To nie twoja wina - Kaja Platowska

Kaja Platowska

TO NIE TWOJA WINA

Spis treści

— 1 — — 2 — — 3 — — 4 — — 5 — — 6 — — 7 — — 8 — — 9 — — 10 — — 11 — — 12 — — 13 — — 14 — — 15 — — 16 — — 17 — — 18 — — 19 — — 20 — — 21 — — 22 —

— 1 —

W restauracji panował tłok. Patrycja biegała z tacą między stolikami i ze zgrozą obserwowała rosnącą kolejkę przy wejściu. Więcej klientów to więcej napiwków – powtarzała sobie w duchu, by się zmotywować. Pracowała już siódmą godzinę i bolały ją opuchnięte łydki. Sobotnia zmiana nigdy nie pozwalała na choćby chwilę wytchnienia. Ludzie chętnie rezygnowali z domowych posiłków, by po całym tygodniu gotowania zjeść coś smacznego na mieście. Wzięła z kontuaru tacę z gorącą pizzą wegetariańską i pieczywem czosnkowym, po czym ruszyła w stronę swojego rewiru. Nagle usłyszała brzęk tłuczonych talerzy. Odwróciła się i zobaczyła na podłodze mozaikę z rozmazanej pizzy, rozlanej coca-coli, kawałków warzyw i wędliny oraz szkła i porcelanowych skorup. Wśród tego wszystkiego leżał Wiktor. Obok stała elegancka blondynka w pasteloworóżowej garsonce. Energicznie otrzepywała spódnicę, jakby w ten sposób chciała usunąć powstałą właśnie plamę. Goście na chwilę zamilkli, zaintrygowani niecodziennym wypadkiem. Na moment w lokalu zapadła kompletna cisza. Zastanawiała się krótko, czy powinna najpierw zanieść gościom zamówione dania, czy raczej rzucić się na pomoc koledze. Kierownik sali na pewno będzie na niego wściekły. Wyobraziła sobie, jak Wiktorowi dostaje się za niezdarność, i poczuła w brzuchu ukłucie, jakby to dotyczyło bezpośrednio jej. Podjęła decyzję. Szybko podała pizzę do właściwego stolika i podeszła do kolegi, który już podnosił się z podłogi. – Gdzie pan ma oczy? – grzmiał towarzysz oblanej colą eleganckiej blondynki. Ubrany w pięknie skrojony ciemny garnitur i koszulę w cieniutkie paski sprawiał wrażenie człowieka, który wymaga od świata posłuszeństwa, wręcz służalczości. – Jak się nie umie chodzić, to należy sobie wybrać inną pracę! – denerwował się. – Do fabryki niech pan idzie, na taśmę. A nie między ludzi! Dość często, zwłaszcza w takich chwilach, miała szczerze dość kelnerowania, lecz musiała w jakiś sposób dorobić w trakcie studiów. Z czasem nauczyła się puszczać mimo uszu nieuprzejme uwagi i pretensje gości i szefa. Każdego dnia trafiał się ktoś, komu coś się nie podobało i kto głośno dawał temu wyraz. Starała się wykonywać swoje obowiązki jak najlepiej i nie przejmować się malkontentami. Za to przyjemnie było przyjmować podziękowania za dobrą obsługę. Skończyła drugi rok administracji na studiach dziennych i za niecały miesiąc miała zacząć naukę na trzecim roku. Znajomi czasem się dziwili, dlaczego wybrała taki nudny kierunek, ale ona dokładnie wiedziała, czego chce. Nie mogła sobie pozwolić na żadną archeologię, socjologię ani geografię, bo choć tego typu studia brzmiały o wiele bardziej interesująco, szansa na znalezienie po nich pracy była mniejsza. Wybrała administrację, ponieważ ten kierunek dawał spore możliwości zatrudnienia, co stanowiło priorytet. Mama nigdy nie narzuciłaby jej czegoś, czego nie chciałaby robić, ale Patrycja miała świadomość, że w duchu pochwala jej wybór i rozsądne myślenie o przyszłości. Poza tym znała siebie wystarczająco dobrze, żeby od razu wyeliminować wszelkie kierunki społeczne. Zdawała sobie sprawę, że do pracy z ludźmi raczej się nie nadaje.

Odnajdywała się wśród konkretnych zadań i jasno zdefiniowanych reguł. Odpowiadały jej ustalony porządek i przewidywalność działań. Myślała też o ekonomii, ale administracja wydała jej się mniej wymagająca. Na ekonomii mogłaby sobie nie poradzić, a nie chciała się narażać na takie ryzyko. Miała nadzieję kontynuować naukę na studiach drugiego stopnia i zdobyć tytuł magistra. Gdyby znalazła pracę pozwalającą jej na utrzymanie się i opłacenie studiów, była zdecydowana przejść na tryb niestacjonarny. – Boże, ale ty jesteś poukładana – powiedziała z zachwytem Malwina niedługo po tym, jak się poznały. Patrycja pomyślała wtedy, że w porównaniu z Malwą każdy wydaje się poukładany. – Ja nie mam zaplanowanego nawet dzisiejszego popołudnia. Poukładana czy nie, Patrycja zawsze pamiętała, że musi sobie w życiu radzić sama. Przyjaźniły się z Malwiną od pierwszego roku studiów, choć w początkowo Patrycja wcale nie czuła do niej sympatii. Widziała ładną dziewczynę o ciemnorudych włosach i dużych zielonych oczach, ubraną w firmowe ciuchy, na które jej samej nigdy nie byłoby stać, i sprawiającą wrażenie, jakby znalazła się na uczelni przez pomyłkę. Dopiero przy bliższym poznaniu okazało się, że to całkiem sympatyczna osoba, która w przepojone poczuciem odpowiedzialności życie Patrycji wprowadzała spontaniczność i uśmiech. – Kochanie, daj spokój – protestowała tymczasem nieśmiało oblana colą kobieta. – Przecież nic się nie stało. – Jak to nic się nie stało?! Jak ty wyglądasz przez tego ciamajdę?! – Jej towarzysz wciąż był nastawiony bojowo i nie zamierzał odpuścić. Patrycja zaczęła zbierać z podłogi resztki jedzenia i kawałki rozbitej szklanki. – Cholera! – zaklęła pod nosem, gdy szkło rozcięło jej palec. Spieszyła się, chcąc jak najszybciej posprzątać pobojowisko. – Bardzo państwa przepraszam – kajał się Wiktor, wycierając ręce o białą koszulę, umazaną czerwonym sosem. – Naprawdę przepraszam. – Przepraszam, przepraszam – przedrzeźniał go rozjuszony klient. – Co mi po pana przeprosinach! W tej samej chwili pojawił się przy nich Robert, kierownik sali. Spiorunował Wiktora wzrokiem, po czym z przyklejonym do twarzy uśmiechem zwrócił się do klientów: – Szanowni państwo, z całego serca przepraszam za ten niefortunny incydent. Proszę pozwolić, że zaproponuję państwu nasz najlepszy stolik i rekompensatę za wszelkie niedogodności – wyrecytował jednym tchem. – No, ja myślę – odparł mężczyzna. – W przeciwnym razie byłbym zmuszony złożyć skargę na niekompetencję personelu! Robert dwoił się i troił, by załagodzić sytuację. Patrycja słyszała, że oferuje obiad na koszt firmy i prowadzi parę w stronę środkowego boksu, uchodzącego za najbardziej atrakcyjny. Podeszła do kolegi, który stał z nieszczęśliwą miną, nie bardzo wiedząc, co robić. Miał naprawdę pecha. – Nic ci się nie stało? – zapytała troskliwie. – Jesteś jedyną osobą, którą obchodzę ja, a nie zmarnowana pizza – próbował żartować, choć w jego głosie wyczuła silne napięcie. – Daj spokój, ten facet to gbur – skomentowała. – Niech się udławi tą swoją lemoniadą. Przecież nie zrobiłeś tego specjalnie.

– Oczywiście, że nie, ale już drugi raz w tym miesiącu upuściłem tacę. Robert mnie zabije albo zwolni – zamartwiał się Wiktor. – Teraz o tym nie myśl. Idź się przebrać. Dokończę sprzątanie. – Skaleczyłaś się. – Nic mi nie będzie. Zmiataj stąd, wszyscy patrzą. – Przychodzicie tu na pogaduszki czy do pracy? – usłyszała za sobą wściekły głos kierownika sali. – Ruszać się. Mamy komplet! Nie będę tolerować takich wpadek. Wiktor, na zaplecze! Patrycja bez słowa wróciła do swoich obowiązków. Przez trzy miesiące wakacji pracowała jako kelnerka w pizzerii. Czasem brała wolne, by pojechać w odwiedziny do domu – do mamy i młodszego brata; zazwyczaj w tygodniu, bo w weekendy zawsze było więcej pracy i lepsze napiwki, z których nie chciała rezygnować. *** – Dzień dobry – powiedziała niepewnie do słuchawki kilka dni później. – Dzwonię w sprawie ogłoszenia o wynajmie pokoju. Czy to aktualne? – Tak – potwierdził zdecydowany męski głos. – Pokój w trzypokojowym mieszkaniu w bloku. – Czy mogłabym się umówić na oglądanie? – Oczywiście. Jutro o dziesiątej? Spojrzała na kartkę z odręcznie napisanym numerem, którą przed chwilą dostała od Wiktora. – Pati, mam coś dla ciebie – oznajmił, kiedy tylko weszła do restauracji na poranną zmianę kilka dni po niefortunnym incydencie z upuszczoną tacą. – Numer telefonu. – Jaki znowu numer telefonu? – No, przecież szukasz mieszkania. Zauważyłem ogłoszenie w necie, więc spisałem dla ciebie – odparł, wycierając kieliszek do wina. – Aaa – ucieszyła się. Miło, że o niej pomyślał. – Dzięki. Myślisz, że to jakaś sensowna oferta? – Tak mi się wydaje. Zadzwoń i wypytaj. Wzięła kartkę, wyjęła komórkę i od razu spróbowała się połączyć. Nie chciała tego odkładać na kolejny dzień ani liczyć na to, że podczas zmiany trafi jej się wolna chwila. Zaczęła szukać mieszkania w połowie sierpnia. Ogłoszeń było sporo, ale albo cena znacznie przekraczała jej możliwości, albo nie odpowiadała jej lokalizacja, albo już na pierwszy rzut oka mieszkanie nie nadawało się do użytku. Do rozpoczęcia roku akademickiego zostały dwa tygodnie, a ona wciąż nie miała gdzie mieszkać. Gdy dzwoniła pod kolejny numer i umawiała się po raz nie wiadomo który na oględziny, czuła zmęczenie i frustrację. Na początku poszukiwania wydawały się ekscytujące. Wyobrażała sobie, że będzie chodzić po mieście z listą lokali i z uśmiechem notować na marginesie uwagi. Rzeczywistość wcale nie była taka kolorowa. Teraz chciała jak najszybciej mieć tę sprawę z głowy. Czasem oglądała mieszkania sama, czasem w towarzystwie Malwiny. Beata, jej druga przyjaciółka, wyjechała na obóz językowy, a ostatni miesiąc wakacji miała spędzić na wsi u

babci. Nie mogła więc pomóc. Patrycji brakowało jej mądrych opinii i spostrzegawczości. W wielu sytuacjach wsparcie Beaty okazywało się ogromnie cenne. – Beata zaraz by ci rozpisała plan wydatków na cały rok i wypytała o szczegóły umowy. Ja mogę tylko powiedzieć, że ściany mają fatalny kolor i że w łazience nie ma się gdzie ruszyć. Jakie masz plany na wieczór? Nie mówiłam ci, jakiego wczoraj widziałam faceta! Marzenie! Do takiego ciała mogłabym wzdychać codziennie! Malwina była wiecznie rozmarzona i roztrzepana. Czasem Patrycja zastanawiała się, co ktoś taki jak Malwa robi na administracji – kierunku, który wymagał dobrej organizacji pracy i systematyczności. Mimo to bardzo lubiła przyjaciółkę. Może właśnie dlatego, że zazdrościła jej tej beztroski. Beata, spokojna, cicha i pracowita, perfekcjonistka z natury, stanowiła całkowite przeciwieństwo Malwiny. Nie przywiązywała wagi do swojego wyglądu i wzruszała ramionami na każdą sugestię Malwy, żeby zainwestowała w nową sukienkę i wizytę u fryzjera, który ułożyłby jej piękne blond włosy, zwykle związane w zwykły koński ogon. – Po co mi trzy bluzki na tę samą pogodę? – dziwiła się Beata, na co Malwina teatralnymi ruchami odgrywała atak serca. Egzaltowane gesty stanowiły jej specjalność. Dziewczyny były sobie bardzo bliskie i spędzały razem dużo czasu. Pomimo ewidentnych różnic charakteru potrafiły się dobrze porozumieć. Dzięki temu, że były tak odmienne, mogły się wzajemnie uzupełniać i uczyć od siebie. Patrycja wróciła myślami do rozmowy telefonicznej. – Dobrze. Czy mógłby mi pan podać dokładny adres? Przycisnęła komórkę ramieniem do ucha, by zapisać numer domu i mieszkania. – Kopernika sześćdziesiąt siedem przez siedemnaście. Pożegnała się i rozłączyła. Pomyślała, że pewnie i tym razem nic z tego nie wyjdzie. Złożyła kartkę na pół i wsunęła do kieszeni spodni. – Myślisz, że to coś ciekawego? – zapytał Wiktor. – Jutro idę obejrzeć. Sądziłam, że znalezienie mieszkania pójdzie łatwiej – wyznała. – Dobra, teraz do roboty! – Widzimy się jutro na popołudniówce, tak? – Tak. Lubiła pracować z Wiktorem, rok od niej starszym studentem germanistyki. Zawsze sobie pomagali, bez problemu potrafili się dogadać i nie obchodziła ich niezdrowa rywalizacja, w jaką czasem angażował się personel pizzerii. Uważali siebie za dobrych kumpli i Patrycja była Wiktorowi wdzięczna, że nie próbuje niszczyć tej relacji flirtem. Przez pierwszy rok mieszkała w akademiku, bo tylko takie rozwiązanie wchodziło w grę ze względów finansowych. Dostawała stypendia socjalne i naukowe, lecz nie były to duże kwoty. Każdą chwilę, której nie spędzała na uczelni, poświęcała na zarabianie. Nie wybrzydzała. Szła wszędzie tam, gdzie potrzebowano rąk do pracy. Choć nieraz padała na twarz po zarwanej nocy, wiedziała, że musi wytrzymać. Od początku miała świadomość, że studia wiążą się z wyrzeczeniami, i w duchu dziękowała mamie, która przeprowadziła z nią wiele rozmów na ten temat i przygotowała na wysiłek. Koleżanki i koledzy z roku cieszyli się czasem wolnym, wyjazdami do domu. Ona musiała pracować, żeby nie tylko zarobić na siebie, lecz także w miarę możliwości pomóc mamie.

Trzeci rok studiów miał się wiązać ze zmianami. Wreszcie mogła sobie pozwolić na wynajęcie mieszkania. Marzyła o tym od dwóch lat. Teraz przyszłość rysowała się jej w optymistycznych barwach.

— 2 —

Wyszły z windy na piątym piętrze bloku na Kopernika. Przy schodach stał starszy mężczyzna w wygniecionych, spłowiałych spodniach, flanelowej koszuli bordo, wełnianej kamizelce i znoszonych kapciach. Z kieszeni spodni wystawała mu plastikowa rączka śrubokrętu. Malwina spojrzała wymownie na Patrycję, najwyraźniej wątpiąc w powodzenie przedsięwzięcia, ale nie powiedziała ani słowa. Odgarnęła ciemnorudy lok, który spadł jej na czoło z upiętego na czubku głowy koczka. Możliwe, że to tylko sąsiad, który z powodu demencji czy innego zaburzenia wystaje pod cudzymi drzwiami. Głos, który słyszała w telefonie, gdy zadzwoniła pod numer z ogłoszenia, należał do kogoś zdecydowanie młodszego. – Pani na oglądanie mieszkania? – zapytał mężczyzna i tym samym rozwiał jej wątpliwości. Patrycja odpowiedziała skinieniem głowy. – Zapraszam. Malwina rzuciła jej przerażone spojrzenie, kurczowo ściskając ją za łokieć, prawdopodobnie w przeświadczeniu, że zaraz staną się ofiarami szalonego dziadka, grasującego po bloku ze śrubokrętem i polującego na młode studentki. Patrycja przełknęła ślinę. Byłoby głupio tak nagle się odwrócić i uciec, ruszyła więc odważnie naprzód. Weszły za starszym panem do mieszkania. Niemal od razu Patrycja poczuła, że chciałaby tu zamieszkać. Odpowiadała jej lokalizacja, podobało się wyposażenie pokoju. Przedpokój nie był duży, lecz z powodzeniem mieścił półki na buty, szafę, lustro oraz wieszaki na płaszcze i kurtki. Z przedpokoju wchodziło się do pozostałych pomieszczeń. Na wprost do łazienki, na lewo do kuchni i jednego pokoju, a na prawo, za małym załomem, do pozostałych dwóch. – To jest to mieszkanie – oznajmił starszy pan. A niby co miałoby to być? – pomyślała ironicznie Patrycja. Malwina stała za nią, nadal ściskając ją za łokieć, jakby chciała ją pierwszą wystawić na ewentualny atak. Patrycja czuła na karku jej oddech. W mieszkaniu panowała cisza, można więc było przypuszczać, że poza nimi nikogo tam nie ma. To głupie, skarciła się w duchu Patrycja za to, że udzielała się jej panika Malwiny. – Tu są trzy pokoje – kontynuował starszy pan. – Dwa zajęte. Wolny jest ten przy kuchni. – Machnął ręką w głąb mieszkania. – Dla jednej osoby – dodał, mierząc przyjaciółki uważnym spojrzeniem. – To ja szukam pokoju – wytłumaczyła pospiesznie Patrycja. – Koleżanka przyszła dla towarzystwa. – Mieszkają tu trzy osoby, studenci. Może pani zajrzeć do ich pokoi. – Powolnym krokiem ruszył przed siebie. – To jest kuchnia. Patrycja weszła do podłużnego pomieszczenia z żółtymi ścianami. W oknie bez firanki z drewnianego karnisza zwisał na sznurku niewielki słomiany aniołek w białej sukience. Podłogę pokrywały brązowe płytki w nieokreślony wzorek. Jasnożółta zabudowa ładnie komponowała się z kolorem ścian. – Tu jest łazienka – oprowadzał dalej starszy pan.

Malwina nareszcie uwolniła jej rękę, nie przestała jednak rzucać Patrycji przerażonych, ukradkowych spojrzeń. Patrycja oczyma duszy widziała już, jak przyjaciółka opowiada na uczelni o dramatycznych wydarzeniach i napadzie, z którego cudem uszły z życiem. Malwina często koloryzowała rzeczywistość, tworząc barwne historie i niestworzone opowieści, którymi żyła jeszcze kilka dni po wydarzeniach, mających zupełnie pospolity przebieg. Patrycja zajrzała do wskazanego przez starszego mężczyznę niewielkiego pomieszczenia. Zobaczyła: kabinę prysznicową, białą szafkę z umywalką, pralkę i sedes. Nad umywalką wisiało lustro w plastikowej brązowej ramie, a pod nim szklana półka. Wszędzie widziała ślady użytkowania tego miejsca przez pozostałych lokatorów: mydło, kosmetyki, szczoteczki do zębów, proszek do prania. Wszystko wyglądało schludnie. Zero zacieków, pleśni czy zastałego brudu, które zdarzyło jej się widzieć w oglądanych wcześniej mieszkaniach. – Czy mogłabym zobaczyć pokój? – zapytała. Mężczyzna zbliżył się do białych drzwi z matowym przeszkleniem i otworzył je na oścież. – Proszę. Weszła do pokoiku z zielonymi ścianami i od razu w myślach zaczęła go urządzać. Pokój w domu rodzinnym właściwie nigdy nie wyglądał tak, jak by tego chciała. Dzieliła go z młodszym bratem, więc musiała zaakceptować bałagan, porozrzucane zabawki i skarpetki ze Spidermanem wymieszane w szufladzie z jej bluzkami. Brakowało jej intymności, samotności i choćby pięciu minut ciszy na poczytanie książki. W akademiku było podobnie. Patrycja marzyła, żeby ta wielka zmiana, jaka miała nastąpić w jej życiu, wreszcie zapewniła jej prywatność, większą samodzielność i swobodę decydowania. Panowanie nad choćby niewielką przestrzenią zarezerwowaną wyłącznie dla niej wydawało jej się ważnym elementem budowania kontroli nad swoim życiem. Teraz, patrząc na wąski tapczanik bez pościeli, wyobraziła sobie, jak siedzi na nim zawinięta w koc i pochłonięta lekturą – i z nikim nie musi rozmawiać. – Mieszkanie jest w pełni wyposażone. Do dyspozycji: pralka, lodówka, piekarnik. Trzysta złotych za pokój plus rachunki do podziału na wszystkich. – Starszy pan ubiegł jej pytanie o koszty. Spojrzała na Malwinę. Szukała u niej potwierdzenia. Właściwie była już zdecydowana. Malwina ostentacyjnie machnęła głową w kierunku kuchni, dając jej do zrozumienia, że powinny pogadać. – Mogę pana przeprosić na chwilkę? – odezwała się Patrycja. – Proszę bardzo. Mam w łazience zawias do przykręcenia. Zostały same. – I co? – zapytała szeptem Patrycja, bo chciała wiedzieć, czy Malwina podziela jej zachwyt. – Nie jest źle – odpowiedziała Malwina ostrożnie. – Ej, liczyłam na trochę większy entuzjazm. – Patrycja nie kryła rozczarowania. – Ładne mieszkanie, umeblowane, za sensowne pieniądze. – Wiesz, że ja zupełnie sobie nie wyobrażam mieszkania z obcymi ludźmi. Wspólne rzeczy, pilnowanie, co moje, a co nie. I nie wiadomo, z kim przyjdzie ci się użerać. Malwina, jedynaczka, mieszkała z ojcem i matką. Nie musiała się martwić o pieniądze.

Ojciec biznesmen i matka ordynatorka interny w szpitalu razem z nią zajmowali dwustumetrowy dom na uroczym osiedlu w północnej części miasta. – Przypominam ci, że szukamy mieszkania dla mnie. – Na pewno lepsze niż to, które oglądałyśmy poprzednio. – Wiesz, mnie się tu podoba. Chyba się zdecyduję – oznajmiła Patrycja odważnie. – I zobacz, właściciel sam naprawia usterki. – Najważniejsze, żeby tobie się podobało. Jeśli jesteś przekonana, a widzę, że jesteś, to się decyduj. Zawsze możesz się wynieść, gdyby coś ci nie pasowało, nie? – No właśnie – odpowiedziała, choć w tej chwili do głowy jej nie przychodziło, co by jej mogło nie pasować. Zajrzała do łazienki, w której starszy pan kończył naprawiać obluzowane drzwi szafki. – Wezmę ten pokój – powiedziała. Mężczyzna dokręcił śrubkę i dopiero wtedy się odwrócił. – Dobrze. Ale szczegóły musi pani dogadać z moim synem. To on jest właścicielem. Niech pani do niego zadzwoni. Ja tylko pokazuję mieszkanie. Umowami i pieniędzmi się nie zajmuję. – Rozumiem. Zadzwonię do niego jeszcze dzisiaj. Miała ogromną ochotę zapytać go o te kapcie, ale nie chciała być nieuprzejma. W sumie, co ją obchodzi, co ma na nogach ojciec faceta, od którego będzie wynajmować mieszkanie. Może sobie biegać po mieście, w czym chce. – Dziękuję – powiedziała na pożegnanie. Wyszły na ulicę. Końcówka września była w tym roku wyjątkowo ciepła i słońce odcinało się białożółtym blaskiem na tle bezchmurnego nieba. Mimo wczesnej pory Patrycja była spocona i czuła się nieświeżo. – No to masz gdzie mieszkać. Czy możemy to oblać? – Malwina nawet najmniejszą okazję zawsze chciała oblewać. – Muszę odreagować stresy. – Jakie stresy? – zdziwiła się Patrycja, bo nie znała nikogo bardziej wyluzowanego niż Malwina. – Przecież było niebezpiecznie! – oburzyła się koleżanka. – Mogło nam się coś stać. Myślisz, że ktoś by usłyszał nasze wołanie o pomoc? – Malwa, jesteś niemożliwa. – Patrycja zaczęła się śmiać. – Oglądasz za dużo horrorów. – To co, świętujemy? – Malwina nie ustępowała. – Poczekaj, aż dostanę klucze i podpiszę umowę. Do przeprowadzki musisz mnie jeszcze znosić. – Uśmiechnęła się. We wrześniu Patrycja zamieszkała u Malwiny. Dzięki gościnności przyjaciółki nie musiała codziennie dojeżdżać do miasta, co oznaczałoby dla niej dodatkowe koszty, jeśli nie chciała przez kolejny miesiąc nocować w akademiku. Od kiedy podjęła decyzję o zmianie mieszkania, nie mogła tam wytrzymać. Wieczorem zadzwoniła do właściciela i umówiła się na następny dzień, by dopełnić formalności. Tym razem w mieszkaniu numer siedemnaście powitał ją przystojny mężczyzna w eleganckim ciemnoszarym garniturze. Był wysoki, dobrze zbudowany. Na palcu jego prawej ręki połyskiwała złota obrączka, nadgarstek lewej zdobił drogi zegarek na bransolecie. Miał szpakowate włosy i widoczne zakola. Wydał jej się dziwnie znajomy.

Dzięki dobrej pamięci do twarzy często miała wrażenie, że kogoś już gdzieś widziała, choć nie potrafiła określić dokładnie, gdzie i w jakich okolicznościach. – Piotr Dębski – przedstawił się i wyciągnął do niej rękę. Poczuła intensywny zapach wody kolońskiej. Elegancja mężczyzny trochę ją onieśmielała. – Patrycja Mikoluk – odwzajemniła mocno uścisk, by nie dać po sobie poznać, że czuje się skrępowana. Usiedli przy stole w kuchni. – Mogę zapytać, jak to się stało, że ta oferta jest ciągle aktualna, chociaż rok akademicki zaraz się zacznie? – Osoba, która miała tu zamieszkać, zrezygnowała. Tu jest umowa. – Położył przed nią dokument, jakby chciał zaznaczyć, że to koniec wyjaśnień. I w tym momencie przypomniała sobie, skąd zna tego mężczyznę. Naprzeciwko niej siedział pieklący się klient z restauracji, na którego żonę Wiktor wylał colę. Co za farsa, pomyślała. Gdyby tylko kumpel z pracy wiedział, czyj numer jej przekazał! Pozostało jej jedynie wierzyć, że wybuchy agresji tego faceta nie stanowiły normy i nie będzie miała z nim żadnych trudności. Zaczęła czytać umowę, szukając kruczków i pułapek, które mogłyby wpakować ją w kłopoty. Niczego niejasnego nie znalazła, złożyła więc podpis u dołu drugiej strony i jeden egzemplarz wzięła dla siebie. Przecież nie będę z tym człowiekiem mieszkać, uspokoiła samą siebie. – W razie jakichkolwiek problemów proszę do mnie dzwonić, ale jestem adwokatem, dosyć zapracowanym, i wolałbym, żeby nie robiła pani tego zbyt często – powiedział. Zabrzmiało to trochę obcesowo. Możliwe jednak, że była już do niego uprzedzona z powodu incydentu w pizzerii. – Zresztą na trzecim piętrze mieszkają moi rodzice i gdyby coś się działo, zawsze można się do nich zwrócić. W sprawie drobnych napraw tylko do mojego ojca. Ja nie mam czasu na takie drobiazgi. To by wyjaśniało kapcie starszego pana i śrubokręt w kieszeni spodni, pomyślała. – Tu ma pani klucze do drzwi wejściowych i klatki schodowej. Od pierwszego może się pani wprowadzać. – Czy mogłabym przywieźć swoje rzeczy w weekend? Pierwszy wypada w poniedziałek, zaczynam zajęcia na uczelni i nie chciałabym tracić dnia na przeprowadzkę – poprosiła, lecz zaraz pożałowała swoich słów. Jeszcze tego brakowało, żeby na samym początku go zdenerwować. Odezwały się w niej nieśmiałość i niechęć do zawracania ludziom głowy własnymi sprawami. Piotr Dębski przez chwilę się zastanawiał, po czym jego twarz rozjaśnił całkiem sympatyczny uśmiech. – Niech będzie moja strata. Może się pani wprowadzić w sobotę. No proszę, nie jest taki zły, ucieszyła się, wyobrażając sobie wspólne układanie rzeczy z Malwiną i Beatą, która lada dzień miała wrócić ze swoich wojaży. W tej chwili była nawet w stanie usprawiedliwić zachowanie Dębskiego w pizzerii. To naturalne, że zdenerwował się wypadkiem, w którym ucierpiała jego żona, a właściwie jej elegancka spódnica. Czuła się podekscytowana wynajęciem mieszkania, a zniechęcenie wynikające z długich i

żmudnych poszukiwań ustąpiło miejsca lekkości ducha i radości. Sam wyjazd z domu na studia był dla niej przygodą i ważnym krokiem ku dorosłości. Teraz, gdy będzie miała własny pokój, całkowicie się usamodzielni. Wszystko zaczyna się nieźle układać, pomyślała. Od razu zadzwoniła z dobrą wiadomością do mamy. Szczebiotała jak po zdanym egzaminie i obiecała wkrótce przyjechać do domu. Nie znała jeszcze rozkładu zajęć na uczelni ani grafiku w pracy. Dotychczas pracowała za barem w jednej ze studenckich dyskotek, w weekendy dorabiała dodatkowo na promocjach. Jako osoba nieśmiała szczerze nie cierpiała tej roboty, ale przynamniej nie kolidowała ona z planem zajęć. Zostając w pizzerii, musiałaby opuszczać zbyt wiele godzin na uczelni. Na sobotę specjalnie wzięła wolne. Zamieniła się z Wiktorem. Te godziny musiała odpracować w październikowy poniedziałek. Choć czekało ją sporo obowiązków, czuła, że sobie poradzi. Wiedziała, że pogodzenie studiów, pracy, zarabiania na mieszkanie i wyjazdów do domu będzie ją kosztowało sporo energii i wymagało dobrej organizacji, była jednak pewna, że się uda. Była też bardzo ciekawa, z kim przyjdzie jej dzielić mieszkanie co najmniej przez najbliższy rok akademicki. W tym przemyślanym planie nie zostawiła sobie żadnego marginesu na porażkę. Z domu rodzinnego wyniosła bowiem zasadę: człowiek powinien radzić sobie sam bez względu na wszystko. *** W mieszkaniu ktoś był, gdy w poniedziałek wróciła z pracy. Zdejmując buty w przedpokoju, usłyszała chichot, poczuła też zapach sosu pomidorowego. Zajrzała do kuchni. Zobaczyła tam pucołowatą blondynkę, która próbowała wydostać się z objęć sporo od niej wyższego chudego chłopaka z włosami do ramion. Blondynka wymachiwała drewnianą łyżką, chłopak robił uniki. Obydwoje zaśmiewali się z tego udawanego pojedynku i nawet nie zauważyli, że ktoś wszedł do mieszkania. – Cześć – przywitała się Patrycja, lecz zrobiła to chyba zbyt cicho. – Cześć – powtórzyła trochę głośniej. Przestali się przepychać i oboje bacznie na nią spojrzeli. – Czeeść – odpowiedziała przeciągle dziewczyna. – Jestem Jagoda. A to Przemek. Mieszkasz w zielonym pokoju? – Jeśli mówisz o tym z zielonymi ścianami, to tak. Mam na imię Patrycja. – Co studiujesz? – Administrację, a wy? – Drugi rok antropologii. – Przemek wskazał palcem Jagodę. – A ja trzeci rok informatyki. – Wiesz, co i jak? W lodówce każdy ma swoją półkę. W tej szafce obok też. Naczynia są wspólne. Każdy po sobie sprząta, oczywiście. Pranie wolno nam robić dwa razy w tygodniu, więc musimy się jakoś dogadywać. Płacimy do dziesiątego każdego miesiąca właścicielowi do ręki. On zawsze mówi, ile wyszło za rachunki – wyrzuciła z siebie Jagoda jednym tchem, jakby była przyzwyczajona do oprowadzania nowych lokatorów. Patrycja wciąż jeszcze czuła się niepewnie.

Malwina, która zupełnie nie rozumiała entuzjazmu przyjaciółki, przewiozła wszystkie jej rzeczy swoim samochodem w sobotę koło południa, Beata wpadła chwilę potem. Zamiast zgodnie z pierwotnym planem zająć się rozpakowywaniem ubrań, spędziły kilka godzin na pogaduszkach. Kiedy za dziewczynami zamknęły się drzwi, Patrycja została w mieszkaniu sama z zaklejonymi kartonami. Wzięła głęboki oddech i usiadła na tapczaniku. Miała wreszcie miejsce tylko dla siebie. Pokój – choć podłużny i nieustawny – dla niej był namiastką raju. Nad tapczanikiem wisiała drewniana półka. Na przeciwległej ścianie stała szafa, obok regał z kilkoma półkami. Do tego stolik i jedno krzesło. Wyposażenie pokoju było dla Patrycji istotne, bo nie mogła sobie pozwolić na zakup własnych mebli. Te, choć mocno zużyte, zupełnie jej wystarczały. Pod parapetem w jednym miejscu odchodziła farba, ale nie rzucało się to w oczy. Zielone ściany zlewały się z żaluzjami tego samego koloru. Odsłoniła je i spojrzała za okno, z którego rozpościerał się widok na plac zabaw, niewielki skwerek, parking i kolejne bloki. Z namaszczeniem rozpakowywała swoje rzeczy. Kilka książek i skryptów, ubrania i buty, koc, zmiana pościeli, poduszka, ręcznik, ramka ze zdjęciem mamy i brata, trochę innych drobiazgów. To wszystko działo się w weekend, a teraz stała w progu kuchni i, patrząc na współlokatorów, miała nadzieję, że już niedługo będzie się tutaj czuła równie swobodnie jak oni. – Długo tu mieszkacie? – zagadnęła. – Drugi rok – wymruczał chłopak, mieszając coś w garnku. – Kto zajmuje trzeci pokój? Pierwszego dnia, korzystając z nieobecności współlokatorów, zajrzała ponownie do pozostałych pokoi. Nie chciała wchodzić do środka, rozejrzała się więc, stojąc w progu. W większym stały rozkładana kanapa, dwa biurka, szafa, na podłodze walało się mnóstwo pudeł po sprzęcie elektronicznym. Ściany były pomalowane na mdły żółty kolor. Wielką tablicę korkową wiszącą nad łóżkiem zdobiła mozaika zdjęć. Przez chwilę miała ochotę wejść i przyjrzeć się im, lecz nie chciała naruszać cudzej przestrzeni. Mniejszy pokój sprawiał wrażenie mrocznego i opuszczonego w pośpiechu. Szczelnie zasłonięte żaluzje, fioletowe ściany, ubrania rozrzucone na podłodze. Poza tym wyglądał jak kopia jej pokoju. Taki sam tapczanik i podobne meble. – Ten fioletowy? Żaneta. Ale jej nigdy nie ma. Nie przejmuj się nią, ona żyje w innym świecie. Patrycja podniosła na nią zdziwiony wzrok. – Zobaczysz – odparła Jagoda, jakby to miało wszystko wyjaśniać. – Pytaj, o co chcesz. Lepiej, żebyśmy się dogadywali, żeby nie było jakiegoś kwasu – powiedział Przemek. – Na pewno będę pytać, dzięki – odparła zadowolona, że trafili jej się sympatyczni współlokatorzy. Żanetę zobaczyła dopiero tydzień później. Kilka pierwszych nocy przespała lekkim snem, usłyszała więc, jak około pierwszej zgrzyta zamek w drzwiach wejściowych i do mieszkania ktoś wchodzi. Nie była to jednak najlepsza pora na przywitanie się ze współlokatorką. Nadarzyła się, gdy odwołano jedne ćwiczenia i przyjechała do mieszkania na obiad.

Żaneta była niską, korpulentną dziewczyną. Miała króciutko przycięte włosy i nosiła okulary w czerwonych oprawkach. Nie była ani zbyt piękna, ani zbyt sympatyczna. Przelotnie spojrzała na Patrycję w drodze do łazienki, mruknęła „hej” i na tym pierwsze spotkanie się zakończyło. – Nie zgadniesz, od kogo wynajęłam mieszkanie – zagadnęła Wiktora, gdy wpadła na niego w bibliotece uniwersyteckiej. Widzieli się po raz pierwszy od czasu, kiedy Patrycja podpisała umowę na wynajem. – Udało się nagrać ten kontakt, który ci dałem? – Tak. Mało tego. Znasz właściciela! – Czyżby? – zapytał zdziwiony. – To twój ulubiony klient. Chyba trochę się na ciebie zdenerwował, kiedy padłeś u stóp jego żony z tacą w ręku. – Żartujesz? Ten typek? Chcesz mi powiedzieć, że dałem ci numer telefonu do faceta, przez którego o mało nie straciłem pracy? Kilka osób syknęło: „Cicho!”, gdy w czytelni zabrzmiał podniesiony głos. – No właśnie – potwierdziła szeptem. – Mieszkanie jest super. – Trzeba było uciekać, jak tylko go zobaczyłaś – obruszył się. – Mam nadzieję, że nie będziesz miała z nim problemów. – Ja też. Wydaje się w porządku. Jeszcze kilka lat temu nie było wiadomo, czy po szkole średniej uda jej się kontynuować naukę. Sytuacja finansowa rodziny była nie najlepsza i Patrycja właściwie pogodziła się z koniecznością jak najszybszego pójścia do pracy i wsparcia domowego budżetu. Ale wszystko udało się zaplanować tak, że zdołała pogodzić pracę z nauką. Choć przychodziło to z trudem i wciąż czuła się zmęczona, była zdeterminowana, by zrealizować swój plan. Teraz miała własny, wymarzony pokoik, pracę i studia. Była gotowa nie dojadać i przez cały rok chodzić w jednych spodniach, byleby tylko utrzymać się w mieście, ukończyć studia w terminie i samodzielnie mieszkać. Miała poczucie, że jeśli tylko bardzo się czegoś pragnie i jest się wytrwałym, to marzenia się spełniają.

— 3 —

– Dlaczego on się nazywa inaczej, niż mamy w wykazie? – zainteresowała się Beata na zajęciach z gospodarki nieruchomościami. Młody blondyn w zaprasowanych w kant spodniach i sweterku w romby właśnie się przedstawił i zaczął omawiać program zajęć oraz warunki zaliczenia. – Nie wiem, zapytaj go – zaproponowała Malwina. – Mnie tam nie obchodzi jego nazwisko, zobacz, jak on wygląda – rozmarzyła się. Patrycja siedziała między przyjaciółkami, które na zmianę szeptały jej do ucha jakieś komentarze. – To musi być pomyłka. – Beata nie dawała za wygraną. – Taka pomyłka bardzo mi się podoba – ciągnęła swoje Malwa. – Zamawiam go! – Cicho – machnęła na nią Beata, która starała się z żadnych zajęć nie uronić ani słowa. Do uszu Patrycji dotarły strzępki informacji dotyczące zastępstwa. – Aha, czyli to jest zastępstwo. Potem ma przyjść jakiś doktor, nie dosłyszałam nazwiska, ale nie wiadomo kiedy – wytłumaczyła im Beata. – Oby nieprędko – wyraziła nadzieję Malwina. Październik był na uczelni miesiącem niezwykle intensywnym. Patrycja lubiła ten czas poznawania nowych wykładowców, zakładania segregatorów i przygotowywania notatników. I przede wszystkim to poczucie, że wspięła się o stopień wyżej. Gdy jeździła do domu w małej miejscowości, miała wrażenie, że wraca do innego świata. Męczyły ją wtedy wyrzuty sumienia, że ten świat porzuciła. Że być może powinna zrezygnować ze swoich planów i zostać właśnie tam. Przeprowadziwszy się do miasta, wiele w swoim życiu zmieniła i ciągle szła do przodu. Nowe zajęcia, nowi ludzie, a teraz jeszcze nowe mieszkanie. Praca, nauka, życie towarzyskie i zupełnie inny plan dnia niż w czasach szkoły średniej. A tam życie stało w miejscu. Nic się nie zmieniało. Nic się nie działo. Czuła się bardzo związana z domem, w którym się wychowała, jednak nie wyobrażała sobie, że tak miałoby wyglądać całe jej życie. Monotonne, wciąż z tymi samymi ludźmi wokół, bez perspektyw, leniwie płynące dzień za dniem. Chciała czegoś więcej: samodzielności, poczucia spełnienia, wykształcenia i stabilnej pracy, dzięki której nie musiałaby się martwić, jak będzie wyglądało jutro. Z takim planem przyjechała do miasta dwa lata temu i na razie wszystko szło po jej myśli. Choć nie było jej lekko i wszystko osiągała dzięki wyrzeczeniom i ciężkiej pracy, czuła się szczęściarą. *** Dębski pojawił się na początku listopada, gdy Patrycja była w mieszkaniu sama. Tym razem to ona miała przekazać pieniądze za wynajem w imieniu wszystkich lokatorów. Włożyła pieniądze do koperty – czekały na stole w kuchni. Miała nadzieję, że formalności zajmą tylko kilka minut, bo na jutrzejsze ćwiczenia musiała przeczytać kilkadziesiąt stron.

Teraz przynajmniej mogła się bez problemu skoncentrować i delektować czytaniem w ciszy i spokoju. Właściwie chciała jeszcze tego wieczoru znaleźć chwilę dla siebie i pomalować paznokcie jasnoróżowym lakierem, który dostała od Malwy. Zrobiłaby przyjemność sobie i przyjaciółce. Pobyt właściciela w mieszkaniu na Kopernika trwał jednak dłużej niż kilka minut. Po jego wyjściu Patrycja długo jeszcze leżała na tapczaniku, wpatrując się niewidzącym wzrokiem w sufit. Nawet nie wiedziała, co czuje. Szok? Odrętwienie? Rezygnację? Lęk? Nie mogła zebrać myśli i nagle zabrakło jej słów na opisanie tego, co ma w głowie. Bała się wracać myślami do wydarzeń sprzed godziny, lecz znienawidzone obrazy cisnęły się same, paraliżując ją i potęgując bezradność. Dębski chciał zobaczyć, jak się urządziła. Wszedł do jej pokoju i rozglądał się, jakby szukał śladów dokonanych przez nią zniszczeń czy ingerencji w wystrój naruszających umowę. Niczego takiego nie powinien znaleźć, więc nieszczególnie się przejęła jego zachowaniem. Gdy jednak uporczywie lustrował jej pokój, poczuła się trochę spięta. Stała oparta o stolik i czekała, aż właściciel mieszkania sobie pójdzie i będzie mogła zasiąść do nauki. Chciała wziąć kopertę z pieniędzmi z kuchni, grzecznie się pożegnać i zająć swoimi sprawami. Nie zdążyła tego zrobić. Podszedł do niej niebezpiecznie blisko. Poczuła jego kwaśny oddech i znów ten intensywny zapach wody kolońskiej, który zapamiętała z pierwszego spotkania. To właściwie był jeden moment. Pewnie gdyby od razu zareagowała, mogłaby uciec. Jednak zaskoczenie zadziałało na jej niekorzyść. Dębski jedną ręką chwycił ją za szyję, przesunął w bok i przycisnął do ściany. Drugą ręką błądził po jej ciele. Na razie nie mogła się ruszyć. Sparaliżowane ciało przestało wysyłać jakiekolwiek sygnały. Przeczuwała tylko, że zaraz może stać się coś, czego bardzo nie chce. – Suka – usłyszała, lecz nie była pewna, czy to głos Dębskiego, czy wyzwisko rozbrzmiewa jedynie w jej głowie. Pchnął ją na tapczanik i dopiero wtedy zaczęła się wyrywać i wołać: „Niech pan przestanie!”. Przycisnął ją ciałem do materaca. Jedną rękę wciąż zaciskał na jej szyi. W pewnej chwili poczuła, że się dusi, że brak jej tchu. Jego druga ręka sprawnie majstrowała przy rajstopach. Rozerwał je, zadarł jej spódnicę i zdjął majtki. Po policzku dziewczyny spłynęła pojedyncza łza. – Niech mnie pan zostawi – zaprotestowała, starając się wyswobodzić spod jego potężnego ciała. – Przestań! Nie odzywał się. Uśmiechał się w sposób, który Patrycja zapamięta do końca życia. Ta twarz będzie do niej powracać, prześladować i nie pozwoli zapomnieć o brutalnej ingenrencji w jej ciało. Poczuła piekący ból, gdy się w nią wdarł. Zacisnęła zęby, przygryzła sobie przy tym język. Zamknęła oczy, jakby chciała się odciąć od dramatu, który właśnie się rozgrywał.

Jeśli czegoś nie widać, to tego nie ma – mechanizm obronny z dzieciństwa miał sprawić, że wszystko okaże się nieprawdą, jakimś koszmarnym snem, z którego zaraz się obudzi. Miała przecież czytać książkę i malować paznokcie. Poruszał się w niej rytmicznie, a ona z każdym pchnięciem czuła ból, nienawiść do niego i do świata za to, że ją to spotyka. Nienawidziła nawet siebie. Kolejne sekundy zlewały się ze sobą, potęgując jej dezorientację. Chciała skupić uwagę na próbie wyswobodzenia się z żelaznego ucisku, gdy tylko jednak lekko unosiła głowę, ból spowodowany kolejnym pchnięciem powalał ją z powrotem na tapczan. Nie miała pojęcia, ile czasu minęło od chwili, kiedy uderzyła głową w poręcz i dotarło do niej, co się dzieje. Jej umysł przestał pracować i w pewnym momencie straciła kontakt z własnym ciałem. Czuła jedynie, że właśnie bezpowrotnie coś w niej umiera. Gdy Dębski skończył, znieruchomiał na chwilę, po czym energicznie wstał i zapiął spodnie. Rzeczywistość powróciła na ułamek sekundy, by zaraz się oddalić, zostawiając ją w odrętwieniu. Patrycja pragnęła stopić się w jedno z materacem, zapaść się głęboko pod ziemię, gdzie będzie cicho, ciemno i pusto. Gdzie nie będą do niej dochodzić żadne sygnały z zewnątrz. Nie mogła złapać tchu. Zapomniała całkiem, jak się oddycha. Leżała sparaliżowana, czując, jak coś ciepłego i lepkiego spływa spomiędzy nóg. Całe ciało paliło od wewnątrz żywym ogniem. Czarne punkciki tańczyły przed oczami, jakby nie zdawały sobie sprawy z powagi sytuacji. – Chyba nie muszę mówić, że jeśli komukolwiek piśniesz o tym, co tu się stało, będzie jeszcze mniej przyjemnie. – Dębski odezwał się po raz pierwszy od dłuższego czasu, nachylając się nad nią i kolejny raz zaciskając palce na jej szyi. Muszę uciekać, muszę się stąd wyprowadzić – dudniło jej w głowie. Muszę wstać, wyjść stąd, uciekać. Dębski chyba odgadł jej myśli. – Nawet nie myśl o wyprowadzce. Masz tu zostać na tych samych warunkach. Nic się nie zmienia – wysyczał, opryskując ją kropelkami śliny. – Znajdę cię, dziwko. Wszędzie cię znajdę. Rozumiemy się? – Palce na szyi zacisnęły się mocniej. Zakasłała, próbując złapać trochę powietrza. – Jeśli komuś piśniesz choć słówko, pożałujesz. On blefuje – powtarzała sobie – przecież to niemożliwe. Ten koszmar zaraz się skończy i uwolnię się od niego. A jednak się bała. Bała się tak bardzo, że w tej chwili uwierzyłaby, nawet gdyby powiedział, że już nigdy stąd nie wyjdzie. Kątem oka zobaczyła, że Dębski podchodzi do krzesła, zagląda do jej torebki, wyciąga z niej portfel i telefon komórkowy i wrzuca je do swojej skórzanej teczki. Chciała zaprotestować, lecz z jej ust nie wydobył się żaden głos, a ciało się nie poruszyło. Odgłos uderzenia w policzek rozszedł się echem po pokoju. Zadzwoniło jej w uszach i odniosła wrażenie, że twarz momentalnie napuchła do niebotycznych rozmiarów. – Wszędzie cię znajdę – powtórzył Dębski i wyszedł. Podniosła dłoń do brody, otarła strużkę śliny zmieszanej z krwią, która sączyła się z kącika ust. Był czwarty listopada. Kiedy Dębski wyszedł, życie Patrycji leżało w gruzach. Już nic nie

działo się potem zgodnie z jej planem. Już nic nie było takie jak przedtem.

— 4 —

Nie mogła uwierzyć, że to się stało naprawdę. Nigdy w życiu nie czuła się tak bezradna i bezsilna. Chciała płakać, lecz nie potrafiła wycisnąć z siebie ani jednej łzy. Słyszała, że do mieszkania wrócili Jagoda i Przemek. Śmiali się i głośno rozmawiali. Nie ruszała się. Nie chciała, żeby ktokolwiek ją widział. Bała się, że wszystko ma wypisane na czole i jedno spojrzenie wystarczy, by odgadnąć, co się przed chwilą wydarzyło. Dębski zabrał jej portfel, w którym miała większość pieniędzy na listopad i wszystkie dokumenty. Wziął też komórkę. Nie pamiętała numerów najbliższych osób, nigdy się ich nie uczyła na pamięć. Zawsze zresztą dziwiła się ludziom, którzy zapamiętywali numery telefonów, mimo że łatwiej było je zapisać na karcie SIM w swoim aparacie. Teraz poczuła się przez to jeszcze bardziej zdezorientowana i odcięta od świata. Gdyby kazano jej udzielić jasnych i wyczerpujących odpowiedzi na pytania o przebieg zdarzeń, umiałaby tylko powiedzieć, że chyba nie czuje się najlepiej. Żadnych konkretów. Nie mogła sobie nawet przypomnieć adresu mieszkania. Jakaś część świadomości podpowiadała jej, że powinna działać. Wstać, spakować, co tylko będzie w stanie udźwignąć, i uciekać jak najdalej z tego mieszkania, od Piotra Dębskiego i przed niebezpieczeństwem, jakie stwarzał. Komunikat ten gubił się jednak gdzieś na drodze między poleceniem a reakcją. Nadal leżała nieruchomo, nie mogąc się zmusić do jakiegokolwiek działania. Wydawało jej się, że ma między nogami pęknięcie ciągnące się aż do połowy brzucha. Nie chciała dotykać tych miejsc. Bała się, że powiększy ranę, spowoduje potężny krwotok, którego nic nie będzie w stanie zatrzymać. Miała wrażenie, że jeśli się poruszy, jej ciało rozpadnie się na kawałki. Potem przyszło intensywne, dominujące i niezwykle drażniące uczucie brudu. Nie była już człowiekiem, lecz cuchnącym, lepiącym się, obrzydliwym przedmiotem. Poczuła, że koniecznie musi się umyć, bo w przeciwnym razie zwariuje. I to był pierwszy konkretny plan, który czuła się na siłach wykonać. Stała pod gorącym strumieniem przez kilkadziesiąt minut i nie myślała o rachunku za wodę. Chciała wszystko z siebie zmyć. Zdjąć skórę i wypłukać się od środka. Zaznać oczyszczenia, które przyniosłoby jej ulgę. Tak bardzo chciała poczuć się znów świeża i czysta. Krew spływająca spomiędzy nóg mieszała się z wodą i różowymi strugami znikała w odpływie. Wycierała się długo ręcznikiem, trąc ciało mocno i starannie, lecz nie czuła, że sama dodatkowo sprawia sobie ból. Drzemała tej nocy niespokojnym przerywanym snem na granicy jawy i koszmaru. Pokój wirował jej przed oczami i był pułapką, nie azylem. Po długim prysznicu jej umysł znów popadł w odrętwienie. Stała się nagle zbyt zmęczona, by cokolwiek zrobić. Była jak ogłuszona, niezdolna do podejmowania racjonalnych decyzji i logicznego działania. Jej ciało było pozbawione sił; perspektywa wyjścia w ciemną, zimną noc wydała jej się

przerażająca. Mogła tylko owinąć się w koc i skulić w kącie pokoju; jakby ktoś wyciągnął wtyczkę z kontaktu i odłączył zasilanie. Czekała. Z nastaniem dnia poczuła przypływ energii. To, co stało się kilkanaście godzin temu, gwałtownie wyblakło i wydawało się nierzeczywiste. Wczoraj nie była w stanie zrobić nic poza siedzeniem w jednym miejscu, teraz pozostawanie w tej samej pozycji stało się nie do wytrzymania. Poszła więc na uczelnię, jak gdyby nic się nie stało, mechanicznie wykonując konkretne zadanie niczym zaprogramowany robot. Bez towarzyszących myśli, bez refleksji i bez żadnych emocji. Jedynie przez moment zastanawiała się nad tym, dlaczego spędziła całą noc na zimnej podłodze i skąd wziął się ból szyi. Niby pamiętała wydarzenia poprzedniego wieczoru, jednak niczego w związku z nimi nie czuła. Ubrała się, wkładając luźne spodnie i sweter, pod którym ginęły kobiece kształty i parę kilogramów nadwagi. Wypiła mocną czarną kawę, związała włosy gumką, wrzuciła notatnik do torby i wyszła z mieszkania jak w zwykły dzień. W głowie, w której ćmił pulsujący ból, miała całkowitą pustkę. Własne opanowanie i spokój zaskoczyły ją. Myślała, że będzie płakać, wściekać się lub histeryzować. Że silne emocje będą się z niej wylewać intensywną falą, której nie zdoła zatrzymać. Tymczasem nie umiała odpowiedzieć sobie na najzwyklejsze pytanie: co czuje i co jej jest. Bardzo ważny wydał jej się teraz powrót do ustalonego porządku dnia i codziennych obowiązków. Jej umysł, przytłoczony doświadczeniem, z którym nie umiał sobie poradzić, oddalał w czasie konieczność podjęcia jakiejkolwiek rozsądnej decyzji. Na jej widok Malwina zamachała przyjaźnie ręką, jakby nie widziały się co najmniej od miesiąca. Beata siedziała na drewnianej ławce przed salą wykładową i coś czytała. Patrycja podeszła do Malwiny i przywitała ją tradycyjnym uściskiem. Chyba na dłużej niż zwykle przylgnęła do niej, bo przyjaciółka zapytała: – Wszystko w porządku? – Pewnie – skłamała. Nawet jeśli przez chwilę zamierzała powiedzieć przyjaciółce o tym, co się stało, to na jej widok natychmiast zmieniła zdanie. Poczuła, jak obezwładnia ją wstyd, i właśnie wtedy po raz pierwszy odezwał się w jej głowie głos: „A może to moja wina?”. Wyobraziła sobie, że Malwina patrzy na nią z odrazą, że z każdym usłyszanym słowem na jej twarzy zaczynają się malować obrzydzenie i niechęć. Przeszył ją dreszcz strachu przed upokorzeniem. Nie chciała, żeby wszyscy się dowiedzieli, że jej ciało zostało zbrukane. Broniąc się przed publicznym okazaniem słabości, mechanicznie powtarzała sobie: „Jakoś to będzie, jakoś to będzie” i mocniej zacisnęła usta. – Tylko mi nie mów, że już się stresujesz zaliczeniem z egzekucji – prychnęła Malwina, udając oburzenie. – Beata, co ty jej zrobiłaś? Beata wzruszyła ramionami i delikatnie uniosła kąciki ust w uśmiechu. Była najlepszą studentką na roku. Nauka wypełniała jej życie. Zawsze miała notatki, była świetnie przygotowana do zajęć i regularnie przed każdym zaliczeniem panikowała, że nie podoła,

choć i tak wszyscy wiedzieli, że w jej indeksie pojawi się ocena bardzo dobra. Wciąż robiła jakieś kursy dokształcające i uczyła się trzech języków obcych jednocześnie. W przyszłym roku zamierzała równolegle ze studiami drugiego stopnia pójść na dodatkowy kierunek – stosunki międzynarodowe albo ekonomię. – Aniołki Charliego w komplecie – przywitał się Sławek, który nagle pojawił się obok i z uwielbieniem spojrzał na Malwinę. Był to niezbyt wysoki facet o ciemnej karnacji, którą jedni tłumaczyli egzotycznym pochodzeniem, inni zaś zbyt częstymi wizytami w solarium. Wszyscy wiedzieli, że w połowie zeszłego roku Sławka trafiła strzała Amora. Chłopak nie krył, że Malwina stała się obiektem jego westchnień. Malwina natomiast zupełnie nie kryła się z tym, że jest zainteresowana każdym mężczyzną z wyjątkiem Sławka. Patrycja uśmiechnęła się, bo wydawało jej się, że powinna tak zareagować. Wyszło chyba sztucznie. Przez jakiś czas nie mogła sobie nawet przypomnieć, o czym wcześniej myślała. Jakby w jej mózgu nastąpiła jakaś blokada, odbierająca jej w znacznym stopniu władzę nad sobą. Jakby coś zasysało część niewygodnej pamięci. – Mam nalot rodziny – skrzywiła się Malwa, całkowicie ignorując Sławka. – Ciotka z wujkiem i trzema synami od siedmiu do piętnastu lat. Sodoma z Gomorą – westchnęła. – Opanowali dom i to nie wiadomo, na jak długo. – A oni nie chodzą do szkoły? – Beata podniosła wzrok znad notatek. – Chodzą do jakiejś prywatnej. Ciotka podobno nie mogła wziąć urlopu w wakacje szkolne. Dopiero teraz się zebrała, żeby odwiedzić brata. I pozwalniała dzieciaki ze szkoły. Macie pojęcie? Po raz kolejny na twarzy Patrycji pojawił się nienaturalny uśmiech. Wciąż nic nie czuła. Wykład z prawa finansowego, zwykle dłużący się niemiłosiernie, minął z zadziwiającą szybkością. Podobnie jak następne, zaplanowane na ten dzień. Patrycja zaangażowała całą uwagę w toczące się zajęcia, na przerwach automatycznie przechodziła z sali do sali, z budynku do budynku. Notowała, kiwała głową. Jakby to był całkiem zwykły, normalny dzień. Tyle że nie umiała sobie wytłumaczyć braku portfela w torbie, kiedy mieli się złożyć po pięć złotych na ksero artykułów z prawa bankowego. Dopiero po zajęciach została zmuszona do konfrontacji z brutalną rzeczywistością. Nie mogła już uciec w studencki grafik ćwiczeń i wykładów. I ponownie przeżyła wstrząs, przypominając sobie nagle, co się stało. Właściwie jeszcze w połowie drogi do mieszkania naiwnie wierzyła, że uda jej się wepchnąć wszystko, co niewygodne, do jakiegoś zamykanego na kluczyk pudełka, które schowa na półce głęboko za książkami i do którego nigdy więcej nie zajrzy. Dzień spędzony na uczelni przyniósł jej złudne przekonanie, że jeśli tylko będzie udawać, że nic się nie stało, zdoła żyć normalnie, bez wprowadzania żadnych zmian w swoim codziennym życiu. O nierealności tego planu przekonała się, kiedy podeszła do budynku na Kopernika. Stopniowo zaczęły powracać emocje. Najpierw przyspieszyło serce, powodując natychmiastowe uczucie gorąca. Lęk ścisnął jej ciało stalową obręczą, chwilę później ugięły się pod nią nogi. Przytrzymała się kosza na plastikowe butelki, by nie upaść. Poczuła pieczenie w żołądku. Uświadomiła sobie, że przecież nie może wrócić do swojego pokoju. Oddychała szybko, tworząc w głowie różne scenariusze działania. Wejść szybko, spakować najbardziej potrzebne rzeczy i uciekać. Pojechać do mamy. Uciekać od razu,

nieważne rzeczy i nieważne dokąd. Poprosić kogoś o pomoc, by wejść do mieszkania w czyimś towarzystwie. Nie wiedziała, co robić. Zapragnęła, by ktoś, wszystko jedno kto, stanął teraz obok niej, wziął ją za rękę, uspokoił i zapewnił, że o nic nie musi się martwić. Tymczasem stała oparta o śmietnik w niewielkiej odległości od wynajmowanego mieszkania i nie była w stanie opanować strachu. Nie mogła tam wrócić, ale też nie mogła spędzić nocy na dworze. Postanowiła mimo wszystko pójść do Malwiny. Ją jedną mogła poprosić o pomoc i teraz nie umiała sobie wytłumaczyć, dlaczego nie zrobiła tego na uczelni. Dwadzieścia pięć minut później stała przed domem przyjaciółki. Światła w oknach, zarówno na parterze, jak i na piętrze, świadczyły o tym, że rodzina Pawłowskich jest w komplecie. Rozpięła kurtkę, bo fala gorąca rozlała się po jej ciele i zatrzymała gdzieś na wysokości klatki piersiowej. W drodze czuła się znacznie lepiej. Pocieszała ją myśl, że za chwilę zrzuci z siebie cały ten ciężar i ktoś inny, kto lepiej wie, co należy zrobić, zdecyduje o jej dalszych krokach. A przy okazji wytłumaczy, co ona czuje i dlaczego. Stanęła przy furtce schowanej w żywopłocie z równo przyciętych tui. W tym momencie opuściła ją odwaga i powrócił wstyd. Po raz kolejny w jej głowie zabrzmiał złowrogi głos: „Sama sobie jesteś winna!”. A zaraz potem: „Jeśli komuś piśniesz słówko, pożałujesz”. Zadrżała i zrobiła kilka kroków w tył. A jeśli Malwa ją wyśmieje? Jeśli uzna, że to ona sprowokowała Dębskiego i dostała to, na co zasłużyła? Albo powtórzy komuś wszystko, co od niej usłyszy? Czy Patrycja w ogóle może komuś zaufać? Czy będzie musiała odpowiadać na niewygodne pytania, opisywać sekunda po sekundzie, w jaki sposób dopuszczono się wobec niej tak strasznej przemocy? Chciała stanąć naprzeciwko kogoś, kto wyczyta z jej twarzy wszystko, co konieczne, nie będzie od niej niczego wymagał i sam podejmie za nią wszelkie niezbędne decyzje. Wyobraziła sobie, jak Malwa otwiera drzwi, wita ją słowami: „Wszystko wiem, nic nie mów” – i uruchamia całą machinę. Szybko jednak ten obraz zastąpiło wyobrażenie przyjaciółki, która patrzy na nią z pogardą, a zaraz potem – wizja kilkuosobowej komisji mężczyzn w mundurach wypytujących nieprzyjemnym tonem, co czuła, leżąc z rozłożonymi nogami pod mężczyzną, od którego wynajmuje mieszkanie. A co, jeśli Malwina zapyta, dlaczego po prostu nie uciekła? Dlaczego na to pozwoliła? Czy zdoła jej opisać swoje zaskoczenie, strach i bezwład ciała, których w tamtej chwili nie była w stanie pokonać? Opory i wstyd wzięły górę nad potrzebą bezpieczeństwa. Mijały kolejne minuty, a ona znów całkiem opadła z sił i stała w bezruchu na chodniku oświetlonym mdłym światłem latarni. Minął ją wysoki chłopak z psem na smyczy, ale nawet na nią nie spojrzał. Przypomniała sobie, że przecież do przyjaciółki przyjechała liczna rodzina. Przekonało to ją ostatecznie, żeby odłożyć zwierzenia na później. Nie chciała zawracać nikomu głowy, nie chciała angażować Malwiny we własne problemy, tym bardziej że znów zaczęły w niej narastać wątpliwości, czy aby na pewno nie ponosi częściowo winy za swoją tragedię.

