Czarnoksieznik 1 Wladca wilkow - Cervenak Juraj

Spis treści Karta redakcyjna Od Autora Rozdział pierwszy. Nocny łowca Rozdział drugi. Za kawałek srebra Rozdział trzeci. Krwawa gwiazda Rozdział czwarty. Znaki w świetle księżyca Rozdział piąty. Uciekinierzy Rozdział szósty. Starosta rodu Rozdział siódmy. Mogiła z kości Rozdział ósmy. Demon z mgły Rozdział dziewiąty. Brama do ciemności Rozdział dziesiąty. W podziemiach Rozdział jedenasty. Świątynia bólu Rozdział dwunasty. Krwawy świt Rozdział trzynasty. Dudniące kopyta Rozdział czternasty. Las Wieczności Rozdział piętnasty. Władca wilków Rozdział szesnasty. Poszukiwania Rozdział siedemnasty. Czarne drzewo Rozdział osiemnasty. Powrót Rozdział dziewiętnasty. Czarne strzały śmierci Rozdział dwudziesty. Demony z otchłani Rozdział dwudziesty pierwszy. Jugurrus Rozdział dwudziesty drugi. Krwawy Ogień Rozdział dwudziesty trzeci. Na zachód Nota historyczna Przypisy

Tytuł oryginału: VLÁDCA VLKOV Tłumaczenie: AGATA MICKIEWICZ-JANISZEWSKA Redakcja serii i opracowanie historyczne: ARTUR SZREJTER Korekta i skład: kaziki.pl Opracowanie graficzne: PIOTR CIEŚLIŃSKI Ilustracja na okładce: © Michal Ivan Copyright © Juraj Červenák, 2009 All rights reserved Copyright © by Instytut Wydawniczy Erica, 2013 ISBN 978-83-64185-53-3 Instytut Wydawniczy ERICA e-mail: [email protected] www.WydawnictwoErica.pl Oficjalny sklep www.tetraErica.pl Konwersja: eLitera s.c.

hociaż Czarownik: Władca wilków w wydaniu książkowym po raz pierwszy ukazał się w Czechach w 2003 roku, to myśl o napisaniu „słowiańskiego fantasy” pojawiła się w mojej głowie już w pierwszej połowie lat 90. Zrodziła się głównie pod wpływem twórczości Andrzeja Sapkowskiego, który co prawda opowieść o wiedźminie Geralcie osadził w wyimaginowanym świecie, ale jednocześnie zawarł w niej wyraziste elementy słowiańskiej mitologii i strzępki wschodnioeuropejskiego folkloru. Nie bez znaczenia były także utwory słowackich i czeskich pionierów w tej dziedzinie, jak choćby Egona Niczky’ego. Tematyka słowiańska zainteresowała mnie tak dalece, że odłożyłem na bok zaczętą już sagę o Tollranderze, która czerpała przede wszystkim z mitów skandynawskich. Jaki był sens kolejny raz przerabiać historie o elfach, krasnoludach, wikingach i bogach Północy, jeśli tuż pod ręką znajdowało się nieprzebrane bogactwo słowiańskich opowieści, biesów i bohaterów? Nastąpiły lata poszukiwań. Nie tylko w dziedzinie faktografii historycznej i mitologicznej (zdobycie w tamtym czasie na Słowacji jakiegokolwiek opracowania słowiańskiej mitologii było nie lada wyczynem), ale także w celu znalezienia odpowiednich bohaterów. Pierwotnie bohater Czarownika, Rogan, miał być piratem z bałtyckiej wyspy Rujany (Rugii), następnie wodzem drużyny fikcyjnego ruskiego księcia, w końcu – pewnie z powodu mojego zamiłowania do ciemniejszych odcieni fantasy – został czarownikiem. I to nie byle jakim, bo jednocześnie półbogiem i półdemonem w służbie Czarnoboga. Oczywiście, każdy Holmes potrzebuje swojego Watsona, dlatego u boku Rogana pojawił się Gorywałd. W pierwszej wersji był wężem, którego czarownik nosił w sakwie zawieszonej u boku (ten stwór jednak okazał się zbyt mało mobilny), następnie krukiem (ten znów był za bardzo ruchliwy), a ostatecznie został wilkiem. Wilk był w sam raz. Postać Rogana, podobnie jak większość moich bohaterów, była inspirowana – przede wszystkim – tajemniczym rewolwerowcem, granym przez Clinta Eastwooda, z westernowej trylogii Sergia Leone. Z tym że zamiast kolta używał łuku, jego twarz skrywała się w cieniu kaptura, a nie pod rondem kapelusza, no i nie łowił meksykańskich desperados, tylko awarskich łupieżców. Pierwsze krótkie opowiadanie, w którym wystąpił, nosiło tytuł Za garść srebrników (ostatecznie stało się ono pierwowzorem rozdziału powieści o nieco zmienionym tytule). Do tak tajemniczej i pochmurnej postaci z bolesną przeszłością doskonale pasował odmienny towarzysz, Gorywałd, ze swoim ironicznym usposobieniem. Do tego stopnia ironicznym, że czytelnicy bardziej polubili tego sprytnego włochacza niż samego Rogana. Można powiedzieć, że wymknął się niejako spod kontroli autora – ciekawa jest obserwacja, jak postać zaczyna żyć własnym życiem. Jego „mówienie” pomogło mi zneutralizować typowy dla fantasy patos, który w tak skonstruowanej historii musi się, rzecz jasna, znaleźć. Starałem się połączyć ze sobą te dwa pierwiastki i być może jest to jeden z powodów, dla których Rogan i Gorywałd szybko zyskali sympatię słowackich i czeskich czytelników. W 1997 roku Ivan Al’akša i Martin Králik zaczęli wydawać pierwszy słowacki magazyn poświęcony fantastyce, „Fantázia”. Na jego łamach ukazały się historie o Roganie. Akcja tamtych opowiadań toczyła się w wyimaginowanym, pseudosłowiańskim świecie (dotyczy to także noweli Na piat’ chlap, na laket’ brada [Chłop na piędź, broda na łokieć] z bohaterem Valgorem). Potrzeba skierowania kroków Rogana i Gorywałda w bardziej rzeczywisty świat zrodziła się przy konstruowaniu powieści. Moja wiedza na temat historii i słowiańskich realiów stopniowo się pogłębiała i postanowiłem ją wykorzystać. W tym właśnie momencie przebudziła się we mnie namiętność do umieszczania fikcyjnych opowieści w realnym świecie i pośród konkretnych historycznych wydarzeń. Powieść Władca wilków zaczęła powstawać mniej więcej w 2000 roku. Do tego czasu opowiadania o Roganie ukazywały się w czasopismach „Ikarie” oraz „Pevnost”. Nowela Krwawy ogień, biały ogień przyniosła mi zwycięstwo w konkursie na najlepszą fantasy, w którego jury zasiadali Martin Schuster i Egon Èierny. To właśnie Egon zastanawiał się nad publikacją powieści nakładem swego wydawnictwa Poutník, ale zamysły te nie zostały zrealizowane. W tym czasie zacząłem także współpracę z czeskim redaktorem i tłumaczem Robertem Pilchem. Dzięki niemu Władca wilków wyszedł od razu w czeskim przekładzie [oryginał powstał po słowacku – przypis red. pol.] pod marką praskiego wydawnictwa Wales. Książka oznaczała dla mnie także początek współpracy z rysownikiem Michalem Ivanem. Okładka do Czarownika to był jego absolutny debiut – z czasem Michal Ivan stał się jednym z najlepszych słowackich ilustratorów z dziedziny fantastyki. Czytelnicy szybko „podchwycili” zaproponowaną przeze mnie formułę opowieści. W tym okresie na czesko–słowackim rynku wydawniczym brakowało bohaterskiej fantasy zakorzenionej w rodzimych realiach. Czarownik pokazał, jak duże było zapotrzebowanie na tego typu tematykę. Powstały kolejne dwa tomy, Miecz Radogosta oraz Krwawy ogień. Z komercyjnego punktu widzenia Roganowi wiodło się coraz lepiej. Po kilku dodrukach i kolejnych wydaniach ta „czteroczęściowa trylogia” (do trylogii powieściowej dodałem zbiór opowiadań) osiągnęła niespotykany dotąd na czesko-słowackim rynku literackim poziom sprzedaży. Przygody Rogana i Gorywałda przeszły długą drogę. Pomimo że w tym samym czasie napisałem kilka książek o innych bohaterach – na przykład trylogię Bohatyr [jej pierwszy tom właśnie ukazał się w Polsce nakładem Instytutu Wydawniczego Erica – przypis red. pol.] – to właśnie „Rogy i Gorja” nadal stanowią główną oś mojej twórczości. Są to, krótko mówiąc, starzy kumple – razem zaczynaliśmy i do dzisiaj wspólnie pchamy ten wózek (właśnie piszę nowe opowiadanie do zbioru, który ukaże się w 2010 roku). Zapewne przez te wszystkie lata seria Czarownik zdążyła się już trochę zestarzeć, ale na tle nowszych książek nadal wyróżnia ją „młodzieńcza zadziorność”, dynamika i atmosfera. Starałem się zachować te cechy, czy nawet uwydatnić je jeszcze bardziej w nowej wersji. Niniejsze poprawione wydanie Władcy wilków jest nieco krótsze od pierwotnej edycji czeskiej. Przyczyną jest właśnie zmiana dynamiki tekstu. Dzisiaj mój styl jest bardziej zwięzły i dobitny, staram się nie brnąć w zbyteczne opisy czy nadęte porównania. Na tym zasadza się różnica pomiędzy pierwotnym a nowym Czarownikiem.

Powieść nie została pozbawiona żadnych zasadniczych szczegółów – do kosza trafiła jedynie mało istotna literacka papka. Sceny walki nie są już tak krwawe jak przedtem, za to bardziej interesujące i trzymające w napięciu (oczywiście, fani krwawych jatek dostaną swoją porcję odciętych głów i wyszarpanych wnętrzności – nie będą jednak się w nich topić). Drugą i istotniejszą różnicą jest fakt, że moja znajomość historii i mitologii słowiańskiej jest teraz o wiele większa niż przed dziesięciu laty, kiedy to rozpoczynałem pracę nad książką. Znalazło to odbicie w nowej wersji powieści. Jak zapewne się zorientujecie, czytając notę historyczną na końcu książki, Władca wilków to z jednej strony typowe heroiczne fantasy, ale z drugiej opowieść mocno osadzona w realiach historycznych. Wyraźna różnica występuje także w konstrukcji dialogów. W poprawionym wydaniu wypowiedzi brzmią bardziej naturalnie i lepiej oddają cechy charakteru postaci. Mówiąc krótko i zwięźle, poprawiłem Czarownika tak, aby widoczna była ewolucja mojego warsztatu pisarskiego, która następowała na przestrzeni dekady. Jest to nadal ta sama historia, posiada tę samą strukturę, te same postaci, ale jest lepiej napisana. Mocno wierzę, że docenią to czytelnicy przygód Rogana i Gorywałda. Ďuro Červenák, 30 października 2009 roku, Koszyce

Wiele wojen prowadził król Karol Wielki, ale największą była ta z Awarami. Ciężkie boje trwały osiem lat. W końcu Frankowie tak się wzbogacili zdobycznym awarskim złotem i srebrem, że ludzki umysł nie jest zdolny sobie tego wyobrazić. Einhard (około 770–840), kronikarz, doradca i biograf Karola Wielkiego

iedy o północy rozszczekały się psy, Ożeg zerwał się na równe nogi. Zawsze miał lekki sen, więc bez trudu całkowicie oprzytomniał. Długie lata życia w przygranicznych lasach nauczyły go ostrożności. Borek i Kieł były rozwścieczone. Z pewnością nie zareagowałyby tak na głos wilka dobiegający z głębi boru. Nie wygrażały też wiewiórkom czy kunom kryjącym się na drzewach wokół dziedzińca. Złowrogie szczekanie mogło oznaczać tylko jedno – zbliżające się zagrożenie. – Ożeg? – Duga usiadła na łóżku, wypatrując męża w półmroku. – Co się... Ucichła, widząc wyraźny gest Ożega. Otuliła się niedźwiedzią skórą i przestraszona obserwowała, jak mąż klęczy przy palenisku na środku izby. Do wygasającego już ognia wrzucił garść świerkowych gałęzi i kilkakrotnie dmuchnął w żar. Natychmiast wyskoczyły płomienie, a na ścianach zatańczyły cienie. Pięcioletnia Miłka wysunęła głowę spod przykrycia. Z wiszącej kołyski dało się słyszeć głos płaczącego Wyszka. Duga wyskoczyła z łóżka, wzięła niemowlę na ręce i przycisnęła je do nagich piersi. Szczekanie psów stawało się coraz bardziej zajadłe. Z zagrody za domem dobiegało beczenie wystraszonych owiec. Ożeg wyrwał siekierę wbitą w polano przy palenisku i podszedł do drzwi. Ujadanie przeszło w bolesny skowyt. Ożeg zaklął chrapliwym głosem, odbił rygiel i kopniakiem otworzył drzwi. Podmuch chłodnego powietrza rozniecił płomienie. Mężczyzna przeskoczył nad pełgającą po polepie plamą jasnego światła i wybiegł w lewo, w stronę zagrody z owcami. – Borek! – krzyknął. – Kieł! Do koszary brakowało mu około trzech sążni, kiedy nagle o coś się potknął. O mały włos nie upadł. – Kieł? – Schylił się i sięgnął ręką tam, gdzie spodziewał się trafić na głowę psa. Namacał jedynie lepki kikut szyi. Natychmiast zrozumiał, jak bardzo się pomylił. To nie był ryś ani niedźwiedź tęskniący za świeżą baraniną, to nie było żadne dzikie zwierzę. Z pewnością głowę Kła od reszty ciała oddzieliła ostra klinga. Ożeg rozejrzał się z przerażeniem i mocniej ścisnął siekierę. – Kelgaaaar! Dziki krzyk poraził go aż do szpiku kości. Ożeg uskoczył i błyskawicznie się skulił. Na dziedzińcu zadudniły kopyta cwałujących koni. Mrok wypluł czarną postać jeźdźca. W uniesionej ręce zabłyszczała stal. Ożeg momentalnie zareagował, próbując siekierą odeprzeć uderzenie. Jednak cios zakrzywionym, jednosiecznym ostrzem odrzucił jego broń na bok. Klinga dosięgła czoła Ożega, ześlizgnęła się po głowie i odcięła połowę prawego ucha. Przenikliwy ból i ciepło tryskającej krwi były ostatnimi rzeczami, jakie czuł. Upadł niczym martwy, podczas gdy huk kopyt i złowrogi śmiech oddalały się w kierunku domu.

Miłka, głośno szlochając, wyskoczyła spod przykrycia, przeszła bosymi stopami po glinianym klepisku i szybko wdrapała się na łóżko matki. Roztrzęsione, wtuliły się w siebie i bez ruchu obserwowały otwarte na oścież drzwi. Tętent kopyt umilkł przed domem. Zadźwięczał kantar, ktoś z przytupem zeskoczył na dziedziniec. Z ciemnego prostokąta drzwi wynurzyła się czarna postać w płaszczu z wilczej skóry, w grubej wełnianej sukmanie i szpiczastej czapie podbitej kożuchem. Po ostrzu trzymanej w opuszczonej ręce szabli spływała rubinowa łza. Duga skuliła się w kłębek i jeszcze mocniej przycisnęła do siebie dzieci. Dobrze wiedziała, kim jest nieproszony gość. Czarne włosy, charakterystyczne długie wąsy, wyraźnie zaznaczone kości policzkowe, szeroka szczęka i zwalista, ale prężna sylwetka. Awar. Mężczyzna ostrożnie przeszedł przez próg i uważnie rozejrzał się po izbie. W końcu jego wąskie, jakby złowrogo przymrużone oczy zatrzymały się na Dudze. Przez chwilę przyglądał się jej z zaciekawieniem, następnie obejrzał się i coś krzyknął w ciemność. Zamiast odpowiedzi rozległ się złowieszczy chichot i odgłos zbliżających się kroków. Awar znów spojrzał na kobietę i okrutnie się uśmiechnął. Serce Dugi podeszło do gardła. Kiedy mężczyzna zdjął z głowy kołpak i zaczął zmierzać w kierunku łóżka, wiedziała już, co się wydarzy.

Ocknął się niemal natychmiast, choć miał wrażenie, że ciemne prądy nieświadomości całą wieczność niosły go przez pustkę. Ostry, paraliżujący ból przywrócił mężczyznę do rzeczywistości. Przez chwilę nie mógł myśleć o niczym innym, bo prawa strona twarzy piekła jak przypalana ogniem. W końcu jednak dotarło do niego, co się stało. Przeszyło go lodowate ostrze strachu. Pomimo że prawe ucho miał zalepione krwią, zaczął odróżniać dźwięki. Niedalekie beczenie dwóch owiec zagłuszało tętent kopyt, ale zaraz potem przerażone głosy zwierząt przeszły w bulgocące charczenie. „Zarzynają moje owce” – przeszło Ożegowi przez myśl. Nie rozumiał słów napastników, ale bezbłędnie rozpoznawał kraczącą mowę. W taki sposób mówiły Kruki z równin na południu. Parszywe plemię. Kiedy ostrożnie obrócił się na prawy bok, wyraźniej usłyszał dźwięki dobiegające z domu. Ponad zduszone łkanie Miłki i Wyszka przebijał się przerywany krzyk Dugi, któremu towarzyszyły głośne, regularne męskie okrzyki. Ożeg wiedział, co to oznacza. Zakipiała w nim krew. – Duga! – krzyknął chrapliwie i spróbował wstać. To był błąd. Jeden z mężczyzn stojących w zagrodzie krzyknął ostrzegawczo i zwinnie przeskoczył ogrodzenie. Ożegowi udało się już prawie klęknąć, kiedy mocny kopniak rzucił go z powrotem w błoto. Skulił się w lepkiej brei, z trudem łapiąc oddech. Awar schylił się nad nim, coś warknął i chwycił go za włosy. W dłoni ściskał nóż usmarowany owczą krwią. Ożeg w duchu zwrócił się do przodków, by przyjęli między siebie jego duszę. Coś zadźwięczało w powietrzu. Awar, który pozostał w zagrodzie, wydał zdławiony jęk i upadł w błoto zmieszane z owczym gnojem. Mężczyzna trzymający Ożega zawahał się, spojrzał w kierunku kompana i zawołał go. W odpowiedzi usłyszał tylko beczenie owiec. Awar puścił Ożega i zwrócił się w kierunku domu. Jednak zamiast krzyknąć ostrzegawczo, tylko potwornie zarzęził. Ożeg, którego kolana i dłonie zanurzone były w błocie, obejrzał się za siebie. Nad Awarem górował cień czarny jak węgiel. Zjawa jedną ręką pewnie trzymała ofiarę, drugą zagłębiła nóż pod jej uchem. Energiczne pociągnięcie ostrza rozpruło gardło Awara powyżej grdyki aż do drugiego ucha. Na Ożega spadł gorący, czarny deszcz. – Bogowie... – Na czworaka próbował uciec przed zjawą. Ciało Awara runęło w błoto. Po chwili obok Ożega mignęła para nóg. Obcy zagrodził mu drogę. Ożeg spojrzał i wytrzeszczył oczy. – Cicho – głos nieznajomego był nienaturalnie spokojny. Ożeg zdrętwiał i wstrzymał oddech. Obcy mężczyzna wsunął sztylet do pochwy przy prawym boku. – Ilu ich tam jest? – Skinął głową w kierunku drewnianej chaty. Ożeg pokręcił tylko głową, bo nie wiedział. Zrozumiał za to, że obcy nie ma zamiaru zrobić mu krzywdy, ale w dalszym ciągu targały nim dreszcze strachu. – Hm. Właściwie to nie ma znaczenia. – Nieznajomy chwycił łuk przewieszony przez jego piersi. – O jednego trupa mniej czy więcej... – Sięgnął ponad prawe ramię i wyciągnął trzy strzały. – Jeśli ci życie miłe – rzekł, zakładając jeden z pocisków na cięciwę – nie zbliżaj się do chaty. Ożeg przysiągł w duchu, że nie uczyni nic podobnie głupiego. Mroczny nieznajomy ścisnął dwie pozostałe strzały między zębami i ruszył w kierunku domu.

– Na kości Tengriego... Trzymajcie ją! Już kończę... Kiedy przełamali jej początkowy opór, Duga pokornie się poddała. Teraz, sądząc po przyspieszonych ruchach napastnika, Awar powinien szczytować. Wyobrażenie, jak jej łono zalewa przeklęte awarskie nasienie, sprawiło, że z jej gardła wydarł się okrzyk odrazy. Znów się spięła i spróbowała wyrwać z uścisku oprawcy. Bezskutecznie. Dwaj pozostali trzymali jej nogi mocno, niczym w kowalskich kleszczach, a trzeci, który klęczał na łóżku, całą siłą trzymał ręce kobiety. Czwarty brutalnie w nią wchodził. – O tak... – zacharczał i ślina z jego ust skapnęła na piersi Dugi, kołyszące się w rozcięciu zmiętoszonej koszuli. – Już prawie kończę... Przyłóżcie w łeb temu wrzeszczącemu bachorowi! Wyszko leżał na podłodze przy łóżku. Wcześniej przywódca najeźdźców wyrwał go matce i rzucił na bok. Chłopca ochroniła wełniana czuha, w którą był owinięty. Jego płacz przeszywał mózg Dugi. Miłka także płakała na całe gardło, skulona w kącie izby, gdzie silnym uderzeniem odrzucił ją jeden z Awarów. Mężczyzna, który przytrzymywał lewą nogę Dugi, postanowił wykonać rozkaz wodza i próbował kopnąć chłopca, ale niemowlę leżało za daleko. Przywódca grupy, przy głośnej zachęcie kompanów, kilka razy mocno wszedł w Dugę. Nagle znieruchomiał na wyprostowanych rękach, skłonił głowę, a z jego gardła wydostał się chrypliwy dźwięk. Duga poczuła jego gorące szczytowanie. Żołądek ścisnął się jej z odrazy. W pomieszczeniu coś syknęło. Złowieszczo, krótko, jakby kropla wody spadła na rozżarzony kamień. Wszystko ucichło. Duga otworzyła oczy. Z ust Awara, jeszcze rozchylonych i wydychających tchnienie niedawnej rozkoszy, sterczał grot strzały. Na jej piersi i twarz trysnęła krew. Oprawca osłabł, jego łokcie się załamały, głowa z wbitą w potylicę strzałą bezwiednie opadła. Duga w ostatniej chwili lekko się przesunęła. Ostry koniec strzały tylko zadrapał jej ucho. Mężczyzna, który jedną ręką przytrzymywał nogę Dugi, a drugą już przygotowywał się do zajęcia miejsce swego przywódcy między jej udami, odwrócił się zaskoczony. Wtedy strzała przebiła jego serce. Siła uderzenia powaliła go na drewniany bok łóżka. Potoczył się po podłodze niczym rzucony worek pszenicy. Zmarł nikczemnie, z przerażeniem na twarzy i zwiotczałym członkiem w dłoni. Klęczący za Dugą Awar podźwignął się i sięgnął po miecz. Więcej ruchów nie udało mu się wykonać. Trzecia strzała dosięgła jego oka, przeszyła czaszkę i mózg, a potem przytwierdziła jego głowę do ściany. Ręce bezwiednie opadły, po twarzy ciekła krew, spływając na piersi. – Sukinsyn! Ostatni Awar – ten, który próbował kopnąć Wyszka – dobył szabli i hardo stanął przy wejściu. Na zewnątrz panowała jednolita, nieprzenikniona ciemność. Wyszko i Miłka dusili się od płaczu. – Słyszysz mnie, tchórzu? Pokaż się!

Przed domem poruszyła się mroczna postać. Niczym z powierzchni smolistego jeziora, z ciemności wynurzyła się wysoka, czarna sylwetka mężczyzny, który pewnie wszedł do chałupy. Światło powoli, jakby niechętnie, przesuwało się po nieznajomym i stopniowo ukazywało szczegóły jego wyglądu. Wysokie buty pokrywała warstwa kurzu i błota. Podwinięte spodnie po wewnętrznej stronie były już mocno wytarte. Skórzany płaszcz z doszytym kapturem i krótkimi rękawami przepasywały dwa rzemienie. Z pierwszego zwisał okazały sztylet i saks – średniej długości frankoński miecz z szerokim ostrzem. Drugi rzemień krzyżował się na piersi mężczyzny i podtrzymywał umieszczony na plecach kołczan ze strzałami. Zwyczajny wygląd woja zaburzały jedynie wykonane z brązu i utwierdzone w ochraniaczach przedramienia ćwieki oraz naszyjnik z kłów bazyliszka. Zwichrzone czarne włosy okalały opaloną twarz. Była pociągła, drapieżna, ze skórą jakby przylepioną bezpośrednio do czaszki. Awar poczuł na plecach dreszcze. Nie wywołał ich upiorny wygląd mężczyzny. Włosy Awara zjeżyły się, kiedy spojrzał nieznajomemu w oczy. Były czarne niczym jaskinia, charakteryzowały człowieka, który już tyle razy stanął twarzą w twarz ze śmiercią, że zawsze, kiedy znów do tego dochodziło, ona pierwsza spuszczała głowę. Obcy przeszedł przez próg. Przesuwał w dłoni strzałę, naciągając łuczysko. Grot prawie dotykał palca wskazującego. Lotki z piór zaczepiły o ciernisty zarost na twarzy mężczyzny. Broń cichutko zaskrzypiała. Awar obiema dłońmi chwycił zakrzywioną szablę. – Wiem, coś ty za jeden – warknął łamanym językiem Słowian. – Podstępny szczur, który zabija od tyłu. Czemu nie wypróbujesz tego żelastwa, które wisi przy twoim boku? Strzelec nawet się nie poruszył. Przez chwilę zdawało się, że się waha, chociaż strzała wymierzona w serce rabusia nie drgnęła. Duga zwaliła z siebie trupa, rzuciła się na ziemię, chwyciła Wyszka i uspokajała go w ramionach. Łucznik nie spuszczał wzroku z wroga. Spod włosów na czole Awara wypłynęła kropla potu. W świetle ogniska błysnęła jak kawałek bursztynu. – No tak – odezwał się znów Awar, choć tym razem nie miał w głosie tej samej pewności siebie. – Posrałeś się już w gacie? Walcz ze mną jak mężczyzna! Przybysz nagle przymrużył oczy. – Nie przychodzi mi na myśl ani jeden powód, dla którego miałbym z tobą walczyć – powiedział i uwolnił kciuk. Cięciwa zadźwięczała.

Ożeg usłyszał skowyt i łoskot upadającego ciała. Zakradł się pod drzwi i ostrożnie zajrzał do środka. Duga siedziała na podłodze przy łóżku. Twarz odwracała do ściany. Jedną ręką zasłaniała Wyszka, drugą przyciskała Miłkę. Ze wszystkich sił starała się odciągnąć uwagę dziewczynki od widoku tego, co znajdowało się w pomieszczeniu. O krok od paleniska leżał Awar ze strzałą w brzuchu. Paznokcie wpijał w ziemię, a piętami szorował po udeptanej glinie. Nieznajomy nachylił się nad nim, chwycił za nogę i wlokąc wroga niczym złowione zwierzę, energicznym krokiem ruszył w kierunku wyjścia. Ożeg szybko zszedł mu z drogi. Ranny skowyczał jak zbity pies, na polepie pozostawiał krwawą smugę. Łucznik wywlókł go na dziedziniec i rzucił się na ofiarę niczym ogromny ścierwojad, który chce rozpocząć ucztę, mimo że ofiara jeszcze żyje. – Ze strzałą we flakach możesz tu zdychać aż do rana, łajdaku. Powiedz mi, gdzie znajdę Burguta, bo chętnie bym go wypatroszył. W powietrzu roznosił się smród odchodów, wydobywający się z rozszarpanych wnętrzności. – Dobij mnie... – charczał Awar. – Gdzie są Krwawe Psy? – Czarnowłosy nachylił się nad głową wroga. – Wiem, że należycie do ich bandy. Podążaliście na północny wschód, żeby dołączyć do reszty. Prawda? Gdzie się ukrywają? Z kącików ust Awara wyciekała ślina wymieszana z krwią i sokami żołądkowymi. – Mów! – potrząsnął nim obcy. – Kirt... – Na wargach rannego pojawiła się piana. – Kirt? Co to znaczy? – Świątynia... Warownia... – Gdzie? Słyszysz? Awar chciał opluć mężczyznę, ale ślina tylko spłynęła po jego policzku. – Nigdy go nie znajdziesz... Jedynie wybrańcy... Nieznajomy chwycił w dłoń strzałę sterczącą z brzucha Awara. Powoli ją przekręcił. Ożeg się zatrząsł, jak gdyby sam był tym, którego wnętrzności nawijane są na żelazny grot. Ranny wył z bólu, a na jego twarzy pot mieszał się ze łzami. – Jak tam trafię? – warknął ciemnowłosy. – Mów, bo przysięgam na Peruna, że ten ból – jeszcze raz przekręcił strzałę – jest niczym w porównaniu z tym, który dopiero mogę ci sprawić. Powiedz, gdzie leży to miejsce, a ja dam ci szybką śmierć. Awar trząsł się jak na mrozie, toczył z ust pianę, a do jego spodni przyklejony był mokry flak. – Nie znam drogi... – wydusił. – Tylko jeden z nas... Już nie żyje... On wiedział... Teraz jest martwy... – Awar spróbował się zaśmiać, ale w efekcie targnął nim atak kaszlu. Łucznik zaklął, mocno przekręcił strzałę w ranie i wbił jej grot w klatkę piersiową. Ranny ucichł, jego głowa opadła, z ust wypłynęła czerwona piana. Czarnowłosy puścił strzałę i wyciągnął sztylet. Długie ostrze bez trudności przecięło gardło konającego. Nogi Awara zatrzęsły się w ostatnim odruchu agonii. Obcy z obojętną twarzą rozgrzebywał ranę – kroił szyję jak bochenek chleba tak długo, aż ostrze zazgrzytało na kręgosłupie. Ożeg szybko się odwrócił. Zasłonił ręką usta, ale kiedy usłyszał chrzęst łamanych kręgów szyjnych, jego nerwy i żołądek nie wytrzymały. Szybko odbiegł na stronę. Jeszcze klęczał i drżącymi rękami ocierał resztki wymiocin z wąsów, kiedy na jego plecach spoczęła zakrwawiona dłoń. Zlękniony, odwrócił się i opadł na ziemię. – Teraz nadstaw uszu i dobrze zapamiętaj każde słowo. – Nieznajomy nachylił się nad nim. – Głowy zabieram ze sobą. Ciała bez nich nie są aż tak niebezpieczne, ale

tak czy inaczej, głęboko je zakop. W każde wbij dębowy kołek. Prosto w serce. Rzemieniem ze świeżej skóry zwiąż trupom ręce na plecach i odrąb im stopy. Dla pewności każde ciało obciąż ciężkim głazem. Zrozumiałeś? Ożeg niepewnie przytaknął. – Mógłbym... mógłbym ich spalić... Jeździec ciemności zaprzeczył ruchem głowy. – Nie rób tego. Ogień może szybciej uwolnić drzemiącą w ich ciałach złą siłę. Chcesz, żeby ich duchy błąkały się po okolicznych lasach? No to sam widzisz. Miejsce martwych jest w ziemi, muszą rozłożyć się w głębokim grobie. Z chaty dał się słyszeć hałas. Strzała, która przebiła głowę jednego z Awarów i przytwierdziła go do ściany, złamała się. Trup opadł na łóżko. Duga wrzasnęła. Dzieci znów zaczęły płakać.

ześć obciętych głów podskakiwało w rytm końskiego chodu i obijało się o nogi jeźdźca. Cienkie rzemienie, którymi przywiązane były do łęku siodła, przechodziły przez usta i dziury pod brodami, więc każdy ruch konia powodował rozwieranie się trupich szczęk. Wyglądało to, jakby grupa niemych próbowała śpiewać. Za wronim ogierem posłusznie kroczyło pół tuzina koni. Mężczyzna dosiadający karosza delikatnie garbił się w siodle. Zwiesił głowę, a twarz zasłonił kapturem. Zdawało się, że drzemał, ale kiedy rumak zarżał, jeździec z ożywieniem rozejrzał się i wyprostował. W oddali pojawiły się zabudowania. Niewielka osada zbudowana została wokół gospody – solidnej, drewnianej budowli z rzeźbionymi okiennicami. Wysoki, słomiany dach wyraźnie z jednej strony prześwitywał; słupy, które go podpierały, były ociosane na kształt sylwetek ludzi i demonów, w większości z kilkoma twarzami. Rogi domu zdobiły bycze czaszki, co oznaczało, że fundamenty zostały poświęcone krwawą ofiarą. Zapewniała ona karczmie ochronę samego Peruna i skutecznie odstraszała mieszkające w lasach biesy. Za gospodą znajdowało się zadaszenie dla koni. Przed nim, na pieńku, siedział znudzony parobek ubrany w grubą, płócienną sukmanę. Mógł mieć najwyżej szesnaście lat. Jednym zębem drewnianych wideł, które oparł sobie o ramię, rozgrzebywał błoto. Kiedy usłyszał odgłos kopyt, z ociąganiem podniósł głowę. Kiedy tylko spostrzegł ekwipunek przy siodle nieznajomego, skoczył jak rażony piorunem. Widły chlupnęły w błoto. – Co... co... – wyjąkał. Zdało mu się, jakby zawieszone na rzemieniach głowy gapiły się właśnie na niego. Cofnął się z przestrachem, zahaczył o pieniek i plecami uderzył w słup podtrzymujący dach. – Eee... Czym mogę ci służyć, łaskawy panie? – w końcu wydusił z siebie. Jeździec nosił miecz, co oznaczało, że nie jest byle tułaczem. W tych stronach najczęściej używaną bronią były topór, włócznia, łuk i strzały. Kto posiadał miecz, tego należało traktować z honorami. Delikatne pociągnięcie za uzdę zatrzymało ogiera, a pozostałe konie posłusznie stanęły za nim. – Spróbuj zgadnąć – dobiegł głos spod kaptura. Parobek wysilił się na uśmiech. – Wybacz, łaskawy panie. Zaraz zaprowadzę twoje konie do stajni i rozsiodłam. Wszystkie dokładnie wytrę, napoję i nakarmię. Mężczyzna zsiadł z wierzchowca i poklepał go po szyi. – Przede wszystkim, zadbaj o czarnego. Daj mu dużo owsa i siana. Świeżego, żadnych spleśniałych, zeszłorocznych resztek. Nie musisz go rozsiodływać, długo tu nie zabawię. Wydawało się, że młodzieniec wreszcie odzyskał trochę pewności siebie. – Jak każesz, łaskawy panie. Jestem Gogo. Witamy „U Księżniczki Dragoluby”. – Hmmm. – Spod kaptura wyzierał nieprzenikniony mrok. – Z nazwy wnoszę, że gospoda jest w posiadaniu gnoma. – Dokładnie tak, łaskawy panie. Czcigodnego Zdrawko Mileticia! – Parobek wypiął pierś jak stroszący się kogut, widocznie istniał powód, dla którego mógł być dumny, że służy u wspomnianego. – A ten Zdrawko jest bogaty? – Bogaty? – Gogo rozejrzał się wkoło i zniżył głos. – To niewystarczające określenie, łaskawco. Chcesz z nim może dobić targu? – Tak jakby. – Wprawdzie twarz jeźdźca nadal pozostawała niewidoczna, ale Gogo był pewien, że tym razem pojawił się na niej uśmiech. – Oferujesz szczególny towar, łaskawy panie – chłopak ośmielił się stwierdzić to, gdy nieznajomy zdjął z siodła pęczek głów. – Ile za to? Mężczyzna zwrócił się w jego stronę. Gogo natychmiast pożałował swojej odwagi, cofnął się o krok i wyraźnie pobladł. Kiedy jednak nieznajomy rozwarł pięść, na jego dłoni zamigotała srebrna moneta. Wybity był na niej wspaniały, otoczony wieńcem laurowym profil króla Karola Wielkiego, pogromcy niezwyciężonych Awarów. – Zysk nie jest aż tak istotny, przyjacielu. Ważne, żeby życie sprawiało ci radość.

– Właściwie nie. – Zdrawko Miletić pokręcił przecząco głową, nienaturalnie dużą w porównaniu z resztą ciała, mającego niespełna sześć piędzi wysokości. Głowa ta ozdobiona była typowymi dla gnoma czerwonymi włosami, upiętymi w dziwaczną fryzurę. – Nie wypłacam nagród za głowy zbójników i banitów. Ani awarskich, ani

bułgarskich, ani żadnych innych. – Przecież ten motłoch psuje ci interes okradaniem przejezdnych – stwierdził nieznajomy. – Psuje, nawet bardzo – odparł gnom. – Ale sam przyznasz, że nie mogę płacić za każdą ściętą głowę, którą mi tu ktoś przywlecze. Zaraz zaczęliby przyłazić sami rozbójnicy. Proponowaliby głowy swoich ofiar, przysięgając, że to zabici przez nich złoczyńcy. Nic z tego nie będzie, panie. Jeśli chcesz zarobić, wytrop i zabij demona ludożercę, który grasuje w okolicy. Poprzysiągłem zapłacić za jego łeb całą srebrną grzywnę. A to – znów skierował spojrzenie na sześć zakrwawionych trofeów, rzędem ułożonym na stole – możesz wyrzucić do szamba za karczmą. – Nie wyrzucę – spokojnie odparł nieznajomy. – Nie chcesz zapłacić, nie szkodzi. Coś jednak dla mnie uczynisz. Rozkażesz parobkowi, żeby w każdą głowę wbił dwa żelazne gwoździe, prosto w oczy. Potem trzeba je zakopać głęboko w ziemi i przycisnąć kamieniami. Gnom na darmo usiłował rozpoznać skrytą pod kapturem twarz przybysza. – Czemu miałbym to zrobić? – Dlatego, że głowy nie należały do zwykłych Awarów. – A cóż w nich było takiego szczególnego? – To były Krwawe Psy. Zdrawko tak wytrzeszczył oczy, że nieomal wypadły na stół. Twarz potężnego, uzbrojonego mężczyzny, który stał za jego plecami i podejrzliwie przyglądał się obcemu, nienaturalnie się wydłużyła. – Krwawe Psy? – Zdrawko głośno przełknął ślinę. – Słyszałeś o nich? – Czy istnieje w ogóle ktoś, kto jeszcze nie słyszał opowieści o przeklętym wielkim kniaziu Jugurrusie i jego siepaczach? – Prawda – przytaknął zakapturzony. – Mało kto w ostatnich latach nie zetknął się z ich gniewem... – Jak zwie się ten ich bożek? Niewydarzony bliźniaczy brat Tegriego, władca zaświatów... – Kelgar. – Kelgar, tak. Oby tak jego członki zgniły i odpadły. – Zdrawko ścisnął w dłoni mały, drewniany posążek Peruna, który wisiał na jego piersiach. – Jesteś pewien, przybyszu? Rzeczywiście słudzy Jugurrusa mieli na szyjach mroczne znaki? Obcy wskazał wzrokiem sześć głów Krwawych Psów. Na szyjach wszystkich z nich znajdowały się zagadkowe czarne znaki. Zdrawko wytrzeszczył oczy. – Wróćmy do mojej prośby – nieznajomy zaparł się pięściami o stół. – Być może jest ci wiadome, że Awarowie nie czczą swoich przodków w taki sposób, jak czynimy to my. Oni boją się zmarłych. Wierzą, że niektórzy z nich powstają nocą z grobów, by wypijać krew z żywych. Wiesz zapewne, skąd wzięły się te przesądy? – Nie, ale ty z pewnością mi to powiesz. – Ten strach jest związany z czarodziejskimi praktykami kniaziów Kelgara. Awarowie twierdzą, że kto choć raz służył mrocznemu bogu, pozostanie jego niewolnikiem na wieki. Jugurrus postarał się, aby tak właśnie było. Każdy z Krwawych Psów już jako dziecko przechodzi rytuał zaprzysiężenia Kelgarowi. Składają ofiarę z człowieka i konia, wypijają z nich krew. Na duszę naznaczonego Awara Jugurrus rzuca urok, który nawet po śmierci wojownika nakazuje powrócić jego ciału na świat i dalej wykonywać rozkazy wielkiego władcy i bożka. Krasnolud z przerażeniem spoglądał na głowy Awarów. Leżały na blacie stołu, ustawione na równo uciętych kikutach szyi. Martwymi oczami gapiły się w pustkę. Ramiona Zdrawka wyraźnie trzęsły się pod kamizelką z koźlęcej skóry. – Chcesz tym samym powiedzieć, że jeśli nie zakopiemy tych głów, jak radzisz... – nie dokończył, strach zdławił jego głos w gardle. – Właśnie tak. Ich ciała są już zakopane w ziemi, daleko stąd. Same głowy nie są już niebezpieczne, ale nie jest przyjemne, kiedy zaczynają zgrzytać zębami i piskliwymi głosami domagać się ludzkiej krwi... – Zajmiemy się nimi! – krzyknął Zdrawko. – Dokładnie, jak rozkazałeś! – To dobrze. – Nieznajomy wstał. – W podzięce wyznaczę dobrą cenę za konie. – Jakie konie? – Awarskie. Pół tuzina wspaniałych rumaków z naddunajskich równin. Dobry zakup. – Nie są zauroczone? – Nie, zaręczam. Nie piją krwi i nie gryzą ludzkich gnatów. Jestem z nimi w drodze już od kilku dni i nie miałem żadnych problemów. Miletić z wolna przytaknął, a w jego przestraszonych oczach błysnęły iskierki, typowe dla kupca, który zwietrzył dobry interes. – Co powiesz na jedną grzywnę za trzy konie? – rzucił. – Złotą grzywnę? – Srebrną. Z dobrego srebra. Grzywna gruba na kciuk. – Kciuk kciukowi nierówny. – Spójrz na Żdana. – Zdrawko wskazał na strażnika. – Widzisz jego łapy, jego paluchy? Takie są te grzywny. – I tak nie oddam trzech koni za jedną sztabkę grzywnową. Nie przyprowadziłem padlin od pługa oderwanych. Awarowie to nie parszywe robactwo, więc w chowie koni mało kto im dorówna. Grzywna za sztukę. – Ha, ha! Nie najadłeś się czasem w lesie dzikich grzybów? Pół grzywny za sztukę. Więcej nie dam. – Dwie grzywny za trzy konie, w innym razie zabieram je i sprzedam gdzie indziej. I nie próbuj mi wmówić, że musisz wyżywić rodzinę. Skrzat podrapał się po bujnej, rdzawej czuprynie. Na chwilę spochmurniał, potem jednak uśmiechnął się przyjaźnie. – Zatem trzy i pół sztabki za wszystkie i do tego hojna gościna na mój koszt. To jest moje ostatnie słowo. Bierzesz?

Nieznajomy rozważał propozycję w milczeniu. Wreszcie głośno westchnął. – Nie ma nic lepszego nad słynną słowiańską gościnność. Stoi. Zdrawko spokojnie przytaknął i wskazał wolne miejsce za stołem. – Usiądź, łowco złoczyńców. Wypijmy za dobry targ. Żdan – zwrócił się do strażnika, wskazując głowy – sprzątnij to świństwo. I powiedz Gogo, żeby poszedł do lasu wykopać dół. Mężczyzna z obrzydzeniem chwycił rzemienie, do których przywiązane były głowy, i z pośpiechem opuścił pomieszczenie. – Tak, dobrodzieju – Zdrawko odwrócił się do gościa – powiesz mi w końcu, jak masz na imię? Mężczyzna usiadł i ściągnął kaptur. – Rogan. Gospodarz przechylił głowę, jakby usłyszał wołanie z oddali. – Rogan? – Przyglądał się ciemnookiemu mężczyźnie. – Chyba nie Czarny Rogan, przyboczny Wojnomira, wcześniej członek drużyny Radomira z Nitrawy... – W istocie, to mógłbym być ja. – Bogowie! Wędrowcy opowiadali, że ubiłeś więcej tych nikczemników niż jakikolwiek inny strzelec walczący z Awarami. Rogan uśmiechnął się z przekąsem. – Sam ich nie liczyłem, więc skąd inni mieliby to wiedzieć? Zdrawko zachichotał i uniósł rzeźbiony, drewniany kufel. – Twoje zdrowie, Czarny. Rogan wziął od usługującej dziewczyny róg z mocnym, jęczmiennym piwem. – Twoje, Miletić! Chociaż Zdrawko był drobnej budowy i sprawiał wrażenie wątłego, to jego współbiesiadnik nie był w stanie dorównać mu w piciu. Krasnal kilkoma dużymi łykami opróżnił kufel, potężnie beknął i skinął na dziewczynę, żeby dolała. – Być może nic mi do tego – kontynuował – ale co sprowadziło w te odległe, północne strony wojownika o tak wielkiej sławie i pozycji? Rogan otarł wąsy wierzchem dłoni. – Moja sława nie jest nic warta, a i dobrą pozycję człowiek szybciej straci, niż ją zyskał. Szczęście to kapryśna kochanka. – Kapryśna kochanka? – parsknął Zdrawko. – Niewierna ladacznica, jeśli z książęcego pomocnika czyni włóczęgę, który żyje z zabijania banitów. Nie wzbogaciłeś się ani trochę? Podobno grody, które zdobywałeś, opływały w bogactwa. – To prawda. Jednak niełatwo było dostać swoją część łupów. Dopóki Wojnomir, Włościbór i pozostali książęta przelewali krew w interesie Franków, Karolowi nie przeszkadzało, że jego sprzymierzeńcy wzywają innych bogów. Kiedy jednak przyszło do podziału awarskiego złota i włości, prawo do nich mieli jedynie ci, którzy pokłonili się przed krzyżem. – Chrześcijaństwo! – Zdrawko szybko chwycił i pocałował amulet. – Wiara słabeuszy i pomylonych. Słyszałem, że nawet sam Wojnomir uległ tej kłamliwej religii. – Musiał, aby dostać urodzajne ziemie Panonii między Dunajem a Jeziorem Błotnym. Na rozkaz Karola zniszczył wszystkie stare świątynie. Posągi Peruna, Welesa, Radogosta i pozostałych bogów nakazał roztrzaskać i wrzucić do Dunaju... – Niech zstąpi gniew bogów na głowę tego zaprzańca! – gniewnie wykrzyknął Zdrawko. – Cóż poradzić. Polityka. – Poli... co? – Eee, nic. Takie dziwaczne słowo. Frankowie nieustannie go używają. Tak naprawdę chodzi o grę. Jeden władca przed drugim stale coś udaje, a w końcu czyni zupełnie inaczej. Wojnomir także. Zachowuje się jak wierny chrześcijanin, żeby Frankowie dali mu spokój, a w rzeczywistości nadal składa ofiary starym bogom. – Obyś miał rację. – To jednak, co jest dozwolone wielmożom, nie dotyczy zwykłych wojowników. Ci, którzy nie odrzucili wiary ojców, popadli w niełaskę i natychmiast zostali odsunięci z książęcej służby. Wyruszyliśmy na wschód i przyłączyliśmy się do Bułgarów. Chan Krum poprzysiągł, że prędzej zginie, niż da się ochrzcić. Dwa lata walczyłem pod jego dowództwem, byłem świadkiem klęski Awarów nad Cisą, ale i tam szczególnie się nie wzbogaciłem. – A cóż cię przygnało tu, na północ? – Łowy. Gnom zaśmiał się, rozbawiony. – Rozumiem. Dobry teren sobie obrałeś. Wędrówka drogą w kierunku Hronu stwarza wiele okazji do użycia miecza i łuku. Tak cię słucham i słucham... Hm... Nie chciałbyś dłużej u mnie zabawić, Czarny? Zawsze opłaci się mieć człowieka, na którego widok ta hołota sra w gacie. Rogan pokręcił głową. – Nie mogę zostać. Tropię wielki skarb. Tych sześciu podążało na północny wschód, żeby dołączyć do liczniejszej grupy. – Więcej Krwawych Psów? – Krasnal pomacał amulet. – Niech nas bogowie ochronią. – Prawda, bo zostawiają po sobie tylko pogorzeliska i sponiewierane trupy. Przewodzi im Burgut... – Burgut? – zapytał Żdan, który właśnie wszedł do szynku. – Słyszałem o nim. Okrutny morderca. – Okrutny? – skrzywił się Rogan. – Najokrutniejszy ze wszystkich. Przywódca Krwawych Psów, prawa ręka Jugurrusa, przeklęty sukinsyn. Widziałem, jak tuzinami wyżynał Słowian i Bułgarów. – Nad Cisą? – zapytał Zdrawko.

– Nad Cisą. Wiosną oblegliśmy Vukmar, ring [1] kapkana[2] Sagutaja, ostatnią twierdzę zdychającego państwa Awarów. Przez prawie cały miesiąc bezskutecznie nacieraliśmy na wały obronne tego gniazda węży. Awarów chroniły mroczne czary wielkiego kapłana Jugurrusa. W końcu jednak słowiańscy i bułgarscy wróżbici oraz zaklinacze połączyli swoje siły. W czarodziejskim pojedynku upiekli wielkiego kniazia na skwarkę. Od tej chwili los ringu był przesądzony. Burgut o tym wiedział, więc szybko zgromadził Krwawe Psy, przedarł się przez bramę grodu i wyrwał się z oblężenia. Zebrał jakieś trzy tuziny Psów, ale po drodze dołączyli do nich inni uciekinierzy. Przedostali się aż nad Dunaj i dalej, wzdłuż Hronu, podążyli na północ. – Nie strasz. Jesteśmy rzut kamieniem od Hronu. Musieli minąć nas o włos. Nie domyślasz się, dokąd zmierzają? – Słyszeliście o miejscu zwanym Kirt? Zdrawko przecząco pokręcił głową i pytającym wzrokiem spojrzał na Żdana. Ale i ten nic nie wiedział. – Jest to, zdaje się, świątynia – dodał Rogan. – Bez wątpienia poświęcona Kelgarowi. Tych sześciu także się tam kierowało. Coś mi mówi, że awarscy uciekinierzy będą się tam zlatywać jak muchy do padliny. Zdrawko i Żdan posępnie wpatrywali się w swoje kufle. – To są ciemne sprawy – wyszeptał czarnowłosy mężczyzna. – Awarowie są jak szarańcza. Kiedy spustoszą dorzecze Hronu... Nie dokończył. Na zewnątrz rozległ się krzyk – bolesny i gniewny zarazem. Sprzed drzwi dobiegł odgłos stóp biegnącego człowieka. Drzwi otworzyły się z hukiem. Do karczmy, zataczając się, wpadł młodzieniec. Rogan od razu rozpoznał w nim Goga, parobka ze stajni. Był cały zakrwawiony.

Nim ranny dotarł do stołu, ugięły się pod nim kolana i upadł na drewnianą podłogę. Żdan i Zdrawko zerwali się i podbiegli do niego. – Przyprowadź kapłana! Niech weźmie zioła gojące rany! – Żdan wrzasnął na usługującą dziewczynę. – Gogo, co się stało? Wojownik pomógł chłopakowi podźwignąć się i usiąść na najbliższej ławie. Młodzieniec miał szkaradnie rozszarpane lewe ramię, a na szyi widać było czerwone ślady ostrych zębów. Na szczęście nie zahaczyły o tętnicę, ale mimo to rana i tak wydatnie krwawiła. Goście szynku z rozdziawionymi gębami obserwowali całe zajście. – To był on... – Gogo wycedził przez zaciśnięte z bólu zęby. – Ten przeklęty karzeł... Nagle zeskoczył na mnie z dachu stajni... Musiał go przywabić smród odciętych głów... Żdan gniewnie wykrzykiwał: – Mam już dość tego skurwiela! Dopadnę go! Przysięgam na bogów, że tym razem go dopadnę! Nim zdążyli powstrzymać wojownika, zapalczywie chwycił tarczę i topór, po czym szybkim krokiem skierował się do wyjścia. Od otwartych drzwi dzieliły go ledwie trzy kroki, gdy stanął w nich gość. Żdan znieruchomiał, jakby uderzył w niewidzialną ścianę. Zlękniony, cofnął się. Rogan, który wszystko obserwował ze swojego miejsca za stołem, ze zdziwieniem uniósł brwi. Do pomieszczenia weszła kobieta. Szczupłą, niezwykle wysoką sylwetkę okrywało męskie odzienie z dobrze wyprawionej skóry i doskonałego sukna. Błysnęły pięknie wykonane klamry oraz okucia z brązu. Srebrna zapinka spinała odrzucony na plecy ciemny płaszcz. Chociaż była młodsza od Rogana o ładnych parę lat – nie mogła mieć więcej niż 25 wiosen – zdawało się, że do środka wszedł ktoś o wiele starszy, pełen majestatu i godny szacunku. Długie, złociste włosy miała splecione w wiele warkoczy. Twarz o regularnych rysach można by było uznać za piękną, gdyby nie szpeciły jej tatuaże. Nie miały żadnego określonego kształtu, przypominały sploty ciernistych gałęzi, pnących się spod ubrania, po szyi aż po usta i kąciki szarych, jakby rzucających urok, oczu. Na jej piersiach błyszczał księżyc – srebrny amulet w kształcie sierpa z zagiętymi do dołu rogami. Dłoń w skórzanej rękawicy ściskała zakrzywiony, jednosieczny miecz. Liczne szczerby na ostrzu świadczyły o częstym używaniu. Z miecza skapywały kropelki ciemnej cieczy. Nieznajoma uważnym wzrokiem przyjrzała się twarzom obecnych. Następnie rzuciła na podłogę coś, na widok czego najbliżej stojący Żdan cofnął się o krok. – Wielcy bogowie – wyrwało się z jego ust. Wyglądało to jak ludzkie dziecko – trzyletnie, zupełnie nagie. Jego głowa była odcięta od ciała. – Biegał u was ten karzeł – przemówiła kobieta i czubkiem miecza otworzyła trupowi usta. Wszystkim ukazały się ostre, mocne siekacze. – Niezwykle podstępne stworzenia. Łażą po drzewach jak koty, ukrywają się w konarach i skaczą na spotkanych nieszczęśników. Rzadko podchodzą pod ludzkie osady, ale kiedy głód je przyciśnie... Najbardziej lubią serce i mózg. Zdrawko odwrócił wzrok od szkarady i spojrzał w twarz kobiety. Nabrał głęboko powietrza, co dodało mu odwagi. – Kogo... Kogo mam zaszczyt przywitać w karczmie „U Księżniczki Dragoluby”, miłościwa pani? – Nazywam się Mirena. Niektórzy mówią na mnie Osa. Ciszę w izbie można było kroić na kawałki. Przez dłuższą chwilę gnom siedział z rozdziawionymi ustami. – Znam to imię, pani. Jesteś wiedźmą. Łowczynią biesów. A miecz w twojej dłoni to z pewnością Żądło. – Wszystko się zgadza – przytaknęła. – Stokrotnie cię witam w moich skromnych progach. Zdradź nam, które bóstwo skierowało tu twoje kroki? Jeszcze dziś chciałbym złożyć mu hojną ofiarę. Od kilku tygodni próbowaliśmy pozbyć się tego potwora. – Bogom ofiary nie musicie składać – odparła. – Ale jeśli wyznaczyliście nagrodę za tego karła... – Pół grzywny – od razu rzucił Zdrawko. – Mnie proponował całą – odezwał się Rogan. Nieznajoma rzuciła czarnowłosemu krótkie, ale przenikliwe spojrzenie. Następnie znów spojrzała na Zdrawka. Wystarczyło, że pytająco uniosła brwi, a uśmiech

gnoma zmienił się w krzywy grymas. – Całą srebrną – skłamał bez zająknienia. – Teraz mówiłem o połowie złotej. Tyle jestem ci gotów zapłacić, pani. – Nieważne – Mirena wzruszyła ramionami. – Do tego posiłek dla mnie i owies dla konia... – Ma się rozumieć – Zdrawko przybrał służalczą postawę. – Co jednak zrobimy z tą padliną? Czy nie najlepiej byłoby ją spalić? – Żartujesz? – Kobieta wyciągnęła nóż. – Jego mięsko jest bardzo delikatne i smaczne. Nikt w gospodzie nie krył przerażenia. – Nie znacie się na żartach? – Mirena pokręciła głową i nachyliła się nad zdobyczą. – Mięso karłów jest twarde jak podeszwa i smakuje jak zgniła ryba. Chcę tylko jego zęby. Za taki amulet niektórzy płacą majątek. – Muszę się napić. – Zdrawko głośno przełknął ślinę i odwrócił się. – Nalej i mnie – rozkazała kobieta. Coś trzasnęło. Wiedźma wyprostowała się, szybkim spojrzeniem oceniła zakrwawione siekacze, z uznaniem kiwnęła głową i umieściła trofeum w woreczku zawieszonym u paska. Następnie chwyciła róg, który podała jej roztrzęsiona dziewczyna. W tym czasie wbiegł do karczmy stary kapłan, obwieszony amuletami z kości i śmierdzących ptasich wnętrzności. Szybko podszedł do rannego parobka. Łowczyni upiła łyk z rogu i cicho chrząknęła. – Przyłapałam karła na ogryzaniu głów. Wyglądały na awarskie. – To są awarskie głowy – potwierdził Zdrawko. – Ale nie byle jakie. Należały do Krwawych Psów. Mirena przeszyła go wzrokiem. – Nie gadaj głupot. Skąd by się tu niby wzięły łby Krwawych Psów? – Przyniósł je ten oto człowiek. Szare oczy znów skierowały się na Rogana, który milcząco siedział w półcieniu przy końcu stołu. – Czyżby? A któż to jest? – Słyszałaś o Czarnym Roganie? – zapytał Zdrawko. – Ba – wiedźma uważniej przyjrzała się wojownikowi. – Jesteś tym słynnym pogromcą Awarów? Hm... Prawdę mówiąc, inaczej sobie ciebie wyobrażałam. Oczy nieznajomego pozostały nieprzeniknione. – Przykro mi, że cię rozczarowałem – wzruszył ramionami. – Kto powiedział, że jestem rozczarowana? – odparła i podniosła róg na znak toastu. Rogan w odpowiedzi spojrzał jej w oczy. Zdało się, że błysnęła w nich iskra zainteresowania. Po chwili jednak wojownik uniósł własny róg i utkwił wzrok w spienionym piwie.

roga pełna dziur wiła się gęstym, w większości bukowym lasem. Kopyta konia wzbijały w powietrze liście, przedwcześnie postrącane z drzew wyjątkowo gorącym latem i wietrznym początkiem jesieni. Odziany na czarno jeździec wjechał na grzbiet stromego wzniesienia. Przejechał kłusem przez szczyt, goniąc własny cień. Zatrzymał konia. Słońce, z rzadka ukazujące się i momentalnie niknące za płynącymi chmurami, chowało się już za horyzontem. Las na przeciwległym zboczu był rzadszy, dzięki czemu jeździec miał lepszy widok na wschód. Zatrzymał konia. Przed nim rozciągała się rozległa dolina, a za nią ponura masa gęsto zalesionych kopców. Dolinę objął już mrok, ale wijącą się na dole rzekę odbicie nieba przemieniło we wstęgę płynnego srebra. Nawet na szczycie wzniesienia słychać było jej nieustanny huk. Obfite jesienne deszcze zasiliły koryto Hronu mętną wodą. Rogan już zamierzał ruszać, kiedy na drodze za sobą usłyszał odgłos kopyt. Odwrócił się w siodle. Zdumiał się, mimo to nawet nie mrugnął okiem. Kobieta z wytatuowaną twarzą ściągnęła lejce swego wierzchowca. – Przyjrzyjmy się zatem – powiedziała, zatrzymując rumaka obok konia mężczyzny – Roganowi zwanemu Czarnym. – I Mirenie zwanej Osą – odparł spokojnie. – Nie wiedziałam, że podążamy tą samą drogą. – Przecież wcale nie podążamy razem – odwrócił się i pognał konia. Wiedźma przez chwilę wpatrywała się w jego plecy, potem i ona ruszyła. – Zniknąłeś z „Księżniczki Dragoluby” jak rusałka: przed pierwszym pianiem koguta... – Czemu mnie śledzisz? – huknął. – Śledzę? – Zaśmiała się, choć w jej oczach błysnęły iskry rozdrażnienia. – Chyba przysnąłeś w siodle i coś ci się przyśniło, czarna głowo. Sucha trawa przy drodze była pofalowana jak morze. – No dobrze – znów odezwała się wiedźma. – Nie będę igrać z ogniem. Masz rację, jechałam za tobą. – Po co? – Chciałabym dowiedzieć się czegoś więcej o miejscu zwanym Kirt. – No tak, gnom z gospody już ci wszystko wypaplał. – Bardziej niż chętnie. Tropisz wielką zgraję Awarów. Ale najwyraźniej nie masz pojęcia, gdzie ich szukać. – Jakoś sobie poradzę. – W istocie? Zgodnie z tym, co mówił skrzat, ich nora jest dobrze ukryta. I na pewno chroniona czarami. Jak by nie było, to w końcu świątynia Kelgara. – Tym bardziej nie powinnaś się do tego mieszać. Ludzie, których tropię... to nie są zwykli ludzie. Służba u Jugurrusa ich przemieniła. – W kogo? – Raczej niech cię to nie ciekawi. – Nie bądź taki zagadkowy. I nie staraj się mnie przestraszyć. Nie jestem zagubioną kobietką, która świata widziała tyle, co kawałek pola zza pleców męża. – Tego nie twierdzę. Tyle że wojownicy Jugurrusa... – Jugurrus najadł się strachu, prawda? Przy boju o ten awarski gród, jak mu tam... – Vukmar. – Znałam kogoś, kto tam walczył. Mocnogór z Welesturu. Słyszałeś o nim? – Nie tylko słyszałem. Był w drużynie zaklinaczy, którzy mieli chronić nasze wojsko przez czarami Jugurrusa. – Wiem. Szczęście, że się do nich nie przyłączyłam. Podobno nie skończyli dobrze. – Niestety, nie. – Opowiedz mi o tym. – Nie mam ochoty. – Nie karz mi prosić.

Rogan westchnął. – Kiedy zebrało się ich około tuzina, czyli wystarczająco dużo, by czary się powiodły, podeszli pod gród. Wtedy na szczycie wałów pojawił się Jugurrus. Czarownicy podnieśli magiczne laski i cisnęli w umocnienia ognistym wiatrem. Wielki Jugurrus nie poddał się. Wicher zadął, nie wiadomo skąd zjawiło się stado koni o ognistych oczach i dwunastu śmiałków dosłownie zostało zmiecionych z powierzchni ziemi. Konie ich stratowały, zagryzły... – Zagryzły? – A nawet zeżarły. Przynajmniej tak twierdzili ci dwaj z naszych czarowników, którym udało się uciec. Ale trudno im wierzyć, bo postradali zmysły i przez kilka dni majaczyli, ślinili się i szczali w swoje czarodziejskie szaty. – Ale i Jugurrus wyciągnął kopyta, prawda? – Został po nim tylko tłusty popiół i kupka czarnych gnatów. – Nie trzeba się zatem zbytnio obawiać Krwawych Psów. Są wprawdzie niebezpiecznymi bękartami, ale bez swojego księcia nie stanowią wielkiego zagrożenia. – Tak twierdzisz? Nie postawiłbym na to ani ćwierci zardzewiałej żelaznej grzywny. – Tak czy inaczej, jak chcesz się dostać do gadziej świątyni? Będziesz potrzebował pomocy czarodzieja. – Nie – odwarknął Rogan. – Co nie? Spojrzał na nią. – Słuchaj mnie uważnie, wiedźmo. Od pewnego czasu polegam wyłącznie na sobie. I zupełnie mi to odpowiada. Kiedy do swoich spraw nie wciągasz postronnych ludzi, nie musisz się na nich oglądać i nie rozpraszają twojej uwagi. – Ale nikt cię nie osłania – odparła. – Wątpię, żebyś chciała mnie osłaniać. – Nie unoś się, Czarny. Podejdź do tego z głową. Mam zdolności, które mogą ci się przydać. Jestem pewna, że nawet nie wiesz, czy Awarowie przekroczyli Hron, czy wzdłuż jego brzegu przedostali się na północny wschód, do Pustohradu. – Ale z łatwością się tego dowiem. Jestem niezłym tropicielem. Poza tym wątpię, by wędrowali doliną rzeki. Wzdłuż jej górnego biegu znajdują się liczne warownie... – Wiem o tym. Byłam tam. – Uważam raczej, że przeszli na drugi brzeg i podążają w kierunku Sitna. Gdzieś tam, wśród tych wzniesień na wschodzie, znajduje się ich nora. Dotarli do podnóża góry. Tutaj droga łączyła się z gościńcem, który wił się wzdłuż rzeki i łączył naddunajskie tereny z grodami w Pohroniu. Trasą tą przewożono na północ zboże i wino, a na południe transportowano kożuchy, miód, kamienie na żarna, przede wszystkim zaś metale szlachetne, które gnomy-górnicy wydobywały pod Sitnem. Na rozdrożu Rogan zeskoczył z konia i rozejrzał się, badawczym wzrokiem przyglądając się ziemi. W pewnym momencie schylił się, wziął w palce trochę gliny, roztarł ją i na koniec dokładnie powąchał. W końcu otrzepał dłonie, wyprostował się i z powrotem dosiadł rumaka. Mirena, obserwując go, szeroko się uśmiechała, niedbale opierając się łokciami o siodło. – Co? – nie wytrzymał. – Poszli drogą na północ – skinęła głową – a tam, za pierwszym zakrętem, zeszli ścieżką do rzeki i przeszli na drugi brzeg. Spochmurniał jeszcze bardziej. – Skąd wiesz? – Mówiłam ci przecież, że mam przydatne zdolności. Nie słuchałeś? Fuknął, odwrócił się na koniu i odjechał na północ. Mirena zrobiła to samo. Za zakrętem Rogan zwolnił i po chwili stanął. Pomiędzy olchami przy brzegu wiła się droga. Czarnowłosy nie odezwał się słowem, nie spojrzał na wiedźmę, tylko zboczył z drogi i po ścieżce zszedł na brzeg rzeki. Tam się zatrzymał i odwrócił. – Dobrze – wymamrotał. – O co ci właściwie chodzi? – Już mówiłam. – Nie, nie mówiłaś. Nawet o tym nie wspomniałaś. Zatem? – Ja też nie wiem, co tobą kieruje. – Tobie nic do tego. – Ale nie ścigasz Krwawych Psów po to, aby wędrowni poeci układali o tobie bohaterskie pieśni? – To chyba jasne, że nie o to chodzi. Skinęła głową. – Jesteś wojownikiem, najemnikiem i mordercą. Zupełnie jak ja. Nie przyświecają ci żadne szlachetne cele. Tym bardziej, że długie lata spędziłeś na walkach z Awarami. Wojna może nauczyć tylko jednego – w jaki sposób najszybciej oddać kogoś pod władanie Moreny. Teraz zaś chcesz tę naukę spieniężyć, czyż nie? – Nie rozumiem, co sugerujesz. – Nie igraj ze mną. Co takiego jest w Kircie, że z taką ochotą tułasz się za garstką wszawych uciekinierów i zamęczasz się ich wyżynaniem? – Ach tak – Rogan uśmiechnął się przewrotnie. – Czyli to ci chodzi po głowie? Dlatego przyssałaś się jak pijawka? Zakładasz, że świątynia będzie pełna szmatławego złota Awarów? – A nie będzie? – Dotychczas zupełnie nie brałem tego pod uwagę. Jest mi to obojętne. Zysk mnie nie interesuje. – Czyżby? To po co targowałeś się w gospodzie? Gnom się skarżył, że nigdy nie spotkał nikogo tak łasego na srebro.

– Jest potrzebne na niezbędne wydatki: uzbrojenie, jedzenie, paszę dla konia. Sprawa z Krwawymi Psami to zupełnie inna historia. Stary, niespłacony dług. Mirena się skrzywiła. Tatuaż zafalował, jakby ożył. – Nie chcesz się podzielić tym złotem, co? Nie bądź skąpcem. Możemy się dogadać. Pomogę ci znaleźć drogę do Kirtu, a w zamian dasz mi część skarbu... – Jeśli jest tam jakiś skarb – odparł z powagą Rogan – możesz go sobie w całości zatrzymać dla siebie. – Zgoda. Spojrzał w jej szare oczy i głęboko odetchnął. Potem, jakby nie miał już siły się od niej opędzać, zwrócił wzrok w kierunku rzeki, powiódł rumaka za cugle i pomału zszedł z brzegu do wody.

Próg rzeczny nie był tak płytki, jak przypuszczali. Po przeprawie ubrania mieli mokre do pasa. Chwilę przedtem zaszło słońce, a konarami drzew zaczął kołysać silny wiatr. Mirena musiała użyć czarów, by nie trząść się z zimna. – Powiedzmy, że ci wierzę – powiedziała, przełamując ciszę. – Nie chodzi ci o zysk. W porządku. Czemu zatem tropisz Krwawe Psy? Rogan pokręcił głową. – Ta historia nie powinna cię interesować. Nie ma w niej nic wyjątkowego. – Założę się, że dla ciebie jest interesująca aż nadto. Na twarzy Rogana pojawił się krzywy uśmiech, ale głęboka czerń jego oczu pozostała nieprzenikniona. Nieobecny wzrok skierował w stronę lasu, przez który przebiegała wąska ścieżka. Mirena zrozumiała, że Rogan patrzy daleko w przeszłość. Nadrzeczna ścieżka prowadziła przez ciemną, splątaną buczynę. Droga zaś, której wspomnienie przywołał Rogan, biegła przez brzozowy las, przepuszczający część promieni słonecznych. Chłodny wiatr ustał. Było ciepło, a w powietrzu unosił się zapach kwiatów i grzybów. Lato dobiegało końca.

