Dan Simmons - Artefakty. Tom 7. Hyperion

Spis treści Karta tytułowa Karta redakcyjna PROLOG JEDEN DWA TRZY CZTERY PIĘĆ SZEŚĆ EPILOG

Tytuł oryginału: Hyperion Copyright © 1989 by Dan Simmons Copyright for the Polish translation © 2015 by Wydawnictwo MAG Redakcja: Joanna Figlewska Korekta: Urszula Okrzeja Projekt typograficzny, skład i łamanie: Tomek Laisar Fruń Projekt graficzny serii, projekt okładki oraz ilustracja na okładce: Dark Crayon Nazwa serii: Vanrad Redaktor serii: Andrzej Miszkurka ISBN 978-7480-593-3 Wydanie III Wydawca: Wydawnictwo MAG ul. Krypska 21 m. 63, 04-082 Warszawa tel. 22 813 47 43, fax 22 813 47 60 e-mail [email protected] www.mag.com.pl Wyłączny dystrybutor: Firma Księgarska Jacek Olesiejuk Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A ul. Poznańska 91, 05-850 Ożarów Maz. tel. 22 721 30 00 www.olesiejuk.pl Skład wersji elektronicznej [email protected]





To dla Teda.



PROLOG

Konsul Hegemonii siedział na tarasie swojego czarnego jak heban statku kosmicznego i grał Preludium cis-moll Rachmaninowa na wiekowym, ale dobrze utrzymanym steinwayu. Ogromne, zielone, jaszczurokształtne bestie przewalały się z jazgotem w rozpościerających się poniżej bagniskach. Od północy nadciągała burza: na tle sinoczarnych chmur rysował się las olbrzymich drzewiastych paproci, na wzburzonym niebie kłębiły się dziewięciokilometrowej wysokości stratocumulusy, fale błyskawic przebiegały po widnokręgu. Bliżej, przy samym statku, ledwie widoczne gadzie sylwetki zderzały się od czasu do czasu z polem siłowym i, rycząc donośnie, przepadały w błękitnej mgle. Skoncentrowany na wyjątkowo trudnym fragmencie Preludium konsul nie zwracał uwagi na burzę i zapadający zmrok. Zabrzęczał komunikator podłączony do hiperłącza. Konsul przestał grać, znieruchomiał z rękami zawieszonymi nad klawiaturą i czekał. Grzmot przetoczył się w dusznym powietrzu. Od strony lasu dało się słyszeć żałobne zawodzenie sfory padlinożerców. Gdzieś w ciemności jakieś zwierzę z ptasim móżdżkiem donośnym trąbieniem obwieściło swoją obecność i umilkło. Basowe buczenie pola siłowego podkreślało niespodziewaną ciszę. Odbiornik zabrzęczał po raz drugi. – Szlag by to... – mruknął konsul i wstał od fortepianu. Czekając, aż komputer przetworzy i zdekoduje wiązkę rozpadających się tachionów, nalał sobie szkockiej i rozsiadł się na poduszkach w salonie projekcyjnym. Wyświetlacz zamrugał na zielono. – Odtwórz – polecił konsul. – Zostałeś wybrany do powrotu na Hyperiona – zabrzmiał schrypnięty kobiecy głos. Obraz jeszcze się nie uformował, w powietrzu wyświetlały się na razie tylko

pulsujące kody transmisji, z których wynikało, że strumień tachionów pochodzi z Centralnej Tau Ceti, ośrodka administracyjnego Hegemonii. Konsul nie potrzebował cyfrowych danych nadawcy, żeby to stwierdzić – od razu rozpoznał niemłody już, lecz nadal piękny głos Meiny Gladstone. – Zostałeś wybrany do powrotu na Hyperiona jako członek Pielgrzymki do Dzierzby – powiedziała. Co ty powiesz, pomyślał konsul, i wstał z zamiarem wyjścia z salonu. – Oprócz ciebie Kościół Dzierzby wybrał jeszcze sześcioro innych ludzi – ciągnęła Meina Gladstone. – Skład pielgrzymki został zatwierdzony przez Wszechrzecz. Twój udział leży w interesie całej Hegemonii. Konsul stał nieruchomo, zwrócony plecami do migających kodów. Nie odwracając się, podniósł szklankę do ust i dopił szkocką. – Sytuacja jest bardzo skomplikowana – ciągnęła znużonym tonem Gladstone. – Trzy standardowe tygodnie temu konsulat i Rada Lokalna poinformowali nas przez hiperłącze, że zanosi się na otwarcie Grobowców Czasu. Otaczające je pole antyentropijne rozszerzało się gwałtownie, a Dzierzbę widywano coraz dalej na południe, aż przy Górach Brzeżnych. Konsul odwrócił się i opadł na poduszki. Przez ten czas projektor zdążył już wyświetlić hologram wiekowej twarzy Meiny Gladstone. Oczy miała nie mniej zmęczone od głosu. – Z Parwati bezzwłocznie wysłano grupę uderzeniową ARMII:kosmos z zadaniem ewakuowania z Hyperiona obywateli Hegemonii zanim Grobowce się otworzą. Ich dług czasowy wyniesie nieco ponad trzy hyperiońskie lata. Gladstone zawiesiła głos. Konsul doszedł do wniosku, że nigdy przedtem nie widział przewodniczącej Senatu w tak posępnym nastroju. – Nie wiemy, czy flota ewakuacyjna dotrze na czas – mówiła dalej – ale to jeszcze nie koniec naszych problemów. Wykryliśmy zbliżający się do Hyperiona klaster migracyjny Wygnańców, liczący co najmniej cztery tysiące... jednostek. Nasza ekipa ewakuacyjna powinna ich nieznacznie wyprzedzić. Konsul dobrze rozumiał wahanie Gladstone. Klaster migracyjny Wygnańców mógł się składać z obiektów różnej wielkości – od jednoosobowych kanonierek po zamieszkane przez dziesiątki tysięcy międzygwiezdnych barbarzyńców puszkomiasta i forty kometarne. – Połączone kolegium szefów sztabu ARMII uważa, że to wielka ofensywa Wygnańców – ciągnęła Gladstone. Komputer pokładowy wyświetlał hologram w takim miejscu, że jej smutne piwne oczy patrzyły jakby wprost na konsula. – Nie

wiemy jeszcze, czy chcą tylko zawładnąć Hyperionem i Grobowcami Czasu, czy też przypuścić frontalny atak na Sieć. Na wszelki wypadek flota bojowa ARMII:kosmos, z batalionem inżynieryjnym wykwalifikowanym do budowy transportalu, wyruszyła już z układu Camn, żeby dołączyć do sił ewakuacyjnych, ale, w zależności od rozwoju sytuacji, wydane jej rozkazy mogą jeszcze zostać cofnięte. Konsul pokiwał głową i machinalnie podniósł szklankę do ust. Skrzywił się, gdy okazało się, że jest pusta, i rzucił ją na gruby dywan wyściełający salon projekcyjny. Nie musiał mieć wojskowego wyszkolenia, żeby zrozumieć powagę decyzji taktycznej, przed jaką stanęli Gladstone i szefowie sztabu. Bez wojskowego transportalu, którego pośpieszna budowa pociągnęłaby za sobą astronomiczne koszty, stawienie czoła inwazji Wygnańców w układzie Hyperiona będzie niemożliwe. Gdyby zaś flota rzeczywiście zdążyła postawić transportal, i Hegemonia rzuciłaby całe siły ARMII do obrony leżącego na uboczu Hyperiona, Wygnańcy mogliby zaatakować inny z przygranicznych światów albo – gdyby sprawdził się najczarniejszy scenariusz – przechwycić hyperioński transportal i przeniknąć w głąb Sieci. Konsul ze zgrozą usiłował sobie wyobrazić zastępy uzbrojonych po zęby Wygnańców, rozlewające się poprzez transportale po bezbronnych miastach na stu planetach. Przeszedł przez hologram Meiny Gladstone, podniósł szklankę i dolał sobie whisky. – Zostałeś wybrany do udziału w Pielgrzymce do Dzierzby – mówił wizerunek starej przewodniczącej, którą prasa uwielbiała porównywać do Lincolna, Churchilla, Alvarez-Temp czy innej pre-hidżryjskiej legendy, która była akurat na topie. – Templariusze wysyłają drzewostatek Yggdrasill. Dowódca sił ewakuacyjnych ma rozkaz go przepuścić. Za cenę trzytygodniowego długu czasowego możesz się spotkać z Yggdrasillem, zanim ten wykona skok kwantowy z układu Parwati. Na pokładzie będzie już pozostała szóstka pielgrzymów wskazanych przez Kościół Dzierzby. Z naszych informacji wywiadowczych wynika, że co najmniej jedno z siedmiorga pielgrzymów jest agentem Wygnańców. W tej chwili... nie możemy stwierdzić, o kogo chodzi. Konsul nie mógł się nie uśmiechnąć. Gladstone na pewno miała świadomość, jakie ryzyko podejmuje – musiała liczyć się z tym, że to właśnie on jest obcym agentem i że kiedy się z nim skontaktuje, strategiczne informacje trafią prosto do Wygnańców... Tylko czy naprawdę powiedziała mu coś ważnego? Ruchy floty będą łatwe do wykrycia, gdy tylko zostaną uruchomione napędy Hawkinga. Co więcej, gdyby rzeczywiście był szpiegiem, słowa przewodniczącej mogłyby go wystraszyć.

Spoważniał i napił się szkockiej. – Wśród pielgrzymów są Sol Weintraub i Fedmahn Kassad – dodała Gladstone. Konsul spochmurniał jeszcze bardziej. Spojrzał na chmurę cyfr migoczącą niczym drobinki kurzu wokół twarzy kobiety. Do końca transmisji pozostało piętnaście sekund. – Potrzebujemy twojej pomocy – mówiła Gladstone. – Tajemnice Grobowców Czasu i Dzierzby muszą zostać rozwikłane, a ta pielgrzymka może być naszą ostatnią szansą. Jeżeli Wygnańcy podbiją Hyperiona, należy za wszelką cenę wyeliminować ich szpiega i zapieczętować Grobowce. Od tego może zależeć los Hegemonii. Przekaz dobiegł końca, pozostały po nim tylko współrzędne punktu spotkania. – Odpowiedź? – zapytał komputer pokładowy. Wymagałoby to ogromnego wydatku energetycznego, ale statek był w stanie wstrzyknąć krótki, zaszyfrowany przekaz impulsowy w nieustającą paplaninę na hiperłączach spajających skolonizowaną część galaktyki. – Nie – odparł konsul. Wyszedł na taras i oparł się o balustradę. Zapadła noc, chmury wisiały bardzo nisko. Nie było widać gwiazd. Nieprzeniknioną ciemność mąciły tylko sporadyczne rozbłyski piorunów na północy i łagodna poświata fosforyzujących mokradeł. Konsul nagle bardzo wyraźnie uświadomił sobie, że jest w tej chwili jedyną istotą rozumną na nienazwanej planecie. Wsłuchując się w dobiegające z bagien odgłosy przedpotopowej nocy, rozmyślał o poranku: mógłby wyruszyć vikkenem EM o świcie, przez cały dzień pławić się w blasku słońca, zapolować na grubego zwierza w paprociowych lasach na południu, a wieczorem wrócić na statek, zjeść smaczny stek i popić go zimnym piwem. Wyobrażał sobie przejmującą radość polowania i równie przejmującą otuchę płynącą z samotności – samotności, na którą zapracował sobie bólem i koszmarem, jakich doświadczył na Hyperionie. Hyperion. Wrócił do kabiny. Zdążył jeszcze wciągnąć taras i uszczelnić kadłub tuż przed tym, jak spadły pierwsze ciężkie krople deszczu. Wszedł kręconymi schodami na górę, do mieszczącej się w dziobie statku sypialni. Okrągłą kajutę rozjaśniały tylko bezgłośne eksplozje błyskawic, wyławiające z mroku strużki deszczówki na świetliku. Rozebrał się, położył na wznak na twardym materacu, włączył system audio i zewnętrzne mikrofony. Furia burzy zmieszała się z gwałtownością wagnerowskiego Cwałowania walkirii. Huraganowa wichura wstrząsała statkiem. Łoskot gromów wypełniał kabinę, gdy świetlik rozbłyskiwał bielą, która wypalała powidoki na siatkówkach oczu konsula.

Wagner nadaje się tylko do burz, pomyślał. Zamknął oczy, ale pioruny przeświecały przez powieki. Przypomniał sobie skrzące się w słońcu kryształki lodu, niesione wiatrem wśród niskich wzgórz wokół Grobowców Czasu, i zimniejsze od nich lśnienie stali na niewyobrażalnym, najeżonym metalowymi cierniami drzewie Dzierzby. Przypomniał sobie przeszywające noc krzyki i krwaworubinowe spojrzenie stufasetowych oczu Dzierzby. Hyperion. Bezgłośnie polecił komputerowi wyłączyć głośniki i zakrył oczy przedramieniem. W ogłuszającej ciszy rozmyślał o szaleństwie, jakim byłby powrót na Hyperiona. Podczas jego jedenastoletniej służby konsularnej na tym odległym, zagadkowym świecie, tajemniczy Kościół Dzierzby kilkanaście razy wyraził zgodę, żeby przybyli spoza planety pielgrzymi wyruszyli barką na północ, za góry, na smagane wiatrem pustkowia wokół Grobowców Czasu. Nikt stamtąd nie wrócił – a działo się to jeszcze w dawnych, dobrych czasach, gdy Dzierzba był więźniem pływów czasu i niepojętych sił, pole antyentropijne rozpościerało się zaledwie na kilkadziesiąt metrów wokół Grobowców, a Hyperionowi nie zagrażał najazd Wygnańców. Pomyślał o Dzierzbie przemieszczającym się swobodnie po całym Hyperionie; o milionach tubylców i tysiącach obywateli Hegemonii bezbronnych w obliczu istoty, która nic sobie nie robi z praw fizyki i porozumiewa się wyłącznie poprzez śmierć. Mimo że w kajucie było ciepło, przeszedł go dreszcz. Hyperion. Noc dobiegła końca, wraz z nią minęła burza, ale kolejny gwałtowny front mknął tuż przed zbliżającą się jutrzenką. Chłostane wiatrem dwustumetrowe drzewiaste paprocie gięły się jak trzciny. Tuż przed brzaskiem hebanowy statek konsula wzniósł się na słupie błękitnej plazmy, przebił coraz grubszą warstwę chmur i zaczął się piąć ku otwartemu kosmosowi i wyznaczonemu miejscu spotkania.



JEDEN

Konsul obudził się z tym szczególnym bólem głowy, suchością w gardle i wrażeniem zapomnienia tysiąca wizji sennych, jakie pozostawia po sobie sen kriogeniczny. Zamrugał, dźwignął się do pozycji siedzącej na niskiej leżance i półprzytomnie odlepił ostatnie przyczepione do ciała czujniki. W pozbawionej okien jajowatej kajucie towarzyszyły mu dwa bardzo niskie klony załogowe i jeden bardzo wysoki templariusz w płaszczu z kapturem. Jeden z klonów podał mu szklankę soku pomarańczowego, którym tradycyjnie witano ludzi wybudzonych z kriogenicznego snu. Konsul przyjął ją z wdzięcznością i pił łapczywie. – Drzewo dzielą od Hyperiona dwie minuty świetlne i pięć godzin lotu – powiedział templariusz. Konsul zdał sobie sprawę, że ma przed sobą Heta Masteena, kapitana drzewostatku templariuszy i Prawdziwy Głos Drzewa. Miał mętną świadomość, że to wielki zaszczyt, zostać obudzonym osobiście przez kapitana, ale na razie był zbyt otumaniony skutkami kriosnu, żeby należycie to docenić. – Inni nie śpią już od kilku godzin. – Het Masteen gestem odprawił klony. – Zebrali się na dziobowej platformie jadalnej. – Hhrghn – powiedział konsul. Napił się soku, odkaszlnął i spróbował jeszcze raz: – Dziękuję ci, Hecie Masteenie – wykrztusił. Rozejrzawszy się po jajowatej kajucie – kobierzec ciemnej trawy na podłodze, przezroczyste ściany, żebrowanie z giętego jazodrzewia – doszedł do wniosku, że znajduje się w jednym z mniejszych strąków mieszkalnych. Przymknął oczy i spróbował sobie przypomnieć spotkanie z Yggdrasillem, tuż przed tym, gdy statek templariuszy dokonał skoku kwantowego. Przypomniał sobie, jak szykując się do cumowania, pierwszy raz zobaczył kilometrowej długości drzewostatek. Szczegóły widoku rozmywały się w zdublowanym polu siłowym generowanym przez maszyny i ergi, które otaczało

jednostkę jak kulisty obłok mgły. Mimo to było widać, że ulistniona masa mieni się tysiącami światełek – łagodnie prześwietlały liście i cienkie ścianki strąków mieszkalnych, lśniły na niezliczonych platformach, pokładach, mostkach, schodach i w altanach. Przy rufie skupiły się kuliste moduły napędowe i ładunkowe, podobne do przerośniętych galasów. Błękitnofioletowe smugi kondensacyjne snuły się za statkiem jak długie na dziesięć kilometrów korzenie. – Inni czekają – przypomniał półgłosem Het Masteen i skinieniem głowy wskazał poduszki, na których złożono bagaż konsula, czekający teraz na otwarcie. Podczas gdy templariusz w zadumie podziwiał jazodrzewiowe dźwigary, konsul ubrał się w półoficjalny strój wieczorowy: luźne czarne spodnie, wyglansowane wysokie buty, koszulę z białego jedwabiu wydymającą się w talii i na łokciach, pochodzącą z Carvnel ozdobioną topazem spinkę do kołnierzyka, krótki czarny płaszcz z epoletami połyskującymi karmazynem Hegemonii, oraz miękki trójgraniasty kapelusz w złotym kolorze. Fragment zakrzywionej ściany zmienił się w lustro, w którym mógł się przejrzeć – zobaczył człowieka w wieku nieco dojrzalszym niż średni, elegancko ubranego, opalonego, z dziwnie bladymi plamami poniżej smutnych oczu. Zmarszczył brwi, skinął głową i odwrócił się plecami do lustra. Zakapturzony templariusz dał mu znak gestem i razem wyszli przez otwór, który pojawił się w strąku, na biegnący w górę chodnik, który zakręcał i znikał im z oczu za litą ścianą pokrytego korą pnia drzewostatku. Konsul zawahał się, zszedł na skraj chodnika... i natychmiast się cofnął. Przepaść mierzyła co najmniej sześćset metrów (sztuczne ciążenie – równe jednej szóstej ziemskiego, a wytwarzane przez spętane u nasady drzewa sfery osobliwości – pozwalało odróżnić „dół” od „góry”), a chodnik nie miał barierki. W milczeniu podjęli wędrówkę na górę. Trzydzieści metrów i pół obwodu pnia dalej porzucili spiralny chodnik na rzecz delikatnego mostu wiszącego i dotarli do konara o pięciometrowej średnicy, po którym zaczęli oddalać się od pnia. Kierowali się w stronę gęstego skupiska liści mieniących się w blasku hyperiońskiego słońca. – Czy mój statek został wyprowadzony z hangaru? – zainteresował się konsul. – Zatankowany i gotowy do startu czeka w sferze numer jedenaście – odparł Het Masteen. Znaleźli się w cieniu pnia. W czarnych przestrzeniach pośród liści zapłonęły gwiazdy. – Pozostali pielgrzymi zgodzili się skorzystać z pańskiego statku podczas lądowania na Hyperionie, jeśli tylko dowództwo ARMII wyda stosowne pozwolenie –

dodał templariusz. Konsul przetarł oczy. Żałował, że nie dano mu więcej czasu, żeby doszedł do siebie po lodowatych uściskach kriosnu. – Macie kontakt z flotą ewakuacyjną? – Naturalnie. Wywołali nas, gdy tylko zakończyliśmy skok kwantowy. Od tamtej pory jesteśmy... eskortowani przez okręt wojenny Hegemonii. Masteen wskazał niebo nad głową. Konsul zmrużył oczy i spojrzał w górę, ale w tej samej chwili górne gałęzie obracającego się powoli drzewa wynurzyły się z cienia i rozległe połacie liści zapłonęły słonecznymi kolorami. Nawet tam, gdzie nadal zalegał cień, gnieżdżące się nad chodnikami żarptaki lśniły jak japońskie lampiony, światłopnącza rozświetlały wiszące mosty, a ziemskie świetliki i muślinki z Maui-Przymierza, które z tajemniczym mruganiem przemierzały liściaste labirynty, mieszały się z gwiezdnymi konstelacjami w sposób zdolny zmylić najlepszych gwiezdnych nawigatorów. Het Masteen wsiadł do kosza windy zawieszonego na linie z włókna węglowego, której drugi koniec ginął gdzieś wśród trzystu metrów gałęzi nad ich głowami. Konsul poszedł w jego ślady i kosz bezszelestnie ruszył do góry. Chodniki, strąki i platformy były dziwnie puste, jeśli nie liczyć kilku templariuszy i ich malutkich pomocników, klonów. Wcześniej, przez wypełnioną gorączkowym pośpiechem godzinę, która upłynęła od zacumowania na drzewostatku, do momentu, gdy zapadł w sen, też nie widział żadnych intruzów, ale wtedy tłumaczył to sobie bliskością skoku kwantowego i domniemywał, że pasażerowie spoczywają bezpiecznie na leżankach kriogenicznych. Teraz jednak statek poruszał się z prędkością daleką od relatywistycznej, i wśród gałęzi powinno się wprost roić od gapiów. Zwrócił na to uwagę templariuszowi. – Wy, szóstka pielgrzymów, jesteście naszymi jedynymi pasażerami – odparł Masteen. Kosz zatrzymał się w gąszczu listowia. Templariusz wysiadł i stanął na sfatygowanych drewnianych stopniach wiekowego eskalatora. Konsul zaniemówił ze zdumienia. Przeciętny statek templariuszy (bez wątpienia najlepszy pojazd do podróży międzygwiezdnych) przewoził zwykle od dwóch do pięciu tysięcy ludzi. Drzewostatki rzadko gromadziły dług czasowy większy niż cztery, pięć miesięcy; kursowały na krótkich, widowiskowych trasach wśród gęsto rozmieszczonych układów gwiezdnych, dzięki czemu ich zamożni pasażerowie spędzali w kriośnie absolutne minimum czasu. Kurs Yggdrasilla na Hyperiona

i z powrotem oznaczał sześcioletni dług mierzony czasem Sieci oraz – biorąc pod uwagę absolutnie niekomercyjny charakter rejsu – gigantyczne straty finansowe dla templariuszy. Dopiero chwilę później zdał sobie sprawę, że drzewostatek idealnie nadaje się do mającej wkrótce nastąpić ewakuacji mieszkańców planety, a wtedy wszelkie koszty operacji zostaną pokryte przez Hegemonię. Co w niczym nie zmieniało faktu, że Bractwo Templariuszy podjęło ogromne ryzyko, sprowadzając tak piękną, bezbronną i cenną jednostkę (istniało tylko pięć statków tej klasy) w potencjalną strefę wojny. – A oto pozostali pielgrzymi – obwieścił Het Masteen, gdy schody wyniosły ich obu na szeroką platformę. Przy końcu długiego drewnianego stołu zasiadała niewielka grupa ludzi. Nad nimi płonęły gwiazdy (kosmiczna panorama obracała się od czasu do czasu, gdy statek zmieniał kurs), a widoczne z obu boków sferyczne ściany listowia przywodziły na myśl skórkę olbrzymiego owocu. Konsul zorientował się, że znaleźli się na kapitańskiej platformie jadalnej, zanim jeszcze pozostała piątka wstała na powitanie, a Het Masteen zajął miejsce u szczytu stołu. Na lewo od kapitana pozostawiono wolne krzesło dla konsula. Kiedy wszyscy usiedli i ucichli, Het Masteen dokonał oficjalnej prezentacji. Konsul nie znał pozostałych gości osobiście, ale niektóre nazwiska brzmiały znajomo, a dzięki wieloletniemu doświadczeniu dyplomatycznemu, z łatwością katalogował tożsamości i pierwsze wrażenia. Po lewej ręce miał księdza Lenara Hoyta, kapłana staroświeckiej chrześcijańskiej sekty katolików. W pierwszej chwili nie skojarzył znaczenia czarnego stroju i koloratki, dopiero potem przypomniał sobie szpital św. Franciszka na Hebronie, gdzie prawie cztery standardowe dziesięciolecia wcześniej odbył alkoholową kurację odwykową po swojej pierwszej – katastrofalnej – misji dyplomatycznej. Poza tym dźwięk nazwiska Hoyta podsunął mu wspomnienie innego księdza, który przepadł bez wieści na Hyperionie mniej więcej w połowie jego kadencji konsularnej. Wedle oceny konsula, Lenar Hoyt był człowiekiem młodym, tuż po trzydziestce, wydawało się jednak, że jakieś wydarzenia z nieodległej przeszłości okrutnie go postarzyły. Ściągnięta twarz, ziemista skóra opięta na kościach jarzmowych, duże, głęboko zapadnięte oczy, wąskie wargi zaciśnięte w permanentnym skurczu i skrzywione w sposób daleki od choćby najbardziej cynicznego uśmiechu, włosy nie tyle przerzedzone, ile wręcz zmasakrowane działaniem promieniowania... Konsul nie mógł się oprzeć wrażeniu, że ma przed sobą człowieka, który od wielu lat walczy z chorobą – a jednak z zaskoczeniem stwierdził, że pod tą maską skrywanego bólu

przetrwał cień chłopca z przeszłości: ledwie widoczny zarys pulchnej twarzy, zdrowej cery i łagodnych ust młodszego, zdrowszego, mniej zgorzkniałego Lenara Hoyta. Obok księdza siedział człowiek, którego twarz przed laty znali prawie wszyscy obywatele Hegemonii. Ciekawe, pomyślał konsul, czy zbiorowa pamięć mieszkańców Sieci jest obecnie równie krótka jak w czasach, gdy ja tam mieszkałem. Pewnie tak. A może jeszcze krótsza. W takim razie pułkownik Fedmahn Kassad, zwany Rzeźnikiem Bressii Południowej, nie cieszył się już zapewne ani sławą, ani nawet niesławą. Dla ludzi z pokolenia konsula i wszystkich ekspatriantów, których życie toczyło się powolnym, prowincjonalnym rytmem, Kassad nie był człowiekiem, którego łatwo się zapomina. Pułkownik Fedmahn Kassad – wysoki mężczyzna, niewiele niższy od mierzącego dwa metry wzrostu Masteena – był ubrany w czarny mundur ARMII pozbawiony wszelkich insygniów i odznaczeń. Jego strój był poniekąd podobny do czarnego ubioru Lenara Hoyta, ale sam pułkownik w niczym nie przypominał księdza. W przeciwieństwie do wychudzonego Hoyta, Kassad – mocno opalony i żylasty jak rękojeść bicza – był w świetnej formie. Pod skórą ramion, nadgarstków i szyi rysowały się włókna mięśni. Oczy miał małe, ciemne i wszystkowidzące, niczym obiektywy jakiejś prymitywnej kamery wideo, a rysy ostre i kanciaste – jego twarz cała składała się z cieni, płaszczyzn i faset. Nie była wymizerowana jak twarz Hoyta, wyglądała raczej na wykutą w zimnym kamieniu, a biegnąca wzdłuż żuchwy cienka kreska zarostu dodatkowo uwypuklała wyrazistość jej linii, jak krew podkreślająca ostrze noża. Powolne, wyrachowane ruchy pułkownika przywodziły konsulowi na myśl ziemskiego jaguara, którego dawno temu widział na Lususie, w prywatnym ZOO na statku osiedleńczym. Kassad nie podnosił głosu, nie dało się jednak nie zauważyć, że nawet jego milczenie przykuwa uwagę. Długi stół wydawał się prawie pusty, po tym jak wszyscy skupili się przy jednym jego końcu. Naprzeciw Fedmahna Kassada siedział mężczyzna, którego Het Masteen przedstawił jako poetę, Martina Silenusa. Silenus stanowił przeciwieństwo swojego vis-à-vis. Kassad był wysoki i szczupły, Silenus – niski i wyraźnie zapuszczony. W porównaniu z ciosanym w kamieniu obliczem pułkownika, twarz poety była ruchliwa i wyrazista jak u ziemskich naczelnych. Głos miał donośny, chrapliwy, pospolity. Zdaniem konsula, Martin Silenus – z tymi rumianymi policzkami, szerokimi ustami, wysoko zarysowanymi brwiami, lekko szpiczastymi uszami, i wiecznie gestykulującymi dłońmi o długich palcach, których pozazdrościłby mu wirtuoz fortepianu (a także dusiciel) – miał w sobie coś niemal sympatycznie demonicznego. Srebrzyste włosy tworzyły

niechlujnie przystrzyżoną grzywkę. Wyglądał na człowieka dobiegającego sześćdziesiątki, ale charakterystyczne sine przebarwienia szyi i dłoni zdradzały, że przeszedł już niejedną kurację poulsenowską, tak że równie dobrze mógł mieć od dziewięćdziesięciu do stu pięćdziesięciu lat standardowych. Jeśli bliżej mu było do tej górnej granicy, to – jak doskonale wiedział konsul – najprawdopodobniej miał nierówno pod sufitem. O ile Silenus przy pierwszym spotkaniu sprawiał wrażenie krewkiego i hałaśliwego, o tyle jego sąsiad przy stole emanował nie mniej imponującą aurą inteligentnej powściągliwości. Kiedy podczas prezentacji Sol Weintraub podniósł wzrok, uwagę konsula zwróciła krótka siwa broda, pożłobione zmarszczkami czoło i błyszczące smutne oczy słynnego naukowca. Już wcześniej słyszał historię Żyda Wiecznego Tułacza i jego beznadziejnej misji, ale i tak wstrząsnął nim widok niemowlęcia w jego ramionach: Weintraub trzymał na rękach kilkutygodniową Rachel, swoją córkę. Konsul odwrócił wzrok. Szóstym pielgrzymem – i jedyną kobietą przy stole – była Brawne Lamia. Kiedy ich sobie przedstawiano, pani detektyw wpatrywała się w konsula z taką natarczywością, że jej spojrzenie ciążyło mu jeszcze długo po tym, gdy odwróciła wzrok. Lamia – pochodząca z Lususa, gdzie ciążenie wynosiło jeden i trzy dziesiąte ziemskiego – wzrostem zaledwie dorównywała siedzącemu dwa krzesła dalej poecie, ale nawet luźny sztruksowy skafander pokładowy nie maskował jej potężnej muskulatury. Czarne loki opadały na ramiona, brwi rysowały się poziomymi ciemnymi krechami na szerokim czole, nos – ostry i wydatny – podkreślał ptasi charakter profilu. Usta miała szerokie i wyraziste, niemal zmysłowe, leciutko uniesione w kącikach w delikatnym uśmiechu, o którym jednak trudno byłoby powiedzieć, czy jest okrutny, czy tylko figlarny, a ciemne oczy sprawiały wrażenie prowokujących rozmówcę do odkrycia prawdy. Konsul doszedł do wniosku, że Brawne Lamię można uznać za piękną kobietę. Gdy prezentacja dobiegła końca, odchrząknął i zwrócił się do templariusza: – Zapowiadał pan, kapitanie, że pielgrzymów będzie siedmioro. Czy siódmym jest dziecko M. Weintrauba? Kaptur Heta Masteena poruszył się wolno z boku na bok w geście zaprzeczenia. – Nie. Tylko ci, którzy świadomie wyruszą na poszukiwanie Dzierzby, mogą być nazywani pielgrzymami. Przy stole zapanowało lekkie poruszenie. Wszyscy z pewnością wiedzieli to, o czym pomyślał konsul: jeżeli Kościół Dzierzby miał wyrazić zgodę na pielgrzymkę,

liczba jej uczestników musiała wyrażać się liczbą pierwszą. – Ja jestem siódmym pielgrzymem – dodał Het Masteen, templariusz, kapitan drzewostatku Yggdrasill i Prawdziwy Głos Drzewa. W ciszy, jaka zapadła po tych słowach, Masteen dał znak ręką i gromada klonów podała pielgrzymom ostatni posiłek przed lądowaniem na planecie. * * * – Czyli Wygnańców nie ma jeszcze w układzie? – spytała Brawne Lamia. Miała gardłowy, lekko chrapliwy głos, którego brzmienie fascynowało konsula. – Jeszcze nie – odparł Het Masteen – ale wyprzedzamy ich zaledwie o kilka dni standardowych, nie więcej. W obłoku Oorta układu Hyperiona nasze przyrządy wykryły ślady użycia napędu termojądrowego. – Czy wybuchnie wojna? – zaniepokoił się Hoyt. Głos miał równie zmęczony jak twarz. Kiedy nikt nie pośpieszył z odpowiedzią, ksiądz spojrzał w prawą stronę, jakby poniewczasie postanowił skierować swoje pytanie do konsula. Konsul westchnął. Żałował, że klony podały wino, a nie whisky. – Kto wie, co zrobią Wygnańcy? – odpowiedział pytaniem. – Raczej nie kierują się już ludzką logiką. Martin Silenus wybuchnął gromkim śmiechem. Gestykulując kieliszkiem, rozchlapywał wino na boki. – To żeś, kurwa, wymyślił. Tak jakbyśmy my, ludzie, kiedykolwiek kierowali się ludzką logiką! Pociągnął solidny łyk wina, otarł usta i znów się zaśmiał. – Jeżeli rozgorzeją walki – zauważyła Lamia, marszcząc brwi – możemy nie dostać pozwolenia na lądowanie. – Dostaniemy je – zapewnił ją Het Masteen. Słońce zakradło się pod fałdy kaptura i padło na żółtawą skórę. – I ocaleni przed pewną śmiercią na wojnie, zginiemy równie pewną śmiercią z rąk Dzierzby – mruknął Hoyt. – Nie ma śmierci we wszechświecie! – zacytował Silenus głosem, którym (konsul dałby sobie głowę uciąć) obudziłby człowieka z kriosnu. Poeta dopił wino i uniósł pusty puchar, jakby wznosił toast na cześć gwiazd:

Nigdzie nie odczujesz Żadnej woni śmiertelnej – a śmierć przyjść powinna. Zapłacz, zapłacz, o, zapłacz, Cybelo! Twe dzieci Okrutne – w dreszcz bezsiły przemieniły boga. Płaczcie, bracia, o, płaczcie! Nie mam żadnej mocy, Słaby jak trzcina – słaby – słaby jak mój głos, O, o, ból, ten straszliwy ból słabości! Płaczcie, Bo ciągle się rozpadam...[1] Znienacka zawiesił głos, dolał sobie wina i beknął głośno w ciszy, która zapadła po jego recytacji. Pozostała szóstka spojrzała po sobie. Konsul zauważył, że Sol Weintraub uśmiecha lekko – dopóki dziecko nie poruszyło się w jego ramionach i nie odwróciło jego uwagi. – No tak... – odezwał się niepewnie Lenar Hoyt, jakby próbował pochwycić zgubiony przed chwilą wątek. – Jeżeli konwój Hegemonii odleci, a Wygnańcy zajmą Hyperiona, być może okupacja obejdzie się bez rozlewu krwi i pozwolą nam zająć się swoimi sprawami. Pułkownik Kassad parsknął cichym śmiechem. – Wygnańcy nie zamierzają okupować Hyperiona – powiedział. – Jeżeli zajmą planetę, to złupią co się da, a potem zrobią to, co potrafią najlepiej: zburzą i spalą miasta, rozbiją gruzy i zgliszcza na malutkie kawałeczki, a później będą te kawałeczki tak długo przypiekać, aż same zaczną świecić. Następnie stopią lody na biegunach, wygotują oceany i uzyskaną w ten sposób solą obsypią pozostałości kontynentów, żeby nic tam już nigdy nie wyrosło. – No tak... – zaczął znów Hoyt, ale tym razem umilkł na dobre. Nikt nic nie mówił, kiedy klony uprzątały talerze po zupie i przystawkach i podawały drugie danie. * * * – Powiedział pan wcześniej, że eskortuje nas okręt wojenny Hegemonii – przypomniał Masteenowi konsul, gdy skończyli rostbef i gotowanego podniebnego kalmara. Kapitan pokiwał głową i wskazał coś wyciągniętą ręką. Konsul zmrużył oczy, ale niczego nie wypatrzył na tle wirującego gwiezdnego tła.

– Proszę – powiedział Fedmahn Kassad, i sięgnąwszy ponad Lenarem Hoytem, podał konsulowi składaną lornetkę wojskową. Konsul podziękował skinieniem głowy, włączył lornetkę i spojrzał we wskazany przez Masteena sektor nieba. Stabilizujące optykę kryształy żyroskopowe zabuczały cicho i lornetka zaczęła skanować pole widzenia zgodnie z zaprogramowanym schematem. Nagle obraz znieruchomiał, rozmazał się, powiększył i wyostrzył. Konsulowi zaparło dech w piersi. Okręt Hegemonii wypełniał przestrzeń. Wbrew oczekiwaniom konsula, podrasowany elektroniką kontur nie odpowiadał ani rozmytej w polu siłowym sylwetce małej kanonierki, ani pękatego niszczyciela – to był matowoczarny lotniskowiec uderzeniowy, imponujący w ten sam sposób, w jaki od setek lat potrafiły imponować tylko okręty wojenne: osobliwie opływowy kadłub, cztery pęki wysięgników wtulone w korpus w gotowości bojowej, sześćdziesięciometrowy mostek dowódczy zaostrzony jak liściowaty grot z Clovis, napęd Hawkinga i bąble silników termojądrowych umieszczone daleko, przy końcu szybu startowego, jak brzechwa na drzewcu strzały. Konsul bez słowa oddał lornetkę Kassadowi. Jeżeli flotę ewakuacyjną było stać na oddelegowanie lotniskowca do eskortowania Yggdrasilla, to jaką siłę ognia szykowali na odparcie inwazji Wygnańców? – Ile zostało czasu do lądowania? – zainteresowała się Brawne Lamia. Połączyła się przez swój komlog z datasferą drzewostatku, ale wyraźnie nie spodobało jej się to, co tam znalazła. Albo czego nie znalazła. – Cztery godziny do wejścia na orbitę – odmruknął Het Masteen. – Plus parę minut w lądowniku. Nasz przyjaciel konsul zgodził się przewieźć nas swoim prywatnym statkiem. – Do Keats? – zapytał Sol Weintraub. Odezwał się pierwszy raz, odkąd podano obiad. Konsul pokiwał głową. – W dalszym ciągu jest to jedyny kosmoport na Hyperionie przystosowany do obsługi jednostek pasażerskich – wyjaśnił. – Jak to, kosmoport? – zabrzmiał zagniewany głos księdza Hoyta. – Myślałem, że polecimy prosto na północ, do królestwa Dzierzby. Het Masteen cierpliwie pokręcił głową. – Wszystkie pielgrzymki zaczynają się w stolicy. Dotarcie do Grobowców Czasu zajmie nam kilka dni. – Kilka dni – parsknęła Lamia. – To niedorzeczne!

– Być może – zgodził się Masteen – ale takie są fakty. Ksiądz Hoyt miał taką minę, jakby coś przyprawiło go o niestrawność, chociaż prawie nic nie zjadł. – A nie moglibyśmy ten jeden raz zmienić tej zasady? – zasugerował. – Ze względu na bliski wybuch wojny, i tak dalej... Można by wylądować przy Grobowcach Czasu albo gdzieś w pobliżu i mieć sprawę z głowy. Konsul pokręcił głową. – Statki kosmiczne i samoloty od czterystu lat próbują latać na skróty, wprost na północne wrzosowiska – wyjaśnił. – Nie słyszałem jeszcze, żeby któremuś się udało. Martin Silenus z zadowoloną miną podniósł rękę, jak uczniak zgłaszający się do odpowiedzi. – A można, za przeproszeniem, zapytać, co się stało z tym pierdyliardem statków? Ksiądz Hoyt spiorunował go wzrokiem, Kassad uśmiechnął się lekko, a Sol Weintraub odparł: – Konsul nie sugerował, że jest to obszar całkowicie niedostępny: można się tam dostać drogą morską lub jedną z kilku dróg lądowych, a statki i samoloty nie przepadają bynajmniej jak kamień w wodę. Bez przeszkód lądują przy ruinach albo w okolicy Grobowców Czasu i z równą łatwością wracają do zadanych komputerom pokładowym lokalizacji. Tylko piloci i pasażerowie znikają bez śladu. Po tych słowach przełożył niemowlę do zawieszonego na szyi nosidełka. – Takie chodzą słuchy... – przyznała Brawne Lamia. – A co wynika z dzienników pokładowych? – Nic – odrzekł konsul. – Brak śladów walki. Brak oznak wtargnięcia na pokład. Brak odchyleń od kursu. Brak zakłóceń biegu czasu. Brak niezwykłych emisji i rozpływów energii. Brak wszelkich zjawisk fizycznych. – Brak pasażerów – uzupełnił Het Masteen. Konsul spojrzał na niego podejrzliwie. Jeżeli to miał być żart, była to pierwsza sytuacja w jego kilkudziesięcioletnich kontaktach z templariuszami, w której jeden z nich przejawił choćby szczątkowe poczucie humoru. Wyzierający spod kaptura fragment lekko orientalnej twarzy kapitana nie sugerował jednak dowcipnej puenty. – Jakie to cudownie melodramatyczne! – Silenus parsknął śmiechem. – Chryste Panie, toż to najprawdziwszy Trójkąt Bermudzki ludzkich dusz, a my płyniemy prosto w jego środek! Kto w ogóle wymyślił tę gównianą fabułkę? – Zamknij się, dziadu – złajała go Lamia. – Jesteś pijany. Konsul westchnął. Znali się od niespełna godziny. Klony uprzątnęły naczynia i podały deser – sorbety, kawę, owoce drzewostatku,

draum, torty i słodycze na bazie sprowadzonej z Renesansu czekolady. Martin Silenus zbył deser machnięciem ręki i kazał sobie przynieść następną butelkę wina. Konsul po krótkim namyśle poprosił o whisky. * * * – Pomyślałem sobie – odezwał się Sol Weintraub, gdy kończyli deser – że nasze przetrwanie może zależeć od tego, czy będziemy ze sobą rozmawiać. – To znaczy? – spytała Brawne Lamia. Weintraub odruchowo kołysał śpiące na jego piersi niemowlę. – Taki przykład: czy ktoś z nas wie, dlaczego został wybrany przez Kościół Dzierzby i Wszechrzecz do udziału w pielgrzymce? Nikt się nie odezwał. – Tak myślałem – powiedział Weintraub. – Druga sprawa jest jeszcze bardziej fascynująca: czy ktokolwiek z was jest członkiem Kościoła Dzierzby? Bo ja, na przykład, jestem żydem i chociaż bardzo się ostatnio zamotałem w swoich przekonaniach religijnych, wciąż nie ma w nich miejsca na oddawanie czci organicznej machinie do zabijania. Uniósł brwi i popatrzył po swoich towarzyszach podróży. – Ja jestem Prawdziwym Głosem Drzewa – odparł Het Masteen. – Wielu templariuszy wierzy, że Dzierzba jest ucieleśnieniem kary czekającej wszystkich tych, którzy nie czerpią z korzenia, ja jednak uważam ten pogląd za herezję, która nie ma podstaw ani w Przymierzu, ani w pismach Muira. Siedzący na lewo od niego konsul wzruszył ramionami. – Jestem ateistą – przyznał. Podniósł szklankę whisky do światła. – Nigdy nie miałem nic wspólnego z kultem Dzierzby. Ksiądz Hoyt uśmiechnął się niewesoło. – Mnie wyświęcił Kościół katolicki. Kult Dzierzby stanowi zaprzeczenie wszystkiego, co jest nam drogie. Pułkownik Kassad tylko pokręcił głową; nie sposób było stwierdzić, czy w ten sposób odmawia odpowiedzi, czy tylko wskazuje, że nie należy do Kościoła Dzierzby. Martin Silenus wykonał zamaszysty gest ręką. – Zostałem ochrzczony w tradycji luterańskiej. To nieistniejący już dziś odłam chrześcijaństwa. Zanim wasi rodzice przyszli na świat, pomagałem kłaść podwaliny gnostycyzmu zen. Byłem katolikiem, rewelacjonistą, neomarksistą,

sprzęgofanatykiem, rozłamowcem, satanistą, biskupem Kościoła Nicości Jake’a oraz sumiennym członkiem Instytutu Gwarantowanej Reinkarnacji. Teraz zaś z przyjemnością mogę stwierdzić, że jestem zwykłym poganinem. – Uśmiechnął się do wszystkich. – Dla poganina Dzierzba jest całkiem zadowalającym bóstwem. – Religie mnie nie interesują – powiedziała Lamia. – Nie ulegam ich wpływom. – W takim razie wyraziłem się chyba dostatecznie jasno – podsumował Sol Weintraub. – Żadne z nas nie przyznaje się do powinowactwa z Kościołem Dzierzby, a mimo to jego starszyzna wybrała właśnie nas spośród milionów wiernych ubiegających się o prawo odwiedzenia Grobowców Czasu... i ich okrutnego boga... podczas pielgrzymki, która może być ostatnią. Konsul pokręcił głową. – Być może, M. Weintraub, wyraził się pan jasno – powiedział – ale ja nadal nie rozumiem, do czego pan zmierza. Naukowiec z roztargnieniem skubnął brodę. – Najwyraźniej powody, dla których chcemy wrócić na Hyperiona, są na tyle ważne, że nawet kierujące się probabilistyką sztuczne inteligencje we Wszechrzeczy i Kościele Dzierzby zgodziły się, że zasługujemy na ten powrót. Niektóre z tych powodów są tajemnicą poliszynela, tak jak w moim przypadku, jestem jednak przekonany, że tylko sami zainteresowani znają ich prawdziwą naturę. Proponuję, żebyśmy w ciągu tych kilku dni, jakie mamy ze sobą spędzić, podzielili się swoimi historiami. – Po co? – spytał Kassad. – Przecież to niczemu nie posłuży. – Przeciwnie – odparł z uśmiechem Weintraub. – W ten sposób zapewnimy sobie odrobinę rozrywki i choć przelotnie zajrzymy w dusze współtowarzyszy podróży, zanim przytrafi nam się spotkanie z Dzierzbą lub inna katastrofa. Poza tym może dzięki temu zdołamy ocalić życie, jeśli tylko wykażemy się dostateczną inteligencją, żeby dostrzec wspólny wątek, który splótł nasze losy z kaprysami Dzierzby. Martin Silenus roześmiał się, przymknął powieki i zadeklamował: Te Niewiniątka na grzbietach delfinów Płetwami podtrzymywane Na śmierć powtórną czekając, płyną, Otwarte znów ich rany[2]. – To Lenista, prawda? – spytał ksiądz Hoyt. – Uczyłem się o niej w seminarium.

– Blisko. – Silenus otworzył oczy i dolał sobie wina. – To Yeats. Skurczybyk bujał się po świecie pięćset lat przed tym, jak Lenista pierwszy raz skubnęła metalowy cycek matki. – Ale jaki sens miałoby opowiadanie tych historii? – wtrąciła Lamia. – Spotykamy Dzierzbę, każdy mu mówi, czego chce, on spełnia życzenie jednego z nas, a pozostali umierają. Tak to ma wyglądać, zgadza się? – Tak mówi mit – przyznał Weintraub. – Dzierzba nie jest mitem – zaoponował Kassad. – Ani on, ani jego stalowe drzewo. – Więc po co zanudzać się nawzajem bajeczkami? – spytała Lamia i nabiła na widelec ostatni kawałek sernika w czekoladzie. Weintraub delikatnie pogłaskał śpiące dziecko po głowie. – Żyjemy w niezwykłych czasach – powiedział. – Ponieważ zaliczamy się do tej jednej dziesiątej jednej dziesiątej jednego procenta obywateli Hegemonii, którzy podróżują wśród gwiazd, a nie tylko pomiędzy planetami Sieci, reprezentujemy różne epoki naszej niedawnej przeszłości. Na przykład ja mam sześćdziesiąt osiem lat standardowych, ale ze względu na nagromadzony podczas rejsów kosmicznych dług czasowy, moje niecałe siedem dekad obejmuje dobrze ponad sto lat dziejów Hegemonii. – Co z tego? – spytała Lamia. Weintraub gestem dłoni ogarnął wszystkich przy stole. – Reprezentujemy wyspy czasu i oceany perspektywy. Albo inaczej, to będzie lepsze porównanie: każde z nas może być w posiadaniu elementu układanki, której nikt nie potrafi poskładać w całość, odkąd człowiek wylądował na Hyperionie. – Podrapał się po nosie. – Zagadki zawsze mnie intrygowały, i ta również nie daje mi spokoju. Mam świadomość, że to może być mój ostatni tydzień na cieszenie się nią, i z przyjemnością powitałbym choć cień zrozumienia, ale gdy tego zabraknie, zadowolę się samą próbą jej rozwiązania. – Zgadzam się – poparł go beznamiętnym głosem Het Masteen. – Wcześniej o tym nie pomyślałem, ale dostrzegam sens podzielenia się naszymi opowieściami, zanim stawimy czoło Dzierzbie. – Co by nas miało powstrzymać przed kłamstwem? – zapytała Brawne Lamia. – Nic. – Silenus wyszczerzył zęby w uśmiechu. – I to jest w tym wszystkim najpiękniejsze. – Powinniśmy to przegłosować – zasugerował konsul. Meina Gladstone podejrzewała, że ktoś w tej grupie jest szpiegiem Wygnańców.

Czy te historie mogły doprowadzić do jego ujawnienia? Konsul uśmiechnął się na myśl o tym, że agent miałby się okazać aż tak głupi. – A kto powiedział, że jesteśmy małą, szczęśliwą demokracją? – spytał oschle pułkownik Kassad. – Tak by było najlepiej – zauważył konsul. – Każdemu z nas przyświeca inny cel, ale żeby go osiągnąć, musimy razem dotrzeć do krainy Dzierzby. A do tego potrzebny będzie jakiś mechanizm decyzyjny. – Moglibyśmy wyznaczyć przywódcę – nie ustępował Kassad. – Z dupy pomysł – orzekł życzliwie poeta. Pozostali też pokręcili głowami. – W takim razie – powiedział konsul – będziemy głosować. Nasza pierwsza decyzja dotyczy propozycji M. Weintrauba, żebyśmy opowiedzieli o swoich związkach z Hyperionem. – Wszystko albo nic – dodał Het Masteen. – Albo opowiadają wszyscy, albo nikt. Podporządkujemy się woli większości. – W porządku – zgodził się konsul. Odczuwał ogromną ciekawość na myśl o tym, że miałby usłyszeć historie pozostałych, i równie wielką pewność, że sam swojej nie opowie. – Kto jest za? – Ja – powiedział Sol Weintraub. – Ja – zawtórował mu Het Masteen. – Absolutnie – przytaknął Silenus. – Możliwości obejrzenia takiej farsy nie oddałbym nawet za miesiąc w orgazmicznych źródłach na Prosiaku. – Ja też głosuję za. – Konsul zaskoczył sam siebie. – Kto jest przeciw? – Ja – odparł bez przekonania ksiądz Hoyt. – Moim zdaniem to głupota – powiedziała Brawne Lamia. Konsul spojrzał na Fedmahna Kassada. – Panie pułkowniku? Kassad wzruszył ramionami. – Cztery głosy za, dwa głosy przeciw, jedna osoba wstrzymała się od głosu – podsumował konsul. – Wniosek został przyjęty. Kto chce zacząć? Cisza przy stole przedłużała się, w końcu Silenus podniósł wzrok znad kartki papieru, na której coś gryzmolił. Podarł kartkę na wąskie paski. – Zapisałem tu cyfry od jednego do siedmiu – wyjaśnił. – Proponuję ciągnąć losy i w ten sposób ustalić kolejność. – Nie uważasz, że to dziecinne? – spytała Lamia. – Ja w ogóle jestem dziecinny – odparł Silenus z uśmiechem satyra. – Panie ambasadorze... – Skinął na konsula. – Pożyczy mi pan tę złoconą poduchę, którą nosi

pan na głowie? Konsul oddał mu swój trójgraniasty kapelusz. Poeta wrzucił do środka losy i puścił kapelusz w obieg. Sol Weintraub losował pierwszy, Martin Silenus ostatni. Konsul rozwinął swój papierek w taki sposób, żeby nikt inny nie zobaczył, co na nim napisano. Numer siódmy. Napięcie ulotniło się z niego jak powietrze z przekłutego balonu. Może rozwój wypadków pokrzyżuje im plany, zanim zdąży opowiedzieć swoją historię. Albo wybuchnie wojna, i cały pomysł straci sens. Albo pielgrzymom znudzą się historyjki. Albo król umrze. Albo koń umrze. Albo on nauczy konia mówić. Dość whisky, pomyślał. – Kto pierwszy? – spytał Martin Silenus. W ciszy konsul słyszał szelest liści poruszanych niewyczuwalnymi powiewami wiatru. – Ja – odparł ksiądz Hoyt. Pokazał karteluszek z wielką, wyraźnie wyrysowaną jedynką. Na jego zbolałej twarzy malowała się taka sama z trudem skrywana rezygnacja, jaką konsul widywał u przyjaciół w terminalnym stadium choroby. – Dobrze – powiedział Silenus. – Zaczynaj. – Teraz? – A czemu nie? Jedynymi oznakami faktu, że Silenus opróżnił co najmniej dwie butelki wina, było mocniejsze zaczerwienienie jego i tak rumianych policzków oraz ciut bardziej demoniczna krzywizna uniesionych brwi. – Do lądowania zostało nam jeszcze kilka godzin – ciągnął poeta. – Nie wiem jak inni, ale ja nie zamierzam odsypiać pobytu w zamrażarce dopóki nie osiądziemy bezpiecznie wśród zamieszkujących Hyperiona prostaczków. – Coś w tym jest – przyznał półgłosem Sol Weintraub. – Jeżeli mamy snuć gawędy, to godzina w porze poobiedniej wydaje się do tego najodpowiedniejsza. Ksiądz Hoyt wstał z westchnieniem. – Jedną chwileczkę – powiedział i zszedł z platformy. Minęło kilka minut, zanim Brawne Lamia spytała: – Myślicie, że się spietrał? – Nie – odparł Lenar Hoyt. Wyłonił się właśnie u szczytu eskalatora, pełniącego rolę głównych schodów do jadalni. – Musiałem je przynieść – dodał i rzucił na stół dwa małe, poplamione notesy. Usiadł na swoim miejscu. – To nie fair, czytać jakieś gotowce – zaperzył się Silenus. – To miały być nasze

własne historie, czarowniku! – Zamknijże się, do diabła! – krzyknął Hoyt. Przesunął dłonią po twarzy, dotknął piersi. Po raz drugi tego wieczoru konsul odniósł wrażenie, że ma przed sobą człowieka ciężko chorego. – Przepraszam – zmitygował się ksiądz. – Jeśli jednak mam przedstawić swoją... swoją historię, muszę wam opowiedzieć jeszcze o kimś. Te dzienniki należą do człowieka, przez którego przybyłem na Hyperiona... i przez którego dziś na niego wracam. Odetchnął głęboko. Konsul dotknął dzienników. Były brudne i osmolone, jakby ocalały z pożaru. – Pański przyjaciel musi mieć staroświecki gust – zauważył – skoro w dalszym ciągu spisuje pamiętniki. – Istotnie – przytaknął Hoyt. – Jeżeli wszyscy jesteście gotowi, zacznę. Pielgrzymi pokiwali głowami. Rozciągający się poniżej platformy jadalnej drzewostatek ciął mroki nocy, pulsując jak żywa istota. Weintraub wyjął córeczkę z nosidełka i ostrożnie ułożył ją na miękkiej macie obok swojego krzesła. Zdjął komlog, położył go obok maty i włączył generator białego szumu. Tygodniowy noworodek leżał na brzuchu i spał. Konsul odchylił się na krześle i odszukał wzrokiem niebieskozieloną kropkę, która była Hyperionem. Miał wrażenie, że planeta rośnie w oczach. Het Masteen naciągnął kaptur na twarz. Sol Weintraub zapalił fajkę. Pozostali dolali sobie kawy i rozsiedli się wygodnie. Martin Silenus, który z największym zaangażowaniem wyczekiwał początku opowieści, pochylił się nad stołem i wyszeptał: Wyrzekł: „Skoro mam zacząć krotochwilę, Więc w Imię Boże, los swój witam mile! A teraz jadąc słuchajcie, co powiem”. I ruszyliśmy przy ostatnim słowie, A on rozpoczął, ucieszony szczerze, Swoją opowieść w takowej manierze[3].

