Bochenek Adam - Anatomia czlowieka III

ADAM BOCHENEK Profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
ANATOMIA CZŁOWIEKA. TOM III MICHAŁ-REICHERProfesor Akademii Medycznej w Gdańsku. UKŁAD NACZYNIOWY
napisał ADAM BOCHENEK.
przerobili i uzupełnili STANISŁ. AW MILLER, WIESŁAW Ł-ASIŃSKI, MICHAŁ-REICHER, STANISŁ-AW ZAWISTOWSKJ. ZOFIA ZEGARSKA. ****rr*. pod redakcją WTESŁ-AWA Ł-ASINSKIEGO. WARSZAWA 1993 PAŃSTWOWY ZAKŁ-AD WYDAWNICTW LEKARSKICH. @)Copyright by Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich. Warszawa 1993.
Rozwój i budowę mikroskopową narządów opracowali:. prof dr STANISŁ-AW ZAWISTOWSKI, doc. dr ZOFIA ZEGARSKA. prof dr STANISŁ-AW MILLER. Zdjęcia rentgenowskie wykonane zostały w Zakładzie Radiologii Akademii Medycznej w Gdańsku. Okładkę projektować Marian Kuną Redaktor odpowiedzialny:mgr Teresą Widłak-Piernikowa Redaktor techniczny:Krzysztof Nalepą Korektor Barbara Młgńczak. ISBN 83-200-1460-3-całość ISBN 83-200-1628-2-tom III. FB-BBPWOMY ZAKŁAD WYDAWNICIW QśKABSKJCHw*w**aWydanie T.
Format 85 Vhłość:ark, wyd, 41. 1:ark, druk.
32 J 5*s***cz*Cieszyn, ul.
Tokaju I*.
PRZEDMOWA. Dnia 30 sierpnia 1973 r. zmarł redaktor i główny autor podręcznika. Anatomia człowieka"Profesor lMichdć Reicher.
Śmierć zastała Go w trakcie pracy nad korektą niniejszego tomu, którego ukończenie w nowym wydaniu było największą troską ostatnich chwil Jego życia.
Ćwierć wieku żmudnej i wnikliwej pracy poświęcił Profesor Reicherprzygotowaniu tego wielkiego anatomicznego dzieła, w którym zdołał przekazać swe bogate doświadczenie i olbrzymią wiedzę w klasycznej, a zarazem nowoczesnej i przystępnej formie.
Pisał z myślą o rosnących wciąż rzeszach młodzieży studiującej oraz lekarzy i biologów, którym pragnął dać dzieło o nieprzemijających wartościach.
Liczne wznowienia poszczególnych tomów podręcznika wydawane w dziesiątkach tysięcy egzemplarzy świadczą najlepiej o jego popularności wśród czytelników.
Podręcznik ten był ukoronowaniem trwającej ponad 60 lat pracy naukowej Profesora Reichera-pracy, która była głównym celem i umiłowaniem Jego życia.
Śmierć nestora anatomów polskich okryła głębokim żalem liczne grono Jego uczniów i współpracowników.
Jest ona dotkliwą i bolesną stratą dla nauki polskiej oraz dla wciąż unowocześnianego podręcznika.
Anatomia człowieka".
Jesteśmy jednak przekonani, że dzieło to-nadal kontynuowane-stanowić będzie żywy pomnik pełnej trudu i poświęcenia pracy wielkiego nauczyciela i nauko WCB. Gdańsk, listopad 1973 r. Prof. dr Olgierd Ndrkieuicz. PRZEDMOWA DO WYDANIA VI 010 Oddąjemr do rąk CzBelników kolejne wydanie IT tomu "Anatomii iowieka"A Bochenła i M. Reichera.
Poprzednie wydanie ukazało się ik po śmierci prof Michała Reichera.
Ostatnie korekty tego tomu ykonała w znacznej części prof Helena Szostakiewicz-Sawicka, której dś brak wśród nas Z żalem pożegnaliśmy również prof.
Stanisława ristowskiego, k@rr po Gnierci prof Stanisława Hillera opracowywał podręczniku dział histologii.
Wszyscy wymienieni pozostawili po ibie, oprócz naszego głębokiego żalu, trwały dorobek, również w niniefympodręczniku.
Nie uważaliśmy za konieczne wprowadzanie do obecnego wydania owych autorów, co w p(zyszlości będzie nieodzowne.
