażona. – Dobrze – uciął. – Odwołam Ingles. A ty znajdź w internecie adresy Christiana Fishera, Elizabeth Tassel, Daniela Charda, Jerry’ego Waldegrave’a i Michaela Fancourta. Skoczymy do Clem Attlee Court i rozejrzymy się jeszcze raz pod kątem ukrywania dowodów. Z tego, co zauważyłem po ciemku, mnóstwo tam kubłów i krzaków... A, i zadzwoń do księgarni Bridlington w Putney. Zamienimy słowo ze staruszkiem, który twierdzi, że ósmego widział Quine’a. Strike pomaszerował do gabinetu, a Robin siadła do komputera. Z szalika, który przed chwilą powiesiła na wieszaku, kapała lodowata woda, ale wcale jej to nie przeszkadzało. Wciąż nękało ją wspomnienie okaleczonego ciała Quine’a, jednak teraz zawładnęła nią przemożna chęć (ukrywana przed Matthew jak jakiś wstydliwy sekret), żeby dowiedzieć się więcej, żeby dowiedzieć się wszystkiego. Złościło ją jedynie, że Strike, który przecież powinien był rozumieć te sprawy najlepiej, nie dostrzegał w niej tego, co tak jaskrawo płonęło w nim samym.

25 Tak oto się dzieje, gdy mężczyzna nieświadom nadgorliwie działa i służąc jeno, nie zna celu swego [...] Ben Jonson, Epicoene, or The Silent Woman

Wyszli z agencji i znaleźli się w nagłym tumanie pierzastych płatków śniegu. Robin miała w komórce różne adresy znalezione w internetowej książce telefonicznej. Strike chciał zacząć od ponownego odwiedzenia Talgarth Road, więc przedstawiła mu wyniki swoich poszukiwań, stojąc w wagonie metra, w którym pod koniec godzin szczytu było dużo ludzi, ale nie panował tłok. Kiedy rozmawiali, trzymając się tego samego drążka co trzej znękani Włosi z plecakami, ich nosy wypełniała woń mokrej wełny, brudu i goreteksu. – Ten staruszek z księgarni jest na urlopie – powiedziała Robin do Strike’a. – Wraca w poniedziałek. – W porządku, zajmiemy się nim później. Co z naszymi podejrzanymi? Słysząc ostatnie słowo, Robin uniosła brew. – Christian Fisher mieszka w Camden z trzydziestodwuletnią kobietą – powiedziała. – Myślisz, że to jego dziewczyna? – Prawdopodobnie tak – odrzekł Strike. – Miałby kłopot... Nasz morderca potrzebował spokoju i samotności, żeby pozbyć się zakrwawionego ubrania. Nie wspominając już o ładnych paru kilogramach ludzkich wnętrzności. Szukamy miejsca, do którego można by wejść niepostrzeżenie i tak samo stamtąd wyjść. – Obejrzałam zdjęcia jego domu na Google Street View – oznajmiła prowokacyjnie Robin. – Wejście prowadzi jeszcze do trzech innych mieszkań. – I od Talgarth Road dzieli je wiele kilometrów. – Ale tak naprawdę nie podejrzewasz Christiana Fishera, prawda? – spytała Robin. – To trochę mało prawdopodobne – przyznał Strike. – Właściwie nie znał Quine’a, nie występuje w książce. Jakoś tego nie widzę. Wysiedli w Holborn. Robin taktownie zwolniła kroku, dostosowując się do tempa Strike’a, i nie skomentowała ani jego utykania, ani sposobu, w jaki pochylał górną część ciała, żeby ułatwić sobie chodzenie. – A Elizabeth Tassel? – spytał. – Mieszka sama przy Fulham Palace Road. – Dobrze – powiedział Strike. – Pójdziemy się rozejrzeć. Sprawdzimy, czy przypadkiem nie ma w ogródku świeżo skopanych rabatek.

– Nie zajmie się tym policja? – spytała Robin. Strike zmarszczył brwi. Doskonale wiedział, że jest szakalem skradającym się na peryferiach sprawy i mającym nadzieję, że lwy zostawiły jakiś ochłap na mniejszej kości. – Może tak – odrzekł – może nie. Anstis myśli, że zamordowała Leonora, a on niechętnie zmienia zdanie. Wiem, pracowałem z nim nad pewną sprawą w Afganistanie. A skoro mowa o Leonorze – dodał jak gdyby nigdy nic – Anstis odkrył, że kiedyś pracowała u rzeźnika. – O kurde – powiedziała Robin. Strike szeroko się uśmiechnął. W chwilach napięcia w ustach Robin wyraźniej pobrzmiewała wymowa charakterystyczna dla Yorkshire: usłyszał „u kurde”. Wsiedli do znacznie mniej zatłoczonego pociągu linii Piccadilly do Barons Court. Strike z ulgą opadł na siedzenie. – Jerry Waldegrave mieszka z żoną, prawda? – spytał. – Jeśli ta żona ma na imię Fenella, to tak. Mieszkają przy Hazlitt Road w Kensington. Lokal na parterze zajmuje jakaś Joanna Waldegrave... – To ich córka – powiedział Strike. – Początkująca powieściopisarka. Była na przyjęciu w Roper Chard. A Daniel Chard? – Mieszka przy Sussex Street w Pimlico z ludźmi, którzy nazywają się Nenita i Manny Ramos... – Pewnie służba. – ...ale ma też posiadłość w Devonie: Tithebarn House. – Pewnie to tam leży teraz ze złamaną nogą. – Numer Fancourta jest zastrzeżony – dokończyła Robin – ale w internecie znalazłam mnóstwo jego danych biograficznych. Ma elżbietańską rezydencję niedaleko Chew Magna. Nazywa się Endsor Court. – Chew Magna? – To w Somerset. Mieszka w tej posiadłości z trzecią żoną. – Trochę za daleko, żeby wybrać się jeszcze dziś – powiedział z żalem Strike. – Nie ma w pobliżu Talgarth Road żadnej garsoniery, w której mógłby upchnąć flaki w zamrażarce? – Niczego takiego nie znalazłam. – Więc gdzie się zatrzymał, kiedy widziano go obok miejsca zbrodni? Może wpadł spędzić dzień w miejscu pełnym nostalgicznych wspomnień? – Jeśli to naprawdę był on. – No tak, jeśli to był on... Zostaje jeszcze Kathryn Kent. Wiemy, gdzie mieszka, i wiemy, że mieszka sama. Anstis mówi, że piątego wieczorem Quine wysiadł z taksówki niedaleko jej domu, ale jej nie zastał. Może zapomniał, że jego kochanka czuwa przy siostrze – zastanawiał się Strike – i może kiedy odkrył, że nie ma jej w domu, pojechał na Talgarth Road? Może po jej powrocie z hospicjum spotkali się właśnie tam? Będziemy musieli się rozejrzeć wokół jej domu. Kiedy jechali na zachód, Strike powiedział Robin o dwóch świadkach, którzy rzekomo widzieli,

jak czwartego listopada do budynku wchodzi kobieta w burce, i zauważyli Quine’a wychodzącego z domu szóstego listopada w środku nocy. – Ale jeden z nich, albo oboje mogą się mylić lub kłamać – podsumował. – Kobieta w burce. Nie wydaje ci się – spytała nieśmiało Robin – że ten sąsiad może być jakimś stukniętym islamofobem? Praca u Strike’a otworzyła jej oczy na niedostrzegane przez nią wcześniej różnorodność i siłę fobii oraz żalów tlących się w sercu społeczeństwa. Fala rozgłosu po rozwiązaniu sprawy Luli Landry wyrzuciła na biurko Robin kilka listów, które ją niepokoiły i bawiły na przemian. Jeden człowiek błagał Strike’a, żeby poświęcił swój ogromny talent dochodzeniu w sprawie kontroli sprawowanej przez „międzynarodowe żydostwo” nad globalnym systemem bankowym. Żałował, że nie będzie w stanie zapłacić za tę usługę, ale nie miał wątpliwości, że Strike zdobędzie światowe uznanie. Jakaś młoda kobieta napisała dwunastostronicowy list z zamkniętego zakładu psychiatrycznego, błagając Strike’a, żeby pomógł jej udowodnić, iż wszyscy członkowie jej rodziny zostali uprowadzeni i zastąpieni identycznie wyglądającymi oszustami. Pewien anonimowy człowiek nieznanej płci żądał, by Strike pomógł mu ujawnić ogólnokrajową kampanię satanistycznych nadużyć, jakich dopuszczają się pracownicy Biura Doradztwa Personalnego. – Możliwe, że tych dwoje świadków to jakieś świry – przyznał Strike. – Wariaci uwielbiają morderstwa. One ich jakoś przyciągają. Przede wszystkim ktoś ich wreszcie słucha. Z miejsca naprzeciwko przyglądała im się młoda kobieta w hidżabie. Miała ogromne, urocze, brązowe błyszczące oczy. – Zakładając, że ktoś naprawdę wszedł do tego domu czwartego listopada, muszę przyznać, że burka to cholernie dobry pomysł, żeby wejść i wyjść, nie będąc przez nikogo rozpoznanym. Przychodzi ci na myśl inny sposób, żeby zupełnie zakryć twarz i ciało, nie budząc niczyjego zainteresowania? – I ten ktoś niósł torbę z baru halal? – Podobno tak. Czy ostatni posiłek Quine’a był halal? Czy to dlatego morderca usunął wnętrzności? – A ta kobieta... – To mógł być mężczyzna... – ...była widziana, kiedy wychodziła z domu godzinę później? – Tak mówi Anstis. – Więc nie zaczaiła się tam na Quine’a? – Nie, ale mogła rozstawić talerze i sztućce – powiedział Strike i Robin się skrzywiła. Młoda kobieta w hidżabie wysiadła na Gloucester Road. – Wątpię, czy w księgarni mają kamery przemysłowe – westchnęła Robin. Od sprawy Landry bardzo się przejmowała kamerami. – Anstis pewnie by o nich wspomniał – przyznał Strike.

Wyszli z metra na Barons Court i znowu trafili na śnieżną nawałnicę. Mrużąc oczy przed pierzastymi płatkami śniegu, ruszyli wzdłuż Talgarth Road. Strike prowadził. Coraz bardziej potrzebował laski. Gdy go wypisali ze szpitala, Charlotte podarowała mu elegancką zabytkową laskę z malaki, twierdząc, że kiedyś należała do jej pradziadka. Piękna stara laska okazała się dla Strike’a zbyt krótka, zmuszając go do przechylania się w prawo. Kiedy Charlotte spakowała jego rzeczy, każąc mu je zabrać z mieszkania, nie było wśród nich laski po pradziadku. Niedaleko domu z numerem sto siedemdziesiąt dziewięć od razu zauważyli, że w środku nadal pracują specjaliści z zakładu medycyny sądowej. Wejście odgrodzono taśmą i pilnowała go funkcjonariuszka policji, stojąca na zimnie z rękami ciasno splecionymi na piersi. Kiedy podeszli bliżej, odwróciła głowę i na nich spojrzała. Jej wzrok skupił się na Strike’u. Zmrużyła oczy. – Pan Strike – powiedziała ostrym tonem. Rudowłosy, ubrany po cywilnemu funkcjonariusz, który stał w drzwiach i rozmawiał z kimś tuż za progiem, gwałtownie się odwrócił, zauważył Strike’a i pospiesznie zszedł po śliskich schodach. – Dzień dobry – powiedział bezczelnie Strike. Robin czuła się rozdarta między podziwem dla jego tupetu a trwogą. Miała wrodzony szacunek dla przedstawicieli prawa. – Co pan tutaj robi, panie Strike? – spytał uprzejmie rudy policjant. Zmierzył Robin wzrokiem w sposób, który wydał jej się trochę obraźliwy. – Nie może pan wejść. – Szkoda – powiedział Strike. – W takim razie będziemy musieli obejrzeć sobie otoczenie. Nie zwracając uwagi na dwoje policjantów, którzy śledzili każdy jego ruch, Strike pokuśtykał pod dom z numerem sto osiemdziesiąt trzy, wszedł przez furtkę i wspiął się po schodach. Robin nie przyszło go głowy nic innego, jak tylko pójść za nim. Zrobiła to nieśmiało, czując na plecach wzrok funkcjonariuszy. – Co my robimy? – mruknęła, kiedy schronili się pod ceglanym daszkiem i zniknęli policjantom z oczu. Dom wyglądał na pusty, ale trochę się martwiła, że ktoś mógłby otworzyć drzwi. – Sprawdzamy, czy kobieta, która tu mieszka, mogła zobaczyć, jak o drugiej w nocy z domu numer sto siedemdziesiąt dziewięć wychodzi opatulona postać z torbą na ramieniu – powiedział Strike. – I wiesz co? Chyba by mogła, pod warunkiem że działała uliczna latarnia. Okej, spróbujmy z drugiej strony. – Chłodnawo, prawda? – powiedział Strike do nachmurzonej policjantki i jej towarzysza, kiedy ich z Robin mijali. – Anstis wspomniał, że to cztery domy dalej – dodał po cichu do Robin. – W takim razie interesuje nas budynek numer sto siedemdziesiąt jeden... Znowu pomaszerował do drzwi, a skrępowana Robin poszła za nim. – Wiesz, zastanawiałem się, czy nie pomylił budynków, ale przed tym z numerem sto siedemdziesiąt siedem stoi czerwony plastikowy kubeł na śmieci. Burka musiałaby wejść po schodach za nim, dzięki czemu łatwo byłoby...

Otworzyły się frontowe drzwi. – Państwo w jakiej sprawie? – spytał ze staranną dykcją mężczyzna w okularach z grubymi szkłami. Kiedy Strike zaczął przepraszać, mówiąc, że pomylił domy, rudy policjant stojący na chodniku przed numerem sto siedemdziesiąt dziewięć krzyknął coś niezrozumiałego. Nikt nie zareagował, więc przeszedł nad foliową taśmą zagradzającą wejście do posiadłości i ruszył biegiem w ich stronę. – Ten człowiek nie jest policjantem! – krzyknął niedorzecznie, pokazując Strike’a. – Wcale nie mówił, że jest – odrzekł lekko zaskoczony mężczyzna w okularach. – No cóż, nic tu po nas – powiedział Strike do Robin. – Nie przejmujesz się, jak zareaguje twój przyjaciel Anstis, kiedy się dowie, że kręcisz się w pobliżu miejsca zbrodni? – spytała Robin, gdy wracali na stację metra (była trochę rozbawiona, ale przede wszystkim chciała się stamtąd jak najszybciej ulotnić). – Wątpię, żeby go to ucieszyło – powiedział Strike, rozglądając się w poszukiwaniu kamer przemysłowych – ale uszczęśliwianie Anstisa nie mieści się w zakresie moich obowiązków. – Zachował się wobec ciebie w porządku, dzieląc się informacjami z zakładu medycyny sądowej – zauważyła Robin. – Próbował mnie zniechęcić do zajmowania się tą sprawą. Myśli, że wszystko wskazuje na Leonorę i na razie rzeczywiście tak jest. Na ulicy roiło się od samochodów i Strike zauważył tylko jedną kamerę, ale z Talgarth Road przecinało się wiele uliczek, na których osoba w tyrolskiej pelerynie Owena Quine’a albo w burce mogłaby przemknąć przez nikogo nierozpoznana. Strike kupił dwie kawy na wynos w Metro Café w budynku stacji, a potem przeszli z powrotem przez groszkową halę biletową i ruszyli do West Brompton. – Musisz pamiętać – powiedział Strike, kiedy stali na stacji Earl’s Court, czekając na przesiadkę, a Robin zauważyła, że Strike przenosi cały ciężar ciała na zdrową nogę – że Quine zniknął piątego. W rocznicę spisku prochowego. – Boże, racja! – zawołała Robin. – Błyski i huki – powiedział Strike i szybko dopił kawę, żeby opróżnić kubek przed wejściem do wagonu. Nie był pewny, czy zdołałby utrzymać kawę i siebie samego na mokrej, lodowatej podłodze. – Wszędzie przykuwające uwagę fajerwerki. Nic dziwnego, że nikt nie zauważył, jak postać w pelerynie wchodzi wieczorem do budynku. – Masz na myśli Quine’a? – Niekoniecznie. Robin przez chwilę się zastanawiała. – Uważasz, że facet z księgarni kłamie i Quine’a wcale tam nie było? – Nie wiem – powiedział Strike. – Za wcześnie, żeby cokolwiek stwierdzić.

Zdał sobie jednak sprawę, że facet z księgarni rzeczywiście mógł kłamać. Zastanawiała go natomiast nagła aktywność wokół opuszczonego domu czwartego i piątego listopada. – To zabawne, na jakie rzeczy ludzie zwracają uwagę – powiedziała Robin, kiedy wchodzili po czerwono-zielonych schodach w West Brompton, a Strike krzywił się, ilekroć stawiał na ziemi prawą nogę. – Pamięć jest dziwna... Nagle Strike poczuł, jakby jego kolano rozgrzało się do czerwoności, i osunął się na poręcz na wiadukcie nad torami. Idący za nim mężczyzna w garniturze zaklął zniecierpliwiony, natrafiając na swojej drodze na niespodziewaną przeszkodę pokaźnych rozmiarów, a Robin, wciąż mówiąc, przeszła jeszcze kilka kroków, zanim zdała sobie sprawę, że Strike’a nie ma obok niej. Pospiesznie zawróciła i zobaczyła bladego, spoconego Cormorana, którego inni przechodnie musieli omijać, gdyż nadal stał oparty o poręcz. – Coś mi walnęło – wycedził przez zaciśnięte zęby – w kolanie. Cholera... cholera! – Weźmiemy taksówkę. – Przy takiej pogodzie nie ma szans. – W takim razie wróćmy metrem do agencji. – Nie, chcę... Nigdy nie odczuwał ograniczenia swoich możliwości wyraźniej niż w tej chwili, kiedy stał na żelaznym kratownicowym wiadukcie pod łukowatym szklanym sufitem, na którym gromadził się śnieg. Dawniej zawsze dysponował samochodem. Mógł wzywać świadków do siebie. Pracował w Wydziale do spraw Specjalnych, wtedy miał władzę, miał kontrolę. – Jeśli chcesz to zrobić, musimy wziąć taksówkę – zawyrokowała Robin. – Mamy przed sobą kawał drogi po Lillie Road. Nie... Zawahała się. Nigdy nie wspominali o niepełnosprawności Strike’a, chyba że półsłówkami. – Nie masz laski albo czegoś w tym rodzaju? – Chciałbym mieć – powiedział zdrętwiałymi ustami. Czy był sens udawać? Nawet konieczność dojścia do końca wiaduktu napawała go przerażeniem. – Możemy ją kupić – powiedziała Robin. – Czasem sprzedają je w aptekach. Znajdziemy jakąś. Potem, po następnej chwili wahania, dodała: – Oprzyj się o mnie. – Jestem za ciężki. – Tylko dla zachowania równowagi. Jakbym była laską. Zrób to – powiedziała pewnym tonem. Objął ją ramieniem, powoli przeszli po moście i przystanęli obok wyjścia. Na chwilę przestał padać śnieg, ale zrobiło się jeszcze zimniej. – Dlaczego nigdzie nie ma miejsc do siedzenia? – spytała Robin, rozglądając się ze złością. – Witaj w moim świecie – powiedział Strike, który cofnął ramię, gdy tylko się zatrzymali. – Jak myślisz, co się stało? – spytała Robin, spoglądając na jego prawą nogę. – Nie wiem. Rano była cała opuchnięta. Chyba nie powinienem był zakładać protezy, ale

nienawidzę chodzić o kulach. – Nie możesz się włóczyć w śniegu po Lillie Road. Weźmiemy taksówkę, będziesz mógł wrócić do agencji... – Nie. Chcę coś zrobić – powiedział ze złością. – Anstis jest przekonany, że to Leonora. A to nie ona. W chwilach takiego bólu nie miał ochoty wdawać się w szczegóły. – W porządku – ustąpiła Robin. – Rozdzielimy się i będziesz mógł pojechać taksówką. Okej? Okej? – powtórzyła z naciskiem. – Dobrze – dał za wygraną. – Jedź do Clem Attlee Court. – Czego mam szukać? – Kamer. Miejsc, w których można ukryć ubranie i wnętrzności. Jeśli Kent je zabrała, na pewno nie trzyma ich w mieszkaniu. Śmierdziałyby. Pstrykaj telefonem zdjęcia wszystkiego, co wydaje się użyteczne... Kiedy to mówił, czuł, że niewiele im z tych działań przyjdzie, ale przecież nie mógł siedzieć bezczynnie. Z jakiegoś powodu wciąż miał przed oczami Orlando z szerokim, nieobecnym uśmiechem i mięciutkim orangutanem. – A potem? – spytała Robin. – Sussex Street – powiedział Strike po kilkusekundowym namyśle. – To samo. Później do mnie zadzwoń i się spotkamy. Lepiej daj mi numery domów Tassel i Waldegrave’a. Podała mu karteczkę z numerami. – Zawołam ci taksówkę. Zanim zdążył jej podziękować, pomaszerowała zimną ulicą.

26 Muszę pod nogi spoglądać: na takich Lodowych, śliskich chodnikach być trzeba Ostro podkutym, inaczej kark skręcisz [...] John Webster, Księżna d’Amalfi (tłum. J. Strzetelski)

Na szczęście Strike wciąż miał w portfelu pięćset funtów w gotówce, które dostał na poczet pocięcia nastolatka. Kazał się zawieźć na Fulham Palace Road, pod dom Elizabeth Tassel. Po drodze uważnie śledził trasę. Dotarłby do celu w zaledwie cztery minuty, gdyby nie to, że zauważył aptekę. Poprosił kierowcę, żeby się zatrzymał i poczekał, a po chwili wyszedł z budynku pewniejszym krokiem, podpierając się regulowaną laską. Oszacował, że sprawna fizycznie kobieta pokonałaby ten dystans piechotą w niespełna pół godziny. Elizabeth Tassel mieszkała dalej od miejsca zbrodni niż Kathryn Kent, ale Strike, który dość dobrze znał tę okolicę, był pewny, że mogłaby przejść bocznymi uliczkami, unikając kamer przemysłowych, a nawet niepostrzeżenie pokonać ten dystans samochodem. Tego ponurego zimowego dnia jej dom wyglądał szaro i obskurnie. Był jednym z wielu wzniesionych tam wiktoriańskich budynków z cegły, ale brakowało mu wspaniałości i rozmachu Talgarth Road. Stał na rogu, mając od frontu ogródek zacieniony przerośniętymi krzewami złotokapu. Strike przyglądał się fasadzie i próbował zapalić papierosa, osłaniając go dłonią. Padał śnieg z deszczem. Budynek miał ogródki z przodu i z tyłu, oba dobrze zasłonięte przed wzrokiem przechodniów ciemnymi krzakami drżącymi pod ciężarem lodowatej ulewy. Okna na górze wychodziły na cmentarz przy Fulham Palace Road. Miesiąc przed przesileniem zimowym widok był przygnębiający: nagie drzewa wyciągały kościste ramiona odznaczające się na tle białego nieba, a w oddali maszerowały stare nagrobki. Czy Elizabeth Tassel w eleganckim czarnym kostiumie, z ustami pomalowanymi szkarłatną szminką i z nieskrywaną wściekłością na Owena Quine’a mogłaby tu wrócić pod osłoną mroku, poplamiona krwią i kwasem, niosąc torbę pełną wnętrzności? Zimno wściekle kąsało Strike’a w szyję i palce. Zgasił niedopałek papierosa i poprosił taksówkarza, który z zaciekawieniem zabarwionym podejrzliwością obserwował, jak Strike przygląda się domowi Elizabeth Tassel, żeby zawiózł go na Hazlitt Road w Kensington. Rozparty na tylnym siedzeniu popił środki przeciwbólowe butelką wody kupioną w aptece. W taksówce było duszno i cuchnęło stęchłym tytoniem, głęboko wrośniętym brudem i bardzo starą skórzaną tapicerką. Wycieraczki śmigały po przedniej szybie niczym wytłumione metronomy, rytmicznie oczyszczając zamazany widok na szeroką, ruchliwą Hammersmith Road, gdzie stały obok

siebie małe biurowce i krótkie rzędy domów szeregowych. Strike spojrzał na dom opieki sióstr nazaretanek: ten budynek także był z czerwonej cegły, przypominał kościół i tchnął spokojem, ale miał zamykaną na klucz bramę i stróżówkę zapewniające zdecydowane oddzielenie podopiecznych od reszty świata. Za zamglonymi oknami ukazało się Blythe House: przypominająca pałac wielka budowla z białymi wieżyczkami, która w szarym deszczu ze śniegiem przywodziła na myśl ogromny różowawy tort. Strike skądś pamiętał, że magazynowano tam teraz zbiory jednego z wielkich muzeów. Taksówka skręciła w prawo w Hazlitt Road. – Jaki numer? – spytał kierowca. – Wysiądę tutaj – powiedział Strike, który nie chciał wychodzić z taksówki bezpośrednio przed domem i pamiętał, że będzie musiał zwrócić pieniądze, którymi właśnie szasta. Opierając się ciężko na lasce i ciesząc się, że zaopatrzono ją w gumową końcówkę, która dobrze się trzymała śliskiego chodnika, zapłacił kierowcy i ruszył ulicą, żeby przyjrzeć się domowi Waldegrave’a. To były prawdziwe miejskie rezydencje mające cztery kondygnacje razem z piwnicą, zbudowane z żółtej cegły, z klasycznymi białymi frontonami, rzeźbionymi wieńcami pod oknami na górze i balustradami z kutego żelaza. Większość z nich podzielono na mieszkania. Nie było ogródków od frontu, jedynie schody prowadzące do sutereny. Na ulicy unosiła się lekka woń zaniedbania, delikatne niezrównoważenie klasy średniej wyrażające się w bezładnej zbieraninie roślin w donicach na jednym balkonie, w rowerze na drugim, a na trzecim w oklapniętym, mokrym i prawdopodobnie skazanym na rychłe zamarznięcie praniu zostawionym na deszczu ze śniegiem. Dom, w którym Waldegrave mieszkał z żoną, był jednym z niewielu budynków, których nie podzielono na mieszkania. Patrząc na niego, Strike zastanawiał się, ile zarabia wzięty redaktor, i przypomniał sobie, co powiedziała Nina: że żona Waldegrave’a „wywodzi się z bogatej rodziny”. Na balkonie Waldegrave’ów na pierwszym piętrze – Strike musiał przejść na drugą stronę ulicy, żeby go lepiej zobaczyć – stały dwa przemoczone krzesła ogrodowe z siedziskami ozdobionymi wizerunkiem okładek starych książek Penguina w miękkiej oprawie, a między nimi maleńki żelazny stolik w rodzaju tych, jakie można spotkać w paryskich bistrach. Strike zapalił następnego papierosa i wrócił na drugą stronę ulicy, żeby spojrzeć na mieszkanie na parterze zajmowane przez córkę Waldegrave’a, zastanawiając się przy tym, czy Quine mógł rozmawiać o treści Bombyx Mori z redaktorem, zanim dostarczył mu maszynopis. Czy zwierzył się Waldegrave’owi ze swojego pomysłu na ostatnią scenę powieści? I czy sympatyczny mężczyzna w okularach w rogowej oprawie mógł temu entuzjastycznie przyklasnąć i pomóc udoskonalić finałową scenę wraz z jej całą groteskową brutalnością, wiedząc, że pewnego dnia wcieli ją w życie? Po obu stronach drzwi prowadzących do mieszkania w suterenie piętrzyły się czarne worki

na śmieci. Wyglądało na to, że Joanna Waldegrave zrobiła generalne porządki. Strike odwrócił się i z namysłem spojrzał na co najmniej pięćdziesiąt okien, z których było widać obydwoje drzwi domu Waldegrave’ów. Waldegrave musiałby mieć wiele szczęścia, żeby żadna z mieszkających po sąsiedzku osób nie zauważyła, jak wchodzi do tego doskonale widocznego budynku i potem z niego wychodzi. Ale gdyby nawet zauważono, myślał ponuro Strike, jak Jerry Waldegrave wślizguje się do własnego domu o drugiej w nocy z podejrzanie pękatą torbą pod pachą, czy ława przysięgłych dałaby się przekonać, że Owen Quine nie był już wtedy żywy i cały? Czas zgonu budził zbyt wiele wątpliwości. Morderca miał już aż dziewiętnaście dni, wystarczająco długi okres, żeby pozbyć się dowodów. Gdzie mogły się podziać wnętrzności Owena Quine’a? Strike zastanawiał się, co można by zrobić z kilogramami świeżo wyprutych ludzkich jelit i z żołądkiem. Zakopać? Wrzucić do rzeki? Do miejskiego śmietnika? Z pewnością nie paliłyby się dobrze... Otworzyły się drzwi domu Waldegrave’ów i po trzech stopniach zeszła czarnowłosa kobieta z nasrożoną miną. Miała na sobie krótki szkarłatny płaszcz i sprawiała wrażenie rozzłoszczonej. – Obserwuję pana przez okno! – zawołała do Strike’a, a kiedy się zbliżyła, rozpoznał w niej Fenellę, żonę Waldegrave’a. – Co pan tu robi? Czemu tak bardzo interesuje pana mój dom? – Czekam na pośrednika z biura nieruchomości – skłamał bez zastanowienia, nie zdradzając najmniejszego zakłopotania. – Jest tu mieszkanie na parterze do wynajęcia, prawda? – A – powiedziała zaskoczona. – Nie... To trzy domy dalej – dodała, pokazując palcem. Czuł, że kobieta jest o krok od przeprosin, ale ostatecznie postanowiła nie zawracać sobie nimi głowy. Minęła go tylko, stukając szpilkami z lakierowanej skóry nienadającymi się na zaśnieżone chodniki, i ruszyła w stronę zaparkowanego kawałek dalej volvo. W jej czarnych włosach widać było siwe odrosty, a gdy przechodziła obok Strike’a, poczuł nieświeży oddech zabarwiony wonią alkoholu. Pamiętając, że mogłaby go widzieć we wstecznym lusterku, pokuśtykał we wskazanym przez nią kierunku, zaczekał, aż volvo odjedzie – o mało nie zahaczając o stojącego przed nim citroena – a potem ostrożnie poszedł na koniec Hazlitt Road i skręcił w boczną uliczkę, gdzie mógł spojrzeć nad murem na długi rząd małych prywatnych ogródków. W ogródku Waldegrave’ów nie zauważył niczego szczególnego, jeśli nie liczyć starej szopy. Trawnik był zniszczony i zarośnięty, a w głębi tkwił smętny zestaw rustykalnych mebli wyglądających tak, jakby porzucono je dawno temu. Wpatrując się w ten zaniedbany skrawek ziemi, Strike pomyślał ponuro o ewentualnych składzikach, działkach i garażach, o których mógł nie wiedzieć. Wydając z siebie wewnętrzny jęk na myśl o długim marszu w zimnie i wilgoci, rozważył różne możliwości. Najbliżej miał do stacji Kensington Olympia, ale musiałby skorzystać z linii dzielnicowej, którą uruchamiano tam tylko w weekendy. Uznał, że do Hammersmith, stacji naziemnej, będzie mu łatwiej dotrzeć niż do Baron’s Court, więc zdecydował się na dłuższy spacer.

Gdy wszedł na Blythe Road, krzywiąc się przy każdym stąpnięciu prawej nogi, odezwała się jego komórka: dzwonił Anstis. – Bob, w co ty pogrywasz? – A konkretnie? – spytał Strike, kuśtykając dalej i czując dotkliwy ból w kolanie. – Kręciłeś się w pobliżu miejsca zbrodni. – Wróciłem, żeby się rozejrzeć. To takie prawo obywatelskie. Nic, za co można by podać do sądu. – Próbowałeś przesłuchać sąsiada... – Niepotrzebnie otworzył drzwi – powiedział Strike. – Nie padło słowo na temat Quine’a. – Słuchaj, Strike... Detektyw bez żalu odnotował powrót do jego prawdziwego nazwiska. Nigdy nie lubił ksywki, którą nadał mu Anstis. – Mówiłem ci, żebyś nie wchodził nam w drogę. – To niemożliwe – powiedział Strike rzeczowym tonem. – Mam klientkę... – Zapomnij o niej – przerwał mu Anstis. – Każda kolejna informacja, do której docieramy, bardziej ją obciąża. Radzę ci, uważaj, bo robisz sobie mnóstwo wrogów. Ostrzegałem cię... – Ostrzegałeś – powiedział Strike. – Nie mógłbyś się wyrazić jaśniej. Nikt nie będzie miał do ciebie pretensji. – Nie dlatego cię ostrzegam, żeby chronić własny tyłek – warknął Anstis. Strike szedł w milczeniu, niezdarnie przyciskając komórkę do ucha. Po chwili milczenia Anstis dodał: – Dostaliśmy raport farmakologiczny. Odrobina alkoholu we krwi. Nic więcej. – Okej. – Po południu wysyłamy psy na Mucking Marshes, zanim pogoda pokrzyżuje nam szyki. Podobno nadciągają śnieżyce. Strike wiedział, że Mucking Marshes to największe w Wielkiej Brytanii wysypisko śmieci. Służyło Londynowi i składowano na nim komunalne i przemysłowe odpady spławiane Tamizą na brzydkich barkach. – Myślisz, że wnętrzności wylądowały w śmietniku? – W kontenerze na gruz. Za rogiem niedaleko Talgarth Road trwa remont domu. Do ósmego stały tam dwa kontenery. W tej temperaturze flaki mogły nie przyciągnąć much. Sprawdziliśmy i wszystkie odpady budowlane trafiają właśnie tam: na Mucking Marshes. – No to powodzenia – powiedział Strike. – Stary, próbuję ci oszczędzić czasu i energii. – Jasne. Jestem ci bardzo wdzięczny. Strike nieszczerze podziękował Anstisowi za gościnę poprzedniego wieczoru i zakończył połączenie. Następnie przystanął i oparł się o ścianę, żeby łatwiej wybrać inny numer. Drobniutka

kobieta z wózkiem spacerowym, która szła za nim tak cicho, że Strike jej nie usłyszał, musiała gwałtownie odbić w bok, żeby go ominąć, ale w przeciwieństwie do mężczyzny na moście West Brompton, nie zaklęła pod nosem. Laska, podobnie jak burka, zapewniała ochronny status. Przechodząc obok, kobieta lekko się do niego uśmiechnęła. Leonora Quine odebrała po trzecim sygnale. – Znowu przyszli ci cholerni policjanci – powiedziała na powitanie. – Czego chcą? – Pytają, czy mogą obejrzeć cały dom i ogródek – powiedziała. – Muszę ich wpuścić? Strike się zawahał. – Chyba najrozsądniej byłoby pozwolić im robić swoje. Słuchaj, Leonora – bez skrupułów wrócił do wojskowej stanowczości – masz adwokata? – Nie, a dlaczego? Przecież mnie nie aresztowali. Jak na razie. – Myślę, że będzie ci potrzebny. Nastąpiła chwila milczenia. – Znasz kogoś godnego polecenia? – spytała. – Tak – powiedział Strike. – Zadzwoń do Ilsy Herbert. Zaraz ci prześlę jej numer. – Orlando nie lubi, kiedy policja... – Prześlę ci ten numer SMS-em i proszę, żebyś natychmiast zadzwoniła do Ilsy. W porządku? Natychmiast. – No dobra – mruknęła gburowato. Rozłączył się, znalazł w komórce numer swojej starej szkolnej przyjaciółki i przesłał go Leonorze. Potem zadzwonił do Ilsy i przeprosił ją, wyjaśniając, co właśnie zrobił. – Nie wiem, dlaczego mnie przepraszasz – odrzekła wesoło. – Uwielbiamy ludzi, którzy mają kłopoty z policją. To nasz chleb powszedni. – Może kwalifikuje się do pomocy prawnej. – W dzisiejszych czasach prawie nikt się do niej nie kwalifikuje – powiedziała Ilsa. – Ale miejmy nadzieję, że jest wystarczająco uboga. Strike’owi ręce zdrętwiały z zimna i dopadł go głód. Wsunął komórkę z powrotem do kieszeni płaszcza i pokuśtykał w kierunku Hammersmith Road. Tam, po drugiej stronie ulicy, mieścił się przytulny, pomalowany na czarno pub z okrągłym metalowym szyldem przedstawiającym galeona na pełnych żaglach. Strike ruszył prosto do drzwi, zauważając, że kierowcy okazują mu znacznie więcej cierpliwości, kiedy podpiera się laską. Dwa puby w ciągu dwóch dni... Była jednak paskudna pogoda, a w kolanie czuł rozdzierający ból, więc nie wykrzesał z siebie żadnych wyrzutów sumienia. Wnętrze Albionu okazało się tak przytulne, jak zapowiadał front. W głębi długiej, wąskiej sali płonął ogień w kominku. Była tam galeria z balustradą i dużo wypolerowanego drewna. Pod spiralnymi żelaznymi schodami prowadzącymi na pierwsze piętro stały dwa wzmacniacze i podpórka pod mikrofon. Wzdłuż

kremowej ściany wisiały czarno-białe zdjęcia znanych muzyków. Miejsca przy kominku były zajęte. Strike kupił sobie kufel piwa, sięgnął po menu i ruszył w stronę wysokiego stolika, otoczonego stołkami barowymi, obok okna z widokiem na ulicę. Gdy usiadł, zauważył między zdjęciami Duke’a Ellingtona i Roberta Planta swojego długowłosego ojca, spoconego po koncercie, prawdopodobnie dzielącego się jakimś żarcikiem z basistą, którego kiedyś, jak wspominała matka Strike’a, próbował udusić. („Jonny’emu zawsze odbijało po białku” – wyznała Leda swojemu niewtajemniczonemu dziewięcioletniemu synowi.) Znowu zadzwoniła jego komórka. Odebrał, nie odrywając wzroku od zdjęcia ojca. – Cześć – powiedziała Robin. – Jestem już w agencji. A ty? – W Albionie przy Hammersmith Road. – Dostałeś dziwną wiadomość. Odsłuchałam ją po powrocie. – Mów. – Dzwonił Daniel Chard – wyjaśniła Robin. – Chce się z tobą spotkać. Marszcząc brwi, Strike odwrócił wzrok od skórzanego kombinezonu ojca, żeby spojrzeć na migoczący ogień. – Daniel Chard chce się ze mną spotkać? Skąd Daniel Chard w ogóle wie o moim istnieniu? – Na litość boską, przecież to ty znalazłeś ciało! Trąbili o tym we wszystkich wiadomościach. – A, no tak, o to chodzi. Powiedział, czego chce? – Mówi, że ma propozycję. Wyrazisty mentalny obraz nagiego, łysego mężczyzny z zaropiałym penisem w stanie wzwodu przemknął niczym slajd przez głowę Strike’a, który wolałby o nim jak najszybciej zapomnieć. – Myślałem, że zaszył się w Devonie po złamaniu nogi. – Zaszył się. Pyta, czy nie zechciałbyś tam przyjechać i z nim porozmawiać. – O, naprawdę? Strike zastanowił się nad tą sugestią, myśląc o ogromie obowiązków i spotkaniach czekających go w drugiej części tygodnia. W końcu powiedział: – Mógłbym to zrobić w piątek, gdybym przełożył Burnett. Czego on chce, do diabła? Będę musiał wypożyczyć samochód. Z automatyczną skrzynią – dodał, czując bolesne pulsowanie nogi pod stołem. – Mogłabyś to dla mnie zorganizować? – Nie ma sprawy – odrzekła Robin. Słyszał, jak notuje. – Mam ci wiele do powiedzenia – dodał. – Zjadłabyś ze mną lancz? Nieźle tu karmią. Jeśli złapiesz taksówkę, nie powinno ci to zająć więcej niż dwadzieścia minut. – Dwa dni z rzędu? Nie możemy ciągle jeździć taksówkami i jadać na mieście – powiedziała Robin, mimo że wydawała się zadowolona z takiego pomysłu. – Nie przejmuj się. Burnett uwielbia wydawać pieniądze swojego byłego. Doliczę to do jej

rachunku. Strike zakończył połączenie, zdecydował się na piwny placek z mięsem, po czym pokuśtykał do baru złożyć zamówienie. Kiedy wrócił na miejsce, w zamyśleniu znów spojrzał na swojego ojca w obcisłej skórze, z włosami przyklejonymi do wąskiej, roześmianej twarzy. „Żona o mnie wie, ale udaje, że nie [...] Żona go nie puści, mimo że tak byłoby najlepiej dla wszystkich...” „Wiem, dokąd się wybierasz, Owen!” Spojrzenie Strike’a przesunęło się po rzędzie czarno-białych gwiazd muzyki na przeciwległej ścianie. „Jestem naiwny?” – spytał w myślach Johna Lennona, który spoglądał na niego zza okrągłych okularów, sardoniczny, ze spiczastym nosem. Dlaczego nawet w obliczu informacji, które – musiał to przyznać – wyraźnie świadczyły przeciwko Leonorze, wciąż wierzył, że ta kobieta nie zamordowała swojego męża? Dlaczego nadal był przekonany, że przyszła do jego agencji nie po to, żeby mieć przykrywkę, ale dlatego, że Quine naprawdę ją rozzłościł, uciekając jak naburmuszone dziecko? Strike mógłby przysiąc, że nigdy nie przyszło jej do głowy, iż jej mąż może być martwy... Pochłonięty myślami, dokończył piwo, zanim się obejrzał. – Cześć – przywitała się Robin. – Szybko ci poszło! – powiedział Strike zaskoczony jej widokiem. – Niezupełnie – odrzekła Robin. – Jest spory ruch. Mam złożyć zamówienie? Kiedy szła do baru, mężczyźni odwracali głowy, żeby na nią popatrzeć, ale Strike tego nie zauważył. Nadal myślał o Leonorze Quine – chudej, nieładnej, siwiejącej, umęczonej. Gdy Robin wróciła z następnym kuflem dla Strike’a i z sokiem pomidorowym dla siebie, pokazała mu zdjęcia zrobione rano telefonem obok miejskiej rezydencji Daniela Charda. Była to willa ozdobiona białą sztukaterią i wyposażona w balustradę, a lśniące, czarne drzwi wejściowe umieszczono między kolumnami. – Jest tam dziwny mały dziedziniec osłonięty od ulicy – powiedziała Robin, pokazując Strike’owi zdjęcie. Krzewy stały w pękatych greckich donicach. – Myślę, że Chard mógłby wrzucić wnętrzności do jednej z nich – ciągnęła beztroskim tonem. – Mógłby wyciągnąć drzewko i zakopać flaki w ziemi. – Trudno mi sobie wyobrazić Charda robiącego coś, co wymaga tyle energii i ubrudzenia się, ale dobrze kombinujesz – powiedział Strike, przypominając sobie nieskazitelny garnitur wydawcy i jego ekstrawagancki krawat. – Co z Clem Attlee Court? Z tego, co pamiętam, jest tam sporo kryjówek. – Mnóstwo – potwierdziła Robin, pokazując mu nową kolekcję zdjęć. – Komunalne kubły na śmieci, zarośla i tak dalej, tyle że po prostu nie wyobrażam sobie, jak mogłaby to zrobić przez nikogo niezauważona. Dość szybko zwróciłaby czyjąś uwagę. Bez przerwy ktoś się tam kręci

i gdziekolwiek staniesz, otacza cię ze sto okien. W środku nocy mogłoby się udać, ale są tam kamery. Zauważyłam jednak coś jeszcze. Hm... w zasadzie to tylko taka luźna myśl. – Mów. – Dokładnie naprzeciwko budynku jest ośrodek zdrowia. Czy takie placówki nie pozbywają się czasem... – Odpadów medycznych! – zawołał Strike, opuszczając kufel. – Niech mnie diabli, to jest myśl! – Więc mam iść tym tropem? – spytała Robin, starając się ukryć zadowolenie i dumę, które poczuła na widok podziwu w oczach Strike’a. – Mam spróbować się dowiedzieć, jak i kiedy...? – No pewnie! – powiedział Strike. – To o wiele lepszy trop niż ten Anstisa. On uważa – wyjaśnił w odpowiedzi na jej pytające spojrzenie – że wnętrzności wyrzucono do kontenera na gruz niedaleko Talgarth Road, że morderca po prostu pozbył się ich za rogiem. – No cóż, całkiem możliwe – zaczęła Robin, ale Strike zmarszczył brwi dokładnie tak jak Matthew, ilekroć zdarzało jej się wspomnieć o jakimś pomyśle albo poglądzie Strike’a. – Ta zbrodnia została zaplanowana w najdrobniejszych szczegółach. Nie mamy do czynienia z mordercą, który po prostu wyrzuciłby za rogiem torbę pełną ludzkich wnętrzności. Siedzieli w milczeniu i Robin cierpko pomyślała, że niechęć Strike’a do teorii Anstisa może wynikać raczej z wrodzonej skłonności do rywalizacji niż z obiektywnej oceny. Wiedziała co nieco o męskiej dumie. Oprócz Matthew miała jeszcze trzech braci. – A jak wyglądały domy Elizabeth Tassel i Jerry’ego Waldegrave’a? Strike powiedział jej, że żona Waldegrave’a wzięła go za kogoś obserwującego jej dom. – Bardzo ją to wkurzyło. – Dziwne – powiedziała Robin. – Gdybym zauważyła kogoś gapiącego się na nasz dom, nie doszłabym do wniosku, że, no wiesz, że go obserwuje. – Pije tak samo jak jej mąż – dodał Strike. – Wyczułem to w jej oddechu. Za to dom Elizabeth Tassel idealnie nadaje się na kryjówkę mordercy. – Jak to? – spytała Robin, trochę rozbawiona, a trochę zaniepokojona. – To bardzo zaciszne miejsce, wokół nie ma prawie żadnych okien. – No tak, ale nadal nie sądzę, żeby... – Tak, to kobieta. Już mówiłaś. Strike przez kilka minut w milczeniu pił piwo, zastanawiając się nad kierunkiem działania, który z pewnością zdenerwowałby Anstisa bardziej niż wszystkie inne. Nie miał prawa przesłuchiwać świadków. Ostrzeżono go, żeby trzymał się z dala od oficjalnego dochodzenia. Sięgając po komórkę, przez chwilę się nad tym zastanawiał, a potem zadzwonił do Roper Chard i poprosił do telefonu Jerry’ego Waldegrave’a. – Anstis zabronił ci wchodzić policji w drogę! – powiedziała zaalarmowana Robin. – No tak – odparł Strike, wsłuchując się w ciszę w słuchawce – i niedawno powtórzył tę radę, ale nie powiedziałem ci jeszcze połowy tego, co się dzieje. Powiem ci za...

– Halo? – odezwał się Jerry Waldegrave na drugim końcu linii. – Panie Waldegrave – powiedział Strike i przedstawił się, mimo że podał już swoje nazwisko asystentce redaktora. – Widzieliśmy się przez chwilę wczoraj rano u pani Quine. – Tak, oczywiście – odrzekł Waldegrave. Był uprzejmy, ale wydawał się zdziwiony. – Jak pan chyba wie, pani Quine zatrudniła mnie, ponieważ martwi się, że policja ją podejrzewa. – To z pewnością nie może być prawda – powiedział natychmiast Waldegrave. – To, że ją podejrzewają, czy to, że zabiła męża? – No cóż... jedno i drugie – odrzekł Waldegrave. – Zazwyczaj po śmierci męża policja uważnie przygląda się żonie – wyjaśnił Strike. – Z pewnością, ale nie mogę... No cóż, szczerze mówiąc, nie mogę w to wszystko uwierzyć – powiedział Waldegrave. – Cała ta sprawa jest niewiarygodna i okropna. – Tak – przyznał Strike. – Pomyślałem, że byłoby dobrze, gdyby zechciał się pan ze mną spotkać i odpowiedzieć na kilka pytań. Z radością – dodał detektyw, spoglądając na Robin – odwiedzę pana w domu, kiedy wróci pan z pracy. Jak panu wygodnie. Waldegrave nie odpowiedział od razu. – Oczywiście zrobię wszystko, żeby pomóc Leonorze, ale co właściwie mógłbym panu powiedzieć? – Interesuje mnie Bombyx Mori – powiedział Strike. – Pan Quine umieścił w tej książce mnóstwo niekorzystnych portretów. – Tak – powiedział Waldegrave. – To prawda. Strike zastanawiał się, czy Waldegrave’a przesłuchała policja, czy proszono go już, żeby wyjaśnił zawartość zakrwawionych worków i symbolizm topionej karlicy. – Dobrze – powiedział Waldegrave. – Nie mam nic przeciwko spotkaniu z panem. W tym tygodniu mam wypełniony grafik. Czy pasowałby panu... zobaczmy... lancz w poniedziałek? – Wspaniale – zgodził się Strike, myśląc z niezadowoleniem, że przypadnie mu uregulowanie rachunku i że nie uda mu się zajrzeć do domu Waldegrave’a. – Gdzie? – Wolałbym się trzymać blisko redakcji, mam pracowite popołudnie. Odpowiadałoby panu Simpson’s-in-the-Strand? Strike uznał to za dziwny wybór, ale przystał na niego, nie odrywając oczu od Robin. – O pierwszej? Poproszę sekretarkę, żeby zarezerwowała stolik. W takim razie do zobaczenia. – Spotka się z tobą? – spytała Robin, gdy tylko Strike się rozłączył. – Tak – powiedział Strike. – Podejrzana sprawa. Pokręciła głową i cicho się roześmiała. – Z tego, co słyszałam, nie wydawał się zachwycony. Nie sądzisz jednak, że sama chęć spotkania się z tobą świadczy o czystości jego sumienia? – Nie – powiedział Strike. – Już ci o tym mówiłem: wokół takich gości jak ja kręci się mnóstwo

ludzi chcących wybadać, jak przebiega dochodzenie. Nie potrafią trzymać się z boku, czują przymus ciągłego tłumaczenia się. Muszę się wysikać... Zaczekaj... To nie wszystko... Robin sączyła sok pomidorowy, a Strike pokuśtykał do toalety, podpierając się nową laską. Za oknem przemknął kolejny tuman śniegu i szybko się rozproszył. Robin spojrzała na czarnobiałe zdjęcia naprzeciwko i lekko wstrząśnięta rozpoznała Jonny’ego Rokeby’ego, ojca Strike’a. Pomijając to, że obaj mieli ponad metr osiemdziesiąt wzrostu, zupełnie nie byli do siebie podobni. Ojcostwa dowiódł dopiero test DNA. Strike figurował w Wikipedii wśród potomków gwiazdy rocka. Widzieli się – tak powiedział jej Strike – dwa razy. Pogapiwszy się przez chwilę na bardzo obcisłe i eksponujące wdzięki skórzane spodnie Rokeby’ego, zmusiła się do ponownego skierowania wzroku w stronę okna. Wolała, żeby Strike nie przyłapał jej na wpatrywaniu się w pachwiny jego ojca. Jedzenie przyniesiono dokładnie w chwili, kiedy Strike wrócił do stolika. – Policja właśnie przeszukuje dom Leonory – oznajmił, sięgając po nóż i widelec. – Dlaczego? – spytała Robin, zastygając z widelcem w powietrzu. – A jak myślisz? Szukają zakrwawionego ubrania. Sprawdzają, czy w ogródku nie ma świeżo wykopanych dołów pełnych wnętrzności jej męża. Skontaktowałem ją z adwokatem. Na razie mają za mało dowodów, żeby ją aresztować, ale szukają z determinacją. – Naprawdę myślisz, że to nie ona? – Naprawdę. Zanim znów się odezwał, opróżnił talerz. – Warto by porozmawiać z Fancourtem. Chciałbym się dowiedzieć, dlaczego dołączył do Roper Chard, skoro był tam Quine, którego podobno nienawidził. Na pewno nie uniknęliby spotkania. – Myślisz, że Fancourt zabił Quine’a, żeby nie musieć go widywać na imprezach branżowych? – Bardzo śmieszne – odparł cierpko Strike. Opróżnił kufel, jeszcze raz sięgnął po komórkę, zadzwonił do biura numerów i wkrótce połączono go z agencją literacką Elizabeth Tassel. Odebrał jej asystent Ralph. Kiedy Strike się przedstawił, młody człowiek wydał się wystraszony i jednocześnie podekscytowany. – Och, nie wiem, czy nie jest zajęta... Spytam. Przełączę pana na czekanie. Najwyraźniej nie opanował jednak obsługi telefonu, gdyż po głośnym pstryknięciu linia pozostała aktywna. Strike usłyszał, jak gdzieś w oddali Ralph informuje szefową, kto dzwoni, po czym zabrzmiało jej głośne, zniecierpliwione pytanie: – Czego on jeszcze chce, do cholery? – Nie powiedział. Rozległo się głośne tupanie i do uszu Strike’a dotarł dźwięk towarzyszący gwałtownemu podniesieniu słuchawki z biurka. – Halo?

– Pani Elizabeth – zaczął Strike uprzejmym tonem. – To ja, Cormoran Strike. – Tak, Ralph właśnie mi powiedział. O co chodzi? – Zastanawiałem się, czy moglibyśmy się spotkać. Nadal pracuję dla Leonory Quine. Jest przekonana, że policja podejrzewa ją o zamordowanie męża. – A po co mielibyśmy się spotykać? Przecież ja panu nie powiem, czy to zrobiła, czy nie. Strike wyobraził sobie zszokowane miny Ralpha i Sally przysłuchujących się temu w starym, śmierdzącym biurze. – Chcę zadać jeszcze kilka pytań dotyczących Quine’a. – Och, na litość boską – warknęła Elizabeth. – No dobrze, chyba moglibyśmy się spotkać jutro w porze lanczu, jeśli to panu pasuje. W przeciwnym razie jestem zajęta aż do... – Jutro będzie w sam raz – powiedział Strike. – Ale nie musimy iść na lancz. Mógłbym... – Lancz mi pasuje. – Wspaniale – zgodził się bez wahania. – W Pescatori przy Charlotte Street – zarządziła. – Wpół do pierwszej, chyba że się rozmyślę. Rozłączyła się. – Ci od książek uwielbiają jadać w restauracjach – podsumował Strike. – Przesadzę, jeśli powiem, że nie chcą mnie zapraszać do domu, żebym nie zauważył flaków Quine’a w zamrażarce? Robin zrzedła mina. – Wiesz, jeśli będziesz wydzwaniał do ludzi i prosił o rozmowę – powiedziała, wkładając płaszcz – możesz stracić przyjaciela. Strike stęknął. – Nie przejmujesz się tym? – spytała, kiedy wyszli z ciepła na przenikliwe zimno i płatki śniegu zaczęły im wypalać twarz. – Mam mnóstwo innych przyjaciół – powiedział Strike zgodnie z prawdą i bez patosu. – Zawsze w porze lanczu powinniśmy wychodzić na piwo – dodał, opierając się ciężko na lasce, kiedy z głowami pochylonymi przed rozmazaną bielą śniegu ruszyli w stronę metra. – To urozmaica dzień pracy. Robin, która dostosowała krok do jego tempa, odpowiedziała mu uśmiechem. Praca u Strike’a jeszcze chyba nigdy nie sprawiła jej większej przyjemności niż dzisiaj, ale czuła, że Matthew, który wciąż był w Yorkshire i pomagał zorganizować pogrzeb matki, nie powinien się dowiedzieć o drugiej wyprawie do pubu w ciągu dwóch dni.

27 Że też zaufałem człowiekowi, wiedząc, iż zdradził przyjaciela! William Congreve, The Double-Dealer

Nad Wielką Brytanią rozpościerał się ogromny dywan śniegu. W porannych wiadomościach pokazano północny wschód Anglii zakopany w pudrowej bieli. Samochody grzęzły jak nieszczęsne owce, słabo błyskając reflektorami. Londyn pod coraz bardziej złowrogim niebem czekał na swoją kolej i Strike, spoglądając podczas ubierania się na telewizyjną mapę pogodową, zastanawiał się, czy podróż samochodem do Devonu następnego dnia w ogóle będzie możliwa, czy M5 będzie przejezdna. Choć bardzo chciał się spotkać z unieruchomionym Danielem Chardem – jego zaproszenie wydało się Strike’owi nader osobliwe – myśl o prowadzeniu samochodu, nawet z automatyczną skrzynią biegów, gdy tak bardzo dokuczało mu kolano, napawała go przerażeniem. Psy pewnie wciąż jeszcze węszyły na Mucking Marshes. Wyobrażał je sobie, przypinając protezę. Kolano jeszcze nigdy nie było tak spuchnięte i obolałe. Wrażliwe, drżące psie nosy badały najświeższe części wysypiska, nad którym wisiały groźne, ołowiane chmury i krążyły mewy. Zimą dzień był krótki, więc czworonogi pewnie już ciągnęły swoich opiekunów po zamarzniętych śmieciach w poszukiwaniu flaków Owena Quine’a. Strike’owi zdarzało się pracować z psami tropiącymi. Ich ruchliwe zadki i merdające ogony zawsze nadawały poszukiwaniom osobliwy, radosny akcent. Zaniepokoił go ból, który poczuł, schodząc po schodach. Oczywiście w idealnym świecie spędziłby poprzedni dzień z workiem lodu przyciśniętym do kikuta i z uniesioną nogą, a nie włócząc się po całym Londynie, żeby zapomnieć o Charlotte i jej ślubie, który wkrótce miał się odbyć w odrestaurowanej kaplicy zamku de Croy... nie w „zamku Croy”, bo to drażni pieprzoną rodzinę. Jeszcze dziewięć dni... Kiedy otwierał przeszklone drzwi, na biurku Robin zadzwonił telefon. Krzywiąc się, szybko ruszył w jego stronę. Podejrzliwy kochanek i szef panny Brocklehurst pragnął poinformować Strike’a, że jego asystentka leży w domu w jego łóżku z paskudnym przeziębieniem, więc nie należy mu naliczać opłat za jej śledzenie, dopóki kochanka nie stanie na nogi. Ledwie Strike odłożył słuchawkę, znowu zadzwonił telefon. Inna klientka, Caroline Ingles, oznajmiła drżącym z przejęcia głosem, że pogodziła się z wiarołomnym mężem. Gdy Strike nieszczerze jej gratulował, zjawiła się zaczerwieniona z zimna Robin. – Na zewnątrz jest coraz gorzej – powiedziała, kiedy odłożył słuchawkę. – Kto dzwonił? – Caroline Ingles. Pogodziła się z Rupertem. – Co? – spytała zdumiona Robin. – Po tych wszystkich striptizerkach?

– Zamierzają popracować nad swoim małżeństwem dla dobra dzieci. Robin cicho prychnęła z niedowierzaniem. – W Yorkshire spadło mnóstwo śniegu – zauważył Strike. – Jeśli chciałabyś wziąć jutro wolne i wyjechać wcześniej... – Nie – powiedziała Robin. – Kupiłam bilet na pociąg sypialny na piątek wieczorem, powinnam dotrzeć na czas. Może skoro straciliśmy Ingles, zadzwonię do kogoś z listy oczekujących? – Jeszcze nie teraz – powiedział Strike, opadając na kanapę i nie mogąc powstrzymać ręki ześlizgującej się w stronę spuchniętego kolana, które dotkliwie go zakłuło. – Boli cię? – spytała nieśmiało Robin, udając, że nie widziała jego grymasu. – No – powiedział Strike. – Ale nie dlatego nie chcę przyjmować kolejnego klienta – dodał oschle. – Wiem – odrzekła Robin, odwracając się do niego plecami, żeby włączyć czajnik. – Chcesz się skupić na sprawie Quine’a. Strike nie był pewny, czy nie powiedziała tego z wyrzutem. – Leonora mi zapłaci – zapewnił ją szorstko. – Quine wykupił ubezpieczenie na życie, zmusiła go do tego. Więc teraz już ma pieniądze. Robin usłyszała urazę w jego głosie i wcale jej się to nie spodobało. Strike zakładał, że liczą się dla niej przede wszystkim pieniądze. Czy nie dowiodła, że jest inaczej, kiedy odrzuciła znacznie lepiej płatne posady, żeby u niego zostać? Czy nie zauważył, jak ochoczo próbowała mu pomóc dowieść, że Leonora Quine nie zabiła męża? Postawiła obok niego kubek herbaty, szklankę z wodą i paracetamol. – Dzięki – powiedział przez zaciśnięte zęby, poirytowany widokiem środków przeciwbólowych, mimo że zamierzał połknąć podwójną dawkę. – Zamówię taksówkę, która zawiezie cię w południe do Pescatori, dobrze? – Przecież to za rogiem – powiedział. – Wiesz, przesadna duma staje się głupotą – odparła w jednym z pierwszych przypływów złości, jakie kiedykolwiek u niej zaobserwował. – Dobrze – powiedział, unosząc brwi – pojadę tą cholerną taksówką. I prawdę mówiąc, docenił to rozwiązanie, kiedy trzy godziny później, opierając się mocno na taniej lasce, która już się wykrzywiała pod jego ciężarem, kuśtykał do taksówki czekającej na końcu Denmark Street. Teraz już wiedział, że w ogóle nie powinien był zakładać protezy. Kilka minut później miał problem, żeby wysiąść na Charlotte Street. Taksówkarz się niecierpliwił. W końcu Strike z ulgą dotarł do gwarnego i ciepłego Pescatori. Elizabeth jeszcze nie przyszła, ale zrobiła rezerwację na swoje nazwisko. Strike’a zaprowadzono do stolika dla dwóch osób obok wysadzanej kamieniami, pobielonej ściany. Pod sufitem przecinały się rustykalne drewniane belki. Nad barem zawieszono łódź wiosłową. Wzdłuż przeciwległej ściany stały wywołujące wesołe wrażenie boksy obite pomarańczową skórą. Strike z przyzwyczajenia

zamówił kufel piwa, rozkoszując się jasnym, pogodnym, śródziemnomorskim urokiem otoczenia i obserwując śnieg za oknami. Wkrótce zjawiła się agentka. Kiedy zbliżała się do stolika, próbował wstać, ale szybko opadł z powrotem. Elizabeth chyba wcale tego nie zauważyła. Wyglądała, jakby od ich ostatniego spotkania straciła na wadze. Dobrze skrojony czarny kostium, szkarłatna szminka i stalowoszary bob już nie dodawały jej elegancji, lecz kojarzyły się z kiepskim przebraniem. Twarz miała żółtawą i dziwnie zapadniętą. – Jak się pani miewa? – spytał. – A jak pan myśli? – zaskrzeczała nieuprzejmie. – Czego? – warknęła na czekającego kelnera. – Aha, wodę. Bez gazu. Sięgnęła po menu z miną kogoś, kto za bardzo odsłonił swoją słabość, więc Strike uznał, że wszelkie wyrazy żalu albo zatroskania będą niemile widziane. – Tylko zupa – powiedziała do kelnera, kiedy wrócił, żeby przyjąć zamówienie. – Dziękuję, że zgodziła się pani na jeszcze jedno spotkanie – powiedział Strike, kiedy kelner się oddalił. – No cóż, Bóg mi świadkiem, że Leonora potrzebuje teraz każdej pomocy – powiedziała Elizabeth. – Dlaczego pani tak mówi? Elizabeth zmrużyła oczy i spojrzała na niego. – Niech pan nie udaje głupiego. Powiedziała mi, że gdy tylko przekazano jej wieść o Owenie, kazała się zawieźć do Scotland Yardu, żeby się z panem zobaczyć. – No tak, to prawda. – Nie przyszło jej do głowy, że to wyda się podejrzane? Policja pewnie myślała, że kobieta się załamie, a j-jej zależało tylko na tym, żeby porozmawiać z zaprzyjaźnionym detektywem. Z trudem powstrzymała się od kaszlu. – Wątpię, żeby Leonora przejmowała się wrażeniem, jakie robi na ludziach – powiedział Strike. – N-nie, no cóż, tu ma pan rację. Nigdy nie była najbystrzejsza. Strike zastanawiał się, co Elizabeth Tassel myśli na temat wrażenia, jakie sama robi na ludziach – czy zdaje sobie sprawę, jak bardzo jest nielubiana. Wreszcie przestała powstrzymywać się od kaszlu. Strike zaczekał, aż głośne, focze szczekanie ucichnie, a potem spytał: – Myśli pani, że powinna udawać rozpacz? – Nie mówię o udawaniu – warknęła Elizabeth. – Jestem pewna, że na swój ograniczony sposób bardzo to przeżywa. Myślę tylko, że nie zaszkodziłoby, gdyby trochę bardziej wczuła się w rolę wdowy w żałobie. Ludzie tego oczekują. – Domyślam się, że rozmawiała pani z policją? – Oczywiście. Wałkowaliśmy kłótnię w River Café i powody, dla których nie przeczytałam tej książki dokładnie. Poza tym chcieli wiedzieć, co robiłam po ostatnim spotkaniu z Owenem. Ściślej

mówiąc, przez następne trzy dni. Rzuciła Strike’owi wściekłe, pytające spojrzenie, lecz on zachował kamienną twarz. – Domyślam się, że według nich zginął w ciągu trzech dni po naszej kłótni? – Nie mam pojęcia – skłamał Strike. – Co im pani powiedziała? – Że po tym, jak Owen zrobił mi awanturę, wróciłam prosto do domu. Rano wstałam o szóstej, pojechałam taksówką na dworzec Paddington i wybrałam się do zaprzyjaźnionej pisarki Pengelly. – To jedna z pani klientek? – Tak, Gazela Pengelly. Pisze... Elizabeth zauważyła uśmieszek Strike’a i po raz pierwszy, odkąd się poznali, jej twarz się odprężyła i zagościł na niej przelotny uśmiech. – Może pan wierzyć lub nie, ale to nie pseudonim, tylko prawdziwe imię. Pisze pornograficzne powieści stylizowane na romanse historyczne. Owen bardzo kręcił nosem na jej książki, ale zabiłby za taką sprzedaż. Schodzą jak świeże bułeczki – powiedziała Elizabeth. – Kiedy wróciła pani od Gazeli? – W poniedziałek późnym popołudniem. To miał być miły długi weekend – powiedziała ze skwaszoną miną – ale przez Bombyx Mori wcale taki nie był. Mieszkam sama – ciągnęła. – Nie mogę udowodnić, że wróciłam do domu, że nie zamordowałam Owena zaraz po powrocie do Londynu. Oczywiście miałam ochotę to zrobić... Wypiła trochę wody i mówiła dalej: – Policję interesowała przede wszystkim książka. Chyba myślą, że dała motyw wielu osobom. Po raz pierwszy otwarcie próbowała wyciągnąć od Strike’a informacje. – Na początku rzeczywiście mogło się wydawać, że chodzi o mnóstwo ludzi – powiedział – ale jeśli właściwie oszacowali czas zgonu i Quine rzeczywiście zginął przed upływem trzech dni od waszej kłótni w River Café, krąg podejrzanych się zawęzi. – Jak to? – spytała ostro Elizabeth, a Strike przypomniał sobie jedną z najpodlejszych wykładowczyń w Oksfordzie, która używała tego dwuwyrazowego pytania niczym olbrzymiego kija, obalając nim słabo uzasadnione teorie. – Obawiam się, że nie mogę pani udzielić tej informacji – odparł uprzejmie. – Nie powinienem utrudniać pracy policji. Jej blada skóra była porowata i szorstka, a ciemne oliwkowe oczy bacznie mu się przyglądały z przeciwległej strony małego stolika. – Pytali mnie – powiedziała – komu pokazałam maszynopis w ciągu tych kilku dni, zanim go wysłałam Jerry’emu i Christianowi. Odpowiedź brzmi: nikomu. Pytali też, z kim Owen rozmawia o swoich książkach, kiedy je pisze. Nie wiem, dlaczego ich to interesowało – dodała, wciąż świdrując Strike’a wzrokiem. – Myślą, że ktoś mu podsunął pomysł na tę powieść? – Nie wiem – ponownie skłamał Strike. – A czy rozmawiał z kimś o książkach, kiedy je pisał? – Mógł coś zdradzić Jerry’emu Waldegrave’owi. Mnie raczył najwyżej przedstawiać tytuły.

– Naprawdę? Nigdy nie prosił panią o radę? Chyba wspomniała pani, że studiowała angielski na Oksfordzie... – I ukończyłam te studia z bardzo dobrym wynikiem – odparła ze złością – ale to nie robiło żadnego wrażenia na Owenie, który, nawiasem mówiąc, został wyrzucony ze studiów w Loughborough albo w innym tego typu miejscu i w ogóle nie zdobył dyplomu. Tak, Michael był uprzejmy powiedzieć Owenowi, że na studiach byłam „żałośnie wtórna” jako pisarka i Owen dobrze to sobie zapamiętał. – Wspomnienie dawnej zniewagi nadało jej żółtawej skórze fioletowy odcień. – Owen podzielał uprzedzenia Michaela do kobiet w literaturze. Oczywiście żadnemu z nich nie przeszkadzały kobiety chwalące ich dz-dzieła... – Zakaszlała w serwetkę, zza której wyłoniła się po chwili czerwona i wściekła. – Owen był bardziej łasy na pochwały niż wszyscy pisarze, jakich kiedykolwiek znałam, a większość z nich jest pod tym względem nienasycona. Przyniesiono jedzenie: zupę pomidorową z bazylią dla Elizabeth oraz dorsza z frytkami dla Strike’a. – Poprzednim razem – powiedział Strike, połknąwszy pierwszy ogromny kęs – wspomniała pani, że w pewnym momencie musiała wybrać między Fancourtem i Quine’em. Dlaczego zdecydowała się pani na Quine’a? Dmuchała na łyżkę zupy i zanim się odezwała, poważnie się zastanowiła. – Wtedy uznałam, że ludzie wyrządzają mu większą krzywdę niż on im. – Miało to coś wspólnego z parodią, którą ktoś napisał po wydaniu powieści żony Fancourta? – Nie „ktoś” – poprawiła go cicho. – To był Owen. – Jest pani pewna? – Pokazał mi ten tekst przed wysłaniem do magazynu. – Elizabeth chłodno i wyzywająco spojrzała Strike’owi w oczy. – Parodia była śmieszna. Boleśnie trafna i bardzo zabawna. Owenowi zawsze dobrze szło naśladowanie cudzego stylu. – Ale potem żona Fancourta popełniła samobójstwo. – To oczywiście tragedia – powiedziała Elizabeth, nie okazując żadnych emocji – ale nikt nie mógł się tego spodziewać. Szczerze mówiąc, ktoś, kto zamierza się zabić z powodu niepochlebnej recenzji, w ogóle nie powinien pisać powieści. Ale to zupełnie zrozumiałe, że Michael był wściekły na Owena. Chyba tym bardziej, że na wieść o śmierci Elspeth Owen się wystraszył i wyparł autorstwa. Zaskakująco tchórzliwa postawa jak na człowieka, który lubił się uważać za nieustraszonego buntownika. Michael chciał, żebym zerwała współpracę z Owenem. Odmówiłam. Od tej pory się do mnie nie odzywa. – Czy Quine zapewniał pani wtedy większe dochody niż Fancourt? – spytał Strike. – Dobry Boże, a skąd – odrzekła. – Zatrzymanie Owena nie przyniosło mi korzyści finansowych. – W takim razie dlaczego...? – Właśnie panu powiedziałam – zniecierpliwiła się. – Wierzę w wolność słowa, nawet jeśli psuje to komuś humor. Zresztą niedługo po samobójstwie Elspeth Leonora przedwcześnie urodziła

bliźnięta. Podczas porodu coś poszło nie tak: chłopiec zmarł, a Orlando jest... Domyślam się, że już ją pan poznał? Gdy Strike potakująco kiwał głową, nagle przypomniał mu się niedawny sen: jego dziecko, którego Charlotte nie pozwoliła mu zobaczyć... – Uszkodzenie mózgu – ciągnęła Elizabeth. – No więc Owen przeżywał wtedy własną osobistą tragedię i w przeciwieństwie do Michaela, nie po-ponosił za nią w-winy... Znowu kaszląc, zauważyła lekkie zdziwienie Strike’a i wykonała zniecierpliwiony gest dłonią, pokazując, że wyjaśni swoje słowa, kiedy atak minie. Wreszcie, po kolejnym łyku wody, zaskrzeczała: – Michael zachęcał Elspeth do pisania, żeby nie zawracała mu głowy, kiedy pracował. Nic ich nie łączyło. Ożenił się z nią, bo jest nieuleczalnie wrażliwy na punkcie swojego pochodzenia: wywodzi się z niższych warstw klasy średniej. Ona była córką hrabiego. Myślała, że ślub z Michaelem będzie oznaczał nieustanne imprezowanie z literatami i błyskotliwe, intelektualne rozmowy. Nie zdawała sobie sprawy, że przez większość czasu on będzie pracował i zostawiał ją samą. Była – dokończyła Elizabeth z pogardą – ograniczoną kobietą. Ale myśl o zostaniu pisarką ją podekscytowała. Ma pan pojęcie – spytała szorstko – ilu osobom się wydaje, że umieją pisać? Nie wyobraża pan sobie, jakie wypociny dostaję dzień w dzień. W normalnych okolicznościach powieść Elspeth, strasznie pretensjonalna i głupia, od razu zostałaby odrzucona, ale to nie były normalne okoliczności. Michael zachęcił ją do wyprodukowania tego szajsu i potem zabrakło mu jaj, żeby jej powiedzieć, jakie to okropne. Dał powieść swojemu wydawcy, a ten przyjął maszynopis, chcąc zrobić Michaelowi przyjemność. Po tygodniu od wydania ukazała się parodia. – W Bombyx Mori Quine sugeruje, że tak naprawdę napisał ją sam Fancourt – powiedział Strike. – Wiem o tym. Na jego miejscu wolałabym nie prowokować Michaela Fancourta – dodała pod nosem, starając się jednak, żeby Strike to usłyszał. – Co ma pani na myśli? Nastąpiła chwila milczenia, w której Elizabeth zastanawiała się, jak mu odpowiedzieć. – Poznałam Michaela – zaczęła powoli – na seminarium poświęconym renesansowym tragediom zemsty. Powiedzmy, że to było jego naturalne środowisko. On uwielbia tych pisarzy: ich sadyzm, żądzę zemsty... gwałty i kanibalizm, zatrute kościotrupy przebrane za kobiety... Sadystyczny odwet to obsesja Michaela. Spojrzała na Strike’a, który nie odrywał od niej oczu. – Co? – spytała szorstko. Zastanawiał się, kiedy szczegóły śmierci Quine’a eksplodują w gazetach. Tama pewnie już powoli pękała, Culpepper był na tropie. – Czy Fancourt dokonał sadystycznej zemsty, kiedy zamiast niego wybrała pani Quine’a? Spuściła wzrok na talerz czerwonego płynu i gwałtownie go od siebie odsunęła. – Byliśmy bliskimi przyjaciółmi, naprawdę bliskimi, ale od dnia, w którym odmówiłam zerwania

współpracy z Owenem, Michael nie odezwał się do mnie słowem. Dokłada wszelkich starań, żeby przestrzegać przed moją agencją innych pisarzy. Mówi, że jestem kobietą pozbawioną honoru i zasad. Ale jedna zasada jest dla mnie święta i on o tym wie – dodała zdecydowanym tonem. – Pisząc tę parodię, Owen nie zrobił niczego, czego Michael nie robił setki razy innym pisarzom. Oczywiście było mi bardzo przykro z powodu tego, co się później stało, ale to jedna z niewielu sytuacji, w których uznałam, że Owen nie zrobił niczego niemoralnego. – Mimo wszystko musiało to panią zaboleć – powiedział Strike. – Fancourta znała pani dłużej niż Quine’a. – Jesteśmy wrogami dłużej, niż byliśmy przyjaciółmi. Strike zauważył, że zręcznie uniknęła tematu. – Nich pan nie myśli... Owen nie zawsze był... On nie był taki zły – tłumaczyła nerwowo. – Wie pan, miał obsesję na punkcie jurności w życiu i w pracy. Czasem to była metafora twórczego geniuszu, ale kiedy indziej przeszkoda na drodze do artystycznego spełnienia. Fabuła Grzechu Hobarta kręci się wokół Hobarta, który jest mężczyzną i jednocześnie kobietą i musi dokonać wyboru między rodzicielstwem a porzuceniem literackich aspiracji: przerwać ciążę albo porzucić swoją twórczość. Kiedy jednak Owen naprawdę został ojcem... Sam pan rozumie, Orlando nie była... Nikt by nie chciał, żeby jego dziecko... żeby jego dziecko... Ale on ją kochał, a ona kochała jego. – Nie licząc chwil, w których opuszczał rodzinę, żeby zabawiać się z kochankami albo przepuszczać pieniądze w hotelach – podsunął Strike. – Zgoda, nie zostałby Ojcem Roku – warknęła Elizabeth – ale kochał swoje dziecko. Przy stoliku zapadła cisza i Strike postanowił jej nie przerywać. Był pewny, że Elizabeth Tassel zgodziła się na to spotkanie – podobnie jak zażądała poprzedniego – z własnych powodów, a on chciał te powody poznać. Dlatego jadł rybę i czekał. – Policja pytała – powiedziała w końcu, kiedy już prawie opróżnił talerz – czy Owen w jakiś sposób mnie szantażował. – Naprawdę? – spytał Strike. Wokół słychać było pobrzękiwanie i rozmowy innych gości, a za oknem śnieg padał jeszcze mocniej. Strike znowu zetknął się ze znajomym zjawiskiem, o którym mówił Robin: z podejrzaną pragnącą się wytłumaczyć, zmartwioną, że za pierwszym razem nie zrobiła tego, jak należy. – Zauważyli duże kwoty przelewane w ciągu tych wszystkich lat z mojego konta na konto Owena – powiedziała Elizabeth. Strike milczał. Jej gotowość do płacenia rachunków Quine’a za hotele wydała mu się nie w jej stylu już podczas ich pierwszego spotkania. – Niby z jakiego powodu ktokolwiek mógłby mnie szantażować? – spytała go, wykrzywiając szkarłatne usta. – Moje życie zawodowe jest w najwyższym stopniu uczciwe. Nie mam prywatnego życia, które byłoby warte wzmianki. Jestem chodzącą kwintesencją niewinnej starej panny, prawda? Strike, który ocenił, że nie sposób udzielić na takie pytanie odpowiedzi, która nie zabrzmiałaby

obraźliwie – zwłaszcza jeśli było retoryczne – nadal milczał. – To się zaczęło, kiedy urodziła się Orlando – powiedziała Elizabeth. – Owenowi udało się roztrwonić wszystkie pieniądze, jakie kiedykolwiek zarobił, Leonora przez dwa tygodnie po porodzie leżała na oddziale intensywnej opieki medycznej, a Michael Fancourt krzyczał wszem i wobec, że Owen zamordował mu żonę. Owen stał się pariasem. Ani on, ani Leonora nie mieli rodziny. Jako przyjaciółka pożyczyłam im pieniądze na rzeczy dla dziecka. Potem dałam Owenowi zaliczkę, żeby mógł zaciągnąć kredyt na większy dom. Później, kiedy stało się jasne, że Orlando nie rozwija się tak, jak powinna, były pieniądze na specjalistów i na terapeutów, którzy mieli jej pomóc. Zanim się obejrzałam, stałam się ich osobistym bankiem rodzinnym. Ilekroć spływały tantiemy, Owen robił wiele hałasu wokół spłaty długu i czasami oddawał mi kilka tysięcy. W głębi serca – powiedziała agentka, wyrzucając z siebie słowa – Owen był dużym dzieckiem, przez co mógł się wydawać nieznośny albo czarujący. Był nieodpowiedzialny, impulsywny, samolubny, zadziwiająco pozbawiony sumienia, ale potrafił też być zabawny, energiczny i fascynujący. Miał w sobie patos, dziwną kruchość i bez względu na to, jak źle się zachowywał, budził w ludziach troskliwość. Na przykład w Jerrym Waldegravie. W kobietach. Nawet we mnie. Poza tym tak naprawdę ciągle miałam nadzieję, wręcz wierzyłam, że pewnego dnia napisze następny Grzech Hobarta. W każdej kolejnej cholernej książce, którą publikował, było coś, co odwodziło ludzi od spisywania go na straty. Podszedł kelner, żeby zabrać talerze. Elizabeth zbyła machnięciem ręki jego uprzejme pytanie, czy nie smakowała jej zupa, i poprosiła o kawę. Strike zajrzał do karty deserów. – Ale Orlando jest urocza – dodała szorstko Elizabeth. – Przeurocza. – Tak... podobno wydaje jej się – odrzekł Strike, przyglądając się agentce – że kilka dni temu widziała, jak wchodzi pani do gabinetu Quine’a, kiedy Leonora była w łazience. Odniósł wrażenie, że Elizabeth nie spodziewała się tego pytania i najwyraźniej jej się ono nie spodobało. – Widziała to? – Upiła trochę wody, zawahała się i w końcu powiedziała: – Jestem gotowa pójść o zakład, że każdy, kto został opisany w Bombyx Mori i miałby szansę sprawdzić, czy Owen nie zostawił przypadkiem innych paskudnych zapisków, nie przepuściłby takiej okazji. – Znalazła pani coś? – Nie – odrzekła – bo ten gabinet to istne wysypisko śmieci. Od razu wiedziałam, że przeszukanie go zajęłoby stanowczo zbyt dużo czasu i – wyzywająco uniosła brodę – mówiąc zupełnie szczerze, nie chciałam zostawiać odcisków palców. No więc wyszłam równie szybko, jak weszłam. To był chwilowy impuls, być może nikczemny. Powiedziała już chyba wszystko, co chciała powiedzieć. Strike zamówił jabłka i truskawki z kruszonką i przejął inicjatywę. – Daniel Chard chce się ze mną spotkać – oznajmił. Ciemne oliwkowe oczy Elizabeth wytrzeszczyły się ze zdziwienia.