OPOWIEŚĆ KSIĘDZA CZŁOWIEK, KTÓRY NAWOŁYWAŁ BOGA

– Czasami granica między ortodoksją i apostazją bywa niezwykle cienka – powiedział ksiądz Lenar Hoyt. Tak się zaczęła opowieść księdza. Później, nagrywając ją na komlog, konsul pamiętał ją jako litą całość – w zapomnienie poszły liczne przerwy, chrapliwy głos, potknięcia i powtórzenia, czyli nieodłączne ułomności ludzkiej mowy. Lenar Hoyt był młodym księdzem, urodzonym, wychowanym i świeżo wyświęconym na katolickim Pacem, kiedy otrzymał pierwszą misję pozaplanetarną: miał towarzyszyć szanowanemu jezuicie, księdzu Paulowi Duré, w dyskretnym wygnaniu na kolonialnym Hyperionie. W innych czasach ksiądz Duré z pewnością zostałby biskupem, może nawet papieżem. Wysoki, szczupły, ascetyczny, z rzednącymi siwymi włosami, szlachetną twarzą i oczami pełnymi bólu i smutnego doświadczenia, był zwolennikiem świętego Teilharda, a także archeologiem, etnologiem i wybitnym jezuickim teologiem. Mimo że podupadły Kościół katolicki stoczył się do rangi na wpół zapomnianego kultu, tolerowanego wyłącznie przez wzgląd na swoją dziwaczność i oddalenie od głównego nurtu życia Hegemonii, jezuicka logika nie straciła nic ze swojej przenikliwości, a ksiądz Duré nie wyzbył się przekonania, że Święty Kościół Apostolski wciąż jest ostatnią i najlepszą nadzieją ludzkości na nieśmiertelność. Dla Hoyta-chłopca Duré był postacią na wpół boską, widywaną przelotnie podczas rzadkich wizyt w szkołach preseminaryjnych albo jeszcze rzadszych wycieczek przyszłego seminarzysty do Nowego Watykanu. Później Hoyt trafił na studia, a Duré został przydzielony do finansowanych przez Kościół ważnych wykopalisk archeologicznych na nieodległym Armaghaście, skąd wrócił (kilka tygodni po tym, jak Hoyt przyjął święcenia kapłańskie) w aurze niesławy. Tylko najwyżsi dostojnicy Nowego Watykanu wiedzieli, co dokładnie się tam wydarzyło, ale mówiło się o możliwej ekskomunice, a nawet przesłuchaniu w Świętym Oficjum Inkwizycji, które pozostawało uśpione przez czterysta lat, jakie upłynęły od śmierci Ziemi. Ksiądz Duré poprosił jednak o wysłanie na Hyperiona, planetę kojarzoną głównie z powodu miejsca powstania dziwacznego kultu Dzierzby. Do towarzystwa przydzielono mu Lenara Hoyta, dla którego zapowiadała się niewdzięczna misja w roli łączącej najgorsze aspekty powinności ucznia, ochroniarza i szpiega – i to bez satysfakcji, jaką mogłoby dać poznanie nowego świata: Hoyt miał rozkaz odstawić księdza Duré do hyperiońskiego kosmoportu, a następnie tym samym statkiem wrócić do Sieci. Oferta biskupstwa dla młodego księdza obejmowała dwadzieścia miesięcy snu kriogenicznego, kilka tygodni lotu z prędkością podświetlną na początku i końcu podróży, oraz dług czasowy, dzięki któremu na Pacem będzie miał

osiem lat opóźnienia w wyścigu do watykańskich karier i misjonarskich posad w porównaniu z kolegami z roku. Spętany obowiązkiem posłuszeństwa i nawykły do dyscypliny Lenar Hoyt bez słowa skargi przyjął tę misję. Ich środkiem transportu była wiekowa HS Nadia Oleg, dziobata metalowa balia pozbawiona sztucznego ciążenia przy wyłączonych silnikach, iluminatorów dla pasażerów, a także wszelkiej rozrywki pokładowej poza symstymami podpiętymi wprost do infołączy, żeby nie trzeba było wstawać z hamaków i leżanek kriogenicznych. Po zakończeniu skoku kwantowego obudzeni z kriosnu pasażerowie (głównie robotnicy spoza planety i niezamożni turyści, plus paru wyznawców kultu i przyszłych samobójców w imię Dzierzby) sypiali na tych samych hamakach i leżankach, w nijakich mesach spożywali posiłki z recyklingu i ogólnie starali się jak umieli radzić sobie z chorobą lokomocyjną i nudą podczas trwającego dwanaście dni nieważkiego ślizgu w stronę Hyperiona. Podczas tych kilkunastu dni wymuszonej bliskości Hoyt w ogóle niewiele dowiedział się od księdza Duré, a już zupełnie nic na temat wypadków na Armaghaście, które zadecydowały o jego wygnaniu. Ściągnął za to na komlog wszystkie dostępne informacje o Hyperionie i na trzy dni przed lądowaniem mógł się poniekąd uważać za eksperta w tej dziedzinie. – Katolicy bywali już wcześniej na Hyperionie – zagaił pewnego wieczoru, gdy rozmawiali w swoich zerograwitacyjnych hamakach; większość współpasażerów leżała podłączona do erotycznych symstymów. – Nie znalazłem jednak żadnej wzmianki o tym, żeby utworzono tam diecezję. Domyślam się, że zamierza ksiądz pełnić rolę misjonarza? – Bynajmniej – odparł Paul Duré. – Dobrzy mieszkańcy Hyperiona nie próbowali mi w żaden sposób narzucić swoich przekonań religijnych, nie widzę więc powodu, żeby ich obrażać swoim prozelityzmem. Mam zamiar dotrzeć na południowy kontynent, Aquilę, do Port Romance, i stamtąd udać się w głąb lądu, ale nie w przebraniu misjonarza. Chcę założyć etnologiczną placówkę badawczą w okolicy Rozpadliny. – Placówkę badawczą? – powtórzył zdumiony Hoyt. Przymknął powieki, żeby uruchomić implant, po czym otworzył oczy i spojrzał na księdza Duré. – Ale ten rejon Płaskowyżu Skrzydła jest niezamieszkany, proszę księdza. I przez większość roku niedostępny: rosną tam lasy ogniste. Ksiądz Duré z uśmiechem pokiwał głową. Nie miał implantu, a swój zabytkowy komlog zostawił w bagażu.

– Nie jest całkowicie niedostępny – odparł spokojnie. – Ani całkowicie niezamieszkany. Mieszkają tam Bikurowie. – Bikurowie... – Hoyt znów przymknął oczy. – Przecież to tylko legenda – powiedział w końcu. – Taaak... Sprawdź Mameta Spedlinga. Hoyt jeszcze raz zamknął oczy. Z indeksu dowiedział się, że Mamet Spedling, mało znany badacz związany z Instytutem Shackletona na Renesansie Mniejszym, blisko półtora stulecia wcześniej złożył w tej placówce sprawozdanie z wędrówki, podczas której wykarczował sobie drogę prowadzącą z niedawno założonego Port Romance w głąb lądu, przez mokradła, które od tamtej pory osuszono i przeznaczono pod uprawę plastowłókników. Wykorzystując jeden z rzadkich okresów uśpienia lasów ognistych, przebył zajmowany przez nie pas, wspiął się na Płaskowyż Skrzydła i dotarł aż do Rozpadliny, gdzie napotkał nieliczne plemię ludzi odpowiadających opisowi legendarnych Bikurów. W swoim skąpym raporcie Spedling domniemywał, że Bikurowie są potomkami pasażerów zaginionego statku osiedleńczego sprzed trzystu lat. Z jego opisu wyłaniał się obraz grupy wykazującej wszystkie klasyczne uwsteczniające skutki kulturowe skrajnej izolacji, chowu wsobnego i nadmiernego przystosowania. Pisał w prostych słowach: „Spędziłem tu niespełna dwa dni, ale już teraz jest dla mnie oczywiste, że Bikurowie są zbyt ograniczeni, głupi i apatyczni, żeby poświęcać im więcej czasu”. Ponieważ lasy ogniste zaczęły nagle budzić się do życia, Spedling postanowił rzeczywiście nie tracić czasu i czym prędzej wrócić na wybrzeże. Trwającą trzy miesiące ucieczkę przez „spokojne” lasy przypłacił utratą czterech tubylczych tragarzy, całego ekwipunku, wszystkich nagrań oraz lewej ręki. – Na Boga... – mruknął Lenar Hoyt, leżąc w hamaku na pokładzie Nadii Oleg. – Ale dlaczego Bikurowie? – A dlaczego nie? – zapytał spokojnie ksiądz Duré. – Niewiele o nich wiemy. – W ogóle niewiele wiemy o Hyperionie – wytknął mu z ożywieniem młodszy ksiądz. – Zresztą, co z Grobowcami Czasu? Co z legendarnym Dzierzbą, który grasuje ponoć na północ od Gór Brzeżnych na Equusie? O nich się mówi! – Otóż to. Powiedz mi, Lenarze, ile uczonych wywodów poświęcono Grobowcom i Dzierzbie? Setki? Tysiące? – Duré skończył ubijać tytoń i zapalił fajkę, co w nieważkości, jak zauważył Hoyt, nie było wcale takie proste. – Poza tym, nawet jeśli ten Dzierzba naprawdę istnieje, to nie jest człowiekiem. A ja mam słabość do ludzi. – Rozumiem – przytaknął Hoyt, desperacko poszukując przekonujących argumentów w swoim umysłowym arsenale – ale Bikurowie to w gruncie rzeczy nic

nieznacząca tajemnica. W najlepszym razie znajdzie ksiądz kilkudziesięciu tubylców zamieszkujących okolicę zachmurzoną, zadymioną i tak bardzo... tak bardzo... nieistotną, że nie uwzględniają ich nawet kolonialne mapy satelitarne! Po co się nimi interesować, kiedy na odkrycie czekają wielkie hyperiońskie tajemnice... Na przykład labirynty! – Hoyt się rozpromienił. – Wiedział ksiądz o tym, że Hyperion to jedna z dziewięciu planet, na których odkryto labirynty? – Naturalnie. – Wokół księdza Duré uniósł się niemal kulisty obłok dymu. Przeciąg rozsnuł go na osobne pasemka i odnogi. – Labirynty mają już jednak w Sieci swoich miłośników i badaczy, Lenarze. Poza tym są na tych dziewięciu światach od... jak dawna? Pół miliona lat standardowych? Chyba nawet bliżej trzech czwartych miliona. Ich sekret nie ucieknie. A ile przetrwa jeszcze kultura Bikurów, zanim zostanie wchłonięta przez współczesne społeczeństwo kolonialne? Albo, co jeszcze bardziej prawdopodobne, zmieciona z powierzchni planety wskutek niesprzyjających okoliczności? Hoyt odpowiedział wzruszeniem ramion. – Może już ich nie ma? Od wyprawy Spedlinga upłynęło sporo czasu, a innych potwierdzonych doniesień o Bikurach nie mamy. Jeżeli się okaże, że wyginęli, to cały mozół, ból i dług czasowy księdza pójdzie na marne. – Otóż to – odparł tylko Paul Duré i spokojnie zaciągnął się dymem z fajki. Dopiero podczas ostatniej spędzonej wspólnie godziny, już na pokładzie lądownika, udało się Hoytowi choć trochę przeniknąć myśli towarzysza podróży. Lśniący bielą, zielenią i błękitem Hyperion od kilku godzin wisiał im nad głowami, gdy wtem lądownik wszedł w górne warstwy atmosfery, płomienie na chwilę owionęły iluminator i już lecieli bezgłośnie na wysokości sześćdziesięciu kilometrów nad ciemną masą chmur i morzem mieniącym się w blasku gwiazd. Linia terminatora i podążający za nią świt pędziły im na spotkanie niczym widmowy przypływ świetlny. – Cudowne – wyszeptał ksiądz Duré, bardziej do siebie niż do swojego młodego asystenta. – Cudowne. Właśnie w takich chwilach mam przeczucie... ledwie przeczucie... jak wielkie musiało być poświęcenie Syna Bożego, gdy zechciał zniżyć się do zostania Synem Człowieczym. Hoyt chciał z nim wtedy porozmawiać, ale pogrążony w zadumie Duré bez słowa patrzył przez iluminator. Dziesięć minut później wylądowali w Porcie Międzygwiezdnym w Keats, księdza Duré porwał wir rytuałów celno-bagażowych, a po kolejnych dwudziestu minutach ogromnie rozczarowany Lenar Hoyt leciał już z powrotem w stronę Nadii Oleg i otwartego kosmosu.

* * * – Powrót na Pacem trwał pięć tygodni mojego czasu – mówił ksiądz Hoyt. – Straciłem osiem lat, ale z jakiegoś powodu moje poczucie osobistej straty wykraczało daleko poza ten prosty fakt. Biskup od razu mnie poinformował, że przez cztery lata pobytu na Hyperionie Paul Duré nie dał znaku życia. Nowy Watykan wydał fortunę na rozpytywanie się o niego na hiperłączach, ale ani władze kolonii, ani konsulat w Keats nie zdołały znaleźć zaginionego księdza. Hoyt zrobił przerwę i napił się wody. – Pamiętam te poszukiwania – wtrącił konsul. – Rzecz jasna, nie poznałem Duré osobiście, ale zrobiliśmy co w naszej mocy, żeby go wytropić. Theo, mój asystent, w ciągu wielu lat poświęcał sporo energii na rozwikłanie tajemnicy zaginionego kapłana, ale jeśli nie liczyć paru sprzecznych relacji świadków, którzy mieli go widzieć w Port Romance, Duré przepadł bez śladu. Zresztą te relacje pochodziły sprzed lat, z okresu krótko po jego przybyciu. Na Hyperionie są setki plantacji, które nie mają żadnego kontaktu ze światem, nawet łączności radiowej, głównie dlatego że oprócz plastowłókników uprawia się na nich nielegalnie narkotyki. Przypuszczam, że po prostu nie udało nam się trafić na tę jedną właściwą. Pamiętam jednak, że kiedy odchodziłem z posady, sprawa księdza Duré była wciąż otwarta. Hoyt pokiwał głową. – Wylądowałem ponownie w Keats miesiąc po tym, jak w konsulacie zasiadł pański następca. Biskup ze zdumieniem przyjął moją chęć powrotu, nawet sam Jego Świątobliwość udzielił mi audiencji. Spędziłem na Hyperionie niecałe siedem miejscowych miesięcy, ale kiedy wracałem do Sieci, znałem już dalsze losy księdza Paula Duré. – Postukał palcem w leżące na stole dzienniki. – Jeżeli mam dokończyć swoją opowieść – ciągnął zdławionym głosem – muszę ją uzupełnić fragmentami z tych pamiętników. Yggdrasill ustawił się w taki sposób, że pień drzewa przesłonił słońce. Platforma jadalna i otulająca ją kopulasta korona listowia utonęły w mroku, ale zamiast kilku tysięcy gwiazd na firmamencie, które byłyby widoczne z powierzchni planety, dosłownie miliony słońc płonęły nad głowami pielgrzymów, dookoła nich i pod ich stopami. Hyperion – wyraźnie większy niż inne punkty świetlne – pędził im na spotkanie niczym zabójczy pocisk. – Czytaj – powiedział Martin Silenus.

Z DZIENNIKA KSIĘDZA PAULA DURÉ Dzień 1

Oto początek mojego wygnania. Nie bardzo wiem, jak powinienem datować wpisy w swoim nowym dzienniku. Według obowiązującego na Pacem kalendarza zakonnego jest siedemnasty dzień miesiąca tomaszowego roku Pańskiego 2732. Wedle standardów Hegemonii jest 12 października 589 P.C. Na Hyperionie – jak podpowiada mi zasuszony recepcjonista stareńkiego hoteliku, w którym mieszkam – mają dwudziesty trzeci lyciusa (tak się nazywa ostatni z siedmiu tutejszych czterdziestodniowych miesięcy) roku 426 PKL (po katastrofie lądownika!) lub sto dwudziestego ósmego roku panowania Smutnego Króla Billy’ego, który nie króluje już od co najmniej stu lat. Do diabła z nimi wszystkimi. Nazwę ten dzień Pierwszym Dniem mojego wygnania. Męczący dzień. (To dziwne, żeby odczuwać zmęczenie po miesiącach snu, ale to podobno częsta reakcja na sen kriogeniczny. Moje komórki są wyczerpane wielomiesięczną podróżą, której w ogóle nie pamiętam. Nie pamiętam również, żeby podróżowanie tak mnie męczyło, kiedy byłem młodszy). Źle mi z tym, że nie poznałem Hoyta bliżej. Wygląda na porządnego człowieka, z tym błyskiem w oku i katechetyczną żarliwością. Tacy młodzi jak on nie ponoszą żadnej winy za to, że Kościół chyli się ku upadkowi. Po prostu ten rodzaj szczęśliwej naiwności nie może powstrzymać osunięcia się w niepamięć, na które Kościół wydaje się skazany. Cóż, moje starania też niczego nie zmieniły. Z lądownika – przepiękna panorama mojego nowego świata. Rozpoznałem dwa z trzech kontynentów: Equusa i Aquilę; trzeci, Ursa, był niewidoczny. Lądowanie w Keats, potem kilka godzin mozołu przy odprawie celnej i próbach dotarcia do miasta jakimś naziemnym środkiem transportu. Przemieszane obrazy: góry na północy ginące w sinej mgle, żółto-pomarańczowe lasy u ich podnóża, jasne niebo o błękitnozielonym odcieniu, słońce mniejsze, ale zarazem jaśniejsze niż na Pacem. Kolory oglądane z daleka wydawały się żywsze, z bliska rozmywały się i rozpraszały jak w dziełach puentylistów. Ogromna podobizna Smutnego Króla Billy’ego, o której tyle słyszałem, rozczarowała mnie. Widziana z drogi zdawała się surowa i toporna, jak wykuty w ciemnym zboczu góry pośpieszny szkic. Nie ma w sobie nic z królewskiego majestatu, którego się spodziewałem. Góruje w zadumie nad tym półmilionowym miastem ruder w sposób, który neurotycznemu królowi-

poecie zapewne przypadłby do gustu. Samo miasto składa się z dwóch części: rozłożystego labiryntu slumsów i tanich knajp, zwanego przez miejscowych „Jacktown”, oraz właściwego Keats, nazywanego również „Starym Miastem” (chociaż ma zaledwie czterysta lat), w którym rządzą polerowany kamień i sterylna czystość. Planuję wycieczkę po mieście. Zamierzałem spędzić w Keats miesiąc, ale już mi śpieszno wyruszyć w dalszą drogę. Ach, monsignore Edouardzie, gdybyś mógł mnie teraz zobaczyć! Ukaranego, lecz nie skruszonego. Bardziej samotnego niż kiedykolwiek przedtem, ale dziwnie zadowolonego ze swojego nowego wygnania. Jeżeli karą za przewiny mej żarliwości miało być zesłanie do siódmego kręgu pustki, to Hyperion idealnie się do tego nadaje. Mógłbym zapomnieć o misji do odległych Bikurów (czy oni naprawdę istnieją? Dzisiaj w nocy wydaje mi się to wątpliwe), którą sam sobie wyznaczyłem, i zadowolić się dożywaniem swoich dni w tej prowincjonalnej stolicy zapomnianego przez Boga i ludzi peryferyjnego świata. Moje odosobnienie nie mogłoby być pełniejsze. Ach, Edouardzie: wspólne dzieciństwo, wspólna nauka (choć nigdy nie byłem ani tak genialny, ani tak pobożny jak ty), a teraz starość. Ty jednak jesteś dziś o cztery lata mądrzejszy, a ja pozostałem tym samym swawolnym, krnąbrnym chłopcem, którego pamiętasz. Modlę się, abyś trwał w dobrym zdrowiu i modlił się za mnie. Wykończony. Idę spać. Jutro rozejrzę się po Keats, dobrze zjem i popytam o transport na Aquilę i dalej na południe. Dzień 5 W Keats jest katedra. A właściwie – była. Od blisko dwóch stuleci standardowych jest opuszczona i zrujnowana. Dach runął, zielonobłękitne niebo zagląda do transeptu, jedna z zachodnich wież nigdy nie została ukończona, z drugiej został szkielet z zardzewiałych prętów zbrojeniowych i osypujących się kamiennych bloków. Napatoczyłem się na nią, błądząc nad brzegami Hoolie, w rzadko zaludnionej okolicy, gdzie Stare Miasto przechodzi w Jacktown w gmatwaninie wysokich magazynów, które do ostatniej chwili przesłaniają ruiny katedry – widać je dopiero kiedy skręci się w wąski ślepy zaułek; kapitularz osunął się w nurt rzeki, fasada jest upstrzona resztkami żałobnych, apokaliptycznych posągów z posthidżryjskiej epoki ekspansjonistycznej. Wszedłem do nawy, kratownicy cieni i kamiennych złomów. Biskupstwo na Pacem słowem nie zająknęło się o katolickiej przeszłości Hyperiona, a już tym

bardziej o istnieniu katedry. Trudno uwierzyć, że rozproszeni pasażerowie przybyłego tu czterysta lat temu statku osiedleńczego stworzyli kongregację dość liczną, żeby zasłużyć sobie na biskupstwo, a co dopiero na katedrę, ale fakty mówią same za siebie. Zajrzałem w mroki zakrystii. Kurz i rozpylony tynk wisiały w powietrzu jak dym z kadzidła, rozświetlone dwoma snopami światła z umieszczonych wysoko okien. Cofnąłem się do nawy, stanąłem w plamie blasku i zbliżyłem się do ołtarza pozbawionego wszelkich ozdób, jeśli nie liczyć pęknięć i rys po spadających odłamkach kamienia. Wielki krzyż, dawniej wiszący na wschodniej ścianie, również spadł; jego ceramiczne odłamki rozsypały się wśród zwalonych za ołtarzem kamieni. Niewiele myśląc, stanąłem przy ołtarzu, uniosłem ramiona i zacząłem celebrować eucharystię. Moje zachowanie nie miało w sobie nic z parodii ani melodramatyzmu, nie było w nim żadnej symboliki ani ukrytych intencji. Była to po prostu automatyczna reakcja księdza, który przez ponad czterdzieści sześć lat niemal codziennie odprawiał mszę, a teraz musiał liczyć się z tym, że nigdy więcej nie weźmie udziału w tym kojącym rytuale. Ze zdumieniem stwierdziłem, że nie jestem sam: w czwartym rzędzie ławek klęczała stara kobieta. Czerń jej sukienki i szala idealnie wtapiała się w półmrok wnętrza, przez co widziałem tylko jasny owal jej twarzy, wiekowej, pomarszczonej, bezcielesnej w otaczającej ją ciemności. Zaskoczony, przerwałem liturgię w pół zdania. Kobieta patrzyła na mnie, ale mimo dzielącej nas znacznej odległości poznałem po jej oczach, że jest niewidoma. Zaniemówiłem na dobre; stałem nieruchomo, mrużąc oczy i pławiąc się w przykurzonym blasku wokół ołtarza, i próbowałem sam sobie objaśnić znaczenie tego widmowego wizerunku, jednocześnie szukając słów, którymi wytłumaczyłbym swoją obecność i zachowanie. Kiedy w końcu odzyskałem głos i zawołałem do kobiety – echo poniosło moje słowa w przepastnej budowli – zdałem sobie sprawę, że nie siedzi już na swoim miejscu. Usłyszałem szmer stóp na kamiennej posadzce i profil kobiety mignął mi w snopie światła z prawej strony. Osłoniwszy dłonią oślepione oczy, począłem kluczyć wśród gruzu, kierując się w prawo, tam gdzie dawniej znajdowała się balustrada wokół ołtarza. Nawoływałem, uspokajałem, zapewniałem, że nie musi się niczego obawiać, chociaż mnie samemu ciarki chodziły po plecach. Poruszałem się całkiem szybko, a mimo to, gdy dotarłem w ten zakątek, w którym mi mignęła, już jej tam nie było. Małe drzwi prowadziły do zburzonego kapitularza i dalej nad rzekę. Kobiety nigdzie nie było widać. Wróciłem do ciemnego wnętrza. Chętnie złożyłbym tę wizję na karb swojej wybujałej wyobraźni, nazwałbym ją snem na jawie (rzecz

całkiem zrozumiałą po tylu miesiącach kriogenicznych snów bez marzeń)... gdyby nie namacalny dowód jej obecności. W chłodnym półmroku płonęła samotna czerwona świeca wotywna; niewidoczny przeciąg tarmosił jej drobny płomyk. Męczy mnie to miasto. Męczą mnie jego pretensje do pogaństwa i fałszywe historie. Hyperion to świat poetów pozbawionych poezji. Samo Keats łączy w sobie fałszywy, kiczowaty klasycyzm z bezrozumną energią rozrastającego się miasta. Naliczyłem tu trzy zbory gnostyków zen i cztery nowomuzułmańskie meczety, ale prawdziwymi domami modlitwy są niezliczone spelunki i burdele, olbrzymie targowiska, na których przeładowuje się transporty plastowłókników z południa, oraz świątynie kultu Dzierzby, w których zagubione dusze skrywają swoją samobójczą beznadzieję za tarczą płytkiego mistycyzmu. Cała planeta ocieka mistycyzmem, który nie prowadzi do objawienia. Niech ją diabli wezmą. Jutro wyruszam na południe. Znają na tej niedorzecznej planetce śmigi i inne pojazdy, ale zwykli ludzie, którzy zechcą przemieścić się z jednego kontynentu na drugi, mają do wyboru albo statek (którym rejs trwa ponoć całą wieczność), albo jeden z olbrzymich sterowców pasażerskich, które wyruszają z Keats tylko raz w tygodniu. Mój sterowiec odlatuje jutro z samego rana. Dzień 10

Zwierzęta. Ludzie, którzy pierwsi tu wylądowali, musieli mieć obsesję na punkcie zwierząt. Koń, Niedźwiedź, Orzeł. Przez trzy dni posuwaliśmy się w żółwim tempie wzdłuż wschodniego wybrzeża Equusa, które nieregularnej linii brzegowej zawdzięcza nazwę „Grzywy”. Ostatni dzień zajęło nam pokonanie krótkiego odcinka po wodach Morza Środkowego do Kociej Wyspy. Dzisiaj wysadzamy pasażerów i rozładowujemy towary w Felix, „największym mieście” Kociej Wyspy. Sadząc po tym, co widzę z promenady widokowej i wieży cumowniczej, w rozproszonych ruderach i barakach mieszka tu najwyżej pięć tysięcy ludzi. Stąd rozpoczniemy osiemsetkilometrową tułaczkę wśród mniejszych wysp, zwanych Dziewięcioma Ogonami, a potem wykonamy odważny skok ponad siedmiuset kilometrami otwartego morza i równikiem. Następnym lądem na naszej trasie będzie północno-zachodnie wybrzeże Aquili, czyli tak zwany „Dziób”. Zwierzęta. Nazwanie tego środka lokomocji sterowcem „pasażerskim” to szczytowe

osiągnięcie semantyki kreatywnej. To po prostu olbrzymi transportowiec, w którego ładowniach można by zmieścić całe Felix, a i tak zostałoby miejsce na tysiące bel plastowłókniny. A mniej istotny ładunek – w tym wypadku my, pasażerowie – musi sobie radzić jak może. Umościłem sobie posłanie w pobliżu rufowej furty ładunkowej; za pomocą swojego bagażu osobistego i trzech skrzyń wyposażenia ekspedycyjnego wydzieliłem tam dla siebie całkiem przytulną niszę. Obok rozłożyła się ośmioosobowa rodzina – miejscowi robotnicy z plantacji wracający z podejmowanego dwa razy w roku wypadu do Keats na zakupy. Nie przeszkadza mi jazgot i smród przewożonych przez nich w klatkach świń, jakoś znoszę pisk przeznaczonych do zjedzenia chomików, ale bywają takie noce, że nieustanne pianie ich nieszczęsnego otępiałego koguta doprowadza mnie do białej gorączki. Zwierzęta! Dzień 11 Dzisiaj kolacja w salonie nad pokładem widokowym z obywatelem Heremisem Dezelem, emerytowanym profesorem małego uniwersytetu rolniczego nieopodal Endymiona. Dowiedziałem się od niego, że pierwsi osadnicy wcale nie fetyszyzowali zwierząt: oficjalne nazwy kontynentów to nie Equus, Ursa i Aquila, tylko Creighton, Allensen i Lopez, a nazwano je tak na cześć trzech biurokratów średniej rangi z dawnej Służby Kartograficznej. To ja już wolę zwierzęce fetysze! Już po kolacji. Siedzę sam na zewnętrznej promenadzie i oglądam zachód słońca. Chodnik pasażerski jest w tym miejscu osłonięty przez dziobowe moduły ładunkowe, dzięki czemu wiatr odczuwam tylko jako lekką, słonawą bryzę. Nade mną wznosi się zaokrąglone, pomarańczowo-zielone cielsko sterowca. Lecimy nad wyspami, morze ma tu kolor intensywnie lazurowy z nutą zieleni – odwrotnie niż niebo. W dogorywającym blasku zbyt małego hyperiońskiego słońca rozproszone wysoko na niebie cirrusy wyglądają jak płonące koralowce. Jedynym dźwiękiem jest ledwie słyszalne buczenie elektrycznych turbin. Trzysta metrów niżej sterowcowi dotrzymuje kroku ciemna sylwetka ogromnej, płaszczkopodobnej morskiej bestii. Przed chwilą owad lub ptak wielkości kolibra i równie jak on kolorowy, za to o skrzydłach metrowej rozpiętości i jakby utkanych z pajęczyny, zawisł w powietrzu pięć metrów od barierki, żeby mi się przyjrzeć, po czym złożył skrzydła i zanurkował ku wodzie. Edouardzie, dzisiaj samotność bardzo mi doskwiera. Czułbym się lepiej, wiedząc, że żyjesz, wciąż pracujesz w ogrodzie, a wieczorami siadasz w swoim gabinecie i piszesz. Miałem nadzieję, że podróże ożywią we mnie dawny entuzjazm dla

sformułowanej przez świętego Teilharda idei Boga, który jednoczy Chrystusa Ewoluującego z Chrystusem Osobistym i Wszechświatowym, En Haut z En Avant. Niestety, nic nie zwiastuje takiego odnowienia wiary. Zmierzcha się. A ja się starzeję. Czuję coś... jeszcze nie skruchę... ale ma to związek ze sfałszowaniem przeze mnie wyników wykopalisk na Armaghaście. Ale przecież, Edouardzie, Ekscelencjo, gdyby te znaleziska rzeczywiście dowodziły istnienia kultury chrystocentrycznej na planecie odległej o sześćset lat świetlnych od Ziemi, kultury o blisko trzy tysiące lat poprzedzającej wyruszenie człowieka w kosmos... Czy to naprawdę taki wielki grzech, zinterpretować niejednoznaczne dane w sposób, który mógłby zaowocować odrodzeniem chrześcijaństwa jeszcze za naszego życia? Owszem, to grzech. Nie chodzi jednak, jak mniemam, o samo zafałszowanie danych, lecz o grzech głębszy i poważniejszy, jakim jest myślenie, że chrześcijaństwo można ocalić. Kościół umiera, Edouardzie. Obumiera nie tylko ukochana przez nas gałąź Świętego Drzewa, lecz także wszystkie jego odgałęzienia i pędy. Całe Ciało Chrystusa umiera, tak jak umiera moje nieszczęsne, niewłaściwie wykorzystywane ciało, Edouardzie. Obaj o tym wiedzieliśmy na Armaghaście, gdzie czerwone jak krew słońce oświetla tylko proch i śmierć. Wiedzieliśmy w tamto chłodne, zielone lato w seminarium, kiedy składaliśmy pierwsze śluby. Wiedzieliśmy jako chłopcy na cichych placach zabaw w Villefranche-sur-Saône. Wiemy teraz. Światło dnia zgasło; pisząc, korzystam z poświaty okien salonu na wyższym pokładzie. Gwiazdy tworzą obce konstelacje. Fosforyzujące Morze Środkowe emanuje niezdrowym, zielonkawym blaskiem. Na południowo-wschodnim widnokręgu majaczy rozległy cień – może nadciąga burza, a może to tylko następna wyspa archipelagu, trzeci z dziewięciu „ogonów”. (W jakiej mitologii występuje kot o dziewięciu ogonach? Ja takiej nie znam). Przez wzgląd na ptaka, którego wcześniej widziałem – o ile to był ptak – modlę się, żeby to była wyspa, nie sztorm. Dzień 28

W ciągu ośmiu dni widziałem w Port Romance trzy trupy. Pierwszym był wyrzucony na plażę topielec – pobielała, wzdęta karykatura człowieka. W pierwszym dniu mojego pobytu, wieczorem, morze wyniosło go na błotnistą plażę w pobliżu wieży cumowniczej. Dzieci rzucały w niego kamieniami. Drugiego wyciągnięto na moich oczach ze zgliszczy warsztatu w ubogiej dzielnicy

miasta, blisko mojego hotelu. Ciało było zwęglone nie do poznania, skurczone od żaru, z przygiętymi jak u boksera rękami i podkulonymi nogami, w pozie od niepamiętnych czasów typowej dla spalonych żywcem. Wcześniej pościłem przez cały dzień i ze wstydem muszę przyznać, że pociekła mi ślinka, gdy w powietrzu rozeszła się intensywna woń przypalonego mięsa i tłuszczu. Trzeci człowiek został zamordowany nie dalej niż trzy metry ode mnie. Wyszedłem właśnie z hotelu na kręte dróżki z obryzganych błotem desek, które w tej nędznej mieścinie pełnią rolę chodników, kiedy rozległy się strzały i mężczyzna idący kilka kroków przede mną szarpnął się w pół kroku, jakby się pośliznął, odwrócił się do mnie ze zdumioną miną i runął bokiem wprost w zmieszane ze ściekami błoto. Został postrzelony trzy razy z broni palnej: dwie kule trafiły go w pierś, trzecia tuż pod lewe oko. To wprost nie do wiary, ale żył jeszcze, kiedy do niego doskoczyłem. Niewiele myśląc, wyjąłem z torby stułę, wygrzebałem buteleczkę wody święconej, z którą nigdy się nie rozstaję, i zacząłem mu udzielać ostatniego namaszczenia. Nikt z tłumu gapiów nie zaprotestował. Ranny wzdrygnął się jeszcze, zakaszlał, jakby chciał coś powiedzieć, i umarł. Tłum rozproszył się, zanim odpowiednie służby zabrały ciało. Zabity był blondynem w średnim wieku, nieco otyłym. Nie miał przy sobie żadnych dokumentów, karty uniwersalnej ani komlogu. W jego kieszeni znaleziono sześć srebrnych monet. Sam nie wiem dlaczego, ale postanowiłem zostać ze zmarłym do końca dnia. Lekarz – niski, cyniczny człowieczek – pozwolił mi być przy obowiązkowej sekcji zwłok. Przypuszczam, że bardzo chciał z kimś porozmawiać. – Tyle właśnie jest to warte – powiedział, otworzywszy brzuch nieszczęśnika jak różowy worek. Odwinął fałdy skóry i mięśni w tył i poprzypinał je jak poły namiotu. – Co? – spytałem. – Jego życie. – Pociągnął twarz trupa do góry i zdjął ją jak natłuszczoną maskę. – Pańskie życie. Moje. Czerwone i białe pręgi nakładających się mięśni zsiniały wokół poszarpanej dziury tuż nad kością policzkową. – Musi być coś więcej – powiedziałem. Podniósł wzrok znad swojej makabrycznej roboty i uśmiechnął się do mnie w zadumie. – Czyżby? – zapytał. – To proszę mi pokazać. – Wyjął serce trupa i zważył je w dłoni. – W Sieci byłoby coś warte na wolnym rynku. Są ludzie zbyt biedni, żeby sobie klonować części zapasowe, a zarazem zbyt zamożni, żeby tak po prostu umrzeć

z braku serca. Ale tutaj? Tutaj to podroby. – Musi być coś więcej – powtórzyłem bez przekonania. Przypomniał mi się pogrzeb Jego Świątobliwości papieża Urbana XV, który odbył się niedługo przed moim odlotem z Pacem. Zgodnie ze starym zwyczajem sprzed hidżry, ciało nie zostało zabalsamowane: czekało w bocznej sali bazyliki, aż stolarz zdejmie miarę na zwykłą drewnianą trumnę. Kiedy pomagałem Edouardowi i monsignore Freyowi oblec zesztywniałe zwłoki w pogrzebowe szaty, moją uwagę zwróciła brązowiejąca skóra i obwisłe wargi trupa. Lekarz wzruszył ramionami i dokończył pobieżną autopsję. Przeprowadzono zdawkowe śledztwo, nie znaleziono podejrzanych, nie przedstawiono motywów. Rysopis zamordowanego wysłano do Keats, a jego samego pochowano następnego dnia na polnym cmentarzu wciśniętym między błotnistą równinę zalewową i żółtą dżunglę. Port Romance to zlepek żółtych budowli z jazodrzewia, wspartych na gąszczu rusztowań i wybiegających daleko w głąb równiny zalewowej u ujścia Kansu. Uchodząca do zatoki Toschahai rzeka mu tutaj blisko dwa kilometry szerokości, ale tylko niektóre z jej odnóg są żeglowne, a i to wyłącznie dzięki regularnemu dragowaniu. Nocami nie śpię; dobiegające przez otwarte okno mojego pokoiku łomotanie pogłębiarek przywodzi mi na myśl bicie złego serca miasta, a odległy szum przyboju – jego wilgotne tchnienie. Wsłuchując się dzisiaj w ten oddech, odruchowo przyczepiam miastu oskórowaną twarz zamordowanego mężczyzny. Na obrzeżach miasta działa finansowany przez kompanie plastowłóknikowe śmigoport, umożliwiający zaopatrywanie położonych w interiorze plantacji w ludzi i surowce, nie mam jednak dość pieniędzy, żeby dać w łapę komu trzeba i dostać się na pokład takiego śmigu. Ściśle rzecz biorąc, ja sam mógłbym polecieć, ale nie stać mnie na przewiezienie trzech skrzyń wyposażenia naukowo-medycznego. Mimo to pokusa jest silna. Idea posługi wśród Bikurów wydaje mi się dzisiaj bardziej niedorzeczna i irracjonalna niż kiedykolwiek przedtem. Tylko dziwna żądza osiągnięcia celu i masochistyczna determinacja, żeby wypełnić dobrowolnie narzucone sobie warunki zesłania, popychają mnie w górę rzeki. Za dwa dni statek wyrusza w górę Kansu. Zarezerwowałem sobie na nim miejsce; jutro dostarczę bagaż na pokład. Nie będę płakał za Port Romance. Dzień 41 Wędrowny Wodotrysk wolno posuwa się w górę Kansu. Żadnych ludzkich osad, odkąd dwa dni temu wypłynęliśmy z Lądowiska Meltona. Dżungla napiera na rzekę

litą ścianą, a w tych miejscach, gdzie brzegi są odległe nie więcej niż o trzydzieści, czterdzieści metrów, korony drzew prawie splatają się nad naszymi głowami. Samo światło – przefiltrowane przez pióropusze liści osiemdziesiąt metrów ponad nurtem – jest żółte i gęste jak płynne masło. Siedzę na zardzewiałym blaszanym dachu środkowej barki pasażerskiej i wytężam wzrok w poszukiwaniu pierwszej tesli. Siedzący obok mnie Stary Kady przestaje strugać, spluwa za burtę przez szparę między zębami i śmieje się ze mnie. – Za wcześnie jeszcze na drzewa ogniste – mówi. – Wyglądają zupełnie inaczej. Trzeba się wdrapać na Skrzydło, dopiero tam zobaczysz tesle. Na razie jesteśmy w lesie deszczowym, padre. Po południu regularnie pada deszcz – chociaż właściwie słowo „deszcz” to zbyt łagodne określenie potopu, jaki codziennie zwala nam się na głowy, przesłania brzegi, łomocze ogłuszająco w metalowe dachy i spowalnia nas tak bardzo, jakbyśmy stawali w miejscu. Zupełnie jakby rzeka na krótki czas zmieniała się w pionową strugę wody, w wodospad, na który Wodotrysk musi się wspiąć, jeśli ma płynąć dalej. Nasz statek to zabytkowy płaskodenny holownik, okolony pięcioma przywiązanymi do niego dwupokładowymi barkami jak znużona matka dziećmi uczepionymi jej spódnicy. Trzy barki wiozą bele towarów na wymianę lub sprzedaż w nielicznych nadrzecznych osadach i na plantacjach, pozostałe dwie stanowią namiastkę lokum dla płynących w górę rzeki tubylców; osobiście przypuszczam, że dla niektórych z nich barka jest stałym miejscem zamieszkania. Mój własny kąt to brudny materac na podłodze i jaszczurkopodobne insekty na ścianach. Po deszczu wszyscy wylegają na pokład, żeby podziwiać wznoszące się nad stygnącą rzeką wieczorne mgły. Przez większość dnia powietrze jest gorące i przesycone wilgocią. Stary Kady mówi, że się spóźniłem; że nie zdążę ze wspinaczką przez lasy deszczowe i ogniste, zanim tesle się uaktywnią. Przekonamy się. Dzisiaj mgły przypominają duchy wszystkich zmarłych spoczywających pod mrocznym lustrem wody. Ostatnie strzępy popołudniowej pokrywy chmur rozpraszają się ponad drzewami i na świat wracają kolory. Gęsty las z chromowo żółtego staje się przejrzyście szafranowy, a potem przez ochrę i umbrę zapada w mrok. Na Wodotrysku Stary Kady zapala latarnie i świecokule podwieszone do obwisłego górnego pokładu, na co dżungla – jakby nie chciała być gorsza – odpowiada fosforescencyjną poświatą rozkładu, a w ciemnych koronach drzew furkoczą żarptaki i wielobarwne muślinki. Mały księżyc jest dziś niewidoczny, ale Hyperion tonie w roju kosmicznego

śmiecia absolutnie niezwykłym dla planety krążącej tak blisko słońca, toteż deszcze meteorów często rozświetlają nocne niebo. Dzisiaj firmament jest wyjątkowo płodny i kiedy wypływamy na szersze odcinki rzeki, widzimy, jak świetliste smugi meteorów łączą gwiazdy. Niewiele trzeba, żeby od tego blasku rozbolały mnie oczy – spoglądam wtedy w dół i w ciemnych wodach widzę optyczne echa rozgrywającego się nade mną spektaklu. Wschodni horyzont pała jasnym światłem; Stary Kady mówi, że to poświata zwierciadeł orbitalnych doświetlających największe plantacje. Jest za ciepło, żeby wracać do kabiny. Rozkładam cienką matę na dachu barki i podziwiam niebiański pokaz fajerwerków. Tubylcze rodziny gromadzą się w grupy i śpiewają pieśni w narzeczu, którego nawet nie próbuję się nauczyć. Na myśl o Bikurach, od których wciąż dzieli mnie znaczna odległość, odczuwam dziwny niepokój. Gdzieś w lesie jakieś zwierzę krzyczy głosem przerażonej kobiety.

Plantacja Perecebo. Chory.

Dzień 60

Dzień 62 Bardzo chory. Gorączka, dreszcze. Wczoraj przez cały dzień wymiotowałem czarną żółcią. Deszcz ogłusza. Nocami zwierciadła orbitalne rozświetlają od góry pokrywę chmur, wygląda to tak, jakby niebo stało w ogniu. Mam bardzo wysoką gorączkę. Jakaś kobieta się mną opiekuje. Kąpie mnie. Zbyt chory, żeby odczuwać wstyd. Włosy ma ciemniejsze niż przeciętny tubylec. Małomówna. Łagodne, ciemne oczy. Boże, taka choroba tak daleko od domu... Dzień

ona czeka podgląda przychodzi zdeszczu cienkabluzka specjalnie mnie kusi, wie kim jestem skóra mnie pali cienka bawełna pod nią sutki ciemne wiem kim oni są patrzą, słyszę tu ich głosy w nocy pławią mnie w truciźnie to boli myślą że nie wiem ale ja słyszę ich głosy mimo deszczu kiedy krzyk cichnie cichnie cichnie Prawie nie mam skóry. czerwony pod spodem czuję dziurę w policzku kiedy znajdę kulę wypluję ją. agnusdeiquitolispecattamundi miserer nobis misere nobis

miserere

Dzięki Ci, Panie, za wybawienie od choroby.

Dzień 65

Dzień 66

Dziś się ogoliłem. Udało mi się dojść pod prysznic. Semfa pomogła mi się przygotować na wizytę administratora. Spodziewałem się jednego z tych wielgachnych, szorstkich facetów, jakich widywałem przez okno, zajętych pracą w sortowni, ale przyszedł małomówny czarnoskóry mężczyzna. Trochę sepleni. Ogromnie mi pomógł. Obawiałem się, że przyjdzie mi zapłacić za opiekę medyczną, ale zapewnił mnie, że nie tylko nie będzie się domagał zapłaty, ale nawet przydzieli mi przewodnika, który zaprowadzi mnie na wyżyny! Jest wprawdzie dość późno, ale jeśli w ciągu dziesięciu dni będę mógł wyruszyć, powinniśmy zdążyć przejść przez lasy ogniste i dotrzeć do Rozpadliny, zanim tesle osiągną szczyt aktywności. Po jego wyjściu rozmawiałem z Semfą. Trzy lokalne miesiące temu jej mąż zginął w wypadku podczas żniw. Ona sama przyjechała tu z Port Romance; małżeństwo z Mikelem było dla niej wybawieniem. Wolała zostać na plantacji, imając się różnych dorywczych zajęć, niż wracać w dół rzeki. Nie dziwię jej się. Zrobi mi masaż, a potem położę się spać. Ostatnio często śnię o swojej matce. Dziesięć dni. Za dziesięć dni będę gotowy.

Dzień 75 Przed wyruszeniem w drogę z Tukiem zaszedłem na pola, żeby pożegnać się z Semfą. Niewiele mówiła, ale w jej oczach wyczytałem smutek z powodu mojego odjazdu. Wcześniej nie zamierzałem tego robić, ale pobłogosławiłem ją i pocałowałem w czoło. Tuk stał obok mnie i z uśmiechem kiwał głową. W końcu ruszyliśmy w drogę, prowadząc dwie juczne hybrydy. Przy końcu drogi czekał nadzorca Orlandi. Machał nam na pożegnanie, gdy wchodziliśmy na wąską ścieżkę wykarczowaną wśród złotych liści. Domine, dirige nos. Dzień 82 Po tygodniu na szlaku... Jakim szlaku? Po tygodniu marszu po bezdrożach

złocistych lasów deszczowych i wyczerpującej wspinaczki na coraz bardziej strome zbocza Płaskowyżu Skrzydła dzisiaj rano wyszliśmy na skalną ostrogę, z której roztacza się widok wstecz, ponad rozległą połacią dżungli, w stronę Dzioba i Morza Środkowego. Płaskowyż wznosi się tu blisko trzy tysiące metrów ponad poziom morza i widok zapierał dech w piersi. Gęste deszczowe chmury zalegały wśród podnóży płaskowyżu. Przez wyrwy w ich biało-szarym kobiercu tu i ówdzie dostrzegaliśmy Kans leniwie wijący się w kierunku Port R. i morza, żółte lasy, przez które wcześniej się przedzieraliśmy, oraz – daleko na wschodzie – plamę w kolorze fuksji, czyli (jak zarzekał się Tuk) nisko położone pola plastowłókników nieopodal Perecebo. Do późnego wieczoru szliśmy dalej, cały czas pod górę. Tuk wyraźnie się martwi, że okres aktywności tesli zastanie nas jeszcze w lasach ognistych. Staram się dotrzymać mu kroku; ciągnę ciężko wyładowaną hybrydę za uzdę i modlę się w duchu, żeby zapomnieć o obolałych mięśniach i opędzić się od złych przeczuć. Dzień 83 Spakowaliśmy się i wyruszyliśmy przed świtem. W powietrzu unosi się woń dymu i popiołu. Zmiana roślinności na płaskowyżu jest wstrząsająca. Zniknęły wszechobecne jazodrzewie i obficie ulistnione chalmy. Przebyliśmy zdominowaną przez niskie, wiecznie zielone (i wiecznie niebieskie) krzewy strefę przejściową, wspięliśmy się jeszcze wyżej przez gąszcz zmutowanych sosen wydmowych i trójosik, i znaleźliśmy się w najprawdziwszym lesie ognistym, wśród niebotycznych prometeuszy, płożących się namolnie feniksów i okrągłych kęp bursztynowych pełgaczy. Z rzadka napotykaliśmy nieprzebyte gęstwiny rozwidlonych, białowłóknistych azbestorośli, które Tuk opisywał następującymi barwnymi słowami: – ...jak gnijące kutasy olbrzymów, co im się zmarło i ich tu płytko pod ziemio pochowali. Mojemu przewodnikowi nie można odmówić daru wymowy. Dopiero późnym popołudniem zobaczyliśmy pierwszą teslę. Od pół godziny brnęliśmy w popiele, starając się nie deptać delikatnych pędów feniksów i ogniobiczy, które odważnie przebijały osmoloną ziemię, gdy nagle Tuk zatrzymał się i wskazał coś wyciągniętą ręką. Odległa o pół kilometra tesla półtorakrotnie przewyższała najwyższe prometeusze: musiała mierzyć co najmniej sto metrów. Tuż pod koroną drzewa pień wybrzuszał się, tworząc charakterystyczny, cebulowaty pęcherz akumulatorowy.

