Wiezienny prawnik - John Grisham

Wydanie elektroniczne

John Grisham Autor 28 powieści (w tym trzech dla młodzieży), fabularyzowanego reportażu oraz zbioru opowiadań. Jego książki ukazują się w 40 językach, a ich łączny nakład osiągnął 275 milionów egzemplarzy. Aż dziewięć powieści Grishama zostało zekranizowanych. W 2011 pisarz otrzymał prestiżową nagrodę literacką Harper Lee Prize.

Tego autora w Wydawnictwie Albatros FIRMA KANCELARIA ZAKLINACZ DESZCZU KRÓL ODSZKODOWAŃ WIĘZIENNY PRAWNIK CALICO JOE NIEWINNY CZŁOWIEK RAPORT PELIKANA KOMORA OSTATNI SĘDZIA PRZYSIĘGŁY PODARUJMY SOBIE ŚWIĘTA CZAS ZABIJANIA TRENER UŁASKAWIENIE Theodore Boone OSKARŻONY AKTYWISTA www.jgrisham.com

Spis treści

O autorze Tego autora Motto Rozdział 1 Rozdział 2 Rozdział 3 Rozdział 4 Rozdział 5 Rozdział 6 Rozdział 7 Rozdział 8 Rozdział 9 Rozdział 10 Rozdział 11 Rozdział 12 Rozdział 13 Rozdział 14 Rozdział 15 Rozdział 16 Rozdział 17 Rozdział 18 Rozdział 19 Rozdział 20 Rozdział 21 Rozdział 22 Rozdział 23 Rozdział 24 Rozdział 25 Rozdział 26 Rozdział 27 Rozdział 28 Rozdział 29 Rozdział 30 Rozdział 31 Rozdział 32 Rozdział 33

Rozdział 34 Rozdział 35 Rozdział 36 Rozdział 37 Rozdział 38 Rozdział 39 Rozdział 40 Rozdział 41 Rozdział 42 Rozdział 43 Rozdział 44 Od autora Przypisy

rekieter – przestępca wymuszający okup od podróżnych, sprzedawców itp. Uniwersalny słownik języka polskiego PWN

Rozdział 1

estem prawnikiem i siedzę w więzieniu. To skomplikowana historia. Mam czterdzieści trzy lata i jestem w połowie dziesięcioletniego wyroku, który wymierzył mi świętoszkowaty sędzia federalny w Waszyngtonie. Wszystkie moje apelacje spełzły na niczym. W moim opustoszałym arsenale nie została już ani jedna procedura, mechanizm, sztuczka, kruczek prawny czy choćby zdrowaśka. Nie mam już nic. Ponieważ znam prawo, mógłbym postąpić jak wielu skazanych i zasypać sąd lawiną bezużytecznych wniosków, pozwów i innych świstków, ale wiem, że to na nic. W mojej sprawie już nic nie da się zrobić. Prawda jest taka, że nie mam szans na opuszczenie tych murów przez następne pięć lat, jeśli nie liczyć kilku żałosnych tygodni, które darują mi za dobre zachowanie. A zachowuję się przykładnie. Nie powinienem nazywać siebie prawnikiem, bo właściwie już nim nie jestem. Wkrótce po wyroku Rada Adwokacka Stanu Wirginia pozbawiła mnie uprawnień. Uzasadnienie było proste: wyrok za ciężkie przestępstwo oznacza skreślenie z listy osób uprawnionych do wykonywania zawodu prawnika. Cofnięto mi licencję, a mój przypadek opisano w fachowym czasopiśmie „Virginia Lawyer Register”. Tamtego miesiąca trzech z nas straciło licencje – to przeciętny wynik. Niemniej w moim małym światku jestem znany jako więzienny prawnik i co dzień spędzam kilka godzin, pomagając współwięźniom w ich potyczkach z wymiarem sprawiedliwości. Badam ich odwołania i składam za nich wnioski. Sporządzam uproszczone testamenty i czasami cesje nieruchomości. Analizuję kontrakty białych kołnierzyków. Pisałem nawet pozwy przeciwko władzom, ale tylko z rozsądnych powodów, bo nie wdaję się w pieniactwo. No i trafia do mnie wiele spraw rozwodowych. Osiem miesięcy i sześć dni po rozpoczęciu odsiadki otrzymałem grubą kopertę. Więźniowie uwielbiają przesyłki, ale bez tej mógłbym się obejść. Przyszła z kancelarii prawniczej w Fairfax w Wirginii, reprezentującej moją żonę, która – cóż za niespodzianka – postanowiła wystąpić o rozwód. W ciągu paru tygodni Dionne zmieniła się ze wspierającej żony, gotowej trwać przy moim boku, w znękaną ofiarę, która pragnie tylko uciec jak najdalej. Nie mogłem w to uwierzyć. Wstrząśnięty

J

czytałem pozew, kolana się pode mną ugięły, oczy napełniły łzami. Wystraszyłem się, że wybuchnę płaczem, i popędziłem do celi, żeby nikt mnie nie widział. W więzieniu płynie dużo łez, ale zawsze w ukryciu. Gdy opuszczałem dom, Bo miał sześć lat. Był naszym jedynakiem, ale planowaliśmy więcej dzieci. Równanie jest proste, wykonałem je z milion razy. Gdy wyjdę, będzie miał szesnaście lat i będzie w pełni ukształtowanym nastolatkiem, a mnie ominie dziesięć najcenniejszych lat, jakie ojciec może spędzić z synem. Mniej więcej do dwunastego roku życia chłopcy uwielbiają swoich ojców i nie wierzą, żeby mogli oni uczynić coś złego. Uczyłem Bo gry w T-ball1 i piłkę nożną dla dzieci, a on towarzyszył mi jak wierny psiak. Chodziliśmy na ryby i biwakowaliśmy, a w niektóre sobotnie poranki po męskim śniadaniu we dwóch zabierałem go do biura. Był moim światem i próba wyjaśnienia, że nie będzie mnie przez długi czas, złamała serca nam obu. Od kiedy trafiłem za kratki, nie godziłem się na jego odwiedziny. Tak bardzo chciałem go przytulić, ale nie mogłem pogodzić się z myślą, że ten chłopiec zobaczy swojego ojca w więzieniu. Kiedy siedzisz w kryminale bez perspektywy rychłego wyjścia na wolność, próba ratowania małżeństwa jest właściwie bez szans. Nasz majątek – i tak niezbyt duży – poszedł na osiemnastomiesięczną walkę z władzami federalnymi. Straciliśmy wszystko poza dzieckiem i naszym związkiem. Dziecko było jak skała, ale związek zaczynał się kruszyć. Dionne wygłosiła parę frazesów o wytrwaniu i radzeniu sobie, ale gdy tylko mnie zabrakło, wkroczyła rzeczywistość. Dionne w naszym małym miasteczku poczuła się samotna i opuszczona przez wszystkich. „Ludzie na mój widok zaczynają szeptać”, napisała w jednym z pierwszych listów. „Czuję się taka samotna”, żaliła się w innym. Wkrótce listy zrobiły się wyraźnie krótsze i rzadsze. Rzadsze stały się też odwiedziny. Dionne dorastała w Filadelfii i właściwie nigdy nie polubiła prowincji. Któryś z wujków zaproponował jej pracę, a ona skwapliwie ją przyjęła i wróciła do rodzinnego miasta. Dwa lata temu ponownie wyszła za mąż, a Bo – teraz już jedenastoletni – ma innego tatusia do treningów. Moje ostatnie dwadzieścia listów do syna pozostało bez odpowiedzi. Jestem pewny, że nawet do niego nie trafiły. Często się zastanawiam, czy w ogóle go jeszcze zobaczę. Myślę, że podejmę próbę, ale nie jestem pewny. Bo jak stanąć twarzą w twarz z dzieckiem, które tak bardzo kochasz, a które cię nie pozna? Już nigdy nie będziemy żyć razem jak zwykły ojciec i syn. Więc czy to uczciwe wobec Bo, żeby w jego życiu pojawił się dawno utracony ojciec i próbował znów stać się jego częścią? Mam aż za dużo czasu, żeby się nad tym zastanowić. Jestem więźniem numer 44861-127 w Federalnym Obozie Karnym we Frostburgu, w stanie Maryland. „Obóz” w nazwie oznacza zakład karny o złagodzonym rygorze dla więźniów, których uznaje się za nieagresywnych, odsiadujących do dziesięciu lat. Z powodów, których nigdy do końca nie zrozumiałem, pierwsze dwadzieścia dwa miesiące spędziłem w zakładzie o średnim rygorze pod Louisville w Kentucky. Na długiej liście żargonowych skrótów stosowanych przez Zarząd Więziennictwa zakład ten występuje jako FZK – Federalny Zakład Karny – i różni się od mojego „obozu” pod Frostburgiem. FZK jest przeznaczony dla agresywnych więźniów z wyrokami od dziesięciu lat w górę. Warunki są tam dużo cięższe, choć mnie akurat udało się uniknąć fizycznych napaści. Bardzo mi w tym pomogła przeszłość w korpusie marines. W porównaniu z typowymi więzieniami nasz zakład to istny ośrodek wypoczynkowy. Nie ma tu murów, żelaznych ogrodzeń, zwojów żyletkowego drutu ani wież strażniczych, a uzbrojonych strażników jest tylko paru. Więzienie pod Frostburgiem zostało zbudowane stosunkowo niedawno i jest lepiej wyposażone niż wiele publicznych szkół średnich. I trudno się temu dziwić, skoro w Stanach na jednego więźnia wydaje się czterdzieści tysięcy dolarów rocznie, a na jednego ucznia w szkole podstawowej zaledwie osiem tysięcy. Mamy tu doradców, leaderów, pracowników socjalnych, pielęgniarki,

sekretarki, rozmaitych asystentów i dziesiątki pracowników administracji, którzy mieliby trudności z odpowiedzią na pytanie, czym każdego dnia wypełniają swoje osiem godzin. W końcu to instytucja podległa władzom federalnym. Pracowniczy parking pełen jest drogich limuzyn i SUV-ów. We Frostburgu przebywa sześciuset osadzonych i z nielicznymi wyjątkami wszyscy zachowujemy się nienagannie. Ci, którzy w przeszłości skłonni byli do przemocy, dostali nauczkę i teraz doceniają cywilizowane warunki. Ci, których życie upływało w więzieniach, w końcu znaleźli wymarzony dom. Wielu z tutejszych recydywistów wcale nie marzy o wyjściu na wolność. Są już całkowicie przesiąknięci życiem za kratami i nie potrafią funkcjonować po drugiej stronie. Tu mają ciepłe łóżko, trzy posiłki dziennie i opiekę zdrowotną. Nie ma szans, by żyjąc na ulicy, mogli mieć to samo. Nie chcę przez to powiedzieć, że to miłe miejsce. Nie jest miłe. Jest tu wielu takich, którym, podobnie jak mnie, nawet się nie śniło, że upadną tak nisko. Fachowców, którzy zrobili kariery i mieli własne firmy. Ludzi z pieniędzmi, rodzinami i kartami członkowskimi country clubu. W moim Białym Gangu jest na przykład Carl, lekarz optometryk, który zanadto kombinował z rachunkami dla Medicare; i jest Kermit, handlarz nieruchomości, który wpadł na wielokrotnym zastawianiu tej samej nieruchomości w różnych bankach; i jest Wesley, były senator z Pensylwanii, który dał się przekupić; i Mark, małomiasteczkowy macher od kredytów hipotecznych, który poszedł na skróty. Carl, Kermit, Wesley i Mark. Wszyscy biali, wszyscy około pięćdziesiątki, wszyscy przyznają się do winy. No i jestem ja. Malcolm Bannister, czarny, lat czterdzieści trzy, skazany za coś, o czym nawet nie miałem pojęcia. W tej chwili jestem jedynym czarnoskórym we Frostburgu, który odbywa karę za przestępstwo typowe dla białych kołnierzyków. Niezłe wyróżnienie. W moim Czarnym Gangu sprawy nie są tak jasno określone. Większość chłopaków pochodzi z Waszyngtonu i Baltimore, siedzą za narkotyki. Gdy stąd wyjdą, wrócą na ulice swoich miast, a ich szansa na uniknięcie ponownej wpadki wyniesie dwadzieścia procent. Nie mają wykształcenia, nie mają zawodu i są już notowani. Jak może im się powieść w normalnym życiu? Tak naprawdę nie ma u nas gangów ani przemocy. Jeśli wdasz się w bójkę albo będziesz komuś groził, po prostu cię stąd zabiorą i umieszczą w znacznie gorszym zakładzie. Wybucha mnóstwo kłótni, głównie przy oglądaniu telewizji, ale jeszcze nie widziałem, żeby ktoś kogoś uderzył. Wielu tutejszych więźniów ma za sobą wyroki w więzieniach stanowych i ich opowieści bywają przerażające. Nikt nie chciałby zmieniać miejsca pobytu. Dlatego zachowujemy się przyzwoicie i liczymy dni. Dla białych kołnierzyków pobyt w więzieniu to upokorzenie i utrata pozycji, stylu życia, statusu. Dla czarnych jest tu bezpieczniej niż tam, skąd się wywodzą i dokąd wrócą. Odsiadka to tylko kolejny punkt odhaczony na karcie przestępcy. A także kolejny krok na drodze do kariery kryminalisty. I dlatego czuję się tu bardziej biały niż czarny. Poza mną karę we Frostburgu odsiaduje jeszcze dwóch byłych prawników. Ron Napoli był od lat czołowym specjalistą od prawa karnego w Filadelfii, ale zniszczyła go kokaina. Specjalizował się w prawie narkotykowym i reprezentował przed sądem wielu dużych dealerów i bossów narkotykowych ze środkowej części Wschodniego Wybrzeża, od New Jersey po obie Karoliny. Wolał honoraria płacone w gotówce i w kokainie, aż w końcu stracił wszystko. Urząd skarbowy dopadł go za unikanie podatków i teraz Ron jest mniej więcej w połowie dziewięcioletniego wyroku. Nie wiedzie mu się tu najlepiej. Znajduje się w stanie ciągłej depresji, absolutnie nie chce ćwiczyć i nawet nie próbuje o siebie dbać. Robi się coraz grubszy, coraz powolniejszy, coraz bardziej humorzasty i coraz bardziej chory. Kiedyś raczył nas fascynującymi opowieściami o swoich klientach i ich przygodach w narkobiznesie, teraz tylko

siedzi na dziedzińcu, chrupie kolejną torbę chipsów Frito i wygląda na coraz bardziej zagubionego. Ktoś przysyła mu pieniądze, a on je wydaje głównie na śmieciowe żarcie. Trzecim byłym prawnikiem jest waszyngtoński rekin Amos Kapp, który latami pływał w tamtejszych mętnych wodach i uczestniczył w niemal wszystkich większych aferach politycznych stolicy. Kapp i ja byliśmy sądzeni w jednym procesie i obaj dostaliśmy po dziesięć lat od tego samego sędziego. W procesie występowało ośmiu oskarżonych – siedmiu z Waszyngtonu i ja. Kappa zawsze można było o coś oskarżyć i tym razem przysięgli także bez trudu uwierzyli w jego winę. Dobrze wiedział, że nie mam nic wspólnego z całą aferą, ale był zbyt wielkim tchórzem i szachrajem, by coś powiedzieć. Przemoc jest we Frostburgu ściśle zabroniona, ale dajcie mi pięć minut sam na sam z Amosem Kappem, a wyjdzie z tego ze skręconym karkiem. On to zresztą wie i sądzę, że już dawno zwierzył się strażnikowi ze swoich obaw. Trzymają go w zachodnim skrzydle, możliwie najdalej ode mnie. Spośród trzech byłych prawników tylko ja jestem gotów pomagać innym w ich prawniczych problemach. Nawet to lubię. Stawia to przede mną wyzwania i zapominam o nudzie. Przy okazji ćwiczę swój prawniczy umysł. Choć wątpię, bym mógł jeszcze kiedyś wrócić do zawodu. Po wyjściu z więzienia mogę wystąpić do rady adwokackiej o przywrócenie uprawnień, ale to długa i uciążliwa procedura. A prawda jest taka, że w tym zawodzie zupełnie się nie dorobiłem. Pracowałem w małym miasteczku, a do tego byłem czarny, niewielu spośród moich klientów mogło mi przyzwoicie zapłacić za pracę. A na Braddock Street urzędowało jeszcze kilkunastu prawników, którzy polowali na tych samych klientów, i konkurencja była ostra. Jeszcze nie wiem, co będę robił po wyjściu, ale mam poważne wątpliwości co do wznowienia kariery prawniczej. Będę czterdziestoośmioletnim singlem, mam nadzieję, w dobrym zdrowiu. Pięć lat to wieczność. Codziennie odbywam długi samotny spacer po pasie ziemi do joggingu, który okala więzienie, wyznacza jego granicę i jest nazywany „krechą”. Gdy tylko przekroczysz krechę, uznają cię za uciekiniera. Chociaż to więzienie, okolica jest piękna, a widoki imponujące. Chodząc po bieżni i patrząc na daleki łańcuch wzgórz, często mam ochotę przekroczyć krechę i iść dalej przed siebie. Nie ma ogrodzenia, które mogłoby mi przeszkodzić, nie ma strażnika, który by za mną krzyknął. Mógłbym się ukryć w leśnym gąszczu i zniknąć na zawsze. Właściwie wolałbym, żeby ograniczał mnie trzymetrowy mur z solidnych cegieł, ze zwojem połyskującego w słońcu żyletkowego drutu. Nie pozwalałby mi patrzeć na dalekie wzgórza i marzyć o wolności. Do diabła, to w końcu więzienie! Nie wolno nam go opuścić, więc postawcie mur i przestańcie nas kusić. Ale pokusa mnie nie opuszcza i chociaż z nią walczę, czuję, że z każdym dniem staje się silniejsza.

Rozdział 2

rostburg leży parę kilometrów na zachód od miasteczka Cumberland w stanie Maryland, na wąskim pasie ziemi wciśniętym między Pensylwanię od północy i Wirginię Zachodnią od południa i zachodu. Patrząc na mapę, można odgadnąć, że ten nieforemny fragment terenu pojawił się w wyniku błędnych pomiarów geodezyjnych i tak naprawdę nie powinien należeć do Marylandu, choć trudno stwierdzić, do kogo miałby należeć. Często pracuję w bibliotece, na ścianie nad moim biurkiem wisi ogromna mapa Ameryki. Spędzam aż za dużo czasu, gapiąc się na nią, śniąc na jawie i dumając, jak to się stało, że jestem więźniem federalnym w odległym zakątku Marylandu. Sto kilometrów dalej na południe, w Wirginii, leży dwudziestopięciotysięczne miasteczko Winchester. Tam się urodziłem, spędziłem dzieciństwo, zdobyłem wykształcenie i pracowałem, aż w końcu tam nastąpił mój Upadek. Mówią mi, że od mojego wyjazdu niewiele się w Winchesterze zmieniło. Kancelaria prawnicza Copeland & Reed nadal jest w tym samym miejscu, gdzie niegdyś pracowałem. Przy Braddock Street na starym mieście, tuż obok knajpy. Kiedyś nazwa wypisana czarnymi literami na szybie brzmiała Copeland, Reed & Bannister i oznaczała jedyną zupełnie czarną kancelarię prawniczą w promieniu stu pięćdziesięciu kilometrów. Podobno panowie Copeland i Reed nieźle sobie radzą i choć na pewno nie robią kariery i nie zbijają majątku, starcza im na opłacenie dwóch sekretarek i czynszu. Za moich czasów było tak samo, jakoś udawało nam się zarobić na życie. Krótko przed Upadkiem zaczynałem poważnie się zastanawiać, czy przetrwam w tak małym miasteczku. Podobno panowie Copeland i Reed odmawiają rozmowy na mój temat i nie chcą się wypowiadać o moich kłopotach. Sami omal nie stanęli przed sądem i ich reputacja mocno ucierpiała. Prokurator federalny, który sporządził akt oskarżenia, rykoszetem ostrzeliwał wszystkich, którzy mogli mieć związek z wykrytą przez niego aferą, i niemal doprowadził firmę do upadku. Moja wina polegała na reprezentowaniu niewłaściwego klienta i dwaj byli wspólnicy nie byli z tym w żaden sposób powiązani. Żałuję tego, co stało się ze mną, ale myśl o tym, jak obrzucano ich błotem, do dziś spędza mi sen z powiek. Obaj mają pod siedemdziesiątkę i jako młodzi prawnicy nie tylko walczyli o to, żeby utrzymać

F

się z kancelarii prawnej w małym miasteczku, ale też staczali ostatnie bitwy z ery Jima Crowa2. Zdarzało się, że sędziowie ignorowali ich na sali rozpraw i wydawali przeciwko nim bezzasadne orzeczenia. Inni prawnicy odnosili się do nich arogancko i nieprofesjonalnie. Okręgowe stowarzyszenie adwokatów nie zaproponowało im członkostwa. Urzędnicy sądowi często gubili ich wnioski. Biali przysięgli im nie wierzyli. I co najgorsze, klienci ich unikali. Oczywiście mam na myśli czarnych klientów. W latach siedemdziesiątych białemu nawet nie przyszłoby do głowy nająć czarnego prawnika, przynajmniej na Południu. I tak naprawdę do dziś pod tym względem niewiele się zmieniło. W początkach swojego istnienia kancelaria Copeland & Reed omal nie padła, bo czarni uważali białych prawników za lepszych i szli do nich. Ciężką pracą i nieustępliwym profesjonalizmem Copelandowi i Reedowi udało się to zmienić, ale musiało upłynąć dużo czasu. Winchester nie był wymarzonym miejscem na rozpoczęcie kariery prawniczej. Studiowałem prawo na uczelni George’a Masona w Wirginii, na obrzeżach Dystryktu Kolumbii. Podczas letnich wakacji po drugim roku poszczęściło mi się i dostałem pracę w biurze ogromnej waszyngtońskiej firmy prawniczej przy Pennsylvania Avenue, o rzut beretem od Kapitolu. Był to gigant z tysiącem prawników, filiami rozsianymi po całym świecie, nazwiskami byłych senatorów zdobiącymi papier firmowy, ekskluzywną klientelą i zapierającym dech w piersi tempem pracy, które strasznie mi się podobało. Punktem kulminacyjnym mojej pracy była funkcja gońca podczas procesu byłego kongresmana (i naszego klienta), którego oskarżono o konszachty z bratem hochsztaplerem i branie łapówek od dostawcy uzbrojenia. Cały proces okazał się jednym wielkim cyrkiem, a ja byłem zachwycony, że mam miejsce tak blisko areny. Jedenaście lat później znalazłem się w tej samej sali rozpraw sądu federalnego im. E. Barretta Prettymana w śródmieściu Waszyngtonu, tyle że w roli oskarżonego. Tamtego lata byłem jednym z siedemnastu praktykantów w firmie. Cała pozostała szesnastka – sami studenci prestiżowych uczelni prawniczych – dostała na koniec oferty pracy. Ja nie dostałem, a ponieważ tak bardzo się wtedy zaangażowałem, zostałem trochę na lodzie. Trzeci rok studiów poświęciłem na kołatanie do różnych drzwi na terenie Dystryktu, ale żadne się przede mną nie otworzyły. Po ulicach musi tu stale krążyć kilka tysięcy bezrobotnych prawników i łatwo się w tym tłumie zgubić. Potem poszerzyłem pole zainteresowania o okolice, gdzie firmy są dużo mniejsze i o pracę jeszcze trudniej. W końcu, pokonany, wróciłem do domu. Moje marzenia o grze w pierwszej lidze legły w gruzach. Panowie Copeland i Reed sami cienko przędli i z całą pewnością nie potrzebowali nikogo nowego, zlitowali się jednak i opróżnili dla mnie magazynek na górze. Starałem się, jak mogłem, choć siedzenie godzinami w biurze przy tak niewielu klientach było często trudne do uzasadnienia. Całkiem nieźle nam się pracowało i po pięciu latach wspaniałomyślnie uznali mnie za wspólnika i dodali moje nazwisko do nazwy firmy. Moje zarobki prawie nie uległy zmianie. Podczas śledztwa z bólem obserwowałem, jak ich nieskalane dotąd imiona są mieszane z błotem. Było to kompletnie pozbawione sensu. Kiedy już przyparli mnie do muru, prowadzący sprawę agent FBI oznajmił, że jeśli się nie przyznam i nie zacznę współpracować z prokuraturą federalną, Copeland i Reed też zostaną postawieni w stan oskarżenia. Sądziłem, że blefuje, ale nie miałem pewności. Mimo to odesłałem go do diabła. Na szczęście blefował. Napisałem do nich kilka listów. Długich, płaczliwych listów z przeprosinami, ale na żaden nie odpowiedzieli. Poprosiłem, żeby mnie odwiedzili, żebyśmy mogli wszystko sobie wyjaśnić w bezpośredniej rozmowie, ale też nie zareagowali, chociaż do mojego rodzinnego miasteczka jest stąd raptem sto kilometrów. Tylko jeden jego mieszkaniec regularnie mnie odwiedza. ***

Mój ojciec Henry był jednym z pierwszych czarnoskórych funkcjonariuszy policji stanowej we Wspólnocie Wirginii. Przez trzydzieści lat patrolował szosy i lokalne drogi w okolicach Winchesteru i nie zamieniłby tej pracy na żadną inną. Kochał ją, a także związane z nią poczucie władzy i historię, możliwość egzekwowania prawa i okazję do niesienia pomocy potrzebującym. Kochał swój mundur, swój radiowóz – właściwie wszystko z wyjątkiem pistoletu przy pasie. Parę razy był zmuszony go wyjąć, ale nigdy z niego nie wystrzelił. Zakładał, że biali będą mu okazywać niechęć, a czarni będą liczyć na wyrozumiałość, ale on postanowił traktować wszystkich jednakowo sprawiedliwie. Był typem twardego gliniarza, który nie uznaje szarości. Jeśli coś nie było zgodne z prawem, to musiało być wbrew prawu. Nie widział miejsca na naciąganie oceny ani uciekanie się do technicznych kruczków. Od pierwszej chwili ojciec uznał, że jestem winny, choć nie do końca wiedział czego. Dla niego nie istniała zasada domniemania niewinności i moich zapewnień o niewinności też nie słuchał. Jako dumny funkcjonariusz sił porządku przez lata ścigający złoczyńców został w pełni zaprogramowany. Jeśli oświeceni federalni w stustronicowym akcie oskarżenia uznali mnie za winnego, musieli mieć rację. Jestem pewny, że mi współczuł i modlił się, bym jakoś się wykaraskał, ale nie potrafił mi tego okazać. Czuł się upokorzony i wcale się z tym nie krył. Jak jego syn prawnik mógł się zadawać z taką podłą bandą oszustów? Sam z tysiąc razy zadawałem sobie to pytanie. I jak dotąd nie znalazłem dobrej odpowiedzi. Henry Bannister z trudem skończył liceum i po kilku drobnych zatargach z prawem, w wieku dziewiętnastu lat, wstąpił do marines. W korpusie szybko stał się mężczyzną i żołnierzem, pokochał dyscyplinę i nauczył się być dumnym z munduru. Odbył trzy tury w Wietnamie, gdzie został postrzelony i poparzony, a nawet na krótko trafił do niewoli. Jego odznaczenia wiszą na ścianie gabinetu w niewielkim domku, w którym dorastałem. Ojciec mieszka tam sam, bo mama zginęła w wypadku, zabita przez pijanego kierowcę dwa lata przed moim procesem. Henry przyjeżdża do Frostburga raz w miesiącu na godzinne widzenie. Jest już na emeryturze, nie ma wielu zajęć i gdyby chciał, mógłby przyjeżdżać co tydzień. Ale nie chce. *** Wieloletni wyrok niesie z sobą wiele okrutnych doznań. Na przykład to, że się jest powoli zapominanym przez świat i wszystkich, których się kocha i potrzebuje. Rzeka listów, zalewająca cię w pierwszych miesiącach, stopniowo zamienia się w cienki strumyczek, który przynosi jeden albo dwa listy w tygodniu. Przyjaciół i krewnych, którzy początkowo chętnie cię odwiedzali, nie widujesz całymi latami. Mój starszy brat Marcus wpada dwa razy w roku na godzinkę, żeby poinformować mnie o swoich najświeższych problemach. Każdy z jego trzech nastoletnich synów jest na innym etapie młodzieńczego buntu przeciw prawu, a żona jest zdeklarowaną świruską. Tak że chyba nie mam co się skarżyć. Mimo to lubię te jego wizyty. Marcus od zawsze parodiował Richarda Pryora, robi to naprawdę komicznie i zwykle śmiejemy się przez całą godzinę z jego narzekań na synów. Moja młodsza siostra Ruby mieszka na Zachodnim Wybrzeżu i ją widuję raz w roku. Ale pisze do mnie co tydzień i bardzo cenię sobie jej listy. Mam też dalekiego kuzyna, który odsiedział siedem lat za napad z bronią w ręku (byłem jego obrońcą), i on odwiedza mnie dwa razy do roku – głównie dlatego, że ja odwiedzałem jego, kiedy siedział. Po trzech latach pobytu we Frostburgu często mijają całe miesiące bez odwiedzin, jeśli nie liczyć wizyt ojca. Zarząd Więziennictwa stara się umieszczać skazanych nie dalej niż osiemset kilometrów od domu. Mam szczęście, że Winchester jest tak blisko, ale równie dobrze mógłby być dwa tysiące kilometrów dalej. Mam paru przyjaciół z dzieciństwa, którzy nigdy nie zdobyli się na odwiedziny, i kilku

znajomych, którzy od dwóch lat nie dali znaku życia. Większość moich dawnych kolegów prawników jest zbyt zajęta. Najbliższy kolega ze studiów prawniczych pisze do mnie co dwa miesiące, ale nie udaje mu się wyrwać i mnie odwiedzić. Mieszka w Waszyngtonie, dwieście czterdzieści kilometrów na wschód, i podobno pracuje siedem dni w tygodniu w wielkiej kancelarii prawniczej. Mój najlepszy kumpel z marines mieszka w Pittsburghu, dwie godziny drogi stąd, i jak dotąd odwiedził mnie dosłownie raz. Pewnie powinienem być wdzięczny ojcu, że jemu wciąż się chce. Jak zawsze siedzi sam w małej sali widzeń, na stoliku przed nim leży brązowa papierowa torba. Na pewno ciasteczka, kruche albo czekoladowe z orzechami, upieczone przez ciotkę Racine, siostrę ojca. Podajemy sobie ręce, ale się nie obejmujemy – Henry Bannister nigdy w życiu nie objął żadnego mężczyzny. Przygląda mi się, czy nie utyłem, i jak zwykle wypytuje o moje codzienne zajęcia. On sam przez czterdzieści lat nie przytył ani o kilogram i nadal mieści się w stary mundur marine. Jest przekonany, że jeść mniej znaczy żyć dłużej, a Henry boi się umrzeć młodo. Jego ojciec i dziadek zmarli przed sześćdziesiątką. Chodzi po dziesięć kilometrów dziennie i uważa, że ja też powinienem. Już pogodziłem się z tym, że nigdy nie przestanie mnie pouczać, jak mam żyć, czy to na wolności, czy to w więzieniu. – To od Racine – mówi, potrząsając papierową torbą. – Podziękuj jej ode mnie – odpowiadam. Skoro tak się martwi o mój brzuch, dlaczego za każdym razem przynosi mi torbę nasączonych tłuszczem ciastek? Zjem dwa albo trzy i resztę rozdam. – Rozmawiałeś ostatnio z Marcusem? – pyta. – W ostatnim miesiącu nie. A co? – Ma kłopoty. Delmon zrobił dziecko jakiejś dziewczynie. On ma piętnaście lat, a ona czternaście. – Kręci głową i marszczy twarz. Jako dziesięciolatek Delmon już był na bakier z prawem i rodzina obawiała się, że w przyszłości zostanie kryminalistą. – Będziesz miał pierwszego prawnuka – próbuję żartować. – Też mi powód do dumy. Biała czternastolatka w ciąży z piętnastoletnim kretynem, który przypadkiem nazywa się Bannister. Przez chwilę o tym dumamy. Treścią naszych spotkań jest często nie to, co mówimy, ale to, co przemilczamy. Mój ojciec ma sześćdziesiąt dziewięć lat i zamiast rozkoszować się jesienią życia, większość czasu poświęca lizaniu ran i użalaniu się nad sobą. Nie winię go za to. Jego ukochana po czterdziestu dwóch latach małżeństwa odeszła w mgnieniu oka. Wciąż rozpaczał po jej stracie, gdy okazało się, że FBI się mną interesuje i sprawa gwałtownie nabiera rozpędu. Mój proces trwał trzy tygodnie i ojciec był codziennym gościem na sali rozpraw. Patrzenie, jak stoję przed sędzią skazującym mnie na dziesięć lat więzienia, musiało być dla niego straszne. Potem obu nam zabrano Bo, a teraz dzieci Marcusa są na tyle duże, by boleśnie ranić rodziców i dalszą rodzinę. Naszej rodzinie z pewnością należy się trochę szczęścia, ale na razie się na to nie zanosi. – Rozmawiałem wczoraj z Ruby – zmienia temat ojciec. – Mówi, że u niej wszystko w porządku. Pozdrawia cię. Powiedziała, że twój ostatni list był całkiem zabawny. – Powiedz Ruby, że jej listy dużo dla mnie znaczą. Od pięciu lat nie przegapiła ani jednego tygodnia. – Ruby jest jasnym punktem w naszej rozsypującej się rodzinie. Pracuje w poradni małżeńskiej, jej mąż jest pediatrą. Mają trójkę wspaniałych dzieciaków i trzymają je z daleka od niesławnego wujka Mala. Po dłuższej chwili milczenia mówię: – Jak zawsze dziękuję za czek. – Cieszę się, że mogę ci pomóc – odpowiada ojciec, wzruszając ramionami. Co miesiąc przysyła mi sto dolarów, które bardzo się przydają. Pieniądze trafiają na moje konto i pozwalają na kupno niezbędnych rzeczy: długopisów, bloków do pisania, książek i lepszego jedzenia.

Prawie wszyscy w moim Białym Gangu dostają z domu czeki, a nikt z Czarnego Gangu nie dostaje grosza. W więzieniu zawsze wiadomo, kto dostaje pieniądze. – Masz już prawie połowę za sobą – mówi ojciec. – Do pięciu lat brakuje dwóch tygodni – uściślam. – Czas szybko leci. – Może na zewnątrz. Zapewniam cię, że po tej stronie muru zegary chodzą dużo wolniej. – I tak trudno uwierzyć, że minęło już pięć lat. Rzeczywiście, trudno. Jak można wytrzymać lata za kratkami? Nie myśląc o latach, miesiącach ani nawet tygodniach. Myśli się o upływającym dniu. O tym, jak dotrwać do wieczora, jak go przeżyć. I kiedy budzisz się następnego ranka, masz za sobą kolejny dzień. Dni układają się w tygodnie, miesiące zamieniają się w lata. Uzmysławiasz sobie, jaki z ciebie twardziel, jak potrafisz funkcjonować i trzymać się przy życiu, bo nie masz wyboru. – Masz jakiś pomysł, co będziesz robił? – pyta. Zadaje mi to pytanie co miesiąc, zupełnie jakbym za chwilę miał wyjść na wolność. Zachowaj cierpliwość, napominam siebie. Pamiętaj, że to twój ojciec. I jest tutaj! A to bardzo się liczy. – Jeszcze nie. Mam jeszcze dużo czasu. – Na twoim miejscu już bym zaczynał o tym myśleć – mówi tonem świadczącym o tym, że na moim miejscu miałby już wszystko dokładnie przemyślane. – Właśnie skończyłem trzeci poziom hiszpańskiego – odpowiadam z lekką dumą w głosie. W Brązowym Gangu mam kumpla Marco, który jest świetnym nauczycielem języka. Siedzi za narkotyki. – Wygląda na to, że niedługo wszyscy będziemy mówić po hiszpańsku. – Ojciec prycha. Henry nie lubi imigrantów. W ogóle nikogo, kto mówi z obcym akcentem, także ludzi z Nowego Jorku czy New Jersey; ludzi na zasiłkach i bezrobotnych. Jego zdaniem wszystkich bezdomnych należałoby wyłapać i zamknąć w obozach typu Guantanamo, tylko gorszych. Kilka lat temu ścięliśmy się w tej sprawie i ojciec zagroził, że przestanie mnie odwiedzać. Wykłócanie się z nim to strata czasu. Wiem, że go nie zmienię. Przyjeżdża do mnie, więc powinienem być dla niego miły. W końcu to ja jestem skazańcem, nie on. On jest zwycięzcą, ja przegranym. Wydaje się, że dla Henry’ego to ważne, choć nie bardzo wiem dlaczego. Może dlatego, że mam za sobą college i studia prawnicze, coś, o czym on nie mógł nawet marzyć. – Chyba wyjadę z kraju – mówię. – Pojadę gdzieś, gdzie mówią po hiszpańsku. Do Panamy albo Kostaryki. Ciepło, plaża, ludzie o śniadej skórze. Im jest obojętne, czy jesteś notowany albo siedziałeś w więzieniu. – Tam gdzie trawa zawsze zieleńsza, co? – Tak, tato. Jak się siedzi w więzieniu, to trawa wszędzie jest zieleńsza. Co miałbym tu robić? Wrócić do domu, zostać prawnikiem bez licencji i wykonywać zlecenia dla jakiejś firemki, której na mnie nie stać? Zająć się kaucjami do warunkowych zwolnień? A może zostać prywatnym detektywem? Mam niewiele możliwości. Słucha mnie, kiwając głową. Rozmawialiśmy o tym już kilkanaście razy. – A ty w dodatku nienawidzisz władzy – mówi ze smutkiem. – O tak, nienawidzę władz federalnych. FBI, prokuratury, sędziów federalnych, durni rządzących więzieniami. Nienawidzę w nich tak wielu rzeczy. Odsiaduję dziesięć lat tylko dlatego, że pieprzony prokurator chciał poprawić sobie statystykę. A władze federalne są gotowe mnie tu trzymać przez dziesięć lat bez cienia dowodu. Wyobraź sobie te wszystkie możliwości, jakie stoją przed kimś, kto ma na czole wypisane „kryminalista”. Wynoszę się stąd, tato, najszybciej jak się da.

Patrzy na mnie z uśmiechem i kiwa głową. Jasne, Mal.

Rozdział 3

eśli wziąć po uwagę konsekwencje podejmowanych decyzji, towarzyszące im emocje i skłonność do przemocy u tych, których dotyczą, aż dziw, że w historii tego kraju zamordowano tylko czterech czynnych sędziów federalnych. Szacowny Raymond Fawcett właśnie stał się ofiarą numer pięć. Jego ciało znaleziono w suterenie chaty nad jeziorem, którą sam zbudował i w której często spędzał weekendy. Gdy w poniedziałek rano nie pojawił się w sądzie, jego ludzie wpadli w panikę i zawiadomili FBI, a agenci szybko ustalili miejsce zbrodni. Chata stała w gęsto zalesionej południowozachodniej części Wirginii, na zboczu góry nad brzegiem czystego jeziorka, zwanego przez miejscowych Lake Higgins. Jest tak małe, że nie ma go na większości map drogowych. Na miejscu nie było śladów włamania, awantury ani walki o życie. Ot, po prostu dwa martwe ciała w suterenie, oba z dziurami od kul w głowach, a obok pusty metalowy sejf. Sędziemu Fawcettowi dwukrotnie strzelono w głowę, jakby to była egzekucja. Ciało leżało w dużej kałuży zakrzepłej krwi. Agent, który je znalazł, ocenił, że sędzia nie żył od co najmniej dwóch dni. Jeden z urzędników zeznał, że sędzia opuścił biuro w piątek około piętnastej i zamierzał udać się do chaty i spędzić w niej weekend na wytężonej pracy. Drugie zwłoki należały do Naomi Clary, trzydziestoczteroletniej rozwódki z dwojgiem dzieci, którą Fawcett niedawno zatrudnił na stanowisku sekretarki. Sędzia miał sześćdziesiąt sześć lat, pięcioro dorosłych dzieci i nie był rozwiedziony. Państwo Fawcettowie od lat żyli osobno, ale przy szczególnych okazjach wciąż pokazywali się razem. Wszyscy w Roanoke wiedzieli, że są w separacji, ale ponieważ sędzia był w okolicy prominentną postacią, ich życie nadal stanowiło przedmiot plotek i domysłów. Dzieciom i przyjaciołom wyznali, że nie potrafią zdobyć się na rozwód. Pani Fawcett miała pieniądze, sędzia Fawcett pozycję. Wyglądało na to, że ten układ obojgu odpowiada i oboje zobowiązali się nie angażować w inne związki. Zawarli niepisaną umowę, że rozwiodą się tylko wtedy, gdy jedno z nich będzie chciało się związać z kimś na stałe. Najwyraźniej on kogoś sobie znalazł, bo zaraz po zatrudnieniu pani Clary w gmachu sądu rozeszły się

J

plotki, że sędzia znów figluje. Kilku pracowników dobrze wiedziało, że trudno mu trzymać rozporek zapięty. Ciało Naomi znaleziono na sofie, w pobliżu miejsca, w którym zamordowano sędziego. Było nagie. Nogi w kostkach oklejono jej srebrną taśmą uszczelniającą. Leżała na wznak z rękami wykręconymi do tyłu i skrępowanymi w nadgarstkach taką samą taśmą. Dostała dwie kule w czoło, na jej skórze były ślady przypaleń. Po kilkugodzinnej dyskusji i analizie śledczy doszli do wniosku, że torturowano ją, by wymusić na sędzim otwarcie sejfu. Jak widać – poskutkowało. Drzwiczki sejfu otwarto, w środku było pusto. Napastnik go opróżnił, po czym dokonał egzekucji ofiar. Ojciec Fawcetta był budowlańcem i sędzia od dziecka majsterkował, ani na chwilę nie rozstając się z młotkiem. Wciąż coś budował i poprawiał – a to nowy ganek z tyłu chaty, a to altanę czy szopę na narzędzia. Gdy dzieci były małe, a małżeństwo kwitło, całkowicie wypatroszył i odnowił starą rodzinną rezydencję w centrum Roanoke, biorąc na siebie obowiązki głównego wykonawcy i spędzając każdy weekend na drabinie. Po latach wyremontował loft, który najpierw stał się jego miłosnym gniazdkiem, a potem domem. Dla niego przybijanie, piłowanie i wyciskanie z siebie siódmych potów było terapią umysłową i ucieczką od stresującej codzienności. Sam zaprojektował chatę w kształcie litery A i w ciągu czterech lat niemal w całości własnoręcznie ją zbudował. Jedna ściana w suterenie była zabudowana eleganckim regałem z drewna cedrowego, na którego półkach stały opasłe księgi prawnicze. Fragment regału otwierał się, dając dostęp do sprytnie ukrytego we wnęce sejfu. Teraz ten fragment znaleziono otwarty, sejf był odciągnięty metr od ściany i opróżniony. Stalowo-ołowiana szafka na czterech dwunastocentymetrowych kółkach została wyprodukowana przez firmę Vulcan Safe Company w Kenosha w Wisconsin i sprzedana przez internet sędziemu Fawcettowi. Zgodnie ze specyfikacją producenta sejf miał sto siedemnaście centymetrów wysokości, dziewięćdziesiąt jeden centymetrów szerokości i sto jeden centymetrów głębokości, co dawało użytkową pojemność nieco ponad ćwierć metra sześciennego. Sejf ważył dwieście trzydzieści kilogramów, kosztował dwa tysiące sto dolarów i po odpowiednim uszczelnieniu był ognioodporny, wodoodporny oraz – przynajmniej teoretycznie – odporny na włamania. Żeby otworzyć drzwiczki, należało wprowadzić sześciocyfrowy kod na szyfratorze. Agentów FBI natychmiast zastanowiło, po co sędziemu federalnemu zarabiającemu sto siedemdziesiąt cztery tysiące dolarów rocznie potrzebny był tak zaawansowany technicznie i przemyślnie ukryty sejf. W chwili śmierci miał piętnaście tysięcy dolarów na osobistym koncie bankowym, sześćdziesiąt tysięcy na jednoprocentowej lokacie bankowej, piętnaście tysięcy dolarów w obligacjach i czterdzieści siedem tysięcy w funduszu inwestycyjnym, który od blisko dziesięciu lat nie przynosił żadnych zysków. Do tego dochodził fundusz emerytalny i dodatkowe profity, jakie przysługują wysokim urzędnikom federalnym. Nie miał prawie żadnych długów, więc jego sytuację finansową można było uznać za dobrą. Ale głównym zabezpieczeniem Fawcetta było stanowisko. Konstytucja pozwalała mu piastować je do końca życia, więc pensja miała charakter dożywotni. Rodzina żony posiadała całe fury akcji banków, ale sędzia od początku nie mógł się nawet do nich zbliżyć, a separacja jeszcze bardziej go od nich oddaliła. W sumie można go było uznać za dobrze sytuowanego i zabezpieczonego na starość, ale na pewno nie za krezusa. I dlatego nie należał do ludzi potrzebujących przemyślnie ukrytego sejfu, by trzymać w nim swoje skarby. Więc co sędzia trzymał w sejfie? Albo inaczej mówiąc – czemu zginął? Późniejsze przesłuchania członków rodziny i przyjaciół wykazały, że nie miał kosztownych hobby, nie kolekcjonował złotych monet ani rzadkich brylantów – niczego, co wymagałoby takich zabezpieczeń. Poza imponującą kolekcją kart z baseballistami, zgromadzoną w młodości, nic nie wskazywało na to, by sędzia w ogóle miał skłonność do zbieractwa.

Chata była tak głęboko ukryta pośród wzgórz, że przypadkowe natknięcie się na nią było niemal wykluczone. Otaczał ją ganek, a wokół widać było tylko zieleń i wodę: żadnych ludzi, żadnych pojazdów, żadnych domów, chat czy szop, żadnych łodzi. Zupełne odludzie. Sędzia trzymał pod gankiem kajak i łódź wiosłową. Podobno całe godziny spędzał na jeziorze, łowiąc ryby, dumając i paląc cygara. Nie był samotnikiem ani odludkiem, lecz człowiekiem poważnym i skłonnym do rozmyślań. Dla agentów FBI było jasne, że nie mogą liczyć na żadnych świadków, bo w promieniu wielu kilometrów nie było żywej duszy. Chata wydawała się wymarzonym miejscem dla kogoś, kto chce dokonać zbrodni i zniknąć, na długo zanim zostanie ona odkryta. Od pierwszej chwili po przybyciu na miejsce śledczy wiedzieli, że już stracili mnóstwo cennego czasu. A czekały ich kolejne złe nowiny. Nie znaleźli ani jednego odcisku palca, śladu stopy albo opony, włoska czy włókienka, które posłużyłyby za punkt zaczepienia. W chacie nie było instalacji alarmowej ani tym bardziej kamer. Bo i po co? Do najbliższego posterunku policji było pół godziny drogi. Nawet gdyby policjant tu trafił, co mógłby zrobić? Choćby najgłupszy włamywacz już dawno zdążyłby zniknąć. Przez trzy dni śledczy przeszukiwali chatę centymetr po centymetrze, a także szesnaście tysięcy metrów kwadratowych wokół niej, ale niczego nie znaleźli. Morderca musiał być dokładny i ostrożny, a to nikomu nie poprawiało humoru. Mieli do czynienia z kimś znającym się na rzeczy – sprytnym zabójcą, który nie zostawia śladów. Nie było od czego zacząć. Z Departamentu Sprawiedliwości w Waszyngtonie zaczęły płynąć pierwsze naciski i dyrektor FBI powołał specjalną grupę śledczą, która miała zjawić się w Roanoke i pilnie rozwikłać sprawę morderstwa sędziego. *** Jak było do przewidzenia, brutalne zamordowanie rozwiązłego sędziego i jego młodej przyjaciółki stało się wymarzonym tematem dla mediów elektronicznych i tabloidów. Gdy trzy dni po znalezieniu ciał odbył się pogrzeb Naomi Clary, policja w Roanoke musiała ustawić barierki, by utrzymać tłum reporterów w przyzwoitej odległości od cmentarza. Podczas uroczystości żałobnych Raymonda Fawcetta, które odbyły się następnego dnia w kościele episkopalnym, nad budynkiem kościoła zawisł helikopter, zagłuszający muzykę. W końcu szef miejscowej policji i przyjaciel sędziego musiał wysłać własny helikopter, żeby przepędził intruza. Pani Fawcett wraz z dziećmi i wnukami zasiadła w pierwszym rzędzie, ale nie uroniła ani jednej łzy i ani razu nie spojrzała w stronę trumny. Na temat sędziego wypowiedziano wiele ciepłych słów, ale niektórzy – szczególnie mężczyźni – zastanawiali się, jakim cudem taki staruch zdobył taką młodą dupeczkę. Kiedy oboje już pochowano, uwagę wszystkich znów przykuło śledztwo. FBI odmawiało publicznych wypowiedzi – głównie dlatego, że nie mieli nic do powiedzenia. Tydzień po znalezieniu ciał jedyną poszlaką w śledztwie był raport balistyczny, z którego wynikało, że do ofiar wystrzelono cztery pociski z wydrążonymi czubkami. Użyto broni ręcznej kaliber.38, jednej z milionów, która teraz pewnie leży na dnie dużego jeziora gdzieś w górach Wirginii Zachodniej. Przeanalizowano też inne motywy. W 1979 roku sędziego Johna Wooda zastrzelono przed jego własnym domem w San Antonio. Sprawcą okazał się zawodowy kiler wynajęty przez potężnego handlarza narkotyków, którego Wood właśnie sądził i miał wkrótce wydać wyrok. Nienawiść sędziego do całego przemysłu narkotykowego była powszechnie znana, a jego pseudonim John Maksimum mówił sam za siebie. Śledczy FBI w Roanoke przewertowali dokumentację wszystkich spraw karnych i cywilnych z wokand sędziego Fawcetta i sporządzili krótką listę potencjalnie podejrzanych, z których niemal wszyscy byli zamieszani w handel narkotykami.

W 1988 sędzia Richard Daronco został śmiertelnie postrzelony na podwórzu swojego domu w Pelham, w stanie Nowy Jork. Zabójcą okazał się rozwścieczony ojciec kobiety, którą sędzia Daronco krótko przedtem skazał. Mężczyzna zastrzelił sędziego, po czym popełnił samobójstwo. Śledczy w Roanoke przejrzeli pod tym kątem dokumentację sędziego Fawcetta i przepytali jego urzędników. W sądach zawsze trafiają się szaleńcy, którzy występują z niedorzecznymi roszczeniami. Sporządzono listę takich spraw. Znalazło się na niej kilka nazwisk, ale nikt naprawdę podejrzany. W 1989 sędzia Robert Smith Vance zginął we własnym domu w Mountain Brook w Alabamie, kiedy otworzył przesyłkę z bombą. Jego zabójca został wykryty i trafił do celi śmierci, ale nigdy do końca nie wyjaśniono motywu. Prokuratorzy uważali, że chodziło o zemstę za niedawny wyrok. Grupa śledcza w Roanoke przesłuchała setki adwokatów występujących w sprawach, które trafiły na wokandę sędziego Fawcetta, aktualnie lub w niedalekiej przeszłości. Każdy adwokat miewa stukniętych klientów lub zawziętych na tyle, by się mścić, i paru takich przewinęło się przez salę sędziego Fawcetta. Wszystkich po kolei odnaleziono, przesłuchano i skreślono z listy podejrzanych. W styczniu 2011, miesiąc przed śmiercią Fawcetta, sędzia John Roll zginął w strzelaninie w pobliżu Tucson – tej samej, w której zraniono członkinię Kongresu, Gabrielle Giffords. Sędzia Roll znalazł się w niewłaściwym miejscu o niewłaściwej porze, ale nie był celem ataku. Okoliczności jego śmierci w niczym nie pomogły śledczym w Roanoke. Z każdym mijającym dniem trop coraz bardziej stygł. Brakowało naocznych świadków, śladów na miejscu zbrodni i potknięć mordercy. FBI miało tylko garstkę bezużytecznych poszlak i potencjalnych podejrzanych z wokand sędziego, więc śledztwo co rusz utykało w ślepym zaułku. Ogłoszono nagrodę stu tysięcy dolarów za pomoc w ujęciu sprawcy, ale telefony FBI jakoś się nie rozdzwoniły.

Rozdział 4

onieważ we Frostburgu nie panuje ostry rygor, mamy lepszy kontakt ze światem zewnętrznym niż zwykli więźniowie. Nasza korespondencja może być otwierana i czytana, ale w rzeczywistości rzadko tak bywa. Mamy ograniczony dostęp do poczty elektronicznej, ale nie do internetu. Jest tu kilkadziesiąt telefonów i co najmniej tyle samo reguł dotyczących korzystania z nich, ale w zasadzie wolno nam dzwonić na koszt abonenta, ile razy chcemy. Telefony komórkowe są surowo zabronione. Wolno nam prenumerować czasopisma z listy dozwolonych. Kilka gazet co rano trafia na stół w kącie sali jadalnej, zwanym kawiarnią. To właśnie tam któregoś ranka widzę nagłówek w „Washington Post”.

P

MORDERSTWO SĘDZIEGO FEDERALNEGO POD ROANOKE Nie potrafię ukryć uśmiechu. Właśnie na to czekałem. Od trzech lat miałem obsesję na punkcie sędziego Raymonda Fawcetta. Nigdy w życiu go nie spotkałem, nigdy nie stawałem przed nim w sądzie, nigdy nie składałem pozwu w podległym mu sektorze południowym Wirginii. Niemal wszystkie moje sprawy toczyły się w sądzie stanowym i bardzo rzadko miewałem do czynienia z sądem federalnym, a jeśli już, to zawsze w sektorze północnym Wirginii, obejmującym tereny na północ od Richmond. Sektor południowy obejmuje Roanoke, Lynchburg i ogromny obszar metropolitalny od Virginia Beach po Norfolk. Do chwili śmierci Fawcetta w sektorze południowym pracowało dwunastu sędziów federalnych, w północnym – trzynastu. We Frostburgu poznałem kilku odsiadujących wyroki wydane przez sędziego Fawcetta. Starałem się nie okazywać nadmiernego zainteresowania, ale trochę ich popytałem. Udawałem, że znam go osobiście i występowałem przed nim jako adwokat. Wszyscy strasznie na niego pluli, uważali, że wydawał zbyt surowe wyroki. Wyglądało na to, że szczególnie lubił się wyżywać na białych kołnierzykach, których najpierw raczył umoralniającymi tyradami, a potem skazywał na wieloletnie więzienie. Takie procesy

zwykle budziły żywe zainteresowanie prasy, a sędzia Fawcett miał wyjątkowo rozdęte ego. Sam skończył najpierw Duke’a, potem wydział prawa na Columbii i przez kilka lat pracował w firmie prawniczej przy Wall Street. Ponieważ jego żona i jej majątek pochodziły z Roanoke, przeprowadzili się tam, gdy był już po trzydziestce. Podjął pracę w największej kancelarii prawniczej w mieście i szybko wspiął się na sam szczyt drabiny. Jego teść od lat znacząco wspierał demokratów i w rezultacie w 1993 roku prezydent Clinton mianował Fawcetta dożywotnim sędzią federalnego sądu rejonowego w sektorze południowym Wirginii. W amerykańskim systemie sądowniczym taka nominacja to ogromny prestiż, ale nie niesie z sobą wielkich pieniędzy. Fawcett na nowym stanowisku początkowo zarabiał sto dwadzieścia pięć tysięcy dolarów rocznie, a więc blisko trzysta tysięcy mniej niż jako wspólnik w dobrze prosperującej firmie prawniczej. W wieku czterdziestu ośmiu lat stał się jednym z najmłodszych sędziów federalnych w kraju, a jako ojciec pięciorga dzieci także jednym z najuboższych. Wkrótce jednak teść zaczął pomagać mu finansowo i domowy budżet się poprawił. Kiedyś rozgadał się o początkach swojej kariery sędziego w wywiadzie dla jednego z prawniczych periodyków, których prawie nikt nie czyta. Natknąłem się na niego przypadkiem w więziennej bibliotece, w stercie czasopism do wyrzucenia. Niewiele książek czy czasopism umyka mojej uwadze i często się zdarza, że czytam po pięć czy sześć godzin dziennie. Tutejsze komputery to zwykłe pecety sprzed kilku lat, pracują non stop i nieźle dostają w kość. Ponieważ pełnię funkcję bibliotekarza i komputery pozostają w mojej gestii, mam do nich niemal nieograniczony dostęp. Mamy abonament do dwóch internetowych witryn prawniczych i dzięki nim przeczytałem wszystkie artykuły autorstwa świętej pamięci sędziego Fawcetta. Coś się z nim stało pod koniec wieku, około roku 2000. Podczas pierwszych siedmiu lat pracy jawił się jako lewicujący obrońca praw jednostki i niejednokrotnie okazywał współczucie biednym i pokrzywdzonym, dawał po łapach organom ścigania, okazywał niechęć wobec wielkiego biznesu i karcił niesfornych podsądnych ostrymi wyrokami. Jednak w roku 2000 coś zaczęło się zmieniać. Jego orzeczenia stały się krótsze, dużo słabiej uzasadnione i czasami wręcz napastliwe, a on sam zdecydowanie przesunął się na prawo. W roku 2000 prezydent Clinton mianował go na wakujące stanowisko sędziego w sądzie apelacyjnym czwartego okręgu w Richmond. Taka nominacja to spodziewany awans sędziego sądu rejonowego, który jest utalentowany lub odpowiednio ustosunkowany. W czwartym okręgu miał być jednym z piętnastu sędziów, do których trafiają wyłącznie odwołania, a wyżej było już tylko stanowisko sędziego Sądu Najwyższego. Trudno powiedzieć, czy Fawcett miał tego rodzaju ambicje, choć większość sędziów federalnych prędzej czy później je ma. Tymczasem Bill Clinton odchodził ze stanowiska w napiętej atmosferze i jego nominacje utknęły w senacie. Po wyborze George’a W. Busha sprawa rozeszła się po kościach i Fawcett pozostał w Roanoke. Miał pięćdziesiąt pięć lat, dzieci były już dorosłe lub właśnie opuszczały dom. Może poddał się czemuś w rodzaju kryzysu wieku średniego. A może po prostu jego małżeństwo zaczęło się rozpadać. Teść zmarł, nie uwzględniwszy go w testamencie. Jego dawni wspólnicy zbijali majątki, a on żył ze stosunkowo niskiej pensji człowieka pracy. Niezależnie od przyczyny, sędzia Fawcett radykalnie się zmienił. W sprawach karnych jego wyroki stały się chaotyczne i mniej wyrozumiałe. W sprawach cywilnych uleciało gdzieś współczucie dla zwykłego człowieka, a wydawane przez niego wyroki zaczęły faworyzować możnych tego świata. Sędziowie często zmieniają się z wiekiem, ale rzadko tak bardzo jak Raymond Fawcett. Najgłośniejszym procesem w jego karierze stała się wojna o kopalnie uranu, która wybuchła w 2003 roku. Pracowałem jeszcze wtedy w kancelarii i dość dobrze znałem przedmiot sporu. Zresztą trudno go

było nie znać. W gazetach niemal codziennie ukazywały się sążniste artykuły. Przez środkową i południową część Wirginii biegnie bogata żyła rudy uranu. Ponieważ kopalnia uranu to koszmar ekologiczny, władze stanowe wydały zakaz eksploatacji złoża. Oczywiście właściciele i najemcy terenu, a także firmy wydobywcze od dawna marzyły o rozpoczęciu wydobycia i wydawały miliony na lobbing, by przekonać decydentów do zniesienia zakazu. Ale Zgromadzenie Ogólne stanu Wirginia było nieugięte. W 2003 roku kanadyjska firma wydobywcza Armanna Mines złożyła pozew w sądzie rejonowym sektora południowego stanu Wirginia, zaskarżając obowiązujący zakaz jako niekonstytucyjny. Podjęła zmasowany, pozbawiony wszelkich skrupułów atak, przeznaczając nań ogromne fundusze i zapewniając sobie pomoc najtęższych umysłów prawniczych. Jak się wkrótce okazało, pod nazwą Armanna Mines kryło się konsorcjum firm wydobywczych ze Stanów Zjednoczonych, Australii, Rosji i Kanady. Wartość złóż w Wirginii oceniano wstępnie na piętnaście do dwudziestu miliardów dolarów. Na zasadzie obowiązującego wówczas losowego przydziału spraw ta trafiła do sędziego McKaya z Lynchburga, który miał wtedy osiemdziesiąt cztery lata i cierpiał na starczą demencję. Powoławszy się na względy zdrowotne, sędzia zrezygnował i sprawa trafiła do następnego w kolejce, którym okazał się Raymond Fawcett. Ten nie miał na co się powołać i musiał ją przyjąć. Pozwaną była Wspólnota Wirginii, ale do listy wkrótce dołączyło wiele innych podmiotów: władze miast, miasteczek i powiatów leżących na terenach złóż, a także ci właściciele gruntów, którzy sprzeciwiali się dewastacji terenu. Proces nabrał gigantycznych rozmiarów i sama tylko liczba prawników uczestniczących w postępowaniu przekroczyła setkę. Sędzia Fawcett odrzucił wniosek o oddalenie powództwa i zarządził zbieranie materiałów dowodowych. Wkrótce sprawa zaczęła pochłaniać dziewięćdziesiąt procent jego czasu. W 2004 roku w moim życiu pojawiło się FBI i oczywiście przestałem interesować się wydobyciem rudy uranu. Nagle miałem znacznie pilniejsze sprawy. Mój proces przed sądem w Waszyngtonie ruszył w październiku 2005 roku. W tamtym czasie proces Armanna Mines już od miesiąca toczył się w wypełnionej po brzegi sali sądowej w Roanoke. Tyle że losy złóż rudy uranu przestały mnie wtedy obchodzić. Po trwającym trzy tygodnie procesie zostałem uznany za winnego i dostałem wyrok dziesięciu lat więzienia. Po dziesięciotygodniowym procesie sędzia Fawcett wydał wyrok po myśli Armanna Mines. Obu tych spraw nic z sobą nie łączyło, a w każdym razie z takim przeświadczeniem rozpocząłem odsiadywanie wyroku. Niedługo potem zetknąłem się z człowiekiem, który postanowił zabić sędziego Fawcetta. Dlatego wiem, kto jest mordercą, i znam jego motywy. *** Największe wątpliwości wśród śledczych FBI budzi motyw. Po paru tygodniach od morderstwa grupa śledcza skupia się na sprawie Armanna Mines i zaczyna przesłuchiwać dziesiątki związanych z nią osób. Podczas procesu ujawniły się dwie grupy radykalnych obrońców środowiska i obie stały się celem ścisłego monitoringu FBI. Fawcettowi kilkakrotnie grożono śmiercią i na czas procesu przydzielono nawet osobistą ochronę. Groźby dokładnie sprawdzono i uznano za niewiarygodne, ale ochroniarze przez cały czas procesu nie odstępowali go na krok. Próba zastraszenia jest mało prawdopodobnym motywem. Fawcett wydał wyrok i choć jego nazwisko zostało wyklęte przez obrońców środowiska, szkoda już się stała. Zresztą w roku 2009 jego decyzję podtrzymał sąd czwartego okręgu i apelacja czeka już tylko na rozpatrzenie przez Sąd Najwyższy. Do czasu uprawomocnienia wyroku złoża rudy uranu pozostają nietknięte.

Motywem może być też zemsta, ale FBI o tym nie wspomina. Reporterzy przebąkują wprawdzie o „morderstwie na zlecenie”, ale poza profesjonalizmem zabójcy nic na to nie wskazuje. Z uwagi na miejsce zbrodni i opróżniony sejf za najbardziej prawdopodobny motyw uznaje się więc rabunek. Mam plan, który od dawna układam sobie w głowie. To dla mnie jedyna szansa.

Rozdział 5

e Frostburgu każdy sprawny fizycznie więzień musi wykonywać jakąś pracę, a wysokość wynagrodzenia ustala Zarząd Więziennictwa. Ja od dwóch lat pracuję jako bibliotekarz i dostaję trzydzieści centów za godzinę. Mniej więcej połowa zarobionych pieniędzy i czeki od ojca wędrują na konto Programu Odpowiedzialności Osadzonych, z którego Zarząd Więziennictwa czerpie środki na pokrycie szkód, grzywien i odszkodowań. Mnie poza dziesięcioletnim wyrokiem zasądzono prawie sto dwadzieścia tysięcy dolarów kosztów i grzywny. Przy stawce trzydziestu centów za godzinę będę to spłacał do końca stulecia i jeszcze trochę. Pracować można jako kucharz, pomywacz, sprzątacz stołów, czyściciel podłóg, hydraulik, elektryk, stolarz, biuralista, posługacz, pracz, malarz, ogrodnik albo nauczyciel. Uważam się za szczęściarza. Moja praca jest jedną z najlepszych, bo nie wymaga sprzątania po innych. Czasem prowadzę dla więźniów zajęcia z historii, które pokrywają się z programem nauczania w liceum. Za pracę nauczyciela płacą mi trzydzieści pięć centów za godzinę, ale nie robię tego z uwagi na wyższe stawki. Raczej dlatego, że przygnębia mnie poziom wiedzy wśród osadzonych – czarnych, białych i śniadych, bez różnicy. Wielu z nich ledwo umie czytać i pisać. Człowiek, gdy na nich patrzy, zaczyna się zastanawiać, co robi nasz system oświaty. Ale nie jestem tu od naprawiania systemu oświatowego ani systemu prawnego, ani systemu więziennictwa. Moim zadaniem jest pomyślne dotrwanie do końca dnia z zachowaniem godności i szacunku dla siebie. Bo jesteśmy tu niczym. Jesteśmy śmieciami, kryminalistami, których należało odseparować od społeczeństwa, a nasi strażnicy pilnują, byśmy ani na chwilę o tym nie zapominali. Strażnik nazywany jest tu funkcjonariuszem więziennym3, w skrócie FW, i nie wolno nazwać go strażnikiem. W żadnym razie. FW to ktoś znacznie ważniejszy, to bardziej tytuł niż zajęcie. Większość FW to dawni policjanci albo wojskowi, którzy nie odnieśli sukcesu i zatrudnili się w służbie więziennej. Jest wśród nich paru przyzwoitych gości, ale większość to życiowi nieudacznicy. Tylko kim my jesteśmy, by im o tym mówić? Choćby byli kretynami, są od nas nieporównanie ważniejsi i z satysfakcją nam o tym przypominają.

W

Wśród FW obowiązuje rotacja, która ma zapobiegać spoufalaniu się z osadzonymi. Być może to się zdarza, ale kardynalna zasada przetrwania w więzieniu zakazuje bliższych kontaktów z FW. Odnoś się do niego z szacunkiem, wykonuj jego polecenia, nie stwarzaj mu problemów, ale nade wszystko go unikaj. Mój obecny FW nie zalicza się do tych najlepszych. Nazywa się Darrel Marvin i jest zwalistym, brzuchatym białym prostakiem około trzydziestki, który próbuje chodzić dumnym, sprężystym krokiem, ale jest na to o wiele za gruby. Jest też zawziętym rasistą i nie lubi mnie, bo jestem czarny i mam dwa dyplomy wyższych uczelni, czyli o dwa więcej niż on. Ile razy mam z nim jakąś styczność, między nami aż iskrzy. Ale zwykle nie mam wyjścia. Czasem jest mi po prostu potrzebny, właśnie tak jak teraz. – Dzień dobry, panie funkcjonariuszu – mówię z przyklejonym do twarzy uśmiechem, zatrzymując się obok niego koło stołówki. – Co jest, Bannister? – prycha. Wręczam mu oficjalny druczek prośby osadzonego. Marvin bierze go ode mnie i udaje, że czyta. Korci mnie, żeby mu pomóc przy czytaniu dłuższych słów, ale gryzę się w język. – Muszę się widzieć z panem naczelnikiem – dodaję. – Czego chcesz od naczelnika? – pyta, nadal zmagając się z odczytaniem mojego prostego podania. Oczywiście FW ani nikt inny nie ma prawa pytać o powód widzenia z naczelnikiem, ale przypominanie o tym Darrelowi to jak szukanie guza. – Moja babcia jest umierająca i chciałbym udać się na jej pogrzeb. To tylko dziesięć kilometrów stąd. – Kiedy, według ciebie, ma umrzeć? – pyta, bo wydaje mu się to szalenie sprytne. – Niedługo. Proszę, panie funkcjonariuszu. Od lat jej nie widziałem. – Naczelnika nie nabierzesz na takie gówna, Bannister. Powinneś to wiedzieć. – Wiem, ale pan naczelnik ma wobec mnie dług wdzięczności. Parę miesięcy temu udzieliłem mu porady prawnej. Proszę tylko, żeby pan mu to przekazał. Składa kartkę i chowa do kieszeni. – Dobra, przekażę. Ale tracisz czas. – Dziękuję. Obie moje babcie nie żyją od wielu lat. *** W więzieniu niczego nie robi się z myślą o więźniu. Przyjęcie lub odrzucenie prostego podania nie powinno trwać dłużej niż parę godzin, ale to by było za proste. Dopiero cztery dni później Darrel mnie informuje, że mam się stawić w gabinecie naczelnika jutro, osiemnastego lutego, o dziesiątej rano. – Dzięki – mówię z kolejnym fałszywym uśmiechem. Naczelnik jest władcą tego niewielkiego imperium i w swoim mniemaniu rządzi wszystkim i wszystkimi przez wydawanie edyktów. Tacy jak on przychodzą i odchodzą, aż trudno pojąć sens ich wiecznych transferów. Ale tak jak mówiłem, nie jestem tu po to, by reformować system więziennictwa, więc to, co się dzieje w budynku administracji, specjalnie mnie nie obchodzi. Obecnie naczelnikiem jest niejaki Robert Earl Wade, zawodowy funkcjonariusz więzienny, który bardzo serio traktuje swoją misję. Jest świeżo po drugim rozwodzie i rzeczywiście kiedyś udzieliłem mu porady w sprawie obowiązku alimentacyjnego w stanie Maryland. Wchodzę do jego gabinetu, a on nie wstaje ani nie wyciąga ręki. Nie wdaje się w żadne uprzejmości czy okazywanie szacunku. – Cześć, Bannister – mówi i macha ręką w stronę pustego krzesła. – Witam, panie naczelniku. Co u pana? – Siadam na krześle. – Jestem już wolnym człowiekiem, Bannister. Mój numer dwa przeszedł do historii, a ja już nigdy się

nie ożenię. – Miło to słyszeć. Cieszę się, że mogłem panu pomóc. Cieplejszy ton szybko znika z jego głosu. Naczelnik przesuwa notatnik i mówi: – Nie mogę was wypuszczać na każdy pogrzeb, Bannister. Musisz to zrozumieć. – Nie chodzi o pogrzeb – odpowiadam. – Moje obie babcie od dawna nie żyją. – To co, u diabła? – Słyszał pan o śledztwie w sprawie morderstwa sędziego Fawcetta w Roanoke? Marszczy czoło i odrzuca głowę do tyłu, jakbym go obraził. Wystąpiłem o rozmowę pod fałszywym pretekstem, a niewątpliwie w którejś z licznych instrukcji dla funkcjonariuszy federalnej służby więziennej opisano to jako wykroczenie. Stara się odnaleźć w głowie odpowiednią reakcję i potrząsa głową, ale powtarza tylko: – Co, u diabła? – Mam na myśli morderstwo sędziego federalnego. Piszą o tym w gazetach. – Trudno sobie wyobrazić, żeby to przeoczył, ale wszystko jest możliwe. Nie każdy czyta po kilka gazet dziennie tak jak ja. – Sędziego federalnego? – Właśnie. Znaleźli go z kochanką w chacie nad jeziorem w południowo-zachodniej Wirginii. Oboje zastrzeleni… – Jasne, jasne, czytałem. Ale co to ma wspólnego z tobą? – Jest wkurzony, że go okłamałem, i obmyśla odpowiednią dla mnie karę. Tak wszechwładny i potężny pan jak on nie może sobie pozwolić, żeby jakiś więzień nim manipulował. Rozbieganym wzrokiem rozgląda się po gabinecie, próbując zdecydować, jak powinien zareagować na moją bezczelność. Dlatego muszę przybrać najbardziej dramatyczny ton, bo gdy Wade usłyszy moją odpowiedź, zapewne parsknie śmiechem. Osadzeni mają o wiele za dużo wolnego czasu, który pozwala im wymyślać niestworzone historie na dowód niewinności albo obmyślać teorie spiskowe na temat nierozwiązanych przestępstw, albo też gromadzić sekretną wiedzę, za którą chcą kupić przedterminowe zwolnienie. Krótko mówiąc, osadzeni wiecznie kombinują, jak się stąd wyrwać, i jestem pewny, że Robert Earl ma to wszystko w małym palcu. – Wiem, kto zabił sędziego – oznajmiam najbardziej uroczystym tonem, na jaki mnie stać. Z ulgą stwierdzam, że nie wybucha śmiechem. Odchyla się do tyłu, rozmasowuje sobie podbródek i zaczyna kiwać głową. – I skąd masz taką informację? – pyta. – Bo poznałem zabójcę. – Tu czy na wolności? – Tego nie mogę powiedzieć, panie naczelniku. Ale proszę mi wierzyć, że nic nie zmyślam. Z tego, co czytam w gazetach, wynika, że śledztwo FBI stoi w miejscu. I będzie stało. Moja karta uwag jest czysta jak łza. Nie zdarzyło się, żebym choć raz napyskował komuś ze służby więziennej. Nigdy nie zawracam głowy skargami. W mojej celi nie ma nic nielegalnego, nawet jednej torebeczki cukru ze stołówki. Nie uprawiam hazardu i od nikogo nie pożyczam pieniędzy. Bezinteresownie pomogłem kilkudziesięciu osadzonym i paru innym osobom – w tym naczelnikowi – w ich kłopotach z prawem. W bibliotece panuje wzorowy porządek. Krótko mówiąc, jak na więźnia, jestem dość wiarygodny. Podpiera się łokciami, pochyla do przodu i szczerzy pożółkłe zęby. Oczy ma podkrążone i jak zwykle załzawione. Typowe oczy ochlapusa. – Niech zgadnę, Bannister – mówi. – Chciałbyś podzielić się tą informacją z FBI, zawrzeć z nimi układ i wyjść z więzienia. Tak?

– Absolutnie tak, panie naczelniku. Właśnie taki mam plan. Wreszcie parska śmiechem. Wysokim, piskliwym chichotem, który sam daje powód do śmiechu. Po chwili przestaje się śmiać i pyta: – Kiedy kończy ci się wyrok? – Za pięć lat. – A, czyli to ma być taki więcej zajebisty układ, tak? Dajesz im nazwisko i wychodzisz pięć lat przed terminem. – W największym uproszczeniu. – I czego ode mnie oczekujesz, Bannister? – burczy. Śmiech należy już do odległej przeszłości. – Chcesz, żebym zadzwonił do FBI i powiedział, że mam tu gościa, który zna zabójcę i chce zawrzeć układ? Takich telefonów mają codziennie na pęczki, głównie od różnych świrów, którzy tylko kombinują, jak dobrać się do nagrody. Dlaczego mam ryzykować swoje dobre imię? – Ponieważ znam prawdę, a pan wie, że nie jestem świrem ani żadnym naciągaczem. – To sam do nich napisz. Mnie w to nie mieszaj. – Napiszę, jeśli pan sobie życzy. Ale w końcu i tak zostanie pan w to włączony, bo przysięgam, że ich przekonam. Zawrę z FBI umowę i się stąd wyniosę, a pan będzie musiał zająć się realizacją. Opada plecami na oparcie fotela, jakby przytłoczony wagą swojej funkcji, i dłubie kciukiem w nosie. – Wiesz, co ci powiem, Bannister? Mam we Frostburgu sześciuset dwóch osadzonych, a ty jesteś ostatnim, którego bym podejrzewał, że wślizgnie się do mojego gabinetu z taką kretyńską opowieścią. Absolutnie ostatnim. – Dziękuję, panie naczelniku. – Nie ma za co. Pochylam się do przodu i wpatruję się w jego oczy. – Niech pan posłucha, naczelniku. Wiem, co mówię. Wiem, że nie można ufać osadzonemu, ale niech mnie pan wysłucha. Mam informacje niezwykłej wagi i FBI bardzo będzie chciało je posiąść. Proszę ich o tym powiadomić. – No, nie wiem, Bannister. Możemy obaj się wygłupić. – Proszę. – Zastanowię się. A teraz zmykaj i powiedz panu Marvinowi, że nie wyraziłem zgody na wyjście na pogrzeb. – Tak jest, panie naczelniku. Dziękuję. Czuję, że naczelnik nie oprze się takiej okazji. Prowadzenie więzienia ze złagodzonym rygorem dla nienagannie zachowujących się więźniów musi być cholernie nudne. Więc czemu trochę nie namieszać w głośnym na cały kraj śledztwie w sprawie morderstwa? *** Wychodzę z budynku administracji i idę przez centralny dziedziniec. Po zachodniej stronie stoją dwa bloki więzienne, w każdym mieszka po stu pięćdziesięciu ludzi. Identyczne dwa stoją naprzeciwko. Skrzydło zachodnie i wschodnie, zupełnie jak na beztroskim kampusie uczelnianym. FW mają pokój socjalny w pobliżu stołówki i tam odnajduję funkcjonariusza Marvina. Jeśli postawię stopę w pokoju socjalnym, pewnie od razu mnie rozstrzelają lub powieszą. Ale stalowe drzwi do pokoju są otwarte, więc zaglądam do środka. Marvin siedzi rozparty na składanym krześle, trzymając kubek kawy w jednej ręce i wielką drożdżówkę w drugiej. Rozmawia z dwoma innymi FW i wszyscy trzej co chwila parskają śmiechem. Gdyby ich nadziać na hak i powiesić na wadze masarniczej, wskazówka

łatwo doszłaby do czterystu pięćdziesięciu kilo. – Czego, Bannister? – burczy Darrel na mój widok. – Chciałem tylko podziękować, panie funkcjonariuszu. Naczelnik mi odmówił, ale i tak dziękuję. – Nie ma sprawy, Bannister. Przykro mi z powodu babci. Po tych słowach jeden ze strażników kopie w drzwi, które z hukiem zatrzaskują się tuż przed moim nosem. Przez chwilę blacha zgrzyta i wibruje, a mnie ten dźwięk przeszywa do szpiku kości. Już kiedyś go słyszałem. *** Moje aresztowanie. Członkowie Miejskiego Klubu Obywatelskiego spotykali się na lunchu w każdą środę w restauracji historycznego hotelu George Washington, pięć minut spacerem od mojego biura. Klub liczył siedemdziesięciu pięciu członków i poza trzema wszyscy byli biali. Tak się złożyło, że tamtego dnia byłem jedynym czarnoskórym uczestnikiem spotkania, choć akurat nie miało to żadnego znaczenia. Siedziałem przy długim stole, zmagając się ze zwyczajowo gumowatym kawałkiem kurczaka i porcją wystygłego groszku, gawędząc z burmistrzem z jednej strony i agentem ubezpieczeniowym State Farm z drugiej. Rozmawialiśmy jak zwykle o pogodzie i futbolu, dotknęliśmy też polityki, ale z zachowaniem zwykłej ostrożności. Ot, typowe spotkanie klubowe – pół godziny na jedzenie i półgodzinne przemówienie wyznaczonego mówcy, pewnie jak zwykle niezbyt ciekawe. Tyle że tym razem nawet do niego nie dotrwałem. Przy wejściu zrobiło się zamieszanie, po czym do sali bankietowej wparowała brygada antyterrorystyczna uzbrojona po zęby. Zrobili to z takim impetem, jakby chcieli nas wszystkich rozstrzelać. Funkcjonariusze SWAT byli w pełnym rynsztunku wojowników ninja: czarne kombinezony, kuloodporne kamizelki, groźnie wyglądająca broń i hełmy znane z fotografii hitlerowskich oddziałów. Jeden z nich wrzasnął na całą salę: „Malcolm Bannister!”, a ja instynktownie zerwałem się na nogi i wymamrotałem: „Co, u diabła?”. Co najmniej pięciu wycelowało we mnie automaty. „Ręce do góry!”, ryknął ich nieustraszony dowódca, a ja bez wahania posłuchałem. W ciągu sekundy moje ręce zostały ściągnięte w dół i skute na plecach kajdankami, ja zaś po raz pierwszy w życiu poczułem to nieporównywalne z niczym szczypanie stalowych bransoletek na nadgarstkach. To straszne uczucie, którego się nie zapomina. Popchnięto mnie wąskim przejściem między stolikami i wyprowadzono z sali. Ostatnim dźwiękiem, jaki usłyszałem, był krzyk burmistrza: „To niedopuszczalne!”. Nie muszę dodawać, że dramatyczna interwencja oddziału SWAT mocno zepsuła humory pozostałych uczestników spotkania Klubu Obywatelskiego. W otoczeniu tych drabów przemaszerowałem przez hol i wyszedłem na zewnątrz. Ktoś uprzejmie dał znać miejscowej telewizji i ekipa z kamerą już czekała. Nagrywali mnie, jak wychodziłem z hotelu i zostałem wepchnięty na tylne siedzenie czarnego chevroleta tahoe. Po moich bokach usiadły dwa draby i ruszyliśmy w stronę miejskiego aresztu. – Czy to wszystko jest naprawdę konieczne? – spytałem. – Lepiej się przymknij – odwarknął siedzący z przodu dowódca ze strzelbą w rękach. Nawet nie odwrócił przy tym głowy. – Wcale nie muszę. Możecie mnie aresztować, ale nie możecie mnie zmusić do milczenia. Zdajecie sobie z tego sprawę? – Lepiej się przymknij. Drab siedzący po prawej oparł lufę automatu na moim kolanie. – Proszę zabrać tę broń – powiedziałem, ale lufa nawet nie drgnęła.

Przez chwilę jechaliśmy w milczeniu. – To was kręci, chłopaki? – odezwałem się. – To chyba wielka frajda udawać twardzieli i wyżywać się na praworządnych obywatelach, co? Coś jak gestapo. – Kazałem ci się przymknąć. – A ja powiedziałem, że nie muszę. Macie nakaz aresztowania? – Mamy. – Chciałbym go zobaczyć. – Pokażę ci w areszcie. A teraz się przymknij. – To może ty się przymknij, co? Widać było poczerwieniały ze złości kark pod jego niemieckim hełmem. Głęboko zaczerpnąłem powietrza i zmusiłem się do zachowania spokoju. Hełm. Taki sam nosiłem przez cztery lata służby w marines. Znalazłem się wtedy w ogniu prawdziwej walki podczas pierwszej wojny w Zatoce. Drugi Pułk, Ósmy Batalion, Druga Dywizja Amerykańskiego Korpusu Marines. Byliśmy forpocztą oddziałów amerykańskich, które podjęły walkę z Irakijczykami na terenie Kuwejtu. Walka nie była zbyt zażarta, ale i tak widziałem wystarczająco dużo trupów i rannych po obu stronach. A teraz otaczał mnie oddział ołowianych żołnierzyków, którzy w życiu nie słyszeli wystrzału w prawdziwej walce i którzy padliby z wyczerpania po przebiegnięciu kilometra. Ale teraz to oni byli tymi dobrymi. W areszcie już czekał fotoreporter z miejscowej gazety. Moi stróże z namaszczeniem wprowadzili mnie do środka, żebym zdążył zostać dokładnie obfotografowany. Tak sobie wyobrażali eskortowanie przestępcy. Wkrótce miałem się dowiedzieć, że w czasie gdy siedziałem przy lunchu z kolegami z Klubu Obywatelskiego, inna grupa federalnych bandziorów napadła na biuro firmy Copeland, Reed & Bannister. Wykazując imponującą zdolność przewidywania i planowania, brygada wstrzymała się z akcją do południa, gdy w biurze została tylko biedna pani Henderson. Opowiedziała mi potem, jak wdarli się do środka, niemal wyłamując niezamknięte drzwi, i z bronią gotową do strzału zaczęli wrzeszczeć, rzucać przekleństwami i straszyć. Rzucili jej na biurko nakaz rewizji, posadzili na krześle pod oknem, ostrzegli, że jak tylko piśnie, to ją aresztują, po czym dziarsko zabrali się do obracania naszego skromnego biura w perzynę. Wynieśli wszystkie komputery, drukarki i kilka kartonów teczek z dokumentami. W końcu pan Copeland wrócił z lunchu, ale gdy tylko spróbował zaprotestować, wycelowali w niego broń i kazali usiąść obok pochlipującej pani Henderson. Moje aresztowanie wszystkich zaskoczyło. Już od roku użerałem się z FBI, wynająłem nawet adwokata i obaj robiliśmy wszystko, by z nimi w pełni współpracować. Pomyślnie zaliczyłem dwa testy na poligrafie, który obsługiwali ich specjaliści. Udostępniliśmy im wszystkie dokumenty, jakie mogłem ujawnić bez łamania zasad etyki adwokackiej. Nie mówiłem wszystkiego Dionne, ale i tak wiedziała, że zamartwiam się na śmierć. Cierpiałem na bezsenność. Walczyłem z sobą, żeby coś przełknąć, mimo całkowitego braku apetytu. Wreszcie, po dwunastu miesiącach życia w strachu przed nagłym pukaniem do drzwi, FBI poinformowało mojego adwokata, że władze federalne przestały się mną interesować. Władze federalne skłamały, i to nie pierwszy raz. W areszcie, który w ciągu minionych miesięcy odwiedzałem co najmniej dwa razy w tygodniu, czekała na mnie kolejna grupa agentów. Ci ubrani byli w granatowe kurtki z wielkimi żółtymi literami „FBI” na plecach. Wszyscy uwijali się jak w ukropie, choć nie mogłem się zorientować, czym tak naprawdę się zajmują. Miejscowi gliniarze, z których wielu znałem osobiście, stali zmieszani pod ścianami, przyglądając mi się w milczeniu ze współczującymi minami.

Czy aresztowanie mnie i skonfiskowanie teczek z dokumentami wymagało udziału ponad dwudziestu agentów federalnych? Wyszedłem tylko z biura i powędrowałem do hotelu. Pierwszy lepszy gliniarz mógł mnie aresztować, niemal nie przerywając sobie jedzenia, ale to odebrałoby tym bohaterom radość życia. Zaprowadzili mnie do ciasnego pomieszczenia, posadzili przy stole, zdjęli kajdanki i kazali czekać. Kilka minut później drzwi się otworzyły i wszedł mężczyzna w ciemnym garniturze. – Agent specjalny FBI, Don Connor – przedstawił się. – Bardzo mi miło – odrzekłem. Położył przede mną kilka kartek. – To nakaz aresztowania – powiedział, po czym obok położył gruby plik kartek spiętych zszywkami i dodał: – A to pański akt oskarżenia. Dam panu parę minut na lekturę. Odwrócił się na pięcie i wyszedł, z hukiem zatrzaskując drzwi. Były masywne i metalowe, pod wpływem uderzenia zazgrzytały i zawibrowały. To właśnie ten dźwięk, którego nigdy nie zapomnę.

Rozdział 6

rzy dni po rozmowie z naczelnikiem Wade’em zostaję ponownie wezwany do jego gabinetu. Gdy wchodzę, siedzi sam i jest zatopiony w ważnej rozmowie przez telefon. Zatrzymuję się niepewnie przy drzwiach i czekam. Kończy rozmowę obcesowym „Dość tego”, wstaje i wlepia we mnie wzrok. – Chodź za mną – mówi, kierując się ku bocznym drzwiom. Wchodzimy do przyległej salki konferencyjnej. Jest pomalowana na obowiązkowy seledyn i mieści więcej metalowych krzeseł, niż kiedykolwiek się przyda. Z ubiegłorocznego audytu w Zarządzie Więziennictwa wynika, że „na potrzeby administracji” zakupiono cztery tysiące krzeseł po osiemset dolarów za sztukę. Ten sam producent sprzedawał w hurcie te same krzesła po siedemdziesiąt dziewięć dolarów. Nie powinno mnie to już obchodzić, ale jak pracujesz za trzydzieści centów za godzinę, patrzysz na pieniądze z zupełnie innej perspektywy. – Siadaj – nakazuje mi naczelnik. Siadam na brzydkim i mocno przepłaconym krześle, on wybiera jedno z tych po drugiej stronie stołu, bo musi nas zawsze coś przedzielać. Rozglądam się i doliczam dwudziestu dwóch krzeseł. A niech tam. – Po naszej rozmowie zadzwoniłem do Waszyngtonu – mówi naczelnik takim tonem, jakby codzienne konferencje z Białym Domem były dla niego chlebem powszednim. – Biuro zaleciło, żebym kierował się własnym uznaniem. Przez parę godzin się nad tym zastanawiałem, aż w końcu postanowiłem skontaktować się z FBI w Roanoke. Przysłali tu dwóch ludzi. Czekają na korytarzu. Zachowuję pokerową twarz, choć aż mnie skręca z emocji. Wyciąga palec i mierzy nim we mnie. – Tylko uprzedzam, Bannister. Jeśli to jakiś wygłup i najem się przez ciebie wstydu, to już dopilnuję, żebyś tego pożałował. – To żaden wygłup, panie naczelniku. Przysięgam. – Sam nie wiem, dlaczego ci wierzę. – Nie pożałuje pan.

T

Wyjmuje z kieszeni okulary, nasadza je w połowie nosa i wpatruje się w skrawek papieru w ręce. – Rozmawiałem z zastępcą dyrektora Biura, Victorem Westlakiem, facetem kierującym śledztwem. Przysłał dwóch swoich, żeby z tobą porozmawiali. Agent Hanski i agent Erardi. Nie podałem twojego nazwiska, więc na razie nic nie wiedzą. – Dziękuję, panie naczelniku. – Zostań tu – mówi, lekko klepiąc dłonią w blat stołu, wstaje i wychodzi. Siedzę, nasłuchując odgłosu kroków, w brzuchu czuję ostry wiercący ból. Jeśli mi się nie uda, czeka mnie tu jeszcze pięć lat plus to, co dołożą mi za karę. *** Starszy z nich dwóch, agent specjalny Hanski, jest w moim wieku, ale włosy ma mocno przyprószone siwizną. Agent Erardi jest jego młodszym pomocnikiem. Z artykułu w gazecie wiem, że grupa śledcza FBI pracująca przy sprawie sędziego Fawcetta liczy czterdziestu agentów. Podejrzewam, że ci dwaj plasują się na samym dole służbowej drabiny. Od tego pierwszego spotkania będzie dużo zależało, a FBI najwyraźniej oddelegowało na nie dwóch szeregowców, żeby mnie wybadali. Naczelnika nie ma z nami. Podejrzewam, że stoi w gabinecie z uchem przytkniętym do drzwi. Zaczynają rozmowę, nie wyciągając notesów ani długopisów. To najlepszy dowód, że nie traktują mnie poważnie. Nie mają czym się przejmować. Pewnie nie przychodzi im nawet do głowy, że na rozmowach z agentami FBI spędziłem w przeszłości wiele godzin. – Więc chcesz się dogadać, tak? – mówi Hanski. – Wiem, kto zabił sędziego Fawcetta, i wiem dlaczego. Jeśli ta informacja jest dla FBI coś warta, to tak, możliwe, że się dogadamy. – Zakładasz, że sami tego jeszcze nie wiemy? – Jestem pewien, że nie wiecie. Gdybyście wiedzieli, toby was tu nie było. – Jesteśmy tu, bo sprawdzamy każdy możliwy trop, ale ten pewnie donikąd nas nie zaprowadzi. – Przekonajcie się. Wymieniają się kpiącymi spojrzeniami. Ale mają ubaw! – Więc czego chcesz w zamian za nazwisko? – Chcę wyjść z więzienia i dostać ochronę. – Tak po prostu? – To wcale nie takie proste. W rzeczywistości to bardzo skomplikowane. Ten gość jest groźny. I ma jeszcze groźniejszych kumpli. A ja nie mam ochoty czekać dwa lata, aż zostanie skazany. Jeśli podam wam nazwisko, to od razu wychodzę. Natychmiast. – A jak nie zostanie skazany? – To już wasz problem. Jak prokuratura spieprzy sprawę, to nie możecie mnie winić. Erardi wyjmuje notes, zdejmuje nasadkę z lichego pióra i coś notuje. Przyciągnąłem ich uwagę. Nadal aż nadto starają się udawać obojętność, ale wiem, że działają pod wielką presją. Według relacji prasowych ich grupa śledcza goni w piętkę, bo brak im jakichkolwiek konkretnych tropów. – A jeśli podasz nam złe nazwisko? Będziemy się uganiać za niewłaściwym podejrzanym, a ty będziesz sobie bujał na wolności. – Ja już nigdy nie będę bujał na wolności. – Ale wyjdziesz z więzienia. – I do końca życia będę oglądał się przez ramię. – Jeszcze nigdy nie utraciliśmy informatora objętego programem ochrony. A mieliśmy ich już ponad

osiem tysięcy i licznik wciąż bije. – To wasza oficjalna wersja. Ale szczerze mówiąc, nie obchodzi mnie wasza statystyka ani to, co dzieje się z innymi. Martwię się o własną skórę. Zapada cisza, a Erardi przestaje pisać i postanawia się włączyć. – Nawija tak, jakby należał do jakiegoś gangu – mówi. – Może handluje prochami. Co jeszcze nam powiesz? – Nic, i nic wam dotąd nie powiedziałem. Możecie myśleć, co chcecie. Hanski się uśmiecha, ale nie jest rozbawiony. – Wątpię, żeby nasz szef był zachwycony twoim pomysłem na wyjście z więzienia. Byli już dwaj inni więźniowie, którzy nam wmawiali, że mają cenne informacje. Oczywiście też chcieli wydostać się z więzienia. To nic nowego. Nie mam pojęcia, czy to prawda, ale brzmi prawdopodobnie. Supeł w moim żołądku nie rozluźnił się. Wzruszam ramionami, uśmiecham się i nakazuję sobie spokój. – Możecie to rozegrać, jak wam się podoba. Wy tu rządzicie. Możecie nadal tłuc głowami w mur. Możecie tracić czas na tamtych dwóch. To już od was zależy. Ale jeśli naprawdę chcecie poznać nazwisko mordercy sędziego Fawcetta, mogę wam je podać. – To ktoś, kogo poznałeś w więzieniu? – pyta Erardi. – Albo poza więzieniem. Niczego się nie dowiecie, póki nie zawrzemy umowy. Zapada długie milczenie. Oni wpatrują się we mnie, a ja w nich. W końcu Erardi z trzaskiem zamyka notes i chowa pióro do kieszeni. – Dobra, powiadomimy szefa – mówi Hanski. – Wiecie, gdzie mnie szukać. *** Kilka razy w tygodniu spotykam się na bieżni z moim Białym Gangiem i spacerujemy wokół wielkiego placu, który jest używany jako boisko do piłki nożnej i futbolu flagowego. Optometryk Carl za kilka miesięcy wychodzi na wolność, spekulantowi Kermitowi zostały jeszcze dwa lata, senator Wesley powinien wyjść mniej więcej w tym samym czasie co ja. Mark jako jedyny nadal czeka na wynik apelacji. Siedzi tu od osiemnastu miesięcy i twierdzi, że jego adwokat jest dobrej myśli, choć jednocześnie sam przyznaje, że sfałszował parę dokumentów hipotecznych. Nie rozmawiamy zbyt często o naszych przestępstwach, co w więzieniu jest typowe. Tu nie liczy się, kim byłeś i co zrobiłeś po tamtej stronie. Zazwyczaj to również zbyt bolesne, by o tym rozprawiać. Żona Wesleya właśnie wystąpiła o rozwód i on źle to znosi. Ponieważ ja i Kermit mamy to już za sobą, próbujemy mu doradzać i podnosić go na duchu. Bardzo chciałbym ich rozerwać opowieścią o moim spotkaniu z FBI, ale muszę zachować milczenie. Jeśli mój plan się powiedzie, któregoś dnia zbiorą się na bieżni i stwierdzą, że mnie już tu nie ma. Zostanę nagle, z nieznanych przyczyn, przeniesiony do innego zakładu.