Zmiany w Gmydaniu w porównaniu z wydaniem z 1974 r. są niewielkie.
Dotyczą one omie nazemicłwa, ł@re stosujemy według pracy "Mianownictwo iatomiczne"pod red troć R.
Aleksandrowicza 6)4 V WW r-PZWL).
Wydawnictwo to-podobnie jak inne tego typu-nie jest rzbłędne, dlatego też dostosowujemy się do niego w granicach rozsąda, biorąc za podstawę Język łaciński klasyczny i możliwie poprawne rzewnictwo polskie.
Uzupełnienia merytoryczne nie są wielkie.
Uwzględniono m in. naw:e poglądy na układ przewodzący serca czy metody stosowane w karologii, u podstaw kiórBh zawsze znajduje się anatomia.
Szata ilusticyjnapozostaje bez zmiąą.
Trzeba wyrazić uznanie Wydawcy, że podjął się nowego wydania Ul mu, jak również nadzieję że będzie on nadal dobrze służył lekarzom rtudentom medycyny. ódż, lipiec 1992 r. Wies(on Ł-osiński. SPIS TREŚCI. UKŁ-AD NA CZYNIOWYUwagi wstępne-opracowali IM. Reicher i W. Łdsiński.
Krew i chłonka(limfo.
Ngrządy budowy i rozkładu składników mor(etycznych krwi i chłonki.
Szpik koswyNarządy chłonne Niższe postacie narządów chłonnych Węzły chłonne.
Stosunki ogólne Budowa Rozwój węzłów chłonnych-opracowali S.
Miller i 2.
ZegdrskaWęzły krwiolimfatyczne-opracowali IM.
Reicher i W.
ŁarińskiNaczynia i nerwy Streszczenie Śledziona Stosunki ogólne Stosunek do otrzewnej i ruchomość śledziony Położenie śledziony i Jej stosunek do narządów sąsiednich Rozwój śledziony-opracowali S.
Miller i 2.
Zegarskd.
Budowa śledziony-opracowali S.
Miller i S. /dwirouskiCzynność śledziony-opracowali S.
Niller i S.
Zcuistouski.
Naczynia i nerwy-opracowali M.
Reicher i W.
Zasiński.
Streszczenie Serce Rozwój serca-opracowali S.
Miller i 2.
Zeparska.
Kształtowanie się serca Różnicowanie się ścian serca Wady rozwojowe serca-opracowali S.
Miller i 2.
Zegdrskd.
Stosunki ogólne-opracowali IM.
Reicher i W.
Łdsiński.
Budowa ogólna.
Położenie poszczególnych części serca względem siebie.
Zastawki serca Zastawki przedsionkowa-komorowe Zastawka aorty i pnia płucnego Budowa poszczególnych części serca.
Przedsionek prawy*o*a prawa.
Przedsionek lewy.
Komora leW 8 Przegroda serca Przegroda międzrbrzedsionkowa.
Przegroda międzykomorowa dowa ściany serca Wsierdzie i nasierdzie Śródsierdzie.
Szkielet serca Mięsień sercowy Buaowg mikroskopowa mięśnia sercowego i jego prącą. Mięśniówka przedsionków-''. Czynność. Serce jako pomp Układ przewodzący serca, zó. Stosunki ogólne. 9@Ć zatokowa-przeąą. . . -j-ĘZYPB. Część przedsionkowa-komo aczynia i nerwy ściany serca Tętnice wieńcowe/wy serca Naczynia chłonne.
Nerwy serca JsierdzieRozwój osierdzia-opracowali SOsierdzie włókniste-opracował Osierdzie surowicze Naczynia i nerwy osierdzia itosunki topograficzne serca i osier 4 i*res ze zenie zlomoścl ogólne o naczmlaehBudowa i czynność ściany naczyń kmdouski.
Naczynia włosowate.
Tętnice. za. Gałęzie aorty. Gałęzie częśa w@ępuiąeei aorto. yz OWB. Miller i 2. Zegerskd. M. Beicher i W świński. tętnie i żyt, . ł 8 a 4 wsze różnice buąąwę cj-ąąjs'?? :PySł. Naczynia i nerwy naczyń krwioZespolenia tętnicza-żylne Przebieg, rozgałęzienia i połączeOłM. Reicher i W.
Ł-osińakiZależność czynnościowa Zależność morfologiczna Streszczenie 99@W 8 rń ięoty.