– Dlaczego? – Nie wiem. Jeśli nie będzie za bardzo padał śnieg, jutro jadę odwiedzić go w Devonie. Zanim się z nim zobaczę, chciałbym wiedzieć, dlaczego w Bombyx Mori został sportretowany jako morderca młodego blondyna. – Nie zamierzam panu podawać klucza do tej paskudnej książki – odparowała Elizabeth, odzyskując całą niedawną agresję i podejrzliwość. – Nie. Nie zrobię tego. – Szkoda – powiedział Strike – bo ludzie mówią... – Myśli pan, że po tym, jak popełniłam ten okropny błąd i wysłałam to cholerstwo w świat, będę jeszcze o nim plotkowała? – Jestem dyskretny – zapewnił ją Strike. – Nikt nie musi wiedzieć, skąd czerpię informacje. Ona jednak tylko zmierzyła go zimnym i obojętnym spojrzeniem. – A Kathryn Kent? – Co z nią? – Dlaczego w jej jaskini w Bombyx Mori jest pełno szczurzych czaszek? Elizabeth milczała. – Wiem, że Kathryn Kent jest Harpią, poznałem ją – mówił cierpliwie Strike. – Wyjaśniając to, zaoszczędzi mi pani trochę czasu. Przypuszczam, że też chce się pani dowiedzieć, kto zabił Quine’a? – Jest pan cholernie prostolinijny – odrzekła z miażdżącą pogardą. – To zazwyczaj działa na ludzi? – Tak – powiedział rzeczowym tonem. – Działa. Zmarszczyła brwi, a potem udzieliła mu gwałtownej, choć niezupełnie zaskakującej odpowiedzi: – No cóż, ostatecznie nie jestem winna Kathryn Kent lojalności. Skoro musi pan wiedzieć, Owen w dość brutalny sposób nawiązał do tego, że ta kobieta pracuje w zakładzie przeprowadzającym doświadczenia na zwierzętach. Robią tam odrażające rzeczy szczurom, psom i małpom. Nasłuchałam się o tym na jednym z przyjęć, na które ją przyprowadził. Przyszła w sukience z wielkim dekoltem i próbowała zrobić na mnie wrażenie – powiedziała Elizabeth z pogardą. – Czytałam jej dzieła. Gazela Pengelly wypada przy niej jak Iris Murdoch. Typowy szajs... szajs... Strike zdążył zjeść kilka kęsów owoców z kruszonką, zanim głośno wykaszlała się w serwetkę. – ...szajs, jakim zasypuje nas internet – dokończyła z załzawionymi oczami. – Co gorsza, chyba oczekiwała, że będę po jej stronie i opowiem się przeciwko obdartym studentom, którzy atakowali jej laboratorium. Jestem córką weterynarza: dorastałam wśród zwierząt i lubię je o wiele bardziej niż ludzi. Kathryn Kent wydała mi się odrażająca. – Domyśla się pani, kim może być Epicoene, córka Harpii? – spytał Strike. – Nie – powiedziała Elizabeth. – A karlica w worku Krojczego? – Nie zamierzam dłużej wyjaśniać szczegółów tej przeklętej książki! – Czy Quine znał kobietę o imieniu Pippa?

– Nigdy nie poznałam żadnej Pippy. Ale Owen prowadził kursy kreatywnego pisania. Chodziły na nie kobiety w średnim wieku próbujące znaleźć swoją raison d’être. Właśnie tam poderwał Kathryn Kent. Upiła łyk kawy i spojrzała na zegarek. – Co może mi pani powiedzieć na temat Joego Northa? – spytał Strike. Rzuciła mu podejrzliwe spojrzenie. – Czemu pan pyta? – Z ciekawości – odrzekł Strike. Nie miał pojęcia, dlaczego postanowiła odpowiedzieć. Może dlatego, że North od dawna nie żył albo z powodu tej odrobiny sentymentalności, którą niedawno w niej wzbudził w jej zagraconym gabinecie. – Pochodził z Kalifornii – powiedziała. – Przyjechał do Londynu szukać swoich angielskich korzeni. Był gejem kilka lat młodszym od Michaela, Owena i mnie. Napisał bardzo szczerą debiutancką powieść o swoim życiu w San Francisco. Zapoznał mnie z nim Michael. Michael uważał, że jego pisarstwo jest pierwszorzędne i rzeczywiście takie było, tyle że Joe tworzył powoli. Ostro imprezował, a w dodatku, o czym przez parę lat żadne z nas nie wiedziało, był seropozytywny i zupełnie o siebie nie dbał. W pewnym momencie zachorował na AIDS. – Elizabeth odchrząknęła. – No cóż, pewnie pan pamięta, jaką histerię wywołało pojawienie się HIV. Strike przywykł do tego, że ludzie uważają go za co najmniej dziesięć lat starszego, niż był. W rzeczywistości o śmiertelnej chorobie szerzącej się wśród tych, którzy pieprzą się bez zabezpieczeń i korzystają ze wspólnych igieł, usłyszał od matki (Leda nie miała względów dla wrażliwych uszu dziecka i zawsze mówiła bez ogródek). – Joe posypał się fizycznie i odsunęli się od niego wszyscy, których przyciągał, kiedy był obiecujący, bystry i piękny. Wszyscy oprócz, trzeba im to przyznać – mruknęła niechętnie Elizabeth – Michaela i Owena. Oni dwaj go wspierali, ale zmarł, zanim zdążył dokończyć swoją powieść. Michael był chory i nie mógł pójść na pogrzeb Joego, ale Owen niósł trumnę. W dowód wdzięczności za opiekę Joe zostawił im obu ten całkiem uroczy dom, w którym kiedyś imprezowali i całymi nocami rozmawiali o książkach. Spędziłam tam kilka takich wieczorów. To były... szczęśliwe czasy – powiedziała Elizabeth. – Jak często korzystali z tego domu po śmierci Northa? – Nie mogę się wypowiadać w imieniu Michaela, ale wątpię, czy w ogóle tam był, odkąd pokłócił się z Owenem, a to nastąpiło wkrótce po pogrzebie Joego – odrzekła, wzruszając ramionami. – Owen nigdy tam nie chodził, bo przerażała go myśl o przypadkowym spotkaniu z Michaelem. Joe zawarł w testamencie jakieś dziwne warunki: chyba nazywają to klauzulą ograniczającą sposoby wykorzystania nieruchomości. Postanowił, że dom ma pełnić funkcję schronienia dla artystów. Dzięki temu Michaelowi udawało się przez lata blokować sprzedaż: Quine’owie nie zdołali znaleźć innego artysty albo artystów zainteresowanych zakupem. Przez jakiś

czas wynajmowali dom rzeźbiarzowi, ale to nie zdało egzaminu. Oczywiście Michael był bardzo wybredny w kwestii najemców, nie chciał, żeby Owen czerpał jakiekolwiek korzyści finansowe. A Michaela stać na prawników, którzy pomagają mu spełniać jego zachcianki. – Co się stało z niedokończoną książką Northa? – spytał Strike. – Och, po śmierci Joego Michael przerwał pracę nad własną powieścią i dokończył jego książkę. Nosi tytuł W stronę celu i wydał ją Harlod Weaver. To kultowa klasyka, wznawiana do dziś. Znowu spojrzała na zegarek. – Muszę już iść – oznajmiła. – Mam spotkanie o wpół do trzeciej. Poproszę o płaszcz – zawołała do przechodzącego kelnera. – Ktoś mi mówił – powiedział Strike, który doskonale pamiętał, że usłyszał to od Anstisa – że jakiś czas temu nadzorowała pani remont przy Talgarth Road. – Tak – odrzekła obojętnie. – To jedno z wielu nietypowych zadań, które przypadały w udziale agentce Quine’a. Chodziło o skoordynowanie napraw, zatrudnienie robotników. Przesłałam Michaelowi rachunek za połowę, a on zapłacił za pośrednictwem prawników. – Miała pani klucz? – Dałam go brygadziście – powiedziała oschle – a potem zwróciłam Quine’om. – Nie obejrzała pani efektów? – Oczywiście, że obejrzałam. Musiałam sprawdzić, czy wszystko zostało zrobione. Byłam tam chyba ze dwa razy. – Nie wie pani, czy podczas remontu używano kwasu solnego? – Policja też pytała o kwas solny – odparła. – Dlaczego? – Nie mogę powiedzieć. Spiorunowała go wzrokiem. Wątpił, by ludzie często odmawiali Elizabeth Tassel udzielenia informacji. – No cóż, mogę panu powiedzieć tylko to, co powiedziałam policji: prawdopodobnie zostawił go tam Todd Harkness. – Kto? – Rzeźbiarz, o którym wspomniałam. Ten wynajmujący kiedyś pracownię. Znalazł go Owen i prawnikom Fancourta nie udało się wymyślić dobrego powodu, żeby odmówić. Nikt nie zdawał sobie sprawy, że Harkness rzeźbi przede wszystkim w zardzewiałym metalu i stosuje bardzo żrące chemikalia. Zanim go poproszono, żeby się wyprowadził, narobił w pracowni mnóstwo szkód. Sprzątanie zorganizował Fancourt, a potem przesłał nam rachunek. Kelner przyniósł jej płaszcz, do którego przyczepiło się trochę psiej sierści. Kiedy wstawała, Strike słyszał ciche rzężenie w jej mozolnie pracującej klatce piersiowej. Elizabeth Tassel apodyktycznie uścisnęła mu dłoń i wyszła. Strike wrócił do agencji taksówką z niejasnym zamiarem pojednania się z Robin. Rano z jakiegoś powodu zaleźli sobie za skórę i nie do końca wiedział, jak do tego doszło. Zanim wreszcie dotarł

do poczekalni, był jednak spocony i bolało go kolano, a pierwsze słowa Robin wymazały z jego głowy wszelką myśl o ofierze przebłagalnej. – Właśnie dzwonili z wypożyczalni samochodów. Nie mają niczego z automatyczną skrzynią biegów, ale mogą ci dać... – Potrzebuję automatycznej skrzyni! – warknął Strike, opadając na kanapę, która gwałtownie wybrzuszyła się obok, co jeszcze bardziej go zdenerwowało. – Do cholery, nie mogę w takim stanie jechać z ręczną skrzynią biegów! Dzwoniłaś do...? – Oczywiście, że próbowałam w innych wypożyczalniach – odrzekła oschle Robin. – Próbowałam wszędzie. Jutro nikt nie może zaoferować automatycznej skrzyni. Zresztą prognozy pogody są fatalne. Chyba będzie lepiej, jeśli... – Zamierzam przesłuchać Charda – oznajmił Strike. Ból i strach wywoływały w nim złość: strach, że będzie musiał zrezygnować z protezy i znowu korzystać z kul, strach przed podpięciem nogawki, gapiącymi się ludźmi i ich współczuciem. Nienawidził twardych plastikowych krzeseł na aseptycznych korytarzach. Nienawidził wydobywania swojej opasłej historii choroby i ślęczenia nad nią, mamrotania o zmianie protezy, spokojnych lekarzy doradzających odpoczynek i rozpieszczanie nogi, jakby była chorym dzieckiem, które musiał wszędzie ze sobą nosić. W swoich snach nie był jednonogi. W swoich snach był cały. Zaproszenie od Charda było niespodziewanym prezentem od losu i zamierzał z niego skorzystać. Chciał zadać wydawcy Quine’a wiele pytań. Sama inicjatywa była niezwykle dziwna. Pragnął się dowiedzieć, z jakiego powodu Chard ściąga go aż do Devonu. – Słyszałeś, co powiedziałam? – spytała Robin. – Co? – Powiedziałam, że mogłabym cię zawieźć. – Nie, nie mogłabyś – odparł nieuprzejmie. – Dlaczego? – Musisz być w Yorkshire. – Muszę być na stacji King’s Cross jutro o jedenastej wieczorem. – Zapowiada się okropna śnieżyca. – Wyjedziemy wcześnie. Albo – dodała, wzruszając ramionami – możesz przełożyć spotkanie z Chardem. Ale prognozy na przyszły tydzień też są paskudne. Czując na sobie spojrzenie stalowych szaroniebieskich oczu Robin, trudno mu było przejść od niewdzięczności do przeciwnego nastawienia. – No dobrze – powiedział sztywno. – Dzięki. – W takim razie muszę pójść po samochód – odparła Robin. – Racja – wycedził Strike przez zaciśnięte zęby. Owen Quine uważał, że dla kobiet nie ma miejsca w literaturze. Strike też skrywał pewne uprzedzenie, lecz co miał zrobić, gdy jego kolano krzyczało o litość i zabrakło samochodów

z automatyczną skrzynią biegów?

28 [...] to był najfatalniejszy i najniebezpieczniejszy wyczyn, w jakim brałem udział od czasu, gdy po raz pierwszy podniosłem broń na wroga [...] Ben Jonson, Każdy w swoim humorze (tłum. J. Kydryński)

Nazajutrz o piątej rano Robin opatulona i w rękawiczkach wsiadła do jednego z pierwszych pociągów metra tego dnia. Jej włosy lśniły od płatków śniegu, przez ramię przewiesiła mały plecak i niosła podręczną torbę, do której spakowała czarną sukienkę, płaszcz i buty potrzebne na pogrzeb pani Cunliffe. Nie liczyla na to, że po wycieczce do Devonu uda jej się wrócić do domu. Zaraz po oddaniu samochodu do wypożyczalni zamierzała jechać prosto na stację King’s Cross. Siedząc w prawie pustym wagonie, analizowała swoje odczucia związane z nadchodzącym dniem i w końcu stwierdziła, że są mieszane. Dominowało wśród nich podekscytowanie, gdyż Robin była przekonana, że Strike ma jakiś doskonały i niecierpiący zwłoki powód, żeby przesłuchać Charda. Nauczyła się ufać ocenie szefa i jego przeczuciom. Między innymi właśnie to tak bardzo denerwowało Matthew. Matthew... Palce Robin w czarnej rękawiczce zacisnęły się na rączce stojącej obok torby. Ciągle okłamywała narzeczonego. Była uczciwą osobą i w ciągu dziewięciu lat trwania ich związku – aż do niedawna – nigdy nie okłamała Matthew. Część z tych kłamstw sprowadzała się do zwyczajnego przemilczenia pewnych faktów. W środę wieczorem Matthew spytał ją przez telefon, co robiła w pracy, a ona przedstawiła mu skróconą i mocno zredagowaną wersję swoich poczynań, pomijając wyprawę ze Strikiem do domu, w którym zamordowano Quine’a, lancz w Albionie i oczywiście spacer po wiadukcie na stacji West Brompton z ciężką ręką Strike’a spoczywającą na jej ramieniu. Robin zdarzały się jednak także prawdziwe kłamstwa. Poprzedniego wieczoru Matthew, podobnie jak Strike, spytał, czy nie chciałaby wziąć wolnego dnia i przyjechać wcześniejszym pociągiem. – Myślałam o tym – skłamała, zanim zdążyła się zastanowić – ale wszystkie pociągi są pełne. To chyba przez pogodę. Pewnie ludzie jeżdżą koleją, zamiast ryzykować podróż samochodem. Będę musiała zaczekać na sypialny. „Co innego mogłam powiedzieć? – pomyślała Robin, kiedy w ciemnych oknach ujrzała odbicie swojej napiętej twarzy. – Na pewno by się wściekł”. Tak naprawdę chciała jechać do Devonu. Chciała pomóc Strike’owi. Chciała wstać od komputera, mimo że sprawne administrowanie agencją dawało jej wiele cichej satysfakcji, i prowadzić śledztwo. Czy to coś złego? Matthew uważał, że tak. Nie na to liczył. Chciał, żeby

zatrudniła się w agencji reklamowej, w dziale kadr, za prawie dwukrotnie wyższe wynagrodzenie. Londyn był taki drogi. Matthew wolałby większe mieszkanie. Chyba ją utrzymywał... Poza tym był jeszcze Strike. Od dawna odczuwana frustracja, ciasny supeł w żołądku: „Moglibyśmy zatrudnić kogoś do pomocy”. Nieustanne wzmianki o przyszłej wspólniczce, która w umyśle Robin przybierała mityczną postać: krótkowłosej kobiety z zaciętą miną, podobnej do policjantki, która stała na straży miejsca zbrodni przy Talgarth Road. Byłaby kompetentna i wyszkolona pod każdym względem, pod jakim Robin nie była, a w dodatku nieobciążona takim narzeczonym jak Matthew (Robin po raz pierwszy powiedziała to sobie otwarcie: w tym pustawym, jasno oświetlonym wagonie metra, wokół którego panowała ciemność, gdy jej uszy wypełniały się stukotem i klekotaniem). Matthew był jednak osią jej życia, stałym punktem odniesienia. Kochała go. Zawsze go kochała. Był przy niej w najgorszym okresie, kiedy wielu młodych mężczyzn by odeszło. Chciała go poślubić i zamierzała to zrobić. Chodziło tylko o to, że nigdy wcześniej nie spierali się o tak podstawowe sprawy. Nigdy. Coś związanego z jej pracą, z decyzją o pozostaniu ze Strikiem, coś związanego z samym Strikiem wprowadziło do ich związku element nieuczciwości, zagrażający i nowy... Wynajęta przez Robin toyota land cruiser stała przez noc zaparkowana na Q-Park w Chinatown, na jednym z parkingów położonych najbliżej Denmark Street, gdzie w ogóle nie było miejsc parkingowych. Ślizgając się w swoich najbardziej płaskich eleganckich butach, z torbą kołyszącą się w prawej ręce, Robin pędziła w ciemności do podziemnego parkingu, nie chcąc dłużej myśleć o Matthew ani o tym, co by pomyślał albo zrobił, gdyby zobaczył, jak jego narzeczona wyrusza w sześciogodzinną podróż sam na sam ze Strikiem. Włożywszy torbę do bagażnika, usiadła za kierownicą, ustawiła nawigację, włączyła ogrzewanie i zapuściła silnik, żeby rozgrzać lodowate wnętrze. Strike trochę się spóźniał, co było do niego niepodobne. Robin wykorzystała dodatkowy czas na zapoznanie się z przełącznikami. Kochała samochody, zawsze uwielbiała prowadzić. W wieku dziesięciu lat umiała jeździć traktorem na farmie wujka, pod warunkiem że ktoś pomógł jej zwolnić ręczny hamulec. W przeciwieństwie do Matthew, zdała egzamin za pierwszym razem. Z czasem się nauczyła, że lepiej mu nie dokuczać z tego powodu. Jakiś ruch we wstecznym lusterku skłonił ją do podniesienia głowy. Ubrany na ciemno Strike z wysiłkiem zbliżał się do samochodu o kulach z podpiętą nogawką spodni. Na dnie żołądka Robin pojawiło się mdlące uczucie jak podczas gwałtownego spadania – nie z powodu amputowanej nogi, którą już przecież widziała, i to w znacznie bardziej niepokojących okolicznościach, ale dlatego, że Strike nigdy wcześniej nie rezygnował z protezy, kiedy był wśród ludzi. Wysiadła z samochodu, ale widząc jego grymas niezadowolenia, szybko tego pożałowała. – Dobrze, że wzięłaś samochód z napędem na cztery koła – powiedział, ostrzegając ją w ten sposób, żeby nie wspominała o jego nodze.

– Tak, pomyślałam, że w taką pogodę lepiej się sprawdzi – odrzekła. Podszedł do samochodu od strony pasażera. Robin wiedziała, że nie wolno jej proponować pomocy. Wyczuwała wokół Strike’a strefę zamkniętą, jakby telepatycznie odrzucał wszelkie oferty wsparcia i współczucie, ale obawiała się, że jej szef nie zdoła wsiąść do samochodu o własnych siłach. Wrzucił kule na tylne siedzenie i przez chwilę stał, niebezpiecznie balansując na jednej nodze. Potem, wykazując się siłą ramion, jakiej jeszcze nigdy u niego nie widziała, podciągnął się i gładko wsunął do środka. Robin pospiesznie wskoczyła na miejsce kierowcy, zamknęła drzwi, zapięła pasy i wycofała z parkingu. Wyprzedzające odrzucenie jej troski przez Strike’a oddzielało ich od siebie niczym mur i do współczucia Robin dołączył lekki żal, że szef nie chce jej pozwolić nawet na tak drobny gest. Czy kiedykolwiek robiła wokół niego zamieszanie albo próbowała mu matkować? Pozwoliła sobie najwyżej na podanie mu paracetamolu... Strike wiedział, że zachowuje się niedorzecznie, ale ta świadomość tylko spotęgowała jego irytację. Już po przebudzeniu stało się jasne, że próba wciśnięcia protezy na nogę, kiedy kolano jest gorące, spuchnięte i straszliwie obolałe, byłaby idiotyzmem. Ból zmusił Strike’a do zejścia po metalowych schodach tyłem, jak dziecko. Marsz wzdłuż Charing Cross Road po lodzie i o kulach przyciągał spojrzenia nielicznych porannych przechodniów, który stawiali czoło ciemności i minusowym temperaturom. Nie chciał wracać do tego stanu, ale musiał – wszystko dlatego, że na chwilę zapomniał, iż w przeciwieństwie do Strike’a ze snów, nie jest cały. Zauważył z ulgą, że na szczęście Robin umie prowadzić. Jego siostra Lucy była za kółkiem rozkojarzona i niepewna. Charlotte zawsze prowadziła swojego lexusa w sposób, który sprawiał Strike’owi fizyczny ból: pędziła na czerwonym świetle, zawracała na jednokierunkowych ulicach, paliła papierosy i gawędziła przez komórkę, ledwie unikając zderzeń z rowerzystami i otwieranymi drzwiami zaparkowanych samochodów... Odkąd wiozący go viking wyleciał w powietrze na tamtej żółtej drodze, Strike z trudem godził się na to, żeby woził go ktoś inny niż zawodowy kierowca. – W plecaku jest kawa – powiedziała Robin po dłuższym milczeniu. – Co? – W plecaku. Termos. Pomyślałam, że nie powinniśmy się zatrzymywać, jeśli to nie będzie naprawdę konieczne. Są też herbatniki. Wycieraczki na przedniej szybie żłobiły drogę w płatkach śniegu. – Cholera, jesteś cudowna – powiedział Strike, zapominając o niedawnej rezerwie. Nie jadł śniadania: nieudane próby przymocowania protezy, szukanie agrafki, żeby dopasować spodnie, wydobycie kul i zejście po schodach zajęło mu dwukrotnie więcej czasu, niż przewidział. Robin mimo woli lekko się uśmiechnęła. Strike nalał sobie kawy i zjadł kilka herbatników. Jego uznanie dla zręcznego prowadzenia obcego samochodu rosło, a głód malał. – Czym jeździ Matthew? – spytał, kiedy pędzili po wiadukcie Boston Manor.

– Niczym – powiedziała Robin. – Nie mamy w Londynie samochodu. – No tak, nie ma potrzeby – przyznał Strike, myśląc, że gdyby płacił Robin tyle, na ile zasługuje, mogliby sobie na niego pozwolić. – O co zamierzasz spytać Daniela Charda? – zagadnęła Robin. – O mnóstwo spraw – powiedział Strike, strzepując okruszki z ciemnej marynarki. – Po pierwsze, czy pokłócił się z Quine’em, a jeśli tak, to o co. Nie mam pojęcia, dlaczego Quine, choć najwidoczniej był skończonym kretynem, postanowił zaatakować człowieka, od którego zależało jego utrzymanie i który miał taką forsę, że mógł zrobić z niego miazgę w sądzie. Strike przez chwilę chrupał herbatnika, a potem połknął go i dodał: – Chyba że Jerry Waldegrave ma rację i podczas pisania tej książki Quine naprawdę przeżywał załamanie nerwowe, wyżywając się na każdym, kogo mógł winić za kiepską sprzedaż swoich książek. – Czy jego styl nie wydaje ci się zbyt spójny jak na kogoś przeżywającego załamanie nerwowe? – spytała Robin, która poprzedniego dnia, kiedy Strike jadł lancz z Elizabeth Tassel, skończyła czytać Bombyx Mori. – Składnia wydaje się zgrabna, ale chyba nie znajdziesz nikogo, kto nie zgodziłby się ze stwierdzeniem, że treść jest cholernie pokręcona. – Bardzo przypomina jego poprzednie dzieła. – Żadne z nich nie jest tak szalone jak Bombyx Mori – powiedział Strike. – W Grzechu Hobarta i w Braciach Balzac była przecież fabuła. – Tu też jest. – Tak? A może mała wycieczka Bombyxa to tylko wygodny sposób na zaatakowanie wielu różnych ludzi? Kiedy minęli zjazd na Heathrow, rozmawiając o urozmaiconej groteskowości powieści i śmiejąc się z jej niedorzecznych logicznych przeskoków i absurdów, padał już gęsty śnieg. Drzewa po obu stronach autostrady wyglądały tak, jakby oprószono je tonami cukru pudru. – Może Quine urodził się o czterysta lat za późno – powiedział Strike, wciąż jedząc herbatniki. – Elizabeth Tassel mówiła mi, że istnieje jakaś renesansowa tragedia zemsty, w której występuje zatruty kościotrup przebrany za kobietę. Podobno ktoś go przelatuje i umiera. Nie powiem, żeby to aż tak bardzo różniło się od Phallusa Impudicusa szykującego się do... – Przestań – przerwała mu Robin z bladym uśmiechem i wzdrygnęła się z obrzydzenia. Zamilkł jednak nie z powodu jej protestów czy poczucia odrazy. Kiedy mówił, głęboko w jego podświadomości coś mignęło. Ktoś mu mówił... Ktoś powiedział... To wspomnienie zniknęło jednak jak zwodniczy srebrzysty błysk, jak płotka w zarośniętym stawie. – Zatruty kościotrup – mruknął Strike, próbując złapać nieuchwytne wspomnienie, które mu jednak umknęło. – Wczoraj wieczorem skończyłam też czytać Grzech Hobarta – powiedziała Robin,

wyprzedzając powolną toyotę prius. – Lubisz się umartwiać – stwierdził Strike, sięgając po szóstego herbatnika. – Nie wiedziałem, że tak ci się to spodobało. – Nie spodobało mi się i dalej wcale nie było lepsze. Opowiada o... – ...hermafrodycie, który zachodzi w ciążę i usuwa dziecko, żeby nie kolidowało z jego literackimi ambicjami – dokończył Strike. – Czytałeś! – Nie, dowiedziałem się od Elizabeth Tassel. – Tam też jest zakrwawiony worek – powiedziała Robin. Strike spojrzał z ukosa na jej blady profil i poważną minę, z jaką obserwowała jezdnię, raz po raz zerkając we wsteczne lusterko. – Co jest w środku? – Usunięte dziecko – powiedziała Robin. – Okropność. Strike analizował tę informację, kiedy minęli zjazd na Maidenhead. – Dziwne – powiedział w końcu. – Groteskowe – powiedziała Robin. – Nie, dziwne – upierał się. – Quine się powtarza. To już druga rzecz z Grzechu Hobarta umieszczona w Bombyx Mori. Dwóch hermafrodytów, dwa zakrwawione worki. Dlaczego? – No nie – powiedziała Robin – niezupełnie są takie same. W Bombyx Mori zakrwawiony worek nie należy do hermafrodyty i w środku nie ma usuniętego dziecka... Może dotarł do kresu swojej inwencji – ciągnęła. – A może Bombyx Mori to coś w rodzaju... ostatniego ogniska z jego wszystkich pomysłów. – Okazał się raczej stosem pogrzebowym dla jego kariery. Strike siedział zagłębiony w myślach, podczas gdy sceneria za oknem stopniowo nabierała coraz bardziej wiejskiego charakteru. W prześwitach między drzewami ukazywały się szerokie zaśnieżone pola – biel na tle bieli pod perłowoszarym niebem – a na samochód wciąż padał gęsty śnieg. – Wiesz – powiedział w końcu Strike – widzę tu dwie możliwości. Albo Quine naprawdę przechodził załamanie nerwowe, stracił kontakt z tym, co tworzył, i uwierzył, że Bombyx Mori jest arcydziełem, albo chciał narobić jak najwięcej kłopotu i z jakiegoś powodu powielił wcześniejsze motywy. – Z jakiego? – To klucz – powiedział Strike. – Nawiązując do swoich poprzednich książek, pomagał ludziom zrozumieć, o co mu chodzi w Bombyx Mori. Próbował to przekazać, nie narażając się na pozwy o zniesławienie. Robin nie odrywała oczu od zaśnieżonej autostrady, ale lekko odwróciła twarz w stronę Strike’a i zmarszczyła brwi. – Myślisz, że to było celowe? Myślisz, że chciał wywołać te wszystkie problemy?

– Jeśli się nad tym zastanowić – powiedział Strike – to całkiem niezły biznesplan z punktu widzenia samolubnego, gruboskórnego mężczyzny, który prawie w ogóle nie sprzedaje książek. Narobić najwięcej kłopotu, jak się da, zawrzeć w książce zawoalowane rewelacje na temat sławnego pisarza – niech plotkują o niej w całym Londynie, niech grożą pozwami, niech mnóstwo ludzi się zdenerwuje... – a potem zaszyć się gdzieś, gdzie nie dotrą nakazy sądowe i zanim ktokolwiek zdąży cię powstrzymać, opublikować książkę w formie ebooka. – Przecież był wściekły, kiedy Elizabeth Tassel powiedziała, że nikt tego nie wyda. – Czy na pewno? – zamyślił się Strike. – Może tylko udawał? Może wiercił jej dziurę w brzuchu, namawiając, żeby to przeczytała, dlatego że szykował się do zainscenizowania pięknej kłótni w miejscu publicznym? Sprawia wrażenie wielkiego ekshibicjonisty. Może to wszystko było elementem jego planu marketingowego. Uważał, że Roper Chard zbyt słabo reklamuje jego książki. Słyszałem to od Leonory. – Więc myślisz, że już przed spotkaniem z Elizabeth Tassel zaplanował, że wybiegnie z restauracji? – Możliwe – powiedział Strike. – I że pójdzie na Talgarth Road? – Niewykluczone. Słońce już wzeszło i zalśniły zmrożone czubki drzew. – Dostał to, o czym marzył, prawda? – powiedział Strike, mrużąc oczy, gdy tysiące drobinek lodu zamigotały na przedniej szybie. – Nawet gdyby chciał, nie zdołałby zrobić swojej książce lepszej reklamy. Szkoda tylko, że nie dożył chwili, w której mógłby się zobaczyć w wiadomościach BBC. Niech to szlag – dodał pod nosem. – Co się stało? – Zjadłem wszystkie herbatniki... Przepraszam – powiedział skruszony. – Nie szkodzi – odrzekła rozbawiona Robin. – Jadłam śniadanie. – Ja nie – wyznał Strike. Jego niechęć do rozmawiania o amputowanej nodze rozpłynęła się w ciepłej kawie, w ich dyskusji i w dbałości Robin o jego wygodę. – Nie zdołałem założyć tej przeklętej protezy. Kolano spuchło mi jak diabli. Będę musiał pójść do jakiegoś lekarza. Minęły wieki, zanim wreszcie wyszedłem z domu. Tyle sama się domyśliła, ale doceniła zaufanie. Minęli pole golfowe. Chorągiewki sterczały na akrach miękkiej bieli, a żwirowe dołki wypełnione wodą wyglądały w zimowym świetle jak wypolerowane arkusze stopu cyny z ołowiem. Gdy zbliżali się do Swindon, zadzwoniła komórka Strike’a. Sprawdzając numer (obawiał się powtórnego telefonu od Niny Lascelles), zobaczył, że to Ilsa, jego przyjaciółka ze szkolnych lat. Z pewnym zaniepokojeniem zauważył też, że ma nieodebrane połączenie od Leonory Quine o wpół do siódmej, kiedy najprawdopodobniej mozolił się o kulach po Charing Cross Road.

– Cześć, Ilsa. Co słychać? – W zasadzie sporo – powiedziała. Jej głos brzmiał metalicznie i daleko. Domyślił się, że rozmawia, siedząc w samochodzie. – Czy zadzwoniła do ciebie w środę Leonora Quine? – Tak, spotkałyśmy się po południu – powiedziała. – Przed chwilą znowu z nią rozmawiałam. Mówiła, że rano próbowała się do ciebie dodzwonić, ale nie odebrałeś. – No tak, miałem wczesną pobudkę, pewnie nie usłyszałem dzwonka. – Dała mi pozwolenie, żeby ci przekazać... – Co się stało? – Wezwali ją na przesłuchanie. Właśnie jadę na komisariat. – Cholera – powiedział Strike. – Cholera! Co na nią mają? – Wspomniała, że znaleźli jakieś zdjęcia w sypialni jej i Quine’a. Wygląda na to, że lubił być wiązany i chętnie pozował wtedy do zdjęć – powiedziała Ilsa sarkastycznie rzeczowym tonem. – Poinformowała mnie o tym wszystkim, jakby mówiła o ogrodnictwie. Słyszał ciche odgłosy intensywnego ruchu ulicznego w centrum Londynu. Tu, na autostradzie najgłośniejszymi dźwiękami były świst wycieraczek, miarowy warkot mocnego silnika i od czasu do czasu szust samochodów lekkomyślnie wyprzedzających w tumanach śniegu. – Powinna była mieć wystarczająco rozumu, żeby pozbyć się tych zdjęć – powiedział Strike. – Udam, że nie słyszałam tej sugestii dotyczącej niszczenia dowodów – odrzekła Ilsa z udawaną surowością. – To nie są żadne cholerne dowody – powiedział Strike. – Chryste wszechmogący, przecież to oczywiste, że tych dwoje wiodło perwersyjne życie erotyczne: jak inaczej Leonora miałaby utrzymać przy sobie takiego mężczyznę jak Quine? Ale Anstis ma zbyt czysty umysł i wydaje mu się, że wszystko oprócz pozycji misjonarskiej świadczy o cholernych skłonnościach przestępczych. – A co ty możesz wiedzieć o seksualnych zwyczajach oficera śledczego? – spytała rozbawiona Ilsa. – To gość, którego wciągnąłem w Afganistanie na tylne siedzenie vikinga – mruknął Strike. – Aha – powiedziała Ilsa. – Postanowił przyskrzynić Leonorę. Ale jeśli znaleźli tylko sprośne zdjęcia... – Nie tylko. Wiedziałeś, że Quine’owie mieli garaż? Strike poczuł napięcie i nagłą obawę. Czy mógł się pomylić, tak bardzo się pomylić...? – Wiedziałeś czy nie? – dopytywała się Ilsa. – Co tam znaleźli? – spytał Strike, rezygnując z żartobliwego tonu. – Chyba nie flaki? – Co powiedziałeś? To zabrzmiało jak: „chyba nie flaki”! – Co znaleźli? – poprawił się. – Nie wiem, ale pewnie się dowiem, kiedy dotrę na miejsce. – Nie aresztowali jej?

– Wezwali ją tylko na przesłuchanie, ale są pewni, że to ona. Czuję to. A Leonora chyba nie zdaje sobie sprawy z powagi sytuacji. Kiedy do mnie zadzwoniła, mówiła tylko o tym, że jej córka będzie musiała zostać u sąsiadki, że jej córka się zdenerwuje... – Ta córka ma dwadzieścia cztery lata i jest opóźniona w rozwoju. – Aha – powiedziała Ilsa. – To smutne... Słuchaj, jestem już prawie na miejscu. Muszę kończyć. – Informuj mnie. – Nie spodziewaj się niczego w najbliższym czasie. Coś mi mówi, że to trochę potrwa. – Cholera – powtórzył Strike, kończąc połączenie. – Co się stało? Olbrzymia cysterna zmieniła pas, żeby wyprzedzić hondę civic z nalepką „dziecko w aucie” na tylnej szybie. Strike patrzył, jak jej gargantuiczne srebrne cielsko przypominające pocisk kołysze się rozpędzone na oblodzonej nawierzchni i z milczącą aprobatą zauważył, że Robin zwolniła, zostawiając sobie więcej miejsca na hamowanie. – Policja wezwała Leonorę na przesłuchanie. Robin wydała z siebie zduszony okrzyk. – Znaleźli w ich sypialni zdjęcia przedstawiające związanego Quine’a i coś jeszcze w garażu, ale Ilsa nie wie, co... Strike przeżył to nie po raz pierwszy: momentalne przejście od spokoju do katastrofy. Spowolnienie czasu. Wszystkie zmysły nagle naprężyły się jak sznur i krzyknęły. Cysterna zginała się w pół. Usłyszał, jak krzyczy: „HAMUJ!”, tak samo jak poprzednim razem, kiedy próbował uniknąć śmierci... Robin wcisnęła jednak pedał gazu. Samochód z warkotem ruszył naprzód. Nie było miejsca. Ciężarówka uderzyła bokiem w oblodzoną drogę i zaczęła się obracać. Honda wjechała na nią, koziołkowała i przewrócona na dach zjechała na pobocze. Jakiś golf zderzył się z mercedesem i sczepione pojazdy pędziły na kabinę cysterny... Mknęli w stronę przydrożnego rowu. Robin ominęła przewróconą hondę, tylko o włos unikając zderzenia. Kiedy rozpędzony land cruiser wjechał na szorstką nawierzchnię, Strike złapał uchwyt w drzwiach – czekało ich lądowanie w rowie i być może wywrotka. Zmierzał ku nim śmiercionośny koniec cysterny, ale jechali tak szybko, że udało im się go ominąć. Nastąpiło silne szarpnięcie, Strike uderzył głową w dach samochodu i bez szwanku wyjechali na oblodzony asfalt po drugiej stronie karambolu. – Kurwa jego... W końcu Robin zaczęła hamować, całkowicie panując nad pojazdem. Zatrzymała się na poboczu, twarz miała białą jak śnieg prószący na przednią szybę. – W tamtej hondzie jechało dziecko. Zanim zdążył cokolwiek powiedzieć, zniknęła, zatrzaskując za sobą drzwi.

Odwrócił się do tyłu, próbując chwycić kule z tylnego siedzenia. Nigdy nie odczuwał dotkliwiej swojej niepełnosprawności. Gdy zdołał przyciągnąć do siebie kule, usłyszał syreny. Mrużąc oczy, zauważył za zaśnieżoną tylną szybą dalekie migotanie niebieskiego światła. Już zjawiła się policja. A on był jednonogim ciężarem. Przeklinając, rzucił kule z powrotem do tyłu. Po dziesięciu minutach Robin wróciła do samochodu. – Wszystko w porządku – wydyszała. – Małemu nic się nie stało, jechał w foteliku. Kierowca ciężarówki jest cały zakrwawiony, ale nie stracił przytomności... – Nic ci nie jest? Trochę się trzęsła, lecz słysząc to pytanie, uśmiechnęła się. – Nie. Wszystko w porządku. Po prostu się wystraszyłam, że zobaczę martwe dziecko. – To dobrze – powiedział Strike, biorąc głęboki oddech. – Kurwa, gdzie się nauczyłaś tak jeździć? – A, byłam na dwóch kursach dla zaawansowanych kierowców – powiedziała Robin, wzruszając ramionami i odsuwając z oczu mokre włosy. Strike wciąż się na nią gapił. – Kiedy? – Niedługo po tym, jak rzuciłam studia. Miałam... miałam wtedy trudny okres i rzadko wychodziłam z domu. To był pomysł mojego taty. Zawsze uwielbiałam samochody. Poszłam tam po to, żeby mieć jakieś zajęcie – dodała, zapinając pasy i włączając silnik. – Kiedy jestem w domu, czasem jeżdżę poćwiczyć na farmie. Mój wujek ma pole i pozwala mi tam trenować. Strike nie odrywał od niej oczu. – Na pewno nie chcesz trochę odczekać, zanim...? – Nie. Podałam im swoje nazwisko i adres. Powinniśmy już jechać. Wrzuciła bieg i gładko wyjechała na autostradę. Strike wciąż wpatrywał się w jej spokojny profil. Znowu skupiła się na jezdni, była odprężona i pewnie trzymała kierownicę. – Widywałem w wojsku gorzej prowadzących kierowców defensywnych – powiedział. – To ci, którzy wożą generałów i szkolą się w uciekaniu przed ostrzałem. – Spojrzał do tyłu na poprzewracane pojazdy blokujące drogę. – Nadal nie wiem, jak ci się udało nas z tego wyciągnąć. Wypadek, którego cudem zdołali uniknąć, nie doprowadził Robin do łez, ale słysząc słowa pochwały i uznania, nagle poczuła, że za chwilę się rozpłacze i sprawi sobie zawód. Wielkim wysiłkiem woli zdusiła emocje do cichego śmiechu i powiedziała: – Zdajesz sobie sprawę, że gdybym zahamowała, wjechalibyśmy ślizgiem prosto na cysternę? – No tak – odrzekł Strike i też się roześmiał. – Nie wiem, dlaczego to powiedziałem – skłamał.

29 Z waszej lewej strony Istnieje ścieżka, która prowadzi Od nieczystego sumienia do lasu Podejrzliwości i lęku [...] Thomas Kyd, Tragedia hiszpańska (tłum. J. Kydryński)

Mimo że o mało nie uczestniczyli w wypadku, Strike i Robin dotarli do Tiverton w hrabstwie Devon tuż po dwunastej. Kierując się poleceniami z nawigacji satelitarnej, Robin minęła ciche wiejskie domy zwieńczone grubymi warstwami połyskliwej bieli, przejechała przez zadbany mostek nad rzeką koloru krzemienia i obok szesnastowiecznego kościoła o niespodziewanie majestatycznym wyglądzie, a w końcu dotarła na drugi kraniec miasteczka, gdzie w dyskretnej odległości od drogi umieszczono elektrycznie sterowaną bramę. Przystojny młody Filipińczyk w czymś, co wyglądało na mokasyny i za duży płaszcz, usiłował otworzyć bramę ręcznie. Kiedy zauważył land cruisera, skinął do Robin, żeby opuściła szybę. – Zamarzła – wyjaśnił zwięźle. – Proszę chwilę zaczekać. Siedzieli pięć minut, zanim w końcu udało mu się odmrozić bramę i odgarnąć nagromadzony śnieg, żeby móc otworzyć wrota. – Podrzucić pana do domu? – spytała Robin. Usiadł z tyłu obok kul Strike’a. – Przyjaciele pana Charda? – Spodziewa się nas – odpowiedział wymijająco Strike. Jechali długim, krętym prywatnym podjazdem. Land cruiser z łatwością radził sobie z grubą warstwą skrzypiącego śniegu, który spadł w ciągu nocy. Lśniące ciemnozielone liście rododendronów rosnących wzdłuż podjazdu odmówiły podtrzymywania ciężkiego śniegu, więc droga do domu była czarno-biała: przyprószony podjazd przytłaczały ściany gęstego listowia. Przed oczami Robin zaczęły wirować maleńkie świetliste punkciki. Od śniadania minęło bardzo dużo czasu, a Strike zjadł oczywiście wszystkie herbatniki. Lekkie poczucie odrealnienia i przypominające chorobę morską mdłości utrzymywały się, nawet gdy wysiadła z toyoty i spojrzała na Tithebarn House, który stał obok ciemnej plamy lasu przytulonej do jednej strony domu. Śmiały architekt przekształcił masywną podłużną konstrukcję: połowę dachu zastąpiono taflą szkła, drugą pokrywały chyba panele baterii słonecznych. Patrząc na miejsce, w którym budynek stawał się przezroczystym szkieletem na tle jasnoszarego nieba, Robin poczuła jeszcze silniejsze zawroty głowy. Przypomniało jej się koszmarne zdjęcie z telefonu Strike’a,

sklepiona przestrzeń ze szkła i światła, w której leżało okaleczone ciało Quine’a. – Nic ci nie jest? – spytał zatroskany Strike. Była bardzo blada. – Wszystko w porządku – powiedziała, chcąc zachować bohaterski status w jego oczach. Wciągając głęboko mroźne powietrze, poszła w stronę wejścia za Strikiem, który zaskakująco zwinnie poruszał się o kulach po ścieżce. Ich młody pasażer zniknął bez słowa. Daniel Chard osobiście otworzył drzwi. Miał na sobie długą, jakby chłopską koszulę ze stójką z żółtozielonego jedwabiu i luźne lniane spodnie. Podobnie jak Strike chodził o kulach, jego lewą stopę i łydkę zasłaniała gruba orteza. Chard spojrzał na dyndającą, pustą nogawkę Strike’a i przez kilka bolesnych sekund najwyraźniej nie był w stanie odwrócić wzroku. – A myślał pan, że to pan ma problemy – powiedział Strike, wyciągając rękę. Żarcik wypadł mizernie. Chard się nie uśmiechnął. Wciąż otaczała go ta sama aura onieśmielenia i wyobcowania co na przyjęciu. Uścisnął Strike’owi dłoń, nie patrząc mu w oczy, i powitał go słowami: – Myślałem, że rano odwoła pan wizytę. – Nie, udało nam się dojechać – powiedział niepotrzebnie Strike. – To moja asystentka Robin, przywiozła mnie. Mam nadzieję... – Oczywiście, nie może zostać na zewnątrz – powiedział chłodno Chard. – Zapraszam do środka. Odsunął się o kulach, żeby mogli przestąpić próg i wejść na wypolerowaną do połysku drewnianą podłogę koloru miodu. – Czy mogliby państwo zdjąć buty? Zza wahadłowych drzwi osadzonych w ceglanej ścianie po prawej stronie wyłoniła się tęga Filipinka w średnim wieku z czarnymi włosami spiętymi w kok. Cała była ubrana na czarno i trzymała dwa białe lniane worki, najwidoczniej oczekując, że Strike i Robin włożą do nich obuwie. Robin podała swoje. Dotyk desek pod stopami sprawił, że poczuła się dziwnie bezbronna. Strike tylko stał na jednej nodze. – A – zreflektował się Chard, znowu gapiąc się na pustą nogawkę. – Nie, chyba... Lepiej niech pan Strike nie zdejmuje buta, Nenito. Kobieta bez słowa wycofała się do kuchni. Z jakiegoś powodu wnętrze Tithebarn House spotęgowało nieprzyjemne zawroty głowy Robin. Tej olbrzymiej przestrzeni nie dzieliły żadne mury. Pierwsze piętro, do którego docierało się po spiralnych schodach ze stali i szkła, wisiało na grubych metalowych łańcuchach pod wysokim sufitem. Wysoko w górze widać było ogromne dwuosobowe łoże Charda, obite chyba czarną skórą, a jeszcze wyżej, na ceglanej ścianie zawieszono coś, co wyglądało jak olbrzymi krucyfiks z drutu kolczastego. Robin pospiesznie spuściła wzrok, czując jeszcze większe mdłości. Większość mebli na niższej kondygnacji składała się z sześcianów z białej albo czarnej skóry. Pionowe stalowe kaloryfery przeplatały się z pomysłowymi, prostymi regałami, także z drewna

i metalu. W oszczędnie umeblowanym pomieszczeniu dominowała naturalnej wielkości rzeźba z białego marmuru, przedstawiająca anielicę przycupniętą na skale, częściowo w przekroju odsłaniającym pół czaszki, kawałek wnętrzności i skrawek kości nogi. Robin, nie mogąc oderwać od niej oczu, zobaczyła, że pierś anielicy została przedstawiona pod postacią sterty pękatych kulek osadzonych na okrągłym mięśniu przypominającym blaszkę grzyba. To absurd, żeby mieć mdłości z powodu rozkrojonego ciała, które było zimnym, czystym kamieniem, zaledwie nieożywioną bielą i w niczym nie przypominało gnijących zwłok uwiecznionych komórką Strike’a... „Nie myśl o tym”... Powinna była poprosić Strike’a, żeby zostawił przynajmniej jednego herbatnika... Pot zrosił górną wargę Robin, jej głowę... – Dobrze się czujesz? – spytał ostro Strike. Miny na twarzach obu mężczyzn uświadomiły jej, że zbladła, i do strachu przed omdleniem dołączyło zażenowanie, że stała się dla Strike’a ciężarem. – Przepraszam – powiedziała odrętwiałymi ustami. – Długa podróż... Jeśli mogę prosić o szklankę wody... – Hm... Oczywiście – odrzekł Chard, jakby woda była towarem deficytowym. – Nenita? Ponownie zjawiła się kobieta w czerni. – Młoda dama prosi o szklankę wody – powiedział Chard. Nenita skinęła na Robin i poprowadziła ją w stronę kuchni. Wchodząc do środka, Robin usłyszała za sobą ciche stukanie kul wydawcy o drewnianą podłogę. Mignęły jej stalowe powierzchnie i pobielone ściany oraz młody, podwieziony niedawno mężczyzna, potrząsający teraz wielkim rondlem. Po chwili siedziała już na niskim taborecie. Robin myślała, że Chard przyjdzie za nią, żeby sprawdzić, czy nic jej się nie stało, ale gdy Nenita włożyła jej do ręki zimną szklankę, usłyszała jego głos dochodzący już gdzieś z góry: – Dzięki za naprawienie bramy, Manny. Młody mężczyzna nie odpowiedział. Robin usłyszała oddalające się postukiwanie kul Charda i świst kuchennych drzwi. – To moja wina – wyjaśnił Strike, kiedy wydawca do niego wrócił. Naprawdę miał wyrzuty sumienia. – Zjadłem cały prowiant, który przygotowała na podróż. – Nenita może jej coś dać – powiedział Chard. – Usiądziemy? Strike poszedł za nim, mijając marmurową anielicę, która mgliście odbijała się w ciepłej drewnianej podłodze, i podpierając się na czterech kulach skierowali się ku drugiemu końcowi pomieszczenia, gdzie wokół czarnego żelaznego pieca na drewno tworzył się krąg upragnionego ciepła. – Wspaniały dom – powiedział Strike, siadając na jednym z większych sześcianów z czarnej skóry i kładąc obok kule. Komplement nie był szczery. Strike wolał praktyczną wygodę i dom Charda wydał mu się powierzchowny i na pokaz.

– Tak, blisko współpracowałem z architektami – powiedział Chard z lekkim ożywieniem. – Tam jest gabinet – wskazał na kolejne, niemal niewidoczne drzwi – a tam basen. On również usiadł, wyciągając przed sobą nogę zakończoną grubą ortezą. – Co się panu stało? – spytał Strike i skinął głową w stronę złamanej nogi. Chard wskazał końcem kuli spiralne schody z metalu i szkła. – Musiało boleć – powiedział Strike, oceniając wzrokiem wysokość. – Trzask pękającej kości odbił się echem w całym domu – odrzekł Chard z dziwną satysfakcją. – Nie zdawałem sobie sprawy, że coś takiego słychać. Napije się pan herbaty albo kawy? – Byłbym wdzięczny za herbatę. Strike zobaczył, że Chard kładzie zdrową nogę na małej mosiężnej płytce obok fotela. Wystarczyło lekkie naciśnięcie, żeby z kuchni wynurzył się Manny. – Poproszę o herbatę, Manny – powiedział Chard z serdecznością, której nie było – co rzucało się w oczy – w jego normalnym zachowaniu. Młody mężczyzna znowu zniknął, jak zwykle posępny. – To St Michel’s Mount? – spytał Strike, wskazując obrazek zawieszony niedaleko pieca. Był to prymitywistyczny pejzaż namalowany na czymś, co wyglądało na deskę. – Dzieło Alfreda Wallisa – powiedział Chard, znów z lekkim przypływem entuzjazmu. – Prostota formy... prymitywizm i naiwność. Mój ojciec znał go osobiście. Wallis zajął się malarstwem dopiero po siedemdziesiątce. Zna pan Kornwalię? – Wychowałem się tam – powiedział Strike. Charda bardziej interesowało jednak mówienie o Alfredzie Wallisie. Znowu wspomniał, że artysta odkrył swoje prawdziwe métier dopiero w późniejszym okresie życia, i zaczął opowiadać o jego dziełach. Zupełnie nie zauważył braku zainteresowania Strike’a tym tematem. Chard nie lubił utrzymywać kontaktu wzrokowego. Jego oczy przesuwały się od obrazu ku elementom ogromnego ceglanego wnętrza i zahaczały o Strike’a chyba tylko przypadkiem. – Niedawno wrócił pan z Nowego Jorku, prawda? – spytał Strike, kiedy Chard brał oddech. – Tak, z trzydniowej konferencji – powiedział Chard i jego entuzjazm przygasł. Odnosiło się wrażenie, że powtarza wyświechtane frazesy, kiedy dodał: – To czasy pełne wyzwań. Pojawienie się elektronicznych czytników zmieniło zasady gry. Czyta pan? – spytał wprost. – Czasami – powiedział Strike. W jego mieszkaniu leżał sfatygowany egzemplarz kryminału Jamesa Ellroya i Strike od czterech tygodni starał się go dokończyć, ale wieczorami był przeważnie zbyt zmęczony, żeby się skupić. Jego ulubiona książka tkwiła w jednym z nierozpakowanych pudeł z dobytkiem na korytarzu. Miała dwadzieścia lat i od dawna do niej nie zaglądał. – Potrzebujemy czytelników – mruknął Daniel Chard. – Więcej czytelników. Mniej pisarzy. Strike powstrzymał się od riposty: „No, jednego właśnie się pozbyliście”. Manny wszedł z pleksiglasową tacą na nóżkach, którą postawił przed swoim pracodawcą. Chard

pochylił się, żeby nalać herbatę do wysokich kubków z białej porcelany. Strike zauważył, że jego skórzane meble nie wydawały irytujących dźwięków typowych dla kanapy w agencji przy Denmark Street, ale pewnie kosztowały z dziesięć razy więcej. Zaognione plamy na wierzchu dłoni Charda budziły równie bolesne skojarzenia jak na przyjęciu w wydawnictwie, a w jasnym świetle lamp umieszczonych pod spodem wiszącego pierwszego piętra wydawca wyglądał starzej niż z daleka. Prawdopodobnie miał około sześćdziesięciu lat, lecz wciąż był przystojny dzięki poważnym, ciemnym, głęboko osadzonym oczom, orlemu nosowi i wąskim ustom. – Zapomniał o mleku – zauważył Chard, wodząc wzrokiem po tacy. – Pije pan z mlekiem? – Tak – odrzekł Strike. Chard westchnął, ale zamiast nacisnąć mosiężną płytkę w podłodze, podźwignął się na zdrową nogę, sięgnął po kule i pokuśtykał w stronę kuchni. Strike w zamyśleniu odprowadził go wzrokiem. Współpracownicy uważali Daniela Charda za dziwaka, lecz Nina zaznaczyła, że jest bystry. Jego napady niekontrolowanego szału z powodu Bombyx Mori wydawały się Strike’owi reakcją przewrażliwionego mężczyzny o wątpliwej umiejętności oceny sytuacji. Pamiętał lekkie zakłopotanie tłumu, kiedy Chard mamrotał przemówienie na jubileuszowym przyjęciu. Dziwny, trudny do przejrzenia człowiek... Strike popatrzył w górę i zobaczył śnieg delikatnie padający na czysty dach wysoko nad marmurową anielicą. Doszedł do wniosku, że szkło musi być jakoś podgrzewane, żeby nie osadzały się płatki. Wróciło do niego wspomnienie Quine’a: wypatroszonego i związanego, nadpalonego i gnijącego pod sklepionym oknem. Podobnie jak Robin, nagle poczuł, że wysoki szklany sufit Tithebarn House budzi w nim nieprzyjemne skojarzenia. Chard wyszedł z kuchni i z powrotem przykuśtykał o kulach, niezdarnie trzymając w dłoni dzbanuszek z mlekiem. – Pewnie się pan zastanawia, dlaczego poprosiłem, żeby pan tu przyjechał – odezwał się wreszcie Chard, kiedy usiadł i obaj podnieśli kubki. Strike spojrzał na niego z miną mającą wyrażać gotowość do słuchania. – Potrzebuję kogoś, komu można zaufać – ciągnął Chard, nie czekając na odpowiedź Strike’a. – Kogoś spoza wydawnictwa. Rzucił Strike’owi przelotne spojrzenie i ponownie bezpiecznie skupił wzrok na Alfredzie Wallisie. – Chyba tylko ja zauważyłem – powiedział Chard – że Quine nie pracował sam. Miał wspólnika. – Wspólnika? – powtórzył w końcu Strike, gdyż Chard najwyraźniej oczekiwał jakiejś reakcji. – Tak – potwierdził z przekonaniem Chard. – Właśnie. Widzi pan, Bombyx Mori rzeczywiście jest w stylu Owena, ale pracował nad tym ktoś jeszcze. Ktoś mu pomagał. Ziemista cera Charda zarumieniła się. Złapał rączkę jednej z leżących obok kul i zaczął ją obracać w dłoniach. – Jeśli uda się dowieść, że mam rację, pewnie zainteresuje się tym policja, prawda? – spytał

Chard, który zdołał na chwilę spojrzeć Strike’owi prosto w twarz. – Czy jeśli Owena zamordowano z powodu tego, co napisał w Bombyx Mori, wina nie leży także po stronie wspólnika? – Wina? – powtórzył Strike. – Myśli pan, że to wspólnik przekonał Quine’a do umieszczenia w książce takiego materiału, mając nadzieję, że jakaś osoba trzecia dokona krwawej zemsty? – Ja... No cóż, nie jestem pewny – powiedział Chard, marszcząc brwi. – Możliwe, że nikt nie przewidział, co dokładnie się stanie, ale ten ktoś na pewno chciał narobić zamieszania. Kiedy zaciskał dłonie na kuli, bielały mu knykcie. – Dlaczego pan myśli, że Quine miał pomocnika? – spytał Strike. – Owen nie mógł wiedzieć o niektórych sprawach opisanych w Bombyx Mori, chyba że ktoś dostarczył mu informacji – powiedział Chard, tym razem patrząc na bok kamiennej anielicy. – Myślę, że wspólnik zainteresowałby policję przede wszystkim dlatego – odrzekł powoli Strike – że mógłby ją doprowadzić do mordercy. Rzeczywiście tak uważał, ale jednocześnie chciał przypomnieć Chardowi, że pisarz zginął w makabrycznych okolicznościach. Tożsamość mordercy najwidoczniej nie budziła jednak wielkiego zainteresowania Charda. – Tak pan myśli? – spytał wydawca, lekko marszcząc brwi. – Tak – powiedział Strike. – Tak myślę. Poza tym policja zainteresowałaby się wspólnikiem, bo mógłby rzucić światło na niektóre co bardziej tajemnicze fragmenty książki. Z pewnością będą analizowali hipotezę, że ktoś zabił Quine’a, żeby powstrzymać go od ujawnienia czegoś, co zasugerował w Bombyx Mori. Daniel Chard z zastygłą miną gapił się na Strike’a. – Tak. Nie przyszło mi... Tak. Ku zaskoczeniu Strike’a, wydawca podźwignął się na nogi i zaczął chodzić o kulach w tę i we w tę, kuśtykając w parodystycznej wersji pierwszych niepewnych ćwiczeń fizjoterapeutycznych, które kilka lat temu zalecono Strike’owi w szpitalu Selly Oak. Strike zdał sobie sprawę, że ma do czynienia z mężczyzną sprawnym fizycznie. Pod jedwabnymi rękawami falowały bicepsy. – W takim razie morderca... – zaczął Chard, lecz szybko zamilkł i spoglądając nad ramieniem Strike’a, warknął: – O co chodzi? Robin wyszła z kuchni i wyglądała już o wiele zdrowiej. – Przepraszam – powiedziała i zatrzymała się, wytrącona z równowagi. – To poufna rozmowa – odparł Chard. – Przykro mi. Czy mogłaby pani wrócić do kuchni? – Ale... Dobrze – ustąpiła zaskoczona Robin. Strike widział, że poczuła się urażona. Spojrzała na niego, oczekując, że coś powie, ale jej szef milczał. – No i zgubiłem wątek – rozzłościł się Chard, kiedy za Robin zamknęły się wahadłowe drzwi. – Zupełnie zapomniałem... – Mówił pan o mordercy.

– Tak. Tak – podchwycił jak maniak i znowu zaczął kuśtykać o kulach tam i z powrotem. – Morderca. Gdyby wiedział o wspólniku, mógłby zechcieć zaatakować także jego, prawda? I może tamten to sobie uświadomił – ciągnął Chard, zwracając się raczej do siebie niż do Strike’a i skupiając wzrok na drogiej podłodze. – Może dlatego... Tak. Za małym oknem najbliżej Strike’a widać było jedynie ciemną ścianę lasu obok domu i białe płatki opadające sennie na czarnym tle. – Nic mnie tak nie boli – odezwał się nagle Chard – jak brak lojalności. Przerwał energiczny marsz i odwrócił się w stronę detektywa. – Gdybym panu powiedział – zaczął – kto moim zdaniem pomógł Owenowi, i gdybym poprosił o dostarczenie mi dowodu, czy czułby się pan zobowiązany do przekazania tej informacji policji? Gładząc w zamyśleniu brodę niedoskonale ogoloną przed pospiesznym porannym wyjściem z mieszkania, Strike pomyślał, że ma do czynienia z delikatną sytuacją. – Jeśli prosi mnie pan o zweryfikowanie pańskich podejrzeń... – zaczął powoli. – Tak – powiedział Chard. – Tak, właśnie o to proszę. Chciałbym mieć pewność. – W takim razie nie, chyba nie musiałbym zawiadamiać policji o swoich działaniach. Jeśli jednak odkryję, że faktycznie był wspólnik i wszystko będzie wskazywało na to, że mógł zamordować Quine’a – albo że wie, kto to zrobił – naturalnie uznam za swój obowiązek poinformować o tym policję. Chard z powrotem usiadł na jednym z wielkich skórzanych sześcianów, niechcący upuszczając kule, które ze stukotem spadły na podłogę. – Cholera – powiedział, a gdy się pochylił, żeby sprawdzić, czy nie uszkodził lakierowanego drewna, jego niezadowolenie odbiło się echem od licznych twardych powierzchni wokół. – Wie pan, że wynajęła mnie też żona Quine’a, żebym spróbował znaleźć mordercę? – spytał Strike. – Coś słyszałem – powiedział Chard, wciąż oglądając deski w poszukiwaniu uszkodzeń. – Ale chyba te dwa dochodzenia nie będą ze sobą kolidowały? Strike pomyślał, że egocentryzm tego człowieka jest niebywały. Przypomniał sobie wykaligrafowane słowa Charda na kartce z fiołkami: „Odezwij się, proszę, jeśli będziesz czegoś potrzebowała”. Może podyktowała mu je sekretarka. – Chciałby mi pan powiedzieć, kto według pana był tym współpracownikiem Quine’a? – spytał Strike. – To niezwykle bolesna sprawa – wymamrotał Chard, wodząc wzrokiem od Alfreda Wallisa do kamiennej anielicy i w górę ku spiralnym schodom. Strike milczał. – To Jerry Waldegrave – powiedział Chard, zerkając na Strike’a i z powrotem odwracając wzrok. – Wyjaśnię panu, dlaczego go podejrzewam... Skąd wiem. Od tygodni dziwnie się zachowuje. Zauważyłem to po raz pierwszy, kiedy zadzwonił do mnie w sprawie Bombyx Mori, żeby

powiedzieć, co zrobił Quine. Nie był zakłopotany, nie przeprosił. – Oczekiwałby pan od Waldegrave’a przeprosin za coś, co napisał Quine? Pytanie wyraźnie zaskoczyło Charda. – No cóż, Owen był jednym z autorów Jerry’ego, więc tak, spodziewałbym się odrobiny żalu z powodu tego, że Owen przedstawił mnie w taki... w taki sposób. Niesforna wyobraźnia Strike’a ponownie ukazała mu nagiego Phallusa Impudicusa stojącego nad zwłokami młodego mężczyzny emanującego niezwykłym światłem. – Nie żyje pan w zgodzie z Waldegrave’em? – spytał. – Okazałem Jerry’emu Waldegrave’owi dużo wyrozumiałości. Mnóstwo wyrozumiałości – ciągnął, ignorując pytanie. – Kiedy rok temu poszedł na leczenie, wypłacałem mu pełną pensję. Może i czuje się pokrzywdzony – stwierdził – ale byłem po jego stronie, kiedy każdy inny człowiek, ostrożniejszy człowiek, wolałby pozostać bezstronny. Osobiste niepowodzenia Jerry’ego to nie moja wina. Jest między nami żal. Tak, powiedziałbym, że jest zdecydowanie dużo żalu, choć nic go nie uzasadnia. – Żal z jakiego powodu? – spytał Strike. – Jerry nie przepada za Michaelem Fancourtem – wymamrotał Chard, wpatrując się w płomienie w piecu na drewno. – Dawno temu Michael miał... romans z Fenellą, żoną Jerry’ego. Tak się złożyło, że nawet próbowałem wybić to Michaelowi z głowy ze względu na moją przyjaźń z Jerrym. Tak! – powiedział Chard, kiwając głową, wielce poruszony wspomnieniem swoich czynów. – Mówiłem Michaelowi, że postępuje niedobrze i niemądrze, nawet jeśli jest w stanie... Widzi pan, niedługo przedtem Michael stracił pierwszą żonę. On jednak nie docenił tej niechcianej rady. Obraził się i odszedł do innego wydawcy. Zarząd był bardzo niepocieszony – powiedział Chard. – Minęło ponad dwadzieścia lat, zanim udało nam się zwabić Michaela z powrotem. Po tak długim okresie – ciągnął Chard, a jego łysa głowa była jedną z wielu odbijających światło powierzchni pośród szkła, wypolerowanego drewna i stali – Jerry nie powinien oczekiwać, że jego osobiste niesnaski będą wyznaczały naszą politykę wydawniczą. Odkąd Michael zgodził się wrócić do Roper Chard, Jerry robi wszystko, żeby... żeby subtelnie, na setki drobnych sposobów podważyć mój autorytet. Moim zdaniem sprawa wyglądała tak – dodał Chard, zerkając raz po raz na Strike’a, żeby ocenić jego reakcję. – Jerry przekazał Owenowi poufną informację o umowie z Michaelem, którą próbowaliśmy trzymać w sekrecie. Owen, rzecz jasna, od ćwierć wieku był wrogiem Fancourta. Razem z Jerrym postanowili zatem obmyślić tę... tę odrażającą książkę, w której na mnie i na Michaela padają... obrzydliwe kalumnie, żeby w ten sposób odwrócić uwagę od powrotu Michaela do naszego wydawnictwa. To miał być akt zemsty na nas obu, na firmie i na wszystkich innych ludziach, których zachciało im się oczernić. Najbardziej wymowne jest to – ciągnął Chard, a jego głos odbijał się echem w pustej przestrzeni – że kiedy wyraźnie poleciłem Jerry’emu zamknąć maszynopis w bezpiecznym miejscu, pozwolił, by czytał go sobie każdy, komu przyszła ochota, i dopilnował, żeby zaczęto o tym plotkować w całym Londynie, a potem złożył wymówienie, zmuszając mnie

do szukania... – Kiedy Waldegrave złożył wymówienie? – spytał Strike. – Przedwczoraj – powiedział Chard i już po chwili wrócił do przerwanego wątku. – Bardzo się wzbraniał, kiedy poprosiłem, żeby razem ze mną podał Quine’a do sądu. Już sam ten fakt pokazuje... – Może myślał, że zaangażowanie prawników wzbudzi jeszcze większe zainteresowanie książką? – podsunął Strike. – Przecież sam też jest w Bombyx Mori, prawda? – Właśnie! – powiedział Chard i zachichotał. Strike po raz pierwszy widział go w dobrym humorze i nie był to przyjemny widok. – Niech pan nie sądzi po pozorach, panie Strike. O tym Owen nigdy nie wiedział. – O czym? – Krojczy to robota Jerry’ego. Uświadomiłem to sobie podczas trzeciego czytania – powiedział Chard. – Bardzo, bardzo sprytne: wygląda jak atak na Jerry’ego, ale tak naprawdę to próba zadania bólu Fenelli. Widzi pan, oni nadal są małżeństwem, tyle że bardzo nieszczęśliwym. Bardzo. Tak, zwróciłem na to uwagę, kiedy po raz kolejny czytałem tę książkę – ciągnął Chard. Gdy kiwał głową, światła w wiszącym suficie tworzyły falujące odbicia na jego czaszce. – To nie Owen stworzył Krojczego. On prawie nie zna Fenelli. Nie wiedział o tej starej historii. – Więc co właściwie symbolizuje zakrwawiony worek z karlicą w...? – Niech pan to wydobędzie z Jerry’ego – wszedł mu w słowo Chard. – Niech pan go zmusi do mówienia. Czemu miałbym mu pomagać w szerzeniu oszczerstw? – Tak się zastanawiam... – powiedział Strike, posłusznie zmieniając temat. Dlaczego Michael Fancourt zgodził się przejść do Roper Chard, kiedy pracował dla pana Quine? Przecież tak bardzo się nie lubili. Nastąpiło krótkie milczenie. – Nie byliśmy prawnie zobowiązani do wydania kolejnej książki Owena – powiedział Chard. – Mieliśmy pierwszeństwo negocjowania warunków. To wszystko. – Więc myśli pan, że Jerry Waldegrave powiedział Quine’owi, że niedługo zostanie odprawiony z kwitkiem, ponieważ wydawnictwo chce zadowolić Fancourta? – Tak – przyznał Chard, wpatrując się w swoje paznokcie. – Właśnie tak myślę. Poza tym obraziłem Owena podczas naszego ostatniego spotkania, a zatem wieść, że mogę chcieć zerwać naszą współpracę bez wątpienia pozbawiła go resztek lojalności, którą niegdyś mnie obdarzył, po tym jak go przyjąłem, kiedy wszyscy inni brytyjscy wydawcy spisali go na... – W jaki sposób go pan obraził? – Och, to się stało, kiedy po raz ostatni przyszedł do redakcji. Przyprowadził córkę. – Orlando? – Wspomniał mi, że nazwał ją tak na cześć tytułowej bohaterki powieści Virginii Woolf. – Chard zawahał się, jego oczy zerknęły w stronę Strike’a i znowu skupiły się na paznokciach. – Córka Owena... nie jest do końca zdrowa.

– Naprawdę? – powiedział Strike. – W jakim sensie? – Psychicznie – wymamrotał Chard. – Kiedy przyszli, byłem właśnie w dziale artystycznym. Owen powiedział, że ją oprowadza. W ogóle nie powinien był tego robić, ale Owen zawsze się panoszył... Zawsze miał roszczeniowe nastawienie i był zadufany w sobie... Jego córka chwyciła brudnymi łapami makietę okładki. Złapałem ją za rękę, żeby jej nie zepsuła... – Wykonał ten gest w powietrzu. Na wspomnienie aktu bliskiego profanacji twarz wykrzywiła mu się z obrzydzenia. – Postąpiłem instynktownie, wie pan, chciałem chronić okładkę, ale Orlando bardzo się zdenerwowała. Zrobiła scenę. Niezwykle żenującą i nieprzyjemną – mamrotał Chard, który mimo upływu czasu chyba znów cierpiał z tego powodu. – Prawie wpadła w histerię. Owen się wściekł. Bez wątpienia właśnie tym mu zawiniłem. Tym i sprowadzeniem Michaela Fancourta do Roper Chard. – Jak pan myśli – powiedział Strike – kto miał największe powody, żeby się zdenerwować po przeczytaniu Bombyx Mori? – Naprawdę nie wiem – odrzekł Chard. Po krótkim milczeniu dodał: – No cóż, wątpię, żeby Elizabeth Tassel była zachwycona, widząc się pod postacią pasożyta, po tych wszystkich latach, kiedy wyprowadzała Owena z przyjęć, żeby nie robił z siebie głupka po pijaku, ale obawiam się – zaznaczył oschle – że mam dla Elizabeth niewiele współczucia. Dopuściła do tego, żeby ta książka ujrzała światło dzienne. Rażące zaniedbanie. – Kontaktował się pan z Fancourtem po przeczytaniu maszynopisu? – spytał Strike. – Musiał się dowiedzieć, co zrobił Quine – powiedział Chard. – O wiele lepiej, że usłyszał to ode mnie. Właśnie wrócił z Paryża po odebraniu Prix Prévost. Ta rozmowa nie sprawiła mi przyjemności. – Jak zareagował? – Michael jest odporny – mruknął Chard. – Powiedział, żebym się nie przejmował i że Owen bardziej skrzywdził samego siebie niż kogokolwiek z nas. Michael raczej lubi mieć wrogów. Był zupełnie opanowany. – Wspomniał mu pan, co Quine napisał albo zasugerował na jego temat w książce? – Oczywiście – odrzekł Chard. – Nie mogłem pozwolić, żeby dowiedział się od kogoś innego. – I nie wydawał się przygnębiony? – Powiedział: „Ostatnie słowo będzie należało do mnie, Danielu. Ostatnie słowo będzie należało do mnie”. – Jak pan to zrozumiał? – Och, no cóż, Michael to słynny zabójca – odrzekł Chard z lekkim uśmiechem. – Potrafi człowieka zjechać pięcioma dobrze dobranymi... Kiedy mówię „zabójca” – zreflektował się Chard z nagłym i komicznym przestrachem – naturalnie mam na myśli literackie... – Oczywiście – uspokoił go Strike. – Pytał pan Fancourta, czy wniesie razem z panem pozew przeciwko Quine’owi?