Rozdział 7

rupa śledcza FBI badająca morderstwo Fawcetta urządziła sobie tymczasową siedzibę w pustym magazynie w kompleksie przemysłowym nieopodal portu lotniczego w Roanoke. Poprzedni użytkownik magazynu zajmował się importem krewetek z Ameryki Środkowej i zamrożone trzymał je tu latami, dlatego siedzibę od razu ochrzczono „Lodówą”. To miejsce zapewniało mnóstwo przestrzeni i odosobnienie z dala od nachalnych dziennikarzy. Cieśle szybko postawili ścianki działowe, wydzielając pokoje do pracy, korytarze i salki konferencyjne. Ekipa techników z Waszyngtonu pracowała dzień i noc, instalując najnowsze urządzenia służące łączności, przetwarzaniu danych i bezpieczeństwu. Ciężarówki krążyły bez ustanku, zwożąc wypożyczone meble i wyposażenie biurowe i zapychając CD – centrum dowodzenia – taką masą sprzętów, że część pozostała niewykorzystana. Na placu stanęła cała flota wypożyczonych SUV-ów. Podpisano umowę z firmą cateringową na dostawę trzech posiłków dziennie dla wszystkich członków grupy śledczej, która szybko osiągnęła liczbę czterdziestu agentów i trzydziestu członków personelu pomocniczego. Grupy nie obowiązywał określony budżet i nikt nie liczył się z wydatkami. W końcu ofiarą morderstwa był sędzia federalny. Umowę najmu podpisano na sześć miesięcy, ale po trzech tygodniach bez żadnego postępu w śledztwie wśród agentów zaczęło rodzić się przekonanie, że przyjdzie im tu zostać dłużej. Poza dość przypadkową listą podejrzanych rekrutujących się spośród znanych z agresywności i brutalności mężczyzn, którzy w ciągu ostatnich osiemnastu lat stawali przed obliczem sędziego Fawcetta, tak naprawdę grupa nie dysponowała żadnymi tropami. W 2002 roku facet nazwiskiem Stacks napisał z więzienia list z pogróżkami pod adresem sędziego. Okazało się, że Stacks pracuje obecnie w sklepie z alkoholami na Florydzie i ma alibi na cały weekend, kiedy zamordowano Fawcetta i Clary. Stwierdzono też, że od co najmniej pięciu lat Stacks nie pojawił się na terytorium Wirginii. Handlarz narkotyków nazwiskiem Ruiz wylał na sędziego potok przekleństw i gróźb po hiszpańsku, gdy ten w 1999 roku skazał go na dwadzieścia lat więzienia, ale Ruiz wciąż odsiadywał wyrok w więzieniu o średnim reżimie. Śledczy zbadali jego przeszłość i stwierdzili, że wszyscy członkowie jego dawnej siatki narkotykowej albo już

G

nie żyją, albo też siedzą. Jeden z zespołów skrupulatnie przeglądał akta wszystkich wyroków wydanych przez Fawcetta w ciągu jego osiemnastoletniej kariery. Sędzia okazał się tytanem pracy, bo rozpatrywał rocznie blisko trzysta spraw cywilnych i karnych, tymczasem średnia krajowa dla sędziego federalnego wynosiła dwieście dwadzieścia pięć. Fawcett skazał łącznie około trzech tysięcy stu osób na karę więzienia. Przyjąwszy dość naciągane założenie, że morderca znalazł się wśród tych trzech tysięcy, zespół przesiedział kilkaset godzin, najpierw dodając do list podejrzanych coraz to nowe nazwiska, a potem kolejno je skreślając. Inny zespół przebadał wszystkie sprawy cywilne i karne, które w chwili morderstwa dopiero czekały na wejście na wokandę. Jeszcze inny poświęcił czas na przyjrzenie się procesowi z pozwu Armanna Mines, ze szczególnym uwzględnieniem gróźb paru szalonych terrorystów ekologicznych, którzy znienawidzili Fawcetta. Od pierwszej chwili Lodówa była jak buzujący ul, w którym co chwila zwoływano pilne narady, nerwy napinały się jak postronki, permanentny brak postępów w śledztwie stawiał kariery pod znakiem zapytania, a z Waszyngtonu wciąż dochodziły groźne pomruki niezadowolenia. Reporterzy prasowi nie przestawali węszyć, a blogerzy podsycali nerwową atmosferę, publikując w internecie bezczelne oszczerstwa. I wtedy na scenę wkroczył osadzony Malcolm Bannister. *** Szefem grupy śledczej był Victor Westlake, agent z trzydziestoletnim doświadczeniem w FBI i eleganckim gabinetem z pięknym widokiem w gmachu przy Pennsylvania Avenue w Waszyngtonie. Teraz od trzech tygodni siedział w świeżo pomalowanym pokoiku bez okna, w samym środku CD. Oczywiście nie była to jego pierwsza praca w terenie. Westlake wiele lat wcześniej zdobył reputację świetnego organizatora, który potrafi popędzić na miejsce przestępstwa, skrzyknąć grupę operacyjną, ogarnąć tysiące szczegółów układanki, zaplanować atak i rozwiązać zagadkę. Kiedyś spędził cały rok w motelu pod Buffalo, tropiąc szaleńca pasjonującego się wysyłaniem paczek z bombami do federalnych inspektorów przemysłu mięsnego. Szaleniec okazał się pomyłką, ale Westlake nie popełnił błędu i go nie aresztował. A dwa lata później zgarnął prawdziwego zamachowca. Gdy do drzwi jego pokoju zapukali agenci Hanski i Erardi, jak zwykle stał za biurkiem. Ponieważ szef stał, oni też nie usiedli. Westlake uważał, że siedzenie godzinami za biurkiem jest niezdrowe, wręcz śmiertelnie niebezpieczne. – Dobra, słucham – burknął i pstryknął palcami. – Nazywa się Malcolm Bannister, czarny mężczyzna, lat czterdzieści trzy, skazany na dziesięć lat na mocy RICO4 przez sąd federalny w Waszyngtonie, były adwokat z Winchesteru w Wirginii – wyrecytował szybko Hanski. – Twierdzi, że poda nam nazwisko zabójcy i motyw zbrodni, ale oczywiście chce w zamian wyjść z więzienia. – I to od razu – dodał Erardi. – I chce zostać objęty programem ochrony. – Ciekawostka. Więzień chce wyjść z więzienia. Brzmi wiarygodnie? – Jak na więźnia, to chyba tak. – Hanski wzruszył ramionami. – Naczelnik twierdzi, że nie jest naciągaczem. Ma czystą kartę. Uważa, że powinniśmy go wysłuchać. – Co wam powiedział? – Absolutnie nic. Facet nie jest w ciemię bity. Może naprawdę coś wie, a jeśli tak, to jego jedyna szansa na wcześniejsze wyjście.

Westlake zaczął krążyć za biurkiem po śliskiej betonowej podłodze. Dotarł do ściany obsypanej świeżą warstewką trocin i zawrócił. – Co to za adwokat? Od spraw karnych? Narkotyków? – Prowincjonalny papuga od wszystkiego – odrzekł Hanski. – Trochę spraw karnych, ale bez większego doświadczenia sądowego. Były marine. Westlake’owi, jako byłemu marine, to się spodobało. – Co wynika z jego akt? – zapytał. – Służył cztery lata, zwolniony z honorami, brał udział w pierwszej wojnie w Zatoce. Ojciec też był w marines, potem w policji stanowej Wirginii. – Na czym wpadł? – Nie uwierzy pan. Na Barrym Łapówkarzu. Westlake jednocześnie uniósł brwi i się uśmiechnął. – Nie żartuj. – Poważnie. Zajmował się dla Barry’ego jakimiś nieruchomościami i dał się wciągnąć w jego afery. Jak pan wie, przysięgli dopadli ich na mocy RICO z podejrzeniem o spisek. O ile dobrze pamiętam, w tej sprawie było ośmiu oskarżonych. Bannister był małą płotką, która zaplątała się do sieci na grube ryby. – Jakiś związek z Fawcettem? – Na razie nie. Dostaliśmy to nazwisko raptem trzy godziny temu. – Macie jakiś plan? – Z grubsza – odrzekł Hanski. – Jeśli przyjmiemy, że Bannister zna zabójcę, to równie dobrze możemy przyjąć, że poznali się w więzieniu. Wątpliwe, żeby spotkał kogoś takiego na cichej uliczce Winchesteru. Dużo bardziej prawdopodobne, że ich drogi przecięły się w więzieniu. Bannister siedzi od pięciu lat. Pierwsze dwadzieścia dwa miesiące spędził w zakładzie o średnim rygorze w Louisville, w Kentucky, gdzie razem z nim przebywało jeszcze dwa tysiące innych. Potem przenieśli go do Frostburga, więzienia ze złagodzonym rygorem dla sześciuset osadzonych. – To kupa ludzi. Do tego jedni odchodzą, drudzy przychodzą. – Rzeczywiście. Dlatego chcemy zacząć od początku. Poprosić o teczki wszystkich współwięźniów z jego celi, może nawet z całego bloku. Odwiedzić oba więzienia i pogadać z naczelnikami, oddziałowymi i innymi funkcjonariuszami. Z każdym, kto może coś wiedzieć o Bannisterze i jego kontaktach. Pozbierać nazwiska i zobaczyć, które pasowałoby do Fawcetta. – Powiedział, że facet ma groźnych kumpli – wtrącił Erardi. – Dlatego chce być objęty programem ochrony. Może to jakaś banda. Jak już spiszemy nazwiska, to skupimy się na tych z gangsterskimi powiązaniami. Zapadło milczenie. – I to wszystko? – spytał z powątpiewaniem Westlake. – W tej chwili nic lepszego nie wymyślimy. Westlake stuknął obcasami, wygiął się do tyłu, splótł dłonie za głową i głęboko westchnął. Przeciągnął się, odetchnął i znów przeciągnął. W końcu powiedział: – Dobra, proście o te teczki z obu więzień i zabierajcie się do roboty. Ilu ludzi wam trzeba? – Obejdzie się pan bez dwóch? – Nie, ale ich dostaniecie. Idźcie już. Do roboty. *** Barry Łapówkarz. Mój klient, którego nie widziałem na oczy do chwili, gdy któregoś ponurego

poranka zebrali nas wszystkich w sali sądu federalnego, by odczytać akt oskarżenia. W prowincjonalnej kancelarii typu mydło i powidło prawnik wykonuje rutynowe czynności prawnicze, ale trudno mu jest w czymś się specjalizować. Starałem się unikać spraw rozwodowych i upadłościowych, nigdy też nie lubiłem spraw dotyczących nieruchomości, ale aby przeżyć, często rezygnowałem z fochów i brałem, co się napatoczy. I niestety, to właśnie sprawa dotycząca nieruchomości doprowadziła mnie do Upadku. Klienta polecił mi kolega ze studiów, zatrudniony w średnio dużej kancelarii w centrum Waszyngtonu. Jeden z jej klientów postanowił nabyć domek myśliwski w okręgu Shenandoah, u podnóża gór Allegheny, godzinę drogi na południowy zachód od Winchesteru. Klientowi zależało na dyskrecji i transakcja miała odbyć się anonimowo, co powinno zapalić w mojej głowie pierwszą lampkę ostrzegawczą. Cena nieruchomości wynosiła cztery miliony dolarów i po targach udało mi się wynegocjować dla firmy Copeland, Reed & Bannister sto tysięcy honorarium za przeprowadzenie transakcji. Ani ja, ani moi wspólnicy nigdy nie dostaliśmy takiego honorarium i początkowo wszyscy trzej byliśmy tym bardzo podnieceni. Odłożyłem na bok inne sprawy i udałem się do siedziby władz powiatu Shenandoah, by zajrzeć do dokumentacji hipotecznej. Domek miał około dwudziestu lat i został zbudowany przez grupkę lekarzy, którzy lubili polować na kuraki. Ale jak to często bywa, w końcu wspólnicy się skłócili, i to tak poważnie, że do sprawy włączono prawników, pozwy trafiły do sądu, a jeden czy dwaj ogłosili upadłość. Po dwóch tygodniach przekopywania się przez papiery udało mi się wszystko uporządkować. Przekazałem swojemu – wciąż anonimowemu – klientowi opinię prawną, że transakcja może dojść do skutku. Ustalono ostateczny termin podpisania umowy i zająłem się sporządzeniem wszystkich niezbędnych dokumentów i aktów własności. Roboty było co niemiara, ale w końcu nasza firma miała zarobić niebagatelne honorarium. Termin podpisania umowy przesunięto i zwróciłem się do kolegi ze studiów o wpłacenie z góry połowy honorarium, czyli pięćdziesięciu tysięcy dolarów. Nie było w tym nic nadzwyczajnego, bo w przygotowanie transakcji zainwestowałem sto godzin wytężonej pracy i należała mi się zapłata. Kolega oddzwonił z informacją, że klient nie wyraża zgody. Trudno, pomyślałem. Zazwyczaj przy zakupie nieruchomości prawnicy otrzymują honoraria dopiero po ostatecznym dopięciu transakcji. Poinformowano mnie też, że tymczasem mój klient – przedsiębiorstwo – zmienił nazwę. Naniosłem poprawki w dokumentach i dalej czekałem. Termin zawarcia transakcji uległ ponownemu przesunięciu i strona sprzedająca zagroziła wycofaniem się z umowy. Jednocześnie zaczęły do mnie docierać pogłoski o tożsamości i reputacji mojego klienta, którym okazał się Barry Rafko, przedstawiciel firmy Beltway, lepiej znany jako Barry Łapówkarz. Miał około pięćdziesiątki i większość dorosłego życia spędził w Waszyngtonie na rozglądaniu się za łatwym zarobkiem. Bywał konsultantem, strategiem, analitykiem oraz akwizytorem funduszy i rzecznikiem niższego szczebla przy kampaniach wyborczych paru kongresmanów i senatorów, demokratycznych i republikańskich. Polityka była Barry’emu obojętna. Za odpowiednią opłatą był gotów analizować i formułować strategie dla jednej i drugiej strony. Trafił na żyłę złota w chwili, gdy wraz ze wspólnikiem otworzył klub w pobliżu Kapitolu. Do obsługi baru zaangażował kilka młodych dziwek w minispódniczkach i niemal z dnia na dzień lokal ten stał się ulubionym terenem łowów dla samców z Kapitolu. Klub odkryli mniejszego kalibru kongresmani i średniego szczebla urzędnicy, a Barry znalazł sobie miejsce na mapie Waszyngtonu. Z kieszeniami wypchanymi forsą, postanowił zrobić następny krok i dwie przecznice dalej otworzył elegancki steakhouse. Wśród jego klienteli znalazło się wielu lobbystów, których przyciągnęło wysokiej jakości mięso i wina po umiarkowanych cenach. Nie trzeba było długo czekać, by senatorowie zaczęli rezerwować ulubione stoliki. Barry kochał sport i garściami kupował bilety na mecze Redskins, Capitals, Wizards czy Georgetown Hoyas, a potem rozdawał je

swoim przyjaciołom. W tym czasie zdążył też założyć własną firmę PR od relacji rządowych, która szybko się rozrastała. Gdy pokłócił się ze wspólnikiem, wykupił udziały we wszystkich tych interesach. Jako człowiek samotny, bogaty i ambitny ustawił celownik na szczyty swojej profesji. Nieskrępowany względami etycznymi, Barry stał się jednym z najsprawniejszych macherów od wywierania nacisków na administrację waszyngtońską. Jeśli bogaty klient szukał furtki w prawie podatkowym, Barry zatrudniał kogoś, kto stworzy odpowiedni przepis, projekt złoży, gdzie trzeba, zapewni poparcie swoich przyjaciół i na koniec precyzyjnie zatrze wszystkie ślady. Jeśli bogaty klient życzył sobie rozbudowy fabryki w swoim mieście, Barry potrafił tak to zorganizować, że członek Kongresu doprowadzał do przyznania funduszy na rozbudowę, forsa płynęła do fabryki, a na konto kongresmana wpływała pokaźna donacja na koszty reelekcji. I wszyscy byli zadowoleni. Pierwszym zatargiem Barry’ego z prawem był zarzut o wręczenie łapówki starszemu doradcy jednego z senatorów. Przestępstwa nie udało się udowodnić, ale ksywa Barry Łapówkarz już do niego przylgnęła. Ponieważ działał po mętnej stronie i tak dość mętnego biznesu, umiał docenić siłę pieniądza i seksu. Jego jacht na Potomacu stał się znanym gniazdem rozpusty, słynącym z dzikich orgii i tabunów młodych kobiet. Był też właścicielem pola golfowego w Karolinie Południowej, gdzie jego przyjaciele kongresmani spędzali długie weekendy, zazwyczaj bez żon. Wraz ze wzrostem pozycji rosła też jego skłonność do podejmowania ryzyka. W rezultacie starzy przyjaciele zaczęli się od niego odsuwać, wystraszeni kłopotami, które zdawały się nieuniknione. Jego nazwisko pojawiło się w protokole komisji etyki, która przeprowadziła śledztwo w Kongresie. Zainteresował się nim „Washington Post” i nagle Barry Rafko, któremu zawsze zależało na rozgłosie, zaczął go mieć aż za dużo. Nie wiedziałem, że kupno domku myśliwskiego było jednym z jego pomysłów. Nazwa firmy ponownie się zmieniła i trzeba było od nowa sporządzać wszystkie dokumenty. Kupujący nie dotrzymał kolejnego terminu zawarcia transakcji, a w dodatku mój klient chciał teraz wydzierżawić domek na rok po dwieście tysięcy dolarów za miesiąc i odliczać wpłaty od ceny zakupu. Doprowadziło to do trwających tydzień zażartych targów, ale ostatecznie osiągnięto porozumienie i musiałem tylko raz jeszcze przepisać całą dokumentację. Tym razem się zaparłem, że nasza firma otrzyma połowę honorarium, i tym razem się udało. Copelandowi i Reedowi trochę ulżyło. Gdy ostatecznie doszło do podpisania dokumentów, moim klientem okazała się firma zarejestrowana na maleńkiej wysepce St. Kitts, a ja wciąż nie wiedziałem, kto naprawdę za nią stoi. Wszystkie papiery były podpisywane ręką niewidzialnego przedstawiciela firmy na Karaibach i następnego dnia dostarczane do mojego biura. Zgodnie z umową klient miał przelać na nasze konto nieco ponad czterysta pięćdziesiąt tysięcy dolarów, co miało pokryć pierwsze dwa miesiące najmu i resztę naszego honorarium, plus drobne na dodatkowe koszty. Z tej kwoty miałem wystawić sprzedawcy dwa czeki po dwieście tysięcy dolarów, potem klient miał dokonać kolejnej wpłaty na nasze konto powiernicze. Po dwunastu miesiącach umowa dzierżawy miała być zastąpiona umową kupna-sprzedaży, za co nasza kancelaria miała otrzymać kolejne przyzwoite honorarium. Nastąpił telegraficzny przelew i człowiek z banku zadzwonił z informacją, że zamiast spodziewanych czterystu pięćdziesięciu tysięcy, na nasze konto wpłynęła kwota czterech i pół miliona dolarów. W pierwszej chwili uznałem, że ktoś pomylił liczbę zer, ale zdarzają się większe nieszczęścia niż nadmiar pieniędzy na koncie. Coś się jednak nie zgadzało i postanowiłem dodzwonić się do wydmuszki na St Kitts, naszego formalnego klienta, jednak byłem wciąż zwodzony. Skontaktowałem się wtedy z kolegą ze studiów, od którego wszystko się zaczęło, a on obiecał przyjrzeć się sprawie. Wystawiłem pierwszy czek z opłatą za czynsz, przelałem resztę honorarium na nasze konto firmowe i czekałem na instrukcje, co zrobić z nadpłatą. Mijały dni, potem tygodnie, a po miesiącu zadzwonił bank z informacją,

że na nasze konto wpłynęły kolejne trzy miliony dolarów. Panowie Copeland i Reed bardzo się niepokoili, poinstruowałem więc bank, żeby pozbył się pieniędzy, to znaczy odesłał je tam, skąd przyszły, i żeby zrobił to jak najszybciej. Po kilku dniach bank poinformował mnie, że konto na St. Kitts zostało zlikwidowane. W końcu odezwał się kolega ze studiów, który e-mailem przesłał mi instrukcję, że połowę pieniędzy mam przelać do banku na Wielkim Kajmanie, drugą na konto w Panamie. Jako prowincjonalny prawnik miałem zerowe doświadczenie w przelewaniu pieniędzy na numerowane konta w zagranicznych bankach, ale poszperałem w Google i szybko pojąłem, że są to najbardziej niesławne raje podatkowe na świecie. Wtedy po raz pierwszy pomyślałem, że bez względu na wysokie honorarium nie należało w ogóle pakować się w obsługę anonimowego klienta. Telegraficzny przelew trzech i pół miliona dolarów na konto w Panamie został odrzucony. Zrobiłem awanturę koledze ze studiów, on obiecał zrobić awanturę komuś wyżej. Przez następne dwa miesiące pieniądze leżały na naszym koncie, zarabiając odsetki, choć z etycznego punktu widzenia nie należały one do nas i nie mogliśmy ich tknąć. Te same względy etyczne kazały mi strzec niechcianych przez nikogo pieniędzy. Bez wątpienia nie należały do mnie i ani przez chwilę nie rościłem sobie do nich prawa, ale czułem się w obowiązku ich pilnować. I w ten sposób przez swoją naiwność – a może głupotę – dopuściłem do tego, by brudne pieniądze Barry’ego Łapówkarza leżały na koncie należącym do kancelarii Copeland, Reed & Bannister. *** Przejąwszy domek myśliwski we władanie, Barry szybko przeprowadził w nim remont, trochę go odpicował, dobudował spa i urządził heliport, po czym wynajął helikopter Sikorsky S-76 i zaczął zwozić na weekendy po dziesięciu przyjaciół. Lot z Waszyngtonu trwał dwadzieścia minut, w typowy piątek odbywało się kilka lotów i w domku zaczynało się huczne party. Na tym etapie swojej kariery Barry zdążył już uwolnić się od biurokratów i lobbystów i skoncentrować głównie na kongresmanach oraz ich szefach personelu. W domku mieli wszystko: wykwintne jedzenie i dobre wina, kubańskie cygara, narkotyki, trzydziestoletnią whisky i dwudziestoletnie kobiety. Od czasu do czasu organizowano polowania na kuraki, ale gości zazwyczaj bardziej interesowała imponująca kolekcja blondynek do ich dyspozycji. Dziewczyna okazała się Ukrainką. Podczas procesu – mojego procesu – jej alfons zeznał łamaną angielszczyzną, że dostał sto tysięcy dolarów gotówką za dziewczynę, którą wywieziono do domku myśliwskiego i ulokowano w jednym z pokoi. Gotówkę wręczył mu jakiś oprych, który w odpowiedzi na pytanie oskarżyciela zeznał, że był jednym z kilku kasjerów Barry’ego. Dziewczyna umarła. Sekcja zwłok wykazała przedawkowanie podczas wielogodzinnej zabawy z Barrym i jego przyjaciółmi z Waszyngtonu. Podobno nie obudziła się rano, leżała w łóżku z jednym z kongresmanów, ale dowodów nie było. Barry otoczył się obronnym szańcem na długo przed pojawieniem się organów władzy i nazwisko kongresmana, z którym dziewczyna spędziła ostatnią noc, nigdy nie przedostało się do publicznej wiadomości. Za to w prasie rozpętała się burza wokół Barry’ego i jego podejrzanych interesów, przyjaciół, samolotów, jachtów, helikopterów, restauracji, ośrodków rekreacji, a także całego katalogu brudnych macherstw. Gdy prasa zaczęła dobierać się do Barry’ego, jego kolesie i klienci w popłochu się rozbiegli. Oburzeni członkowie Kongresu opędzali się od reporterów, domagając się przesłuchań i wdrożenia śledztwa. Historia stała się jeszcze bardziej ponura, gdy w Kijowie odnaleziono matkę dziewczyny. Dostarczyła świadectwo urodzenia córki, z którego wynikało, że córka miała zaledwie szesnaście lat. Zaczęto mówić

o orgii z udziałem szesnastoletniej niewolnicy seksualnej i członków Kongresu, która odbyła się w domku myśliwskim w górach Allegheny, raptem dwie godziny jazdy od Kapitolu. *** Akt oskarżenia liczył czterysta stron i zarzucał czternastu oskarżonym zdumiewająco różnorodne przestępstwa. Ja byłem jednym z czternastu, a zarzucono mi to, co w potocznym języku nazywa się praniem brudnych pieniędzy. Pozwalając jednej z anonimowych firm Barry’ego Rafko przepuścić pieniądze przez nasze konto powiernicze, rzekomo pomogłem wstępnie przepłukać lewe pieniądze w lipnej firmie na wyspie, a następnie przekształcić je w całkowicie legalną nieruchomość: domek myśliwski w górach. Oskarżono mnie także o pomoc Barry’emu w ukrywaniu pieniędzy przed FBI, urzędem podatkowym i innymi. W wyniku przedprocesowych manewrów część oskarżonych się wykruszyła. Sprawy niektórych zostały wyłączone dzięki współpracy z władzami albo przeniesione do odrębnego postępowania. Od dnia oskarżenia do dnia rozpoczęcia procesu mój adwokat i ja złożyliśmy dwadzieścia dwa wnioski, ale tylko jeden z nich został uwzględniony, a odniesione zwycięstwo było praktycznie bez znaczenia. Departament Sprawiedliwości za pośrednictwem FBI i prokuratury w Waszyngtonie zwalił na Barry’ego Rafko i jego kompanów – w tym jednego kongresmana i jednego z jego doradców – wszystkie nagromadzone przez lata zarzuty i pretensje. Nie miało dla nich znaczenia, że ktoś z pozostałych oskarżonych może być niewinny, ani to, że nasza wersja prawdy mogła być zniekształcona przez władze. W ten sposób znalazłem się w zatłoczonej sali sądowej wraz z siedmioma innymi oskarżonymi, wśród których był też najgorszy hochsztapler polityczny, jakiego widział Waszyngton w ostatnich kilkudziesięciu latach. Oczywiście, że byłem winny. Winny głupoty i tego, że dałem się wpuścić w takie szambo. Po wyborze członków ławy przysięgłych prokurator po raz ostatni zaproponował mi układ. Miałem się przyznać do pogwałcenia jednego z paragrafów RICO, zapłacić grzywnę w wysokości dziesięciu tysięcy dolarów i pójść do więzienia na dwa lata, ale ja znów odesłałem go do diabła. Byłem przecież niewinny.

Rozdział 8

Pan Victor Westlake Zastępca Dyrektora, FBI Gmach Hoovera 935 Pennsylvania Avenue Waszyngton, D.C 20535 DO RĄK WŁASNYCH Szanowny Panie Dyrektorze nazywam się Malcolm Bannister i jestem więźniem w Federalnym Obozie Karnym we Frostburgu, w stanie Maryland. W poniedziałek, 21 futego 2011 roku spotkałem się z dwoma Pańskimi agentami, którzy prowadzą śledztwo w sprawie morderstwa sędziego Fawcetta, panami Hanskim i Erardim. Obaj zachowali się bardzo sympatycznie, odniosłem jednak, wrażenie, że nie potraktowali mnie i mojej opowieści zbyt poważnie. Z dzisiejszych doniesień w „Washington Post”, „New Yor Times”, „Wall Street Journal” i „Roanoke Times” wynika, że Pan i Pański zespół nadal kręcicie się w kółko za własnym ogonem i nie macie czego się złapać. Nie wiem, czy dysponujecie wiarygodną listą podejrzanych, ale gwarantuję jedno: prawdziwego mordercy nie mana żadnej liście stworzonej przez Pana i Pański zespół. Jak już wyjaśniłem panom Hanskjemu i Erardiemu, znam tożsamość zabójcy oraz jego motyw. Na wypadek, gdyby coś pokręcili, zwłaszcza że ich podejście do robienia notatek, jakoś mnie nie zachwyciło, powtórzę swoją propozycję: ja ujawniam zabójcę, a wy (czyli władze) wypuszczacie mnie z więzienia. Żadna forma warunkowego zawieszenia kary mnie nie interesuje, nie zgodzę się też na zwolnienie warunkowe. Wychodzę z więzienia jako wolny człowiek, z nową tożsamością, objęty programem ochrony świadków.

Oczywiście zawarcie takiego układu będzie wymagało zgody Departamentu Sprawiedliwości i prokuratury federalnej w północnym i południowym sektorze Wirginii. Chcę też otrzymać pieniądze z nagrody należnej mi za pomoc w ujęciu sprawcy. Z informacji w dzisiejszym „Roanoke Times” wynika, że nagrodę właśnie podwyższono do 150 000 dolarów. Rzecz jasna, jeśli wolicie, możecie dalej kręcić się za własnym ogonem. Jako dwaj byli marines naprawdę powinniśmy porozmawiać. Wie Pan, gdzie mnie szukać. Z poważaniem Malcolm Bannister, nr 44861-127 *** Moim współlokatorem w celi jest czarny dziewiętnastolatek z Baltimore, który dostał osiem lat za handel crackiem. Gerard jest jak tysiąc podobnych mu smarkaczy, których tu spotkałem w ciągu minionych pięciu lat – czarnych chłopaków ze śródmiejskich gett, których urodziły nastoletnie matki, a ojcowie zmyli się, na długo zanim ich synowie przyszli na świat. Rzucił szkołę w dziesiątej klasie i zaczął pracę pomywacza. Gdy jego matkę wsadzono do więzienia, zamieszkał u babci, która już opiekowała się całą hordą jego kuzynów. Zaczął palić crack, potem nim handlować. Chociaż Gerard spędził dzieciństwo na ulicy, jest łagodnym chłopcem. Nie ma skłonności do agresji i nie powinien marnować życia w więzieniu. Jest jednym z miliona czarnych chłopaków na utrzymaniu podatników. Liczba więźniów w tym kraju zbliża się do dwóch i pół miliona i znacznie przewyższa wskaźnik w każdym na wpół cywilizowanym kraju. Nietrudno trafić w celi na współwięźnia, którego się nie lubi. Trafiłem kiedyś na gościa, który potrzebował bardzo mało snu i całymi nocami słuchał muzyki na swoim iPodzie. Miał na uszach słuchawki – jak tego wymaga regulamin po dwudziestej drugiej – ale podkręcał głośność do tego stopnia, że i tak słyszałem muzykę. Prosiłem o przeniesienie do innej celi, ale na spełnienie mojej prośby czekałem trzy miesiące. Z Gerardem nie mam problemów. Opowiedział mi, jak kiedyś przez kilka tygodni mieszkał w porzuconym samochodzie i omal nie zamarzł na śmierć. Dla niego wszystko jest lepsze od życia na ulicy. Obaj zaczynamy dzień o szóstej rano, bo budzi nas brzęczyk. Szybko wkładamy więzienne ciuchy robocze, starając się dać drugiemu tyle wolnego miejsca, ile to możliwe w celi trzy na trzy i pół metra. Ścielimy prycze. On śpi na górnej, ja jako starszy mam prawo do dolnej. O szóstej trzydzieści idziemy do stołówki na śniadanie. W stołówce istnieją niewidzialne bariery, które decydują o tym, gdzie kto siedzi. Jest wydzielona sekcja dla czarnych, sekcja dla białych i sekcja dla brązowych. Mieszanie się kolorów jest źle widziane i prawie się nie zdarza. Wprawdzie Frostburg nazywa się obozem, ale to wciąż więzienie i atmosfera bywa napięta. Jednym z najważniejszych wymogów więziennej etykiety jest nienaruszanie cudzej przestrzeni. Nie należy nigdy przekraczać jej granicy. Nie wolno po nic samemu sięgać. Jeśli potrzebujesz soli czy pieprzu, musisz o nie poprosić. W Louisville, gdzie poprzednio siedziałem, w stołówce często wybuchały awantury, które zwykle zaczynały się od tego, że jakiś dureń o twardych łokciach naruszał cudzą przestrzeń. Tutaj jemy powoli, zachowując zdumiewające w gronie kryminalistów maniery. Opuściwszy ciasne

cele, rozkoszujemy się swobodą ruchu w stołówce. Jest sporo przekomarzanek, wulgarnych żartów i gadek o kobietach. Znałem więźniów odbywających karę w karcerze czy izolatce, dla których najtrudniejsze było pozbawienie możliwości komunikacji z innymi. Niektórzy dobrze sobie z tym radzą, ale większość po paru dniach zaczyna pękać. Nawet najwięksi samotnicy – a w więzieniach ich nie brakuje – muszą czuć obecność innych. Po śniadaniu Gerard stawia się w pracy jako myjący podłogi, ja mam godzinę wolnego, po czym podejmuję obowiązki bibliotekarza. Wolny czas spędzam w kąciku kawiarnianym na czytaniu gazet. Dziś znów nie ma postępu w śledztwie w sprawie Fawcetta. Nowością jest to, że jego najstarszy syn poskarżył się dziennikarzowi „Postu”, że FBI nie wywiązuje się z obowiązku informowania rodziny o przebiegu śledztwa. Brak komentarza ze strony FBI. Z każdym dniem rośnie ciśnienie. Wczoraj napisali, że FBI zainteresowało się byłym mężem Naomi Clary. Rozwiedli się trzy lata temu w atmosferze wzajemnych pretensji, oskarżając się wzajemnie o niewierność. Autor notatki twierdzi, że agenci FBI co najmniej dwukrotnie rozmawiali z byłym mężem Clary. Biblioteka mieści się w niewielkim aneksie, w którym jest też nieduża kaplica i dyżurka pielęgniarek. Sala biblioteczna ma dokładnie dwanaście metrów długości i dziewięć szerokości, są tu cztery jednoosobowe boksy zapewniające prywatność, pięć stanowisk komputerowych i trzy długie stoły, przy których można czytać, pisać i się uczyć. Jest też dziesięć dużych regałów, które mieszczą około tysiąca pięciuset książek, w większości w twardych okładkach. We Frostburgu wolno mieć w celach do dziesięciu książek w wydaniach kieszonkowych, choć niemal wszyscy mają ich więcej. Osadzonym wolno przychodzić do biblioteki w wolnym czasie i reguły określające wizyty są dość elastyczne. Wolno wypożyczać do dwóch książek tygodniowo, a ja połowę czasu poświęcam na upomnienia z racji przeterminowania. Czwartą część czasu poświęcam na bycie więziennym prawnikiem i właśnie dziś mam nowego klienta. Roman pochodzi z niedużego miasteczka w Karolinie Północnej, gdzie miał lombard specjalizujący się w handlu kradzionymi przedmiotami, głównie bronią. Dostawcami były dwa gangi kretynów z mózgami wyżartymi przez kokainę, którzy w biały dzień okradali eleganckie domy. Nie wykazując choćby cienia finezji, złodzieje dali się przyłapać na gorącym uczynku i w ciągu paru minut zaczęli na siebie nadawać. W ten sposób sypnęli Romana, na którego spadła cała lawina zarzutów. Nie przyznał się do winy, twierdząc, że o niczym nie wie, i wtedy okazało się, że przydzielony mu z urzędu obrońca był największym kretynem ze wszystkich. Nie jestem specjalistą od prawa karnego, ale najgłupszy student pierwszego roku prawa potrafiłby sporządzić cały katalog błędów popełnionych przez tamtego adwokata. Romana uznano za winnego i skazano na siedem lat, a jego odwołanie jest obecnie w sądzie apelacyjnym. Roman przynosi z sobą swoją „dokumentację” – standardową zieloną teczkę, jaką każdy więzień ma prawo trzymać w celi – i siadamy nad nią w mojej zagraconej osobistymi rzeczami pakamerze, do której inni osadzeni nie mają wstępu. Roman nie może przestać rozpamiętywać bezdennej głupoty obrońcy z urzędu, aja nie potrzebuję dużo czasu, żeby się z nim zgodzić. NPP (nieskuteczna pomoc prawna) bywa zarzutem często wysuwanym przez skazanych, ale rzadko stanowi wystarczający powód do wszczęcia procedury odwoławczej w sprawach, w których nie zapadł wyrok kary śmierci. Jestem podniecony myślą o pastwieniu się nad błędami popełnionymi przez adwokata, który wciąż praktykuje, żyje z tego i udaje lepszego, niż jest. Spędzam godzinę z Romanem, po czym umawiamy się na następne spotkanie. To jeden z dawniejszych klientów powiedział mi o sędzim Fawcetcie. Strasznie chciał się wydostać z więzienia i zdawało mu się, że potrafię czynić cuda. Dokładnie znał zawartość sejfu w domku sędziego

i miał obsesję, żeby to zgarnąć, zanim ktoś inny go uprzedzi.

Rozdział 9

nów siedzę w gabinecie naczelnika i czuję, że coś się szykuje. Jest ubrany w ciemny garnitur, wykrochmaloną białą koszulę i wzorzysty krawat; jego kowbojki ze szpiczastymi czubkami są świeżo wypastowane i aż lśnią. Jest jak zwykle wyniosły, ale czuję u niego pewną nerwowość. – Nie wiem, coś ty im naopowiadał, Bannister – mówi – w każdym razie chyba to kupili. Nie chcę się powtarzać, ale lepiej ci przypomnę: jeśli to jakiś kawał, gorzko tego pożałujesz. – To nie żaden kawał, panie naczelniku. – Sądzę, że podsłuchiwał z uchem przytkniętym do drzwi i dobrze wie, co im powiedziałem. – Dwa dni temu przysłali tu aż czterech swoich ludzi, którzy wszędzie węszyli. Chcieli wiedzieć, z kim się zadawałeś, komu pomagałeś, z kim grałeś w warcaby, co robiłeś, z kim siedziałeś w stołówce, z kim chodziłeś pod prysznic, z kim dzieliłeś celę i tak dalej. – Pod prysznic chodzę sam. – Pewnie chcą ustalić, z kim się przyjaźnisz, nie? – Nie wiem, panie naczelniku, ale to mnie nie dziwi. Spodziewałem się tego. – Wiedziałem, że FBI węszy we Frostburgu, choć nie dostrzegałem obecności agentów. W więzieniu bardzo trudno zachować tajemnicę, szczególnie jeśli chodzi o kogoś obcego, kto myszkuje i zadaje pytania. Doświadczenie podpowiada mi, że były to niezdarne próby dowiedzenia się czegoś o mnie. – No i dziś tu wracają – ciągnie naczelnik. – Będą o dziesiątej. Uprzedzili, że to może trochę potrwać. Jest dokładnie za pięć dziesiąta i w brzuchu mam ten sam bolesny supeł. Staram się spokojnie i głęboko oddychać, żeby nie dać nic po sobie poznać. Wzruszam ramionami, jakby mało mnie to obchodziło. – Kto przyjeżdża? – pytam. – A cholera wie. Chwilę potem na jego biurku dzwoni telefon i sekretarka anonsuje gości.

Z

*** Spotykamy się w tej samej salce konferencyjnej obok gabinetu naczelnika, którego oczywiście znów z nami nie ma. Przy stole siedzą agenci Hanski i Erardi, ale tym razem towarzyszy im nastroszony młody człowiek nazwiskiem Dunleavy, który jest zastępcą prokuratora federalnego w sektorze południowym Wirginii, w delegaturze w Roanoke. Zbieram w sobie siły i staram się wypaść wiarygodnie. Chyba zaczynają traktować mnie poważniej. Dunleavy, choć najmłodszy z nich, jest już prokuratorem federalnym, a pozostali dwaj tylko agentami. Dlatego czuje się najważniejszy i świadomość tego aż go rozpiera, co nawet specjalnie mnie nie dziwi. Nie mogło minąć więcej niż pięć lat, odkąd ukończył studia prawnicze. Zakładam, że to głównie on będzie mówił. – To oczywiste, panie Bannister – zaczyna nieprzyjemnie protekcjonalnym tonem – że nie byłoby nas tu, gdybyśmy nie byli ani trochę zainteresowani pańską bajeczką. Bajeczką! Co za kutas. – Mogę mówić ci Malcolm? – pyta. – Zostańmy przy panu Bannisterze i panu Dunleavym, przynajmniej na razie – odpowiadam. Siedzę w więzieniu i od lat nikt nie zwracał się do mnie per pan. Bardzo mi się to słowo podoba. – Jasne – rzuca, po czym szybko sięga do kieszeni. Wyjmuje srebrzysty płaski aparacik i kładzie na stole, mniej więcej w połowie odległości między mną a nimi trzema. – Chciałbym nagrywać naszą rozmowę, jeśli nie ma pan nic przeciwko temu. To olbrzymi krok do przodu. Tydzień temu Hanskiemu i Erardiemu nie chciało się nawet wyciągnąć piór z kieszeni. A teraz władza federalna nie chce uronić ani jednego mojego słowa. Wzruszam ramionami i mówię: – Wszystko mi jedno. Dunleavy wciska przycisk i zaczyna. – A więc twierdzi pan, że wie, kto zabił sędziego Fawcetta, i chce pan podzielić się tą informacją w zamian za bilet na wolność. Po wyjściu chce pan skorzystać z programu ochrony świadków. Tak w skrócie wygląda pańska propozycja, zgadza się? – Co do joty – mówię, przedrzeźniając jego sposób mówienia. – Czemu mielibyśmy panu wierzyć? – Bo znam prawdę, a wy nawet się do niej nie zbliżyliście. – Skąd pan to wie? – Po prostu wiem. Gdybyście mieli poważnego podejrzanego, toby was tu nie było. – Utrzymuje pan kontakt z zabójcą? – Na to pytanie nie odpowiem. – Coś musi nam pan powiedzieć, panie Bannister. Coś, co nam ułatwi decyzję o zawarciu z panem tej śmiesznej umowy. – Ja bym jej nie nazwał śmieszną. – Więc nazwiemy ją tak, jak pan zechce. Niech pan nam o niej opowie. Jak pan sobie wyobraża to wielkie porozumienie? – Proszę bardzo. Musi być poufne, utrzymane w ścisłej tajemnicy. Podpisujemy pisemne porozumienie z parafą obu prokuratur federalnych: sektora północnego, gdzie byłem sądzony i skazany, i sektora południowego, gdzie toczy się śledztwo. Porozumienie będzie musiał podpisać sędzia Slater, który wydał na mnie wyrok. Po zrobieniu tego wszystkiego podam wam nazwisko zabójcy. Wy go aresztujecie, przesłuchacie i gdy wielka ława przysięgłych oskarży go o morderstwo, ja w trybie nagłym zostanę

przeniesiony do innego zakładu. Tyle że nie pójdę do żadnego zakładu. Wyjdę pod pozorem przeniesienia, a tak naprawdę zniknę jako chroniony świadek. Mój wyrok ulegnie złagodzeniu, karta zostanie wyczyszczona, nazwisko zmienione. Pewnie będę też chciał przejść zabieg plastyczny, żeby zmienić wygląd. Dostanę nowe papiery, nową twarz, jakąś sympatyczną posadę w służbie federalnej i pożegnalnego kopa w postaci pieniędzy z nagrody. Przypatrują mi się trzy kamienne twarze. W końcu Dunleavy mówi: – Tylko tyle? – Tyle. I nie podlega negocjacji. – Wow – mruczy pod nosem Dunleavy, jakby moje słowa go zdumiały. – Chyba miał pan dużo czasu, żeby sobie to wszystko wykombinować. – Dużo więcej niż pan. – A jeśli się pan myli? Jeśli aresztujemy nie tego, co trzeba? Jakimś cudem wielka ława go oskarży, pan wyjdzie z więzienia, a potem nie uda się go skazać? – To już wasz problem. Jak spieprzycie oskarżenie, to będzie wasza wina. – Dobra, ale jak już go dopadniemy, to co z dowodami winy? – Macie do dyspozycji wszystkie służby. Jeśli dostaniecie go w swoje ręce, to chyba zdołacie znaleźć dowody. Nie mogę zrobić za was wszystkiego. Dla podkreślenia dramatyzmu chwili Dunleavy wstaje i podchodzi do ściany, sygnalizując całym sobą, jak bardzo jest przejęty i głęboko zamyślony. Potem zawraca, znów siada i wlepia we mnie wzrok. – Myślę, że tracimy czas – oświadcza. Żałosny blef w nieprzekonującym wykonaniu faceta, którego nie powinno tu w ogóle być. Weteran Hanski lekko pochyla głowę i nerwowo mruga. On chyba też nie może uwierzyć, że ma do czynienia z takim bubkiem. Erardi nie spuszcza ze mnie wzroku i widać, że jest podminowany. Niechęć między FBI a prokuraturą federalną nie jest niczym niezwykłym. Wolno podnoszę się z miejsca. – Ma pan rację – mówię. – Tracimy tylko czas. I więcej się z wami nie spotkam, póki nie pojawi się ktoś starszy rangą. Przedstawiłem swoją propozycję i chcę, żeby następnym razem siedział tu Victor Westlake i któryś z pańskich szefów, panie Dunleavy. A jeśli pan tu będzie, to po prostu wyjdę. Po czym wstaję i ruszam do drzwi. Zerkam za siebie i widzę, jak Hanski masuje sobie skronie. Na pewno wrócą. *** Spotkanie równie dobrze mogło się odbyć w Gmachu Hoovera przy Pennsylvania Avenue w Waszyngtonie. Nawet lepiej, bo Victor Westlake mógłby wpaść na chwilę do miasta, spotkać się z szefem, rzucić okiem na personel, zjeść domową kolację z rodziną i tak dalej. Ale dyrektor FBI wolał przyjechać do niego. Chcąc choć na chwilę wyrwać się z biura, załadował ekipę doradców do służbowego odrzutowca – jednego z czterech do dyspozycji FBI – i samolot wystartował do czterdziestominutowego lotu do Roanoke. Dyrektor nazywał się George McTavey, miał sześćdziesiąt jeden lat i był zawodowym policjantem, a nie politycznym nominatem, choć to właśnie z powodu polityki jego stosunki z prezydentem stały się dość napięte. Wedle pogłosek uporczywie krążących w kręgach politycznych Waszyngtonu kariera zawodowa McTaveya zawisła na włosku. Prezydent chciał zmiany dyrektora FBI. Po czternastu latach na stanowisku McTavey powinien odejść. Morale w Gmachu Hoovera nie należało do najwyższych

i plotkarstwo kwitło. W ciągu ostatnich miesięcy McTavey korzystał z niemal każdej okazji, by choć na chwilę wyrwać się z Waszyngtonu. Tak staromodne przestępstwo jak morderstwo stanowiło niemal rozrywkę. Od dziesięciu lat zmagał się głównie z terroryzmem, a jak dotąd w śmierci Fawcetta nie było nawet śladu sugestii, że maczała w niej palce Al-Kaida lub rodzime komórki terrorystyczne. Pełne chwały dni walk ze zorganizowaną przestępczością czy uganianie się za fałszerzami należały do przeszłości. W Roanoke u stóp schodków czekał czarny SUV i McTavey wraz ze świtą został wywieziony z płyty lotniska z takim pośpiechem, jakby snajperzy tylko czekali na okazję do strzału. Chwilę potem samochód zajechał pod Lodówę i cała grupa weszła do środka. Wizyta dyrektora w miejscu akcji miała dwojaki cel. Pierwszym było podniesienie morale grupy śledczej i danie jej do zrozumienia, że mimo braku konkretnych wyników ich praca nadal cieszy się najwyższym zainteresowaniem kierownictwa Biura. Drugim było podkręcenie śruby. Po krótkim obchodzie w zaimprowizowanym centrum dowodzenia i po serii uścisków dłoni, których liczba i intensywność zrobiłaby wrażenie na każdym polityku, dyrektora McTaveya poprowadzono do największej sali konferencyjnej na briefing. *** Usiadł obok swojego starego kompana Victora Westlake’a i żując pączki, wysłuchał czczego podsumowania szefa grupy śledczej, który miał niewiele nowego do powiedzenia. Było to zresztą zbędne, bo od początku McTavey i Westlake rozmawiali co najmniej dwa razy dziennie przez telefon. – Porozmawiajmy o tym Bannisterze – zaproponował McTavey po półgodzinie słuchania wywodów, z których tak naprawdę nic nie wynikało. Uczestnikom narady szybko rozdano kolejny dokument. – To najświeższy raport – rzekł Westlake. – Zaczęliśmy od jego kolegów z liceum, potem sprawdziliśmy kolegów z college’u i wydziału prawa, ale żaden nie trafił na listę podejrzanych. Nie natknęliśmy się na przyjaciół ani znajomych, właściwie nikogo, kto kiedykolwiek miałby styczność z sędzią Fawcettem. Nie znaleźliśmy żadnych członków gangów, dealerów narkotykowych ani poważnych przestępców. Potem prześledziliśmy losy maksymalnej liczby jego dawnych klientów, choć tu napotkaliśmy trudności, bo nie udało nam się dotrzeć do wielu jego starych spraw. Ale tu też nie znaleźliśmy nic ciekawego. Przez mniej więcej dziesięć lat był małomiasteczkowym prawnikiem w kancelarii dwóch Afroamerykanów w podeszłym wieku i wszystko wygląda bez zarzutu. – Występował w sprawach prowadzonych przez sędziego Fawcetta? – spytał McTavey. – Nie mamy na to żadnych dowodów. Właściwie nie trafiały mu się sprawy w sądzie federalnym, a poza tym należał do sektora północnego Wirginii. Można śmiało powiedzieć, że pan Bannister nie zaliczał się do grona cenionych adwokatów procesowych. – Więc uważasz, że zabójcę Fawcetta spotkał podczas pobytu w więzieniu, tak? Oczywiście zakładając, że mówi prawdę. – Tak jest. Pierwsze dwadzieścia dwa miesiące spędził w Louisville w Kentucky, w zakładzie karnym o średnim reżimie, w którym siedzi dwa tysiące osadzonych. W tym czasie dzielił celę z trzema więźniami, pracował w pralni i w kuchni. Zaczął się udzielać jako więzienny prawnik i pomógł co najmniej pięciu osadzonym opuścić więzienie. Z tamtego okresu mamy listę około pięćdziesięciu nazwisk ludzi, z którymi musiał się bliżej zetknąć, ale prawdę mówiąc, ustalenie pełnej listy kontaktów w Louisville jest praktycznie niemożliwe. To samo dotyczy Frostburga. Spędził tam trzy lata i w tym czasie przewinęło się tam około tysiąca mężczyzn.

– Jak długa jest ta wasza lista? – spytał McTavey. – Jest na niej około stu dziesięciu nazwisk, coś koło tego, ale co do większości nie mamy przekonania. – Ilu zostało skazanych przez Fawcetta? – Sześciu. – Więc historia więzienna Bannistera nie wskazuje żadnego oczywistego podejrzanego? – Jak dotąd nie. Ale nadal szukamy. Proszę pamiętać, że to drugi możliwy motyw zabójstwa. Że ktoś zemścił się za wydany wyrok. Pierwszy motyw to rabunek. – Macie też trzeci? – Zazdrosny były mąż sekretarki – odrzekł Westlake. – To chyba mało prawdopodobne, prawda? – Prawda. – Jeszcze jakaś teoria? – Na razie nie. Dyrektor McTavey upił łyk kawy i powiedział: – Macie tu naprawdę okropną kawę. Dwóch uczynnych przy końcu stołu zerwało się na nogi i popędziło na poszukiwanie czegoś lepszego. – Przykro mi – rzekł Westlake. Wszyscy wiedzieli, że dyrektor jest smakoszem kawy, i podanie mu czegoś poniżej jego oczekiwań stanowiło nie lada wpadkę. – Przypomnij mi historię skazania Bannistera – mruknął McTavey. – Dziesięć lat na mocy RICO, zamieszany kilka lat temu w aferę Barry’ego Rafko, choć nie jako kluczowy uczestnik. Zajmował się kupnem nieruchomości w imieniu Barry’ego i wpadł. – Więc nie ciągnął do łóżka szesnastolatek? – Och nie, od tych rzeczy byli nasi kongresmani. Bannister sprawia wrażenie solidnego gościa, służył w marines i tak dalej. Po prostu trafił mu się niewłaściwy klient. – No to był winny czy nie? – Przysięgli uznali, że był. Podobnie jak sędzia. Nie dostaje się dziesięciu lat za nic. Przed dyrektorem postawiono filiżankę świeżej kawy, a on najpierw ją powąchał, potem ostrożnie pociągnął łyk. Wszyscy wstrzymali oddech, dyrektor znów wypił łyk i zgromadzeni odetchnęli. – Dlaczego wierzymy Bannisterowi? – spytał. Westlake szybko podał pytanie dalej. – Hanski? Agent Chris Hanski był na to przygotowany. Odchrząknął i zaczął mówić: – No cóż, nie jestem pewien, czy mu wierzymy, ale sprawia dobre wrażenie. Rozmawiałem z nim dwukrotnie, pilnie mu się przyglądałem, ale nie dostrzegłem żadnych oznak krętactwa. Jest inteligentny, sprytny i wie, że okłamując nas, nic nie zyska. Całkiem możliwe, że w ciągu pięciu lat w więzieniu natknął się na kogoś, kto zamierzał zlikwidować sędziego Fawcetta albo go obrabować. – I nie mamy pojęcia, kim jest ten ktoś, czy tak? Hanski spojrzał na Westlake’a, a ten skinął głową. – Tak to na dziś wygląda – powiedział. – Ale wciąż szukamy. – Nie oceniam zbyt wysoko naszych szans na wykrycie zabójcy tylko dlatego, że Bannister mógł się na niego natknąć w więzieniu. – McTaveyowi trudno było odmówić racji. – W ten sposób możemy przez następne dziesięć lat kręcić się w kółko. Co ryzykujemy, jeśli zawrzemy układ z Bannisterem? Jest oszustem w białym kołnierzyku i już odsiedział pięć lat za przestępstwo, które brzmi stosunkowo niewinnie. Nie sądzisz, Vic? Vic ponuro skinął głową.

– Więc facet wychodzi z więzienia – ciągnął McTavey. – Ale nie wypuszczamy przecież seryjnego zabójcy ani zboczeńca. Jeśli mówi prawdę, sprawa zostaje rozwiązana i wszyscy możemy iść do domu. Jeśli jest naciągaczem, to cóż wielkiego się stanie? Nikomu spośród siedzących przy stole nie przychodziło do głowy nic wielkiego. – Kto będzie temu przeciwny? – Prokuratura federalna się nie ucieszy – zauważył Westlake. – To mnie nie dziwi. Ale jutro po południu mam spotkanie z prokuratorem generalnym. Myślę, że uda mi się go przekonać. Jeszcze coś? Hanski znów odchrząknął. – Tylko że Bannister się upiera, że nie piśnie ani słowa, póki sędzia federalny nie podpisze decyzji o skróceniu wyroku. Nie wiem, jak to dokładnie działa, ale jeśli wielka ława przysięgłych postawi tego faceta w stan oskarżenia, wyrok Bannistera zostanie automatycznie złagodzony. – Od tego są prawnicy. – McTavey machnął ręką. – Niech oni się nad tym głowią. Bannister też ma swojego adwokata? – Nic mi o tym nie wiadomo. – A potrzebuje? – Chętnie go spytam. – Hanski się uśmiechnął. – Zawrzyjmy z nim ten układ, zgoda? – W głosie McTaveya pobrzmiewało lekkie zniecierpliwienie. – Można dużo zyskać i niewiele stracić. Zważywszy na wasze dotychczasowe postępy, sądzę, że potrzebujemy przełomu.

Rozdział 10

d morderstwa sędziego Fawcetta i Naomi Clary upłynął miesiąc. Prasowe wzmianki o śledztwie stały się krótsze i rzadsze. Najpierw FBI odmawiało wszelkich komentarzy, a po miesiącu wytężonej pracy z zerowymi rezultatami sprawa niemal zniknęła z łamów gazet. Trzęsienie ziemi w Boliwii, strzelanina na boisku szkolnym w Kansas, przedawkowanie przez gwiazdę rapu i detoks innej – wszystko to wydarzyło się w ciągu tego miesiąca i pomogło odwrócić uwagę od morderstwa i skierować ją ku ważniejszym sprawom. Dla mnie to bardzo dobrze. Śledztwo może pozornie przygasać, ale wiem, że w środku coraz mocniej buzuje ogień. Moim największym koszmarem jest myśl, że któregoś dnia otworzę gazetę i zobaczę wielki nagłówek o aresztowaniu mordercy. Ale wydaje się to coraz mniej prawdopodobne. Mijają dni, a ja cierpliwie czekam.

O

*** Trafiają do mnie tylko umówieni klienci. Spotykam się z nimi w mojej pakamerze w bibliotece. Wszyscy taszczą swoją dokumentację – oświadczenia stron, nakazy sądowe, złożone wnioski i wydane postanowienia – którą osadzeni mają prawo trzymać w celach. Żadnemu funkcjonariuszowi więziennemu nie wolno nawet tknąć papierów sądowych. Na ogół wystarczają dwa spotkania do przekonania moich klientów, że w ich sprawie nic nie da się zrobić. Podczas pierwszego spotkania omawiamy sprawę i przeglądamy papiery, potem poświęcam parę godzin na szczegółową analizę i podczas drugiego spotkania ogłaszam werdykt, że mają pecha i nie znalazłem żadnej luki prawnej, w którą można by się wcisnąć. W ciągu pięciu lat udało mi się pomóc sześciu więźniom w uzyskaniu wcześniejszego zwolnienia. Nie muszę mówić, że zasadniczo przyczyniło się to do ugruntowania mojej reputacji speca od prawa więziennego, choć każdego nowego klienta ostrzegam, że jego szanse na sukces są znikome. To samo mówię dwudziestotrzyletniemu Otisowi Carterowi, który ma spędzić we Frostburgu następne

czternaście miesięcy, skazany za coś, co nawet nie powinno być uznane za przestępstwo. Otis jest wiejskim chłopakiem, z zawodu elektrykiem, żarliwie wierzącym baptystą i szczęśliwie żonatym ojcem dwójki dzieci, który wciąż nie może uwierzyć, że trafił do więzienia federalnego. On i jego dziadek zostali oskarżeni i skazani na mocy ustawy z roku 1979 (z późniejszymi poprawkami z lat 1983, 1989, 1997, 2002, 2008 i 2010) o ochronie pamiątek z pól bitewnych z czasów wojny secesyjnej. Jego dziadek ma siedemdziesiąt cztery lata, cierpi na rozedmę płuc i spędzi czternaście miesięcy w Federalnym Centrum Medycznym w Tennessee. Z uwagi na stan zdrowia jego wyrok będzie kosztował podatnika dwadzieścia pięć tysięcy dolarów miesięcznie. Carterowie wygrzebywali pamiątki na swojej osiemdziesięciohektarowej farmie, która przylega do terenu Zabytku Historii – pola bitwy pod New Market w dolinie Shenandoah, niecałą godzinę drogi od mojego rodzinnego Winchesteru. Farma należy do Carterów od ponad stu lat i od kiedy Otis nauczył się chodzić, towarzyszył dziadkowi w poszukiwaniu i wygrzebywaniu z ziemi pamiątek z czasów wojny. Z biegiem lat rodzina zebrała imponującą kolekcję kul karabinowych i armatnich, menażek, mosiężnych guzików, fragmentów umundurowania i sztandarów oraz kilkudziesięciu sztuk różnego rodzaju broni. Robili to wszystko w zgodzie z prawem. Prawo zabrania szukania i zabierania pamiątek z terenów Zabytków Historii, które należą do państwa, i Carterowie dobrze o tym wiedzieli. Ale ich malutkie prywatne muzeum w adaptowanej na ten cel stodole zawierało wyłącznie eksponaty znalezione na ich własnej ziemi. Jednak w roku 2010 do ustawy o ochronie pamiątek z pól bitewnych wprowadzono kolejną poprawkę. W wyniku starań obrońców przyrody, walczących o wydanie zakazu inwestowania na terenach przylegających do historycznych pól bitewnych, do stustronicowej poprawki dodano w ostatniej chwili kilka naprędce skleconych zdań. W rezultacie wydobywanie pamiątek po dawnych bitwach w odległości „poniżej trzech kilometrów” od granicy historycznego pola bitwy stało się nielegalne, bez względu na tytuł własności ziemi. Nie tylko nikt nie powiadomił Carterów o nowym przepisie, ale fragment dotyczący tej zmiany był tak skrzętnie ukryty w tekście poprawki, że właściwie nikt o nim nie wiedział. W ciągu minionych lat agenci federalni wielokrotnie nachodzili dziadka Otisa, oskarżając go o kopanie na chronionym terenie i żądając okazania prywatnej kolekcji w stodole. Gdy przepisy się zmieniły, agenci zaczęli cierpliwie czekać na moment, aż Otis razem z dziadkiem wybiorą się z wykrywaczami metalu na zalesiony kawałek własnego pola i zaczną go przeszukiwać. Zostali przyłapani i postawieni w stan oskarżenia. Wynajęli wtedy adwokata, a ten im doradził, by przyznali się do winy. Przestępcze intencje nie są już koniecznym warunkiem w wielu przestępstwach federalnych, a nieznajomość prawa nie jest okolicznością łagodzącą. Jako ofiara ustawy o wymuszeniach i korupcji (RICO), często naciąganego i nadmiernie rozciągliwego przepisu federalnego, jestem za odpowiednim nagłaśnianiem federalnego kodeksu karnego, który obecnie liczy dwadzieścia siedem tysięcy stron i wciąż rośnie. W konstytucji jest mowa tylko o trzech rodzajach przestępstw federalnych: zdradzie, piractwie i fałszerstwie. Dziś lista tych przestępstw obejmuje ponad cztery i pół tysiąca przypadków i w miarę jak Kongres zaostrza walkę z przestępczością, ta liczba wciąż rośnie, a prokuratorzy wykazują coraz większą pomysłowość w stosowaniu nowych praw. Zapewne Otis mógłby zaskarżyć wniesioną poprawkę jako niekonstytucyjną, ale musiałby kilka lat włóczyć się po sądach różnych instancji, jeszcze długo po odbyciu wyroku i powrocie na łono rodziny. Wyjaśniam mu to podczas naszego drugiego spotkania, a on od razu traci zainteresowanie takim rozwiązaniem. Jeśli nie może wyjść od razu, to po co zawracać sobie głowę? Ale ten problem prawny mnie intryguje i postanawiamy jeszcze do niego wrócić. Jeśli mój wielki plan się nie powiedzie, być może zajmę się sprawą Otisa i będę się procesował aż do szczebla Sądu Najwyższego. Będę miał co robić przez następne pięć lat.

*** Sąd Najwyższy już dwukrotnie odmówił zajęcia się moją sprawą. Choć nie mogliśmy tego dowieść, istniało podejrzenie, że moje odwołania zostały potraktowane po macoszemu z uwagi na triumfalizm władz, którym wreszcie udało się dopaść Barry’ego Rafko i wszystkich jego sługusów, w tym także mnie. Uznano mnie za winnego w listopadzie 2005 roku i dwa miesiące później skazano na dziesięć lat. Po wydaniu wyroku zostałem „zatrzymany”, to znaczy od razu zamknięto mnie w areszcie. Niektórym szczęśliwcom zezwala się na „stawiennictwo własne” lub pozostawia się ich na wolności, aż otrzymają wezwanie do odbycia kary. Ci mają czas się przygotować, jednak większość skazanych jest tego luksusu pozbawiona. Mój adwokat uważał, że dostanę pięć, góra sześć lat. Barry Łapówkarz, gwiazdor procesu, główny winowajca i barwny złoczyńca, którego każdy chętnie nienawidził, dostał dwanaście lat. Nie ulegało wątpliwości, że mój wyrok powinien być co najmniej o połowę krótszy od wyroku tego arcyłotra. Dionne, moja piękna, kochająca i bardzo wyrozumiała żona była na sali, siedziała obok mojego zgnębionego i upokorzonego ojca. Byłem jedynym z ośmiu oskarżonych, na którego tego dnia wydawano wyrok, i kiedy – z adwokatem po prawej – stanąłem przed sędzią Slaterem, okazało się, że mam trudności z oddychaniem. To nie może dziać się naprawdę, powtarzałem sobie w myślach, starając się przebić wzrokiem przez otaczające mnie rozmazane obrazy. Nie zasługuję na to. Mogę wszystko wyjaśnić. Jestem niewinny. Slater mieszał mnie z błotem i wygłaszał umoralniające frazesy, popisując się przed prasą, a ja czułem się jak bokser wagi ciężkiej w piętnastej rundzie, który słania się na nogach, opiera o liny i zasłania głowę przed następną fangą w twarz. Kolana miałem jak z waty i byłem zlany potem. Gdy sędzia Slater wypowiedział słowa „dziesięć lat”, za plecami usłyszałem żałosny szloch Dionne, która wybuchnęła głośnym płaczem. Kiedy mnie poprowadzili do wyjścia z sali, po raz ostatni się obejrzałem. Widziałem tę scenę setki razy na filmach, w telewizji, w teatrze, w prawdziwych sytuacjach sądowych – ostatnie, pospieszne, pożegnalne spojrzenie skazańca. O czym myśli człowiek, wychodząc z sali sądowej nie po to, by wrócić do domu? Prawda jest taka, że o niczym szczególnym. W głowie przewala się za dużo przypadkowych myśli, strachu i złości. Próbuje zrozumieć, co się z nim właściwie dzieje. Dionne była w szoku, zakrywała sobie dłońmi usta i zalewała się łzami. Ojciec obejmował ją ramieniem i starał się pocieszać. To mój ostatni obraz z wolności – moja piękna żona, kompletnie załamana i zrozpaczona. A teraz jest żoną kogoś innego. Dzięki władzom federalnym. Moi przysięgli rekrutowali się z terenu Dystryktu. Paru robiło wrażenie rozgarniętych i wykształconych, ale większość nie wyglądała na – nazwijmy to – zbyt wyrafinowanych. Po trzech dniach obrad poinformowali sędziego, że nie mogą się porozumieć. I trudno było się dziwić. Posługując się obszernym fragmentem federalnego kodeksu karnego, prokuratorzy zastosowali starą i wypróbowaną metodę, która polega na obrzucaniu oskarżonych błotem w nadziei, że coś się do nich przyklei. Na skutek tej strategii teoretycznie prosta sprawa Barry’ego Rafko i jednego kongresmana przerodziła się w prawniczy koszmar. Spędziłem niezliczoną liczbę godzin nad wypracowaniem własnej strategii obrony, ale nawet ja nie rozumiałem wszystkich wątków oskarżenia. Mój adwokat od początku przepowiadał, że przysięgli nie osiągną porozumienia. Po czterech dniach obrad sędzia Slater zrobił to, co w żargonie sądowniczym nazywa się „podłożeniem dynamitu”. W praktyce sprowadza się to do nakazania przysięgłym, by wrócili do sali

obrad i za wszelką cenę osiągnęli porozumienie. Przysięgli słyszą od sędziego, że nikt nie wyjdzie z sali i nie wróci do domu, póki nie uzgodnią werdyktu. Tego rodzaju postępowanie rzadko odnosi skutek, ale akurat mnie nie dopisało szczęście. Po godzinie wypaleni przysięgli wrócili do sali rozpraw i ogłosili jednomyślny werdykt, uznający wszystkich oskarżonych za winnych wszystkich stawianych im zarzutów. Dla mnie i wielu obecnych było jasne, że przysięgli nie zrozumieli ani treści licznych paragrafów kodeksu karnego, ani skomplikowanej i przewrotnej logiki w zarzutach prokuratury. Jak napisała jedna z gazet, któryś z przysięgłych miał powiedzieć: „Po prostu założyliśmy, że muszą być winni, inaczej przecież by ich nie oskarżyli”. Użyłem tego cytatu w moich skargach odwoławczych, ale chyba nikt nie zwrócił na to uwagi. Podczas całego procesu bacznie obserwowałem przysięgłych, nie mając ani przez chwilę wątpliwości, że już od wstępnej prezentacji stron czują się w tym zagubieni. I trudno było im się dziwić. Dziewięciu adwokatów zaprezentowało dziewięć różnych wersji wydarzeń. Salę sądową trzeba było wcześniej odnowić i zmienić jej wewnętrzną aranżację tak, by dało się pomieścić wszystkich oskarżonych i ich obrońców. Proces był spektaklem, farsą, pokazem żałosnego sposobu dochodzenia prawdy. Ale jak się szybko przekonałem, prawda nie była najważniejsza. Może kiedyś rozprawa sądowa służyła ustaleniu i zaprezentowaniu faktów, szukaniu prawdy i wymierzaniu sprawiedliwości. Dzisiejsza rozprawa to konkurs – zawody, w których jedna strona wygrywa, druga przegrywa. Obie z góry zakładają, że oponenci będą naginali przepisy i kłamali, przez co żadna ze stron nie gra uczciwie. W tej bijatyce ginie prawda. Po dwóch miesiącach wróciłem do sądu na ogłoszenie wyroku. Mój adwokat złożył wniosek o zgodę na samodzielne stawienie się do odbycia kary, ale na sędzim Slaterze jego prośba nie zrobiła wrażenia. Wymierzył mi karę dziesięciu lat więzienia i zarządził aresztowanie na sali. To doprawdy dziwne, że nie zabito więcej sędziów federalnych. Przez wiele tygodni po wyroku miałem głowę zajętą obmyślaniem różnych sposobów zadawania powolnej i bolesnej śmierci sędziemu Slaterowi. Zostałem wyprowadzony z sali przez konwojentów z US Marshals Service i zamknięty w sądowym areszcie, potem przewieziono mnie do aresztu miejskiego, gdzie zostałem rozebrany, obszukany, ubrany w pomarańczowy kombinezon i umieszczony w przepełnionej celi z sześcioma innymi aresztantami. W celi były tylko cztery prycze. Pierwszą noc przesiedziałem w kącie na betonowej podłodze, okryty cieniutkim dziurawym kocem. W areszcie panował zgiełk niczym w zoo. Personelu było za mało, aresztantów zbyt wielu i nie było mowy o śnie. Zresztą byłem zbyt przerażony i oszołomiony, by zmrużyć oczy. Siedziałem więc w kącie i wsłuchiwałem się we wrzaski, nawoływania i groźby niecichnące do samego rana. W areszcie zostałem tydzień, prawie nic nie jedząc i oddając mocz do obrzydliwie brudnej muszli bez klapy i spłuczki, ani przez chwilę nie byłem dalej niż trzy metry od moich współwięźniów. W pewnym momencie było nas w celi dziesięciu. Przez ten czas ani razu nie wszedłem pod prysznic, a żeby się wypróżnić, musiałem chodzić do „sracza” w głębi korytarza. Transportem więźniów zajmują się konwojenci z US Marshals Service i jest to jeden wielki koszmar. Grupują więźniów o bardzo różnym poziomie agresji, nie biorąc pod uwagę ciężaru popełnionych przestępstw i zagrożenia dla innych; traktują wszystkich jak brutalnych morderców. Na każdym kroku skuwano mi ręce kajdankami, kostki u nóg łańcuchami i przyłączano do więźnia przede mną i więźnia za mną. Nastrój w takiej grupie jest okropny. Konwojenci mają w głowie tylko jedno: przetransportować więźniów z miejsca na miejsce, nie dopuszczając do ucieczki. Wielu więźniów to nowicjusze jak ja, przerażeni, zgnębieni i oszołomieni. Czternastu nas wywieziono z Waszyngtonu autobusem, nieoznakowaną starą landarą, która

kilkadziesiąt lat wcześniej woziła dzieci do szkoły. Kierowaliśmy się na południe. Na czas podróży nie zdjęto nam kajdanek ani łańcuchów. Na przednim siedzeniu obok kierowcy rozsiadł się konwojent ze strzelbą na kolanach. Po czterech godzinach jazdy zatrzymaliśmy się na dziedzińcu więzienia stanowego w Karolinie Północnej. Każdemu wręczyli gliniastą kanapkę i pozwolili wysikać się za autobusem, ale nie uwolnili nas przed tym ani z łańcuchów, ani z kajdanek. Nie zdjęli ich nawet na chwilę przez cały czas podróży. Po dwugodzinnym postoju dosadzili jeszcze trzech więźniów i ruszyliśmy na zachód. W ciągu następnych sześciu dni podróży zatrzymywaliśmy się kolejno w więzieniach stanowych w Karolinie Północnej, Tennessee i Alabamie, zabierając następnych więźniów, czasami któregoś się pozbywając i spędzając noce w kolejnych celach. Więzienia stanowe były najgorsze: maleńkie, ciasne cele bez ogrzewania, klimatyzacji, światła słonecznego i urządzeń sanitarnych; jedzenie, na które nawet pies by nie spojrzał; brak wody do picia; gburowaci strażnicy; narastający nastrój agresji wśród więźniów; wrogość miejscowych więźniów, których złościł najazd grupy „federalnych”. Nie chciało mi się wierzyć, że w tym kraju mogą istnieć tak odrażające warunki życia, ale byłem naiwny. Podróż się wydłużała, a agresja w autobusie coraz bardziej rosła i więźniowie coraz głośniej na siebie warczeli. Zelżało dopiero wtedy, gdy jeden z weteranów objaśnił nam koncepcję „terapii dieslowskiej”. Spróbuj narzekać lub rozrabiać, to konwojenci urządzą ci wycieczkę krajoznawczą po kilkunastu więzieniach stanowych. Nikomu się nie spieszyło. Konwojentom wolno przewozić więźniów tylko za dnia, więc planowane odcinki były krótkie. Zupełnie nie interesowała ich nasza wygoda ani prawo do prywatności. W końcu dotarliśmy do punktu rozdziału więźniów w Atlancie, który ma zasłużoną złą opinię. Tam trzymano mnie w izolatce po dwadzieścia trzy godziny na dobę, podczas gdy teczka z moimi papierami nabierała mocy na czyimś biurku w Waszyngtonie. Po trzech tygodniach zaczynałem świrować. Nie było nic do czytania, nie miałem do kogo otworzyć ust, jedzenie było parszywe, strażnicy odrażający. W końcu znów nas skuto, załadowano do kolejnego autobusu i zawieziono na lotnisko w Atlancie, gdzie zapakowano nas do nieoznakowanego samolotu transportowego. Posadzono nas w ciasnym rządku, przykuto do twardej plastikowej ławeczki i samolot wystartował do Miami, choć początkowo nie mieliśmy nawet pojęcia, dokąd lecimy, i dopiero po jakimś czasie jeden z konwojentów łaskawie nas o tym poinformował. W Miami dosiadło się jeszcze paru i polecieliśmy do Nowego Orleanu, gdzie przez godzinę siedzieliśmy w wilgotnej duchocie, czekając, aż konwojenci doładują kolejną grupę więźniów. W samolocie wolno nam było rozmawiać i gwar rozmów działał wręcz kojąco. Większość z nas miała za sobą wielodniowy pobyt w izolatkach, więc wszyscy chętnie wdawali się w rozmowy. Dla niektórych nie był to pierwszy raz, i ci zaczęli opowiadać o swoich wcześniejszych podróżach w łańcuchach na koszt władz federalnych. Dostałem wtedy pierwszą lekcję więziennego życia. Do Oklahoma City dotarliśmy po ciemku. Wsadzono nas do autobusu i przewieziono do następnego punktu rozdziału. Tu nie było tak strasznie jak w Atlancie, ale ja już zacząłem rozmyślać o samobójstwie. Po pięciu dniach w izolatce znów nas zakuto i przewieziono na lotnisko. Polecieliśmy do Teksasu, światowego centrum śmiertelnych zastrzyków, a ja zacząłem mieć wizje igły wbijanej w moje ramię i odpływania w niebyt. W Dallas na pokład samolotu Con Air wsiadło ośmiu twardzieli, samych Latynosów, i polecieliśmy do Little Rock, potem do Memphis i do Cincinnati, gdzie moje powietrzne podróże dobiegły końca. Następne sześć dni i nocy spędziłem w ciężkim więzieniu miejskim. W końcu dwóch konwojentów zawiozło mnie do więzienia w Louisville, w Kentucky. Louisville leży osiemset kilometrów od mojego rodzinnego Winchesteru w Wirginii. Gdyby mi pozwolili na samodzielne stawienie się do odbycia kary, dowiezienie mnie tu samochodem zajęłoby ojcu jakieś osiem godzin. Wysadziłby mnie pod bramą i powiedział „do widzenia”. Mnie zajęło to czterdzieści cztery dni, z czego dwadzieścia sześć w izolatkach, i odbywało się w tylu

etapach, że nie mogłem ich wszystkich spamiętać. Cały system jest pozbawiony logiki i nikomu to nie przeszkadza. Nikt się tym nie zajmuje. Prawdziwą tragedią federalnego systemu karnego nie są jednak absurdy. Tragedią jest rujnowanie i marnowanie życia skazanych. Kongres domaga się długich i surowych wyroków, i oczywiście w przypadku zatwardziałych i groźnych przestępców ma rację. Zatwardziałych przestępców trzyma się w „federalnych kryminałach”, istnych fortecach, gdzie rządzą więzienne gangi, a morderstwa są na porządku dziennym. Ale większość więźniów federalnych zalicza się do kategorii niegroźnych, a znaczna ich liczba trafia do więzień za przestępstwa całkowicie pozbawione przemocy. Przez resztę życia ludzie będą uważali mnie za kryminalistę, a ja nie mogę się z tym pogodzić. Muszę żyć wolny od przeszłości i z dala od macek władz federalnych.

Rozdział 11

paragrafie 35 Federalnego Kodeksu Postępowania Karnego opisano jedyny możliwy sposób złagodzenia zasądzonego wyroku więzienia. Ten bardzo logiczny wywód pasuje jak ulał do mojego przypadku. Jeśli osadzony potrafi wskazać sprawcę innego przestępstwa, które pozostaje w kręgu zainteresowania władz federalnych, jego kara może ulec złagodzeniu. Oczywiście odbywa się to w ścisłej współpracy organów ścigania – FBI, DEA, CIA, ATF i tym podobnych – z sądem, który wydał wyrok. Jeśli wszystko pójdzie po mojej myśli, może niedługo będę miał zaszczyt ponownego spotkania z szacownym sędzią Slaterem. Tym razem na moich warunkach. Federalni wrócili.

W

*** Ostatnio naczelnik odnosi się do mnie dużo przyjaźniej. Pewnie doszedł do wniosku, że ma pod nosem cenną zdobycz, którą interesują się ważniacy, i musi trzymać rękę na pulsie. Siadam przy jego biurku, a on mnie pyta, czy napiję się kawy. Pytanie brzmi tak surrealistycznie, że w pierwszej chwili trudno mi je pojąć: wszechmocny naczelnik proponuje kawę osadzonemu. – Jasne – odpowiadam. – Czarną. Wciska guzik i przekazuje polecenie sekretarce. Dostrzegam, że włożył dziś koszulę z mankietami na spinki. To dobry znak. – Mamy ważnych gości, Mal – mówi z satysfakcją w głosie, jakby to on koordynował działania, mające na celu ujęcie mordercy. Jesteśmy teraz w tak dobrej komitywie, że zwraca się do mnie po imieniu. Dotąd było tylko: Bannister to, Bannister tamto. – Kogo? – pytam. – Victora Westlake’a, szefa grupy śledczej, dyrektora FBI z Waszyngtonu i paru ich prawników. Wygląda na to, że wzbudziłeś ich zainteresowanie.

Nie mogę powstrzymać uśmiechu, ale trwa to tylko moment. – Ten facet, który zabił sędziego Fawcetta, siedział kiedyś u nas, we Frostburgu? – Przykro mi, panie naczelniku, ale nie mogę powiedzieć. – Domyślam się, że albo tu, albo w Louisville. – Może tak, a może znałem go jeszcze przed więzieniem. Marszczy czoło i masuje sobie podbródek. – No tak, rozumiem. Sekretarka przynosi na tacy dwa kubki z kawą i po raz pierwszy od lat piję kawę nie z plastiku czy woskowanego papieru. Kilka minut mija nam na rozmowie o niczym. Pięć po jedenastej sekretarka informuje przez interkom, że „już są”, i idę za naczelnikiem do tej samej co zawsze salki konferencyjnej. Pięciu facetów w identycznych ciemnych garniturach i białych koszulach z kołnierzykami przypinanymi na guziki. Gdybym natknął się na nich w tłumie, pomyślałbym od razu: „O, federalni”. Dokonujemy zwyczajowej drętwej prezentacji i naczelnik niechętnie nas opuszcza. Siadam przy stole, moich pięciu nowych znajomych zajmuje krzesła naprzeciwko. Victor Westlake siada pośrodku. Z prawej ma agenta Hanskiego i kogoś nowego o nazwisku Sasswater, z lewej dwóch zastępców prokuratorów federalnych – Mangruma z sektora południowego Wirginii i Craddocka z północnego. Żaden nie odzywa się ani słowem. Młodego Dunleavy’ego tym razem nie ma. Wczoraj krótko po północy przetoczyła się nad nami burza i Westlake zaczyna od uwagi: – Nieźle wczoraj lało, co? Mrużę oczy i wlepiam w niego wzrok. – Poważnie? Naprawdę chce pan rozmawiać o pogodzie? To go od razu spina, ale jest zawodowcem. Uśmieszek, chrząknięcie i dopiero potem: – Nie, panie Bannister, nie przyszedłem rozmawiać o pogodzie. Przyszedłem dlatego, że mój szef uważa, że powinniśmy zawrzeć z panem układ. – Świetnie. I rzeczywiście strasznie lało. – Chcielibyśmy poznać pańskie warunki. – Myślę, że już je znacie. Korzystamy z paragrafu trzydzieści pięć. Wszyscy podpisujemy porozumienie, a ja podaję nazwisko człowieka, który zabił sędziego Fawcetta. Wy go aresztujecie i przesłuchujecie, robicie z nim, co trzeba, i stawiacie przed wielką ławą przysięgłych. Gdy przysięgli postawią go w stan oskarżenia, ja wychodzę z więzienia. Dokładnie tego samego dnia. Formalnie zostaję przeniesiony do innego zakładu karnego i znikam pod skrzydłami programu ochrony świadków. Nie ciąży na mnie żaden wyrok, moja karta jest czysta, Malcolm Bannister przestaje istnieć. Porozumienie jest tajne, trzymane pod kluczem, zagrzebane w papierach i ma podpis prokuratora generalnego. – Prokuratora generalnego? – Tak, panie dyrektorze. Nie ufam ani panu, ani nikomu w tym pokoju. Nie ufam sędziemu Slaterowi ani żadnemu innemu sędziemu federalnemu, prokuratorowi, zastępcy prokuratora, agentowi FBI ani nikomu w służbie władz federalnych. Dokumenty muszą być jednoznaczne, porozumienie niemożliwe do podważenia. Morderca zostaje postawiony w stan oskarżenia, a ja wychodzę. Koniec, kropka. – Będzie pan korzystał z pomocy adwokata? – Nie, panie dyrektorze. Poradzę sobie sam. – Rozumiem. Mangrum otwiera teczkę i wyjmuje jakiś dokument w kilku egzemplarzach. Jeden z nich przesuwa po stole i równiutki plik kartek ląduje tuż przede mną. Rzucam na nie okiem i serce zaczyna mi walić. Nagłówek brzmi identycznie jak na wszystkich postanowieniach i nakazach w mojej sprawie. „Sąd Okręgowy Stanów Zjednoczonych Ameryki w Waszyngtonie, Dystrykt Kolumbii. Sprawa z oskarżenia

publicznego przeciwko Malcolmowi W. Bannisterowi”. Na samym środku widnieje napisany wersalikami podtytuł: WNIOSEK O ZASTOSOWANIE PARAGRAFU 35 – Projekt nakazu sądowego – mówi Mangrum. – To dopiero początek, ale trochę nad tym posiedzieliśmy. *** Dwa dni później sadzają mnie na tylnym siedzeniu forda SUV-a i wywożą z Frostburga. To mój pierwszy raz poza terenem więzienia od przyjazdu trzy lata temu. Dziś nie mam na nogach łańcucha, ale ręce mam skute kajdankami, tyle że przed sobą. Towarzyszą mi dwaj nieznajomi konwojenci z US Marshals Service, którzy zachowują się dość sympatycznie. Po omówieniu pogody jeden z nich pyta, czy słyszałem ostatnio jakieś dobre kawały. Wystarczy zamknąć sześciuset facetów i dać im dużo wolnego czasu, a od razu rusza lawina kawałów. – Świńskie czy przyzwoite? – pytam. – Och, pewno, że świńskie – parska kierowca. Opowiadam im parę dowcipów, wywołuję kilka wybuchów zdrowego śmiechu i czas szybko mija. Jedziemy międzystanowąI-68, mijamy Hagerstown i czuję ogarniającą mnie euforię bycia na wolności. Mam kajdanki na rękach, ale już niemal należę do wolnego świata za oknem. Przyglądam się ruchowi na drodze i zaczynam marzyć o samochodzie i możliwości jeżdżenia nim tu i tam. Mijamy bary szybkiej obsługi przy skrzyżowaniach i na myśl o hamburgerze z frytkami do ust napływa mi ślina. Patrzę na jakąś parę, która trzymając się za ręce, wchodzi do sklepu, i niemal czuję dotyk kobiecej skóry. Reklama piwa w oknie baru powoduje, że zasycha mi w gardle z pragnienia. Billboard reklamujący rejs po Karaibach przenosi mnie do innego świata. Czuję się tak, jakbym siedział zamknięty od stu lat. Skręcamy na południe w międzystanową I-70 i wkrótce wjeżdżamy w plątaninę dróg między Waszyngtonem a Baltimore. Po trzech godzinach od wyjazdu z Frostburga jesteśmy na podziemnym parkingu sądu federalnego w centrum Waszyngtonu. Po wejściu do budynku zdejmują mi kajdanki i ruszam korytarzem, mając jednego konwojenta przed sobą, a drugiego za sobą. *** Spotkanie odbywa się w gabinecie sędziego Slatera, który jak zwykle jest opryskliwy i wygląda tak, jakby przez ostatnie pięć lat postarzał się o co najmniej dwadzieścia. Dla niego jestem przestępcą i prawie mnie nie dostrzega. A niech tam, mam to gdzieś. Najwyraźniej odbył już wiele narad z prokuraturą federalną, FBI i biurem prokuratora generalnego Stanów Zjednoczonych. Doliczam się jedenastu facetów, którzy obsiadają stół konferencyjny. Wniosek o zastosowanie paragrafu 35 rozrósł się i liczy obecnie dwadzieścia dwie strony. Każde słowo przeczytałem pięć razy i nawet zażądałem wniesienia paru drobnych poprawek do sformułowań. Mówiąc krótko, porozumienie zapewnia mi wszystko to, czego chciałem. Wyjście na wolność, nową tożsamość, program ochrony i sto pięćdziesiąt tysięcy dolarów nagrody. Sędzia Slater jak zwykle na początek odchrząkuje. – Od tej chwili wszystko będzie protokołowane – oznajmia i protokolantka sądowa zaczyna stenografować. – Wprawdzie sprawa jest poufna i nakaz sądowy zostanie utajniony, ale chcę, żeby spotkanie zostało zaprotokołowane. – Przekłada papiery i ciągnie: – Rzecz dotyczy wniosku władz federalnych o przywołanie paragrafu trzydzieści pięć. Bannister, rozumiem, że zna pan treść wniosku,

umowy i proponowanego nakazu, czy tak? – Tak jest, panie sędzio. – O ile wiem, jest pan prawnikiem. Czy może raczej powinienem powiedzieć: był pan prawnikiem. – Zgadza się, panie sędzio. – Czy treść wniosku, umowy i nakazu odpowiadają pańskim życzeniom? Jak cholera, stary pierdzielu. – Tak, panie sędzio. Spogląda kolejno na siedzących przy stole i powtarza pytanie. To czysta formalność, bo wszyscy wyrazili już zgodę. A co ważniejsze, na umowie widnieje już podpis prokuratora generalnego. Slater przenosi wzrok na mnie i mówi: – Zdaje pan sobie sprawę, Bannister, że jeśli podane przez pana nazwisko nie doprowadzi do postawienia mordercy w stan oskarżenia, niniejsze porozumienie traci ważność po dwunastu miesiącach od daty podpisania, wyrok nie ulega złagodzeniu, a pan odbywa resztę zasądzonej kary? – Tak, panie sędzio. – A do chwili postawienia go w stan oskarżenia pozostaje pan w gestii Zarządu Więziennictwa. – Tak, panie sędzio. Po krótkim omówieniu warunków porozumienia sędzia Slater podpisuje nakaz i spotkanie dobiega końca. On nie mówi mi „do widzenia”, a ja na niego nie bluzgam, tak jak miałbym ochotę. Powtarzam: to cud, że nie ginie więcej sędziów federalnych. Otacza mnie tłum uczestników spotkania i wszyscy razem schodzimy piętro niżej do pomieszczenia, gdzie czekają kolejne ciemne garnitury. Na moją cześć ustawiono kamerę wideo, wokół której krząta się Victor Westlake. Każą mi usiąść przy końcu stołu, twarzą do kamery, i proponują coś do picia. Wszyscy są podekscytowani i nie mogą się doczekać, żebym podał im to nazwisko.