Z rozchodzących się nad nim promieniście gałęzi zwisały dziesiątki nimborostów, srebrzyście metalicznych na tle bezchmurnego zielonolazurowego nieba. Całość przywodziła na myśl elegancki nowomuzułmański meczet na Nowej Mekce, zuchwale obwieszony lametą. – Jak cię mogę, spieprzajmy stąd – mruknął Tuk. – Razem z hybrydami. Uparł się, żebyśmy natychmiast przebrali się w strój przeznaczony do przemierzania lasów ognistych, tak że do wieczora wlekliśmy się noga za nogą w maskach osmotycznych i butach na grubej gumowej podeszwie, pocąc się pod warstwami skórzastego gamma-sukna. Hybrydy nerwowo strzygły długimi uszami, płoszył je byle odgłos. Mimo maski wyraźnie czułem zapach ozonu. Przypominał mi kolejkę elektryczną, którą bawiłem się w dzieciństwie w leniwe bożonarodzeniowe popołudnia w Villefranche-sur-Saône. Dzisiaj nocujemy tak blisko azbestoroślowego zagajnika jak to możliwe. Tuk nauczył mnie rozstawiać pierścień odgromników. Mamrotał przy tym nieustannie złowieszcze przestrogi i przepatrywał niebo w poszukiwaniu chmur. Mimo wszystko zamierzam smacznie spać. Dzień 84

Czwarta rano... Przenajsłodsza Matko Boża! Od trzech godzin tkwimy w samym środku końca świata. Eksplozje zaczęły się niedługo po północy. Z początku były to zwyczajne uderzenia piorunów, toteż wbrew zdrowemu rozsądkowi wysunęliśmy z Tukiem głowy z namiotu, żeby podziwiać fajerwerki. Jestem przyzwyczajony do burz monsunowych szalejących na Pacem w miesiącu mateuszowym, więc przez pierwszą godzinę pokazu nie widziałem w nim nic niezwykłego – co najwyżej widok odległych tesli, w które nieomylnie trafiały kolejne błyskawice, odrobinę mnie niepokoił. Wkrótce jednak leśne olbrzymy rozpłomieniły się i same zaczęły pluć nagromadzoną energią, a wtedy – gdy mimo ogłuszającego zgiełku byłem bliski zapadnięcia w sen – rozpętał się prawdziwy Armagedon. W ciągu pierwszego dziesięciosekundowego spazmu energetycznego tesle wyzwoliły co najmniej sto łuków elektrycznych. Odległy od nas o trzydzieści kroków prometeusz eksplodował i płonące żagwie posypały się na ziemię z wysokości pięćdziesięciu metrów. Odgromniki wokół naszego małego obozowiska jarzyły się i z sykiem odpierały kolejne śmiercionośne biało-błękitne wyładowania. Tuk coś krzyczał, ale ludzki głos ginął w tej powodzi światła i dźwięku. Niedaleko miejsca,

w którym zostawiliśmy nasze juczne hybrydy, feniksy stanęły w ogniu; jedno z przerażonych zwierząt – mimo że spętane i z zawiązanymi oczami – zerwało się z uwięzi, przeskoczyło ponad kręgiem odgromników... i w tej samej chwili zostało trafione tuzinem wyładowań z najbliższej tesli. Mógłbym przysiąc, że przez ułamek sekundy widziałem jego szkielet przeświecający przez palone żywcem ciało, zanim hybryda wierzgnęła w przedśmiertnym spazmie, wyskoczyła w powietrze i zwyczajnie przestała istnieć. Od trzech godzin jesteśmy świadkami końca świata. Dwa odgromniki się przewróciły, na szczęście osiem pozostałych działa bez zarzutu. Kulimy się z Tukiem w rozpalonej pieczarze naszego namiotu. Maski osmotyczne odfiltrowują z przegrzanego, zadymionego powietrza dość tlenu, żebyśmy mieli czym oddychać. Zawdzięczamy życie rzadkiemu poszyciu i przemyślności Tuka, która kazała mu rozbić namiot z dala od innych celów, za to w zbawiennym sąsiedztwie azbestorośli. Tylko osiem prętów z metalicznych włókien oddziela nas od wieczności. – Dobrze się trzymają! – wołam do Tuka, przekrzykując syk, trzask, łoskot i grzmot burzy. – Postojo jeszcze godzinę, góra dwie – odburkuje. – Ale jak szczelo, umrzemy. Kiwam głową i przez szczelinę w masce popijam letnią wodę. Jeżeli dożyję rana, po kres moich dni będę dziękował Bogu, który w swej łaskawości pozwolił mi zobaczyć ten widok. Dzień 87 Wczoraj w południe wynurzyliśmy się z dymiącego lasu ognistego na jego północno-wschodnim skraju. Niemal od razu rozbiliśmy obóz na brzegu niewielkiego strumienia i przespaliśmy osiemnaście godzin bez przerwy. Nadrabialiśmy w ten sposób trzy bezsenne noce i dwa wyczerpujące dni, kiedy to bez wytchnienia przemierzaliśmy koszmarną krainę ognia i popiołu. Kiedy zbliżaliśmy się do poszarpanej grani wyznaczającej granicę lasu, wszędzie widzieliśmy kiełkujące z nasion i szyszek świeże pędy ognistych roślin, które zginęły w szalejącej tu przez ostatnie dwie noce pożodze. Pięć odgromników nadal funkcjonowało, chociaż nie mieliśmy ochoty sprawdzać, czy wytrzymają kolejną noc. Ocalała z pierwszej burzy juczna hybryda padła w tej samej chwili, gdy zdjęliśmy ciężki bagaż z jej grzbietu. Dzisiaj o świecie obudził mnie szmer płynącej wody. Przeszedłem z biegiem strumienia kilometr na północny wschód, przyzywany coraz bardziej basowym bulgotaniem, aż w pewnym momencie zniknął mi z oczu, jakby zapadł się pod

ziemię. Rozpadlina! Niemal zapomniałem o celu naszej wędrówki. Dziś rano brnąłem przez mgłę, skakałem po mokrych kamieniach na brzegu coraz szerszego strumienia, aż w końcu wskoczyłem na ostatni głaz, zamachałem ramionami, złapałem równowagę... i spojrzałem w dół wodospadu, który z wysokości blisko trzech tysięcy metrów spadał ku omglonym skałom i rzece. Rozpadlina nie została wyrzeźbiona w płaskowyżu jak legendarny Wielki Kanion na Starej Ziemi czy Pęknięcie Świata na Hebronie. Mimo tętniących życiem oceanów i kontynentów, na pozór podobnych do swoich ziemskich odpowiedników, Hyperion nie jest aktywny tektonicznie; kompletnym brakiem dryftu kontynentalnego przypomina raczej Marsa, Lususa lub Armaghast i podobnie jak Mars i Lusus przeżywa okresowe zlodowacenia – tyle tylko, że powtarzają się one tutaj co trzydzieści siedem milionów lat, ze względu na wydłużoną elipsę (nieobecnego w tej chwili) podwójnego karła. Komlog porównuje Rozpadlinę do Doliny Marinera z okresu przed terraformowaniem Marsa: obie powstawały przez tysiąclecia na skutek cyklicznie powtarzających się mrozów i odwilży oraz działania podziemnych rzek, takich jak Kans. W którymś momencie powstało gigantyczne zapadlisko, które niczym długa blizna rozcina górzyste Skrzydło na Aquili. Tuk podszedł do mnie, gdy stałem nad Rozpadliną. Byłem nagi; moja sutanna i strój podróżny nie wyschły jeszcze po próbie spłukania z nich woni popiołu. Chlapałem się w zimnej wodzie i śmiałem w głos, gdy odległa o dwie trzecie kilometra północna ściana Rozpadliny odbijała echem okrzyki Tuka. Grunt zapadł się tam w taki sposób, że znaleźliśmy się na występie skalnym, który skrywał przed naszym wzrokiem południową ścianę. Mieliśmy nadzieję, że niebezpiecznie eksponowany nawis, od kilku milionów lat opierający się grawitacji, wytrzyma jeszcze kilka godzin, bawiliśmy się więc beztrosko, kąpaliśmy, odpoczywaliśmy, pokrzykiwaliśmy do zdarcia gardeł i ogólnie zachowywaliśmy się jak dwóch wypuszczonych ze szkoły uczniaków. Tuk przyznał mi się, że nigdy przedtem nie przeszedł przez cały las ognisty, nie słyszał również o nikim, komu udałoby się to w tym sezonie. Stwierdził też, że ponieważ rozpoczyna się pora aktywności tesli, ma przed sobą co najmniej trzy miesiące oczekiwania na powrót do domu. Nie wyglądał jednak na przygnębionego tym faktem, a ja cieszyłem się, że mi towarzyszy. Po południu przenieśliśmy na raty cały mój ekwipunek i rozbiliśmy obozowisko przy strumieniu, sto metrów od Rozpadliny. Płynopianowe pudła ustawiliśmy w stosy, odłożywszy ich segregowanie do rana. Wieczór był zimny. Po kolacji, tuż przed zachodem słońca, naciągnąłem ciepłą

kurtkę i sam zszedłem na skalną półkę na południowy zachód od miejsca, w którym pierwszy raz ujrzałem Rozpadlinę. Z punktu widokowego wysoko nad powierzchnią rzeki roztaczała się niezapomniana perspektywa. Z niewidocznych wodospadów unosiła się mgła, ruchome kurtyny wodnego pyłu zwielokrotniały zachodzące słońce w tuzin fioletowych sfer i dwakroć więcej tęcz. Patrzyłem, jak kolejne widma barwne rodzą się, wznoszą ku ciemniejącej kopule nieba i tam umierają. Kiedy wokół mnie stygnące powietrze spływało w szczeliny i jaskinie płaskowyżu, a nagrzane powietrze z dna wąwozu napierało ku górze, porywając za sobą liście, gałązki i mgłę niczym dmący pionowo huragan, w głębi Rozpadliny wzbierał dźwięk, jakby cały kontynent rozbrzmiewał głosami kamiennych olbrzymów, dźwiękiem gigantycznych fletów bambusowych i wielkich jak pałace kościelnych organów – czyste, doskonałe nuty od najbardziej przenikliwych sopranów po najgłębsze basy. Rozmyślałem o wietrze smagającym pożłobione skalne ściany, o położonych daleko w dole pieczarach, z których powietrze uchodzi szczelinami w nieruchomej skorupie, o ułudzie ludzkich głosów zrodzonej z przypadkowych harmonicznych, w końcu jednak porzuciłem domysły i po prostu słuchałem, jak Rozpadlina śpiewa słońcu pożegnalny hymn. Kiedy wróciłem do namiotu i kręgu lamp bioluminescencyjnych, na niebie zapłonęła pierwsza seria meteorów, a znad południowego i wschodniego horyzontu poniósł się odległy łoskot eksplozji w lasach ognistych, niczym grzmot ostrzału artyleryjskiego w pradawnej wojnie na Starej Ziemi. W namiocie sprawdziłem, jak odbiera komlog na falach radiowych, ale złapałem tylko szum. Podejrzewam, że nawet gdyby prymitywne satelity komunikacyjne obsługujące plantacje nadawały cokolwiek tak daleko na wschód, góry i aktywność tesli zakłóciłyby każdą transmisję poza skupionym promieniem lasera albo wiązką tachionową. Na Pacem mało który z nas miał osobisty komlog, za to datasfera była zawsze na wyciągnięcie ręki. Tutaj nie mam takiego wyboru. Siedzę i słucham ostatnich zawodzeń wiatru w wąwozie, patrzę w niebo, na przemian płonące i czerniejące, uśmiecham się na dźwięk pochrapywania Tuka, który rozłożył się do snu przed namiotem, i myślę: jeśli tak ma wyglądać moje zesłanie, to niech tak będzie. Dzień 88

Tuk nie żyje. Został zamordowany. Znalazłem jego ciało, kiedy o świcie wyszedłem z namiotu. Spał na zewnątrz, najdalej cztery metry ode mnie. Powiedział, że chce się przespać pod gołym niebem. Zabójcy poderżnęli mu gardło. Nic nie słyszałem. Miałem natomiast sen – śniła mi

się Semfa, opiekująca się mną w gorączce. Czułem we śnie dotyk chłodnych dłoni na piersi, na krucyfiksie, który od dzieciństwa noszę na szyi. Stojąc nad ciałem Tuka i patrząc na szeroki, ciemny krąg, którym jego krew wsiąkła w obojętną hyperiońską ziemię, wzdrygnąłem się na myśl o tym, że mój sen nie był zwykłym snem. Czyjeś ręce naprawdę mnie dotykały. Przyznam, że zachowałem się wtedy bardziej jak przerażony, stary głupiec, niż jak ksiądz. Owszem, udzieliłem Tukowi ostatniego namaszczenia, lecz potem, zdjęty zgrozą, porzuciłem zwłoki mojego nieszczęsnego przewodnika, desperacko przeszukałem nasze bagaże i znalazłem maczetę, którą wyrąbywałem sobie drogę w dżungli, oraz maser niskiej mocy, którym zamierzałem polować na drobną zwierzynę. Nie wiem, czy potrafiłbym użyć broni przeciw człowiekowi, nawet w obronie własnej, ale spanikowany zabrałem maczetę, maser i elektroniczną lornetkę na wysoki głaz na skraju Rozpadliny i przepatrzyłem okolicę w poszukiwaniu morderców. Nic się nie poruszało, poza małymi małpiatkami i muślinkami, które wczoraj widzieliśmy trzepoczące wśród drzew. Sam las wydał mi się nienaturalnie gęsty i ciemny. We wnętrzu Rozpadliny na północny wschód ode mnie dostrzegłem chyba ze sto skalnych tarasów, półek i galerii, które pomieściłyby całe plemię dzikusów. Wśród szczelin i wiecznych mgieł mogła się tam czaić mała armia. Po trzydziestu minutach bezowocnej czujności i głupiego tchórzostwa wróciłem do obozu i przygotowałem ciało Tuka do pogrzebu. Wykopanie porządnego grobu w skalistej glebie zajęło mi dobrze ponad dwie godziny. Przysypałem Tuka ziemią, odprawiłem oficjalne nabożeństwo, ale nie przyszło mi do głowy nic, co mógłbym powiedzieć od siebie o nieokrzesanym, zabawnym człowieczku, który był moim przewodnikiem. – Miej na niego baczenie, Panie – powiedziałem w końcu, zniesmaczony swoją hipokryzją i szczerze przekonany, że mówię sam do siebie. – Niech bezpiecznie przebędzie swoją drogę. Amen. Wieczorem przeniosłem obóz pół kilometra na północ. Rozbiłem namiot na otwartej przestrzeni, a sam dziesięć metrów dalej tulę się do głazu, zakutany w piżamę, z maczetą i maserem na podorędziu. Po pogrzebie Tuka zrobiłem przegląd ekwipunku: prawie niczego nie brakuje, zginęły tylko nieliczne ocalałe odgromniki. Przyszło mi do głowy, że ktoś szedł za nami przez las ognisty, żeby zabić Tuka, a mnie tu uwięzić, nie umiem jednak wyobrazić sobie motywacji człowieka, który podjąłby się tak skomplikowanego podstępu. Każdy z pracowników plantacji mógł nas zabić, kiedy jeszcze nocowaliśmy w lesie deszczowym albo – to nawet

lepsze z punktu widzenia mordercy – w głębi lasów ognistych, gdzie dwa zwęglone trupy nikogo by nie zdziwiły. Zostali więc tylko Bikurowie. Moja prymitywna trzódka. Myślałem o tym, żeby wrócić przez las ognisty bez odgromników, ale szybko porzuciłem ten pomysł. Mogę zostać tutaj i prawdopodobnie umrzeć – albo zawrócić i umrzeć na pewno. Trzy miesiące aktywności tesli. Sto dwadzieścia tutejszych dni, po dwadzieścia sześć godzin każdy. Wieczność. Chryste Panie, dlaczego mnie to spotkało? I dlaczego ubiegłej nocy zostałem oszczędzony, skoro mam zostać złożony w ofierze już dzisiaj? Albo jutro? Siedzę w coraz ciemniejszym załomie skały, wsłuchuję się w zawodzenie wieczornego wiatru w Rozpadlinie, które nagle wydało mi się złowieszcze, i modlę się. Niebo przecinają krwistoczerwone smugi deszczu meteorów. Mówię sam do siebie. Dzień 95 Zgroza ubiegłego tygodnia w znacznej mierze ustąpiła. Przekonałem się, że nawet strach blednie i powszednieje, kiedy całymi dniami brakuje mu kulminacji. Maczetą naciąłem małych drzewek i zbudowałem z nich przylegający do głazu szałas; dach i jedną ścianę okryłem gamma-suknem, szpary zatykałem błotem. Tylną ścianę stanowi lity kamień. Przejrzałem swoje wyposażenie naukowe, część przyborów rozpakowałem, chociaż wątpię, bym miał okazję ich użyć. Zająłem się poszukiwaniem żywności, żeby uzupełnić szybko kurczące się zapasy liofilizatów. Wedle niedorzecznego planu, nakreślonego dawno temu na Pacem, od kilku tygodni powinienem już mieszkać wśród Bikurów i wymieniać drobne towary na jedzenie. Mniejsza z tym. Poza podstawowymi dla mojej diety korzeniami chalmy (są nieco mdłe, ale za to łatwo się gotują) odkryłem pół tuzina odmian jagód i większych owoców, co do których komlog zapewnia mnie, że są jadalne; dotychczas tylko raz przydarzyła mi niestrawność dostatecznie poważna, żebym przez całą noc musiał kucać na skraju pobliskiego wąwozu. Niespokojnie chodzę w kółko po swoim terenie, jak jeden z tych trzymanych w klatce pelopów, tak uwielbianych przez pomniejszych padyszachów na Armaghaście. Kilometr na południe i cztery kilometry na zachód ode mnie rozciągają się lasy ogniste w pełnym rozkwicie. Rano dym idzie z mgłą w zawody, które z nich skuteczniej przesłoni niebo. Tylko lity gąszcz azbestorośli, kamienisty grunt i zębate skalne granie, biegnące stąd w kierunku północno-wschodnim niczym pancerne

kręgosłupy, powstrzymują triumfalny pochód tesli. Na północy płaskowyż się rozszerza, a poszycie gęstnieje w miarę zbliżania się do Rozpadliny. Po mniej więcej piętnastu kilometrach drogę przegradza wąwóz trzy razy płytszy i dwakroć węższy niż Rozpadlina – wczoraj tam dotarłem i sfrustrowany gapiłem się bezradnie na drugi brzeg przepaści. Któregoś dnia spróbuję jeszcze raz, zejdę dalej na wschód, poszukam miejsca, w którym dałoby się ten węższy kanion sforsować. Sądząc jednak po rosnących po drugiej stronie feniksach i charakterystycznym całunie dymu na północno-wschodnim widnokręgu, znajdę tam tylko zarośnięte chalmą kaniony i stepy pokryte lasem ognistym, naszkicowane na orbitalnej mapie, którą mam przy sobie. Wieczorem, kiedy wiatr zaczął wyśpiewywać swoje eolskie treny, odwiedziłem grób Tuka. Uklęknąłem przy nim i próbowałem się modlić, ale słowa nie chciały przyjść. I nie przyszły, Edouardzie. Nic nie przyszło. Jestem tak samo pusty jak te fałszywe sarkofagi, które całymi dziesiątkami odkopywaliśmy z jałowych piasków pustyni nieopodal Tarum bel Wadi. Gnostycy zen powiedzieliby, że pustka to dobry znak, ponieważ zapowiada otwarcie na nowy poziom świadomości, nowe olśnienia, nowe doświadczenia. Merde. Moja pustka jest po prostu... pustką. Dzień 96 Znalazłem Bikurów. A właściwie to oni znaleźli mnie. Napiszę, ile zdołam, zanim przyjdą obudzić mnie ze „snu”. Sporządzałem dzisiaj szczegółowe mapy okolicy zaledwie cztery kilometry od obozowiska, gdy około południa słońce rozproszyło mgłę i moim oczom ukazały się tarasy w Rozpadlinie, po mojej stronie, które wcześniej pozostawały dla mnie niewidoczne. Oglądając przez lornetkę kompleks spiętrzonych skalno-trawiastych półek, turni i ganków, zdałem sobie nagle sprawę, że widzę ludzką sadybę. Chaty (naliczyłem ich około tuzina) wyglądały prymitywnie – toporne lepianki z chalmowych liści, kamieni i gąbczastej darni – ale bez wątpienia były dziełem ręki ludzkiej. Stałem tak, niezdecydowany, z lornetką przytkniętą do oczu, i zastanawiałem się, czy powinienem zejść na eksponowane tarasiki i stawić czoło ich mieszkańcom, czy raczej wrócić do obozu, gdy wtem poczułem na grzbiecie i karku ten charakterystyczny dreszcz, który podpowiada nam, że już nie jesteśmy sami.

Opuściłem lornetkę i powoli się odwróciłem. Przede mną stali Bikurowie, co najmniej trzydziestu. Stali w półokręgu, tworząc kordon, który całkowicie odgradzał mnie od lasu. Nie wiem, czego się spodziewałem: może nagich dzikusów, zajadłych twarzy, naszyjników z zębów. A może podświadomie liczyłem na spotkanie z brodatymi i kudłatymi pustelnikami, jakich spotyka się czasem w Górach Moshé na Hebronie. Tak czy inaczej, Bikurowie nie pasowali do mojego wyimaginowanego szablonu. Ludzie, którzy tak bezszelestnie się do mnie zakradli, byli niscy (żaden nie sięgał mi wyżej niż do ramienia) i zakutani w ciemny samodział, okrywający ich od stóp po szyję. Kiedy się poruszali – bo w końcu zaczęli się poruszać – wydawało się, że suną ponad nierównym gruntem niczym upiory. Z daleka do złudzenia przypominali gromadkę miniaturowych jezuitów w Nowym Watykanie. Niewiele brakowało, żebym parsknął śmiechem, zdałem sobie jednak sprawę, że taka reakcja może świadczyć o narastającej panice. Zachowanie Bikurów w żaden sposób nie uzasadniało paniki – nie grozili mi bronią, drobne dłonie mieli puste... Tak samo puste jak twarze. Trudno jest zwięźle opisać ich fizjonomie. Są całkowicie bezwłosi. Wszyscy. Nie mają włosów na głowie ani twarzy, co w połączeniu z luźnymi, opadającymi prosto ku ziemi szatami ogromnie utrudnia odróżnienie mężczyzn od kobiet. Ci w stojącej przede mną grupie (tymczasem zebrało się ich już ponad pięćdziesięcioro) byli chyba wszyscy w podobnym wieku, od czterdziestu do pięćdziesięciu lat standardowych. Gładkie, pozbawione zmarszczek twarze miały nieco żółtawy odcień, który złożyłem na karb przyswajanych od pokoleń pierwiastków śladowych zawartych w chalmie i innych miejscowych roślinach. Na pierwszy rzut oka można by uznać, że ze swoimi okrągłymi buziami Bikurowie przypominają cherubiny, ale wystarczy przyjrzeć im się z bliska, by złudzenie dziecinnej słodyczy gdzieś się ulotniło, ustępując miejsca prawdzie: ich twarze są zwyczajnie tępe. Jako ksiądz spędziłem dostatecznie dużo czasu na zacofanych planetkach, żeby napatrzeć się na skutki starej choroby genetycznej nazywanej zespołem Downa, mongolizmem, albo spuścizną statków pokoleniowych. I takie właśnie wrażenie sprawiała otaczająca mnie sześćdziesiątka małych ludzików w czarnych szatach: oto przyszła mnie powitać gromada małych, milczących, uśmiechniętych i łysych niedorozwiniętych dzieci. Upomniałem się w duchu, że niemal na pewno te same „uśmiechnięte dzieci” poderżnęły śpiącemu Tukowi gardło, i zostawiły go, żeby wykrwawił się jak zarżnięta świnia.

Najbliższy z nich podszedł bliżej, zatrzymał się pięć kroków przede mną i powiedział coś cichym, monotonnym głosem. – Jedną chwileczkę – poprosiłem. Wygrzebałem komlog i uruchomiłem automatycznego tłumacza. – Beyetet ota menna lot cresfem ket? – spytał stojący przede mną człowieczek. Zdążyłem wetknąć słuchawkę do ucha w samą porę, żeby usłyszeć przekład. Komlog tłumaczył bez najmniejszego opóźnienia: pozornie obcy język okazał się nieskomplikowaną modyfikacją archaicznej angielszczyzny używanej na statkach osiedleńczych, nie tak znowu odległą od narzecza używanego na plantacjach. – Czy jesteś człowiekiem, który należy do formy krzyża/krzyżokształtu? – zapytał mnie komlog. Miałem do wyboru dwie formy zamykającego zdanie rzeczownika. – Tak – przytaknąłem. Zorientowałem się już, że to ci właśnie ludzie dotykali mnie we śnie w noc śmierci Tuka. To zaś oznaczało, że to oni go zamordowali. Czekałem. Maser miałem w plecaku, który stał oparty o pień chalmy niecałe dziesięć kroków ode mnie. Rozdzielało nas kilku Bikurów, ale nie miało to już znaczenia, bo w tej właśnie chwili uświadomiłem sobie, że nie użyję broni przeciw drugiej istocie ludzkiej, nawet takiej, która zabiła mojego przewodnika, a teraz – być może – zamierza zabić także mnie. Zamknąłem oczy i w duchu odmówiłem akt skruchy. Kiedy otworzyłem oczy, stwierdziłem, że Bikurów jeszcze przybyło. Przestali się wiercić, jakby wreszcie uzyskano kworum i podjęto jakąś decyzję. – Tak – powtórzyłem w ciszy. – Jestem tym, który nosi krzyż. Usłyszałem, że ostatnie słowo komlog wypowiada jako „cresfem”. Bikurowie zgodnie pokiwali głowami. Ich szaty zaszeleściły, gdy niczym wyćwiczeni ministranci jednocześnie przyklękli na jedno kolano w idealnie zsynchronizowanym geście. Otworzyłem usta, ale stwierdziłem, że nie wiem, co powiedzieć. Zamknąłem je więc. Bikurowie wstali. Wiatr poruszył delikatnymi liśćmi chalmy, które wydały suchy szelest, kojarzący się z końcem lata. Bikura stojący najbliżej mnie z lewej strony podszedł, zacisnął silne, chłodne palce na moim przedramieniu i półgłosem powiedział coś, co komlog przełożył następująco: – Chodź. Czas iść do domów. Czas spać. Było wczesne popołudnie. Powątpiewałem, czy komlog na pewno miał rację, tłumacząc któreś z tych słów jako „spać” – być może, w tym wypadku miała to być

metafora śmierci – ale skinąłem głową i poszedłem za nimi do wioski na skraju Rozpadliny. Teraz siedzę w chacie i czekam. Słyszę szelest. Ktoś jeszcze się obudził. Siedzę i czekam. Dzień 97

Bikurowie nazywają siebie „Trzema dwudziestkami i dziesiątką”. Od dwudziestu sześciu godzin rozmawiam z nimi, obserwuję ich, korzystając z ich dwugodzinnego popołudniowego „snu” robię notatki i ogólnie staram się zarejestrować jak najwięcej faktów, zanim uznają, że czas poderżnąć mi gardło. Chociaż pomału zaczynam wierzyć, że wcale nie chcą mnie skrzywdzić. Rozmawiałem z nimi wczoraj po okresie „snu”. Chwilami sprawiają wrażenie, że w ogóle nie słyszą moich pytań, kiedy zaś doczekam się jakiejś reakcji, często odpowiadają nieartykułowanym pomrukiem albo gadają od rzeczy, jak opóźnione w rozwoju dzieci. Po pytaniu, które zadali mi przy naszym pierwszym spotkaniu, i późniejszym zaproszeniu do wioski, żadne z nich nie próbowało już inicjować rozmowy. Wypytywałem ich oględnie, ostrożnie, taktownie, z profesjonalnym dystansem cechującym wykwalifikowanego etnologa. Zadawałem najprostsze, możliwie jak najbardziej rzeczowe pytania, żeby mieć pewność, że komlog nie szwankuje. Działał bez zarzutu, ale pomimo udzielonych mi odpowiedzi wcale nie byłem mądrzejszy niż te dwadzieścia parę godzin wcześniej. W końcu zmęczony na ciele i duchu porzuciłem zawodowe subtelności i zapytałem tych, którzy przy mnie siedzieli: – Czy to wy zabiliście mojego towarzysza? Troje moich rozmówców nawet nie podniosło głów znad prymitywnych krosien. – Tak – powiedział ten, którego w myślach nazywałem Alfą, ponieważ to on pierwszy podszedł do mnie na skraju lasu. – Poderżnęliśmy mu gardło zaostrzonymi kamieniami, uciszyliśmy go i przytrzymaliśmy, kiedy się szamotał. Umarł prawdziwą śmiercią. – Dlaczego? – zapytałem po chwili. Mój głos miał suche brzmienie miażdżonych łusek kukurydzy. – Dlaczego umarł prawdziwą śmiercią? – odezwał się Alfa, nadal na mnie nie patrząc. – Dlatego że wypłynęła z niego cała krew i przestał oddychać. – Nie. Dlaczego go zabiliście? Tym razem Alfa nie odpowiedział, za to Betty (która może, ale wcale nie musi być

kobietą i partnerką Alfy) podniosła na mnie wzrok i odparła: – Żeby umarł. – Ale dlaczego? Ich powtarzające się odpowiedzi niczego mi nie wyjaśniały. Po długim wypytywaniu ustaliłem, że zabili Tuka po to, żeby umarł, oraz że umarł, ponieważ został zabity. – Jaka jest różnica między śmiercią a prawdziwą śmiercią? – zapytałem. Powoli zaczynałem tracić cierpliwość i wiarę w komlog. Chrząknięcie trzeciego Bikury, Dela, komlog przełożył następująco: – Twój towarzysz umarł prawdziwą śmiercią. Ty nie. – Dlaczego nie? – warknąłem. Byłem o krok od wpadnięcia w furię. – Dlaczego mnie nie zabiliście?! Wszyscy troje oderwali się od bezmyślnego tkania i zgodnie spojrzeli na mnie. – Nie można cię zabić, ponieważ nie możesz umrzeć – wyjaśnił Alfa. – Nie możesz umrzeć, ponieważ należysz do krzyżokształtu i podążasz drogą krzyża. Nie miałem pojęcia, dlaczego ta przeklęta maszyna w jednej chwili tłumaczy „krzyż” jako „krzyż”, a w następnej jako „krzyżokształt”. Ponieważ należysz do krzyżokształtu. Przeszedł mnie dreszcz, chwilę później zachciało mi się śmiać. Czyżbym wylądował w samym środku wyświechtanej kliszy z przygodowych holofilmów? Zaginione plemię czci „boga”, który przypadkiem zabłądził w ich dżungli, aż pewnego dnia nieszczęśnik zacina się przy goleniu, a wtedy dzicy (którzy z niejaką ulgą przyjmują ten dowód oczywistej śmiertelności swojego niedawnego bóstwa) postanawiają złożyć go w ofierze. Byłoby to nawet zabawne, gdyby nie fakt, że wciąż prześladował mnie widok twarzy wykrwawionego Tuka i ziejącej na jego szyi poszarpanej rany. Ich reakcja na krzyż z pewnością sugerowała, że natknąłem się na ocalałych członków dawnej chrześcijańskiej (katolickiej?) kolonii. Tymczasem dane z komlogu były jednoznaczne: wszystkich siedemdziesięciu kolonistów, których lądownik czterysta lat temu rozbił się na płaskowyżu, należało do odłamu neomarksistów, który wszelkie dawne religie traktował z obojętnością, jeśli nie wręcz z otwartą wrogością. Myślałem o tym, żeby nie drążyć już tego niebezpiecznego tematu, ale głupia ciekawość nie dawała mi spokoju. – Czy oddajecie cześć Jezusowi? – spytałem. Pustka na ich twarzach nie wymagała werbalnego uzupełnienia.

– Chrystus? – podpowiedziałem. – Jezus Chrystus? Chrześcijanie? Kościół katolicki? Brak reakcji. – Katolicy? Jezus? Maryja? Święty Piotr? Paweł? Teilhard? Komlog wydawał dźwięki, które nic dla Bikurów nie znaczyły. – Podążacie drogą krzyża? – Desperacko usiłowałem nawiązać kontakt. Wszyscy troje spojrzeli na mnie. – Należymy do krzyżokształtu – odparł Alfa. Pokiwałem głową, niczego nie rozumiejąc. Zasnąłem tuż przed zachodem słońca. Obudziła mnie organowa muzyka wieczornego wiatru w Rozpadlinie. Tutaj, na mieszczących wioskę skalnych półkach, rozbrzmiewała znacznie głośniej. Miało się wrażenie, że nawet same chaty włączają się do chóru, gdy wiatr wzmagał się i zawodził w szczelinach między kamieniami, szparach w strzesze i topornych dymnikach. Coś było nie w porządku. Otępiały i nie całkiem obudzony, dopiero po dłuższej chwili zdałem sobie sprawę, że wioska opustoszała. W chatach nikogo nie było. Siedziałem na zimnym głazie i zastanawiałem się, czy to moja obecność spowodowała ten masowy exodus. Wietrzny koncert dobiegł końca i meteory rozpoczynały swój conocny pokaz, widoczne w szczelinach wśród chmur. Nagle usłyszałem jakiś dźwięk za plecami, a kiedy się odwróciłem, Trzy Dwudziestki i Dziesiątka stali przede mną w komplecie. Wyminęli mnie bez słowa i zniknęli w swoich chatach. Nie zapalali świateł. Wyobraziłem sobie, jak siedzą po ciemku i gapią się w przestrzeń. Zamiast od razu wrócić do chaty, posiedziałem jeszcze trochę na zewnątrz. Przeszedłem się na skraj trawiastej galerii i stanąłem na samym skraju opadającego w czeluść urwiska. Kłąb korzeni i pnączy uczepił się skalnej ściany, ale po kilku metrach podłoże się kończyło i zwisało ponad pustką. Żadna liana nie była dostatecznie długa, żeby dało się po niej zejść do płynącej trzy kilometry niżej rzeki. Mimo to Bikurowie przyszli z tego właśnie kierunku. Nic nie miało sensu. Pokręciłem głową i wróciłem do siebie. Siedzę teraz w chacie, piszę przy świetle ekranu komlogu i zastanawiam się, jakie środki bezpieczeństwa przedsięwziąć, żebym na pewno dożył poranka. Nic nie przychodzi mi do głowy.

Im więcej się dowiaduję, tym mniej rozumiem.

Dzień 103

Przeniosłem większość swoich rzeczy do chaty, którą mi udostępnili. Porobiłem zdjęcia, zarejestrowałem materiał wideo i audio, wykonałem pełny holoskan wioski i jej mieszkańców. Bikurom najwyraźniej to nie przeszkadza. Są zupełnie obojętni. Kiedy wyświetlam im ich hologramy, nie okazują najmniejszego zainteresowania i przechodzą przez nie na wylot. Kiedy odtwarzam im nagrane ich własne słowa, uśmiechają się tylko i wracają do domów, żeby tam całymi godzinami siedzieć, nic nie robić i nic nie mówić. Kiedy podsuwam im przywiezione na handel błyskotki, przyjmują je bez słowa, sprawdzają, czy da się je zjeść, a potem porzucają. Trawa jest usłana plastikowymi paciorkami, lusterkami, skrawkami kolorowych materiałów i tanimi długopisami. Zorganizowałem regularne laboratorium medyczne, ale nic mi z tego nie przyszło. Trzy Dwudziestki i Dziesiątka nie dają mi się przebadać, zrobić sobie skanów diagnostycznych, nawet pobrać krwi, chociaż wielokrotnie pokazywałem im, że procedura jest zupełnie bezbolesna – krótko mówiąc, odmawiają współpracy na całej linii. Nie oponują. Nie tłumaczą się. Po prostu odwracają się do mnie plecami i wracają do swoich nieistniejących spraw. Minął tydzień, a ja nadal nie umiem odróżnić mężczyzn od kobiet. Ich twarze przywodzą mi na myśl morfing, w którym obraz zmienia się na naszych oczach. W jednej chwili twarz Betty wydaje mi się całkowicie kobieca, mija dziesięć sekund i nagle wszelkie wrażenie przynależności płciowej znika, a ja znów nie mogę o niej (o nim?) myśleć inaczej jak o Becie. Ich głosy podlegają podobnym przemianom: ciche, modulowane, bezpłciowe... Przypominają kiepsko zaprogramowane domokompy, jakie widuje się czasem na zacofanych planetach. Łapię się na tym, że chciałbym zobaczyć Bikurę bez ubrania. Trudno się do czegoś takiego przyznać, kiedy człowiek ma czterdzieści osiem lat standardowych i w dodatku jest jezuitą. Jednakże nawet wprawny podglądacz-weteran miałby z tym poważny problem: nagość jest tu tabu absolutnym. Bikurowie stale noszą te swoje długie szaty, nawet podczas dwugodzinnej drzemki w środku dnia. Wypróżniają się poza wioską, ale przypuszczam, że i wtedy pozostają całkowicie ubrani. Nie wydaje mi się, żeby się kąpali; można by się spodziewać, że to akurat spowoduje problemy natury zapachowej, ale oni nie wydzielają żadnych zapachów poza delikatną, słodkawą wonią chalmy. – Przecież musicie się czasem rozbierać – powiedziałem któregoś dnia do Alfy, porzuciwszy takt na rzecz konkretu. – Nie – odparł i poszedł gdzie indziej siedzieć i nic nie robić, cały czas ubrany od stóp do głów.

Nie mają imion. Z początku nie mieściło mi się to w głowie, ale teraz jestem pewny. – Jesteśmy wszystkim, co było i będzie – powiedział najniższy z Bikurów. Wyobrażam sobie, że jest kobietą. Nazywam ją Eppie. – Jesteśmy Trzema Dwudziestkami i Dziesiątką. Przeszukawszy zasoby danych komlogu, znalazłem potwierdzenie swoich przypuszczeń: znanych jest ponad szesnaście tysięcy ludzkich społeczności – i w każdej z nich jednostka ma swoje imię. Nawet w kopcu na Lususie człowiek ma przydzieloną kategorię klasową i krótki kod identyfikacyjny. Kiedy się przedstawiam, gapią się na mnie. – Ksiądz Paul Duré – mówi wbudowany w komlog translator. – Ksiądz Paul Duré. Nawet nie próbują tego powtórzyć. Poza masowym znikaniem codziennie przed zachodem słońca i dwugodzinną drzemką, niewiele robią razem, jako grupa. Nawet dobór w pary mieszkalne wydaje się przypadkowy: jedną drzemkę Al spędza w towarzystwie Betty, drugą z Gamem, trzecią z Zeidą albo Pete’em. Nie widzę w tym żadnej regularności. Co trzy dni cała siedemdziesiątka udaje się do lasu na poszukiwanie żywności i wraca objuczona jagodami, chalmowymi korzeniami i korą, owocami i w ogóle wszystkim, co nadaje się do zjedzenia. Myślałem, że są wegetarianami, dopóki nie zobaczyłem, jak Del ogryza zimne truchło młodej małpiatki, która musiała spaść z wysoka i się zabić. Wygląda więc na to, że Trzy Dwudziestki i Dziesiątka bynajmniej nie gardzą mięsem – po prostu są za głupi, żeby coś upolować. Kiedy zachce im się pić, muszą przejść prawie trzysta metrów do strumienia, który kaskadą spada w głąb Rozpadliny. Mimo tej niedogodności nigdzie nie widać bukłaków, dzbanów, w ogóle żadnych naczyń. Zupełnie nie interesuje ich mój zapas wody, który trzymam w dziesięciogalonowych plastikowych kanistrach. Mój szacunek dla nich spada na łeb na szyję i wydaje mi się całkiem prawdopodobne, że od pokoleń żyją w wiosce pozbawionej dogodnego źródła wody. – Kto zbudował te domy? – pytam. Nie znają słowa „wioska”. – Trzy Dwudziestki i Dziesiątka – odpowiada Will. Odróżniam go od pozostałych, bo ma krzywo zrośnięty palec po złamaniu. Każde z nich ma co najmniej jeden znak szczególny tego typu, a mimo to czasem mam wrażenie, że łatwiej byłoby mi rozróżniać wrony na trawniku. – Kiedy je zbudowali? – dopytuję się, chociaż powinienem był się już przyzwyczaić, że pytanie zaczynające się od „kiedy” pozostanie bez odpowiedzi. Tak jest i tym razem.

Co wieczór schodzą do Rozpadliny. Po lianach. Trzeciego dnia próbowałem podglądać tę ich eskapadę, ale sześcioro Bikurów zatrzymało mnie na skraju przepaści i delikatnie, lecz stanowczo odprowadziło z powrotem do chaty. Było to pierwsze zaobserwowane przeze mnie zachowanie Bikurów noszące znamiona agresji, i po ich odejściu długo jeszcze nie opuszczał mnie lęk. Kiedy następnego wieczoru znowu wychodzili, nie wyściubiłem nosa z chaty, za to po ich powrocie poszedłem po rejestrator, który wcześniej umieściłem na statywie na skraju Rozpadliny. Wyzwalacz czasowy zadziałał idealnie: na hologramach Bikurowie zsuwali się po lianach w przepaść nie mniej zwinnie od małpiatek, od których roi się w tutejszych lasach, a następnie znikali pod przewieszonym brzegiem Rozpadliny. – Co robicie, kiedy wieczorami schodzicie w przepaść? – zapytałem Ala następnego dnia. Spojrzał na mnie z tym anielskim uśmiechem Buddy, który zdążyłem szczerze znienawidzić. – Należysz od krzyżokształtu – odparł, jakby to wszystko wyjaśniało. – Schodzicie tam, żeby oddawać komuś cześć? Żadnej odpowiedzi. – Ja też podążam drogą krzyża – powiedziałem po krótkim namyśle, wiedząc, że komlog przełoży to na „należę do krzyżokształtu”. Niedługo translator przestanie mi być potrzebny, ale ta rozmowa była zbyt ważna, żeby zdać się na przypadek. – Czy to znaczy, że powinienem razem z wami zejść po ścianie urwiska? Wydawało mi się, że Al się zastanawia. Zmarszczył brwi, a ja zdałem sobie sprawę, że pierwszy raz widzę u Bikury takie zachowanie. – Nie możesz tego zrobić – odparł w końcu. – Należysz do krzyżokształtu, ale nie jesteś jednym z Trzech Dwudziestek i Dziesiątki. Miałem świadomość, że dokonanie tego rozróżnienia wymagało od niego uruchomienia wszystkich neuronów i synaps w mózgu. – Co byście zrobili, gdybym jednak zszedł po urwisku? – zapytałem. Nie spodziewałem się usłyszeć odpowiedzi. W pytaniach o sytuacje hipotetyczne miałem mniej więcej tyle samo szczęścia, co w pytaniach o czas. Tym razem było inaczej. Twarz Alfy przybrała znajomy beztroski wyraz, kiedy odparł z błogim uśmiechem: – Jeżeli spróbujesz tam zejść, przytrzymamy cię na trawie, weźmiemy zaostrzone kamienie, poderżniemy ci gardło i poczekamy, aż wypłynie z ciebie cała krew, a twoje serce przestanie bić.

Nic nie powiedziałem. Zastanawiałem się, czy słyszy, jak wali mi serce. No, pomyślałem sobie, przynajmniej nie muszę się już martwić, że mają mnie za boga. Milczenie się przeciągało, aż w końcu Al wypowiedział jeszcze jedno zdanie, które od tamtej pory nie daje mi spokoju: – A gdybyś zrobił to jeszcze raz, musielibyśmy znów cię zabić. Po tych słowach długo patrzyliśmy sobie w oczy. Jestem święcie przekonany, że każdy z nas miał tego drugiego za skończonego idiotę. Dzień 104

Każde nowe odkrycie potęguje moją konsternację. Od pierwszego dnia łamię sobie głowę nad nieobecnością dzieci w wiosce. Przeglądając swoje dotychczasowe notatki, widzę, że często o tym wspominałem w nagrywanych na komlogu spostrzeżeniach, ale w tym bałaganie na papierze, który nazywam dziennikiem, nie ma najmniejszej wzmianki na ten temat. Może implikacje tego faktu wydały mi się zbyt przerażające. Moje częste, choć nieporadne próby przeniknięcia tej tajemnicy spotykają się zawsze z tą samą reakcją Trzech Dwudziestek i Dziesiątki: zapytany uśmiecha się promiennie i odpowiada tak bardzo od rzeczy, że bełkot najgorszego wioskowego głupka w całej Sieci brzmiałby przy tym jak aforyzmy płynące z ust mędrca. A najczęściej nie odpowiada wcale. Pewnego dnia stanąłem przed tym, którego nazwałem Delem, i stałem tak długo, aż w końcu zwrócił na mnie uwagę. Wtedy zagadnąłem: – Dlaczego tu nie ma dzieci? – Jesteśmy Trzema Dwudziestkami i Dziesiątką – odparł półgłosem. – Gdzie są dzieci? Milczenie. Nawet nie próbował migać się od odpowiedzi, po prostu się gapił. Odetchnąłem głęboko. – Kto z was z jest najmłodszy? Przez chwilę Del wyglądał, jakby brał się za bary z ideą starszeństwa. Niestety, przegrał. Zastanawiałem się, czy to możliwe, żeby Bikurowie do tego stopnia stracili poczucie czasu, że każde tego rodzaju pytanie było z góry skazane na niepowodzenie. Tymczasem po dłuższym milczeniu Del wskazał Ala, który przykucnął na słońcu przy krosnach. – On wrócił ostatni.

– Wrócił? – powtórzyłem. – Ale skąd? Wzrok Dela nie wyrażał żadnych emocji, nawet zniecierpliwienia. – Należysz do krzyżokształtu – powiedział. – Musisz znać drogę krzyża. Pokiwałem głową. Wiedziałem już dość, żeby zdawać sobie sprawę, że dalsza rozmowa w tym stylu zaprowadzi nas na manowce nielogiczności. – Czyli Al urodził się ostatni. Wrócił ostatni. Czy inni też... wrócą? Nie byłem pewien, czy sam rozumiem swoje pytanie. Jak zapytać o narodziny, kiedy w języku twojego rozmówcy nie istnieje słowo oznaczające „dziecko” ani koncepcja czasu? Ale Del najwidoczniej coś zrozumiał, bo skinął głową. Z entuzjazmem podjąłem wątek: – Kiedy wobec tego urodzi się... kiedy wróci następny z Trzech Dwudziestek i Dziesiątki? – Nikt nie wraca, dopóki nie umrze. Nagle wydało mi się, że rozumiem. – Czyli nie będzie dzieci... to znaczy, nikt nie wróci, dopóki ktoś inny nie umrze – powiedziałem. – Kiedy ktoś zginie, zastępujecie go nowy osobnikiem, żeby zawsze były was Trzy Dwudziestki i Dziesiątka? Odpowiedzią Dela był ten szczególny rodzaj milczenia, który nauczyłem się interpretować jako potwierdzenie. Schemat wydawał się oczywisty. Bikurowie bardzo poważnie traktowali koncept Trzech Dwudziestek i Dziesiątki, i utrzymywali liczebność plemienia na stałym poziomie siedemdziesięciu osobników – tyle samo pasażerów miał lądownik, który rozbił się tu przed czterystu laty. Mało prawdopodobne, żeby to był zbieg okoliczności. Kiedy ktoś umierał, dopuszczali do urodzin dziecka, które zastępowało dorosłego. Proste. Proste, ale niewykonalne. Natura i biologia nie są takie schludne. Do problemu minimalnej liczebności stada dochodziły w tym przypadku inne absurdy. Wprawdzie trudno dokładnie określić wiek tych gładkoskórych ludzi, ale oczywiste jest, że między najstarszym i najmłodszym z nich jest najwyżej dziesięć lat różnicy. Mimo że zachowują się jak dzieci, ich średni wiek szacuję na około trzydziestu pięciu do czterdziestu pięciu lat standardowych. A gdzie starcy? Gdzie rodzice, starzejący się wujowie, niezamężne ciotki? Całe plemię powinno w podobnym czasie wejść w okres starości. Co się stanie, kiedy przekroczą wiek rozrodczy, a przyjdzie im kogoś zastąpić? Prowadzą nudny, osiadły żywot. Liczba wypadków śmiertelnych – mimo że żyją na skraju Rozpadliny – z pewnością jest bardzo niska. Nie ma tu żadnych dużych

drapieżników, a wahania pogodowe między porami roku są minimalne, więc na brak żywności na pewno Bikurowie nie narzekają. Wszystko pięknie, ale przecież w czterechsetletniej historii tego zdumiewającego plemienia musiały być okresy, w których choroba pustoszyła wioskę. Albo więcej niż zwykle lian pękało pod ciężarem wspinaczy, i ci lądowali na dnie Rozpadliny. Albo cokolwiek innego skutkowało anormalnie wysoką liczbą zgonów – przekleństwem wszystkich firm ubezpieczeniowych. Co wtedy? Czy przez pewien czas rozmnażają się na potęgę, żeby nadrobić różnicę, a następnie wracają do swojego zwykłego, bezpłciowego zachowania? Czyżby różnica między ich społeczeństwem i wszystkimi innymi ludzkimi społecznościami polegała na tym, że Bikurowie mają ruję... co kilka lat? Albo raz w życiu? Mało prawdopodobne. Siedzę w swojej chacie i rozważam różne ewentualności. Jedna z nich jest taka, że ci ludzie żyją naprawdę bardzo, bardzo długo, i przez większość życia pozostają zdolni do rozrodu, co pozwala mi uzupełniać braki liczebne spowodowane nieprzewidzianymi wypadkami. To jednak nie wyjaśnia, dlaczego wszyscy są w zbliżonym wieku. Poza tym nie znam mechanizmu tłumaczącego tę długowieczność. Najnowsze osiągnięcia geriatrii, jakie Hegemonia ma do zaoferowania, wydłużyły średnią długość życia do niewiele więcej niż sto lat standardowych, profilaktyka pozwala cieszyć się dobrym zdrowiem nawet ludziom dobiegającym siedemdziesiątki, a więc takim jak ja, ale przeciętny mieszkaniec Sieci – pozbawiony dostępu do klonowania organów zamiennych, bioinżynierii i innych przywilejów dostępnych dla najbogatszych – nie ma co marzyć o założeniu rodziny w wieku lat siedemdziesięciu ani wycinaniu hołubców na swoich sto dziesiątych urodzinach. Gdyby chalmowa dieta i oddychanie czystym powietrzem Płaskowyżu Skrzydła w dramatyczny sposób opóźniało procesy starzenia, idę o zakład, że cała populacja planety mieszkałaby właśnie tutaj i pogryzała chalmę, sam Hyperion od wieków miałby własny transportal, a każdy obywatel Hegemonii zaopatrzony w kartę uniwersalną planowałby tu swoje wakacje i emeryturę. Nie. Bardziej logiczne wytłumaczenie jest takie, że Bikurowie żyją tyle samo co przeciętny człowiek i normalnie płodzą dzieci, ale zabijają je, dopóki nie potrzebują zastępstwa dla któregoś z dorosłych. Być może praktykują abstynencję seksualną lub stosują jakąś formę kontroli urodzeń (inną niż zarzynanie noworodków) do momentu, gdy plemię osiąga wiek, w którym należy się spodziewać rychłego zapotrzebowania na nowych członków. Wtedy następuje okres masowego rozrodu, który tłumaczyłby podobny wiek Bikurów.

Ale kto uczy dzieci? Co się dzieje z rodzicami i starszyzną? Czy Bikurowie przekazują młodszym podstawy żałosnej namiastki swojej kultury, a potem godzą się na śmierć? Czy to właśnie jest „prawdziwa śmierć” – wygubienie całego pokolenia? Czy Trzy Dwudziestki i Dziesiątka mordują swoich krewnych z obu zboczy dzwonokształtnej krzywej wiekowej? Bezużyteczne spekulacje. Moja nieumiejętność rozwiązywania problemów doprowadza mnie do białej gorączki. Paul, obmyśl jakąś strategię i zacznij ją realizować. Rusz wreszcie to swoje leniwe jezuickie dupsko. problem: Jak rozróżnić osobniki różnej płci? rozwiązanie: Przekonać lub zmusić kilkoro z nich do poddania się badaniom lekarskim. Sprawdzić, o co chodzi z tym tabu nagości i zatarciem podziału na płcie. Społeczeństwo, które stosuje ścisłą wstrzemięźliwość seksualną jako mechanizm kontroli urodzeń, pasuje do mojej nowej teorii. problem: Dlaczego tak fanatycznie bronią Trzech Dwudziestek i Dziesiątki, czyli stanu liczebnego pierwotnej kolonii? rozwiązanie: Wiercić im dziurę w brzuchu, aż się dowiem. problem: Gdzie są dzieci? rozwiązanie: Naciskać i wypytywać do skutku. Może ich wieczorne wypady do Rozpadliny mają z tym coś wspólnego. Może tam znajduje się żłobek. Albo stos małych kosteczek. problem: Czym jest to całe „należenie do krzyżokształtu” i „droga krzyża”, jeśli nie zniekształconą pozostałością wierzeń religijnych pierwszych kolonistów? rozwiązanie: Sprawdzić u źródła. Czy ich codzienna wędrówka w głąb Rozpadliny może mieć charakter religijny? problem: Co znajduje się w Rozpadlinie? rozwiązanie: Zejść i zobaczyć. Jeśli schemat zachowań plemienia zostanie podtrzymany, jutro całe Trzy Dwudziestki i Dziesiątka wyprawią się na kilka godzin do lasu w poszukiwaniu jedzenia. Tym razem nie pójdę z nimi. Tym razem zejdę w dół urwiska. Dzień 105

Godzina 9:30 Dzięki Ci, Panie, że pozwoliłeś mi ujrzeć to, co dziś widziałem. Dzięki Ci, o Panie, że sprowadziłeś mnie tutaj w takiej chwili, by okazać mi dowód swojego istnienia.

Godzina 11:25 Edouardzie... Edouardzie! Muszę wracać. Żeby wam pokazać! Żeby wszystkim pokazać. Spakowałem wszystko, czego potrzebuję. Filmy i dyski z rejestratora włożyłem do torby uplecionej z włókien azbestorośli. Mam jedzenie, wodę i maser, z którego powoli wycieka energia. Namiot. Piżamę. Że też Bikurowie musieli mi ukraść odgromniki! Może je gdzieś schowali, ale nie, przeszukałem wszystkie chaty i pobliski las. Nie przydałyby im się. Nieważne! Wyruszę jeszcze dziś, jeżeli tylko będzie to możliwe. A jeśli nie, to najprędzej jak się da. Edouardzie! Wszystko mam tutaj, na filmach i dyskach... Godzina 14:00 Dzisiaj nie przejdę przez las ognisty. Za dużo dymu, musiałem zawrócić, nie przekroczywszy nawet granicy strefy aktywnej. Wróciłem do wioski i przejrzałem hologramy. Nie może być mowy o pomyłce. To prawdziwy cud. Godzina 15:30 Trzy Dwudziestki i Dziesiątka mogą wrócić w każdej chwili. Co będzie, jeśli się dowiedzą... jeśli po moim wyglądzie zorientują się, że tam byłem? Mógłbym się ukryć. Nie, nie ma takiej potrzeby. Bóg nie po to zaprowadził mnie tak daleko i pokazał mi to, co dzisiaj widziałem, żeby teraz dać mi zginąć z rąk tych nieszczęsnych dzieci. Godzina 16:15 Trzy Dwudziestki i Dziesiątka wrócili i poszli do swoich chat. Nawet na mnie nie spojrzeli. Siedzę na progu swojego szałasu i cały czas uśmiecham się, śmieję i modlę. Wcześniej zszedłem na skraj Rozpadliny, odprawiłem mszę i przyjąłem komunię. Mieszkańcy wioski nie byli mną zainteresowani. Kiedy będę mógł odejść? Orlandi i Tuk mówili, że obłęd lasów ognistych trwa trzy miesiące, czyli sto dwadzieścia dni, po czym przez następne dwa miesiące ich aktywność słabnie. Przybyłem tu z Tukiem w 87. dniu... Nie mogę czekać kolejne sto dni, zanim poniosę nowinę światu. Wszystkim światom!

Ech, gdyby tak jakiś śmig stawił czoło niesprzyjającej aurze, przemierzył las i zabrał mnie stąd. Albo gdybym chociaż mógł się połączyć z którymś z satelitów komunikacyjnych obsługujących plantacje... Wszystko jest możliwe. Zdarzą się kolejne cuda. Godzina 23:50 Trzy Dwudziestki i Dziesiątka zeszli do Rozpadliny. Wokół mnie wieczorny chór wiatrowy rozbrzmiewa coraz głośniej. Ach, jak bardzo chciałbym im teraz towarzyszyć! Tam, na dole. Zrobię to, co mogę zrobić: uklęknę tutaj, przy skraju przepaści, i będę się modlił, kiedy planetarne organy wygrywają pieśń, o której wiem już, że jest hymnem na cześć prawdziwego, obecnego tu Boga. Dzień 106 Poranek był idealny, niebo miało intensywnie turkusową barwę, słońce przypominało osadzony w błękicie krwistoczerwony kamień o ostrych krawędziach. Wyszedłem przed chatę. Mgły się rozwiały, małpiatki zakończyły poranny koncert wrzasków, powietrze zaczynało się nagrzewać. Wróciłem do środka, żeby przejrzeć taśmy i dyski. Uświadomiłem sobie, że wczoraj w tym podnieceniu nie wspomniałem ani słowem o tym, co znalazłem pod urwiskiem. Zaraz to nadrobię. Mam dyski, filmy i zapiski w komlogu, ale zawsze może się tak zdarzyć, że ocaleje tylko ten dziennik. Wczoraj rano około godziny 07:30 opuściłem się po ścianie urwiska. Bikurowie wyszli już do lasu. Zejście po lianach zapowiadało się łatwo – zwłaszcza że oplatały się wzajemnie w taki sposób, że w wielu miejscach tworzyły coś na kształt drabiny – kiedy jednak zawisłem nad przepaścią i zacząłem się po nich zsuwać, serce tłukło mi boleśnie w piersi. Trzy tysiące metrów pustki dzieliły mnie od rzeki i jej skalistych brzegów. Cały czas starałem się trzymać co najmniej dwóch pnączy jednocześnie, przesuwałem się centymetr po centymetrze i usiłowałem nie patrzeć w otchłań. Na przebycie stu pięćdziesięciu metrów, co Bikurom zajmuje zapewne dziesięć minut, strawiłem blisko godzinę, ale w końcu dotarłem do końca nawisu. Część pnączy zwisała tu swobodnie w przestrzeni, ale większość czepiała się skał i zakrzywiała ku odległej o trzydzieści metrów ścianie. W niektórych miejscach spleciono z nich toporne mosty, po których Bikurowie mogli się zapewne poruszać bez pomocy – lub prawie bez pomocy – rąk. Ja się po nich czołgałem, dla pewności przytrzymując się dodatkowych lian i zanosząc do nieba modlitwy jakich nie zanosiłem od czasów dzieciństwa. Patrzyłem prosto przed siebie, jakbym w ten

sposób mógł zapomnieć o bezdennym przestworze rozciągającym się pod rozkołysanymi i trzeszczącymi splotami roślinnej materii. Przy ścianie klifu biegła szeroka galeria skalna. Dopiero kiedy znalazłem się nad nią trzy metry od jej zewnętrznej krawędzi, przecisnąłem się przez most z pnączy i zeskoczyłem na nią z wysokości dwóch i pół metra. Galeria – mniej więcej pięciometrowej szerokości – kończyła się kawałek dalej na północny wschód, w miejscu, gdzie ściana się wybrzuszała, tworząc masywny nawis. Poszedłem ścieżką w przeciwnym kierunku, na południowy zachód, i po przebyciu dwudziestu, może trzydziestu kroków stanąłem jak wryty. To była najprawdziwsza ścieżka, wytarta stopami do połysku, wydeptana w litym kamieniu na głębokość kilku centymetrów. Nieco dalej, gdzie półka się zakrzywiała, a ścieżka prowadziła na jej niższy, szerszy poziom, w skale wykuto schody – również wytarte, do tego stopnia, że niemal obwisały w połowie długości. Aż przysiadłem na moment, gdy uderzyły mnie implikacje tych faktów. Nawet czterysta lat codziennych wędrówek Trzech Dwudziestek i Dziesiątki nie tłumaczyło takiego zerodowania litej skały. Ktoś chodził (lub coś chodziło) tą ścieżką na długo przed rozbiciem się tu lądownika Bikurów. Przez tysiące lat. Wstałem i poszedłem dalej. Wiatr zawodził cicho w szerokiej tu na pół kilometra Rozpadlinie, ja zaś uświadomiłem sobie, że słyszę także szum odległej rzeki. Ścieżka skręciła w lewo i się skończyła, a ja stanąłem na szerokiej, łagodnie opadającej kamiennej powierzchni i wytrzeszczyłem oczy. Chyba odruchowo się przeżegnałem. Na tym stumetrowym odcinku galeria biegła dokładnie z północy na południe, toteż przede mną rozpościerał się widok na zachód, wzdłuż mierzącego trzydzieści kilometrów prostego odcinka Rozpadliny. Zachodzące słońce co wieczór musiało oświetlać ten właśnie kamienny występ. Nie zdziwiłbym się, gdyby w porze wiosennej lub jesiennej równonocy oglądane stąd słońce Hyperiona niemal osuwało się wprost w Rozpadlinę, ocierając się czerwonymi bokami o różowawe klify. Odwróciłem się i spojrzałem na ścianę urwiska. Ścieżka prowadziła w poprzek szerokiej galerii wprost do dwojga drzwi wykutych w pionowym kamiennym bloku – tyle że to nie były zwyczajne drzwi, lecz rzeźbione portale z ozdobnymi nadprożami. Po obu ich stronach ogromne witrażowe okna sięgały co najmniej na dwadzieścia metrów w stronę majaczącego w górze nawisu. Ktokolwiek stworzył to miejsce, musiał najpierw wkuć się w lity granit płaskowyżu, żeby uzyskać tę wolną przestrzeń pod nawisem, a następnie wydrążyć znajdujące się za drzwiami tunele. Przesunąłem dłonią po rzeźbionym obramowaniu drzwi. Gładkie. Wszystko było tu wygładzone,

wyślizgane, zmiękczone upływem czasu, nawet portal osłonięty przez nawis od kaprysów pogody. Ile tysięcy lat temu wykuto w ścianie Rozpadliny tę... świątynię? Witraże nie były wykonane ze szkła ani plastiku, lecz z jakiejś grubej, przezroczystej substancji, równie twardej w dotyku jak otaczający ją kamień. Okna nie były również układanką złożoną z mniejszych elementów – ich barwy wirowały, zmieniały odcień, przechodziły jedna w drugą i opalizowały jak warstewka oleju na wodzie. Wyjąłem z plecaka latarkę, dotknąłem jednych drzwi... i zawahałem się, gdy płynnie i bezgłośnie uchyliły się do wewnątrz. Wszedłem do westybulu (inaczej nie można tego nazwać). Po przejściu dziesięciu metrów stanąłem przed ścianą wykonaną z tego samego witrażowego materiału, który mienił się kolorami za moimi plecami, napełniając westybul tysiącami delikatnych odcieni gęstego światła. Wieczorem promienie zachodzącego słońca musiały padać bezpośrednio na witraż, a wtedy snopy światła w niezwykle intensywnych barwach przeszywały westybul, padały na ścianę przede mną i oświetlały to, co znajdowało się po jej drugiej stronie. Znalazłem wprawione w witrażową ścianę drzwi – pojedyncze, obrysowane ciemnym metalem – i wszedłem za nie. Na Pacem odtworzyliśmy – najlepiej jak się dało na podstawie starych zdjęć i hologramów – Bazylikę Świętego Piotra z dawnego Watykanu: przy ponad dwustu metrach długości i stu pięćdziesięciu szerokości może pomieścić pięćdziesiąt tysięcy wiernych, kiedy Jego Świątobliwość odprawia mszę. Nigdy jednak nie zbiera się w niej więcej niż pięć tysięcy ludzi, nawet podczas odbywającego się co czterdzieści trzy lata zebrania Rady Biskupów Wszystkich Światów. W miejscu, gdzie stoi kopia Tronu Piotrowego Berniniego, olbrzymia kopuła wznosi się ponad sto trzydzieści metrów ponad posadzką. Imponujące wnętrze. To tutaj było od niego większe. Przyświecając sobie latarką, stwierdziłem, że znajduję się w ogromnym pomieszczeniu, gigantycznej sali wykutej w skale. Gładkie ściany wspierały sufit, który musiał znajdować się dosłownie kilka metrów poniżej miejsca, w którym Bikurowie postawili swoje chaty. W przepastnym wnętrzu nie było ozdób, sprzętów, żadnych ustępstw na rzecz formy ani funkcji – poza obiektem znajdującym się na samym środku. Był to ołtarz: pięciometrowej wysokości kamienny blok, pozostawiony nietknięty, kiedy reszta skały wokół niego została wybrana i usunięta. Na jego szczycie wznosił się krzyż.