Drogą uciekał młodzieniec. Miał nie więcej niż osiemnaście lat. Był wysoki i umięśniony, a w jego ciemnych oczach można było dostrzec oznaki, że wiele już w życiu doświadczył. Zarost na twarzy, równie czarny jak włosy, był szorstki i gęsty. W prawej ręce młody mężczyzna trzymał prosty, własnoręcznie wykonany łuk z cisowego drewna. Na plecach miał kołczan pełen strzał. Przeskoczył nad przewalonym, spróchniałym drzewem i pobiegł dalej. Na jego twarzy malowały się skrajnie odmienne uczucia. Z jednej strony, radość z udanych łowów – przez ramię miał przerzucony sznur z łyka, a do niego przywiązane były dwa zające i tłusty głuszec – ale z drugiej uwierała go świadomość, że przez cały dzień nie pokazał się w domu. Wyszedł na polowanie wcześnie rano, wraz z pierwszymi promieniami słońca, a teraz powoli zapadał już zmrok. Pasja polowania pochłaniała go bez reszty. Zbyt późno sobie uświadomił, że zostawił żonę samą w domu, bez pomocy. Ich syn miał ledwie rok, prawie nauczył się chodzić i Zdobenka miała przy nim dużo zachodu. Nie wspominając o tym, ile roboty były w gospodarstwie – trzeba nakarmić krowę i drób... „Gdzie ty masz rozum?” – obwinił się w duchu młodzieniec i zaczął biec jeszcze szybciej. Kiedy dotarł na szczyt wzniesienia, u którego podnóża stała ich chata, poczuł zapach spalenizny. Znieruchomiał, przejęty strasznymi myślami. To nie był zapach domowego paleniska, przy którym Zdobenka codziennie przygotowywała strawę. To był smród wielkiego ognia. Pożaru. Kiedy zbiegał po zboczu, zapach stał się silniejszy i bardziej złowrogi. Mężczyzna wypadł z lasu na skoszoną łąkę przed domem. Zamarł z przerażenia.

Rogan głęboko nabrał powietrza i energicznie potrząsnął głową. – Dajmy temu spokój. Nie chcę o tym mówić. Mirena milcząco przytaknęła. Wszystko już wiedziała. Kiedy Rogan zanurzył się we wspomnieniach, wniknęła w jego myśli i patrzyła jego wewnętrznym wzrokiem. Obrazy były mętne, ale wyraźnie rozpoznała zieloną dolinę ze strasznym, czarnym pogorzeliskiem pośrodku. Widziała spalone pozostałości domu – sterczały z dymiącego popiołu, jak kości ze stosu pogrzebowego. Odczuwała przerażenie, niezmierny żal, skręcające wnętrzności poczucie winy i zalążek nieokiełznanego gniewu, które targały duszą młodzieńca. Zadrżała. – Powinniśmy się ogrzać i wysuszyć – powiedziała szybko. – Nie rozpalimy ogniska? – Nie tutaj – odparł. Mokre buty przewiesił przez siodło i dosiadł konia. – Ognisko mogą dostrzec z daleka. – Kto? – Ktokolwiek. Droga nie była szersza aniżeli wąskie szlaki wydeptane przez zwierzęta. Końskie uda miejscami ocierały się o gałęzie, osty i ciernie. Gęstwinę ogarniała wieczorna szarówka. Wiatr stał się teraz chłodniejszy, konary złowrogo szumiały. Gdzieś w połowie podejścia oba konie wyraźnie stały się niespokojne, zaczęły głośno rżeć. Jeźdźcy zaczęli się mieć na baczności. Z mroków ciemności przed nimi wyłonił się ciemny kształt. Przy drodze stał wielki, podłużny głaz. Z pewnością nie pochodził z tych okolic. Był grubo ociosany, a na jego powierzchni ktoś wyrył kilka prostych znaków. – Co to za znaki? – zapytał Rogan. – Ryty – odpowiedziała zamyślona Mirena, błądząc wzrokiem po kamieniu. – Magiczne pismo. Dlatego konie tak się denerwują.

– Potrafisz odczytać ich znaczenie? – Oczywiście. – Co tam jest zatem napisane? „Jeśli chcesz zdobyć przychylność opornej dziewki, dodaj do jej napoju kroplę swego nasienia”? – Tak skomplikowanej myśli nie można zapisać rytami. Zaraz postaram się je rozszyfrować. Podczas gdy Mirena zerkała na wyryte znaki, Rogan rozejrzał się po okolicy. – Tam droga odbija – krzyknął. – O czym mówisz? – Ścieżka. Między tymi paprociami, zaraz za kamieniem. – Hm. Z pewnością prowadzi do świątyni. – Wyczytałaś z tych bazgrołów coś o świątyni? – Ten ryt oznacza święte miejsce – źródełko, być może dębowy zagajnik. A ten, mający kształt siekiery... – Symbol Peruna? – Właśnie. – Czyli święte miejsce, pewnie świątynia. Ale dziwne, że na takim odludziu może się kapłanom opłacać zarzynanie kur i wieszczenie z popiołu. Bo niby komu mieliby wróżyć? Myślisz, że miejscowi kapłani przyjmą nas w swoje progi, jeśli za nocleg i jedzenie zaoferujemy im kawałek srebra? – Czemu mielibyśmy nie spróbować? Zboczyli z głównej ścieżki. Już po paru krokach spostrzegli między drzewami ścianę z bierwion i strzechę pokrytą wiązkami gałęzi. Przedarli się przez krzewy i stanęli przed prostą chatą. Drzwi domu, na których wisiała czaszka żubra, były otwarte na oścież. W środku panował mrok. – Zdaje się, że nikogo tu nie ma – szepnęła Mirena. – Pytanie tylko – przytłumionym głosem powiedział Rogan – jak długo chata stoi porzucona. I czy kapłani opuścili ją dobrowolnie, czy nogami do przodu. – Skierował konia w stronę ogrodzenia wokół domu i nachylił się w siodle. Jednocześnie sięgnął ręką przez ramię i chwycił łuk. – Co jest? – cicho zapytała Mirena. – W tej zagrodzie jeszcze niedawno były świnie. Ślady w błocie są świeże. – Rogan zsiadł z konia. Jeden koniec łuczyska oparł o ziemię, przycisnął go od góry, dwukrotnie wygiął ramię łuku i naciągnął cięciwę. O nią zahaczył nasadkę strzały. Mirena także zeskoczyła z wierzchowca. W ręku trzymała Żądło. – Poczekaj chwilę – powiedziała. – Sprawdzę, czy nikt się tu nie ukrywa. Rogan spojrzał na nią z zaciekawieniem. Wiedźma sięgnęła ręką po księżyc wiszący na jej szyi i przymknęła oczy. Jej ciało przebiegły dreszcze podobne do drżenia, które ogarnia człowieka w chwili rozkoszy. Otworzyła oczy. – Jest tu coś żywego. – Gdzie? – Za domem. – Człowiek? – Nie, jakaś inna istota. Rogan poszedł za dom, trzymając łuk przygotowany do strzału. Wiedźma szła o krok za nim. Ostrożnie minęli róg chaty. – Na wszechmocną Chors! – krzyknęła Mirena – Ależ smród! – Ktoś tu urządził bijatykę – Rogan wskazał głową ścianę chaty. Cała była zakrwawiona, a pod nią leżało mnóstwo wnętrzności. Nad całym pobojowiskiem królowały trzy świńskie łby. – Ten ktoś musiał być porządnie głodny – stwierdziła Mirena. – Tak bywa, kiedy uciekasz, a masz za sobą długą drogę. Nagle usłyszeli szelest, a niedaleko nich mignął jakiś cień. Rogan błyskawicznie namierzył cel, ale nie uwolnił strzały. Stwór wskoczył w zarośla. Tupot łap szybko umilkł w głębi lasu. – Cholera! – Wiedźma opuściła miecz. – Zasrany lis. Przywabił go smród. – Ale nie był zainteresowany świńskimi flakami. Czyli za domem jest coś jeszcze. – Cokolwiek to jest, nie zdradza oznak życia. Ostrożnie przeszli na niewielkie obejście za chatą. – Wiedziałam. – Mirena wykrzywiła usta. Niedaleko dołu na odpady, na ziemi, leżał nagi starzec. Ręce i nogi miał rozrzucone na boki i mocno przywiązane do kołków wbitych w ziemię. Zimnym trupem pożywiło się już robactwo, a i padlinożercy odwalili swoją robotę. Mimo to przyczyna jego śmierci nadal była dobrze widoczna. Ktoś rozpruł ciało mężczyzny od siwej brody aż po krocze. – Krwawa gwiazda – wycedził przez zęby Rogan i opuścił łuk. – Co takiego? – Tak Krwawe Psy postępują z jeńcami. Zwylke przybijają ich do krzyża. Ale jeśli nie mają żadnego pod ręką, zabijają właśnie w ten sposób. Rozcinają ofiarę tak, aby nie uszkodzić żadnego ważnego organu. Nie muszę ci mówić, jak długo i w jak straszliwych mękach nieszczęśnicy umierają. Z ich cierpienia Kelgar czerpie swoją moc.

Głos mężczyzny się zmienił. Nagle zaczął mówić jak opętany. Mirena spostrzegła, że jego twarz zastygła, a wzrok stał się nieobecny. Zupełnie jak wtedy nad rzeką, gdy zapytała go o przyczyny nienawiści do Krwawych Psów. Znów zaczęła wchodzić w jego myśli. Szybko jej się to udało. Przymknęła powieki. Najpierw jego wzrokiem ujrzała teraźniejszość. Spoglądała na starca z wydziobanymi oczami i twarzą wykrzywioną agonią. Potem obraz zaczął się zmieniać. Na miejscu mężczyzny ujrzała ciało młodej kobiety. Leżało w takiej samej pozycji. Szeroko rozłożone ręce i nogi, wnętrzności wywleczone z okropnej rany, która ciągnęła się od piersi aż po zakrwawione łono. Dziewczyna wciąż żyła. Jej oczy wyrażały szaleństwo, a usta błagały o śmierć. Młodzieniec, którego oczami patrzyła Mirena, opadł na kolana. Przeciął powrozy, krępujące kostki i nadgarstki kobiety. Na pomoc było za późno. Konała, a ból wzrastał. Straciła głos, bo cały dzień krzyczała. Cały dzień, podczas gdy on biegał po lesie. Była tylko jedna rzecz, którą mógł dla niej uczynić. Z pokrowca przy boku wyciągnął długi nóż myśliwski. Płacząc, przyłożył jego ostrze do jej piersi, do z wolna milknącego serca. Mirena szybko opuściła myśli Rogana i głęboko westchnęła. Rozpaczliwy krzyk, który we wspomnieniu wydarł się z gardła młodzieńca, był niczym wobec tego, co działo się w jego duszy. Nienawiść, która w nim wezbrała, musiała być ogromna. Wiedźma powstrzymała drżenie własnego ciała i mocniej chwyciła rękojeść miecza, która prawie wyślizgnęła się z jej dłoni. – Ta dziewczyna – zapytała – to twoja... Bystro na nią spojrzał. Zdało się jej, że ciemność z jego oczu wytrysnęła i poraziła ją jak ostry pazur. – Moja żona – wycedził przez zęby. – Krwawe Psy zabiły ją, a naszego syna porwały, by złożyć go w ofierze swojemu przeklętemu bogu. Poprzysiągłem, że nie spocznę, dopóki ostatni z tych smrodliwych potworów nie zginie od mojego miecza. Nagle oprzytomniał i spojrzał ponad ramieniem Mireny. – Słyszałaś to? – Co? – Odwróciła się. W ciszy zadźwięczała końska uprząż. – Nasze konie? – Nie, dźwięk dochodził stamtąd. – Wskazał w stronę lasu. – Między drzewami widzę jakieś ogrodzenie. Spojrzała na niego uważnie. – Czyżby jednak świątynia? Mocno chwycili w dłonie broń i ruszyli we wskazanym kierunku. Doszli do palisady, która otaczała święty gaj. Każde bierwiono ogrodzenia było na górze wyrzeźbione w kształt głowy. Wyglądało to tak, jakby wokół świętych dębów straż pełnił rząd wysokich postaci. Przed małą, pokrytą płaskorzeźbami bramą stał uwiązany koń. Na grzbiet miał zarzuconą czerwoną kapę, oblamowaną żółtym wyszyciem i frędzlami. Siodło i kantar były nabite srebrnymi ćwiekami i błyszczącymi kamieniami. – Awarska uprząż – warknęła Mirena. Rogan przytaknął. – Możesz sprawdzić, ilu ich tam jest? Wiedźma znów dotknęła srebrnego sierpu, zmrużyła oczy i zaczęła szybko oddychać. W końcu pokręciła głową. – Nie dałam rady. Cały gaj skrywa magiczna zasłona. Dziwna, naturalna. Jej źródło tkwi w tych drzewach. – Nieważne. Poczekaj tu na mnie. – Chyba żartujesz. To nie jest pieśń o bohaterach, a ja nie jestem kwilącą babą, której na każdym kroku musi bronić dzielny wojownik. Jeśli tych skurwieli jest tam więcej, mój miecz ci się przyda. Nie noszę go dla ozdoby. Spojrzał na nią. – Ale stój za mną. Kiedy zaczynam strzelać, nic, co znajduje się przede mną, nie jest bezpieczne. Mirena przyjęła to do wiadomości. Kiedy przekraczali bramę, czaszki jeleni i dzikich turów spoglądały na nich pustymi oczodołami. Za ogrodzeniem panował mrok. Nikt nie śmiał ścinać drzew ze świętego gaju, więc stare drzewa rosły splątane razem z młodymi. Korony tworzyły dach, przez który nie było widać ani kawałka nieba. Wąska ścieżyna prowadziła długim, ciemnym tunelem. Rogan i Mirena musieli ostrożnie stawiać każdy krok – jeden fałszywy ruch mógłby zdradzić ich obecność. Droga prowadziła na polanę. Nad ołtarzem ofiarnym wznosił się wysoki na niemal dwa sążnie posąg, który wyobrażał postać o pochmurnej, wąsatej twarzy. W jednej ręce trzymała wielki topór, w drugiej róg obfitości. Gromowładcy towarzyszyły rzeźby niższych bóstw. Przed jedną z nich klęczał barczysty mężczyzna. Miał na sobie znoszoną tunikę, skórzany płaszcz podbity blaszkami z brązu, znoszone spodnie i dziurawe buty. Był odwrócony tyłem do ścieżki i najwyraźniej nie przeczuwał, że ma towarzystwo. Rogan wyszedł z cienia rzucanego przez drzewa, stanął w rozkroku, lewą nogę wysunął nieco do przodu i naciągnął cięciwę aż do policzka. – Jesteś martwy – powiedział. – Psia mać! – Mężczyzna szybko się odwrócił i skoczył na równe nogi. Do tej pory wyglądał, jakby się modlił. Jednak resztki kołacza w jednej ręce i ogryzek z jabłka w drugiej świadczyły o czymś zupełnie innym. Teraz wyrzucił jedzenie i sięgnął po zatknięty za pas topór. – Nawet nie próbuj! – wrzasnął Rogan i wymierzył strzałę w jego czoło. Olbrzym stracił pewność siebie i oderwał rękę od broni. – Nie strzelaj, człowieku! Nie chciałem zbezcześcić tego miejsca! Byłem tylko głodny. Pomyślałem, że miłosierni bogowie podzielą się odrobiną strawy z wędrowcem.

– To najwyraźniej nie jest Krwawy Pies. – Mirena stanęła obok Rogana. Jednak Czarnowłosy Strzelec nie opuścił łuku i nie zwolnił cięciwy. – Może być jednym z tych słowiańskich szczurów, które walczyły po stronie Awarów. W trakcie boju całe ich plemiona ustawiały się w pierwszym szeregu, przed Awarami. Wystarczyło, że ci obiecali im udział w łupach. – Na Peruna i wszystkich bogów! – Nieznajomy wytrzeszczył oczy. – O czym ty mówisz, człowiecze? Ja sługą Awarów? Nigdy, przysięgam na moją duszę! Jestem Wielimir z Borynia, jeszcze do niedawna jeździec w służbie Radomira z Nitrawy. Całe sześć lat wyżynałem Awarów i rzucałem ich ciała na żer wronom. Od bitwy pod Devínem aż po krwawe jatki nad Jeziorem Błotnym. Rogan przyjrzał mu się badawczo. Mężczyzna miał niewiele więcej niż trzydzieści lat, ale zmierzwiona, rudawa broda czyniła go z wyglądu starszym. – Wracam do domu – kontynuował brodacz – choć przez zachłanność chrześcijan i Bułgarów jestem tak samo biedny, jak wtedy gdy opuszczałem rodzinny gród. Jedyna rzecz, którą zdobyłem na tej popieprzonej wojnie, to zdobione srebrem awarskie siodło. Pewnie z jego powodu podejrzewaliście, że jestem Awarem, prawda? Niech je szlag trafi! Sprowadza na mnie same nieszczęścia! Rogana nie przekonała ta ognista mowa. – Co wiesz o kapłanie? – O jakim kapłanie? – O tym, który leży zarżnięty za chatą. Wielimir jeszcze bardziej wytrzeszczył oczy. – Jak to? Byłem pewien, że nikogo tam nie ma. Kiedy nikt nie odpowiedział na moje wołanie, poszedłem rozejrzeć się po gaju, czy czasem tu na kogoś nie trafię... Co się temu nieszczęśnikowi stało? – Awarowie – odpowiedziała mu Mirena. – Awarowie? – zawołał Wielimir. – Chroń nas, Perunie... – Czego tu szukasz? – spytał Rogan. – Gdzie jedziesz? – Mówiłem, że jestem w drodze do domu. Mój ród żyje na wyżynach południowych. – Rudzielec wskazał palcem przez ramię. – Mówi prawdę – stwierdziła Mirena. – Skąd wiesz? – Wiem. Potrafię rozpoznać. Poza tym kapłan już gnije i jest w połowie zeżarty. Musiał umrzeć co najmniej dwa dni temu. Ten człowiek nie ma nic wspólnego z jego śmiercią. – Oczywiście, że nie mam, do cholery! – Wykrzyknął wzburzony Wielimir. Rogan wahał się jeszcze chwilę, ale w końcu skinął głową i opuścił łuk. Brodacz westchnął głośno. – Na miłosierne bóstwa, przestraszyliście mnie, ludzie! – Gdybyś nie opychał się tak ofiarami z ołtarza – powiedziała Mirena – usłyszałbyś, że się zbliżamy. Nie jest ci wstyd okradać boga? – Jakiego znowu boga? – Mężczyzna spojrzał na posąg. Nie było to żadne mistrzowskie dzieło, a że drewno z czasem pociemniało i popękało, kształty rzeźby były ledwie rozpoznawalne. – To wygląda jak ostrugana i wbita w ziemię kłoda. Co to właściwie za szkaradztwo? Wstrętnobóg? Mirena wsunęła miecz do pochwy. – Ja bym powiedziała, że to raczej Żywia. – Żywia? To coś? – Brodacz przyjrzał się figurze. – No może, ma tu coś jakby cycki... Ale powiem wam, że tą drobną ofiarą szczególnie się nie pożywiłem. Kilka suchych jak wiór kołaczy, jedno spleśniałe jabłko, garstka pszenicy. A do picia? – Charchnął i splunął. – Zasrany olej konopny. – Składa się go Żywii w ofierze, aby zapewniła płodność – odparła Mirena. – Obfite plony. – Mojej płodności to na pewno nie poprawi. Obrzydliwe świństwo. Fuj! – Wielimir podszedł do przybyszy i lepiej przyjrzał się Roganowi. – Hm, interesujące... – O co chodzi? – zapytał Rogan, chowając strzałę z powrotem do kołczana. – W tym półmroku nie mogłem się dobrze przyjrzeć twojej twarzy, ale teraz... Zdaje się, że już cię kiedyś spotkałem. Ciebie, złotowłosa, widzę pierwszy raz, tego jestem pewien. Ten tatuaż i warkoczyki z pewnością bym zapamiętał... Oczy Mireny zmieniły się w dwa kawałki lodu. – Złotowłosa? Warkoczyki? Przyjmij dobrą radę i już nigdy więcej tak do mnie nie mów. – Okręciła się na pięcie i odeszła. – Bogowie, nawet mój topór nie jest aż tak ostry. – Wielimir spojrzał na Rogana. – Kto to właściwie jest? – Mirena – odpowiedział Czarny i nie zwracając uwagi na zdumienie rysujące się na twarzy rudzielca, odwrócił się i podążył za wiedźmą. – Ja jestem Rogan. – O psia mać! – Olbrzym palnął się dłonią w czoło i krzyknął za odchodzącym: – No prawda! Czarny Rogan. Ta moja dziurawa pamięć! Nie poznałem największego bohatera wojen z Awarami, niech mnie bogowie ukarzą! A Mirena, zwana Osą, najszybsza zaklinaczka i łowczyni demonów, jak wieść niesie. Co was sprowadza w te zapomniane przez bogów strony? – To długa historia – rzucił Rogan przez ramię. – Nie szkodzi. Właśnie zapadł zmrok, a przed nami długi jesienny wieczór. A długie wieczory są stworzone dla długich opowieści. Wiedźma przewróciła oczami. – Wszechwładna Chors, czy tego głupca zesłałeś jako próbę dla mojej cierpliwości? Zdało się jej, że pośród szumu dębów słyszy śmiech rozbawionej bogini.

zlag by to! – zaklął Żdan i chwycił ciężki głaz. – Bóg Weles jest nam coś winien za tę harówkę! Gogo przestał kopać, wyprostował się i wyjrzał z dołu. – Pomóc ci? – zaproponował. – Nie – fuknął strażnik. – Skończ kopać dół. Zmrok szybko zapada i nie mam zamiaru sterczeć tu dłużej, niż jest to konieczne. – Myślisz, że mnie to bawi? – Gogo chwycił za łopatę. – Przerażająca robota. Te gęby... Brrr! Oczy im wyłupiliśmy gwoździami, a mnie i tak się wydaje, że ciągle się na nas gapią. Żdan dorzucił głaz do stosu pozostałych kamieni. Charknął głośno i splunął. – Myślę, że już wystarczy. Jak uważasz? Gogo wyrzucił z dołu resztę wykopanej ziemi i przytaknął. – Też tak myślę. Żdan podał rękę Gogowi i pomógł mu wydostać się z jamy. – W gospodzie wypijemy kilka pucharów piwa, bez względu na to, czy się to gnomowi spodoba czy nie. Należy nam się za tę brudną robotę. – Słodkich snów, ścierwa – warknął parobek i kopniakami zepchnął do jamy sześć głów związanych skórzanym rzemieniem. – A ty im możesz dotrzymać towarzystwa, kurduplu – dodał Żdan, podniósł z ziemi worek z ciałem karła i wrzucił go do grobu. – Jeszcze te przeklęte czaszki... W ciemności, gdzieś między drzewami, zadudniły kopyta. Mężczyźni wymienili przestraszone spojrzenia. Żdan sięgnął do tyłu i chwycił w dłoń drzewce siekiery. Gogo schylił się po motykę. Mimowolnie stanęli bliżej siebie. Drogą zbliżało się około dziesięciu jeźdźców. Jeden po drugim wynurzali się z leśnej gęstwiny. Na przedzie jechał dobrze zbudowany mężczyzna o okrągłej twarzy. Włosy na skroniach miał splecione w warkoczyki. Odziany był w ciemny płaszcz, a w ręce trzymał rzeźbioną czarodziejską laskę. Oprócz niej nie miał innej broni. Natomiast towarzyszący mu jeźdźcy byli uzbrojeni aż po zęby. Większość z nich stanowili ludzie, jednak było wśród nich dwóch odmieńców – młody mieszaniec z Goricy i postawny wężowiec. Wszyscy mieli jedną wspólną cechę – wyglądali groźnie. Czarownik zatrzymał konia przy jamie i z ciekawością do niej zajrzał. W dole panowała nieprzenikniona ciemność, ale mężczyzna coś wymamrotał, a po chwili głowa węża na końcu kostura rozżarzyła się na zielono. W tym świetle ukazało się pół tuzina głów. Czarownik spojrzał teraz w bok – coś go zainteresowało. Pochylił się w siodle, obrócił laskę i jeden z jej końców wetknął w oczodół pomalowanej czaszki Psa. – Zdaje się, że nie jesteśmy jedynymi łowcami w lesie. – Uniósł przerażające trofeum i pokazał je pozostałym. – Do dupy z tym! Miałem nadzieję, że z tych sześciu uda się nam wydusić położenie świątyni. – Wiemy przynajmniej, że jesteśmy na dobrej drodze – odezwał się wężowiec, szczupły stwór z łysą głową, pokrytą drobnymi łuskami. Na pierwszy rzut oka jego ciało wyglądało jak ludzkie, jednakże istota ta była gibka i sprężysta niczym wąż. – Wszyscy Awarowie podążają w kierunku Hronu. – To dla nas gówno warta informacja – huknął czarownik. Spojrzał na dwóch roztrzęsionych mężczyzn stojących za jego plecami. – Skąd macie te głowy? I nie próbujcie mi wmówić, żeście tych zgniłków upolowali sami. Gogo oniemiał ze strachu, zatem Żdanowi przypadło w udziale odpowiedzieć. – Czarny Rogan. On przyniósł te głowy... Czarownik i wężowiec wymienili spojrzenia, a reszta jeźdźców zaczęła poszeptywać. Imię Rogana na pewno nie było im obce. – Był sam? – zapytał mag. – Całkiem sam, łaskawy panie. – Ten sukinsyn chce nam sprzątnąć sprzed nosa skarb – syknął wężowiec. Czarownik z namysłem pokręcił głową. – A może nie. Znam go lepiej niż ty. Jemu nie zależy na złocie. Kieruje nim zemsta. Sfora Burguta dawno temu wymordowała jego rodzinę. – To bez znaczenia. Jeśli zdoła dotrzeć do awarskiego złota przed nami, z pewnością nie pozostawi go na miejscu. – Nie panikuj i myśl logicznie. Rogan jest samotnym łowcą, to wiedzą wszyscy. Jeśli bez niczyjej pomocy zdecyduje się zaatakować Krwawe Psy, to będzie

samobójstwo. Może i uda mu się zabić kilku, ale w końcu wyślą go do Moreny. Ja to widzę tak: narwaniec wykona za nas brudną robotę, a my po nim tylko zamieciemy resztki i zgarniemy awarskie złoto. – To by mi nawet odpowiadało – uśmiechnął się wężowiec, a w ciemności błysnęły dwa rzędy ostrych kłów. – Ale na tyle szczęścia nie możemy liczyć. Musimy się pospieszyć. – Zgadzam się. Czas nie gra na naszą korzyść, a dzisiaj w nocy musimy przecież odpocząć. Gnamy konie już prawie trzy dni. Ty – spojrzał na Żdana i wskazał przed siebie – co to za światła, o tam? – Karczma „U Księżniczki Dragoluby”, panie. – Wspaniale! – Czarownik kiwnął głową, pochylił kostur i poczekał, aż psia czaszka ześlizgnie się do grobu. – Chodźmy, żebyśmy nie przesiąkli trupim jadem. Jeźdźcy pognali konie. Czarna kawalkada dźwięczała stalą. Choć wieczór był chłodny, Gogo otarł rękawem pot z czoła.

– Ho, ho! Miód pitny! – zawołał Wielimir, kiedy przyłożył do ust bukłak Rogana. Spróbował trunku. – I całkiem dobry... – Na jego twarzy pojawił się błogi wyraz. Łapczywie wypił jeszcze jeden łyk. – Psia mać, tego mi brakowało. Panno Mireno, musisz się z nami napić! – Panno? – Wiedźma podniosła wzrok i zamieszała bulgocącą w kotle zupę. Wojownik zaśmiał się, co zabrzmiało niczym ryk jelenia na rykowisku. – Daj spokój. To byłby przecież grzech, gdyby tak wspaniała niewiasta nie pozwoliła mężczyźnie, aby rozplótł jej warkoczyki. Mirena rzuciła mu takie spojrzenie, że śmiech utknął mu w gardle. Szybko zwrócił się zatem w stronę Rogana, wygodnie opartego o ścianę z drewnianych bali. – Za wspólną wędrówkę! – Uniósł bukłak. – To nie jest takie pewne – rzucił Czarnowłosy. – Jak to nie? A nie mówiłeś, że szukacie Kirtu? Rogan i Mirena przeszyli Wielimira wzrokiem. – Co wiesz o Kircie? – Rogan powoli i wyraźnie cedził słowa, jakby rozmawiał z kimś, kto nie jest zbyt bystry. – Różne rzeczy. – Wiesz, gdzie się znajduje? – Nie całkiem. Dokładnego położenia świątyni nikt nie zna... oprócz samych Awarów, rzecz jasna. Trudność polega na tym, że Kirt jest chroniony czarami. Dla zwykłego śmiertelnika wejście do niego pozostaje niewidzialne. – A ja właśnie chętnie bym się temu wejściu przyjrzała – Mirena odparła z pogardą. – No przecież właśnie mówię: dla zwykłego śmiertelnika. Wiedźma o dużej mocy będzie potrafiła odkryć bramę Kirtu. U nas w Boryniu nie ma człowieka z takimi zdolnościami. Nieraz próbowaliśmy dostać się do gniazda Awarów. Wzywaliśmy przeróżnych zaklinaczy, wołchwów i wróżbitów, ale wszystko na nic. Wywęszyliśmy, że Kirt leży w lasach na północ od Borynia, ale ślady zawsze się tam urywały. – To wszystko jakoś mi nie pasuje. – Mirena pokręciła głową. – Awarowie składają ofiary żywiołom powietrznym. Duchom obłoków, wiatrom stepowym... Po co budowaliby świątynię w górach północy, pośród lasów i skał? – Jest taka stara opowieść. – Wielimir pociągnął kolejny łyk miodu. – Z czasów, kiedy pradziadowie boryniackiej starszyzny byli jeszcze dziećmi. Działo się to za panowania Samona. – Rzeczywiście dawno – rzuciła Mirena i znów pochyliła się nad kociołkiem. – Już wtedy Awarowie byli częstymi gośćmi na Pohroniu. Napadali osady, chwytali niewolników, wypędzali bydło, okradali spichlerze, gwałcili kobiety. Niekiedy zatrzymywali się na dłużej, panoszyli się i żerowali na miejscowych. Pewnego razu w Boryniu zimowała liczna, dobrze uzbrojona drużyna. Na jej czele stał kapłan, czarnoksiężnik o wielkiej mocy. Któż to wie, czego u nas szukał. Może popadł w niełaskę z powodu czarodziejskich praktyk i awarski kagan[3] skazał go na banicję... – Po plecach Wielimira przeszedł dreszcz. – Tak czy inaczej, akurat wtedy nad rzekami Morawą i Nitrą wybuchło powstanie. Wiatr przywiał iskry tego ognia także nad Hron. Natychmiast rozpaliły one powstańczy pożar. W zapomnienie poszły dawne zatargi między rodami, które zjednoczyły się przeciwko wspólnemu wrogowi. Zaatakowano drużynę czarnoksiężnika, pokazano Awarom, jak smakuje żelazo. Sam kapłan z niewielką grupką ludzi zdołał ujść z życiem i uciec w góry. Mieszkańcy Borynia deptali mu po piętach, ale w końcu zgubili trop. Zupełnie, jakby cała zgraja razem z końmi rozpłynęła się w powietrzu... – Iluzja – wymamrotała pod nosem Mirena. – Co to takiego? – Czar, który oszukuje wzrok. – Zapewne musiało to być coś takiego. Czarnoksiężnik skrył się jak mysz pod miotłą. Kiedy wszystko ucichło, niezauważenie uciekł na dobre. Niektórzy twierdzą, że odjechał już sam. Że ofiarował swoich sługusów, aby diabelskie bóstwa darowały mu życie. Może nawet najadł się ich mięsem... – Nie wymyślaj. Mów dalej. – Miejsce, w którym ukrywał się czarownik, musiało mieć w sobie coś szczególnego, ponieważ po latach ten bękart znów pojawił się w boryniackich lasach. Po państwie Samona został już tylko popiół i zgliszcza, a Awarowie znów rozplenili się wzdłuż Hronu aż hen, daleko na północ. Tym razem kapłan przybył z o wiele liczniejszą drużyną. Wycięli w pień kilka boryniackich osad, a jeńców zapędzili w owo tajemne miejsce, aby złożyć ich w ofierze demonom. Od tego czasu raz na kilka lat wracają i odprawiają tam przerażające rytuały. Zawsze przewodzi im czarownik, przeklęty kapłan Kelgara. Starszyzna naszego grodu twierdzi, że to wciąż jest ten sam kapłan, ten pierwszy. Ale w takim razie musiałby mieć, jak mniemam, ze dwie setki lat. – Wielimir z powątpiewaniem pokręcił głową. – Jugurrus – Rogan spojrzał na Mirenę. – I Krwawe Psy – dokończyła.

– Jugurrus, Jugurrus... – Wielimir zmarszczył czoło. – Czy nie takie imię nosił ten, co go w Vukmarze... – Otóż to – odparł Rogan. – Dopiero teraz na to wpadłeś? – No jakoś tak wyszło... Uważasz, że to on wybudował świątynię za Boryniem? – Prędzej jego następca. Nie chce mi się wierzyć, że Krwawym Psom przewodzi nieśmiertelny bękart. – Nieśmiertelny? – Mirena uśmiechnęła się złośliwie. – Jedynie wyjątkowo zawzięty. W końcu przecież został zgładzony. Tak przynajmniej twierdziłeś, Roganie. – I nadal twierdzę. Byłem wśród pierwszych, którzy weszli do Vukmaru. Widziałem na własne oczy popiół, kości i dwie kupki metalu – wszystko stopione nadnaturalnym żarem. Nic więcej po nim nie zostało. Mirena wpadła w zamyślenie. – Ta świątynia musi być rzeczywiście wyjątkowa, jeśli z jej powodu wielki kapłan zapuszczał się tak głęboko na obce ziemie, w góry i lasy. Z pewnością chodzi o miejsce, gdzie działa bardzo silna magia. Może jest tam nawet źródło mocy. – To by cię bardziej zainteresowało niż skarb – podsunął Rogan. – Skarb? – Wielimir nie krył zainteresowania. – Nie zawracaj sobie tym głowy, przyjacielu. To tylko marzenie o kupie awarskich kosztowności. Nie daj się zwieść. Jednym uchem wpuść, drugim wypuść. – Czekaj no, jeszcze będziesz błagał o swój udział w zdobyczy – warknęła Mirena, znów zamieszała zawartość kociołka, podniosła warząchew do ust i siorbnęła. – Na jaja Peruna, ta zupa pachnie jak pokarm bogów! Radzę wam, porządnie się najedzcie, bo kiedy ja się dobiorę do gara, dla was nic nie zostanie. No dalej, Złotowłosko, spróbuj, czy mięso jest jeszcze bardzo twarde! Wiedźma, która powoli zaczęła się już przyzwyczajać do Wielimira, znów przymrużyła oczy. – Zwracaj się do mnie po imieniu albo mów mi Oso, bo inaczej, przysięgam na Chors, że... – Dobrze, dobrze – Wielimir w obronnym geście podniósł obie ręce. – Wybacz mi, będę pamiętał. – A właśnie – odezwał się Rogan i zwrócił spojrzenie w stronę chaty, gdzie zapanowała kompletna cisza – któż to jest ta twoja Chors? Stale się na nią zaklinasz. Nigdy o niej nie słyszałem. – Naprawdę nie słyszałeś? – Mirena rzuciła mu krótkie spojrzenie. – Przewędrowałem kawał świata i słyszałem o rozlicznych bóstwach... Ale o Chors nigdy. Wiedźma westchnęła i chwyciła w dłonie księżyc. Światło ogniska odbiło się od srebrnego sierpa i oślepiło mężczyzn. – Chors jest boginią księżyca, gamonie, i królową czarownic. Objawia się w postaci sowy. Wschodnie plemiona czczą ją na równi z Perunem czy Welesem. Jest też boginią miłości. Tylko że... – Mirena zamilkła i bacznie przyjrzała się najpierw jednemu, potem drugiemu kompanowi. – Tylko że co? – Zaciekawiony Wielimir nachylił się w jej kierunku. – Nic. Gdybym to powiedziała, wy dwaj, głupcy, z pewnością wybuchnęlibyście śmiechem. Raczej oszczędzę sobie widoku waszych wykrzywionych rechotem gęb. – Przysięgam, że ani mi w głowie będzie śmiech! – Wielimir położył dłoń na sercu. – No, tego bym ci faktycznie nie radziła. – Mirena przez chwilę uważnie mu się przyglądała, potem machnęła ręką. – Zatem w porządku. Miłość, której patronuje Chors jest... no, po prostu, jest miłością kobiety do kobiety. Rogan ani drgnął. – Och, naprawdę? – Wielimir silił się na powagę. – A zatem jestem głęboko rozczarowany, Warkoczyku. Pozostaje mi jedynie mieć nadzieję, że nie jest to jedyny powód, dla którego oddajesz cześć Chors... Szybkość, z jaką udało mu się zrobić unik, była zaskakująca, szczególnie ze względu na rozmiary jego ciała. Mimo to drewniany cedzak i tak trafił prosto w jego czoło.

– O mocni bogowie! Słyszałeś kiedykolwiek, żeby ktoś wydawał z siebie takie dźwięki podczas snu? Rogan wyszedł z chaty i zamknął za sobą drzwi. Teraz chrapanie Wielimira, donośne, niekiedy urozmaicone dziwnym bulgotaniem, przestało być słyszalne. – Kiedy człowiek latami sypia w wojskowych taborach, doświadcza wielu rzeczy. Mirena pokręciła głową. – Straszne. Nawet odgłosy wydawane przez prosiaka ryjącego w pomyjach brzmią przyjemniej. Pójdźmy lepiej w odwiedziny do naszego drugiego towarzysza. – Chodźmy. Skierowali się w stronę ciemnej bryły pośrodku dziedzińca. Noc była chłodna i wietrzna. Postrzępione chmury co jakiś czas przysłaniały owal księżyca. Srebrzyste światło wydobywało z ciemności sylwetki drzew. Bez liści wyglądały jak szkielety przedziwnych istot. Na stosie z grubych bierwion leżało, przykryte narzutą, ciało wróża. – I co? – odezwał się Rogan. – Czemu nie chciałaś od razu spalić naszego śmierdzącego przyjaciela? – Mam zamiar zadać mu kilka pytań. Rogan zareagował jedynie uniesieniem brwi. – Jak sam słusznie zauważyłeś – dodała Mirena – jeśli jeszcze ma coś na kształt ust, to z pewnością będzie mówił o wiele wyraźniej niż kupka popiołu. – Bez wątpienia. Chociaż... teraz też nie wygląda na szczególnie rozmownego. – Już ja mu rozwiążę język. Wiedźma chwyciła róg narzuty i zdecydowanym ruchem odkryła górną część ciała.

– Fuj, do cholery! – Odwróciła głowę i zakaszlała. – Staruszek zdecydowanie nie próżnował i zdążył już nieźle się rozłożyć. – Splunęła i odrzuciła narzutę jak najdalej od siebie. W rześkim nocnym powietrzu zaczął rozchodzić się odrzucający smród. Biała skóra nieboszczyka wręcz świeciła w ciemności. Pełne robactwa oczodoły ślepo gapiły się na księżyc. – Teraz się odsuń – rozkazała Mirena. – Choćby nie wiem, co się działo, nie zbliżaj się do mnie. Gdybym zemdlała, co może się zdarzyć, poczekaj, aż wszystko się uspokoi, potem zanieś mnie do chaty i okryj kożuchem. Rano będzie mnie boleć głowa i pewnie będę rzygała jak kot, ale w siodle na pewno się utrzymam. Rogan patrzył na wiedźmę ze zadziwieniem. Mirena odwróciła się twarzą do ciała i stanęła w lekkim rozkroku, żeby pewniej utrzymać się na nogach. Księżyc na jej piersiach zaczął wysyłać srebrzyste promienie. – Uciekaj już – nakazała. Rogan posłusznie się oddalił. Poszedł do chaty, gdzie dało się słyszeć mlaskanie Wielemira. Ten po chwili obrócił się na drugi bok i chrapanie w końcu umilkło. Mirena wzniosła zgięte w łokciach ręce, rozwarła dłonie, a koniuszki palców zwróciła w kierunku nieba. Przez dłuższą chwilę nic się nie działo. Wiedźma stała w bezruchu. Konary drzew trzeszczały w ciemności, co brzmiało, jakby setki kotów ostrzyły pazury. Po chwili nieopodal zahuczała sowa i coś jakby się zmieniło. Rogan przymrużył oczy. Rozproszone dotąd światło księżyca skupiło się na czarownicy. Wszystko wokół ogarnęła totalna ciemność, tylko Mirenę rozświetlała srebrzysta poświata, zupełnie jakby wiedźma wyssała z otoczenia całą moc księżycowej Chors. Światło spłynęło pod nogi Mireny, wpełzło na stos, wspięło się po nim i rozświetliło martwego wołchwa. – Przebudź się! – zmienionym głosem nakazała wiedźma. Wiatr z wielką siłą poruszył koronami drzew. Zaskoczony Rogan spojrzał w górę. Rzeczywiście usłyszał kilka kwilących głosów czy może był to omam? Odrzucił z twarzy poplątane włosy, uważniej przyjrzał się Mirenie i znieruchomiał. Ciało wróża unosiło się ponad stosem na wysokości jednej stopy, jakby leżało na poduszce z magicznej poświaty. Jego usta niemo się otwierały, pięści były kurczowo zaciśnięte, a mięśnie jego rąk drgały jak w agonii. – Słyszysz mnie? – Mirena wyraźnie wypowiedziała pytanie. Klatka piersiowa nieboszczyka nagle się uniosła, a z jego gardła wydostało się odrażające, zduszone charczenie. Było to zapewne przytaknięcie. – Kim jesteś? – dopytywała się Mirena. Z ust wróża wypełzły małe, czarne robaki. Rozlazły się po twarzy, rozpełzły po stosie, próbowały uciec. Gardło nieboszczyka otworzyło się i dało się słyszeć pojedyncze głoski. – Ghhh.... gooor... – podziobany przez wrony język wił się jak tłusty czerw. – Gorrrazzzd... Ssstraż.... Strażnik śśświątyni... – Jak zmarłeś, Gorazdzie? – Jeźźź... jeźdźcy. Wielu jeźźź... – Ilu ich było, Gorazdzie? – Wieee... wielu.... – Postaraj się. Dziesięciu? Dwudziestu? Więcej? – Trzzz... trzy tuuu.... tuziny... – Awarowie? – Awaaa.... Awaaarowie... Czaaa... czaszki na sss... – Na siodłach. Rozumiem. Krwawe Psy. Kto był w tej drużynie? Tylko sami wojownicy czy też kobiety i dzieci? Prowadzili ze sobą jeńców? – Nnn... nie. Tylko dzieee.... dziecko... – Było z nimi dziecko? – Chłłł... chłopiec... – Awarski chłopiec? – Nnn... Nieee... – A zatem uprowadzony? – Taaa... – Dobrze. Kto przewodził drużynie? – Blizzz... Blizna na... szyyy... – Na szyi? Mężczyzna z blizną na szyi? – Taaa... – Wszystko jasne. – Mirena zamilkła i zrobiła kilka głębszych wdechów. Widać było, że nawet ta krótka chwila czarów niemiłosiernie ją wyczerpała. – Teraz powiedz, kiedy odjechali? Za trzy dni będzie pełnia. –Trzzz... Trzy... – Przed trzema dniami? – Taaa... – Dobrze – Mirena mówiła już trochę bełkotliwie, a jej ciało zaczęło się chwiać. Widać było wyraźnie, że jest u kresu sił. Rogan przyglądał się jej z niepokojem. W każdej chwili był gotów przyjść wiedźmie z pomocą, bez względu na wszystko. – Chcę, żebyś wiedział – kobieta dodała ostatkiem sił – że pochowamy twoje ciało, nie zaniedbując należnych obrzędów. Możesz w pokoju powrócić do Niwy. Srebrzysta poświata zaczęła drgać i pulsować. Mirena bezwładnie opuściła ręce i osunęła się na kolana. Magiczne światło ześlizgnęło się z niej i skupiło w całości na

Gorazdzie. Porozpruwany trup przerażająco świecił w ciemności. Roganowi zdawało się, że słyszy coś jakby dobiegający z daleka szum wiatru. Ostrożnie zaczął iść w kierunku Mireny, ale po chwili nieznana siła zmusiło go, by się zatrzymał. Z początku czuł tylko ciarki, które rozchodziły się spomiędzy łopatek po karku, rękach aż do koniuszków palców. Miał wrażenie, że ktoś za nim stoi i uważnie go obserwuje. Ciarki zmieniły się w całkiem lodowaty chłód. Wydychane powietrze skraplało się w białe chmury. Pomału się obrócił. W ciemności, zaledwie trzy kroki dalej, ktoś stał. Drobna, wątła postać w sukni białej i delikatnej niczym poranna mgła. Bladość twarzy podkreślał wodospad czarnych, gęstych włosów. Kiedy usta dziewczyny wykrzywiły się w kuszącym uśmiechu, Rogan poczuł, że jego serce zamiera. – Ciekawe – przemówiła przedziwnym głosem – już tyle razy staliśmy twarzą w twarz, ale dopiero dzisiaj mnie ujrzałeś. Cóż to zatem oznacza? – Ty mi powiedz – odpowiedział chrapliwie. Był zaskoczony, że nie odczuwa potrzeby, aby zapytać zjawę, kim jest. Wiedział. Był diabelsko pewien. – Zazwyczaj widzą mnie tylko ci, których wezmę w swoje ramiona. Ale twój czas jeszcze nie nadszedł. – Może już niebawem. – Może. Boisz się? – Nie bardzo. – To czemu się trzęsiesz? – Jest zimno. – Mnie nie oszukasz, Roganie. Wiesz, dlaczego się mnie boisz? – Dlaczego? – Bo znalazłeś coś, na czym ci zależy. – Chcę Burguta i Krwawe Psy rzucić czerwiom na pożarcie. Za Zdobenkę i Vojana. Nic innego mnie nie interesuje. – Och, czemu wy, śmiertelnicy, a szczególnie mężczyźni, jesteście tacy krótkowzroczni? – Zjawa zaczęła się śmiać, przeszła obok Rogana i zatrzymała się przy stosie. Czarna postać na tle magicznej poświaty. Znów zahuczała sowa. – Wybacz, Chors. Dałam ci dość czasu. Gorazd, czas już na ciebie. – Aaa... – Nie chcę słyszeć ani słowa! Czarowne światło rozpadło się na tysiące drobnych iskierek. Ciało z powrotem opadło na stos. Tajemnicza postać zniknęła, a wraz z nią nadnaturalny chłód. Obejście przed chatą wróża na powrót było oświetlone światłem księżyca. Rogan szczękał zębami. Opanował wewnętrzne rozdygotanie i niepewnym krokiem podszedł do Mireny. Stale klęczała, głowę miała zwieszoną, a jedną ręką podpierała się o ziemię, aby nie upaść. – Żyjesz? – Niestety tak – odparła słabym głosem. – Czuję się, jakby coś mnie zeżarło i strawiło. Jest mi strasznie zimno. Też to czujesz, czy po prostu straciłam tak wiele sił? – Wiał dziwaczny wiatr. Ale już minął. – Chwycił ją pod łokcie, pomógł wstać i wziął ją na ręce. – Mężczyzna z blizną na szyi. To jest Burgut? – zapytała z głową opartą o jego ramię. – Tak. Ja zostawiłem mu tę pamiątkę. Rana nie była głęboka, właściwie takie draśnięcie. Następnym razem bardziej się postaram. – Wierzę. Możesz już podpalić stos. – Zrobię to. – Ciekawe. – Co? – Miałam przywidzenia. Zdawało mi się, że słyszę czyjś głos. I ty też coś mówiłeś. Mówiłeś? – Chyba rzeczywiście ci się zdawało. Doszli do chaty. Rogan otworzył drzwi nogą. – Do cholery – jęknęła Mirena. – Co się stało? – Krwawię. Zawsze tak jest, kiedy czary pochłoną zbyt wiele sił. Ale nie obawiaj się – dodała, kiedy zobaczyła wyraz jego twarzy – wiedziałam, że tak będzie. Rogan schylił głowę i wszedł do środka. Mirena już twardo spała, kiedy kładł ją na prostym łóżku, umoszczonym miękkim igliwiem. Przyjrzał się wiedźmie, potem odwrócił się, wyjął z paleniska płonące bierwiono i wyszedł z chaty. Wielimir obrócił się na plecy i znów zaczął chrapać.

rętą ścieżką, wijącą się po zboczu rozległej góry, jechało trzech jeźdźców. Końskie kopyta na przemian dźwięcznie uderzały w kamienie, to znów milkły na poszyciu z trawy i suchych liści. Dopiero minęło południe, a mimo to zdawało się, jakby zapadał zmrok. Kolor chmur ocierających się o wierzchołki gór powoli zmieniał się ze stalowosiwego w ciemnogranatowy. W dusznym powietrzu czuć było nadciągający deszcz. Wielimir jechał na przedzie. Był wyjątkowo milczący. Zauważyli to także jego towarzysze, bacznie obserwujący mężczyznę w czasie krótkich postojów. Chwilami wydawał się walczyć z narastającym wzruszeniem, a zaraz potem chciał się serdecznie roześmiać. Rogan i Mirena nie zadawali pytań, bo nie było potrzeby – Wielimir wracał do domu po ośmiu latach tułaczki. Kraina rozciągająca się za rzeką – dla tych dwojga wyglądająca na nieprzyjazną, bezludną i dziką – dla niego była najpiękniejszym miejscem na ziemi. Rogan przez większą część drogi jechał jako ostatni. Przygarbiony w siodle, zanurzył się we wspomnieniach. Poczuł, że ktoś go obserwuje. Uniósł głowę i rozejrzał się. Pobocze szlaku było gęsto porośnięte krzewami dzikich malin i jeżyn splątanych z leszczyną, jarzębiną i młodą buczyną. W gęstwinie poruszył się cień. Rogan szarpnął uzdę i sięgnął po łuk. Nie wyciągnął go jednak. Znieruchomiał. Coś uparcie wpatrywało się w niego dzikimi, smoczymi ślepiami. Wojownik mimowolnie się wzdrygnął. Czy tylko mu się zdało, czy oczy stworzenia rzeczywiście płonęły czerwonym żarem? Mimo zimnych dreszczy przebiegających przez ciało, pomału puścił łuk. Z jakieś przyczyny był przekonany, że nie musi się bać tajemniczej zjawy. Niepokój minął. Oczy w ciemności wcale nie wyglądały dziko i niebezpiecznie. Raczej wyrażały... mądrość. A w ich spojrzeniu tkwił nakaz. Jakby stworzenie starało się coś mu powiedzieć. – Rogaaan – odezwał się obcy głos, przenikliwy, przewiercający czaszkę i wnikający w mózg niczym ostra igła. – Rogan! Podskoczył przestraszony i mruknął coś pod nosem. Mirena przechyliła się w siodle i chwyciła jego konia za uzdę. – Chcesz spaść i złamać sobie kark? – skarciła go. – To nie jest śmierć godna mężczyzny o twojej sławie. – Co? – Rogan przetarł dłonią twarz. Wielimir stał kawałek dalej i cichutko chichotał. – Ledwie zasnąłeś w siodle, a już zacząłeś miotać się i chwytać za łuk. Gdybym nie krzyknęła, to jak nic zleciałbyś z konia. Człowieku, ty musisz mieć naprawdę nieciekawe sny... – Ten nie był taki zły – wymamrotał Rogan i rozejrzał się po przydrożnych zaroślach – tylko dziwaczny... Wkoło panowała cisza i spokój. Nie było śladu po zjawie z ognistym spojrzeniem. – Zniknął – westchnął. – Kto? – Mirena patrzyła na niego pytającym wzrokiem. – Nie wiem dokładnie. Wyglądał jak wilk, ale... – Stropił się. Spojrzał na krzaki, przymrużył oczy i zmarszczył brwi. – Na Peruna! – Co jest? – Wiedźma czujnie się obejrzała. – Tam! – Rogan wskazał miejsce ponad doliną, na rzadko zalesione pagórki. – Zaraz ponad lasem. Widzicie? – Masz rację – potwierdził Wielimir. – Coś się tam porusza. – Pięciu jeźdźców – dopowiedział Rogan. – Wydaje mi się, że dojrzałem ogolone głowy. To Psy. – Psia mać, Czarny! – Wielimir nie krył zdumienia. – Masz sokoli wzrok! Nie dziwota, żeś najlepszym łucznikiem na wschód od granicy z Frankami. Awarowie, powiadasz? Szybko jadą. – Być może polują – rzuciła Mirena. – Na dwunożną zdobycz – dodał Rogan. – Zmierzają chyba w naszym kierunku. Znasz te tereny, Wielimirze? Wiesz, jak przeciąć im drogę? – O to bądź spokojny. Będzie to jednak karkołomna jazda. Ruszajcie za mną. Boryniak pognał konia. Mirena głęboko westchnęła na znak protestu, ale Rogan już jej nie słyszał – pędził za Wielimirem. Wiedźma zaklęła i popędziła wierzchowca.

– Depczą nam po piętach – powiedział zniecierpliwiony Swojan. – Już nie dam rady, braciszku... Jestem dla ciebie udręką...

– Głupoty wygadujesz – fuknął Florek. – Damy radę! Swojan, przewieszony przez ramię młodszego brata, faktycznie był u kresu sił. – Wykończysz się, niosąc mnie... – powiedział, dysząc. – Naprawdę. Nie wlecz mnie dalej jak jakiś wór... – Przestań! – żachnął się chłopiec. Załzawione oczy były dowodem na to, iż ma świadomość tego, co nieuchronne. Starał się jednak nie wybuchnąć płaczem. Wyprostował się, mocniej chwycił Swojana i przyspieszył kroku. Miał trzynaście lat, ale silny był jak niedźwiedź. – Jeśli będzie trzeba, zaniosę cię do samego Borynia! – Posłuchaj mnie, ty uparty baranie! – warknął Swojan i wyrwał się z objęć Floriana. Stanął, ale kolana natychmiast się pod nim ugięły. Upadł na ziemię pokrytą liśćmi. Przez zaciśnięte zęby wyrwał się zduszony okrzyk. Swojan zdarł płótna, którymi miał obwiązaną ranę na udzie. Znów zaczęła krwawić. – Nie! Wstań! – Florek potrząsał ręką brata. – Zaraz tu będą. Znajdą cię i zrobią z tobą straszne rzeczy, tak jak z pozostałymi! Ranny z trudnością łapał oddech. Florian ukląkł obok. Po jego twarzy płynęły łzy wielkości ziaren grochu. – Ty to dobrze wiesz, bracie... – Swojan spojrzał mętnym wzrokiem. – Wiesz, że nie zrobię już ani kroku... Straciłem zbyt wiele krwi. Jeśli mnie nie posłuchasz, dopadną nas obu. Tak się nie może stać. Przynajmniej ty musisz dotrzeć do Borynia i ostrzec wszystkich. Musisz powiedzieć, co widzieliśmy. Rozumiesz? Florek! Rozumiesz? Chłopiec przytaknął i wytarł nos w rękaw. – Dobrze. – Swojan miał na czole pot, którego krople łączyły się w strużkę, spływającą po policzkach i skroniach. Rozejrzał się. – Pomóż mi doczłapać się do tamtego wykrotu. Może tam mnie nie wywęszą. – Jesteś pewien, że tego chcesz? – Rób, co ci każę! Florek pomógł Swojanowi podźwignąć się i dowlókł go pod wywrócony buk. Błotnistą jamę pod oblepionymi gliną korzeniami okrywała gruba warstwa mchu. – Pomóż mi. Młodszy brat ostrożnie opuścił go na dno dołu. Swojan nieskładnie zagarnął pod siebie liście i wyczerpany zwalił się obok mętnej kałuży. – W każdym razie będę miał się czego napić. Biegnij już, braciszku – przykazał. – Nie trać czasu. – Wrócę po ciebie. Tak szybko, jak tylko zdołam. Nie waż się umierać! – Tak czy inaczej, poczekam tu na ciebie – Swojan zaśmiał się chrapliwie. – Ale teraz już... Obaj jednocześnie znieruchomieli i wstrzymali oddechy. Wraz z szumem lasu doleciał ich uszu odgłos kopyt pędzących koni. Swojan szeroko otworzył oczy. – To oni! Dogonili nas! Na co czekasz, głupcze? Biegnij, ile sił w nogach! Nie oglądaj się, tylko uciekaj! Florek rzucił na brata ostatnie spojrzenie, nic nie powiedział, uskoczył i po chwili zniknął między drzewami. Odgłos pospiesznych kroków Florka oddalał się coraz bardziej. Swojan jeszcze bardziej osłabł, jego głowa opadła na mokrą, chłodną ziemię. Był doszczętnie wyczerpany i zaczął mieć przywidzenia. Rana na nodze niemiłosiernie bolała. Tupot kopyt słychać było coraz wyraźniej. Swojan zachował tyle przytomności, aby rozpoznać, że zbliża się tylko jeden koń. Prześladowcy musieli się rozdzielić. Ostatni raz, gdy ich widzieli, naliczyli pięciu Awarów. Koń zwolnił kroku. Odgłos kopyt tłumiła wyściółka z liści, ale Swojan i tak słyszał, że jeździec zmierza wprost do wykrotu. Chłopak leżał w bezruchu z mimowolnie zaciśniętymi zębami. Miał płytki i szybki oddech, jego serce waliło coraz prędzej, niczym dzięcioł stukający w korę drzewa. Nagle coś chlupnęło w błocie tuż obok niego. Wytrzeszczył oczy i powoli obrócił głowę. Jakieś dwie piędzi za jego plecami mazista żółtawa glina uniosła się i rozpękła. Swojan z przerażeniem zrozumiał, że z własnej woli znalazł się w śmiercionośnej paszczy. Zacisnął usta, aby powstrzymać się od krzyku, który wydzierał się z jego piersi. Koń zatrzymał się niedaleko wykrotu i głośnym rżeniem ostrzegł jeźdźca przed niebezpieczeństwem. Z błota wydobyła się podłużna głowa, za nią kościsty kołnierz. Pierwsza para kończyn była uzbrojona w pazury, a dalej wił się sprężysty tułów. Krew huczała Swojanowi w uszach, jak gdyby w głowie miał wodospad. Mimo to i tak dosłyszał tupnięcie jeźdźca zeskakującego z konia. W ubabranej gliną głowie rozwarła się szpara pełna szpiczastych ząbków. Ktoś, ostrożnie krocząc, zbliżał się do jamy. Rana na nodze pulsowała w tym samym rytmie co uderzenia serca. Ból był przeszywający. Z głowy potwora zaczęło odpadać błoto. Otworzyły się oczy, zielonkawe, pokryte cienką błonką, z wąskimi, pionowymi źrenicami. Oczy jaszczura. Z zainteresowaniem przyglądały się spoconemu Swojanowi, który trząsł się z zimna. Z wykrzywionej gęby stwora wychylił się rozdwojony język. Znad jamy dobiegł dźwięk ostrza ocierającego się o kute wykończenie pochwy. Bagienna istota podniosła głowę, rozłożyła kołnierz z ostrym grzebieniem i syknęła. Swojan błagał w duchu bogów o szybką i bezbolesną śmierć. Stworzenie wygramoliło z błota tylne łapy i zamaszyście machnęło ogonem, rozpryskując wodę z kałuży. Gad szykował się do skoku. Paprocie ponad kryjówką rozchyliły się. Jaszczur skoczył. Odbił się silnym ogonem, co dodało mu szybkości i zwinności. Swojan zamknął oczy.

Coś zabrzęczało – jakby koło ucha przeleciał rozdrażniony szerszeń. Twarz Swojana obryzgnęło coś gorącego, a w pierś uderzył go pokryty łuskami ogon. Kałuża

się rozprysnęła. Młodzieniec mruknął, zdziwiony. Twór miotał się w mętnej wodzie. Z szyi, tuż nad kołnierzem, tryskała ciemna krew. Odcięta głowa leżała obok łokcia Swojana i zgrzytała zębami. Chłopak z obrzydzeniem odsunął się od zdychającej bestii i spojrzał w górę. Zobaczył rękę wyciągniętą w jego stronę. Przez chwilę przyglądał się jej ze zdziwieniem. Wydała mu się jakaś wątła... Kto to właściwie... – Nie gap się tak, tylko dawaj rękę! Zarówno ręka, jak i głos należały do kobiety. Swojan przyjrzał się wytatuowanej twarzy, otoczonej jasnymi warkoczykami. – No dalej, gamoniu, rusz się! Chwycił rękę i wytrzeszczył oczy w podziwie dla siły, z jaką kobieta wyciągnęła go spod wykrotu. Opadł na ziemię obok wejścia do jamy i ostatni raz spojrzał w dół. Tylnymi kończynami jaszczura targały ostatnie kurcze. Żółtawa woda w kałuży zmieszała się z ciemną krwią. – Bazyliszek – powiedziała kobieta. – Śmiertelnie jadowity. Najwyraźniej bogowie są ci przychylni. Swojan skierował na nią spojrzenie. – Kim jesteś? – ostatkiem sił zadał pytanie. – Wołają na mnie Osa. Twoja noga wygląda okropnie. – Wsunęła miecz do pochwy, pochyliła się nad udem młodzieńca i usunęła z rany brudny, nasiąknięty krwią kawałek płótna. – Florian – wycedził Swojan. – Mój brat... – Teraz powinieneś zatroszczyć się o siebie. – Krwawe Psy go... – Wiem. Awarowie pojechali doliną wokół kopca. Chcieli odciąć wam drogę przy potoku u podnóża południowej części góry. – Ale Florian... – Tłumaczę ci, żebyś się o niego nie martwił. Zaciśnij zęby. Przytknęła dłonie do uda po bokach rany, głęboko nabrała powietrza i przymknęła oczy. Swojan cicho syknął. Miał uczucie, jakby lała mu na ranę roztopiony ołów. Zdążył jeszcze zobaczyć, jak szrama po awarskiej szabli przestaje krwawić. Ale może to już było tylko przywidzenie, bo wzrok mu zmętniał i ostatecznie Swojan stracił przytomność.

Ten korzeń jakby nagle wyrósł spod ziemi specjalnie po to, żeby podciąć mu nogi. Florek z jękiem runął na ziemię usłaną liśćmi, stoczył się kawałek w dół i uderzył w głaz porośnięty mchem. – By cię tak Perun pokarał... – syknął. Poruszał rękami i nogami, by sprawdzić, czy nic sobie nie złamał. Podpierając się o głaz, wstał. Łupało go w boku. We włosy miał wplątaną świerkową gałązkę. Wyjął ją szybko i nie chcąc tracić czasu, pobiegł dalej zboczem. Podnóże wzniesienia okalał potok, którego koryto było głębokie niczym fosa otaczająca gród. Florek zszedł do strumienia po stromym brzegu, przyklęknął i złączonymi dłońmi zaczerpnął wody. Ostrożnie się napił, a właściwie tylko zwilżył usta. Wiedział dobrze, że tak lodowata woda mogłaby mu teraz więcej zaszkodzić aniżeli pomóc. Obmył sobie twarz i mokrymi palcami przeczesał włosy. Poczuł orzeźwienie. Ostrożnie się rozejrzał. Nie rozpoznawał okolicy, ale był pewien, że jest przy strumyku, który przepływa obok Borynia. Wstał. Idąc po kamieniach wystających ponad powierzchnię wody, przeszedł na drugą stronę potoku i brzegiem wdrapał się na górę. Sypka ziemia, wymieszana ze zbutwiałymi liśćmi, utrudniała podejście. Mimo to zwinnie wspinał się, chwytając wystające miejscami korzenie, i po chwili stanął pewną nogą na trawiastym grzbiecie wzniesienia. Nieopodal, w lesie zadudniły końskie kopyta. – Bogowie! – krzyknął i wdrapał się na najbliższe drzewo. Był pewien, że to Krwawe Psy przecięły mu drogę. Rzucił spojrzenie za plecy i od razu ocenił, że nie da rady przebrnąć przez potok dostatecznie szybko, aby w odpowiednim momencie zniknąć tym świniom z oczu. Może pobiec wzdłuż koryta... Nie, z pewnością by go wytropili i zaraz dorwali. Rozejrzał się. Nie zastanawiał się ani chwili. Stanął na najniższym konarze świerka i szybko, niczym wiewiórka, zaczął wskakiwać po iglastych gałęziach. Nie zwracał uwagi na lepką żywicę ani szorstką korę, która obcierała mu skórę na plecach i kończynach. Wdrapał się dość wysoko i po chwili dojrzał zbliżających się jeźdźców. Znieruchomiał i kurczowo przylgnął do pnia. Silna woń świerka tłumiła zapach potu Swojana, a nawet jego krwi, którą miał splamione całe odzienie. Jeźdźcy zwolnili i kłusem zbliżyli się do potoku. Było ich tylko dwóch. Chłopiec bardzo się zdziwił. Mężczyźni wcale nie wyglądali jak ci, którzy zaatakowali Długą Łąkę. Jeden z nich, co chłopak wyraźnie widział, miał czarne włosy. Florek dokładnie mu się przyjrzał przez szparę pomiędzy gałęziami i teraz był pewien, że nie był to Krwawy Pies. A jego rudy towarzysz z brodą tym bardziej nim nie był. Mimo to młodzian nie odważył się nawet pisnąć. Jeźdźcy przystanęli nad stromym brzegiem. – Ani śladu człowieka – skonstatował brodacz po chwili uważnej obserwacji. – A co, jeśli się pomyliła? Dzisiaj jakby nie jest sobą... – A ty wiesz, jak się zachowuje, kiedy jest sobą? – odciął mu się Czarny i zeskoczył z konia. – Uważam, że dobrze to wyczuła. Łączność z Krwawymi Psami straciła gdzieś w okolicy wschodniego stoku wzgórza. Wygląda na to, że chcą tym dwóm przeciąć drogę. Lada chwila ich zobaczymy. – Wyjął z pokrowca łuk, założył na niego cięciwę, a rzemień przewieszony przez pierś przesunął tak, by końce strzał wystawały ponad prawym ramieniem. – Musiało się stać coś złego – wymamrotał potężny mężczyzna. – Niedaleko stąd jest Długa Łąka, jedna z boryniackich osad. Jeśli Krwawe Psy ją zwęszyły... Nie dokończył. W lesie rozległy się pokrzykiwania i tupot kopyt.

– Są tuż-tuż! – krzyknął olbrzym i ze szlufki przy siodle wyjął ciężką włócznię z grotem wielkim niczym radło. – Słuchaj, Czarny... Rogan spojrzał na niego pytająco. – Zostaw też coś dla mnie. Mówiąc to, Wielimir obrócił konia i wbił mu pięty w boki. Echo niosło odgłos dudniących kopyt. Zza zakrętu wyłonili się Awarowie. Ich konie rozbryzgiwały wodę. Rogan przyklęknął na jedno kolano obok strzelistego grabu rosnącego tuż nad potokiem. Założył na cięciwę strzałę, napiął łuk i natychmiast puścił cięciwę. Pierwszy Awar spadł z siodła, jakby za przyczyną rozpiętego nad potokiem niewidzialnego sznura. Przebite strzałą ciało zatarasowało drogę drugiemu Awarowi, jego koń wierzgnął i z donośnym rykiem runął na kamieniste dno strumienia. Jeździec upadł razem z koniem, ale siła uderzenia wyrzuciła go z siodła i wylądował przy brzegu. Jazgot Awarów został zagłuszony okrzykiem bojowym Wielimira. Olbrzym ściągnął lejce i zatrzymał konia na wysokim brzegu, dokładnie ponad Awarami. – Mam coś dla was, koniuchy! – ryknął, wyprostował się w strzemionach i zamachnąwszy się, cisnął włócznią w kłębiących się poniżej wrogów. Rogan jeszcze czegoś takiego w życiu nie widział. Szeroki grot trafił jednego z jeźdźców w miejsce, gdzie łączą się kości obojczykowe – siła była tak potężna, że głowa wręcz oderwała się od tułowia. Wyleciała wysoko w powietrze, a za nią frywolnie powiewał czarny warkocz. Reszta zakrwawionego ciała, jakby nie była w stanie zmierzyć się z przerażającą rzeczywistością, nadal chybotała się na grzbiecie spłoszonego konia. Wielimir wydał okrzyk zwycięstwa. Jeden z pozostałych Awarów sięgnął po łuk. Nie zdążył go jednak nawet wyciągnąć z pięknie wyprawionego, zdobionego koralikami i frędzlami pokrowca. Druga strzała Rogana wbiła się w jego szyję tuż ponad pancerzem z gotowanej skóry. Awar, miotany drgawkami, spadł do potoku. Czarny założył na cięciwę trzeci pocisk. W samą porę. Mężczyzna, który wcześniej zleciał z upadającego konia, dość szybko doszedł do siebie. Wzdłuż stromego brzegu przebiegł w kierunku grabu, zwinnie wdrapał się na górę i z uniesioną szablą stanął nagle tuż obok Rogana. Ten w ostatniej chwili dostrzegł odblask światła na ostrzu, błyskawicznie się odwrócił i na chybił trafił uwolnił strzałę. Na szczęście trafiła w cel. Awar postawił oczy w słup, jakby zaskoczony widokiem tego, co wystawało z jego ciała. Zakrwawiona szabla wyślizgnęła się z jego palców. Upadł na plecy i sturlał się do wody. Ostatni jeździec trzeźwo ocenił swoje szanse, szybkim ruchem zawrócił konia i uciekł. Rogan sięgnął nad prawe ramię. – Ten jest mój! – krzyknął Wielimir. Ze skórzanego schowka pod tylnym łękiem siodła wyciągnął topór i śmiało pognał rumaka. Koń wyszedł po stromym brzegu. Łowca i zdobycz zniknęli za zakrętem. Ciało Awara, któremu włócznia Wielimira skutecznie odcięła głowę, w końcu zrozumiało, co się stało i osunęło się z podskakującego konia wprost do wody. Kamienie w potoku otoczyła różowawa piana. Od strony góry wznoszącej się nad strumieniem dobiegł dudniący odgłos kopyt. Rogan szybko nałożył strzałę na cięciwę i wymierzył w kierunku, z którego dobiegały dźwięki. Po chwili jednak opuścił łuk, pocisk z powrotem umieścił w kołczanie, wstał i podniósł rękę w geście pozdrowienia. Mirena pomału, klucząc pomiędzy drzewami, zjeżdżała ze wzgórza. W siodle przed sobą trzymała rannego w nogę młodzieńca w ubraniu ubabranym żółtawym błotem. Na pierwszy rzut oka widać było, że chłopak był półprzytomny i nie miał kontaktu z rzeczywistością. – Znaleźliście tego drugiego? – zawołała wiedźma. – Jeszcze nie. – Rogan, przytrzymując się korzeni, zszedł po urwisku do potoku. – Gdzieś wlazł. Musi być wystraszony jak trusia. – Co się dziwić. Temu tu tylko na chwilę zajrzałam w myśli, a i tak zalała mnie powódź krwi i ognia. Awarowie zniszczyli ich osadę w lasach. Chłopcom cudem udało się ujść z życiem. – Mirena zatrzymała gniadosza na brzegu i rozejrzała się po pobojowisku. – Dobra robota. Gdzie jest piąty? – Na spotkaniu z Wielimirem. – Rogan stanął na szyi zabitego Awara, wyciągnął z jego głowy strzałę, grot opłukał w wodzie i schował pocisk do kołczanu. Następnie podniósł leżącą wśród listowia zakrzywioną szablę, zamachnął się nią i jednym pewnym ciosem odciął nieboszczykowi głowę. – Krwawe Psy – powiedziała Mirena, spoglądając na awarskie konie. Na łęku każdego siodła wisiała pomalowana psia czaszka. – A jakże inaczej? – Rogan podszedł do następnego trupa, wyciągnął z jego szyi strzałę i znów zamachnął się szablą. – To jasne. Musimy się rozdzielić. Spojrzenie, którym uraczyła go Mirena, było tak ostre, że bez trudu mogłoby ściąć stuletni dąb. – Co?! – Słyszałaś przecież. – Podszedł do trzeciego ubitego Psa. Strzała tkwiąca w klatce piersiowej Awara złamała się przy upadku z konia. Rogan zatem tylko odciął mu głowę. – Co ci się roi we łbie? – zapytała wiedźma podniesionym głosem. – Jedziemy do Borynia! Musimy przekonać tamtejszego starostę, aby dał nam ludzi do walki. Nie możemy zaatakować Kirtu we dwójkę... – Wiem o tym. – Rogan był niewzruszony. Głowy ułożył w kopczyk i zaczął obchodzić awarskie konie. Powyciągał strzały z kołczanów i włożył w swój. – Nie widzę jednak powodu, żebyśmy mieli się pchać do grodu oboje. Ja ci nie jestem potrzebny. Równie dobrze sama przekonasz współbraci Wielimira, że potrafisz przełamać czary ochronne Kirtu. Ja podążę świeżymi śladami. Nie przepuszczę okazji, by wytropić gniazdo Burguta. Mirena zmrużyła oczy. – Próbujesz mnie oszukać. A przecież się umawialiśmy. – Nic nie wiem o żadnej umowie. – Twoja jest zemsta, a moje złoto Awarów. Ale dobrze. Jeśli za wszelką cenę chcesz podążać po śladach, idę z tobą. – Nie. Ty m u s i s z iść do Borynia. Wielimir nie da rady sam tego załatwić. Twoją rolą jest, aby przekonać mieszkańców grodu. Muszą wysłać ludzi w odwecie. Może trzeba będzie ożywić ich chęci odrobiną czarów, jakimiś sztuczkami. – Podniósł wzrok i spojrzał jej w oczy. – No jasne, Osa. Ty wiesz, że mam rację. Mirena spochmurniała, a tatuaż jeszcze spotęgował groźny wygląd jej twarzy. Rogan milcząco i odważnie patrzył kobiecie prosto w oczy. W końcu wiedźma odparła rozdrażniona: – Żeby ci tak Weles roztrzaskał czaszkę kopytem! Przebiegły parszywcu!