– Michael gardzi sądami, jeśli chodzi o zadośćuczynienie za takie krzywdy. – Znał pan nieżyjącego już Josepha Northa, prawda? – spytał Strike swobodnym tonem. Mięśnie twarzy Charda napięły się: maska pod ciemniejącą skórą. – Dawno... To było bardzo dawno temu. – North przyjaźnił się z Quine’em, prawda? – Odrzuciłem powieść Joego Northa – powiedział Chard. Drżały mu wąskie usta. – Niczego więcej nie zrobiłem. Sześciu innych wydawców postąpiło tak samo. Ujmując to w kategoriach handlowych, popełniłem błąd. Książka pośmiertnie odniosła pewien sukces. Oczywiście – dodał lekceważąco – moim zdaniem Michael w dużej mierze napisał ją na nowo. – Quine miał do pana żal, że odrzucił pan książkę jego przyjaciela? – Tak. Robił z tego powodu dużo hałasu. – Ale mimo to przyszedł do Roper Chard? – Odmawiając Joemu Northowi, nie kierowałem się powodami natury osobistej – zaznaczył Chard, rumieniąc się. – Owen w końcu to zrozumiał. Znów zapadła niezręczna cisza. – No więc... Kiedy ktoś pana zatrudnia, żeby znalazł pan tego typu... przestępcę – powiedział Chard, z widocznym wysiłkiem zmieniając temat – współpracuje pan z policją czy...? – O tak – odrzekł Strike, przypominając sobie w tej niestosownej chwili niechęć, jaką niedawno wzbudził u przedstawicieli prawa, lecz był zadowolony, że Chard tak bardzo ułatwił mu zadanie. – Mam doskonałe kontakty w stołecznej policji. Pańskie poczynania raczej jej nie zainteresowały – dodał, kładąc lekki nacisk na pierwsze słowo. Prowokacyjne, sprytne sformułowanie zadziałało doskonale. – Policja analizowała moje poczynania? Chard mówił jak wystraszony chłopiec, nie potrafiąc stworzyć choćby pozorów opanowania, żeby chronić własną skórę. – No cóż, wie pan, to oczywiste, że policja przygląda się wszystkim osobom występującym w Bombyx Mori – powiedział od niechcenia Strike, popijając herbatę – i będzie ją interesowało wszystko, co robiliście po piątym listopada, kiedy Quine wyszedł z domu, zabierając ze sobą maszynopis. Ku wielkiemu zadowoleniu Strike’a, Chard natychmiast zaczął głośno analizować, co wtedy robił, najprawdopodobniej po to, żeby uspokoić nerwy. – Cóż, dowiedziałem się o tej książce dopiero siódmego – powiedział, wpatrując się w swoją unieruchomioną nogę. – Kiedy zadzwonił Jerry, byłem tutaj... Od razu pojechałem do Londynu... Manny mnie zawiózł. Spędziłem noc w domu, Manny i Nenita mogą to potwierdzić... W poniedziałek spotkałem się w redakcji z prawnikami, rozmawiałem z Jerrym... Wieczorem byłem na przyjęciu u bliskich przyjaciół w Notting Hill i znowu Manny odwiózł mnie do domu... We wtorek wcześnie się położyłem, bo w środę rano leciałem do Nowego Jorku. Byłem tam do trzynastego... Czternastego

cały dzień spędziłem w domu... Piętnastego... Mamrotanie Charda przeszło w milczenie. Może zdał sobie sprawę, że nie ma najmniejszej potrzeby, by tłumaczył się przed Strikiem. W przelotnych spojrzeniach, które rzucał detektywowi, nagle dała się zauważyć pewna podejrzliwość. Chard chciał zyskać sojusznika. Strike czuł, że wydawca nagle uświadomił sobie dwoistą naturę takiego związku. Detektyw wcale się jednak nie zmartwił. Dzięki tej rozmowie dowiedział się więcej, niż przypuszczał. Rezygnacja z jego usług oznaczałaby jedynie stratę finansową. Zjawił się Manny, cicho stąpając po podłodze. – Chce pan lancz? – spytał oschle Charda. – Za pięć minut – odrzekł Chard z uśmiechem. – Najpierw muszę pożegnać pana Strike’a. Manny oddalił się w butach na gumowej podeszwie. – Boczy się – wyjaśnił Chard Strike’owi i skrępowany cicho się roześmiał. – Nie podoba im się tutaj. Wolą Londyn. Podniósł kule z podłogi i podźwignął się na nich do pozycji stojącej. Strike postąpił tak samo, tyle że z większym wysiłkiem. – A jak się czuje... eee... pani Quine? – spytał Chard z miną człowieka, który poniewczasie wypełnia nakazy dobrego wychowania, kiedy kuśtykali niczym dziwne trzynogie zwierzęta z powrotem do drzwi. – To taka duża ruda kobieta, prawda? – Nie – odrzekł Strike. – Chuda. Siwiejąca. – Aha – powiedział Chard bez większego zainteresowania. – Poznałem jakąś inną. Strike przystanął obok wahadłowych drzwi do kuchni. Chard także się zatrzymał, wyglądał na niezadowolonego. – Obawiam się, że nie mam więcej czasu, panie Strike... – Ja też – odrzekł uprzejmie – ale wątpię, żeby moja asystentka była mi wdzięczna, gdybym ją tu zostawił. Chard najwidoczniej zapomniał o istnieniu Robin, którą tak bezceremonialnie odprawił. – Ach, tak, oczywiście... Manny! Nenita! – Jest w łazience – powiedziała tęga kobieta, wychodząc z kuchni z butami Robin w lnianym worku. Oczekiwanie upływało w lekko krępującej ciszy. Wreszcie zjawiła się Robin i z kamienną twarzą włożyła buty. Kiedy otworzyły się frontowe drzwi, zimne powietrze zaszczypało ich w ciepłe twarze. Strike uścisnął Chardowi rękę. Robin ruszyła prosto do samochodu i nie odzywając się do nikogo, wsiadła na miejsce kierowcy. Manny zjawił się w grubym płaszczu. – Pojadę z państwem – powiedział do Strike’a. – Otworzę bramę. – Manny, jeśli zamarzła, będą mogli zadzwonić domofonem – wtrącił się Chard, ale młody

mężczyzna nie zwrócił na niego uwagi i tak jak poprzednio wgramolił się do samochodu. Cała trójka sunęła w milczeniu po czarno-białym podjeździe. Nadal padał śnieg. Manny wcisnął przycisk pilota, który ze sobą zabrał, i brama otworzyła się bez trudu. – Dzięki – powiedział Strike, odwracając się, żeby spojrzeć na tylne siedzenie. – Obawiam się, że czeka cię zimna droga powrotna. Manny pociągnął nosem, wysiadł z samochodu i zatrzasnął drzwi. Gdy Robin wrzuciła pierwszy bieg, stanął jednak obok okna po stronie Strike’a. Wcisnęła hamulec. – Tak? – powiedział Strike, opuszczając szybę. – Wcale go nie zepchnąłem – oświadczył gwałtownie Manny. – Słucham? – Ze schodów – wyjaśnił Manny. – Nie zepchnąłem go. On kłamie. Strike i Robin wpatrywali się w niego bez słowa. – Wierzy mi pan? – Tak – odparł Strike. – No to w porządku – powiedział Manny, kiwając im na pożegnanie. – W porządku. Odwrócił się i ślizgając się trochę w butach na gumowej podeszwie, poszedł w stronę domu.

30 [...] jako że z przyjaźni i zaufania nigdy nie żartuję, zapoznam cię ze swym planem. Prawdę mówić i rozmawiać ze sobą otwarcie [...] William Congreve, Love for Love

Strike nalegał, żeby zatrzymali się na lancz w Burger Kingu przy Tiverton Services. – Musisz coś zjeść, zanim ruszymy w drogę. Robin weszła z nim do środka prawie bez słowa, nie nawiązując nawet do niedawnej zdumiewającej wypowiedzi Manny’ego. Jej chłodna i trochę udręczona mina właściwie nie zaskoczyła Strike’a, ale jednak się zniecierpliwił. Stanęła w kolejce po ich burgery, gdyż on nie był w stanie trzymać kul i jednocześnie jedzenia. – Słuchaj – powiedział, próbując rozładować napięcie, kiedy postawiła wyładowaną tacę na stoliku z laminatu – wiem, oczekiwałaś, że objadę Charda za to, że potraktował cię jak służbę. – Wcale nie – zaprzeczyła odruchowo. Słysząc, jak Strike mówi o tym na głos, poczuła, że zachowuje się jak nadąsane dziecko. – Jak sobie chcesz – powiedział i z rozdrażnieniem wzruszył ramionami, odgryzając wielki kęs pierwszego burgera. Przez kilka minut jedli niezadowoleni i milczący, aż ponownie dała o sobie znać wrodzona uczciwość Robin. – W porządku, masz trochę racji – powiedziała. – Robin – odrzekł Strike udobruchany tłustym jedzeniem i wzruszony jej szczerością – właśnie wyciągałem z niego cenne informacje. Nie wszczyna się kłótni z rozmówcą, który akurat się rozgadał. – Przepraszam za swoją amatorszczyznę – powiedziała, znowu zraniona. – Na litość boską – zniecierpliwił się. – Kto mówił, że jesteś...? – Z jakim zamiarem mnie tu zabrałeś? – spytała nagle ostrym tonem, gwałtownie odkładając nierozpakowanego burgera na tacę. Tłumiony żal z kilku ostatnich tygodni nagle się wyzwolił. Nie obchodziło jej, co usłyszy. Chciała poznać prawdę. Czy była tylko maszynistką i recepcjonistką, czy może kimś więcej? Czy została ze Strikiem i pomogła mu się wydostać z ubóstwa tylko po to, żeby odsunął ją na bok jak służącą? – Z jakim zamiarem? – powtórzył Strike, wpatrując się w nią. – Jak to z jakim zamia...? – Myślałam, że mam być... Myślałam, że to będzie moje... moje szkolenie – powiedziała zarumieniona Robin, a jej oczy nienaturalnie zalśniły. – Kilka razy o tym wspomniałeś, ale ostatnio mówisz, że chcesz zatrudnić kogoś innego. Zgodziłam się na niższe zarobki – ciągnęła drżącym głosem. – Odrzuciłam lepiej płatne posady. Myślałam, że chcesz, żebym była...

Długo tłumiona złość doprowadzała ją na skraj łez, ale postanowiła im nie ulegać. Fikcyjna partnerka Strike’a, którą sobie wyobrażała, na pewno by nie płakała – nie ta rzeczowa była policjantka, twarda i przechodząca wszystkie kryzysy bez najmniejszych emocji... – Myślałam, że chciałeś, żebym była... Nie przypuszczałam, że będę tylko odbierała telefony. – Nie zajmujesz się tylko odbieraniem telefonów – powiedział Strike, który właśnie skończył pierwszego burgera i patrzył spod krzaczastych brwi, jak Robin walczy ze złością. – W tym tygodniu obserwowałaś razem ze mną domy osób podejrzanych o morderstwo. Niedawno na autostradzie uratowałaś nam obojgu życie. Ale Robin nie pozwoliła mu odejść od tematu. – Czego oczekiwałeś, zatrzymując mnie w agencji? – Nie wiem, czy miałem jakiś konkretny plan – powiedział Strike powoli i niezgodnie z prawdą. – Nie przypuszczałem, że traktujesz tę pracę tak poważnie... że zależy ci na szkoleniu... – Jak mogłabym nie traktować jej poważnie? – spytała Robin podniesionym głosem. Gapiła się na nich czteroosobowa rodzina siedząca w kącie maleńkiej restauracji. Robin nie zwracała na nią uwagi. Nagle posiniała z wściekłości. Długa podróż w zimnie, Strike, który zjadł cały prowiant, jego zaskoczenie, kiedy odkrył, że Robin dobrze prowadzi, odesłanie jej do kuchni razem ze służbą Charda, a teraz to... – Płacisz mi połowę – połowę! – tego, co zarabiałabym w dziale kadr! Jak myślisz, dlaczego zostałam? Pomogłam ci. Pomogłam ci rozwiązać sprawę Luli Landry... – Okej – powiedział Strike, unosząc wielką, włochatą rękę. – Okej, słuchaj. Ale nie miej do mnie żalu, jeśli nie spodoba ci się to, co za chwilę usłyszysz. Wpatrywała się w niego zarumieniona, siedząc prosto na plastikowym krześle przed nietkniętym jedzeniem. – Rzeczywiście zatrudniłem cię z myślą, że mógłbym cię podszkolić. Nie miałem pieniędzy na kursy, ale pomyślałem, że dopóki nie będzie mnie na nie stać, mogłabyś się uczyć w czasie pracy. Robin milczała, postanawiając, że nie da się udobruchać, dopóki nie usłyszy dalszego ciągu. – Masz wielkie predyspozycje do tej roboty – powiedział Strike – ale zamierzasz poślubić człowieka, który nienawidzi tego, co robisz. Robin otworzyła usta i zamknęła je z powrotem. Wrażenie, że niespodziewanie zabrakło jej tchu, pozbawiło ją zdolności mowy. – Codziennie wychodzisz punktualnie... – Nieprawda! – zaprzeczyła z wściekłością. – Pewnie nie zauważyłeś, ale odmówiłam wzięcia wolnego dnia, żeby tu teraz być, zawiozłam cię aż do Devonu... – Dlatego że go nie ma – powiedział Strike. – Dlatego że Matthew się nie dowie. Wrażenie braku tchu przybrało na sile. Skąd Strike wiedział, że okłamała Matthew – jeśli nie wprost, to przez przemilczenie prawdy? – Nawet gdybyś miał... Bez względu na to, czy to prawda, czy nie – powiedziała niepewnie – to

moja sprawa, co robię ze swoim... O mojej karierze nie decyduje Matthew, tylko ja. – Byłem z Charlotte szesnaście lat z przerwami – odparł Strike, sięgając po drugiego burgera. – Przeważnie mieliśmy przerwy. Nienawidziła mojej pracy. To przez to ciągle się rozstawaliśmy. Między innymi przez to – poprawił się, absolutnie uczciwie. – Nie potrafiła zrozumieć, czym jest powołanie. Niektórzy ludzie tego nie potrafią. Dla nich praca to w najlepszym razie wyznacznik statusu i wypłata, sama w sobie nie ma wartości. Zaczął rozpakowywać burgera, a Robin mierzyła go wściekłym spojrzeniem. – Potrzebuję partnera, który może się zgodzić na nienormowany czas pracy – ciągnął Strike. – Kogoś, komu nie przeszkadza robota w weekendy. Nie mam pretensji do Matthew, że się o ciebie martwi... – Wcale się nie martwi. Powiedziała to, zanim zdążyła się zastanowić. Powodowana ogólnym pragnieniem zaprzeczania wszystkiemu, co mówi Strike, przeoczyła trudną do zaakceptowania prawdę. A prawda wyglądała tak, że Matthew miał bardzo ubogą wyobraźnię. Nie widział zakrwawionego Strike’a dźgniętego nożem przez zabójcę Luli Landry. Chyba nawet opis wypatroszonego i związanego Owena Quine’a przysłaniały mu gęste miazmaty zazdrości, przez które docierało do niego wszystko, co miało jakiś związek ze Strikiem. Jego niechęć do pracy narzeczonej nie miała nic wspólnego z opiekuńczością, do czego Robin jeszcze nigdy się przed sobą nie przyznała. – To, co robię, bywa niebezpieczne – ciągnął Strike, żując kolejny olbrzymi kęs burgera, jakby jej nie słyszał. – Przydaję ci się – powiedziała Robin głosem bardziej niewyraźnym niż głos Strike’a, mimo że nie miała niczego w ustach. – Wiem, że się przydajesz. Gdyby nie ty, nie byłbym teraz tu, gdzie jestem – odparł Strike. – Pomyłka agencji pracy tymczasowej jeszcze w nikim nie wzbudziła takiej wdzięczności jak we mnie. Jesteś niesamowita, nie zdołałbym... Nie płacz, do cholery, ta rodzinka już i tak się na nas gapi. – Guzik mnie to obchodzi – powiedziała Robin w garść papierowych serwetek i Strike się roześmiał. – Jeśli chcesz – zwrócił się do czubka jej rudozłotej głowy – będziesz mogła pójść na kurs detektywistyczny, kiedy uzbieram pieniądze. Ale jeśli zostaniesz moją partnerką, czasami będę cię prosił o robienie czegoś, co może się Matthew nie spodobać. Tylko tyle chciałem powiedzieć. Ten problem będziesz musiała rozwiązać sama. – Rozwiążę go – zapewniła Robin, tłumiąc przemożną chęć wybuchnięcia płaczem. – Właśnie tego chcę. Dlatego zostałam. – No to rozchmurz się, kurwa, i jedz burgera. Jedzenie z ogromną gulą w gardle przychodziło jej z trudem. Była roztrzęsiona, ale bardzo szczęśliwa. Nie pomyliła się: Strike dostrzegł w niej to, co sam posiadał. Nie byli ludźmi pracującymi wyłącznie dla pieniędzy...

– W takim razie opowiedz mi o Danielu Chardzie – poprosiła. Zrobił to, a wścibska czteroosobowa rodzina zabrała swoje rzeczy i wyszła, wciąż rzucając ukradkowe spojrzenia w stronę pary, której nie udało jej się rozgryźć (Czy to była sprzeczka kochanków? Kłótnia rodzinna? Jak to możliwe, że tak szybko się skończyła?). – To paranoik, trochę ekscentryczny, ma obsesję na swoim punkcie – podsumował Strike pięć minut później – ale możliwe, że coś jest na rzeczy. Jerry Waldegrave mógł współpracować z Quine’em. Z drugiej strony, mógł odejść z pracy, dlatego że miał dość Charda, który raczej nie sprawia wrażenia łatwego przełożonego. Chcesz kawy? Robin spojrzała na zegarek. Wciąż padał śnieg. Bała się opóźnień na autostradzie, które uniemożliwiłyby jej złapanie pociągu do Yorkshire, ale po ich rozmowie postanowiła zademonstrować swoje zaangażowanie w pracę, więc zgodziła się na kawę. Zresztą chciała powiedzieć Strike’owi coś jeszcze, siedząc naprzeciwko niego. Mówienie mu tego w samochodzie, gdzie nie mogłaby obserwować jego reakcji, byłoby znacznie mniej przyjemne. – Ja też dowiedziałam się czegoś o Chardzie – oznajmiła, wracając z dwoma kubkami i szarlotką dla Strike’a. – Plotkowałaś ze służbą? – Nie – powiedziała Robin. – Kiedy byłam w kuchni, prawie się do mnie nie odzywali. Chyba obydwoje byli w kiepskim humorze. – Chard mówił, że nie podoba im się w Devonie. Wolą Londyn. To brat i siostra? – Raczej matka i syn – odrzekła Robin. – Mówił do niej Mamu. W każdym razie powiedziałam, że muszę iść do łazienki, a toaleta dla służby jest tuż obok pracowni gospodarza. Daniel Chard doskonale zna się na anatomii – ciągnęła Robin. – Wszystkie ściany obwiesił wydrukami rysunków Leonarda da Vinci, a w kącie stoi model anatomiczny. Trochę przerażający: z wosku. Na sztalugach – dodała – zauważyłam bardzo szczegółowy rysunek przedstawiający Manny’ego. Leżącego na ziemi i nagiego. Strike odstawił kawę. – To bardzo interesujące informacje – powiedział powoli. – Przypuszczałam, że ci się spodobają – odrzekła Robin ze skromnym uśmiechem. – Rzucają ciekawe światło na zapewnienie Manny’ego, że nie zepchnął szefa ze schodów. – Twoja obecność naprawdę im się nie podobała – powiedziała Robin – ale to chyba moja wina. Napomknęłam, że jesteś prywatnym detektywem, tylko że Nenita tego nie zrozumiała. Nie mówi po angielsku tak dobrze jak Manny. No więc wyjaśniłam, że jesteś kimś w rodzaju policjanta. – I doszli do wniosku, że Chard mnie zaprosił, żeby donieść o przemocy ze strony Manny’ego. – Czy Chard w ogóle o tym wspomniał? – Ani słowem – powiedział Strike. – O wiele bardziej przejmował się rzekomą zdradą Waldegrave’a. Skorzystali z toalety i z powrotem wyszli na mróz. Idąc przez parking, musieli wytężać wzrok,

żeby cokolwiek widzieć w padającym śniegu. Na dachu toyoty zebrała się już cienka warstewka lodu. – Zdążysz na King’s Cross, prawda? – spytał Strike, spoglądając na zegarek. – Pod warunkiem, że nie napotkamy żadnych problemów na autostradzie – powiedziała Robin, dotykając ukradkiem drewnianej niemalowanej listwy po wewnętrznej stronie drzwi. Gdy wjechali na M4, gdzie na każdej tablicy elektronicznej ostrzegano przed złą pogodą i zredukowano dopuszczalną prędkość do dziewięćdziesięciu pięciu kilometrów na godzinę, zadzwoniła komórka Strike’a. – Ilsa? Co się dzieje? – Cześć, Corm. No cóż, mogło być gorzej. Nie aresztowali jej, ale ostro ją przesłuchiwali. Strike przełączył na głośnik z myślą o Robin i słuchali Ilsy oboje, podobnie marszcząc brwi w skupieniu. Samochód sunął przez kłęby wirującego śniegu wdzierające się na przednią szybę. – Bez wątpienia myślą, że to ona – powiedziała Ilsa. – Na jakiej podstawie? – Sprzyjające okoliczności – odrzekła Ilsa. – I jej zachowanie. Ona naprawdę sobie nie pomaga. Podczas przesłuchania strasznie zrzędziła i ciągle mówiła o tobie, co tylko ich denerwowało. Powiedziała, że dowiesz się, kto naprawdę to zrobił. – Niech to cholera – zdenerwował się Strike. – A co było w garażu? – No tak, garaż. W stercie śmieci znaleźli nadpaloną, zakrwawioną szmatę. – Wielka mi rzecz – oburzył się Strike. – Mogła tam leżeć od lat. – Zbada ją zakład medycyny sądowej, ale zgadzam się z tobą, to niewiele, zwłaszcza że nie odnaleźli jeszcze flaków. – Wiesz o flakach? – Teraz już wszyscy o nich wiedzą, Corm. Mówili o tym w wiadomościach. Strike i Robin wymienili przelotne spojrzenia. – Kiedy? – W porze obiadowej. Policja chyba wiedziała, że to się wyda, i wezwała ją, żeby spróbować coś z niej wycisnąć, zanim szczegóły wyjdą na jaw. – Ten wyciek to sprawka jednego z nich – powiedział Strike ze złością. – Poważne oskarżenie. – Wiem to od dziennikarza, który płaci temu gliniarzowi za gadanie. – Znasz interesujących ludzi, co? – To normalne w tej branży. Dzięki za telefon, Ilsa. – Nie ma sprawy. Postaraj się, żeby nie trafiła do więzienia, Corm. Nawet ją polubiłam. – Kto to był? – spytała Robin, kiedy Ilsa się rozłączyła. – Dawna szkolna przyjaciółka z Kornwalii. Prawniczka. Wyszła za jednego z moich londyńskich kumpli – wyjaśnił Strike. – Skontaktowałem z nią Leonorę, bo... O cholera.

Za zakrętem zobaczyli olbrzymi korek. Robin wcisnęła hamulec i zatrzymali się za peugeotem. – Cholera! – powtórzył Strike, spoglądając na nieruchomy profil Robin. – Następny wypadek – powiedziała Robin. – Widzę migające światła. Wyobraźnia podsunęła jej minę, jaką zrobi Matthew, kiedy będzie musiała do niego zadzwonić i powiedzieć, że nie przyjedzie, że spóźniła się na nocny pociąg. Pogrzeb jego matki... Jakim trzeba być człowiekiem, żeby nie przyjechać na pogrzeb? Już powinna tam być – w domu ojca Matta, pomagać w przygotowaniach, łagodzić napięcie. Jej torba powinna była już stać w jej dawnym pokoju w domu rodziców, a pogrzebowe ubranie – wisieć wyprasowane w jej dawnej szafie, gotowe do krótkiego spaceru do kościoła nazajutrz rano. Chowano panią Cunliffe, jej przyszłą teściową, ale ona postanowiła jechać w śniegu ze Strikiem, a teraz utknęli w korku trzysta kilometrów od cmentarza, na którym matka Matthew miała zostać złożona na wieczny spoczynek. „On mi nigdy nie wybaczy. Nigdy mi nie wybaczy, jeśli nie przyjadę na pogrzeb, dlatego że pojechałam ze Strikiem...” Dlaczego musiała dokonywać takiego wyboru akurat dzisiaj? Dlaczego pogoda musiała być taka okropna? Ze strachu ścisnęło ją w żołądku. Samochody stały bez ruchu. Strike nic nie powiedział, ale włączył radio. Samochód wypełniły dźwięki piosenki Take That śpiewających o tym, że właśnie dokonuje się postęp tam, gdzie go kiedyś nie było. Robin milczała, choć ta muzyka działała jej na nerwy. Samochody przesunęły się o kilka metrów. „Boże, proszę, pozwól mi zdążyć na King’s Cross” – modliła się w myślach Robin. Przez czterdzieści pięć minut pełzli w śniegu, a wokół szybko gasło popołudniowe światło. To, co niedawno wydawało się olbrzymim oceanem czasu pozostałego do odjazdu nocnego pociągu, zaczynało Robin przypominać gwałtownie wysychającą sadzawkę, w której wkrótce może siedzieć zupełnie sama, porzucona jak rozbitek. Teraz widzieli już przed sobą wypadek: policję, światła, zgruchotane polo. – Zdążysz – powiedział Strike, odzywając się po raz pierwszy, odkąd włączył radio. Czekali, aż kierujący ruchem gliniarz pozwoli im przejechać. – Masz mało czasu, ale zdążysz. Robin nie odpowiedziała. Czuła, że to wszystko jej wina, a nie jego. Strike proponował jej przecież dzień urlopu. To ona nalegała, żeby jechać z nim do Devonu, to ona skłamała Matthew w sprawie dostępności biletów w ciągu dnia. Powinna była raczej stać przez całą drogę z Londynu do Harrogate, niż nie zjawić się na pogrzebie pani Cunliffe. Strike był z Charlotte szesnaście lat z przerwami i praca detektywa rozbiła ich związek. Robin nie chciała stracić Matthew. Dlaczego to zrobiła: dlaczego zaproponowała Strike’owi, że go zawiezie? Na drodze było tłoczno i jechało się wolno. O piątej natrafili na godziny szczytu obok Reading i znowu musieli się zatrzymać. Strike nastawił radio na wiadomości. Robin próbowała się zainteresować tym, co powiedzą o zamordowaniu Quine’a, ale sercem była już w Yorkshire, jakby przeskoczyła nad wszystkimi pojazdami i pokonując trudne do przebycia kilometry, znalazła się

w domu. – Policja potwierdziła dziś, że zamordowany pisarz Owen Quine, którego zwłoki odkryto sześć dni temu w domu w londyńskim Barons Court, zginął w taki sam sposób jak bohater jego ostatniej, niewydanej książki. Nikogo jeszcze nie aresztowano w związku z tą sprawą. Komisarz Richard Anstis, który prowadzi dochodzenie, odpowiedział dziś po południu na pytania dziennikarzy. Strike zauważył, że Anstis wydawał się sztywny i spięty. Pewnie wolałby ujawnić te informacje w innych okolicznościach. – Chcielibyśmy porozmawiać z każdym, kto miał dostęp do maszynopisu ostatniej powieści pana Quine’a... – Panie komisarzu, czy może nam pan powiedzieć, jak właściwie zginął pan Quine? – spytał podekscytowany męski głos. – Czekamy na pełny raport z zakładu medycyny sądowej – powiedział Anstis i natychmiast zagłuszyła go jakaś dziennikarka: – Czy może pan potwierdzić, że morderca usunął części ciała pana Quine’a? – Część wnętrzności pana Quine’a została zabrana z miejsca zbrodni – powiedział Anstis. – Badamy różne tropy, ale będziemy wdzięczni obywatelom za wszelkie informacje. To przerażające przestępstwo i uważamy, że sprawca jest niezwykle niebezpieczny. – O nie – powiedziała zrozpaczona Robin i gdy Strike podniósł głowę, zobaczył w oddali ścianę czerwonych świateł. – Tylko nie kolejny wypadek... Strike gwałtownym ruchem wyłączył radio, opuścił szybę i wystawił głowę na wirujące płatki śniegu. – Nie – krzyknął do niej. – Ktoś utknął na poboczu... W zaspie... Za chwilę znowu ruszymy – zapewnił ją. Minęło jednak czterdzieści pięć minut, zanim ominęli zator. Na wszystkich trzech pasach panował tłok i dalsza droga upływała im w niemal żółwim tempie. – Nie zdążę – powiedziała Robin, czując suchość w ustach, kiedy wreszcie dotarli na przedmieścia Londynu. Było dwadzieścia po dziesiątej. – Zdążysz – powiedział Strike. – Wyłącz ten szajs – dodał, uciszając nawigację satelitarną – i nie zjeżdżaj tym zjazdem... – Przecież muszę cię wysadzić... – Zapomnij o mnie, nie musisz mnie nigdzie wysadzać... Następna w lewo... – Tu nie mogę, to jednokierunkowa! – W lewo! – ryknął, ciągnąc za kierownicę. – Nie rób tak, to niebezpie... – Chcesz zdążyć na ten cholerny pogrzeb? Gazu! I pierwsza w prawo... – Gdzie jesteśmy?

– Wiem, co robię – powiedział Strike, mrużąc oczy, żeby lepiej widzieć w śniegu. – Prosto... Tata mojego kumpla Nicka jest taksiarzem, nauczył mnie tego i owego... Znowu w prawo... Nie przejmuj się tym cholernym zakazem wjazdu. W taki wieczór nikt nie będzie stamtąd wyjeżdżał. Prosto i na światłach w lewo! – Nie mogę cię tak po prostu zostawić obok King’s Cross! – powiedziała, ślepo wypełniając jego polecenia. – Nie dasz rady prowadzić. Co zrobisz z samochodem? – Walić samochód, coś wymyślę. Tutaj skręć w drugą w prawo... Za pięć jedenasta zaśnieżone wieże Świętego Pankracego ukazały się Robin niczym niebiańska wizja. – Zatrzymaj się, wyskakuj i biegnij – powiedział Strike. – Zadzwoń, jeśli zdążysz. Jeśli nie, zaczekam tu. – Dziękuję! I pobiegła, pędząc po śniegu z torbą dyndającą w ręku. Strike patrzył, jak Robin znika w ciemności. Wyobraził sobie, jak trochę się ślizga na dworcowej podłodze, ale nie upada, jak gorączkowo rozgląda się na peronie... Zgodnie z jego poleceniem zostawiła auto przy krawężniku na zakazie zatrzymywania się. Strike wiedział, że jeśli jego asystentka zdąży na pociąg, czeka go utknięcie w samochodzie z wypożyczalni, którego nie będzie w stanie prowadzić i który z pewnością odholują służby porządkowe. Złote wskazówki zegara na Świętym Pankracym nieubłaganie sunęły w stronę jedenastej. Oczyma duszy Strike zobaczył zamykające się drzwi pociągu, Robin pędzącą po peronie z rozwianymi rudozłotymi włosami... Minęła minuta. Skupił wzrok na dworcowych drzwiach i czekał. Nie zjawiła się. Czekał dalej. Minęło pięć minut. Sześć. Zadzwoniła jego komórka. – Zdążyłaś? – Ledwo ledwo... Już prawie odjeżdżał... Cormoran, dziękuję, tak bardzo ci dziękuję... – Nie ma sprawy – powiedział, rozglądając się i patrząc na ciemną, skutą lodem ziemię, na coraz większy śnieg. – Miłej podróży. Lepiej się stąd zabiorę. Powodzenia jutro. – Dziękuję! – zawołała, kiedy się rozłączał. Sięgając po kule, pomyślał, że był jej to winien, lecz perspektywa brnięcia przez zaśnieżony Londyn na jednej nodze i zapłacenia wysokiego mandatu za porzucenie samochodu na środku miasta wcale nie wydała mu się przez to milsza.

31 Niebezpieczeństwo – ostroga wszystkich wielkich umysłów. George Chapman, The Revenge of Bussy d’Ambois

Danielowi Chardowi nie spodobałoby się w maleńkim wynajmowanym mieszkaniu na poddaszu przy Denmark Street – pomyślał Strike – chyba że dostrzegłby prymitywistyczny urok w konturach starego tostera albo lampki na biurku. Jeśli jednak przypadkiem było się facetem z jedną nogą, miało ono wiele zalet. W sobotni ranek kolano Strike’a wciąż nie było gotowe połączyć się z protezą, lecz wszystko znajdowało się w zasięgu ręki. Odległości można było pokonać kilkoma podskokami. Było jedzenie w lodówce, ciepła woda i papierosy. Tego dnia Strike naprawdę lubił swoje mieszkanie z zaparowanym oknem i śniegiem ledwie widocznym na zewnętrznym parapecie. Po śniadaniu leżał na łóżku i palił, postawiwszy kubek z ciemnobrązową herbatą na pudle obok służącym za stolik nocny. Jego zmarszczone brwi nie świadczyły o złym humorze, lecz o skupieniu. „Sześć dni i nic”. Nie było śladu po wnętrznościach, które zniknęły z ciała Quine’a, ani żadnych dowodów z zakładu medycyny sądowej pozwalających wskazać potencjalnego mordercę (Strike wiedział, że jeden włos albo odcisk zapobiegłby wczorajszemu bezowocnemu przesłuchaniu Leonory). Policjanci nie apelowali o informacje na temat tajemniczej postaci, która weszła do budynku tuż przed śmiercią Quine’a (Czyżby uznali ją za wytwór wyobraźni sąsiada w grubych okularach?). Nie było narzędzia zbrodni, żadnych obciążających nagrań, które ukazywałyby niespodziewanych gości składających wizytę przy Talgarth Road, żadni podejrzliwi przechodnie nie zauważyli świeżo skopanej ziemi, nigdzie nie ujawniono sterty gnijących flaków owiniętych w czarną burkę, nigdzie nie było śladu torby Quine’a zawierającej jego notatki do Bombyx Mori. Nic. Sześć dni. Zdarzało mu się łapać morderców w ciągu sześciu godzin, choć oczywiście były to niedbałe zbrodnie dokonane pod wpływem wściekłości i desperacji, gdzie fontanny tropów tryskały krwią, a spanikowani albo niedoświadczeni winowajcy zasypywali wszystkich wokół swoimi kłamstwami. Śmierć Quine’a była inna: dziwniejsza i bardziej złowroga. Podnosząc kubek do ust, Strike znów ujrzał zwłoki – i to tak wyraziście, jakby oglądał zdjęcia w swojej komórce. To była sztuka teatralna, scena. Choć niedawno ostro skrytykował za to Robin, sam także, chcąc nie chcąc, zadawał sobie pytanie: dlaczego ktoś to zrobił? Z zemsty? Z szaleństwa? Żeby coś ukryć (tylko co?)? Kwas solny usunął dowody, które mógł znaleźć zakład medycyny sądowej, czas zgonu pozostawał zagadką, sprawca pojawił się na miejscu zbrodni i zniknął stamtąd przez nikogo niezauważony. „Starannie

zaplanowane morderstwo. Przemyślany każdy szczegół. Sześć dni i ani jednego tropu...” Strike nie dał wiary oświadczeniu Anstisa, że policja ma ich kilka. Oczywiście stary przyjaciel przestał się z nim dzielić informacjami, po tym jak zaczął się stresować i ostrzegł Strike’a, żeby się nie wtrącał, żeby trzymał się od tego z daleka. Strike w zamyśleniu strzepnął popiół ze starego swetra i odpalił kolejnego papierosa od koniuszka poprzedniego. „Uważamy, że sprawca jest niezwykle niebezpieczny” – powiedział Anstis dziennikarzom. Strike uznał to oświadczenie za porażająco oczywiste i jednocześnie mylące. Coś mu się przypomniało: przypomniała mu się wielka przygoda w dniu osiemnastych urodzin Dave’a Polwortha. Polworth był najstarszym przyjacielem Strike’a, znali się od przedszkola. W dzieciństwie i okresie dojrzewania Strike regularnie wyprowadzał się z Kornwalii i wracał, odnawiając tę przyjaźń mimo zakłóceń powodowanych przez matkę Strike’a i jej kaprysy. Dave miał wujka, który jako nastolatek wyjechał do Australii i potem został multimilionerem. Zaprosił siostrzeńca, żeby przyjechał z kumplem na Antypody świętować swoje osiemnaste urodziny. Dwaj nastoletni chłopcy przelecieli pół świata. To była najlepsza przygoda w ich młodym życiu. Zatrzymali się w olbrzymim domu wujka Kevina przy plaży, zbudowanym ze szkła i lśniącego drewna, wyposażonym w barek w salonie. Połyskliwe fale rozbryzgiwały się w oślepiającym słońcu, jedli szaszłyki z olbrzymich różowych krewetek. Byli ludzie z obco brzmiącym akcentem, piwo, mnóstwo piwa, blondynki z karmelowymi nogami, jakich nie spotyka się w Kornwalii, a potem, w dniu urodzin Dave’a – rekin. – Są niebezpieczne, tylko jeśli ktoś je sprowokuje – powiedział wujek Kevin, wielbiciel nurkowania. – Nie ma mowy o dotykaniu, panowie, dobra? Żadnych wygłupów. Ale dla Dave’a Polwortha, który uwielbiał morze, serfował, łowił ryby i żeglował, wygłupy były esencją życia. Rekin, urodzony morderca, miał beznamiętne, nieruchome oczy i rzędy ostrych jak sztylety zębów, lecz Strike widział tylko leniwą obojętność żarłacza czarnopłetwego, kiedy nad nim płynęli, zatrwożeni szlachetnym pięknem. Wiedział, że rekin z przyjemnością odpłynąłby w głąb lazurowego błękitu, ale Dave postanowił go dotknąć. Wciąż miał bliznę: rekin odgryzł mu ładny kawałek przedramienia i Dave zachował jedynie częściowe czucie w prawym kciuku. Nie wpłynęło to jednak na jego zdolność do wykonywania pracy: Dave był inżynierem budownictwa wodno-lądowego w Bristolu. W Victory Inn, gdzie wciąż spotykali się na doom barze, kiedy Strike odwiedzał ciocię i wujka, nazywano go „Chum”[3]. Uparty, zuchwały i bez ustanku szukający mocnych wrażeń Polworth nadal w wolnym czasie nurkował, ale atlantyckie rekiny długoszpary zostawiał w spokoju. Na suficie nad łóżkiem Strike’a było leciutkie pęknięcie. Wątpił, by wcześniej je widział. Gdy śledził wzrokiem jego zarys, przypomniał sobie cień na tle morskiego dna i nagły obłok czarnej krwi,

okaleczone ciało Dave’a i niemy krzyk. Strike pomyślał, że człowiek, który zamordował Owena Quine’a, jest jak tamten żarłacz. Wśród podejrzanych nie było żadnych szalonych, niewybrednych drapieżców. Żaden z nich nie miał na koncie brutalnych występków. Inaczej niż w wielu sprawach o morderstwo, nie było tu śladu dawnych przewin prowadzących do drzwi podejrzanego, żadnej splamionej krwią przeszłości ciągnącej się za jednym z nich niczym worek podrobów dla głodnych psów. Ten morderca był rzadziej spotykaną, dziwniejszą bestią: taką, która skrywa swoją prawdziwą naturę, dopóki ktoś nie zakłóci jej spokoju. Owen Quine, podobnie jak Dave Polworth, lekkomyślnie sprowokował uśpionego mordercę i sprowadził na siebie straszliwą zgubę. Strike wielokrotnie słyszał oklepane stwierdzenie, że każdy jest w stanie zabić, ale wiedział, że to kłamstwo. Bez wątpienia istnieli ludzie mordujący z łatwością i z przyjemnością: spotkał kilku takich na swojej drodze. Miliony innych poddawano skutecznemu szkoleniu, ucząc ich sposobów pozbawiania życia – Strike był jednym z nich. Ludzie zabijali z oportunizmu – dla korzyści i w obronie, odkrywając w sobie zdolność przelania krwi, kiedy nie istniały alternatywne możliwości. Zdarzali się jednak także tacy, którzy powstrzymywali się nawet w sytuacji największego napięcia, nie umiejąc dążyć do korzyści wbrew wszystkiemu, chwycić okazji, przełamać ostatniego i największego tabu. Strike nie lekceważył tego, co było potrzebne, aby związać, zmaltretować i rozpłatać Owena Quine’a. Człowiek, który to zrobił, osiągnął swój cel i nie został przyłapany, skutecznie pozbył się dowodów i najwyraźniej nie przejawiał wystarczająco silnego cierpienia albo poczucia winy, żeby wzbudzić czyjś niepokój. To wszystko świadczyło o niebezpiecznej osobowości – o bardzo niebezpiecznej osobowości – nawet jeśli była to osobowość zaburzona. Dopóki ten ktoś nie został przyłapany i myślał, że nikt go nie podejrzewa, otaczającym go ludziom nie groziło niebezpieczeństwo. Gdyby jednak ktoś znowu go dotknął... być może tam, gdzie udało się go dotknąć Owenowi Quine’owi... – Kurwa – mruknął Srtrike i pospiesznie wrzucił do stojącej obok popielniczki papierosa, który spalił się niepostrzeżenie, parząc mu palce. Co zatem powinien był zrobić? Pomyślał, że skoro morderca nie zostawił właściwie żadnych śladów, trzeba znaleźć te, które prowadzą do zbrodni. Skoro po śmierci Quine’a brakowało tropów, pozostało przyjrzeć się kilku ostatnim dniom jego życia. Strike sięgnął po komórkę i spoglądając na nią, głęboko westchnął. Zadał sobie pytanie, czy istnieje jakiś inny sposób, żeby zdobyć pierwszą informację, której szukał? Przebiegł w myślach po długiej liście znajomych, odrzucając inne możliwości, gdy tylko się pojawiały. Wreszcie i bez większego entuzjazmu doszedł do wniosku, że największe szanse powodzenia rokuje osoba wybrana na początku: jego przyrodni brat Alexander. Mieli wspólnego sławnego ojca, ale nigdy nie mieszkali pod jednym dachem. Al, dziewięć lat młodszy od Strike’a, był synem Jonny’ego Rokeby’ego z prawego łoża, co oznaczało, że ich drogi

życiowe właściwie nigdy się nie krzyżowały. Al chodził do prywatnej szkoły w Szwajcarii i teraz mógł być wszędzie: w rezydencji Rokeby’ego w Los Angeles, na jachcie jakiegoś rapera, a nawet na białej plaży w Australii, gdyż trzecia żona Rokeby’ego pochodziła z Sydney. Spośród wszystkich przyrodnich braci i sióstr ze strony ojca Al okazał się najbardziej chętny do utrzymywania kontaktów ze starszym bratem. Strike pamiętał, jak Al odwiedził go w szpitalu, kiedy mina urwała mu nogę. Spotkanie było niezręczne, ale z perspektywy czasu wzruszające. Al przywiózł do Selly Oak propozycję Rokeby’ego, którą równie dobrze można było przysłać pocztą: ojciec oferował pomoc finansową na rozkręcenie agencji detektywistycznej. Al przekazał wieść z dumą, uznając ją za dowód altruizmu ojca. Strike był jednak pewny, że chodzi o coś zupełnie innego. Podejrzewał, że Rokeby albo jego doradcy obawiali się, iż jednonogi odznaczony weteran sprzeda historię swojego życia. Oferta prezentu miała mu zamknąć usta. Strike odrzucił hojny gest ojca, ale potem dostał odmowę ze wszystkich banków, do których zwrócił się o pożyczkę. Z wielkimi oporami zadzwonił zatem do Ala, odmawiając przyjęcia pieniędzy w prezencie, odrzucając propozycję spotkania się z ojcem, lecz pytając, czy mógłby te pieniądze pożyczyć. Najwidoczniej uraził tym niedoszłego darczyńcę. Później prawnik Rokeby’ego upominał się o miesięczne raty z gorliwością najbardziej pazernego banku. Gdyby Strike nie postanowił zatrzymać u siebie Robin, pożyczka byłaby już spłacona. Chciał ją spłacić przed Bożym Narodzeniem, żeby nie mieć u Jonny’ego Rokeby’ego żadnego długu wdzięczności, i właśnie dlatego przyjmował zlecenia, które zmuszały go do pracy osiem albo dziewięć godzin dziennie przez siedem dni w tygodniu. Żadna z tych rzeczy nie ułatwiała mu zadzwonienia do młodszego brata z prośbą o przysługę. Strike rozumiał lojalność Ala wobec ojca, którego Al najwyraźniej kochał, lecz każda wzmianka na temat Rokeby’ego siłą rzeczy tworzyła między nimi napiętą atmosferę. Telefon Ala zadzwonił kilka razy i w końcu Strike połączył się z pocztą głosową. Czując ulgę i równie wielkie rozczarowanie, zostawił krótką wiadomość, prosząc Ala, żeby do niego oddzwonił, a potem się rozłączył. Zapalił trzeciego papierosa od śniadania i ponownie skupił się na kontemplowaniu pęknięcia na suficie. Ślady prowadzące do zbrodni... Wiele zależało od tego, kiedy morderca zobaczył maszynopis, kiedy dostrzegł w nim potencjalny scenariusz morderstwa... Jeszcze raz przebiegł myślami po gronie podejrzanych, jakby byli kartami, które mu rozdano. Zastanawiał się, która z tych osób była zdolna do takiej zbrodni. Elizabeth Tassel, która nie kryła wściekłości i bólu, jakie wywołało w niej Bombyx Mori. Kathryn Kent, która twierdziła, że w ogóle tego nie czytała. Wciąż nieznana Pippa2011, której Quine czytał fragmenty książki już w październiku. Jerry Waldegrave, który miał maszynopis piątego, lecz jeśli wierzyć Chardowi, mógł wiedzieć o wiele wcześniej, co jest w środku. Daniel Chard, który twierdził, że zobaczył powieść dopiero siódmego i Michael Fancourt, który dowiedział się o niej od Charda. Owszem, było mnóstwo innych osób, podglądających i podczytujących ze śmiechem

najbardziej sprośne fragmenty książki rozesłane mejlem po całym Londynie przez Christiana Fishera, ale Strike’owi trudno było znaleźć cokolwiek na Fishera, młodego Ralpha z agencji Tassel albo na Ninę Lascelles. Żadne z nich nie występowało w Bombyx Mori i w zasadzie nie znało Quine’a. Strike pomyślał, że musi podejść bliżej – wystarczająco blisko, żeby zburzyć spokój ludzi, których życie zostało wyszydzone i zakłócone przez Owena Quine’a. Z tylko trochę większym entuzjazmem niż podczas dzwonienia do Ala otworzył listę kontaktów i zadzwonił do Niny Lascelles. Rozmowa była krótka. Nina zachwycona. Oczywiście, że może do niej wpaść wieczorem. Obiecała coś ugotować. Strike nie potrafił wymyślić innego sposobu poznania kolejnych szczegółów prywatnego życia Jerry’ego Waldegrave’a i reputacji Michaela Fancourta jako literackiego zabójcy, ale nie było mu tęskno do powtórzenia bolesnego zabiegu ponownego przyczepiania protezy, nie wspominając o wysiłku, żeby nazajutrz rano znowu wydostać się z pełnych nadziei objęć Niny Lascelles. Na szczęście przed wyjściem czekał go mecz Arsenalu z Aston Villa. Poza tym miał środki przeciwbólowe, papierosy, bekon i chleb. Skupiony na swojej wygodzie, pochłonięty mieszaniną futbolu i morderstwa, nie wpadł na to, żeby spojrzeć przez okno na zaśnieżoną ulicę, gdzie niezrażeni mrozem klienci napływali do sklepów muzycznych, pracowni rzemieślników produkujących instrumenty i do kawiarń. Gdyby to zrobił, być może zauważyłby smukłą postać w kapturze i czarnym płaszczu opierającą się o mur między numerami sześć i osiem, wpatrzoną w okno jego mieszkania. Choć wzrok miał dobry, prawdopodobnie nie dostrzegłby jednak noża do wykładzin rytmicznie obracanego w długich, delikatnych palcach.

32 Powstań, mój dobry aniele, Którego święta muzyka wypędza ze mnie tego złego ducha, Co mnie w łokieć trąca [...] Thomas Dekker, The Noble Spanish Soldier

Nawet z łańcuchami na kołach stary rodzinny land rover prowadzony przez matkę Robin miał problem między stacją York a Masham. Wycieraczki tworzyły zarys szybko znikających okien w kształcie wachlarzy, za którymi ciągnęły się drogi znane Robin od czasów dzieciństwa, odmienione teraz przez najgorszą zimę, jaką widziała od wielu lat. Śnieg nie ustawał i podróż, która powinna trwać godzinę, zajęła prawie trzy. Chwilami Robin myślała, że mimo wszystko spóźni się na pogrzeb. Przynajmniej mogła porozmawiać z Matthew przez komórkę, wyjaśnić, że jest już blisko. Powiedział, że kilka innych osób wciąż ma do pokonania wiele kilometrów. Bał się, że ciocia z Cambridge w ogóle nie da rady przyjechać. W domu Robin uniknęła przywitania z zaślinionym starym czekoladowym labradorem i pobiegła do pokoju na górę, żeby włożyć czarną sukienkę i płaszcz, nie zawracając sobie głowy ich prasowaniem. Z pośpiechu zaciągnęła rajstopy i musiała założyć nowe. Potem popędziła na dół. Na korytarzu już czekali jej rodzice i bracia. Szli razem w wirujących płatkach śniegu pod czarnymi parasolami, wchodząc na łagodne wzgórze, na które Robin wspinała się codziennie w czasach szkoły podstawowej, i przecinając szeroki plac w sercu jej starego rodzinnego miasteczka, zwróceni plecami do olbrzymiego komina miejscowego browaru. Sobotni targ odwołano. Nieliczni śmiałkowie, którzy rano przeszli przez plac, wyżłobili w śniegu głębokie kanały. Ślady stóp spotykały się pod kościołem, gdzie Robin zauważyła tłum odzianych na czarno żałobników. Wokół dachów bladozłotych georgiańskich domów otaczających plac biegły gzymsy z jasnego, zamarzniętego lodu i wciąż padał śnieg. Wzbierające morze bieli stopniowo pochłaniało ogromne prostokątne nagrobki na cmentarzu. Robin zadrżała, kiedy jej rodzina skręciła ku drzwiom kościoła Świętej Marii Dziewicy, mijając pozostałość po dziewięciowiecznym krzyżu na okrągłym trzonie o zastanawiająco pogańskim wyglądzie, a potem wreszcie ujrzała Matthew stojącego w przedsionku razem z ojcem i siostrą, bladego i oszałamiająco przystojnego w czarnym garniturze. Gdy na niego patrzyła, próbując pochwycić jego spojrzenie nad tłumem ludzi, do Matthew podeszła młoda kobieta i go uścisnęła. Robin rozpoznała Sarah Shadlock, przyjaciółkę Matthew ze studiów. Jej sposób przywitania się był chyba trochę niestosowny w tych okolicznościach, ale poczucie winy, które czuła Robin po tym, jak o mało nie spóźniła się na nocny pociąg i nie widziała się z Matthew prawie od tygodnia,

uświadomiło jej, że nie ma prawa mieć do narzeczonego żalu. – Robin – powiedział z ożywieniem na jej widok i zapominając uścisnąć rękę trzem osobom, wyciągnął do niej ramiona. Kiedy się do siebie tulili, poczuła pod powiekami szczypanie łez. To było prawdziwe życie: Matthew i dom... – Usiądź z przodu – powiedział, a ona zrobiła, co kazał, zostawiając rodzinę z tyłu kościoła, żeby usiąść w pierwszej ławce razem ze szwagrem Matthew huśtającym na kolanie małą córeczkę, który przywitał się z Robin posępnym kiwnięciem głową. Kościół był stary i piękny, Robin dobrze go znała dzięki nabożeństwom bożonarodzeniowym, wielkanocnym i dożynkowym, w których uczestniczyła przez całe życie razem z kolegami z podstawówki i rodziną. Jej wzrok powoli przesuwał się od jednego znajomego przedmiotu do drugiego. Wysoko w górze, na łuku prezbiterium widniał obraz sir Joshui Reynoldsa (albo przynajmniej któregoś z jego uczniów) i skupiła się na nim, próbując zapanować nad zdenerwowaniem. Przedstawiał zamgloną mistyczną scenę: anioła, który wpatrywał się w widoczny w oddali krzyż rozsiewający promienie złotego światła... Zastanawiała się, kto tak naprawdę to namalował: Reynolds czy może jakiś akolita z pracowni artysty? Po chwili poczuła się winna, że ulega wrodzonej ciekawości, zamiast czuć smutek z powodu śmierci pani Cunliffe... Myślała, że za kilka tygodni weźmie tu ślub. Jej suknia już wisiała w szafie w pustym pokoju, ale zamiast Robin przejściem między ławkami sunęła trumna pani Cunliffe, połyskując czernią i srebrem uchwytów. Owen Quine wciąż leżał w kostnicy... Nie było jeszcze lśniącej trumny dla jego wypatroszonego ciała, gnijącego i nadżartego kwasem... „Nie myśl o tym” – upomniała się surowo Robin, kiedy Matthew usiadł obok niej i poczuła ciepło jego nogi. Ostatnie dwadzieścia cztery godziny były tak pełne wydarzeń, że Robin nie mogła uwierzyć, iż jednak tu jest: w domu. Razem ze Strikiem mogli teraz leżeć w szpitalu, o mały włos nie wyrżnęli prosto w tę przewróconą cysternę... Kierowca był cały zakrwawiony... Pani Cunliffe w tej wyściełanej jedwabiem skrzyni pewnie nie miała nawet zadraśnięcia... „Nie myśl o tym”... Czuła się tak, jakby jej oczy zaczęły zauważać wszystkie nieprzyjemne szczegóły. Może oglądanie związanych i wypatroszonych zwłok zostawiało jakiś ślad, zmieniało sposób postrzegania świata? Trochę za późno uklękła do modlitwy, pod marznącymi kolanami poczuła szorstki podnóżek. „Biedna pani Cunliffe”... Tylko że matka Matthew nigdy za nią nie przepadała. „Bądź miła” – błagała się Robin, mimo że to była prawda. Pani Cunliffe nie podobało się, że Matthew jest tak długo związany z tą samą dziewczyną. Kiedyś – w obecności Robin – wspomniała, że młodym mężczyznom służy skakanie z kwiatka na kwiatek, odrobina szaleństwa... Robin wiedziała, że sposób, w jaki odeszła z uniwersytetu, na zawsze splamił ją w oczach pani Cunliffe. Zaledwie kilka metrów od Robin stał grobowiec sir Marmaduke’a Wyvilla. Wstając do pieśni,

Robin miała wrażenie, że naturalnej wielkości Wyvill w jakobickiej szacie gapi się na nią, ułożony poziomo na marmurowej półce, wsparty na łokciu i spoglądający na wiernych. Jego żona leżała poniżej w identycznej pozie. Obydwoje, z poduszką pod łokciem dla wygody ich marmurowych kości, byli w tych zuchwałych pozach dziwnie prawdziwi, a nad nimi, w pachach łuku, widniały alegoryczne wyobrażenia śmierci i śmiertelności. „Póki nas śmierć nie rozłączy”... Robin znowu zaczęła błądzić myślami: ona i Matthew, związani ze sobą na zawsze aż do śmierci... „Nie, nie związani... Nie myśl w ten sposób... Co się z tobą dzieje?”. Dopadło ją wyczerpanie. W pociągu było za gorąco i trzęsło. Budziła się co godzina, wystraszona, że utkną w śniegu. Matthew sięgnął po jej rękę i ścisnął jej palce. Pochówek odbył się najszybciej, jak pozwalała przyzwoitość, wśród mocno padającego śniegu. Nikt nie zwlekał z wyjściem z cmentarza. Nie tylko Robin wyraźnie się trzęsła. Wszyscy poszli do dużego ceglanego domu Cunliffe’ów i stłoczyli się w upragnionym cieple. Pan Cunliffe, zawsze trochę głośniejszy, niż należało, ciągle dolewał gościom do kieliszków i witał się z ludźmi, jakby to było przyjęcie. – Tęskniłem za tobą – powiedział Matthew. – Bez ciebie było okropnie. – Ja też za tobą tęskniłam – odrzekła Robin. – Żałuję, że nie mogłam tu być. „Znowu kłamstwo”. – Dziś nocuje u nas ciocia Sue – powiedział Matthew. – Może mógłbym przyjść do ciebie? Dobrze byłoby się trochę od tego oderwać. Od tygodnia pełno tu ludzi... – Jasne, wspaniale – powiedziała Robin, ściskając mu dłoń i ciesząc się, że nie będzie musiała nocować u Cunliffe’ów. Nie potrafiła się dogadać z siostrą Matthew, a pan Cunliffe wydawał jej się apodyktyczny. „Ale jeden wieczór mogłabyś z nimi wytrzymać” – upomniała się surowo. Czuła się tak, jakby jej się upiekło. Poszli zatem do domu Ellacottów stojącego niedaleko placu. Matthew lubił jej rodzinę. Z radością przebrał się z garnituru w dżinsy i pomógł jej mamie nakryć w kuchni do kolacji. Pani Ellacott, korpulentna kobieta z rudozłotymi włosami Robin upiętymi w niedbały kok, okazywała mu łagodną życzliwość. Miała liczne zainteresowania i pasje. Aktualnie starała się o dyplom z literatury angielskiej na Uniwersytecie Otwartym. – Jak ci idzie na studiach, Linda? – spytał Matthew, wyjmując na jej prośbę ciężką zapiekankę z piekarnika. – Przerabiamy Księżną d’Amalfi Webstera: „Szaleństwo dzikie mnie ogarnia”[4]. – Takie trudne? – spytał Matthew. – To cytat, skarbie. Och – z brzękiem upuściła na stół łyżkę do serwowania – przypomniało mi się... Założę się, że przegapiłam... Przeszła przez kuchnię i chwyciła „Radio Times”, które w domu Robin było zawsze pod ręką. – Nie, jest o dziewiątej. Chcę obejrzeć wywiad z Michaelem Fancourtem – wyjaśniła.

– Z Michaelem Fancourtem? – powiedziała Robin, odwracając się. – Dlaczego? – Ci wszyscy tragediopisarze z nurtu zemsty mocno wpłynęli na jego twórczość – odrzekła jej matka. – Mam nadzieję, że wyjaśni, dlaczego tak bardzo go fascynują. – Widzieliście to? – spytał Jonathan, najmłodszy brat Robin, wracając ze sklepu na rogu z mlekiem, o które poprosiła go matka. – Na pierwszej stronie, Rob. Ten pisarz z wyprutymi flakami... – Jon! – uciszyła go ostro pani Ellacott. Robin wiedziała, że matka nie zganiła syna dlatego, iż Matthew mógłby nie być zadowolony ze wspominania o pracy Robin, ale z powodu ogólniejszej awersji do rozmów o nagłej śmierci tuż po pogrzebie. – No co? – zdziwił się Jonathan i nie zważając na nakazy dobrego wychowania, podsunął Robin pod nos „Daily Express”. Teraz, kiedy prasa już wiedziała, co spotkało Quine’a, pisarz trafił na pierwszą stronę. AUTOR HORRORÓW OPISAŁ WŁASNĄ ŚMIERĆ Z RĘKI MORDERCY. „Trudno go uznać za autora horrorów... – pomyślała Robin. – Ale dobrze to brzmi w nagłówku”. – Myślisz, że twój szef rozwiąże tę sprawę? – spytał Jonathan, kartkując gazetę kciukiem. – Że znowu pokaże policji, kto jest lepszy? Robin zaczęła czytać artykuł nad ramieniem Jonathana, ale napotkała spojrzenie Matthew i się odsunęła. Gdy jedli kolację złożoną z duszonego mięsa i pieczonych ziemniaków, z torebki Robin rzuconej na zapadające się krzesło w kuchni wyłożonej kamiennymi płytkami dobiegło brzęczenie. Robin je zignorowała. Dopiero kiedy skończyli jeść i Matthew sumiennie pomagał jej matce posprzątać ze stołu, podeszła do torebki, żeby odsłuchać wiadomości. Ku swojemu wielkiemu zdziwieniu, zobaczyła nieodebrane połączenie od Strike’a. Gdy inni rozmawiali, rzuciła ukradkowe spojrzenie w stronę Matthew, który był zajęty wkładaniem talerzy do zmywarki, i połączyła się z pocztą głosową. „Masz jedną nową wiadomość. Otrzymana dzisiaj o dziewiętnastej dwadzieścia”. Rozległ się trzask, ale nikt się nie odezwał. Później usłyszała huk. I gdzieś w oddali krzyk Strike’a: – Nie, ani się waż, kurwa... I ryk bólu. A potem cisza. Trzaski na linii. Nieokreślone chrzęsty i odgłosy wleczenia czegoś po ziemi. Głośne sapanie, szuranie i... połączenie się urwało. Robin stała przerażona z telefonem przyciśniętym do ucha. – Co się stało? – spytał jej ojciec, który z okularami zsuniętymi do połowy nosa przystanął w drodze do kredensu, niosąc noże i widelce. – Chyba... Chyba mój szef... miał wypadek...

Drżącymi palcami wybrała numer Strike’a. Od razu połączyła się z pocztą głosową. Matthew stał na środku kuchni i obserwował ją z nieskrywanym niezadowoleniem.

33 Ciężki los kobietę czeka, gdy musi się zalecać! Thomas Dekker i Thomas Middleton, Cnotliwa ladacznica (tłum. J. Kydryński)

Strike nie słyszał, że dzwoni Robin, gdyż piętnaście minut wcześniej – choć o tym nie wiedział – jego komórka zamilkła po zderzeniu z ziemią. Nie zdawał sobie też sprawy, że kiedy telefon wyślizgiwał mu się z palców, kciuk uderzył w przycisk, wybierając jej numer. To się stało zaraz po jego wyjściu z budynku. Zamknęły się za nim drzwi prowadzące na ulicę i gdy trzymał w dłoni komórkę, czekając na telefon od kierowcy taksówki, którą niechętnie zamówił, po dwóch sekundach wybiegła na niego wysoka postać w czarnym płaszczu. Zobaczył niewyraźną plamę bladej skóry pod kapturem i szalikiem, wyciągnięte ramię – niewprawne, lecz zdeterminowane – i wycelowany prosto w niego nóż ściśnięty w drżącej dłoni. Szykując się do starcia, o mało znowu się nie poślizgnął, ale rąbnął ręką w drzwi, odzyskując równowagę, i właśnie wtedy wypadła mu komórka. Zaskoczony i wściekły na tę kobietę – kimkolwiek była – za krzywdę, jakiej doznało jego kolano podczas poprzedniego pościgu, głośno ryknął. Na ułamek sekundy znieruchomiała, a potem natarła na niego jeszcze raz. Kiedy zamachnął się laską na rękę, w której zauważył nóż do wykładzin, znowu wykręcił sobie kolano. Zawył z bólu, a ona odskoczyła, jakby nieświadomie go dźgnęła. Potem po raz drugi spanikowała i uciekła, biegnąc przez śnieg i zostawiając wściekłego, sfrustrowanego Strike’a, niezdolnego do pościgu i niemającego innego wyjścia, jak tylko szukać po omacku telefonu w śniegu. „Pieprzona noga!” Kiedy dzwoniła Robin, Strike siedział we wlekącej się taksówce i pocił się z bólu. Pocieszał się, że maleńkie trójkątne ostrze połyskujące w ręku jego prześladowczyni nie zdołało go dosięgnąć. Kolano, do którego przed spotkaniem z Niną czuł się w obowiązku przymocować protezę, znów przeszywał potworny ból i Strike gotował się ze złości, że nie był w stanie rzucić się w pogoń za swoją szaloną niedoszłą oprawczynią. Nigdy nie uderzył kobiety, nigdy z rozmysłem żadnej nie skrzywdził, ale na widok noża sunącego ku niemu w ciemności wyzbył się wszelkich skrupułów. Ku konsternacji taksówkarza, który w lusterku wstecznym obserwował ogromnego i wyraźnie wściekłego pasażera, Strike co rusz obracał się na siedzeniu, licząc, że zauważy ją idącą samotnie zatłoczonym w sobotni wieczór chodnikiem, przygarbioną w czarnym płaszczu, z nożem do wykładzin schowanym w kieszeni. Taksówka sunęła pod bożonarodzeniowymi światełkami na Oxford Street, pod ogromnymi, delikatnymi srebrnymi prezentami ozdobionymi złotymi kokardami, i po drodze Strike próbował zapanować nad wzburzeniem, nie czując żadnej przyjemności na myśl o bliskiej randce. Raz po raz

dzwoniła do niego Robin, ale nie czuł wibracji komórki, gdyż schował ją głęboko do kieszeni płaszcza, który leżał obok na siedzeniu. – Cześć – powiedziała Nina z wymuszonym uśmiechem, kiedy pół godziny po ustalonej porze otworzyła drzwi swojego mieszkania. – Przepraszam za spóźnienie – zaczął Strike i utykając, przestąpił próg. – Miałem wypadek po wyjściu z domu. Nadwyrężyłem nogę. Stojąc w płaszczu, uświadomił sobie, że niczego jej nie przyniósł. Powinien był kupić wino albo czekoladki i widząc, jak Nina wodzi po nim dużymi oczami, domyślił się, że ona także zwróciła na to uwagę. Była dobrze wychowana. Nagle Strike poczuł się trochę podle. – I zapomniałem wina, które ci kupiłem – skłamał. – Ale obciach. Wyrzuć mnie za drzwi. Kiedy się roześmiała – aczkolwiek bez przekonania – poczuł wibrowanie komórki w kieszeni i odruchowo ją wyjął. Robin. Nie miał pojęcia, co mogłaby od niego chcieć w sobotę. – Przepraszam – powiedział do Niny – muszę odebrać. To pilne. Moja asystentka... Uśmiech zniknął z twarzy Niny. Odwróciła się i wyszła z przedpokoju, zostawiając go tam w płaszczu. – Robin? – Nic ci nie jest? Co się stało? – Skąd...? – Dostałam wiadomość głosową, która brzmiała, jakby ktoś na ciebie napadł! – Chryste, zadzwoniłem do ciebie? Pewnie wtedy, kiedy upuściłem telefon. No tak, właśnie zostałem napadnięty... Pięć minut później, opowiedziawszy Robin, co się stało, powiesił płaszcz i kierując się zapachem, poszedł do salonu, gdzie Nina nakryła dla dwóch osób. W pomieszczeniu paliły się lampy. Posprzątała, wszędzie ustawiła świeże kwiaty. W powietrzu wisiał silny zapach przypalonego czosnku. – Przepraszam – powtórzył, kiedy zjawiła się z półmiskiem. – Czasem żałuję, że nie pracuję od dziewiątej do piątej. – Nalej sobie wina – powiedziała chłodno. Doskonale znał tę sytuację. Jakże często siedział naprzeciwko kobiety poirytowanej jego spóźnieniem, jego rozkojarzeniem, jego swobodnym stylem bycia. Przynajmniej tym razem wszystko rozgrywało się w stonowany sposób. Gdyby spóźnił się na kolację z Charlotte i tuż po wejściu do mieszkania odebrał telefon od innej kobiety, mógłby się spodziewać wina na twarzy i fruwających naczyń stołowych. Ta myśl sprawiła, że spojrzał na Ninę przychylniejszym okiem. – Detektywi to gówniany materiał na randki – oznajmił, kiedy usiadła. – Nie powiedziałabym, że „gówniany” – odrzekła łagodniejszym tonem. – Od takiej pracy pewnie trudno wziąć wolne.

Obserwowała go ogromnymi mysimi oczami. – Zeszłej nocy śniłeś mi się w koszmarze – powiedziała. – Świetnie wystartowaliśmy, prawda? – zażartował Strike i Nina się roześmiała. – No, w zasadzie to nie był koszmar o tobie. Szukaliśmy razem jelit Owena Quine’a. Upiła duży łyk wina, wpatrując się w niego. – Znaleźliśmy je? – spytał Strike, starając się zachować żartobliwy ton. – Tak. – Gdzie? Na tym etapie skorzystam z każdego tropu. – W dolnej szufladzie biurka Jerry’ego Waldegrave’a – powiedziała Nina i odniósł wrażenie, że stłumiła dreszcz. – To było naprawdę okropne. Kiedy ją wysunęłam, w środku były flaki i krew... I uderzyłeś Jerry’ego. Wtedy się obudziłam. To było takie realistyczne. Wypiła jeszcze trochę wina, nie tykając jedzenia. Strike, który pochłonął już kilka słusznych kęsów (dodała stanowczo za dużo czosnku, ale był głodny), poczuł, że nie okazuje dostatecznego współczucia. Pospiesznie połknął jedzenie i powiedział: – Brzmi strasznie. – Wszystko przez to, co pokazali wczoraj w wiadomościach – powiedziała, wpatrując się w niego. – Nikt nie zdawał sobie sprawy, nikt nie wiedział, że... że on zginął w taki sposób. Jak w Bombyx Mori. Nie wspomniałeś mi o tym – dodała i w czosnkowych wyziewach zabrzmiał oskarżycielski ton. – Nie mogłem – powiedział. – Ujawnianie tego rodzaju informacji to zadanie policji. – Dzisiaj można o tym przeczytać na pierwszej stronie „Daily Express”. Owenowi by się to spodobało. Jego nazwisko w nagłówkach. Ale żałuję, że to przeczytałam – dodała, rzucając mu ukradkowe spojrzenie. Miewał już do czynienia z tego rodzaju rozterkami. Niektórzy ludzie wzdrygali się, uświadamiając sobie, co widział, robił albo czego dotykał. Jakby rozsiewał zapach śmierci. Zawsze były kobiety, które ciągnęło do żołnierza, do policjanta: doświadczały zapośredniczonych emocji, czerpały zmysłową przyjemność z przemocy, jaką ten człowiek mógł widzieć albo jakiej się dopuszczał. Inne kobiety to odrzucało. Przypuszczał, że Nina należała do tej pierwszej grupy, lecz teraz, kiedy została zmuszona do zetknięcia się z prawdziwym okrucieństwem, sadyzmem i obłędem, odkryła, że koniec końców może jednak należeć do drugiego obozu. – Wczoraj w pracy było niefajnie – powiedziała. – Kiedy się dowiedzieliśmy, wszyscy... No bo jeśli zamordowano go w taki sposób, jeśli morderca skopiował scenę z książki... grono potencjalnych podejrzanych się zawęża, prawda? Mówię ci, teraz już nikt się nie śmieje z Bombyx Mori. To przypomina jedną z dawnych fabuł Michaela Fancourta z czasów, kiedy krytycy zarzucali mu zbytnią makabryczność... A Jerry złożył wymówienie. – Słyszałem. – Nie wiem dlaczego – powiedziała zdenerwowana. – Pracował w Roper Chard od wieków.

W ogóle jest jakiś nieswój. Ciągle zły, a zazwyczaj jest przecież uroczy. W dodatku znowu pije. I to dużo. Nadal nie jadła. – Był blisko związany z Quine’em? – spytał Strike. – Chyba bliżej, niż mu się wydawało – odparła powoli Nina. – Od bardzo dawna ze sobą współpracowali. Owen doprowadzał go do szału, jak zresztą wszystkich, ale Jerry jest naprawdę przybity, to widać. – Przypuszczam, że Quine nie lubił, kiedy ktoś poprawiał jego teksty. – Chyba bywał trudny – przyznała Nina – ale teraz Jerry nie pozwala na niego powiedzieć złego słowa. Ma obsesję na punkcie swojej teorii o załamaniu nerwowym. Słyszałeś go na przyjęciu. Uważa, że Owen był psychicznie chory i Bombyx Mori to tak naprawdę nie jego wina. I ciągle psioczy na Elizabeth Tassel, że pozwoliła tej książce trafić do obiegu. Niedawno przyszła porozmawiać o jednej ze swoich autorek... – O Gazeli Pengelly? – spytał Strike i Nina się roześmiała, wydając z siebie tłumiony okrzyk. – Chyba nie czytasz tego gówna?! Falujące biusty i wraki statków? – To imię utkwiło mi w pamięci – odrzekł Strike z uśmiechem. – Ale mówiłaś coś o Waldegravie. – Zobaczył, że zbliża się Liz, a kiedy przechodziła obok jego gabinetu, zatrzasnął drzwi. Widziałeś je, są ze szkła. O mało ich nie rozwalił. To było naprawdę niepotrzebne i mało subtelne, prawie dostaliśmy zawału. Liza Tassel wygląda upiornie – dodała Nina. – Okropnie. Gdyby była w formie, wpadłaby do gabinetu Jerry’ego i powiedziała, żeby darował sobie tę cholerną nieuprzejmość... – Naprawdę? – Dziwi cię to? O temperamencie Liz Tassel krążą legendy. Nina spojrzała na zegarek. – Dzisiaj wieczorem Michael Fancourt udziela wywiadu w telewizji. Nagrywam go – powiedziała, dolewając do obu kieliszków. Nadal niczego nie zjadła. – Nie miałbym nic przeciwko temu, żeby go obejrzeć – powiedział Strike. Rzuciła mu dziwne badawcze spojrzenie i domyślił się, że próbuje ocenić, w jakim stopniu jego obecność wynika z chęci wypytywania jej, a w jakim z ewentualnych planów związanych z jej szczupłym, chłopięcym ciałem. Znowu zadzwoniła jego komórka. Przez kilka sekund starał się ocenić, co będzie większe: obraza, jaką może wywołać, jeśli odbierze połączenie, czy szansa, że rozmowa przez telefon zwiastuje coś bardziej przydatnego niż opinie Niny o Jerrym Waldegravie. – Przepraszam – powiedział wreszcie, wyjmując komórkę z kieszeni. Dzwonił jego brat Al.

– Corm! – odezwał się głos wśród hałasów na linii. – Wspaniale cię słyszeć, brachu! – Cześć – odrzekł powściągliwie Strike. – Jak leci? – Świetnie! Jestem w Nowym Jorku, dopiero przed chwilą odsłuchałem twoją wiadomość. Czego potrzebujesz? Wiedział, że Strike dzwoni tylko wtedy, gdy czegoś chce, ale w przeciwieństwie do Niny chyba nie miał mu tego za złe. – Zastanawiałem się, czy nie poszedłbyś ze mną na kolację w najbliższy piątek – powiedział Strike – ale skoro jesteś w Nowym Jorku... – Wracam w środę. Byłoby fajnie. Mam zarezerwować stolik? – Tak – powiedział Strike. – Koniecznie w River Café. – Zajmę się tym – odrzekł Al, nie pytając dlaczego: może założył, że Strike ma słabość do dobrego włoskiego jedzenia. – Szczegóły prześlę ci SMS-em, dobra? Nie mogę się doczekać! Strike rozłączył się i już miał w ustach pierwszą sylabę przeprosin, ale Nina wyszła do kuchni. Atmosfera bez wątpienia stężała.

34 O Boże! Cóżem powiedział? Mój nieszczęsny język! William Congreve, Love for Love

– Miłość to złudzenie – powiedział Michael Fancourt na ekranie telewizora. – Złudzenie, urojenie, iluzja. Robin siedziała między Matthew a swoją matką na wypłowiałej, zapadającej się kanapie. Czekoladowy labrador leżał na podłodze przed kominkiem, leniwie stukając przez sen ogonem w dywan. Robin kleiły się oczy po dwóch prawie nieprzespanych nocach i dniach pełnych niespodziewanych stresów i emocji, ale bardzo usiłowała się skupić na Michaelu Fancourcie. Obok niej, trzymając na kolanach notes i długopis, siedziała pani Ellacott, która wyraziła optymistyczną nadzieję, że Fancourt rzuci kilka bon motów nadających się do wykorzystania w eseju o Websterze. – Z pewnością... – zaczął dziennikarz, ale Fancourt go zagłuszył. – My się nie kochamy. Kochamy wyobrażenie, jakie mamy o sobie nawzajem. Bardzo niewielu ludzi to rozumie albo jest w stanie się nad tym zastanowić. Ślepo wierzą w swoją moc tworzenia. W ostatecznym rozrachunku wszelka miłość jest miłością własną. Pan Ellacott zasnął z odchyloną głową w fotelu ustawionym najbliżej ognia i psa. Cichutko chrapał i okulary zsunęły mu się do połowy nosa. Wszyscy trzej bracia Robin dyskretnie wymknęli się z domu. Był sobotni wieczór i ich kumple czekali w Bay Horse na placu. Jon przyjechał na pogrzeb z uniwersytetu, ale wcale nie uważał, że ze względu na narzeczonego siostry powinien się wyrzec kilku kufli black sheep wypitych w towarzystwie braci przy poobijanych miedzianych stolikach obok otwartego kominka. Robin przypuszczała, że Matthew miał ochotę do nich dołączyć, ale uznał, że to nie przystoi. Utknął zatem przed telewizorem, oglądając program o literaturze, którego za nic nie zniósłby w domu. Przełączyłby na inny kanał, nie pytając Robin o zdanie i uznając za oczywiste, że jej także nie interesuje to, co ma do powiedzenia ten moralizujący mężczyzna ze skwaszoną miną. Robin pomyślała, że niełatwo lubić Michaela Fancourta. Linia zarówno jego ust, jak i brwi sugerowała głęboko zakorzenione poczucie wyższości. Dobrze znany prezenter wydawał się trochę zdenerwowany. – I właśnie to jest tematem pańskiej nowej...? – Jednym z tematów, owszem. Gdy bohater zdaje sobie sprawę, że najzwyczajniej powołał swoją żonę do życia siłą wyobraźni, nie wyrzuca sobie głupoty, lecz dąży do ukarania kobiety z krwi i kości, która jego zdaniem go nabrała. Jego pragnienie zemsty jest siłą napędową fabuły. – Aha – powiedziała cicho matka Robin, sięgając po długopis.