Rozdział 12

azywa się Quinn Rucker, czarnoskóry mężczyzna, lat trzydzieści osiem, pochodzi z południowo-zachodniej części Dystryktu Koumbii i dwa lata temu został skazany na siedem lat za handel narkotykami. Poznaliśmy się we Frostburgu. Jakieś trzy miesiące temu zniknął i nikt go od tej pory nie widział. Należy do licznej rodziny dealerów narkotykowych, którzy od lat odnoszą sukcesy w biznesie. Nie mówimy tu o ulicznych handlarzach. Chodzi o biznesmenów z kontaktami na całym Wschodnim Wybrzeżu. Starają się unikać przemocy, ale się jej nie boją. Są zdyscyplinowani, twardzi i pomysłowi. Kilku trafiło do więzienia, kilku zabito, ale dla nich to koszty wliczone. Przerywam, by zaczerpnąć powietrza. W sali jest cicho jak makiem zasiał. Widzę, że co najmniej pięciu garniturowców robi notatki. Przed jednym stoi laptop i facet już zdążył ściągnąć kartotekę Quinna Ruckera, który parokrotnie dał się poznać i trafił nawet na listę pięćdziesięciu najważniejszych podejrzanych FBI, głównie za sprawą pobytu we Frostburgu i późniejszej ucieczki. – Jak mówiłem, poznałem Quinna we Frostburgu i trochę się zaprzyjaźniliśmy. Podobnie jak wielu tamtejszych osadzonych, on też był przekonany, że dokonam cudu i pomogę mu wydostać się z więzienia. Ale oczywiście nic takiego się nie zdarzyło. Kiepsko sobie radził, bo we Frostburgu pierwszy raz zetknął się z więziennym życiem. Tak jest z niektórymi nowicjuszami, którzy nie poznali innych więzień. Nie doceniają panujących tutaj warunków. W każdym razie z biegiem czasu coraz bardziej się niecierpliwił. Nie wyobrażał sobie siedzenia jeszcze pięć lat. Miał żonę i dwoje dzieci, pieniądze z rodzinnego biznesu i mnóstwo zmartwień. Obawiał się, że kuzyni skorzystają z okazji, przejmą jego pozycję i zagarną udział w zyskach. Słuchałem go, ale nie we wszystko wierzyłem. Członkowie takich gangów są nieźle zakręceni i lubią przesadzać, zwłaszcza gdy mówią o pieniądzach i przemocy. Ale go polubiłem. Quinn był chyba moim najlepszym kumplem spośród ludzi poznanych w więzieniu. Nigdy nie dzieliliśmy celi, ale byliśmy sobie bliscy. – Wie pan, dlaczego uciekł? – spytał Westlake. – Sądzę, że tak. Quinn handlował w więzieniu marihuaną i sam sporo palił. Jak panowie wiedzą,

N

najprostszy sposób na pożegnanie się z Federalnym Obozem Karnym to dać się przyłapać na posiadaniu narkotyków albo alkoholu. Są surowo zabronione. Quinn dostał cynk, że strażnicy wiedzą o jego handlu i szykują się, żeby go dopaść. Był bardzo sprytny i twierdził, że nigdy nie trzyma towaru w celi. Chował go w ogólnodostępnych miejscach, jak to czynią dealerzy. Czuł, że robi się gorąco, i wiedział, że jeśli go przyłapią, to zostanie przeniesiony do dużo gorszego zakładu. Dlatego wolał uciec. Jestem pewny, że nie musiał iść daleko pieszo. Ktoś z pewnością czekał na niego w pobliżu. – Wie pan, gdzie jest teraz? Kręcę głową, chwilę milczę, po czym mówię: – Wiem, że jego kuzyn ma parę klubów striptizowych w Norfolku w Wirginii, w pobliżu bazy marynarki wojennej. Nie znam jego nazwiska, ale jeśli go znajdziecie, to pewnie znajdziecie też Quinna. – Jak się teraz nazywa? – Tego nie wiem. Ale na pewno nie Quinn Rucker. – Skąd pan wie? – Przykro mi, ale to nie pańska sprawa. Westlake kiwa głową do agenta przy drzwiach, a ten od razu wychodzi. Pościg ruszył. – Porozmawiajmy o sędzim Fawcetcie – mówi Westlake. – Proszę bardzo – odpowiadam. Nawet nie potrafię zliczyć, ile razy przeżywałem w myślach tę chwilę. Obmyślałem przebieg wydarzeń podczas bezsennych nocy w celi. Nawet spisałem go w formie narracji i potem zniszczyłem. Wypowiadałem swoje kwestie na głos podczas długich samotnych spacerów wzdłuż granic Frostburga. Aż trudno mi uwierzyć, że to się w końcu naprawdę dzieje. – Interesy gangu Ruckera dotyczyły przerzucania kokainy z Miami do miast na Wschodnim Wybrzeżu, Atlanty, Charlestonu, Raleigh, Charlotte, czy Richmond. Najchętniej używaną trasą przerzutową była międzystanowa I-95 ze względu na panujący na niej ruch, ale korzystali też z innych szos i lokalnych dróg. Zwykle używano do tego mułów. Płacili pięć tysięcy dolarów za wynajęcie samochodu, załadowanie bagażnika towarem i dostarczenie go do punktu dystrybucyjnego w danym mieście. Muł zawoził towar i wracał na Florydę. Quinn twierdził, że dziewięćdziesiąt procent koki wciąganej na Manhattanie trafia tam samochodami prowadzonymi przez muły z Miami, które jeżdżą na północ w legalnych interesach. Wpadka jest praktycznie niemożliwa, chyba że ktoś zakapuje. Quinn miał siostrzeńca, który dopiero zaczynał karierę w rodzinnym biznesie. Pojechał jako muł i wpadł za prędkość na międzystanowej I-81, gdzieś w pobliżu Roanoke. Jechał wynajętą z Avisa furgonetką i policjantowi powiedział, że wiezie antyki do magazynu w Georgetown. W furgonetce rzeczywiście było trochę starych gratów, ale także ładunek kokainy o ulicznej wartości pięciu milionów dolarów. Policjant nabrał podejrzeń i wezwał posiłki. Siostrzeniec znał się na rzeczy i nie wyraził zgody na przeszukanie furgonetki. Drugi policjant był nowicjuszem i bardzo chciał się popisać. Zaczął grzebać w furgonetce bez nakazu, uzasadnionego powodu5 i zgody właściciela na przeszukanie. Znalazł kokainę, poniosło go i wszystko się zmieniło. Przerywam i upijam łyk wody. Agent z laptopem nie przestaje stukać w klawiaturę. Pewnie już rozsyła wici po całym Wschodnim Wybrzeżu. – Jak się nazywa ten siostrzeniec? – pyta Westlake. – Nie wiem, ale chyba nie Rucker. W ich rodzinie jest kilka prawdziwych nazwisk i sporo przybranych. – Sprawa siostrzeńca trafiła do sędziego Fawcetta, tak? – mówi Westlake, jakby chciał mnie podpędzić, choć wygląda na to, że pozostałym wcale się nie spieszy. Pewnie pragną jak najszybciej zająć się Ruckerem, ale nie chcą niczego przegapić i wsłuchują się uważnie w każde moje słowo. – Tak, a Quinn wynajął w Roanoke jakiegoś znanego adwokata, który go zapewnił, że przeszukanie furgonetki było absolutnie bezprawne i niekonstytucyjne. Jeśli z tego powodu sędzia Fawcett nie

uwzględni wyników rewizji, nie będzie żadnych innych dowodów. A bez dowodów nie ma procesu, nikt nie zostaje skazany i sprawę uważa się za niebyłą. Zanim sprawa trafiła do sądu, Quinn dostał cynk, że sędzia Fawcett może łaskawiej potraktować siostrzeńca, jeśli z rąk do rąk przejdzie trochę gotówki. Sporo gotówki. Quinn twierdził, że w transakcji pośredniczył jego adwokat. I od razu mówię, że nie znam nazwiska tego adwokata. – Ile było tej gotówki? – pyta Westlake. – Pół miliona. – Moje słowa wywołują niedowierzanie i wcale mnie to nie dziwi. – Mnie też trudno było w to uwierzyć. Sędzia federalny, który daje się przekupić. Ale tak samo się zdziwiłem, kiedy agent FBI okazał się rosyjskim szpiegiem. Wygląda na to, że w określonych okolicznościach wszystko jest możliwe. – Trzymajmy się jednej sprawy – upomina mnie poirytowanym tonem Westlake. – Oczywiście. Quinn i rodzina zapłacili łapówkę. Sprawa wlokła się do chwili, gdy rozpoznano wniosek siostrzeńca o wyłączenie wyników bezprawnej rewizji i nieuznanie ich za materiał dowodowy. Ku zaskoczeniu wszystkich sędzia oddalił wniosek i skierował sprawę do sądu. Na rozprawie nie było jak się bronić i przysięgli uznali chłopaka za winnego, choć adwokat uważał, że skazany ma duże szanse w trybie odwoławczym. Sprawa nadal się miele w systemie sądowniczym, a tymczasem siostrzeniec odsiaduje w Alabamie wyrok osiemnastu lat. – To ciekawa opowieść, panie Bannister – wtrąca Westlake. – Tylko skąd pan wie, że to Quinn Rucker zabił sędziego? – Bo mi powiedział, że zamierza to zrobić. Żeby się zemścić i odzyskać swoje pieniądze. Często o tym mówił. Wiedział dokładnie, gdzie sędzia mieszka i gdzie lubi spędzać weekendy. Był pewny, że pieniądze są ukryte w chacie nad jeziorem i że nie jest jedynym, którego sędzia Fawcett wykołował. A ponieważ mi o tym powiedział, to jeśli zostanie teraz aresztowany, jego podejrzenia od razu skierują się na mnie. Nawet po wyjściu z więzienia będę musiał cały czas oglądać się przez ramię. Ci ludzie są niezwykle pomysłowi. Wystarczy spojrzeć na pańskie śledztwo, panie dyrektorze. Nic. Ani śladu. Są też pamiętliwi i bardzo cierpliwi. Na zabicie sędziego Quinn czekał niemal trzy lata. Poczeka nawet dwadzieścia, żeby dopaść mnie. – Skoro jest taki sprytny, to dlaczego wszystko panu powiedział? – To proste. Jak wielu osadzonych, Quinn sądził, że złożę magiczny wniosek, znajdę jakiś kruczek i wydostanę go z więzienia. Obiecał mi zapłatę. Miałem dostać połowę tego, co odzyska od sędziego Fawcetta. Nie pierwszy raz obiecywano mi pieniądze. Ale zajrzałem do akt Quinna i powiedziałem, że nic nie mogę zrobić. Muszą uwierzyć, że mówię prawdę. Jeśli nie oskarżą Ruckera o morderstwo, następne pięć lat spędzę w więzieniu. Wciąż jesteśmy po przeciwnych stronach barykady, ja i oni, ale powoli rysuje się wspólnota naszych interesów.

Rozdział 13

ześć godzin później dwaj czarnoskórzy tajni agenci FBI zakupili wejściówki do klubu Velvet, trzy przecznice od bazy marynarki wojennej w Norfolku. Z wyglądu mogli uchodzić za robotników budowlanych i niczym się nie wyróżniali z tłumu złożonego po części z marynarzy, po części z cywilów, po części białych, po części czarnych. Tancerki też były białe i kolorowe, więc wszyscy czuli się swobodnie. Dwa nieoznakowane vany z kilkunastoma agentami w środku czekały na parkingu za klubem. Quinna Ruckera wypatrzono i sfotografowano, gdy pół godziny po piątej wchodził do klubu. Pracował tu jako barman i gdy za kwadrans dziewiąta wyszedł na chwilę zza baru, by udać się do toalety, agenci poszli za nim. W toalecie się wylegitymowali i po krótkiej rozmowie uzgodnili, że wszyscy trzej spokojnie wyjdą z klubu tylnymi drzwiami. Quinn uznał, że stawianie oporu nic mu nie da. Nie wydawał się też zbytnio przejęty. Wielu zbiegom koniec uciekania w pewnym sensie przynosi ulgę. W konfrontacji z wyzwaniami codziennego życia sen o wolności często zamienia się w koszmar. Człowiek żyje, wciąż oglądając się za siebie. Skuto go kajdankami i przewieziono do biura FBI w Norfolku. W pokoju przesłuchań dwaj agenci poczęstowali go kawą i wdali się w przyjazną pogawędkę. Był winny ucieczki z więzienia i nie miał jak się bronić. Sprawa była oczywista i musiał wrócić za kratki. Agenci spytali, czy jest gotów odpowiedzieć na kilka podstawowych pytań w sprawie ucieczki sprzed trzech miesięcy. „Jasne, czemu nie”, odpowiedział i niepytany wyznał, jak kawałek od więzienia we Frostburgu spotkał wspólnika, który zawiózł go do Waszyngtonu. Przez parę dni kręcił się po mieście, ale nie spotkał się ze zbyt gorącym przyjęciem. Zbiegowie przyciągają uwagę, a jego wspólnikom nie zależało na nadmiernym zainteresowaniu FBI. Zatrudnił się w charakterze muła i zaczął wozić kokainę z Miami do Atlanty, ale nie miał zbyt wielu zleceń. Był spalony i jego syndykat – jak sam go nazywał – odnosił się do niego nieufnie. Od czasu do czasu odwiedzał żonę i dzieci, ale rozumiał, czym grożą zbyt częste spotkania z rodziną. Nawiązał kontakt z dawną kochanką w Baltimore, ale ona też zbytnio się nie ucieszyła. Kręcił się tu i tam, od czasu do czasu łapiąc fuchę na dostawę prochów, a potem los się do niego uśmiechnął i kuzyn zatrudnił go w barze w klubie Velvet.

S

Dwaj eksperci FBI słuchali rozmowy w sąsiednim pomieszczeniu, inni śledczy siedzieli piętro wyżej, obserwując przebieg przesłuchania na ekranie. Wiedzieli, że jeśli wszystko pójdzie dobrze, Quinna czeka długi i wyczerpujący wieczór. A musiało pójść dobrze, bo na razie FBI nie dysponowało żadnym dowodem i od przesłuchania zależały dalsze losy śledztwa. Agenci byli pełni obaw, bo mieli przed sobą doświadczonego człowieka, który z niejednego pieca jadł chleb. Bali się, że nie zdołają nastraszyć go na tyle, by zaczął sypać. *** Od razu po wyprowadzeniu Quinna z klubu Velvet agenci FBI dopadli jego kuzyna i zażądali wyjaśnień. Kuzyn miał niewiele do powiedzenia, ale tylko do chwili, gdy postraszyli go oskarżeniem o ukrywanie zbiega. Miał na koncie wiele zatargów z prawem i kolejny niewątpliwie skończyłby się dla niego odsiadką. Kuzyn zdecydowanie wolał żyć na wolności i zaczął śpiewać. Quinn pracował u niego pod przybranym nazwiskiem Jackie Todd, choć kuzyn i tak płacił mu gotówką, bez księgowania. Zawiózł agentów FBI na nędzny kemping z przyczepami mieszkalnymi kilometr dalej i wskazał przyczepę wynajmowaną przez Quinna. Obok niej stał hummer H3, model z 2008 roku, z tablicami rejestracyjnymi z Karoliny Północnej. Kuzyn oświadczył, że gdy tylko pogoda na to pozwalała, Quinn chodził do pracy pieszo, by nie afiszować się takim samochodem. W ciągu godziny FBI uzyskało nakaz rewizji w przyczepie i hummerze, który odholowano na policyjny parking w Norfolku. Drzwi przyczepy były zamknięte na klucz, ale zamek był tak lichy, że starczyło jedno mocne uderzenie młotkiem. W środku było czysto i panował zaskakujący porządek. Sześciu agentów dokładnie przeszukało wnętrze o wymiarach trzy i pół na piętnaście metrów. W części sypialnej, między materacem a stelażem, znaleźli portfel Quinna, pęk kluczy i telefon komórkowy. W portfelu było nieco ponad pięćset dolarów w gotówce, fałszywe prawo jazdy z Karoliny Północnej i dwie karty płatnicze Visa, po tysiąc dwieście dolarów na każdej. Telefon komórkowy był tanim modelem na kartę, idealnym dla zbiega. Pod łóżkiem agenci znaleźli krótkolufowy rewolwer Smith & Wesson, kaliber.38, z bębenkiem załadowanym amunicją z wydrążonymi czubkami. Od razu założyli, że to broń, z której zastrzelono sędziego Fawcetta i Naomi Clary, więc obeszli się z nią bardzo ostrożnie. Na kółku były klucze do magazynu trzy kilometry dalej. W szufladzie w kuchni agenci znaleźli domowe biuro Quinna – kilka grubych kopert z papierami, wśród których była umowa na półroczny najem boksu w magazynie Macona, podpisana przez Jackiego Todda. Szef ekipy zadzwonił do Roanoke, trafił na dyżurnego pracownika magistratu i poprosił o przesłanie e-mailem do centrali w Norfolku nakazu rewizji. Wśród dokumentów znajdował się też wydany w Karolinie Północnej tytuł własności hummera H3 z 2008 roku, wystawiony na Jackiego Todda. W dokumencie nie było wzmianki o prawie do przewłaszczenia, można więc było przyjąć, że Todd zapłacił w całości gotówką lub czekiem. W szufladzie nie znaleziono książeczki czekowej ani wyciągów bankowych, co nikogo nie zdziwiło. Z faktury na samochód wynikało, że kupiono go dziewiątego lutego 2011 roku w firmie handlującej używanymi samochodami w Roanoke. Dziewiąty lutego wypadał dwa dni po znalezieniu ciał zamordowanej pary. Uzbrojeni w nakaz rewizji dwaj agenci wkroczyli do wynajętego przez Todda boksu w magazynie Macon’s Mini-Storage, czujnie obserwowani przez samego pana Macona. Betonowa posadzka, nieotynkowane ściany z bloczków betonowych, niczym nieosłonięta żarówka pod sufitem. W boksie znajdowało się pięć kartonów, ułożonych w stertę pod ścianą. Szybko przejrzeli ich zawartość i odkryli

między innymi parę ubłoconych wojskowych buciorów, pistolet Glock kaliber 9 milimetrów ze spiłowanym numerem fabrycznym i metalową kasetkę z ułożonymi równo banknotami. Agenci zabrali wszystkie kartony, podziękowali Maconowi za gościnę i pospiesznie odjechali. Jednocześnie do systemu komputerowego Krajowego Centrum Informacyjnego wpuszczono nazwisko Jackie R. Todd. System zidentyfikował przestępcę o tym nazwisku w Roanoke, w stanie Wirginia. *** O północy Quinna wprowadzono do sąsiedniego pomieszczenia i przedstawiono agentom specjalnym Pankovitsowi i Delocke’owi, którzy zaczęli od wyjaśnienia, że są specjalistami od przesłuchiwania zbiegów, a ich spotkanie posłuży rutynowemu ustaleniu okoliczności ucieczki. Zapewnili Quinna, że bardzo lubią takie spotkania, bo kto nie lubi słuchać opowieści zbiega o udanej ucieczce z więzienia. Powiedzieli też, że zrobiło się późno, więc jeśli Quinn woli się przespać w miejskim areszcie, to chętnie poczekają do jutra rano. Oświadczył, że woli od razu załatwić sprawę. Do pokoju wniesiono talerz z kanapkami i napoje gazowane, a atmosfera przy stole zrobiła się wręcz serdeczna. Pankovits był biały, Delocke czarny i wydawało się, że Quinn dobrze się czuje w ich towarzystwie. Jedząc kanapki z szynką i żółtym serem, słuchał ich opowieści o pewnym więźniu, który zbiegł z więzienia i przez dwadzieścia jeden lat uciekał. W końcu FBI wysłało ich aż do Tajlandii, by sprowadzili go do kraju. Opowiadali o tym z zachwytem. Następnie spytali o ucieczkę i jego dalsze losy. Zadali serię pytań, a on odpowiedział, chociaż o wszystkim była już mowa podczas pierwszego przesłuchania. Odmówił podania nazwiska wspólnika, który pomógł mu w ucieczce, i nie zgodził się ujawnić tożsamości nikogo, z kim później się kontaktował. Agenci nie naciskali, dając mu do zrozumienia, że w związku z jego ucieczką nie zamierzają nikogo ścigać. Po godzinie przyjaznej pogawędki Pankovits nagle sobie przypomniał, że nie odczytali mu praw Mirandy6. Ale nic się nie stało, podkreślił, bo przestępstwo Quinna, czyli ucieczka z więzienia, jest niewątpliwe, a do niczego innego się nie przyznał. Więc nie ma sprawy, ale jeśli mają kontynuować, to musi formalnie zrzec się swoich praw. Quinn posłuchał i podpisał odpowiedni druczek. Serdeczności zaszły już tak daleko, że agenci zwracali się do niego po imieniu, on do Pankovitsa mówił Andy, do Delocke’a – Jesse. Szczegółowo zrekonstruowali jego ruchy w ciągu minionych trzech miesięcy, przy czym Quinn popisał się niezwykłą pamięcią, referując daty, miejsca i przebiegi zdarzeń. Na agentach zrobiło to wielkie wrażenie i pogratulowali mu doskonałej pamięci. Szczególnie zainteresowały ich jego zarobki. To jasne, że płacono mu w gotówce, ale konkretnie ile? – To ile ci zapłacili za drugi przerzut z Miami do Charlestonu? – spytał Pankovits, uśmiechając się do swoich notatek. – Ten po Nowym Roku. – Chyba sześć tysięcy. – No tak… tak. Obaj agenci pilnie notowali, jakby wierzyli każdemu słowu Quinna. Oświadczył, że od połowy lutego, czyli mniej więcej od miesiąca, siedział na miejscu w Norfolku i nigdzie się nie ruszał. Mieszkał u kuzyna w jego wielkim mieszkaniu niedaleko klubu Velvet, dzieląc je z nim i jego dwiema dziewczynami. Wynagrodzenie za pracę dostawał w gotówce, wyżywieniu, drinkach, seksie i trawce. – No więc, Quinn – powiedział Delocke, sumując słupek liczb – wychodzi mi, że od wyjścia z Frostburga zarobiłeś na czysto około czterdziestu sześciu tysięcy dolarów w gotówce. Nieźle jak na trzy miesiące. – Coś koło tego.

– I ile z tego wydałeś? – zapytał Pankovits. Quinn wzruszył ramionami, jakby to naprawdę nie miało znaczenia. – Nie wiem. Pewnie większość. Takie kręcenie się z miejsca na miejsce dużo kosztuje. – Kiedy woziłeś narkotyki na trasie z Miami, jak wynajmowałeś samochody? – zapytał Delocke. – Ja ich nie wynajmowałem. Ktoś inny to za mnie robił i dawał mi kluczyki. Ja miałem tylko jechać ostrożnie i wolno, żeby nie podpaść glinom. No jasne, potwierdzili obaj agenci, pogodnie się uśmiechając. – Kupiłeś sobie samochód? – spytał Pankovits, nie podnosząc wzroku znad notesu, w którym robił notatki. – Nie – odparł z uśmiechem Quinn. – Nie da się kupić samochodu, jak jesteś zbiegiem i nie masz żadnych papierów. Głupie pytanie. Oczywiście, że się nie da. *** Victor Westlake siedział w Lodówie w Roanoke ze wzrokiem wbitym w ekran ze stopklatką, na której widniała twarz Quinna Ruckera. Kamera ukryta w pokoju przesłuchań przekazywała relację na żywo do siedziby zespołu śledczego, wyposażonej w najnowszy sprzęt audio i wideo. Westlake’owi towarzyszyło czterech członków jego grupy i cała piątka ani na chwilę nie spuszczała wzroku z twarzy Ruckera, analizując jego spojrzenie i grymas na twarzy. – Nic z tego – mruknął jeden z nich. – Gość jest na to za sprytny. Wie, że znajdziemy jego przyczepę, portfel, fałszywe dokumenty i hummera. – Może tak, może nie – rzucił inny. – Na razie jest mowa tylko o ucieczce. Sądzi, że nie kojarzymy go z morderstwem. Czyli nic wielkiego. – Też tak uważam – zgodził się jeszcze inny. – Myślę, że na to stawia i liczy, że mu się poszczęści. Wyobraził sobie, że jakoś da sobie radę z tymi kilkoma pytaniami, zamkną go w areszcie, a potem wróci do więzienia. Pewnie planuje, że w którymś momencie da cynk kuzynowi i każe mu wszystko zgarnąć. – Poczekajmy – zawyrokował Westlake. – Zobaczymy, jak zareaguje, kiedy zrzucą pierwszą bombę. *** O drugiej w nocy Quinn zapytał: – Czy mogę skorzystać z ubikacji? Delocke wstał i zaprowadził go korytarzem w stronę toalet, pod którymi w ramach pokazu siły kręcił się jeszcze jeden agent FBI. Pięć minut później Quinn znów zajął swoje miejsce przy stole. – Jest już bardzo późno, Quinn – zauważył Pankovits. – Może wolisz pojechać do aresztu i trochę się przespać? Mamy mnóstwo czasu. – Wolę być tu niż w areszcie – powiedział Quinn. – Jak myślicie, ile mi dołożą? – Nie mam pojęcia – odrzekł Delocke. – To zależy od decyzji prokuratora federalnego. Najgorzej, że nie wyślą cię z powrotem do Frostburga. Trafisz do prawdziwego pudła. – Wiesz, Jesse, w pewnym sensie brak mi Frostburga. W sumie nie było tam źle. – To czemu uciekłeś? – Z głupoty. Bo mogłem. Mogłem sobie wyjść i nikt się tym nie przejął. – Rocznie rozmawiamy z dwudziestoma pięcioma facetami, którzy uciekli z takich zakładów karnych. Myślę, że „głupota” to najlepsze słowo. Pankovits przełożył jakieś papiery.

– No więc, Quinn – zaczął. – Myślę, że już dość dużo wiemy, co się z tobą działo po ucieczce. Znamy daty, miejsca, twoje ruchy, wypłaty w gotówce. To wszystko znajdzie się w raporcie przed wydaniem wyroku. Masz szczęście, że w ciągu tych trzech miesięcy nie zrobiłeś nic strasznego. Woziłeś narkotyki, i to ci oczywiście nie pomoże, ale przynajmniej nikomu nie zrobiłeś krzywdy, prawda? – Prawda. – Bo nic więcej się nie działo, tak? Niczego nie pominąłeś? Wszystko nam opowiedziałeś? – No. Agenci lekko zmarszczyli czoła. – A co z Roanoke? – zapytał Pankovits. – Byłeś w tym czasie w Roanoke? Quinn popatrzył na sufit i po chwili milczenia powiedział: – Może przejeżdżałem tamtędy ze dwa razy, ale nic więcej. – Na pewno? – Na pewno. Delocke otworzył teczkę i przebiegł wzrokiem treść dokumentu. – Kto to jest Jackie Todd? – spytał. Quinn przymknął oczy, lekko rozchylił usta i cicho stęknął, jakby ktoś mu zadał cios poniżej pasa. Opuścił ramiona i gdyby był biały, pewnie byłoby widać, że zbladł. – Nie wiem – mruknął w końcu. – Nie znam go. – Naprawdę? – ciągnął Delocke. – Bo wygląda na to, że to Jackie R. Todd został aresztowany wieczorem we wtorek ósmego lutego w barze w Roanoke. Za upicie się w miejscu publicznym i czynną napaść. Z protokołu policyjnego wynika, że wdał się w bójkę z innymi pijakami i spędził noc w areszcie. Następnego dnia rano wpłacił osiemset dolarów kaucji i wyszedł na wolność. – To nie ja. – Czyżby? – Delocke podsunął mu pod nos kartkę, a Quinn powoli wziął ją do ręki. Było na niej policyjne zdjęcie twarzy mężczyzny, którego tożsamość nie budziła wątpliwości. – To bez wątpienia ty, prawda, Quinn? Quinn odłożył kartkę. – No dobra, dobra – burknął. – Używałem przybranego nazwiska. A co miałem zrobić? Bawić się w chowanego pod swoim własnym? – Jasne, że nie – powiedział Pankovits. – Tyle tylko, że nas okłamałeś. – Nie jesteście pierwszymi gliniarzami, których okłamałem. – Za okłamywanie FBI można dostać pięć lat. – Okay, trochę nazmyślałem. – I wcale mnie to nie dziwi. Problem w tym, że nie możemy ci już wierzyć. Chyba będziemy musieli zacząć wszystko od nowa. – Dziewiątego lutego – podjął Delocke – niejaki Jackie Todd zjawił się na giełdzie używanych samochodów w Roanoke i zapłacił dwadzieścia cztery tysiące w gotówce za hummera H3 z dwa tysiące ósmego roku. Coś ci to mówi, Quinn? – To nie byłem ja. – Tak myślałem. – Delocke przesunął po stole dowód zakupu. – I tego też nigdy nie widziałeś, co? Quinn spojrzał na fakturę. – Nie. – Daj spokój – prychnął Pankovits. – Nie jesteśmy nawet w połowie tak głupi, za jakich nas uważasz. Byłeś w Roanoke ósmego lutego, poszedłeś do baru, wdałeś się w bójkę i wylądowałeś w areszcie. Rano wyszedłeś za kaucją, wróciłeś do motelu Safe Lodge, za który zapłaciłeś z góry gotówką, zabrałeś

z pokoju więcej forsy i poszedłeś kupić hummera. – A płacenie gotówką za samochód to przestępstwo? – Absolutnie nie. – Pankovits się żachnął. – Tyle tylko, że nie powinieneś mieć wtedy takiej forsy. – Może coś mi się pokręciło z datami i wypłatami. Nie mogę wszystkiego spamiętać. – A pamiętasz, gdzie kupiłeś broń? – zapytał Delocke. – Jaką broń? – Trzydziestkęósemkę smith and wesson, którą znaleźliśmy w twojej przyczepie, i glocka kaliber dziewięć milimetrów, którego dwie godziny temu odkryliśmy w twoim magazynie. – Nielegalne posiadanie broni – rzekł ze smutkiem Pankovits. – Kolejne przestępstwo federalne. Quinn powoli splótł dłonie za głową, wlepił wzrok w kolana i umilkł. Minęła minuta, potem druga. Obaj agenci wpatrywali się w niego bez słowa. Nikt się nie odzywał i czuło się tylko narastające napięcie. Ciszę przerwał Pankovits, który przesunął następną kartkę w stronę Quinna i powiedział: – Wstępny wykaz obejmuje portfel z zawartością pięciuset dwunastu dolarów w gotówce, fałszywe prawo jazdy z Karoliny Północnej, dwie gotówkowe karty płatnicze Visa, jedną komórkę na kartę, wspomniany wcześniej rewolwer Smith and Wesson, dowód sprzedaży i tytuł własności hummera, umowę najmu boksu w magazynie, ubezpieczenie samochodu, pudełko naboi kaliber trzydzieści osiem i jeszcze parę drobiazgów. Wszystko to znaleziono w przyczepie, którą wynajmujesz za czterysta dolarów miesięcznie. W twoim boksie znaleźliśmy trochę ciuchów, glocka, parę wojskowych buciorów, kilka drobiazgów i, co najważniejsze, metalową kasetkę zawierającą czterdzieści jeden tysięcy dolarów w gotówce, w samych setkach. Quinn założył ręce na piersi i spojrzał na Delocke’a, który spokojnie powiedział: – Mamy przed sobą całą noc. Może spróbujesz nam to wyjaśnić. – Widać częściej robiłem za muła, niż mi się zdawało. Odbyłem mnóstwo kursów z Miami i z powrotem. – Dlaczego od razu nam nie powiedziałeś? – Już mówiłem. Nie mogę wszystkiego spamiętać. Jak się ucieka, to różne rzeczy wylatują z głowy. – Pamiętasz, żebyś użył pistoletu lub rewolweru? – zapytał Delocke. – Nie. – Nie użyłeś żadnego z nich czy nie pamiętasz? – Nie używałem broni. Pankovits wyjął kolejną kartkę z teczki i przyjrzał się jej zasępionym wzrokiem. – Jesteś pewny? Bo mam tu wstępny raport balistyczny. Quinn powoli odsunął się od stołu i wstał. Przeciągnął się i zrobił parę kroków w stronę rogu pokoju. – Chyba potrzebny mi adwokat – rzucił.

Rozdział 14

czywiście nie mieli żadnego raportu balistycznego. Rewolwer Smith & Wesson kaliber.38 leżał w laboratorium kryminalistycznym FBI w Quantico i miał być poddany badaniu z samego rana, kiedy tylko technicy zjawią się w pracy, czyli za jakieś pięć godzin. Kartka w rękach Pankovitsa była starą notatką służbową. On i Delocke dysponowali całym arsenałem sztuczek, w pełni akceptowanych przez sędziów Sądu Najwyższego, i zastosowanie ich będzie zależało od tego, jak daleko posunie się Quinn. Pilnym problemem był natomiast adwokat. Gdyby powiedział jasno i wyraźnie: „Żądam adwokata” albo: „Nie odpowiem na żadne pytanie bez obecności adwokata”, przesłuchanie natychmiast by się skończyło. Ale on się zawahał i powiedział „chyba”. Mieli szansę, by uniknąć straty czasu. Żeby odwrócić uwagę Quinna od adwokata, agenci szybko zmienili temat. Delocke wstał i oznajmił, że idzie się odlać. – A ja muszę się jeszcze napić kawy – rzekł Pankovits. – A ty, Quinn? – Nie. Delocke wyszedł, trzaskając za sobą drzwiami, jego kolega wstał i się przeciągnął. Dochodziła trzecia nad ranem.

O

*** Quinn miał czwórkę rodzeństwa – dwóch braci i dwie siostry w wieku od dwudziestu siedmiu do czterdziestu dwóch lat. Każde z nich wcześniej czy później uczestniczyło w rodzinnym biznesie. Jedna z sióstr wycofała się już z aktywnego udziału w przemycie i handlu narkotykami, ale nadal była zaangażowana w pranie pieniędzy. Druga wycofała się całkowicie, wyprowadziła i starała się nie utrzymywać kontaktów z rodziną. Najmłodszy z rodzeństwa, Dee Ray Rucker, cichy i spokojny młodzieniec po studiach ekonomicznych w Georgetown, był specjalistą od przepływów pieniężnych. Ciążył na nim tylko jeden zarzut nielegalnego posiadania broni, ale to nic poważnego. Tak naprawdę Dee

Raya męczyła atmosfera strachu i przemocy towarzysząca rodzinnym interesom i dlatego starał się trzymać od nich z daleka. Mieszkał z dziewczyną w niewielkim mieszkaniu w pobliżu Union Station i to właśnie tam krótko po północy agenci FBI zastali go w łóżku. Nie ciążyły na nim żadne zaległe wezwania ani prowadzone wówczas dochodzenia, nie wiedział nic o ostatnich wydarzeniach w życiu swojego brata Quinna i spał spokojnym snem człowieka wolnego od trosk. Gdy agenci kazali mu się ubrać i pójść z nimi, nie stawiał oporu, choć nie powstrzymał się od paru soczystych przekleństw pod ich adresem. Agenci odmówili wyjaśnień. Zawieźli go do gmachu przy Pennsylvania Avenue, wprowadzili do jednego z pomieszczeń i posadzili na krześle w obecności kilku innych agentów w granatowych wiatrówkach z wielkimi jasnożółtymi literami „FBI” na plecach. Zakutego w kajdanki obfotografowali z różnych stron i przetrzymywali przez godzinę bez słowa wyjaśnienia. W końcu go wyprowadzili, wsadzili do vana i odwieźli. Wypuścili go pod domem i odjechali, niczego nie wyjaśniwszy. Dziewczyna dała mu środek na uspokojenie i emocje w końcu opadły. Miał zamiar rano zadzwonić do swojego adwokata i trochę się popieklić, ale wiedział, że cała sprawa wkrótce pójdzie w zapomnienie. Gdy pracuje się w biznesie narkotykowym, trudno oczekiwać szczęśliwych zakończeń. *** Wracając z toalety, Delocke przytrzymał otwarte drzwi i wpuścił do środka szczupłą, urodziwą sekretarkę, która postawiła na stole tacę z ciasteczkami i napojami. Uśmiechnęła się przy tym do stojącego w kącie Quinna, który był zbyt oszołomiony, by to zauważyć. Po jej wyjściu Pankovits otworzył puszkę red bulla i wlał zawartość do szklanki z lodem. – Łyknij sobie red bulla, Quinn – zaproponował. – Nie. – Całymi wieczorami serwował w barze wódkę z red bullem, ale nie przepadał za tym smakiem. Chwila przerwy w przesłuchaniu pozwoliła mu złapać oddech i uporządkować myśli: czy ciągnąć rozmowę, czy lepiej zachować milczenie i zażądać adwokata? Instynkt podpowiadał mu to drugie, ale paliła go ciekawość, ile ci z FBI naprawdę wiedzą. Wstrząsnęło nim to, co już mu powiedzieli, ale jak daleko jeszcze się posuną? Delocke też wrzucił lód do szklanki, dopełnił red bullem i schrupał jedno ciasteczko. – Siadaj, Quinn – powiedział, przywołując go ruchem ręki. Quinn podszedł do stołu i usiadł. Pankovits znów coś gryzmolił w notesie. – A twój starszy brat, chyba mówią na niego Długi, nadal jest w Dystrykcie? – spytał jego kolega. – A co on ma z tym wspólnego? – Po prostu wypełniamy luki. Nic więcej. Lubię znać wszystkie fakty, na ile to możliwe. Często widywałeś się z Długim w ciągu ostatnich trzech miesięcy? – Bez komentarza. – Jasne. A twój młodszy brat, Dee Ray, wciąż jest w Waszyngtonie? – Nie wiem, gdzie jest Dee Ray. – Często się z nim widywałeś w ciągu ostatnich trzech miesięcy? – Bez komentarza. – Czy Dee Ray był z tobą w Roanoke, kiedy cię aresztowano? – Bez komentarza. – Czy w ogóle ktoś wtedy był z tobą w Roanoke? – Byłem sam. Delocke cmoknął na znak zawodu, Pankovits ciężko westchnął. Obaj zachowywali się tak, jakby wiedzieli, że znów kłamie.

– Przysięgam, że byłem sam – powtórzył z naciskiem Quinn. – Co robiłeś w Roanoke? – spytał Delocke. – Byłem w interesach. – Narkotyki? – To nasz teren. Mieliśmy tam problem i musiałem się nim zająć. – Jaki problem? – Bez komentarza. Pankovits upił długi łyk red bulla i powiedział: – Bo widzisz, Quinn, naszym problemem jest to, że nie możemy wierzyć ani jednemu twojemu słowu. Kłamiesz. Wiemy, że kłamiesz. Sam to przyznałeś. My cię pytamy, a ty nas okłamujesz. – I w ogóle nie posuwamy się do przodu – dodał Delocke. – Co robiłeś w Roanoke? Quinn sięgnął do talerza, zdjął wierzchnią warstwę z ciastka Oreo i zlizał krem, po czym spojrzał na Delocke’a. – Mieliśmy tam jednego muła, którego podejrzewaliśmy o to, że kapuje – powiedział. – W dziwnych okolicznościach straciliśmy dwa transporty i to nam dało do myślenia. Pojechałem, żeby się z nim zobaczyć. – Zabić go? – Nie, my tak nie działamy. Ale nie mogłem go znaleźć. Widocznie ktoś go uprzedził i facet się zmył. Poszedłem do baru, za dużo wypiłem, wdałem się w bójkę i źle się to skończyło. Następnego dnia znajomy dał mi cynk, że jest okazja, żeby kupić hummera, więc poszedłem go obejrzeć. – Kim był ten znajomy? – Bez komentarza. – Kłamiesz – rzucił Delocke. – Kłamiesz, a my o tym wiemy. Nie jest z ciebie nawet dobry kłamca, Quinn. Wiesz o tym? – Wszystko mi jedno. – Dlaczego zarejestrowałeś hummera w Karolinie Północnej? – spytał Pankovits. – Bo byłem w ciągłym ruchu, nie? Byłem zbiegiem i starałem się nie zostawiać po sobie śladów. Kumacie? Fałszywy dowód tożsamości. Fałszywy adres. Fałszywe wszystko. – Kto to jest Jakeel Staley? – wtrącił Delocke. Quinn na moment się zawahał, po czym obojętnym tonem rzucił: – Mój siostrzeniec. – I gdzie teraz jest? – W jakimś federalnym pudle. Myślę, że sami to wiecie. – W Alabamie, odsiaduje wyrok osiemnastu lat – powiedział Pankovits. – Jakeel wpadł w pobliżu Roanoke z vanem pełnym kokainy, zgadza się? – Na pewno znacie akta. – Starałeś się mu pomóc? – Kiedy? Obaj agenci ostentacyjnie okazują zniecierpliwienie. Pociągają po łyku red bulla, Delocke sięga po ciastko. Na talerzu zostało ich jeszcze kilkanaście, obok stoi dzbanek z kawą. Zachowują się tak, jakby mieli zamiar siedzieć tu do rana. – Daj spokój, Quinn – mówi Pankovits. – Przestań się wygłupiać. Wiemy, że Jakeela zgarnęli pod Roanoke. Miał w samochodzie kupę koki, teraz czeka go kupa lat w pierdlu. Nasze pytanie brzmi: starałeś się mu pomóc czy nie? – Jasne, że tak. Należy do rodziny i do biznesu, wpadł w trakcie wykonywania obowiązków. W takie

sprawy rodzina zawsze się włącza. – Ty wynająłeś mu adwokata? – Tak. – Ile mu zapłaciłeś? Quinn przez chwilę się zastanawia. – Nie pamiętam dokładnie. Ale masę forsy. – Płaciłeś mu gotówką? – Przecież mówię. Nie słyszałem, żeby w gotówce było coś złego. Nie używamy kont bankowych ani kart kredytowych, ani niczego, co federalni mogliby wyśledzić. Tylko gotówki. – Od kogo dostałeś pieniądze na opłacenie adwokata? – Bez komentarza. Pankovits wolnym ruchem sięga po cienką kartonową teczkę i wyjmuje kolejną kartkę. – No cóż, Dee Ray twierdzi, że to on dał ci forsę na załatwienie sprawy w Roanoke. Quinn kręci głową, na jego twarzy pojawia się wredny uśmieszek. – Gówno prawda. Pankovits przesuwa po stole kolorową odbitkę dwadzieścia na dwadzieścia pięć centymetrów, na której widać Dee Raya w otoczeniu agentów FBI. Siedzi na krześle, ręce ma skute kajdankami, na twarzy grymas złości. – Zatrzymaliśmy Dee Raya w Waszyngtonie mniej więcej godzinę po tobie. Jak wiesz, jest bardzo rozmowny. W każdym razie dużo bardziej od ciebie. Quinn wpatruje się w fotografię w niemym osłupieniu. *** Lodówa, czwarta rano. Victor Westlake ponownie wstał i przespacerował się po pokoju. Musiał się ruszać, żeby nie usnąć. Pozostali czterej agenci też nie spali, zasilając się legalną amfetaminą – red bullem i kawą. – Cholera, ale oni się grzebią – jęknął jeden z nich. – Są metodyczni – sprzeciwił się inny. – Chcą go zmęczyć. Aż trudno uwierzyć, że po siedmiu godzinach w ogóle jeszcze mówi. – Ale nie chce iść spać do aresztu. – Wcale mu się nie dziwię. – Myślę, że wciąż jest ciekaw, ile tak naprawdę wiemy. – Nie złamią go. To niezły cwaniaczek. – Wiedzą, co robią – powiedział Westlake. Usiadł i nalał sobie kolejną kawę. *** Pankovits nalał kawy do kubka i spytał: – Kto cię zawiózł do Roanoke? – Nikt. Sam pojechałem. – Jakim samochodem? – Nie pamiętam. – Kłamiesz, Quinn. Ktoś cię zawiózł do Roanoke przed siódmym lutego. Było was dwóch. Mamy na to świadków. – Wasi świadkowie kłamią. Wy kłamiecie. Wszyscy kłamią.

– Kupiłeś hummera dziewiątego lutego, zapłaciłeś gotówką i nie oddałeś starego samochodu. Jak się dostałeś na plac tego dnia, kiedy kupiłeś hummera? Kto cię tam zawiózł? – Nie pamiętam. – Nie pamiętasz, kto cię zawiózł? – Nic nie pamiętam. Miałem kaca i byłem jeszcze na wpół pijany. – Daj spokój – wtrącił się Delocke. – Te twoje kłamstwa już robią się śmieszne. Co ukrywasz? Bo gdybyś nic nie ukrywał, to aż tak byś nie kłamał. – Czego dokładnie chcecie się dowiedzieć? – Quinn westchnął, rozkładając ręce. – Skąd miałeś tyle forsy? – Handluję narkotykami. Przez całe życie to robiłem. Trafiłem do więzienia za handel narkotykami. Śpimy na forsie. Mamy forsy jak lodu. Nie kumacie tego? Pankovits pokręcił głową z niedowierzaniem. – Ale, Quinn, przecież sam nam powiedziałeś, że odkąd uciekłeś z więzienia, rzadko pracowałeś dla rodziny. Bo się ciebie bali, prawda? Mam rację? – Ostatnie słowa były skierowane do partnera. Delocke skwapliwie potwierdził. – Rodzina odsunęła cię od koryta, więc zacząłeś jeździć jako muł – dodał. – Twierdzisz, że zarobiłeś około czterdziestu sześciu tysięcy dolarów, ale wiemy, że kłamiesz, bo na samego hummera wydałeś dwadzieścia cztery tysiące, a w twoim boksie znaleźliśmy czterdzieści jeden tysięcy w gotówce. – Więc musiałeś mieć więcej forsy. Co przed nami ukrywasz? – spytał Pankovits. – Nic nie ukrywam. – To czemu kłamiesz? – Wszyscy kłamią. Chyba już to uzgodniliśmy. Delocke klepnął dłonią w stół. – Quinn, cofnijmy się o parę lat. Twój siostrzeniec Jakeel Staley siedzi w areszcie w Roanoke i czeka na proces. Wynajmujesz dla niego adwokata i płacisz mu gotówką. Zgadza się? – Tak. – Wydałeś jeszcze jakieś pieniądze, żeby posmarować system? Może dałeś łapówkę sędziemu, żeby był dla chłopaka łaskawszy? Albo coś w tym rodzaju? – Nie. – Jesteś pewny? – Oczywiście, że jestem pewny. – Daj spokój, Quinn. – Zapłaciłem adwokatowi gotówką. Założyłem, że zatrzyma te pieniądze dla siebie jako honorarium. Nic więcej nie wiem. – Kto był sędzią w tej sprawie? – Nie pamiętam. – Kojarzysz nazwisko Fawcett? Quinn wzruszył ramionami. – Może. – Towarzyszyłeś Jakeelowi w sądzie? – Byłem na miejscu, kiedy mu wlepili osiemnaście lat. – Zdziwiło cię, że tyle dostał? – No, właściwie tak. – Bo miał dostać dużo mniej. Zgadza się? – Tak mnie zapewniał adwokat.

– A ty poszedłeś na ogłoszenie wyroku, żeby się dobrze przyjrzeć sędziemu Fawcettowi, prawda? – Poszedłem dla mojego siostrzeńca, nic więcej. Obaj przesłuchujący równocześnie wstrzymali kanonadę pytań. Delocke sięgnął po szklankę i upił łyk red bulla, Pankovits bąknął obojętnym tonem: – Muszę iść do kibla. Ty nie potrzebujesz, Quinn? Quinn poskrobał się w czoło. – Nie – mruknął. – Przynieść ci coś do picia? – Może sprite’a. – Już się robi. Pankovitsa nie było dłuższą chwilę, w końcu wrócił i Quinn zaczął sączyć napój. O czwartej trzydzieści wznowiono przesłuchanie. Zaczął Delocke. – Powiedz mi, Quinn, wiesz, co działo się na świecie przez ostatnie trzy miesiące? Czytałeś gazety? Chyba byłeś ciekaw, co piszą o twojej ucieczce, nie? Czy sprawa w ogóle trafiła do prasy? – Nie za bardzo. – A słyszałeś o sędzim Fawcetcie? – Nie. A co miałem słyszeć? – Został zamordowany. Dwoma strzałami w tył głowy. Brak reakcji ze strony Quinna. Ani zaskoczenia, ani współczucia. Zupełnie nic. – Nie wiedziałeś o tym? – zapytał Pankovits. – Nie. – Dwie kulki z wydrążonymi czubkami, wystrzelone z broni kaliber trzydzieści osiem, takiej samej, jaką znaleźliśmy w twojej przyczepie. Wstępne testy balistyczne dowodzą, że sędziego niemal na pewno zabito tą bronią. Quinn z uśmieszkiem pokiwał głową. – Zaczynam kapować. Cała ta szopka dotyczy śmierci sędziego. Wam, chłopaki, wydaje się, że to ja zabiłem sędziego Fawcetta, tak? – Otóż to. – Świetnie. Więc straciliśmy siedem godzin na te brednie. Tracicie mój czas, swój czas, Dee Raya, wszystkich. Nikogo nie zabiłem. – Byłeś kiedyś w Ripplemead w Wirginii, pięciuset mieszkańców, w górach na zachód od Roanoke? – Nie. – To mieścina nad niewielkim jeziorem, gdzie zamordowano sędziego. W Ripplemead nie mieszka ani jeden czarny, więc gdy się jakiś pojawi, od razu rzuca się w oczy. Właściciel stacji benzynowej zeznał, że dzień przed morderstwem sędziego kręcił się tam ktoś podobny do ciebie. – Rozpoznał mnie czy tylko tak mu się zdawało? – Nie jest pewien. Ale jutro pokażemy mu lepsze zdjęcie. – Na pewno. I założę się, że pamięć od razu mu się poprawi. – Zwykle tak bywa. – Delocke pokiwał głową. – Sześć kilometrów na zachód od Ripplemead świat się kończy. Asfaltówka przechodzi w bite trakty, które gubią się w górach. Przy jednym z nich stoi stary wiejski sklep nazywany przez miejscowych U Peacocka. Pan Peacock wszystko widzi i o wszystkim wie. Twierdzi, że dzień przed morderstwem zajrzał do niego czarnoskóry i pytał o drogę. Twierdzi też, że nie pamięta, kiedy poprzednio widział czarnoskórego w tamtej części świata. Przekazał nam rysopis. Pasuje do ciebie jak ulał. Quinn wzruszył ramionami.

– Nie jestem aż taki głupi – burknął. – Naprawdę? To dlaczego nie pozbyłeś się tej spluwy? Bo jak tylko dostaniemy raport balistyczny, to już po tobie, Quinn. – Spluwa jest kradziona, jasne? Kradziona broń przechodzi z rąk do rąk. Kupiłem ją dwa tygodnie temu w lombardzie w Lynchburgu. W ciągu ostatniego roku musiała należeć do kilku albo kilkunastu różnych ludzi. Trafna uwaga, z którą nie dało się dyskutować, przynajmniej do chwili zakończenia testów balistycznych. Bo jeśli podeprą się takim dowodem, żadna ława przysięgłych nie kupi historyjki o kradzionej broni. – W twoim boksie znaleźliśmy też parę wojskowych butów – powiedział Pankovits. – Parcianych podróbek w barwach kamuflażowych. Są jak nowe, w każdym razie mało używane. Po co ci wojskowe buty, Quinn? – Mam słabe kostki u nóg. – Fajnie. I jak często je nosisz? – Nie za często, skoro leżą w magazynie. Próbowałem je nosić, ale tak mnie uwierały, że narobiłem sobie pęcherzy. W ogóle o nich zapomniałem. A bo co? – To, że ich zelówki pasują do śladów, jakie znaleźliśmy w pobliżu chaty nad jeziorem. Tej, w której zamordowano sędziego Fawcetta – wyjaśnił Pankovits. Było to kłamstwo, ale sprytnie pomyślane. – Materialny dowód, Quinn. Ślad buta, który wiąże cię z tym miejscem. Quinn opuścił głowę i potarł sobie oczy. Były zmęczone i nabiegłe krwią. – Która godzina? – spytał. – Czwarta pięćdziesiąt – rzekł Delocke. – Muszę się trochę zdrzemnąć. – To może być trudne. Rozmawiałem z miejskim aresztem i okazuje się, że twoja cela jest dość zatłoczona. Ośmiu ludzi na cztery prycze. Będziesz miał szczęście, jeśli znajdziesz wolny kawałek podłogi. – Nie chcę do tego aresztu. Możemy znaleźć coś innego? – Przykro mi, Quinn. Ale poczekaj, jak wylądujesz w celi śmierci. – Nie wyląduję w celi śmierci, bo nikogo nie zabiłem. – Podsumujmy, Quinn – powiedział Pankovits. – Dwóch świadków widziało cię w odpowiednim czasie w pobliżu miejsca zbrodni, a to miejsce trudno nazwać ruchliwym skrzyżowaniem. Byłeś tam, zostałeś zauważony i zapamiętany. Raport balistyczny ostatecznie cię pogrąży. Ślad twojego buciora to już tylko wisienka na torcie. Tak wygląda sprawa miejsca zbrodni. Po morderstwie robi się jeszcze lepiej, dla śledztwa, bo dla ciebie gorzej. Byłeś w Roanoke we wtorek, ósmego lutego, dzień po znalezieniu ciał. Wynika to z twoich zeznań, z rejestru w areszcie miejskim i z wokandy sądowej. I nagle się okazuje, że dysponujesz kupą gotówki. Zapłaciłeś kaucję, za dwadzieścia cztery tysiące kupiłeś hummera, mnóstwo przepuściłeś na różne gówna, a mimo to w chwili aresztowania masz w kasetce górę pieniędzy. Motyw? Całe mnóstwo motywów. Uzgodniłeś z sędzią Fawcettem, że wyda łagodny wyrok na Jakeela Staleya. Dałeś mu około pół miliona dolarów łapówki, ale on wziął forsę i zapomniał o umowie. Zasądził Jakeelowi maksymalny wyrok, a ty poprzysięgłeś zemstę. No i w końcu go dopadłeś. Niestety, przyplątała się jeszcze jego sekretarka. – To zbrodnia, za którą grozi kara śmierci, Quinn – wtrącił się Delocke. – Bez cienia wątpliwości. Federalny wyrok śmierci. Quinn przymknął oczy i zapadł się w sobie. A potem zaczął gwałtownie dyszeć i na jego czole pojawiły się kropelki potu. Minęła minuta, potem następna. Nagle zniknął gdzieś pewny siebie twardziel,

a jego nowe, wystraszone wcielenie wyszeptało: – Pomyliliście mnie z kimś innym. Pankovits wybuchnął śmiechem, Delocke parsknął i powiedział: – Nie stać cię na nic lepszego? – Pomyliliście mnie z kimś innym – powtórzył Quinn, ale jego słowa nie zabrzmiały przekonująco. – Kiepsko to brzmi – rzekł Delocke. – A w sądzie zabrzmi jeszcze gorzej. Quinn wpatrzył się w swoje dłonie i przez dobrą minutę trwał w bezruchu. – Jeżeli wiecie już tak dużo – odezwał się w końcu – to czego jeszcze chcecie? – Jest kilka luk, które chcielibyśmy uzupełnić. Czy działałeś sam? Jak otworzyłeś sejf? Dlaczego zabiłeś sekretarkę? Co się stało z resztą forsy? – W niczym wam nie pomogę. Nic na ten temat nie wiem. – Wiesz wszystko, a my cię stąd nie wypuścimy, dopóki nie zaspokoisz naszej ciekawości. – No to długo tu posiedzimy. – Quinn pochylił się do przodu, położył głowę na stole – Teraz trochę się prześpię. Obaj agenci wstali i zebrali ze stołu teczki i notatniki. – Zrobimy przerwę – rzekł Pankovits. – Wracamy za pół godziny.

Rozdział 15

ictor Westlake był zadowolony z postępów w przesłuchaniu, odczuwał jednak niepokój. W rzeczywistości nie mieli żadnych świadków, raportu balistycznego łączącego broń Quinna z zabójstwem ani odcisku buta i nie trwało żadne przesłuchanie Dee Raya. Oczywiście istniał motyw, jeśli uznać wersję Malcolma Bannistera za prawdziwą. W gruncie rzeczy najmocniejszą poszlaką było to, że Quinn Rucker znalazł się w Roanoke dzień po odkryciu ciał i miał przy sobie za dużo gotówki. Westlake i jego grupa byli znużeni całonocnym czuwaniem, na dworze wciąż jeszcze było ciemno. Przygotowali sobie następną porcję kawy i poszli się przejść wokół Lodówy. Od czasu do czasu zaglądali do środka, rzucając okiem na ekran z obrazem z pokoju przesłuchań. Podejrzany leżał na stole, ale nie spał.

V

*** O szóstej rano Pankovits i Delocke wrócili do pokoju przesłuchań. Obaj trzymali w dłoniach wysokie szklanki z red bullem z lodem. Quinn zwlókł się ze stołu i usiadł na krześle, szykując się do następnej rundy. – Właśnie skończyłem rozmawiać z prokuratorem federalnym – rozpoczął Pankovits. – Poinformowałem go o naszych ustaleniach, a on powiedział, że na jutro zwoła wielką ławę przysięgłych i przedstawi jej wniosek, żeby postawiła cię w stan oskarżenia. Za dwa morderstwa z premedytacją. – Gratuluję – odparł Quinn. – Chyba lepiej będzie, żebym jednak zaangażował adwokata. – Jasne, tylko że jeden może ci nie wystarczyć. Nie wiem, na ile orientujesz się w przepisach federalnych dotyczących rekieteringu, ale są dość bezwzględne. Prokurator federalny stanie na stanowisku, że morderstwo sędziego i jego sekretarki było dziełem gangu. Dobrze znanego i dobrze zorganizowanego gangu, w którym ty oczywiście odgrywałeś rolę cyngla. Oskarżenie będzie zawierało wiele zarzutów, wśród których znajdzie się morderstwo z premedytacją, ale także przekupstwo. A co najważniejsze, w stan oskarżenia postawią nie tylko ciebie, ale też resztę twojej łajdackiej rodziny.

Długiego, Dee Raya, jedną z twoich sióstr, kuzyna Antoine’a Becka i jeszcze paru innych. – Zajmiecie całe skrzydło w bloku śmierci – dodał Delocke. – Gang Becka-Ruckera, cela przy celi, wszyscy w oczekiwaniu na zastrzyk. Delocke mówił to z uśmiechem, Pankovits też wyglądał na rozbawionego. Dwóch komediantów. Quinn podrapał się po głowie i wlepił wzrok w podłogę. – Ciekawe, co na to powie mój adwokat – mruknął. – Przetrzymaliście mnie całą noc w ciemnicy bez okien i przez dziewięć godzin, od dziewiątej do szóstej rano, wciskacie mi kit. Oskarżacie mnie o przekupstwo i zabicie sędziego i straszycie karą śmierci nie tylko mnie, ale też całą moją rodzinę. Wmawiacie mi, że macie pełno świadków, którzy tylko czekają, żeby zeznawać, raport balistyczny do kradzionej spluwy i odcisk buta jakiegoś skurwiela, który wlazł w błoto. A ja skąd mam wiedzieć, czy mówicie prawdę, czy kłamiecie w żywe oczy, skoro za grosz nie ufam FBI. Nie ufam, nie ufałem i nigdy nie zaufam. Okłamaliście mnie już na początku, jak mnie przymknęli, więc zakładam, że dziś też kłamiecie. Może i ja was trochę okłamałem, ale czy możecie mi przysiąc, że dziś mnie nie okłamaliście? Możecie? Pankovits i Delocke nie spuszczali z niego wzroku. Albo ze strachu, albo z poczucia winy, albo z przemęczenia… W każdym razie Quinn mówił do rzeczy. – Powiedzieliśmy ci prawdę – bąknął Pankovits. – Dokładacie kolejne kłamstwo. Ale mój adwokat dojdzie prawdy. Dobierze się wam do dupy w sądzie i wszystko wywlecze, wszystkie wasze kłamstwa. Pokażcie mi analizę tego odcisku. Pokażcie, chcę ją zobaczyć. – Nie wolno nam jej nikomu pokazywać. – To bardzo wygodne. – Quinn pochylił się do przodu, opierając łokcie na kolanach. Jego czoło niemal stykało się ze stołem, wzrok pozostawał wbity w podłogę, jakby do niej mówił. – A co z tym raportem balistycznym? Mogę go zobaczyć? – Nie wolno nam… – zaczął Pankovits, ale Quinn mu przerwał. – Co za niespodzianka! Ale mojemu adwokatowi nie odmówicie, o ile oczywiście dopuścicie do mnie adwokata. Całą noc o niego proszę. Pogwałciliście moje prawa obywatelskie. – Nie prosiłeś o adwokata – zaprzeczył Delocke. – Wspomniałeś o nim mimochodem, ale o niego nie prosiłeś. I z własnej woli odpowiadałeś na pytania. – Tak jakbym miał wybór. Siedzieć tutaj i odpowiadać albo trafić do bandy zarzyganych pijusów. Ale już tam kiedyś byłem i się nie boję. Tak to jest w mojej branży. Popełniasz przestępstwo i odsiadujesz. Wiesz o tym, zanim zaczniesz działać w tym biznesie. Bez przerwy wsadzają kogoś z twoich krewnych i przyjaciół, ale wszyscy w końcu wracają. Kończą odsiadkę i wracają. – Albo uciekają – wtrącił Delocke. – Tak też można. Pewno to głupota, ale musiałem wyjść. – Bo musiałeś wyrównać rachunki, tak? Przez dwa lata więzienia codziennie myślałeś o sędzim Fawcetcie. Wziął forsę, a potem zerwał umowę. W twoim światku to znaczy, że należała mu się śmierć, prawda? – Prawda. Quinn pocierał sobie skronie, wpatrywał się w swoje stopy i coś mruczał pod nosem. Agenci głęboko westchnęli i spojrzeli po sobie. Nareszcie pierwszy sygnał gotowości, żeby się przyznać. Pankovits przełożył kilka kartek. – Więc podsumujmy – rzucił. – Właśnie przyznałeś, że sędziego Fawcetta należało uśmiercić. Zgadza się, Quinn? Quinn wciąż siedział z łokciami na kolanach i ze wzrokiem wbitym w podłogę kołysał się lekko jak

w transie. Nie odpowiedział. Delocke zajrzał do notesu. – Z moich notatek wynika, że zadałem ci pytanie, cytuję: „W twoim światku to znaczy, że należała mu się śmierć, prawda?”, ty zaś odpowiedziałeś: „Prawda”. Zaprzeczasz temu, Quinn? – Wkładacie mi w usta swoje słowa. Przestańcie. – Dobra – przejął pałeczkę Pankovits. – Musimy cię poinformować o pewnych nowych faktach. Jakieś dwie godziny temu Dee Ray ostatecznie przyznał, że wręczył ci pieniądze dla Fawcetta i że on, Długi i paru innych pomogło ci zaplanować morderstwo. Dee Ray poszedł na współpracę i już zawarł układ. Nie zostanie oskarżony o współudział w morderstwie i uniknie kary śmierci. Dwie godziny temu aresztowaliśmy Długiego i szukamy jednej z twoich sióstr. Robi się paskudnie. – Dajcie im spokój. Oni nic nie wiedzą. – Oczywiście, że wiedzą, i jutro razem z tobą zostaną postawieni w stan oskarżenia. – Nie wolno ci tego zrobić, człowieku. Daj spokój. To zabije moją matkę. Biedaczka ma już siedemdziesiąt lat i choruje na serce. Nie możecie z nią tak pogrywać. – No to się przyznaj, Quinn – powiedział głośno Pankovits. – Weź na siebie winę. To ty dokonałeś przestępstwa. Więc jak sam powiedziałeś, trzeba odsiedzieć. Nie ma sensu mieszać w to całej twojej rodziny. – Przyznam się… i co dalej? – Zawrzyjmy układ. Podaj nam wszystkie szczegóły, a my namówimy prokuratora federalnego, żeby dał spokój rodzinie. – I jeszcze coś. Jeśli się dogadamy, unikniesz kary śmierci – dodał Delocke. – Dostaniesz dożywocie bez prawa ubiegania się o zwolnienie. Wygląda na to, że rodzina Fawcetta jest przeciwna karze śmierci i nie chce długiego i bolesnego procesu. Chcą jak najszybciej zamknąć sprawę, a prokurator federalny pójdzie im na rękę. Podobno jest gotów zawrzeć układ, dzięki któremu ujdziesz z życiem. – Dlaczego miałbym wam wierzyć? – Nie musisz, Quinn. Możesz poczekać parę dni na werdykt wielkiej ławy. Okaże się, że akt oskarżenia za różne przestępstwa obejmie blisko trzydzieści osób. Quinn Rucker powoli wstał i wyrzucił ręce nad głowę. Zrobił parę kroków w jedną stronę, potem w drugą, po czym nagle zaczął mamrotać: „Bannister, Bannister”. – Słucham? – spytał Pankovits. – Bannister, Bannister, Bannister. – Kto to jest Bannister? – spytał Delocke. – Bannister to kapuś – rzucił Quinn z nienawiścią. – Szmata, stary kumpel z Frostburga, oszukańczy prawnik, który się upiera, że jest niewinny. Zwykły kapuś. Nie udawajcie, że nie wiecie, o kim mówię. Gdyby nie ten kapuś, toby mnie tu nie było. – Nie znam żadnego Bannistera – powiedział Pankovits, a jego kolega tylko pokręcił przecząco głową. Quinn usiadł na krześle i oparł łokcie o stół. Był wyraźnie pobudzony, zmrużonymi oczami mierzył agentów i zacierał mięsiste dłonie. – To co proponujecie? – My nie możemy ci nic proponować, Quinn, ale możemy uruchomić procedurę – odrzekł Pankovits. – Na początek możemy odwołać sforę z Waszyngtonu i spowodować, żeby dali spokój twojej rodzinie i całej bandzie, przynajmniej na razie. Od pięciu tygodni, czyli od dnia morderstwa, prokurator federalny jest pod ogromną presją i marzy o pomyślnych wiadomościach. Zapewnił nas, a my w jego imieniu możemy zapewnić ciebie, że nie wystąpi o karę śmierci i tylko ty zostaniesz postawiony w stan oskarżenia. Sam jeden, oskarżony o podwójne morderstwo. Proste.

– To jedna strona układu – dorzucił Delocke. – My dostajemy nagranie wideo z twoim oświadczeniem, w którym przyznajesz się do popełnienia obu morderstw. Quinn ujął głowę w dłonie, zamknął oczy i zaczął toczyć z sobą walkę. Dopiero po dobrej minucie odezwał się przez zaciśnięte zęby: – Naprawdę chcę adwokata. – Masz do niego prawo, Quinn – zapewnił Delocke. – Oczywiście, że masz prawo. Tyle że Dee Ray i Długi są w tej chwili w naszych rękach i śpiewają jak ptaszki, więc twoja sytuacja z każdą chwilą się pogarsza. Zanim adwokatowi uda się tu dotrzeć, może minąć dzień albo dwa. A starczy jedno twoje słowo i wypuszczamy braci, i zostawiamy ich w spokoju. Quinn gwałtownie poderwał głowę. – Dobrze! – Co „dobrze”? – Dobrze, zrobię to! – Nie tak szybko, Quinn – powiedział Pankovits. – Najpierw musimy sobie parę rzeczy wyjaśnić. Zrekapitulujemy fakty, ułożymy je chronologicznie, przygotujemy scenę do twojego występu. Musimy mieć pewność, że jesteśmy na tej samej stronie scenariusza i że są na niej wszystkie istotne szczegóły. – Dobra, dobra. Dostanę coś do jedzenia? – Jasne, Quinn, nie ma problemu. Mamy przed sobą cały dzień.

Rozdział 16

edną z korzyści siedzenia w więzieniu jest to, że stopniowo uczysz się cierpliwości. Nic nie dzieje się tu szybko i przestajesz zwracać uwagę na zegary. Jutro nadejdzie w swoim czasie. Stawianie czoła wyzwaniom dnia dzisiejszego jest wystarczająco trudne. Po krótkim wypadzie do Waszyngtonu przez kilka dni snuję się po więzieniu we Frostburgu, cały czas powtarzając sobie, że jestem bardzo cierpliwym człowiekiem, że FBI zacznie szybko działać i – co najistotniejsze – że nie mogę już nic więcej zrobić. Ku mojemu zaskoczeniu i ogromnej uldze sprawy szybko nabierają tempa. Nie oczekuję, że FBI będzie mnie na bieżąco o wszystkim informować, nie mogę więc wiedzieć o aresztowaniu Quinna Ruckera i jego przyznaniu się do winy. Dowiaduję się o tym nie od nich, ale z „Washington Post”, który w sobotę dziewiętnastego marca zamieszcza na pierwszej stronie notatkę zatytułowaną:

J

PODEJRZANY O ZAMORDOWANIE SĘDZIEGO FEDERALNEGO ARESZTOWANY Obok jest duże czarno-białe zdjęcie Quinna, wyraźnie wzięte z jego kartoteki policyjnej. Po śniadaniu siadam w kąciku kawiarnianym i wpatruję się w jego oczy. W tekście nie ma zbyt wielu faktów, za to nie brakuje różnorakich spekulacji. Niewątpliwie wszystkie dane pochodzą od FBI, które nie ujawnia szczegółów. W Norfolku aresztowano zbiegłego przestępcę, który odsiadywał wyrok za handel narkotykami i wieloletnie związki z przestępczością zorganizowaną w Dystrykcie Kolumbii. Nie ma ani słowa o motywie zabójstwa ani o tym, w jaki sposób FBI odkryło, że to Quinn może być sprawcą. Notatka zawiera wzmiankę o raporcie balistycznym i najważniejsze zdanie, informujące, że „podejrzany zrzekł się praw Mirandy i dobrowolnie poddał wielogodzinnemu przesłuchaniu, podczas którego przyznał się do winy w obecności kamery”. Quinna Ruckera poznałem dwa lata temu, wkrótce po jego przybyciu do Frostburga. Szybko się rozeznał i przyszedł do mnie do biblioteki z prośbą, żebym zapoznał się z dokumentacją jego procesu.

W więzieniu człowiek się uczy, żeby za szybko się nie zaprzyjaźniać, a i wtedy lepiej zachować czujność, bo tylko nieliczni więźniowie nie udają. Oczywiście w każdym więzieniu jest mnóstwo oszustów, naciągaczy i specjalistów od przekrętów i każdy dba tylko o własną skórę. Ale z Quinnem było inaczej. Od razu go polubiłem i nie umiałem nawet powiedzieć, czy kiedykolwiek spotkałem człowieka tak bezpośredniego i przekonującego. Jego nastroje zmieniały się jednak jak w kalejdoskopie i potrafił się zamykać i przeżywać w samotności swoje, jak je nazywał, „mroczne dni”. Potrafił zachowywać się nieodpowiedzialnie i chamsko, czuło się, że tuż pod powłoką kipi w nim agresja. Jadł wtedy samotnie, do nikogo się nie odzywał, po czym mijały dwa dni i Quinn znów tryskał humorem, opowiadał kawały i wyzywał co poniektórych, by zasiedli z nim do poważnej gry w pokera. Potrafił jednego dnia być głośny i pewny siebie, a następnego cichy i skromny. Jak już wspominałem, we Frostburgu nie dochodzi do przemocy i sytuacją najbardziej zbliżoną do bójki, z jaką się zetknąłem, było wyzwanie Quinna przez prostaka nazywanego przez nas Skunksem do rozsądzenia sporu karcianego za pomocą pięści. Skunks był o dobre dziesięć centymetrów niższy i piętnaście kilogramów od niego lżejszy, mimo to do walki nie doszło. Quinn się wymigał i został przez tamtego upokorzony. Za to dwa dni później pokazał mi ręcznie zrobiony nóż, tak zwaną „kosę”, którą od kogoś kupił i zamierzał poderżnąć nią Skunksowi gardło. Przekonałem go, żeby tego nie robił, choć nie byłem wcale pewny, czy naprawdę miał taki zamiar. Spędzaliśmy z Quinnem dużo czasu razem i całkiem się zaprzyjaźniliśmy. Wierzył, że jestem prawnikiem cudotwórcą i zdołam doprowadzić do wypuszczenia nas obu z więzienia, po czym zostaniemy kimś w rodzaju wspólników. Miał dość rodzinnego biznesu i chciał się od niego wyzwolić. Na wyciągnięcie ręki czekała na nas góra złota, na której siedział sędzia Fawcett. *** W sali widzeń czeka Henry Bannister. Ze smutno zwieszoną głową siedzi na składanym krzesełku obok młodej matki z trójką rozbrykanych dzieci. Później robi się tu tłoczno i Henry woli odbębnić wizytę wcześniej. Miejscowe przepisy pozwalają na odwiedziny członków rodzin w każdą sobotę i niedzielę między siódmą rano a piętnastą, ale Henry’emu wystarcza godzina miesięcznie. Mnie zresztą też. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem – a nic nie wskazuje na to, że miałoby nie pójść – może to być ostatnia wizyta ojca we Frostburgu. Możemy nie widzieć się przez wiele lat, może nawet nigdy, ale nie wolno mi o tym mówić. Biorę od niego brązową torbę z ciasteczkami od cioci Racine i wkładam jedno do ust. Rozmawiamy o moim bracie Marcusie i jego rozwydrzonych dzieciakach, a także o mojej siostrze Ruby i jej wzorowych dzieciakach. W Winchesterze zdarza się średnio jedno morderstwo rocznie i plan na ten rok został już wykonany w ubiegłym tygodniu, kiedy mąż wrócił wcześniej z pracy i zastał pod domem obcego pick-upa. Wślizgnął się do domu i przyłapał żonę i znajomego na łamaniu przysiąg małżeńskich, czemu oboje oddawali się z pełnym zaangażowaniem. Mąż chwycił strzelbę i gdy nieproszony gość to zobaczył, spróbował wyskoczyć przez okno sypialni, nagi jak go Pan Bóg stworzył. Nie zdążył, bo wcześniej padł strzał. Henry uważa, że facet może się z tego wywinąć. Opowiada tę historię, z lubością wdając się w szczegóły. Najwyraźniej miasto podzieliło się na dwa obozy: jedni są za przykładnym ukaraniem męża za zabójstwo, drudzy uznają, że działał w afekcie. Niemal słyszę ten gwar rozmów w kafejkach na starym mieście, w których niegdyś bywałem. Ojciec opowiada o wszystkim długo i szczegółowo, chyba dlatego, że obaj nie chcemy się wdawać w problemy rodzinne. Ale nie da się od nich uciec. Ojciec zmienia temat: – Wygląda na to, że ta biała smarkula myśli o aborcji. Więc może jednak nie zostanę pradziadkiem.

– Możesz liczyć na to, że Delmon powtórzy swój numer – odpowiadam. Zawsze spodziewamy się po nim najgorszego. – Powinno się go wykastrować. Jest za głupi na to, żeby używać kondomów. – Może jednak kup mu parę sztuk. Wiesz, że Marcus jest spłukany. – Widuję tego gówniarza tylko wtedy, jak czegoś potrzebuje. Cholera, pewnie będzie musiał zapłacić za aborcję. Zdaje się, że ta smarkula to niezła cwaniara. Mówi o pieniądzach, a ja nie mogę powstrzymać myśli o nagrodzie za Fawcetta. Sto pięćdziesiąt tysięcy dolarów w gotówce. Nigdy w życiu nie widziałem takiej forsy. Przed przyjściem na świat Bo stwierdziliśmy nagle z Dionne, że udało nam się zaoszczędzić sześć tysięcy dolców. Za połowę kupiliśmy udziały w funduszu inwestycyjnym, za drugą popłynęliśmy w rejs wycieczkowy. Nasze oszczędności szybko stopniały i już nigdy potem nie mieliśmy takiej sumy do zagospodarowania. Tuż przed postawieniem mnie w stan oskarżenia zrefinansowaliśmy kredyt hipoteczny na dom, wyciskając z niego, co się da. Wszystko co do grosza wydaliśmy na honoraria prawnicze. A teraz będę bogaty i będę żył w ukryciu. Strofuję się w duchu, żeby się tym nie podniecać, ale nie potrafię. Henry potrzebuje nowego lewego kolana i przez chwilę o tym rozmawiamy. Zawsze pokpiwał sobie ze starszych, którzy bez przerwy gadają o swoich przypadłościach, a teraz sam się taki staje. Po godzinie jest już znudzony i gotowy do wyjścia. Odprowadzam go do drzwi i szybko ściskamy sobie dłonie. Wychodzi, a mnie przemyka przez myśl pytanie, czy jeszcze kiedyś go zobaczę. *** Niedziela. Ani słowa od FBI ani nikogo innego. Po śniadaniu czytam cztery gazety, ale o Ruckerze i jego aresztowaniu nie dowiaduję się prawie nic nowego. Jest tylko jedna nowa wiadomość. Zdaniem „Postu”, prokurator federalny w sektorze południowym Wirginii przedstawi jutro sprawę wielkiej ławie przysięgłych. Jutro, czyli w poniedziałek. Jeśli wielka ława uzna racje prokuratora i postawi Ruckera w stan oskarżenia, zgodnie z naszą umową zaraz potem powinni mnie wypuścić. W więzieniach praktykuje się zaskakująco dużo obrzędów religijnych. Jako ludzie w potrzebie, więźniowie szukają pocieszenia, ukojenia, otuchy i rady. Wszyscy zostaliśmy upokorzeni, poniżeni i pozbawieni godności, rodzin i majątku, nic nam już nie zostało. Wtrąceni do piekła, spoglądamy ku górze w poszukiwaniu drogi wyjścia. Jest wśród nas garstka muzułmanów, którzy modlą się pięć razy dziennie i trzymają razem. Jest też samozwańczy mnich buddyjski i paru jego wyznawców. Nic mi nie wiadomo, by byli tu jacyś żydzi albo mormoni. No i jest cała gromada chrześcijan – i tutaj sprawy zaczynają się komplikować. Dwa razy w miesiącu odwiedza nas katolicki ksiądz, który co drugą niedzielę o ósmej rano odprawia mszę. Gdy tylko msza katolicka się kończy, do niewielkiej kaplicy schodzą się wyznawcy innych odłamów wiary chrześcijańskiej – metodyści, baptyści, prezbiterianie i tak dalej – dla których odprawia się nabożeństwo wielowyznaniowe. Sam zaliczam się do tej grupy i zwykle uczestniczę w niedzielnym nabożeństwie. Potem o dziesiątej zbierają się biali zielonoświątkowcy i odbywają swoje hałaśliwe obrzędy, którym towarzyszy głośna muzyka i jeszcze głośniejsze wykrzykiwanie kazań, a także praktyki ozdrowieńcze i przemawianie językami. Nabożeństwo powinno się skończyć o jedenastej, ale często się przeciąga z powodu ducha nawiedzającego wiernych. Czarnoskórzy zielonoświątkowcy powinni przejąć kaplicę o jedenastej, ale nierzadko muszą czekać, aż ich biali pobratymcy trochę ochłoną. Podobno obie grupy obrzucają się wzajemnie inwektywami, ale jak dotąd nie doszło do rękoczynów. Gdy wreszcie czarni zielonoświątkowcy zaczną modły, potrafią okupować kaplicę przez całe popołudnie.

Nie należy jednak sądzić, że we Frostburgu rządzą religijni oszołomi, bo tak nie jest. Frostburg to więzienie i większości moich współwięźniów wołami nie zaciągnęliby do kościoła. Wychodzę z kaplicy po wielowyznaniowym nabożeństwie i od razu zaczepia mnie jeden ze strażników. – Czekają na ciebie w budynku administracji – mówi.

Rozdział 17

zeka agent Hanski w towarzystwie nowego pionka w rozgrywce, Pata Surhoffa z US Marshals Service. Przedstawiamy się sobie i siadamy przy niewielkim stoliku w korytarzu, opodal gabinetu naczelnika. Jego oczywiście nie ma, bo jeszcze nikt nie widział go tu w niedzielę. Zresztą trudno mu się dziwić. Hanski wyciąga z teczki dokument i kładzie na stoliku. – To akt oskarżenia – oświadcza. – Dostaliśmy go w Roanoke w piątek wieczorem. To jeszcze tajemnica, ale jutro z samego rana trafi do prasy. Trzymam w ręku dokument jak bryłę złota i mam trudności z odczytaniem nagłówka: „Stany Zjednoczone Ameryki przeciwko Quinnowi Ruckerowi”. W prawym górnym rogu widnieje niebieski datownik z piątkową datą. – „Post” napisał, że wielka ława przysięgłych zbiera się jutro rano – udaje mi się wydusić przez ściśnięte gardło. Z dokumentu wynika, że już się to stało. – Nie mówimy prasie wszystkiego – odpowiada z wyższością Hanski. Mimo wszystko tym razem jest dla mnie dużo sympatyczniejszy. Moja pozycja uległa raptownemu przewartościowaniu. Jeszcze niedawno byłem oszustem i krętaczem, który za wszelką cenę chce się wydostać z więzienia i zapewne próbuje zrobić kolejny przekręt. Teraz stałem się złotym chłopcem, który wyjdzie stąd z podniesionym czołem i kupą forsy w kieszeni. – Brakuje mi słów, panowie – bąkam, kręcąc głową. – Pomóżcie mi. Hanski nie każe mi długo czekać. – Plan jest taki, panie Bannister. – zaczyna. – A może Mal? – pytam. – Świetnie. Ja jestem Chris, a on Pat. – Okay. – Zarząd Więziennictwa postanowił cię przenieść do zakładu karnego o średnim rygorze w Fort Wayne w Indianie. Powód przeniesienia nieznany lub nieujawniony. Jakiś akt niesubordynacji, który

C

zdenerwował szefostwo. W nowym miejscu pobyt w karcerze i zakaz odwiedzin przez sześć miesięcy. Każdy będzie mógł odnaleźć cię w sieci w wyszukiwarce osadzonych, ale szybko trafi na mur nie do przebicia. Po paru miesiącach w Fort Wayne zostaniesz znów przeniesiony. Chodzi o to, żebyś się zagubił w administracyjnym gąszczu. – Z takimi rzeczami Biuro zazwyczaj sobie radzi – mówię, a oni parskają śmiechem. Rany, chyba zaczynam grać w ich drużynie. – Za chwilę po raz ostatni skujemy ci ręce i nogi i wyprowadzimy stąd tak, jakby to był prawdziwy transfer. Wsiądziesz z Patem i drugim konwojentem do nieoznakowanego samochodu i ruszycie na zachód, w stronę Fort Wayne. Ja pojadę za wami innym samochodem. Jakieś sto kilometrów stąd, tuż przed Morgantown, zatrzymamy się w motelu, gdzie mamy zarezerwowane pokoje. Przebierzesz się, zjemy lunch i pogadamy o przyszłości. – Za chwilę? – powtarzam, nie wierząc własnym uszom. – Taki jest plan. Masz w celi coś, bez czego się nie obejdziesz? – Mam. Trochę rzeczy osobistych, notatki i różne takie. – W porządku. Każemy jutro służbie więziennej wszystko spakować i ci dosłać. Najlepiej nie wracaj już do celi. Gdyby ktoś zauważył, że się pakujesz, mógłby zacząć zadawać pytania. Nie chcemy, by ktokolwiek dowiedział się o twoim wyjeździe, póki tu jesteś. – Rozumiem. – Żadnych pożegnań ani innych głupot. Zgoda? – Zgoda. – Przez moment myślę o tutejszych kolegach, ale szybko przestaję. Dla nich też ten dzień kiedyś nadejdzie, a wychodząc stąd, nikt nie patrzy za siebie. Mam poważne wątpliwości, czy przyjaźnie zawierane w więzieniu mogą przetrwać na wolności. A co do mnie, to i tak nie będę mógł z nikim się spotkać, żeby sobie powspominać. Wkrótce stanę się kimś zupełnie innym. – Na swoim koncie masz siedemdziesiąt osiem dolarów. Pieniądze zostaną przekazane do Fort Wayne i ślad po nich zaginie. – Władze federalne po raz kolejny robią mnie w konia – mówię, a oni znów parskają śmiechem. – Masz jakieś pytania? – chce wiedzieć Hanski. – Pewno. Jak wam się udało namówić go, żeby się przyznał? Jest na to za sprytny. – Szczerze mówiąc, sami byliśmy zdziwieni. Wysłaliśmy do niego dwóch bardzo doświadczonych śledczych, którzy zjedli na tym zęby i mają swoje sztuczki. Rucker parę razy wspomniał o adwokacie, ale w końcu machnął ręką. Chciał mówić i sprawiał wrażenie zgnębionego tym, że wytropiliśmy go nie jako zbiega, ale mordercę sędziego. Był ciekaw, ile wiemy, więc zaspokajaliśmy jego ciekawość. Przez dziesięć godzin. Calutką noc do rana. Bardzo nie chciał trafić do aresztu miejskiego. Gdy ostatecznie uwierzył, że naprawdę wiemy, co wiemy, pękł. Kiedy usłyszał, że jesteśmy gotowi oskarżyć rodzinę i członków jego gangu, szybko nabrał ochoty na zawarcie układu. Ostatecznie przyznał się do wszystkiego. – Wszystkiego? – Jego wersja w zasadzie pokrywa się z twoją. Przekupił sędziego Fawcetta sumą pół miliona dolarów, by ratować siostrzeńca, a sędzia wykręcił mu numer. Zatrzymał pieniądze i wydał wyrok skazujący. W światku Quinna jest to przestępstwo wymagające zemsty. Zaczaił się na sędziego, pojechał za nim do jego chaty nad jeziorem, wdarł się do środka i go załatwił, a przy okazji sekretarkę. – Ile pieniędzy było w sejfie? – Mniej więcej połowa kwoty. Quinn twierdzi, że wcześniej włamał się do mieszkania Fawcetta w Roanoke, przetrząsnął wszystko, ale pieniędzy nie znalazł. Doszedł do wniosku, że sędzia musi je trzymać w jakimś bezpieczniejszym miejscu, i dlatego pojechał za nim do chaty. Obezwładnił go na ganku

i wszedł do środka. Nie był pewny, czy pieniądze tam są, ale się zawziął, że je znajdzie. Potarmosił trochę sekretarkę i przekonał sędziego, żeby wydobył forsę. Dlatego sejf był otwarty. Według Quinna pieniądze należały do niego. – I wtedy postanowił ich zabić. – Oczywiście. Nie mógł zostawić pary naocznych świadków. Ale nie ma co się użalać, Mal. Sędzia sam sobie na to zasłużył, sekretarka miała po prostu pecha. Teraz Quinn jest oskarżony o podwójne morderstwo z premedytacją. – Czyli mówimy o karze śmierci? – Najprawdopodobniej. Jeszcze nigdy nikogo nie straciliśmy za zabójstwo sędziego federalnego i bardzo bym chciał, żeby Quinn Rucker był tym pierwszym. – Wspominał o mnie? – spytałem, znając z góry odpowiedź. – Owszem, wspominał. Jest przekonany, że to ty byłeś naszym informatorem, i pewnie knuje zemstę. Właśnie dlatego przyjechaliśmy już dziś, żeby cię stąd zabrać. Ja też chcę stąd wyjść, ale nie tak od razu. – Quinn zna paragraf trzydzieści pięć. Chyba każdy więzień federalny umie go na pamięć. Pomagasz ująć sprawcę przestępstwa popełnionego poza więzieniem, i twój wyrok zostaje złagodzony. W dodatku uważa mnie za świetnego prawnika. On i jego rodzina szybko się dowiedzą, że nie ma mnie w więzieniu. Ani w Fort Wayne, ani w żadnym innym. – To prawda, ale niech sobie zgadują, gdzie jesteś. Również twoja rodzina i przyjaciele powinni być przekonani, że wciąż siedzisz. – Obawiacie się o moją rodzinę? – spytałem. – W pewnym sensie tak. – Pat Surhoff włącza się w końcu do rozmowy. – I jeśli sobie życzysz, im też zapewnimy ochronę. Tylko to im oczywiście zdezorganizuje życie. – Nigdy się na to nie zgodzą. Ojciec przywaliłby ci pięścią, gdybyś mu coś takiego zaproponował. To emerytowany policjant, święcie przekonany, że sam potrafi o siebie zadbać. Mój syn ma nowego ojca i nowe życie. – Nie wyobrażam sobie, że mógłbym zadzwonić do Dionne i powiedzieć jej, że ona i Bo mogą być w niebezpieczeństwie z powodu czegoś, co zrobiłem w więzieniu. Poza tym w głębi duszy nie wierzę, że Quinn Rucker mógłby skrzywdzić niewinne dziecko. – Możemy do tego wrócić później, jeśli wolisz – proponuje Surhoff. – Tak wolę. W tej chwili mam za dużo myśli w głowie. – Wolność na ciebie czeka, Mal – wtrąca Hanski. – No to chodźmy stąd – mówię i idę za nimi do sąsiedniego budynku, gdzie czekają funkcjonariusze więzienni. Skuwają mi ręce, pętają łańcuchami nogi i prowadzą do vana. Nieświadomy przechodzień mógłby pomyśleć, że prowadzą mnie na egzekucję. Za kierownicą siedzi drugi konwojent, o nazwisku Hitchcock. Surhoff zasuwa za mną drzwi i siada z przodu obok kierowcy. Ruszamy. Nie odwracam głowy, żeby obrzucić Frostburg pożegnalnym spojrzeniem. Mam w pamięci tyle obrazów tego miejsca, że wystarczą mi na lata. Patrzę na sunący za oknem krajobraz i nie potrafię powstrzymać uśmiechu. Po paru minutach wjeżdżamy na parking centrum handlowego, Surhoff wysiada, odsuwa tylne drzwi, zdejmuje mi kajdany i ciepłym tonem mówi: „Gratulacje”, ja zaś dochodzę do wniosku, że facet jest całkiem sympatyczny. Po raz ostatni słyszę brzęk łańcuchów i rozmasowuję sobie nadgarstki. Wkrótce potem pędzimy na zachód międzystanową I-68. Jest już prawie wiosna i przyroda na wzgórzach zachodniego Marylandu zaczyna budzić się do życia. Pierwsze chwile wolności zapierają mi dech w piersi. Od pięciu lat marzyłem o tym dniu i czuję się cudownie. Tak wiele myśli ciśnie mi się do

głowy. Już nie mogę doczekać się chwili, gdy będę mógł się przebrać i wciągnąć na siebie parę dżinsów. Nie mogę się doczekać, kiedy kupię samochód, usiądę za kierownicą i pojadę, gdzie mi się spodoba. Marzę o dotyku kobiecego ciała, o smaku steku i zimnego piwa. Oddalam od siebie myśli o bezpieczeństwie syna i ojca. Nie stanie im się nic złego. Konwojenci mają ochotę pogadać, więc grzecznie ich słucham. – No więc, Mal – mówi Pat Surhoff. – Od teraz już nikt niczego ci nie każe. Jeśli uznasz, że chcesz być objęty Programem Bezpieczeństwa Świadków, potocznie nazywanym programem ochrony świadków, to my, US Marshals Service, ci w tym pomożemy. Zapewnimy ci ochronę, bezpieczeństwo i opiekę zdrowotną. Załatwimy nową tożsamość i autentyczne dokumenty. Dostaniesz pomoc finansową na mieszkanie, utrzymanie. Znajdziemy ci pracę. Kiedy już staniesz na nogi, przestaniemy cię monitorować, ale będziemy zawsze w pobliżu, gdybyś nas potrzebował. Mówi to wszystko takim tonem, jakby odczytywał broszurę, ale jego słowa brzmią niczym muzyka. Hitchcock też się włącza. – Z naszego programu ochrony skorzystało już osiem tysięcy świadków i jeszcze nigdy żadnemu nic się nie stało. Zadaję oczywiste pytanie: – Gdzie zamieszkam? – To wielki kraj, Mal. Nasi świadkowie znajdują sobie miejsce sto albo i trzy tysiące kilometrów od domu. Odległość nie jest najważniejsza, ale generalnie im dalej, tym lepiej. Wolisz ciepły klimat czy śniegi? Góry i jeziora czy słońce i plażę? Duże miasto czy małe miasteczko? Małe miasteczka stwarzają problemy, dlatego nie polecamy miejsc poniżej stu tysięcy mieszkańców. – Łatwiej się wtopić w tłum – wtrąca Surhoff. – I mogę wybierać? – pytam. – Tak, w granicach rozsądku – odpowiada Hitchcock. – Zastanowię się. Co czynię przez następne piętnaście czy dwadzieścia kilometrów, i to nie po raz pierwszy. Zdążyłem dobrze przemyśleć, dokąd chcę pojechać i dlaczego. Oglądam się za siebie i widzę jadący za nami samochód. – Rozumiem, że ten samochód za nami to FBI – mówię. – Tak, agent Hanski i ktoś jeszcze… – odpowiada Surhoff. – Jak długo będą nam towarzyszyć? – Myślę, że za parę dni się zgubią – mówi Surhoff i wymienia spojrzenia z Hitchcockiem. Chyba naprawdę nie wiedzą, a ja nie zamierzam naciskać. – FBI trzyma pieczę nad takimi świadkami jak ja? – To zależy – odpowiada Hitchcock. – Zwykle jest tak, że człowiek włączany do programu ochrony ma na pieńku z tym, na którego doniósł, a zdarza się, że musi w jego sprawie zeznawać przed sądem. W takim przypadku FBI chce mieć świadka na oku, ale działają za naszym pośrednictwem. Zawsze przez nas. Ale potem, z upływem czasu FBI w zasadzie zapomina o świadkach. – Pierwsze, co musisz zrobić – zmienia temat Pat – to przybrać nową tożsamość, oczywiście w zgodzie z prawem. W tych sprawach korzystamy z pomocy sędziego okręgowego z Fairfax na północy Wirginii, który trzyma całą dokumentację pod kluczem. To dość rutynowa operacja, ale musisz sam wymyślić sobie nowe nazwisko. Najlepiej zachować te same inicjały i specjalnie nie wydziwiać. – To znaczy? – Na przykład Mike Barnes, Matt Booth, Mark Bridges, Mitch Baldwin. – Brzmią jak członkowie białego bractwa.

– To prawda. Podobnie jak Malcolm Bannister. – Dzięki. Przez jakiś czas zastanawiamy się nad moim nowym nazwiskiem, w końcu Surhoff otwiera laptopa i zaczyna w nim grzebać. – Jak myślicie? – mówi po chwili. – Jakie nazwisko na „B” jest najczęściej spotykane w tym kraju? – Baker – odpowiada Hitchcock. – Baker jest na drugim miejscu. – Bailey – zgaduję. – To numer trzy. Czwarty jest Bell, piąty Brooks. Na pierwszym jest Brown. W dodatku Brownów jest dwa razy więcej niż drugich na liście Bakerów. – Jednym z moich ulubionych pisarzy afroamerykańskich jest James Baldwin – mówię. – Niech będzie Baldwin. – W porządku. – Słyszę, jak Surhoff wklepuje nazwisko do laptopa. – A imię? – Może Max? Hitchcock z aprobatą kiwa głową, Surhoff znów stuka w klawisze i wpisuje „Max”. – Fajne – chwali Hitchcock, jakby smakował na języku dobre wino. Surhoff podnosi głowę i mówi: – W całych Stanach mieszka około dwudziestu pięciu Maxów Baldwinów, więc to akurat pasuje. Dobre, solidne nazwisko, nie za pospolite, a jednocześnie niezbyt egzotyczne i wydumane. Podoba mi się. Troszkę je rozbudujmy. Drugie imię? Co ci pasuje, Max? Początkowo żadne drugie imię nie pasuje do Maxa, ale potem przypominam sobie panów Reeda i Copelanda, moich dawnych wspólników z niedużej kancelarii przy Braddock Street w Winchesterze. Copeland & Reed, Kancelaria Prawna. Na ich cześć wybieram imię Reed. – Max Reed Baldwin – powtarza Surhoff. – Może być. Teraz dodajmy jeszcze coś na końcu. Na przykład Junior albo Czwarty. Byle nic szczególnie wymyślnego. Hitchcock kręci głową. – Zostawmy tak, jak jest. Bez żadnych dodatków – mówi niemal szeptem. – Też tak myślę – przytakuję mu. – Bez żadnych dodatków. – Świetnie, zatem mamy Maxa R. Baldwina, zgadza się, Max? – Chyba tak – odpowiadam. – Dajcie mi się chwilę zastanowić. Muszę do niego przywyknąć. – Jasne. Chociaż wybór nazwiska, z którym przyjdzie mi żyć przez resztę moich dni, jest dość stresujący, to jedna z łatwiejszych decyzji do podjęcia. Wkrótce stanę przed znacznie trudniejszym wyborem – moje oczy, nos, usta, podbródek, adres, pochodzenie, zmyślone dzieciństwo. Do którego college’u chodziłem i co studiowałem? Dlaczego jestem sam i czy miałem kiedyś żonę? A dzieci? Aż mi się kręci w głowie.