Miał cztery metry wysokości, ramiona rozpostarte na trzy metry i przypominał pradawne krzyże ze Starej Ziemi. Stał przed witrażową ścianą, jakby wyczekiwał słońca i eksplozji światła, która rozpali brylanty, szafiry, krwawe kryształy, lazurytowe paciorki, królewskie łzy, onyksy i inne szlachetne kamienie, którymi był wysadzany i które rozpoznałem w świetle latarki. Uklęknąłem i pomodliłem się. Zgasiwszy latarkę, odczekałem kilka minut, żeby moje oczy przywykły do ciemności, aż w końcu rozpoznałem w przydymionym półmroku kształt krzyża. To z pewnością był krzyżokształt, o którym wspominali Bikurowie. Musiał tu stać od tysięcy lat, może nawet dziesiątków tysięcy. Istniał na długo przed tym, jak rodzaj ludzki opuścił Starą Ziemię. Niemal na pewno przed tym, gdy Chrystus nauczał w Galilei. Modliłem się. Teraz siedzę w blasku słońca. Przejrzałem holodyski i potwierdziłem fakt, który wcześniej, gdy wracałem na górę po odkryciu miejsca, które w myślach nazywam „bazyliką”, niemal uszedł mojej uwagi: z półki przed bazyliką kolejne schody prowadzą w dół, w głąb Rozpadliny. Nie są wprawdzie tak wytarte i sfatygowane jak stopnie, które zawiodły mnie do bazyliki, ale na pewno są nie mniej od nich intrygujące. Bóg jeden wie, jakie jeszcze cuda czekają tam, na dole. Muszę powiadomić wszystkie światy o swoim znalezisku! Nie pozostaję ślepy na ironiczną wymowę faktu, że to właśnie ja dokonałem tego odkrycia. Gdyby nie Armaghast, po którym skazano mnie na wygnanie, cud mógłby pozostać nieznany jeszcze przez wiele stuleci. Kościół mógłby umrzeć, zanim to objawienie zdążyłoby tchnąć weń nowe życie. Ale stało się inaczej. Tak czy inaczej, albo się stąd wydostanę, albo jakoś przekażę wiadomość na zewnątrz. Dzień 107

Jestem więźniem. Dziś rano kąpałem się tam gdzie zwykle, nieopodal miejsca, w którym strumień przelewa się przez skraj przepaści, kiedy usłyszałem jakiś dźwięk. Podniosłem głowę i zobaczyłem, że Bikura, którego nazwałem Delem, przygląda mi się szeroko otwartymi oczami. Zawołałem do niego na powitanie, ale on tylko okręcił się na pięcie i odbiegł. To mnie zdumiało, bo Bikurowie rzadko się gdzieś śpieszą, wtedy jednak coś sobie uświadomiłem: wprawdzie przez cały czas miałem na sobie spodnie, ale ponieważ od pasa w górę byłem rozebrany, najwidoczniej naruszyłem

tabu nagości, kiedy Del zobaczył mnie w takim stanie. Z uśmiechem pokręciłem głową, ubrałem się i wróciłem do wioski. Gdybym wiedział, co mnie tam czeka, nie byłbym taki ubawiony. Trzy Dwudziestki i Dziesiątka w komplecie patrzyli, jak nadchodzę. Zatrzymałem się kilka kroków przed Alem. – Dzień dobry – powiedziałem. Na dany przez Alfę znak rzucił się na mnie tuzin Bikurów. Złapali mnie za ręce i nogi i przyszpilili do ziemi. Beta wyjął (lub wyjęła) naostrzony kamień zza pazuchy i kiedy ja bezskutecznie próbowałem się uwolnić, rozciął (lub rozcięła) mi ubranie na piersi, żeby rozgarnąć jego poły i odsłonić moje ciało. Tłum naparł ze wszystkich stron, a ja przestałem się szamotać. Patrzyli na moją bladą, białą skórę i mamrotali między sobą. Serce waliło mi jak młotem. – Przepraszam, jeśli naruszyłem wasze prawo – zacząłem – ale nie ma powodu... – Milcz – przerwał mi Alfa i zwrócił się do wysokiego Bikury z blizną na dłoni, którego nazwałem Zedem: – Nie należy do krzyżokształtu. Zed pokiwał głową. – Wszystko wyjaśnię – spróbowałem ponownie. Tym razem Alfa uciszył mnie uderzeniem na odlew w twarz, po którym zadźwięczało mi w uszach, a z rozciętej wargi pociekła krew. W jego zachowaniu było tyle samo wrogości, ile w moim, kiedy pstryknięciem przełącznika wyłączam komlog. – Co mamy z nim zrobić? – spytał Alfa. – Kto nie podąża drogą krzyża, musi umrzeć prawdziwą śmiercią – odparł Beta. Tłum zafalował, zacieśniając krąg wokół nas. Wielu Bikurów ściskało w dłoniach zaostrzone kamienie. – Kto nie podąża drogą krzyża, musi umrzeć prawdziwą śmiercią – powtórzył Beta z satysfakcją, tym nieznoszącym sprzeciwu tonem, jaki kojarzy mi się z często powtarzanymi formułkami i religijnymi litaniami. – Ale ja właśnie podążam drogą krzyża! – wykrzyknąłem. Tłum postawił mnie na nogi. Złapałem zawieszony na szyi krzyżyk i tak długo szarpałem się w ich objęciach, aż udało mi się wznieść krzyż nad głowę. Alfa powstrzymał ich, unosząc dłoń. W ciszy, która zapadła po tym geście, słyszałem dobiegający z dna trzykilometrowej przepaści szum rzeki. – Nosi krzyż – zauważył Alfa. Del przepchnął się do przodu. – Ale nie należy do krzyżokształtu! Widziałem! Nie jest taki, jak myśleliśmy! Nie należy do krzyżokształtu! – Pałał żądzą mordu.

Przeklinałem się w duchu za nieostrożność i głupotę. Od mojego przetrwania zależała przyszłość Kościoła, a ja zaniedbałem jedno i drugie, bo wmówiłem sobie, że Bikurowie to tępe, nieszkodliwe dzieci. – Kto nie podąża drogą krzyża, musi umrzeć prawdziwą śmiercią – powtórzył Beta, wydając na mnie wyrok. Siedemdziesiąt rąk wzięło zamach kamieniami. – Byłem na dole, pod urwiskiem! – krzyknąłem rozpaczliwie. Wiedziałem, że albo mnie ten okrzyk ocali, albo przypieczętuje mój los. – Modliłem się przy waszym ołtarzu! Podążam drogą krzyża! Tłum się zawahał. Widziałem, jak zmagają się z tą nową koncepcją. Nie było łatwo. – Podążam drogą krzyża i chcę należeć do krzyżokształtu – powiedziałem najspokojniej jak umiałem. – Byłem przy waszym ołtarzu. – Kto nie podąża drogą krzyża, musi umrzeć prawdziwą śmiercią! – zawołał Gamma. – Ale on podąża drogą krzyża – zauważył Alfa. – Modlił się w komnacie. – To niemożliwe – powiedział Zed. – Trzy Dwudziestki i Dziesiątka modlą się w komnacie, a on nie należy do Trzech Dwudziestek i Dziesiątki. – Wiedzieliśmy już wcześniej, że nie należy do Trzech Dwudziestek i Dziesiątki – powiedział Alfa. Zmarszczył brwi, stanąwszy w obliczu idei czasu przeszłego. – Nie należy do krzyżokształtu – upierał się Delta Dwa. – Kto nie należy do krzyżokształtu, musi umrzeć prawdziwą śmiercią – przypomniał Beta. – Podąża drogą krzyża – powiedział Alfa. – Czy nie mógłby należeć do krzyżokształtu? Podniósł się rwetes. Korzystając ze zgiełku i zamieszania, znów zacząłem się szarpać, ale uścisk Bikurów pozostał niewzruszony. – Nie należy do Trzech Dwudziestek i Dziesiątki i nie należy do krzyżokształtu – powiedział Beta, w tej chwili chyba bardziej zaintrygowany niż nieprzyjazny. – Dlaczego nie miałby umrzeć prawdziwą śmiercią? Musimy użyć kamieni i poderżnąć mu gardło, żeby popłynęła z niego krew, aż serce przestanie bić. Nie należy do krzyżokształtu. – Podąża drogą krzyża – powtórzył Alfa. – Czy nie może należeć do krzyżokształtu? Tym razem odpowiedziało mu milczenie. – Podąża drogą krzyża i modlił się w komnacie krzyżokształtu – ciągnął Alfa. – Nie wolno mu umrzeć prawdziwą śmiercią.

– Każdy umiera prawdziwą śmiercią – powiedział Bikura, którego nie rozpoznałem. Ręce mnie bolały od podtrzymywania krzyżyka nad głową. – Poza Trzema Dwudziestkami i Dziesiątką. – Dlatego że podążają drogą krzyża, modlą się w komnacie i należą do krzyżokształtu – odparł Alfa. – Czy on nie powinien w takim razie też należeć do krzyżokształtu? Ściskałem w dłoniach chłodny metal i czekałem na werdykt. Bałem się śmierci, czułem ten lęk, ale większa część mojego umysłu obserwowała sytuację z dystansu. Najbardziej żałowałem tego, że nie przyniosę nowiny o bazylice niewierzącemu wszechświatowi. – Chodźcie, porozmawiamy o tym – zaproponował Beta. Bez słowa zawrócili do wioski i zabrali mnie ze sobą. Zostałem uwięziony w mojej chacie. Nie miałem szansy użyć masera, bo wcześniej wynieśli z chaty większość moich rzeczy. Zabrali mi nawet ubranie; w zamian zostawili tylko jedną z tych swoich samodziałowych szat, żebym miał się czym okryć. Im dłużej tu siedzę, tym bardziej denerwuję się i złoszczę. Zabrali mi komlog, rejestrator, dyski, kości pamięci... Wszystko. Na miejscu mojego poprzedniego obozowiska została jedna nieotwarta skrzynia ze sprzętem medycznym, który jednak nie pomoże mi udokumentować cudu w Rozpadlinie. Jeżeli zniszczą rzeczy, które mi zabrali, a następnie zniszczą także mnie, nie ostanie się żaden ślad po bazylice. Gdybym miał broń, mógłbym zabić strażników i... Na Boga, co to za myśli?! Co mam robić, Edouardzie? Zresztą, nawet jeśli wyjdę z tego cało... wrócę do Keats... zorganizuję sobie powrót do Sieci... Kto mi uwierzy? Przy tym długu czasowym wrócę na Pacem po dziewięciu latach i będę tylko zwykłym starcem, powracającym z tymi samymi kłamstwami, za które został skazany na banicję... Boże, jeśli mają zniszczyć moje dane, nich zniszczą i mnie. Dzień 110

Trzy dni trwało, zanim podjęli decyzję. Wczesnym popołudniem przyszli po mnie Zed i jeszcze jeden Bikura, którego nazywam Theta Jeden. Musiałem zmrużyć oczy, gdy wyprowadzili mnie na światło dzienne. Trzy Dwudziestki i Dziesiątka utworzyli szeroki półokrąg przy krawędzi urwiska, spodziewałem się więc, że zamierzają zepchnąć mnie w przepaść... Dopóki nie zauważyłem płonącego ogniska. Do tej pory wydawało mi się, że Bikurowie w swojej prymitywności zatracili

umiejętność rozpalania i używania ognia. Nie grzali się przy ogniskach, w ich chatach zawsze było ciemno, nigdy nie widziałem też, żeby cokolwiek gotowali, nawet rzadko trafiające się nieżywe małpiatki. Tymczasem to ognisko płonęło całkiem raźno, a przecież nikt inny nie mógł go rozpalić. Spojrzałem z bliska, ciekawy, jakiego użyli paliwa. Palili moje ubrania, komlog, notatki, kasety z filami, kości pamięci, dyski z danymi, rejestrator... Wszystko, co zawierało jakiekolwiek informacje. Wrzeszczałem na nich, próbowałem się rzucić w ogień, miotałem najgorsze wyzwiska, jakich nie używałem od dzieciństwa. Zignorowali mnie. W końcu Alfa do mnie podszedł. – Będziesz należał do krzyżokształtu – poinformował mnie półgłosem. Było mi to obojętne. Odprowadzili mnie z powrotem do chaty, gdzie od godziny siedzę i płaczę. Nie wystawili straży przy wejściu. Przed chwilą wyszedłem na próg z myślą o powrocie przez lasy ogniste. Potem przyszła mi do głowy znacznie krótsza droga ucieczki: skok na dno Rozpadliny. Nie zrobiłem ani jednego, ani drugiego. Wkrótce zajdzie słońce, wiatr już się wzmaga. Już niedługo. Niedługo. Dzień 112

Naprawdę minęły tylko dwa dni? Dla mnie to była wieczność. Dzisiaj rano nie chce zejść. Nie chce zejść. Mimo że mam przed sobą płytkę obrazową z medskanera, trudno mi uwierzyć własnym oczom. A jednak im wierzę. Stało się. Należę do krzyżokształtu. Przyszli po mnie tuż przed zachodem słońca. Wszyscy. Nie protestowałem, kiedy prowadzili mnie na skraj Rozpadliny. Zwinność, z jaką zsuwali się po lianach, przeszła moje najśmielsze oczekiwania. Moja obecność ich spowalniała, ale cierpliwie pokazywali mi najdogodniejsze stopnie i doradzali najszybszą drogę. Hyperiońskie słońce wyśliznęło się spod nisko zawieszonych chmur i zawisło nad zachodnią krawędzią Rozpadliny, kiedy pokonaliśmy ostatnie metry dzielące nas od bazyliki. Wieczorna pieśń wiatru brzmiała głośniej, niż się spodziewałem – jakbyśmy znaleźli się we wnętrzu gigantycznych kościelnych organów. Dźwięk wznosił się od basowych pomruków wprawiających w drżenie kości i zęby, po wysoki, przenikliwy skowyt, który płynnie przechodził w ultradźwięki. Alfa otworzył zewnętrzne drzwi i przez westybul weszliśmy do głównej sali

bazyliki. Trzy Dwudziestki i Dziesiątka utworzyli szeroki krąg wokół ołtarza z wysokim krzyżem. Nie było litanii, śpiewów, żadnej celebry: staliśmy po prostu w milczeniu, gdy wiatr huczał wśród żłobkowanych kolumn i zawodził w wielkim, pustym wnętrzu wykutym w skale – huczał, zawodził i rezonował coraz głośniej, aż musiałem zakryć uszy dłońmi. Przez cały ten czas poziome promienie słońca zalewały salę coraz głębszymi odcieniami bursztynu, złota, lazuru... i znów bursztynu. Kolory były tak intensywne, że powietrze gęstniało od światła i kładło się na naszej skórze niczym farba. Krzyż przechwytywał to światło i więził je w każdym z tysięcy klejnotów, nawet – zdawało się – gdy słońce już zaszło i poświata za oknami przybrała barwę ciemnoszarą. Miałem wrażenie, jakby olbrzymi krzyż najpierw wchłonął światło, a teraz wypromieniowywał je na nas, w głąb nas. W końcu on również pociemniał, wiatr ucichł i w niespodziewanym półmroku zabrzmiał głos Alfy: – Wyprowadźcie go. Wyszliśmy na szeroką galerię przed bazyliką, gdzie czekał już Beta z pochodniami. Rozdał je kilkorgu wybrańcom, a mnie przyszło do głowy, że może Bikurowie używają ognia wyłącznie w celach rytualnych. Ściana opadająca po prawej stronie wydawała się wprost niedorzecznie stroma, a przepaść bezdenna. Zejście po wiekowych schodach okazało się o wiele gorsze od zsuwania się po lianach z krawędzi Rozpadliny: tutaj musiałem patrzeć w dół za każdym razem, gdy chciałem postawić stopę na którymś z wąskich, wyślizganych stopni. Pośliźnięcie się i upadek wydawały mi się z początku tylko prawdopodobne, później zaś nieuniknione. Korciło mnie, żeby zatrzymać się i wycofać przynajmniej do bezpiecznego azylu bazyliki, ale większość z Trzech Dwudziestek i Dziesiątki znajdowała się za mną na wąskich schodach i nie zanosiło się raczej na to, żeby usunęli mi się z drogi. Poza tym silniejsza od strachu była ciekawość tego, co znajdę na końcu schodów. Przystanąłem na chwilę, żeby spojrzeć do góry na odległy o trzysta metrów brzeg Rozpadliny: chmury się rozpierzchły, pokazały się gwiazdy i meteory rozpoczęły swój conocny balet na smoliście czarnym niebie. Spuściłem głowę, zacząłem szeptem odmawiać różaniec, i w ślad za Bikurami i światłem pochodni ruszyłem w niebezpieczną otchłań. Nie wierzyłem, że schody zaprowadzą nas na samo dno Rozpadliny, ale tak się właśnie stało. Kiedy po północy zdałem sobie sprawę, że zamierzamy zejść aż na poziom rzeki, spodziewałem się, że zajmie nam to czas do południa. Myliłem się. Na dnie znaleźliśmy się krótko przed świtem. Gwiazdy wciąż świeciły nad nami,

widoczne w szczelinie między niewiarygodnie wysokimi ścianami. Potykałem się z wyczerpania przy każdym kroku, gdy w pewnym momencie dotarło do mnie, że schody się skończyły. Patrząc tępo w górę, zastanawiałem się, czy będę stąd widział gwiazdy także za dnia, tak jak widziałem je z dna studni w Villefranche-sur-Saône, do której zszedłem kiedyś w dzieciństwie. – Tutaj – powiedział Beta. Pierwsze słowo, jakie padło od kilku godzin, ledwie przebiło się przez ogłuszający huk rzeki. Trzy Dwudziestki i Dziesiątka stanęli bez ruchu, ja zaś osunąłem się na kolana i przewróciłem na bok. Nie było mowy, żebym wspiął się z powrotem po tych schodach. Na pewno nie jutro. Ani nie za tydzień. Może nawet nigdy. Chciało mi się spać, zamknąłem więc oczy, ale napięcie nie pozwoliło mi zasnąć. Spojrzałem na rzekę: była szersza niż się spodziewałem, mierzyła co najmniej siedemdziesiąt metrów, a czyniony przez nią hałas wykraczał poza zwykłe rozumienie tego słowa. Czułem się tak, jakby pochłaniał mnie ryk olbrzymiej bestii. Usiadłem i zobaczyłem ciemną plamę na przeciwległej ścianie. Jej czerń była o ton głębsza niż okoliczne cienie, a kształt niezwykle regularny w porównaniu z mrowiem turni, szczelin i kolumn, którymi upstrzone było całe urwisko: idealny kwadrat czerni mierzył co najmniej trzydzieści na trzydzieści metrów. Drzwi. Albo otwór w skale. Z trudem dźwignąłem się na nogi i spojrzałem w dół biegu rzeki wzdłuż ściany, po której przed chwilą zeszliśmy... Tak, był tam, gdzie się spodziewałem: w świetle gwiazd majaczył drugi otwór, do którego właśnie skierowali się Bikurowie. Znalazłem wejście do hyperiońskiego labiryntu. „Wiedział ksiądz o tym, że Hyperion to jedna z dziewięciu planet, na których odkryto labirynty?” – zapytał mnie ktoś w lądowniku. A tak, to był ten młody ksiądz, Hoyt. Odpowiedziałem wtedy twierdząco i szybko zapomniałem o sprawie; interesowali mnie przede wszystkim Bikurowie, a jeszcze bardziej ból wygnania, który sam sobie zadałem, a nie labirynty i ich budowniczowie. Labirynty znajdują się na dziewięciu planetach. Dziewięciu spośród stu siedemdziesięciu sześciu światów należących do Sieci i dalszych ponad dwustu planet kolonialnych lub objętych protektoratem. Dziewięciu spośród ponad ośmiu tysięcy, jakie zbadano – choćby pobieżnie – od czasu hidżry. Na niektórych planetach archeohistorycy poświęcają całe życie ich badaniu. Ja nie. Zawsze stanowiły dla mnie temat jałowy i z lekka nierzeczywisty. A teraz szedłem w stronę wejścia do jednego z nich, w towarzystwie Trzech Dwudziestek i Dziesiątki. Kans, toczący obok swoje wody, huczał i wprawiał skały w drżenie. Wodna mgiełka groziła pogaszeniem naszych pochodni.

Labirynty zostały wykopane... wydrążone... stworzone ponad siedemset pięćdziesiąt tysięcy lat standardowych temu. Szczegóły ich konstrukcji pozostawały niezmienne, a zagadka pochodzenia niezmiennie nierozwiązana. Odkryto je wyłącznie na planetach podobnych do Starej Ziemi: mających co najmniej 7,9 punktu w skali Solmev i krążących wokół gwiazdy typu G, ale zarazem tektonicznie martwych – pod tym względem bliższych więc raczej Marsowi niż Ziemi. Na podobieństwo cmentarnych katakumb ciągną się głęboko pod ziemią, od dziesięciu do nawet trzydziestu kilometrów pod powierzchnią gruntu. Na Swobodzie, niedaleko układu Pacem, za pomocą zdalnie kierowanych sond zbadano ponad osiem tysięcy kilometrów tamtejszego labiryntu. Na wszystkich dziewięciu planetach tunele mają kwadratowy przekrój o boku długości trzydziestu metrów i zostały wydrążone za pomocą technologii, która w dalszym ciągu pozostaje poza zasięgiem Hegemonii. Kemp-Höltzer i Weinstein w jakimś periodyku archeologicznym twierdzili, że termojądrowa tarcza drążąca tłumaczyłaby idealnie gładkie ściany i brak odpadów, ale ich teoria nie wyjaśniała ani skąd pochodzili Budowniczowie i ich maszyny, ani po co mieliby poświęcać setki lat na tak pozornie bezcelowe przedsięwzięcie inżynieryjne. Każdy z dziewięciu światów – włącznie z Hyperionem – został gruntownie przebadany. Niczego nie znaleziono: żadnych śladów maszynerii, zardzewiałych górniczych kasków, odłamków plastiku, opakowań po stymulantach; nie udało się odkryć nawet szybów wejściowych. Złoża metali ciężkich i szlachetnych nigdzie nie były dostatecznie obfite, żeby usprawiedliwiać tak gigantyczny wysiłek. Nie zachowały się żadne materialne pozostałości po Budowniczych. Nie przetrwały żadne legendy na ich temat. Przez lata byłem świadomy istnienia tej tajemnicy, ale nigdy zbytnio mnie nie interesowała. Aż do teraz. Weszliśmy do tunelu. Nie był ściśle kwadratowy w przekroju – na odcinku stu metrów erozja i grawitacja zmieniły perfekcyjnie wykonany korytarz w z grubsza ciosaną jaskinię. Beta przystanął w miejscu, w którym posadzka stawała się idealnie gładka, i zgasił pochodnię. Pozostali Bikurowie poszli za jego przykładem. Było bardzo ciemno. Tunel skręcał lekko i za zakręt nie docierało już nawet światło gwiazd. Zdarzało mi się wcześniej bywać w jaskiniach i po zgaszeniu pochodni nie spodziewałem się, że moje oczy przywykną do niemal całkowitej ciemności. Stało się jednak inaczej. Po trzydziestu sekundach zacząłem dostrzegać różowawą poświatę, z początku mdłą, z czasem jednak coraz wyraźniejszą, aż w końcu w jaskini zrobiło się jaśniej niż wcześniej w Rozpadlinie. Jaśniej niż na Pacem w blasku wszystkich trzech

księżyców. Światło płynęło z setki... nie, z tysiąca źródeł. Rozpoznałem ich kształt w tej samej chwili, gdy Bikurowie padli przed nimi na kolana. Ściany i sufit były wysadzane krzyżami różnej wielkości, od kilkumilimetrowych do mierzących blisko metr długości. Wszystkie emanowały intensywnym różowym blaskiem. W świetle pochodni były niewidoczne, ale teraz ich poświata rozjaśniała cały tunel. Podszedłem do najbliższego: mógł mieć jakieś trzydzieści centymetrów i lekko pulsował. Nie został ani wyrzeźbiony w kamieniu, ani do niego przymocowany. Był bez wątpienia organiczny i z całą pewnością żywy, jak miękki koralowiec. Był także ciepły w dotyku. Nagle dobiegł mnie cichy dźwięk, ledwie słyszalny, niczym najcichszy szept; właściwie nawet nie tyle go usłyszałem, ile raczej wyczułem ruch powietrza. Odwróciłem się w samą porę, żeby zobaczyć, jak coś wchodzi do jaskini. Bikurowie nadal klęczeli z pochylonymi głowami i spuszczonym wzrokiem. Ja nie klęknąłem. Nie odrywałem oczu od poruszającej się wśród Bikurów postaci. Miała w przybliżeniu ludzkie kształty, ale nie była człowiekiem. Zwłaszcza że mierzyła co najmniej trzy metry. Nawet kiedy stała nieruchomo, zdawało się, że powierzchnia jej ciała porusza się i przelewa jak zawieszona w powietrzu rtęć. W czerwonawej poświacie krzyży lśniły ostre kanty jej sylwetki i zakrzywione metalicznie ostrza sterczące z czoła, czterech nadgarstków, łokci opatrzonych dziwnymi stawami, kolan, pancernego grzbietu i korpusu. Kiedy, płynąc pomiędzy Bikurami, rozpostarła cztery długie ramiona, rozwarła dłonie i z metalicznym szczękiem rozcapierzyła podobne do skalpeli palce, w jakiś niedorzeczny sposób skojarzyła mi się z Jego Świątobliwością, który na Pacem udziela wiernym błogosławieństwa. Nie miałem cienia wątpliwości, że mam przed sobą legendarnego Dzierzbę. Musiałem się poruszyć albo wydać jakiś dźwięk, bo olbrzymie czerwone ślepia zwróciły się nagle w moją stronę i zahipnotyzowały mnie grą świateł w głębi wielościennych pryzmatów. Zamiast po prostu odbijać blask krzyży, pałały krwistoczerwonym żarem, który jakby płonął w głębi opatrzonej zadziorami czaszki i pulsował w tych okrutnych klejnotach, osadzonych w miejscu, które Bóg przewidział był dla oczu. Poruszył się... A właściwie nie tyle się poruszył, ile przestał być tam i nagle znalazł się tutaj, niespełna metr ode mnie. Jego dziwacznie przegubowe ramiona obwiodły mnie ścianą ostrzy i płynnej srebrnej stali. Zdyszany, a zarazem niezdolny zaczerpnąć tchu, ujrzałem swoje odbicie – białą, zdeformowaną twarz – tańczące na powierzchni metalicznej skorupy i w płonących czerwienią oczach.

Przyznaję, że czułem wtedy raczej uniesienie niż strach. Oto działo się coś niewytłumaczalnego. Mój umysł, choć wykuty w kuźni jezuickiej logiki i zahartowany w zimnej kąpieli nauki, nagle pojął odwieczną u ludzi bogobojnych potrzebę odczuwania innego rodzaju lęku: dreszczy egzorcyzmu, bezrozumnego opętania wirujących derwiszy, marionetkowego rytuału tarota, na poły erotycznej uległości seansu spirytystycznego, mówienia językami, transu gnostyków zen. Zdałem sobie sprawę, z jak wielką mocą afirmacja demonów czy przywoływanie szatana potwierdza prawdziwość ich mitycznego przeciwieństwa – Boga Abrahama. Nie myślałem tak, lecz to właśnie czułem, kiedy z niedostrzegalnym drżeniem, niczym dziewicza oblubienica, oczekiwałem uścisku Dzierzby. Zniknął. Nie było gromu, nie było woni siarki, nie było nawet uzasadnionego naukowo szumu powietrza zapełniającego pustkę. W jednej chwili stał tuż obok, otaczając mnie piękną nieuchronnością śmiercionośnych ostrzy, a w następnej już go nie było. Stałem otępiały, bez ruchu, i szybko mrugałem, kiedy Alfa podniósł się z kolan i podszedł do mnie, skąpany w poświacie jak z obrazów Boscha. Stanął tam, gdzie przed chwilą stał Dzierzba, i wyciągnął ręce w żałosnej namiastce zabójczej doskonałości, jaką przed momentem oglądałem. Nic w jego pustej bikurowej twarzy nie zdradzało, że widział tę istotę. Niezgrabnym gestem otwartej dłoni objął labirynt, ścianę jaskini i dziesiątki jarzących się krzyży. – Krzyżokształt – powiedział. Trzy Dwudziestki i Dziesiątka wstali z klęczek, podeszli do nas i znów uklękli. Patrząc w półmroku na ich spokojne twarze, również przyklęknąłem. – Będziesz podążał drogą krzyża przez wszystkie swoje dni – powiedział Alfa. W jego głosie zabrzmiał rytm litanii. Kiedy Bikurowie powtórzyli jego słowa, zabrzmiało to prawie jak pieśń. – Będziesz należał do krzyżokształtu przez wszystkie swoje dni – powiedział Alfa. Pozostali powtórzyli za nim, a on wyciągnął rękę i zdjął mały krzyż ze ściany – krzyżyk, który miał najwyżej dwanaście centymetrów długości, i z cichym mlaśnięciem odkleił się od kamienia. Gasł w oczach. Alfa wziął do ręki rzemyk, obwiązał go wokół wypustek u góry krzyża i przytrzymał nad moją głową. – Będziesz należał do krzyżokształtu teraz i na wieki – dodał. – Teraz i na wieki – zawtórowali mu Bikurowie. – Amen – wyszeptałem. Beta dał mi znak, żebym rozchylił poły szaty. Alfa opuścił ręce: rzemień oplótł mi kark, a krzyż spoczął na piersi. Był zimny w dotyku i – od strony przylegającej do

ciała – idealnie płaski i gładki. Bikurowie powstali i ruszyli w stronę wyjścia z jaskini, znowu po swojemu apatyczni i obojętni. Odprowadziłem ich wzrokiem, a potem ostrożnie wziąłem krzyż do ręki i go obejrzałem. Był chłodny i martwy; jeżeli przed chwilą naprawdę tętnił życiem, to teraz nie wykazywał żadnych jego oznak. W dotyku nadal bardziej przypominał koral niż kamień lub kryształ. Na jego gładkiej spodniej stronie nie było śladów żadnej kleistej substancji. Zastanawiałem się, jaki efekt fotochemiczny może powodować świecenie: obecność naturalnego fosforu, bioluminescencja... Jakie były szanse na wykształcenie się takiej cechy w drodze ewolucji? Czy obecność krzyży w tym miejscu miała coś wspólnego z labiryntem? Ile tysiącleci musiało upłynąć, żeby najpierw płaskowyż został wydźwignięty na taką wysokość, a następnie przecięty przez rzekę i jej wąwóz, co doprowadziło do odsłonięcia jednego z tuneli? Czym była bazylika? Kto ją wybudował? Jakie miejsce w tym planie zajmują Bikurowie, Dzierzba i ja sam? W końcu porzuciłem te rozmyślania, zamknąłem oczy i się pomodliłem. Kiedy wyszedłem z jaskini (cały czas czułem chłód krzyżokształtu na piersi pod szatą), Trzy Dwudziestki i Dziesiątka byli gotowi rozpocząć trzykilometrową wspinaczkę powrotną. Zadarłem głowę: pomiędzy ścianami Rozpadliny majaczył pasek jaśniejącego nieba. – Nie! – zawołałem. Szum rzeki prawie mnie zagłuszał. – Muszę odpocząć. Odpocząć! Osunąłem się na kolana. Kilku Bikurów podeszło do mnie. Ostrożnie pomogli mi wstać z piasku i pociągnęli mnie ku schodom. Starałem się, naprawdę się starałem, Bóg mi świadkiem, ale po dwóch, może trzech godzinach nogi się pode mną ugięły i upadłem, ześliznąłem się po skale, niezdolny wyhamować przed upadkiem z wysokości sześciuset metrów. Pamiętam jeszcze, że przez szatę zacisnąłem palce na krzyżokształcie... A potem pół tuzina dłoni złapało mnie, dźwignęło, poniosło. Później nie pamiętam niczego. Aż do dzisiaj rano. Obudziło mnie światło poranka wlewające się przez otwór wejściowy mojej chaty. Miałem na sobie zgrzebną szatę Bikurów. Dotknięciem upewniłem się, że nadal mam na szyi krzyżokształt. Patrząc, jak słońce unosi się ponad lasem, uświadomiłem sobie, że straciłem cały dzień – przespałem nie tylko resztę wspinaczki po nieskończonych schodach (jakim cudem drobni Bikurowie wnieśli mnie na odległy o dwa i pół kilometra w pionie skraj Rozpadliny?), ale także cały następny dzień i noc. Rozejrzałem się po wnętrzu chaty. Komlog i inne urządzenia rejestrujące

zniknęły. Zostawili mi tylko medskaner i oprogramowanie antropologiczne, które po zniszczeniu reszty sprzętu było bezużyteczne. Pokręciłem głową i poszedłem obmyć się w strumieniu. Bikurowie chyba jeszcze spali. Odkąd wziąłem udział w ich rytuale i „należałem do krzyżokształtu”, stracili zainteresowanie moją osobą. Rozbierając się, postanowiłem również się nimi nie interesować i opuścić wioskę, gdy tylko nabiorę dość sił. W razie potrzeby byłem gotowy utorować sobie drogę przez las ognisty. Albo zejść po schodach i podążyć z biegiem Kansu. Jeszcze silniej niż wcześniej odczuwałem potrzebę podzielenia się ze światem zewnętrznym wiedzą o swoim cudownym odkryciu. Zrzuciłem grubą szatę, stanąłem blady i drżący w blasku porannego słońca i sięgnąłem do zwieszonego na szyi krzyżokształtu, żeby go zdjąć. Nie chciał zejść. Tkwił na mojej piersi jak część ciała. Ciągnąłem, podważałem i szarpałem, aż rzemyk się urwał. Drapałem krzyżokształtną narośl paznokciami. Nie zeszła. Wyglądało to tak, jakby moje tkanki obrosły jej krawędzie. Nie licząc tych miejsc, w których sam się podrapałem, nie odczuwałem bólu ani w samym krzyżokształcie, ani w okalającym go ciele. W ogóle niczego nie odczuwałem – poza zgrozą w duszy na myśl o tym czymś, co do mnie przywarło. Kiedy opadła pierwsza fala paniki, usiadłem na chwilę, zastanowiłem się, po czym pośpiesznie narzuciłem szatę i biegiem wróciłem do wioski. Straciłem nóż, maser, nożyczki, brzytwę... wszystko, co mogłoby mi pomóc wykroić tę bulwę. Paznokcie zostawiły krwawe ślady na skórze piersi i na samym krzyżokształcie. Przypomniałem sobie, że mam jeszcze medskaner. Przesunąłem głowicą obrazową nad klatką piersiową, zerknąłem na wyświetlacz i z niedowierzaniem pokręciłem głową. Zrobiłem skan całego ciała, zażądałem skopiowania wyników na zewnętrzny nośnik... A potem bardzo, bardzo długo siedziałem nieruchomo. Nadal tak siedzę. Trzymam w ręce płytkę obrazową. Na USG i zdjęciach z tomografu krzyżokształt jest doskonale widoczny – wraz z włóknami, które rozchodzą się w głąb mojego ciała niczym macki. Niczym korzenie. Biorą początek w grubym węźle ponad mostkiem i sięgają dosłownie wszędzie, jak makabryczne nicienie. Jeżeli mój prościutki polowy medskaner się nie myli, prowadzą do ciał migdałowatych i zwojów podstawy mózgu w obu półkulach. Temperatura ciała, metabolizm i poziom białych krwinek w normie. Żadnych śladów obcej tkanki. Ze wskazań skanera wynika, że nicieniowate włókna mają charakter

rozległej, choć nieskomplikowanej metastazy, sam krzyżokształt zaś nie jest bynajmniej ciałem obcym... Zawiera moje DNA. Należę do krzyżokształtu. Dzień 116 Codziennie obchodzę granice swojej klatki, którą tworzą: las ognisty na południu i wschodzie, zalesione wąwozy na północnym wschodzie oraz Rozpadlina – od północy i zachodu. Trzy Dwudziestki i Dziesiątka nie pozwalają mi zejść dalej niż do bazyliki. A sam krzyżokształt nie pozwala mi się oddalić bardziej niż na dziesięć kilometrów od Rozpadliny. Z początku nie mogłem w to uwierzyć. Postanowiłem wejść w las ognisty, licząc na łut szczęścia i pokładając ufność w Bogu, że pozwoli mi przejść na drugą stronę. Nie zapuściłem się jednak w las dalej niż na dwa kilometry, gdy ból przeszył moją pierś, ręce i głowę. Byłem przekonany, że mam rozległy zawał serca, wystarczyło jednak, że zawróciłem w stronę Rozpadliny, a objawy natychmiast ustąpiły. Przeprowadziłem jeszcze kilka eksperymentów, których wyniki zawsze były takie same: gdy tylko zanurzałem się w las i próbowałem się oddalić od Rozpadliny, ból wracał i narastał, dopóki nie zawróciłem. Zacząłem rozumieć także inne rzeczy. Wczoraj na północy natknąłem się na wrak lądownika pierwszego statku osiedleńczego: zardzewiała, obrośnięta dzikim winem skorupa tkwi wśród kamieni na skraju lasu ognistego, nieopodal wąwozu. Przysiadłszy wśród obnażonych wręg wiekowego pojazdu, wyobraziłem sobie radość siedemdziesięciorga ocalonych, ich krótką wędrówkę na skraj Rozpadliny, odkrycie bazyliki... Co było dalej? Snucie domysłów jest pozbawione sensu, ale mam swoje podejrzenia. Jutro jeszcze raz spróbuję zbadać któregoś z Bikurów; może teraz, kiedy „należę do krzyżokształtu”, pozwolą mi to zrobić. Sam badam się codziennie. Nicienie są na swoim miejscu – może grubsze, a może nie. Jestem przekonany o ich pasożytniczej naturze, mimo że moje ciało nie wykazuje żadnych objawów. Kiedy oglądam swoje odbicie w stawie przy wodospadzie, widzę tę samą pociągłą, podstarzałą twarz, której w ostatnich latach nauczyłem się nie lubić. Dzisiaj, przeglądając się w wodzie, otworzyłem szeroko usta; chyba spodziewałem się zobaczyć pęki szarych włókien wyrastające mi z gardła i podniebienia. Niczego takiego nie było. Dzień 117

Bikurowie nie mają płci. Nie chodzi o to, że żyją w celibacie, są hermafrodytami lub mają słabo wykształcone narządy płciowe. Są bezpłciowi, całkowicie pozbawieni wewnętrznych i zewnętrznych organów płciowych, jak dziecięce lalki z płynopianu. Nic nie wskazuje na to, żeby penis i jądra (lub ich żeńskie odpowiedniki) uległy atrofii lub zostały usunięte operacyjnie: nie widać, żeby w ogóle kiedykolwiek istniały. Mocz wydalany jest przez prymitywną cewkę moczową, która uchodzi do niewielkiej jamy ciała – odpowiednika odbytu lub czegoś w rodzaju prymitywnej kloaki. Beta zgodził się na badanie. Medskaner potwierdził to, w co nie chciały uwierzyć moje oczy. Del i Theta również pozwolili mi się przeskanować. Nie mam cienia wątpliwości, że pozostali członkowie Trzech Dwudziestek i Dziesiątki są tak samo bezpłciowi. Nie ma żadnych dowodów na to, że zostali... zmienieni. Byłbym gotowy domniemywać, że tacy się urodzili – ale z jakich rodziców? I w jaki sposób te bezpłciowe grudy ludzkiej gliny zamierzają się rozmnażać? To się musi jakoś wiązać z krzyżokształtem. Po przebadaniu ich sam się rozebrałem i przeskanowałem. Krzyżokształt pęcznieje mi na piersi jak świeża blizna, ale nadal jestem mężczyzną. Jak długo jeszcze? Dzień 133

Alfa nie żyje. Byłem przy nim trzy dni temu rano, kiedy spadł. Zapuściliśmy się dobre trzy kilometry na wschód, szukaliśmy bulw chalmowych wśród głazów na skraju Rozpadliny. Przez poprzednie dwa dni dużo padało, kamienie były śliskie. Kiedy na chwilę przerwałem wspinaczkę i podniosłem wzrok, Alfa właśnie stracił równowagę i zsunął się po szerokiej kamiennej płycie poza krawędź. Nie krzyknął; usłyszałem tylko szuranie jego szaty o skałę i – po kilku sekundach – obrzydliwe mlaśnięcie, jakby ktoś rozłupał arbuza, kiedy ciało Alfy spadło na odległą o osiemdziesiąt metrów skalną półkę. Godzinę zajęło mi znalezienie drogi na dół. Wiedziałem wprawdzie, że na wszelką pomoc jest już za późno, ale czułem, że to mój obowiązek. Zszedłem do niego. Zwłoki zaklinowały się między dwoma wielkimi głazami. Alfa musiał zginąć na miejscu. Miał połamane ręce i nogi i zmiażdżoną prawą połowę czaszki. Krew i mózg, rozbryźnięte na mokrych kamieniach, przywodziły na myśl pozostałości po smętnym pikniku. Zapłakałem, stojąc nad tym drobnym ciałem. Nie wiem dlaczego tak się stało, ale zapłakałem. Płakałem, udzielając Alfie ostatniego namaszczenia

i prosząc Boga, żeby przygarnął duszę tej nieszczęsnej, małej, bezpłciowej osoby. Następnie zawinąłem zwłoki w pnącza, z mozołem wspiąłem się na osiemdziesięciometrowe urwisko, po czym – robiąc częste przerwy dla nabrania tchu – wciągnąłem na górę potrzaskane ciało. Nikt się mną nie zainteresował, gdy przyniosłem Alfę do wioski. Dopiero po jakimś czasie Beta i paru innych podeszło bliżej, żeby obojętnym spojrzeniem obrzucić zwłoki. Nikt nie zapytał, jak zginął, a po paru minutach tłumek się rozproszył. Przeniosłem później ciało Alfy na skalny występ, na którym wiele tygodni wcześniej pochowałem Tuka. Znalazłem płaski kamień i właśnie kopałem nim grób, kiedy przyszedł Gamma. Wybałuszył oczy i przez chwilę wydawało mi się, że widzę uczucia malujące się na jego pozbawionej wyrazu twarzy. – Co robisz? – zapytał. – Chcę go pogrzebać. Byłem zbyt zmęczony, żeby powiedzieć coś więcej. Oparłem się o gruby korzeń chalmy, żeby chwilę odpocząć. – Nie. – To był rozkaz. – On należy do krzyżokształtu. Patrzyłem za nim, gdy odwrócił się i pośpiesznie oddalił w stronę wioski. Kiedy zniknął mi z oczu, ściągnąłem płachtę samodziału, którą wcześniej okryłem zwłoki. Alfa był absolutnie, nieodwołalnie martwy. Zarówno jemu samemu, jak i całemu wszechświatowi było obojętne, czy należy do krzyżokształtu, czy nie. Upadek w przepaść pozbawił go większości ubrania i wszelkiej godności. Mózg wypłynął ze zmiażdżonej czaszki jak jajko na miękko ze skorupki. Jedno ślepe, mętniejące oko spoglądało w hyperiońskie niebo, drugie wyzierało leniwie spod opadłej powieki. W strzaskanej klatce piersiowej złamane żebra poprzebijały skórę. Obie ręce były złamane, lewa noga – nienaturalnie wykręcona – ledwie trzymała się tułowia. Za pomocą medskanera dokonałem pobieżnej autopsji, która wykazała rozległe obrażenia wewnętrzne. Nawet serce biedaka zostało kompletnie zmiażdżone od impetu uderzenia. Dotknąłem zimnego ciała. Stężenie pośmiertne postępowało. Kiedy musnąłem narośl na piersi, odruchowo cofnąłem rękę. Krzyżokształt był ciepły. – Odsuń się. Podniosłem wzrok i zobaczyłem stojących przede mną Betę i pozostałych Bikurów. Nie miałem wątpliwości, że byliby mnie gotowi zamordować, gdybym ich nie posłuchał. Cofnąłem się. Jakaś idiotycznie przerażona cząstka mojego umysłu zwróciła uwagę, że z Trzech Dwudziestek i Dziesiątki zrobiły się nagle Trzy

Dwudziestki i Dziewiątka. Wtedy wydało mi się to zabawne. Bikurowie zabrali ciało. Beta spojrzał w niebo, zerknął na mnie i powiedział: – Już prawie czas. Pójdziesz z nami. Zeszliśmy do Rozpadliny. Ciało Alfy – ostrożnie umieszczone w uplecionym z lian koszu – zostało opuszczone razem z nami. Słońce nie oświetliło jeszcze wnętrza bazyliki, kiedy Bikurowie złożyli zwłoki na ołtarzu i pozbawili je resztek odzienia. Nie wiem, czego się spodziewałem – być może jakiegoś aktu rytualnego kanibalizmu; nic by mnie nie zdziwiło. Zamiast tego jeden z Bikurów rozłożył ręce i w chwili, gdy pierwsze snopy słonecznego blasku przeszyły półmrok, zaintonował: – Będziesz podążał drogą krzyża przez wszystkie swoje dni. Trzy Dwudziestki i Dziewiątka przyklęknęli i powtórzyli jego słowa. Ja stałem w milczeniu. – Będziesz należał do krzyżokształtu przez wszystkie swoje dni – powiedział drobny Bikura. Bazylika rozbrzmiała echem odpowiadających mu głosów. Krzyż – skąpany w świetle mającym kolor i fakturę krzepnącej krwi – rzucał potężny cień na przeciwległą ścianę. – Będziesz należał do krzyżokształtu teraz i na wieki – rozbrzmiewała pieśń. Na zewnątrz wzmogła się wichura i wietrzne organy zawodziły głosem udręczonego dziecka. Kiedy Bikurowie umilkli, nie wyszeptałem „Amen”. Stałem nieruchomo, gdy odwracali się i opuszczali bazylikę, nagle zobojętniali, jak rozpieszczone dzieci, którym znudziła się zabawa. – Nie ma powodu tu zostawać – powiedział do mnie Beta, gdy pozostali wyszli. – Ale ja chcę – odparłem. Spodziewałem się, że każe mi się wynosić, ale on nawet nie wzruszył ramionami: po prostu odwrócił się i wyszedł. Światło przygasło. Wyszedłem przed bazylikę, podziwiać zachód słońca. Kiedy wróciłem do środka, już się zaczęło. Kiedyś, dawno temu, w szkole, widziałem odtworzone w przyśpieszonym tempie holo przedstawiające rozkład szczuroskoczka, nieśpieszny, trwający tydzień naturalny recykling skompresowany do postaci trzydziestosekundowego horroru: błyskawiczne, na wpół komiczne wzdęcie małego truchełka, rozpękająca się skóra, robaki rojące się w pysku, oczach i otwartych ranach, w końcu niewiarygodnie szybkie odśrubowanie mięsa od kości – nie ma na to lepszego określenia, gdy robactwo objada szkielet od lewej do prawej i od głowy do ogona, pochłaniając padlinę w poklatkowej spirali, po której zostają tylko kości, ścięgna i skóra.

Teraz miałem przed oczami ciało człowieka. Stałem i się gapiłem. Światło dnia dogorywało, jedynym dźwiękiem w bazylice było tętnienie krwi w moich uszach, a ja szeroko otwartymi oczami patrzyłem, jak ciało Alfy najpierw się wzdrygnęło, potem zaczęło dygotać i niemal uniosło się ponad ołtarzem w spastycznie gwałtownym procesie rozkładu. Przez kilka sekund miałem wrażenie, że krzyżokształt rośnie i jarzy się intensywniej, czerwony jak surowe mięso; wydawało mi się, że majaczy mi plątanina włókien i nicieni spajająca rozkładające się zwłoki, tak jak metalowe pręty wzmacniają formę do odlewu pomnika. Ciało stało się płynne. Zostałem w bazylice do rana. Poświata krzyżokształtu na piersi Alfy rozświetlała przestrzeń wokół ołtarza. Przy każdym ruchu trupa po ścianach tańczyły dziwaczne cienie. Wyszedłem dopiero trzeciego dnia, razem z Alfą, ale większość widocznych zmian zaszła tej pierwszej nocy, jeszcze przed świtem. Widziałem na własne oczy, jak ciało Bikury nazwanego przeze mnie Alfą zostało rozłożone na czynniki pierwsze i ponownie odtworzone. Nowe ciało nie było do końca Alfą – nie do końca też nim nie było – ale było nienaruszone. Twarz przypominała buzię lalki z płynopianu: gładka, pozbawiona zmarszczek, zastygła w półuśmiechu. O świcie trzeciego dnia pierś trupa poczęła unosić się i opadać, i usłyszałem pierwszy wdech, chropawy i bulgotliwy, jakby ktoś napełniał skórzany bukłak wodą. Jeszcze przed południem wyszedłem z bazyliki, żeby po lianach wspiąć się na górę. W ślad za Alfą. Nie odzywa się. Nie odpowiada na próby zagadnięcia go. Niezogniskowane spojrzenie utkwił w dali, chwilami przystaje i nieruchomieje, jakby słyszał nawołujące go z daleka głosy. Nikt nie zwrócił na nas uwagi, gdy wróciliśmy do wioski. Alfa poszedł do swojej chaty i tam został. Ja siedzę w swojej. Przed chwilą rozchyliłem poły szaty i przesunąłem palcami po wypukłości krzyżokształtu. Tkwi nieszkodliwie w moim ciele. Czeka. Dzień 140 Jestem poraniony, straciłem dużo krwi, ale dochodzę do siebie. Nie da się go wyciąć zaostrzonym kamieniem. Nie lubi bólu. Upadłem bez zmysłów na długo przed tym, niż uzasadniał to ból lub upływ krwi. Gdy tylko odzyskiwałem świadomość i próbowałem podjąć przerwaną

operację, natychmiast znów traciłem przytomność. Nie lubi bólu. Dzień 158 Alfa zaczyna mówić. Wydaje się głupszy niż przedtem i tylko z grubsza świadomy mojej (i w ogóle czyjejkolwiek) obecności, ale przynajmniej porusza się i je. I chyba mnie rozpoznaje, w pewnym sensie. Medskaner pokazuje serce i organy wewnętrzne młodego mężczyzny, właściwie chłopca w wieku około szesnastu lat. Muszę odczekać jeszcze nieco ponad miejscowy miesiąc, około pięćdziesięciu dni, zanim las ognisty uspokoi się na tyle, żebym mógł spróbować stąd odejść. Mniejsza o ból. Zobaczymy, kto więcej wytrzyma. Dzień 173

Kolejna śmierć. Will – ten ze złamanym palcem – zaginął przed tygodniem. Wczoraj Bikurowie ruszyli na północny wschód, przeszli kilkanaście kilometrów jak naprowadzani radiolatarnią i znaleźli jego szczątki w pobliżu Rozpadliny. Wygląda na to, że wspinał się na chalmę, żeby oberwać z niej liście, kiedy złamała się pod nim gałąź. Spadł, skręcił kark i zginął na miejscu, ale najważniejsze jest to, gdzie wylądował: ciało (jeśli nadal można je tak nazwać) spoczywało pomiędzy dwoma ogromnymi ziemnymi stożkami – gniazdami insektów nazywanych przez Tuka ogniomodliszkami, chociaż z zachowania bardziej przypominają mrzyki. Przez te kilka dni obrały szkielet do czysta. Z Willa zostały kości, parę przypadkowych skrawków mięsa i ścięgien, oraz krzyżokształt: tkwił na piersi trupa niczym ozdobny krzyż znaleziony w sarkofagu dawno nieżyjącego papieża. Źle się z tym czuję, ale przepełniający mnie smutek jest podszyty triumfem. Niemożliwe, żeby krzyżokształt zdołał zregenerować ciało, mając do dyspozycji nagie kości. Nawet makabryczna antylogika tego przeklętego pasożyta nie może przecież złamać prawa zachowania masy. Bikura, którego nazwałem Willem, zmarł prawdziwą śmiercią. Trzy Dwudziestki i Dziesiątka będą od tej pory Trzema Dwudziestkami i Dziewiątką.