– Wielu z nas, być może większość – odrzekł dziennikarz – traktuje miłość jak oczyszczający ideał, raczej źródło bezinteresowności niż... – To tylko szukanie wymówek – podsumował Fancourt. – Jesteśmy ssakami, które potrzebują seksu, towarzystwa i z przyczyn związanych z przetrwaniem i reprodukcją poszukują bezpiecznej enklawy w postaci rodziny. Wybieramy tak zwanych ukochanych z najprymitywniejszych powodów: myślę, że słabość mojego bohatera do kobiety w kształcie gruszki rozumie się sama przez się. Ukochany człowiek śmieje się albo pachnie jak rodzic, który przychodził nam w sukurs w młodości, a cała reszta to projekcja, wszystko inne jest zmyślone... – Przyjaźń... – zaczął lekko zrozpaczony dziennikarz. – Gdybym mógł się zmusić do seksu z którymś z moich przyjaciół płci męskiej, wiódłbym szczęśliwsze i bardziej produktywne życie – powiedział Fancourt. – Niestety, jestem zaprogramowany na pożądanie formy żeńskiej, jakkolwiek bezowocnie. Wmawiam sobie zatem, że jedna kobieta jest bardziej fascynująca, lepiej współbrzmi z moimi potrzebami i pragnieniami niż inna. Jestem skomplikowaną, wysoce rozwiniętą i obdarzoną wielką wyobraźnią istotą, która czuje się zmuszona uzasadniać wybór dokonany na podstawie najprymitywniejszych przesłanek. Oto prawda, jaką pogrzebaliśmy pod tysiącami lat dworskich dyrdymałów. Robin zastanawiała się, co na litość boską pomyśli o tym wywiadzie żona Fancourta (pamiętała, że jest żonaty). Siedząca obok niej pani Ellacott zapisała kilka słów w notesie. – Wcale nie mówi o zemście – mruknęła Robin. Matka pokazała jej notes. Napisała w nim: Ale z niego menda. Robin zachichotała. Siedzący po drugiej stronie Matthew przechylił się i sięgnął po „Daily Express” zostawiony przez Jonathana na krześle. Przerzucił trzy pierwsze strony, na których obok Owena Quine’a kilkakrotnie pojawiało się nazwisko Strike’a i zaczął czytać artykuł o tym, jak pewna sieciówka zakazała puszczania bożonarodzeniowych piosenek Cliffa Richarda. – Krytykowano pana – powiedział dzielnie dziennikarz w telewizji – za sposób przedstawiania kobiet, a zwłaszcza... – Już słyszę, jak podczas naszej rozmowy krytycy biegną po długopisy jak karaluchy – prychnął Fancourt, wykrzywiając usta w coś, co miało uchodzić za uśmiech. – Niewiele spraw interesuje mnie w mniejszym stopniu niż to, co krytycy mówią o mnie i o moich dziełach. Matthew przewrócił następną stronę. Robin spojrzała w bok na zdjęcie leżącej cysterny, hondy civic po dachowaniu i poobijanego mercedesa. – To ten wypadek, w którym o mało się nie rozbiliśmy! – Co? – spytał Matthew. Powiedziała to bez zastanowienia. Mózg Robin zastygł. – To się stało na M4 – zaznaczył Matthew i prawie się roześmiał, zdziwiony, że mogła się aż tak pomylić, że nie umie rozpoznać autostrady. – A... no tak – powiedziała Robin, udając, że przygląda się tekstowi pod zdjęciem.

On jednak już zmarszczył brwi, już zrozumiał. – Naprawdę o mało nie uczestniczyłaś wczoraj w wypadku samochodowym? Mówił cicho, starając się nie przeszkadzać pani Ellacott, która śledziła wywiad z Fancourtem. Wahanie groziło śmiercią. Wybieraj. – Tak, naprawdę. Nie chciałam cię martwić. Wpatrywał się w nią bez słowa. Robin czuła, że siedząca z drugiej strony mama znowu robi notatki. – W tym wypadku? – spytał, wskazując zdjęcie. Pokiwała głową. – Co robiłaś na M4? – Musiałam zawieźć Cormorana na przesłuchanie. – Interesują mnie kobiety – powiedział dziennikarz – pańskie poglądy na temat kobiet... – Gdzie było to przesłuchanie, do diabła? – W Devonie – powiedziała Robin. – W Devonie? – Znowu rozwalił sobie nogę. Sam nie dałby rady tam dojechać. – Zawiozłaś go do Devonu? – Tak, Matt, zawiozłam go do... – Więc dlatego nie przyjechałaś wczoraj? Żeby móc... – Oczywiście, że nie. Rzucił gazetę, wstał i wyszedł z pokoju. Robin poczuła się słabo. Spojrzała na drzwi, którymi wprawdzie nie trzasnął, ale które zamknął wystarczająco głośno, by jej ojciec poruszył się we śnie i zamamrotał pod nosem, a labrador się obudził. – Zostaw go w spokoju – doradziła jej matka, nie odrywając oczu od ekranu. Zrozpaczona Robin gwałtownie odwróciła się w jej stronę. – Cormoran musiał jechać do Devonu, a nie mógł prowadzić z jedną nogą... – Przede mną nie musisz się tłumaczyć – powiedziała pani Ellacott. – Ale teraz Matt myśli, że skłamałam, kiedy mówiłam, że nie jestem w stanie przyjechać dzień wcześniej. – A skłamałaś? – spytała jej matka, wciąż świdrując wzrokiem Michaela Fancourta. – Leżeć, Rowntree, nie jesteś przezroczysty. – No cóż, mogłabym przyjechać, gdybym kupiła bilet w pierwszej klasie – przyznała Robin, a labrador ziewnął, przeciągnął się i znowu ułożył na dywaniku przed kominkiem. – Ale już zapłaciłam za nocny. – Matt ciągle mówi, o ile więcej byś zarabiała, gdybyś przyjęła tę pracę w dziale kadr – powiedziała jej matka, patrząc na ekran telewizora. – Powinien się cieszyć, że jesteś taka oszczędna. A teraz cicho, chcę posłuchać o zemście. Dziennikarz próbował sformułować pytanie.

– Jednak w kwestii kobiet nie zawsze był pan... Współczesne obyczaje, tak zwana poprawność polityczna... Mam na myśli przede wszystkim pańskie stwierdzenie, że kobiety w literaturze... – Znowu to? – zdziwił się Fancourt, uderzając dłońmi w kolana (dziennikarz aż podskoczył). – Mówiłem, że największe pisarki, prawie bez wyjątku, były bezdzietne. To fakt. Powiedziałem też, że, ogólnie biorąc, kobiety, ze względu na ich pragnienie macierzyństwa, nie są zdolne do koniecznego, pełnego determinacji skupienia, jakiego wymaga tworzenie literatury, prawdziwej literatury. Nie cofam tego. To fakt. Robin obracała pierścionek zaręczynowy na palcu, rozdarta między pragnieniem pójścia za Matthew i przekonania go, że nie zrobiła niczego złego, a złością, że takie przekonywanie w ogóle jest konieczne. Zawsze najważniejsze były jego obowiązki zawodowe. Nie przypominała sobie, żeby kiedykolwiek przepraszał za nadgodziny, za zadania, które wymagały podróży na drugi koniec Londynu i kończyły się powrotem o ósmej wieczorem... – Zamierzałem powiedzieć – wtrącił pospiesznie dziennikarz z przypochlebnym uśmiechem – że pańska nowa książka może zamknąć tym krytykom usta. Moim zdaniem główna postać żeńska została potraktowana z ogromnym zrozumieniem, z prawdziwą empatią. Oczywiście – zerknął do notatek i szybko podniósł głowę; Robin wyczuwała jego zdenerwowanie – trudno uniknąć odniesień... Przypuszczam, że pisząc o samobójstwie młodej kobiety jest pan przygotowany... Na pewno się pan spodziewa... – Że głupi ludzie uznają, iż napisałem autobiograficzną relację z samobójstwa mojej pierwszej żony? – No cóż, niektórzy z pewnością dostrzegą w tym... Na pewno pojawią się pytania... – Może w takim razie coś wyjaśnię – powiedział Fancourt i na chwilę zamilkł. Siedzieli przed podłużnym oknem z widokiem na skąpany w słońcu i targany wiatrem trawnik. Robin zastanawiała się przez chwilę, kiedy nagrywano ten wywiad – najwyraźniej jeszcze przed śnieżycą – lecz jej myśli zdominował Matthew. Powinna była do niego pójść, a jednak wciąż siedziała na kanapie. – Kiedy Ku... Ellie umarła – zaczął Fancourt. – Kiedy umarła... Zbliżenie jego twarzy wydało się boleśnie natrętne. Maleńkie zmarszczki w kącikach jego oczu pogłębiły się, kiedy zamknął powieki. Kanciasta dłoń uniosła się, żeby zasłonić twarz. Wyglądało na to, że Michael Fancourt płacze. – I to by było na tyle, jeśli chodzi o miłość jako złudzenie i iluzję – westchnęła pani Ellacott, odrzucając długopis. – Kiepsko. Oczekiwałam krwi i flaków, Michael. Krwi i flaków. Robin, nie będąc w stanie dłużej wytrzymać bezczynności, podniosła się i ruszyła w stronę drzwi. To nie była zwyczajna sytuacja. Właśnie pochowano matkę Matthew. Wypadało przeprosić, oczyścić atmosferę.

35 Wszyscy popełniamy błędy, sir. Jeśli pan to zrozumie, dalsze przeprosiny staną się zbędne. William Congreve, The Old Bachelor

Niedzielne opiniotwórcze gazety starały się znaleźć godziwą równowagę między obiektywną oceną życia i twórczości Owena Quine’a a makabryczną, gotycką naturą jego śmierci. „Mało znacząca postać ze świata literatury, chwilami interesująca, ostatnio skręcająca w stronę autoparodii, zepchnięta na drugi plan przez kolegów po fachu, lecz wciąż znakująca swój własny przestarzały szlak” – napisano w „Sunday Times” w kolumnie na pierwszej stronie, obiecując więcej wrażeń słowami: „Sadystyczny scenariusz: zob. str. 10–11” i umieszczonym obok małym zdjęciem Kennetha Halliwella opatrzonym hasłem: „Książki i ludzie pióra: mordercy w literaturze, str. 3”. „Pogłoski o niewydanej powieści, która rzekomo zainspirowała mordercę, wychodzą już poza londyńskie kręgi literackie – informował czytelników „Observer”. – Gdyby nie nakazy dobrego smaku, Roper Chard miałoby w rękach murowany bestseller”. ZBEREŹNY PISARZ WYPATROSZONY PODCZAS EROTYCZNEJ ZABAWY – oznajmiało „Sunday People”. Strike kupił te wszystkie gazety, wracając od Niny Lascelles, mimo że trudno było je trzymać, podpierając się laską na zaśnieżonych chodnikach. Brnąc w stronę Denmark Street, uświadomił sobie, że nierozsądnie się obciążył – przecież znowu mogła go zaatakować jego niedoszła oprawczyni z poprzedniego dnia. Tym razem jej nie było. Wieczorem rozłożył się na łóżku i czytał doniesienia prasowe, jedząc czipsy. Na szczęście znowu mógł odpiąć protezę. Spojrzenie na fakty przez zniekształcającą soczewkę prasy działało stymulująco na jego wyobraźnię. Wreszcie, po przeczytaniu artykułu Culpeppera w „News of the World” („Dobrze poinformowane źródła potwierdzają, że Quine lubił być wiązany przez żonę, która zaprzecza, jakoby wiedziała, że zbereźny pisarz zaszył się w ich drugim domu.”), Strike zsunął gazety z łóżka, sięgnął po trzymany pod ręką notes i nabazgrał listę spraw do załatwienia następnego dnia. Nie dodał inicjału Anstisa do żadnego z zadań i pytań, ale księgarza i pytanie kiedy kręcili MF? opatrzył literą R. Następnie napisał SMS-a do Robin, przypominając jej, żeby nazajutrz rano wypatrywała wysokiej kobiety w czarnym płaszczu i nie wchodziła na Denmark Street, jeśli ją zobaczy. Następnego ranka o dziewiątej Robin nie dostrzegła nikogo odpowiadającego temu rysopisowi w czasie krótkiego spaceru ze stacji metra i dotarłszy do agencji, zastała Strike’a siedzącego przy biurku i korzystającego z jej komputera. – Dzień dobry. Żadnych wariatek przed budynkiem?

– Nikogo – powiedziała Robin, wieszając płaszcz. – Jak się czuje Matthew? – W porządku – skłamała Robin. Następstwa awantury wywołane jej decyzją o zawiezieniu Strike’a do Devonu wciąż spowijały ją niczym trujące wyziewy. Kłótnia wisiała w powietrzu i wielokrotnie wybuchała w ciągu podróży powrotnej samochodem do Clapham. Robin wciąż miała spuchnięte oczy od płaczu i braku snu. – Przechodzi ciężkie chwile – mruknął Strike, marszcząc brwi i nie odrywając wzroku od monitora. – Po pogrzebie matki. – Uhm – przytaknęła Robin, idąc napełnić czajnik. Drażniło ją, że Strike postanowił współczuć Matthew akurat teraz, kiedy z zadowoleniem przyjęłaby stwierdzenie, że jej narzeczony jest niemądrym kutasem. – Na co patrzysz? – spytała, stawiając kubek herbaty obok łokcia Strike’a i słysząc mrukliwe podziękowanie. – Próbuję się dowiedzieć, kiedy nakręcono wywiad z Michaelem Fancourtem – powiedział. – W sobotę wieczorem był w telewizji. – Oglądałam – powiedziała Robin. – Ja też – wyznał Strike. – Arogancki palant – podsumowała Robin, siadając na kanapie obitej sztuczną skórą, która z jakiegoś powodu nie wydawała pod nią pierdzących odgłosów. Strike pomyślał, że powodem może być jego tusza. – Zauważyłaś coś dziwnego, kiedy mówił o swojej zmarłej żonie? – spytał Strike. – Te krokodyle łzy to była lekka przesada – powiedziała Robin – po tym jak wyjaśniał, że miłość to złudzenie, i wygadywał te wszystkie pierdoły. Strike znowu na nią spojrzał. Miała ten rodzaj jasnej, delikatnej cery, który cierpi od nadmiaru emocji. Opuchnięte oczy opowiadały własną historię. Domyślił się, że część wrogości do Michaela Fancourta mógł wzbudzić jakiś inny obiekt. – Pomyślałaś, że udaje, prawda? – spytał Strike. – Ja też. Spojrzał na zegarek. – Za pół godziny przyjdzie Caroline Ingles. – Myślałam, że pogodziła się z mężem. – Stare dzieje. Chce się ze mną zobaczyć. Ma to jakiś związek z SMS-em, który znalazła w czasie weekendu w jego komórce. No więc – dodał Strike, podźwigając się zza biurka – spróbuj się dowiedzieć, kiedy nakręcono ten wywiad, a ja pójdę przejrzeć notatki, żebym wyglądał na kogoś, kto pamięta, o co jej chodzi. Później mam lancz z wydawcą Quine’a. – Już wiem, co się dzieje z odpadami medycznymi z ośrodka zdrowia obok mieszkania Kathryn Kent – powiedziała Robin. – Mów – zachęcił ją Strike.

– W każdy wtorek zabiera je specjalna firma. Skontaktowałam się z nią – dodała i słysząc jej westchnienie, Strike przeczuł, że ten trop zawiódł ich donikąd – i we wtorek po zamordowaniu Quine’a nie zauważyli w odbieranych workach niczego dziwnego ani niezwykłego. Chyba lepiej nie liczyć na to – ciągnęła – że przeoczyli torbę z ludzkimi jelitami. Wyjaśnili mi, że zazwyczaj odbierają tylko waciki i igły, dokładnie zamknięte w specjalnych workach. – Musieliśmy to sprawdzić – odrzekł Strike z werwą. – Na tym polega dobra detektywistyczna robota: na wyeliminowaniu wszystkich ewentualności. W każdym razie jeśli nie przeraża cię śnieg, jest jeszcze coś do zrobienia. – Z radością gdzieś pójdę – powiedziała Robin, od razu się rozchmurzając. – O co chodzi? – O tego człowieka z księgarni w Putney, który twierdzi, że widział Quine’a ósmego – powiedział Strike. – Powinien już wrócić z urlopu. – Nie ma sprawy – odrzekła Robin. W czasie weekendu nie miała okazji porozmawiać z Matthew o tym, że Strike chce ją wysłać na szkolenie detektywistyczne. Przed pogrzebem nie wypadało poruszać tego tematu, a po ich kłótni w sobotę wieczorem zabrzmiałoby to jak prowokacja, a nawet atak. Dziś Robin marzyła o wyjściu na ulicę, o tropieniu, o prowadzeniu śledztwa, po którym wróci do domu i rzeczowo opowie Matthew, co robiła. Chciał szczerości, więc ją dostanie. Tego ranka Caroline Ingles, zmęczona życiem blondynka, spędziła w gabinecie Strike’a ponad godzinę. Kiedy w końcu wyszła, zapłakana, ale zdeterminowana, Robin miała dla szefa złe wieści. – Ten wywiad z Fancourtem został nakręcony siódmego listopada – powiedziała. – Zadzwoniłam do BBC. Trwało to całe wieki, ale w końcu się połączyłam. – Siódmego – powtórzył Strike. – Czyli w niedzielę. Gdzie to kręcono? – Ekipa telewizyjna pojechała do domu Fancourta w Chew Magna – powiedziała Robin. – Co tak bardzo cię zainteresowało w tym wywiadzie? – Obejrzyj go jeszcze raz – powiedział Strike. – Poszukaj go na YouTube. Dziwne, że od razu tego nie zauważyłaś. Urażona Robin przypomniała sobie, jak siedzący obok Matthew wypytywał ją o wypadek na M4. – Przebiorę się przed lanczem – powiedział Strike. – Zamkniemy agencję i wyjdziemy razem, dobrze? Czterdzieści minut później rozstali się przed stacją metra: Robin ruszyła w stronę księgarni Bridlington w Putney, a Strike do restauracji na Strandzie, do której zamierzał dotrzeć piechotą. – Ostatnio zdecydowanie za dużo wydałem na taksówki – wyjaśnił szorstko, nie chcąc mówić Robin, ile musiał zapłacić za zajęcie się toyotą land cruiser, w której utknął w piątek wieczorem. – Mam mnóstwo czasu. Przez kilka sekund odprowadzała go wzrokiem, patrząc, jak ciężko opiera się na lasce i mocno utyka. Dzieciństwo, które spostrzegawcza Robin spędziła w towarzystwie trzech braci, dało jej

niezwykły i szczegółowy wgląd w często sprzeczne reakcje mężczyzn na troskliwość kobiet. Zastanawiała się, jak długo Strike może jeszcze zmuszać kolano, żeby go nosiło, zanim ból obezwładni go na więcej niż kilka dni. Była już prawie pora lanczu. Dwie kobiety naprzeciwko Robin w wagonie do Waterloo głośno rozmawiały, trzymając między nogami siatki pełne bożonarodzeniowych zakupów. Podłoga w metrze była mokra i brudna, a powietrze znów pełne zapachu wilgotnych ubrań i nieświeżych ciał. Robin spędziła większość podróży na bezskutecznych próbach obejrzenia w komórce urywków wywiadu z Michaelem Fancourtem. Księgarnia Bridlington stała przy głównej ulicy w Putney, jej staromodna wystawa ze szprosami była wypełniona od góry do dołu mieszaniną nowych i używanych książek ułożonych w poziomych rzędach. Kiedy Robin przekroczyła próg, wchodząc w przyjemną, choć trącącą pleśnią atmosferę, zadźwięczał dzwonek. O regały wypełnione kolejnymi poziomo ustawionymi książkami sięgającymi aż do sufitu stały oparte dwie drabiny. Przestrzeń rozświetlały wiszące żarówki, które dyndały tak nisko, że Strike uderzyłby się w głowę. – Dzień dobry! – powiedział starszy dżentelmen w za dużej tweedowej marynarce, wychodząc z niemal słyszalnym skrzypieniem z biura za drzwiami z pofalowanego szkła. Kiedy podszedł, Robin poczuła silną woń niemytego ciała. Zawczasu wyznaczyła sobie linię dochodzenia i od razu spytała, czy jest na stanie jakaś książka Owena Quine’a. – Ach! Ach! – odrzekł domyślnie. – Chyba nie muszę pytać, skąd to nagłe zainteresowanie! Jako zadufany w sobie człowiek, w sposób typowy dla ludzi oderwanych od rzeczywistości i żyjących w izolacji, bez słowa zachęty rozpoczął wykład na temat stylu Quine’a i malejącego zainteresowania książkami, prowadząc ją jednocześnie w głąb księgarni. Po dwóch sekundach znajomości wydawał się przekonany, że Robin pyta o powieść Quine’a tylko dlatego, iż autor został niedawno zamordowany. Choć oczywiście miał rację, zdenerwował tym Robin. – Ma pan Braci Balzac? – spytała. – Zatem wie pani, że nie warto pytać o Bombyx Mori – powiedział i trzęsącymi się rękami przesunął drabinę. – Pytało o nią już trzech młodych dziennikarzy. – Dlaczego przychodzą tu dziennikarze? – spytała niewinnie, kiedy zaczął się wspinać po drabinie, odsłaniając dwa centymetry musztardowych skarpetek nad starymi półbutami. – Tuż przed śmiercią pan Quine robił tu zakupy – wyjaśnił starzec, patrząc na grzbiety książek prawie dwa metry nad głową Robin. – Bracia Balzac, Bracia Balzac... Powinni gdzieś tutaj być... Ojej, ojej, jestem pewny, że mam jeden egzemplarz... – Naprawdę był u pana w księgarni? – spytała Robin. – O tak, od razu go poznałem. Bardzo podziwiałem Josepha Northa, a kiedyś pojawili się na tym samym plakacie na festiwalu w Hay. Schodził już po drabinie i przy każdym kroku trzęsły mu się nogi. Robin bała się, że spadnie.

– Sprawdzę w komputerze – wysapał. – Na pewno mam tu gdzieś Braci Balzac. Robin poszła za nim, myśląc, że skoro staruszek po raz ostatni widział Owena Quine’a w połowie lat osiemdziesiątych, jego wiarygodność, jeśli chodzi o ponowne zidentyfikowanie pisarza, może być wątpliwa. – Chyba nie sposób było go przeoczyć – powiedziała. – Widziałam jego zdjęcia. Bardzo się wyróżniał w tej tyrolskiej pelerynie. – Jego oczy mają różny kolor – powiedział staruszek, wpatrując się w monitor wczesnego macintosha classic, który w ocenie Robin musiał mieć ze dwadzieścia lat: był beżowy, pękaty, a jego duże, masywne przyciski przypominały kostki toffi. – Z bliska to widać. Jedno piwne, drugie niebieskie. Policjant był chyba pod wrażeniem mojej spostrzegawczości i pamięci. W czasie wojny służyłem w wywiadzie. Odwrócił się do niej z pełnym samozadowolenia uśmiechem. – Nie pomyliłem się: mamy egzemplarz. Używany. Tędy proszę. Szurając, ruszył w stronę kosza pełnego niepoukładanych książek. – To bardzo cenna informacja dla policji – powiedziała Robin, idąc za nim. – W rzeczy samej – odrzekł z dumą. – Czas zgonu. Tak, mogłem ich zapewnić, że ósmego wciąż jeszcze żył. – Pewnie pan nie pamięta, czego szukał – zagadnęła Robin i cicho się roześmiała. – Chciałabym wiedzieć, co czytał. – Ależ owszem, pamiętam – odrzekł natychmiast jej rozmówca. – Kupił trzy powieści: Wolność Jonathana Franzena, The Unnamed Joshui Ferrisa i... i trzecią zapomniałem... Powiedział, że wybiera się na urlop i potrzebuje czegoś do czytania. Rozmawialiśmy o zjawisku cyfryzacji. Miał więcej tolerancji dla elektronicznych czytników niż ja... To musi być gdzieś tutaj – mruknął, przetrząsając zawartość kosza. Robin bez przekonania dołączyła do poszukiwań. – Ósmego – powtórzyła. – Skąd pewność, że to było właśnie ósmego? Pomyślała, że w tej mrocznej, zapleśniałej atmosferze dni z pewnością gładko się ze sobą stapiają. – To był poniedziałek – powiedział. – Rozmowa o Josephie Norcie, którego bardzo ciepło wspominał, stała się dla mnie przyjemnym urozmaiceniem. Robin nadal nie wiedziała, dlaczego był przekonany, że chodziło akurat o poniedziałek ósmego, ale zanim zdążyła zadać kolejne pytanie, staruszek ze zwycięskim okrzykiem wyciągnął z otchłani kubła starą książkę. – Oto ona. Oto ona. Wiedziałem, że ją mam. – Ja nigdy nie pamiętam dat – skłamała Robin, kiedy szli w stronę kasy z książkowym trofeum. – A przy okazji: pewnie nie ma pan tu żadnej książki Josepha Northa? – Wydał tylko jedną – powiedział staruszek. – W stronę celu. Oczywiście, że ją mamy, to jedna

z moich ulubionych... I znowu ruszył w stronę drabiny. – Bez przerwy mylą mi się daty – nie poddawała się dzielna Robin, gdy znów ukazały się musztardowe skarpetki. – Tak jak wielu ludziom – odrzekł zadowolony z siebie – ale ja jestem mistrzem rekonstruktywnej dedukcji, ha, ha. Pamiętam, że to był poniedziałek, dlatego że zawsze w poniedziałek kupuję świeże mleko i kiedy w księgarni zjawił się pan Quine, właśnie przyniosłem je ze sklepu. Czekała, podczas gdy on przesuwał wzrokiem po półkach nad jej głową. – Wyjaśniłem policji, że mogłem precyzyjnie określić tę datę, dlatego że wieczorem poszedłem do mojego przyjaciela Charlesa, jak zwykle w poniedziałek, i dobrze pamiętam, jak mu mówiłem o wizycie Owena Quine’a w księgarni i jak rozmawialiśmy o pięciu anglikańskich biskupach, którzy tamtego dnia przeszli na katolicyzm. Charles jest świeckim kaznodzieją w kościele anglikańskim. Mocno to przeżył. – Rozumiem – powiedziała Robin, notując w pamięci, żeby sprawdzić datę tego wydarzenia. Staruszek znalazł książkę Northa i powoli schodził po drabinie. – Tak, i pamiętam – dodał, tryskając entuzjazmem – że Charles pokazał mi kilka niezwykłych zdjęć leju krasowego, który pojawił się w nocy w Schmalkalden w Niemczech. Stacjonowałem niedaleko Schmalkalden w czasie wojny. Tak... pamiętam, jak tego wieczoru przyjaciel przerwał mi opowieść o wizycie Quine’a w księgarni – pisarze go nie interesują. „Prawda, że byłeś kiedyś w Schmalkalden?” – spytał. – Kruche, guzowate ręce uwijały się teraz przy kasie. – I powiedział, że pojawił się tam olbrzymi krater... Następnego dnia w gazecie były niezwykłe zdjęcia... Pamięć to cudowna rzecz – podsumował zadowolony z siebie staruszek, podając Robin brązową papierową torbę z dwiema książkami i przyjmując od niej dziesięciofuntowy banknot. – Pamiętam ten lej krasowy – powiedziała Robin, co było kolejnym kłamstwem. Wyjęła z kieszeni komórkę i wcisnęła kilka przycisków, podczas gdy staruszek sumiennie odliczał resztę. – Tak, mam... Schmalkalden... Jakie to zadziwiające: ogromna dziura pojawiła się nie wiadomo skąd. Tylko że to się stało – dodała, spoglądając na niego – pierwszego, a nie ósmego listopada. Zamrugał. – Nie, to był ósmy – powiedział z przekonaniem, jakie mogło się zrodzić tylko z głębokiej niechęci do uznania własnej pomyłki. – Niech pan spojrzy – odrzekła Robin, pokazując mu maleńki ekranik. Odsunął okulary na czoło, żeby na niego spojrzeć. – Jest pan pewny, że mówił o wizycie Owena Quine’a i o leju krasowym podczas tej samej rozmowy? – To jakaś pomyłka – wymamrotał i nie było jasne, czy ma na myśli stronę internetową „Guardiana”, siebie czy Robin. Gwałtownie odsunął od siebie telefon.

– Nie pamięta pan...? – zaczęła. – To wszystko? – spytał głośno, rumieniąc się. – W takim razie miłego dnia, miłego dnia. I Robin, widząc upór urażonego starego egoisty, wyszła przy akompaniamencie brzęczącego dzwonka.

36 Panie Skandal, z wielką radością podzielę się z panem tym, com od niego usłyszał – słowa jego są nader tajemnicze i zagadkowe. William Congreve, Love for Love

Strike pomyślał, że Jerry Waldegrave dokonał dziwnego wyboru, decydując się na lancz w Simpson’s-in-the-Strand. Jego ciekawość rosła, gdy zbliżał się do imponującej kamiennej fasady z obrotowymi drewnianymi drzwiami, mosiężnymi tabliczkami i wiszącą latarnią. Wyłożone płytkami wejście zdobiły motywy szachowe. Nigdy się tam nie zapuszczał, mimo że restauracja była wiekową londyńską instytucją. Zakładał, że to siedlisko nadzianych biznesmenów i dogadzających sobie przybyszy z innych miast. Jednakże gdy tylko postawił nogę w korytarzu, poczuł się jak w domu. Simpson’s, dawny osiemnastowieczny klub szachowy dla dżentelmenów, przemówił do niego starym, znajomym językiem hierarchii, porządku i dostojnych obyczajów. Zastał tu ciemne, muliste kolory nocnych klubów wybieranych przez mężczyzn bez porozumienia z ich żeńską połową: kolumny z grubego marmuru i solidne fotele obite skórą, zdolne utrzymać pijanego dandysa, a dalej, za dwuskrzydłowymi drzwiami, za szatniarką – restaurację pełną ciemnej boazerii. Zupełnie jakby znalazł się z powrotem w jednym z oficerskich kasyn, do których chodził w czasie służby w armii. Żeby poczuł się naprawdę swojsko, brakowało jedynie kolorów pułku i portretu królowej. Twarde krzesła z drewnianym oparciem, śnieżnobiałe obrusy, srebrne tace, na których spoczywały olbrzymie wołowe pieczenie – siadając przy stoliku dla dwóch osób pod ścianą, Strike zastanawiał się, co pomyślałaby o tym miejscu Robin: rozbawiłoby ją czy zdenerwowało ostentacyjnym tradycjonalizmem? Dziesięć minut później zjawił się Waldegrave, wodząc oczami krótkowidza po całej sali. Strike podniósł rękę i redaktor ruszył chwiejnym krokiem w stronę stolika. – Witam, witam. Miło pana znowu widzieć. Jego jasnobrązowe włosy były jak zwykle rozczochrane, a na klapie wygniecionej marynarki widniała smuga pasty do zębów. Leciutka woń winnych wyziewów dotarła na drugą stronę stolika i dosięgła Strike’a. – Dziękuję, że zechciał się pan ze mną spotkać – powiedział Strike. – Nie ma za co. Chcę pomóc. Liczę, że nie ma mi pan za złe wyboru tego miejsca. Zdecydowałem się na nie – ciągnął Waldegrave – dlatego że nie natknę się tutaj na nikogo znajomego. Kiedyś, wiele lat temu, przyprowadził mnie tu ojciec. Zdaje się, że od tej pory nic się tu nie zmieniło. Okrągłe oczy Waldegrave’a, otoczone rogową oprawą okularów, przesuwały się po grubej

warstwie tynku strukturalnego nad ciemną boazerią. Po latach działania dymu tytoniowego drewno miało kolor plamistej ochry. – Po godzinach spędzonych w redakcji woli pan unikać współpracowników? – spytał Strike. – Nie mam im nic do zarzucenia – powiedział Jerry Waldegrave, poprawiając okulary i machając do kelnera – ale akurat teraz w redakcji panuje toksyczna atmosfera. Poproszę kieliszek czerwonego – zwrócił się do młodego mężczyzny, który zareagował na jego gest. – Obojętnie jakiego, wszystko mi jedno. – Przyślę kelnera podającego wino, proszę pana – odrzekł jednak studząco kelner z małym szachowym skoczkiem wyhaftowanym z przodu marynarki, po czym się oddalił. – Widział pan ten zegar nad drzwiami wejściowymi? – spytał Waldegrave, znowu poprawiając okulary. – Podobno stanął w tysiąc dziewięćset osiemdziesiątym czwartym, kiedy po raz pierwszy wpuszczono tu kobietę. To taki tutejszy żarcik. A na menu jest napis „karta dań”. Widzi pan, nie użyli słowa „menu”, bo ono pochodzi z francuskiego. Mój ojciec uwielbiał takie klimaty. Przyprowadził mnie tu zaraz po tym, jak dostałem się na Oksford. Nie znosił zagranicznych potraw. Strike wyczuwał zdenerwowanie Waldegrave’a. Przywykł do tego, że wywołuje w ludziach takie emocje. To nie była odpowiednia chwila, żeby pytać Waldegrave’a, czy pomógł Quine’owi napisać scenariusz jego tragicznej śmierci. – Co pan studiował na Oksfordzie? – Angielski – powiedział Waldegrave z westchnieniem. – Ojciec z trudem to przełknął. Chciał, żebym szedł na medycynę. Palce prawej ręki Waldegrave’a grały arpedżio na obrusie. – Więc mówi pan, że atmosfera w redakcji jest napięta? – podjął Strike. – Można tak powiedzieć – odrzekł Waldegrave, znowu rozglądając się w poszukiwaniu kelnera od win. – Po śmierci Owena dotarło do nas, co się stało. Ludzie kasują mejle jak wariaci, udają, że nigdy nie widzieli tej książki i nie wiedzą, jak się kończy. Teraz to już nie jest takie śmieszne. – A wcześniej było? – spytał Strike. – No cóż... Tak, dopóki wszyscy myśleli, że Owen po prostu dał nogę. Ludzie uwielbiają, gdy ktoś ośmiesza silniejszych od nich, prawda? Ani Fancourt, ani Chard nie cieszą się powszechną sympatią. Zjawił się kelner od win i podał Waldegrave’owi kartę. – Zamówię butelkę, dobrze? – spytał Waldegrave, wodząc po niej wzrokiem. – Zakładam, że pan zaprasza? – Tak – powiedział Strike nie bez obaw. Waldegrave zamówił butelkę château lezongars i pełny złych przeczuć Strike zobaczył, że będzie musiał za nią zapłacić prawie pięćdziesiąt funciaków. W karcie były jednak wina kosztujące blisko dwieście. – I co? – odezwał się Waldegrave z nagłą śmiałością, kiedy kelner się oddalił. – Znalazł pan

jakiś trop? Wie pan, kto to zrobił? – Jeszcze nie – odrzekł Strike. Zapadła niezręczna cisza. Waldegrave poprawił okulary na spoconym nosie. – Przepraszam – mruknął. – Zachowuję się jak prostak. To mechanizm obronny. Po prostu... nie mogę w to uwierzyć. Nie mogę uwierzyć, że to się stało. – Nikt nigdy nie może – powiedział Strike. W przypływie pewności siebie, Waldegrave wyznał: – Nie mogę się pozbyć tej cholernej, szalonej myśli, że Owen zrobił to sobie sam. Że to zaaranżował. – Naprawdę? – odparł Strike, przyglądając mu się. – Wiem, że to niemożliwe, wiem. – Dłonie redaktora zwinnie wygrywały gamę na krawędzi stolika. – To takie... teatralne. Sposób, w jaki... w jaki go zamordowano. Takie... groteskowe. I... to straszne, ale... jeszcze żaden autor nie zrobił swojej książce lepszej reklamy. Boże, Owen uwielbiał rozgłos. Biedny Owen. Kiedyś mi powiedział – wcale nie żartuję – kiedyś powiedział mi z wielką powagą, że lubi udzielać wywiadów swojej dziewczynie. Mówił, że to porządkuje jego procesy myślowe. Spytałem, czego używa jako mikrofonu, no wie pan, tak dla jaj. Powiedzieć panu, co usłyszałem od tego głupiego sukinsyna? „Przeważnie długopisu. Czegokolwiek, co jest pod ręką”. Waldegrave zaczął gwałtownie chichotać, co bardzo przypominało szlochanie. – Biedny drań – powiedział. – Biedny, głupi drań. W końcu zupełnie mu odbiło, prawda? No cóż, mam nadzieję, że Elizabeth Tassel jest zadowolona. Po tym jak go wkurzyła. Pierwszy kelner wrócił z notesem. – Co pan zamawia? – spytał redaktor Strike’a, skupiając oczy krótkowidza na karcie dań. – Wołowinę – powiedział Strike, który zdążył zobaczyć, jak kroją ją na srebrnej tacy na wózku jeżdżącym obok stolików. Od lat nie jadł puddingu yorkshire – w zasadzie odkąd po raz ostatni był w St Mawes u cioci i wujka. Waldegrave zamówił solę, a potem znowu wyciągnął szyję, wypatrując kelnera od win. Gdy zobaczył, jak mężczyzna zbliża się z butelką, wyraźnie się odprężył i wygodniej rozsiadł na krześle. Gdy nalano mu do kieliszka, wypił duszkiem kilka łyków, a potem westchnął jak ktoś, kto otrzymał pilną pomoc medyczną. – Mówił pan, że Elizabeth Tassel wkurzyła Quine’a – podpowiedział Strike. – Że jak? – odparł Waldegrave, przystawiając dłoń do ucha. Strike przypomniał sobie, że redaktor niedosłyszy. W restauracji rzeczywiście robiło się tłoczno i coraz gwarniej. Powtórzył głośniej. – A tak – powiedział Waldegrave. – Chodziło o Fancourta. Elizabeth i Owen lubili rozpamiętywać krzywdy, które wyrządził im Fancourt. – Jakie krzywdy? – spytał Strike, kiedy Waldegrave pociągał kolejny łyk wina.

– Fancourt od lat wycierał sobie nimi gębę. – Waldegrave w roztargnieniu podrapał się po torsie przez pogniecioną koszulę i wypił jeszcze więcej. – Owenem z powodu tej parodii powieści jego zmarłej żony, Liz dlatego, że trzymała z Owenem. Zaznaczam, że nikt nigdy nie miał do Fancourta pretensji o to, że zostawił Liz Tassel. Ta kobieta to jędza. Zostało jej już chyba tylko dwóch klientów. Jest pokręcona. Pewnie spędza wieczory na rozpamiętywaniu, ile straciła: piętnaście procent tantiem Fancourta to duże pieniądze. Kolacje z okazji wręczenia Nagrody Bookera, premiery filmów... Zamiast tego dostała Quine’a urządzającego sobie wywiady z długopisem i przypalone kiełbaski w ogródku Gazeli Pengelly. – Skąd pan wie, że były przypalone? – spytał Strike. – Od Gazeli – powiedział Waldegrave, który wypił już pierwszy kieliszek wina i nalewał sobie drugi. – Była ciekawa, dlaczego Liz nie brała udziału w przyjęciu jubileuszowym Roper Chard. Kiedy jej powiedziałem o Bombyx Mori, zapewniła mnie, że Liz to urocza kobieta. Urocza. Nie mogła wiedzieć, co było w książce Owena. Nigdy nie zraniła cudzych uczuć... Nie skrzywdziłaby nawet przeklętej muchy... Ha! – Pan się z tym nie zgadza? – O tak, cholera, nie zgadzam się. Znam ludzi, którzy zaczynali u Liz Tassel. Zachowują się jak ofiary porwania, za które zapłacono okup. To despotka. Ma przerażający temperament. – Myśli pan, że namówiła Quine’a do napisania tej książki? – No cóż, może nie w dosłownym sensie – powiedział Waldegrave. – Ale niech pan sobie wyobrazi naiwnego pisarza, przekonanego, że jego książki nie są bestsellerami tylko dlatego, że ludzie mu zazdroszczą i nie wykonują swojej roboty, który utknął z Liz: wiecznie wściekłą, zgorzkniałą jak zaraza i ględzącą o tym, jak bardzo Fancourt zawiódł ich oboje. Czy to dziwne, że jego emocje w końcu sięgnęły zenitu? Nawet nie zadała sobie trudu, żeby dokładnie przeczytać jego książkę. Gdyby nie to, że zginął, powiedziałbym, że dostała za swoje. Ten głupi pomylony drań dopiekł nie tylko Fancourtowi, prawda? Jej też, ha, ha! I cholernemu Danielowi, i mnie, i wszystkim. Wszystkim! Podobnie jak inni znani Strike’owi alkoholicy, Jerry Waldegrave przekroczył granicę upojenia już po dwóch kieliszkach wina. Jego ruchy nagle stały się bardziej niezgrabne, a gesty bardziej zamaszyste. – Myśli pan, że Elizabeth Tassel namówiła Quine’a, żeby zaatakował Fancourta? – Nie mam co do tego żadnych wątpliwości – powiedział Waldegrave. – Żadnych. – Ale kiedy z nią rozmawiałem, mówiła, że to, co Quine napisał o Fancourcie, to nieprawda – oznajmił mu Strike. – Że jak? – odrzekł Waldegrave, przystawiając dłoń do ucha. – Powiedziała mi – powtórzył głośno Strike – że to, co Quine napisał w Bombyx Mori o Fancourcie, jest kłamstwem. Że Fancourt wcale nie napisał parodii, która popchnęła jego żonę do samobójstwa. Twierdziła, że napisał ją Quine.

– Nie o tym mówię – powiedział Waldegrave, kręcąc głową, jakby miał do czynienia z tępakiem. – Nie mam na myśli... Nieważne. Nieważne. Wypił już ponad pół butelki. Alkohol dodał mu pewności siebie. Strike zamilkł, wiedząc, że drążenie tematu wywołałoby jedynie twardy pijacki opór. Lepiej było pozwolić, żeby Waldegrave podążał tam, dokąd chciał, i tylko delikatnie trzymać rękę na sterze. – Owen mnie lubił – wyznał Waldegrave. – No cóż, wiedziałem, jak się z nim obchodzić. Wystarczyło połechtać jego próżność i można go było nakłonić do wszystkiego. Trzeba było go wychwalać przez pół godziny, zanim zaproponowało się jakąś zmianę w maszynopisie. I drugie pół godziny, zanim zaproponowało się następną. To był jedyny sposób. Tak naprawdę wcale nie chciał mnie zranić. Nie myślał logicznie, głupi drań. Chciał znowu wystąpić w telewizji. Wydawało mu się, że wszyscy są przeciwko niemu. Nie zdawał sobie sprawy, że igra z ogniem. Był psychicznie chory. Waldegrave oklapł na krześle i tyłem głowy zderzył się z głową siedzącej za nim dużej, wystrojonej kobiety. – Przepraszam! Przepraszam! Gdy rzuciła mu przez ramię wściekłe spojrzenie, przysunął się z krzesłem do stolika, wywołując brzęk sztućców na obrusie. – Więc o co chodziło z tym Krojczym? – spytał Strike. – Hę? – powiedział Waldegrave. Tym razem Strike nie miał wątpliwości, że przystawienie dłoni do ucha było zbędne. – Z Krojczym... – Krojczy równa się redaktor. To oczywiste – powiedział Waldegrave. – A ten zakrwawiony worek i karlica, którą usiłuje pan utopić? – Znaczenie symboliczne – odparł Waldegrave i lekceważąco machnął ręką, o mało nie przewracając kieliszka z winem. – Jakiś jego pomysł, który odrzuciłem, fragment pieczołowicie skomponowanej prozy, którą chciałem zniszczyć. Zraniłem jego uczucia. Strike słyszał tysiące przygotowanych z wyprzedzeniem odpowiedzi i uznał jego wyjaśnienie za zbyt gładkie, zbyt potoczyste, zbyt szybkie. – To wszystko? – No cóż – powiedział Waldegrave ze zduszonym śmiechem. – Nigdy nie utopiłem żadnej karlicy, jeśli to pan sugeruje. Pijacy zawsze byli trudnymi rozmówcami. W Wydziale do spraw Specjalnych odurzeni podejrzani i świadkowie należeli do rzadkości. Strike pamiętał uzależnionego od alkoholu majora, którego dwunastoletnia córka wyjawiła w szkole w Niemczech, że jest molestowana. Gdy Strike zjawił się w jej rodzinnym domu, major zamachnął się na niego butelką z utrąconym dnem. Strike go ogłuszył. Jednakże tutaj, w cywilnym świecie, gdzie tuż obok sterczał kelner od win, pijany, poczciwy redaktor mógł wstać i wyjść i Strike nie byłby w stanie nic na to poradzić. Mógł tylko mieć nadzieję, że nadarzy się okazja, żeby wrócić do tematu Krojczego, że Waldegrave zostanie

na miejscu i dalej będzie mówił. Wózek ze szkocką wołowiną podjechał dostojnie i zatrzymał się obok Strike’a. Uroczyście odkrojono żeberka, a Waldegrave’owi podano solę. „Żadnych taksówek przez następne trzy miesiące” – zapowiedział sobie surowo Strike, śliniąc się na widok puddingu yorkshire, pasternaku i ziemniaków nakładanych na talerz. Wózek potoczył się dalej. Waldegrave, który wypił już dwie trzecie butelki wina, wpatrywał się w rybę, jakby nie był pewny, skąd się przed nim wzięła, po czym palcami włożył do ust małego ziemniaka. – Czy Quine rozmawiał z panem o tym, co pisze, zanim oddał maszynopis? – spytał Strike. – Nigdy – powiedział Waldegrave. – Na temat Bombyx Mori usłyszałem od niego jedynie to, że jedwabnik jest metaforą pisarza, który musi przejść męki, żeby stworzyć dobre dzieło. To wszystko. – Nigdy nie prosił pana o radę albo o pomoc? – Nie, nie, Owen zawsze uważał, że sam wie najlepiej. – To typowe? – Pisarze są różni – powiedział Waldegrave – ale Owen zawsze był na tym bardziej tajemniczym końcu skali. Widzi pan, uwielbiał zaskakiwać. To przemawiało do jego poczucia dramatyzmu. – Pewnie policja pytała pana, co pan robił, kiedy dostał pan ten maszynopis – powiedział Strike, jak gdyby nigdy nic. – No tak, już to przerabiałem – przyznał obojętnie Waldegrave. Bez większego powodzenia próbował pozbawić kręgosłupa solę, którą nieopatrznie zażyczył sobie w całości. – Dostałem maszynopis w piątek, zajrzałem do niego dopiero w niedzielę... – Miał pan gdzieś wyjechać, prawda? – Do Paryża – powiedział Waldegrave. – Świętować rocznicę ślubu. Nie udało się. – Coś panu wypadło? Waldegrave wlał do kieliszka resztę wina. Kilka kropel ciemnego płynu spadło na biały obrus i się rozrosło. – Pokłóciliśmy się w drodze na Heathrow, paskudnie się pokłóciliśmy. Zawróciłem i pojechałem do domu. – Nieciekawie – powiedział Strike. – Nasze małżeństwo od lat wisi na włosku – odparł Waldegrave i poddał się w nierównej walce z solą, odrzucając widelec i nóż z brzękiem, który zwrócił uwagę siedzących niedaleko gości. – JoJo jest już duża. Nie ma sensu tego ciągnąć. Rozstajemy się. – Przykro mi to słyszeć – powiedział Strike. Waldegrave smętnie wzruszył ramionami i napił się wina. Szkła jego okularów w rogowej oprawie pokrywały odciski palców, a kołnierz koszuli był brudny i postrzępiony. Strike – doświadczony w takich sprawach – pomyślał, że redaktor wygląda jak ktoś, kto spał w ubraniu. – Po kłótni wrócił pan prosto do domu, prawda?

– To duży dom. Nie musimy się widzieć, jeśli nie mamy ochoty. Krople wina rosły na śnieżnobiałym obrusie niczym karmazynowe kwiaty. – Czarna plama: oto, z czym mi się to wszystko kojarzy – podjął Waldegrave. – No wie pan, Wyspa skarbów... Czarna plama. Podejrzenie pada na wszystkich, którzy czytali tę cholerną książkę. Wszyscy spoglądają na siebie z ukosa. Każdy, kto zna zakończenie, jest podejrzany. Policja była w moim cholernym gabinecie, wszyscy się gapili... Przeczytałem to w niedzielę – dodał, gwałtownie wracając do pytania Strike’a – i powiedziałem Liz Tassel, co o niej myślę. Potem życie potoczyło się dalej. Owen nie odpowiadał na telefony. Myślałem, że przechodzi załamanie nerwowe. Miałem własne cholerne problemy. Daniel Chard się wściekł... Pieprzyć go. Odszedłem z pracy. Miałem dość. Oskarżenia. Koniec z tym. Wydzierał się na mnie przed całą cholerną redakcją. Koniec z tym. – Oskarżenia? – podchwycił Strike. Jego technika przesłuchania zaczynała przypominać wprawne poruszanie piłkarzykami Subbuteo: kołyszący się rozmówca potrzebował jedynie odpowiedniego, lekkiego dotyku (Strike miał w latach siedemdziesiątych zestaw Arsenalu, grywał też na ręcznie malowanej drużynie Plymouth Argyle Dave’a Polwortha, gdy obaj leżeli na brzuchu na dywanie przed kominkiem w domu Chuma). – Dan myśli, że plotkowałem o nim z Owenem. Cholerny kretyn. Wydaje mu się, że nikt nie wie... Ludzie gadają o tym od lat. Nie musiałem mówić Owenowi. Wszyscy to wiedzą. – Że Chard jest gejem? – Gejem? Kogo to obchodzi... On to wypiera. Nie jestem pewny, czy sam o tym wie. Ale lubi ładnych młodych mężczyzn, lubi ich malować nago. Jak powszechnie wiadomo. – Proponował, że pana namaluje? – spytał Strike. – Chryste, nie – powiedział Waldegrave. – Wiele lat temu wspomniał mi o tym Joe North. O! – ożywił się na widok kelnera od win. – Poproszę jeszcze kieliszek tego samego. Strike’owi pozostało się jedynie cieszyć, że nie zamówił następnej butelki. – Przykro mi, proszę pana, tego wina nie sprzedajemy na kie... – W takim razie cokolwiek. Byle było czerwone. Cokolwiek. – To się działo lata temu – ciągnął Waldegrave, zaczynając tam, gdzie przerwał. – Dan chciał, żeby Joe mu pozował. Joe kazał mu spieprzać. Wszyscy o tym wiedzą, od lat. Odchylił się do tyłu i znowu uderzył w dużą kobietę, która na swoje nieszczęście akurat jadła zupę. Strike patrzył, jak jej rozzłoszczony towarzysz wzywa kelnera, żeby się poskarżyć. Kelner pochylił się nad Waldegrave’em i przepraszającym, lecz stanowczym tonem powiedział: – Czy mógłby pan przysunąć krzesło do stolika? Ta pani z tyłu... – Przepraszam, przepraszam. Waldegrave przysunął się do Strike’a, oparł łokcie na stoliku, odsunął z oczu splątane włosy i głośno powiedział: – Pieprzony egoista.

– Kto? – spytał Strike, kończąc z żalem posiłek, jakiego dawno nie jadł. – Dan. Dostał to przeklęte wydawnictwo na talerzu... Przez całe życie ma forsy jak lodu... Niech sobie mieszka na wsi i maluje służącego, jeśli właśnie tego chce... Ja mam dość. Założę własne... Założę własne cholerne wydawnictwo. Zadzwoniła komórka Waldegrave’a. Minęło trochę czasu, zanim ją zlokalizował. Przed odebraniem połączenia spojrzał na numer na wyświetlaczu. – Co słychać, JoJo? Mimo że w restauracji było gwarno, Strike usłyszał odpowiedź: przenikliwy, daleki krzyk na linii. Waldegrave wydawał się przerażony. – JoJo? Czy ty...? Po chwili jego ziemista, życzliwa twarz napięła się jednak bardziej, niż Strike mógłby przypuszczać. Na szyi Waldegrave’a nabrzmiały żyły, a jego usta rozciągnęły się w paskudnym grymasie. – Pierdol się! – powiedział, a jego donośny głos dotarł do wszystkich stolików wokół i pięćdziesiąt głów gwałtownie się podniosło, przerywając wszelkie rozmowy. – Nie dzwoń do mnie z numeru JoJo! Nie, ty pieprzona, pijana... Słyszałaś!... Ja piję dlatego, że jestem, kurwa, twoim mężem, ot co! Duża kobieta za Waldegrave’em odwróciła się oburzona. Kelnerzy piorunowali go wzrokiem. Jeden zapomniał się do tego stopnia, że zastygł z puddingiem yorkshire w połowie drogi na talerz jakiegoś japońskiego biznesmena. Elegancki klub dla dżentelmenów bez wątpienia bywał już świadkiem pijackich burd, lecz one wciąż szokowały wśród ciemnej boazerii, szklanych żyrandoli i kart dań, gdzie wszystko było beznamiętne i brytyjskie, spokojne i stateczne. – A czyja to, kurwa, wina? – krzyknął Waldegrave. Chwiejnie podźwignął się na nogi, znowu stukając krzesłem w krzesło swojej nieszczęsnej sąsiadki, lecz tym razem jej towarzysz nie zaprotestował. W restauracji zapadła cisza. Waldegrave wychodził wężykiem, mając w czubie jedną i jedną trzecią butelki wina. Klął w słuchawkę, a pozostawiony przy stoliku Strike w tym zamieszaniu odkrył w sobie z rozbawieniem lekką dezaprobatę dla mężczyzny, który nie ma mocnej głowy. – Poproszę o rachunek – powiedział do najbliżej stojącego osłupiałego kelnera. Był zawiedziony, że nie zdążył skosztować puddingu z rodzynkami, który zauważył w karcie, ale musiał dogonić Waldegrave’a. Klienci restauracji mamrotali pod nosem i obserwowali go kątem oka. Strike zapłacił, wstał od stołu i podpierając się laską, ruszył krętym tropem Waldegrave’a. Widząc oburzoną minę kierownika sali i słysząc krzyki redaktora za drzwiami, domyślił się, że trzeba było użyć odrobiny perswazji, żeby Waldegrave opuścił budynek. Zauważył swojego towarzysza opartego o zimny mur po lewej stronie drzwi. Sypał gęsty śnieg, który skrzypiał na chodnikach. Przechodnie byli opatuleni po uszy. Gdy znikło solidne, szlachetne tło,

Waldegrave przestał przypominać lekko zaniedbanego naukowca. Pijany, brudny i wygnieciony, klnący w słuchawkę trzymaną w wielkiej dłoni, kojarzył się raczej z chorym umysłowo kloszardem. – Przecież to, kurwa, nie moja wina, głupia suko! Czy to ja napisałem tę pierdoloną książkę? Ja?... No to z nią, kurwa, porozmawiaj... Jeśli nie, sam to zrobię... Nie groź mi, ty paskudna, pieprzona szmato... Gdybyś nie rozłożyła nóg... To, co, kurwa, słyszałaś... Waldegrave zauważył Strike’a. Przez chwilę gapił się na niego bez słowa, a potem się rozłączył. Komórka wyślizgnęła mu się z niezgrabnych palców i wylądowała na zaśnieżonym chodniku. – Niech to szlag – powiedział Jerry Waldegrave. Wilk znów przemienił się w owcę. Gdy redaktor gołymi rękami macał w rozmiękłym śniegu wokół swoich stóp w poszukiwaniu telefonu, spadły mu okulary. Strike je podniósł i podał mu. – Dzięki. Dzięki. Przepraszam. Przepraszam... Kiedy redaktor wpychał okulary z powrotem na nos, Strike zauważył łzy na jego spuchniętych policzkach. Wsadziwszy pęknięty telefon do kieszeni, Waldegrave ze zrozpaczoną miną spojrzał na detektywa. – Zrujnowała mi pieprzone życie – powiedział. – Ta książka. A myślałem, że Owen... Że chociaż to jedno jest dla niego święte. Przecież ma córkę. Chociaż to jedno... Wykonując kolejny lekceważący gest, odwrócił się i odszedł, zataczając się. Był kompletnie pijany. Detektyw domyślił się, że przed ich spotkaniem wypił co najmniej jedną butelkę. Nie było sensu za nim iść. Patrząc, jak Waldegrave znika wśród wirujących płatków śniegu za bożonarodzeniowymi zakupowiczami, którzy objuczeni brnęli po brei na chodnikach, Strike przypomniał sobie dłoń niedelikatnie zaciśniętą na przedramieniu, surowy męski głos i słowa rozzłoszczonej młodej kobiety: „Mamusia od razu do niego poszła, czemu jej nie złapiesz?”. Stawiając kołnierz płaszcza, pomyślał, że teraz już chyba wie, co znaczyły rogi pod czapką Krojczego, karlica w zakrwawionym worku i – najokrutniejsza ze wszystkiego – próba jej utopienia.

37 [...] gdy mnie do furii przywiodą, tracę cierpliwość i rozum. William Congreve, The Double-Dealer

Pod niebem w kolorze brudnego srebra Strike ruszył w powrotną drogę do agencji, brnąc z trudem w szybko przybywającym śniegu, który wciąż mocno padał. Choć nie pił niczego oprócz wody, był trochę upojony dobrym, sycącym jedzeniem, które dało mu złudne poczucie dobrostanu, jakiego Waldegrave doświadczył prawdopodobnie jeszcze przed południem przy okazji picia w pracy. Pokonanie odległości między Simpson’s-in-the-Strand a pełną przeciągów małą agencją przy Denmark Street zajęłoby sprawnemu i nieosłabionemu dorosłemu człowiekowi jakieś piętnaście minut. Wprawdzie kolano Strike’a wciąż było obolałe i przeciążone, ale właśnie wydał na jeden posiłek więcej, niż wynosił jego tygodniowy budżet na jedzenie. Zapalił więc papierosa i kuśtykał w ostrym jak brzytwa mrozie, pochylając głowę przed śniegiem i zastanawiając się, jakie wieści przyniesie Robin z księgarni Bridlington. Mijając żłobkowane kolumny Lyceum Theatre, rozmyślał o tym, że Daniel Chard jest przekonany o udziale Jerry’ego Waldegrave’a w powstaniu książki Quine’a, podczas gdy Waldegrave uważa, iż Elizabeth Tassel grała na poczuciu krzywdy autora, aż w końcu ten przelał swoje żale na papier. Zastanawiał się, czy nie są to jedynie zwyczajne przypadki źle ulokowanej złości. Czy Chard i Waldegrave, którym makabryczna śmierć Quine’a odebrała faktycznego winowajcę, szukali żywych kozłów ofiarnych, chcąc wyładować na nich nagromadzoną złość? A może słusznie zauważyli obce wpływy w Bombyx Mori? Szkarłatna fasada Coach and Horses przy Wellington Street, do której właśnie się zbliżał, wyglądała bardzo kusząco. Laska Strike’a miała teraz trudne zadanie, a kolano mocno dawało mu się we znaki. Ciepło, piwo i wygodne krzesło... Ale trzecia wizyta w pubie w ciągu tygodnia... Nie powinien był podtrzymywać tego zwyczaju... Jerry Waldegrave był żywym przykładem, do czego może prowadzić takie postępowanie... Przechodząc obok, nie mógł się powstrzymać i rzucił przez okno tęskne spojrzenie na światło połyskujące na mosiężnych nalewakach do piwa i na wesołych mężczyzn ze słabszą wolą niż on... Zauważył ją kątem oka. Wysoka i przygarbiona w czarnym płaszczu, z rękami w kieszeniach mknęła za nim po brejowatym chodniku: jego prześladowczyni, która zaatakowała go w sobotni wieczór. Nie zwolnił kroku i nie odwrócił się, żeby na nią spojrzeć. Tym razem się nie bawił. Nie zamierzał przystawać, żeby testować jej amatorski styl śledzenia, nie zamierzał jej pokazywać, że się zorientował. Szedł dalej, nie spoglądając przez ramię, i tylko ludzie z podobnym doświadczeniem

w zakresie kontrwywiadu zauważyliby, jak mimochodem zerka na dogodnie umiejscowione okna i odbijające obraz mosiężne tabliczki na drzwiach. Jedynie oni mogliby dostrzec wzmożoną czujność ukrytą pod pozorną obojętnością. Większość morderców to niedbali amatorzy – właśnie dlatego się ich łapie. Upór tej kobiety mimo ich spotkania w sobotni wieczór świadczył o lekkomyślności dużego kalibru i właśnie na to liczył Strike, idąc po Wellington Street, na pozór nieświadomy śledzącej go osoby z nożem w kieszeni. Kiedy przeszedł przez Russell Street, zniknęła mu z oczu, udając, że wchodzi do Marquess of Anglesey, ale szybko pojawiła się z powrotem, raz po raz chowając się za kwadratowymi filarami biurowca i czając się w bramie, żeby trochę zwiększyć dzielący ich dystans. Strike już prawie nie czuł bólu w kolanie. Zamienił się w sto osiemdziesiąt siedem centymetrów skupienia. Tym razem nie miała przewagi. Nie mogła go zaskoczyć. Domyślał się, że jeśli w ogóle cokolwiek zaplanowała, jej plan sprowadzał się do korzystania z każdej nadarzającej się szansy. To od niego zależało stworzenie okazji, której na pewno by nie przepuściła, i dopilnowanie, by nie dopięła swego. Minął Royal Opera House z klasycznym portykiem, kolumnami i posągami. Na Endell Street weszła do starej czerwonej budki telefonicznej, bez wątpienia po to, żeby ochłonąć i sprawdzić, czy przypadkiem jej nie zauważył. Strike szedł dalej równym krokiem, patrząc prosto przed siebie. Nabrała pewności i jeszcze raz wyszła na zatłoczony chodnik, podążając za nim wśród umęczonych przechodniów objuczonych torbami zakupów, a gdy ulica się zwęziła, kobieta przyspieszyła, raz po raz chowając się w bramach. W pobliżu agencji Strike podjął decyzję i skręcił z Denmark Street w lewo, we Flitcroft Street prowadzącą do Denmark Place, gdzie ciemne przejście obklejone ulotkami zespołów muzycznych prowadziło z powrotem do jego agencji. Czy kobieta się odważy? Gdy wszedł w uliczkę, w której odgłos jego kroków odbijał się cichym echem od zawilgotniałych murów, nieznacznie zwolnił kroku. Po chwili usłyszał ją za sobą – biegła. Wykonał gwałtowny obrót na zdrowej nodze i się zamachnął. Kiedy laska uderzyła ją w ramię, rozległ się okrzyk bólu. Nóż do wykładzin wypadł jej z ręki, odbił się od kamiennego muru i o mało nie trafił Strike’a w oko. Detektyw zamknął swoją prześladowczynię w brutalnym uścisku, zmuszając ją do krzyku. Bał się, że jakiś bohater przybędzie jej na ratunek, ale nikt się nie zjawił. Teraz najważniejszy był pośpiech. Okazała się silniejsza, niż przypuszczał, i zaciekle walczyła, próbując go kopnąć w jaja i podrapać mu twarz. Wykonując następny oszczędny obrót, chwycił ją za szyję jak zapaśnik. Jej stopy ślizgały się i szurały na mokrym chodniku. Kiedy wiła się w jego uścisku, próbując go ugryźć, schylił się po nóż do wykładzin, ciągnąc ją za sobą i o mało nie tracąc równowagi. Porzucił laskę, której nie był w stanie teraz nieść, i powlókł

kobietę w stronę Denmark Street. Działał szybko, a jej po szamotaninie zabrakło tchu w piersiach i nie była w stanie krzyczeć. Z krótkiej zimnej ulicy zniknęli już zakupowicze i żadni przechodnie na Charing Cross Road nie zauważyli niczego podejrzanego, kiedy zmuszał ją do pokonania krótkiej odległości dzielącej ich od czarnych drzwi. – Muszę wejść, Robin! Szybko! – krzyknął do domofonu, a kiedy drzwi się otworzyły, wszedł z hukiem na klatkę. Powlókł kobietę po metalowych schodach. Jego prawe kolano gwałtownie protestowało, a wrzaski niedawnej agresorki, która już zaczęła krzyczeć, odbijały się echem od ścian. Strike zauważył poruszenie za przeszklonymi drzwiami posępnego i ekscentrycznego grafika zajmującego biuro pod agencją detektywistyczną. – Tylko się wygłupiamy! – zawołał w stronę drzwi, taszcząc swoją prześladowczynię na górę. – Cormoran? Co się... O mój Boże! – powiedziała Robin, gapiąc się na niego z góry. – Przecież nie możesz... Co ty wyrabiasz? Puść ją! – Właśnie... cholera... znowu... próbowała mnie dźgnąć – wydyszał Strike i podejmując ostatni olbrzymi wysiłek, zmusił swoją niedoszłą oprawczynię do przestąpienia progu. – Zamknij drzwi na klucz! – krzyknął do Robin, która wbiegła za nimi i wykonała polecenie. Strike rzucił kobietę na kanapę obitą sztuczną skórą. Kaptur opadł do tyłu, odsłaniając podłużną bladą twarz z wielkimi brązowymi oczami i gęstymi ciemnymi falującymi włosami sięgającymi ramion. Palce kończyły się ostrymi karmazynowymi paznokciami. Wyglądała najwyżej na dwadzieścia lat. – Ty draniu! Ty draniu! Próbowała się podnieść, ale Strike stał nad nią z morderczą miną, więc zmieniła zdanie, opadła z powrotem na kanapę i masowała sobie białą szyję, na której widniały ciemnoróżowe ślady po zadrapaniach w miejscu, gdzie trzymał ją Strike. – Powiesz mi, dlaczego próbujesz mnie dźgnąć? – spytał Strike. – Pierdol się! – Bardzo oryginalne – odparł. – Robin, dzwoń na policję... – Niee! – zawyła kobieta w czerni niczym pies osaczający zwierzynę. – On mnie pobił – wydyszała, zwracając się do Robin, i z rozpaczliwym zapamiętaniem pociągnęła się za bluzkę, żeby odsłonić ślady na swojej mocnej, białej szyi. – Wlókł mnie, ciągnął... Robin spojrzała na Strike’a, trzymając rękę na słuchawce. – Dlaczego mnie śledzisz? – spytał zasapany Strike groźnym tonem, wciąż stojąc nad kobietą. Skuliła się na skrzypiących poduszkach, lecz Robin, która nie oderwała palców od telefonu, zauważyła w jej strachu odrobinę rozkoszy, a w sposobie, w jaki się od niego odwróciła – cień zmysłowości. – Ostatnia szansa – warknął Strike. – Dlaczego...?

– Co się tam dzieje? – dobiegł płaczliwy głos z dołu. Robin spojrzała na Strike’a. Podbiegła do drzwi, otworzyła je i wymknęła się na klatkę schodową, podczas gdy Strike nadal pilnował swojego jeńca, zaciskając zęby i pięść. Zauważył, jak za dużymi ciemnymi oczami pomalowanymi na kolor fiołków przemyka i natychmiast gaśnie myśl o wzywaniu pomocy. Kobieta drżała, zaczęła płakać, ale zęby wciąż miała obnażone. Pomyślał, że w jej łzach jest więcej wściekłości niż rozpaczy. – Wszystko w porządku, panie Crowdy – zawołała Robin. – Tylko się wygłupiamy. Przepraszam, że byliśmy tak głośno. Robin wróciła do agencji i znowu zamknęła za sobą drzwi. Kobieta sztywno siedziała na kanapie, łzy toczyły jej się po policzkach, a szponiaste paznokcie wpijały się w krawędź siedziska. – Pieprzę to – powiedział Strike. – Jeśli nie chcesz gadać, dzwonię po policję. Najwidoczniej mu uwierzyła. Ledwie zdążył zrobić dwa kroki w stronę telefonu, wyszlochała: – Chciałam cię powstrzymać. – Przed czym? – spytał Strike. – Jakbyś nie wiedział! – Daruj sobie te pieprzone gierki! – krzyknął, pochylając się z zaciśniętymi wielkimi pięściami. Rwący ból w kolanie czuł teraz aż nazbyt wyraźnie. To przez nią upadł i znowu uszkodził sobie więzadła. – Cormoran – powiedziała Robin zdecydowanym tonem, wślizgując się między nich i zmuszając go do odsunięcia się. – Posłuchaj – zwróciła się do dziewczyny. – Posłuchaj mnie. Wyjaśnij mu, dlaczego to robisz, a być może nie zadzwoni... – Chyba, kurwa, żartujesz – powiedział Strike. – Dwa razy próbowała mnie dźgnąć... – ...być może nie zadzwoni po policję – dokończyła niezrażona Robin, podnosząc głos. Kobieta zerwała się z miejsca i rzuciła w stronę drzwi. – O nie, zapomnij – powiedział Strike i szybko kuśtykając, ominął Robin, złapał swoją prześladowczynię w pasie i niezbyt delikatnie rzucił ją z powrotem na kanapę. – Coś ty za jedna? – Boli! – krzyknęła. – Teraz naprawdę zrobiłeś mi krzywdę... Moje żebra... Pozwę cię za napaść, ty draniu... – W takim razie będę do ciebie mówił Pippa, zgoda? – powiedział Strike. Zadrżała, wydając z siebie zduszony okrzyk, i rzuciła mu nienawistne spojrzenie. – Ty... Ty... Spier... – Tak, tak, mam spierdalać – przerwał jej rozdrażniony Strike. – Imię i nazwisko! Jej pierś gwałtownie falowała pod ciężkim płaszczem. – Skąd będziesz wiedział, czy nie kłamię, nawet jeśli ci powiem? – wydyszała, znowu ostentacyjnie stawiając opór. – Potrzymam cię tu, dopóki tego nie sprawdzę – odparł Strike.

– Porwanie! – zawołała głosem ostrym i donośnym jak u robotnika portowego. – Areszt obywatelski – sprostował Strike. – Próbowałaś mnie, kurwa, dźgnąć nożem. No dobra, pytam ostatni raz... – Pippa Midgley – warknęła. – Nareszcie. Masz przy sobie dowód osobisty? Wykonując niekontrolowany obraźliwy gest, wsunęła rękę do kieszeni i wyjęła bilet miesięczny, który następnie rzuciła Strike’owi. – Tu jest napisane: Phillip Midgley. – Co ty powiesz? Patrząc, jak implikacje tego odkrycia docierają do Strike’a, Robin – mimo napiętej atmosfery w poczekalni – nagle zachciało się śmiać. – Epicoene – powiedziała z wściekłością Pippa Midgley. – Nie rozumiesz? To dla ciebie zbyt subtelne, głąbie? Spojrzał na nią. Jabłko Adama na podrapanym, pokrytym plamami gardle wciąż było dobrze widoczne. Znowu schowała ręce głęboko do kieszeni. – W przyszłym roku będę Pippą we wszystkich dokumentach – powiedziała. – Pippa – powtórzył Strike. – To ty napisałaś: „Rozciągnę go dla ciebie na pierdolonym łożu tortur”, prawda? – Aha – powiedziała Robin i przeciągle westchnęła, łącząc fakty. – Ahaa, jaki pan mądry, panie Twardzielu – przedrzeźniła ją złośliwie Pippa. – Znasz Kathryn Kent osobiście czy przyjaźnicie się tylko w cyberprzestrzeni? – A co? Czy znajomość z Kath Kent to teraz przestępstwo? – Skąd znałaś Owena Quine’a? – Nie chcę rozmawiać o tym draniu – powiedziała i jej pierś znowu zaczęła gwałtownie falować. – To, co mi zrobił... To, co zrobił... Udając... Kłamał... Pieprzony fałszywy drań... Świeże łzy popłynęły jej po policzku i dostała histerii. Zakończone szkarłatem dłonie zanurzyła we włosach, stopami zabębniła w podłogę. Kołysała się w przód i w tył, głośno zawodząc. Strike obserwował ją z odrazą i pół minuty później powiedział: – Mogłabyś się, kurwa, zamknąć... Robin uciszyła go jednak spojrzeniem, pospiesznie wyjęła garść chusteczek z pudełka na biurku i wcisnęła je Pippie do ręki. – Dz-dzię... – Napijesz się herbaty albo kawy, Pippa? – spytała uprzejmie Robin. – Ka... awy... po... pro... – Robin, do cholery, ona przed chwilą próbowała dźgnąć mnie nożem! – Ale jej się nie udało, prawda? – odparła Robin, włączając czajnik. – Nieudolność – powiedział z niedowierzaniem – nie jest w świetle prawa żadnym pieprzonym

usprawiedliwieniem! Znowu spojrzał na Pippę, która śledziła ich rozmowę z rozdziawionymi ustami. – Dlaczego za mną chodzisz? Przed czym chcesz mnie powstrzymać? Ostrzegam: to, że twoje pochlipywanie przekonało Robin... – Pracujesz dla niej! – zawołała Pippa. – Dla tej stukniętej suki, jego żony! Dostała forsę, prawda? Wiemy, po co cię zatrudniła, nie jesteśmy żadnymi pieprzonymi debilkami! – „My” to znaczy kto? – spytał ostro Strike, ale ciemne oczy Pippy znowu przesunęły się w stronę drzwi. – Przysięgam na Boga – zapowiedział Strike, czując w potwornie zmęczonym kolanie rwący ból, który doprowadzał go niemal do zgrzytania zębami – jeśli jeszcze jeden pieprzony raz pobiegniesz w stronę tych drzwi, zadzwonię na policję, złożę zeznania i będę z zadowoleniem patrzył, jak zamykają cię za usiłowanie morderstwa. A w pudle nie będziesz miała wesoło, Pippa – dodał. – Nie przed operacją. – Cormoran! – upomniała go oburzona Robin. – Ja tylko stwierdzam fakt – powiedział. Pippa opadła z powrotem na sofę i z nieudawanym przerażeniem wpatrywała się w Strike’a. – Kawa – powiedziała Robin stanowczym tonem, wychodząc zza biurka i wkładając kubek do jednej ze szponiastych dłoni. – Pippa, na litość boską, po prostu mu wyjaśnij, o co tu właściwie chodzi. Wyjaśnij mu. Choć Pippa wydawała się niezrównoważona i agresywna, Robin, chcąc nie chcąc, było żal tej dziewczyny, która chyba w ogóle nie zastanowiła się nad ewentualnymi konsekwencjami zaatakowania nożem prywatnego detektywa. Robin mogła jedynie założyć, że Pippa posiada w nadmiarze tę samą cechę co jej młodszy brat Martin, który słynął w rodzinie z braku dalekowzroczności i z umiłowania niebezpieczeństw, co owocowało większą liczbą wizyt na pogotowiu niż w wypadku reszty rodzeństwa razem wziętej. – Wiemy, że zatrudniła cię po to, żeby nas wrobić – zaskrzeczała Pippa. – „Ona”, czyli kto – warknął Strike. – I kogo masz na myśli, mówiąc „my”? – Leonora Quine! – powiedziała Pippa. – Wiemy, jaka ona jest i do czego jest zdolna! Nienawidzi nas, mnie i Kath. Zrobiłaby wszystko, żeby nam zaszkodzić. Zamordowała Owena i próbuje to zwalić na nas! Możesz sobie robić tę głupią minę! – krzyknęła do Strike’a, który uniósł brwi do połowy czoła. – To stuknięta suka, zazdrosna jak diabli. Nie mogła ścierpieć, że Owen się z nami spotyka, a teraz kazała ci węszyć i szukać na nas haków! – Nie wiem, czy sama wierzysz w te paranoiczne brednie... – Dobrze wiemy, co się dzieje! – zawołała Pippa. – Zamknij się. Kiedy zaczęłaś mnie śledzić, o śmierci Quine’a nie wiedział nikt z wyjątkiem mordercy. Szłaś za mną w dniu, w którym znalazłem zwłoki, i wiem, że wcześniej przez tydzień śledziłaś Leonorę. Dlaczego? – Nie odpowiedziała, więc powtórzył: – Ostatnia szansa: dlaczego mnie śledziłaś, po tym jak wyszedłem od Leonory?