-K ygdribi 89 zwói-opraeowąti s, jątgw j g y????:9 ś 8(866 i W.
ŁanńGTętnice krążenia małego-opracoPień i tętnice płucne Streszczenie Tętnice krążenia wielkiego Aorta Część wstępująca aorty Łuk aorty Część piersiowa aorty Część brzuszna aorty Odmiany aorty'ye 8@9@kug 3, -ę 8888898989 położeątą j X-Ęćó?(989 i ich liczą Zmienność miejsca oąwąŃw ŚY'?
Zmienność położenia końce Streszczenie. Gałęzie łuku aorty Pień ramienna-głowowy Tętnice głowy i szyi.
Uwagi ogólne Tętnica szyjna wspólny Streszczenie***icA szMOA wewąwęęąą, zśl@ewnętrznej, uuezie wćvwe ętucy scj'. zgolenia tętnicy szyjnej wewnętrznej*zres zczenie. 7 j, -lezie tętnicy szyjnej zewnętrznej**polenta gęreszcze nie kończyny górnej WPĘ'j, -ą paŻwąjczykowa i Jej gałęzie Waleń tarczowa-szyjny jąeń żebrowa-szyjny y-spalenia ęyre szczenię. ', ea szyjna zewnętrzna. głreszczenie. jjca pechowa i Jej gałęzie. ge spojenia głreszczenie. **ca ramienna i Jej gałęzie. pętnica promieniowa. ąJce przedramienia. gętnica łokciowa.
zespolenia gięć stawowa łokcia streszczenie gygjaice ręki.
sieć grzbietowa nadgarstka.
piec dłoniowa nadgarstka żuk dłoniowy powierzchowny.
wk dłoniowy głęboki.
tętnice grzbietu ręki Odmiany. Zes palenia Streszczenie. yęąnice palców. ĘJęzie aorty piersiowej Gałęzie trzew@eGałęzie ścienne Streszczenie jęJęzie aorty brzusznej Gałęzie ścienne aorty brzusznej Parzygte gałęzie trzewne aorty brzusznej.
Nieparzyste gełęzie trzewne aorty brzusznej Pień trzewny***ni**krezkowa górna.
Zmienność pocaątków tętnic pnia trzewnego Dodatkowe tętnice wątrobowe pynica krezkowa dolna Zegpoleria tętnicze wzdłuż cewy pokarmowej.
Gałęzie końcowe aorty Streszczenie. **owi*. ęytiea biodrowe wewnętrzny.
Gałęzie śde@e W@89 biodrowej wewnętrznej Gałęzie trzewne lewicy biodrowej wewnętrznej Streszczenie jętnlca biodrowa zewnętrzna i jej gałęzie, *egz*e*e. 294 e+4 z**296***300(00306806**a*a*****IX XX. Tętnica udowa i jej gałęzie Zespolenia tętnicy udowej Streszczenie Tętnica podkolanowaSieć stawowa kolana Streszczenie Tętnice goleni Tętnica piszczelowa przednia Tętnica piszczelowa tylna Zespolenia tętnic goleni Streszczenie mice stopy Tętnica grzbietowa stopy.
Tętnica podeszwowa przyśrodkowa.
Tętnica podeszwowa boczna Lał podeszwowy Tętnice palców stopy Zespolenia tętnic stopy Streszczenie Jad naczyń żylnych Rozwój pni żylnych-opracowali S.
Miller i 2.
Zegars@.
ążenie płodowe-opracowali S.
Miller i 2.
Zegdrska.
ty krążenia małego-opracowali M.
Reicher i W.
ZdsińałiŻyłypłucne ty krążenia wielkiego Żyły serca Żyły głowy i szyi Ż 8 b mózgowia, opony twardej i Jej zatoki oraz żyły ściany czaszki.
Żyb mózgowia Zyb ściany czaszki 86 opony twardej mózgowia Zatoki opony twardej Grupa górna Grupa dolna Żyły oczne Zespolenia między krążeniem wewnątrz-i zewnątrzczaszkowymPowierzchowne żyły głowy i szriŻyłatwarzowa Dopływy żyły twarzowej Żyła szyjna zewnętrzna Głębokie żyły głowy i szyi Splot skrzydłowy Popbwy szyjne żyły ramienna-głowowej.
Żyła szyjna wewnętrzna Streszczenie Żyły kończyny górnej Uwagi ogólne Zyb głębokie/Br głębokie ręki W głębokie przedramienia i ramienia Żyła pachowaŻyła podobqiczykowaZastawki żył głębokich kończyny górnej Fró powierzchowne.