Poczuła się przeraźliwie samotna, zagubiona i przestraszona jak mała dziewczynka. Mimo to chciała być sama. Niech będzie, że jest słaba. Niech będzie, że jest bezradna. Ale nie potrafi nikomu o tym opowiedzieć. Nie czuje się na siłach, by stawić temu czoło. Chciała, bardzo chciała poczuć się znów bezpieczna, lecz zupełnie nie wiedziała, jak mogłoby do tego dojść. „Człowiek w życiu musi sobie radzić sam” – zabrzmiały jej w głowie słowa mamy, która konsekwentnie przestrzegała tej zasady. Chciała być tak samo silna i zaradna. Każde rozwiązanie, które przychodziło jej do głowy, wydawało się równie złe i wymagało zbyt wielkiego wysiłku. Nie była w stanie podjąć żadnej decyzji. Została bez pieniędzy, dokumentów, telefonu. Nie pamiętała żadnego numeru i w związku z tym miała utrudniony kontakt telefoniczny z rodziną. W sytuacji, z której nie widziała żadnego wyjścia, wybrała bierność. *** Kiedy wróciła do mieszkania i zamknęła za sobą drzwi do łazienki, prawda uderzyła w nią z pełną mocą. Poczuła łzy na policzkach i ból w całym ciele, jakby ktoś właśnie skończył okładać ją gumową pałką. Jej ciało wariowało. Usiadła na sedesie, trzymała w zaciśniętych dłoniach zmięty ręcznik, i płakała. Wstrząsał nią spazmatyczny szloch, usta wykrzywiały się w niemym krzyku. Czuła gorąco na twarzy, która – jak się domyślała – nabiegła krwią i spuchła. Przeżywała cały koszmar od nowa, jakby oglądała film ze sobą w roli głównej. Rozległo się pukanie do drzwi. – Długo jeszcze? – usłyszała głos Jagody. Patrycja pociągnęła nosem i odpowiedziała najbardziej opanowanym tonem, na jaki było ją stać. – Jeszcze chwilę – poprosiła. Chyba nie zabrzmiało to zbyt przekonywająco. Zakrztusiła się, przez chwilę zapominając o oddychaniu. Nie mogę nikomu o tym powiedzieć. Nikomu – myślała. – Ej, wszystko w porządku? – zaniepokoiła się współlokatorka. – Tak – zapewniła Patrycja, no bo co innego mogła odpowiedzieć. Czy miała krzyknąć przez zamknięte drzwi łazienki: „Nic nie jest w porządku! Zostałam zgwałcona przez człowieka, który wynajmuje nam mieszkanie!”? – Na pewno? – Tak, na pewno. Po kilku minutach przemknęła chyłkiem do pokoju. Znów leżała na tym samym tapczaniku, na którym wczoraj zawaliło się jej życie. Nie wyobrażała sobie, że mogłaby na nim jeszcze kiedykolwiek zasnąć. Chciała przenieść poduszkę na podłogę, ale nie mogła się ruszyć. Myśli przelatywały jej przez głowę, wywołując pulsujący w skroniach ból. Czy to się stało naprawdę? Czy rzeczywiście zdarzyło się to, co pamięta, czy może tylko jej się przyśniło?

Wracała myślami do poprzedniego wieczoru. Wyrazistość obrazów i ból fizyczny były prawdziwe i nie pozostawiały miejsca na wątpliwości. Przesuwała ręką po ciele od szyi w dół, aż do miejsca, które zostało tak brutalnie skrzywdzone, lecz zaraz cofała ją z obrzydzeniem, jakby tamta część ciała należała do kogoś zupełnie innego. Do obcej osoby, której nie chciała dotykać. Zaburczało jej w brzuchu i Patrycja uświadomiła sobie, że przez cały dzień nie miała nic w ustach. Ale na myśl o jedzeniu zrobiło się jej niedobrze. „To wszystko moja wina” – przemknęło jej znów przez głowę. Czuła na sobie ciężar odpowiedzialności i zastanawiała się, co zrobić, żeby go z siebie zrzucić. Jak inaczej mogła się zachować? Co powiedzieć? Jak zareagować? Jak się bronić? Przerażała ją ta bezradność. Chciała czuć gniew, wściec się na coś lub na kogoś konkretnego, lecz potrafiła odczuwać złość jedynie na siebie. Może zrobiła coś, co go sprowokowało? Może wysłała jakieś sygnały, które on odczytał jako jej zainteresowanie? Jak sklasyfikować to, co się stało? Miała sobie współczuć czy dręczyć się pretensjami do samej siebie, że nie była dość ostrożna? Za oknem przejechała na sygnale karetka pogotowia. Patrycja chciała krzyczeć, chciała się uwolnić od chaosu myśli i emocji. Uderzyła pięścią w ścianę. Czy kiedyś zrobiła coś złego? Czy to jest jakiś rodzaj pokuty, kary za coś, co zdarzyło się dawniej? Wytężała pamięć, by przypomnieć sobie cokolwiek, co mogłoby tłumaczyć dramat, który stał się jej udziałem. Przyszło jej do głowy wspomnienie dnia, w którym jako mała dziewczynka wpadła rowerem na staruszkę. – Ty cholero jedna! – krzyczała na nią starsza kobieta, wygrażając jej parasolką. – Wariatka! Miała wtedy siedem lat i, jadąc wolniutko ścieżką, zagapiła się na jasnobrązowego szczeniaka, który baraszkował w trawie. Zafascynowana obserwowała, jak piesek biegnie z wywieszonym językiem, jak się przewraca, wstaje i kopie w ziemi. Gdy rower nagle w coś wjechał i Patrycja zobaczyła przed sobą plecy kobiety, jej serce na moment zamarło ze strachu. Czuła wtedy palący wstyd, choć przecież był to całkiem niegroźny wypadek; więcej strachu niż rzeczywistych szkód. Wydukała przeprosiny i docisnęła pedały niebieskiego składaka, by jak najszybciej uciec od brykającego szczeniaka i starszej kobiety wymachującej parasolką. Przez kilka miesięcy bała się wsiadać na rower. Zawsze wydawało się jej, że to był po prostu jeden z wybryków dziecięcych, takich jak wybicie piłką okna sąsiadki czy podeptanie rabatek przed blokiem. Teraz nagle przestraszyła się, że niegroźny incydent sprzed lat mógł spowodować zachwianie równowagi w kosmosie i wyzwolona wtedy negatywna energia czekała tylko, by uderzyć w nią ze zwielokrotnioną mocą. Nie wiedziała już, które jej myśli są logiczne, a które niedorzeczne. Zegarek wskazywał kolejne mijające sekundy, ale Patrycja miała wrażenie, że czas stanął w miejscu. Czy każdego spotyka to, na co zasłużył? Chwilowo była skłonna w to wierzyć. Porządek

karmiczny. Zastanawiała się nad swoim życiem i szukała punktu zaczepienia. Czy i kiedy nastąpił moment, w którym jej tragiczna przyszłość została przesądzona? Nagle przypomniała sobie kolejne wydarzenie z dzieciństwa. Stoi w brudnej, śmierdzącej piwnicy i przesuwa ustami po białej skórze Kaśki. Starsza o cztery lata dziewczyna z domu obok wydaje z siebie dźwięki, które napawają małą Patrycję przerażeniem, ale posłusznie wykonuje polecenia ze strachu przed Dużym. Stoją w ciemnej piwnicy, w której Kaśka zdjęła bluzkę i zmusiła młodszą sąsiadkę do całowania swoich malutkich piersi. Sutki ma ciemne i duże, a gdy Patrycja dotyka ich ustami, ulega wrażeniu, że ma doczynienia ze ślimakiem. Kaśka grozi, że jeśli nie będzie tego robić, doniesie na nią Dużemu, chłopakowi, który jest postrachem na osiedlu. Duży każe sobie przynosić pieniądze, gumy do żucia lub ołówki, które zaraz łamie na pół jednym szybkim uderzeniem ręki. Nosi luźne spodnie dresowe i czerwoną czapkę z daszkiem i jeszcze nikt mu się nie sprzeciwił. Nigdy nie uważała tego za jakieś strasznie traumatyczne doświadczenie życiowe. Po wakacjach Kaśka się wyprowadziła, a ona szybko zapomniała o krótkich chwilach upokorzenia w ciemnej piwnicy. Czy już wtedy przesądziła się jej przyszłość? Oznaczałoby to, że świat jest okrutny, a w to nie chciała wierzyć. Nagle poderwała się gwałtownie, naciągając mięśnie brzucha. Wszystko w środku ją zabolało, serce zabiło jej mocniej. A jeśli jest w ciąży? Nie pomyślała o tym wcześniej. Zrobiło się jej niedobrze, gdy wyobraziła sobie, jak wyglądałoby jej życie w ciągu najbliższego roku, gdyby tak miało być. Nie wiedziała dlaczego, ale najpierw pomyślała o mamie. Jaki to byłby dla niej zawód. Jaka porażka, że córka powtarza jej nieszczęsny los. Ona też porzuciła edukację dla dziecka, które przyszło na świat zupełnie nie w porę. – Chcę dla ciebie lepszej przyszłości – mówiła mama. – To znaczy, że żałujesz? Swojego życia? Żałujesz, że masz mnie i Mariusza? – chciała wiedzieć dorastająca Patrycja. Jej mama w wieku osiemnastu lat przerwała szkołę z powodu ciąży i wyszła za mąż za ojca swojego dziecka, bo „we wsi gadali”. Całe życie poświęciła dzieciom. – Oczywiście, że nie żałuję – protestowała pospiesznie lekko podniesionym głosem. – Jesteście moim skarbem, nic lepszego los mi nie dał. Ale chcę, żebyś ty miała lepiej. Przecież wiesz, co mam na myśli. W oczach Patrycji matka zawsze była przede wszystkim silna. To było pierwsze określenie, które przychodziło jej do głowy, gdy o niej myślała. Wbrew wszelkim przeciwnościom losu dzień w dzień pracowała, zajmowała się dziećmi i tak gospodarowała skromnym domowym budżetem, by starczało na najpotrzebniejsze rzeczy. Mama na pewno nikomu by nie powiedziała, nie prosiła o pomoc ani by się nie załamała – pomyślała Patrycja. W ich domu słabość była powodem do wstydu. Choć nigdy nie zostało to powiedziane wprost, Patrycja dzieliła to przekonanie. Nagle jej dalsze życie wydało się zupełnie niemożliwe. Nie wyobrażała sobie, że następnego dnia ma wstać, pójść na uczelnię, skupić się na zajęciach, być wśród ludzi, a wieczorem zgłosić się do pracy. Jej codzienność, nad którą zwykle się nie zastanawiała, teraz wydawała się wyzwaniem, któremu nie zdoła sprostać.

Jak miała sobie poradzić? Najchętniej wsiadłaby do pierwszego lepszego pociągu, pojechała do domu i usiadła w kuchni z mamą nad talerzem pomidorówki. Zatęskniła za starym, skrzypiącym taboretem, zielonym emaliowanym garnkiem i sztuczną cebulą zawieszoną nad kuchenką. Za bezpieczeństwem, jakie dawał dom. Zaraz jednak uświadomiła sobie, że nie byłaby w stanie udawać, a przecież nie mogła opowiedzieć mamie o tym, co się stało. Nie wolno okazać słabości. Nie wolno. Mogła podać kilka powodów, dla których milczenie było najlepszym rozwiązaniem, a nie przychodził jej do głowy ani jeden argument przemawiający za tym, żeby natychmiast zwierzyć się matce. Nie wyobrażała sobie, że mogłaby w ogóle komukolwiek o tym powiedzieć. Gwałt był dla niej czymś tak wstydliwym i upokarzającym, że dostawała gęsiej skórki już na samą myśl o opowiadaniu o nim, o wypowiedzeniu na głos słowa określającego ten czyn. Tyle lat chodziła do szkoły, uczyła się różnych rzeczy, ale w obliczu doświadczeń przekraczających wytrzymałość ciała i umysłu ogarnęła ją dezorientacja i niewiedza, jak postępować. Co robić, gdy emocje dominują nad rozsądkiem? Patrycja miała nadzieję, że rano zdoła coś wymyślić. Jednak kolejny dzień znów przeżyła w transie. Zaprogramowana na wykonywanie konkretnych zadań dotrwała do wieczora. Myśl o możliwej ciąży powodowała, że nie była w stanie ogarnąć rzeczywistości i myśleć logicznie. Kilka razy otwierała usta, żeby przyznać się do wszystkiego przyjaciółkom, lecz rezygnowała. Wyrósł między nimi mur, którego nie umie przekroczyć. Malwina i Beata ze swoim śmiechem, z nauką i ze zwykłą codziennością wydawały jej się tak odległe… Piotr Dębski przyszedł po ósmej wieczorem. W mieszkaniu była jeszcze Żaneta, która tym razem wyjątkowo wróciła wcześniej. Nawet nie wyjrzała z pokoju, gdy rozległ się zgrzyt otwieranych drzwi i zabrzmiało tubalne „dzień dobry”. Patrycja zamarła na dźwięk tego głosu, a jej ciało napięło się na znak gotowości do obrony. Nie ruszyła się z miejsca, licząc, że to tylko przywidzenie, że słyszy te słowa tylko w swojej głowie. Jednak drzwi do pokoju otworzyły się i stanął w nich jej oprawca. Miał na sobie ciemny garnitur i niebieską koszulę, której górny guzik był rozpięty. Widząc ją siedzącą na tapczaniku, wszedł i zamknął za sobą drzwi. Dopiero teraz powróciła świadomość sytuacji, jakby pojawienie się Dębskiego odblokowało uśpioną do tej pory zdolność racjonalnej oceny zdarzeń. Dotarło do niej, że spędziła dwa dni w całkowitym odrętwieniu, bezmyślnie tkwiąc w miejscu, w którym groziło jej niebezpieczeństwo. Jak mogła tu wrócić po tym, co ten drań jej zrobił? Jak mogła wierzyć, że jest już po wszystkim i „jakoś to będzie”? Co się z nią działo? Miała ochotę zawołać Żanetę, choć to i tak nic by nie dało. Prawdopodobnie współlokatorka jak zwykle miała na uszach słuchawki. Głos uwiązł jej w gardle i nie była w stanie ani się ruszyć, ani nic powiedzieć. – Byłaś grzeczną dziewczynką, prawda? – zapytał.

Patrzyła na niego bez słowa, całkiem jak skamieniała. Przecież to niemożliwe, żeby ponownie coś jej zrobił. Nie jest w mieszkaniu sama. Zastanawiała się, czy da radę dostatecznie szybko i zwinnie dopaść do drzwi prowadzących na korytarz. Jednak Dębski stał przy wejściu do pokoju, a jej sparaliżowane ciało odmawiało posłuszeństwa. – Pytam, czy byłaś grzeczną dziewczynką? – powtórzył, akcentując każde słowo. Gdy zrobił krok w jej stronę, odzyskała częściową władzę nad sobą, zastanawiając się, jakie są jego zamiary. Nie wiedziała, jak odpowiedzieć na to pytanie, by go nie sprowokować, by nie zrobił jej krzywdy. Jej słowa nie były mu jednak potrzebne. Przeszedł kilka kolejnych kroków, złapał ją ręką pod brodę i uniósł jej twarz. – Pytam, czy nasza mała tajemnica wciąż pozostaje między nami? Byle tylko wytrzymać tę chwilę, a potem natychmiast zrobię to, co powinnam zrobić dwa dni temu – zapewniała się w duchu. Wyrwie się stąd, zgłosi to gdzieś, będzie się ratować. Teraz wydawało się to takie proste. W ułamku sekundy usprawiedliwiła się za dotychczasowy marazm i opracowała plan, co zrobi i dokąd pójdzie, gdy Dębski zniknie z mieszkania. Chciała mu odpowiedzieć, lecz ściskał jej twarz tak mocno, że nie była w stanie poruszyć ustami. Włożyła cały wysiłek w jeden ruch i kiwnęła głową. – Na pewno? – Jego druga ręka zacisnęła się na jej piersi. Znów nieznacznie skinęła głową. – Ostrzegam cię, dziwko, nie rób nic głupiego – sapnął, puszczając ją gwałtownie i odwracając się do niej plecami. Jej głowa odskoczyła, lecz Patrycja zachowała równowagę. – Chyba że chcesz, żeby twoja mamusia dowiedziała się, że jej ukochana córeczka jest dziwką. Powtarzała sobie, że jeszcze chwila i wydostanie się stąd raz na zawsze. Tym razem zachowa się przytomnie i zrobi to, czego wymaga sytuacja. – Uciąłem sobie z mamuśką krótką pogawędkę – ciągnął Dębski, odwracając się ponownie w stronę Patrycji. Krew odpłynęła jej z twarzy i poczuła, jak lewy policzek całkowicie drętwieje. Mrowienie błyskawicznie nasilało się, aż stało się nie do zniesienia. – Ale… – wyjąkała. – Zamknij się! Chyba rozumiesz powagę sytuacji i zdajesz sobie sprawę, że to ja ustalam zasady. Mama. Co on jej powiedział? – Niech pan mi odda portfel – odezwała się, zaskoczona siłą własnego głosu. – Proszę mi oddać moje pieniądze. Roześmiał się. – Ach, wy małe dziwki. Chcecie tylko jednego. Jak ci wsadzę kutasa do tej twojej ślicznej buźki, to przestaniesz być taka pyskata. A może mamuśka też by miała ochotę, co? Patrzył przez chwilę na notatki rozłożone niedbale na biurku, wyciągnął z kieszeni jej komórkę oraz dodatkową kartę telefoniczną i położył obok. – Masz teraz dwa numery. Jeden tylko dla mnie – poinformował. Podszedł do drzwi i z ręką na klamce znów zwrócił się do Patrycji. – Jak nie chcesz, żeby mamusi stała się krzywda, bądź posłuszna. Od ciebie zależy, czy

dam jej spokój. Nigdzie się stąd nie ruszasz, jasne? I siedzisz cicho. Sprawdzę cię. Automatycznie i bezwiednie kiwnęła głową. Gdy wyszedł, spojrzała na swoje ręce i zobaczyła, że prawa nieznacznie drży. Lewa leżała obok nieruchoma i zimna. W ustach poczuła smak wymiocin. Przyszedł sprawdzić, czy nikomu nie powiedziała. Już nic jej nie zrobi. Jeśli będzie milczeć, nikomu nic się nie stanie. Siedziała przez chwilę w szoku i osłupieniu. Jeszcze piętnaście minut temu, gdy nie mogła tego zrobić, chciała wyjść z tego mieszkania. Teraz, gdy właściwie stało się to możliwe, znowu nie była w stanie zmusić się do działania. Trzęsła się ze strachu. Teraz już nie tylko o siebie, ale i o mamę. Co jej powiedział? Czym groził? Była w stanie zaryzykować własne życie, ale nie mogła narażać zdrowia i bezpieczeństwa najbliższych. Drżącą ręką sięgnęła po telefon komórkowy. Skasowano w nim prawie wszystkie numery oraz większość historii połączeń i wiadomości. Wczoraj o godzinie dwudziestej pierwszej siedem ktoś wysłał do mamy – z jej telefonu, ale korzystając z drugiej karty – esemes o treści: „Czy twoja cipa jest gotowa na ostre ruchanie? Wiem, gdzie mieszkasz”. Nie powstrzymywała łzy, która po chwili skapnęła na ekran telefonu. Lęk miał się stać dominującym uczuciem i pozbawić ją zdolności obiektywnej i racjonalnej oceny faktów. Znalazła się w potrzasku, w którym mózg skupiał się nie na sposobach wydostania się z niewoli, lecz na przetrwaniu jak najmniejszym kosztem. *** Następnego dnia obudziło ją nieznośne swędzenie całego ciała. Pocierała nogą o nogę, nie chcąc się do końca rozbudzić, lecz swędzenie się nasilało. Łydka była gorąca, a na rękach wyczuwała drobne nierówności. Usiadła na łóżku i popatrzyła na swoje dłonie, w całości pokryte malutkimi krostkami. Podobnie wyglądały nogi i brzuch. Co to do cholery jest? Przez kilka dni nieznośny świąd nie ustępował. Drapała się, lecz uporczywe swędzenie nie mijało, nawet gdy na ciele pojawiały się krwawe smugi po rozdrapanych wypryskach. Nie mogła spokojnie przespać nocy, bo całe ciało paliło ją żywym ogniem. Nigdy w życiu nie miała alergii. Była wyjątkowo zdrowym dzieckiem, które nawet rzadko się przeziębiało. Jej mama często to podkreślała. Ta nagła dolegliwość całkowicie Patrycję zaskoczyła. Nie wiedziała, co jej jest, i denerwowała się, że wszystko wali się jej na głowę w jednym czasie. Nie poszła do lekarza, bo bała się pytań. Wciąż miała poczucie, że chociaż milczy, ludzie i tak wiedzą wszystko o jej przeżyciach. Czuła się brudna. Najgorzej było wieczorami. Kładła na nogi mokry ręcznik, gdyż zimny okład chociaż przez chwilę łagodził swędzenie i ból. – Co ci się stało w ręce? – zapytała Malwina drugiego dnia po pojawieniu się wykwitów. Patrycja spojrzała na swoje dłonie, jakby nie miała pojęcia, o czym przyjaciółka mówi. Całe jej ciało należało teraz do kogoś obcego. – To? Nic takiego, chyba mam uczulenie na proszek do prania – odparła pospiesznie, pocierając jedną dłonią o drugą.

Skóra nieprzyjemnie zapiekła. Nie znała odpowiedzi na pytanie Malwiny, ale alergia wydawała się najbardziej prawdopodobnym wytłumaczeniem. Sama bardzo chciałaby wiedzieć, dlaczego w ciągu jednej nocy jej ciało zamieniło się w czerwoną folię bąbelkową. – Pijesz wapno? – zasugerowała Malwa. Wapno! Przecież wapno jej pomoże! Najprostsze rozwiązania uciekały jej z głowy. Straciła całą zaradność, która do tej pory stanowiła jej najmocniejszą cechę. – Jesteś genialna! Dzisiaj zacznę, zupełnie o tym zapomniałam! Wapno nie pomagało. Nic nie pomagało. Jakby jej ciało próbowało pozbyć się brudu, który wniknął głęboko do jego wnętrza.

— 5 —

Pamiętała, że jako mała dziewczynka często bawiła się z ojcem gumową piłką. Piłka była pomarańczowa i z jednej strony miała zielonkawe przebarwienie. Stawali z ojcem na dwóch końcach przedpokoju i kopali piłkę między sobą ku wielkiemu, udawanemu zresztą, oburzeniu mamy, która krzyczała z kuchni, że wszystko w domu potłuką. Ojciec zaczynał wtedy żartować, mówił szeptem, że od teraz piłka staje się dla mamy niewidzialna. – Nie gramy w żadną piłkę, zobacz, tu wcale nie ma piłki – tłumaczył, gdy zaglądała do przedpokoju. Patrycja śmiała się wtedy tak bardzo, że bolał ją od tego brzuch. To była taka ich mała umowa. Niewidzialna, gumowa piłka. Śmiech. Teraz nie poznawała samej siebie. Stała się wycofaną, bezradną dziewczyną, która nie potrafiła podjąć żadnej rozsądnej decyzji. Stała się niewolnicą. – Kochana, za dużo pracujesz – martwiła się na jej widok Beata. – Wyglądasz na strasznie przemęczoną. Kiedy ostatni raz przespałaś całą noc? Właściwie nie pamiętała. Jej poprzednie życie wydawało się tak odległe. Patrząc w lustro, nie widziała całkiem ładnej dziewczyny z lśniącymi kruczoczarnymi włosami, rumieńcami na policzkach i błyskiem w piwnych oczach. Stała przed nią zmarnowana życiem kobieta z potarganymi włosami, podkrążonymi oczami i przerażająco bladą cerą. W miejscach nieosłoniętych ubraniem nadal widoczne były ślady po rozdrapanych krostkach. Postać o wydatnych biodrach i niewielkim biuście wydawała się nieatrakcyjna, wręcz śmieszna. Mimo strachu przed zemstą Dębskiego Patrycja myślała tylko o jednym – o wyprowadzce. Chciała uciec jak najdalej, lecz przecież nie mogła tak nagle się spakować i wyjść z walizkami w ciemną, niepewną noc. Zajrzała wczoraj do umowy. Podpisała ją na rok z dwumiesięcznym okresem wypowiedzenia. Jeśli wyniosłaby się z dnia na dzień, musiałaby z góry uregulować należność za całe dwa miesiące. Była to dla niej kosmiczna suma, zwłaszcza że Dębski zabrał jej pieniądze i zostało jej zaledwie parę groszy na jedzenie. Czy naprawdę w obliczu grożącego jej niebezpieczeństwa była w stanie zastanawiać się nad warunkami umowy? Czy to normalne, że człowiek skupia się na takich bzdetach, gdy wali się cały jego świat? W jej przekonaniu to, co się wydarzyło, unieważniało wszelkie umowy, jakie podpisała z tym człowiekiem, lecz rzeczywistość na papierze była inna. „Siedź cicho, szmato” ostrzegał esemes. Natychmiast skasowała go trzęsącymi się rękoma. Może by i uciekła, bez względu na warunki umowy wynajmu, lecz powstrzymywał ją strach o mamę. Dębski obiecał, że jeśli będzie posłuszna, zostawi matkę w spokoju. Gdy znów się pojawił, niezapowiedziany, zaczęła drżeć na całym ciele. Myślała, że sytuacja się powtarza i przyszedł przypomnieć jej o konieczności milczenia. Zapewniłaby go, że nikomu nic nie powiedziała. Mogła mu obiecać, że do końca życia będzie trzymać

język za zębami, byleby tylko nie zbliżał się do niej i do jej matki. Bała się różnych rzeczy, lecz do głowy jej nie przyszło, że on zrobi to po raz drugi. Chyba do ostatniej chwili wolała wierzyć, że najgorsze ma już za sobą. Minęło jedenaście dni od chwili, kiedy jej świat się zawalił. Była bezbronna, gdy przycisnął ją wielkimi łapskami do podłogi i przygniótł całym ciężarem. – Nie! – wyrwało się jej. Gdy się w nią wdarł, ból nie był ani bardziej przewidywalny, ani łatwiejszy do zniesienia. Zacisnęła z całej siły zęby. Przez chwilę bała się, że wszystkie się pokruszą i wypadną. – Podoba ci się, suko, co? – syczał jej do ucha. – Lubisz to, prawda? Powiedz to! – zażądał i pociągnął ją za włosy. – Powiedz, że to lubisz! Nawet gdyby chciała spełnić jego rozkaz, nie miałaby jak, bo ręką zasłaniał jej usta i przyciskał nos. Starała się tylko złapać niezbędną do oddychania ilość powietrza. Wolała skupiać się na czymś, co było konieczne do przeżycia, niż na tym, co naprawdę się z nią teraz działo. Skończył przeciągłym sapnięciem, zszedł z niej i kopnął ją dwa razy w brzuch, aż wstrzymała oddech na kilkanaście długich sekund. To taka była cena? Chciała mieć całą siłę świata, by obronić się przed tą krzywdą. Jej słabość wywoływała w niej złość, a bezradność potęgowała smutek. – Nikomu ani słowa, łapiesz? To się nie dzieje naprawdę. To tylko koszmar, z którego rano się obudzę, myślała. – Nie boję się ciebie! – krzyknęła, gdy odzyskała zdolność oddychania. Zaśmiał się. – Tak ci się tylko wydaje. Ciekawe, czy twój brat by ci podziękował. Rzucił na nią zdjęcie. Spojrzała na nie i zamarła. Mariuszek stał przed szkołą i mrużył oczy od słońca. Tornister niedbale przewieszony przez jedno ramię przechylał go lekko na bok. – Skąd… – tyle zdołała wypowiedzieć drżącym głosem, bo strach ścisnął jej gardło. Strach nie o siebie, lecz o najbliższych. O Mariusza. – On ma dopiero dziesięć lat – załkała. – Jeśli jeszcze raz przyjdzie ci do głowy sprzeciwiać mi się, pamiętaj o swoim małym braciszku. Jedno kiwnięcie palca i twoja matka straci alimenty i pomoc GOPS-u. Jasne? Przełknęła głośno ślinę, czując, jak gardło zaciska się i staje się niebezpiecznie wąskie. Zaraz zacznie się dusić. Mama pracowała jako pomoc kuchenna i tylko dzięki dodatkowym świadczeniom była w stanie utrzymać siebie, syna i pomóc córce w wyjeździe na studia. Utrata jakiegokolwiek źródła dochodu oznaczałaby, że Patrycja musi rzucić uczelnię i podjąć pełnoetatową pracę, żeby pomóc w domu. Była gotowa zrobić to bez wahania, gdy zajdzie taka konieczność, jednak tak długo marzyła o studiach, że przerwanie nauki byłoby dla niej ciężkim ciosem. Dla mamy też. Gdyby ojciec ich nie zostawił, wszystko byłoby prostsze. – Radzę ci traktować poważnie to, co mówię – ciągnął Dębski. – Będę miał na ciebie oko, więc przypominam, nie rób niczego głupiego. Zdolność do myślenia znów przyszła z opóźnieniem. Zaczęła się zastanawiać, skąd

wiedział, że jest w domu. I skąd wiedział, że sama. Skąd ma zdjęcie Mariusza, skąd wie tak dużo o jej rodzinie. Poczuła, że żyje wewnątrz jakiejś machiny, o której działaniu nie ma pojęcia. Ogarnęła ją wściekłość na ojca. Nie myślała o nim prawie wcale, lecz teraz nagle pojawił się w jej głowie jako przyczyna wszystkich nieszczęść. Nie widziała się z nim od kilku lat. Po rozwodzie wpadał czasem na Czereśniową, lecz z upływem kolejnych miesięcy i pojawieniem się drugiej rodziny bywał u nich coraz rzadziej, aż w końcu jego wizyty stały się tylko wspomnieniem. Przez wiele lat nie była pewna, co dokładnie do niego czuje i czego jest więcej w emocjach, które w niej budził. Miłość do ojca, którego pamiętała jeszcze z czasów dziecięcych zabaw i wygłupów, mieszała się ze złością na człowieka, który z dnia na dzień porzucił rodzinę. Zabrał starą walizkę z ubraniami, podniszczony zestaw szachów oraz błysk w oku i lekkość ruchów mamy, która po jego odejściu przygasła. Co prawda przepłakała tylko jeden dzień, a już następnego ranka energicznie krzątała się po kuchni. Od tamtej pory odejście ojca stało się tematem tabu. Patrycja pamiętała dokładnie, że wstała wcześniej, żeby nakarmić malutkiego brata, przekonana, że mama przez cały dzień nie ruszy się z łóżka. Ze zdumieniem stwierdziła jednak, że nie tylko Mariusz już jest nakarmiony i smacznie śpi, ale także na stole w kuchni czekają na nią jak zawsze kanapki do szkoły zapakowane w folię aluminiową i woreczek. I choć wraz z odejściem męża coś w mamie Patrycji umarło, to życie toczyło się dalej, a ona dzień w dzień starała się pokazywać dzieciom, że trzeba sobie radzić z rzeczywistością taką, jaka jest. *** Patrycja zamknęła oczy i zacisnęła powieki, by wymazać z głowy obraz swojego ciała. Brzydziła się go. Chyba jeszcze nie dotarło do niej, że tak naprawdę to wcale nie jest koniec koszmaru. Że koszmar dopiero się zaczyna. Błędnie wydawało jej się, że największy wysiłek będzie potrzebny, by poradzić sobie z tym, co już się wydarzyło. Dębski zaś brutalnie zapowiadał ciąg dalszy. Nawet nie brała pod uwagę możliwości, by zgłosić się na policję. Sama myśl o tym, że miałaby opowiadać o wszystkim zupełnie obcym ludziom, budziła jej przerażenie. A jeśli będą chcieli ją zbadać? Na pewno będą chcieli. Nigdy na to nie pozwoli. Na ponowne upokorzenia i dotyk. I co jej pomoże policja? Co oni mogą zrobić? Nie ochronią jej. On się wybroni i będzie jeszcze gorzej. Pożałuje i ona, i jej rodzina. Potem rozprawa sądowa, kolejne opowiadanie o tym, co się stało. Pewnie adwokat oskarżonego udowodni, że to ona sprowokowała jego klienta. Wyobraziła sobie, jak pełna wstydu szuka dłonią przycisku uruchamiającego zapadnię, która pozwoliłaby jej zniknąć z sali rozpraw. Nigdy w życiu! Czuła, że nie ma z tej matni żadnego wyjścia. Sama jesteś sobie winna, kołatało jej w głowie. Myśl była natrętna i Patrycja nie mogła się jej pozbyć.

To tylko kwestia czasu, wszystko minie, zapewniała się w duchu. Wierzyła, że sama jakoś się pozbiera. Na razie nie miała żadnego pomysłu, jak to zrobić. Zawsze twardo stąpała po ziemi. Nie żyła mrzonkami i nie oczekiwała cudów. Wydawało jej się, że jest osobą dojrzałą i dobrze radzi sobie z prozą egzystencji. Dopiero po kilku latach zrozumiała, że w dniu, w którym odszedł ojciec, przestała być dzieckiem. Od tamtej pory nie było miejsca na emocje czy wątpliwości. Były konkretne obowiązki, które trzeba było wypełniać, by żyć. Teraz przestała być osobą sprawującą kontrolę nad swoim życiem. Zamiast tego zaczęła bezwolnie powtarzać stary banał: jakoś to będzie. *** Wyszła z uczelni po ostatnich ćwiczeniach i zamierzała pieszo pójść do pracy. Nawet się cieszyła, że ma zajęty wieczór, bo na samą myśl o samotnym siedzeniu w mieszkaniu traciła oddech. Przychodziło jej do głowy, że może powinna w ogóle przestać tam bywać za dnia i pojawiać się tylko na noc. Nie byłaby wtedy narażona na kolejny atak. Coś jednak ciągnęło ją do zamykania się w tamtych czterech ścianach, choćby za cenę znoszenia krzywdy. Zaczynało brakować jej pieniędzy na jedzenie, a do wypłaty zostało jeszcze trochę czasu. Ostatnie wydarzenia skutecznie odebrały jej apetyt, lecz mimo to czuła się niepewnie bez jakiejkolwiek gotówki. Powiedział, że da jej pieniądze, jeśli będzie posłuszna. – Patrycjo! – usłyszała za sobą wołanie. Odwróciła się i zobaczyła biegnącego w jej kierunku Janka, wysokiego chudzielca z bujną czupryną brązowych włosów, która podskakiwała rytmicznie z każdym jego krokiem . Poczekała, aż się do niej zbliży. – Idziesz do pracy? – zapytał. – Zgadza się – potwierdziła. – A co? Janek, który był najlepszym przyjacielem Sławka, chodził za nią od początku studiów. Byli na jednym roku, ale w różnych grupach. Musiała przyznać, że on także zwrócił jej uwagę i bardzo go lubiła, nie miała jednak czasu na związki i randkowanie. Nastawiona na realizację zadań na studiach i pracę, nie chciała się rozpraszać. Ciągle powtarzała sobie, że na czwartym czy piątym roku sytuacja na pewno się zmieni. Jeśli Janek do tego czasu się nie zniechęci, będzie to dowód na to, że warto było czekać, że to coś więcej niż chwilowe zauroczenie. A na razie nie chciała mu dawać fałszywych nadziei na coś, co może nigdy nie miało się wydarzyć. Czuła niesmak po zakończeniu poprzedniego związku. Spotykała się z Rafałem przez dwie ostatnie klasy szkoły średniej i gdy przespali się ze sobą kilka razy, zrozumiała, że nic do niego nie czuje. Żałowała, że doszło do tych zbliżeń, i było jej szkoda Rafała, beznadziejnie w niej zakochanego. Jeszcze długo zamęczał ją telefonami, bo nie mógł pogodzić się z rozstaniem. Teraz nie miała pewności, czy kiedykolwiek będzie gotowa na związek z mężczyzną. – Czy mogę cię odprowadzić? – Jeśli chcesz – odpowiedziała obojętnie i zaraz pożałowała tego tonu. – To znaczy, jeśli możesz i masz czas, chętnie się z tobą przejdę.

– Wiesz, że zawsze chcę. Dla ciebie zawsze mam czas. Przyszło jej do głowy, że gdyby się z nim związała, być może to wszystko by się nie wydarzyło. W jego towarzystwie czuła się bezpiecznie, choć w tej chwili trudno było jej sobie wyobrazić, że jeszcze kiedykolwiek będzie zdolna do bliskości z chłopakiem. Jak po tym, co się stało, mogła myśleć bez lęku o jakimkolwiek mężczyźnie? Jak miała się uwolnić od obrzydzenia do swojego ciała, które przestawało być jej własnością? Jak miała żyć? Gdyby się Janek dowiedział, nie chciałby mieć z nią do czynienia. Była tego pewna: prawda o jej przeżyciach sprawiłaby, że wszyscy odsunęliby się od niej. Spojrzała na niego. Czy ludzie mają jakiś zmysł pozwalający wyczuć, że coś jest nie tak? Czy tylko ona wie o niezmywalnym brudzie na swoim ciele, czy jest on widoczny także dla innych? Ogarnęło ją przygnębienie, gdy po raz kolejny przyszła jej do głowy myśl, że skończyło się dla niej normalne życie, że nigdy się już z nikim nie zwiąże. Była pewnie za młoda, by mieć sprecyzowaną wizję swojego małżeństwa czy rodziny. Wiedziała tylko, że chciałaby stworzyć szczęśliwy związek, który nie zakończyłby się tak jak pożycie jej rodziców. Ciężko przeżyła odejście ojca i widziała, jak cierpiała z tego powodu mama. Dobrze, że Mariusz był wówczas mały i nie zapamiętał tamtych wydarzeń. Ona miała wtedy czternaście lat i doskonale rozumiała, co się dzieje. Wcześniej nie zauważyła, że między rodzicami się nie układa, więc gdy pewnego dnia wróciła ze szkoły i zastała mamę płaczącą w kuchni, była całkowicie zaskoczona. Ideałem małżeństwa stali się dla niej rodzice Malwiny. Gdy odwiedziła przyjaciółkę po raz pierwszy, ze zdumieniem obserwowała, jak ojciec całuje w ramię podającą do stołu żonę, jak zwraca się do niej słowami „kochanie”, „słońce” lub „żabko”, jak patrzą na siebie z uwielbieniem i miłością. Zapytała Malwę, czy jej mama i tato zawsze tak się do siebie odnoszą, czy też może urządzili przedstawienie na użytek obcej osoby. Malwina stwierdziła, że jej rodzice, chociaż są dwadzieścia pięć lat po ślubie, wciąż zachowują się jak para zakochanych. Rodzice Patrycji nie byli może wobec siebie aż tak serdeczni, ale nie pamiętała, by w domu dochodziło do awantur. – Ciężko cię dorwać bez Malwy i Beaty – pożalił się Janek. Szli wolno, gdyż do rozpoczęcia pracy miała jeszcze trochę czasu. Stała za barem trzy razy w tygodniu: w środy, piątki i soboty, zmiana trwała do późnych godzin nocnych. – Dzisiaj ci się udało – odpowiedziała bezbarwnym głosem, zastanawiając się, ile czasu minie, zanim Janek przystanie i nazwie ją szmatą. – To dlatego, że idziesz na piechotę. Przeważnie jeździsz z Malwą samochodem. Wciąż zaskakiwał ją wiedzą na temat jej planów, przyzwyczajeń i rozkładu dnia. Nagle poczuła, że do oczu napływają jej łzy. Przecież teraz wszystko się zmieniło. Co będzie mogła nazywać swoim przyzwyczajeniem? Zamrugała szybko, by się całkowicie nie rozkleić. Gdyby nagle zaczęła płakać, jak wyjaśniłaby to Jankowi? – Dzisiaj Malwa spieszyła się na spotkanie – skłamała, choć prawda była taka, że to ona zrezygnowała z podwiezienia, wybierając samotny spacer. Była jednak wdzięczna Jankowi za towarzystwo, bo już po kilku krokach zrozumiała, że decydując się na samotność,

postąpiła źle. Nie umiałaby zresztą rozstrzygnąć, co jest teraz dla niej dobre. Czuła się całkowicie zagubiona i wciąż pragnęła jednocześnie wzajemnie wykluczających się rzeczy. – Zupełnie jakby myślała o mnie – zaśmiał się Janek. – Już dawno nie mieliśmy okazji spokojnie porozmawiać. – O czym chcesz ze mną rozmawiać? – Przestraszyła się nagle, że znów zaproponuje jej randkę albo coś, na co nie była gotowa, lub da jej znać, że wie więcej, niż ona by chciała. – Nie, no, tak po prostu – odparł. Zapadła niezręczna cisza. Niezwykle ważne stało się dla niej zachowanie dotychczasowych, zewnętrznych ram życia. Studia, nauka, praca, sprzątanie w mieszkaniu nadawały jej codzienności rytm i pozwalały się łudzić, że wszystko jest w porządku. Były sygnałem normalności zarówno dla niej, jak i dla innych. Łatwiej przychodziło jej działać, niż zastanawiać się nad działaniem. Przez chwilę miała ochotę wyznać wszystko Jankowi. Zrzucić ciężar, który ją przygniatał. Zaraz jednak zganiła się w duchu za niedorzeczne pomysły. Skoro nie była w stanie porozmawiać o tym z Malwą ani Beatą, tym bardziej nie powinna zwierzać się Jankowi. Mężczyźnie. Znów miała ochotę się rozpłakać. Wymienili kilka ogólnych uwag dotyczących zajęć na uczelni, po czym rozstali się przed wejściem do dyskoteki. Zebrała się w sobie, by skupić się na wykonywanej pracy, i w rytmach ciężkiej muzyki zagłuszającej wszelkie myśli przetrwała do końca zmiany. *** Na uczelnię dotarła dopiero na przedostatnie ćwiczenia. Być może powinna zostać u siebie i nie pokazywać się nikomu na oczy, lecz nagle za swój najważniejszy obowiązek uznała nieopuszczanie zajęć. Desperacko pragnęła zachować kontrolę nad czymkolwiek. – Wszystko u ciebie w porządku? Gdzie ty się w ogóle podziewasz? Czemu nie odbierasz telefonu? Co się stało? Ostatnio jesteś jakaś nieobecna. Coś ci dolega? – Malwina zasypała ją pytaniami. – Niepokoiłyśmy się o ciebie. Nie mówiłaś, że cię nie będzie – dodała Beata. Dopiero co widziała Dębskiego. Wczoraj wieczorem zadzwonił i zażądał, żeby czekała na niego w mieszkaniu o dziesiątej następnego dnia. W pierwszej chwili chciała odpowiedzieć, że nic z tego, że nie jest na każde jego zawołanie. Lecz gdy zapytał, czy zależy jej na bracie, zdusiła w sobie protest. Bała się. Strach odbierał jej umiejętność logicznego rozumowania i odwagę. Wątpiła nawet, czy kiedykolwiek ją w sobie miała. Ból był trudny do wytrzymania. Dębski zaciskał na jej ciele ręce, uderzał nią o podłogę, jego ciężar uniemożliwiał jej jakikolwiek ruch. Czuła, jak szoruje odsłoniętymi plecami po zimnej podłodze. Przyszło jej do głowy, że być może jej życie właśnie się kończy. I zamiast myśleć o przyjemnych wydarzeniach z przeszłości, swoje ostatnie minuty – a może tylko sekundy – poświęci na przeżywanie zapierającej dech rozpaczy i przerażenia. Nie była pewna, czy wolałaby dalej żyć z przygniatającą świadomością tego, co się teraz działo, czy może lepiej byłoby umrzeć i już nigdy nie musieć wracać – ani myślami, ani emocjami – do wieczora,

kiedy jej życie przełamało się na pół. – Proszę, nie rób tego – błagała przez zaciśnięte zęby. – Przestań. Śmiał się z niej. I miał rację. Jak mogła sądzić, że jej prośby mają dla niego jakiekolwiek znaczenie? Dębski był silny. Poruszał się zdecydowanie i agresywnie. Swoim ciężarem coraz bardziej rozszerzał jej nogi, aż poczuła ból w stawach. Nie wiedziała, jak długo to trwa i czy starczy jej sił, żeby wytrzymać do końca. Czas stanął w miejscu, a ona czuła się coraz słabsza. Nie umiała ocenić, czy koszmar trwa od trzech godzin, czy dopiero od kilku minut. Niczego nie kontrolowała. – Jestem w stanie załatwić, że wylecisz ze studiów. Bez możliwości powrotu. Stracisz wszystko. Sugeruję więc, żebyś była grzeczna. Nie chciała utracić szansy na dalszą naukę. Nie chciała, żeby coś się stało jej rodzinie. Nie chciała też czuć bólu. – Pamiętaj, że jeśli piśniesz komuś słowo, pożałujesz – wycedził, potrząsając nią. – Pożałujesz – powtórzył. Na koniec odepchnął ją z całej siły, tak że uderzyła głową o ścianę. W uszach jej zadzwoniło i znów przygryzła sobie język. Przez chwilę myślała, że zemdleje. Próbowała wstać, wtedy uderzył ją pięścią w brzuch. Osunęła się znów na podłogę. Trzymała się za obolałe miejsce i tępo patrzyła przed siebie. Drżała na całym ciele. Pragnęła, żeby sobie poszedł, chciała zostać sama, zwinąć się w kłębek i nigdy więcej nie zmienić pozycji. Jednocześnie myśl o samotności przerażała ją jeszcze bardziej niż towarzystwo oprawcy i jego nieprzewidywalność. Nie rozumiała, co się z nią dzieje. Jakiś papierek zawirował w powietrzu i opadł na nią. Sięgnęła po niego odruchowo. Banknot dwudziestozłotowy. – Na pieniądze musisz sobie zasłużyć – oznajmił Dębski. Zaledwie dziewiętnaście dni wcześniej jej życie wyglądało zupełnie inaczej. I ona była kimś całkiem innym. – Jestem po prostu przemęczona. Musiałam załatwić coś ważnego. Przepraszam, że nie dałam wam znać – tłumaczyła się teraz przyjaciółkom. W głowie kołatały jej jego słowa: „Pamiętaj, jeśli piśniesz komuś słowo, pożałujesz. Czy byłaś grzeczną dziewczynką?”. – Coś ci nie wierzę – oceniła Malwa. – Jeśli zechcesz pogadać, wiesz, gdzie nas szukać. Martwimy się o ciebie. Pieczenie między nogami dochodziło aż do kolan. Patrycja cały czas miała wrażenie, że przez materiał spodni przecieka krew. Nawet cieszyła się, że nie zbiera jej się na płacz, z którym musiałaby ukrywać się przed ludźmi, jednak całkowita niezdolność do odczuwania i okazania emocji była na swój sposób nienaturalna i przerażająca. – Wiem, dziękuję. Tak bardzo chciała, żeby powiedziały jej, że wszystko będzie dobrze, że się ułoży. Męczyły ją stany przygnębienia, kiedy wydawało jej się, że nie będzie zdolna przeżyć kolejnej godziny, by za chwilę udawać, że nic się nie stało. Pragnęła być wśród ludzi i jednocześnie ich unikała. Była całkowicie zdezorientowana. Na szczęście nieznośna wysypka ustąpiła równie niespodziewanie, jak się pojawiła. Powodu Patrycja nie poznała. Jej ciało było dla niej obce.

Próbowała przeżyć jeden dzień, udając, że wymazała wszystkie złe wspomnienia. Wmawiała sobie, że to zależy tylko od niej. Rano wstała i postanowiła, że tego dnia będzie silna. Nie udało się. – Może powinnam poprosić mamę, żeby cię zbadała? – zaproponowała Malwina. – Nie! – zaprotestowała gwałtownie. – Nie trzeba. Nic mi nie jest. Ale było. Następnego dnia zobaczyła go na uczelni. Krew uderzyła jej do głowy, oddech się zatrzymał. Nie była pewna, czy to rzeczywiście Dębski, czy ma przywidzenia. Stanęła na środku korytarza i przez chwilę nie była w stanie zrobić kroku. Kilka osób ją potrąciło, jedna rzuciła nawet jakąś nieprzyjemną uwagę. Miał na sobie nie elegancki garnitur, w jakim zazwyczaj go widywała, lecz sztruksowe spodnie i marynarkę z tego samego materiału. Niósł pod pachą książki. Co on tu robi? Zamierza ją śledzić? Szuka jej? Uczucie strachu pojawiło się automatycznie, lecz rozum podpowiadał, że w takim tłumie i w miejscu publicznym nic jej nie grozi. „Jestem w stanie załatwić, że wylecisz ze studiów. Bez możliwości powrotu. Stracisz wszystko. Sugeruję więc, żebyś była grzeczna”. Ta groźba znów nabrała realnego wymiaru. Czy to samo przydarzyło się Jagodzie i Żanecie? Niedawno przyszło jej do głowy, że to całkiem możliwe. Była tak zafiksowana na własnej tragedii, że nie pomyślała o współlokatorkach. Tyle że Jagodzie zawsze i wszędzie towarzyszył Przemek. A Żaneta prawie w ogóle nie bywała w mieszkaniu. Czy tylko ona jedna okazała się taką łatwą ofiarą? Przecież nie mogła zapytać ich o to wprost. Wykorzystała okazję, kiedy Jagoda została sama w kuchni, i zapytała, czy dobrze jej się mieszka. – Owszem, nieźle. – Na pewno nie masz żadnych trudności? – dopytywała Patrycja, rozumiejąc, że ewentualne wyznanie nie padnie od razu w pierwszym zdaniu. Szukała w oczach Jagody jakiegoś znaku, który potwierdziłby jej obawy, lecz znalazła tylko zdziwienie. – O co ci chodzi? Wszystko jest okej. Do kuchni wszedł Przemek, objął Jagodę i pocałował w usta. Ona odpowiedziała na ten gest radością. Patrycja znów poczuła wściekłość na samą siebie.

— 6 —

Kobieta przycupnęła na brzegu siedziska i nerwowo się rozejrzała. Miała pulchną twarz, okulary wrzynały się w jej skronie. Trzymała płócienną torbę, z której wystawały kwiaty. Wyglądała na kogoś, kto koniecznie chce się podzielić swoją historią. – Trzeci raz dzisiaj próbuję dojechać do domu – poinformowała Patrycję. – Pierwszy pociąg ujechał dwadzieścia kilometrów, po czym się zepsuł i zawrócił na stację. Drugi w ogóle nie przyjechał. Ten jest trzeci. Mam nadzieję, że tym razem się uda, bo to ostatni. W wagonie siedziało kilka osób i choć wiele miejsc było wolnych, pechowa pasażerka postanowiła usiąść właśnie obok niej. Patrycja nie miała ochoty z nikim rozmawiać, słuchać o problemach PKP. Pokiwała głową i uśmiechnęła się nieznacznie, dając do zrozumienia, że mimo swojej życzliwości nie jest w nastroju do konwersacji. Normalnie cieszyłaby się jak dziecko z odwiedzin u mamy i Mariuszka. Nie była w domu już ponad miesiąc. Cztery weekendy z rzędu pracowała na promocjach, ten miała wolny. Była końcówka listopada. Wizyta w domu wydała jej się dobrym pomysłem. Teraz radość zastąpił lęk, czy będzie umiała ukryć swój dramat przed najbliższymi. Mama i tak miała wystarczająco dużo własnych zmartwień. Patrycja zawsze starała się ją odciążyć. Może gdyby miała starszego brata, odstąpiłaby mu funkcję opiekuna rodziny. Jednak w domu to ona grała tę rolę. Chyba nawet sama się w niej obsadziła, bo tego w jej przekonaniu wymagały okoliczności. Z dalszej rodziny miała jedynie ciocię, kuzynkę matki. Razem z trzema synami, których Patrycja widziała może raz, kiedy była jeszcze dzieckiem, mieszkała na drugim końcu Polski. Ich kontakt ograniczał się do składania życzeń świątecznych. Rodzina ojca zniknęła razem z nim. Pamiętała babcię, którą czasem odwiedzała po szkole, lecz po rozwodzie rodziców ta relacja całkowicie się urwała. Mieli więc radzić sobie we troje. Pociąg złowrogo zaterkotał i zaskrzypiał. Na zewnątrz było ponuro, mglisto i wilgotno. Listopad wydobywał z ludzi wszystko, co smutne, i trzeba było włożyć naprawdę sporo energii w to, by się temu nie poddać. Patrzyła na przesuwający się za oknem krajobraz i zapragnęła jechać tym pociągiem daleko przed siebie. Z każdym przebytym kilometrem czuła, że oddala się od swojego kata i pułapki, w której tkwiła. Przez chwilę rozkoszowała się tym uczuciem. – Chyba tym razem dojadę – ucieszyła się współpasażerka. Patrycja zamknęła oczy i oparła głowę o twardy zagłówek czerwonego fotela. Wciąż męczyło ją poczucie winy, które przejawiało się nieprzyjemnym uciskiem w skroniach. Gwałt kojarzył jej się zawsze z napadem późną nocą w ciemnej uliczce lub pustym parku. Wyobrażała sobie, że napastnikiem jest nieznajomy, obleśny i śmierdzący facet, że kobieta drze się wniebogłosy, na próżno woła o pomoc. A potem pogrążona w depresji płacze całymi dniami, użala się nad sobą i nic nie robi. Tymczasem jej przeżycia miały zupełnie inny charakter. Znała swojego prześladowcę, krzywdził ją w mieszkaniu, a ona nie krzyczała, tylko zachowywała się jak sparaliżowana. Upychała emocje głęboko, w jakimś ciemnym zakamarku umysłu, by uniemożliwić im

przejęcie władzy nad sobą. Czy to ona jest inna? Czy sprowokowała w jakiś sposób Dębskiego? Czy należy do grona krzywdzonych kobiet, czy też okoliczności ją z niego wykluczają? W jej głowie mnożyły się pytania, lecz na żadne nie umiała znaleźć odpowiedzi. – Dziecko drogie, ale zeszczuplałaś – powitała ją mama. – Czy ty w ogóle coś jesz? Zrobiłam mielone z kaszą jęczmienną, specjalnie dla ciebie. Zaraz ci odgrzeję. Chyba że najpierw zjesz pomidorową, została z wczoraj. Patrycja chłonęła znajome domowe zapachy, słyszała kojący głos mamy i wydawało jej się, że minionych trzech tygodni udręki w ogóle nie było. – Patrycja, chcesz zobaczyć znak drogowy, który zrobiłem na technice? – Mariuszek przytulił się do niej i pociągnął ją w stronę swojego pokoju. Miała ochotę go wyściskać i zapewnić, że nie pozwoli, by stała mu się jakakolwiek krzywda. – Bardzo cię kocham, braciszku, wiesz? – wyszeptała. – Noo… – powiedział przeciągle i spuścił wzrok, zawstydzony. – Zrobiłem dwa okrągłe i jeden trójkątny – ożywił się. – Zakaz wjazdu, zakaz skrętu i… – Zawahał się. – Mamo! – krzyknął. – A ten żółty, to jaki? – Przejście dla pieszych! – odkrzyknęła matka. – Przejście dla pieszych – powtórzył. – Brawo – pochwaliła. – A z matematyki dostałem czwórkę z plusem – trajkotał. Wiedziała, że cieszy się z jej odwiedzin. Mariusz był dobrym i wesołym chłopcem. Mama dwoiła się i troiła, by synek jak najmniej cierpiał z powodu braku ojca, po którym w domu nie pojawił się żaden mężczyzna. Skupiona na dzieciach, wiązaniu końca z końcem i prowadzeniu domu, pani Mikoluk nie próbowała układać sobie życia od nowa. Patrycja bardzo chciała, żeby mama miała przy sobie kogoś, na kim mogłaby się oprzeć. *** Tylko raz zdecydowała się poruszyć ten temat. W dniu, w którym zdała maturę, mama upiekła ciasto drożdżowe z kruszonką. Siedziały w kuchni, piły gorące kakao i rozmawiały o przyszłości. Głównie o zamiarach Patrycji, bo to ją czekały życiowe zmiany i decyzje. – Mamo, a co z tobą? – A co ma ze mną być? – zdziwiła się mama i zlizała kawałek kruszonki z kącika ust. – Zostaję tutaj z Mariuszkiem i będzie jak do tej pory. Tyle że bardziej pusto, bo bez ciebie. – Nie pytam o nas, o mnie ani o Mariusza. Pytam o ciebie. Mama mało mówiła o swoich emocjach. Właściwie nie mówiła o nich nigdy. Na podstawie obserwacji też nie dało się określić, w jakim jest nastroju. Żyła stałym, niezmiennym rytmem i wydawało się, że nikt i nic nie jest w stanie go zaburzyć. Patrycja nie pamiętała, by mama kiedykolwiek powiedziała, że źle się czuje, lub odłożyła na następny dzień zmywanie po kolacji. – Chyba nie rozumiem. – Nie myślałaś nigdy po odejściu taty, żeby z kimś się związać? Chciałabym, żebyś kogoś

miała – powiedziała Patrycja wprost, patrząc mamie w oczy. Ich wyraz nagle nieznacznie się zmienił. Usta mamy ściągnęły się w wąską kreskę, twarz na ułamek sekundy poszarzała. I w tym samym momencie Patrycja zrozumiała, że to koniec rozmowy, że właśnie wszystko zepsuła. Że nie będzie żadnych wyznań, opowieści o marzeniach. Że mama zaraz wstanie, wstawi brudne kubki i talerzyki do zlewu, a potem przykryje resztę ciasta bawełnianą ściereczką. Patrycja nie pamiętała, jaki był wówczas stosunek mamy do ojca. Nigdy o nim nie mówiła w taki sposób, żeby dało się poznać, czy nadal pielęgnuje w sobie uczucie do niego, czy też jest w niej więcej żalu za porzucenie i złamane obietnice. Nigdy jednak nie nastawiała przeciwko niemu dzieci i na każde pytanie małego Mariusza starała się odpowiadać tak, by nie rozbudzać w nim nienawiści i nie pielęgnować poczucia krzywdy. Patrycja nie wiedziała jednak, na ile to było szczere, a na ile podyktowane chęcią właściwego wychowania dzieci. – Zrobić ci jeszcze kakao? – zapytała mama jak gdyby nigdy nic, choć w jej głosie dało się wyczuć napięcie. Mogła zrozumieć, że mama nie chciała zwierzać się kilkunastoletniej córce, ale gdy tak siedziały razem nad pachnącym ciastem drożdżowym, czuła, że jest już na tyle dorosła, by stać się również jej przyjaciółką. Mama kryła się jednak za maską kobiety twardej, samowystarczalnej i niezniszczalnej. Może właśnie tak należało postępować? *** – Dzieciaki, chodźcie coś zjeść! – zawołała mama. – Jak ci się mieszka w nowym miejscu? – zapytała, kiedy tylko Patrycja wróciła do kuchni. Radość z przyjazdu do domu osłabła. Patrycja milczała przez chwilę. Nie wiedziała, ile razy Dębski kontaktował się z mamą. Ani co jej powiedział. Znała treść jednego esemesa i to jej w zupełności wystarczyło, by wyobrazić sobie, do czego jest zdolny. Od chwili przyjazdu obserwowała mamę w nadziei, że z jej oczu lub wyrazu twarzy wyczyta prawdę. Nie łudziła się, że mama od razu podzieli się z nią informacją o nękaniu. Nie odważyłaby się też zapytać ją o to wprost. Sprowokowałaby pewnie rozmowę, której nie chciała prowadzić. Pozostawało wierzyć, że skoro jest posłuszna Dębskiemu i zachowuje się zgodnie z jego żądaniami, on zostawi jej rodzinę w spokoju. – Tak jak ci mówiłam przez telefon – odezwała się w końcu, próbując zachować spokój. Mama, odwrócona do niej plecami, zmywała naczynia i Patrycja cieszyła się, że na nią nie patrzy. Przyglądała się z miłością tej zmęczonej kobiecie, drobnej, szczupłej, z czarnymi włosami spiętymi w luźny kok na karku. – Współlokatorzy są w porządku, w pokoiku już się urządziłam. Mam blisko na uczelnię. – Widzisz, wszystko ci się układa – ucieszyła się mama. Jak miałaby jej powiedzieć, że to nieprawda? – Będę mógł do ciebie przyjechać? – zapytał z nadzieją Mariusz. Patrycja wzdrygnęła się nieznacznie. – Może – odparła wymijająco. – Przecież na razie chodzisz do szkoły. – W soboty nie chodzę – zauważył rezolutnie.