– Myślałam, że doprowadzisz mnie do Owena – powiedziała Pippa. – Dlaczego chciałaś się z nim spotkać? – Żeby go, kurwa, zabić! – wrzasnęła Pippa i Robin utwierdziła się w przekonaniu, że Pippę, podobnie jak Martina, cechuje prawie zupełny brak instynktu samozachowawczego. – A dlaczego chciałaś go zabić? – spytał Strike, jakby nie powiedziała niczego niezwykłego. – Za krzywdę, jaką nam wyrządził tą pieprzoną, ohydną książką! Przecież wiesz... Czytałeś ją... Epicoene... Co za drań, co za drań... – Spokój, do cholery! Więc już wtedy znałaś treść Bombyx Mori? – No jasne... – I wtedy zaczęłaś wpychać gówno przez skrzyknę na listy w drzwiach Quine’a? – Gówno za gówno! – krzyknęła. – Dowcipnie. Kiedy przeczytałaś tę książkę? – Kath przeczytała mi fragmenty o nas przez telefon, a potem do niej przyszłam i... – Kiedy ci przeczytała te fragmenty przez telefon? – K-kiedy wróciła do domu i znalazła to na wycieraczce. Cały maszynopis. Ledwo otworzyła drzwi. Wsunął to przez skrzynkę razem z liścikiem – powiedziała Pippa Midgley. – Pokazała mi go. – Co było w tym liściku? – Napisał: „Zemsta za nas oboje. Mam nadzieję, że się cieszysz! Owen”. – „Zemsta za nas oboje”? – powtórzył Strike, marszcząc brwi. – Wiesz, co miał na myśli? – Kath nie chciała mi powiedzieć, ale na pewno to zrozumiała. Była z-zrozpaczona – powiedziała Pippa, gwałtownie oddychając. – Ona jest... To cudowna kobieta. Nie znasz jej. Była dla mnie jak mmatka. Spotkałyśmy się na kursie pisarstwa i stałyśmy się jak... Jesteśmy jak... – Złapała oddech i jęknęła: – To był drań. Kłamał nam na temat tego, co pisze. Kłamał o... o wszystkim... Znowu zaczęła płakać, zawodząc i szlochając. – Pippa – odezwała się Robin łagodnym tonem, obawiając się pana Crowdy’ego. – Po prostu nam powiedz, na jaki temat skłamał. Cormoran chce tylko poznać prawdę, nie próbuje nikogo wrabiać... Nie była pewna, czy Pippa ją usłyszała ani czy jej uwierzyła. Być może ta kobieta chciała jedynie dać upust swojemu wzburzeniu. Wzięła głęboki oddech, zadrżała i z jej ust wylał się potok słów: – Mówił, że jestem dla niego jak druga córka. Tak mi mówił. Zwierzyłam mu się ze wszystkiego. Wiedział, że mama wyrzuciła mnie z domu, wiedział wszystko. Pokazałam mu książkę, którą napisałam o swoim życiu, a on był taki miły i zainteresowany, i powiedział, że pomoże mi ją wwydać, i p-powiedział nam obu, mnie i Kath, że jesteśmy w jego n-nowej powieści, i n-nazwał mnie „p-piękną zagubioną duszą”. Tak mi mówił – wydyszała Pippa drżącymi ustami – i raz nawet uudawał, że czyta mi fragment przez telefon i te zdania były... Były urocze, a potem to p-przeczytałam i okazało się... Napisał te wszystkie... Kath była w rozsypce... Jaskinia... Harpia i Epicoene... – Więc Kathryn wróciła do domu i znalazła maszynopis na wycieraczce, tak? – powiedział

Strike. – Skąd wróciła? Z pracy? – Z h-hospicjum, gdzie siedziała przy umierającej siostrze. – A kiedy to było? – spytał po raz trzeci Strike. – Kogo obchodzi, kiedy...? – Mnie obchodzi, kurwa! – Dziewiątego? – wtrąciła się Robin. Otworzyła blog Kathryn Kent na komputerze, odwracając monitor od kanapy, na której siedziała Pippa. – Czy to mogło być we wtorek dziewiątego, Pippa? We wtorek po rocznicy spisku prochowego? – To było... no tak, chyba wtedy! – zawołała Pippa, wyraźnie zdumiona tym, że Robin zgadła. – Tak, Kath pojechała do hospicjum w rocznicę spisku prochowego, bo Angela była bardzo chora... – Skąd wiesz, że to była rocznica spisku? – spytał Strike. – Dlatego że Owen powiedział Kath, że n-nie może się z nią spotkać wieczorem, bo musi iść z córką na pokaz sztucznych ogni – powiedziała Pippa. – I Kath była naprawdę przybita, bo miał odejść od żony! Obiecał jej, obiecał jej po cholernie długim czasie, że zostawi tę sukę, a potem oznajmił, że musi obejrzeć fajerwerki razem z tą debi... Zamilkła, ale Strike dokończył za nią: – Razem z tą debilką? – Ja tylko żartowałam – mruknęła zawstydzona Pippa, okazując większy żal z powodu użycia tego słowa niż z powodu usiłowania dźgnięcia Strike’a nożem. – Nazywamy ją tak tylko między sobą, ja i Kath: córka zawsze była dla Owena wymówką, kiedy twierdził, że nie może odejść z domu i być z Kath... – Co Kath robiła tamtego wieczoru, skoro nie spotkała się z Quine’em? – spytał Strike. – Wpadłam do niej. Potem dostała telefon, że jej siostrze Angeli bardzo się pogorszyło, i wyszła. Angela miała raka. Zaatakował wszystko. – Gdzie była wtedy Angela? – W hospicjum w Clapham. – Jak Kathryn się tam dostała? – Co za różnica? – Po prostu odpowiedz na to cholerne pytanie, dobrze? – Nie wiem. Chyba metrem. Siedziała przy Angeli trzy dni. Spała na materacu na podłodze przy jej łóżku, bo myśleli, że Angela może w każdej chwili umrzeć, ale Angela się trzymała, więc Kath musiała pojechać do domu po czyste ubranie i właśnie wtedy znalazła maszynopis na wycieraczce. – Skąd masz pewność, że przyjechała do domu akurat we wtorek? – spytała Robin i Strike, który zamierzał zadać identyczne pytanie, spojrzał na nią ze zdziwieniem. Jeszcze nie wiedział o staruszku z księgarni i o leju krasowym w Niemczech. – Dlatego że we wtorki wieczorem pracuję w telefonicznym biurze obsługi – powiedziała Pippa – i Kath zadzwoniła do mnie we ł-łzach, bo poskładała maszynopis i przeczytała, co o nas napisał...

– No tak, to wszystko brzmi bardzo interesująco – powiedział Strike – zwłaszcza że Kathryn Kent powiedziała policji, że nigdy nie czytała Bombyx Mori. W innych okolicznościach przerażona mina Pippy mogłaby być zabawna. – Wyciągnąłeś to ze mnie pieprzonym podstępem! – Taa, twardy z ciebie orzech do zgryzienia – powiedział Strike. – Nawet o tym nie myśl – dodał, stając nad nią, kiedy próbowała się podnieść. – On był... mendą! – krzyknęła Pippa, kipiąc z bezsilnej złości. – Wykorzystał nas! Udawał, że interesuje go nasza praca, a przez cały czas nas wykorzystywał, f-fałszywy drań... Myślałam, że rozumiał, przez co przeszłam w życiu... Rozmawialiśmy o tym godzinami i zachęcał mnie, żebym to opisała... M-mówił, że pomoże mi zawrzeć umowę z wydawnictwem... Strike poczuł, że zalewa go fala nagłego znużenia. O co chodziło z tą obsesją na punkcie publikowania? – ...a po prostu próbował mnie obłaskawić, żebym wyjawiła mu swoje najskrytsze myśli i uczucia, a Kath... To, co zrobił Kath... Ty tego nie zrozumiesz... Cieszę się, że ta suka go zamordowała! Gdyby ona tego nie zrobiła... – Dlaczego – przerwał jej ostro Strike – ciągle powtarzasz, że Quine’a zabiła jego żona? – Bo Kath ma dowód! Chwila ciszy. – Jaki dowód? – spytał Strike. – Prawda, że chciałbyś wiedzieć? – zawołała Pippa, wybuchając histerycznym śmiechem. – Nie twój interes! – Jeśli ma dowód, czemu nie zaniosła go na policję? – Ze współczucia! – krzyknęła Pippa. – To coś, czego ty byś nie... – Co mają znaczyć te wszystkie wrzaski!? – rozległ się płaczliwy głos po drugiej stronie przeszklonych drzwi. – O, niech to diabli – powiedział Strike, kiedy niewyraźny zarys pana Crowdy’ego z dołu zbliżył się do szyby. Robin wstała, żeby otworzyć drzwi. – Bardzo przepraszamy, panie Crow... Pippa natychmiast zerwała się z kanapy. Strike próbował ją złapać, ale kiedy rzucił się w jej stronę, jego kolano przeszył potworny ból. Pippa odepchnęła pana Crowdy’ego i zniknęła, zbiegając z tupotem po schodach. – Zostaw ją! – powiedział Strike do Robin, która szykowała się do pościgu. – Przynajmniej zabrałem jej nóż. – Nóż? – zapiał pan Crowdy i musieli poświęcić piętnaście minut, żeby odwieść go od zamiaru skontaktowania się z właścicielem budynku (rozgłos po sprawie Luli Landry wytrącił grafika z równowagi i teraz pan Crowdy żył w strachu, że u Strike’a mógłby się zjawić następny morderca,

który przez przypadek zapuka do niewłaściwych drzwi). – Święty Jezu – powiedział Strike, kiedy w końcu przekonali Crowdy’ego, żeby wyszedł. Strike opadł na kanapę. Robin usiadła na krześle przy biurku i przez kilka sekund wpatrywali się w siebie bez słowa, a potem zaczęli się śmiać. – Odegraliśmy całkiem niezłą scenkę z dobrym i złym gliniarzem – ocenił Strike. – Wcale nie grałam – powiedziała Robin. – Naprawdę było mi jej trochę żal. – Zauważyłem. A nie było ci żal mnie, zaatakowanego? – Naprawdę próbowała cię dźgnąć czy może tylko udawała? – spytała sceptycznie Robin. – Chyba sam pomysł podobał jej się bardziej niż rzeczywistość – przyznał. – Ale martwy człowiek to martwy człowiek, bez względu na to, czy zadźga go przewrażliwiona cipa, czy zawodowiec. I co niby miałaby zyskać, zabijając mnie... – Matczyną miłość – powiedziała cicho Robin. Strike patrzył na nią bez słowa. – Własna matka się jej wyrzekła – wyjaśniła Robin. – Pewnie przez ten cały naprawdę traumatyczny okres Pippa łyka hormony i Bóg wie, co jeszcze, szykując się do operacji. Myślała, że znalazła nową rodzinę. Uważała Quine’a i Kathryn Kent za swoich nowych rodziców. Quine nazywał ją swoją drugą córką i mówił, że w książce opisał ją jako córkę Kathryn Kent. Ale w Bombyx Mori ukazał ją światu jako pół mężczyznę, pół kobietę. Poza tym zasugerował, że pod jej całym córczynym przywiązaniem kryła się chęć pójścia z nim do łóżka. Jej nowy ojciec – ciągnęła Robin – srodze ją zawiódł. Ale nowa matka nadal była dobra i kochająca, a w dodatku też została zdradzona, więc Pippa postanowiła wyrównać rachunki w imieniu ich obu. Na widok podziwu malującego się na twarzy osłupiałego Strike’a nie zdołała powstrzymać uśmiechu. – Dlaczego, do diabła, rzuciłaś te studia psychologiczne? – To długa historia – powiedziała Robin, odwracając wzrok w stronę monitora. – Pippa jest jeszcze młoda... Jak myślisz, ile ma lat? Ze dwadzieścia? – Na tyle mniej więcej wyglądała – przyznał Strike. – Szkoda, że nie zdążyliśmy jej spytać, co robiła po zaginięciu Quine’a. – Ona go nie zabiła – powiedziała z przekonaniem Robin, znowu patrząc na Strike’a. – No tak, chyba masz rację – westchnął. – Chociażby dlatego, że po wypruciu mu flaków wpychanie psiego gówna przez jego skrzynkę na listy wydawałoby się trochę rozczarowujące. – Poza tym planowanie i skuteczność raczej nie są jej mocną stroną, prawda? – Mało powiedziane – zgodził się. – Doniesiesz na nią policji? – Nie wiem. Może. O cholera – dodał, uderzając się w czoło – nie dowiedzieliśmy się nawet, dlaczego śpiewa w tej przeklętej książce! – Chyba się domyślam – powiedziała Robin po chwili energicznego stukania w klawiaturę

i przejrzeniu wyników na monitorze. – „Śpiew jako sposób na złagodzenie brzmienia głosu”... „Ćwiczenia wokalne dla osób transseksualnych”. – To wszystko? – spytał Strike z niedowierzaniem. – Chcesz powiedzieć, że niepotrzebnie poczuła się urażona? – spytała Robin. – Daj spokój... Przecież publicznie zadrwił z czegoś, co dla niej ma naprawdę ogromne osobiste znaczenie... – Nie mówiłem o tym – powiedział. Zmarszczył brwi i w zamyśleniu spojrzał przez okno. Wciąż padał gęsty śnieg. Po chwili znowu się odezwał: – Jak było w księgarni w Bridlington? – Boże, no tak, prawie zapomniałam! Opowiedziała mu o ekspediencie i o tym, że pierwszy listopada pomylił mu się z ósmym. – Stary, głupi dureń – powiedział Strike. – To trochę niemiłe – obruszyła się Robin. – A zgrywał takiego chojraka. Wszystkie poniedziałki są takie same, w każdy poniedziałek odwiedza swojego przyjaciela Charlesa... – Ale skąd mamy wiedzieć, czy chodziło o noc anglikańskich biskupów, czy o noc leju krasowego? – Mówił, że Charles przerwał mu historią o leju, kiedy on opowiadał mu o wizycie Quine’a w księgarni? – Tak powiedział. – Więc najprawdopodobniej Quine był w księgarni pierwszego, a nie ósmego. Stary pamięta te dwie informacje jako powiązane. Wszystko mu się pomyliło. Chciał widzieć Quine’a po jego zniknięciu, chciał pomóc w ustaleniu czasu zgonu, więc podświadomie szukał powodów, żeby jego wizyta wypadła w poniedziałek tuż przed morderstwem, a nie w jakiś mało ważny poniedziałek, zanim ktokolwiek zainteresował się losem Quine’a. – Ale mimo wszystko to, co Quine rzekomo powiedział w księgarni, brzmi dziwnie, prawda? – spytała Robin. – Masz rację – przyznał Strike. – Kupował książki, bo planował urlop... Zatem już wtedy zamierzał zniknąć: cztery dni przed kłótnią z Elizabeth Tassel? Już wtedy zamierzał się zatrzymać przy Talgarth Road, po tych wszystkich latach, kiedy podobno nienawidził i unikał tego domu? – Powiesz o tym Anstisowi? – spytała Robin. Strike cierpko się roześmiał. – Nie, nie powiem Anstisowi. Nie mamy dobrego dowodu na to, że Quine był w księgarni pierwszego, a nie ósmego. Poza tym Anstis i ja nie jesteśmy teraz w najlepszych stosunkach. Znowu zapadło dłuższe milczenie, a potem Strike zaskoczył Robin słowami: – Muszę porozmawiać z Michaelem Fancourtem. – Dlaczego? – spytała.

– Z wielu powodów – odrzekł. – Na przykład w związku z tym, czego dowiedziałem się od Waldegrave’a podczas lanczu. Mogłabyś zadzwonić do jego agenta albo skontaktować się z nim w jakiś inny sposób? – Tak – powiedziała Robin, robiąc notatkę. – Wiesz, obejrzałam po raz drugi ten wywiad i nadal nie widzę... – Obejrzyj jeszcze raz – uciął Strike. – Uważnie. Myśl. Znowu pogrążył się w milczeniu, wpatrzony w sufit. Nie chcąc zakłócać jego myśli, Robin zajęła się pracą przy komputerze. Próbowała się dowiedzieć, kto reprezentuje Michaela Fancourta. Wreszcie Strike się odezwał, zagłuszając stukanie klawiatury. – Co Kathryn Kent mogłaby mieć na Leonorę? – Może nic – powiedziała Robin, skupiona na znalezionych informacjach. – I nie ujawniła tego „ze współczucia”... Robin milczała. Przeglądała stronę internetową agencji literackiej Fancourta w poszukiwaniu numeru kontaktowego. – Miejmy nadzieję, że to też tylko brednie histeryczki – podsumował Strike. Ale czuł niepokój.

38 Że też tak mały kawałek papieru Może do zguby przywieść [...] John Webster, Biała diablica (tłum. W. Melcer)

Panna Brocklehurst, podejrzewana o niewierność asystentka, nadal twierdziła, że przeziębienie przykuwa ją do łóżka. Jej kochanek, klient Strike’a, uznał to jednak za przesadę i detektyw był skłonny się z nim zgodzić. Nazajutrz o siódmej rano opatulony płaszczem Strike w szaliku i rękawiczkach stał w ciemnej wnęce naprzeciwko mieszkania panny Brocklehurst w Battersea, szeroko ziewał, kiedy zimno przenikało mu kończyny, i zajadał się drugą z trzech Egg McMuffinów kupionych po drodze w McDonaldzie. Wydano surowe ostrzeżenie pogodowe dla całego południowego wschodu. Na ulicy leżała już gęsta warstwa granatowego śniegu, a kiedy Strike tak stał, od czasu do czasu poruszając palcami u nogi, żeby sprawdzić, czy nie stracił w nich czucia, z bezgwiezdnego nieba spadały pierwsze nieśmiałe płatki. Mieszkańcy jeden po drugim wychodzili do pracy, ślizgając się chodnikiem w drodze do stacji metra albo gramoląc się do samochodów, których rury wydechowe wydawały szczególnie donośne odgłosy w stłumionej śniegiem ciszy. Trzy choinki mrugały do Strike’a światełkami z okien w salonach, mimo że grudzień zaczynał się dopiero nazajutrz – pomarańczowe, szmaragdowe i jasnoniebieskie lampki migotały jaskrawo, kiedy stał oparty o mur i wpatrywał się w mieszkanie panny Brocklehurst, zastanawiając się, czy w taką pogodę kobieta w ogóle wyjdzie z domu. Kolano nadal ostro dawało mu się we znaki, ale śnieg spowolnił resztę świata do tempa porównywalnego z tempem Strike’a. Nigdy nie widział panny Brocklehurst na obcasach niższych niż dziesięć centymetrów. W takich warunkach mogła być bardziej niedołężna niż on. W ostatnim tygodniu poszukiwanie mordercy Quine’a zaczęło przysłaniać Strike’owi wszystkie inne sprawy, ale jeśli nie chciał wypaść z branży, należało nadrobić zaległości. Kochanek panny Brocklehurst był bogatym człowiekiem, który mógł podesłać Strike’owi mnóstwo klientów, gdyby praca detektywa zyskała jego uznanie. Biznesmen miał słabość do młodych blondynek i ich spora liczba (jak swobodnie wyznał Strike’owi podczas pierwszego spotkania) wyciągnęła od niego ogromne kwoty i najróżniejsze prezenty, tylko po to, by później go porzucić albo zdradzić. Ponieważ nic nie wskazywało na to, by ów klient miał rozwinąć zdolność trafnej oceny charakteru, Strike przewidywał wiele lukratywnych godzin spędzonych na śledzeniu przyszłych panien Brocklehurst. Być może to właśnie zdrady dostarczały jego zleceniodawcy dreszczyku emocji – pomyślał Strike, patrząc, jak wydychane przez niego kłęby pary unoszą się w lodowatym powietrzu. Znał też innych tego rodzaju mężczyzn. Takie upodobania znajdowały najpełniejszy wyraz w zauroczeniu dziwkami.

Za dziesięć dziewiąta zasłony lekko drgnęły. Szybciej, niż można by się spodziewać, sądząc po jego zrelaksowanej pozie, Strike uniósł trzymany dotąd z boku aparat nastawiony na robienie zdjęć w ciemności. Spowitej mrokiem, zaśnieżonej ulicy na chwilę ukazała się panna Brocklehurst w staniku i majtkach, mimo że jej kosmetycznie podrasowane piersi nie potrzebowały podtrzymywania. Za nią w ciemnej sypialni przechadzał się brzuchaty mężczyzna z nagim torsem. Na chwilę złapał ją za pierś, wywołując chichotliwe pretensje. Obydwoje wrócili do sypialni. Strike opuścił aparat i obejrzał swoje dzieło. Najbardziej obciążające ujęcie, które udało mu się uchwycić, ukazywało wyraźny zarys męskiej dłoni i ręki oraz roześmianą, lekko odwróconą twarz panny Brocklehurst, lecz oblicze tego, kto ją obejmował, spowijał mrok. Strike przypuszczał, że mężczyzna szykuje się do pracy, więc schował aparat do wewnętrznej kieszeni i przygotowując się do powolnego, kłopotliwego pościgu, zabrał się do trzeciego McMuffina. Zgodnie z jego przewidywaniami, za pięć dziewiąta otworzyły się drzwi w budynku panny Brocklehurst i ze środka wynurzył się jej kochanek. Nie przypominał jej szefa w niczym oprócz wieku i wyglądu bogacza. Przez pierś przewiesił ukośnie elegancką skórzaną torbę, dość dużą, by w środku zmieściła się czysta koszula i szczoteczka do zębów. Ostatnio Strike widywał je tak często, że zaczął je nazywać torbami cudzołożnika. Para pocałowała się z języczkiem na schodach, w czym przeszkadzał jej trzaskający mróz i to, że panna Brocklehurst miała na sobie najwyżej pół kilo materiału. Potem wycofała się do budynku, a Brzuchaty ruszył w stronę Clapham Junction, rozmawiając już przez komórkę (bez wątpienia uprzedzał, że spóźni się z powodu śniegu). Strike pozwolił mu się oddalić dwadzieścia metrów, a potem wyszedł z kryjówki, podpierając się laską, którą Robin uprzejmie przyniosła z Denmark Place poprzedniego dnia po południu. To była łatwa robota, gdyż Brzuchaty nie zwracał uwagi na nic poza rozmową przez telefon. Zeszli razem z lekkiej pochyłości Lavender Hill, wciąż oddzieleni dwudziestoma metrami. Znowu mocno padał śnieg. Brzuchaty kilka razy poślizgnął się w ręcznie robionych butach. Kiedy dotarli do stacji metra, Strike bez najmniejszych przeszkód wszedł za ciągle paplającym mężczyzną do tego samego wagonu i udając, że czyta SMS-y, pstryknął mu kilka zdjęć komórką. Gdy to robił, rzeczywiście przyszedł SMS od Robin. Właśnie oddzwonił agent Michaela Fancourta – MF mówi, że z radością się z tobą spotka! Jest w Niemczech, ale wraca szóstego. Proponuje Groucho Club i pyta, kiedy ci pasuje. Rx

Kiedy pociąg ze stukotem wjechał na Waterloo, Strike pomyślał, że osoby, które czytały Bombyx Mori wykazują dość niezwykłą chęć rozmawiania z nim. Czy kiedykolwiek wcześniej zdarzyło mu się, by podejrzani tak skwapliwie korzystali z okazji do spotkania twarzą w twarz z detektywem? I co miał nadzieję zyskać słynny Michael Fancourt na rozmowie z człowiekiem, który znalazł zwłoki Quine’a? Strike wysiadł z wagonu tuż za Brzuchatym i szedł za nim w tłumie po mokrych, śliskich płytkach

na podłodze stacji Waterloo, pod sufitem z kremowych dźwigarów i szkła kojarzącego się Strike’owi z Tithebarn House. Gdy znowu wyszli na mróz – Brzuchaty nadal nie zdawał sobie sprawy, co się dzieje, i paplał przez telefon – Strike szedł po brejowatych, zdradliwych chodnikach otoczonych grudami zbrylonego śniegu między kwadratowymi biurowcami ze szkła i betonu, raz po raz wtapiając się w rój pracowników sektora finansowego, którzy niczym mrówki pędzili w burych płaszczach. W końcu Brzuchaty skręcił na parking jednego z największych budynków i skierował się do samochodu, najwyraźniej będącego jego własnością. Widocznie uznał, że mądrzej zostawić bmw pod biurowcem, niż zaparkować je przed domem panny Brocklehurst. Strike obserwował go przyczajony za dogodnie ustawionym range roverem. Nagle poczuł, że w kieszeni wibruje mu komórka. Zignorował ją, nie chcąc się rozpraszać. Brzuchaty miał wydzielone miejsce na parkingu. Zabrał kilka rzeczy z bagażnika i ruszył w stronę budynku, dzięki czemu Strike mógł swobodnie podejść do ściany, na której wisiały tabliczki z nazwiskami dyrektorów, i pstryknąć zdjęcie pełnego imienia, nazwiska i stanowiska do wiadomości swojego klienta. Następnie Strike ruszył z powrotem do agencji. Spoglądając na komórkę w wagonie metra, odkrył, że dzwonił do niego jego najstarszy przyjaciel, poturbowany przez rekina Dave Polworth. Polworth od zamierzchłych czasów nazywał Strike’a „Diddy”[5]. Większość osób zakładała, że to ironiczne odniesienie do jego postury (przez całą szkołę podstawową Strike był większy od wszystkich chłopców w swoim wieku i zazwyczaj od tych o rok starszych także), lecz tak naprawdę przezwisko wiązało się z nieustannymi powrotami Strike’a do szkoły wynikającymi z wędrownego stylu życia jego matki. Kiedyś, dawno temu, nasunęło to drobnemu i gadatliwemu Dave’owi Polworthowi skojarzenie z Cyganem, na którego w Kornwalii mówi się didicoy. Strike oddzwonił do przyjaciela zaraz po wyjściu z metra i kiedy dwadzieścia minut później wchodził do agencji, wciąż jeszcze rozmawiali. Robin podniosła głowę i zaczęła coś mówić, ale widząc, że Strike jest zajęty, tylko się uśmiechnęła i z powrotem skupiła na monitorze. – Przyjeżdżasz na Boże Narodzenie? – spytał Polworth Strike’a, kiedy ten wszedł do swojego gabinetu i zamknął drzwi. – Może – powiedział Strike. – Walniemy kilka kufli w Victory? – namawiał Polworth. – Znowu przelecisz Gwenifer Arscott. – Nigdy nie przeleciałem Gwenifer Arscott – odparł Strike (żartowali w ten sposób od lat). – No, Diddy, nie poddawaj się, może tym razem rozbijesz bank. Pora, żeby ktoś skradł jej wisienkę. A skoro mowa o dziewczynach, których żaden z nas nie przeleciał... Rozmowa skręciła w stronę sprośnych i bardzo zabawnych relacji Polwortha z poczynań ich wspólnych przyjaciół, których zostawili w St Mawes. Strike śmiał się tak bardzo, że zignorował sygnał oczekującego połączenia i nie zadał sobie trudu, żeby sprawdzić, kto dzwoni. – Nie wróciłeś do milady Furiaty, co stary? – spytał Dave, używając swojego ulubionego określenia Charlotte. – Nie – powiedział Strike. – Wychodzi za mąż za... – policzył – cztery dni.

– Taa, lepiej uważaj, Diddy. Wypatruj na horyzoncie, czy przypadkiem nie galopuje z powrotem. Nie zdziwiłbym się, gdyby dała nogę. Jeśli ten ślub dojdzie do skutku, odetchnij z ulgą, stary. – Tak – powiedział Strike. – Racja. – No więc umowa stoi? – dopytywał Polworth. – Będziesz w domu na święta? Popijemy w Victory? – Tak, czemu nie – powiedział Strike. Po kilku kolejnych sprośnych uwagach Dave wrócił do pracy, a Strike, wciąż szeroko uśmiechnięty, spojrzał na komórkę i zobaczył nieodebrane połączenie od Leonory Quine. Ruszył do poczekalni, łącząc się z pocztą głosową. – Znowu obejrzałam wywiad z Michaelem Fancourtem – powiedziała przejęta Robin – i uświadomiłam sobie, że... Strike podniósł dłoń, żeby ją uciszyć, gdyż w jego uchu zabrzmiał jak zwykle śmiertelnie poważny głos Leonory, która tym razem sprawiała wrażenie poruszonej i zdezorientowanej. – Cormoran, cholera jasna, aresztowali mnie. Nie wiem dlaczego, nikt mi nic nie mówi, trzymają mnie na komisariacie. Czekają na adwokata czy coś. Nie wiem, co robić... Orlando jest z Edną, nie mam pojęcia... W każdym razie jestem na komisariacie... Na kilka sekund zapadła cisza i wiadomość dobiegła końca. – Niech to szlag! – powiedział Strike tak głośno, że Robin aż podskoczyła. – NIECH TO SZLAG! – Co się stało? – Aresztowali Leonorę... Dlaczego dzwoni do mnie, a nie do Ilsy? Niech to szlag... Wybrał numer Ilsy Herbert i czekał. – Cześć, Corm... – Aresztowali Leonorę Quine. – Co? – zawołała Ilsa. – Dlaczego? Chyba nie z powodu tej starej zakrwawionej szmaty w garażu? – Możliwe, że znaleźli coś innego. („Kath ma dowód...”). – Gdzie ona jest, Corm? – W komisariacie... Pewnie w Kilburn, to najbliżej. – Chryste wszechmogący, dlaczego do mnie nie zadzwoniła? – Czort ją wie. Wspomniała coś o tym, że szukają jej adwokata... – Nikt się ze mną nie skontaktował... Boże jedyny, czy ona w ogóle nie myśli? Dlaczego nie podała im mojego nazwiska? Jadę tam, Corm, podrzucę robotę komuś innemu. Są mi winni przysługę... Usłyszał kilka stukotów, głosy w oddali i szybkie kroki Ilsy. – Zadzwoń do mnie, kiedy się dowiesz, co jest grane – powiedział. – To może trochę potrwać.

– Nie szkodzi. Zadzwoń. Rozłączyła się. Strike spojrzał na Robin, która wyglądała na przerażoną. – O nie – szepnęła. – Dzwonię do Anstisa – powiedział Strike, wystukując kolejny numer. Jego stary przyjaciel nie był jednak w nastroju do robienia mu przysług. – Ostrzegałem cię, Bob, ostrzegałem, że to się tak skończy. Zrobiła to, stary. – Co na nią macie? – spytał ostro Strike. – Wybacz, Bob, nie mogę ci powiedzieć. – Dostaliście to od Kathryn Kent? – Nie mogę powiedzieć, stary. Strike rozłączył się, nie racząc odwzajemnić konwencjonalnego pozdrowienia Anstisa. – Kretyn! – powiedział. – Cholerny kretyn! Leonora znalazła się poza jego zasięgiem. Bał się, jakie wrażenie zrobi na interlokutorach jej opryskliwość i niechęć do policji. Prawie słyszał, jak Leonora narzeka, że Orlando została sama, i dopytuje się, kiedy będzie mogła wrócić do córki, oburzona, że policja zakłóciła codzienną rutynę jej żałosnej egzystencji. Jej brak instynktu samozachowawczego budził w nim niepokój. Chciał, żeby Ilsa jak najszybciej dotarła do komisariatu, zanim Leonora nieświadomie zaszkodzi sobie uwagami na temat tego, jak mąż ją zaniedbywał, i wspomni o jego kochankach, zanim powtórzy swoje mało wiarygodne i podejrzane twierdzenie, że nie znała treści książek męża, dopóki nie wyszły w porządnych okładkach, zanim spróbuje wyjaśnić, dlaczego na jakiś czas zapomniała, że mają z mężem drugi dom, w którym przez prawie dwa tygodnie rozkładały się jego zwłoki. Piąta po południu nastała i minęła bez wieści od Ilsy. Strike, wpatrując się przez okno w coraz ciemniejsze niebo i śnieg, nalegał, żeby Robin poszła do domu. – Ale zadzwonisz do mnie, kiedy się czegoś dowiesz? – poprosiła, wkładając płaszcz i owijając szyję grubym wełnianym szalikiem. – No jasne – powiedział. Ilsa zadzwoniła dopiero o wpół do siódmej. – Nie mogło być gorzej – brzmiały jej pierwsze słowa. Sprawiała wrażenie zmęczonej i zestresowanej. – Mają dowód, że wspólną kartą kredytową Quine’ów zapłacono za kombinezon, kalosze, rękawiczki i sznur. Kupiono to wszystko przez internet i zapłacono ich visą. A, i jeszcze za burkę. – O kurwa, żartujesz. – Nie żartuję. Wiem, że twoim zdaniem jest niewinna... – Zgadza się – potwierdził Strike, przekazując w tych słowach wyraźne ostrzeżenie, żeby nie zawracała sobie głowy przekonywaniem go, że jest inaczej. – W porządku – powiedziała znużona Ilsa – niech ci będzie, ale wiedz jedno: ona wcale sobie nie pomaga. Jest diabelnie agresywna, upiera się, że Quine sam to wszystko kupił. Burkę, na litość

boską... Sznur, za który zapłacono kartą, jest identyczny jak ten znaleziony na zwłokach. Pytali ją, do czego Quine potrzebowałby burki albo plastikowego kombinezonu chroniącego przed chemikaliami, a ona powiedziała tylko: „A skąd mam wiedzieć, do cholery?”. W co drugim zdaniu pytała, kiedy będzie mogła wrócić do domu, do córki. Ona po prostu nie rozumie, co się dzieje. Te rzeczy kupiono pół roku temu i zostały dostarczone na Talgarth Road. Bardziej obciążyć mógłby ją chyba tylko własnoręcznie napisany plan zbrodni. Twierdzi, że nie wiedziała, jak Quine zamierza zakończyć książkę, ale ten twój Anstis... – Był tam, prawda? – O tak, prowadził przesłuchanie. Ciągle pytał, czy ona naprawdę chce im wmówić, że Quine nigdy nie wspominał o tym, co pisze. Leonora na to: „Jakoś się nie przysłuchiwałam”. „A więc jednak mówił o fabule?”. To trwało bez końca. Próbował ją zmęczyć i w końcu powiedziała: „No, wspomniał coś o gotowaniu jedwabnika”. Anstis niczego więcej nie potrzebował, żeby nabrać przekonania, że od początku kłamała i znała całą fabułę. A w dodatku odkryli, że w ich ogródku za domem przekopano ziemię. – Idę o zakład, że znajdą tam zdechłego kota, który nazywał się Pan Kupka – warknął Strike. – Anstisa to nie powstrzyma – stwierdziła Ilsa. – Jest absolutnie przekonany, że to ona, Corm. Mają prawo ją trzymać do jutra do jedenastej i na pewno postawią jej zarzuty. – Brakuje im podstaw – odparł z wściekłością. – Gdzie są próbki DNA? Gdzie są świadkowie? – Właśnie, Corm: nie ma żadnych świadków, a ten wyciąg z rachunku karty kredytowej mocno ją obciąża. Słuchaj, jestem po twojej stronie – tłumaczyła cierpliwie. – Chcesz usłyszeć moją szczerą opinię? Anstis stawia wszystko na jedną kartę i ma nadzieję, że mu się uda. Chyba czuje presję ze strony mediów. I szczerze mówiąc, denerwuje się tym, że krążysz wokół tej sprawy. Chce przejąć inicjatywę. Strike jęknął. – Skąd wytrzasnęli wyciąg z karty sprzed pół roku? Był wśród materiałów zabranych z jego gabinetu? – Nie – powiedziała Ilsa. – Na odwrocie był jeden z rysunków jego córki. Wygląda na to, że kilka miesięcy temu dała go przyjaciółce ojca, a dziś rano ta przyjaciółka zjawiła się w komisariacie, twierdząc, że właśnie zajrzała na drugą stronę i zobaczyła, co tam jest. Co powiedziałeś? – Nic – westchnął Strike. – Brzmiało jak Taszkent. – Nie aż tak daleko. No, Ilsa, nie zatrzymuję cię... Dzięki za wszystko. Sfrustrowany Strike przez kilka sekund siedział w milczeniu. – Niech to szlag – powiedział cicho w ciemności swojego gabinetu. Wiedział, jak to się stało. Pippa Midgley, owładnięta paranoją i histerią, przekonana, że Leonora wynajęła Strike’a, żeby wmanewrować w morderstwo kogoś innego, pobiegła z jego agencji prosto

do Kathryn Kent. Wyznała, że przez jej nieuwagę wyszło na jaw, iż Kathryn skłamała, mówiąc, że nigdy nie czytała Bombyx Mori, po czym namówiła ją do jak najszybszego wykorzystania dowodu przeciwko Leonorze. Kathryn Kent zdarła więc z lodówki rysunek córki kochanka (Strike wyobraził sobie tę kartkę przyczepioną magnesikiem) i pobiegła do komisariatu. – Niech to szlag! – powtórzył głośniej i wybrał numer Robin.

39 [...] lecz tak mi znajoma Rozpacz, że już nadziei mieć nie umiem. Thomas Dekker i Thomas Middleton, Cnotliwa ladacznica (tłum. J. Kydryński)

Tak jak przewidziała adwokatka, następnego dnia o jedenastej Leonorę Quine oskarżono o zamordowanie męża. Uprzedzeni telefonicznie Strike i Robin obserwowali rozprzestrzenianie się tej informacji w internecie, gdzie z każdą minutą mnożyła się ona jak bakteria. O wpół do dwunastej na stronie „Sun” znalazł się cały artykuł o Leonorze zatytułowany WIERNA KOPIA ROSE WEST WYSZKOLONA U RZEŹNIKA. Dziennikarze skrzętnie gromadzili dowody kiepskiego sprawowania się Quine’a w roli męża. Jego częste zniknięcia powiązano z romansami, erotyczne wątki jego dzieł rozłożono na czynniki pierwsze i ubarwiono. Zlokalizowano Kathryn Kent i zapukano do jej drzwi, a następnie sfotografowano ją i sklasyfikowano jako „Rudowłosą, ponętną kochankę Quine’a, autorkę powieści erotycznych”. Tuż przed południem Strike znowu odebrał telefon od Ilsy. – Jutro będzie zeznawała w sądzie. – Gdzie? – W Wood Green o jedenastej. Przypuszczam, że potem zawiozą ją prosto do Holloway. Kiedyś Strike mieszkał z matką i Lucy w domu oddalonym zaledwie o trzy minuty od tego więzienia dla kobiet z północnego Londynu. – Chcę się z nią zobaczyć. – Możesz spróbować, ale wątpię, czy policja pozwoli ci się do niej zbliżyć. Poza tym, Corm, jako adwokatka muszę ci powiedzieć, że to może wyglądać... – Ilsa, jestem teraz jej jedyną szansą. – Dzięki za zaufanie – odrzekła cierpko. – Wiesz, co mam na myśli. Usłyszał, jak Ilsa wzdycha. – Myślę też o tobie. Naprawdę chcesz działać policji na...? – Jak czuje się Leonora? – spytał, wchodząc jej w słowo. – Nie za dobrze – powiedziała Ilsa. – Rozłąka z Orlando ją wykańcza. Popołudnie przerywały telefony dziennikarzy i ludzi, którzy znali Quine’a. Obie grupy równie rozpaczliwie szukały poufnych informacji. Głos Elizabeth Tassel wydawał się przez telefon tak niski i szorstki, że Robin wzięła ją za mężczyznę.

– Gdzie jest Orlando? – spytała ostro agentka, kiedy Strike podszedł do telefonu. Zupełnie jakby miała go za człowieka wyznaczonego na opiekuna wszystkich członków rodziny Quine. – Kto ją wziął? – Chyba jest u sąsiadki – powiedział, słuchając jej świszczącego oddechu. – Mój Boże, co za bałagan – wychrypiała Elizabeth Tassel. – Leonora... Po tych wszystkich latach w końcu wyczerpała jej się cierpliwość... Kto by pomyślał... Nina Lascelles zareagowała – co nie do końca zaskoczyło Strike’a – słabo ukrywaną ulgą. Morderstwo wycofało się na właściwe miejsce na mglistych krańcach tego, co możliwe. Jego cień już do niej nie sięgał. Morderca nie był nikim ze znanych jej osób. – Jego żona rzeczywiście trochę przypomina Rose West, prawda? – spytała Strike’a przez telefon i domyślił się, że właśnie patrzy na stronę internetową „Sun”. – Tylko że ma dłuższe włosy. Chyba mu współczuła. Nie rozwiązał sprawy. Policja go prześcignęła. – Słuchaj, zaprosiłam na piątek kilka osób. Miałbyś ochotę wpaść? – Przepraszam, nie mogę – powiedział Strike. – Idę na kolację z bratem. Czuł, że Nina podejrzewa go o kłamstwo. Ledwie zauważalnie się zawahał, zanim powiedział „z bratem”, co oczywiście mogło sugerować chwilę intensywnego myślenia. Strike nie przypominał sobie, żeby kiedykolwiek wcześniej nazwał Ala bratem. Rzadko mówił o przyrodnim rodzeństwie ze strony ojca. Wieczorem przed wyjściem z agencji Robin postawiła przed nim kubek herbaty, gdy ślęczał nad aktami Quine’a. Wyczuwała złość, którą Strike ze wszystkich sił starał się ukryć, i przypuszczała, że jej szef jest wściekły w równym stopniu na Anstisa co na siebie. – To jeszcze nie koniec – powiedziała, owijając szyję szalikiem i szykując się do wyjścia. – Udowodnimy, że to nie ona. Już kiedyś użyła liczby mnogiej, kiedy Strike’owi brakowało wiary w siebie. Doceniał wsparcie moralne, ale jego myśli grzęzły w poczuciu bezradności. Strike nienawidził wiosłować na peryferiach sprawy, zmuszony patrzeć, jak inni nurkują w poszukiwaniu wskazówek, tropów i informacji. Tego wieczoru siedział nad aktami Quine’a do późna, przeglądając notatki z rozmów i jeszcze raz patrząc na wydruki zdjęć zrobionych telefonem. Zmaltretowane ciało Owena Quine’a, jak to często bywa w wypadku zwłok, przypominało mu sygnał w ciszy, bezdźwięcznie apelujący o sprawiedliwość i litość. Czasami zamordowani nieśli wiadomość od swoich zabójców niczym transparent wciśnięty do sztywnych martwych dłoni. Strike długo wpatrywał się w nadpaloną, ziejącą jamę klatki piersiowej, w sznury mocno zaciśnięte wokół kostek i nadgarstków, w związane zwłoki wypatroszone jak indyk, lecz choć bardzo się starał, nie potrafił wydobyć z tych zdjęć niczego, o czym już by nie wiedział. W końcu pogasił wszystkie światła i ruszył na górę, żeby się wyspać. Konieczność spędzenia czwartkowego poranka w kancelarii potwornie drogich prawników

ciemnowłosej klientki w Lincoln’s Inn Fields przyniosła Strike’owi ulgę zaprawioną kroplą goryczy. Cieszył się, że może jakoś spożytkować czas, którego i tak nie przeznaczyłby na rozpracowywanie śmierci Quine’a, ale czuł, iż zwabiono go na to spotkanie podstępem. Kokieteryjna rozwódka dała Strike’owi do zrozumienia, że adwokat chce się z nim zobaczyć i usłyszeć od niego samego, jak zgromadził rozliczne dowody dwulicowości jej męża. Cormoran siedział zatem obok swojej klientki przy wypolerowanym do połysku mahoniowym stole dla dwunastu osób, a ona nieustannie mówiła o tym, „co udało się odkryć Cormoranowi”, i wyliczała „co Cormoran zaobserwował”, pytając go raz po raz: „Prawda?” i od czasu do czasu dotykając jego nadgarstka. Strike nie potrzebował dużo czasu, żeby na widok ledwie skrywanego poirytowania układnego adwokata wydedukować, że ten człowiek wcale nie zabiegał o obecność detektywa. Ale jak można się było spodziewać, gdy stawka za godzinę przekracza pięćset funtów, prawnik nie przejawiał najmniejszej skłonności do ponaglania swojej klientki. W drodze do toalety Strike spojrzał na swój telefon i zobaczył maleńkie zdjęcia, na których prowadzono Leonorę do sądu Wood Green Crown, a potem ją stamtąd wyprowadzano. Postawiono jej zarzuty i odwieziono policyjną furgonetką. Było tam mnóstwo dziennikarzy, ale żadni przedstawiciele społeczeństwa nie domagali się jej krwi – nie podejrzewano jej bowiem o zamordowanie kogoś, kim społeczeństwo bardzo by się przejmowało. Gdy miał już wrócić do sali konferencyjnej, przyszedł SMS od Robin: Mam cię umówić na spotkanie z Leonorą o 6 wieczorem?

Pewnie – odpisał. – Pomyślałam – powiedziała jego skora do flirtowania klientka, kiedy usiadł – że Cormoran mógłby zrobić niezłe wrażenie, zeznając jako świadek. Strike już pokazał jej adwokatowi skrupulatne zapiski i zgromadzone zdjęcia, łącznie ze szczegółami wszystkich potajemnych transakcji pana Burnetta, próby sprzedaży mieszkania i zastawienia szmaragdowego naszyjnika. Ku wyraźnemu rozczarowaniu pani Burnett żaden z mężczyzn, biorąc pod uwagę jakość zebranych materiałów, nie widział najmniejszego powodu, żeby Strike stawiał się w sądzie. Adwokat z trudem skrywał urazę, jaką budziło w nim zaufanie jego klientki do detektywa. Bez wątpienia uważał, że bogata rozwódka powinna skierować dyskretne pieszczoty i trzepotanie rzęsami raczej ku niemu, ubranemu w szyty na miarę garnitur w prążki, dystyngowanemu szpakowatemu mężczyźnie, a nie ku komuś, kto wyglądał jak kuśtykający zawodowy bokser. Opuszczając z ulgą tę oderwaną od rzeczywistości atmosferę, Strike wrócił metrem do agencji, ciesząc się, że w mieszkaniu może zdjąć garnitur, i z radością myśląc o tym, że już wkrótce zamknie tę sprawę i zainkasuje okrągłą sumę będącą jedynym powodem, dla którego w ogóle ją przyjął. Mógł skupić całą uwagę na chudej, siwowłosej pięćdziesięciolatce w Holloway, którą na drugiej stronie kupionego w drodze powrotnej „Evening Standard” opisano jako MYSZOWATĄ ŻONĘ PISARZA

DOSKONALE WŁADAJĄCĄ TASAKIEM. – Adwokat pani Burnett był zadowolony? – spytała Robin, kiedy Strike pojawił się w agencji. – W miarę – powiedział Strike, wpatrując się w miniaturową choinkę z połyskliwymi łańcuchami, którą postawiła na schludnym biurku. Obwiesiła ją maleńkimi ozdobami i lampkami LED. – Po co to? – spytał zwięźle. – Z okazji Bożego Narodzenia – powiedziała Robin z lekkim uśmiechem, ale bez skruchy. – Zamierzałam ją ubrać już wczoraj, ale po tym, jak Leonorze postawiono zarzuty, straciłam świąteczny nastrój. W każdym razie umówiłam cię z nią na szóstą. Będziesz musiał wziąć dowód tożsamości ze zdjęciem... – Dobra robota, dzięki. – ...a poza tym kupiłam ci kanapki i znalazłam coś, co może cię zainteresować – dorzuciła. – Michael Fancourt udzielił wywiadu na temat Quine’a. Podała Strike’owi zapakowane kanapki z serem i korniszonami oraz „The Timesa” otwartego na odpowiedniej stronie. Strike usiadł na pierdzącej kanapie i jadł, czytając artykuł ozdobiony rozerwanym zdjęciem. Po lewej stronie przedstawiało Fancourta stojącego przed elżbietańskim domem na wsi. Dzięki ujęciu wykonanemu z dołu jego głowa nie wydawała się aż tak nieproporcjonalna. Po prawej stronie był Quine: ekscentryczny, o spojrzeniu szaleńca, w czapce z piórkiem na głowie. Przemawiał do nielicznych słuchaczy w miejscu, które wyglądało na niewielki namiot. Autor artykułu poświęcił dużo uwagi temu, że kiedyś Fancourt i Quine dobrze się znali, a nawet byli uważani za równie utalentowanych. Tylko nieliczni pamiętają dziś debiutancką powieść Quine’a Grzech Hobarta, choć Fancourt nadal wymienia ją jako doskonały przykład czegoś, co nazywa magicznym brutalizmem. Wbrew swojej reputacji człowieka lubiącego chować urazę wnosi on zaskakująco dużo życzliwości do naszej dyskusji na temat dokonań Quine’a. – Zawsze był interesujący i często niedoceniany – mówi. – Przypuszczam, że przyszli krytycy potraktują go łaskawiej niż współcześni. Ta niespodziewana życzliwość jest jeszcze bardziej zaskakująca, jeśli weźmiemy pod uwagę, że dwadzieścia pięć lat temu pierwsza żona Fancourta, Elspeth Kerr, zabiła się po przeczytaniu okrutnej parodii swojej pierwszej powieści. Powszechnie przypisywano autorstwo tej parodii bliskiemu przyjacielowi Fancourta, będącemu, podobnie jak on, literackim buntownikiem: zmarłemu właśnie Owenowi Quine’owi. – Człowiek łagodnieje, prawie tego nie zauważając: to rekompensata za upływ czasu, gdyż złość jest wyczerpująca. Z wielu uczuć związanych ze śmiercią Ellie zwierzyłem się w mojej ostatniej powieści, której jednak nie należy czytać jako autobiografii [...]

Strike ominął dwa następne akapity, które najwidoczniej służyły promowaniu najnowszej książki Fancourta, i zaczął czytać w miejscu, gdzie jego wzrok padł na słowo „przemocy”. Trudno pogodzić siedzącego przede mną Fancourta w tweedowej marynarce z niegdysiejszym samozwańczym literackim punkiem, który opisami wymyślnej i nieuzasadnionej przemocy w swoich wczesnych dziełach wywoływał zarówno aplauz, jak i krytykę. „Jeśli pan Graham Greene miał rację – napisał krytyk Harvey Bird o pierwszej powieści Fancourta – i pisarz rzeczywiście powinien mieć w sercu kawałek lodu, to Michael Fancourt z pewnością ma go pod dostatkiem. Czytając scenę gwałtu w Bellafront, człowiek zaczyna sobie wyobrażać skute lodem serce tego młodego mężczyzny. Na tę bez wątpienia znakomitą i oryginalną książkę można spojrzeć dwojako. Po pierwsze, można uznać, że pan Fancourt napisał niezwykle dojrzałą debiutancką powieść, w której oparł się skłonności neofity do umieszczenia się w roli (anty)bohatera. Możemy się krzywić na groteskowość i amoralność tego dzieła, ale nikt nie odmówi tej prozie mocy i artyzmu. Druga, bardziej niepokojąca ewentualność jest taka, że pan Fancourt w zasadzie nie posiada organu, w którym mógłby umieścić wspomniany kawałek lodu i jego wyjątkowo nieludzka opowieść odzwierciedla jego wnętrze. Czas i kolejne dzieła pokażą”. Fancourt pochodzi ze Slough, jest jedynym synem niezamężnej pielęgniarki. Jego matka nadal mieszka w domu, w którym dorastał. – Jest tam szczęśliwa – mówi Fancourt. – Ma godną pozazdroszczenia zdolność delektowania się tym, co znajome. Dom pisarza stoi daleko od szeregowych domków w Slough. Nasza rozmowa odbywa się w podłużnym salonie wypełnionym bibelotami z miśnieńskiej porcelany i dywanami z Aubusson. Okna wychodzą na rozległe tereny Endsor Court. – To wybór mojej żony – wyjaśnia lekceważąco Fancourt. – Ja gustuję w innego rodzaju sztuce, jestem bardziej związany z ziemią. Obok budynku powstaje głęboki rów pod betonowy fundament, który ma podtrzymywać rzeźbę z zardzewiałego metalu przedstawiającą Furię Tyzyfone. Fancourt mówi o tym ze śmiechem, wyjaśniając, że dokonał tego zakupu „pod wpływem chwili...”, i dodaje: „Wie pan, to mścicielka zamordowanych... Bardzo mocna rzecz. Moja żona jej nie znosi”. I jakimś cudem wracamy do punktu, w którym zaczął się wywiad: do makabrycznego losu Owena Quine’a. – Śmierć Owena jeszcze do mnie nie dotarła – mówi cicho Fancourt. – Jak większość pisarzy, zwykle odkrywam swoje emocje w związku z jakimś wydarzeniem, dopiero kiedy o nim piszę. Właśnie w taki sposób interpretujemy świat, nadajemy mu sens. – Czy to oznacza, że możemy oczekiwać fabularyzowanej relacji ze śmierci Quine’a?

– Już słyszę oskarżenia o zły gust i wykorzystywanie cudzego nieszczęścia – mówi z uśmiechem Fancourt. – Odważę się powiedzieć, że temat utraconej przyjaźni, ostatniej szansy na rozmowę, wyjaśnienie i naprawienie sytuacji może w swoim czasie wypłynąć w książce, lecz tragiczna śmierć Owena doczekała się już literackiej oprawy: sam ją stworzył. Fancourt to jedna z niewielu osób, które przeczytały niesławny maszynopis, wykorzystany później jako scenariusz morderstwa. – Przeczytałem to dokładnie tego dnia, kiedy odkryto zwłoki Quine’a. Mojemu wydawcy bardzo na tym zależało. Widzi pan, występuję w tej książce. – Fancourt wydaje się naprawdę obojętny wobec tego faktu, mimo że jego portret był ponoć obraźliwy. – Nie interesowało mnie jednak zwracanie się do prawników. Gardzę cenzurą. – Jak książka spodobała mu się pod względem literackim? – To coś, co Nabokow nazywał arcydziełem szaleńca – odpowiada z uśmiechem. – Kto wie, może pewnego dnia ktoś zechce to wydać? Z pewnością żartuje. – A niby czemu nie miano by tego wydać? – pyta Fancourt. – Sztuka powinna prowokować. Patrząc na sprawę pod tym kątem, Bombyx Mori spełniło swoją funkcję z nawiązką. Zatem dlaczego nie? – pyta literacki punk, usadowiony w swojej elżbietańskiej rezydencji. – Ze wstępem Michaela Fancourta? – podsuwam. – Zdarzały się dziwniejsze rzeczy – odpowiada Fancourt z uśmiechem. – O wiele dziwniejsze. – Chryste wszechmogący – mruknął Strike, rzucając „The Times” z powrotem na biurko Robin i o mało nie strącając choinki. – Zauważyłeś? On twierdzi, że przeczytał Bombyx Mori dopiero w dniu, kiedy znalazłeś zwłoki Quine’a. – Tak – powiedział Strike. – Kłamie – stwierdziła Robin. – Myślimy, że kłamie – poprawił ją Strike. Trzymając się postanowienia o nietrwonieniu więcej pieniędzy na taksówki – mimo że wciąż padał śnieg – w zapadającym po południu mroku Strike wsiadł do autobusu numer 29. Autobus jechał na północ, zabierając go w dwudziestominutową podróż po niedawno posypanych piaskiem drogach. Na Hampstead Road wsiadła wymizerowana kobieta z małym, mażącym się chłopcem. Jakiś szósty zmysł podszepnął Strike’owi, że wszyscy troje zmierzają w tym samym kierunku i tak jak przewidział, wstali i wysiedli na Camden Road obok nagiego skrzydła więzienia Holloway. – Zobaczysz mamusię – powiedziała kobieta do chłopca, a Strike domyślił się, że to jej wnuk, mimo że wyglądała na jakieś czterdzieści lat.

Więzienie, otoczone ogołoconymi z liści drzewami i poboczem pokrytym grubą warstwą śniegu, mogłoby być ceglaną siedzibą wydziału uniwersyteckiego, gdyby nie niebiesko-białe urzędowe tabliczki oraz pięciometrowe drzwi umożliwiające wjazd więziennym ciężarówkom. Strike dołączył do garstki odwiedzających. Kilkoro z nich przyprowadziło dzieci, które usiłowały robić ślady w nietkniętym śniegu tworzącym zaspy wzdłuż chodnika. Wszyscy ospale szli obok murów w kolorze terakoty ozdobionych ornamentami z betonu, mijając zawieszone w górze kosze, które w mroźnym grudniowym powietrzu zmieniły się w śnieżne kule. Większość odwiedzających to były kobiety. Strike wyróżniał się wśród mężczyzn nie tylko posturą, lecz także tym, że nie wyglądał, jakby życie spuściło mu cięgi i wprawiło w stan spokojnego otępienia. Idący przed nim mocno wytatuowany młody mężczyzna w opadających dżinsach chwiał się lekko przy każdym kroku. W Selly Oak Strike widywał objawy uszkodzeń neurologicznych, ale domyślił się, że tego rodzaju urazów nie doznaje się pod ostrzałem moździerzy. Tęga funkcjonariuszka służby więziennej, która miała za zadanie sprawdzać dowody tożsamości, przyjrzała się jego prawu jazdy, a potem popatrzyła mu w twarz. – Wiem, kim pan jest – powiedziała, przeszywając Strike’a wzrokiem. Zastanawiał się, czy Anstis chciał być informowany o jego ewentualnych wizytach u Leonory. Uznał, że to całkiem możliwe. Specjalnie zjawił się wcześniej, żeby nie tracić ani chwili z przydzielonego mu czasu na spotkanie z klientką. Dzięki tej zapobiegliwości mógł sobie pozwolić na wypicie kawy w poczekalni obsługiwanej przez charytatywną organizację działającą na rzecz dzieci. W pomieszczeniu było jasno i niemal wesoło, a wiele chłopców i dziewczynek witało się z ciężarówkami i misiami jak ze starymi przyjaciółmi. Wymizerowana współpasażerka Strike’a z autobusu, chuda i obojętna, patrzyła, jak towarzyszący jej malec bawi się Action Manem obok wielkich stóp Strike’a, traktując je jak olbrzymi pomnik („Tyzyfone, mścicielka zamordowanych...”). Punktualnie o szóstej wezwano go na salę odwiedzin. Jego kroki odbijały się echem od lśniącej podłogi. Ściany zbudowano z betonowych bloków, ale więźniowie namalowali na nich kolorowe obrazy, starając się za wszelką cenę umilić olbrzymią przestrzeń, która rozbrzmiewała szczękiem metalu i kluczy oraz pomrukiem rozmów. Plastikowe siedzenia przymocowano po obu stronach małego, niskiego, także unieruchomionego stolika, żeby zminimalizować kontakt między osadzonym a odwiedzającym i uniemożliwić przekazanie kontrabandy. Płakało jakieś dziecko. Pod ścianą stały strażniczki. Obserwowały. Strike, który dotąd miał do czynienia wyłącznie z więzionymi mężczyznami, poczuł nietypową dla siebie odrazę do tego miejsca. Dzieci wpatrywały się w wymizerowane matki, w skubaniu i szarpaniu obgryzionych paznokci uwidaczniały się ledwie uchwytne oznaki choroby psychicznej. Ospałe, odurzone lekami kobiety, skulone na plastikowych krzesłach, zachowywały się zupełnie inaczej niż mężczyźni ze znanych mu zakładów karnych. Drobniutka, krucha Leonora siedziała i czekała. Jego widok wzbudził w niej wzruszającą radość. Miała na sobie własne ubranie: luźną bluzę i spodnie, w których wyglądała, jakby się skurczyła.

– Była u mnie Orlando – powiedziała. Miała strasznie czerwone oczy. Domyślił się, że długo płakała. – Nie chciała mnie tu zostawić. Wywlekli ją. Nie pozwolili mi jej uspokoić. Jeszcze niedawno okazałaby bunt i złość, lecz pobyt w tej instytucji sprawił, że w jej głosie zaczęła pobrzmiewać rozpacz. Czterdzieści osiem godzin uświadomiło jej, że straciła wszelką kontrolę i władzę. – Leonora, musimy porozmawiać o tym wyciągu z rachunku karty kredytowej. – Nigdy jej nie miałam – powiedziała drżącymi ustami. – Zawsze trzymał ją Owen. Nie dawał mi jej, chyba że musiałam iść do supermarketu. Zawsze dostawałam od niego gotówkę. Strike pamiętał, że zgłosiła się do niego dlatego, iż zaczęło jej brakować pieniędzy. – Zostawiałam wszystkie sprawy finansowe Owenowi, on tak wolał, ale nie miał do tego głowy, nigdy nie sprawdzał rachunków ani wyciągów z banku, po prostu wrzucał je do szuflady. Mówiłam: „Lepiej je przejrzyj, ktoś mógł cię ocyganić”, ale jego to nie obchodziło. Dawał Orlando do rysowania różne szpargały. To dlatego na odwrocie był jej rysunek... – Mniejsza o rysunek. Ktoś inny niż ty i Owen musiał mieć dostęp do tej karty kredytowej. Zastanowimy się nad kilkoma osobami, dobrze? – W porządku – wymamrotała przestraszona. – Elizabeth Tassel nadzorowała remont domu przy Talgarth Road, zgadza się? Jak za niego zapłaciliście? Miała duplikat waszej karty? – Nie – powiedziała Leonora. – Jesteś pewna? – Tak, jestem pewna, bo jej to proponowaliśmy, ale ona stwierdziła, że łatwiej będzie to potrącić z następnych tantiem Owena. Niedługo mieli mu je wypłacić. Dobrze się sprzedaje w Finlandii. Nie wiem dlaczego, ale podobają im się jego... – Nie przychodzi ci do głowy żadna inna okazja, kiedy Elizabeth Tassel robiła coś w tym domu i miała visę? – Nie – powiedziała Leonora, kręcąc głową. – Okej – odrzekł Strike. – A pamiętasz może – ale nie spiesz się z odpowiedzią – czy Owen kiedykolwiek płacił za coś kartą w Roper Chard? Ku jego zdziwieniu odpowiedziała: – Nie do końca w Roper Chard, ale tak. Wszyscy tam byli. Ja też. To się stało... bo ja wiem... ze dwa lata temu. Może mniej... Wielkie przyjęcie dla wydawców w Dorchester. Posadzili mnie i Owena przy stoliku razem z początkującymi pracownikami. Daniel Chard i Jerry Waldegrave siedzieli gdzieś zupełnie indziej. W każdym razie zorganizowali cichą aukcję, no wiesz, kiedy oferuje się jakąś kwotę za... – Tak, wiem, jak to działa – powiedział Strike, próbując zapanować nad zniecierpliwieniem. – Zbierali pieniądze na jakiś szlachetny cel: żeby wyciągać pisarzy z więzienia. Owen zlicytował weekend w hoteliku na wsi. Wygrał, więc musiał podać numer i inne szczegóły swojej karty

kredytowej. Były tam takie młode, odpicowane dziewczyny z wydawnictw, przyjmowały zapłatę. Dał kartę jednej z nich. Pamiętam, bo był strasznie wkurzony – powiedziała z cieniem dawnej posępności – i wyłożył osiemset funciaków. Chciał zaszpanować. Udawał, że zarabia tyle co inni. – Dał kartę kredytową dziewczynie od wydawcy – powtórzył Strike. – Przyjęła płatność przy stoliku czy...? – Nie mogła uruchomić tej maszynki – powiedziała Leonora. – Zabrała kartę, a potem ją przyniosła. – Był tam jeszcze ktoś, kogo rozpoznałaś? – Michael Fancourt ze swoim wydawcą – odrzekła. – Siedzieli na drugim końcu sali. To było, zanim się przeniósł do Roper Chard. – Rozmawiał z Owenem? – Mało prawdopodobne – powiedziała. – Racja, a co z...? – zaczął, ale się zawahał. Nigdy wcześniej nie rozmawiali o Kathryn Kent. – W każdej chwili mógł dać kartę swojej dziewczynie, prawda? – powiedziała Leonora, jakby czytała w jego myślach. – Wiedziałaś o niej? – spytał rzeczowo. – Słyszałam coś od policji – odpowiedziała Leonora z posępną miną. – Zawsze kogoś miał. Taki już był. Podrywał je na swoich zajęciach z pisarstwa. Dawniej bardzo suszyłam mu z tego powodu głowę. Kiedy powiedzieli, że był... Kiedy powiedzieli, że był... Że był związany... Znowu zaczęła płakać. – Wiedziałam, że to musiała zrobić kobieta. On to lubił. To go podniecało. – Nie wiedziałaś o Kathryn Kent, zanim wspomniała o niej policja? – Raz zauważyłam jej imię w SMS-ie w jego komórce, ale powiedział, że to nikt ważny. Mówił, że to tylko jedna z jego studentek. Jak zwykle. Obiecywał, że nigdy nie zostawi mnie i Orlando. Grzbietem chudej, drżącej dłoni wytarła oczy pod staromodnymi okularami. – Więc po raz pierwszy widziałaś Kathryn Kent, dopiero jak zapukała do twoich drzwi i powiedziała, że umarła jej siostra? – To była ona? – spytała Leonora, pociągając nosem i wycierając oczy mankietem. – Gruba, nie? W każdej chwili mógł jej dać kartę kredytową, prawda? Mogła mu ją wyjąć z portfela, kiedy spał. Strike wiedział, że trudno będzie znaleźć i przesłuchać Kathryn Kent. Był pewny, że uciekła ze swojego mieszkania, żeby uniknąć zainteresowania prasy. – Rzeczy, za które morderca zapłacił kartą – powiedział, zmieniając taktykę – kupiono przez internet. Nie masz w domu komputera, prawda? – Owen nigdy ich nie lubił, wolał swoją starą maszynę do... – Robiłaś kiedyś zakupy przez internet? – Tak – odpowiedziała i trochę stracił rezon.

Miał nadzieję, że Leonora jest niemal mitycznym stworzeniem: komputerową dziewicą. – Gdzie? – U Edny. Udostępniła mi swój, żebym mogła zamówić zestaw materiałów plastycznych na urodziny Orlando i nie musiała jechać do miasta – powiedziała Leonora. Pomyślał, że wkrótce policja bez wątpienia skonfiskuje i rozpruje komputer dobrodusznej Edny. Przy sąsiednim stoliku kobieta z ogoloną głową i tatuażem na ustach zaczęła krzyczeć na strażniczkę, która ostrzegła ją, żeby nie ruszała się z miejsca. Kiedy więźniarka bluznęła przekleństwami i funkcjonariuszka ruszyła w jej stronę, Leonora skuliła się i przysunęła do Strike’a. – Leonora, jest coś jeszcze – powiedział głośno, kiedy krzyki przy sąsiednim stoliku przeszły w crescendo. – Czy zanim Owen wyszedł piątego listopada, wspominał ci, że zamierza wyjechać, zrobić sobie przerwę? – Nie – powiedziała. – Pewnie, że nie. Udało się przekonać więźniarkę przy sąsiednim stoliku, żeby była ciszej. Odwiedzająca ją kobieta, podobnie wytatuowana i wyglądająca tylko trochę mniej agresywnie, pokazała oddalającej się strażniczce środkowy palec. – Nie przychodzi ci do głowy nic, co powiedział albo zrobił Owen i co mogło sugerować, że zamierza na jakiś czas wyjechać? – drążył Strike, kiedy Leonora wpatrywała się w kobiety przy sąsiednim stoliku wystraszonymi sowimi oczami. – Co? – spytała rozkojarzona. – Nie... On nigdy mi nie mówi... nie mówił... Zawsze po prostu znikał... Jeśli wiedział, że dokądś wyjeżdża, dlaczego się nie pożegnał? Zaczęła płakać, zasłaniając usta chudą dłonią. – Co będzie z Dodo, jeśli zatrzymają mnie w więzieniu? – spytała, zanosząc się płaczem. – Edna nie może się nią wiecznie opiekować. Nie ma do niej podejścia. Zostawiła gdzieś Swawolną Małpkę, a Dodo zrobiła dla mnie kilka rysunków... Po chwili zakłopotania Strike zorientował się, że Leonora ma na myśli pluszowego orangutana, którego jej córka tuliła podczas jego wizyty w ich domu. – Jeśli każą mi tu zostać... – Wyciągnę cię stąd – powiedział z większą pewnością, niż czuł. Uznał, że nie zaszkodzi dać jej coś, czego mogłaby się trzymać, coś, co pomogłoby jej przetrwać następne dwadzieścia cztery godziny. Ich czas dobiegł końca. Wyszedł z sali, nie oglądając się za siebie, i zastanawiał się, dlaczego Leonora, przywiędła i zrzędliwa pięćdziesięciolatka z opóźnioną w rozwoju córką i beznadziejnym życiem, budzi w nim tę zaciekłą determinację, tę furię... „Dlatego że ona tego nie zrobiła – brzmiała prosta odpowiedź. – Dlatego że jest niewinna”. W ciągu ostatnich ośmiu miesięcy przez grawerowane przeszklone drzwi z jego nazwiskiem wpływał strumień klientów. Powody, dla których się do niego zwracano, były zadziwiająco podobne. Ludzie przychodzili dlatego, że potrzebowali szpiega, broni, środka pozwalającego im zdobyć

przewagę albo pozbyć się niewygodnych więzi. Przybywali dlatego, że szukali korzyści, ponieważ czuli, że należy im się zadośćuczynienie albo rekompensata. Ponieważ – w przytłaczającej liczbie wypadków – chcieli więcej pieniędzy. Leonora natomiast chciała, by jej mąż wrócił do domu. Było to proste pragnienie zrodzone ze znużenia i z miłości – jeśli nie do wiarołomnego męża, to do córki, która za nim tęskniła. Strike czuł, że za czystość tego dążenia należy jej się od niego to, co najlepsze. Zimne powietrze wokół więzienia miało inny smak. Minęło dużo czasu, odkąd Strike przebywał w otoczeniu, w którym wykonywanie rozkazów jest esencją codziennego życia. Idąc z powrotem w stronę przystanku i opierając się ciężko na lasce, czuł się wolny. Z tyłu autobusu trzy młode pijane kobiety w opaskach z rogami renifera śpiewały: They say it’s unrealistic, But I believe in you Saint Nick...[6] „Przeklęte Boże Narodzenie” – pomyślał Strike, uświadamiając sobie, że powinien kupić prezenty siostrzeńcom i chrześniakom, mimo że nigdy nie pamiętał, w jakim są wieku. Postękujący autobus jechał przez błoto i śnieg. Rozmazane światełka we wszystkich kolorach mrugały do Strike’a zza zaparowanego okna. Nachmurzony, skupiony na niesprawiedliwości i morderstwie, bez trudu i bez słowa odstraszał każdego, komu mogłoby przyjść do głowy usiąść na miejscu obok niego.

40 Ciesz się, żeś bez nazwiska; nie warto go posiadać. Francis Beaumont i John Fletcher, The False One

Następnego dnia na okna agencji nacierały na zmianę deszcz ze śniegiem, deszcz i śnieg. Około południa zjawił się szef panny Brocklehurst, żeby obejrzeć materiały potwierdzające jej niewierność. Niedługo po tym, jak Strike go pożegnał, przyszła Caroline Ingles. Była umęczona, właśnie jechała odebrać dzieci ze szkoły, ale postanowiła dostarczyć Strike’owi wizytówkę nowo otwartego klubu dla mężczyzn Golden Lace, którą znalazła w portfelu męża. Obietnica pana Inglesa, że będzie się trzymał z daleka od tancerek erotycznych, call girls i striptizerek, była warunkiem ich pojednania. Strike zgodził się poobserwować Golden Lace i sprawdzić, czy pan Ingles znowu uległ pokusie. Kiedy Caroline Ingles wyszła, Strike był już gotowy zabrać się do kanapek czekających na niego na biurku Robin, ale gdy tylko zdążył odgryźć pierwszy kęs, zadzwonił jego telefon. Ciemnowłosa klientka, świadoma tego, że ich zawodowe relacje dobiegają końca, rzucała ostrożność na wiatr i zapraszała Strike’a na kolację. Strike miał wrażenie, że zauważył uśmiech na twarzy jedzącej kanapkę Robin, która uparcie wpatrywała się w monitor. Próbował uprzejmie odmówić klientce: na początku wymawiał się ogromem pracy, a w końcu powiedział, że jest z kimś związany. – Nigdy mi o tym nie wspominałeś – odparła z nagłym chłodem. – Lubię oddzielać życie prywatne od zawodowego – wyjaśnił. Rozłączyła się w połowie jego uprzejmego pożegnania. – Może powinieneś był się z nią umówić – wtrąciła niewinnie Robin. – Żebyśmy mieli pewność, że zapłaci rachunek. – Zapłaci, do cholery – warknął Strike, nadrabiając stracony czas wepchnięciem do ust połowy kanapki. Zawibrował telefon. Strike jęknął i spojrzał na wyświetlacz, żeby zobaczyć, kto przysłał SMS-a. Ścisnęło go w żołądku. – Leonora? – spytała Robin, widząc jego rzednącą minę. Strike zaprzeczył ruchem głowy, z ustami wypełnionymi kanapką. Wiadomość składała się z dwóch słów: Było twoje.

Od rozstania z Charlotte nie zmienił numeru. Kiedy znają go setki osób, z którymi kontaktujesz się na gruncie zawodowym, za dużo z tym kłopotu. Użyła go po raz pierwszy od ośmiu miesięcy.

Strike przypomniał sobie ostrzeżenie Dave’a Polwortha: „Lepiej uważaj, Diddy. Wypatruj na horyzoncie, czy przypadkiem nie galopuje z powrotem. Nie zdziwiłbym się, gdyby dała nogę”. Pamiętał, że jest trzeci grudnia. Jutro miała wziąć ślub. Po raz pierwszy, odkąd kupił komórkę, żałował, że nie pokazuje ona, gdzie jest nadawca SMS-a. Czy wysłała tę wiadomość z pieprzonego zamku de Croy, w przerwie między sprawdzaniem kanapeczek i kwiatów w kaplicy? A może stała na rogu Denmark Street, obserwując jego agencję jak Pippa Midgley? Ucieczka z tak wspaniałego, nagłośnionego ślubu byłaby szczytowym osiągnięciem Charlotte, ukoronowaniem jej dokonań w dziedzinie chaosu i zamętu. Strike włożył komórkę z powrotem do kieszeni i zabrał się do drugiej kanapki. Robin, domyślając się, że nie ma szans na odkrycie, dlaczego jej szef tak spochmurniał, zmięła puste opakowanie po czipsach, wyrzuciła do kosza i powiedziała: – Dziś jesteś umówiony z bratem, prawda? – Co? – Jesteś umówiony z bratem...? – A, tak – powiedział. – Tak. – W River Café? – No. „Było twoje”. – Dlaczego? – spytała Robin. „Moje. Jasne, cholera. Jeśli w ogóle istniało”. – Co? – powtórzył Strike z mglistym wrażeniem, że Robin go o coś spytała. – Dobrze się czujesz? – Tak, w porządku – powiedział, biorąc się w garść. – O co pytałaś? – Dlaczego wybierasz się do River Café? – To strzał w ciemno – powiedział Strike, sięgając po swoją paczkę czipsów – ale chcę porozmawiać z kimś, kto był przy kłótni Quine’a z Tassel. Próbuję ustalić, czy ją zainscenizował, czy już wcześniej zaplanował zniknięcie. – Masz nadzieję, że znajdziesz kogoś, kto tam pracował tego wieczoru? – powiedziała Robin z wyraźnym powątpiewaniem. – Dlatego zabieram ze sobą Ala – wyjaśnił Strike. – On zna wszystkich kelnerów we wszystkich eleganckich restauracjach w Londynie. Podobnie jak pozostałe dzieci mojego ojca. Kiedy skończył jeść, zaniósł kawę do gabinetu i zamknął drzwi. Okno znowu muskał deszcz ze śniegiem. Strike nie zdołał się powstrzymać i spojrzał na zamarzniętą ulicę, prawie oczekując (mając nadzieję?), że ją tam zobaczy: długie czarne włosy smagające doskonałą, bladą twarz, zielono-orzechowe, nakrapiane i wpatrzone w niego błagalnie oczy... Na ulicy nie było jednak nikogo oprócz obcych ludzi opatulonych dla ochrony przed nieprzejednaną pogodą.