Rogan zaśmiał się z przekąsem. – Mam przez to rozumieć, że się zgadzasz? – Mogę zgodzić się na ten głupi plan – fuknęła – jeśli dasz słowo, że nie będziesz zgrywał bohatera. Znajdziesz Kirt, ale nie będziesz działał, dopóki nie dołączę do ciebie, z Boryniakami czy bez nich. – Postaram się. – To nie zabrzmiało zbyt przekonywająco. Usłyszeli dudnienie i podnieśli głowy. Kopyta rumaka, na którym jechał Wielimir, rozpryskiwały wodę w potoku. Wojownik prowadził za sobą zdobycznego konia, a w lewej dłoni trzymał długi, czarny warkocz, na końcu którego kiwała się głowa ostatniego Awara. Z ostrza topora skapywały ciemne krople. – Awarowie są być może dobrymi jeźdźcami – spokojnie cedził przez zęby – ale i mój rumak ma nogi niczym kozica. – Wszystkie głowy zabierzcie do Borynia – rozkazał Rogan. – Wbijecie im gwoździe w oczy... – Wiem, jak trzeba z nimi postąpić – odcięła się Mirena. – Poczekaj chwilę – Wielimir spojrzał na Rogana. – „Zabierzcie”? Coś mnie ominęło? Nie jedziesz z nami? – Dotrę do spalonej osady i postaram się znaleźć świeże ślady. Może wytropię Kirt, nim przybędziecie z posiłkami. – Aha. Całkiem niezły pomysł. Kiedy idzie się w bój, trzeba najpierw wysłać zwiad. – Czyli wszystko ustalone. Jeśli nie wydarzy się nic nieprzewidzianego, będę na was czekać w zniszczonej wiosce. –  Nieprzewidziane rzeczy dzieją się nieustannie – odparła Mirena. – Zapamiętaj sobie jedno, Czarny. Jeśli ze mnie zakpisz, dopadnę cię choćby w samej Niwie! – Zawróciła konia i pognała wzdłuż potoku. – Rusz się, rudzielcu! Nie możemy tracić czasu. Deszcz spadnie lada chwila. – A co z drugim uciekinierem? – zapytał Wielimir. Mirena zatrzymała się i koniuszkami palców dotknęła księżyca na piersi. Po chwili uniosła wzrok i spojrzała na koronę świerka. – Hej, smarkaczu! Przestań się bawić w wiewiórkę! Jedziemy. Wśród liści i igliwia zaszumiały pierwsze krople deszczu.

iebo rozświetliła kolejna błyskawica. Z ciemności wyłoniła się wysoka palisada. Wyrosła przed nimi tak nagle, że zlękniony Florek aż się skulił. Wielimir odruchowo sięgnął po topór. Po chwili znów wszystko nurzało się w całkowitym mroku. – To jest Boryń! – Wielimir przekrzykiwał dobrzmiewające grzmoty. – Bogom dziękuj, do cholery! – rzuciła z ulgą Mirena. Mieli na sobie płaszcze z kapturami, ale ulewa trwała nieustannie od wczesnego popołudnia i teraz, po zmroku, byli już przemoczeni do suchej nitki. Na awarskich siodłach znaleźli płaszcze, którymi mogli się okryć młodzieńcy z Długiej Łąki. Swojan miał wysoką gorączkę. Mirena zadbała o niego najlepiej, jak mogła, ale suche ubranie, ciepła izba i dobrze sporządzony wywar ziołowy były mu teraz potrzebne jak nic innego. „I nam tego trzeba” – pomyślała w duchu. Przejechali przez most nad fosą i zatrzymali się przed wejściem. Wielimir wyciągnął siekierę, pochylił się w siodle i obuchem kilkakrotnie uderzył w masywną dębową bramę. Przez chwilę panowała cisza. Gdzieś w oddali znów błysnęło i na wrotach odbiły się ostre cienie siedmiu koni i czterech jeźdźców. Z rzeźbionej belki nad bramą gapiły się na nich czaszki jeleni z rozłożystymi porożami. Wielimir znów uniósł siekierę i wtedy w mokrej ciemności nagle błysnęło światło. Wojownik wytężył wzrok. W ognistym blasku krople deszczu nabrały złocistej barwy. – Co za dziki bies straszy o tej porze? – ktoś krzyknął nerwowo. – Grażdan? – zawołał Wielimir. – Ty jeszcze żyjesz, psisko stare? Natychmiast otwieraj bramę! Nad palisadą ukazała się głowa w prostym hełmie. – Coś za jeden, pieprzony sukinsynu? Mów albo zaraz zlecicie do fosy, mordami prosto w błoto! Wielimir zdjął z głowy kaptur. – Chyba ci ten miód całkiem wypalił wzrok! Nie pamiętasz już, kto z ochotą słuchał twoich pyszałkowatych opowieści w czasie długich nocnych czatów? Zapanowała cisza. Strażnik w skupieniu spoglądał na grupkę stojącą przy wałach. Płomień pochodni skakał i rozsiewał migotliwe światło. Potem przez szum ulewy przedarł się chrapliwy rechot. – Wielimir?! Na zęby Radogosta, to ty? – A jakże! – Nie mogę uwierzyć, że żyjesz! Kiedy ostatnim razem cię widziałem, byłem jeszcze jak cielę, co ledwie stoi na nogach i ciągnie mleko z matczynych cycków! – To z pewnością! Przyznaj się, że matka karmiła cię aż do ślubu! – Ha! Już żeśmy myśleli, że awarskie konie skubią trawę, która pokryła twoje gnijące ciało. Matka i siostra już dawno cię opłakały i w zaduszki składają ofiary Morenie, żeby dobrze się tobą opiekowała w Niwie. – Nie możesz tego jakoś przyspieszyć? – warknęła Mirena. – Już, już. Hej, Grażdan! Miło się wspomina stare czasy, ale jeszcze milej byłoby wspominać przy palenisku i kielichu grzanego wina. Pod tyłkiem mam kałużę, a niektórych części ciała już w ogóle nie czuję. Jeszcze chwilka, a nigdy nie założę rodziny. – Nie można do tego dopuścić. Rubosz, Kwas, patałachy jedne, czemu brama jeszcze zamknięta?! – Błysnął kolejny piorun. – Szybko, zanim Perun upiecze im tyłki! Usłyszeli dźwięk odsuwania skobla. Wielimir zwrócił się do swoich towarzyszy. – Z Grażdanem zawsze było wiele ubawu... Nie było mu jednak do śmiechu, gdy zobaczył, jaką minę ma Mirena. – Nie martw się o nic – szybko ją zapewnił – za chwilę się przekonasz, że nie ma na świecie bardziej gościnnego rodu niż Boryniacy. – Proś bogów, aby to, co mówisz, okazało się prawdą – przestrzegła go Mirena. Zaskrzypiały zawiasy i pionowa smuga ognistego światła zaczęła się rozszerzać.

Kiedy już drzwi chaty się zatrzasnęły, a za grubą ścianą z bierwion uszczelnionych gliną ucichły odgłosy burzy, wędrowcy odczuli prawdziwą ulgę. – No, śmiało, wchodźcie dalej – zachęcał Grażdan. Miał lekko posiwiałe włosy, a jego ciało składało się jakby z samych kości i pokrytej bliznami skóry. – O nic nie

musicie się martwić. Moi chłopcy oporządzą konie i przyniosą resztę waszych rzeczy. – Dzięki, stary – Wielimir położył dłoń na ramieniu kompana. – Przede wszystkim, niech się zajmą tymi szmatławymi awarskimi łbami. – Nie bój się, zrobią, co im nakażę. – Nadal dowodzisz drużyną starosty? – Jak dotąd nikt lepszy się nie znalazł. – Mężczyzna wyszczerzył zęby. Ani jednego nie brakowało. – Zaczyna mi to już doskwierać. Czasami marzę, żeby wreszcie znalazł się ktoś odważny, kto zmierzy się ze mną o to miejsce. Tyle tylko, że dzisiaj młodzi nie są warci garści kłaków. A może ty spróbujesz? – Może później. Teraz mam co innego na głowie. – Wielimir spoważniał. – Przynosimy złe wieści. – Widzę – Grażdan spojrzał na Swojana, którego prowadziła Mirena i Florek. – Chodźcie. Weszli do sieni. Grażdan odgarnął niedźwiedzią skórę, za którą skryte były drzwi do głównej izby. Znaleźli się w przestronnym pomieszczeniu, oświetlonym pochodniami i miedzianymi kagankami wypełnionymi olejem. W dwóch wielkich paleniskach, umieszczonych bezpośrednio pod dymnikiem, tańczyły płomienie. Izba, pomimo dużej powierzchni, była dobrze ogrzana. Mirena i Florek natychmiast zbliżyli się do ognia, ułożyli Swojana na rozłożonej żubrzej skórze i zdjęli z niego mokre ubranie. – Zupełnie nic się tu nie zmieniło przez te wszystkie lata – zauważył Wielimir, rozglądając się po ścianach obwieszonych zdobyczną bronią, zwierzęcymi skórami i czaszkami. – Poza tą głową niedźwiedzia, tam, za siedziskiem starosty. – Niezła pamięć, młodzieńcze – przytaknął Grażdan. Ruchem ręki przywołał jedną ze służących, które chaotycznie krzątały się po izbie, uprzątając z długiej ławy brudne misy i kielichy po wieczerzy. – Natychmiast przyprowadźcie Krasę. Wielimir z zaskoczeniem spoglądał na odbiegającą służącą. – Krasę? Na cóż ona? Musimy pomówić z Jarobojem! Grażdan westchnął i z powagą spojrzał Wielimirowi w oczy. – Możesz spróbować. Jeśli tylko potrafisz wywoływać duchy... – Co... – Potężny wojownik znieruchomiał. Dłuższą chwilę trwało, zanim zdobył się na kilka słów. – Co się stało? – W czasie łowów zadeptał go rozwścieczony tur. Rany były tak poważne, że zmarł na miejscu. – Niech to psia mać – wyrwało się Wielimirowi. – Kto teraz stoi na czele rodu? Bracia Jaroboja dawno poumierali, syna nie miał... – Nagle do niego dotarło. – Na jaja Peruna! Krasa? To dziecko? Czy wyście wszyscy rozum stracili? Przecież... – Zamilkł. Zauważył, że Grażdan spogląda za jego plecy. Odwrócił się powoli. Przez drzwi, w których służąca odchyliła skórę, weszła do izby dwudziestoletnia kobieta. Wysokiej Mirenie sięgała ledwie do brody i miała zdecydowanie pełniejsze kształty, ale tylko ślepy nie zwróciłby uwagi na jej powab. Ubrana była w suknię prostego kroju, ale z dobrego płótna, ozdobionego pięknym haftem. Złociste włosy z pewnością rozczesała niedawno przed nocnym spoczynkiem. Drobne, szybkie kroki i coś w jej postawie, może wysoko uniesiona głowa, sprawiło, że goście nisko się przed nią pokłonili. Z wyjątkiem Wielimira. Ten po prostu przyklęknął na jedno kolano i szybko schylił głowę. Dzięki temu jednocześnie wyraził szacunek, jak i ukrył rumieniec, którym oblała się jego twarz. – Wybacz mi, Kraso, nie przypuszczałem... hmmm... Nie to miałem na myśli, że niby ty jako kobieta... że nie mogłabyś... – Witaj w domu, Wielimirze – Krasa weszła w zdanie jąkającemu się wojowi. Niezgrabnie podźwignął się na nogi, ale wzrok miał nadal wbity w polepę. – Dziękuję, Kraso. Wybacz mi to z tym dzieckiem. Zupełnie wyleciało mi z głowy, że minęło osiem lat. Kiedy widziałem cię po raz ostatni, byłaś małym, rozbrykanym dziewczęciem. Pięknie wyrosłaś. – I ty się zmieniłeś. Pamiętam młodzieniaszka zabiedzonego jak wilk po długiej zimie. A te wąsy, co wtedy rosły pod twoim nosem, mógłby zdmuchnąć nawet silniejszy przeciąg. Zmężniałeś. Po tych słowach Krasy na twarzy Wielimira pojawił się iście głupkowaty wyraz. – Ojciec na pewno przywitałby cię z wielką radością – ciągnęła przywódczyni rodu. – Był głodny każdej wieści, jaka docierała z południa. Za każdym razem, kiedy wędrowcy przynosili informacje o kolejnej porażce Awarów, składał bogom dziękczynne ofiary. Wielimir pokiwał głową ze zrozumieniem. – Jarobój to był dobry chłop. Jestem pewien, że w Niwie zajmuje honorowe miejsce w kręgu swoich przodków. Krasie zaszkliły się oczy, ale wzięła głęboki oddech i zdobyła się na uśmiech. – Nakazałam służącym, aby przygotowały wam suche ubrania. Kiedy się przebierzecie, usiądziemy do stołu i wszystko mi opowiecie. – To nie może czekać ani chwili – powiedział Wielimir. – Wysłuchaj nas teraz. To jest Mirena zwana Osą. Może już o niej... – Słyszałam, oczywiście, słyszałam – przytaknęła Krasa. – Witam cię, czcigodna wiedźmo. Już dawno nie gościliśmy w Boryniu tak zacnego gościa. Na dowód tego – odważnie patrzyła w oczy Wielimira – że zależy nam na opinii dobrych gospodarzy, pozwólcie, iż natychmiast każę podać jedzenie i picie. Wielimir już otwierał usta, ale Mirena go ubiegła. – Na twoim miejscu bym nie odmawiała, Wielimirze. Sam przecież powiedziałeś, że chodzi o przyszłość twojego potomstwa. Gdy wychodzili, żegnał ich cichy śmiech Krasy.

Kiedy Mirena wróciła do biesiadnej izby, Wielimir i Florek siedzieli już za stołem i drewnianymi łyżkami grzebali w dużych miskach, z których zachęcająco parowało jedzenie. Patrząc na Mirenę, Wielimir zapominał o jedzeniu. Męskie ubranie zamieniła na wyszywaną, sięgającą połowy ud suknię, przepasaną paskiem ozdobionym cennymi

kółeczkami z kości słoniowej. Gdyby nie tatuaż, który ciągnął się od przedramienia aż po dekolt, Wielimir nie uwierzyłby, że jeszcze niedawno była dzikuską noszącą wyświechtane skóry. Wiedźma udawała, że nie widzi jego rozdziawionej gęby i usiadła za ławą obok Florka. Służąca postawiła przed nią miskę z soczystą wołowiną. Mirena chwyciła za łyżkę i nałożyła sobie porcję jedzenia do rzeźbionego naczynia, stojącego pośrodku ławy. Dołożyła też kawałek chleba. Służąca odniosła misę w kąt izby i klęknąwszy, postawiła ją u stóp kilku grubo ciosanych rzeźb. W ten sposób została złożona ofiara przodkom i Mirena mogła wreszcie zacząć jeść. Mięso było miękkie i dobrze przyprawione. Chleb zaś pachniał, jakby dopiero co wyjęto go z pieca. Po wieczerzy Krasa zdjęła znad ognia kociołek z grzanym winem, a służące napełniły kielichy gości. W czasie gdy inni w ciszy pili, Florek roztrzęsionym głosem opowiadał, jak zeszłej nocy do ich osady wtargnęli dzicy jeźdźcy. Następnie Krasa i Grażdan w skupieniu wysłuchali Mireny – rzekła im o Krwawych Psach, wszystko to, co wiedziała od Rogana. Kiedy skończyła, starościna Borynia przez chwilę milczała. Na zewnątrz nadal padał deszcz. W oddali, gdzieś nad Sitnem, grzmiało. Światło pochodni migotliwie odbijało się od powierzchni wina w kielichach. – Czyli Awarowie powrócili – podsumowała Krasa. – Przez tyle lat był spokój. A po ostatnich wieściach z południa myśleliśmy, że wreszcie zgubiła ich pycha. – A skąd! Na wojnie przekonałem się, jak są zawzięci. Nie dadzą nikomu spokoju, póki ostatni z nich nie będzie gryzł ziemi – wyjaśnił Wielimir. – Poza tym – dodała Mirena – tym razem nie chcą tu jedynie przezimować. Oni już nie mają dokąd wracać. Wielimir przytaknął. – Z wielkiego państwa Awarów ostała się jedynie marna garstka wojowników, dogorywających gdzieś pomiędzy Dunajem a Cisą. Kagan poddał się Frankom i przeszedł na chrześcijaństwo. Idole swoich dawnych bożków kazał porąbać i spalić. Dla czcicieli Kelgara ostatnim schronieniem jest właśnie Kirt. – Nadchodzą chłodne dni – wtrąciła Mirena. – Krwawe Psy będą potrzebować zapasów. Jak myślicie, skąd je wezmą? Musicie pokonać swój strach i przeciwstawić się im. – Kto powiedział, że się boimy? – zareagował Grażdan. Siedział na pieńku przy palenisku i wyciągał swoje kościste nogi w stronę źródła ciepła. – Boryniacy nigdy nie byli tchórzami. Tylko cóż my możemy przy ich sile? Nawet gdybyśmy zeżarli całą odwagę świata, ich świątynia jest doskonałą twierdzą. Nie zdobędziemy jej, tym bardziej że nawet nie wiemy, gdzie ona jest. – Ja ją znajdę – donośnym głosem oznajmiła Mirena. – Poważnie? – Grażdan rzucił na nią spojrzenie. – Nie myśl, że nie próbowaliśmy wytropić Kirtu za pomocą magii. Najlepsi wróżbici i czarownicy starali się dotrzeć na czarodziejskie wzgórze. Ani jednemu się nie udało. Jeden z grubsza określił położenie świątyni, ale potem oszalał i krew go zalała... ochronne czary Kirtu były zbyt silne. Gdyby próbował przez nie przeniknąć bez wsparcia odpowiedniego zaklęcia, mózg by mu się usmażył. Mirena przymknęła oczy. – Muszę zwrócić twoją uwagę na pewną różnicę, staruszku. Nie jestem wioskowym wróżbitą, odprawiającym gusła po zarżnięciu paru kur. – Ty tak twierdzisz. – Grażdan, na twoim miejscu uwierzyłbym Osie – Wielimir wtrącił się do rozmowy, gdy zauważył rozognione oczy wiedźmy i widział, że szykuje się do ostrej odpowiedzi. – Nawet gdyby połowa tego, co się o niej mówi, była prawdą, i tak wierzę, że nieodkryte dotąd wzgórze i Kirt będą dla nas na wyciągnięcie ręki. – Załóżmy, że tak będzie – odezwała się Krasa – że naprawdę ci się uda. Ale co dalej? – To przecież jasne – z przekonaniem powiedział Wielimir. – Zaskoczymy tę zgraję i wyślemy ich najkrótszą drogą do ich śmierdzącego boga. – Dobry plan – zaśmiała się Krasa – ale jestem pewna, że to nie będzie takie łatwe. Jesteście w stanie obliczyć, ilu tych zwyrodnialców jest? – Jakieś trzy tuziny. – Trzy tuziny? – zawołał Grażdan. – Może więcej – dodał Wielimir. – O mocni bogowie, potrzebowalibyśmy setkę wojowników, żeby dać radę tylu Krwawym Psom! Jeśli zwołamy wszystkich mężczyzn, wliczając w to chłopców powyżej piętnastego roku życia i starców, którzy jeszcze dadzą radę utrzymać w rękach broń, i tak nie będzie nas więcej niż pięćdziesięciu. – Tylu musi starczyć – powiedziała Mirena. – Wiedźmo – wódz drużyny rzucił jej spojrzenie – z pięćdziesięcioma zbrojnymi wyprawa na Kirt byłaby w rzeczywistości podróżą wprost do Niwy. Boryniacy już wiele lat nie brali udziału w żadnej wojnie, nie mają doświadczenia w walce. Krwawe Psy zaś są urodzonymi mordercami, od wczesnego dzieciństwa ćwiczonymi w zabijaniu i okrucieństwie. Nie mówiąc już o tym, że są znacznie lepiej wyposażeni i uzbrojeni. Nie możemy iść w guniach, kożuchach i lnianych sukniach przeciw ich pancerzom. Ani też z siekierami na szable czy z włóczniami na łuki. Wielimir dopił wino i z hukiem postawił kielich na ławie. – Możemy zwyciężyć, Grażdanie. I ja ci powiem jak. Spojrzeli na niego. – Zakładam, że jesteśmy marnie uzbrojeni – ciągnął Wielimir. – Łuki mamy zwykłe, z cisowego drewna, a jeśli nic się przez te lata nie zmieniło, to miecze w całym Boryniu można zliczyć na palcach obu rąk... – Jednej ręki – uściślił Grażdan. – Jednakże istnieją sposoby, jakimi Słowianie już od wielu pokoleń walczą z Awarami. Skuteczne sposoby. Różnego rodzaju podstępy i pułapki. Tak, zaatakowanie Kirtu bezpośrednio jest czystym szaleństwem. Możemy jednak zmusić te szczury do opuszczenia twierdzy. Potem zwabimy ich w potrzask. W miejsce, gdzie na nic im się zdadzą konie i łuki. W las, w skaliste przewężenia, wąwozy. Narzucimy im nasz sposób walki. W taki sposób pokonał ich Samon i w taki sposób też od dawien dawna zwyciężają ich plemiona znad Hronu, Wagu i Morawy. Wspólnie wymyślimy plan, jak wyciągnąć tych pastuchów z gniazda i utopić w ich własnej krwi. Usta Grażdana zacięły się w prostą, cienką kreskę. Nie powiedział ani słowa. Mirena zaś właśnie w tej chwili powiedziała coś, co dolało oleju do ognia. – Na darmo dumacie, w rzeczywistości nie macie wyjścia. Musicie walczyć. Chyba że wolicie siedzieć na tyłkach i robić za zapasy mięsa na awarskie żertwy. Ilu

jeszcze takich poturbowanych biedaków – wskazała na Florka – musi przybiec do Borynia z wiadomościami, że Krwawe Psy wyrżnęły ludzi z ich osady? Ilu, żebyście się opamiętali? W pomieszczeniu zapanowała cisza, przerywana jedynie strzelaniem ognia i odgłosami przemijającej burzy. – Grażdan, ja im wierzę – przemówiła Krasa. – Wierzę Mirenie, że będzie potrafiła nas uchronić przed awarskimi czarami. Wielimir też mnie przekonał, że potrafi przechytrzyć Krwawe Psy. Zwołaj wszystkich mężczyzn zdolnych do walki. – Krasa! – Wódz drużyny zerwał się z pieńka. – Milcz, Grażdanie. Szanuję cię jak własnego ojca, ale zapominasz, w czyich żyłach płynie krew boryniackich wielmożów. Podjęłam decyzję. Z postępkami tych psów trzeba skończyć teraz i raz na zawsze. – Zwróciła się do Mireny i Wielimira: – Nie wiem, ile czasu zajmie zgromadzenie wszystkich mężczyzn... – Muszą być gotowi do rana – wiedźma kuła żelazo, póki gorące. – Awarów trzeba zaskoczyć. Im szybciej ich zaatakujemy, tym większą mamy szansę na zwycięstwo. Nie możemy dopuścić do dalszych strat w ludziach. – Szaleństwo! – huknął Grażdan. Krasa nie zareagowała – jedynie w zamyśleniu przygryzła dolną wargę. Spojrzenie Wielimira wyrażało całkowite poparcie dla słów Mireny. – W porządku – postanowiła Krasa i spojrzała na Grażdana. – Zajmiesz się wszystkim. Zawiadom wszystkich mężczyzn, aby przed świtem byli gotowi do wyprawy. – Czy o sprawie nie powinna zadecydować starszyzna? Krasa zwęziła oczy i nachyliła się w stronę Grażdana. Stłumiła głos, ale był to ten rodzaj szeptu, który słyszalny jest nawet w innych pomieszczeniach. – Mam w dupie starszyznę, Grażdan. To kupa darmozjadów, którzy muszą wysiorbać beczkę piwa, zanim ustalą, ile jaj ma baran. Idzie wojna, na bogów! A w czasie wojny starosta może podejmować decyzje bez pytania starszyzny o zdanie. Taki jest zwyczaj. Zdecydowałam, że rano boryniacka drużyna podąży śladami Awarów, i tak ma być. I jeszcze jedno. Jedynie z pomocą wiedźmy uda się nam znaleźć ich gniazdo. A to oznacza, że każdy z was ma się liczyć ze zdaniem Mireny. Łącznie z tobą. I ze mną. Grażdan stał jak wryty. Wreszcie, z obrażoną miną, ale bez słowa, odwrócił się i szybko wyszedł z izby. – To się nazywa charakter! – wykrzyknął Wielimir i spojrzał na Krasę z nieskrywaną dumą. – Ha! A zatem ruszamy rano. Chciałem co prawda przywitać się z rodziną, ale obym stracił obie ręce, jeśli przepuszczę okazję ścięcia kilku awarskich łbów! No dalej, psiska, szykujcie się na zmysłowe smeranie toporem Wielimira.

oganie! Obudź się, bracie!” Otworzył oczy. Leżał na plecach, a wysoko nad nim, na tle rozgwieżdżonego nieba, rysowały się kształty drzew. W pajęczynie splątanych konarów ugrzęzło rozświetlone oko księżyca. Rogan zmarszczył brwi. Coś dziwnego było w tym obrazku. Po chwili już wiedział – zdawało się, że wierzchołki drzew są niezwykle daleko. Pnie musiałyby być w takim razie niesamowicie wysokie. Usiadł. Zaskakująco mocno odczuwał wszystko, co działo się wokół. Każdy dźwięk słyszał bardzo ostro. Wzrok go także nie mylił. Niebotyczne drzewa wznosiły się wokół niczym wieże na murach kamiennych frankońskich twierdz. Nigdy dotąd nie widział tak wysokich drzew. Zdawało się, że podpierają sklepienie nieba. Uważnie się rozejrzał. Pomiędzy wielkimi rosły także i mniejsze drzewa, dziwacznie poskręcane i splecione niczym zaklęte jaszczury. Razem tworzyły nieprzeniknioną gęstwinę, labirynt pełen tajemniczych odgłosów i zwodniczych cieni. Było to jedno z tych miejsc, gdzie w ciemnych zakątkach miały swe kryjówki duchy i wiły, jak również nienazwane stworzenia, których oko ludzkie dotąd nie ujrzało. Rogan mógłby dać głowę, że do tej pory noga ludzka nie stanęła na tej ziemi – a mimo to miał wrażenie, jakby znał to miejsce doskonale. Las, jakkolwiek tajemniczy i nieprzystępny, przed Roganem odkrywał swe tajemnice. Tak. Czuł się tu jak u siebie. Podniósł się z ziemi. Chyba był sam. Po chwili jednak przypomniał sobie głos, który go obudził. Brzmiał bardzo wyraźnie i dlatego Czarny uznał, że się nie przesłyszał. Z drugiej jednak strony, w jego brzmieniu było coś dziwnego, choć za nic w świecie nie potrafiłby powiedzieć co. W gęstwinie odzywały się kolejne głosy. Jednakże nie były ludzkie. Prastary las wypełnił się wyciem podobnym do tajemniczego, rytualnego śpiewu, którym magicznie przyzywano pełnię księżyca. „Chodź z nami, Roganie. Jako jeden z nas”. Wstrzymał oddech. Zrozumiał już, co dziwnego było w tym głosie – rodził się on wprost w jego głowie. Kwilenie dzikich zwierząt jego umysł w zagadkowy sposób zamieniał w słowa. „Dlatego, że jesteś jednym z nas...” W ciemnościach mignęły czerwone punkciki. Poruszały się w parach i było ich niezliczenie wiele, całe roje. Otoczyły polankę. Każdy zakamarek był pełen demonicznych ogników. Dwa rozpalone węgielki oddzieliły się od pozostałych i przemieściły w jego stronę. Rogan w napięciu obserwował, jak z ciemności wyłania się wielka czarna postać. Wilk był tak ogromny, że śmiało mógłby powalić niedźwiedzia i jednym chwytem szczęk przegryźć jego gardło. Człowiek jednak, ku własnemu zaskoczeniu, nie odczuwał strachu. Basior zatrzymał się tuż przed nim i z zaciekawieniem go obwąchiwał. „Naśladuj nas...” – przemówił wprost w myślach Rogana. Zawrócił i znów zniknął w gęstwinie. Mężczyzna po chwili wahania ruszył za nim. Plątanina drzew, która jeszcze przed chwilą zdawała mu się nieprzeniknioną tarczą z cierni i listowia, nagle się przed nim rozstąpiła. Podążał za wilkiem, którego bardziej wyczuwał, niż dostrzegał w ciemności. Leśną ciszę przerywał dźwięk wilczych kroków. Wkoło było czerwono od rojących się wilczych oczu. Cała sfora kroczyła za mężczyzną niczym ponury i milczący orszak. W całej tej sytuacji Rogan, jak nigdy dotąd, uświadamiał sobie swoją człowieczą małość i nicość. Niebosiężne drzewa przypominały mu oplecione bluszczem kolumnady w siedzibie boskich olbrzymów. Przewalone pnie wydawały się zaporami nie do przebycia, a dziury ziejące pod nimi były wielkie niczym bramy. Jamy po wyrwanych karpach wyglądały jak kratery po gwiazdach, którymi od czasu do czasu Radogost ciskał w ziemię, przemierzając nocne niebo. Rogan nie był w stanie wyobrazić sobie siły, jakiej było trzeba na przewrócenie choćby jednego z tych drzew. Po jakimś czasie ciemność zrzedła, a zarośla się rozstąpiły. Pod nogami zazgrzytały kamienie – przynajmniej tak z początku myślał Rogan. Nagle jednak wyszli z zacienionego lasu i zrozumiał, że się mylił. Zwykłe skały nie szczerzyłyby przecież zębów i nie gapiły na człowieka pustymi oczodołami. Zmieszany i zaskoczony, rozejrzał się. Przed nim wznosił się ogromny kopiec. Regularny, owalny kształt wskazywał, że był to kurhan grobowy. W świetle księżyca dziwnie świecił. Jego wierzchołek nie był, jak zwykle czyniono to w kurhanach, wykończony gliną i kamieniami. Rogan uważnie się przyjrzał i poczuł, jak jego ciało drętwieje. Czaszki, żebra, kości. Poznał, że nie należą do ludzi, ale ta wiedza wcale go nie uspokajała – wręcz przeciwnie. Wyobraził sobie, jak za życia musiały wyglądać cudaczne stwory z wąskimi, wydłużonymi czaszkami, szczękami pełnymi kłów i palcami zakończonymi ostrymi pazurami. Był pewien, że nie chciałby stanąć do walki z czymś takim.

„Rogan! Pospiesz się, bracie, jesteśmy prawie na miejscu!” Wilk czekał przed otworem ziejącym w zboczu kurhanu. Czarny głęboko nabrał powietrza i przeszedł ścieżką pomiędzy warstwami kości. Zanim wszedł za basiorem do kurhanu, obejrzał się. Sylwetki innych wilków wynurzały się z ciemnego lasu i, niczym cień burzowej chmury, miejscami zasłaniały oświecony księżycowym światłem pagórek z kości. Były ich setki. Rogan głośno przełknął ślinę i wszedł do wnętrza grobowca. Po kilku krokach zrobionych w ciemnościach ujrzał przed sobą światło. Miało ten sam krwawy kolor co oczy zgromadzonych wilków. Światło chaotycznie migotało, ale dzięki niemu Rogan mógł dojrzeć, że także ze ścian korytarza sterczą czaszki i łapy licznych stworów. Gdzieś w oddali odezwały się głosy. Basior zwolnił, spuścił głowę i zaczął ostrożniej kroczyć. Czarny naśladował jego ruchy. Zaraz potem zatrzymali się. Wąski korytarz rozszerzał się i przechodził w obszerną komorę. Z pomieszczenia, którego Rogan nie był w stanie dojrzeć ze swojego miejsca, dobiegały urywki rozmowy. – ...ale muszę przyznać, że twoje siedlisko ma coś w sobie – mówił głęboki, dudniący głos, którego ton przyprawiał mężczyznę o dreszcze. – Już sama kupa tych czaszek robi wrażenie. Wszystkie gnaty należą do Białowłosych, prawda? – Każda najmniejsza kosteczka. – Drugi głos nie był tak dźwięczny. O ile pierwszy brzmiał jak ryczenie byka, drugi przypominał warczenie wilka. – Ha! Ukatrupienie tylu służalców Białoboga musiało być istną katorgą! – Ponad połowę z nich dopadł Radogost. Nigdy nie przepuści okazji, żeby otworzyć braciszkowi oczy. – Ale z tego, co wiem, od dawna Białobóg jest spokojny. – Racja. Po tym jak żeśmy mu ostatnio przetrzepali skórę, uciekł z powrotem w Góry Zmierzchu. Ostatnio jednak dostrzegam znaki, że próbuje odzyskać moc. Poprzez świat śmiertelników, oczywiście. Powstają nowe świątynie Białoboga. Dlatego potrzebuję kogoś, kto mógłby coś z tym zrobić. Na co czekasz? Masz pole do popisu. – Wiem, wiem. Posłuchaj, rzeczywiście jest o co grać. I nie uważam, że cokolwiek może mieć wpływ na wynik rozgrywki. Jeśli czyjś los jest przesądzony, nic tego nie zmieni. – Oczywiście, ale nie psuj zabawy. Wiesz, jaka jest stawka: zwycięzcy przypadnie dusza Rogana. Czarny znieruchomiał i utkwił wzrok w wilku. Ogromny drapieżnik odpowiedział mu równie wymownym spojrzeniem. Ogniste światło jego źrenic jakby wwiercało się w myśli Rogana. „Dobrze słyszałeś, bracie. Mówią o tobie. Dlatego cię tu przyprowadziłem. Powinieneś był to usłyszeć”. –  No tak, umowa to umowa – mówił gość – ale im dłużej się nad tym zastanawiam, jestem coraz bardziej przekonany, że nie zdołam wygrać zakładu. Znów mnie przechytrzyłeś. – Sprawiasz mi przykrość. Przyznam, że uciekłem się do małego podstępu, ale sam wiesz, o co gramy. Nie chodzi mi o tę naszą grę, ale grę, która toczy się w świecie śmiertelników. Wiesz, że Rogan nie jest zwykłym człowiekiem. W jego żyłach płynie moja krew. – Jak dotąd nie dało się tego zauważyć. – To od początku była złożona kwestia. Został zabrany swemu prawdziwemu ojcu. Przecież nawet on sam nie wie, kim jest. Kiedy jednak przejmie władzę nad Ogniem, przebudzą się w nim umiejętności przodków. Na to jednak potrzebujemy trochę czasu. – I ty chcesz ten czas dla niego zyskać. – To jasne. Jeśli umrze, razem z nim wyginie ród czarnoksiężników. Nie mogę do tego dopuścić. Przodkowie Rogana od dawien dawna byli moją bronią w walce ze sługusami Białoboga. On musi kontynuować to dzieło. Teraz słuchaj uważnie. Białobóg jest złodziejem dusz. Kto umiera na jego ołtarzu, nie dostaje się do Niwy. Także w twoim interesie leży, aby Rogan przeżył i walczył. Jest ostatni. Jeśli Morena teraz przywoła go do siebie, Białobóg tylko zatrze ręce z radości. – Rozumiem. Chciałeś grać o duszę młodzieńca. Grajmy zatem. Następny ruch będzie decydujący. – Wiem o tym – westchnął gospodarz. – Rzucaj. I żadnych sztuczek. Mnie nie oszukasz. – No jasne, że nie. Rogan usłyszał daleki brzęk. Brzmiał jak odgłos kości rzuconych na kawałek wyprawionej skóry. Przez chwilę panowała cisza. Następnie gospodarz głośno zaklął. – Żeby cię tak Weles skarał! – Może i tak być – śmiejąc się, odpowiedział właściciel dudniącego głosu. – Do stu diabłów! Zdaje się, że masz więcej szczęścia niż ja. – Co ma do tego szczęście? To jest przeznaczenie, przyjacielu. Co jest raz zapisane, tego nie zmienisz żadną grą. Rogan trafi do Niwy. Już niedługo. Nic na to nie poradzimy. Tak czy inaczej, to była dobra gra. – Tylko dla kogo? – Tak to już jest z grami. No, późno już. Wrócę do stada. Dziękuję za gościnę. Wspaniały trunek. Rogan usłyszał, jak gość wstaje. Kiedy zaczął iść, jego kroki brzmiały niczym dudnienie potężnych kopyt. Ziemia zatrzęsła się. Na ścianie po przeciwnej stronie wejścia do komory grobowca pojawił się cień zwalistej sylwetki ze spiczastymi uszami i parą olbrzymich, byczych rogów na głowie. Rogan wstrzymał oddech i cofnął się. Cień zaczął się powiększać, aż zasłonił całe światło. W tej samej chwili powietrze zgęstniało i Rogana owiał śmiertelnie mroźny chłód. – Bogowie... Zbudził się zaplątany w płaszcz i roztrzęsiony. Serce szaleńczo waliło, a w uszach huczała krew. Ciało było całe zdrętwiałe. Rozejrzał się mętnym wzrokiem. Sen był tak realistyczny, że dopiero po dłuższej chwili mężczyzna zorientował się, gdzie jest. Przez szpary w rozpadającej się strzesze do środka pomieszczenia przenikało blade światło świtu. Rogan zaklął. Zaspał. Szybko wstał, ogarnął się, pozbierał swoje rzeczy i wyskoczył na zewnątrz. Ulewa, przed którą schował się w nocy do opuszczonej pasterskiej ziemianki, ustała, choć z pewnością niedawno, bo z drzew nadal

kapała woda. Doliny były skryte w gęstej mgle. Spod daszku, naprędce skleconego z wikliny i gałęzi jodły, radosnym rżeniem pozdrowił Rogana jego wrony koń. Wojownik podszedł do zwierzęcia. Był już najwyższy czas, by wyruszyć.

– Czy to wszystko jest potrzebne? – Mirena nachyliła się ku Wielimirowi. – Trwonimy tylko cenny czas. W szarym świetle brzasku posuwali się krok za krokiem po stromym, zalesionym zboczu. Ścieżka była śliska – pod stopami chlupotało błoto. We mgle ledwo dostrzegali drzewa. – Niektórych obyczajów nie zmienisz – wzruszył ramionami ogromny mężczyzna. – Można plunąć na naradę ze starszyzną, ale żaden Boryniak nie wyruszy w bój bez ofiary i wróżby. – Założę się, że jako pierwszy o tym zwyczaju przypomniał sobie Grażdan – fuknęła wiedźma. – On mnie nie znosi. Ścieżka wiodła do wysoko położonego grodu i dalej, aż na skalisty wierzchołek góry. Wystające z ziemi kamienie i korzenie służyły jako prowizoryczne schody i ułatwiały wspinaczkę. – Jesteśmy. Weszli na szczyt. Przed nimi, we mgle, majaczył zarys strzelistej palisady, która broniła wstępu do świątyni. Na dziedziniec prowadziła jedna brama, bogato rzeźbiona i ozdobiona byczymi, baranimi, a nawet ludzkimi czaszkami. Przed nią zgromadziła się spora grupa Boryniaków – do świętego miejsca za ogrodzeniem mogli wejść tylko wybrani. Zza drewnianego częstokołu dochodził dźwięk monotonnego śpiewu. – No, teraz pokaż, co potrafisz – syknęła Mirena i szturchnęła Wielimira łokciem. – Głowa do góry i bądź stanowczy. Powiedz mniej więcej tak: „Kto nie jest z nami, ten jest przeciw nam”. – Bez obaw, Warkoczyku. Wiedźma rzuciła mu ostre spojrzenie, ale nie zdążyła już wypowiedzieć żadnego wyzwiska. Boryniacy ich zauważyli, podniosły się szepty, tłum rozstąpił się i zrobił przejście. Przeszli nim tak szybko, jak było to możliwe – Wielimir i tak musiał krótko przywitać się z kilkoma krewnymi i starymi znajomymi. Mirena skinieniem głowy odpowiadała na ukłony obecnych tam kobiet. Zauważyła też, że niektórzy są wobec niej nieufni. Udawała, że tego nie dostrzega. W końcu przedarli się przez tłum i bramą weszli na świętą ziemię. Obrzęd już się zaczął. Przewodniczył mu mały, kościsty żerca. Trudno było określić jego wiek – twarz miał ukrytą za gęstymi wąsami i potarganymi włosami. Wzniesione ręce miał zgięte w łokciach, w tradycyjnym modlitewnym geście. Synowie Swaroga krwią się napoją, nasze myśli otworzą, wróżbą nas obdarzą. Wróż wpatrzony był w wysoki, drewniany posąg umieszczony na kamiennym postumencie. Posąg miał cztery twarze, a rzeźby na jego bokach wyobrażały siekierę, róg obfitości, wiązkę zboża oraz konia. Tuż obok rzeźby spośród niskich skał wystawał okazały głaz, ociosany tak, że miał wiele gładkich ścian. Górna powierzchnia tego ołtarza była gęsto porysowana, a wkoło walały się czaszki knurów, żubrów, jeleni i baranów. Posąg boga był ustawiony w ten sposób, aby krew z kamienia ściekała wprost do jego stóp. Właśnie za chwilę miała nastąpić ofiara. Dwóch osiłków przydźwigało na ołtarz wielkiego, kudłatego barana. Zwierzę broniło się i mimo że miało spętane przednie i tylne nogi, mężczyźni musieli się porządnie wysilić, by je ujarzmić. Mirena rozejrzała się. Spostrzegła utkwiony w sobie chłodny wzrok Grażdana. Naczelnik drużyny szybko odwrócił głowę. Wiedźma delikatnie się uśmiechnęła i spojrzała na Krasę. Starościna rodu miała na sobie męski strój podróżny, zupełnie jakby przesądziła już o wyniku wróżby. Nie zwracała uwagi na stojących obok ludzi. Uważnie patrzyła na przeprowadzającego obrzęd wróża. Kiedy mężczyzna opuścił ręce i zwrócił się w jej stronę, nie zakłócając przy tym melodii i rytmu zaklęć, Krasa była przygotowana. Podeszła bliżej i wyciągnęła ręce. Żerca położył na jej dłoni sztylet o rękojeści wykonanej z poroża jelenia. Krasa skinieniem głowy podziękowała bogom i przystąpiła do stołu ofiarnego. Mirena zauważyła zmianę w głosie wróża i wraz z kilkoma innymi obecnymi przy obrzędzie osobami przyłączyła się do zawołania: Synowie Swaroga krwią się napoją... Krasa chwyciła sztylet obiema dłońmi, podniosła go wysoko nad głowę i wziąwszy silny zamach, zanurzyła w szyi barana. Pewność i dokładność, z jaką tego dokonała, świadczyła o tym, że nie robi tego pierwszy raz. Energicznym ruchem poszerzyła ranę. Trysnęła krew. Baranem miotały konwulsje. Pomocnicy wróża musieli przycisnąć go całym ciężarem ciała, by się nie wyrwał. W tym samym czasie wróż podniósł spomiędzy czaszek obrzędową czarę i podstawił ja pod świeżą ranę. Naczynie natychmiast wypełniło się krwią. Uniósł je nad głowę. Nagle zapadła grobowa cisza. – Niech wystąpi dziewica-wieszczka! – zawołał żerca pośród ciszy przerywanej jedynie rzężeniem dogorywającego barana. Na pole ofiarne weszła wysoka dziewczyna w prostej, białej sukience. Płowe włosy spływały po jej piersiach aż do wąskiej talii. Mirenie wystarczyło jedno spojrzenie na dziewczynę, by wiedzieć, że jest ona ślepa. Mimo to szła pewnym krokiem i zatrzymała się naprzeciw żerca, jakby dokładnie wiedziała, gdzie stoi. W dłoniach ściskała żółtawe patyki. Mirena natychmiast poznała, że to kości ludzkiego przedramienia. Naliczyła ich siedem. Nieparzysta liczba. „Oczywiście – pomyślała – o przyszłości zadecyduje przypadek”. Żerca zamoczył palec w czarze i na każdym z policzków wieszczki nakreślił krwawy znak. Następnie pomógł jej zanurzyć w gęstniejącej krwi siedem kości. Potem

cofnął się o krok, nabrał powietrza i znów zaintonował: Synowie Swaroga... Boryniacy natychmiast podeszli i otoczyli go. – Co się teraz stanie? – Mirena zwróciła się do Wielimira. Uważnie obserwowała wróża, który chodził wokół znieruchomiałej wieszczki i rozlewał krew na ziemię. – Dziewica wyrzuci kości wysoko nad głowę. Jeśli większość z nich wpadnie do krwawego kręgu, to będzie oznaczać, że bogowie są nam przychylni i odniesiemy sukces w boju. Jeśli zaś większość znajdzie się poza kręgiem, wyprawa jest skazana na porażkę... – ...i w ogóle do niej nie dojdzie... – dokończyła Mirena. – A zatem powinnam się postarać, aby bogowie byli nam bardziej przychylni. – Jak to? – Wielimir wytrzeszczył oczy. – Siedź cicho – nakazała. – Muszę się skupić. Żerca dokończył krąg wokół wieszczki, odłożył pustą czarę i znów, wznosząc ręce, obrócił się twarzą w kierunku boga. Śpiew zgromadzonych przybrał na sile. Mirena zaczęła oddychać głębiej i wolniej. Zbierała siły i skupiała się na czarach. Zapanowanie nad ruchem przedmiotów nie było szczególnie trudne, ale wymagało znacznej dawki mocy. Amulet na jej piersiach zaczął się kołysać. „Ja się o to postaram” – szepnął jej do ucha obcy głos. Zlękniona, obejrzała się. Ujrzała tylko pokrytą rzeźbami palisadę i zbitą masę Boryniaków poza bramą. Mimo to i tak była przekonana, że ktoś stoi tuż za nią. Przeszły ją dreszcze. Była teraz wyjątkowo skupiona, dlatego przez chwilę wydawało się jej, że w wilgotnym powietrzu majaczy zarys ogromnej postaci. Chyba nawet ujrzała błysk demonicznych oczu. „Uspokój się – w jej głowie grzmiał tajemniczy głos – wróżba wypadnie dla was pomyślnie... Zobacz!” Chcąc nie chcąc, posłuchała i skierowała wzrok na wieszczkę. Dziewczyna chwyciła kości w obie ręce i wyrzuciła je wysoko nad głowę. Śpiew tłumu zamilkł, co było wyrazem napięcia i oczekiwania. Mirena poczuła taki poryw nadprzyrodzonej mocy, że aż się zachwiała i musiała się oprzeć o Wielimira. Kości poleciały w powietrze, otarły się jedna o drugą i spadły. Nadal panowała cisza. Mirena westchnęła i puściła muskularne ramię Wielimira. Patrzył na nią zaniepokojony. „Tym dwóm dałem spaść poza okręgiem – w głowie Mireny zadudnił głos, który, jak już była pewna, słyszała jedynie ona – żeby nikt nie nabrał podejrzeń”. Po chwili wszystko się zmieniło. Chłód ustąpił, zjawa zniknęła. Wiedźma mruknęła i spojrzała na ziemię wokół stóp wieszczki. Pięć kości leżało w krwawym kręgu, dwie spadły niedaleko idola i głazu. – Bogowie zdecydowali! – krzyknął żerca. Mirena zerknęła na Krasę. Kobieta delikatnie się uśmiechnęła i spokojnie przytaknęła. Potem obie spojrzały na Grażdana. Przywódca boryniackiej drużyny patrzył na kości z taką miną, jakby ze złości miał ochotę wdeptać je w ziemię. Zacisnął wargi i obejrzał się na współbraci, którzy niecierpliwili się przed bramą, czekając na wynik wróżby. Widać było, że musiał stoczyć bój sam ze sobą, zanim wypowiedział słowa: – Biegnijcie i chwytajcie za broń!

a długo zanim ujrzał ściernisko ze zżętym zbożem i pierwszą pustą owczą zagrodę, Rogan wiedział, że zniszczona osada jest już bardzo blisko. We mgle, dotychczas przepełnionej butwiejącymi zapachami jesiennej przyrody, zaczął wyczuwać także inne wonie. Wiedział, co je wydaje, często spotykał się z nimi na południu. Był to smród krwi i popiołu, tak wyrazisty, że nawet nocna ulewa nie była w stanie go przytłumić. Kiedy tylko zaczęło świtać, wszedł na drogę porytą głębokimi koleinami. Zawiodła go do niewielkiej górskiej doliny. Z gęstej mgły tu i ówdzie wynurzały się pojedyncze drzewa oraz ciemne kłęby kolczastych krzaków jałowca. Chwilę później nieprzyjemne zapachy zostały wyparte przez inne, jeszcze bardziej wyraziste. Koń wędrowca stał się dziwnie niespokojny. Rogan skierował go w kierunku kilku rosnących przy drodze brzóz. Tam zsiadł i przywiązał uzdę do białego pnia. Wziął łuk, miecz i sztylet. Kołczan miał pełen zdobycznych strzał. Z pewnością Awarowie zasłużyli sobie na to, żeby ich wytłuc, ale musiał im przyznać, że doskonale opanowali sztukę łucznictwa. Słowiańskie ani nawet frankońskie czy bułgarskie strzały nie mogły równać się z tymi wykonanymi przez nich. Koń zarzucił grzywą i otarł się nozdrzami o ramię Rogana. – Tylko grzecznie tu stój. – Rogan poklepał go po szyi. – Ciesz się, że nie będziesz musiał na to patrzeć. Zaczął iść wzdłuż drogi, po mokrej trawie. W lewej ręce trzymał łuk i jedną strzałę. Niewysoki wał z gliny i kamieni był zaniedbany, zarośnięty trawą i chwastami. Taka mizerna ochrona z pewnością nie była w stanie powstrzymać najeźdźców. Rogan prześlizgnął się przez bramę między dwoma rzeźbionymi słupami i wszedł do osady. To, co zobaczył, trudno było nadal nazywać osadą. Spłonęła do cna. Zwęglone kikuty bierwion sterczały we mgle i wyglądały jak posągi złych demonów. W zgliszczach leżały poczerniałe ludzkie szczątki. Rogan obszedł pogorzelisko. Targały nim najmroczniejsze uczucia, jaskrawo widoczne na jego porytej zmarszczkami twarzy. Nawet współplemieńcy Krwawych Psów musieli ich uważać za krwiożercze stworzenia. Awarowie żyli jak pasożyty. Jesienią najeżdżali na słowiańskie osady, chwytali jeńców, gwałcili kobiety i łupili większą część całorocznych plonów. Większość mieszkańców pozostawiali przy życiu, ale tylko po to, by za rok wrócić i znów móc na nich żerować. Było to okrutne i odrażające, ale przynajmniej miało sens. Psy były inne. Od dzieciństwa wpajano im, że jedyne, co ma sens, to całkowita zagłada wroga. Nie zastanawiali się nad skutkami takiego postępowania, nie zdawali sobie sprawy, że jeśli dzisiaj po złupionej wsi zostawią jedynie popiół, następnym razem niczego nie zrabują. Patrząc na popioły wsi, Rogan utwierdził się w przekonaniu, że Psy są jedynie szkodnikami, które trzeba bezlitośnie wybić. Niedaleko żałośnie skowyczał pies. W zgliszczach na lewo od Rogana coś się poruszyło. Błyskawicznie uniósł łuk, ale okazało się, że była to jedynie zbłąkana owca. Spłoszyła się i becząc, zniknęła we mgle. – Szlag by to! – warknął i opuścił łuk. Osada leżała na łagodnym zboczu. Ścieżka biegła pomiędzy chatami aż do majdanu, na którym z pewnością zbierała się tutejsza starszyzna. Co dziwne, ogień tam nie sięgnął. Trzy podłużne, przysadziste chaty były ze sobą połączone i tworzyły podkowę. Wejścia na majdan broniła wysoka palisada. Zabudowania wyglądały jak mała twierdza, schronienie na wypadek zagrożenia. Z okrytego mgłą podwórca dobiegało chrapliwe krakanie wron i kruków. Rogan ostrożnie przeszedł przez bramę, nad którą widniała przybita czaszka tura. Zapach śmierci był coraz silniejszy. Na dużym majdanie, całym zabłoconym, roiło się od kruków, wron i kawek, które zleciały się na sutą biesiadę. Na widok człowieka część ptaków zatrzepotała skrzydłami i przeleciała na dachy chat i gałęzie rosnących nieopodal drzew. Pozostałe miały jednak brzuchy tak napchane martwym mięsem, że były w stanie jedynie odskoczyć na bok, ustępując Roganowi. Dywan z czarnych piór rozstąpił się przed nim. Czarny zgrzytnął zębami. Cały dziedziniec był pokryty trupami. Mężczyźni, kobiety, dzieci, wszyscy w pozycji krwawej gwiazdy – szeroko rozłożone i przytwierdzone do ziemi kończyny, rozprute brzuchy, wyciągnięte wnętrzności. Rogan, zaciskając szczęki, chodził pomiędzy sponiewieranymi ciałami. Wokół buzowało czarne, kraczące jezioro, którego ustępujące fale odkrywały coraz to nowe ofiary awarskiego okrucieństwa. W sumie leżało tam około tuzina ciał. Coś przyciągnęło uwagę Rogana. Pochylił się nad jednym z trupów. Pomimo licznych śladów po ptasich dziobach, rozpoznał charakterystyczną ranę na szyi nieboszczyka. Dokładnie w miejscu, gdzie jest tętnica, widniały dwa poczerniałe strupy – ślady po ostrych kłach. Rogan wyprostował się i podszedł do następnego ciała. I na nim zauważył dwie małe ranki. Począł chodzić od jednego trupa do drugiego. Z każdym było to samo. Właśnie kucał przy kolejnym z ciał, kiedy poczuł, że coś go szarpie w żołądku. Rozejrzał się. Spłoszone ptaki zaczęły głośno krakać i całe stado jak na komendę

wzniosło się w powietrze. Rogan szybko wstał i nałożył strzałę na cięciwę. Ścierwojady rozproszyły się we mgle, ucichło krakanie. Rogan uniósł łuk i pomału obracał się wkoło. Na ziemię opadały czarne pióra. Opary mgły, wzburzone ptasimi skrzydłami, wirowały jak żywe. Znów zawył pies. Nigdzie żywej duszy. Mimo to Rogan nawet w kościach czuł, że nie jest sam. Z powodu mgły nie był w stanie widzieć dalej niż na dziesięć kroków. A za tą granicą mogło przecież kryć się wszystko. Znów, trzymając wycelowany łuk, okręcił się wokół własnej osi. Mgła jeszcze bardziej zgęstniała, a jej kłęby zdawały się przybliżać do wojownika... Poczuł dotyk na ramieniu. Niewiele brakowało, by krzyknął. Momentalnie się odwrócił, uskoczył, grotem strzały próbował namierzyć cel. Jego serce rozbijało się o żebra niczym spłoszony ptak o klatkę. W dalszym ciągu niczego nie dostrzegał. Gdyby nie ta przeklęta mgła... Nagle znów coś poczuł. Czy tylko mu się zdawało? Wytężył słuch. Nie, nie mylił się. Usłyszał stłumiony śmiech. Rozdrażniony, zmrużył oczy. – Mam dość tej zabawy w chowanego. Pokaż się, to zagramy w inną grę. – W jaką grę? – zapytał głos przypominający bzyczenie mięsnej muchy. – Nazywa się „Czy biegniesz szybciej niż moja strzała”! Tym razem śmiech był głośniejszy. – Jestem za. – A ja jestem gotowy. – Ja także, zaczynajmy. Teraz Rogan zobaczył. Wyraźnie gęściejszy kłąb mgły zaczął zmieniać kształt. Najpierw uformowała się głowa, potem szyja, ramiona, tułów, nogi. Stopy spoczywały na ziemi. Mgła, z której wyłoniła się postać, jeszcze bardziej zgęstniała i zaczęła przybierać różne barwy. Nie była to tylko zbita, wilgotna chmura, ale namacalne ciało z mięsa i kości. Nie dłużej niż po pięciu uderzeniach serca przed Roganem stało dziwaczne stworzenie. Jego nagie ciało było podobne do ludzkiego, ale posiadało krótkie, grubawe nogi, więc musiało podpierać się na rękach, te zaś były długie i nad podziw umięśnione. Spod kędzierzawej, kasztanowej czupryny spoglądały na Rogana wielkie oczy z czerwonymi źrenicami. Stworzenie zaśmiało się. Górne zęby miało długie i ostre niczym wilcze kły. Rogan puścił cięciwę. Strzała aż po lotki zanurzyła się w nagiej klatce piersiowej. Siła uderzenia spowodowała, że istota cofnęła się o dwa kroki, ale utrzymała się na nogach. Ze zdziwieniem spojrzała na strzałę sterczącą spomiędzy jej żeber, a potem na człowieka. – Wygrałem – powiedział Rogan. – Poważnie? – odparł stwór i uśmiechnął się szkaradnie. Jego ciało zbladło, stało się przeźroczyste i natychmiast rozpłynęło się we mgle. Strzała opadła na ziemię. Nie było na niej ani kropli krwi. Chmura mgły zawirowała wokół Rogana niczym trąba powietrzna. Mężczyzna zaklął i błyskawicznie się obrócił. Jednocześnie wyciągnął z kołczanu drugą strzałę. Natychmiast był gotowy do następnego strzału, ale i jego przeciwnik nie próżnował. Znów przybrał poprzednią postać, pięściami opierał się o ziemię i uśmiechał złośliwie od ucha do ucha. – Na darmo zdzierasz cięciwę. Widziałeś, że to nie ma sensu. Wojownik stał nieruchomo, lotki strzały ocierały się o jego policzki. – Wiem coś ty za jeden, skurwielu. – Czyżby? No to jestem ciekaw. – Przemieniasz się we mgłę i zęby masz ostre jak ryś. Nawet małe dziecko by wiedziało, że jesteś zasranym upiorem. – Tego się spodziewałem. – Stwór skrzywił się i przewrócił oczami. – To się nigdy nie zmieni. Każdy ma mnie za mizernego upiora. Phi! Wyglądam na kogoś, kto wygramolił się z grobu i po nocach czyha na dziewice, żeby oblizywać ich delikatne mięsko? Musisz wiedzieć, że ludzie przeceniają upiory. Mają je za sprytne, ba, nawet szlachetne istoty, niemalże władców nocy. Coś ci powiem. Poznałem jednego upiora. Był śliniącym się, bełkocącym od rzeczy ciemięgą z gównem zamiast mózgu. Dotąd wyłaził z grobu i zamęczał córkę jednego pastucha, aż ją to porządnie wkurzyło i zdecydowała się dać mu kosza. Kosza pełnego czosnku! Potem wystarczyło już tylko kichnąć i proch z tego niezdary rozsypał się na wszystkie strony. Takie są upiory. Rogan milcząco obserwował nagusa zza grotu strzały. – Dobra, spróbuję krócej – stwór podrapał się za uchem. – Jestem mgłowcem i nazywam się Libusza. – Dumnie uniósł głowę i spojrzał wyczekująco na Rogana, który ani drgnął. – Libusza – powtórzył krótkonogi. – Jak ten osławiony czeski kniaź. Słyszałeś o Libuszy, no nie? – To imię sam sobie nadałeś, prawda? – zapytał Rogan. – No – z dumą przytaknął mgłowiec. – I zaryzykuję stwierdzenie, że nie bywasz zbyt często między ludźmi. – No, prawdę mówiąc, tylko jeśli jestem bardzo głodny. A co? – A to, że gdyby było inaczej, już dawno ktoś by cię uświadomił, że Libusza była w rzeczywistości żoną tego czeskiego wielmoży. I wnuczką Samona, jeśli dobrze pamiętam. Stwór opuścił ramiona. – Jesteś pewien? – W zupełności. – Cholera. A jak miał na imię jej mąż? Ten od pługa...

– Zamysł... albo jakoś tak. Już nie pamiętam. W każdym razie, wszystko pomieszałeś. – Czyli Libusza to babskie imię? – upewniał się mgłowiec. – Zdecydowanie. Powinieneś nazywać się Libor, Lubosław albo jakoś tak. – Lubosław? To imię dla jakiegoś ciepłego chłopka. – Ale przynajmniej Morena nie będzie się z ciebie śmiać, kiedy już po ciebie przyjdzie i zapyta, kim jesteś. A stanie się to całkiem niedługo, dlatego szybko zdecyduj się na jakieś imię. Stworzenie ze znudzeniem spojrzało na łuk w rękach Rogana. – Wiesz co? Mogę cię w każdej chwili załatwić, a ty się nie obronisz. Dlatego twój trud idzie na marne. Dlatego zaproponuję ci inny sposób na zmęczenie ręki. – Żyjesz samotnie, co? – zapytał Czarny i nieznacznie opuścił łuk. – Zaskoczę cię, jeśli powiem, że tak? – Ależ skąd. Przyjaźnienie się z własnym pożywieniem nie jest proste. – Nie obrażaj mnie, dobrze? Nie jestem żadnym krwiożerczym straszydłem. Żywię się głównie zającami i sarnami, czasem skuszę się na zbłąkaną owieczkę... – Nie wierzę w żadne twoje słowo. – Dobra, przyznaję, od czasu do czasu spróbuję także ludzkiej krwi. Ale zawsze dobrze się obchodzę z ofiarami. Kilka łyków i koniec, po co zabijać? Co więcej, za ten poczęstunek chętnie proponuję moje przyjemne usługi. – Mgłowiec zachichotał i ruchem bioder wyraźnie dał do zrozumienia, co ma na myśli. – A zatem, kiedy ponownie stukam w okienko stęsknionej dziewczyny czy niezaspokojonej żony, chętnie mi otwierają. Wystarczy obiecać, że niedługo znów przyjdę. Każda ochoczo nadstawia szyi. Wzajemne usługi z obustronną korzyścią. – Wspaniale – chłodno odparł Rogan. – A co z tymi tutaj? Im też odwdzięczyłeś się za miłą gościnę? – A fuj, przestań! – zgorszył się krótkonogi. – Tym biedakom pomogłem tylko szybciej umrzeć. To było jedyne, co mogłem dla nich zrobić. – Aha, czyli chciałeś tylko skrócić ich cierpienie? – Dokładnie tak. – Takie bzdury opowiadaj innemu naiwniakowi. – Mam dla ciebie radę, człowiecze: tej okrągłej rzeczy, którą nosisz na karku, powinieneś czasem używać. Tylko się rozejrzyj. Gdybym rzeczywiście wyssał tych wszystkich nieszczęśników, pękłbym niczym przeżarty kleszcz. Przypadkiem byłem w pobliżu, kiedy te świnie napadły na osadę. Patrzyłem, jak przybijają starostę z całą jego rodziną do ziemi i patroszą ich brzuchy. Nie potrafisz sobie wyobrazić, jak ci biedni ludzie wyli z bólu. Gdybym przybrał wtedy widzialną postać, z pewnością miałbym dreszcze z przerażenia. Kiedy tylko ci skurwiele odjechali, wiedziałem, co trzeba zrobić. Faktycznie, trochę z nich upiłem, nie przeczę, ale w żadnym razie nie było to przyjemne. Poprzegryzałem tętnice i zostawiłem ich, żeby się wykrwawili. Ci, którzy byli jeszcze przy zmysłach, dziękowali mi za to. Musiałem patrzeć, jak umierają, a ich krew miesza się z błotem. – Trudno ci było pogodzić się z takim marnotrawstwem, co? – Martwiło mnie coś zupełnie innego, głupcze. Nigdy wcześniej nikomu nie odebrałem życia. Coś w głosie mgłowca przekonało Rogana, że ten wcale nie chce go zwieść. Zupełnie opuścił łuk. – Nie wiesz czasem, gdzie zmierzali oprawcy? – Ja mam nie wiedzieć? Pognali do tej swojej śmierdzącej dziury. Czarny spojrzał w oczy stwora. – Znasz położenie tego miejsca? – Oczywiście. Mieści się pośród skał, kilka mil na północ stąd. Raz nawet byłem w środku. Z każdej strony chronią tego miejsca czary, ale na mnie, niech mnie wszystkie demony, żadne ich gusła nie działają. – Zaprowadzisz mnie tam. Natychmiast. – A co za to będę miał? – zapytał mgłowiec i znacząco wyszczerzył zęby. – Nic. Zrobisz to z dobrej woli. – A niby czemu? – A temu, że Krwawe Psy pojmały i uprowadziły mieszkańców tej osady... – No i... – I planują złożyć ich w ofierze swojemu bożyszczu. Chcesz dopuścić do tego, żeby wszystkie te szyje na darmo wykrwawiły się na ołtarzu obcego demona? Stwór wyprostował się, wysunął brodę, zacisnął pięści. – To mają zamiar uczynić? Nie możemy do tego dopuścić, przyjacielu... Jak cię właściwie wołają? – Jestem Rogan. Słuchaj... – Tak? – Załóż coś na siebie. Z pewnością jest ci zimno. – Co? Wojownik odwrócił się na pięcie. – Chodźmy, wskażesz mi drogę. Stwór spojrzał między własne krzywe nogi. – Głupota – wymamrotał, po czym w cudacznych podskokach, pomagając sobie rękami, pobiegł za człowiekiem. – Słyszysz mnie? Jak dotąd, żadna się nie

skarżyła!

Potok, zasilony obfitym nocnym deszczem, gwałtownie wezbrał w kamienistym korycie. Woda spiętrzała się na gładkich głazach i tryskała, upodabniając się do dziesiątków drobnych brylantów. Mirena zatrzymała gniadosza i zsunęła się z siodła. Kolumna idących pieszo ludzi mijała ją pospiesznie – pięć tuzinów mężczyzn o płowych włosach, w lnianych koszulach i płaszczach z kożucha, z przepaskami na czołach, niosących włócznie i łuki, za pasami mających topory, a na plecach – drewniane tarcze. Wyglądali dumnie i byli nastawieni bojowo. Przeskakiwali potok, a spieniona woda obmywała z błota ich kierpce. – Co się dzieje? – zagadnął wiedźmę Wielimir, podążający w ogonie kolumny. Mirena machnęła ręką. – Muszę sobie zrobić przerwę. Dogonię was. – Nie powinnaś oddalać się od drużyny. – Nie martw się. – Wystarczy, że będzie miał miejsce niebezpieczny zbieg okoliczności... – Niebezpieczny zbieg okoliczności wyczuję na długo przed tym, nim nastąpi. Nic mi nie grozi. Jedź już. Wielimir wzruszył ramionami i pognał na koniu. Wkrótce razem z innymi Boryniakami zniknął za zakrętem drogi po drugiej stronie potoku. Gdy została sama, Mirena mogła zrzucić dotychczas przybraną maskę. Głośno jęknęła, pomasowała się po brzuchu i kilkakrotnie soczyście zaklęła. Stale krwawiła i miała uczucie, jakby co chwila ktoś wbijał jej w podbrzusze sztylet. Musiała przygotować sobie kolejną porcję naparu przeciwbólowego. Otworzyła sakwy przy siodle... Jak niewidzialna sieć, wdarła się w jej umysł obca świadomość. Stropiona wiedźma rozejrzała się. Ktoś ją śledził. Namierzyła go natychmiast – stał na wzgórzu na zachód od drogi. Ale nie był to zwykły obserwator. Spojrzenia i świadomości zwykłego śmiertelnika nie byłaby w stanie uchwycić z tak dużej odległości. Odbierała aurę umysłu pełnego mocy, która niczym wielogłowy wąż pełznie przez las i szuka oznak życia. Na zboczu góry czyhał czarnoksiężnik. Mirena uklękła, aby nie upaść z wyczerpania. Zmówiła krótką modlitwę do Chors, aby skoncentrować siły swego umysłu. Jednocześnie jej świadomość przyodziała się w skrzydła. W powietrze wzleciała – przeciwko nieuchwytnej żmii – tak samo niewidzialna sowa, uzbrojona w ostre pazury i krótki, mocny dziób.