– Pomyślimy – zamknęła niewygodny temat. – Dajecie sobie radę? – zapytała mamę, gdy braciszek poszedł do swojego pokoju. Nie chciała, by przysłuchiwał się tej rozmowie. – Jakoś dajemy, kochanie, nie martw się – zapewniła mama. – Mam pracę, to najważniejsze. Na książki Mariuszka dostałam z opieki. Może od przyszłego miesiąca dadzą mi niedużą podwyżkę. – Mieli ci dać już w poprzednim – zauważyła Patrycja. Mama tak ciężko pracowała, że czasem Patrycji było jej żal. Miała dopiero niespełna czterdzieści lat, choć wyglądała na więcej. Skóra na jej rękach była szorstka i popękana od ciągłego mycia naczyń. Jej twarz znaczyły pojedyncze zmarszczki, nadające jej wygląd osoby zmęczonej, lecz w oczach wciąż miała łagodność. – Najważniejsze, że nie zwalniają. Wiesz, jak teraz ciężko o zatrudnienie. Naprawdę nie jest źle – jak zwykle zachowywała optymizm. Dla Patrycji chciała być silna. Patrycja zaś chciała być silna dla niej. Sobotnie popołudnie i niedzielny poranek minęły zadziwiająco szybko. Gdy przyszedł czas powrotu do miasta, znów poczuła ukłucie lęku i zniechęcenie. – Tak mi się nie chce jechać – wyznała. – Najchętniej bym tu z wami została. – To zostań – ucieszył się Mariuszek. – Będziesz mi znów pomagała w lekcjach. Potargała jego czarne włosy. – Nie mogę. Muszę wracać do swoich lekcji. I do swojego koszmaru, dodała w myślach. *** „Jesteś nikim, ty kurwo” – przeczytała wiadomość po zmianie karty w telefonie. Przerażenie jej nie opuszczało. Nauczyła się nie czuć własnego ciała. Odcięcie się od niego było jedynym sposobem na przetrwanie koszmaru. Starała się myślami uciekać gdzieś bardzo, bardzo daleko, do przyjaznych obszarów, w których mogłaby znaleźć wytchnienie od brutalnej rzeczywistości. Zaciskała zęby i czekała, aż Dębski skończy. Za każdym razem chciała walczyć i protestować, naiwnie wierząc, że tym razem będzie inaczej, że się nad nią zlituje. – Ja ci dopiero mogę zrobić krzywdę – groził, ściskając ją za szyję. – Jeśli mi podpadniesz, zabiję cię. Jej świat skurczył się do bardzo wąskich ram pomiędzy zwykłymi codziennymi obowiązkami a zachciankami Dębskiego. Niezwykle szybko wszedł jej w nawyk automatyzm działania, a odczuwanie emocji znacznie się spłyciło. Lęk stał się jej chlebem powszednim. W końcu zmobilizowała się i zrobiła test ciążowy. Wstrzymywała oddech, czując nieprzyjemne napięcie w dole brzucha, gdy czekała na pojawienie się pasków na wskaźniku. Odetchnęła z ulgą, gdy wynik okazał się negatywny. Jak długo jeszcze będzie miała szczęście? Następnym razem może się nie udać. Co miała robić? Przyszedł jej do głowy tylko jeden pomysł. Poszła do lekarza rodzinnego, przedstawiła mu wymyśloną historię i dostała receptę na pigułki antykoncepcyjne. Panicznie bała się wizyty u ginekologa. Na pewno zorientowałby

się, że została zgwałcona. Inne trudne decyzje odkładała na później. Wierzyła, że wszystko ułoży się samo. Potem skłamała Malwinie i pożyczyła od niej pieniądze na zrealizowanie recepty. Z każdym dniem czuła do siebie coraz większe obrzydzenie. Nie dość, że oszukiwała najlepszą przyjaciółkę, to jeszcze łamała swoje zasady. Do tej pory starała się nie zadłużać, nawet jeśli czasem było jej ciężko. Wolała rezygnować z wielu rzeczy, niż zaciągać zobowiązania. Teraz jednak nie mogła sobie pozwolić na dodatkowy nieplanowany wydatek. Pieniędzy, które z łaski dawał jej Dębski, ledwie starczało na jedzenie. Dużą część kolejnej wypłaty również sobie przywłaszczył, przypominając jej dobitnie o tym, że ma słuchać jego rozkazów. – Wreszcie do tego dojrzałaś – ucieszyła się Malwina, gdy Patrycja poprosiła ją o pożyczkę. – Tyle razy cię prosiłam, żebyś nie wstydziła się mówić, jeśli jesteś w potrzebie. Malwie, której sytuacja finansowa była więcej niż dobra, kilkadziesiąt złotych w tę czy w tamtą nie robiło żadnej różnicy. Utrzymywali ją zamożni rodzice, miała swój samochód i ładnie urządzony pokój na pięterku willi. – Obiecuję, że ci oddam, jak tylko będę mogła – zapewniła Patrycja. Była to dla niej kwestia honoru. – Nie wygłupiaj się – żachnęła się przyjaciółka, uderzając ją lekko pięścią w ramię. – Przecież wiesz, że zawsze ci chętnie pomogę. Dla mnie to nie problem. Cieszę się, że się do mnie zwróciłaś. Patrycja przytuliła się do niej i na dłuższą chwilę zastygła w tym uścisku, czerpiąc z przyjacielskiej relacji energię i ciepło. Nie mogła powiedzieć Malwinie prawdy. Bała się, że obie jej przyjaciółki też może spotkać coś złego. Wydawało jej się, że swoim milczeniem je chroni. Przekonana, że nie istnieje żaden sposób wydostania się z matni, skupiła się na przetrwaniu jak najmniejszym kosztem. Pilnowała się, by milczeć, by nie prowokować Dębskiego, nie dopuścić do tego, żeby zrealizował swoje groźby. Chodziła na zajęcia, do pracy, uczyła się z przyjaciółkami, mijała się w mieszkaniu z Jagodą, Przemkiem i czasem Żanetą. Próbowała zachowywać pozory normalności. Dopiero w nocy, gdy leżała sama w pustym pokoju, płakała z bezsilności i przerażenia. Czasem zapalała lampkę nocną, nie mogąc znieść przytłaczającej ciemności. Były to jedyne chwile, w których pozwalała sobie na słabość i w których ogrom dramatu, jaki przeżywała, docierał do jej świadomości. Bardzo krótkie chwile, bo z całych sił starała się nie dopuszczać do siebie prawdy. Bała się, że jeśli zacznie się nad tym wszystkim zastanawiać, oszaleje i nigdy się nie pozbiera. Przypominała uśpiony wulkan, który cały czas trzeba obserwować, by w porę dostrzec groźbę wybuchu. Mogła uniknąć wybuchu jedynie poprzez odcinanie się od rzeczywistości i udawanie, że jest dobrze. *** Pewnego dnia, gdy wracała z Beatą z uczelni, zobaczyła Dębskiego z żoną. Był początek grudnia i znacznie się ochłodziło. Świat zaczął się przygotowywać na przyjęcie pierwszego w tym roku śniegu. Przyjemnie było wejść na chwilę do centrum

handlowego chociażby po to, żeby trochę się ogrzać. – Jutro mamy ustroje samorządów w wybranych państwach Unii Europejskiej – mówiła Beata. – Przeczytałaś ten tekst? Mam kserówkę, jest tego ponad pięćdziesiąt stron. Malwie pewnie trzeba będzie streścić. Słuchaj, wejdźmy na chwilę do Piotra i Pawła. Muszę sobie kupić coś do picia. – Poczekam na ciebie tutaj. Patrycja nie chciała wchodzić do sklepu. Po raz kolejny uświadomiła sobie, że od rana nic nie jadła. Nie miała ostatnio apetytu, zaczęła natomiast pić więcej kawy, żeby jakoś przetrwać mimo zarywanych nocy. Zauważyła ich przy kasie. Przypatrywała się eleganckiej blondynce po raz pierwszy od incydentu w restauracji pod koniec września. Była to piękna kobieta i umiała podkreślić swoją urodę. W czółenkach na wysokich obcasach dorównywała mężowi wzrostem. Krótkie włosy miała ułożone i wymodelowane, jakby przed chwilą wyszła od fryzjera. Przypominali parę z okładki jakiegoś kolorowego magazynu. W Dębskim jednak Patrycja była w stanie dostrzec jedynie potwora. Wiedziała coś, o czym nikt inny nie miał pojęcia. Mogła teraz krzyknąć, pokazując go palcem. Wszyscy wzięliby ją za wariatkę. Patrzyła, jak ona chowa kolejne produkty do toreb. Jak on wyjmuje skórzany portfel i płaci kartą za zakupy. Jak coś mówi żonie na ucho, a ona śmieje się, odgarniając ręką włosy z czoła. Jak podnosi z podłogi paczkę makaronu, która zsunęła się z taśmy przed kasą, i podaje starszej kobiecie, dziękującej mu wylewnie. – Halo, ziemia! – Patrycja usłyszała Beatę. Nawet nie zauważyła, kiedy przyjaciółka wróciła z buteleczką soku jabłkowego. Stała w miejscu i nie mogła się ruszyć. Jeszcze tego brakowało, żeby tutaj, w obecności tylu ludzi dostała ataku paniki. Wzięła głęboki oddech i odwróciła wzrok, lecz wewnętrzny ciężar nie zmalał. – Idziesz? – zapytała zniecierpliwiona Beata. „Jeśli jeszcze raz przyjdzie ci do głowy sprzeciwić mi się, przypomnij sobie o małym braciszku”. „Chcesz wylecieć ze studiów bez możliwości powrotu? Zapewniam cię, że mogę to załatwić. Stracisz wszystko”. „Ja ci dopiero mogę zrobić krzywdę. Zabiję cię”. – Idę. Wydawało mi się, że kogoś widziałam.

— 7 —

Spóźniła się na pierwszy wykład. Wszystkie głowy odwróciły się w kierunku drzwi, gdy weszła do auli dwadzieścia minut po rozpoczęciu zajęć. Starała się nie patrzeć w stronę profesora Gralczyka, który nie tolerował spóźnień. Wróciła z pracy późno, po czym padła na łóżko w ubraniu i od razu zasnęła kamiennym snem, po raz pierwszy od wielu nocy. Organizm wreszcie się poddał i dał wyraźnie znać, że potrzebuje wytchnienia. Budzik zadzwonił o zwykłej porze, lecz wyłączyła go i odwróciła się na drugi bok, odwlekając chwilę otwarcia oczu i zmierzenia się z kolejnym dniem. – Jeśli ktoś ma problem z codziennym uczęszczaniem na zajęcia, zawsze może wybrać tryb niestacjonarny – zagrzmiał profesor. Wiedziała, że bez tego typu uwag się nie obejdzie. Jak tak dalej pójdzie, pomyślała, nie będę potrzebowała pomocy Dębskiego w rezygnacji ze studiów. – No, to mam przerąbane z zarządzania – powiedziała do dziewczyn, gdy po wykładzie wyszły na korytarz. – Nie przejmuj się nim – uspokoiła ją Malwina. – On się zawsze czepia. Malwa wyglądała dzisiaj pięknie. Gęste kręcone włosy kaskadą spływały jej na ramiona. Zieleń bluzki podkreślała kolor oczu, a piegowata twarz była po prostu urocza. Patrycji, która wcześniej zwracała uwagę na to, w co się ubiera, ostatnio kompletnie przestało zależeć na wyglądzie. Przy Malwinie sprawiała wrażenie jeszcze bardziej zmęczonej i zaniedbanej. Nie dość tego: na jej ciele znów pojawiły się swędzące krostki. Całe szczęście, że mogła je ukryć pod zimowym ubraniem. – Czemu się spóźniłaś? – chciała wiedzieć Beata, która na uczelni pojawiała się przeważnie pierwsza. – Zaspałam – wyjaśniła Patrycja i ucieszyła się, że chociaż raz może powiedzieć prawdę. – Co mamy teraz? – Wykład z gospodarki nieruchomościami. – Beata zerknęła na rozkład zajęć. – Sala dwa a. *** Gdy rano Jagoda oznajmiła, że znów wypada kolej Patrycji na przekazanie pieniędzy Dębskiemu, miała ochotę ją rozszarpać. – Pan Piotr mówił, że będzie dzisiaj wieczorem. My z Przemkiem mamy zajęcia do ósmej, a Żaneta, sama wiesz… – wyjaśniała Jagoda, gdy Patrycja robiła kawę. – Mówiłaś przecież, że w czwartki nie pracujesz. – Nie mogę dzisiaj – wybąkała, ścierając z blatu kropelki kawy i próbując ukryć roztrzęsienie. – Ja… – Nie masz wyjścia – ucięła Jagoda. Na uczelni Patrycja dopadła Malwinę.

– Musisz przyjść do mnie dzisiaj wieczorem – zażądała. – Boże, kobieto, co się stało? Będziemy opracowywać plan napadu na bank? – Zaśmiała się. – Beata w życiu na to nie pójdzie. Wiesz, jaka jest praworządna. – Proszę – naciskała Patrycja. – To ważne. – O matko, dobrze. No pewnie, że przyjdę – zgodziła się i na całe szczęście o nic więcej nie pytała. Patrycja miała jeszcze w głowie wydarzenia poprzedniego dnia. Wchodząc na wykład z gospodarki nieruchomościami, nie spodziewała się, że dwie godziny później wyjdzie z niego ze ściśniętym gardłem i spocona jak po godzinie biegania po uczelnianym boisku. Weszły do sali wykładowej i usiadły w jednym ze środkowych rzędów. Ćwiczenia odbywały się w grupach, ale na wykładach zjawiał się cały rok i studenci zajmowali prawie wszystkie miejsca w auli. Minęło trochę czasu, zanim towarzystwo się usadowiło i ucichły rozmowy. – Słuchaj, skoczysz ze mną w przerwie do centrum? – szepnęła do niej Malwina, lecz Patrycja nie odpowiedziała. Szeroko otwartymi oczami wpatrywała się w katedrę. Czuła rosnące ciśnienie i przyspieszone bicie serca. – Halo, Pati, co ci jest? – Uświadomiła sobie, że Malwina szturcha ją w prawy bok. Ona tymczasem nie odrywała wzroku od wykładowcy w białej koszuli w prążki i brązowej sztruksowej marynarce. Jego sylwetka wydawała się jej tak dobrze znajoma. – Wyglądasz, jakbyś zobaczyła ducha – usłyszała głos przyjaciółki i rzeczywiście tak właśnie się czuła. – Kto to jest? – Odzyskała w końcu mowę, choć ciało pozostało napięte. – Gdzie? – Malwina wyciągnęła szyję, rozglądając się w poszukiwaniu osoby, o którą pytała Patrycja. – Jest ktoś nowy? – Na katedrze – wyszeptała. – No przecież to jakiś wykładowca. Pati, co z tobą? Beata coś powiedziała, lecz Patrycja tego nie usłyszała. – Do tej pory go nie było – powtórzyła za przyjaciółką Malwa. – Mieliśmy na początku zastępstwo, zajęcia prowadził jego asystent. Taki młody słodki blondynek w okularach, trudno zapomnieć. Teraz doktor najwyraźniej powrócił. Wykład się zaczął, lecz do Patrycji nie docierał sens wypowiadanych przez wykładowcę słów. Głos w dużej auli brzmiał inaczej, niż go pamiętała. Zniekształcała go nie najlepsza akustyka sali. – Jak on się nazywa? – wydukała i spojrzała wreszcie na Malwinę. Ta wywróciła oczami. – Tylko mi nie mów, że wpadł ci w oko. Ładniutki, ale blondynek był lepszy. – Jak on się nazywa? – powtórzyła Patrycja z naciskiem, choć znała odpowiedź. – Bea, jak on się nazywa? – Słyszała, jak Malwina pyta Beatę, która na pewno robiła już szczegółowe notatki z wykładu. – Dębski. – Beata zwróciła się znów do Patrycji. – Doktor Paweł Dębski. – Piotr – wyszeptała bezwiednie Patrycja. – Paweł, kobieto – poprawiła ją Malwa. Nic już nie rozumiała. Jeśli to był on, to dlaczego miał teraz inne imię? A jeśli to ktoś inny? Jego sobowtór?

Bliźniak? Boże, to nie mogła być prawda. Byli identyczni. Czy to jego widziała na uczelni jakiś czas temu? Czy Dębscy będą ją teraz prześladować na każdym kroku? Czuła, że nie wytrzyma dłużej. Patrzyła na wykładowcę i nie mogła skupić myśli. Nie zapisała ani jednego słowa, rysując długopisem pojedyncze linie i zamalowując kratki. *** Teraz również nie mogła się skupić na grze w scrabble, ku radości przyjaciółki, która wreszcie miała szansę wygrać. Na razie Malwa nie zapytała o prawdziwy powód tych koniecznych odwiedzin i Patrycja była jej wdzięczna za beztroskie chwile normalności. Siedziały na tapczaniku, grały i było tak, jakby nic nie mogło zakłócić ich spokojnego wieczoru. – Wozić – przeczytała ułożone słowo. – Ile to będzie punktów? Dwa, pięć… Gdy rozległ się dzwonek do drzwi, podskoczyła na łóżku tak gwałtownie, że zrzuciła woreczek z literami. Rozsypały się po podłodze, kilka potoczyło się aż pod stolik. On nigdy nie dzwonił. Przeważnie wchodził jak do siebie. Patrycja czuła się zaskoczona, jakby całkiem zapomniała, że ma przekazać Dębskiemu należność za wynajem i właśnie z tego powodu siedzą tu teraz z Malwiną. – Spodziewamy się towarzystwa? – zainteresowała się Malwa. Patrycja otworzyła drzwi, czując, jak serce kołacze jej w klatce piersiowej. Wyobraziła sobie, że wyskakuje z niej i spada po schodach na parter. – No, no, kogo my tu mamy – zadrwił Dębski, lecz urwał i, spoglądając ponad jej ramieniem, wytrzeszczył oczy, jakby zobaczył ducha. W progu pokoju stanęła Malwina, którą zaciekawiło, kto zakłóca ich babski wieczór. – Dzień dobry panu – powiedziała Patrycja najspokojniej, jak umiała. – Już daję pieniądze, leżą w kuchni. Wyminął ją i zniknął z przedpokoju, a ona podążyła za nim. – What the fuck?! – bezgłośnie zapytała Malwina, ale nie było czasu na tłumaczenie. – Proszę, tu jest należność za czynsz i rachunki. Wyrwał jej kopertę z ręki, tak że o mało nie przedarła się na pół. Widziała wściekłość na jego twarzy. Bardzo się jednak pilnował, żeby nie okazać złości przy obcej osobie. Patrycja triumfowała. Udało jej się go przechytrzyć. To było takie proste. Oczywiście w kopercie nie było pieniędzy od niej, bo po prostu ich nie miała. Wizyta Dębskiego trwała najwyżej dwie minuty. Patrycja z ulgą zamknęła za nim drzwi. – Zamieniam się w słuch – oznajmiła Malwina. Nadal stała w progu pokoju, oparta o futrynę. Ręce miała splecione na piersi. – To nie on – wyjaśniła Patrycja, mając na myśli ich wykładowcę. – Jak nie on? To znaczy który? – Ich jest dwóch. – Jeszcze bardziej zamieniam się w słuch. – Malwina najwyraźniej była radośnie podniecona rewelacjami, które spodziewała się usłyszeć. Patrycja wytłumaczyła więc przyjaciółce, że prawdopodobnie wynajmuje mieszkanie od

brata bliźniaka doktora Pawła Dębskiego, tego od gospodarki nieruchomościami. – Żartujesz? – Wcale nie – odparła, ale i jej samej ten zbieg okoliczności wydawał się zupełnie nierzeczywisty. Jakby oglądała jakiś kiepski serial. – Ale jaja! Myślisz, że da nam fory na egzaminie? – ucieszyła się Malwa i zaraz zapytała oburzona: – Czemu wcześniej nic nie powiedziałaś? Chyba nie zamierzasz mi wmawiać, że odkryłaś to dopiero dzisiaj! – zapiszczała. Patrycja odskoczyła, chcąc uniknąć kuksańca w bok. – Jesteś okropna. Jak można było ukrywać coś takiego! Poczekaj, aż powiemy Beacie! – Malwino, proszę cię, nie mów o tym nikomu – poprosiła Patrycja. – Nawet Beacie? – spytała zaskoczona przyjaciółka. – Nawet jej. Sama nie wiedziała, dlaczego tak jej zależy na zachowaniu tajemnicy. – Czemu to ma być sekret? Ty coś kręcisz. – Malwa nadal nie była przekonana. – Nie lubię mieć przed Beatą sekretów – dodała, nawinęła kosmyk włosów na palec wskazujący i przytrzymała. – Proszę cię. Niech to zostanie tylko między nami – powtórzyła Patrycja. – Okej, nie kumam, ale niech będzie. Liczę na obszerniejsze wyjaśnienia w swoim czasie. To na którego bardziej lecisz: na profesorka czy na braciszka? – zapytała. – Malwa, proszę cię, przestań. Nie wiesz, co mówisz – zdenerwowała się Patrycja. – Dobra, dobra, już się zamykam. Coś taka drażliwa?! – Wiesz, że cię kocham jak siostrę, ale czasem przesadzasz. – Tylko żartowałam, już się nie wkurzaj. Nie chciałam powiedzieć nic złego. Godzinę później, gdy Malwina poszła już do domu, wrócili Jagoda i Przemek. Przynieśli zawiniątko z kocyka. Kocyk ruszał się i popiskiwał. – Nie mogłam go zostawić – wyjaśniła Jagoda. – Szedł za nami i miauczał. Na pewno nie ma domu i jest głodny. – Masz takie dobre serce – oświadczył z podziwem Przemek i pocałował ją w czoło. Jagoda odchyliła kocyk i postawiła kociaka na podłodze. Rude zwierzątko rozejrzało się zdezorientowane i ponownie zamiauczało. – Cudny – zachwyciła się Patrycja, bo od zawsze kochała zwierzęta. – Ale co wy chcecie z nim zrobić? – zapytała. – Ty jej powiedz – zadecydowała Jagoda, szturchając Przemka. – Chcemy go zatrzymać – wyznał. – Tutaj? – zdziwiła się Patrycja. – Przecież Dębski w życiu na to nie pozwoli. – Już pozwolił. – Jagoda pogłaskała kotka, który ocierał się o jej nogę i mruczał. – Co?! Żartujecie? – Naprawdę. Jeśli ty i Żaneta się zgodzicie. Zgodzisz się, prawda? – zapytała z nadzieją Jagoda. – Bo Żanecie to na pewno będzie wszystko jedno. My z Przemkiem się nim zajmiemy. Nie będziesz miała żadnych dodatkowych obowiązków. Przemek pokiwał głową. Nie odrywał przy tym wzroku od ekranu telefonu komórkowego. Z urządzeniami elektronicznymi nie rozstawał się ani na chwilę. Patrycja widywała go wyłącznie w towarzystwie Jagody i zawsze z laptopem albo tabletem, telefonem komórkowym lub jakimiś słuchawkami. Patrycja ukucnęła i przesunęła ręką po brudnawym futerku. Poczuła przyjemną miękkość

i ciepło. Zwierzątko zamruczało. – Niech zostanie – powiedziała. Nie chciało jej się wierzyć, że Dębski bez problemu wyraził zgodę na obecność zwierzęcia w wynajmowanym mieszkaniu. Była zaskoczona. – Super – ucieszyła się Jagoda. – Przemuś, otwórz te swoje ryby i go nakarm, a ja zorganizuję jakąś kuwetę. Siedząc z podkurczonymi nogami na kuchennym taborecie, Patrycja patrzyła, jak kociak wyjada tuńczyka z małej miseczki postawionej na podłodze. – Ma już jakieś imię? – zainteresowała się nagle. – Groszek! – odkrzyknęła Jagoda z przedpokoju. – Będzie się nazywał Groszek. To kocurek – dodała. *** Następnego dnia Groszek udowodnił, że całkiem poważnie traktuje nowe miejsce zamieszkania i bierze na siebie rolę pana domu. Gdy wieczorem w przedpokoju pojawił się Dębski, usłyszała syk rozzłoszczonego zwierzęcia, po czym zakotłowało się i przybysz zaklął. – Aauuuaaa! Kurwa! Patrycja wyjrzała z pokoju, przełamując strach. Dębski stał w rozkroku czerwony na twarzy, a Groszek wisiał na nim, wczepiony czterema łapami w jego krocze. Wiedziała, że nie ma powodów do śmiechu, ale to, co działo się w korytarzu, wyglądało naprawdę zabawnie. Na widok prześladowcy próbującego strącić z siebie kota, który wcale nie zamierzał odpuścić, Patrycja odczuła satysfakcję. – Weź tego kota – syknął Dębski. – Po co ja się, kurwa, na to zgodziłem! Groszek uznał w końcu, że zadanie zostało wykonane, i odskoczył od intruza. Odbiegł w kąt przedpokoju i zaczął lizać łapki. Patrycja wycofała się w głąb swojego pokoju i po chwili, pchnięta z całej siły, uderzyła plecami o podłogę. Pierwszy kopniak wywołał przeszywający na wskroś ból w całym ciele. Drugi pozbawił ją tchu. – Co to miało wczoraj być? – odezwał się Dębski ostrym głosem. – Chciałaś być sprytna, tak? Nachylił się nad nią, uniósł w górę za ramiona, po czym ponownie uderzył o podłogę. Rąbnęła głową o parkiet, aż zadzwoniły jej zęby i przygryzła sobie wargę. Wiedziała, że nie odważy się uderzyć jej w twarz. Nie chciał zostawiać widocznych śladów. – Ratowałaś się koleżaneczką, co? Ten sierściuch to też twój pomysł, wiem o tym. Chyba niezbyt jasno określiłem, co się stanie, jeśli będziesz nieposłuszna. Może powinienem ci to dokładniej wyjaśnić? Próbowała odczołgać się pod stolik, w miejsce, które nagle wydało jej się bezpieczne. Jednak Dębski był szybszy. Zdarł z niej spodnie, przycisnął ją swoim ciężarem. Krzyknęła, gdy wszedł w nią gwałtownym ruchem. Miała wrażenie, że zaraz rozedrze ją na pół. – Nie – wykrztusiła. – Suka – wychrypiał, po czym splunął jej w twarz. – Takie jak ty to się powinno tylko rżnąć. Zacisnął ręce na jej szyi. Miała wrażenie, że zaraz ją udusi. Próbowała przenieść się

myślami w inne miejsce i do innej rzeczywistości. To się zaraz skończy, powtórzyła sobie w duchu parę razy. Wyobraziła sobie, że jest na górskim szlaku, a zmęczenie i fizyczny ból spowodowane są długą wspinaczką na wysoki szczyt. Jest cicho, spokojnie i w zasięgu jej wzroku nie ma nikogo. Tylko ona, góry i wiatr. Nic jej nie grozi. Zgubiła ten obraz, gdy na moment straciła zdolność koncentracji i znów znalazła się na podłodze w swoim pokoju. Bała się, że nie uda się powrócić do tej sielankowej wizji, lecz jej umysł najwidoczniej był tak zdesperowany, by uciec, że ułatwił jej ponowne odpłynięcie w miejsce, gdzie doświadczała jedynie szczęścia. – Będziesz pracować u mnie w kancelarii – oznajmił Dębski. – W sekretariacie. Ocknęła się z odrętwienia i poruszyła nogami, sprawdzając, czy wszystkie części ciała ma na miejscu. Z kawałka drewna pozbawionego kontaktu z bólem stała się na powrót czującą i cierpiącą żywą istotą. – Nie chcę – zaprotestowała. Leżała zwinięta w kłębek, próbując odciąć się od pulsującego bólem ciała. – Gówno mnie obchodzi, czego chcesz. Chyba zapominasz o naszej umowie. Nie mamy żadnej umowy! – chciała krzyczeć. – Na nic się nie zgadzałam! Kolejny kopniak w lędźwie przesunął ją tak, że uderzyła głową w bok tapczanu. W tej właśnie chwili postanowiła, że nigdy więcej mu się nie sprzeciwi. Że zrobi wszystko, byle tylko uniknąć bólu. Może jeśli będzie bezwolna, Dębski ograniczy agresję. Była zła, że go sprowokowała. Przecież gdzieś w głębi czuła, że obecność Malwy rozjuszy go i że dostanie nauczkę, gdy tylko zostaną sami. Po co ryzykowała? Jak mogła być taka głupia? Wiedziała, że jeśli przystanie na ofertę pracy w kancelarii, to on zacznie w pełni kontrolować jej życie. Ale czy już się tak nie stało? Jej sprzeciw wywołałby jedynie kolejne ciosy, których nie była już w stanie znieść. Chciała, żeby sobie poszedł. Chciała zostać sama i zająć się czymkolwiek, co pozwoliłoby jej oderwać się od prawdy i zbyt trudnych emocji. Pójdę do tej pracy, zrobię wszystko, tylko już sobie idź! – krzyczała w duchu. – Mówiłem ci: jedno moje kiwnięcie palcem i wylatujesz z uczelni bez możliwości powrotu – syknął w momencie, kiedy miała już powiedzieć, że zgadza się na wszystko. – Twój brat… – wyszeptała. – Zgadza się. Więc chyba widzisz, że nie żartuję. Po jego wyjściu długo nie zmieniała pozycji. Pierwszy raz w życiu odczuła chęć zadania sobie jeszcze większego bólu. Wbiła paznokcie w skórę na ramieniu i trzymała tak długo, aż do oczu napłynęły jej łzy. Napięcie wewnątrz niej osiągnęło taki poziom, że nieustannie bolały ją wszystkie mięśnie i drętwiały nogi. Miała wrażenie, że coś z całej siły ściska jej żołądek i próbuje wykręcić go na drugą stronę. Ponownie wbiła paznokieć w skórę. Najchętniej zrobiłaby sobie w ciele dziurę, przez którą uszłoby całe napięcie. I nagle pomyślała, że przecież to bez sensu. Nie chciała sobie wyrządzić jeszcze większej krzywdy, nie chciała umierać. ***

Kiedy miała kilka lat, ojciec nosił ją na barana po całym mieszkaniu. Pamiętała oczekiwanie na jego powrót z pracy. Była „jego małą królewną”. Udawał, że jest koniem lub motorem, a ona krzyczała: „Wio!” lub wkładała na głowę garnek imitujący kask. Przechowała w pamięci wiele obrazów dziecięcych zabaw. A potem nie było nic. Czysta, niezapisana kartka. Jakby ojciec umarł. Jaki był dla swoich nowych dzieci? Teraz czuła, że źle jej z niewiedzą, czy ma brata, czy siostrę i jakie jest jej przyrodnie rodzeństwo. Nigdy nie poznała nowej rodziny ojca. Kiedy jeszcze przychodził w odwiedziny, wspominał, że urodzi mu się dziecko. Mama nigdy nie dopytywała, a ona wtedy nie była tym zainteresowana. Nie rozumiała, jak można tak po prostu związać się z kimś innym i wymienić ją i Mariuszka na inne dzieci. Właściwie nie wiedziała, jaki powinien być mężczyzna. Brakowało jej wzorca, punktu odniesienia. Siedząc na plecach wygłupiającego się ojca, wierzyła, że właśnie tacy są wszyscy tatusiowie. Potem ten obraz zastąpiły wątpliwości, czy powinna w ogóle nie ufać mężczyznom, czy też złościć się na tego jednego, konkretnego. Teraz na rozkaz Dębskiego biegła do mieszkania, choć z jego strony mogło ją spotkać jedynie zło. Jeszcze przed chwilą, w przerwie między wykładami, siedziała z przyjaciółkami w uczelnianej kawiarence. Malwa malowała paznokcie na fioletowo, Beata czytała książkę. Patrycja podziwiała ją za to, że w takim gwarze potrafi się skupić na lekturze. Zmieniła karty w telefonie, starając się to zrobić w miarę dyskretnie. Nie mogła przez cały czas pozostawiać włączonego numeru od Dębskiego, a on wyraźnie zapowiedział, co jej zrobi, jeśli będzie ignorować jego wiadomości i unikać kontaktu. Gdy Malwa spojrzała w jej stronę, wsunęła telefon do kieszeni. Poczuła wibracje przy nodze. Telefon sygnalizował nadejście esemesa. Zrobiło jej się gorąco na myśl, że właśnie przyszło polecenie, które być może powinna wykonać jakiś czas temu. Nie odczytywała wiadomości przez trzy godziny ćwiczeń. Trzęsącymi się rękami włączyła telefon. Nie myliła się. „Masz natychmiast przyjść do mieszkania” – przeczytała. – Muszę iść. Jestem umówiona – oznajmiła, odsuwając krzesło i chowając swoje rzeczy do torebki. Nie wiedziała, kiedy miało być to „natychmiast”, ale czuła, że jest spóźniona i gorzko tego pożałuje. – Z facetem? Masz kogoś? – zainteresowała się Malwina. – Czemu nic nie powiedziałaś? Beata, wiedziałaś coś o tym? – Szturchnęła koleżankę i niechcący wytrąciła jej książkę z ręki. – Czuję się osobiście urażona brakiem informacji. Patrycja pragnęła, żeby Malwa pytała dalej, żeby dociekała, żeby mrugnęła na znak, że wszystko rozumie, a jednocześnie chciała, żeby dała jej spokój, zostawiła, nie męczyła. – W sprawie pracy – wyjaśniła. – O facecie dowiedziałabyś się pierwsza. Czuła się skołowana. Kłamała, kombinowała, ukrywała się. Stała się kimś całkiem innym niż dotychczas i to kimś, kogo bardzo, ale to bardzo nie lubiła. A jednak wolała być taka, niż okazywać słabość i czekać na pomoc z zewnątrz. Podporządkowywała się ze strachu, próbując dostosować się do nowej rzeczywistości. Stała się posłuszna wszelkim rozkazom, w chory sposób akceptując to, co stało się jej losem.

Wszystkie emocje, takie jak lęk, smutek, złość – których przeżywanie było zapewne niezbędne do normalnego funkcjonowania – uległy zamrożeniu i odcięciu. Starała się trzymać na dystans wszystko, co sprawiało zbyt wielki ból. Skupiła się na działaniu, na obowiązkach, na przetrwaniu. Gdyby ktoś zapytał ją teraz, jak się czuje, musiałaby odpowiedzieć: nie wiem. Wydawało jej się, że gdy nie będzie się zastanawiać nad własnym samopoczuciem, gdy nie pozwoli sobie na refleksje dotyczące rozgrywającego się dramatu, gdy będzie udawać, że to, co się dzieje, wcale nie jest takie straszne, rzeczywiste zagrożenie się zmniejszy, a ona nie oszaleje. Wróciła wysypka na nogach.

— 8 —

Przyznała się Malwie, że rozpoczęła pracę w kancelarii Rosnowicza i Chojnowskiego, tej samej, w której pracuje Dębski. Właściwie nawet nie chciała o tym wspominać, jednak przyjaciółka nie omieszkała zagadnąć o spotkanie w sprawie pracy, na które ostatnio tak pospiesznie wybiegła. – On ci to załatwił? – zapytała. – Można tak powiedzieć – odparła enigmatycznie. – To chyba dobrze? – Chyba – powtórzyła niepewnie. Tego dnia spadł pierwszy śnieg. Drobniutkie płatki opadały wolno na chodnik, tworząc cieniutką białą warstewkę, rozchlapującą się pod nogami. Weszła do kancelarii „Rosnowicz & Chojnowski” i poczuła się niepewnie wśród kanap obitych ciemną skórą, szklanych stolików i dębowych mebli. Na wprost wejścia w dosyć dużym sekretariacie znajdowało się ogromne biurko w kształcie litery L, na którym piętrzyły się dokumenty i stał komputer. Siedziała przy nim młoda krótko ostrzyżona kobieta energicznie stukająca w klawiaturę. Przywitał ją mecenas Jacek Rosnowicz, wysoki mężczyzna z widoczną łysiną na czubku głowy, ubrany w jasnoszary błyszczący garnitur i białą koszulę. Strój zdobiły złote spinki połyskujące przy mankietach i granatowy krawat. Gdy weszli do urządzonego gustownie gabinetu, Patrycja położyła na biurku swój życiorys zawodowy. Choć otrzymanie pracy w kancelarii było formalnością, czuła się spięta i zdenerwowana jak przed poważną rozmową kwalifikacyjną. – Do pani obowiązków będzie należała kompleksowa obsługa sekretariatu, przyjmowanie klientów, rejestrowanie korespondencji i przygotowywanie spotkań, a także sporządzanie niektórych pism – wymieniał szef. – Będzie pani pracowała na zmianę z panią Pauliną. Piotr bardzo panią polecał, więc mam nadzieję, że się nie zawiodę. To duża kancelaria, nie narzekamy tu na brak zajęć – dodał. – Jestem osobą sumienną i pracowitą – zapewniła. Przeszli do sekretariatu. Paulina stała przy ogromnej kserokopiarce. Maszyna buczała, wyrzucając z siebie kolejne kartki. – Pani Paulino, to jest Patrycja Mikoluk. Przyszła na miejsce Doroty. Proszę zapoznać panią ze szczegółami i ustalić grafik zmian. – Oczywiście, panie mecenasie – przytaknęła posłusznie urzędniczka. – Wszystkim się zajmę. Rosnowicz poszedł do siebie i zostały same. Patrycja rozejrzała się ponownie po sekretariacie, od którego odchodziły krótkie korytarzyki z gabinetami prawników. – Paulina Sobańska – przedstawiła się sekretarka, wyciągając do niej rękę. Były tego samego wzrostu, lecz Sobańska miała zdecydowanie więcej lat. Jej granatowa ołówkowa spódnica i jasnoniebieska koszulowa bluzka pasowały do eleganckiego wystroju kancelarii. Patrycja pomyślała, że będzie się musiała dostosować do tego stylu. Czarne materiałowe

spodnie zaprasowane w kant i biała koszula, która kiedyś należała do mamy, wydały jej się całkowicie nieodpowiednie w tym miejscu. – Patrycja Mikoluk. – Odwzajemniła uścisk. – Ilu tu pracuje prawników? – zapytała. – Oprócz właścicieli kancelarię obsługuje siedmiu adwokatów i trzech radców prawnych. Każdy specjalizuje się w innej dziedzinie. Musisz to uwzględnić przy umawianiu klientów na spotkanie. Jedna z prawniczek jest świeżo po aplikacji, ale świetnie daje sobie radę. – To jedyna kobieta w zespole? – Nie. Jest jeszcze mecenas Wicińska od prawa gospodarczego. Paulina dała jej sporo wskazówek dotyczących pracy, którą miała wykonywać, a Patrycja starała się jak najwięcej zapamiętać. Z jednego z gabinetów wyszło dwóch prawników. Sekretarka przedstawiła jej obu, po czym zapytała, który z nich weźmie sprawę zaskarżenia uchwały rady nadzorczej spółdzielni. Korzyc i Witkowski popatrzyli na siebie bez entuzjazmu. – No dobra – odezwała się Paulina. – Spokojnie, po kolei, nie pchajcie się tak i w ogóle proszę zejść z mojego biurka! Patrycja uśmiechnęła się i pomyślała, że może praca tutaj nie będzie dla niej gehenną, skoro sekretarka i prawnicy pozwalają sobie na chwile luzu. – Niech będzie, zapisz do mnie – zdecydował się mecenas Korzyc i wyszedł z kancelarii. Ustaliły podział godzin i dni, obie też wyraziły nadzieję, że ich współpraca będzie bezproblemowa. Powody, dla których została zatrudniona, były odstręczające, jednak samą pracę w kancelarii prawniczej i doświadczenie, jakie mogła tu zdobyć, Patrycja uznała za cenne. Do tej pory wykonywała prace zarobkowe, które nie miały nic wspólnego z jej wykształceniem. Postanowiła, mimo tak bardzo nieprzyjemnych okoliczności, wykorzystać tę szansę. Wieczorem próbowała się uczyć, lecz miała coraz większe problemy z koncentracją. Przerażały ją cisza i samotność w mieszkaniu. Gdy nie było Jagody i Przemka, korzystała z okazji i wpuszczała do swojego pokoju Groszka. Kot układał się obok niej na tapczanie lub – jeśli siedziała przy stoliku – na jej kolanach. Gładziła miękkie futerko, wsłuchując się w kojące mruczenie. Zwierzak pod dobrą opieką szybko odzyskał błyszczącą sierść i nabrał ciała. Najbardziej brakowało go jej w nocy, kiedy natrętne myśli nie pozwalały zasnąć, lecz Jagoda i Przemek przygotowali mu legowisko obok własnej kanapy. Tej nocy znowu długo nie mogła ułożyć się do snu. Poczucie winy i obrzydzenia do siebie narastały w niej z każdą minutą i całkowicie zdominowały jej psychikę. Nawet nie próbowała się bronić. Tym razem wiadomość tekstowa brzmiała: „Mam na ciebie oko, pilnuj się, suko”. Dopiero nad ranem zmorzył ją sen. *** Rano nic jeszcze nie zapowiadało radykalnej zmiany nastroju. Jednak za sprawą błahego zdarzenia w głowie Patrycji pojawił się plan, który natchnął ją wielką radością. Poczuła siłę, przypływ energii, a nawet lekkie podniecenie.

Mogła nadal trwać w swoim wycofaniu, przerażeniu, znosić wszystkie zachcianki Dębskiego. Ale mogła też przejść do ofensywy. Mogła coś zrobić. Wiedziała, że będzie ją to kosztować mnóstwo wysiłku i czasu, którego prawie nie miała, czuła się jednak tak zdeterminowana, że bycie bierną wydało jej się najgorszym rozwiązaniem. Zdawała sobie sprawę, że do tej pory była zbyt sparaliżowana i odrętwiała, żeby choć zastanowić się nad możliwościami działania. Przełom nastąpił w najmniej spodziewanym momencie. Wyszła z mieszkania lekko spóźniona, więc szła szybko w stronę uczelni. Przytrzymywała przy tym ręką kołnierz zimowej kurtki, która nie zapinała się pod samą szyję. Mroźne powietrze przenikało ją na wskroś, a od lodowatego wiatru zdrętwiała jej twarz. Minęła mężczyznę idącego środkiem chodnika i rozmawiającego przez komórkę. – Sie ma, Krzychu – usłyszała. – Byłem u mamy, teraz gnam do roboty. Fajna dupka przede mną idzie. Hej, umówisz się ze mną? – krzyknął najwyraźniej pod jej adresem, bo chodnikiem nie szedł nikt inny. W pierwszej chwili pomyślała, że zignoruje zaczepkę. Co jej przyjdzie z tego, że się zdenerwuje? Iluż to facetów wykrzykuje codziennie niesmaczne uwagi pod adresem przechodzących kobiet. Poza tym było jej naprawdę zimno i chciała jak najszybciej znaleźć się w budynku uczelni. Jednak w tej samej chwili coś w nią wstąpiło i uznała, że musi zareagować. Sprzeciwić się lekceważącemu traktowaniu, porzucić dotychczasową bierność. Poczuła nagły przypływ sił i energii. Po raz pierwszy od początku swego dramatu pomyślała, że musi walczyć o własne życie. Przystanęła i gwałtownie odwróciła się twarzą do nieznajomego. Zaskoczony mężczyzna również się zatrzymał. – Po pierwsze, nie przypominam sobie, żebyśmy byli na ty – powiedziała. – Po drugie, za wysokie progi dla pana. Radziłabym rozejrzeć się za jakąś laską, która złapie się na tani podryw i chamstwo. Nie czekając na odpowiedź mężczyzny, który z wrażenia aż otworzył usta, pewnym krokiem ruszyła przed siebie, dla spotęgowania efektu kołysząc biodrami. Nie dosłyszała, czy gość zareagował i co opowiedział koledze. Zrobiło jej się znacznie cieplej, krew w żyłach zaczęła szybciej krążyć. Była z siebie bardzo zadowolona. Niech sobie facet nie myśli, że może gadać, co mu ślina na język przyniesie, i niech się nie czuje tak szalenie atrakcyjny i pociągający. Pomyślała o Dębskim i o tym, co działo się teraz w jej życiu. Nagle uświadomiła sobie, że istnieje wyjście z tej sytuacji. Możliwość, której do tej pory nie dostrzegała. Aż przystanęła z wrażenia. Przypadkowy incydent na ulicy sprawił, że otworzyły się drzwi, które do tej pory przesłaniała ciężka kotara. Przed chwilą była wściekła na prymitywnego podrywacza za obraźliwy komentarz pod swoim adresem, teraz miała ochotę zawrócić i uściskać go za to, że pomógł jej wpaść na cudowne rozwiązanie. Przecież Piotr Dębski musiał mieć jakiś słaby punkt. Przecież ona też mogłaby go zniszczyć. Nie byłby to, co prawda, akt przemocy, gwałt ani pobicie. On zabrał jej coś, co było dla

niej najcenniejsze – ją samą. Mogłaby więc postąpić tak samo. Zabrać lub zniszczyć coś, co jest dla niego cenne. Pracę, rodzinę, poczucie siły. Gdy dotarła na uczelnię, podeszła energicznym krokiem do Malwiny i Beaty, uściskała je z całych sił i ucałowała w policzki. – A tobie co? – Zaskoczona Malwa wpatrywała się w nią nieufnie. – Też chcę to, co brałaś. – Niczego nie brałam. Cieszę się, że was widzę. Beata spojrzała na zegarek. – Widziałyśmy się zaledwie czternaście godzin temu. – Dla mnie to jak długie miesiące – zaświergotała Patrycja. Czuła się tak, jakby od wczorajszego dnia, kiedy jeszcze biernie tkwiła we własnym koszmarze, minęły całe wieki. Teraz miała Plan. Może jeszcze nie był to plan w pełnym tego słowa znaczeniu, ale na pewno coś drgnęło. Wypełniało ją przeczucie, że coś może zrobić. Podniesiona na duchu skleceniem projektu, choćby i o wątpliwych szansach powodzenia, odzyskała namiastkę kontroli nad własnym życiem. Jednak wieczorem znów się rozszlochała, bo choć wydawało jej się, że znalazła wyjście z kłopotów, czuła ucisk w gardle i ogólne przygnębienie. Rozpaczała nad własną siłą i bezsilnością. Nad mocą i niemocą. Nie wiedziała, czy ma w sobie dość siły, by zrealizować swój zamysł. Koncepcję na razie mało konkretną. Bo przecież wciąż jeszcze nie miała pojęcia, jak ją urzeczywistnić. Ustaliła tylko, że coś zrobi. Ale czy potrafiłaby naprawdę zmierzyć się z człowiekiem, który miał nad nią tak miażdżącą przewagę? – Mamo, bardzo za wami tęsknię – wyznała do słuchawki, starając się nie dać po sobie poznać, że płacze. – My, córeczko, też za tobą tęsknimy – zapewniła ją mama. – Wszystko u ciebie w porządku? – Tak, mamo – odpowiedziała jak zwykle. – Wszystko w porządku – powtórzyła jak automat i próbowała uwierzyć w to, co mówi. Zasnęła znużona łzami i strachem, poddając się niszczącym bezsilności i zrezygnowaniu. *** Pierwsze dni pracy w kancelarii płynęły szybko i w napięciu. Patrycja musiała opanować wszystkie czynności, które do niej należały, a widok Dębskiego wcale nie poprawiał jej nastroju. Na dźwięk jego głosu kuliła się, czekając na cios albo atak słowny. – Ilu mam dzisiaj klientów? – pytał, gdy przychodził do pracy. Świetnie odgrywał swoją rolę. Jego oczy w żaden sposób nie zdradzały chorej relacji, która ich łączyła, lecz gdy nikt nie patrzył, zbliżał się do jej biurka i wysuwał język, naśladując erotyczne ruchy. Starała się traktować go tak samo jak wszystkich pracowników kancelarii, ale nie była pewna, czy inni nie zauważają drżenia jej głosu przy każdym kontakcie z Dębskim. Wciąż się bała, że powie lub zrobi coś, co sprowokuje go do agresji, kiedy zostaną sami. On jednak nie potrzebował szczególnego powodu. Znęcał się nad nią niezależnie od tego, co mówiła lub robiła.

Minął pierwszy tydzień jej pracy w kancelarii. – Pięć minut po moim wyjściu zejdziesz na parking i wsiądziesz do mojego samochodu, zrozumiano? – wyszeptał jej do ucha, gdy zbliżał się koniec pracy. Przełknęła ślinę, nie odrywając wzroku od ekranu komputera. – Zaproponuję ci głośno podwiezienie i ty się zgodzisz – zarządził. Pokiwała głową. – I proszę mi to przesłać e-mailem – dodał głośniej, gdy w drzwiach gabinetu pojawił się mecenas Rosnowicz. – Oczywiście – potwierdziła i poczuła pot spływający po plecach. – Pani Patrycjo – odezwał się szef. – Czy mogę panią prosić na chwilę do siebie? Piotrze, kończysz na dzisiaj? Boże, co jeszcze, pomyślała. Czy on się czegoś domyśla? Ile wie? Na miękkich nogach minęła stojącego na środku sekretariatu Dębskiego, który zdążył jeszcze rzucić jej mordercze spojrzenie. – Poskładam swoje rzeczy i będę się zbierał – powiedział. – Pani Patrycjo, od razu przejdę do sedna. – Proszę usiąść – powiedział Rosnowicz, gdy weszła do jego gabinetu. Złapała się na tym, że zaczyna odczuwać strach za każdym razem, gdy znajdzie się w zamkniętym pomieszczeniu sam na sam z mężczyzną. Nie odzywała się, czekała na to, co ma zamiar jej powiedzieć. – W przyszłą sobotę mam ważne spotkanie z klientami. Tutaj, w kancelarii. Chcę, żeby to pani je obsługiwała. – Ja? – zadała idiotyczne pytanie i zaraz go pożałowała. – Myślałam, że to należy do obowiązków Pauliny. Rzeczywiście, już na samym początku starsza stażem i wiekiem koleżanka poinformowała ją, że to ona obsługuje wszystkie znaczące spotkania biznesowe. – Jak już mówiłem, chciałbym, żeby tym razem to była pani, pani Patrycjo. Chce mnie sprawdzić, pomyślała. Przecież jestem tu nowa. Ledwo co odnalazłam się w nowej pracy, a on wrzuca mnie od razu na głęboką wodę. – Dobrze, panie mecenasie – zgodziła się. – Pokładam w pani nadzieję – zakończył. Wyszła przed kancelarię, naiwnie licząc, że Dębski zniechęcił się czekaniem i odjechał. Serce zabiło jej mocniej, gdy od tyłu zbliżył się do niej samochód. – Proszę wsiadać! – usłyszała. – Podwiozę panią. – Zaśmiał się kpiąco. Posłusznie otworzyła drzwi i wykonała polecenie. Jej mózg zaprogramował się na wykonywanie rozkazów Dębskiego. Przez ułamek sekundy w głowie Patrycji rozlegał się alarm i hasło „uciekaj”, lecz bardzo szybko zostały zagłuszone przez lęk i poczucie własnej bezwolności. – Celowo to zrobiłaś – wysyczał i gwałtownie ruszył. – Siedziałaś tam tak długo, żebym musiał na ciebie czekać! Nie było sensu się tłumaczyć. Wyjechali kilka kilometrów za miasto. Dębski skręcił w leśną drogę i zatrzymał samochód. Siedziała prosto, patrzyła przed siebie i próbowała sobie wyobrażać, że jest skałą. Chyba nawet wstrzymywała oddech. Dębski rozpiął spodnie, chwycił ją za włosy i przyciągnął do siebie.