Rozdział 18

ilka kilometrów przed Morgantown zjeżdżamy z autostrady i natykamy się na całą serię moteli Best Western, które zgodnie z tradycją pozwalają parkować bezpośrednio przed wejściem do pokoju. Czekają na nas jacyś ludzie, chyba agenci FBI. Gdy wysiadam z vana, rozkoszując się swobodą ruchów rąk i nóg, podchodzi do mnie Hanski i mówi, że pokój numer trzydzieści osiem jest mój. Jeden z czekających agentów otwiera drzwi i wręcza mi klucz. W środku są dwa ogromne łóżka i na jednym z nich leży sterta ubrań do wyboru. Hanski i Surhoff wchodzą za mną i zamykają za sobą drzwi. – Dostałem twoje wymiary z więzienia – wyjaśnia Hanski, wskazując ręką moją nową garderobę. – Jak ci się nie podoba, nie ma problemu. Możemy się wybrać na zakupy. Na łóżku leżą trzy koszule: dwie białe i jedna w niebieską kratkę, wszystkie z kołnierzykami przypinanymi na guziczki; dwie pary spodni khaki i jedne sprane dżinsy; brązowy skórzany pasek; kilka par równo złożonych bokserek, dwa białe podkoszulki, kilka par skarpet w fabrycznych opakowaniach, para brązowych mokasynów, prezentujących się całkiem elegancko, i para najbrzydszych czarnych półbutów, jakie w życiu widziałem. W sumie, jak na początek, całkiem nieźle. – Dzięki – mówię. – W łazience masz szczoteczkę do zębów, pastę, przybory do golenia. Jest też nieduża podręczna torba. Jeśli potrzeba ci czegoś więcej, wyskoczymy razem do sklepu. Masz ochotę na lunch? – Nie teraz. Chciałbym na chwilę zostać sam. – Nie ma sprawy, Mal. – Max, jeśli pozwolisz. – Max Baldwin – powtarza Surhoff. – Szybko poszło. Wychodzą i zamykam drzwi na klucz. Powoli zdejmuję więzienne ciuchy – oliwkową koszulę i spodnie, białe skarpety, czarne sznurowane buty na grubej podeszwie i bokserki, które w paru miejscach zdążyły się przetrzeć. Wkładam nową parę bokserek i podkoszulek, wsuwam się pod kołdrę

K

i wbijam wzrok w sufit. *** Na lunch idziemy do taniej knajpki w sąsiednim budynku, w której serwują owoce morza. W okienku drive-in można kupić jedzenie na wynos, a za siedem dolarów i dziewięćdziesiąt dziewięć centów zjeść tyle odnóży kraba, ile się chce. W środku jesteśmy tylko my trzej – Hanski, Surhoff i ja – i urządzamy sobie długą biesiadę. Jedzenie jest przeciętne, ale mnie smakuje wybornie. Ze wszystkich nas zeszło powietrze i moi towarzysze pozwalają sobie nawet na żarciki z mojego wyglądu. Odwzajemniam się, przypominając, że nie należę – jak oni – do białego bractwa i od teraz sam będę sobie dobierał ubiory. Czas ucieka i w pewnej chwili dają mi do zrozumienia, że czekają nas obowiązki. Musimy podjąć mnóstwo różnorakich decyzji. Wracamy do motelu i wchodzimy do pokoju sąsiadującego z moim, w którym jedno łóżko jest zawalone stertami teczek i papierów. Dołącza do nas Hitchcock i siedzimy we czterech – wygląda na to, że teraz współpracujemy, ale mam swoje wątpliwości. Wprawdzie powtarzam sobie, że ci faceci są już po mojej stronie i że władza jest moim przyjacielem i obrońcą, jednak nie potrafię się z tym w pełni oswoić. Może z czasem zdobędą moje zaufanie, choć wątpię. Gdy ostatnim razem spędzałem tyle czasu z agentami federalnymi, wszyscy gorąco mnie zapewniali, że nie postawią mi zarzutów. Nowe imię już do mnie przylgnęło, decyzja zapadła. – Max, wyjeżdżamy stąd jutro rano i musimy teraz zdecydować, dokąd pojedziemy – mówi Hanski. – To będzie w dużej mierze zależało od zmian, jakich zamierzasz dokonać w swoim wyglądzie. Powiedziałeś, że chcesz zmienić twarz, a to rodzi pewien problem. – Chodzi ci o moje zeznania? – pytam. – Właśnie. Proces Ruckera może ruszyć za pół roku, ale równie dobrze za rok. – Rucker może przyznać się do winy i w ogóle nie dojdzie do procesu – zauważam. – Oczywiście. Ale załóżmy, że tego nie zrobi i proces się odbędzie. Jeśli przejdziesz teraz operację plastyczną, podczas składania zeznań przed sądem ujawnisz nową twarz. Jeśli się wstrzymasz i poddasz operacji po procesie, będziesz dużo bezpieczniejszy. – Bezpieczniejszy potem. A teraz? – mówię. – Jak mam żyć przez najbliższe sześć miesięcy? Przecież wiadomo, że ludzie Ruckera będą chcieli mnie dopaść. Pewnie już kombinują, jak to zrobić, a z ich punktu widzenia im szybciej, tym lepiej. Jeśli mnie załatwią przed rozprawą, pozbędą się ważnego świadka oskarżenia. Najbliższe sześć miesięcy będzie najniebezpieczniejsze. Dlatego chcę operacji teraz. Natychmiast. – Dobra. A co z procesem? – Daj spokój, Chris. Przecież wiesz, że są sposoby, żeby zapewnić świadkowi anonimowość. Może zeznawać zza parawanu albo zasłonki. Przecież tak się robi. Nie oglądasz telewizji, nie chodzisz do kina? Moje słowa wywołują wybuch śmiechu, ale w rozmowie dominuje nastrój powagi. Perspektywa zeznawania w sądzie przeciwko Quinnowi Ruckerowi jest przerażająca, ale są sposoby, żeby mnie chronić. – Mieliśmy taki przypadek w zeszłym roku – mówi Hitchcock. – Wielki proces narkotykowy w New Jersey. Informator całkowicie zmienił wygląd i podium dla świadka osłoniliśmy parawanem, tak że tylko sędzia i ława przysięgłych mogli go widzieć. Użyliśmy aparatury zniekształcającej głos i w rezultacie oskarżeni nie wiedzieli, kim jest ani jak wygląda. – W moim przypadku nie będą mieli wątpliwości, kim jestem – wtrącam. – Nie chcę tylko, żeby mnie widzieli.

– W porządku – zgadza się Hanski. – Ty decydujesz. – No to ustalone – potwierdzam. Wyjmuje telefon komórkowy i rusza do drzwi. – Muszę zadzwonić w parę miejsc – informuje. Wychodzi z pokoju i rozmowę przejmuje Surhoff. – Dobra, pogadajmy teraz o miejscu zamieszkania. Podrzuć nam jakieś sugestie, Max, żebyśmy mogli zacząć się rozglądać. – Floryda – rzucam. – Poza latami w marines całe życie spędziłem w górzystej okolicy. Chciałbym zmienić scenerię. Plaża, widok na ocean, ciepły klimat. – Trajkoczę bez zastanowienia, jakbym miał to wszystko dokładnie przemyślane, zresztą tak właśnie jest. – Ale nie południowa Floryda, bo tam jest za gorąco. Raczej Pensacola albo Jacksonville na północy. Mają tam łagodniejszy klimat. Widzę, że obaj konwojenci słuchają uważnie i przyjmują moje słowa do wiadomości. Surhoff od razu zaczyna stukać w klawiaturę laptopa i szuka odpowiedniego miejsca pod słońcem. Siedzę rozparty na krześle, trzymam bose stopy na krawędzi łóżka i chłonę otoczenie. Dochodzi czwarta, a niedzielne popołudnia należały do najtrudniejszych we Frostburgu. Jak większość więźniów nie pracowałem w weekendy i czas strasznie mi się dłużył. Grało się w kosza, chodziło na długie spacery po bieżni, wszystko, byle tylko coś robić. Było już po godzinach wizyt i ci, którzy tego dnia mieli gości, byli szczególnie przygnębieni myślą, że jutro zacznie się nowy tydzień, nieróżniący się niczym od poprzedniego. Powoli otrząsałem się z więziennego życia. Wiem, że nigdy o nim nie zapomnę, ale nadeszła pora, by zacząć się z niego wyzwalać. Malcolm Bannister wciąż jest więźniem, ale Max Baldwin to wolny człowiek, na którego czeka wiele miejsc i rzeczy do zrobienia. *** Po zapadnięciu zmroku wybieramy się do Morgantown na poszukiwanie steakhouse’u. Po drodze mijamy klub striptizowy. Nikt się nie odzywa, ale mnie aż skręca, żeby tam zajrzeć. Od pięciu lat nie widziałem nagiej kobiety, choć oczywiście wielokrotnie je sobie wyobrażałem. Nie jestem tylko pewny, czy gapienie się na kilka striptizerek byłoby dla mnie szczególnie satysfakcjonujące. Odnajdujemy poleconą nam restaurację i siadamy przy stoliku – trzej starzy znajomi, którzy wybrali się na kolację w męskim gronie. Hanski, Surhoff i ja zamawiamy po największym steku z polędwicy, jaki mają w menu. Popijam swój trzema kuflami piwa z beczki, oni ograniczają się do mrożonej herbaty, choć widzę, że zazdroszczą mi trunku. Wracamy do motelu przed dziesiątą, ale nie ma mowy o spaniu. Przez godzinę oglądam telewizję, czego we Frostburgu prawie nigdy nie robiłem. O północy biorę do ręki akt oskarżenia Ruckera, który zostawił mi Hanski, i czytam go od deski do deski. Nie ma w nim ani słowa o raporcie balistycznym ani żadnych świadkach. Jest długi opis miejsca zbrodni, ran po kulach i przypaleń na ciele Naomi Clary, a także pustego sejfu, ale nic na temat materialnych dowodów. Wynika z tego, że jedynym dowodem, jakim dysponują, jest przyznanie się Quinna. Mają też podejrzenia co do pochodzenia jego gotówki. Prokurator może niemal w każdej chwili rozszerzyć akt oskarżenia – i dobrze by było, gdyby tak się stało. Zarzuty sprawiają wrażenie skleconych naprędce, byle tylko wyzwolić się spod presji. Ale ja nie mam zastrzeżeń. Dla mnie to wspaniały dokument.

Rozdział 19

la Stanleya Mumphreya, prokuratora federalnego w sektorze południowym stanu Wirginia, to miało być najważniejsze wydarzenie w jego dotychczasowej karierze na tym stanowisku. Dwa lata wcześniej został mianowany przez prezydenta i jak dotąd funkcja prokuratora federalnego – choć wspaniale wyglądała w jego CV – wydawała mu się dość przyziemna i pozbawiona ambitnych wyzwań. Tak było do chwili zamordowania sędziego Fawcetta i jego sekretarki. Kariera Stanleya natychmiast nabrała znaczenia. Na jego biurko trafiła najgłośniejsza sprawa kryminalna w kraju i – jak wielu prokuratorów – on też zamierzał wycisnąć z niej, ile się da. Spotkanie nazwano konferencją prasową, choć żaden przedstawiciel władz federalnych nie zamierzał odpowiadać na pytania. Był to zwykły show i nic więcej. Miał na celu dokarmienie ego niektórych i powiadomienie opinii publicznej – w tym potencjalnych sędziów przysięgłych – że władze federalne ujęły sprawcę, niejakiego Quinna Ala Ruckera. O dziewiątej rano mównica była już gęsto obstawiona licznymi mikrofonami z oznaczeniami stacji telewizyjnych i radiowych. W sali rozpraw tłoczyli się dziennikarze i obwieszeni sprzętem fotoreporterzy, starający się zająć jak najlepsze miejsce, wszystko pod czujnym okiem woźnych sądowych. W kodeksie postępowania karnego i w zaleceniach wykonawczych, które określają praktykę i procedurę karną, zarówno na szczeblu stanowym, jak i federalnym, nie ma ani słowa o tym, że „ogłoszenie”, „wręczenie”, „dostarczenie” czy „przekazanie” aktu oskarżenia ma się odbyć w trybie publicznym. I prawie nigdy tak się nie dzieje. Zwykle wielka ława przysięgłych podejmuje decyzję, urzędnik sądowy ją protokołuje i zarzuty na piśmie trafiają do oskarżonego. Akt oskarżenia to zaledwie jedna strona medalu, odzwierciedla bowiem tylko stanowisko oskarżyciela. Nic w treści aktu oskarżenia nie ma mocy dowodowej i podczas procesu nigdy nie jest on udostępniany ławie przysięgłych. Wielka ława przysięgłych, która podejmuje decyzję o postawieniu podejrzanemu zarzutów, zna tylko jednostronne stanowisko prokuratury. Zdarza się jednak, że zarzuty dotyczą sprawy tak głośnej, ważnej lub niezwykłej, że nie sposób nie

D

zaprezentować ich publicznie. Chcą się nimi pochwalić zarówno ci, którzy włożyli mnóstwo pracy w schwytanie przestępcy, jak i ci, którzy mają mu teraz wymierzyć sprawiedliwość. Stanley Mumphrey nie ruszył nawet palcem w sprawie schwytania Quinna Ruckera, ale niewątpliwie należał do tych, którzy postawią go przed sądem. W hierarchii federalnej prokurator zajmuje dużo wyższą pozycję niż zwykły agent FBI i dzisiejsze przedstawienie należało do Stanleya. Zgodnie ze zwyczajami zamierzał tylko przelotnie wspomnieć o zasługach FBI. Dziesięć po dziewiątej drzwi za stołem sędziowskim otworzyły się i za mównicą ustawiła się cała gromada sądowych wyjadaczy w ciemnych garniturach, którzy z dłońmi złożonymi na wysokości kroczy trochę się przepychali. Zajęcie właściwej pozycji miało kluczowe znaczenie, bo miejsca za mównicą nie było za dużo. W pierwszej linii ramię w ramię stanęli Stanley Mumphrey i Victor Westlake – główny oskarżyciel i najważniejszy gliniarz. Za nimi w drugim rzędzie ustawili się agenci FBI i asystenci prokuratora, lekko się przepychając do miejsc, z których widać jak najwięcej kamer, bo to dawało nadzieję, że i kamery będą dobrze widzieć ich. Szczęśliwcy na widocznych pozycjach zamierzali z uwagą wsłuchiwać się w słowa prokuratora Mumphreya i dyrektora Westlake’a i żywo na nie reagować, jakby im nawet nie przyszło do głowy, że w pobliżu mogą być kamery. Naśladowali członków Kongresu, którzy tego rodzaju żałosne umizgi doprowadzili do perfekcji. – Dzisiaj mamy do przekazania akt oskarżenia w sprawie morderstwa sędziego Raymonda Fawcetta i Naomi Clary – zaczął Mumphrey. Widać było, że jest zdenerwowany, bo jego głos brzmiał o dwie oktawy wyżej niż zazwyczaj. Przed sądem nie szło mu najlepiej i czasem przegrywał proste sprawy, które sam sobie przydzielił. Najczęściej zarzucano mu, że w wystąpieniach jest chaotyczny i niezbyt rzeczowy. Niektórzy uważali, że wynika to z jego małego doświadczenia sądowego, jakiego nabył w trakcie bezbarwnej dziesięcioletniej kariery prawniczej. Stanley Mumphrey wziął do ręki akt oskarżenia i uniósł go przed sobą tak, jakby obecni mieli sami odczytać jego treść. – Akt dotyczy podwójnego morderstwa, o które oskarżony jest Quinn Al Rucker. Zdecydowanie oczekuję, że w tej sprawie zapadnie wyrok kary śmierci. – Drugie zdanie miało wywołać dreszczyk grozy wśród zgromadzonych. Ten zamiar spalił na panewce, za to szmer zainteresowania powitał dużą czarnobiałą fotografię Quinna, którą jeden z asystentów prokuratora rzucił na ekran. Nareszcie świat mógł ujrzeć twarz mordercy sędziego i jego sekretarki. Winny! Odczytując cienkim głosem zapiski, Mumphrey przybliżył zgromadzonym postać Quinna, dając przy tym wyraźnie do zrozumienia, że jedynym powodem ucieczki z więzienia była zemsta na sędzim. W którymś momencie stojący obok Victor Westlake ściągnął z powątpiewaniem brwi i zajrzał do swoich notatek, ale Mumphrey nie zwrócił na niego uwagi i z emfazą opowiadał o swoim drogim przyjacielu i mentorze, Raymondzie Fawcetcie, i o tym, jak bardzo go cenił. I tak dalej, i tak dalej. Jego głos naprawdę drżał, gdy podkreślał, jakim zaszczytem jest dla niego przyjęcie na swoje barki bolesnego ciężaru odpowiedzialności za wymierzenie kary za te „ohydne zbrodnie”. Odczytanie całego aktu oskarżenia zajęłoby nie więcej niż dwie minuty i wszyscy mogliby pójść do domu. Jednak Mumphrey miał przed sobą spore grono słuchaczy i wiedział, że patrzą na niego miliony przed telewizorami. Uznał więc za konieczne wygłoszenie długiej mowy o zadaniach wymiaru sprawiedliwości w walce z przestępczością. Zrobił jeszcze kilka zbędnych dygresji i powrócił do głównego wątku w miejscu, w którym należało przekazać pałeczkę koledze. Wyraził uznanie dla Victora Westlake’a i całego Federalnego Biura Śledczego za wykonaną pracę oraz „nieustępliwe i błyskotliwe” postępowanie jego agentów. Gdy wreszcie skończył, Westlake mu podziękował, choć nie było pewności, czy dziękuje mu za miłe

słowa o FBI, czy za zamknięcie gęby. Był bardziej doświadczonym mówcą od młokosa Mumphreya, przemawiał pięć minut i nie powiedział właściwie nic. Podziękował swoim ludziom, zapewnił, że sprawa została pomyślnie zakończona, i życzył powodzenia prokuratorom. Zamilkł, cofnął się o krok, a dziennikarz wykrzyknął jakieś pytanie. Westlake spokojnie odrzekł: „Bez komentarza”, po czym stwierdził, że pora kończyć. Jednak Mumphreyowi trudno było rozstać się z kamerami i jeszcze przez chwilę głupkowato się uśmiechał, jakby mówił: „Tutaj jestem”. Potem Westlake coś mu szepnął do ucha, Mumphrey powiedział: „Dziękuję państwu” i przedstawienie się skończyło. *** Oglądam konferencję prasową na ekranie telewizora w moim pokoju w Best Western. Przez głowę przemyka mi myśl, że przy takim oskarżycielu jak Stanley Mumphrey pewnie Quinn miałby szansę powalczyć. Jednak w sądzie Mumphrey zapewne usunie się w cień i pozwoli poprowadzić sprawę doświadczonemu asystentowi. On sam będzie wolał występować w mediach i szykować sobie ścieżkę awansu, ale prawdziwą sądową pracę zostawi profesjonalistom. Zależnie od tego, jak długo potrwa proces, Mumphrey może nawet nie dotrwać na stanowisku do jego końca. Kadencja trwa cztery lata, tyle samo co prezydencka. Gdy w Białym Domu dochodzi do zmiany warty, wszystkie nominacje prokuratorów federalnych tracą ważność. Konferencja prasowa kończy się i ekran wypełniają gadające głowy z CNN, więc zaczynam skakać po kanałach, ale nie znajduję nic ciekawego. Mam w ręku pilota i sprawuję pełnię władzy nad telewizorem. Ze zdumiewającą łatwością przyzwyczajam się do życia na wolności. Mogę spać tak długo, aż się obudzę. Mogę zdecydować, w co się ubrać, choć wybór na razie mam ograniczony. I co najważniejsze, jestem sam. Nie ma nikogo, z kim trzeba dzielić więzienną klitkę trzy na trzy i pół metra. Dwukrotnie zmierzyłem wielkość mojego pokoju w motelu. Ma niecałe pięć metrów szerokości i nieco ponad dziewięć metrów długości, w tym łazienka. Istny pałac. Wczesnym przedpołudniem wyruszamy i jedziemy międzystanową I-79, tym razem na południe. Po trzech godzinach docieramy do lotniska w Charlestonie, w Wirginii Zachodniej, gdzie żegnamy się z agentem Chrisem Hanskim. Życzy mi wszystkiego najlepszego, ja dziękuję mu za pomoc, po czym Pat Surhoff i ja wsiadamy do samolotu pasażerskiego lecącego do Charlotte w Karolinie Północnej. Nie mam żadnych dokumentów, ale US Marshals Service i linie lotnicze mają swoje porozumienia. Mnie pozostaje tylko trzymać się Pata. Muszę przyznać, że wsiadając do niewielkiego samolotu, czuję podniecenie. Port lotniczy w Charlotte należy do tych dużych i nowoczesnych z wielkimi otwartymi przestrzeniami. Przez dwie godziny sterczę na antresoli i patrzę na kręcących się w dole ludzi. Jestem jednym z nich, wolnym człowiekiem, który wkrótce też będzie mógł pójść do kasy i kupić sobie bilet, dokąd tylko zechce. Dziesięć po osiemnastej wsiadamy do samolotu do Denver. Porozumienie wystarczyło, żeby podwyższyć nam standard, więc Pat i ja rozsiadamy się na koszt podatnika w klasie biznesowej. Ja zamawiam piwo, on napój imbirowy. Na kolację dostajemy pieczonego kurczaka w sosie. Podejrzewam, że dla większości pasażerów to zwykłe lotnicze jedzenie, ale dla mnie uczta. Do posiłku zamawiam kieliszek pinot noir; to mój pierwszy łyk wina od lat. *** Victor Westlake i jego świta opuścili budynek sądu i przejechali cztery przecznice do kancelarii prawniczej Jimmy’ego Lee Arnolda w centrum. Zameldowali się u recepcjonistki, którą widać

uprzedzono o wizycie, bo od razu poprowadziła ich wąskim korytarzem do dużej sali konferencyjnej i zaproponowała kawę. Odmówili. Jimmy Lee był znanym w Roanoke weteranem dwudziestoletnich zmagań z handlem narkotykami i przestępczością zorganizowaną. Przed czterema laty reprezentował przed sądem Jakeela Staleya, siostrzeńca Quinna Ruckera. Jak wielu samotnych jeźdźców, którzy ocierają się o przestępczy świat, Jimmy Lee sam był niezłym oryginałem. Miał długie siwe włosy, kowbojki na nogach, pierścienie na palcach, a na nosie okulary w czerwonych oprawkach. Z gruntu podejrzliwy wobec FBI, przyjął ich jednak w swoim królestwie przyjaźnie. Nie byli pierwszymi agentami, którzy go odwiedzali. W ciągu minionych lat miał do czynienia z wieloma. – Więc macie akt oskarżenia – zaczął, gdy uporali się ze wstępnymi formalnościami. Victor Westlake potwierdził i podsumował zarzuty wobec Quinna Ruckera. – Parę lat temu reprezentował pan jego siostrzeńca, Jakeela Staleya – przypomniał adwokatowi. – To prawda – potwierdził Jimmy Lee. – Ale z Quinnem Ruckerem się nie zetknąłem. – Rozumiem, że zleceniodawcą w sprawie Staleya była rodzina albo gang Ruckerów? – Coś w tym rodzaju. Pracowałem na prywatne zlecenie, nie byłem obrońcą z urzędu. – Kto z rodziny się z panem kontaktował? Nastawienie Jimmy’ego Lee raptownie się zmieniło. Sięgnął do kieszeni marynarki i wyjął nieduży dyktafon. – Na wszelki wypadek – powiedział, wciskając przycisk. – Niech zostanie zapis naszej rozmowy. Was jest trzech, ja sam. Chcę mieć pewność, że nie będzie wątpliwości, kto co powiedział. Macie coś przeciwko temu? – Nie – odrzekł Westlake. – Świetnie. Spytał pan, kto z rodziny Ruckerów zaangażował mnie do roli obrońcy Jakeela Staleya, czy tak? – Tak. – Cóż, nie jestem pewny, czy zdołam zaspokoić pańską ciekawość. Poufność w relacjach z klientem i takie tam. Ale może pan mi powie, czemu was to interesuje? – Oczywiście. Quinn Rucker przyznał się do winy. Oświadczył, że zabił sędziego Fawcetta dlatego, że sędzia wziął łapówkę i nie dotrzymał umowy. Zeznał, że on, cała ich banda, zapłacili Fawcettowi pół miliona dolarów gotówką za przychylne orzeczenie w sprawie, która dotyczyła uznania wyników rewizji vana z kokainą. – Westlake przerwał i wbił wzrok w twarz Jimmy’ego Lee, jednak niczego z niej nie wyczytał. Lee chwilę odczekał, potem wzruszył ramionami i rzucił: – No i? – Wiedział pan, że doszło do takich ustaleń? – Gdybym wiedział, to byłbym wspólnikiem w przestępstwie, prawda? Myślicie, że jestem taki głupi, żeby się przyznać do przestępstwa? Obrażacie mnie. – Och, niech się pan nie obraża, mecenasie Arnold. O nic pana nie oskarżamy. – Czy Quinn Rucker zeznał, że byłem w to zamieszany? – Nie powiedział tego wyraźnie. Powiedział tylko, że w sprawie pośredniczył jakiś adwokat. – Nie wątpię, że ta banda rzezimieszków ma na usługach wielu prawników. – Zapewne. Czy był pan zaskoczony, gdy sędzia Fawcett oddalił wniosek o nieuznanie wyników rewizji? Jimmy Lee uśmiechnął się i komicznie wywrócił oczami.

– Mnie już nic nie dziwi. Jeśli potraktować konstytucję poważnie, to rewizja nie była zgodna z zasadami i jej rezultatu, stu pięćdziesięciu kilogramów kokainy, nie należało uznać za dowód. Ale to by wymagało nie lada charakteru, który jest rzadkością, szczególnie przy dużych sprawach narkotykowych. Sędzia, stanowy czy federalny, musi mieć jaja, żeby się zdobyć na odrzucenie tak wspaniałego dowodu tylko z uwagi na metody, jakimi policja go zdobyła. Nie, nie byłem zaskoczony. – Od jak dawna występował pan w sprawach prowadzonych przez sędziego Fawcetta? – Od chwili gdy dwadzieścia lat temu go mianowano. Dobrze go znałem. – Wierzy pan, że przyjął łapówkę? – Łapówkę w gotówce za przychylne orzeczenie? – I łagodniejszy wyrok. Jimmy Lee założył nogę na nogę, oparł kowbojkę ze strusiej skóry na kolanie i splótł dłonie tuż pod brzuchem. Chwilę milczał, po czym powiedział: – Widziałem, jak sędziowie podejmowali oburzające decyzje, ale zwykle brały się z głupoty albo lenistwa. Lecz w tym wypadku, panie Westlake, nie wierzę, żeby sędzia Fawcett czy inny sędzia stanowy albo federalny w Wirginii dał się przekupić. Powiedziałem wcześniej, że nic mnie już nie dziwi, ale to nieprawda. Takie przekupstwo by mnie zaszokowało. – Czy powiedziałby pan, że sędzia Fawcett był człowiekiem o niezłomnych zasadach? – Nie, tego bym nie powiedział. Przez pierwszych kilka lat za stołem sędziowskim był w porządku, ale potem się zmienił i zaczął grubo przesadzać. Wszyscy moi klienci stający przed sądem byli oskarżeni o popełnienie przestępstwa, ale nie wszyscy byli przestępcami. Jednak Fawcett tak tego nie widział. Skazanie kogoś na dwadzieścia lat odsiadki sprawiało mu zbyt wielką frajdę. Zawsze stawał po stronie oskarżenia i gliniarzy, a to dla mnie nie są niezłomne zasady. – Ale nie brał łapówek? – Nic mi o tym nie wiadomo. – I tu mamy problem, panie mecenasie. Bo jeśli Quinn Rucker mówi prawdę, to jak udało mu się przekazać Fawcettowi pół miliona dolarów? Jest tylko rozrabiaką z ulic Waszyngtonu, który nigdy wcześniej nie zetknął się z sędzią. Pieniądze musiał przekazać pośrednik. Nie twierdzę, że to pan, i nie sugeruję, że maczał pan w tej sprawie palce. Ale wie pan, jak ten system działa. Jakim sposobem pół miliona dolarów przeszło z rąk do rąk? Jimmy Lee pokręcił głową. – Jeśli pyta pan o system wręczania łapówek, to ja go nie znam. I jestem oburzony sugestią zawartą w pańskim pytaniu. Rozmawia pan z niewłaściwym człowiekiem. – Powtarzam, że o nic pana nie oskarżam i niczego nie sugeruję. – Ale jest pan cholernie blisko. – Jimmy Lee powoli wstał i sięgnął po dyktafon. – Uznajmy, że nasze krótkie spotkanie właśnie dobiegło końca. – To było zbyteczne, panie mecenasie. Jimmy Lee wziął do ręki dyktafon i schował do kieszeni. – Było mi bardzo miło – rzucił, otworzył drzwi na oścież i zniknął w korytarzu. *** Dokładnie w chwili, gdy Victor Westlake i jego świta wychodzili z biura Jimmy’ego Lee, do innej kancelarii prawniczej, po przeciwnej stronie Church Street, wchodził Dee Ray Rucker. Quinna aresztowano w środę wieczorem i przez pierwsze dziesięć godzin przetrzymano w pokoju przesłuchań. Gdy w końcu wygłosił swoje oświadczenie do kamery, zawieziono go do miejskiego aresztu

w Norfolku i umieszczono w izolatce, w której przespał następne dwanaście godzin. Pozwolono mu skorzystać z telefonu dopiero w sobotę rano. Spędził niemal cały dzień na poszukiwaniu członka rodziny, który chciałby z nim rozmawiać. W sobotę po południu wsadzono go do więźniarki i przewieziono z Norfolku do Roanoke, co zajęło cztery i pół godziny. Gdy do Dee Raya dotarło, że brat siedzi w areszcie pod zarzutem zamordowania sędziego federalnego, zaczął się miotać i szukać adwokata, który zgodziłby się przyjąć sprawę. Kilku z Waszyngtonu i Wirginii odmówiło i dopiero w niedzielę po południu inny znany karnista z Roanoke, Dusty Shiver, zgodził się reprezentować Quinna podczas wstępnych czynności procesowych. Jednocześnie zastrzegł sobie prawo do wycofania się, gdyby rozprawa miała się szybko zacząć. Z oczywistych względów miejscowe kręgi prawnicze były zbulwersowane chęcią bronienia człowieka oskarżonego o zamordowanie tak ważnego członka socjety. Dusty Shiver był niegdyś wspólnikiem Jimmy’ego Lee Arnolda i obaj reprezentowali ten sam typ prawnika. Spółki prawnicze, duże i małe, zazwyczaj rozpadają się z powodu pieniędzy. Arnolda okantowano kiedyś na honorarium, on winą obarczył wspólników i wyniósł się na drugą stronę ulicy. W poniedziałek rano, jeszcze przed ogłoszeniem aktu oskarżenia, Dusty spędził z Quinnem godzinę w areszcie i zdumiony dowiedział się, że jego klient już przyznał się do winy. Quinn twierdził, że został do tego zmuszony podstępem, że go straszyli i naciskali i że jego zeznanie jest nieważne. Upierał się, że jest niewinny. Po wyjściu z aresztu Dusty wstąpił do biura prokuratora federalnego i wziął kopię aktu oskarżenia. Właśnie nad nim ślęczał, gdy sekretarka poinformowała go, że przyszedł pan Dee Ray Rucker. Patrząc na tych dwóch – Dusty’ego z długimi siwymi włosami, ubranego w sprane dżinsy i czerwoną skórzaną kamizelkę, i Dee Raya w eleganckim garniturze od Zegny – można by było sądzić, że to ten pierwszy jest handlarzem narkotyków, a drugi prawnikiem. Przywitali się i usiedli w zagraconym gabinecie Dusty’ego. Pierwszym punktem programu było honorarium. Dee Ray otworzył aktówkę od Prady i wyjął pięćdziesiąt tysięcy dolarów w gotówce, które Dusty skrupulatnie przeliczył i schował do szuflady. – Wiedział pan, że on się już przyznał? – spytał Dusty, zamykając szufladę. Dee Ray się żachnął. – Co zrobił? – Przyznał się do winy. Podpisał oświadczenie, w którym przyznał się do obu morderstw. Prawdopodobnie mają też nagranie wideo. Niech mi pan powie, że jest na to za sprytny. – Jest na to za sprytny. Nigdy nie dyskutujemy z gliniarzami, nigdy. Quinn w życiu by się dobrowolnie nie przyznał do niczego, żeby nie wiem jak był winny. My tak nie działamy. Jeśli zjawiają się gliniarze, od razu wzywamy prawników. – Twierdzi, że przesłuchanie trwało całą noc. Zrzekł się swoich praw i kilkakrotnie prosił o adwokata, ale dwaj agenci FBI nie przestawali go naciskać. Zastawili na niego pułapkę, namieszali mu w głowie i zaczął bredzić. Nie potrafił zamknąć ust. Postraszyli go, że ciążą na nim dwa zabójstwa z premedytacją i cała rodzina dostanie zarzuty, bo morderstwa były dziełem rodzinnego gangu. Wmówili mu, że mu pomogą, jeśli pójdzie na współpracę. Okłamali, że rodzina sędziego Fawcetta jest przeciwna karze śmierci i tak dalej. Po wielu godzinach maglowania załamał się i powiedział to, co chcieli usłyszeć. Twierdzi, że nie pamięta, co się potem działo. Był zbyt wyczerpany. Kiedy się ocknął i spróbował sobie przypomnieć, nocne wydarzenia wydały mu się sennym koszmarem. Dopiero po paru godzinach zdał sobie sprawę z tego, co zrobił, ale nawet teraz nie pamięta wszystkiego. Dee Ray wyglądał na zbyt zdruzgotanego, żeby się odezwać. – Pamięta – ciągnął Dusty – że agenci FBI mówili coś o raporcie balistycznym, z którego miało

wynikać, że jego pistolet lub rewolwer pasuje do pocisków znalezionych na miejscu zbrodni, i że mają jakiś pasujący odcisk podeszwy. Powołali się jeszcze na rzekomych świadków, którzy mieli go widzieć w pobliżu miejsca przestępstwa. Ale wszystko to pamięta jak przez mgłę. – Jak szybko może pan zdobyć kopię jego oświadczenia? – wydusił Dee Ray. – Spotkam się z prokuratorem federalnym najwcześniej, jak to będzie możliwe, ale w takich sprawach nic nie dzieje się szybko. Mogą minąć całe tygodnie, zanim mi udostępnią pisemną kopię oświadczenia, nagranie wideo czy inne dowody, które zamierzają wykorzystać. – Skoro prosił o adwokata, dlaczego nie przerwali przesłuchania? – To bardzo dobre pytanie. Zazwyczaj gliniarze twierdzą, że przesłuchiwany zrzekł się swoich praw i nie prosił o adwokata. Pozostaje słowo przeciwko słowu. Mogę się założyć, że w tak ważnej sprawie gliniarze będą przysięgać na wszystkie świętości, że Quinn nie prosił o adwokata. Podobnie jak przysięgną, że go nie straszyli, nie okłamywali i nie proponowali układu. Mają jego oświadczenie i teraz spróbują je podbudować dowodami rzeczowymi. Jeśli niczego nie znajdą, będą musieli oprzeć oskarżenie wyłącznie na jego przyznaniu się do winy. – I to może wystarczyć? – O tak. – Nie wierzę w to. Quinn nie jest głupi. Nigdy nie zgodziłby się na przesłuchanie. – Zdarzyło mu się już kogoś zabić? – Nic mi o tym nie wiadomo. Do takich spraw mamy innych ludzi. – Dlaczego uciekł z więzienia? – Był pan kiedyś w więzieniu? – Nie. – Ja też nie, ale znam wielu, którzy siedzieli. Każdy chce się wyrwać. – Pewnie tak. – Shiver pokiwał głową. – Słyszał pan kiedyś o Malcolmie Bannisterze? – Nie. – Quinn mówi, że siedzieli razem we Frostburgu i że to on stoi za oskarżeniem o te morderstwa. Mówi, że się przyjaźnili i dużo rozmawiali o sędzim Fawcetcie i jego drańskich metodach. Jest strasznie rozżalony na Bannistera. – Kiedy mogę zobaczyć się z bratem? – Najwcześniej w sobotę, w godzinach odwiedzin. Ale wybieram się do niego dziś po południu z kopią aktu oskarżenia. Mogę przekazać mu wiadomość, jeśli pan chce. – Pewno. Niech mu pan powie, żeby trzymał gębę na kłódkę. – Obawiam się, że na to jest już za późno.

Rozdział 20

zczegóły są dość niejasne i chyba takie pozostaną. Pat Surhoff mówi mi tylko, że klinika należy do szpitala wojskowego w Fort Carson, ale temu trudno byłoby zaprzeczyć. Bąka też coś o programie RMW – radykalnej modyfikacji wyglądu – w którym klinika się specjalizuje, i dodaje, że z jej usług korzystają różne agencje federalne. Zatrudnieni w niej chirurdzy plastyczni należą do najlepszych w kraju i mają na swoim koncie zmianę wyglądu wielu twarzy, które w przeciwnym razie mogłyby zostać odstrzelone. Trochę go przyciskam i patrzę, jak się wije, ale nie udaje mi się nic więcej z niego wyciągnąć. Po operacji przejdę dwumiesięczną rekonwalescencję i dopiero wtedy wyjdę ze szpitala. Zaczynam od spotkania z kimś w rodzaju terapeutki, która pragnie się upewnić, że jestem przygotowany na traumatyczne doświadczenie zmiany nazwiska i twarzy. Jest miła i wyrozumiała. Bez trudu ją przekonuję, że jestem gotowy zacząć od nowa. W drugim spotkaniu uczestniczy dwóch lekarzy i jedna pielęgniarka. Kobiece oko jest potrzebne, by ocenić moją powierzchowność po operacji. Bez trudu dochodzę do wniosku, że lekarze są w swojej dziedzinie wybitnymi specjalistami. Przy użyciu bardzo zaawansowanego oprogramowania komputerowego są w stanie dokonać niemal dowolnej zmiany wyglądu mojej twarzy. Kilkakrotnie powtarzają, że najważniejsze są oczy. Zmiana wyglądu oczu zmienia wszystko. Można nieco wydłużyć nos, usta lepiej zostawić w spokoju. Odrobina botoksu w bruzdach policzków załatwi sprawę. Należy zdecydowanie ogolić głowę i tak zostawić. Przez blisko dwie godziny omawiamy nową twarz Maxa Baldwina. Gdybym miał do czynienia z mniej doświadczonymi chirurgami plastycznymi, byłaby to przerażająca perspektywa. Od dwudziestu pięciu lat – przez całe moje dorosłe życie – wyglądam właściwie tak samo. O wyglądzie mojej twarzy zdecydowały geny, z biegiem lat rysy nieco okrzepły, ale na szczęście nie zdeformowały ich żadne rany ani inne urazy. Mam sympatyczną, budzącą zaufanie twarz, która dobrze mi służyła, i nagłe rozstanie z nią nie jest błahą sprawą. Moi nowi znajomi zapewniają mnie, że nie ma potrzeby niczego zmieniać, wystarczą tylko drobne ulepszenia. Tu trochę odejmiemy, tam trochę dodamy,

S

tu ciut podciągniemy i – voilà – mamy zupełnie nową twarz. Pod każdym względem tak samo przystojną, ale o ileż bezpieczniejszą. Tłumaczę im, że dużo bardziej zależy mi na bezpieczeństwie niż na urodzie, a oni skwapliwie się z tym zgadzają. Musieli to nieraz słyszeć. Mimo woli zaczynam się zastanawiać, ilu informatorów, donosicieli i szpicli operowali. Pewnie setki, sądząc po ich znajomości tematu. Na dużym monitorze pojawia się ostateczna wersja mojej nowej twarzy, po czym przystępujemy do przymierzania akcesoriów. Cała trójka z zachwytem wita Maxa w okularach w okrągłych szylkretowych oprawkach. „To jest to!”, wykrzykuje pielęgniarka, a ja muszę przyznać, że Max w okularach wygląda dużo inteligentniej i bardziej szpanersko. Następne pół godziny zajmuje nam nakładanie na twarz różnych wzorów wąsów, po czym ostatecznie z nich rezygnujemy. W głosowaniu nad brodą wynik jest dwa do dwóch i postanawiamy zostawić sprawę otwartą. Obiecuję nie golić się przez tydzień, by ułatwić nam decyzję. Z uwagi na powagę sytuacji moi lekarze zupełnie się nie spieszą i projektowanie wyglądu Maxa zajmuje nam pół dnia. Gdy w końcu wszyscy wydają się zadowoleni z efektu, drukują portret mojej nowej twarzy w wysokiej rozdzielczości. Zabieram go z sobą do pokoju i przyczepiam do ściany. Pielęgniarka przez chwilę mu się przygląda i orzeka, że jej się podobam. Ona mnie też, ale jest mężatką i nie w głowie jej flirt. Gdyby tylko wiedziała. Popołudnie spędzam na czytaniu i spacerowaniu po ogólnodostępnych zakamarkach bazy. Przypomina mi to zabijanie czasu we Frostburgu, miejscu bardzo już odległym w przestrzeni i w mojej pamięci. Co raz zaglądam do pokoju i staję przed swoim portretem: połyskująca łysa czaszka, nieco szpiczasty nos, mocniej zarysowana broda, chudsze policzki, gładka skóra bez zmarszczek. I oczy kogoś zupełnie innego. Znikła lekka opuchlizna wieku średniego, powieki są pomniejszone i co najważniejsze, Max patrzy na mnie przez okulary w designerskich okrągłych oprawkach i wygląda w nich naprawdę odjazdowo. Zakładam, że lekarze potrafią uzyskać dokładnie taki wygląd, jak na portrecie, ale jeśli okaże się tylko zbliżony, i tak będę usatysfakcjonowany. Nikt w nowym Maxie nie rozpozna dawnego Malcolma, a tylko o to chodzi. Jestem za bardzo tym przejęty, by się zastanawiać, czy po operacji będę wyglądał lepiej, czy gorzej, ale na pewno nie będę wyglądał tragicznie. Nie mam cienia wątpliwości, że bezpieczeństwo jest ważniejsze od próżności. Następnego dnia o siódmej rano kładą mnie na wózek i wiozą do niewielkiej salki operacyjnej. Anestezjolog odprawia swoje gusła i błogo odpływam w nicość. Operacja trwa pięć godzin i zdaniem lekarzy kończy się pełnym sukcesem, ale tak naprawdę nie mogą tego wiedzieć, bo głowę mam obandażowaną jak mumia. Dopiero za kilka tygodni zejdzie opuchlizna i twarz nabierze nowego wyglądu. *** Cztery dni po postawieniu zarzutów Quinn Rucker po raz pierwszy pojawił się w sądzie. Nadal był w tym samym pomarańczowym kombinezonie, który nosił od chwili zamknięcia w areszcie miejskim w Roanoke. Ręce miał skute kajdankami i przytwierdzone łańcuchem do pasa, nogi w kostkach spętane takim samym łańcuchem, spięta w pasie kamizelka kuloodporna osłaniała jego tors i ramiona. Kilkunastoosobowa eskorta złożona z uzbrojonych po zęby strażników, agentów i policjantów towarzyszyła mu, gdy przechodził z aresztu do kuloodpornego chevroleta suburbana. Nie odnotowano żadnych gróźb pod adresem aresztanta, ale i tak trasę przejazdu do sądu utajniono i poprowadzono bocznymi ulicami. Odpowiedzialni za bezpieczeństwo aresztanta woleli dmuchać na zimne. Na długo przed dziesiątą, planowaną godziną pojawienia się Ruckera, sala sądowa wypełniła się reporterami i gapiami. Wiadomość o aresztowaniu rozeszła się lotem błyskawicy i stała sensacją dnia,

której nie zakłóciło żadne masowe morderstwo ani rozstanie pary celebrytów. Przed wprowadzeniem do sali Quinnowi zdjęto z rąk i nóg całe żelastwo i wkroczył do środka bez łańcuchów. Jako jedyny na sali w pomarańczowym kombinezonie i jedyny czarnoskóry, Quinn i tak wyglądał na winnego. Usiadł przy stole obrony w towarzystwie Shivera i jego asystenta. Przy stole po drugiej stronie sali rozsiadł się Stanley Mumphrey z kilkoma asystentami, którzy z takim namaszczeniem zaczęli segregować teczki z aktami, jakby się szykowali do wystąpienia na sesji Sądu Najwyższego. Na znak szacunku dla zamordowanego kolegi wszystkich jedenastu sędziów sektora południowego poprosiło o zwolnienie z rozpoznawania sprawy i rozprawa wstępna miała się odbyć pod kierunkiem sędziego pokoju Kena Konovera, który zamierzał procedować jak pełnoprawny sędzia federalny. Konover zasiadł za stołem sędziowskim, zarządził ciszę na sali, wyrecytował kilka formułek wstępnych i na koniec spytał, czy oskarżony zapoznał się z aktem oskarżenia. – Tak jest – odrzekł Dusty i dodał, że obrona nie domaga się odczytania go na sali. – Dziękuję – rzekł Konover. W pierwszym rzędzie ławek dla publiczności po stronie obrony siedział Dee Ray. Był jak zwykle modnie ubrany i wyraźnie podenerwowany. – Czy oskarżony chce się wypowiedzieć w kwestii winy? – spytał sędzia Konover. Dusty natychmiast zerwał się na nogi i dał znak swojemu klientowi, który dość ociężale wstał i oświadczył: – Tak, panie sędzio. Niewinny. – Doskonale. Sąd przyjmuje do wiadomości, że oskarżony nie przyznaje się do winy. Dusty i Quinn usiedli. – Mecenasie Shiver, mam przed sobą wniosek o wyznaczenie kaucji za zwolnienie oskarżonego. Czy chce pan coś w tej sprawie dodać? – Konover powiedział to takim tonem, że nikt nie mógł wątpić, by jakakolwiek argumentacja obrońcy mogła go skłonić do wyznaczenia kaucji na rozsądnym poziomie. Czując pismo nosem i chcąc sobie zaoszczędzić pierwszej porażki, Dusty odrzekł: – Nie, Wysoki Sądzie, we wniosku obrony zawarliśmy wszystko, co mamy w tej sprawie do powiedzenia. – Panie prokuratorze? Stanley Mumphrey wstał, podszedł do mównicy, odchrząknął i powiedział: – Wysoki Sądzie, na oskarżonym ciąży zarzut zamordowania sędziego federalnego. Oskarżenie kategorycznie sprzeciwia się wyznaczeniu kaucji. – Zgadzam się – rzekł szybko Konover. – Coś jeszcze, panie prokuratorze? – Nie, panie sędzio, nie w tej chwili. – Panie mecenasie? – Nie, Wysoki Sądzie. – Oskarżony pozostaje pod dozorem US Marshals Service. – Konover stuknął młotkiem, wstał i wyszedł z sali. Rozprawa wstępna trwała niecałe dziesięć minut. *** Dee Ray siedział w Roanoke od trzech dni i miał już dość tej dziury. Udało mu się namówić Shivera, by skłonił znajomego pracownika aresztu do zorganizowania krótkiego spotkania obu braci. Ponieważ odwiedziny wypadały tylko w weekendy, spotkanie miało charakter poufny i odbyło się w salce, w której badano kierowców podejrzanych o jazdę po alkoholu. Spotkanie nie zostało nigdzie odnotowane. Bracia rozmawiali tak, jakby im nawet nie przyszło do głowy, że mogą być podsłuchiwani. FBI

nagrało całą rozmowę, której fragment brzmiał następująco: QUINN: Dee, jestem tu przez Malcolma Bannistera, rozumiesz, co do ciebie mówię? DEE RAY: Rozumiem, rozumiem, zajmiemy się tym później. Na razie mi powiedz, co się naprawdę stało. QUINN: Nic się nie stało. Nikogo nie zabiłem. Tak jak mówiłem, wyciągnęli ze mnie to przyznanie się do winy podstępem. Chcę, żebyście zajęli się Bannisterem. DEE RAY: Siedzi w więzieniu, tak? QUINN: Pewno już nie. Jak znam Bannistera, to skorzystał z paragrafu trzydzieści pięć i już wyszedł. DEE RAY: Paragrafu trzydzieści pięć? QUINN: Wszyscy w pudle znają paragraf trzydzieści pięć. Ale teraz to nieważne. Już wyszedł i trzeba go znaleźć.

Długa chwila ciszy. DEE RAY: Kupa czasu, kupa forsy. QUINN: Słuchaj, braciszku, ty mi nie pieprz o czasie. Federalni nic na mnie nie mają, zupełnie nic. Ale to nie znaczy, że nie wezmą mnie za dupę. Jeśli moja sprawa trafi do sądu za rok albo coś koło tego, Bannister może być ich najważniejszym świadkiem. Słyszysz, co do ciebie mówię? DEE RAY: I co wtedy zezna? QUINN: Zezna to, co mu każą. Jemu to wisi, bo już wyszedł. Dogadał się z nimi. Zezna, że gadaliśmy w pudle o Fawcetcie. To zezna. DEE RAY: A gadaliście?

Następna długa chwila ciszy. QUINN: No, gadaliśmy. Cały czas żeśmy gadali. Wiedzieliśmy, że zatrzymał forsę. Chwila ciszy. QUINN: Dee Ray, musicie dopaść Bannistera. Jasne? DEE RAY: Dobra, pogadam z Długim.

Rozdział 21

d operacji minęły już trzy tygodnie, a ja z bólu chodzę po ścianach. Mam zdjęte bandaże i szwy, ale twarz jest spuchnięta jak balon. Sto razy dziennie patrzę w lustro w nadziei, że coś się zmieniło na lepsze i spoza blizn i opuchlizny zacznie wyzierać nowa twarz Maxa. Chirurdzy często mnie odwiedzają i zapewniają, że świetnie wyglądam, ale mam ich już dość. Nie mogę gryźć, nie mogę przełykać, nie mogę być na nogach dłużej niż pięć minut i większość czasu spędzam na wózku inwalidzkim. Moje ruchy muszą być powolne i dokładnie wymierzone, w przeciwnym razie mógłbym uszkodzić dzieło sztuki, jakim jest twarz Maxa Reeda Baldwina. Liczę dni i często mam wrażenie, że znów jestem w więzieniu. Mijają tygodnie, opuchlizna powoli schodzi i goją się ślady po szwach.

O

*** Czy można kochać się w kobiecie, której się nigdy nawet nie dotknęło? Okazuje się, że tak. Nazywa się Vanessa Young i poznałem ją zimowego sobotniego poranka w sali widzeń we Frostburgu. Nie tyle ją poznałem, co raczej pierwszy raz zobaczyłem. Przyszła w odwiedziny do brata, którego znałem i lubiłem. Formalnie zostaliśmy sobie przedstawieni trochę później, podczas jej następnych odwiedzin, ale nie mogliśmy się nawet przywitać. Zacząłem do niej pisać, ona odpowiedziała na kilka listów, ale szybko dotarła do mnie bolesna prawda, że moje zauroczenie jest ulicą jednokierunkową. Nawet nie próbuję zliczyć wszystkich godzin, jakie spędziłem, fantazjując na jej temat. W ciągu ostatnich dwóch lat w życiu nas obojga zaszły duże zmiany i to mnie ośmiela do podjęcia nowej próby kontaktu. Mój nowy najlepszy przyjaciel Pat Surhoff uprzedził mnie, że podczas pobytu w Fort Carson nie wolno mi wysyłać listów ani ich otrzymywać, ale ja i tak do niej napiszę. Ślęczę nad listem całe dwa dni, szlifując go, poprawiając i redagując na nowo, a przy okazji zabijając czas. Obnażam przed Vanessą duszę i praktycznie błagam, by zechciała mnie odwiedzić. Znajdę jakiś sposób, żeby go do niej wysłać.

*** Przyjeżdża po mnie Surhoff, wyjeżdżamy z Fort Carson i pędzimy samochodem do Denver, gdzie wsiadamy do samolotu do Atlanty. Na głowie mam bejsbolówkę, na twarzy duże okulary przeciwsłoneczne i nikt nawet przez chwilę nie zatrzymuje na mnie wzroku. Krzywię się na nasze miejsca w samolocie, bo siedzimy w klasie turystycznej, a nie pierwszej. Pat tłumaczy, że Kongres szuka oszczędności gdzie się da. Po posiłku złożonym z rodzynków i coli przechodzimy do rzeczy. Pat otwiera małą, pełną cudowności teczuszkę, która zawiera: decyzję sądu w Wirginii o urzędowej zmianie nazwiska na Max Reed Baldwin; nową legitymację ubezpieczenia społecznego; świadectwo urodzenia – wynika z niego, że urodziłem się w Memphis w rodzinie, o której nigdy wcześniej nie słyszałem; wydane na Florydzie prawo jazdy ze zdjęciem będącym kopią komputerowego wizerunku mojej twarzy, stworzonego przez lekarzy i mnie przed operacją plastyczną. Wyglądam na nim tak naturalnie, że nawet ja bym nie poznał, że to nie jest prawdziwa fotografia. Pat wyjaśnia, że za jakiś miesiąc, gdy moja twarz nabierze ostatecznego wyglądu, dostanę nowe prawo jazdy z prawdziwym zdjęciem. To samo dotyczy paszportu. Wspólnie wypełniamy wnioski o wydanie kart kredytowych Visa i American Express. Od pewnego czasu za radą Pata ćwiczyłem zmieniony charakter pisma, który przypomina drapanie kury pazurem, ale nie jest pod tym względem dużo gorszy od poprzedniego. Max podpisuje umowę najmu dwupokojowego mieszkania w Neptune Beach, kilka kilometrów na wschód od Jacksonville, oraz wniosek o otwarcie rachunku czekowego w banku SunCoast. Pat informuje mnie, że oddział banku mieści się trzy przecznice od mojego domu, a nagroda w wysokości stu pięćdziesięciu tysięcy dolarów zostanie przelana na moje konto tuż po jego uruchomieniu. Od tej chwili to będą moje pieniądze i mogę z nimi robić, co mi się podoba. Ponieważ rozpoczynam nowe życie z tak pokaźną sumą pieniędzy w banku, władze uważają, że nie muszą się już o mnie troszczyć. Ale nie mam co narzekać. Pat obiecuje, że urząd skarbowy zwolni mnie z podatku od nagrody, i podaje mi nazwisko księgowego, który zna odpowiedni paragraf dla urzędu skarbowego, a także szyfry używane przez US Marshals Service. Wręcza mi też kopertę z trzema tysiącami dolarów w gotówce, które powinny na początek wystarczyć. Rozmawiamy o zaletach i wadach samochodu wziętego w leasing w porównaniu z kupionym za gotówkę. Jego zdaniem leasing jest bardziej opłacalny i pozwala zbudować lepszą zdolność kredytową. Pat wręcza mi też dwustronicowy życiorys Maxa Baldwina, który brzmi trochę jak pośmiertne wspomnienie. Rodzice, rodzeństwo, wykształcenie, historia zatrudnienia. Ze zdumieniem dowiaduję się, że większą część życia spędziłem w Seattle, jestem dwukrotnie rozwiedziony i nie mam dzieci. Przeprowadzam się na Florydę, bo chcę uciec jak najdalej od byłej żony numer dwa. Muszę się nauczyć wszystkiego na pamięć i tego się trzymać. Mam nową historię zatrudnienia (cały czas w agencjach państwowych) i nową historię kredytową. Odnośnie do pracy mam dwie możliwości do wyboru. Pierwszą jest stanowisko zaopatrzeniowca w bazie marynarki wojennej w Mayport, kilka kilometrów na północ od Neptune Beach. Pensja początkowa na poziomie czterdziestu ośmiu tysięcy dolarów rocznie, niezbędne dwumiesięczne przeszkolenie. Drugą jest posada kierownika sekcji w Związku Weteranów, z taką samą pensją. Najlepiej będzie, wyjaśnia Pat, jeśli zostanę pracownikiem instytucji państwowej, przynajmniej przez pierwsze kilka lat. Jednocześnie po raz dziesiąty podkreśla, że moje życie należy teraz tylko do mnie i mogę z nim robić, co mi się żywnie podoba. Jedyne ograniczenia wynikają z mojej przeszłości. Zaczynam się czuć trochę tym wszystkim przytłoczony, ale on sięga do teczki i wyciąga kolejne zabawki. Pierwszą jest iPad, prezent od władz, już zarejestrowany na Maxa Baldwina. Jako bibliotekarz miałem do czynienia z komputerami (choć nie z internetem) i zawsze starałem się być na bieżąco z nowinkami, jednak przy iPadzie głupieję i przez następną godzinę Pat udziela mi skróconych instrukcji

obsługi. Gdy mam już mocno namieszane w głowie, wyjmuje iPhone’a. Należy do niego, nie do mnie. Ja będę musiał najpierw wybrać sobie operatora i dopiero kupić u niego aparat. Pat posługuje się swoim, żeby mnie zapoznać z tym zdumiewającym urządzeniem. Lądujemy, nawet nie dobrnąwszy do końca. Na lotnisku w Atlancie odnajduję sklep komputerowy i przez godzinę podziwiam różne gadżety. Znajomość nowoczesnej technologii będzie kluczem do mojej przyszłości, i zamierzam być z nią za pan brat. Przed wylotem z Atlanty wrzucam do skrzynki list do Vanessy Young. Bez adresu zwrotnego. Lądujemy w Jacksonville już po ciemku, wynajmujemy samochód i przez pół godziny jedziemy na wschód ku plażom. Atlantic Beach, Neptune Beach, Jacksonville Beach – trudno się zorientować, gdzie kończy się jedna, a zaczyna następna. Okolica wygląda dostatnio, przy drodze ciągną się rzędy zadbanych domów – niektóre są zamieszkane, inne do wynajęcia. Mijamy też niewielkie pensjonaty i nowoczesne bloki mieszkalne – wszystkie zwrócone frontem do oceanu. Już dawno zapomnieliśmy o rodzynkowym lunchu i obaj umieramy z głodu. W pasażu przy plaży znajdujemy knajpkę z owocami morza i zajadamy się ostrygami i krewetkami. To miejsce dla młodych, przy barze kręci się mnóstwo urodziwych dziewczyn o długich opalonych nogach, a ja nie mogę oderwać od nich wzroku. Jak dotąd wszyscy wokół są biali i zaczynam się martwić, czy nie będę zbytnio odstawał. Pat mnie uspokaja, że w rejonie Jacksonville mieszka milion osób, z czego osiemnaście procent to czarni, więc mój kolor skóry nie będzie problemem. Próbuję mu wyjaśnić, jak to jest być czarnym w świecie białych, ale raz jeszcze dochodzę do wniosku, że pewnych spraw nie da się omówić przy kolacji. Jeśli w ogóle. Zmieniam temat i pytam o działanie Programu Bezpieczeństwa Świadków. Pat mieszka w Wirginii i wkrótce wróci do domu. Zastąpi go ktoś inny, kto się mną zajmie i będzie moim kontaktem, ale też nie będzie śledził każdego mojego ruchu. Jego czy jej rolą będzie służyć mi pomocą w razie trudności czy kłopotów. Mój opiekun zapewne będzie miał jeszcze kilku innych „podopiecznych”. Gdyby pojawiło się zagrożenie, zostanę natychmiast przeniesiony w inne miejsce, ale Pat mnie zapewnia, że zdarza się to niesłychanie rzadko. W jaki sposób moi wrogowie mogą mnie tu znaleźć? Pat mówi, że nie wie, bo to się jeszcze nigdy nie zdarzyło. Naciskam go i pytam: – Ale przecież bywa, że musicie przenosić ludzi w inne miejsce. – Ja jeszcze nigdy nie musiałem, ale tak, czasami trzeba kogoś przenieść. Z jego wiedzy wynika, a zajmuje się ochroną informatorów już od dziesięciu lat, że nigdy nie doszło do poważnego zagrożenia bezpieczeństwa. Ale słyszał o paru takich, dokładnie trzech, którzy uznali, że zostali zdekonspirowani. – To oni chcieli się przenieść, więc pomogliśmy im na nowo zniknąć – dodaje. Z oczywistych względów ani w naszej bibliotece prawniczej, ani w więziennej nie było książek o programie ochrony świadków, więc moja wiedza na ten temat jest dość ograniczona. Ale wiem tyle, że programowi daleko do ideału. – Twierdzisz, że nigdy nie było problemów? Aż trudno mi uwierzyć – mówię. – Nie twierdzę, że program jest idealny. Na przykład taka słynna sprawa sprzed trzydziestu lat, niemal legendarna w naszym środowisku. Mieliśmy ważnego informatora z kręgów mafijnych, który donosił na rodzinę i doprowadził do wyeliminowania paru ważnych mafiosów, co do dziś stanowi największy sukces FBI w tej dziedzinie. Facet nosił na plecach tak wyraźną tarczę strzelniczą, że można by w niego trafić z zawiązanymi oczami. Ukryliśmy go bardzo głęboko i kilka lat minęło bez problemów. Pracował na poczcie w pięćdziesięciotysięcznym miasteczku i był idealnie zakamuflowany. Ale rozumiesz, natura ciągnie wilka do lasu, a on był oszustem. Taki się urodził i nie umiał żyć inaczej. Uruchomił na boku handel używanymi samochodami, potem drugi. Zaangażował się w prowadzenie lombardu i zaczął w nim uprawiać paserkę, potem poszerzył działalność o handel marihuaną. Myśmy wiedzieli, kim jest, ale FBI

nie. Gdy go przymknęli i postawili zarzuty, zadzwonił do swojego opiekuna, żeby ten wyciągnął go z aresztu. Wszyscy od opiekuna po samego dyrektora FBI wpadli w popłoch i zaczęli stawać na głowie, żeby go wydostać i przenieść w nowe miejsce. Grożono zwolnieniami z pracy, pociągano za sznurki i apelowano do sędziów, aż w końcu udało się wycofać zarzuty. Ale niewiele brakowało. Więc lepiej nie zaczynaj znów prać brudnych pieniędzy. Pewnie mu się zdaje, że ta ostatnia uwaga jest dowcipna. – Nigdy nie prałem brudnych pieniędzy – mówię surowo. – Przepraszam. Kończymy deser i udajemy się do mojego nowego domu. Mieszkanie jest na siódmym piętrze wieżowca, jednego z czterech tworzących osiedle przy plaży, z basenami i kortami dla mieszkańców. Pat mnie informuje, że większość mieszkań jest na wynajem, ale w kilku mieszkają stali lokatorzy. Mieszkanie jest umeblowane i składa się z sypialni i salonu z aneksem kuchennym. Meble wyglądają całkiem przyzwoicie. Nic specjalnego, ale nie trącą tandetą. Po odejściu Pata wychodzę na balkonik i patrzę na księżyc nad oceanem. Wdycham słone powietrze i słucham łagodnego szumu fal. Poczucie wolności zatyka mi dech w piersi, jest nie do opisania. *** Zapominam zaciągnąć zasłony i rano budzi mnie oślepiający blask słońca. To mój pierwszy poranek wolnego człowieka, przez nikogo niepilnowanego. Już nie mogę się doczekać, by poczuć piasek między palcami stóp. Po plaży kręci się paru miłośników porannych spacerów. Osłaniam twarz daszkiem i okularami przeciwsłonecznymi i dołączam do nich. Nikt nie zwraca na mnie uwagi, nikogo nie obchodzę. Ludzie brodzący bez celu po plaży żyją w swoich oddzielnych światach i ja też zanurzam się w swój. Nie mam rodziny, pracy, zobowiązań ani przeszłości. Max zaczyna życie od zupełnie czystej karty. Około południa zjawia się Pat Surhoff. Zjadamy po kanapce na lunch, po czym zawozi mnie do bazy marynarki wojennej w Mayport, gdzie jestem umówiony na wizytę u wtajemniczonego lekarza. Rany pooperacyjne ładnie się goją i nie ma żadnych komplikacji. Mam się stawić za dwa tygodnie na następną kontrolę. Potem jedziemy do oddziału banku SunCoast w pobliżu mojego domu i po drodze Pat instruuje mnie, co dalej. Nie wejdzie ze mną do banku, bo muszę samodzielnie założyć sobie konto. Nikt w banku nie jest wtajemniczony i wszystko przebiegnie według zwykłej procedury. Max Baldwin jest człowiekiem samowystarczalnym, chwilowo nie pracuje zawodowo i myśli o przeniesieniu się na stałe w te okolice. Na razie chce otworzyć zwykły rachunek czekowy bez żadnych fajerwerków i jest gotowy wpłacić tysiąc dolarów w gotówce w postaci depozytu. Gdy tylko rachunek zostanie otwarty, Max ponownie zjawi się w banku po dane potrzebne do wykonania przelewu telegraficznego. W banku kierują mnie do Gretchen Hiler, uroczej czterdziestolatki z tlenionymi włosami, która spędza zdecydowanie za dużo czasu na słońcu. Siedzi za małym biureczkiem w ciasnym boksie, na palcu nie ma obrączki. Oczywiście nie może wiedzieć, że jest pierwszą od ponad pięciu lat kobietą, z którą naprawdę znalazłem się sam na sam. Chociaż bardzo się staram, nie mogę się opędzić od różnych niestosownych myśli. A może właśnie stosownych. Gretchen paple bez przerwy, ja zaczynam robić to samo. Szybko wypełniamy odpowiednie druczki i po raz pierwszy z dumą podaję swój nowy adres. Wpłacam depozyt w wysokości tysiąca dolarów, a ona wręcza mi kilka tymczasowych czeków i informuje, że właściwa książeczka czekowa przyjdzie do mnie pocztą. Kończymy formalności, ale nie przestajemy gawędzić. Wręcza mi swoją wizytówkę i oświadcza, że chętnie mi pomoże we wszystkich sprawach. Obiecuję zadzwonić, gdy tylko

sprawię sobie telefon komórkowy. Bank wymaga numeru telefonu. Niewiele brakuje, bym ją zaprosił na kolację – głównie dlatego, że jestem prawie pewny, że mi nie odmówi – ale na szczęście się powstrzymuję. Będzie na to dość czasu, gdy poczuję się lepiej, a mój wygląd stanie się (oby) mniej odpychający. Oświadczyłem się Dionne, gdy miałem dwadzieścia cztery lata, i od tamtej chwili aż do ogłoszenia wyroku i aresztowania na sali sądowej nie byłem z żadną inną kobietą. Raz mało brakowało z żoną znajomego, ale oboje uznaliśmy, że to nie może dobrze się skończyć. Jako małomiasteczkowy prawnik miałem do czynienia z wieloma rozwodami i nigdy nie przestawało mnie zdumiewać, jak mężczyźni idiotycznie rujnują życie sobie i swoim rodzinom tylko dlatego, że nie potrafią się oprzeć chwilowej pokusie. Najpierw szybki numerek, potem szybki romansik, a potem coś poważniejszego i zanim się obejrzą, ich żony przed sądem są gotowe wydrapać im oczy, a oni tracą dzieci i majątki. Ja naprawdę uwielbiałem swoją żonę i miałem w domu tyle seksu, ile tylko chciałem. Prawdą było także to, że nigdy nie uważałem się za kobieciarza. Przed Dionne miewałem dziewczyny i zdarzały mi się przygody na jedną noc, ale nigdy nie skakałem z łóżka do łóżka. Teraz miałem czterdzieści trzy lata, byłem stanu wolnego i coś mi mówiło, że w moim przedziale wiekowym jest wiele kobiet, którym brak męskiego towarzystwa. Czuję chętkę, ale muszę czujnie kontrolować swoje zachcianki. Wychodzę z banku w poczuciu pomyślnie zdanego egzaminu. Właśnie wykonałem pierwszy krok na drodze mojej sekretnej egzystencji. Pat cały czas przesiedział w samochodzie i teraz patrzy na mnie wyczekująco. – No i jak? – pyta. – Bez problemu. – Co tak długo? – Konsultantka była urodziwa i się na mnie rzuciła. – Zawsze miałeś z tym problem? – Nie nazwałbym tego problemem, ale tak, zawsze podobałem się kobietom. Musiałem opędzać się kijem. – To opędzaj się dalej. Kobiety niejednego mężczyznę doprowadziły do upadku – przestrzega mnie Pat. – W sprawach kobiet też jesteś ekspertem? – Zupełnie nie. To gdzie teraz jedziemy? – Na zakupy. Chciałbym sobie kupić coś przyzwoitego. Znajdujemy sklep z męską odzieżą i wydaję osiemset dolarów, żeby poprawić sobie samopoczucie. Tym razem Pat też czeka na mnie w samochodzie. Zgadzamy się, że dwóch czterdziestolatków na zakupach, jeden biały, a drugi czarny, mogłoby unieść niejedną brew. A moim obowiązkiem jest unoszenie jak najmniejszej liczby brwi. Potem Pat podwozi mnie do punktu Florida Cellular, gdzie się rejestruję i kupuję iPhone’a. Z telefonem w kieszeni czuję się wreszcie jak prawdziwy, włączony do obiegu Amerykanin. *** Przez następne dwa dni załatwiamy różne sprawy, budując Maxowi solidne podstawy egzystencji. Wypisuję pierwszy czek w firmie leasingowej i wyjeżdżam z firmowego parkingu używanym kabrioletem audi A4, który biorę w leasing na dwanaście miesięcy po czterysta dolarów miesięcznie, w tym pełne ubezpieczenie. Ponieważ jestem już mobilny, a Pat i ja zaczynamy troszkę działać sobie na nerwy,

przebąkuje o wyjeździe. Jestem gotów do samodzielnego życia, on dojrzał do powrotu do domu. Odwiedzam znów Gretchen, biorę od niej dane potrzebne do przelewu i informuję, że na moje konto wkrótce wpłynie większa kwota. Pat porozumiewa się ze swoimi zwierzchnikami i pieniądze z nagrody wędrują z jakiegoś utajnionego konta na mój rachunek w SunCoast. Zakładam, że wszyscy uczestniczący w tej operacji przestrzegają wymogów bezpieczeństwa. Nie mogę wiedzieć, że przelewy są pod stałą obserwacją.

Rozdział 22

niosek Dusty’ego Shivera o odrzucenie przez sąd oświadczenia o przyznaniu się do winy nikogo specjalnie nie zaskoczył. Był obszerny, dobrze zredagowany i uzasadniony, a w załączniku było trzydziestostronicowe oświadczenie podpisane przez Quinna Ruckera, w którym w pełni odwoływał swoje wcześniejsze przyznanie się do winy. Trzy dni po złożeniu wniosku w kancelarii sądu Victor Westlake i jego dwaj agenci spotkali się ze Stanleyem Mumphreyem i jego dwoma asystentami. Zamierzali przedyskutować zawartą we wniosku argumentację i przygotować kontrargumenty. Ani Mumphrey, ani nikt inny w jego biurze nie miał pojęcia o metodach przesłuchiwania zastosowanych przez Pankovitsa i Delocke’a, podobnie jak nikt nie wiedział o tym, że Westlake i jego czterej ludzie oglądali transmisję dziesięciogodzinnego maratonu i mieli nagranie z całego przesłuchania. Tą informacją FBI nie podzieliło się z biurem prokuratora federalnego, nie znała jej obrona, nie znał sędzia ani nikt inny. Asystenci prokuratora starannie przygotowali go do spotkania z FBI i Mumphrey od pierwszej chwili przejął inicjatywę. Zaczął od stwierdzenia, że najważniejszym punktem we wniosku obrony jest zarzut, iż nie spełniono żądania obecności adwokata. Westlake kiwnął głową jednemu z agentów, a ten położył na stole kilka kartek. – Mamy tu pisemne oświadczenia agentów Pankovitsa i Delocke’a, naszych dwóch śledczych przesłuchujących oskarżonego, w których ustosunkowują się do tego zarzutu – powiedział. – Jak się panowie przekonają, obaj twierdzą, że przesłuchiwany kilkakrotnie wspomniał o adwokacie, ale ani razu formalnie nie zażądał jego obecności i ani razu nie odmówił odpowiedzi na pytanie. Chciał mówić. Stanley Mumphrey i jego asystenci przebiegli wzrokiem oświadczenia śledczych i po paru chwilach milczenia Stanley oznajmił: – Dobrze, następna sprawa. Oskarżony twierdzi, że agenci wciąż grozili mu karą śmierci. Jeśli to prawda, to oczywiście niedopuszczalne i sąd na pewno odrzuci jego przyznanie się do winy. Westlake pokręcił głową. – Stanley, spójrz u dołu siódmej strony w oświadczeniach. Obaj agenci stwierdzają pod przysięgą, że

W

nie stosowali żadnych gróźb. To bardzo doświadczeni śledczy i doskonale znają zasady. Mumphrey i dwaj asystenci zajrzeli na siódmą stronę i przeczytali fragment oświadczenia. Przeciw twierdzeniu Quinna mieli oświadczenia dwóch agentów FBI, którzy opisywali prawdziwy przebieg wydarzeń. – Wygląda dobrze. – Mumphrey kiwnął głową. – Punktem trzecim jest rzekoma obietnica agentów, że oskarżony nie będzie sądzony za zabójstwo z premedytacją. – Strona dziewiąta – powiedział Westlake. – Nasi ludzie wiedzą, że nie są upoważnieni do zawierania układów. Tylko prokurator federalny ma takie uprawnienia. Szczerze mówiąc, tego rodzaju zarzuty brzmią śmiesznie. Rucker to notoryczny przestępca. Powinien wiedzieć, że układać można się z prokuratorem, nie z gliniarzami. – Oczywiście – zgodził się Mumphrey. – Kolejny zarzut. Agenci FBI mieli straszyć Ruckera, że oskarżą też członków jego rodziny. – Stan, przecież oskarżeni zawsze tak robią. Najpierw dobrowolnie i bez nacisków przyznają się do winy, a potem próbują się wycofać, twierdząc, że im grożono. Musiałeś wielokrotnie się z tym zetknąć. Mumphrey skwapliwie pokiwał głową, choć naprawdę nigdy nie miał z niczym takim do czynienia. – Choć przyznam – kontynuował Westlake – że byłoby nieźle dopaść przy okazji wszystkich Ruckerów i też potraktować strzykawką. Ludzie Westlake’a parsknęli śmiechem. Ludzie Mumphreya parsknęli śmiechem. Jak na niezobowiązującym spotkaniu towarzyskim. – A co z zarzutem, że przesłuchujący nękali przesłuchiwanego i doprowadzili go do całkowitego wyczerpania? – Prawda jest taka, Stan, że nasi agenci kilkakrotnie pytali Ruckera, czy nie wolałby przerwać i wrócić do rozmowy później. Odmawiał, bo nie chciał spędzić nocy w areszcie miejskim. Sprawdziliśmy i okazało się, że areszt był wtedy przepełniony. Poinformowali o tym Ruckera, a on odmówił. Dla Mumphreya zabrzmiało to całkiem przekonująco. – Dobra – rzucił. – Do kolejnych trzech punktów trzeba będzie się ustosunkować, ale chyba nie mamy wiele do powiedzenia. Obrona podnosi zarzut, że agenci FBI okłamali Ruckera w sprawie raportu balistycznego, który miał wiązać skonfiskowany mu rewolwer Smith and Wesson z morderstwami. Jak niestety wiadomo, raport wyklucza użycie tej broni. – Kłamstwo jest dopuszczalne, szczególnie w przypadku tak ważnego przesłuchania – powiedział Westlake tonem starego wyjadacza. – To wiem, ale pytam z ciekawości: czy wasi agenci rzeczywiście go okłamali? – Oczywiście, że nie. Absolutnie. Spójrz na stronę dwunastą w ich oświadczeniach. – Też tak sądziłem. A co z następnym zarzutem, że wasi agenci kłamali w sprawie odcisku buta w pobliżu miejsca przestępstwa, który pasował do butów znalezionych u oskarżonego? – Zmyślony, Stan. To wytwór wyobraźni zdesperowanego prawnika i jego klienta. – A był jakiś odcisk? Westlake spojrzał pytająco na jednego ze swoich agentów, jakby mógł istnieć odcisk buta, o którym jakimś cudem nie wie, a ten pokręcił głową. – Nie – przyznał Westlake. – Żadnego odcisku nie było. – Następny zarzut dotyczy tego, że wasi agenci kłamali na temat naocznych świadków. Jeden z nich miał widzieć oskarżonego w miasteczku Ripplemead, w czasie pasującym do morderstwa. To prawda? Westlake przeniósł ciężar ciała z jednego pośladka na drugi i protekcjonalnie się uśmiechnął. – Stan, ty chyba nie wiesz, na czym polega próba złamania winnego, który się upiera, że jest niewinny. Oczywiście, że stosuje się pewne sztuczki…

– Rozumiem. – Trzeba wywołać u niego przeświadczenie, że dysponujesz bogatszą wiedzą i większą liczbą dowodów niż naprawdę. – W aktach nie widziałem zeznań tego świadka. – I nie zobaczysz, bo on nie istnieje. – Vic, stoimy po jednej stronie barykady. Ale muszę wiedzieć, jak odpowiedzieć na ten wniosek. I dlatego muszę znać prawdę, rozumiesz? – Rozumiem. – A ten drugi świadek, właściciel sklepu w pobliżu chaty sędziego. On też nie istnieje? – Też. – Czy agenci użyli jeszcze innych sztuczek, o których nie wiem? – Nie – odrzekł Westlake, ale nikt z obecnych mu nie uwierzył. – Czyli nie mamy naocznych świadków ani raportu balistycznego, ani odcisku buta, ani odcisków palców. Żadnych fizycznych dowodów, czy tak? Westlake nic nie odpowiedział, tylko powoli skinął głową. – Mamy dowód na to, że oskarżony był w okolicy Roanoke tuż po morderstwach, ale nie na to, że przebywał tam wcześniej, tak? Kolejne skinięcie głową. – Przyłapano go z większą sumą pieniędzy, niż zwykle nosi się przy sobie. Można nawet powiedzieć, że z dużo większą, czy tak? Westlake potwierdził. – Ale wiemy też, że Rucker przyznał się do handlu narkotykami i należy do rodziny notorycznych handlarzy, więc większa gotówka to dla takich ludzi codzienność. – Mumphrey odsunął od siebie notatnik i potarł skronie. – Panowie, prawda jest taka, że dysponujemy przyznaniem się do winy i niczym więcej. Jeśli nam je odbiorą, Rucker się wywinie i procesu nie będzie. – Nie możesz dopuścić, żeby je nam odebrali, Stan. – Westlake się żachnął. – To nie do pomyślenia. – Nie zamierzam do tego dopuścić, ale boję się, że sędzia sceptycznie podejdzie do przebiegu przesłuchania. Martwi mnie jego długość. Dziesięć godzin, od wieczora do rana. Po jednej stronie mamy gnębionego podejrzanego, który jest wytrawnym przestępcą i niemal na pewno zażądałby obecności adwokata. I po drugiej dwóch weteranów przesłuchań, którzy znają wszystkie triki. To może się różnie potoczyć. Westlake z uśmiechem wysłuchał prokuratora, zrobił długą pauzę i powiedział: – Nie zapominajmy o naszym najważniejszym świadku, Stan. Malcolm Bannister zezna, że Quinn Rucker wielokrotnie się odgrażał, że zabije sędziego Fawcetta. Chciał się na nim zemścić i odzyskać pieniądze. – To prawda. To zeznanie plus przyznanie się do winy zapewni nam wyrok skazujący. Ale samo przyznanie się do winy nie wystarczy. – Nie wykazujesz zbytniego optymizmu, Stan. – Wręcz przeciwnie. Mamy do czynienia z morderstwem sędziego federalnego. Nie wyobrażam sobie, żeby znalazł się sędzia federalny, który w tej sytuacji okaże współczucie Quinnowi Ruckerowi. Będziemy dysponowali jego przyznaniem się do winy, będziemy mieli zeznanie Malcolma Bannistera i mamy wygraną w kieszeni. – Tak już lepiej. – A przy okazji, co słychać u twojego Bannistera? – Jest zadowolony i bezpieczny. Ukryty i pilnowany przez ludzi z US Marshals Service.

– I gdzie jest? – Wybacz, Stan. O pewnych sprawach nie możemy mówić. Ale nic się nie martw. Zjawi się tu, kiedy będzie nam potrzebny.

Rozdział 23

bowiązki Surhoffa przejmuje Diana Tyler. Spotykam się z obojgiem na lunchu, po kilku godzinach spędzonych w szpitalu, gdzie mnie przebadano i kazano wrócić za miesiąc. Tyler to wysoka, przystojna kobieta około pięćdziesiątki, prawie bez makijażu, z krótko obciętymi włosami, w granatowym żakiecie i bez obrączki na palcu. Jest sympatyczna, podczas lunchu mówi trochę o sobie. Mieszka „w okolicy” i zajmuje się jeszcze paroma osobami w sytuacji podobnej do mojej. Jest dostępna przez całą dobę, siedem dni w tygodniu, i chciałaby co najmniej raz na tydzień rozmawiać ze mną przez telefon. Rozumie, co w tej chwili przeżywam, i zapewnia mnie, że oglądanie się za siebie jest w mojej sytuacji całkowicie normalne. Jeśli postanowię wyjechać z miasta – a oboje podkreślają, że w każdej chwili wolno mi to zrobić – to mam jej wcześniej przedstawić trasę mojej podróży. Chcą mieć mnie na oku jeszcze przez jakiś czas po moich zeznaniach przed sądem przeciwko Ruckerowi i oboje malują obraz spokojnej i bezpiecznej przyszłości, jaka mnie czeka po pokonaniu wszystkich wstępnych trudności. Przypominają o rozmowach kwalifikacyjnych w dwóch proponowanych miejscach, a ja studzę ich zapał, mówiąc, że nie jestem jeszcze gotowy do podjęcia pracy. Mam pieniądze na koncie, odzyskane poczucie absolutnej swobody i wolałbym się na razie nie wiązać. Chciałbym trochę pojeździć po kraju, może nawet wybiorę się do Europy. Oboje się zgadzają, że podróżowanie jest fajne, ale mój kamuflaż będzie pełniejszy, jeśli podejmę pracę na stałe. Postanawiamy wrócić do tej kwestii później. To nas prowadzi do rozmowy o wyrobieniu paszportu i aktualizacji prawa jazdy. Jeszcze z tydzień i moja twarz będzie się nadawała do sfotografowania. Diana obiecuje, że się tym zajmie. Przy kawie wręczam Patowi list do ojca, w którym jako adres zwrotny podaję zakład karny w Fort Wayne, w Indianie. Pat go tam prześle, a ktoś stamtąd wyśle go do Henry’ego Bannistera w Winchesterze, w Wirginii. W liście informuję ojca, że spieprzyłem sprawę we Frostburgu i zostałem karnie przeniesiony do zwykłego więzienia. Siedzę w karcerze i przez co najmniej trzy miesiące nie mam prawa do widzeń. Proszę go, by powiadomił o tym siostrę Ruby w Kalifornii i brata Marcusa w Dystrykcie. Proszę też, żeby się o mnie nie martwili. Trzymam się i zamierzam zasłużyć sobie na

O

powrót do Frostburga. Pat i ja się żegnamy. Dziękuję mu za pomoc i jego profesjonalizm, on mi życzy wszystkiego najlepszego. Zapewnia, że czeka mnie udane i bezpieczne nowe życie. Nie bardzo w to wierzę i wciąż oglądam się przez ramię. Jestem pewny, że FBI będzie mnie miało na oku co najmniej do chwili, aż Quinn Rucker zostanie skazany i trafi za kratki. Prawda jest taka, że nie mogę ufać nikomu, łącznie z Patem Surhoffem, Dianą Tyler, całą US Marshals Service i FBI. Wyczuwam wokół siebie cienie, które się mną interesują. Jeśli agencje rządowe chcą mieć mnie na oku, nic na to nie poradzę. Mogą uzyskać nakazy sądowe i sprawdzać stan mojego konta, podsłuchiwać rozmowy, kontrolować wydatki z karty kredytowej, obserwować moją aktywność online. Sądzę, że wszystko to zrobią, i moim naczelnym zadaniem na najbliższą przyszłość jest oszukiwanie ich tak, żeby się nie kapnęli, że są oszukiwani. Praca w jednym z rekomendowanych przez nich miejsc tylko ułatwiłaby im zadanie. *** Po południu otwieram rachunek czekowy w Atlantic Trust i przelewam na niego pięćdziesiąt tysięcy dolarów z mojego konta w SunCoast. Potem robię to samo w jeszcze innym banku, Jacksonville Savings. Za dzień lub dwa, gdy tylko przelewy zostaną zaksięgowane, zacznę wybierać z nich gotówkę. Kręcąc się po ulicach moim niedużym audi, niemal równie często patrzę w lusterko wsteczne jak przed siebie. Już mi to weszło w krew. Gdy spaceruję po plaży, przyglądam się twarzom osób, które mijam. Kiedy wchodzę do sklepu, natychmiast znajduję jakiś kąt i obserwuję drzwi, przez które chwilę wcześniej wszedłem. Nigdy nie jem dwa razy w tej samej restauracji i zawsze siadam przy stoliku, z którego mam widok na parking. Korzystam z komórki wyłącznie w sprawach organizacyjnych i cały czas świadom tego, że ktoś może słuchać mojej rozmowy. Kupuję laptopa za gotówkę, zakładam trzy konta internetowe na Gmailu i wchodzę do internetu, korzystając z sieci WiFi w kawiarniach. Zaczynam eksperymentować z gotówkowymi kartami płatniczymi, które kupuję w aptece Walgreens. W mieszkaniu instaluję dwie ukryte kamery, na wypadek gdyby ktoś mnie odwiedzał pod mojąnieobecność. Ogarnia mnie prawdziwa paranoja. Wmawiam sobie, że ktoś mnie wciąż obserwuje i podsłuchuje, i pogrążam się coraz głębiej w moim własnym zmyślonym świecie. Co drugi dzień dzwonię do Diany i relacjonuję jej najświeższe wydarzenia z mojej coraz bardziej normalnej egzystencji, a ona nie daje mi odczuć, że coś podejrzewa. Bo i czemu miałaby to robić? Adwokat nazywa się Murray Huggins i z jego ogłoszenia na żółtych stronach książki telefonicznej wynika, że zajmuje się właściwie wszystkim. Rozwody, kupno i sprzedaż nieruchomości, upadłości, sprawy karne i tak dalej – prawie takie samo mydło i powidło, jakim zajmowaliśmy się w starej dobrej kancelarii Copeland, Reed & Bannister. Biuro Hugginsa mieści się niedaleko mojego domu i jeden rzut oka wystarcza, by wyobrazić sobie jego właściciela jako luzaka, który przychodzi do pracy na dziewiątą, a o trzeciej po lunchu już jest na polu golfowym. Przy naszym pierwszym spotkaniu opowiada mi całe swoje życie. Zrobił błyskotliwą karierę w wielkiej firmie prawniczej w Tampie, ale w wieku pięćdziesięciu lat poczuł się wypalony i postanowił przejść na emeryturę. Przeniósł się do Atlantic Beach, rozwiódł i gdy zaczął się nudzić, postanowił otworzyć jednoosobową praktykę. Ma teraz około sześćdziesiątki i jest szczęśliwy. Spędza najwyżej parę godzin dziennie w swoim malutkim biurze i skrupulatnie dobiera klientów. Z kolei ja opowiadam mu o sobie, z grubsza trzymając się ustalonego scenariusza z dwiema byłymi żonami w Seattle i całą resztą. Ubarwiam go po swojemu i mówię, że jestem początkującym scenarzystą filmowym i właśnie kończę pierwszy scenariusz. Miałem trochę szczęścia i udało mi się zainteresować

nim niewielką firmę produkcyjną, która specjalizuje się w filmach dokumentalnych. Ze względów zawodowych chcę się teraz zahaczyć na Florydzie. Za dwa i pół tysiąca dolarów Murray jest skłonny otoczyć mnie kilkoma zaporami ogniowymi. Zarejestruje na Florydzie jednoosobową firmę, której jedynym właścicielem będzie M.R. Baldwin. Następnie firma wejdzie w Delaware w spółkę z Murrayem jako jedynym członkiem założycielem i mną jako jedynym właścicielem. Adresem spółki będzie jego biuro, a moje nazwisko nie pojawi się w żadnych dokumentach. – Robiłem to nie raz – tłumaczy Murray. – Floryda przyciąga mnóstwo ludzi, którzy chcą zacząć na nowo. Skoro tak twierdzisz, Murray. Mógłbym to wszystko zorganizować sam w sieci, ale bezpieczniej jest zrobić to za pośrednictwem prawnika. Ważne jest zachowanie tajemnicy. Mogę zapłacić Murrayowi za zrobienie rzeczy, o które moje cienie nie będą mnie podejrzewały i których nie wywęszą. W rezultacie pod pieczą doświadczonego prawnika powstaje firma Skelter Films. *** Dwa i pół miesiąca po aresztowaniu Quinna Ruckera i dwa tygodnie po wprowadzeniu się do mieszkania z widokiem na ocean dostaję przy porannej kawie wiadomość telefoniczną od Diany, że prokuratorzy chcą się ze mną spotkać. Mają kilka spraw, z których najważniejszą jest poinformowanie mnie o obecnym stanie rzeczy i omówienie mojego udziału w procesie. Chcą uzgodnić moje zeznania, ale jestem pewny, że chcą też dobrze przyjrzeć się Maxowi Baldwinowi, który – nawiasem mówiąc – wygląda lepiej od Malcolma Bannistera. Opuchlizna zeszła, nos i podbródek są odrobinę bardziej szpiczaste, oczy wyglądają dużo młodziej, a okulary w okrągłych czerwonych oprawkach nadają mi wygląd filmowca, któremu nie zbywa na pomysłach. Golę się raz w tygodniu, więc na twarzy mam stale parodniowy zarost z pojedynczymi siwymi włoskami. Łysa czaszka wymaga golenia co drugi dzień. Policzki trochę mi się zapadły, głównie dlatego, że podczas rekonwalescencji mało jadłem i straciłem na wadze. Mam zamiar to utrzymać. W sumie jestem całkiem niepodobny do dawnego siebie i choć to niepokojące, daje mi poczucie bezpieczeństwa. Proponują, żebym przyjechał do Roanoke i spotkał się ze Stanleyem Mumphreyem i jego ludźmi, ale ja kategorycznie odmawiam. Diana zapewnia mnie solennie, że ani w FBI, ani w biurze prokuratora federalnego nie znają mojego adresu, a ja udaję, że jej wierzę. Nie chcę się z nimi spotkać również na Florydzie. Po krótkich targach umawiamy się w Charlestonie, w Karolinie Południowej. Diana rezerwuje bilety i lecimy z Jacksonville tym samym samolotem, ale siedzimy z dala od siebie. Gdy wchodzę do hotelu, w którym się umówiliśmy, mam wrażenie, że jestem nie tylko obserwowany, ale także fotografowany. FBI widocznie nie może się doczekać, żeby mnie sobie dokładnie obejrzeć. Łowię kilka szybkich zerknięć w moją stronę, ale nie reaguję. Zjadam kanapkę w pokoju, po czym spotykam się na korytarzu z Dianą i oboje przechodzimy do apartamentu dwa piętra wyżej. Apartament jest strzeżony przez dwóch byczków w ciemnych garniturach, wyglądających na takich, którzy przy najmniejszej prowokacji są gotowi zacząć strzelać. Diana jako pracownik US Marshals Service nie uczestniczy w uzgodnieniach z prokuraturą i pozostaje na korytarzu w towarzystwie dwóch brytanów, a ja wchodzę do środka. Stanley Mumphrey przywiózł z sobą trzech asystentów, ale ich nazwiska giną w ogólnym zamieszaniu, jakie towarzyszy ceremonii powitania. Jest też mój stary kumpel Chris Hanski, który zapewne przyjechał,

żeby naocznie się przekonać, jak wyglądam po zmianach. Ma z sobą jakiegoś przydupasa, którego nazwisko natychmiast wylatuje mi z głowy. Zajmujemy miejsca wokół niewielkiego stołu konferencyjnego, a ja wśród stert papierów na stole nie mogę nie dostrzec kilku identycznych fotografii. Jest na nich twarz Malcolma Bannistera, w którą uczestnicy spotkania musieli się wcześniej wpatrywać. Teraz patrzą na Maxa i chyba zmiany w moim wyglądzie robią na nich wrażenie. Ponieważ Hanski jako jedyny widział mnie w poprzednim wcieleniu, odzywa się pierwszy. – Muszę powiedzieć, Max, że wyglądasz teraz znacznie młodziej i sprawniej. Nie jestem pewien, czy dużo przystojniej, ale w sumie panowie chirurdzy się postarali. – Jego jowialna uwaga ma przełamać pierwsze lody. – Twoje słowa tak wiele dla mnie znaczą – mówię z krzywym uśmieszkiem. Stanley Mumphrey unosi do oczu fotografię dawnego mnie i porównuje. – Max, nie jesteś ani trochę podobny – oznajmia. – Nikt nie może nawet podejrzewać, że Malcolm i ty to jedna i ta sama osoba. Naprawdę godne podziwu. Gramy teraz w jednej drużynie i staramy się gawędzić jak starzy przyjaciele, ale rozmowa jest powierzchowna i co chwila się rwie. – Wyznaczono już termin rozprawy? – pytam i to trochę pomaga. – Tak – odpowiada Stanley. – Na dziesiątego października w Roanoke. – To już za cztery miesiące – dziwię się. – Bardzo szybko. – W sektorze południowym działamy dość sprawnie – mówi z dumą Mumphrey. – Zwykle od aktu oskarżenia do procesu mija osiem miesięcy, ale w tej sprawie byliśmy pod większą presją. – Kto będzie sędzią? – Sam Stillwater, wypożyczony z sektora północnego. Wszyscy koledzy Fawcetta z południowego odmówili. – Niech mi pan coś opowie o tym procesie – proszę. Mumphrey się zasępia, podobnie jak pozostali członkowie jego ekipy. – Może okazać się krótki. Nie mamy wielu świadków ani zbyt wielu dowodów. Możemy udowodnić, że Rucker przebywał w pobliżu miejsca zbrodni. Możemy udowodnić, że w chwili aresztowania dysponował grubszą gotówką. Przypomnimy o skazaniu jego siostrzeńca przez sędziego Fawcetta i zasugerujemy, że mogło chodzić o zemstę. Milknie, a ja nie mogę odmówić sobie złośliwości. – To diabelnie mocne argumenty – mówię niby-poważnie. – Niewątpliwie – potwierdza Mumphrey. – No i mamy jego przyznanie się do winy, którego prawdziwość obrona podważa. W przyszłym tygodniu spotykamy się u sędziego Stillwatera. Mam nadzieję, że nam się uda i przyznanie się do winy zostanie przez sędziego dopuszczone jako dowód. Ale oczywiście naszym głównym świadkiem będziesz ty. – Już wam wszystko powiedziałem. Znacie treść mojego zeznania. – To prawda, ale chcemy usłyszeć je jeszcze raz. Udało nam się uzupełnić kilka luk i chcemy wyszlifować twoje zeznanie do perfekcji. – Jasne. A co słychać u mojego kolegi Quinna? – Quinn ma się nie najlepiej. Źle znosi pobyt w pojedynczej celi, więzienne jedzenie, obecność strażników, obowiązujące rygory. Twierdzi oczywiście, że jest niewinny, co nikogo nie dziwi. Wyraźnie brak mu luksusów waszego federalnego country clubu. – Mnie również – rzucam i niektórzy parskają na to śmiechem. – Jego adwokat przekonał sędziego, że należy go poddać badaniu psychiatrycznemu. Lekarz uznał, że Quinn może stanąć przed sądem, ale wcześniej musi przejść kurację antydepresyjną. Miewa zmienne

nastroje i czasami całymi dniami się nie odzywa. – Brzmi znajomo. Wspominał o mnie? – O tak. Ciebie też nie lubi. Podejrzewa, że jesteś naszym informatorem i będziesz zeznawał przeciwko niemu w procesie. – Kiedy musicie dostarczyć sądowi listę swoich świadków? – Sześćdziesiąt dni przed pierwszą rozprawą. – Poinformowaliście adwokata Quinna, że będę zeznawał? – Nie. Nie ujawniamy niczego, jeśli nie jesteśmy do tego zmuszeni. – Znam to z autopsji. – Ci faceci wyraźnie zapominają, że ja też niegdyś toczyłem wojnę z prokuraturą federalną. Agenci FBI prześwietlali całe moje życie, a prokuratura odgrażała się, że zamkną nie tylko mnie, ale także moich dwóch Bogu ducha winnych wspólników. A teraz zachowują się tak, jakbyśmy tworzyli jedną wielką szczęśliwą rodzinę, która zgodnym krokiem zmierza do sprawiedliwego werdyktu. Gdybym tylko mógł, wsadziłbym im nóż w plecy i dosypał trucizny. To przecież oni – władze federalne – pozbawili mnie pięciu lat życia, a przy okazji żony, syna i kariery. Jak śmią tu siedzieć i traktować mnie tak, jakbyśmy byli zaufanymi wspólnikami? Docieramy w końcu do treści moich zeznań w sądzie i trawimy parę godzin na ich omówienie. Wszystko zostało już wcześniej obgadane i czuję się tym znużony. Główny asystent Mumphreya ma dla mnie serię pytań i odpowiedzi, z którymi powinienem się zapoznać. Muszę przyznać, że są niezłe. Niczego nie zaniedbali. Próbuję sobie wyobrazić surrealistyczne okoliczności mojego wystąpienia przed sądem. Wprowadzają mnie na salę w masce na twarzy i sadzają za zasłoną czy parawanem, dzięki któremu, gdy już zdejmę maskę, strony, oskarżony i publiczność nie zobaczą mojej twarzy. Będę patrzył na ławę przysięgłych. Obrońca i oskarżyciel będą zadawali mi pytania zza zasłony, a ja będę na nie odpowiadał zniekształconym głosem. Na sali będzie rodzina Quinna i jego kompani, i wszyscy będą się starali mnie rozpoznać. Oczywiście będą wiedzieli, że to ja, ale nie uda im się dojrzeć mojej twarzy. Choć wydaje się, że to pewnik, mam poważne wątpliwości, czy w ogóle do tego dojdzie.