Kompletnie mu odbiło. Ona wyjechała do Szkocji i tak było znacznie, znacznie lepiej. Później, kiedy Robin poszła do domu, ubrał się we włoski garnitur, który dostał od Charlotte ponad rok temu, kiedy jedli kolację w tej samej restauracji, świętując jego trzydzieste piąte urodziny. Włożył płaszcz, zamknął drzwi mieszkania i w mrozie ruszył w stronę stacji metra, podpierając się laską. Z każdego mijanego po drodze okna atakowało go Boże Narodzenie: roziskrzone światełka, sterty nowych przedmiotów, zabawek i gadżetów, sztuczny śnieg na szybach oraz rozmaite przedbożonarodzeniowe plakaty informujące o wyprzedaży tworzyły smutny obrazek w odmętach recesji. W metrze w piątkowy wieczór spotkał przedświątecznych imprezowiczów: dziewczyny w śmiesznie malutkich połyskliwych sukienkach ryzykowały hipotermię dla obściskiwania się z idealnym chłopakiem. Strike był znużony i przybity. Droga z Hammersmith była dłuższa, niż mu się wydawało. Idąc po Fulham Palace Road, uświadomił sobie, że jest bardzo blisko domu Elizabeth Tassel. Prawdopodobnie zaproponowała restaurację oddaloną od domu Quine’ów w Ladbroke Grove, kierując się swoją wygodą. Dziesięć minut później Strike skręcił w prawo i ruszył w ciemności po pustych, wypełnionych echem ulicach ku Thames Wharf. Jego oddech unosił się dymnymi obłokami. Ogródek nad rzeką, w którym latem było pełno klientów przy stolikach przykrytych białymi obrusami, przysłaniała teraz gruba warstwa śniegu. Tamiza połyskiwała w ciemności za bladym dywanem, zimna jak żelazo i złowroga. Strike skręcił w stronę zaadaptowanego magazynu z cegły i natychmiast otoczyły go światło, ciepło i gwar. Tuż za drzwiami stał Al. Opierał się o bar, trzymając łokieć na jego lśniącej stalowej powierzchni, pochłonięty przyjacielską rozmową z barmanem. Mierzył ledwie metr siedemdziesiąt pięć – mało jak na dziecko Rokeby’ego – i trochę za dużo ważył. Mysie brązowe włosy zaczesał gładko do tyłu. Miał wąską szczękę matki, ale odziedziczył lekkiego zeza rozbieżnego, który dodawał przystojnej twarzy Rokeby’ego atrakcyjnej osobliwości, a Ala nieodwołalnie naznaczał jako syna swojego ojca. Na widok Strike’a Al wydał z siebie okrzyk powitania, doskoczył do brata i go uściskał. Strike prawie nie zareagował, gdyż utrudniały mu to laska i płaszcz, który właśnie próbował zdjąć. Al odsunął się, wyglądał na zakłopotanego. – Jak leci, brachu? Używał śmiesznych anglicyzmów, a jego akcent był dziwną środkowoatlantycką hybrydą świadczącą o latach spędzonych między Europą a Ameryką. – Nieźle – powiedział Strike. – A tobie? – No, też nieźle – powtórzył za nim Al. – Nieźle. Mogło być gorzej. Przesadnie wzruszył ramionami w typowo francuski sposób. Al kształcił się w Le Rosey, międzynarodowej szkole z internatem w Szwajcarii, i jego język ciała wciąż nosił ślady poznanych tam kontynentalnych manier. Pod jego reakcją kryło się jednak coś jeszcze. Strike wyczuwał to,

ilekroć się spotykali: poczucie winy, gotowość do obrony, do stawienia czoła oskarżeniom, że w porównaniu ze starszym bratem miał miłe i łatwe życie. – Czego się napijesz? – spytał Al. – Piwa? Może masz ochotę na peroni? Usiedli obok siebie w tłoku przy barze, naprzeciwko szklanych półek z butelkami, i czekali na stolik. Spoglądając na podłużną, wypełnioną ludźmi restaurację ze stalowym sufitem w stylizowane fale, błękitnym dywanem i umieszczonym na końcu kominkiem na drewno przypominającym olbrzymi ul, Strike zauważył słynnego rzeźbiarza, sławną architektkę i co najmniej jednego sławnego aktora. – Słyszałem o twoim rozstaniu z Charlotte – powiedział Al. – Szkoda. Strike zastanawiał się, czy Al i Charlotte mają wspólnych znajomych. Jego przyrodni brat obracał się wśród bogaczy, do których z całą pewnością mógł należeć także przyszły wicehrabia de Croy. – No cóż – powiedział Strike, wzruszając ramionami. – Tak jest lepiej. (Siedział z Charlotte w tej cudownej restauracji nad rzeką i cieszył się ich – jak się okazało – ostatnim wspólnym szczęśliwym wieczorem. Minęły cztery miesiące, zanim ich związek rozpadł się z hukiem – cztery miesiące wyczerpującej agresji i udręki... „Było twoje”). Ładna młoda kobieta, z którą Al przywitał się po imieniu, zaprowadziła ich do stolika. Równie atrakcyjny młody mężczyzna podał im menu. Strike czekał, aż Al zamówi wino, a kelnerzy się oddalą, i dopiero potem wyjaśnił, dlaczego chciał się spotkać właśnie w tym miejscu. – Dokładnie cztery tygodnie temu – powiedział – pisarz Owen Quine pokłócił się tutaj ze swoją agentką. Wszystko wskazuje na to, że widziała to cała restauracja. Wybiegł na ulicę, a wkrótce... Prawdopodobnie w ciągu kilku dni, a może nawet jeszcze tego samego wieczoru... – ...został zamordowany – dokończył Al, który słuchał Strike’a z otwartymi ustami. – Czytałem o tym w gazecie. Znalazłeś zwłoki. Jego ton zdradzał pragnienie szczegółów, ale Strike postanowił to zignorować. – Możliwe, że niczego się tutaj nie dowiem, ale... – Przecież to zrobiła jego żona – przerwał mu zdziwiony Al. – Aresztowali ją. – Jego żona jest niewinna – powiedział Strike, skupiając się na papierowym menu. Już wcześniej zauważył, że Al, otoczony niezliczonymi niezgodnymi z prawdą doniesieniami prasowymi na temat jego ojca i rodziny, nigdy nie rozszerzył zdrowej nieufności na brytyjskie dziennikarstwo zajmujące się innymi tematami. (W szkole Ala były dwa kampusy: zajęcia letnie odbywały się nad Jeziorem Genewskim, a zimowe w Gstaad. Popołudniami jeżdżono na nartach i łyżwach. Al dorastał, oddychając niebotycznie drogim górskim powietrzem, w cieplarnianych warunkach wśród dzieci innych celebrytów. Odległe powarkiwania brukowców były jedynie pomrukiem w tle jego życia... W każdym razie tak Strike zinterpretował te nieliczne wspomnienia z młodości, którymi Al się z nim podzielił). – Żona jest niewinna? – powtórzył Al, kiedy Strike podniósł głowę.

– Zgadza się. – Rany. Znowu dasz popis jak przy Luli Landry? – spytał Al z szerokim uśmiechem, który dodawał uroku lekkiemu bałaganowi w jego oczach. – Taki mam plan – powiedział Strike. – Chcesz, żebym wybadał personel? – spytał Al. – Właśnie – przyznał Strike. Radość, jaką najwyraźniej wzbudziła w Alu szansa wyświadczenia bratu przysługi, rozbawiła i wzruszyła Strike’a. – Nie ma sprawy. Nie ma sprawy. Spróbuję znaleźć kogoś odpowiedniego. Gdzie poszła Loulou? Spryciara z niej. Kiedy złożyli zamówienie, Al poszedł do toalety, żeby rozejrzeć się w poszukiwaniu bystrej Loulou. Strike siedział sam, pijąc zamówione przez Ala tignanello i obserwując kucharzy w białych fartuchach pracujących w otwartej kuchni. Byli młodzi, wykwalifikowani i skuteczni. Płomienie strzelały w górę, noże połyskiwały, ciężkie żelazne patelnie przesuwano tu i tam. „Nie jest głupi – pomyślał Strike o bracie, patrząc, jak Al lawiruje między stolikami i prowadzi do niego ciemnowłosą dziewczynę w białym fartuszku. – On po prostu...”. – To jest Loulou – powiedział Al, siadając z powrotem. – Była tu tego wieczoru. – Pamiętasz tę kłótnię? – spytał Strike, natychmiast skupiając się na dziewczynie, która była zbyt zajęta, żeby usiąść, ale z nieśmiałym uśmiechem przystanęła obok stolika. – O tak – powiedziała. – Była naprawdę głośna. Cała restauracja zamarła. – Pamiętasz, jak wyglądał ten człowiek? – spytał Strike, chcąc ustalić, czy mówią o tej samej kłótni. – Gruby koleś w kapeluszu – odrzekła. – Wydzierał się na siwą kobietę. Tak, naprawdę się pożarli. Przepraszam, muszę już... I zniknęła, żeby przyjąć zamówienie przy innym stoliku. – Złapiemy ją w drodze powrotnej – zapewnił Al. – Przy okazji: Eddie przesyła pozdrowienia. Żałuje, że nie może tu z nami być. – Co u niego? – spytał Strike, udając zainteresowanie. O ile Al wykazywał chęć zaprzyjaźnienia się, o tyle jego młodszy brat Eddie sprawiał wrażenie obojętnego. Miał dwadzieścia cztery lata i śpiewał we własnym zespole. Strike nigdy nie słyszał żadnej jego piosenki. – Wspaniale – powiedział Al. Zapadło milczenie. Podano przystawki i jedli je w ciszy. Strike wiedział, że Al doskonale zdał międzynarodową maturę. Pewnego wieczoru w wojskowym namiocie w Afganistanie widział w internecie zdjęcie osiemnastoletniego Ala w kremowej marynarce z herbem na kieszonce. Jego brat miał wtedy długie, opadające na boki włosy, które złociście połyskiwały w jasnym genewskim słońcu. Rokeby obejmował go ramieniem i promieniał ojcowską dumą. Zdjęcie było warte

opublikowania, gdyż Rokeby nigdy wcześniej nie pozował w garniturze i krawacie. – Witaj, Al – powiedział znajomy głos. Ku swojemu zdumieniu Strike zobaczył stojącego obok Daniela Charda o kulach. W jego łysej głowie odbijały się subtelne plamki połyskujące w stalowych falach na suficie. Wydawca w ciemnoczerwonej, rozpiętej pod szyją koszuli i szarym garniturze wyglądał elegancko w tym dość awangardowym tłumie. – O – powiedział Al i Strike domyślił się, że jego brat usiłuje sobie przypomnieć Charda. – Hm... cześć... – Dan Chard – przedstawił się wydawca. – Poznaliśmy się, kiedy rozmawiałem z twoim ojcem o jego autobiografii. – A... a, tak! – powiedział Al, wstając i ściskając Chardowi dłoń. – To mój brat Cormoran. Nawet jeśli Strike był zdziwiony, że Chard zagaduje Ala, jego zaskoczenie było niczym w porównaniu z szokiem malującym się na twarzy Charda. – Twój... brat? – Przyrodni – wyjaśnił Strike, w głębi ducha rozbawiony wyraźną konsternacją Charda. Jak to możliwe, że detektyw do wynajęcia był spokrewniony z księciem playboyem? Wysiłek, jaki musiał podjąć Chard, żeby podejść do syna potencjalnie lukratywnego autora, najwyraźniej pochłonął całą energię wydawcy, gdyż zapadła krępująca cisza. – Z nogą już lepiej? – spytał Strike. – A, tak – powiedział Chard. – O wiele. No cóż, nie będę... Nie będę panom przeszkadzał. Odszedł, zręcznie kuśtykając między stolikami, i wrócił na miejsce, gdzie Strike nie mógł go już obserwować. Strike i Al usiedli z powrotem. Detektyw myślał o tym, jaki mały jest Londyn, gdy już osiągnie się pewną wysokość i zostawi na dole tych wszystkich, którzy nie są w stanie z łatwością zdobyć stolika w najlepszych restauracjach i klubach. – Nie mogłem sobie przypomnieć, kto to taki – wyznał z zawstydzeniem Al. – Myśli o tym, żeby napisać autobiografię? – spytał Strike. Nigdy nie nazywał Rokeby’ego tatą, ale w obecności Ala starał się nie mówić o nim Rokeby. – Tak – powiedział Al. – Proponują mu duże pieniądze. Nie wiem, czy zdecyduje się na tego gościa, czy na kogoś innego. Pewnie ktoś napisze to za niego. Przez chwilę Strike zastanawiał się, jak Rokeby potraktowałby w takiej książce przypadkowe poczęcie i kontrowersyjne narodziny swojego najstarszego syna. Może w ogóle by o nim nie wspomniał? Strike’owi byłoby to zdecydowanie na rękę. – Wiesz, nadal chciałby się z tobą spotkać – powiedział Al z miną kogoś, kto musiał się zebrać na odwagę, żeby to zrobić. – Jest naprawdę dumny... Przeczytał wszystko o sprawie Landry. – Tak? – spytał Strike, rozglądając się po restauracji w poszukiwaniu kelnerki Loulou, która zapamiętała Quine’a. – Tak – potwierdził Al.

– Więc mówisz, że rozmawia z wydawcami? – zainteresował się Strike. Pomyślał o Kathryn Kent i o samym Quinie – jedno nie mogło znaleźć wydawcy, drugie go straciło. A podstarzała gwiazda rocka mogła przebierać w ofertach. – Tak, coś w tym rodzaju – powiedział Al. – Nie wiem, czy się zdecyduje. Tego Charda ktoś mu polecił. – Kto? – Michael Fancourt – powiedział Al, wycierając kawałkiem chleba talerz po risotto. – Rokeby zna Fancourta? – spytał Strike, zapominając o swoim postanowieniu. – Tak – powiedział Al, lekko marszcząc brwi. Po chwili dodał: – Co tu dużo mówić: tata zna wszystkich. Strike’owi przypomniały się słowa Elizabeth Tassel. „Myślała, że wszyscy wiedzą”, dlaczego już nie reprezentuje Fancourta. Ta sytuacja była jednak inna. Dla Ala „wszyscy” oznaczali „wszystkich, którzy są kimś”: bogatych, sławnych, wpływowych. Biedni frajerzy kupujący płyty jego ojca byli nikim – tak samo jak Strike, dopóki nagle nie zdobył rozgłosu, łapiąc mordercę. – Kiedy Fancourt polecił Roper Chard Ro... Kiedy polecił mu Charda? – spytał Strike. – Nie wiem... Kilka miesięcy temu? – powiedział z wahaniem Al. – Wspomniał tacie, że właśnie sam się tam przeniósł. Pół miliona zaliczki. – Nieźle – odrzekł Strike. – Mówił tacie, żeby oglądał wiadomości. Był pewny, że po jego przenosinach wokół Roper Chard zrobi się szum. W zasięgu wzroku znowu pojawiła się kelnerka Loulou. Al jeszcze raz do niej skinął. Podeszła z umęczoną miną. – Daj mi dziesięć minut – powiedziała – i będziemy mogli porozmawiać. Tylko daj mi dziesięć minut. Kiedy Strike kończył jeść wieprzowinę, Al spytał go o pracę. Szczere zainteresowanie brata zaskoczyło Cormorana. – Tęsknisz za wojskiem? – spytał Al. – Czasami – przyznał Strike. – A ty co ostatnio porabiasz? Miał lekkie poczucie winy, że jeszcze się tym nie zainteresował. Po zastanowieniu uświadomił sobie, że w zasadzie nie wie, jak – ani czy w ogóle – Al zarabia na utrzymanie. – Możliwe, że rozkręcę biznes z przyjacielem – powiedział Al. „Zatem nie pracuje” – pomyślał Strike. – Usługi na indywidualne zamówienie... Branża rekreacyjna – mruknął Al. – Super – powiedział Strike. – Będzie super, jeśli cokolwiek z tego wyjdzie – odrzekł Al. Nastąpiła chwila milczenia. Strike rozglądał się za Loulou, gdyż siedział tu wyłącznie ze względu na nią. Ona jednak zniknęła mu z oczu i prawdopodobnie była bardziej zajęta, niż Al kiedykolwiek

w życiu. – Ty przynajmniej jesteś wiarygodny – powiedział Al. – Hm? – zdziwił się Strike. – Do wszystkiego doszedłeś sam, prawda? – spytał Al. – Co? Strike uświadomił sobie, że przy stoliku nastąpił jednostronny kryzys. Al spoglądał na niego z zaczepną i zarazem zazdrosną miną. – No tak – przyznał, wzruszając wielkimi ramionami. Nie udało mu się wymyślić żadnej bardziej rozbudowanej odpowiedzi, która nie wyrażałaby wyższości ani pretensji, a poza tym nie chciał zachęcać Ala do czegoś, co wyglądało na próbę rozpoczęcia najintymniejszej rozmowy, jaką kiedykolwiek zdołali przeprowadzić. – Z nas wszystkich tylko ty jeden go nie używasz – powiedział Al. – Zresztą chyba i tak nie pomogłoby ci w wojsku, prawda? Nie było sensu udawać, że nie wie, o czym mowa. – Pewnie nie – przyznał Strike (i rzeczywiście, przy tych rzadkich okazjach, kiedy jego pochodzenie zwracało uwagę innych żołnierzy, spotykał się jedynie z niedowierzaniem, zwłaszcza że w ogóle nie był podobny do Rokeby’ego). Pomyślał jednak cierpko o swoim mieszkaniu w tę lodowatą zimną noc: o dwóch i pół zagraconych pokojach, źle dopasowanych szybach w oknach. Al miał spędzić wieczór w Mayfair, w należącym do ojca domu ze służbą. Pokazanie bratu realiów niezależności, zanim za bardzo ją wyidealizuje, mogło być zbawienne... – Pewnie myślisz, że to tylko cholerne biadolenie i użalanie się nad sobą? – spytał ostro Al. Strike widział w internecie zdjęcie Ala z rozdania dyplomów zaledwie godzinę przed przesłuchaniem zdruzgotanego dziewiętnastoletniego szeregowca, który przez przypadek postrzelił najlepszego przyjaciela z pistoletu maszynowego w klatkę piersiową i szyję. – Każdy ma prawo biadolić – powiedział Strike. Al wyglądał tak, jakby zamierzał się obrazić, jednak po chwili się uśmiechnął. Nagle stanęła obok nich Loulou, trzymając kieliszek z wodą. Zanim usiadła przy stoliku, jedną ręką zręcznie zdjęła fartuszek. – Okej, mam pięć minut – powiedziała do Strike’a bez wstępów. – Al mówi, że chcesz się czegoś dowiedzieć o tym stukniętym pisarzu. – Tak – powiedział Strike, natychmiast się skupiając. – Dlaczego mówisz, że był stuknięty? – Delektował się tym – powiedziała, sącząc wodę. – Delektował się? – Sceną, którą tu zrobił. Wrzeszczał i przeklinał, ale od razu było widać, że robi to na pokaz. Chciał, żeby wszyscy go słyszeli, potrzebował publiczności. Kiepski był z niego aktor. – Pamiętasz, co krzyczał? – spytał Strike, wyjmując notes.

Al przyglądał się z przejęciem. – Miał dużo do powiedzenia. Nazwał tę kobietę suką, oskarżył ją o kłamstwo, oświadczył, że ją pieprzy i że wyda książkę sam. Ale dobrze się przy tym bawił – zaznaczyła. – To była udawana wściekłość. – A Eliz... ta kobieta? – O, ona była wściekła jak cholera – odrzekła wesoło Loulou. – Nie udawała. Im bardziej on skakał, wymachiwał rękami i krzyczał, tym bardziej robiła się czerwona. Trzęsła się ze złości, ledwo nad sobą panowała. Wspomniała coś o „wplątywaniu w to tej cholernej kretynki” i chyba właśnie wtedy on wybiegł na ulicę, zostawiając ją z rachunkiem. Wszyscy się na nią gapili. Wyglądała na zażenowaną. Było mi jej strasznie żal. – Próbowała go gonić? – Nie, zapłaciła, a potem chwilę siedziała w toalecie. Zastanawiałam się, czy przypadkiem tam nie płacze. Później wyszła. – Bardzo mi pomogłaś – powiedział Strike. – Pamiętasz jeszcze coś z tego, co do siebie mówili? – Tak – odrzekła. – On krzyknął: „Wszystko przez Fancourta i jego pieprzonego sflaczałego kutasa!”. Strike i Al wpatrywali się w nią bez słowa. – „Wszystko przez Fancourta i jego pieprzonego sflaczałego kutasa”? – powtórzył w końcu Strike. – No – potwierdziła Loulou. – Po tym tekście w całej restauracji zrobiło się cicho... – Nic dziwnego – skwitował Al i zachichotał. – Próbowała go uciszyć, była strasznie rozsierdzona, ale on nie chciał o tym słyszeć. Delektował się zainteresowaniem. Brał je za dobrą monetę. Słuchajcie, muszę już iść – powiedziała Loulou. – Przykro mi. – Wstała i zawiązała fartuszek. – Do zobaczenia, Al. Nie wiedziała, jak Strike ma na imię, ale uśmiechnęła się do niego, wracając do swojej krzątaniny. Łysa głowa Daniela Charda ponownie ukazała się nad tłumem gości. Właśnie wychodził otoczony grupką eleganckich ludzi w zbliżonym do niego wieku. Rozmawiali i potakiwali sobie nawzajem. Strike odprowadzał ich wzrokiem, ale myślami był gdzie indziej. Nawet nie zauważył, jak zabrano mu pusty talerz. „Wszystko przez Fancourta i jego pieprzonego sflaczałego kutasa...”. Dziwne. „Nie mogę się pozbyć tej cholernej, szalonej myśli, że Owen zrobił to sobie sam. Że to zaaranżował...”. – Wszystko w porządku, brachu? – spytał Al. Liścik z buziakiem: „Zemsta za nas oboje...”. – Tak – powiedział Strike.

„Mnóstwo krwi i nieprzeniknionego symbolizmu...”, „wystarczyło połechtać jego próżność i można go było nakłonić do wszystkiego”, „dwóch hermafrodytów, dwa zakrwawione worki...”, „nazywał mnie »piękną zagubioną duszą«...”, „jedwabnik jest metaforą pisarza, który musi przejść męki, żeby stworzyć dobre dzieło...”. Jak obracana zakrętka znajdująca gwint nagle mnóstwo niepowiązanych faktów wirujących w umyśle Strike’a trafiło na swoje miejsce – właściwe ponad wszelką wątpliwość i niepodważalne. Obracał swoją teorię na wszystkie strony: była doskonała, zgrabna i mocna. Problem polegał na tym, że jeszcze nie wiedział, jak ją udowodnić.

41 Sądzisz zatem, że myśli me to szaleństwa miłości? Nie, to miecze wykute w kuźni Plutona [...] Robert Greene, Orlando Furioso

Nazajutrz Strike wstał wcześnie rano po nocy wypełnionej niespokojnym snem. Był zmęczony, sfrustrowany i podenerwowany. Zarówno przed wzięciem prysznica, jak i po ubraniu się sprawdził, czy nie przyszły żadne SMS-y, a potem zszedł na dół do pustej agencji, poirytowany, że w sobotę nie ma Robin. Jej nieobecność niesłusznie wydała mu się oznaką jej braku zaangażowania. Tego ranka jej opinia bardzo by mu się przydała. Po objawieniu z poprzedniego dnia chciał mieć towarzystwo. Pomyślał, czy by do niej nie zadzwonić, ale powiedzenie jej wszystkiego podczas spotkania twarzą w twarz dałoby mu nieskończenie większą satysfakcję niż zrobienie tego przez telefon, zwłaszcza gdyby rozmowie przysłuchiwał się Matthew. Strike zaparzył sobie herbatę, ale wystygła, kiedy ślęczał nad aktami Quine’a. W ciszy pęczniało jego poczucie bezradności. Ciągle spoglądał na komórkę. Chciał coś zrobić, lecz brak oficjalnego statusu zupełnie mu to uniemożliwiał – nie miał prawa przeszukiwać prywatnych posesji i zmuszać świadków do współpracy. Do poniedziałkowej rozmowy z Michaelem Fancourtem nie mógł zrobić nic, chyba że... Czy powinien był zadzwonić do Anstisa i wyłożyć mu swoją teorię? Strike zmarszczył brwi, przeczesując grubymi palcami gęste włosy i wyobrażając sobie protekcjonalną reakcję Anstisa. Nie miał dosłownie ani strzępka dowodu. Wszystko to były wyłącznie domysły. „Ale mam rację – stwierdził Strike z odruchową arogancją – a on jest popieprzony”. Anstisowi brakowało zarówno inteligencji, jak i wyobraźni, żeby docenić teorię wyjaśniającą każdą osobliwość tego morderstwa, która jednak wydałaby mu się niewiarygodna w porównaniu z łatwym rozwiązaniem najeżonym niespójnościami i pytaniami bez odpowiedzi, składającymi się na oskarżenie Leonory. „Wyjaśnij – zażądał Strike od wyimaginowanego Anstisa – dlaczego kobieta wystarczająco bystra, żeby niepostrzeżenie i bez śladu wynieść jego wnętrzności, miałaby być na tyle głupia, żeby zamówić sznury i burkę, płacąc własną kartą kredytową. Wyjaśnij, dlaczego matka niemająca krewnych, przejmująca się wyłącznie dobrem córki, miałaby ryzykować dożywocie. Wyjaśnij, dlaczego po latach znoszenia niewierności i erotycznych dziwactw Quine’a w imię jedności rodziny nagle postanowiła go zabić”. Na to ostatnie pytanie Anstis mógł mieć sensowną odpowiedź: Quine był o krok od opuszczenia rodziny i odejścia do Kathryn Kent. Pisarz miał dobre ubezpieczenie na życie. Może Leonora uznała, że woli finansowe bezpieczeństwo jako wdowa niż niepewną egzystencję na skraju ubóstwa, podczas

gdy jej nieodpowiedzialny były mąż będzie trwonił pieniądze na drugą żonę. Ława przysięgłych uwierzyłaby w tę wersję wypadków, zwłaszcza gdyby Kathryn Kent stawiła się w sądzie i potwierdziła, że Quine obiecał się z nią ożenić. Strike obawiał się, że przekreślił swoje szanse z Kathryn Kent, zjawiając się bez zapowiedzi przed jej drzwiami. Patrząc z perspektywy czasu, był to nieudolny, niewłaściwy ruch. Wystraszył ją, wyłaniając się z ciemności na jej balkonie, i bardzo ułatwił zadanie Pippie Midgley, która z pewnością odmalowała go jako złego pachołka Leonory. Powinien był działać z finezją, zdobyć jej zaufanie, tak jak zdobył zaufanie asystentki lorda Parkera, żeby móc wyrwać jej wyznania niczym zęby pod znieczuleniem z troskliwości i współczucia, zamiast nachodzić ją jak komornik. Znowu spojrzał na komórkę. Nie było nowych SMS-ów. Zerknął na zegarek. Ledwie minęło wpół do dziesiątej. Poczuł, że wbrew woli nie skupia się na tym, na czym powinien – na mordercy Quine’a i na tym, co należało zrobić, żeby go aresztowano – lecz na siedemnastowiecznej kaplicy w zamku de Croy... Pewnie właśnie się ubiera – bez wątpienia w suknię ślubną za tysiące funtów. Wyobraził ją sobie nagą przed lustrem, malującą twarz. Setki razy obserwował, jak to robiła: trzymała pędzle do makijażu przed lustrami toaletek w domu i w hotelach, tak doskonale świadoma pożądania, jakie budzi, że robiła to prawie bez skrępowania. Czy kiedy płynęły minuty, Charlotte spoglądała na telefon – teraz, gdy do krótkiego spaceru nawą zostało już tak niewiele czasu; gdy zaczynał jej się kojarzyć z przejściem po trapie? Czy wciąż czekała, miała nadzieję, że Strike odpowie na jej wczorajszą dwuwyrazową wiadomość? A gdyby teraz jej odpowiedział... Co musiałby zrobić, żeby ją skłonić do odwrócenia się od ślubnej sukni (wyobrażał sobie tę suknię wiszącą niczym duch w kącie jej pokoju), włożenia dżinsów, wrzucenia paru rzeczy do torby i wymknięcia się tylnymi drzwiami? Wsiadłaby do samochodu, ułożyła stopy płasko na podłodze i ruszyła na południe, do mężczyzny, który zawsze oznaczał dla niej ucieczkę... – Pieprzyć to – mruknął Strike. Wstał, wsadził komórkę do kieszeni, wypił resztkę zimnej herbaty i włożył płaszcz. Jedynym lekarstwem było jakieś zajęcie: ze wszystkich narkotyków zawsze najbardziej lubił działanie. Był jednak pewny, że Kathryn Kent, wytropiona przez dziennikarzy, przeniosła się do przyjaciółki, i mimo że już raz popełnił błąd, zjawiając się na jej progu bez zapowiedzi, znowu pojechał do Clem Attlee Court, żeby potwierdzić swoje przypuszczenia. Nikt nie otworzył drzwi, światła były pogaszone i w środku panowała cisza. Na ceglanym balkonie hulał lodowaty wiatr. Kiedy Strike zawrócił, pojawiła się sąsiadka z niezadowoloną miną. Tym razem była jednak spragniona rozmowy. – Wyjechała se. Pan z gazety? – Tak – skłamał Strike, gdyż widział, że perspektywa spotkania z dziennikarzem budzi entuzjazm kobiety i nie chciał, żeby Kent dowiedziała się o jego ponownej wizycie.

– Aleście nawypisywali – powiedziała kobieta ze słabo ukrywaną złośliwą satysfakcją. – Mówicie o niej takie rzeczy! Nie ma jej, poszła se. – Nie wie pani, kiedy wróci? – Nie – powiedziała sąsiadka z żalem. Przez rzadkie, siwe włosy po mocnej trwałej ondulacji prześwitywała różowa skóra na głowie. – Ale jak znowu się pokaże – zaproponowała – mogłabym do pana przekręcić. – Bardzo by mi pani pomogła – powiedział Strike. Nie mógł jej dać wizytówki, gdyż upłynęło trochę za mało czasu, odkąd jego nazwisko podawali w gazetach. Wyrwał kartkę z notesu, zapisał swój numer i wręczyła ją kobiecie razem z dwudziestofuntowym banknotem. – Dzięki – powiedziała rzeczowym tonem. – No to na razie. Schodząc na dół, minął kota – był pewny, że to ten sam, któremu Kathryn Kent wymierzyła kopniaka. Zwierzę obserwowało go ze znużeniem, ale i z wyższością. Tym razem na dole nie zastał zgrai chłopaków. Dzień był zbyt zimny, jeśli nie miało się do ubrania niczego cieplejszego niż sportowa bluza. Kuśtykanie po śliskim, szarym śniegu wymagało wysiłku, który pomógł Strike’owi oderwać myśli od innych spraw, gdyż detektyw nie do końca wiedział, czy analizuje kolejnych podejrzanych ze względu na Leonorę czy na Charlotte. Niech ta druga dalej sunie ku więzieniu, które sama sobie wybrała: nie zamierzał dzwonić, nie zamierzał pisać. Kiedy dotarł do metra, wyjął telefon i zadzwonił do Jerry’ego Waldegrave’a. Był przekonany, że redaktor ma potrzebne informacje, które przed chwilą objawienia w River Café nie wydawały się jeszcze potrzebne. Waldegrave jednak nie odebrał. Strike wcale się nie zdziwił. Waldegrave’owi rozpadało się małżeństwo, jego kariera dobiegała końca i musiał się martwić o córkę. Po co miałby jeszcze odbierać telefony od detektywa? Po co miałby komplikować sobie życie, które i bez tego było wystarczająco skomplikowane? Zimno, nieodbierane telefony, pogrążone w ciszy mieszkania z zamkniętymi drzwiami: dzisiaj Strike nie mógł zrobić nic więcej. Kupił gazetę i poszedł do Tottenham, gdzie usadowił się pod jedną z namalowanych przez wiktoriańskiego scenografa ponętnych kobiet, pląsających z kwiatami powtykanymi w cieniutkie udrapowane szaty. Dziś Strike miał dziwne wrażenie, jakby siedział w poczekalni i umilał sobie czas. Wspomnienia niczym szrapnele, na zawsze wbite w jego umysł, skażone tym, co przyszło później... Słowa miłości i wiecznego oddania, chwile największego szczęścia, kłamstwa, kłamstwa, kłamstwa... Jego umysł wciąż oddalał się od czytanych artykułów. – Dlaczego się na to godzisz? – spytała go kiedyś rozzłoszczona Lucy. – Dlaczego? Dlatego że jest piękna? A on odpowiedział: – To pomaga. Oczywiście oczekiwała, że zaprzeczy. Kobiety poświęcały mnóstwo czasu, żeby pięknie

wyglądać, ale nie należało w ich obecności przyznawać, że uroda ma znaczenie. Charlotte naprawdę była piękna – była najpiękniejszą kobietą, jaką kiedykolwiek widział, i jej wygląd nigdy nie przestawał go zdumiewać. Podobnie jak wdzięczność, którą wywoływał, i duma, którą w nim budził. „Miłość – powiedział Michael Fancourt – to złudzenie”. Strike przewrócił stronę ze zdjęciem nachmurzonej twarzy ministra skarbu, wcale jej nie widząc. Czy wyobrażał sobie w Charlotte coś, czego nigdy nie miała? Czy wynajdował dla niej zalety, żeby dodać blasku jej oszałamiającej urodzie? Kiedy ją poznał, miał dziewiętnaście lat. Teraz, gdy siedział w tym pubie z dobrymi dwunastoma kilogramami nadwagi i bez połowy nogi, wydawało mu się, że to niewiarygodnie mało. Może rzeczywiście stworzył Charlotte zgodnie ze swoim wyobrażeniem, które istniało tylko w jego zauroczonym umyśle – ale co z tego? Kochał także prawdziwą Charlotte, kobietę, która rozbierała się przed nim do naga, pytając ostro, czy nadal będzie ją kochał, mimo że zrobi to, wyzna mu tamto, będzie go traktowała w taki sposób... Aż w końcu przekroczyła granicę. Piękno, wściekłość i łzy przestały wystarczać, żeby go przy niej zatrzymać, więc uciekła w ramiona innego mężczyzny. „I może właśnie to jest miłość” – pomyślał, sprzymierzając się z Michaelem Fancourtem przeciwko niewidocznej i pełnej dezaprobaty Robin, która z jakiegoś powodu zdawała się go oceniać, kiedy siedział, pił doom bara i udawał, że czyta o najgorszej zimie w dziejach. „Ty i Matthew...”. Strike to widział, nawet jeśli ona tego nie widziała: warunkiem bycia z Matthew było niebycie sobą. Czy istnieli ludzie widzący swoich partnerów takimi, jacy byli naprawdę? W wiecznej paradzie podmiejskiego konformizmu, którą wydawało się małżeństwo Lucy i Grega? W nużących odmianach zdrady i rozczarowania kierujących do jego drzwi nieprzerwany potok klientów? W świadomie ślepym oddaniu Leonory Quine człowiekowi, którego wszystkie wady usprawiedliwiało się tym, że „jest pisarzem”, albo w uwielbieniu dla bohatera, którym Kathryn Kent i Pippa Midgley obdarzyły tego samego głupca, związanego jak indyk i wypatroszonego? Strike wpędzał się w przygnębienie. Był już w połowie trzeciego kufla. Kiedy zastanawiał się nad kupnem czwartego, jego położona wyświetlaczem do dołu komórka zawibrowała na stoliku. Powoli pił piwo, a pub wokół niego wypełniał się ludźmi. Patrzył na telefon i zakładał się sam ze sobą. „Jest przed kaplicą i daje mi ostatnią szansę, żebym ją powstrzymał? A może już to zrobiła i chce mnie powiadomić?” Dopił piwo i odwrócił komórkę na drugą stronę. Pogratuluj mi. Pani Ross.

Przez kilka sekund wpatrywał się w te słowa, a potem włożył telefon do kieszeni, wstał, wsunął gazetę pod ramię i ruszył do domu. Kiedy podpierając się laską, wracał na Denmark Street, przypomniały mu się słowa z jego

ulubionej książki, od bardzo dawna nieczytanej, pogrzebanej na dnie kartonu z dobytkiem na klatce schodowej. [...] difficile est longum subito deponere amorem, difficile est, uerum hoc qua lubet efficias [...] [...] Trudno jest tak od razu starą miłość zdusić, Trudno – lecz w jakiś sposób to uczynić musisz [...][7] Zniknął niepokój, który towarzyszył mu cały dzień. Strike poczuł głód i potrzebę relaksu. O trzeciej Arsenal grał z Fulhamem: miał akurat tyle czasu, żeby przed rozpoczęciem meczu przygotować sobie późny lancz. A potem, pomyślał, mógłby wpaść do Niny Lascelles. Nie miał ochoty spędzać tej nocy sam.

42 MATEUSZ: [...] przypadkowa zabawka. WEREDYK: Która przedrzeźnia małpę. Ben Jonson, Każdy w swoim humorze (tłum. J. Kydryński)

W poniedziałek rano Robin dotarła do pracy zmęczona i wycieńczona jak po ciężkiej bitwie, ale dumna z siebie. Przez większość weekendu rozmawiała z Matthew o swojej pracy. Pod pewnymi względami (czuła się dziwnie, myśląc tak po dziewięciu wspólnie spędzonych latach) była to najgłębsza i najpoważniejsza rozmowa, jaką kiedykolwiek przeprowadzili. Dlaczego tak długo wstrzymywała się z wyznaniem, że jej potajemne zainteresowanie pracą detektywa zrodziło się na długo, zanim poznała Cormorana Strike’a? Matthew wydawał się zdumiony, kiedy w końcu wyjawiła, że już jako nastolatka marzyła o pracy związanej z tropieniem przestępców. – To ostatnia rzecz, jaka przyszłaby mi do głowy... – wymamrotał Matthew i zamilkł w pół zdania, ale Robin czuła, że nawiązuje w ten sposób do jej odejścia ze studiów. – Po prostu nigdy nie wiedziałam, jak ci to powiedzieć – wyznała. – Myślałam, że będziesz się śmiał. W każdym razie zostałam nie ze względu na Cormorana albo na coś związanego z nim jako... jako człowiekiem. – O mało nie powiedziała: z nim jako mężczyzną, ale w ostatniej chwili ugryzła się w język. – Chodziło o mnie. To jest coś, co chcę robić. Uwielbiam to. A teraz Cormoran mówi, że będzie mnie szkolił. Zawsze o tym marzyłam, Matt. Dyskusja trwała przez całą niedzielę. Zbity z tropu Matthew początkowo był niewzruszony niczym głaz. – Jak często będziesz pracowała w weekendy? – spytał podejrzliwie. – Nie wiem. Gdy będzie trzeba. Matt, uwielbiam tę pracę, nie rozumiesz? Nie chcę dłużej udawać. Po prostu pragnę to robić i byłabym ci wdzięczna za wsparcie. W końcu ją objął i się zgodził. Próbowała nie cieszyć się z tego, że właśnie umarła mu matka – nie mogła się jednak pozbyć wrażenia, że wskutek straty stał się trochę bardziej podatny na perswazję niż dotychczas. Robin nie mogła się doczekać, kiedy powie Strike’owi o tym dojrzałym postępie, jaki dokonał się w jej związku, lecz kiedy przyszła do pracy, nie było go w agencji. Na jej biurku obok maleńkiej obwieszonej łańcuchami choinki leżała krótka wiadomość napisana jego charakterystycznym, trudnym do rozczytania pismem: Zabrakło mleka, wyszedłem na śniadanie, potem idę do Hamleys, żeby zdążyć przed tłumami. PS. Wiem, kto zabił Quine’a.

Robin wydała z siebie zduszony okrzyk. Chwyciła telefon i zadzwoniła do Strike’a na komórkę, lecz numer był zajęty. Hamleys otwierano dopiero o dziesiątej, ale Robin uznała, że nie wytrzyma aż tak długo. Czytając i sortując korespondencję, raz po raz wciskała przycisk ponownego wybierania, ale Strike ciągle z kimś rozmawiał. Z telefonem przyciśniętym do ucha otworzyła mejle. Minęło pół godziny, potem godzina, a numer Strike’a wciąż rozbrzmiewał sygnałem zajętej linii. Zaczęło ją to denerwować. Przypuszczała, że uknuł to specjalnie, żeby trzymać ją w niepewności. O wpół do jedenastej ciche brzdąknięcie komputera oznajmiło przyjście mejla od nieznanego nadawcy z adresu [email protected], który nie przysłał niczego z wyjątkiem załącznika opatrzonego nazwą „Do twojej wiadomości”. Robin odruchowo kliknęła na załącznik, wciąż wsłuchując się w sygnał zajętej linii. Wielkie czarno-białe zdjęcie rozrosło się, wypełniając monitor komputera. Tło było surowe: zachmurzone niebo i stary budynek z kamienia. Wszyscy na zdjęciu byli nieostrzy – oprócz panny młodej, która odwróciła się i patrzyła prosto w obiektyw. Miała na sobie długą, prostą, obcisłą białą suknię i sięgający do ziemi welon przymocowany cienką opaską z brylantami. Jej czarne włosy unosiły się na mocnym wietrze niczym fałdy tiulu. Za jedną rękę trzymała ją rozmazana, chyba roześmiana postać w jaskółce, lecz kobieta miała minę niepodobną do miny żadnej panny młodej, jaką Robin kiedykolwiek widziała. Wyglądała na załamaną, osamotnioną, znękaną. Patrzyła Robin prosto w oczy, jakby tylko one dwie były przyjaciółkami, jakby tylko Robin mogła ją zrozumieć. Robin opuściła komórkę, którą trzymała przy uchu, i patrzyła na zdjęcie. Już kiedyś widziała tę wyjątkowo piękną twarz. Raz rozmawiała z tą kobietą przez telefon: Robin przypomniała sobie niski, atrakcyjnie zachrypnięty głos. Rozpoznała Charlotte, byłą narzeczoną Strike’a, kobietę, którą kiedyś widziała uciekającą z tego budynku. Była taka piękna. Robin poczuła się dziwnie zawstydzona wyglądem tej kobiety i zatrwożona jej głębokim smutkiem. Szesnaście lat z przerwami ze Strikiem – ze Strikiem z fryzurą przypominającą włosy łonowe, z bokserskim profilem i połową nogi... Nie żeby to miało jakieś znaczenie, upomniała się Robin, patrząc jak urzeczona na tę niezrównaną, oszałamiającą, smutną pannę młodą... Otworzyły się drzwi. Strike nagle stanął obok z dwiema reklamówkami zabawek i Robin, która nie słyszała, jak jej szef wchodzi po schodach, podskoczyła na krześle, jakby przyłapał ją na podkradaniu pieniędzy z kasetki. – Dzień dobry – powiedział. Pospiesznie sięgnęła po myszkę, próbując zamknąć zdjęcie, zanim on je zobaczy, ale jej gwałtowne starania o ukrycie tego, co właśnie oglądała, niechybnie skierowały jego wzrok ku ekranowi. Zawstydzona Robin zamarła. – Przysłała to kilka minut temu. Kiedy otwierałam, nie wiedziałam, co jest w środku... Przykro mi.

Strike przez kilka sekund wpatrywał się w zdjęcie, a potem się odwrócił i postawił torby z zabawkami na podłodze obok biurka. – Po prostu je usuń – powiedział. Nie wydawał się zasmucony ani zły, tylko stanowczy. Robin zawahała się, a potem zamknęła plik, usunęła wiadomość i opróżniła kosz. – Dzięki – powiedział, prostując się i dając do zrozumienia swoim zachowaniem, że nie będzie dyskusji na temat ślubnego zdjęcia Charlotte. – Mam w komórce ze trzydzieści nieodebranych połączeń z twojego numeru. – A czego się spodziewałeś? – ożywiła się Robin. – Ten twój liścik... Napisałeś, że... – Musiałem odebrać telefon od ciotki – powiedział Strike. – Przez godzinę i dziesięć minut słuchałem o dolegliwościach wszystkich mieszkańców St Mawes tylko dlatego, że wyraziłem chęć przyjechania do domu na święta. Roześmiał się na widok jej ledwie tłumionej frustracji. – W porządku, musimy działać szybko. Właśnie sobie uświadomiłem, że jest coś, co moglibyśmy zrobić dziś rano przed moim spotkaniem z Fancourtem. Nie zdejmując płaszcza, usiadł na kanapie obitej sztuczną skórą i mówił przez bite dziesięć minut, szczegółowo wykładając Robin swoją teorię. Kiedy skończył, zapadło długie milczenie. Gdy Robin wpatrywała się w Strike’a z niemal zupełnym niedowierzaniem, w jej umyśle pojawił się mglisty, mistyczny wizerunek anioła w kościele w Masham. – Z którym fragmentem masz problem? – spytał uprzejmie Strike. – Ee... – Już uzgodniliśmy, że zniknięcie Quine’a mogło wcale nie być spontaniczne, prawda? – zaczął Strike. – Jeśli dodasz do tego materac w domu przy Talgarth Road (wygodne rozwiązanie w budynku nieużywanym od dwudziestu pięciu lat), to, że tydzień przed zaginięciem Quine powiedział gościowi w księgarni o planowanym urlopie i kupił sobie coś do czytania, i to, że według kelnerki z River Café, kiedy Quine krzyczał na Tassel, tak naprawdę wcale nie był wściekły, że dobrze się przy tym bawił – to chyba możemy wysunąć hipotezę o upozorowanym zniknięciu. – W porządku – odparła. Ta część teorii Strike’a wydawała jej się najmniej dziwaczna. Nie wiedziała, jak mu powiedzieć, że cała reszta brzmi zupełnie niewiarygodnie, ale nagła potrzeba szukania dziury w całym skłoniła ją do spytania: – Myślisz, że nie powiedziałby o swoich planach Leonorze? – Oczywiście, że nie. Ta kobieta nie potrafiłaby udawać, nawet gdyby od tego zależało jej życie. Chciał, żeby się martwiła, żeby była przekonująca, kiedy będzie mówiła ludziom o jego zaginięciu. Liczył, że mogłaby zaangażować policję. Narobić zamieszania u wydawcy. Zasiać panikę. – Przecież nigdy wcześniej tego nie robiła – powiedziała Robin. – Ciągle gdzieś znikał i nikt się tym nie przejmował. Chyba nawet on musiał zdawać sobie sprawę, że nie zdobędzie wielkiego

rozgłosu tylko dlatego, że uciekł i schował się w swoim starym domu. – Tylko że tym razem zostawił książkę, która jego zdaniem miała już wkrótce być na ustach całego literackiego Londynu, prawda? Wzbudził nią największe zainteresowanie, jakie zdołał, kłócąc się ze swoją agentką na środku zatłoczonej restauracji i grożąc przy ludziach, że opublikuje tekst na własną rękę. Wraca do domu, inscenizuje głośne wyjście z udziałem Leonory i wymyka się na Talgarth Road. Wieczorem bez zastanowienia wpuszcza wspólnika, przekonany, że realizują ten sam cel. Po długim milczeniu Robin zebrała się na odwagę (ponieważ nie przywykła do kwestionowania wniosków Strike’a, które – z tego, co zdążyła zauważyć – jeszcze nigdy nie okazały się błędne) i powiedziała: – Ale nie masz najmniejszego dowodu na to, że ktoś naprawdę mu pomagał, nie wspominając o tym, że... No wiesz... To wszystko jest tylko twoją... opinią. Zaczął powtarzać argumenty, które już przedstawił, ale uniosła dłoń, żeby go powstrzymać. – Usłyszałam to już za pierwszym razem, ale... Wnioskujesz na podstawie tego, czego dowiedziałeś się od ludzi. Nie ma... żadnego dowodu rzeczowego. – Oczywiście, że jest – odrzekł Strike. – Bombyx Mori. – Ale to nie... – To największy dowód, jaki mamy. – Przecież sam zawsze mi powtarzasz: „środki i sprzyjające okoliczności” – zaczęła Robin. – Sam zawsze mówisz, że motyw nie... – Nie powiedziałem słowa na temat motywu – zaznaczył Strike. – Tak się składa, że nie wiem, jaki był motyw, choć mam kilka pomysłów. A jeśli potrzebujesz więcej dowodów rzeczowych, właśnie teraz możesz mi pomóc zdobyć jeden z nich. Spojrzała na niego podejrzliwie. Odkąd zaczęła dla niego pracować, jeszcze nigdy nie prosił jej o zdobycie dowodu. – Muszę porozmawiać z Orlando Quine – wyjaśnił, podźwigając się z kanapy. – Nie chcę tego robić sam, ona jest... No wiesz, trudna. Nie podoba jej się moja fryzura. Chwilowo mieszka u sąsiadki w Ladbroke Grove, więc lepiej ruszajmy w drogę. – To ta opóźniona w rozwoju córka Quine’ów? – spytała zdumiona Robin. – Tak – powiedział Strike. – Ma taką pluszową małpkę zawieszoną na szyi. Właśnie widziałem mnóstwo takich maskotek w Hamleys. Tak naprawdę to schowki na piżamy. Nazywają je Swawolnymi Małpkami. Robin wpatrywała się w szefa, jakby zaczęła się obawiać o jego zdrowie psychiczne. – Kiedy ją poznałem, miała tę małpkę na szyi i ciągle coś wyjmowała, nie wiadomo skąd: rysunki, kredki i kartkę zwędzoną ze stołu w kuchni. Właśnie zdałem sobie sprawę, że wyciągała to wszystko z takiego schowka. Podkrada ludziom różne rzeczy – ciągnął Strike – a kiedy jej ojciec żył, bez przerwy bywała w jego gabinecie. Dawał jej kartki do rysowania.

– Masz nadzieję, że nosi w schowku na piżamy dowód obciążający mordercę jej ojca? – Nie, ale chyba są spore szanse, że zakradając się do gabinetu Quine’a, zabrała jakiś fragment Bombyx Mori albo że dostała od ojca kartkę z urywkiem wczesnej wersji, żeby rysować na odwrocie. Szukam skrawków papieru z notatkami, kilku wyrzuconych akapitów, czegokolwiek. Słuchaj, wiem, że to strzał w ciemno – dodał Strike, właściwie interpretując minę Robin – ale nie możemy wejść do gabinetu Quine’a. Zresztą policja już tam wszystko przetrząsnęła i niczego nie znalazła. Założę się, że notesy i wersje robocze, które zabrał ze sobą Quine, zostały zniszczone. Swawolna Małpka to ostatnie miejsce, jakie przychodzi mi do głowy i – spojrzał na zegarek – nie mamy za dużo czasu, jeśli zamierzamy dotrzeć do Ladbroke Grove i wrócić przed moim spotkaniem z Fancourtem. A to mi przypomina, że... Wyszedł z agencji. Robin usłyszała, jak idzie na górę, i pomyślała, że pewnie chce coś zabrać z mieszkania, ale odgłosy krzątaniny podpowiedziały jej, że przetrząsa pudła ze swoim dobytkiem na klatce schodowej. Kiedy wrócił, trzymał pudełko z lateksowymi rękawiczkami, najwyraźniej zwędzonymi przed odejściem z Wydziału do spraw Specjalnych, oraz przezroczysty foliowy woreczek takiej samej wielkości jak torebki zapewniane przez linie lotnicze na przybory toaletowe. – Jest jeszcze jeden ważny dowód rzeczowy, który chciałbym zdobyć – powiedział Strike, wyjmując parę rękawiczek i podając ją skołowanej Robin. – Pomyślałem, że mogłabyś spróbować go poszukać po południu, kiedy będę rozmawiał z Fancourtem. W kilku zwięzłych słowach wyłuszczył, co powinna przynieść i dlaczego. Właściwie nie był zaskoczony, kiedy jego wyjaśnienia wywołały zdumienie i ciszę. – Żartujesz – powiedziała Robin słabym głosem. – Nie. Bezwiednie zbliżyła jedną dłoń do ust. – To nie będzie niebezpieczne – zapewnił ją Strike. – Martwi mnie coś innego. Cormoran, to... to przerażające. Naprawdę... mówisz poważnie? – Gdybyś widziała Leonorę Quine w Holloway, nie zadawałabyś tego pytania – odrzekł ponuro. – Będziemy musieli się wykazać cholernie wielkim sprytem, żeby ją stamtąd wyciągnąć. Sprytem? – pomyślała wciąż zdeprymowana Robin, stojąc z plastikowymi rękawiczkami bezwładnie zwisającymi z dłoni. Propozycje Strike’a dotyczące planów na ten dzień wydawały się szalone, dziwaczne i – w wypadku ostatniej z nich – odrażające. – Słuchaj – zaczął z nagłą powagą. – Nie wiem, co jeszcze mogę ci powiedzieć poza tym, że to czuję. Czuję to nosem, Robin. Za tym wszystkim czai się ktoś obłąkany, cholernie groźny, ale skuteczny. Grając na narcyzmie tego durnia Quine’a, skłonił go do zrobienia dokładnie tego, czego od niego chciał. I nie tylko ja tak uważam. Strike rzucił Robin płaszcz, a gdy go wkładała, wsunął woreczki na dowody rzeczowe do swojej wewnętrznej kieszeni. – Ciągle od kogoś słyszę, że w tej książce maczał palce ktoś jeszcze: Chard mówi,

że Waldegrave, Waldegrave, że Tassel, Pippa Midgley jest za głupia, żeby zinterpretować coś, co ma pod nosem, a Christian Fisher... No cóż, ma szerszą perspektywę, bo nie występuje w książce – powiedział Strike. – Odgadł to, nawet nie zdając sobie sprawy. Robin, która usiłowała nadążyć za biegiem myśli Strike’a i była sceptycznie nastawiona do elementów, które zrozumiała, ruszyła za nim po metalowych schodach i wyszli na zimną ulicę. – To morderstwo – powiedział Strike, zapalając papierosa, kiedy maszerowali razem po Denmark Street – było planowane od miesięcy, jeśli nie od lat. Jak się nad tym zastanowić, plan był genialny, ale, niestety, przekombinowany i to pogrąży sprawcę. Nie da się skomponować morderstwa jak powieści. W prawdziwym życiu zawsze są jakieś luźne wątki. Strike czuł, że nie przekonuje Robin, ale się tym nie przejmował. Zdarzało mu się już pracować z niedowierzającymi podwładnymi. Zeszli razem do metra i wsiedli do pociągu linii centralnej. – Co kupiłeś siostrzeńcom? – spytała Robin po długim milczeniu. – Kamuflaże i pistolety zabawkowe – powiedział Strike, który dokonał takiego wyboru wyłącznie po to, żeby zdenerwować szwagra. – A Timothy’emu Anstisowi cholernie duży bębenek. Będzie umilał rodzicom święta od piątej rano. Mimo obaw związanych ze śledztwem, Robin parsknęła śmiechem. Cichy rząd domów, z którego miesiąc wcześniej uciekł Owen Quine, podobnie jak resztę Londynu, pokrywała warstwa śniegu: nieskazitelna i jasna na dachach oraz brudnoszara pod nogami. Kiedy przechodzili obok pubu, szczęśliwy Inuita uśmiechał się z szyldu niczym bóstwo rządzące tą zimową ulicą. Przed domem Quine’ów stał teraz inny policjant, przy krawężniku zaparkowano białą półciężarówkę z otwartymi drzwiami. – Przekopują ogródek w poszukiwaniu flaków – mruknął Strike do Robin, kiedy podeszli i zobaczyli łopaty leżące na podłodze pojazdu. – Nie poszczęściło im się na Mucking Marshes i w rabatkach Leonory też im się nie poszczęści. – To ty tak twierdzisz – powiedziała Robin ściszonym głosem, trochę onieśmielona obecnością gapiącego się na nich całkiem przystojnego policjanta. – A ty dzisiaj po południu pomożesz mi dowieść, że mam rację – odrzekł szeptem Strike. – Dzień dobry! – zawołał do czujnego funkcjonariusza, lecz ten nie odpowiedział. Strike wydawał się zelektryzowany swoją szaloną teorią. Robin pomyślała, że jeśli istnieje jakaś maleńka szansa, iż jej szef ma rację, to wypatroszone zwłoki nie są jedyną groteskową cechą tego morderstwa... Ruszyli ścieżką prowadzącą do drzwi sąsiedniego domu i znaleźli się w odległości kilku kroków od policjanta. Strike zadzwonił do drzwi, które po chwili otworzyły się, ukazując niską, wystraszoną kobietę po sześćdziesiątce, ubraną w podomkę i kapcie obszyte wełnianą nicią. – Pani Edna? – spytał Strike. – Tak – powiedziała nieśmiało, spoglądając na niego.

Kiedy Strike przedstawił siebie i Robin, twarz Edny rozluźniła się i zagościł na niej wyraz wzruszającej ulgi. – Och, to pan! Tyle o panu słyszałam. Pomaga pan Leonorze. Wyciągnie ją pan z więzienia, prawda? Robin była doskonale świadoma bliskości przystojnego policjanta, który przysłuchiwał się temu z odległości kilku kroków. – Zapraszam do środka, zapraszam – powiedziała Edna, odsuwając się na bok i entuzjastycznie kiwając dłonią. – Pani... Przepraszam, nie wiem, jak ma pani na nazwisko – zaczął Strike, wycierając buty w wycieraczkę. W domu Edny było ciepło, czysto i o wiele przytulniej niż u Quine’ów, choć rozkład pomieszczeń był identyczny. – Proszę mi mówić Edna – powiedziała, rozpromieniając się. – Dziękuję, Edna. Wiesz, powinnaś żądać pokazania dowodu tożsamości, zanim wpuścisz kogoś do domu. – Och – odrzekła zarumieniona kobieta – Leonora wszystko mi o tobie opowiedziała... Mimo to Strike nalegał, żeby spojrzała na jego prawo jazdy i dopiero potem poszedł za nią korytarzem do niebiesko-białej kuchni o wiele jaśniejszej niż kuchnia Leonory. – Jest na górze – powiedziała Edna, kiedy Strike wyjaśnił, że przyszli porozmawiać z Orlando. – Ma kiepski dzień. Napijecie się kawy? Krzątając się i wyjmując kubki, bez przerwy wylewała z siebie potoki nagromadzonych słów w sposób typowy dla zestresowanych, samotnych ludzi. – Nie zrozumcie mnie źle, nie mam nic przeciwko temu, że u mnie mieszka, biedactwo, ale... – Bezradnie wodziła wzrokiem od Strike’a do Robin, aż w końcu wykrztusiła: – Ale jak długo jeszcze? Widzicie, oni nie mają rodziny. Wczoraj zajrzała do niej pracownica opieki społecznej. Powiedziała, że jeśli nie będę mogła jej zatrzymać, zabiorą ją do jakiegoś domu opieki czy gdzieś. Mówiłam jej, że nie mogą tego zrobić Orlando, że one zawsze były razem, ona i jej mama, że może u mnie zostać, ale... Edna spojrzała na sufit. – Ona jest teraz bardzo niespokojna, bardzo smutna. Po prostu chce, żeby jej mama wróciła do domu. I co mam jej powiedzieć? Przecież nie powiem prawdy. A tam, kawałek dalej, przekopują cały ogródek, wykopali już Pana Kupkę... – Zdechłego kota – mruknął cicho Strike do Robin, a łzy za okularami Edny napęczniały i potoczyły się po okrągłych policzkach. – Biedactwo – powtórzyła. Kiedy podała Strike’owi i Robin kawę, poszła na górę po Orlando. Minęło dziesięć minut, zanim zdołała namówić dziewczynę do zejścia na dół. Kiedy Orlando w końcu się zjawiła, ubrana

w brudny dres i z posępną miną, Strike’a ucieszyła Swawolna Małpka w jej ramionach. – On się nazywa tak jak olbrzym – oznajmiła Orlando wszystkim zebranym w kuchni na widok Strike’a. – To prawda – potwierdził Strike, kiwając głową. – Dobra pamięć. Orlando wślizgnęła się na krzesło, które wyciągnęła dla niej Edna. Wciąż mocno tuliła swojego orangutana. – Jestem Robin – powiedziała Robin, uśmiechając się do niej. – Jak ptak – odrzekła natychmiast Orlando. – Dodo to też ptak. – Tak ją nazywali rodzice – wyjaśniła Edna. – Obie jesteśmy ptakami – powiedziała Robin. Orlando spojrzała na nią, a potem wstała i bez słowa wyszła z kuchni. Edna głęboko westchnęła. – Denerwuje się z byle powodu. Nigdy nie wiadomo, co... Orlando wróciła jednak z kredkami i blokiem rysunkowym na spirali. Strike był pewny, że kupiła go Edna, żeby zrobić Orlando przyjemność. Dziewczyna usiadła przy stole w kuchni i uroczo, szczerze uśmiechnęła się do Robin, którą z jakiegoś powodu to zasmuciło. – Narysuję ci rudzika – oznajmiła Orlando. – Wspaniale – powiedziała Robin. Orlando wzięła się do pracy, przygryzając wysunięty język. Robin bez słowa patrzyła, jak powstaje rysunek. Strike, czując, że jego asystentce już udało się nawiązać z Orlando lepszy kontakt niż jemu, zjadł zaproponowanego przez Ednę herbatnika z czekoladą i gawędził z nią o śniegu. W końcu Orlando skończyła rysować, wyrwała kartkę z bloku i podsunęła ją Robin. – Piękny – powiedziała Robin z szerokim uśmiechem. – Chciałabym narysować dodo, ale nie potrafię. – Strike wiedział, że to kłamstwo. Robin rysowała doskonale. Widział jej obrazki, które powstawały w chwilach zamyślenia. – Dam ci coś w zamian. Pogmerała w torebce, obserwowana w skupieniu przez Orlando, i w końcu wyjęła małe okrągłe lusterko do makijażu ozdobione z tyłu stylizowanym różowym ptakiem. – Jest – powiedziała Robin. – Popatrz. To flaming. Też ptak. Możesz go zatrzymać. Orlando z rozdziawionymi ustami wzięła prezent i wpatrywała się w niego. – Podziękuj pani – przypomniała jej Edna. – Dziękuję – powiedziała Orlando i wsunęła lusterko do schowka na piżamy. – To torebka? – spytała Robin z wielkim zainteresowaniem. – Moja małpka – powiedziała Orlando, mocniej przytulając orangutana. – Tatuś mi ją dał. Mój tatuś umarł. – Przykro mi to słyszeć – odrzekła cicho Robin, żałując, że do jej umysłu od razu wkradł się obraz zwłok Quine’a: torsu pustego jak schowek na piżamy... Strike ukradkiem zerknął na zegarek. Zbliżała się pora spotkania z Fancourtem. Robin wypiła

trochę kawy i spytała: – Trzymasz w tej małpce swoje rzeczy? – Masz ładne włosy – oznajmiła Orlando. – Lśniące i żółte. – Dziękuję – powiedziała Robin. – Przechowujesz tam jeszcze inne rysunki? Orlando pokiwała głową. – Mogę herbatnika? – spytała Ednę. – Pokażesz mi je? – odezwała się Robin, kiedy Orlando zaczęła chrupać. Po krótkiej chwili namysłu dziewczyna otworzyła swojego orangutana. Zobaczyli plik pogniecionych rysunków, zbieraninę kartek różnej wielkości i w różnych kolorach. Z początku ani Strike, ani Robin nie przewracali ich na drugą stronę i tylko głośno podziwiali dzieła rozłożone przez Orlando na stole. Robin spytała o jaskrawą rozgwiazdę i tańczące aniołki narysowane kredką i mazakiem. Rozkoszując się ich podziwem, Orlando sięgnęła głębiej do schowka po swoje narzędzia pracy. Wyjęła zużytą kasetę do maszyny do pisania, okrągłą i szarą, z cienką taśmą noszącą odwrócone ślady wystukanych kiedyś słów. Strike oparł się pokusie, żeby natychmiast ją pochwycić, kiedy znikała za puszką kolorowych kredek i pudełkiem miętówek, ale cały czas miał ją na oku. Orlando położyła na stole rysunek motyla, spod którego przebijały ślady czyjegoś niechlujnego pisma. Orlando, zachęcona przez Robin, wyjmowała kolejne przedmioty: arkusz z naklejkami, kartkę ze wzgórz Mendip, okrągły magnes na lodówkę z napisem: „Uważaj! Możesz skończyć w mojej powieści!”. Na końcu pokazała im trzy kserokopie na papierze lepszej jakości: dwie próbne odbitki ilustracji do książki i makietę okładki. – Tatuś dał mi je w pracy – powiedziała Orlando. – Danuczar mnie dotknął, kiedy chciałam je wziąć – dodała, pokazując na kolorowe zdjęcie, które Strike od razu poznał: przedstawiało Kangurzycę Kylę, która uwielbiała skakać. Orlando dorysowała Kyli kapelusz i torebkę i pokolorowała jaskrawymi mazakami szrafowany rysunek przedstawiający księżniczkę rozmawiającą z żabą. Edna, zachwycona tym, że Orlando tak się rozgadała, zaparzyła jeszcze kawy. Robin i Strike, świadomi upływu czasu, ale niechcący doprowadzać do awantury, która zakończyłaby się zabraniem przez Orlando wszystkich skarbów, gawędzili i oglądali kartki na stole. Ilekroć Robin uznała, że coś może się przydać, podsuwała to Strike’owi. Na odwrocie rysunku przedstawiającego motyla znajdowała się nabazgrana lista imion i nazwisk: Sam Breville. Eddie Boyne? Edward Baskinville? Stephen Brook?

Kartkę ze wzgórz Mendip nadano w lipcu i opatrzono krótką wiadomością: Pogoda wspaniała, hotel rozczarowujący, mam nadzieję, że pisanie książki idzie dobrze! V xx

Poza tym nie było śladu odręcznego pisma. Strike pamiętał kilka rysunków Orlando z poprzedniej

wizyty. Jeden powstał na odwrocie dziecięcego menu z restauracji, inny na rachunku Quine’ów za gaz. – No, lepiej już pójdziemy – powiedział Strike i całkiem nieźle udając żal, opróżnił kubek z kawą. Z pozornym roztargnieniem wciąż trzymał w dłoni kopię projektu okładki Pod złowrogimi skałami Gazeli Pengelly. Przemoczona kobieta leżała na wznak na kamienistym dnie stromej, otoczonej urwiskami jaskini, a na jej pierś padał cień mężczyzny. Orlando dorysowała grubą czarną kreską ryby w spienionej niebieskiej wodzie. Zużyta kaseta do maszyny do pisania leżała pod tym rysunkiem, wsunięta tam przez Strike’a. – Nie chcę, żebyś już szła – powiedziała Orlando do Robin. Nagle zrobiła się spięta i płaczliwa. – Było cudownie, prawda? – odrzekła Robin. – Na pewno jeszcze się spotkamy. Ty zatrzymasz lusterko z flamingiem, ja mam rysunek rudzika... Orlando zaczęła jednak płakać i tupać. Nie chciała znów kogoś żegnać. Pod osłoną coraz większego zamieszania Strike gładko zawinął kasetę do maszyny do pisania w ksero projektu okładki Pod złowrogimi skałami i wsunął ją do kieszeni, nie zostawiając odcisków palców. Pięć minut później wyszli na ulicę. Robin była trochę roztrzęsiona, bo kiedy szła korytarzem, Orlando płakała i próbowała ją zatrzymać. Edna musiała siłą powstrzymać Orlando przed pójściem za nimi. – Biedna dziewczyna – powiedziała cicho Robin, żeby gapiący się na nich policjant nie usłyszał. – Boże, to było okropne. – Ale się opłaciło – odparł Strike. – Masz tę taśmę do maszyny do pisania? – Tak – powiedział, spoglądając przez ramię, żeby sprawdzić, czy policjant już ich nie widzi, i dopiero potem wyjął kasetę zawiniętą w okładkę Gazeli, a następnie włożył ją do foliowego woreczka. – Mam coś jeszcze. – Naprawdę? – spytała zaskoczona Robin. – To może być trop – powiedział. – Albo i nie. Znowu spojrzał na zegarek i przyspieszył kroku, krzywiąc się, kiedy kolano boleśnie zaprotestowało. – Muszę się pospieszyć, jeśli nie chcę się spóźnić na spotkanie z Fancourtem. Kiedy dwadzieścia minut później siedzieli w zatłoczonym wagonie metra wiozącym ich z powrotem do centrum Londynu, Strike spytał: – Wiesz, co masz zrobić dziś po południu? – Doskonale – odparła Robin z nutą rezerwy. – Zdaję sobie sprawę, że to nie jest najprzyjemniejsze zadanie na świecie... – Nie to mnie gryzie.

– I jak już mówiłem, nie powinno być niebezpieczne – ciągnął, szykując się do wstania, gdyż zbliżali się do Tottenham Court Road – ale... Coś wzbudziło jego wątpliwość i czoło między jego krzaczastymi brwiami lekko się zmarszczyło. – Twoje włosy – powiedział. – Coś z nimi nie tak? – spytała Robin, nieśmiało podnosząc dłoń w stronę głowy. – Zapadają w pamięć – wyjaśnił. – Nie masz przypadkiem czapki? – Mogłabym... mogłabym kupić – powiedziała, czując dziwne skrępowanie. – Zapłać pieniędzmi z kasetki – polecił. – Ostrożności nigdy za wiele.

43 Hola! jakaż piramida próżności stoczyła się tutaj! William Shakespeare, Tymon z Aten (tłum. E. Lubowski)

Strike przeszedł po zatłoczonej Oxford Street, wypełnionej dźwiękiem kolęd i sezonowych piosenek pop puszczanych z płyt, po czym skręcił w lewo w spokojniejszą, węższą Dean Street. Nie było tam żadnych sklepów, a tylko ściśnięte razem i przypominające bloki budynki z różnymi fasadami – białymi, czerwonymi i burymi – prowadzącymi do biur, barów, pubów i restauracji typu bistro. Strike przystanął, żeby pracownicy jednej z nich mogli przenieść kartony z winem z samochodu dostawczego do drzwi kuchni: tutaj, w Soho, gdzie spotykały się światy artystów, speców od reklamy i wydawców, Boże Narodzenie było sprawą subtelniejszą. Nigdzie nie widziało się tego wyraźniej niż w Groucho Club. Był to szary, wręcz nijaki budynek z oknami w czarnych ramach i sztucznie kształtowanymi roślinkami na zwyczajnych wypukłych balkonach. Jego prestiż brał się nie z fasady, lecz stąd, że do tego zamkniętego klubu dla kreatywnych artystów wpuszczano stosunkowo niewiele osób. Strike wkuśtykał do środka i znalazł się w małym holu. – W czym mogę pomóc? – spytała uprzejmie dziewczyna za kontuarem. – Przyszedłem na spotkanie z Michaelem Fancourtem. – A, tak. Pan Strick? – We własnej osobie – powiedział Strike. Pokierowano go przez długą salę barową ze skórzanymi fotelami zapełnionymi klientelą popijającą w porze lanczu, a następnie po schodach na górę. Wspinając się na piętro, nie po raz pierwszy pomyślał, że szkolenie w Wydziale do spraw Specjalnych nie przygotowało go do prowadzenia przesłuchań bez oficjalnego zezwolenia i na terytorium podejrzanego, gdzie rozmówca miał prawo przerwać spotkanie bez podania przyczyny i bez słowa przeprosin. WSS wymagał od swoich oficerów organizowania przesłuchań według „osób, miejsc, rzeczy”... Strike nigdy nie stracił z oczu tej skutecznej, rygorystycznej metodologii, ale ostatnio podstawą jego działalności było ukrywanie, że zajmuje się wypełnianiem mentalnych przegródek faktami. Rozmawiając z ludźmi przekonanymi, że wyświadczają mu przysługę, należało stosować inne metody. Zobaczył swoją kopalnię informacji, gdy tylko wszedł do drugiego baru z drewnianą podłogą, gdzie kanapy w kolorach podstawowych ustawiono wzdłuż ściany z obrazami współczesnych artystów. Fancourt siedział ukośnie do wejścia na jaskrawoczerwonej kanapie w pozie przesadnie swobodnej: z jedną ręką na oparciu i lekko uniesioną nogą. Obraz z kropek Damiena Hirsta wisiał tuż

za jego przerośniętą głową niczym neonowa aureola. Pisarz miał gęstą strzechę ciemnych siwiejących włosów, grube rysy i głębokie bruzdy po bokach obfitych ust. Uśmiechnął się, kiedy Strike do niego podszedł. Może nie był to uśmiech, jakim zaszczyciłby kogoś, kogo uważał za równego sobie (trudno było nie myśleć w tych kategoriach, widząc wystudiowaną, afektowaną swobodę i nawykowo kwaśną minę), lecz gest wykonany w stronę kogoś, dla kogo chciał być łaskawy. – Pan Strike. Być może nawet przyszło mu do głowy, żeby wstać i uścisnąć Cormoranowi dłoń, lecz wzrost i waga detektywa często zniechęcały niższych mężczyzn do podnoszenia się z miejsca. Uścisnęli sobie ręce nad drewnianym stolikiem. Strike niechętnie – lecz nie mając innego wyjścia, chyba że zechciałby usiąść na kanapie obok Fancourta (zdecydowanie zbyt poufała sytuacja, zwłaszcza gdy pisarz siedział z ręką na oparciu) – zajął miejsce na solidnym okrągłym pufie, nieodpowiednim ani dla jego tuszy, ani dla obolałego kolana. Obok siedział ogolony na łyso były gwiazdor opery mydlanej, który niedawno zagrał żołnierza w produkcji BBC. Głośno opowiadał o sobie dwóm mężczyznom. Fancourt i Strike zamówili tylko napoje, nie zaglądając do menu. Strike odetchnął, widząc, że Fancourt nie jest głodny. Nie stać go było na stawianie lanczu kolejnej osobie. – Od jak dawna jest pan członkiem klubu? – spytał Fancourta, kiedy kelner się oddalił. – Odkąd powstał. Byłem wśród założycieli – powiedział Fancourt. – Inne kluby mnie nie interesują. Jeśli muszę, zostaję tu na noc. Na górze są pokoje. Fancourt z rozmysłem spojrzał Strike’owi prosto w oczy. – Czekałem na to spotkanie. Bohater mojej kolejnej powieści jest weteranem tak zwanej wojny z terroryzmem i jej następstw militarnych. Kiedy już załatwimy sprawę Owena Quine’a, chciałbym pana trochę powypytywać. Tak się złożyło, że Strike miał pewne pojęcie o narzędziach, jakimi dysponują sławni ludzie chcący kimś manipulować. Ojciec Lucy, gitarzysta Rick, był mniej sławny niż ojciec Strike’a czy Fancourt, ale mimo to dość znany, by kobiety w średnim wieku gwałtownie wciągały powietrze i drżały, widząc go w kolejce po lody w St Mawes – „O Boże, co pan tu robi?”. Kiedyś Rick zwierzył się nastoletniemu Strike’owi, że jedynym pewnym sposobem na zaciągnięcie kobiety do łóżka jest powiedzenie jej, że piszesz o niej piosenkę. Oświadczenie Michaela Fancourta, że w następnej powieści zamierza zawrzeć coś związanego ze Strikiem, wydawało się wariacją na ten sam temat. Najwidoczniej pisarzowi nie przyszło do głowy, że czytanie o sobie tego, co ukazuje się drukiem, nie było dla Strike’a ani nowością, ani czymś, na czym kiedykolwiek mu zależało. Detektyw bez entuzjazmu pokiwał głową w odpowiedzi na prośbę Fancourta i wyjął notes. – Nie będzie panu przeszkadzało, jeśli zacznę notować? Dzięki temu łatwiej mi zapamiętać, o co chcę spytać. – Proszę bardzo – powiedział Fancourt.

Wyglądał na rozbawionego. Odrzucił na bok „Guardiana”, którego wcześniej czytał. Strike zobaczył zdjęcie pomarszczonego, ale dystyngowanego staruszka, wyglądającego jakby znajomo nawet do góry nogami. Podpis brzmiał: „Pinkelman w wieku dziewięćdziesięciu lat”. – Drogi, stary Pinks – powiedział Fancourt, zauważając kierunek spojrzenia Strike’a. – W przyszłym tygodniu organizujemy dla niego małe przyjęcie w Chelsea Arts Club. – Tak? – zainteresował się Strike, sięgając po długopis. – Znał mojego wujka. Byli razem w wojsku – wyjaśnił Fancourt. – Kiedy napisałem swoją pierwszą powieść, Bellafront, zaraz po Oksfordzie, mój biedny stary wujaszek, chcąc mi pomóc, przesłał kopię Pinkelmanowi, który był jedynym pisarzem, jakiego kiedykolwiek znał. Mówił wyważonymi zdaniami, jakby jakaś niewidzialna osoba trzecia zapisywała stenograficznie każde słowo. Historia wydawała się wielokrotnie przećwiczona – być może opowiadał ją wiele razy. Często udzielał wywiadów. – Pinkelman, wówczas autor nowatorskiej serii Wielka przygoda Bunty, nie zrozumiał ani słowa z tego, co napisałem – ciągnął Fancourt – ale żeby zrobić przyjemność mojemu wujkowi, przesłał maszynopis do Chard Books, gdzie zupełnie przypadkowo tekst wylądował na biurku jedynej osoby będącej w stanie go zrozumieć. – Łut szczęścia – powiedział Strike. Kelner wrócił z winem dla Fancourta i szklanką wody dla Strike’a. – Zatem – podjął detektyw – odwdzięczył się pan Pinkelmanowi, przedstawiając go swojej agentce? – Tak – powiedział Fancourt, a w jego kiwaniu głową kryła się protekcjonalna nuta nauczyciela, który z zadowoleniem odnotowuje, że jeden z uczniów uważnie go słuchał. – W tamtych czasach Pinks był związany z agentem, który ciągle „zapominał” przekazywać mu tantiemy. Cokolwiek można powiedzieć o Elizabeth Tassel, to uczciwa kobieta. W interesach jest uczciwa – uściślił Fancourt, sącząc wino. – Ona też będzie na przyjęciu Pinkelmana, prawda? – spytał Strike, patrząc na Fancourta i czekając na jego reakcję. – Nadal go reprezentuje. – Nie obchodzi mnie, czy Liz tam będzie. Wydaje jej się, że nadal gotuję się ze złości? – spytał Fancourt z kwaśnym uśmiechem. – Wątpię, żebym myślał o niej częściej niż raz w roku. – Właściwie dlaczego odmówiła spławienia Quine’a, kiedy ją pan o to poprosił? – spytał Strike. Nie widział powodu, dla którego nie miałby przypuścić bezpośredniego ataku na człowieka, który wyjawił ukryty motyw ich spotkania już kilka sekund po tym, jak się poznali. – Nigdy jej o nic takiego nie prosiłem – powiedział Fancourt, wciąż utrzymując miarowe tempo przez wzgląd na niewidzialnego sekretarza. – Wyjaśniłem, że nie mógłbym być w jej agencji, kiedy on tam jest, i odszedłem. – Rozumiem – odparł Strike, przywykły do dzielenia włosa na czworo. – Jak pan myśli, dlaczego pozwoliła panu odejść? To pan był grubszą rybą, prawda?