Mężczyzna w ciemnozielonym płaszczu zatrząsł się i od razu ściągnął znad lasu swoją świadomość. Magiczny odwet był tak silny, że aż zabrakło mu tchu. Z zaskoczeniem spojrzał na swój kostur. Z rzeźbionej głowy węża wzbijał się delikatny dym. Coś podobnego przydarzyło mu się tylko raz, kiedy stał pod murami Vukmaru i czarował w imieniu Jugurrusa. – Co się stało? – zapytał się z obawą w głosie uzbrojony po zęby wężowiec. Stali, jeden przy drugim, wysoko na zboczu i przyglądali się drodze, która wiła się w lesie pod nimi. Każdy robił to na swój sposób: czarnoksiężnik – wysyłając czary rozpoznawcze, a wojownik za pośrednictwem ostrego wzroku swoich żółto–zielonych, jaszczurczych oczu. Czarownik zlizał krew z suchych i popękanych warg. – Tam jest wiedźma, Białodragu. Te gównojady zabrały ze sobą kobietę mocy. – Skąd wiesz, że to kobieta? – Zaatakowała mnie pod postacią sowy. To magia Chors. Księżycowa bogini nigdy nie udziela swojej mocy mężczyznom. – Z tego, co widzę, odparła twój atak – syknął wężowiec, krzywiąc łuskowe usta. – Nie jest to zatem zwykła wiejska zaklinaczka. – To jasne. Znałem taką jedną, co się przed Chors kajała. – Czyżby stara znajomość? – Być może. – Mężczyzna w zielonym płaszczu skierował wzrok na dolinę. – Spójrz, są tam. – Widzę – przytaknął Białodrag. Około pół mili na północny wschód od nich spomiędzy drzew wychodziła droga prowadząca na łąkę. Na niej obserwatorzy ujrzeli orszak pospiesznie idących, uzbrojonych mężczyzn. – Jest ich ledwie pięć dziesiątek – wycedził przez spiczaste zęby wężowiec. – Awarowie rozniosą ich na kopytach. Nie pomoże im ani Rogan, ani wiedźma. – Spokojnie – powiedział czarownik, a w jego głosie czaił się podstęp. – Będziemy się trzymać z tyłu i poczekamy, aż sami się wyrżną. A tą strzygą zajmę się osobiście, jeśli zajdzie taka potrzeba. To był ostatni raz, kiedy udało się jej zaskoczyć mnie czarami. Chodźmy. Obaj odwrócili się i zaczęli schodzić zboczem. W gęstej buczynie pod kopcem czekali pozostali członkowie drużyny. Z dnia na dzień byli coraz bardziej zniecierpliwieni, długa wędrówka była męcząca, drażniła wojowników. Czarownik wyczytał z ich twarzy żądzę krwi, a przede wszystkim – łupów. – Doczekacie się – zapewnił. – Już niebawem.

ważaj, jesteśmy blisko. Rogan przedarł się przez jarzębinę, przykucnął obok wielkiego kamienia i rozejrzał się. Wąski wąwóz wił się pomiędzy stromymi skalnymi urwiskami. Podnóża zboczy porośnięte były gęstymi zaroślami, przeważnie kolczastymi krzakami jałowca. Umożliwiły one Czarnemu prawie niezauważalnie poruszać się wzdłuż rozpadliny. Mógł się w nich skutecznie ukryć przed wzrokiem spodziewanych strażników, stojących na szczytach skał. Od dłuższego czasu był pewien, że mgłowiec zaprowadził go we właściwe miejsce. Na dnie wąwozu widniały liczne ślady. Z nich też można było wywnioskować, że niedawno przeszła tędy spora grupa jeźdźców. Niedaleko przed Roganem rozpadlina kończyła się – była zatarasowana, jakby z nieba spadłą, wysoką, strzelistą, prawie pionową ścianą. Dalej nie było żadnej drogi. Ślady końskich kopyt urywały się u podstawy skały. Jeźdźcy, jeśli nie umieli latać, mogli jedynie zawrócić – jednakże wówczas Rogan musiałby się na nich natknąć, a tak się przecież nie stało. – No dobra – szepnął. – I co dalej? Z pobliskiego wykrotu wydostała się gęsta chmura mgły. Dziwacznie wirowała i zmieniała barwy, by ostatecznie przybrać postać krótkonogiego ciała. – Oto właśnie ono – wskazał mgłowiec. – Wejście do awarskiej kryjówki. – Gdzie? – Rogan zmarszczył czoło. – Widzę tylko skałę. – I o to właśnie chodzi. To iluzja wywołana czarem ochronnym. – Cała skała? – Nie. Na dole, gdzie urywają się ślady, w ścianie jest otwór. Na tyle duży, by zmieścił się w nim jeździec na koniu. Nie musi się nawet schylać w siodle. Tak między nami, pierwszorzędne zaklęcie, jedno z najlepszych, jakie kiedykolwiek widziałem. Czar nie tylko wygląda na kamień, ale kiedy go dotkniesz, naprawdę natrafisz na skałę. Gdybyś chciał tam wejść, a nie znałbyś magicznego klucza, co najwyżej czerep byś sobie rozbił. Wiem, bo kiedyś jeden z tych skurwysynów pomieszał coś w zaklęciu i powybijał sobie zęby. – Ty byłeś w środku. Tak przynajmniej twierdziłeś. – Ciągle nie wierzysz? Kiedyś udało mi się ich wykiwać. Próbowałem przejść przez bramę w ludzkiej postaci, ale nie udało mi się, skała była twarda, zimna, nieprzenikniona. Po chwili jednak przemieniłem się w mgłę: wystarczyła chwila i już znalazłem się w środku. – To jest dla mnie oczywiste. Zaczarowana skała stanowi przeszkodę tylko dla ludzi. Awarscy czarnoksiężnicy nie przewidzieli, że do ich kryjówki będzie chciał wejść ktoś taki jak ty. – Nie, nie przyszło im do głowy – zachichotał stwór. – Ej! – Rogan spojrzał na wyszczerzone kły mgłowca. – Chyba wyraźnie powiedziałem, żebyś trzymał się ode mnie z daleka? – Uspokój się, człowieku. – Istota skrzywiła się i widząc spojrzenie mężczyzny, zdecydowała się odsunąć. – Nie chciałem cię ugryźć. Założę się, że taki gbur jak ty ma krew gorzką jak psia ruta... – Zamknij japę – ostro rzucił Rogan. Mgłowiec zamilkł i wyciągnął głowę. – Co jest? – mruknął. Rogan nie musiał odpowiadać. Słychać było coraz wyraźniejszy tętent końskich kopyt. Echo zwielokrotniło odgłos, ale to był tylko jeden jeździec. Przekłusował niecałe trzy sążnie od miejsca ich ukrycia, więc Czarny wyraźnie dojrzał psią czaszkę na łęku siodła. Awar dojechał do końca ścieżki i zatrzymał konia tuż przed skalną ścianą. Coś zawołał, chwilę czekał. Rogan nie dostrzegł żadnej zmiany, ale Pies nagle ruszył przed siebie i zanurzył się w skale, jak gdyby była jedynie gęstym, siwoczarnym dymem. Chociaż Rogan tak właśnie sobie to wyobrażał, nie był w stanie ukryć zaskoczenia. – Widziałeś? – szepnął mgłowiec. – Ten Awar nie znał zaklęcia wstępu. Musiał zawołać i ktoś ze środka umożliwił mu wejście. To znaczy, że po drugiej stronie jest strażnik. – Czyli nie każdy może otworzyć bramę. Cholera, to psuje cały mój plan. – Jaki plan?

– Zamierzałem schwytać jednego Awara i zmusić go, by wpuścił mnie do środka. Teraz jednak okazuje się, że równie dobrze mógłbym trafić na takiego, który nie zna zaklęcia. Musimy zrobić inaczej. – Teraz być może zapytam jak głupek, ale... Masz zamiar dostać się do środka? – Oczywiście. – Jeszcze jedno pytanie. Zwariowałeś? – Czemu? Sam tam przecież byłeś. – No tak, ale w lotnej postaci. Mogłem opływać awarskie nogi i ręce, a oni i tak nie mieli pojęcia, że pośród nich jest obcy. Ciebie natychmiast zwąchają i zabiją. Rogan spojrzał na wąski pas nieba ponad szczytami. – Za chwilę będzie zmierzchało. Poczekamy, aż zrobi się całkiem ciemno. – A potem? – Potem zobaczymy. Mam pewien pomysł, ale będę potrzebował twojej pomocy. Mgłowiec przybrał minę oznaczającą, że nadeszło to, czego najbardziej się obawiał.

Na dnie przestronnej, otoczonej stromymi skałami kotliny płonęła watra. Wokół niej, na pieńkach i masywnych ławach, siedzieli awarscy wojownicy. Ich rozmowy niknęły w huku małego wodospadu, który wytryskał z jednej ze skał, spieniał się w korycie wymytym u podnóża skały i znów znikał w szczelinach. Woda napełniała długi drewniany żłób, wzdłuż którego stały rozsiodłane konie. Na rożnie ponad ogniskiem piekło się dobrze utuczone prosię. Zapach dymu i mięsa na chwilę przebił smród ludzkich oraz zwierzęcych nieczystości. Nagle konie zastrzygły uszami i parsknęły. Mężczyźni siedzący przy ogniu zamilkli, obejrzeli się i wpatrzyli w ciemność. Zza skalnego załomu wyszedł młody mężczyzna. Prowadził konia. – Bajtar? – Z ławy wstał starszy wiekiem Awar z krzywym nosem. – Wracasz sam? – Sam – uciął młodzian. – Gdzie jest naczelnik? – Z tyłu. – Mężczyzna wskazał palcem. – Ale teraz bym mu nie przeszkadzał. Bajtar krótko się wahał. – To nie może czekać. Uwiązał konia przy żłobie i udał się w stronę prosto skleconych chat. – Przygotujemy ci kojące okłady! – ktoś za nim zawołał. – Kiedy wrócisz, będziesz miał plecy posiekane biczem, a skóra będzie ci płatami odłazić z grzbietu. Krwawe Psy zarechotały, jakby usłyszały dobry żart. Bajtar wszedł między chaty i skierował się w stronę majestatycznej skały w tylnej części kotliny. Teren przed nim wznosił się wysoko. Stromą ścieżką doszedł aż do schodów wyciosanych w skalnej ścianie. Prowadziły na sam szczyt, ale mniej więcej w jednej trzeciej ich długości znajdowała się mała półka skalna. Widać też było nieregularne wejście do jaskini. Bajtar, schyliwszy się, wszedł do środka. Wąski chodnik zakończony był prowizorycznymi drzwiami, dodatkowo zasłoniętymi kawałkiem wyprawionej skóry. Przez szpary wokół zawiasów wyzierało słabe światło. Wojownik zbliżył rękę do zasłony, ale nagle znieruchomiał. Z pomieszczenia dobiegały odgłosy. Zduszony szloch, pełen bólu i poniżenia, zagłuszany był gardłowymi okrzykami, wydawanymi w regularnym, stale przyspieszającym rytmie. Pierwszy głos bez wątpienia należał do dziewczyny. Bardzo młodej, raczej jeszcze dziecka aniżeli kobiety. Drugi brzmiał niczym chrząkanie dzikiego zwierzęcia, nie wydawał się wydobywać z gardła człowieka. Bajtar wiedział, do kogo należał. Nie odciągnął zasłony. Nie był tchórzem, miał rozłożyste barki i pomimo młodego wieku ciało gęsto usiane mnóstwem blizn, będących pamiątką po licznych bojach. Mimo to w jego oczach pojawił się niepokój. Mimo że sprawa, z którą przybył, była istotna, nie odważyłby się przeszkodzić Burgutowi w takim momencie. Czekał, przestępując z nogi na nogę. Okrzyki mężczyzny przyspieszały, by w końcu przejść w jednostajny ryk, w którym rozkosz mieszała się z niewysłowioną pogardą. W końcu nastała cisza. Bajtar poczekał jeszcze chwilę, wziął głęboki oddech i głośno zakaszlał. – Co jest? – pytanie zabrzmiało jak trzaśnięcie biczem. – To ja, Bajtar. Przynoszę wieści. – Od Torbuga? Złowił te dwa szczury? Pewnie nie, jeśli ciebie posłał. Ostrzegałem go, żeby na oczy mi się nie pokazywał, zanim na jego siodle nie zawisną ich głowy! Bajtar przełknął ślinę, aby zwilżyć wyschnięte gardło. – Torbug nie żyje, naczelniku. – Co?! Po kamiennej podłodze ktoś przeszedł bosymi stopami. Zasłona szybko się odsunęła. Bajtar cofnął się o krok. Mężczyzna stojący w wejściu był wysoki na co najmniej siedem stóp. Pod skórą błyszczącą od potu falowały stalowe muskuły. W odróżnieniu od reszty Awarów, nie miał ogolonej głowy. Gęste, kruczoczarne włosy sięgały do ramion. Twarz była mocno opalona i ozdobiona czarnymi, krzaczastymi wąsami. To wszystko sprawiało, że białka jego oczu świeciły niczym oczodoły czarnej, demonicznej maski. Bajtar ze wszystkich sił usiłował odwrócić wzrok od umazanego we krwi członka wodza i od ciała, bezwładnie leżącego na łóżku w głębi pomieszczenia. – Torbug? – warknął przywódca Krwawych Psów. – Martwy? – I pozostali czterej także.

– Gdzie? – Niedaleko drogi prowadzącej od brodu w górę, do Borynia. Zostali pogrzebani w małej, kamiennej mogile. Wszyscy mieli odcięte głowy, a ktoś poprzebijał im serca dębowymi kołkami. Burgut stał w milczeniu. Tylko mięśnie na zaciętej szczęce falowały jak larwy pod skórą nieboszczyka. – Pięciu mężczyzn – powiedział. – Ktoś będzie za to żarł swoje własne kiszki. Wypatrzyłeś ślady? – Deszcz je zmył. Ale pewnym jest, że uciekinierom ktoś pomógł. – I doprowadził ich do grodu – dokończył Burgut. – Zatem ci z Borynia już o nas wiedzą – szepnął ktoś z głębi jaskini. Serce Bajtara podskoczyło aż do gardła. Właściciela tego głosu każdy Awar obawiał się sto razy bardziej niż Burguta. – Nie trzeba się martwić na zapas – kontynuował zagadkowy towarzysz naczelnika. – Niech trzech jeźdźców wybierze się do zniszczonej osady. Będą czatować na wypadek, gdyby ci głupcy z Borynia wyprawili się, chcąc wywrzeć zemstę. Burgut skinął głową na Bajtara. – Słyszałeś. Zajmij się tym. – Tak jest, naczelniku! – Wojownik schylił głowę i zwrócił się ku wyjściu. Musiał włożyć wiele wysiłku w to, aby ukryć przed Burgutem wyraz ogromnej ulgi na swojej twarzy. Naczelnik zasłonił wejście i wrócił na posłanie. Dziewczyna leżała na łóżku i cicho łkała. Na jej udach zasychała krew. – A co, jeśli Boryniacy znów tu przylezą? – zapytał wódz Krwawych Psów. – Zawsze to robią. I zawsze dają za wygraną. Nie potrafią myśleć. – Czyli, jak zwykle, pozwolimy im węszyć w okolicy, aż się zniechęcą? Aż znów podwiną ogon i wrócą do grodu? – Nie – głos dobiegł z kąta, do którego nie docierało światło z olejowego kaganka W ciemności rysowała się przykurczona postać. – Tym razem przywitamy głupców. Najlepiej, jak potrafimy. Kiedy pozbędziemy się wojowników, Boryń będzie nasz. Dzięki temu wszystko zacznie się na nowo. Znów moje imię będzie wypowiadane z takim samym szacunkiem i bojaźnią jak miana Tengriego i Kelgara. A ty staniesz się wykonawcą mojej woli! Rozległ się zduszony jęk. Burgut spojrzał w stronę zagłębienia w ścianie. W jamie leżał awarski wojownik. Jego ciało pokryte było zaschniętą krwią i głębokimi, bez wątpienia śmiertelnymi ranami. Od dłuższego czasu musiał być martwy. Mimo to otworzył usta i łapczywie nabrał powietrza, które uszło dziurą pomiędzy żebrami, wypychając jednocześnie z rany kilka robaków. – Już czas – odezwał się z ciemności głos tajemniczego gościa Burguta. Martwy otworzył oczy, poczerniałe od skrzepniętej krwi, po czym niezdarnie usiadł. – Co... – z jego gardła wydostał się odrażający głos. – Co się stało?... Wódz nachylił się nad nim. – Poległeś w walce. Wczoraj w nocy, podczas ataku na osadę. Byłeś martwy, ale powróciłeś. Zaklęcie, które dawno temu rzuciliśmy na twoją duszę, przeprowadziło cię z Imperium Kelgara do świata żywych. Jesteś gotów, by znów iść w bój u boku swych towarzyszy? – Pić... – zakwilił nieboszczyk. – Daj mi pić... – Na co czekasz, Burgucie? – z ciemności znów odezwał się głos. – Otwórz tej małej suce żyły. – Jak sobie życzysz. – Naczelnik schylił się nad swoimi rzeczami, a kiedy się wyprostował, w dłoni trzymał nóż. Brutalnie chwycił dziewczynę za włosy i zrzucił ją z łóżka. Krzyknęła. Zawlókł ją do jamy. Ostre kamienie porozcinały jej skórę. Martwy wojownik poczuł krew i zaczął wynurzać się z zagłębienia. Chciwie otwierał śmierdzące usta, szczerzył zęby, oblizywał się czarnym językiem. Kiedy dziewczyna go ujrzała, wrzasnęła tak głośno, że Burgut na chwilę ogłuchł. Nie zwracał jednak uwagi na jej szarpaninę i kopaninę, przysunął brankę bliżej jamy i wbił nóż w jej ciało. Odbicie ognia na ostrzu przygasło nagle w gardle dziewczyny, niczym blask, który wślizgnął się w ciemność lasu. Trysnęła krew. Półmartwy wojownik łapczywie mlasnął i rzucił się na ofiarę. Burgut powiększył ranę i wepchnął charczącą dziewczynę w ręce ożywieńca. W jaskini rozległ się dźwięk obrzydliwego chlipania. Naczelnik strzepnął krople krwi z noża i odwrócił się. W kącie jaskini błyszczało dwoje okrutnych oczu. Ukryta postać z zapartym tchem śledziła makabryczną ucztę, jakby z wielkim wysiłkiem tłumiąc żądzę współuczestnictwa. – Muszę się napić wina – mruknął wódz Psów i zaczął się ubierać.

– To się nie uda – syknęło coś we mgle, która przybrawszy kształt chmury, przedzierała się gęstwiną krzaków i paproci u podnóża skały. – Dostałeś się do środka? – szeptem zapytał Rogan. Delikatnie migający opar szybko przemienił się w przygarbioną postać. – No jasne – przytaknął mgłowiec. – Parę kroków od wejścia, przy ogniu, siedzi strażnik. Teraz drzemie. – Jest sam? – Jak palec. – A co z innymi? – Siedzą w kotlinie, która jest na końcu chodnika biegnącego od wejścia. Właśnie się obżerają i piją. – Chodnik to jedyna droga? – Tak, ale przed kotliną rozgałęzia się. Jedna ze ścieżek prowadzi w podziemia. – Co jest na jej końcu?

– Aż tak daleko nie dotarłem. Ale coś mi mówi, że tam mogą być przetrzymywani jeńcy z Długiej Łąki, bo w kotlinie, przy awarskich zabudowaniach, nie ma po nich ani śladu. – Trzeba to sprawdzić – powiedział Rogan w zamyśleniu. – Zrobiłeś próbę, jak kazałem? – Oczywiście. Miałeś rację. Magiczna tarcza działa tylko w jedną stronę. – Wspaniale. Teraz uważnie posłuchaj. Wejdziesz tam, przybierzesz postać i kamieniem ogłuszysz strażnika. Staraj się go nie zabić. Potem wywlecz go na zewnątrz, a tutaj ja się nim zajmę. – Jak chcesz go zmusić, żeby otworzył ci bramę? – Już ty się nie martw i zostaw to mnie – dodał ze złowieszczą miną Czarny. Jego wspólnik chciał coś jeszcze dodać, ale Rogan przeszedł obok niego obojętnie i ostrożnie zaczął kroczyć wzdłuż skalnej ściany. Mgłowiec wymamrotał coś pod nosem, rozpłynął się i podążył za wojownikiem, szybko i niezauważalnie niczym gnany wiatrem kłąb dymu. Było już dawno po zmierzchu, na niebie nie świeciła ani jedna gwiazda. Panująca w wąwozie ciemność była tak gęsta, że można by ją było kroić nożem. Sokoli wzrok Czarnego odróżniał jedynie niewyraźne zarysy wielkich głazów i drzew. Musiał poruszać się z najwyższą ostrożnością, jeśli nie chciał postawić fałszywego kroku i narobić hałasu. Zakradł się do miejsca, gdzie udeptana końskimi kopytami ścieżka stykała się ze skałą. Postanowił wymacać, gdzie kończy się prawdziwy kamień, a gdzie zaczyna złudzenie, bo nie zauważył żadnej różnicy. Wyciągnął rękę w kierunku nierównej skały. – Ostrożnie – szepnął mgłowiec. – Teraz jesteś przy samej bramie. Jeśli strażnik się przebudzi, z pewnością cię zauważy. Rogan położył dłoń na fałszywej skale i natychmiast ją cofnął. – Co? – mgła zafalowała niespokojnie. Mężczyzna nie odpowiedział. Znów wyciągnął rękę. Koniuszki palców zanurzyły się w kamieniu, jakby był z wody. – Nie rozumiem – zachrypiał stworek. – Ani ja. – Ręka człowieka zanurzyła się w skale aż po łokieć. – Ale idzie mi to całkiem lekko. Zapewne zapomnieli o magicznej tarczy. Głupcy. – Albo ich czary z jakiegoś powodu nie działają na ciebie. Tak czy inaczej, mojej pomocy już nie potrzebujesz. Mogę się ulotnić. Dosłownie. – Nie ma mowy – warknął Rogan. – Pójdziemy razem. Znasz układ jaskiń. Będziesz mnie prowadził. Czarnowłosy wojownik chwycił sztylet i ostrożnie zrobił krok naprzód. Noga bez trudu przeniknęła przez skałę. Zanim przyłożył do ściany twarz, zamknął oczy. Miał uczucie, jakby zanurzał się w czymś gęstym niczym miód. Uczucie było zarazem przyjemne i odpychające. Zacisnął zęby i do pierwszej nogi dostawił drugą. Stał w niewielkiej jaskini, stanowiącej coś w rodzaju przedsionka. Ognisko, palące się mniej więcej dziesięć kroków od wejścia, delikatnie oświetlało przygarbionego człowieka. Siedział ze spuszczoną głową, a z jego ogolonej czaszki zwisał warkocz. Rogan wyraźnie słyszał miarowy, spokojny oddech śpiącego. Czarny ścisnął w dłoni rękojeść sztyletu. Wiedział, że nie da rady poruszać się bezszelestnie. Zanim jednak do jaskini przeniknął mglisty dym i przybrał swoją potworzą postać, Rogan stał już przy ognisku. Awar ocknął się – ale właśnie wtedy Czarny niespodziewanie chwycił go za warkocz i energicznie odchylił jego głowę do tyłu. Jednym ruchem sztyletu przeciął szyję i zdusił rodzący się krzyk. Trysnęła krew, z sykiem padając na dogasający ogień i żar. Po jaskini rozszedł się smród. – Ależ marnotrawstwo – z żalem zauważył mgłowiec, kiedy ciało Awara legło obok ogniska. – Jeszcze będziesz miał okazję. Tu jest wiele szyj. Teraz prowadź do podziemi. – Na pewno chcesz iść dalej? Jeśli znajdą trupa... – Im dłużej będziemy zwlekać, tym bardziej ryzykujemy. Albo rób, co ci każę, albo mi nie przeszkadzaj. Urażony mgłowiec odwrócił się i zniknął w ciemności. Rogan podążył za nim. Po kilku krokach droga delikatnie skręcała. Za zakrętem ujrzeli migocące światło. Zatrzymali się, a mężczyzna sięgnął po łuk. Była to jednak tylko pochodnia rozświetlająca małe rozdroże. Ścieżka rozwidlała się niczym jaszczurczy język. Z korytarza po prawej stronie dolatywał zapach dymu, pieczonego mięsa i końskiego moczu. Z ciemności dobiegały dźwięki głośnego śmiechu. – Przejadają łupy, bękarty – wycedził przez zęby Rogan. Następnie spojrzał w stronę lewego korytarza. Był trochę węższy i tchnęło z niego wilgocią oraz chłodem. – Nie traćmy czasu – warknął, wyciągnął pochodnię z pęknięcia w ścianie i szybko ruszył przed siebie wiodącą w dół ścieżką.

ajmłodszy z Boryniaków, ledwie szesnastolatek, nagle pobladł i odwrócił głowę. Wsparty o skrzydło bramy, nisko schylony nad ziemią, konwulsyjnie wymiotował. – Młodzi... – fuknął Grażdan. – Wrażliwcy. Mówiłem ci, Wielimirze, że to tchórze. Postawny wojownik wzruszył ramionami. Nawet mu przez myśl nie przeszło, żeby naśmiewać się z chłopaka. Sam z trudem powstrzymał się od podobnej reakcji. Z obawą spojrzał na Krasę. Ona także była biała jak śnieg i miała nieprzytomny wyraz oczu, które zdawały się nie widzieć tych wszystkich okropieństw. Złowieszczą ciszę przerywały tylko odgłosy wymiotów chłopców i rżenie koni. Boryniacy w milczeniu stali na dziedzińcu. Na ich twarzach malowały się skrajne uczucia – od przerażenia, poprzez tłumiony gniew, aż po nienawiść i rodzącą się chęć zemsty. Zapadająca nad zniszczoną Długą Łąką noc zdawała się bardziej czarna niż gdziekolwiek indziej. Płomienie pochodni w rękach wojowników, poprzez kontrast, jeszcze bardziej uwydatniały panującą wokół ciemnicę. – I co? – przemówiła Krasa. Starała się, by jej głos brzmiał pewnie. Mirena wstała z półprzysiadu i przechodząc nad ciałami martwych, podeszła do kręgu żywych. Była wyraźnie zaniepokojona. – Tych nieszczęśników coś zabiło. – Och, naprawdę? – rzucił Grażdan. – Nikt z nas by na to nie wpadł. Teraz już rozumiem, dlaczego na wyprawę zawsze warto wyruszać z wiedźmą... Rzuciła mu kąśliwe spojrzenie. – Nie zmarli na skutek tego, co zrobili z nimi Awarowie. – Dzika zwierzyna? – zapytał z nadzieją w głosie Wielimir. – Ona też się nimi pożywiła – Mirena potwierdziła to, co było widać gołym okiem – ale ślady na ich szyjach zostawiło coś innego. Z pewnością nie był to zwyczajny drapieżnik. – Skąd wiesz? – Przegryzł ich szyje i pozostawił, aż się wykrwawią. Powiedziałabym raczej, że chciał skrócić ich cierpienia. – Czyli, można powiedzieć, mieli szczęście? – złośliwie zapytał Grażdan. – Można tak to ująć. Zmarli dość szybko. – Czy ten ktoś – wtrąciła Krasa – może być jeszcze w pobliżu? – Wątpię. Poza nami nie wyczuwam w okolicy niczego żywego, jedynie ptactwo i małe zwierzęta. Coś większego przemieszcza się w lasach na północnych krańcach doliny, ale to może być jeleń lub dzik. – Albo awarski zwiadowca – dokończył Wielimir. – Możliwe. Z tak dużej odległości nie jestem pewna. Idziemy dalej czy nocujemy tutaj? – Dzisiejsza noc nie jest najlepsza na wędrowanie – pokręciła głową Krasa. – Zostańmy do rana. To dobre miejsce na nocleg. – Dobre miejsce? – odezwały się szepty w drużynie. – Mamy spać na cmentarzu? Wolę tułać się po wzgórzach... – Potrzebujemy odpoczynku – zdecydowanym głosem odparła Krasa. – Dziedziniec jest obwarowany. W razie ataku, będzie się nam łatwiej bronić. Musimy być przygotowani na wszystko. Grażdan, rozstaw straże. Jedna czujka na palisadzie, druga, dla pewności, na dole przed osadą. Pozostali zajmą się ciałami. Chodźcie, ruszcie się! Nie padły żadne pytania ani słowa protestu. Boryniacy zaczęli się rozchodzić. Skupione dotąd na dziedzińcu jasne światło zaczęło rozpraszać się na pojedyncze punkciki. Mirena ściągnęła z siodła skórzany worek i przerzuciła go sobie przez ramię. – Zabezpieczę osadę przed czarami, ale ostrzeż mnie odpowiednio wcześnie, gdyby chciał tu wejść ktoś obcy. – Dobry pomysł – przytaknęła Krasa. Wielimir odprowadził wiedźmę do bramy. – Widzę, że nie jesteś sobą. Chyba wiem, co ci nie daje spokoju. – Nietrudno zgadnąć.

– Właśnie. Może po prostu nie mógł na nas poczekać. Jeśli trafił na świeży ślad... – Nie myśl za dużo, Wielimirze. Sprawa jest bardzo prosta. Poszedł szukać Kirtu na własną rękę. A to oznacza, że mnie oszukał. Nas wszystkich oszukał. Świnia. – Nie osądzaj go przedwcześnie. Czarny jest w gorącej wodzie kąpany, ale żeby się na coś porwać tak nierozważnie... Wie doskonale, że jeśli spłoszy Awarów za wcześnie, wystawi nas wszystkich na wielkie niebezpieczeństwo. Nie chce mi się wierzyć, że mógłby aż tak ryzykować. – Wierz sobie, w co chcesz. Ja wiem swoje. I kicham na to. Teraz i tak nic z tym nie zrobię. Potem dopadnę tego padalca. – Chyba ci na nim trochę zależy. – Wielimir uśmiechnął się pod wąsem. Rzuciła mu jedno z tych spojrzeń, które mroziło nie tylko uśmiech na twarzy, ale także krew w żyłach. – Rogan jest mordercą, Wielimirze. Dobrze o tym wiesz. Sam widziałeś, jak zabija. – Mhm. I to cię w nim właśnie pociąga. – Właśnie tak – syknęła mocno rozdrażniona, odwróciła się i wyszła bramą. Zamyślony wojownik odprowadził ją wzrokiem, aż zupełnie zniknęła w ciemności.

Korytarz wyglądał tak, jakby olbrzym albo bóg wyrąbał go w skale gigantyczną siekierą. U góry był szeroki, na dole zaś wąski, miejscami jedynie na szerokość ramion. Rogan wielokrotnie musiał zatrzymywać się i przeciskać bokiem. Po cichu klął, bo zależało mu na czasie. Ponadto narastała w nim obawa, że ktoś u góry wetknie pomiędzy te skały klin, szczelina się zamknie i rozgniecie go jak larwę. – A co myślisz o Sławomirze? – zapytał mgłowiec, który gładko się prześlizgiwał dzięki swojej niematerialnej postaci. – Co? – Sławomir to imię męskie, nie? – Co ty pleciesz? – Posłuchałem twojej rady i szukam nowego imienia dla siebie. Sławomir brzmi nieźle. Albo Samon, jak ten pamiętny król, pogromca Awarów. Co o tym myślisz? – Zwisa mi to. – Albo Krok. Tak miał na imię ten legendarny książę. Krok nie był babą, prawda? – Nie. – Czyli postanowione. Podoba ci się Krok? – Może być, ale jak byś zareagował na krzyk: „Ani kroku więcej”? Płomień pochodni niespokojnie się zakołysał. Rogan ostrożnie wyszedł z przewężenia chodnika i uniósł łuczywo wysoko nad głowę. Bardziej wyczuwał, aniżeli widział, że ma przed sobą ogromną jaskinię. Mgłowiec przeobraził się w postać cielesną i wsparł się na silnych dłoniach. – Co to za huk? – Czarny nadstawił uszu. – Podziemna rzeka? – Yhy. W lasach na zachodzie wypływa na powierzchnię i wpada do Hronu. Mężczyzna w zamyśleniu pokiwał głową i przeskoczył pluszczący potok, który brał swój początek ze szczelin ponad ich głowami. Wzdłuż niego biegła wyboista, wąska dróżka. Idąc, podziwiali wynurzające się z ciemności, tajemnicze, cudacznie ukształtowane wodą figury z pozornie niepodatnych na działanie sił przyrody kamieni. Ożywiało je migotliwe światło pochodni. Gra cieni na nierównych ścianach sprawiała wrażenie, jakby ogień zwabił rój olbrzymich ciem. – Spójrz tam! – mgłowiec wskazał przed siebie. – Widzę. Na prawo od ścieżki, w skalnej ścianie, ziała wielka dziura, z której dało się wyczuć powiew świeżego powietrza. Rogan zajrzał do niej. Dostrzegł początek prymitywnych kamiennych schodów. – Dokąd mogą prowadzić? – Powiedziałbym, że na górze stoi ołtarz – zgadywał mgłowiec. – Znajduje się na wierzchołku najwyższej skały wznoszącej się nad kotliną. Tam składają krwawe ofiary i oddają pokłony odrażającemu posągowi swojego boga. Nie bardzo to rozumiem. – Co? – Dlaczego mają ołtarz pod gołym niebem. Mogą przecież równie dobrze składać ofiary w jaskiniach, z dala od wiatru... – Nie znasz Awarów. Narodzili się na rozległych równinach, żyją z wiatrem we włosach. Nigdy nie wznosili zamkniętych świątyń, podobnie jak my. W ich świętych miejscach wieje wiatr i widać z nich niebiosa. Nie wiesz, czy na górę jest inne wejście? – Z pewnością prowadzą tam jeszcze jedne schody. Od strony kotliny. Z jaskini za nimi dobiegł odgłos potrąconych kamieni. Mgłowiec wydał krótki okrzyk i natychmiast przemienił się we mgłę. Rogan szybko zwrócił się w kierunku otworu, pochodnię przełożył do lewej dłoni i jednym ruchem wyjął z pochwy miecz. Był prawie pewien, że odgłos dobiegł z głębi jaskini. Ścieżka nie kończyła się przy schodach, ale biegła dalej. Wojownik ostrożnie skierował się właśnie w tamtą stronę. Po kilku krokach przystanął i zaczął nasłuchiwać. Łuczywo nadal trzymał nad głową, aby go nie oślepiało. Ani śladu żywego człowieka. Tylko cienie dziko skakały, jakby naumyślnie chciały go zmylić i skołować. Znów dźwięk toczących się kamieni. W ciemności zalegającej zaraz za granicą plamy światła coś mignęło. Rozległ się tupot szybkich kroków. Rogan podążył za odgłosem. Dróżką biegł ktoś drobno zbudowany. Mężczyzna szybko go doganiał, ale uciekinier nagle zniknął za zakrętem. Czarny także skręcił i gwałtownie się zatrzymał. Obcy zniknął. Rogan deptał mu po piętach, ale ten jakby wyparował. Po spotkaniu z mgłowcem wojownik był w stanie uwierzyć właściwie we wszystko. Mocniej

ścisnął miecz w dłoni i jeszcze raz uważnie się rozejrzał. W pewnej chwili usłyszał cichutki dźwięk. Zduszony dłonią szloch. Szybko się odwrócił i opuścił spojrzenie. Dojrzał wąską szczelinę w skale. Schylił się w jej kierunku, trzymając w pogotowiu miecz. Poświecił pochodnią. W dziurze kucał dziesięcioletni chłopiec. Roztrzęsiony, przestraszony, zasmarkany, wpatrywał się w Rogana wielkimi oczami. Miał na sobie prostą płócienną suknię, przewiązaną powrozem, a na głowie baranią czapkę z długimi nausznikami. Rogan uważniej mu się przyjrzał i ocenił, że z pewnością nie jest to awarskie dziecko. – Nie bój się, nic ci nie zrobię – starał się, by jego głos brzmiał uspokajająco. Zbyt dobrze mu to nie szło, od dawna nie miał okazji zwracać się do kogoś w ten sposób. Położył miecz na ziemi i wyciągnął do dziecka rękę. Chłopiec jeszcze bardziej się skulił. – Mnie możesz zaufać. Jesteś z Długiej Łąki, prawda? Chłopiec przytaknął. – Tak myślałem. Trzeba pomóc pozostałym z twojej osady. Wiesz, gdzie są przetrzymywani? Mały przytaknął ponownie. – Musimy ich stąd wydostać. Obcy mężczyźni chcą ich skrzywdzić. – Ty... – Chłopiec pociągnął nosem. – Ty nie jesteś... obcym mężczyzną? – Oczywiście, że nie. Podaj rękę. Dzieciak, w końcu trochę ośmielony, wyciągnął przed siebie chudą rączkę. Rogan pewnie ją chwycił. Nagle jakby poraził go piorun. Straszliwy ból ogarnął całe ciało. Nieznana siła odrzuciła mężczyznę do tyłu. Kiedy upadał na plecy, z ręki wypadła mu pochodnia. Łapczywie chwytał powietrze i próbował wstać lub chociaż dosięgnąć miecza. Na darmo. Ból zupełnie go obezwładnił. Chłopiec wyślizgnął się ze szczeliny i zdjął z głowy czapkę. Rogan wytrzeszczył oczy, widząc ogoloną głowę z podłużną kępką czarnych włosów na ciemieniu. Po zasmarkanej twarzy przebiegł grymas złowieszczego uśmiechu, przed którym ze strachu uciekłby nawet wilkołak. – Witaj w Kircie, skurwielu. – Fagan otarł nos rękawem. – Przyszedłeś oddać pokłon Kelgarowi? Czarny nie odpowiedział. Nie miał sił. Walczył z otumanieniem, które niczym lepka pajęczyna omotało jego umysł. – Nie? – Chłopiec uśmiechnął się złowieszczo. – W takim razie posilisz go swoim cierpieniem!

– Krasa! – Tu jestem. Drabina skrzypiała pod ciężarem zwalistego Wielimira. Mężczyzna wszedł na wąski podest. Młoda przywódczyni opierała się o palisadę. Wokół panowała nieprzenikniona ciemność, mimo to Wielimirowi wydawało się, że złociste włosy Krasy lśnią delikatnym blaskiem. – Stało się coś? – zapytała. – Nie. Ja tylko... – Zawahał się i w duchu ucieszył, że w mroku nie widać było jego zmieszania. – Co tu robisz? Przyszłaś skontrolować czujki? – Chyba tak. Sama nie wiem. Chodzę bez celu. Jestem tak zmęczona, że nawet spać nie mogę. – Nie ty jedna. Dzisiejsza droga wszystkim dała w kość... – Nie to miałam na myśli. Od małego jestem przyzwyczajona do spędzania całych dni w siodle i do spania w dziczy. Kiedy ojciec zrozumiał, że już nie będzie mieć synów, zaczął mnie zabierać na polowania i wyprawy przeciw innym rodom. Nauczyłam się żyć... jak by to powiedzieć... po męsku. – Co cię zatem wyczerpało? Ciężar obowiązku? – Chyba nie jestem odpowiednio przygotowana na takie wydarzenia. – Nie jest łatwo władać rodem w przypadku wojny. – Z pewnością. Skąd mam mieć pewność, że moje decyzje są właściwe, a ci, którzy za mną idą, nie stracą życia na marne? – Każdy wódz i przewodnik musi zmierzyć się z takimi wątpliwościami. Chyba najlepiej jest nie dopuszczać do siebie złych myśli. Spojrzała na niego. – Bezustannie dziękuję w duchu bogom za to, że sprowadzili cię do domu właśnie teraz. Potrzebujemy takiego wojownika jak ty. Boryniacy już od lat nie wojowali. Grażdan jest stary, a ja niedoświadczona. Ty zaś wiele lat spędziłeś na polu bitwy. Mam do ciebie prośbę. Może to zabrzmi dziwnie... – zamilkła. – Słucham. – Bardzo bym chciała, abyś mnie wspierał. Jako mój przyboczny. Niech się dzieje, co ma się dziać. Wielimir nie był już zmieszany. Kiedy odpowiadał, czuł pewność siebie. – Możesz na mnie polegać, Kraso. Nie jestem może szczególnie bystry ani nie urodziłem się ze zdolnościami przywódczymi, ale co przeżyłem i czego się nauczyłem w czasie tułaczki na południu, tego nikt mi nie odbierze. Postaram się, aby Boryniacy nie poznali smaku porażki. – Dziękuję, Wielimirze. – W ciemności namacała jego rękę i mocno ją ścisnęła. Kiedy odwzajemnił gest, nieoczekiwanie przysunęła się do niego i oparła głowę na jego piersi. Serce zaczęło mu walić niczym młot. Przytulił kobietę: bardzo ostrożnie, jakby się bał, że ją spłoszy. – Nawet nie wiesz, ile wysiłku kosztuje mnie to, żeby być twardą i zdecydowaną przed tymi wszystkimi mężczyznami – mówiła drżącym głosem. – Żeby nie dać po sobie poznać strachu. Czule pogładził ją po włosach. Podniosła głowę i spojrzała mu prosto w oczy. Wielimir na chwilę znieruchomiał, poruszony i zakłopotany, w końcu odzyskał pewność siebie i delikatnie ją pocałował. Ktoś zapukał w bramę. Obejrzeli się.

– Kto tam? – zawołał jeden ze strażników. – A jak myślisz, ciemięgo? – To Osa! – Wielimir rozpoznał ją po głosie. – Otwórzcie! Zgrzytnęła ciężka zasuwa. – Jest dziwna – powiedziała Krasa – ale cieszę się, że wyruszyła z nami. – Ja też – Wielimir przytaknął w zamyśleniu. – Szkoda, że nie ma tu także Rogana. Mirena powiedziała, że jest oszustem. Do licha, chętnie bym się dowiedział, gdzie on się teraz podziewa!

Była noc, a on stał na bezkresnej, pokrytej czarnym popiołem równinie. Monotonii krajobrazu nie urozmaicał nawet najmniejszy pagórek, drzewo czy najmniejszy choćby krzak. Rogan nigdy przedtem nie widział czegoś tak przygnębiającego i przerażającego. W którymkolwiek kierunku nie spojrzał, nad widnokręgiem unosiła się zagadkowa, niebieskawa poświata. Wysoko na niebie wisiał pokryty dziwacznymi plamami księżyc. Wyglądał jak trupia czaszka. Ziemia zadrżała. Rogan rozejrzał się. W oddali, na tle poświaty, dostrzegł przemieszczającą się czarną masę. Nacierała prosto na niego, a im była bliżej, tym stawała się coraz większa, niczym lawa rozlewała się na całą równinę. Konie. Niezliczona ilość ogromnych koni, stado rumaków czarnych jak sama noc. Grzywy i ogony strzelały niczym bicze, oczy płonęły niebieskim ogniem, w pyskach lśniły ostre zęby, nawykłe do rozszarpywania mięsa. Stado przemierzało w wiecznej wędrówce świat duchów, ciągnąc za sobą chmurę wirującego kurzu. Odgłos kopyt, w miarę zbliżania się, przechodził w przerażający grzmot. Złe przeczucia Rogana przemieniły się w nieudawany strach. Był już pewien, że w którymkolwiek kierunku by nie pobiegł, i tak nie ma dla niego ratunku. Stado go zadepcze, a tysiące kopyt wbije go w czarne błoto. Strach przeszedł w panikę. Chciał biec, ale z przerażeniem stwierdził, że nie może ruszyć kończynami. Spojrzał na swoje nadgarstki i bose stopy. Dostrzegł krwawiące rany. „Bogowie, co się dzieje?” Uniósł wzrok. Unieruchomiony naprzeciw nacierającej masy, czuł się jak człowiek, który stoi na brzegu morza i bezsilnie obserwuje falę przypływu, która za chwilę roztrzaska go o skały. Jednostajne dudnienie kopyt zostało zakłócone złowieszczym wyciem. Rogan skamieniał. Z tyłu zaczęła się wyłaniać druga czarna masa. Na niebieskookie rumaki natarł rój bestii o krwistoczerwonych ślepiach. „Tu jesteśmy, bracie!” Ogromna sfora wilków najpierw otoczyła Rogana, a potem z nienawistnym, dzikim warczeniem pognała dalej, na starcie ze stadem. Konie natychmiast zmieniły kierunek biegu, ale wilkom udało się je dopaść, rozbić jednolitą masę i zaatakować. Rumaki broniły się, kopały, kąsały, jednakże nie miały szans wobec tak rozwścieczonych drapieżników... – Na kości Kelgara! Wszystko zmieniło się w czarny wir, który rozdzielił równinę na dwie części i porwał Rogana ze sobą. Ze środka tej wichury nieoczekiwanie trysnęło światło. Czarny otworzył oczy. Maluch z warkoczem na czubku głowy chwiejnym krokiem odsunął się od Rogana i z zaskoczeniem obejrzał swoje dłonie, z których unosił się dym. – Bogowie! Co to ma być? – zawołał głos dobiegający spoza pola widzenia Rogana. – Ten smród... – Chłopiec wykrzywił usta. – Coś w nim jest. Jakby... jakby chroniła go jakaś magia. – Skąd się wzięła? W jaskini powaliłeś go za jednym zamachem. – Tyle że tam jego ciało podlegało mojej mocy. Teraz chciałem przeniknąć jego umysł. Coś mnie odepchnęło. I to bolało. Już nie pamiętam, kiedy coś sprawiło mi taki ból! Rogan usiłował się skoncentrować. Powoli odzyskiwał czucie w ciele, ból stopniowo ogarniał każdą część ciała. Dźwięki słyszał, jakby znajdował się pod powierzchnią wody. Kilkakrotnie mrugnął, żeby wyostrzyć wzrok. Po chwili już wiedział, gdzie się znajduje. Ze wszystkich stron otaczała go pusta, rozległa przestrzeń. Włosy targał chłodny wiatr, nad głową przewalały się czarne chmury. Znajdował się na wierzchołku skalnej wieży, której ściany niknęły w czarnych głębinach. Ciemność rozświetlało kilka ognisk, palących się w wydrążonych w skale jamach. – Mówisz, że ma w sobie moc? To by tłumaczyło, w jaki sposób udało mu się dostać do środka. – I dlaczego tak wyraźnie czułem, że coś obcego przeniknęło przez ochronne czary. – Czyli upolowaliśmy czarownika? W pole widzenia Rogana weszła rosła postać. Wtedy poczuł, jakby w żyły ktoś wlał mu rozgrzany olej. Z wyschniętego gardła wyrwało się złowieszcze warczenie. Szarpnął się, ale w tej samej chwili znów odezwał się ból i z niewyobrażalną siłą go powalił. Krzyknął chrapliwym głosem. O mały włos nie stracił przytomności. Usiłował złapać oddech. Łzy bólu zamgliły wzrok. Wiedział już, co mu zgotowali oprawcy. Przybity był do pionowo ustawionego, masywnego krzyża, złożonego z dwóch na ukos połączonych bali. Ręce i nogi miał szeroko rozłożone, a nadgarstki i stopy przebite żelaznymi gwoździami. Znów syknął przez zaciśnięte zęby. Pośrodku wierzchołka skały znajdowało się wgłębienie. Na szczycie stały krzyże ofiarne – było ich co najmniej dziesięć, może tuzin. Od każdego w stronę zagłębienia biegły żleby. U ich zbiegu wznosił się posąg – czarny kamienny słup, pokryty podobiznami demonicznych zwierząt. Jego szczyt był, tak samo jak górne części krzyży, obwieszony końskimi czaszkami. Na wszystkich zostały wymalowane dziwne czarne znaki, a zęby czaszek – zaostrzone.

Tak wyglądała świątynia Kelgara. Rogan miał zostać złożony w ofierze największemu z awarskich biesów.

urgut – odezwał się, chociaż miał widoczne problemy z oddychaniem. Potężny Awar uniósł brwi. – Poznajesz mnie? Spotkaliśmy się już kiedyś? Mężczyzna na krzyżu nie odpowiedział, ale przepełniony nienawiścią wzrok, którym przeszywał Krwawego Psa, mówił sam za siebie. Burgut podszedł bliżej i dokładniej przyjrzał się skazańcowi. Nagle w jego oczach pojawił się błysk. – A niech mnie! – krzyknął. – Co jest? – zapytał chłopiec, który do tej pory zajmował się swoimi poparzonymi dłońmi. – To jest... Rogan. Tak mi się przynajmniej wydaje. Nie, jestem pewien! To musi być on. Twarz dziecka spochmurniała. – Czarny Rogan? Ten parszywy podrzynacz gardeł, który wymordował więcej naszych mężczyzn niż którykolwiek inny Słowianin, Bawar, Frank czy Bułgar? Żartujesz! – Mnie również trudno uwierzyć w nasze szczęście, ale... na kopyta Kelgara, to on! Raz nawet skrzyżowaliśmy broń, w czasie bitwy przy Komarowskim Brodzie przed pięcioma laty. To jego robota. – Burgut dotknął jasnej blizny na szyi. – Tłum walczących rozdzielił nas zbyt wcześnie, dlatego nie zdążyłem wyrwać mu flaków. Staliśmy naprzeciw siebie tylko chwilę, więc jego twarz dawno wyleciała mi z pamięci. Ale spojrzenia tych lodowatych, czarnych oczu nigdy nie zapomnę. – Ale czego on szuka na tym końcu świata? Burgut skrzywił się w uśmiechu. – Czego? Jest na polowaniu. Tak jak przez te wszystkie lata. Zawsze tropił Krwawe Psy: znienacka atakował, okrutnie mordował, by nagle zapaść się pod ziemię niczym duch. Pałał do nas ogromną nienawiścią. Jak widzę, nic w tym względzie się nie zmieniło. Może wreszcie nam wytłumaczy, czemu tak się na nas uparł. – To sam mogę ci powiedzieć. – Chłopiec podszedł bliżej. – Krwawe Psy, w czasie jednego z najazdów, wyrządziły mu ogromną krzywdę. Rogan, słyszysz mnie, wszarzu? Kogo z twojego marnego plemienia dosięgło awarskie żelazo? Kogo z krewnych żegnałeś, gdy zdychał w krwawej gwieździe? Rogan milczał, ale wyraz jego twarzy potwierdzał domniemania chłopaka. Dziecko zachichotało z rozbawieniem. – Czyż los nie jest przewrotny, Burgucie? Mężczyznę, który wymykał się nam przez tyle lat, na koniec pojmaliśmy zupełnie bez wysiłku, za cenę życia jednego wojownika. – Zapominasz o Torbugu i jego drużynie. – Ach! Uważasz, że to on ich załatwił? – Nie mam najmniejszych wątpliwości. Zostały po nich bezgłowe tułowia, to z pewnością jego robota. Nigdy nie zależało mu na zysku, tylko na tych krwawych trofeach. Co najwyżej zabierał kilka strzał, ale zawsze je zwracał, strzelając nam w szyje, brzuchy, serca. Sukinsyn. Żałuję, że ujęliśmy go bez walki. Z chęcią własnoręcznie przelałbym jego krew. – Będziesz miał sposobność, żeby jej skosztować. – Złożysz go w ofierze już dzisiaj? – Nie spiesz się. Najpierw musimy odkryć tajemnicę siły, którą w sobie skrywa. Chcę ją oswoić i posilić nią własną moc. Jest jednak niezłomna i skutecznie się broni. By ją pokonać, muszę skorzystać ze wszystkich swoich umiejętności, może nawet poproszę o pomoc samego Kelgara. To będzie wielki rytuał, z mnóstwem ofiar, przy udziale wszystkich Krwawych Psów... – Mocny! Chłopiec odwrócił głowę w kierunku, z którego dobiegł głos. Na skalnej grani stał mężczyzna w pełnym uzbrojeniu. Padł na jedno kolano tuż przed świętym kręgiem wyznaczonym przez krzyże ofiarne. – Mów! – Boryniacy rozbili obóz w spalonej osadzie! – Ilu? – Co najmniej pięć tuzinów. Burgut i chłopiec wymienili spojrzenia.

– Pięć tuzinów? – rzucił naczelnik z pogardą w głosie. – Nie musimy nawet szykować na nich żelaza, zgładzimy ich gołymi rekami i biczami. Chłopiec przytaknął. – Na co czekamy? Jest tuż przed północą. Jeśli od razu wyruszymy, jeszcze przed świtem dotrzemy do osady. Wschód słońca zastanie te gnidy z rozszarpanymi wnętrznościami. – Natychmiast zwołam wojowników. – Zrób to – polecił chłopak i zwrócił się do klęczącego Awara. – Ty zostaniesz tu na straży i będziesz doglądał naszej wspaniałej zdobyczy. – To konieczne? – Burgut spojrzał na bezwładne, rozpięte na krzyżu ciało. – Nigdy nie wiadomo, co wymyśli. Wódz Krwawych Psów odwrócił się i wyszedł. Chłopiec spojrzał na uwięzionego. Rogan odwzajemnił jego spojrzenie i nagle wydało się, jakby przestał odczuwać ból. Miał czysty wzrok i jasny umysł. – Kim... kim ty właściwie jesteś? – zapytał. Okrągła twarz wykrzywiła się w odrażającym uśmiechu. – A co, nie widzisz? Tylko małym dzieckiem, czystą niewinnością. Wszystko, czego pragnę, to bawić się tobą. Czekaj na mnie cierpliwie i postaraj się nie umrzeć. – Nie bój się. Nienawiść utrzyma mnie przy życiu. – Tego jestem pewien. – Chłopiec spojrzał na awarskiego wojownika. – Nie spuszczaj wzroku z tej padliny. Jeśli dowiem się, że zasnąłeś w czasie służby, skończysz jak on. – Co rozkażesz, Mocny! – Na twarzy Awara rysował się strach i absolutne posłuszeństwo. I nie zmieniło się to nawet wtedy, gdy tajemniczy władca Kirtu odszedł od ołtarza i zniknął w ciemnej otchłani kamiennego korytarza.

Rogan zwiesił głowę i przymknął oczy. Zaczął przyzwyczajać się do bólu. Bardziej doskwierał mu głód i trudności z oddychaniem. Starał się przybrać choć odrobinę wygodniejszą pozycję, aby nacisk na płuca nie był tak silny. Niewiele jednak wskórał. Poprosił bogów, aby w przypływie miłosierdzia odebrali mu świadomość. Był gotów przyjąć śmierć. Czuł, że sen, w którym tajemnicze zjawy przepowiadały mu szybki koniec, już niedługo się spełni. „Gdzie teraz jesteś, Mireno, kiedy tęsknię za twoimi ramionami?” Choć zmysły miał otępiałe bólem i oddziaływaniem czarów, przeczucie podpowiadało mu, że za chwilę coś się zmieni. Spojrzał w górę. Wiedział, że moc daje mu znaki. On i strażnik nie byli już sami. Na teren ołtarza wkradł się ktoś trzeci. Awar poważnie potraktował ostrzeżenie chłopca. Aby nie zapaść w sen, który morzył go o tak późnej porze i po długiej jeździe, zaczął chodzić w kółko. Nucił awarską pieśń o szybkonogich koniach i wietrze nad bezkresnym stepem. Zdawał się czujny. Mimo to nie dostrzegł mgły, która przepełzła tuż nad granicą urwiska i płynęła przy jego stopach. Rogan wstrzymał oddech, co w jego położeniu nie było zbyt trudne. Biała chmura odlepiła się od skały. Za plecami Awara wyrosła postać z krótkimi nogami i umięśnionymi rękami. Krwawy Pies nadal nie widział intruza. Dostrzegł go dopiero w momencie, kiedy mgłowiec na niego skoczył. Jedna ręka zakleszczyła się wokół klatki piersiowej Awara, druga zatkała jego usta i jednocześnie szarpnęła głową tak, aby odsłonić szyję. Ostre kły zatopiły się w ciele. Krwawy Pies wydał przeraźliwy krzyk, który szczęśliwie stłumiła dłoń napastnika. Mgłowiec szybko zacisnął szczękę i wyrwał z gardła strażnika wielki kawał ciała. Krew trysnęła obficie. Awar zaczął się miotać, jakby dostał ataku padaczki. Stwór uczepił się go niczym jeździec dzikiego konia, którego stara się ujarzmić. Jednak wkrótce wojownik się wyrwał, a odepchnięty potwór poturlał się po skale. Mężczyzna chciał krzyknąć, ale jedynie zadławił się krwią i zaczął kaszleć. Rękami próbował zatamować krwawą fontannę, bijąca z szyi. Bezskutecznie. Szybko tracił siły. Upadł na kolana, po czym runął na zimne kamienie. Jego charczenie przeszło w bulgocące skomlenie, które w końcu całkiem ucichło. Konał, trzęsąc nogami i rękami. Krew napełniła jeden ze żlebów i spłynęła pod posąg Kelgara. Mgłowiec usiadł i wypluł krwawy strzęp mięsa. – Kiedy oddają mi się dobrowolnie, jest znacznie prościej. – Oblizał usta. – Nie mogłeś... z tym chwilę zaczekać? – odezwał się Rogan. – Chociaż do momentu, kiedy Psy nie opuszczą jaskini? – Być może trochę się pospieszyłem, ale nie mamy czasu do stracenia. Trzeba jak najszybciej dotrzeć do Długiej Łąki i ostrzec Boryniaków, że Krwawe Psy się na nich szykują... – To czemu tam jeszcze siedzisz? Pomóż mi zejść z tego cholernego drzewa... Mgłowiec wstał. – Podpowiesz mi, jak mam to zrobić? – Gdzieś musi być jakiś przyrząd... Rozejrzyj się tutaj. Mgłowiec przeszukał okolice ołtarza. Zatrzymał się przy jednym z otworów. Sięgnął w głąb niego, a kiedy odwrócił się twarzą do Rogana, w rękach trzymał wielkie kowalskie kleszcze, które służyły do wyciągania gwoździ z końskich podków. – Nie jestem pewien, czy będę potrafił – stwierdził. Rogan spojrzał na niego z niechęcią. – A co ja mam powiedzieć?

– Skurwiel! Burgut, przestraszony, odwrócił się w siodle i sięgnął po szablę. To krzyknął chłopiec, który już miał dosiąść konia, ale zrezygnował i wyciągnął stopę ze strzemienia. Spojrzał w kierunku zaczarowanej skały na końcu wąwozu i zjeżył się niczym kot. – Co się stało, Mocny? – zapytał Burgut. – Ten skurwiel! – przeklinał chłopak. – Powinienem był to przewidzieć. Nie jest tu sam. Ktoś próbuje go uwolnić! Wódz Krwawych Psów nie krył zdziwienia. – Czarny ma kompana? – Na co czekasz, głupcze? – warknął rozdrażniony chłopak. – Weź ze sobą kilku ludzi! Musimy wrócić! Ten parszywiec nie może uciec! Burgut, chłopak i sześciu uzbrojonych po zęby Awarów skierowało się z powrotem do podziemi.

– Pomóż mi... wstać – poprosił Rogan słabym, zachrypniętym głosem, po czym zaczął mrugać oczami, żeby móc wyraźniej widzieć. Mgłowiec z nieskrywaną ulgą odrzucił na bok zakrwawione kleszcze. Z brzękiem upadły na skałę tuż obok czterech oblepionych strzępkami skóry i mięsa gwoździ. – Musisz opatrzyć rany, mocno krwawią. – Nie ma czasu... – syknął Rogan przez zęby. – Musimy uwolnić jeńców i szybko zbiec... – Uwolnić jeńców? – wybuchnął mgłowiec. – Czy oni zdążyli przez tak krótką chwilę pozbawić cię mózgu?! Sam ledwo dasz radę stąd uciec... – Nagle zamilkł i obejrzał się z przestrachem. – Do licha! – Co jest? – Rogan spojrzał na niego mętnym wzrokiem. – Nie słyszysz? Z kotliny pod południową skałą dolatywały kraczące głosy. – Wracają! – zaskomlał mgłowiec. Nachylił się nad Roganem, przerzucił jego ręce przez ramię i spróbował dźwignąć wojownika. – Musimy zniknąć! Czarny zacisnął zęby, zaparł się spuchniętymi stopami o skałę i z pomocą zjawy wstał. – Mówiłem... że mogłeś z tym poczekać... – Jakie ma to teraz znaczenie? – fuknął mgłowiec i poprowadził go na skraj skały. – Dokąd... idziemy? – zapytał Rogan, kiedy zaczęli schodzić po wąskiej, kamienistej ścieżce. Wiła się pomiędzy skałami, prowadząc w otchłań. – To jedyne wolne przejście. Do podziemi! Byli ledwie w połowie drogi, kiedy na górze rozległy się głosy. Prześladowcy dotarli na wierzchołek skały. – Jesteśmy udupieni... udupieni... – biadolił mgłowiec. Rogan wisiał na nim jak szmaciana lalka. Na wyboistych, kamiennych stopniach ciągle się ślizgał i potykał. Rany na stopach i nadgarstkach mocno krwawiły. Stopnie prowadziły do skalnej szczeliny. Uciekinierzy po omacku szli w zupełnej ciemności. W końcu dotarli do końca schodów i weszli do przestronnej jaskini. W tym miejscu raz już byli – na chwilę przed spotkaniem ze zdradliwym chłopcem. Zewsząd dobiegały ich złowieszcze, spotęgowane echem pokrzykiwania. W mroku błysnęły światła pochodni. – Odcięli nas od drogi ucieczki. Musimy iść dalej. – Mgłowiec wskazał w głąb jaskini. – Gówno widzę... – Ja przywykłem do ciemności. Tak szybko, jak tylko mogli, zaczęli iść przed siebie. Na spotkanie z nieznanym. Awarowie jednak ich doganiali. Mgłowiec przeklinał jak najęty. Huk, który słyszeli już przedtem, teraz rozległ się jeszcze głośniej. Uciekinierzy mieli wrażenie, że skała pod ich nogami drży. Potem z przodu pojawiło się słabe światło. Dudnienie było coraz wyraźniejsze. – Niech to Perun... – zakwilił zrozpaczony mgłowiec. Rogan, który był prawie nieprzytomny, z trudnością uniósł głowę. – Dlaczego się zatrzymaliśmy? – Nie damy rady. Na ich drodze pojawiła się wielka czarna szczelina. Huk dobywał się z jej wnętrza. Nie byli w stanie dostrzec dna rozpadliny, ale źródłem nieustannego dudnienia musiała być rwąca, wzburzona rzeka, płynąca gdzieś na dole. Nad przepaścią przerzucona była kładka z desek powiązanych powrozami – wąska i zamiast poręczy mająca dwie liny. Mierzyła dobre siedem sążni długości i wiodła do ciemnego wejścia w skalnej ścianie nad przepaścią. Obok jamy płonęła pochodnia. – Nie mamy wyjścia... – zachrypiał Rogan. Jego oczy błyszczały na skutek gorączki. – Rusz swoje kości... Jeśli w ogóle masz coś takiego... Mgłowiec chciał zaprotestować, ale za nimi zazgrzytały kamienie, zadźwięczały zbroje, zabrzmiała awarska mowa. Weszli na kładkę. Włosy momentalnie im zmokły od wilgoci wiszącej w powietrzu nad przepaścią. Kiedy most rozbujał się pod naciskiem ich wagi, jednogłośnie wezwali wszystkich bogów. – Mam nadzieję, że potrafisz pływać! Zatrzymali się w połowie drogi i obejrzeli za siebie. W oddali stało ośmiu Awarów, w tym Burgut i tajemniczy chłopiec. – Nie oglądaj się na mnie, bracie... – powiedział osłabionym głosem Rogan, puścił mgłowca i bezsilnie opadł na rozbujaną kładkę. – Lepiej stąd znikaj. – Po tylu przejściach nie dam im cię tak po prostu wykończyć – odparł mgłowiec i zdecydowanie stanął pomiędzy Roganem a nieprzyjaciółmi. – Słyszycie, wszarze?! – przekrzyknął huk rzeki. – Jeśli chcecie dorwać tego człowieka, to najpierw musicie zabić mnie!

Chłopiec zaśmiał się, rozbawiony. – Mówisz jak bohater z pieśni. Ale jeśli chcesz umrzeć, czemu nie mielibyśmy wyświadczyć ci przysługi? Kiwnął na wojowników. Dwóch uniosło łuki. Ponad kładką świsnęły strzały. Krótkonogim stworem zatrzęsło, kiedy pociski przebiły jego brzuch i klatkę piersiową. Mimo to nie upadł. – To na mnie nie działa, głupcy! – Demon wyszczerzył zęby. – Musicie podejść bliżej i spróbować czegoś innego! Ale nie macie chyba jaj! Awarowie wymienili niepewne spojrzenia. – A ten to kto? – Burgut spojrzał pytająco na chłopca. – Nie można go zranić! Mały wódz w zadumie pokręcił głową. – Zwyczajną bronią nie. Zobaczymy, co powie na odrobinę magii. Daj mi pochodnię. Burgut wykonał polecenie. Przed oczami przerażonych awarskich wojowników chłopiec włożył rękę w płomień i ścisnął w dłoni rozpalony koniec pochodni. Ogień stał się o wiele silniejszy i przybrał niebieski kolor. Ten kolor coś przypomniał Roganowi. – Uważam – zachrypiał – że powinieneś się stąd jak najszybciej ulotnić... – To tak ci się na krzyżu spodobało, że chcesz na niego wrócić? – Rób, co ci mówię... W innym razie będzie po tobie! Chłopiec krzyknął i machnął pochodnią. Płomień oddzielił się od niej i z prędkością ciśniętego kamienia przeleciał ponad mostem. Niebieskawe światło odbiło się w wytrzeszczonych oczach mgłowca. Przemienił się w mgłę tuż przed tym, jak zdążyła go dosięgnąć czarodziejska strzała. Płomień wleciał w białą chmurę i rozprysnął się w ognisty deszcz. Z wirującego i syczącego obłoku wydobył się przerażający krzyk. Mgłowiec spróbował przybrać ludzką postać, ale ogień niemiłosiernie przypalił wnętrzności kształtującej się cielesnej skrytki, buchał przez oczy i usta, zwęglał chaotycznie machające ręce. Nieludzki krzyk załamał się i przemienił w skowyt rozpaczy. Zjawa szybko zmieniała postaci, ale magiczny ogień bezlitośnie ją trawił. Rogan starał się odpełzać jak najdalej od płomieni. W jego oczach widać było czysty strach. Ogień sączył się przez kładkę gdzieś w głębiny. Śmiertelne gusło pochłonęło mgłowca w przeciągu kilku chwil. Skomlenie ucichło. Na koniec z ognistej kałuży na moście wynurzyła się oszpecona, nie do końca uformowana głowa. Rozdziawiła usta w niemej prośbie o pomoc. W końcu i ona, niczym maska z wosku, roztopiła się w ogniu. Zaskwierczało, jakby ktoś wylał wiadro wody na żar ogniska. Było po wszystkim. – Tak – zaśmiał się chłopiec i ze spokojem dodał: – A teraz przyprowadźcie mi tego zdechlaka. Rogan czuł, jak dopadają go mdłości. Kurczowo chwycił się lin rozbujanej kładki. Ponad płomieniami widział dwie zbliżające się postaci. Nie byli to Awarowie. Jedna ze zjaw miała na sobie długi wełniany płaszcz. W jej twarzy, okolonej czarnymi włosami, żarzyły się krwistoczerwone oczy. Drugiemu duchowi wyrastały z głowy ogromne bycze rogi. Zamiast stóp miał wielkie kopyta, a po moście wił się jego ogon. – Zdaje się, że już za chwilę odbierzesz swoją wygraną – cierpko zauważyła zjawa w płaszczu. – Dlatego tu jestem. Jego dusza pójdzie zaraz do Niwy. Rogan przymknął oczy, a kiedy znów je otworzył, na miejscu duchów ujrzał dwóch Awarów, którzy przeszli nad dogasającymi płomieniami i nachylali się nad nim. Chwycili go pod ramiona i zmusili, by stanął na krwawiących stopach – nie miał siły nawet krzyknąć, ból go obezwładnił. Ostrożnie, krok za krokiem, prowadzili wojownika na skraj przepaści. Był otępiały, choć walczył z własną słabością. Musiał się wziąć w garść... Żeby tak chociaż miał broń... – Świnie! – krzyknął i ze wszystkich sił pchnął Awara stojącego z lewej strony. Mężczyzna krzyknął i zwalił się całym ciężarem na linę, która z głośnym trzaskiem pękła. Gdy Awar spadał w przepaść, Rogan błyskawicznie chwycił rękojeść jego szabli. Ostrze uwolniło się ze skórzanej pochwy i pozostało w dłoni wojownika. Krzyk spadającego mężczyzny utonął w ryku rzeki. – Uwaga! – zawołał Burgut i wbiegł na kładkę. Rogan powoli się odwrócił. Drugi Awar trzymał w pogotowiu sztylet i kiedy Rogan zamachnął się szablą, wbił całe ostrze w klatkę piersiową przeciwnika. – Nieee! – wrzasnął stojący na końcu kładki chłopiec. Rogan wyraźnie poczuł, jak zimne ostrze zazgrzytało o jego żebra i przebiło serce. Wytrzeszczył oczy. Świszcząc, próbował złapać oddech. – Od tej chwili należysz do mnie! – powiedział rogaty cień, spoglądający znad ramienia Awara. Czarnowłosy łucznik miał przed oczami już tylko ciemność. Awar wyciągnął sztylet. Z rany trysnęła krew i obficie poplamiła koczownika. Ciało Rogana upadło na most i zaczęło zsuwać się w przepaść. Awarowie bezczynnie przyglądali się, jak trup mężczyzny spada w kamienną gardziel. Momentalnie zniknęło w ciemności. – Ukaż go, Burgucie! – nad mostem poszybował krzyk rozwścieczonego dziecka. – Wyślij tego durnia za Czarnym! Kładka zachwiała się pod energicznymi krokami naczelnika. Burgut z szablą w dłoni zbliżał się do wojownika. Zabójca Rogana opuścił rękę trzymająca broń i stanął naprzeciw wodza. Wiedział, co zaraz nastąpi i był gotów przyjąć karę. Szabla zakreśliła w powietrzu łuk. Odcięta głowa spadła w otchłań. Ciało zleciało za nią. Huk rzeki, dobiegający z głębi przepaści, brzmiał jak jednostajny, monotonny śpiew żałobny.

więtosław ziewnął przeciągle. Mruknął coś pod nosem i potrząsnął głową. Noc dłużyła się koszmarnie. Pomimo że wartę pełnił na zmianę z Ruboszem, nie udało mu się wykorzystać ani chwili na odpoczynek. Niech to Weles! Wędrówka na północ będzie dzisiaj trudna. Oby nie usnął w drodze i nie spadł z konia na gębę, ku uciesze swoich druhów. Wstał i wysikał się, żeby odpędzić znużenie. Zawiązując lniane gacie, odwrócił głowę i dostrzegł jasną łunę nad wzgórzami na wschodzie. Wstawał świt. Poprawił przewiązaną rzemieniem wełnianą gunię, wyciągnął wbitą w ziemię włócznię i poszedł w kierunku bramy. Także w północnej części Długiej Łąki była brama, osadzona pomiędzy dwoma rzeźbionymi słupami. O jeden z nich opierał się młody mężczyzna. Siedział na kamieniu przykrytym gunią, a na jego kolanach leżała włócznia. Kiedy usłyszał kroki, jedną ręką mocno ją chwycił, a drugą sięgnął po róg ostrzegawczy. – To ja – odezwał się Świętosław. Rubosz się rozluźnił i opuścił róg. – Niech to szlag! Wszystko mnie tu przeraża. Czuję się, jakbym siedział w paszczy dzikiego zwierzęcia. – Hej! – Świętosław zbiegł z podestu palisady. – Wszystko jest tu przerażające. Jakby spomiędzy zgliszczy gapiły się na nas widma zamordowanych. Ech, a taka piękna osada była. – Prawda. Znałem stąd jedną dziewczynę. Miód i mleko! Nic, tylko jeść. Nawet nie chcę myśleć, jak skończyła... – A skąd wiesz? A jeśli jeszcze żyje? – Świętosław oparł się o włócznię. – Większość kobiet i dzieci Awarowie uprowadzili. Może ich jeszcze uratujemy. – Wierzysz w to? Wiedźma musiałaby najpierw znaleźć awarską kryjówkę. A przyznam, że wcale na to nie liczę. Jedna rzecz to ciapać kurzą krwią czarodziejskie gryzmoły, a inna otworzyć zaczarowaną bramę. Świętosław spojrzał na dwa słupy. Na wyschniętym i popękanym drewnie widniało kilka znaków nakreślonych palcem umoczonym we krwi. Także obaj mężczyźni mieli takie znaki namalowane na czołach. Mirena ostrzegła ich, aby nie zmywali ich, dopóki nie zacznie świtać. – Może jej nie doceniasz – mruknął Świętosław. – Słyszałem, że na zachodzie, na Poważu i nad Morawą, uważają ją za groźną... W liściach drzew, po drugiej stronie palisady, coś zaszemrało. Strażnicy znieruchomieli.