Rozdział 24

iana dzwoni z wiadomością, że ma dla mnie prawo jazdy wydane na Florydzie i nowy paszport. Spotykamy się na kawie w lokalnym Waffle House i wręcza mi dokumenty, a ja daję jej plan mojej podróży, w którym opuściłem kilka miejsc. – Więc ruszasz w podróż – mówi, przyglądając się kartce. – Już nie mogę się doczekać, żeby skorzystać z tego nowego paszportu. Trzy noce w hotelu w South Beach w Miami, pierwsza dziś. Ruszam na południe, jak tylko dopiję kawę. Z Miami na jakiś tydzień polecę na Jamajkę, potem na Antiguę, może do Trynidadu. Zadzwonię do ciebie z każdego z tych miejsc. Zostawię samochód na lotnisku w Miami, więc możesz powiadomić FBI, gdzie stoi. I jak będziesz z nimi rozmawiała, przekaż, żeby dali mi spokój podczas mojej karaibskiej podróży. – Żeby dali ci spokój? – dziwi się, udając, że nie wie, o co chodzi. – Słyszałaś, Diano, nie bawmy się w kotka i myszkę. Może nie jestem najpilniej strzeżonym świadkiem w kraju, ale myślę, że mieszczę się w pierwszej trójce. Ktoś bez przerwy mnie śledzi. Na przykład jednego takiego, w myślach nazywam go Jeżykiem, w ciągu minionych dwóch tygodni zauważyłem już pięć razy. Nie najlepszy w swoim fachu, więc jak będziesz składała federalnym sprawozdanie, to im o tym wspomnij. Mniej więcej metr osiemdziesiąt wzrostu, osiemdziesiąt parę kilo wagi, ray-bany, blond bródka, jeździ cooperem i jest ostrzyżony na jeża. Naprawdę łatwy do namierzenia. Aż jestem zdziwiony. Ona chyba też. Nie odrywa wzroku od mojej trasy i nie wie, co powiedzieć. Mam ją. Płacę za kawy i ruszam międzystanową I-95 prosto na południe. Przede mną pięćset sześćdziesiąt kilometrów do przejechania, jest gorąco, droga zatłoczona i samochody ledwo się ruszają, a ja i tak rozkoszuję się każdym przejechanym kilometrem. Zatrzymuję się parę razy, żeby zatankować, rozprostować nogi i sprawdzić, czy nikt za mną nie jedzie. Nikogo się jednak nie spodziewam. Skoro FBI wie, dokąd się wybieram, nie muszą mnie śledzić. Sądzę ponadto, że gdzieś w moim samochodzie tkwi przemyślnie ukryty nadajnik GPS, który podaje im moją pozycję. Po siedmiu godzinach drogi zajeżdżam pod Blue Moon, jeden z wielu niedużych, świeżo odnowionych hotelików w sercu dzielnicy w stylu art deco w South Beach. Z bagażnika wyjmuję teczkę i niedużą torbę podróżną, wręczam kluczyki boyowi

D

i wkraczam do wnętrza jak z Policjantów z Miami. Na suficie wolno kręcą się ramiona wentylatorów, w białych wiklinowych fotelach siedzą gawędzący i popijający drinki goście. – Ma pan rezerwację? – pyta ładna recepcjonistka. – Tak. Max Baldwin – odpowiadam i z niewiadomych przyczyn czuję coś w rodzaju dumy. Oto ja, Ważniak Max, jestem do tego stopnia wolny, że aż nie umiem się z tym uporać. Mam mnóstwo forsy, nowe i najzupełniej legalne dokumenty oraz kabriolet, którym mogę jeździć, dokąd dusza zapragnie. Świadomość tego wręcz mnie przytłacza. Wracam szybko do rzeczywistości na widok wysokiej, opalonej brunetki, która przemierza hol. Ma na sobie górę skąpego bikini, która tak naprawdę niczego nie zakrywa, i prześwitującą spódnicę, która zakrywa jeszcze mniej. Wręczam recepcjonistce kartę Visa. Mógłbym zapłacić gotówką albo skorzystać z karty gotówkowej, ale skoro federalni i tak wiedzą, gdzie nocuję, nie ma co robić uników. Jestem pewny, że ich biuro w Miami zostało powiadomione i pewnie jakaś para oczu już mnie obserwuje. Gdybym był prawdziwym paranoikiem, wierzyłbym, że FBI już zdążyło odwiedzić mój pokój i zainstalować kilka pluskiew. Chodzę po pokoju, ale nie znajduję żadnych pluskiew ani cieni. Biorę szybki prysznic, przebieram się w szorty i sandały i schodzę do baru, żeby się rozejrzeć. Jem samotnie w hotelowej kawiarni i krzyżuję spojrzenia z czterdziestolatką, która siedzi przy sąsiednim stoliku w towarzystwie chyba przyjaciółki. Spotykam ją później w barze, przedstawiamy się sobie. Eva z Portoryko. Pijemy drinki, zaczyna grać orkiestra i Eva ma ochotę zatańczyć. Choć minęły wieki od ostatniego tańca, wparowuję na parkiet z całym entuzjazmem, jaki mogę z siebie wykrzesać. Około północy przenosimy się z Evą do mojego pokoju, gdzie od razu się rozbieramy i wskakujemy do łóżka. Niemal marzę o tym, żeby FBI miało pokój na podsłuchu. Jeśli tak, mają naprawdę czego posłuchać. *** Łapię taksówkę na Ósmej Alei w centrum Miami. Jest wpół do dziesiątej rano i panuje już taki upał, że po krótkim spacerze koszula lepi mi się do pleców. Nie sądzę, żeby ktoś mnie śledził, ale i tak robię kilka skrętów i nawrotów. Budynek jest ciężkim czteropiętrowym klockiem; aż trudno uwierzyć, że ktoś zapłacił architektowi za jego zaprojektowanie, jest tak brzydki. Tyle że mieszczące się w nim firmy też nie należą do najbardziej awangardowych. Jedna z nich nazywa się Serwis Rejestrowo-Korporacyjny, w skrócie SRK. Nazwa jest tak nijaka, że niewtajemniczony nawet się nie domyśli, czym ta firma naprawdę się zajmuje. I pewnie większość woli się nawet nad tym nie zastanawiać. SRK być może prowadzi całkowicie legalną działalność, ale z całą pewnością nie można tego powiedzieć o wielu jego klientach. Dla nich to tylko adres, oficjalny szyld, serwis do odbierania telefonów, który można sobie wynająć i zyskać na wiarygodności. Ponieważ nie byłem umówiony, muszę całą godzinę czekać na jednego z pracowników. W końcu się zjawia, nazywa się Loyd, prowadzi mnie do ciasnego, zagraconego pokoju i każe usiąść na krześle przed biurkiem zawalonym papierami. Chwilę rozmawiamy, a on przegląda kwestionariusz, który wcześniej wypełniłem. – Co to jest Skelter Films? – pyta. – Firma produkująca filmy dokumentalne. – Kto jest właścicielem? – Ja. Spółka w Delaware. – Ile filmów pan wyprodukował? – Żadnego. Dopiero zaczynam. – Jaka jest szansa na to, że za dwa lata Skelter Films będzie jeszcze istnieć?

– Niewielka. Ma na co dzień do czynienia z takimi firmami i wcale go to nie dziwi. – Wygląda mi to na szyld. – To dość trafna definicja. – Potrzebne nam oświadczenie pod przysięgą, że pańska firma nie będzie się zajmować działalnością przestępczą. – Przysięgam, że nie będzie. To też już słyszał. – Dobrze, oto co możemy panu zaproponować. Damy Skelter adres do korespondencji tu, w tym budynku. Przychodzącą pocztę będziemy przekazywać na podany przez pana adres. Przydzielimy panu numer telefoniczny i wszystkie rozmowy będą odbierane przez telefonistkę, która powie dzwoniącemu to, co pan sobie życzy. Na przykład: „Dzień dobry, tu Skelter Films, z kim mogę połączyć?”. Albo coś innego. Ma pan wspólników? – Nie. – A jakichś pracowników, prawdziwych lub fikcyjnych? – Mam kilka nazwisk, wszystkie fikcyjne. – Nie ma problemu. Jeśli dzwoniący będzie chciał rozmawiać z którąś z tych martwych dusz, telefonistka odpowie tak, jak pan zechce. Na przykład: „Przykro mi, ale obecnie jest zajęty na planie”, czy coś takiego. Pan dostarczy nam swoją bajeczkę, a my ją będziemy rozgłaszać. Jeśli ktoś zadzwoni, od razu pana poinformujemy. Co ze stroną internetową? Nie mam w tej sprawie zdania, więc mówię, że jeszcze nie mam strony. – A jakie są za i przeciw? – pytam. Loyd poprawia się w fotelu i opiera łokciami o biurko. – No więc tak, załóżmy, że Skelter jest prawdziwą firmą producencką i robi dużo filmów dokumentalnych. W takim przypadku potrzebuje strony z oczywistych względów marketingowych, informacyjnych i prestiżowych. Albo załóżmy, że Skelter jest autentyczną spółką, ale nie zajmuje się produkcją filmową i z jakichś powodów chce tylko za taką uchodzić. Strona internetowa jest świetnym sposobem, żeby poprawić wizerunek, polukrować rzeczywistość. I nie ma w tym nic nielegalnego. Możemy założyć stronę z fotografiami pańskiego personelu, listą wyprodukowanych filmów, wykazem nagród, produkcjami, którymi obecnie się zajmujecie, co pan sobie zażyczy. – Za ile? – Dziesięć kawałków. Nie jestem pewny, czy chcę lub powinienem wydawać dziesięć tysięcy. W każdym razie nie w tej chwili. – Zastanowię się – mówię. – A ile za podstawową obsługę? – Adres, numer telefoniczny, numer faksu i wszystko, co się z tym wiąże, kosztuje pięćset dolarów miesięcznie, płatne za sześć miesięcy z góry. – Przyjmuje pan gotówkę? – Och, tak. – Loyd się uśmiecha. – Wolimy gotówkę. Nie dziwi mnie to. Płacę mu trzy tysiące, podpisuję umowę i oświadczenie, w którym przyrzekam nie prowadzić działalności przestępczej, i wychodzę z biura. SRK chwali się dziewięcioma setkami zadowolonych klientów, a ja przechodząc przez hol na parterze, nie mogę się pozbyć uczucia, że właśnie wkroczyłem do mrocznego świata pełnego firm wydmuszek, oszustów bez twarzy i zagranicznych macherów, którzy unikają płacenia podatków. Ale co mi tam.

*** Po kolejnych dwóch nocach Eva chce, żebym pojechał z nią do Portoryko. Obiecuję, że to przemyślę, po czym cichaczem wymykam się z Blue Moon i jadę na międzynarodowe lotnisko w Miami, gdzie zostawiam samochód na długoterminowym parkingu i busem docieram do budynku portu lotniczego. Wyciągam kartę kredytową i paszport i kupuję bilet w jedną stronę na lot Air Jamaica do Montego Bay. Samolot aż pęka w szwach, wypełniony w połowie ciemnoskórymi Jamajczykami, w połowie bladoskórymi turystami, którzy lecą po słońce. Jeszcze przed startem śliczne stewardesy roznoszą poncz rumowy. Lot trwa czterdzieści pięć minut. W terminalu urzędnik służby celnej tak długo przygląda się mojemu paszportowi, że zaczynam panikować, w końcu jednak mnie przepuszcza. Odnajduję autobus z Kurortu nad Zatoką Rumu, który oferuje pobyt all-inclusive wyłącznie dla singli i jest znany z dużej plaży topless. Następne trzy dni spędzam w cieniu nad basenem, rozmyślając o życiu. Z Jamajki lecę na Antiguę w archipelagu Wysp Podwietrznych, we wschodniej części Karaibów. To urocza wysepka o powierzchni dwustu sześćdziesięciu kilometrów kwadratowych, z górami, białymi plażami i dziesiątkami ośrodków wypoczynkowych. Antigua jest także znana jako jeden z największych rajów podatkowych na świecie, i właśnie to jest powodem mojej wizyty. Gdyby mi zależało tylko na słońcu i miłym towarzystwie, zostałbym na Jamajce. Stolicą wyspy jest St. John’s, kipiące życiem trzydziestotysięczne miasteczko z portem głębokowodnym, który przyciąga wielkie statki wycieczkowe. Melduję się w małym hoteliku na obrzeżach St. John’s i dostaję pokój z przepięknym widokiem na morze, statki i jachty. Jest czerwiec, czyli po sezonie, dzięki czemu za trzysta dolarów za dobę będę tu jadł jak król, wylegiwał się w łóżku do południa i cieszył świadomością, że nikt nie wie, kim jestem, skąd się tu wziąłem i co się ze mną działo w przeszłości.

Rozdział 25

odówę zlikwidowano miesiąc wcześniej i Victor Westlake powrócił do normalnych zajęć i gabinetu na trzecim piętrze w Gmachu Hoovera w Waszyngtonie. Wprawdzie sprawa morderstwa sędziego Fawcetta i Naomi Clary została formalnie rozwiązana, pozostawało jednak wiele wątpliwości i niejasności. Oczywiście najważniejsze było przyznanie się do winy Quinna Ruckera. Jeśli sędzia go nie uwzględni, władze niespecjalnie będą miały na czym oprzeć oskarżenie. Innymi słowy, zagadkę morderstw wyjaśniono, ale sprawa nie była zamknięta, przynajmniej nie w opinii Westlake’a, który poświęcał jej około dwóch godzin dziennie. Zapoznawał się z codziennym raportem o poczynaniach Maxa Baldwina: co robił, gdzie był, z kim się spotkał, z kim rozmawiał przez telefon, czym się zajmował w internecie i tak dalej. Jak dotąd nie robił nic nadzwyczajnego. Westlake’owi nie podobał się jego wypad na Jamajkę i dalej, ale nic w tej sprawie nie mógł zrobić. Mogli go jedynie pilnie obserwować. Westlake dostawał też dzienny raport o rodzinie Ruckerów. FBI uzyskało zgodę sądową na podsłuch w telefonach Dee Raya Ruckera, Sammy’ego, pseudonim Długi, ich siostry Lucindy i czterech krewnych, którzy należeli do rodzinnej siatki narkotykowej w Dystrykcie Kolumbii. Gdy w środę piętnastego czerwca wezwano go do telefonu, właśnie siedział z personelem na odprawie. Sprawa okazała się pilna i już parę minut później znalazł się w sali konferencyjnej w towarzystwie techników, którzy szykowali nagranie do odsłuchania. Wczoraj dziewiętnaście po jedenastej wieczorem ktoś zadzwonił na komórkę Dee Raya i rozmowa została nagrana. Nie wiadomo, kim był dzwoniący Sully ani skąd dzwonił, ale rozmowa brzmiała następująco:

L

DEE RAY: Taa? SULLY: Dee Ray, tu Sully. DEE RAY: Co jest? SULLY: Wiem, kto doniósł, stary. To Bannister. DEE RAY: Pieprzysz. SULLY: Nie pieprzę, stary. DEE RAY: Dobra, nie mów mi jak, powiedz gdzie.

SULLY: Byczy się na plaży na Florydzie. Nazywa się teraz Max Baldwin i mieszka w Neptune Beach, na wschód od Jacksonville. Wszystko wskazuje na to, że ma forsę i nic nie robi. Wiesz, używa życia. DEE RAY: Jak wygląda? SULLY: Zupełnie inaczej. Zrobili mu dużą operację. Ale wzrost mu pozostał, waży trochę mniej, tak samo chodzi. Poza tym mamy jego odcisk palca i pasuje. DEE RAY: Odcisk palca? SULLY: Nasza firma jest solidna. Pilnowali go na plaży i zauważyli, jak wyrzuca do kosza pustą butelkę po wodzie. Zabrali ją i zdjęli odciski. DEE RAY: To dobrze. SULLY: Więc się pytam, co dalej? DEE RAY: Na razie nic. Muszę się z tym przespać. Nigdzie się nie wybiera, nie? SULLY: Nie, jest mu tu dobrze. DEE RAY: Pięknie.

Westlake zbladł i powoli opadł na fotel. Zatkało go tak, że przez chwilę nie był w stanie wykrztusić słowa, i dopiero po chwili sapnął: – Sprowadź mi Twilla. Pomocnik zniknął za drzwiami, Westlake potarł oczy i zaczął gorączkowo obmyślać następny ruch. Chwilę potem Twill, jego pierwszy asystent, wpadł do sali konferencyjnej i technicy raz jeszcze odtworzyli nagranie. – Jak, do jasnej… – zaczął Twill. Nie zdążył skończyć, bo Westlake mu przerwał. – Dzwoń do Brattena z US Marshals Service. – Bratten miał wczoraj operację – powiedział Twill. – Zastępuje go Newcombe. – To dzwoń do Newcombe’a. Nie ma chwili do stracenia. *** Zapisałem się do klubu fitness i codziennie w południe przez godzinę maszerowałem pod górę po mechanicznej bieżni i dźwigając lekkie ciężary. Skoro chcę spędzać tyle czasu na plaży, muszę jakoś wyglądać. Właśnie się ubierałem po wizycie w łaźni parowej i długim moczeniu pod prysznicem, gdy zabrzęczała komórka na szafce. Droga Diana, o bardzo nietypowej dla niej porze. – Halo – odzywam się ściszonym głosem, choć w szatni poza mną nie ma nikogo. – Musimy porozmawiać – mówi podenerwowanym głosem Diana. To pierwszy sygnał, że coś może być nie tak. – O czym? – Nie teraz. Na parkingu obok twojego samochodu stoi kasztanowy jeep cherokee z dwoma agentami FBI w środku. Podwiozą cię. – A skąd ty właściwie wiesz, gdzie jestem? – Później porozmawiamy. Siadam na składanym krzesełku. – Porozmawiaj ze mną teraz. Co się dzieje? – Max, jestem dziesięć minut drogi od ciebie. Słuchaj, co ci mówię. Wsiadaj w jeepa, przyjeżdżaj tu, aja powiem ci wszystko, co wiem. Nie rozmawiajmy przez telefon. – Dobra. – Kończę się ubierać i staram się zachowywać jak zawsze spokojnie. Przechodzę przez salę, po drodze uśmiecham się do instruktorki jogi, jak to czynię od tygodnia, i zmierzam do wyjścia. Rozglądam się po parkingu i obok mojego audi widzę kasztanowego jeepa. Nie mam już wątpliwości, że wydarzyło się coś groźnego. Przełykam z trudem ślinę i wychodzę na zalany południowym słońcem

parking. Kierowca jeepa wyskakuje i bez słowa otwiera przede mną tylne drzwi. Przez siedem minut jedziemy w całkowitym milczeniu, po czym wjeżdżamy na podjazd eleganckiego bliźniaka z ustawioną przy wjeździe tablicą: DO WYNAJĘCIA Gdy tylko gaśnie silnik, obaj agenci wyskakują i rozglądają się na boki, jakby wokół mogli czaić się snajperzy. Żołądek mam tak ciężki, jakbym połknął kulę bilardową. Nikt do nas nie strzela i udaje nam się bezpiecznie wejść do środka, gdzie już czeka Diana. – Ładnie mieszkasz – mówię z przekąsem. – To nasz punkt kontaktowy – wyjaśnia. – A, rozumiem. A czemu w środku pięknego słonecznego dnia chowamy się w punkcie kontaktowym? Z kuchni wyłania się siwowłosy mężczyzna i wyciąga do mnie rękę. – Max, jestem Dan Raynor, tutejszy szef US Marshals Service. – Ściskamy sobie dłonie jak starzy przyjaciele, a on obdarza mnie tak ciepłym uśmiechem, jakbyśmy za chwilę mieli zasiąść do długiego lunchu. – Bardzo mi miło – mówię. – Co jest grane? Jest ich czworo – Raynor, Diana i dwóch bezimiennych agentów FBI – i chyba nie bardzo wiedzą, jaki obowiązuje ich protokół. Na czyim są terytorium? Kto tu rządzi? Kto zostaje, a kto wychodzi? Jak zdążyłem się zorientować, takie przepychanki między służbami potrafią nieźle namieszać w głowie. Inicjatywę przejmuje Raynor. – Max, obawiam się, że doszło do dekonspiracji. Nazywając rzeczy po imieniu, szlag trafił twój kamuflaż. Nie mamy pojęcia, jak to się mogło stać. Siadam na sofie i ocieram sobie czoło. – Kto i co wie? – pytam. – Na razie sami niewiele wiemy – odpowiada Raynor. – Właśnie lecą do nas ludzie z Waszyngtonu. Powinni tu być mniej więcej za godzinę. Wygląda na to, że FBI uzyskało jakieś wiadomości z podsłuchu. Podsłuchano rozmowę między członkami rodziny Ruckerów. – Wiedzą, że tu jestem? – Wiedzą. Znają twój dokładny adres. – Jest nam bardzo przykro – wtrąca Diana, a ja patrzę na nią takim wzrokiem, jakbym był gotów ją udusić. – Rany, bardzo mi miło, że to mówisz – prycham. – Ale lepiej się przymknij. – Przykro mi. – Powtarzasz się. Nie chcę już więcej tego słyszeć. Bo to nic nie znaczy. Te słowa nie są nic warte. Wygląda na urażoną, ale mam to gdzieś. W tej chwili dbam tylko o własną skórę. Obecna w pokoju czwórka, ich zwierzchnicy i cała władza federalna w komplecie są odpowiedzialni za tę wpadkę. – Napijesz się kawy? – pyta łagodnie Diana. – Nie, wolę heroinę. Uznają to za śmieszne, a wszystkim przydałoby się trochę śmiechu. Kawa zostaje rozlana do filiżanek, towarzyszy jej talerz kruchych ciasteczek. Zaczyna się czekanie. Chociaż to takie nierzeczywiste, zaczynam się zastanawiać, dokąd tym razem się wyniosę. Raynor mówi, że po zmroku przyprowadzą mój samochód. Czekają na czarnoskórego agenta z biura w Orlando, który przez kilka następnych dni będzie mnie udawał. W żadnym razie nie pozwolą mi wrócić do mieszkania, żeby przenocować, ani nawet zabrać swoich rzeczy; przez chwilę się spieramy, jak mam

je odzyskać. Ludzie z US Marshals Service zajmą się sprawą wynajmu i powyłączają wszystko w mieszkaniu. Raynor uważa, że powinienem zmienić samochód, ja się opieram. Agenci FBI wychodzą i wracają z kanapkami. Zegar zdaje się stać w miejscu, ściany na mnie napierają. W końcu o wpół do czwartej drzwi się otwierają i staje w nich Victor Westlake. – Max, tak mi przykro – mówi od progu, a ja nie wstaję ani nie podaję mu ręki. Sofa nadal należy tylko do mnie. Westlake’owi towarzyszą jeszcze trzej tajniacy w ciemnych garniturach, którzy rozłażą się po wnętrzu w poszukiwaniu krzeseł i taboretów. Gdy już wszyscy zostają zaprezentowani i usadzeni, głos zabiera Westlake: – To zupełnie nietypowa sytuacja, Max, i nawet nie bardzo wiem, co powiedzieć. Na razie nie wiemy, gdzie nastąpił przeciek, i może nigdy się nie dowiemy. – Niech pan mi powie to, co wiecie – mówię. Otwiera teczkę i wyciąga jakieś papiery. – To jest zapis rozmowy telefonicznej między Dee Rayem Ruckerem a niejakim Sullym, którą podsłuchaliśmy wczoraj wieczorem. Obaj rozmawiali przez komórki. Dee Ray był w tym czasie w Waszyngtonie, Sully dzwonił z tej okolicy. Zabieram się do czytania i wszyscy milkną. Trwa to kilkanaście sekund, w końcu odkładam kartkę na stolik przy sofie. – Jak oni do tego doszli? – pytam. – Wciąż próbujemy tego dociec. Jedna z możliwości jest taka, że wynajęli prywatną firmę, żeby cię namierzyła. Przyglądamy się paru firmom specjalizującym się w wywiadzie gospodarczym, inwigilacji, poszukiwaniu osób zaginionych, prywatnym szpiegowaniu i temu podobnym. Prowadzą je zazwyczaj byli wojskowi, byli szpiedzy i, co muszę ze wstydem przyznać, garstka byłych agentów FBI. Są dobrzy w tym, co robią, i dysponują nowoczesną technologią. Za odpowiednie honorarium potrafią zebrać mnóstwo informacji. – Skąd? Z wewnątrz? – Tego jeszcze nie wiemy. – A gdybyście wiedzieli, to i tak byście nie powiedzieli. Nigdy byście się nie przyznali, jeśliby się okazało, że przeciek nastąpił w którejś z agencji rządowych, w FBI, w US Marshals Service, w prokuraturze federalnej, w Departamencie Sprawiedliwości, w Zarządzie Więziennictwa i diabli wiedzą gdzie jeszcze. Ilu ludzi o tym wiedziało, panie Westlake? Kilkudziesięciu, może więcej. Czy Ruckerowie mnie znaleźli, bo natrafili na mój trop, czy może po prostu wyśledzili śledzące mnie FBI? – Zapewniam, że nie było żadnego wewnętrznego przecieku. – A przed chwilą pan przyznał, że pan nie wie. Pańskie zapewnienia są nic niewarte. Jedyne, co wiadomo na pewno, to to, że każdy zamieszany w sprawę będzie teraz krył własną dupę i pokazywał palcem kogoś innego. Nie wierzę ani jednemu pańskiemu słowu, panie Westlake. Panu ani nikomu innemu. – Musisz nam zaufać. Zrobiło się bardzo niebezpiecznie, może wręcz śmiertelnie niebezpiecznie. – Ufałem do tej pory. I co mi z tego przyszło? Koniec z zaufaniem. Skończyło się. – Musimy cię ochraniać do chwili rozprawy. Chyba to rozumiesz. Po procesie możemy przestać się tobą zajmować. Ale do tego czasu musimy mieć pewność, że nic ci nie grozi. Po to założyliśmy im podsłuch. Pilnowaliśmy Ruckerów i nam się poszczęściło. Jesteśmy po twojej stronie, Max. Jasne, gdzieś coś nie zadziałało, ale dowiemy się gdzie. To dzięki nam siedzisz tu teraz cały i zdrowy. – Gratulacje! – parskam i idę do łazienki. Prawdziwa awantura wybucha, gdy ich informuję, że rezygnuję z programu ochrony świadków. Dan Raynor mi tłumaczy, jak niebezpieczne stanie się moje życie, jeśli nie dam się stąd wywieźć i ukryć parę

tysięcy kilometrów dalej pod jeszcze innym nazwiskiem. Trudno, zaryzykuję, spróbuję ukryć się sam. Westlake wręcz mnie błaga, żebym został z nimi. Mówi, że moje zeznania będą kluczowe dla wyniku procesu. Bez nich może zapaść wyrok uniewinniający. Raz po raz im przypominam, że przecież mają jego przyznanie się do winy i żaden sędzia federalny go nie odrzuci. Obiecuję stawić się na rozprawie. Tłumaczę im, że będę bezpieczniejszy, jeśli tylko ja będę znał swoją kryjówkę. Po prostu w programie ochrony uczestniczy zbyt wiele osób. Raynor po raz kolejny przypomina, że jeszcze się nie zdarzyło, by US Marshals Service utraciła chronionego świadka, a było ich jak dotąd osiem tysięcy i ta liczba wciąż rośnie, ja zaś po raz kolejny dowodzę, że ktoś musi być tym pierwszym. A ja nie chcę nim być. Dyskusja chwilami przechodzi w kłótnię, ale jestem nieugięty. A oni mogą mnie tylko prosić i nic więcej. Nie mają nade mną żadnej władzy. Mój wyrok został złagodzony i nie przebywam na zwolnieniu warunkowym, które można cofnąć. Obiecałem zeznawać na procesie i zamierzam dotrzymać obietnicy. W umowie z US Marshals Service jest wyraźnie napisane, że w każdej chwili mogę zrezygnować z uczestnictwa w programie ochrony świadków. – Wychodzę – oświadczam, wstając z miejsca. – Ktoś zechce mnie podrzucić do samochodu? Nikt się nie rusza. – Jakie masz plany? – pyta Raynor. – Po co miałbym się z wami dzielić moimi planami? – A co z mieszkaniem? – Za parę dni je zwolnię i możecie z nim robić, co chcecie. – Więc opuszczasz ten teren? – pyta Diana. – Tego nie powiedziałem. Powiedziałem, że zwalniam mieszkanie. – Przenoszę wzrok na Westlake’a i dodaję: – I proszę, żebyście przestali mnie śledzić. Całkiem możliwe, że tak jak wy śledzicie mnie, tak ktoś inny śledzi was. Więc dajcie sobie spokój, dobrze? – To nieprawda, Max. – Pan nawet nie wie, jak wygląda prawda. Po prostu przestańcie za mną łazić, i tyle. Oczywiście nie obiecuje, że przestaną, ale jego policzki płoną i widać, że jest naprawdę wkurzony. Pewnie zdążył przywyknąć, że zawsze stawia na swoim. Podchodzę do drzwi, otwieram je i mówię przez ramię: – Jeśli nikt mnie nie odwiezie, pójdę piechotą. – Odwieźcie go – burczy Westlake. – Dzięki – rzucam i wychodzę na dwór. Za plecami słyszę jeszcze głos Raynora, który woła: – Robisz wielki błąd, Max! Wsiadam do jeepa, z przodu siadają ci sami dwaj agenci, którzy mnie przywieźli, i w całkowitym milczeniu jedziemy na parking przed klubem fitness. Wysiadam bez słowa, a oni bez słowa odjeżdżają, choć pewnie długo tak nie wytrzymają. Wsiadam do mojego małego audi, składam dach i ruszam szosą A1. A wzdłuż wybrzeża, zmuszając się, by nie patrzyć w lusterko wsteczne. *** Victor Westlake wrócił do Waszyngtonu na pokładzie rządowego odrzutowca. Już po zmroku dotarł do biura, gdzie czekała na niego wiadomość, że sędzia Sam Stillwater oddalił wniosek obrony o nieuwzględnienie przyznania się oskarżonego do winy. Specjalnie go to nie zaskoczyło, ale i tak poczuł ulgę. Zadzwonił do Stanleya Mumphreya w Roanoke i pogratulował mu sukcesu. W rozmowie z prokuratorem przemilczał to, że główny świadek właśnie zrezygnował z programu ochrony i za chwilę rozpłynie się w ciemnościach.

Rozdział 26

pię z bronią pod ręką – nabytą legalnie dziewięciomilimetrową berettą, na którą mam pozwolenie wydane przez stan Floryda. Od dwudziestu lat, od czasu służby w marines, nie strzelałem z broni palnej i nie mam ochoty znów zaczynać. Pistolet leży obok łóżka na kartonowym pudle, które udaje nocną szafkę. Inne pudło na podłodze mieści cały mój dobytek – laptop, iPad, kilka książek, przybory do golenia, saszetkę z pieniędzmi i kilka teczek z dokumentami, a także telefon komórkowy na kartę bez limitu i z numerem kierunkowym Miami. W skromnej walizce, która zmieści się w niedużym bagażniku audi, są moje ciuchy. Wszystko spakowane i gotowe do drogi. Większość rzeczy – pistolet, telefon, walizkę – kupiłem niedawno na wypadek szybkiej ewakuacji. No i taki wypadek właśnie się zdarzył. Przed świtem przenoszę bagaż do samochodu i czekam. Po raz ostatni siadam na balkonie, sączę kawę i przyglądam się, jak ocean powoli różowieje, potem staje się pomarańczowy i zza horyzontu wyłania się słońce. Widziałem ten spektakl już dziesiątki razy, ale nigdy mi się nie znudzi. W bezchmurny poranek z oceanu wysuwa się idealnie foremna kula i mówi: witaj, masz przed sobą kolejny piękny dzień. Nie jestem pewny, dokąd zmierzam i jak się to wszystko skończy, ale na pewno chcę być blisko plaży, by w tak cudowny sposób zaczynać każdy dzień. O wpół do dziewiątej wychodzę z mieszkania. Zostawiam lodówkę włączoną i w połowie zapełnioną jedzeniem i piciem, na blacie w kuchni są naczynia i przybory kuchenne. Na stoliku w pokoju stoi ładny dzbanek do kawy, na sofie leżą rozrzucone pisma, w spiżarce został chleb i paczka krakersów. Przeżyłem tu czterdzieści sześć dni, to był mój pierwszy dom po wyjściu z więzienia i przykro się z nim rozstawać. Myślałem, że pomieszkam tu dłużej. Zostawiam zapalone światła, zamykam drzwi na klucz i zastanawiam się, ile mnie jeszcze czeka tymczasowych kryjówek, nim będę mógł przestać uciekać. Wyruszam w drogę i po paru minutach wtapiam się w strumień pojazdów sunących w stronę centrum Jacksonville. Po dwóch godzinach wjeżdżam od północy do Orlando i staję na śniadanie w przydrożnej naleśnikami. Jem powoli, przeglądam gazety i obserwuję tłum. Kawałek dalej w tanim motelu proszę o pokój i chcę

Ś

zapłacić gotówką za jedną noc. Recepcjonistka prosi o dokument ze zdjęciem, a ja jej wyjaśniam, że wczoraj wieczorem w barze zgubiłem portfel. Nie jest tym zachwycona, ale widok gotówki ją przekonuje i macha ręką. Daje mi klucz i idę do pokoju. Korzystając z żółtych stron w książce telefonicznej i komórki na kartę, wyszukuję punkt usługowy, który wciska mnie do terminarza dziś o piętnastej. Mężczyzna zapewnia mnie, że za sto dziewięćdziesiąt dziewięć dolarów mój samochód będzie wyglądał jak nowy. Punkt usługowy Auto Błysk Bucka znajduje się na tyłach dużej myjni mechanicznej, która pracuje na okrągło. Mój samochód zostaje przydzielony chudemu młodzieńcowi imieniem Denny, który poważnie traktuje swoją pracę i bardzo szczegółowo przedstawia mi plan zajęcia się moim audi, opowiadając, jak zamierza je umyć i wypucować. Reaguje zdumieniem, gdy mu mówię, że poczekam na miejscu. – To może potrwać ze dwie godziny – ostrzega. – I tak nie mam dokąd iść – odpowiadam, a on wzrusza ramionami i wprowadza audi na stanowisko. Znajduję miejsce na ławce pod daszkiem i zabieram się do czytania powieści Waltera Mosleya w kieszonkowym wydaniu. Po półgodzinie Denny kończy mycie karoserii i zabiera się do czyszczenia wnętrza odkurzaczem. Otwiera drzwi po obu stronach, a ja podchodzę, by z nim pogadać. Tłumaczę mu, że wyjeżdżam z miasta i walizka ma leżeć na tylnym siedzeniu, kartonowe pudło zostaje w bagażniku i nie należy go ruszać. Znów kwituje to wzruszeniem ramion – mniej pracy dla niego. Podchodzę bliżej i zwierzam się Denny’emu, że jestem w trakcie trudnego rozwodu i podejrzewam, że prawnicy mojej żony śledzą każdy mój krok. Jestem niemal pewny, że w samochodzie ukryli nadajnik GPS, więc jeśli go znajdzie i usunie, dostanie ode mnie ekstra sto dolarów. W pierwszej chwili się waha, ale uspokajam go, że to naprawdę mój samochód i w usunięciu nadajnika nie ma nic nielegalnego. To wredni prawnicy mojej żony postępują niezgodnie z prawem. W końcu widzę błysk w jego oku i chłopak jest gotów zabrać się do dzieła. Otwieram maskę i zaczynamy razem przeszukiwać samochód. W trakcie poszukiwań wyjaśniam mu, że jest wiele odmian takich urządzeń, o różnych kształtach i rozmiarach, ale niemal wszystkie są mocowane na silny magnes. Zależnie od modelu nadajnik może być zasilany własną bateryjką, która starcza na wiele tygodni, albo podłączony do instalacji elektrycznej samochodu. W niektórych modelach antena wystaje na zewnątrz, w innych schowana jest w środku. – Skąd pan to wszystko wie? – dziwi się Denny. Leży na plecach z głową pod samochodem i przeszukuje podwozie. – Bo zamontowałem taki w samochodzie żony – wyjaśniam, a on parska śmiechem. – To czemu nie poszukał go pan u siebie? – Bo wciąż mnie obserwowali. Szukamy przez godzinę i nic nie znajdujemy. Już zaczynam myśleć, że może jednak mój samochód jest czysty, gdy Denny usuwa niewielką zaślepkę w obudowie prawego reflektora. Leży na plecach i ramieniem opiera się o prawą przednią oponę. Coś odczepia i mi podaje. Wodoszczelna obudowa z czarnego plastiku jest wielkości telefonu komórkowego. Otwieram ją i wykrzykuję „Bingo!”. W sieci widziałem wiele modeli, ale nigdy takiego. Podejrzewam, że był zrobiony specjalnie na państwowe zamówienie. Nie ma na nim nazwy producenta, żadnego oznakowania ani numeru fabrycznego. – Świetnie się sprawiłeś, Denny – mówię i wręczam chłopakowi stówę. – Mogę teraz dokończyć kosmetykę? – pyta. – Jasne. – Oddalam się i pozwalam mu zająć się pracą. Obok budynku myjni znajduje się niewielki pasaż handlowy z kilkoma tanimi sklepami. Jest też coś w rodzaju kawiarni, w której kupuję kubek zwietrzałej kawy i siadam przy oknie z widokiem na parking. Po chwili zajeżdża cadillac, z którego wysiada starsza para i drepce do baru z chińszczyzną na wynos i kilkoma stolikami. Wchodzą do środka, a ja wychodzę z kawiarni i ruszam przez parking, jakbym szedł do swojego samochodu. Zachodzę cadillaca od tyłu, szybko się schylam i przyczepiam nadajnik pod bakiem. Samochód ma tablice

rejestracyjne z Ontario. Idealnie. Denny pucuje szyby, jest zlany potem i całkowicie zaabsorbowany pracą. Podchodzę i trącam go w ramię. – Słuchaj, Denny, świetnie ci idzie i w ogóle – mówię – ale coś mi nagle wypadło. Muszę zaraz jechać. – Wyciągam pieniądze, odliczam trzy studolarowe banknoty i mu podaję. Widać że chłopak nic z tego nie rozumie, ale jest mi to obojętne. – Jak pan sobie życzy – mruczy pod nosem, zerkając na forsę. – Muszę pędzić. Ściąga szmatę z dachu samochodu. – Życzę powodzenia z rozwodem. – Dzięki. Na zachód od Orlando wjeżdżam na międzystanową I-75 i ruszam na północ. Przez Ocala i Gainesville wjeżdżam na terytorium Georgii i zatrzymuję się na nocleg w Valdosta. *** Przez parę następnych dni kręcę się po okolicy, zahaczając aż o Nowy Orlean na południu i Wichita Falls w Teksasie na zachodzie. Korzystam z międzystanowych autostrad, stanowych szos, lokalnych dróg, a nawet alei parkowych. Za wszystko płacę gotówką, więc sądzę, że nie zostawiam śladów. Wielokrotnie zawracam i upewniam się, że nikt za mną nie jedzie. Podróż kończę w Lynchburgu, w Wirginii, gdzie docieram tuż po północy i za pokój w motelu jak zwykle płacę gotówką. Jak dotąd tylko w jednym odmówiono mi wynajmu bez okazania dokumentu ze zdjęciem, ale bądźmy szczerzy: nie próbuję nocować w Marriottach ani Hiltonach. Mam dość jeżdżenia i chcę już przejść do rzeczy. Następnego dnia śpię dość długo, potem wstaję i jadę do Roanoke – ostatniego miejsca na ziemi, gdzie ktokolwiek mógłby się spodziewać Maxa Baldwina. Uzbrojony w to przeświadczenie oraz moją nową twarz, uznaję, że w dwutysięcznej miejscowości pozostanę w miarę anonimowy. Jedyne, co mnie martwi, to moje tablice rejestracyjne z Florydy. Zastanawiam się nawet nad wynajęciem auta na miejscu, ale ostatecznie rezygnuję z uwagi na formalności. A poza tym tablice z Florydy mogą mi się przydać później. Kręcę się po mieście i rozglądam po jego najstarszych fragmentach i jak zwykle bezładnej miejskiej zabudowie. Malcolm Bannister był w Roanoke kilkakrotnie, raz jako siedemnastoletni członek licealnej drużyny futbolowej. Stąd do Winchesteru są tylko trzy godziny jazdy międzystanową I-81. Był tu potem jeszcze dwukrotnie jako młody prawnik, w celu wysłuchania oświadczeń. Malcolm spędził też kiedyś weekend w sąsiednim Salem, uczestnicząc w ślubie kolegi. Małżeństwo kolegi zakończyło się rozwodem, tak jak małżeństwo Malcolma. Gdy Malcolm trafił do więzienia, słuch po koledze zaginął. Więc można powiedzieć, że nie jestem tu obcy. Pierwszy motel należy do ogólnokrajowej sieci i sztywno trzyma się zasad. Wypróbowany numer ze zgubionym portfelem nie działa i odmawiają mi pokoju. Nie ma problemu. W tych okolicach jest mnóstwo niedrogich moteli. Jadę na południowe krańce Roanoke i docieram do niezbyt zamożnej dzielnicy Salem, gdzie wybieram motel, który chyba nawet wynajmuje pokoje na godziny. Płatność gotówką nie stanowi żadnego problemu. Wybieram stawkę dzienną w wysokości czterdziestu dolarów za dobę i oświadczam starszej kobiecie w recepcji, że zostanę kilka dni. Kobieta zachowuje się dość obcesowo i świta mi w głowie, że mogła być właścicielką tego hoteliku w dawnych dobrych czasach, gdy czarnych się nie wpuszczało. W środku jest trzydziestostopniowy upał, pytam więc, czy klimatyzacja nie działa. Mamy nowiutką, odpowiada z dumą. Stawiam samochód za budynkiem, tuż obok swojego pokoju i z dala od ulicy. Pościel i podłoga są

w porządku, łazienka aż pachnie czystością. Klimatyzator pod oknem kojąco szumi i nim kończę przenosić rzeczy z samochodu, temperatura w pokoju spada poniżej dwudziestu stopni. Wyciągam się na łóżku i dumam, ile pozamałżeńskich par z niego skorzystało. Myślę o Evie z Portoryko i o tym, jak miło byłoby znów się do niej przytulić. Myślę też, jak to będzie, gdy w końcu uda mi się dotknąć Vanessy Young. Po zmroku wychodzę na ulicę i wstępuję na sałatkę do baru z fast foodem. Od wyjścia z Frostburga schudłem dziewięć kilogramów i zamierzam nadal chudnąć, przynajmniej na razie. Wychodzę z knajpy, dostrzegam światła stadionu i postanawiam pójść na mecz. Jadę na stadion Memorial, którego gospodarzem jest drużyna Salem Red Sox, powiązana z bostońską drużyną z pierwszej ligi. Rozgrywa mecz z Lynchburg Hillcats i na trybunach jest całkiem spory tłumek. Za sześć dolarów kupuję miejsce na odkrytej trybunie, od przekupnia kupuję piwo i zanurzam się w stadionowych dźwiękach i obrazach. Obok siedzi młody ojciec z dwoma synami. Pewnie obaj grają w T-ball, mają nie więcej niż sześć lat i są ubrani w trykoty i czapeczki Red Soxów. Myślę o Bo i tych godzinach spędzonych na grze na podwórku, podczas gdy Dionne siedziała na małym patiu i przyglądała się nam, sącząc mrożoną herbatę. Wydaje się, jakby to było wczoraj. Byliśmy małą rodziną z wielkimi planami na przyszłość. Bo, taki mały i słodki, widział w ojcu niekwestionowanego bohatera. Właśnie próbowałem robić z niego oburęcznego gracza, gdy zjawili się federalni i zrujnowali mi życie. Cóż za niepowetowana strata. Poza mną już nikt się tym naprawdę nie przejmuje. Myślę, że ojciec i rodzeństwo chcieliby, żeby moje życie wróciło do normy, ale nie spędza im to snu z powiek. Mają własne życie i własne problemy. Kiedy człowieka zamykają w więzieniu, świat bezwiednie uznaje, że mu się to należało, i przestaje go żałować. Gdyby spytać moich dawnych przyjaciół i znajomych w rodzinnym mieście, jestem pewny, że powiedzieliby coś w rodzaju: „Biedny Malcolm, po prostu zadał się z niewłaściwymi ludźmi. Poszedł na skróty. Uległ chciwości. Jakie to smutne”. I wszyscy zapominają, bo chcą zapomnieć. W wojnie z przestępczością padają ofiary. Biedny Malcolm stał się jedną z nich. I dlatego zostałem już tylko ja, Max Reed Baldwin, wolny, ale ścigany i obmyślający zemstę, zanim ostatecznie odjedzie ku zachodzącemu słońcu.

Rozdział 27

ictor Westlake już szósty dzień z rzędu zaczynał pracę od porannej kawy i rzutu okiem na krótką notatkę służbową w sprawie Maxa Baldwina. Świadek zapadł się pod ziemię. Nadajnik GPS w końcu usunięto z cadillaca należącego do pary leciwych Kanadyjczyków, gdy zatrzymali się na lunch w pobliżu Savannah, w stanie Georgia. Mieli się nigdy nie dowiedzieć, że ich ruchy na niemal pięciuset kilometrach były pilnie śledzone przez elektronicznego szpiega FBI. Trzej lokalni agenci, których zadaniem było monitorowanie samochodu Baldwina, zostali ukarani przez Westlake’a. Zgubili go w Orlando i podjęli mylny trop, ruszając za cadillakiem na północ. Baldwin nie używał iPhone’a ani kart kredytowych i nie korzystał z usług swojego dostawcy internetu. Sądowa zgoda na śledzenie i podsłuchiwanie wszystkich jego urządzeń traciła ważność za tydzień i właściwie nie było szans na jej odnowienie. Baldwin nie był ani podejrzanym, ani zbiegiem, sądy zaś bardzo niechętnie wyrażały zgodę na zakrojoną na tak dużą skalę inwigilację praworządnych obywateli. Saldo na rachunku czekowym w SunCoast wynosiło cztery tysiące pięćset dolarów. FBI udało się prześledzić przelewy pieniędzy z nagrody pomiędzy różnymi bankami na Florydzie, w końcu jednak zgubili trop. Baldwin tak szybko przerzucał pieniądze z miejsca na miejsce, że dział prawny FBI nie nadążał z wydawaniem nakazów wglądu. Wyśledzono co najmniej sześć wypłat gotówki na łączną kwotę sześćdziesięciu pięciu tysięcy dolarów, natrafiono też na ślad przelewu czterdziestu tysięcy na konto w Panamie. Westlake przypuszczał, że reszta pieniędzy została wyprowadzona do któregoś z rajów podatkowych na wyspach. Musiał niechętnie przyznać, że Baldwin okazał się mistrzem w znikaniu i zacieraniu śladów. Jeśli nawet FBI nie zdołało go odnaleźć, może rzeczywiście był bezpieczny. Jeżeli Baldwin potrafił obywać się bez kart kredytowych, iPhone’a i paszportu i nie dał się aresztować, pewnie będzie mu się to udawało przez dłuższy czas. Z klanu Ruckerów też nie napływały żadne nowe wieści; Westlake wciąż nie mógł otrząsnąć się ze zdumienia, że gangowi handlarzy narkotyków z Waszyngtonu udało się odnaleźć Baldwina w miasteczku pod Jacksonville. Wdrożono wewnętrzne śledztwo w FBI i w US Marshals Service, ale jak dotąd nie przyniosły one rezultatu.

V

Westlake odłożył notatkę na stertę wcześniejszych doniesień i dopił kawę. *** Odnajduję Beebe Security w nowoczesnym biurowcu w pobliżu mojego motelu. W ogłoszeniu na żółtych stronach firma chwali się dwudziestoletnim doświadczeniem i korzystaniem z najnowocześniejszej technologii, a także tym, że wywodzi się z federalnych organów ścigania. Tyle że niemal wszystkie firmy ogłaszające się w sekcji „Prywatne agencje detektywistyczne” piszą to samo i w sumie nie wiem, co mnie przekonało do Beebe. Niewykluczone, że po prostu nazwa. Niczego nie ryzykuję, bo jeśli mi się nie spodobają, pójdę gdzie indziej. Gdybym zobaczył Franka Beebe’a na ulicy, mógłbym bez wahania powiedzieć: „Oto idzie prywatny detektyw”. Ma około pięćdziesiątki, potężną klatkę piersiową i brzuch rozpychający guziki koszuli, spodnie z poliestru, na nogach szpiczaste kowbojki, na głowie bujną siwą czuprynę i obowiązkowe wąsy. Ma też nonszalanckie ruchy człowieka, który jest uzbrojony i niczego się nie boi. Na mój widok wstaje i zamyka za mną drzwi zagraconego biura. – Czym mogę służyć, panie Baldwin? – mówi. – Chciałbym kogoś odnaleźć. – W jakiej sprawie? – pyta, opadając na ogromny dyrektorski fotel. Ścianę za nim pokrywają liczne fotografie i certyfikaty z seminariów. – Nie ma żadnej sprawy. Po prostu chcę kogoś odnaleźć. – A jak go pan odnajdzie, to co pan zrobi? – Pogadam z nim. Nic więcej. Nie chodzi ani o kochanka żony, ani o migającego się dłużnika. Nie chodzi o pieniądze ani o zemstę, ani nic w tym rodzaju. Po prostu chcę go odnaleźć i trochę lepiej poznać. – Może być. – Frank zdejmuje skuwkę z pióra i jest gotów do pisania. – Pan mi o nim opowie. – Nazywa się Nathan Cooley, mówią też na niego Nat. Pochodzi z małej dziury Willow Gap. – Byłem kiedyś w Willow Gap. – Z tego, co wiem, jego matka wciąż tam mieszka. Nie wiem tylko, gdzie on się podziewa. Kilka lat temu wpadł na metamfetaminie… – To ci niespodzianka. – …i odsiedział parę lat w więzieniu federalnym. Jego starszy brat zginął w strzelaninie z policją. Frank wszystko pilnie notuje. – Skąd pan go zna? – pyta. – Powiedzmy, że znamy się od dawna. – Może być. – Facet wie, kiedy zadawać pytania i kiedy nie domagać się odpowiedzi. – I czego pan ode mnie oczekuje? – Proszę posłuchać, panie Beebe… – Na imię mam Frank. – Dobrze, Frank. Nie sądzę, żeby po Willow Gap kręciło się wielu czarnych. A ja do tego jestem z Miami, mam zagraniczny samochód i rejestrację z Florydy. Jeśli się tam pojawię i zacznę węszyć, pewnie daleko nie zajdę. – Mogą cię zastrzelić. – A ja wolałbym tego uniknąć. Pomyślałem, że ktoś taki jak ty nie wzbudzi podejrzeń. Wystarczy, jak zdobędziesz jego adres i numer telefonu. Jeśli dostanę coś więcej, to tym lepiej. – Szukałeś go w książce telefonicznej? – Tak. W okolicach Willow Gap jest paru Cooleyów, ale ani jednego Nathana. Jeśli zacznę ich

wszystkich obdzwaniać, niewiele wskóram. – Jasne. Coś jeszcze? – Nic więcej. To prosta sprawa. – Dobra, moja stawka to sto dolców za godzinę plus zwrot kosztów. Pojadę do Willow Gap jeszcze dziś. To godzina jazdy do środka dziczy. – Tak słyszałem. *** Pierwsza wersja mojego listu brzmi następująco: Szanowny Panie Cooley nazywam się Reed Badwin, mieszkam w Miami i jestem filmowcem dokumentalistą. Ja i moi dwaj wspólnicy mamy firmę produkcyjną Skelter Tilms, która specjalizuje się w filmach dokumentujących nadużycia władz federalnych. Mój nowy projekt filmowy dotyczy serii morderstw popełnianych z zimną krwią przez funkcjonariuszy Agencji do Walki z Narkotykami. Ten tema.t dotyka mnie osobiście, ponieważ trzy lata temu mój siedemnastoletni siostrzeniec zginął w Trenton, w New Jersey, zastrzelony przez dwóch funkcjonariuszy. Chłopak, był nieuzbrojony i nienotowany. Wewnętrzne śledztwo oczywiście nie obciążyło agentów DEA i pozew wystosowany przez rodzinę został oddalony. Prowadząc dokumentację do filmu, natknąłem się na coś, co sugeruje spisek, sięgający najwyższych szczebli DEA. Wygląda na to, że agentów wręcz zachęca się do mordowania ludzi handlujących narkotykami albo jedynie o to podejrzewanych. Cel jest dwojaki: DEA zwalcza przestępczość, a jednocześnie uwalnia się od długich dochodzeń i przedłużających się spraw sądowych. W rezultacie agenci DEA zamiast aresztować, zabijają ludzi. Dotychczas natknąłem się na ponad dziesięć tego typu zabójstw. Z rodzinami kilku ofiar przeprowadziłem wywiady. Wszystkie rodziny bez wyjątku uważają, że ich bliscy zostali bestialsko zamordowani. Właśnie w tej sprawie zwracam się też do Pana. W przybliżeniu znam okoliczności śmierci Pańskiego brata Gene’a w 2004 roku i wiem, że w strzelaninie uczestniczyło co najmniej trzech agentów DEA, którzy oczywiście utrzymują, że działali w obronie własnej. O ile wiem, był Pan naocznym świadkiem tego morderstwa. Zwracam się z prośbą o przyjęcie zaproszenia na lunch i rozmowę. Obecnie przebywam w Waszyngtonie, ale mogę wszystko zostawić i pojechać do Wirginii w dogodnym dla Pana terminie. Proszę o kontakt na telefon komórkowy, nr 305-806-1921. Z góry dziękuję za poświęcony mi czas. Z poważaniem M. Reed Baldwin W miarę upływu czasu zegarek wyraźnie zwalnia. Wybieram się na długą przejażdżkę międzystanową I81 na południe i zaliczam Blacksburg, siedzibę słynnego Virginia Tech, potem Christiansburg, Radford, Marion i Pulaski. To pagórkowata okolica i widoki są piękne, ale nie jestem tu dla widoków. Jedno

z tych miast może mi się przydać w niedalekiej przyszłości i dlatego zapisuję rozmieszczenie parkingów dla ciężarówek, moteli i barów z fast foodem przy I-81. Jeździ tędy mnóstwo ciężarówek i samochodów osobowych z rejestracjami z różnych stanów, więc nikt nie zwraca na mnie uwagi. Od czasu do czasu zjeżdżam z głównej trasy, zapuszczam się w boczne drogi w stronę wzgórz i bez zatrzymywania przejeżdżam przez szereg małych miasteczek. Docieram do Ripplemead z pięciuset mieszkańcami, nieopodal chaty nad jeziorem, w której zamordowano sędziego Fawcetta i Naomi Clary. W końcu zawracam do Roanoke. Stadion znów jest oświetlony, Red Soxi rozgrywają kolejny mecz. Kupuję bilet oraz hot doga i piwo na kolację. Następnego dnia o ósmej rano dzwoni Frank Beebe i godzinę później wkraczam do jego biura. Nalewa do kubka kawę i obojętnym tonem oświadcza: – Znalazłem go w Radford, szesnastotysięcznym miasteczku z college’em. Parę miesięcy temu wyszedł z pudła, trochę pomieszkał u matki, potem się wyniósł. Pogadałem z nią, twardą wiejską babą, i wiem od niej, że kupił bar w Radford. – Jak ci się udało z nią pogadać? – pytam z ciekawości. Frank parska śmiechem i zapala papierosa. – To akurat najłatwiejsze – mówi. – Jak siedzisz w tym biznesie tyle lat co ja, to zawsze umiesz wymyślić jakąś głupotę, która skłoni ludzi do mówienia. Pomyślałem, że matka nadal panicznie boi się wszystkiego, co wiąże się z więzieniem, więc jej powiedziałem, że jestem federalnym agentem więziennym i muszę porozmawiać z jej synem. – Czy to nie podszywanie się pod funkcjonariusza federalnego? – Nie, bo nie ma żadnych federalnych agentów więziennych. Nie spytała mnie o wizytówkę, ale gdyby spytała, to bym jej dał. Mam pod ręką całą talię wizytówek. Każdego dnia mogę być jednym z kilkunastu federalnych funkcjonariuszy. Zdziwiłbyś się, jak ludzie łatwo dają się nabierać. – Byłeś w tym jego barze? – Byłem pod barem, do środka nie wchodziłem. Nie pasowałbym tam. Bar mieści się tuż obok kampusu Uniwersytetu Radford, więc ma młodą klientelę. Nazywa się Bombay i istnieje już od pewnego czasu. Według zapisu w hipotece zmiana właściciela nastąpiła dziesiątego maja tego roku. Sprzedającym był niejaki Arthur Stone, kupującym twój przyjaciel Nathan Cooley. – Gdzie mieszka? – Nie wiem. W dokumentach hipotecznych nie ma o tym ani słowa. Pewnie coś wynajmuje, dlatego nie ma nic w papierach. Może nawet zajmuje mieszkanko nad barem. To stary piętrowy budynek. Chyba się tam nie wybierasz, co? – Nie. – To dobrze. Jesteś na to za stary i za czarny. Tamtejsi klienci są wyłącznie biali. – Dzięki. Spotkam się z nim gdzie indziej. Płacę Beebe’owi sześćset dolarów gotówką i już przy wyjściu pytam: – Słuchaj, Frank, gdybym potrzebował lewego paszportu, miałbyś jakiś pomysł? – Pewno. W Baltimore jest jeden koleś, który podrabia niemal wszystko. Sam parę razy korzystałem z jego usług. Tyle że na paszporty są teraz szczególnie wyczuleni. Wiesz, sprawy bezpieczeństwa narodowego i takie tam gówna. Jak łapią kogoś z fałszywym paszportem, to im odbija. – To nie dla mnie ten paszport – odpowiadam z uśmiechem. Frank parska śmiechem. – Kurde, ale mnie zaskoczyłeś – mówi. Rzeczy mam już w samochodzie i od razu wyjeżdżam z miasta. Cztery godziny później jestem w McLean w Wirginii i szukam punktu ksero. Znajduję go w eleganckim centrum handlowym, płacę za

dostęp do drukarki, podłączam swojego laptopa i po dziesięciu minutach zmagań z oprogramowaniem udaje mi się wydrukować list do Nathana Cooleya. Używam papieru firmowego Skelter Films z adresem przy Ósmej Alei w Miami i całą drabinką numerów telefonu i faksu. Kopertę adresuję: „Pan Nathan Cooley, Bombay Bar & Grill, 914 East Main Street, Radford, Virginia 24141”. Po lewej przy adresie dopisuję dużymi literami: PRYWATNE I POUFNE. Gdy list wygląda, jak należy, przejeżdżam na drugą stronę Potomacu, jadę do centrum Waszyngtonu i zaczynam się rozglądać za skrzynką pocztową.

Rozdział 28

uinn Rucker stanął plecami do kraty, wyciągnął za siebie ręce i złączył nadgarstki. Jeden ze strażników skuł go kajdankami, drugi otworzył drzwi celi i obaj poprowadzili Quinna do ciasnej poczekalni, gdzie czekali agenci FBI. Przejęli więźnia i bocznym wyjściem wyprowadzili do czarnego SUV-a z przyciemnionymi szybami i uzbrojonymi strażnikami. Dziesięć minut później podjechali pod tylne wejście do gmachu federalnego, weszli do środka i poszli schodami dwa piętra w górę. Nigdy wcześniej Victor Westlake ani Stanley Mumphrey, ani żaden z obecnych prawników nie uczestniczył w takim spotkaniu. Jeszcze się nie zdarzyło, by oskarżonego przywożono do biura na rozmowy. Jeśli policjanci chcieli z kimś takim porozmawiać, po prostu jechali do aresztu, a jeżeli jego obecność była potrzebna w sądzie, sędzia zarządzał przesłuchanie. Quinna wprowadzono do małej sali konferencyjnej i zdjęto kajdanki, a on przywitał się ze swoim adwokatem, Dustym Shiverem. Shiver musiał być obecny, choć nie bardzo wiedział, czego oczekiwać. Na wszelki wypadek uprzedził funkcjonariuszy federalnych, że bez jego zgody klient nic nie powie. Quinn przesiedział już cztery miesiące w areszcie i był w nie najlepszej kondycji. Z przyczyn znanych tylko szefostwu aresztu trzymano go w izolatce, a jego kontakty ze strażnikami ograniczono do minimum. Jedzenie było okropne i Quinn chudł w oczach. Zażywał też środki antydepresyjne i spał po piętnaście godzin na dobę. Często odmawiał widzenia z członkami rodziny, a nawet z Dustym. W jednym tygodniu żądał gwarancji wyroku dożywocia w zamian za przyznanie się do winy, a w następnym domagał się postawienia przed sądem. Dwukrotnie zwolnił Dusty’ego z funkcji obrońcy, by po kilku dniach ponownie go zaangażować. Czasami przyznawał się do zabicia sędziego Fawcetta i jego kochanki, a niedługo potem się wycofywał i oskarżał władze aresztu o zatruwanie jedzenia jakimiś chemikaliami. Odgrażał się strażnikom, że zabije ich i ich dzieci, chwilę potem humor mu się poprawiał i przepraszał. Gospodarzem spotkania był Victor Westlake i to on pierwszy zabrał głos. – Przejdźmy od razu do rzeczy, panie Rucker. Mamy informacje z pewnego źródła, że pan i niektórzy członkowie pańskiej rodziny spiskujecie, żeby pozbyć się jednego z naszych świadków.

Q

Dusty trącił Quinna w ramię i rzucił: – Ani słowa. Nie odzywaj się, dopóki ci nie powiem. Quinn uśmiechnął się do Westlake’a, jakby pomysł uśmiercenia świadka federalnego bardzo go uradował. – Celem naszego spotkania – kontynuował Westlake – jest ostrzeżenie pana, panie Rucker, że jeśli któremuś z naszych świadków coś się stanie, zostaną panu postawione dodatkowe zarzuty. I nie tylko panu. Obejmiemy nimi wszystkich członków pańskiej rodziny. Quinn uśmiechnął się i parsknął: – Znaczy Bannister dał nogę, tak? – Milcz, Quinn – syknął Dusty. – Nie chce mi się milczeć. Słyszałem, że Bannister wypiął się na słoneczną Florydę i wyjechał. – Milcz, Quinn – burknął głośniej jego adwokat. – Załatwiliście mu nową twarz, pewnie też nowe nazwisko – ciągnął niezrażony Quinn. – Postawimy w stan oskarżenia twoich braci, Dee Raya i Długiego, oraz kilku twoich kuzynów. Każdego, na kogo coś znajdziemy, jeśli odważycie się tknąć któregoś z naszych świadków. – Nie macie żadnych innych świadków – zauważył Quinn. – Tylko Bannistera. Dusty wyrzucił ramiona w powietrze i opadł na fotel. – Nakazuję ci milczeć, Quinn – syknął. – Słyszę, słyszę – odparł jego klient. Westlake’owi udawało się utrzymać marsową minę, ale w środku czuł narastające zdumienie. Spotkanie miało posłużyć nastraszeniu Quinna, nie władz federalnych. Jakim cudem udało im się nie tylko odszukać Bannistera na Florydzie, ale i dowiedzieć się, że wyjechał? Westlake i jego asystenci poczuli na plecach zimne dreszcze. Gdyby tylko umieli odnaleźć informatora, już oni by się nim zajęli. – Cała twoja rodzina może dostać najwyższy wymiar kary – wtrącił Stanley Mumphrey, który także chciał udawać twardziela. Quinn się uśmiechnął, założył ręce na piersiach i zamilkł. *** Muszę się spotkać z Vanessą Young, choć spotkanie z nią jest ryzykowne. Gdyby niewłaściwi ludzie zobaczyli nas razem, mogliby zacząć zadawać pytania, na które nie mam ochoty odpowiadać. Ale bez spotkania się nie obejdzie. Już od lat o nim myślę. Tego dnia, gdy po raz pierwszy ją ujrzałem w sali widzeń, padał gęsty śnieg i wielu odwiedzających zrezygnowało z przyjazdu do Frostburga. Siedziałem i rozmawiałem z ojcem, kiedy weszła i zajęła miejsce przy sąsiednim stoliku. Przyjechała odwiedzić brata i wyglądała prześlicznie. Miała około czterdziestki, gładką brązową skórę, piękne smutne oczy i długie nogi w obcisłych dżinsach. Wszystko jak trzeba. Nie mogłem oderwać od niej wzroku. Henry aż się obruszył. „Mam sobie pójść?” – zapytał. Oczywiście, że nie, bo gdyby poszedł, moje widzenie by się skończyło. Im dłużej zostanie, tym dłużej będę mógł patrzeć na Vanessę. Szybko zauważyła moje spojrzenie i po chwili nawiązaliśmy całkiem intensywny kontakt wzrokowy. Wyglądało na to, że zauroczenie jest obopólne. Niestety, pod nogami leżało parę kłód. Pierwszą była długość mojego wyroku, drugą jej małżeństwo, które – jak się później dowiedziałem – właśnie się rozpadało. Naciskałem jej brata, żeby mi coś o niej powiedział, ale nie chciał się do tego mieszać. Napisaliśmy do siebie parę listów, bała się jednak, że mąż ją na tym przyłapie. Próbowała częściej przyjeżdżać i odwiedzać brata i mnie, ale w domu miała dwoje nastolatków. Po rozwodzie zaczęła się spotykać z innymi mężczyznami; nic z tego nie wyszło.

Błagałem, żeby na mnie zaczekała, ale jak masz czterdzieści jeden lat, to siedem lat wydaje się wiecznością. Gdy dzieci wyniosły się z domu, przeprowadziła się do Richmond w Wirginii i nasz romans na odległość zaczął więdnąć. Przeszłość nauczyła Vanessę czujności i ciągłego zerkania w lusterko wsteczne, i pewnie pod tym względem się nie różnimy. Wysyłam do niej zaszyfrowany e-mail, ona odpowiada i udaje nam się uzgodnić czas i miejsce spotkania. Uprzedzam ją, że wyglądam całkiem inaczej niż Malcolm Bannister, którego poznała w więzieniu. Odpisuje, że jest gotowa zaryzykować i wręcz nie może się doczekać, żeby ujrzeć nową, ulepszoną wersję mnie. Parkuję przed restauracją na przedmieściach Richmond i czuję ogarniającą mnie straszliwą tremę. Nogi mi drżą, bo mam po raz pierwszy dotknąć kobiety, o której marzę od blisko trzech lat. Wiem, że ona też chce mnie dotknąć, tyle że ten, który jej się spodobał, teraz wygląda zupełnie inaczej. A jeśli w tej wersji jej się nie spodobam? Jeśli powie, że woli Malcolma od Maxa? Denerwuję się też na myśl o tym, że za chwilę usiądę obok jedynej osoby na świecie, która – poza federalnymi – będzie znała wygląd nas obu. Ocieram pot z czoła i przez chwilę mnie korci, żeby machnąć ręką i odjechać. Potem jednak spinam się w sobie, wysiadam i zatrzaskuję za sobą drzwi. Siedzi przy stoliku, idę w jej stronę na miękkich nogach, a ona się uśmiecha. Chyba mnie akceptuje. Lekko cmokam ją w policzek i siadam, po czym długo patrzymy na siebie w milczeniu. W końcu nie wytrzymuję i pytam: – No i jak? Co myślisz? – Zdumiewające – odpowiada, kręcąc głową. – Nigdy bym cię nie poznała. Możesz się jakoś wylegitymować? Oboje parskamy śmiechem, po czym mówię: – Jasne, tylko że mam same fałszywki. Wszędzie jestem Max, a nie Malcolm. – Zeszczuplałeś, Max. – Dzięki, ty też. – Zdążyłem już dojrzeć jej zgrabne nogi pod stołem. Ma krótką spódniczkę i szpanersko wysokie obcasy. Wystroiła się. – Którego wolisz? – pytam. – Cóż, chyba nie mam wyboru, prawda? Myślę, że jest z ciebie przystojniak, Max. Podoba mi się nowa wersja ze wszystkimi dodatkami. Kto ci wymyślił te odjazdowe okulary? – Mój konsultant. Ten sam, który wymyślił łysą czaszkę i czterodniowy zarost. – Im dłużej patrzę, tym bardziej mi się podobasz. – Bogu dzięki, bo jestem kłębkiem nerwów. – Spokojnie, kotku. Mamy przed sobą długi wieczór. Kelner przyjmuje zamówienie na drinki – martini dla mnie, dietetyczny napój dla niej. Jest wiele rzeczy, o których nie chcę z nią teraz rozmawiać, jak moje wcześniejsze wyjście z więzienia i uczestnictwo w programie ochrony świadków. Brat, którego odwiedzała, wyszedł przede mną, ale znów trafił za kratki, więc o nim też nie rozmawiamy. Pytam o jej dzieci, a ona mi mówi o dwudziestoletniej córce w college’u i osiemnastoletnim synu, który zbija bąki. W pewnej chwili coś mówię, a ona mi przerywa. – Nawet głos ci się zmienił – zauważa. – To dobrze. Od miesięcy pracuję nad wymową. Staram się mówić wolniej i niższym tonem. Brzmi naturalnie? – Chyba tak. Tak, całkiem nieźle. Pyta mnie, gdzie mieszkam, a ja wyjaśniam, że dopiero czegoś szukam. Na razie włóczę się z miejsca na miejsce i próbuję nie dać się namierzyć FBI i różnym innym, nocuję w tanich motelach. Nie jestem

zbiegiem, ale nie wypłynąłem jeszcze na czyste wody. Kelner przynosi nam jedzenie, lecz prawie tego nie zauważamy. – Wyglądasz dużo młodziej – zauważa Vanessa. – Może ja też powinnam odwiedzić twojego chirurga. – Błagam, nic nie zmieniaj. – Opowiadam jej o korektach mojej twarzy, o oczach, nosie i podbródku. Zabawiam ją opowieściami o spotkaniach z chirurgami i naszym trudzie przy projektowaniu nowej twarzy. Schudłem prawie dziesięć kilogramów i Vanessa uważa, że powinienem nabrać trochę ciała. Obojgu mija wstępna nerwowość i zaczynamy gawędzić jak para starych znajomych. Kelner pyta, czy nam nie smakuje, bo oboje prawie nie tknęliśmy jedzenia. Rozmawiamy o różnych sprawach, ale chyba oboje myślimy o tym samym. W końcu zbieram się na odwagę i mówię pierwszy: – Chodźmy stąd. Moje słowa jeszcze dźwięczą w powietrzu, a ona już trzyma w ręku torebkę. Płacę gotówką za kolację i chwilę potem stoimy obok siebie na parkingu. Nie bardzo mam ochotę iść do niej, ona jest tego samego zdania. Wyjaśnia, że jej mieszkanko jest nieduże i dość skromne. Wynajmujemy pokój w hotelu, który wypatrzyłem w drodze na kolację, i zamawiam do pokoju butelkę szampana. Para smarkaczy w noc poślubną nie wykrzesałaby z siebie tyle energii, ile my wtedy. Mieliśmy tak dużo do odkrywania i tyle zaległości do odrobienia.

Rozdział 29

anessa idzie do pracy, ja w tym czasie jeżdżę po Richmond i załatwiam sprawy. W jednym sklepie wydaję siedemdziesiąt dolarów na prosty telefon komórkowy z kartą na sto minut, w innym kupuję identyczny z taką samą kartą za sześćdziesiąt osiem dolarów. Jeden zamierzam dać Vanessie, drugi zatrzymam dla siebie. W aptece doładowuję gotówkowe karty płatnicze. Spotykam się z właścicielem sklepu ze sprzętem fotograficznym, który nazywa siebie kamerzystą, ale jego stawki są za wysokie. Jeśli wszystko pójdzie dobrze i umówię się z Cooleyem, będą mi potrzebni dwaj ludzie: kamerzysta i pomocnik. Właściciel sklepu oznajmia, że pracuje z pełną ekipą albo wcale. Vanessa i ja jemy na lunch kanapki w barze koło jej biura. Na kolację idziemy do bistro w dzielnicy Carytown, po czym oddajemy się nocnym igraszkom, które są równie intensywne i cudowne jak wczoraj i odbywają się w tym samym pokoju hotelowym. Jest tak dobrze, że grozi nam wpadnięcie w nałóg. Nasze plany na trzecią noc zostają zakłócone telefonem od jej syna. Jest w mieście i potrzebuje noclegu. Vanessa podejrzewa, że także pieniędzy. Właśnie kończymy kolację, gdy moja komórka zaczyna wibrować. Na wyświetlaczu pojawia się komunikat „Numer nieznany”, ale dla tego telefonu wszyscy dzwoniący są nieznani. Liczę, że to ważne, mówię „Przepraszam”, wstaję od stolika i w przedsionku restauracji odbieram telefon. – Pan Reed Baldwin? Tu Nathan Cooley, dostałem pański list – słyszę jakby znajomy głos. Pamiętam, żeby mówić wolno i nisko. – Tak, panie Cooley, dzięki za telefon. – Jasne, że dostał mój list. Skąd by niby znał ten numer? – Kiedy chce się pan spotkać? – pyta. – W każdej chwili. Jestem teraz w Waszyngtonie i właśnie skończyliśmy zdjęcia. Będę miał trochę wolnego czasu, więc mógłbym od razu. A pan? – Nigdzie się nie wybieram. Jak pan mnie znalazł? – Przez internet. W dzisiejszych czasach trudno się ukryć. – Pewno tak. Zwykle wstaję dość późno, potem od drugiej do północy pracuję w barze.

V

– Co pan powie na lunch jutro? – proponuję, może odrobinę zbyt natarczywie. – Tylko my dwaj. Bez kamer, dyktafonów i żadnych takich. Ja zapraszam. Przez moment się waha, a ja aż wstrzymuję oddech. – Może być. Gdzie? – To pański teren. Proszę podać miejsce i godzinę, aja się dostosuję. – Dobra, przy zjeździe z autostrady na Radford jest knajpa Spanky’s. Spotkajmy się tam jutro w południe. – Będę. – Jak się rozpoznamy? – pyta, a mnie telefon prawie wypada z dłoni. Kwestia rozpoznania jest bardziej złożona, niż mu się zdaje. Przeszedłem operację plastyczną, która radykalnie zmieniła mój wygląd. Co drugi dzień golę czaszkę i co tydzień brodę. Zrzuciłem prawie dziesięć kilo. Noszę okulary w czerwonej szylkretowej oprawce, a także czarne T-shirty, podrabiane sportowe marynarki od Armaniego i płócienne sandały, które można kupić tylko w Miami lub w Los Angeles. Inaczej się nazywam. Mówię inaczej, z inną barwą tonu. A cała ta szarada ma na celu nie wyprowadzenie w pole tych, którzy chcą mnie wyśledzić albo zabić, tylko ukrycie mojej tożsamości przed panem, panie Cooley. – Mam metr osiemdziesiąt, jestem czarny, szczupły, łysy i będę miał na głowie słomkową panamę. – Jest pan czarny? – dziwi się. – Tak. To jakiś problem? – Nie. Do zobaczenia jutro. Wracam do stolika, przy którym czeka zaniepokojona Vanessa. – To Cooley – mówię. – Jestem z nim umówiony na jutro. Uśmiecha się. – Powodzenia. Kończymy kolację i niechętnie się żegnamy. Całujemy się przed restauracją jak para nastolatków. Przez całą drogę do Roanoke myślę tylko o niej. *** Przyjeżdżam kwadrans przed czasem i parkuję tak, by mieć widok na samochody wjeżdżające na parking przed Spanky’s. Najpierw obejrzę jego samochód, który sporo mi o nim powie. Sześć miesięcy temu siedział w więzieniu z wyrokiem pięciu lat. Nie ma ojca, ma matkę alkoholiczkę i skończył niepełne dziesięć klas – wybór samochodu może okazać się symptomatyczny. Podczas rozmowy postaram się zapamiętać jak najwięcej szczegółów: jak jest ubrany, jaką nosi biżuterię, jaki ma zegarek, jaką komórkę. Zbliża się pora lunchu i podjeżdża coraz więcej samochodów. Trzy po dwunastej na parking wjeżdża nowiutki półtonowy pick-up Chevrolet Silverado w kolorze srebrnym. Czuję, że to Nathan Cooley, i nie mylę się. Przyglądam się, jak parkuje na drugim końcu placu, wysiada i rzucając na boki nerwowe spojrzenia, rusza do drzwi. Od kiedy go widziałem po raz ostatni, minęły cztery lata, ale niewiele się zmienił. Ta sama postura, ta sama kudłata blond fryzura, choć w więzieniu raz się zdarzyło, że ostrzygł się na łyso. Przygląda się florydzkiej rejestracji mojego audi i wchodzi do środka. Spokojnie, idioto, mruczę do siebie, czując, jak żołądek podchodzi mi do gardła. Muszę zachować kamienny spokój i mieć nerwy ze stali. Spotykamy się w przedsionku przed wejściem do sali i wymieniamy uprzejmości. Zdejmuję kapelusz i podążamy za hostessą, która prowadzi nas do boksu w końcu sali. Siadamy naprzeciwko siebie i rozmawiamy o pogodzie. Przez moment czuję się niemal przytłoczony swoim podstępem. Nathan

rozmawia z obcym, ja rozmawiam z kimś, kogo kiedyś całkiem dobrze znałem. Nic nie podejrzewa: nie wpatruje mi się w oczy, nie przygląda nosowi, nie mruży powiek, nie unosi brwi, nie szuka w pamięci brzmienia mojego głosu. I na szczęście nie mówi nic w rodzaju: „Przypomina mi pan kogoś, kogo kiedyś znałem”. Na razie wszystko idzie gładko. Mówię kelnerce, że marzę o piwie. Dużym, beczkowym. Nathan przez moment się waha, po czym mówi: „Dla mnie też”. To dobrze, bo powodzenie mojej ryzykownej misji może w dużej mierze zależeć od ilości wypitego alkoholu. Nathan dorastał w środowisku, gdzie ostro się piło i ćpało, potem przeżył pięć lat abstynencji w pudle, ale zakładam, że po wyjściu wrócił do dawnych zwyczajów. To, że jest właścicielem baru, też o czymś świadczy. Jak na prostaka, którego nikt nigdy nie uczył, jak się ubierać, wygląda całkiem nieźle. Sprane dżinsy, koszulka polo z logo Coors Light, którąjakiś dostawca piwa zostawił mu w barze, i wojskowe buty. Na rękach nie ma biżuterii ani nawet zegarka, za to wewnętrzną stronę lewego przedramienia zdobi ohydny więzienny tatuaż. W sumie Nathan nie śmierdzi forsą. Kelnerka przynosi piwo, trącamy się kuflami i Nathan mówi: – Pan mi coś powie o tym filmie. Machinalnie kiwam głową i staram się mówić wolno, wyraźnie, możliwie najniższym tonem. – Zajmuję się filmami dokumentalnymi od dziesięciu lat, ale ten zapowiada się szczególnie ekscytująco. – A co to właściwie są filmy dokumentalne? Oglądam filmy i w ogóle, ale dokumentalnych chyba nie widziałem. – Zwykle to niskobudżetowe filmy niezależnych producentów, których nie pokazują w wielkich kinach. Nie są komercyjne. Opowiadają o prawdziwych ludziach i prawdziwych problemach. Nie grają w nich gwiazdy ani nikt taki. To naprawdę dobre filmy. Najlepsze bywają nagradzane na festiwalach filmowych i doceniane, ale nie zarabiają wielkich pieniędzy. My robimy filmy o nadużyciach władzy, głównie przez instytucje federalne, ale też przez wielkie korporacje. – Pociągam łyk piwa i w myślach się upominam, żeby nie mówić za szybko. – Najczęściej trwają około godziny, chociaż ten może się wydłużyć do dziewięćdziesięciu minut. Jeszcze się zastanowimy. Wraca kelnerka, żeby przyjąć zamówienie. Ja proszę o kanapkę z kurczakiem, Nathan o porcję skrzydełek. – Jak pan trafił do biznesu barowego? – pytam. Nathan upija łyk piwa, uśmiecha się i mówi: – Przez jednego kumpla. Poprzedni właściciel baru bankrutował. Nie przez bar, tylko inne swoje biznesy. Chyba dopadła go recesja. Chciał sprzedać Bombay i szukał jelenia, który przejmie bar razem z długami. Powiedziałem sobie: a co tam. Mam dopiero trzydziechę, nie mam pracy ani widoków na przyszłość, to wezmę i spróbuję. No i na razie jestem do przodu. A w dodatku to fajna zabawa. Przychodzi kupa niezłych lasek z college’u. – Nie jest pan żonaty? – Nie. Nie wiem, ile pan o mnie wie, panie Baldwin, ale dopiero co wyszedłem po pięcioletniej odsiadce. Federalni tak mnie urządzili. Tak że ostatnio nie miałem wielu okazji do żeniaczki. Dopiero teraz wracam na rynek. Kapuje pan, nie? – Jasne. Wyrok był związany z tym incydentem, w którym zginął pański brat, prawda? – No właśnie. Przyznałem się do winy i dostałem piątkę. Mój kuzyn nadal siedzi. Zakład karny Big Sandy w Kentucky. Paskudne miejsce. Większość moich kuzynów albo siedzi, albo już nie żyje. To jeden z powodów, dla których przeniosłem się do Radford, panie Baldwin. Żeby się odciąć od biznesu narkotykowego.

– Rozumiem. Proszę mi mówić Reed. Dla mnie pan Baldwin to mój ojciec. – Dobra. Ja jestem Nathan, albo Nate. Znów stukamy się kuflami i nagle stajemy się sobie dużo bliżsi. W więzieniu nazywaliśmy go Nattie. – Opowiedz mi o tej swojej firmie – prosi. Spodziewałem się tego pytania, ale to wciąż grząski grunt. Upijam długi łyk i powoli go przełykam. – Skelter to stosunkowo młoda i nieduża firma z siedzibą w Miami. Tylko ja, dwóch wspólników i personel. Wiele lat pracowałem w dużej firmie produkcyjnej w L.A., nazywa się Cove Creek Films, mogłeś o niej słyszeć. Nathan kręci głową i ucieka wzrokiem w kąt, gdzie krząta się zgrabna młoda kelnerka. – No więc Cove Creek – mówię dalej – zdobyła mnóstwo nagród i wyciągnęła całkiem niezłe pieniądze, ale w zeszłym roku zaczęły się schody. Strasznie się pożarli 0 twórczy nadzór i o to, które pomysły kierować do produkcji w pierwszej kolejności. Wciąż trwa spór sądowy i zanosi się na to, że będzie się ciągnął latami. W sądzie federalnym w Los Angeles jest złożona skarga, która zabrania mi nawet mówić o Cove Creek i całym postępowaniu sądowym. Wariactwo, nie? – Z ulgą stwierdzam, że Nathana szybko nudzą opowieści o kłopotach mojej dawnej firmy. – A dlaczego przeniosłeś się do Miami? – Odwiedziłem Miami kilka lat temu przy okazji kręcenia filmu o lewych kontraktach zbrojeniowych i zakochałem się w tym mieście. Mieszkam w South Beach. Byłeś tam kiedyś? – Nie. – Nie licząc wojaży w towarzystwie ludzi z US Marshals Service, Nathan nie oddalił się z Willow Gap dalej niż na trzysta kilometrów. – Tam cały czas coś się dzieje. Piękne plaże, jeszcze piękniejsze dziewczyny, szalone nocne życie. Cztery lata temu się rozwiodłem i znów cieszę się życiem singla. Spędzam tam mniej więcej pół roku, przez drugą połowę podróżuję po kraju i kręcę filmy. – Jak się kręci takie dokumentalne? – pyta i wypija haust piwa. – Całkiem inaczej niż fabularne. Zwykle na planie jestem tylko ja i kamerzysta, może jeden czy dwóch techników. Liczy się temat filmu, nie sceneria ani twarz aktora. – I chcesz mnie sfilmować? – Absolutnie. Ciebie, może twoją matkę, może innych członków rodziny. Chciałbym pojechać w to miejsce, gdzie zginął twój brat. Bo najważniejszy jest autentyzm, Nathan. Dotykam czegoś, co może narobić dużo szumu. Jeśli uda mi się udowodnić, że DEA systematycznie załatwia dealerów narkotykowych, że ich z zimną krwią morduje, to może uda nam się ich załatwić. Mój siostrzeniec wpadł w złe towarzystwo i dał się wciągnąć w handel crackiem, ale nie był zatwardziałym dealerem. Był może głupi, ale nie niebezpieczny. Miał siedemnaście lat i nie miał broni. Strzelili do niego trzykrotnie z bliskiej odległości. Potem podrzucili mu skradziony pistolet i stwierdzili, że to jego broń. DEA to banda oszustów. Jego twarz wykrzywia grymas odrazy i Nathan wygląda tak, jakby chciał splunąć. Nie daję mu odetchnąć. – W filmie opowiemy o trzech, może czterech takich morderstwach. Jeszcze nie wiem, czy włączę historię mojego siostrzeńca, bo to mój film i jestem osobiście zaangażowany w sprawę jego śmierci. Ale mam już nakręconą relację o śmierci Josego Alvareza z Amarillo w Teksasie, dziewiętnastolatka pracującego tu na czarno, w którego agenci DEA wpakowali czternaście kulek. Sęk w tym, że nikt w jego rodzinie nie mówi po angielsku, a nielegalni imigranci nie cieszą się wielką sympatią. Mam też opowieść o Tylerze Marshaku, studencie college’u w Kalifornii, którego nakryli na handlu marihuaną. Agenci DEA jak gestapowcy wdarli się do jego pokoju w akademiku i zastrzelili go w łóżku. Mogłeś o tym czytać… – Zawieszam głos pytająco, a on kręci głową, że nie. Nathan Cooley, którego znałem w więzieniu, całymi

dniami grał w gry komputerowe i nigdy nie brał do ręki gazety. Teraz też nie wykazuje chęci, żeby zweryfikować to, co mu mówię o Skelter Films i Cove Creek. – Mam świetny materiał z jego pokoju w akademiku – ciągnę. – I z sekcji zwłok, do tego relacje członków rodziny, tyle że teraz mają ręce związane procesem, który wytoczyli DEA. Może nie będę mógł użyć tego w filmie. Kelnerka przynosi jedzenie i zamawiamy po następnym piwie. Nathan obgryza kurze skrzydełka i wyciera usta serwetką. – Dlaczego sprawa mojego brata tak cię interesuje? – pyta. – Po prostu jestem ciekawy. Nie znam wszystkich faktów. Chciałbym wysłuchać twojej opowieści, co się wtedy zdarzyło. Dowiedzieć się, jak doszło do wpadki. Moi prawnicy wykorzystali ustawę o wolnym dostępie do informacji i wystąpili do DEA o udostępnienie akt tej sprawy, a także akt sądowych. Oczywiście przekopiemy się przez wszystkie papiery, ale jest możliwe, że DEA coś w nich zachachmęciła. Zwykle tak robią. Ale zbierzemy ziarnko do ziarnka i przy okazji sprawdzimy, jak ty i twoja rodzina wypadacie przed kamerą. Bo kamera nie wszystkich kocha, Nathan. – Wątpię, żeby pokochała moją starą. – To się okaże. – Nie byłbym taki przekonany. Pewno nie będzie chciała. Wystarczy, że wspomnisz o śmierci Gene’a, a ona od razu się rozkleja. – Oblizuje palce i sięga po następne skrzydełko. – I dobrze. Właśnie takie sceny chcę mieć w filmie. – Ile czasu ci potrzeba? Jak długo to wszystko potrwa? Odgryzam kęs kanapki i przez chwilę żuję w milczeniu. – Może z rok. Chcę zakończyć zdjęcia w ciągu następnych sześciu miesięcy, resztę zajmie zebranie wszystkiego do kupy, montaż, może jakieś dokrętki. Jak człowiek raz w to wejdzie, może się tym bawić bez końca i trudno jest przestać. Co do ciebie, to chciałbym na początek nakręcić ze dwie, trzy godziny materiału i wysłać go do Miami do wspólników i montażystów. Chciałbym, żeby cię zobaczyli, posłuchali, poznali twoją historię i ocenili umiejętność opowiadania. Jeśli wszystko będzie dobrze, przystąpimy do dalszych zdjęć. – I co ja z tego będę miał? – Nic poza możliwością powiedzenia prawdy i wskazania palcem odpowiedzialnych za śmierć twojego brata. Pomyśl, Nathan. Nie chciałbyś, żeby ci skurwiele stanęli przed sądem, oskarżeni o morderstwo? – Pewno, że bym chciał. Pochylam się nad stołem i wlepiam w niego wzrok. – To zrób to, Nathan. Opowiedz mi, jak było naprawdę. Nie masz nic do stracenia, a dużo do zyskania. Opowiedz o handlu narkotykami, o tym, jak doprowadził twoją rodzinę do ruiny, jak Gene dał się w to wciągnąć, jak handel prochami był w twoich stronach sposobem na życie, bo nie było innej pracy. Nie musisz podawać żadnych nazwisk. Nie chcę nikogo wpędzać w kłopoty. – Dopijam do końca drugie piwo. – Gdzie widziałeś Gene’a po raz ostatni? – Jak leżał na ziemi z rękami na plecach, a oni zakładali mu kajdanki. Nikt ani razu nie wystrzelił. Nie było co walczyć, akcja się skończyła. Mnie też skuli i odprowadzili, a potem usłyszałem strzały. Powiedzieli mi potem, że Gene powalił agenta i zaczął uciekać w stronę drzew. Gówno prawda. Zastrzelili go z zimną krwią. – Musisz mi to szczegółowo opowiedzieć. Zaprowadzić w to miejsce i odegrać całą scenę. Świat powinien się dowiedzieć, jak wygląda wojna z narkotykami w wykonaniu władz federalnych. Ludzie muszą wiedzieć, że oni nie biorą jeńców.