– Chyba będzie sprawiedliwie, jeśli powiem, że byłem barakudą w porównaniu z ciernikiem, jakim był Quine – odrzekł Fancourt z pogardliwym uśmieszkiem – ale widzi pan, Liz z nim sypiała. – Naprawdę? Nie wiedziałem o tym – zainteresował się Strike, zbliżając długopis do notesu. – Gdy Liz przyjechała do Oksfordu – zaczął Fancourt – wyglądała jak kawał baby. Wcześniej pomagała ojcu kastrować byki i takie tam w najróżniejszych gospodarstwach na północy i rozpaczliwie chciała się z kimś przespać, tylko że nikomu się to zbytnio nie uśmiechało. Miała do mnie słabość, bardzo dużą słabość. Byliśmy na tym samym seminarium, podniecały ją soczyste renesansowe intrygi, ale nigdy nie byłem aż tak wielkim altruistą, żeby ją pozbawić ciężaru cnoty. Zostaliśmy przyjaciółmi – ciągnął Fancourt – i kiedy otworzyła agencję, przedstawiłem jej Quine’a, który słynął z tego, że jeśli chodzi o seks, lubi się zadowalać byle czym. Stało się to, co było nieuniknione. – Bardzo ciekawe – powiedział Strike. – To powszechnie wiadome? – Wątpię – odrzekł Fancourt. – Quine był już wtedy żonaty z tą... No cóż, ze swoją morderczynią. Bo chyba tak powinniśmy ją teraz nazywać, prawda? – spytał zamyślony. – Przypuszczam, że „morderczyni” przebija „żonę” w hierarchii bliskich relacji. Poza tym Liz z pewnością zagroziła mu poważnymi konsekwencjami, gdyby wykazał się typowym dla siebie brakiem dyskrecji w odniesieniu do jej sypialnianych poczynań. Ciągle liczyła na to, że w końcu dam się namówić i pójdę z nią do łóżka. Strike zastanawiał się, co to jest: nieposkromiona pycha, fakt czy mieszanka jednego i drugiego. – Wpatrywała się we mnie tymi wielkimi krowimi oczami, czekała, miała nadzieję... – ciągnął Fancourt, okrutnie wykrzywiając usta. – Po śmierci Ellie zrozumiała, że nie ulegnę jej nawet w żałobie. Przypuszczam, że nie mogła znieść myśli o czekających ją dziesięcioleciach celibatu, więc została przy swoim mężczyźnie. – Czy po odejściu z jej agencji kiedykolwiek rozmawiał pan z Quine’em? – spytał Strike. – Przez kilka pierwszych lat po śmierci Ellie uciekał z każdego baru, do jakiego wszedłem – powiedział Fancourt. – W końcu nabrał odwagi i został w tej samej restauracji, rzucając mi nerwowe spojrzenia. Nie, nie sądzę, żebyśmy jeszcze kiedykolwiek ze sobą rozmawiali – podsumował Fancourt, jakby ta sprawa mało go interesowała. – Pan, zdaje się, został ranny w Afganistanie? – Tak – powiedział Strike. Strike pomyślał, że coś takiego może działać na kobiety: wyrachowana intensywność spojrzenia. Niewykluczone, że Owen Quine mierzył Kathryn Kent i Pippę Midgley takim samym wygłodniałym, wampirzym wzrokiem, mówiąc, że zamierza je umieścić w Bombyx Mori, a one z przejęciem myślały o tym, że część nich, ich życia, zostanie na zawsze zamknięta w bursztynie jego prozy... – Jak do tego doszło? – spytał Fancourt, spoglądając na nogi Strike’a. – Mina pułapka – odparł Strike. – A Talgarth Road? Pan i Quine byliście współwłaścicielami domu. Nigdy nie musieliście się kontaktować w żadnej związanej z nim sprawie? Nigdy tam na siebie nie wpadliście?

– Nigdy. – Nie zaglądał pan tam, żeby sprawdzić, czy wszystko jest w porządku? Przecież był pan jego właścicielem przez... Ile? – Dwadzieścia, dwadzieścia pięć lat. Mniej więcej – powiedział obojętnie Fancourt. – Nie, nie byłem w środku od śmierci Joego. – Przypuszczam, że policja pytała pana o kobietę, która rzekomo widziała pana w pobliżu tego domu ósmego listopada. –Tak – skwitował krótko Fancourt. – Pomyliła się. Aktor przy stoliku obok wciąż pracował na najwyższych i najgłośniejszych obrotach: – „...myślałem, że oberwałem, cholera, nie widziałem, gdzie mam, kurwa, biec, w oczach miałem pieprzony piasek...” – Więc nie był pan w tym domu od osiemdziesiątego szóstego? – Nie – zniecierpliwił się Fancourt. – Ani Owen, ani ja w ogóle tego domu nie chcieliśmy. – Dlaczego? – Dlatego że nasz przyjaciel Joe umarł tam w wyjątkowo nędznych okolicznościach. Nie znosił szpitali, odmówił brania leków. Kiedy stracił przytomność, dom znajdował się w odrażającym stanie, a on, niegdyś żywe ucieleśnienie Apolla, zredukował się do worka kości. Jego skóra... To był makabryczny koniec – powiedział Fancourt – tym bardziej że Daniel Cha... Twarz Fancourta stężała. Dziwnie poruszał szczęką, jakby dosłownie zjadał niewypowiedziane słowa. Strike czekał. – Dan Chard to interesujący człowiek – podjął Fancourt, z wyraźnym wysiłkiem zawracając w ślepej uliczce, w którą sam wjechał. – Myślę, że jego portret zawarty w Bombyx Mori to największa zaprzepaszczona okazja ze wszystkich. Choć oczywiście przyszli badacze literatury raczej nie będą zaglądali do Bombyx Mori w poszukiwaniu subtelnej charakterystyki postaci, prawda? – dodał i krótko się roześmiał. – Jak opisałby pan Daniela Charda? – spytał Strike. Fancourt wydał się zaskoczony pytaniem. Po chwili namysłu powiedział: – Dan to najbardziej niespełniony człowiek, jakiego znam. Pracuje w branży, w której jest kompetentny, ale nieszczęśliwy. Pożąda ciał młodych mężczyzn, ale potrafi się zdobyć najwyżej na to, żeby je rysować. Jest pełen zahamowań i odrazy do samego siebie, co wyjaśnia jego niemądrą i histeryczną reakcję na karykaturalny portret stworzony przez Owena. Dan był zdominowany przez potworną matkę, bywalczynię salonów, która chciała, żeby jej chorobliwie nieśmiały syn przejął rodzinny interes. Myślę – powiedział Fancourt – że byłbym w stanie to wszystko wykorzystać w bardziej interesujący sposób. – Dlaczego Chard odrzucił książkę Northa? – spytał Strike. Fancourt znowu poruszał szczęką, a potem odrzekł: – Wie pan, lubię Daniela Charda.

– Odniosłem wrażenie, że w którymś momencie coś panów poróżniło – powiedział Strike. – Skąd ten pomysł? – Przemawiając na jubileuszowym przyjęciu w Roper Chard, powiedział pan, że „nigdy by pan nie przypuszczał, że się tam znajdzie”. – Był pan tam? – spytał zdziwiony Fancourt, a kiedy Strike potaknął, dodał: – Dlaczego? – Szukałem Quine’a – wyjaśnił Strike. – Zatrudniła mnie jego żona. – Ale jak już wiemy, doskonale wiedziała, gdzie był. – Nie – powiedział Strike. – Nie sądzę. – Naprawdę pan w to wierzy? – spytał Fancourt, przechylając na bok olbrzymią głowę. – Naprawdę – powiedział Strike. Fancourt uniósł brwi, przypatrując się Strike’owi jak jakiemuś osobliwemu eksponatowi w gablocie. – Więc nie miał pan Chardowi za złe, że odrzucił książkę Northa? – spytał Strike, wracając do głównego tematu. – No cóż – powiedział Fancourt po chwili milczenia. – Rzeczywiście miałem mu to za złe. Tylko Dan mógłby panu wyjaśnić, dlaczego ostatecznie zmienił zdanie i odmówił wydania tej książki, ale według mnie chodziło o prasę, która narobiła trochę szumu wokół stanu Joego, podsycając odrazę angielskiej klasy średniej do książki napisanej przez tak niepoprawnego autora. Dan, który wcześniej nie zdawał sobie sprawy, że Joe zachorował na pełnoobjawowe AIDS, spanikował. Nie chciał być kojarzony z saunami dla homoseksualistów i z AIDS, więc powiedział Joemu, że jednak nie wyda jego książki. To był akt wielkiego tchórzostwa. Owen i ja... Znowu zamilkł. Ile minęło czasu, odkąd mówił o sobie i Quinie jak o przyjaciołach? – Owen i ja byliśmy przekonani, że to zabiło Joego. Ledwo trzymał pióro, był w zasadzie ślepy, ale rozpaczliwie chciał skończyć tę książkę przed śmiercią. Mieliśmy wrażenie, że tylko to trzyma go przy życiu. Potem przyszedł list Charda wycofującego się z umowy. Joe przestał pracować i umarł przed upływem czterdziestu ośmiu godzin. – Widzę pewne podobieństwa – powiedział Strike – do tego, co spotkało pańską pierwszą żonę. – To zupełnie inne sytuacje – stwierdził kategorycznie Fancourt. – Dlaczego? – Książka Joego była bez porównania lepsza. Znowu zapadła cisza, tym razem o wiele dłuższa. – Jeśli patrzeć na nie z czysto literackiej perspektywy – uściślił Fancourt. – Naturalnie są też inne punkty widzenia. Dopił wino i podniósł rękę, pokazując barmanowi, że chce następny kieliszek. Siedzący obok aktor wciąż mówił, prawie nie robiąc przerw na zaczerpnięcie oddechu. – „...powiedziałem: »Pieprzyć autentyczność! Co jeszcze mam zrobić? Odpiłować sobie pieprzoną rękę?«”.

– To musiał być dla pana bardzo trudny okres – odezwał się Strike. – Tak – odparł z przekąsem Fancourt. – Tak, chyba można go nazwać „trudnym”. – Stracił pan dobrego przyjaciela i żonę w odstępie... ilu?... kilku miesięcy? – Tak, kilku miesięcy. – I przez cały ten czas wciąż pan pisał? – Tak – powiedział Fancourt ze złośliwym, protekcjonalnym śmiechem. – Przez cały ten czas wciąż pisałem. To mój zawód. Czy ktokolwiek pytałby pana, czy wciąż był pan w wojsku, kiedy miał pan problemy osobiste? – Wątpię – odrzekł Strike bez urazy. – Co pan pisał? – Nigdy tego nie wydano. Żeby móc skończyć powieść Joego, porzuciłem książkę, nad którą pracowałem. Kelner postawił przed Fancourtem drugi kieliszek wina i się oddalił. – Czy książka Northa wymagała dużego nakładu pracy? – Prawie żadnego – powiedział Fancourt. – Był wspaniałym pisarzem. Wygładziłem kilka fragmentów i doszlifowałem zakończenie. Joe zostawił zapiski, określając, jak to ma wyglądać. Potem zaniosłem książkę do Jerry’ego Waldegrave’a, który pracował w Roper. Strike pamiętał, co Chard mówił o nadmiernej bliskości Fancourta z żoną Waldegrave’a, więc kontynuował rozmowę z pewną ostrożnością. – Pracował pan wcześniej z Waldegrave’em? – Nigdy nie pracowaliśmy nad moimi książkami, ale miał reputację utalentowanego redaktora i wiedziałem, że lubił Joego. Pomógł mi przy W stronę celu. – Dobrze się spisał, prawda? Fancourtowi od razu poprawił się humor. Pytania Strike’a sprawiały mu chyba nawet przyjemność. – Tak – powiedział, upijając łyk wina. – Bardzo dobrze. – Ale teraz, po przeniesieniu się do Roper Chard, nie chciał pan z nim współpracować? – Nieszczególnie – odrzekł Fancourt, nie przestając się uśmiechać. – Ostatnio dużo pije. – Jak pan myśli: dlaczego Quine umieścił Waldegrave’a w Bombyx Mori? – Skąd miałbym to wiedzieć? – Wszystko wskazuje na to, że Waldegrave był wobec Quine’a w porządku. Trudno zrozumieć, dlaczego Quine czuł potrzebę zaatakowania go. – Tak? – spytał Fancourt, przyglądając się Strike’owi. – Chyba każdy, z kim rozmawiam, interpretuje Krojczego z Bombyx Mori w inny sposób. – Naprawdę? – Większość ludzi wydaje się oburzona, że Quine w ogóle zaatakował Waldegrave’a. Nie rozumieją, czym Waldegrave sobie na to zasłużył. Według Daniela Charda postać Krojczego świadczy o tym, że Quine miał współpracownika – powiedział Strike.

– A niby kto, do diabła, miałby pomagać Quine’owi przy Bombyx Mori? – spytał Fancourt i krótko się roześmiał. – Ma pewne przypuszczenia – powiedział Strike. – Tymczasem Waldegrave myśli, że Krojczy to tak naprawdę atak na pana. – Przecież ja jestem Próżnowspaniałym – odparł Fancourt z uśmiechem. – Wszyscy o tym wiedzą. – Dlaczego Waldegrave myśli, że Krojczy ma coś wspólnego z panem? – Musi pan spytać Jerry’ego Waldegrave’a – odrzekł wciąż uśmiechnięty Fancourt. – Ale coś mi mówi, że wydaje się panu, że już pan wie. Niech pan posłucha, panie Strike: Quine był w wielkim, wielkim błędzie. I naprawdę powinien był zdawać sobie z tego sprawę. Impas. – Zatem w ciągu tych wszystkich lat nie udało się panu sprzedać domu przy Talgarth Road? – Było bardzo trudno znaleźć nabywcę spełniającego warunki testamentu Joego. Joe wykonał donkiszotowski gest. Był romantykiem, idealistą. Opisałem swoje uczucia w związku z tym wszystkim, ze spadkiem, z brzemieniem, z przejmującym tonem tego zapisu w Domu pustki – powiedział Fancourt, zupełnie jak wykładowca polecający lekturę uzupełniającą. – Owen wypowiedział się, jeśli można to tak nazwać – dodał z lekko pogardliwym uśmieszkiem – w Braciach Balzac. – Bracia Balzac są o domu przy Talgarth Road, prawda? – spytał Strike, choć wcale nie odniósł takiego wrażenia, czytając te pięćdziesiąt stron, przez które udało mu się przebrnąć. – Tam toczyła się akcja. Tak naprawdę to książka o wzajemnych relacjach naszej trójki – powiedział Fancourt. – Joe leży martwy w kącie, a ja i Owen próbujemy prześledzić jego życie, znaleźć sens w jego śmierci. Akcja rozgrywa się w pracowni, w której chyba... z tego, co czytałem... znalazł pan ciało Quine’a. Strike nic nie powiedział, ale dalej notował. – Krytyk Harvey Bird nazwał Braci Balzac „paskudztwem wywołującym grymas obrzydzenia, opadnięcie szczęki i zaciśnięcie zwieracza”. – Ja zapamiętałem tylko ciągłe macanie się po jajach – powiedział Strike, na co Fancourt zareagował nagłym, niewymuszonym piskliwym chichotem. – Czytał pan, prawda? O tak, Owen miał obsesję na punkcie swoich jaj. Aktor przy stoliku obok nareszcie zamilkł, by złapać oddech. Słowa Fancourta zadźwięczały w chwilowej ciszy. Strike uśmiechnął się, kiedy aktor i jego dwaj towarzysze wbili wzrok z Fancourta, który odpowiedział im kwaśnym uśmiechem. Trzej mężczyźni pospiesznie wrócili do rozmowy. – Miał prawdziwą idée fixe – powiedział Fancourt, odwracając się z powrotem do Strike’a. – Wie pan, taką w stylu Picassa: jądra jako źródło twórczej mocy. Zarówno w życiu, jak i w swoich książkach miał obsesję na punkcie męskości, jurności, płodności. Ktoś mógłby powiedzieć, że to dziwna fiksacja jak na człowieka, który lubił być wiązany i poddawać się czyjejś dominacji, ale ja

widzę w tym naturalną konsekwencję... jin i jang seksualnej persony Quine’a. Pewnie zwrócił pan uwagę na imiona, jakie nam nadał w tej książce? – Vas i Varicocele – powiedział Strike i znowu zauważył lekkie zdziwienie Fancourta, że ktoś o wyglądzie Strike’a czyta książki albo zwraca uwagę na ich treść. – Vas, czyli Quine, to nasieniowód, którym sperma z jaj trafia do penisa: zdrowa, potężna, twórcza siła. Varicocele to bolesne powiększenie żyły w jądrze, czasami prowadzące do bezpłodności. Typowa prostacka aluzja Quine’a do tego, że tuż po śmierci Joego zachorowałem na świnkę i nie byłem w stanie przyjść na pogrzeb, ale także do tego, że, jak pan zauważył, w tamtym czasie tworzyłem w trudnych okolicznościach. – Wtedy jeszcze się pan z nim przyjaźnił? – spytał Strike. – Kiedy zaczął pisać tę książkę, teoretycznie nadal byliśmy przyjaciółmi – powiedział Fancourt z ponurym uśmiechem. – Ale pisarze to okrutne plemię, panie Strike. Jeśli chcesz przyjaźni na całe życie i bezinteresownego koleżeństwa, zaciągnij się do wojska i naucz zabijać. Jeśli chcesz życia wypełnionego chwilowymi sojuszami z kolegami po fachu, którzy będą się upajali każdą twoją porażką, pisz powieści. Strike się uśmiechnął. – Bracia Balzac – powiedział Fancourt z chłodną satysfakcją – dostali chyba najgorsze recenzje, jakie kiedykolwiek czytałem. – Też pan ich recenzował? – Nie – odparł Fancourt. – W tamtym okresie był pan jeszcze z pierwszą żoną? – spytał Strike. – Zgadza się – powiedział Fancourt. Drgnięcie jego twarzy przypominało dreszcz przechodzący przez bok zwierzęcia, którego dotknęła mucha. – Próbuję tylko ustalić chronologię. Stracił pan żonę wkrótce po śmierci Northa? – Eufemizmy opisujące śmierć są takie interesujące, prawda? – odrzekł beztrosko Fancourt. – Nie „straciłem” jej. Przeciwnie: potknąłem się o nią w ciemności, kiedy leżała martwa w kuchni z głową w piekarniku. – Przykro mi – powiedział Strike oficjalnym tonem. – Tak, no cóż... Fancourt zamówił następny kieliszek wina. Strike czuł, że dotarł do newralgicznego punktu, w którym strumień informacji może albo trysnąć ze zdwojoną siłą, albo na zawsze wyschnąć. – Czy kiedykolwiek rozmawiał pan z Quine’em o parodii, która popchnęła pańską żonę do samobójstwa? – Już panu mówiłem: po śmierci Ellie nigdy z nim nie rozmawiałem – powiedział spokojnie Fancourt. – Więc nie. – Ale był pan pewny, że on to napisał?

– Całkowicie. Jak wielu pisarzy mających niewiele do powiedzenia, Quine był dobrym literackim naśladowcą. Pamiętam, jak sparodiował coś, co napisał Joe, i to brzmiało naprawdę zabawnie. Oczywiście nie zamierzał wyśmiewać się z Joego publicznie. Za bardzo lubił nasze towarzystwo. – Czy ktokolwiek wspomniał, że widział tę parodię przed publikacją? – Mnie nikt tego nie powiedział, ale po tym, co się stało, zdziwiłbym się, gdyby ktokolwiek to zrobił. Liz Tassel oświadczyła mi, że Owen jej tego nie pokazywał, ale dotarło do mnie pocztą pantoflową, że czytała tę parodię przed publikacją. Na pewno zachęcała go do wydania. Była chorobliwie zazdrosna o Ellie. Nastąpiła chwila ciszy, a potem Fancourt powiedział z udawaną beztroską: – Dziś trudno sobie wyobrazić, że kiedyś trzeba było czekać na recenzje w gazetach, żeby zobaczyć, jak mieszają z błotem twoje dzieło. Dzięki wynalezieniu internetu każdy durny półanalfabeta może być Michiko Kakutani. – Quine zawsze twierdził, że nie napisał tej parodii, prawda? – spytał Strike. – Tak, to prawda. Był tchórzliwym draniem – powiedział Fancourt, najwidoczniej nie zdając sobie sprawy, że mogło to zabrzmieć niestosownie. – Podobnie jak mnóstwo soi-disant indywidualistów, Quine był zawistnym, chorobliwie ambitnym stworzeniem żądnym uwielbienia. Przerażało go, że po śmierci Ellie zostanie wypchnięty poza nawias. Oczywiście – dodał Fancourt z wyraźnym zadowoleniem – i tak go to spotkało. Owen długo pławił się w cudzej chwale, tworząc triumwirat ze mną i z Joem. Kiedy Joe umarł i odsunąłem się od Owena, wszyscy zobaczyli go takim, jaki był: okazał się człowiekiem ze sprośną wyobraźnią i interesującym stylem, który nie miał chyba żadnego pomysłu niezwiązanego z pornografią. Niektórzy pisarze – ciągnął Fancourt – noszą w sobie tylko jedną dobrą książkę. Taki był Owen. W Grzechu Hobarta szczytował. To określenie z pewnością by mu się spodobało. Potem wszystko było już tylko bezsensowną przeróbką. – Czy to nie pan nazwał Bombyx Mori „arcydziełem szaleńca”? – Czytał pan ten wywiad? – spytał zaskoczony i chyba mile połechtany Fancourt. – No cóż, właśnie tak uważam: to prawdziwa literacka osobliwość. Nigdy nie przeczyłem, że Owen potrafi pisać. Wie pan, chodziło po prostu o to, że nie umiał znaleźć głębokiego albo interesującego tematu. To zadziwiająco powszechne zjawisko. Ale w Bombyx Mori wreszcie znalazł swój temat, prawda? Wszyscy mnie nienawidzą, wszyscy są przeciwko mnie, jestem geniuszem, ale nikt tego nie zauważa. Efekt jest groteskowy i komiczny, cuchnie goryczą i użalaniem się nad sobą, ale budzi niezaprzeczalną fascynację. A język – ciągnął Fancourt z entuzjazmem, jakiego rozmowa ze Strikiem wcześniej w nim nie budziła – jest godny podziwu. Niektóre fragmenty to najlepsza rzecz, jaką kiedykolwiek napisał. – Bardzo mi pan pomógł – powiedział Strike. Fancourt wydawał się rozbawiony. – Jak to?

– Mam wrażenie, że Bombyx Mori odgrywa w tej sprawie zasadniczą rolę. – „W sprawie”? – powtórzył Fancourt z uśmiechem. Przez chwilę milczał. – Naprawdę chce mi pan powiedzieć, że pańskim zdaniem morderca Owena Quine’a jest na wolności? – Tak uważam – potwierdził Strike. – Czy w takim razie – powiedział Fancourt z jeszcze szerszym uśmiechem – nie lepiej analizować to, co napisał morderca, niż to, co napisała ofiara? – Być może – odparł Strike – ale nie wiemy, czy morderca pisze. – Och, w dzisiejszych czasach prawie wszyscy piszą – powiedział Fancourt. – Cały świat pisze powieści, ale nikt ich nie czyta. – Jestem pewny, że ludzie czytaliby Bombyx Mori, zwłaszcza gdyby napisał pan wstęp – powiedział Strike. – Chyba ma pan rację – odrzekł z uśmiechem Fancourt. – Kiedy dokładnie przeczytał pan tę książkę po raz pierwszy? – To było... Niech pomyślę... Fancourt wyglądał, jakby robił obliczenia w pamięci. – Najwcześniej w... A, w połowie tygodnia po tym, jak Quine ją dostarczył – powiedział Fancourt. – Zadzwonił do mnie Dan Chard, mówiąc, iż Quine sugeruje, że to ja napisałem parodię książki Ellie. Próbował mnie namówić, żebyśmy wspólnymi siłami podali Quine’a do sądu. Odmówiłem. – Czy Chard czytał panu jakieś fragmenty? – Nie – powiedział Fancourt, znowu się uśmiechając. – Widzi pan, bał się, że straci swój najlepszy nabytek. Nie, po prostu streścił mi, co Quine dał do zrozumienia i zaoferował usługi swoich prawników. – Kiedy do pana zadzwonił? – Wieczorem... To musiało być siódmego – powiedział Fancourt. – W niedzielę wieczorem. – Tego samego dnia, kiedy kręcono z panem wywiad poświęcony pańskiej nowej powieści – stwierdził Strike. – Jest pan bardzo dobrze poinformowany – odparł Fancourt, mrużąc oczy. – Oglądałem ten program. – Wie pan – powiedział Fancourt, wbijając mu lekką szpilę – nie wygląda pan na człowieka, który gustuje w programach o sztuce. – Nigdy nie twierdziłem, że w nich gustuję – odrzekł Strike i wcale nie był zaskoczony, kiedy zauważył, że jego riposta najwyraźniej przypadła Fancourtowi do gustu. – Ale zauważyłem, że się pan przejęzyczył, wypowiadając przed kamerą imię pańskiej pierwszej żony. Fancourt milczał i tylko obserwował Strike’a znad krawędzi kieliszka z winem. – Powiedział pan „Ku...”, a potem się poprawił i powiedział „Ellie” – uściślił Strike. – Cóż, jak pan raczył zauważyć: przejęzyczyłem się. To się zdarza nawet osobom najbardziej

elokwentnym. – W Bombyx Mori pańska zmarła żona... – ...została nazwana Kukłą. – Zbieg okoliczności – powiedział Strike. – Najwyraźniej – odparł Fancourt. – Bo przecież siódmego nie mógł pan jeszcze wiedzieć, że Quine nazwał ją Kukłą. – Najwyraźniej nie. – Ktoś wsunął kopię maszynopisu przez skrzynkę w drzwiach mieszkania kochanki Quine’a tuż po tym, jak autor zniknął – powiedział Strike. – Może pan też dostał kopię wcześniej? Cisza, która zapadła, zaczęła się przedłużać. Strike poczuł, jak pęka cieniutka nić, którą zdołał rozciągnąć między sobą i Fancourtem. Ale to nie miało już znaczenia. Nie zamierzał zadawać więcej pytań. – Nie – powiedział Fancourt. – Nie dostałem. Wyjął portfel. Zadeklarowany zamiar wypytania Strike’a w związku z przygotowaniem postaci do następnej powieści najwidoczniej poszedł w niepamięć, co wcale detektywa nie zmartwiło. Wyjął gotówkę, ale Fancourt podniósł dłoń i z wyraźną chęcią obrażenia Strike’a powiedział: – Nie, nie, niech pan pozwoli. Prasa rozpisuje się o tym, że się panu nie przelewa. Przychodzą mi nawet na myśl słowa ze sztuki Bena Jonsona: „Jestem biednym szlachcicem, żołnierzem, jednym z tych, którzy (za lepszych czasów) gardzili tak nędznym procederem”[8]. – Naprawdę? – odrzekł uprzejmie Strike, chowając gotówkę do kieszeni. – Mnie przypomina się raczej: sicine subrepsti mi atque intestina perurens ei misero eripuisti omnia nostra bona? Eripuisti, eheu nostrae crudele uenenum Uitae, eheu nostrae pestis amicitiae. Bez uśmiechu spojrzał na zdumionego Fancourta. Pisarz szybko odzyskał mowę: – Owidiusz? – Katullus – powiedział Strike i opierając się o stolik, podźwignął z niskiego pufa. – To znaczy mniej więcej: Więc w dom mój się wślizgnąłeś, serce mi spaliłeś, Nieszczęsnemu wydarłeś wszystko, co mu miłe? Tak, wydarłeś, o biada! Nieczuły, bez serca Truciciel szczęścia, naszej przyjaźni morderca![9] – No cóż, myślę, że jeszcze się zobaczymy – podsumował uprzejmie Strike.

Pokuśtykał w stronę schodów, czując na plecach spojrzenie Fancourta.

44 Sprzymierzeńcy i przyjaciele jego spieszą formować oddziały Niczym wzburzone potoki. Thomas Dekker, The Noble Spanish Soldier

Tego wieczoru Strike długo siedział na kanapie w swojej salono-kuchni, prawie nie słysząc odgłosów ruchu drogowego na Charing Cross Road i sporadycznych stłumionych okrzyków kolejnych wczesnych bożonarodzeniowych imprezowiczów. Odpiął protezę. Wygodnie było mu siedzieć w bokserkach, gdy nic nie naciskało na koniec amputowanej nogi, a rwący ból w kolanie znów łagodziła podwójna dawka środków przeciwbólowych. Niedokończony makaron krzepł na zostawionym na kanapie talerzu, niebo za małym oknem miało granatową, aksamitną głębię prawdziwej nocy. Strike nie ruszał się, mimo że był zupełnie rozbudzony. Miał wrażenie, że minęło bardzo dużo czasu, odkąd widział zdjęcie Charlotte w sukni ślubnej. Przez cały dzień w ogóle o niej nie myślał. Czy to początek prawdziwego uzdrowienia? Wyszła za Jaga Rossa, a Strike był sam, rozmyślał o zawiłościach skomplikowanego morderstwa w słabym świetle chłodnego mieszkania na poddaszu. Może oboje w końcu znaleźli się tam, gdzie naprawdę było ich miejsce. Na stoliku przed Strikiem leżała w przezroczystym foliowym woreczku, wciąż luźno zawinięta w kserokopię okładki Pod złowrogimi skałami, ciemnoszara kaseta do maszyny do pisania zabrana Orlando. Strike wpatrywał się w nią chyba co najmniej pół godziny, czując się jak dziecko w bożonarodzeniowy poranek stojące przed tajemniczą, zachęcającą, największą paczką pod choinką. Nie powinien był jej jednak oglądać ani dotykać, żeby nie zniszczyć dowodów, które specjaliści z zakładu medycyny sądowej mogliby wydobyć z tej taśmy. Każde podejrzenie, że ktoś przy niej majstrował... Spojrzał na zegarek. Obiecał sobie, że zadzwoni najwcześniej o wpół do dziesiątej. Chciał dać przyjacielowi czas na zaciągnięcie dzieci do łóżka, udobruchanie żony po kolejnym długim dniu w pracy. Musiał mu wszystko spokojnie wytłumaczyć... Jego cierpliwość miała jednak granice. Wstał z pewnym trudem, wziął klucze do agencji i z wysiłkiem zszedł po schodach, ściskając poręcz, skacząc na jednej nodze i od czasu do czasu siadając. Dziesięć minut później wrócił do mieszkania i zajął jeszcze ciepłe miejsce na kanapie, ściskając scyzoryk dłońmi w takich samych lateksowych rękawiczkach, jakie wcześniej dał Robin. Ostrożnie wyjął z woreczka kasetę do maszyny do pisania oraz pogniecione ksero ilustracji i położył taśmę razem z papierem na chybotliwym stoliku z laminatu. Prawie nie oddychając, wydobył ze scyzoryka metalową wykałaczkę i delikatnie wsunął ją za odsłonięty pięciocentymetrowy

kawałek cieniutkiej taśmy. Dzięki ostrożnemu manipulowaniu tym narzędziem zdołał wysunąć trochę większy fragment. Ukazały się odwrócone słowa i litery ułożone od końca. YOB OGEIDDE MANZ EŻ, MEŁALŚYM A Gwałtowny skok adrenaliny znalazł wyraz jedynie w cichym westchnieniu zadowolenia. Strike zręcznie napiął taśmę z powrotem, przekręcając maleńkim śrubokręcikiem w scyzoryku trybik na górze nietkniętej ręką kasety, a potem, nadal w lateksowych rękawiczkach, wsunął ją z powrotem do przezroczystego woreczka. Znowu spojrzał na zegarek. Nie mogąc już dłużej czekać, sięgnął po komórkę i wybrał numer Dave’a Polwortha. – Dzwonię nie w porę? – spytał, kiedy jego stary przyjaciel odebrał. – Nie – powiedział Polworth z wyraźnym zaciekawieniem. – Co słychać, Diddy? – Chciałbym cię o coś prosić, Chum. O wielką przysługę. Inżynier, siedzący w salonie w Bristolu prawie dwieście kilometrów dalej, słuchał w milczeniu, gdy detektyw wyjaśniał, na czym miałaby polegać ta przysługa. Kiedy wreszcie skończył, zapadła cisza. – Zdaję sobie sprawę, że proszę o wiele – powiedział Strike, wsłuchując się z niepokojem w trzaski na linii. – Nie wiem, czy w taką pogodę to w ogóle możliwe. – Jasne, że możliwe – odparł Polworth. – Ale potrzebuję trochę czasu, Diddy. Wziąłem dwa dni urlopu... Nie jestem pewny, czy Penny to się spodoba... – No tak, rozumiem, że możesz mieć problemy – powiedział Strike. – To dość niebezpieczne. – Nie obrażaj mnie, robiłem gorsze rzeczy – obruszył się Polworth. – Chodzi o to, że miałem zawieźć ją i jej matkę na świąteczne zakupy... Ale pieprzyć to, Diddy. Powiedziałeś, że to kwestia życia lub śmierci? – Prawie – odrzekł Strike z uśmiechem, zamykając oczy. – Życia i wolności. – Więc nie będzie żadnych świątecznych zakupów, chłopie, a to bardzo cieszy starego Chuma. Uważaj sprawę za załatwioną, a jeśli coś znajdę, dam ci znać. Dobra? – Bądź ostrożny, stary. – Wal się. Strike rzucił komórkę na kanapę i nie przestając się uśmiechać, rozmasował sobie twarz i ręce. Być może właśnie poprosił Polwortha o zrobienie czegoś jeszcze bardziej szalonego i bezsensownego niż złapanie przepływającego rekina, lecz Polworth był człowiekiem, który uwielbiał niebezpieczeństwa, a przyszła pora na desperackie działania. Zanim Strike zgasił światło, jeszcze raz przeczytał zapiski z rozmowy z Fancourtem i podkreślił – tak mocno, że przebił kartkę – słowo „Krojczy”.

45 Zauważyłeś żart o jedwabniku? John Webster, Biała diablica (tłum. W. Melcer)

Zarówno dom rodzinny Quine’ów, jak i ten przy Talgarth Road wciąż przeczesywano w poszukiwaniu dowodów. Leonora nadal siedziała w więzieniu Holloway. Rozpoczęła się gra w czekanie. Strike przywykł do stania godzinami w zimnie, obserwowania zasłoniętych okien, podążania za obcymi, anonimowymi ludźmi; do nieodbieranych telefonów, nieotwieranych drzwi, pustych twarzy, przygłupich świadków; do wymuszonej, frustrującej bezczynności. Ta sytuacja miała jednak w sobie coś innego i rozpraszającego uwagę: ciche rzężenie niepokoju tworzące tło wszystkiego, co robił. Należało zachować dystans, ale zawsze byli ludzie, którzy trafiali ci do serca, krzywdy, które sprawiały ból. Blada i zapłakana Leonora w więzieniu, jej skołowana, bezbronna i pozbawiona obojga rodziców córka. Robin przypięła rysunek Orlando nad biurkiem i wesoły ptak z czerwonym brzuszkiem spoglądał na detektywa i jego asystentkę, kiedy zajmowali się innymi sprawami, przypominając im, że kędzierzawa dziewczyna w Ladbroke Grove wciąż czeka na powrót matki do domu. Przynajmniej Robin miała ważne zadanie do wykonania, ale czuła, że sprawia Strike’owi zawód. Przez dwa dni z rzędu wracała do agencji z pustymi rękami. Detektyw poradził jej, żeby zachowała wręcz przesadną ostrożność i ewakuowała się na najmniejszy znak, że ktoś mógł ją zauważyć albo zapamiętać. Nie chciał powiedzieć wprost, że według niego Robin rzuca się w oczy, nawet gdy rudozłote włosy ukrywa pod wełnianą czapką. Była bardzo ładna. – Nie jestem pewna, czy naprawdę muszę aż tak uważać – powiedziała, wypełniwszy jego polecenia co do joty. – Pamiętajmy, z kim mamy do czynienia, Robin – warknął. Niepokój nadal rzęził w jego trzewiach. – Quine sam nie wypruł sobie flaków. Niektóre z jego obaw były dziwnie nieokreślone. Oczywiście martwił się, że nie uda mu się złapać mordercy, że w delikatnej pajęczynie sprawy, którą tka – zbudowanej w przeważającej mierze z wyobrażeń będących owocem jego dedukcji, potrzebującej kotwicy w postaci dowodów rzeczowych, żeby policja i adwokaci nie mogli jej zwyczajnie zdmuchnąć – są wielkie, ziejące dziury. Miał jednak także inne zmartwienia. Nie lubił, kiedy po wypadku w Afganistanie Anstis przypisywał mu nadprzyrodzone zdolności, ale czuł, że właśnie zbliża się do niebezpieczeństwa – czuł to prawie tak wyraźnie jak wtedy, kiedy

nie miał żadnych wątpliwości, że viking za chwilę wyleci w powietrze. Nazywano to intuicją, ale Strike wiedział, że to raczej umiejętność dostrzegania subtelnych znaków, podświadome łączenie kropek. Z masy niepowiązanych ze sobą dowodów wyłaniał się wyraźny obraz mordercy – obraz surowy i przerażający: obsesja, brutalna wściekłość, wyrachowany, błyskotliwy, lecz głęboko zaburzony umysł. Im dłużej Strike wisiał w powietrzu, odmawiając poddania się, im bliżej krążył, im bardziej ukierunkowane były jego pytania, tym większe stawało się prawdopodobieństwo, że morderca znowu się obudzi i stworzy zagrożenie. Strike miał zaufanie do swojego wyczucia i umiejętności odparcia ataku, lecz nie potrafił ze spokojem rozważać pomysłów, jakie mogły zaświtać w chorym umyśle, który zdradził skłonność do potwornego okrucieństwa. Dni urlopu Polwortha nastały i minęły, nie przynosząc konkretnych rezultatów. – Nie upadaj na duchu, Diddy – powiedział Dave przez telefon. Bezowocność jego starań jak zwykle podziałała na niego stymulująco, a nie zniechęcająco. – W poniedziałek ściemnię, że jestem chory. Spróbuję jeszcze raz. – Nie mogę cię o to prosić – mruknął sfrustrowany Strike. – Sama podróż... – Składam ci propozycję, ty niewdzięczny jednonogi draniu. – Penny cię zabije. Co ze świątecznymi zakupami? – A co z moją szansą, żeby zagrać stołecznej policji na nosie? – odparował Polworth, który z zasady nie lubił ani stolicy, ani jej mieszkańców. – Wymiatasz, Chum – powiedział Strike. Kiedy się rozłączył, zauważył uśmiech Robin. – Co cię tak bawi? – „Chum” – powiedziała. To słowo kojarzyło jej się z prywatnymi szkołami i zupełnie nie pasowało do Strike’a. – To nie to, co myślisz – powiedział. Gdy był w połowie historii o Davie Polworcie i rekinie, znowu zadzwoniła jego komórka. Nieznany numer. Odebrał. – Czy to Cameron... ee... Strike? – Przy telefonie. – Mówi Jude Graham. Sąsiadka Kath Kent. Ona wróciła – oznajmił wesoło damski głos. – Wspaniała wiadomość – powiedział Strike, pokazując Robin uniesiony kciuk. – Taa, wróciła dziś rano. Ma gościa. Spytałam, gdzie była, ale nie chciała powiedzieć – ciągnęła sąsiadka. Strike pamiętał, że Jude Graham wzięła go za dziennikarza. – Ten gość to mężczyzna czy kobieta? – Kobieta – odparła z żalem. – Wysoka, chuda, z ciemnymi włosami. Ciągle się kręci koło Kath. – Bardzo mi pani pomogła, pani Graham – powiedział Strike. – Niedługo... ee... wsunę pod pani

drzwi coś za fatygę. – Super – ucieszyła się sąsiadka. – Dzięki. Rozłączyła się. – Kath Kent wróciła do domu – powiedział Strike do Robin. – Wygląda na to, że jest u niej Pippa Midgley. – Aha – odrzekła Robin, próbując powstrzymać uśmiech. – Pewnie teraz żałujesz, że zastosowałeś na niej chwyt zapaśniczy? Strike uśmiechnął się z żalem. – Nie będą chciały ze mną rozmawiać – powiedział. – Nie – przyznała Robin. – Chyba nie będą. – To, że Leonora siedzi w ciupie, jest im na rękę. – Może gdybyś im przedstawił swoją teorię, zechciałyby współpracować – podsunęła Robin. Strike podrapał się po brodzie. Patrzył na Robin nieobecnym wzrokiem. – Nie mogę – powiedział w końcu. – Gdyby się wydało, że węszę pod tym drzewem, miałbym szczęście, gdybym nie zarobił kosy w plecy w jakąś ciemną noc. – Mówisz poważnie? – Robin – zaczął lekko poirytowany Strike – Quine został związany i wypatroszony. Usiadł na podłokietniku kanapy, który skrzypiał mniej niż poduszki, ale jęknął pod jego ciężarem. – Pippa Midgley cię polubiła – zauważył. – Zrobię to – powiedziała natychmiast. – Nie sama – zaznaczył – ale może udałoby ci się przygotować dla mnie grunt? Na przykład dzisiaj wieczorem? – Oczywiście! – zgodziła się uszczęśliwiona. Czy nie ustalili z Matthew nowych zasad? Poddawała go próbie po raz pierwszy, ale podeszła do telefonu pewna siebie. Reakcję jej narzeczonego na wieść, że nie jest pewna, o której wróci do domu, trudno było nazwać entuzjastyczną, ale przyjął wiadomość bez sprzeciwu. Zatem o siódmej wieczorem, po szczegółowym omówieniu taktyki, którą zamierzali zastosować, Strike i Robin ruszyli osobno w mrozie do Stafford Cripps House, zachowując dziesięciominutowy odstęp. Robin poszła przodem. Zgraja wyrostków znowu stała na betonowym parkingu przed blokiem. Robin nie wzbudziła takiego szacunku, jak dwa tygodnie wcześniej Strike, i chłopaki nie pozwoliły jej spokojnie przejść. Jeden z nich podskakiwał przed nią tyłem, kiedy zbliżała się do schodów. Zapraszał ją na imprezę, mówił, że jest piękna, śmiał się szyderczo z jej milczenia, a jego kumple gwizdali za Robin w ciemności, komentując jej tyłek. Kiedy weszła na betonową klatkę schodową, gwizdy natrętnego wyrostka odbiły się dziwnym echem. Pomyślała, że chłopak ma najwyżej siedemnaście lat. – Muszę wejść na górę – oznajmiła zdecydowanym tonem, kiedy rozsiadł się na schodach ku uciesze kumpli, ale jej czoło zrosił pot. „To jeszcze dzieciak – pomyślała – a Strike jest tuż

za tobą”. Ta świadomość dodała jej odwagi. – Proszę, zejdź mi z drogi – powiedziała. Chłopak się zawahał, rzucił szyderczą uwagę na temat jej figury, lecz odsunął się na bok. Myślała, że ją chwyci, kiedy będzie przechodziła, ale sprężystym krokiem ruszył z powrotem do kumpli, którzy obrzucali ją sprośnymi wyzwiskami, kiedy wspinała się po schodach. W końcu z ulgą, pozostawiona w spokoju, wyłoniła się na balkonie prowadzącym do mieszkania Kath Kent. W mieszkaniu paliło się światło. Robin na chwilę przystanęła, zbierając się w sobie, a potem zadzwoniła do drzwi. Po kilku sekundach drzwi uchyliły się na bezpieczne piętnaście centymetrów i stanęła w nich kobieta w średnim wieku ze splątaną gęstwiną długich rudych włosów. – Kathryn? – Tak? – powiedziała podejrzliwie kobieta. – Mam dla ciebie bardzo ważną informację – oznajmiła Robin. – Powinnaś to usłyszeć. („Nie mów, że musisz z nią porozmawiać – instruował ją Strike – ani że mamy kilka pytań. Sformułuj to tak, żeby zabrzmiało jak potencjalna korzyść. Staraj się jak najdłużej odwlekać wyjaśnienie, kim jesteś. Niech to zabrzmi jak pilna sprawa, niech Kent się zaniepokoi, że jeśli pozwoli ci odejść, coś ją ominie. Spróbuj wejść do mieszkania, zanim zdąży się zastanowić. Zwracaj się do niej po imieniu. Nawiąż osobistą relację. Mów”.) – Co? – spytała ostro Kathryn Kent. – Mogę wejść? – odrzekła Robin. – Na zewnątrz jest bardzo zimno. – Coś ty za jedna? – Musisz to usłyszeć, Kathryn. – Coś ty za...? – Kath? – odezwał się jakiś głos za Kathryn Kent. – Jesteś dziennikarką? – Przyjaciółką – improwizowała Robin, wsuwając stopę na próg. – Chcę ci pomóc, Kathryn. – Ej, ej... Obok twarzy Kath pojawiło się znajome, podłużne blade oblicze z wielkimi brązowymi oczami. – To o niej ci mówiłam! – zawołała Pippa. – Ona z nim pracuje... – Pippa – zaczęła Robin, nawiązując kontakt wzrokowy z wysoką dziewczyną – wiesz, że jestem po twojej stronie. Muszę wam o czymś powiedzieć, to pilne... Jej stopa była już w dwóch trzecich za progiem. Patrząc w wystraszone oczy Pippy, Robin włożyła w swój wyraz twarzy całą prostolinijną zdolność przekonywania, jaką zdołała z siebie wykrzesać. – Pippa, nie przyszłabym tu, gdybym nie uznała, że to naprawdę ważne... – Wpuść ją – powiedziała Pippa do Kathryn. Wydawała się przestraszona. Przedpokój był ciasny i zapełniony wiszącymi płaszczami. Kathryn poprowadziła Robin

do małego, oświetlonego lampą salonu ze ścianami w niewyszukanym kolorze magnolii. W oknach wisiały brązowe zasłony z tak cienkiego materiału, że przebijały przez nie światła budynków naprzeciwko i jadących w oddali samochodów. Starą kanapę ustawioną na dywanie w wirujące abstrakcyjne wzory przykrywała brudnawa pomarańczowa narzuta, a na tanim sosnowym stoliku kawowym stały resztki chińszczyzny na wynos. W kąt wsunięto chybotliwy stolik komputerowy z laptopem. Czując ukłucie czegoś, co przypominało wyrzut sumienia, Robin zauważyła, że dwie kobiety ubierały razem małą sztuczną choinkę. Na podłodze leżał sznur światełek, a na samotnym fotelu czekało kilka ozdób. Był wśród nich porcelanowy krążek z napisem: „Przyszła sławna pisarka!”. – Czego chcesz? – spytała ostro Kathryn Kent, splatając ręce na piersi. Mierzyła Robin wrogim spojrzeniem małych, wściekłych oczu. – Mogę usiąść? – spytała Robin i usiadła, nie czekając na odpowiedź Kathryn. („Rozgość się na tyle, na ile się da, ale nie zachowuj się niegrzecznie. Będzie im trudniej cię wyrzucić” – powiedział Strike.) – Czego chcesz? – powtórzyła Kathryn Kent. Pippa stała przed oknami, gapiąc się na Robin, która zauważyła, że kobieta obraca w dłoni choinkową ozdobę: mysz przebraną za Świętego Mikołaja. – Wiesz, że Leonorę Quine aresztowano pod zarzutem morderstwa? – spytała Robin. – Oczywiście, że wiem. To ja – Kathryn wskazała na swój obfity biust – znalazłam wyciąg z rachunku karty kredytowej, na którym były sznur, burka i kombinezon. – Tak – powiedziała Robin. – Wiem. – Sznur i burka! – zawołała Kathryn Kent. – Czegoś takiego się nie spodziewał, prawda? Przez te wszystkie lata uważał ją za małą, zaniedbaną... za małą, nudną... za małą jędzę. I zobacz, co mu zrobiła! – Tak – odrzekła Robin. – Wiem, że to może tak wyglądać. – Jak to: „może”? – Kathryn, przyszłam, żeby cię ostrzec: oni wcale jej nie podejrzewają. („Żadnych konkretów. Nie wspominaj wprost o policji, chyba że nie da się tego uniknąć, nie brnij w historię, którą można sprawdzić, niech będzie niedopowiedziana” – polecił jej Strike.) – Jak to? – powtórzyła ostro Kathryn. – Policja nie... – Poza tym miałaś dostęp do jego karty, wiele okazji, żeby wyrobić duplikat... Kathryn gwałtownie oderwała wzrok od Robin i spojrzała na Pippę, która pobladła, ściskając mikołajową mysz. – Ale Strike wcale cię nie podejrzewa – zaznaczyła Robin. – Kto? – spytała Kathryn. Sprawiała wrażenie zbyt skołowanej, zbyt wystraszonej, żeby racjonalnie myśleć. – Jej szef – wyjaśniła Pippa scenicznym szeptem.

– On! – zawołała Kathryn, znowu odwracając się w stronę Robin. – Przecież on pracuje dla Leonory! – Strike cię nie podejrzewa – powtórzyła Robin – nawet mimo wyciągu z karty kredytowej, mimo że go miałaś. To znaczy owszem, dziwnie to wygląda, ale jest przekonany, że wyciąg trafił do ciebie przez przypa... – Dała mi go! – zawołała Kathryn Kent, wymachując rękami i gwałtownie gestykulując. – Jego córka mi go dała. Przez całe tygodnie nawet nie spojrzałam na odwrotną stronę, nie przyszło mi to do głowy. Chciałam być miła. Wzięłam ten jej cholerny zasrany rysunek i udawałam, że mi się podoba. Chciałam być miła! – Rozumiem – powiedziała Robin. – Wierzymy ci, Kathryn, przysięgam. Strike szuka prawdziwego mordercy, nie tak jak policja – („Insynuuj, unikaj stwierdzeń.”) – Nie interesuje go złapanie kolejnej kobiety, której Quine pozwalał się... No wiesz... Słowo „wiązać” zawisło w powietrzu niewypowiedziane. Łatwiej było odgadnąć myśli Pippy niż Kathryn. Łatwowierna i szybko wpadająca w panikę Pippa spojrzała na przyjaciółkę, która sprawiała wrażenie wściekłej. – Może wcale mnie nie obchodzi, kto go zabił! – warknęła Kathryn przez zaciśnięte zęby. – Ale z pewnością nie chcesz, żeby cię areszto...? – Tylko ty twierdzisz, że interesuje się mną policja! W wiadomościach niczego takiego nie mówili! – No cóż... To chyba oczywiste, prawda? – powiedziała Robin łagodnym tonem. – Policja nie zwołuje konferencji prasowych, żeby ogłosić, że chyba jednak zamknęła niewłaściwą oso... – Kto miał kartę kredytową? Ona! – Przeważnie korzystał z niej sam Quine – powiedziała Robin – a jego żona to nie jedyna osoba, która miała do niej dostęp. – Skąd wiesz, co myśli policja? Masz z nią tyle wspólnego co ja. – Strike jest w stałym kontakcie ze stołeczną policją – wyjaśniła ze spokojem Robin. – Walczył w Afganistanie z oficerem śledczym Richardem Anstisem. Nazwisko człowieka, który ją przesłuchiwał, najwyraźniej zrobiło na Kathryn wrażenie. Znowu spojrzała na Pippę. – Dlaczego mi to mówisz? – spytała. – Dlatego, że nie chcemy, żeby aresztowano następną niewinną kobietę – powiedziała Robin. – Dlatego, że naszym zdaniem policja marnuje czas, węsząc wokół niewłaściwych ludzi i dlatego że – („Kiedy już połknie przynętę, wspomnij o interesie własnym, to uwiarygodni sprawę.”) – co oczywiste – dodała Robin z udawanym skrępowaniem – Cormoran wiele zyska, jeśli to właśnie on złapie prawdziwego mordercę. Znowu. – Taa – powiedziała Kathryn, energicznie kiwając głową. – To o to mu chodzi, prawda? Chce rozgłosu.

Żadna kobieta, która była z Owenem Quine’em przez dwa lata, nie uwierzyłaby, że rozgłos może być czymś innym niż niezrównanym błogosławieństwem. – Słuchaj, chcemy cię tylko ostrzec, że oni właśnie tak rozumują – powiedziała Robin – i poprosić cię o pomoc. Ale oczywiście jeśli wolisz... Robin udała, że chce wstać. („Kiedy już jej to wszystko wyjaśnisz, zachowuj się tak, jakby ci nie zależało. Jeśli cię zatrzyma, jesteśmy w domu”.) – Powiedziałam policji wszystko, co wiem – oświadczyła Kathryn, która wydawała się zbita z tropu, kiedy Robin, wyższa od niej, wstała. – Nie mam nic do dodania. – Nie jesteśmy pewni, czy policja zadaje właściwe pytania – powiedziała Robin, opadając z powrotem na kanapę. – Jesteś pisarką – dodała, zbaczając nagle ze szlaku wytyczonego przez Strike’a i spoglądając na laptopa w kącie. – Zauważasz pewne rzeczy. Rozumiałaś jego i jego twórczość lepiej niż ktokolwiek inny. Nagły skręt w stronę pochlebstwa sprawił, że wszelkie słowa wściekłości, którymi Kathryn zamierzała obrzucić Robin (już otworzyła usta, gotowa je z siebie wyrzucić) zastygły jej w gardle. – No i? – spytała Kathryn. Teraz jej agresja wydawała się trochę udawana. – Co chcesz wiedzieć? – Wpuścisz Strike’a, żeby wysłuchał, co masz do powiedzenia? Jeśli nie chcesz, nie przyjdzie – zapewniła ją Robin (choć jej szef nie usankcjonował takiej oferty). – Uszanuje twoje prawo do odmowy. – (Strike nie złożył takiej deklaracji.) – Ale chciałby to usłyszeć bezpośrednio od ciebie. – Nie wiem, czy mam cokolwiek do powiedzenia – odrzekła Kathryn, znowu splatając ręce na piersi, ale nie zdołała stłumić nuty świadczącej o tym, że jej próżność została zaspokojona. – Zdaję sobie sprawę, że prosimy o wiele – podjęła Robin – ale Kathryn, jeśli nam pomożesz złapać prawdziwego mordercę, znajdziesz się w gazetach z właściwego powodu. Obietnica Robin gładko wsiąkła w salon: wywiady przeprowadzane przez przejętych i tym razem pełnych podziwu dziennikarzy, być może pytających Kathryn także o jej twórczość... „Niech mi pani opowie o swojej książce Poświęcenie Meliny...”. Kathryn spojrzała z ukosa na Pippę, a ta powiedziała: – Ten drań mnie porwał! – Próbowałaś go zaatakować, Pip – powiedziała Kathryn. Z lekkim niepokojem odwróciła się do Robin. – Nigdy jej o to nie prosiłam. Po tym, co przeczytałyśmy w tej książce, była... Obie byłyśmy... I myślałyśmy, że on... twój szef... został zatrudniony po to, żeby nas wrobić. – Rozumiem – skłamała Robin, której te wyjaśnienia wydały się pokrętne i paranoiczne, ale widocznie takie były skutki spędzania czasu w towarzystwie Owena Quine’a. – Poniosło ją i nie myślała racjonalnie – wyjaśniła Kathryn, spoglądając na swoją protegowaną z czułością połączoną z wyrzutem. – Pip ma problemy z panowaniem nad sobą.

– To zrozumiałe – powiedziała obłudnie Robin. – Czy mogę zadzwonić do Cormorana... To znaczy do Strike’a i poprosić, żeby do nas dołączył? Już wysunęła komórkę z kieszeni i spojrzała na wyświetlacz. Strike przysłał SMS-a: Jestem na balkonie. Zimno jak cholera.

Odpisała: Zaczekaj 5 min.

Tak naprawdę potrzebowała tylko trzech. Kathryn, zmiękczona uczciwością i zrozumieniem bijącymi od Robin oraz zachęcona przez zaalarmowaną Pippę, żeby wpuścić Strike’a i dowiedzieć się najgorszego, na dźwięk pukania do drzwi podeszła do nich niemal skwapliwie. Po zjawieniu się Strike’a salon jakby się skurczył. Stając obok Kathryn, Strike wydał się olbrzymi i wręcz niepotrzebnie męski. Kiedy uprzątnęła bożonarodzeniowe ozdoby, pomniejszył swoją posturą jedyny fotel. Pippa wycofała się na koniec kanapy i przycupnęła na podłokietniku, rzucając Strike’owi spojrzenia, w których bezczelność mieszała się i przerażeniem. – Napijesz się czegoś? – spytała Kathryn Strike’a, który siedział w ciężkim płaszczu ze stopami w rozmiarze czterdzieści dziewięć równo ustawionymi na dywanie w zawijasy. – Byłbym wdzięczny za kubek herbaty – powiedział. Wyszła do maleńkiej kuchni. Zostawszy sam na sam ze Strikiem i Robin, Pippa spanikowała i popędziła za nią. – Cholernie dobrze ci poszło – mruknął Strike do Robin – skoro proponują herbatę. – Jest bardzo dumna ze swojej pisarskiej twórczości – szepnęła w odpowiedzi Robin – bo dzięki niej mogła go zrozumieć w sposób, który dla innych ludzi... Pippa wróciła jednak z pudełkiem tanich herbatników i obydwoje natychmiast zamilkli. Pippa znów zajęła miejsce na podłokietniku kanapy, rzucając Strike’owi z ukosa wystraszone spojrzenia, które podobnie jak wtedy, gdy kuliła się ze strachu w agencji, trąciły teatralnością podszytą zadowoleniem. – Bardzo miło z twojej strony, Kathryn – powiedział Strike, kiedy postawiła na stole tacę z herbatą. Na jednym z kubków Robin zauważyła napis: „Zachowaj spokój i redaguj”. – To się jeszcze okaże – odparła Kent i splatając ręce na piersi, gniewnie spojrzała na niego z góry. – Siadaj, Kath – poprosiła ją Pippa i Kathryn niechętnie zajęła miejsce na kanapie między Pippą i Robin. Strike chciał przede wszystkim podtrzymać kruche zaufanie, które udało się zbudować Robin. Tutaj nie było miejsca na bezpośredni atak. Zaczął zatem przemawiać, powtarzając za Robin jak echo, sugerując, że władze nabrały wątpliwości co do aresztowania Leonory, i ponownie analizują

dostępne dowody. Unikał wspominania o policji, ale każdym słowem dawał do zrozumienia, że stołeczna policja coraz bardziej interesuje się Kathryn Kent. Kiedy mówił, w oddali wyła syrena. Zapewnił, że osobiście jest przekonany o całkowitej niewinności Kent, ale uważa ją za źródło niezrozumiane przez policję i niewłaściwie przez nią wykorzystane. – No tak, może i masz rację – powiedziała. Nie tyle rozkwitła pod jego kojącymi słowami, ile przestała zaciskać pięści. Sięgając po kubek z napisem „Zachowaj spokój”, dodała z ostentacyjną pogardą: – Interesowało ich tylko nasze życie seksualne. Strike pamiętał, że według Anstisa Kathryn sama podała mnóstwo informacji na ten temat i nikt nie musiał jej do tego nakłaniać. – Mnie nie interesuje wasze życie seksualne – powiedział Strike. – To oczywiste, że – mówiąc wprost – w domu nie dostawał tego, czego chciał. – Nie spał z nią od lat – oświadczyła Kathryn. Przypominając sobie znalezione w sypialni Leonory zdjęcia związanego Quine’a, Robin spuściła wzrok na kubek herbaty. – Nic ich nie łączyło. Nie mógł z nią rozmawiać o swojej twórczości, jej to nie interesowało, miała to gdzieś. Mówił nam – prawda? – ciągnęła, spoglądając na Pippę przycupniętą na podłokietniku – że nigdy uważnie nie czytała jego książek. Chciał mieć kogoś, z kim mógłby się porozumieć na tej płaszczyźnie. Ze mną mógł naprawdę rozmawiać o literaturze. – I ze mną – dorzuciła Pippa, natychmiast rozpoczynając własne przemówienie: – Wiecie, interesował się polityką tożsamości i godzinami rozmawialiśmy o sytuacji takich osób jak ja, urodzonych w zasadzie w niewłaściwym... – Tak, mówił mi, że to wspaniale móc wreszcie porozmawiać z kimś, kto naprawdę rozumie jego twórczość – powiedziała głośno Kathryn, zagłuszając Pippę. – Tak też myślałem – odrzekł Strike, kiwając głową. – Ale policja pewnie nie zadała sobie trudu, żeby cię o to spytać? – No, pytali, jak się poznaliśmy, więc im powiedziałam: na jego kursie kreatywnego pisania – wyjaśniła Kathryn. – To działo się powoli, no wiecie, interesowało go to, co piszę... – ...co piszemy... – wtrąciła cicho Pippa. Kathryn długo mówiła, a Strike potakiwał, przejawiając wszelkie oznaki zainteresowania stopniową przemianą relacji nauczyciela ze studentką w znacznie cieplejsze stosunki. Miał wrażenie, że Pippa nie odstępowała ich na krok i rozstawała się z Quine’em i Kathryn dopiero na progu sypialni. – Piszę fantastykę z pazurem – powiedziała Kathryn. Strike zauważył ze zdziwieniem i lekkim rozbawieniem, że zaczęła mówić jak Fancourt: przećwiczone zdania przypominające fragmenty wywiadów. Zastanawiał się przez chwilę, ilu ludzi, którzy godzinami siedzą sami i bazgrolą różne opowieści, praktykuje rozmawianie o swojej twórczości w czasie przerw na kawę. Przypomniał sobie, co Waldegrave powiedział mu o Quinie: że pisarz bez żenady przyznawał się do udzielania improwizowanych wywiadów z długopisem

zamiast mikrofonu. – W zasadzie to fantastyka łamana przez erotykę, ale bardzo rozbudowana literacko – ciągnęła Kathryn Kent. – Wiesz, właśnie na tym polega problem tradycyjnej branży wydawniczej: nie chcą ryzykować dla czegoś, czego jeszcze nie widziano, interesuje ich tylko to, co pasuje do ich kategorii sprzedaży i jeśli mieszasz kilka gatunków, jeśli tworzysz coś zupełnie nowego, boją się spróbować... Wiem, że Liz Tassel – Kathryn wymówiła imię i nazwisko agentki, jakby było nazwą jakiejś dolegliwości medycznej – powiedziała Owenowi, że moje dzieła są zbyt „niszowe”. I na tym polega wspaniałość publikowania własnym sumptem: na wolności... – Tak – powiedziała Pippa, rozpaczliwie próbując wtrącić swoje trzy grosze. – To prawda. Moim zdaniem niezależne pisarstwo może być dobrym rozwiązaniem dla literatury rodzajowej... – Tylko że ja właśnie nie tworzę w określonym gatunku – powiedziała Kathryn, lekko marszcząc brwi. – Przecież tłumaczę... – ...ale Owen uważał, że dla moich wspomnień lepsza byłaby tradycyjna droga – powiedziała Pippa. – Wiecie, jego naprawdę interesowała tożsamość płciowa i fascynowało go to, co przeszłam. Poznałam go z kilkoma innymi osobami transpłciowymi i obiecał porozmawiać o mnie ze swoim redaktorem, bo twierdził, że dzięki odpowiedniej promocji, no wiecie, i jeśli ma się historię, której tak naprawdę jeszcze nikt nie opowiedział... – Owen był zachwycony Poświęceniem Meliny, nie mógł się doczekać dalszego ciągu. Dosłownie wyrywał mi z ręki każdy kolejny rozdział – zagłuszyła ją Kathryn. – I powiedział, że... Ucichła gwałtownie w połowie zdania. Widoczne rozdrażnienie Pippy, której nie pozwolono dokończyć, zniknęło z jej twarzy tak szybko, że efekt był wręcz komiczny. Robin wiedziała, o czym nagle sobie przypomniały: że gdy Quine okazywał im rozliczne wyrazy wsparcia, zainteresowania i wychwalał je pod niebiosa, postacie Harpii i Epicoene nabierały obscenicznych kształtów na starej elektrycznej maszynie do pisania ukrytej przed ich niecierpliwymi spojrzeniami. – Więc rozmawiał z wami o tym, co pisał? – spytał Strike. – Trochę – powiedziała Kathryn Kent beznamiętnym tonem. – Wiecie, ile czasu pracował nad Bombyx Mori? – Prawie odkąd się poznaliśmy – odrzekła. – Co mówił o tej książce? Zapadła cisza. Kathryn i Pippa spojrzały na siebie. – Już mu wspomniałam – wyjaśniła Pippa, patrząc wymownie na Strike’a – że przedstawiał nam ją zupełnie inaczej. – No tak – westchnęła ciężko Kathryn. Splotła ręce na piersi. – Nie przypuszczałyśmy, że pisze coś takiego. „Coś takiego”... Strike przypomniał sobie brązową, lepką substancję, która wyciekła z piersi Harpii. Według niego to był jeden z najbardziej odrażających obrazów w tej książce. Pamiętał, że siostra Kathryn umarła na raka piersi.

– Mówił, jaka będzie ta książka? – spytał Strike. – Kłamał – stwierdziła Kathryn bez ogródek. – Wprawdzie powiedział, że to będzie podróż pisarza czy coś takiego, ale udawał, że... Mówił nam, że będziemy... – „Pięknymi zagubionymi duszami” – podsunęła Pippa, której to sformułowanie najwidoczniej wryło się w pamięć. – No tak – przyznała smutno Kathryn. – Kathryn, czy kiedykolwiek czytał ci fragmenty? – Nie – powiedziała. – Mówił, że chciałby, żeby to była... żeby to była... – Och, Kath – westchnęła Pippa z teatralnym rozczuleniem. Kathryn ukryła twarz w dłoniach. – Proszę – powiedziała uprzejmie Robin, wyjmując chusteczki z torebki. – Nie – odparła ostro Kathryn, po czym zsunęła się z kanapy i zniknęła w kuchni. Wróciła z rolką papierowego ręcznika. – Mówił – powtórzyła – że chciał, żeby to była niespodzianka. Drań – powiedziała, siadając z powrotem. – Drań! Osuszyła oczy i pokręciła głową, kołysząc długą grzywą rudych włosów, podczas gdy Pippa masowała jej plecy. – Pippa powiedziała – zaczął Strike – że Quine wsunął ci kopię maszynopisu przez skrzynkę w drzwiach. – Tak – potwierdziła Kathryn. Było jasne, że Pippa już się przyznała do tej niedyskrecji. – Widziała go Jude, moja sąsiadka. To wścibska suka, zawsze ma mnie na oku. Strike, który przed chwilą wsunął do skrzynki wścibskiej sąsiadki drugie dwadzieścia funtów w ramach podziękowania za informowanie go o poczynaniach Kathryn, spytał: – Kiedy? – Szóstego, jeszcze przed wschodem słońca – powiedziała Kathryn. Strike prawie poczuł napięcie i podekscytowanie Robin. – Czy działało wtedy światło przed twoimi drzwiami? – Światło? Nie działa od miesięcy. – Czy twoja sąsiadka rozmawiała z Quine’em? – Nie, tylko spojrzała przez okno. Była druga w nocy czy jakoś tak, nie chciała wychodzić w koszuli nocnej. Ale mnóstwo razy widziała, jak przychodził i wychodził. Wiedziała, jak wywygląda – ciągnęła Kathryn, tłumiąc płacz – w tej jego g-głupiej pelerynie i w kapeluszu. – Pippa mówiła, że dołączył liścik – powiedział Strike. – Tak. „Zemsta za nas oboje” – odrzekła Kathryn. – Masz go jeszcze? – Spaliłam – powiedziała Kathryn.

– Był zaadresowany do ciebie? „Droga Kathryn...”? – Nie – powiedziała. – Była tam tylko ta wiadomość i cholerny buziaczek. Drań! – zaszlochała. – Mam pójść po coś mocniejszego do picia? – zaproponowała niespodziewanie Robin. – W kuchni coś się znajdzie – powiedziała Kathryn, a jej słowa stłumił kawałek papierowego ręcznika przykładany do ust i policzków. – Przynieś, Pip. – Jesteś pewna, że to on napisał ten liścik? – spytał Strike, kiedy Pippa popędziła w poszukiwaniu alkoholu. – Tak, to było jego pismo, wszędzie bym je poznała – powiedziała Kathryn. – Jak zrozumiałaś te słowa? – Bo ja wiem? – odparła Kathryn słabym głosem, wycierając oczy wypełnione łzami. – Zemsta za mnie, bo obsmarował swoją żonę? I zemsta za niego na wszystkich... nawet na mnie. Tchórzliwy drań – powiedziała, nieświadomie powtarzając słowa Michaela Fancourta. – Mógł mi powiedzieć, że nie chce... Jeśli zamierzał to skończyć... Dlaczego w taki sposób? Dlaczego? I nie chodziło tylko o mnie... Pip... Udawał, że mu zależy, rozmawiał z nią o jej życiu... Przeszła okropny okres... Jej wspomnienia to żadna wielka literatura ani nic z tych rzeczy, ale... Pippa wróciła z pobrzękującymi kieliszkami oraz butelką brandy i Kathryn zamilkła. – Trzymałyśmy ją na świąteczny pudding – powiedziała Pippa, zręcznie wyjmując korek. – Proszę, Kath. Kathryn wzięła kieliszek z wielką porcją brandy i wypiła ją jednym haustem. Chyba uzyskała pożądany efekt. Pociągnęła nosem i się wyprostowała. Robin zgodziła się wypić odrobinę alkoholu. Strike podziękował. – Kiedy przeczytałaś maszynopis? – spytał Kathryn, która nalewała sobie następną brandy. – Tego samego dnia, kiedy go znalazłam: dziewiątego listopada, jak wróciłam do domu po czyste ubranie. Widzicie, byłam u Angeli w hospicjum... Już w rocznicę spisku prochowego przestał odbierać ode mnie telefony. Nie odebrał ani razu, a mówiłam mu, że z Angelą jest naprawdę źle, zostawiałam wiadomości. Potem wróciłam do domu i znalazłam maszynopis na podłodze. Pomyślałam: może dlatego nie odbiera, może chce, żebym najpierw to przeczytała? Zabrałam maszynopis do hospicjum i tam go przeczytałam, siedząc przy Angeli. Robin mogła sobie tylko wyobrażać, co czuła ta kobieta, kiedy ujrzała swój obrzydliwy portret autorstwa kochanka, siedząc przy łóżku umierającej siostry. – Zadzwoniłam do Pip... Prawda? – ciągnęła Kathryn. Pippa potaknęła. – I powiedziałam jej, co zrobił. Ciągle do niego telefonowałam, ale dalej nie odbierał. Kiedy Angela umarła, pomyślałam: pieprzę to. Już ja cię znajdę. – Brandy dodała koloru bladym policzkom Kathryn. – Poszłam do jego domu, ale kiedy ją zobaczyłam... to znaczy jego żonę... Widziałam, że mówi prawdę. Jego tam nie było. No więc poprosiłam, żeby mu przekazała, że Angela umarła. Poznał Angelę. – Twarz Kathryn znowu się wykrzywiła. Pippa odstawiła kieliszek i objęła drżące ramiona Kathryn. – Myślałam, że przynajmniej zrozumie, jak mnie skrzywdził, kiedy traciłam... kiedy straciłam...

Ponad minutę w pokoju było słychać jedynie pochlipywanie Kathryn i wrzaski chłopaków pod blokiem. – Przykro mi – powiedział Strike oficjalnym tonem. – To musiało być okropne – dodała Robin. Ich czwórkę połączyło kruche poczucie koleżeństwa. Byli zgodni przynajmniej w jednym: Owen Quine zachował się podle. – Tak naprawdę przyszedłem tu ze względu na twoją umiejętność analizy tekstu – powiedział Strike do Kathryn, kiedy znowu wytarła oczy zmienione przez opuchliznę w szparki na twarzy. – Jak to? – spytała, ale w jej szorstkim tonie Robin usłyszała pęczniejącą dumę. – Nie rozumiem części tego, co Quine napisał w Bombyx Mori. – To nic trudnego – powiedziała i znowu nieświadomie powtórzyła słowa Fancourta: – Tej książce raczej nie grożą nagrody za subtelność. – Nie wiem – odrzekł Strike. – Jest tam jedna bardzo intrygująca postać. – Próżnowspaniały? – spytała. To oczywiste, pomyślał, że od razu wysnuła taki wniosek. Fancourt był sławny. – Myślałem o Krojczym. – Nie chcę o tym rozmawiać – ucięła ostrym tonem, który zdumiał Robin. Kathryn spojrzała na Pippę i Robin dostrzegła kiepsko skrywany blask wspólnego sekretu. – Udawał, że nie zniża się do takich rzeczy – powiedziała Kathryn. – Udawał, że niektóre sprawy są dla niego święte. A potem wziął i... – Wygląda na to, że nikt nie chce mi pomóc w zinterpretowaniu Krojczego – powiedział Strike. – Dlatego że niektórzy z nas mają trochę przyzwoitości – odparła Kathryn. Strike spojrzał na Robin. Zachęcał ją, żeby przejęła pałeczkę. – Jerry Waldegrave już powiedział Cormoranowi, że to on jest Krojczym – odezwała się nieśmiało. – Lubię Jerry’ego Waldegrave’a – oznajmiła wojowniczo Kathryn. – Poznałaś go? – spytała Robin. – Dwa lata temu Owen zabrał mnie na bożonarodzeniowe przyjęcie – powiedziała. – Waldegrave też tam był. Uroczy człowiek. Trochę wypił – dodała. – Już wtedy pił? – wtrącił się Strike. To był błąd. Chciał, żeby Robin poprowadziła rozmowę, gdyż zakładał, że jego asystentka nie budzi takiego strachu jak on. Kiedy się odezwał, Kathryn zamilkła. – Spotkałaś na tym przyjęciu jeszcze kogoś interesującego? – spytała Robin, sącząc brandy. – Był tam Michael Fancourt – powiedziała natychmiast Kathryn. – Mówią, że jest arogancki, ale moim zdaniem to czarujący człowiek. – Aha... Rozmawiałaś z nim? – Owen wolał, żebym trzymała się od niego z daleka – powiedziała – ale poszłam do toalety,

a kiedy wracałam, wyznałam mu, jak bardzo zachwycił mnie Dom pustki. Owenowi to by się nie spodobało – zauważyła z żałosną satysfakcją. – Ciągle gadał o tym, że Fancourt jest przeceniany, ale moim zdaniem jest cudowny. W każdym razie przez chwilę rozmawialiśmy, a potem ktoś go odciągnął, ale – powtórzyła wojowniczo, jakby w pokoju był cień Owena Quine’a mogący usłyszeć te pochwały pod adresem rywala – według mnie był czarujący. Życzył mi powodzenia w pisaniu – dodała, sącząc brandy. – Wspomniałaś mu, że jesteś dziewczyną Owena? – spytała Robin. – Tak – odparła Kathryn z nieco krzywym uśmiechem. – Roześmiał się i powiedział: „Wyrazy współczucia”. Ani przez chwilę nie był dla mnie nieuprzejmy. Od razu poznałam, że Owen już go nie obchodzi. Myślę, że Michael Fancourt to miły człowiek i cudowny pisarz. Kiedy odnosi się sukcesy, ludzie stają się zawistni, prawda? Dolała sobie brandy. Wyjątkowo dobrze reagowała na alkohol. Nie licząc rumieńca na twarzy, w ogóle nie wyglądała na wstawioną. – Więc mówisz, że polubiłaś Jerry’ego Waldegrave’a – powiedziała Robin lekko nieobecnym tonem. – Och, on jest uroczy – przyznała Kathryn, która rozgadała się już na dobre i wychwalała każdego, kogo mógłby zaatakować Quine. – Uroczy mężczyzna. Tyle że był bardzo, bardzo pijany. Leżał w pomieszczeniu obok i wszyscy omijali go szerokim łukiem, no wiesz. Ta suka Tassel kazała nam go zostawić w spokoju, mówiła, że wygaduje głupoty. – Dlaczego nazywasz ją suką? – spytała Robin. – Stara snobistyczna krowa – powiedziała Kathryn. – Żebyś widziała, jak ze mną rozmawiała. Zresztą z innymi też. Ale ja wiem, o co jej chodziło: była wkurzona, bo spotkała tam Michaela Fancourta. Owen poszedł zobaczyć, czy z Jerrym wszystko w porządku. Bez względu na to, co powiedziała ta stara suka, nie zamierzał go zostawić nieprzytomnego w fotelu. Zagadnęłam ją: „Właśnie rozmawiałam z Fancourtem, uroczy człowiek”. To jej się nie spodobało – ciągnęła z zadowoleniem Kathryn. – Nie spodobało jej się, że dla mnie był uroczy, a jej nienawidzi. Owen wspominał, że kiedyś kochała się w Fancourcie, a teraz nie zamienił z nią nawet słowa. Jakkolwiek plotka była stara, sprawiała Kathryn przyjemność. Przynajmniej tego wieczoru mogła uchodzić za osobę dobrze poinformowaną. – Wyszła niedługo po tym, jak jej to powiedziałam – dodała Kathryn z satysfakcją. – Okropna kobieta. – Michael Fancourt mówił mi – wtrącił się Strike, a oczy Kathryn i Pippy natychmiast zwróciły się w jego stronę, pragnąc usłyszeć, co mógł powiedzieć sławny pisarz – że Owen Quine i Elizabeth Tassel mieli kiedyś romans. Po chwili osłupienia Kathryn Kent parsknęła śmiechem. Bez wątpienia nieudawanym: salon wypełnił się rechotliwymi, wręcz radosnymi piskami. – Owen i Elizabeth Tassel?