— 9 —

Musiała opracować szczegóły Planu. Znaleźć jakiś punkt zaczepienia. Od czegoś zacząć. Zostały trzy dni do świąt Bożego Narodzenia, które bardzo lubiła. Mariuszek trajkotał przez telefon o choince, prezentach i śniegu. Ona miała w głowie nadzieję na kilka dni odpoczynku od bólu i cierpienia. Zwykle cieszył ją ten przedświąteczny czas planów i przygotowań. Choć święta w ich domu obchodzone były bardzo skromnie, ceniła sobie tradycję i czas spędzany wspólnie z najbliższymi. Teraz musiała przygotować plan zupełnie innego rodzaju. W pierwszej kolejności przyszli jej do głowy rodzice Dębskiego. Ucieszyła się, że nie będzie musiała chodzić daleko. Nawet nie musiała zakładać butów. Wystarczyło zejść dwa piętra niżej i opowiedzieć całą prawdę. Zdemaskować go przed najbliższymi. Zaraz jednak sama siebie wyśmiała. Co sobie wyobrażała? Że starsza pani Dębska wysłucha ją, otrze jej łzy, by zaraz potem nakrzyczeć na syna, pogrozić mu palcem i postraszyć go surową karą? A on jej posłucha, pokaja się i wszyscy rozstaną się w zgodzie? Ta możliwość nie wchodziła w grę. Taki happy end, pomyślała, można by znaleźć jedynie w scenariuszu jakiegoś kiepskiego serialu, który nie ma nic wspólnego z rzeczywistością. Zresztą rodzice Dębskiego to starsi, schorowani ludzie. Któreś z nich mogłoby dostać zawału, gdyby się okazało, że syn, duma rodziny, szanowany prawnik, mąż i ojciec, to tak naprawdę skończony bydlak. *** We wtorek odpuściła sobie wykład z opodatkowania dochodów spółek kapitałowych i pojechała autobusem na Leśną, do szkoły, do której chodziły dzieci Dębskiego. Przy wejściu do budynku siedziało za biurkiem dwóch dyżurnych. Oczywiście zaraz zapytali, w jakim celu wchodzi, jednak młoda, uśmiechnięta dziewczyna nie budziła podejrzeń. Patrycja wytłumaczyła szybko, że jest siostrą jednego z uczniów i przyszła porozmawiać z nauczycielką. Zapytała też od razu, gdzie jest pokój nauczycielski, by nie tracić czasu na błądzenie po korytarzach i nie zwracać na siebie niepotrzebnie uwagi. Weszła zgodnie ze wskazówkami na pierwsze piętro i w dużej gablocie obok pokoju nauczycielskiego znalazła to, czego szukała. Plan lekcji. Wyciągnęła notes i spisała godziny zajęć. Klas czwartych było pięć: dwie z nich kończyły lekcje o trzynastej trzydzieści, reszta godzinę później. Spojrzała na zegarek. Do dzwonka na przerwę zostało piętnaście minut. Postanowiła wykorzystać ten kwadrans na przyjrzenie się okolicy. Wcześniej zauważyła,

że samochody mają możliwość podjechania pod szkołę tylko od jednej strony. Wejście do budynku i parking były widoczne także ze skwerku po przeciwnej stronie ulicy, skąd mogła wszystko obserwować, pozostając niezauważona. Zresztą on się jej tutaj nie spodziewał. Miała więc przewagę. Podskoczyła przestraszona, gdy zabrzmiała melodyjka jej telefonu. Jeszcze bardziej zbladła, kiedy zobaczyła, kto dzwoni. Podbiegła za węgieł budynku szkoły i przywarła do muru. Drżącą ręką wcisnęła zieloną słuchawkę. – Tak? – zapytała. Boże, czy on wie, że tu jest? Czy ją zobaczył? – Jeśli komuś powiesz, zabiję cię, kurwo – syknął Dębski i rozłączył się. Wzięła kilka głębokich oddechów i wyjrzała w stronę parkingu i wejścia do szkoły, dokładnie w chwili, gdy zabrzmiał dzwonek na przerwę. Jej serce waliło jak oszalałe. Jeszcze przed chwilą rozcierała zmarznięte ręce, lecz teraz poczuła gorąco. Rozpięła kurtkę i zdjęła szalik. Weź się w garść, powiedziała sama do siebie. *** Pomysł wyprawy do szkoły powstał w jej głowie poprzedniego dnia, gdy razem z Jagodą odwiedziły starszych państwa Dębskich, by poprosić o pomoc w naprawie gniazdka elektrycznego. Byli sympatyczną parą i gdy spotykała ich na klatce schodowej, z uśmiechem odpowiadali na pozdrowienia. – Czy wszystko w porządku w mieszkaniu? – pytał kontrolnie on. – Nic się nie popsuło? Starszy pan zawsze był gotów podjąć się drobnych napraw. Patrycja zauważyła, że sprawia mu to przyjemność. Pewnie dzięki temu czuł się potrzebny. Można było liczyć na jego pomoc, gdy zatkał się zlew w kuchni lub obluzował zawias w szafce. Naprawił nawet żyrandol w przedpokoju. W domu tego typu prace wykonywała mama, która nie miała wyboru i musiała sama dbać o to, by w gospodarstwie wszystko funkcjonowało. Poważniejsze usterki usuwał pan Zygmunt, konserwator ze szkoły, lecz mama wyraźnie wolała radzić sobie sama i dopiero po wielu nieudanych próbach decydowała się prosić o pomoc fachowca. Nie było dziadka, bo zmarł wiele lat wcześniej. Patrycja go nie poznała. Nie było też uprzejmego sąsiada, ponieważ wkoło mieszkały prawie same starsze i samotne kobiety. Patrycja nie była więc przyzwyczajona, by z każdym problemem zaraz do kogoś lecieć. Do tej pory odwiedziła państwa Dębskich zaledwie raz, gdy trzeba było wymienić uszczelkę w kuchennym kranie. Niestety jeśli chodzi o Przemka, prace naprawcze niezwiązane z najnowszymi technologiami nie były jego mocną stroną. Tego dnia sytuacja się powtórzyła. – Pójdę do dziadka – zaoferowała się Patrycja, gdy Jagoda, wyciągając wtyczkę od tostera, wyrwała ze ściany cały kontakt. Patrycja pomyślała, że może to być znak: powinna wreszcie choć napomknąć o swoim problemie. Przy okazji rozmowy o kontakcie mogłaby delikatnie dać znać rodzicom Dębskiego, jak traktuje ją ich syn. Uniemożliwiła to Jagoda.

– Chodźmy razem – zaproponowała. – W końcu to moja wina. – Bez Przemka? – zdziwiła się Patrycja. Jagoda i jej chłopak rzadko robili coś osobno. – Szykuje prezentację, nie będę mu przeszkadzać. Zresztą po co cała pielgrzymka. Zgłosimy i dziadek zaraz przyjdzie naprawić. Zjechały windą na trzecie piętro i zadzwoniły do drzwi państwa Dębskich. – Coś się stało? – zapytała starsza pani, gdy tylko im otworzyła. Miała na sobie długą, szarą spódnicę, znacznie ciemniejszą bluzkę i narzucony na nie kolorowy fartuszek w kwiatki. – Drobiazg, ale bez pani męża chyba się nie obejdzie – wyjaśniła Jagoda. – Proszę wejść, zaraz go zawołam. Odpoczywa. Weszły w głąb mieszkania, znacznie mniejszego niż to, które wynajmowały. Rozejrzały się po pokoju, w którym całą ścianę zajmował tradycyjny zdobiony kredens z ciemnego drewna w kolorze wiśni. Na środku stał owalny stół przykryty białą koronkową serwetą, a w rogu wersalka i szafka z telewizorem. Na podłodze leżał wzorzysty dywan. – Władek! – zawołała pani Dębska w stronę zamkniętych drzwi. Rozglądały się po pokoju i obie zatrzymały wzrok na zdjęciach w ramkach. – To moje wnuki – wyjaśniła starsza pani. – Od Piotra. Patrycja chciała ją podpytać, poczuła bowiem nagle przemożną chęć, żeby zdobyć jak najwięcej informacji na temat rodziny Dębskiego. Nie musiała w tym celu nic robić. – To Marzenka. – Pani Dębska wskazała na zdjęcie dziewczynki stojącej na tle pstrokatej tapety. W uśmiechu prezentowała niedawno wyrosłe jedynki, dwa blond warkoczyki po bokach głowy nadawały jej nieco zawadiacki wygląd. Przypominała Patrycji Pippi z książek Astrid Lindgren, które mama czytywała jej w dzieciństwie. – Ma osiem lat i jest w drugiej klasie. A to Rafałek, dwa lata starszy. Władek! – powtórnie przywołała męża donośnym głosem. Chłopiec na zdjęciu miał poważny wyraz twarzy, stał sztywno, opierając ręce na biodrach w nieprzyjaznym geście. Przypominał swojego ojca. Patrycja kojarzyła dzieci z widzenia, gdyż parę razy widziała je w towarzystwie dziadków. Najprawdopodobniej spędzały u nich czas po szkole, czekając na odebranie przez któreś z rodziców. Kilka razy widziała przez okno, jak Dębski idzie z dziećmi obok placu zabaw w stronę parkingu, zaraz po wyjściu od niej… Trzymał swoją małą córeczkę tą samą ręką, którą chwilę wcześniej zadawał bolesne ciosy. – Śliczni są. Na pewno jest pani z nich dumna – powiedziała Jagoda. Drzwi do drugiego pokoju otworzyły się i stanął w nich Dębski senior. – Będą potrzebne narzędzia? – zapytał. Patrycja spodziewała się, że, tłumacząc się zmęczeniem lub późną porą, obieca wpaść dopiero nazajutrz, ale najwyraźniej był gotów do pracy. – Chyba zepsułam kontakt – wytłumaczyła Jagoda. – A może ten zwierzak coś zbroił? Starsi państwo nie byli przekonani do pomysłu, by trzymać kociaka w wynajętym mieszkaniu. – Nie. Groszek jest bardzo dobrze wychowany – broniła go Jagoda. – No, to chodźmy zobaczyć – zdecydował.

– Teraz chcesz iść? – zdziwiła się jego żona. – Przecież już po ósmej. – A kiedy? Pora jak każda inna. Zbliżył się do drzwi i położył rękę na klamce. – Nie chcemy sprawiać kłopotu. To nic pilnego – powiedziała Patrycja przepraszającym tonem, lecz Jagoda ją szturchnęła. – Żaden kłopot. Nie ma co odkładać – oznajmił starszy pan i otworzył drzwi na korytarz. – Tylko nie siedź tam długo – pogroziła mu palcem pani Dębska. *** Patrycja usłyszała, jak w szkole rozbrzmiewa dźwięk dzwonka. Przydała jej się pamięć do twarzy, bo gdy z budynku wysypały się wreszcie rozwrzeszczane dzieciaki, od razu wyłapała z tłumu dwie znajome buzie. Widziała, jak chłopiec otwiera tylne drzwi passata, a dziewczynka wsiada zaraz za nim. Odjechali. Patrząc na syna Dębskiego, poczuła ogromną tęsknotę za Mariuszkiem. Chciałaby być teraz w domu i móc odbierać go po lekcjach. Co prawda brat już od dawna chodził do szkoły i wracał sam, ale w tej chwili nie miało to znaczenia. Nie wiedziała jeszcze, co miała jej dać ta obserwacja. Na razie skupiała się na gromadzeniu informacji. Liczyła na to, że w pewnej chwili wpadnie na coś, co nada jej postanowieniu sens i konkretny cel. Oczywiście zaraz po starych Dębskich, Marzence i Rafałku przyszedł jej do głowy wykładowca od gospodarki nieruchomościami. Zaczęła się zastanawiać, jak wykorzystać w tym wszystkim jego osobę. Nie miała pojęcia, jakie są relacje między braćmi, a rodzice Dębskiego jeszcze ani razu nie wspomnieli o drugim synu. Na uczelni często krążyły plotki na temat wykładowców, ale o doktorze Pawle Dębskim niczego nie słyszała. Był jakby wyrwany z uczelnianego kontekstu i zupełnie anonimowy. Brakowało jej punktu zaczepienia. Od kiedy pojęła, że może coś zrobić, pragnęła widzieć efekty swoich działań. Od razu. Natychmiast. Niezwłocznie. Marzyła o chwili, w której wreszcie poczuje, że ma wpływ na swoje życie. Tymczasem to wciąż on miał nad nią władzę. Nie musiał ograniczać się do mieszkania, w którym starała się bywać jak najrzadziej. Miał ją do dyspozycji w kancelarii. Gdy pracowała na popołudnie, po wyjściu wszystkich zamykał się z nią w swoim gabinecie. Wracała potem do domu powolnym krokiem i czuła ból w całym ciele. Czasami wydawało jej się, że nie wytrzyma kolejnego razu. Po chwili czuła z kolei całkowitą obojętność na to, co jeszcze przyniesie jej los. Przeskoki pomiędzy skrajnymi stanami emocjonalnymi stały się dla niej chlebem powszednim. Malwina i Beata dopytywały, czemu się od nich oddala. – Jesteś jakaś nieswoja – stwierdziła Beata. – Coś z mamą? – Nie. – Z Mariuszem? – Nie – ucinała. – Jestem po prostu zmęczona.

Nie było to kłamstwo. Zatajała jedynie powód ciągłego zmęczenia. Nie wyjaśniała, dlaczego wciąż żyje w strasznym napięciu i wygląda jak siedem nieszczęść. – Może nie powinnaś brać tej nowej pracy – oceniła Malwa. – Jeszcze zdążysz zrobić karierę w wielkim świecie. Teraz w ogóle cię nie ma. Zrobiłaś się wyjątkowo niedostępna. Rzeczywiście spędzały razem coraz mniej czasu. Dzień wypełniony był zajęciami na uczelni i pracą. Kiedy zdarzała się wolna chwila, Patrycja wybierała samotność. Obecność przyjaciółek drażniła ją, choć nie była pewna dlaczego. Chyba najbardziej wściekało ją to, że nie może im o niczym powiedzieć. Teraz żyła tylko swoim Planem. Nowy pomysł dawał jej energię i nadzieję. Czuła, że musi porzucić swoją bierność, że tylko działanie pozwoli jej przetrwać i nie zwariować. Robiła wszystko, byle nie skupiać się na własnych emocjach i na tym, co tak naprawdę się w niej działo. Wciąż się bała, że jeśli zagłębi się w swoje wnętrze i pozwoli zawładnąć sobą uczuciom, oszaleje i nigdy się nie pozbiera. Wracała po pracy do siebie. Rozminęła się z Dębskim, który od rana wszystkie spotkania odbywał poza kancelarią, więc cieszyła się z dnia, w którym jej się poszczęściło. Zaśmiała się w duchu z ironii losu. Zupełnie zmieniła się jej perspektywa: wystarczyło, że uniknęła fizycznej krzywdy, żeby mogła nazwać dzień szczęśliwym. – Patrycjo! – usłyszała za sobą wołanie. Odwróciła się i zobaczyła Janka. Właśnie przechodził przez ulicę. – Cześć – przywitała się. – Co tu robisz? – Wracam od Sławka. A ty z pracy? – zapytał. Skinęła głową. – Chodź – zachęcił, biorąc ją pod łokieć. – Nie stójmy tak, bo zimno. Rzeczywiście dopiero teraz poczuła chłód wdzierający się pod ubranie. Szli przez jakiś czas dosyć szybkim krokiem, nie odzywając się do siebie. Kiedy byli wśród znajomych na uczelni, nie mieli żadnych trudności ze swobodną rozmową i z żartami, lecz gdy tylko znaleźli się sami, wkradała się między nich cisza. A zaczęło się to wtedy, gdy Patrycja odmówiła pójścia na kolację. W pewnym momencie przeciął im drogę jakiś mężczyzna. Patrycja rozpoznała go mimo zmroku. Zrobiło jej się słabo i ugięły się pod nią nogi. Znów zapomniała, że trzeba oddychać, że powietrze nie wtłacza się do płuc samoistnie. Być może przewróciłaby się, gdyby Janek jej nie podtrzymał. – Widziałaś? Dębski od gospodarki nieruchomościami – powiedział. – Dobrze się czujesz? – Przestraszył mnie – wyznała zgodnie z prawdą. – Skąd wiedziałeś, że to on? – Zawsze chodzi tak powoli i nosi pod pachą książki. Dobrze, że był z nią w tym momencie Janek. W jego obecności musiała się szybko pozbierać i nie dać po sobie poznać, jak bardzo to krótkie spotkanie wyprowadziło ją z równowagi. Nabrała już wprawy w błyskawicznym odcinaniu uczuć, co pozwalało jej w miarę normalnie funkcjonować. Ruszyli dosyć energicznym krokiem, rozmawiając o zwykłych uczelnianych sprawach. Czuła się w towarzystwie Janka nieswojo i właściwie już chwilę po incydencie z Dębskim miała ochotę, żeby się z nią pożegnał i poszedł sobie w swoją stronę. Obecność ludzi irytowała ją i powodowała dodatkowe, nieprzyjemne napięcie. Zamiast

skupiać się na tym, co się do niej mówią, całą uwagę kierowała na pilnowanie, by zachować kontrolę nad każdym słowem i gestem. Zanim się odezwała, trzy razy zastanawiała się, czy to, co ma zamiar powiedzieć, w jakiś sposób jej nie zdradzi i nie spowoduje lawiny pytań, na które nie chciałaby odpowiadać. Tak samo było z Jankiem. Musiała wciąż trwać za murem milczenia i samotności. – Odprowadziłeś mnie pod sam dom – podziękowała, gdy dotarli na ulicę Kopernika i stanęli przed blokiem o numerze sześćdziesiąt siedem. – Cała przyjemność po mojej stronie – odpowiedział Janek i odgarnął ręką włosy z czoła. W świetle latarni jego oczy błyszczały. Zauważyła to i natychmiast wbiła wzrok w ziemię. – Patrycjo… – Janku… Odezwali się jednocześnie i oboje zaśmiali się z tej sytuacji. Poczuła, że Janek unosi delikatnie jej brodę, patrzy przez chwilę w jej twarz, a potem całuje. Jego wargi były ciepłe i miękkie. Zatraciła się przez chwilę w tym doznaniu, po czym gwałtownie odskoczyła, uświadamiając sobie, co się dzieje. Odwróciła się w stronę klatki, nerwowo grzebiąc w torebce w poszukiwaniu kluczy. – Patrycjo – odezwał się Janek. – Muszę iść. – Poczekaj – poprosił. Dłoń natrafiła wreszcie na pęk kluczy. Wyszarpnęła je z brzękiem i próbowała włożyć jeden z nich do zamka. Ręce jej się trzęsły. – Nic nie rozumiesz – wydusiła z siebie, stojąc do niego tyłem. Nie chciała, żeby widział łzy w jej oczach. Serce miała pełne żalu wymieszanego ze smutkiem, z tęsknotą i złością. W końcu udało jej się otworzyć drzwi i zniknęła w ciemnej klatce. Nie dała rady wjechać windą do siebie na piąte piętro. Stanęła przy zejściu do piwnicy i rozpłakała się, oparta policzkiem o ścianę.

— 10 —

Święta Bożego Narodzenia spędziła w domu z mamą i bratem. Jak co roku, wszystko odbyło się zgodnie z tradycją. W Wigilię rano Patrycja z Mariuszem ubrali choinkę i przyozdobili mieszkanie. Cały dzień pościli, by po ukazaniu się pierwszej gwiazdki zasiąść do wigilijnej wieczerzy. Mariusz wiercił się niemiłosiernie, kiedy jadł barszcz czerwony z uszkami, bo dopiero po pierwszym daniu można było rozpakować prezenty. W tym roku długo odkładały z mamą pieniądze, by kupić mu nową piłkę do gry w nogę, taką, o jakiej marzył. Trzy dni świętowania minęły znacznie szybciej, niż chciała. Tym razem bożonarodzeniowy czas miał dla niej przede wszystkim takie znaczenie, że przebywała z dala od Dębskiego. Dopóki była u mamy, czuła się bezpiecznie, wolna od strachu, że złowrogi esemes lub telefon każe jej za kwadrans doświadczyć kolejnego aktu brutalnej przemocy. Przed samymi świętami pojechała na ulicę Kasztanową, by zobaczyć, jak mieszkają Dębscy. Dokładny adres widniał w umowie o wynajem pokoju, zresztą miała dostęp do danych wszystkich pracowników kancelarii. Osiedle Bukowe położone na południu miasta tworzyło kilkadziesiąt domków jednorodzinnych. Po siódmej wieczorem wąskie uliczki rozjaśniało żółte światło bijące z niektórych okien. Gdzieniegdzie płonęły lampki na choinkach rosnących w ogródkach. Właściwie niewiele zobaczyła. Dosyć duży ogrodzony dom pod dziewiątką otaczały iglaki. Miał spadzisty, ośnieżony dach. Na piętrze paliło się światło. Przystrojony migającymi świątecznymi światełkami budynek wyglądał jak wizytówka sielankowego życia rodzinnego. Na podjeździe stał samochód, chyba nissan. Dębski jeździł passatem, więc był to prawdopodobnie wóz jego żony. Wytężyła wzrok i na wszelki wypadek zapamiętała numer rejestracyjny. Stała tam niedługo, by nie zwrócić na siebie uwagi. Mieszkańcy takich osiedli byli zazwyczaj przeczuleni na punkcie bezpieczeństwa i uważnie obserwowali obcych. Stojąc po ciemku w pustej uliczce, czuła się jak małe, zagubione w tłumie dziecko. Jej ciało przeszył ból. Ból miał podłoże psychiczne, lecz poczuła go tak, jakby był całkiem realny. Nie potrafiła jednak płakać. *** Miniony tydzień w kancelarii przebiegł dosyć nieprzyjemnie. Gdy Paulina dowiedziała się, że Rosnowicz powierzył obsługę spotkania Patrycji, była wściekła. – Nie wygryziesz mnie stąd! – groziła. – Niech ci się nie wydaje, że jesteś tu kimś! – Paulino, nie miałam na to wpływu, tak zadecydował szef – próbowała tłumaczyć Patrycja, choć sama była zdenerwowana. To nie ona powinna zbierać cięgi. Paulina, jeśli chciała wyjaśnień, powinna z tym iść bezpośrednio do przełożonego. – Nie mam zamiaru ci szkodzić.

– Jasne. – Ironiczne prychnięcie. – Od razu cię przejrzałam. Ich kontakt ograniczał się do krótkich spotkań, w czasie których przekazywały sobie najważniejsze sprawy. Mimo to Paulina znalazła sposób na odgrywanie się na koleżance. Obarczała ją najmniej przyjemnymi zadaniami i zatajała niektóre istotne informacje. Najwyraźniej te niesnaski zauważyli pracownicy kancelarii, bo w piątek Rosnowicz wezwał je obie. – Drogie panie – oznajmił – nie mam zamiaru wysłuchiwać tłumaczeń, komentarzy ani opinii na temat moich decyzji. Powiem krótko. Nie życzę sobie takiej atmosfery w firmie. Mamy tworzyć zgrany zespół, który ze sobą współpracuje. Liczę na waszą dojrzałość. Zaraz po tej reprymendzie Paulina poszła do domu. Okazało się, że wzięła wolne na cały poświąteczny tydzień i miała się pojawić w biurze dopiero po Nowym Roku. W sobotę Patrycja szykowała się do pracy dłużej niż zwykle, by zaprezentować się odpowiednio. Włożyła szarą spódnicę do kolan, którą dostała od Malwiny, i białą koszulową bluzkę, chyba ciut za ciasną. Wciąż sprawdzała, czy brzegi bluzki nie rozchylają się i nie odsłaniają bielizny. Nie bała się, lecz była trochę spięta, więc ucieszyła się, gdy szef posłał ją do cukierni po ciasteczka. Partnerzy biznesowi pojawili się punktualnie, o jedenastej. Byli to trzej mężczyźni: jeden starszy i dwóch znacznie młodszych. Wszyscy w ciemnych garniturach, pod krawatem i z teczkami. Obowiązki Patrycji były całkiem prozaiczne. Miała zrobić kawę i herbatę, nalać sok do dzbanka, podać cukier, ustawić na środku stołu paterę z ciasteczkami. Potem mogła usiąść z boku i przysłuchiwać się rozmowie. Najstarszy pan okazał się właścicielem i prezesem Atheneum Group, dużej firmy finansowo-inwestycyjnej zajmującej się średnimi i większymi przedsiębiorstwami oraz nieruchomościami. Siedzący po prawej stronie niski brunet z kilkudniowym zarostem pełnił funkcję dyrektora zarządzającego, a całkiem przystojny blondyn, pewnie kilka lat starszy od Patrycji, był synem właściciela i dyrektorem finansowym. Wyjaśnili pokrótce, czym zajmuje się firma, dlaczego nie zdecydowali się na stworzenie własnego działu prawnego i czego oczekują od kancelarii. Spotkanie trwało prawie godzinę i zakończyło się podpisaniem umowy, którą Patrycja uzupełniła uwagami sformułowanymi podczas spotkania, wydrukowała w stosownej liczbie egzemplarzy i podała do podpisania. Szefowie obu stron byli wniebowzięci i kłaniali się na pożegnanie, wyrażając nadzieję na bezproblemową współpracę. W gruncie rzeczy jej rola okazała się tak mało znacząca, że zupełnie nie rozumiała oburzenia Pauliny. Była zazdrosna o parzenie kawy i kserowanie dokumentów? Sylwestra przespała, mówiąc Malwie i Beacie, że spędzi go w domu z bratem. Nie miała najmniejszej ochoty na zabawę, śmiech ani zarwaną noc. Potrzebowała kojącego snu. Liczyła na to, że Dębski w czasie świąt będzie się bawił i da jej spokój. – Słuchaj, jest szkolenie – poinformowała ją Beata, gdy tylko zobaczyły się przed salą wykładową zaraz po Nowym Roku, w niezwykle mroźny styczniowy poranek. – Jakie? – zapytała automatycznie, patrząc szklanym wzrokiem na widok za oknem. – Obywatelski monitoring sądów. Beata zamilkła, najwyraźniej oczekując, że zaraz padnie pytanie o szczegóły. – Na czym to polega?

– Na obserwowaniu przebiegu rozpraw sądowych oraz infrastruktury sądów rejonowych i okręgowych. Projekt prowadzi fundacja Court Watch Polska. Można brać udział w akcji jako wolontariusz albo w ramach praktyk studenckich. Ciekawa sprawa, trochę o tym poczytałam. Szkolenie w każdym razie jest w piątek. – Co jest w piątek? – zainteresowała się Malwina. Nagle pojawiła się obok i uwiesiła się na ramieniu Patrycji, która przez sweter poczuła dotyk zimnych dłoni przyjaciółki. Przeszedł ją dreszcz. – Szkolenie – powtórzyła za Beatą. – Eee, myślałam, że jakaś impreza – skomentowała zawiedziona Malwa. – Bezpłatne. Jeszcze można się zapisywać przez ich stronę internetową – zachęcała Beata. Niewątpliwie zasługiwała na miano najpilniejszej z trzech przyjaciółek. Mieszkała z ojcem i dojeżdżała na uczelnię z miejscowości oddalonej mniej więcej o dziesięć kilometrów. Jej mama zmarła na raka, gdy Beata miała dziewięć lat. Rzadko kontaktowała się ze starszym bratem, który pracował za granicą i do Polski w ogóle nie przyjeżdżał. Właściwie mało i niechętnie mówiła o swojej rodzinie. Z natury była skryta i nie uzewnętrzniała uczuć. Patrycja nie znała chyba nikogo bardziej pracowitego od niej, choć wahała się czasem, czy w tej konkurencji nie przyznać jej równorzędnego miejsca z własną matką. Przyjrzała się przyjaciółce. Beata ubrana była w typowy dla siebie strój: legginsy, dłuższy T-shirt i rozpinany sweterek. Gęste jasne włosy związała w kucyk, zebrany z pedantyczną precyzją. Przedziałek z boku głowy odcinał się równiutką białą kreską od reszty włosów. Co jakiś czas poprawiała okulary na nosie. Prostokątne szkła w cienkiej fioletowej oprawce dodawały jej powagi. – Idziecie? – zapytała. Patrycja przez chwilę zastanawiała się, dokąd właściwie miałaby iść, bo myślami była zupełnie gdzie indziej, i w sekundę zapomniała, o czym rozmawiają. Ostatnio zupełnie odsunęła od siebie sprawy związane ze studiami i z przyszłością zawodową. Jej życie nie było na razie w jej rękach. Jeszcze niedawno rozważała, czy wybrać jako specjalizację administrację wymiaru sprawiedliwości, czy może administrację gospodarczo-finansową. Teraz myślała tylko o tym, jak przeżyć i nie wylecieć ze studiów. – Ja odpadam – zadecydowała szybko. – Nie dam rady. Janek stał przy oknie i spoglądał w jej stronę. Wyraźnie wahał się, czy podejść. Musiał przyjść na to piętro specjalnie dla niej, bo jego grupa miała zajęcia w innym miejscu. – Ja idę. Zaliczę sobie u nich praktyki – oznajmiła Beata. – Ty, co on się tak na ciebie gapi? – zainteresowała się Malwa. Zignorowała temat szkolenia i pomachała Jankowi. Patrycja zastanawiała się, czy powinna do niego podejść i porozmawiać o tym, co wydarzyło się przed świętami. Ale właściwie co miałaby powiedzieć? Trochę męczyło ją poczucie winy, że trzyma Janka w niepewności, lecz usprawiedliwiała się trwającym w jej życiu koszmarem. Nie miała siły na rozmowy o związkach. – Ja wyrobię godziny u siebie w pracy. Na jedno wyjdzie – odezwała się, odnosząc się do

słów Beaty, bo temat, który poruszyła Malwa, jeszcze bardziej jej nie leżał. – No tak, ty masz kancelarię. I wciąż nie chcesz się przyznać, jak ci się udało załatwić tę pracę. – Co mu się stało? – zdziwiła się Malwina, kiedy Janek gwałtownie się odwrócił i oddalił w głąb korytarza. – Normalnie – powiedziała Patrycja, ignorując z kolei Malwę i zostawiając Beacie możliwość dowolnej interpretacji tego słowa. – Miałam szczęście – dodała i nie musiała już nic więcej wyjaśniać, bo właśnie zaczęły się ćwiczenia z prawa bankowego. Tym razem Janek czekał na nią przed salą. Wyszła z zajęć pierwsza i od razu się na niego natknęła. – Patrycjo, pogadajmy, proszę. Nie zdążyła odpowiedzieć, gdy poczuła, że ktoś chwyta ją za łokieć i odciąga na bok. – Później sobie pogruchacie – wypaliła Malwina. Patrycja spojrzała przepraszająco na zaskoczonego Janka, choć właściwie przyjaciółka uratowała ją z opresji. Przynajmniej była przed nim usprawiedliwiona. – Mamy dla ciebie niespodziankę. – Beata uśmiechnęła się tajemniczo. – Idziemy na obiad – wyjaśniła Malwa uroczystym tonem. – Już dawno nie byłyśmy nigdzie razem. Idziemy w miasto. Ja stawiam! – Nie mogę teraz… – próbowała protestować Patrycja. – Nie mogę, nie mogę. Sranie w banię. Idziemy – zakomenderowała Malwa. – Nie masz nic do gadania. Pozwoliła poprowadzić się do wyjścia, wsadzić do auta i zawieźć do ich ulubionej pizzerii. Nad pachnącą capriciosą z sosem czosnkowym i w towarzystwie dwóch przyjaciółek zapomniała na chwilę o brutalnej rzeczywistości. Śmiała się z wygłupów Malwy, dyskutowała z Beatą o uczelnianych sprawach. Była wdzięczna losowi za to, że może mieć przy sobie tak bliskie osoby. Patrzyła na nie, gdy tak siedziały naprzeciwko niej, i pomyślała, że nie zna dwóch innych osób, które różniłyby się od siebie bardziej niż one, a jednak świetnie się rozumiały. – Widzisz, potrzebowałaś się rozerwać – oceniła Beata. Zdziwiły ją te słowa. Miała ochotę zapytać: „I kto to mówi?”, ale się powstrzymała. To przecież właśnie jej, perfekcjonistce żyjącej tylko nauką, miała czasem ochotę poradzić, by się rozerwała. – Praca, nauka, praca, nauka. Zapomniałaś, moja droga, o reszcie życia – podsumowała Malwina. Przez chwilę Patrycja bała się, że dziewczyny znów będą chciały dociekać, co takiego dzieje się w jej życiu, lecz Malwina poprzestała na tym komentarzu i zaczęła mówić o filmie, który niedawno obejrzała. Patrycja była jej za to wdzięczna. W towarzystwie przyjaciółek przekonanych, że jest przemęczona nadmiarem obowiązków, zapomniała o wszystkich smutkach. Pomyślała, że na tym właśnie polega przyjaźń. Przywrócić uśmiech, nie dociekając przyczyny smutku. ***

Beata wróciła ze szkolenia pełna zapału i zaczęła opowiadać, czego się dowiedziała i co będzie teraz robić. Wyjaśniła, że praca dla fundacji polega na chodzeniu na rozprawy sądowe i pisaniu raportów o ich przebiegu. – Będę siedzieć, słuchać, obserwować i oceniać, czy wszystko odbywa się tak, jak powinno – mówiła podekscytowana. – Mogę wejść jako publiczność na każdą rozprawę, która nie zostanie utajniona. – No dobra. Będziesz chodzić na rozprawy i pisać raporty. Czemu to służy? – chciała wiedzieć Malwina. – Projekt ma na celu poprawę funkcjonowania sądownictwa, zwiększenie świadomości prawnej społeczeństwa oraz oswojenie obywateli z sądami. – Beata wyrecytowała jednym tchem oficjalną formułkę. – To naprawdę świetna sprawa! – Kiedy zaczynasz? – udała zainteresowanie Patrycja. Dotknęła zimnymi dłońmi gorącego czoła i poczuła ulgę. Od rana miała wrażenie, że ciśnienie rozsadzi jej czaszkę. – Jak tylko będę miała jakieś okienko, lecę do sądu i wchodzę na pierwszą sprawę, która będzie na wokandzie. – O rany, ty rzeczywiście traktujesz to serio – zaśmiała się Malwa, która chyba wciąż nie mogła zrozumieć, jak można dobrowolnie dokładać sobie zajęć i obowiązków. – Całkowicie – podkreśliła Beata. Czas wolny tylko dla siebie, czas, w którym można robić, co się chce, i odczuwać z tego powodu przyjemność – taki luksus stał się dla Patrycji nieosiągalny. Zapomniała, co to wyrażenie znaczy. Po zajęciach szła na Kopernika szybkim krokiem, który nie odpowiadał stanowi jej ducha. Po drodze minęła komisariat policji. Często koło niego przechodziła i za każdym razem napis „Policja” wywoływał w niej dreszcze. Przystanęła i popatrzyła na wejście do budynku. Zawarła ze sobą idiotyczną umowę. Jeśli na posterunek wejdzie dziewczyna, pójdzie za nią. Serce waliło jej jak oszalałe. Nie miała pojęcia, co zrobić ani jak się zachować tam, w środku. Jak to wszystko wygląda? Czy czeka się w długiej kolejce z wypełnionym formularzem jak w urzędzie? Czy może wystarczy, że wejdzie i pierwszemu napotkanemu funkcjonariuszowi powie, że potrzebuje pomocy – i machina ruszy samoistnie? Odczekała minutę, ale nikt w tym czasie nie wyszedł z budynku ani do niego nie wszedł. Pewnie to i lepiej, zapewniła w duchu samą siebie. *** Niespodziewanie odwołano wykład i ćwiczenia po południu. Patrycja stanęła przed koniecznością zagospodarowania kilku wolnych godzin. Postanowiła pójść do siebie i odwiedzić sąsiadów. Jakiś tydzień temu spotkała na klatce starszą panią Dębską z wnukami. Podczas czekania na windę i jazdy na trzecie piętro zapoznała się z dziećmi i obiecała im wspólne układanie puzzli. Miała nadzieję, że propozycja spotka się z takim samym entuzjazmem, z jakim zawsze przyjmował ją Mariuszek.

Nie zawiodła się. Dzieci chciały od razu przejść do działania, a ich babcia bez problemu się zgodziła; sama nie miała ani cierpliwości, ani oczu do takich zabaw. Patrycja obiecała, że wpadnie w wolnej chwili, i poprosiła, żeby wcześniej dzieci wybrały jakąś układankę. Teraz nadarzyła się wspaniała okazja. Za drzwiami Dębskich usłyszała piskliwy głosik Marzenki. Zapukała. – Co się zepsuło? – zapytał od razu pan Władek, który otworzył jej drzwi. – O, przyszłaś – ucieszyła się dziewczynka, która nieśmiało wyglądała zza pleców dziadka. Miała dwa warkoczyki – wyglądała tak samo jak na zdjęciu z komody i uśmiechała się od ucha do ucha. – Marzenko, tak się nie mówi do nieznajomej pani – upomniał ją delikatnie dziadek, żartem pociągając za jeden z warkoczyków. – Ja ją znam – oświadczyła dumnie dziewczynka. – Będziemy układać puzzle! Starszy pan spojrzał zdziwiony najpierw na wnuczkę, potem na gościa. – Rzeczywiście – wyjaśniła Patrycja z uśmiechem. – Będziemy układać puzzle. Czy wybraliście jakieś? – zwróciła się do Marzenki i gdy dziadek zaprosił ją, weszła do mieszkania. Była bardzo zdenerwowana i miała nadzieję, że nie widać tego po niej. – Rafał chciał dinozaury, ale to dla mnie za trudne. Ułożymy Kubusia Puchatka. Dwieście czterdzieści elementów. Dostałam pod choinkę – opowiadała dziewczynka. – Już myślałem, że zapomniałaś – odezwał się Rafał, gdy Patrycja zajrzała do pokoju. Chłopiec siedział po turecku na kanapie i trzymał na kolanach duży album ze zdjęciami. Na widok gościa odłożył go, sprawnie zeskoczył na podłogę i podszedł do stołu. – Nie zapomniałam, nie zapomniałam. Nie miałam czasu. – Mogę ci pokazać zdjęcia, jeśli chcesz – zaoferował, nieświadomy, jak bardzo jego propozycja współgrała z planami Patrycji. – Chcę. Pokaż, co tam masz. Chłopiec położył album na stole i wskazał na jedną z fotografii. Rozkoszny bobas leżał na zielonym kocyku w samej pieluszce. – Tu byłem mały – wskazał na siebie Rafałek. – Babcia lubi te zdjęcia, ale zupełnie nie wiem dlaczego. Uważam, że teraz wyglądam o wiele lepiej – ocenił. – Nie jestem taki gruby i czerwony. – Ale mama mówi, że za dużo gadasz – wtrąciła się Marzenka. – Może gadam, ale wiem co – odciął się. – Tata zawsze powtarza, że trzeba wiedzieć, co się mówi. Patrycja spojrzała na pozostałe zdjęcia na stronie. Na wszystkich były dzieci w rozmaitych pozach i w różnym wieku. – A to ślub taty i mamy. – Chłopczyk przewrócił karty albumu i wskazał zdjęcie większe niż pozostałe. Znacznie młodszy Piotr Dębski stał dumny i wyprostowany u boku świeżo poślubionej żony. Teraz wyglądała tak samo, tylko miała krótsze włosy. – Tata jest prawnikiem – dodał chłopiec. – Ja też zostanę prawnikiem. – Ale to się trzeba uczyć – wtrąciła Marzenka. – Tata się dużo uczył. Jest mądry. I

wygrywa sprawy! Ze słów i z zachowania dzieci wynikało, że są do ojca bardzo przywiązane i że jest dla nich wzorem. Dębski jako dobry ojciec. Patrycji było niezmiernie trudno uwierzyć, że miał jakieś dobre cechy. Dla niej był sadystą i katem. Nikim więcej. – Ja też będę wygrywał, zobaczysz – zapewnił ją Rafałek. – Mamy też wujka. I on wygląda tak samo jak tata – zmieniła temat Marzenka. – Babcia go nie lubi – dodała szeptem. – I kto tu za dużo gada – upomniał ją starszy brat. – Zobacz, tu też jest tata – wskazał na kolejne zdjęcie. – Ze mną – dodał z dumą. Dębski trzymał chłopca na kolanach i wtulał się brodą w jego szyję, podtrzymując go pod pachami. Chłopczyk śmiał się radośnie, wyciągając rączki. Ujęcie mogło posłużyć jako ilustracja idealnych relacji ojca z synem i jako reklama ojcostwa nadawałoby się do umieszczania na billboardach. Patrząc na twarz Dębskiego, Patrycja czuła jednak tylko obrzydzenie. Do roześmianego, niewinnego synka ojciec pasował jej zdaniem jak pięść do nosa. – To co z naszymi puzzlami? – odezwała się Marzenka, rozczarowana, że nie dopuszczano jej do głosu, i znudzona przedłużającym się oglądaniem zdjęć. – Racja – poparła ją Patrycja. – Bierzemy się do roboty, bo przed nami spory obrazek. Od czego zaczynamy? – Od ramki! – krzyknęła uradowana dziewczynka. Pani Dębska zdjęła ze stołu koronkową serwetę, by zrobić im więcej miejsca. Postawiła przed każdym szklankę truskawkowej maślanki i wszyscy troje pochylili się nad układanką. Dzieci dosyć szybko poczuły się przy niej swobodnie. Patrycja ze zdziwieniem stwierdziła, że taki sposób spędzania czasu także jej sprawia przyjemność i na dłuższy czas prawie zapomniała, gdzie jest i w jakim celu przyszła. – Pokażemy tatusiowi, jak przyjdzie – odezwał się Rafałek. W jego głosie słychać było dziecięcą, bezwarunkową miłość do ojca. Ojca, który był autorytetem. Miała ochotę rozwiać jego złudzenia i powiedzieć mu, że jego tatuś to potwór. – Gdzie jest moja mała królewna? – usłyszała w pewnej chwili melodyjny głos, który kojarzył się jej tylko z wulgarnymi określeniami rzucanymi pod jej adresem. Przypomniała sobie, że jej ojciec nazywał ją tak samo, i przez sekundę czuła kłucie w sercu. – Tato! – zawołała dziewczynka w stronę przedpokoju. – Robimy puzzle! Chodź! Dębski stanął w progu. Zobaczył córkę siedzącą na kolanach Patrycji i uśmiech zgasł na jego twarzy. W oczach pojawiła się wściekłość. Patrycja wiedziała, że go zaskoczyła. Czuła, że właśnie nadszedł moment, w którym po raz pierwszy z nim wygrała. Zaczęła realizować Plan. Gra się rozpoczęła.

— 11 —

Weszła do niewielkiego pomieszczenia, które przez kilka tygodni zdążyła jako tako poznać. Teraz zamierzała przeprowadzić trochę dokładniejsze oględziny, poszukać czegoś, co miało prywatny charakter i mogłoby stanowić punkt zaczepienia do dalszych działań. Na regale pod ścianą stały liczne kodeksy i parę grubych segregatorów, oznaczonych symbolami postępowań sądowych. Przejrzała je, ale znalazła jedynie pisma procesowe, protokoły rozpraw i dokumentację prowadzonych przez Dębskiego spraw. Wszystko związane z pracą, choć powkładane chaotycznie i bez zachowania chronologii. Jak on mógł tutaj cokolwiek znaleźć? Drgnęła, gdy usłyszała dźwięk przypominający otwieranie drzwi. Na szczęście był to tylko hałas za oknem. Zaśmiała się z siebie. Nie nadawała się do takich sekretnych operacji. Prędzej umarłaby na zawał, niż osiągnęła sukces jako detektyw. Tego dnia postanowiła skorzystać z okazji, że jest sama w kancelarii, i przeszukać gabinet Dębskiego. Jej prześladowca miał spędzić cały dzień w sądzie na rozprawach. Zbliżyła się do ogromnego dębowego biurka, jakie każdy z prawników miał w swoim gabinecie. Tu również panował wyjątkowy bałagan. Na wierzchu leżały sterty dokumentów. Pocieszała się w duchu, że orientując się mniej więcej, jakie sprawy Dębski prowadzi, będzie umiała szybko ocenić, czego dotyczy dane pismo, i stwierdzić, czy jest dla niej interesujące. Niestety to, co leżało na widoku, miało związek wyłącznie z kancelarią. Poruszyła myszką, sprawdzając, czy komputer jest wyłączony. Był wyłączony. Wiedziała, że wszystkie są zabezpieczone hasłem, więc nawet nie próbowała go włączyć. Jej wzrok przykuła wizytówka wystająca spod przybornika na długopisy. Ostrożnie ją wyciągnęła. Laura Urbaniak-Dębska. Firma Prime Investment. Specjalista ds. public relations. Adres. Telefon. E-mail. Żona! Widziała ją zaledwie dwa razy. Tego pamiętnego dnia w restauracji, gdy Wiktor wylał na nią colę, i drugi raz w sklepie, podczas zakupów z mężem. Szybko przepisała wszystkie dane i odłożyła wizytówkę na miejsce. Teraz wiedziała, jak nazywa się jego żona i gdzie pracuje. Miała do niej kontakt. Okazało się to takie proste. Zachęcona drobnym sukcesem postanowiła przeszukać szuflady i szafki. Czego tam nie było! Kable i ładowarki do telefonu, sterty papierzysk i teczek, pusta torba po jedzeniu z Burger Kinga, połamane ołówki, rozsypane spinacze do papieru, kalkulator, zepsuty dziurkacz. Miała nadzieję, że w takim bałaganie Dębski nie zauważy śladów jej poszukiwań. Jej uwagę zwróciła pognieciona biała koperta, która zaklinowała się w szczelinie między ścianką szafki a półką. Zauważyła ją, gdy miała wsuwać szufladę biurka, rozczarowana brakiem interesujących łupów. Delikatnie wyszarpnęła kopertę. Na białym papierze ktoś napisał czarnym pisakiem drukowaną literę A. Koperta była rozerwana, więc Patrycja bez trudu zajrzała do środka.

Znajdowało się tam zdjęcie dziecka. Kilkumiesięczny bobas uśmiechał się do obiektywu, prezentując bezzębne dziąsła. Na odwrocie zdjęcia przeczytała słowa: „Chcesz to zrobić swojemu dziecku? Wiesz, gdzie mnie szukać. Renata”. Jeszcze raz dokładnie obejrzała kopertę i zdjęcie, ale nic więcej nie znalazła. W pierwszej chwili przeszedł ją dreszcz podniecenia, lecz zaraz potem poczuła się zrezygnowana. Czy to jego dziecko? A nawet jeśli jego, co ona może z tym zrobić? Chodzić po ulicach, pokazywać zdjęcie i pytać o Renatę? A jeśli to pomyłka i koperta wcale nie należy do Dębskiego? Wyszła z gabinetu, usiadła przy swoim biurku i zmusiła się do myślenia. Jego żona najprawdopodobniej ma na imię Laura. Kim zatem jest Renata? Nigdy o niej nie słyszała. Zadzwonił telefon. Mama. – Kochanie – zaczęła, gdy się przywitała. – Wiem, że jesteś zapracowana i masz dużo nauki… Nie zapominaj o nas! Przestałaś się odzywać, nie wiem, co się u ciebie dzieje. Ja sobie jakoś z tym poradzę, ale Mariuszek strasznie za tobą tęskni. Poczuła ukłucie w sercu. Rzeczywiście unikała kontaktów telefonicznych z domem, bo się bała, że zdradzi ją głos, że podczas rozmowy do reszty się rozklei. Jej mama na pewno nie chciałaby mieć ciapowatej córki, która przy pierwszej lepszej okazji leci z płaczem do rodziców. W tym wszystkim zupełnie nie pomyślała o bracie. Od ostatniej wizyty w domu minęły dwa tygodnie. – Przepraszam, mamo. Czas tak szybko leci. Naprawdę. Ja też za wami tęsknię. Daj mi, proszę, Mariuszka do telefonu. Chwilę porozmawiała z bratem. Nie musiała silić się na radość w głosie – naprawdę cieszyła się, że go słyszy. Poczuła się winna: spędza czas na zabawie z obcymi dziećmi, podczas gdy jej rodzony brat codziennie czeka na choćby pięć minut rozmowy. W dniu, w którym odszedł ojciec, postanowiła, że zrobi wszystko, by nie być ciężarem dla matki i w miarę możliwości pomagać jej w codziennych obowiązkach. Zawsze była posłuszna, odrabiała lekcje, sprzątała mieszkanie, pomagała w opiece nad Mariuszem. Przede wszystkim zależało jej na tym, by być samodzielną. Teraz najwyraźniej samodzielność zaczęła się jej mieszać z wyobcowaniem. Kiedy to wszystko się skończy, pomyślała, jeśli w ogóle kiedyś się skończy, wynagrodzę bratu ten czas. I mamie. I Malwie. I Beacie. Wszystkim. Może sobie też powinnam? *** Brzydziła się siebie, ponieważ niszczyła wszystko wokół. Sprawiała zawód swoim najbliższym. Mamie, Mariuszowi, nawet Jankowi, a teraz jeszcze Beacie. Odsuwała od siebie cały najbliższy jej świat, by zrobić miejsce na swoją tragedię. Łatwiej rozmawiało jej się z Malwą. W kontaktach z Beatą ograniczała się do lakonicznych informacji. Nie mówiła, od kogo wynajmuje mieszkanie, u kogo pracuje… Starała się nie mówić nic, co mogłoby sugerować, że w tych sprawach istnieje jakieś drugie dno. Właściwie dopiero po ostatniej rozmowie z Beatą dotarło do niej, że z niektórych rzeczy

zupełnie niepotrzebnie zrobiła tajemnicę – dopiero to mogło budzić wątpliwości. – Nie uwierzycie! – wykrzyknęła Beata, gdy spotkały się na popołudniowym wykładzie z podatków i opłat lokalnych. – Dawaj! – Malwinę wyraźnie ucieszyła zapowiedź sensacji, którą wyczuła w głosie przyjaciółki. – Byłam na rozprawie w okręgówce. Chodziło o zapłatę za godziny nadliczbowe. Pracownik pozwał pracodawcę, dużą firmę zajmującą się transportem i spedycją. Sprawa trwała prawie dwie godziny, bo przesłuchiwano świadka – powiedziała Beata. – I to ma być ta nowina? Przecież mówiłaś, że będziesz chodzić… – zaczęła Malwa. – Czekaj – uciszyła ją Beata. – Stoję pod salą, czekam na wywołanie sprawy i kogo widzę? Naszego wykładowcę z gospodarki nieruchomościami! Doktora Pawła Dębskiego we własnej osobie. Byłam zdziwiona, ale myślę sobie, że przecież nie znam człowieka. Nie wiadomo, ile ma fakultetów i czym się zajmuje poza uczelnią. W todze wyglądał trochę inaczej, no ale przecież nigdy wcześniej nie widziałam go z bliska. Patrycja, która do tej pory przysłuchiwała się rozmowie jednym uchem, teraz skupiła uwagę i w napięciu czekała na dalszy ciąg opowieści. – Rozprawa jak rozprawa – ciągnęła Beata. – Sędzia trochę niezorientowany, mylił fakty i niczego nie mógł znaleźć w aktach. Albo miał gorszy dzień, albo w ogóle nie kojarzył, co się dzieje na sali. Co innego Dębski! Nie ten człowiek. Donośny głos, pewny siebie, strzelał pytaniami jak z karabinu. A na wykładach taki niepozorny, nijaki. Patrycja poczuła ucisk w żołądku. Wiedziała, o kim mowa i jaki zwrot nastąpi za chwilę w relacji Beaty. – Po rozprawie wyszłam z sali i zerknęłam na elektroniczną wokandę. No i zamarłam. W polu „Pełnomocnik pozwanego” wpisane: Piotr Dębski. Myślę sobie, pewnie pomyłka. To przecież podobne imiona. I co się okazuje? Ktoś woła go po imieniu i nie mam żadnych wątpliwości, że widziałam Piotra Dębskiego. Sobowtóra! – krzyknęła piskliwie Beata. Malwina milczała. Patrycja wiedziała, że przyjaciółka waha się, co zrobić, by dotrzymać danego jej jakiś czas temu słowa. W głowie miała mętlik. Jej myśli wciąż biegły ku znalezionemu zdjęciu dziecka. Zastanawiała się, czy Dębski jest tak nieostrożny, czy może tak pewny siebie, że trzyma w pracy ewidentny dowód swojej niewierności. – Wiem – odezwała się w końcu, lecz tak cicho, że prawie nie było jej słychać. – Słucham? – zdziwiła się Beata. – Wiem – powtórzyła Patrycja trochę głośniej. Beata, skołowana i zdezorientowana, patrzyła to na nią, to na Malwinę. – Ty też? – zwróciła się do Malwiny. – Tak – mruknęła Malwa, bawiąc się pierścionkiem. – Dobra. Chyba poproszę o jakieś obszerniejsze wyjaśnienia. Malwina niepewnie spojrzała na Patrycję. – To są bracia bliźniacy – wyjaśniła Patrycja. – Piotr i Paweł. Prawnik i wykładowca. – Właśnie – potwierdziła Malwa. – No dobrze. Skąd wy o tym wiecie? Patrycja pomyślała, że to ich wahanie przy udzielaniu informacji musi wyglądać dziwnie. Malwa była prawdopodobnie spięta faktem, iż zataiła coś przed Beatą, na dodatek zupełnie

nie wiedząc dlaczego. Patrycja natomiast z oczywistych powodów denerwowała się, gdy miała rozmawiać o Dębskich. – Wynajmuję od Dębskiego mieszkanie – wyznała w końcu. Beata otworzyła szeroko oczy. – Od którego? – Od Piotra. Prawnika – dopowiedziała Malwa. Patrycja była jej wdzięczna, że nie musi na głos wypowiadać tego imienia. Myślała o nim zawsze po nazwisku, co w pewien sposób zwiększało dystans między nimi. – Bosko – żachnęła się Beata. – Po prostu bosko. A ja przylatuję jak głupia z takimi wiadomościami. Czy jeszcze o czymś powinnam wiedzieć? – Właściwie to… Pracuję z nim w kancelarii – wypaliła Patrycja, idąc za ciosem. Gdyby teraz zataiła ten fakt, byłoby jeszcze gorzej. – Wiem, o jakiej rozprawie mówisz. Pamiętała, że jakiś czas temu przepisywała pismo procesowe przygotowane przez Dębskiego, zawierające stanowisko zarządu firmy transportowej. I kserowała dokumenty kadrowe, które miały potwierdzić, że procesujący się pracownik nie ma racji. Teraz należało wyjawić całą prawdę. – A nie powiedziałyście mi, bo? – W głosie Beaty brzmiały jednocześnie żal i zaciekawienie. Malwa wzruszyła ramionami. Nie znała odpowiedzi na to pytanie. Patrycja też właściwie nie miała już pojęcia, dlaczego postanowiła zataić to przed przyjaciółką. Gdy teraz o tym myślała, uświadomiła sobie, że ani wynajmowanie mieszkania od Dębskiego, ani praca w kancelarii nie zdradzają faktu istnienia między nimi innych powiązań i że ani jedno, ani drugie nie sugeruje, że straszliwie przez niego cierpi. – To moja wina – powiedziała, choć tak naprawdę niczego to nie tłumaczyło. Wyobraziła sobie, że to ona stoi w sądzie przed salą rozpraw i widzi tamten wpis na wokandzie. Ilu może być w mieście prawników o tym samym imieniu i nazwisku? Prawdopodobieństwo zbiegu okoliczności jest równe zeru. W sądzie stara się nie denerwować, lecz nogi trzęsą się jej jak przed egzaminem na studia. Mogłaby stamtąd uciec, ale czuje się, jakby wrosła w ziemię, i jest niezdolna do wykonania jakiegokolwiek ruchu. Wścieka się na ten paraliż. On przychodzi. W todze wygląda jeszcze bardziej przerażająco. Ona widzi, że twarz drży mu na jej widok, lecz ani przez chwilę nie daje po sobie poznać, że się znają. Jest mu za to wdzięczna. Bo tak naprawdę boi się, że dopadnie do niej, przyciśnie ją do ściany i przy wszystkich powie, co z nią zrobi. Ma taką scenę przed oczami, podczas gdy on stoi przy oknie i przegląda notatki, kompletnie nie zwracając na nią uwagi. Patrycja wie, że dostanie się jej w momencie, kiedy znajdą się sam na sam. Że gorzko pożałuje tego, że ją tu dzisiaj spotkał. Protokolantka wywołuje strony w sprawie i zaprasza do środka. Pierwszy raz widzi go w sytuacji, w której ktoś jest wyżej od niego. Sędzia. Rozkoszuje się tym widokiem. Musi przywoływać się do porządku, koncentrować na przedmiocie sprawy, bo cały czas oczekuje, że Dębski pomyli się, potknie, ośmieszy. – Jak się ta sprawa skończyła? – ocknęła się i zapytała Beatę, która zdążyła już zagłębić się w lekturę podręcznika do prawa. – Jaka sprawa? – prychnęła nieprzyjaźnie jej przyjaciółka. Albo Beatę zabolało zatajanie przed nią ważnych informacji, albo naprawdę nie

wiedziała, o co Patrycja ją pyta. – Ta w sądzie, na której dzisiaj byłaś. – Przegrał. Dębski przegrał. To była czwarta i ostatnia rozprawa. Wyrok ogłoszono po przerwie. Powództwo w całości zostało podtrzymane – wyrecytowała i wróciła do czytania książki. Patrycja miała to przed oczami: patrzy na niego na sali rozpraw, gdy sędzia odczytuje wyrok. Powództwo zostaje podtrzymane we wszystkich punktach. Pozwany ma do zapłacenia wysokie odszkodowanie i koszty sądowe. Cieszy ją jego porażka. Doszła kolejna cegiełka do tej budowli. Zrozumiała: on nie jest wszechmocny. Potrzebowała takich doświadczeń, by się wzmocnić. By mieć siłę na realizację Planu. Wróciła myślami do rzeczywistości. Zaraz też przyszło przerażenie, że jeśli Dębski przyjdzie do niej dzisiaj wieczorem, dostanie się jej podwójnie. Za dzieci, za rozprawę i być może jeszcze za coś, co go sprowokuje. Nigdy tak naprawdę nie będzie przygotowana na jego agresję. Na wykładzie Janek usiadł w ławce za nią i przez dwie godziny czuła jego wzrok z tyłu głowy. Bała się poruszyć, odwrócić czy choćby poprawić włosy. Jasność relacji między przyjaciółkami, którą tak sobie do tej pory ceniła, zniknęła. Zamiast niej pojawił się odruch panicznej ucieczki przed sprawami, które w obecnej chwili wydawały jej się zbyt trudne do ogarnięcia. Siedząca po jej lewej stronie Beata przez cały wykład nawet na nią nie spojrzała, lecz Patrycja wyczuwała między nimi elektryzujące napięcie. Beata nie dała po sobie poznać, że jest jej przykro, lecz obie z Malwą wiedziały, co czuje. Kolejna sprawa trafiła na półkę „zajmę się tym później, teraz muszę przetrwać”. *** Dębski przyszedł do mieszkania wieczorem. Wcześniej nakazał, że ma być obecna. Wszystko odbyło się według znanego scenariusza, choć nie sprawiło to wcale, że mniej bolało. – Nie mieszaj do tego moich dzieci! – wrzeszczał. Czy można uodpornić się na ból? Chyba można. To nie moje ciało, nie mój ból, nie moje upokorzenie – myślała. Szukała w głowie odpowiednich wyłączników, by pomóc sobie przetrwać. Jestem kawałkiem drewna. Kamieniem. Lalką. To nie moje ciało. Powtarzała to sobie przez cały czas, szukając coraz to nowych określeń. – Zabiję najpierw twojego brata, a potem ciebie. Nie pogrywaj ze mną, suko! Śniła jej się sala sądowa. Sędzia pokazywał znalezione przez nią zdjęcie dziecka i krzyczał, że to wszystko jej wina. Na ławce obok siedziała Beata z Mariuszkiem na kolanach i pokazywała ją palcem. Obudziła się przekonana, że piekło dopiero ją czeka. *** Do końca zmiany mogła się na niczym skoncentrować. Siedziała jak na szpilkach i gdy

tylko Paulina przyszła do pracy, wybiegła podekscytowana. Przypuszczała, że Paulina znowu pomyśli, że jej zachowanie ma coś wspólnego z rywalizacją, lecz zupełnie się tym nie przejęła. Wreszcie zaczynało się coś dziać. Nocne koszmary sprawiły, że obudziła się zupełnie skołowana i niezdolna do myślenia. Jednak gdy szła do kancelarii, niespodziewanie przyszedł jej do głowy pomysł, który szybko zrealizowała. Otworzyła bazę danych, w której rejestrowano klientów korzystających z usług kancelarii – setki, może nawet tysiące nazwisk. Do tej pory wyszukiwała konkretne osoby po nazwisku lub numerze sprawy. A gdyby użyła tylko imienia? Wpisała w wyszukiwarkę hasło „Renata” i kliknęła. Dysk komputera zaszumiał, po czym na ekranie wyświetliły się cztery nazwiska. Pierwsze dwie Renaty urodziły się w latach pięćdziesiątych. Wykluczyła je od razu ze względu na wiek. Choć nie wiedziała, z jakiego okresu pochodzi znalezione zdjęcie, nie sądziła, by dwie starsze kobiety mogły mieć z nim coś wspólnego. Trzecia Renata na liście korzystała z usług kancelarii pół roku temu. Chodziło o umorzenie odsetek za zwłokę. Sprawa dotyczyła zaległości w spłacie zobowiązania podatkowego upadłego przedsiębiorstwa. Prowadził ją mecenas Wirko specjalizujący się w prawie podatkowym. Ostatnia na liście była Renata Grysik. Trzydzieści trzy lata. Sprawa o odszkodowanie z tytułu wypowiedzenia z pracy oraz zapłaty ekwiwalentu za zaległy urlop. W polu „Pełnomocnik”: Piotr Dębski. Zapisany był adres klientki i numer sprawy. Data sprzed półtora roku. Drżącymi rękami sięgnęła po segregator i odszukała właściwy symbol. Na pierwszej stronie akt przyklejono żółtą karteczkę z odręcznie napisanym adresem, innym niż w rejestrze komputerowym. Nie miała pewności, czy to, co robi, ma jakikolwiek sens, lecz nic nie szkodziło sprawdzić. Pojechała pod pierwszy adres, który znalazła w bazie danych. Stanęła pod czteropiętrowym blokiem typowym dla PRL-u, z elewacją, która dawno powinna zostać odświeżona. Zadzwoniła domofonem pod numer szósty i gdy odezwał się jakiś mężczyzna, zapytała o Renatę. Nie miała zielonego pojęcia, co powie, jeśli poszukiwana rzeczywiście odezwie się w głośniku, lecz problem sam się rozwiązał: mężczyzna oznajmił, że to pomyłka, bo żadna Renata tu nie mieszka. Z nieco mniejszym zapałem pojechała pod drugi adres. Stopy miała całkowicie przemoczone. Rozmokły, brudny śnieg zalegał na ulicach od trzech dni. Wilgoć potęgowała uczucie zimna. Patrycja wolała nie patrzeć na nogawki swoich spodni – na pewno były całe ubłocone. Fatalna pogoda na spontaniczną eskapadę. Nagle przez uliczny hałas przebiła się charakterystyczna melodyjka z filmu „Amelia”. Patrycja przez chwilę mocowała się z rękawiczką i zamkiem kurtki, zanim wydobyła z kieszeni komórkę i odebrała połączenie. – Gdzie ty jesteś?! – zawołała Malwina. – Za chwilę mamy ćwiczenia! – Muszę zostać w pracy. Wytłumacz mnie jakoś. – W pracy? – zdziwiła się przyjaciółka. Na moment zagłuszył ją przejeżdżający ulicą motor. – A czemu tam jest tak głośno?