Ciężko wzdycha i potrzebuje chwili, żeby się opanować. Chyba mówię za dużo i za szybko, więc następne kilka minut poświęcam kanapce. Podchodzi kelnerka i pyta, czy życzymy sobie następną kolejkę, odpowiadam: „Tak, ja poproszę” i Nathan szybko idzie w moje ślady. Kończy kolejne skrzydełko, oblizuje palce i mówi: – Mam ostatnio przesrane z rodziną. Dlatego wyniosłem się do Radford. Wzruszam obojętnie ramionami, jakby jego rodzinne problemy mnie nie obchodziły. – Jak w to wejdziesz, a twoja rodzina odmówi, będą większe kwasy? – Kwasy w rodzinie Cooleyów to normalka. – Parska śmiechem. – Ciągle się żremy. – Więc zróbmy tak. Podpiszmy krótką, jednostronicową umowę, którą moi prawnicy już przygotowali. Jest napisana tak prostym językiem, że nie musisz jej nawet konsultować z prawnikiem, chyba że lubisz wyrzucać forsę w błoto. W umowie jest napisane, że ty, Nathan Cooley, będziesz uczestniczył w powstaniu filmu dokumentalnego i jako honorarium otrzymasz osiem tysięcy dolarów, czyli minimalne wynagrodzenie wymagane przez prawo dla aktorów w tego rodzaju produkcjach. Od czasu do czasu, gdy tylko sobie zażyczysz, będziesz mógł przejrzeć nakręcone materiały i gdybyś nie był z nich zadowolony… Słuchaj uważnie, bo to kluczowa sprawa: wolno ci w każdej chwili się wycofać, a ja nie będę mógł wykorzystać tych materiałów w filmie. To chyba uczciwa propozycja, nie sądzisz? Kiwa głową i zamyśla się, próbując dostrzec jakieś pułapki. Ale Nathan nie należy do bystrzaków, a wypity alkohol też robi swoje. Podejrzewam również, że podkręciło go słowo „aktor”. – Osiem tysięcy dolców? – upewnia się. – Tak jak ci mówiłem, dokumenty to niskobudżetowe produkcje. Nikt na nich specjalnie nie zarabia. Istotne jest to, że wspomniałem o pieniądzach, zanim on to zrobił. Jeszcze dodatkowo dosładzam swoją propozycję i mówię: – Plus partycypacja w końcowej kasie. Partycypacja w końcowej kasie. Nathan chyba zupełnie inaczej to rozumie. – To znaczy, że dostaniesz niewielki procent od zysków, jeśli film dobrze się sprzeda. Ale specjalnie na to nie licz. W końcu nie robisz tego dla pieniędzy, prawda? Robisz to dla brata. Na jego talerzu leży sterta ogryzionych kostek. Kelnerka przynosi trzecią kolejkę piwa i zabiera talerze z resztkami jedzenia. Muszę pilnować, żeby jak najwięcej mówił, bo inaczej może zacząć myśleć. – Jaki był Gene? – pytam. Kręci głową i robi taką minę, jakby miał się za chwilę rozpłakać. – Był moim starszym bratem, wiesz, jak jest. Ojciec zniknął, kiedy byliśmy mali. Zostaliśmy tylko ja i Gene. – Opowiada kilka historyjek z dzieciństwa. Śmiesznych historyjek o dwóch chłopakach, którzy walczą o przeżycie. Kończymy trzecią kolejkę i zamawiamy czwartą, przyrzekając sobie, że na tym poprzestaniemy. *** Następnego dnia o dziesiątej rano Nathan i ja spotykamy się w kafejce w Radford. Rzuca okiem na umowę, zadaje kilka pytań i podpisuje. Ja podpisuję jako wiceprezes Skelter Films i wręczam mu firmowy czek na osiem tysięcy dolarów z konta Skelter Films w banku w Miami. – To kiedy zaczynamy? – pyta. – No cóż, skoro już tu jestem i nigdzie mi się nie spieszy, to może zaraz. Im wcześniej, tym lepiej. Co powiesz na jutro rano? – Jasne. Gdzie? – Zastanawiałem się. Jesteśmy w południowo-zachodniej Wirginii, a tu ważne są góry. Właściwie

krajobraz odgrywa istotną rolę w tej historii. Pustka gór i tak dalej. Wolę kręcić w plenerze, przynajmniej na początku. Potem zawsze możemy się przenieść. Mieszkasz tu czy gdzieś dalej? – Wynajmuję dom pod miastem. Z podwórza ładnie widać góry. – Rozejrzymy się. Przyjadę o dziesiątej z niedużą ekipą i sprawdzimy światło. – Dobra. Rozmawiałem z matką. Nawet nie chce o tym słyszeć. – Mogę sam z nią pogadać? – Możesz spróbować, ale to twarda sztuka. W ogóle jej się nie podoba, że ktoś ma robić film o naszej rodzinie. Boi się, że nas przedstawisz jako bandę wsioków. – Mówiłeś jej, że masz prawo kontrolować materiały w trakcie powstawania filmu? – Próbowałem. Ale akurat piła. – Szkoda. – Widzimy się rano.

Rozdział 30

athan mieszka w niedużym domku z czerwonej cegły przy wąskiej drodze, kilka kilometrów na zachód od Radford. W pobliżu nie ma innych domów i do najbliższego sąsiada zajmującego dużą przyczepę jest blisko kilometr w stronę szosy stanowej. Trawnik przed domem jest równo przycięty, wąską werandę przy wejściu obrasta kilka ozdobnych krzewów. Kiedy przyjeżdżamy, Nathan bawi się przed domem ze swoim biszkoptowym labradorem. Parkujemy tuż za jego lśniącym nowością pick-upem. Moja ekipa składa się z nowo zatrudnionej asystentki Vanessy, która na potrzeby tego projektu zmieniła imię na Gwen, i dwóch wolnych strzelców z Roanoke – kamerzysty Slade’a i jego pomocnika Cody’ego. Slade uważa się za filmowca, ma studio we własnym garażu, kamery i potrzebny sprzęt, i rzeczywiście wygląda na faceta z branży filmowej: długie, zebrane w kucyk włosy, dżinsy z dziurami na kolanach, złote łańcuchy na szyi. Cody jest od niego młodszy i też wygląda odpowiednio niechlujnie. Płacę im tysiąc dolarów za dzień zdjęciowy plus koszty. W zamian za to do niczego się nie wtrącają i robią, co im każę. Obiecałem zapłacić gotówką, z ręki do ręki, i nawet nie wspomniałem o Skelter Films. Może kręcimy dokument, może coś innego. Mają słuchać i nie wdawać się w rozmowy z Nathanem Cooleyem. Vanessa przyjechała do Radford wczoraj wieczorem. Spędziliśmy noc w ładnym hotelu, w którym wynajęliśmy pokój na jej nazwisko i zapłaciliśmy kartą gotówkową. Szefowi oznajmiła, że ma grypę i lekarz kazał jej zostać parę dni w domu. Nie ma pojęcia o tym, jak się kręci filmy, czyli tak jak ja. Po oficjalnych powitaniach przed domem rozglądamy się wokół. Miejsce za domem to duża pusta połać, która kawałek dalej przechodzi w zbocze wzgórza. Na nasz widok przez płot przeskakuje stadko jeleni wirginijskich i znika w zaroślach. Pytam Nathana, ile zajmuje mu koszenie trawy, a on mówi, że trzy godziny, i wskazuje ręką szopę, w której stoi nowoczesny traktorek ogrodowy marki John Deere. Wygląda na nowy. Nathan mówi, że jest wiejskim chłopakiem i woli przebywać na powietrzu, polować, łowić ryby i sikać z werandy za domem na trawę. Wciąż ma przed oczami obraz więziennego życia i setki stłoczonych mężczyzn. O nie, to nie dla niego, on potrzebuje otwartej przestrzeni. Rozmawiamy, a w tym czasie Slade i Cody kręcą się po terenie, patrzą na słońce i skrobią się po brodach.

N

– Podoba mi się tu – mówię, przejmując dowodzenie. – Chcę mieć w kadrze te wzgórza. Slade jest chyba innego zdania, ale posłusznie wyjmują z vana sprzęt i zaczynają go rozstawiać. Ustawienie planu trwa wieczność i by okazać swój artystyczny temperament, zaczynam ich popędzać, utyskując na stratę czasu. Gwen wyciąga nieduży zestaw do makijażu i Nathan niechętnie godzi się na lekkie muśnięcie pudrem i różem. Na pewno nigdy wcześniej się z tym nie zetknął i teraz musi czuć się jak prawdziwy aktor. Gwen ma na sobie krótką spódniczkę i mocno rozpiętą bluzkę. Ma za zadanie sprawdzić, na ile można sprowokować Nathana. Udaję, że czytam notatki, i zerkam spod oka na Nathana. Dostrzegam, jak wodzi za nią wzrokiem. Chyba lubi być w centrum zainteresowania i daje się łatwo podpuścić. Gdy kamera, światła, monitor i mikrofony są gotowe do pracy, odciągam go na bok. Ostatnia narada z gwiazdą na temat koncepcji artystycznej. – Dobra, Nathan – mówię. – Chcę, żebyś podszedł do tego z powagą. Myśl o bracie i jego śmierci z rąk władzy federalnej. Zachowaj ponurą minę. Żadnych uśmiechów, żadnego wdzięczenia się, zgoda? – Kapuję. – Mów powoli, jakby z trudem. Będę ci zadawał pytania, a ty patrz w kamerę i odpowiadaj. Zachowuj się naturalnie. Jesteś przystojnym facetem i myślę, że kamera cię polubi. Ale musisz być sobą. – Spróbuję – odpowiada i widać, że jest naprawdę przejęty. – Jeszcze jedno. Powinienem był wspomnieć o tym wczoraj. Jeśli nasz film odniesie taki skutek, na jaki liczymy, i zrobi się szum wokół DEA, to będą chcieli się mścić, odpłacić się nam. Ani trochę nie ufam DEA, to banda łajdaków, są zdolni do wszystkiego. Dlatego to ważne, żebyś, że się tak wyrażę, był poza biznesem. – Jestem czysty, stary – zapewnia. – Nie handlujesz? – Kurde, skąd! Nie zamierzam wracać do więzienia, Reed. Właśnie dlatego się wyniosłem. Żeby się odciąć od rodziny. Oni nadal pichcą amfę i handlują, ale nie ja. – W porządku. Myśl o bracie. Cody przyczepia mu mikrofon i ustawiamy kadr. Siedzimy obaj na składanych krzesełkach, Slade trzyma kamerę za moim ramieniem, oplatają nas przewody, reflektory świecą i przez chwilę czuję się jak prawdziwy dziennikarz śledczy. Patrzę na Vanessę i mówię z wyrzutem: – Gwen, zapomniałaś o fotosach? No daj spokój! Vanessa zrywa się z miejsca i biegnie po aparat. – Tylko parę fotosów, Nathan. W celu dokładnego ustalenia oświetlenia. W pierwszym odruchu Nathan posępnieje, ale zaraz się uśmiecha i pozuje Gwen. Wreszcie, po jakiejś godzinie od przyjazdu, zaczynamy kręcić. Trzymam długopis w lewej ręce i notuję. Malcolm Bannister był praworęczny i robię to na wszelki wypadek, gdyby Nathan miał jakieś podejrzenia. Ale wygląda na to, że nie ma żadnych. Chcę, żeby się odprężył, zaczynam więc od prostych pytań: nazwisko, wiek, miejsce pracy, wykształcenie, pobyt w więzieniu, inne kary, czy ma dzieci, czy ma żonę i tak dalej. Kilkakrotnie mu mówię, żeby się rozluźnił i coś powtórzył do kamery, ale w zasadzie prowadzimy zwykłą rozmowę. Pytam go o dzieciństwo – o domy, szkoły, życie w cieniu starszego brata, brak ojca, trudne relacje z matką. Wtedy Nathan mówi z naciskiem: – Słuchaj, Reed, nie będę nic nadawał na matkę, jasne? – Pewnie, że nie. Nawet mi to nie przyszło do głowy. – I szybko zmieniam temat. Zaczynamy rozmawiać o dorastaniu w oparach amfy, Nathan jeszcze przez chwilę się waha, aż w końcu się otwiera i zaczyna malować ponury obraz trudnego dojrzewania w atmosferze narkotyków,

alkoholu, seksu i przemocy. W wieku piętnastu lat umiał już pichcić metamfetaminę. Dwóch jego kuzynów zginęło w eksplozji przydomowego laboratorium w przyczepie. Jako szesnastolatek po raz pierwszy trafił do więziennej celi. Rzucił szkołę i życie stało się jeszcze bardziej zwariowane. Co najmniej czterech jego kuzynów poszło siedzieć za handel narkotykami, dwóch z nich siedzi nadal. W więzieniu było strasznie, ale przynajmniej uwolnił się od narkotyków i alkoholu. Przez pięć lat za kratkami był czysty i zamierza trzymać się z dala od amfetaminy. Parę kufli piwa to co innego. W południe robimy przerwę. Słońce mamy wprost nad głowami i Slade zaczyna się martwić o jakość światła. Łażą z Codym po terenie w poszukiwaniu lepszego miejsca. – Jak długo możesz zostać? – pytam Nathana. – Jestem swoim własnym szefem – mówi z dumą w głosie. – Mogę robić, co mi się podoba. – Świetnie. Jeszcze ze dwie godziny? – Może być. Jak mi idzie? – Doskonale. Trochę potrwało, zanim załapałeś, ale teraz jesteś świetny. Bardzo spokojny, bardzo autentyczny. – Jesteś urodzonym gawędziarzem, Nathan – wtrąca Gwen i jej słowa sprawiają mu przyjemność. Poprawia mu makijaż, ociera pot z czoła, omiata twarz pędzlem, przypadkiem go dotyka, flirtuje, nachyla ku niemu głęboki dekolt. Nathan jest zachwycony uwagą, jaką mu okazuje. Przywieźliśmy kanapki i napoje, rozsiadamy się z nimi w cieniu rozłożystego dębu obok szopy na narzędzia. Slade’owi się tu podoba i postanawiamy, że po lunchu przeniesiemy tu plan. Gwen szeptem pyta Nathana o łazienkę, on trochę się spina, ale jednocześnie jest już tak rozochocony, że nie może oderwać wzroku od jej nóg. Odchodzę na bok i udaję, że rozmawiam z kimś ważnym w Los Angeles. Gwen wchodzi tylnymi drzwiami do domu. Później zdaje mi relację, że w środku są dwie sypialnie, ale tylko jedna umeblowana, a w pokoju dziennym jest tylko sofa, jeden fotel i wielki telewizor HD. Łazience przydałoby się gruntowne sprzątanie, w kuchennym zlewie leży sterta brudnych naczyń, w lodówce jest piwo i trochę wędlin. Jest też strych ze spuszczanymi z góry schodkami. Podłogi są pokryte lichą wykładziną dywanową. Dom ma trzy wejścia: od frontu, od tyłu i przez garaż. Wszystkie trzy są zaopatrzone w masywne zasuwy, chyba niedawno założone. W domu brak instalacji alarmowej – nie ma ani szyfratorów, ani czujek przy drzwiach i oknach. W szafie w jego sypialni wiszą dwa karabiny i dwie śrutówki. Szafa w drugiej sypialni jest pusta i stoi w niej tylko para ubłoconych butów myśliwskich. Kiedy ona myszkuje po domu, ja kontynuuję udawaną rozmowę przez telefon i jednocześnie obserwuję Nathana zza dużych okularów przeciwsłonecznych. Nie spuszcza wzroku z domu, wyraźnie zaniepokojony tym, że Gwen jest w środku sama. Slade i Cody przenoszą plan zdjęciowy pod dąb. W końcu Gwen wraca, Nathan się odpręża i nawet ją przeprasza za bałagan w domu, a ona uspokajająco cmoka i zajmuje się jego fryzurą. Gdy wszystko jest gotowe, przystępujemy do popołudniowej sesji. Nathan opowiada o wypadku motocyklowym, któremu uległ, kiedy miał czternaście lat, a ja przez następne pół godziny drążę ten temat. Potem wspominamy o jego dorywczych zajęciach i rozmawiamy o zwierzchnikach, współpracownikach, obowiązkach, zarobkach, wyrzucaniu z pracy. Wracamy do narkotyków i Nathan szczegółowo opowiada, jak się pichci amfetaminę, kto go tego nauczył, jakie są główne składniki i tak dalej. Pytam go o dziewczyny, a on wyznaje, że w wieku dwudziestu lat zrobił dzieciaka nastoletniej kuzynce, ale nie wie, co się potem stało z matką i dzieckiem. Przed więzieniem był związany z dziewczyną, ale ona szybko o nim zapomniała. Sądząc po spojrzeniach, jakimi obrzuca Gwen, musi być napalony. Ma trzydzieści lat i poza śmiercią brata i odsiadką w więzieniu w jego życiu nie wydarzyło się nic szczególnego. Po trzech godzinach wyciągnąłem już z niego to, co można było wyciągnąć. Nathan zaczyna

się wiercić i mówi, że musi już jechać do pracy. – Trzeba jeszcze odwiedzić to miejsce, gdzie zabili Gene’a – przypominam. Slade w tym czasie wyłącza kamerę i wszyscy się odprężają. – To koło Bluefield, jakąś godzinę stąd – mówi Nathan. – Bluefield w Wirginii Zachodniej? – Tak. – I co tam robiliście? – Załatwialiśmy dostawę, tylko że odbiorca okazał się kapusiem. – Muszę zobaczyć to miejsce, Nathan. Musimy dokładnie to wszystko odtworzyć. Trzeba uchwycić tamtą atmosferę, przemoc, tamtą chwilę, miejsce, gdzie strzelili do Gene’a i go zabili. To było w nocy, tak? – Tak, grubo po północy. Gwen przeciera mu twarz chusteczką higieniczną i usuwa puder. – Naprawdę świetnie wypadasz przed kamerą – szczebiocze, a Nathan się uśmiecha. – To kiedy tam pojedziemy? – pytam. Wzrusza ramionami i mówi: – Kiedy chcesz. Może być jutro. Idealnie. Uzgadniamy, że przyjedziemy po niego o dziewiątej rano i ruszymy kawalkadą przez góry do Wirginii Zachodniej, do porzuconej starej kopalni, gdzie na braci Cooleyów zastawiono pułapkę. *** Dzień spędzony w towarzystwie Nathana uznaję za sukces. Dobrze się dogadujemy jako filmowiec i aktor, a atmosfera między nim a Gwen robiła się tak gorąca, jakby za chwilę mieli oboje się rozebrać i na siebie rzucić. Późnym popołudniem idziemy do baru Bombay przy Main Street, tuż obok kampusu, i siadamy przy stoliku obok tarczy do strzałek. Jest o wiele za wcześnie na tłum z college’u, choć przy barze kręci się paru studenciaków, którzy korzystają z happy hour. Proszę kelnerkę, by powiadomiła Nathana Cooleya, że wpadliśmy do niego na drinka, a on po paru sekundach przybiega, uśmiechnięty od ucha do ucha. Zapraszamy go, żeby z nami usiadł, a on nie daje się długo prosić i razem pijemy piwo. Gwen prawie nie pije i cały czas sączy jeden kieliszek wina, za to my z zapałem zamawiamy kolejne duże piwa. Bar zapełnia się studenterią obojga płci i w sali narasta gwar. Pytam Nathana o ich specjalność dnia, a on wskazuje na tablicę, na której ktoś napisał kredą: „po’boy7 z ostrygami”. Zamawiamy dwie porcje i Nathan idzie do kuchni dopilnować kucharza. Zjadamy i zostajemy do późna. Nie tylko jesteśmy jedynymi czarnoskórymi gośćmi na sali, ale także jedynymi powyżej dwudziestu dwóch lat. Nathan od czasu do czasu do nas zagląda, ale widać, że jest zajęty.

Rozdział 31

astępnego ranka o dziewiątej wracamy do domu Nathana i jak poprzedniego dnia zastajemy go na trawniku przy zabawie z psem. Przypuszczam, że czeka na nas przed domem, bo nie chce, żebyśmy wchodzili do środka. Tłumaczę mu, że moje audi wymaga przeglądu i byłoby lepiej, gdybyśmy wszyscy troje pojechali jego pick-upem. Jazda w obie strony da nam dwie godziny na spokojną rozmowę. Nathan wzrusza ramionami i mówi, że mu wszystko jedno. Siadam obok niego, Gwen wciska się na tylne siedzenie i ruszamy w drogę. Dziś włożyła dżinsy, bo wczoraj Nathan nie mógł oderwać wzroku od jej nóg. W ogóle zamierza trzymać go lekko na dystans i niech Nathan zachodzi w głowę dlaczego. Slade i Cody jadą za nami swoim vanem. Kierujemy się na zachód, w stronę gór, a ja rozglądam się po eleganckim wnętrzu pick-upa, tłumacząc, że rzadko jeżdżę tego typu pojazdami. Skórzana tapicerka, nowoczesna nawigacja GPS i mnóstwo różnych gadżetów. Widać, że Nathan jest naprawdę dumny, i chętnie się rozgaduje. Zmieniam temat i zaczynam mówić o jego matce, udając, że naprawdę mi zależy, żeby ją poznać. – Reed, jak chcesz, to próbuj, ale ostrzegam, że nie jest zachwycona tym, co robimy. Rozmawiałem z nią wczoraj wieczorem i powtórzyłem jej, jakie to dla nas ważne i jak ci zależy, ale nic z tego. – Nie moglibyśmy się chociaż poznać, powiedzieć sobie „dzień dobry”? – Prawie odwracam się do tyłu i uśmiecham do Gwen. Nathan uważa nasz projekt za „ważny”. – Wątpię. To twarda kobieta, Reed. Dużo pije i miewa paskudne nastroje. Nie jesteśmy w najlepszych stosunkach. Znowu gram nieustępliwego dziennikarza śledczego i nie waham się poruszać drażliwych spraw. – Czy to dlatego, że rzuciłeś rodzinne interesy i zająłeś się barem? – To chyba jego prywatna sprawa, nie sądzisz? – strofuje mnie Gwen. Nathan ciężko wzdycha i przez moment wpatruje się w boczną szybę, potem zaciska dłonie na kierownicy, patrzy wprost przed siebie i zaczyna mówić: – To długa historia, ale matka od początku wini mnie za śmierć Gene’a, co jest głupotą. Był jej starszym synem, przywódcą gangu, szefem laboratorium amfy i do tego narkomanem. A ja nie. Czasem

N

ćpałem, ale nie wpadłem w nałóg. Za to Gene zupełnie stracił kontrolę. Tam, dokąd teraz jedziemy, Gene raz w tygodniu woził towar. Czasami się z nim zabierałem. Tamtej nocy w ogóle nie miało mnie z nim być. Mieliśmy tam swojego człowieka. Nie będę wymieniał żadnych nazwisk, ale to on rozprowadzał nasz towar na zachód od Bluefield. Nie wiedzieliśmy, że DEA już wcześniej go namierzyła i przekręciła na swoją stronę. To on im doniósł gdzie i kiedy. Zastawili na nas pułapkę, a myśmy w nią wpadli. Słowo daję, że nie mogłem nic zrobić, żeby pomóc Gene’owi. No więc agenci nas dopadli i poddaliśmy się bez walki. A potem usłyszałem strzały i Gene zginął. Setki razy próbowałem wytłumaczyć to matce, ale ona nie chce słuchać. Gene był jej ulubieńcem i to wszystko moja wina. – To straszne – mruczę pod nosem. – Odwiedzała cię w więzieniu? – pyta zatroskanym głosem Gwen. Nathan robi kolejną długą przerwę. – Dwa razy – rzuca i następne parę kilometrów jedziemy w milczeniu. Jesteśmy już na autostradzie i jedziemy na południowy zachód, słuchając piosenek Kenny’ego Chesneya, gdy Nathan odchrząkuje i się odzywa: – Jak mam być szczery, to próbuję uwolnić się od rodziny. Od matki, kuzynów i bandy rozwydrzonych bratanków. Już się rozeszło, że mam bar i nieźle sobie radzę, więc tylko patrzeć, jak mnie opadną i zaczną żebrać o pieniądze. Muszę się wynieść gdzieś dalej. – I dokąd byś pojechał? – pytam ze współczuciem w głosie. – Nie za daleko. Kocham łazić po górach i łowić ryby. Jestem wiejskim chłopakiem, Reed, i to się nigdy nie zmieni. Fajnie jest w Boone, w Karolinie Północnej. Coś w tym stylu. W każdym razie gdzieś, gdzie w książce telefonicznej nie ma Cooleyów. – Sam się z tego śmieje, ale jego śmiech brzmi dość smętnie. Milknie i po chwili mówi coś, co nas zatyka. – Wiecie, w pudle miałem kumpla, którego trochę mi przypominasz. Nazywał się Malcolm Bannister, fajny koleś, czarny z Winchesteru w Wirginii. Prawnik, który ciągle się upierał, że federalni bez zdania racji go zapuszkowali. Słucham i obojętnie kiwam głową, jakby mnie to zupełnie nie obchodziło, za to wyczuwam, że Gwen z tyłu aż sztywnieje. – I co się z nim stało? – Udaje mi się nie chrypieć, choć nigdy w życiu nie miałem tak sucho w gardle. – Chyba wciąż siedzi. Zostało mu jeszcze parę lat. Już straciłem rachubę. Masz coś z niego w głosie, może w ruchach. Nie umiem tego nazwać, ale coś w tobie przypomina Mala. – Świat jest duży, Nathan – mówię basem, udając obojętność. – Pamiętaj, że w oczach białych wszyscy jesteśmy podobni. Parska śmiechem i nawet Gwen udaje się wydusić z siebie coś w rodzaju chichotu. Kiedy w Fort Carson chirurdzy pracowali nad moim wyglądem, wiele godzin spędziłem w towarzystwie specjalisty, który nagrywał mnie na wideo i sporządzał listy moich gestów i zachowań, które należało zmienić. Ćwiczyłem wtedy całymi godzinami, ale od wyjazdu na Florydę przestałem. Człowiekowi bardzo trudno jest pozbyć się podświadomych odruchów i nawyków. W głowie czuję pustkę i nie bardzo wiem, co powiedzieć. Z pomocą przychodzi mi Gwen, która mówi: – Wspomniałeś o bratankach, Nathan. Jak myślisz, jak długo to wszystko będzie się ciągnąć? Wygląda na to, że w wielu rodzinach ten biznes przechodzi z pokolenia na pokolenie. Nathan marszczy czoło i chwilę się zastanawia. – Myślę, że to beznadziejna sprawa. Oprócz kopalni nie ma tu innej pracy, a młodym nie chce się już tam pracować. A poza tym zaczynają ćpać, jak mają piętnaście lat, i po roku są nałogowymi ćpunami.

Szesnastoletnie dziewczyny zachodzą w ciążę. Dzieci rodzą dzieci, których nikt nie chce. Jak raz się w to wpadnie, to już nie ma wyjścia. Dla takich jak ja nie widzę tu przyszłości. Słyszę jego słowa, ale ich nie słucham. W głowie wiruje mi jedna myśl: ile Nathan naprawdę wie? Jak bardzo mnie podejrzewa? Co takiego zrobiłem, co skojarzyło mu się z Malcolmem? Nadal jestem kryty, to na pewno, ale co on tak naprawdę myśli? Bluefield w Wirginii Zachodniej to jedenastotysięczne miasteczko leżące na południowym krańcu stanu, tuż przy granicy z Wirginią. Omijamy je szosą stanową 52 i po chwili wjeżdżamy na wąską krętą drogę, która to stromo się wspina, to stromo opada. Nathan porusza się po niej swobodnie, choć nie był tu od lat. Skręcamy w wąską lokalną drogę prowadzącą do doliny. Po chwili kończy się asfalt i jedziemy najpierw szutrową, potem bitą dróżką, by w końcu zatrzymać się nad brzegiem strumienia. Zwisające gałęzie wierzb przesłaniają słońce, brzegi są porośnięte sięgającym kolan gąszczem chwastów. – To tu – mówi Nathan i gasi silnik. Wysiadamy i każę Slade’owi przygotować się do kręcenia. Niepotrzebne nam będą reflektory, chcę też, żeby użył ręcznej kamery. Obaj z Codym zaczynają się krzątać, rozstawiając sprzęt. Nathan staje nad brzegiem strumienia i w milczeniu wpatruje się w szemrzącą wodę. – Często tu bywałeś? – pytam. – Nie tak często. W okolicach Bluefield mieliśmy kilka punktów dostaw, ale ten był główny. Gene przyjeżdżał tu z towarem przez dziesięć lat, ale ja nie. Szczerze mówiąc, to nie angażowałem się tak w jego biznes, jak on by tego chciał. Czułem, że to się źle skończy, i rozglądałem się za inną robotą. Ja chciałem się wycofać, on chciał, żebym się bardziej włączył. – Gdzie stała wasza furgonetka? Odwraca się i pokazuje ręką, a ja każę jemu i Slade’owi przestawić samochody tak, żeby nie wchodziły w kadr. Korzystam ze swojego bogatego doświadczenia reżyserskiego i postanawiam nakręcić Nathana, jak podchodzi do tamtego miejsca, a kamera bierze go od tyłu. Robimy kilka prób i zaczynamy kręcić. Idąc, Nathan opowiada o tamtej nocy. – Głośniej, Nathan. Musisz mówić głośniej! – pokrzykuję. – Było koło drugiej w nocy, jak tu przyjechaliśmy, znaczy ja i Gene. Byliśmy jego furgonetką, ja prowadziłem. Dojechaliśmy mniej więcej tu i zobaczyliśmy ten drugi samochód. Stał schowany wśród drzew, tak jak powinien – mówi, pokazując rękami. – Wszystko wyglądało normalnie. Zaparkowaliśmy koło niego, ze środka wysiadł nasz człowiek, nazwijmy go Joe, i powiedział „cześć”. Odpowiedzieliśmy mu i podeszliśmy do tyłu naszej furgonetki. W zamkniętej skrzyni na narzędzia mieliśmy jakieś pięć kilo amfy, pierwszorzędnej jakości, w większości upichconej przez samego Gene’a. Za ścianką ze sklejki była ukryta mała lodówka, a w niej drugie pięć kilo. Razem mieliśmy jakieś dziesięć kilo towaru wartego około dwustu tysięcy dolców w hurcie. Wyjęliśmy towar, przenieśliśmy do bagażnika samochodu Joego i jak tylko zatrzasnęliśmy wieko, rozpętało się piekło. Rzuciło się na nas kilku agentów DEA. Nie wiem, skąd się wzięli, ale byli bardzo szybcy. Joe się zmył i tyleśmy go widzieli. Przeciągnęli Gene’a do jego furgonetki, a on się wyrywał, przeklinał i wykrzykiwał groźby pod adresem Joego. Ja byłem tak przerażony, że z trudem oddychałem. Mieli nas na widelcu i wiedziałem, że wyląduję w pierdlu. Skuli mnie, przeszukali mi portfel i kieszenie, a potem poprowadzili ścieżką w tamtą stronę. Po drodze obejrzałem się i zobaczyłem, że Gene leży na ziemi z rękami wykręconymi do tyłu. Był wściekły i wciąż bluzgał. Chwilę potem usłyszałem strzały i krzyk Gene’a. Rzucam głośno „Cięcie” i przez chwilę w milczeniu wpatruję się w Nathana. – Powtórzmy to – decyduję i wszyscy wracają do punktu wyjścia. Po trzecim dublu jestem usatysfakcjonowany i przechodzimy do następnego ujęcia. Proszę Nathana, żeby stanął dokładnie tam,

gdzie leżał Gene, gdy widział go po raz ostatni. Stawiamy tam składane krzesełko i Nathan siada. Kamera rusza, a ja mówię: – Nathan, opisz nam, jak zareagowałeś, kiedy usłyszałeś tamte strzały. – Nie chciało mi się wierzyć. Rzucili Gene’a na ziemię i stało nad nim co najmniej czterech agentów DEA. Ręce miał wykręcone do tyłu, ale jeszcze nie skute. Był bez broni. W furgonetce mieliśmy strzelbę i dwie krótkolufowe dziewiątki, ale nie zdążyliśmy ich wyjąć. I nieważne, co potem mówili ci z DEA. Gene był nieuzbrojony. – Co zrobiłeś po usłyszeniu strzałów? – Stanąłem jak wryty i krzyknąłem coś w rodzaju: „Co to było?! Co tam się dzieje?!”. Zawołałem Gene’a po imieniu, ale agenci popchnęli mnie do przodu. Nic już nie widziałem, bo byłem za daleko. W końcu powiedziałem, że chcę zobaczyć brata, ale oni się tylko roześmiali i popchnęli dalej w ciemność. Dotarliśmy do ich vana, wepchnęli mnie do środka i zawieźli do aresztu w Bluefield. Cały czas dopytywałem się o brata. „Co się stało z moim bratem? Gdzie jest Gene? Co mu zrobiliście?”. – Przerwijmy na chwilę – zwracam się do Slade’a, po czym spoglądam na Nathana. – W tym miejscu możesz okazać trochę emocji. Pomyśl o ludziach, którzy będą oglądać ten film. Co chciałbyś, żeby czuli, kiedy będą słuchać twojej strasznej opowieści? Złość? Rozgoryczenie? Smutek? To od ciebie zależy, jakie uczucia w nich wywołasz. Spróbujmy jeszcze raz, ale tym razem włóż w to trochę więcej emocji. Dasz radę? – Spróbuję. – Kręcimy, Slade. Nathan, jak się dowiedziałeś o śmierci brata? – Następnego dnia w areszcie przyszedł do mnie gliniarz z jakimiś papierami. Spytałem o Gene’a, a on powiedział: „Twój brat nie żyje. Próbował uciekać i agenci DEA go zastrzelili”. Tak po prostu. Ani śladu współczucia, ani śladu żalu, nic. – Nathan milknie i głośno przełyka ślinę. Wargi zaczynają mu drżeć, oczy wilgotnieją. Zza kamery pokazuję mu wystawione w górę kciuki. – Nie wiedziałem, co powiedzieć – ciągnie. – Byłem w szoku. Gene nie próbował uciekać. Oni go zamordowali. – Wierzchem dłoni ociera łzę. – Przepraszam – szepcze. On naprawdę cierpi. Nic nie udaje, to prawdziwe emocje. – Cięcie – zarządzam i robimy przerwę. Gwen podbiega z pędzelkiem i paczką chusteczek higienicznych. – Pięknie, naprawdę pięknie – chwali. Nathan wstaje z krzesełka, podchodzi do strumyka i w zamyśleniu wpatruje się w wodę. Każę Slade’owi znów włączyć kamerę. Przez trzy godziny kręcimy różne ujęcia i powtarzamy sceny, które na bieżąco wymyślam, i o pierwszej jesteśmy już zmęczeni i głodni. Wracamy do Bluefield, znajdujemy bar z fast foodem i opychamy się hamburgerami i frytkami. W drodze powrotnej do Radford wszyscy troje milczymy, aż w końcu każę Gwen zadzwonić do Tada Carsloffa, jednego z moich dwóch wspólników w Miami. Nazwisko Carsloffa wymieniła sekretarka w SRK, gdy dwa dni wcześniej Nathan zadzwonił pod numer z mojego papieru listowego. Gwen udaje, że naprawdę rozmawia. – Halo, Tad, tu Gwen – mówi do słuchawki. – Świetnie. A u ciebie? Tak, właśnie wracamy do Radford razem z Nathanem. Całe przedpołudnie kręciliśmy w miejscu, gdzie zamordowali jego brata. Mocna rzecz. Nathan świetnie sobie radzi. Niepotrzebny mu żaden scenariusz. Wychodzi mu zupełnie naturalnie. Zerkam ukradkiem na prowadzącego Nathana. Na jego twarzy błąka się uśmieszek zadowolenia. Gwen nie przestaje mówić.

– Jego matka? – Robi pauzę. – Jeszcze nie pękła. Nathan mówi, że nie chce słyszeć o żadnym filmie, bo go nie pochwala. Reed spróbuje jutro jeszcze raz. – Pauza. – Zamierza sfilmować grób Gene’a, pogadać z jego starymi kumplami, może z byłymi wspólnikami, wiesz, coś w tym stylu. – Długa pauza, podczas której Gwen z uwagą wsłuchuje się w ciszę w telefonie. – Tak, nie może być lepiej. Reed jest zadowolony z tych dwóch dni, a współpraca z Nathanem układa się fantastycznie. Mamy naprawdę mocny materiał. Reed mówi, że zadzwoni do ciebie później. Ciao. Następny kilometr czy dwa przejeżdżamy w milczeniu, by Nathan mógł się nasycić usłyszanymi pochwałami. W końcu sam się odzywa. – Znaczy wybieramy się jutro do Willow Gap, tak? – Tak, ale ty nie musisz jechać, jeśli nie chcesz – odpowiadam. – Pewnie po tych dwóch dniach masz już trochę dosyć. – To znaczy, że ze mną już skończyliście? – pyta z zawodem w głosie. – Ależ skąd. Pojutrze wracam do Miami i spędzę kilka dni na przeglądaniu materiałów. Zaczniemy je wstępnie montować, wyrzucać to, co niepotrzebne. A za parę tygodni, jak tylko znajdziesz dla nas czas, wrócimy na kolejne zdjęcia. – Powiedziałeś Nathanowi o pomyśle Tada? – pyta Gwen z tylnego siedzenia. – Nie, jeszcze nie. – Uważam, że jest świetny. – Co za pomysł? – pyta Nathan. – Tad jest u nas najlepszym montażystą i bardzo się liczymy z jego zdaniem. Ponieważ w filmie wystąpią trzy albo cztery rodziny i będzie mowa o kilku morderstwach, Tad zaproponował, żeby wszystkich zebrać w jednym miejscu, posadzić przy stole i włączyć kamerę. Chodzi o to, żeby się rozluźnili i zaczęli z sobą rozmawiać. Bez żadnego narzuconego z góry scenariusza, bez reżyserii. Same gołe fakty. Jak ci mówiłem, zapoznaliśmy się z kilkoma sprawami i wszystkie wyglądają zdumiewająco podobnie. Wybierzemy trzy czy cztery najciekawsze i… – Twoja jest zdecydowanie najciekawsza – wtrąca Gwen. – …i pozwolimy rodzinom ofiar porównać doświadczenia. Tad uważa, że może z tego wyjść coś wielkiego. – I ma rację – dorzuca Gwen. – Sama chętnie to obejrzę. – Ja też jestem skłonny się z nim zgodzić – dodaję. – I gdzie mielibyśmy się spotkać? – pyta Nathan, właściwie już przekonany. – Jeszcze nie ustaliliśmy, ale pewnie w Miami. – Byłeś kiedyś w South Beach, Nathan? – pyta Gwen. – Nie. – O rany, człowieku. Dla trzydziestoletniego singla to raj na ziemi. Nie będziesz chciał wyjechać. Non stop zabawa, a tamtejsze dziewczyny… Reed, jakbyś je określił? – Nie zwróciłem uwagi – odpowiadam, zgodnie ze scenariuszem. – Jasne. Więc powiedzmy tylko, że są piękne i chętne. – Nie robimy tego wszystkiego dla zabawy – napominam swoją asystentkę. – Spotkanie można zorganizować też w Waszyngtonie. Pewnie dla rodzin tak byłoby wygodniej. Nathan milczy, ale nie mam wątpliwości, że on wolałby South Beach. *** Spędzamy z Vanessą popołudnie w pokoju hotelowym w Pulaski w Wirginii, pół godziny drogi na

południowy zachód od Radford. Przeglądamy razem notatki z Fort Carson i próbujemy dociec, co wzbudziło podejrzenia Nathana. Aż zdrętwiałem, kiedy wspomniał o Malcolmie Bannisterze, i teraz próbujemy dojść przyczyny. Gdy Malcolm się zamyślał, miał zwyczaj szczypać się w nos. Składał palce i nimi postukiwał, kiedy słuchał. Przechylał lekko głowę w prawo, gdy coś go rozbawiło. Opuszczał brodę, jeśli chciał wyrazić powątpiewanie. Dotykał palcem wskazującym prawej skroni, gdy rozmowa go nudziła. – Najlepiej trzymaj ręce nieruchomo, z dala od twarzy – konkluduje Vanessa. – I mów niższym tonem. – Mój głos brzmiał za wysoko? – Jak się rozgadasz, to się zapominasz i wracasz do swojego zwykłego tonu. Bądź bardziej opanowany i mniej mów. Zastanawiamy się, na ile poważne mogą być jego wątpliwości. Vanessa jest pewna, że Nathan wszystko łyknął i z przyjemnością myśli o wycieczce do Miami. Uważa, że żaden mój dawny znajomy nie mógłby mnie rozpoznać. Jestem skłonny się z nią zgodzić, ale wciąż jeszcze czuję dreszcz na myśl o Nathanie wymawiającym moje dawne imię i nazwisko. Jestem nawet gotów spierać się, że w jego oku pojawił się wtedy dziwny błysk, jakby chciał powiedzieć: „Wiem, kim jesteś i dlaczego to robisz”.

Rozdział 32

athan upiera się, że chce nam towarzyszyć do rodzinnego Willow Gap, więc drugi dzień z rzędu przebijamy się jego pick-upem przez góry. On prowadzi, siedząca z tyłu Gwen z zachwytem opowiada o reakcjach ludzi z Miami. Mówi Nathanowi, że Tad Carsloff i inni ważniacy z naszej firmy przejrzeli wieczorem materiały i są zachwyceni. Podoba im się Nathan przed kamerą i uważają, że to będzie punkt kulminacyjny tego filmu. Co więcej, jeden z głównych inwestorów akurat był w Miami i obejrzał taśmę z Wirginii. Tak mu przypadł do gustu Nathan i w ogóle cały film, że chce podwoić zainwestowaną kwotę. Facet ma forsy jak lodu i uważa, że film powinien trwać pełne dziewięćdziesiąt minut. Powiedział, że ten film może doprowadzić do oskarżenia ludzi z DEA i skandalu, jakiego w Waszyngtonie jeszcze nie było. Słucham jej wywodów z telefonem przy uchu, bo rzekomo rozmawiam z kimś z centrali, choć oczywiście to nieprawda i telefon jest głuchy. Od czasu do czasu mruczę i wtrącam jakąś głęboką uwagę, ale głównie słucham, robiąc miny i kręcąc głową na znak, że proces pracy twórczej nad filmem bywa bardzo uciążliwy. Zerkam przy tym na Nathana i stwierdzam, że wszystko gładko łyka. Przy śniadaniu Gwen przypomniała mi, że mam jak najmniej się odzywać, a jeśli już muszę, to mam mówić powoli, niskim tonem i trzymać ręce z dala od twarzy. Z przyjemnością zostawiam mówienie jej, bo jest w tym naprawdę dobra. Gene’a Cooleya pochowano na małym, porośniętym chwastami cmentarzyku z jakąś setką grobów za opuszczonym wiejskim kościołem. Mówię Slade’owi i Cody’emu, żeby zrobili kilka ujęć grobu i planów ogólnych cmentarza, po czym odchodzę na bok i wdaję się w kolejną ważną rozmowę telefoniczną. Nathan, który czuje się już pełną gębą aktorem i ma własne pomysły, proponuje, żeby go nakręcić, jak klęczy przy grobie. Gwen jest zachwycona, ja kiwam głową z aprobatą i nie odrywając telefonu od twarzy, szepczę w pustkę. Nathan roni nawet kilka łez i Slade robi zbliżenie jego twarzy. Dla porządku wspomnę, że Willow Gap to osada z pięciuset mieszkańcami, ale trudno któregoś dojrzeć. Centralnym punktem jest porośnięta chwastami uliczka z czterema sypiącymi się domami, sklepem i pocztą. Po uliczce kręci się parę osób i Nathan robi się nerwowy. Zna ich wszystkich i nie

N

chce, żeby go zobaczyli w towarzystwie ekipy filmowej. Wyjaśnia, że większość mieszkańców, w tym jego rodzina i przyjaciele, mieszka w domach przy drogach prowadzących w głąb doliny. Miejscowi z natury są nieufni wobec obcych i teraz już rozumiem, dlaczego chciał nam towarzyszyć. Nie ma tu szkoły, do której chodziliby on i Gene. Dzieci z Willow Gap są wożone do szkoły autobusem – godzina w jedną stronę. – Dlatego łatwiej było ją rzucić – tłumaczy jakby sobie samemu. Niechętnie prowadzi nas do małego domku z czterema pustymi pomieszczeniami, w którym on i Gene przemieszkali około roku. – Tu ostatni raz mieszkałem pod jednym dachem z ojcem – mówi. – Miałem jakieś sześć lat, Gene około dziesięciu. Namawiam go, by usiadł na schodkach przed wejściem i opowiedział o miejscach, w których mieszkał z Gene’em. Na moment zapomina, że ma dobrze wyglądać, i twarz mu pochmurnieje. Pytam go o ojca, ale nie chce o nim mówić. Złości się i prycha na mnie, po czym nagle znów zaczyna grać. Po paru minutach Gwen, która nie pozostawia cienia wątpliwości, że jest całym sercem po jego stronie, a na mnie jest obrażona, zapewnia go, że idzie mu po prostu świetnie. Kręcimy się po podwórku, jestem pogrążony w twórczej zadumie i w końcu go pytam, gdzie teraz mieszka jego matka. – Dziesięć minut tą drogą – odpowiada, wyciągając rękę. – Ale tam nie jedziemy, dobra? Niechętnie się godzę i odchodzę na bok, by przeprowadzić kolejną rozmowę przez telefon. Przez dwie godziny spędzone w Willow Gap zobaczyliśmy już wszystko, co było do zobaczenia. Daję reszcie do zrozumienia, że nie jestem zachwycony wynikami dzisiejszej sesji, i chodzę naburmuszony. – Nie przejmuj się, przejdzie mu – szepcze Gwen do Nathana. – Gdzie jest to laboratorium Gene’a? – pytam. – Już go nie ma – odpowiada Nathan. – Wybuchło niedługo po jego śmierci. – No to pięknie – burczę poirytowany. W końcu pakujemy się i wyjeżdżamy z Willow Gap. Drugi dzień z rzędu jemy na lunch hamburgery i frytki, tym razem w barze przy zjeździe z autostrady. Kiedy z powrotem wjeżdżamy na autostradę, wykonuję jeszcze jeden udawany telefon i chowam komórkę do kieszeni. Odwracam głowę do Gwen i po mojej minie widać, że mam ważne wiadomości. – Dobra, więc sprawa wygląda tak. Tad jest w stałym kontakcie z rodziną Alvareza w Teksasie i rodziną Marshaka w Kalifornii. Pamiętasz, Nathan, wspominałem ci o nich. Alvarez dostał czternaście kulek od agentów DEA, Marshak spał w swoim pokoju w akademiku, gdy agenci włamali się i zastrzelili go w łóżku, zanim zdążył się ruszyć. Pamiętasz? Nathan kiwa głową, nie odrywając wzroku od drogi. – Udało im się znaleźć kuzyna Alvareza, który dobrze mówi po angielsku i jest gotów opowiedzieć wszystko do kamery. Ojciec Marshaka wystąpił do sądu przeciwko DEA i jego adwokat zabronił mu się na ten temat wypowiadać, ale on jest naprawdę wściekły i chce to nagłośnić. Obaj są gotowi przyjechać do Miami w ten weekend, oczywiście na nasz koszt. Obaj pracują, więc zdjęcia mogą być tylko w sobotę. Mam do ciebie dwa pytania: po pierwsze, czy chcesz do nich dołączyć? Po drugie, czy możesz urwać się z baru? – Powiedziałeś mu o teczkach DEA? – wtrąca Gwen. – Jeszcze nie. Sam się dowiedziałem dopiero dziś rano. – O jakich teczkach? – pyta Nathan. – Chyba ci mówiłem, że nasi prawnicy wystąpili o udostępnienie akt DEA w wybranych sprawach, w tym w sprawie śmierci Gene’a. Wczoraj sędzia federalny w Waszyngtonie wydał orzeczenie

częściowo po naszej myśli. Wolno nam przeczytać akta, ale nie wolno nam ich kopiować. Dlatego biuro DEA w Waszyngtonie wyśle je do swojego oddziału w Miami, a my będziemy mogli tam się z nimi zapoznać. – Kiedy? – pyta Gwen. – Już od poniedziałku. – Chciałbyś zajrzeć do teczki Gene’a, Nathan? – pyta z troską Gwen. Nie odpowiada od razu, więc szybko dodaję: – Wszystkiego nam nie udostępnią, ale na pewno będzie dużo fotografii z miejsca zbrodni, a także protokoły zeznań wszystkich agentów. Pewnie też tego kapusia, który was wsypał. Będą raporty balistyczne, wyniki autopsji i zdjęcia. To może być fascynujące. – Chciałbym to zobaczyć – mówi przez zaciśnięte zęby Nathan. – Na pewno? – A co mi grozi? – chce wiedzieć i przez kilka następnych minut dyskutujemy o tej kwestii. – Wiesz, co ci grozi? – pytam na koniec. – Jeżeli nadal handlujesz amfą, to DEA będzie chciała się na tobie odegrać. Mówiliśmy o tym. – Nie handluję. Już ci powiedziałem. – To nie ma problemu. Zrobisz to dla Gene’a i wszystkich ofiar morderców z DEA. Zrobisz to w imię sprawiedliwości. – A pobytem w South Beach będziesz zachwycony – dorzuca Gwen. Zamykam sprawę, mówiąc, że możemy nazajutrz rano pojechać do Roanoke, po południu polecieć do Miami, w sobotę odbyć sesję zdjęciową z rodzinami i zrobić sobie wolne w niedzielę. W poniedziałek rano usiądziemy nad aktami DEA i wieczorem Nathan będzie mógł wrócić do domu. – Myślałam, że odrzutowiec Nicky’ego jest w Vancouver. – Jest, ale jutro po południu może być tutaj – odpowiadam. – Macie własny odrzutowiec? – dziwi się Nathan i przygląda mi się z nieukrywanym podziwem. Jego pytanie rozbawia Gwen i mnie. – Samolot nie należy do nas – tłumaczę, śmiejąc się. – Wzięliśmy go tylko w leasing. Bardzo dużo podróżujemy i czasami prywatny samolot jest niezbędny. – Jutro nie mogę z wami lecieć – mówi Gwen, zaglądając do swojego terminarza. – Muszę być w Waszyngtonie, ale dołączę do was w sobotę. Na pewno nie przegapię takiej okazji. Rodziny trzech ofiar w jednym pokoju. Aż trudno uwierzyć. – A co z twoją pracą? – pytam Nathana. – Bar należy do mnie – odpowiada z dumą. – I mam niezłego menedżera. Nie mówiąc o tym, że chętnie się stąd urwę na parę dni. Siedzę w robocie po dziesięć, dwanaście godzin przez sześć dni w tygodniu. – A co na to kurator? – Wolno mi wyjeżdżać. Muszę go tylko zawiadomić, nic więcej. – Wszystko to brzmi szalenie ekscytująco. – Gwen aż popiskuje z podniecenia, Nathan ma na twarzy błogi uśmiech jak dziecko pod choinką z prezentami. Tylko ja jak zwykle trzymam fason i nie poddaję się emocjom. – Posłuchaj, Nathan, ustalmy to ostatecznie. Bo jeśli postanawiasz jechać, to musisz mi to teraz powiedzieć. Zadzwonię do Nicka i zamówię dla nas odrzutowiec. I powiadomię Tada, żeby zorganizował loty dla pozostałych dwóch rodzin. – Tak, jadę – potwierdza bez wahania Nathan. – Świetnie. – Jak myślisz, Reed, który hotel spodobałby się Nathanowi? – zastanawia się Gwen.

– Nie wiem. Wszystkie są dobre. Sama wybieraj. – Wciskam klawisze w komórce i rozpoczynam kolejny udawany dialog. – Wolisz być przy samej plaży czy kawałek dalej? – A gdzie jest więcej dziewczyn? – pyta Nathan i głośnym parsknięciem podkreśla swoje niezwykłe poczucie humoru. – Jasne, czyli przy plaży – decyduje Gwen. Nathan Cooley wraca do Radford z przeświadczeniem, że właśnie zabukowano mu pokój w jednym z najbardziej szpanerskich hoteli przy najbardziej szpanerskiej plaży. Poleci na miejsce prywatnym odrzutowcem, ale takiemu aktorowi jak on to się w końcu należy. *** Cztery godziny temu Vanessa w popłochu pognała do Reston w Wirginii. Jej celem była bezimienna organizacja wynajmująca powierzchnię w zaniedbanym centrum handlowym na obrzeżach Waszyngtonu i zatrudniająca utalentowanych fałszerzy, umiejących od ręki wykonać fałszywkę dowolnego dokumentu. Ich specjalnością były paszporty, ale za odpowiednią opłatą potrafili sprokurować wszystko: dyplom ukończenia wyższej uczelni, świadectwo urodzenia, akt ślubu, postanowienie sądu, dowód rejestracyjny samochodu, zawiadomienie o eksmisji, wyciąg bankowy. Ich umiejętności nie miały granic. Część ich działalności była legalna, część nie. Mimo to bezczelnie ogłaszali się w internecie, podobnie zresztą jak zdumiewająco liczna grupa konkurentów. Twierdzili jednak, że bardzo skrupulatnie dobierają sobie klientów. Znalazłem ich parę tygodni temu po długich poszukiwaniach i żeby zweryfikować ich przechwałki, wysłałem firmowy czek Skelter Film na pięćset dolarów i zamówiłem fałszywy paszport. Tydzień później paszport przyszedł pocztą na Florydę i aż mnie zatkało na widok doskonale wykonanego dokumentu. W rozmowie telefonicznej z ich specjalistą usłyszałem, że szansa na oszukanie władz granicznych i wyjazd z kraju wynosi osiemdziesiąt procent, natomiast szansa wjazdu do dowolnego kraju na Karaibach sięga według niego nawet dziewięćdziesięciu. Problemy mogły się pojawić przy próbie ponownego wjazdu na teren Stanów Zjednoczonych. Zapewniłem go, że nie zamierzam tego robić, w każdym razie nie z tym paszportem. Wyjaśnił mi, że w dzisiejszych czasach służby graniczne dużo gorliwiej sprawdzają listy osób niepożądanych, a podrobionymi dokumentami aż tak bardzo się nie przejmują. Ponieważ usługa była ekspresowa, Vanessa zapłaciła tysiąc dolarów w gotówce i chłopcy od razu zabrali się do dzieła. Obsługujący ją facet okazał się znerwicowanym komputerowcem o dziwnym nazwisku, które niechętnie jej wyjawił. Tak jak jego koledzy, pracował w ciasnej zabudowanej dziupli, która izolowała go od reszty. Wokół panowała atmosfera podejrzliwości, jakby każdy zatrudniony łamał prawo i lada chwila spodziewał się nalotu brygady antyterrorystycznej. Nie lubili, gdy klienci odwiedzali ich osobiście. Woleli się chować za parawanem internetu, by nikt nie oglądał ich przy pracy. Vanessa wręczyła mu kartę pamięci z aparatu i na dwudziestosiedmiocalowym ekranie obejrzeli fotografie uśmiechniętego Nathana Cooleya. Wybrali jedno do paszportu i prawa jazdy i spisali dane – adres, datę urodzenia i tak dalej. Vanessa zażądała, by dokumenty zostały wystawione na Nathaniela Coleya, nie Cooleya. „Mnie tam wszystko jedno”, zapewnił ją fałszerz i po chwili przystąpił do przyspieszonego procesu obrazowania. Wyprodukowanie amerykańskiego paszportu i wydanego w Wirginii prawa jazdy, które swoim wyglądem mogły zwieść każdego, zajęło mu godzinę. Granatowa okładka paszportu została odpowiednio podniszczona, a liczne stemple świadczyły o tym, że Nathan, który nigdy w życiu nie wyściubił nigdzie nosa, zjechał całą Europę i pół Azji.

Potem Vanessa popędziła do Waszyngtonu, gdzie kupiła dwie apteczki pierwszej pomocy, pistolet i porcję tabletek. Mając wszystko, co potrzeba, o dwudziestej trzydzieści wyruszyła w drogę powrotną do Roanoke.

Rozdział 33

hallenger 604 to jeden z fajniejszych prywatnych odrzutowców, jakie da się wyczarterować. W kabinie wygodnie mieści się ośmiu pasażerów, a ci poniżej metra osiemdziesięciu siedmiu mogą swobodnie się poruszać, nie waląc głową w sufit. Według danych z internetu nowy kosztuje około trzydziestu milionów dolarów, ale ja nie zamierzam go kupować. Interesuje mnie tylko krótkotrwały wynajem po pięć tysięcy dolarów za godzinę lotu. Firma czarterowa w Raleigh dostaje ode mnie czek na całą kwotę, wystawiony na firmowe konto Skelter Films w banku w Miami. Planujemy wylot z Roanoke o siedemnastej, na pokładzie znajdzie się tylko dwóch pasażerów: Nathan i ja. W piątek niemal całe przedpołudnie zajmuje mi przekonywanie firmy czarterowej, że przekażę im e-mailem kopie obu paszportów, gdy tylko odnajdę swój. Tłumaczę, że gdzieś mi się zapodział i właśnie wywracam do góry nogami całe mieszkanie. Przy podróżach zagranicznych firma czarterowa ma obowiązek na kilka godzin przed wylotem przekazać władzom celnym nazwiska pasażerów i kserokopie ich paszportów, ci zaś sprawdzają je na liście osób, którym nie wolno opuszczać kraju. Wiem, że Malcolma Bannistera ani Maxa Baldwina na niej nie ma, nie wiem natomiast, co się stanie, gdy urzędnicy dostaną kopię fałszywego paszportu Nathaniela Coleya. Dlatego przeciągam sprawę, jak mogę, w nadziei, że im mniej będą mieli czasu na sprawdzanie paszportów, tym większe szanse powodzenia. W końcu zawiadamiam firmę czarterową, że znalazłem swój paszport, ale wysłanie do Raleigh e-maila z kopiami dokumentów zajmuje mi kolejną godzinę. Nie mam pojęcia, co zrobią celnicy na widok mojego paszportu. Prawdopodobnie moje nazwisko uruchomi jakiś wewnętrzny alert i powiadomią FBI. Jeśli to zrobią, będzie to pierwsza wiadomość o mnie, jaką FBI dostanie od mojego wyjazdu z Florydy szesnaście dni temu. Uspokajam się, że to nic wielkiego, bo nie jestem o nic podejrzany ani nie jestem zbiegiem. Jestem wolnym człowiekiem, który może podróżować bez żadnych ograniczeń, czyż nie? Więc dlaczego mimo to czuję niepokój? Bo nie ufam FBI. Odwożę Vanessę na lotnisko w Roanoke, skąd przez Atlantę poleci do Miami. Zostawiam ją i jadę wokół płyty lotniska do małego budynku, w którym obsługują prywatny ruch lotniczy. Mam mnóstwo

C

czasu i część poświęcam na wyszukanie dobrej kryjówki dla mojego audi. Stawiam je w końcu między dwiema ciężarówkami w kącie parkingu, po czym dzwonię do baru Nathana i przekazuję mu złą wiadomość, że nasz wylot trochę się opóźni. Piloci wykryli usterkę w funkcjonowaniu jednej z lampek ostrzegawczych. To nic poważnego i „nasi ludzie” już się tym zajmują, ale niestety polecimy nie wcześniej niż o dziewiętnastej. Firma czarterowa przysłała mi e-mail z planem lotu i informacją, że samolot zostanie podstawiony w Roanoke o piętnastej. Ląduje punktualnie jak w zegarku i kołuje pod budynek małego terminalu pasażerskiego. Czekająca mnie akcja powoduje, że jestem w równym stopniu podniecony co zdenerwowany. Odczekuję pół godziny i dzwonię do Raleigh z informacją, że wystąpiło opóźnienie i będę mógł odlecieć dopiero około dziewiętnastej. Mijają kolejne godziny, a ja walczę z narastającym zdenerwowaniem. O szóstej idę do budynku terminalu, pytam o samolot i witam się z jednym z pilotów, który ma na imię Devin. Uruchamiam na maksa swój urok osobisty i zaczynamy gawędzić jak starzy znajomi. Mówię mu, że mój współpasażer Nathan jest bohaterem mojego filmu, mamy przerwę w zdjęciach i lecimy na parę dni pobyczyć się na plaży, ale za dobrze go nie znam. Devin prosi o mój paszport, aja mu go wręczam. Dyskretnie porównuje moją twarz ze zdjęciem i wszystko się zgadza. Proszę go, żeby pozwolił mi rzucić okiem na samolot. Will, drugi pilot, siedzi w kokpicie i czyta gazetę, a ja po raz pierwszy w życiu wchodzę na pokład prywatnego odrzutowca i witam się z nim jak wytrawny polityk. Z należytym szacunkiem przyglądam się tablicy rozdzielczej z całym mnóstwem pokręteł, wskaźników oraz wyświetlaczy i rzucam kilka uwag. Devin mnie oprowadza. Za kokpitem znajduje się mała wnęka z kuchenką mikrofalową, zlewem z zimną i ciepłą wodą, dobrze zaopatrzonym barkiem, szufladami z zastawą i dużym pojemnikiem z lodem, w którym chłodzi się zapas piwa. Specjalnie poprosiłem o dwa rodzaje, zwykłe i bezalkoholowe. W jednej z szafek jest zestaw zimnych przekąsek, na wypadek gdybyśmy zgłodnieli. Ciepłej kolacji nie będzie, bo nie chciałem, żeby leciała z nami stewardesa. Ludzie z firmy czarterowej próbowali mnie do tego zmusić, twierdząc, że właściciel samolotu życzy sobie obecności stewardesy, ale kiedy zagroziłem, że zrezygnuję, dali się przekonać. Polecimy na południe tylko my dwaj: Nathan i ja. Kabina pasażerska jest wyposażona w sześć dużych skórzanych foteli i niewielką kanapę. Całość jest utrzymana w odcieniach szarości i wygląda bardzo elegancko. Dywan na podłodze jest puszysty i nie ma ani jednej plamki. Aż trzy ekrany do oglądania filmów, i to z systemem kina domowego, co Devin z dumą podkreśla. Z kabiny pasażerskiej przechodzimy do toalety i zaglądamy do luku bagażowego. Podróżuję z małą podręczną torbą. Kiedy Devin wyciąga po nią rękę, waham się, jakbym sobie nagle coś przypomniał. – Mam w niej kilka płyt DVD, które mogą mi być potrzebne w drodze – mówię z troską w głosie. – Będę mógł do niej zajrzeć podczas lotu? – Oczywiście, nie ma problemu. Luk bagażowy ma wyrównane ciśnienie i można go otwierać – mówi Devin. – Świetnie. Na zwiedzaniu samolotu mija pół godziny, po czym zaczynam zerkać na zegarek, dając wyraz zniecierpliwieniu opieszałością mojego towarzysza podróży. – To chłopak z gór – wyjaśniam. – Nawet nie wiem, czy w ogóle kiedyś leciał samolotem. Jest trochę nieokrzesany. – A co to za film? – pyta Devin. – Dokumentalny. O biznesie narkotykowym w Appalachach. Wracamy do budynku terminalu i czekamy. Mówię, że zapomniałem zabrać coś z samochodu, zostawiam go i wychodzę na zewnątrz. Po paru minutach widzę wjeżdżający na parking pick-up Nathana,

który szybko parkuje i energicznie wyskakuje z szoferki. Jest ubrany w dżinsy z obciętymi nogawkami, białe buty Nike na bose stopy i – clou programu – kwiecistą hawajską koszulę z dwoma rozpiętymi guzikami pod szyją. Bierze z siedzenia wypchaną torbę sportową Adidasa i raźnym krokiem rusza w stronę wejścia. Wychodzę mu naprzeciwko i witamy się. W ręku trzymam plik papierów. – Przykro mi z powodu opóźnienia – mówię. – Ale samolot jest już gotowy do startu. – Nie ma sprawy. – Oczy ma lekko załzawione, w oddechu czuję woń przetrawionego piwa. Wspaniale! W środku przy kontuarze stoi Devin i podrywa recepcjonistkę. Prowadzę Nathana do okna i pokazuję ręką challengera. – To nasz – mówię z dumą. – W każdym razie na ten weekend. Wlepia wzrok w samolot, w tym momencie podchodzi Devin, aja szybko wręczam mu fałszywy paszport Nathana. Pilot rzuca okiem na zdjęcie, potem na twarz Nathana, gdy ten akurat odwraca głowę od okna. Przedstawiam go Devinowi, który oddaje mi paszport i mówi: – Witam. – Możemy już lecieć? – pytam. – Proszę za mną. – Wychodzimy z budynku, a ja szepczę Nathanowi do ucha: – Plażowiczki, strzeżcie się! Na pokładzie Devin przejmuje od Nathana torbę Adidasa i chowa ją do luku. Nathan mości się w skórzanym fotelu i z podziwem się rozgląda. Od razu udaję się do kuchennej wnęki i szykuję pierwszą kolejkę piw – zwykłe dla Nathana, bezalkoholowe dla mnie. Po nalaniu do zmrożonych szklanek wyglądają identycznie. Devin zapoznaje nas z procedurą awaryjną, a ja mu w tym żartobliwie przeszkadzam w obawie, że coś chlapnie na temat celu naszej podróży. Na szczęście tego nie robi i gdy wycofuje się do kokpitu, siada za sterami i zapina pas, oddycham z ulgą. Obaj z Willem unoszą kciuki i uruchamiają silniki. – Zdrówko – mówię do Nathana. Stukamy się szklankami, upijamy po łyku i rozkładamy mahoniowy stolik między naszymi fotelami. Samolot zaczyna kołować, a ja pytam: – Lubisz tequilę? – Kurde, no pewno. – Już jest w imprezowym nastroju. Wstaję z miejsca, idę do kuchni, biorę dużą butelkę cuervo gold, dwa kieliszki i stawiam wszystko na naszym stoliku. Napełniam kieliszki, wychylamy je do dna i popijamy piwem. Zanim samolot odrywa się od ziemi, ja już czuję w głowie lekki szumek. Pilot wyłącza sygnalizację „zapiąć pasy”, a ja idę po następne dwa piwa i ponownie napełniam oba kieliszki. I tak ciągniemy: kieliszek i piwo, kieliszek i piwo. Przerwy wypełniam opowieściami o filmie i tym, jak nasi partnerzy finansowi są nim podekscytowani. Nathana szybko to nudzi, więc mu opowiadam o dzisiejszej kolacji, na którą jesteśmy umówieni z dwiema dziewczynami – jedna z nich jest znajomą mojej znajomej i podobno najgorętszą laską w całym South Beach. Tak się składa, że widziała fragment naszego filmu i koniecznie chce poznać Nathana. – Masz długie spodnie? – upewniam się. Przypuszczam, że jego torba jest wypchana ciuchami równie gustownymi jak te, które ma na sobie. – No jasne, mam wszystko, co trzeba – mamroce, bo język zaczyna mu się coraz bardziej plątać. Butelka cuervo gold jest już w połowie pusta, a ja rzucam okiem na ekran z mapą przelotu. – Do Miami została nam już tylko godzina – informuję. – Pijemy. Wychylamy po kieliszku i przepłukuję gardło szklanką bezalkoholowego. Ważę co najmniej piętnaście kilo więcej od Nathana, połowa moich drinków nie zawiera alkoholu, a i tak gdy przelatujemy jedenaście tysięcy metrów nad Savannah, obraz trochę mi się rozmywa. On jest już kompletnie zalany.

Nie przestaję mu dolewać, a on nie przestaje pić. Przelatujemy nad znajomym mi Neptune Beach i szykuję dla nas ostatnią kolejkę drinków. Do szklanki Nathana wrzucam dwie tabletki po pięćset miligramów wodzianu chloralu. – Na pohybel draniom. Do dna – rzucam, stawiając szklanki na stoliku. Wypijamy zawartość duszkiem, ale celowo piję wolno i pozwalam mu wygrać wyścig. Pół godziny później film mu się urywa. Patrzę na mapę na ekranie koło wnęki kuchennej i obserwuję przesuwający się samolocik. Lecimy powyżej dwunastu tysięcy metrów i daleko w dole widać już Miami, ale pilot ani myśli schodzić do lądowania. Unoszę Nathana z fotela i ciągnę jego bezwładne ciało na kanapę. Kładę go i sprawdzam tętno. Nalewam sobie filiżankę kawy i patrzę, jak Miami niknie za nami. Wkrótce mijamy też Kubę i u dołu ekranu pojawia się Jamajka. Silniki nieco zmieniają ton i rozpoczyna się długie zejście do lądowania. Wypijam jeszcze jedną kawę w nadziei, że mnie trochę otrzeźwi. Wiem, że najbliższe dwadzieścia minut będzie kluczowe i bardzo nerwowe. Mam dokładnie obmyślony plan działania, ale tak wiele elementów znajduje się poza moją kontrolą. Nathan oddycha wolno i ciężko. Potrząsam nim, ale jest zupełnie nieprzytomny. Z prawej kieszeni jego zbyt obcisłych krótkich dżinsów wyjmuję kółko z kluczami. Poza kluczykiem do pick-upa jest na nim jeszcze sześć innych kluczy o różnych kształtach i wielkościach. Na pewno kilka z nich pasuje do zamków w drzwiach jego domu, być może inne dwa otwierają drzwi baru Bombay. W lewej kieszeni znajduję zwitek banknotów – łącznie około pięciuset dolarów – i paczkę gumy do żucia. Z lewej tylnej kieszeni wyjmuję portfel – pękaty i tandetny, składany na trzy i zamykany na rzepy. Zaglądam do środka i już wiem, czemu jest taki napęczniały. Nasz imprezowicz wsadził do niego osiem kondomów marki Trojan i trzyma w pogotowiu na lewym półdupku. Znajduję w nim też dziesięć nowiutkich banknotów studolarowych, ważne prawo jazdy z Wirginii, dwie karty członkowskie klubu Bombay, wizytówkę jego kuratora i drugą dostawcy piwa. Nathan nie ma żadnych kart kredytowych, co zapewne wiąże się z niedawną pięcioletnią odsiadką i tym, że nigdzie nie jest naprawdę zatrudniony. Zostawiam gotówkę i kondomy, ale wyjmuję całą resztę. Zastępuję jego prawdziwe prawo jazdy fałszywym i zwracam Nathanielowi Coleyowi jego portfel. A potem do prawej tylnej kieszeni wkładam jego fałszywy paszport. Przez cały czas Nathan leży martwym bykiem i nie reaguje. Idę do toalety i zamykam za sobą drzwi. Otwieram luk bagażowy, odciągam suwak mojej torby i wyjmuję dwie nylonowe saszetki z nadrukiem: „Apteczka pierwszej pomocy”. Upycham je na dnie torby Nathana i zamykam obie torby. Wychodzę z toalety, podchodzę do kokpitu, rozsuwam czarną zasłonkę i nachylam się, by zwrócić uwagę Devina. Pilot zsuwa słuchawki i patrzy na mnie pytająco. – Mój kompan zalał się w trupa – informuję go. – Nie mogę go dobudzić, tętno też ma słabiutkie. Chyba będziemy potrzebowali pomocy lekarskiej. – Mówię na tyle głośno, że Will mimo słuchawek na uszach też mnie słyszy i przez króciutką chwilę obaj piloci patrzą na siebie. Pewnie gdyby nie to, że właśnie podchodzimy do lądowania, jeden z nich wstałby z fotela i poszedł sprawdzić, co dzieje się z Nathanem. – Uprzedzę ich – odzywa się w końcu Devin, a ja wracam do kabiny, gdzie Nathan leży jak trup, tyle że ze słabym tętnem. Po pięciu minutach znów zaglądam do kokpitu i melduję, że pasażer oddycha, ale nadal nie mogę go dobudzić. – Idiota w niespełna dwie godziny wypił prawie całą butelkę tequili – tłumaczę i obaj piloci kręcą z niedowierzaniem głowami. Lądujemy w Montego Bay i kołujemy wzdłuż głównego budynku, przy którym rzędem stoją samoloty linii pasażerskich. Nieco dalej widać trzy prywatne odrzutowce zaparkowane na wydzielonym fragmencie płyty, a przy nich kilka pojazdów z błyskającymi na czerwono lampami, które czekają na Nathana. Całe to zamieszanie powinno mi umożliwić gładkie zniknięcie. Daleko mi do trzeźwości, ale

zadziałała adrenalina i myślę dość sprawnie. Silniki zostają wyłączone, Devin zrywa się z fotela i otwiera drzwi. Trzymam obok siebie na fotelu aktówkę i torbę podróżną. Szykuję się do opuszczenia samolotu, ale jednocześnie pochylam się z troską nad Nathanem. – Proszę zaczekać na kontrolę paszportową – mówi Devin. – Jasne. Na pokład wchodzi dwóch patrzących spode łba funkcjonariuszy jamajskiej służby imigracyjnej. – Paszporty, proszę – mówi jeden. Podaję mu swój paszport, on go ogląda i burczy: – Proszę opuścić samolot. Schodzę po schodkach, u stóp których stoi kolejny funkcjonariusz i każe mi czekać. Na pokład wchodzi dwóch sanitariuszy, którzy – jak się domyślam – przystępują do cucenia Nathana. Do samolotu podjeżdża ambulans, towarzyszy mu radiowóz z migającymi lampami, ale bez włączonej syreny. Robię krok do tyłu, potem następny. Obsługa ambulansu głośno deliberuje, jak najlepiej wynieść pacjenta z samolotu. Do dyskusji włączają się wszyscy – sanitariusze, funkcjonariusze, policjanci – i każdy ma inne zdanie. Ostatecznie rezygnują z noszy, wywlekają Nathana z kabiny i znoszą go po schodkach. Leje im się przez ręce i jest nieprzytomny. Gdyby ważył więcej niż swoje sześćdziesiąt pięć kilogramów, pewnie z całej akcji ratunkowej nic by nie wyszło. Wsadzają go do ambulansu, w drzwiach samolotu pojawia się jego sportowa torba i funkcjonariusz pyta Devina, do kogo należy. Devin bez wahania informuje, że to torba nieprzytomnego pasażera, i jeden z funkcjonariuszy wkłada ją do karetki. – Muszę już iść – zwracam się do stojącego najbliżej celnika, a on pokazuje mi ręką wejście do budynku terminalu. Wchodzę w chwili, gdy karetka z Nathanem rusza i odjeżdża. Stemplują mi paszport i pobieżnie sprawdzają zawartość torby podróżnej i aktówki. Jeden z jamajskich funkcjonariuszy każe mi przejść do sali przylotów i czekać. Przechodzę i przyglądam się Devinowi i Willowi, którzy prowadzą ożywioną dyskusję z grupką jamajskich urzędników. Pewnie mnie też chcieliby zadać parę niewygodnych pytań, ale ja wolę na nie nie odpowiadać. Pod wyjście z sali przylotów zajeżdża taksówka i zatrzymuje się pod zadaszeniem. Szyba w tylnym oknie zjeżdża do połowy i ukazuje się twarz mojej kochanej Vanessy, która popędza mnie nerwowymi gestami, żebym szybko wsiadał. Upewniam się, że nikt nie patrzy, wychodzę z terminalu, wsiadam do taksówki i natychmiast ruszamy. Vanessa wynajęła pokój w tanim hoteliku pięć minut od lotniska. Z balkonu drugiego piętra widać płytę lotniska i lądujące oraz startujące samoloty. Leżąc w łóżku, słyszymy ryk ich silników. Oboje jesteśmy skonani i ledwo zipiemy, ale o spaniu nie ma mowy.

Rozdział 34

ictor Westlake w ten sobotni ranek zamierzał dłużej pospać, ale po drugim telefonie zwlókł się z łóżka, zrobił sobie kawę i właśnie rozważał drzemkę na kanapie, gdy trzeci telefon całkowicie go rozbudził i rozwiał resztki senności. Dzwonił jego asystent Fox, który miał monitorować ruchy Bannistera/Baldwina i który z utęsknieniem czekał, by móc wreszcie zacząć coś monitorować. Od dwóch tygodni panowała głucha cisza. – Mam wiadomość od służby celnej – powiedział podnieconym głosem Fox. – Wczoraj po południu Baldwin wyleciał z Roanoke prywatnym odrzutowcem i poleciał na Jamajkę. – Prywatnym odrzutowcem? – powtórzył Westlake, zastanawiając się, na jak długo wystarczy mu te sto pięćdziesiąt tysięcy, jeśli będzie tak szastał pieniędzmi. – Tak, panie dyrektorze. Challengerem sześćset cztery, wyczarterowanym z firmy w Raleigh. Westlake się zamyślił. – Ciekawe, co on robił w Roanoke. Dziwne – odezwał się po chwili. – Tak, panie dyrektorze. – Czy on parę tygodni temu nie był już na Jamajce? Podczas pierwszej podróży zagranicznej? – Tak, panie dyrektorze. Poleciał z Miami do Montego Bay i spędził tam kilka dni, potem przeniósł się na Antiguę. – Może lubi wyspy – mruknął Westlake, sięgając po dolewkę kawy. – Jest sam? – Nie, panie dyrektorze. Podróżuje z niejakim Nathanielem Coleyem, w każdym razie tak wynika z jego paszportu. Ale wygląda na to, że ten paszport jest fałszywy. Westlake odstawił niedopitą kawę na blat i zaczął krążyć po kuchni. – Przepuścili kogoś z fałszywym paszportem? – powiedział z niedowierzaniem. – Tak, panie dyrektorze. Ale proszę pamiętać, że to był prywatny samolot i paszport nie był sprawdzany przez służby graniczne. Do nich dotarła tylko kserokopia z firmy czarterowej i tylko ją porównali z listą osób z zakazem opuszczania kraju. To rutynowa procedura. – Przypomnij mi, że należy ją zmienić.

V

– Tak, panie dyrektorze. – Zatem pozostaje pytanie, co Baldwin kombinuje, czy tak? Dlaczego czarteruje prywatny odrzutowiec i dlaczego podróżuje z mężczyzną z fałszywym paszportem? Znajdź odpowiedzi na te pytania, i to jak najszybciej. – Jeśli pan każe, to oczywiście. Ale chyba nie muszę przypominać, że Jamajczycy są wyjątkowo uczuleni na te sprawy. – Nie musisz. – W wojnach narkotykowych nie wszystkie bitwy toczyły się między policją a handlarzami. Na Jamajce, podobnie jak w wielu innych państwach karaibskich, władze były mocno uczulone na amerykańskie interwencje. – Zabieram się do pracy – powiedział Fox. – Tylko że akurat jest sobota. U nas i u nich. – Oczekuję cię w moim biurze w poniedziałek rano. Mam nadzieję, że przyjdziesz z czymś konkretnym. – Tak jest, panie dyrektorze. *** Nathan Cooley ocknął się w małym pokoiku bez okien, w którym mrok rozjaśniała tylko czerwona poświata z cyfrowego urządzenia na stoliku. Chyba leżał na szpitalnym łóżku, wąskiej pryczy z barierkami. Spojrzał w górę i dostrzegł wiszący nad głową worek z płynem. Podążył wzrokiem za wychodzącą z niego rurką i dotarł do obwiązanej gazą lewej ręki, przy której rurka się kończyła. No dobra, to znaczy, że jestem w szpitalu, pomyślał. W ustach miał sucho i słono, w głowie łupało mu tak, że trudno było myśleć. Spojrzał w dół i dostrzegł, że na stopach wciąż ma swoje białe buty Nike. Tym, którzy go tu położyli – kimkolwiek, u diabła, byli – nie chciało się nawet ich zdjąć, nie mówiąc już o przebraniu go w szpitalną koszulę i okryciu. Zamknął oczy i otaczająca go mgła zaczęła z wolna ustępować. Przypomniał sobie tequilę i niezliczone szklanki piwa, które bez opamiętania pił z Reedem Baldwinem. Pamiętał też, że w oczekiwaniu na wyjazd na lotnisko i lot do Miami wypił co nieco w swoim barze. W sumie musiał wypić z dziesięć piw i z dziesięć szybkich. Ależ z niego kretyn! Spił się do nieprzytomności, więc go zawieźli do szpitala i podłączyli do kroplówki. Chciałby już wstać, ale w głowie mu huczało, oczy miał podbiegnięte krwią. Leż spokojnie, upomniał się. Od drzwi dobiegł jakiś szmer i w pomieszczeniu rozbłysło światło. Do środka weszła wysoka pielęgniarka o bardzo ciemnej skórze, w nieskazitelnie białym stroju. – No, panie Coley, czas się ruszyć. Przyjechało po pana kilku panów. – Mówiła po angielsku, ale z jakimś dziwnym akcentem. Nathan już chciał ją spytać, gdzie jest, gdy zza jej pleców wyłoniło się trzech umundurowanych mężczyzn, którzy obrzucili go tak groźnymi spojrzeniami, jakby zamierzali się na niego rzucić. Wszyscy trzej byli czarni, ich skóra miała hebanowy odcień. – Co, u diabła? – wydusił z siebie i podniósł się do pozycji siedzącej. Siostra odłączyła kroplówkę i wyszła, zatrzaskując za sobą drzwi. Najstarszy wiekiem oficer podszedł bliżej i machnął odznaką. – Kapitan Fremont, jamajska policja – rzucił tak, jak to robią w telewizji. – Gdzie ja jestem? Policjant wykrzywił twarz w uśmiechu, to samo zrobili jego dwaj towarzysze. – Nie wie pan, gdzie jest? – Gdzie jestem? – Jest pan na Jamajce, w Montego Bay. Na razie w szpitalu, ale wkrótce znajdzie się pan w miejskim

areszcie. – Skąd się wziąłem na Jamajce? – Przyleciał pan prywatnym odrzutowcem. Bardzo eleganckim. – Miałem lecieć do Miami, do South Beach. To jakieś nieporozumienie, kapujecie? To jakiś żart? – Czy my wyglądamy na żartownisiów, panie Coley? Nathan pomyślał, że wszyscy jakoś dziwnie wymawiają jego nazwisko. – Dlaczego wjechał pan na teren Jamajki z fałszywym paszportem, panie Coley? Nathan sięgnął do tylnej kieszeni, ale portfela w niej nie było. – Gdzie mój portfel? – burknął. – My go mamy, tak jak całą resztę. Nathan rozmasował sobie skronie, by zwalczyć narastające nudności. – Na Jamajce? Co ja, u diabła, robię na Jamajce? – Też chcielibyśmy to wiedzieć, panie Coley. – Paszport? Jaki paszport? Nigdy w życiu nie miałem paszportu. – Później go panu pokażę. Próba wjazdu na teren naszego kraju z fałszywym paszportem to złamanie jamajskiego prawa, panie Coley. Ale w tej chwili ciąży na panu znacznie poważniejszy zarzut. – Gdzie jest Reed? – Słucham? – Reed Baldwin. Ten, który mnie tu przywiózł. Znajdźcie Reeda, on wam wszystko wyjaśni. – Nie znam żadnego Reeda Baldwina. – No to go znajdźcie. Jest czarny jak i wy. On wam wszystko wyjaśni. Wylecieliśmy wczoraj z Roanoke około siódmej wieczorem i chyba za dużo wypiłem. Lecieliśmy do Miami, do South Beach, gdzie mieliśmy kręcić jego film dokumentalny. O moim bracie Genie. Zaszła jakaś pomyłka. Powinniśmy być w Miami. Fremont powoli odwrócił głowę i spojrzał na kolegów. Z ich min wynikało, że chyba mają do czynienia z majaczącym kretynem. – Do aresztu? Wspomnieliście o areszcie? – Tam się wkrótce znajdziesz, przyjacielu. Nathan złapał się za brzuch, usta wypełniły mu się wymiocinami. Fremont szybkim ruchem podał mu kosz wyłożony workiem foliowym i na wszelki wypadek odskoczył do tyłu. Nathan przez pięć minut wymiotował, charcząc, dysząc i głośno przeklinając, a policjanci w milczeniu przyglądali się swoim butom albo gapili na sufit. Wreszcie skończył, odstawił kosz na podłogę, wytarł usta kawałkiem ligniny ze stolika i wypił łyk wody. – Proszę, powiedzcie mi, co się tutaj dzieje – wychrypiał. – Jest pan aresztowany, panie Coley – oświadczył Fremont. – Złamanie przepisów imigracyjnych, wwóz zakazanych substancji i broni palnej. Skąd panu przyszło do głowy, że uda się panu wwieźć na Jamajkę cztery kilo czystej kokainy i pistolet? Nathan otworzył ze zdumienia usta, ale tym razem dobyło się z nich tylko bolesne westchnienie. Zmrużył oczy, zmarszczył twarz, zrobił błagalną minę i spróbował coś z siebie wydusić. Bez rezultatu. Dopiero po chwili udało mu się wyrzęzić: – Co takiego? – Niech pan nie udaje, panie Coley. Dokąd się pan wybierał? Do któregoś z waszych sławetnych ośrodków na tygodniową orgię narkotyczno-seksualną? Te cztery kilo miało być tylko dla pana czy zamierzał pan sprzedać część swoim bogatym rodakom? – To jakiś żart, tak? Gdzie jest Reed? Dość wygłupów. Cha, cha, już się pośmiałem, a teraz mnie stąd

wypuśćcie. Fremont sięgnął ręką za gruby pas i odczepił parę kajdanek. – Niech się pan odwróci. Ręce do tyłu. Nathan nagle się rozdarł. – Reed! Wiem, że tam jesteś! Przestań się ze mnie nabijać, ty zasrańcu, i powiedz tym pajacom, żeby się ode mnie odpieprzyli. – Niech się pan odwróci – powtórzył Fremont, jednak zamiast go posłuchać, Nathan wrzasnął jeszcze głośniej: – Reed! Już ty mnie popamiętasz! Fajny kawał! Słyszę, jak tam ryczysz ze śmiechu! Pozostali dwaj mundurowi zrobili krok do przodu i ujęli Nathana pod ręce, a on szczęśliwie dla siebie uznał, że stawianie oporu nic mu nie da. Kajdanki zatrzasnęły się z tyłu na rękach i policjanci wyprowadzili go na korytarz. Nathan zaczął rozpaczliwie rozglądać się na boki w nadziei, że któreś drzwi się otworzą, wyjdzie z nich Reed i to szaleństwo się skończy. Szli długim korytarzem, mijając kolejne drzwi. Niektóre były uchylone i widać było ciasne wnętrza z dwoma lub trzema łóżkami, które niemal się z sobą stykały. Mijali otępiałych pacjentów na wózkach, pielęgniarki piszące coś w kartach, sanitariuszy przed telewizorami. Wszyscy byli czarni. Ja chyba naprawdę jestem na Jamajce, zaświtało mu w głowie. Zeszli schodami na dół i wyszli tylnymi drzwiami na dwór. Nathan wciągnął do płuc ciężkie gorące powietrze, zmrużył oczy w oślepiającym blasku słońca i już wiedział na pewno: był na obcej i nieprzyjaznej ziemi. *** Vanessa jedzie taksówką na lotnisko, gdzie o dziewiątej czterdzieści wsiądzie na pokład samolotu rejsowego do Atlanty. Do Roanoke dotrze dziś o osiemnastej pięćdziesiąt, stamtąd samochodem pojedzie do Radford i zatrzyma się w motelu. Kilka kolejnych nocy spędzimy z dala od siebie. Ja inną taksówką jadę do centrum Montego Bay. W odróżnieniu od Kingstonu, stolicy Jamajki, który ma już trzysta lat, Montego Bay jest zupełnie nowym miastem. Powstało w wyniku rozbudowy ośrodków wypoczynkowych, hoteli i wiosek handlowych w głąb lądu, które ostatecznie połączyły się w jeden konglomerat. Nie ma jednej centralnej arterii, głównego placu ani majestatycznego ratusza w sercu miasta. Budynki administracji rządowej i siedziby różnych firm są bezładnie rozrzucone na rozległym terenie śródmieścia. Mój taksówkarz bez trudu odnajduje biuro prawnicze Rashforda Watleya. Płacę mu za kurs i wchodzę schodami na piętro, gdzie mieści się całe mnóstwo kancelarii prawniczych. W rozmowie telefonicznej Watley oświadczył, że w soboty rzadko bywa w biurze, ale dla mnie zrobi wyjątek. Z jego ogłoszenia na żółtych stronach wynika, że ma trzydziestoletnie doświadczenie w różnego rodzaju sprawach karnych. Witamy się i po jego minie widzę, iż jest mile zaskoczony tym, że jak on jestem czarnoskóry. Zapewne sądził, że ma do czynienia z typowym białym amerykańskim turystą. Siadamy w jego skromnym gabinecie i po krótkiej wymianie uprzejmości wyłuszczam sprawę. No, mniej więcej. Watley proponuje, żebyśmy dali sobie spokój z konwenansami i od razu przeszli na ty. Zaczynam od informacji o mojej dotychczasowej karierze filmowca i najnowszym projekcie filmowym z udziałem niejakiego Nathana Coleya. Szybko zbaczam z kursu i opowiadam, jak razem z Nathanem przylecieliśmy na Jamajkę, żeby przez parę dni odetchnąć i poszaleć, tylko że on już w samolocie spił się do nieprzytomności. Trzeba było zaalarmować lotnisko i poprosić o pomoc lekarską. Nie jestem pewny, ale wygląda na to, że Nathan próbował przemycić na wyspę narkotyki i miał przy sobie broń. W zamieszaniu po przylocie udało mi się wymknąć, ale teraz chciałbym zaangażować Rashforda do dwóch spraw: po pierwsze i najważniejsze, chcę, żeby reprezentował moje interesy i wyciągnął mnie

z kłopotów, w jakie mogłem wpaść w związku ze sprawą; po drugie, chciałbym, żeby pociągnął za odpowiednie sznurki i dzięki swoim znajomościom dowiedział się o los Nathana i stawiane mu zarzuty. Chciałbym też, żeby odwiedził Nathana w areszcie i zapewnił go, że robię wszystko, co w mojej mocy, by jak najszybciej odzyskał wolność. Rashford zapewnia mnie, że to nie problem. Uzgadniamy wysokość honorarium i płacę mu z góry gotówką, a on natychmiast przystępuje do działania i zaczyna obdzwaniać znajomych w służbie celnej i policji. Nie wiem, czy tylko się popisuje, ale wygląda na to, że ma rozległe znajomości. Po godzinie go zostawiam i schodzę na dół, żeby się czegoś napić. Gdy po kilkunastu minutach wracam do biura, Rashford nadal wisi na telefonie i pisze coś w notatniku. Siedzę w recepcji pod skrzypiącym wentylatorem sufitowym i czytam jakiś kolorowy magazyn, gdy Rashford wychodzi z gabinetu i siada przy biurku nieobecnej sekretarki. Sprawy chyba źle wyglądają, bo ponuro kręci głową. – Twój kolega ma poważne kłopoty – mówi. – Po pierwsze, próbował wjechać na fałszywy paszport. No coś takiego, Rash! Pilnie wsłuchuję się w jego słowa. – Wiedziałeś o tym? – pyta. – Skąd, oczywiście, że nie – odpowiadam. Przypuszczam, że Rashford Watley nigdy nie leciał wyczarterowanym prywatnym odrzutowcem i nie zna towarzyszących temu formalności. – Co gorsza – ciągnie – chciał przemycić broń palną i cztery kilogramy kokainy. – Cztery kilogramy kokainy! – wykrzykuję z największym zdumieniem, na jakie mnie stać. – Była w dwóch nylonowych saszetkach po apteczkach pierwszej pomocy, które miał w sportowej torbie. Do tego nieduży pistolet. Co za dureń. Kręcę głową z niedowierzaniem. – Wspominał, że zamierza kupić sobie trochę prochów na miejscu, ale nic nie mówił o przemycie. – Dobrze znasz tego gościa? – pyta Rashford. – Poznałem go zaledwie tydzień temu. Nie jesteśmy specjalnie zaprzyjaźnieni. Wiem, że w Stanach miał kłopoty z prawem z powodu narkotyków, ale nie miałem pojęcia, że taki z niego idiota. – No więc taki. Może liczyć na dwadzieścia lat w jednym z naszych komfortowych więzień. – Dwadzieścia? – Pięć za kokę, piętnaście za broń. – To straszne! Musisz coś z tym zrobić! – Mam bardzo ograniczone pole działania, ale daj mi się tym zająć. – A co ze mną? Nic mi nie grozi? Celnicy sprawdzili moje bagaże i wiedzą, że byłem czysty. Mam nadzieję, że nie jestem podejrzewany o współudział ani uważany za wspólnika, co? – Na razie nic takiego się nie dzieje. Ale proponuję, żebyś jak najszybciej stąd wyjechał. – Nie mogę wyjechać, dopóki nie zobaczę się z Nathanem. Wiesz, muszę mu jakoś pomóc. – Niewiele zdziałasz, Reed. W jego bagażu znaleziono kokę i broń. Zaczynam krążyć po sekretariacie, zgnębiony i zatopiony w myślach. Rashford przez chwilę przygląda mi się w milczeniu, po czym mówi: – Pewnie uda mi się uzyskać widzenie z Coleyem. Znam chłopaków z aresztu, często mam z nimi do czynienia. Trafiłeś do właściwego prawnika, Reed, ale raz jeszcze powtórzę: nie bardzo wiem, co tu można zrobić. – Często słyszysz o takich sprawach? O amerykańskich turystach, którzy wpadają za narkotyki? Chwilę się zastanawia i mówi: – Bez przerwy, ale nie w takich okolicznościach. Amerykanów łapią z prochami przy wyjeździe, nie przy wjeździe. To niezwykła sytuacja, tyle że zarzuty dotyczące przemytu narkotyków nie są aż tak istotne.