– Tak powiedział. Pippa rozpromieniła się na widok i dźwięk żywiołowej, niespodziewanej wesołości Kathryn Kent, która turlała się na kanapie, próbując złapać oddech. Brandy ochlapała jej spodnie, kiedy Kent trzęsła się ze śmiechu – sprawiał wrażenie najzupełniej szczerego. Pippa zaraziła się tą histerią i też zaczęła rechotać. – Nigdy – wydyszała Kathryn. – Nawet... za... milion... lat... – To musiało być dawno temu – zaznaczył Strike, ale długa ruda grzywa trzęsła się dalej, gdyż Kathryn Kent wciąż ryczała ze śmiechu. – Owen i Liz... Nigdy. Nigdy, przenigdy... Ty tego nie rozumiesz – powiedziała, wycierając oczy tym razem pełne łez radości. – On uważał, że jest paskudna. Zresztą by mi powiedział... Owen mówił o każdej, z którą spał, nie był aż takim dżentelmenem, prawda, Pip? Wiedziałabym, gdyby kiedykolwiek... Nie mam pojęcia, skąd coś takiego przyszło Michaelowi Fancourtowi do głowy. Nigdy – podkreśliła Kathryn Kent z niewymuszoną wesołością i całkowitym przekonaniem. Śmiech ją odprężył. – Ale nie wiesz, co tak naprawdę znaczy Krojczy? – spytała Robin, odstawiając pusty kieliszek po brandy na sosnowy stolik kawowy zdecydowanym gestem gościa szykującego się do wyjścia. – Nigdy nie mówiłam, że nie wiem – powiedziała Kathryn, której po długim śmiechu wciąż brakowało tchu. – Wiem. Po prostu zrobienie czegoś takiego Jerry’emu było okropne. Cholerny hipokryta... Mówił mi, żebym nikomu o tym nie wspominała, a potem napisał o wszystkim w Bombyx Mori... Robin nie potrzebowała spojrzenia Strike’a, żeby wiedzieć, że teraz lepiej się nie odzywać i pozwolić działać dobremu humorowi Kathryn zaprawionemu brandy, jej zadowoleniu z bycia w centrum uwagi i dumie ze znajomości poznanych przypadkiem sekretów postaci ze świata literatury. – No dobrze – uległa Kathryn Kent. – No dobrze, powiem wam... Owen wspomniał mi o tym, kiedy wychodziliśmy z przyjęcia. Tego wieczoru Jerry był bardzo pijany. Wiecie, że jego małżeństwo wisi na włosku, i to od lat... Przed przyjęciem bardzo pokłócił się z Fenellą i powiedziała mu, że ich córka może wcale nie być jego. Że jej ojcem może być... Strike wiedział, co za chwilę usłyszy. – ...Fancourt – powiedziała Kathryn po stosownie dramatycznej chwili milczenia. – Karlica z dużą głową to dziecko, które Fenella chciała usunąć, bo nie wiedziała, kto jest ojcem, rozumiecie? Krojczy z rogami na głowie... Owen powiedział, żebym nie puszczała pary z ust. „To wcale nie jest zabawne – zaznaczył. – Jerry kocha swoją córkę, to jedyne dobro, jakie go spotkało w życiu”. Ale gadał o tym przez całą drogę do domu. Bez przerwy ględził o Fancourcie i o tym, jaki Michael był wściekły, kiedy się dowiedział, że ma córkę. Bo nigdy nie chciał mieć dzieci... Tyle pieprzenia o chronieniu Jerry’ego! Ale zrobiłby wszystko, żeby dopiec Michaelowi Fancourtowi. Wszystko.

46 Leander walczył, wokół kłębiły się fale, Ciągnąc go na dno, które całe Usiane było perłami [...] Christopher Marlowe, Hero and Leander

Pół godziny później Strike, zadowolony z działania taniej brandy i z wyjątkowego zestawu jasności umysłu i życzliwości zaprezentowanego przez Robin, pożegnał się ze swoją asystentką i bardzo jej podziękował. Robin wracała do domu, do Matthew, w blasku zadowolenia i podekscytowania, spoglądając życzliwszym niż wcześniej okiem na teorię Strike’a o mordercy Owena Quine’a – między innymi dlatego, że nic, co powiedziała Kathryn Kent, jej nie obaliło, lecz przede wszystkim z powodu wspólnego przesłuchania, które usposobiło ją do szefa wyjątkowo przychylnie. Strike wrócił do mieszkania na poddaszu w nieco mniej podniosłym nastroju. Nie wypił niczego oprócz herbaty i wierzył w swoją teorię jeszcze mocniej niż dotychczas, lecz miał tylko jeden dowód w postaci kasety do maszyny do pisania, a to było za mało, żeby oczyścić Leonorę w oczach policji. W sobotę i niedzielę w nocy ścisnął ostry mróz, ale za dnia warstwę chmur przekłuwały przebłyski słońca. Deszcz przemienił część nagromadzonego w rynsztokach śniegu w śliską breję. Strike rozmyślał w samotności, krążąc między swoimi pokojami i agencją. Zignorował telefon od Niny Lascelles i odrzucił zaproszenie na kolację od Nicka i Ilsy, wymawiając się papierkową robotą, ale tak naprawdę wolał pobyć sam i uniknąć konieczności rozmawiania o sprawie Quine’a. Wiedział, że działa tak, jakby wciąż obowiązywały go profesjonalne standardy, które wraz z jego odejściem z Wydziału do spraw Specjalnych straciły zastosowanie. Choć z prawnego punktu widzenia mógł rozmawiać o swoich podejrzeniach z każdym, z kim tylko miał ochotę, nadal traktował je jako poufne informacje. Po części wynikało to z długiego przyzwyczajenia, lecz przede wszystkim stąd (oczywiście inni mogli się śmiać), że niezwykle poważnie traktował ewentualność, iż morderca mógł się dowiedzieć, co Strike myśli i robi. Według Strike’a najbezpieczniejszym sposobem uniknięcia wycieku poufnych informacji było niedzielenie się nimi. W poniedziałek znowu odwiedził go szef i kochanek niewiernej panny Brocklehurst. Masochizm klienta urósł do tego stopnia, że mężczyzna zapragnął się dowiedzieć, czy panna Brocklehurst nie ukrywa gdzieś trzeciego kochanka, o czym był coraz bardziej przekonany. Strike słuchał go jednym uchem, myśląc o poczynaniach Dave’a Polwortha, który zaczynał mu się wydawać ostatnią nadzieją. Starania Robin okazały się bezowocne, mimo że godzinami szukała dowodu, o który ją prosił. O wpół do siódmej wieczorem, kiedy Strike siedział w mieszkaniu i oglądał prognozę pogody,

w której zapowiadano powrót arktycznych mrozów pod koniec tygodnia, zadzwonił telefon. – Zgadnij, co mam, Diddy – odezwał się Polworth wśród trzasków na linii. – Żartujesz – odrzekł Strike i z przejęcia nagle zaparło mu dech w piersiach. – Jest tu wszystko, stary. – A niech mnie – wyszeptał Strike. Sam był autorem tej teorii, a mimo to zdumiał się, gdy Polworthowi udało się dowieść jej słuszności. – Schowałem to tutaj, czeka na ciebie. – Przyślę kogoś z samego rana... – A ja wrócę do domu i zrobię sobie przyjemną, gorącą kąpiel – powiedział Polworth. – Chum, jesteś cholernie... – Wiem, wiem. O moich zasługach pogadamy później. Kurwa, zamarzam tu. Diddy, jadę do domu. Strike zadzwonił do Robin i przekazał wieści. Jej radość dorównywała jego własnej. – Dobrze, jutro! – powiedziała, pełna determinacji. – Jutro to zdobędę. Upewnię się, że... – Tylko nie daj się ponieść – przerwał jej Strike. – To nie są zawody. Tej nocy prawie nie spał. Robin zjawiła się w agencji dopiero o pierwszej po południu, ale gdy tylko usłyszał stuknięcie przeszklonych drzwi i jej wołanie, wiedział, że się udało. – Chyba nie...? – Tak – powiedziała, ledwie oddychając. Myślała, że ją uściska, co byłoby przekroczeniem granicy, do której nigdy wcześniej nawet się nie zbliżyli, ale rzucił się nie do niej, lecz do leżącej na biurku komórki. – Dzwonię do Anstisa. Udało nam się, Robin. – Cormoran, chyba... – zaczęła Robin, ale już jej nie słyszał. Pospiesznie wszedł do swojego gabinetu i zamknął drzwi. Robin powoli usiadła przy biurku. Czuła się niepewnie. Stłumiony głos Strike’a wznosił się i opadał za drzwiami. Niespokojnie wstała i poszła do łazienki, gdzie umyła ręce i długo patrzyła w popękane i plamiste lustro nad umywalką, przyglądając się zdradliwie jaskrawemu, złotemu kolorowi swoich włosów. Po powrocie do agencji usiadła, ale nie potrafiła się na niczym skupić. Zauważyła, że nie włączyła lampek na swojej malutkiej choince. Zrobiła to, a potem czekała i w zamyśleniu obgryzała paznokieć kciuka, co nie zdarzało jej się od lat. Dwadzieścia minut później z gabinetu wynurzył się Strike z zaciśniętymi zębami i paskudną miną. – Głupi pieprzony głąb! – brzmiały jego pierwsze słowa. – Nie! – Robin wydała z siebie tłumiony okrzyk. – Nie chciał tego słuchać – powiedział Strike. Zbyt poruszony, żeby usiąść, kuśtykał tam i z powrotem w poczekalni. – Dał do analizy tę zakrwawioną szmatę z garażu i okazało się, że jest

na niej krew Quine’a. Wielkie mi, kurwa, rzeczy, mógł się zranić wiele miesięcy temu. Ale Anstis jest tak bardzo zakochany w swojej pieprzonej teorii... – Mówiłeś mu, że jeśli tylko zdobędzie nakaz...? – GŁĄB! – ryknął Strike i tak mocno walnął pięścią w metalową szafę na dokumenty, że aż zabrzęczała, a Robin podskoczyła na krześle. – Przecież nie może zaprzeczyć... Kiedy zakład medycyny sądowej zbada dowody... – Właśnie to jest najgorsze, Robin! – powiedział, odwracając się do niej. – Jeśli nie zrobi przeszukania, zanim zakład medycyny sądowej zbada dowody, może już nie być nic do znalezienia! – Ale wspomniałeś mu o maszynie do pisania? – Sam fakt, że ona tam jest, nie bije tego kutasa po oczach... Zrezygnowała z dalszych sugestii, ale patrzyła, jak Strike chodzi tam i z powrotem ze zmarszczonymi brwiami. Za bardzo się bała, żeby wyznać mu w takim momencie, co ją martwi. – Pieprzyć to – warknął Strike, po raz szósty podchodząc do jej biurka. – Szok i trwoga. Nie ma innego wyjścia. Al – mruknął, znowu wyjmując komórkę – i Nick. – Kto to jest Nick? – spytała Robin, rozpaczliwie próbując za nim nadążyć. – To mąż adwokatki Leonory – wyjaśnił Strike, stukając w przyciski telefonu. – Stary kumpel... Jest gastroenterologiem... Znowu wycofał się do swojego gabinetu i zatrzasnął drzwi. Szukając jakiegoś zajęcia, Robin z łomoczącym sercem napełniła czajnik i zaparzyła im obojgu herbatę. Kiedy czekała na Strike’a, nietknięte kubki ostygły. Piętnaście minut później Strike wyszedł z gabinetu. Wydawał się spokojniejszy. – W porządku – powiedział, sięgając po herbatę i upijając wielki łyk. – Mam plan i będziesz mi potrzebna. Czujesz się na siłach? – Oczywiście! – powiedziała Robin. Przedstawił jej skrócony zarys tego, co zamierzał zrobić. Plan był ambitny i wymagał sporego szczęścia. – No i? – spytał w końcu. – Nie ma sprawy – powiedziała Robin. – Może wcale nie będziesz nam potrzebna. – Wiem – powiedziała. – W przeciwnym razie wszystko może zależeć właśnie od ciebie. – Tak. – Jesteś pewna? – spytał Strike, przyglądając się jej. – Naprawdę nie ma sprawy – powtórzyła Robin. – Chcę to zrobić, wierz mi... Chodzi tylko o to, że... – zawahała się. – Chyba mnie... – Co? – spytał ostro Strike. – Chyba powinnam poćwiczyć – powiedziała Robin.

– Aha – odrzekł, mierząc ją wzrokiem. – No dobra. Masz czas do czwartku. Zaraz sprawdzę datę... Po raz trzeci zniknął w gabinecie. Robin wróciła na swoje krzesło. Rozpaczliwie pragnęła odegrać swoją rolę w schwytaniu mordercy Owena Quine’a, ale zanim spanikowała na dźwięk ostrej reakcji Strike’a, chciała powiedzieć: „Chyba mnie zauważył”.

47 Ha, ha, ha, zaplątałeś się we własne dzieło niczym jedwabnik. John Webster, The White Devil

W świetle staromodnej latarni ulicznej kreskówkowe malowidła pokrywające fasadę Chelsea Arts Club wyglądały dziwnie złowieszczo. Na skąpanych w tęczy ścianach długiego niskiego rzędu białych domów zbitych w jedną całość namalowano cyrkowe dziwolągi: czteronogą jasnowłosą dziewczynę, słonia pożerającego swojego tresera i pobladłego akrobatę w więziennych pasiakach, którego głowa najwyraźniej znikała w jego własnym tyłku. Klub stał w zielonej, sennej i eleganckiej okolicy, wytłumionej śniegiem, który wrócił i sypał jak szalony, gromadząc się na dachach i chodnikach, jakby krótka chwila wytchnienia od arktycznych mrozów w ogóle nie nastąpiła. Przez cały czwartek śnieżyca przybierała na sile i teraz stary klub w świeżych pastelowych kolorach widziany za falującą, oświetloną blaskiem latarni zasłoną lodowatych płatków wyglądał dziwnie nierealnie, jak sceneria z tektury, jak dzieło malarstwa iluzjonistycznego przedstawiające wnętrze cyrkowego namiotu. Strike stał w cienistej uliczce obok Old Church Street, patrząc jak goście przyjeżdżają jeden po drugim na swoje małe przyjęcie. Zobaczył wiekowego Pinkelmana, któremu Jerry Waldegrave z kamienną twarzą pomógł wysiąść z taksówki, gdy Daniel Chard w futrzanej czapce na głowie stał o kulach, kiwając w stronę gościa i witając go nieśmiałym uśmiechem. Elizabeth Tassel przyjechała sama taksówką. Grzebała w torebce, szukając pieniędzy za kurs, i drżała z zimna. Na końcu samochodem z szoferem przybył Michael Fancourt. Nie spieszył się z wyjściem z pojazdu. Zanim ruszył po schodach do drzwi, przygładził płaszcz. Detektyw, na którego gęste, kręcone włosy mocno sypał śnieg, wyjął komórkę i zadzwonił do przyrodniego brata. – Cześć – powiedział Al podekscytowanym tonem. – Wszyscy są w jadalni. – Ile osób? – Mniej więcej dwanaście. – Wchodzę. Strike pokuśtykał po ulicy, podpierając się laską. Wpuszczono go natychmiast, gdy tylko podał nazwisko i wyjaśnił, że jest gościem Duncana Gilfeddera. Al i Gilfedder, fotograf celebryta, którego Strike widział po raz pierwszy w życiu, stali niedaleko wejścia. Gilfedder chyba nie bardzo wiedział, kim jest Strike ani dlaczego Al poprosił jego, członka tego ekscentrycznego i czarującego klubu, o zaproszenie jakiegoś nieznanego gościa. – To mój brat – powiedział Al, kiedy ich sobie przedstawiał.

Mówił z dumą. – A – odrzekł osłupiały Gilfedder. Miał takie same okulary jak Christian Fisher, a jego proste włosy układały się w rozwichrzonego, sięgającego ramion boba. – Myślałem, że masz młodszego brata. – Mówisz o Eddiem – wyjaśnił Al. – To jest Cormoran. Były wojskowy. Teraz pracuje jako detektyw. – Aha – powiedział Gilfedder jeszcze bardziej skołowany. – Dzięki za pomoc – zwrócił się Strike do nich obu. – Przynieść wam jeszcze po drinku? W klubie panował taki gwar i tłok, że trudno było zobaczyć cokolwiek oprócz przezierających gdzieniegdzie miękkich kanap i ognia strzelającego w kominku. Ściany baru z niskim sufitem pokrywały liczne grafiki, obrazy i zdjęcia. Przypominało to dom na wsi: przytulny i trochę zaniedbany. Strike, jako najwyższy mężczyzna na sali, sięgał wzrokiem nad głowami tłumu aż do okien w głębi klubu. Wychodziły na olbrzymi ogród oświetlony ustawionymi na zewnątrz lampami, które tworzyły plamy światła. Na zielonych krzewach i kamiennych posągach majaczących wśród zarośli leżała gruba, śnieżnobiała warstwa śniegu, czystego i gładkiego niczym lukier. Strike dotarł do baru i zamówił wino dla swoich towarzyszy, zaglądając przy okazji do jadalni. Uczestnicy kolacji siedzieli przy długim drewnianym stole. Przyjęcie Roper Chard odbywało się przy dwóch oknach prowadzących na taras, a widoczny za szybami ogród był lodowato biały i upiorny. Dwanaście osób – niektórych Strike nie kojarzył – zebrało się, żeby oddać hołd dziewięćdziesięcioletniemu Pinkelmanowi, który siedział u szczytu stołu. Strike zauważył, że ktokolwiek zajmował się przydziałem miejsc, posadził Elizabeth Tassel i Michaela Fancourta w dużej odległości. Fancourt głośno mówił do ucha Pinkelmana, mając naprzeciwko Charda. Elizabeth Tassel siedziała obok Jerry’ego Waldegrave’a. Nie odzywali się do siebie. Strike podał kieliszki z winem Alowi i Gilfedderowi, a potem wrócił do baru po whisky dla siebie, cały czas mając na oku przyjęcie Roper Chard. – Co ty tu robisz? – odezwał się jakiś głos, dźwięczny jak dzwon, ale dobiegający skądś poniżej. Nina Lascelles stała przy jego łokciu w tej samej czarnej sukience na ramiączkach, którą miała na sobie na jego urodzinowej kolacji. Nie został w niej nawet ślad dawnej chichotliwej kokieteryjności. Spoglądała oskarżycielsko. – Cześć – przywitał się zaskoczony Strike. – Nie przypuszczałem, że cię tu spotkam. – A ja nie przypuszczałam, że spotkam ciebie – odparła. Od ponad tygodnia nie odpowiadał na jej telefony – od nocy, kiedy poszedł z nią do łóżka, żeby nie myśleć o Charlotte w dniu jej ślubu. – Więc znasz Pinkelmana – powiedział Strike, próbując zacząć pogawędkę w obliczu – jak dobrze widział – wyraźnej niechęci ze strony rozmówczyni. – Przejmuję część autorów Jerry’ego, który od nas odchodzi. Pinks jest jednym z nich. – Gratuluję – powiedział Strike. Nadal się nie uśmiechała. – Ale mimo to Waldegrave przyszedł

na imprezę? – Pinks lubi Jerry’ego. A ty? – spytała. – Co tutaj robisz? – To, za co mi płacą – powiedział Strike. – Próbuję się dowiedzieć, kto zabił Owena Quine’a. Przewróciła oczami, najwidoczniej uważając, że doprowadził swój upór do granic śmieszności. – Jak się dostałeś do środka? To klub zamknięty. – Mam kontakty – powiedział Strike. – Więc nie przyszło ci do głowy, żeby jeszcze raz mnie wykorzystać? – spytała. Raczej nie spodobało mu się własne odbicie, które zobaczył w jej wielkich, mysich oczach. Nie można było zaprzeczyć, że wykorzystał ją wielokrotnie. To były tanie, haniebne zagrania, a ona zasługiwała na coś lepszego. – Pomyślałem, że mogło ci się już znudzić – powiedział Strike. – Dobrze pomyślałeś – odparła Nina. Odwróciła się od niego i poszła do stołu, przy którym zajęła ostatnie wolne miejsce między dwoma nieznanymi mu pracownikami wydawnictwa. Strike znalazł się dokładnie naprzeciwko Jerry’ego Waldegrave’a. Waldegrave go zauważył i Strike zobaczył, jak oczy redaktora wytrzeszczają się za okularami w rogowej oprawie. Chard, widząc nieruchome spojrzenie Waldegrave’a, odwrócił się na krześle i wszystko wskazywało na to, że on także rozpoznał Strike’a. – Jak idzie? – spytał podekscytowany Al, stając obok łokcia Cormorana. – Wspaniale – powiedział Strike. – Gdzie się podział ten Giljakmutam? – Wypił drinka i wyszedł. Nie wie, co knujemy – odparł Al. Al też nie wiedział, po co się tu zjawili. Strike nie wyjaśnił mu nic poza tym, że tego wieczoru musi wejść do Chelsea Arts Club i być może będzie potrzebował podwózki. Jaskrawoczerwone alfa romeo spider Ala stało zaparkowane kawałek dalej. Wgramolenie się do pojazdu o tak niskim zawieszeniu i wyjście z niego było dla kolana Strike’a męczarnią. Wyglądało na to, że – tak jak sobie zaplanował – jego obecność mocno krępowała połowę stołu Roper Chard. Strike stał w takim miejscu, że wyraźnie widział odbicia tych ludzi w ciemnych oknach prowadzących na taras. Dwie Elizabeth Tassel piorunowały go spojrzeniem znad menu, dwie Niny uparcie go ignorowały, a dwóch Chardów z lśniącymi glacami wezwało dwóch kelnerów i pytało, czy Strike ma prawo tam być. – Bardzo przepraszam, sir – zaczął kelner ściszonym głosem, podchodząc do Strike’a – ale czy mógłbym spytać...? – Nazywam się Al Rokeby. Ja i mój brat jesteśmy tu z Duncanem Gilfedderem – odrzekł uprzejmie Al, zanim Strike zdążył się odezwać. Ton głosu Ala wyrażał zdziwienie, że w ogóle ich o to spytano. Al był czarującym, uprzywilejowanym młodym mężczyzną, wszędzie mile widzianym i o nieposzlakowanej opinii, więc Strike’a, mimochodem ściągniętego do rodzinnej zagrody, spowiła taka sama atmosfera swobodnego

korzystania z przynależnych mu praw. Z wąskiej twarzy Ala spoglądały oczy Jonny’ego Rokeby’ego. Kelner pospiesznie wymamrotał przeprosiny i się wycofał. – Próbujesz po prostu zagrać im na nerwach? – spytał Al, gapiąc się na stolik wydawnictwa. – Nie zaszkodzi – powiedział Strike z uśmiechem i sącząc whisky, patrzył, jak Daniel Chard wygłasza sztywną mowę, prawdopodobnie wychwalając Pinkelmana. Spod stołu wyjęto kartkę i prezent. Na każde spojrzenie i uśmiech kierowane w stronę starego pisarza przypadało nerwowe zerknięcie w kierunku olbrzymiego, gapiącego się mężczyzny przy barze. Nie rozglądał się tylko Michael Fancourt. Albo nie zdawał sobie sprawy z obecności detektywa, albo się nią nie przejmował. Gdy przed wszystkimi gośćmi postawiono przystawki, Jerry Waldegrave wstał i ruszył w stronę baru. Nina i Elizabeth odprowadziły go wzrokiem. W drodze do toalety tylko skinął do Strike’a, ale wracając, przystanął. – Dziwię się, że pana tu widzę. – Tak? – odparł Strike. – Tak – powiedział Waldegrave. – Pańska obecność... krępuje ludzi. – Nic na to nie poradzę – powiedział Strike. – Mógłby pan spróbować się na nas nie gapić. – To mój brat Al – powiedział Strike, ignorując prośbę. Al z szerokim uśmiechem wyciągnął rękę, a kompletnie zaskoczony Waldegrave ją uścisnął. – Irytuje pan Daniela – powiedział Waldegrave do Strike’a, patrząc detektywowi prosto w oczy. – Tak mi przykro – odparł Strike. Redaktor zmierzwił swoje rozczochrane włosy. – No cóż, skoro tak pan do tego podchodzi. – Dziwię się, że przejmuje się pan odczuciami Daniela Charda. – Nieszczególnie – powiedział Waldegrave – ale kiedy jest w złym humorze, potrafi uprzykrzyć życie innym. Chciałbym, żeby Pinkelman dobrze wspominał dzisiejszy wieczór. Nie rozumiem, co pan tutaj robi. – Chciałem dostarczyć przesyłkę – powiedział Strike. Wyjął z wewnętrznej kieszeni niezaadresowaną białą kopertę. – Co to? – To dla pana – powiedział Strike. Waldegrave wziął kopertę. Sprawiał wrażenie zupełnie zdezorientowanego. – To coś, co powinien pan wziąć pod uwagę – dodał Strike, przysuwając się do speszonego redaktora w gwarnym barze. – Wie pan, przed śmiercią żony Fancourt zachorował na świnkę. – Co? – spytał zdumiony Waldegrave. – Nigdy nie miał dzieci. Na pewno jest bezpłodny. Pomyślałem, że to może pana zainteresować. Waldegrave gapił się na niego z otwartymi ustami, nie wymyślił niczego, co mógłby powiedzieć,

i odszedł, wciąż ściskając białą kopertę. – Co to było? – spytał Strike’a podniecony Al. – Plan A – powiedział Strike. – Zobaczymy. Waldegrave usiadł z powrotem przy stole Roper Chard. Odbijając się w czarnej szybie obok, otworzył kopertę, którą dostał od Strike’a. Ze zdumieniem wyjął ze środka drugą kopertę. Ta była opatrzona nabazgranym nazwiskiem. Redaktor spojrzał na Strike’a, a ten uniósł brwi. Jerry Waldegrave zawahał się, po czym odwrócił się do Elizabeth Tassel i podał jej kopertę. Marszcząc brwi, przeczytała to, co było na niej napisane. Jej spojrzenie pobiegło w stronę Strike’a. Uśmiechnął się i wzniósł toast szklanką whisky. Przez chwilę chyba nie była pewna, co robić. Potem trąciła łokciem siedzącą obok dziewczynę i przekazała kopertę dalej. Koperta powędrowała wzdłuż stołu i na drugą stronę, trafiając do rąk Michaela Fancourta. – Jesteśmy w domu – powiedział Strike. – Al, wychodzę do ogrodu na fajkę. Zostań tu i trzymaj telefon w pogotowiu. – W klubie nie wolno korzystać z komórek... Al zauważył minę Strike’a i szybko się poprawił: – Załatwione.

48 Czy jedwabnik rozkłada przed tobą żółty owoc swej pracy? Czy dla ciebie się odkrywa? Thomas Middleton, The Revenger’s Tragedy

W ogrodzie było pusto i przeraźliwie zimno. Strike grzązł po kostki w śniegu, nie czując chłodu przesączającego się przez prawą nogawkę. Wszyscy palacze, którzy normalnie zebraliby się na równym trawniku, woleli wyjść na ulicę. Otoczony przez milczące piękno Strike wyorał samotny okop w zamarzniętej bieli i zatrzymał się obok małej okrągłej sadzawki zmienionej w krąg grubego szarego lodu. Pulchny amorek z brązu siedział pośrodku niej na wielkiej muszli małża. Miał na głowie perukę ze śniegu i mierzył z łuku nie w stronę, gdzie mógłby ustrzelić istotę ludzką, lecz prosto w ciemne niebo. Strike zapalił papierosa i odwrócił się, żeby spojrzeć na rozświetlone okna klubu. Goście i kelnerzy przypominali papierowe wycinanki poruszające się na jasnym ekranie. Strike wiedział, że jeśli nie pomylił się w ocenie tego człowieka, Fancourt przyjdzie. Czy pisarz, kompulsywnie przerabiający doświadczenie na słowa, wielbiciel makabry i dziwności mógłby się oprzeć takiej pokusie? I rzeczywiście, kilka minut później Strike usłyszał, jak otwierają się drzwi, strzęp rozmów i muzyki pospiesznie milknie, a potem rozlega się stłumiony odgłos kroków. – Panie Strike? Głowa Fancourta wydawała się wyjątkowo wielka w ciemności. – Nie byłoby łatwiej wyjść na ulicę? – Wolałbym to załatwić w ogrodzie – powiedział Strike. – Rozumiem. Fancourt wydawał się lekko rozbawiony, jakby postanowił, przynajmniej jakiś czas, robić Strike’owi przyjemność. Detektyw przypuszczał, że fakt, iż to właśnie Fancourt został wywołany z grona zaniepokojonych ludzi przy stole, żeby porozmawiać z człowiekiem, przez którego wszyscy tak się denerwowali, przemawiał do pisarskiego umiłowania dramatyzmu. – O co chodzi? – spytał Fancourt. – Cenię pańskie zdanie – powiedział Strike. – Chodzi o krytyczną analizę Bombyx Mori. – Znowu? – zdziwił się Fancourt. Dobry humor uchodził z niego razem z ciepłem stóp. Fancourt mocniej owinął się płaszczem wśród gęsto i szybko prószących płatków śniegu, po czym oświadczył: – Powiedziałem o tej książce wszystko, co chciałem powiedzieć.

– Jedną z pierwszych rzeczy, jakie usłyszałem o Bombyx Mori było to – zaczął Strike – że przypomina pańskie wczesne dzieła. Zdaje się, że użyto określenia: „Mnóstwo krwi i nieprzeniknionego symbolizmu”. – No i? – odparł Fancourt z rękami w kieszeniach. – No i im więcej rozmawiałem z ludźmi, którzy znali Quine’a, tym bardziej stawało się jasne, że książka, którą wszyscy czytają, przejawia tylko śladowe podobieństwo do tej, którą rzekomo pisał. Oddech Fancourta uniósł się przed nim pod postacią obłoku, zasłaniając już i tak słabo widoczne grube rysy jego twarzy. – Poznałem nawet dziewczynę, która mówi, że słyszała fragment książki niepojawiający się w ostatecznej wersji. – Pisarze wycinają – powiedział Fancourt, szurając nogami i unosząc ramiona do uszu. – Owen dobrze by zrobił, gdyby wyciął o wiele więcej. W zasadzie gdyby wyciął kilka powieści. – Poza tym są tam te wszystkie powtórzenia z wcześniejszych książek – ciągnął Strike. – Dwaj hermafrodyci. Dwa zakrwawione worki. Cały ten niepotrzebny seks. – On był człowiekiem o ograniczonej wyobraźni, panie Strike. – Quine zostawił odręczną notkę, na której są chyba możliwe imiona i nazwiska postaci. Jedno z tych imion pojawia się na zużytej kasecie do maszyny do pisania, która zniknęła z jego gabinetu, zanim zamknęła go policja, ale brakuje go w maszynopisie. – Więc zmienił zdanie – zdenerwował się Fancourt. – To zwyczajne imię i nazwisko, nie symboliczne czy archetypowe jak nazwy postaci w maszynopisie – powiedział Strike. Jego oczy przyzwyczajały się już do ciemności i na grubo ciosanej twarzy Fancourta zauważył lekkie zaciekawienie. – Restauracja pełna ludzi była świadkiem czegoś, co chyba okaże się ostatnim posiłkiem Quine’a i jego pożegnalnym występem publicznym – ciągnął Strike. – Wiarygodny świadek twierdzi, że wszyscy goście słyszeli, jak Quine zarzucał Tassel, że boi się reprezentować jego książkę z powodu „sflaczałego kutasa Fancourta”. Wątpił, żeby podenerwowani goście przy stole wydawcy wyraźnie widzieli jego i Fancourta. Ich postacie zlewały się pewnie z drzewami i rzeźbami, ale ktoś zdeterminowany albo zdesperowany mógł ich zlokalizować na podstawie świetlistego oka żarzącego się papierosa Strike’a: punkcika snajpera. – Jednakże w Bombyx Mori nie ma ani słowa na temat pańskiego kutasa – podjął Strike. – Kochanka Quine’a i jego młoda transpłciowa przyjaciółka nie zostały tam przedstawione jako „piękne zagubione dusze”, a zapowiadał im, że właśnie tak je opisze. Poza tym jedwabników nie polewa się kwasem. Gotuje się je, żeby pozyskać kokony. – No i? – powtórzył Fancourt.

– No i jestem zmuszony wysnuć wniosek – powiedział Strike – że Bombyx Mori, które wszyscy czytają, to inna książka niż Bombyx Mori napisane przez Quine’a. Fancourt przestał szurać nogami. Na chwilę zastygł bez ruchu i wyglądało na to, że poważnie zastanawia się nad słowami Strike’a. – Ja... nie – powiedział jakby do samego siebie. – Tę książkę napisał Quine. To jego styl. – Zabawne, że pan tak mówi, bo chyba każdy, kto ma jakie takie wyczucie charakterystycznego stylu Quine’a słyszy w tej książce obcy głos. Daniel Chard myśli, że to był Waldegrave, Waldegrave – że Elizabeth Tassel, a Christian Fisher usłyszał pana. Fancourt wzruszył ramionami z typową dla siebie swobodną arogancją. – Quine próbował naśladować lepszego pisarza. – Nie sądzi pan, że potraktował żywe pierwowzory swoich postaci zastanawiająco nierówno? Fancourt przyjął od Strike’a papierosa i ogień, słuchając w milczeniu i z zaciekawieniem. – Quine napisał, że żona i agentka na nim pasożytowały – powiedział Strike. – To nieprzyjemne, ale takie oskarżenie mógł rzucić każdy na osoby, które, można by rzec, żyły z jego dochodów. Sugeruje też, że jego kochanka nie lubi zwierząt i dodaje coś, co mogłoby być zawoalowanym odniesieniem do gównianej jakości jej książek albo dość obrzydliwą aluzją do raka piersi. Potem dopieka swojej transpłciowej przyjaciółce z powodu jej ćwiczeń wokalnych, i to po tym, jak rzekomo pokazała mu zapis historii swojego życia i podzieliła się z nim najgłębszymi sekretami. Oskarża Charda o to, że właściwie zabił Joego Northa, i w prostacki sposób daje do zrozumienia, czego tak naprawdę Chard chciał od zmarłego. Jest jeszcze zarzut, że to pan był odpowiedzialny za śmierć pańskiej pierwszej żony. Każde z tych oskarżeń z łatwością mogłaby rzucić dowolna osoba: to sprawy, o których wszyscy wiedzą albo wszyscy plotkują. – Co nie znaczy, że nikogo nie zabolało – powiedział cicho Fancourt. – Zgoda – przyznał Strike. – Mnóstwo ludzi miało powód, żeby się na niego wkurzyć. Ale jedyną prawdziwą rewelacją w tej książce jest sugestia, że Joanna Waldegrave to pańska córka. – Już panu mówiłem albo prawie mówiłem podczas naszej poprzedniej rozmowy – powiedział Fancourt nerwowym tonem – że to oskarżenie jest nie tylko fałszywe, lecz także niemożliwe. Jestem bezpłodny i Quine... – ...i Quine powinien był o tym wiedzieć – przyznał Strike – dlatego że rzekomo nadal byliście w dobrych stosunkach, kiedy zachorował pan na świnkę. Żartował sobie z tego w Braciach Balzac. Oskarżenie zawarte w postaci Krojczego wydaje się przez to jeszcze dziwniejsze, prawda? Jakby wysunął je ktoś, kto nie wiedział o pańskiej bezpłodności. Nie przyszło to panu do głowy, kiedy czytał pan książkę? Śnieg sypał na włosy obu mężczyzn i na ich ramiona. – Wątpiłem, żeby Owena obchodziło, czy cokolwiek z tego wszystkiego jest prawdą, czy nie – powiedział powoli Fancourt, wypuszczając dym. – Błoto lubi się przyklejać. Po prostu rzucał nim gdzie popadnie. Pomyślałem, że chciał narobić jak najwięcej kłopotu.

– Sądzi pan, że właśnie dlatego tak wcześnie przesłał panu kopię maszynopisu? Fancourt nie odpowiedział, więc Strike mówił dalej: – Wie pan, łatwo to sprawdzić. Kurier, poczta... Będzie jakiś ślad. Równie dobrze może mi pan powiedzieć. Nastąpiło długie milczenie. – W porządku – powiedział wreszcie Fancourt. – Kiedy go pan dostał? – Szóstego listopada rano. – Co pan z nim zrobił? – Spaliłem – odparł szorstko Fancourt, podobnie jak Kathryn Kent. – Domyśliłem się, czego chce Owen: próbował wywołać publiczną awanturę, zapewnić sobie jak największy rozgłos. Ostatnia deska ratunku przegranego człowieka. Nie zamierzałem robić mu tej przyjemności. Do Strike’a dotarł następny strzęp gwaru z wnętrza budynku, gdy drzwi prowadzące do ogrodu znowu się otworzyły i zamknęły. Rozległ się odgłos niepewnych kroków na śniegu, a potem z ciemności wyłonił się ogromny cień. – Co się tutaj dzieje? – zaskrzeczała Elizabeth Tassel owinięta w ciężki płaszcz z futrzanym kołnierzem. Na dźwięk jej głosu Fancourt wykonał ruch, jakby chciał wrócić do środka. Strike zastanawiał się, kiedy po raz ostatni stanęli twarzą w twarz w gronie liczącym mniej niż setkę ludzi. – Niech pan chwilę zaczeka, dobrze? – zwrócił się Strike do pisarza. Fancourt się zawahał. – Pinks tęskni za Michaelem – powiedziała Tassel do Strike’a głębokim, chrapliwym głosem. – Pewnie doskonale go pani rozumie – odparł Strike. Śnieg spadał z poszeptem na liście i zamarzniętą sadzawkę, w której amorek mierzył z łuku w niebo. – Uważał pan twórczość Elizabeth za „żałośnie wtórną”, prawda? – spytał Strike Fancourta. – Obydwoje studiowaliście renesansowe tragedie zemsty i stąd podobieństwa w waszym stylu pisania. Ale moim zdaniem bardzo dobrze naśladuje pani styl innych ludzi – powiedział Strike do Tassel. Od razu wiedział, że jeśli wywoła Fancourta z klubu, Tassel za nimi wyjdzie. Wiedział, że agentka wystraszy się tego, co pisarz może od niego usłyszeć w ciemności. Elizabeth stała zupełnie nieruchomo, a śnieg padał na jej futrzany kołnierz, na stalowoszare włosy. Strike ledwie widział kontur jej twarzy w słabym świetle dalekich okien klubu. Intensywność i pustka jej spojrzenia wyglądały niezwykle. Miała martwe, nieruchome oczy rekina. – Na przykład styl Elspeth Fancourt oddała pani perfekcyjnie. Fancourt zaniemówił i otworzył usta. Przez kilka sekund oprócz szeptów śniegu do ich uszu docierało jedynie ledwie słyszalne świszczenie wydobywające się z płuc Elizabeth Tassel. – Od początku uważałem, że Quine musiał mieć na panią jakiegoś haka – powiedział Strike. –

Nie sprawiała pani wrażenia kobiety, która pozwoliłaby zrobić z siebie prywatny bank oraz służącą i wybrałaby Quine’a, pozwalając odejść Fancourtowi. Całe to chrzanienie o wolności słowa... To pani napisała parodię książki Elspeth Fancourt, która popchnęła ją do samobójstwa. Przez te wszystkie lata tylko pani twierdziła, że Owen pokazał pani swoje dzieło przed publikacją. A było odwrotnie. Wokół zapadła cisza, jeśli nie liczyć szelestu śniegu padającego na śnieg i stłumionego, upiornego dźwięku wydostającego się z piersi Elizabeth Tassel. Fancourt z otwartymi ustami spoglądał to na agentkę, to na detektywa. – Policja podejrzewała, że Quine panią szantażował – podjął Strike – ale zbyła ją pani wzruszającą historyjką o pożyczaniu mu pieniędzy na Orlando. Płaciła pani Owenowi przez ponad ćwierć wieku, prawda? Próbował ją sprowokować do mówienia, ale stała bez słowa i nadal wpatrywała się w niego ciemnymi, pustymi oczami przypominającymi dziury w jej nieładnej, bladej twarzy. – Jakimi słowami się pani określiła, kiedy jedliśmy lancz? – spytał Strike. – „Chodząca kwintesencja niewinnej starej panny”? Ale znalazłaś ujście dla swoich frustracji, prawda, Elizabeth? Wściekłe puste oczy gwałtownie spojrzały w stronę Fancourta, który lekko się poruszył. – Miło było dokonać gwałtu i mordu na wszystkich, których znałaś, Elizabeth? W jednej wielkiej eksplozji podłości i plugastwa zemścić się na wszystkich, przedstawić się jako niedoceniony geniusz, a przy okazji skrytykować każdego, kto ma bardziej udane życie miłosne, bardziej zadowalające... W ciemności zabrzmiał cichy głos i przez chwilę Strike nie wiedział, skąd dobiega. Był dziwny, nieznajomy, piskliwy i przesłodzony: głos, jaki według szalonej kobiety mógłby wyrażać niewinność, życzliwość. – Nie, panie Strike – szepnęła jak matka mówiąca sennemu dziecku, żeby nie siadało na łóżku, żeby się nie miotało. – Biedny, niemądry człowieku. Biedaku. Zmusiła się do śmiechu, który wprawił jej klatkę piersiową w falowanie i wywołał świszczenie w płucach. – Został poważnie ranny w Afganistanie – wyjaśniła Fancourtowi tym upiornym, śpiewnym głosem. – To chyba nerwica frontowa. Uszkodzenie mózgu, tak jak u małej Orlando. On wymaga pomocy. Biedny pan Strike. Świszczało jej w płucach, gdyż oddychała szybciej. – Powinnaś była kupić maskę, prawda, Elizabeth? – spytał Strike. Odniósł wrażenie, że jej oczy ciemnieją i powiększają się, źrenice rosną pod wpływem krążącej w niej adrenaliny. Wielkie, męskie dłonie zgięły się na kształt szponów. – Myślałaś, że wszystko masz opracowane, prawda? Sznur, przebranie, kombinezon dla ochrony przed kwasem. Ale nie zdawałaś sobie sprawy, że samo wdychanie oparów uszkodzi ci gardło. Zimne powietrze zaostrzało jej problemy z oddychaniem. W panice dyszała, jakby się podnieciła. – Moim zdaniem – powiedział Strike z wyrachowanym okrucieństwem – to wszystko dosłownie

doprowadziło cię do szaleństwa. Mam rację? W każdym razie lepiej miej nadzieję, że ława przysięgłych w to uwierzy. Takie zmarnowane życie. Interesy pójdą w diabły, nie masz mężczyzny, nie masz dzieci... Powiedzcie mi, czy kiedykolwiek doszło między wami dwojgiem do nieudanego zespolenia? – spytał otwarcie Strike, przyglądając się ich profilom. – Ten cały „sflaczały kutas”... Coś mi mówi, że Quine uwiecznił go w prawdziwym Bombyx Mori. Stali odwróceni tyłem do światła i nie mógł zobaczyć ich min, ale język ich ciała dał mu odpowiedź: gwałtowne odwrócenie się od siebie, żeby stawić mu czoło wyrażało ducha zjednoczonego frontu. – Kiedy to było? – spytał Strike, patrząc na ciemny zarys Elizabeth. – Po śmierci Elspeth? Tylko że wtedy zabrałeś się za Fenellę Waldegrave, co Michael? Zakładam, że przy niej nie miałeś kłopotów ze wzwodem? Elizabeth wydała z siebie zduszony okrzyk. Zupełnie jakby ją uderzył. – Na litość boską – warknął Fancourt. Był teraz zły na Strike’a. Strike zignorował ten ukryty wyrzut. Nadal pracował nad Elizabeth, prowokował ją, a jej świszczące płuca walczyły o tlen wśród padającego śniegu. – Musiałaś się naprawdę wkurzyć, kiedy Quine’a poniosło i zaczął krzyczeć o treści prawdziwego Bombyx Mori w River Café, prawda, Elizabeth? I to po tym, jak go ostrzegałaś, żeby nie puszczał pary z ust. – Pan jest szalony. Szalony – szepnęła, zmuszając się do uśmiechu. Jej duże, żółte zęby błysnęły pod oczami rekina. – Wojna nie tylko zrobiła z pana kalekę... – Jak miło – odparł Strike z uznaniem. – Wreszcie odezwała się ta agresywna suka, o której wszyscy mi opowiadali... – Kuśtyka pan po Londynie, próbując dostać się na łamy gazet – wysapała. – Jest pan taki sam jak biedny Owen, taki sam jak on... Uwielbiał prasę, prawda, Michael? – odwróciła się do Fancourta. – Czyż Owen nie kochał rozgłosu? Uciekał jak mały chłopczyk bawiący się w chowanego... – To ty zachęciłaś Quine’a, żeby się schował na Talgarth Road – przerwał jej Strike. – To był twój pomysł. – Nie będę tego dłużej słuchała – szepnęła. Zaświszczało jej w płucach, kiedy chwytając zimowe powietrze, podniosła głos: – Nie słucham pana, panie Strike, nie słucham! Nikt pana nie słucha, biedny głupiutki człowieku... – Powiedziałaś mi, że Quine jest łasy na pochwały – ciągnął Strike, zagłuszając piskliwe zawodzenie, którym próbowała mu przerwać. – Myślę, że już wiele miesięcy temu przedstawił ci plan fabuły Bombyx Mori i w jakiejś postaci występował tam obecny tu Michael. Nie w aż tak okrutnej jak Próżnowspaniały, ale pewnie miał problem z postawieniem masztu, co? „Zemsta za nas oboje”, hę? Tak jak się spodziewał, w tym miejscu wydała z siebie zduszony okrzyk i jej gorączkowe zawodzenie umilkło.

– Powiedziałaś Quine’owi, że Bombyx Mori brzmi wspaniale, że to będzie jego najlepsza książka, że odniesie olbrzymi sukces, ale powinien zachować jej treść w tajemnicy, żeby ustrzec się przed pozwem i zrobić większe wrażenie, kiedy zostanie wydana. A tymczasem pisałaś własną wersję. Miałaś mnóstwo czasu, żeby zrobić to, jak należy, prawda, Elizabeth? Dwadzieścia sześć lat pustych wieczorów. Mogłaś napisać wiele książek, przecież skończyłaś Oksford z bardzo dobrym wynikiem... Tylko o czym miałabyś pisać? Raczej nie żyłaś pełnią życia, prawda? Na twarzy Elizabeth Tassel błysnęła jawna wściekłość. Agentka zacisnęła dłonie w pięści, ale się opanowała. Strike chciał, żeby pękła, poddała się, ale oczy rekina najwyraźniej czekały na jego słabość, na szansę. – Stworzyłaś powieść w oparciu o plan morderstwa. Usunięcie wnętrzności i polanie zwłok kwasem wcale nie miało symbolicznego znaczenia, ich zadaniem było wykiwanie specjalistów z zakładu medycyny sądowej. Ale wszyscy odebrali to jak literacką inspirację. W dodatku udało ci się namówić tego głupiego, samolubnego drania, żeby pomógł ci zaplanować własną śmierć. Powiedziałaś, że masz wspaniały pomysł na zwiększenie rozgłosu i zysków: zainscenizujecie kłótnię w bardzo uczęszczanym miejscu, ty powiesz, że książka jest zbyt kontrowersyjna, żeby ją wydać, a potem on zniknie. Mówiłaś, że rozpuścisz plotki o treści książki, a kiedy Quine wreszcie pozwoli się znaleźć, wynegocjujesz mu dobre, wysokie honorarium. Tassel kręciła głową, jej płuca głośno pracowały, ale martwe oczy nie odrywały się od jego twarzy. – Dostarczył książkę. Odczekałaś kilka dni, do rocznicy spisku prochowego, żeby zapewnić sobie mnóstwo ładnych, odwracających uwagę hałasów, a potem wysłałaś kopie fałszywego Bombyx Mori do Fishera, żeby o książce mówiło więcej ludzi, do Waldegrave’a i obecnego tu Michaela. Odegraliście tę waszą publiczną kłótnię, a potem poszłaś za Quine’em na Talgarth Road... – Nie – powiedział Fancourt, najwidoczniej nie mogąc się powstrzymać. – Tak – odparł bezlitośnie Strike. – Quine nie zdawał sobie sprawy, że powinien się obawiać Elizabeth. Przecież razem z nim spiskowała na rzecz jego powrotu stulecia. Chyba nawet zapomniał, że przez te wszystkie lata cię szantażował, prawda? – spytał agentkę. – Po prostu nabrał zwyczaju proszenia cię o pieniądze i je dostawał. Wątpię, czy kiedykolwiek w ogóle rozmawialiście o parodii, która zniszczyła ci życie. I wiesz, co moim zdaniem się stało, kiedy wpuścił cię do środka? Wbrew własnej woli Strike przypomniał sobie tę scenę: ogromne sklepione okno, a pośrodku zwłoki ułożone jak do jakiejś makabrycznej martwej natury. – Myślę, że nakłoniłaś tego biednego, naiwnego, durnego narcyza, żeby zapozował do zdjęcia reklamowego. Klęczał? Czy bohater prawdziwej książki błagał, czy się modlił? A może związałaś go jak swojego Bombyxa? Pozowanie w sznurze na pewno by mu się spodobało, prawda? A ty z łatwością mogłabyś go zajść od tyłu i rozwalić mu głowę metalowym odbojem do drzwi. Pod osłoną pokazów sztucznych ogni ogłuszyłaś Quine’a, związałaś go, rozprułaś i... Fancourt wydał z siebie zduszony okrzyk przerażenia, ale Tassel znowu przemówiła śpiewnym

głosem, będącym karykaturą pocieszenia: – Powinien pan poszukać pomocy, panie Strike. Biedny pan Strike. Ku jego zaskoczeniu wyciągnęła wielką rękę, żeby ją położyć na jego zaśnieżonym ramieniu. Pamiętając, co zrobiły te dłonie, Strike instynktownie się cofnął i jej ręka powoli wróciła na swoje miejsce przy boku, gdzie zwisła, raz po raz zaciskając się w pięść. – Włożyłaś do torby flaki Owena i prawdziwy maszynopis – podjął detektyw. Przysunęła się tak bardzo, że znowu poczuł perfumy zmieszane ze stęchłym tytoniowym dymem. – Potem włożyłaś pelerynę i kapelusz Quine’a i wyszłaś. Poszłaś wrzucić czwartą kopię fałszywego Bombyx Mori przez skrzynkę w drzwiach Kathryn Kent, żeby poszerzyć grono podejrzanych i obciążyć kolejną kobietę, która miała to, czego tobie zawsze brakowało: seks. Towarzystwo. Przynajmniej jednego przyjaciela. Znowu zmusiła się do śmiechu, ale tym razem zabrzmiał jak chichot szaleńca. Wciąż zaciskała i rozluźniała palce. – Doskonale rozumiałby się pan z Owenem – szepnęła. – Prawda, Michael? Prawda, że cudownie by się rozumieli? Chore fantazje... Ludzie pana wyśmieją, panie Strike. – Dyszała bardziej niż kiedykolwiek, a z jej skupionej białej twarzy spoglądały martwe, puste oczy. – Biedny kaleka próbuje znowu poczuć smak sukcesu, goniąc za sławnym ojcem... – Ma pan jakieś dowody? – spytał ostro Fancourt pośród wirującego śniegu. W jego surowym tonie pobrzmiewało pragnienie, żeby w to wszystko nie wierzyć. To nie była żadna drukowana tragedia, żadna scena śmierci ubarwiona szminką aktorską. Tuż obok niego stała jego przyjaciółka z lat studenckich i bez względu na to, jak potoczyło się ich życie, myśl, że ta duża, niezgrabna, zauroczona nim dziewczyna poznana w Oksfordzie zmieniła się w kobietę zdolną do groteskowego morderstwa, była wręcz nie do zniesienia. – Tak, mam dowód – powiedział cicho Strike. – Drugą elektryczną maszynę do pisania, taki sam model jak ta Quine’a, zawiniętą w czarną burkę i kombinezon poplamiony kwasem solnym oraz obciążoną kamieniami. Kilka dni temu wyciągnął ją z morza pewien nurek amator, którego przypadkiem znam. Leżała u stóp znanych klifów w Gwithian: w Hell’s Mouth, miejscu uwiecznionym na okładce książki Gazeli Pengelly. Przypuszczam, że pani Pengelly pokazała ci to miejsce, kiedy u niej gościłaś, prawda, Elizabeth? Poszłaś tam potem sama z komórką, mówiąc jej, że musisz znaleźć lepszy zasięg? Elizabeth Tassel wydała z siebie upiorny, gardłowy jęk, jak mężczyzna uderzony pięścią w brzuch. Przez chwilę nikt się nie ruszał, a potem Tassel niezgrabnie się odwróciła i potykając się, pobiegła z powrotem w stronę klubu. Jasnożółty prostokąt światła zadrżał, a potem zniknął, kiedy drzwi otworzyły się i zamknęły. – Przecież nie może pan... – zaprotestował Fancourt, robiąc kilka kroków i gwałtownie spoglądając na Strike’a. – Musi ją pan zatrzymać! – Nie złapałbym jej, nawet gdybym chciał – powiedział Strike, rzucając niedopałek na śnieg. –

Kłopoty z kolanem. – Może zrobić cokolwiek... – Prawdopodobnie biegnie się zabić – przyznał Strike, wyjmując komórkę. Pisarz gapił się na niego. – Ty... ty zimny draniu! – Nie pan pierwszy mi to mówi – odparł Strike, wciskając przyciski komórki. – Gotowy? – powiedział do słuchawki. – No to ruszamy.

49 Niebezpieczeństwa jak gwiazdy – najjaśniej świecą w ciemności. Thomas Dekker, The Noble Spanish Soldier

Postawna kobieta minęła ludzi palących przed klubem i szła na oślep, ślizgając się trochę na śniegu. Na ciemnej ulicy zaczęła biec, łopocząc płaszczem z futrzanym kołnierzem. Zza zakrętu wyjechała taksówka z włączonym światłem na dachu i kobieta ją zatrzymała, szaleńczo wymachując rękami. Taksówka gładko zahamowała. Jej przednie reflektory tworzyły dwa stożki światła o konturach zniekształconych sypiącym śniegiem. – Na Fulham Palace Road – powiedział szorstki, głęboki głos przerywany szlochem. Taksówka powoli oddaliła się od krawężnika. Była stara, szklane przepierzenie pokrywały zadrapania i gdzieniegdzie plamy powstałe wskutek wieloletniego palenia papierosów przez właściciela. Elizabeth Tassel ukazywała się we wstecznym lusterku, kiedy przesuwało się po niej światło ulicznych latarni. Cicho popłakiwała w wielkie dłonie i cała się trzęsła. Kobieta za kierownicą nie spytała, co się stało, i bez słowa spoglądała nad pasażerką na ulicę z tyłu, gdzie widać było malejące postacie dwóch mężczyzn biegnących po zaśnieżonej drodze w stronę czerwonego sportowego samochodu w oddali. Taksówka skręciła w lewo na końcu drogi, a Elizabeth Tassel nadal płakała, chowając twarz w dłoniach. W czasie długiego oczekiwania kobieta za kierownicą cieszyła się, że ma czapkę, ale teraz swędziała ją od niej głowa. Taksówka pędziła po King’s Road, po grubej warstwie puszystego śniegu, który opierał się próbom kół rozgniecenia go na breję. Płatki śniegu wciąż bezlitośnie wirowały, sprawiając, że na drodze było coraz bardziej niebezpiecznie. – Źle pani jedzie. – Jest objazd – skłamała Robin. – Z powodu śniegu. Na chwilę napotkała spojrzenie Elizabeth we wstecznym lusterku. Agentka obejrzała się przez ramię. Czerwone alfa romeo było tak daleko, że zniknęło im z oczu. Tassel gorączkowo się rozglądała, patrząc na mijane budynki. Robin słyszała upiorne świszczenie w jej klatce piersiowej. – Jedziemy w przeciwnym kierunku. – Za chwilę skręcę – powiedziała Robin. Nie widziała, jak Elizabeth Tassel próbuje otworzyć drzwi, ale to usłyszała. Wszystkie były zablokowane. – Może mnie tu pani wypuścić – powiedziała agentka podniesionym głosem. – Niech mnie pani wypuści! – W taką pogodę nie złapie pani następnej taksówki – odparła Robin.

Liczyli na to, że Tassel będzie zrozpaczona i trochę później zauważy, dokąd jadą. Taksówka nie dotarła jeszcze nawet do Sloane Square. Do New Scotland Yardu zostały prawie dwa kilometry. Robin znowu zerknęła we wsteczne lusterko. Alfa romeo było maleńką czerwoną kropeczką w oddali. Elizabeth odpięła pas bezpieczeństwa. – Niech pani zatrzyma tę taksówkę! – zawołała. – Niech pani ją zatrzyma i mnie wypuści! – Nie mogę się tu zatrzymać – powiedziała Robin znacznie spokojniej, niż się czuła, gdyż agentka zsunęła się z siedzenia i jej wielkie ręce majstrowały przy przepierzeniu. – Muszę panią prosić, żeby pani usiadła... Część przepierzenia przesunęła się w bok. Elizabeth chwyciła czapkę razem z garścią włosów Robin i z jadowitą miną prawie zrównała się z nią głową. Spocone włosy Robin opadły jej na oczy. – Zostaw mnie! – Coś ty za jedna? – zaskrzeczała Tassel, potrząsając głową Robin za wciąż ściskane w dłoni włosy. – Ralph mówił, że widział, jak jakaś blondynka grzebie w kuble na śmieci. Coś ty za jedna!? – Puszczaj! – krzyknęła Robin, kiedy Tassel chwyciła ją drugą ręką za szyję. Dwieście metrów za nimi Strike ryknął do Ala: – Gazu, kurwa! Coś jest nie tak, popatrz... Jadąca przed nimi taksówka pędziła od krawężnika do krawężnika. – Na lodzie ten samochód zawsze był do dupy – jęknął Al, kiedy alfa wpadła w lekki poślizg, a rozpędzona taksówka skręciła w Sloane Square i zniknęła im z oczu. Tassel była już w połowie drogi do przedniej części taksówki i wydzierała się, nie zważając na poparzone gardło. Robin próbowała ją odepchnąć jedną ręką i utrzymać kierownicę. Z powodu włosów, śniegu i Tassel ściskającej jej szyję obiema rękami nie widziała, dokąd jedzie. Próbowała znaleźć hamulec, ale kiedy taksówka szarpnęła do przodu, Robin zdała sobie sprawę, że wcisnęła gaz. Nie mogła oddychać. Puściła kierownicę i usiłowała odsunąć coraz mocniej zaciskające się ręce agentki. Usłyszała krzyki przechodniów, samochód gwałtownie podskoczył, a potem rozległ się donośny brzęk szkła i metalu zderzających się z betonem i pas bezpieczeństwa boleśnie wpił jej się w ciało, gdyż taksówka się rozbiła. Robin odpływała, wszystko zrobiło się czarne... – Pieprzyć samochód, zostawmy go, musimy się tam dostać! – wrzeszczał Strike do Ala, zagłuszając zawodzenie alarmu sklepowego i krzyki rozproszonych gapiów. Al w mało elegancki sposób zatrzymał ślizgające się alfa romeo na środku ulicy, sto metrów od miejsca, w którym taksówka roztrzaskała okno wystawowe. Wyskoczył, a Strike usiłował wstać. Grupa przechodniów – niektórzy już świętowali Boże Narodzenie i gdy taksówka wjechała na chodnik, rozpierzchli się w smokingach – patrzyła w osłupieniu na Ala, który ślizgając się i o mało nie przewracając, biegł po śniegu w stronę rozbitego samochodu. Otworzyły się tylne drzwi taksówki. Elizabeth Tassel wyskoczyła ze środka i zaczęła biec. – Łap ją, Al! – ryknął Strike, wciąż brnąc przez śnieg. – Łap ją!

W Le Rosey była wspaniała drużyna rugby. Al przywykł do wykonywania poleceń. Po krótkim sprincie obalił Tassel na ziemię idealną szarżą. Gruchnęła na śnieg i rozległ się głuchy łoskot, któremu towarzyszyły głośne protesty licznych obserwujących to kobiet. Wyrywała się i klęła, ale mocno ją przyszpilił, odpierając wszelkie próby przyjścia ofierze z pomocą podejmowane przez rycerskich mężczyzn. Strike był głuchy i ślepy na to wszystko: biegł jakby w zwolnionym tempie, usiłując uniknąć upadku, i chwiejnym krokiem zbliżał się do złowrogo cichej i nieruchomej taksówki. Przechodnie, pochłonięci obserwowaniem Ala i jego szamoczącego się, klnącego jeńca, nie zaprzątali sobie głowy kierowcą taksówki. – Robin... Siedziała bezwładnie przechylona na bok, wciąż przypięta pasem. Na twarzy miała krew, ale kiedy wymówił jej imię, odpowiedziała mu niewyraźnym jękiem. – O kurwa... Już myślałem... Już myślałem... Plac wypełnił się wyciem policyjnych syren. Zagłuszyło ono alarm sklepowy i coraz liczniejsze protesty wstrząśniętych londyńczyków. Strike odpiął pas Robin, ale kiedy próbowała wysiąść z taksówki, delikatnie wepchnął ją z powrotem. – Zostań w środku – powiedział. – Wiedziała, że nie jedziemy do niej do domu – wymamrotała Robin. – Od razu zauważyła, że jadę w niewłaściwą stronę. – Nieważne – wysapał Strike. – Ściągnęłaś Scotland Yard do nas. Błyszczące jak diamenty światła mrugały na nagich drzewach wokół placu. Śnieg sypał na zebrany tłum, taksówkę sterczącą w stłuczonym oknie wystawowym i na sportowy samochód niechlujnie zaparkowany na środku drogi. Radiowozy zatrzymały się. Ich niebieskie światła połyskiwały na mieniącej się od szkła ziemi, a syreny ucichły, ustępując zawodzeniu alarmu sklepowego. Kiedy przyrodni brat Strike’a krzyczał, próbując wyjaśnić, dlaczego leży na sześćdziesięcioletniej kobiecie, wyczerpany detektyw z ulgą opadł w taksówce na miejsce obok partnerki, a potem, wbrew swojej woli i nakazom dobrego smaku, zaczął się śmiać.

Tydzień później 50 CYNTHIA: Jakże to, Endymionie? To wszystko było z miłości? ENDYMION: Owszem, pani, lecz później bogowie zesłali na mnie nienawiść kobiety. John Lyly, Endymion: or, the Man in the Moon

Strike nigdy wcześniej nie był w mieszkaniu Robin i Matthew w Ealing. Jego naleganie, żeby Robin wzięła wolne i doszła do siebie po lekkim wstrząśnięciu mózgu i podduszeniu, nie zostało dobrze przyjęte. – Robin – tłumaczył jej cierpliwie przez telefon. – I tak musiałem zamknąć agencję. Po całej Denmark Street rozpełzli się dziennikarze... Na jakiś czas przeniosłem się do Nicka i Ilsy. Nie mógł jednak wyjechać do Kornwalii, nie zobaczywszy się z nią. Kiedy otworzyła drzwi, stwierdził z zadowoleniem, że sińce na jej szyi i czole już zbladły, zmieniając kolor na jasnożółty i błękitny. – Jak się czujesz? – zaczął od progu, wycierając buty. – Wspaniale! – powiedziała. Mieszkanie było małe, ale wesołe i pachniało jej perfumami, na które wcześniej właściwie nie zwracał uwagi. Może tydzień niewąchania ich bardziej go na nie uwrażliwił. Robin poprowadziła go do salonu pomalowanego na kolor magnolii jak u Kathryn Kent i z zainteresowaniem zauważył, że na krześle leży okładką do góry egzemplarz Prowadzenia przesłuchań. W kącie stała mała choinka obwieszona białymi i srebrnymi ozdobami jak choinki na Sloane Square, które stworzyły tło prasowych zdjęć rozbitej taksówki. – Matthew już ochłonął? – spytał Strike, opadając na kanapę. – Nie mogę powiedzieć, że nigdy nie widziałam go szczęśliwszego – odrzekła z szerokim uśmiechem. – Herbaty? Wiedziała, jaką lubi: w kolorze kreozotu. – Prezent świąteczny – powiedział, kiedy wróciła z tacą, i podał jej niezaadresowaną białą kopertę. Otworzyła ją z zaciekawieniem i wyjęła plik zadrukowanych kartek zszytych zszywką. – Kurs detektywistyczny w styczniu – wyjaśnił Strike. – Żeby następnym razem nikt nie zauważył, jak wyjmujesz z kubła na śmieci worek z psim gównem. Roześmiała się. Była zachwycona. – Dziękuję. Dziękuję! – Większość kobiet spodziewałaby się kwiatów.

– Nie jestem taka jak większość kobiet. – Tak, zauważyłem – powiedział Strike, sięgając po herbatnika z czekoladą. – Zbadali już tę psią kupę? – spytała. – Ano zbadali. Pełno w niej ludzkich flaków. Rozmrażała je małymi porcjami. Znaleźli ślady w misce dobermana, a resztę w zamrażarce. – Boże – powiedziała Robin i zrzedła jej mina. – Geniusz przestępczy – podsumował Strike. – Zakradła się do gabinetu Quine’a i wrzuciła za biurko dwie własne zużyte taśmy do maszyny do pisania... Anstis raczył je teraz zbadać. Na żadnej nie ma śladów DNA Quine’a. Nigdy nie miał ich w ręku, ergo nigdy nie napisał tego, co na nich jest. – Anstis wciąż z tobą rozmawia? – Bardzo niechętnie. Ale trudno mu mnie spławić. Ocaliłem mu życie. – Domyślam się, że to komplikuje sprawę – przyznała Robin. – Więc policja uwierzyła w twoją teorię? – Teraz, kiedy już wiedzą, czego szukają, wszystko wydaje się oczywiste. Kupiła identyczną maszynę do pisania prawie dwa lata temu. Zamówiła burkę i sznur, zapłaciła kartą Quine’a i kazała to wszystko przesłać na Talgarth Road, kiedy w domu pracowali robotnicy. W ciągu tych wszystkich lat miała mnóstwo okazji, żeby zdobyć jego visę. Jego płaszcz wisiał w agencji, kiedy szedł się odlać... Mogła wyjąć portfel, kiedy spał pijany po przyjęciach, z których odwoziła go do domu. Znała go wystarczająco dobrze, żeby wiedzieć, że Quine nie ma głowy do takich rzeczy jak wyciągi z banku. Miała dostęp do klucza do domu przy Talgarth Road i mogła bez trudu dorobić zapasowy. Zajrzała tam w każdy kąt, wiedziała, że w domu jest kwas solny. Genialne, ale za bardzo skomplikowane – podsumował Strike, sącząc ciemnobrązową herbatę. – Podobno pilnują, żeby nie popełniła samobójstwa. Ale nie znasz jeszcze najbardziej chorego szczegółu. – Jest coś jeszcze? – spytała zaniepokojona Robin. Choć nie mogła się doczekać spotkania ze Strikiem, wciąż była trochę słaba po wydarzeniach poprzedniego tygodnia. Wyprostowała się i spojrzała mu prosto w twarz, szykując się na to, co za chwilę miała usłyszeć. – Zachowała tę cholerną książkę. Robin zmarszczyła brwi. – Jak to...? – Trzymała ją w zamrażarce razem z flakami. Kartki są poplamione krwią, bo niosła je w torbie razem z wnętrznościami. Prawdziwy maszynopis. Bombyx Mori Quine’a. – Ale... Dlaczego, na litość boską...? – Też chciałbym wiedzieć. Fancourt mówi... – Rozmawiałeś z nim? – Krótko. Doszedł do wniosku, że od początku podejrzewał Elizabeth. Założę się, że wiem, o czym będzie jego następna powieść. W każdym razie mówi, że Tassel nie była się w stanie zdobyć

na zniszczenie oryginalnego maszynopisu. – Na litość boską... Ze zniszczeniem autora nie miała najmniejszego problemu! – No tak, ale to jest literatura, Robin – odparł Strike z uśmiechem. – I wiesz co? Roper Chard bardzo chętnie wyda prawdziwą powieść. A Fancourt napisze wstęp. – Żartujesz? – Nie. Quine wreszcie będzie miał swój bestseller. Nie patrz tak na mnie – powiedział raźno Strike, kiedy z niedowierzaniem kręciła głową. – Jest wiele powodów do radości. Kiedy Bombyx Mori trafi na półki, Leonora i Orlando będą się tarzały w forsie. A skoro o nich mowa, mam dla ciebie coś jeszcze. Wsunął rękę do wewnętrznej kieszeni płaszcza leżącego obok na kanapie i podał Robin zwinięty w rulon rysunek, który tam trzymał. Robin rozłożyła go i uśmiechnęła się, a do jej oczu napłynęły łzy. Pod starannie napisanymi ołówkiem słowami: Dla Robin od kochającej Dodo, tańczyły dwa kędzierzawe aniołki. – Jak one się czują? – Wspaniale – powiedział Strike. Zjawił się w domu w Southern Row na zaproszenie Leonory. Matka i córka otworzyły drzwi, trzymając się za ręce, a na szyi Orlando jak zwykle dyndała Swawolna Małpka. – Gdzie jest Robin? – spytała Orlando z pretensją w głosie. – Chciałam, żeby przyszła. Narysowałam dla niej obrazek. – Pani miała wypadek – przypomniała jej Leonora, odsuwając się, żeby wpuścić Strike’a, ale wciąż mocno trzymała za rękę Orlando, jakby się bała, że ktoś znowu mógłby je rozdzielić. – Mówiłam ci, Dodo, pani zrobiła coś bardzo odważnego i miała wypadek samochodowy. – Ciocia Liz była niegrzeczna – powiedziała Orlando, zwracając się do Strike’a, kiedy szła tyłem korytarzem, wciąż trzymając mamę za rękę, ale cały czas wpatrując się w Strike’a czystymi zielonymi oczami. – To przez nią umarł mój tatuś. – Tak, no... ee... wiem – odrzekł Strike, czując znajome skrępowanie, które zawsze wywoływała w nim Orlando. Przy stole w kuchni zastał sąsiadkę Ednę. – Och, jakiś ty sprytny – powtarzała bez końca. – Ale czy to nie było okropne? Jak się czuje twoja biedna partnerka? Czy to nie było straszne? – Są takie miłe – powiedziała Robin, kiedy dość szczegółowo opisał tę scenę. Rozłożyła rysunek Orlando na stoliku kawowym między nimi, obok zaproszenia na kurs detektywistyczny, żeby móc podziwiać jedno i drugie. – A co u Ala? – Nie posiada się z cholernej radości – powiedział ponuro Strike. – Daliśmy mu mylne wyobrażenie o emocjach towarzyszących pracy zarobkowej. – Polubiłam go – odparła Robin z uśmiechem. – No tak, wiesz, miałaś wstrząśnięcie mózgu – powiedział Strike. – A Polworth jest w siódmym

niebie, że udało mu się narobić wstydu stołecznej policji. – Masz bardzo interesujących przyjaciół – zauważyła Robin. – Ile będziesz musiał zapłacić za naprawę taksówki taty Nicka? – Jeszcze nie dostałem rachunku – westchnął. Zjadł kilka herbatników, spojrzał na prezent, który dał Robin, i dodał: – Chyba będę musiał zatrudnić następną tymczasową, kiedy ty pójdziesz się szkolić na detektywa. – Chyba tak – przyznała Robin, a po chwili wahania dorzuciła: – Mam nadzieję, że będzie do kitu. Strike wstał ze śmiechem i sięgnął po płaszcz. – Bez obaw. Piorun nie uderza dwa razy w to samo miejsce. – Nikt cię tak nigdy nie nazywał? Masz przecież tyle ksywek – zastanawiała się, kiedy szli w stronę drzwi. – Niby jak? – Piorun. – Myślisz, że to prawdopodobne? – spytał, pokazując na swoją nogę. – No, wesołych świąt, partnerko. Przez chwilę w powietrzu wisiała myśl o uścisku na pożegnanie, ale Robin wyciągnęła rękę, udając prawdziwą twardzielkę. – Baw się dobrze w Kornwalii. – A ty w Masham. Zamiast wypuścić jej dłoń, szybko ją obrócił. Pocałował jej grzbiet, zanim Robin zdała sobie sprawę, co się dzieje. Potem uśmiechnął się, pomachał i wyszedł.

Podziękowania Pisanie jako Robert Galbraith to czysta przyjemność dzięki pomocy następujących osób. Dziękuję z całego serca: SOBE, Deeby’emu i Człowiekowi od Tylnych Drzwi, ponieważ bez was nigdy nie zaszłabym tak daleko. Następnym razem zaplanujmy jakiś napad. Davidowi Shelleyowi, mojemu niezrównanemu redaktorowi, niezłomnej podporze i pokrewnej osobowości INFJ za wspaniałą pracę oraz poważne traktowanie wszystkich ważnych spraw i śmianie się z całej reszty tak jak ja. Mojemu agentowi Neilowi Blairowi, który z radością zgodził się pomóc mi zrealizować ambicję zostania debiutującym pisarzem. Tacy ludzie jak Ty naprawdę zdarzają się raz na milion. Wszystkim pracownikom Little, Brown, którzy ciężko i z entuzjazmem pracowali nad pierwszą powieścią Roberta, nie mając pojęcia, kim on jest. Jestem szczególnie wdzięczna drużynie audiobooka, która wyniosła Roberta na pierwsze miejsce, jeszcze zanim został zdemaskowany. Lornie i Steve’owi Barnesom, dzięki którym mogłam się napić w The Bay Horse, obejrzeć grobowiec sir Marmaduke’a Wyvilla i dowiedzieć się, że nazwę rodzinnego miasta Robin wymawia się „Mass-am”, a nie „Masz-em”, co oszczędziło mi wielkiego wstydu w przyszłości. Fiddy Henderson, Christine Collingwood, Fionie Shapcott, Angeli Milne, Alison Kelly i Simonowi Brownowi, gdyż bez ich ciężkiej pracy nie miałabym czasu napisać Jedwabnika ani niczego innego. Markowi Hutchinsonowi, Nicky Stonehill i Rebecce Salt, gdyż w dużej mierze to właśnie dzięki nim wciąż mam stosunkowo równo pod sufitem. Mojej rodzinie, zwłaszcza Neilowi, za znacznie więcej, niż mogę wyrazić w kilku linijkach, ale tym razem przede wszystkim za to, że tak bardzo popierał pomysł krwawego morderstwa.

Przypisy [1] J. Gay, Opera żebracza, tłum. J. Żuławski [przypisy pochodzą od tłumaczki]. [2] W dniu, w którym zobaczyłem cię pierwszy raz, pomyślałem, że jesteś piękna... Źródło cytatu: Love You More : Words & Music by Oritsé Williams, Marvin Humes, Jonathan Gill, Aston Merrygold, Toby Gad & Wayne Hector © Copyright 2010 BMG FM Music Ltd., a BMG Chrysalis company/ BMG Rights Management UK Ltd., a BMG Chrysalis company / EMI Music Publishing Ltd. All Rights Reserved. International Copyright Secured. Reproduced by permission of Music Sales Limited/ Reproduced by permission of EMI Music Publishing Ltd, London W1F 9LD. [3] Chum (ang.) – koleś, ale także przynęta. [4] Tłum. J. Strzetelski. [5] Diddy (ang.) – cycuszek, suteczek. [6] Mówią, że to niedorzeczne, ale ja w ciebie wierzę, Święty Mikołaju... Źródło cytatu: Oh Santa!: Words and Music by Mariah Carey, Bryan Michael Paul Cox and Jermaine Mauldin Dupri © 2010, Reproduced by permission of EMI Music Publishing Ltd, London W1F 9LD © 2010 W.B.M. MUSIC CORP. (SESAC) AND SONGS IN THE KEY OF B FLAT, INC. (SESAC) ALL RIGHTS ON BEHALF OF ITSELF AND SONGS IN THE KEY OF B FLAT, INC. ADMINISTERED BY W.B.M. MUSIC CORP. © 2010 Published by Universal/MCA Music Ltd. [7] Katullus, Wiersz 76, tłum. A. Świderkówna. [8] Ben Jonson, Każdy w swoim humorze, tłum. J. Kydryński. [9] Katullus, Wiersz 77, tłum. A. Świderkówna.