Płomień w kaganku dogasał – na dnie została już tylko odrobina oleju. Niewielka, skromnie urządzona izba nieubłaganie zanurzała się w mroku. Wzdłuż ścian, na słomianych posłaniach, leżeli wojownicy. Kiedy jeden z nich przewrócił się z boku na plecy, spod przykrycia ukazała się wytatuowana twarz. Mirena mamrotała przez sen, który raczej nie był dobry.

– Co to było? – Rubosz wstał z kamienia. – Przysiągłbym, że słyszałem kroki – szepnął Świętosław. – Może wiewiórka albo podskakujący drozd... – Na pewno. Weź róg i bądź gotów, by wszystkich ostrzec. Ramię w ramię wykradli się poza bramę. Dłonie, kurczowo zaciśnięte na włóczniach, były porządnie spocone. Z gęstwiny u podstawy umocnień wynurzył się cień. Rubosz bez wahania przyłożył róg do ust i wziął głęboki oddech. – Nie, poczekaj! – Świętosław chwycił go za ramię. – To jest dziecko. – Co? – fuknął Rubosz. – Dziecko. Coś ty, ślepy? Usłyszeli ciche rżenie. Świętosław skierował grot włóczni w górę i podszedł do małej postaci. Rubosz niepewnie kroczył za nim. Opuścił zawieszony na szyi róg. Przed palisadą stał chłopiec, mniej więcej dziesięcioletni. Na głowie miał czapę z kożucha. Pięścią tarł załzawione oczy, a z jego piersi wyrywał się przerywany szloch.

Mirena znów niewyraźnie mruknęła przez sen i z powrotem ułożyła się na boku. Gałki oczne pod zamkniętymi powiekami błądziły nerwowo. Nogami przebierała, jakby gdzieś biegła. Sen był naprawdę zły.

– No już – Świętosław uspokajał chłopca – już jest dobrze. Nikt ci nie zrobi krzywdy. – Oni... – wyrzuciło z siebie dziecko. – Oni zabili tatusia... – Na Swaroga – odezwał się Rubosz i oparł włócznię o ziemię. – To sierota z osady. Udało mu się ukryć przed najeźdźcami. – Nie bój się, mały. – Świętosław kucnął. – Jesteśmy wojownikami z Borynia. Ni ci już nie grozi. – Ale ty nie... – Chłopiec pociągnął nosem i prawą ręką sięgnął za plecy. – Co? W wątłej dłoni coś błysnęło. Ostrze sztyletu przecięło gardło Świętosława. Krew poplamiła ręce i twarz chłopca. Boryniak szeroko otworzył zdziwione oczy i przewalił się na ziemię. Niespodziewany atak zaskoczył Rubosza. Stał nieruchomo i gapił się na krwawiącego Świętosława. Krótka nieuwaga okazała się zgubna. Z krzaków po lewej stronie wyskoczył postawny mężczyzna. Na szyję Boryniaka narzucił cienki konopny sznur i kopniakiem podciął mu nogi. Rubosz upadł na kolana. Napastnik zaparł się kolanem między łopatkami strażnika i ze wszystkich sił ściągnął powróz. Boryniak wytrzeszczył oczy. Włócznia wyślizgnęła się z jego dłoni. Rozpaczliwie chwytał rękami sznur, który wrzynał się głęboko w skórę. Gacie mężczyzny zwilżył mocz, język wysunął się z ust niczym wielki, czarny robal. Z chaszczy wyskoczył kolejny mężczyzna. W ręku trzymał nóż, którego ostrze kilkakrotnie wbił w pierś Rubosza. Ofiara zaczęła się trząść i drgać, aż w końcu wyzionęła ducha. Powróz wyślizgnął się z krwawej bruzdy na szyi. Awar pogardliwym kopniakiem przewalił ciało twarzą w kierunku ziemi. Świętosław jeszcze żył. Spomiędzy palców zaciśniętych wokół gardła tryskała ciemna krew. – Zdychaj wreszcie! – warknął chłopiec. Schylił się, chwycił wojownika za włosy i wbił mu ostrze sztyletu w oko. Świętosław drgnął i znieruchomiał. Na twarzy dziecka pojawił się szkaradny uśmiech. Szczerząc białe zęby, świecące na tle ubabranej krwią twarzy, wyglądał jak młode ludożerczego demona. Obejrzał się. Z lasu w północnej części doliny nadciągali jeźdźcy. W dłoniach trzymali koczownicze, dalekosiężne łuki. Kłusowali w złowieszczej ciszy, dusząc w sobie pragnienie wzniesienia bojowego okrzyku. Obok chłopca stanął Burgut. Prowadził za uzdę konia z pustym siodłem. – Zgodnie z twoim rozkazem, Mocny. Chłopiec wskoczył na konia niczym łasica. Uniósł rękę, by dać znak do rozpoczęcia ataku. W tym samym momencie spojrzał na dwa ciała. Zamarł. Dopiero teraz dojrzał krwawe znaki na czołach trupów. Szybko spojrzał w górę. Mężczyźni, którzy zabili Rubosza, mieli właśnie przejechać przez bramę w palisadzie. Chłopiec przeniósł wzrok na dwa słupy. Przed oczami miał tylko nakreślone na nich krwawe znaki. Jakby świat wokół przestał istnieć. – Stójcie! – krzyknął. Jeden z Awarów zdążył już jednak wjechać w bramę. Czar zaczął działać. Pozostali mężczyźni nie mogli tego widzieć ani słyszeć, ale przed oczami chłopca świat zawirował, a fala magicznej mocy rozlała się z ogłuszającym sykiem. Zaklął, najgorzej jak potrafił.

– Nie! – krzyknęła Mirena, szybko usiadła i zrzuciła z siebie okrycie. Łapczywie chwytała powietrze, serce dziko biło, oczy miała szeroko otwarte. W dłoni ściskała księżycowy amulet. „O mocna Chors...” – Co się stało? – Z łóżka obok wyskoczyła Krasa. Czujna i śmiertelnie przerażona. – Jest źle. Są tutaj. – Krwawe Psy? Mirena kiwnęła jedynie głową i szybko nałożyła rękawice. Krasa namacała pas z mieczem i boso wybiegła z izby. Osa krótkim korytarzem wyszła na dziedziniec. Pochwa z Żądłem uderzała ją w udo. „Zło! Zło się zbliża!” – dudniło jej w głowie. Krasa jednym susem wskoczyła do głównej sieni. Skóra z dzika przysłaniająca wejście podfrunęła wysoko. W palenisku migotały węgielki. Na polepie wyściełanej wiórami jeden przy drugim spali mężczyźni. Było ich prawie trzy tuziny. – Wstawać! – wrzasnęła na całe gardło. – Wszyscy do broni! Krwawe Psy są tutaj! Cokolwiek śniło się członkom drużyny, z pewnością nie było tak złe jak rzeczywistość, w jakiej się przebudzili.

– Naprzód! – krzyknął Mocny. – Rozprujcie im kałduny, odrąbcie głowy, wyrwijcie serca! Na Kelgara! Zarzynajcie! Z ponad czterdziestu gardeł wydobył się dziki okrzyk.

– Na rogi Welesa! Słyszycie to? Strażnicy stojący na szczycie palisady od razu przestali ziewać i czujnie wyjrzeli ponad grzbiet częstokołu. Osada była mroczną mogiłą, nieruchomą, skrytą w szarych oparach mgły. Nasilające się wycie brzmiało jak wołanie z zaświatów. – Co to za przerażające odgłosy? – strażnik nie krył zdenerwowania. – To brzmi właściwie jak... Drzwi za nimi otworzyły się z rozmachem. – Atakują! – zawołał kobiecy głos. Obejrzeli się z zaskoczeniem. Postać z mieczem w ręku pospiesznie zmierzała w ich kierunku. Krzyczała jak opętana. – Psy atakują! Trąbcie na alarm! Znów spojrzeli na pogorzelisko. Teraz zrozumieli. Z mgły na dole wynurzył się cień. Obdarty płaszcz powiewał za jeźdźcem jak strzępek mrocznego świata duchów. Za wodzem jechali kolejni – niczym biesy, krwawą ofiarą przywołane spoza granic naszego świata. Strażnik pospiesznie chwycił krowi róg i podniósł go do ust. Ostrzegawczy sygnał przeleciał nad strzechami dziedzińca, przypominając swym dźwiękiem złowieszczy ryk smoka. Wszyscy w osadzie wpadli w popłoch.

Wojownicy chwytali za topory, tarcze, włócznie, skórą oplecione łuczyska. Boryniacy przekrzykiwali się nawzajem i pospiesznie opuszczali izbę. – Ruszajcie się, ślimaki! – grzmiał Grażdan, uderzając jednocześnie obuchem topora w tarczę. – Bogowie przepowiedzieli wam zwycięstwo, więc pokażcie, że jesteście go godni! Krasa wybiegła z chaty. Powoli wstawał blady świt. Krew buzowała jej w żyłach niczym wzburzony górski potok.

Mirena błyskawicznie wspięła się po drabinie i doskoczyła do czoła palisady. Przerażające wycie przybierało na sile. – Bądź z nami, Chors... Krwawe Psy były coraz bliżej. Ponad ich głowami wzlatywały grudy mokrej ziemi, wyrywanej kopytami koni. W karkołomnym cwale atakujący zwinnie kluczyli między zrębami, przeskakiwali połamane płoty i ogrodzenia, bezbłędnie omijali szczątki spalonych chat. Zdawało się, jakby każdy jeździec był zrośnięty z koniem, jakby stanowili całość doskonałą. Mirena pierwszy raz w życiu widziała natarcie awarskiej jazdy. Przeszły ją zimne dreszcze. Ponad palisadą świsnęła pierwsza strzała.

Na dziedzińcu Krasa natknęła się na Wielimira. Wymienili szybkie spojrzenia – na nic więcej nie było czasu. Mimo to władczyni miała wrażenie, że Wielimir oddał jej część swojej odwagi. – Łuki na ostrokół, natychmiast! – krzyknął Wielimir, a rozkaz wzmocnił energicznym machnięciem topora. – Musimy zabezpieczyć wyrwy w palisadzie! – zawołał nadbiegający Grażdan. Lekko utykał, tego ranka stawy wyjątkowo dawały mu się we znaki. – Na pewno spróbują się nimi dostać do środka! – A ja ich gorąco przywitam – z przekąsem rzucił Wielimir. Szerokim gestem przywołał tuzin mężczyzn. – Wy trzej pod chaty w południowej części osady. Obstawcie wyrwy wychodzące na zbocze góry. Wy czterej obstawicie stajnię. Reszta ze mną! Cokolwiek przedostanie się do środka, nawet mysz, macie nie żałować żelaza! Krasa podbiegła do palisady. Świat wokół niej nagle zamienił się w jeden wielki skotłowany chaos. Wpadła na kogoś, straciła równowagę, ale utrzymała się na nogach, pobiegła dalej. Usłyszała krótkie, złowieszcze syknięcia i wyczuła jakąś zmianę w powietrzu. Chłopiec stojący obok niej upadł trafiony strzałą. Starościna nawet się nie obejrzała. Biegła dalej. Na śpiewy żałobne po zmarłych przyjdzie czas później. Na drabinach ustawionych przy palisadzie zrobiło się tłoczno. Boryniacy, niczym mrówki, wbiegali na górę i rozbiegali się po podestach. Podnosili łuki, zakładali strzały na cięciwy. Krasa wdrapała się na górę. Wstrzymała oddech, kiedy ujrzała najeźdźców. Awarowie jechali otwartym szykiem, przez to zdawało się, jakby było ich dwa razy więcej, niż Boryniacy mogli się spodziewać. Wlewali się na dziedziniec i zasypywali go deszczem strzał, które brzęczały niczym rój szerszeni. Z początku ich śmiercionośne żądła grzęzły w bierwionach, błocie, słomie, ale w końcu zaczęły trafiać w gardła i piersi. Wojownikowi stojącemu obok Krasy pocisk przebił tętnicę szyjną. Pierwsza krew spadła na palisadę – w ten sposób została poświęcona bogom. Krasa otarła twarz i spojrzała na zakrwawione palce. Ten widok wreszcie sprowadził ją na ziemię. Jakby ktoś przeciął więzy, który krępowały jej siłę i odwagę. – Strzelajcie! – wrzasnęła i energicznie machnęła mieczem. Boryniacy chyba czekali na jej komendę. Strzały i włócznie wzleciały w powietrze. Od razu powaliły dwa awarskie konie. Kilku jeźdźców wyleciało z siodeł. Rżenie i szalony ryk były nie do wytrzymania.

– Dalej! – rozkazała. – Nie przestawajcie! Cięciwy dźwięczały.

Pod mocnym kopniakiem z hukiem otworzyła się okiennica. Kawałki zasuwy doleciały aż do paleniska pośrodku izby. Ciemność przecięła wiązka światła. Awar przerzucił nogę przez siodło, chwycił się strzechy i wpadł do środka. Pewnie stanął na dwóch nogach i sięgnął po szablę. W tej pozycji zastygł. Z cienia wynurzyła się twarz z rudymi wąsami. – Witaj – Wielimir uśmiechnął się i machnął toporem. Hełm obszyty kożuchem poturlał się w kąt. Papka z krwi i mózgu rozbryzgła się na ścianie i polepie. Ciało Awara upadło pod oknem. – Szybko, do okien, chłopcy! – krzyczał olbrzymi wojownik. – Te smrodliwe tchórze nie mają prawa się tu rozpanoszyć! Ty, z łukiem, do mnie! Zza ścian dobiegało dudnienie kopyt. Za otwartym oknem mignął cień jeźdźca. Zadźwięczała cięciwa. Wielimir odruchowo zasłonił się tarczą. Żelazny grot przebił skórę wołu, drewno, przedostał się na drugą stronę i zatrzymał tuż przed umięśnionym przedramieniem. – Sukinsyn! Kolejna okiennica rozleciała się na kawałki pod uderzeniem topora. Boryniacy rzucili się w to miejsce jak osy na miód. Powstało ogromne zamieszanie. Słychać było pobrzękiwanie żelaza, ktoś soczyście zaklął, ktoś inny boleśnie zajęczał. Wielimir nie miał czasu do namysłu, bo przez okno wskoczył kolejny Awar. – Twoja pierwsza zdobycz. – Popchnął do przodu młodego łucznika. Młodzian napiął cięciwę aż do kącika ust. W oknie stała rosła sylwetka. Chłopak uwolnił cięciwę. Strzała przeszyła szyję napastnika z ogromną siłą, obracając wroga plecami w ich stronę. – To prostsze niż polowanie na zające, nie? – zaśmiał się Wielimir. Śmiech mu jednak natychmiast utknął w gardle niczym rybia kość. Awar nie upadł. Odzyskał równowagę i odwrócił się w ich stronę. Chłopakowi opadła szczęka. – Co to... Ujrzeli straszne oczy, czarne od popękanych żyłek i skrzepniętej krwi. Krwawy Pies sięgnął za siebie, ułamał grot strzały i z kamiennym wyrazem twarzy wyciągnął strzałę z szyi. Nie stracił ani jednej kropli krwi. – O kurwa – wydusił Wielimir. Przez głowę przeleciały mu przerażające opowieści, które słyszał w czasie walk na południu. O zabitych Krwawych Psach, które z pomocą mrocznych guseł powracały do świata żywych. Nie przypuszczał, że kiedyś będzie świadkiem takich rzeczy. Awar jednym skokiem dostał się do środka. Ruszał się zwinnie i gibko. W ręku trzymał topór, którym zamachnął się na Wielimira. Trafił w tarczę, ale siła uderzenia była tak duża, że olbrzym aż kucnął i odwrócił się w stronę młodego chłopca. Łucznik chaotycznie macał rękami w kołczanie zawieszonym przy boku. Wyszczerbione ostrze znów uderzyło. Roztrzaskany łuk spadł na polepę, a tuż za nim ciało strzelca. Krew sączyła się z ogromnej rany na piersi Boryniaka niczym wino ze świeżo odszpuntowanej beczki. W powietrzu śmignął topór Wielimira. Roztrzaskał kości obojczykowe Awara i rozpruł całą klatkę piersiową. – Co ty na to, padalcu? Ożywieniec nic nie odpowiedział. Spojrzał tylko na wojownika czarnymi oczami. Wykrzywił usta, warknął. W powietrzu rozszedł się smród zgnilizny. – Ty skurwielu... Awar odepchnął olbrzyma niczym słomianego stracha na wróble. Wielimir uderzył plecami o rzeźbiony słup. Zatrzeszczało, zaskrzypiało, uniósł się kurz. Z gwoździa wbitego pod strzechą na głowę Boryniaka spadł wianek suszonych ziół. Awar chwycił topór Wielimira i bez mrugnięcia okiem wyrwał go ze swego ciała. Na klepisko spadła czarna, gęsta papka starej krwi. Na zewnątrz zarżały konie. To Awarowie zwietrzyli okazję i gnali w kierunku chaty. Kolejny Krwawy Pies wskoczył do środka. Dźwięcząca kolczuga oznajmiła jego przybycie. Zaraz za nim wpadł następny. Najeźdźcy wyli zniecierpliwieni – zapach krwi nęcił ich, jakby byli wygłodniałymi drapieżnikami.

Strzały z brzękiem przecinały powietrze. Jedna z taką siłą trafiła mężczyznę stojącego obok Mireny, że nieszczęśnik został zmieciony z podestu. Ciało wpadło w błoto, prawie trzy sążnie od częstokołu. Kobieta nie zwróciła na to uwagi. Stała nieruchomo jak rzeźba bogini wojny, czerpiącej siłę z zapachu krwi i ryku rannych. Obiema rękami trzymała przed sobą miecz niczym rytualną broń. Srebrny księżyc chwiał się i rozsiewał błyski. Powietrze wokół zaczęło falować i zmieniać kształty przedmiotów. Teraz wyglądały jak falujące odbicia w płynącym miodzie. Strzały odbijały się od niewidzialnej tarczy niczym od skały. – Udziel mi swej mocy, Chors... – Żyły na czole kobiety nabrzmiały od wysiłku. Warkoczyki wiły się wokół głowy jak żmije. Rozedrgane magiczne pole rozrastało się, rozlewało po podeście i opływało jednego Boryniaka za drugim. Zaskoczeni mężczyźni rozglądali się i próbowali uciekać. Zaraz jednak zauważyli, że awarskie strzały zmieniają kierunek lotu i spadają na ziemię. Zrozumieli, że czar działa na ich korzyść. Mirena poczuła inny strumień mocy. Otworzyła szerzej oczy i wytężyła wzrok. Z tyłu, za wyjącymi, nacierającymi Awarami dojrzała nieruchomą sylwetkę jeźdźca. Osoba w siodle była mała. Bardziej przypominała krasnoluda, karła albo... „Dziecko?” Zanim kobieta zorientowała się, że potęga przeciwnika jest zbyt wielka, aby mogła z nią walczyć, było już za późno. Tajemniczy nieprzyjaciel użył przeciw niej jej własną moc. Dwa magiczne pola zderzyły się, a niebo nad palisadą rozświetliły oślepiające błyski.

– Cholera! Jedyne, co zdążyła zrobić, to zasłonić twarz rękami. Palisada rozprysnęła się w wirujące wióry. Uderzenie odrzuciło ją w tył. Leciała w powietrzu, a obok przelatywali wyjący Boryniacy i dymiące kawałki drewna. Wpadła w błoto. Potylicą uderzyła o ziemię. Pociemniało jej w oczach. Jakby ktoś strzałą zestrzelił z widnokręgu słońce.

rasa poruszyła głową. Przed oczami latały różnokolorowe plamy. Opierając się o szpiczaste bale, spróbowała wstać. Czuła silny ból w ramieniu. Obejrzała je. Ostry ułamek drewna przebił tarczę, przedarł odzienie i utkwił w ciele. Chwyciła go i zaciskając zęby, szybkim ruchem wyrwała. Po ręku spłynęła ciepła strużka. Palisada wyglądała, jakby od góry ponadgryzała ją olbrzymia paszcza. Z każdej strony sterczały ostre drzazgi, wszędzie kłębił się dym. Krasa podniosła miecz i doszła do uszkodzonej części umocnień. Nie miała czasu myśleć o Mirenie, która nieruchomo leżała na dziedzińcu. Ani o pozostałych – klęczących, leżących, skomlących z bólu – wojownikach. Awarowie wyczuli słaby punkt przeciwnika i ruszyli na odsłonięte miejsce. – Strzelajcie! – krzyczała Krasa. – Nie szczędźcie strzał! Niech ci wszarze nażrą się błota. Podest zatrząsł się od biegnących Boryniaków. W biegu wypuszczali jedną strzałę za drugą. Kolejny napastnik został trafiony w pierś. Jeździec zakołysał się w siodle, ale nie spadł. Przeciwnie – chwycił się za łęk siodła, stanął na końskim grzbiecie i skoczył na palisadę. Palce chwyciły krawędź dymiącej dziury. Awar nie zwracał uwagi na drzazgi wbijające się w dłonie – wdrapał się na górę i pewnie stanął na podeście. Biegnąca Krasa znieruchomiała. Pies na nią spojrzał. Jego oczy były czarne i... „Martwe”. – Bogowie... Krasa zrobiła krok w tył. Na zewnątrz kolejni dwaj napastnicy padli pod palisadę – Boryniacy trafili ich konie. Ale jeźdźcy natychmiast się podnieśli. Mimo że lecące z góry strzały przebijały ich torsy i kończyny, niepowstrzymani wdrapywali się na umocnienia. Czarne oczy nadal były utkwione w Krasie. Ożywieniec drgnął, gdy dosiegła go strzała, ale zupełnie nie zwrócił na nią uwagi. Uniósł szablę i podszedł do starościny.

Włócznia z niezwykłą siłą przeszyła ożywieńca na wylot. Żelazny grot wyszedł po drugiej stronie, opleciony wnętrznościami. Po komnacie rozszedł się straszny smród. Czarnooki Awar nieludzko ryknął, machnął toporem i najpierw odciął głowę mężczyźnie trzymającemu włócznię, a następnie przeciął drzewce wystające z jego brzucha. Awarowie wpełzali do chaty niczym robaki. – No, dalej, śmiało, gównojady! – Wielimir witał gości. Tarczą odgrodził się od napastników, podniósł z klepiska swój topór i prostując się, jednemu z Awarów obuchem roztrzaskał szczękę. Mężczyzna, plując krwią, upadł na kolana. Wielimir z nieskrywanym zadowoleniem powtórzył cios – tym razem uderzył w tył wygolonej czaszki. Zatem tylko pierwszy z wrogów był ożywieńcem. Reszta zdychała, aż miło było patrzeć. Wielimir śmiał się bez opamiętania. – Sól i chleb już się nam skończyły... Kolejny Krwawy Pies padł. Topór odciął mu rękę nad łokciem, trysnął czerwony gejzer. – ...ale z pewnością nie wzgardzicie miłym powitaniem... Trzeciemu Awarowi tarcza Wielimira pogruchotała kilka żeber, a topór z trzaskiem zmiażdżył klatkę piersiową. – ...porządnym słowiańskim żelazem! Trociny na klepisku zamieniały się w maziste błoto. Powietrze drgało od przerażającego ryku umierających. – No, jak wam smakowało? – Wielimir obejrzał się z dzikim blaskiem w oczach. Ożywieniec masakrował Boryniaków. Ostatniego z nich chwycił za włosy, podniósł z polepy i jednym energicznym ruchem odciął mu głowę. Ciało bezwiednie runęło, głowa rytmicznie kiwała się w ręku Awara. Ten podniósł ją wysoko i zaczął łapczywie spijać spływającą krew. Wielimir zaszedł potwora od tyłu. Przypomniał sobie dalszą część opowieści o ożywionych Krwawych Psach i sposób, w jaki można je pokonać. Topór gładko wszedł w szyję Awara. Głowa zawirowała w powietrzu, upadła wprost do paleniska i zaskwierczała w dogasających płomieniach. Ciało zawirowało w chaotycznym tańcu. Wielimir uskoczył przed ostrzem bijącym na oślep i z całej siły kopnął w tułów bezgłowego wojownika. Ciało wpadło na wielkie gliniane

naczynie w kącie chaty i doszczętnie je roztrzaskało. W kupie skorup i rozsypanego zboża miotało się i trzęsło bez końca, wymachując ręką w poszukiwaniu zgubionej broni. Głowa smażyła się w palenisku. Gałki oczne bulgotały, język kręcił się w rozdziawionych ustach. Smród spalenizny zdominował zapach krwi i wnętrzności. – Kelgar! – zaszczekały wściekłe głosy. Wielimir się odwrócił. W oknach pojawiły się kolejne poczerniałe twarze. Każda wykrzywiona, wyrażająca nieopanowaną żądzę krwi. – Zdychajcie, skurwiele! – Strzepnął z topora mazistą krew i zaczął biec w kierunku wyjścia. Zaletą wytrawnego wojownika była także umiejętność wyczucia, kiedy nadchodzi pora na ucieczkę.

Krasie udało się odbić cios szabli. Zwinnym ruchem raniła przeciwnika w bok. Ostrze zabrudził czarny śluz. Awar tylko krzywo się uśmiechnął i wziął zamach na drugi, tym razem zapewne śmiertelny, cios. – Władczyni! Grażdan odepchnął Krasę, a jego topór trafił w cel. Odcięta ręka, trzymająca szablę, wyleciała nad palisadę. Ożywieniec syknął przeraźliwie i drugą ręką sięgnął po sztylet zawieszony przy pasie. – Za tobą! – krzyknął Grażdan i chwycił Krasę za ramię. Zza częstokołu wyleciała strzała i trafiła w policzek starego przywódcy boryniackich wojowników. Posypały się zęby, trysnęła krew z przebitego policzka i języka. Grażdan krzyknął niewyraźnie i spadł z podestu. Niechcący pociągnął za sobą Krasę.

– Rzygowiny Welesa... Mirena podźwignęła się z błota i po omacku czegoś szukała. Z przegryzionej wargi sączyła się krew. Mętny wzrok wyostrzył się, kiedy tylko namacała rękojeść Żądła. Zwycięskie okrzyki Awarów wwiercały się w jej czaszkę. Uniosła głowę i spojrzała. Znów zaklęła. Palisady broniła już tylko garstka straceńców. Trzej awarscy podrzynacze gardeł szturmowali bramę, wyrwali zasuwę i zaparli się o okute brązem wrota. Konie jeźdźców niecierpliwie przebierały nogami. Za Mireną rozległy się awarskie głosy. Odwróciła się. W drzwi głównej chaty wbiegały Krwawe Psy. Pierwszy spostrzegł usiłującą wstać Mirenę i podbiegł do niej. Szablę trzymał w obu rękach i ryczał jak pomylony. Mirena się skuliła. Awar świsnął szablą. Wiedźma błyskawicznie uskoczyła i pchnęła napastnika mieczem. Ostre Żądło zagłębiło się między żebra Psa. Wyciągając ostrze, Mirena rozpruła wroga aż po stawy biodrowe. Awar zwalił się na dziedziniec, a jego wnętrzności zmieszały się z błotem. Coś stuknęło. Mirena oderwała wzrok od umierającego. Rozpadły się wrota stajni i z ciemności wynurzyły się spłoszone konie. Wtargnęły na dziedziniec między Awarów i rozgoniły ich we wszystkie strony. – Warkoczyku! – Wielimir usiłował utrzymać się na nieosiodłanym koniu. Kobieta zastawiła drogę swojemu gniadoszowi. Błysk księżycowego amuletu oślepił rumaka. Zwierzę się cofnęło, przednimi nogami wierzgnęło w powietrzu, po czym stanęło znów na ziemi i pozwoliło Mirenie wsiąść. Osa pognała konia przed siebie. Zmierzali w kierunku bramy. Mirena pomyślała, że za tego „Warkoczyka” odwdzięczy mu się później.

– Grażdan, szybko! – rzuciła za siebie Krasa. Stary wojownik właśnie podnosił się z błota. Złamał strzałę, która przeszyła policzek, obie jej części wyciągnął z rany i wściekle cisnął nimi o ziemię. Plując krwią i bełkotliwie klnąc, podążył za swą panią. – Kraso! – krzyknął Wielimir. Zajechał drogę pędzącemu w jej stronę spłoszonemu koniowi. Krasa prawie wpadła pod kopyta rumaka, ale Grażdan w porę chwycił go obiema rękami, szarpnął ze wszystkich sił i zatrzymał. – Hooou! Żylasty starzec miał więcej siły, niż mogło się wydawać. – Wskakuj, dziewczyno! – krzyknął dowódca drużyny. Krasa nie zwlekała, odbiła się, podskoczyła i po chwili już pewnie ściskała udami koński grzbiet. Wielimir spokojnie odwrócił wzrok i skierował konia w stronę bramy. Mirena jechała tuż przed nim, wymachując Żądłem. Krasa schyliła się i wyciągnęła do Grażdana rękę. – Złap się, stary wilku! Szybko! Przyboczny wyciągnął rękę. Niestety, w jego plecy z ogromną siłą wbiła się strzała. – Grażdan! – wrzasnęła Krasa. Wojownik patrzył w jej stronę do momentu, aż nie wyzionął ducha na chłodnym, pokrytym papką z błota i krwi, dziedzińcu.

Stojący przed bramą Awarowie próbowali ich zatrzymać, ale Żądło i topór Wielimira bezlitośnie zgładziły trzech z nich, tym samym umożliwiając dogodny przejazd przez gromadę jeźdźców. Cwałowali zboczem na południowy kraniec osady. Kopyta zapadały się w grząską ziemię, zostawiając wyraźne ślady. Mirena ze wszystkich sił starała się utrzymać na nieosiodłanym ogierze. Wprawdzie potrafiła jeździć nawet bez strzemion, ale utrzymanie się na gładkiej sierści końskiego grzbietu było rzeczą niemal niemożliwą. Wokół nich świszczały strzały – niczym komary lecące w poszukiwaniu krwi. „Mocna Chors, ochraniaj nas!” Usłyszała głośne rżenie i ujrzała padającego konia, miażdżącego swoim ciężarem ciało jeźdźca, jednego z towarzyszących im Boryniaków. Wkrótce gniadosz i kary koń przeskoczyły nad umocnieniami. Uciekinierzy zostawili za sobą miejsce wstydliwej i haniebnej porażki.

Zwolnili dopiero, gdy dojechali do południowej części doliny. Tam też kończyły się łąki i droga znikała w lesie. Wielimir rozejrzał się. Oprócz niego i wiedźmy uratował się tylko jeden młody Boryniak. – Gdzie jest Krasa?! – wrzasnął olbrzym. – Gdzie, na wszystkich bogów, jest Krasa? – Cwałowała za nami – dyszała Mirena. – Pewnie ją zgubiliśmy w tym deszczu strzał... W dolinie rozległ się dźwięk rogu, zwołujący Krwawe Psy po walce. Rozpoczął się pościg.

Krasa z trudem podźwignęła się z mokrego, zimnego popiołu. Miała już serdecznie dość wszystkich upadków. Tylko cudem uniknęła złamań. Głowa pękała jej od tępego bólu. Kilka kroków dalej koń kobiety bezskutecznie próbował stanąć na nogach. Rżał, wierzgał, krwawił. Strzała wbiła się w jego pierś. Nad osadą dobrzmiewał dźwięk rogu. Koło Krasy migały końskie kopyta, błoto bryzgało, ziemia drżała, słychać było pokrzykiwania żądnych krwi Awarów. Wyruszali na łów. Dudnienie kopyt oddalało się, słabło i niknęło wśród odgłosów nadciągającej burzy. Nastała cisza, zakłócana jedynie rozpaczliwym rzężeniem zdychającego konia. Krasa z trudem łapała oddech. Musi wziąć się w garść i uciec, ukryć się w lesie... – Popatrzmy! Serce prawie wyskoczyło jej z piersi. Zlękniona, obejrzała się. Obok niej stał koń. Wzrokiem wiodła od jego kopyt aż na samą górę. Jeździec wydał się jakiś mały. Czyżby miała przywidzenia? Nie. To było dziecko, około dziesięcioletni chłopiec. Cały zakrwawiony. – Schwytaliśmy coś cennego – uśmiechnął się złowieszczo chłopiec. – Z pewnością ma delikatne futerko! – Przeklęty... Nie dokończyła. Z przeciwnej strony, właśnie tej, w którą planowała uciec, nadjechał kolejny jeździec. Kiedy zatrzymał konia przed Krasą, miała uczucie, jakby wznosiła się nad nią rzeźba jakiegoś awarskiego boga. Znieruchomiała i choć rozum nakazywał uciekać, ciało odmawiało posłuszeństwa. – Ponieśliśmy wielkie straty, Mocny – oznajmił chłopcu jeździec. Uniżony ton, jakim mówił, pokazywał, kto tu rządzi. – Któż mógłby przewidzieć, że te szczury będą się tak zajadle broniły... – Liczba zabitych nie jest ważna – warknął chłopiec. – Wszyscy polegli znów powstaną i będą służyć Kelgarowi, tak jak przedtem. – Masz rację. – Burgut spojrzał na Krasę. Oczy miał zimne niczym dwa kamienie. – Kobieta. Piękna – ocenił ją jak kupiec na targu niewolnikami. – Kim ona właściwie jest? – Czy to nie wszystko jedno? – Zdawało się, że szkaradny uśmieszek ktoś wyciął chłopcu w twarzy nożem. – Kelgar nie zwraca uwagi na imię ofiary, która nakarmi go swoimi wnętrznościami. Mimo że cały czas mówili po awarsku, Krasa wyczytała z wyrazu ich twarzy, że właśnie ją pochowali.

– Tam jest ścieżka! Za mną, szybko! Troje uciekinierów zjechało z drogi i odgłos kopyt ucichł w igliwiu leśnym. W smreczynie panowała jeszcze noc. Nie zwracali na to uwagi, poruszali się szybkim kłusem. Na szczęście teren nie był zbyt stromy, toteż dość zwinnie jechali po zboczu góry. Było coraz jaśniej. Wyjechali na równinę pod stromymi skalnymi półkami. Spomiędzy porośniętych mchem głazów wypływał strumyk, zasilający czyste źródełko. – No, wspaniale – warknął Wielimir. Ścieżka w tym miejscu się kończyła. Dalsza droga była niemożliwa. – Święte źródełko. – Młody Boryniak wskazał na płaski kamień, cały pokryty czarodziejskimi znakami. – Z Długiej Łąki chodzą tu składać ofiary wiłom. – Chodzili – poprawiła go Mirena. – Kogo to teraz interesuje?! – Wielimir rozglądał się nerwowo. – Musimy zawrócić. Szybko, dopóki mamy jakąkolwiek przewagę. Możemy jeszcze zgubić Awarów w lesie... Ledwie wypowiedział te słowa, a z gęstwiny porastającej zbocze dobiegł odgłos końskich kopyt i ujadanie Psów.

– Na Peruna! – krzyknął Wielimir. – Za późno. Z koni! Będziemy się bronić! Konie zagnali pod zwisające skały, gdzie nie były widoczne. Potem skryli się za wielkimi głazami na skraju polany. Młody Boryniak miał jeszcze w kołczanie kilka strzał. Mirena wierzchem dłoni otarła pot z twarzy i wyciągnęła Żądło. – Nie ujrzałaś w tym źródełku przyszłości? – zapytał brodacz, unosząc topór. – Nie, ale i tak mogę ci powróżyć. Chcesz wiedzieć, co nas czeka? – Niekoniecznie. Schowaj się! Zatrzeszczały suche konary. Zboczem góry, w zaroślach, jechało co najmniej tuzin jeźdźców. Musieli wyczuć niebezpieczeństwo, bo zwolnili i chwycili za broń. Znajdujący się na czele rumak zatrzymał się tuż obok źródełka. Wielimir dał znak młodzianowi. Boryniak wychylił się i wycelował. – Teraz! Cięciwa zadźwięczała. W powietrzu mignęły białe lotki strzały. Awar jadący na czele drużyny zawył. Machnął rękami i runął z konia. Jego współplemieńcy zaczęli krzyczeć i rozpierzchli się między drzewami. Młodzieniec założył na cięciwę drugi pocisk. W tym samym momencie nad głowami trójki uciekinierów śmignęły strzały. Nie leciały jednak z dołu, od strony Awarów. Przeciwnie – frunęły zza ich pleców, spomiędzy skał. Wielimir, Mirena i młodzian instynktownie się skulili. Pociski były skierowane w Krwawe Psy. Jeźdźcy i ich konie padali i zsuwali się ze stromizny, torując drogę pozostałym wrogom. Trzask gałęzi i smreczyny mieszał się ze szczękiem broni. Uciekinierzy z zaskoczeniem obejrzeli się za siebie. Na skałach ponad źródłem stało i klęczało kilku łuczników. Zakładali na cięciwę jedną strzałę za drugą. Ryk dobiegający z dołu dobitnie świadczył o tym, że trafiali celnie. Zabrzmiał róg. Atak ustał, las wypełnił się bojowym okrzykiem, a ze smreczyny wynurzyło się pół tuzina mężczyzn. Cali byli odziani w żelazne zbroje. Ich wrzask, wyrażający żądzę krwi, zagłuszył nawet skowyt Awarów. Wielimir i jego towarzysze wytrzeszczyli oczy. Wokół rozlegały się dzikie okrzyki. Awarowie nie mieli najmniejszej szansy. Wojownicy w żelaznych zbrojach roznieśli ich na krwawe strzępy. Po chwili było po wszystkim. Śmiech i zwycięskie okrzyki zastąpiły bojowy harmider. – Psia mać! – Wielimir wyjrzał zza kamienia. – Kim oni są? – Skąd mam wiedzieć? – rzuciła Mirena. – Wyglądają niczym jakaś zbieranina. Widzę nawet wężowca. – Spójrzcie – odezwał się młodzian i skierował wzrok w stronę źródełka. Od strony skał zmierzał w ich kierunku zwalisty mężczyzna w ciemnozielonym płaszczu. W ręku dzierżył czarodziejski kostur zwieńczony rzeźbioną głową węża. – A niech mnie! – jęknęła Mirena. – Co? – wycedził Wielimir. – To jest Mocnogór! – Mocnogór? To mi coś... Bogowie! Prawda! Jeden z magów, którzy przeżyli starcie z Jugurrusem pod Vukmarem. Co on tu robi? – To samo co my wszyscy. Powstrzymuje Krwawe Psy. – Czyli mamy sprzymierzeńców... – Możliwe. Mocnogór jest moim starym znajomym i ma u mnie niespłacony dług... Nie odmówi mi pomocy. To znaczy, że w końcu mogę zemdleć. Trzymaj mnie. – Jak to? – Wielimir spojrzał na nią zaskoczony. Mirena opadła jak rzucona przez dziecko lalka. Złapał ją w ostatniej chwili. Żądło z brzękiem uderzyło o kamienie.

ajpierw uświadomił sobie, że nie odczuwa bólu. A tuż przed wydarzeniami na moście – w podziemiach – tyle go doświadczył, że nagły jego brak wydawał się czymś nienaturalnym. „Mocni bogowie! Most nad przepaścią... Sztylet w ręku awarskiego mordercy...” Otworzył oczy i szybko nabrał powietrza – jak człowiek, który przez długi czas trzymał głowę pod wodą, a teraz wypłynął na powierzchnię. „Żyję? Ale to ostrze przecież... Zimne, zimne jak lód... Przeszywający ból w piersiach... Straszliwy upadek w bezdenną ciemność...” Mruknął i uniósł głowę. Leżał na brzegu rzeki. Dwa kroki od niego kryształowo czysta woda szemrała pomiędzy otoczakami. Rzeka płynęła spokojnie, majestatycznie, jej szum przypominał stłumiony śpiew rusałek z morawskich lasów. Drugiego brzegu nie widział – spowijała go gęsta mgła. Dźwignął się na rękach. Nie czuł zimna ani ciepła, było zupełnie bezwietrznie. Zaczął gorączkowo rozmyślać. „Gdzie ja jestem? Upadek z mostu.... Podziemna rzeka... Mgłowiec twierdził, że rzeka wypływa na powierzchnię w lasach na zachód od Kirtu i wpada do...” – Nie, Roganie, ta rzeka nie wpada do Hronu. Nie przestraszył się. Jakby wiedział, że prędzej czy później ten cichy głos się do niego odezwie. Pomału usiadł. Z mgły nad rzeką wynurzył się ciemny zarys prostego czółna, wykonanego z kory ogromnego drzewa. Stała w nim postać w białej szacie. Miała kościste kolana, wąskie, chłopięce biodra, a pod cieniutką suknią odznaczała się drobna klatka piersiowa. Wydała mu się jeszcze bardziej wątła niż wówczas, kiedy widział ją po raz pierwszy. Łódź miękko się zatrzymała i nieznajoma wyszła na brzeg. Zbliżała się do Rogana lekkim krokiem wiły. Otoczaki pod jej bosymi stopami ani drgnęły. Uklękła przy nim i przysiadła na piętach. Włosy miała czarne jak gawronie pióra. Spojrzał jej w twarz. Była to twarz młodej kobiety, właściwie jeszcze dziewczyny, z bardzo bladą, delikatną, prawie przezroczystą skórą. Od dziewczyny bił ulotny, nieziemski czar, psuty jednak wyrazem oczu. W ich ciemnej głębi odbijała się pamięć minionych wieków. Ona była tu, zanim Swaróg wykuł słoneczną tarczę i po raz pierwszy powiesił ją na nieboskłonie. Ona była matką świata. A pewnego dnia zapewne go też unicestwi. – To – dodała – jest rzeka dusz. – Czyli... – słowa więzły Roganowi w gardle. – Czyli jestem w Niwie? W Wiecznym Lesie, dokąd odchodzą dusze zmarłych? Łagodnie się uśmiechnęła, niczym matka do dziecka, które w kącie izby widzi nieistniejącą zjawę. – Wróciłeś do łona, które wydało cię na świat. Podniósł ręce. Z zaciekawieniem oglądał swoje dłonie. – Rany. Zniknęły. – Położył dłoń na klatce piersiowej. Był ubrany w prostą, czarną, sięgającą połowy uda koszulę z rękawami do łokci. Czuł, że pod materiałem, w miejscu, gdzie sztylet wbił się w ciało, nie ma ani rany, ani blizny. Spojrzał w górę i zorientował się, że czarnowłosa obserwuje go przymrużonymi oczami. – Pamiętasz swoją śmierć? – zapytała z powagą w głosie. – Oczywiście. – Dziwne. – Zmarszczyła brwi. – Dusze nie pamiętają ziemskiego życia. Śmierć je oczyszcza i przychodzą tu jak dzieci, niewinne i gotowe zacząć wszystko od nowa. Bardzo rzadko dzieje się inaczej, ale nawet wtedy dusze pamiętają jedynie urywki z ziemskiego życia, strzępy obrazów, których nie potrafią ze sobą połączyć. – Co to oznacza? – skrzywił się Czarny. – Że nie umarłem na dobre? – Tego nie wiem. Wszelkie cierpienia, duchowe i cielesne, powinieneś był zostawić w świecie śmiertelników. – Zdecydowanie tak się nie stało. Stale pamiętam twarz swojej żony. I syna. Ból już dawno przeminął, ale nienawiść do tych, którzy mają ich na sumieniu, pozostała. – Spuścił wzrok i zacisnął zęby. – Już nie zdołam się zemścić. Daremnie przysięgałem. – Daj spokój. Prędzej czy później i tak zapomnisz, a ziemskie życie stanie się jedynie mglistym wspomnieniem, króciutkim błyskiem w wieczności. Chodź. – Wstała i wyciągnęła w jego stronę drobną dłoń. Czarny ją chwycił i także wstał. Trzymając się za ręce, podeszli do rzeki i weszli na łódkę. Ta, sama, bez niczyjej pomocy, ruszyła i popłynęła po spokojnej, gładkiej wodzie. Mgła wisiała wszędzie. Dźwięki milkły w ciszy, nawet szum rzeki ucichł. Rogan spojrzał w dół i z zaskoczeniem stwierdził, że nie widzi wody. Czółno unosiło w białej nicości, nie było wiadomo, gdzie jest góra, a gdzie dół. Znaleźli się poza czasem i przestrzenią. Nie trwało to długo. W boki łódki znów uderzyły fale. U góry zakrakała wrona. Mgła nad rzeką powoli ustępowała. Wynurzyły się z niej wielkie, czarne kształty

czegoś stojącego na brzegu. Rogan z przerażeniem spoglądał na pnie przeogromnych drzew. Podobne miejsce już raz widział. Ten zadziwiający las, te rozłożyste olbrzymy, które konarami dotykają nieba... Czyli to nie był sen? Rzeka była szeroka, ale drzewa okazały się tak rozrośnięte, że splatały się ponad jej korytem i stwarzały wrażenie, jakby płynęło się jaskinią. Panował tu półmrok i cisza. – Nieprzyjemne miejsce – zauważył Rogan. – Nie wszystkie zakamarki Niwy wyglądają w ten sposób. To jest serce zaświatów. Dusze i stworzenia z Lasu raczej omijają je szerokim łukiem. Za bardzo tu czuć... powiew śmierci. – Czarnowłosa uśmiechnęła się smutno. – Jak daleko jesteśmy od miejsca, w którym mnie znalazłaś? – Trudno powiedzieć. Ja zupełnie inaczej oceniam odległości niż ty. Kiedy tylko zechcę, mogę przenieść się w dowolne miejsce. Mogę być nawet w kilku miejscach jednocześnie. A Las... jest ogromny. Owszem, ma granice, ale ludzkie miary tu nie starczą. Już prawie jesteśmy na miejscu. Spójrz. Spojrzał w górę i wstrzymał oddech. Przed nim wyrastało drzewo. Drzewo, przy którym inne leśne olbrzymy wyglądały jak młodziutki lasek. Im bardziej się do niego zbliżali, tym bardziej zasłaniało im pole widzenia. Zagłębienia w korze wyglądały niczym żleby, którymi swobodnie mógłby przejechać czterokonny zaprzęg. Rogan powiódł wzrokiem do góry, ale nie dojrzał korony – skryła się w chmurach. Zakręciło mu się w głowie i szybko spuścił wzrok. – To jest... – głos mu się załamał. – Wielkodąb – dokończyła towarzyszka. – Środek wszystkiego. Wokół niego krążą światy. Także kraina ludzi. – To w jego koronie ma swą siedzibę Swaróg, praojciec wszystkich bogów. – Tak, tak mówią. – Ty tego nie wiesz? – Nigdy nie byłam w błękitnym pałacu. To nie dla mnie. Moje miejsce jest tu, na dole. Rogan spojrzał we wskazanym przez nią kierunku. Korzenie drzewa były tak grube i rozrośnięte, że kiedy pomiędzy nie wpływali, poczuł się, jakby znaleźli się w wąwozie, z obu stron otoczonym wysokimi, ciemnymi skałami. Na końcu tej szczeliny, u podstawy drzewa, widniał wielki czarny otwór. Właśnie tam, w ciemnościach pod korzeniami Wielkodębu, biło źródło Rzeki Dusz. Tam też swoją siedzibę miała bogini śmierci. – Witaj w moim pałacu – powiedziała Morena i mocno chwyciła rękę Czarnego. Dłoń miała zimną niczym lód.

Przez wodną bramę wpłynęli do ogromnej jamy. Echo powtarzało odgłos szumiącej rzeki i zamieniało go w ponury, rozedrgany huk. W powietrzu pachniało wilgotnym drewnem, ale nie był to zapach nieprzyjemny. Nad głowami mieli plątaninę grubszych i cieńszych korzeni, wyglądających niczym tysiące pajęczyn. Jakby wpłynęli do żywej jaskini. Przed nimi, w ciemności, pojawił się sznur świateł, wznoszący się od rzeki aż do szczytu dziupli. Łódka zmierzała prosto w kierunku jego dolnego krańca. Dopłynęli do kładki u podnóża stromych schodów. Tajemniczymi światłami okazały się czaszki, dziwacznie wąskie, o szczękach pełnych zębów, przerażające – wyglądały zupełnie jak te, z których usypany był kurhan w niedawnym śnie Rogana. Wisiały w plątaninie korzeni nad schodami. Jakby ich właściciele utknęli w sieciach i tam dokonali żywota. Ze wszystkich dziur w czaszkach biło zielone światło, tak intensywne, że przeświecało przez kości. Wyszli z czółna. Nawet schody nie były zwykłe, drewniane. Wyglądały tak, jakby potężna siła powyginała korzenie i utworzyła z nich stopnie. Rogan szedł za czarnowłosą, a pod bosymi stopami czuł pulsujące soki drzewne. Cudaczne lampy oświetlały im drogę. Wspięli się na szczyt i przez niewielki otwór weszli do kolejnej jaskini w masywnym ciele Wielkodębu. Była mniejsza od tej na dole, ale i tak wszystkie ziemskie izby i pałace nie mogły się z nią równać. Wzdłuż ścian żarzyły się kolejne czaszki, ale głównym źródłem światła był duży otwór w ścianie, przez który do środka wpadało blade światło dnia. W zaczarowanym blasku wszystkie kształty wydawały się niewyraźne. Rogan poczuł się niepewnie. Po lewej stronie widział coś przypominającego łoże wyściełane skórami, w przeciwległym końcu pomieszczenia zauważył tron przedziwnego kształtu, a pośrodku – małe jeziorko. Nie opuszczało go jednak odczucie, że wszystko to jedynie majaki unoszące się w nicości. – Spędzam tu mało czasu – zaśmiała się jego przewodniczka. – I bardzo rzadko miewam gości. Nie odbywają się tu biesiady, nie płynie miód, nie rozbrzmiewają pieśni. W śmiechu, który tu czasem słychać, więcej jest szaleńczej beznadziei niż radości. Rogan spojrzał na nią i zauważył, że jej uśmiech znów jest pełen smutku. – Potrafisz sobie wyobrazić, jak smakuje samotność, kiedy jest się nieśmiertelnym? – To jest powód – zapytał ostrożnie – dla którego tu jestem? Nie przyprowadzasz przecież do własnego domu każdej duszy, która dostanie się do Niwy... – Nie, nie przyprowadzam. Właściwie jesteś pierwszym śmiertelnikiem, który zawitał do wnętrza Wielkodębu. – Dlaczego właśnie ja? – Cierpliwości – zbyła go bogini i podeszła do środka komnaty. – Usłyszysz tu odpowiedzi na wiele pytań. Posłusznie zamilkł i poszedł za nią. Polepę tworzyła mieszanina zwykłej leśnej ściółki, spróchniałego drewna i zgniłych, rozdrobnionych liści. Pośrodku widniało zagłębienie wypełnione przezroczystą cieczą. Wyglądała jak zwykła woda, ale kiedy Morena skłoniła się nad studzienką i dotknęła powierzchni palcami, rozeszły się od nich niezwykłe kręgi. Ciecz miała konsystencję miodu. Pod wpływem dotyku zmętniała, a na jej powierzchni zaczęły pojawiać się obrazy. Rogan miał uczucie, jakby patrzył w lustro, w którym odbija się zupełne inne miejsce niż to, które w rzeczywistości się przed nim znajduje. – Co to jest? – zapytał.

– Boskie oko. Pokazuje każde miejsce z każdego świata. – Z ludzkiego też? – Oczywiście. Święte studzienki i źródełka, z których śmiertelnicy wyczytują przyszłość, mają w sobie odrobinę czarownej mocy tej wody. – Bogini przysiadła na piętach i w skupieniu patrzyła w jeziorko. Na powierzchni pojawił się Las, a raczej jego skraj, bo drzewa już rzadziej rosły i między nimi widać było rozłożystą równinę. Na niej, jak okiem sięgnąć, falowała dojrzała pszenica. – Widzisz? Las nie jest nieskończony. Otaczają go bezbrzeżne równiny. Tam już moja moc nie sięga. Władcą pól jest kto inny. Spójrz. W złocistym morzu zboża brodziła ciemna masa. Czarny po chwili dojrzał, że jest to ogromne stado bydła. Na jego czele kroczył olbrzymi byk. Ziemia trzęsła się pod jego kopytami, a oddech zwierzęcia rozgarniał pszenicę niczym podmuch silnego wiatru. Na szerokim grzbiecie siedziała istota podobna do człowieka, ale nieporównywalnie większa, z kopytami zamiast stóp. Z grzywy wypłowiałych od słońca włosów sterczała para zakrzywionych rogów. Były tak wielkie, że ich ciężar bez trudu przygniótłby dorosłego człowieka. – Weles – powiedział Rogan. Bogini przytaknęła. – Opiekun dobytku i strażnik Niwy. Dniem i nocą, wraz ze swym stadem, okrąża Las i dogląda, aby nic nie przeniknęło z zewnątrz ani nie wydostało się ze środka. Od czasu do czasu pojawia się w Lesie. Dzisiejszej nocy jednak zależy mi, żeby trzymał się z daleka od Wielkodębu. Na razie nie wygląda to źle. – Otwartą dłonią zatoczyła koło nad źródełkiem. Powierzchnia zadrgała i obraz zniknął. Ciecz znów stała się przezroczysta. Rogan się zamyślił. – Mówisz, że możesz stąd zobaczyć każdy zakątek Lasu? – Owszem. – Spojrzała na niego pytająco. Jej wzrok jak igła przeszył mu mózg i podglądał myśli. Pokręciła głową. – O nie, Roganie. Nie możesz teraz o tym myśleć. – Dlaczego? Chcę ich tylko zobaczyć, o nic więcej nie proszę. – Nie powinieneś. Twój żal już trochę zelżał, a to by mogło otworzyć zagojone rany duszy. Zmarszczył czoło. – Dlaczego? – ciągnął. – Coś jest nie tak, jak powinno? Pokaż mi dusze moich bliskich albo powiedz, dlaczego nie jest to możliwe. Słyszysz?! – podniósł głos. Morena głośno westchnęła. – Jesteś pewien? – Jestem. – Zatem w porządku. Nie miałam zamiaru, ale ci powiem. Dusze twojej żony i syna... – zawiesiła głos. – Co z nimi? – domagał się odpowiedzi. – Nie ma ich w Niwie. W komnacie zapadła cisza. Rogan szybko podszedł do bogini, chwycił ją za ramiona i zmusił, by spojrzała mu w oczy. – Gdzie zatem są? – Każda gdzie indziej. Dusza twojego syna do tej pory przebywa w ciele śmiertelnika. Znieruchomiał. – Co ty wygadujesz? Wojana porwały Krwawe Psy?! – Zgadza się. Ale nie złożyły go w ofierze, tak jak myślałeś. – Co więc się z nim stało? – To już nie jest ważne i już ciebie nie dotyczy. Zapomnij o tym, co było... – Nie! – głos mężczyzny zadudnił w całej jaskini. – Powiedz mi, gdzie jest Zdobenka. Wiem, że jest martwa, umarła na moich rękach! Jak to możliwe, że jej dusza nie dotarła do Lasu Wieczności? – Twoja żona... – Morena się zawahała – Została złożona w ofierze innemu bogowi. Rogan szeroko otworzył oczy. Jego ręce bezwiednie opadły z ramion bogini. – Czyli Kelgar... – Nie dokończył. – Tak. – Ale... – Przerażenie wycisnęło mu łzy z oczu. – Nie możesz nic z tym zrobić? Jesteś przecież boginią, posiadasz nieograniczoną moc... – Kelgar też. Świat, w którym przebywa, jest mi zupełnie obcy, odległy, ukryty w ciemnych zakątkach przestrzeni i czasu. Tam nie sięga moc żadnego z bogów Wielkodębu. Nie możemy tam nawet zajrzeć. – Wskazała na źródełko. – Ja widziałem ten świat – Rogan mówił półprzytomnie. – Martwa równina, czarne kamienie, horyzont oświetlony płomieniami... I stado demonicznych koni, bez odpoczynku cwałujących z krańca na kraniec... Morena wyciągnęła dłoń i dotknęła jego twarzy. – Musisz o tym zapomnieć, Roganie. Wymaż ten obraz z myśli. Nie mogą cię teraz prześladować złe wspomnienia. Mrugnął i z kącików oczu popłynęły słone strumyki łez. – Zapomnieć, powiadasz? Mojego syna uprowadzili, żonę zamordowali i powiedli jej duszę na wieczne przeklęcie. A ja nie byłem w stanie ich nawet pomścić. Jak mogę o tym nie myśleć? – Chodź. – Wzięła go pod rękę i poprowadziła w stronę dziwacznego łóżka, które składało się jedynie z kopy skór, niespotykanie kolorowych i pokrytych

dziwacznymi wzorami. Rogan nigdy nie widział zwierząt, z których zostały ściągnięte. Z pewnością nie żyły one w świecie śmiertelników. Czarnowłosa zajęła miejsce pośrodku posłania i skinęła na niego. Bez zastanowienia usiadł obok niej. – Spójrz mi w oczy. Posłuchał. Najpierw miał wrażenie, że wnika w jego świadomość. To było nieprzyjemne. Czuł się, jakby wypił za dużo wina. Ziemia się pod nim zachwiała. Myśli się rozpierzchły niczym stado spłoszonych wróbli i nagle widział już tylko jej oczy, twarz i uchylone usta. Miał wrażenie, że ktoś obcy unosi jego rękę i zanurza ją w jej kruczoczarnych włosach. Ledwie do niego docierało, że Morena rozwiązuje sznurowanie jego koszuli. – Twój żal i moja samotność – czytał z ruchu jej warg, bo dźwięki przestały już cokolwiek znaczyć. – Znam sposób, w jaki możemy je odpędzić. Przynajmniej na chwilę. Pomogła mu się rozebrać i jednym szybkim ruchem zdjęła z siebie koszulę. Wątłe ciało niecierpliwie przywarło do silnego torsu. – Powiedz... – Objęła jego szyję. – Jak to jest obejmować Śmierć? Naprawdę jestem taka zimna? Dłoń położył na drobnej piersi. Czuł wybrzuszenie brodawki, drżące, twardniejące z podniecenia. Nie, wcale nie była zimna. Pulsowała w niej żądza, tak jak w każdej żywej istocie. A on na nią zareagował w najnaturalniejszy sposób. Nie czekała na odpowiedź. Znała jego myśli. Przycisnęła wargi do jego ust i objęła jego biodra swoimi udami. Przez chwilę smakowała pocałunek, potem skierowała rękę w stronę łona i pomogła mu w siebie wejść. Gorąco, które z niej biło, szybko wlało się także w jego żyły. Gdy ją pewnie chwycił i ostrożnie, starając się z niej nie wypaść, położył ją na skóry, uświadomił sobie, że znalazł się na drodze bez powrotu. Ich myśli zlały się w jedno. Rogan zanurzył się w słodkie zapomnienie.

iedy Mirena wreszcie ocknęła się z omdlenia, wcale nie odczuła ulgi. Przeciwnie – rany piekielnie bolały, żołądek podchodził jej do gardła, a głowa pękała, jakby ktoś walnął w nią obuchem. Na dodatek w kroczu miała wielki strup zaschniętej krwi. Poprosiła Chors, żeby znów pogrążyła ją w nieświadomości. – Nie wystarczy już tego wylegiwania? Poznała głos Wielimira. Otworzyła oczy i znów je zamknęła. Chwilę trwało, nim wzrok przyzwyczaił się do dziennego światła. Leżała na plecach. W powietrzu wirowały suche liście. – Daj mi pić... – W ustach miała tak sucho, że ledwie ją było słychać. – Przytrzymaj ją. – I ten głos brzmiał znajomo, choć już dawno go nie słyszała. Wielimir podparł jej głowę, a ten drugi przyłożył do ust kobiety szyjkę bukłaka. Poczuła na ustach świeżą wodę. Starała się pić pomału, żeby uniknąć zakrztuszenia. Kiedy trochę już ugasiła pragnienie, spojrzała w górę i wytężyła wzrok. Pochylała się nad nią okrągła twarz z wesołymi zmarszczkami w kącikach oczu. Otoczona była siwymi włosami, na przedzie splecionymi w dwa warkoczyki. – Curyło... Mężczyzna w ciemnozielonym płaszczu wytrzeszczył oczy, poczerwieniał jak rak i szybko zaczął się rozglądać. – Proszę, Osa, więcej tego nie wymawiaj. Teraz nazywam się Mocnogór. Rozumiesz? Moc–no–gór! – Curyło? – powtórzył Wielimir, dusząc w sobie śmiech. – Tak się kiedyś nazywałem – fuknął na niego czarownik. – Sam przyznasz, że to nie jest odpowiednie imię dla osławionego pana zaklęć i świętej góry Welestur. Przysięgnijcie, że nikomu go nie zdradzicie. A szczególnie mężczyznom, którzy mi towarzyszą – ściszył głos. – Czują przede mną respekt. To by mogło zaszkodzić mojej sławie. – A zatem to ty nas wczoraj obserwowałeś – przemówiła Mirena słabym głosem. – Tam, przy potoku... Wyczułam twoje zwiadowcze czary... – Wiem. – Czarownik się skrzywił. – Kiedy mi odpowiedziałaś mocą Chors, od razu domyśliłem się, że to ty. Dość mnie to zaskoczyło. Myślałem, że tułasz się gdzieś za Morawą. – Zmiany, zmiany... Co zrobiliście z martwymi Psami? – To, co należy – odpowiedział Mocnogór. – Odcięliśmy im głowy i nogi, serca poprzebijaliśmy dębowymi kołkami, w czaszki wbiliśmy gwoździe. Kawałek stąd znaleźliśmy idealną szczelinę w skałach, tam ich ułożyliśmy i przykryliśmy głazami. – Na pewno będzie im tam dobrze. – Wiedźma oparła się rękami o ziemię. Wielimir chciał jej pomóc, ale odmownie pokręciła głową. Usiadła i oparła się plecami o głaz. Chwilę walczyła z zawrotami głowy, spowodowanymi zmianą pozycji. Po chwili widziała już wyraźnie. Obóz był rozbity pod skałą gdzieś w lesie – nie znała tego miejsca. Dookoła siedzieli obcy wojownicy i podawali jeden drugiemu bukłak z winem. Mieli dobre humory. Jeden z nich właśnie kończył opowiadać zabawną historyjkę. – ...a potem go zmusili, żeby zeżarł własne jaja! Wszyscy wybuchnęli rubasznym śmiechem. – Co to za mężczyźni, Cu... ech, Mocnogórze? Twoi przyjaciele? – No, raczej bym ich nazwał... wspólnikami – uśmiechnął się olbrzymi czarownik. – Zawarliśmy dwustronne porozumienie. Kiedy znajdziemy Kirt, ja im pomogę wejść do środka i odwrócę od nich awarskie czary, oni zaś zajmą się Krwawymi Psami. – Kirt, hm... Też o nim wiesz. – Naturalnie. W nasze ręce wpadł jeden z wojowników Burguta. Tortury na niego nie działały, ale kiedy zaświniłem jego mózg widmami, w których olbrzymi wąż wyjadał jego bebechy, od razu rozgadał się o tajemniczej świątyni za Hronem. – Jest tam złoto? – Ha! Widzę, że szukamy tego samego, Oso. Też uważam, że w tej dziurze musi być coś więcej niż ołtarz ofiarny i rzeźba awarskiego biesa. Ale skarb to nie wszystko, czego szukam. – Co może być bardziej interesujące niż kupa złota? – zaśmiała się.

Spojrzał jej w oczy, by przekonać się, czy może jej zaufać. – Powiedz, Oso, co wyprawiałaś dzisiaj rano na dole, w osadzie? Nad okolicą unosiła się taka moc, że mózg prawie wypłynął mi uszami. – Chciałam czarami ochronić Boryniaków. Ale Awarowie mieli ze sobą czarnoksiężnika. I to nie byle jakiego. Dał mi nieźle popalić. Mocnogór nachylił się nad nią. Głos miał poważny i nalegający. – Widziałaś go? – Z daleka. Zdawało mi się... – Pokręciła głową. – Co? – Głupota. To było... dziecko. Mały chłopiec. Mocnogór popadł w zamyślenie. – Wiedziałem. To on. – Kto „on”? Wyduś to z siebie wreszcie, Mocnogórze. Czego i kogo ty właściwie szukasz? Wyprostował się. – Jak zapewne ci wiadomo, jakiś czas temu zrobiłem największą głupotę w swoim życiu... – Wyruszyłeś na bój z wielkim kapłanem awarskim. – To właśnie miałem na myśli. Piekło pod bramami Vukmaru przeżyłem tylko dzięki szczęśliwemu zbiegowi okoliczności. Zwyciężyliśmy psiego czarnoksiężnika za cenę ogromnych strat. Niektórzy z nas zginęli na miejscu, inni w ogromnych cierpieniach jeszcze tego samego dnia, po walce. Przeżyłem ja i jeszcze jeden czarownik, który dochodził do siebie wiele tygodni. Ja wyszedłem z walki bez większych ran. – Mocnogór zatrząsł się, jakby tym chciał usprawiedliwić swoje szczęście. – I w ten sposób to na mnie spadł obowiązek dokończenia wszystkiego. Mirena i Wielimir patrzyli na niego pytająco. – Dokończenia czego? Mocnogór podrapał się za uchem. – Chodzi o to, że chociaż usmażyliśmy Jugurrusa na skwarkę, to nadal pozostaje niezwyciężony. Patrzyli na niego w skupieniu i z przerażeniem w oczach. – Kiedy po bitwie oglądałem szczątki po czarnoksiężniku – ciągnął Mocnogór – nie trafiłem na żaden, nawet najmniejszy, ślad po jego mocy. Rozumiecie? Jugurrus władał taką nadprzyrodzoną siłą, że nawet popiół po nim powinien być nią przesiąknięty. Niczego tam jednak nie wyczułem, nawet najmniejszego śladu magii. – Co to oznacza? – Wielimir nie rozumiał. – Że Jugurrusowi udało się tuż przed śmiercią oddzielić duszę od ciała – wyjaśniła Mirena. – Też tak uważam – przytaknął Mocnogór. – Słyszałem już o magach, którzy potrafią dokonać takich rzeczy... – Poczekaj chwilę! – Zmarszczki pod nosem Wielimira zrobiły się jeszcze głębsze. – Chcesz powiedzieć, że wielki kapłan uciekł? Że zgładziliście tylko jego ciało, a jego duch nadal lata po świecie i sieje zniszczenie? – Wreszcie zaczynasz rozumieć. To było jedynie częściowe zwycięstwo, więc trzeba je dokończyć. Dowiedziałem się, że czarnoksiężnik miał ucznia. Opiekował się nim jak własnym synem. Ale ten chłopiec uciekł z Vukmaru pod ochroną drużyny Burguta... – Aha – zrozumiała Mirena. – Ten mały bękart... – To był właśnie ten, na którym rano połamałaś sobie zęby – dodał Mocnogór. – Czarnoksiężnik wychował go na swój obraz. A Krwawe Psy chronią chłopca, tak jak poprzednio Jugurrusa. A jak myślicie, dlaczego Burgut i jego grupa tak nagle uciekli z Vukmaru tuż po tym, jak ciało Jugurrusa się usmażyło? – Masz rację. – Wielimirowi błysnęły oczy. – Wszyscy się nad tym zastanawiali. Twierdzisz, że chcieli ochronić ucznia Jugurrusa? – Oczywiście. Kiedy dusza wielkiego kapłana uszła z ciała, uczeń najprawdopodobniej zaklął ją w jakimś magicznym przedmiocie-amulecie, drogocennym kamieniu lub czymś podobnym. Następnie trzeba go było ukryć w bezpiecznym miejscu... – W Kircie... – Właśnie. Uważam, że uczeń chce znaleźć odpowiednie ciało i za pomocą rytuału przenieść duszę swojego mistrza. Kiedy Jugurrus znów przybierze materialną postać, wówczas odzyska pierwotną siłę. – I właśnie ten przedmiot z duszą Jugurrusa, jeśli w ogóle coś takiego istnieje, starasz się zdobyć? Taka ma być twoja zdobycz? Mocnogór się zdenerwował. – Nie muszę ci wyjaśniać, że coś takiego jest dla mnie o wiele cenniejsze niż największa góra złota. – To jasne. Ale chciałabym wiedzieć – Mirena zmrużyła oczy – czy pragniesz tego przedmiotu dlatego, że dzięki niemu nie dopuścisz do ożywienia Jugurrusa, czy dlatego, że zaklętej w nim mocy chcesz użyć do własnych celów. Czarownikowi śmiech zastygnął na twarzy, ale nim zdążył cokolwiek powiedzieć, przeszkodziło mu dudnienie kopyt. Wojownicy sięgnęli po broń. Mocnogór uniósł laskę. Kiedy jednak z lasu wyjechali jeźdźcy, wszyscy się rozluźnili. – Białodrag – powiedział Mocnogór. Mglista poświata, która już zaczęła się wytwarzać wokół głowy węża na końcu kostura, zaczęła teraz słabnąć. Trzej jeźdźcy zatrzymali się przy końcu obozu i zsiedli z koni. W pierwszym z nich wiedźma rozpoznała wężowca – jaszczurze oczy, łuskowata skóra bez najmniejszego włoska, nieludzko gibkie ciało, jakby pozbawione kości. W górach za Cisą, przy bułgarskiej granicy, członkowie tej wymierającej rasy żyli jeszcze dość licznie. Panowało przekonanie, że od wężowców najlepiej trzymać się z daleka. – Krwawe Psy opuściły osadę – oznajmił Białodrag. – Ujęli jeńców, zabrali swoich poległych i wyruszyli na północ. – Widzieliście kobietę? – spytał zniecierpliwiony Wielimir. – Tę ze złocistymi włosami?