Dzień 174

Głupiec ze mnie. Zapytałem dzisiaj o Willa i jego prawdziwą śmierć. Zaintrygował mnie brak reakcji ze strony Bikurów. Zabrali wprawdzie krzyżokształt, ale szkielet zostawili

tam, gdzie go znaleźli; nikt nie próbował przenieść szczątków do bazyliki. Przez całą noc martwiłem się, że będą próbowali mnie zmusić, bym zajął miejsce brakującego członka Trzech Dwudziestek i Dziesiątki. – To bardzo przykre – powiedziałem – że jeden z was umarł prawdziwą śmiercią. Co teraz będzie z Trzema Dwudziestkami i Dziesiątką? Beta spojrzał na mnie szeroko otwartymi oczami. – On nie może umrzeć prawdziwą śmiercią – odparł. – Należy do krzyżokształtu. Nieco później, kontynuując badania pozostałych członków plemienia, odkryłem prawdę. Bikura, którego nazwałem Thetą, wygląda i zachowuje się tak samo jak zwykle, ale nosi teraz w ciele dwa krzyżokształty. Z całą pewnością w najbliższych latach będzie się coraz bardziej zaokrąglał, rósł i puchł niczym jakaś odrażająca kultura E. coli na szalce Petriego, a potem, kiedy umrze, z grobu wyjdzie ich dwóch/dwoje, i Trzy Dwudziestki i Dziesiątka znów będą całością. Chyba tracę zmysły. Dzień 195 Tygodnie studiów nad tym przeklętym pasożytem – i wciąż żadnego pomysłu na to, jak właściwie funkcjonuje. Co gorsza, nic mnie to już nie obchodzi. Mam ważniejsze sprawy na głowie. Dlaczego Bóg dopuszcza istnienie tego plugastwa? Dlaczego ukarał w ten sposób Bikurów? Dlaczego wybrał właśnie mnie, bym dzielił ich los? Zadaję te pytania w swoich wieczornych modlitwach, ale na próżno. Słyszę tylko krwawą pieśń wiatru w Rozpadlinie. Dzień 214 Poprzednie dziesięć stron notatek stanowi podsumowanie moich badań i domniemań. Ten wpis będzie ostatnim przed próbą przebycia spokojnego lasu ognistego, którą zamierzam podjąć z samego rana. Z całą pewnością można stwierdzić, że odkryłem społeczność, która osiągnęła fazę ekstremalnej stagnacji. Bikurowie urzeczywistnili odwieczne ludzkie marzenie o nieśmiertelności, za co zapłacili swoim człowieczeństwem i nieśmiertelnymi duszami. Edouardzie... Wiele godzin zajęły mi zmagania z moją wiarą, a właściwie jej brakiem, ale tu i teraz – w tym napawającym grozą zakątku na wpół zapomnianego

świata, padłszy ofiarą odrażającego pasożyta – nie wiadomo jak i kiedy odnalazłem w sobie takie jej pokłady, jakich nie znałem od czasów, w których obaj byliśmy dziećmi. Rozumiem teraz potrzebę wiary – wiary czystej, ślepej, sprzecznej ze zdrowym rozsądkiem – jako czynnika sprzyjającego zachowaniu życia w dzikim bezkresie wszechświata, który rządzi się niewzruszonymi prawami i pozostaje całkowicie obojętny na los zamieszkujących go małych, rozumnych stworzeń. Codziennie podejmuję próby opuszczenia rejonu Rozpadliny – i codziennie cierpię ból tak okrutny, że stał się fizyczną składową mojego świata, taką samą jak tutejsze małe słońce i zielonolazurowe niebo. Jest teraz moim sojusznikiem, moim aniołem stróżem, ostatnim łącznikiem z człowieczeństwem. Krzyżokształt nie lubi bólu; ja również nie, ale podobnie jak krzyżokształt, zamierzam użyć go do swoich celów. I zrobię to w pełni świadomie, nie instynktownie, jak tkwiąca we mnie tępa masa obcej tkanki, która ma tylko jeden cel: za wszelką cenę unikać śmierci. Nie chcę umierać, ale wolę ból i śmierć i wieczność bezrozumnego żywota. Życie jest święte – nadal uważam tę tezę za centralny element myśli i nauk Kościoła w ostatnich dwóch tysiącach ośmiuset lat, mimo że przez ten czas życie ludzkie stało się wyjątkowo tanie – ale dusza jest jeszcze bardziej święta. Zdaję sobie teraz sprawę, że za pomocą danych z Armaghastu chciałem zaoferować Kościołowi nie odrodzenie, lecz tylko przejście w stan fałszywego życia, taki sam, jaki stał się udziałem tych nieszczęsnych żywych trupów. Jeżeli Kościołowi pisany jest zgon, niech umrze – ale niech umiera w chwale, z pełną świadomością odrodzenia w Chrystusie. Musi odejść w mrok wbrew własnej woli, lecz śmiało, odważnie, silny wiarą, tak jak miliony naszych poprzedników; musi kontynuować tradycję minionych pokoleń, które mierzyły się ze śmiercią w samotności i ciszy obozów zagłady, w kulach atomowego ognia, w pogromach i na oddziałach onkologicznych, odchodziły z tego świata może nie z nadzieją, ale na pewno z modlitwą o to, żeby w tym wszystkim – w ich cierpieniu, bólu, poświęceniu – był jakiś sens. Wszyscy oni odeszli w ciemność, nie znajdując oparcia w logice, faktach czy przekonujących teoriach, dysponowali zaledwie wątłą niteczką nadziei lub jakże niepewną opoką wiary. Jeżeli oni byli w stanie ocalić ten płomyk nadziei w obliczu mroku, to tym bardziej ja muszę go ocalić... I tym bardziej musi to zrobić Kościół. Nie wierzę już, że jakiekolwiek leczenie lub operacja uwolni mnie od ohydztwa, które się we mnie zalęgło, ale jeżeli komuś uda się je odseparować, zbadać i zniszczyć – nawet za cenę mojego życia – będę w pełni zadowolony. Las ognisty ucichł, bardziej spokojny już nie będzie. Pora spać. Wyruszam przed świtem.

Dzień 215

Stąd nie ma ucieczki. Czternaście kilometrów w głąb. Zdarzają się pożary i przypadkowe wyładowania, ale da się iść. Wystarczyłyby trzy tygodnie marszu, żeby przebyć las. Krzyżokształt mnie nie puści. Ból jak niekończący się atak serca. Mimo to brnąłem naprzód, zataczając się, potykając, w końcu czołgając się w popiele. Straciłem przytomność, a kiedy się ocknąłem, czołgałem się w przeciwnym kierunku, w stronę Rozpadliny. Zawracałem, szedłem kilometr, pełzłem jeszcze pięćdziesiąt metrów, potem znów traciłem przytomność, a następnie budziłem się w punkcie wyjścia. Przez cały dzień trwała obłąkańcza bitwa o moje ciało. Przed zachodem słońca Bikurowie zapuścili się w las, znaleźli mnie pięć kilometrów od Rozpadliny i zanieśli do wioski. Jezu słodki, dlaczego na to pozwalasz? Nie ma dla mnie nadziei, jeżeli nikt nie będzie mnie szukał.

Kolejna próba. Kolejny ból. Kolejna porażka.

Dzień 223

Dzień 257 Dzisiaj skończyłem sześćdziesiąt osiem lat standardowych. Praca przy budowie kaplicy nieopodal Rozpadliny posuwa się naprzód. Wczoraj próbowałem zejść nad rzekę, ale Beta i czterech innych Bikurów powstrzymali mnie.

Jeden lokalny rok na Hyperionie. Rok w czyśćcu. A może w piekle?

Dzień 280

Dzień 311 Podczas wyrąbywania bloków skalnych do budowy kaplicy zszedłem dziś poniżej półki, na której ją buduję, i znalazłem odgromniki. Najwidoczniej Bikurowie zrzucili je w przepaść po tym, jak zamordowali Tuka w tamtą pamiętną noc, dwieście dwadzieścia trzy dni temu. Dzięki odgromnikom mógłbym przebyć las ognisty w dowolnej porze roku, gdyby tylko krzyżokształt mi pozwolił. Ale nie pozwala. Że też musieli mi zniszczyć

apteczkę z zapasem środków przeciwbólowych! Mimo wszystko, kiedy tak tu siedzę z odgromnikami w rękach, przychodzi mi do głowy pewien pomysł. Cały czas prowadzę prymitywne eksperymenty z medskanerem. Dwa tygodnie temu, kiedy Theta złamał nogę w trzech miejscach, obserwowałem reakcję krzyżokształtu. Pasożyt dokładał wszelkich starań, żeby zablokować ból; Theta przez większość czasu był nieprzytomny, a jego ciało produkowało niewiarygodne wprost ilości endorfin. Złamanie okazało się jednak wyjątkowo bolesne i w końcu po czterech dniach Bikurowie poderżnęli mu gardło i zanieśli zwłoki do bazyliki: krzyżokształt wolał wskrzesić Thetę, niż przez dłuższy czas znosić ból. Zanim jednak Theta został zamordowany, na obrazie ze skanera krzyżokształt wycofał swoje macki z niektórych części ośrodkowego układu nerwowego. Nie wiem, czy można zadać samemu sobie – i wytrzymać – ból, który nie byłby zabójczy, a jednak wymusił całkowite wycofanie się krzyżokształtu z organizmu, ale jednej rzeczy jestem pewien: Bikurowie na to nie pozwolą. Siedzę dzisiaj na półce poniżej nieukończonej kaplicy i rozważam możliwości. Dzień 438

Kaplica jest gotowa. To dzieło mojego życia. Kiedy dzisiaj wieczorem Bikurowie zeszli do Rozpadliny na swoją codzienną parodię nabożeństwa, ja odprawiłem mszę przy ołtarzu w nowo wybudowanej kaplicy. Upiekłem chleb z mąki chalmowej, który na pewno miał mdły posmak żółtych liści chalmy, ale dla mnie smakował jak hostia, którą przyjąłem podczas Pierwszej Komunii Świętej w Villefranche-sur-Saône mniej więcej sześćdziesiąt lat standardowych temu. Rano przystąpię do realizacji planu. Wszystko jest przygotowane; moje dzienniki i płytki obrazowe z medskanera spakuję do torby z włókien azbestorośli. To najlepsze, co mogę zrobić. Zwyczajna woda w kielichu w świetle zachodzącego słońca była czerwona jak krew i smakowała jak wino. Najważniejsze, to przeniknąć jak najdalej w głąb lasu ognistego. Muszę mieć nadzieję, że nawet w okresie spokoju, w teslach tli się szczątkowa aktywność elektryczna. Żegnaj, Edouardzie. Nie sądzę, żebyś nadal żył, a gdyby nawet tak było, to nie widzę sposobu na to, byśmy mieli się ponownie spotkać, zwłaszcza teraz, gdy rozdzielają nas nie tylko lata i odległość, lecz także – jakże głęboka – przepaść w kształcie krzyża. Nadzieję ponownego ujrzenia cię pokładam więc nie w tym życiu,

lecz w przyszłym. Dziwne, że znów tak mówię, nieprawdaż? Muszę ci powiedzieć, Edouardzie, że choć po dekadach wahania i niepewności przepełnia mnie lęk przed tym, co mnie czeka, to w moim sercu i duszy panuje pokój. Boże, Z całego serca przepraszam, że Cię uraziłem. Nienawidzę swoich grzechów, Które odebrały mi niebo I skazały mnie na piekielne męki, Ale nade wszystko nienawidzę ich za to, że były Ci obrazą. Boże mój, Któryś jest dobrocią I zasługujesz na wszelką miłość, Silny Twą łaską postanawiam wyznać grzechy, odprawić pokutę I naprawić swoje życie. Amen. Godzina 24:00: Promienie zachodzącego słońca padają przez otwarte okno kaplicy na ołtarz, topornie rzeźbiony kielich i na mnie. Wiatr w Rozpadlinie zawodzi śpiewnie. Jeśli dopisze mi szczęście i Bóg będzie mi łaskawy, dziś po raz ostatni słyszę ten chór. * * * – To ostatni wpis – powiedział Lenar Hoyt. Kiedy skończył czytać, oczy wszystkich słuchaczy zwróciły się ku niemu, jakby jednocześnie przebudzili się ze wspólnego snu. Konsul spojrzał do góry: Hyperion, znacznie bliższy niż poprzednio, przesłaniał trzecią część nieba. Jego zimny blask gasił gwiazdy. – Przybyłem na planetę około dziesięciu tygodni po tym, jak ostatni raz widziałem księdza Duré – ciągnął chrapliwym głosem Hoyt. – Na Hyperionie upłynęło ponad osiem lat... a siedem od ostatniego wpisu w dzienniku. Było widać, że cierpi: twarz miał chorobliwie bladą, jakby świetlistą, pokrytą warstewką potu. – W ciągu miesiąca dotarłem na plantację Perecebo, leżącą w górę rzeki od Port

Romance. – Jego głos nabrał nieco mocy. – Miałem nadzieję, że uda mi się przekonać hodowców plastowłókników, żeby powiedzieli mi prawdę, chociaż nie chcieli rozmawiać z konsulatem ani przedstawicielami Rady Lokalnej, i miałem rację. Administrator plantacji, Orlandi, pamiętał księdza Duré; pamiętała go również jego nowa żona, kobieta imieniem Semfa, o której ksiądz Duré wspomina w dzienniku. Orlandi kilkakrotnie podejmował próby zorganizowania wyprawy ratunkowej na płaskowyż, ale powtarzające się okresy bezprecedensowej aktywności lasu ognistego zmusiły go do ich zaniechania, a po kilku latach porzucił nadzieję, że Duré albo Tuk jeszcze żyją. Na moją prośbę wynajął jednak dwóch pilotów, specjalistów od misji ratunkowych w trudnym terenie, wzięliśmy śmigi z plantacji i razem polecieliśmy w głąb Rozpadliny. Trzymaliśmy się jej najdłużej jak się dało, licząc na to, że przyrządy pokładowe i łut szczęścia zaprowadzą nas w końcu na tereny Bikurów. Udało nam się w ten sposób ominąć większość lasu ognistego, ale i tak na skutek aktywności tesli straciliśmy jeden śmig i czterech ludzi. Ksiądz Hoyt zawiesił głos i zachwiał się na nogach. Złapał się krawędzi stołu, odkaszlnął i mówił dalej: – Nie mam wiele więcej do powiedzenia. Znaleźliśmy wioskę Bikurów. Było ich siedemdziesięciu, dokładnie tak głupich i niekomunikatywnych, jak sugerował w swoich zapiskach Duré. Udało mi się ustalić, że ksiądz Duré zginął przy próbie przebycia lasu ognistego. Torba z azbestorośli ocalała, a wraz z nią ocalały dzienniki księdza i dane z medskanera. – Powiódł wzrokiem po słuchaczach i spuścił wzrok. – Przekonaliśmy ich, żeby zaprowadzili nas na miejsce jego zgonu. Nie... ehm... nie pochowali go. Zwłoki były zwęglone, nastąpił ich częściowy rozkład, stwierdziliśmy jednak, że moc wyładowań tesli... razem z ciałem... zniszczyła krzyżokształt. Ksiądz Duré zmarł prawdziwą śmiercią. Przewieźliśmy szczątki na plantację, gdzie zostały pochowane, a ja odprawiłem mszę żałobną. – Hoyt westchnął ciężko. – Mimo moich stanowczych sprzeciwów M. Orlandi zniszczył wioskę Bikurów i sąsiadujący z nią rejon Rozpadliny za pomocą dostarczonych z plantacji profilowanych ładunków jądrowych. Wątpię, żeby ktoś przeżył. W osuwisku najprawdopodobniej zostało zasypane także wejście do labiryntu i tak zwana „bazylika”. Ponieważ podczas ekspedycji sam również odniosłem obrażenia, byłem zmuszony spędzić na plantacji kilka miesięcy, zanim mogłem wrócić na północny kontynent i zarezerwować przelot na Pacem. Poza mną o istnieniu dzienników i ich zawartości wie tylko M. Orlandi, monsignore Edouardo oraz ewentualni przełożeni, których monsignore uznał za stosowne poinformować. O ile mi wiadomo, Kościół w żaden sposób nie ustosunkował się oficjalnie do dzienników księdza Duré.

Hoyt usiadł. Pot skapywał mu z podbródka. W świetle Hyperiona jego twarz była sinobiała. – Czy to... wszystko? – zapytał Martin Silenus. – Tak... – wykrztusił ksiądz. – Pani, panowie... – wtrącił Het Masteen. – Zrobiło się późno. Proponuję, żebyście zabrali państwo swoje bagaże i najdalej za trzydzieści minut stawili się na statku naszego przyjaciela konsula w sferze numer jedenaście. Ja dołączę do was później; skorzystam z naszego lądownika. * * * Większość grupy stawiła się na miejscu zbiórki po niecałym kwadransie. Templariusze zainstalowali trap łączący umieszczony we wnętrzu sfery pomost roboczy z najwyższym tarasem statku konsula. Konsul zaprowadził gości do salonu. Klony dostarczyły bagaż na pokład i wyszły. – Niezwykły instrument. – Pułkownik Kassad powiódł dłonią po pokrywie steinwaya. – Stary. To klawesyn? – Fortepian – wyjaśnił konsul. – Zabytkowy, sprzed hidżry. Wszyscy są? – Wszyscy poza Hoytem – odparła Brawne Lamia, sadowiąc się w salonie projekcyjnym. Wszedł Het Masteen. – Okręt Hegemonii wydał wam pozwolenie na lądowanie w kosmoporcie w Keats – powiedział. Rozejrzał się. – Poślę kogoś z załogi, może M. Hoyt potrzebuje pomocy. – Nie trzeba – zaoponował konsul, starannie modulując głos. – Chętnie po niego pójdę. Wskaże mi pan drogę do jego kabiny? Kapitan drzewostatku długo patrzył na konsula, zanim w końcu sięgnął za pazuchę. – Bon voyage – powiedział, podając mu kartę do komlogu. – Spotkamy się na planecie przed północą. Wtedy powinniśmy wyruszyć ze Świątyni Dzierzby w Keats. Konsul się ukłonił. – Miło mi było podróżować wśród opiekuńczych gałęzi Drzewa, Hecie Masteenie – powiedział i odwrócił się do pozostałych. – Rozgośćcie się, proszę, tutaj albo w bibliotece na niższym pokładzie. Statek zadba o wasze potrzeby i odpowie na wszystkie ewentualne pytania. Gdy tylko wrócę z księdzem Hoytem, wyruszymy

w drogę. * * * Strąk mieszkalny księdza znajdował się w połowie wysokości drzewostatku, daleko od pnia, na jednej z mniejszych gałęzi. Zgodnie z oczekiwaniami konsula, otrzymana od Masteena karta zawierała nie tylko wskazówki, jak znaleźć księdza, ale także podprogram obejścia mechanizmu zamka papilarnego. Przez kilka minut bezskutecznie naciskał guzik dzwonka i dobijał się do wejścia, zanim w końcu użył karty i wszedł do środka. Ksiądz Hoyt klęczał na środku trawiastego dywanu i wił się w mękach. Wokół niego walały się sprzęty, pościel, ubrania i rozrzucona zawartość standardowej apteczki. Hoyt zrzucił wierzchnią bluzę i koloratkę, przepocona koszula zwisała na nim w mokrych fałdach, w wielu miejscach poszarpana i podarta. Światło Hyperiona sączyło się przez ścianę strąka, przez co cała ta dziwaczna scena sprawiała wrażenie upozowanej pod wodą. Albo w katedrze, pomyślał konsul. Lenar Hoyt z wykrzywioną bólem twarzą drapał się po piersi. Na jego obnażonych przedramionach mięśnie wiły się jak żywe istoty poruszające się pod białą płachtą skóry. – Wstrzykiwacz... zepsuty... – wydyszał ksiądz. – Proszę... Konsul skinął głową, kazał drzwiom się zamknąć i uklęknął przy nim. Wyjął bezużyteczny wstrzykiwacz z zaciśniętej pięści Hoyta i wyciągnął z niego ampułkę. Ultramorfina. Znów pokiwał głową i znalazł drugi wstrzykiwacz w apteczce przyniesionej ze swojego statku. W niespełna pięć sekund nabił go ultramorfiną. – Proszę... – błagał Hoyt. Spazm targnął jego ciałem. Konsul prawie widział przepływające przez nie fale bólu. – Dobrze – powiedział i westchnął. – Ale najpierw... dalszy ciąg twojej historii. Hoyt wytrzeszczył oczy i osłabiony wyciągnął rękę po lekarstwo. Konsul – również już cały spocony – cofnął dłoń, tak że znalazła się poza zasięgiem księdza. – Za chwilę. Zaraz po tym, gdy usłyszę resztę. Muszę wiedzieć. To ważne. – Chryste najsłodszy... – szlochał Hoyt. – Na Boga, błagam... – Tak – wychrypiał konsul. – Tak. Gdy tylko poznam prawdę.

Ksiądz Hoyt osunął mu się w ramiona. Oddech miał płytki, przyśpieszony. – Ty skurwysynu... – wysapał. Wziął kilka głębszych oddechów, opanował drżenie ciała i spróbował usiąść. Kiedy znów spojrzał na konsula, w jego oczach malowało się coś na kształt ulgi. – Wtedy... dasz mi... zastrzyk? – Tak – przytaknął konsul. – Dobrze – szepnął cierpko Hoyt. – Prawda... Plantacja Perecebo, już mówiłem... Przylecieliśmy... na początku października... lyciusa... osiem lat po... zniknięciu Duré. Boże, ależ to boli! Alkohol i endorfiny już... nie pomagają... tylko... ultramorfina... – Tak... – wyszeptał konsul. – Dam ci ją... gdy tylko usłyszę resztę. Ksiądz spuścił głowę. Pot skapywał mu z policzków i nosa na krótką trawę. Napiął wszystkie mięśnie, jakby zamierzał rzucić się na konsula, ale w tej samej chwili kolejny bolesny skurcz szarpnął wychudzonym ciałem i Hoyt oklapł bezwładnie. – Śmigu... nie zniszczyła... tesla... Semfa, dwaj ludzie i ja... musieliśmy lądować przy Rozpadlinie... Orlandi szukał dalej... w górze rzeki... musieli przeczekać... burzę... z piorunami... W nocy przyszli... Bikurowie... zabili... zabili Semfę, pilota... tego drugiego też... nie pamiętam, jak się nazywał... Mnie... zostawili przy życiu. Sięgnął po krucyfiks i poniewczasie zdał sobie sprawę, że zerwał go z szyi. Roześmiał się, ale zaraz spoważniał, zanim śmiech przeszedł w szloch. – Opowiedzieli mi... o drodze krzyża. O krzyżokształcie. Opowiedzieli mi o... Synu Płomieni. Następnego dnia rano zabrali mnie na spotkanie z nim. Zabrali mnie... żebym go zobaczył. – Wyprostował się z wysiłkiem i przejechał zakrzywionymi jak szpony palcami po policzkach. Oczy wychodziły mu z orbit, było widać, że mimo potwornego bólu całkiem zapomniał o ultramorfinie. – Trzy kilometry stamtąd, w lesie... wielka tesla, wysoka... osiemdziesiąt metrów co najmniej... może sto... Panował spokój, chociaż... powietrze było przesycone elektrycznością. I wszędzie ten popiół... Bikurowie nie chcieli... podejść... nie za blisko... tylko przyklęknęli... i pospuszczali te swoje przeklęte łyse głowy... Ale ja... podszedłem... Musiałem... Boże święty... Chryste Panie, to był... on. Duré. To, co z niego zostało. Po drabinie wspiął się trzy... cztery metry... w górę pnia. Tam zbudował taką jakby... platformę. Pod stopy. Połamał odgromniki... zostały z nich tylko... gołe pręty... które potem zaostrzył. Musiał chyba użyć kamienia, żeby wbić taki jeden, najdłuższy... w stopy... i dalej w platformę i pień. Lewa ręka... wbił pręt między kości łokciową i promieniową... ominął żyły... zupełnie jak ci cholerni Rzymianie... Bardzo skuteczne, dopóki szkielet się nie rozpadnie... Druga ręka... prawa... dłonią w dół...

najpierw wbił szpikulec... zaostrzony z obu końców... a potem... nabił na niego rękę i jakoś... zdołał... zagiąć końcówkę... taki hak. Drabina... dawno się przewróciła, ale była... z azbestorośli... nie spaliła się... Przystawiłem ją i wspiąłem się... do niego. Wszystko dawno spłonęło... ubranie... skóra, większość ciała... ale na szyi nadal miał azbestoroślową torbę. Pręty z odgromników cały czas przewodziły prąd, nawet kiedy... ja to widziałem... widziałem i czułem... prąd bez przerwy płynął przez szczątki jego ciała. A ciało nadal wyglądało jak Paul Duré. To ważne. Powiedziałem monsignore. Bez skóry... ciało zwęglone... nerwy na wierzchu, nerwy i inne... rzeczy... jak szare i żółte korzenie... i ten smród, Boże... Ale to coś nadal wyglądało jak Paul Duré! I wtedy zrozumiałem. Zrozumiałem wszystko, w jakiś sposób... nie znając jeszcze treści dzienników. Zrozumiałem, że wisi na tym drzewie... Jezu... siedem lat... żyje... umiera... a wtedy krzyżokształt... znów każe mu żyć... prąd... przepływał przez niego... w każdej sekundzie tych... siedmiu lat... Ogień. Głód. Ból. Śmierć. A jednak ten przeklęty krzyżokształt... nie wiem, może czerpał składniki z drzewa, może z powietrza, chociaż niewiele w nim było tlenu... i odtwarzał, co mógł... zmuszał go do życia, a tym samym do odczuwania bólu... raz za razem... bez końca... Ale Duré wygrał. Ból był jego sprzymierzeńcem. Jezu, to nie było parę godzin na krzyżu, dziabnięcie włócznią w bok i do widzenia. To było siedem lat! Ale wygrał. Kiedy zdjąłem mu torbę z szyi, krzyżokształt odpadł mu od piersi... tak po prostu... odpadł... długie, krwawe korzenie... A wtedy ten stwór... to coś, o czym byłem przekonany, że jest trupem... to coś podniosło głowę. Białe oczy... upieczone... bez powiek... spojrzał na mnie... i uśmiechnął się... nie miał warg... ale się uśmiechnął... i umarł, naprawdę umarł... w moich ramionach. Umarł po raz dziesięciotysięczny, ale tym razem naprawdę. Uśmiechnął się do mnie i umarł. Hoyt zawiesił głos. Na chwilę wczuł się w milczeniu w swój ból, by po chwili kontynuować, cedząc słowa przez zaciśnięte zęby: – Bikurowie... zaprowadzili mnie z powrotem... do Rozpadliny. Następnego dnia przyleciał... Orlandi... ocalił mnie... Semfa... nie mogłem... zniszczył wioskę... lasery... spalił Bikurów żywcem... tak jak stali... jak tępe owce... nie... nie oponowałem. Śmiałem się... Wybacz mi, Boże Święty, ja się śmiałem! Orlandi zbombardował wioskę profilowanymi ładunkami... używają ich do... karczowania dżungli... pod plantacje... – Spojrzał konsulowi w oczy i wykonał koślawy gest prawą ręką. – Z początku środki przeciwbólowe wystarczały, ale z każdym kolejnym rokiem... z każdym dniem... było coraz gorzej... nawet w kriośnie... ten ból... I tak musiałbym wrócić. Jak on to mógł... Siedem lat! Jezu Chryste... Wbił zakrzywione palce w dywan.

Konsul działał szybko: wstrzyknął ultramorfinę księdzu pod pachę, złapał go, tracącego świadomość, i delikatnie złożył na podłodze. Miał mroczki przed oczami, kiedy rozdarł Hoytowi koszulę i odrzucił mokre od potu łachmany. Oczywiście był tam, na swoim miejscu, wrośnięty w bladą skórę na piersi księdza niczym olbrzymi czerw w kształcie krzyża. Konsul odetchnął głęboko i ostrożnie odwrócił Hoyta na brzuch. Drugi krzyżokształt był dokładnie tam, gdzie spodziewał się go znaleźć: nieco mniejsza krzyżokształtna wypukłość między sterczącymi z wychudzonego grzbietu łopatkami. Drgnął lekko, gdy palce konsula musnęły rozgorączkowane ciało. Powolnymi, oszczędnymi ruchami konsul spakował dobytek księdza, doprowadził wnętrze do ładu i ubrał nieprzytomnego Hoyta, ostrożnie i z czułością, jakby ubierał ciało bliskiej osoby przed pogrzebem. Zabuczał komlog. – Czas na nas – zabrzmiał głos pułkownika Kassada. – Już idziemy – odparł konsul. Przez komlog wezwał klony, żeby zajęły się bagażem, sam zaś wziął na ręce księdza Hoyta. Jego ciało ważyło tyle co nic. Wejście do strąka otworzyło się i konsul wyszedł na zewnątrz; głęboki cień konarów zastąpiła niebieskozielona poświata wypełniającej niebo planety. Przystanął na moment i spojrzał na twarz śpiącego mężczyzny, zastanawiając się, jaką bajeczkę sprzedać pozostałym pielgrzymom. Zerknął na majaczącego w górze Hyperiona i ruszył. Nawet gdyby grawitacja w stu procentach odpowiadała ziemskiej, ciało, które niósł w ramionach, nie stanowiłoby żadnego brzemienia. Konsul – ojciec dziecka, które już nie żyło – przypomniał sobie, jakie to uczucie, nieść śpiącego syna do łóżka.

1 J. Keats, Upadek Hyperiona, przeł. Z. Kubiak. 2 W.B. Yeats, Nowiny dla Wyroczni Delfickiej, przeł. L. Marjańska. 3 G. Chaucer, Opowieści kanterberyjskie, przeł. H. Pręczkowska.



DWA

Dzień był ciepły i deszczowy. Nawet kiedy już przestało padać, ciężkie chmury nadal sunęły powoli nad Keats, stolicą Hyperiona, napełniając powietrze słonawą wonią odległego o dwadzieścia kilometrów oceanu. Wieczorem, gdy szare światło dnia przechodziło w szary zmierzch, grom dźwiękowy wstrząsnął miastem i odbił się echem od wysokiego, rzeźbionego górskiego szczytu na południu. Chmury rozjarzyły się biało-niebieskim blaskiem, a pół minuty później hebanowy statek kosmiczny rozdarł ich powłokę i zaczął powoli obniżać się na słupie termojądrowego ognia. Czerwone i zielone światła nawigacyjne pulsowały na tle szarości. Na wysokości tysiąca metrów statek włączył reflektory. Trzy wiązki koherentnego rubinowego światła wystrzeliły z położonego na północy kosmoportu i objęły go powitalnym trójnogiem. Maszyna zawisła trzysta metrów nad ziemią, przesunęła się w bok – płynnie i gładko jak kufel pchnięty po mokrym blacie – i lekko jak piórko osiadła na wyznaczonym stanowisku. Strugi tłoczonej pod wysokim ciśnieniem wody smagały płytę lądowiska i rufę pojazdu. Kłęby pary mieszały się z gęstą mżawką, niesioną wiatrem ponad wybetonowaną płaszczyzną portu. Kiedy dopływ wody został odcięty, dało się słyszeć tylko szmer deszczu oraz trzask i szczęk stygnącego kadłuba. Taras wysunął się ze ściany statku dwadzieścia metrów ponad murem okalającym lądowisko. Wyszło na niego pięć sylwetek. – Dziękujemy za podwiezienie – powiedział pułkownik Kassad do konsula. Konsul skinął głową, oparł się o balustradę i zaciągnął świeżym powietrzem. Kropelki deszczu perliły mu się na brwiach i barkach. Sol Weintraub wyjął dziecko z nosidełka. Zmiana ciśnienia, temperatury, nowe zapachy, ruch, hałas lub wszystkie te czynniki naraz obudziły małą, która zaczęła głośno płakać. Weintraub kołysał ją i gruchał do niej, ale lamenty nie cichły. – Nader stosowny komentarz do naszego przybycia – powiedział Silenus. Zawinął

się w długą fioletową pelerynę, założony na bakier czerwony beret opadał mu niemal na bark. Upił łyk wina z zabranego z salonu kieliszka. – Chryste na patyku, ależ tu się pozmieniało... Konsul, którego nieobecność na Hyperionie trwała zaledwie osiem lat standardowych, musiał mu przyznać rację. Kiedy mieszkał w Keats, kosmoport od miasta dzieliło dziewięć kilometrów, a lądowisko okalała sieć nieutwardzonych dróg. Wtedy maleńki port przyjmował najwyżej jeden statek tygodniowo – w tej chwili na płycie stało ponad dwadzieścia jednostek. Niewielki budynek celno-administracyjny zastąpiła ogromna budowla z prefabrykatów. Rozbudowany w pośpiechu port rozpościerał się też znacznie dalej na zachód (na nowym terenie znalazło się miejsce dla tuzina nowych lądowisk), a na całym jego obwodzie rozmnożyły się okryte kamuflażem modularne zabudowania, które mogły pełnić dowolną funkcję, od stacji kontroli lotów po koszary. Na przeciwległym krańcu płyty, z jednego skupiska takich pudełek wyrastał las anten o najdziwniejszych kształtach. – Postęp – mruknął konsul. – Wojna – rzekł pułkownik Kassad. – To są ludzie. – Brawne Lamia wskazała południową bramę kosmoportu. Fala zgaszonych kolorów niczym bezgłośny przybój rozbijała się o zewnętrzne ogrodzenie i fioletowe pole siłowe. – Rzeczywiście, na Boga... – zgodził się z nią konsul. Kassad wyjął lornetkę i po kolei spoglądali na tysiące sylwetek szarpiących druty i napierających na kopułę pola siłowego. – Co oni robią? – zdziwiła się Lamia. – Czego chcą? Nawet z odległości pół kilometra bezmyślna jedność tłumu robiła powalające wrażenie. Na jego tle poruszały się ciemne sylwetki: to marines patrolowali teren po wewnętrznej stronie ogrodzenia. Konsul zdał sobie sprawę, że pas ziemi niczyjej pomiędzy kopułą a żołnierzami jest zaminowany albo znajduje się w polu ostrzału neutralizatora synaptycznego. Albo jedno i drugie zarazem. – Czego chcą? – powtórzyła Lamia. – Wydostać się stąd – odparł Kassad. Zanim jeszcze pułkownik się odezwał, konsul uświadomił sobie, że otaczające kosmoport slumsy i ciżba przy bramie były nie do uniknięcia. Mieszkańcy Hyperiona naprawdę byli gotowi wyjechać. Zapewne za każdym razem, kiedy lądował statek, ludzie tłoczyli się pod ogrodzeniem. – No, ten jeden na pewno zostanie. – Martin Silenus wskazał niewysoką górę na przeciwległym, południowym brzegu rzeki. – Stary William Płaczący Rex, niech Bóg

ma w opiece jego grzeszną duszę. – Wykuta w skale twarz Smutnego Króla Billy’ego była ledwie widoczna w deszczu i półmroku. – Wiesz, Horacjo, że go znałem? – ciągnął podpity poeta. – Był niewyczerpanym źródłem żartów[4]. Wyłącznie nieśmiesznych. Prawdziwy z niego osioł, Horacjo. Sol Weintraub – stojący na progu tarasu, żeby uchronić córkę przed deszczem i oszczędzić rozmówcom jej krzyków – wskazał coś wyciągniętą ręką. – Ktoś jedzie. Po mokrej płycie kosmoportu sunął samochód z nieaktywną polimerową powłoką kamuflażową i wojskowy pojazd EM, który w słabym polu magnetycznym Hyperiona wymagał wspomagania dodatkowymi turbinami powietrznymi. Martin Silenus, który nie odrywał wzroku od skwaszonej podobizny Smutnego Króla Billy’ego, odezwał się ledwie słyszalnym głosem: W głębokich mrokach posępnej doliny, Z dala od świeżych oddechów poranka, Żarów południa i gwiazdy wieczornej, Usiadł Saturnus, jako głaz, spokojny I tak milczący, jak owo milczenie, Co go otacza wokoło; nad głową Las mu się zwieszał na lesie, jak ciemna Chmura na chmurze[5]. Ksiądz Hoyt wyszedł na taras. Przetarł twarz dłońmi. Oczy miał szeroko otwarte, wzrok niezborny – jak dziecko, które przed chwilą się obudziło. – Jesteśmy na miejscu? – spytał. – Jak najbardziej, kurwa! – wykrzyknął Silenus i oddał lornetkę Kassadowi. – Zejdźmy przywitać żandarmów. * * * Pasażerowie nie zrobili wielkiego wrażenia na młodym poruczniku marines – nawet po tym, gdy odczytał dysk autoryzacyjny od dowódcy sił ewakuacyjnych, przekazany im przez Heta Masteena. Bez pośpiechu zeskanował ich wizy, każąc im czekać na deszczu i nie szczędząc kąśliwych, bezsensownie aroganckich uwag – rzecz typowa dla ludzkich zer, którym nagle trafiła się odrobina władzy. Za to kiedy

wziął do ręki chip z wizą pułkownika Kassada, podniósł wzrok z miną spłoszonej łasicy. – Pułkownik Kassad! – W stanie spoczynku – powiedział Kassad. – Najmocniej przepraszam, panie pułkowniku – wykrztusił żołnierzyk i trzęsącymi się rękami oddał wizy właścicielom. – Nie miałem pojęcia, że jest pan z nimi. To znaczy... kapitan powiedział... pan rozumie... Mój stryj służył pod panem na Bressii, panie pułkowniku. Jeszcze raz przepraszam. Jeśli jest coś, co ja albo moi ludzie moglibyśmy... – Spocznij, poruczniku. Załapiemy się na jakiś transport do miasta? – No tak... panie pułkowniku... – Młody porucznik chciał podrapać się w zadumie po podbródku, ale w porę przypomniał sobie, że ma hełm. – Tak, panie pułkowniku. Kłopot w tym, że tłum potrafi być naprawdę nieprzyjemny, a z elektromagnetykami to jest jedna wielka chujnia na tym przeklętym... Przepraszam, panie pułkowniku. Widzi pan, pojazdy naziemne przewożą wyłącznie ładunki, a my nie mamy żadnych wolnych śmigów, które mogłyby opuścić bazę przed dziesiątą wieczorem, ale chętnie wpiszę pana i pańskich ludzi na listę... – Chwileczkę – przerwał mu konsul. Dziesięć metrów od nich wylądował sfatygowany śmig pasażerski z wymalowaną na osłonie silników złotą kopułą Hegemonii. Wysiadł z niego wysoki, szczupły mężczyzna. – Theo! – zawołał konsul. Wyciągnęli ręce do powitania, ale ostatecznie padli sobie w objęcia. – Do licha, Theo – powiedział konsul. – Świetnie wyglądasz! I rzeczywiście. Jego były asystent odrobił sześć lat z dzielącej ich różnicy wieku, ale wciąż zachował chłopięcy uśmiech, szczupłą twarz i gęste rude włosy, które przyciągały wszystkie panny (a także całkiem sporo mężatek) z personelu konsularnego. Nie wyzbył się do końca nieśmiałości, która zawsze znamionowała u niego wrażliwość; nawet w tej chwili niepotrzebnym nerwowym ruchem poprawił okulary w archaicznej rogowej oprawce – jedyny pretensjonalny kaprys młodego dyplomaty. – Cieszę się, że wróciłeś – odparł Theo Lane. Konsul odwrócił się, zaczął przedstawiać przyjaciela pielgrzymom i ugryzł się w język. – Rety.... – mruknął. – Teraz to ty jesteś konsulem. Przepraszam, Theo, nie pomyślałem.

Lane uśmiechnął się i poprawił okulary. – Nic się nie stało. Zwłaszcza że wcale nie jestem już konsulem: od kilku miesięcy pełnię obowiązki gubernatora. Rada Lokalna złożyła wreszcie oficjalną prośbę o przyznanie Hyperionowi statusu kolonii, która to prośba została rozpatrzona pozytywnie. Witajcie na najmłodszej planecie Hegemonii. Konsul na chwilę zaniemówił, po czym objął swojego dawnego protegowanego. – Moje gratulacje, ekscelencjo – powiedział. Nowy gubernator z uśmiechem spojrzał w niebo. – Wkrótce rozpada się na dobre. Wsiadajcie do mojego śmigu; zawiozę was do miasta. – Uśmiechnął się do młodego żołnierza. – Panie poruczniku? – Ehm... Tak? – Marine wyprężył się na baczność. – Słucham, panie gubernatorze? – Niech pańscy ludzie przeładują bagaże naszych gości. Nie ma sensu, żebyśmy tak wszyscy sterczeli na deszczu. * * * Śmig leciał na południe na stałej wysokości sześćdziesięciu metrów nad autostradą. Konsul siedział z przodu, obok kierowcy, reszta pasażerów rozsiadła się wygodnie na płynopianowych fotelach z tyłu. Silenus i Hoyt wyglądali, jakby posnęli. Córka Weintrauba przestała płakać i tuliła do siebie miękką butelkę syntetycznego mleka matki. – Sporo się tu zmieniło – zauważył konsul. Oparłszy się policzkiem o zalewaną deszczem szybę, patrzył z góry na powszechny zamęt. Tysiące szałasów i bud obrosły zbocza pagórków i wąwozów na całym trzykilometrowym odcinku dzielącym kosmoport od przedmieść. Pod mokrymi płachtami zapalały się ogniska, bure sylwetki przemieszczały się wśród burych ruder. Wzdłuż starej drogi do kosmoportu stanęło wysokie ogrodzenie, samą drogę poszerzono, a jej nawierzchnię wyremontowano. Ciężarówki i poduszkowce – głównie w zielonym wojskowym malunku lub okryte wyłączonym polimerem kamuflującym – sunęły powoli, zajmując po dwa pasy w obu kierunkach. Keats się rozrosło, jego światła sięgały nowych rejonów doliny i okolicznych wzgórz. – Trzy miliony – powiedział Theo, jakby czytał byłemu szefowi w myślach. – Co najmniej trzy miliony ludzi, i z każdym dniem ich przybywa. – Kiedy wyjeżdżałem, cała planeta miała cztery i pół miliona mieszkańców – mruknął z niedowierzaniem konsul.

– Nadal ma – przytaknął gubernator. – Tylko że każdy z nich chce się teraz dostać do Keats, wsiąść na statek i uciec, gdzie pieprz rośnie. Niektórzy czekają na wybudowanie transportalu, ale większość nie wierzy, że wojsko z tym zdąży. Boją się. – Wygnańców? – Też. Ale przede wszystkim Dzierzby. Konsul odwrócił wzrok od widoku za oknem. – Naprawdę widziano go na południe od Gór Brzeżnych? Theo parsknął niewesołym śmiechem. – Jest wszędzie. Albo może są wszędzie. Ludzie uważają, że Dzierzbów są dziś dziesiątki, jeśli nie setki. Zbierają krwawe żniwo na wszystkich trzech kontynentach, wszędzie poza samym Keats, niektórymi odcinkami wybrzeża Grzywy i jeszcze paroma dużymi miastami, takimi jak Endymion. – Ile ofiar? – Konsul tak naprawdę wcale nie chciał wiedzieć. – Co najmniej dwadzieścia tysięcy zabitych i zaginionych. Jest też mnóstwo rannych, ale to przecież nie sprawka Dzierzby, prawda? – Znów ten sam niewesoły śmiech. – Bo Dzierzba nie zostawia po sobie rannych. Nie, nie: ktoś kogoś postrzeli, ktoś inny w panice spadnie ze schodów albo wyskoczy przez okno, ktoś jeszcze zostanie stratowany... Makabra, kurwa, po prostu makabra. Konsul przez jedenaście lat współpracował z Theo Lane’em i nigdy nie słyszał, żeby jego młody podwładny przeklinał. – ARMIA wam pomaga? – zapytał. – Czy to oni powstrzymują Dzierzbę przed wkroczeniem do miast? Theo pokręcił głową. – ARMIA nic nie robi, co najwyżej pacyfikuje tłum. Marines dbają o bezpieczeństwo naszego kosmoportu i portu w Port R, ale to pokazówka. Nawet nie próbują zmierzyć się z Dzierzbą. Czekają, żeby odeprzeć natarcie Wygnańców. – A PSS? – spytał konsul, chociaż miał świadomość, że słabo wyszkolone Planetarne Siły Samoobrony nie na wiele się zdadzą. Theo prychnął w odpowiedzi. – Co najmniej osiem tysięcy ofiar to właśnie ludzie z PSS. Generał Braxton poprowadził „Trzecią Waleczną” Traktem Nadrzecznym, żeby „zadać cios w samo serce wroga”. Więcej o nich nie słyszano. – Żartujesz – powiedział konsul, ale spojrzenie na twarz przyjaciela przekonało go, że ten mówi jak najbardziej serio. – Jakim cudem znalazłeś w ogóle czas, żeby wyjechać po nas do kosmoportu?

– Nie znalazłem. – Gubernator obejrzał się do tyłu. Pozostali pasażerowie spali albo znużonym wzrokiem wodzili po okolicy. – Chciałem z tobą porozmawiać. Przekonać cię, żebyś się wycofał. Konsul zaczął już kręcić głową, ale Theo złapał go za rękę i mocno ścisnął. – Do diabła! Wysłuchaj, co mam do powiedzenia. Wiem, jak ciężko ci tu wracać po... po tym, co się stało, ale nie ma sensu, żebyś ot, tak rzucał wszystko w cholerę. Daruj sobie tę głupią pielgrzymkę. Zostań w Keats. – Nie mogę... – zaczął konsul. – Wysłuchaj mnie! – uparł się Theo. – Powód pierwszy: jesteś mistrzem zarządzania kryzysowego i najlepszym dyplomatą, jakiego znam. Twoje kwalifikacje będą bezcenne. – To nie... – Zamknij się na chwilę. Powód drugi: nie zbliżycie się do Grobowców Czasu bardziej niż na dwieście kilometrów. Naprawdę dużo się zmieniło od czasów, kiedy byłeś tu konsulem. Wtedy ci przeklęci samobójcy szli sobie do Grobowców jak gdyby nigdy nic, kręcili się przez tydzień po okolicy, czasem nawet zmieniali zdanie i wracali do domu. Dzisiaj Dzierzba jest wszędzie. Jest jak zaraza. – Rozumiem to, ale... – Powód trzeci: potrzebuję cię. Błagałem Centralną Tau Ceti, żeby mi kogoś przysłali, a kiedy dowiedziałem się, że to właśnie ty przylecisz... Powiem tak: tylko dzięki temu wytrzymałem tu przez ostatnie dwa lata. Konsul pokręcił głową. Nie rozumiał, do czego Theo zmierza. Theo rozpoczął nalot nad centrum miasta, ale nagle zawiesił śmig nieruchomo w powietrzu. Oderwał wzrok od przyrządów i spojrzał konsulowi w oczy. – Chcę, żebyś został gubernatorem. Senat nie będzie oponował... No, może Gladstone nie byłaby zachwycona, ale zanim się dowie, będzie za późno. Konsul poczuł się jak trafiony pięścią pod żebra. Spuścił wzrok na plątaninę wąskich uliczek i koślawej zabudowy Jacktown. – Nie mogę, Theo – wykrztusił wreszcie, kiedy odzyskał mowę. – Posłuchaj, gdybyś tylko... – Nie. Naprawdę nie mogę. Źle by się stało, gdybym się zgodził, ale prawda jest taka, że zwyczajnie nie mogę. Muszę udać się na tę pielgrzymkę. Theo spojrzał do przodu. Poprawił okulary. – Posłuchaj, Theo: ty jesteś najlepszym, najbardziej kompetentnym urzędnikiem korpusu dyplomatycznego, z jakim kiedykolwiek przyszło mi pracować, a ja na osiem lat wypadłem z obiegu i wydaje mi się...

Theo w napięciu pokiwał głową. – Pewnie chcielibyście polecieć do świątyni Dzierzby. – Tak. Śmig zatoczył krąg i wylądował. Zamyślony konsul wpatrywał się w przestrzeń, gdy boczne drzwi śmigu uniosły się i złożyły. – Dobry Boże... – zabrzmiał głos Sola Weintrauba. Wysiedli i stanęli przed zgliszczami świątyni Dzierzby. Odkąd Grobowce Czasu zostały zamknięte jako zbyt niebezpieczne (od tego czasu minęło około dwudziestu pięciu lokalnych lat), świątynia stała się najpopularniejszą hyperiońską atrakcją turystyczną. Zajmowała całe trzy kwartały miasta, a jej centralna iglica wznosiła się na ponad sto pięćdziesiąt metrów. Główny ośrodek kultu Dzierzby stanowił amalgamat budzącej nabożną cześć katedry, gotyckiego żartu (dzięki nakreślonej płynnymi liniami strzelistej sylwetce, opatrzonej przyporami i rozpiętej na szkielecie ze stopu wzmacnianego włóknem węglowym), Escherowskiej grafiki (ze względu na triki perspektywy i niemożliwe kąty) oraz koszmaru rodem z Boscha (za sprawą tunelowatych wejść, ukrytych sal, mrocznych ogrodów i zakazanych rewirów). Nade wszystko jednak był częścią przeszłości Hyperiona. A teraz świątynia przestała istnieć. Tylko wysokie sterty osmolonego kamienia sugerowały dawny majestat budowli. Stopione dźwigary sterczały z pogorzeliska jak żebra olbrzymiego truchła. Wiele gruzu osypało się w głąb krateru, piwnic i odsłoniętych teraz korytarzy pod trzystuletnim zabytkiem. Konsul podszedł do skraju krateru. Zastanawiał się, ile prawdy było w legendach, wedle których głębokie podziemia miały mieć połączenie z planetarnym labiryntem. – Musieli tu użyć diabelskiego bicza – zauważył Martin Silenus. Diabelskim biczem nazywano niegdyś każdą potężną broń laserową. Poeta jakby nagle wytrzeźwiał, stanąwszy obok konsula na krawędzi krateru. – Pamiętam czasy, gdy stała tu tylko ta świątynia i kawałek Starego Miasta – mruknął. – Po katastrofie przy Grobowcach, Billy postanowił przenieść tu całe Jacktown, właśnie przez wzgląd na świątynię. A teraz ona zniknęła. Jezu... – Nie – powiedział Kassad. Wszyscy spojrzeli w jego stronę. Pułkownik, który przykucnięty oglądał zniszczenia z bliska, wyprostował się teraz i dodał: – To nie był diabelski bicz, tylko profilowane ładunki plazmowe. Kilka, może kilkanaście. – I co, nadal chcecie wyruszyć na tę bezsensowną pielgrzymkę? – spytał Theo. –

Wracajmy do konsulatu. Mówił do konsula, ale zaproszenie kierował do wszystkich. Konsul odwrócił się od krateru. Patrząc na swojego byłego asystenta, pierwszy raz dostrzegł w nim gubernatora oblężonej planety Hegemonii. – To nie wchodzi w grę, ekscelencjo – odparł. – W każdym razie ja nie mogę tego zrobić. Nie chciałbym wypowiadać się za innych... Czterej pozostali mężczyźni i kobieta pokręcili głowami. Silenus i Kassad zaczęli wyładowywać bagaże. Delikatny jak mgła kapuśniaczek mżył w ciemności. W tym momencie uwagę konsula zwróciły dwa szturmowe śmigi ARMII unoszące się nad pobliskimi dachami. Mrok i powłoki maskujące nieźle je kamuflowały, ale w deszczu ich zarysy stawały się widoczne. Oczywiście, pomyślał. Gubernator nie podróżuje bez ochrony. – Czy kapłanom udało się uciec? – spytała Brawne Lamia. – Ktoś przeżył zniszczenie świątyni? – Tak – przytaknął Theo. Faktyczny dyktator sprawujący władzę nad pięcioma milionami potępionych dusz zdjął okulary i przetarł je połą koszuli. – Wszyscy kapłani i akolici uciekli tunelami. Od miesięcy wokół świątyni gromadzili się ludzie. Ich przywódczyni, Cammon, kobieta pochodząca z jakiejś osady na wschód od Morza Traw, wielokrotnie ostrzegała kult Dzierzby, zanim w końcu kazała odpalić DL-20. – Gdzie była policja? – zainteresował się konsul. – PSS? ARMIA? Theo uśmiechnął się w odpowiedzi i nagle wydał się o całe dziesięciolecia starszy od młodego chłopaka, którego konsul znał w przeszłości. – Trzy lata byliście w podróży – odparł. – Wszechświat się zmienił. Jeżeli w całej Sieci wyznawcy Dzierzby są prześladowani, to możecie sobie wyobrazić, co się dzieje tutaj. Policję w Keats obowiązują prawa stanu wojennego, który wprowadziłem czternaście miesięcy temu. Razem z PSS przyglądała się biernie, jak tłuszcza podpala świątynię. Ja również nic nie zrobiłem. W tamtą noc zebrało się tu pół miliona ludzi. Sol Weintraub podszedł do Lane’a. – Wiedzą o nas? O ostatniej pielgrzymce? – Gdyby wiedzieli, już byście nie żyli. Można by się spodziewać, że życzliwie zareagują na każdy pomysł, który pozwoli ułagodzić Dzierzbę, ale w tej chwili liczyłoby się tylko jedno: że zostaliście wybrani przez Kościół Dzierzby. I tak musiałem już uchylić decyzję mojej własnej Rady Konsultacyjnej. Zalecali zniszczenie waszego statku przed wejściem w atmosferę. – Ale dlaczego? – spytał konsul. – To znaczy, dlaczego to zrobiłeś?

Theo z westchnieniem poprawił okulary. – Hyperion w dalszym ciągu potrzebuje Hegemonii, Gladstone nadal ma kredyt zaufania we Wszechrzeczy, chociaż może niekoniecznie w Senacie... A ja potrzebuję ciebie. Konsul obejrzał się na zgliszcza świątyni Dzierzby. – Ta pielgrzymka skończyła się zanim tu przybyliście – ciągnął gubernator. – Czy teraz zechcesz wrócić ze mną do konsulatu? Chociażby jako doradca? – Przykro mi. Nie mogę. Theo bez słowa odwrócił się, wsiadł do śmigu i odleciał. Wojskowa eskorta podążyła za nim rozmazaną plamą w deszczu. Rozpadało się na dobre. Pielgrzymi zbili się w ciasną gromadkę. Weintraub rozpiął prowizoryczny kaptur nad głową Rachel, ale stukot kropli o folię obudził małą, która zaczęła płakać. – Co teraz? – spytał konsul, wodząc wzrokiem po kryjących się w mroku zaułkach. Spiętrzone bagaże tworzyły przemoczony stos, świat pachniał popiołem. Martin Silenus wyszczerzył zęby w uśmiechu. – Znam pewien bar... * * * Okazało się, że konsul również zna ten bar – podczas jedenastoletniej służby na Hyperionie Cicero praktycznie stał się jego drugim domem. W przeciwieństwie do większości obiektów w Keats nazwa Cicero nie upamiętniała żadnej pre-hidżryjskiej ciekawostki literackiej. Jeśli wierzyć plotkom, bar nazwano tak na pamiątkę dzielnicy jednego z miast na Starej Ziemi – niektórzy mówili, że chodziło o Chicago, inni, że o Kalkutę, ale tylko Stan Leweski, prawnuk założyciela i obecny właściciel, znał prawdę, której nigdy nikomu nie wyjawił. W ciągu półtora stulecia istnienia bar rozprzestrzenił się ze strychu w jednym ze starszych budynków na brzegu Hoolie, na dziewięć kondygnacji w czterech podupadłych budynkach tamże. Jedynymi niezmiennymi elementami wystroju wnętrz pozostały nisko zawieszone sufity, gęsty dym i stały gwar w tle, który nawet w największym ścisku zapewniał odrobinę prywatności. Tego wieczoru o prywatności nie mogło być mowy. Objuczeni bagażem pielgrzymi weszli wejściem od strony Marsh Lane i stanęli jak wryci. – Jezusie Nazareński... – mruknął Silenus.