– Mam otwarte okno. – W styczniu?! Czyś ty oszalała? – Muszę kończyć, klient przyszedł – powiedziała i rozłączyła się. Nie umiała kłamać. Niepewnie zbliżyła się do szeregu identycznych szarych budynków. Znała takie miejsca: wszystkie mieszkania wyglądały tutaj tak samo, drzwi do nich zamykano tylko na klamkę, na podwórku bawiła się zwykle gromadka umorusanych dzieci i wszyscy wszystko o sobie wiedzieli. Na żadnym z budynków nie zauważyła numeru. Kilkuletnie dziecko, którego płeć trudno było określić, ubrane w szare spodnie od dresu i granatową zimową kurtkę, siedziało na skraju trawnika i grzebało patykiem w brei ze śniegu i z ziemi. Krótkie blond włosy, okrągła buzia i małe szare oczy mogły należeć zarówno do chłopca, jak i do dziewczynki. – Dziecko – zwróciła się do malucha – podejdź no tu. Wiesz może, gdzie mieszka pani Renata Grysik? Dziecko popatrzyło na nią niepewnie, ale po chwili podniosło rączkę i wskazało na jedno z wejść do stojącego najbliżej budynku. Kobieta, która otworzyła jej drzwi, była ładna i zgrabna, lecz zaniedbana. Rumianą twarz okalały nieumyte włosy z dużymi ciemnymi odrostami. Końcówki pasm były niemal białe. Miała na sobie niebieskie spodnie od dresu i stary T-shirt przylegający do dużego, kształtnego biustu. Patrycja pomyślała, że ta kobieta musiała być prawdziwą pięknością, zanim poturbowało ją życie. Na biodrze trzymała małe dziecko, które ssało kciuk i wpatrywało się w przybyłą smutnymi niebieskimi oczami. Patrycja nie umiała określić, czy to malec ze zdjęcia. Wszystkie małe dzieci wyglądały dla niej tak samo. Po chwili drugie dziecko stanęło obok matki, łapiąc ją za nogę. Dziewczynka miała na czubku głowy kitkę blond włosów i chyba dopiero się obudziła, bo jedną ręką pocierała zaspane oczy. – Słucham – odezwała się ostro kobieta. – Pani Renata Grysik? – zapytała Patrycja głównie po to, żeby jakoś nawiązać rozmowę. – Tak. O co chodzi? – spytała nieufnie gospodyni i poprawiła sobie dziecko trzymane na biodrze. – Pani z opieki? – Nie. Muszę z panią porozmawiać. – Ale o co chodzi? – Kobieta była wyraźnie zdezorientowana i niezadowolona, że ktoś jej przeszkadza. Dobre pytanie, pomyślała Patrycja. Żałowała teraz, że nie przygotowała się do tego spotkania, że tak beztrosko i bezmyślnie przybiegła tutaj, wierząc, że nieznana osoba w magiczny sposób uwolni ją od jej osobistego dramatu. – Korzystała pani z usług kancelarii „Rosnowicz & Chojnowski” – bardziej stwierdziła, niż zapytała. – Możliwe – odparła kobieta wymijająco. – Z usług mecenasa Piotra Dębskiego – dodała Patrycja. Kobieta zbladła i wyraz jej twarzy diametralnie się zmienił. Dziecko, które trzymała na

biodrze, machnęło rączkami, beknęło, po czym roześmiało się, zupełnie nieświadome napięcia, które wytworzyło się między jego matką a niespodziewanym gościem. – Czego pani chce? – zapytała wojowniczo. – Porozmawiać. – Nie mam ochoty rozmawiać o tym skurwysynu – ucięła Renata Grysik. Do Patrycji dotarło, że trafiła pod właściwy adres. – To ojciec pani dziecka, prawda? Chciała w tym momencie spojrzeć na malucha, żeby podkreślić, jak dobrze jest poinformowana, ale nie była pewna, które z dwójki dzieci jest przedmiotem ich rozmowy. – Nie wiem, o czym pani mówi – odpowiedziała Grysik trochę za szybko i nerwowo rozejrzała się po korytarzu, jakby się obawiała, że ktoś mógłby usłyszeć tę wymianę zdań. – Proszę mnie wpuścić, chcę tylko chwilę porozmawiać. Wiem, że to drań. Wypowiedziała chyba słowo klucz, bo kobieta drgnęła, ustąpiła z progu i machnęła ręką. – Niech pani wejdzie – zaprosiła. – Tylko że mam mało czasu. Mieszkanko składało się z jednego dusznego pokoju, w którym stały: piętrowe łóżko, kanapa, szafa i szafka z telewizorem. W telewizji leciał jakiś teleturniej. Tubalny głos prezentera wypełniał niewielką przestrzeń i Patrycję od razu rozbolała głowa. Starsza dziewczynka usiadła na kanapie i zaczęła machać nogami. Renata Grysik położyła mniejsze dziecko na dolnym łóżku. Wzięła pilot i wyłączyła głos. W pokoju zrobiło się nienaturalnie cicho. Patrycja czuła, że trzy pary oczu wpatrują się w nią wyczekująco. Nie była przekonana, czy dzieci powinny się przysłuchiwać tej rozmowie. Kobieta albo nie podzielała tych obaw, albo po prostu nie miała co z nimi zrobić. – Mam na imię Patrycja – przedstawiła się i nagle całe to wtargnięcie w życie Renaty Grysik wydało jej się głupie i bezsensowne. Niby dlaczego obca kobieta miałaby rozmawiać z nią o swoich prywatnych sprawach? – Moje imię najwyraźniej pani zna – stwierdziła Renata. – Jeśli chce mnie pani szantażować, od razu zaznaczam, że nie pójdzie pani łatwo. – Ależ skąd – zaprotestowała gwałtownie. – Jestem po pani stronie – zapewniła, choć przecież nie znała jej historii. – Dziecko, po mojej stronie chyba nawet Bóg nie został – westchnęła Renata Grysik. Czy można się dziwić jej żalowi do świata? – Nie wspomina pani dobrze Dębskiego. Kobieta się roześmiała. Patrycja zdała sobie sprawę, jak idiotycznie musiały zabrzmieć jej słowa. – Dobrze, niedobrze, tylko dlaczego ja mam z panią o tym gadać? Jak pani tu trafiła? Skąd pani to wszystko wie? Renata Grysik nerwowo rozejrzała się po pokoju, jakby szukała ukrytej kamery. – To długa historia. Mogę tylko powiedzieć, że mnie również zalazł za skórę. Zalazł za skórę? Kolejna głupota. Jeśli zaraz nie zacznie mówić sensownie, kobieta wyrzuci ją za drzwi i tyle zostanie z całego Planu. – Zmajstrował dzieciaka i nagle się ulotnił. Groził, że jak będę za nim łazić, to zrobi krzywdę i dziecku, i mnie. Miałam jakiś wybór? – Wreszcie padły jakieś wyjaśnienia. – Poszła pani na policję? – Czy pani ma mnie za idiotkę? Ja nie gadam z policją! – obruszyła się.

Znów głupie pytanie. Przecież ona też się nie zgłosiła na policję i nawet nie brała tej możliwości pod uwagę, jak więc mogła oczekiwać, że zrobi to inna kobieta. – A pani co? Też z dzieciakiem została? – Nie. Ale niewiele brakowało. Renata Grysik patrzyła na Patrycję wyczekująco, jakby spodziewała się dłuższej opowieści. Cały czas stały na środku pokoju i dzięki temu Patrycja czuła, że w każdej chwili może wyjść. Właściwie miała ogromną ochotę natychmiast uciec z tego ciasnego pomieszczenia, w którym zaczynała się dusić. – Zgwałcił mnie – wyznała w końcu cicho. Miała przy tym nadzieję, że dziewczynka nie zrozumie tych słów. Powalająca moc wypowiedzianych słów uderzyła ją samą jak obuchem. Miała wrażenie, że chwieje się od tego ciosu i być może nawet straci za chwilę równowagę. Mięśnie całego ciała najpierw gwałtownie się napięły, a chwilę potem zupełnie zwiotczały. Do tej pory nikomu o tym nie powiedziała. Ani razu nie nazwała tego po imieniu. Nie wyrzuciła tego z siebie. Zataiła brutalną prawdę przed mamą i przyjaciółkami, a teraz mówiła o swojej traumie obcej kobiecie, którą widziała pierwszy raz w życiu. Na chwilę jej myśli popłynęły w zupełnie innym kierunku. Musiała na powrót skupić się i przypomnieć sobie, gdzie jest i po co przyszła. Na Renacie Grysik jej wyznanie nie zrobiło piorunującego wrażenia. Zachowała sceptyczny wyraz twarzy. Po dłuższej chwili powiedziała: – Przykro mi, że trafiła pani na tego bydlaka. Tacy to po świecie chodzić nie powinni. Udusiłabym drania gołymi rękami. Głupia byłam, ale co zrobić. Dzieciak jest i trzeba się nim zajmować. – Machnęła ręką w stronę malucha, który manipulował rączką przy stopie. – Potrzebuję pani pomocy. – A w czym ja mogę pani pomóc? Sama jestem w potrzebie. Widzi pani, gdzie wylądowałam przez niego. Wszystkie pieniądze przepadły, mieszkania nie ma. Naobiecywał gruszek na wierzbie i tyle go widziałam. – Razem możemy coś zrobić. – Patrycja spróbowała ją zarazić swoim zapałem, choć wypadło to raczej blado, bo wcześniejsze wyznanie odebrało jej siły. W takim stanie nie przekonałaby nawet głodnego, żeby coś zjadł. – Możemy go pogrążyć. – Mowy nie ma – zaprotestowała gwałtownie pani Grysik. – Ja się w nic nie mieszam. Z nim się nie wygra. Ja muszę o dzieciach myśleć, mają tylko mnie. On w tych sądach siedzi i jeszcze mi dzieciaki zabierze czy coś. Nie będę ryzykować. – Razem możemy go zniszczyć – upierała się Patrycja, która nie tak wyobrażała sobie tę rozmowę. Wydawało jej się, że nieznajoma z ulgą powita w swoich progach kogoś, z kim łączą ją straszne wspomnienia, i wspólnie będą się zastanawiać, jak wybrnąć z tej sytuacji. Chciałaby wyjść, zrobić sobie dziesięciominutową przerwę, wrócić i zacząć wszystko od początku. – Co ja mogę pani pomóc. Nie wiem, co pani sobie myślała, przychodząc tutaj – powiedziała Grysik. – Teraz będzie lepiej, jak pani pójdzie. I proszę tu więcej nie przychodzić. Zrobiła krok w stronę Patrycji, by jednoznacznie dać jej do zrozumienia, że powinna

wyjść. Patrycji łzy cisnęły się do oczu, ale powstrzymała płacz do chwili, kiedy zamknęły się za nią drzwi. Wybiegła z budynku, mijając bezpłciowe dziecko. Tak bardzo liczyła na to spotkanie, tak bardzo się cieszyła, że odnalazła tę kobietę… Nie wzięła pod uwagę, że tamta może nie chcieć walczyć o sprawiedliwość. Że wybierze spokój. Nie wiedziała, czy jest bardziej zła, czy rozżalona. Wróciła do siebie zrezygnowana. Rzeczywistość znów ją przytłoczyła i pozbawiła sił. Nawet Groszek nie był w stanie poprawić jej nastroju. Wygoniła go z pokoju i zamknęła za nim drzwi. Chciała być sama. Bała się, że nawet kot ma umiejętność czytania w myślach i będzie wiedział, co ona przeżywa. Nie chciała, żeby ktokolwiek patrzył na jej łzy i widział jej bezradność.

— 12 —

Wykłady z nieruchomości stały się dla niej prawdziwą udręką. Trudno było jej na nich wysiedzieć, gdyż na widok człowieka wyglądającego identycznie jak jej oprawca dostawała dreszczy. Wątpiła, czy w ogóle będzie w stanie zaliczyć ten przedmiot. Na razie nie potrafiła się skupić. Raz czuła, że jej emocje ulegały przytępieniu, kiedy indziej pod wpływem najmniejszego bodźca, który przypominał o bolesnych chwilach, uchodziło z niej życie. Nagłe i nieprzewidywalne zmiany nastroju zależne też były od postępów – lub ich braku – w realizacji Planu. Za każdym razem, gdy udawało jej się, przynajmniej we własnym odczuciu, posunąć się o krok naprzód, czuła przypływ energii i wiary w odzyskanie kontroli nad własnym życiem. Gdy okazywało się, że jej wysiłki nie przynoszą żadnych efektów, leciała na łeb na szyję w przepaść beznadziei. Zasadnicza w jej sytuacji stawała się umiejętność przejścia przez bagno bez utonięcia, bowiem możliwości ominięcia go na razie nie było. Zarzucała sobie bezmyślność. Źle rozegrała wizytę u Renaty Grysik. Łudziła się, że gdyby wszystko przemyślała dokładniej, przygotowała się do tej rozmowy i zastanowiła, co chce osiągnąć, wynik mógł być inny. A tak zaprzepaściła ogromną szansę. Odnalezienie kochanki Dębskiego i jego nieślubnego dziecka było do tej pory jej najmocniejszą kartą. *** Studenci siedzieli przed aulą, czekając na kolejny wykład. Patrycja co jakiś czas zerkała w stronę grupki chłopaków oglądających coś na tablecie Sławka. Nie rozmawiała z Jankiem od tamtego wieczoru, gdy ją pocałował, i właściwie nie kryła się z tym, że go unika. Coś między nimi zepsuło się bezpowrotnie. Bała się, że jeśli zechce to naprawić, Janek pomyśli, że i jej zależy na czymś więcej. Tak naprawdę zupełnie nie wiedziała, czego chce. Wszystkie sfery jej życia poza rozgrywką z Dębskim gwałtownie się spłyciły i zeszły na dalszy plan. Po prostu nie miała na nic siły. Cała energia szła na próby poradzenia sobie z traumą. Gdyby zdobyła się na głębsze zastanowienie nad sytuacją, być może dostrzegłaby, że jej trzeźwe spojrzenie na świat trafił szlag. Stała się więźniem, którego perspektywa zmienia się diametralnie w zetknięciu z nową rzeczywistością. Nie ma świata, innych ludzi, normalnego życia. Są pojedyncza cela, nowy rozkład dnia i ciągła niepewność. W zwykłym studenckim życiu i codzienności swoich znajomych uczestniczyła jakby nieobecna duchem. Szczerze się ucieszyła, gdy Malwina oznajmiła, że ma chłopaka, lecz po dwóch minutach nie była się w stanie skupić na jej opowieści. – Jakub jest cztery lata starszy ode mnie. Blondyn, niebieskie oczy, zbijające z nóg spojrzenie i ciało, za które dam się pokroić – opowiadała przejęta. – Najpierw go nie

chciałam. Nie ma nic gorszego niż rodzice, którzy próbują cię swatać z synem znajomych – prychnęła. – No, ale poszłam na tę kolację. I do kina. I na spacer. Nawet powiedziałam mu na wstępie, żeby nie czuł się zobowiązany do spotykania się ze mną, bo tak chcieliby rodzice. Wiecie, co odpowiedział? Że to była jego decyzja, że bardzo mu się podobam i takie tam. – Po jednym spotkaniu jesteście razem? – zdziwiła się Patrycja. – Ale ty mnie słuchasz! – zirytowała się Malwina. – Widzieliśmy się trzy razy i jestem absolutnie i całkowicie zakochana. – Jak zawsze – skomentowała Beata. – Tym razem jest inaczej – zapewniła rozanielona Malwina. – Co on robi? Czy może żyje z tego, że jest nieziemsko przystojny? – Skończył finanse i bankowość, pracuje w firmie u ojca. – Kiedy go przyprowadzisz Jakuba, żebyśmy mogły go zaakceptować? – odezwała się Patrycja. – No proszę, jeszcze nie straciłaś całkiem poczucia humoru – odcięła się Malwa i uderzyła ją lekko pięścią w ramię. *** Tego dnia kancelaria tętniła życiem. Klienci wchodzili i wychodzili, Patrycja ciągle musiała coś kserować, szukać czegoś w internecie i umawiać kolejne wizyty. Niespodziewanie Dębski poprosił ją do swojego gabinetu. Na sekundę zamarła. Chyba nie zamierzał tu jej zaatakować? – Przyjdziesz do kancelarii w sobotę o osiemnastej – oznajmił zza biurka, patrząc w ekran komputera. Nawet na nią nie spojrzał. Pracował dużo, może nawet trochę więcej niż inni. Znał się na swojej robocie i wiele spraw kończyło się sukcesem strony, którą reprezentował. Choć notatki prowadził chaotycznie, a w jego gabinecie panował nieziemski bałagan, to pismom, które przygotowywał w poszczególnych sprawach, merytorycznie nie można było nic zarzucić. Przystanęła w bezpiecznej odległości od niego, zajęła strategiczną pozycję tuż przy drzwiach. – Muszę jechać w ten weekend do domu – poinformowała go odważnie, z całej siły starała się przy tym, by głos jej nie zadrżał i nie zdradził, jak panicznie się bała. Była gotowa walczyć. O konieczności wyjazdu do domu dowiedziała się zaledwie kilka godzin wcześniej. Tuż po pierwszej, gdy skończyły się zajęcia, zadzwoniła mama. – Chodzi o Mariuszka – powiedziała na wstępie, a Patrycja poczuła, jak w gardle rośnie jej wielka gula. Wiedziała, że to nie będą dobre wiadomości. Jeśli ten bydlak coś zrobił Mariuszowi, nie daruje mu tego. – Złamał nogę – dokończyła mama. – Jak to się stało? – zapytała zdenerwowana. Mariusz był dzieckiem bardziej chorowitym niż ona, ale do tej pory nie nabawił się żadnej kontuzji. Zrobiło się jej żal ich obojga. Pomyślała, że nowa piłka dość długo będzie bezużyteczna.

– Spadł ze schodów w szkole. Podobno jakiś kolega go popchnął. Leży w szpitalu. – W szpitalu? Jest aż tak źle? – Ma nogę na wyciągu. Chcą go zatrzymać na kilka dni. Ze szkoły zabrała go karetka. Pojechałam na izbę przyjęć zaraz za nim – powiedziała mama. – Nawet pozwolili mi się zwolnić na ten jeden dzień. Przyjedziesz w weekend? Cały czas o ciebie pyta. – Oczywiście, że przyjadę – zapewniła Patrycja. Nie wyobrażała sobie, żeby mogło być inaczej. – Jesteś teraz w szpitalu? Mogę z nim porozmawiać? – Nie, jestem w domu. Przyszłam po rzeczy dla niego i zaraz lecę z powrotem. – No to uściskaj go ode mnie. Cały weekend miała stać na promocji, ale teraz obchodził ją jedynie chory brat. Zadzwoniła do koleżanki i poprosiła, by wzięła jej godziny. Anka miała wolne, więc chętnie się zgodziła. Okazała nawet pewien entuzjazm na wieść, że sobie dorobi. – Nigdzie nie pojedziesz. – Głos Dębskiego był stanowczy i lodowaty. – Mój brat jest w szpitalu. Muszę go odwiedzić – tłumaczyła w nadziei, że to wywoła jakiś ludzki odruch. Przecież ma syna w podobnym wieku. Ten jeden raz musi jej odpuścić. – Nic mnie to nie obchodzi. W sobotę przyjdę tu o osiemnastej i masz być na miejscu. Wolisz, żeby braciszek nigdy nie wyszedł ze szpitala? Miała łzy w oczach, ale postanowiła, że nie pokaże temu draniowi, jak bardzo się boi. – Zrobiłeś coś Mariuszowi? – nie wytrzymała i podniosła głos. – Zamknij się, nie krzycz tak. Zapominasz, gdzie jesteśmy. Chciała płakać z bezsilności. – A jeśli nie przyjdę? – zaryzykowała. – Myślałem, że nie muszę ci przypominać o pewnych sprawach… Chcesz, żebym się zabawił z tą rudą cizią, z którą się prowadzasz? Nieoczekiwanie ktoś otworzył drzwi. Patrycja drgnęła. Odwróciła się i zobaczyła mecenasa Wirko. – Przepraszam… – zaczął. – Za chwilę – uciął Dębski i odprawił go gestem. Wirko wycofał się i zamknął drzwi. – Wiem o twojej kochance! – wypaliła. Była na siebie wściekła, że nie ugryzła się w język, ale skoro już się wygadała, nie miała wyjścia. Musiała w to brnąć. Wzmianka o bracie i Malwie dotknęła najczulszego punktu. – Wiem o kochance i dziecku. Mogę powiedzieć twojej żonie. Wpatrywała się uważnie w jego twarz, by dostrzec oznaki strachu lub zaskoczenia. Jak bardzo nienawidziła tych rysów, głosu, początków siwizny, wydatnych ust. Jego całego. Starała się pokazać, że jest odważna, choć w środku krzyczała z przerażenia. Zaśmiał się. – Moja żona nigdy nie zamieni z kimś takim jak ty chociażby jednego słowa – odpowiedział spokojnie, choć jego lewa ręka zacisnęła się w pięść. Chciała, żeby się zdenerwował, żeby krzyczał. Chciała, żeby stracił panowanie nad sobą. Chciała zobaczyć na własne oczy, jak próbuje zrozumieć, co się dzieje, jak się tłumaczy. Nie udało się jej wytrącić go z równowagi. Jej groźby nie miały dla niego żadnego znaczenia. Miała asa w rękawie i tak bezmyślnie go straciła. Wszystko przepadło. Cały jej plan

walki o życie, plan pokonania Dębskiego jego własną bronią runął. Musiała stawić czoło prawdzie – nigdy nie uda się jej go pogrążyć. – To się jeszcze okaże – powiedziała wojowniczo. Wstał zza biurka i zbliżył się do niej. Zaskoczyło ją, jak bardzo jest jej obojętne, co teraz zrobi. Czuła się gotowa na ciosy. – Słuchaj, szmato – syknął, ściskając jej przedramię. – Nie próbuj być sprytna. Wykończę cię. Zniszczę. Jesteś nikim. Odepchnął ją tak, że uderzyła plecami o ścianę. Na moment straciła równowagę. – Spierdalaj! Wyszła chwiejnie z gabinetu. Serce jej waliło. Uśmiechnęła się do kobiety, która siedziała na skórzanej kanapie i czekała na spotkanie z jednym z prawników. Nie mogła dać po sobie poznać, że jest w rozsypce. Usiadła przy biurku, odetchnęła głęboko i próbowała zająć się pracą. Musiała sporządzić kilka pism i dwa pozwy, przygotować dokumenty do podpisu dla mecenasa Rosnowicza. Gdy drzwi do kancelarii otworzyły się, zerknęła kątem oka na wchodzącą osobę. Robiła to zwykle automatycznie i zaraz potem wracała do swoich obowiązków, jednak tym razem zobaczyła Beatę, która ściskała w rękach kartonową teczkę. Widać było, że jest trochę spięta. – Cześć. – Partycja uśmiechnęła się do niej zachęcająco. – Co ty tutaj robisz? Widok przyjaciółki tak skutecznie ukoił jej rozedrgane nerwy, że miała ochotę podejść do niej i uściskać ją z całych sił. – Cześć – odpowiedziała Beata. Patrycja czekała, aż powie coś więcej. – Znalazłam was – dodała. Uśmiechnęły się do siebie. – Czy coś się stało? – zapytała Patrycja, bo Beata wydawała się onieśmielona. – Potrzebuję pomocy. Aż do tej chwili była prawie pewna, że za moment sama wypowie te właśnie słowa, Beata ją jednak wyprzedziła. Patrycja natychmiast zepchnęła własne sprawy na bok. Bez znaczenia było już to, że sama się rozsypuje. – Kochana, przecież wiesz, że zawsze możesz na mnie liczyć – zapewniła ją. Naprawdę ucieszyła się, że Beata do niej przyszła. Czuła, że ostatnio coś się między nimi zmieniło. Nie wiedziała dokładnie, dlaczego zdecydowała się zataić przed nią w gruncie rzeczy nic nieznaczącą informację, lecz w tamtym momencie bardziej ufała Malwie. Chyba wynikało to z przekonania, że Beatę poza nauką niewiele obchodzi. Teraz wyrzuty sumienia Patrycji urosły do niebotycznych rozmiarów. Zwłaszcza że pora była wyjątkowo nieodpowiednia. – Tyle że ja akurat w tej chwili naprawdę nic nie mogę – powiedziała, rzuciwszy spojrzenie na drzwi szefa, który w każdej chwili mógł wyjść z gabinetu i zobaczyć, że traci czas na pogaduszki z koleżanką. – Kończę za dwie godziny. Wtedy możemy się spotkać i spokojnie porozmawiać. Wszystko mi opowiesz i na pewno coś poradzimy. – Nie przyszłam ci przeszkadzać – odparła Beata i Patrycja już chciała ją z zapałem zapewniać, że jednak wcale nie przeszkadza, gdy usłyszała: – Potrzebuję pomocy prawnika. Pomyślałam, że przyjdę tutaj, do ciebie.

– A o co chodzi? – zapytała Patrycja zdziwiona i nagle dotarło do niej, że być może wcale nie zna swojej przyjaciółki. – Masz kłopoty na uczelni? – Nie. Czy pracuje tutaj ktoś, kto specjalizuje się w prawie rodzinnym? – Tak, mecenas Leśniewski. Zajmuje się głównie podziałami majątku, lecz czasem bierze też inne sprawy. Z czym masz problem? Beata, powiedz coś więcej. Jesteś strasznie tajemnicza. Jeśli mi zaraz nie wytłumaczysz, o co chodzi, zacznę sobie wyobrażać Bóg wie co. – Przyszłam w sprawie ubezwłasnowolnienia mojego dziadka – wyjaśniła Beata i na chwilę zamilkła. – Jest uzależniony od alkoholu, ma objawy psychozy alkoholowej i jest nam naprawdę ciężko opanować sytuację. Stanowi zagrożenie zarówno dla siebie, jak i dla nas. – Dziadek mieszka z tobą i twoim ojcem? – Niestety tak. – Boże, nie miałam pojęcia! Czemu nic nie mówiłaś? Wiedziały o niej z Malwą tylko tyle, że od śmierci matki mieszka z ojcem, nigdy nie powiedziała nic więcej. Dawała raczej do zrozumienia, że po prostu nie ma o czym gadać. A teraz okazało się, że jest jeszcze dziadek potrzebujący profesjonalnej pomocy i problem wymagający natychmiastowego działania. – Myślałam, że poradzę sobie sama – wyznała Beata. – Nawet słowem nie wspominałaś, że masz w domu takie kłopoty! – Przecież wiesz, że nie jestem taka wylewna jak Malwa. – Beata wzruszyła ramionami i spuściła wzrok. – A ona wie? Malwa wie? – Nie, nikomu o tym nie mówiłam. – Och – wymknęło się Patrycji. Przeraziła ją świadomość samotności człowieka w tłumie. Żyję wśród ludzi, a tak naprawdę nie mam pojęcia, co dzieje się w życiu kogoś, kto przez pół dnia siedzi obok mnie. Jakie problemy, jakie dramaty ludzie decydują się ukrywać. – Jak długo to wszystko trwa? – zapytała, mając nadzieję, że dramat przyjaciółki zaczął się stosunkowo niedawno. – Och, wiele lat – odpowiedziała Beata. Jej głos, spokojny i cichy, był beznamiętny, pozbawiony emocji. – Niestety dziadek robi się coraz bardziej agresywny, traci orientację albo nas nie poznaje, albo wydaje mu się, że chcemy go zabić. Wynosi rzeczy, bierze pożyczki, a dom, w którym mieszkamy, jest zapisany na niego. Nie chce się leczyć. Czasem boję się tam wracać, bo nie wiem, co zastanę. – Beata znów spuściła głowę i zaczerwieniła się. – Co na to twój ojciec? Czemu nie przyszedł razem z tobą? – Tacie chyba trudno przyznać, że musimy w swoje rodzinne sprawy zaangażować kogoś z zewnątrz. Ja też długo tego nie chciałam, ale boję się, że nie ma innego wyjścia. Musimy złożyć wniosek o ubezwłasnowolnienie. I dla dobra dziadka, i dla naszego dobra. Patrycji zrobiło się gorąco z wrażenia. Pomyślała szybko, co mogłaby zrobić dla Beaty. – Masz wszystkie dokumenty? – zapytała. Beata pomachała niebieską teczką, którą trzymała w ręce. – Okej, poczekaj. Zapytam, czy Leśniewski cię dzisiaj przyjmie. Zostawiła Beatę w sekretariacie i zapukała do gabinetu. Wiedziała, że prawnik akurat nie

przyjmuje żadnego klienta. Prawdopodobnie przygotowywał się do jutrzejszej rozprawy. Lubiła z nim pracować. Spośród całego zespołu był, jej zdaniem, najmniej wyniosły. Rutyna nie pozbawiła go jeszcze wrażliwości i życzliwości dla innych. Nikogo innego z pracowników kancelarii nie odważyłaby się poprosić o przysługę, jaką było przyjęcie koleżanki poza kolejnością. – Panie mecenasie – zaczęła, gdy rozległo się „proszę” i mogła wejść do środka. – Jest u mnie przyjaciółka, która pilnie potrzebuje porady prawnej. Czy zgodziłby się pan ją przyjąć? – Teraz? – Mecenas Leśniewski podniósł wzrok znad dokumentów i poprawił okulary. Potwierdziła skinieniem głowy i uśmiechnęła się prosząco. – No dobrze, zobaczę, co da się zrobić. Potrzebuję jeszcze kwadransa, niech zaczeka. – Dziękuję! Zadowolona poprosiła Beatę, by rozgościła się na jednej ze skórzanych kanap, po czym wróciła do swoich obowiązków, lecz co jakiś czas zerkała na przyjaciółkę, która usiadła na brzegu kanapy, nerwowo skubiąc róg kartonowej teczki. Zawsze była cicha, spokojna, jakby trochę wycofana, lecz Patrycji nigdy nie przyszło do głowy, że może mieć aż takie problemy. Uświadomiła sobie, jak słabo w gruncie rzeczy się znają, i zrobiło jej się przykro na myśl, że sporo w tym jej własnej winy. Beata, która dzisiaj przyszła do kancelarii szukać pomocy, była dla Patrycji obcą osobą. Postanowiła, że kiedy już koszmar w jej życiu się skończy, musi to zmienić, i zaraz wróciła myślami do rozmowy z Dębskim. Na razie nic jej nie wychodziło tak, jak chciała. Powiedziała mu, że zna kompromitujące go fakty, a on nie okazał nawet cienia strachu. Nadal był panem sytuacji. Znów zrobiła coś pochopnie i całkowicie bezmyślnie. Pozbywała się najlepszych kart w najmniej odpowiednich momentach. Patrząc na Beatę, wchodzącą ciężkim krokiem do gabinetu mecenasa Leśniewskiego, nienawidziła siebie jeszcze bardziej. Pół godziny później przyjaciółka pojawiła się znów przed jej biurkiem. Wydawała się przestraszona i drobniejsza niż zwykle. Patrycja domyślała się, że wtajemniczenie obcego człowieka w rodzinny dramat było dla niej ogromnym wyzwaniem. – Udało się coś załatwić? – Na razie ciężko stwierdzić – odparła Beata. – Tak naprawdę to dopiero teraz wszystko się zacznie i nie da się przewidzieć, jaki będzie rezultat. – Czy Leśniewski udzielił ci jakichś konkretnych informacji? – Owszem, dokładnie wiem, jak napisać wniosek i uzasadnienie. Mam paragrafy. Mecenas wytłumaczył mi dokładnie, jak przebiega cała procedura. Jestem przerażona – dokończyła drżącym głosem. – Cieszę się, że przyszłaś i że o wszystkim mi powiedziałaś. Pomogę ci przez to przejść, nie będziesz sama – zapewniła ją Patrycja. – Naprawdę nie miałam pojęcia, że masz w domu takie trudności! Sytuacja rodzinna przyjaciółki wydała jej się w tym momencie znacznie bardziej dramatyczna niż jej własna. Była oburzona, że Beata nie ufała im wystarczająco, by opowiedzieć o swoich problemach. ***

Pojechała do domu. Uznała, że Dębski i tak zrobi jej krzywdę – nie dzisiaj, to następnym razem. Znów ogarnął ją rodzaj zobojętnienia na własny los. Nauczyła się znieczulać, odcinać od swojego dramatu i czasem nawet udawać, że nic złego się nie dzieje. Tak było prościej. W piątek biła się z myślami. Chciała się zobaczyć z Mariuszem i jednocześnie wyobrażała sobie, co się stanie, jeśli sprzeciwi się Dębskiemu. Nie wiedziała, co gorsze: zawieść brata czy znieść brutalne gwałt i bicie, a być może sprowokować spełnienie niektórych gróźb. Nie zadzwoniła ani nie napisała do Dębskiego, że jej nie będzie. Niech przyjdzie, czeka na nią i się wścieka. Czemu wcześniej tak nie postępowała? Mariuszek na jej widok tak się rozpromienił, że pod powiekami poczuła łzy. Nie może pozwolić, by ktoś go skrzywdził. Gdy mama zaszła w ciążę, Patrycja wcale się nie cieszyła, że będzie miała rodzeństwo. A już szczególnie była niezadowolona, kiedy okazało się, że urodzi się chłopiec. Nie miała pojęcia, jak się w tej sytuacji znaleźć. Dwanaście lat to zbyt duża różnica wieku. Maluch, którego pojawienie się na świecie przewróciło cały dom do góry nogami, był płaczliwy i marudny. Mama zajmowała się nim dwadzieścia cztery godziny na dobę. Dopiero po odejściu ojca w Patrycji odezwał się instynkt opiekuńczy. W ciągu kilku dni poczuła, że ma dla Mariuszka mnóstwo ciepłych uczuć. Pokochała go całym sercem. – Patrycja, zobacz, mam gips – pokazał na zawieszoną na wyciągu nogę. Gips obejmował całą stopę i sięgał aż do połowy uda. Pokrywały go kolorowe podpisy i rysunki. – Podpiszesz mi się? – Oczywiście, braciszku – zapewniła, uściskała go i ucałowała w czubek rozczochranej głowy. – Mama mówi, że jesteś bardzo dzielny. Boli cię? – No, jak spadłem, to bolało. Teraz nie tak bardzo. I dostaję słodycze! Marcin powiedział, że też miał gips. Na całym ciele. Chyba ściemnia, co? Zaśmiała się. – Chyba tak. Mama była bardzo zmartwiona, zwłaszcza tym, że nie dostała wolnego, żeby przez cały czas być przy synu. – Nie mogę stracić tej pracy – martwiła się. – Na szczęście Lilka do niego zagląda. Jak Mariusz wróci do domu, też będzie przychodziła. Nie wiem, co bym bez niej zrobiła. Pani Liliana była ich sąsiadką. Od czasu do czasu pomagały sobie z mamą. Patrycja poczuła się źle ze świadomością, że nie może być w domu, gdy tak bardzo jest potrzebna. – Mamo… – zaczęła. – Rozmawiałyśmy o tym – przerwała jej. – Masz studia i pracę, której też nie możesz stracić. My sobie tutaj damy radę. Tylko dzwoń do niego częściej – poprosiła. Patrycja przytuliła się do niej, czując, jaka jest drobna i krucha. Telefon zawibrował. Przyszedł esemes od Dębskiego. Jedno słowo: „Pożałujesz”.

— 13 —

Tak naprawdę nic się nie zmieniło, ale zaczęło do niej powoli docierać, że on nie jest wszechmocny. Ta wiedza dawała jej siłę i pozwalała przetrwać. On wdzierał się w nią, a ona miała poczucie, że to przejaw jego słabości. „Pożałujesz” napisane w esemesie nawet w połowie nie odpowiadało temu, co przeżyła po powrocie. Zostali w kancelarii sami i tylko ściany były świadkiem rozgrywającej się tragedii. Skóra na głowie pękła pod wpływem uderzenia o szafę. Patrycja poczuła pod palcami krew, gdy sięgnęła ręką do włosów. Ostry ból przeszywał jej ciało z każdym kolejnym kopniakiem w plecy i brzuch. Rozcięta warga była jedynie drobnym skutkiem ubocznym tego, co się działo. Zaciskające się na jej szyi ręce uniemożliwiały zaczerpnięcie oddechu. Krzyczała tak głośno, a z ust nie wydobywał się żaden głos. Właściwie była pewna, że tylko mały krok dzieli ją od zdobycia umiejętności, by psychicznie stamtąd wyjść, zamknąć drzwi i wrócić, jak już będzie po wszystkim, zostawiając bezwładne ciało na pastwę losu. Zastanawiała się, ile bólu człowiek potrafi wytrzymać. Czy u wszystkich granica przebiega w tym samym miejscu, czy może każdy z nas ma ją genetycznie zaprogramowaną w sposób całkowicie indywidualny. Może powinna poczytać o bólu? Dotrzeć do jakichś naukowych badań, artykułów, które pomogłyby jej zrozumieć? Może znalazłaby gdzieś informację, co zrobić, by bólu nie czuć? Wierzyła, że wiedza pomoże jej wytrzymać. Że być może będzie pierwszym człowiekiem na Ziemi, który posiądzie umiejętność wyłączania czucia w swoim ciele. Nawet w myślach nie używała konkretnych słów. „To”, „tamto”, „wtedy”, „on” stały się uniwersalnymi zamiennikami dla konkretnych nazw. Nie były takie przerażające i pozwalały udręczonemu umysłowi ogarnąć sytuację zbyt trudną do zaakceptowania. „Pomocy”, wypowiadała bezgłośnie do ściany, lecz jakikolwiek odzew nie był przecież możliwy. Chciała poćwiczyć, przygotować się na sytuację, kiedy wreszcie będzie miała szansę wypowiedzieć swoją prośbę na głos. Chciała mieć pewność, że trening uchroni ją przed wstydem, błędami i odmową. *** Tymczasem życie na uczelni toczyło się zwykłym tempem bez względu na dramaty poszczególnych studentów. Był sztywny grafik, do którego należało się dopasować, i tony książek do przeczytania na każde zajęcia. Oczywiście przeczytała zadane na poprzednich ćwiczeniach rozdziały z podręcznika Kucharskiej-Stasiak, lecz teraz zupełnie nie mogła się skupić. Doktor Dębski obserwował ją przez całe ćwiczenia. Czuła, jak jego wzrok wypala dziury w jej ciele. A jeśli on wie? Jeśli jego brat wcale nie zachował tej tajemnicy dla siebie? A jeśli obydwaj są tacy sami? Pytania kotłowały się w jej głowie. Czuła się kompletnie obnażona, łatwa do rozszyfrowania. Przyłapała się na tym, że traktuje ich jako jedną osobę. Miała wrażenie, że to brat

wykładowcy siedzi teraz za biurkiem i w jego oczach widać złowrogą zapowiedź tego, co jeszcze może jej zrobić. – Następna osoba, proszę – powiedział i nadal na nią patrzył. Poczuła, że inni też się jej przyglądają. Beata szturchnęła ją i położyła przed nosem plik kserówek. – Koniec drugiego rozdziału, czwarte pytanie kontrolne – szepnęła. Patrycja przeczytała na głos wskazaną linijkę i spróbowała przywołać się do porządku. Lecz odczytane pytanie stanowiło dla niej jedynie zbitkę pojedynczych słów, których sensu nie mogła uchwycić. – Tracimy tylko czas – powiedział doktor Dębski znudzonym głosem i westchnął. Była pewna, że zaraz doda: uważaj, suko, nie pogrywaj sobie ze mną, pożałujesz. Lecz on milczał, patrząc na nią znużonym, zmęczonym wzrokiem, i wyglądał, jakby chciał być wszędzie, byle nie w sali wykładowej. Jeszcze raz spróbowała się skoncentrować, ponownie przeczytała pytanie, po czym pojedyncze skrawki zdobytej wczoraj wiedzy wreszcie odnalazły drogę do jej zmaltretowanego umysłu. Zaczęła mówić. Potakujące kiwanie głowy wykładowcy podziałało na nią mobilizująco. A jeśli on wie, kim ona jest? Jeśli Dębski wskazał ją bratu jako studentkę, której trzeba się pozbyć spokojnie i bez rozgłosu? Zdenerwowała się jeszcze bardziej i mocniej przycisnęła stopy do podłogi, by nie dopuścić do drżenia nóg. – Co ci się stało w twarz? – zainteresowała się Malwina, gdy znalazły się już na korytarzu. Sięgnęła ręką do strupka na spuchniętej wardze. Spróbowała się uśmiechnąć, lecz rana zapiekła nieprzyjemnie. – To sprawka Groszka – wyjaśniła. – Trochę wczoraj przesadziłam z zabawą. Właściwie każde zadrapanie mogła teraz tłumaczyć obecnością zwierzęcia. Ileż to razy widziała znajomych właścicieli kotów, którzy wyglądali na ofiary przemocy domowej, prezentując czerwone pręgi na rękach, twarzy i nogach. Mogła bez problemów dołączyć do tego grona. Na szczęście nikt nie pytał o siniaki na plecach, o ból całego ciała, o ranę pod włosami i o mdłości, które nie opuszczały jej od poprzedniego wieczoru. Nikt nie pytał o to, czego nie było widać. *** Po wyjściu z sali w drodze do biblioteki natknęła się na Wiktora, kolegę z pizzerii. Minęło sporo czasu, odkąd widzieli się ostatni raz. Miała wrażenie, że wręcz całe wieki, jakby znała go w poprzednim, odległym i nieaktualnym już życiu. – Jak ci się mieszka u pana „Uważaj, jak łazisz”? – zagadnął żartobliwie. Co powinna mu powiedzieć? Jak się zachować? Miała wrażenie, że na każdym kroku kłamie, oszukuje, wymyśla i już nawet nie wie, co to znaczy być sobą. – Nie wierzę, że to jeszcze pamiętasz. – Zalazł mi za skórę – odparł Wiktor. Zalazł mi za skórę. Takiego samego określenia użyła w rozmowie z Renatą Grysik.

– Nadal pracujesz w pizzerii? – zmieniła temat. – Tak, chociaż przez Roberta jakieś dwa razy w tygodniu mam ochotę stamtąd odejść. Ale dobrze płacą. Ty do nas nie wracasz? Brakuje nam ciebie. – Może w wakacje. – Uśmiechnęła się. – Muszę lecieć. – Trzymaj się! Zastanowiła się nad tym popularnym pożegnaniem i doszła do wniosku, który ją samą zaskoczył: że mimo wszystko jakoś się trzyma. *** Mariuszek wrócił ze szpitala do domu. Podobno zachowywał pogodę ducha i był bardzo dzielny, choć musiał poruszać się o kulach. Na szczęście chłopcy w tym wieku często traktowali gips jak atrakcję, a nie źródło cierpienia. – No i na razie nie mogę do ciebie przyjechać – wyznał zmartwiony, gdy rozmawiali przez telefon. Miał niezwykle dobrą pamięć, jeśli mu się coś obiecało. Powinna była od razu kategorycznie odmówić, gdy dopytywał o odwiedziny, lecz do głowy nie przychodził jej wtedy żaden sensowny powód, który mogłaby podać. Nie chciała, żeby brat zbliżał się do mieszkania i Dębskiego. Złamanie nogi stało się teraz szczęściem w nieszczęściu. Nadal nie miała pewności, czy Dębski miał coś wspólnego z wypadkiem Mariusza. Właściwie i brat, i mama dosyć dokładnie przedstawili jej okoliczności tego incydentu i choć opowieści te brzmiały wiarygodnie i całkiem dobrze pasowały do opisu typowych wygłupów uczniów w szkole podstawowej, Patrycji nie opuszczał niepokój, że nienawistna machina uruchomiona przez Dębskiego działa lepiej, niż myślała. *** Gdy dotarła pod salę numer dwa a, w której miał się odbyć kolejny wykład, zobaczyła, że Malwina i Beata stoją w towarzystwie Janka i Sławka. Zawahała się, czy podejść, jednak ostentacyjne trzymanie się na uboczu wydało się jej złym rozwiązaniem. Czuła się skrępowana, choć przecież Janek ją tylko pocałował. Wciąż liczyła, że napięta sytuacja między nimi rozwiąże się sama, ale na co dzień nie starała się ułatwić zadania losowi, unikając chłopaka jak ognia. Podeszła do nich powoli, starając się przekazać mową ciała jednocześnie i pewność siebie, i nieśmiałość. Nie miała pojęcia, z jakim skutkiem się jej to udało. Janek uśmiechnął się do niej, a ona spuściła wzrok, jak piętnastoletnia panienka. Przypomniała sobie smak jego warg i lodowato zimny nos dotykający jej policzka w zimny grudniowy wieczór. – On był na odwyku – powiedział Janek. – Kto? – zapytała Malwina i przysunęła się bliżej, by nie uronić ani jednego słowa. – No Dębski, ten facet od nieruchomości – wyjaśnił. – Skąd wiesz? – zaatakowała go Malwa. – Siostra mojej mamy jest jego sąsiadką. Mieszkają w domu obok. Podobno zniknął na ponad pół roku.

Malwina spojrzała na Patrycję, jakby chciała sprawdzić, czy ta informacja zrobiła na niej wrażenie. Albo czy przyjaciółka o tym wiedziała. Patrycja wzruszyła ramionami. – Wygląda na takiego – stwierdziła Malwa. – Przestań – obruszył się Janek. – Gdybym ci nie powiedział, nawet byś o tym nie pomyślała. – Po prostu on jest jakiś taki… – zawahała się, szukając odpowiedniego słowa – … dziwny. Wiesz coś więcej? – ciągnęła go za język. Patrycja zdawała sobie sprawę, że sama chciałaby zdobyć jak najwięcej informacji w tej sprawie, ale bała się, że jeśli zacznie zadawać pytania, wyda się to podejrzane. Dociekliwość Malwiny była bardziej naturalna i wszyscy traktowali ją jako coś zwykłego. Wszystko, co dotyczyło Piotra Dębskiego i jego rodziny, nagle stało się dla Patrycji interesujące. Każdą wiadomość mogła wykorzystać dla swoich potrzeb, weszła więc teraz w krąg rozmawiających osób i czekała na obszerniejsze wyjaśnienia. – Hej, nie każcie mi plotkować. Nie jestem babą – zaprotestował Janek żartem, na co Malwina dała mu sójkę w bok. – Dobra, dobra. Gadaj, co wiesz! – zażądała. Jej skłonność do szukania sensacji wydała się teraz Patrycji niezwykle użyteczna, wręcz pożądana. – Okej, tylko jakby co, to nie wiecie tego ode mnie – upewnił się Janek. – Mama zaraz przyleciała do mnie zapytać, czy ten Dębski nas uczy, i przekazała wszystko, co usłyszała od ciotki. Przez to, że pił, skłócił się z rodzicami. Tylko brat go odwiedza. Żona się do niego nie odzywa. Dzieci nie mają. W sumie szkoda człowieka, ale sam sobie spieprzył życie. – Są po rozwodzie? – Malwina nie dawała za wygraną. – Nie wiem. W każdym razie nie mieszkają już razem. Pod jego nieobecność ona się wyprowadziła. – Bił ją? – O Boże, dajcie mi spokój, przecież z nimi nie mieszkałem! Nie wiem. Ciotka mówiła, że on zawsze był taki spokojny, uprzejmy, raczej nie wyobrażała sobie, by urządzał awantury. Podobno jak pił, to znikał na kilka dni. No to sobie starsi państwo Dębscy wychowali synów, pomyślała Patrycja. Obydwaj wykształceni i inteligentni, zawodowo spełnieni, ale każdy ma swoje za uszami. Niezły duet. Dokonała w głowie błyskawicznego podsumowania: miała do dyspozycji brata wykładowcę i alkoholika, miała dzieci Dębskiego, które ją polubiły, szczegółowy wgląd w jego pracę, który sam jej zapewnił, namiary na żonę oraz na kochankę z dzieckiem gnieżdżącą się w mieszkaniu socjalnym. I nadal stała w miejscu. – Wcześniej podobno był siekierą na egzaminach – odezwał się Sławek. – Gadałem z kumplem. Ciekawe, jak będzie teraz. – Nie wygląda na groźnego – oceniła Malwina. – Raczej na głęboko znudzonego i nieszczęśliwego – dodał Janek. – Jakbym nie mógł się napić, też bym nie skakał z radości – próbował zażartować Sławek i zamilkł zganiony morderczym spojrzeniem Malwy.

Gdy grupka rozproszyła się po wyczerpaniu wiadomości na temat doktora Pawła Dębskiego, czy to pewnych, czy tylko zasłyszanych, zostały z Malwiną same. Przyjaciółka koniecznie chciała wiedzieć, co się dzieje między nią a Jankiem. – A niby co ma się dziać? – Patrycja sama zdawała sobie sprawę, jak głupkowato zabrzmiało jej pytanie. – Z tobą to się w ogóle ostatnio nie da normalnie porozmawiać! – uniosła się Malwa. – Jacyś tacy dziwni jesteście. Ty nic nie mówisz. On się na ciebie czai, a potem ucieka. Spojrzenia ci jakieś dziwne strzela. Coś mnie ominęło? Pokłóciliście się? – Wręcz przeciwnie – wyjaśniła Patrycja. – Pocałował mnie. – Co? Gdzie? Kiedy? Czemu ja nic nie wiem? To jesteście razem czy nie? Jak siłą z ciebie nie wyciągnę, to nigdy nic nie mówisz. To samo z Beatą! Zamiast normalnie, po ludzku: coś się wydarzyło, to lecę, dzwonię, tudzież esemesuję, i daję znać! Oszaleję z wami. Zero przepływu informacji! Całkiem niedawno pierwszą rzeczą, jaką zrobiłaby po takim wydarzeniu, byłby telefon do którejś z przyjaciółek. Teraz jednak tak bardzo skupiała się na tym, by mało o sobie mówić, że bez potrzeby starała się zataić wszystko, co jej dotyczyło. Jakby lękała się, że jeśli zacznie cokolwiek mówić o swoim życiu, będzie już musiała odsłonić się całkowicie. – Zapomniałam – wytłumaczyła się, choć w przypadku Malwy była to chyba najgorsza z wymówek, na jakie mogła się zdecydować. – Zapomniałaś?! – zapiszczała Malwa zgodnie z przewidywaniami Patrycji, lecz było już za późno, by zmieniać zwierzenia. – Zapomniałaś? Facet cię całuje, a ty o tym zapominasz!? – Ciszej – poprosiła, obawiając się podsłuchania przez kogoś z roku. – A może ciebie codziennie jakiś całuje, dlatego zapominasz, co? – Malwa drwiła ostro, lecz Patrycji wcale to nie dziwiło. Wiedziała, że tak będzie. – Przestań, Malwa, przecież wiesz, że nie. Już się na mnie nie wściekaj. – No dobra, to przejdźmy do konkretów. Kiedy? – zapytała prokuratorskim tonem. – Tuż przed świętami – odparła Patrycja cicho, spodziewając się kolejnej burzliwej reakcji. – Co takiego?! I ty to mówisz dopiero teraz?! – Malwina była oburzona. – Ja ci tu peany na cześć Jakuba śpiewam i ćwierkam jak zakochana idiotka, a ty nawet słówkiem nie piśniesz! Patrycja ponownie musiała ją uciszać. – Przepraszam, naprawdę wyleciało mi z głowy – próbowała załagodzić sytuację. – No dobra – Malwina spuściła z tonu – ale co się stało, że teraz się zachowujecie, jakbyście się w ogóle nie znali? Albo jakbyś go unikała. – Sama nie wiem, co o tym myśleć. To nie jest takie proste. – Odetchnęła z ulgą, że może wreszcie powiedzieć coś, co jest zgodne z prawdą. – Co nie jest proste? – ucięła Malwa. – Co nie jest proste? – powtórzyła o ton wyższym głosem. – Wygląda na to, że on chce z tobą być. Pytanie, czy ty coś do niego czujesz. I tu zbliżały się do zasadniczej kwestii. – Nie wiem. Teraz nie mam do tego głowy – żachnęła się Patrycja i popędziła

przyjaciółkę w stronę sali, w której zniknął wykładowca. Związki damsko-męskie były ostatnią rzeczą, o jakiej chciała teraz myśleć. Czuła, że jeśli to wszystko kiedyś się skończy, wybierze samotność. Nie wyobrażała sobie, by jeszcze kiedykolwiek mogła zatęsknić za męskim towarzystwem czy zbliżeniem fizycznym. Seks kojarzył jej się tylko i nieodłącznie z bólem i przemocą. Właściwie mógłby nie istnieć. Brzydziła się cielesności.

— 14 —

Gdy Beata przyszła po raz pierwszy do kancelarii, nie było czasu ani warunków, żeby spokojnie porozmawiać o jej problemie. – Przekonałam ojca, że ubezwłasnowolnienie jest jedynym rozwiązaniem w tej sytuacji – opowiadała teraz Patrycji. – Chyba zrozumiał powagę sprawy, dopiero kiedy przedstawiłam mu konkrety. Dzięki rozmowie z mecenasem Leśniewskim mogłam tacie szczegółowo wytłumaczyć, jak to wszystko wygląda. W rogu korytarza, z dala od reszty grupy, Beata usadowiła się po turecku, przytrzymując w rękach kartonową teczkę, Patrycja natomiast przyciągnęła nogi do siebie i oparła brodę na kolanach. – Złożyłaś wniosek do sądu? – Jeszcze nie. Na razie zaczęłam go pisać. Muszę to zrobić dobrze, merytorycznie i wyczerpująco, żeby wszystko dla sądu było jasne. – Może byłoby dobrze, żeby mecenas rzucił na to okiem? – zaproponowała Patrycja. – Właśnie tak się z nim umówiłam. Klarował mi, że właściwie napisany wniosek to połowa sukcesu. – Beata podniosła teczkę, obróciła ją w rękach i położyła z powrotem na nogach. – Trochę się w tym orientuję dzięki rozprawom z Fundacji Court Watch Polska. Wyjęła z teczki palucha z makiem, przełamała na pół i podała kawałek przyjaciółce. Patrycja przyjęła bułkę z dużo większą wdzięcznością, niż to okazała. Odkąd Dębski zabierał jej pieniądze, ciągle brakowało jej forsy, żeby kupić sobie w ciągu dnia coś do jedzenia. Na myśl o przepysznym drożdżowym cieście mamy zaburczało jej w brzuchu. – Właśnie, zapomniałam cię zapytać, co z tą fundacją. Czy pomysł z tym monitoringiem miał coś wspólnego z twoimi problemami? – Trochę – przyznała Beata. – Chciałam zobaczyć, jak wygląda rozprawa w sądzie, oswoić się z budynkiem, sposobem pracy. Dowiedzieć się, jakie mam prawa, co się mówi, jak się trzeba zachować. Ta praca daje taką możliwość. – W domu coś się zmieniło? – Cały czas się zmienia, ale tylko na gorsze – westchnęła Beata i ponownie wykonała manewr z tekturową teczką. – Dziadek ucieka z domu, gdy nas nie ma, i zawsze znajdzie sposób, żeby zdobyć jakieś procenty. Ostatnio coraz częściej przyprowadza ze sobą obcych ludzi. Twierdzi, że to jego prawdziwa rodzina, a my mamy się wyprowadzić. Patrycja pomyślała o doktorze Dębskim. Jak on się zachowywał w domu? Jaki był dla żony, skoro go opuściła? Czy obydwaj bracia mieli skłonność do przemocy? Wiedziała, że alkoholizm to choroba, jednak z oporami postrzegała osoby pijące jako ludzi potrzebujących pomocy. Bliższe było jej przekonanie, że alkoholicy sami są sobie winni i na własne życzenie doprowadzają do całkowitej ruiny swoje życie, i niestety również życie swoich najbliższych. Paweł Dębski wyglądał na uosobienie spokoju, ale już nieraz się przekonała, jak mylące bywają pozory. Wykształcenie, pieniądze, uroda i pozycja społeczna nie świadczą o charakterze i usposobieniu człowieka. – Straszne to, co opowiadasz. – Patrycja była wstrząśnięta i zdumiona, że przyjaciółka

wytrzymuje życie w takim horrorze. – Strasznie jest wtedy, jak dziadek załatwi się na środku pokoju albo po raz nie wiadomo który przyprowadza go do domu policjant. Dziewczyny westchnęły jednocześnie i się zamyśliły. – Tak mi przykro, że musisz przez to przechodzić – odezwała się Patrycja. – Nawet nie umiem sobie wyobrazić takiego życia, więc nie będę mówiła, że wiem, co czujesz. Mam nadzieję, że postępowanie sądowe zakończy się waszym sukcesem. – W tej sprawie nie ma mowy o sukcesie ani o wygranej – zauważyła Beata i Patrycja uświadomiła sobie, jak niefortunnego określenia użyła. – Każde rozwiązanie jest równie przerażające. Natomiast dziadka, jeśli zostanie ubezwłasnowolniony, będzie można przynajmniej leczyć i nie będziemy się musieli bać, że zostaniemy bez dachu nad głową. – Rozumiem. Jeśli tylko będę mogła ci jakoś pomóc, to mów, dobrze? Beata nic nie odpowiedziała, bo poderwała się na widok wykładowcy otwierającego salę ćwiczeniową. Patrycja dużo wolniej podążyła za nią. Wciąż czuła się zniewolona. Dębski cały czas siedział w jej głowie i nie mogła się od niego uwolnić. Czy to już był jakiś rodzaj przywiązania? Nie wiedziała, jak to określić. Zastanawiała się, kiedy znów do niej przyjdzie. Kiedy zażąda jej obecności. Czego tym razem będzie od niej chciał. Jej myśli kręciły się wokół jednego tematu. Dębski, Dębski, Dębski. Co się z nią działo? Zdominował jej życie, a ona tak bardzo go nienawidziła, że na samą myśl o nim zbierało się jej na mdłości. Żyła w przekonaniu, że pewne rzeczy są nieuniknione, i podchodziła do nich jak do czegoś, co chce się jak najszybciej mieć z głowy. Jak do jakiegoś przykrego obowiązku. Czy rzeczywiście można aż tak dalece zawładnąć czyimś losem? Umysłem? Wydawało jej się to zupełnie niemożliwe, a jednak działo się naprawdę. Tu i teraz. Próbowała w myślach walczyć ze sobą, tłumaczyć sobie, że tak nie może być, że musi to przerwać. Że nie powinna żyć złudną nadzieją, iż pewnego dnia wszystko samo się skończy. W myślach prowadziła też rozmowę z przyjaciółkami, mówiąc im, co się z nią dzieje. Do głowy nieustannie wdzierał jej się skrzeczący głos, który skandował: to twoja wina, jesteś obrzydliwa. Była przekonana, że taki byłby scenariusz rozmowy, gdyby komukolwiek powiedziała o tym, co jej się przydarzyło. Marzyła, żeby znów poczuć się bezpiecznie. By przeżyć jeden dzień bez bólu psychicznego i fizycznego, bez ciągłego pilnowania się, by się nie zdradzić, bez strachu, co ją jeszcze czeka. Marzyła o tym, żeby zrzucić z siebie ciężar i z lekkością oraz niczym niezmąconą radością w sercu pobiec przed siebie, nie zważając na nic i na nikogo. *** Zasypiała już, krążąc myślami wokół Renaty Grysik i jej dzieci, gdy komórka zasygnalizowała krótkim dźwiękiem nadejście esemesa na jej regularny numer. Spojrzała na wyświetlacz i przez chwilę próbowała zrozumieć to, co zobaczyła.