Wojownik spojrzał na niego. – Jakie miała włosy, to nie wiem. Jedyna kobieta, jaką widziałem wśród uprowadzonych, była cała we krwi i błocie. – To musiała być Krasa. Jeszcze możemy ją uratować. Jeśli natychmiast wyruszymy za Awarami, dogonimy ich i w odpowiednim miejscu złapiemy w pułapkę... – Niczego takiego nie zrobimy – wszedł mu w słowo Mocnogór. – Żadnego ataku. Chcemy znaleźć psie gniazdo. Awarowie muszą nas tam zaprowadzić. – Głupota – rzucił Wielimir. – O wiele łatwiej będzie dopaść ich z zaskoczenia, niż zdobyć Kirt. – Być może, ale teraz gramy na naszych zasadach, Boryniaku. A my chcemy znaleźć świątynię. Albo idziecie z nami, albo działajcie na własną rękę, a w takim razie życzę powodzenia. Wielimir chciał coś powiedzieć, ale Mirena położyła rękę na jego ramieniu. – Mocnogór ma rację. Musimy połączyć siły. Nie zapominaj, że i nam zależy na znalezieniu Kirtu. – Spojrzała na Białodraga. – Ilu Awarów przeżyło walkę? – Jakiś tuzin. – Ale potrafią ożywiać martwych – przypomniał Mocnogór. – Dlatego musimy się pospieszyć. – Mirena wzrokiem poprosiła Wielimira, by pomógł jej wstać. – Co tak bulgoce? – Białodrag zapytał Mocnogóra. – Nie chcecie chyba wlec ze sobą tej suki? Będzie nas tylko spowalniać i plątać się pod nogami! Wiedźma zmrużyła oczy. – Uważaj, łysy łbie, żeby czasem ci ktoś nie uciął gadziego jęzora. Idę z wami, jasne? Nie odpuszczę awarskiego złota! – To z pewnością – burknął Białodrag z pogardą. Potem zauważył niezadowolone spojrzenie Mocnogóra. – Co? – Bierzemy ją – zdecydowanym tonem powiedział czarodziej. – Jej umiejętności mogą nam się przydać, kiedy będziemy łamać ochronne czary świątyni. Wężowiec syknął coś w swoim języku i, urażony, odwrócił się na pięcie. – Jesteś pewna, że dasz radę, Warkoczyku? – zapytał Wielimir. – Nadal jesteś bardzo blada. Może rzeczywiście powinnaś... Spojrzała na niego tak, że w jednej chwili zamilkł i zmienił zdanie. – Wszystko jasne. Chwyć mnie, pomogę ci wsiąść na konia.

Ciężko powiedzieć, czy na chwilę zasnął – bo czy dusze potrzebują snu? – ale nie zauważył, kiedy zaczął zapadać zmrok. Oprzytomniawszy, uświadomił sobie, że zniknął promień dziennego światła, dotychczas na skos przecinający komnatę. Przez otwór w Wielkodębie wdzierała się ciemność. Światło z czaszek toczyło z nią nierówną walkę. Z zewnątrz, z otchłani Lasu, dobiegało przeciągłe wycie. Mężczyzna podniósł się z wygrzanych skór i wzrokiem szukał swojej towarzyszki. Stała naga przy studzience, oblana migotliwym, srebrzystym światłem. Rogan obserwował ją w milczeniu i budziły się w nim dziwne odczucia. To uwielbienie, jakkolwiek dziwne i pełne żądzy, nie napełniało go spokojem. Przeciwnie, jakby mu coś zabrano. Nie mógł pozbyć się wrażenia, że coś jest inaczej. Przypomniał sobie straszne rzeczy, które usłyszał o Zdobence i Wojanie. Co dziwne, zachował spokój. Nie wpadł w zły nastrój, nie naszły go wyrzuty sumienia. Zaczynał wszystko rozumieć. Złączenie z boginią wymieszało ich świadomości, a kiedy się rozdzielili, Morena coś zabrała z jego wnętrza. Myśl miał lekką, wszystko odbierał świadomie i trzeźwo, bez zbędnego użalania się i starych smutków. Był... obojętny? – Nie, to niewłaściwie słowo. – Czarnowłosa odwróciła się w jego stronę. – Jesteś spokojny. Nie zapomniałeś, ale zmierzyłeś się ze sprawami, których już nie możesz zmienić. To ci było potrzebne. Dzisiaj w nocy musisz być skoncentrowany, uważnie słuchać i podejmować właściwe decyzje. Uśmiechnął się niewyraźnie. – Decyzje? Jestem martwy. Martwi nie podejmują decyzji. – Nie byłbym tego taki pewien – odezwał się ktoś stojący za jego plecami. Rogan odwrócił się, zaskoczony. Spomiędzy plam zielonkawego światła wyzierała ciemność. Na tronie pół leżał, pół siedział ktoś olbrzymi, nogi trzymając przerzucone przez podłokietniki siedziska. Rogan usiłował dojrzeć twarz nieznajomego, ale widział jedynie świecące krwistoczerwonym żarem oczy. Całą resztę skrywał mrok. – Ja jestem tego pewna – odwarknęła Morena i wróciła do łóżka. – Wszystko się zmienia, siostrzyczko. Nawet w świecie wieczności. W końcu, gdyby tak nie było, nie wysłuchałabyś mojej prośby i nie przyprowadziła go tutaj. Nałożyła białą tunikę. – Zrobiłam to tylko dlatego, żeby nie słuchać więcej twojego skomlenia. – Nagrodę już odebrałaś – zaśmiał się gość. Nie mówił głośno, ale jego głos przyprawił Rogana o dreszcze. Ognistooki spuścił nogi na polepę i wstał. Był o głowę wyższy od Rogana, a jego plecy były co najmniej dwa razy szersze. Nosił płaszcz z czarnej, wełnianej cuchy. Poza nim miał na sobie tylko gacie z grubego, ciemnego materiału, przepasane rzemieniem z masywną klamrą. Obnażony tors ozdobiony był naszyjnikiem z kłów i pazurów nieznanych człowiekowi zwierząt. Nogi do połowy łydek miał owinięte skórą, przewiązaną rzemieniami od skórzanych kierpców. Rogan nadal nie mógł dojrzeć twarzy. Widział długie, czarne włosy i sięgającą do piersi gęstą brodę, ale oblicze nadal tonęło w mroku. Tylko te rozżarzone oczy mierzyły go od stóp do głów. – Jesteś dobrze zbudowany – huknął nieznajomy. – Trochę osłabiony, ale to się zmieni. Co ty na to, siostrzyczko? Całkiem mi się podoba. Tak po ludzku. Na zewnątrz znów zawył wilk. Teraz był dużo bliżej. Ze wszystkich stron odpowiedziało mu mnóstwo takich samych głosów. – Słyszysz? Witają cię jak brata. Właściwie, jeśli tak na to patrzeć, należysz do watahy. – Olbrzym spojrzał mężczyźnie w oczy. – Wiesz, kim jestem? Czarny miał nieodparte wrażenie, że patrzy nie w oczy, ale w dwa otwory, w których widać bezdenną głębię płomieni. Nie spuścił wzroku. Nie bał się.

– Już cię widziałem – powiedział. – Tam, w kurhanie, chwilę przed tym, jak... – Ty mnie widziałeś? – w głosie nieznajomego zabrzmiało zdziwienie. – Poznaję także twój głos. – Naprawdę? Gdzie go słyszałeś? – Miałem sen. Widziałem Las Wieczności, w którym czarna sfora prowadziła mnie do kurhanu z kości. W jego wnętrzu dwaj... mężczyźni grali. Jednym z nich byłeś ty. Nie dopisywało ci szczęście. Gość znacząco spojrzał na Morenę. – Przeniesienie świadomości na inny poziom? – zdziwiła się bogini. – U śmiertelnika? Jak żyję, nie słyszałam o czymś takim. Zdaje się, że rzeczywiście jest wyjątkowy. – I Gorywałd mu pomagał. Wyrwę temu nikczemnikowi całą sierść! Na zewnątrz rozległ się dziwaczny śmiech. Gdyby to nie było bezsensowne, Rogan przysiągłby, że słyszy wilczy chichot. – Co z jego pamięcią? – zapytał Czarnobrody. – Wszystko pamięta. – A to ci dopiero! To nie zdarzyło się dotąd nikomu z jego rodu. – Z mojego rodu? – Rogan nie rozumiał. – Chyba już czas, żebyś mu powiedział – zaproponowała Morena. Olbrzym przytaknął. – Słyszałeś kiedyś o Czarnobogu? – zapytał. Rogan przeniósł wzrok z gościa na Morenę i z powrotem. Po krótkim milczeniu przytaknął. – To ty. Jesteś panem nocy i najmocniejszym czarnoksiężnikiem. – Mądry chłopiec. A o czarnoksiężnikach ze świątyni Krwawego Ognia? O nich coś słyszałeś? Po plecach Rogana przebiegły dreszcze. – Jasne. Każde dziecko zna opowiastki o czarach odprawianych w świątyni na Górze Dzika. Mówią, że pierwszy z czarnoksiężników, Beldegor, był twoim synem. – Można tak powiedzieć. Beldegor był ojcem Wilkowoja, a z kolei jego synem był Czarnowir. Twój ojciec. – Mój... – Rogan zamarł. – Kto? – Dobrze słyszałeś. Mężczyzna, którego poznałeś jako swojego ojca... – Zbrasław. – ...tylko cię wychował. Miał u czarnoksiężników niespłacony dług. Kiedy pewnego razu Czarnowir przyprowadził do niego swoją ciężarną żonę, Zbrasław musiał przysiąc, że zaopiekuje się nią i dzieckiem, które lada moment miało przyjść na świat. Rogan miał nadal wrażenie, jakby ktoś go zaklął w kamień. – Co się stało z moją matką? – Zmarła przy porodzie. Akurat w tym przypadku Zbrasław powiedział ci prawdę. O tym jednak, kim w rzeczywistości była Sławena, już ci nie powiedział. Teraz też nie ma na to czasu, to zawiła historia. W tej chwili musisz jedynie przyjąć do wiadomości, że jesteś potomkiem czarnoksiężników, którzy pochodzą z mojej krwi. Jesteś moim praprawnukiem. Rogan nie wiedział, co odpowiedzieć. – A mój ród nie może wyginąć – ciągnął Czarnobóg. – Słuchaj mnie uważnie, chłopcze. Tuż przed twoim narodzeniem pod świątynię Krwawego Ognia podeszli nieprzyjaciele. Dlatego Czarnowir zawiózł ciężarną Sławenę na południe i ukrył ją w chacie Zbrasława. Sam zaś wrócił, by walczyć z tchórzami, ale ich przewaga była miażdżąca. – Zabili go? – Tak. – Kim właściwie byli ci... nieprzyjaciele? – Czciciele Białoboga. Mojego brata. – Myślałem, że Białobóg jest panem dobra i światła... Olbrzymia pierś zatrzęsła się od gromkiego śmiechu. – Tacy już jesteście, wy, ludzie. Tak chętnie upraszczacie rzeczy i oceniacie podług zewnętrznych cech. Ale nie zawsze siły światła są dobre, a to, co ukrywa się w ciemności, musi być złe. Białobóg jest wrogiem Wielkodębu. Nie uznaje boskich praw i hierarchii, sam chce władać światami, które krążą wokół najstarszego z drzew. Kradnie siłę Swarożycowi, ze słońca, i przetwarza ją w niszczycielską moc. Jego ziemscy poplecznicy zabili twojego prawdziwego ojca. Nadszedł czas, abyś go pomścił i wypełnił swoje przeznaczenie. – A co nim jest? – Masz się stać czarnoksiężnikiem. Panem Krwawego Ognia. Rogan się skrzywił. – No to już widzę, jak mi się uda. Nie jestem przecież czarownikiem. O magii nie mam pojęcia... – Na razie nie. Ale drzemie w tobie niezmierzona siła. Zdaje się, że pełna moc i umiejętności twoich przodków. Odziedziczyliście część mojej potęgi i przekazujecie ją swoim pierworodnym synom. Dlatego jest tak ważne, żebyś powrócił wśród żywych.

– Nie tak szybko – rzuciła Morena. – Jesteś świadomy, jakie to może mieć skutki? Chcesz, żeby Rogan powstał z martwych? Tak się przecież rodzą bogowie! – Nie przesadzaj, siostrzyczko. Sama stwierdziłaś, że więzy między Roganem a ziemskim światem nie są wcale naruszone, że jego świadomość i pamięć nadal działają. On właściwie nie umarł. Nie może tu zostać. – Jeśli dowie się o tym Weles... – Ale Rogaty o niczym się nie dowie. Prawda? Zapanowała cisza. Morena zmarszczyła czoło. Myśli w głowie Rogana kotłowały się jak stado spłoszonych światłem nietoperzy. Słyszał niezliczone ilości pieśni i opowieści o tajemniczym jeźdźcu, którego można przywołać krwawym obrzędem i poprosić o pomoc. Ludzie szeptem wymawiali jego imię, aby zjawa nie przyszła nieproszona. Za swoje usługi żądał zbyt wysokiej ceny. – No tak, siostrzyczko – zagadnął Czarnobóg. – Już przecież podjęłaś decyzję. Nie wahaj się. Morena pochmurnym wzrokiem patrzyła w krwawe oczy. – Strażnik Niwy nie może się dowiedzieć, że za jego plecami dzieje się coś takiego. – Jeśli sama mu tego nie wyjawisz... – Nie jest aż takim głupcem, za jakiego go masz. I pamiętaj: ostatni raz naruszam dla ciebie zasady panujące w Lesie. – Będę to miał na uwadze, siostrzyczko. Rogan, idziemy. Musimy się pospieszyć. Zmieszany Rogan spojrzał na boginię. Podeszła do niego. Jej twarz nie wyrażała żadnych uczuć, ale koniuszkami palców dotknęła jego piersi. – Jeszcze się spotkamy – powiedziała. – Wiem. Rogan odwrócił się w stronę olbrzyma. Płaszcz Czarnoboga rozpostarł się w ciemności i zakrył Rogana. Zawiał chłodny wiatr. Stali teraz między drzewami, a Wielkodąb był czarnym, ogromnym kolosem za ich plecami. Czarny stracił równowagę. W zaroślach obok coś zaszumiało, jakby nagle zawiał wiatr. W gęstwinie iskrzyły się niezliczone ilości krwawych oczu. Wilki nadbiegały ze wszystkich stron. Witały nowego członka stada. Ciężka dłoń Czarnoboga spoczęła na ramieniu mężczyzny. – Tak. Nadszedł już czas. Jesteś świadomy tego, co teraz nastąpi? Twoja dusza powróci do śmiertelnego ciała. – Jak to się dokona? – Gorywałd zaprowadzi cię z powrotem do twojego świata. – Gorywałd? – Mój pierwszy przyboczny. – Witaj, bracie. Znów się spotykamy. Rogan się obejrzał. Z cienia wyszła zwalista, czarna bestia. Miękko stąpając, podeszła i otarła się o jego nogę. Oczywiście. Przewodnik ze snu. – Wiem, czego najbardziej pragniesz – mówił dalej Czarnobóg. – Pomścić swoją żonę i dowiedzieć się, jaki los spotkał syna. Czeka cię jednak o wiele ważniejsze i trudniejsze zadanie. Służalcy Białoboga władają Krwawym Ogniem, źródłem wielkiej mocy. Za wszelką cenę wydrzyj go z ich pazurów. – Jak? – Do tego musisz dojść sam. Ale pomoże ci Dagomir. – Kto to jest? – Przyjaciel. Łowca i zaklinacz. Przez wiele lat był wiernym druhem twego ojca. On cię we wszytko wtajemniczy. – A jak go znajdę? – Gorywałd wskaże ci drogę. Zostanie z tobą tak długo, jak to będzie potrzebne. Rogan zrobił głęboki oddech i przytaknął. – Gotowy do drogi? – zapytał olbrzym. – Ciągle mi się wydaje, jakby to wszystko było szalonym snem. – Może lepiej, że tak myślisz – z szerokiej piersi wyrwał się śmiech. – Będziesz potrzebował trochę czasu, aby zrozumieć i pojąć to wszystko, co zdarzyło się dzisiejszej nocy. – Wiele czasu. – Jesteś silniejszy, niż ci się wydaje. Ale teraz już dość gadania. Przygotuj się na rzeczy, które będzie ci trudno objąć rozumem. W żadnym razie jednak nigdy nie popadaj w popłoch i panikę. Cokolwiek będzie się działo, pamiętaj, że tak ma się dziać. Czarnobóg rozłożył umięśnione ręce, jakby chciał nimi objąć wszystko wokół. Jego oczy błyszczały przenikliwym blaskiem. Rogan na siłę powstrzymywał się, by nie zasłonić swoich oczu. Czerwony ogień wypełznął z wąskich szczelin i pochłonął ogromną postać. Płomienie przeskoczyły na Rogana i siedzącego wilka. Mężczyzna poczuł intensywne ciepło. Miał mieszane uczucia, ale powtarzał w myślach wszystkie rady Czarnoboga. Ogień płonął jasnoczerwonym światłem, rozświetlał Las i wydobywał z ciemności ostre zarysy drzew i wilków. Czarnobóg, Rogan i Gorywałd zniknęli w krwawych płomieniach. Trwało to nie dłużej niż kilka uderzeń serca. Wreszcie płomienie przygasły z przenikliwym sykiem i Las znów ogarnęła ciemność. W miejscu, gdzie stały trzy postaci, teraz zostały tylko dwie. Czarnobóg spojrzał na wilka. – Nikomu innemu nie powierzyłbym duszy czarnoksiężnika, Gorja. Sam mógłbym się nią zająć, ale kiedy ostatnio zawitałem w krainie śmiertelników, czułem na sobie badawczą uwagę świadomości z innego świata. W świecie ludzi nasz zawzięty wróg może mnie obserwować. Będzie lepiej, jeśli przez jakiś czas się tam nie pokażę.

Nie chcę ściągać na Rogana zbyt wiele uwagi. W końcu ty o wiele lepiej ode mnie znasz szczeliny między światami. Znajdź najkrótszą drogę do ciała Rogana. Przypilnuj, żeby dusza na nowo połączyła się z ciałem. Z początku będzie oszołomiony i zagubiony. Uważaj na niego. Wskaż mu właściwy kierunek. Wilk cicho zaskomlił. – Wiem. Też niechętnie się z tobą rozstaję, ale niedługo znów się zobaczymy. Biegnij. Drapieżnik natychmiast ruszył w drogę. Zniknął w leśnej ciemności. Towarzyszyło mu przeciągłe wycie pozostałych wilków. Nad królestwem martwych znów zapanowała majestatyczna cisza.

irena się obudziła. Było ciemno, na szczęście w każdych okolicznościach potrafiła określić porę. Właśnie minęła północ. „Szlag by to! Za długo spałam”. Ostrożnie wysunęła się spod przykrycia i wstała. Zachwiała się, prawie upadła. Mocnogór naprawdę dobrze ją opatrzył – nie dostała gorączki, a rany zagojone za pomocą czarów prawie nie bolały. Mimo to i tak licho się czuła. Popołudniowa wyprawa śladami Awarów była dla niej istnym cierpieniem. Mrok zastał ich u podnóża skał, w sercu których zniknęły Psy. Mocnogór był przekonany, że wąwóz, do którego prowadził trop, wiedzie wprost do bramy Kirtu. Także Mirena wyczuwała w tym miejscu magiczne prądy. Byli blisko. Rozbili w lesie obóz. Nie rozpalili ogniska, tylko bez słowa położyli się na ziemi i od razu pozasypiali. Mirena, najbardziej ze wszystkich, potrzebowała odpoczynku. Ale nic z tego. Miała inne plany. Męczyło ją pewne pytanie i znała tylko jeden sposób na uzyskanie odpowiedzi. Cała reszta była teraz nieistotna. Nawet awarskie złoto mogło poczekać. Na palcach wykradła się z obozu. Wiał wiatr, szum drzew zagłuszał kroki kobiety. Konie ją zauważyły, ale tylko krótko zarżały i umilkły. Zniknęła w ciemności. Była tak zmęczona i rozproszona, że obecność strażnika zauważyła dopiero w momencie, gdy jedną silną ręką chwycił ją i objął wokół piersi, a drugą przyłożył do szyi nóż. – Gdzie? – syknął jej do ucha. Po akcencie i gadzim zapachu od razu poznała, kto jest strażnikiem. – Gdzie? – powtórzyła za nim z zimną krwią. Trzymał ją tak, że jedną dłonią dodykał jej prawej piersi. – Nie mogę iść i sobie ulżyć? – Mogłem cię zabić. – Straciłbyś wtedy okazję, żeby mnie poobmacywać. A może bardziej by ci pasowało, żeby moje ciało osiągnęło temperaturę wężowców? Białodrag zaśmiał się cicho – brzmiało to jak syk rozwścieczonej żmii. – Lubię temperaturę ludzkiego ciała. Bez względu na to, czy wbijam w was nóż, czy robię cokolwiek innego. Bogowie, zaczynam się podniecać. – Zauważyłam. To mi schlebia, ale jeśli mnie nie puścisz, zaraz pęknie mi pęcherz. Nóż zniknął, ale ręka nadal tkwiła na piersi. – Nie spiesz się tak. Na nocnych czujkach czas się dłuży. Chętnie zabiłbym z tobą trochę czasu. Nie będziesz żałować... To był doskonały moment. Teraz mogła przekonać się, czy jest już wystarczająco silna, by czarować. Była. – Ty za to będziesz jeszcze długo żałował. Zostawiła go leżącego na ziemi. Weszła w zarośla. W lesie było ciemno choć oko wykol. Miała jeszcze odrobinę sił na wywołanie zaklęcia wspomagającego widzenie w ciemnościach. Przed oczami pojawiły się wyraźne zarysy drzew, pni, gałęzi i głazów, otoczonych delikatnym srebrzystym światłem. Podchodząc pod górę, miała na twarzy spokojny uśmiech. Tak łatwo wywinęła się wężowcowi, że poprawił się jej humor, a krok od razu stał się raźniejszy. Stanęła na szczycie pagórka. Uznała, że jest wystarczająco daleko od obozu i nikt nie będzie jej przeszkadzał. A przede wszystkim Mocnogór nie wyczuje jej czarów. Znalazła dróżkę zarośniętą jeżynami. Przedarła się na sam środek szczytu i spojrzała w górę. Po niebie płynęły obłoki, z rzadka odsłaniające księżyc. Miała nadzieję, że to wystarczy... Uklękła, przysiadła na piętach, uniosła ręce w modlitewnym geście i zaczęła otwierać w sobie źródła siły. Trysnęła moc, a jej poszczególne strumienie zlały się w jeden silny potok.

Białodrag leżał na ziemi, skulony jak dziecko w łonie matki, trząsł się i przez zaciśnięte kły cedził przekleństwa. – Parszywa suka... Niech cię cholera weźmie, kurewska czarownico... Właśnie najadł się więcej strachu niż przez całe dotychczasowe życie. Jako wojownik i najemny morderca popełnił wszelkie możliwe okrucieństwa, ale takiej ohydy nie widział nigdy. Ciało czarownicy rozerwało się na pół pod wpływem jakiejś nieziemskiej siły i nagle wszystko utonęło w powodzi krwi. Wnętrzności wiły się jak oślizgłe węże. Skrępowały wężowca, pchały się do ust i dławiły. Siłował się z nimi, starał się je strząsnąć, dusił się...

Leżał na ziemi i dusił sam siebie. Zrozumiał, co się stało i ogarnęła go wściekłość. To było przywidzenie, czarodziejska sztuczka. Próbował się pozbierać. Ta czarownica zaraz będzie wracać. Teraz inaczej z nią zagra. Nie pomogą jej żadne czary-mary. Wywiedzie ją z lasu, bezlitośnie poderżnie gardło, a potem, nim zdąży wystygnąć, ściągnie z niej całe odzienie i wypędzi z niej wszystkie biesy... Kiedy podnosił się z ziemi, wspierając się o pień świerku, kątem oka dojrzał srebrzysty błysk nad lasem. Zaskoczony, przyjrzał się uważniej. Czyżby nadchodziła burza? Czekał, czy nie usłyszy z oddali grzmotu, ale ciszę zakłócał jedynie szum rozkołysanych wiatrem konarów. A potem stało się to samo – spomiędzy chmur ukazał się księżyc i wzgórze ponad obozem znów rozbłysnęło srebrzystym światłem. Jakby z lasu buchnął biały płomień, jasno zaświecił i znów zgasł. Białodrag soczyście zaklął. Miał przeczucia. Wiedział, że nie powinien zadawać się z czarownikami. Jak tylko będzie po wszystkim, pozbędzie się też tego nadętego tłuściocha. Wsadzi mu tę jego czarodziejską różdżkę w tyłek i wypruje z niego flaki... Zahuczała sowa. Nie wiedzieć czemu, po plecach wężowca przebiegły dreszcze.

Usłyszała trzepot skrzydeł i zrozumiała, że nie jest już sama. Na wzgórzu wytworzyło się silne pole magiczne, które nie było sprawką żadnego śmiertelnika. Mirena się rozejrzała. Z koron drzew, z szeroko rozpostartymi skrzydłami, zlatywała ku niej duża sowa. Tuż nad ziemią zaczęła przyjmować inny kształt, szerokość skrzydeł zwiększyła się czterokrotnie, ciało się wydłużyło i zamiast piór pojawiła się gładka skóra. Przed Mireną stanęła naga kobieta. Wielkie skrzydła wprawiły w ruch powietrze, po czym złożyły się na jej plecach. W półprzysiadzie, z rękami opartymi o ziemię, spojrzała klęczącej wiedźmie prosto w oczy. Mirena wstrzymała oddech. Oczy bogini nie miały ani białek, ani źrenic. Na ich miejscu były jedynie szpary pełne matowego, białego światła. – Znowu ty? – mocny głos wprawił Mirenę w drgawki. – Wybacz mi tę śmiałość, Księżycowa Pani. Potrzebuję twojej pomocy. Chors miała białe włosy, ale nie był to srebrzystoszary odcień starczej siwizny – jej włosy lśniły jak promienie księżycowego blasku. – Już drugi raz w niedługim czasie prosisz mnie o pomoc, a jednocześnie nie jesteś przygotowana, by oddać mi cześć. Wydaje ci się, że bogowie są od tego, byś wykorzystywała ich moc, kiedy tylko zechcesz? – Tak nie myślę. Przysięgam, przy najbliższej okazji złożę ci w ofierze tłustego... – Nie żądam krwi. Dobrze wiesz, jaka jest cena za moją przychylność. Kiedy mnie znów przywołasz, bądź gotowa, by ją zapłacić. Mirena zdobyła się tylko na niewyraźne kiwnięcie głową. – Zatem? Dlaczego mnie przywołałaś? – Muszę odnaleźć pewnego mężczyznę. – Masz na myśli tego z kruczoczarnymi włosami? – Wiesz, gdzie jest? – Dlaczego go szukasz? Nie wyczuwam w tobie miłości, więc czemu tak ci na nim zależy? O co ci tak naprawdę chodzi? – Proszę, Księżycowa Pani, zaprowadź mnie do niego. – Unikasz odpowiedzi? Mam przeczytać twoje myśli? Czuję, że coś przede mną ukrywasz. Tkwi schowane gdzieś z tyłu, w kącie, w zakamarku chronionym czarami. Bolałoby cię, gdybym zechciała tam wniknąć. Okrutnie by bolało. – Mam misję... – Kto ci ją powierzył? – O Pani, proszę... – Nie proś, odpowiadaj! – Nie mogę. Wybacz. To był błąd, że cię wezwałam. Zapłacę cenę... – Nie chcę. Nie jesteś czysta. Hm... – Bogini się wyprostowała i z góry dokładnie przyjrzała się klęczącej kobiecie. – Niepokoi mnie, że masz przede mną tajemnice. Z drugiej strony, to i tak wszystko jedno. Rozczaruję cię. Mirena uniosła wzrok. – Nie wiesz, gdzie on jest? – Oczywiście, że wiem. Dokładniej rzecz ujmując, wiem, gdzie leży jego ciało. Mirena znieruchomiała. – Chcesz powiedzieć... – Właśnie tak. Jego dusza, czarnowłosko, już dawno uleciała do Niwy. Czarownica przygryzała dolną wargę i nerwowo wodziła oczami wokół. W końcu jednak dojrzała do decyzji. Wzięła głęboki wdech. – Chcę go zobaczyć. Bogini była wyraźnie zaskoczona. – Po co? – Proszę, zaprowadź mnie do niego. – To kawał drogi, a ty nie masz dość siły. – Postaram się o konia. Zdało się, że białe światło w oczach Chors stało się jaśniejsze.

– Nie potrafisz odpuścić, co? Jesteś silna i jak coś sobie umyślisz, pewnie do tego dążysz. Muszę przyznać, że mi się to podoba. Hm... Zatem w porządku. Mimo że nie znam powodów, pomogę ci. Ale najpierw... Wstań i podejdź bliżej. Mirena z zaskoczeniem spojrzała na zjawę. – Jeszcze jesteś słaba i czuję, że czary wysysają z ciebie resztki mocy. Podejdź do mnie. Czarownica posłuchała. Bogini delikatnie się uśmiechnęła i zbliżyła twarz do twarzy Mireny. Kobieta musiała się opanować, aby się nie odsunąć, kiedy Chors przycisnęła wilgotne wargi do jej ust. Najpierw był to ostrożny dotyk, ale po chwili wiedźma wiedziała, że musi gest odwzajemnić. I odwzajemniła. Zamknęła oczy i też pocałowała. Z zaskoczeniem stwierdziła, że dotknięcia języka bogini nie są wcale takie nieprzyjemne. Przeciwnie, poczuła... podniecenie? Z Chors wpływało w nią dziwne ogrzewające drganie i rozlewało się po całym ciele. Kiedy w końcu bogini oddzieliła się od niej, Mirena nadal pozostała w tej samej pozie, z zamkniętymi oczami i rozwartymi ustami. Krew dziko buzowała w jej żyłach, a piersi unosiły od przyspieszonego oddechu. Wreszcie otworzyła oczy. Bogini przyglądała się jej z uśmiechem na ustach. – Tak. Teraz będziesz miała dość sił, abyś mogła za mną podążyć. Noc pomału się kończy, a ja mam przecież czas tylko do świtu. Musimy się pospieszyć, jeśli chcemy być na miejscu jeszcze przed brzaskiem. Chors rozłożyła skrzydła, machnęła nimi i uniosła się w powietrze. Przemiana nastąpiła tak samo szybko jak przedtem. Sowa zatrzepotała skrzydłami i przysiadła na konarze pobliskiej jodły. Mirena miała uczucie, jakby zbudziła się z głębokiego snu, wypoczęta i pełna sił. Nawet rany przestały boleć. Odwróciła się i prężnym krokiem ruszyła w kierunku obozu. Na ustach kobiety pojawił się złowieszczy uśmieszek. Miała nadzieję, że głupkowaty wariat zdążył się już otrząsnąć i znów stanie jej na drodze. Teraz kipiała mocą. Poprzednie przywidzenia były niczym przy tym, co wymyśliła dla niego teraz. Poza tym, potrzebowała konia.

– Ukatrupię ją! Niech się tylko dostanie w moje ręce, a wyrwę z jej piersi to czarne serce wiedźmy! – Uspokój się, Białodragu – Mocnogór uspokajał klnącego wojownika. – Wszystko się wyjaśni... – A co tu jest do wyjaśniania? Zauroczyła mnie, ukradła konia i zwiała! Stajesz po jej stronie, bo wszyscy jesteście jedną wielką czarodziejską bandą! Mocnogór zmrużył oczy. – Uważaj, przyjacielu. Obrażasz tego, kto cię przed chwilą wyciągnął z krzaków i zdjął z ciebie zaklęcie. Wężowiec odetchnął i trochę spuścił z tonu. – Mówię tylko, że nikomu nie pozwolę bezkarnie sięgać po to, co należy do mnie. Nie mówiąc o tym, że przez pół nocy zamęczały mnie te odrażające przywidzenia. Wiedźma musi za to zapłacić i już ja się o to postaram... – Na okrągło pleciesz to samo – przerwał mu Wielimir. – Osa nic by ci nie zrobiła, gdybyś jej nie sprowokował. I nie odeszłaby tak szybko... – Zamknij gębę, rudzielcu. Weles był nam ciebie winny... – Dość już! – krzyknął Mocnogór, kiedy zobaczył, że dwaj Boryniacy i jego wojownicy zaczynają na siebie patrzeć spod byka. – Głupkowate utarczki to ostatnia rzecz, której nam teraz trzeba. Hamujcie się! Dzisiaj znajdziemy Kirt i w nocy spróbujemy tam wejść. Kiedy będzie po wszystkim, każdy pójdzie w swoją stronę. Do tego czasu jednak musimy trzymać się razem, nawet jeśli wam to nie w smak. Wojownicy i Boryniacy zdjęli ręce z broni. Niektórzy pomrukiwali i kiwali głowami na znak, że zgadzają się ze słowami przywódcy. – Dobrze. – Czarnoksiężnik dosiadł konia. – Za mną. Nie róbcie zbyt wiele hałasu. Psy mogą być wszędzie. Jechali lasem gęsiego. Wielimir prowadził rumaka za uzdę, na poczekaniu sporządzoną ze zwykłego powrozu. Zastanawiał się, jak powinien się zachować. Mirena najprawdopodobniej zrozumiała, że w tej drużynie nie czeka ją nic dobrego, i czym prędzej wzięła nogi za pas. Nawet się jej nie dziwił. Sam zaczynał mieć wrażenie, że sługusy Białodraga w dwóch Boryniakach widzą raczej swoich przyszłych rywali w walce o łupy. Ale ten sojusz był jedyną możliwością dostania się do Kirtu i przyniesienia pomocy jeńcom. Nie mogą ich, a przede wszystkim Krasy, zostawić na pastwę awarskich psów. Dniało, kiedy dochodzili do skał, przed którymi wił się wąwóz.

Wraz z pierwszym promieniem słońca Mirena zatrzymała konia na skalistej grani. Wiatr nie ustawał. Synowie wietrznego Strzyboga używali sobie dzisiaj do woli. Na niewidzialnych rumakach pędzili tam i z powrotem, ani na chwilę nie zaznając spokoju. Las był pełen dźwięków. Konary zgrzytały, listowie szumiało, z wnętrza drzew dochodziły przerażające stłumione śpiewy. Ciernie drapały kamienie. Mimo tego Mirena i tak usłyszała dobiegający z dołu ponury huk. „Rzeka” – pomyślała. Niedaleko, na gałęzi przysiadła sowa i złożyła skrzydła. Wiatr potargał jej delikatne, srebrzyste pióra. – Już prawie jesteśmy na miejscu. – Tam znajdę Rogana, przy rzece? – Tak. Przyniosła jego ciało. Wypłynął z podziemi, z jaskiń na północnym wschodzie. Wiedźma stała zamyślona. – Z jaskiń, powiadasz? Chors w typowy dla siebie sposób przekrzywiła głowę. – Dalej musisz iść sama. Mój czas minął. Zaprzęg Swaroga za chwilę opuści pałac na Wielodębie.

Mirena obróciła się w siodle. Przez chmury na wschodnim niebie przedzierało się już blade światło. Sowa rozłożyła skrzydła. – Poczekaj! Jak go znajdę? – Szukaj trzech olch, które wyrastają z jednego pnia. Tam spoczywa jego ciało. Chors oderwała się od gałęzi i zatoczyła koło nad kobietą. – Pamiętaj: kiedy spotkamy się kolejny raz, będę żądała zapłaty za pomoc. Wleciała pomiędzy drzewa i zniknęła w szarości lasu. Mirena cicho westchnęła i pognała skradzioną kobyłę w dół zbocza. Synowie Strzyboga mieli naprawdę niespożytą energię i bezczelnie smagali po twarzy czarownicę jej własnymi warkoczykami.

Jakimś szczęśliwym zbiegiem okoliczności – choć Mirena była pewna, że to zasługa jej sprytu – trafiła na potrójną olchę zaledwie po krótkiej przejażdżce brzegiem. Rzeka nie była bardzo szeroka, więc czarownica miała nadzieję, że uda jej się łatwo przedostać na drugi brzeg. Jednocześnie rzeka miała głębokie koryto i rwący nurt. Dzika woda wytrwale podmywała olchę i odkryła ponad połowę jej korzeni. Zdawało się, że za chwilę potężne drzewo straci grunt pod sobą i runie w toń. Mirena zsiadła z konia. Poślizgnęła się na błocie, ledwie utrzymała równowagę. Podeszła do olchy. Było już całkiem widno, więc bez użycia czarów mogła dobrze rozejrzeć się po okolicy. Z początku nie zauważyła niczego niezwykłego. W końcu na korzeniach sterczących spod podmytego drzewa dojrzała kawałek czarnego materiału. Jasne. Ciało Rogana zapewne zahaczyło o korzenie. Nie zatrzymało się jednak w tym miejscu. Silny prąd poniósł je dalej. – Szlag by to... Była coraz bardziej rozczarowana, ale dla pewności jeszcze raz rozejrzała się po brzegu. Nagle przystanęła i kucnęła. „Popatrzmy...” Parę kroków od rzeki zauważyła rozmyte ślady. Podążyła za nimi. Przy samym lesie, w mokrej glinie, widać było wyraźnie odciski stóp. Bosych stóp z ostrymi pazurami. Kobyła coś zwęszyła i zarżała. Mirena zmarszczyła czoło. Za śladami tych dziwacznych stóp ciągnęły się dwie równoległe rysy. Jakby ktoś coś za sobą wlókł. – O cholera! – Domyśliła się, co tu zaszło. Uwiązała konia przy najbliższym drzewie, wyciągnęła Żądło i poszła po śladach.

głębi lasu panowała nienaturalna cisza. W oddali, wysoko nad Mireną, szumiały korony drzew, ale tu, w gęsto splecionych zaroślach, wszystko wydawało się nieruchome. Nie było też słychać głosu choćby jednego ptaka. Tajemnicze ślady prowadziły czarownicę wąską, raczej rzadko uczęszczaną ścieżką. Mrok zdecydowanie się rozrzedził. Kilka kroków dalej poczuła odrzucający odór. Zaklęła w myśli. Śmierdziało jak z długo nieczyszczonej jamy ofiarnej. Ostrożnie rozgarnęła gałęzie – stała na skraju polanki. Rzeczywiście, miejsce wyglądało jak ołtarz ofiarny. Pośrodku polany rosło drzewo – ogromne, czarne jak smoła, korzeniami wpijało się w ziemię niczym drapieżny ptak w zdobycz. Wokół drzewa walało się mnóstwo kości i czaszek – od ptasich i szczurzych aż po masywne gnaty jeleni i dzików. Ludzi także. Trzy kroki od czarownicy leżała czaszka dziecka, jeszcze z resztkami skóry i złocistych włosów. Kobieta przełknęła ślinę, żeby powstrzymać odruch wymiotny. Z początku pomyślała, że ktoś uważa drzewo za siedzibę bóstwa lub leśnego ducha i przychodzi tu składać rytualne ofiary. Kiedy jednak dokładniej przyjrzała się pniowi drzewa, zrozumiała, że tak nie jest. Jakieś dwa sążnie nad ziemią, w rososze, tkwiła buda. Jej ściany częściowo były utworzone przez konary drzewa, uszczelnione wikliną i gliną. Mirena odczuła niepokój. Prymitywna rudera bez wątpienia była gniazdem stworzenia, które zostawiło dziwaczne ślady. A resztki dookoła... Zacisnęła zęby. ...musiały być pozostałościami jego posiłków. Gorączkowo oceniała sytuację. Gdzieś tutaj musi leżeć ciało Rogana. Wszystko wskazuje na to, że właśnie w budzie na drzewie. Czarownica zrozumiała, że jeśli się nie pospieszy, ciało Czarnego skończy w żołądku mieszkańca tej budy. Przyszedł najwyższy czas, by użyć magii. Chwyciła w dłoń amulet, skoncentrowała się i świadomością ogarnęła okolicę. Nigdzie żywej duszy. Była zupełnie sama. Dłużej nie zwlekała, wyszła z zarośli i pospieszyła w stronę drzewa. Starała się iść ostrożnie, by nie upaprać sobie ciżem. Resztki mięsa na kościach i strzępy rozkładających się wnętrzności tworzyły zielonkawą, ruszającą się od owadów i robactwa masę. Zawsze była dobra we wspinaniu się na drzewa. Wystarczyła jej jedna gałąź na wysokości głowy – niczym wiewiórka wskoczyła na drzewo. Stanęła na grubym konarze, złapała równowagę, podeszła do nieregularnego otworu w ścianie budy i zajrzała do środka.

Coś kucało w koronie buku na skraju lasu i obserwowało konia uwiązanego do gałęzi sąsiedniego drzewa. Stworzenie sapało i śliniło się. Zniekształcona ręka, obciągnięta luźną skórą, uzbrojona w ostre pazury, rozgarnęła gałązki pokryte suchymi liśćmi. Obserwator cicho warknął. Kobyła podniosła głowę i zarżała.

Właściwie nie było to prawdziwe siedlisko, raczej coś na kształt gniazda wyściełanego igliwiem i suchą trawą. Wewnątrz, między rozgałęzionymi konarami, znajdowało się zagłębienie, w którym coś leżało. – Rogan – westchnęła Mirena. Ciało było w strasznym stanie. Nadgarstki i stopy poprzebijane. Po lewej stronie klatki piersiowej głęboka rana. Skóra pościerana, żebra i kończyny połamane, jakby ciało spadło z wysokiego urwiska i przy upadku uderzyło w co najmniej tuzin skalnych występów. Prawe udo było wygryzione – na poszarpanym mięsie wokół kości widać było ślady ostrych kłów. To przypomniało Mirenie, że powinna się pospieszyć. Stanęła w rozkroku, chwyciła Rogana za mokre włosy i dysząc, uniosła ciało tak, by jak najlepiej odsłonić szyję. Głowa była w najlepszym stanie – bogom niech będą dzięki. Wyciągnęła miecz. Przyłożyła ostrze do karku. Zamachnęła się.

Z drzewa zeskoczyło coś ciemnego, rzuciło się na grzbiet kobyły i wpiło się pazurami w jej skórę. Zwierzę wierzgnęło zadnimi nogami. Napastnik dziko warknął i wgryzł się w koński kark. Mocne kły wyrwały kawał skóry i mięśni. Trysnęła krwawa fontanna. Echo leśne niosło przenikliwe rżenie.

Mirena obejrzała się przestraszona i opuściła miecz. Od strony drzew dobiegały odgłosy pełne strachu, cierpienia i bólu. „Kobyłka!” Natychmiast zostawiła Rogana i skoczyła do wyjścia. Kiedy jednak schyliła głowę, żeby wyjść małym otworem, drzewo się poruszyło. Mirena straciła równowagę i wpadła w zagłębienie między gałęziami, prosto na ciało. Żądło wyleciało z jej ręki i z brzękiem odbiło się od drzewa. Czarna bryła trzęsła się, drgała, ściany budy trzaskały, ze stropu i ścian sypał się pył i kawałki wikliny. Kiedy spróbowała wstać, zagłębienie pod nogami zaczęło się rozszerzać. „Co się, na bogów, dzieje?” Rosocha rozwarła się w rozdziawioną gębę. Ciało Rogana zaczęło się w nią zapadać, a Mirena razem z nim.

Kobyłka szybko traciła krew. Osłabła i padła na ziemię. Mocno przywiązana uzda zadzierała jej łeb do góry. Stwór przyssał się do niego niczym przerośnięty kleszcz. Łapczywie pił krew, przy czym przerażająco siorbał i mlaskał. Kobyła wydawała żałosne dźwięki i rozpaczliwie wierzgała kończynami. Ziemia wokół poczerwieniała.

Mirena na chwilę wpadła w panikę – kopała i szarpała się zaciekle. W końcu złapała gałąź nad jamą, chwyciła ją mocno i wyskoczyła ze szpary. Skrzypienie pnia przemieniło się w jednostajny huk. Brzmiał jak głos rozdrażnionego olbrzyma. Ciało Rogana powoli niknęło w jamie. „O nie!” Mirena złapała trupa na nogi. Poskutkowało. Pomału, klęcząc i jęcząc z wysiłku, wyciągała ciało z paszczy i wlokła w stronę wyjścia. Czuła, jak gałęzie pełzają pod jej nogami niczym wielkie, umięśnione węże. Drzewo chciało jej pokrzyżować szyki. – Nic z tego, ty śmierdzący, spróchniały dziadzie! – Jęknęła i ostatnim silnym pociągnięciem wydostała ciało z dziury. Z wnętrza drzewa wydobyły się gniewne pomruki. Zapachniało zgnilizną. Mirena chwyciła Żądło i ciągnąc za sobą ciało, szybko wyszła przez otwór w ścianie chaty. Zaśmiała się zwycięsko. Drzewo zatrzęsło się, jak pod naporem silnej wichury. Wiedźma zachwiała się, zamachała rękami, próbując utrzymać równowagę, ale poślizgnęła się na gładkiej, czarnej korze i wpadła, razem z ciałem, w gnijące resztki leżące pod drzewem.

W lesie rozległo się niewyraźne mruczenie. Bestia podniosła głowę. Z uzębionej paszczy kapała krew. Dźwięk się powtórzył. Stworzenie warknęło i odsunęło się od nieruchomego konia. Wróci tu później. Teraz musi się zaopiekować nową zdobyczą.

Mirena zrzuciła z siebie wilgotne, zimne ciało Rogana. Sprawdziła, czy jest cała. Usłyszała gruchot kości – na szczęście nie własnych. Wyprostowała się i spojrzała w górę. Czarne gałęzie kołysały się pod wpływem silnego wiatru W zaroślach rozległy się donośne trzaski, jakby odgłosy pękającego lodu na rzece w czasie roztopów. Mirena przypomniała sobie opowieści o domku na kurzej łapce. Bogowie! Mimowolnie zrobiła krok do tyłu. Korzenie drzewa rzeczywiście przypominały ptasie pazury. „Tyś już całkiem oszalała – powtarzała sobie w duchu. – Domek na kurzej łapce? Równie dobrze za chwilę może tu przylecieć Baba Jaga na miotle!” Coś jej mignęło przed oczami, jakiś rozmazany, szybko poruszający się cień. Nadleciał z góry i zaatakował Mirenę niczym sokół zająca. Zdążyła tylko skulić się z przestrachem. Cios, wymierzony w skroń, trafił w czoło. Pociemniało jej przed oczami i upadła, jakby ktoś podciął jej nogi. Usłyszała świst powietrza i skrzeczący śmiech. Odzyskała wzrok i ujrzała blisko nad sobą dziwaczny kształt. Kościste stworzenie z długaśnymi, falującymi włosami zataczało krąg na tle białego nieba i szykowało się do kolejnego ataku. Nie zrobiło to jednak wrażenia na Osie – kilka razy już spotkała powietrzne demony. Ten jednak latał tylko dlatego, że siedział na... „Mocna Chors!” Przecież to miotła, a przynajmniej coś na kształt miotły. Prawie na sążeń długa laska z postrzępionym pękiem cieńszych pędów na końcu. Istota, która okrakiem siedziała na miotle, była niewiarygodnie brudna i brzydka. Spod usianej zmarszczkami, brązowawej skóry sterczały kości. Starcze piersi były wysuszone i obwisłe do samego pasa. „O kurwa, naprawdę pieprzona Baba Jaga!” Strzyga okrążyła drzewo, które głośnym zgrzytem zagrzewało ją do ataku. Nabrała niewiarygodnej prędkości i zmierzała wprost na Mirenę. Osa próbowała wziąć się w garść. Przed oczami tańcowały jej ciemne kręgi, jakby zbyt długo wpatrywała się w słońce. Jedną nogę miała zanurzoną w gnijącej masie. Chwyciła leżące niedaleko poroże jelenia i ścisnęła je obiema dłońmi. Da nauczkę tej wariatce... Drzewo znów zaskrzypiało i z ziemi wystrzelił jeden z cieńszych korzeni. Niczym macka omotał nadgarstek kobiety. Krzyknęła i puściła poroże. Kolejny korzeń wyskoczył spod gliny tuż za Osą i okręcił się wokół szyi. Szybkie pociągnięcie przytwierdziło Mirenę do czarnego pnia. Wytrzeszczyła oczy.

Baba Jaga zaskrzeczała na znak zwycięstwa. Przysiadła na ziemi, zeszła z miotły – ta z kolei zawirowała i zawisła nad ziemią – i podeszła do Osy. Czarodziejce udało się ją kopnąć, ale to tylko rozdrażniło napastniczkę. Warcząc, rzuciła się na zdobycz. Mirena wyciągnęła przed siebie wolną rękę i jakimś trafem udało jej się chwycić wroga za gardło. Tuż przed wytatuowaną twarzą Osy szczękały zęby. Z gęby Baby Jagi wionął odurzający smród. Nagle Mirena poczuła, jak ostre pazury wpijają się w jej ramiona. Starała się odciągnąć od siebie zębatą gębę, ale korzeń na szyi zaciskał się coraz mocniej. Walczyła o każdy oddech. „Jesteś przecież czarownicą” – krzyknęła w myśli. Pozbierała resztki sił i zaatakowała widmem, w którym przemieniła się w potężnego węża. Uścisk Baby Jagi nadal był bardzo silny – czary nie podziałały na nią. Mirena spróbowała uderzyć ładunkiem gorącej mocy. Nadal nic. Ze stworzeniami przesiąkniętymi naturalną magią rzecz wcale nie była taka prosta. Gęba była coraz bliżej. Z zębów ściekała śmierdząca ślina. Nagle obie usłyszały gruchot kości. Czarownica nie mogła się ruszyć, ale szkarada odwróciła głowę i nieludzko wytrzeszczyła oczy.

Coś wielkiego i czarnego mignęło Mirenie przed oczami. Baba Jaga nagle zniknęła. Wrzasnęła, jakby ją ktoś wrzucił do rozpalonego pieca. Mirena próbowała wyswobodzić się z uścisku korzenia oplecionego wokół szyi. Bezskutecznie. Znów pociemniało jej przed oczami. Rozległ się dźwięk pękania kości i chrząstek. Wrzask Baby Jagi zamienił się w odrażające charczenie. Z wnętrza drzewa wydobył się przeciągły jęk. Więzy wokół gardła Mireny rozluźniły się, także drugi korzeń uwolnił jej nadgarstek. Obiema rękami zrywała drażniące więzy. Pędy ciągle stawiały opór, ale stopniowo – w miarę jak bezlitosne szczęki nieznanego potwora pochłaniały szyję Baby Jagi – z korzenia i całego drzewa uchodziły siły. Baba Jaga dziko się miotała, machała powykrzywianymi łapami, z jej gęby tryskała krew i leciała piana. Potem rozległo się przenikliwe skrzypienie. Wreszcie korzeń opadł z gardła Osy niczym martwy wąż. Czarownica zwaliła się na ziemię i łapała oddech. Krótką chwilę zajęło, zanim doszła do siebie. Znieruchomiała. Tuż przed oczami miała zakrwawioną gębę i płonące demonicznym żarem oczy. Należały do olbrzymiego, czarnego wilka. Starała się ocenić, jaką ma szansę na ucieczkę, gdyby zwierzę ją zaatakowało. Poruszało się jednak niewiarygodnie szybko... – Nie, nie zdążyłabyś – odezwał się głos w jej głowie. Zadrżała. Musiało się jej zdawać. Po prostu... – Nie bój się, wszystko z tobą w porządku – zapewnił ją głos. – To znaczy, pomijając guza na czole. Wytrzeszczyła na wilka oczy. – Coś ty za jeden? – zapytała chrapliwym głosem. – Gorywałd. Nie podziękujesz mi za pomoc? Usiadła. Bardzo pomału – stale była przekonana, że szybsze ruchy mogą spowodować natychmiastowy atak wilka. Wierzchem dłoni otarła krew z ust i brody. Wzięła głęboki oddech i obiecała sobie, że już niczemu nie będzie się dziwić. – Sama bym sobie poradziła – odparła. – Och, z pewnością. Mirena, sławna łowczyni demonów, bez wątpienia poradziłaby sobie z jedną Babą Jagą! Zmrużyła oczy. – Znasz mnie? Skąd? Nigdy się nie spotkaliśmy... – Znam wielu ludzi, którzy nigdy w życiu mnie nie widzieli. Ba, nawet o mnie nie słyszeli. – Tak jest właśnie w moim przypadku. – To już twoja sprawa. Dla jasności: ty mnie ani trochę nie interesujesz. Jestem tu ze względu na niego. Wilk odwrócił się w stronę leżącego obok ciała. – Ze względu na Rogana? Dlaczego tak ci na nim zależy? – To ja chciałbym się zapytać, dlaczego się koło niego kręcisz? – Gówno ci do tego. Zresztą, to nie ma znaczenia. Już przecież po nim. – W istocie, nie da się temu zaprzeczyć. – Gorywałd obchodził ciało i je obwąchiwał. Spłoszył tym samym roje małych muszek i zastępy mrówek, które także wykazywały zainteresowanie trupem. – Jest w strasznym stanie. – Co masz zamiar zrobić z tą padliną? – Używając twoich słów: gówno ci do tego. – Uważaj. – Opierając się o drzewo, stanęła na chwiejnych nogach. – Mam większe prawo do jego ciała niż ty. – Naprawdę? – Rzucił w jej stronę groźne spojrzenie. Z oczu wilka sączył się magiczny, krwawy blask. – Teraz posłuchaj mnie uważnie, zaklinaczko. Nie wiem, jakie masz zamiary względem Rogana, ale ostrzegam cię: trzymaj się od niego z daleka. Nawet nie waż się go tknąć. – Kto cię tu właściwie przysłał, wszarzu? – wycedziła przez zaciśnięte zęby. – Niech cię to nie zajmuje. Wystarczy, jeśli będziesz wiedziała, że przybyłem z innego poziomu bytu. Przedarłem się przez szczelinę między światami. Jako czarownica, z pewnością rozumiesz te sprawy. – Czyli jesteś tu z polecenia jakiegoś boga lub biesa? – No widzisz. Zrozumiałaś. A kto przysłał ciebie? – Nikt.

Ogniste oczy zwęziły się, a kobieta poczuła, jak wilk stara się wniknąć w jej umysł. Skoncentrowana, próbowała go odeprzeć, nie dopuścić do tajnych zakątków. Wreszcie fuknął ze złością i odpuścił. – Myślę, że kłamiesz. Ale teraz nie mam czasu bawić się z tobą. Odejdź. Zejdź mi z drogi. – Dlaczego? Jakie masz plany... – Odejdź! Natychmiast! Wibrujący aż we wnętrzu czaszki nakaz został wzmocniony groźnym warczeniem. Wilk nastroszył sierść i wygiął grzbiet, jakby szykował się do skoku. Mirena widziała, że nie ma szans, by go pokonać. Nie miała broni. Żądło spadło gdzieś pomiędzy stosy kości, a silne magiczne pole wokół wilka było znakiem, że nawet jej czary na niewiele by się tu zdały. Bohatersko wymamrotała jeszcze kilka lekceważących uwag o właścicielach parszywych futer i niepewnym krokiem odstąpiła w tył. Wilk nie spuszczał z niej wrogiego spojrzenia. Odwróciła się i poszła na skraj polanki. Kiedy tylko doszła do drzew, poczuła silny poryw magii. Obejrzała się z zaskoczeniem. Wilk siedział przy Roganie i obwąchiwał jego głowę. Cicho skomlił, chwiał się, sierść na karku miał zjeżoną. Z jego oczu wypłynęło krwawe światło. Płomienie, poruszające się nienaturalnie powoli, otoczyły najpierw wilka, a potem zwłoki. Mirena wstrzymała oddech. Ognie były teraz większe. Czerwone jęzory wzlatywały coraz wyżej. W pewnym momencie przestała widzieć wilka i ciało. Przez moment myślała, że w ogóle ich tam nie ma. Może ogień jest czymś na kształt magicznej bramy, a kiedy zgaśnie, Gorywałd i Rogan będą po prostu gdzieś daleko, w dalekim świecie bogów i demonów... Płomień strzelił do góry, jakby ktoś w niego dmuchnął. Jęzory lizały konary czarnego drzewa i płonęły tak jasno, że Mirena musiała zasłonić oczy ręką. Kiedy ją opuściła, ognia już nie było. Ostatnie, małe płomienie tańcowały jeszcze w powietrzu i gasły jak świeczka w przeciągu. Nie widziała dymu. Ani drzewo, ani szczątki pod nim nie były nadpalone. W powietrzu nie czuło się woni spalenizny. Gorywałd i Rogan byli dokładnie tam, gdzie widziała ich przedtem. Nie ruszyli się nawet o dłoń. Z początku wiedźmie zdawało się, że wszystko jest po staremu. Ale kiedy przyjrzała się dokładniej, zaczęła przecierać oczy ze zdumienia. Najpierw zauważyła, że zniknął przerażający blask bijący z oczu Gorywałda. Teraz wyglądały jak zwyczajne wilcze ślepia: zielono-brązowe plamki pośrodku białek. Mirena ujrzała w nich smutek i zmęczenie. Drapieżnik cały się trząsł, dyszał jak po długim biegu, język zwisał mu z pyska. Kobieta spojrzała na Rogana. Z ogromnym zdziwieniem stwierdziła, że ciało pod poszarpanym odzieniem nie nosiło nawet śladów ran, zagoiło się nawet rozszarpane udo. Tak samo wszelkie otarcia i zadrapania. Po dziurze na piersiach nie pozostała blizna. Kończyny, wcześniej połamane i dziwacznie powykręcane, teraz były proste i zdrowe. W końcu zobaczyła, jak klatka piersiowa Rogana unosi się w rzężącym oddechu. Zakaszlał, szybko przekręcił się na bok, po czym zwymiotował wodę i skrzepy krwi. Mirena zaczęła biec w jego stronę. Gorywałd był zupełnie wyczerpany i nie reagował. Uklękła przy Roganie i pomogła mu się uspokoić. Wreszcie przestał kaszleć. Zaczął równomiernie oddychać. Sprawdziła rytm jego serca. Biło nieregularnie, ale wyraźnie. Wciąż nie mogła w to uwierzyć. I bardziej niż ten cud – nie potrafiła tego inaczej nazwać – zaskoczył ją fakt, że zmartwychwstanie Rogana bardzo ją ucieszyło. „Chors, co się ze mną dzieje? Zaczynam się rozklejać?” Rozwarł powieki i spojrzał na czarownicę. Miał błyszczące oczy. Przez moment nawet zdawało jej się, że ukazał się w nich ognisty blask, jakby odbicie czerwonego płomienia. – Osa... – zachrypiał i przez twarz przeleciał mu niewyraźny uśmiech. Mirena go odwzajemniła. – Witaj ponownie. – Czy możemy – odezwał się Gorywałd, którego w myślach słyszał także Rogan – znaleźć przytulniejsze miejsce na odpoczynek? Myślę, że wszyscy troje potrzebujemy chwili spokoju, a to miejsce nie jest odpowiednie na rozbijanie obozu. Mimo tych wszystkich przyjemnych dla mnie zapachów. – Też tak myślę – przytaknął Rogan i spróbował wstać z pomocą Mireny. – Zabierajmy się stąd.

toś idzie – rozległ się czyjś cichy głos. Ci, którzy byli w stanie, podnieśli głowy. W kącie lochu siedziała Krasa. Odgarnęła z twarzy zlepione włosy. Rzeczywiście – za kratami, w nieregularnym wejściu, zamigotało światło. Rozum jej podpowiadał, że to nie wróży nic dobrego, ale i tak poczuła ulgę. Nieprzenikniona, podziemna ciemność potęgowała poczucie zwątpienia. Zaraz po tym, jak wieczorem dotarli do Kirtu, Awarowie zawlekli ją i pozostałych Boryniaków do jaskiń. Przeprowadzili ich mostem nad huczącą rzeką i wtłoczyli w wilgotne jamy między skałami za przepaścią. Nowi więźniowie szybko rozpoznali bezwiednie leżących na kamieniach, wynędzniałych niewolników z Długiej Łąki. Walali się tu we własnych odchodach, załamani, obojętni, pogodzeni z losem. Wkoło unosił się smród moczu, kału, ropiejących ran, a szczególnie zgnilizny, ponieważ dwoje dzieci i jeden ranny młodzieniec zmarli, a Awarowie nie zamierzali wynieść ich ciał na zewnątrz. Na nierównych ścianach tańczyło światło pochodni. Krasa zmrużyła oczy – w ciągu kilku godzin wzrok zdążył przywyknąć do ciemności. Zabrzęczał łańcuch. Do lochu weszły dwa Krwawe Psy z łukami w dłoniach. Stanęli przy wejściu i podnieśli broń na znak, że jakakolwiek próba oporu spotka się z ich natychmiastową odpowiedzią. Kolejni dwaj Awarowie wnieśli do środka miedziany kocioł zawieszony na grubym drągu. W lochu zapachniało gotowanym mięsem. Krasa nie kryła zdziwienia. Od pozostałych więźniów dowiedziała się, że dostawali tylko wodę i niemającą smaku papkę pszeniczną. A teraz mięso? Czy to jakiś okrutny żart? Awarowie postawili kocioł w zagłębieniu w ziemi, wyciągnęli drąg z oka w rękojeści i stanęli przy łucznikach. – Na co czekacie, świnie? Żreć! Nie, to nie był żart. Jeńcy dopadli do kotła niczym padlinożerne stworzenia do umierającego człowieka. Burczenie umęczonych głodem żołądków zagłuszyło strach. Nieszczęśnicy z Długiej Łąki rzucili się na naczynie i rozpętała się walka o jedzenie. Kocioł po chwili się przewalił i gęsta zawartość rozbryznęła się po ziemi. Nikt nie zwrócił na to uwagi. Chwytali kawałki mięsa i podrobów. Niecierpliwie napychali sobie nimi usta, niektórzy pili wywar prosto z brudnej polepy. Krasa nigdy dotąd nie widziała czegoś tak poniżającego. Boryniacy z przerażeniem przyglądali się tym ludziom i zastanawiali się, ile czasu upłynie, zanim i oni w tym okrutnym więzieniu zapomną o godności. Przed wejściem do lochu stał potężny wojownik z małym chłopcem. Z rozbawieniem obserwowali odrażającą ucztę. – Tylko na nich spójrz, Burgucie – śmiał się chłopiec. – Gdyby wiedzieli, czym się tak napychają. Ha, ha! Nakarmimy to robactwo, a przy okazji nie ubędzie nam zapasów. – To był wspaniały pomysł, Mocny – huknął Krwawy Pies. – Przypilnuj, żeby dostali wystarczająco dużo picia. Dzisiaj wieczorem powinni mieć siłę, muszą choć chwilę pożyć na krzyżach. Nie możemy urazić Kelgara cherlawymi padlinami. – Zajmę się tym, Mocny, ale... – Co? Mów! –  Czy dzisiaj jest dobry moment? Bękarty, które wczoraj przy źródełku zabiły naszych ludzi, mogą wciąż węszyć w pobliżu. Nie powinniśmy najpierw się ich pozbyć? – Nie. Już się rozejrzałem. Nie mam zamiaru dłużej czekać. – Oczy chłopca dziko błysnęły. – Dzisiaj w nocy Jugurrus powstanie tak silny, jak nigdy dotąd. Nie będzie godnego i równego mu siłą przeciwnika: ani zastępy wojowników, ani ci, którzy władają magiczną mocą, nie będą go w stanie pokonać. Burgut, choć po krótkim namyśle, usłużnie skłonił głowę. – Rozumiem, Mocny. A zatem dzisiaj. Dla pewności wzmocnię straż przy bramie. – Zrób to. I wybierz spomiędzy więźniów kilku najsłabszych. Kiedy wybudzimy naszych poległych współbraci, będą głodni. Krasa zwiększyła czujność – łucznicy znów napięli cięciwy. Dwaj Awarowie weszli pomiędzy jeńców z Długiej Łąki. Chodzili pomiędzy biedakami kulącymi się na ziemi jak pomiędzy szczurami. Pogardliwie ich kopali i wyklinali. Podczas gdy jeden z nich oświetlał pochodnią jaskinię, drugi bezlitośnie tarmosił niewolników i zaglądał każdemu w twarz. – Wystarczy już tego – syknęła Krasa i wstała. – Nie będę się temu dłużej przyglądać! Pozostali Boryniacy poszli za jej przykładem. Łucznicy zauważyli ruch w kącie lochu i szybko wycelowali broń.

– Nie macie szans – warknął ktoś za plecami Krasy. – Nawet jeśli wydostaniemy się z lochu... to z podziemi na pewno nie wyjdziemy. – Lepiej zginąć podczas ucieczki, niż zostać ofiarą dla ich boga, nie uważasz? Krwawe Psy chwyciły za włosy jedną kobietę oraz dwoje dzieci i nie bacząc na ich skomlenie i próby wyrwania się, zawlekły w stronę wyjścia. – Teraz! – krzyknęła Krasa i ruszyła. Boryniacy podążyli za nią. Awarowie zaczęli krzyczeć. Zadźwięczały cięciwy. Jedna strzała przeleciała tak blisko szyi Krasy, że przeczesała jej włosy. Trafiła biegnącego za nią mężczyznę w kość obojczykową i przeszyła go na wylot. Inny Boryniak, potwornie wyjąc, padł, gdy pocisk trafił go w brzuch. Przestraszeni jeńcy zwolnili. Krasa biegła dalej, zdecydowana zaatakować nieprzyjaciół gołymi rękami. Łucznicy wyciągali z kołczanów kolejne strzały. Krasa jęknęła, przedzierając się przez leżących na ziemi, przerażonych ludzi. Już chciała zaatakować jednego ze strzelców, gdy próg lochu przekroczył potężny przywódca. Odepchnął na bok Awarów wlokących za włosy jeńców i wyciągnął szablę. Nie zaatakował ostrzem. Trzasnął władczynię głowicą rękojeści. Bezgłośnie padła na kolana. Pozostali Boryniacy chórem wznieśli okrzyk bojowy i znów ruszyli. Biegnący na samym przedzie nabił się na szablę Awara. Strzelcy, obryzgani krwawym deszczem, podnieśli łuki. – Cofnąć się! – ryknął Burgut, chwycił Krasę za włosy, uniósł ją i zamachnął się szablą, jakby chciał odciąć kobiecie głowę. – Cofnijcie się albo poderżnę jej gardło! Boryniacy zatrzymali się. Chwilę stali w miejscu, po czym posłusznie się cofnęli. Burgut puścił Krasę i kopniakiem rzucił ją na ziemię w kałużę świeżej krwi. Jeszcze raz, grożąc, wyszczerzył zęby i wyszedł za próg lochu. Strzelcy posłusznie poszli za nim. Krata zatrzasnęła się z donośnym brzękiem. Zgrzytnął łańcuch. Z lochu wydobywało się żałosne jęczenie i prośby o pomoc. Pochodnie szybko się oddalały, a jaskinię znów zalał mrok gęsty i czarny jak smoła.

– Zasrane czary – przeklinał Białodrag, kiedy powrócił z Mocnogórem do obozu rozbitego w lesie u wylotu wąwozu. – Co znaleźliście? – niecierpliwie dopytywał się Wielimir, opuszczając jednocześnie topór, który w pogotowiu uniósł, słysząc odgłos zbliżających się kroków. – Szliśmy po śladach aż na północny koniec wąwozu – wymamrotał wężowiec. – Urywają się nagle przed stromą skalną ścianą. Jakby tym skurwionym Awarom nagle wyrosły skrzydła. Albo ich koniom. Na okrągłej twarzy Mocnogóra rysował się jednak pełen spokoju uśmiech. – Masz rację, Białodragu. To są czary. Jeźdźcy przecież nie odlecieli. Poszli po prostu dalej przed siebie. – Jak to? – Wielimir zmarszczył czoło. – Ta skało to tylko przywidzenie, przeznaczone dla oczu nieproszonych gości. Biła od niego magia. Jestem przekonany, że w skale jest otwór. Przyjaciele – rozejrzał się po stojących wokół mężczyznach – znaleźliśmy wejście do Kirtu. Wojownicy donośnie krzyknęli. Któryś nawet otworzył pospiesznie bukłak z winem, żeby mogli to uczcić. – Te czary są jednak na tyle silne – ciągnął zamyślony Mocnogór – że najprawdopodobniej jest to omam najwyższego rzędu... – Co to oznacza? – dopytywał się Wielimir. – Że także w dotyku wydaje się skałą. Ochronną tarczę jaskini wytworzył zapewne Jugurrus, a Jugurrus był w tych sprawach dobry. Raz, za pomocą magicznego widma, potroił ilość wojów w awarskim obozie. Nieprzyjaciele myśleli, że Awarowie mają ogromną przewagę i odpuścili... – Do rzeczy! – niecierpliwie warknął Białodrag. – Chcę przez to powiedzieć, że nie będzie łatwo przeniknąć do podziemi. – Jak to? Przyleźliśmy tu tylko dlatego, że wierzymy w twoje zdolności. A ty teraz mówisz, że do tego parszywego gniazda nie da się wejść?! – Uspokój się – mag przeszył wężowca wzrokiem. – Mówię, że to nie jest proste, a nie, że niemożliwe. Potrzebuję trochę czasu, żeby zebrać siły. – Ile dokładnie? Zaczyna się ściemniać, a myślałem, że zaatakujemy jeszcze dzisiaj w nocy. – Bez obaw, zaatakujemy. Do północy będę gotowy. Nie musimy się tak spieszyć. Psów jest dostatecznie dużo, aby zdołali nam dopiec. Naszą jedyną szansą jest zaskoczenie. Najlepiej, gdybyśmy uderzyli na tę bandę we śnie. Wszystko musi się odbyć błyskawicznie. Kiedy tylko moja magia dotknie tarczy, Awarowie od razu się zorientują... – Jakim sposobem? – Choćby takim, że uczeń Jugurrusa wyczuje obecność obcej magii. Moje uderzenie w tarczę musi być zdecydowane, skuteczne i musi zniszczyć omam, zanim Awarowie zorientują się, że to początek szturmu. Wtedy od razu zaatakujecie wy, szybko, miażdżąco. – To już zostaw nam – wycedził przez zaciśnięte zęby Białodrag. – Kiedy będziemy już w środku, zmieciemy ich w pył, zanim zdążą podnieść tyłki ze swoich barłogów. Obraz śpiących smacznie Awarów wzbudził wśród wojowników falę ponurego śmiechu. „Śmiejcie się, idioci – pomyślał Wielimir, trzymający się trochę z boku. – Morena już się wam przygląda i z pewnością jest zadowolona, że tak wesoło ją witacie”. Uniósł topór i przyjrzał się mu w słabnącym świetle dnia, prześwitującym przez zarośla. Nie tak dawno ostrzył broń. Wyszczerbione żeleźce błysnęły jak kawałek lodu.