Zyy powierzchowne palców Żyły powierzchowne ręki.
*yb powierzchowne przedramienia i ramienia Żyły powierzchowne przedniej okolicy łokciowej Btawki żył powierzchownych kończyny górnej. Zespolenia Streszczenie Żyły klatki piersiowej i kręgosłupa Żyły klatki piersiowej Żyła główna górna Zyó ramienna-głowowe Dopływy żyły ramienna-głowowej z klatki piersiowej Żyły skórne przedniej ściany tułowia Zespolenia żył piersiowych wewnętrznych Żyły nieparzyste i ich dopływy, żyły kręgosłupa Streszczenie Żyły kończyny dolnej Uwagi ogólne@8 b głębokie Żyły głębokie stopy.
Żyły głębokie goleni Żyła podkolanoważyła udowa Żyły głębokie okolicy pośladkowej Zastawki żył głębokich Zyb powierzchowne Żyły powierzchowne stopy Żyła odpiszczelowaŻyła odstrzałkowaZastawki żył powierzchownych kończyny dolnej Cechy wspólne żył odpiszczelowej i odstrzałkoweiZespolenia Streszczenie Żyły brzucha i miednicy Żyła główna dolna Żyły biodrowe wspólne Żyły biodrowe zewnętrzne Żyły biodrowe wewnętrzne Gałęzie ścienne Gałęzie trzewne Żyła wrotna wątroby Dopływy początkowe Pień żyły wrotnej wątroby.
Gałęzie końcowe żyły wrotnej wątroby Gałęzie boczne żyły wrotnej wątroby Żyły wrotne dodatkowe Zespolenia między układem żyły wrotnej wątroby a układem żył głównych Zespolenia między obu żyłami głównymi Streszczenie Układ naczyń chłonnych Wstęp Drogi chłow 3 Naczynia włosowate.
Naczynia zbiorcze Wiadomości ogólne Rys rozBiu tło-i ontogenetycznego-opracowali S.
Miller i Z 4 eg 9 ę 88+Streszczenie-opracowali M.
Reicher i W.
Gsiński.
Główne pnie chłonne Przewód piersiowy azęści przewodu piersiowego i ich odmiany.
Pozostałe pnie chłonne, . Przewód chłonny prawy Streszczenie izklad naczyń i węzłów chłonnych, *og*eNaczynia i węzły chłonne głowy i szyi.
Węzły chłonne głowy i szyi.
Naczynia chłonne głowy Streszczenie Naczynia i węzły chłonne kończyny górnej Węzły powierzchowne.
Węzły głębokie Węzły chłonne przedramienia i ramienia.
Węzły chłonne pachoweWęzły chłonne nadłopatkoweNaczynia chłonne powierzchowne Naczynia chłonne głębokie Streszczenie Naczynia i węzły chłonne klatki piersiowej Powierzchowne naczynia i węzły chłonne Naczynia i węzły chłonne sutka Naczynia i węzły chłonne głębokie ściany klatki piersiowej oraz przepony.
Naczynia i węzły chłonne trzewi klatki piersiowej Streszczenie Naczynia i węzły chłonne brzucha i miednicy Naczynia i węzły chłonne powierzchowne Naczynia i węzły chłonne krocza oraz narządów płciowych zewnętrznych Naczynia i węzły chłonne głębokie ściany brzucha Naczynia i węzły chłonne zaotrzewnoweNaczynia chłonne Węzły chłonne Naczynia i węzły chłonne trzewne brzucha i miednicy.
Streszczenie czynią i węzły chłonne kończyny dolnej Węzły chłonne Węzły chłonne pachwinowe powierzchowne Węzły chłonne głębokie Naczynia chłonne Naczynia chłonne powierzchowne Naczynia chłonne głębokie Zespolenia Streszczenie korowidz rzeczowy. UKŁAD NIACZYNIOWY. UWAGI WSTĘPNE Rola układu naczyniowego, krwionośnego i chłonnego, czyli limfatycznego, polega na dostarczaniu tkankom substancji odżywczych, odprowadzaniu produktów przemian tkankowych oraz związaniu z sobą poszczególnych części ustroju przez rozprowadzanie hormonów.
Wśród związków doprowadzanych do tkanek wyróżnia się swoją rolą tlen, a z wydalanych dwutlenek węgla:obydwa te gazy są przenoszone przez krew:stąd związek układu naczyniowego z oddechowym.