„Spotkajmy się jutro o 20.00 w kawiarni w parku przy amfiteatrze. K.”. Wysłane z nieznanego numeru. Pewnie pomyłka, pomyślała w pierwszej chwili, lecz esemes wywołał ucisk w dole brzucha. Czy to Dębski znalazł sobie nowy sposób znęcania się nad nią? Zaintrygowała ją ta tajemnicza wiadomość. Rozsądek nakazywał ją zignorować, jednak intuicja i ciekawość podpowiadały coś zupełnie innego. Także i tej nocy męczyły ją koszmary i było jej wyjątkowo zimno w bawełnianej piżamie pod przykryciem z kołdry i koca. Sen był jednocześnie wybawieniem i prześladowcą. Mimo wszystko informacja o byłej kochance Dębskiego nadal wydawała jej się najlepszym atutem, jakim dysponowała. Mimo jej prośby, by tego nie robić, zdecydowała się jeszcze raz ją odwiedzić. Pojechała do niej tydzień po pierwszej wizycie. Liczyła, że być może kobieta przemyślała sprawę i po kilku dniach zmiękła. Może uznała, że warto zawalczyć o jakieś korzyści dla siebie i dziecka. Przecież obie razem mogły coś ugrać – była to tylko kwestia odpowiedniej współpracy. Renata Grysik nawet jej nie otworzyła. Nie chciała rozmawiać. Krzyczała przez drzwi, że ma ją zostawić w spokoju i nigdy tu nie wracać. Patrycja rozumiała jej potrzebę spokoju i lęk o dzieci, ale silniejszy był żal, że ludzie nie chcą współdziałać w imię sprawiedliwości. Gdy rano, po źle przespanej nocy, weszła do kuchni z zamiarem przygotowania sobie czegoś ciepłego przed wyjściem, natknęła się na Żanetę. Obecność współlokatorki nieco ją krępowała i gdy zdarzało im się wpaść na siebie w mieszkaniu, Patrycja zawsze miała dylemat, jak się zachować i co powiedzieć. – Cześć – przywitała się, lecz nie było żadnego odzewu. Dziewczyna stała przy zlewie tyłem do niej. Patrycja dopiero po chwili dostrzegła w jej uszach słuchawki. Chyba sobie jednak nie pogadają. No i dobrze. Do kuchni sprężystym krokiem i z zadartym ogonem wmaszerował Groszek. Otarł się o nogę Patrycji, a ona schyliła się i pogłaskała go po łebku. Miała ochotę położyć się na podłodze i wtulić w jego miękkie futerko, ale nie pozwoliła sobie na taką ostentację w obecności obcej osoby. Żaneta oderwała się od zlewu, machnęła do niej ręką i wyszła z kuchni. Zawsze gdy tak się zachowywała, Patrycja czuła się jak intruz. Nie była zwolenniczką wymuszonych rozmów o pogodzie, ale gdy dzieli się z kimś mieszkanie, obojętność i milczenie są chyba jeszcze gorsze od sztuczności. Cały dzień trwała w napięciu, zagubiona w wędrówkach po zakamarkach umysłu, co jakiś czas siłą sprowadzając się na ziemię. Właściwie do ostatniej chwili biła się z myślami. W końcu postanowiła stawić się na umówione w tajemniczy sposób spotkanie i sprawdzić, kto jest autorem wysłanej wiadomości. Intrygowała ją nie tylko osoba, która chciała się z nią zobaczyć, ale też powód, dla którego jej na tym zależało. Przecież zawsze mogę uciec, udawać, że nie wiem, o co chodzi – uspokajała się w duchu. W miejscu publicznym nie powinno dojść do nieprzyjemnych niespodzianek. Skończyła pracę o dziewiętnastej, zamknęła kancelarię, wychodząc z niej jako ostatnia, i ruszyła w stronę parku. Spacer o tej porze i przy tak kiepskiej pogodzie nie należał do

przyjemności. Lodowaty wiatr wiał prosto w twarz, powodując łzawienie oczu i zmuszając do ciągłego poprawiania szalika, który słabo chronił przed zimnem. Weszła do kawiarni i rozejrzała się niepewnie. Prawie wszystkie stoliki były zajęte, a lokal wypełniały gwar rozmów i śmiech. Łatwo było tutaj skryć się w tłumie. Usiadła przy wolnym stoliku w kącie i, nie zdejmując kurtki, powiodła wzrokiem po obecnych. Zastanawiała się, kto mógł być nadawcą wiadomości. Czy czekała na mężczyznę, czy na kobietę? Na kogoś, kogo już znała, czy może na osobę całkiem obcą? Wszyscy goście siedzący już w kawiarni byli w towarzystwie. Spodziewała się, że osoba, która zaproponowała jej spotkanie, przyjdzie samotnie i to stanowić będzie znak rozpoznawczy. A jeśli to jest tylko jakiś głupi żart i ktoś właśnie gdzieś daleko, w zupełnie innym miejscu, zaśmiewał się z jej naiwności? A może przyczepił się do niej jakiś kolejny psychopata? Żałowała teraz, że zdecydowała się tu przyjść. Rozluźniła szalik. W lokalu było dosyć gorąco. Patrzyła w blat stolika i bawiła się rękawem bluzy, wystającym spod kurtki. Na dłoniach wciąż miała ślady po wypryskach alergicznych. Kilka kosmyków włosów wysunęło się jej z kucyka i opadło na oczy, więc założyła je za ucho. Stresowało ją przebywanie w miejscach, gdzie było dużo beztroskich, radosnych ludzi. Czuła się wśród nich jeszcze bardziej spięta i samotna. – Dziękuję, że przyszłaś – usłyszała i gdy podniosła wzrok, zobaczyła, że dosiadła się do niej niska, drobna dziewczyna, która na pierwszy rzut oka wyglądała jak uczennica gimnazjum. Dopiero po chwili wpatrywania się w jej twarz Patrycja oceniła, że są chyba rówieśniczkami. Dziewczyna miała w oczach dojrzałość i jeszcze coś, co dopiero znacznie później zinterpretowała jako smutek i rozczarowanie. Jej policzki były zaróżowione od mrozu, długie jasne włosy zaplecione w warkocz francuski. – No, nie wiem… – odparła nieśmiało Patrycja. – Nie mam pojęcia, kim jesteś, ty natomiast najwyraźniej sporo o mnie wiesz. Przypomniała sobie Renatę Grysik, która musiała się czuć dokładnie tak samo, gdy po raz pierwszy zapukała do jej drzwi. Siedząc naprzeciwko nieznajomej dziewczyny, czuła niepokój w całym ciele. Czego od niej chciała i po co ta cała konspiracja? – Mam na imię Karolina i na razie tyle musi ci wystarczyć. – Karolina – powtórzyła odruchowo. – Pewnie się zastanawiasz, dlaczego chciałam się z tobą spotkać. – No pewnie. – Słuchaj, to trochę drażliwy temat, ale ze względu na okoliczności pozwolisz, że przejdę od razu rzeczy, okej? Światło alarmowe rozbłysło w głowie Patrycji intensywnie czerwonym kolorem. Czekała tylko, aż zaraz rozlegnie się wyjący odgłos syreny i wszyscy obecni w lokalu goście schowają się ze strachu pod stoliki. Skinęła głową. – Wiem, przez co przechodzisz – powiedziała Karolina. – Czyżby? – Patrycja prychnęła, dając upust napięciu i złości, którą poczuła, słysząc śmiałe słowa nieznajomej.

Zaraz jednak pożałowała nieprzyjaznego tonu. Powinna być bardziej uprzejma dla dziewczyny, która przecież w niczym jej nie zawiniła i wydawała się całkiem sympatyczna. Nawet nie miała pewności, czy rozmawiają o tym samym. – Proszę, daj mi szansę – powiedziała Karolina. – Wytłumacz mi dlaczego? – zapytała Patrycja. Miała na myśli zarówno spotkanie, jak i prośbę o danie szansy. Ta rozmowa wydała się jej farsą, która do niczego nie zmierza. – Wiem, bo sama przez to przeszłam – wyznała Karolina. Zapadło milczenie, choć gwar panujący w kawiarni nie pozwolił mu odpowiednio wybrzmieć. „O czym my właściwie rozmawiamy?” – miała ochotę zapytać, lecz intuicja podpowiadała jej tylko jedną możliwość. – Skąd wiesz, co przeżywam? – Wiem. Wyglądało na to, że nie zostanie w tej dziwnej rozmowie zasypana informacjami, faktami, wyjaśnieniami i jasnymi odpowiedziami. Karolina wpatrywała się w nią czujnie. Patrycja co chwila uciekała wzrokiem w stronę innych stolików, ciemnego okna lub własnych rąk. Zrobiło się jej jeszcze bardziej gorąco, lecz nie mogła zdobyć się na zdjęcie kurtki. – Dlaczego mi to mówisz? – zapytała po chwili. – Żebyś wiedziała, że nie jesteś sama. Przetrawiła to wyznanie, rozkładając je na czynniki pierwsze i zastanawiając się, ile w nim szczerości, ile współczucia, a ile ewentualnej manipulacji. – Czego właściwie ode mnie chcesz? – wypowiedziała na głos swoje obawy. Pomysł spotkania w styczniowy wieczór w miejscu publicznym po to tylko, żeby jej, obcej osobie, powiedzieć, że nie jest sama, wydał się niedorzeczny i naciągany. – Skąd ci przyszło do głowy, że czegoś chcę? – zdziwiła się Karolina. – Niczego od ciebie nie chcę. Po prostu wiem, że musi ci być ciężko. – Nic nie rozumiem – odparła skołowana Patrycja. Ta gra słów, pytań i mało konkretnych odpowiedzi sprawiła, że poczuła się jeszcze bardziej zagubiona niż przed przyjściem tutaj. – Ale skąd mnie znasz? Skąd wiesz? Po co to wszystko? – wyrzuciła z siebie z nadzieją, że wreszcie się czegoś dowie. – Słuchaj, muszę już iść – ucięła Karolina i wstała. – Jeszcze się spotkamy. – Poczekaj – zaprotestowała. – Jak ja cię znajdę? – To ja cię znajdę! Wyszła tak szybko, że Patrycja nie zdążyła do końca zarejestrować, co się stało. Dopiero gdy Karolina zniknęła z pola widzenia, przyszły jej do głowy kolejne pytania. Nagle poczuła desperacką potrzebę porozmawiania z kimś o tym, co dzieje się w jej smutnym życiu. Wybiegła z kawiarni w mroźną noc, lecz Karolina zniknęła. Może była tylko przywidzeniem? Może ją sobie wymyśliła, żeby łatwiej poradzić sobie z tym wszystkim? Nonsens, przywołała się do porządku. Nie ma przecież urojeń. Była tu przed chwilą dziewczyna z krwi i kości, która przeszła przez to samo co ona. Tak twierdziła, choć wypowiadane przez nią ogólniki mogły dotyczyć wszystkiego. Nie padło żadne zdanie,

które mogłoby być dowodem, że mówią obie o tym samym. Pojawiła się na chwilę, poruszyła Patrycję do głębi, odblokowała w niej pewne emocje, po czym zniknęła, pozostawiwszy mglistą zapowiedź kolejnego spotkania. Znów poczuła się, jakby występowała w teatrze, w sztuce, w której nie zna pozostałych bohaterów, nie rozumie ich dialogów ani nie może odgadnąć zakończenia. *** W obliczu dramatu, który rozgrywał się w jej życiu, nie miała ani czasu, ani wystarczającej zdolności koncentracji, żeby przykładać się do nauki, przygotowywać do zajęć i czytać zadawane teksty. Teoria prawa bankowego i finansowego, zarządzania, systemów podatkowych czy gospodarki nieruchomościami stawały się dla niej sprawami abstrakcyjnymi, zbędnymi i odległymi. Potrzebowała energii, żeby przeżyć każdy kolejny dzień; potrzebowała umiejętności, które pozwoliłyby jej radzić sobie z emocjami i bólem, oraz konkretnej wiedzy, jak cały ten koszmar ogarnąć umysłem. Studia nie były w stanie zapewnić jej żadnej z tych rzeczy. W sprawach nauki ratowała ją Beata. Bez słowa podsuwała swoje notatki, które Patrycja przebiegała wzrokiem tuż przed ćwiczeniami. Beata nie pytała dlaczego, nie drążyła, nie miała pretensji. Po prostu pomagała, widząc, że przyjaciółka sobie nie radzi. Od chwili, kiedy przyszła do niej do kancelarii w poszukiwaniu pomocy, była gotowa bez słowa rewanżować się tym samym. Patrycja tysiące razy analizowała w myślach swoje spotkanie z Karoliną. Przyszedł jej do głowy pewien pomysł. Skoro nie udało się z Renatą, może uda się z nią. Jeśli nowa znajoma twierdziła, że również doświadczyła przemocy ze strony Dębskiego – a tego właśnie domyślała się z jej niezbyt jasnych komunikatów – może zechce jej pomóc w realizacji Planu. W pojedynkę miała – we własnym przekonaniu – wciąż zbyt ograniczone pole działania. Wierzyła, że we dwie wygrają tę nierówną walkę. Na samą myśl o tym odczuwała satysfakcję. Pozostawało tylko czekać, aż Karolina znów zdecyduje się nawiązać kontakt. – Podwieziemy cię – zaproponowała Malwina po zajęciach. – My? – zdziwiła się. – No, ja i Jakub – wyjaśniła Malwa. – Wypada, żebyś go w końcu poznała. Dosyć chętnie przystała na tę propozycję – z przyjemnością skorzystała zarówno z transportu do domu, jak i możliwości spotkania z ukochanym Malwiny. Miała wyrzuty sumienia, że poświęca tak mało uwagi prywatnym sprawom przyjaciółki, i ogromną nadzieję, że Malwa jej to wybaczy i poczeka na wyjaśnienia. Kiedyś jej powiem – obiecywała sobie nieraz. Pochłonięta własnym światem i zmaganiami z niechcianą rzeczywistością, nie wiedziała już, gdzie pomieścić inne sprawy. Zwykłe życie wydawało jej się banalne, pozbawione dramatyzmu, a zarazem nieosiągalne. Zeszły z pierwszego piętra i wyszły przed uczelnię. Patrycja była ciekawa chłopaka swojej najbliższej przyjaciółki, którego do tej pory znała tylko z opowieści pełnych zachwytu, zauroczenia i fascynacji.

Jakub stał oparty o betonowy słupek i podrzucał w ręku kluczyki. – Jakub, Patrycja, Patrycja, Jakub – przedstawiła ich sobie Malwa, lecz ta formalność była zupełnie zbędna, ponieważ jej przyjaciółka znała Jakuba. Właściwie „znała” było słowem na wyrost. Wiedziała, kim jest. I kiedyś się widzieli. – My się znamy. – Jakub uśmiechnął się i wyciągnął do niej rękę. – Prawda? – Zgadza się – potwierdziła Patrycja, zaskoczona, że ją zapamiętał. Jakub był synem właściciela firmy Atheneum Group, która od niedawna korzystała z usług jej kancelarii. Spotkali się podczas podpisywania umowy. Zabawne, bo kiedy zobaczyła go po raz pierwszy, od razu pomyślała, że chłopak jest w typie Malwy. – Jak to się znacie? – zdziwiła się Malwa. – Czemu ja nic o tym nie wiem? Czemu mi nic nie powiedziałaś? – zwróciła się do Patrycji zdenerwowana. – Znowu jakieś tajemnice czy wyleciało ci z głowy? – zadrwiła. – Bo nie wiedziałam – wyjaśniła zgodnie z prawdą. Przecież Malwa nigdy nie wymieniła jego nazwiska, nie pokazała zdjęcia ani nie podała żadnych szczegółów, które mogłyby ją naprowadzić. To spotkanie również dla niej było niespodzianką. – Spotkaliśmy się kiedyś służbowo. – Moja firma korzysta z usług kancelarii „Rosnowicz & Chojnowski”, w której pracuje Patrycja – dopowiedział Jakub. – Też nie miałem pojęcia, że to ta Patrycja. – Phi – prychnęła Malwina. – A ja tu się silę na oficjalne zapoznawanie. O wszystkim zawsze dowiaduję się ostatnia. Patrycja usadowiła się na tylnym siedzeniu samochodu, którego marki nie znała. Gdy Jakub gwałtownie wycofał i wyjechał na ulicę, zrobiło jej się niedobrze. Podczas tego manewru zarzuciło ją na bok i musiała przytrzymać się przedniego fotela, żeby się nie przewrócić. Nie cierpiała takiego stylu jazdy. Wolała płynne i spokojne ruchy Malwy, gdy ta prowadziła swojego citroena. Kiedyś planowała, że sama zrobi prawo jazdy, ale wciąż brakowało pieniędzy. Teraz zresztą znów stało się to rzeczą mało ważną. – Słuchaj – słyszała, jak Malwa zwraca się do ukochanego – może jutro rano zgarniemy Beatę z dworca, zajedziemy po Pati do domu i podrzucisz nas na uczelnię? Ja wciąż mam auto w warsztacie, a w taką chlapę nie będę przecież zasuwać pieszo! Jedziesz rano jechał do pracy? – Może będę jechał – odparł enigmatycznie Jakub po chwili milczenia. Samochodem znów zarzuciło. – Uwielbiam konkretnych mężczyzn – skomentowała Malwina, odwracając się do tyłu. – Są skarbem tego świata, nie uważasz? Patrycja zaśmiała się trochę zbyt głośno i zaraz zrobiło się jej głupio, bo miała wrażenie, że z jej ust wydobył się jakiś dziwny dźwięk. Chciała jak najszybciej zostać sama i znaleźć się daleko od jakichkolwiek mężczyzn, związków, miłości i radości. Nie pasowała tu. Wysadzili ją pod blokiem i odjechali, snując plany na wspólny wieczór. Weszła do mieszkania, w którym Jagoda i Przemek znów przyrządzali coś razem w kuchni, śmiejąc się i przepychając. Wyglądało na to, że wszyscy są dzisiaj bardzo szczęśliwi. Usiadła na tapczaniku i poczuła się straszliwie samotna. Nie pasowała do tego radosnego obrazka, do ludzi i świata. Miała wrażenie, że zaraz oszaleje, cokolwiek miałoby to

oznaczać. Po porannym spotkaniu z Dębskim pozostało przerażenie, siniak na szyi, który pewnie dopiero następnego dnia miał się objawić w pełnej krasie, obolałe żebra i uczucie wszechogarniającej, dławiącej beznadziei. Powinno jej być łatwiej ze świadomością istnienia innych ofiar Dębskiego, lecz tak naprawdę to niczego nie zmieniało. Potrzebowała działania, konkretnych ruchów, zmian, a nie tylko informacji. Wiedziała, że tamte kobiety są blisko, lecz żadna nie chciała mieszać się w sprawę. Ani Karolina, ani Renata. Rozumiała je, ale owładnęła nią żądza zemsty. Musiała doprowadzić sprawy do końca. Głęboko w duszy czuła, że to dla niej jedyny sposób wydostania się z bagna. Po raz kolejny odsunęła od siebie niewygodne emocje i strach, zamknęła je w zamrażalniku. Zacisnęła pięści dla potwierdzenia tej pełnej determinacji postawy i przestawiła wajchę w mózgu, kierując myśli na inny tor. Wzięła do ręki telefon i spojrzała na esemes, którego jeszcze nie zdążyła skasować. Napisała: „Jak mnie znalazłaś?”. Odpowiedź nie nadeszła. Musiała poczekać na ruch Karoliny; to pełne niepewności czekanie na reakcję drugiego człowieka było w tej chwili gorsze od samotności.

— 15 —

Siedziała przy stole w ciemnej kuchni i wyglądała przez okno, z którego miała dobry widok na parking. Laura Urbaniak-Dębska wreszcie przyjechała. Patrycja poznała ją po sposobie poruszania się. Nie była pewna, czy Dębska przyjechała tym samym samochodem, który stał w grudniu przed ich domem. Ale przecież to nie miało znaczenia. Obserwowała tę elegancką kobietę, w duchu przygotowując się na to, co było nieuniknione. Wiedziała, że w końcu będzie musiała się z nią spotkać. Odkładała rozmowę w cztery oczy. Dawała sobie czas na nabranie odwagi. Popołudnie spędziła u starych Dębskich. Pan Władysław drzemał w drugim pokoju. Jego żona krzątała się w kuchni i robiła coś do jedzenia, o czym świadczyły dochodzące stamtąd zapachy. Patrycja nie potrafiła sobie przypomnieć, kiedy ostatni raz gotowała dla siebie. Nieustannie ściśnięty żołądek nie chciał przyjmować pokarmu i od wielu tygodni jadła mniej, niż powinna. Nie wydawało jej się to ważne. – Lubię, jak dzieciaki zjedzą porządny obiad, a syn i synowa tyle pracują, że nie zawsze mają czas coś ugotować – powiedziała starsza pani Dębska. – Ale mama smaży taaaki duuuży omlet – zapiszczała Marzenka. – I tata robi na nim wzorki z kremu czekoladowego. Jakie tylko chcę – dodała. – Tata jest super! – Ja też lubię krem czekoladowy – odezwała się Patrycja. Kwestia kremu wydała jej się najmniej drażliwa ze wszystkich poruszonych tematów. – A twój tata też ci robił wzorki z kremu? – zainteresowała się dziewczynka. – Marzenko, nie wypytuj pani – upomniała wnuczkę pani Dębska. Patrycja odetchnęła z ulgą. Nie miała ochoty opowiadać o swoim ojcu ani też wdawać się w dyskusje na temat Piotra Dębskiego jako superojca. Odrobiła z dzieciakami lekcje. Właściwie z Marzenką, bo Rafałek zapewniał, że żadnej pomocy nie potrzebuje, a matematyka to dla niego bułka z masłem. Na koniec rozegrali dwie partie chińczyka. Rafałek powiedział, że dzisiaj przyjedzie po nich mama. Patrycja nie chciała się z nią spotkać, więc wcześniej wróciła na swoje piętro. Tego samego wieczoru zadzwoniła do domu, by porozmawiać z Mariuszem, który nadal miał nogę w gipsie. Choć od wypadku minęły niecałe dwa tygodnie, Patrycji wydawało się, że upłynęło znacznie więcej czasu. Nie mogła zagłuszyć natrętnych myśli, że to Dębski zrealizował jedną z gróźb. Wyobrażała sobie nawet, jak Dębski przekupuje jakiegoś dzieciaka ze szkoły, by zepchnął jej brata ze schodów. Wszystkie scenariusze wydawały się prawdopodobne i równie przerażające. – No, trochę mi się nudzi – stwierdził Mariusz. – Na początku było nawet fajnie, ale teraz poszedłbym do szkoły. – Jeszcze ci to przypomnę – zażartowała. – Czy ten gips to można sobie zostawić na pamiątkę? – Jeśli będziesz chciał, nie widzę przeciwwskazań. – A dostanę psa? – No, teraz przeginasz – ostudziła jego zapał i zaśmiała się. – Przecież rozmawialiśmy o

tym i znasz zdanie mamy. – To nie fair – westchnął rozczarowany. Chciała mu powiedzieć, że życie ogólnie jest nie fair, ale ugryzła się w język. Dla brata musiała pozostawać mądrą, zaradną, spokojną i żartującą starszą siostrą. *** Grudzień był w kancelarii okresem prawie martwym, lecz w styczniu zaroiło się od klientów. Wiele osób – może z powodu postanowień noworocznych – pragnęło uporządkować swoje rozgrzebane sprawy lub zająć się tymi, które do tej pory leżały odłogiem. Grafik na cały miesiąc rozpisano w pierwszym tygodniu po sylwestrze. Najwięcej roboty mieli specjaliści od prawa cywilnego i prawa pracy. Gdy zamknęły się drzwi za mecenas Wicińską, Patrycja odruchowo zesztywniała i zacisnęła zęby. Wiedziała, że w kancelarii zostali tylko we dwoje: ona i on. Całym ciałem czuła, co się stanie za chwilę. Myślała o jednym – żeby chronić głowę przed uderzeniami. Wiedziała, że to, co się stanie, jest nieuniknione. Chciała tylko zminimalizować straty. Wyszedł ze swojego gabinetu i stanął dwa metry przed nią. – Rusz dupsko – rozkazał. Siedziała bez ruchu i wpatrywała się martwym wzrokiem w kalendarz wiszący na ścianie. Zatrzymała wzrok na czternastym maja. Data była odległa, wręcz nierealna. – Słyszysz? Nie chciała słyszeć. Odwlekała tę chwilę, jak tylko mogła. Wiedziała, że go prowokuje, lecz nie mogła się ruszyć ani wypowiedzieć żadnego słowa. Stawała się skałą. Człowiekiem, który zachował świadomość tego, co dzieje się wokoło, ale nie może wykonać żadnego ruchu. Poczuła szarpnięcie i ból, który rozszedł się od głowy po palce stóp. Uniesiona jego siłą oparła się na bezwładnych nogach, lecz nie mogła zrobić ani kroku. Uciekła świadomością do najbardziej oddalonych zakamarków umysłu, nie chcąc mieć kontaktu z tym, co się z nią dzieje. Po chwili ogromnego żalu i zawodu, że mimo nadziei tragedia się powtarza, przyszły otępienie i odcięcie. Wiedziała, że przesuwa ją po podłodze za jedną rękę i włosy. Słyszała, jak nazywa ją suką, jak mówi, że jest obrzydliwa. Miała świadomość, że na jej brzuch i plecy spadają ciosy, że ma wykręcane ręce, że jej głowa obija się o podłogę z każdym rytmicznym ruchem jego ciała. Lecz nic nie czuła. Jej ciało nie należało już do niej. *** Zaproponowała Karolinie udział w spotkaniu, które zaplanowała poprzedniego dnia. Chciała przerwać jej peany na cześć terapii i psychologii, bo nie była gotowa tego słuchać. Pomysł, by opowiadać o tym, co ten bydlak jej robi, jakiemuś terapeucie wygodnie siedzącemu w fotelu i zapewne patrzącemu na nią jak na wariatkę, wydawał jej się niedorzeczny.

Dziewczyna zdecydowała się pomóc, pod warunkiem że nie będzie konfrontacji z Dębskim. Oczywiście Patrycji nawet nie przyszło do głowy, by proponować jej takie wyzwanie. Nie zamierzała narażać nowej koleżanki na cierpienia. Karolina odezwała się po dziesięciu dniach od ich pierwszego spotkania. Patrycja zdążyła właściwie stracić nadzieję, że jeszcze kiedykolwiek ją zobaczy. Umówiły się tego samego dnia – Karolina mogła wykorzystać okienko w zajęciach na uczelni, Patrycja natomiast miała przerwę pomiędzy ostatnimi ćwiczeniami a zmianą w pracy. Siedziały w barze mlecznym nad talerzem ruskich pierogów z surówką z białej kapusty. Patrycja sama za siebie zapłaciła – poprzedniego wieczoru Dębski zostawił jej wspaniałomyślnie pięćdziesiąt złotych. – Student żebrak, ale pan – zażartowała Karolina, lecz Patrycja nie umiała prowadzić beztroskiej rozmowy. W dziennym świetle włosy Karoliny miały mysi kolor, nienaturalnie blada cera odcinała się od czarnej bluzki. Dziewczyna wydawała się krucha i bezbronna. Patrycja wolała się nawet nie zastanawiać nad tym, jak sama wygląda. Nie sądziła, by sińce pod oczami i wyraźne czerwone pręgi na skórze zniknęły, odkąd ostatni raz przeglądała się w lustrze. Pod ubraniem całe ciało paliło ją żywym ogniem, każdy najmniejszy ruch powodował taki ból, że łzy cisnęły się do oczu. Karolina powiedziała, że znalazła ją przez wspólnych znajomych i że na razie tyle musi jej wystarczyć. Patrycja miała w głowie tysiące pytań. Pragnęła, żeby Karolina mówiła, wyjaśniała, odpowiadała, rozwiewała wątpliwości i niosła nadzieję. Chciała szczegółów, konkretów. Nie myślała o tym, że sama unika tematu gwałtu jak ognia i że w gruncie rzeczy odpowiada jej taktyka półsłówek i niedomówień. Nie chciała słuchać niczego, co wywoływałoby dreszcze i budziło emocje. – Kiedy? – zapytała pewna, że jej rozmówczyni zrozumie pytanie. – Dwa lata temu. – Jak się z tego wyrwałaś? – Proszę cię, nie wypytuj mnie. – Chcę tylko wiedzieć, co zrobiłaś, żeby to przerwać. A może on dał spokój? – Tak. – Długo to trwało? – Raz. Tyle wystarczy, żeby komuś rozwalić życie. – Wiem. Zapatrzyły się przed siebie, przez dłuższą chwilę rozważając w milczeniu niesprawiedliwość losu, koleje własnego życia i niepewną przyszłość. – Groził ci? – odezwała się Patrycja. – Nie. Zmienił taktykę? W jej głowie znów wybrzmiało pytanie: dlaczego ja? – Uciekłam następnego dnia. Więcej go nie widziałam. Po raz kolejny w głowie Patrycji zabrzmiał znajomy głos: Jesteś tchórzem, zobacz, ona uciekła. Chciała wziąć siedzącą naprzeciwko dziewczynę za rękę, ale ten gest wydał jej się zbyt

śmiały. Mimo wszystko Karolina była dla niej zupełnie obcą osobą. Nic o niej nie wiedziała poza tym, że połączyły je wspólne traumatyczne przeżycia. Żadna z nich nie wypowiedziała do tej pory imienia ani nazwiska oprawcy. Słowa „to” i „on” znów stały się uniwersalnymi określeniami mówiącymi wszystko. Patrzyła na Karolinę z podziwem i niedowierzaniem. „Uciekłam następnego dnia”. Prawdopodobnie takie właśnie zachowanie było rozsądne i właściwe. Nie mogła uniknąć natychmiastowego porównania. Czy okoliczności, w których rozegrał się jej własny dramat, były całkiem inne, czy też ona ma w sobie jakiś feler? Przypomniała sobie odrętwienie, jakie ją wtedy ogarnęło. Niezdolność do właściwej oceny grożącego niebezpieczeństwa i obezwładniającą niemoc, która w połączeniu ze strachem zatrzymała ją w miejscu. Teraz było za późno. Opowiedziała Karolinie o swoim Planie i dotychczasowych przemyśleniach. O pracy, dzieciach Dębskiego, rodzicach, bracie wykładowcy, przeszukaniu gabinetu i Renacie Grysik. Właściwie po raz pierwszy miała okazję wypowiedzieć swoje myśli. Poszczególne słowa i zdania wydawały jej się chaotyczne, niepowiązane ze sobą i niezrozumiałe, lecz starała się przekazać nowej znajomej wszystko tak, jak czuła. Karolina nie była przekonana. Powiedziała, że woli zapomnieć, niż rozdrapywać rany, że sama rozmowa o tych przeżyciach jest dla niej upokarzająca, że chodzi na terapię. Terapia jej pomaga, więc ona nie chce tego wszystkiego komplikować. To po co mnie odszukałaś, chciała ją zapytać Patrycja, ale zabrakło jej odwagi. – Słuchaj, terapia naprawdę pomaga – próbowała ją przekonać Karolina. – Masz możliwość lepszego zrozumienia siebie i swoich emocji, opowiedzenia o tym, co cię boli. Odkąd na nią chodzę, już się tak nie boję. Naprawdę. Jednak Patrycji takie rozwiązanie nie trafiało do przekonania. Życie nauczyło ją, że musi radzić sobie sama. Co jej da lepsze rozumienie i wałkowanie w kółko tragedii? Pogadać z kimś, owszem, mogła, ale po co zaraz psychoterapia i zajmowanie się traumą miesiącami? Poza tym korzystanie z porad psychologa oznaczało duży wydatek, na który nie było jej stać. Mogła przedstawić co najmniej kilkanaście powodów, dla których to rozwiązanie nie wchodziło w jej przypadku w grę. – Dzięki samej terapii ten koszmar się nie skończy. – Z całego serca ci życzę, żebyś się wydostała z tego bagna, ale nie jestem przekonana, czy wybierasz właściwą drogę. Uciekaj! Ratuj się! – To nie takie proste. Myślisz, że gdybym mogła, to bym nie uciekła? Ryzykowała zdrowie, może nawet życie rodziny i przyjaciół. Krzywda, jaka mogła im się stać, była dla niej czymś gorszym niż znoszenie na co dzień przemocy i obelg. Uznała, że musi wziąć wszystko na siebie. Lęk zakorzenił się w niej i przejął dowództwo. – Pewnie tak. Zapadła cisza, w której obie krzyczały do siebie w poszukiwaniu otuchy i zrozumienia. – Patrycjo, to nie jest twoja wina – odezwała się Karolina. – To, czyli co? – Wszystko. To nie jest twoja wina. – Skąd masz tę pewność? Skąd wiesz, czy nie przyłożyłam do tego ręki? Czy go nie sprowokowałam? Skąd wiesz, czy nie jestem za to odpowiedzialna? – uniosła się,

zirytowana, że Karolina na wszystko ma odpowiedź i zadowala się sloganami. – To nie jest twoja wina – powtórzyła spokojnie jej rozmówczyni. – Choć wiem, że czujesz zupełnie inaczej. – Skąd wiesz?! – rzuciła Patrycja może trochę zbyt głośno i zbyt arogancko. Bo oto Karolina poruszyła w niej najczulszą strunę. Uderzyła w olbrzymie brzemię winy, które odczuwała jak ciężar kilku cegieł umieszczonych na klatce piersiowej, uniemożliwiających oddychanie. Czuła się winna za to, że jest taka słaba, że go prowokuje, że nie umie się przeciwstawić przemocy, że jest brudna, że została skrzywdzona, że Mariusz złamał nogę, że mama nie ma pieniędzy, że ona nie poświęca czasu ani uwagi przyjaciółkom. Wciąż trwała w przekonaniu, że to na nią spadnie odpowiedzialność, gdy prawda wyjdzie na jaw. Że to ona zostanie poddana surowemu osądowi i skazana na najwyższy wymiar kary. Że to ją ludzie będą wytykać palcami, że będą się śmiać z jej upokorzenia. Bała się bardziej, niż była w stanie to przyznać przed sobą, a co dopiero przed innymi. – Wiem, ponieważ były we mnie takie same emocje – odparła Karolina. – Myślałam dokładnie tak jak ty. Dopiero podczas terapii wyrzuciłam z siebie to wszystko i zaczęłam rozumieć. Dzięki terapeutce uświadomiłam sobie, że sądzi się sprawców, nie ofiary. Wciąż czuję się słaba i wszystkiego się boję. Jeszcze długa droga przede mną, myślę jednak, że potrafię sobie z tymi przeżyciami poradzić. Sama nigdy bym tego nie dokonała. Patrycja myślała tylko o tym, jak dopiec Dębskiemu. Wyobrażała sobie, że pogrążając go i uświadamiając jego otoczeniu, kim on naprawdę jest, będzie czynić samo dobro. Ucieszyła się, że nie pójdzie sama na spotkanie z Laurą Urbaniak-Dębską. Dwie dziewczyny powinny sprawić bardziej wiarygodne wrażenie niż jedna. Znów pojawiła się nadzieja, że może jednak nie wszystko stracone. – Co ty w ogóle chcesz osiągnąć? – zapytała Karolina. Patrycja zamierzała odparować, że przecież mówiła to co najmniej kilka razy, lecz tylko powtórzyła: – Chcę mu zniszczyć życie, tak jak on zniszczył moje. – I myślisz, że wtedy poczujesz się lepiej? – Najwidoczniej Karolina wciąż nie pochwalała jej pomysłu. – Może sensowniej byłoby gdzieś to zgłosić. Na przykład na policję. – A ty? – odburknęła Patrycja. – Dlaczego sama tego nie zrobiłaś? – Dobra, zapomnij. – Karolina spuściła wzrok. Patrycja czuła, że obydwie są przerażone perspektywą rozmawiania o swoich najbardziej intymnych sprawach ze zgrają obcych mężczyzn, którzy w kółko pytaliby o szczegóły i odsyłali z jednego przesłuchania na drugie. Nie mogła się też pozbyć przekonania, że zostanie wyśmiana. Obawiała się, iż ktoś zacznie jej wmawiać, że dopóki jakiś obcy facet nie porwie jej siłą z ulicy, nie będzie więził przez dwa lata w ciemnej i wilgotnej piwnicy, poddając torturom i na końcu próbując zabić, dopóty nie ma mowy o przestępstwie. Znajomość prawa nie miała dla niej najmniejszego znaczenia. Tkwiła we władzy własnych myśli, emocji i przekonań, których nie dało się zweryfikować. Była pewna swoich racji. Nie wiedziała, czy zawdzięczała to bardziej rozmowie z Karoliną, czy też własnej wierze w powodzenie Planu, ale gdy wychodziły z baru, czuła się wyjątkowo lekka i pozytywnie nastawiona do życia. Jej serce znów przepełniała nadzieja. W niepamięć poszły smutek, lęk

i poczucie osamotnienia. Była tak naiwna, że nie kładła tego na karb swoich zmiennych i wahliwych nastrojów. W niczym, co się z nią działo, nie dostrzegała stanu po traumie. Każda myśl i emocja, każde postanowienie wydawały się jej mocno osadzone w rzeczywistości, logiczne i uzasadnione. A wszystko, czego nie mogła ogarnąć intelektem, trafiało do jednego wielkiego worka: poczucia winy. Teraz znów pozwoliła sobie na autentyczne przekonanie, że dziś wszystko się zmieni. Miała Plan, miała wsparcie koleżanki. Była pewna, że się jej uda. Gdzieś przecież jest sprawiedliwość. Musi ją tylko znaleźć. *** Laura Urbaniak-Dębska pracowała w biurowcu w pobliżu centrum. Patrycja sprawdziła to miejsce wcześniej, nie musiały więc tracić czasu na poszukiwanie firmy Prime Investment. Plan miał jedną wadę – trzeba było stać w pobliżu i czekać, aż Dębska pojawi się przy swoim samochodzie. Czekały zatem pod ośmiopiętrowym oszklonym budynkiem, krążąc w tę i z powrotem. Na szczęście temperatura nie spadła tego dnia poniżej zera i nie było wiatru, toteż nie groziło im przeziębienie. Zbliżała się czwarta. Karolina zapowiedziała, że na całą misję przeznacza pół godziny. Jeśli w tym czasie Dębska się nie pojawi, wraca na uczelnię. Miały ogromne szczęście, bo żona ich prześladowcy wyszła z budynku dokładnie osiemnaście minut później. Piękna i elegancka. Spod rozpiętego płaszcza wyzierał idealnie dopasowany kostium, opinający jej szczupłą sylwetkę. Czerwona lakierowana torebka odbijała światło neonu. Czego ten drań szuka w innych kobietach, skoro ma taką żonę? Pewnie nie może jej bić, odpowiedziała sobie Patrycja. – Przepraszam panią – zaczęła niepewnie, gdyż Dębska zdecydowanie ją onieśmielała. Kobieta odwróciła się zaskoczona, lecz nie odezwała się ani słowem. Patrycja starała się sprawiać wrażenie pewnej siebie, choć czuła się jak przerażona, szara myszka w trakcie spotkania z kotem. – Chciałybyśmy porozmawiać o pani mężu. Użyła liczby mnogiej, by w ten sposób włączyć Karolinę do akcji. Dębska zlustrowała je wzrokiem, szukając w ich wyglądzie wyjaśnienia tej dziwnej dla niej sytuacji. – Czy coś mu się stało? – spytała zaniepokojona. – Nie – odparła spokojnie Patrycja. – To nam się stało. Przez niego. – Chyba nie rozumiem. – Dębska przeniosła wzrok z Patrycji na Karolinę, która stała trochę z tyłu, chroniąc się przed potencjalnym zagrożeniem. Chyba jednak nie sądziła, że ta elegancka kobieta zaraz rzuci się na nie z pięściami lub zacznie je wyzywać, używając kwiecistych, wulgarnych epitetów. – Przepraszam, ale się spieszę – wykonała ruch, jakby chciała wyminąć obie dziewczyny. – Wiem, musi pani odebrać dzieci ze szkoły. Marzenkę i Rafałka – powiedziała Patrycja. – Skąd panie to wiedzą? – Zatrzymała się i znowu na nie spojrzała. Najwyraźniej wzmianka o dzieciach zaintrygowała ją, może nawet przestraszyła.

– Wiemy bardzo dużo – wyjaśniła Patrycja zdawkowo. Laura Urbaniak-Dębska niepewnie wpatrywała się w młode kobiety. Nadal nic nie rozumiała. Patrycja czuła, że jest jej straszliwie gorąco. Spojrzała na Karolinę, oczekując jej pomocy, lecz ta patrzyła w ziemię i sprawiała wrażenie, jakby znalazła się obok tylko przypadkiem, a dobre wychowanie nie pozwalało jej ostentacyjnie podsłuchiwać. Nic nie wskazywało na to, że zamierza podnieść głowę, przejąć inicjatywę i wyjaśnić pani Dębskiej powód wymuszonego spotkania. – Pani mąż nie jest dobrym człowiekiem – powiedziała Patrycja. Znów ogólnikowe, nic niemówiące określenie. Po raz kolejny przestraszyła się dosadnych słów, które mogłyby wyzwolić emocje – a nie była na nie gotowa. Pragnęła, by żona jej prześladowcy domyśliła się, z czym przychodzą, i pokierowała rozmową, zadając pytania. Przygotowany scenariusz rozlatywał się w zastraszającym tempie. – Proszę posłuchać – zaczęła pewnym głosem Dębska, jakby była przyzwyczajona do tego typu sytuacji i miała w głowie wyuczoną formułkę, powtarzaną do znudzenia przed lustrem w domu. – Jeśli przyszły panie do mnie z pretensjami o przegraną sprawę, to proszę zwrócić się z tym bezpośrednio do męża. Ja nie zajmuję się jego sprawami zawodowymi. – Zrobiła krótką pauzę. – A to, co panie w tej chwili robią, to jest nękanie. Była sporo wyższa od Patrycji, która poczuła się nagle jak mała dziewczynka, pragnąca naskarżyć na koleżankę za to, że schowała jej ulubioną lalkę. Zmniejszała się coraz bardziej, aż do rozmiarów lalki właśnie, i za chwilę mogła zostać wgnieciona w ziemię. – Nie chodzi o sprawę w sądzie – zaprzeczyła. – Pani mąż stosował wobec nas przemoc. Powiedz to, krzyczała na siebie, nie bądź tchórzem. Powiedz wprost, co ten bydlak robi ci od kilku tygodni. Nazwij to. Wyrzuć z siebie prawdę. Wciąż jednak milczała. – Jak pani śmie rzucać takie oskarżenia! – zdenerwowała się Dębska. – Nie mam zamiaru tego słuchać. Podeszła do samochodu, otworzyła drzwi, wsiadła i odjechała. Patrycja przez chwilę odprowadzała wzrokiem oddalające się auto, jakby oczekiwała, że za moment zawróci. Ocknęła się, dopiero gdy zniknęło za zakrętem. Popatrzyła na Karolinę, która rysowała coś butem w brudnym, topniejącym śniegu. – Proszę cię, daruj sobie „a nie mówiłam” – zwróciła się do niej błagalnym tonem. – Okej. – Karolina podniosła wzrok. – Przecież nie chcę ci dowalać. Przykro mi, że się nie udało. „A nie mówiłam” wybrzmiało jednak w tych słowach. Patrycja poczuła to jak cios prosto w splot słoneczny. Nie mogła uwierzyć, że i ta szansa tak szybko przepadła. Wszystko robiła źle.

— 16 —

Po raz kolejny padła ofiarą załamania i zwątpienia. Każda ścieżka, którą wybierała, prowadziła donikąd. Była na siebie zła, że pozwoliła sobie na nadzieję, że dała się ponieść wyobraźni. Upadek z wysokiego poziomu nadziei i oczekiwań groził dotkliwym potłuczeniem. Czemu o tym zapomniała? Zaczęła wątpić, czy zniszczenie Dębskiemu życia jest możliwe. Przecież nie użyje przemocy. Niedługo wszyscy będą uważali ją za intrygantkę i histeryczkę, a ona przecież tylko desperacko walczyła o normalne życie. Życie wypełnione pracą i nauką stawało się coraz bardziej odległym wspomnieniem. Zaśmiała się w duchu z czasów, kiedy uważała, że jest jej ciężko, bo nie mogła podołać wszystkim obowiązkom. Jakże chciała obudzić się z obecnego koszmaru i wrócić do tamtego życia! Traciła wiarę, że odzyska wpływ na swój los. Słyszała drapanie do drzwi, ale nie miała siły ruszyć się z krzesła. Wkrótce do drapania dołączyło ciche miauczenie. To Groszek bardzo chciał do niej wejść. Gdy w mieszkaniu nie było Jagody ani Przemka, lubił wylegiwać się w jej towarzystwie. Tego dnia równie panicznie bała się zarówno wyjść z domu, jak i w nim pozostać. Była pewna, że Dębska opowiedziała mężowi o incydencie na parkingu i dokładnie opisała dziewczynę, która ją zaczepiła. A Dębski wścieknie się tak bardzo, że nie będzie miała najmniejszych szans ujść z tego z życiem. Nie wiedziała, gdzie będzie bardziej bezpieczna: tu, w jego mieszkaniu, czy w kancelarii, gdzie pracował. Akurat w sobotę nie miała zajęć na uczelni, bo pewnie tylko tam, w tłumie, mogłaby znaleźć schronienie. Myśl o policji przerażała ją jeszcze bardziej niż Dębski. Parę razy śniło się jej, że była na komisariacie i mówiła o swoich przeżyciach. Ale albo siedziała wtedy w areszcie, albo od razu przenosiła się do sali sądowej, w której sędzia, patrząc na nią groźnie, krzyczał, że to się jej nie uda. Zaraz potem zjawiał się Dębski i śmiał się z niej. Budziła się przerażona. Chciała zerwać się z łóżka i biec przed siebie, ile sił w nogach, jakby to mogło uwolnić ją od tyrana. Postanowiła nie kasować esemesów z pogróżkami, jakie do niej wysyłał. Wcześniej robiła to automatycznie, jakby mogła razem z wiadomością skasować wszystkie wywołane przez nią emocje. Nie chciała mieć z tym nic wspólnego, ale przecież to była tylko udawana obrona. Próbowała się przekonać, że jeśli nigdzie nie będzie śladu po tym, co on jej robi, w końcu okaże się to nieprawdą. Koszmarnym snem. Brutalną fikcją. Uświadomiła sobie, że jeśli chce coś zmienić, musi mieć dowody. Na wszelki wypadek. Wcześniej w ogóle o tym nie myślała. Chciała tylko przetrwać. Nic więcej. Jednak on jakby wyczuł jej zamiary i przestał pisać. Pewnie był przekonany, że dostatecznie ją wytresował i skutecznie zastraszył. Było w tym sporo racji. Rzeczywiście została zniewolona. Lecz zdołała podjąć prywatną walkę. Dębski zawsze wydawał się przygotowany na każdą okoliczność. Kilka dni temu zaskoczyli go Przemek i Jagoda. Już miał się do niej dobrać, gdy weszli do mieszkania. Odsunął się od niej jak oparzony, wyciągnął z kieszeni spodni jakiś świstek i otworzył drzwi

pokoju. Ocknęła się z paraliżu, jaki zawsze ogarniał ją w jego obecności. Zdrętwiałymi rękami zapięła spodnie i wstała z łóżka. Była ciekawa, jak Dębski wybrnie z tej sytuacji. Jej współlokatorzy byli wyraźnie zaskoczeni widokiem właściciela. – Mamy dzisiaj za coś płacić? – rzeczowo zapytał Przemek. – Przyniosłem najnowsze rozliczenie za energię – odparł Dębski. Jagoda wpatrywała się w niego nie do końca przekonana. Było widać, że przychodzenie z pojedynczym rachunkiem i pokazywanie go lokatorce za zamkniętymi drzwiami pokoju wydało jej się podejrzane. Protestuj, mówiła Jagodzie w duchu, oburz się, powiedz, że to niewłaściwe! Wystarczyło jej jednak, że Dębski wyszedł, nie robiąc jej żadnej dodatkowej krzywdy. – Pokaż to rozliczenie – zainteresował się Przemek. – On coś chyba kręci. – Wziął do ręki rachunek i studiował go przez chwilę. – Chyba jest w porządku. Co on tak po pokojach łaził? U nas też był? Jagoda miała w oczach coś, co Patrycja odczytała jako podejrzenia. Na moment nawet ją to podbudowało, zaraz jednak się zreflektowała: sytuacja mogła się współlokatorce wydać dwuznaczna i podejrzenia dotyczyły zupełnie czegoś innego. – Nie. Wszedł tylko do mnie. Tłumaczył, że chce zobaczyć, czy kot nie podrapał mebli – wyjaśniła. Boże, co Jagoda sobie myśli? Czy sądzi, że sama go zaprosiła? Groszek ocierał się o ich nogi, jakby wyczuł, że o nim mowa, i chciał wszystkich zapewnić, że był grzeczny. – Dobrze, że tę drapaczkę zamontowałam na boku kanapy, bo byłoby nieciekawie – skomentowała Jagoda i poszła do łazienki. Nie wracała do tematu, ale to o niczym nie świadczyło. Patrycja nie wiedziała, czy było to tylko jej wrażenie, ale gdy przygotowywała sobie przed snem kakao w kuchni, w której Jagoda przepisywała notatki, czuła tak gęstą atmosferę, że można było ją kroić nawet tępym nożem. Czy uroiła sobie to wszystko, czy też może jej współlokatorka naprawdę była przekonana, że pomiędzy nią a Piotrem Dębskim coś jest? Owszem, przecież było, dopowiedziała sobie w duchu. Ale nie to, co każdemu mogłoby od razu przyjść na myśl. Od tamtego tragicznego wieczora, od chwili, w której jej życie uległo rozbiciu, Patrycji wydawało się, że wszyscy wokół niej wiedzą. Wiedzą i gardzą nią. Brzydziła się siebie. Była prawie pewna, że śmierdzi, że nie jest to urojenie jej zmaltretowanego umysłu. I że wszyscy czują ten smród, tylko przez grzeczność jej tego nie mówią. Dwa razy dziennie brała prysznic, dokładnie szorując zbrukane ciało, lecz nieprzyjemne uczucie nie znikało. Myślała, że od tego oszaleje. Co jakiś czas powracała uporczywa wysypka, której przyczyny wciąż nie potrafiła znaleźć. Drapała skórę do krwi. W rezultacie wolała unikać patrzenia w lustro, bo nią widok był okropny: wychudzone ciało pokryte licznymi zadrapaniami, krostkami, siniakami i krwawymi wybroczynami. Mroczne pamiątki po spotkaniach z oprawcą.

Bez nich też nie byłaby w stanie zapomnieć. *** W drodze na uczelnię spotkała Sławka. Gdy ją zobaczył, zdjął ogromne słuchawki i wrzucił je do przewieszonej przez ramię czarnej torby z licznymi naszywkami. – Na zajęcia? – zagadnął. – Zgadza się – potwierdziła. Czekało ją jakieś dziesięć minut wspólnego marszu do budynku uczelni. Nie znała go zbyt dobrze. Właściwie wiedziała o nim tylko tyle, że kocha się w Malwinie, ale to akurat była informacja o charakterze publicznym. Nigdy nie robił z tego tajemnicy. Nie miała pojęcia, o czym mogłaby z nim rozmawiać. Przecież nie o uczuciu do jej przyjaciółki. – Co u Janka? – zapytała, bo tylko to przyszło jej do głowy. W końcu są kumplami. Ostatnio spotkała go, gdy z Karoliną wybierała się na spotkanie z żoną Dębskiego, i dopiero teraz sobie o tym przypomniała. Tamtego dnia patrzyła na chodnik i skupiała się na tym, jak ma wyglądać rozmowa, którą ją czekała. Drażniła ją Karolina, która wciąż rozprawiała o korzyściach płynących z psychoterapii. Próbowała jej nie słuchać. Zobaczyła Janka przed sobą, gdy na chwilę podniosła wzrok. Właściwie była pewna, że wymienią tylko zdawkowe „cześć”, lecz Janek przystanął i jakby się zawahał. – Cześć, co tam? – zagadnął. Boże, co miała odpowiedzieć? Co się w ogóle odpowiada na takie pytania? Zawsze miała z tym problem. Aż kusiło ją, by dopytać: tam, czyli gdzie? – To jest Karolina – przedstawiła koleżankę, bo takie zachowanie wydało się jej w tym momencie najbardziej na miejscu i ratowało przed koniecznością silenia się na obszerniejszą odpowiedź. – A to Janek. – Musimy porozmawiać – odezwał się, ignorując zasady savoir-vivre’u i rzucając w stronę Karoliny jedynie krótkie spojrzenie oraz prawie niezauważalny uśmiech. Nie mógł chyba wybrać gorszego momentu. – Kiedy ja… – zająknęła się Patrycja. – Kiedy ja naprawdę teraz nie mogę. Spieszymy się – wyjaśniła. – Nie mówię przecież, że teraz. – Muszę lecieć. Naprawdę. Porozmawiamy – obiecała. Koleżanka popatrzyła na nią wymownie. – Nie pytaj – poprosiła Patrycja. – To skomplikowane. – Dobra, przecież nic nie mówię. Wspomnienie tego spotkania pojawiło się w jej myślach na dłuższą chwilę. Spojrzała na idącego obok Sławka, który ostentacyjnie wzruszył ramionami. – Sama go zapytaj – odpowiedział, a ona zrobiła się czerwona. Pytanie o Janka też najwyraźniej nie było trafione. Patrycja wyczuła, że obaj koledzy musieli rozmawiać o niej i ostatnich wydarzeniach. A jej relacja z Jankiem wciąż była niepewna, nienazwana. Czuła się z tego powodu dodatkowo źle.

Jej myśli zaprzątały teraz nieudane spotkanie z żoną Dębskiego i milczenie Karoliny, która od tamtej pory się nie odzywała. Patrycja zastanawiała się, jak jej nowa koleżanka sobie radzi i czy jeszcze kiedykolwiek będzie chciała się z nią zobaczyć. Właściwie zmusiła ją do udziału w czymś, do czego tamta była bardzo sceptycznie nastawiona. Karolina mogła mieć o to żal lub po prostu się przestraszyć. O mały włos z gardła Patrycji nie wydobył się krzyk: Jestem do niczego! Wszystko psuję! – Słuchaj, to są wasze prywatne sprawy, nie chcę się do tego mieszać – dodał Sławek. – Ale coś mogłabyś mu powiedzieć. – Wiem – przyznała. Na szczęście dotarli do budynku i przed wejściem Sławek zatrzymał się na papierosa. Mogła uciec od niewygodnej sytuacji, tak jak to ostatnio robiła przy każdej okazji. Po zajęciach prawie pobiegła na Kopernika: nie do siebie, lecz do starszych państwa Dębskich, Marzenki i Rafałka. Szczerze polubiła te dzieciaki. Ich babcia zawsze serdecznie ją witała i częstowała tym, co akurat ugotowała. Patrycja zjadała więc obiad, odrabiała z dziećmi lekcje i bawiła się z nimi. Tym razem po syna i córkę stawili się obydwoje rodzice. On jak zwykle był wściekły, a jego żona kompletnie zaskoczona. Być może szybko przeanalizowała w myślach, co oznacza obecność znajomej twarzy, i próbowała dopasować wszystkie elementy układanki. Patrycja była pewna, że pani Dębska zapamiętała ją z dnia, w którym czekała na nią po pracy. – Tato, tato, zobacz, co Patrycja nam narysowała. – Chłopiec podbiegł do ojca, by pokazać mu rysunek. Przed chwilą Patrycja wzniosła się na wyżyny swoich zdolności artystycznych, których nigdy dobrze nie oceniała, i wykonała całkiem, jej zdaniem, udany rysunek rafy koralowej na dnie oceanu. Być może dzieci wspominały o niej wcześniej swojej mamie, lecz Dębska nie miała szansy powiązać samego imienia z osobą, która nękała ją na parkingu. – Mamo, czy będziemy mogli pobawić się jeszcze z Patrycją? – zapytała z nadzieją Marzenka. – Czy możemy ją zaprosić do nas do domu? – przekrzykiwał siostrę Rafałek. – Pokazałbym jej ten model statku, który mi pomagałeś skleić! – Kim pani jest? – przerwała Laura Urbaniak-Dębska. W jej głosie dało się słyszeć złość, ciekawość i troskę o swoje dzieci. – Mieszkam dwa piętra wyżej – wytłumaczyła Patrycja, zadowolona, że udaje się jej zachować całkowicie spokojny głos. – Wynajmuję od państwa mieszkanie. Dębska patrzyła na nią podejrzliwie, próbując dopasować do siebie pojedyncze fakty, lecz element zaskoczenia działał na jej niekorzyść. Dębski nie odezwał się ani słowem. Patrycja zastanawiała się, czy wie o jej próbie nawiązania kontaktu z jego żoną. Była pewna, że aż wrzał z furii i najchętniej uderzyłby ją tak, że poleciałaby na drugi koniec pokoju i nakryła się nogami. W obecności rodziny nie mógł dać niczego po sobie poznać i ta świadomość nawet Patrycję bawiła. – Patrycja przychodzi się z nami bawić i odrabiać lekcje – dodała Marzenka. – Układaliśmy z nią puzzle. Przecież tata wie, prawda, tato? – Zgadza się – potwierdziła Patrycja. – Jeśli tylko mam czas. Widziała w oczach Dębskiej, że ona wie, że pamięta, tylko jedno do drugiego zupełnie jej

nie pasuje. – Ubierajcie się, dzieci, wracamy do domu – zarządziła. – Nie zostaniecie na placki ziemniaczane? – zmartwiła się starsza pani Dębska, która wyszła z kuchni ubrana w kolorowy fartuszek. – Tyle nasmażyłam. – Innym razem, mamo. – Ja też lecę – odezwała się Patrycja i szybko podeszła do drzwi. – Do widzenia. – A przyjdziesz jeszcze? – krzyknęła za nią Marzenka. – Przyjdę. Była pewna, że Laura Urbaniak–Dębska nie omieszka zagadnąć męża, o co w tym wszystkim chodzi, a on będzie się musiał tłumaczyć, co na pewno go rozzłości. *** Następnego dnia dała się Malwie wyciągnąć na szybką kawę w centrum. Miała dokładnie czterdzieści pięć minut przerwy między zakończeniem pracy a popołudniowymi ćwiczeniami z jakości usług w administracji publicznej. Malwa stwierdziła, że to w zupełności wystarczy. – Do papieża łatwiej się dostać na audiencję, niż ciebie uprosić o spotkanie! – pożaliła się. – A z Beatą można się umówić jedynie w czytelni! Stwierdzam zanik życia społecznego i protestuję! Tuż przed wejściem do kawiarni, do której zazwyczaj chodziły, Malwa rozpromieniła się na widok dziewczyny z wózkiem. Podeszła do niej, przywitała się i zachwyciła niemowlakiem pozawijanym w beciki i kołderki, smacznie śpiącym z piąstką przy buzi. – Chłopczyk – powiedziała dumnie mama. – Ma cztery miesiące. – Cudny – zachwyciła się Malwina. – Fajnie było cię zobaczyć. Niech się maluch dobrze chowa. Dziewczyna, dumna i zadowolona z pochwał, odeszła. Malwa stała jeszcze chwilę i patrzyła za nią. – To moja koleżanka z liceum – wyjaśniła. – Nie widziałam jej od matury. Gdy usiadły przy stoliku i zamówiły białą kawę, Patrycja zauważyła, że przyjaciółka jest trochę przygaszona. Do momentu spotkania z dawną znajomą usta się nie zamykały. Paplała, żartowała i śmiała się, jak to miała w zwyczaju. – Czy coś się stało? – zapytała ostrożnie Patrycja. Malwina chwilę wpatrywała się w przechodniów za oknem, westchnęła głośno i powiedziała: – To dziecko… – Zamilkła, przygryzła wargę, jakby się wahała, i oparła brodę na ręce. – Bo widzisz… Patrycja poważnie się zaniepokoiła, bo oto siedziała przed nią Malwina, której dotychczas chyba nie znała. Jej przyjaciółka przeważnie bez ogródek mówiła, co myśli, nie miała problemu ze zwierzeniami i na pewno nigdy nie była przy nich tak zdenerwowana. Patrycja milczała, by dać jej możliwość powiedzenia o tym, co ją gryzie. – Straciłam dziecko – wyznała w końcu Malwina. – Poroniłam. Na pierwszym roku studiów. – Moja kochana… – Żal ścisnął Patrycji gardło. – Nie miałam pojęcia!