Nasze przepisy traktują narkotyki dość łagodnie, za to przemyt broni bardzo ostro, zwłaszcza broni ręcznej. Co on sobie wyobrażał? – Naprawdę nie wiem. – Daj mi się z nim spotkać. – Ale ja też chcę się z nim zobaczyć. Musisz mi to jakoś zorganizować. Przyciśnij swoich kumpli w areszcie i namów, żeby się zgodzili. – To może trochę kosztować. – Ile? Rashford wzrusza ramionami. – Niedużo. Ze dwadzieścia dolarów. – Tyle jeszcze mam. – Zobaczę, co da się zrobić.

Rozdział 35

iloci kolejny raz dzwonią na moją komórkę, a ja kolejny raz nie odbieram. Devin za każdym razem zostawia w poczcie głosowej dramatycznie brzmiące wiadomości o niemal identycznej treści: policja zarekwirowała samolot i oświadczyła pilotom, że nie wolno im opuszczać wyspy. Wprawdzie mieszkają w Hiltonie, ale wcale ich to nie cieszy. Biuro w Raleigh się piekli i żąda wyjaśnień. Dostają po uszach za przepuszczenie sfałszowanego paszportu i prawdopodobnie stracą pracę. Właściciel samolotu się awanturuje i tak dalej, i tak dalej. Nie mam czasu przejmować się ich losem. Jestem spokojny, że ktoś, kogo stać na samolot za trzydzieści milionów, będzie też umiał go odzyskać.

P

*** O czternastej wychodzimy z Rashfordem z biura i odbywamy dziesięciominutową przejażdżkę jego samochodem do komendy policji. W przyległym budynku mieści się miejski areszt. Rashford wciska się na zapchany parking i głową wskazuje przysadzisty budynek z płaskim dachem i wąskimi szparami okien, z którego zwisają girlandy drutu kolczastego. Ruszamy chodnikiem do wejścia i Rashford pogodnie pozdrawia mijanych ludzi w mundurach. Podchodzi do drzwi i konferuje ze strażnikiem, z którym najwyraźniej się znają. Przyglądam im się ukradkiem i nie mam wątpliwości, że żaden banknot nie przechodzi z rąk do rąk. Przy ladzie w dyżurce wpisujemy się na listę gości. – Powiedziałem im, że też jesteś prawnikiem i mi pomagasz – informuje mnie szeptem, gdy mozolnie bazgrzę swój podpis. – Więc zachowuj się jak prawnik. Gdyby tylko znał prawdę. ***

Rashford czeka w długim wąskim pomieszczeniu, które służy do widzeń adwokatów z aresztantami, jeśli akurat nie jest wykorzystywane do innych celów. W pomieszczeniu nie ma klimatyzacji i jest gorąco jak w saunie. Po paru minutach drzwi się otwierają i wpuszczają do środka Nathana Coleya. Obrzuca Rashforda dzikim spojrzeniem, potem przenosi wzrok na strażnika, a ten bez słowa wychodzi i zamyka za sobą drzwi. Nathan wolno siada na metalowym taborecie i gapi się na Rashforda, a ten wciska mu do ręki wizytówkę i mówi: – Rashford Watley, adwokat. Pański przyjaciel Reed Baldwin wynajął mnie, abym się zajął pańską sprawą. Nathan patrzy na wizytówkę i przysuwa taboret parę centymetrów bliżej. Lewe oko ma tak podbite, że prawie na nie nie widzi, lewa strona szczęki jest opuchnięta. W kącikach ust ma zakrzepłą krew. – Gdzie jest Reed? – burczy. – Jest tu ze mną. Bardzo się o pana martwi i chce się z panem widzieć. U pana wszystko w porządku, panie Coley? Ma pan mocno opuchniętą szczękę. Nathan wpatruje się w wielką, okrągłą czarną twarz i próbuje rozumieć, co ten gość do niego mówi. Słowa brzmią po angielsku, ale są wypowiadane z dziwnym akcentem. Chce poprawić rozmówcę i powiedzieć, że nazywa się Cooley, nie Coley, ale może facet mówi „Cooley”, tylko na Jamajce brzmi to jakoś inaczej. – U pana wszystko w porządku, panie Coley? – powtarza pytanie prawnik. – W ostatnich dwóch godzinach dwa razy musiałem się bić i za każdym razem mi dowalili. Musi mnie pan stąd wydostać, panie… – Zerka na wizytówkę, ale nie może się skupić na literach. – Nazywam się Watley, mecenas Watley. – Dobra, panie Watley. Zaszło jakieś wielkie nieporozumienie. Nie wiem, co się stało i co poszło nie tak, ale nie jestem niczemu winien. Nie używałem sfałszowanego paszportu i na pewno nie próbowałem przemycać prochów i spluwy. Ktoś mi to wszystko podrzucił do torby, kapuje pan? Mówię prawdę i mogę przysiąc na dziesięć Biblii. Nie używam narkotyków, nie handluję nimi i tym bardziej ich nie przemycam. Chcę rozmawiać z Reedem. – Ostatnie słowa wyrzuca z siebie przez zaciśnięte zęby i rozciera sobie brodę. – Ma pan złamaną szczękę? – pyta adwokat. – Nie znam się, nie jestem lekarzem. – Spróbuję załatwić panu lekarza. I postaram się, żeby przenieśli pana do innej celi. – Wszędzie jest tak samo. Gorąco, tłoczno i brudno. Musi pan coś zrobić, panie Watley, i to szybko. Długo tu nie wytrzymam. – Zdaje się, że siedział pan już w więzieniu. – Spędziłem parę lat w federalnym pudle, ale tego nie da się porównać. Wtedy mi się zdawało, że jest tam źle, ale tu jest prawdziwe piekło. W mojej celi jest jeszcze piętnastu, wszyscy poza mną czarni. Mamy tylko dwie prycze i dziurę w rogu zamiast kibla. Nie ma klimatyzacji i nie ma jedzenia. Proszę, panie Watley, niech pan coś zrobi. – Ciążą na panu bardzo poważne zarzuty, panie Coley. Jeśli zostaną uznane przez sąd, grozi panu dwadzieścia lat odsiadki. Nathan opuszcza głowę i głęboko wzdycha. – Ja nawet tygodnia tu nie wytrzymam. – Jestem pewny, że uda mi się uzyskać łagodniejszy wymiar kary, ale na pewno czeka pana wieloletnie więzienie. I to nie w miejskim areszcie jak ten. Wyślą pana do któregoś z naszych prowincjonalnych więzień, gdzie warunki nie zawsze są tak przyjemne.

– Więc niech pan coś wymyśli. Musi pan wyjaśnić sędziemu czy komu tam, że to jedna wielka pomyłka. Nie mam z tym nic wspólnego, rozumie pan? Musi pan ich o tym przekonać. – Spróbuję, panie Coley. Ale procedury karne muszą biec swoim torem, a niestety na Jamajce wszystko odbywa się dużo wolniej. Sąd wyznaczy termin pierwszej rozprawy za kilka dni, potem zostaną panu postawione formalne zarzuty. – A co z kaucją? Mogę wpłacić kaucję i się stąd wydostać? – Rozmawiamy o tym z poręczycielem, ale nie jestem zbytnim optymistą. Sąd uzna, że to za duże ryzyko ucieczki. Jaką kwotą może pan dysponować? Nathan prycha i kręci głową. – Nie wiem. Miałem przy sobie tysiąc dolców, ale nie mam pojęcia, gdzie są teraz, bo na pewno nie w moim portfelu. W kieszeni miałem jeszcze pięć stów i te też gdzieś zniknęły. Obrobili mnie na czysto. W domu mam niewielki majątek, ale żadnej gotówki. Nie jestem bogaty, panie Watley. Jestem trzydziestoletnim byłym więźniem, który jeszcze pół roku temu siedział w więzieniu. Moja rodzina też nic nie ma. – No cóż, sąd weźmie pod uwagę ilość przemycanej kokainy i latanie prywatnym odrzutowcem i zapewne będzie innego zdania. – Kokaina nie była moja. Nigdy wcześniej jej nie widziałem ani nie tknąłem. Ktoś mi ją podrzucił, rozumie pan? Tak jak tę spluwę. – Ja panu wierzę, panie Coley, obawiam się jednak, że sąd podejdzie do pana sprawy bardziej sceptycznie. Sędziowie wciąż słyszą takie opowieści. Nathan rozchylił nieco wargi i zaczął wydłubywać drobiny zakrzepłej krwi z kącików ust. Nie ulegało wątpliwości, że jest mocno pobity i jeszcze bardziej zgnębiony. – Niech pan tu zostanie – powiedział Rashford, wstając. – Jest ze mną Reed. Jeśli ktoś o niego spyta, proszę odpowiedzieć, że jest jednym z pańskich prawników. *** Obita twarz Nathana rozjaśnia się nieco na mój widok. Siadam na taborecie niecały metr od niego. On ma ochotę się rozwrzeszczeć, ale wie, że ktoś słucha. – Co tu się, u diabła, dzieje, Reed? Mów! Udaję wystraszonego człowieka, który nie jest pewien jutra. – Nie wiem, Nathan – odzywam się niepewnym tonem. – Mnie nie aresztowali, ale też nie wolno mi opuścić wyspy. Od razu rano zwróciłem się o pomoc do Rashforda Watleya i razem próbujemy to wszystko rozwikłać. Pamiętam tylko, że obaj nieźle się upiliśmy. Jak idioci. Tyle wiem. Ty się położyłeś na kanapie i odjechałeś, ja też ledwo żyłem. Pamiętam, że w pewnej chwili pilot zawołał mnie do kokpitu i poinformował, że rejon Miami jest zamknięty dla ruchu z powodu pogody. Dostali ostrzeżenia o huraganie czy burzy tropikalnej, naprawdę groźnie to brzmiało. Lotnisko w Miami zostało zamknięte, burza przesuwała się na północ, więc polecieliśmy na południe, w rejon Karaibów. Wiem, że krążyliśmy i krążyliśmy, ale tak naprawdę niewiele pamiętam. Próbowałem cię obudzić, ale ty tylko chrapałeś. – Nie pamiętam, żebym stracił przytomność – mówi Nathan, obmacując obolałą szczękę. – A czy ktoś po pijaku pamięta takie rzeczy? Nikt. Byłeś zalany w trupa, nie? Piłeś jeszcze przed wyjazdem na lotnisko. W każdym razie zaczynało nam brakować paliwa i musieliśmy lądować. Piloci powiedzieli, że kontrola powietrzna skierowała nas na lotnisko w Montego Bay. Mieliśmy zatankować i polecieć do Miami, jak tylko warunki się poprawią. Piłem litrami kawę, więc pamiętam, co się wtedy działo. Wylądowaliśmy i kapitan kazał nam zostać w samolocie. To wszystko miało potrwać

dwadzieścia minut. A potem oświadczył, że celnicy i tak chcą zajrzeć do środka. Kazali nam wysiąść z samolotu, ale ty byłeś wciąż nieprzytomny i nie można cię było docucić. Miałeś prawie niewyczuwalne tętno. Wezwali karetkę i od tej chwili zaczęły się kłopoty. – Co to za bzdury z jakimś fałszywym paszportem? – To moja wina. Często lądujemy na międzynarodowym lotnisku w Miami i wiemy, że czasem celnicy żądają okazania paszportu, nawet od pasażerów krajowych lotów, zwłaszcza z prywatnych samolotów. Myślę, że to się ciągnie od czasów wojny narkotykowej w latach osiemdziesiątych, kiedy wielu baronów narkotykowych latało takimi samolotami. Teraz z kolei trwa wojna z terrorystami i władze często proszą o paszport. Posiadanie paszportu nie jest obowiązkowe, ale upraszcza sprawę. Mam człowieka w Waszyngtonie, który za sto dolców produkuje fałszywki w jeden dzień. Na wszelki wypadek kazałem mu zrobić taką dla ciebie. Nie przyszło mi nawet do głowy, że mogą być z tego problemy. Biedny Nathan zupełnie nie wie, w co ma wierzyć. Ja mam za sobą całe miesiące przygotowań, na niego wszystko wali się nagle, wprawia we wściekłość i totalne osłupienie. – Wierz mi, fałszywy paszport to najmniejsze z twoich zmartwień – mówię. – A skąd się wzięła ta koka i spluwa? – pyta. – Podrzuciła ci je policja – odpowiadam pewnym siebie tonem. – Skoro nie ty i nie ja, to lista podejrzanych jest krótka. Rashford twierdzi, że to się tu często zdarza. Z Ameryki przylatuje prywatny odrzutowiec z dwoma nadzianymi facetami na pokładzie. Muszą być nadziani, bo inaczej nie lataliby takim samolotem. Jeden jest tak zalany, że nie wie, na jakim świecie żyje. Wyciągają tego bardziej trzeźwego z samolotu i odwracają uwagę pilotów jakimiś formalnościami, po czym w odpowiednim momencie podrzucają trefny towar. Po prostu wsadzają ci do torby, i po wszystkim. Po paru godzinach samolot zostaje oficjalnie zarekwirowany przez władze jamajskie, a rzekomy przemytnik trafia do aresztu. W całej akcji idzie o forsę, kasę do łapy. Nathan słucha, wpatrując się w swoje bose stopy. Jego hawajska koszula w pomarańczowe i różowe kwiaty ma plamy krwi, ręce i dłonie są mocno pokaleczone. – Załatwisz mi coś do jedzenia, Reed? Padam z głodu. Godzinę temu podali obiad, wyglądał tak obrzydliwie, że byś nie uwierzył, ale zanim zdążyłem spróbować, jeden koleś w celi uznał, że jest głodniejszy ode mnie i bardziej mu się należy. – Współczuję ci, Nathan – mówię z troską w głosie. – Zobaczymy, czy Rashfordowi uda się przekupić któregoś ze strażników. – Proszę cię – pojękuje Nathan. – Mam do kogoś zadzwonić i go zawiadomić? Kręci głową. – Do kogo? Jedyną osobą, której w miarę ufam, jest facet prowadzący mój bar, choć myślę, że i on mnie okrada. Zerwałem z całą rodziną, ale i tak by mi nie pomogli. No bo jak? Nawet nie wiedzą, gdzie leży Jamajka. Nie wiem, czy sam bym ją znalazł na mapie. – Rashford sądzi, że mogą mnie oskarżyć o współudział, więc jeszcze mogę do ciebie dołączyć. – Ty sobie z tym poradzisz – mówi, kręcąc głową. – Też jesteś czarny i jesteś w dobrej formie. Ale chudy biały chłopak nie ma szans. Ledwo wszedłem do celi, a czarny drab patrzy na mnie i mówi, że mam bardzo ładne buty. I mi je zdejmuje. Inny chce pożyczyć trochę forsy, ale nie mam ani grosza, więc każe mi obiecać, że szybko ją dla niego zdobędę. Od tego się zaczęła pierwsza bójka. Chyba ze trzech zaczęło się nade mną znęcać. Pamiętam strażnika, śmiejącego się ze mnie, białasa, który nie umie się bić. Mój kawałek betonowej podłogi znajduje się tuż obok kibla, który jest tylko zwykłą dziurą w podłodze. Śmierdzi tak strasznie, że się dławisz i od razu chce ci się rzygać. Ale jeśli odsunę się choć o centymetr, od razu wkraczam na czyjeś terytorium i awantura gotowa. Nie ma klimatyzacji i jest gorąco jak w piecu.

Piętnastu facetów w ciasnym pomieszczeniu, wszyscy spoceni, głodni, spragnieni i nikt nie może usnąć. Aż się boję pomyśleć o dzisiejszym wieczorze. Proszę cię, Reed, wydobądź mnie stąd. – Spróbuję, Nathan, ale jest duże prawdopodobieństwo, że mnie też będą chcieli dorwać. – Zrób coś, proszę. – Posłuchaj, wiem, że to wszystko moja wina. W tej chwili to już nie ma znaczenia, ale skąd mogłem wiedzieć, że wlecimy w strefę burzy. Głupi piloci powinni byli nas uprzedzić o warunkach atmosferycznych przed wylotem albo lądować awaryjnie na terytorium USA, albo mieć większy zapas paliwa w samolocie. Po powrocie pozwiemy ich do sądu, chcesz? – Jak uważasz. – Nathan, zrobię, co w mojej mocy, żeby cię stąd wydostać, ale sam też mogę wpaść. Wszystko sprowadza się do pieniędzy. To próba wymuszenia forsy przez gliniarzy, którzy wiedzą, jak to się robi. Cholera, w końcu to oni ustalają reguły. Rashford twierdzi, że z właściciela samolotu wycisną kupę forsy i wykroją dla siebie solidną łapówkę. Rzucą też kość w naszą stronę, żeby zobaczyć, ile da się z nas wydusić. Teraz, jak już mamy swojego adwokata, pewnie szybko się z nim skontaktują. Wolą załatwiać swoje interesiki, zanim sprawa trafi do sądu. Potem pojawiają się formalne zarzuty i sędziowie wszystkiemu bacznie się przyglądają. Rozumiesz to? – Chyba tak. Tylko nie mogę w to uwierzyć. Wczoraj o tej porze siedziałem w swoim barze, piłem piwo z fajną laską i chwaliłem się, że lecę na weekend do Miami. A teraz zobacz. Siedzę w śmierdzącej celi z bandą Jamajczyków, którzy tylko szukają okazji, żeby mi dokopać. Masz rację, Reed, to wszystko twoja wina. Twoja i twojego zasranego filmu. Nie trzeba cię było w ogóle słuchać. – Przykro mi, Nathan. Wierz mi, że bardzo mi przykro. – I powinno. Więc zrób coś, i to szybko. Bo ja tu długo nie pociągnę.

Rozdział 36

ashford zawozi mnie do hotelu i w ostatniej chwili wspaniałomyślnie zaprasza do domu na kolację. Mówi, że żona jest świetną kucharką i oboje będą zaszczyceni, mogąc gościć tak znamienitego filmowca. Wprawdzie korci mnie, żeby skorzystać z zaproszenia – głównie dlatego, że przez następne osiemnaście godzin nie mam nic do roboty – wykręcam się jednak, że źle się czuję i chcę się wyspać. To oczywiście kłamstwo, ale najmniej ze wszystkiego potrzebuję teraz długich rozmów przy stole o życiu, moich osiągnięciach i przeszłości. Sądzę, że moim tropem podążają wytrawni myśliwi i węszą. Jedno nieostrożne słowo rzucone tu czy tam może się odbić groźnym rykoszetem. Jest lipiec, sezon turystyczny dobiegł końca i w hotelu zrobiło się pustawo. Z tyłu budynku jest niewielki basen i ocieniony od słońca bar – to tam spędzam całe popołudnie. Leżę pod parasolem, czytam Waltera Mosleya i sączę piwo Red Stripe.

R

*** Vanessa ląduje w Roanoke w sobotę o siódmej wieczór. Jest skonana, ale odpoczynek nie wchodzi w rachubę. W ciągu ostatnich czterdziestu ośmiu godzin przejechała z Radford do Waszyngtonu i wróciła do Roanoke, potem poleciała z Roanoke na Jamajkę i wróciła przez Charlotte, Atlantę i Miami. Nie licząc trzech godzin przerywanego snu w łóżku w Montego Bay i kilku krótkich drzemek w samolotach, w ogóle w tym czasie nie spała. Wychodzi z terminalu z małym podręcznym bagażem i przez dłuższą chwilę rozgląda się za swoim samochodem. Jak zawsze notuje w głowie wszystko i wszystkich dookoła. Nie wierzymy, by ktoś miał ją śledzić, ale na tym etapie niczego nie przyjmujemy na wiarę. Rusza spod lotniska i po drugiej stronie szosy wynajmuje pokój w Holiday Inn. Zamawia kolację do pokoju, po czym siada z jedzeniem przy oknie i obserwuje zachodzące słońce. O dziesiątej dzwoni do mnie i przez chwilę rozmawiamy ustalonym szyfrem. Korzystamy z trzeciego i czwartego z kolei telefonu na kartę i jest bardzo mało prawdopodobne,

by ktoś nas podsłuchiwał, ale także w tej sprawie dmuchamy na zimne. Kończę rozmowę krótkim: „Postępuj zgodnie z planem”. Wraca samochodem na parking przy małym terminalu pasażerskim i parkuje tuż obok pick-upa Nathana. Jest późny sobotni wieczór, żadne prywatne samoloty o tej porze nie latają, a na opustoszałym parkingu nic się nie dzieje. Wkłada cienkie skórzane rękawiczki, kluczykiem Nathana otwiera pick-upa i odjeżdża. Pierwszy raz w życiu prowadzi taki pojazd, zachowuje więc wzmożoną ostrożność. Kawałek dalej wjeżdża na parking przed barem z fast foodem i odpowiednio ustawia sobie fotel i lusterka wsteczne. Po pięciu latach jeżdżenia małymi japończykami duże komfortowe wnętrze pick-upa trochę ją deprymuje. Najmniej na świecie potrzebna jej teraz stłuczka i interwencja radiowozu z migającymi lampami. W końcu udaje jej się dotrzeć do międzystanowej I-81 i ruszyć na południe w kierunku Ranford w Wirginii. Gdy po jakimś czasie zjeżdża z szosy stanowej i skręca w lokalną drogę do domu Nathana, jest już prawie północ. Żeby nie wzbudzać za dużo hałasu, wielką przyczepę najbliższego sąsiada Nathana mija z prędkością ledwie przekraczającą dwadzieścia kilometrów na godzinę. Kilkakrotnie przebyła tę drogę własnym samochodem i bez trudu orientuje się w terenie. Wie, że za domem Nathana droga wije się wśród pastwisk, a jakieś trzy kilometry dalej dociera do następnego domostwa. Asfalt się kończy i zamienia w żwir, a potem w zwykłą bitą drogę. Ruchu nie ma, bo teren jest bardzo słabo zaludniony. Trochę to dziwne, że trzydziestoletni kawaler mieszka w tak bezludnej okolicy. Vanessa wjeżdża na podjazd i nasłuchuje. Zza domu dochodzi szczekanie labradora Nathana, który jest zamknięty na ogrodzonym siatką wybiegu z solidną budą na słotne dni. Ale poza szczekaniem nic więcej nie słychać. Ciemności rozprasza blade żółte światło lampy na ganku. Vanessa ma w kieszeni dziewięciomilimetrowego glocka i jest przekonana, że w razie potrzeby potrafi się nim posłużyć. Obchodzi dom od tyłu, patrząc uważnie pod nogi i czujnie nasłuchując. Szczekanie psa jeszcze się nasila, ale poza nią nikt go nie słyszy. Podchodzi do tylnego wejścia i sprawdza klucze. Pierwsze trzy nie pasują ani do zamka w gałce, ani do zasuwy i dopiero czwarty i piąty załatwiają sprawę. Wstrzymuje oddech i otwiera drzwi. Nic nie wyje, nic nie dzwoni. Pięć dni temu wchodziła przez te same drzwi i odnotowała w pamięci zasuwy na drzwiach i brak alarmu. Wewnątrz Vanessa zdejmuje skórzane rękawiczki i zastępuje je jednorazowymi z lateksu. Musi zajrzeć do wszystkich zakamarków, a nie wolno jej zostawić żadnych śladów. Kręci się szybko po domu, zapalając kolejne światła, zaciągając zasłony na oknach i podkręcając klimatyzację. To typowy tandetny dom na wynajem, zamieszkany przez samotnego prymitywa, który ostatnie pięć lat spędził w więzieniu. Wnętrze jest skromnie urządzone: tylko parę prostych sprzętów, nieodzowny telewizor z wielkim płaskim ekranem, prześcieradła w paru oknach. W kuchennym zlewie leży sterta brudnych naczyń, na podłodze w łazience sterta brudów. Druga sypialnia służy za rupieciarnię. W dwóch pułapkach leżą dwie martwe myszy ze złamanymi karkami. Vanessa zaczyna od sypialni Nathana i sprawdza zawartość szuflad w wysokiej komodzie. Pusto. Zagląda pod łóżko i między materace. Sprawdza każdy centymetr zapchanej rzeczami szafy. Dom zbudowano na standardowej ramie stropowej bez płyty fundamentowej i przy każdym kroku drewniana podłoga skrzypi i lekko się ugina. Vanessa opukuje deski w podłodze w poszukiwaniu pustego miejsca, mogącego służyć za skrytkę. Zakładamy, że Nathan ukrył łup w domu, choć raczej nie w którymś z głównych pomieszczeń, jednak i tak musimy wszystko dokładnie sprawdzić. Jeśli ma trochę oleju w głowie, czego nie można wykluczyć, podzielił całość na kilka części i ukrył w paru miejscach. Z sypialni Vanessa przechodzi do pokoju gościnnego, omijając szerokim łukiem martwe myszy. O wpół do pierwszej w nocy zaczyna gasić światła, jak by to zrobił Nathan szykujący się do snu.

Przechodzi z pomieszczenia do pomieszczenia, sprawdzając każdy zakamarek, każdą deskę w podłodze, każdy kącik. Nic nie zostaje pominięte. To może być w ścianie, pod podłogą, w stropie nad sufitem, ale równie dobrze zakopane gdzieś na podwórzu albo ukryte w sejfie w barze Bombay. Zawalona rupieciami piwnica ma sufit na wysokości ponad dwóch metrów, nie ma tu klimatyzacji, a ściany są z nieotynkowanych bloczków cementowych. Po godzinie szukania Vanessa jest zlana potem i tak zmęczona, że nie ma już sił kontynuować. O drugiej wraca na górę, wyciąga się na sofie w dużym pokoju i z ręką na kaburze glocka zapada w sen. *** O ile Rashford Watley miał opory przed pracą w sobotę, o tyle w niedzielę nie chciał nawet o tym słyszeć, nie dałem mu jednak większego wyboru. Wymogłem na nim, by mi towarzyszył do aresztu i pociągnął za te same sznurki co wczoraj. Na zachętę wręczyłem mu studolarowy banknot. Przyjeżdżamy do aresztu tuż przed dziewiątą i piętnaście minut później siedzę sam na sam z Nathanem, w tym pomieszczeniu co wczoraj. Jestem wstrząśnięty jego wyglądem. Jest cały pokaleczony i jego obrażenia są dobrze widoczne i całkiem poważne. Ciekawe, jak długo strażnicy pozwolą tak nim poniewierać. Twarz ma poobijaną, pociętą i pokrytą zakrzepłą krwią, górną wargę mocno spuchniętą i groteskowo sterczącą pod nosem. Lewe oko jest całkiem zamknięte, prawe – zaczerwienione i opuchnięte. Z przodu brak jednego zęba. Zamiast obciętych dżinsów i hawajskiej koszuli ma na sobie zaplamiony biały kombinezon ze śladami krwi. Obaj pochylamy się ku sobie, tak że nasze twarze niemal się stykają. – Pomóż mi – jęczy płaczliwie. – Mam dla ciebie wiadomość, Nathan – zaczynam. – Ci dranie zażądali miliona dolarów od właściciela samolotu, a on zgodził się zapłacić, więc łobuzy dostaną swoją działkę. Dziś rano uznali, że o nic mnie nie oskarżą, za ciebie zażądali pół miliona. Za pośrednictwem Rashforda wyjaśniłem im, że ani ty, ani ja nie dysponujemy taką forsą. Że byliśmy tylko pasażerami na pokładzie czyjegoś odrzutowca, nie jesteśmy bogaci i tak dalej. Ale Jamajczycy w to nie wierzą. No i tak to teraz wygląda. Nathan krzywi się, jakby oddychanie sprawiało mu ból. Jeśli tak wygląda jego twarz, wolałbym nie oglądać reszty jego ciała. Wyobrażam sobie wszystko, co najgorsze, i nawet go nie pytam, co się stało. Wzdycha, stęka i wydusza z siebie pytanie: – Reed, a ty możesz wrócić do Stanów? – Słowa brzmią słabo i chrapliwie, jakby jego krtań też ucierpiała. – Chyba tak. Rashford też tak sądzi. Ale ja nie mam takich pieniędzy, Nathan. Krzywi się i znów stęka. Wygląda tak, jakby zaraz miał zemdleć albo się rozpłakać. – Posłuchaj. Ja mam forsę, dużo forsy. Patrzę mu prosto w oczy, a dokładniej w prawe oko, bo lewe ma zamknięte. To jest ten kluczowy moment, do którego wszystko zmierzało. Jeśli się teraz nie uda, cały pomysł okaże się gigantyczną klapą. Wszystko zostało postawione na jedną kartę. – Ile? – pytam, a on przez chwilę milczy. Wiem, że wolałby nie odpowiadać, ale nie ma wyjścia. – Wystarczy, żeby mnie wykupić. – Pół miliona dolarów? – Nawet więcej. Tylko musimy działać razem, Reed. Ja i ty, jak wspólnicy. Powiem ci, gdzie są pieniądze, ty je stamtąd zabierzesz, wykupisz mnie i zostaniemy partnerami. Ale musisz dać mi słowo, Reed. Muszę ci zaufać, kapujesz? – Chwilę, Nathan – mówię, odchylając się i rozkładając ręce. – Oczekujesz ode mnie, że stąd wyjadę,

pojadę do domu, a potem wrócę z worem pieniędzy i przekupię jamajską policję? Mówisz serio? – Proszę, Reed. Nie mam nikogo innego. Nie mogę zadzwonić do nikogo w domu. Nikt tam nie zrozumie, co tu się dzieje. Tylko ty jeden. Musisz to zrobić, Reed. Moje życie od tego zależy. Ja tu nie przeżyję. Spójrz na mnie. Proszę, Reed. Jeśli mnie posłuchasz, zrobisz, o co proszę, wydostaniesz mnie stąd, to będziesz bogaty. Odchylam się jeszcze bardziej, jakbym się bał od niego zarazić. A on nie przestaje mówić błagalnym tonem. – Słuchaj, Reed, ty mnie w to szambo wpakowałeś, więc musisz mnie teraz z niego wyciągnąć. – Może będzie łatwiej, jeśli mi powiesz, jak zarobiłeś tyle forsy? – Nie zarobiłem, ukradłem. Nie okazuję zdziwienia. – Z biznesu narkotykowego? – Zadaję pytanie, choć oczywiście znam odpowiedź. – Nie, nie, nie. Reed, jesteśmy wspólnikami? – Nie wiem, Nathan. Nie jestem przekonany, czy chcę się wplątywać w przekupywanie jamajskiej policji. A jak mnie nakryją? Skończę w celi jak ty. – To nie przyjeżdżaj. Wyślij pieniądze Rashfordowi i niech on je przekaże. Na pewno coś wymyślisz, Reed, cholera, przecież mądry z ciebie facet. Kiwam głową, jakby jego tok myślenia mi się podobał. – Gdzie są te pieniądze, Nathan? – Ale jesteśmy wspólnikami? Fifty-fifty, tylko ja i ty. – Dobra, dobra. Tylko uprzedzam, że nie zamierzam ryzykować więzienia, jasne? – Jasne. Zapada chwila ciszy, podczas której wzajemnie mierzymy się wzrokiem. Z trudem oddycha, z jeszcze większym mówi. Powoli wyciąga ku mnie prawą rękę, która jest mocno pokaleczona i opuchnięta. – Wspólnicy, Reed? – mówi błagalnie. Równie powoli ujmuję jego dłoń i potrząsam, a on aż skręca się z bólu. Ręka chyba jest złamana. – Gdzie są te pieniądze? – powtarzam. – U mnie w domu – mówi wolno i niechętnie, bo zdradza najcenniejszy sekret życia. – Byłeś u mnie. Za domem jest szopa z rupieciami. W kącie z tyłu po prawej stoi stara ręczna kosiarka od Searsa, pod nią w drewnianej podłodze znajdziesz klapę. Nie widać jej, póki nie odsunie się kosiarki i paru innych rupieci. Trzeba uważać na węże, uwiły tam gniazdo. Jak otworzysz klapę, to pod nią zobaczysz brązową trumnę. – Mówi z coraz większym trudem i coraz obficiej się poci. Niewątpliwie cierpi, ale to wyznanie sprawia mu chyba jeszcze większy ból. – Trumnę? – pytam z niedowierzaniem. – Tak, mała dziecięca trumienka. Jest zamknięta, wodoszczelna i hermetycznie uszczelniona. Przy węższym końcu, w nogach, jest ukryta blokada. Jak się ją przekręci, uszczelki puszczają i wieko się otwiera. – Co jest w środku? – Kilka pudeł po cygarach, oklejonych taśmą. O ile dobrze pamiętam, jest ich osiemnaście. – Trzymasz forsę w pudełkach po cygarach? – To nie forsa, Reed – mówi i pochyla się bliżej. – To złoto. Jestem tak zdumiony, że aż odbiera mi mowę i nie mogę wydusić słowa, więc Nathan ciągnie niemal szeptem: – Małe sztabki, po dziesięć uncji każda, najczystsze złoto pod słońcem. Są wielkości dużego kamienia do domino. Przepiękne, naprawdę przepiękne.

Przez chwilę patrzę na niego w milczeniu, po czym zaczynam mówić: – Niełatwo mi to przychodzi, ale powstrzymam się od zadawania pytań. Więc oczekujesz, że pojadę do ciebie, wyciągnę złoto z trumny pod podłogą, uporam się po drodze z gniazdem węży, jakimś cudem znajdę handlarza, który zgodzi się zamienić złoto na gotówkę, i na koniec obmyślę, jak przemycić pół miliona dolców na Jamajkę i wcisnąć je w łapę skorumpowanym celnikom i gliniarzom, którzy w zamian za to cię wypuszczą. Dobrze to ująłem, Nathan? – Dobrze. Tylko się pospiesz. – Chyba oszalałeś. – Podaliśmy sobie ręce. Jesteśmy wspólnikami, Reed. Wymyśl, jak to zrobić, a nie pożałujesz. – O ilu kamieniach domino rozmawiamy? – Między pięćset a sześćset sztuk. – Jak teraz stoi złoto? – Dwa dni temu sprzedawało się po tysiąc pięćset dolarów za uncję. Robię szybki rachunek. – To wychodzi między siedem i pół a osiem milionów dolców. Nathan kiwa głową. Zna to na pamięć, bo codziennie sprawdza kurs złota i codziennie robi w myślach to obliczenie. *** Rozlega się głośne walenie do drzwi i za moimi plecami pojawia się głowa strażnika. – Koniec widzenia, kolego – rzuca i znika. – To chyba najgłupsza rzecz, jaką mógłbym zrobić – mówię. – Albo najmądrzejsza – dopowiada Nathan. – Ale proszę, Reed. Pospiesz się, bo długo tu nie wytrzymam. Podajemy sobie ręce i żegnamy się. Ostatni raz rzucam okiem na Nathana i widzę znękanego człowieczka, który ledwo trzyma się na nogach. Szybko odjeżdżamy samochodem Rashforda, który zawozi mnie do hotelu, ja zaś biegnę do pokoju i dzwonię do Vanessy. Znajduję ją na strychu, gdzie temperatura sięga pięćdziesięciu stopni Celsjusza, a ona grzebie wśród starych pudeł i połamanych mebli. – Tam tego nie ma – informuję ją. – Jest w szopie na narzędzia. – Zaraz – mówi, schodząc po składanej drabince i ciężko dysząc. – To znaczy, że ci powiedział? – Tak. – Czekaj, ktoś przyszedł – dodaje szybko, aja słyszę w tle wyraźny dźwięk gongu przy drzwiach. Vanessa kuli się na podłodze przedpokoju i sięga po glocka. – Za chwilę do ciebie oddzwonię – szepcze i rozłącza się. *** Jest późny niedzielny poranek, pick-up Nathana stoi na podjeździe przed domem. Jeśli jego znajomi wiedzą, że wybierał się gdzieś na weekend, obecność samochodu może budzić ich zdziwienie. Gong ponownie dźwięczy i ktoś zaczyna walić do drzwi. – Nathan, jesteś tam? Otwieraj! – słychać męski głos. Vanessa kuca i zamiera w bezruchu. Walenie do drzwi nie ustaje, potem ktoś obchodzi dom i zaczyna pukać do tylnych drzwi, wykrzykując imię Nathana. Jest ich co najmniej dwóch – sądząc po głosach, to młodzi mężczyźni, zapewne kumple Nathana, którzy z jakiegoś powodu postanowili go odwiedzić. I nie

zanosi się na to, by zamierzali zrezygnować. Któryś stuka w okno w sypialni, ale nie widzi, co dzieje się w środku. Vanessa przemyka do łazienki i wyciera sobie twarz. Ciężko oddycha i aż dygoce ze strachu. Mężczyźni nie przestają walić do drzwi i pokrzykiwać. Pewnie niedługo dojdą do wniosku, że Nathanowi coś się stało, i wyłamią drzwi. Vanessa instynktownie rozbiera się do majtek, ociera pot z ciała, kładzie glocka obok umywalki i podchodzi do frontowych drzwi. Otwiera je na całą szerokość i stojącego przed nią mężczyznę zatyka na jej widok. Vanessa ma duże, jędrne piersi i kształtne ciemne ciało. Wzrok mężczyzny wędruje od jej piersi ku majtkom – maleńkiemu bikini, tak ściągniętemu, by ukazywało jak najwięcej nagiego ciała – ale zaraz się reflektuje. Vanessa uśmiecha się i mówi: – Nathan akurat jest chyba trochę zajęty. – Kurczę – bąka mężczyzna. – Przepraszam. Stoją twarzą w twarz po dwóch stronach siatkowych drzwi i żadnemu się nie spieszy, żeby się wycofać. Mężczyzna woła przez ramię: „Hej, Tommy, chodź no!”, ten wybiega zza domu i też nie wierzy własnym oczom. – Chłopcy, dajcie spokój – mówi Vanessa. – Nie przeszkadzajcie nam. Nathan bierze prysznic, ale jeszcze nie skończyliśmy. Mam mu coś przekazać? – I w tym momencie uświadamia sobie, że w pośpiechu nie zdjęła lateksowych rękawiczek. Stoi przed nimi w czerwonych majtkach i niebieskich rękawiczkach. Obaj mężczyźni nie mogą oderwać wzroku od jej piersi. – Mmm… Że byli Greg i Tommy, mmm… akurat żeśmy przejeżdżali. – Są oczarowani jej nagością i zdumieni rękawiczkami. Co ona, u diabła, wyczynia z ich kumplem? – Chętnie mu powtórzę – mówi Vanessa i z filuternym uśmieszkiem zamyka drzwi. Przez okno obserwuje, jak obaj odchodzą od drzwi, nadal kompletnie oszołomieni. W końcu docierają do swojej półciężarówki, wsiadają i z głośnym rechotem odjeżdżają. Po ich odjeździe Vanessa nalewa sobie szklankę wody z lodem i przez chwilę siedzi zmartwiała przy kuchennym stole. Jest roztrzęsiona i niemal na granicy histerii, ale nie może sobie na to pozwolić. Ma dość tego domu i zaczyna poważne wątpić w cały ten pomysł. Ale musi brnąć dalej. *** Telefon dzwoni, gdy już jadę taksówką na lotnisko. Przez ostatnie piętnaście minut moja wyobraźnia podsuwała mi różne scenariusze wydarzeń w domu Nathana i żaden nie kończył się dobrze. – Wszystko w porządku? – pytam. – Tak, dwóch wsioków przyszło odwiedzić Nathana. Ale już się ich pozbyłam. – Jak? – Później ci opowiem. – Widzieli cię? – O tak, dość dokładnie. Ale spokojnie, wszystko pod kontrolą. Więc gdzie to jest? – Za domem, w szopie na narzędzia. Czekam przy telefonie. – Dobra. – Vanessa raz jeszcze się upewnia, że na podjeździe przed domem jest pusto, po czym wychodzi przez tylne drzwi i podchodzi do szopy. Pies aż się dławi ze złości i jego szczekanie słychać nawet na Jamajce. Nie zdobyłem się na to, by ostrzec ją przed wężami, więc tylko modlę się w duchu, żeby się na nie nie natknęła. Grzebanie w stosie rupieci w szopie jest i tak odpychające, więc jeśli dodam do tego węże, może się wystraszyć i zwiać. Vanessa wchodzi do szopy i zaczyna opisywać jej wnętrze. Mówi, że jest

w niej gorąco jak w piecu. Przekazuję jej instrukcje Nathana i rozłączamy się. Przesuwa dwa puste baniaki po rozpuszczalniku do farb, odsuwa nogą jutowy worek, przepycha kosiarkę najdalej, jak się da, unosi sklejkę i pod nią widzi sznurowy uchwyt. Klapa jest ściśle wpasowana, ale Vanessa szarpie za uchwyt tak długo i energicznie, że klapa w końcu puszcza. Jest bez zawiasów, więc wyciąga całą i opiera o ścianę. W skrytce rzeczywiście tkwi utytłana brązowa trumienka długości nieco ponad metr. Vanessa przygląda jej się ze zgrozą, jakby się natknęła na miejsce zbrodni i wewnątrz leżały szczątki zamordowanego dziecka. Ale nie ma czasu na fantazjowanie ani nawet na zadanie sobie pytania: co ja tu, u diabła, robię? Próbuje unieść trumienkę, ale jest o wiele za ciężka. Odnajduje blokadę, przekręca ją i połówka wieka powoli się otwiera. Na szczęście w środku nie ma szczątków dziecka. Jest tam coś zupełnie innego. Vanessa przez chwilę przygląda się małym drewnianym pudełkom na cygara, które leżą w równych rzędach, oklejone taśmą samoprzylepną. Z czoła spadają jej grube krople potu, ociera twarz przedramieniem. Ostrożnie wyjmuje jedno z pudełek, wychodzi na zewnątrz i chowa się w cieniu dębu. Rozgląda się, ale poza psem nie ma nikogo, a ten już umilkł, zmęczony szczekaniem i warczeniem. Vanessa odrywa taśmę, otwiera pudełko i ostrożnie zdejmuje puchatą warstewkę uszczelniającą. Małe sztabki. Nieduże cegiełki. Jak kamienie do domino. Trumienka jest ich pełna. Miliony dolarów w złocie. Wyjmuje jedną ze sztabek i ogląda. Idealnie prostokątna, grubości około centymetra, z cienkim rantem na obwodzie, umożliwiającym wygodne układanie i magazynowanie. Na powierzchni widać wytłoczony napis: „10 uncji”, i pod spodem: „0,999”. I nic więcej. Żadnej nazwy banku, żadnego śladu, kto to złoto wykopał i przetopił, żadnego numeru seryjnego. *** Kartą gotówkową płacę trzysta dolarów za bilet liniami Air Jamaica do San Juan w Portoryko. Odlot mam za godzinę, więc znajduję miejsce siedzące w pobliżu mojej bramki i zabijam czas, wpatrując się w wyświetlacz telefonu. Po chwili rozbłyskuje i komórka zaczyna wibrować. – Nie kłamał – oznajmia Vanessa. – Mów. – Z przyjemnością, kochanie. Jesteśmy właścicielami osiemnastu pudełek po cygarach, pełnych cudownych złotych sztabek. Jeszcze ich nie policzyłam, ale na oko musi ich być co najmniej pięćset. Zaczerpuję głęboko powietrza i nagle chce mi się płakać. Ten projekt tkwił na desce kreślarskiej w mojej głowie od ponad dwóch lat i przez ten cały czas szanse na końcowy sukces wynosiły najwyżej promil. Należało doprowadzić do tego, by szereg luźno powiązanych elementów ułożył się w jedną spójną całość. Nie dotarliśmy jeszcze do celu, ale została nam tylko ostatnia prosta. Meta jest już w zasięgu wzroku. – Między pięćset a sześćset, zdaniem naszego kolegi – mówię. – Chyba zasłużył sobie, żeby mu uwierzyć. Gdzie jesteś? – Na lotnisku. Mam już bilet, przeszedłem kontrolę celną i siedzę w hali odlotów. Za godzinę wchodzę na pokład. Jak dotąd wszystko idzie gładko. A ty gdzie jesteś? – Właśnie wyjeżdżam z tej rudery. Załadowałam wszystko, co trzeba, i zatarłam ślady. Dom jest zamknięty. – Domem się nie przejmuj. I tak już nigdy go nie zobaczy. – Wiem. Zostawiłam psu całą torbę jedzenia. Może ktoś się nad nim zlituje. – Odjeżdżaj stamtąd jak najszybciej.

– Właśnie to robię. – Trzymaj się planu. Zadzwonię, jak tylko będę mógł.

Rozdział 37

est niedziela dwudziestego czwartego lipca, dochodzi jedenasta, dzień jest słoneczny i gorący. Na autostradzie w okolicach Radford prawie nie ma ruchu. Vanessa nie chce ryzykować spotkania z kimś, kto mógłby rozpoznać pick-upa Nathana i nabrać podejrzeń. Jedzie międzystanową na północ, mija Roanoke i wjeżdża do doliny Shenandoah. Zachowuje maksymalną ostrożność; pilnuje, by wskazówka szybkościomierza ani na milimetr nie przekraczała stu dziesięciu kilometrów na godzinę; sygnalizuje migaczami każdą zmianę pasa ruchu. Co chwila zerka w lusterko wsteczne, bo już weszło jej to w krew. Uważa na wszystkie pojazdy wokół, by nie dopuścić do stłuczki. Na podłodze przed fotelem pasażera i na siedzeniu leży prawdziwa fortuna w nieoznakowanych i niemożliwych do identyfikacji sztabkach złota, które ukradła złodziejowi, który je wcześniej ukradł oszustowi, który je zabrał bandzie hochsztaplerów. Jak mogłaby wyjaśnić dociekliwemu policjantowi z drogówki, że wiezie taki skarb? Byłaby bez szans, i dlatego jedzie dokładnie zgodnie z przepisami, dając się wyprzedzać z lewej osiemnastokołowym smokom. Zjeżdża z międzystanowej do małego miasteczka i kręci się po nim tak długo, aż znajduje tani sklepik ze wszystkim. Afisz na szybie wystawowej zachęca do kupowania artykułów szkolnych przed nadchodzącym wrześniem. Parkuje przy wejściu i przykrywa pudełka brudnym kocem, który zabrała z domu Nathana. Pod róg koca wsuwa glocka i rozgląda się po parkingu, który w niedzielę przed południem jest niemal pusty. W końcu nabiera powietrza, wysiada, zamyka drzwi pick-upa na klucz i wbiega do sklepu. W niecałe dziesięć minut kupuje dziesięć szkolnych plecaków, wszystkie w barwach ochronnych z czasów Pustynnej burzy. Płaci gotówką i nie reaguje na uwagę sprzedawcy, że chyba musi mieć kupę dzieciaków w wieku szkolnym. Wrzuca plecaki do pick-upa i zawraca w stronę autostrady. Godzinę później wjeżdża na parking dla ciężarówek pod Staunton w Wirginii i parkuje przy samej barierce. Upewnia się, że nie jest obserwowana, i zaczyna pakować pudełka do szkolnych plecaków. Wszystkie mieszczą się w ośmiu, a dwa plecaki pozostają niewykorzystane. Tankuje do pełna, bez wysiadania kupuje hamburgera w okienku i przeczekuje, jeżdżąc międzystanową

J

I-81 między granicą stanu Maryland na północy a Roanoke na południu. Godziny się dłużą, ale nie może stanąć i zostawić skarbu bez opieki. Musi cały czas mieć go na oku i dlatego, kręcąc się tam i z powrotem, czeka, aż się ściemni. *** Chodzę niecierpliwie po zatłoczonym i dusznym budynku portu lotniczego w San Juan i czekam na odlot samolotu Delty do Atlanty. Bilet wykupiłem na nazwisko Malcolm Bannister i mój stary paszport zadziałał bez problemu. Traci ważność za cztery miesiące i był ostatni raz używany, gdy razem z Dionne popłynęliśmy w tani rejs na Bahamy. W całkiem innym życiu. Dwukrotnie dzwonię do Vanessy i rozmawiamy szyfrem. Odebrała towar w dobrym stanie i zgodnie z planem jeździ po okolicy. Jeśli jakiś palant nas podsłuchuje, musi nieźle zachodzić w głowę. Wreszcie o piętnastej trzydzieści wchodzę na pokład, a potem przez godzinę siedzę w duchocie, wsłuchując się w szalejącą na zewnątrz burzę. Piloci się nie odzywają, za to za moimi plecami wrzeszczą co najmniej dwa niemowlaki. Atmosfera robi się coraz bardziej nerwowa, przymykam oczy i próbuję się zdrzemnąć, ale od tak dawna odmawiałem sobie snu, że już chyba zapomniałem, jak to się robi. Zaczynam rozmyślać o Nathanie Cooleyu i jego beznadziejnej sytuacji, ale nie potrafię wzbudzić w sobie współczucia. Myślę też o Vanessie i uśmiecham się na myśl o tym, jak świetnie sobie radzi w warunkach stresu. Jesteśmy już tak blisko mety, ale nadal wiele rzeczy może się nie udać. Mamy złoto, ale czy zdołamy je zatrzymać? Budzi mnie szarpnięcie i dudnienie kół samolotu, który zaczyna kołować. Dwie godziny później lądujemy w Atlancie. Na lotnisku unikam stanowisk kontroli paszportowej obsługiwanych przez czarnoskórych i ustawiam się w kolejce do otyłego białego młodzieńca, który wygląda na znudzonego i niezbyt przejętego pracą. Bierze mój paszport, rzuca okiem na zdjęcie Malcolma Bannistera sprzed dziewięciu lat, porównuje z twarzą Maxa Reeda Baldwina i nie widzi nic podejrzanego. Wiadomo, wszyscy czarni wyglądają tak samo. Domyślam się, że władze celne zdążyły poinformować FBI, iż Max Baldwin dwa dni temu opuścił kraj na pokładzie prywatnego odrzutowca lecącego na Jamajkę, nie wiem natomiast, czy FBI nadal monitoruje Malcolma Bannistera. Mam nadzieję, że nie, bo wolałbym, żeby FBI myślało, że nadal jestem na Karaibach i świetnie się bawię. W każdym razie nie tracę czasu. Ponieważ prawo jazdy Malcolma Bannistera straciło ważność, samochód w Avisie wynajmuje Max i trzy kwadranse po wylądowaniu w Atlancie jestem już w drodze. Pod Roswell w Georgii zatrzymuję się w przydrożnym Walmarcie i kupuję za gotówkę dwa kolejne telefony komórkowe na kartę. Przy wyjściu ze sklepu wyrzucam dwa stare do kosza na śmieci. *** Po zapadnięciu zmroku Vanessa parkuje już na dobre. Za kierownicą pick-upa spędziła dwanaście godzin i nie może się doczekać, by się z nim rozstać. Przez chwilę siedzi bez ruchu i patrzy na stojącą obok hondę accord, po czym przygląda się, jak nieduży samolot kołuje w stronę terminalu w Roanoke. Jest niedziela wieczór i prawie nie ma ruchu, parking jest niemal pusty. Znów głęboko zaczerpuje powietrza i wysiada. Nieustannie rozglądając się na boki, szybko przenosi plecaki z pick-upa do bagażnika swojej hondy. Osiem plecaków, z których każdy następny wydaje się cięższy od poprzedniego, ale wcale jej to nie przeszkadza. Zamyka pick-upa, chowa pęk kluczy do kieszeni i wyjeżdża z parkingu. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, przez następne kilka dni nikt nie zwróci uwagi na zaparkowany samochód. Dopiero gdy kumple

zorientują się, że Nathan zniknął, zawiadomią policję, a ta po jakimś czasie odnajdzie pick-upa i zacznie składać kawałki układanki w całość. Niewątpliwie Nathan pochwalił się komuś, że na weekend poleci prywatnym odrzutowcem do Miami. Gliniarze przez jakiś czas pokręcą się w kółko za własnym ogonem. Nie wiem, czy władzom uda się skojarzyć poszukiwanego Cooleya z Nathanielem Coleyem, półgłówkiem, który niedawno opuścił kraj z fałszywym paszportem w kieszeni i czterema kilogramami koki oraz pistoletem w torbie, ale wątpię. Chyba że ktoś na Jamajce w końcu się zlituje i pozwoli mu skorzystać z telefonu. Można tylko spekulować, do kogo wtedy zadzwoni i co mu powie. Teraz raczej będzie odliczał godziny i dni do mojego powrotu z forsą, którą przekupię, kogo trzeba. Miną tygodnie, może nawet miesiące, nim do niego dotrze, że jego kumpel Reed wystawił go do wiatru, zabrał złoto i zniknął. Prawie mi go żal. *** O pierwszej w nocy dojeżdżam do Asheville w Karolinie Północnej i przy ruchliwym skrzyżowaniu widzę tablicę z nazwą motelu. Na parkingu stoi niebieska honda accord z moją Vanessąza kierownicą, obok niej na siedzeniu leży glock. Parkuję obok i wchodzimy do naszego pokoju na parterze. Całujemy się i obejmujemy, ale jesteśmy zbyt spięci na coś więcej. Ukradkiem wyładowujemy zawartość jej bagażnika i składamy plecaki na łóżku. Zamykam drzwi na klucz, zakładam łańcuch i podstawiam krzesło pod klamkę. Szczelnie zaciągam zasłony i dodatkowo zasłaniam ręcznikami szpary, by nikt nie mógł zajrzeć do naszego skarbca. W tym czasie Vanessa bierze prysznic i gdy w końcu wychodzi z łazienki, ma na sobie tylko krótki szlafroczek frotte, który odsłania kilometry najzgrabniejszych nóg na świecie. „Nawet o tym nie myśl”, mówi ostrzegawczo. Jest zbyt zmęczona. Może jutro. Wkładamy rękawiczki z lateksu, opróżniamy plecaki i równo układamy osiemnaście pudełek po cygarach, każde dokładnie oklejone dwoma kawałkami srebrzystej taśmy hydraulicznej. Stwierdzamy, że dwa były otwierane – na taśmie widać ślad przecięcia przy wieczku – i te dwa odkładamy na bok. Scyzorykiem przecinam taśmę na pierwszym pudełku i otwieram je. Wyjmujemy wszystkie sztabki, liczymy – jest ich trzydzieści – wkładamy z powrotem do pudełka i ponownie oklejamy taśmą. Vanessa notuje liczbę i całą operację powtarzamy z następnym pudełkiem. W tym są trzydzieści dwie sztabki. Wszystkie lśnią czystością, są idealnie równo odlane i chyba nigdy niedotykane ludzką ręką. – Śliczne, naprawdę śliczne – powtarza z przejęciem Vanessa. – Przetrwają wieki. – Całą wieczność – mówię, głaszcząc sztabkę. – Chciałabyś wiedzieć, z której części świata pochodzą? Parska śmiechem, bo wiadomo, że nigdy się tego nie dowiemy. Otwieramy kolejno wszystkie szesnaście pudełek, na końcu sprawdzamy zawartość dwóch odłożonych na bok. Jest w nich blisko o połowę mniej sztabek niż w pozostałych pudełkach. Łącznie we wszystkich jest pięćset siedemdziesiąt sztabek. Aktualna cena złota to około tysiąca pięciuset dolarów za uncję, więc wartość naszego skarbu wynosi w przybliżeniu osiem i pół miliona dolarów. Kładziemy się na łóżku po obu stronach pudełek i nie potrafimy powstrzymać uśmiechów. Przydałaby się nam butelka szampana, ale o drugiej w nocy w tanim motelu w Karolinie Północnej szampan jest nie do zdobycia. Musimy się oswoić z nową sytuacją, ale jednym z najjaśniejszych punktów całego projektu jest to, że nikt tego skarbu nie szuka. Poza Nathanem Cooleyem nikt nawet nie wie o jego istnieniu. Zabraliśmy go złodziejowi, który nie zostawił po sobie żadnych śladów. Patrzenie na nasz skarb, dotykanie go i liczenie przywraca nam energię. Ściągam z Vanessy szlafroczek i wsuwamy się pod kołdrę na sąsiednim łóżku. Choć oboje się staramy, trudno nam jest nie zerkać na

pudełka ze złotem. Kończymy i oboje natychmiast zapadamy w głęboki sen.

Rozdział 38

poniedziałek o szóstej trzydzieści rano agent Fox wszedł do przestronnego gabinetu Victora Westlake’a i oznajmił: – Jamajczycy jak zwykle się grzebią. Nie mam wiele do dodania. W piątek wieczorem Baldwin przyleciał na Jamajkę odrzutowcem wyczarterowanym z firmy w Raleigh, elegancką maszyną, która teraz stoi zarekwirowana przez Jamajski Urząd Celny i nie może wrócić do Stanów. Baldwin gdzieś zniknął, jego kompan Nathaniel Coley próbował przekroczyć granicę na fałszywym paszporcie i został aresztowany. – Siedzi w areszcie? – spytał Westlake, obgryzając paznokieć na kciuku. – Tak, panie dyrektorze. Na razie nic więcej nie wiem. Nie wiem, kiedy go wypuszczą. Próbuję namówić policję, żeby rozejrzała się za Baldwinem po hotelach, ale nie palą się do tego. Baldwin nie jest poszukiwanym zbiegiem, a oni nie chcą narażać się hotelom. Do tego jeszcze był weekend i tak dalej. – Znajdźcie Baldwina. – Staramy się, panie dyrektorze. – Co on kombinuje? Fox wzruszył ramionami i pokręcił głową. – To wszystko nie ma sensu. Po co wydawać tyle forsy na prywatny odrzutowiec? Dlaczego wybierać się w podróż z kimś z fałszywym paszportem? Kim, u diabła, jest ten Nathaniel Coley? Poszukiwania w obu Wirginiach nie dały rezultatu. Może Coley jest jego kumplem, któremu z jakiegoś powodu odmówiono paszportu, więc chcieli oszukać służby graniczne, żeby przez parę dni pobyczyć się na słońcu. – Może nad morze. – Właśnie, panie dyrektorze. – Próbujcie dalej i ślijcie e-maile. – Tak jest, panie dyrektorze. – Rozumiem, że jego samochód został na lotnisku w Roanoke, tak?

W

– Tak, na parkingu przed małym terminalem pasażerskim. Ma te same tablice rejestracyjne z Florydy. Zlokalizowaliśmy go w sobotę rano, mamy na niego oko. – To dobrze. Tylko macie go znaleźć, jasne? – A jak już znajdziemy? – Śledźcie go i dowiedzcie się, co kombinuje. *** Siedząc przy kawie i złocie, robimy plan dnia, ale się nie guzdrzemy. O dziewiątej Vanessa oddaje klucz w recepcji i zwalnia pokój. Całujemy się na pożegnanie i wyjeżdżam za nią z parkingu, uważając, by nie zahaczyć o tylny zderzak jej hondy. Za nim, ukryta głęboko w bagażniku, leży połowa naszego złota, druga jest w bagażniku mojej wypożyczonej impali. Rozjeżdżamy się na skrzyżowaniu: ona skręca na północ, ja na południe. W lusterku wstecznym widzę, jak do mnie macha, i zastanawiam się, kiedy znów ją zobaczę. Ruszam w drogę z dużym papierowym kubkiem kawy w dłoni, pamiętając, że muszę ten czas mądrze wykorzystać. Nie wolno mi zacząć marzyć na jawie ani fantazjować o tym, co zrobię z taką kupą forsy. Myśli zaprzątają mi teraz pilniejsze pytania: kiedy policja znajdzie pick-upa Nathana? Kiedy zadzwonić do Rashforda Watleya i kazać mu przekazać Nathanowi, że wszystko idzie zgodnie z planem? Ile pudełek po cygarach zmieści się do skrytki bankowej, wynajętej miesiąc temu? Ile sztabek mogę bezpiecznie spieniężyć po okazyjnej cenie? Jak dotrzeć do Victora Westlake’a i Stanleya Mumphreya, prokuratora federalnego w Roanoke? I najważniejsze, jak wywieźć złoto z kraju i jak długo to potrwa? Potem moje myśli biegną ku ojcu, staremu Henry’emu, który od ponad czterech miesięcy nie ma znaku życia od młodszego syna. Jestem pewny, że jest oburzony, bo przez swoje zachowanie dałem się wyrzucić z Frostburga i odesłać do Fort Wayne. Na pewno nie pojmuje też mojego milczenia. Pewnie obdzwania mojego brata Marcusa w Dystrykcie i siostrę Ruby w Kalifornii i dopytuje się, czy mają ode mnie jakieś wiadomości. Ciekawe, czy niesforny synalek Marcusa i jego czternastoletnia siksa uczynili go już pradziadkiem, czy jednak zdecydowali się na aborcję? Może tak naprawdę nie brakuje mi rodziny aż tak bardzo, jak mi się czasami zdaje. Byłoby fajnie spotkać się z ojcem, ale podejrzewam, że nie zaakceptowałby mojego nowego wyglądu. Prawda jest taka, że mogę już nigdy nikogo z nich nie zobaczyć. Zależnie od kaprysu władz federalnych mogę albo pozostać wolnym człowiekiem, albo resztę życia spędzić jako zbieg. Ale tak czy siak, złoto będzie moje. Kilometry mijają, a ja cały czas stosuję się do ograniczenia szybkości, pilnuję, by nie dać się zmiażdżyć któremuś z szosowych potworów, i zaczynam myśleć o Bo. Od wyjścia z więzienia minęły już cztery miesiące, a ja każdego dnia muszę zwalczać w sobie pokusę, żeby zadzwonić do syna. Myśl, że mogę już nigdy go nie zobaczyć, jest straszna, ale z tygodnia na tydzień zaczynam coraz bardziej do niej przywykać. Telefon do niego stanowiłby pierwszy wielki krok na drodze ku normalności, ale wiem, że moje życie już nigdy nie będzie w pełni normalne. Nigdy nie zamieszkamy pod jednym dachem jak ojciec z synem. Nie widzę żadnej korzyści dla Bo w tym, że będzie wiedział o moim istnieniu i dwa razy w miesiącu zabiorę go na lody. Jestem pewny, że mnie jeszcze pamięta, ale jego wspomnienia stopniowo się zacierają. Dionne to mądra i piękna kobieta i nie wątpię, że ona i jej nowy mąż dbają o Bo najlepiej, jak potrafią. Więc czemu ktoś niemal obcy, kto w dodatku obco wygląda, miałby się wdzierać w ich życie i je burzyć? Gdyby nawet udało mi się przekonać Bo, że jestem jego prawdziwym tatą, jak miałbym ożywić relację, która od ponad pięciu lat jest martwa? Chcąc uwolnić się od udręki, próbuję skupić myśli na najbliższych paru godzinach, potem najbliższych paru dniach. Czekają mnie kluczowe dla całego projektu chwile i każda nieostrożność może się skończyć

utratą fortuny i powrotem za kratki. Pod Savannah zatrzymuję się na stacji benzynowej, żeby zatankować i zjeść kanapkę z automatu. Dwie i pół godziny później wjeżdżam do Neptune Beach, mojego miejsca sprzed kilkunastu dni. W sklepie z artykułami biurowymi kupuję solidną walizeczkę, po czym jadę na publiczny parking przy plaży. Nie ma tu monitoringu i nikt się nie kręci. Szybko otwieram bagażnik i przekładam do walizki dwa pudełka ze sztabkami. Wypełniona waży blisko dwadzieścia kilogramów i dochodzę do wniosku, że to za dużo. Wyjmuję jedno pudełko i chowam z powrotem do bagażnika. Cztery przecznice dalej parkuję przy oddziale First Coast Trust i obojętnym krokiem ruszam do wejścia. Termometr na obracającym się szyldzie pokazuje trzydzieści sześć stopni. Walizeczka z każdym krokiem robi się coraz cięższa, a ja usiłuję zachowywać się tak, jakby zawierała tylko ważne papiery. Dziewięć kilogramów to niedużo, ale o wiele za dużo jak na teczkę. Mój każdy krok jest teraz rejestrowany przez kamery monitoringu i zdecydowanie nie zależy mi na tym, by mnie uwieczniły, jak słaniam się pod ciężarem wnoszonej do banku walizeczki. Myślę z troską o Vanessie, która zmaga się z podobnym ciężarem i próbuje umieścić sztabki w skrytce bankowej w Richmond. Może i są ciężkie, ale nie mogę się nie uśmiechać na myśl o zdumiewającym ciężarze czystego złota. W środku cierpliwie czekam, aż kobieta obsługująca skrytki bankowe skończy z klientem. Gdy nadchodzi moja kolej, wręczam jej florydzkie prawo jazdy i wpisuję się na listę. Urzędniczka porównuje moją twarz i podpis, kiwa aprobująco głową i prowadzi do pomieszczenia ze skrytkami. Wkłada klucz do zamka, ja robię to samo ze swoim, słychać cichy szczęk i drzwiczki zostają odblokowane. Wyjmuję ze środka kasetkę, niosę do kabiny i zamykam za sobą drzwi. Urzędniczka zostaje w głównej sali skarbca i czeka, aż skończę. Skrytka ma piętnaście centymetrów szerokości, piętnaście centymetrów wysokości, czterdzieści pięć centymetrów długości i jest największa, jaką można tu wynająć. Miesiąc temu zapłaciłem za nią trzysta dolarów za rok. Wkładam do kasetki pudełko po cygarach. Razem z Vanessą oznaczyliśmy każde liczbą znajdujących się w nim sztabek. W tym są trzydzieści trzy, czyli trzysta trzydzieści uncji, około pół miliona dolarów. Zamykam kasetkę, przez chwilę czule jej się przyglądam, potem otwieram drzwi kabiny i podchodzę do czekającej urzędniczki. Do jej zawodowych obowiązków należy zachowanie kamiennej twarzy i niedziwienie się niczemu. Pewnie widziała już niejedno. Dwadzieścia minut później siedzę w sali skarbca w banku Jacksonville Savings. Tu pomieszczenie jest większe, skrytki mniejsze, urzędniczka bardziej podejrzliwa, ale cała procedura przebiega dokładnie tak samo. W zamkniętej kabinie ostrożnie wkładam pudełko ze sztabkami do kasetki. Trzydzieści dwa śliczne świecidełka o łącznej wartości następnych pięciuset tysięcy dolców. W trzecim i ostatnim banku, niecały kilometr od pierwszego, ostatni raz tego dnia deponuję sztabki w skrytce bankowej, potem godzinę jeżdżę w poszukiwaniu motelu, w którym będę mógł zaparkować tuż pod pokojem. *** Vanessa kręci się po eleganckim sklepie w centrum handlowym na zachodnim krańcu Richmond, aż znajduje dział z damskimi akcesoriami. Pozornie zachowuje spokój, ale w środku aż kipi z nerwów, bo jej honda stoi niepilnowana na publicznym parkingu i aż się prosi o złodzieja, który ją obrabuje albo całą ukradnie. Wybiera elegancką torbę z czerwonej skóry z paskiem na ramię, na tyle dużą, że kwalifikuje się jako podręczny bagaż. Pochodzi z pracowni słynnego producenta damskich toreb i zapewne zostanie zauważona przez urzędniczki bankowe. Vanessa płaci za nią gotówką i biegiem wraca do samochodu. Dwa tygodnie wcześniej Max – zawsze znała go jako Malcolma, ale jego nowe imię bardziej jej się

podoba – polecił jej wynająć trzy skrytki bankowe w trzech różnych bankach. Wybrała oddziały rozmieszczone na obrzeżach Richmond, podpisała wnioski, przeszła weryfikację i wniosła opłaty. A potem, zgodnie z planem, skorzystała z każdej dwukrotnie, deponując pliki bezwartościowych papierzysk i różne duperele. Urzędniczki zdążyły ją zapamiętać i nabrać do niej zaufania, więc żadna nawet nie mrugnęła okiem, gdy pani Vanessa Young pojawiła się u nich z elegancką czerwoną torbą na ramieniu i poprosiła o udostępnienie swojej skrytki. Umieszczenie w bankowych skarbcach sztabek złota wartych półtora miliona dolarów zajęło jej niecałe dziewięćdziesiąt minut. Po wszystkim, po raz pierwszy od ponad tygodnia, wraca do swojego mieszkania i parkuje w miejscu widocznym z jej okna na pierwszym piętrze. Dom stoi w przyzwoitej dzielnicy Richmond opodal uniwersytetu, okolica należy do spokojnych i bezpiecznych. Mieszka tu od dwudziestu dwóch lat i nie pamięta przypadku, by komuś skradziono samochód. Ale nie zamierza ryzykować. Sprawdza okna i drzwi, czy nie noszą śladów próby włamania, ale niczego nie znajduje. Bierze prysznic, przebiera się i wychodzi. Wraca po czterech godzinach, po ciemku wolno i metodycznie przenosi całą zawartość bagażnika do mieszkania i chowa pod łóżkiem. Potem zamyka wszystkie drzwi i podpiera klamki krzesłami, kładzie się, umieszcza glocka na nocnym stoliku i usypia nad swoim skarbem. Wielokrotnie się budzi i znów usypia, a świt zastaje ją, jak przy kubku kawy ogląda prognozę pogody w lokalnej telewizji. Czas jakby stanął. Bardzo chciałaby jeszcze trochę pospać, ale gonitwa myśli w głowie nie pozwala ciału się odprężyć. Nie ma też apetytu i zmusza się do przełknięcia odrobiny twarożku. Co jakieś dziesięć minut podchodzi do okna i rzuca okiem na parking. Ranne ptaszki opuszczają go falami – pierwsza o siódmej trzydzieści, druga kwadrans później, trzecia o ósmej. Banki otwierają dopiero o dziewiątej. Bierze długi prysznic, ubiera się jak na wizytę w sądzie, pakuje torbę i zanosi do samochodu. W torbie są trzy pudełka ze sztabkami, które złoży w tych samych skrytkach co wczoraj. Pozostaje jej poważny problem do rozważenia: czy pozostałe trzy pudełka będą bezpieczniejsze w bagażniku samochodu, czy pod łóżkiem w mieszkaniu? Postanawia podzielić ryzyko i zostawia dwa w domu, a jedno zabiera do samochodu. *** Vanessa dzwoni i przekazuje mi wiadomość, że pomyślnie złożyła trzeci i ostatni depozyt i wyrusza do Roanoke na spotkanie z adwokatem. Jestem o krok lub dwa przed nią, bo wcześniej skończyłem składanie pudełek w skrytkach i jestem już w drodze do Miami. W sumie udało nam się schować trzysta osiemdziesiąt z pięciuset siedemdziesięciu sztabek. To wielka ulga, ale nie koniec stresu. Władze federalne wciąż mogą nam wszystko odebrać. Jeśli tylko powstaną sprzyjające okoliczności i będą mogli zarekwirować złoto, na pewno to zrobią, nawet jeśli te okoliczności będą trochę naciągane. Dlatego nie wolno nam ryzykować. Muszę wywieźć złoto poza granice kraju. Zakładam, że federalni nic nie wiedzą o Vanessie ani o naszej komitywie. Zakładam też, że jeszcze nie powiązali Nathana Cooleya ze mną. Muszę robić wiele różnych założeń i nie mam sposobu, by zweryfikować ich trafność.

Rozdział 39

terczę w korku w pobliżu Fort Lauderdale i wybieram numer komórki mecenasa Rashforda Watleya w Montego Bay. Wita mnie radośnie, jakbyśmy byli starymi znajomymi. Informuję go, że już bezpiecznie wróciłem do Stanów i u mnie wszystko w porządku. Ledwie dwie doby wcześniej wymykałem się z Jamajki po pożegnaniu z Nathanem i Rashfordem, bojąc się, że miejscowe służby mogą mnie nie wpuścić na pokład samolotu do Portoryko. Sam jestem zdumiony, jak szybko wszystko się wokół mnie zmienia, i nie przestaję się napominać, że nie wolno mi dać się ponieść euforii. Na każdym kroku muszę zachować czujność. Rashford nie był w areszcie od niedzieli. Tłumaczę mu, że Nathaniel wbił sobie do głowy, iż uda się przekupić miejscowe władze, i żyje mrzonkami na temat mojego powrotu na Jamajkę z workiem forsy. Wyjaśniam, że wykonałem parę telefonów i wygląda na to, że facet ma za sobą długą historię związków z kokainą. Mimo to wciąż nie mogę uwierzyć, że ten osioł próbował przemycić aż cztery kilogramy, co zaś się tyczy broni, to w ogóle tego nie pojmuję. Po prostu kretyn. Rashford zgadza się z moją oceną i mówi, że wczoraj – czyli w poniedziałek – miał spotkanie z prokuratorem. Wynika z niego, że jeśli Rashfordowi uda się dokonać cudu, Nathaniela czeka około dwudziestu lat w jamajskim więzieniu. Tyle że, dodaje szczerze, nie sądzi, by Nathaniel długo w tych warunkach pociągnął. Sądząc po laniu, jakie dostał w pierwszych dwóch dniach, będzie miał szczęście, jeśli uda mu się przeżyć do końca tygodnia. Uzgadniamy, że Rashford odwiedzi areszt jeszcze dziś po południu i spotka się z Nathanielem. Proszę go, by przekazał mu wiadomość, że robię wysiłki, żeby go zwolnili, że wizyta u niego w domu przebiegła zgodnie z planem i wszystko posuwa się do przodu zgodnie z ustaleniami. – Jak sobie życzysz – mówi Rashford. Zapłaciłem mu honorarium, więc formalnie wciąż dla mnie pracuje. Mam nadzieję, że to moja ostatnia rozmowa z nim.

S

***

Vanessa raz jeszcze pokonuje trzyipółgodzinną trasę z Richmond do Roanoke i punktualnie o drugiej po południu stawia się na spotkanie z Dustym Shiverem, adwokatem Quinna Ruckera. Dzwoniąc i umawiając wizytę, obiecała mu, że będzie miała dla niego ważne dowody w sprawie Quinna. Jej słowa go zaintrygowały i Dusty próbował wyciągnąć z niej coś przez telefon, ale oświadczyła, że o wszystkim powie mu osobiście i dlatego chce się z nim jak najszybciej zobaczyć. Jest modnie ubrana w spódniczkę na tyle krótką, by przyciągać wzrok, w ręce trzyma elegancką skórzaną aktówkę. Na jej widok Dusty zrywa się z fotela i prosi, by usiadła. Sekretarka podaje im kawę, a oni przez chwilę rozmawiają o niczym, czekając, aż drzwi za sekretarką się zamkną. – Przejdę od razu do rzeczy, panie Shiver – mówi Vanessa. – Quinn Rucker jest moim bratem i mogę udowodnić, że jest niewinny. Jej słowa powoli docierają do Dusty’ego, który wstaje i zaczyna krążyć po pokoju. Wie, że Quinn ma dwóch braci – Dee Raya i Długiego – oraz siostrę Lucindę i że cała trójka uczestniczyła w rodzinnym biznesie narkotykowym. Teraz jednak przypomina sobie, że była jeszcze jedna siostra, która się z niego wyłączyła… i w rodzinie przestali o niej mówić. – Quinn jest pani bratem – powtarza, niemal mamrocząc pod nosem. – Tak. Wyjechałam z Waszyngtonu kilka lat temu i trzymałam się z dala. – Rozumiem. Słucham. Proszę mówić. Vanessa zakłada nogę na nogę, a Dusty nie odrywa od niej wzroku. – Jakiś tydzień po tym, jak uciekł z Frostburga – zaczyna Vanessa – Quinn zjawił się w Dystrykcie i niewiele brakowało, żeby przedawkował kokainę. Jako rodzina wiedzieliśmy, że go to w końcu zabije. Zawsze najostrzej ćpał i tym razem postanowiliśmy zainterweniować. Razem z Dee Rayem zawieźliśmy go do ośrodka pod Akron w Ohio. Mają tam ostry reżim dla silnie uzależnionych. Nie ciążył na nim wyrok sądu, więc nie mogli go trzymać pod kluczem, ale właściwie do tego to się u nich sprowadza. Dzień, w którym znaleziono ciała Fawcetta i jego sekretarki, był dwudziestym pierwszym dniem pobytu Quinna w ośrodku. – Wyjmuje z aktówki teczkę z dokumentami i kładzie na biurku Dusty’ego. – Tu są wszystkie dokumenty, które to potwierdzają. Ponieważ był zbiegiem, w ośrodku występował jako James Williams. Wpłaciliśmy gotówką dwadzieścia tysięcy dolarów, więc kierownictwo ośrodka nie miało zastrzeżeń. Nie zadawali zbyt wielu pytań. Poddali go gruntownym badaniom łącznie z badaniem krwi, więc jest dowód w postaci DNA, że to on i że w czasie morderstw przebywał w ośrodku. – Od jak dawna pani o tym wie? – Nie będę odpowiadała na wszystkie pańskie pytania, panie Shiver. W naszej rodzinie mamy wiele sekretów i niewiele odpowiedzi. Dusty przygląda się jej, a ona z pełnym spokojem odwzajemnia jego spojrzenie. Wie, że nie dowie się od niej wszystkiego, ale w tej chwili nie jest to takie ważne. Ważne jest to, że pojawiła się szansa, aby odnieść spektakularne zwycięstwo nad władzami federalnymi, i już śmieje się w duchu. – Dlaczego się przyznał? – pyta. – A dlaczego ktokolwiek się przyznaje do zbrodni, której nie popełnił? Nie wiem. Quinn ma silnie dwubiegunową osobowość i nękają go inne problemy. FBI znęcało się nad nim psychicznie przez dziesięć bitych godzin, użyli wszelkich możliwych trików. Jak znam Quinna, to podjął z nimi grę. Pewnie postanowił powiedzieć im to, co chcieli usłyszeć, żeby wreszcie dali mu spokój. Może zmyślił jakąś historię, żeby musieli tracić czas na jej weryfikację. Nie wiem. Pamięta pan uprowadzenie dziecka Lindbergha, najsłynniejsze porwanie w historii? – Czytałem o nim, oczywiście. – Przyznało się do niego co najmniej sto pięćdziesiąt osób. Brzmi bez sensu, ale Quinn też potrafi dziwacznie się zachowywać.

Dusty otwiera teczkę z dokumentami. Na wierzchu leży raport z podsumowaniem każdego dnia pobytu Quinna w ośrodku odwykowym, od siedemnastego stycznia do poniedziałku siódmego lutego, kiedy znaleziono ciała sędziego Fawcetta i Naomi Clary. – Tu jest napisane, że opuścił ośrodek siódmego lutego po południu – mówi Dusty, czytając raport. – Zgadza się. Wyszedł, czy może raczej uciekł, i pojechał do Roanoke. – Czemu, jeśli wolno spytać, pojechał do Roanoke? – Już mówiłam, panie Shiver, nie mogę odpowiedzieć na wiele pańskich pytań. – Więc pojawia się w Roanoke dzień po odkryciu ciał, idzie do baru, upija się, wdaje w bójkę i zostaje aresztowany z kieszeniami pełnymi forsy. Jest w tym dużo niejasności, panno…? – Tak, ale z czasem część z nich na pewno się wyjaśni. W tej chwili to chyba nie jest najważniejsze, prawda? Najważniejsze jest to, że dysponuje pan niezbitym dowodem jego niewinności. A władze, poza wymuszonym przyznaniem się do winy, nie dysponują niczym, co świadczyłoby o winie mojego brata, mam rację? – To prawda. Nie mają żadnych konkretnych dowodów poza jego bardzo podejrzanym zachowaniem. Bo, na przykład, po co pojechał do Roanoke? Jak się tam dostał? Skąd miał te pieniądze? Gdzie kupił kradzione pistolety? Mnóstwo pytań, proszę pani, ale, jak sądzę, nie ma pani na nie odpowiedzi. – I dobrze pan sądzi. Dusty splata dłonie za głową, wpatruje się w sufit i po dłuższym milczeniu mówi: – Rozumie pani, że będę musiał to sprawdzić. Pojechać do ośrodka odwykowego, porozmawiać z ludźmi, uzyskać od nich oświadczenia pod przysięgą i tak dalej. Federalni się nie poddadzą, póki nasza teczka z dowodami nie spęcznieje na tyle, żebyśmy mogli dać im nią po łbie. Potrzeba mi na to następnych dwudziestu pięciu tysięcy dolarów. – Porozmawiam o tym z Dee Rayem – mówi bez wahania Vanessa. – Konferencję przedprocesową wyznaczono za dwa tygodnie, więc zostało nam mało czasu. Chciałbym złożyć wniosek o oddalenie zarzutów jeszcze przed konferencją. – Pan tu jest prawnikiem. Dusty pochyla się do przodu, opiera na łokciach i znów w milczeniu wpatruje się w Vanessę. – Znałem sędziego Fawcetta. Nie byliśmy specjalnie zaprzyjaźnieni, ale byliśmy znajomymi. Jeśli nie Quinn go zabił, to wie pani może, kto to mógł zrobić? Ale Vanessa bez zastanowienia kręci głową. Nie, nic na ten temat nie wie. *** Pick-upa Nathana znaleziono na parkingu lotniska w Roanoke we wtorek przed południem. Jak można się było spodziewać, alarm podnieśli jego pracownicy w barze, zaniepokojeni nieobecnością szefa w poniedziałek. Po południu zaczęli obdzwaniać różnych jego znajomych, by ostatecznie pod koniec dnia zawiadomić policję, która rano sprawdziła parking przy małym terminalu. Nathan chwalił się, że na weekend poleci prywatnym odrzutowcem do Miami, więc zlokalizowanie jego pick-upa nie było trudne. To jeszcze nie oznaczało, że stało się coś niedobrego, więc policji nie spieszyło się z ogłoszeniem poszukiwań. Szybko wyszła na jaw jego kryminalna przeszłość, która nie zjednała mu wielkiej sympatii. Nie było też nacisków ze strony rodziny, która domagałaby się pilnych poszukiwań ukochanego krewniaka. Po zajrzeniu do komputera i paru telefonach ustalono, że dwa miesiące wcześniej Nathan kupił nowego chevroleta silverado u dealera w Lexington w Wirginii, godzinę drogi międzystanową I-81 na północ od Roanoke. Cena zakupu wyniosła czterdzieści jeden tysięcy dolarów i Nathan zapłacił gotówką. Nie

czekiem gotówkowym, ale żywą forsą. Imponującym stosem studolarówek. Ani dealer, ani policja, ani nikt inny nie mógł wiedzieć, że krótko przedtem Nathanowi udało się znaleźć handlarza złota. *** Podobnie jak mnie. Po dwóch wizytach w Palmetto Trust na południowych krańcach śródmieścia Miami w bagażniku mojej impali nadal spoczywa dokładnie czterdzieści jeden cennych sztabek, o wartości rynkowej około sześciuset tysięcy dolarów. Przynajmniej część z tego muszę upłynnić i zaczynam penetrować mroczne zakamarki świata handlu złotem, w którym obowiązują płynne i ustalane w locie zasady, a jego mieszkańcy mają rozbiegane spojrzenia i nic nie mówią wprost. Dwaj pierwsi handlarze, których telefony znajduję na żółtych stronach książki telefonicznej, podejrzewają prowokację i uznawszy mnie za agenta jakichś służb, bez słowa odkładają słuchawki. Trzeci, w którego głosie słyszę obcy akcent – co, jak się szybko przekonuję, nie jest w tej branży niczym niezwykłym – dopytuje, jakim sposobem wszedłem w posiadanie dziesięciouncjowych sztabek rzekomo czystego złota. „To długa historia”, odpowiadam i odkładam słuchawkę. Czwarty jest małą płotką, która przyjmuje przedmioty w zastaw, a na zapleczu handluje biżuterią. Numer pięć rokuje pewne nadzieje, ale – co oczywiste – musi najpierw zobaczyć towar. Tłumaczę mu, że nie chcę przychodzić do sklepu, bo nie chcę zostać nagrany przez kamery monitoringu. Na te słowa milknie, a ja podejrzewam, że już sobie wyobraża, jak mu przystawiam pistolet do głowy i rabuję przyniesione przez niego pieniądze. Ostatecznie umawiamy się na spotkanie w lodziarni dwa lokale od jego sklepu w centrum handlowym, w przyzwoitej dzielnicy miasta. Będzie miał na głowie czarną czapeczkę klubu Miami Marlins. Pół godziny później stoi przede mną podwójna porcja lodów pistacjowych. Siedzący naprzeciwko mnie Syryjczyk z siwą brodą nazywa się Hassan, a przed sobą ma czekoladowy deser z piankami. Sześć metrów dalej siedzi inny dżentelmen o bliskowschodnim wyglądzie, który czyta gazetę, je mrożony jogurt i zapewne jest gotów mnie zastrzelić przy pierwszej oznace jakichś kłopotów. Bezskutecznie próbuję przez chwilę rozmawiać o niczym, potem daję sobie z tym spokój i przesuwam ku Hassanowi dziesięciouncjową sztabkę złota w pomiętej kopercie. Rozgląda się, ale w lodziarni poza jego kompanem jest tylko kilka mam z kilkuletnimi pociechami. Mięsistą łapą wyjmuje sztabkę, obmacuje ją, uśmiecha się, lekko stuka o krawędź stolika i mówi „Wow”. To mu wychodzi bez cienia obcego akcentu. Zdumiewające, jak kojąco może brzmieć to małe słówko. Nie przyszło mi nawet do głowy, że nasze złoto może nie być prawdziwe, ale ocena fachowca nagle sprawia mi niekłamaną radość. – Podoba się, co? – odzywam się głupio, ale chcę usłyszeć jego głos. – Bardzo ładne – mówi i wkłada sztabkę z powrotem do koperty. Wyciągam rękę i szybko ją chowam. – Ile ich jest? – pyta. – Powiedzmy, że pięć sztabek, w sumie pięćdziesiąt uncji. Cena złota na zamknięciu wczoraj wyniosła tysiąc pięćset dwadzieścia dolarów za uncję, więc… – Znam giełdową cenę złota – przerywa. Ktoś taki nigdy nie mówi „tak” lub „nie”. Mamrocze coś pod nosem, zachodzi ogródkami, wije się i blefuje. W końcu jednak oświadcza: – Da się zrobić. Oczywiście zależy od ceny. – Ile pan proponuje? – pytam, choć bez większego nacisku. Na żółtych stronach jest jeszcze wielu handlarzy złotem, ale zaczyna mi się spieszyć i mam już dość tych telefonów po omacku.