Cicero wyglądał, jakby przeżywał najazd hordy barbarzyńców. Wszystkie stoliki były zajęte (głównie przez mężczyzn), na każdym krześle ktoś siedział, po podłodze walały się plecaki, broń, śpiwory, wiekowa aparatura łącznościowa, pudełka z racjami żywnościowymi i reszta typowego śmietnika armii uciekinierów... albo może uciekającej armii. Duszna atmosfera, dawniej przesycona wonią smażonych steków, wina, stymulantów, ale i tytoniowego dymu, teraz zgęstniała od smrodu niemytych ciał, moczu i beznadziei. W półmroku zmaterializowała się potężna sylwetka Stana Leweskiego. Ręce miał po staremu wielgachne i mocarne, ale ubyło mu kilka centymetrów czarnych włosów znad czoła, przybyło za to zmarszczek wokół ciemnych oczu – oczu, które na widok konsula omal nie wyszły z orbit. – Duch! – wykrztusił Leweski. – Nie. – Ty żyjesz? – Tak. – A niech mnie! – Leweski chwycił konsula za ręce powyżej łokci i podniósł go z ziemi z taką samą łatwością, z jaką przeciętny mężczyzna podniósłby pięciolatka. – A niech mnie! Ty naprawdę żyjesz! Co tu robisz? – Przyszedłem sprawdzić twoje zezwolenie na handel alkoholem. Postaw mnie na ziemi. Leweski ostrożnie opuścił konsula na podłogę, klepnął go po ramieniu i uśmiechnął się szeroko. Przeniósł wzrok na Martina Silenusa i zmarszczył brwi. – Wyglądasz znajomo – przyznał – ale nigdy cię tu nie widziałem. – Znałem twojego pradziadka – odparł Silenus. – A właśnie, skoro o nim mowa... Zostało wam jeszcze trochę tego ale sprzed hidżry? Takie ciepłe, brytyjskie, smakuje jak łosiowe szczyny z odzysku... Mógłbym je chłeptać bez końca! – Nic a nic. – Leweski wskazał poetę palcem. – A niech mnie: skrzynia dziadka Jiri i to holo satyra w starym Jacktown... Jak to możliwe? – Przeniósł wzrok na konsula i z powrotem na Silenusa. Dotknął ich po kolei masywnym palcem wskazującym. – Dwa duchy. – Sześcioro zmęczonych ludzi – odparł konsul. Rachel znów zaczęła płakać. – Siedmioro. Znajdzie się dla nas miejsce? Leweski zrobił półobrót i rozłożył ręce. – Wszędzie tak to wygląda: nie ma miejsca, jedzenia ani wina. – Zmrużył oczy, patrząc na Silenusa. – Ani ale. Staliśmy się jednym wielkim hotelem, tyle że bez łóżek. Dranie z PSS stacjonują tu za darmo, żłopią własną wiejską berbeluchę i czekają na

koniec świata. Który zresztą wkrótce nastąpi, jak przypuszczam. Stali na dawnej antresoli wejściowej. Ich zrzucone na stos bagaże dołączyły do masy rozwłóczonego po podłodze ekwipunku. Zbici w małe grupki mężczyźni przeciskali się przez tłum i taksowali wzrokiem nowo przybyłych, w szczególności Brawne Lamię, która odpowiadała im lodowatym, beznamiętnym spojrzeniem. Leweski w zadumie przyjrzał się konsulowi. – Mam taki stolik na tarasie... Pięciu kilerów ze szwadronu śmierci PSS baluje przy nim od tygodnia; przechwalają się, że gołymi rękami wybiją Wygnańców. Jeśli chcecie tam usiąść, wyrzucę szczyli na zbity pysk. – Chętnie – odparł konsul. Leweski odwrócił się, ale zanim odszedł, Lamia położyła mu dłoń na ramieniu. – Może potrzebujesz pomocy? Stan z uśmiechem wzruszył ramionami. – Potrzebować to nie potrzebuję, ale chętnie ją przyjmę. I oboje zniknęli w tłumie. * * * Taras na drugim piętrze z trudem mieścił zdezelowany stół i sześć krzeseł. Mimo wprost niewiarygodnego ścisku w głównych salach, na schodach i podestach, nikt nie próbował kwestionować ich prawa do stolika po tym, jak Leweski z Lamią zrzucili protestujących komandosów przez balustradę wprost do płynącej dziewięć metrów niżej rzeki. Leweski jakimś cudem załatwił im jeszcze dzban piwa, koszyk chleba i trochę zimnej wołowiny. Jedli w milczeniu, bardziej niż zwykle zmęczeni, przygnębieni i głodni po przebudzeniu ze snu kriogenicznego. Ciemność na tarasie łagodziło tylko rozproszone światło sączące się z głębi lokalu i blask latarń płynących rzeką barek. W większości domów nad Hoolie było ciemno, ale nisko płynące chmury odbijały łunę świateł miasta i konsul był w stanie dostrzec odległe o pół kilometra ruiny świątyni Dzierzby. – No dobrze. – Ksiądz Hoyt wyraźnie doszedł do siebie po potężnej dawce ultramorfiny i balansował teraz na cienkiej linie między bólem i uspokojeniem polekowym. – Co dalej robimy? Kiedy nikt nie odpowiedział, konsul zamknął oczy. Nie zamierzał przejmować inicjatywy. Siedząc na tarasie Cicero, z łatwością mógł popaść w koleiny dawnego

życia: piłby do rana, przed świtem (kiedy chmury się rozpierzchną) obejrzałby deszcz meteorów, a potem na chwiejnych nogach podreptał do swojego mieszkania nieopodal bazaru, skąd cztery godziny później udałby się do konsulatu: wykąpany, ogolony i na pozór w świetnej formie, jeśli nie liczyć przekrwionych oczu i wściekłego bólu głowy. Przy Theo – cichym, pracowitym Theo – jakoś przetrwałby poranek. Przy odrobinie szczęścia wytrzymałby w konsulacie do wieczora. Przy kieliszku w Cicero doczekałby rana. Na mało ważnej placówce na Hyperionie mógłby przeżyć całe życie. – Jesteście gotowi udać się na pielgrzymkę? Konsul raptownie otworzył oczy. W drzwiach prowadzących na taras stanęła zakapturzona postać, którą w pierwszej chwili wziął za Heta Masteena, dopóki nie uświadomił sobie, że ten człowiek jest znacznie niższy, a głos ma pozbawiony typowego dla templariuszy wyniosłego akcentu. – Jeżeli jesteście gotowi, musimy ruszać – dodał nieznajomy. – Kim jesteś? – spytała Lamia. – Pośpieszcie się – odparł mężczyzna w kapturze. Fedmahn Kassad wstał – musiał się przy tym zgarbić, żeby nie uderzyć głową w sufit – przytrzymał zakapturzonego intruza i szybkim ruchem lewej ręki odrzucił jego kaptur. – To android! – wykrzyknął Lenar Hoyt na widok błękitnej skóry nieznajomego i całkowicie niebieskich oczu. Konsul nie był tak bardzo zaskoczony. Od ponad stu lat posiadanie androidów było w Hegemonii zakazane, niemal równie długo już ich nie produkowano, ale na takich peryferyjnych, nieuznawanych za kolonie planetach jak Hyperion w dalszym ciągu wykorzystywano je do ciężkich prac. Świątynia Dzierzby chętnie korzystała z ich usług, ponieważ zgodnie z obowiązującą doktryną były wolne od grzechu pierworodnego, dzięki czemu nie tylko przewyższały ludzi pod względem duchowym, lecz także – szczęśliwym zbiegiem okoliczności – nie musiały się obawiać okrutnej i nieuniknionej zemsty Dzierzby. – Musicie się pośpieszyć – wyszeptał android, narzuciwszy kaptur z powrotem. – Jesteś ze świątyni? – spytała Lamia. – Cicho! – warknął android. Obejrzał się przez ramię, odwrócił się do pielgrzymów i skinął głową. – Mamy mało czasu. Proszę, chodźcie ze mną. Nikt nie ruszył się z miejsca. Kassad od niechcenia rozpiął długą skórzaną kurtkę, pod którą konsulowi mignął zatknięty za pas neutralizator synaptyczny. W innych okolicznościach sama myśl o bliskości neutralizatora wydałaby się konsulowi

wstrząsająca (jedno omyłkowe muśnięcie mogło stopić synapsy w mózgach wszystkich obecnych na tarasie), ale w tej chwili jego widok – paradoksalnie – stanowił swoistą pociechę. – Nasze bagaże... – zaczął Weintraub. – Zadbaliśmy o nie – wyszeptał zakapturzony android. – Szybciej. Zeszli za nim po schodach i wyszli w mrok, znużeni i apatyczni jak ciężkie westchnienie. * * * Konsul spał do późna. Pół godziny po wschodzie słońca prostokątna plama światła przecisnęła się między żaluzjami bulaju i padła na poduszkę, ale on tylko odwrócił się na drugi bok i spał dalej. Godzinę później przy wtórze głośnych hałasów wyprzęgnięto płaszczki, które ciągnęły barkę przez całą noc, i zaprzężono nowe. Konsul spał. Przez kolejną godzinę tupot i pokrzykiwania załogi na pokładzie coraz bardziej się nasilały, ale obudził go dopiero dźwięk syreny przy śluzie w Karli. Powoli, z typowym dla kriogenicznego kaca niby-polekowym rozleniwieniem wykąpał się (na ile było to możliwe, kiedy miał do dyspozycji tylko pompę i miednicę), włożył luźne bawełniane spodnie, starą płócienną koszulę i buty na piankowej podeszwie, po czym wyszedł na pokład. Śniadanie wystawiono na długim kredensie obok wysłużonego stołu, który w razie potrzeby można było złożyć i schować pod pokład. Stół i kredens ocieniała markiza; szkarłatno-złoty materiał trzepotał głośno na wietrze. Dzień był piękny i bezchmurny, hyperiońskie słońce żarliwością nadrabiało niedostatki rozmiaru. M. Weintraub, Lamia, Kassad i Silenus wstali wcześniej. Lenar Hoyt i Het Masteen dołączyli do nich niedługo po przybyciu konsula. Konsul nałożył sobie pieczonej ryby i owoców z bufetu, nalał soku pomarańczowego i stanął przy relingu. Rzeka miała w tym miejscu około kilometra szerokości, niebo przeglądało się w jej zielonolazurowej powierzchni. Na pierwszy rzut oka tereny przybrzeżne nie wyglądały znajomo. Na wschodzie poletka fasoli teleskopowej ciągnęły się w mglistą dal, mieniąc się w promieniach wschodzącego słońca. Na skrzyżowaniu grobli wśród pól stało kilka koślawych tubylczych chat o ścianach z bielonego jazodrzewia lub złotego półdębu. Na równinie zalewowej po stronie zachodniej niskie gisseny, mangrowce i jaskrawoczerwone paprocie, których nazwy konsul nie znał, pleniły się wśród błotnistych mokradeł i mikroskopijnych

jeziorek. Taki teren ciągnął się do odległej o mniej więcej kilometr kamienistej skarpy, gdzie wiecznie niebieskie krzewy czepiały się każdej odrobiny gleby wśród skał. Przez chwilę był zdezorientowany, zagubiony w świecie, który powinien przecież znać na wylot... dopóki nie przypomniał sobie wycia syreny i śluzy w Karli, przez którą musieli wpłynąć na rzadko uczęszczany odcinek Hoolie na północ od Gaju Doukhobor. Nigdy przedtem nie był w tej okolicy – zawsze płynął Królewskim Kanałem Transportowym na zachód od skarpy lub leciał wzdłuż jego biegu, a teraz mógł tylko domniemywać, że jakieś niebezpieczeństwo lub utrudnienia na głównej drodze do Morza Traw zmusiły ich do wyboru mniej ruchliwej trasy. W jego ocenie znajdowali się w tej chwili około stu osiemdziesięciu kilometrów na północny zachód od Keats. – Za dnia wygląda inaczej, prawda? – zagadnął go Lenar Hoyt. Konsul jeszcze raz spojrzał ku brzegowi, nie bardzo wiedząc, co ksiądz ma na myśli. Dopiero po chwili dotarło do niego, że Hoyt mówi o barce. To była dziwna noc: w deszczu podążyli za androidzim posłańcem, zaokrętowali się na starą barkę, zagłębili się w labirynt kajut i korytarzy na jej pokładzie, zabrali Heta Masteena spod ruin świątyni, a potem patrzyli, jak światła Keats znikają w oddali. Wspomnienie tych godzin – tuż przed północą i krótko po – przypominało sen na wpół zatarty wyczerpaniem. Ciekawe, czy inni byli podobnie zmęczeni i zdezorientowani. Jak przez mgłę pamiętał swoje zaskoczenie, gdy okazało się, że cała załoga barki składa się z androidów. Znacznie bardziej zapadła mu w pamięć ulga, z jaką wreszcie zamknął za sobą drzwi prywatnej kajuty i wczołgał się do łóżka. – Rozmawiałem rano z A. Bettikiem – odezwał się Weintraub, mając na myśli androida, który był ich przewodnikiem. – Ta barka ma ciekawą historię. Martin Silenus nalał sobie drugą porcję soku pomidorowego, dolał do niej czegoś z butelki, z którą się nie rozstawał, i odparł: – Swoje widziała, bez dwóch zdań. Te wyślizgane pod dotykiem relingi, wydeptane schody, sufity sczerniałe od sadzy, spracowane wyra... Na mój gust ma kilkaset lat. A te rzeźbienia i rokokowe ozdóbki są po prostu piękne, kurwa. Piękne. Zwróciliście uwagę, że mimo nagromadzenia innych woni boazeria nadal pachnie sandałowcem? Nie zdziwiłbym się, gdyby to była łajba ze Starej Ziemi. – Bo jest – przyznał Sol Weintraub. Mała Rachel spała mu na ręku, bezgłośnie wydmuchując banieczki śliny. – Znajdujemy się na pokładzie dumnego statku Benares, nazwanego tak na cześć miasta na Starej Ziemi, które było jego portem

macierzystym. – Nie przypominam sobie takiego miasta – zaoponował konsul. Brawne Lamia podniosła wzrok znad resztek śniadania. – Benares, znane również jako Waranasi lub Gandhipur, Wolne Państwo Hinduskie. Po trzeciej wojnie chińsko-japońskiej weszło w skład Drugiej Azjatyckiej Sfery Współdobrobytu. Zniszczone w ograniczonym konflikcie jądrowym z Indoradziecką Republiką Islamską. – Zgadza się – przytaknął Weintraub. – Benares zbudowano na długo przed Wielką Pomyłką, najprawdopodobniej w połowie dwudziestego wieku. A. Bettik twierdzi, że pierwotnie była to barka lewitacyjna... – Zachowały się generatory EM? – wtrącił się Kassad. – Tak przypuszczam – odparł Weintraub. – Na najniższym pokładzie, obok głównego salonu. Podłoga salonu jest wykonana z przezroczystego kryształu księżycowego: prawdziwe cudo, kiedy szybuje się dwa tysiące metrów nad ziemią, ale w naszej sytuacji całkowicie bezużyteczne. – Benares... – powtórzył w zadumie Silenus. Z czułością powiódł dłonią po ciemnym, wiekowym relingu. – Kiedyś mnie tam okradli. Lamia odstawiła kubek z kawą. – Nie chcesz nam chyba wmówić, dziadku, że jesteś dostatecznie stary, żeby pamiętać Starą Ziemię? Bo wiesz, aż tacy głupi to my nie jesteśmy. – Ależ drogie dziecko! – Silenus rozpromienił się w uśmiechu. – Niczego nie próbuję ci wmówić. Po prostu pomyślałem sobie, że to by mogło być zabawne, a także wielce kształcące, gdybyśmy w którymś momencie opowiedzieli sobie nawzajem o wszystkich miejscach, w których kradliśmy lub byliśmy okradani. Ponieważ jako córka senatora masz nad nami nieuczciwą przewagę, jestem pewien, że twoja lista byłaby o wiele bardziej wyrafinowana... a także znacznie dłuższa. Lamia otworzyła usta do ciętej riposty, zmarszczyła brwi i ugryzła się w język. – Ciekawe, skąd się wzięła na Hyperionie? – zastanawiał się Hoyt. – Po co sprowadzać barkę lewitacyjną na planetę, na której pojazdy elektromagnetyczne nie działają? – Działają – poprawił go Kassad. – Hyperion wytwarza przecież pole magnetyczne, tyle że zbyt słabe, by gwarantowało utrzymanie się pojazdu w powietrzu. Ksiądz uniósł brwi; najwyraźniej umknęła mu istota dokonanego przez pułkownika subtelnego rozróżnienia. – Ejże! – wykrzyknął stojący przy relingu poeta. – Zebrała się cała banda! – No i? – Za każdym razem, gdy Brawne Lamia odzywała się do Silenusa, jej wargi

układały się w cienką, prawie niewidoczną kreskę. – Skoro jesteśmy tu wszyscy, to może czas na kolejną gawędę? – Uzgodniliśmy chyba – wtrącił Het Masteen – że będziemy dzielić się swoimi historiami po kolacji. – Śniadanie, kolacja... – Silenus wzruszył ramionami. – Chuj z tym. Grunt, że zebraliśmy się wszyscy w jednym miejscu. Droga do Grobowców Czasu nie zajmie nam przecież sześciu czy siedmiu dni, prawda? Konsul porachował w myślach. Niespełna dwa dni do końca żeglownego odcinka rzeki. Przeprawa przez Morze Traw: kolejne dwa dni, a przy sprzyjających wiatrach nawet mniej. I z pewnością nie więcej niż jeden dzień na przejście przez góry. – Rzeczywiście – przyznał. – Niecałe sześć dni. – Świetnie. W takim razie przejdźmy do rzeczy, zwłaszcza że nie mamy pewności, czy Dzierzba nie odwiedzi nas pierwszy, zanim zdążymy zapukać do jego drzwi. Jeżeli te bajeczki na dobranoc mają nam w jakiś sposób ułatwić przetrwanie, to na mój gust warto wysłuchać wszystkich, zanim prelegenci dostaną się w łapy tej chodzącej maszynki do mięsa, z którą tak pilno nam się spotkać. – Jesteś obrzydliwy – powiedziała Brawne Lamia. – Moje ty kochanie... – odparł z uśmiechem Silenus. – To samo wyszeptałaś mi do uszka dziś w nocy, zaraz po swoim drugim orgazmie. Lamia odwróciła wzrok. Ksiądz Hoyt odkaszlnął i zapytał: – To czyja teraz kolej? Znaczy, na opowiadanie... Milczenie się przeciągało. – Moja – odezwał się Fedmahn Kassad i z kieszeni białej bluzy wyjął pasek papieru z nagryzmoloną na nim wielgachną dwójką. – Zechciałbyś zrobić to teraz? – zaproponował Weintraub. Kassad uśmiechnął się półgębkiem. – W ogóle nie miałem takiego zamiaru – przyznał – ale jeśli coś trzeba zrobić, to lepiej zrobić to szybko. – No, no... – zdumiał się Silenus. – Ktoś tu jest obkuty z antycznych dramatopisarzy. – Shakespeare? – upewnił się Hoyt. – Nie – odparł poeta. – Lerner i Loewe, kurwa. Neil Simon, w dupę kopany. Hamel Posten, psiamać. – Pułkowniku. – Sol Weintraub przybrał oficjalny ton. – Pogoda jest piękna, nie mamy żadnych pilnych zajęć... Bylibyśmy zobowiązani, gdybyś zechciał podzielić się z nami opowieścią, która wyjaśni, co sprowadza cię na Hyperiona jako uczestnika

ostatniej pielgrzymki do Dzierzby. Kassad skinął głową. Robiło się coraz cieplej, pęd powietrza szarpał trzepoczącą markizę, a pokład skrzypiał cicho, gdy barka lewitacyjna Benares sunęła miarowo w górę rzeki – ku górom, wrzosowiskom i Dzierzbie.

OPOWIEŚĆ ŻOŁNIERZA WOJENNI KOCHANKOWIE To podczas bitwy pod Azincourt Fedmahn Kassad spotkał kobietę, której miał potem szukać przez całe życie. Był późny poranek zimnego, wilgotnego październikowego dnia roku Pańskiego 1415. Kassad – w roli łucznika – znalazł się w armii Henryka V, króla Anglii. Wojska angielskie przebywały na terytorium Francji od 14 sierpnia, lecz od 8 października cofały się pod naporem przeważających sił wroga. Henryk przekonał Radę Wojenną, że jego żołnierze uprzedzą Francuzów i forsownym marszem zdążą się w porę wycofać do Calais. Nie zdążyli. I tak oto szarym, mżystym świtem dnia 25 października siedem tysięcy Anglików (głównie łuczników) stanęło naprzeciw dwudziestu ośmiu tysięcy francuskich rycerzy. Dzieliła ich szeroka na kilometr błotnista równina. Kassad był zmarznięty, półprzytomny ze zmęczenia i przerażony. Od tygodnia łucznicy żywili się niemal wyłącznie zebranymi po drodze jagodami; tego ranka prawie wszystkich dręczyła biegunka. Temperatura spadła do około dziesięciu stopni Celsjusza i Kassad przez całą noc bezskutecznie próbował zdrzemnąć się na wilgotnej ziemi. Był pod wrażeniem niebywałego realizmu sytuacji – miał wprawdzie świadomość, że symulacje Sieci Taktyczno-Historycznej Szkoły Dowodzenia na Olympusie tak się mają do zwyczajnych symstymów, jak nowoczesne hologramy do ferrotypów, ale wrażenia fizyczne były tak przekonujące, tak prawdziwe, że perspektywa odniesienia ran napawała go lękiem. Słyszało się czasem o kadetach, którzy odnieśli śmiertelne obrażenia w symulacjach STHSDO: wydobywano ich martwych z kapsuł immersyjnych. Razem z całym prawym skrzydłem armii Henryka przez większość poranka po prostu obserwował znacznie liczniejszą armię francuską, gdy wtem zatrzepotały proporce, piętnastowieczne odpowiedniki sierżantów wydarły się na podwładnych i posłuszni królewskiemu rozkazowi łucznicy ruszyli w stronę wroga. Nierówny szyk

Anglików, rozciągnięty na mniej więcej siedmiuset metrach od jednej granicy lasu do drugiej, składał się z oddziałów łuczników poprzetykanych mniejszymi liczebnie grupami rycerzy. Anglicy nie mieli regularnej jazdy; większość koni w zasięgu wzroku Kassada stanowiły wierzchowce straży przybocznej króla (oddalonej o trzysta metrów w stronę środka szyku) oraz gwardii księcia Yorku (rozlokowanej znacznie bliżej prawej flanki). Te dwa skupiska wierchuszki przywodziły na myśl ruchome stanowiska dowódcze ARMII:ląd, z tą tylko różnicą, że zamiast gąszczu anten komunikacyjnych ich położenie zdradzał las jaskrawych proporców i chorągwi, obwisłych bezwładnie na długich drzewcach. Oczywisty cel dla artylerii, pomyślał Kassad – po czym przypomniał sobie, że ten akurat niuans wojennej strategii jeszcze nie został wymyślony. Zwrócił też uwagę, że Francuzi mają mnóstwo koni: około sześciuset, może siedmiuset konnych zgromadziło się na każdym skrzydle, a na tyłach głównej linii pieszych ciągnął się dodatkowy długi szereg jeźdźców. Kassad nie lubił koni. Oczywiście widział je na zdjęciach i holofilmach, ale do tej pory nie miał okazji zetknąć się z nimi osobiście. Ich rozmiary, zapach i wydawane przez nie dźwięki działały mu na nerwy – zwłaszcza kiedy przeklęte czworonogi obleczono w pancerz okrywający głowę i pierś, podkuto stalą i nauczono nosić na grzbiecie pancernych uzbrojonych w czterometrowe lance. Anglicy się zatrzymali. Kassad oceniał odległość dzielącą ich od Francuzów na mniej więcej dwieście pięćdziesiąt metrów. Z nabytego w ostatnim tygodniu doświadczenia wiedział, że znajdują się w zasięgu strzału z łuku. Wiedział również, że przy takim dystansie utrzymanie napiętej cięciwy grozi niemal wyłamaniem ręki z barku. Francuzi coś krzyczeli – zapewne obelgi, jak się domyślał. Nie zwracał na nich uwagi, tylko wraz z towarzyszami broni postąpił krok w przód od miejsca, w którym powbijali swoje strzały w ziemię, i znalazł kawałek miękkiego gruntu, żeby wbić weń niesiony na ramieniu pal. Pale były długie, ciężkie i nieporęczne, zwłaszcza kiedy trzeba je było taszczyć przez tydzień; miały prawie półtora metra długości i szpiczaste zakończenia. Kiedy polecono łucznikom wyciąć młode drzewka (rozkaz dotarł do nich w lasach po sforsowaniu Sommy), Kassad zastanawiał się, po co będą im potrzebne. Teraz już wiedział. Przekazując sobie z rąk do rąk ciężkie pobijaki (co trzeci z łuczników niósł takie narzędzie), powbijali pale w ziemię, nachyliwszy je starannie w stronę przeciwnika. Kassad wyciągnął długi nóż i podostrzył szpikulec, który – nawet teraz, po wbiciu pala pod kątem – sięgał mu prawie na wysokość piersi, po czym cofnął się za

drewniane zasieki gotowe na przyjęcie szarży francuskiej konnicy. Francuzi nie szarżowali. Kassad czekał wraz z pozostałymi. Założył cięciwę na łuk, w ziemię przed sobą wbił czterdzieści osiem strzał w dwóch pękach, rozstawił przepisowo nogi. Francuzi nie szarżowali. Deszcz ustał, zerwał się za to chłodny wiatr, który szybko wyssał z Kassada resztki ciepła wygenerowane podczas marszu i wbijania pali. Było słychać tylko metaliczny szczęk pancerzy niespokojnych ludzi i koni, czasem ktoś coś mruknął, ktoś inny parsknął nerwowym śmiechem, dudniły kopyta, gdy francuska jazda zmieniała szyk, wciąż nie kwapiąc się do natarcia. – Niech ich szlag! – burknął szpakowaty żołnierz nieopodal Kassada. – Zmarnowaliśmy przez nich cały poranek! Albo szczacie, albo złazicie z nocnika, kurwie syny! Kassad pokiwał głową. Nie był pewien, czy słyszy i rozumie średniowieczną angielszczyznę, czy też jego kompan przemówił w standardzie. Nie miał pojęcia, czy szpakowaty jest innym kadetem ze Szkoły Dowodzenia, instruktorem, czy po prostu wytworem symulacji. Nie miał jak poznać, czy slangowy zwrot jest poprawny – i wcale go to nie interesowało. Serce waliło mu jak młotem, dłonie się pociły. Wytarł ręce o kamizelkę. Zupełnie jakby król wziął sobie do serca mamrotanie starszego żołnierza, proporce dowódców uniosły się i zatrzepotały, sierżanci wrzasnęli i szeregi angielskich łuczników uniosły łuki. Na komendę napięli cięciwy, na komendę je zwolnili. Ponad sześć tysięcy pocisków – długich na metr i ostrych jak czubek dłuta, wystrzelonych w czterech falach – wzniosło się w powietrze, na chwilę zawisło jak chmura na wysokości trzydziestu metrów, po czym runęło na Francuzów. Rozległo się kwiczenie koni i przeraźliwy zgiełk, jakby dziesięć tysięcy niedorozwiniętych dzieci waliło w dziesięć tysięcy blaszanych garnków, gdy francuscy zbrojni pochylili się w przód, przyjmując deszcz strzał na hełmy, naramienniki i napierśniki. Kassad zdawał sobie sprawę, że z czysto wojskowego punktu widzenia ostrzał nie wyrządził wielkich szkód – marna to jednak była pociecha dla żołnierzy, których strzały trafiły na przykład w oko, a także dla dziesiątków wierzchowców, które wierzgały, stawały dęba i przewracały się na ziemię, podczas gdy jeźdźcy rozpaczliwie usiłowali wyciągać metrowe drzewca z ich ciał. Francuzi nie szarżowali.

Wydano kolejne rozkazy. Kassad uniósł łuk, napiął cięciwę i wypuścił strzałę. I jeszcze raz. I jeszcze. Niebo ciemniało co dziesięć sekund. Ręka i plecy bolały go od morderczego rytmu. Nie czuł ani gniewu, ani euforii – po prostu wykonywał swoją robotę. Przedramię paliło go żywym ogniem. Znów poleciały strzały. I znów. Pozbył się piętnastu z pierwszego pęku dwudziestu czterech pocisków, kiedy wzdłuż szeregu poniosły się krzyki. Kassad zamarł z napiętym łukiem w rękach i spojrzał przed siebie. Francuzi szarżowali. * * * Szarża ciężkiej jazdy przeszła jego najśmielsze wyobrażenia. Widok pędzących wprost na niego tysiąca dwustu pancernych rumaków stał się źródłem wyjątkowo deprymujących odczuć. Natarcie trwało niespełna czterdzieści sekund, on jednak odkrył, że to aż nadto czasu, żeby zaschło mu w gardle i zaparło dech w piersi, a jego jądra zdążyły całkiem schować się w podbrzuszu. Gdyby reszta ciała mogła znaleźć podobnie bezpieczną kryjówkę, całkiem poważnie rozważyłby skorzystanie z niej. Na razie jednak był zbyt zajęty uciekaniem. Posłuszni rozkazom łucznicy zdążyli oddać jeszcze pięć płaskich salw prosto w pędzących jeźdźców, strzelili po razie bez rozkazu, a następnie cofnęli się o pięć kroków. Okazało się, że konie są zbyt bystre, żeby z własnej woli nadziewać się na zaostrzone pale, i to bez względu na to, jak stanowczo nalegają na to ich jeźdźcy. Kiedy jednak druga i trzecia fala nie zdołały zatrzymać się równie raptownie jak pierwsza, zapanował chaos: upadające konie kwiczały, wysadzani z siodeł jeźdźcy wrzeszczeli, Kassad rzucił się naprzód i drąc się wniebogłosy doskakiwał do leżących Francuzów, okładał ich pobijakiem albo – gdy w ścisku nie mógł się należycie zamachnąć – dźgał nożem w szpary w zbroi. Wkrótce do spółki ze szpakowatym łucznikiem i jakimś młodzikiem, który zgubił hełm, utworzyli niezwykle skuteczny zespół zabójców: opadali klęczącego jeźdźca z trzech stron, Kassad drewnianym młotem przewracał błagającego o życie wroga, po czym wszyscy trzej rzucali się na niego z nożami. Tylko jeden rycerz zdołał wstać z kolan i zasłonić się mieczem. Podniósł osłonę hełmu i rzucił wyzwanie do uczciwego, honorowego pojedynku. Szpakowaty i młodzik zaszli go z dwóch stron i zaszachowali jak wilki niedoszłą ofiarę, a Kassad

cofnął się po łuk i z odległości dziesięciu kroków strzelił mu w oko. Bitwa trwała, utrzymana w operowo-komicznej tradycji wszystkich konfliktów zbrojnych od czasu pierwszych pojedynków na kamienie i kości udowe na Starej Ziemi. Francuska kawaleria zdołała się pozbierać i wycofać tuż przed tym, jak w sam środek angielskiego szyku uderzyła pierwsza fala liczącej dziesięć tysięcy zbrojnych piechoty. Walka wręcz przełamała jednak rytm natarcia i zanim Francuzom udało się odzyskać inicjatywę, piechota Henryka V zwarła szyki, odparła pieszych i pikami trzymała ich na dystans, podczas gdy Kassad i kilka tysięcy łuczników pakowali w nich z bliska salwę za salwą. Nie był to bynajmniej koniec bitwy. Nie był to nawet jej moment przełomowy. Punkt zwrotny, kiedy wreszcie nastąpił, przepadł bez śladu – jak wszystkie takie chwile – w tumanach kurzu i zamęcie tysięcznych pojedynków, gdy piechociarze z obu stron spotkali się na odległość mieczy. Zanim mniej więcej trzy godziny później potyczka rzeczywiście się skończyła, obfitowała w liczne wariacje na zgrane tematy, nieskuteczne pchnięcia i nieporadne kontrataki; zdarzył się także nieszczególnie honorowy moment, w którym Henryk kazał wymordować jeńców, zamiast trzymać ich żywych na tyłach, gdy jego żołnierze mierzyli się z nowym zagrożeniem. Przyszli historycy i heroldzi mieli być jednak zgodni co do tego, że starcie rozstrzygnęło się w zamieszaniu, jakie wybuchło po pierwszej szarży francuskiej kawalerii. Poległy tysiące Francuzów, a Anglicy jeszcze przez jakiś czas mieli bez przeszkód władać tą częścią kontynentu europejskiego. Epoka pancernych jeźdźców będących wcieleniem cnót rycerskich dobiegła końca; gwoździem do trumny było w ich wypadku spotkanie z paroma tysiącami wiejskich obdartusów uzbrojonych w długie łuki. Ale najgorszą obelgą dla poległej francuskiej arystokracji (o ile martwych można jeszcze dodatkowo czymkolwiek obrazić) nie był wcale fakt, że Anglicy wystawili przeciw nim pospólstwo, i to najgorszego, najpodlejszego, najbardziej zapchlonego rodzaju, lecz fakt, że angielscy łucznicy pochodzili z poboru. Francuzów pokonały zwykłe żołnierzyki. Rekruci. Świeżaki. Leszcze. Koty. Taką właśnie naukę miał wynieść Kassad z ćwiczeń w symulatorze STHSDO. Nic z tego jednak nie wyszło, ponieważ jego uwagę bez reszty zaprzątnęło spotkanie, które miało zmienić jego życie. * * * Francuski kawalerzysta przeleciał nad łbem swojego padającego wierzchowca,

przeturlał się po ziemi, zerwał na nogi i zanim kurz po jego upadku opadł, on już pędził w stronę lasu. Kassad pobiegł za nim. Dopiero w połowie drogi zorientował się, że szpakowaty i młodzik nie biegną razem z nim. Nie miało to znaczenia: adrenalina wrzała mu w żyłach, żądza krwi zawładnęła nim bez reszty. Przeciętny rycerz, który dopiero co spadł z galopującego konia i dźwigał na sobie sześćdziesiąt funtów topornego pancerza, powinien być łatwą zwierzyną – ale ten był inny. Obejrzał się przez ramię, zobaczył Kassada pędzącego z drewnianym młotem w garści i pragnieniem mordu w oczach, i wrzucił wyższy bieg. Dopadł pierwszych drzew z piętnastometrową przewagą nad pościgiem. Kassad zapuścił się daleko w las, zanim w końcu przystanął, oparł się na pobijaku i zastanowił nad swoim położeniem. Odległość i leśne poszycie tłumiły bitewny zgiełk. Niemal bezlistne drzewa wciąż ociekały wodą po nocnej ulewie. Pod nogami miał gruby dywan suchych liści, z którego wyrastały poskręcane krzewy i jeżyny. Przez pierwsze dwadzieścia metrów przebytą przez rycerza drogę znaczyły ślady na ziemi i połamane gałązki, ale dalej zwierzęce ścieżki poważnie utrudniały tropienie go. Kassad powoli zagłębiał się między drzewa, nasłuchując wszelkich dźwięków głośniejszych niż własny ciężki oddech i ogłuszające łomotanie serca. Przeszło mu przez myśl, że z taktycznego punktu widzenia nie jest to najmądrzejsze posunięcie. Francuz przepadł w lesie w pełnej zbroi i z mieczem u pasa; w każdej chwili mógł przezwyciężyć strach, pożałować chwilowej utraty honoru i przypomnieć sobie wieloletnie szkolenie rycerskie. Chociaż Kassad też był wyszkolony. Spuścił wzrok na swoją płócienną koszulę i skórzaną kamizelkę. Wciąż ściskał w dłoniach pobijak, nadal miał też nóż za pasem... Jego szkolenie obejmowało broń energetyczną o zasięgu od kilku metrów do kilku tysięcy kilometrów. Znał się na granatach plazmowych, diabelskich biczach, kartaczownicach, sonikach, zerograwitacyjnej broni bezodrzutowej, neutralizatorach synaptycznych, karabinach szturmowych i rękawicach promiennych, umiał się też obchodzić z angielskim łukiem. Żadnej takiej broni nie miał jednak w tej chwili przy sobie. Nawet łuku. – Szlag by to... – mruknął podporucznik Kassad. Rycerz wypadł na niego z zarośli jak szarżujący niedźwiedź: ręce uniesione w zamachu, nogi szeroko rozstawione, miecz zataczający w powietrzu poziomy łuk z zamiarem wypatroszenia przeciwnika. Kadet SDO spróbował jednocześnie zrobić unik i zamachnąć się pobijakiem, ale żadnego z tych zamiarów nie udało mu się w pełni zrealizować. Miecz Francuza wytrącił mu pobijak z ręki, a czubek ostrza rozciął skórę, płótno i ciało.

Kassad z rykiem zatoczył się w tył i sięgnął po nóż. Prawą piętą zahaczył o korzeń zwalonego drzewa, runął na wznak i klnąc na czym świat stoi, odczołgał się w głąb plątaniny gałęzi. Rycerz napierał nieubłaganie, karczując zielsko mieczem jak przerośniętą maczetą. Zanim wyrąbał sobie drogę do Kassada, ten zdążył dobyć noża, ale dziesięciocalowe ostrze było bezużyteczne wobec ciężkiego pancerza, dopóki jego właściciel nie był całkowicie bezradny. A ten na razie nie był. Kassad wiedział, że nie uda mu się skrócić dystansu i użyć noża. Pozostała mu tylko ucieczka, którą jednak uniemożliwiały pień drzewa za nim i spiętrzony z tyłu gąszcz gałęzi. Nie chciał oberwać w plecy, kiedy się odwróci; nie chciał oberwać po nogach, kiedy zacznie się wspinać. W ogóle nie chciał oberwać. Przykucnął w pozie nożownika, pierwszy raz od czasów ulicznych bójek w slumsach Tharsis. Zastanawiał się, jak symulacja poradzi sobie z jego śmiercią. Jakaś sylwetka wyrosła za plecami rycerza jak nagle rzucony cień. Dźwięk pobijaka spadającego na opancerzony bark Francuza do złudzenia przypominał odgłos młota kowalskiego wgniatającego maskę EM-a. Rycerz zachwiał się, odwrócił na spotkanie nowego przeciwnika... i przyjął na pierś drugi cios drewnianego młota. Wybawca Kassada był drobnej postury i Francuz, zamiast upaść po tym uderzeniu, znowu zamachnął się mieczem. W tej samej chwili Kassad wyrżnął go barkiem z tyłu na wysokości kolan. Francuz runął na ziemię. Trzasnęły łamane gałęzie. Mniejszy napastnik stanął nad nim okrakiem, jedną stopą przyszpilił do ziemi uzbrojoną w miecz rękę i raz po raz walił młotem w hełm. Kassad wyplątał się z gąszczu nóg i gałęzi, przykucnął rycerzowi na kolanach i zaczął dźgać nożem w szpary w pancerzu na wysokości pachwin, żeber i pach. Jego pomocnik odskoczył w bok i obiema stopami przygwoździł nadgarstek Francuza, a Kassad podczołgał się wyżej i najpierw wbił nóż w szczelinę oddzielającą hełm od napierśnika, a na koniec w otwór w przyłbicy. Rycerz wrzasnął, gdy młot spadł po raz ostatni, i prawie złapał Kassada za rękę, kiedy uderzony młotem nóż wszedł w głąb hełmu jak dziesięciocalowy kołek do namiotu w ziemię. Zbrojny wyprężył się w ostatnim gwałtownym spazmie, unosząc w powietrze sześćdziesiąt funtów pancerza i siedzącego mu na piersi Kassada, i opadł bezwładnie. Kassad sturlał się z niego na bok. Jego wybawiciel osunął się na ziemię tuż obok, tak samo jak on spocony i zbryzgany krwią trupa. Kassad przyjrzał mu się uważniej. Kobieta była ubrana podobnie jak on. Przez chwilę leżeli bez ruchu i dyszeli ciężko. – Nic... ci się nie stało? – wykrztusił w końcu.

Zdumiał go jej wygląd. Ciemne włosy miała wymodelowane zgodnie z najnowszą modą w Sieci – krótkie, proste, czesane z przedziałkiem z lewej strony, z którego najdłuższe kosmyki opadały tuż nad prawe ucho. Takie fryzury nosili chłopcy w jakiejś dawno zapomnianej epoce, ale jej właścicielce daleko było do chłopca. Ba, była chyba najpiękniejszą kobietą, jaką Kassad w życiu widział: idealna twarz, podbródek i kości policzkowe wyraziste, ale nie za ostre, duże oczy pałające energią i inteligencją, delikatne usta, wydatna dolna warga. Leżąc obok niej, uświadomił sobie, że jest dość wysoka – nie tak wysoka jak on, ale znacznie wyższa niż przeciętna kobieta z XV wieku. Pod jej luźną tuniką i workowatymi spodniami wyraźnie rysowały się miękkie krągłości piersi i bioder. Mogła być o kilka lat starsza od niego i dobiegać trzydziestki, ale ten fakt uchodził jego uwagi, gdy wpatrywała się w niego tymi łagodnymi, uwodzicielskimi, bezdennie głębokimi oczami. – Nic ci się nie stało? – powtórzył. Nie odpowiedziała. Zamiast tego przesunęła smukłymi palcami po jego piersi i rozerwała rzemienie, którymi związana była szorstka kamizelka. Natrafiwszy na mokrą od krwi koszulę, pierwszym szarpnięciem rozdarła ją do połowy, a drugim zerwała całkowicie. Przywarła do ciała Kassada, jej usta i palce muskały mu pierś, jej biodra zaczęły się poruszać. Prawą ręką namacała troki jego spodni i jednym pociągnięciem je rozplątała. Z jej pomocą Kassad pozbył się reszty ubrania, po czym sam rozebrał ją trzema płynnymi ruchami. Pod płócienną koszulą i spodniami była zupełnie naga. Sięgnął pomiędzy jej uda, chwycił za pośladki i przyciągnął do siebie, a potem cofnął dłoń i prześliznął się po szorstkiej wilgoci z przodu. Otworzyła się dla niego i w tej samej chwili jej usta zamknęły się mu na wargach. Mimo całego tego rozbierania się i nieustannego ruchu, ich ciała ani na moment nie straciły kontaktu. Kassad czuł, jak wzwiedzionym członkiem ociera się o jej brzuch. Cały czas patrząc mu w oczy, przetoczyła się na niego i udami objęła jego biodra. Nigdy w życiu nie był tak podniecony. Sapnął głośno, gdy sięgnęła prawą ręką w tył, znalazła go i wsunęła w siebie. Kiedy znów otworzył oczy, poruszała się na nim powoli, z odrzuconą w tył głową i przymkniętymi powiekami. Przesunął rękami po jej tułowiu i ujął perfekcyjne piersi w dłonie. Sutki stwardniały pod jego dotykiem. Kochali się. Kassad, który liczył sobie dwadzieścia trzy lata standardowe, w przeszłości jeden raz był zakochany i wielokrotnie uprawiał seks, myślał, że ta dziedzina życia nie ma przed nim tajemnic. Nie przeżył dotąd niczego, czego nie dałoby się skwitować krótkim komentarzem, wywołującym wybuch śmiechu wśród kumpli z desantu. Pewny siebie, spokojny i cyniczny – jak przystało na

dwudziestotrzyletniego weterana – był absolutnie przekonany, że wszystko, co przydarzy mu się w przyszłości, również da się w ten sposób skomentować i zbyć. Mylił się. Nigdy nie był w stanie należycie opisać uczuć, jakie ogarnęły go w następnych kilku minutach. Nigdy nawet nie próbował. Kochali się w niespodziewanej plamie październikowego słońca, na kobiercu z liści i ubrań, słodko śliscy od krwi i potu. Patrzyła z góry na Kassada, jej zielone oczy rozszerzyły się lekko, gdy zaczął poruszać się szybciej, a potem przymknęły w tej samej chwili, kiedy on zamknął swoje. Płynęli w zgodnym zmysłowym rytmie, starym i nieuchronnym jak ruch gwiazd; puls pędzący na złamanie karku, ciała tętniące własnym wilgotnym przeznaczeniem, wspólna wspinaczka na szczyt, kiedy świat zostaje daleko w tyle i znika całkowicie... A potem – wciąż zespoleni dotykiem, biciem serc i zanikającym dreszczem namiętności – czekali, aż przywrócona świadomość rozdzieli zjednoczone ciała, a chwilowo zapomniane zmysły odtworzą obraz świata. Leżeli obok siebie. Lewa ręka Kassada dotykała zimnego pancerza zabitego rycerza, prawa noga ocierała się o udo kobiety. Łagodny blask słońca ze wszystkiego wydobywał ukryte kolory. Kassad obrócił głowę w bok i patrzył na kobietę, która złożyła głowę na jego ramieniu. Jej policzki lśniły rumieńcem i jesiennym światłem, włosy kładły się na jego ręce jak miedziane nici. Kiedy zarzuciła mu nogę na udo, poczuł dreszcz odradzającej się namiętności. Słońce grzało go w twarz. Zamknął oczy. Kiedy się ocknął, jej już nie było. Minęły zaledwie sekundy, może minuta, na pewno nie więcej – ale przez ten czas zgasło słońce, kolory wyciekły z lasu, a zimny wieczorny wiatr rozkołysał nagie konary drzew. Włożył podarte ubranie, sztywne od zakrzepłej krwi. Francuski rycerz leżał na ziemi, sztywny i nieruchomy w swobodnej pozie śmierci, nieożywiony jak fragment lasu. Kobieta zniknęła bez śladu. Kulejąc, Fedmahn Kassad ruszył w drogę powrotną przez las, w wieczornym mroku i przenikliwej mżawce. Na polu bitwy wciąż byli ludzie – żywi i martwi. Martwi leżeli w stosach jak zrzucone na sterty żołnierzyki, którymi Kassad bawił się w dzieciństwie. Ranni poruszali się powoli, wsparci na przyjaciołach. Tu i ówdzie wśród trupów przemykały ukradkiem ciemne sylwetki, a na skraju lasu angielscy i francuscy heroldzi toczyli ożywioną dyskusję, gestykulując przy tym wyraziście. Kassad wiedział, że debatują o tym, jak nazwać dopiero co zakończoną bitwę, żeby zgadzały się później zapisy w kronikach. Wiedział również, że ostatecznie zgodzą się na nazwę pobliskiego

zamku Azincourt, mimo że ten nie odegrał żadnej roli ani w planowaniu starcia, ani w jego przebiegu. Zaczynał dochodzić do wniosku, że nie uczestniczy wcale w symulacji; że jego życie w Sieci było snem, a jawą jest ten szary, smętny dzień, gdy wtem cała sceneria zamarła nieruchomo, a ludzie, konie i ciemniejący las stały się przezroczyste jak blaknące hologramy. Chwilę później ktoś pomógł mu wygramolić się z kapsuły immersyjnej w Szkole Dowodzenia. Wszędzie dookoła kadeci i instruktorzy wychodzili ze swoich kapsuł, rozmawiali, śmiali się... Żaden nie zdawał sobie sprawy, że oto świat nieodwracalnie się zmienił. * * * Przez następne tygodnie każdą wolną chwilę poświęcał na włóczęgę po terenie szkoły. Godzinami patrzył z blanków, jak wieczorny cień Olympus Mons przesłania najpierw las na płaskowyżu, potem gęsto zaludnione wyżyny, sięga w pół drogi do widnokręgu, w końcu zagarnia całą planetę – i przez cały czas myślał o tym, co się wydarzyło. Myślał o niej. Nikt nie zauważył niczego niezwykłego w tamtej symulacji. Nikt inny nie wyszedł poza pole bitwy. Jeden z instruktorów tłumaczył nawet Kassadowi, że w tym konkretnym przypadku poza polem bitwy niczego nie było. Nikt nie zauważył jego zniknięcia. Było tak, jakby walka w lesie i spotkanie z nieznajomą w ogóle się nie wydarzyły. Ale Kassad wiedział swoje. Uczęszczał na zajęcia z matematyki i historii wojskowości. Harował na strzelnicy i siłowni. Odbywał karną musztrę na placu defiladowym w kalderze, choć nie zdarzało się to zbyt często. Ogólnie rzecz biorąc, młody porucznik Kassad stawał się coraz lepszym kadetem. A przez cały ten czas – czekał. Aż w końcu znowu przyszła. * * * Ponownie zdarzyło się to w ostatnich godzinach symulacji. Do tego czasu Kassad nauczył się już, że ćwiczenia w sieci taktycznej są czymś więcej niż zwykłą symulacją. STHSDO wchodziła w skład Wszechrzeczy – działającej w czasie rzeczywistym sieci

komputerowej zawiadującej polityką Hegemonii i obsługującej dziesiątki miliardów żądnych informacji obywateli, która wykształciła autonomiczną świadomość. STH funkcjonowała w oparciu o zasoby ponad stu pięćdziesięciu planetarnych datasfer, połączonych w strukturę stworzoną i nadzorowaną przez sześć tysięcy SI klasy omega. – STH niczego nie symuluje – mówił przez nos kadet Radinski, najlepszy spec od SI, jakiego Kassadowi udało się znaleźć i przekupstwem przekonać do rozmowy. – Ona śni, a jej sny odznaczają się wyjątkową w skali Sieci wiernością historyczną. Jest czymś znacznie więcej niż prostą sumą swoich części składowych, ponieważ dokonuje holistycznej analizy faktów, a kiedy śni, pozwala nam śnić razem ze sobą. Kassad nie zrozumiał, ale uwierzył. I wtedy właśnie przyszła. Podczas pierwszej wojny w Wietnamie spotkali się po tym, jak nocny patrol wpadł w zasadzkę. Kassad miał na sobie szorstki mundur maskujący (bez bielizny, bo ta sprzyjała grzybicy okolic intymnych) i stalowy hełm niewiele bardziej wyrafinowany od tych, jakie nosiło się pod Azincourt. Ona była ubrana w czarną piżamę i sandały, czyli tradycyjny strój wieśniaków z Azji Południowo-Wschodniej – i partyzantów Wietkongu. A potem oboje byli nadzy i kochali się na stojąco: ona oparta plecami o drzewo, on opleciony w pasie jej udami; dookoła świat eksplodował zieloną łuną flar i hukiem min przeciwpiechotnych. Przyszła do niego drugiego dnia pod Gettysburgiem, a później pod Borodino, gdzie chmury dymu prochowego unosiły się nad stosami zwłok jak zgęstniały opar odchodzących dusz. Kochali się we wraku rozbitego transportera w Basenie Hellas, gdy wokół trwała bitwa pancernych poduszkowców; niesiony samumem czerwony pył zgrzytał potępieńczo na tytanowej skorupie pojazdu. – Zdradź mi swoje imię – szepnął Kassad w standardzie. Pokręciła głową. – Jesteś prawdziwa? Istniejesz poza symulacją? – zapytał w zjaponizowanej angielszczyźnie z epoki. Pokiwała głową, przysunęła się bliżej i pocałowała go. Leżeli bezpiecznie ukryci wśród ruin Brasilii, gdy promienie neutralizatorów z chińskich EM-ów pląsały jak szperacze po strzaskanych ceramicznych ścianach. Podczas nienazwanej bitwy po oblężeniu zapomnianej twierdzy na rosyjskim stepie wciągnął ją do zniszczonego pomieszczenia, w którym się kochali, i wyszeptał: – Chcę z tobą zostać. Położyła mu palec na ustach i pokręciła głową.

Kiedy po ewakuacji Nowego Chicago leżeli na tarasie setnego piętra, gdzie Kassad urządził sobie stanowisko snajperskie, by podjąć ostatnią desperacką próbę osłaniania odwrotu prezydenta, położył dłoń na ciepłej skórze między jej piersiami i zapytał: – Możesz do mnie dołączyć tam... na zewnątrz? Z uśmiechem dotknęła jego policzka. Na ostatnim roku szkolenia kadeci uczestniczyli tylko w pięciu symulacjach w STH, ponieważ większy nacisk położono na ćwiczenia w terenie. Czasem – tak jak podczas desantu na Ceres, kiedy siedział przypięty pasami w fotelu dowódcy – przymykał oczy, zapominał o generowanej w korze mózgowej matrycy terenowotaktycznej i jej uproszczonych kolorach, i wydawało mu się, że wyczuwa... czyjąś obecność? Jej obecność? Nie był pewien. W końcowych miesiącach szkolenia przestała przychodzić. Nie było jej w ostatniej symulacji bitwy w Worku Węglowym, która zadecydowała o stłumieniu buntu generała Horace’a Glennona-Heighta. Nie zjawiała się na defiladach i bankietach po ukończeniu szkoły, nie stawiła się również na ostatni przegląd wojsk, z udziałem przewodniczącego Hegemonii, który salutował im z podświetlonej na czerwono barki lewitacyjnej. Młodzi oficerowie nie mieli nawet czasu śnić i marzyć, ponieważ zaraz potem przeszli przez transportal na ziemski Księżyc na Uroczystość Masady, następnie na Centralną Tau Ceti, gdzie zostali oficjalnie zaprzysiężeni – i to był koniec. Kadet podporucznik Kassad został porucznikiem Kassadem, spędził w Sieci trzy tygodnie standardowe wyposażony w wydaną przez ARMIĘ kartę uniwersalną umożliwiającą mu dowolnie częste i dowolnie dalekie podróże przez transportale, a następnie został przerzucony do ośrodka szkoleniowego Służby Kolonialnej Hegemonii na Lususie, gdzie miał się przygotować do służby poza Siecią. Był przekonany, że nigdy więcej jej nie zobaczy. Mylił się. * * * Fedmahn Kassad dorastał w kulturze, w której nędza i gwałtowna śmierć były na porządku dziennym. Ponieważ należał do mniejszości, której członkowie wciąż nazywali się Palestyńczykami, wraz z rodziną mieszkał w slumsach Tharsis, będących świadectwem gorzkiej spuścizny ludzi nieodwołalnie wywłaszczonych.

Każdy Palestyńczyk w Sieci i poza jej obrębem nosił w sercu wspomnienie stulecia walki zwieńczonego miesiącem narodowego triumfu – tuż przed tym, jak w 2038 roku Nuklearny Dżihad zmiótł Palestynę z powierzchni ziemi. Tak rozpoczęła się dla nich Druga Diaspora, która trwała pięć stuleci i zaprowadziła ich na zapomniane pustynne światy w rodzaju Marsa. Śmierć Starej Ziemi pogrzebała ich sny. Podobnie jak inni chłopcy z obozów przesiedleńczych na południu Tharsis, Kassad mógł albo wstąpić do gangu, albo regularnie padać ofiarą grasujących w obozach samozwańczych drapieżców. Wybrał gang. Zanim skończył szesnaście lat, miał już na koncie pierwszego zabitego nastolatka. Mars słynął w Sieci z trzech rzeczy: kapitalnych polowań w Dolinie Marinera, rozsławionego przez Schraudera Masywu Zen w Basenie Hellas, oraz Szkoły Dowodzenia na Olympusie. Kassad nie musiał jechać do Doliny Marinera, by nauczyć się polować, nie interesował się gnostycyzmem zen, a jako nastolatek darzył szczerą pogardą umundurowanych kadetów, którzy przybywali na uczelnię wojskową ze wszystkich zakątków Sieci. Razem z rówieśnikami drwił z Nowego Busido jako kodeksu dla ciot, lecz jego duszę potajemnie radowała wizja samuraja, którego rytm życia jest wyznaczany poczuciem obowiązku, szacunkiem dla samego siebie i bezwzględną wiernością danemu słowu. Kiedy miał osiemnaście lat, sędzia okręgowy prowincji Tharsis dał mu do wyboru marsjański rok w podbiegunowym obozie pracy albo przystąpienie na ochotnika do formowanej właśnie Brygady imienia Johna Cartera, która miała udzielić ARMII wsparcia w tłumieniu buntu Glennona-Heighta na planetach kolonialnych klasy trzeciej. Kassad się zaciągnął i stwierdził, że podoba mu się wojskowa czystość i dyscyplina, mimo że Brygada Johna Cartera pełniła wyłącznie służbę wartowniczą w obrębie Sieci, a na dodatek została rozwiązana wkrótce po tym, jak sklonowany wnuk Glennona-Heighta zginął na Renesansie. Dwa dni po swoich dziewiętnastych urodzinach Kassad zgłosił się do biura naboru ARMII:ląd i został odesłany z kwitkiem. Po trwającej dziewięć dni popijawie ocknął się głęboko w tunelach jednego z kopców na Lususie. Przez ten czas wycięto mu wszczepiony komlog (zrobił to najprawdopodobniej absolwent korespondencyjnego kursu chirurgii) i zablokowano kartę uniwersalną, a jego głowa zgłębiła zupełnie nowe obszary bólu. Przepracował na Lususie jeden rok standardowy; odłożył ponad sześć tysięcy marek, a dzięki pracy fizycznej przy ciążeniu równym jeden i trzy dziesiąte ziemskiego standardu jego wątła marsjańska sylwetka wyraźnie zmężniała. Kiedy za zaoszczędzone pieniądze wykupił przelot na Maui-Przymierze na pokładzie zabytkowego frachtowca z żaglem słonecznym i doczepionym byle jak napędem

Hawkinga, wciąż był wysoki i raczej szczupły jak na standardy Sieci, za to jego mięśnie z powodzeniem spełniłyby wszelkie standardy. Przybył na Maui-Przymierze na trzy dni przed wybuchem zaciekłej i niepopularnej wojny wyspiarskiej. Po pewnym czasie dowódca połączonych sił ARMII w Pierwogrodzie znudził się widokiem przesiadującego w poczekalni jego gabinetu młodego Kassada i wcielił go do 23. Pułku Zaopatrzenia w charakterze drugiego pilota wodolotu. Jedenaście miesięcy standardowych później kapral Fedmahn Kassad z 12. Batalionu Piechoty Zmechanizowanej miał na swoim koncie dwie Mgławice za Wzorową Służbę, senacką pochwałę za szczególne męstwo w kampanii na Archipelagu Równikowym i dwa Purpurowe Serca. Został również skierowany na studia w szkole dowodzenia ARMII i najbliższym konwojem odesłany w głąb Sieci. * * * Często o niej śnił. Nie znał jej imienia, nigdy się do niego nie odezwała, ale rozpoznałby ją po zapachu i dotyku w całkowitej ciemności, wśród tysięcy innych. W myślach nazywał ją Tajemnicą. Kiedy inni młodzi oficerowie chodzili na dziwki albo podrywali tubylcze dziewczyny, Kassad zostawał w bazie albo udawał się na długie spacery po obcych miastach. Nikomu nie zwierzał się ze swojej obsesji na punkcie Tajemnicy, wiedząc doskonale, jak by to wyglądało w jego profilu psychologicznym. Czasem – na biwaku pod kilkoma księżycami albo w przytulnej nieważkości transportera – docierało do niego, jak bardzo nienormalny jest jego romans z duchem. Wtedy jednak przypominał sobie mały pieprzyk pod jej lewą piersią, który całował pewnej nocy – czuł wtedy pod wargami bicie jej serca, a ziemia drżała od kanonady ogromnych dział pod Verdun; przypominał sobie niecierpliwy gest, jakim odrzucała włosy znad oczu, oparłszy policzek na jego udzie. I kiedy młodzi oficerowie wypuszczali się na miasto albo szukali szczęścia w chatach nieopodal bazy, Fedmahn Kassad czytał kolejny podręcznik historii, truchtał po placu albo rozgrywał na komlogu symulacje strategiczne. Nie trzeba było długo czekać, żeby przełożeni zwrócili na niego uwagę. Podczas niewypowiedzianej oficjalnie wojny z Wolnymi Górnikami z Terytoriów Pierścienia Lamberta porucznik Kassad poprowadził niedobitki piechoty i marines do natarcia, w którym przebili się przez dno starego szybu wydobywczego

w asteroidzie, żeby ewakuować personel konsularny i obywateli Hegemonii. Ale dopiero podczas krótkiego panowania Nowego Proroka na Qom-Rijadzie kapitan Fedmahn Kassad znalazł się na ustach wszystkich mieszkańców Sieci. Kapitan ARMII:kosmos dowodzący jedynym okrętem w zasięgu dwóch lat długu czasowego od kolonii przebywał z kurtuazyjną wizytą na Qom-Rijadzie, kiedy Prorok postanowił poprowadzić trzydzieści milionów Nowych Szyitów do walki przeciw rozsianym na dwóch kontynentach sunnickim sklepikarzom i dziewięćdziesięciu tysiącom niewiernych z Hegemonii. Kapitan i pięcioro oficerów trafili do niewoli. Przekazany przez hiperłącze pośpieszny komunikat z Centralnej Tau Ceti nakazywał najwyższemu rangą oficerowi na pokładzie orbitującego wokół planety HS Denieve załatwić sprawę, uwolnić wszystkich zakładników i pozbyć się Nowego Proroka... bez używania broni jądrowej w atmosferze Qom-Rijadu. Denieve – stareńki patrolowiec orbitalny – nie miał żadnej broni jądrowej zdatnej do użycia w atmosferze. Najwyższym rangą oficerem na jego pokładzie był kapitan ARMII Fedmahn Kassad. W trzecim dniu rewolucji Kassad posadził jedyny lądownik szturmowy Denieve na głównym dziedzińcu Wielkiego Meczetu w Meszhedzie. Wraz z towarzyszącymi mu trzydziestoma czterema szturmowcami ARMII patrzył, jak tłum bojowników – powstrzymywany wyłącznie polem siłowym lądownika i brakiem wydanego przez Proroka rozkazu do ataku – gęstnieje, by ostatecznie osiągnąć liczbę trzystu tysięcy. Samego Nowego Proroka nie było już w meczecie: udał się na północną półkulę planety, by tam wziąć udział w uroczystych obchodach zwycięstwa. Dwie godziny po wylądowaniu kapitan Kassad wynurzył się ze statku i nadał na wszystkich częstotliwościach krótki komunikat. Zaczął od tego, że wychowywał się jako muzułmanin. Powiedział również, że interpretacje Koranu dokonane od czasu lądowania szyickiego statku osiedleńczego wykazały jednoznacznie, iż islamski Bóg nie pochwala i nie akceptuje rzezi niewinnych ludzi, bez względu na to, ile dżihadów ogłoszą kieszonkowi heretycy pokroju Nowego Proroka. Dał przywódcom trzydziestu milionów zelotów trzy godziny na wydanie zakładników i powrót do rodzinnych domów na pustynnym kontynencie Qom. Podczas pierwszych trzech dni rewolucji wojska Nowego Proroka zajęły większość miast na obu kontynentach i wzięły do niewoli blisko dwadzieścia siedem tysięcy obywateli Hegemonii. Plutony egzekucyjne harowały dniem i nocą, rozstrzygając odwieczne dysputy teologiczne – szacowano, że w pierwszych dwóch dniach okupacji zginęło co najmniej ćwierć miliona sunnitów. W odpowiedzi na ultimatum Kassada Nowy Prorok ogłosił, że wszyscy niewierni zostaną straceni natychmiast po jego zaplanowanym na wieczór orędziu, transmitowanym na żywo w telewizji.