Najpierw Beata z rewelacjami o dziadku, teraz Malwa o stracie dziecka. – Nikomu poza mamą o tym nie powiedziałam. Bardzo to przeżyłam. Może to nie najlepszy czas na dziecko, ale kiedy się dowiedziałam, że jestem w ciąży, byłam szczęśliwa. Zaszokowana Patrycja nie wiedziała, co powiedzieć. Po prostu wbiło ją w krzesło. Kelnerka przyniosła filiżanki z kawą, lecz żadna z dziewczyn się nie poruszyła. – Tak mi przykro. – Oczywiście facet mnie zostawił, jak tylko się dowiedział, że na teście są dwie kreski. – Malwina najwyraźniej odzyskała energię; rozdarła saszetkę i wsypała cukier do kawy. – Pamiętam go. Pamiętam wasze rozstanie. Mówiłaś, że wyjechał za granicę. – Bo wyjechał. Zaraz potem. – Tak mi przykro – powtórzyła Patrycja. – Do dzisiaj rozklejam się na widok maluchów w wózkach. Ech, beksa jestem – Malwa zaśmiała się przez łzy, które popłynęły w dół przypudrowanych policzków. – Wiesz, marzy mi się duża rodzina. Co najmniej z trójką dzieci. – Nie miałam pojęcia – powiedziała cicho Patrycja. Boże, płyta jej się zacięła? Czy naprawdę nie umiała powiedzieć przyjaciółce czegoś mniej banalnego? – Wiem, że wiele osób ma mnie za głupią, bogatą panienkę. – Nie ja! – zapewniła ją szczerze, choć rzeczywiście czasem wydawało jej się, że ktoś taki jak Malwa nie może mieć żadnych problemów. – Mam do ciebie prośbę – odezwała się Malwina, a jej ręka z filiżanką zatrzymała się na wysokości brody. – Jaką? – Patrycja sięgnęła po swoją kawę. – Nie miejmy przed sobą żadnych tajemnic, dobrze? Patrycja przełknęła głośno ślinę i upiła łyk gorącego napoju, który poparzył jej przełyk.

— 17 —

Nauka zeszła na dalszy plan, lecz jakiś wewnętrzny głos mówił Patrycji, że nie może sobie pozwolić na taryfę ulgową. Tylko że tak ciężko było jej się skoncentrować. Nie mogła dłużej skupić uwagi na czytanym tekście, a przygotowywanie się do zajęć straciło znaczenie. Związek Malwiny i Jakuba rozkwitał, o czym przyjaciółka donosiła na bieżąco. Patrycja z całego serca życzyła jej szczęścia. Chłopak robił na niej dobre wrażenie. Usprawiedliwiała się przed sobą, że teraz tym bardziej nie może zawracać jej głowy swoimi problemami. Malwa emanowała szczęściem i byłoby egoizmem to psuć. Wyszła z uczelni zmęczona i zrezygnowana. Przygnębienie przygniotło ją z samego rana i nie chciało odpuścić. Całą sobą czuła, że dzisiaj w kancelarii Dębski jej nie daruje. Nagle zobaczyła ją tuż przed sobą. Laura Urbaniak-Dębska pojawiła się nie wiadomo skąd, jakby wyrosła spod ziemi. W pierwszej chwili Patrycja wzdrygnęła się i przestraszyła, że przyszła jej grozić. Prawie natychmiast uznała, że te obawy były niedorzecznością. Kobieta pokroju Dębskiej nigdy nie zniżyłaby się do stosowania tak prymitywnych metod. – Możemy porozmawiać? Patrycja nie wiedziała, co odpowiedzieć. Nie spodziewała się tego spotkania, a zaskoczona miała zazwyczaj pustkę w głowie. Może zresztą to jakaś pułapka? – Nie mam złych intencji, proszę się nie obawiać – zapewniła Dębska, jakby czytała w jej myślach. Trzymała w dłoni czarne skórzane rękawiczki. Przełożyła je teraz do drugiej dłoni. – Gdzie? – zapytała Patrycja. Kobieta ruchem głowy wskazała swój samochód. Siedziały teraz w srebrnym nissanie note i patrzyły przez przednią szybę. W środku było przyjemnie ciepło i pachniało perfumami, od których Patrycji zakręciło się w głowie. – Jak mnie pani znalazła? – Ja też mam swoje sposoby – odparła Dębska enigmatycznie. Patrycja bała się spojrzeć jej w twarz. Czuła się skrępowana całą tą sytuacją. – Zastanawiałam się nad tym, co mi pani próbowała powiedzieć. – Przepraszam, jeśli… – wybąkała Patrycja, lecz Dębska szybko jej przerwała. – Proszę mnie posłuchać – odezwała się głosem stanowczym i twardym. – Byłam zaskoczona. Zjawiły się panie tak nagle pod moim biurem, zaczęły rzucać oskarżenia i oczekiwały, że wysłucham tego wszystkiego ze spokojem i przyznam paniom rację. A potem widzę panią u swoich teściów bawiącą się z moimi dziećmi, i okazuje się, że znacie się nie od wczoraj. Ponadto jest pani lokatorką w mieszkaniu, które wynajmujemy z mężem. Trochę tego za dużo, prawda? Czułam się skołowana. Skąd mam wiedzieć, czy nie jest pani zakochaną w nim histeryczką, która uroiła sobie jego miłość albo inne zobowiązania? Dopiero teraz Patrycja zobaczyła tę sytuację oczami tamtej kobiety i zrozumiała, jak kiepski był jej Plan. Zaślepiona poszukiwaniem sprawiedliwości nie wzięła pod uwagę, że inni ludzie mogą różnie odczytywać jej zachowanie. Zrobiło jej się wstyd. Poczuła się tak, jakby miała na sumieniu coś naprawdę złego. Nie wiedziała, co powinna odpowiedzieć Dębskiej. Czy wystarczy, że zaprzeczy? Zapewni ją, że wszystko, co mówiła, to prawda?

– Dlaczego chciała się pani dzisiaj ze mną widzieć? Skoro żona jej dręczyciela nie przyszła z pretensjami, to może nie wszystko stracone. – Czego pani ode mnie oczekuje? – usłyszała w odpowiedzi. Właściwie nie wiedziała. Pragnęła, by Dębska nazwała męża draniem, oznajmiła, że zabiera dzieci, odchodzi i nie chce go więcej widzieć. Wzięła dwa głębokie wdechy i spróbowała wszystko opowiedzieć. Jej opowieść była chaotyczna, urywana, ze zdenerwowania plątał jej się język. Ręce miała mokre od potu. Wpatrywała się w deskę rozdzielczą, próbowała uspokoić kołaczące serce i drżenie głosu. Chciała, żeby ta relacja była jak najmniej emocjonalna i jak najmniej szczegółowa, bo mówienie wprost o gwałcie przekraczało jej siły. Czuła się dziwnie. Nie miała pewności, jak brzmiała ta historia w uszach kogoś, kto był związany z jej oprawcą. Chciała zostać potraktowana poważnie, lecz nie opuszczał jej strach przed wyśmianiem i oskarżeniami. – Czy to wszystko prawda? – zapytała Dębska ze łzami w oczach. Patrycja czekała na jakiś komentarz i na ewentualne oskarżenia, lecz wyglądało na to, że kobieta jest zbyt roztrzęsiona, by powiedzieć cokolwiek więcej. Dopiero teraz uświadomiła sobie, że dla Dębskiej to wszystko też może być trudne. I ile ryzykowała, przychodząc na uczelnię. Mogła na przykład natknąć się na swojego szwagra. – Niestety tak – odparła cichutko, bojąc się, że jej rozmówczyni jednak wybuchnie i zmiesza ją z błotem. – Dlaczego mam pani wierzyć? – Dębska wyjęła z torebki chusteczkę, otarła łzy i wydmuchała nos. – Wczoraj około ósmej nie było go w domu, prawda? – ożywiła się Patrycja. – Powiedział pani, że musi dłużej popracować? Że zostanie do późna w kancelarii? Mogę panią zapewnić, że w pracy go nie było. – Skąd pani to wie? – Pracuję w tej kancelarii w sekretariacie – wyjaśniła Patrycja. – Wiem. Moi współlokatorzy go spłoszyli, mogą potwierdzić, że był w mieszkaniu, choć nie miał powodu. Dębska milczała przez dłuższą chwilę. Chyba nie wiedziała, że Dębskiego i Patrycję łączy praca w kancelarii. – Skąd mam wiedzieć – odezwała się zimnym głosem – że pani tego wszystkiego nie wymyśla? Że nie jest pani zakochaną asystentką, która po prostu chce rozbić naszą rodzinę? Patrycja otworzyła torebkę i wyjęła z niej telefon. Przełożyła karty SIM. Postukała w klawisze, by znaleźć to, co chciała pokazać Dębskiej. Potem skierowała ekran w jej stronę. – Poznaje pani numer? Kobieta zbladła, kąciki jej ust zadrżały. Patrycja pomyślała, że zaraz znów zacznie płakać. Zdecydowała się pokazać jej jedyny esemes, jaki zachowała. „Masz być, suko, sama w mieszkaniu. Zabawimy się”, napisał Dębski kilka dni temu. – Czy powiedziała pani coś moim dzieciom? – zapytała nieoczekiwanie Dębska. – Dlaczego spędza pani z nimi czas? Co one mają z tym wspólnego? – Absolutnie nic. Nie mieszam do tego dzieci. – Jeśli coś im się stanie, nie będzie mnie obchodziła pani łzawa historia.

Patrycja nie miała o to pretensji. Rozumiała Dębską i jej matczyną troskę o córkę i syna. – Nie zamierzam zrobić pani dzieciom nic złego ani o niczym im mówić. Nie staną się kartą przetargową. – Dlaczego przychodzi pani z tym do mnie? Dlaczego nie idzie pani na policję? Tego pytania Patrycja się spodziewała. – Chciałaby pani tego? – zaatakowała ją. – Chciałaby pani, żeby pewnego wieczoru zapukał do pani domu policjant z nakazem aresztowania? Żeby ciągali panią po komisariatach? – mówiła do tamtej, choć tak naprawdę wypowiadała swoje obawy. To ona bała się takiej perspektywy. – Proszę sobie nie wyobrażać, że przekreślę piętnaście lat małżeństwa z powodu niesprawdzonych historii usłyszanych od nieznanej mi dziewczyny. Niewątpliwie miała rację. – Nie jestem jedyna – dodała Patrycja. – Nie jestem jedyną ofiarą pani męża. – Skąd pani jest tego taka pewna? – Jestem, proszę mi wierzyć. – Pytam: czego pani ode mnie oczekuje? – Uważam, że powinna pani wiedzieć. – Jeszcze nie wiem, co zrobię z tą wiedzą. Myślę, że na razie na tym poprzestaniemy – ucięła, a Patrycja zrozumiała, że to koniec rozmowy. – Dobrze by było, gdyby pani więcej do mnie nie przychodziła. Jeśli będę chciała, znajdę do pani kontakt. Patrycja wysiadła z auta na miękkich nogach, lecz z kolejną odrobiną nadziei, że coś się ruszyło w jej sprawie. Może uda się go osaczyć, myślała. Była pełna podziwu dla opanowania i taktu Dębskiej. Nie wiedziała, czy na jej miejscu byłaby w stanie zachowywać się z taką klasą. Dębska miała pełne prawo wpaść w furię i kazać jej iść do diabła. Nie zrobiła tego. Patrycja była jej za to głęboko wdzięczna. *** Spóźniła się do kancelarii zaledwie pięć minut, lecz stało się to powodem kolejnego spięcia z Pauliną. Po ostatnich wydarzeniach Patrycja nie miała jednak głowy, by przejmować się jej pretensjami. Od razu zajęła się układaniem pism. Dopiero po dłuższej chwili uświadomiła sobie, że dzwoni telefon. Odruchowo sięgnęła po słuchawkę aparatu stacjonarnego stojącego na biurku, lecz usłyszała w niej jedynie sygnał. Wyjęła z szuflady komórkę, którą z powodu utarczki zapomniała wyciszyć, odebrała i wyrecytowała: – Kancelaria Rosnowicz i Chojnowski, słucham. – Zwariowałaś? – usłyszała głos Malwiny. – Przecież to ja. No, nieważne. Słuchaj, dzwoniła do mnie mama, powiedziała, że Beata leży u niej na oddziale. Właśnie ją przyjęli. Podobno zasłabła w bibliotece i zabrała ją karetka. – Co takiego?! – udało się wykrztusić Patrycji. – No przecież mówię! Beata jest w szpitalu! – Co jej jest? – zdenerwowała się. Od razu pomyślała o dziadku alkoholiku. Czy mógł coś zrobić własnej wnuczce?

– Nie wiem. Pewnie anemia, przemęczenie, stres. Po badaniu w izbie przyjęć położyli ją na oddziale. – Rozmawiałaś z nią? – Nie, tylko z mamą – odparła równie przejęta Malwina. – Nie chciała mi dużo powiedzieć, tłumaczyła, że musi to zrobić sama Beata. Moja mama jest czasem strasznie uparta. – Mówisz, że gdzie leży? Na internie? – Tak, u mojej mamy. Nie martw się, cokolwiek jej jest, ona się nią odpowiednio zajmie – próbowała ją uspokoić Malwa. – Jadę tam – postanowiła Patrycja. – Dobra, ja teraz nie mogę, będę później. Uściskaj ją ode mnie. Dokończyła pismo, nad którym akurat pracowała, zwolniła się na godzinę u mecenasa Chojnowskiego, który przystał na jej prośbę bez problemu, i pełna złych przeczuć pojechała do szpitala. Po drodze myślała o Beacie. Czy jej dolegliwości nie można leczyć ambulatoryjnie? Czy ma anemię, zapalenie wyrostka robaczkowego, zapalenie trzustki, jakiś zakrzep, zator, poważne schorzenie serca? Kiedy dochodziła do bramy szpitala, była prawie pewna, że u Beaty zdiagnozowano jakąś groźną chorobę, która niedługo spowoduje śmierć. Niewiedza była najgorsza. Zastała Beatę leżącą w łóżku w dwuosobowej sali. Podłączona do kroplówki i przeraźliwie blada sprawiała wrażenie poważnie chorej. Patrycja zauważyła, że szpitalna szafka jest zupełnie pusta. Zrobiło jej się wstyd, bo przecież mogła coś ze sobą przynieść. Przysunęła sobie zielone plastikowe krzesło stojące koło umywalki i usiadła. – Nieźle się urządziłaś – przywitała Beatę, chcąc nieco rozluźnić atmosferę. – Co ci się stało? – Podobno mam nie najlepsze wyniki krwi. Patrycja dopytywała, lecz Beata nie chciała powiedzieć, co jej jest, i skutecznie omijała wszystkie pytania dotyczące jej sytuacji w domu. Cały czas mówiła o studiach. Pacjentka leżąca w łóżku pod oknem pochrapywała przez sen. Do sali weszła mama Malwiny. W pierwszej chwili Patrycja nie poznała jej w białym kitlu i ze stetoskopem na szyi. Włosy lekarki upięte na karku w luźny węzeł miały ten sam miedziany odcień co włosy córki. Promienna cera i łagodne spojrzenie odejmowały jej lat. – Jak się czujesz, Beatko? – zwróciła się do pacjentki. Beata wzruszyła ramionami. Patrycja widziała, że przyjaciółka jest przygnębiona i najzwyczajniej w świecie zmęczona. – Czy może mi pani powiedzieć, co jej jest? – zapytała lekarkę. – Dziewczyny, tylko dlatego, że was znam, naginam pewne zasady, ale mimo wszystko wolałabym, żeby Beatka sama zadecydowała, z kim mogę rozmawiać na temat jej zdrowia. – Czy zgadzasz się, żebym porozmawiała z panią doktor? – Patrycja wzięła przyjaciółkę za rękę i spojrzała w jej oczy. – Nie chcesz mi nic powiedzieć, a ja się denerwuję. Beata nieznacznie kiwnęła głową. – Mam rozumieć, że się zgadzasz, tak? – uściśliła Patrycja. – Tak – cicho potwierdziła Beata. Poszła za mamą Malwiny do jej gabinetu. Usiadła naprzeciw niej, po drugiej stronie

biurka zawalonego papierami. Usłyszała, że Beata ma złe wyniki badań krwi, świadczące o poważnej anemii i zaburzeniach krzepliwości. Wykryto też u niej arytmię serca i odwodnienie. – Wygląda mi to na znaczne przemęczenie i niezdrowy tryb życia – dokończyła lekarka. – Prawdopodobnie nadużywała napojów energetyzujących, mało spała, do tego doszedł na pewno stres. I organizm w końcu nie wytrzymał. – Nie wiedziałam, że napoje energetyzujące można przedawkować – zdziwiła się Patrycja. – Wszystko można przedawkować. Patrycja czuła się winna, że nie zauważyła, co się dzieje z przyjaciółką. Beata zawsze była aktywna, dużo się uczyła, czasem zarywała z tego powodu noce, ale były z Malwiną przekonane, że nad wszystkim panuje. Nic nie wiedziała o tych napojach. Czasami widywała ją z charakterystyczną puszką w dłoni, ale nie przypominała sobie, żeby zdarzało się to często. – Nie ma co sobie robić wyrzutów. – Doktor Pawłowska trafnie odczytała jej uczucia. – Co się stało, to się nie odstanie. Trzeba teraz Beatkę postawić na nogi i przypilnować, by stosowała się do zaleceń lekarskich. – I to właśnie może być najtrudniejsze zadanie – Patrycja wyraziła swoje obawy, bo znała upór przyjaciółki. Rzeczywiście, gdy wróciła do sali, ich rozmowa znów szybko zeszła na temat studiów, sesji i możliwych zaległości. Beata panikowała, że zawali rok, a na to nie może sobie pozwolić. Patrycja próbowała ją uspokoić. Mówiła, że na pewno uda jej się załatwić przedłużenie sesji z powodów zdrowotnych i że wszystko się jakoś ułoży, musi tylko nabrać sił. Beata zaczęła płakać i prosić, by przynieść jej do szpitala książki i notatki. Patrycja odmówiła. – Musisz odpoczywać – tłumaczyła, lecz widziała, że jej słowa trafiają w próżnię. – Nie mam czasu, muszę się uczyć! – szlochała Beata. – Beata, ja chcę ci pomóc – zapewniła Patrycja. – To przynieś mi notatki! – Za kilka dni – obiecała, żeby ją uspokoić. – Wy z Malwą nic nie robicie, a i tak wszystko się wam udaje – wybuchnęła nagle Beata. – Ja muszę ciężko pracować, przygotowywać się, robić wszystko systematycznie. Zależy mi na tych studiach. Malwa i tak pewnie nigdy nie będzie musiała pracować, ty sobie zawsze ze wszystkim radzisz bez względu na okoliczności. A ja co? Ja mam tylko naukę! Pacjentka z sąsiedniego łóżka przebudziła się i patrzyła na nie czujnie, zdziwiona kłótnią i jakby niepewna, czy może zostać w pokoju, czy też powinna wyjść i dać im trochę prywatności. Słysząc ten wybuch żalu i frustracji, Patrycja oniemiała. Przyjaźniły się z Beatą ponad dwa lata, a tak naprawdę nigdy ze sobą poważnie nie rozmawiały. Tak mało wiedziały o sobie, o tym, co każda z nich myśli. Nie miała pojęcia, że Beata tak je postrzega. Malwę jako dziewczynę, która zawsze miała i będzie miała w życiu łatwo, a ją jako kogoś, kogo nie wzruszają żadne trudności. Powinny usiąść we trzy i porozmawiać. Ale z ich trójki to ona miała na razie chyba najmniej odwagi.

Nachyliła się nad przyjaciółką i przytuliła ją mocno, choć Beata początkowo próbowała się opierać. – Wszystko będzie dobrze – pocieszała ją, bo sama chciała w to wierzyć. Powiedziała to do niej i do siebie samej. *** Telefon od Karoliny zupełnie ją zaskoczył. Niby miała nadzieję, że jeszcze się spotkają, ale nie zdziwiłaby jej niechęć Karoliny do dalszych kontaktów. Spotkały się na uczelni. Opowiedziała Karolinie o rozmowie z Dębską. Następnie po raz drugi zadała jej pytanie, na które do tej pory właściwie nie uzyskała odpowiedzi. – Dlaczego szukałaś kontaktu ze mną? – Potrzebowałam chyba rozmowy z kimś, kto przeżył to samo co ja – wyjaśniła Karolina. – Nie miałam konkretnych zamiarów. Myślałam, że już to potrafię. – Potrafisz co? – Mieć dystans do tej sprawy. Teraz nie jestem pewna, czy to w ogóle możliwe. Terapeutka mówi, że nigdy nie zapomnę, ale nauczę się żyć z tym bolesnym wspomnieniem. Wiesz, widzę pewien postęp, tylko chciałabym, żeby ten proces był szybszy. Żeby poczuć różnicę z dnia na dzień. Żeby zmiana we mnie była oczywista. Żebym mogła oznaczyć ją konkretną datą: tego i tego dnia pokonałam ból i strach. Patrycja doskonale to rozumiała. Ona też pragnęła widzieć efekty natychmiast. – Mam jeszcze jeden pomysł – oznajmiła Karolinie. – Słuchaj, Patrycja, bardzo ci współczuję, ale nie chcę, żebyś mnie w to mieszała. – Karolina sprawiała wrażenie, jakby wypowiedzenie tych słów kosztowało ją bardzo dużo. Patrycja czuła, że dziewczyna ma potrzebę spokoju, a jednocześnie chciałaby działać, zrobić to samo, co ona. Że jest wewnętrznie rozdarta i bije się z myślami. – Przecież sama mnie znalazłaś – przypomniała jej. – Chciałaś tego. – Może to wcale nie był taki dobry pomysł – odparła Karolina z wahaniem. – Chcę o tym wszystkim po prostu zapomnieć. – Westchnęła i podniosła rękę do czoła, jakby bolała ją głowa. – Rozmawiałam na terapii o naszym spotkaniu. – I co, terapeutka ci zabrania? – zadrwiła Patrycja, zła, że koleżanka nie chce się angażować w coś, do czego ona sama była w pełni przekonana. – To nie tak – zaprotestowała Karolina. – Terapia nie polega na tym, że psycholog coś każe, czegoś zabrania albo mówi, co należy robić. Po prostu podczas rozmowy sama dochodzę do różnych wniosków. – I do jakiego wniosku doszłaś? – Nie wiem – zasępiła się. – Nie boisz się, że on cię jeszcze kiedyś znajdzie? Że historia się powtórzy? – Nawet tak nie mów! – Karolina zdenerwowała się i rozejrzała wokoło. Patrycja widziała, że dziewczyna cały czas się boi, i mając świadomość, że jej własny strach wcale nie jest słabszy, znów poczuła wściekłość na myśl o tym, co jeden człowiek może zrobić z drugim. Gówno prawda, wcale nie jesteśmy równi! Nie mogła znaleźć sobie miejsca, nie mogła się na niczym skupić. W głowie miała wciąż

to, co powiedziała wczoraj Beata. O tym, że ona, Patrycja zawsze daje sobie radę bez względu na wszystko. Dlaczego Beata tak uważa? Teraz była to ostatnia rzecz, jaką Patrycja pomyślałaby o sobie. Gdy kuliła się na podłodze, gwałcona i poszturchiwana przez silnego mężczyznę, który w dodatku całkowicie zawładnął jej umysłem, wyrabiając w niej odruch lęku i podporządkowania, czuła się kompletnie bezradna, bezwolna i niezdolna do rozsądnego działania. Nie umiała uratować nawet siebie. Daleko było jej do tego, żeby w każdych okolicznościach umieć sobie poradzić z życiem. *** Drugiego dnia hospitalizacji Beata była dużo spokojniejsza i chętna do rozmowy. Wyglądała, jakby pogodziła się z koniecznością pobytu w szpitalu i leczenia. – Mama Malwiny ucięła sobie ze mną poważną pogawędkę – wyjaśniła, choć Patrycja sama się tego domyśliła. Rzeczywiście, zostawiając przyjaciółkę pod opieką doktor Pawłowskiej, nie musiała się martwić. Beata była w dobrych rękach. – Stresowałam się tą sprawą z dziadkiem. Przedwczoraj w ogóle nie zmrużyłam oka, bo groził, że podpali dom, i trzeba go było pilnować. Do tego zbliżająca się sesja. Chyba za dużo wszystkiego naraz – oceniła. – Chciałam ogarnąć wszystko, nieważne, jakim kosztem. I może to nie najlepszy pomysł. – Dużo zwaliło ci się na głowę, a ty nigdy nie dajesz sobie żadnych ulg. Zastanowiła się, czy ma prawo mówić przyjaciółce tego typu rzeczy i udzielać jej rad, skoro sama była w kiepskim stanie i wymagała od siebie cudów. Czuła, że chętnie położyłaby się na łóżku obok i nie wyszła ze szpitala, dopóki nie odzyskałaby sił i nie otrząsnęła się z koszmaru. – Bo takie jest życie – oceniła Beata. Dawno nie miały okazji tak spokojnie porozmawiać. Na uczelni zawsze panował zgiełk i otaczało je mnóstwo osób. Przed zajęciami, po zajęciach i w każdej możliwej przerwie Beata siedziała w bibliotece lub czytelni, a wieczorem wracała do domu. Tutaj, w szpitalnym zaciszu, w towarzystwie jednej tylko pacjentki z sali – starszej pani, która najczęściej i tak spacerowała po korytarzu – miały możliwość dzielenia się ze sobą czymś więcej niż tylko zdawkowymi informacjami dotyczącymi zwykłej codzienności. Zachęcona atmosferą szczerości Patrycja postanowiła opowiedzieć Beacie, oczywiście w wersji bardzo ogólnej i lekko nagiętej do potrzeb, o kłopotach w pracy i mieszkaniu. Nazwała je uporczywymi trudnościami robionymi przez Dębskiego, który odnosił się do niej bardzo nieprzyjemnie, krzyczał na nią, używając czasem obraźliwych słów, i sprawiał, że od dłuższego czasu chodziła zestresowana. Uznała, że taka lakoniczna forma wyjawienia prawdy na razie w zupełności wystarczy. Pozwoli jej odczuć lekką ulgę z powodu wygadania się, rozgrzeszy z wyrzutów sumienia, że okłamuje bliską osobę, a jednocześnie pozostawi Beacie furtkę do interpretacji tych słów i nie przygniecie jej nadmiarem brutalnych faktów. Mogła nadal tkwić w przekonaniu, że przecież nikomu nic nie powiedziała.

Nie miała zamiaru narażać przyjaciółki na niebezpieczeństwo, a groźby Dębskiego nieraz dotyczyły obu najbliższych jej koleżanek. – Nie możesz po prostu stamtąd odejść? – Beata zaproponowała w swoim przekonaniu najprostsze rozwiązanie. Nie mogła przecież wiedzieć, że dla Patrycji jej w obecnym stanie ducha jest ono niewykonalne.

— 18 —

Do pracy szła wstrząśnięta i rozemocjonowana – w końcu nie co dzień człowiek jest świadkiem ataku serca. Przed oczami wciąż miała przeraźliwie bladego doktora Dębskiego upadającego za biurko na katedrze. Złapała się nawet na tym, że było jej go żal. Do tej pory nie znosiła jego zajęć i nie mogła na niego patrzeć z uwagi na podobieństwo do brata, teraz jednak wcale mu źle nie życzyła. Dziś wyjątkowo usiadła w jednym z pierwszych rzędów, do którego pociągnęła ją Malwina. Widziała więc, że doktor Dębski kilka minut po rozpoczęciu wykładu zaczął się pocić. Rozluźnił kołnierzyk lekko wygniecionej błękitnej koszuli i kilkakrotnie wyjmował z kieszeni chusteczkę, by przetrzeć wilgotne czoło. Wydało jej się to dziwne, ponieważ w auli było raczej chłodno. Dębski wykonywał też nerwowe i nieskoordynowane ruchy, gubił wątek, powtarzał kilka razy to samo zdanie. Widziała, jak masuje sobie lewy bark, a jego twarz wykrzywia grymas. Mówił, lecz robił coraz dłuższe przerwy, by zaczerpnąć powietrza. Jego głos słabł z każdą minutą. Wyraźnie działo się z nim coś niedobrego. W pewnym momencie przerwał wykład i zrobił się niemal biały. Chwycił się rękami za klatkę piersiową, po czym osunął z krzesła na podłogę. Studenci przez kilka sekund siedzieli nieruchomo w kompletnej ciszy, potem wszystko zaczęło się dziać naraz. – O Boże! – zapiszczała Malwina. – Dzwońcie po karetkę! – krzyknął Sławek. Kilka osób zerwało się z miejsc i dobiegło do nieprzytomnego mężczyzny. – Proszę pana! Panie doktorze! – Nie oddycha! – ocenił Janek, który znalazł się przy nim pierwszy. – Odsuńcie się, zróbcie miejsce! Patrycja chciała coś robić, bo bierne przyglądanie się tragedii wydawało jej się nieludzkie, ale usłyszała, że jedna z dziewczyn właśnie wzywa pogotowie. Janek ze Sławkiem rozpoczęli reanimację. Nigdy nikomu nie udzielała pierwszej pomocy i pewnie mogłaby tylko zaszkodzić. Pozwoliła więc działać tym, którzy najwyraźniej wiedzieli, co się w takich sytuacjach robi. – Co mu jest? – dopytywano z głębi sali. – Żyje? – Niech ktoś wyjdzie przed budynek i wskaże miejsce ratownikom – zasugerował przytomnie jakiś chłopak. Jej myśli zwolniły i nieco oddaliły się od rzeczywistości. Wstała, by lepiej widzieć wszystko, co się działo. Nie mogła powstrzymać się od złudzenia, że za biurkiem leży nieprzytomny Piotr Dębski. Chciała, żeby nigdy nie wstał, chciała krzyczeć, by go nie ratowali, lecz zamiast satysfakcji i ulgi ogarnęły ją wstyd i przygnębiające poczucie winy. Leżący na ziemi mężczyzna nie dawał oznak życia. Chłopcy pracowali intensywnie, komunikując się tylko spojrzeniami, by przywrócić mu oddech. Malwina, jak zwykle w takich chwilach, wyglądała na przejętą i kurczowo trzymała przyjaciółkę za łokieć.

– Od początku zajęć coś było nie tak. Po prostu spływał potem! Widziałam, jak pada. To okropne. Ciekawe, co mu się stało? – mówiła z wypiekami na twarzy. Po mniej więcej półgodzinie w sali pojawili się sanitariusze w charakterystycznych czerwonych strojach. Przejęli akcję ratunkową, położyli Dębskiego na noszach, zanieśli go do karetki i pospiesznie odjechali. Pod aulą zaczęli się gromadzić żądni sensacji studenci. Jak zwykle w takich sytuacjach wymieniano się domysłami, rozważano różne możliwości i opowiadano rzeczy, które wcale nie miały miejsca. – Chyba zawał – ocenił Janek. – Może go uratują. Przez moment Patrycja miała ochotę podejść do niego i porozmawiać o wykładowcy. Uznała jednak, że po długim okresie uników i milczenia wypytywanie o obcego człowieka byłoby co najmniej dziwne. Szła zatem do pracy, myśląc o kruchości ludzkiego życia i niesprawiedliwym podziale nieszczęść pomiędzy ludzi. Była niewierząca, podobnie jak jej rodzice. Nie obchodziło jej, czy jest ktoś, kto zarządza światem. Uważała, że nic jej nie da gadanie do świętego obrazka i proszenie o różne rzeczy. Wolała liczyć na siebie. Skupiała się na codzienności, z którą należało sobie radzić niezależnie od wyznania. Liczyło się to, czy będą mieli za co przeżyć miesiąc, kupić ubrania i rzeczy potrzebne w szkole jej i jej bratu. Nie zadawała sobie pytań o sens życia, nie interesowała się siłami sprawczymi ani nie przestrzegała religijnych przykazań. Nie było jej to do niczego potrzebne. Teraz zaczęła się zastanawiać, czy gdzieś tam na górze nie siedzi jednak ktoś decydujący o tym, kto kiedy umrze i ile nieszczęść spotka go w życiu. – Ominęła cię niezła afera – szepnęła Paulina, gdy tylko Patrycja weszła do kancelarii. Od razu poczuła, że coś się musiało stać. Napięcie wisiało w powietrzu. Wszyscy przemykali pod ścianami, jakby się czegoś bali. – To znaczy? – Prawie jak z filmu Patrycja nabrała pewności, że rzeczywiście musiało to być coś niecodziennego, bo Paulina od pamiętnego nieporozumienia komunikowała się z nią tylko w sprawach służbowych. – Wyobraź sobie, że wparowała tu kobieta z dwójką małych dzieci i od wejścia zaczęła krzyczeć. Byłam tak zaskoczona, że nie powtórzę, co dokładnie mówiła, ale ciągle powtarzała: Dębski, Piotr Dębski, Andrzejek. To podobno jego syn. Patrycji zrobiło się gorąco. Szeroko otwartymi oczami wpatrywała się w koleżankę. – Co takiego? – wydukałą. – No właśnie, byłam tak samo zszokowana – kontynuowała Paulina. – Zrobiło się niezłe zamieszanie, jedno z dzieci zaczęło głośno płakać, kobieta krzyczała, że nie odpuści. Zupełnie nie wiedziałam, jak mam zareagować. Trochę się bałam podejść do niej i ją wyprosić. Była tak wzburzona i wściekła, że mogłaby mnie uderzyć. Nigdy nic nie wiadomo! – Jak wyglądała? – zdołała zapytać Patrycja, choć oczywiście domyślała się, o kim mowa. Wpadła na kolejny pomysł. Uznała, że byłoby dobrze, gdyby żona jej prześladowcy zobaczyła na własne oczy to, o czym usłyszała. Miałaby ewidentny dowód, iż nie ma do czynienia z zakochaną histeryczką. W pierwszej chwili pomyślała, że może powinna nagrać

to, co robi z nią jej mąż. Czy mogło istnieć bardziej wiarygodne świadectwo? Nie miała jednak potrzebnego sprzętu. Postanowiła więc dać Dębskiej namiary na Renatę Grysik. Nie była ona może ofiarą przemocy, lecz na pewno dowodem na niewierność Dębskiego. Może to wystarczy? Nie wiedziała jednak, jak się do tego zabrać. Dębska prosiła przecież, by jej nie niepokoić. Miała ją sama znaleźć, gdyby potrzebowała kontaktu. Patrycja pomyślała, że wobec tego zostawi dla niej list w sekretariacie firmy. Dębska sama podejmie decyzję, co zrobić z uzyskaną wiedzą. Po porannym kolokwium z podatków i opłat lokalnych, które zgodnie z przewidywaniami nie poszło jej dobrze, pojechała więc do centrum, sprawnie załatwiła sprawę z listem, a potem wróciła na wykład z gospodarki nieruchomościami. Miała nadzieję, że koperta z adresem kochanki Dębskiego trafi do rąk jego żony jeszcze tego samego dnia. Wydarzenia na uczelni sprawiły, że przestała o tym myśleć. – Dość zgrabna, drobna i z odrostami. Tyle zdołałam zapamiętać – odpowiedziała Paulina. Patrycja nie miała wątpliwości, że kancelarię odwiedziła Renata Grysik. Tylko dlaczego się na to zdecydowała? Co spowodowało, że kobieta tak niechętnie nastawiona do wszelkich kontaktów z obcymi przyszła tu z dziećmi i w dodatku zrobiła scenę? Czy Laura Urbaniak-Dębska poczyniła już jakieś kroki? – Nieźle – oceniła zdawkowo, by nie dać po sobie poznać, że zna tę kobietę i wie, o co chodzi. – Żebyś widziała, jaki szef był wściekły! Wyleciał z gabinetu, zobaczył ją i stanął jak wryty. Zrobił się purpurowy. Chyba nigdy go takiego nie widziałam. – Paulina ściszyła nieco głos, by nikt nie usłyszał tej wymiany zdań. – A inni? Byli w pracy? – Prawie wszyscy! – Dębski też? – Akurat jego nie było, więc ominęło go widowisko. Szkoda, bo mogłoby być jeszcze ciekawiej – zaśmiała się Paulina. – Wrócił dopiero przed chwilą i siedzi u siebie. Na jego miejscu najchętniej zapadłabym się pod ziemię. Nie wiem, jak się to wszystko skończy. Patrycja zdecydowanie miała dość wrażeń tego dnia. Prawdę powiedziawszy, cieszyła się, że nie było jej wtedy w kancelarii. Możliwe, że dostałoby się jej od pani Grysik za nachodzenie. Kobieta na pewno by ją poznała i poinformowała wszystkich świadków sceny, którą zrobiła, o nękaniu jej w domu. – Mówiła coś o mnie? – odezwała się, nieświadoma, że wypowiada na głos swoje myśli. – O tobie? – zdziwiła się Paulina. – Dlaczego miałaby coś mówić o tobie? – Nie zwracaj na mnie uwagi, od rana jestem jakaś rozkojarzona – wytłumaczyła pospiesznie, próbując zbagatelizować swoją wpadkę. Na szczęście sekretarka nie zadawała więcej pytań. – Ogarnij się, bo z powodu tej afery Rosnowicz jest zły na cały świat i lepiej mu dzisiaj nie podpadać – poradziła jej szeptem Paulina. Po wysłuchaniu relacji Patrycja poczuła napięcie. Próbowała sobie wyobrazić tamtą scenę, co sprawiło, że posmutniała. Przez całe popołudnie Dębski nie opuszczał gabinetu. Zobaczyła go dopiero tuż przed

zamknięciem kancelarii. Bez słowa trzasnął drzwiami i wyszedł. Nie odezwał się do niej, niczego od niej nie chciał i właściwie nawet nie zwrócił na nią uwagi. Nabrała wtedy pewności, że on nie ma pojęcia o jej zaangażowaniu w tę sprawę. Gdyby było inaczej, nie omieszkałby przeprowadzić z nią „poważnej rozmowy”. Nie należał do ludzi, którzy umieli całkowicie przemilczeć swoją złość i wściekłość na innych. Późnym wieczorem zadzwoniła do niej mama. – Dziecko, czy wszystko u ciebie w porządku? Ostatnio jakoś mało mówisz o sobie. „Ty też” – miała ochotę jej odpowiedzieć. „Ja też, mamo, nic o tobie nie wiem”. – A co ma być nie w porządku? – zaświergotała radosnym jak zwykle głosem, który nie dawał żadnych powodów do niepokoju. – Mam po prostu dużo nauki, jestem trochę zmęczona. Jakiś czas temu odkryła, że usprawiedliwianie się zmęczeniem i natłokiem zajęć sprawdzało się w każdych okolicznościach i zazwyczaj nie budziło żadnych podejrzeń. Zwłaszcza przed zbliżającą się sesją. – Martwię się. Tak ciężko pracujesz, tyle się uczysz. Chciałabym ci więcej pomagać. W głosie mamy usłyszała troskę. Zaczęła się zastanawiać, czy jest to naturalny niepokój matki o dziecko, niezwiązany z żadną konkretną sprawą, czy może sygnał, że matka wie więcej, niż ona by chciała. – Mamo, rozmawiałyśmy już o tym – odparła znużonym głosem, dając do zrozumienia, że temat pomocy pojawia się zdecydowanie za często. – Ja też bym chciała być z wami i więcej wam pomagać. Niech każda z nas zajmie się swoją działką – podsumowała. – Patrycjo, mam wrażenie, że ty mi czegoś nie mówisz – stwierdziła niespodziewanie mama. Patrycja drgnęła. Nie mogła powiedzieć prawdy, a jednocześnie tak bardzo pragnęła podzielić się z nią tygodniami przeżywania udręki i znaleźć ukojenie w matczynym uścisku… Niech to się wreszcie skończy, chciała krzyknąć. Im dłużej tkwiła w matni, tym słabsza się czuła. Obawiała się, że w końcu emocje wybuchną w sposób niekontrolowany. A przecież powinna z każdym dniem coraz bardziej się uodparniać. Własne reakcje nie były dla niej ani zrozumiałe, ani logiczne. Przypomniała sobie, co Karolina mówiła o psychoterapii i rozumieniu siebie, ale była to jedna z tych ulotnych myśli, które szybko odpychała od siebie, starając się nie zastanawiać zbyt często nad stanem swojej psychiki. Nie zastanawiaj się, tylko działaj, zachęcała się w duchu. *** Następnego dnia wybrała się do Beaty. Przyjaciółka, chociaż od czterech dni tylko leżała i spała, wcale nie wyglądała lepiej. – To trochę potrwa – tłumaczyła mama Malwiny, gdy obie dziewczyny wyraziły zaniepokojenie brakiem postępów w leczeniu. – Oszaleję, jak nie będę nic robić – żaliła się Beata. – Masz przecież teraz bardzo ważne zadanie do wykonania – zauważyła Patrycja. – Jakie? – zaniepokoiła się chora i zbladła jeszcze bardziej.

Patrycja zrozumiała, że żartowanie w taki sposób z Beatą to kiepski pomysł, i pospieszyła z wyjaśnieniem. – Masz się lepiej poczuć – powiedziała i ucałowała ją w czoło. – Już się przestraszyłam, że zapomniałam o jakichś obowiązkach. – Beata wyglądała, jakby miała się zaraz rozpłakać. – Kochana, o niczym nie zapominasz – uspokoiła ją Patrycja. – Wyzdrowiejesz i wszystko nadrobisz. Jesteś zdolna i mądra, więc bez problemu dasz radę. – A jeśli nie? – Beata zrobiła smutną minę. Patrycja miała ochotę nią potrząsnąć. Skąd w tej dziewczynie tyle lęków, niepewności? Dlaczego nie wierzy w siebie? – Zaraz cię strzelę i przestaniesz głupio gadać – postraszyła ją żartobliwie. Miała nadzieję, że to rozładuje napięcie. Nie była dobra w te klocki – Malwina na pewno poradziłaby sobie lepiej. – Martwię się o tatę – wyznała Beata. – Został sam z dziadkiem. Nawet nie bardzo ma jak przyjechać do mnie w odwiedziny. – Teraz musisz się martwić przede wszystkim o siebie. Jeżeli się wykończysz albo coś ci się stanie, nikomu nie będziesz mogła pomóc. – Ech, chciałabym, żeby już było po wszystkim. Patrycja nie zrozumiała, co konkretnie przyjaciółka ma na myśli. Ale chciała tego samego. Chciała, żeby ta zła passa wreszcie się skończyła. W tej samej chwili w sali pojawiła się Malwa. Weszła tanecznym krokiem, w jednej ręce niosła reklamówkę pełną owoców, w drugiej brązowego misia z przypiętą kartką „Wracaj do zdrowia!”. – Siemano, laski – przywitała się i ucałowała każdą z nich w policzek. – Jak tam rekonwalescentka? Atmosfera momentalnie się zmieniła. – Żyje – odpowiedziała posępnie Beata. – No i to jest coś – ucieszyła się Malwa. – Bardzo dobry początek. Teraz może być tylko lepiej! Moja mama zawsze powtarza: „Żywy pacjent to trzy czwarte sukcesu, ze wszystkim innym można sobie jakoś poradzić!”. Malwina miała niezwykłą umiejętność przywoływania na twarze uśmiechu – nawet w najbardziej przygnębiających okolicznościach. – Skłoń tego uparciucha, żeby dbał o siebie zgodnie z zaleceniami twojej mamy – poprosiła Patrycja. Ja się zmywam. Nie powiedziała dziewczynom, że przyszedł jej do głowy pewien pomysł: postanowiła odszukać doktora Pawła Dębskiego. Nie wiedziała, czy wykładowca leży w tym szpitalu. Nie wiedziała nawet, czy żyje. Zdecydowała, że jeśli go znajdzie, nie pokaże mu się, tylko zobaczy, w jakim jest stanie. Zapytała na internie, ale tam nie zarejestrowano nikogo takiego. Ponowiła pytanie na kardiologii. – Dębski. – Pulchna pielęgniarka powtórzyła nazwisko, jakby chciała się upewnić, czy dobrze usłyszała, po czym popatrzyła na tablicę z nazwiskami. – Erka. Sala numer siedemnaście. Pani z rodziny? – Spojrzała na Patrycję podejrzliwie. – Nie. Znajoma.

Pielęgniarka wzruszyła ramionami i bez słowa wróciła do swoich obowiązków. Patrycja podeszła wolno do sali numer siedemnaście. Rozglądała się przy tym na boki, jakby robiła coś niezgodnego z prawem. Drzwi były uchylone, a szyba w ścianie pozwoliła dostrzec dwa łóżka. Przy jednym, stojącym pod oknem, siedziała na krzesełku plecami do wejścia jakaś kobieta, zasłaniając twarz chorego. Nachyliła się lekko nad nim i pocałowała go w czoło. Mężczyzna z drugiego łóżka na pewno nie przypominał Pawła Dębskiego. Był łysy i dużo starszy niż jej wykładowca. Patrycja stała za ścianą i czuła się idiotycznie. Po co w ogóle tu przyszła? Popatrzyła na korytarz, po którym wolnym krokiem spacerowały dwie starsze kobiety w koszulach nocnych i kapciach. Potem spojrzała jeszcze raz w głąb sali numer siedemnaście i napotkała wzrok kobiety siedzącej na krześle. Była to Laura Urbaniak-Dębska. Gdy się odwróciła, Patrycja dostrzegła łóżko, na którym leżał wykładowca. Dębska trzymała go za rękę i delikatnie po niej gładziła. Patrycja zrobiła krok w tył. To naprawdę głupi pomysł, żeby tu przychodzić. Ruszyła przed siebie, chcąc jak najszybciej wyjść z tego przygnębiającego budynku. Kto, myślała, dał mi prawo do mieszania się w życie innych i nachodzenia ich w miejscu, w którym nikt nie chciałby być widziany przez obcych? – Patrycjo – usłyszała za sobą jej głos. – Poczekaj. Przystanęła, lecz nie odwróciła się. Czuła krew pulsującą w skroniach i rumieniec wypływający na policzki. Zaraz dostanie burę jak uczennica, która coś przeskrobała. Dębska zatrzymała się tuż za nią. – Na dole jest kawiarenka. Usiądź tam. Przyjdę do ciebie za pięć minut. Porozmawiajmy – powiedziała spokojnym głosem, w którym Patrycja usłyszała rezygnację. – Dobrze – odparła Patrycja, lecz wciąż bała się na nią spojrzeć. Zjechała windą na parter. Miała ochotę uciec, coś nakazywało jej jednak doprowadzić do końca to, co zaczęła. Niczego nie zamówiła i opadła na krzesło przy jednym z białych plastikowych stolików. Na żółtej serwetce stały cukierniczka z łyżeczką oraz metalowy serwetnik. Dębska przyszła po kilku minutach i zapytała ją, czy napije się herbaty. Patrycja skinęła głową, choć nie sądziła, że uda się jej cokolwiek przełknąć. Nie odzywała się. Czekała, aż tamta pierwsza coś powie. – W dziecięcych planach i marzeniach całe życie przebiega łatwo – odezwała się Dębska. – Jesteś przekonana, że wystarczy dorosnąć i wszystko momentalnie stanie się łatwe. Bo będzie zależało wyłącznie od twojej decyzji. Dzieciom się wydaje, że nie ma nic wspanialszego niż możliwość samodzielnego decydowania o sobie. Patrycja podniosła na chwilę wzrok, lecz Laura Urbaniak-Dębska nie patrzyła na nią. – Konieczność podejmowania decyzji to najgorsze przekleństwo dorosłości – kontynuowała. – Bo nikt ci nie powie, co masz robić. Musisz do wszystkiego dojść sama i sama ponosić konsekwencje swoich wyborów. Patrycja nie odzywała się, cierpliwie czekając, aż Dębska skończy mówić. Najwidoczniej zmierzała do czegoś konkretnego. – Rozstajemy się z Piotrem – oznajmiła nagle Dębska. – Mam dość życia w kłamstwie. –

Zamilkła i upiła mały łyk herbaty. – Nigdy nie układało się między nami, ceniłam sobie jednak komfort życia i ze względu na dzieci nie chciałam rozbijać rodziny. On bardzo je kocha, a one są do niego mocno przywiązane. Patrycję zaskoczyła ta nagła otwartość. Nie spodziewała się aż takiej szczerości, wtajemniczy ją w szczegóły swojego prywatnego życia i odsłoni przed nią własne emocje. – Nie chodzi tylko o to, co mi powiedziałaś – kontynuowała Dębska. Nieoczekiwanie przeszła na ty. Dystans nagle się skrócił i stały się po prostu dwiema znajomymi rozmawiającymi przy herbacie. – Jak się pewnie domyśliłaś, jestem związana z Pawłem. Znasz go, prawda? Dlatego tu przyszłaś? – Jest moim wykładowcą. Usłyszała swój zachrypnięty głos, który brzmiał, jakby go nie używała od wielu dni. Kim ja jestem – pomyślała – żeby ktoś mi się spowiadał ze swoich prywatnych spraw? – Właściwie potrzebowałam pretekstu, żeby podjąć decyzję – ciągnęła Dębska. Jej twarz była bardziej zmęczona niż przy ich poprzednim spotkaniu; oczy miała zaczerwienione i lekko podkrążone. – Dużo ostatnio myślałam, próbowałam sobie to wszystko poukładać… Proszę, napij się ciepłej herbaty, dobrze ci zrobi. Patrycja spojrzała zdziwiona na szklankę, jakby ta dopiero się przed nią pojawiła. Nie chciała nic mówić ani wykonywać żadnych ruchów, by nie zepsuć atmosfery bliskości. Uniosła ostrożnie naczynie i spostrzegła, że trzęsie jej się ręka. Dotarło do niej, że jest zdenerwowana bardziej, niż myślała. – Chyba wolałabym nie znać szczegółów tego, co się wydarzyło między wami – odezwała się Dębska, nie patrząc na nią. – Między tobą a moim mężem. Wierzę, że zrobił ci krzywdę. Jest mi z tego powodu ogromnie przykro. Wiem, że on jest do tego zdolny. Chyba czułam to od dłuższego czasu, ale odsuwałam od siebie prawdę… Byłam też u pani Grysik. Chciałam się przekonać, zobaczyć ją i dziecko na własne oczy. Nagle elementy układanki zaczęły do siebie pasować. Wcześniej Patrycja prawie miała pewność, że przed najściem kancelarię Renata Grysik spotkała się z żoną Dębskiego. – Nie chciała ze mną rozmawiać. Krzyczała, że nie odbiorę jej synka, że to przez Piotra żyje w takich warunkach. Wystarczyło mi, że zobaczyłam małego. On i Piotr są do siebie podobni jak dwie krople wody. Nie miałby szans się go wyprzeć. – Zaśmiała się smutno, po czym głośno westchnęła, jakby wypowiedzenie tych słów przyniosło jej ulgę. Opowiadała o swoim życiu, chyba potrzebowała się wypłakać. Patrycja czuła, że Dębskiej trudno zdobyć się na taką otwartość. Zastanawiała się, dlaczego ta piękna kobieta to robi, dlaczego zwierza się komuś, kto w pewnej mierze przyczynił się do jej tragedii. Tak to wtedy widziała. Nie postrzegała Dębskiego jako sprawcy rozpadu rodziny. Czuła się winna, bo według niej wszystko działo się dlatego, że postanowiła powiedzieć głośno o cierpieniach, które jej zadawał. – Pomogę jej finansowo – powiedziała nagle Dębska, jakby podjęła tę decyzję właśnie w tej chwili. – Szkoda mi małego. Dziecko nie jest niczemu winne, a zawsze cierpi najbardziej. No i widzisz… – Westchnęła. – Porobiło się. Najpierw pojawiasz się ty z tymi wszystkimi rewelacjami… Potem Paweł ma zawał. On wcześniej długo chorował, wiesz? Doszłam do wniosku, że nie ma co dłużej czekać, że życie jest zbyt krótkie, żeby trwać w nieszczęściu. Zmuszać się do czegoś. Nie wiem, dlaczego ci to wszystko mówię – zreflektowała się. – Może dlatego, że pomogłaś mi podjąć decyzję. A przecież jesteśmy sobie zupełnie obce.

Może jednak mamy ze sobą coś wspólnego, pomyślała Patrycja. Było jej szkoda tej kobiety, bo ją polubiła. Mimo to cieszyła się, że życie Dębskiego zaczyna się walić. Tłumaczyła sobie, że jego najbliższa rodzina też na tym skorzysta. Cóż to za życie u boku takiego potwora? Przecież żonie i dzieciom też mógł zrobić krzywdę. Wolała myśleć, że wszystko, co namotała, okaże się dla nich korzystne. – Chodźmy, zrobiło się późno – powiedziała Dębska, wyrywając Patrycję z zamyślenia. – Życzę ci wszystkiego dobrego – wyciągnęła do niej rękę. Patrycja uścisnęła ją delikatnie i niepewnie, bo bała się tego dotyku. – Ja pani również – odpowiedziała i poczuła, że mówi zupełnie szczerze. Wstała od stolika i wtedy w drzwiach kawiarenki zobaczyła Malwinę.

— 19 —

Mecenas Rosnowicz i Dębski rozmawiali ze sobą podniesionymi głosami. Patrycja nie musiała się specjalnie wysilać, by wszystko słyszeć. Na dodatek drzwi gabinetu szefa były uchylone. Zostali w kancelarii we troje i Rosnowicz nie bał się, że usłyszą go osoby niepowołane. Patrycję traktował widać jako zaufany personel. – Jak ty to sobie wyobrażasz? – krzyczał. – Co to w ogóle miało być? Patrycja przestała klikać w klawiaturę komputera, by nie zagłuszać rozmowy, której początek wydał się jej bardzo obiecujący. – To jakaś wariatka – tłumaczył się Dębski. – Myślisz, że ja mam na to i nerwy, i czas?! – Pozwól, że… – Dwaj klienci, którzy byli świadkami tego zajścia, odwołali spotkanie i wyszli! Musisz się szybko zrehabilitować albo… Nie usłyszała reszty zdania, bo właśnie zadzwonił telefon. Domyślała się, że Rosnowiczowi chodzi o aferę z Renatą Grysik. Znając zamiłowanie właścicieli kancelarii do jasnych sytuacji i dbałość o zachowanie dobrego wizerunku, była pewna, że incydent z kobietą, która przyszła do biura, wykrzykując coś o dziecku i konsekwencjach, nie zostanie Dębskiemu szybko wybaczony. Dębski przemknął obok jej biurka. Obrzucił ją przy tym nienawistnym spojrzeniem. Gdyby nie trzymała słuchawki przy uchu, pewnie powiedziałby jej coś obraźliwego. W ostatnim czasie jego kontakty z Patrycją ograniczyły się do wydawania poleceń służbowych. Nie wzywał jej do siebie do gabinetu ani nie nachodził w mieszkaniu. Co jakiś czas krótkimi zdaniami czy pojedynczymi słowami powtarzał swoje szantaże i groźby i wciąż upewniał się, czy Patrycja milczy. Zapewniała go o tym, choć przecież zrobiła tak wiele za jego plecami. Miała poczucie, że wprawiła w ruch jakiś mechanizm, którego już nie musiała napędzać. Nie trzeba było niczego szukać na siłę. Okazało się, że samo życie, jakie prowadził, dawało jej do rąk argumenty. Wystarczyło tylko właściwie je wykorzystać. – Patrycja to taka fajna dziewczyna – mówiła starsza pani Dębska do syna w jej obecności. – Dzieciaki za nią przepadają. Na te słowa Dębski zaciskał dłonie w pięści, co tylko ona zauważała. Łudziła się, że może coś się wreszcie zmieni. Może ten łotr zajmie się chorym bratem, skoro był jedynym krewnym, utrzymującym z nim kontakt. Może, zaprzątnięty sprawami własnej rodziny, da jej teraz spokój. A może zwyczajnie nie będzie miał na nią czasu albo mu się znudziła i zaczął już szukać świeżej krwi. Ostatni raz zgwałcił ją osiem dni temu. Wciąż jednak odczuwała napięcie, bo nie wiedziała, co przyniesie jutro. Była pewna, że prędzej czy później Dębski poniesie konsekwencje wizyty Renaty Grysik w kancelarii. Tymczasem ciało Patrycji jakby zapomniało o ostatnim bólu.