Otworzył oczy. Nie było to powolne, ospałe rozklejanie powiek, wspominanie miejsc i zdarzeń, określanie pory dnia ani oddzielanie snu od jawy. Ocknął się natychmiast, czujny. Szybko usiadł. Zmysły miał niesłychanie wyostrzone, wszystko odbierał tak intensywnie, że aż miał poczucie, iż do tej pory błądził w ciemności. Wyraźnie słyszał

szum wiatru w gałęziach i huk pobliskiej rzeki. Mimo zapadającego zmroku wyraźnie widział ostre zarysy drzew i krzewów. Od razu rozpoznał kucającą przy ognisku Mirenę i Gorywałda, który leżał nieopodal i zmagał się z wielkim krwawym gnatem. Rogan poczuł nęcącą woń pieczonego mięsa, zapachem przypominającego koninę. – To tak, jakby przebudzić się po bardzo długiej nocy, co? Wydaje się, że dotychczasowe życie było jak niewyraźny sen. Spojrzał na Gorywałda. Wilk uniósł łeb znad końskiego gnata i patrzył na niego niepokojąco rozumnie. – W końcu – powiedziała Mirena, oglądając się za siebie. – Już myślałam, że się nie obudzisz. Spałeś jak zabity... – Zamilkła, kiedy zauważyła krzywy uśmiech na twarzy Rogana, po czym szybko dodała: – Jak się czujesz? Bez wysiłku wstał i pewnym krokiem podszedł do ogniska. – Mógłbym wyrywać drzewa z korzeniami i kruszyć zębami skały. – Śmierć ci służy – stwierdziła z przekąsem Osa. – Słuchaj, nie chciałbyś się ubrać? Wprawdzie twoje łachy do niczego się już nie nadają, dziura na dziurze, ale... – Usiłowała patrzeć mu w twarz. Rogan, w odróżnieniu od niej, nie czuł się zawstydzony. Nie zwracał uwagi na to, że jest nagi. Mimo to posłuchał i naciągnął na siebie koszulę. Kucnął przy ognisku i błyszczącymi oczami patrzył na mięso skwierczące nad płomieniami. – A zatem syn Czarnowira, hm? – rzuciła Mirena. – Czarnoksiężnik ze świątyni Krwawego Ognia... To brzmi jak werset z pieśni o bohaterach. Nie mówiąc już o twoim powrocie z Niwy. Ale coś ci powiem. Wierzę w to. Tak, wierzę. To właściwie wyjaśnia wiele spraw. Rogan spojrzał pytająco na wilka. – Mieliśmy wiele czasu, kiedy spałeś, więc co nieco wyjaśniłem naszej przyjaciółce. Raczej nic jej do tego, ale kiedy tak wzorowo się tobą zajęła... – Później to wyjaśnimy – przerwał mu zniecierpliwiony Rogan i rzucił się na mięso na rożnie. – Teraz muszę się najeść. Jestem taki głodny, że zeżarłbym nawet... konia. – Poczekaj, jeszcze nie jest upieczone... – zaczęła Mirena, ale Rogan oderwał już zębami kawałek na wpół upieczonego mięsa. – Wolniej, poparzysz się. Zaszkodzi ci... – Nie poparzy. Nie zaszkodzi. – Gorywałd podniósł się i podszedł bliżej ognia. – Jeśli jeszcze do tej pory nie zauważyłaś, jego cielesna powłoka jest teraz wyjątkowo wytrzymała. Jest o wiele lepiej ukształtowana niż ciało zwykłego śmiertelnika... Czarny wilk skoczył i wyszczerzył kły. Rogan ani drgnął, nawet nie spojrzał na Gorywałda, wyciągnął tylko prawą rękę w stronę drapieżnika i chwycił go za gardło. – No i jest bardzo szybki. – Wilk machnął łapami w powietrzu, zacharczał i wywalił język. – I zadziwiająco silny. Ech, już możesz mnie puścić, bratku. Tylko cię sprawdzałem... Czarny posłuchał i zajął się jedzeniem. – Świetnie. – Pokaz siły zrobił wrażenie na Mirenie. – Twoje zdolności z pewnością przydadzą nam się w Kircie. Czarnoksiężnik spojrzał na nią uważnie. Przełknął kęs i przytaknął. – Jasne. Trzeba dotrzymać umowy. – Niechętnie mieszam się do tego – przemówił Gorywałd – ale o ile wiem, Roganie, twoje ostatnie odwiedziny w Kircie nie zakończyły się zbyt szczęśliwie... – Tym bardziej czas się zemścić. Potrafiłbyś odnaleźć świątynię? – Cóż to za pytanie? Znalazłem drogę z Niwy do świata śmiertelników, więc tym bardziej znajdę parszywą wylęgarnię Awarów. – Ma rację – przytaknęła Mirena. – Odnalezienie Kirtu będzie dość łatwe. Rzeka, która przyniosła twoje ciało, ma źródła w skałach na północnym wschodzie. Przyszło mi na myśl, że moglibyśmy znaleźć miejsce, gdzie woda wypływa ze skał i spróbować dostać się tamtędy do środka. – Nie wydaje mi się. Z pewnością jest tam silny nurt. Nawet jeśli dostaniemy się do jaskini, na nic nam się to nie zda. Rzeka płynie dnem głębokiego wąwozu. Nie wdrapiemy się na górę. Musielibyśmy umieć latać... Co jest? Mirena szeroko się uśmiechnęła. – Latać, powiadasz? To wcale nie musi być aż tak trudne. Wstała i podeszła do drzewa na skraju obozu. – Ależ nie! – zaskomlił Gorywałd. – To jakaś błazenada, Oso! Kobieta chwyciła przedmiot oparty o drzewo. Rogan przyglądał się powyginanemu, czarnemu kijowi z rozgałęzionym chwostem na końcu. – Co to jest? Masz zamiar pozamiatać Kirt? – To nie jest zwykła miotła, choć tak wygląda. Należała do Baby Jagi. Spójrz. – Mirena ustawiła przedmiot w poziomie i puściła. Miotła opadła o kilka palców, ale potem uniosła się i zawisła w powietrzu. Rogan uniósł brwi. – Poważnie o tym myślisz? – Śmiertelnie. – Jeśli kogoś interesuje moje zdanie, uważam, że to bardzo głupi pomysł. Na tym drągalu możecie co najwyżej połamać sobie kości. I uprzedzam, że nikogo więcej nie mam zamiaru wyprowadzać z Niwy... – Potrafisz się tym posługiwać? – Czarny nie zwrócił uwagi na wilka. – Przecież jestem czarownicą, nie? – Czy to uniesie dwoje ludzi? – Jestem tego pewna. Ja się na tym czułam lekka jak piórko. – Prawda – wtrącił wilk. – Szkoda, że nie widziałeś, co wyprawiała na tym kijku. Jak dziecko... – Nie mamy czasu do stracenia – kobieta zdecydowanie popatrzyła w oczy Rogana. – Wykorzystajmy okazję i wejdźmy do Kirtu jeszcze dzisiaj w nocy. Musimy

ubiec Mocnogóra. – Mocnogór? – Rogan zamyślił się i pomału żuł kawałek mięsa. – Jeden z czarnoksiężników spod Vukmaru? – Tak. On także szuka świątyni. Prowadzi ze sobą stado najemnych zabijaków, żądnych awarskiego złota. Być może nawet już udało im się wejść do podziemi. Musimy czym prędzej dostać się do jaskiń i sprzątnąć im łupy sprzed nosa. – Nie byłoby rozsądniej połączyć z nimi siły? Teraz atak we dwójkę nie wydaje ci się samobójstwem? – Damy radę, Roganie. Teraz jesteś chodzącą, czystą potęgą, a w moich żyłach pulsuje świeża magiczna moc. Ponadto naszą mocną stroną będzie działanie z zaskoczenia. Zaatakujemy niechronione wejście do Kirtu, w słabym punkcie... Zamilkła, bo znów jej się zdało, że w głębi oczu Rogana błysnęły krwawoczerwone płomienie. – Nie musisz mnie przekonywać, Oso – złowieszczo się zaśmiał. – Już się zdecydowałem.

o niebie płynęły kłęby postrzępionych chmur. Lasy na wzgórzach huczały w porywach wiatru. Mimo to na dnie wąwozu panowała cisza. Pomiędzy sosnami u podnóża skał przycupnęli wojownicy – połowa grupy po jednej stronie ścieżki, reszta po przeciwnej. Kawałek drogi przed nimi wznosiła się zaczarowana skała. Patrzyli na nią, jakby siłą woli próbowali wzmocnić czary Mocnogóra. Mag klęczał na skraju zarośli, kostur wsparł o ziemię, twarz miał skierowaną na wejście do świątyni, wzrok skupiony. Wielimir kucał za głazem, bujał się na piętach, trzymając topór wsparty o ziemię. Pomimo czarnych myśli, plączących mu się po głowie, nucił pod nosem melodię starej pieśni. Pochodziła ponoć jeszcze z czasów, kiedy król Samon bohatersko bronił Hostigradu przed najeźdźcami z państwa Franków: Naprzód, dzielni bohaterzy, czarna strzała już w was mierzy, czarna strzała śmierci czeka, aby przebić pierś człowieka... – Przygotujcie się – syknął Mocnogór i wstał. Z rzeźbionej głowy węża sączyło się zielonkawe światło. Zgraja Białodraga i dwaj Boryniacy najeżyli się jak bestie, które właśnie zwietrzyły ofiarę. – Teraz! – zawołał Mocnogór dziwacznie odmienionym głosem, a światło wokół laski zaczęło mocno pulsować. – Naprzód! – Białodrag świsnął mieczem. Ruszyli. Biegli pieszo – konie zostawili w lesie, u wejścia do wąwozu. Dwa wielogłowe cienie wynurzyły się z ciemności zalegającej pod drzewami i zaraz potem, na ścieżce wydeptanej przez awarskie konie, zlały się w jeden. Pod nogami zgrzytały kamienie, szeleściła trawa. Żelazo cicho dźwięczało. Szybko zbliżali się do skały. Stara pieśń nie opuszczała myśli Wielimira. Śpiewny okrzyk bojowy pradawnych wojowników nieustannie szumiał mu w głowie: Białe ręce łuk ten dzierżą, przypuść śmiały atak, nie żałuj życia marnego, z Moreną tańcz do upadłego... Stali u podnóża skały. Ściana była jednolitą masą. Księżyc skrył się za chmurami i wąwóz zanurzył się w ciemności.

– W końcu. – Mocny odwrócił się od posągu Kelgara i ze szczytu urwiska spojrzał w dół, na kotlinę. Jego błyszczące oczy wyrażały dziecięcą radość, zupełnie jakby znów był zwykłym, dziesięcioletnim chłopcem, cieszącym się z nowej zabawki. – To czekanie mnie wykańczało. Przygotujcie się. Wreszcie się zacznie. Burgut skinął na wojowników, ustawionych wzdłuż skalnej ściany. Założyli strzały na cięciwy, unieśli łuki i czekali. W przerażająco bladych twarzach tkwiły czarne, nieruchome oczy.

„To się nie uda, kurwa mać, nie uda! – Wielimir wyrzucał sobie w duchu. – Wszyscy zdechniemy...”

Idący na czele drużyny Białodrag był już prawie przy samej skale. Zwolnił. On także miał coraz więcej wątpliwości. Po plecach przeleciał im dziwny wiatr, zagarniający włosy na twarze. Zaraz potem skałę otoczył niebieskawy blask. Nad głowami najeźdźców mignęły żarzące się zielonkawym światłem prądy siły i niczym wielki, wielogłowy smok, wgryzły się w tarczę. Wszystko rozmyło się w zalewie jasnego światła. Poryw czarodziejskiej mocy dosięgnął mężczyzn idących na przedzie. Nie zatrzymali się, wręcz przeciwnie, jeszcze przyspieszyli. W skale zaczęła być widoczna nieregularna dziura. Za nią płonęło ognisko awarskiej czujki. Białodrag, unosząc miecz nad głową, wtargnął do środka, Wielimir podążał tuż za nim. Sień wypełniły odgłosy biegnących ludzi i szczęk zbroi. Zlękniony strażnik, trzymający w ręku włócznię, odskoczył od ogniska. Białodrag odtrącił grot jego broni na bok i raził Awara mieczem. Okrzyk ostrzegawczy został w porę stłumiony. – Jesteśmy w środku – z niedowierzaniem powiedział Wielimir, stojący nad dogorywającym strażnikiem. – Za mną! – rozkazał Białodrag i śmiało podążył ścieżką, która prowadziła do wnętrza świątyni. Reszta ruszyła za nim. Wkrótce dotarli do oświetlonego pochodnią rozdroża. Zajrzeli do korytarza po lewej stronie, ale szybko ustalili, że za pierwszym zakrętem przejście jest zatarasowane głazami. Mieli tylko jedno wyjście. Poszli prawym, szerszym korytarzem. Ich oczy dziko błyszczały w ciemności, jakby zapach krwi obudził w nich drzemiące bestie.

– Ani śladu Awarów – warknął Białodrag, kiedy ostrożnie wyjrzał z końca korytarza. – Co to ma znaczyć? Pośrodku kotliny paliła się watra, ale ławy i pniaki wokół niej były puste. – Mocnogór mówił, że wyczują jego przejście przez magiczną tarczę – powiedział Wielimir. – Ale żeby aż tak szybko? Nie wydaje mi się... – Może wszyscy są tam, na górze – Wężowiec wskazał na urwisko nad ich głowami. Na jego wierzchołku migało matowe, ogniste światło. Na jego tle majaczyły sylwetki krzyży, czasem mignął niewyraźny cień. – To pewnie ołtarz ofiarny – głośno zastanawiał się Wielimir. – Całkiem możliwe, że właśnie odbywa się jakiś rytuał i wszyscy w nim uczestniczą. Ale tak bardzo bym na to nie liczył. – Ani ja – zgodził się Białodrag i zwrócił się do ukrytych w ciemności podwładnych: – Ostrożnie! Trzymajcie się blisko skał. Jeśli na nas czyhają i myślą, że będziemy robić za żywe cele, to raczej się na nas zawiodą. Znów rozdzielili się na dwie grupy. Ustawieni w dwóch łukach, przeszli skałami na przeciwległy kraniec kotliny. Wielimir ostrożnie kroczył na czele jednego z oddziałów. Wojownicy chętnie ustąpili mu pierwszeństwa – jeśli Awarowie rzeczywiście zastawili pułapkę, to niech Boryniak pierwszy w nią wpadnie. Obeszli obozowisko i doszli za proste chaty i zadaszenia w tylnej części kotliny. Tu teren wznosił się aż do schodów wyciosanych w skale. Wielimir stanął i czekał w zaroślach pod urwiskiem. Po chwili z ciemności wynurzył się Białodrag i pozostali wojownicy. Zeszli się na ścieżce. – Nigdzie żywej duszy. – Wężowiec spojrzał w górę. – Wygląda na to, że rzeczywiście są na szczycie. – Wejdziemy tam i zaatakujemy ich? – niepewnie zapytał Wielimir. – Jeśli zwietrzą nas w połowie podejścia, to już po nas... – To zależy, czy zabrali ze sobą broń. – Jeśli nie, musiała zostać w chatach. Przeszukamy je? – Nie mamy czasu. Poza tym potrzebowalibyśmy światła. Zbyt duże ryzyko, że dostrzegą je z góry. Białodrag cicho syknął i ponownie spojrzał na kręte schody i wierzchołek skały, skryty w kłębach dymu, co jakiś czas rozświetlany językami ognia. – Chodźmy – wydał po chwili polecenie. – Ostrożnie, po cichu. Tarcze w pogotowiu, żeby nie zaskoczył nas deszcz strzał. Ścieżką doszli do schodów i zaczęli iść w górę, trzymając się blisko stromej ściany. Podążali w milczeniu. Stąpali po stopniach miękko niczym koty. Czasem tylko zadźwięczało żelazo, zgrzytnęła czyjaś kolczuga, stoczył się kamień. W jednej trzeciej podejścia schody zwężały się i tworzyły małą skalną półkę, miejsce odpoczynku. Widniał tam też otwór w skale. Białodrag syknął, czym dał wojownikom sygnał, by się zatrzymali. Z ciekawością zajrzał do jaskini. Na końcu krótkiego korytarza wisiała skórzana zasłona, zza której sączyło się słabe światło ognia. Wężowiec uważnie nasłuchiwał, ale w głębi jaskini panowała cisza. – Tam może być ukryty skarb – szepnął Wielimir. – Też o tym pomyślałem – przytaknął wojownik. – Ale teraz nie będziemy jej przeszukiwać. – Zgoda. Szli dalej. Ponad półką schody były jeszcze węższe, miejscami musieli iść bokiem, przyciśnięci plecami do ściany. Raczej niechętnie spoglądali w dół. Przeszli około pół drogi, kiedy Wielimir coś zauważył. Syknął na Białodraga, idącego tuż przed nim. – Co? – szepnął rozdrażniony wężowiec. – Słyszysz coś? Tam z góry? – Nie. – No właśnie. Co to niby za obrzęd: bez muzyki, bez śpiewu, bez zaklęć? Białodrag nic nie odpowiedział. Noc była cicha. Nie słyszeli nawet szumu wiatru w lesie.

I nagle, zanim zdążyli się zorientować, że coś jest nie w porządku, usłyszeli donośny dźwięk rogu.

– Na jaja Peruna! – wydarł się Wielimir i spojrzał w dół. Dźwięk dolatywał od strony kotliny. Trzaskały drzwi i okiennice. Pomiędzy chatami kotłowały się rozbiegane postaci. – Uwaga! – krzyknął Białodrag. U podnóża skał zadźwięczały cięciwy. W stronę schodów poleciał rój strzał. W lotkach pobrzmiewał śpiew Moreny. Strzały trafiały w skały, krzesząc iskry, wbijały się w sztywne tarcze, rozdzierały odzienia, skórę i mięśnie, rozszarpywały wnętrzności, gruchotały kości. Dwaj mężczyźni z rykiem zwalili się ze schodów i zniknęli w ciemności pod urwiskiem. Ledwie ustała pierwsza fala śmiercionośnego deszczu, a już nadeszła druga. Z góry. Jeden z pocisków trafił Wielimira w ramię, ale odbił się od brązowego okucia kurty. Wojownik stojący przed nim nie miał tyle szczęścia. Strzała wleciała mu wprost w rozdziawione podczas krzyku usta i wyszła potylicą. Mężczyzna spadł w przepaść. – Wracamy! – huknął Białodrag. Tarcza nad jego głową zatrzęsła się od uderzeń dwóch pocisków. – Wracamy do jaskini! Drużyna zbiegła po schodach na miejsce odpoczynku. Nie ustawał deszcz żelaznych grotów, padających z góry i dolatujących z dołu. Na półkę dotarło tylko siedmiu wojowników. Szturchając się nawzajem, wpychali się w wąski korytarz. Ostatni nie zdążył – grot strzały przeszedł mu przez kolano. Wyjąc niemiłosiernie, spadł na ociosaną skałę. Jęczał i próbował się wdrapać do dziury, czyniąc desperacko błagalne gesty. Młody Boryniak wyjrzał z otworu, by mu pomóc. – Nie! – krzyknął Wielimir. Za późno. W chwili, gdy młodzian ścisnął dłoń nieszczęśnika, kolejna strzała wbiła się w jego czoło. Padł na skałę jak ogłuszony obuchem byk. Ranny mężczyzna bezsilnie jęknął. Po chwili zamilkł, rażony w plecy dwoma pociskami. Pięciu mężczyzn, którzy uszli z życiem, poszło korytarzem w głąb jaskini. Pełni obaw, powoli odsłonili skórę wiszącą w wejściu. Pomieszczenie było jednak puste. Śmiercionośny deszcz na zewnątrz ustał.

– Jest ich dwa razy więcej, niż myśleliśmy – dyszał Białodrag. – Musieli ożywić zmarłych z Długiej Łąki – dodał Wielimir. Kiedy usiłowali złapać oddech, z oddali dobiegł pogardliwy śmiech. Wymienili przestraszone spojrzenia. Głos należał do dziecka. – Słyszycie mnie, wszarze?! – usłyszeli wołanie z korytarza. – Naprawdę myśleliście, że nas zaskoczycie? Że jesteście w stanie zdobyć świątynię Kelgara? Musicie mieć w takim razie kozie bobki zamiast mózgu. Znałem wasze zamiary, zanim jeszcze weszliście do wąwozu! Białodrag warknął, wysunął głowę na korytarz i wściekle krzyknął: – Zostało nas tylu, że możemy was jeszcze zwyciężyć. I nie jest istotne, czy jesteście żywi czy ożywieni! Dziecięcy śmiech wypełnił kotlinę. – Macie czelność nam wygrażać?! To wy powinniście posrać się ze strachu w gacie! To wasze dusze przepadną niczym przeżute przez robactwo zgniłe mięso, wy będziecie się ślinić i dławić, kiedy w strachu przed Kelgarem stracicie rozum! Wy będziecie wrzeszczeć, aż sami od tego krzyku ogłuchniecie! Milczeli.

Chłopiec w kaftanie wyszywanym złotą nicią odszedł znad skraju urwiska i zwrócił się w stronę ołtarza ofiarnego. Burgut miał wrażenie, że uśmiech dziecka jest z dnia na dzień okrutniejszy. – Jęki bólu i strachu zawsze napełniają mnie nową siłą – zachichotał Mocny. – To było prostsze, niż myślałem. Przy życiu pozostała ich ledwie garstka. Już nie stanowią dla nas zagrożenia. – Mam posłać na dół czarnookich, aby z nimi skończyli? – zaproponował Burgut. – Potem. – Władca Kirtu spojrzał w środek niewielkiego zagłębienia. Obwieszona końskimi czaszkami rzeźba zdawała się na coś czekać. Oczy chłopca błysnęły na myśl o zbliżającej się chwili krwawej ofiary. – Nadszedł czas, abyśmy zaspokoili głód Kelgara. Bajtarze – spojrzał na młodego wojownika – weź ze sobą kilku czarnookich i przyprowadźcie niewolników z podziemi. Wszystkich. Dziś przygotujemy władcy ciemności szczególnie bogatą ucztę.

Mocnogór, stękając, starał się wygramolić z paproci i młodych, kłujących sosen. Po magicznym uderzeniu stracił przytomność i dobrą chwilę nie miał pojęcia o świecie. Tak samo wyczerpany czuł się ostatnio po spotkaniu z demonicznym stadem pod Vukmarem. Nagle usłyszał zgrzyt kamieni i szybkie kroki. Wytężył wzrok, starał się ustalić, skąd dochodzą dźwięki... Znieruchomiał. Dojrzał wreszcie otwór u podnóża skały i trzech Awarów, wybiegających z pochodniami w rękach. Podążali wzdłuż zarośli i uważnie się rozglądali. Nad głowami trzymali łuczywa. „Na rogi Welesa!” – Mocnogór zaklął w duchu. Nie musiał się domyślać, czego szukają. Wsparł się na kosturze. Stale był rozgrzany, w wielu miejscach nadpalony i dymiący. Czarownik z trudem wstał.

Jeden z Awarów krzyknął. Światło płomieni błysnęło między drzewami i padło na bladą twarz maga i jego wyraźnie trzęsącą się brodę. Mocnogór zaczął uciekać. Przynajmniej taki miał zamiar, ale przy trzecim kroku potknął się o wystający korzeń, kolanem uderzył w skałę i z głośnym jękiem runął w suchą trawę. Laska wyleciała mu z dłoni. Nawet nie próbował wstawać. Po chwili byli przy nim. Stali i śmiali się w głos. Odwrócił się, spojrzał w górę, zmrużył oczy – raziło go jasne światło pochodni. Śmiech ustał, jakby ktoś go uciął. W pobliżu rozległo się warczenie – mroczne, gardłowe, straszne. Awarowie sięgnęli po broń. Przed oczami Mocnogóra, wytrzeszczonymi z niedowierzania, mignął czarny cień. Jeden z napastników zniknął.

Rozległ się szalony wrzask. Mocne kły wydarły z gardła Awara tak wielki kawał mięsa, że głowa właściwie odpadła od tułowia. Krew trysnęła na czarną sierść. Bezlitosny morderca wypluł krwawy gałgan i spojrzał na dwóch pozostałych przeciwników. Jeden cofnął się, drugi uniósł szablę. Zjawa skoczyła. Mężczyzna zamachnął się bronią, ale nie był wystarczająco szybki. Zęby ścisnęły rękę jak łowieckie sidła i szabla wyleciała w powietrze. Bestia powaliła ofiarę na ziemię. Zatrzeszczały łamane kości – mężczyzna umilkł. Ostatni Awar szykował się do ucieczki. Nie miał szans. Demon szybko go dogonił i zaatakował. Mocnogór usłyszał krótki krzyk i odgłos upadającego na ziemię ciała. Nie patrzył na to. Usiłował podźwignąć się na lasce i wstać. Niestety, ból zranionego kolana był silniejszy. Upadł. – Nieee! Chcąc nie chcąc, obejrzał się. W świetle leżących pochodni dojrzał Awara – pełznącego, bezsilnie machającego rękami, rozgarniającego suchą trawę i żałośnie jęczącego. Ogromny wilk skoczył na niego i przednimi łapami przytwierdził do ziemi. Trawa tłumiła krzyk mężczyzny. Czarna zjawa trzymała w pysku jego kark. Awar miotał się jak ryba w sieci. Mocnogór odwrócił wzrok. Kręgosłup przenikliwie trzasnął i wszystko umilkło. Czarnoksiężnik wiedział, że nie ma szans na ratunek. Był wyczerpany, nogi odmawiały posłuszeństwa. Usiadł i skierował w stronę drapieżnika swoją laskę. Wilk spojrzał. Z wilgotnej sierści na pysku kapały ciemne krople.

– Co masz zamiar zrobić z tym kołkiem? Mocnogór znieruchomiał. Chyba się przesłyszał... – Dobra, wystarczy! Już mnie to męczy, jak wszyscy myślą, że mają zwidy, kiedy słyszą mój głos w swojej głowie. Nie możesz pominąć momentu zaskoczenia i po prostu mi odpowiedzieć? Milczysz, a zatem zgadzasz się ze mną. Wspaniale. No, dalej, teraz wrócisz ze mną do Kirtu. Mocnogór głęboko odetchnął. To jest z pewnością tylko zjawa, sen jakiś, który należy uznać i przyjąć zasady, które w nim obowiązują. – Do Kirtu? – zachrypiał. – To nie ma sensu. To samobójstwo. Myślałem, że uda się zaatakować świątynię z zaskoczenia, ale myliłem się. Wywęszyli nas. Wiedzieli, że zaatakujemy. Czekali na nas... – Niedobrze. Ale i tak cię potrzebuję. I nie mam czasu się z tobą targować. Uciekaj, jeśli chcesz skończyć jak tych trzech gównojadów! Wilk znacząco mlasnął. Mocnogór był zaskoczony własnym posłuszeństwem. Już po chwili kuśtykał po ścieżce i oglądał się z przestrachem w oczach. Bestia nieustannie go obserwowała. – O co ci właściwie chodzi? – wyrzucił z siebie czarnoksiężnik. – Chcę raz na zawsze skończyć z Jugurrusem. – Ale ja teraz nie mam nawet mocy, żeby własny pierd podpalić... – O nie, mylisz się. Masz w sobie wystarczająco dużo magii. Jedynie twoja wola jest zbyt osłabiona i przestraszona. Już ja się postaram, abyś odzyskał siły, nie obawiaj się. Będziemy potrzebowali twojej mocy. – My? – Ja, Rogan i Mirena. Nie jestem pewien, czy sami damy radę Jugurrusowi. A ty już raz go pokonałeś. Możesz się okazać przydatny. Mocnogór powstrzymał się od kolejnych pytań, przemógł ból w nodze i przyspieszył kroku.

odziemna rzeka ponuro szumiała. Bajtar starał się nie spoglądać w dół. Nie pierwszy raz szedł po moście nad przepaścią, ale widok bezdennej pustki przyprawiał go o ciarki. Patrzeć w nią, to jakby zaglądać w twarz samej śmierci. Za nim, w równych odstępach, kroczyło pięciu ożywieńców. Prowadzili spętanych powrozami jeńców. Kiedy wyciągali z lochu pokarm dla Kelgara, Boryniacy, pod przewodnictwem młodej kobiety, znów bronili się zaciekle. Krwawe Psy musiały ich obezwładnić, związać ręce, ujarzmić – niektórym połamali kości i powybijali zęby. Mocny będzie z pewnością zadowolony, że niewolników nie opuściła wola walki. Kelgarowi nie smakowały słabe i zobojętniały ofiary. Ale przeprowadzenie przez chwiejący się most tej stawiającej opór zgrai nie było rzeczą łatwą. Bajtar zacisnął zęby i przyspieszył. Kiedy w końcu stanął na pewnym gruncie, głośno odetchnął. Odwrócił się, żeby zobaczyć, czy pozostali także idą. Uniósł pochodnię nad głowę. Dwaj czarnoocy prowadzili między sobą jeńców. Trzej pozostali czekali przy wyjściu z lochu po drugiej stronie przepaści. Nagle szum rzeki został zakłócony krzykiem. Bajtar poczuł ścisk w żołądku.

– Władczyni! – charczał młody Boryniak idący za Krasą. Dziewczyna się obejrzała. Młodzieniec krwawił – na lewym przedramieniu miał otwarte złamanie. Utrata krwi odebrała mu siły, nad przepaścią stracił równowagę i ledwie zdołał chwycił linę mostową. Idący za nim Awar warknął niecierpliwie i kopniakiem powalił chłopaka na deski. Gdyby nie Krasa, która zdążyła go złapać, Boryaniak spadłby w przepaść. Władczyni rzuciła oprawcy nienawistne spojrzenie. Innej broni nie miała. Odpowiedzią był lodowaty wzrok czarnych oczu. Awar znów warknął i machnął pochodnią, którą trzymał w dłoni. Krasa miała wrażenie, że na chwilę zatrzymał się czas. Wszystko ucichło. Ożywieniec stał nieruchomo z pochodnią wzniesioną nad głowę. Ślina kapiąca z jego ust zawisła w powietrzu. W tej jednej chwili przeleciały Krasie przed oczami obrazy wszystkich okrucieństw z ostatnich dni. Niewysłowione cierpienie na zniekształconych twarzach zmasakrowanych jeńców z Długiej Łąki, umierający Boryniacy podczas krwawej walki na palisadzie, pełne przerażenia oczy Grażdana, poniżeni i sponiewierani niewolnicy w podziemnym lochu... Właśnie teraz uświadomiła sobie, że ją czeka ten sam los. Ale jednocześnie zrozumiała, że ma wybór. Stała za połową długości mostu. Pod nią ziała czarna otchłań i pustka. Wyszczerzyła zęby w nagłym przypływie szalonej radości. Nie, nie skoczy w ramiona Moreny sama. A jakże! Jeden Awar przeszedł już na drugą stronę, dwaj stali na kładce, a trzeci właśnie stawiał stopę na skale tuż za mostem. Ilu z nich zdoła porwać ze sobą? – Gnidy! Czas znów zaczął płynąć. Pochodnia mignęła w ciemności, wlokąc za sobą jasny ogon. Krasa szybko się wyprostowała, odtrąciła łuczywo spętanymi rękami i ze wszystkich sił trzasnęła Awara zaciśniętymi pięściami w twarz. Ożywieniec krzyknął zaskoczony, zachwiał się i wymachując rękami, starał się utrzymać równowagę. Pochodnia wyleciała mu z dłoni. Kiedy upadała, jej światło rozświetliło nierówne ściany wąwozu. Most niebezpiecznie się zakołysał i zaskrzypiał, rozbujane liny trzeszczały. Boryniacy upadali na kolana i twarze, krzyczeli i kurczowo łapali się desek.

Strach oblał Bajtara jak strumień zimnej wody. – Na co czekasz? – krzyknął do stojącego tuż obok ożywieńca. – Zabij tę sukę! Czarnooki odwrócił się i chwycił łuk.

Krasa kopnęła chwiejącego się Awara między nogi. Ożywieniec spadł w przepaść. Jego krzyk, bardziej przepełniony złością niż strachem, zagłuszył dziki huk dobiegający z dołu. – No chodźcie, posrańcy! – krzyczała młoda władczyni. Starała się utrzymać równowagę, stojąc na szeroko rozstawionych nogach. Jej twarz mówiła, że Krasa nie ma już nic do stracenia. – Kto chce ze mną pofruwać?

Dostrzegła, że stojący już za mostem ożywieniec był gotów do wypuszczenia strzały z łuku. Zaklęła. W tym samym momencie czarna otchłań pod mostem jakby ożyła. Mężczyzna z łukiem i pozostali ożywieńcy znieruchomieli z zaskoczenia. Boryniacy wstrzymali oddechy. Także Krasa nie kryła zdumienia. Z głębin nadleciał demon. Dokładniej – dwa demony. Bajtar wytrzeszczył oczy jak ropucha pod kołami wozu... Nie był w stanie pojąć tego, co widzi. A zobaczył dwie postaci, siedzące na koślawym kiju, zakończonym wiązką suchych gałązek. Powietrze zawirowało i trzy kroki od Bajtara, na skraju skały, pojawiła się czarna postać. Ożywieniec stojący naprzeciw natychmiast skierował na nią łuk, ale cień zaatakował szybko niczym żmija. Bajtar usłyszał jedynie zduszony jęk i trzask. Łuk uderzył o skałę. Ożywieniec padł na kolana ze strzałą wbitą w oko. Bajtar przełożył pochodnię do lewej ręki i wyciągnął miecz, langsaks, zdobyty na jakimś Bawarze za Dunajem. Zauważył, że przy klęczącym łuczniku stał mężczyzna w podartym, czarnym odzieniu. W matowym świetle pochodni bielała wyziębnięta twarz, oblepiona mokrymi, kruczoczarnymi włosami. Wyglądał, jakby przed chwilą wyszedł z grobu. Mężczyzna nagle zniknął. Bajtar dostrzegł jedynie czarną smugę, by po chwili znów zobaczyć tę samą białą twarz, szczerzącą zęby tuż przy jego głowie. Przerażony, zrobił krok do tyłu i zamachnął się mieczem. W połowie uderzenia coś zatrzymało jego rękę. Jakby uderzył w skałę. Ciało zatrzęsło się od niewyobrażalnej fali bólu. Usłyszał krzyk i zadzwoniło mu w uszach. Krzyk ten wydobył się z jego własnego gardła. Bajtar stał pochylony i łapał oddech. Otworzył oczy. Ręka bezwiednie zwisała wzdłuż ciała, złamana w łokciu. Pochodnia dogasała na ziemi. Spojrzał w górę. Czarna zjawa stale się uśmiechała. W ręku trzymała jego własny miecz. Ostrze błysnęło w powietrzu. Bajtar poczuł lodowaty chłód w gardle, wszystko wokół wirowało, a potem przez moment zobaczył swoje własne, bezgłowe ciało, stojące na skraju urwiska. Z kikuta tryskały strumienie krwi. Poleciał wysoko w górę, a przed oczami szybko przelatywały ściany wąwozu. To był lot w ciemność bez dna.

– Krasa! Dziewczyna nie mogła uwierzyć własnym oczom. Zjawa, która przed chwilą unosiła się nad mostem, miała wytatuowaną twarz i płowe warkoczyki. – Osa?! – Uważaj! – Wiedźma wskazała palcem za jej plecy. Krasa się odwróciła. Awar, który jako czwarty wszedł na most, trzymał w lewej ręce napięty łuk. Czarne oko, grot strzały i piersi Krasy były w jednej linii. – Pani! – wrzasnął ranny młodzian, któremu dziewczyna przed chwilą uratowała życie, i ostatkiem sił stanął na chwiejnych nogach. – Nie! – krzyknęła Krasa. Grot wbił się Boryniakowi między żebra, przeszył płuca i wyszedł plecami, tuż pod lewą łopatką. Pod wpływem uderzenia młodzieniec upadł na Krasę. Spróbowała go podtrzymać, ale jednocześnie cofnęła się instynktownie o krok. Stąpnęła w pustkę. Końcem pleców otarła się o rant mostu. Chłopak przygniótł ją swoim ciężarem i most natychmiast przeważył się na jedną stronę. Najpierw w przepaść zsunęło się przekłute strzałą ciało, a za nim zsunęła się Krasa. Spętanymi rękami rozpaczliwie szukała jakiegoś punktu zaczepienia, ale nie znalazła. – Bogowieee! Z ogromnym wysiłkiem zdołała się chwycić brzegu drewnianego mostu. Zawisła nad przepaścią. – Pomocy! – krzyknęła rozpaczliwie. Strzelec wyciągnął z kołczanu drugą strzałę i nałożył ją na cięciwę. Nie zdążył jednak napiąć łuku. Z boku pojawiła się latająca zjawa. Uderzenie w skroń zmiotło Awara z kładki. Machał rękami i nogami, jakby miał nadzieję, że za moment zacznie latać. Nie zaczął. Ciemność bezlitośnie go pochłonęła. Mirena z gracją zawróciła na miotle i szybko pognała pod most. W ostatniej chwili złapała Krasę, której palce właśnie ześlizgnęły się z kładki.

Ożywieniec ze strzałą w oku wstał niepewnie i zza pasa wyciągnął topór na długim stylisku. Jedynym czarnym okiem uważnie rozejrzał się za nieprzyjacielem, który sprawił mu tę przykrość. Wtem coś czarnego zasłoniło jego i tak już ograniczone pole widzenia – jakby przed oczami przeleciał kruk z olbrzymimi skrzydłami. Rogan machnął frankońskim mieczem z prawa na lewo i z powrotem. Najpierw odpadła głowa Psa. Za nią runął tułów, wlokąc za sobą strzępy kiszek. Wreszcie spadły nogi razem z miednicą. Rogan złapał w locie broń przeciwnika i uzbrojony teraz w miecz i topór, podszedł do mostu. Dwaj Awarowie po drugiej stronie przepaści obnażyli szable. Ich czarne oczy tępo wpatrywały się w Boryniaków, stojących na rozbujanym moście. Mściwie wyszczerzyli zęby i ruszyli.

To miał być długi lot, ale już po chwili Krasa na coś upadła. Usłyszała krzyk Mireny. Spadły z miotły. – Jasna dupa... Mirena na oślep machnęła ręką. Koślawy kij jakby sam podsunął się pod rękę. Kurczowo go chwyciła. Trochę wyhamowały, ale nadal spadały. Krasa wpiła się palcami w płaszcz Mireny niczym kot. Zaczęły puszczać szwy. Wiedźma skupiła się i wlała w miotłę dużą dawkę magii. Przestały spadać, ale nagłe szarpnięcie strząsnęło Krasę z Mireny jak wiatr przejrzałą gruszkę. Władczyni zdołała jednak złapać się pasa czarownicy. Ta poczuła szarpnięcie i ból, jakby rzemień przeciął ją wpół. Wydała z siebie zduszony krzyk.

– Schylić się! – rzucił Rogan. Boryniacy natychmiast padli na kładkę i przywarli do desek. Przestrzeń pomiędzy Roganem a Awarem, stojącym po drugiej stronie przepaści, była wolna. Rogan zamachnął się toporem i chociaż migotliwe światło pochodni zamazywało kształty, rzucił go. Topór podkręcił się w locie. Jeden z ożywieńców usłyszał świst i powiódł wzrokiem za dźwiękiem. To był jego ostatni ruch wykonany świadomie. Topór wbił się w jego twarz z taką siłą, że głowa rozprysnęła się na niezliczoną ilość kawałków. Stojącego za nim Awara zalał deszcz krwi i mózgu. Bezgłowy tułów spadł z mostu. Ostatni ożywieniec zlizał z ust krwawą papkę z głowy swego druha. Rogan odrzucił na bok zabrudzony miecz i schylił się po leżący na ziemi łuk. Awar wszedł na most. Na jego drodze stała dziesięcioletnia dziewczynka z Długiej Łąki. Rogan nadepnął na odciętą głowę Psa, która stale jeszcze szczękała zębami. Wyrwał strzałę z jej oka i szybko nałożył ją na cięciwę. Klęcząca dziewczynka wytrzeszczyła oczy. Jej twarz oświetliło odbicie płomieni na ostrzu unoszącej się szabli. Rogan napiął cięciwę tak mocno, że pięścią dotykał swojej własnego oka. Strzelił szybko, jakby wcale nie mierzył. Strzała przeleciała nad głowami Boryniaków. Kiedy żelazny grot wbił się w czaszkę, rozległ się głośny trzask. Ożywieniec ze strzałą w czole, niczym z trzecim okiem, przewrócił się do tyłu. Pochodnia wypadła mu z ręki i w jaskini zapanował mrok.

Czyjeś ciało przeleciało obok nich i z głośnym chlupnięciem wpadło do rzeki. Mirena i Krasa dyndały w ciemności tuż nad spienioną, wzburzoną wodą. Mirena ponownie tchnęła w miotłę moc. Powoli zaczęły się wznosić. Krasa bezustannie coś mamrotała pod nosem, mieszając zaklęcia z prośbami do bogów. Nad przepaścią było zupełnie ciemno, ale wiedźma pewną nogą stanęła na skale niedaleko mostu. Krasa padła na ziemię. Przeżyty strach wywołał u niej wymioty. Mirena nie mogła pozwolić sobie na taką chwilę odpoczynku. – Wszyscy? – zapytała czarnoksiężnika. – Co do jednego – odpowiedział. On także nie potrzebował światła. Jak już Mirena zdążyła się zorientować, Rogan widział w ciemności równie dobrze jak ona, a przy tym bez użycia magii. Był dosłownie przesiąknięty mocą, która całkiem naturalnie poddawała się jego woli. Mirena nigdy nie widziała czegoś podobnego. Nie u śmiertelnika. – Ale kilku ich jeszcze zostało – dodał, rzucił łuk na trzęsący się tułów rozprutego ożywieńca i podniósł z ziemi miecz. – Poczekaj, idę z tobą! Rogan jakby tego nie słyszał. Jego czarna sylwetka zniknęła między głazami. – Idziemy – poprawiła czarownicę Krasa i wysmarkała się w palce. Mirena się obejrzała. Boryniacy i mieszkańcy Długiej Łąki na oślep pełzli po moście w stronę skał. Dmuchnęła i krótko zamachała rękami. W powietrzu pojawiła się srebrzysta kula. Była wielkości męskiej pięści, ale dawała wystarczająco dużo światła, aby mogli widzieć drogę. Mirena nie miała już wątpliwości, że będzie się musiała nieźle namęczyć, żeby zdobyć to przeklęte awarskie złoto.

– Załatwili ich – powiedział Mocny beznamiętnym głosem. – Załatwili? – spojrzał na niego Burgut. – Kto załatwił kogo? Chłopiec odszedł od skraju urwiska i podniósł wzrok na przywódcę wojowników. W zagłębieniach na ziemi paliły się ogniska, których migotliwe światło wydobywało z ciemności odrażającą twarz dziecka. Nagle wydało się o wiele starsze. – Bajtar i pięciu czarnookich – wycedził chłopiec. – Już po nich. Zaatakowano ich i uwolniono jeńców. Twarz Burguta, z nieruchomymi oczami i zaciśniętymi ustami, przypominała maskę. – Kto ich zaatakował? – Nie mam pewności, ale wyczuwam magię. Bardzo mocną magię. – Jak dostali się do jaskini? Drugi korytarz jest przecież zatarasowany. Innej drogi... – Przyszli z podziemi. Jak biesy z wilgotnych grobów. Burgut jeszcze mocniej zacisnął wargi. Czy ból, który poczuł w żołądku, był właśnie strachem, o którym już tyle słyszał?

– Obrzęd ma się zacząć natychmiast. – Mocny spojrzał mu prosto w oczy. – Potrzebuję siły, którą może mi dać tylko Kelgar. Musimy nakarmić boga. – Kogo chcesz mu złożyć w ofierze? – zapytał Burgut. Chłopiec spojrzał gdzieś za plecy Burguta. Olbrzymi Awar obejrzał się. Na szczycie skały było już tylko trzech żywych wojowników. – Trzech musi wystarczyć – powiedział Mocny. – Nie zwlekaj, Burgucie. Szybko! Przywódca Krwawych Psów wyciągnął z pochwy przy pasie długi nóż i skinął na trzech wybranych mężczyzn. Bez wahania kroczyli po skale opadającej w kierunku czarnego posągu. Szli obojętnie niczym bydło prowadzone na rzeź, a Burgut patrzył na nich jak kat na ofiarę.

– Mówię wam, idźmy stąd – szeptał młody mieszaniec z Goricy. – Widzieliście, ilu ich jest na skale? Więcej niż tych na dole, w kotlinie. Prędzej czy później przyjdą, żeby stępić swoje szable na naszych karkach... – Zamknij gębę – warknął Białodrag. – I bez twojego gadania wiemy, że jesteśmy w kiepskim położeniu. – Musimy podjąć jakąś decyzję. – Wielimir przetarł czoło i niechcący roztarł nad brwiami krew i kurz. – Przebić się... – Zostało nas pięciu, z czego jeden jest poważnie ranny – przypomniał mu wężowiec. – I co? Chcesz tak siedzieć na dupie i czekać, aż przyjdą nas pozarzynać jak owce? Białodrag wyszczerzył zęby. – Przysiągłem sobie, że nie odejdę stąd bez worków wypchanych awarskim złotem... – Postradałeś rozum?! – huknął mieszaniec z Goricy. – Dla skarbu chcesz tak ryzykować? Zysk jest ważniejszy niż życie? Wielimir pokiwał głową w zamyśleniu. – Ja także mam powody, dla których powinienem tu jeszcze zostać. Ale straciliśmy już naszą szansę. Musimy się ratować. Jeśli szybko wyruszymy... Nie dokończył. Na zewnątrz rozległ się łomot i huk, jakby w kotlinie odbywała się bitwa. Wielimir i wojownicy wymienili zdziwione spojrzenia, następnie chwycili broń i wyszli do sieni. Ostrożnie się skradali w kierunku wyjścia. Wreszcie spojrzeli w dół. Między chatami świeciło zielonkawe światło. Krzyk zamienił się w skowyt. – Ktoś wchodzi po schodach – powiedział mieszaniec. Miał najlepszy słuch ze wszystkich. – Szykujcie się – warknął Białodrag. – Na mój rozkaz... – To nie są Awarowie – wtrącił mieszaniec. – Co? Skąd wiesz? – To nie są ludzkie kroki. To brzmi jak odgłos... łap? Białodrag wychylił się z otworu i zlękniony – znieruchomiał. Na schodach błyszczała para dzikich oczu. Należały do olbrzymiej czarnej istoty.

Burgut przeciągnął nożem po pulsującej żyle na szyi. Krew trysnęła na posąg. Klęczący Awar machał rękami, ale przywódca trzymał go pewnie do chwili, aż fontanna krwi nie zmieniła się w czerwoną pianę. Kiedy ofiara przestała się miotać, Burgut rzucił ciało obok dwóch pozostałych i wycofał się. Chłopiec już dobrą chwilę wpatrywał się szeroko otwartymi oczami w figurę boga. Palce obu rąk miał dziwacznie splecione, nieustannie mamrotał coś pod nosem. Kiedy Burgut dokończył krwawe dzieło, władca Kirtu bosymi stopami wszedł w gęstniejącą czerwoną kałużę. Jego twarz wykrzywiła się, odsłonił zęby w obłędnym uśmiechu – wyglądał, jakby niewidzialna ręka usiłowała ściągnąć mu z czaszki skórę. Burguta owiał wiatr, zagarniając mu na twarz włosy. Spojrzał w górę. Chmury nie płynęły już w tym samym kierunku co wcześniej. Teraz kręciły się w miejscu. Środek wiru znajdował dokładnie nad ołtarzem. – Przyjmij ten pokarm, władco dusz! – wyjęczał chłopiec. Krew u jego stóp poruszyła się. Wbrew prawom przyrody pełzła w górę po posągu i wpływała do otworów na jego powierzchni. Oczodoły końskich czaszek rozbłysnęły niebieskawym światłem. Burgut się zachwiał. Wszystko wokół zaczęło drżeć. Gdzieś w oddali zarżały konie. Chłopca zaczęła wypełniać moc, mająca źródło w ciemnych zaświatach.

Wielimir, Białodrag i pozostali mężczyźni unieśli broń. Wilk pokazał zęby i dziwacznie warknął. Brzmiało to jak pogardliwy rechot. Sierść wokół pyska miał umazaną krwią. – Spokojnie, Gorywałdzie, to są przyjaciele – powiedział ktoś ukryty w ciemności. – Mocnogór? – zdziwił się Białodrag. Po schodach wchodził zwalisty czarownik. – Niech to szlag – rozluźnił się wężowiec. – Co się tam na dole stało? – Powiedzmy, że w kotlinie już nic nam nie grozi. – Ale jak to? – Potem, Białodragu. Nieistotne, co się zdarzyło na dole. Istotne, co się dzieje na górze. – Mocnogór spojrzał w stronę urwiska. – Zdaje się, że już zaczęli.

– Co? – Siły ciemności szukają drogi do naszego świata. Jeśli zaraz czegoś nie zrobimy, będzie źle. – A ty sobie wyobrażasz, że co możemy zrobić? – szepnął Białodrag. – Nasz pierwszy atak okazał się porażką. Góry strzegą kurewsko dobrzy strzelcy. – Moje czary was ochronią. Przygotujcie się. Czarnoksiężnik uniósł kostur. Rzeźbiona głowa węża zaczęła świecić zielonkawym światłem. – Co to za bestia? – Wielimir spojrzał na wilka, który wszedł na skalną półkę razem z Mocnogórem. – Jest po naszej stronie. Nie pytaj mnie już o nic więcej. I jedna rada: zwracaj przy nim uwagę na to, co mówisz. On rozumie każde słowo. Gorywałd spojrzał na Wielimira i zaśmiał się, jakby chciał potwierdzić słowa czarnoksiężnika. – Za mną – rozkazał Mocnogór i wstąpił na schody. Boryniak i pozostali wojownicy pewnie chwycili broń i ruszyli za nim.

Niebieskie światło oblało posąg Kelgara, a chłopca przemieniło w blade widmo. Stojący na straży ożywieńcy odwrócili głowy z prowadzącej na urwisko drogi i wbili czarne oczy w zagłębienie ołtarza. Czuli moc pana, któremu byli poświęceni. To on odesłał ich z państwa martwych do świata ludzi, aby dla niego łowili dusze. Wiedzieli, że jest tu obecny. Ich uwaga została na chwilę rozproszona. Dlatego nie dostrzegli dwugłowego cienia, który wynurzył się z przepaści i bezgłośnie wzleciał nad urwisko. Nie usłyszeli nawet kroków na skale. Z zapamiętania wyrwał ich brzęk żelaza. Jak na zawołanie odwrócili się w kierunku, skąd dobiegł dźwięk. Ich spojrzenia skupiły się na jednym ze strażników. Zza jego pleców dobiegł cichy śmiech. Awar błyskawicznie sięgnął po miecz. Równo odcięte ciemię jego głowy poleciało w górę. Trysnęła krew, rozbryznął się mózg. Ożywieniec jeszcze trzymał szablę, ale po chwili rękojeść wyślizgnęła się z nieruchomych palców. Broń z brzękiem upadła na skałę. Krwawe Psy zawyły. Magiczne światło wokół posągu zamigało i wyraźnie straciło na sile. Chłopiec potrząsnął głową, jakby chciał odegnać złe przywidzenia. – Na kości Tengriego, co jest? – Obejrzał się. – Wróg – powiedział Burgut. Śmiech przybrał na sile. Teraz brzmiał niczym wilcze szczekanie. Burgut miał wrażenie, jakby ten dźwięk wysysał z jego kości szpik. Ożywieniec z odciętym ciemieniem stał nadal. Krew zalewała mu oczy. Drugi cios pozbawił go całej głowy, która poturlała się po skale. Ciało wreszcie runęło. Za ożywieńcem stała wielka czarna postać. – Ty? – Mocny rozdziawił usta. I Burgut, choć powinien wydawać rozkazy, na moment znieruchomiał. To, co zobaczył, wyprowadziło go z równowagi.

a krawędzi urwiska stała czarnowłosa zjawa. Wiatr rozwiewał jej postrzępione odzienie. W szerokim uśmiechu odsłaniała zęby, przez co jej twarz wyglądała jak czaszka, którą zgnilizna pozbawiła warg. – Niemożliwe – wycedził Burgut. – Już go przecież zeżarły ryby! Jak mógł przeżyć? – Nie mam pojęcia – warknął Mocny. – I nic mnie to nie obchodzi. Biegnij, zabij go! Posiekaj go na drobne kawałki! To przecież tylko chodząca padlina! Z powrotem do grobu z nią! Rogan prowokująco machnął mieczem. Ostrze przenikliwie świsnęło. Wirująca chmura nad ołtarzem rozbłysnęła fioletowym światłem, ponuro zagrzmiał grom. Awarowie podnieśli łuki. Rogan uśmiechnął się złowieszczo i ruszył naprzód. Powietrze zadrżało od deszczu strzał. Ciemnowłosy olbrzym przemienił się w rozmazaną czarną smugę, dookoła której wirował śmiercionośny miecz. Strzały, jedna po drugiej, wlatywały w ten szaleńczy wir – trzaskało drewno, a groty zgrzytały na ostrzu. Wreszcie wszystkie pospadały na ziemię jak suche igliwie, które wiatr strząsnął z drzewa. Rogan szedł dalej, a z jego twarzy nie znikał szyderczy uśmiech. Krwawe Psy powyciągały zza pasów szable i topory. – No, chodźcie. Dwaj ożywieńcy, którzy stali przy krzyżach znajdujących się najbliżej schodów, zaatakowali od razu. Rogan skoczył jak żmija, czym zaskoczył Awarów. Pierwszemu z nich głownia frankijskiego miecza odcięła głowę, a ciało odrzuciła do tyłu. Rogan odparł cios drugiego mężczyzny i nie czekając na powtórkę, wbił mu pod żebra miecz. Krwawy Pies skulił się, chcąc zatamować gorącą lawinę trzewi wypadających z brzucha. Na Rogana natarł kolejny ożywieniec.

Echo bojowej wrzawy odbijało się od każdej skały w kotlinie. – Słyszycie? – Mocnogór podniósł głowę. Sylwetki strzelców strzegących ołtarza zniknęły. – Ktoś musiał zaatakować od drugiej strony! Szybko! Naprzód! Wielimir nie zwlekał ani chwili. Zaczął wbiegać po schodach. Białodrag i jego podwładni podążyli tuż za nim. Całej zaś grupie przewodniczył wielki czarny wilk. Wielimir skakał po dwa, trzy stopnie. „Wytrzymaj, Kraso, już idę!”

W ciemnościach za ołtarzem coś jęknęło. Burgut i Mocny nerwowo zaczęli się rozglądać. Obaj z niedowierzaniem wytrzeszczyli oczy. Mirena szybko leciała w ich kierunku – jak atakujący sokół. Lewą ręką mocno ściskała zaczarowaną miotłę, w prawej unosiła gotowy do ciosu miecz. Krzyczała przy tym, jakby postradała zmysły, ale to dodawało jej odwagi. Burgut schylił się w ostatnim momencie – Żądło świsnęło mu trzy palce nad głową. Mocny zareagował o wiele szybciej. Odwrócił się za napastniczką i wydając z siebie gniewny okrzyk, skierował w jej stronę wyprostowane ręce. Powietrze zafalowało i silny magiczny powiew strącił wiedźmę z nieba. Upadek na skałę był bardzo bolesny. Miotła zawirowała w powietrzu, trzasnęła o jeden z krzyży i sturlała się na ziemię. – Poderżnę tej suce gardło – Burgut chwycił miecz. Coś warknęło i sapnęło. Spojrzeli za siebie. Wielki czarny wilk przypuścił atak.

Rogan i jazgoczący Awarowie krążyli w tańcu śmierci. Na czarownika pryskał ze wszystkich stron czarny śluz z ciał wrogów. Z krwawego kłębowiska co chwilę wylatywały kończyny, strzępy wnętrzności, palce, zęby. Ożywieńców nie powstrzymywały nawet ciężkie zranienia – kiedy wirujący miecz odciął któremuś jedną rękę, ten chwytał broń drugą. Kiedy miecz rozpruwał brzuch ożywieńca, ten odcinał sobie przeszkadzające wnętrzności i znów atakował. Przeciwnicy nacierali na Rogana

z każdej strony – jak powódź bladych twarzy, czarnych oczu, rozdziawionych gęb i szponiastych pazurów. Ryk potworów został nagle zagłuszony bojowym okrzykiem. Ten bez wątpienia wydobywał się z gardeł śmiertelników. Zza krawędzi urwiska wyleciała srebrzysta chmura magicznej siły. Krasa i wyzwoleni Boryniacy dotarli w końcu na ołtarz ofiarny.

Gorywałd rozdziawił pysk i skoczył. Mały władca Kirtu, krzycząc, machnął rękami. Błysnęło niebieskie światło, uniósł się dym, zaśmierdziało spalenizną. Wilk z kopcącą się sierścią uderzył w posąg, spadł w kałużę krwi i legł bez ruchu. Chłopiec pogardliwie się zaśmiał. Zza skały wynurzyli się Wielimir, Białodrag i reszta wojowników. Żądza zemsty i nienawiść były silniejsze niż największy strach. – Oni są twoi, Burgucie! – szczeknął Mocny. Olbrzymi Awar powoli i majestatycznie wyciągnął szablę z pochwy i ruszył naprzeciw wrogom.

Awarska szabla przecięła ubranie Krasy, zgrzytnęła o kość biodrową i wyryła płytką, ale bolesną, ciągnącą się aż do uda ranę. Dziewczyna krzyknęła i upadła na kamienie. Trzej stojący obok Boryniacy natychmiast ją zasłonili i stanęli z bronią w rękach przeciw czwórce porządnie posiekanych, ale stale mających siłę do walki ożywieńców.

Mirena wypełzła ze żlebu, który służył do odprowadzania krwi spod krzyży pod figurę Kelgara. Usłyszała kroki. Spojrzała w górę. Mały chłopiec śmiał się od ucha od ucha.

Burgut z dużym wysiłkiem odparł cios topora Wielimira i zwinnie uskoczył w bok. Rudy olbrzym, nie tracąc nic z szybkości, przyskoczył do niego, zachwiał się, ale utrzymał równowagę. Ścisnął topór obiema rękami. Burgut tymczasem walczył już z innymi wojownikami. Wielimir chciał się do nich przyłączyć, kiedy kącikiem oka zauważył jakiś ruch. Odwrócił głowę. Na pomoc naczelnikowi biegły trzy Krwawe Psy. Zatarasował im drogę. Ostrze było żądne krwi. Burgut stał pewnie niczym skała – nacierający wojownicy roztrzaskali się o niego. Masywna awarska szabla zwinnie wirowała wokół stojącego w rozkroku wodza. W krwawym deszczu latały kawałki ludzkich ciał. Burgut bezlitośnie zabijał.

Rogan podskoczył, stopami odbił się od krzyża, zrobił w powietrzu salto i ostatniemu z przeciwników odciął głowę. Sprężyście stanął w półprzysiadzie i spojrzał w kierunku rzeźby. Na dnie wielkiej kamiennej misy toczył się zażarty bój. Wielimir właśnie rąbał toporem jednego z ożywieńców. Jednak nie za Boryniakiem rozglądał się w tej chwili Rogan. Wieloletnia tęsknota za zemstą przykuła jego wzrok do olbrzymiego awarskiego naczelnika. Burgut okrutnie masakrował napastników, którzy przyszli schodami od strony kotliny. Tylko jeden z nich, bezwłosy, pokryty łuskami mężczyzna, uszedł z życiem i biegł właśnie na skos po misie ołtarza. Oczy Rogana błysnęły krwistoczerwonym ogniem. Warknął, szybko się wyprostował i ruszył.

Mirena zasłoniła się magiczną tarczą, ale siła, która trysnęła z palców chłopca, odrzuciła ją z powrotem na plecy, wiele kroków do tyłu. Zatrzymała się dopiero w następnym żlebie, wypełnionym czarną, skrzepniętą krwią. Chłopiec, w kłębach żrącego dymu, kroczył wprost na czarownicę. Mirena wiedziała, że nie zdoła obronić się przed kolejnym atakiem. Jej moc była wyczerpana. Księżyc jakby całkiem stracił swój blask. „Pomóż mi, Chors!” Ale to nie Księżycowa Pani przybyła jej z pomocą. Nad ołtarzem błysnęło i w powietrzu pojawił się kłąb zielonego światła. Całkowicie pochłonął Mocnego. Chłopaka odrzuciło, jakby kopnął go koń. Niewidzialne strzały z jego rąk przeleciały obok Mireny i trafiły w jeden z krzyży. Ognisty wybuch wyrzucił w powietrze dymiące drzazgi i odłamki końskich czaszek. Tlący się krzyż spadł z krawędzi urwiska i lecąc w dół, napełnił kotlinę ognistym światłem. Na skraju ołtarza pojawił się Mocnogór. Miał wyraz twarzy człowieka, który stoi oko w oko ze śmiercią, ale nie zamierza cofnąć się ani o krok. Wokół głowy jego laski pełzało kilka zielonych węży-widm.

Wielimir strząsnął z topora lepką, czarną krew. Kawałki ożywieńca stale się ruszały, przede wszystkim ręce – za pomocą ruszających się palców pełzły jak ślimaki, pozostawiając za sobą śliską smugę. Boryniak czuł, jak go mdli. Splunął i odwrócił się. Ktoś biegł w jego stronę. Wielimir pochylił się i wysoko uniósł topór gotowy do zadania ciosu. Zatrzymało go dopiero odbicie ognia w jaszczurczych oczach.

– Nie przybyłem tu, żeby zdechnąć – huknął Białodrag, minął Boryniaka i uciekał dalej, jakby żar parzył go w stopy. Wielimir był tak zaskoczony, że nie wiedział nawet, gdzie wężowiec zmierza. W głowie miał obraz tylko jednej twarzy. Opuścił rękę trzymająca topór, odchylił w tył głowę i zawył jak wilk do księżyca: – Kraaasaaa! I usłyszał odpowiedź. – Wielimiiir!

– Ja cię przecież znam, knurze! – wyszczekał chłopiec, zionąc nienawiścią. – Byłeś razem z tymi skurwielami, którzy próbowali mnie zabić w Vukmarze! Mirena i Mocnogór znieruchomieli, jakby nie byli do końca pewni tego, co przed chwilą usłyszeli. – Ciebie? – czarnoksiężnik zapytał z lekkim uśmiechem na twarzy. – Co ty bełkoczesz, smarkaczu? Wiedźma w lot pojęła słowa przeciwnika. – Jugurrus – zachrypiała. – Oczywiście – zachichotał wielki kapłan ustami dziecka. – A co żeście myśleli? Że dałbym się tak po prostu upiec jakimś posranym wiejskim zaklinaczom? Od dwustu pięćdziesięciu lat jestem wielkim kapłanem Kelgara. Kiedy zużyję jedno ciało, przenoszę się do innego, młodszego. Na tego chłopca trafiłem podczas najazdu na jedną z naddunajskich osad. Nie szkodzi, że jest Słowianinem. Przepełnia go magiczna potęga, jakby był wprost stworzony dla mnie. Dziesięć lat uczyłem go i przygotowywałem, żebym mógł w nim zamieszkać. Zmusiliście mnie, bym zrobił to szybciej, niż planowałem, ale co to za różnica? Dzisiaj w nocy wreszcie posiądę moc, którą ten szczeniak miał w sobie od początku, i wzmocnię ją swoją własną mocą. Nowy Jugurrus będzie silny jak nigdy przedtem! W czasie gdy mówił, Mirena zaczęła się zastanawiać, po co im to wszystko opowiada. W końcu zrozumiała. Chciał zyskać na czasie, aby zebrać wystarczająco dużo sił i zaatakować Mocnogóra. Nie wstała, a jedynie obróciła się i na czworakach umknęła tak daleko, jak tylko mogła. Ta magiczna walka przekraczała jej możliwości. Nie miała zamiaru tracić tu więcej czasu. Z dłoni Jugurrusa trysnęła błyszcząca niebieskimi płomieniami siła. Mocnogór machnął kosturem – zielone pręgi zlały się w powietrzu w jedną ogromną głowę węża. Zaatakował nagle i szybko, jak rozdrażniona żmija. Skała zatrzęsła się w posadach.

Młody mieszaniec najdłużej stawiał opór Burgutowi. W końcu jednak Awar wytrącił mu topór z dłoni i wbił pod żebra szablę. Ostrze przeszyło wroga na wylot. Charczący mężczyzna rozpaczliwie szamotał się, starając się dosięgnąć dłońmi przeciwnika. Burgut jedną ręką podniósł szablę z ofiarą. Mężczyzna kopał nogami w powietrzu, oddychał z trudem, z ust ciekły mu stróżki krwi. – Burgut! Krwawy Pies się obejrzał. Po ołtarzu biegł w jego kierunku czarny olbrzym. W biegu, jakby mimochodem, ściął głowę ostatniemu ożywieńcowi i powalił go na ziemię. Awar stanął w rozkroku i zamachnął się szablą na nowego napastnika. Mieszaniec z jękiem zsunął się z ostrza i ciągnąc za sobą krwawą wstęgę, doczołgał się pod stopy Rogana. Czarnoksiężnik przeskoczył go, przeleciał w powietrzu niczym ryś i stanął tuż przed Awarem. Ostrza zwarły się w walce, w powietrze wzleciały iskry.

Niebieski blask i zielony wąż połączyły się w zmaganiach. Grzmiało, błyskały oślepiające pioruny, przez ołtarz przetoczyła się fala duszącego gorąca. Mocnogór stracił równowagę. Jugurrus stanął przed przeciwnikiem. Nie mógł powstrzymać się od śmiechu.

Uderzenie było tak silne, że Burgut przyklęknął. Zdołał jednak ustać i kolejny atak Rogana odparł zdecydowanie, szybko i wściekle. Odskoczyli od siebie. – Jak to dobrze, że z martwych powstałeś, sukinsynu – wycedził Burgut przez zęby. – Od samego początku chciałem cię zabić. Posiekam cię na kawałki! Ostrza znów się zwarły i dwie postaci zaczęły poruszać się tak szybko, że ludzkie oko nie było w stanie za nimi nadążyć.

Krasa szaleńczo wrzeszczała ze strachu. Zdrową nogą odpychała się od ziemi, pośladkami szurała po skale, ze wszystkich sił starała się uciec przed ostatnim ożywieńcem. Ten pełznął w jej kierunku, ciągnąc za sobą własne bebechy – w dzikiej rąbance stracił obie nogi. W ręku ściskał długi nóż, którego ostrze nieustannie, przy każdym ruchu Psa, zgrzytało o skały i wzbijało rój iskier. Krasa doczołgała się aż na skraj urwiska. Nie miała już dokąd uciec. Znów spróbowała wstać, ale przeszył ją paraliżujący ból z rannej nogi. Ze zduszonym szlochem upadła. Ożywieniec chwycił ją za rękę.

Mirena wiedziała, że natychmiast musi zniknąć. Czuła straszną siłę tryskająca z obu czarnoksiężników i nie miała wątpliwości, że za chwilę nastąpi całkowita zagłada. Dowlokła się pod krzyże. Zawadziła o coś. Serce podskoczyło jej do gardła. Miotła strzygi.

Teraz trzeba tylko ustalić, gdzie te bękarty ukryły swoje skarby.

Topór gładko przeciął gardło ożywieńca, jakby Awar był jedynie słomianym snopkiem. Jego głowa poturlała się pod nogi Krasy. Tułów zaczął drgać, a ręka trafiła nożem w kamień. Ostrze się złamało. Krasa szybko chwyciła głowę za warkocz i z okrzykiem odrazy rzuciła ja za siebie w przepaść. Następnie opadła na plecy, na zimną skałę. Kiedy pochylił się nad nią barczysty mężczyzna, usłyszała swoje imię. Poznała głos Wielimira, choć miała wrażenie, jakby dobiegał z zaświatów. Kiedy silne ręce wzięły ją w ramiona, była półprzytomna.

Blask omotał węża, jakby chciał się z nim siłować. W rzeczywistości był to jednak uścisk śmierci. Laska w ręku Mocnogóra rozbłysnęła jasnym, trawiącym ogniem. Czarnoksiężnik wrzasnął i wypuścił ją z rąk. Dłonie miał przysmażone. Opadł na kolana. Wąż rozpłynął się w rozedrganą mgłę, którą pochłonęły macki mocy Jugurrusa. Awarski czarnoksiężnik posilał się resztkami mocy Mocnogóra. Rozżarzone wstęgi tryskające z rąk chłopca oplotły klęczącego czarnoksiężnika. Mocnogór się zatrząsł. Z jego piersi wydarł się ogłuszający ryk. Grube ciało natychmiast zajęło się ogniem. Płomienie trawiące je od środka wypchnęły z oczodołów oczy, a z ust język. Powietrze napełniło się smrodem spalonego tłuszczu. Jugurrus z rozdrażnieniem machnął rękami – ciało czarnoksiężnika spuchło, by ostatecznie, pod wpływem magicznej siły, wybuchnąć z hukiem.