Woda wydalana z ustroju z licznymi rozpuszczonymi w niej ciałami opuszcza ustrój przede wszystkim przez nerki:stąd łączność układu naczyniowego z moczowym.
Czynność wszystkich narządów ciała jest ściśle zależna od stopnia ich ukrwienia oraz od ciał doprowadzanych przez krew i chłonkę, wśród których pamiętać należy o hormonach.
Anatomiczna budowa układu naczyniowego jest dostosowana do tych zadań.
Podział układu naczyniowego.
W układzie naczyniowym(sgstemdvasorum)można wyróżnić część krwionośną oraz część chłonną:obie łączą się z sobą i rozwojowa ściśle są z sobą związane.
Krew i chłonka krążą w układzie cew, które nazywa się n a czyni a mi k rwi on o śnymii chłonnymi albo limfatycznymi.
W tych cewach, które stanowią obwodową część układu, można odróżnić ś ci arę n a czyni a i jego z a w a r 1 o ś ć poruszaną ośrodkowymmotorem mięśniowym s erce m.
Ponieważ składniki morftyczne zawieszone w świetle naczyńwe krwi i chłonce(ciałka krwi i ciałka chłonne)nie są w nich wytwarzane ani przeważnie nie ulegają w nich zniszczeniu, więc do narządów układu naczyniowego oprócz serca, naczyń krwionośnych i chłonnych oraz ich zawartości należą również narządy, w których składniki te powstają i niszczeją:szpik kostny, węzły chłonne, inne podobne do nich twory tkanki chłonnej oraz śledziona.
Niektórzy autorzy do narządów układu naczyniowego zaliczają również grasicę, ponieważ jako narząd limfocytotwórczy dostarcza ustrojowi limfocytów.
Wraz z wielu innymi narząd ten został omówiony w tomie U w rozdziale o gruczołach wydzielania wewnętrznego.
Również składniki postaciowekrwi i chłonki, szpiku kostnego oraz twory tkanki chłonnej, jak plamy mleczne, grudki chłonne, migdałki omówione były w poprzednich łomach.
Krążenie wielkie i Arążenie małe.
Najwyższy stopień rozwoju układu naczyniowego stanowi krwiobieg zamknięty, w którym cała objętość Krwi przepływa przez usVói U zwierząt stałocieplnych(ptaków i ssą. obie połowy serca, prawa i lewa, z których się ono składa, są od całkowicie oddzielone, jak również wszystkie naczynia łączące się ją i drugą połową.
Lewa połowa serca(ryc, 1)za pośrednictwem i c(artriae)prowadzi krew do całego ustroju.
Tętnice rozgałęziają e wszystkich narządach, dzieląc się wreszcie na najmniejsze ki, na czyni a wło s o w a te(fasą capillarid), zwane również dczkamk mają one ścianę przepuszczalną i pośredniczą w wymia. V, pulmonalis-ęęą. V owe sup.
Atrium ded.
-Wnmcutus dezt.
V, owa irf. *, n*p*ca. Hoar. V parte. , siec naczyń włosów atych(krążenie maje)-A, pulmonalis. ---Atrium sin.
-Ventriculus sin, ao*a. lntestin u m. gjgg'-Sieć naczyń-z'!'włosowatycnZ-8(krążenie wielkie). Ryc. 1. Schemat krążenia krwi. materii między krwią a tkankami.
Łączą się one w większe naczynia, ł y Oende), które podobnie jak tętnice służą wyłącznie do przewodzę i krwi i prowadzą ją do prawej połowy serca.
Powyższa część iobiegu wytwarza tzw. krążenie wielkie:na ryc.
I zaznaczone ono schematycznie w postaci jednej sieci, bez względu na pozególnenarządy W rzeczywistości w każdym narządzie wytwarza się pa sieć włosowata i krążenie wielkie rozpada się na tyle krwiośwwłosowaGch, ile jest narządów, żeby każdemu z nich zapewnić i odpbw krwi Ale wszystkie sieci włosowate zaopatruje ta sarna Włętnica, aorta albo tętnica główna, którawychodzi z lewej ja-LMrstkie one zbierają się w dwa wielkie pnie żylne, . żyły główne(vende cmae), górną i dolną, które uchodzą do prawej połowy serca.