– Cóż, panie Baldwin, to zależy od paru rzeczy. W takich okolicznościach muszę założyć, że złoto ma, nazwijmy to, czarnorynkowe pochodzenie. Nie wiem, skąd pan je ma, i nie chcę wiedzieć, ale zakładam, że przejął je pan od poprzedniego właściciela bez, powiedzmy, jego zgody i woli. – Czy to naprawdę ważne, skąd… – Jest pan oficjalnie zarejestrowanym właścicielem tego złota, panie Baldwin? – pyta ostro. – Nie. – Oczywiście, że nie. Upust na czarnorynkowe złoto wynosi dwadzieścia procent ceny giełdowej. – Nie potrzebuje kalkulatora; ma go w głowie. – Mogę zapłacić po tysiąc dwieście dwadzieścia dolarów za uncję – mówi cichym, lecz zdecydowanym głosem i pochyla się ku mnie nad stolikiem. Gęsta broda częściowo zasłania mu wargi, ale jego słowa mimo obcego akcentu brzmią wyraźnie. – Za wszystkie pięć sztuk? W sumie pięćdziesiąt uncji? – Zakładając, że pozostałe cztery są tej samej jakości. – Są identyczne. – I nie ma pan na nie żadnych certyfikatów, świadectw rejestracji, fabrycznych metek, niczego. Czy tak, panie Baldwin? – Tak, i chcę, żeby tak zostało. Nie chcę żadnych papierów. Wystarczy handel z ręki do ręki, gotówka za złoto. Bez pokwitowań, umów, nagrań wideo, bez niczego. Przychodzę, wymieniamy się i znikam. Hassan uśmiecha się i podaje mi prawą rękę. Ściskamy sobie dłonie i transakcja jest uzgodniona. Umawiamy się na spotkanie nazajutrz rano o dziewiątej w barze po przeciwnej stronie ulicy, który ma boksy zapewniające dyskrecję. Wychodzę z lodziarni, czując się jak przestępca, choć powtarzam sobie w duchu coś, co powinno być oczywiste: sprzedaż i kupno złota po obniżonych lub zawyżonych cenach nie jest wykroczeniem. To nie handel zza węgła prochami czy poufnymi informacjami z posiedzenia rady nadzorczej. To absolutnie legalna transakcja, czyż nie? Ktoś obserwujący Hassana i mnie przy tym stoliku pewnie dałby sobie odciąć rękę, że ma przed sobą dwóch hochsztaplerów, którzy załatwiają lewe interesy. I trudno by mu się dziwić. Tyle że na tym etapie jest mi to już obojętne. *** Ryzykuję, nie mam jednak wyboru. Transakcja z Hassanem jest obciążona ryzykiem, ale potrzebuję gotówki. Wywiezienie złota z kraju też będzie ryzykowne, tylko że zostawienie go tu byłoby równoznaczne z jego utratą. Następne dwie godziny spędzam na zakupach w sklepach dyskontowych. Kupuję różne rzeczy, na przykład komplety do gry w backgammona, małe zestawy narzędzi, książki w twardej oprawie i trzy tanie laptopy. Zawożę wszystko do swojego pokoju na parterze motelu na południe od Coral Gables i przez resztę wieczoru sortuję, pakuję i popijam zimne piwo. Wyjmuję z laptopów twarde dyski i baterie i na ich miejsce wciskam trzy sztabki. W twardych oprawach książek umieszczam po jednej sztabce owiniętej w gazetę i folię aluminiową i wszystko razem ściśle oklejam taśmą. W skrzynkach na narzędzia zostawiam młotki i śrubokręty, ale wyjmuję całą resztę. W każdej bez trudu mieszczą się po cztery sztabki. W pudłach do backgammona da się bez problemu schować po dwie sztuki. Używając firmowych opakowań FedEx, UPS i DHL, robię zgrabne, solidne paczki. Godziny mijają, ale ja przebywam w zupełnie innym świecie. Nie zapominam jednak zadzwonić do Vanessy, z którą wzajemnie relacjonujemy sobie wydarzenia ostatnich dni. Jest już z powrotem w Richmond i robi dokładnie to samo co ja. Jesteśmy oboje wykończeni fizycznie i psychicznie, ale podtrzymujemy się na duchu. To nie jest właściwy moment na

użalanie się nad sobą i opuszczanie gardy. O północy kończę pracę i podziwiam jej efekty. Na szafce leży kilkanaście pakunków, solidnie zapakowanych i opisanych. Wszystkie wyglądają bardzo profesjonalnie i nie budzą podejrzeń. Łącznie zawierają trzydzieści dwie sztabki o wartości rynkowej około pół miliona dolarów. Przy wysyłkach za granicę listy przewozowe zawierają mnóstwo rubryk, a ja oczywiście muszę kłamać co do zawartości paczek. Ich nadawcą jest M. Reed Baldwin z firmy Skelter Films w Miami, odbiorcą ten sam Baldwin, zamieszkały pod numerem 26 w Sugar Cove Villas, w Willoughby Bay, na wyspie Antigua. Zamierzam być na miejscu i osobiście odebrać przesyłki. Jeśli bez problemu dotrą na miejsce, prawdopodobnie w niedalekiej przyszłości Vanessa i ja powtórzymy ten sam manewr. Jeśli pójdzie nie tak, wymyślimy coś innego. Tego rodzaju przesyłki są obciążone ryzykiem, bo zawsze ktoś może je po drodze skontrolować i skonfiskować. Może też się zdarzyć, że ktoś wykradnie z nich złoto. Mimo to wierzę, że bezpiecznie dotrą na miejsce przeznaczenia. Znów w duchu się uspokajam, że nie wysyłam nic zakazanego. Jestem zbyt podekscytowany, żeby spać, i o drugiej w nocy zapalam światło, włączam laptopa i piszę e-mail. Jest zaadresowany do panów Stanleya Mumphreya, prokuratora federalnego na sektor południowy Wirginii, i Victora Westlake’a w centrali FBI w Waszyngtonie. W pierwszej wersji brzmi następująco: Szanowni Panowie Mumphrey i Westlake obawiam się, że popełniłem poważny błąd. Quinn Rucker nie zabił sędziego Fawcetta i pani Naomi Clary. Minęło już kilka miesięcy od mojego wyjścia z więzienia i ten czas pozwolił mi ponownie przeanalizować całą sprawę i zidentyfikować prawdziwego mordercę. Przyznanie się do winy przez Quinna Ruckera to lipa, o czym pewnie już sami wiecie, zwłaszcza że nie macie przeciw niemu żadnych rzeczowych dowodów. Jego adwokat, mecenas Dusty Shiver, dysponuje dowodem, który daje Quinnowi niepodważalne alibi i świadczy o jego niewinności. Musicie być przygotowani na konieczność wycofania wszystkich zarzutów pod jego adresem. Przepraszam za zamieszanie. W tej sytuacji koniecznie i pilnie musimy się spotkać. Mam w głowie dokładny plan dalszego działania, ale tylko Wasza pełna i bezwarunkowa współpraca może doprowadzić do ujęcia i skazania zabójcy. Mój plan zaczyna się od całkowitego immunitetu dla mnie i innych osób, a kończy dokładnie tym, na czym najbardziej Wam zależy. Wspólnymi siłami ostatecznie rozwiążemy tę sprawę i sprawimy, że sprawiedliwości stanie się zadość. Obecnie nie ma mnie w kraju i nie zamierzam do niego wracać. Z poważaniem Malcolm Bannister

Rozdział 40

ak było do przewidzenia, mam kłopoty ze spaniem. Sen jest lekki i ulotny, właściwie nawet nie wiem, czy w ogóle zasnąłem. Mam tak dużo do zrobienia, że na długo przed świtem piję już okropną kawę i gapię się w telewizor. W końcu biorę prysznic, ubieram się, przenoszę paczki do samochodu i ruszam pustymi ulicami Miami na poszukiwanie śniadania. O dziewiątej Hassan wkracza do baru z brązową papierową torbą pod pachą, jakby właśnie wracał z porannych zakupów w spożywczym. Siadamy w boksie, zamawiamy po kawie i unikając wzroku kelnerki, rozpoczynamy liczenie. Jego zadanie jest dużo prostsze. Przez chwilę pieści w dłoniach pięć sztabek, po czym wrzuca je do kieszeni podniszczonej marynarki. Ja sięgam do torby i próbuję przeliczyć sto dwadzieścia dwa pliki studolarówek, po dziesięć banknotów w każdym. – Wszystko się zgadza – mruczy pod nosem, nie spuszczając wzroku z kelnerki. – Sto dwadzieścia dwa tysiące dolarów. Upewniam się, że mówi prawdę, zawijam torbę i próbuję ze smakiem popijać kawę. Po dwudziestu minutach Hassan wstaje od stolika i wychodzi. Ja jeszcze chwilę odczekuję, po czym ruszam do wyjścia, podświadomie oczekując szarży oddziału sił specjalnych SWAT, który się na mnie rzuci i zawlecze do samochodu. Zostawiam sobie dwadzieścia dwa tysiące dolarów na podróż i utykam po pięćdziesiąt tysięcy do dwóch pudełek backgammona. W punkcie nadawczym FedEx staję w kolejce z pięcioma paczkami do wysłania i przyglądam się, jak stojący przede mną klienci nadają swoje przesyłki. Gdy przychodzi moja kolej, urzędniczka rzuca okiem na listy przewozowe i obojętnym tonem pyta: – Co jest w środku? – Drobiazgi do domu, trochę książek, nic specjalnie wartościowego, nie ma co ubezpieczać – wygłaszam dokładnie przećwiczoną odpowiedź. – Mam dom na Antigui i trochę go urządzam. Kiwa ze zrozumieniem głową, jakby ją to naprawdę interesowało. Za zwykłą przesyłkę z dostawą gwarantowaną w ciągu trzech dni muszę zapłacić trzysta dziesięć dolarów i robię to, korzystając z karty gotówkowej. Wychodzę z punktu FedEx lżejszy o zostawione u nich złoto, zaczerpuję głęboko powietrza i modlę się w duchu. Za pomocą samochodowego GPS-u

J

odnajduję najbliższy punkt UPS i przechodzę dokładnie tę samą procedurę. Wracam do Palmetto Trust, ale zanim dostanę się do swoich skrytek i złożę w nich resztę gotówki i cztery pozostałe sztabki, mija cała godzina. Odnalezienie punktu wysyłkowego DHL w ogromnej hali portu lotniczego Miami International trochę trwa, ale w końcu mi się udaje i nadaję ostatnią porcję paczek. Na koniec odstawiam impalę do Avisa i jadę taksówką do małego terminalu pasażerskiego, który jest w zupełnie innym miejscu niż terminal główny. Wokół ciągną się hangary dla prywatnych samolotów, biura firm czarterowych i szkoły latania i mój taksówkarz gubi się, próbując znaleźć firmę o nazwie Maritime Aviation. Przydałby jej się większy szyld, bo ten jest niemal niewidoczny z ulicy. Gdy wreszcie udaje nam się trafić, mam ochotę ofuknąć urzędniczkę w recepcji, ale na szczęście gryzę się w język i daję spokój. Nie mają wykrywacza metali ani rentgena do skontrolowania mnie i mojego bagażu. Podejrzewam, że żaden prywatny operator lotniczy nie używa takiego sprzętu. Sądzę jednak, że będę musiał przejść kontrolę po przylocie na Antiguę, więc i tak zachowuję czujność. Mam przy sobie około trzydziestu tysięcy dolarów w gotówce, ale większość włożyłem do walizki. Nawet jeśli do niej zajrzą i podniecą się widokiem forsy, udam głupiego i zapłacę grzywnę. Korciło mnie, żeby przemycić w bagażu jedną czy dwie sztabki złota, po prostu żeby się przekonać, czy da się to zrobić, ale doszedłem do wniosku, że ryzyko byłoby większe od potencjalnych korzyści. O wpół do drugiej piloci zapraszają mnie na pokład i wszyscy pakujemy się do learjeta 35, odrzutowego samolociku o połowę mniejszego od challengera, którym nie tak dawno lecieliśmy z Nathanem na Jamajkę. Teoretycznie mieści się w nim sześciu pasażerów, ale rośli mężczyźni musieliby siedzieć ściśnięci, stykając się ramionami. Nie ma toalety i zamiast niej pod fotelami są awaryjne nocniki. Mówiąc najoględniej, jest ciasno, ale kto by się tym przejmował. Learjet jest dużo tańszy od challengera, a równie szybki. Jestem w nim jedynym pasażerem i bardzo mi się spieszy. Samolotem leci Max Baldwin, mający wszelkie potrzebne dokumenty. Malcolm Bannister odszedł już na zawsze w zapomnienie. Jestem pewny, że w końcu władze graniczne poinformują jakiegoś mądralę w FBI, a ten najpierw spróbuje coś z tego zrozumieć, potem zaś pójdzie do swojego szefa. Usiądą i będą się drapać po głowach, zastanawiając się, co odbiło temu Baldwinowi, że tak szasta forsą na prywatne odrzutowce. Będą mieli mnóstwo pytań, ale najważniejsze wciąż będzie brzmiało: co on, do cholery, kombinuje? I dopóki sam im tego nie powiem, nie dowiedzą się. Samolot kołuje po płycie na pas startowy, a ja raz jeszcze przebiegam wzrokiem treść e-maila do Mumphreya i Westlake’a i naciskam przycisk WYŚLIJ. *** Dziś jest dwudziesty ósmy lipca. Cztery miesiące temu wyszedłem z Frostburga, dwa miesiące temu opuściłem Fort Carson z nową twarzą i nazwiskiem. Próbuję uporządkować w myślach wydarzenia ostatnich kilku tygodni i spojrzeć na nie z perspektywy czasu, jednak trochę mnie to nuży i gdy osiągamy wysokość przelotową dwunastu tysięcy metrów, zapadam w drzemkę. Po dwóch godzinach budzą mnie wstrząsy i wyglądam przez okno. Lecimy nad strefą letniej burzy i małym samolocikiem nieźle rzuca. Pilot odwraca do mnie głowę i wyciąga kciuk na znak, że wszystko w porządku. Skoro tak twierdzisz, kolego. Po paru minutach niebo się przejaśnia, turbulencje zostają za nami, a ja spoglądam w dół na przepiękne wody Karaibów. Z ekranu NavScreen na ściance przede mną wynika, że za chwilę przelecimy nad St. Croix na Wyspach Dziewiczych Stanów Zjednoczonych. W dole przesuwa się mnóstwo pięknych i różnorodnych wysepek. Jeszcze w więzieniu miałem

schowany w bibliotece gruby przewodnik po Karaibach Fodor’s Guide to the Caribbean, w którym było kilkadziesiąt kolorowych fotografii, mapek, opisów miejscowych atrakcji i krótkich rysów historycznych poszczególnych wysepek. Ślęcząc nad nim, marzyłem, że któregoś dnia znajdę się tam z Vanessą jako wolny człowiek i będziemy pływać żaglówką od wyspy do wyspy, tylko we dwoje, wolni jak ptaki. Nie umiem żeglować i nigdy nie miałem żaglówki, ale to dotyczyło Malcolma. Dziś Max w wieku czterdziestu trzech lat zaczyna nowe życie i jeśli postanowi kupić sobie łódkę, nauczyć się żeglować i resztę życia spędzić na włóczędze od wyspy do wyspy, to kto mu zabroni? Samolotem lekko szarpie i dźwięk silników zmienia ton, bo kapitan przymyka przepustnice i rozpoczynamy długie podejście do lądowania. Koło drzwi jest nieduża chłodziarka, a w niej piwo. Przelatujemy nad widocznymi w oddali Nevis i St. Kitts. Na obu wysepkach obowiązują bardzo liberalne przepisy bankowe i siedząc we Frostburgu, brałem je pod uwagę. Miałem mnóstwo czasu na rozważanie różnych wariantów. Jednym z nich były Kajmany, ale dowiedziałem się, że są już mocno przeinwestowane. Bahamy leżą za blisko Florydy i roją się od amerykańskich agentów. Portoryko jest zamorskim terytorium Stanów Zjednoczonych, więc w ogóle nie wchodzi w rachubę. Na St. Bart’s są straszne korki, na Wyspach Dziewiczych Stanów Zjednoczonych szaleje przestępczość, Jamajka odpada z uwagi na Nathana. Na pierwszą bazę operacyjną wybrałem Antiguę. Mają tylko siedemdziesiąt pięć tysięcy mieszkańców, wszyscy są czarni jak ja, nie ma nadmiernego tłoku ani pustych, bezludnych połaci. To górzysta wyspa z trzysta sześćdziesięcioma pięcioma plażami, po jednej na każdy dzień roku – tak przynajmniej wynika z broszur reklamowych i stron w internecie. Wybrałem Antiguę ze względu na banki, które mają opinię bardzo elastycznych i zdolnych przymykać oko. Ale jeśli coś mi się tam nie spodoba, bez wahania przeniosę się gdzieś indziej. Jest tu aż nadto miejsc wartych odwiedzenia. Walimy kołami w pas i samolot ostro hamuje. Kapitan odwraca się do mnie i bezgłośnie mówi „przepraszam”. Punktem honoru każdego pilota jest gładkie lądowanie, i ten wygląda na zawstydzonego. Ale mnie to kompletnie zwisa. Jedyne, co mnie teraz obchodzi, to bezpieczne opuszczenie samolotu i bezproblemowe przekroczenie granicy. Przed terminalem stoją dwa inne prywatne odrzutowce i na szczęście większy z nich dopiero wylądował. Wysiada z niego grupka co najmniej dziesięciu dorosłych Amerykanów w szortach i sandałach, po czym rusza w stronę terminalu. Chwilkę odczekuję, by znaleźć się tuż za nimi. Funkcjonariusze odprawy paszportowej i celnej przystępują do rutynowych czynności, a ja z radością stwierdzam, że pasażerowie i ich bagaże nie podlegają żadnej kontroli. Wspaniale! Żegnam się z pilotami, wychodzę z budynku odpraw i przyglądam się, jak grupa Amerykanów wsiada do podstawionego mikrobusu i odjeżdża. Siadam na ławce i czekam na przyjazd mojej taksówki. Willa znajduje się w Willoughby Bay, dwadzieścia minut jazdy z lotniska. Siedzę w taksówce na tylnym siedzeniu, szyby mam opuszczone, twarz owiewa mi słone morskie powietrze. Szosa prowadzi w poprzek zbocza i po chwili zjeżdżamy w dolinę po drugiej stronie góry. W oddali widać kilkanaście niedużych łódek, które stoją zacumowane na błękitnej, idealnie spokojnej wodzie zatoki. Mam wynajęty trzypokojowy domek, który stoi w gromadzie identycznych domków kawałek od plaży, ale na tyle blisko, że słychać szum fal. Domek został wynajęty na moje obecne nazwisko, trzymiesięczny czynsz zapłaciłem czekiem firmowym Skelter Films. Płacę taksówkarzowi i przechodzę pod łukiem powitalnym kompleksu Sugar Cove. Sympatyczna kobieta w recepcji wręcza mi klucz i broszurę opisującą wyposażenie domku. Wchodzę do środka, włączam wentylatory i klimatyzację i zaglądam do wszystkich pomieszczeń. Piętnaście minut później moczę się już w oceanie. *** Dokładnie o siedemnastej trzydzieści Stanley Mumphrey i jego dwaj asystenci zasiedli przed

głośnikiem ustawionym na środku stołu konferencyjnego, a chwilę później popłynął z niego głos Victora Westlake’a, który po krótkim powitaniu przystąpił do rzeczy. – Więc co o tym myślisz, Stan? – Cóż, Vic, najpierw musimy chyba zdecydować, czy jesteśmy gotowi znów mu uwierzyć, nie sądzisz? – odrzekł Mumphrey, który odkąd cztery godziny wcześniej dostał e-mail, nie myślał o niczym innym. – Przyznaje, że poprzednio się pomylił. Nie mówi, że nas okłamał, tylko że się pomylił. Bawi się z nami w kotka i myszkę. – Będzie nam trudno znów mu uwierzyć – potwierdził Westlake. – Wiesz, gdzie on teraz jest? – Właśnie odleciał prywatnym odrzutowcem z Miami na Antiguę. W zeszły piątek poleciał prywatnym odrzutowcem z Roanoke na Jamajkę, potem w niedzielę wrócił do kraju jako Malcolm Bannister. – Czy wiemy, co oznaczają te jego dziwne podróże? – Nie mamy pojęcia, Stan. Nic z tego nie rozumiemy. W każdym razie udowodnił, że potrafi całkiem sprawnie znikać i przerzucać pieniądze z miejsca na miejsce. – Właśnie. Mam pewną koncepcję, Vic. Załóżmy, że Bannister świadomie nas okłamał w sprawie Ruckera. A może Rucker też należy do spisku i specjalnie wywiódł nas w pole, by pomóc Bannisterowi wyjść z więzienia? A teraz z kolei chcą oczyścić Ruckera i uratować mu tyłek. To mi wygląda na spisek. Spisek oparty na oszustwie. A gdybyśmy postawili im taki zarzut, aresztowali Bannistera, znów zamknęli w pudle i dopiero wtedy wysłuchali tego, co ma nam do powiedzenia o mordercy? Może się okazać, że za kratkami zrobi się dużo bardziej rozmowny. – Chcesz przez to powiedzieć, że mu wierzysz? – spytał Westlake. – Tego nie powiedziałem, Vic, wcale nie. Ale jeśli w e-mailu mówi prawdę i Dusty Shiver przedstawi alibi dla Ruckera, oskarżenie będzie miało przechlapane. – Myślisz, że powinniśmy pogadać z Dustym? – Nie musimy. Jeśli naprawdę ma dowody, sam się do nas zgłosi. Jednego nie rozumiem: dlaczego tak długo z tym zwlekali? – Ani ja – potwierdził Westlake. – Jedna z teorii, jakie nam chodzą po głowie, jest taka, że Bannister potrzebował czasu na znalezienie prawdziwego mordercy. Oczywiście, przy założeniu, że mu wierzymy. Ale szczerze powiem, że już nie bardzo wiem, w co wierzyć. A jeśli Bannister zna prawdę? Bo my nic nie wiemy. Nie mamy nawet strzępu dowodu rzeczowego. Przyznanie się do winy jest dość wątpliwe. Więc jeśli Dusty nagle wyciągnie dymiący pistolet, wszyscy się na tym przejedziemy. – Dlatego proponuję postawić Bannisterowi zarzuty i go przycisnąć – rzekł Mumphrey. – Zwołam na jutro wielką ławę przysięgłych i w ciągu dwudziestu czterech godzin będziemy mieli zarzuty. Jak trudno będzie go dopaść na Antigui? – Cholernie trudno. Trzeba będzie wystąpić o ekstradycję. Może to potrwać wiele miesięcy. Nie mówiąc o tym, że Bannister może znów gdzieś zniknąć. Jest w tym niezły. Nim zwołasz wielką ławę, daj mi pogadać z szefem. – Dobra. Ale jeśli Bannister występuje o immunitet, to znaczy, że popełnił jakieś przestępstwo i chce się zabezpieczyć, nie sądzisz? Westlake na chwilę zamilkł. – Bardzo rzadko się zdarza, żeby niewinny występował o immunitet – powiedział w końcu w zadumie. – Zdarza się, ale nieczęsto. O jakim przestępstwie myślisz? – O niczym konkretnym, ale coś się znajdzie. Choćby rekietering. Na pewno uda nam się tak nagiąć RICO, żeby pasowało do faktów. Na przykład spisek w celu utrudnienia postępowania sądowego.

Okłamywanie sądu i FBI. Wystarczy zacząć, a lista zarzutów od razu się wydłuża. Zaczyna mnie to wkurzać, Vic. Bannister i Rucker byli kumplami we Frostburgu i wszystko razem obmyślili. Rucker zwiał w grudniu, sędziego Fawcetta zamordowano w lutym. A teraz wygląda na to, że Bannister sprzedał nam kupę szajsu w sprawie Ruckera i jego motywów. Nie wiem jak ty, Vic, ale zaczynam podejrzewać, że zrobili nas w balona. – Nie przesadzajmy. Przede wszystkim musimy się upewnić, czy Bannister mówi prawdę. – I jak, według ciebie, mamy to zrobić? – Poczekajmy na ruch Dusty’ego i zobaczmy, czym dysponuje. A tymczasem pogadam z szefem. Zdzwońmy się jutro. – Jesteśmy umówieni.

Rozdział 41

trafice w śródmieściu St. John’s natykam się na coś, co najpierw wywołuje dreszcz, a zaraz potem uśmiech na twarzy. To pudełko lavo, mało znanych, ręcznie zwijanych cygar z Hondurasu, które w Stanach kosztują dwa razy więcej. Dziesięciocentymetrowa torpeda na Antigui kosztuje pięć dolarów, w sklepie tytoniowym Vandy’s Smokes w śródmieściu Roanoke trzeba zapłacić za nią dziesięć. To właśnie tam sędzia Fawcett zaopatrywał się w swoje ulubione cygara. Na spodzie czterech z czternastu pudełek po lavo, które obecnie leżą w naszych skrytkach bankowych, widnieją białe kwadratowe naklejki z numerem telefonu i adresem Vandy’s. Kupuję dwudziestkę cygar Lavo i podziwiam pudełko. Jest wykonane z prawdziwego drewna, a nazwa na wieczku wygląda jak ręcznie namalowana. Sędzia Fawcett był znany z tego, że często samotnie wypływał łódką na jezioro Higgins i z cygarem w ustach oddawał się łowieniu ryb oraz rozmyślaniom. Widać po wypaleniu cygar zachowywał puste pudełka. Wycieczkowce jeszcze nie przypłynęły i w miasteczku panuje spokój. Sklepikarze siedzą w cieniu przed swoimi sklepami, przerzucając się żartami, śmiejąc i gawędząc urokliwą śpiewną odmianą angielszczyzny. Łażę leniwie od sklepu do sklepu, jakby czas przestał istnieć. Przebyłem daleką drogę od obezwładniającej bezczynności w więzieniu, poprzez trzymające w napięciu tropienie zabójcy i jego łupu, do tego, co mam teraz: leniwego życia wśród wyspiarzy. Najbardziej podoba mi się ten trzeci etap – z przyczyn oczywistych, ale także dlatego, że dzieje się to teraz, dotyczy czasu teraźniejszego i przyszłego. Max jest nowym człowiekiem, który żyje nowym życiem i szybko pozbywa się bagażu przeszłości. Kupuję trochę ciuchów – szorty, kilka T-shirtów, rzeczy na plażę – a potem spacerem docieram do mojego banku, Royal Bank of the East Caribbean, i wdaję się we flirt z atrakcyjną dziewczyną w recepcji. Dziewczyna kieruje mnie do właściwej osoby i wkrótce staję przed urzędniczką zawiadującą skrytkami bankowymi. Ta skrupulatnie sprawdza mój paszport i prowadzi do skarbca. Podczas mojej poprzedniej wizyty dziewięć tygodni temu wynająłem dwie z największych skrytek bankowych. Zostaję

W

sam i wkładam do nich trochę gotówki i bezużytecznej makulatury. Ciekawe, jak szybko tu powrócę, by zastąpić ją lśniącymi sztabkami złota. Wychodząc, znów zagaduję do dziewczyny w recepcji i obiecuję, że niedługo ponownie się zjawię. Wynajmuję na miesiąc garbusa cabrio, kładę dach, zapalam lavo i ruszam na objazd wyspy. Już po paru minutach kręci mi się w głowie. Nie pamiętam, kiedy ostatni raz paliłem cygaro, i nie bardzo wiem, dlaczego robię to teraz. Lavo jest krótkie, czarne i po wyglądzie widać, że piekielnie mocne. Wyrzucam je przez okno i jadę dalej. *** W wyścigu zwycięża FedEx. Wysłane za ich pośrednictwem paczki dochodzą około południa w poniedziałek, a ponieważ niecierpliwie kręcę się po terenie Sugar Cove, już z daleka dostrzegam podjeżdżającą do bramy furgonetkę. Pani Robinson, sympatyczna kobieta z administracji, zna już moją bajeczkę: jestem scenarzystą, który schronił się w jej ośrodku na następne trzy miesiące i rozpaczliwie próbuje dokończyć pisanie powieści oraz opartego na niej scenariusza, bo moi wspólnicy już przystąpili do kręcenia pierwszych scen filmu, ble, ble, ble. Dlatego w najbliższym czasie oczekuję około dwudziestu przesyłek z Miami, w których dostarczą mi rękopisy, dokumentację, taśmy wideo, nawet trochę sprzętu. Moja opowieść wyraźnie robi na niej wrażenie. Naprawdę z utęsknieniem myślę o dniu, kiedy będę mógł przestać kłamać. Zamykam się w pokoju i otwieram paczki. Z pudeł do backgammona wyjmuję dwie sztabki, ze skrzynki na narzędzia następne cztery, z książki w twardej oprawie jedną, kolejne dwie z drugiego pudła do backgammona. W sumie dziewięć sztabek, które całą drogę z Miami na Antiguę przebyły w nienaruszonym stanie. Często się zastanawiam nad ich pochodzeniem. Kto wykopał to złoto? Na jakim kontynencie? Kto je przetopił w sztabki? Jaką drogą trafiło do Stanów? I tak dalej, i tak dalej. Wiem jednak, że nikt na te pytania mi nie odpowie. Jadę do St. John’s, odwiedzam Royal Bank of the East Caribbean i chowam swój skarb do skrytek. *** Mój drugi e-mail do Westlake’a i Mumphreya brzmi, jak następuje: Witam Panów to znowu ja. Nieładnie, że nie odpowiedzieliście na mój e-mail sprzed dwóch dni. Jeśli chcecie złapać zabójcę sędziego Fawcetta, musicie popracować nad komunikacją. Ja nigdzie się nie wybieram. Założę się, że próbujecie wymyślić jakieś oskarżenia, które pozwolą Wam ścigać mnie i Quinna Ruckera. To od Was silniejsze, bo jesteście urzędnikami federalnymi i leży to w Waszej naturze. Co jest takiego w naszym systemie penitencjarnym, że tacy jak Wy starają się pozamykać wszystkich w więzieniach? To naprawdę żałosne. W więzieniu spotkałem wielu przyzwoitych ludzi. Takich, którzy nikomu nie wyrządziliby krzywdy i którzy nigdy więcej nie weszliby na drogę przestępstwa. A mimo to przez takich jak Wy siedzą latami za kratami, a ich życie leży w gruzach. Ale to tylko na marginesie. Nawet nie próbujcie znów stawiać mnie w stan oskarżenia. Nie macie przeciwko mnie nic, choć akurat to nigdy nie stanowiło przeszkody dla ludzi Waszego pokroju, tyle że tym razem w Waszym opasłym Federalnym Kodeksie Karnym nie znajdziecie żadnego paragrafu, który dałoby się użyć przeciwko mnie. Co ważniejsze, nie uda Wam się mnie złapać. Jeśli się wygłupicie, to znów zniknę. Już nigdy nie wrócę do więzienia. Do niniejszego e-maila dołączam cztery kolorowe fotografie. Na pierwszych trzech widać to samo pudełko cygar, ciemnobrązową drewnianą skrzyneczkę zrobioną ręcznie gdzieś w Hondurasie. Wewnątrz robotnica ostrożnie ułożyła dwadzieścia lavo, mocnych, czarnych, aromatycznych i zabójczych dla zdrowia cygar ze stożkowatym czubkiem. Pudełko powędrowało następnie do importera w Miami, a od niego trafiło do sklepu Vandy’s Smokes w śródmieściu Roanoke, gdzie zakupił je szacowny sędzia Raymond Fawcett. Najwidoczniej sędzia od lat palił cygara Lavo i miał zwyczaj zachowywać puste

pudełka. Być może natrafiliście na kilka z nich przy przeszukaniu jego chaty nad jeziorem. Sądzę, że jeśli spytacie właściciela sklepu Vandy’s o Fawcetta, będzie dobrze pamiętał sędziego i jego nietypowy gust w kwestii cygar. Na pierwszym zdjęciu widać pudełko cygar tak, jak wygląda w sklepie z wyrobami tytoniowymi. Jest niemal idealnym sześcianem o boku dwunastu centymetrów, co jak na opakowanie cygar jest dość niezwykłe. Drugie zdjęcie przedstawia to samo pudełko widziane z boku, trzecie ukazuje spodnią stronę z wyraźnie widoczną naklejką z telefonem i adresem Vandy’s Smokes. Pudełko wyjęto z sejfu sędziego Fawcetta na krótko przed jego śmiercią i obecnie znajduje się ono w moim posiadaniu. Mógłbym je Panom przesłać na dowód, ale niemal na pewno są na nim odciski palców zabójcy, a nie chcę psuć niespodzianki. Czwarte zdjęcie ukazuje powód całego zamieszania. Widać na nim trzy dziesięciouncjowe sztabki złota – perfekcyjnie odlane, bez żadnych oznakowań rejestracyjnych czy identyfikacyjnych (więcej o tej sprawie później). Ułożono je po trzydzieści sztuk w pudełku po cygarach i schowano do sejfu sędziego Fawcetta. Daje to rozwiązanie przynajmniej jednej zagadki: dlaczego zamordowano sędziego. Ktoś wiedział, że w jego sejfie leży skarb w postaci złota. Nie znacie jednak odpowiedzi na najważniejsze pytanie. Zabójca wciąż przebywa na wolności, a Wy po sześciu miesiącach starań, pocenia się, uganiania za cieniami, podejmowania fałszywych tropów, udawania i kłamania NADAL NIC NIE WIECIE! Dalej, chłopcy, bierzcie się do roboty. Dogadajmy się i zakończmy wreszcie tę sprawę. Wasz przyjaciel Malcolm

Victor Westlake po raz kolejny odwołał kolację w domu i o siódmej w piątkowy wieczór wkroczył do gabinetu dyrektora FBI, George’a McTaveya. W gabinecie czekało dwóch asystentów dyrektora, którzy mieli robić notatki i przynosić potrzebne do rozmowy teczki z dokumentami. Wszyscy czterej usiedli przy długim stole konferencyjnym, wyczerpani pracą podczas wlokącego się w nieskończoność tygodnia pracy. McTavey został wcześniej wprowadzony w sprawę, nie musieli więc tracić czasu na powtarzanie wszystkiego od początku. Dyrektor jak zwykle zaczął od swojej ulubionej frazy. – Czy jest coś, o czym jeszcze nie wiem? Pytanie dla nikogo nie było zaskoczeniem i Westlake dobrze wiedział, że odpowiedź na nie musi być precyzyjna i zgodna z prawdą. – Tak – odrzekł. – Słucham. – Nagły skok wartości złota zwiększył zainteresowanie tym kruszcem i w rezultacie mamy do czynienia z różnymi oszustwami. Każdy właściciel lombardu zaczął nagle handlować złotem i można sobie wyobrazić, jaki chłam trafia na rynek. W zeszłym roku w Nowym Jorku wdrożyliśmy śledztwo w środowisku cieszących się dobrą opinią handlarzy złotem, którzy okazali się zamieszani w proceder przetapiania złota, rozcieńczania go dodatkami i sprzedawania jako czystego kruszcu. Na razie nikomu nie postawiono zarzutów, ale sprawa jest w toku. Podczas śledztwa nasz informator zatrudniony u handlarza natknął się na dziesięciouncjową sztabkę bez żadnych znaków rozpoznawczych. Złoto miało czystość dziewięćdziesięciu dziewięciu przecinek dziewięciu procent, czyli było wyjątkowo czyste, a do tego oferowane po atrakcyjnej cenie. Nasz człowiek zaczął węszyć i dogrzebał się w papierach, że od czasu do czasu niejaki Ray Fawcett oferuje po kilka takich sztabek po obniżonej cenie w zamian za gotówkę. Dysponujemy nagraniem wideo zrobionym w grudniu ubiegłego roku w sklepie przy Czterdziestej Siódmej, na którym widać Fawcetta dwa miesiące przed jego śmiercią. Wygląda na to, że kilka razy do roku jeździł do Nowego Jorku, dokonywał transakcji i wracał do Roanoke z torbą pieniędzy. Nasze dane nie są kompletne, ale można przyjąć, że w ciągu ostatnich czterech lat sprzedał sztabki złota mniej więcej za sześćset tysięcy dolarów. W tego typu transakcjach nie ma nic niezgodnego

z przepisami, oczywiście pod warunkiem, że się jest prawowitym właścicielem złota. – Ciekawe. No i co? – Pokazałem naszemu człowiekowi fotografię sztabek złota od Bannistera i jego zdaniem sztabki na zdjęciu i te od Fawcetta wyglądają identycznie. Można przyjąć, że Bannister ma to złoto. Oczywiście nie wiemy, ile go ma. Pudełko po cygarach się zgadza. Wygląd złota też się zgadza. Jeżeli przyjmiemy, że złoto pochodzi od zabójcy, to oczywiście zna prawdę. – I co ty na to? – Malcolm Bannister i Quinn Rucker siedzieli razem we Frostburgu i zaprzyjaźnili się bardziej, niż nam się zdawało. Któryś z nich wiedział o Fawcetcie i jego złocie i wspólnie uknuli spisek. Rucker ucieka z więzienia, zgłasza się do ośrodka odwykowego i w ten sposób zapewnia sobie alibi, a potem czekają, aż zabójca uderzy. Robi to, dając im sygnał do realizacji planu. Bannister donosi na Ruckera, a ten pozwala wydusić z siebie zmyślone wyznanie winy. On zostaje postawiony w stan oskarżenia, a Bannister odzyskuje wolność. Po wyjściu zostaje objęty programem ochrony świadków, sam się z niego wypisuje i jakimś sposobem natrafia na prawdziwego mordercę i zrabowane przez niego złoto. – Nie musiałby go zabić, żeby dobrać się do złota? Westlake wzruszył ramionami, bo nie znał na to odpowiedzi. – Może tak, może nie. Bannister domaga się bezkarności, ale jesteśmy pewni, że przywoła też paragraf trzydzieści pięć w odniesieniu do Ruckera. Quinn ma jeszcze pięć lat do odsiadki z oryginalnego wyroku plus to, co sąd mu dołoży za ucieczkę z więzienia. Jak się jest Bannisterem, to czemu nie spróbować wydostać też kumpla? Jeśli zabójca Fawcetta nie żyje, powołanie się na paragraf trzydzieści pięć może Quinnowi nic nie dać. Ale sam nie wiem. Ludzie z działu prawnego właśnie się nad tym głowią. – Miło to słyszeć – mruknął McTavey. – Co nam może grozić ze strony Bannistera? – Ostatnio mu uwierzyliśmy, a on nas okłamał. – Tak, ale co może zyskać, kłamiąc ponownie? – Nic. Złoto już ma. Zmęczona i zasępiona twarz McTaveya nagle pojaśniała. Odchrząknął, wyrzucił ramiona w górę i niemal radośnie wykrzyknął: – Pięknie, wspaniale, to mi się podoba! Musimy tego gościa zatrudnić, bo jest od nas dużo sprytniejszy. To się nazywa mieć jaja. Donosi na kumpla i obciąża go morderstwem sędziego federalnego, bo cały czas wie, że na końcu oczyści go ze wszystkiego i puści wolno. A my co? Wychodzimy na bandę durniów. Westlake nie zdołał zachować powagi. Uśmiechnął się i pokręcił głową. – On nie kłamie, Vic, bo nie ma w tym żadnego interesu – powiedział McTavey. – Musiał kłamać wcześniej, w pierwszej fazie planu, ale już nie musi. Teraz przyszła pora na prawdę, a Bannister ją zna. Westlake pokiwał głową na znak, że też tak myśli. – To co robimy? – spytał. – A co na to wszystko prokurator federalny? Jak on się tam nazywa? – Mumphrey. Pieprzy coś o nowych zarzutach, ale nic z tego nie będzie. – Wie wszystko? – Oczywiście, że nie. Nie wie, że my wiemy, że Fawcett jeździł do Nowego Jorku handlować złotem. – Jutro rano spotykam się na brunchu z prokuratorem generalnym. Wyjaśnię mu nasze stanowisko, a on już odpowiednio ustawi Mumphreya. Proponuję, żebyście jak najszybciej spotkali się z Bannisterem i dopięli sprawę. Naprawdę mam już dosyć sędziego Fawcetta, Vic. Wiesz, o czym mówię. – Tak, panie dyrektorze.

Rozdział 42

zekam w dusznym budynku międzynarodowego portu lotniczego V.C. Birda na kolejny opóźniony lot, ale nie jestem tym zniecierpliwiony ani zaniepokojony. Jestem na wyspie od czterech dni, mój zegarek leży w domu w szufladzie, a ja funkcjonuję według czasu wyspiarskiego. Różnice w stylu życia może nie są spektakularne, ale pomagają mi wyzwolić się z nawyku życia w ciągłym pędzie, tak typowego dla dzisiejszych czasów. Moje ruchy stają się wolniejsze, myśli bardziej przejrzyste, zamiary tracą na znaczeniu i przestają mnie gnębić. Żyję dniem dzisiejszym i tylko od czasu do czasu leniwie zerkam w jutro. I najlepiej niech się wszyscy ode mnie odczepią. Na schodkach samolotu lokalnych linii lotniczych z San Juan Vanessa wygląda jak modelka. Słomkowy kapelusz z szerokim rondem, designerskie okulary przeciwsłoneczne, rajcownie krótka letnia sukienka i pewne siebie ruchy kobiety, która wie, że jest atrakcyjna. Dziesięć minut później siedzimy już w garbusie, a ja trzymam rękę na jej udzie. Informuje mnie, że została dyscyplinarnie zwolniona z pracy za nadmierną absencję i brak subordynacji. Oboje parskamy śmiechem. Kogo to obchodzi? Jedziemy prosto na lunch do Klubu Wielkiej Rafy. Budynek stoi na skarpie nad błękitnym morzem i roztacza się z niego hipnotyczny widok. Bywają tu Brytyjczycy z wyższych sfer i jesteśmy wśród nich jedynymi czarnoskórymi, choć czarny jest cały personel restauracji. Jedzenie jest zaledwie znośne i postanawiamy z Vanessą rozejrzeć się za lokalnymi knajpkami i spróbować tutejszych specjałów w gronie miejscowych. Myślę, że formalnie można nas uznawać za bogatych, ale jakoś trudno nam myśleć o sobie w tych kategoriach. Bardziej niż pieniądze cieszą nas wolność i poczucie bezpieczeństwa. Ale pewnie z czasem przywykniemy do lepszego życia. Po krótkiej kąpieli w oceanie Vanessa chce zwiedzić Antiguę. Kładziemy dach, wyszukujemy w radiu stację z muzyką reggae i jeździmy po wąskich drogach jak para zakochanych smarkaczy, którym wreszcie udało się wyrwać spod kurateli. Głaszcząc ją po udach i patrząc, jak się uśmiecha, nie mogę wprost uwierzyć, że dotarliśmy już tak daleko. I że tak nam dopisuje szczęście.

C

*** Spotkanie na szczycie wyznaczono w hotelu Blue Waters, na północno-zachodnim krańcu wyspy. Wkraczam sam do przestronnego głównego holu w budynku w stylu kolonialnym i od razu wyławiam wzrokiem dwóch tajniaków, którzy, nieumiejętnie przebrani za turystów, siedzą przy lemoniadzie i starają się nie rzucać w oczy. Prawdziwy turysta zachowuje się dokładnie odwrotnie: jest krzykliwy i rozluźniony. Udający go agent federalny od razu rzuca się w oczy. Ciekawe, ilu agentom, asystentom prokuratora, zastępcom dyrektora i tym podobnym biurokratom (naturalnie z żonami) udało się załapać na krótką wycieczkę na Karaiby na koszt Wuja Sama. Wychodzę z holu łukowatym przejściem i przechodzę wzdłuż płotka z ozdobnymi sztachetami do skrzydła biznesowego. Spotykamy się w niewielkim apartamencie na pierwszym piętrze, z którego roztacza się widok na plażę. Czekają na mnie Victor Westlake, Stanley Mumphrey i jeszcze czterech facetów, których nazwisk nawet nie próbuję zapamiętać. Posępne ciemne garnitury i krawaty ustąpiły miejsca jasnym koszulkom polo i kolorowym bermudom. Choć jest już początek sierpnia, na bladych nogach moich rozmówców nie widać śladów słońca. Panuje przyjazna atmosfera. Nigdy nie widziałem tylu uśmiechów na twarzach uczestników tak ważnego spotkania. Ci ludzie całe życie spędzają na walce z przestępcami, przywykli do posępnych, pozbawionych radości dni w pracy i ta krótka przerwa w codziennej rutynie jest dla nich niczym spełnienie marzeń. Wciąż nękają mnie wątpliwości, czy nie próbują mnie zwieść. Może się okazać, że zastawili na mnie pułapkę i nagle wyskoczą z aktem oskarżenia, nakazem aresztowania i wnioskiem o ekstradycję – czymś, co pozwoli zawlec mnie do aresztu. Tyle że my jesteśmy na tę okoliczność przygotowani. Mamy plan pozwalający uchronić nasz majątek, a Vanessa czeka w pogotowiu dwieście metrów stąd. Ale nie mają dla mnie żadnych niespodzianek. Rozmawialiśmy przez telefon na tyle długo, że omówiliśmy wszystkie szczegóły i możemy od razu przystąpić do rzeczy. Przez głośnomówiący telefon Mumphrey łączy się z kancelarią Dusty’ego Shivera w Roanoke, który teraz reprezentuje nie tylko Quinna Ruckera, ale także jego siostrę Vanessę i mnie. Dusty na początek rzuca żarcik, że go wyślizgali z wycieczki na Antiguę, i federalni parskają radosnym śmiechem. Najpierw omawiamy kwestię immunitetu, co w praktyce sprowadza się do stwierdzenia, że władze odstępują od ścigania mnie, Quinna, Vanessy Young i Dentona Ruckera (znanego także jako Dee Ray) za wszelkie wykroczenia w toku śledztwa w sprawie śmierci sędziego Raymonda Fawcetta i Naomi Clary. Żeby ubrać to w słowa, potrzeba aż czternastu stron maszynopisu, ale nie zgłaszam zastrzeżeń do użytych sformułowań. Dusty też się z nim zapoznał i życzy sobie, żeby biuro Mumphreya wprowadziło kilka poprawek. Obaj z prokuratorem są prawnikami i muszą się trochę pohandryczyć, ale w końcu dochodzą do porozumienia. Ostateczna wersja dokumentu powstaje od ręki, zostaje podpisana przez obie strony i wysłana e-mailem do biura sędziego pokoju w Roanoke. Pół godziny później tą samą drogą wraca do nas z jego podpisem i pieczęcią. W sensie prawnym jesteśmy od tej chwili nietykalni. Sprawa wypuszczenia Quinna na wolność jest nieco bardziej skomplikowana. Najpierw powstaje nakaz zwolnienia, na podstawie którego Quinn zostaje oczyszczony z wszelkich zarzutów w związku z morderstwami. Dokument zawiera szereg sformułowań, które mają oczyścić biuro prokuratora Mumphreya z odpowiedzialności za sformułowanie fałszywych oskarżeń. Dusty i ja protestujemy i po krótkiej dyskusji kwestionowane przez nas sformułowania są wykreślone. Dokument zostaje wysłany emailem do sędziego pokoju w Roanoke, a on po chwili odsyła go ze swoim podpisem i pieczęcią. Następną sprawą jest zastosowanie wobec Quinna paragrafu 35 i złagodzenie jego wyroku tak, by mógł od razu wyjść na wolność. Wniosek w tej sprawie został złożony w sądzie federalnym w Waszyngtonie, który skazał go za handel kokainą, a Quinn nadal przebywa w areszcie w Roanoke.

Powtarzam po raz kolejny to, co już kilkakrotnie powiedziałem: nie dopełnię warunków ugody, dopóki Quinn nie wyjdzie na wolność. Koniec, kropka. Zostało to wcześniej uzgodnione, ale realizacja umowy wymaga skoordynowanych działań kilku osób, w dodatku na podstawie poleceń docierających z kropki na oceanie o nazwie Antigua. Sędzia, który skazał Quinna, wyraził zgodę, ale jest teraz zajęty w sądzie. US Marshals Service uważa za stosowne się wtrącić i upierać, że odbierze Quinna z aresztu, gdy nadejdzie odpowiedni moment. W pewnej chwili pięciu z sześciu obecnych na sali prawników wisi na telefonach komórkowych, z czego dwóch równocześnie szuka czegoś w laptopach. Robimy przerwę i Westlake zaprasza mnie na coś zimnego. Znajdujemy stolik pod tarasem koło basenu i zamawiamy mrożoną herbatę. Udaje zdegustowanego tą niepotrzebną stratą czasu, aja podejrzewam, że ma na sobie podsłuch i chce skierować rozmowę na sprawę złota. Ja z kolei gram wyluzowanego i uśmiechniętego wyspiarza z Antigui, ale mój wewnętrzny radar pracuje na pełnych obrotach. – A jeśli będzie nam potrzebne twoje zeznanie na rozprawie? – pyta zatroskanym głosem. – Wszystko to już szczegółowo omówiliśmy i myślałem, że mamy w tej sprawie jasność. – Wiem, wiem, ale jeśli będzie nam potrzebny dodatkowy dowód? Westlake nie zna jeszcze nazwiska mordercy ani okoliczności morderstwa, więc jego podchody są przedwczesne i niewątpliwie stanowią wstęp do czegoś innego. – Odpowiedź brzmi: nie. Już to wyraźnie powiedziałem. W ogóle nie zamierzam wracać do Stanów. Może nawet zrezygnuję z obywatelstwa amerykańskiego i zostanę pełnoprawnym Antiguańczykiem. Umrę szczęśliwy, jeśli już nigdy nie postawię stopy na amerykańskiej ziemi. – Chyba trochę przesadzasz, Max, nie sądzisz? – mówi z lekka naburmuszony. – Jesteś od teraz chroniony immunitetem. – Łatwo ci to mówić, Vic, ale ty nigdy nie siedziałeś w więzieniu za przestępstwo, którego nie popełniłeś. Federalni już raz mnie dopadli i niemal zrujnowali mi życie, i nigdy więcej do tego nie dopuszczę. Miałem szczęście, że los dał mi drugą szansę, i jakoś nie mam ochoty ryzykować i po raz drugi poddawać się waszej jurysdykcji. Upija łyk herbaty i wyciera sobie usta lnianą serwetką. – Dostałeś drugą szansę i płyniesz na skrzyni złota ku zachodzącemu słońcu. W milczeniu mu się przyglądam, a on wytrzymuje parę sekund, po czym niepewnym głosem mówi: – Nie rozmawialiśmy jeszcze o złocie, Max. – Nie, nie rozmawialiśmy. – To spróbujmy porozmawiać. Jakie według ciebie masz prawo, żeby je zatrzymać? Wpatruję się w guzik jego koszuli i mówię głośno i wyraźnie: – Nie wiem, o czym mówisz. Nie mam żadnego złota. Kropka. – A te trzy sztabki na zdjęciu, które nam przysłałeś e-mailem w zeszłym tygodniu? – To materiał dowodowy, który w odpowiednim momencie przekażę wam razem z pudełkiem ze zdjęcia. Na jednym i drugim znajdziecie mnóstwo odcisków palców, zarówno Fawcetta, jak i mordercy. – Wspaniale. Pozostanie więc tylko kluczowe pytanie: gdzie jest reszta złota? – Nie wiem. – Rozumiem. Ale chyba przyznasz mi rację, Max, że dla skazania zabójcy kluczowa będzie informacja, co znajdowało się w sejfie sędziego Fawcetta. Dlaczego musiał zginąć? W pewnej chwili będziemy musieli to wszystko wiedzieć. – Być może nigdy nie dowiecie się wszystkiego. Ale i tak będziecie mieli wystarczające dowody, żeby uzyskać wyrok skazujący. A jeśli oskarżenie schrzani sprawę, to już nie będzie moja wina. Kolejny łyk herbaty i jeszcze bardziej zatroskana mina. – Max, nie masz prawa go zatrzymać.

– Czego zatrzymać? – Tego złota. – Nie mam żadnego złota. Ale rozważając sprawę czysto hipotetycznie, wydaje mi się, że taki łup nie należałby do nikogo. Z całą pewnością złoto nie należy do państwa, bo nie zostało kupione za pieniądze podatników. Nigdy do was nie należało i nigdy się o nie nie upominaliście. Nigdy go nie widzieliście i nie jesteście nawet pewni, czy w ogóle istnieje. Na pewno nie należy do zabójcy, bo je ukradł. Ukradł je urzędnikowi państwowemu, który zapewne wszedł w jego posiadanie drogą korupcji. I nawet gdybyście mogli zidentyfikować źródło jego pochodzenia i spróbowali je zwrócić pierwotnemu właścicielowi, chłopcy w popłochu schowają się pod biurko lub zwieją gdzie pieprz rośnie. Ono istnieje gdzieś w chmurach jak internet i do nikogo nie należy. – Wyciągam ręce ku niebu i tym dramatycznym gestem kończę dobrze przećwiczoną tyradę. Westlake się uśmiecha, bo przecież obaj znamy prawdę. W oczach migoczą mu iskierki rozbawienia, jakby miał ochotę się roześmiać i powiedzieć „Dobra robota!”. Ale oczywiście tego nie robi. Wracamy na salę i dowiadujemy się, że sędzia w Waszyngtonie wciąż jest zajęty i ma w tej chwili ważniejsze sprawy na głowie. Nie mam zamiaru tkwić przy stole w gronie federalnych, udaję się więc na spacer po plaży. Dzwonię do Vanessy i mówię, że sprawy powoli posuwają się do przodu i że nikt nie próbował mnie straszyć kajdankami ani spluwami. Jak dotąd wszystko idzie dobrze i Quinn powinien wkrótce wyjść na wolność. Informuje mnie, że Dee Ray siedzi w biurze Dusty’ego i czeka tam na brata. *** Podczas przerwy na lunch sędzia, który skazał Quinna Ruckera na siedem lat za handel narkotykami, niechętnie podpisuje decyzję o zastosowaniu paragrafu 35 i złagodzeniu wyroku. Poprzedniego dnia odbył spotkanie ze Stanleyem Mumphreyem, Victorem Westlakiem i jego szefem, George’em McTaveyem. Na wszelki wypadek w spotkaniu wziął też udział prokurator generalny Stanów Zjednoczonych. Quinn zostaje od razu przewieziony z aresztu w Roanoke do kancelarii prawnej Dusty’ego Shivera, gdzie wita się z czekającym na niego Dee Rayem i natychmiast przebiera w dżinsy i koszulkę polo. Po stu czterdziestu dniach od aresztowania w Norfolku pod zarzutem ucieczki z więzienia Quinn Rucker jest znowu wolnym człowiekiem. Kompletowanie, czytanie, weryfikowanie i podpisywanie wszystkich papierów ciągnie się do wpół do trzeciej, a ja jeszcze w ostatniej chwili wychodzę z pokoju i dzwonię do Dusty’ego, który mnie zapewnia, że „trzymamy ich za jaja”, dokumenty sąw porządku, prawa stron zabezpieczone, wszystkie obietnice spełnione. – Możesz zacząć sypać – mówi i parska śmiechem. *** Sześć miesięcy po przybyciu do Federalnego Zakładu Karnego w Louisville zgodziłem się przyjrzeć sprawie handlarza narkotyków z Cincinnati. Sąd wymierzył mu rażąco niesprawiedliwą karę, błąd był oczywisty i napisałem w jego imieniu wniosek o natychmiastowe zwolnienie. Był to jeden z tych rzadkich przypadków, kiedy wszystko zadziałało szybko i jak należy. Dwa tygodnie później uszczęśliwiony delikwent wrócił do domu. Nic dziwnego, że sprawa odbiła się głośnym echem, zostałem przez więźniów uznany za wybitnego specjalistę, który potrafi czynić cuda, i zasypany prośbami o przyjrzenie się kolejnym sprawom i odczynienie nad nimi mojego hokus-pokus. Dość długo potrwało, zanim szum wokół mnie w końcu trochę przycichł.

Mniej więcej w tym czasie na horyzoncie pojawił się facet zwany przez wszystkich Nattie, który zawziął się, żeby zajmować mi dużo więcej czasu, niż miałem ochotę mu poświęcać. Był chudym białym chłopakiem, który wpadł na handlu metamfetaminą gdzieś w Wirginii Zachodniej, i niemal żądał, bym zajął się jego sprawą, pstryknął palcami i wyciągnął go z pudła. Chłopak mi się spodobał i zgodziłem się przyjrzeć jego sprawie, lecz szybko doszedłem do wniosku, że nic nie mogę zrobić. Powiedziałem mu o tym, a on wtedy zaczął mówić o pieniądzach. Początkowo były to tylko niejasne aluzje do ukrytej gdzieś forsy, z której część byłaby moja, gdyby udało mi się wydostać go z więzienia. Nie chciał wierzyć, że nie mogę nic zrobić, i zamiast przyjąć do wiadomości prawdę, zaczął coraz bardziej fantazjować i coraz mocniej wierzyć w to, że istnieje jakaś furtka, którą znajdę, otworzę i pozwolę mu wyjść na wolność. W końcu wspomniał o złocie w sztabkach w takiej ilości, że uznałem, że chyba totalnie mu odbiło. Ofuknąłem go, a on, chcąc mnie przekonać, opowiedział całą historię. Wymógł na mnie przysięgę milczenia i obiecał połowę fortuny, jeśli tylko pomogę mu wyjść na wolność. W dzieciństwie Nattie był drobnym złodziejaszkiem, a jako nastolatek wkroczył do świata handlu metamfetaminą. Był w ciągłym ruchu, sprytnie wymykał się agentom, kasjerom, policjantom z nakazami, ojcom ciężarnych córek i rozzłoszczonym rywalom z konkurencyjnych szajek. Kilkakrotnie próbował wyjść na prostą, ale za każdym razem szybko wracał na drogę przestępstwa. Przyglądał się kuzynom i przyjaciołom, których życie obracało się wokół narkotyków i którzy sami stawali się ćpunami i przestępcami, i naprawdę chciał dla siebie czegoś lepszego. Zaczął pracować jako kasjer w wiejskim sklepie, niedaleko miasteczka Ripplemead, i któregoś dnia ktoś zaproponował mu dodatkową fuchę po dziesięć dolarów za godzinę. Nikt ze sklepu go nie znał i nikt nie miał go już więcej widzieć. Jako kasjer Nattie zarabiał pięć dolarów za godzinę, więc z radością przyjął propozycję dorobienia paru dolców. Po pracy stawił się w umówionym miejscu i podążył za nieznajomym polną ścieżką do chaty z dachem w kształcie litery A, przyklejonej do spadzistego zbocza góry tuż nad niewielkim jeziorem. Nieznajomy przedstawił się jako Ray, ale nie podał nazwiska. Okazało się, że na pace eleganckiego pick-upa Raya stoi duża drewniana skrzynia, a w niej stalowy sejf, zbyt ciężki, by Ray mógł sam sobie z nim poradzić. Przerzucili linę przez gałąź drzewa, konstruując coś w rodzaju podnośnika, i za jego pomocą udało im się najpierw zsunąć skrzynię na ziemię, a potem przesunąć do sutereny. Zadanie było trudne, wymagało dużego wysiłku i przesunięcie sejfu na miejsce w suterenie zajęło im prawie trzy godziny. Po wszystkim Ray wręczył mu zapłatę, podziękował i się rozstali. Nattie opowiedział o wszystkim bratu Gene’owi, który akurat przebywał w okolicy, bo ukrywał się przed szeryfem z jednego z sąsiednich okręgów. Braci zainteresował sejf i jego zawartość na tyle, że postanowili bliżej zbadać sprawę. Upewniwszy się, że Raya nie ma, spróbowali włamać się do chaty, ale na przeszkodzie stanęły im masywne dębowe drzwi, pancerne szyby w oknach i solidne zasuwy, udało im się jednak wyjąć całe okno w suterenie. W środku nie znaleźli sejfu, ale znaleźli coś, co im pozwoliło zidentyfikować właściciela chaty. Z papierów na biurku wynikało, że właścicielem jest nie byle kto, bo sędzia federalny z Roanoke. Natrafili nawet na wycinek z gazety z artykułem o głośnym procesie sądowym w sprawie kopalni uranu w Wirginii, który toczył się przed obliczem szacownego sędziego Raymonda Fawcetta. Pojechali do Roanoke, odszukali budynek sądu federalnego i siedząc na miejscach dla publiczności, przez dwie godziny przysłuchiwali się rozprawie. Na wypadek gdyby sędziemu zachciało się rozglądać po sali, Nattie włożył okulary i bejsbolówkę. Na miejscach dla publiczności było dość tłoczno, jednak sędzia ani razu nie podniósł na niego wzroku. Czując, że natrafili na coś ważnego, bracia wrócili do chaty nad jeziorem, znów weszli przez okno w suterenie i zaczęli od nowa szukać sejfu. Wiedzieli, że musi być w suterenie, bo tam Nattie go dowlókł. Jedna ściana była zabudowana regałem z grubymi

księgami prawniczymi i bracia doszli do wniosku, że między regałem a ścianą musi być pusta przestrzeń. Zaczęli ostrożnie zdejmować książki, zaglądać za nie, odkładać na miejsce i zdejmować następne. W końcu im się poszczęściło i natrafili na dźwignię, której pociągnięcie powodowało otwarcie całego segmentu regału. Otworzył się i przed ich oczami ukazał się sejf, stojący na podłodze i czekający na otwarcie. Niestety, okazało się, że to nie takie proste, bo drzwiczki wyposażono w szyfrator, który wymagał wprowadzenia kodu cyfrowego. Zmagali się z nim przez dzień czy dwa, próbując różnych kombinacji, lecz bez efektu. W sumie w chacie spędzili mnóstwo czasu, ale za każdym razem pamiętali o zatarciu śladów. Któregoś piątku Gene pojechał do oddalonego o godzinę drogi Roanoke, poszedł do sądu, odnalazł sędziego i tak długo kręcił się w pobliżu, aż sędzia zakończył sesję i odroczył ją na czas weekendu, czyli do dziewiątej rano w poniedziałek. Gene pojechał za nim do mieszkania i przyglądał się z ukrycia, jak sędzia ładuje do swojego pick-upa brązową papierową torbę z zakupami, turystyczną chłodziarkę, kilka butelek wina, sportową torbę, dwie pękate teczki i stertę książek. Fawcett opuścił mieszkanie sam i wyjechał z miasta w kierunku zachodnim. Gene zadzwonił do Nattiego z informacją, że sędzia jest w drodze, a ten pospiesznie uprzątnął chatę, wmontował okno w suterenie, zamiótł ślady błota na ganku i wspiął się na drzewo pięćdziesiąt metrów dalej. I rzeczywiście po godzinie Fawcett przyjechał, rozładował pick-upa i z miejsca urządził sobie drzemkę w hamaku wiszącym na ganku. Gene i Nattie przesiedzieli ten czas ukryci w otaczających chatę zaroślach. Następnego dnia, w sobotę, sędzia wyciągnął łódkę, załadował dwie wędki i kilka butelek wody mineralnej, zapalił krótkie ciemnobrązowe cygaro i wypłynął na jezioro Higgins. Nattie zasiadł na czatach z lornetką, podczas gdy Gene znów wyjął okno w suterenie i wszedł do środka. Fragment regału był odchylony i sejf dobrze widoczny, ale drzwiczki były zamknięte i zaryglowane. W poczuciu kolejnej klęski Gene wyszedł z sutereny, zamontował okno i wycofał się do lasu. Chłopcy zawzięli się, że muszą poznać zawartość sejfu, umieli jednak zachować cierpliwość. Fawcett nie wiedział, że jest obserwowany, i co tydzień dodawał coś do sejfu, spokojnie i bez pośpiechu. Przez następne dwa piątki Gene obserwował budynek sądu w Roanoke, ale sędzia za każdym razem został dłużej w pracy. Zbliżał się świąteczny poniedziałek i chłopcy doszli do wniosku, że sędzia będzie chciał spędzić długi weekend w chacie nad jeziorem. Z relacji gazetowych wynikało, że toczący się proces jest trudny i towarzyszą mu gwałtowne emocje po obu stronach, które próbują wywierać na sędziego Fawcetta naciski. Ich przewidywania okazały się słuszne. W piątek o drugiej po południu rozprawa została odroczona do dziewiątej rano we wtorek. Gene jak zwykle obserwował z ukrycia, jak sędzia załadowuje pick-upa i samotnie wyrusza do chaty nad jeziorem. Była zbyt oddalona od ludzkich osad, by mieć doprowadzony prąd i gaz, to zaś znaczyło, że nie ma w niej także klimatyzacji i ogrzewania, a jedynym źródłem ciepła był duży kominek. Jedzenie i picie przechowywano w turystycznej chłodziarce, którą sędzia woził z sobą tam i z powrotem. Gdy wieczorem chciał poczytać i potrzebne mu było światło, uruchamiał nieduży generator za ścianą i wtedy ciszę doliny zakłócało jego niskie buczenie. Jednak zwykle około dziewiątej generator milkł i sędzia kładł się spać. Suterena składała się z głównego pomieszczenia i bocznej rupieciarni, małego pokoiku z wąskimi podwójnymi drzwiami. W rupieciarni sędzia trzymał zapomniane starocie – stary strój myśliwski, buty z cholewami i stertę starej pościeli – i to nasunęło Gene’owi pomysł, żeby ukryć tam Nattiego, który w odpowiednim momencie mógłby przez szparę w niedomkniętych drzwiach podejrzeć sędziego i dowiedzieć się, co chowa w swoim sejfie. Mający metr siedemdziesiąt wzrostu i ważący niecałe sześćdziesiąt kilogramów Nattie często wykorzystywał swoje warunki fizyczne do ukrywania się w różnych zakamarkach, jednak tym razem bez entuzjazmu podszedł do pomysłu, by spędzić noc w rupieciarni, i brat musiał dość długo go przekonywać. W piątek poprzedzający Dzień Kolumba sędzia Fawcett dotarł do chaty około szóstej wieczorem

i przystąpił do rozładowywania pick-upa. W tym czasie Nattie siedział już ukryty w rupieciarni, zamotany w stertę ciuchów, koców i pościeli. Na wypadek gdyby coś miało pójść nie tak, miał też przy sobie pistolet. Gene, również uzbrojony, siedział w zaroślach. Obaj byli bardzo spięci, ale i bardzo podekscytowani. Fawcett jak zwykle przeniósł wszystko do chaty, zapalił cygaro i już po chwili wnętrze wypełniło się gryzącym dymem. Sędzia bez pośpiechu kręcił się po domu, coś do siebie mamrotał, nucił pod nosem wciąż tę samą melodyjkę, aż wreszcie chwycił pękatą teczkę i zniósł ją do sutereny. Nattie niemal wstrzymał oddech, patrząc, jak sędzia zdejmuje z półki książkę, pociąga za ukrytą dźwignię, odchyla fragment regału i wprowadza kod. Drzwiczki sejfu otworzyły się i ukazały się sterty pudełek cygar. Fawcett otworzył teczkę i wyjął z niej takie samo pudełko, na moment się zawahał, potem je otworzył i wyjął piękną, lśniącą sztabkę złota. Przez chwilę ją podziwiał, potem pieszczotliwie pogładził, schował do pudełka i dołożył do leżących w sejfie. Z teczki wyjął następne pudełko i włożył do sejfu, po czym szybko zamknął drzwiczki, wprowadził kod i zasunął skrzydło regału. Serce Nattiego tak waliło, że chłopakowi zdawało się, że wprawia w drżenie całą rupieciarnię, ale zmusił się do zachowania spokoju. Przed wyjściem z sutereny sędzia dostrzegł szparkę w drzwiach i je domknął. Około siódmej zapalił następne cygaro, nalał sobie kieliszek białego wina, usiadł na bujaku na ganku i zapatrzył się w chowające się za górami słońce. Po zapadnięciu zmroku uruchomił generator, do dziesiątej kręcił się po domu, a potem pogasił światła i poszedł spać. Gdy w chacie zapadła cisza, z zarośli wyłonił się Gene i zastukał do drzwi. Obudzony Fawcett ze złością spytał: „Kto tam?”, a Gene odrzekł, że szuka swojego psa. Sędzia otworzył wewnętrzne drzwi i zaczęli rozmawiać przez siatkę. Gene wyjaśnił, że jest właścicielem podobnej chaty po drugiej stronie jeziora i szuka swojego ukochanego psa, Yanka, który gdzieś się zawieruszył. Sędzia, zły, że ktoś zakłóca mu spokój, tylko odburknął, że nie widział w okolicy żadnych psów. Gene podziękował i odszedł, ale pukanie do drzwi i odgłosy rozmowy na górze pozwoliły Nattiemu wymknąć się z rupieciarni i wyjść z sutereny. Nie mógł zasunąć za sobą zasuw i chłopcy pomyśleli, że sędziemu pewnie da do myślenia, dlaczego drzwi do sutereny nie są dobrze zamknięte, ale wtedy już dawno nie będzie ich w pobliżu. Fawcett zapewne przeszuka dokładnie całą chatę, ale nie znalazłszy śladów włamania i upewniwszy się, że nic nie zginęło, po jakimś czasie o wszystkim zapomni. Oczywiście zawartość sejfu zrobiła na braciach piorunujące wrażenie i natychmiast zaczęli snuć plany rabunku. Wiedzieli, że nie obejdzie się bez konfrontacji z sędzią i użycia siły, ale to ich nie zniechęcało. Byli zdecydowani doprowadzić plan do końca. Następne dwa weekendy sędzia spędził jednak w Roanoke, potem jeszcze trzeci. Czekając na jego pojawienie się, bracia wrócili do biznesu narkotykowego, bo musieli z czegoś żyć. W rezultacie nie doszło do obrabowania sejfu, bo właśnie wtedy wpadli w pułapkę zastawioną przez DEA – Gene’a zastrzelono, a Nattie trafił do więzienia. Minęło całe pięć lat, zanim Nattie mógł przystąpić do realizacji planu. Obezwładnił sędziego, poddał Naomi Clary torturom, obrabował sejf, a na koniec zastrzelił oboje. *** – I kim jest ten Nattie? – pyta Westlake, a cała siedząca przy stole szóstka mężczyzn nie odrywa ode mnie wzroku. – Nazywa się Nathan Edward Cooley. Znajdziecie go w areszcie miejskim w Montego Bay na Jamajce. Nie ma pośpiechu, bo nigdzie się stamtąd nie wybiera. – To on występuje pod nazwiskiem Nathaniel Coley i jest twoim kumplem z fałszywym paszportem?

– On. Grozi mu dwadzieścia lat w jamajskim więzieniu, więc wasz widok może go ucieszyć. Coś mi się zdaje, że chętnie przyzna się do winy w zamian za dożywocie w amerykańskim więzieniu, oczywiście bez prawa do przedterminowego zwolnienia. Zrobi wszystko, byle tylko wyrwać się z Jamajki. Zaproponujcie mu układ, a nie będziecie nawet musieli iść do sądu. Zapada długie milczenie, a siedzący przy stole starają się odzyskać dech. – Czy jest coś, o czym nie pomyślałeś? – pyta w końcu z goryczą Vic. – Oczywiście. Ale tym się z wami nie podzielę.

Rozdział 43

ą wstrząśnięci moją opowieścią i przez godzinę zasypują mnie pytaniami. Staram się na nie odpowiadać, ale gdy pytania zaczynają się powtarzać, czuję narastającą irytację. Zbierzcie grono prawników, dajcie im rozwiązanie zagadki, nad którą biedzili się od dłuższego czasu, a nie będą umieli się powstrzymać od zadawania tych samych pytań na pięć różnych sposobów. Moja niska ocena Westlake’a nieco zyskuje w chwili, gdy zdecydowanym tonem oświadcza: „Dość tego. Kończymy. Idę do baru”. Proponuję mu, byśmy razem poszli na drinka, i w rezultacie siadamy przy tym samym stoliku przy basenie co poprzednio. Zamawiamy po piwie i zaczynamy je wolno sączyć. – Coś jeszcze? – pyta. – Jeśli mam być szczery, to tak. Coś niemal równie ważnego jak morderstwo sędziego federalnego. – Nie wystarczy ci, jak na jeden dzień? – O tak, wystarczy. Ale mam jeszcze jedną rewelację na pożegnanie. – Słucham. Pociągam kolejny łyk piwa i smakuję je na języku. – Jeśli dobrze liczę czas, to sędzia Fawcett zaczął przyjmować i chomikować sztabki złota w trakcie procesu o prawo do wydobycia uranu. Oskarżenie wniosło Armanna Mines, konsorcjum firm o światowym zasięgu, ale partnerem większościowym jest kanadyjska firma z siedzibą w Calgary, do której należą dwie z pięciu największych kopalni złota w Ameryce Północnej. Wartość złóż uranu w samej Wirginii szacuje się na dwadzieścia miliardów dolarów, choć prawdziwej wartości nikt nie zna. Jeśli skorumpowany sędzia federalny życzy sobie paru sztabek złota za dostęp do dwudziestu miliardów dolarów, nikt nie będzie mu skąpił. Firma nagrodziła Fawcetta, a on dał im wszystko, czego chcieli. – Ile było tego złota? – pyta cicho Westlake, jakby nie chciał, żeby jego mikrofon zarejestrował ten fragment rozmowy. – Nigdy się nie dowiemy, ale sądzę, że Fawcett dostał około dziesięciu milionów dolarów w czystym złocie. Część wymienił na gotówkę. Macie informatora w Nowym Jorku, ale już nigdy się nie dowiemy,

S

czy złoto sędziego trafiało na czarny rynek także innymi kanałami. Podobnie jak nigdy się nie dowiemy, ile w sejfie było gotówki w chwili, gdy Nathan się do niego dobrał. – Może Nathan nam powie. – Może, ale nie liczyłbym na to. Zresztą ta kwota i tak nie ma znaczenia. Mówimy o dużych pieniądzach i dużych ilościach złota. Żeby ten majątek mógł trafić z Armanna Mines do szacownego sędziego Fawcetta, ktoś musiał odgrywać rolę posłańca. Ktoś uzgodnił warunki umowy i podjął się jej realizacji. – Któryś z prawników? – Zapewne. Nie wątpię, że Armanna ma ich kilkunastu. – Jakieś poszlaki? – Żadnych. Ale nie mam wątpliwości, że doszło do przestępstwa na wielką skalę i o poważnych konsekwencjach. Sprawa w październiku trafi do Sądu Najwyższego i biorąc pod uwagę probiznesowe nastawienie większości sędziów, niewykluczone, że prezent Fawcetta dla wydobywców uranu się utrzyma. A to byłoby straszne, nie sądzisz? Kupiona za złoto decyzja sędziego zostaje podtrzymana i staje się obowiązującym prawem. Potężna firma wydobywcza obchodzi za pieniądze prawny zakaz i dostaje wolną rękę na zdewastowanie środowiska naturalnego na południu Wirginii. – A co ci zależy? Przecież już tam nie wrócisz, przynajmniej tak twierdzisz. – Ja się tu nie liczę, ale FBI powinno zależeć. Jeśli wdrożysz dochodzenie, możesz poważnie utrudnić podjęcie takiej decyzji. – Więc teraz chcesz pouczać FBI, jak mamy postępować, tak? – Wcale nie. Ale nie oczekuj, że będę siedział cicho. Słyszałeś kiedyś o dziennikarzu śledczym Carsonie Bellu? Ramiona mu opadają i odwraca wzrok. – Nie. – Pracuje w „New York Timesie”. Relacjonował proces w sprawie uranu i śledził losy odwołań. Byłbym dla niego wspaniałym anonimowym źródłem informacji. – Nie rób tego, Max. – Nie możesz mnie powstrzymać. Jeśli nie zajmiecie się tą sprawą, jestem pewny, że Bell z największą ochotą was wyręczy. Wielkie tytuły na pierwszej stronie: „FBI chce zamieść wszystko pod dywan”. – Nie rób tego. Daj nam trochę czasu. – Macie trzydzieści dni. Jeśli w tym czasie nie dowiem się o wszczętym dochodzeniu, zaproszę pana Bella na moją małą wysepkę. – Dopijam piwo, zamaszyście odstawiam pusty kufel i wstaję od stolika. – Dzięki za drinka. – Ty się po prostu mścisz, Max, prawda? Pożegnalny cios wymierzony we władze. – A kto powiedział, że pożegnalny? *** Wychodzę z hotelu i ruszam długim podjazdem w stronę ulicy. U wylotu pojawia się garbus z Vanessą za kierownicą, wsiadam i szybko odjeżdżamy. Dziesięć minut później parkujemy przed prywatnym terminalem, chwytamy podręczne bagaże i w holu spotykamy się z załogą samolotu Maritime Aviation. Sprawdzają nasze paszporty i prowadzą na pokład tego samego learjeta 35, którym tydzień wcześniej przyleciałem. – Zabierajmy się stąd – mówię do kapitana, moszcząc się w fotelu. Dwie i pół godziny później lądujemy na lotnisku Miami International w chwili, gdy słońce właśnie

chowa się za horyzontem. Lear kołuje do budynku odpraw celnych dla powracających, potem czekamy trzydzieści minut na taksówkę. W holu głównego terminalu Vanessa kupuje bilet do Richmond z międzylądowaniem w Atlancie i ściskamy się na pożegnanie. Życzę jej powodzenia, ona odwzajemnia się tym samym. Wypożyczam samochód i znajduję sobie motel. Następnego dnia o dziewiątej rano czekam pod budynkiem Palmetto Trust na otwarcie drzwi. Moja podręczna torba ma zamontowane kółka i ciągnę ją za sobą do skarbca. W ciągu paru minut wyciągam ze skrytki pięćdziesiąt tysięcy dolarów w gotówce i trzy pudełka po cygarach Lavo zawierające osiemdziesiąt jeden sztabek. Wychodzę ze skarbca, nie informując urzędniczki, że już nigdy tu nie wrócę. Umowa najmu skrytki wygaśnie za niecały rok i wtedy bank po prostu zmieni zamek i wynajmie skrytkę następnemu klientowi. Borykając się z poranną godziną szczytu, przebijam się do międzystanowej I-95 i ruszam na północ, nie za szybko, by nie podpaść policji. Do Jacksonville mam sześć godzin drogi. Bak jest pełny i mam zamiar dojechać na miejsce bez zatrzymywania się. Kawałek za Fort Lauderdale dzwoni Vanessa i przekazuje pomyślną wiadomość, że jej misja zakończyła się powodzeniem. Wyjęła sztabki spod łóżka w mieszkaniu, opróżniła wszystkie trzy skrytki w bankach w Richmond i jedzie już do Waszyngtonu z bagażnikiem wypełnionym złotem. *** Utykam w korku w okolicach Palm Beach i to wywraca mój plan na popołudnie. Kiedy dotrę do Jacksonville, banki będą już zamknięte, nie mam jednak wyjścia i muszę posuwać się żółwim tempem w kolumnie innych pojazdów. Gdy w końcu docieram do Neptune Beach, jest już po osiemnastej i nie pozostaje mi nic innego, jak przenocować. Jadę do tego samego motelu, z którego już wcześniej korzystałem. Można u nich płacić gotówką i postawić samochód tuż przy wejściu do pokoju na parterze. Wciągam do pokoju torbę na kółkach i śpię z nią na jednym łóżku. O dziesiątej wieczorem budzi mnie telefon od Vanessy. Siedzi już bezpiecznie u Dee Raya w jego mieszkaniu koło Union Station. Jest z nimi Quinn i wszyscy troje przeżywają radość rodzinnego spotkania po latach. Dla bezpieczeństwa naszej operacji Dee Ray rozstał się ze swoją dziewczyną i kazał jej się wyprowadzić. Uważa, że nie można jej ufać. Nie należy do rodziny i nie jest pierwszą dziewczyną, z którą się rozstaje. Proszę, żeby się wstrzymali o dzień z otwarciem szampana. Wszyscy troje – Vanessa, Dee Ray i ja – mieliśmy poważne wątpliwości co do wtajemniczania we wszystko Quinna, a zwłaszcza skłóconej z nim żony. Chyba szykuje się ich rozwód, więc im mniej będzie wiedziała, tym lepiej. Znów muszę odczekać kilka minut na parkingu przed bankiem First Coast Trust. Gdy o dziewiątej otwierają drzwi, wchodzę do środka tak beztrosko, jak tylko potrafię, ciągnąc za sobą pustą torbę na kółkach i flirtując z urzędniczkami. Na Florydzie wstaje kolejny bezchmurny dzień. Stojąc w kabinie w skarbcu, wyjmuję z kasetki dwa pudełka po cygarach Lavo i ostrożnie przenoszę do torby. Parę minut później jadę już do oddziału Jacksonville Savings. Tam także opróżniam skrytkę, po czym udaję się do Wells Fargo w Atlantic Beach. O dziesiątej jestem już z powrotem na I-95 i jadę na północ, mając w bagażniku dwieście sześćdziesiąt jeden sztabek złota. Brakuje tylko tych pięciu, które zamieniłem u Hassana na gotówkę. *** Gdy wjeżdżam do śródmieścia Waszyngtonu, dochodzi już północ. Lekko zbaczam z drogi i jadę Pierwszą Ulicą, by rzucić okiem na gmach Sądu Najwyższego. Jestem ciekaw, czym się skończy głośna skarga Armanna Mines przeciwko Wspólnocie Wirginii. Pewnie kilku prawników powoda nie tak dawno

zbrukało gabinet sędziego federalnego brudnym przekupstwem, a teraz przedmiot tego przekupstwa tkwi w bagażniku mojego samochodu. Jak daleką drogę musiał odbyć, by się w nim znaleźć. Aż mnie korci, żeby się zatrzymać, wyjąć z bagażnika jedną sztabkę i walnąć nią w szybę wielkiego okna. Ale zdrowy rozsądek bierze górę. Okrążam Union Station i kierując się wskazaniami nawigatora GPS, wjeżdżam w I Street, a wkrótce dojeżdżam do skrzyżowania z Piątą. Zanim udaje mi się zaparkować pod domem, po schodach zbiega Quinn Rucker z tak rozradowaną twarzą, jakiej nigdy wcześniej nie widziałem. Ściskamy się długo i serdecznie. – Czemu tyle to trwało? – pyta zasapany. – Przyjechałem najszybciej, jak się dało. – Wiedziałem, stary, że przyjedziesz. Ani przez chwilę nie wątpiłem. – Wątpliwości były, i to całkiem sporo. Obaj jesteśmy mocno poruszeni tym, że nam się udało, i na razie naszej radości z odniesionego sukcesu nic nie mąci. Znów się ściskamy i obaj prawimy sobie komplementy na temat tego, jak wyszczupleliśmy. Bąkam coś, że się cieszę na myśl o jedzeniu, Quinn mówi, że jest już zmęczony udawaniem półgłówka. – Myślę, że nie miałeś z tym problemu – mówię, a on chwyta mnie za ramiona, wpatruje się we mnie i parska: – Jesteś teraz prawie przystojny. – Dam ci adres chirurga – mówię. – Może ci się przydać. Nigdy w życiu nie miałem lepszego kumpla od Quinna Ruckera i godziny spędzone we Frostburgu na wspólnym obmyślaniu planu wydają się teraz odległym snem. Wtedy to robiliśmy, bo to była nasza jedyna szansa, ale tak naprawdę żaden z nas nie wierzył, że może się udać. Ramię w ramię wchodzimy po schodach i do mieszkania. Obejmuję i całuję Vanessę, potem raz jeszcze przedstawiam się Dee Rayowi. Poznaliśmy się kiedyś przelotnie w sali widzeń we Frostburgu, kiedy przyjechał odwiedzić brata, lecz nie jestem pewny, czy poznałbym go na ulicy. Ale to nieważne. Teraz jesteśmy prawie rodziną, a do wzmocnienia łączących nas więzi przyczynia się wzajemne zaufanie i wspólne złoto. Pierwsza butelka szampana zostaje rozlana do wysokich kieliszków z waterfordzkiego kryształu – Dee Ray ma kosztowne gusta – i wszyscy zaczynamy go sączyć. Potem Dee Ray i Quinn wkładają do kieszeni spluwy i wszyscy trzej schodzimy na dół, by rozładować samochód. Scena, jaka potem następuje w mieszkaniu, byłaby niewiarygodna nawet w filmie fantasy. Szampan leje się strumieniami, sztabki złota leżą ułożone w dziesięciu warstwach na środku pokoju, a my siedzimy na pufach wokół naszego skarbu i nie możemy oderwać od niego wzroku ani opanować wybuchów radosnego śmiechu. Ponieważ jestem prawnikiem i nieformalnym przywódcą grupy, do mnie należy przejście do biznesowej części wieczoru. Mamy pięćset dwadzieścia cztery sztabki. Pięć zostało sprzedanych syryjskiemu handlarzowi w Miami; czterdzieści jeden leży bezpiecznie w skrytce banku na Antigui. Łącznie przejęliśmy od naszego drogiego dostawcy Nathana pięćset siedemdziesiąt sztuk, co w przeliczeniu odpowiada kwocie około ośmiu i pół miliona dolarów. Zgodnie z umową udział Dee Raya wynosi pięćdziesiąt siedem sztabek. Dziesięć procent łupu należy mu się za wyłożenie gotówki, z którą złapano Quinna, za zapłacenie honorarium Dusty’ego, za sfinansowanie czterech kilogramów kokainy i pistoletu dla Nathana oraz tabletek wodzianu chloralu, którymi go zgłuszyłem. To Dee Ray czekał na Quinna po jego wyjściu z Frostburga i monitorował zwolnienie Nathana z więzienia, tak byśmy dokładnie wiedzieli, kiedy rozpocząć akcję. To także on wpłacił dwadzieścia tysięcy dolarów w ośrodku odwykowym pod Akron na leczenie Quinna z rzekomego uzależnienia od kokainy. Do Dee Raya należało też zorganizowanie jachtu. Jest coraz bardziej zalany, ale pamięta o wręczeniu nam szczegółowej listy wydatków poniesionych w ramach całej operacji, w tym także kosztu wynajmu jachtu. Zaokrąglamy koszty do kwoty trzystu tysięcy dolarów, przyjmujemy średnią wartość złota po

tysiąc pięćset dolarów za uncję i jednomyślnie decydujemy o przydzieleniu mu dodatkowych dwudziestu sztabek na pokrycie jego wydatków. Nikt nie zamierza się targować. Gdy ma się do podziału taką fortunę, łatwo być wielkodusznym. W bliżej nieokreślonym i trudnym do przewidzenia momencie pozostałe czterysta osiemdziesiąt osiem sztabek zostanie podzielone równo między Quinna, Vanessę i mnie. Nie jest teraz najważniejsze, kiedy to nastąpi. Dużo ważniejsze jest bezpieczne wywiezienie złota z kraju. Zamiana go na gotówkę będzie wymagała wielu starań i ogromnej cierpliwości, ale tym będziemy się martwić później. Na razie wystarcza nam to, że możemy spędzać noc na piciu, śmianiu się i wspominaniu całej operacji. Gdy Vanessa opowiada, jak w samych majtkach stanęła w drzwiach twarzą w twarz z kumplami Nathana, tak kwiczymy ze śmiechu, że aż bolą nas brzuchy. Kiedy Quinn relacjonuje swoje spotkanie ze Stanleyem Mumphreyem, podczas którego „wygadał się”, że wie, że Max Baldwin zrezygnował z ochrony i wyjechał z Florydy, naśladuje minę Mumphreya i jego szeroko otwarte ze zdumienia oczy. Gdy ja opowiadam o drugim spotkaniu z Hassanem, kiedy pod stołem w zatłoczonej kawiarni liczę sto dwadzieścia dwa pliki studolarówek, myślą, że ich nabieram. Z radością wspominamy do trzeciej nad ranem, kiedy wszyscy są już zbyt zalani, by kontynuować. Dee Ray okrywa stertę złota kołdrą, a ja zgłaszam się na ochotnika, że mogę spać obok na kanapie.

Rozdział 44

o wielu godzinach zaczynamy dochodzić do siebie, a podniecenie spowodowane czekającym nas zadaniem pomaga zwalczyć kaca i zmęczenie. Dla kogoś takiego jak Dee Ray, kto od lat ma do czynienia z przemycaniem do kraju ogromnych ilości nielegalnych substancji, wyzwanie związane z wywózką złota nie jest niczym niezwykłym. Informuje nas, że od teraz jesteśmy zapalonymi płetwonurkami. W tym celu zakupił dla nas bogaty zestaw sprzętu do nurkowania, który jest w całości zapakowany w nylonowe worki z oficjalnym emblematem Amerykańskiego Towarzystwa Miłośników Nurkowania, zaopatrzone w solidne suwaki i zamknięte na niewielkie kłódeczki. Kręcąc się po mieszkaniu, wyjmujemy maski, fajki do oddychania, płetwy, zawory, butle, pasy balastowe, kompensatory wyporności, głębokościomierze, kombinezony, a nawet kusze. Wszystko jest nowe i w ciągu miesiąca trafi na eBay. Wyjęty sprzęt zostaje zastąpiony torbami z drobnymi przyrządami do nurkowania, także oznakowanymi emblematem Amerykańskiego Towarzystwa Miłośników Nurkowania, pomiędzy które utykamy sztabki złota. Worki zostają dokładnie zważone i przetestowane przez mających je nieść mężczyzn, którzy muszą się upewnić, że je udźwigną. Są pękate i ciężkie, ale byłyby równie ciężkie z oryginalną zawartością. Bagaże uzupełniamy kilkoma walizami, solidnymi, masywnymi i zaopatrzonymi w kółka. Chowamy w nich złoto poupychane w butach, torebkach z przyrządami do golenia i kosmetykami, a nawet w dwóch pojemnikach ze sprzętem do wędkowania na głębokich wodach. Dokładamy trochę ciuchów potrzebnych na drogę i walizy robią się tak ciężkie i pękate, że mogą zatopić średniej wielkości łódź. Ale muszą być ciężkie, by nie budzić podejrzeń. Najważniejsze jest jednak to, że wszystkie pięćset dwadzieścia cztery sztabki udało nam się upchnąć. Są teraz spakowane, zamknięte na klucz i bezpieczne, przynajmniej taką mamy nadzieję. Przed wyjściem rozglądam się po mieszkaniu. Jest całe zagracone sprzętem do nurkowania i fragmentami opakowań. Na stole w kuchni leży sterta pustych pudełek po cygarach Lavo i patrząc na nie, czuję coś w rodzaju nostalgii. Dobrze nam się przysłużyły. O dziesiątej podjeżdża duży van, do którego ładujemy worki ze sprzętem i resztę bagaży. Jest tego tyle, że nasza czwórka ledwo się mieści i Vanessa musi mi siąść na kolanach. Piętnaście minut później

P

zajeżdżamy na parking przy Washington Marina. Przy pomostach stoją zacumowane setki jachtów i żaglówek, łagodnie kołysząc się na falach. Większe jednostki są zacumowane na końcu. Dee Ray wyciąga rękę i pokazuje kierowcy, dokąd ma jechać. Nasz jacht jest piękny, smukły i olśniewająco biały. Ma trzydzieści metrów długości i trzy pokłady. Nazywa się Rumrunner8 i nazwa wydaje mi się wyjątkowo trafna. Bez trudu mieści w kajutach ośmiu pasażerów i dziesięcioosobową załogę. Miesiąc wcześniej Dee Ray wyczarterował ten jacht na krótki wypad na Bermudy, zna więc kapitana i całą załogę. Wita się ze wszystkimi po imieniu, my zaś przystępujemy do wyładowania naszych bagaży, stękając pod ich ciężarem. Steward zbiera od nas paszporty i zanosi na mostek. Paszport Quinna jest fałszywy i wszyscy wstrzymujemy oddech. Godzinę trwa rozglądanie się po jachcie, zajmowanie kajut i szykowanie się do rejsu. Dee Ray wyjaśnia chłopakom z załogi, że chcemy mieć nasz sprzęt do nurkowania przy sobie w kajutach, bo mamy hopla na jego punkcie, a oni przenoszą worki z luku bagażowego do kajut. Silniki zostają uruchomione, a my przebieramy się w szorty i zbieramy na dolnym pokładzie. Steward przynosi nam pierwszą butelkę szampana i tacę krewetek. Powoli wypływamy z portu i wpływamy na Potomac. Załogi mijanych łodzi obrzucają nas dziwnymi spojrzeniami. Pewnie widok jachtu pełnego Afroamerykanów jest czymś niezwykłym. Toż to zabawa tylko dla białych, nie? Steward wraca ze wszystkimi czterema paszportami i chce z nami pogadać. Wyjaśniam mu, że właśnie kupiłem willę na Antigui i płyniemy tam na party z okazji otwarcia domu. W końcu mnie pyta, czym się zajmuję zawodowo (czyli: skąd ta cała forsa?), a ja mu mówię, że jestem filmowcem. Odchodzi, a my wznosimy toast za mojego ulubionego aktora, Nathana Cooleya. Wkrótce wypływamy na Atlantyk i brzeg niknie w oddali. Jak na jacht, nasza kajuta jest całkiem obszerna, co oczywiście nie znaczy, że jest duża. Leżące na podłodze cztery walizy i dwa worki na sprzęt do nurkowania powodują, że ledwo możemy się w niej poruszać. Łóżko jest jednak całkiem wygodne, fundujemy sobie z Vanessą szybki numerek i zapadamy w dwugodzinną drzemkę. *** Po trzech dniach rejsu wpływamy do portu Jolly Harbour, na zachodnim krańcu Antigui. Żeglarstwo jest tu powszechnie uprawiane i basen portowy jest pełen wszelkiego rodzaju sprzętu pływającego. Mijając zacumowane łodzie, niemal się o nie ocieramy. Kapitan stara się nie robić fali, a my rozglądamy się po otaczających nas z trzech stron górach. Wszystkie duże jachty stoją zacumowane przy pomoście. Powoli manewrując Rumrunnerem, kapitan wpasowuje go w szczelinę między dwiema innymi dużymi jednostkami – jedną podobnej wielkości, drugą dużo większą. Nie możemy się oprzeć typowej manii bogaczy, którymi teraz się czujemy, i porównujemy długość naszego jachtu z tamtymi. Patrzymy na ten większy i zastanawiamy się, kto może być jego właścicielem. Czym się zajmuje? Skąd pochodzi? I tak dalej. Nasi załoganci krzątają się jak w ukropie, by odpowiednio zacumować jacht, silniki zostają wyłączone, kapitan zbiera nasze paszporty i schodzi z nimi z pokładu. Idzie trzydziestometrowym pomostem do niewielkiej budki kontroli celno-paszportowej, wchodzi do środka i załatwia formalności. Tydzień wcześniej, gdy czekałem na wyspie na przylot Vanessy i szukałem czegoś dla zabicia czasu, kręciłem się po nabrzeżach portu i przyglądałem procedurze towarzyszącej wpłynięciu jachtu. Wtedy jego kapitan – tak jak teraz nasz – też zszedł z pokładu pierwszy i poszedł do celników. I co ważniejsze, nikt z celników nie wyściubił nawet nosa z budki i nie pofatygował się na pokład, by skontrolować bagaże. Kapitan wraca i widać, że wszystko jest w porządku. Dotarliśmy na Antiguę z całym złotem, nie

wzbudzając niczyich podejrzeń. Informuję stewarda, że chcielibyśmy przenieść nasz sprzęt do mojej willi, bo będzie nam łatwiej operować stamtąd. Przy okazji zabierzemy też nasze bagaże. Zamierzamy skorzystać z jachtu, popływać wśród wysp i ponurkować, a potem zjeść uroczystą kolację we dwoje, ale przez dzień lub dwa nie chcemy ruszać się z miejsca i trochę pomieszkamy w moim nowym domu. Steward ze zrozumieniem kiwa głową – nasz klient, nasz pan – i zamawia dla nas taksówki. Taksówki już po nas jadą, a my pomagamy załogantom przenieść wszystkie worki i bagaże na nabrzeże. Robi się z tego niezła sterta, ale nikomu nawet nie przyjdzie do głowy, że w środku ukrywamy osiem milionów dolarów w złocie. Do przewiezienia wszystkiego i wszystkich potrzebujemy aż trzech taksówek. Ładujemy cały majdan i machamy na pożegnanie stewardowi i kapitanowi. Dwadzieścia minut później docieramy do willi w Sugar Cove. Przenosimy wszystko do środka, przybijamy sobie piątki i ruszamy biegiem do oceanu.

Od autora

Powieść jest oczywiście wytworem mojej wyobraźni, i to nawet bardziej niż zwykle. Niemal nic z opisanych na poprzednich stronach zdarzeń nie opiera się na faktach. Przy pisaniu tej książki wierność faktom nie była dla mnie najważniejsza i rzadko korzystałem z materiałów źródłowych. Dokładne odtworzenie rzeczywistości nie było dla mnie priorytetem. Zamiast zaglądać do encyklopedii, wolałem zmyślać. Federalny Obóz Karny we Frostburgu nie istnieje, nie było też (jak dotąd) procesu w sprawie kopalni uranu, nie zainspirowało mnie morderstwo żadnego sędziego, nie znam nikogo, kto by knuł z zamiarem wydostania się z więzienia (przynajmniej nic mi o tym nie wiadomo). Jednak nawet najbardziej leniwemu pisarzowi potrzebne są fundamenty, na których może budować swoją fikcję, i tych niekiedy mi brakowało. Wtedy – jak zwykle – polegałem na wiedzy innych. Dziękuję Rickowi Middletonowi i Calowi Jaffe’owi z Ośrodka Prawnego ds. Ochrony Środowiska. W Montego Bay korzystałem z pomocy szacownego sędziego George’a C. Thomasa i jego zespołu młodych zdolnych prawników. Dziękuję też Davidowi Zanca, Johnowi Zunka, Benowi Aikenowi, Haywardowi Evansowi, Gainesowi Talbottowi, Gail Robinson, Tyowi Grishamowi i Jackowi Gernertowi.

1

T-ball – odmiana baseballu dla dzieci. Jim Crow – fikcyjna postać, będąca pogardliwym synonimem czarnoskórego. Tzw. Prawa Jima Crowa oznaczały przepisy sankcjonujące segregację rasową i obowiązywały w różnych formach i wymiarach aż do lat siedemdziesiątych ubiegłego stulecia. 3 W polskich więzieniach strażnicy nazywani są oddziałowymi. 4 RICO (Racketeer Influenced and Corrupt Organizations Act) – ustawa o zwalczaniu przestępstw związanych z wymuszaniem i korupcją w instytucjach. 5 Uzasadniony powód, probable cause, to kryterium stosowane dla oceny podjęcia przez policję danego działania. 6 Termin „prawa Mirandy” funkcjonuje w amerykańskiej procedurze prawnej od roku 1966, kiedy to decyzją Sądu Najwyższego USA uznano, że prawa Ernesta Artura Mirandy zostały naruszone, ponieważ w chwili aresztowania nie poinformowano go o możliwości odmowy zeznań i prawie do pomocy adwokata podczas przesłuchania. 7 Po’boy (albo poor boy) – wywodząca się z Luizjany tradycyjna kanapka z przekrojonej wzdłuż bagietki z wędliną lub owocami morza, z dodatkiem sałaty, pomidora, pikli i ostrego sosu majonezowego. 8 Rumrunner (ang.) – przemytnik rumu. 2