Wydał również rozkaz ataku na lądownik Kassada. Ze względu na fakt, że walka toczyła się w meczecie, Gwardia Rewolucyjna nie użyła ładunków wybuchowych – musiała jej wystarczyć broń ręczna, prymitywne działka energetyczne, ładunki plazmowe oraz ludzkie masy. Pole siłowe wytrzymało. Wystąpienie proroka rozpoczęło się na kwadrans przed upływem terminu ultimatum Kassada. Prorok zgodził się ze stwierdzeniem kapitana, że Allah okrutnie karze heretyków, zapowiedział jednak, że to obywatele Hegemonii zostaną w ten sposób ukarani. Był to jedyny raz, kiedy Nowego Proroka poniosły nerwy przed kamerą: krzyczał i parskał śliną, rozkazując wznowienie natarcia na lądownik. Poinformował również, że w zajętej przez rewolucjonistów elektrowni „Energia dla Pokoju” w Ali rozpoczęła się produkcja tuzina bomb jądrowych, które poniosą moc Allaha w kosmos. Pierwsza z tych bomb miała jeszcze tego samego wieczoru zostać zrzucona na szatański lądownik dowodzony przez niewiernego kapitana Kassada. Prorok wdał się następnie w szczegółowe objaśnienia procedury egzekucji zakładników z Hegemonii. Wtedy jednak czas wydanego przez Kassada ultimatum dobiegł końca. Qom-Rijad był – z własnego wyboru, a także na skutek położenia z dala od centrum Hegemonii – światem zacofanym pod względem technologicznym, nie aż tak jednak prymitywnym, żeby nie mieć własnej datasfery. A stojący na czele inwazji mułłowie nie byli aż tak bardzo przeciwni „wielkiemu szatanowi nauki i techniki”, żeby nie łączyć się z siecią za pośrednictwem komlogów. HS Denieve wystrzelił w przeszłości ogromną liczbę satelitów szpiegowskich, które do godziny 17:29 czasu środkoworijadzkiego dokumentnie spenetrowały datasferę i umożliwiły zlokalizowanie szesnastu tysięcy ośmiuset trzydziestu mułłów poprzez namierzenie ich kodów dostępu. O godzinie 17:29:30 satelity zaczęły przekazywać dane umożliwiające namierzenie celów do dwudziestu jeden dronów obronnych, które lądownik Kassada rozmieścił na niskiej orbicie. Drony były tak stare, że Denieve miał je odstawić z powrotem do Sieci, gdzie zostałyby w bezpieczny sposób zniszczone. Kassad znalazł dla nich inne zastosowanie. Dokładnie o 17:30 dziewiętnaście z dwudziestu jeden dronów zdetonowało rdzenie swoich silników termojądrowych. Podczas kilku nanosekund, jakie dzieliły detonację od zagłady dronów, wygenerowana w ten sposób energia została zogniskowana, wycelowana i wystrzelona w postaci szesnastu tysięcy ośmiuset trzydziestu niewidzialnych wiązek koherentnego promieniowania rentgenowskiego. Projektanci dronów nie przewidzieli ich wykorzystania w atmosferze, a przekrój czynny wiązek wynosił mniej niż jeden milimetr kwadratowy – na szczęście, to

w zupełności wystarczyło. Nie wszystkie promienie przebiły się przez przeszkody oddzielające mułłów od gołego nieba, ale piętnastu tysiącom siedmiuset osiemdziesięciu czterem się to udało. Efekt był dramatyczny i natychmiastowy: pod wpływem promieniowania mózg i płyn mózgowo-rdzeniowy gotowały się, zmieniały w parę i rozsadzały czaszki ofiar. Nowy Prorok był w samym środku transmitowanego na żywo wystąpienia – ściśle rzecz biorąc, właśnie wypowiadał słowo „heretycy” – kiedy nastała godzina 17:30. Przez prawie dwie minuty ekrany telewizyjne i wyświetlacze na całej planecie przedstawiały osunięte na mikrofon bezgłowe ciało Nowego Proroka, zanim Fedmahn Kassad na wszystkich kanałach jednocześnie obwieścił, że następny termin ultimatum upływa za godzinę i że wszelkie działania wymierzone przeciw zakładnikom spotkają się z jeszcze bardziej widowiskową demonstracją niezadowolenia Allaha. Odwet nie nastąpił. Tej nocy na orbicie Qom-Rijadu Tajemnica przyszła do Kassada pierwszy raz od czasu, gdy był kadetem. Spał, lecz jej wizyta była czymś więcej niż snem, choć zarazem czymś mniej niż alternatywną rzeczywistością symulacji STH. Leżeli obok siebie pod strzaskanym dachem, przyrzuceni cienkim kocem. Jej skóra była ciepła i naelektryzowana, owal jej twarzy ledwie majaczył w nocnych ciemnościach. Nad ich głowami gwiazdy właśnie zaczynały gasnąć w fałszywym blasku przedświtu. Kassad zauważył, że Tajemnica próbuje mu coś powiedzieć, jej miękkie wargi formowały słowa oscylujące tuż poniżej progu słyszalności. Cofnął głowę, żeby lepiej widzieć jej twarz, i całkiem stracił z nią kontakt. Obudził się zaplątany w uprząż zabezpieczającą przed wypadnięciem z koi. Miał wilgotne policzki. Buczenie układów okrętu wydało mu się obce jak dyszenie wielkiej, na wpół przebudzonej bestii. * * * Po dziewięciu tygodniach standardowych czasu pokładowego stanął przed sądem wojskowym na Freeholmie. Podejmując decyzję na Qom-Rijadzie, zdawał sobie sprawę, że przełożeni będą mogli go po niej tylko ukrzyżować – albo awansować. * * *

ARMIA szczyciła się tym, że jest gotowa na każdą ewentualność w Sieci i na planetach kolonialnych, nic jednak nie przygotowało jej na bitwę na Bressii Południowej i jej konsekwencje dla Nowego Busido. Rządzący życiem pułkownika Kassada Nowy Kodeks Busido był owocem konieczności zapewnienia przetrwania kaście wojowników. Po okropnościach, jakich doświadczyła Stara Ziemia pod koniec XX i na początku XXI wieku (kiedy to wojskowi przywódcy państw obierali strategie, w których cywile byli dozwolonym celem ataków, podczas gdy ich mundurowi oprawcy siedzieli bezpiecznie w samowystarczalnych bunkrach pięćdziesiąt metrów pod ziemią) ocalali cywile żywili do żołnierzy tak silną odrazę, że na ponad sto lat słowo „wojskowy” stało się zaproszeniem do samosądu. Ewoluujące Nowe Busido połączyło prastare ideały honoru i jednostkowej odwagi z koniecznością oszczędzania cywilów wszędzie tam, gdzie to możliwe. Doceniono w nim również mądrość pre-napoleońskiej koncepcji wojen małych, nietotalnych, w których cel był ściśle określony, a nadmierne okrucieństwo surowo zakazane. Kodeks postulował zaniechanie stosowania broni jądrowej i bombardowań strategicznych poza sytuacjami absolutnie wyjątkowymi, ale nade wszystko zalecał powrót do średniowiecznej idei bitew małych armii zawodowców, które w umówionym czasie spotykają w miejscu, gdzie zniszczenia własności prywatnej i publicznej będą minimalne. Nowe Busido sprawdzało się bez zarzutu przez pierwsze cztery wieki ekspansji po hidżrze. Fakt, że przez trzy z tych czterech stuleci kluczowe technologie praktycznie się nie zmieniały, działał na korzyść Hegemonii: dzięki monopolowi na transportale mogła szybko i skutecznie reagować na wydarzenia mimo skromnych zasobów ARMII. Nawet biorąc pod uwagę nieuchronny dług czasowy, żaden świat kolonialny ani niezależny nie stanowił dla niej zagrożenia. Incydenty w rodzaju politycznej rebelii na Maui-Przymierzu z jej niezwykłą partyzantką czy religijnego szaleństwa na Qom-Rijadzie spotykały się z szybką i zdecydowaną reakcją, a ewentualne nadużycia w tych kampaniach tylko podkreślały konieczność ścisłego przestrzegania Nowego Busido. Ale żadne kalkulacje i przygotowania nie przygotowały ARMII na nieuniknioną konfrontację z Wygnańcami. Wygnańcy byli dla Hegemonii jedynym zewnętrznym zagrożeniem od czasu, gdy czterysta lat wcześniej przodkowie ich barbarzyńskich hord opuścili Układ Słoneczny na pokładzie prymitywnej floty złożonej z nieszczelnych miast O’Neilla, koziołkujących asteroid i eksperymentalnych klastrów kometarnych. Nawet po tym, gdy udało im się wejść w posiadanie napędu Hawkinga, oficjalna polityka Hegemonii

nakazywała ignorowanie ich, dopóki ich roje nie wychylały się z międzygwiezdnych mroków, a rzadkie napaści na układy Hegemonii ograniczały do podbierania niewielkich ilości wodoru z gazowych olbrzymów i lodu z niezamieszkanych księżyców. Pierwsze potyczki na Rubieżach – na Świecie Benta czy GHC 2990 – uznano za dzieło przypadku, mało interesujące z punktu widzenia Hegemonii. Nawet zaciętą kampanię na Trzeciej Lee potraktowano jak problem, do którego rozstrzygnięcia wystarczy Służba Kolonialna; kiedy ARMIA przybyła na miejsce (sześć lat po wybuchu konfliktu, a pięć po wycofaniu się Wygnańców) okropności wojny szybko poszły w zapomnienie, wygodnie wyparte przez pogląd, że gdy tylko Hegemonia zacznie prężyć muskuły, żaden barbarzyńca nie odważy się ponowić najazdu. Po wydarzeniach na Trzeciej Lee przez kolejne dekady siły kosmiczne ARMII i Wygnańców ścierały się setki razy w rejonach przygranicznych, ale poza nielicznymi starciami toczonymi przez marines w próżni i nieważkości nie dochodziło do walnych bitew piechoty. W Sieci mnożyły się plotki: Wygnańcy, od trzech stuleci przystosowani do zerowego ciążenia, nigdy już nie będą zagrożeniem dla światów podobnych do Ziemi; Wygnańcy ewoluowali i stali się czymś lepszym (lub gorszym) od ludzi; nie mają technologii transportalowej, nigdy jej nie poznają i przez to nigdy nie będą zagrożeniem dla ARMII. A potem przydarzyła się Bressia. Bressia – jeden z wielu zadowolonych ze swojej niezależności światów, cieszący się zarówno łatwym dostępem do Sieci, jak i wygodnym ośmiomiesięcznym oddaleniem od niej – bogaciła się na eksporcie diamentów, polipowców i niezrównanej kawy. Z fałszywą skromnością odmawiała przyjęcia statusu kolonii, korzystała jednak z dobrodziejstw Protektoratu i wspólnego rynku dla osiągania niebagatelnych dochodów. Podobnie jak inne planety tego rodzaju była niezwykle dumna ze swoich Sił Samoobrony, na które składało się dwanaście niszczycieli, wyremontowany lotniskowiec uderzeniowy (pół wieku wcześniej wycofany ze służby w ARMII:kosmos), ponad czterdzieści małych i szybkich patrolowców orbitalnych, stała armia licząca dziewięćdziesiąt tysięcy ochotników, przyzwoita marynarka wojenna i pełniący czysto symboliczną rolę arsenał nuklearny. Kiedy stacje monitorujące Hegemonii wykryły ślady napędu Hawkinga, mylnie zinterpretowały go jako trop jednego z wielu rojów migracyjnych, który nie zbliży się do układu Bressii bardziej niż na pół roku świetlnego. Tymczasem Wygnańcy dokonali tylko jednej korekty kursu (wykrytej dopiero wtedy, gdy rój znalazł się w obłoku Oorta) i spadli na Bressię niczym biblijna plaga. Na reakcję i pomoc ze strony Hegemonii trzeba było czekać co najmniej siedem miesięcy standardowych.

W ciągu pierwszych dwudziestu godzin walk Wygnańcy unicestwili siły kosmiczne Bressii, po czym wprowadzili w przestrzeń cislunarną ponad trzy tysiące okrętów, które rozpoczęły systematyczną destrukcję planetarnych instalacji obronnych. Bressia została zasiedlona w pierwszej fali hidżry przez pragmatycznych osadników z Europy Środkowej, którzy jej dwa kontynenty nazwali po prostu Bressią Północną i Bressią Południową. Na Północnej znajdowały się pustynie, tundrowe wyżyny i sześć dużych miast, których ludność w przeważającej większości stanowili hodowcy polipowca i inżynierowie petrochemicy. Bressia Południowa, z łagodniejszym klimatem i przyjaźniejszą geografią, była wielką plantacją kawy i domem dla większości z czterystu milionów mieszkańców planety. Jakby dla przypomnienia, jak wyglądały wojny w przeszłości, Wygnańcy zmasakrowali Bressię Północną – najpierw zasypali ją gradem bezopadowych ładunków jądrowych i taktycznych bomb plazmowych, następnie wysmagali neutralizatorami, a na koniec spryskali zmodyfikowanymi genetycznie wirusami. Z czternastu milionów mieszkańców ledwie garstka zdołała ujść z życiem. Południową Bressię oszczędzono; lance laserowe unicestwiły tylko obiekty wojskowe, lotniska i ogromny port w Solno. Według doktryny ARMII planetę można było wprawdzie zniszczyć z orbity, ale prawdziwa wojskowa inwazja na świat uprzemysłowiony była niewykonalna – logistyka desantu, ogrom potencjalnego terytorium okupowanego i kłopoty z dowodzeniem tak wielką armią uchodziły za przeszkody nie do przezwyciężenia. Wygnańcy najwyraźniej nie czytali podręczników, w których wykładano tę doktrynę. W dwudziestym trzecim dniu najazdu na Bressii Południowej wylądowały ponad dwa tysiące okrętów szturmowo-desantowych. Wystarczyło kilka godzin, żeby pozbyć się niedobitków planetarnych sił powietrznych. Obrońcy zdetonowali wprawdzie dwie bomby jądrowe w pobliżu ośrodków koncentracji Wygnańców, ale wybuch pierwszej z nich zneutralizowało pole siłowe, a druga zniszczyła samotny patrolowiec, który najprawdopodobniej i tak był tylko przynętą. Okazało się, że podczas trzystu lat nieobecności Wygnańcy rzeczywiście zmienili się pod względem fizycznym i faktycznie lepiej funkcjonują w nieważkości, ale wyposażone w autonomiczny napęd egzoszkielety żołnierzy piechoty zmechanizowanej spisały się na medal. Po kilku dniach długonodzy i długoręcy Wygnańcy (odziani w czerń przywodzili na myśl olbrzymie pająki) objęli w posiadanie wszystkie miasta Bressii Południowej. Ostatni punkt zorganizowanego oporu padł w dziewiętnastym dniu inwazji.

Jeszcze tego samego dnia poddało się Buckminster, stolica Bressii; ostatni nadawany przez hiperłącze komunikat został przerwany w pół zdania godzinę po tym, jak Wygnańcy wkroczyli do miasta. * * * Fedmahn Kassad na czele Pierwszej Floty ARMII przybył na miejsce po dwudziestu dziewięciu tygodniach standardowych. Eskortowany przez trzydzieści niszczycieli klasy omega portalowiec z pełną prędkością wszedł w układ Bressii. Sfera osobliwości została aktywowana trzy godziny po wyjściu z przestrzeni Hawkinga. Dziesięć godzin później w układzie stacjonowało już czterysta okrętów liniowych. Po kolejnych dwudziestu jeden godzinach ARMIA rozpoczęła przeciwnatarcie. Tak z matematycznego punktu widzenia wyglądały początki bitwy o Bressię, ale wspomnienia Kassada z tamtych chwil zdominowała nie matematyka, lecz okrutne piękno wojny. Po raz pierwszy użyto portalowca na większą skalę niż do przerzucenia pojedynczej dywizji, wybuchło więc całkiem normalne w tej sytuacji zamieszanie. Kassad przeszedł przez transportal w odległości pięciu minut świetlnych od planety – i wylądował plackiem w żwirze i żółtym pyle, ponieważ zainstalowany na lądowniku wylot urządzenia był skierowany w dół błotnistego zbocza, śliskiego od krwi tych, którzy przeszli przezeń wcześniej. Kassad leżał w błocie i patrzył z góry na szaleństwo, które rozpętało się w dole. Dziesięć z siedemnastu lądowników z transportalami zostało zestrzelonych; ich wraki płonęły rozproszone wśród wzgórz i pól jak zepsute zabawki. Kopulaste pola siłowe ocalałych maszyn drżały pod gradem pocisków i jarzyły się pomarańczowymi płomieniami pod nawałą ładunków plazmowych. Na wyświetlaczu taktycznym w hełmie Kassada panował chaos; na plątaninę nieprawdopodobnych trajektorii i migających czerwonych punktów oznaczających ginących żołnierzy ARMII nakładał się generowany przez Wygnańców sygnał zakłócający. Na głównym kanale radiowym ktoś darł się wniebogłosy, za to w paśmie zastrzeżonym do kontaktu z dowództwem wszczepy komunikacyjne rejestrowały głuchą ciszę. Jakiś szeregowy pomógł mu wstać. Kassad strzepnął błoto z neutralizatora, uskoczył z drogi następnym żołnierzom przechodzącym przez transportal i wojna potoczyła się dalej. Na Bressii Południowej bardzo szybko dotarło do niego, że Nowe Busido jest

martwe. Osiemdziesiąt tysięcy uzbrojonych po zęby i doskonale wyszkolonych żołnierzy ARMII:ląd dążyło do bitwy w niezamieszkanej okolicy. Wygnańcy się wycofali, zostawiając po sobie spaloną ziemię, miny-pułapki i trupy cywilów. ARMIA próbowała użyć transportali, żeby przechytrzyć przeciwnika i zmusić go do walki. Wygnańcy odpowiedzieli ostrzałem z broni jądrowej i plazmowej, którym przygwoździli chronionych polami siłowymi żołnierzy ARMII, dając w ten sposób swojej piechocie czas na odwrót do umocnionych stanowisk obronnych wokół miast i stref desantowych. W kosmosie nie doszło do żadnego łatwego triumfu, który mógłby przeważyć szalę. Mimo podstępów i nielicznych zaciekłych batalii, Wygnańcy pewnie kontrolowali przestrzeń w promieniu trzech j.a. od Bressii. Okręty ARMII:kosmos wycofały się, skoncentrowane na ochronie głównego portalowca. Starcie zapowiadane jako dwudniowa potyczka przeciągnęło się najpierw do trzydziestu, a potem do sześćdziesięciu dni. Sztuka wojenna cofnęła się do XX lub XXI wieku, kiedy w ceglanym pyle zrujnowanych miast, gęsto usłanych trupami cywilów, toczono długie, ponure kampanie. Osiemdziesięciotysięczna forpoczta ARMII została rozbita, jej skład uzupełniło kolejne sto tysięcy ludzi, a kiedy i oni zostali zdziesiątkowani, dowództwo zażądało następnych dwustu tysięcy. Tylko dzięki uporowi Meiny Gladstone i determinacji kilkunastu innych senatorów wojna trwała, a żołnierze nadal ginęli, podczas gdy miliardy oponentów we Wszechrzeczy i Radzie Konsultacyjnej SI nawoływały do wycofania się z konfliktu. Kassad błyskawicznie przyswoił sobie zmianę taktyki. Instynkt ulicznego wojownika wziął w nim górę, zanim jeszcze jego dywizja została zmasakrowana w bitwie pod Kamiennym Kopcem. Podczas gdy inni dowódcy ARMII stawali się praktycznie bezużyteczni, niezdolni do podjęcia decyzji w obliczu tak rażących naruszeń Nowego Busido, Kassad – dowodzący swoim pułkiem, a także (tymczasowo, po tym, jak Grupa Dowodzenia Delta znalazła się pod ostrzałem jądrowym) całą dywizją – grał na zwłokę, powoli tracił ludzi i dopraszał się o wydanie zgody na użycie broni termojądrowej, która umożliwiłaby mu kontratak. Zanim dziewięćdziesiąt siedem dni po rozpoczęciu „wyzwoleńczej” misji ARMII Wygnańcy wreszcie się wycofali, zasłużył sobie na dwuznaczny przydomek „Rzeźnika Bressii Południowej”. Powiadano, że nawet jego podwładni się go boją. A on marzył o niej w snach, które były czymś więcej – i zarazem czymś mniej – niż snami. W ostatnią noc bitwy pod Kamiennym Kopcem, w labiryncie tuneli, z którego tropiciele-zabójcy za pomocą broni ultradźwiękowej i gazu T-5 wykurzali niedobitki

komandosów wroga, zasnął wśród krzyków i płomieni. Poczuł wtedy muśnięcie palców na policzku i miękki dotyk jej piersi na swoim ciele. Kiedy dzień po wybłaganym przez niego uderzeniu z kosmosu wkroczyli do zmasakrowanego bronią laserową Nowego Wiednia, podążając szerokimi na dwadzieścia metrów bruzdami zeszklonej ziemi, bez mrugnięcia okiem patrzył na ułożone w szeregu ludzkie głowy, jakby zgromadzone specjalnie po to, żeby oskarżycielskimi spojrzeniami witać wyzwolicieli. Wrócił do swojego EM-a, pozamykał wszystkie włazy i – skuliwszy się w ciepłym mroku przesyconym wonią gumy, rozgrzanego plastiku i zjonizowanego powietrza – wsłuchał się w jej szept, wyraźnie słyszalny wśród bełkotu wypełniającego pasmo sztabowe w radiu i kodowany kanał w komlogu. W noc przed odwrotem Wygnańców wyszedł z narady na pokładzie HS Brazil, przeszedł przez transportal do swojej kwatery głównej w Górach Niezłomnych na północ od Fornalskiej Doliny, skąd służbowym wozem wjechał na pobliski szczyt, żeby stamtąd podziwiać ostatnie bombardowanie. Najbliższy wybuch jądrowy nastąpił w odległości czterdziestu pięciu kilometrów. Bomby plazmowe rozkwitały jak posadzone w idealnie równych odstępach pomarańczowe i krwawoczerwone kwiaty. Naliczył ponad dwieście tańczących słupów zielonego światła – to diabelskie bicze rozdzierały szeroki płaskowyż na strzępy. Tym razem przyszła zanim zasnął, kiedy siedział na osłonie silników EM-a i próbował wytrząsnąć blade powidoki spod powiek. Ubrana w jasnoniebieską sukienkę z delikatnego materiału przechadzała się lekkim krokiem wśród uschniętych polipowców na zboczu wzgórza. Wiatr unosił jej rąbek sukienki. Twarz i ręce miała białe, niemal przezroczyste. Zawołała go po imieniu, prawie usłyszał jej głos... A potem po równinie przetoczyła się druga fala bombardowania i wszystko przepadło w powodzi huku i płomieni. * * * Jak to często bywa we wszechświecie rządzonym przez ironię, Fedmahn Kassad wyszedł niedraśnięty z trwającej dziewięćdziesiąt siedem dni najkrwawszej kampanii wojennej w dziejach Hegemonii, po czym – dwa dni po tym, jak Wygnańcy wycofali się do roju i czmychnęli z układu – został ranny podczas wizyty w Centrum Obywatelskim w Buckminster, jednym z trzech ocalałych gmachów w mieście. Uczestniczył w konferencji prasowej, udzielając oschłych odpowiedzi na kretyńskie pytania dziennikarza, kiedy piętnaście pięter wyżej eksplodowała mina-pułapka

z ładunkiem plazmowym wielkości mikroprzełącznika. Fala uderzeniowa wprasowała dziennikarza i dwóch adiutantów Kassada w kratkę wentylatora, a samemu Kassadowi zwaliła budynek na głowę. Został ewakuowany transportem medycznym do lokalnej kwatery głównej, skąd bezpośrednio przez transportal trafił na pokład portalowca na orbicie drugiego księżyca Bressii. Tam go reanimowano i podłączono do systemu podtrzymywania życia, a tymczasem dowództwo ARMII i czołowi politycy Hegemonii debatowali, co z nim począć. Dzięki bezpośredniemu połączeniu transportalowemu i bieżącej obsłudze medialnej bitwy o Bressię, o pułkowniku Fedmahnie Kassadzie zrobiło się głośno. Miliardowe rzesze, którymi wstrząsnęło bezprecedensowe barbarzyństwo kampanii, najchętniej widziałyby go przed sądem polowym lub trybunałem osądzającym zbrodnie wojenne. Nie brakowało jednak ludzi, którzy – tak jak przewodnicząca Gladstone – traktowali Kassada i innych dowódców ARMII jak zbawców. Ostatecznie zapakowali go na okręt szpitalny i wysłali w powolną podróż powrotną do Sieci. Ponieważ regeneracja ciała i tak musiała przebiegać w śnie kriogenicznym, okręty szpitalne doskonale nadawały się do pełnienia opieki nad poważnie rannymi i trupami zdatnymi do wskrzeszenia. Zanim Kassad wraz z innymi pacjentami dotrze do Sieci, będzie gotowy do służby; co więcej, biorąc pod uwagę co najmniej osiemnastomiesięczny dług czasowy, wszelkie kontrowersje związane z jego osobą najprawdopodobniej zdążą do tego czasu przycichnąć. * * * Kiedy się obudził, pochylała się nad nim ciemna kobieca sylwetka. W pierwszej chwili był przekonany, że to ona, ale zaraz zdał obie sprawę, że ma przed sobą wojskową lekarkę. – Jestem martwy? – wyszeptał. – Był pan. Jest pan na pokładzie HS Merrick. Kilkakrotnie był pan reanimowany i przywracany do życia, ale najprawdopodobniej nic pan nie pamięta; to skutek otępienia po kriośnie. Jesteśmy gotowi rozpocząć kolejny etap fizykoterapii. Może spróbuje się pan przespacerować? Kassad zakrył ręką oczy. Rzeczywiście był trochę zdezorientowany, ale już sobie przypominał bolesne sesje terapeutyczne, długie kąpiele w kadziach z wirusowym RNA, operację... Tak, najlepiej pamiętał właśnie operację.

– Którędy lecimy? – zapytał, nadal osłaniając oczy. – Nie pamiętam, jaką trasą mamy wrócić do Sieci. Lekarka uśmiechnęła się, jakby zadawał to pytanie po każdym przebudzeniu. Może tak właśnie było. – Po drodze zajrzymy na Hyperiona i Ogród – odparła. – Właśnie wchodzimy na orbitę... Przerwał jej dźwięk zwiastujący koniec świata – ryk wielkich trąb, zgrzyt dartego metalu, wrzask furii. Kassad stoczył się z łóżka i owinął materacem, spadając na podłogę przy jednej szóstej ziemskiego ciążenia. Porywisty wiatr pchnął go po pokładzie, ciskając weń dzbankami, tacami, pościelą, książkami, ciałami, instrumentami lekarskimi i mnóstwem innych drobiazgów. Dookoła krzyczeli mężczyźni i kobiety, których głos coraz szybciej przechodził w falset, gdy powietrze uciekało z wnętrza. Kassad poczuł, jak materac zapiera się o ścianę, i wyjrzał spomiędzy zaciśniętych pięści. Metr od niego pająk wielkości piłki futbolowej wściekle młócił odnóżami, usiłując się wcisnąć w szparę, która otworzyła się znienacka w ścianie kadłuba. Pozbawione stawów nogi odbijały furkoczące w powietrzu papiery i inne śmieci. Pająk obrócił się w miejscu... i dopiero teraz Kassad zdał sobie sprawę, że widzi głowę lekarki, oderwaną pierwszym wybuchem od reszty ciała. Jej długie włosy zafalowały mu tuż przed twarzą, a potem szczelina rozszerzyła się i głowa zdołała się przez nią przecisnąć. Kassad pozbierał się i wstał. W tej samej chwili wysięgnik mieszczący szpitalny oddział przestał wirować i wszelkie pojęcie „góry” i „dołu” zniknęło – został tylko wiatr wiejący z siłą huraganu (wciąż porywający wszystko, co dało się ruszyć z miejsca, w kierunku ziejących w ścianach dziur) oraz przypadkowe, przyprawiające o mdłości koziołkowanie całego statku. Kassad popłynął pod prąd wichury. Kierując się do wyjścia, odpychał się od wszystkich możliwych punktów podparcia, a i tak musiał się jeszcze mocno wybić z nóg, żeby pokonać ostatnie pięć metrów. Metalowa taca trafiła go w łuk brwiowy. Trup z przekrwionymi oczami omal nie zepchnął go z powrotem w głąb pomieszczenia. Hermetyczne drzwi awaryjne bezskutecznie odbijały się od blokującego je nieżywego komandosa w kombinezonie kosmicznym. Kassad wyturlał się do szybu wysięgnika i pociągnął za sobą ciało. Drzwi zamknęły się za nim, ale w szybie wcale nie było więcej powietrza niż wcześniej w szpitalnych pomieszczeniach. Dobiegające skądś wycie syreny przybierało coraz wyższy ton, aż stało się zupełnie niesłyszalne. Pułkownik też wył jak opętany, próbując ulżyć rozsadzanym różnicą ciśnień

płucom i bębenkom w uszach. Powietrze w dalszym ciągu wypływało z wysięgnika i podciśnienie zasysało Kassada – splecionego z trupem w upiornym walcu – w stronę odległego o sto trzydzieści metrów korpusu statku. Dwadzieścia sekund zajęło Kassadowi zwolnienie blokad awaryjnych w kombinezonie komandosa. Kolejnej minuty potrzebował, żeby wyłuskać zwłoki ze skafandra i wśliznąć się na ich miejsce. Był co najmniej o dziesięć centymetrów wyższy od zabitego marine i chociaż kombinezon został dobrany z zapasem, wrzynał mu się boleśnie w szyję, nadgarstki i od tyłu pod kolana. Hełm ścisnął mu głowę jak miękko wyściełane imadło. Na osłonie twarzy zastygły od wewnątrz drobiny krwi i czegoś białego i wilgotnego. Odłamek, który zabił komandosa, zostawił po sobie dziury, ale kombinezon dołożył wszelkich starań, żeby je zasklepić. Większość lampek na piersi pałała czerwienią i skafander nie zareagował, kiedy Kassad zażądał oceny uszkodzeń, ale przynajmniej aparat oddechowy działał, choć niepokojąco przy tym rzęził. Włączył wbudowany nadajnik. Cisza, nie było nawet szumu zakłóceń. Znalazł kabel komlogu i podłączył go do wbudowanego w kadłub gniazda terminalu. Nic. Statkiem znów potężnie szarpnęło, metal zawibrował od serii eksplozji i Kassada rzuciło na ścianę. Obok przeleciała klatka jednej z wind; jej zerwane kable przypominały macki rozjuszonego anemonu. W windzie były ciała, kolejne zwłoki leżały na nietkniętych odcinkach schodów biegnących spiralą po ścianie. Kassad pokonał ostatni odcinek i stwierdził, że wszystkie hermetyczne drzwi są szczelnie zamknięte, zamknięte było również główne wejście do szybu – za to przez dziury w ścianach dałoby się wjechać sporą ciężarówką. Kolejny wstrząs jeszcze bardziej skomplikował trajektorię statku; nowe, coraz bardziej złożone siły oddziaływały na Kassada i wszystko, co wraz z nim znalazło się w szybie. Złapał się odgiętych blach i podciągnął do otworu w trzywarstwowym kadłubie Merricka. Na widok wnętrza omal nie parsknął śmiechem. Ktokolwiek ostrzelał statekszpital, przyłożył się do tego: wysmagany plazmą z miotaczy kadłub popękał na spojeniach, zawiodły systemy samouszczelniania, przeciążeniu uległy układy zdalnej kontroli uszkodzeń, aż w końcu potrzaskały wewnętrzne grodzie, a wtedy okręt nieprzyjaciela ostrzelał wypatroszony szpital pociskami, którym żołnierze ARMII:kosmos nadali staroświecko uroczą nazwę „kartaczy”. Wybuch kartacza przypominał eksplozję granatu w zatłoczonym szczurzym labiryncie. Światło wpadało do środka przez tysiące otworów w kadłubie, rozszczepione na tęczowe promienie wszędzie tam, gdzie natrafiło na koloidalną mgiełkę kurzu, krwi

i smarów. Z miejsca, w którym wisiał, poddając się wstrząsom statku, dostrzegł kolejne co najmniej dwadzieścia ciał, nagich, poranionych, poruszających się z typową dla trupów w nieważkości złudną gracją podwodnego baletu. Prawie każde miało własny układ planetarny ze strzępów tkanki i kropel krwi; niektóre wpatrywały się w Kassada oczami wytrzeszczonymi jak u postaci z kreskówek i wydawało się, że go przyzywają przypadkowymi, ospałymi ruchami rąk. Odpychając się nogami, płynął przez wrak do głównego szybu transportowego, prowadzącego do centrum dowodzenia. Nigdzie nie widział broni (wyglądało na to, że tylko tamten jeden komandos zdążył włożyć kombinezon), wiedział jednak, że znajdzie szafkę z bronią albo w centrum dowodzenia, albo na rufie, w kwaterach marines. Zatrzymał się przy ostatniej rozdartej grodzi, zamarł bez ruchu i tym razem już nie wytrzymał. Parsknął śmiechem. Dalej nie było głównego szybu, nie było rufy... Nie było niczego. Cały ten segment – ramię wysięgnika z modułem szpitalnym – został oderwany od reszty kadłuba z taką samą łatwością, z jaką Beowulf urwał łapę Grendelowi. Ostatnie drzwi, otwarte na oścież, prowadziły w próżnię, gdzie na przestrzeni całych kilometrów w blasku słońca koziołkowały poszarpane szczątki Merricka. Zielonolazurowa planeta zawisła w próżni tak blisko, że ogarnięty lękiem wysokości Kassad mocniej ścisnął futrynę drzwi. Na jego oczach nad powierzchnię planety wypłynęła gwiazda, lasery zamrugały rubinowym morse’em i odległy o pół kilometra fragment wraku eksplodował chmurą parującego metalu, kłębami zestalonych gazów i mrowiem czarnych punkcików, które – jak uświadomił sobie pułkownik – musiały być ciałami ludzi. Schronił się głębiej w dającym osłonę wnętrzu, żeby się spokojnie zastanowić. Zasoby kombinezonu wystarczą jeszcze najwyżej na godzinę (już teraz czuł charakterystyczny siarkowodorowy odorek psującego się aparatu oddechowego), a podczas całej dotychczasowej włóczęgi nie znalazł żadnego hermetycznie zamkniętego pomieszczenia ani pojemnika. Zresztą, nawet gdyby natknął się na jakiś schowek albo sprawną śluzę – co wtedy? Nie miał pojęcia, czy widoczna w dole planeta to Hyperion, czy Ogród, wiedział jednak z całą pewnością, że na żadnym z tych światów nie stacjonują siły ARMII. Wiedział również, że lokalne siły samoobrony nie miałyby szans w konfrontacji z okrętem Wygnańców. Minie wiele dni, zanim jakaś jednostka patrolowa pokusi się o zbadanie wraku; było nawet dość prawdopodobne, że zanim kogokolwiek przyślą, ważący tysiące ton kawał złomu, który chwilowo zamieszkiwał, zdąży spaść z orbity i spłonąć w atmosferze. Oczywiście tubylcy nie byliby tym zachwyceni, ale z ich punktu widzenia lepiej

pogodzić się z faktem, że kawałek nieba zwali im się na głowy, niż narazić się na gniew Wygnańców. Ba, gdyby mieli tu jakieś prymitywne orbitalne instalacje obronne albo naziemne miotacze plazmy, to sensowniej byłoby ostrzelać kosmiczny złom niż wrogi okręt. Uśmiechnął się posępnie. Dla niego to wszystko i tak nie miało większego znaczenia – jeżeli nie zacznie działać szybko, umrze na długo przed tym, gdy szczątki szpitala wpadną w atmosferę albo tubylcy zaczną do nich strzelać. Wyświetlacz w hełmie został strzaskany tym samym odłamkiem, który zabił komandosa, ale Kassad mimo to opuścił go na wizjer. Wskaźniki diagnostyczne jarzyły się czerwienią, na szczęście wystarczyło energii w zasilaczu, żeby powiększony obraz nałożył się bladą zielenią na pajęczynę pęknięć i rys. Obrysowany rozmazującą gwiazdy powłoką ochronnych pól siłowych niszczyciel Wygnańców wycofał się na odległość stu kilometrów i wystrzelił kilkanaście obiektów. W pierwszej chwili Kassad był pewien, że widzi pociski, które mają dokonać dzieła zniszczenia, i złapał się na tym, że uśmiecha się półgębkiem na myśl o ostatnich sekundach swojego życia. Wtedy jednak jego uwagę zwróciła niewielka prędkość „pocisków”. Podkręcił powiększenie; sygnalizator zasilania zamrugał na czerwono i wzmacniacz padł, ale zanim to nastąpiło, Kassad zdążył rozpoznać owalne sylwetki, najeżone silnikami i bąblami kokpitu, wlokące po sześć elastycznych manipulatorów. To były „kałamarnice” – tak w ARMII:kosmos przyjęło się nazywać jednostki abordażowe Wygnańców. Wcisnął się jeszcze głębiej. Za kilka minut pierwsze kałamarnice przybiją do wraku. Ilu może w nich być Wygnańców, po dziesięciu w każdej? Po dwudziestu? Na pewno co najmniej dziesięciu. Dobrze uzbrojonych i wyposażonych w czujniki ruchu i podczerwieni. Elitarni komandosi, odpowiedniki kosmicznych marines Hegemonii, nie byli po prostu wyszkoleni do walki w zerowym ciążeniu – oni się urodzili i wychowali w nieważkości. Długie kończyny, chwytne palce i sztuczne ogony będą dodatkowym atutem w tym środowisku, chociaż zdaniem Kassada żadne „dodatkowe atuty” nie były im już potrzebne. Zaczął ostrożnie przemieszczać się w labiryncie poskręcanych metalowych szczątków, walcząc ze wzbierającą falą paniki, która nakazywała mu odepchnąć się z całej siły nogami i, wrzeszcząc wniebogłosy, pofrunąć w ciemność. Czego mogą chcieć? Jeńców. To by załatwiało sprawę przetrwania: wystarczy, że się podda, a przeżyje. Problem z tym pomysłem polegał na tym, że widział nakręcone przez ARMIĘ:wywiad holofilmy z wrogiego okrętu przechwyconego nad Bressią. W ładowni Wygnańcy przetrzymywali ponad dwustu jeńców, do których

najwyraźniej musieli mieć mnóstwo pytań. Może przetrzymywanie i wykarmienie tak licznej grupy okazało się kłopotliwe, a może tak po prostu wyglądała podstawowa technika przesłuchań – tak czy inaczej, pojmani cywile z Bressii i żołnierze ARMII zostali rozpruci jak żaby w laboratorium biologicznym i rozpięci na metalowych stelażach. Amputowano im ręce i nogi, usunięto oczy, a po zanurzeniu organów wewnętrznych w odżywczych kąpielach przygotowano ich do przesłuchania za pomocą prymitywnych sond mózgowych, wpiętych bezpośrednio do kory mózgowej przez trzycentymetrowe otwory w czaszkach. Płynął przed siebie wśród szczątków wyposażenia i skłębionego, poplątanego okablowania. Nie miał najmniejszej ochoty się poddawać. Koziołkujący w przestrzeni wrak zadudnił i nieco spowolnił ruchy, gdy co najmniej jedna kałamarnica przyssała się do kadłuba. Myśl, napomniał się w duchu Kassad. Bardziej niż kryjówki potrzebował w tej chwili broni. Czy czołgając się przez wrak, widział coś, co zwiększyłoby jego szanse przeżycia? Zatrzymał się, przytrzymał wyrwanego ze ściany światłowodu i cofnął pamięcią. Oddział szpitalny, na którym się obudził, łóżka, zbiorniki regeneracyjne, aparatura do intensywnej opieki medycznej... Większość sprzętu została wyssana przez dziury w kadłubie. Dalej: szyb wysięgnika, winda, zwłoki na schodach. Żadnej broni. Trupy odarte ze sprzętu i ubrań poprzez eksplozję kartaczy lub gwałtowną dekompresję. Liny windy? Nie, za długie, poza tym nie da rady ich odciąć bez narzędzi. Narzędzia? Niczego nie widział. Wypatroszone gabinety medyczne w korytarzach za głównym szybem. Pracownie tomograficzne, kapsuły do rezonansu i reanimacji pootwierane jak złupione sarkofagi. Ocalała co najmniej jedna nietknięta sala operacyjna: labirynt szybujących w nieważkości przewodów i rozproszonych instrumentów. Solarium – ogołocone do czysta, gdy eksplodowały w nim okna. Pokoje lekarzy. Pokoje przygotowawcze, korytarze, kanciapy niewiadomego przeznaczenia. Trupy. Jeszcze przez chwilę tkwił nieruchomo, żeby zorientować się w labiryncie świateł i cieni, zanim w końcu odbił się nogami i popłynął przed siebie. Liczył na dziesięć minut; dostał niecałe osiem. Spodziewał się, że Wygnańcy będą metodyczni i kompetentni, ale nie docenił tego, jak bardzo kompetentni potrafią być przy zerowym ciążeniu. Założył – kładąc na szali swoje życie – że patrole będą dwuosobowe; tak właśnie zrobiliby marines, tak również szkolono komandosów ARMII:ląd do walki w miastach: jeden wpada do pomieszczenia, drugi go osłania. Gdyby Wygnańców było więcej niż dwóch – gdyby, na przykład, okazało się, że działają czwórkami – najprawdopodobniej by zginął. Unosił się w próżni pośrodku sali operacyjnej nr 3, kiedy Wygnaniec pojawił się

w drzwiach. Nieruchomy Kassad z niesprawnym aparatem oddechowym dławił się cuchnącym powietrzem, gdy tamten wśliznął się do środka, odsunął z przejścia i wycelował broń w nieruchomą postać w sfatygowanym wojskowym kombinezonie. Kassad miał nadzieję, że fatalny stan skafandra i potrzaskana osłona twarzy przyniosą mu dodatkową sekundę albo dwie. Zza wysmarowanej krwią osłony patrzył niewidzącym wzrokiem lekko w górę, gdy prześliznął się po nim promień lampy zainstalowanej na piersi Wygnańca. Komandos miał dwie sztuki broni: w ręce trzymał ogłuszacz soniczny, palcami lewej „stopy” przytrzymywał zaś mniejszy, lecz znacznie groźniejszy pistolet energetyczny. Kassad zdążył jeszcze dostrzec morderczy szpikulec na ogonie, zanim nacisnął guzik trzymanego w prawej ręce detonatora. Większość tamtych ośmiu minut poświęcił na podłączenie generatora awaryjnego do obwodów sali operacyjnej. Nie wszystkie lasery chirurgiczne przetrwały atak, ale sześć z nich było sprawnych. Cztery słabsze wycelował w obszar na lewo od drzwi, dwa większe, przeznaczone do cięcia kości, wymierzył na prawo od wejścia. Wygnaniec usunął się w prawo. Jego skafander eksplodował. Lasery cięły w najlepsze po uprzednio zaprogramowanych trajektoriach, gdy Kassad odepchnął się nogami i podleciał do napastnika, uchyliwszy się przed niebieskimi promieniami rozpraszanymi w obłoku bezużytecznego szczeliwa kombinezonu i bulgoczącej krwi. Zdołał dopaść ogłuszacza tuż przed tym, jak do sali wskoczył drugi Wygnaniec, zwinny jak szympans ze Starej Ziemi. Kassad przystawił mu ogłuszacz do hełmu i strzelił. Sylwetka w skafandrze zwiotczała, kierowany przypadkowymi impulsami nerwowymi sztuczny ogon smagnął jeszcze kilka razy pokład. Przy strzale z przyłożenia nie mogło być mowy o braniu jeńców – z tej odległości ogłuszacz robił z mózgu ofiary owsiankopodobną papkę. Ale Kassad nie zamierzał brać jeńców. Wierzgnął, odskoczył, chwycił się dźwigara i włączonym sonikiem omiótł wejście. Nikt więcej się nie pojawił. Kiedy dwadzieścia sekund później wyjrzał za drzwi, korytarz był pusty. Nie zawracając sobie głowy pierwszym przeciwnikiem, ściągnął nietknięty kombinezon z drugiego. Komandos był poza tym nagi i był kobietą. Krótko przycięte blond włosy, drobne piersi, tatuaż tuż ponad linią włosów łonowych. Bardzo jasna skóra. Krople krwi ulatywały jej z nosa, uszu i oczu. Kassad zakonotował w pamięci, że u Wygnańców kobiety także służą w marines – na Bressii wszystkie ofiary były płci męskiej.

Nie zdejmując hełmu i aparatu oddechowego, nogą odtrącił ciało i wciągnął obcy kombinezon. Przy zetknięciu z próżnią eksplodowały mu drobne naczynka krwionośne pod skórą, kosmiczny ziąb kąsał boleśnie, gdy mocował się z nieznanym systemem zapięcia. Mimo że był całkiem słusznego wzrostu, kombinezon i tak okazał się dla niego za duży: wyciągnąwszy się najdalej jak mógł, z trudem dosięgał rękawic, ale nie miał co liczyć na wypełnienie nogawek i pokierowanie ogonem, które obwisły bezużytecznie, gdy wreszcie przełożył na głowę bąblowaty hełm. Wbudowany w krezę wyświetlacz pałał bursztynowo-fioletowymi światełkami. Kassad usłyszał szum powietrza w obolałych uszach i prawie zwymiotował, gdy intensywny odór uderzył go w nozdrza; dla Wygnańca był to pewnie słodki zapach domu. Ze słuchawek płynęły zaszyfrowane rozkazy, w języku, który brzmiał jak nagrany na taśmie dawny angielski, odtwarzany z dużą prędkością wspak. Kassad znów zaryzykował – tym razem oparł się na fakcie, że lądowe jednostki Wygnańców na Bressii działały jako quasi-niezależne zespoły i bazowały na głosowej łączności radiowej i podstawowej telemetrii, nie zaś (jak siły ARMII:ląd) na sieci implantów taktycznych. Jeżeli tutaj, na orbicie, obowiązywał ten sam system, to dowódca mógł mieć świadomość, że dwoje jego podwładnych zaginęło, mógł nawet dysponować ich odczytami biometrycznymi, ale mógł nie wiedzieć, gdzie dokładnie się znajdują. Doszedł do wniosku, że najwyższy czas przestać bawić się w domysły i zacząć działać. Przeprogramował lasery w taki sposób, żeby strzelały do wszystkiego, co spróbuje wejść do sali, a sam wyfrunął na korytarz, potykając się i obijając o ściany. Poruszanie się w tym przeklętym kombinezonie przypominało chodzenie przy normalnym ciążeniu w za długich spodniach, kiedy człowiek przydeptuje sobie nogawki. Wziął ze sobą oba energetyki i przez chwilę – nie znalazłszy żadnych troków, pierścieni mocujących, zaczepów, rzepów, zacisków magnetycznych ani kieszeni – wyglądał jak pijany pirat z holodramy, kiedy tak leciał zygzakiem z pistoletami w rękach. Niechętnie rozstał się z jednym pistoletem, który zawisł w próżni za jego plecami, gdy on wolną ręką próbował odpychać się w przód. Rękawica kombinezonu pasowała jak wielgachna łapawica naciągnięta na dłoń dziecka. Przeklęty ogon kolebał się na wszystkie strony, tłukł go po hełmie i ogólnie był mu potrzebny jak – nomen omen – wrzód na dupie. Dwa razy na widok światełek w oddali chował się w zakamarkach kadłuba. Zbliżył się do otworu w poszyciu, przez który wcześniej obserwował nadlatującą kałamarnicę, gdy, skręciwszy w boczny korytarz, niemal zderzył się z trójką intruzów. Fakt, że miał na sobie skafander Wygnańców, zapewnił mu co najmniej dwie

sekundy przewagi. Pierwszemu przeciwnikowi strzelił z najbliższej odległości w hełm. Drugi wypalił na oślep z sonika; wiązka przeszła ponad ramieniem Kassada, który w następnej sekundzie wpakował trzy ładunki w pierś strzelca. Trzeci z komandosów zrobił salto w tył, znalazł trzy dogodne uchwyty, odepchnął się od nich i zniknął Kassadowi z oczu, zanim ten zdążył wycelować. Słuchawki eksplodowały gradem przekleństw, rozkazów i pytań. W milczeniu ruszył w pogoń. Trzeci z Wygnańców byłby uciekł, gdyby nie odnalazł w sobie pokładów honoru i nie postanowił stanąć do walki. Kassad miał niewytłumaczalne wrażenie déjà vu, kiedy z odległości pięciu metrów strzelił mu z energetyka w lewe oko. Trup przekoziołkował i wyfrunął na światło słoneczne. Kassad zatrzymał się i zagapił na zacumowaną w odległości niespełna dwudziestu metrów kałamarnicę. Szczęście dawno mu tak nie sprzyjało. Wybił się z otworu, zdając sobie sprawę, że jeśli ktoś zechce do niego strzelić – z kałamarnicy albo z wraku – nie będzie mógł nic na to poradzić. Moszna mu się skurczyła, jak zawsze, gdy wiedział, że jest łatwym celem. Nikt jednak nie strzelił. W uszach dźwięczały mu skrzekliwe rozkazy i pytania. Nie rozumiał ich, nie wiedział, skąd pochodzą, i uznał, że lepiej będzie nie mieszać się do tej wymiany zdań. Przez ten niezgrabny kombinezon omal nie rozminął się z kałamarnicą. Przeszło mu przez myśl, że takie rozczarowujące zakończenie byłoby stosownym werdyktem wszechświata wobec jego militarnych ambicji: oto dzielny wojownik odlatuje na niską orbitę bez silników manewrowych, bez paliwa, bez możliwości zmiany kursu; nawet pistolet energetyczny był bezodrzutowy. Dokonałby żywota bezużyteczny i nieszkodliwy jak zerwany z uwięzi dziecięcy balonik. Wyciągnął się, aż mu stawy zatrzeszczały, ale dosięgnął anteny i podciągnął się po niej do kadłuba. Gdzie śluza, do cholery? Kadłub kałamarnicy był dość gładki jak na statek kosmiczny, a przy tym opatrzony mnóstwem rysunków, kalkomanii i symboli (odpowiedników, jak domyślał się Kassad, ostrzeżeń w rodzaju nie stawać albo uwaga: dysza silnika), nie było jednak widać żadnych włazów. Domyślał się, że na pokładzie zostali jeszcze jacyś Wygnańcy, na pewno pilot, który teraz się pewnie zastanawia, dlaczego jego kumpel pełza po kadłubie jak krab z włogacizną, zamiast po prostu przejść przez śluzę. Albo może dokładnie wie dlaczego kompan tak się zachowuje i czeka na niego z drugiej strony z pistoletem w garści. Tak czy inaczej, nie zanosiło się na to, żeby ktoś raczył mu otworzyć drzwi.