Tętnice wielkiego krążenia stopniowo przekształcają rytmiczny, tętniący prąd krwi w prąd ciągły, nieprzerwany, konieczny do równomiernego odżywiania tkanek.
W naczyniach włosowatych czerwone krwinki oddają tkankom tlen i pobierają dwutlenek węgla oraz inne produkty zużycia.
Żyły prowadzą krew, zużytą"do serca. Trurcus(łymphat, )iugularis-ęTruncus(łymphat)s 8-subclayius. bronchomediastiralis(. Truncus Oymphat)--. Angulus venosus ded, z V, brachiocephalica dext. y ca*d sup. V, cava im. ----. Pancreas. Duetus lymphat. V, mesenłerica sup. lntesrinum-. -V, iugularis int, sin. -V, subclawa sin. -Ductus thoracicus. , --V porrae%--V, splenica ban. --'--V, mesenterica im. -Cisterna chyli. Trurci intestina(es. 'yó:Nodi lymphatici. -ęTrunci lumbałes. JOc.
2.
Schemat układu wrotnego i głównych dróg chłonnych:wzorowane na Rouwerze(żeby nie komplikować obrazu nie wszystkie pnie chłonne są zaznaczone:p. ryc.
ZlśłDrugaczęśćogólnego krwiobiegutworzytzw, k r ą z e n i e m a ł e albo p ł u c n e:u stałocieplnych jest ono w zasadzie całkowicie oddzielone od krążenia wielkiego Krew, która z ustroju i jego narządów powraca do prawej połowy serca, opuszcza ją znowu, żeby przepłynąć przez płuca, nim powróci do narządów ciała P i e ń p ł u c ny(truneus pulmondlis), który się następnie dzieli na tętnice płucne(aa, pulmonales). w ą i I e w ą, prowadzi krew żylną zużytą z prawej połowy serca do żyły płucne, prawa i lewa, prowadzą na nowo utlenowaną krew ezą z płuc do lewej połowy serca, skąd ponownie rozpoczyna ona drogę wielkiego krążenia przez ustrój.
iowyższego wynika, że lewa połowa serca zawiera "odświeżoną"iowaną krew tętniczą, prawa zaś krew "zużytą", czyli żylną, ubogą m, a obładowaną dwutlenkiem węgla:można zauważyć, że nie mość naczynia nadaje mu nazwę, lecz kierunek prądu krwi:ynia wychodzące z serca to tętnice, uchodzące do niego-żyły.
Jad wrotny.
Niecała jednak krew żylna bezpośrednio powraca do v.
Zwykle krew biegnie według schematu:tętnica-r sieć włosor-żyła.
Natomiast krew żylna cewy żołądkowa-jelitowej, która sportuje pobrane z pożywienia węglowodany i białka(jak również r żylna trzustki i śledziony), wymaga podwójnego włączenia sieci iowatej.
Naczynie położone między jelitami a wątrobą nosi nazwę y wrotnej Oeno portae).
W tym układzie wrotnym, który wytwarza, krew biegnie według schematu:tętnica jelitowa s sieć iowata jelita sr żyła wrotna s sieć włosowata wątroby-r żyła wąowa.
Krążenie wrotne u obu swych końców ma więc sieć włosowatą.
yższy schemat(ryc, 2)wskazuje również, że sieć włosowata wątroby między dwiema żyłami.
Dzięki temu, że cała krew cewy żołądro-jelitowej, śledziony i trzustki przechodzi przez wątrobę, staje się najważniejszym narządem przemiany materii.
Dla układu wrotnego fika z tego jednak pewne niebezpieczeństwo:sieci włosowate bom umieszczone na obu końcach żyły wrotnej stale muszą być tak egulowane, żeby ta sarna objętość krwi przepływała przez jedną zez drugą.
W przeciwnym razie układ żyły wrotnej ulega uszkodzę które z kolei może prowadzić do uszkodzenia wątroby.
łroga chłonna.
Ustrój nasz oprócz zabarwionej krwi zawiera również ibarwną chłonkę, czyli limfę.
Krew wychodzi z serca i znowu do serca vraca.
Chłonka natomiast nie krąży w zamkniętym układzie cew:czynią chłonne Odsd lgmphdticd), zwane również naczyamilimfatycznymi, rozpoczynają się w tkankach ustroju.
y n 1 k a n k o w y, który wypełnia wszystkie szczeliny i przestrzenie ędzytkankowe organizmu i który pośredniczy w transporcie substanmiędzykrwią a komórka...