Skała się zatrzęsła, ołtarz zalała fala ognia, kilka krzyży spadło, z posągu Kelgara zleciały końskie czaszki. W skale, pomiędzy Roganem a Burgutem, powstała szczelina, z której uleciała chmura pyłu. Ogromna siła odrzuciła w tył obu walczących. Burgut upadł. Nieopodal o skałę pacnęła spalona ludzka ręka. Awar szybko się pozbierał. Kuśtykał, kaszlał i machał rękami, próbując rozgonić kłęby dymu i pyłu. – Szukasz mnie? – usłyszał za plecami. Odwrócił się, ale było już za późno. W prawym przedramieniu poczuł ostry ból. Zobaczył własną rękę lecącą w powietrzu – stale ściskała szablę. Zaciął zęby, aby powstrzymać się od krzyku. Żyły wypluły gejzer krwi. Poczuł, jak uchodzi z niego siła. Zachwiał się. – Zdaje mi się, czy mówiłeś coś o siekaniu na kawałki? Z kłębu dymy wyłoniła się czarna postać. Rogan znów zamachnął się mieczem. Tym razem Burgut stracił lewą rękę. Krwawy Pies upadł na plecy, machając bezsilnie kikutami. W uszach mu dzwoniło i z trudem łapał oddech. – Patrzenie, jak powoli się wykrwawiasz, byłoby istną przyjemnością – warknął Rogan. – Ale przyrzekłem sobie, że rozpruję tę bliznę, którą ci kiedyś zrobiłem. Tym razem bardziej się przyłożę. – Zamachnął się mieczem. – Za Zdobenkę! – Żadnej słowiańskiej suki o takim imieniu nie pamiętam – wyrzucił z siebie Burgut. – Ale ja pamiętam. Zrobił dokładnie tak, jak wielokrotnie sobie to wyobrażał. Łagodnie i płynnie zatoczył mieczem łuk, jakby na drodze nie było żadnej przeszkody. Burgut wytrzeszczył oczy. Z ust wypłynęła mu czerwona rzeka. Biała blizna na szyi pomału się rozszerzyła i wyrzuciła potężny strumień krwi. Głowa naczelnika spadła do żlebu na ołtarzu, sturlała się pod posąg Kelgara i zaplątana we własne włosy, wpadła w czarne jeziorko. Rogan odetchnął głęboko i opuścił miecz. – Twoja pogoń za zemstą mogła zakończyć się tak dobrze – odezwał się ktoś stojący za nim. – Ale przecież jestem tu jeszcze ja.

zarnoksiężnik odwrócił się szybko, ale w połowie ruchu powaliło go na ziemię silne uderzenie magicznej siły. Chłopiec z ogoloną głową skoczył niczym dziki kot i stanął na szyi Rogana. Przycisnął go do zimnej skały tak mocno, jakby ważył co najmniej trzy razy więcej. – Coś ty za jeden, Czarny? – syczał Jugurrus ustami dziecka. – Jak to jest, że nie chcieli cię nawet w zaświatach? Skąd się wzięły czary, którymi jesteś przesiąknięty? Rogan starał się zebrać siły, ale czarodziejski cios zupełnie go obezwładnił. – Nie chcę cię zabić – ciągnął chłopiec. – A przynajmniej nie chcę cię zabić, nim nie wyssę z ciebie całej mocy i się nią nakarmię. – Tym się różnimy – charczał Rogan. – Ja chcę cię ubić od razu, parszywy pogrobowcu Jugurrusa! Ku jego zdumieniu chłopiec zarechotał. – Ty głupku! Ja jestem Jugurrusem! To tylko jedno z wielu ciał, w którym spędzę kolejnych sześćdziesiąt, siedemdziesiąt lat! Rogan wytrzeszczył oczy, które nagle zapłonęły krwistoczerwonym ogniem. Płomienie buchnęły przeciw magii Jugurrusa, otaczającej chłopca niebieskim blaskiem. Silny poryw uniósł jęczącego wielkiego kapłana w powietrze i cisnął nim o posąg stojący pośrodku wzniesienia. Kości połamały się z odrażającym dźwiękiem, a ciało sturlało się do kałuży stężałej krwi. Rogan wstał z trudem. Ogień w jego oczach przygasł. Teraz było w nich tylko zdziwienie. Sam jeszcze nie pojmował, co się wydarzyło. Jak udało mu się pokonać Jugurrusa? Podszedł do posągu. Chłopiec leżał twarzą w lepkim jeziorku. Rogan przeciągnął bezwładne ciało na suchy kamień. Czuł, że jest całe połamane. Obrócił je na plecy i pochylił się nad nim. Serce chłopca nadal biło. Wtem spod grubej wartswy krwi wyjrzały oczy. Białka świeciły przerażająco. Ręce Mocnego uniosły się i z niewiarygodną siłą ścisnęły szyję Rogana. – Sukinsynu! – Krew trysnęła z ust Jugurrusa na twarz Czarnego. – Zniszczyłeś moje ciało! Będę musiał zabrać ci twoje! Tym razem Rogan nie był w stanie zareagować. Świadomość Jugurrusa zalała jego umysł niczym brudna, spieniona woda z przerwanej tamy. Z trudem łapał oddech. Przed oczami zrobiło mu się ciemno.

Stał na czarnej równinie. Na niebie wisiała trupia twarz księżyca. Nad horyzontem unosiła się niebieska, ognista mgła. Od razu rozpoznał to miejsce. – Witaj w Imperium Kelgara – odezwał się dziwny dwugłos. Odwrócił się. Stała tam zjawa cudaczna, jakiej jeszcze nigdy nie widział. Czyżby pewne okrutne bóstwo zmiażdżyło, a następnie połączyło w jedno dziesięcioletniego chłopca i zgarbionego, pomarszczonego starca? Dwa ciała siłowały się ze sobą, przelewały jedno w drugie, łączyły, to znów rozdzielały. Raz przewagę miało jedno, po chwili drugie. – W końcu rozumiem – powiedziały obie głowy naraz. – Siła, która jest w tobie, jest taka sama jak ta, która tkwi w chłopcu. Powinienem na to wpaść już wtedy, kiedy byłeś przybity do krzyża i odparłeś moją próbę przeniknięcia w twój umysł. Zrobiłeś to z tymi samymi krwawymi płomieniami w oczach i wilczą siłą, którą opierała mi się dusza tego bękarta. Wtedy nie zdawałem sobie z tego sprawy. Aż do tej chwili. – Nie wiem, o czym bredzisz – kłamał Rogan, przesycony strachem. – Naprawdę nie wiesz? Nie zauważyłeś? Nie przyjrzałeś się chłopcu? Te same kruczoczarne włosy, te same czarne oczy, podobne do otchłani wiecznej ciemności... Nie wmawiaj mi, że nadal nie pojmujesz. Rogan nie odpowiedział. Teraz wszystko zrozumiał. Po głowie miotały się wspomnienia śmierci Zdobenki. Ale przede wszystkim słowa Mireny o tym, że jego syn stale żyje.

Gorywałd, który dotychczas leżał nieruchomo u stóp posągu Kelgara, otworzył oczy.

–  Znalazłem go w górach za Hostigradem – ciągnął Jugurrus. – W małym siedlisku mieszkała młoda kobieta z dzieckiem. Ona była bez znaczenia. Rozkazałem

Burgutowi, aby zrobił z niej krwawą gwiazdę, żeby chociaż drużyna miała z tej suki trochę pociechy. Ale chłopiec... to co innego: magia wprost biła z niego. Wziąłem go ze sobą. Pielęgnowałem ciało, do którego miałem zamiar wejść, kiedy nadejdzie odpowiedni czas. Sprawy potoczyły się trochę inaczej, niż planowałem, ale to nie szkodzi. Straciłem ciało malca, lecz wniknę w twoje i posiądę twoją moc, tak jak posiadłem moc twojego syna. Pożrę wasze dusze i stanę się bogiem! Rogan zawył i drapieżnym skokiem rzucił się na widmo. Ścisnął palcami gardło starca. Pomarszczona, opadająca głowa szybko się rozpłynęła i na jej miejsce pojawiła się twarz chłopca. Głowa Jugurrusa wyrosła w zupełnie innym miejscu i okropnie się uśmiechając, obnażyła bezzębne dziąsła. – No, dalej, Czarny! Otwórz się przede mną, żebym mógł wyssać twoją moc! Z obrzydliwego ciała wystrzeliły dwie powykrzywiane, starcze ręce i oplotły tułów Rogana. Przeszyło go niewiarygodne zimno. Natychmiast poczuł, jak opuszczają go siły, a ogromna moc wsysa go w ciało dwugłowego potwora.

– Psia mać... – zaklął Wielimir. Ciężko oddychał, serce waliło mu jak młot, skronie pulsowały. Tracił resztki sił. Trzymając w ramionach Krasę, biegł w kierunku schodów. Obejrzał się po raz ostatni. Ołtarz dosłownie tonął w oparach magii. W zagłębieniu koło posągu kręcił się świetlany wir, który rozsiewał wokół błyski i płomienie. Wszystko się łamało, upadało, waliło. Płonące krzyże spadały w przepaść, uruchamiając lawinę głazów leżących na zboczu urwiska. Pośrodku tej czarodziejskiej zawieruchy, dokładnie nad posągiem Kelgara, wirowały dwa ciała – chłopca i Czarnego. Niebo nad nimi rozwarło się, jakby chciało ich połknąć.

Równinną ciszę zakłóciło wycie. – Bracie! Głowy starca i chłopca podskoczyły, po czym na chwilę zamarły ze zdumienia. Za to Rogan szybko się opamiętał, skoncentrował całą siłę i jednym ruchem wyswobodził się z uścisku Jugurrusa. Pazury wielkiego kapłana ześlizgnęły się po piersi Rogana, ale powstałe w ten sposób rany natychmiast się zabliźniły. Głowy wypluwały z siebie odrażające przekleństwa. Rozdwojona dusza znów chciała zaatakować, ale powstrzymała się. Stał przed nią ogromny czarny wilk, groźnie warczał i ciskał z oczu płomienie. – W ostatniej chwili – przywitał go Rogan. – Nie ciesz się zbyt wcześnie, bracie. Najważniejsza walka dopiero się zacznie. Jakby bogowie tego ponurego świata chcieli poprzeć te słowa... Niebieskie światło na horyzoncie zasłoniła czarna masa. Ziemia zatrzęsła się pod tysiącami kopyt. – Stado Kelgara – uśmiechnął się potwór. – Rozniesie was w pył! – Musisz zniszczyć tego bękarta, bracie! Szybko! Tylko tak zatrzymasz stado! – Zniszczyć? Ale jak? – Wznieć Krwawy Ogień! Już raz ci się udało. Drugi raz też dasz radę! Ziemia trzęsła się coraz bardziej, a stado ciągle się zbliżało. – Będziesz mój, Czarny! – Chłopiec i starzec śmiali się jednym głosem. – Nakarmisz mnie swoją siłą! Tak jak ofiary sycą Kelgara cierpieniem! Rogan wejrzał we własne wnętrze, na samo dno duszy. Zawzięcie szukał źródła mocy. W ciemności dojrzał płomień. Mały, ale stale płonący. Wziął go w dłoń i chuchnął.

Ze środka wiru wystrzelił ogień. Ołtarz i okoliczne skały zalał karminowy żar. Wielimir instynktownie odwrócił wzrok. Wicher uformował płomień w ogromną czerwoną kulę. Unoszące się w powietrzu dwa ciała zniknęły w jej wnętrzu. Kula zaczęła się powiększać. Skała zadrżała, zgrzytnęła, rozdziawiła gęby szczelin. Pod nogami Wielimira zachwiała się ziemia. Wiedział, że nie ma czasu. Szybko wbiegł na schody.

Z oczu Rogana trysnęło ogniste światło. Jugurrus zaśmiał się zwycięsko swoją podwójną gardzielą. Zwinnym, wilczym skokiem Czarny przypadł do stworzenia. Tym razem to on wbił pazury w ciało przeciwnika. Dusza Jugurrusa jęknęła, skuliła się, próbowała zmieniać kształty, ale Rogan nieubłaganie w nią wnikał i patroszył jak martwe zwierzę. Z jego oczu i ust wpływał do zwiększającej się rany coraz silniejszy ognisty strumień. Buchnął czerwony ogień, w którym czarnoksiężnik i wielki kapłan zniknęli. Ognista chmura wzniosła się wysoko ponad równinę, jednocześnie rozsiewając niezliczone iskry i płomyki, które niczym śmiercionośny deszcz spadały na czarną ziemię. Stado było coraz bliżej. Tumany kurzu przysłoniły trupi księżyc. Gorywałd zaczął się wycofywać. – Radzę ci uciekać, bracie! Z chwiejącego się ognia dobiegł krzyk, tak straszny i przenikliwy, że zagłuszył nawet dudnienie nacierającej czeredy. Świat wokół Rogana kręcił się w szalonym ognistym wirze, ale wzrok Czarnego był wbity w Jugurrusa. Wielki kapłan stracił siłę, jakby wyssały ją krwawe płomienie. Jednym mocnym uderzeniem Rogan rozdarł podwójną duszę, oddzielił chłopca od starca. Starzec zawył i desperacko wyciągnął ręce ku duszy syna Czarnego. W tej samej chwili pochłonął go płonący wir. Rzuciło nim i rozpadł się na strzępy. Spłonął. Przez chwilę jeszcze jego głowa latała w powietrzu i skomliła, aż w końcu jego język usmażył się na skwarkę, a oczy wypłynęły z oczodołów. Czaszka popękała i rozprysła się na kawałki. Po Jugurrusie został tylko popiół, zmieniający się

w drobne, szybko gasnące iskierki. Mężyzna i chłopiec patrzyli na siebie zdumieni. Czworo czarnych oczu, w których odbijała się wszechwiedza. – Teraz musisz uratować pozostałych – powiedział chłopiec. – Wszystkie dusze, które wykradł Kelgar. – Gdzie je znajdę? – Nie słyszysz ich? Syk płomieni powoli cichł. Słychać było już tylko przenikliwe rżenie.

Gorywałd skulił się jak pies przed kijem pana. Krwawy Ogień z hukiem buchnął w powietrze. Ciemność nad horyzontem została rozświetlona czerwoną, płomienną ścianą światła, która wyrosła przed stadem Kelgara.

Wielimir zbiegał po schodach najszybciej, jak tylko mógł. Po czole ściekał mu pot. Niósł Krasę, której nogi i ręce bezwładnie zwisały. Znów zagrzmiało i zatrzęsły się schody. Tuż nad głową wojownika oderwał się z trzaskiem skalny zwis. Boryniak przywarł plecami do skały, przycisnął Krasę do piersi, a głowę schował między ramiona. Głaz przeleciał ledwie kilka palców od jego ramienia i utrącił kawałek schodów. Wielimir odetchnął i spojrzał w górę. Nad skałą pęczniała ognista kula. Zrozumiał, co teraz nastąpi, więc szybko się odwrócił i ruszył w dół po nierównych stopniach. Zostawił za sobą wejście do jaskini. Już widział podnóże urwiska. Wybuch poruszył skały niczym ręka rozwścieczonego olbrzyma.

Ognista ściana przesuwała się po równinie. Najpierw spłoszyła stado Kelgara i zmusiła je do ucieczki. Zaraz jednak je dogoniła i zaczęła bezlitośnie pożerać – tak jak pożar stepu gnany wichrem pochłania robactwo, beznadziejnie uciekające ścieżynkami wydeptanymi w trawie. Zjawy koni rozpaczliwie rżały, w panice tratowały się nawzajem, upadały. Tuziny zwierząt zamieniały się w popiół, przepalone kości i czarny dym.

Wielimir na poły skoczył, na poły ze schodów zrzuciła go fala potężnego uderzenia. Nie stracił głowy – w powietrzu obrócił się plecami w kierunku ziemi. Kiedy zatem upadał na zbocze, usiane martwymi ciałami, ranna Krasa wylądowała na nim jak na poduszce. Płomienie znad urwiska wzniosły się jeszcze wyżej i jęzorami lizały chmury. Z ołtarza sypały się kamienne odłamki, drzazgi z drewnianych krzyży, końskie czaszki i kawałki spalonego ludzkiego mięsa. Wojownik wstał, pewnie chwycił Krasę i pobiegł w kierunku awarskich zabudowań. Wbiegł do pierwszej chaty w momencie, kiedy niszczący deszcz zasypał dno kotliny. Wreszcie wszystko ucichło. Ale nie na długo. Wielimir usłyszał pełne grozy dudnienie. Brzmiało to, jakby wszystkie skały otaczające kotlinę zaczęły się rozsypywać na kawałki.

Gorywałd prawie wył ze strachu. Służąc u Czarnoboga, doświadczył wiele, ale nigdy nie przeżył czegoś podobnego. Dokonała się zagłada. Szkielet ostatniego konia rozsypał się po czarnym żwirze. Ognista ściana przesunęła się na linię horyzontu i zlała w jedno z tajemniczym żarem rozświetlającym widnokrąg. Chmura smolistego dymu przysłoniła niebo. Wilk spojrzał w kierunku źródła niszczycielskiej siły. Ogień mocy otaczający Rogana i jego przeciwnika buchnął z hukiem i nagle rozdzielił się na dwoje. Największy z ognistych jęzorów opadł na ziemię i rozlał się po chropowatej powierzchni równiny. Drugi szybko wzbijał się w górę. Gorywałd śledził jego wędrówkę przerażonym wzrokiem. Mógłby przysiąc, że w jego środku widzi wątłą dziecięcą sylwetkę. Płomień na równinie przygasł. – Do dupy z tym... – rzucił chrapliwym głosem czarnowłosy mężczyzna i upadł na ziemię. Wilk podbiegł do niego. Rogan dymił się jak opieczony kawałek mięsa, ale był przytomny. Z wysiłkiem usiadł. Oszołomiony, rozejrzał się po równinie usianej sczerniałymi końskimi szkieletami. Szeroko otworzył pełne przerażenia oczy. Ze spalonych padlin ulatywały trupiobiałe światła. Rodziły się w kościach klatki piersiowej, przedzierały się przez szczeble żeber i niecierpliwie wzlatywały ku górze, na sklepienie nieba. Ciemność nad równiną zapełniła się szybko rojami błędnych ogników, unoszących się wysoko, by na chwilę wypełnić niebo chybotliwymi gwiazdozbiorami. Zdawało się, jakby podążały za czerwonym jęzorem ognia, który był już bardzo, bardzo wysoko i z wolna znikał w oddali. – Dusze ofiar Kelgara – powiedział Rogan. – Wiem. – Gdzieś wśród nich musi być też... – Bez wątpienia. Jestem pewien, że znajdzie drogę do Lasu Wieczności. Ona i wszyscy pozostali. Przez chwilę w milczeniu przyglądali się temu przecudnemu zjawisku. – Najwyższa pora, żebyśmy stąd zniknęli, bracie. To jeszcze nie koniec. – Wyglądam, jakbym chciał tu zostać?

Z oczu wilka trysnęło ogniste światło i pochłonęło wszystko dookoła.

Rogan poczuł, że coś mokrego przesuwa się po jego twarzy. Otworzył oczy i zobaczył długi, różowy język, wystający z czarnego pyska. – Natychmiast przestań... – powiedział Czarny. – Co ci nie pasuje? To sprawdzony sposób na budzenie. No już, podnoś się! Musimy znikać. Mężczyzna z wysiłkiem podparł się na łokciach. Gorywałd miał rację. Skała pod nimi trzęsła się jak człowiek w agonii. Ze wszystkich stron dobiegał ogłuszający trzask i gruchot spadających kamieni. Skalna wieża rozpadała się, a przepaść wypełniały głazy. Rogan poczuł, że coś leży na jego nogach. Ciało chłopca, który był władcą Kirtu. Dzieciak był w okropnym stanie, mimo to oddychał. – Wojan – odezwał się Rogan i delikatnie wziął połamanego chłopca w ramiona. Dziecku nie pozostało wiele czasu. Od posągu Kelgara oderwał się wielki czarny kamień i z hukiem rozbił się o ziemię. – Na dół! Rogan tylko przytaknął i już po chwili biegł przez pogorzelisko w kierunku schodów u boku Gorywałda, mijając trupy i kawałki krzyży. Miał nadzieję, że zejście jeszcze się ostało. – Czy ktokolwiek przeżył? – Wątpię. – Gdzie się podziała Mirena? – Nie mam pojęcia. Zapomnij o niej. Ale Rogan, ku własnemu zaskoczeniu, nie mógł zapomnieć o Osie.

Mirena czuła pod stopami wstrząsy i słyszała stłumione dudnienie, ale nie przejmowała się tym. Zajrzała do celi z otwartą kratą. Zmarszczyła nos. Nie, złoto z pewnością tak nie pachnie. Zaklęcie, dzięki któremu widziała w ciemności, ukazało jej przerażający widok na podłodze. Zobaczyła rozkładające się ciała. Odwróciła wzrok. Korytarz nie kończył się przy wejściu do lochu, ale ciągnął się w głąb skały. Wiedźma nie traciła czasu. Ruszyła dalej. Po kilku krokach zobaczyła przed sobą matowe światło. Zwolniła i ostrożnie wyciągnęła Żądło. Światło wyłoniło z ciemności nieregularny otwór do kolejnej podziemnej sieni. Na ścianach migotał żar, wyglądający jak odbicie ognia na poczerniałej powierzchni wody. Wiedźma podeszła bliżej i ostrożnie zajrzała do jaskini. „Wszechmocna Chors!” To nie była woda. Płomienie pochodni odbijały się od mnóstwa gładkich, połyskliwych przedmiotów. Złotych, srebrnych, bursztynowych, rubinowych. Jakby w podziemiach świeciło małe słonko. Kiedy spostrzegła czyjąś sylwetkę schyloną nad złotym skarbem, zmrużyła oczy.

Białodrag nie mógł powstrzymać chichotu, który wydzierał się z jego piersi. Ze skrzyni okutej srebrem wyciągnął bal tkaniny wyszywanej złotem. Odciął spory kawałek i starał się zrobić z niego wór, który mógłby wypełnić skarbem. – Ale tu tego jest – powiedziała Mirena. Prawie narobił ze strachu w gacie. Odwrócił się szybko i wyciągnął w kierunku kobiety miecz. – Czego chcesz, parszywa suko? – No przecież chcę ci pomóc – uśmiechała się słodko. – Sam tego wszystkiego nie udźwigniesz. Jaszczurcze oczy błysnęły złowieszczo. – Nawet się nie waż dotknąć tego złota, wiedźmo! Ja je znalazłem, należy do mnie! – Nie wariuj, tu jest tego tyle, co gówien w fosie. Nie bylibyśmy w stanie wywieźć wszystkiego nawet na wozie. Zabierzemy, ile damy radę, a na zewnątrz podzielimy po równo. – Nie zamierzam się dzielić – wyszczerzył ostre zęby. – A już na pewno nie z tobą! Dudnienie rozległo się bardzo blisko. Ze stropu jamy posypały się drobne kamyczki. – Nie mamy wiele czasu, Białodragu – powiedziała Mirena ze złowieszczo przymrużonymi oczami. – Zdecyduj się. Ja na pewno nie odejdę stąd z pustymi rękami. Albo podzielisz się ze mną dobrowolnie, albo wezmę swoją część siłą. Białodrag odrzucił złoty kielich wysadzany drogocennymi kamieniami i chwycił w obie dłonie miecz. – Spróbuj. – Chyba rozumiem, dlaczego jesteś taki najeżony. – Pokiwała głową. – Nie możesz zapomnieć o tym, co wydarzyło się wczorajszej nocy. Nie możesz znieść myśli, że jakaś baba rzuciła na ciebie czary, mam rację? Białodrag ryknął i skoczył, machając mieczem. Mirena jednak była na to przygotowana. Ostrza się zwarły. W odpowiedzi na dźwięk żelaza w korytarzu przed jaskinią oderwał się od stropu wielki kamień i roztrzaskał się o ziemię.

Wielimir dowlókł się wąskim korytarzem do większej jaskini. Błagalny wzrok wbił w otwór w ścianie po przeciwnej stronie. Podziemia się waliły. Ze wszystkich stron sypały się głazy, a on kluczył pomiędzy nimi. Kątem oka dostrzegł leżące na ziemi ciało awarskiego strażnika. Ledwie uskoczył, gdy na nieboszczyka spadł wielki kamienny blok. Czuł, że krew się w nim burzy, ale nie zwracał na to uwagi i biegł dalej. Brama była blisko.

Jak to często bywa, i tym razem o wyniku walki nie zdecydowała siła czy zręczność, ale kaprys Szczęścia. Białodrag po prostu potknął się o frankijski miecz o rękojeści okutej srebrem i pochwie wysadzanej opalami. Na moment stracił równowagę, co Mirena bez wahania wykorzystała. Uderzyła z całej siły. Krew wężowca była tak samo czerwona jak ludzka. A głowa Białodraga, kiedy turlała się po kupce bursztynu, miała na twarzy ten sam głupkowaty wyraz, co każda inna odcięta głowa. Dopiero teraz kobieta usłyszała, że w jaskini huczy, jakby w podziemiach rozpętała się burza. Zaklęła, odrzuciła miecz i padła na kolana. Pełnymi garściami nabierała kosztowności, błyskotki oraz frankijskie monety i wrzucała je za koszulę. Ze stropu posypał się pył i zagasił pochodnię. Najwyższy czas na ucieczkę. Złapała płachtę, na której Białodrag ułożył najlepsze zdobycze, i szybko zawiązała ją na węzeł. Wystrzeliła ze skarbca, jakby ją piorun poraził. Minęła śmierdzący loch, złapała opartą o ścianę miotłę, wskoczyła na nią, wór ze skarbami zawiesiła na kiju i wleciała do jaskini nad przepaścią. W ostatniej chwili skręciła i uniknęła zderzenia z ogromny głazem.

Wielimir przebiegł wąwozem spory kawałek, nim odważył się zwolnić i wreszcie przystanąć. Z jękiem upadł na kolana i położył Krasę w trawie. Łapał oddech, pot zmywał mu z twarzy krew i kurz. Obejrzał się. Ziemia strasznie zagrzmiała, a z otworu u podnóża skały wyleciała chmura pyłu, po czym cała góra się zawaliła. Wejście do jaskini zniknęło. Brama Kirtu zamknęła się raz na zawsze. – Psia mać... – zaklął Wielimir. Pył pomału opadał, pozostawiając na sosnach i głazach białą powłokę. Z ciemności wyłoniły się dwie sylwetki. Serce Wielimira zamarło. Topór stracił w czasie ucieczki. Schylił się szybko po kamień. – Na zęby Moreny, o mały włos! – ktoś krzyknął. Wielimir odetchnął i puścił kamień. Podeszli do niego Rogan i ogromny wilk. Bez słowa zwalili się na trawę. Gorywałd głośno oddychał, a język mu latał jak płomień na wietrze. Z rąk Rogana wyślizgnęło się ciało chłopca. Życie powoli z niego ulatywało. Tuman kurzu opadł. Cała trójka patrzyła na zwalone skały, gdzie jeszcze niedawno było wejście do podziemia. – Mirena – powiedział Rogan.

Kolejny ze spadających kamieni trafił w most, rozbił go na kawałki i wlokąc za sobą trzepoczące liny, strącił kładkę w przepaść. Mirena, soczyście przeklinając, kluczyła w deszczu głazów. Jeden z nich zahaczył o przód miotły, odwracając czarownicę głową w dół. Musiała mocno zapleść nogi wokół kija, żeby nie spaść. Zawiniątko ze skarbem ześlizgnęło się jednak i spadło w otchłań. Jeszcze w locie rozwiązało się i wypełniło przepaść złotym deszczem. Mirena wyrównała lot miotły. Zatoczyła koło nad przepaścią, ale złoto było już daleko w dole. „A srać na to, teraz muszę się stąd jak najszybciej wydostać!” Spostrzegła, że korytarz wiodący ku schodom na ołtarz i dalej w kierunku wyjścia jest zatarasowany. Jaskinia szybko się zawalała. Najpierw ogarnęła ją panika. „Jestem w pułapce! Szlag by to, odejdę do Niwy z łachami wypchanymi złotem, niczym jakaś wytatuowana księżniczka... Po chwili uświadomiła sobie, że ma jeszcze jedną możliwość. Jeśli się pospieszy... Zawróciła miotłę i lecąc z głową w dół, zanurkowała w przepaść.

iemność odlepiła się od horyzontu na wschodzie, więc przez powstałą szczelinę mogli ujrzeć blask świtu. Las pomału zalewało szare światło brzasku. Gdy w koronach drzew zaśpiewał drozd, pierś Wojana po raz ostatni się uniosła, opadła i ciało dziecka znieruchomiało. Odszedł po cichu, spokojnie, jak ktoś, kto już dawno pogodził się ze śmiercią. Rogan siedział przy chłopcu ze skrzyżowanymi nogami i opuszczoną głową, a zlepione, wilgotne włosy zasłaniały jego twarz. Gorywałd, Wielimir i powoli odzyskująca siły Krasa przespali większość nocy. On jednak nawet nie zmrużył oka. Nieprzytomny wzrok wbił w konającego syna, jakby wierzył, że biedaczek ocknie się choćby na chwilę, a on zdoła mu powiedzieć kilka słów. Daremne nadzieje. Chłopiec nie otworzył oczu. Drozd zamilkł. Liście zaszeleściły na delikatnym wietrze, a uwiązane nieopodal konie kompanów Mocnogóra zarżały. Rogana owionął chłód. Wiedział, co to oznacza. Spojrzał w górę. Nawet Gorywałd otworzył oczy, podniósł łeb i cichutko zaskomlił. Stała tam i mimo wiatru jej czarne włosy i biała koszula ani drgnęły. Nie zaskoczyła Rogana. Zdumiał się jednak, gdy ujrzał, że nie jest sama. Obok Moreny stała druga kobieta. Od razu ją poznał. Przez ostatnie lata jego wspomnienia trochę się zatarły, ale kiedy uśmiechnęła się dobrotliwie i charakterystycznym ruchem odgarnęła z twarzy włosy, od razu przed oczami stanęły mu wszystkie szczegóły ich wspólnie spędzonych dni. Ścisnęło go w gardle. Wstał pomału i ostrożnie, aby nie spłoszyć zjawy. Martwił się niepotrzebnie. Wyszła mu naprzeciw. Wyglądała dokładnie tak, jak pragnął ją zapamiętać. Drobna, krucha i urocza, nie naznaczona strachem, którego doznała w ostatnich chwilach życia. Spojrzał na jej ręce. Nie, nie było na nich żadnych ran. Poczuł się tak, jakby po niezmiernie długim czasie zrzucił z siebie ciężkie brzemię. Chyba jeszcze nigdy nie doznał takiej ulgi. Wyciągnął ręce i niecierpliwie chwycił ją w ramiona. Obawiał się, że złapie tylko powietrze, ale czuł ją naprawdę, jak kiedyś. Wtuliła się w niego, żarliwie go przytulała, zadrżała. Przez chwilę pomyślał, że chciałby tak już zawsze... – Już czas – powiedziała nieubłagana Morena. Zdobenka uwolniła się z objęć Rogana, uśmiechnęła się i pogładziła go po twarzy. Oboje spojrzeli na boginię. Obok niej stał ciemnooki chłopiec. Ani śladu po złamaniach i śmiertelnych ranach. Stał pewnie, a na jego twarzy malowało się uczucie spokoju. – Ognistooki miał rację – przemówiła Morena w myśli Rogana. – Wasz ród jest obdarzony niepowtarzalnymi zdolnościami. Ty i twój syn uwolniliście spętane dusze z pazurów awarskiego biesa. Już nie żałuję, że zgodziłam się na twój powrót. Rogan tylko skinął głową. Przez zaciśnięte gardło nie mógł powiedzieć ani słowa. – Teraz musimy się pożegnać. Odprowadzę Zdobenkę i Wojana tam, gdzie ich miejsce. Do Wiecznego Lasu. – Zobaczę ich jeszcze kiedyś? – zapytał z trudem. – Oczywiście. Nie teraz jednak. Dużo, dużo później... Po koronach drzew przeleciał pierwszy promień słońca i trzy sylwetki rozpłynęły się w nim jak delikatna mgła.

W obozie panowała grobowa cisza. Gorywałd leżał z głową opartą na wyciągniętych przednich łapach i w milczeniu obserwował Rogana. Zdawało mu się, że w czarnych oczach czarnoksiężnika widzi łzy. A może to było złudzenie... – Rogan! Gorywałd! Mężczyzna uniósł głowę. Ten głos przemawiał w jego głowie... Rzucił spojrzenie na wilka i zauważył, że on także nadstawił uszu. – Słyszałeś to? – Słyszałem. Bardzo niewyraźnie. Jakby dobiegało z bardzo daleka. Gdzieś z... Roganowi zabiło serce. – To Mirena! – Osa! – zapytał wilk. – To ty? – Gorywałd! Dzięki ci, Chors! Potrzebuję pomocy. – Gdzie jesteś? – Przy rzece. Niedaleko miejsca, gdzie wypływa z jaskini. Już nie mam siły. Pospieszcie się, bo inaczej tu zdechnę... – Echo myśli Mireny szybko słabło, aż całkiem

umilkło. Zanim Gorywałd zdążył odpowiedzieć na gorączkowe prośby, Rogan już wskakiwał na najbliżej stojącego konia. Szarpnął uzdę i pognał wierzchowca.

– Gówno Peruna... Mirena spojrzała w górę i widząc położenie skał, mogła ocenić, że jest już blisko miejsca, gdzie rzeka wyrzuciła ją z podziemi. W środku nocy z trudem dopłynęła do brzegu, wyszła z wody i zemdlała. Ocknęła się dopiero rano. To było najgorsze przebudzenie w jej życiu. Mogła jedynie błagać bogów, aby nie było to ostatnie przebudzenie. Szczękała zębami z zimna. Półleżąc, opierała się o pień olchy, kilka kroków od rzeki. Cała mokra, zabłocona, okryta strzępami ubrania na poobcieranym ciele. Miała rozcięte czoło, a twarz i piersi zabrudzone krwią. Ból w złamanej ręce nasilał się i odbierał jej resztki świadomości. Za chwilę znów zemdleje. Z jednej strony się z tego cieszyła. Nie zdążyła się nawet ogrzać, resztki magii wykorzystała, by wezwać pomoc. Wszystko się skończy, kiedy straci przytomność... Coś zaczłapało niedaleko. Mirena skoncentrowała się i zamazanym wzrokiem spojrzała w kierunku rzeki. Z głębokiej wody, kawałek od brzegu, wynurzyła się głowa z czarnym warkoczem na wygolonej głowie.

Kopyta uderzały w miękkie poszycie lasu i rozbryzgiwały wokoło glinę, liście i kawałki mchu. Rogan siedział skulony w siodle i zwinnie robił uniki przed zwisającymi gałęziami. Gorywałd biegł tuż przed nim, szukając jednocześnie drogi do rzeki.

Czarne, błyszczące oczy wpatrywały się w Mirenę. Ożywieniec krok po kroku wychodził z wody. Nie spieszył się. Skórę miał odrażająco białą i napuchniętą. Z nozdrzy, otwartych ust i głębokiej rany pod żebrami wyciekała mętna woda. Wymywała zgniłe fragmenty ciała, małe rybki i kijanki. „Bogowie! To musi być jeden z tych ożywieńców, których strąciłam z mostu do podziemnej rzeki...” Stopa w skórzanej ciżmie stanęła w nadbrzeżnym błocie i wynurzyła się z głośnym mlaśnięciem. Mirena poczuła straszny smród. Ostatkiem sił odpychała się w tył nogami, ale ześlizgnęła się po korze drzewa i opadła wprost na złamaną rękę. Wrzasnęła i przed oczami jej pociemniało.

– To była Osa! – Słyszałem! Dalej!

Trup nachylił się nad nieruchomą kobietą. Z rozdziawionych ust wysunął się czarny, spragniony krwi język. Awar rozdarł ubranie Mireny i dotknął jej piersi. Nie, od dawno nie czuł, co znaczy cielesne pożądanie – chciał po prostu dostać się do najbardziej miękkiej, łatwo dającej się odgryźć części ciała. Palce skrzywił jak drapieżny ptak swoje szpony. Ostre paznokcie wbiły się w skórę... Zadudniły kopyta. Ożywieniec podniósł głowę. Gęstwina za olchą rozsunęła się, a w powietrzu śmignęło zwinne, czarne ciało.

Mirena z trudem wydobywała się na powierzchnię świadomości. Otworzyła oczy, a groza przycisnęła ją z powrotem do ziemi. Trupia twarz stale łakomie na nią spoglądała. – Osa! Ten głos znała. Zamrugała oczami. Dopiero teraz zauważyła, że głowa Awara nie trzyma się już reszty ciała, za to jej warkocz tkwi w czyjejś żylastej dłoni. Przeciągnęła wzrokiem po ręce, barku, aż natrafiła na znajomą twarz. – Cholera... – powiedziała chrapliwie. Rogan odrzucił głowę i ubabrany śluzem miecz, po czym uklęknął obok czarownicy. – Słyszysz mnie, Oso? – Nie przypuszczałabym... że dźwięk twojego głosu sprawi mi taką przyjemność. – Jak się czujesz? – Żyję – jęknęła. – Pomóż mi wstać. – Leż na razie – odezwał się w jej głowie głos Gorywałda. Pysk nadal miał ubrudzony szlamem z wnętrzności trupa. – Nie ruszaj się, dopóki nie obejrzymy twoich ran. Masz coś złamanego? – Na pewno rękę. Może też parę żeber. Boli mnie wszystko. Wylatywałam z jaskini, ale spadające kamienie strąciły mnie z miotły do rzeki. Porwał mnie prąd. Zanim mnie tu wyrzucił, zahaczyłam o wszystkie zasrane skały w korycie. – Miałaś szczęście, że jeszcze byliśmy w pobliżu. Ledwie usłyszeliśmy twoje wołanie... – Złożę w podzięce ofiarę bogom – uśmiechnęła się. Potem spojrzała na Rogana. – Jak się to wszystko właściwie skończyło?

– Jest już po wszystkim. Kirt nie istnieje. Ani Jugurrus, ani Krwawe Psy. – A Boryniacy? Przeżył ktoś? – Wielimir i Krasa. Ale i oni nie czują się zbyt dobrze. Opatrzyłem im rany najlepiej, jak potrafiłem, ale ich życie jest w rękach bogów. Może odrobina kojącej magii... – Kiedy się odrobinę ogarnę. A żeby tak... – jęknęła kobieta. – Wszystko się posrało. Straciłam cały skarb. Nie wyobrażacie sobie, ile tam było złota i drogocennych kamieni. Dałoby się za to kupić wszystkie grody na Pohroniu. A może nawet kopalnie pod Sitnem. Poza tym straciłam miotłę. Roztrzaskały ją skały. Szkoda. – Ciesz się, że żyjesz. – Pomóżcie mi się stąd wydostać, chłopcy. Przysięgam na samą Chors, że już nigdy nie zapuszczę się w te rubieże. Chętnie dołączę do was. Przynajmniej na jakiś czas. Dokąd chcecie się udać? – Na zachód. – Wspaniale. Lubię zachód.

Kilka dni po zniszczeniu Kirtu stanęli pod ubłoconą palisadą otaczającą Boryń. Pomimo że Mirenie udało się za pomocą magii opatrzyć rany swoje, Wielimira i Krasy, i tak podróż była trudna. Większą część czasu odpoczywali pod naprędce skleconymi szałasami, w prowizorycznych obozach. Pogoda także nie sprzyjała wędrówkom. Deszcze i zimne mgły jakby specjalnie im przeszkadzały. Szczęśliwie w ruinach Długiej Łąki znaleźli jakieś ubrania i skóry, które uchroniły ich od chłodu. Jesień powoli się kończyła. I teraz, kiedy wchodzili po zboczu boryniackiej góry, w powietrzu wisiała zima – chmury nad grodem miały ciemną, prawie czarną barwę. – Nareszcie w domu – powiedziała Krasa, siedząc w siodle i opierając się o pierś Wielimira. Pomimo ogromnego zmęczenia, zdołała się uśmiechnąć. – Dlaczego brama jest nadal zamknięta? – krzyknął Wielimir. – To nie jest dobry znak – stwierdził Rogan. Na polu w dolinie spotkali chłopca i posłali go do osady, aby ogłosił, że władczyni wraca z wyprawy. Od umocnień dzielił ich ledwie kawałek, kiedy coś śmignęło w powietrzu. – Uwaga! – krzyknął Rogan i silnym szarpnięciem za lejce zatrzymał konia. Gorywałd także się skulił i warknął ostrzegawczo. Kilka kroków przed nimi w błotnistą drogę wbiła się strzała. – Na Chors, co to ma, do cholery, znaczyć? – zaklęła Mirena i zdrową ręką sięgnęła po miecz. Konie niespokojnie rżały i przestępowały z nogi na nogę. Z nozdrzy wypuszczały chmury powietrza. Nad ostrymi wierzchołkami ostrokołu pojawiły się ludzkie głowy. – Tak nas witacie? – Wielemir krzyknął gniewnie. – Który idiota strzela do własnej władczyni? Myszy wam wyżarły w nocy oczy? – O nasze oczy się nie martw, rudzielcu! – mroźny podmuch wiatru przyniósł im odpowiedź. – Za to wy dobrze przyjrzyjcie się tej strzale! Jeśli się zbliżycie choć o krok, to takie same strzały przebiją każdego z was! – Czcigodny Dabro? – zawołała Krasa. – To ty? Co to wszystko ma znaczyć? – A nie jest to jasne? Nie chcemy tu widzieć żadnego z was. Odejdźcie dobrowolnie, bo inaczej strzały wycelujemy w wasze serca! Młoda Boryniaczka była niezwykle zaskoczona. Odezwała się po dłuższej chwili. – Dlaczego, Dabro? Co się stało? – Co się stało? – wrzasnął przenikliwy kobiecy głos. – Ty się jeszcze pytasz, co się stało, suko jedna?! Wiemy już, jak się skończyła ta twoja wojenna wyprawa. Wszyscy są martwi! To twoja wina! Spoufaliłaś się z czarownicą i tym zwyrodnialcem z obcego rodu! Oszukaliście nas, czarami zmieniliście wróżbę i poprowadziliście naszych mężów i synów na śmierć... – Głos się załamał i przeszedł w głośny szloch. – Usłyszałaś powody, Kraso – odezwał się znów członek starszyzny, Dabro. – A teraz znikajcie, póki was o to prosimy! Nikt nic nie powiedział. Mina Krasy wskazywała, że z trudem przyjmuje gorzką prawdę. Uwolniła się z objęć Wielimira, zsiadła z konia i niepewnym krokiem podeszła do strzały. Wyciągnęła ją z ziemi i utkwiła w niej badawczy wzrok. – Nie jest boryniacka – szepnęła pod nosem. Potem znów spojrzała w kierunku grodu i podniosła pocisk nad głowę. – Czyja to strzała, Dabro? Kto się tam za tobą chowa i nie ma odwagi, by pokazać mi się na oczy! – Nie chowam się, Kraso! – powiedział zza palisady dźwięczny męski głos. – Ale to jest wyłącznie boryniacki spór, do którego nie mam prawa się mieszać. Jestem tu tylko po to, by pomóc. – Striebor? – krzyknęła zaskoczona Krasa. – Kto to jest Striebor? – warknął Wielimir, stukając palcami w topór. – Władca rodu Żubrów – chłodno odparła dziewczyna. – Ojciec jeszcze żył, kiedy Striebor prosił mnie po raz pierwszy o rękę. Ostrzył sobie zęby na boryniackie ziemie. Kiedy władca go odtrącił, obraził się i rzekł, że pewnego dnia i tak zapanuje nad Boryniem. Szybko skorzystałeś z okazji, sąsiedzie! – krzyknęła. – Szybko i przebiegle! Kiedy ci szpiedzy donieśli, że boryniaccy wojownicy podążyli na północ, pospieszyłeś załatwić swoje złodziejskie sprawki! – Jesteś dla mnie niesprawiedliwa, Kraso – odpowiedział urażonym głosem. – Ja przybyłem tylko po to, by chronić opuszczone boryniackie kobiety i sieroty. Zostawiłaś je tu na pastwę wszelkich niebezpieczeństw. Któż to wie, co mogłoby się im stać? Zbliża się zima, a lasy są pełne wilków i zbójników. Moja drużyna dobrze zaopiekuje się twoim ludem. Krasa ze złością złamała strzałę i rzuciła ją w kierunku bramy. – Nazywaj to jak chcesz, skurwielu! – krzyknęła. – Bogowie jednak widzą, że podle najechałeś na mój ród i mój gród! Przeklinam cię i was pozostałych także! Dziewczyna hardo się odwróciła, podeszła do rumaka i z pomocą Wielimira usadowiła się w siodle.

– Wystarczy jedno słowo, Kraso – wycedziła przez zęby Mirena – a wypędzimy tych zafajdanych tchórzy z grodu. Jeszcze dzisiaj wieczorem będziesz zasiadać na tonie wielmoży, a Boryniacy będą cię błagać o wybaczenie tej strasznej zdrady. Krasa rozejrzała po wszystkich towarzyszach. – Wystarczy słowo – przytaknął Rogan. Boryniaczka wzięła głęboki wdech i jeszcze raz spojrzała na palisadę grodu, w którym się urodziła i w którym jeszcze do niedawna panowała. Gród jakby odpowiedział na jej spojrzenie – pochmurnie, nieprzystępnie, wrogo. – Nie. – Krasa zwiesiła głowę, aby ukryć łzy przed pozostałymi. – I tak nie mogłabym spojrzeć w oczy matek, żon i sióstr tych, którzy polegli w Kircie i Długiej Łące. Odjedźmy stąd. Po prostu odjedźmy. – Nie zastanowisz się nad tym? – zapytał Wielimir. – Nie. Bez słowa zawrócili konie i zaczęli zjeżdżać po zboczu. Ani razu się nie obejrzeli. Ponure, zamglone lasy otwierały przed nimi swoje chłodne wnętrza. Krasa nie wydała z siebie z żadnego dźwięku, ale Wielimir czuł, jak trzęsie się w jego ramionach. Dusiła w sobie płacz. Co tam płacz, targał nią prawdziwy szloch. Kiedy tulił ją w ramionach i wielką dłonią gładził po włosach, coś mu spadło na twarz. Zdziwiony spojrzał w niebo. – Wspaniale – kąśliwie powiedziała Mirena i wyciągnęła zdrową rękę. – Właśnie mówiłam sobie w duchu, że gorzej już być nie może. Na jej dłoni roztopił się płatek śniegu.

–

Aw a r o w i e i S ł o w i a n i e m i ę d z y p r z y m i e r z e m a n i e n a w i ś c

Dzikie, koczownicze plemiona Hunów w końcu IV wieku n.e. dotarły na stepy nadczarnomorskie i wyparły stamtąd na zachód inne, głównie germańskie, plemiona. Tak rozpoczął się okres historyczny zwany wielką wędrówką ludów. Zmiany, które wówczas zaczęły następować, nie oznaczały jedynie opanowania nowych terenów przez wędrujące plemiona i związanego z tym przemieszania dotąd obcych sobie ludów. Były to zmiany o wiele głębsze, o których nadal stosunkowo niewiele wiemy. „Wieczne” imperium rzymskie zatrzęsło się w posadach. Na ziemie jego zachodniej części wtargnęły plemiona germańskie, z kolei część wschodnia (cesarstwo bizantyjskie) na trwałe oddzieliła się od centrum rzymskiego. Chaos ten trwał aż do interesującego nas, ze względu na wydarzenia opisane w tej książce, okresu – przybycia na tereny Europy Środkowej Słowian (V wiek) i koczowniczego ludu Awarów (połowa VI wieku). Nieco wcześniej upadło imperium rzymskie (476 rok) i właśnie data ta uważana jest za graniczną – symbolicznie zamyka epokę starożytną, a otwiera średniowiecze, mroczne i ponure w swoich początkach. Słowianie weszli na tereny Europy Środkowej około połowy V wieku. Ich praojczyzna, jak zdają się twierdzić źródła pisane i część znalezisk archeologicznych, mogła znajdować się pomiędzy Bugiem a Dnieprem (tereny dzisiejszej południowej Białorusi i północnej Ukrainy). Niewielka część badaczy utrzymuje z kolei, że żywioł słowiański narodził się nad środkowym Dunajem, teza ta jednak jest raczej echem romantycznych wyobrażeń historyków i pisarzy z wieku XIX. Słowianie, w małych grupach, przybywali i osiedlali się na terenach Europy Środkowej (od Łaby na zachodzie po Węgry na południu) do końca VII wieku. Ze względu na skromne znaleziska archeologiczne nauka nie jest w stanie ustalić dokładnych dat zasiedlania przez nich poszczególnych terenów. Jak podają późnoantyczne teksty, Słowianie brali czynny udział w konflikcie między germańskimi ludami Longobardów (zamieszkiwał on tereny na zachód od kolana Dunaju – dzisiejsze Węgry i Austrię) i Gepidów (Pocisie, Siedmiogród). Z pewnością Słowianie byli znaczącym czynnikiem w ówczesnych walkach, ponieważ źródła pisane potwierdzają ich wzmożoną aktywność także podczas konfliktów dynastycznych w państwie Longobardów, kiedy to popierali różnych kandydatów do królewskiego tytułu. Pierwsi Słowianie pozostawili po sobie niewiele śladów archeologicznych. Wiadomo, że zakładali sadyby w dolinach rzek albo na łagodnych wzniesieniach. Zazwyczaj nie były one umocnione – osiedla umocnione, zwane grodami, zaczęły powstawać nieco później. Pierwsi Słowianie mieszkali w małych półziemiankach (chatach częściowo zagłębionych w ziemi) o wymiarach 200–250 × 350–380 cm. W jednym kącie domu znajdowało się palenisko lub kamienny piec. W późniejszym okresie, przede wszystkim w grodach, zaczęto wznosić budowle o konstrukcji zrębowej. Do przechowywania żywności służyły wykopane w ziemi jamy zasobowe. Najczęstszym znaleziskiem archeologicznym jest ceramika – ręcznie wytwarzana, dość prymitywna, zdobiona ornamentem falistym. Swoich zmarłych Słowianie palili, a popiół wsypywali do naczyń. Te z kolei wkładali do płytkich jam, a nad nimi niekiedy usypywali kurhany. Czasem w wyposażeniu grobowym znajdowały się dodatkowe naczynia oraz przedmioty codziennego użytku.

P o c h o d z e n i e Aw a r ó w i i c h i n w a z j a n a E u r o p ę W połowie VI wieku na horyzoncie wschodnioeuropejskim pojawił się nowy gracz – koczownicze ludy awarskie. Awarowie pierwotnie zasiedlali tereny w Azji Środkowej, niekiedy utożsamia się ich z tamtejszymi plemionami Żuan-Żuan, War i Chun – dzisiaj trudno ustalić to ze stuprocentową pewnością. Pewne jest za to, że w 558 roku Awarowie, podążając na zachód, zetknęli się z imperium bizantyjskim na Kaukazie. Stopniowo przesuwali się stamtąd na ziemie nadczarnomorskie. W tym czasie kilkakrotnie napadali i w końcu podbili spokrewnione z nimi plemiona Kutigurów i Utigurów. Następnie zaczęli organizować bardzo dalekie wyprawy w głąb Europy. Już podczas pierwszych najazdów zaatakowali państwo Franków. W 567 roku przemieścili się na teren Pocisia (wschodnie Węgry, zachodnia Rumunia). Zaprosili ich tam Longobardowie, którzy potrzebowali ich pomocy w walce przeciwko Gepidom. Pomimo że wspólnie odnieśli zwycięstwo nad Gepidami, Awarowie okazali się tak kłopotliwymi sąsiadami, że Longobardowie nie czuli się zbyt bezpiecznie, mając u swych granic dzikich koczowników. Dlatego też rok później dobrowolnie opuścili swoje ziemie i odeszli do Italii. Już w czasie zajmowania Pocisia Awarowie zaczęli toczyć walki ze Słowianami, których liczne plemiona od stu lat przenikały na południe od Dunaju, głęboko

zapuszczając się na tereny imperium bizantyjskiego. Właśnie przeciw nim Bizantyjczycy najęli przybywających do Europy Awarów. Koczownicy okazali się jednak szczególnymi sojusznikami. W niedługim czasie sami albo we współpracy właśnie ze Słowianami zaczęli organizować łupieżcze wyprawy na ziemie bizantyjskie. W 626 roku wspólnie zaatakowali nawet sam Konstantynopol, stolicę cesarstwa. Oblegli miasto od lądu i morza, ale flota bizantyjska zniszczyła ich małe łodzie i tym samym zatrzymała pochód barbarzyńców. Z historycznych źródeł pisanych dowiadujemy się, że pod dowództwem awarskiego kagana (kagan – król) na teren Kotliny Karpackiej przybyły w połowie VI wieku dwa tümeny (tümen – koczownicze określenie na 10 tysięcy wojowników albo 10 tysięcy rodzin) Awarów, a wraz z nimi dwa tümeny wspomnianych już Kutigurów i Utigurów oraz jeden tümen złożony z mniejszych koczowniczych plemion. Niedługo potem dołączyły do nich inne ludy – w efekcie pod koniec VI wieku łączna liczba wszystkich koczowników tworzących państwo awarskie wynosiła około 250 tysięcy ludzi. Do walki mogli wystawić wielką armię, liczącą około 50 tysięcy jeźdźców. Awarowie utworzyli federację plemion, której przewodził kagan, jednakże poszczególne ludy nie były całkowicie zależne od jego woli, a ich naczelnicy mogli podejmować niezależne decyzje. Siła władzy kagana była bezpośrednio zależna od jego osobistych sukcesów wojennych. Znamy też nazwy funkcyjne innych awarskich dostojników: jugurrrus, kapkan i tudun. Jugurrus mógł współrządzić z kaganem, ale jego funkcja nie jest zbyt jasno określona w źródłach. Tytuł kapkana pojawił się w zapiskach na temat późniejszych najazdów Franków na plemiona Awarów. Prawdopodobnie został przejęty od koczowniczych Bułgarów, gdzie oznaczał drugiego pod względem znaczenia, po kaganie, dostojnika. Wiemy, że mężczyzna pełniący tę funkcję był odpowiedzialny za obronę wschodnich rubieży państwa Awarów – terenów nadcisańskich. Tudun z kolei miał zapewne pod opieką tereny państwa położone na zachód od kolana Dunaju. Należy też dodać, że tak samo jak i w innych plemionach koczowniczych, u Awarów szczególną pozycją cieszyła się małżonka kagana – katun.

P a ń s t w o

S a m o n a

Tuż po zajęciu Kotliny Karpackiej Awarowie zaczęli narzucać swoje rządy okolicznym, głównie słowiańskim, ludom. Jednakże stosunki Awarów ze Słowianami były skomplikowane i niejednoznaczne. W wielu awarskich wyprawach uczestniczyli, jako sprzymierzeńcy, właśnie Słowianie – jak dotąd nie ustalono, czy były to plemiona, które nomadzi podporządkowali sobie już na samym początku tworzenia państwa, czy też grupy wojowników dobrowolnie biorących udział w najazdach. Pewnym jednak jest, że spora część okolicznych Słowian nie akceptowała nadużyć władzy, których względem nich dopuszczali się Awarowie. We wczesnośredniowiecznej frankijskiej Kronice Fredegara czytamy, że Słowianie tworzyli oddziały, które były zmuszane do walki w pierwszej linii. Na dodatek Awarowie kazali Słowianom gościć siebie przez całą zimę we własnych osiedlach, a ich kobiety brali, jakby były ich własnością. W końcu, w roku 623, Słowianie mieszkający na ziemiach Czech, Moraw, Słowacji i Słowenii powstali przeciw ciemiężcom. Akurat przez tamte tereny przejeżdżali frankijscy kupcy, którym przewodził niejaki Samon (we wczesnym średniowieczu kawalkady kupieckie, ze względu na niebezpieczeństwa czyhające na szlakach, przypominały raczej wyprawy zbrojne). Samon pochodził z okręgu Sens w państwie Franków. Nie wiemy dokładnie, czym handlował, ale co odważniejsze teorie powiadają, że był przemytnikiem broni, której wywóz z państwa Franków do krajów barbarzyńskich był zakazany. Niezależnie jednak kim naprawdę był, Samon ze swoimi ludźmi stanął po stronie powstańców, a przeciw Awarom. Dzięki jego szczęściu bojowemu Słowianie szybko uznali go za swojego króla. Jego państwo rozciągało się prawdopodobnie po obu stronach środkowego Dunaju, od południowego Połabia po wschodnie Alpy. Ze źródeł wiemy także, że kilka lat później Samon w bitwie pod grodem Wogastisburg (do dziś toczą się spory na temat jego lokalizacji) pokonał wielką wyprawę frankijskiego króla Dagoberta. Interesujące, że pomimo powstania i uniezależnienia się Słowian podległych Samonowi Awarowie mieli dość sił, by zaatakować Konstantynopol (rok 626 – patrz wyżej). Dlatego prawdopodobne wydaje się przypuszczenie, że powstanie wzniecili tylko Słowianie zamieszkujący obszary naddunajsko-wschodnioalpejskie, podczas gdy ich krewniacy z południa, czyli z Bałkanów, nadal walczyli w wojskach Awarów. Wszystko wskazuje na to, że w połowie VII wieku państwo Awarów przeżywało ostry kryzys: koczownicy ponieśli szereg porażek w walkach ze Słowianami, a ich wielki atak odparło Bizancjum. W tym samym czasie pojawili się na Bałkanach nowi koczownicy ze wschodu, Bułgarzy, którzy odcięli Awarom bezpośredni dostęp do granic imperium bizantyjskiego, a przecież właśnie dzięki regularnym najazdom na ziemie cesarstwa Awarowie bogacili się i zdobywali zapasy na zimę.

N a j a z d y

F r a n k ó w

Po powstaniu Słowian i przegranej próbie zdobycia Konstantynopola średniowieczne źródła pisane przez długie lata milczały na temat Awarów. Dopiero upadek ich państwa na skutek wypraw wojennych króla Franków, Karola Wielkiego, został szerzej opisany. Pierwsza z tych operacji miała miejsce najprawdopodobniej w roku 791, a jej dowódcą był sam król Karol. Dokładne daty poszczególnych wojen frankijsko-awarskich (a potem powstań awarskich) były przedmiotem licznych sporów naukowych, dlatego można stwierdzić jedynie, że długotrwałe zmagania zakończyły się w 803 roku, a w ich trakcie (rok 796) po raz kolejny i już ostatecznie zniszczony został główny ring, czyli centralny obóz koczowników. Pokonani Awarowie przyjęli chrześcijaństwo w 805 roku. Oficjalną przyczyną ataków Karola Wielkiego było wsparcie, którego Awarowie udzieli bawarskiemu władcy Tassilonowi III przeciw Frankom. W rzeczywistości Karol tylko czekał na sposobność, by zaatakować niebezpiecznych i bogatych Awarów. Jego wojsko, poza oddziałami pieszymi i konnymi, składało się z floty operującej na wodach Dunaju. Armia posuwała się oboma brzegami tej wielkiej rzeki. Musiała przedstawiać przerażający widok – wielotysięczne zastępy podążające po dwóch stronach Dunaju, a między nimi, na wodzie, liczne statki. W tamtym czasie państwo Awarów znajdowało się już w stadium ostatecznego rozkładu, część wojowników przeszła nawet na stronę Franków. Wiadomo, że główny ring koczowników został przynajmniej raz złupiony jeszcze przed decydującym najazdem Franków. Niestety, dziś nie jesteśmy w stanie określić dokładnego

położenia stołecznego ringu. Pierwszy raz obóz został zdobyty (wtedy też napastnicy wywieźli z niego wielki skarb kagana) w 792 lub 795 roku przez współdziałającą z Frankami mniejszą jednostkę bojową pod przywództwem Słowianina Wonomira (lub Wojnomira). Być może był to jeden z najemników na usługach Karola Wielkiego albo sprzymierzony z Frankami książę okolicznych Słowian, choć istnieje też teoria, że był przodkiem Mojmira, który niedługo potem założył potężne słowiańskie państwo zwane wielkomorawskim (I połowa IX wieku). Wyprawa Wonomira zaskoczyła Awarów i mimo że atakujący nie mieli przewagi liczebnej, główny ring został zdobyty i spustoszony. Następnie Frankowie sprzymierzyli się z Bułgarami znad dolnego Dunaju, którymi rządził chan Krum. Awarowie znaleźli się w potrzasku. Podporządkowali się Karolowi Wielkiemu, a część z nich przez pewien czas służyła także w armii bułgarskiej (Bułgarzy zajęli wschodnią część kaganatu awarskiego). Na ich współplemieńców, którzy uszli z życiem z licznych wojen i powstań antyfrankijskich, nieustannie napadali okoliczni Słowianie, którzy wyczuli, że nadeszła sposobność pozbycia się uciążliwych ciemiężycieli i sąsiadów. Ostatnia wzmianka o Awarach pochodzi z zapisków z obrad dostojników państwa Franków w 822 roku. Wówczas już dawna sława koczowników była odległą przeszłością. Upadek potęgi Awarów oznaczał wzmocnienie pozycji Słowian na ziemiach rozciągających się nad środkowym Dunajem. Zaczęli tworzyć własne księstwa. Dużo wcześniejsze (i na przełomie VIII i IX wieku już dawno nieistniejące) państwo Samona było luźnym związkiem mało powiązanych ze sobą plemion słowiańskich, które łączyła tylko silna osobowość władcy. Teraz, po klęsce Awarów, wytworzyła się inna sytuacja – Słowianie zaczęli zakładać trwalsze państewka oparte na lokalnych dynastiach. Na przykład zapewne w tamtym czasie powstało na terenie zachodniej Słowacji księstwo ze stolicą w Nitrze. Archeolodzy badają głównie awarskie cmentarzyska, ponieważ są znacznie bogatszym źródłem zabytków niż obozy koczowników. Znane są cmentarzyska składające się z setek grobów (na przykład Żelowce – 869 grobów, Devinska Nowa Wieś – 862 groby). Awarowie, co było typowe dla ludów koczowniczych pochodzących ze stepów euroazjatyckich, chowali zmarłych w obrządku szkieletowym. Razem ze zmarłym zakopywany był jego koń – tak wyglądały pochówki męskie, choć czasem i w kobiecych znajdowane są wierzchowce. Czyżby zatem wśród Awarów były „amazonki”? Mniej wiemy o obozach Awarów, ponieważ do tej pory nie zostały dokładniej przebadane. Wojsko awarskie składało się w dużej mierze z jazdy, a taktyka koczowników była dostosowana do walki z konia. Dlatego też jednym z używanych przez nich rodzajów broni był łuk refleksyjny, z którego można strzelać podczas jazdy. Oprócz niego posługiwali się szablami, długimi włóczniami, używanymi podczas szarży, oraz włóczniami do miotania. Wyznacznikiem statusu społecznego wojowników były szerokie pasy, ozdabiane metalowymi okuciami. Słowianie, w odróżnieniu od Awarów, dysponowali przeważnie pieszymi zastępami, choć oczywiście formowali też oddziały jazdy. Podstawową broń Słowian stanowiły włócznie, tarcze i topory. Wyżej postawieni wojowie mogli sobie pozwolić także na miecz.

S w a r ó g ,

P e r u n

i

i n n i

Nieodłączną częścią życia średniowiecznych ludów była religia. Nie jesteśmy w stanie zbyt dokładnie zrekonstruować wierzeń awarskich. Możemy jedynie przypuszczać, że – tak samo jak w przypadku innych plemion stepowych – szczególne miejsce w mitach zajmował koń. Zakłada się także, że Awarowie mieli szamanów, wierzyli w zwierzęta totemiczne oraz główne bóstwo utożsamiane z niebem. To wszystko są jednak tylko domniemania naukowców, wnioskowane na zasadzie analogii z religią innych ówczesnych i późniejszych ludów stepowych. Na okuciach pasów wojowników i uprzęży końskich, które znajdowane są w grobach awarskich, często powtarza się motyw mitycznych stworzeń – na przykład gryfa (potwór o orientalnej proweniencji, łączący tułów lwa z głową orła). Nie wiemy, czy stworzenie to było częścią wyobrażeń religijnych, czy jedynie elementem ozdobnym. O wierzeniach Słowian współpracujących z Awarami mamy zdecydowanie więcej informacji, choć w większości opierają się one na świadectwach innych ludów, które w tamtych czasach kontaktowały się z mieszkańcami Kotliny Karpackiej. Według niektórych badaczy nigdy nie istniała wspólna dla wszystkich Słowian religia i mitologia, dlatego naukowcy ci uważają, że odłamy Słowian związane z Awarami miały inne wierzenia niż na przykład ich krewniacy z terenów Polski. Jednak według nowszych badań religia wszystkich Słowian posiadała więcej cech wspólnych niż różnic. Pewnym utrudnieniem dla badaczy jest fakt, że Słowianie poznali pismo dopiero wraz z przyjęciem chrześcijaństwa, dlatego nie doszło u nich do utrwalenia tradycji pogańskich ery przedchrześcijańskiej (inaczej rzecz wyglądała na przykład w celtyckiej Irlandii). Istnieje niewiele źródeł pisanych, które wspominają o słowiańskich wierzeniach pogańskich – między innymi pisma Bizantyjczyka Prokopiusza z Cezarei, Kronika Słowian niemieckiego historiografa Helmolda czy staroruskie utwory Powieść minionych lat i Słowo o wyprawie Igora. Podobnie jak w przypadku innych ludów indoeuropejskich, również u Słowian zakłada się istnienie wierzeń w wielu bogów, choć z niektórych źródeł wynika, że na czele panteonu stał jeden główny bóg. W niektórych przekazach jest władcą błyskawic, w innych – panem nieba i Słońca. Temu pierwszemu opisowi odpowiadałby znany ze źródeł Perun, a drugiemu – Swaróg. Uważa się też, że często łączono w całość postaci gromowładcy i boga solarnego. Istnienie jednego, głównego boga potwierdzają także znaleziska archeologiczne. Odkryto świątynie z drewnianymi rzeźbami, wśród których jedna była większa od pozostałych (na przykład w Kijowie czy Pohansku koło Brzecławia.) Mimo że słowiańskie plemiona były silnie rozdrobnione, możemy założyć istnienie ogólnosłowiańskich bogów. Władcą nieba, słońca i ognia był zapewne Swaróg, którego potem zastąpił jego syn – opiekun Słońca, Swarożyc. Swaróg mógł występować także jako patron kowalstwa, wspominany był bowiem jako ten, który podarował ludziom kowalskie narzędzia (kleszcze). Według przekazów, uznawano go też za stworzyciela świata oraz nauczyciela, który wprowadził między innymi monogamię. Część właściwości i atrybutów Swaroga odziedziczył jego syn i władca Słońca, Swarożyc, niekiedy nazywany Dadźbogiem. Prawdopodobnie przez pewien czas składano mu w ofierze, obok zwierząt, także ludzi. Atrybutem Swarożyca był święty biały koń, którym opiekowali się kapłani. Wróżono z jego chodu, kiedy przeprowadzano go pomiędzy rozrzuconymi na ziemi włóczniami. Kult Swarożyca, zwanego także Radogostem, rozwinął się szczególnie wśród słowiańskich Wieletów i Obodrzyców (mieszkających w średniowieczu na terenie dzisiejszych Niemiec północno–wschodnich). Oprócz władzy nad Słońcem i ogniem Swarożyc wielecki

sprawował też funkcję boga wojny. Sporo informacji mamy na temat boga burzy i piorunów – Peruna. Jego atrybutem był topór i błyskawica. Za drzewo gromowładcy uznawano dąb, dlatego święte miejsca tego boga znajdowały się gajach dębowych. Jego też, równolegle do Swaroga, uznawano za główne bóstwo, a często nawet ich utożsamiano. Jedna z jego świątyń znajdowała się w okolicach Kijowa, inna pod Nowogrodem Wielkim. Ze źródeł pisanych wiemy, że składano mu ofiary z ludzi. Jego imię często było wykorzystywane przy tworzeniu nazw wsi, rzek i gór, a po przyjęciu chrześcijaństwa stało się synonimem diabła. Stąd w wielu językach słowiańskich przetrwało w przekleństwach, takich jak polskie „a niech to piorun strzeli”. Weles (inaczej Wołos) był ważnym bogiem bydła, bogactwa, płodności, ziemi i zapewne także świata podziemnego. Posługiwał się magią i posiadał wiedzę tajemną, był bogiem poetów, wróżbitów i pieśniarzy. Czuwał również nad pasterzami i ich stadami. Co ciekawe, zapisy o tym bogu często przedstawiają świat pozagrobowy jako ukwieconą łąkę. Ukazywał się w postaci ogromnego człowieka z rogami byka. Tajemniczą boginią była związana z Księżycem Chors (przedstawiana też czasem w formie męskiej). Niekiedy utożsamiano ją również ze zjawiskami związanymi ze Słońcem. Według nielicznych i raczej mało wiarygodnych źródeł istniał bóg ciemności i zła, Czarnobóg, którego przeciwieństwem miał być Białobóg. W słowiańskim panteonie występują inni niebianie, na temat których zachowało się bardzo mało wiadomości, nie wiadomo nawet, czy wszyscy z nich naprawdę istnieli w wierzeniach: Strzybóg – pan wiatru; Simargł – bóg „smok”; Mokosz – władczyni zwierząt i opiekunka płodności; Trygław (Trzygłów) – trzygłowy pan zaświatów, zapewne tożsamy z Welesem; Morena (Marzanna) – bogini śmierci. W wierzeniach słowiańskich istniało mnóstwo demonów, duchów i potworów (rusałki, południce, kikimory, wampiry, wodniki, bereginie, uboża, żmije i wiele innych). Z pewnością nigdy nie poznamy nazw wszystkich słowiańskich bóstw i demonów, co jednak otwiera pole do popisu dla naszej wyobraźni, czego przykładem są książki Juraja Červenáka. Branislav Kovár

Przypisy [1] Ring – awarski umocniony obóz wojenny. Omówienie wielu terminów związanych z Awarami znajduje się w Nocie historycznej na końcu książki (przyp. red. pol.). [2] Kapkan – tytuł namiestnika wojskowego wschodniej części państwa Awarów (przyp. red. pol.). [3] Kagan – tytuł władcy awarskie go (przyp. red. pol.).