*** Całą noc padał śnieg, więc gdy rano spojrzała przez okno, nie poznała świata. Biały puch skrzypiał pod butami, gdy szła w stronę biura. Mróz szczypał w nos i końce palców, lecz Patrycję rozgrzewało wewnętrzne napięcie. Miała do wypełnienia ważną misję. Przyszła do kancelarii wczesnym rankiem, by mieć pewność, że nie zostanie zauważona. Na dworze wciąż panowała ciemność. Nic więcej nie mogła zrobić. To musiało wystarczyć. Jednak zamiast upragnionej ulgi odczuwała drżenie całego ciała i wyniszczające zdenerwowanie. Ucisk w klatce piersiowej sprawiał, że ledwo się poruszała i nie mogła głębiej odetchnąć. Nagle niemal zatęskniła za bólem fizycznym, który był łatwiejszy do umiejscowienia, a nawet do wytrzymania. Złapała między paznokcie skórę na ręce i ścisnęła z całej siły, tak jak zdarzało jej się to robić wcześniej. Został ślad, lecz uszczypnięcie nic nie dało. Potrzebowała bólu, który powaliłby ją na kolana i pochłonął całą jej uwagę. Takiego bólu, jaki sprawiał jej Dębski, bo tylko taki mógł stać się dla niej sprawiedliwą karą. Zupełnie nie radziła sobie z tym, co działo się z jej psychiką. Próbowała spotkać się z Karoliną, ale ta odpisywała, że na razie musi sobie wszystko przemyśleć. I że trzyma za nią kciuki. Brakowało jej tej nowej znajomej. Wspólny problem miał magiczną moc: od razu przeniósł ich znajomość na wyższy poziom bliskości. W walce o przetrwanie Patrycja czuła się samotna, ale dzięki Karolinie wierzyła, że koszmar może się skończyć. „To się dzieje zbyt szybko”, napisała Karolina w esemesie. Patrycja pragnęła podzielić się z nią najnowszymi rewelacjami. Chciała ją wtajemniczyć w kolejne zaplanowane posunięcie. Tymczasem następny ruch znów musiała wykonać sama. Przystąpiła do działania zaraz po podsłuchaniu części rozmowy Dębskiego z szefem. Otworzyła nowy dokument Word i zaczęła pisać. Długo, uważnie dobierała słowa. Pisała, kasowała, uzupełniała i przestawiała akapity. Nie chciała, żeby powstał elaborat. Miał to być skondensowany tekst o jasnym przesłaniu. Wydrukowała to, co napisała, i skasowała plik, nie zapisawszy go na dysku. Nakleiła na kopertę karteczkę z danymi odbiorcy. Następnego dnia wcześnie rano wrzuciła list do kancelaryjnej skrzynki pocztowej. Kilka godzin później weszła do biura z duszą na ramieniu. Nie miała pojęcia, co tam zastanie, lecz spodziewała się najgorszego. A co byłoby dla niej najgorsze? Chyba to, że nic się nie zmieniło, że wszystko jest po staremu, że nie zauważyłaby żadnych skutków swojego przedsięwzięcia. Oznaczałoby to, że nie ma dla niej nadziei. I właśnie ani tego, ani nawet następnego dnia w kancelarii nie zdarzyło się nic, co byłoby nadzwyczajne. Nic, co przekonałoby ją, że wiadomość, którą wrzuciła do skrzynki, zrobiła na kimś wrażenie. Nie odnotowała żadnej sytuacji, żadnego spojrzenia, żadnego słowa świadczącego o tym, że ktoś potraktował poważnie jej list i podejmie w związku z tym odpowiednie działania.

Miała wrażenie, że w powietrzu coś wisi, ale nie była pewna, czy to wrażenie odpowiada stanowi faktycznemu i trzęsienie ziemi istotnie nadchodzi, czy też napięcie jest tylko w niej, a resztę historii sama sobie dopowiada. Wszyscy pracowali, klienci przychodzili i wychodzili. Patrycja odbierała telefony, stukała w klawiaturę, układając kolejne pisma, uśmiechała się uprzejmie, udzielała informacji i marzyła, by dzień jak najszybciej się skończył. Wyczerpała swój zasób pomysłów, była skłonna zwątpić, czy to, co robi, ma sens. Mimo wszystko tliła się w niej ciągle nadzieja, że lada chwila coś się zacznie dziać. A może już się dzieje, tylko ona jeszcze o tym nie wie? Po pracy pojechała prosto na uczelnię. Opowiedziała Malwie o trudnościach w pracy, ale w taki sposób, jakby nie dotyczyły jej bezpośrednio. Dodała, że chyba niedługo będzie musiała poszukać sobie innego zajęcia. – Nie jest dobrze – uogólniła. – Chodzi o tego Dębskiego. Jest agresywny. Po prostu nie da się z nim pracować. Wypowiadała słowa obcym, sztucznym głosem, bo coś dziwnego działo się z mięśniami żuchwy i policzków. Miała wrażenie, że jej twarz jest nienaturalnie ściągnięta. Gdzieś w głębi ciała czaiła się fala emocji. – Czy tobie dzieje się coś złego? – zaniepokoiła się Malwa. – Nieee… Takie tam zwykłe pracownicze sprawy. – Jakoś zupełnie mnie nie przekonujesz. No a co z mieszkaniem? Masz do czynienia z tym facetem i w pracy, i w domu. Nie znosisz go? – A bo ten Dębski jakiś dziwny jest – palnęła Patrycja. Chciała jak najszybciej zakończyć rozmowę, bo twarz i język usztywniły jej się tak, że ledwo mogła mówić. – Nic z tego nie rozumiem – przyznała Malwina, marszcząc czoło. – Mam przeczucie, że jest mnóstwo ważnych rzeczy, o których mi nie mówisz. – Powiem ci w swoim czasie – obiecała Patrycja. – Teraz jest całkiem dobry czas – naciskała Malwa. – Od dawna coś się z tobą dzieje i nie tylko ja to dostrzegam. Chciałam dać ci trochę swobody, żebyś sama z siebie powiedziała, o co chodzi, ale to trwa zdecydowanie za długo i staje się coraz bardziej niepokojące. Gdyby nie to, że w tym momencie otworzyły się drzwi do sali wykładowej i studenci zaczęli zajmować miejsca, Patrycja być może rozpłakałaby się na środku korytarza i zwierzyła przyjaciółce z koszmaru, w którym tkwiła od miesięcy. Choć tak bardzo potrzebowała tej rozmowy, choć tak dramatycznie pragnęła zrzucić z siebie niewyobrażalny ciężar, bardzo łatwo uległa wewnętrznemu głosowi, który skandował w jej głowie, że człowiek w życiu musi sobie radzić sam. Trwało kilka sekund, zanim wzięła się w garść, szczelnie ukryła pozostałości widocznych na jej twarzy emocji. Wzięła Malwinę pod ramię i weszła z nią do sali. Dopiero trzeci dzień przyniósł oczekiwane uderzenie. W kancelarii wrzało. Nikt o niczym nie mówił otwarcie, słychać było tylko szepty, wszyscy rzucali sobie ukradkowe spojrzenia. Mecenasi Rosnowicz i Chojnowski kazali odwołać wszystkie swoje spotkania zaplanowane na ten dzień i chodzili od gabinetu do gabinetu, by rozmawiać z pracownikami.

Patrycja siedziała za biurkiem niczym posąg. Nie mogła się skupić, próbowała zapanować nad sobą. Otuliła się szczelniej szarym rozpinanym swetrem, który zrobił się na nią za szeroki. W ostatnim czasie schudła kilka kilogramów. Po cichu liczyła, że ominie ją wątpliwa przyjemność wzięcia udziału w tym zamieszaniu. Najchętniej pozostałaby niezaangażowanym obserwatorem. – Pani Patrycjo, proszę do mnie – usłyszała głos mecenasa Chojnowskiego. Weszła do jego gabinetu na chwiejnych nogach. Czuła, że w każdej chwili może zasłabnąć. Usiadła na brzegu krzesła, podłożywszy dłonie pod uda, żeby nie było widać drżenia rąk. Chojnowskiego bała się o wiele bardziej niż jego wspólnika. – Pani Patrycjo, bardzo proszę, żeby ta rozmowa została między nami – zaczął, a ona, jeśli nawet wcześniej łudziła się, że wezwał ją tylko w celu wydania kolejnego polecenia służbowego, przestała mieć wątpliwości co do tematu, który będzie poruszony. – Jak się pani u nas pracuje? Zastanowiła się, co powinna odpowiedzieć na tak postawione pytanie. Gdzie tkwił haczyk? – Dobrze, panie mecenasie. – Jak się pani współpracuje z naszymi prawnikami? – ciągnął Chojnowski. – Czy ze strony któregoś z nich spotkały panią kiedyś jakieś nieprzyjemności? Spuściła wzrok. Czuła, że jest w pułapce, że zaraz zacznie się dusić. – Proszę mówić szczerze, nawet jeśli prawda jest niewygodna – dodał spokojnym, życzliwym głosem. – Zależy mi na tworzeniu w kancelarii przyjaznej atmosfery i nie chciałbym, żeby między moimi pracownikami dochodziło do… – zawahał się – nieprzyjemnych sytuacji. Jakichkolwiek – podkreślił. – Trudno mi rozmawiać o takich rzeczach – powiedziała zupełnie szczerze. – To dla mnie bardzo niekomfortowa sytuacja. Nie chciała nazywać rzeczy po imieniu. Nigdy by się na to nie odważyła. Na chwilę zapadła krępująca cisza i Patrycja zastanawiała się, czy Chojnowski zdecyduje się dopytywać o szczegóły i drążyć temat. – Rozumiem – odezwał się w końcu. Choć nie usłyszał niczego konkretnego, sprawiał wrażenie, jakby taka odpowiedź mu wystarczyła. – Proszę jednak pamiętać, że gdyby wyniknęły jakiekolwiek trudności, mające wpływ na wykonywanie pracy, może pani z tym do mnie przyjść. – Dobrze, panie mecenasie – przytaknęła. Coś się działo i podejrzewała, że ma w tym swój udział. Ale z Dębskim się nie spotkała, miał być dopiero po południu. Poczuła nieprzyjemne mrowienie w okolicach uszu i skroni, jakby do głowy napłynęło jej zbyt dużo krwi. Wiedziała, że może to oznaczać stan wzmożonego napięcia. Wiedziała, ale nie czuła nic poza własnym ciałem. Odczuwanie emocji znów stało się dla niej niemożliwe.

— 20 —

Nie spodziewała się, że nadejdzie moment, w którym emocje dojdą do głosu czy wręcz spadną na nią wszystkie razem. Nawet nie zdawała sobie sprawy, że jest ich w niej tak wiele i w końcu się ujawnią. Teraz uczucia zalały ją w jednej chwili wezbraną falą, jakby coś się w niej rozmroziło. Miała w sobie żal, smutek, lęk, gniew, tęsknotę, poczucie winy, bezradność, niepokój, obrzydzenie, zawstydzenie, odprężenie i radość. Nie wiedziała, że można odczuwać tyle emocji jednocześnie i że mogą one być tak różne. Napięcie uchodziło z niej jak powietrze z przebitej dętki. Patrycja nigdy dotąd tak mocno nie płakała. Siedząc na łóżku u Malwy, nagle poczuła jednocześnie wszystko to, co powinna była przeżywać na bieżąco i po trochu. Po kilku tygodniach pomruków, bulgotania i okresów uśpienia wulkan w końcu wybuchł. Nie miała pojęcia, jak długo to trwało. Malwina i Beata nic nie mówiły, tylko głaskały ją po głowie i ramionach. Raz po raz podawały jej chusteczki higieniczne. Krzyczała głośno, pozwalała, by cały ból zalegający w niej od tygodni wydostał się na zewnątrz. Pewien etap koszmaru definitywnie dobiegł końca. Czuła to. Dwa ostatnie dni zlały się w jeden czterdziestoośmiogodzinny maraton, pełen nagłych wydarzeń i ważnych decyzji. Tego dnia, w którym w kancelarii rozpoczęto wewnętrzne śledztwo, Dębski dał o sobie znać. Wieczorem zamknęła się u siebie. Słyszała dobiegające z pokoju Żanety dźwięki ciężkiej muzyki, a z kuchni – śmiech Jagody i wygłupy Przemka. Próbowała czytać, by zająć czymś myśli. W brzuchu miała nieprzyjemny ucisk. Nadal – tak jak wcześniej w kancelarii po rozmowie z Chojnowskim – czuła się wyprana z jakichkolwiek emocji. Czekała. Była dwudziesta pierwsza trzydzieści. Zadzwonił i kazał jej zejść do samochodu. W jego głosie brzmiało zdenerwowanie. Właściwie była już na takim etapie, że powinna powiedzieć „nie”, lecz znów jakaś niewidzialna siła kazała jej zastosować się do jego rozkazów. Oszołomiona narzuciła na siebie tylko kurtkę, zapomniała o czapce, szaliku i rękawiczkach. Gdy zatrzasnęła drzwi passata, Dębski gwałtownie ruszył. Wywiezie mnie do lasu i zabije, przyszło jej do głowy. Ciekawe, czy rzeczywiście byłby do tego zdolny, czy było to tylko czcze gadanie? Te wszystkie groźby dotyczące jej i jej bliskich… Jechali w kompletnej ciszy. Wreszcie Dębski zahamował na jakimś pustym parkingu i przez chwilę patrzył przed siebie. Bała się odezwać, czekając na to, co się zaraz stanie. – Otwórz schowek – polecił. Drżącymi rękami wykonała polecenie. – Wyjmij kopertę. Wzięła do ręki białą kopertę. – Wyjmij list i czytaj.

Już wiedziała, co znajdzie. Udawała, że czyta list, który sama napisała, zaadresowała do mecenasa Rosnowicza i trzy dni wcześniej wrzuciła do kancelaryjnej skrzynki pocztowej. Znała go prawie na pamięć. Napisany w imieniu anonimowego mężczyzny, jednoznacznie informował, że Piotr Dębski dopuszcza się molestowania seksualnego młodych dziewcząt, utrzymuje stosunki seksualne z pracownicami kancelarii oraz z klientkami. W Dębskim było jakieś napięcie, złowroga zapowiedź nagłego wybuchu. Litery skakały jej przed oczami, a ona powtarzała tekst z pamięci. W pewnym momencie Dębski uderzył pięścią w kierownicę i gwałtownie odwrócił się w jej stronę. – Co to, kurwa, ma być? W co ty sobie ze mną pogrywasz? – krzyknął. – Myślisz, że jesteś taka cwana?! Pierwszy raz widziała go tak bardzo wytrąconego z równowagi. To było coś więcej niż agresja, jaką znała. Dębski tracił grunt pod nogami. Czuła spokój. Mógł sobie krzyczeć, mógł ją wyzywać, mógł ją pobić czy nawet pozbawić życia. Teraz to nie miało znaczenia. Dokonała tego. Zrealizowała Plan: odkryła jego słabe punkty i uderzyła w nie. Udowodniła sobie, że nie musi być bezwolną ofiarą, znoszącą bez słowa wszystko, co przygotował dla niej kat. Znalazła w sobie siłę, by działać, i co najważniejsze, jej działania przynosiły efekty. Waliło się jego życie rodzinne, tracił wiarygodność i pozycję w pracy. To nie było nawet takie trudne – przecież on sam swoim życiem doprowadził do własnej klęski. Był po prostu złym człowiekiem. – Myślisz, że to ja? – zapytała niewinnie, choć w środku była z siebie taka dumna. – Ja wiem, że to ty – prychnął. – Przecież to napisał jakiś mężczyzna – udała, że nie wie, o co chodzi. Spojrzał na nią nienawistnym wzrokiem, lecz tym razem się go nie bała. Dębski musiał odczuć, że już nie ma w niej tego strachu, który tak go do tej pory rajcował. Zapewne zastanawiał się, co się stało. Być może zrozumiał, że sytuacja wymyka mu się spod kontroli. Przyzwyczaił się, że wszystko zawsze dzieje się po jego myśli, więc zaistniały chaos musiał doprowadzać go do furii. – Nie uda ci się. Nawet sobie nie myśl, że to ci się, kurwa, uda! Znów uderzył pięścią w kierownicę. Silnik pracował, wydając z siebie miarowy szum. W wozie było ciepło. – Nie wiem, o co ci chodzi. Nie napisałam tego. Nie odważyłabym się. Musiałeś być nieostrożny. To nie moja wina. Rzucił się na nią, zacisnął palce na jej szyi. Uderzyła głową najpierw w zagłówek fotela, a następnie w szybę. Zaczęła kaszleć i się dusić, rozpaczliwie próbowała złapać oddech. – Idź do diabła! – warknął w końcu. Jedną ręką próbowała na oślep znaleźć klamkę. Gdy na nią natrafiła, nacisnęła, starając się otworzyć drzwi. Nie myślała o tym, że będzie musiała wracać piechotą kilka kilometrów. Liczyło się tylko to, żeby jak najszybciej znaleźć się jak najdalej od niego. Nagle usłyszała, że ktoś wali pięścią w szybę z jej strony. Przeraziła się. W pierwszej chwili pomyślała, że to napad. Poczuła się całkowicie osaczona między katem a nieznanym mężczyzną na zewnątrz. – Co, do cholery! – krzyknął Dębski, odrywając się od niej.

Drzwi od strony pasażera otworzyły się i usłyszała swoje imię. – Patrycja! Nie od razu zdołała rozpoznać ten głos. – Patrycja, wysiadaj! – polecił Janek. Poczuła, jak z jednej strony jest wypychana z auta, a z drugiej wyciągana. Gdy tylko znalazła się na parkingu, Dębski gwałtownie ruszył i odjechał z otwartymi drzwiami. Stała na ugiętych nogach, wsparta o Janka, i nie rozumiała, co się dzieje. Miała w głowie mnóstwo pytań, lecz nie mogła wydobyć z siebie głosu. – Nic ci się nie stało? Pokręciła głową, a jej ręka powędrowała do obolałej szyi. – Na pewno? Przytaknęła. Zrobiło jej się przeraźliwie zimno. – Chodź, muszę cię stąd zabrać. – Chcę do Groszka – wyszeptała, bo nagle miękkie ciałko ulubionego zwierzęcia stało się dla niej najważniejszym na świecie symbolem bezpieczeństwa. – Kto to jest Groszek? – Kotek. Było jej wszystko jedno, co Janek sobie o niej pomyśli. Usadowił ją w swoim aucie i zapiął jej pas, nachyliwszy się nad nią tak, że przez chwilę jego włosy łaskotały ją w nos. Była mu wdzięczna, że o nic nie pyta. Nie miała siły się odzywać ani tym bardziej niczego tłumaczyć. Zapytał, gdzie ma ją odwieźć. – Zawieź mnie na Kopernika, do Groszka. – Nie powinnaś być tam teraz sama. Może nie jestem najlepszą osobą, ale… – zawahał się. Trzęsła się tak, że aż słyszała dzwonienie własnych zębów. Nakazywała sobie spokój, lecz jej ciało pozostawało głuche na wszelkie polecenia i żyło własnym życiem. Gdy zajechali pod blok, zobaczyła Malwinę. Chciała zapytać, co przyjaciółka robi o tej porze przed jej klatką, ale nie miała siły się odezwać. – Zabieram cię do siebie. Nie masz nic do gadania – powiedziała Malwa i pociągnęła ją za rękę do swojego auta. Patrycja chciała powiedzieć coś Jankowi. Wydawało jej się, że nie wypada zostawiać go zupełnie bez słowa, ale przyjaciółka błyskawicznie wsadziła ją do swego citroena. Nie była w stanie upierać się ani o nic walczyć. Głęboko wewnątrz siebie potrzebowała, by ktoś podejmował za nią decyzje i mówił, co ma robić. Zaopiekował się nią. Weszły do domu. Miała wrażenie, że nie wdrapie się na piętro. Wycieńczona ostatnimi wydarzeniami i własnymi emocjami była gotowa położyć się na dywaniku w przedpokoju i poczekać na przypływ sił. Malwa poprowadziła ją krok za krokiem, jak dziecko, do pokoju, ułożyła na łóżku i przykryła kocem. – Teraz odpoczywaj. Jutro będziemy wszystko ogarniać – powiedziała. Był początek lutego. ***

Następnego dnia Patrycja obudziła się po dziesiątej. Przez chwilę zagubionym wzrokiem rozglądała się po obcym pokoju i ze zdziwieniem patrzyła na kremową pościel w delikatne czerwone różyczki. Nie miała pojęcia, gdzie jest ani co się dzieje. Dopiero po kilku minutach w jej umyśle zaczęły pojawiać się wspomnienia poprzedniego dnia i migawki z niedawnych przeżyć. Dotarło też do niej, gdzie jest. Ledwie usiadła na łóżku, do pokoju zajrzała Malwina. Miała w rękach tacę ze szklanką soku pomarańczowego i z rogalikiem maślanym. Gdyby nie niejasna świadomość tego, co się dzieje, Patrycja mogłaby się czuć jak w bajce. – Wyspałaś się? – zapytała Malwa, przysiadając na skraju łóżka. – Chyba tak. Nawet nie pamiętam, kiedy odpłynęłam. – Chcesz o tym porozmawiać? Patrycja spojrzała na zegar ścienny. – Muszę iść do pracy. – Odrzuciła na bok koc i wstała. Przez chwilę rozglądała się po pokoju w poszukiwaniu ubrania, lecz spostrzegła, że ma je na sobie. – Do pracy?! – oburzyła się Malwina. – Myślę, że byłoby lepiej, gdybyś została dzisiaj w łóżku – zasugerowała trochę spokojniej. – Nie ma mowy – zaprotestowała Patrycja. – Muszę tam być! Nie mogła zostać w łóżku. Nie zdołałaby znieść irytującej niepewności, na czym w końcu stoi. Wydawało jej się to najgorszym rozwiązaniem. – Czy ty w ogóle pamiętasz cokolwiek z wczorajszego dnia? Zdajesz sobie sprawę, w jakim jesteś stanie? – Nic nie rozumiesz… – Owszem, nie rozumiem – zdenerwowała się Malwina. – Jeszcze wczoraj wiozłam do domu kompletny wrak, a dzisiaj wstajesz i lecisz do pracy. Bez słowa wyjaśnienia! Przepraszam, nie chcę na ciebie krzyczeć, chcę ci pomóc. Powinnaś odpocząć. Jak mi się obie z Beatą wykończycie, to co ja zrobię? – próbowała zażartować, schodząc za Patrycją po schodach. – Ona wychodzi dzisiaj ze szpitala. Nie chciałabym, żebyś trafiła na jej miejsce. – Malwa, kochanie, ja muszę coś dokończyć – ucięła Patrycja, pewna swojej decyzji. – Nie będzie mnie dzisiaj na uczelni. Włożyła kurtkę i schyliła się, by założyć buty. – Słuchaj, to może z tobą pójdę. Coś mi mówi, że nie powinnam cię wypuszczać z domu samej. – I tak dużo dla mnie zrobiłaś, nie chcę być dla ciebie kłopotem. Do Patrycji dotarło właśnie, w jakim stanie widziała ją wczoraj przyjaciółka, i wypełnił ją ogromny wstyd. – Ile razy mam ci jeszcze powtórzyć, że nie jesteś dla mnie żadnym kłopotem? Tylko zacznij wreszcie mówić. Daj sobie pomóc! – Nie będzie mnie dzisiaj na uczelni – powtórzyła mechanicznie Patrycja. Teraz chciała być sama. – Uczelnią się teraz nie martw. Jak załatwisz to, co masz załatwić, zadzwoń do mnie, przyjadę po ciebie. Albo od razu przyjedź tutaj. Obiecaj! – zażądała przyjaciółka, owijając szyję Patrycji swoją chustą. – Obiecuję! – odkrzyknęła przez ramię, zamykając za sobą furtkę.

Wiedziała, że jej zachowanie jest pozbawione logiki. Nie umiała wytłumaczyć, dlaczego im bardziej potrzebuje porozmawiania z kimś bliskim, tym dalej ucieka i tym szczelniej zamyka się w sobie. Nie było również dla niej jasne, dlaczego tak pędzi do pracy, choć w gruncie rzeczy chciałaby się znaleźć tysiąc kilometrów od tego miejsca. W drzwiach kancelarii minęła się z ojcem Jakuba. Wymienili grzecznościowe słowa powitania, gdy zatrzymał się i pozwolił jej wejść. Przy jej biurku stał mecenas Rosnowicz. Wyglądał, jakby już dłuższą chwilę czekał tam na nią. – Pani Patrycjo – zwrócił się do niej od razu – proszę przygotować wypowiedzenie z pracy. Spojrzała na niego zdziwiona. Nie zamierzała dłużej pracować w kancelarii, nie spodziewała się jednak, że zostanie tak szybko i bez ostrzeżenia zwolniona. Przystanęła więc niepewna, czy w takich okolicznościach opłaca jej się zdejmować kurtkę. I czy naprawdę Rosnowicz prosi ją, by sama sobie napisała wypowiedzenie? – Dla mecenasa Dębskiego – dokończył po chwili milczenia, wręczając Patrycji kartkę ze szczegółami. Ta informacja kompletnie ją zaskoczyła. Nie sądziła, że sprawy potoczą się tak szybko. Nie mogła uwierzyć, że się do tego przyczyniła. Tymczasem pierwszą wiadomością, jaką usłyszała dzisiejszego dnia, była ta o zwolnieniu Dębskiego. Przygotowała dokument, wykonując polecenie z radością i lekkim niedowierzaniem, że to się dzieje naprawdę. Najpierw nie potrafiła uwierzyć, że w jej życiu zaczęła się tragedia, teraz z kolei, że doprowadza do jej finału. Gdy zaniosła gotowe wypowiedzenie szefowi do podpisu, miała ogromną ochotę zapytać go, co się właściwie stało. Chciała wiedzieć, w którym konkretnie momencie przelała się czara i czy to rzeczywiście jej donos miał decydujące znaczenie. Nie odważyła się jednak tego robić. – Proszę przysłać do mnie pana Piotra – polecił jej szef. Drżały jej kolana, kiedy przez uchylone drzwi powiedziała Dębskiemu, że wzywa go szef. Przechodząc koło jej biurka, nie oszczędził jej spojrzenia, które mówiło: „Teraz to ci dopiero pokażę”. Nie była w stanie skupić się na pracy. Przyszła tutaj przecież tylko w jednym celu i właściwie mogłaby teraz wyjść i już nigdy nie wrócić. Przywarła jednak całym ciężarem do krzesła i otuliła się szczelniej chustą Malwiny, bo nagle zrobiło się jej przeraźliwie zimno. Słyszała fragmenty rozmowy prowadzonej podniesionymi głosami. – Co to ma znaczyć?! – krzyknął zdenerwowany Dębski. – Co to jest?! Domyślała się, że dostał wypowiedzenie i jest zaskoczony. Widocznie trwał w przekonaniu, że uda mu się ukryć każdą podłość. – Jeśli będziesz krzyczał, przerwiemy tę rozmowę. Tylko sobie szkodzisz! – odpowiedział mu Rosnowicz. Jeden z prawników wyjrzał ze swojego gabinetu zaintrygowany odgłosami kłótni, lecz szybko się cofnął, gdy napotkał jej wzrok. – To powiedz mi, o co chodzi! – Zza ściany nadal dobiegał głos Dębskiego. – Firma Atheneum Group chce zerwać z nami współpracę. – Co ja mam z tym wspólnego? Czemu mnie zwalniasz z tego powodu?

– Uspokój się! Sam widzisz, że nawet nie możemy porozmawiać jak dorośli. – Jestem całkowicie spokojny! – wrzasnął Dębski. – Właśnie widzę! Atheneum Group nie życzy sobie afer – wyjaśnił Rosnowicz, najwyraźniej chcąc jak najszybciej zakończyć tę rozmowę. – Chodzi o ciebie. Przecież wiesz, że to nasz największy i najważniejszy klient. – To wszystko bzdury! Mogę ci to udowodnić! Niech no tylko… – Nie będę prowadził żadnego dochodzenia, nie mam czasu ani ochoty babrać się w takich rzeczach – uciął Rosnowicz. – Nie będę po tobie sprzątał. W mojej firmie nie ma miejsca na afery! Dębski wyszedł, trzaskając drzwiami, tak że Patrycja aż podskoczyła na krześle. Przeleciał przed jej biurkiem niemal z prędkością błyskawicy i z takim samym trzaskiem zamknął się u siebie. Do końca dnia Patrycja siedziała w sekretariacie jak na szpilkach. Powoli docierało do niej, że dzieje się wszystko to, do czego chciała doprowadzić, jednak czaił się w niej jeszcze strach przed pełnym agresji człowiekiem siedzącym tuż za ścianą. Był nieobliczalny. Pozostałe godziny pracy upłynęły jej na patrzeniu w ekran komputera i udawaniu, że porządkuje dokumenty. Dębski prawdopodobnie specjalnie został do końca, by znaleźć się z nią sam na sam. Chciał sobie ulżyć, wyżyć się na niej jak na worku treningowym. Widziała wyraźnie, jak jego żyły napinają się z wściekłości, która nie może znaleźć ujścia. Zbliżył się do niej, tak jak to zwykle czynił. Jego dłoń zaciskała się na pasku od spodni. Najwyraźniej był pewien, że wszystko potoczy się według stałego scenariusza i za chwilę zrobi z nią, co tylko zechce. Ale ona miała w ręce mocniejsze karty. Stanęła na szeroko rozstawionych nogach, by dodać sobie animuszu. Choć umierała z przerażenia, nabrała powietrza i odezwała się silnym, pewnym siebie głosem, zaskoczona tym, jak łatwo jej to przyszło. – Jeśli jeszcze raz mnie dotkniesz, pójdę na policję. Jeśli zbliżysz się do mojej rodziny, też pójdę na policję. Nie chcę cię więcej widzieć, rozumiesz? – Zamilkła, by znaczenie jej słów wybrzmiało z należytą mocą. Wstrzymała oddech i zacisnęła pięści. Dębski najpierw zdziwił się, zawahał, a potem zaczął się drwiąco śmiać. – Dobre. Ha, ha, ha, dobre! Niezła scena. – Ja nie żartuję – powiedziała poważnie, mierząc go wzrokiem. Czuła, że panuje nad sytuacją. Niech wie, że nie trafił na szarą myszkę, która będzie w nieskończoność godzić się na przemoc. Wszystko się zmieniło. Teraz ona ustalała warunki. – Wiem o tobie wszystko. Rozmawiałam z twoją żoną, rozmawiałam z Renatą, twoje dzieci mnie uwielbiają i, jak się zapewne domyślasz, sprawa pracy to też moja robota. Zastanów się więc dwa razy, zanim jeszcze powiesz lub zrobisz coś, czego mógłbyś potem żałować. Chciałaby bardzo, by obok niej stał teraz ktoś, kto potwierdziłby jej słowa i dodał odwagi. Była jednak całkiem sama. Wiedziała, że to jest właśnie ten moment, który w jej głowie stanowi zakończenie pewnego rozdziału, i bardzo chciała, żeby nie stało się już nic, co mogłoby to zepsuć. Dębski wyraźnie się przestraszył, że traci swobodne, pełne uciech życie, które do tej pory prowadził. Przeanalizował to, co usłyszał i wreszcie pojął, ile spraw rozstrzygnęło się

ostatnio za jego plecami. Nie czekała na jego odpowiedź. Odwróciła się i wyszła, trzasnąwszy drzwiami dla podkreślenia tej wzniosłej chwili i odreagowania napięcia, które ściskało ją w środku. Wydarzyło się coś bardzo dla niej ważnego, lecz jeszcze nie do końca to do niej docierało. *** Kolejne dni, mimo że horror w życiu Patrycji dobiegł końca, okazały się bardzo trudne do przetrwania; ze względu na to, co zaczęło się w niej dziać, ze względu na przeżywanie całej tej historii wciąż i wciąż od nowa i ze względu na niepewność, czy kiedykolwiek zdoła odzyskać życiową równowagę. Beata po dziesięciodniowej hospitalizacji miała zarumienione i lekko zaokrąglone policzki. – Mam zaleconą dietę bogatą w witaminę C i żelazo, ruch na świeżym powietrzu, regularne wysypianie się – wyrecytowała. – Bardzo mądrze – pochwaliła Patrycja, konsultując się wzrokiem z Malwiną. – I powinnam unikać stresu – dodała. – Ciekawe, jak mam to zrobić. – Mnie nie pytaj. – Uśmiechnęła się nieznacznie Patrycja. Sama chciałaby wiedzieć, jak się to robi. – Już ja was będę pilnować, kochane – zapewniła Malwa. Gdy Patrycja po powrocie z kancelarii weszła do pokoju, który poprzednio był jej sypialnią w domu Malwy, pierwsze, co rzuciło jej się w oczy, to stojące przy łóżku kartony. Zajrzała do jednego i od razu się zorientowała, że zawierają jej rzeczy z mieszkania na Kopernika. Nic nie rozumiała. – Co to ma znaczyć? – zapytała niepewnie. – Już tam nie wrócisz. Proste – oświadczyła Malwina, która pojawiła się za jej plecami. – Ale ja tak nie mogę – zaprotestowała Patrycja, bo od razu pomyślała o konsekwencjach finansowych nagłego zerwania umowy. – Jak ja zapłacę… Tak naprawdę nie rozmawiały o konkretach, nie wypowiadały żadnych znaczących słów, Malwina nie żądała od Patrycji żadnych szczegółów. Patrycja zaś nie miała pojęcia, co i ile Malwa wie. Czuła się strasznie skołowana i zmęczona. – O pieniądze się nie martw. To załatwione – zapewniła ją przyjaciółka. – Panujemy nad wszystkim, kochana. Nie pozwolimy, żeby stała ci się krzywda. Beata, stojąca tuż obok, pokiwała głową na potwierdzenie. Patrycja o nic nie pytała. Poddała się wszystkim zapewnieniom, nakazom i zaleceniom. Nie miała siły. Czuła, jakby w jednej sekundzie uszło z niej całe powietrze. Dlatego teraz siedziała w objęciach obydwu przyjaciółek i płakała, pozwalając wydostać się z piwnic i strychów swojego umysłu całemu brudowi, zalegającemu tam od kilku miesięcy. Oczy piekły ją od długiego i wyczerpującego płaczu, w głowie przewijały się obrazy ostatnich przeżyć. Chciała im tyle powiedzieć, lecz ułożone zdania kotłowały się w niej i w rezultacie milczała. Nie wiedziała, od czego powinna zacząć. Poddała się więc wszechogarniającemu

zmęczeniu i odłożyła wszelkie wyjaśnienia na później. Było w niej tyle słów, ale żadne z nich nie dało się wypowiedzieć na głos. *** Następnego dnia rano Dębski przysłał jej esemes: „Nie będziesz mnie straszyła!”. „Nie żartuję”, odpisała krótko, próbując trafić trzęsącymi się palcami w odpowiednie klawisze. Rzeczywiście nie żartowała. Wiedziała, że tym razem nie da się złamać. Gdyby się teraz poddała i dopuściła do siebie strach, cała jej praca poszłaby na marne. Czuła, że wreszcie uwolniła się od tyrana. Doprowadziła Plan do końca. Rano, po przespanej kamiennym snem nocy, czuła się, jakby przejechał po niej walec. Bolały ją wszystkie mięśnie, kręciło jej się w głowie. Miała wrażenie, że spała co najmniej kilka dni, i musiała się chwilę zastanowić, zanim uporządkowała w głowie ostatnie wydarzenia. W uszach szumiało jej jak po nocy spędzonej w lokalu z głośną muzyką. Przez długi czas czuła się całkiem wyprana z emocji, teraz ich nadmiar zupełnie ją przytłoczył. – Nie ma żadnej normy w reagowaniu na traumę, każdy robi to po swojemu – powiedziała jej mama Malwy i te słowa przynajmniej częściowo pozwoliły Patrycji uwolnić się od poczucia winy, że to, co czuje i robi, odbiega od schematów i standardów, które znała i które wydawały jej się prawidłowe. – Ludzie stosują różne sposoby, kiedy próbują radzić sobie z doświadczeniami przekraczającymi ich możliwości emocjonalne. Jeszcze przez wiele miesięcy Patrycja nie mogła zrozumieć swojego zachowania ani uwierzyć, że dochodziła do tak nielogicznych wniosków. Przerażało ją, że tak łatwo dała się zastraszyć, utwierdzić w błędnych przekonaniach. Nie rozumiała, dlaczego tak długo pozostawała w niewoli, która wydawała się jej bez wyjścia. Mimowolnie wracała myślami do wszystkiego, co się stało. Analizowała w kółko każdy szczegół swojej historii i próbowała znaleźć odpowiedzi na nurtujące ją pytania. Czy rzeczywiście można się zamknąć we własnym odizolowanym świecie zdominowanym przez lęk i chęć przetrwania w nowej, narzuconej sytuacji? Rozmowy z doktor Pawłowską uświadamiały jej, że tak się często dzieje. Patrycja miała wrażenie, że trzy ostatnie miesiące trwały tak naprawdę trzy lata i że czeka ją bardzo długa podróż, by wrócić do miejsca, z którego wyruszyła. Nie była jednak pewna, czy będzie umiała tam trafić.

— 21 —

W pierwszych dniach po wyprowadzce z Kopernika przyjaciele zarzucili Patrycję wyjaśnieniami. Gubiła się w nich, nie była w stanie powiązać pojedynczych faktów ani ułożyć ich w logiczny ciąg. Opowiadania przyjaciół zlewały się w jedną relację wydarzeń, której działy się równolegle w tym samym czasie. Czuła się jak postać z powieści kryminalnej, której autor na końcu – ustami inspektora policji – wyjaśnia udział poszczególnych bohaterów w intrydze. Zamieszkała tymczasowo u Malwiny, ale uparła się płacić za pokój. Przyjaciółka, która sama wyszła z propozycją goszczenia jej u siebie, długo oponowała, w końcu jednak odpuściła, widząc zdecydowanie Patrycji. Malwina była dla niej ratunkiem. W połowie roku akademickiego nie miała szans na załatwienie akademika, a do wynajmowania od obcych ludzi pokoju czy mieszkania nie była psychicznie gotowa. Była pewna, że minie dużo czasu, zanim – jeśli w ogóle kiedykolwiek – odważy się na taki krok. Nie chciała wracać na Kopernika, więc zadzwoniła do Jagody i Przemka, bo czuła się w obowiązku wyjaśnić swoje nagłe zniknięcie. Przynajmniej im, bo z Żanetą i tak nie miała żadnego kontaktu. Być może kwestia kulturalnego pożegnania była mało istotna i Patrycja nie musiałaby zawracać sobie tym głowy, lecz zapragnęła uspokoić sumienie i zająć się sprawami, na które miała jeszcze wpływ. Oczywiście Jagoda zaraz zapytała ją, dlaczego się wyprowadziła. Wyglądało na to, że Malwa zachowała dyskrecję. – Przecież między nami wszystko było w porządku. Wydawało mi się, że dobrze się nam razem mieszka. – Nie o was chodzi – zapewniła Patrycja. – O Żanetę? Na nią nie zwracaj uwagi, mówiłam ci. – Nie chodzi ani o was, ani o Żanetę. Po prostu trafiła mi się okazja zamieszkania z koleżanką. Zresztą, powiem wam szczerze, słyszałam mało pochlebne opinie o Dębskim. Podobno oszukuje swoich lokatorów. Nie było to kłamstwo, ale też nawet nie półprawda. – Poważnie? Na razie nie mieliśmy z nim żadnych spięć, ale nigdy nic nie wiadomo. Tylko gdzie ja znajdę kogoś, kto się zgodzi na kota? – zmartwiła się Jagoda. – Uważajcie na siebie – pożegnała się Patrycja i raz na zawsze zamknęła w swoim życiu rozdział związany z mieszkaniem na Kopernika sześćdziesiąt siedem. Do tej pory wydawało jej się, że jest zupełnie sama, że działa w izolacji od najbliższego otoczenia i ludzi wokół. Właśnie się przekonywała, że jest całkiem inaczej. Kiedy opadły pierwsze emocje i oszołomienie po niedawnych wydarzeniach, chciała się koniecznie dowiedzieć, na czym polegał udział jej przyjaciółek oraz Janka w ostatniej fazie dramatu. Przecież znaleźli się w miejscach, w których w ogóle się ich nie spodziewała – i to w odpowiednim czasie. To nie mógł być zbieg okoliczności. – Właściwie nie wiem, jak o tym wszystkim mówić i od czego zacząć – zastanowiła się Malwa, wyciągając nogi przed siebie. Siedziały we trzy na podłodze u niej w pokoju na

miękkich poduchach uszytych przez którąś z jej ciotek. – Czy od twojego dziwnego zachowania, czy od rozpraw Beaty… Może od zakochanego Janka? – Czy możesz mi wytłumaczyć, dlaczego czekałaś na mnie pod blokiem i powiedziałaś, że wszystko wiesz? – poprosiła Patrycja. Malwina opowiedziała więc, że Janek zadzwonił do niej wieczorem. Stał wtedy prawie pod domem Patrycji. Chciał ją odwiedzić, ale nie znał numeru mieszkania. W tym momencie zobaczył, że Patrycja wyszła z klatki w rozpiętej kurtce i podeszła do ciemnego passata zaparkowanego tuż obok. Zawahała się, a męski głos krzyknął: „Wsiadaj!”. Wsiadła więc i passat natychmiast odjechał. Janek był tak zdumiony, że zapytał, czy Patrycja się z kimś spotyka. Malwina stanowczo zaprzeczyła. Uznał więc, że w tej sytuacji jest coś podejrzanego, i postanowił pojechać za passatem. Malwina poczuła, że jej obawy się potwierdzają, i na wszelki wypadek od razu pojechała na Kopernika. Reszta zdarzeń rozegrała się na oczach Patrycji. – Jakie obawy? – spytała Patrycja, oszołomiona natłokiem informacji. Wszystko to wydawało się jej nieprawdopodobne. – Widzisz, od dłuższego czasu miałam wrażenie, że dzieje się z tobą coś złego. A kiedy Beata opowiedziała mi o rozprawie dotyczącej mobbingu, to w ogóle… Patrycja spojrzała jeszcze bardziej zdezorientowana na drugą przyjaciółkę. Lekko umalowana i z włosami upiętymi w koczek na czubku głowy Beata wyglądała naprawdę ładnie. – Nie nadążam – skomentowała Patrycja, kręcąc głową. – Pamiętasz o moich praktykach z fundacji… – przypomniała Beata. – Aż dziwne, że sędzia nie wyłączył jawności, bo to była trudna, intymna sprawa. Słuchałam tego wszystkiego i pomyślałam o tym, co mi opowiadałaś o pracy. Agresywne odzywki, podteksty seksualne, poniżanie, wulgarne komentarze – wymieniała, a Patrycję przechodziły dreszcze na samo wspomnienie. – Powiedziałam Malwinie o rozprawie, o tym, co mi mówiłaś o Dębskim. – A ja zaraz dodałam dwa do dwóch – weszła jej w słowo Malwa. – Wspomniałaś, że u ciebie w pracy jest afera w związku z tym facetem. I te tajemnicze uwagi, że kiedyś mi wszystko opowiesz… Domyśliłam się, że musi chodzić o jakąś niewygodną tajemnicę, i zaczęłam się bardzo poważnie o ciebie martwić. Kochana, czy ty sobie zdajesz sprawę, jak bardzo niebezpieczne było to, co robiłaś? – To znaczy? – Patrycja nie była pewna, co konkretnie Malwa ma na myśli. O czym wie, czego się domyśla, czego nie…. – Załatwianie wszystkiego na własną rękę – wyjaśniła przyjaciółka. – Czułam, że to jedyne rozwiązanie. Że tak trzeba. Że tylko w ten sposób odzyskam swoje życie i normalność – odpowiedziała Patrycja zgodnie z prawdą. – Moim zdaniem – włączyła się Beata – bardziej niebezpieczne było to, w czym tkwiłaś. Nie odpowiedziała na te uwagi, bo zabrakło jej słów. Świetnie rozumiała, że w którymś momencie koszmaru zatraciła umiejętność oceny, co jest niebezpieczne, a co nie. Jej umysł ruszył złą ścieżką, z której nie umiała go zawrócić. W tym stanie nie potrafiła obiektywnie ocenić, co jest dla niej dobre. ***

Malwina nalegała, żeby jej mama gruntownie przebadała Patrycję. Ta zaś niezmiennie się przed tym broniła. Czuła, że ma na razie dość intensywnych przeżyć, że jej wytrzymałość jest mocno nadwerężona. Zgodziła się jedynie na podstawowy wywiad i pobranie krwi. Doktor Pawłowska stwierdziła, że wcale nie ma ochoty przyjmować do siebie na oddział drugiej przyjaciółki córki. Jej zdaniem Patrycja wyglądała niedobrze i należało zapobiec pogarszaniu się stanu jej zdrowia. – Pamiętam cię trochę okrąglejszą, rumianą na twarzy i zdecydowanie bardziej energiczną – oceniła. W gabinecie Patrycja uległa namowom doktor Pawłowskiej i zgodziła się dodatkowo na USG i gastroskopię. Gdy opowiedziała o uporczywych bólach brzucha i ciągłym smaku wymiocin w ustach, lekarka uznała wykonanie tych badań za niezbędne. Wyniki badań okazały się jednoznaczne: refluks przełykowo-żołądkowy i niedobór magnezu. Testy alergologiczne nie wykazały jakiejkolwiek alergii skórnej; lekarz uznał, że dokuczliwa wysypka mogła występować na tle nerwowym. Właściwie nie potrzebowała tych wszystkich diagnoz. Wiedziała, że nie czuje się najlepiej i że coś jej dolega. Wiedziała też, że powinna pójść do ginekologa, ale wciąż brakowało jej odwagi. Przez wiele dni odczuwała wzmożoną nerwowość i silny lęk. Trzy miesiące była w sztuczny sposób opanowana, starała się zachować nad sobą kontrolę. Teraz ogarnęła ją całkowita niemoc. Drżała, bolało ją całe ciało i przepływały przez nie fale zimna i gorąca. Po egzaminach Malwa, która wyjątkowo wypadła najlepiej z całej trójki, zawiozła Patrycję do mamy i brata. Mariuszowi zdjęto gips. Jego złamanie dobrze się zrosło i chłopiec chodził teraz na rehabilitację, żeby noga odzyskała pełną sprawność. Na razie… Na razie Patrycja o niczym nie chciała mówić mamie, żeby jej nie martwić. Nie czuła się na siłach, by do tego wracać. Za każdym razem, gdy myślała o Dębskim, mówienie sprawiało jej fizyczną trudność. Nie była sama, miała opiekę… Może kiedyś – powtarzała sobie – kiedy będę silniejsza, opowiem mamie o wszystkim jak o wydarzeniu z przeszłości, z którym się już uporałam. Może kiedyś.

— 22 —

Od wysłania tamtego esemesa, w którym Patrycja drżącymi rękami napisała „Nie żartuję”, minęły ponad trzy miesiące. Zaliczyła prawie całą sesję – miała poprawkę tylko z jednego przedmiotu, i to nie z gospodarki nieruchomościami, którą u blond asystenta zdała na dostatecznie. Mieszkanie u Malwiny okazało się doskonałym rozwiązaniem. Początkowo czuła się jak piąte koło u wozu, jednak po kilku dniach i dzięki serdecznym zapewnieniom całej rodziny Pawłowskich, że jest w ich domu mile widziana, pozwoliła sobie na oddech i swobodę. Chyba pierwszy raz w życiu zgodziła się, żeby ktoś się nią zaopiekował. – To żaden wstyd, że się jest w potrzebie – skwitowała jej obawy doktor Pawłowska. – Jesteśmy tylko ludźmi. Gdyby jakiś czas temu ktoś opowiedział jej historię podobną do jej własnej, Patrycja wykrzyknęłaby zapewne, że ta kobieta powinna natychmiast pójść na policję, szukać pomocy u psychologa i zwrócić się o wsparcie do najbliższych. Musiała sama przeżyć koszmar, by zacząć rozumieć kobiety, które są krzywdzone, a decydują się milczeć i nie widzą wyjścia z sytuacji. Zrezygnowała z pracy w kancelarii, choć Rosnowicz próbował ją zatrzymać wszelkimi sposobami. Proponował nawet podwyżkę. Uznała jednak, że ważniejsze są dla niej spokój ducha i odcięcie się od wspomnień o traumatycznych przeżyciach. Zamknęła drzwi do kancelarii z zamiarem omijania tego miejsca szerokim łukiem. Jakub obiecał, że jeśli trafi się jakaś interesująca propozycja pracy, będzie o niej pamiętał. Na razie wróciła do kelnerstwa, które wydawało jej się teraz zupełnie bezstresowe i nawet przyjemne. *** Relacje trzech przyjaciółek nabrały nowego wymiaru. Wszystkie trzy postanowiły doceniać to, że siebie mają, i rozmawiać ze sobą, cokolwiek by się działo. Każda z nich doświadczyła samotności, każda w którejś chwili uznała, że lepiej – dla niej i dla otoczenia – będzie radzić sobie całkiem samej. Teraz wszystko wydawało się proste, jak choćby postanowienie, że zawsze będą zwracać się do siebie nawzajem o pomoc. Jednak Patrycja wcale nie była pewna, czy w krytycznym momencie zdobędą się na odwagę, pokonają wstyd i będą umiały trzeźwo osądzić sytuację. Wtedy, tamtego pierwszego wieczoru, tak bardzo pragnęła, żeby ktoś stanął obok niej i powiedział: masz prawo się ratować, masz prawo być słaba, to on jest zły. Ale głos w jej głowie skandował coś zupełnie innego. ***

Minął jeszcze miesiąc, zanim zdecydowała się na spotkanie i rozmowę z Jankiem. Wciąż odkładała ją na później, skrępowana nie tylko ostatnimi wydarzeniami, lecz także pocałunkiem sprzed świąt Bożego Narodzenia. Wreszcie umówili się na spacer w parku. Idąc obok niego, miała ochotę zapaść się kilka kilometrów pod ziemię. Albo jeszcze głębiej. Nie była w stanie patrzeć mu w oczy, bała się, że z jej twarzy wyczyta całą prawdę i splunie na nią z obrzydzeniem. Znów wydało jej się, że wszyscy będą ją tak traktować. Trudno było uwolnić się od przekonań, które wryły się w umysł. Zanim doszło do rozmowy z Jankiem, Patrycja musiała najpierw poukładać sobie w głowie różne fakty. Pomogła jej w tym oczywiście Malwina. – Pogadałam z Jakubem, bo wiedziałam, że jego firma korzysta z usług waszej kancelarii, i wspomniałam mu o swoich przypuszczeniach – wspominała Malwa zaaferowanym głosem. – Okazało się, że jego ojciec był w kancelarii świadkiem sceny, którą zrobiła jakaś kobieta z dziećmi. Wykrzykiwała nazwisko Dębskiego. A Janek powiedział, że widział cię z Karoliną, dobrą koleżanką jego siostry, która nalegała, żeby podać jej kontakt do ciebie, i… Czasem Patrycja odnosiła wrażenie, że słucha o przeżyciach innej osoby, że te wydarzenia nie mają z nią nic wspólnego. – Nie wiem, czy… – Słuchaj dalej – przerwała jej Malwina. – Karolina naciskała, mówiła, że to niezwykle ważne. Nie słyszałam, żebyś się kolegowała z jakąś Karoliną. Coś mi w tym wszystkim śmierdziało. – Nie wiedziałam, że Janek zna Karolinę… – Patrycja próbowała uporządkować sobie w głowie to, co opowiadała przyjaciółka. – Karolina studiuje na jednym roku z jego siostrą. Nawet próbował ją o ciebie zagadnąć, ale wykręcała się… Nie chciała nic powiedzieć. Samo to było niepokojące… A teraz Patrycja spacerowała z Jankiem. – Nie powiedziałeś, że znasz Karolinę, kiedy was sobie przedstawiłam – zarzuciła mu, uświadamiając sobie, że jego „cześć” było prawdopodobnie skierowane do nich obu. – Jakoś wtedy nie miałem głowy. Zaraz chciałaś lecieć. Byłem skupiony tylko na kontakcie z tobą. – A ja robiłam wszystko, żeby ciebie unikać – przyznała. – Nie mogłem do ciebie dotrzeć i okropnie mnie to wkurzało – wyznał. – Widziałem, że żyjesz w innym świecie. Przycisnąłem więc Malwinę, ale ona niewiele wiedziała. W końcu pogadałem z Karoliną, która nie chciała powiedzieć nic poza tym, że potrzebujesz pomocy i nie można cię zostawić samej. Zaniepokoiło mnie to wszystko. Pewnie wiesz, że faceci nie znoszą bezczynności i chcą natychmiast działać. – Janek zaśmiał się i kopnął plastikową nakrętkę leżącą przed nim w alejce. – Moja siostra też nabrała wody w usta. – Nawet nie wiedziałam, że masz siostrę… – Nigdy nie pytałaś – zauważył, a jej zrobiło się głupio. Zdziwiła się, że Janek wciąż się nią interesuje, choć poświęca mu tak mało uwagi. – Dziękuję ci za wszystko, co dla mnie zrobiłeś, nawet jeśli to, co mi się przydarzyło, jest dla ciebie wciąż niejasne. – Jeśli cię skrzywdził, przysięgam, że go zamorduję! – wymamrotał, zaciskając pięści. – Proszę cię, zostaw to. Teraz pragnęła tylko spokoju. Musiała zebrać wszystkie siły, żeby poradzić sobie ze

wspomnieniami i z emocjami. Chciała zacząć normalnie żyć. – Słuchaj… – zaczął, lecz ona szybko mu przerwała z obawy, że wrócą do punktu wyjścia. – Ja na razie nie jestem gotowa. Muszę sobie wszystko poukładać. Nie chodzi o ciebie. Ja… – zawahała się – ja nie jestem pewna, co będzie dalej – dopowiedziała. Istniało według niej ryzyko, że nigdy nie będzie zdolna do związku z mężczyzną. Bała się jednak powiedzieć to na głos. – Rozumiem. Będę na ciebie czekał. – Nie musisz mi tego obiecywać – zaprotestowała. – Nawet nie chcę, żebyś mi coś takiego obiecywał! Nie chciała nikogo do niczego zobowiązywać i czuć się potem zmuszona do podjęcia jakiejś decyzji. – Wiem. Chcę być twoim przyjacielem. Wydawało jej się, że to wyznanie kosztowało go wiele wysiłku. Jednak ciężko jej było dopuścić do siebie myśl, że są jeszcze na świecie porządni, dobrzy mężczyźni. Musiała nauczyć się normalnie żyć. *** I znów rozmawiała z przyjaciółkami. – Informacja od Janka, że wsiadłaś do jakiegoś obcego samochodu – Malwa zmarszczyła brwi i podjęła wątek – zbiegła się z nowiną od Jakuba, że do szefostwa wpłynął donos na Dębskiego. Zarzucono mu molestowanie seksualne i inne okropne rzeczy. Wtedy zaczął mi w głowie wyć alarm, więc przyjechałam pod twój dom. – Wciąż nie mogę w to wszystko uwierzyć. – A ja nie mogę uwierzyć, że nic nam nie powiedziałaś, że nie poprosiłaś o pomoc. – Miałaś coś wspólnego z tym, że Atheneum Group chciało zrezygnować ze współpracy z kancelarią? – zapytała Patrycja, bo taka myśl przyszła jej nagle do głowy. – Niewiele – odparła Malwina. – Nie musiałam dużo robić. To właściwie była inicjatywa ojca Jakuba, który bardzo dba o reputację firmy. Nie chciał pracować z ludźmi, wokół których coś zaczynało śmierdzieć. – Boże… Chciałam poradzić sobie sama… – westchnęła Patrycja. Powoli, bardzo powoli, zaczęło do niej docierać, jak bardzo przez tamte miesiące ciążyła jej samotność. Że milczenie i ukrywanie prawdy kosztowały ją tak naprawdę o wiele więcej energii, niż wymagałoby zwierzenie się ze wszystkiego najbliższym. *** – No dobra, skąd wiedziałaś, kim jestem i jak się ze mną skontaktować? – Właściwie stało się to dzięki Jankowi. Kojarzyłam cię z uczelni. Numer telefonu też dostałam od niego. Trochę w ciemno był ten esemes, ale intuicja podpowiadała mi, że się nie mylę. Myślę, że jeśli się coś takiego przeżyje, to wyczuwa się osoby, które miały takie same doświadczenia. Jakimś szóstym zmysłem. Gdy spotkały się z Karoliną na uczelni, po raz kolejny zapytała, jak to się stało, że ją

znalazła. Okazało się, że Karolina przez przypadek zobaczyła ją któregoś dnia z Dębskim przed kancelarią. Zwróciła wtedy uwagę na jej postawę i wzrok. Widziała, jak ją pchnął przy wejściu. Od razu się domyśliła, że widzi jego następną ofiarę. To, co opowiadał swojej siostrze Janek, ugruntowało jej domysły. – Brzmi to mało prawdopodobnie. Mam wrażenie, że wszyscy wkoło wszystko o mnie wiedzieli, że informacje żyły własnym życiem, a ja nie miałam o niczym pojęcia. – Bo nie da się całkiem oderwać od innych ludzi – skomentowała Karolina. – Kiedy się spotkaliśmy, nie powiedziałaś mi, że znacie się z Jankiem. – To nie był dobry moment na wyjaśnienia, sama wiesz. Zresztą on wtedy widział tylko ciebie, zorientowałam się, że coś was łączy, i nie chciałam się wcinać. – Nadal chodzisz do psychologa? – zapytała Patrycja. Wcześniej nie chciała słyszeć o terapii, teraz co jakiś czas nachodziła ją refleksja, że może dobrze by było kiedyś się na nią zdecydować. – Oczywiście – odpowiedziała szybko Karolina. – Terapia nie trwa miesiąc ani dwa, tylko znacznie dłużej. Dzięki niej człowiek staje na nogi. Teraz umiem sobie wyobrazić, że mogę normalnie żyć. Nie będę cię więcej namawiać, bo musisz sama tego chcieć, ale jeśli kiedyś uznasz, że jesteś gotowa, daj mi znać. – I tobie to tak łatwo przychodzi? Mówienie o tym, co cię spotkało? – Nie masz pojęcia, ile czasu potrzebowałam, żeby w ogóle się do tego przyznać terapeutce. I wciąż czasem chcę uciekać z krzykiem, bo mam dość tego ciągłego zastanawiania się nad sobą i rozważania, dlaczego coś się stało i co w związku z tym czuję. Ale wiem, że bez tego nie poradziłabym sobie. Patrycja nie wyobrażała sobie, że kiedykolwiek będzie umiała opowiedzieć o swojej traumie i nie rozpaść się kawałki. *** Nie chciała bez słowa zrywać kontaktu z Marzenką i Rafałkiem, więc zadzwoniła do nich, gdy byli u dziadków, i wyjaśniła, że przeprowadziła się na drugi koniec miasta, że bardzo miło wspomina spędzony z nimi czas i żałuje, ale nie będzie mogła do nich przychodzić. Wiedziała, że Dębski bezpowrotnie stracił pracę w kancelarii „Rosnowicz & Chojnowski”. Znajomy adwokat mówił, że podobno na razie w świecie prawniczym jest spalony. Żona od niego odeszła i przeprowadziła się do jego brata, który po zawale przechodzi rekonwalescencję w domu. Informacje na ten temat miała od Janka. Dalszy los tych osób był Patrycji obojętny. Chciała raz na zawsze wyrzucić wszystkich Dębskich z pamięci. Wiedziała jednak, że jednej osoby z tej rodziny nie zapomni nigdy. Być może nawet do końca życia. Nie była pewna, jak by się zachowała, gdyby kiedyś Dębski próbował nawiązać z nią kontakt. Być może wpadłaby w panikę, całkiem się załamała lub pogrążyła w depresji. Karolinie pomogła terapia, jej pomagały wytrwałość i świadomość, że zemściła się na Dębskim, że w pewnym sensie zniszczyła mu życie. Obie wciąż zastanawiały się nad pójściem na policję, ale czuły, że muszą do tego dojrzeć. I wiedzieć, co taki krok miałby im dać.

Zostały rany na ciele i w duszy oraz straszne wspomnienia. Powoli docierało do Pauliny, że ma przed sobą trudne zadanie: musi nauczyć się z tym żyć. Na razie trudno jej było sobie wyobrazić, że to potrafi. Może kiedyś.