Pieprzyć to, pomyślał Kassad i przestrzelił jedną z wypukłych kopułek obserwacyjnych. Na statku Wygnańców panował porządek: wraz z gejzerem powietrza ze środka wyfrunęła zaledwie garść odpowiedników spinaczy i drobnych monet. Kassad odczekał, aż erupcja przycichnie, i wcisnął się przez otwór. Znalazł się w części desantowej statku: miękko wyściełana ładownia do złudzenia przypominała wnętrze zwyczajnego lądownika albo transportera opancerzonego. Zapamiętał na przyszłość, że kałamarnica przewozi około dwudziestu Wygnańców w pełnym próżniowym rynsztunku bojowym. W tej chwili przedział desantowy był jednak pusty, a otwarty właz prowadził do kabiny pilota. Na pokładzie został tylko jeden pilot, który nawet nie zdążył wypiąć się z pasów. Kassad go zastrzelił, wypchnął zwłoki do przedziału towarowego i sam zasiadł na – miał nadzieję – fotelu dowódcy. Przez kopułę nad jego głową sączyło się ciepłe światło słońca. Monitory i wyświetlacze holograficzne pokazywały widok przed dziobem i za rufą jednostki oraz filmowane naramiennymi kamerami żołnierzy sceny z eksploracji wraku. Mignęło mu nagie ciało w sali operacyjnej nr 3 i kilka postaci zajętych wymianą ognia z laserami chirurgicznymi. W holodramach z czasów dzieciństwa pułkownika Kassada bohaterowie zawsze umieli obsługiwać śmigi, statki kosmiczne, egzotyczne elektromagnetyki i wszelką inną obcą maszynerię. Został przeszkolony w prowadzeniu wojskowych transporterów i prostych czołgów, a w razie nagłej potrzeby pokierowałby nawet lądownikiem albo łodzią szturmową; gdyby przypadkiem znalazł się na uprowadzonym statku kosmicznym ARMII (co było niezwykle mało prawdopodobne), umiałby się zorientować w module dowodzenia, porozumieć z głównym komputerem albo wysłać sygnał ratunkowy przez radio lub hiperłącze. Kiedy jednak siedział na fotelu pilota kałamarnicy Wygnańców, nie wiedział, co robić. Chociaż niezupełnie. Od razu rozpoznał zdalne sterowniki mackowatych manipulatorów. Gdyby miał ze dwie, trzy godziny, po oględzinach i namyśle rozgryzłby pewnie jeszcze inne elementy pulpitu, ale nie miał tyle czasu: na obrazie z dziobowej kamery trzy postaci w kombinezonach skoczyły właśnie w stronę kałamarnicy, strzelając w locie. Na holowyświetlaczu zmaterializowała się nagle blada, dziwnie obca twarz dowódcy desantu. Ze słuchawek w hełmie Kassada dobiegały krzyki. Pot perlił mu się przed oczami i spływał od wewnątrz po wizjerze. Strząsnął go

gwałtownym ruchem głowy i pacnął dłonią kilka najbardziej obiecujących fragmentów pulpitu. Gdyby kałamarnica reagowała na polecenia głosowe, miała podejrzliwy komputer pokładowy albo możliwość przełączenia na sterowanie ręczne, byłoby po nim. To wszystko przeszło mu przez myśl w ciągu sekundy albo dwóch przed tym, nim zastrzelił pilota, ale nie miał wtedy pomysłu, jak nakłonić go do współpracy. Nie widział też możliwości, żeby mu zaufać. Nie, doszedł do wniosku, nie było innego wyjścia. Na próbę dotknął kolejnych obszarów konsoli. Włączył się silnik. Kałamarnica szarpnęła się na cumach. Przypiętym do fotela Kassadem zakołysało. – Ożeż w mordę... – zaklął pod nosem. Odezwał się na głos pierwszy raz od momentu, kiedy zapytał lekarkę o planowaną trasę lotu. Wyciągnął maksymalnie ręce i wsunął je w uchwyty manipulatorów. Cztery puściły, piąty pękł, a szósty wyrwał kawałek poszycia Merricka i kałamarnica oddzieliła się od wraku. Dwie figurki w skafandrach rozminęły się z nią w skoku, a trzecia uczepiła się tej samej anteny, która wcześniej uratowała Kassada. Wiedząc już z grubsza, w której części pulpitu mieści się sterowanie silnikami, dźgał palcami na chybił trafił. Zapaliła się lampka na suficie. Zgasły wszystkie holowyświetlacze. Kałamarnica rozpoczęła manewr łączący najostrzejsze składowe beczki, świecy i pętli. Sylwetka w skafandrze przekoziołkowała nad kopułą kabiny, mignęła na ekranie dziobowym, a potem stała się maleńkim punkcikiem za rufą. Wygnaniec cały czas strzelał z energetyka, nawet kiedy zniknął (lub zniknęła) w oddali. Kałamarnicą miotało na wszystkie strony, a Kassad walczył o zachowanie przytomności. Głosowe i wizualne sygnały alarmowe rozpaczliwie dopominały się o jego uwagę. Pacnął na oślep w stery silników, uznał próbę za udaną i cofnął ręce znad pulpitu, gdy poczuł, że siły bezwładności usiłują rozerwać go w tylko dwóch kierunkach, zamiast dotychczasowych pięciu. Całkiem przypadkowo zauważył, że niszczyciel się wycofuje. To dobrze. Okręt z pewnością mógł w każdej chwili zniszczyć kałamarnicę – i zrobiłby to, gdyby ta zbliżyła się do niego lub spróbowała mu w jakikolwiek sposób zagrozić. Kassad nie wiedział, czy jest uzbrojona (osobiście nie spodziewał się znaleźć na pokładzie niczego groźniejszego niż broń przeciwpiechotna), ale miał świadomość, że żaden trzeźwo myślący kapitan niszczyciela nie dopuściłby do tego, żeby niesterowalny prom znalazł się zbyt blisko jego okrętu. Wygnańcy zapewne już się zorientowali, że kałamarnica została uprowadzona i Kassad wcale by się nie zdziwił (byłby rozczarowany, ale nie zaskoczony), gdyby niszczyciel zrobił z niej miazgę. Na razie

jednak liczył na to, że u przeciwnika do głosu dojdą dwa uczucia wspólne dla wszystkich ludzi, nawet jeśli niekoniecznie ludzi-Wygnańców: ciekawość i żądza zemsty. Ciekawość oczywiście łatwo jest stłumić, kiedy działa się pod presją, ale na wpół feudalna, paramilitarna społeczność Wygnańców z pewnością miała głęboko zakorzenioną ideę zemsty. Biorąc pod uwagę, że nie mógł im bardziej zaszkodzić i praktycznie nie miał szans na ucieczkę, pułkownik Fedmahn Kassad stał się idealnym kandydatem do wiwisekcji na stole chirurgicznym. Na to właśnie liczył. Spojrzał na ekran dziobowej kamery, zmarszczył brwi i lekko poluzował pasy, żeby swobodnie zadrzeć głowę i spojrzeć „do góry”. Kałamarnica wciąż koziołkowała w przestrzeni, ale znacznie wolniej niż przedtem. Planeta wyraźnie się przybliżyła – jej widoczna półkula wypełniła całe pole widzenia – nie wiedział jednak, jaka odległość dzieli go od granicy atmosfery. Z wyświetlacza nie potrafił niczego wyczytać; mógł się tylko domyślać, jaką rozwija prędkość orbitalną i jak gwałtowne będzie wejście w atmosferę. Rzut oka jeszcze z pokładu Merricka sugerował, że niszczyciel znajduje na niskiej orbicie parkingowej – pięćset, może sześćset kilometrów od planety, w sam raz, żeby wysyłać lądowniki na powierzchnię. Spróbował otrzeć pot z twarzy i zdziwił się, gdy tylko stuknął rękawicą w wizjer. Był zmęczony. Do diabła, przecież jeszcze parę godzin temu tkwił w odmętach kriosnu, a kilka tygodni czasu pokładowego wcześniej jego ciało było praktycznie martwe. Zastanawiał się, czy świat, który widzi pod sobą, to Hyperion, czy Ogród. Nie znał żadnego z nich, wiedział jednak, że Ogród jest gęściej zaludniony i bliższy uzyskania statusu kolonii. Oby to był Ogród. Niszczyciel wystrzelił trzy szturmowce. Kassad widział je wyraźnie, dopóki znajdowały się w polu widzenia kamery rufowej. Tak długo stukał na oślep po pulpicie, aż wydało mu się, że kałamarnica przyśpieszyła w kierunku planety. Niewiele więcej mógł zrobić. * * * Dotarł do granicy atmosfery zanim łodzie go dopadły – mimo że z pewnością znalazł się w zasięgu ich broni, ktoś tam w dowództwie musiał być zaciekawiony. Albo zacietrzewiony.

Kałamarnica nie miała opływowej sylwetki. Podobnie jak większość promów kursujących między statkami w próżni, mogła pozwolić sobie na flirt z atmosferą, ale gdyby wpadła zbyt głęboko w studnię grawitacyjną planety, byłoby po niej. Obserwując żarzącą się rubinowo powłokę statku i wsłuchując w zakłócenia jonizacyjne w radiu, Kassad zaczynał dochodzić do wniosku, że lądowanie mogło jednak nie być najlepszym pomysłem. Opór powietrza ustabilizował kałamarnicę i Kassad poczuł pierwsze leciutkie szarpnięcie ciążenia. Obmacał pulpit i oparcia fotela, modląc się, żeby gdzieś tam znajdowały się przyrządy sterownicze. Zaszumiony obraz na ekranie przedstawiał jeden ze szturmowców wyhamowujący na słupie błękitnego ognia plazmowego. Złudzenie było podobne, jak w przypadku dwóch spadochroniarzy w spadaniu swobodnym: ten, który pierwszy otworzy spadochron, z punktu widzenia drugiego zaczyna gwałtownie wzlatywać do góry. Tak właśnie zachowała się jednostka Wygnańców. Ale Kassad miał inne zmartwienia. Nie mógł znaleźć mechanizmu katapulty. Każdy statek ARMII:kosmos był wyposażony w system służący do ewakuacji załogi w atmosferze; zwyczaj ten pochodził sprzed blisko ośmiu stuleci, kiedy cały przemysł lotów kosmicznych ograniczał się do ostrożnych wypadów tuż ponad warstewkę powietrza okalającą Starą Ziemię. Na promie działającym w próżni katapulta była na dobrą sprawę zbędna, ale prastare lęki zapisane w wiekowych regulaminach niełatwo wykorzenić. Taka przynajmniej była teoria, bo Kassad nie umiał niczego znaleźć. Kałamarnica dygotała, wirowała i zaczynała się poważnie nagrzewać. Rozpiął uprząż, zsunął się z fotela i przecisnął w stronę rufy, chociaż nie bardzo wiedział, czego tam szuka. Plecaka odrzutowego? Spadochronu? Skrzydeł? W sekcji desantowej znalazł tylko zwłoki pilota i kilka skromnych skrzynek bagażowych. Przeszukał je, ale nie odkrył nic większego niż apteczka. Żadnych cudownych wynalazków. Teraz już słyszał, jak targana wstrząsami kałamarnica zaczyna pękać. Chwycił się przegubowego uchwytu w suficie, pogodzony z myślą, że Wygnańcy nie marnują funduszy ani miejsca na wyposażanie kałamarnic w najprawdopodobniej nieprzydatne mechanizmy. Po co mieliby to robić? Żyli w mrokach międzygwiezdnej pustki, a ich ideę „świata z atmosferą” wyrażała ośmiokilometrowa hermetyczna rura puszkomiasta. Zewnętrzne mikrofony na hełmie zaczęły wyłapywać wściekły świst powietrza opływającego kadłub i wpadającego przez rozbity bąbel iluminatora na rufie. Kassad wzruszył ramionami. Cóż, postawił wszystko na jedną kartę –

i przegrał. Kałamarnicą miotało na wszystkie strony. Słyszał, jak od dziobu odłamują się kolejne manipulatory. Trup Wygnańca wyleciał przez strzaskaną kopułę jak mrówka wessana do odkurzacza. Kassad trzymał się kurczowo uchwytu i przez otwarty właz obserwował kabinę pilota. Uderzyło go, że jest taka cudownie archaiczna, jak żywcem wyjęta z podręcznika historii podboju kosmosu. Zewnętrzna powłoka zaczynała się topić i łuszczyć, jej kawałki przelatywały za iluminatorami jak bryły rozżarzonej lawy. Kassad z zamkniętymi oczami próbował sobie przypomnieć wykłady w Szkole Dowodzenia traktujące o strukturze i rozplanowaniu zabytkowych statków kosmicznych. Kałamarnica weszła w ostatni korkociąg. Zgiełk był nie do opisania. – Na Allaha! – stęknął Kassad. Od dzieciństwa nie zaklinał się w ten sposób. Zaczął się wspinać do kabiny pilota: zaparł się o otwarty właz, znalazł dogodne chwyty, zupełnie jakby się wspinał po pionowej ścianie... Bo naprawdę tak było. Kałamarnica obróciła się rufą w dół i ustabilizowała w locie nurkowym na spotkanie śmierci. Kassad wspinał się w przeciążeniu równym 3g, z pełną świadomością, że wystarczy jeden fałszywy ruch, a upadek pogruchocze mu wszystkie kości. Za jego plecami świst powietrza przeszedł w ogłuszający jazgot, a potem w ryk smoka. Ściany przedziału desantowego przepalały się na wylot, tryskając wściekłymi gejzerami roztopionego metalu. Wspięcie się na fotel przypominało pokonanie przewieszki w skalnej ścianie z dodatkowym obciążeniem w postaci uczepionej jego pasa dwójki innych wspinaczy. Zbyt luźne rękawice dodatkowo utrudniały mu pewny chwyt na zagłówku, gdy zawisł nad ognistym tyglem przedziału desantowego. Statkiem szarpnęło, Kassad wierzgnął, podciągnął nogi i wylądował na fotelu. Ekrany pogasły. Rozpalona kopuła nad głową przybrała ohydny czerwonawy odcień. Niewiele brakowało, żeby stracił przytomność, kiedy pochylił się i po omacku sięgnął między kolanami pod fotel. Niczego nie znalazł. Chociaż nie... Uchwyt. Nie, na Jezusa i Allaha, nie uchwyt... Zwykły pierścień. Metalowy, spłaszczony pierścień. Jak w podręcznikach historii. Kałamarnica się rozpadała. Kopuła obserwacyjna przepaliła się na wylot i roztopiony perspex bryzgał po całej kabinie, także na kombinezon i hełm Kassada. Śmierdziało przypalonym plastikiem. Kałamarnica coraz szybciej wirowała w korkociągu, przed oczami Kassada zatańczyły różowe plamy, potem obraz pociemniał i zgasł całkowicie. Odrętwiałymi palcami dociągnął paski uprzęży... bardzo ciasno... Albo werżnęła mu się w pierś, albo perspex przepalił mu skafander...

Sięgnął do pierścienia. Osłabione palce nie chciały się na nim zacisnąć... A jednak. Pociągnął. Za późno. Z przeraźliwym zgrzytem kałamarnica wybuchnęła ogniem i rozpadła się na kawałki. Tysiące odłamków eksplodującego pulpitu posiekły kabinę. Kassada wgniotło w oparcie. Poleciał do góry. Prosto w ogień. Przekoziołkował. Jak przez mgłę zdał sobie sprawę, że fotel generuje własne pole siłowe. Płomienie tańczyły mu dosłownie kilka centymetrów przed twarzą. Odstrzelony od podłogi fotel wyleciał z ognistego ogona kałamarnicy i zaczął kreślić własny błękitny ślad na niebie. Sterowniki mikroprocesorowe ustawiły go w taki sposób, żeby tarcza pola siłowego oddzielała pasażera od piekła rozpalonego powietrza. Olbrzym przysiadł Kassadowi na piersi, gdy na dwóch tysiącach kilometrów hamował z przeciążeniem 8g. Tylko raz zmusił się do uniesienia powiek i stwierdził, że leży skulony w samym sercu długiego słupa biało-niebieskiego ognia. Potem zamknął oczy. Nigdzie nie widział przycisku uruchamiającego spadochron lub inne urządzenia hamujące. Nie miało to większego znaczenia, i tak nie był w stanie ruszać rękami. Olbrzym poruszył się, rozsiadł wygodniej i przybrał na wadze. Jakiś kawałek hełmu Kassada musiał się stopić lub oderwać od reszty, bo hałas był nie do opisania. Mniejsza z tym. Zacisnął mocniej powieki. To był dobry moment na drzemkę. * * * Kiedy otworzył oczy, pochylała się nad nim ciemna kobieca sylwetka. W pierwszej chwili pomyślał, że to ona. Przyjrzał się jej baczniej i stwierdził, że to faktycznie ona. Chłodnymi palcami dotknęła jego policzka. – Jestem martwy? – spytał szeptem, chwyciwszy ją za przegub dłoni. – Nie. W jej cichym, chrapliwym głosie pobrzmiewał lekki cień akcentu, którego Kassad nie rozpoznał. Pierwszy raz się do niego odezwała. – Jesteś prawdziwa? – Tak. Kassad rozejrzał się z westchnieniem. Leżał – nagi i przyrzucony cienkim szlafrokiem – na jakiejś leżance lub platformie na środku olbrzymiego, ciemnego

pomieszczenia. Przez dziurę w dachu było widać gwiazdy. Drugą ręką dotknął ramienia kobiety. Włosy tworzyły ciemną aureolę wokół jej głowy. Była ubrana w zwiewną, luźną suknię, która nawet w świetle gwiazd pozwalała podziwiać jej kształty. Poczuł w nozdrzach jej zapach, wonną mieszankę woni mydła, skóry i jej samej, tak dobrze znajomą z ich poprzednich spotkań. – Na pewno masz wiele pytań – wyszeptała. Kassad rozpiął złotą zapinkę sukni. Tkanina z cichym szelestem opadła na podłogę. Kobieta stanęła przed nim naga. Nad ich głowami wyraźnie rysował się pas Drogi Mlecznej. – Nie – odparł Kassad i przyciągnął ją do siebie. * * * Nad ranem zerwał się lekki wiatr i Kassad przykrył ich oboje narzutą, która – choć cienka – doskonale izolowała od chłodu, leżeli więc w przyjemnym cieple. Gdzieś nieopodal piasek lub śnieg chrobotał o nagie ściany. Gwiazdy świeciły jasno na bezchmurnym niebie. Obudzili się o świcie, przytuleni pod jedwabistym przykryciem. Przesunęła dłonią po tułowiu Kassada, dotykając starych i nowych blizn. – Jak się nazywasz? – szepnął. – Ćśśś – uciszyła go, sięgnąwszy jeszcze niżej. Wtulił twarz w pachnący łuk jej szyi. Czuł dotyk jej miękkich piersi. Noc bladła, nadchodził poranek. Gdzieś nieopodal piasek lub śnieg szorował o nagie ściany. * * * Kochali się, spali, znów się kochali. Wstali i ubrali się dopiero w pełni dnia. Przygotowała dla niego bieliznę, szarą bluzę i spodnie – pasowały idealnie, podobnie jak skarpetki frotté i miękkie buty. Sama włożyła podobny strój w granatowym kolorze. – Jak się nazywasz? – powtórzył Kassad, gdy wyszli z gmachu ze strzaskaną kopułą i zaczęli iść przez wymarłe miasto. – Moneta – odparła kobieta z jego snów. – Albo Mnemozyna, jeśli wolisz. – Moneta... – powtórzył szeptem. Spojrzał na nieduże słońce wspinające się po lazurowym niebie. – To Hyperion?

– Tak. – Jak udało mi się wylądować? Pole siłowe? Spadochron? – Opadłeś na ziemię pod złotym skrzydłem. – Nie czuję bólu. Nie odniosłem żadnych obrażeń? – Zostały opatrzone. – Co to za miejsce? – Miasto Poetów. Porzucone ponad tysiąc lat temu. Za tym wzgórzem znajdują się Grobowce Czasu. – Co z lądownikami Wygnańców, które mnie śledziły? – Jeden z nich wylądował niedaleko stąd. Władca Bólu przyjął załogę do siebie. Dwa pozostałe wylądowały nieco dalej. – Kim jest Władca Bólu? – Chodź. Wymarłe miasto otaczała pustynia. Drobny piasek prześlizgiwał się po na wpół zasypanych białych marmurach. Na zachód od miasta stał lądownik Wygnańców z otwartymi lukami. Tuż obok ustawiony na powalonej kolumnie termosześcian zaserwował gorącą kawę i świeże rogaliki. Jedli i pili w milczeniu. Kassad wygrzebał z pamięci okruchy wiedzy na temat hyperiońskich legend. – To Dzierzba jest Władcą Bólu – powiedział w końcu. – Naturalnie. – Pochodzisz stąd? Z Miasta Poetów? Moneta uśmiechnęła się w odpowiedzi i powoli pokręciła głową. Kassad dopił kawę i odstawił filiżankę. Wciąż nie mógł się wyzbyć wrażenia, że śni, wrażenia znacznie silniejszego niż we wszystkich symulacjach, w jakich miał okazję brać udział. Kawa miała jednak sympatycznie gorzki smak, a słońce przyjemnie grzało mu twarz i dłonie. – Chodź – powtórzyła Moneta. Przemierzyli ogromną połać chłodnego piasku. Kassad złapał się na tym, że co rusz zerka w niebo: niszczyciel Wygnańców został na orbicie i w każdej chwili mógł spopielić ich laserem. Nagle odczuł dziwną pewność, że tak się nie stanie. Grobowce Czasu znajdowały się w dolinie. Niski obelisk pałał delikatną poświatą. Wydawało się, że kamienny sfinks pochłania światło. Skomplikowana konstrukcja z poskręcanych dźwigarów rzucała cienie na samą siebie. Sylwetki pozostałych grobowców rysowały się ciemno na tle wschodzącego słońca. Wszystkie miały drzwi

i wszystkie drzwi były otwarte; Kassad wiedział o tym, że były już otwarte, kiedy znaleźli je pierwsi odkrywcy, i że wnętrza budowli są puste. Trwające ponad trzysta lat poszukiwania ukrytych komnat, grobów, krypt i przejść okazały się bezowocne. – Dalej nie możesz pójść – powiedziała Moneta, gdy zbliżyli się do górnego skraju doliny. – Prądy temporalne są dziś bardzo silne. Kassad nie miał komlogu, jego implant taktyczny milczał. Sięgnął do pamięci. – Grobowce Czasu są otoczone polem antyentropijnym – powiedział. – Zgadza się. – Są bardzo stare. Pole antyentropijne powstrzymuje proces ich starzenia się. – Nie – odparła Moneta. – Pływy temporalne niosą grobowce wstecz, pod prąd czasu. – Pod prąd czasu – powtórzył tępo Kassad. – Spójrz. Najeżone stalowymi kolcami drzewo – migoczące niczym miraż – wynurzyło się z mgły i burzy piaskowej, która nagle się rozpętała. Zdawało się, że wypełnia całą dolinę, sięgało na co najmniej dwieście metrów w górę, niemal na wysokość urwistych ścian. Jego gałęzie przemieszczały się, rozpływały i tworzyły na nowo jak kawałki rozstrojonego hologramu. Pięciometrowe ciernie skrzyły się w słońcu. Na co najmniej dwudziestu z nich tkwiły nabite nagie zwłoki Wygnańców obojga płci. Na innych gałęziach znajdowały się inne ciała. Nie tylko ludzkie. Burza piaskowa na moment przesłoniła widok, a kiedy wiatr osłabł, wizja zniknęła. – Chodź – powiedziała Moneta. Podążył za nią skrajem pola antyentropijnego, unikając jego pływów jak dziecko bawiące się w berka z oceanem na szerokiej plaży. Ich wpływ odczuwał jak fale déjà vu targające każdą komórką ciała. Tuż poza obrębem doliny, gdzie rozlewające się szerzej wzgórza ustępowały miejsca wydmom, a nizinne wrzosowiska ciągnęły się aż do Miasta Poetów, Moneta dotknęła ściany z sinego łupku, w której otworzyło się wejście do podłużnego, nisko sklepionego pomieszczenia. – Tutaj mieszkasz? – spytał Kassad. Szybko jednak się zorientował, że wnętrze nie nosi żadnych śladów zamieszkania. W kamiennych ścianach było mnóstwo zagraconych wnęk i półek. – Musimy się przygotować – wyszeptała Moneta. Światło przybrało złocisty odcień. Podłużny stelaż odsłonił swoje bogactwa. Z sufitu rozwinęła się cieniuteńka kurtyna z refleksyjnego polimeru, pełniąca rolę

lustra. Kassad ze spokojem i biernością człowieka śniącego patrzył, jak Moneta rozbiera się, a potem rozbiera także jego. Ich nagość nie miała już natury erotycznej, lecz czysto ceremonialną. – Od lat byłaś w moich snach – powiedział. – Tak. Twoja przeszłość. Moja przyszłość. Fala uderzeniowa wydarzeń rozchodzi się w czasie jak zmarszczki po powierzchni stawu. Kassad zamrugał, a Moneta wzięła do ręki złotą obręcz i dotknęła nią jego piersi. Poczuł lekki wstrząs i jego ciało stało się lustrem; w jego gładkiej, owalnej, pozbawionej rysów twarzy odbijały się wszystkie kolory i faktury pomieszczenia. Chwilę później Moneta zrobiła to samo ze swoim ciałem i stała się kaskadą refleksów, jak woda spływająca po rtęci i chromie. W każdym jej mięśniu i każdym załomie skóry Kassad dostrzegał własne odbicie. Jej piersi chwytały i załamywały światło; brodawki wznosiły się jak miniaturowe pluśnięcia na zwierciadlanym stawie. Kiedy ją objął, lustrzane powierzchnie połączyły się jak magnetyczna ciecz, a pod nimi zetknęły się ich ciała. – Za miastem czekają twoi wrogowie – wyszeptała. Światło przepływało po jej chromowej twarzy. – Wrogowie? – Wygnańcy. Ci, którzy tu za tobą przylecieli. Pokręcił głową. Jego odbicie zrobiło to samo. – Oni są już nieważni. – Przeciwnie – odparła szeptem. – Wróg jest zawsze ważny. Musisz się uzbroić. – W co? Dotknęła go spiżową kulą, a zaraz potem matowym niebieskim torusem. Jego przeobrażone ciało przemawiało do niego równie wyraźnie jak żołnierze meldujący się przez implant dowódczy. Wezbrała w nim żądza krwi. – Chodź. Moneta wyprowadziła go z powrotem na pustynię. Światło słońca wydało mu się ciężkie, spolaryzowane. Czuł, że suną ponad wydmami, płyną jak ciecz po wyłożonych białym marmurem wymarłych ulicach. Przy zachodnim skraju miasta, nieopodal sterty gruzów, wśród których zachowało się ozdobne naproże Amfiteatru Poetów, coś na nich czekało. Przez chwilę myślał, że to jeszcze jeden człowiek w takim samym metalicznym polu siłowym, jakie oblekało jego i Monetę – ale tylko przez chwilę, bo chromowortęciowa postać nie miała w sobie nic ludzkiego. Kassad jak we śnie rejestrował czworo rąk, składane ostrza zamiast palców, najeżoną mrowiem kolców szyję, czoło,

nadgarstki, kolana i korpus, ale przez cały ten czas nie był w stanie oderwać wzroku od pary oczu o tysiącu faset, płonących rubinowym blaskiem, który przyćmiewał światło słońca i zaludniał świat krwawymi cieniami. Dzierzba, pomyślał Kassad. – Władca Bólu – wyszeptała Moneta. Stwór odwrócił się i wyprowadził ich z wymarłego miasta. * * * Kassad musiał pochwalić sposób, w jaki Wygnańcy przygotowali się do obrony. Osadzone na piasku dwa szturmowce dzieliło niespełna pół kilometra; mogły nie tylko osłaniać się nawzajem ogniem z działek, miotaczy i wyrzutni rakiet, ale także prowadzić ostrzał we wszystkich kierunkach. Żołnierze byli zajęci usypywaniem szańców w odległości stu metrów od maszyn. Co najmniej dwa okopane czołgi EM, z których było widać tylko wieżyczki, szachowały pociskami i matrycami promiennymi rozległe pustkowie dzielące je od Miasta Poetów. Metaliczna skóra musiała w jakiś sposób wspomagać zmysł wzroku, bo nakładające się pola siłowe szturmowców Kassad postrzegał jako smugi żółtej mgły, a czujniki ruchu i miny przeciwpiechotne jako pulsujące czerwonym światłem jaja. Zamrugał. Coś mu w tym obrazie nie pasowało... No tak, oczywiście: światło było nienaturalnie gęste, pola siłowe stały się widzialne, a wszystko zastygło w bezruchu. Wygnańcy – nawet ci, którzy przybrali bardzo dynamiczne pozy – byli sztywni jak żołnierzyki, którymi bawił się w dzieciństwie w slumsach Tharsis. Czołgi były wprawdzie okopane, ale ich radary namierzające (których fale postrzegał jako koncentryczne fioletowe łuki) nie poruszały się. Spojrzał w niebo i zobaczył jakiegoś dużego ptaka, zawieszonego nieruchomo jak owad zastygły w bursztynie. Mijając nieruchomą chmurę niesionego wiatrem pyłu, wyciągnął rękę i strącił część ziarenek, które spiralą opadły na ziemię. Przed nimi Dzierzba niedbałym krokiem przemierzał czerwony labirynt min i czujników, przestępował ponad niebieskimi promieniami zdalnych detonatorów, uchylał się przed fioletowymi impulsami ze skanerów autodziałek, aż w końcu przeszedł przez żółte pole siłowe i zielony obronny mur soniczny i znalazł się w cieniu rzucanym przez lądownik. Moneta z Kassadem poszli za nim. – Jak to możliwe? Kassad uświadomił sobie, że zadał to pytanie za pośrednictwem medium, które

nie jest może prawdziwą telepatią, ale z pewnością czymś znacznie bardziej wyrafinowanym niż zwykły przekaz radiowy pomiędzy implantami. – On włada czasem. – Władca Bólu? – Naturalnie. – Dlaczego tu jesteśmy? Moneta wskazała nieruchomych Wygnańców. – To twoi wrogowie. Kassad poczuł, że wreszcie budzi się z bardzo długiego snu. To wszystko było prawdziwe. Widoczne przez osłonę hełmu szeroko otwarte oczy Wygnańca były prawdziwe. Szturmowiec, wznoszący się niczym spiżowy nagrobek na lewo od niego, był prawdziwy. Zdał sobie sprawę, że może ich wszystkich zabić – komandosów, załogi statków, wszystkich – a oni nie będą mogli mu nic zrobić. Wiedział, że czas się nie zatrzymał, nie bardziej niż na statku wykonującym skok kwantowy: po prostu dla jednych płynął wolniej, dla drugich szybciej. Gdyby odczekać dostatecznie długo, ptak nad ich głowami wykonałby w końcu pełne machnięcie skrzydłami. Tak jak najbliższy z Wygnańców, mrugnąłby powiekami, gdyby tylko Kassadowi wystarczyło cierpliwości, żeby odpowiednio długo mu się przyglądać. Ale na razie on, Moneta i Dzierzba mogli ich pozabijać, zanim Wygnańcy zorientują się, że zostali zaatakowani. To nie fair, pomyślał. Tak się nie robi. Byłoby to skrajne naruszenie zasad Nowego Busido, na swój sposób gorsze nawet od niczym nieusprawiedliwionego mordowania cywilów. Cała idea honoru opierała się na pojedynku równych sobie przeciwników. Właśnie miał to wyjaśnić Monecie, kiedy ta powiedziała/pomyślała: – Patrz. I czas znów zaczął płynąć. Towarzyszący temu grzmot przypominał huk powietrza napływającego do pustej śluzy. Ptak poszybował wyżej i zatoczył koło. Wiatr znad pustyni cisnął chmurę piasku na skrzące się wyładowaniami pole siłowe. Klęczący komandos wyprostował się, zobaczył Dzierzbę i dwie ludzkie sylwetki, krzyknął coś do nadajnika i wycelował energetyk. Dzierzba właściwie się nie poruszył – dla Kassada po prostu przestał być tutaj i pojawił się tam. Żołnierz wydał drugi krzyk, krótszy, a potem z niedowierzaniem spuścił wzrok, gdy najeżone kolcami ramię cofnęło się z zaciśniętym w dłoni sercem wyrwanym z jego piersi. Wybałuszył oczy, rozdziawił usta, jakby chciał coś

powiedzieć, i osunął się na ziemię. Kassad odwrócił się w prawo i stanął oko w oko z opancerzonym Wygnańcem, który ociężale uniósł broń. Pułkownik uderzył na odlew, poczuł buczenie metalicznego pola siłowego i patrzył, jak jego dłoń przecina pancerz, hełm i szyję. Głowa przeciwnika potoczyła się po ziemi. Wskoczył do płytkiego okopu, gdzie kilku żołnierzy odwracało się właśnie w jego stronę. Czas wciąż płynął nieliniowo: nieprzyjaciele w jednej chwili poruszali się niemożliwie powoli, by sekundę później szarpnąć się jak na uszkodzonym holofilmie i gwałtownie przyśpieszyć do czterech piątych naturalnej prędkości, ale żaden nie był dostatecznie szybki dla Kassada. Refleksje na temat Nowego Busido poszły w niepamięć. Ci barbarzyńcy chcieli go zabić! Złamał jednemu kark, odskoczył w bok, wyprostowanymi chromowymi palcami przebił pancerz drugiego, trzeciemu zmiażdżył tchawicę, uniknął spowolnionego pchnięcia nożem i kopnięciem strzaskał nożownikowi kręgosłup. Wyskoczył z okopu. – Kassad! Uchylił się przed pełznącym na wysokości barków promieniem; rubinowy laser z prędkością lontu wolnopalnego wypalał sobie drogę w powietrzu. Zaskwierczało, zapachniało ozonem. To niemożliwe, pomyślał Kassad. Uniknąłem wiązki lasera! Rzucił kamieniem w Wygnańca obsługującego zainstalowany na czołgu diabelski bicz. Grom dźwiękowy rozdarł powietrze i strzelec pofrunął w tył. Kassad odpiął granat plazmowy od bandolieru trupa, doskoczył do włazu, rzucił granat i zdążył jeszcze oddalić się na trzydzieści metrów, zanim czołg eksplodował gejzerem ognia. W oku cyklonu zatrzymał się na chwilę, żeby zobaczyć, jak radzi sobie Moneta, którą otaczał jej własny krąg śmierci. Bryzgająca na nią krew nie trzymała się metalicznego ciała, spływała jak woda po tęczowych krzywiznach podbródka, barków, piersi i brzucha. Moneta spojrzała na niego ponad polem bitwy i Kassad poczuł, jak na nowo budzi się w nim żądza mordu. Za jej plecami Dzierzba powoli przemierzał otaczający go chaos, wybierając ofiary jak żniwiarz dorodne kłosy. Patrząc, jak pojawia się i znika, Kassad zdał sobie sprawę, że on i Moneta są przy Władcy Bólu tak samo powolni, jak Wygnańcy w oczach ich dwojga. Czas przyśpieszył do czterech piątych normalnej wartości. Ocalali żołnierze wpadli w panikę – ostrzeliwali się nawzajem, porzucali posterunki, rozpaczliwie chcieli dostać się na pokład lądownika. Kassad próbował sobie wyobrazić, co przeżyli

przez ostatnią minutę czy dwie: rozmazane plamy przemieszczające się wśród ich pozycji, towarzysze broni ginący w fontannach krwi... Patrzył, jak Moneta przesuwa się wśród nich, zabijając kogo chce i kiedy chce. Ze zdumieniem stwierdził, że sam ma pewien wpływ na upływ czasu: mrugnął – i jego przeciwnicy poruszali się w trzykrotnie zwolnionym tempie; mrugnął drugi raz – i wszystko prawie wracało do normy. Honor i zdrowy rozsądek nakazywały mu zaprzestać rzezi, ale na wpół erotyczna żądza krwi zagłuszyła wszelkie sprzeciwy. Przerażony komandos użył profilowanego ładunku plazmowego, żeby wysadzić zamknięty przez kogoś od wewnątrz właz lądownika. Żołnierze wlali się przez otwór na pokład, tratując rannych w panicznej ucieczce przed niewidzialnymi zabójcami. Kassad podążył za nimi. Powiedzenie o szczurze przypartym do muru jest niezwykle celne. W dziejach konfliktów zbrojnych szczególnym męstwem i zaciekłością wyróżniali się ludzie zmuszeni do walki w zamkniętej przestrzeni, gdzie ucieczka nie wchodziła w grę – czy były to zakamarki La Haye Sainte i Hougoumont pod Waterloo, czy tunele kopców na Lususie, najstraszliwsze walki toczyły się w zwarciu, w ścisku, bez możliwości odwrotu. Nie inaczej było dzisiaj. Wygnańcy walczyli i umierali jak szczury przyparte do muru. Dzierzba unieszkodliwił szturmowiec. Moneta została na zewnątrz, zajęta likwidacją sześćdziesięciu żołnierzy, którzy nie zeszli z posterunków. Kassad zabijał tych w środku. W końcu drugi szturmowiec ostrzelał swojego skazanego na zagładę towarzysza. Kassad, który zdążył już wydostać się na zewnątrz, patrzył, jak wiązki cząstek i promienie laserów wysokiej mocy skradają się ku niemu; całą wieczność później ich szlakiem podążyły rakiety – poruszały się tak wolno, że gdyby chciał, mógłby się na nich podpisać w locie. Wszyscy żołnierze na pokładzie i w pobliżu szturmowca byli już martwi, ale pole siłowe maszyny działało bez zarzutu. Rozproszona energia eksplozji porozrzucała zwłoki, spopieliła sprzęt i zeszkliła piasek. Zamknięci pod kopułą pomarańczowego ognia Kassad z Monetą odprowadzili wzrokiem drugi szturmowiec, który poderwał się do lotu. – Nie możemy ich zatrzymać? – Kassad oddychał ciężko, ociekał potem i dosłownie dygotał z podniecenia. – Moglibyśmy – przyznała Moneta – ale nie chcemy. Poniosą wiadomość do roju. – Jaką wiadomość? – Podejdź tutaj, Kassad. Odwrócił się, słysząc jej głos. Zwierciadlana powłoka zniknęła. Ciało Monety

mieniło się od potu, ciemne włosy kleiły się do skroni, sutki stwardniały. – Podejdź. Spojrzał po sobie: jego pole ochronne również zniknęło (sam je wygasił). Nigdy przedtem nie był taki podniecony. – Chodź. – Moneta zniżyła głos do szeptu. Podszedł do niej, wziął ją na ręce i przeniósł na spłachetek trawy na szczycie wysmaganego wiatrem pagórka; pod palcami czuł oleistą gładkość jej pośladków. Złożył ją na ziemi pośród stosów ciał Wygnańców, brutalnie rozchylił jej nogi, chwycił jej obie dłonie w jedną swoją, wyciągnął jej ramiona nad głowę, by tam przyszpilić je do ziemi, i osunął się pomiędzy jej uda. – Tak... – szepnęła, gdy całował płatek jej lewego ucha, muskał wargami zagłębienie u nasady szyi, zlizywał słony pot z piersi. Leżymy wśród trupów. Zabitych będzie więcej. Tysiące. Miliony. Śmiech z martwych trzewi. Długie szeregi żołnierzy wychodzące z portalowców na spotkanie szalejących płomieni. – Tak. Jej gorący oddech musnął jego ucho. Uwolniła ręce, powiodła palcami po jego spoconych barkach, przeciągnęła paznokciami po plecach, złapała go za pośladki i przyciągnęła do siebie. Stwardniały penis Kassada ocierał się o jej włosy łonowe, pulsował na jej brzuchu. Wynurzające się z transportali zimne sylwetki lotniskowców uderzeniowych. Płomień eksplozji plazmowych. Setki okrętów, tysiące, tańczą i umierają jak porwane powietrznym wirem drobinki kurzu. Potężne, lite snopy rubinowego światła sięgają najdalszych zakątków kosmosu, topiąc swoje cele w fali ostatecznego gorąca. Ciała wrą w czerwonym blasku. – Tak. Moneta otworzyła przed nim usta i ciało. Ciepło u góry i ciepło na dole, jej język w jego ustach. Wszedł w nią, objęła go swoim żarem. Wytężył mięśnie, wbił się głębiej, po czym wycofał się lekko i odczekał, aż wilgotne wnętrze znów go pochłonie. Zaczęli poruszać się w zgodnym rytmie. Sto światów w ogniu. Kontynenty spopielane w oślepiających spazmach. Falowanie wrzących mórz. Płonąca atmosfera. Oceany przegrzanego powietrza, nabrzmiewające jak ciepła skóra pod dotykiem kochanka. – Tak... tak... tak... – dyszy Moneta, przywarłszy do jego ust. Jej skóra jest oleistym aksamitem. Kassad przyśpiesza, wszechświat się kurczy, wraz z nim kurczą się zmysły, ale odczuwanie potężnieje, gdy ona zaciska się wokół niego ciepła, wilgotna, ciasna. Jej biodra poruszają w odpowiedzi, coraz gwałtowniej, jakby wyczuwały napięcie narastające nieuchronnie w fundamentach jego istoty.

Kassad wykrzywia twarz w grymasie, zamyka oczy i widzi... ...puchnące kule ognia, umierające gwiazdy, słońca wybuchające gigantycznymi impulsami płomieni, całe układy gwiezdne przepadające w ekstazie zniszczenia... ...czuje ból w piersi, ale nie przestaje poruszać biodrami, przeciwnie, zwiększa tempo pchnięć, a kiedy tym razem otwiera oczy, widzi... ...olbrzymi stalowy kolec wyrasta spomiędzy piersi Monety. Niewiele brakuje, żeby się na niego nadział, zanim w ostatniej chwili udaje mu się odsunąć, czubek ostrza rani go do krwi, która skapuje na ciało Monety, białe ciało, lustrzane, zimne jak martwy metal, jego biodra wciąż się poruszają, nawet kiedy przymglone namiętnością oczy widzą, że Moneta rozchyla wargi i odsłania nie zęby, lecz rzędy stalowych ostrzy, które zajęły ich miejsce, inne ostrza orzą mu pośladki, gdzie jeszcze przed chwilą zaciskały się jej palce, jej nogi niczym mocarne obręcze unieruchamiają jego pracujące lędźwie, jej oczy... ...w ostatnim ułamku sekundy przed orgazmem próbuje się wycofać... zaciska jej dłonie na gardle... a ona czepia się go jak minóg, trzyma się jak pijawka gotowa wyssać z niego całą krew... przetaczają się po ciałach zabitych... ...jej oczy jak czerwone klejnoty, płoną opętańczym żarem, taki sam żar wypełnia jego obolałe jądra, rozlewa się jak płomień, przepełnia czarę... ...zapiera się obiema rękami o ziemię i unosi znad jej ciała... znad tego czegoś... ma nadludzką siłę, ale nawet ona okazuje się niewystarczająca wobec spajającej ich potwornej grawitacji... ona nie puszcza go, jak pysk minoga, on bliski eksplozji spogląda jej w oczy... śmierć światów... śmierć światów! Kassad podrywa się z krzykiem i całym ciałem rzuca się w bok. Ostrza wyszarpują mu pasy skóry i ciała. Zatrzaskujące się w stalowej waginie metalowe zęby dosłownie o jeden wilgotny milimetr chybiają żołędzi. Bezsilnie przetacza się po ziemi, jego biodra wciąż dygoczą, nie jest w stanie powstrzymać ejakulacji. Strumień nasienia tryska na zaciśniętą pięść leżącego obok trupa. Kassad z jękiem turla się dalej i kuli w pozycji płodowej, gdy wstrząsa nim kolejny spazm szczytowania. I jeszcze jeden. Słyszy metaliczny syk i chrzęst, gdy za jego plecami ona podnosi się z ziemi. Kassad obraca się na plecy, mruży porażone słońcem i bólem oczy. Ona stoi nad nim w rozkroku. Kolczasta sylwetka. Kassad ociera ściekający do oczu pot, ale cofnąwszy dłoń, widzi, że nadgarstek ma cały we krwi. Czeka na śmiertelny cios. Skóra kurczy mu się w oczekiwaniu na pchnięcie lśniącym ostrzem. Dyszy ciężko, podnosi wzrok... i widzi Monetę, uda z ciała, nie ze stali, włosy łonowe wilgotne od śladów ich namiętności. Ma słońce za plecami, jej twarz kryje się w cieniu, ale Kassad wyraźnie widzi ogień dogasający w głęboko osadzonych wielościennych oczach. Moneta się

uśmiecha. W jej ustach lśnią rzędy metalowych zębów. – Kassad... – Jej szept brzmi jak zgrzyt piasku o kość. Przejęty zgrozą odrywa od niej wzrok, z wysiłkiem gramoli się na nogi i próbuje uciec. Potyka się o zwłoki, kluczy wśród zgliszczy. Nie odwraca się. * * * Dopiero prawie dwa dni później zwiadowcy hyperiońskich Planetarnych Sił Samoobrony znaleźli pułkownika Fedmahna Kassada: leżał nieprzytomny na trawiastych wrzosowiskach prowadzących do opuszczonej Wieży Chronosa, około dwudziestu kilometrów od wymarłego miasta i szczątków kapsuły ratunkowej ze statku Wygnańców. Był nagi i bliski śmierci – oprócz wycieńczenia jego życiu zagrażało także kilka poważnych ran – ale został poddany na miejscu zabiegom reanimacyjnym, a następnie przetransportowany drogą lotniczą na południe od Gór Brzeżnych, do szpitala w Keats. Wysłani na rekonesans żołnierze PSS ostrożnie ruszyli na północ, wyczuleni na prądy antyentropijne w pobliżu Grobowców Czasu. Szukali ewentualnych pułapek zastawionych przez Wygnańców, ale niczego nie znaleźli. Znaleźli natomiast pozostałości fotela, na którym katapultował się Kassad, i wypalone wraki dwóch szturmowców, które Wygnańcy spopielili laserami z orbity; nie sposób było jednak ustalić, dlaczego to zrobili. Stopień zwęglenia ciał – zarówno rozrzuconych wokół szturmowców, jak i znajdujących się na ich pokładach – uniemożliwił ich identyfikację lub choćby sekcję zwłok. Minęły trzy hyperiońskie dni, zanim Kassad odzyskał przytomność. Przysiągł solennie, że nie pamięta niczego od chwili, gdy uprowadził kałamarnicę, i dwa tygodnie później został odesłany z układu na pokładzie niszczyciela ARMII. Po powrocie do Sieci odszedł ze służby. Przez pewien czas działał w ruchach pacyfistycznych, występował też w sieci Wszechrzeczy jako orędownik rozbrojenia, ale napaść na Bressię jak żadne inne wydarzenie z ostatnich trzech stuleci zmobilizowała Hegemonię do zaangażowania się w prawdziwą wojnę kosmiczną. Głos Kassada był w tej sytuacji albo słabo słyszalny, albo wręcz lekceważony jako wyraz wyrzutów sumienia Rzeźnika Bressii Południowej. W ciągu szesnastu lat, jakie upłynęły od najazdu na Bressię, na dobre zniknął z Sieci i ze świadomości jej mieszkańców. Mimo że nie doszło do żadnych walnych bitew, Wygnańcy pozostali głównym postrachem Hegemonii, a Fedmahn Kassad stał się blaknącym wspomnieniem.

* * * Dochodziło południe, gdy Kassad skończył opowiadać. Konsul zamrugał i rozejrzał się dookoła; przez ostatnie dwie godziny był nieświadomy tego, gdzie się znajduje. Benares wpłynęła tymczasem w główną odnogę Hoolie. Wyraźnie było słychać skrzypienie łańcuchów i lin, gdy rzeczne płaszczki napierały na uprząż. Wyglądało na to, że tylko oni jedni zmierzają w górę rzeki, za to całkiem sporo mniejszych jednostek podążało w przeciwnym kierunku. Konsul potarł czoło i ze zdumieniem stwierdził, że dłoń ma lepką od potu. Zrobiło się bardzo ciepło, a rzucany przez markizę cień niepostrzeżenie przesunął się w bok. Konsul zamrugał, otarł pot zalewający mu oczy i przeszedł do cienia, żeby nalać sobie drinka z jednej z wystawionych przez androidy butelek. – Na Boga... – mówił właśnie ksiądz Hoyt. – Czyli ta... Moneta... twierdzi, że Grobowce posuwają się pod prąd czasu? – Tak – potwierdził Kassad. – Czy to w ogóle możliwe? – zdziwił się Hoyt. – Tak. – Tym razem odpowiedział mu Sol Weintraub. – Skoro tak – wtrąciła Brawne Lamia – to znaczy, że poznałeś tę Monetę, czy jak tam się ona naprawdę nazywa, w czasach, które dla niej są przeszłością, a dla ciebie przyszłością... Czyli że to spotkanie jest dopiero przed tobą. – Zgadza się – przytaknął Kassad. Martin Silenus oparł się o reling i splunął do wody. – Jak myślisz, pułkowniku, czy ta sucz jest Dzierzbą? – Nie wiem – odparł ledwie słyszalnym głosem Kassad. Silenus odwrócił się do Weintrauba. – Ty jesteś naukowcem. Czy związane z Dzierzbą mity wspominają coś o tym, żeby mógł zmieniać postać? – Nie – odparł Weintraub. Przygotowywał właśnie bańkę z mlekiem, żeby nakarmić córkę. Dziecko kwiliło cicho i poruszało paluszkami. – Pułkowniku? – odezwał się Het Masteen. – To pole siłowe, ten... skafander bojowy... Czy zabrałeś go ze sobą po spotkaniu z Wygnańcami i tą... kobietą? Kassad przez chwilę patrzył na niego w milczeniu, zanim pokręcił głową. Konsul w zadumie wpatrywał się w głąb kieliszka, gdy nagle pewna myśl kazała mu podnieść wzrok. – Mówiłeś, pułkowniku, o wizji, w której widziałeś drzewo śmierci Dzierzby... tę konstrukcję, to coś, na co nadziewa on swoje ofiary...

Kassad przeniósł bazyliszkowe spojrzenie z templariusza na konsula. Powoli skinął głową. – Na kolcach były ciała, tak? Kolejny potakujący ruch głowy. Konsul starł pot perlący mu się na górnej wardze. – Jeżeli to drzewo przemieszcza się wstecz w czasie, tak jak Grobowce, to znaczy, że nabite na ciernie ofiary pochodzą z naszej przyszłości. Kassad nie odpowiedział. Teraz już wszyscy z uwagą przyglądali się konsulowi, ale chyba tylko Weintraub rozumiał, do czego konsul zmierza... i wiedział, jakie będzie jego następne pytanie. Tym razem konsul powstrzymał się od otarcia potu z wargi. – Widziałeś tam kogoś z nas? – zapytał spokojnym tonem. Kassad milczał przez ponad minutę. Ciche dźwięki rzeki i skrzypienie takielunku nagle zabrzmiały niezwykle głośno. W końcu pułkownik wziął głęboki wdech. – Tak – powiedział. Cisza znów się przeciągnęła. Tym razem przerwała ją Lamia: – Powiesz nam, kogo? – Nie. – Kassad wstał i ruszył w stronę schodów prowadzących na dolny pokład. – Zaczekaj! – zawołał za nim Hoyt. Kassad przystanął u szczytu schodów. – Może przynajmniej odpowiesz nam na dwa inne pytania? – Jakie? Ksiądz Hoyt skrzywił się, przeszyty nagłym spazmem bólu. Jego ściągnięta twarz zbielała pod pokrywającą ją warstewką potu. Odetchnął głęboko, zanim się odezwał: – Po pierwsze: czy twoim zdaniem Dzierzba albo ta kobieta chcą cię jakoś wykorzystać do tego, żeby rozpętać tę potworną międzygwiezdną wojnę, którą widziałeś? – Tak – przyznał Kassad półgłosem. – Druga sprawa: czy powiesz nam, o co zamierzasz prosić Dzierzbę... albo Monetę... kiedy ich spotkasz? Pierwszy raz Kassad się uśmiechnął. To był skąpy uśmiech, skąpy i lodowaty. – O nic – odparł. – O nic nie będę ich prosił. Kiedy tym razem ich spotkam, zabiję ich. Zszedł pod pokład. Pozostali pielgrzymi milczeli, nawet nie patrzyli po sobie. W blasku popołudnia Benares płynęła spokojnie na północny wschód.

4 W. Shakespeare, Hamlet, przeł. S. Barańczak. 5 J. Keats, Hyperion, przeł. J. Kasprowicz.



TRZY

Godzinę przed zachodem słońca Benares wpłynęła do portu rzecznego w Najadzie. Załoga i pielgrzymi wylegli na pokład, żeby popatrzeć na dymiące zgliszcza miasta liczącego niegdyś dwadzieścia tysięcy mieszkańców. Niewiele zostało. Ze słynnej Gospody nadrzecznej, zbudowanej za panowania Smutnego Króla Billy’ego, ostały się tylko fundamenty; osmolone keje, pomosty i osłonięte parawanami tarasy runęły w nurt płytkiej w tym miejscu Hoolie. Posterunek celny stał się wypaloną skorupą. Na północnym skraju miasta, z poczerniałej bryły dworca statków powietrznych sterczał zwęglony kikut wieży cumowniczej. Stojąca dawniej nad samą rzeką mała świątynia Dzierzby zniknęła bez śladu. Ale i tak z punktu widzenia pielgrzymów najgorsze było zniszczenie stanicy rzecznej w Najadzie: został z niej na wpół spalony pomost zaprzęgowy i puste, otwarte na oścież zagrody dla płaszczek. – Niech to wszyscy diabli! – zdenerwował się Silenus. – Kto to zrobił? – zdumiał się ksiądz Hoyt. – Dzierzba? – Prędzej PSS – mruknął konsul. – Chociaż niewykluczone, że przy okazji walki z Dzierzbą. – Coś podobnego! – Brawne Lamia odwróciła się do A. Bettika, który przed chwilą dołączył do nich na pokładzie rufowym. – Wiedziałeś o tym? – Nie. Od ponad tygodnia nie mieliśmy kontaktu z żadną osadą na północ od śluzy. – Ale dlaczego, do cholery? Rozumiem, że to zadupie nie ma datasfery, ale radio chyba znacie? – Owszem, M. Lamia – przytaknął android. Uśmiechnął się lekko. – Mamy radio, ale nie działają satelity komunikacyjne, mikrofalowe stacje przekaźnikowe w Karli zostały zniszczone, a nasz aparat nie odbiera fal krótkich. – A płaszczki? – zainteresował się Kassad. – Damy radę dopłynąć do Krańca z naszymi płaszczkami?

Bettik zmarszczył brwi. – Nie mamy innego wyjścia, pułkowniku. Chociaż to zbrodnia: zwierzęta, które nas w tej chwili holują, nie przeżyją takiego obciążenia. Gdybyśmy mogli zaprząc świeże, przed świtem bylibyśmy na miejscu, a tak... – Wzruszył ramionami. – Jeżeli będziemy mieli szczęście i nie padną zbyt szybko, dotrzemy tam wczesnym popołudniem. – Ale wiatrowóz będzie na nas czekał, prawda? – upewnił się Het Masteen. – Oby tak było. A teraz przepraszam państwa, dopilnuję, żeby nieszczęsne płaszczki zostały nakarmione. Przed upływem godziny powinniśmy ruszyć w dalszą drogę. * * * Nie spotkali nikogo ani w samych ruinach Najady, ani w ich pobliżu. Żaden statek nie zapuścił się w górę rzeki od miasta. Po godzinie żeglugi na północny wschód znaleźli się w rejonie, w którym typowe dla dolnego biegu Hoolie lasy i pola ustępowały miejsca pofalowanej pomarańczowej prerii rozpościerającej się na południe od Morza Traw. W paru miejscach konsul dostrzegł zębate ziemne wieże mrówek-budowniczych; te stojące najbliżej rzeki osiągały blisko dziesięć metrów wysokości. Nie napotkali żadnych ocalałych osad ludzkich. Prom przy Brodzie Betty zniknął bez śladu – po blisko dwustu latach istnienia teraz nie została po nim ani szopa cumownicza, ani nawet przerzucona przez rzekę lina. Tawerna flisaka na Jaskiniowym Cyplu była ciemna i zamknięta na głucho. Załoga Benares długo nawoływała mieszkańców, ale z czarnego wylotu jaskini nie dobiegła żadna odpowiedź. O zachodzie słońca na rzekę spłynęła przyjemna cisza, którą jednak szybko zmącił chór owadów i nocnych ptaków. Na krótki czas Hoolie stała się zwierciadłem, w którym przeglądało się szarozielone wieczorne niebo; jej powierzchnię mąciły tylko żerujące o zmierzchu ryby i kilwater harujących płaszczek. W miarę jak mrok się pogłębiał, niezliczone mrowie preriowych muślinków (znacznie bledszych niż ich leśni kuzyni, ale za to obdarzonych większą rozpiętością skrzydeł i rozmiarami, które upodabniały je do małych dzieci) zatańczyło w dolinach wśród łagodnych wzgórz. Kiedy pojawiły się gwiazdy i smugi meteorów zaczęły rozcinać nocne niebo (z dala od wszelkich sztucznych źródeł światła tworzyły oszałamiający spektakl), na pokładzie rufowym zapalono latarnie i podano kolację.

Pielgrzymi byli małomówni, jakby wciąż jeszcze rozpamiętywali niewesołą i pogmatwaną opowieść pułkownika. Konsulowi, który popijał regularnie od późnych godzin porannych, udało się wywołać przyjemne wrażenie oddalenia od rzeczywistości i bolesnych wspomnień, które zawsze pomagało mu przetrwać kolejne dni i noce. Cedząc słowa z przesadnym namaszczeniem, jakie cechuje prawdziwych alkoholików, zapytał, czyja teraz kolej na opowiedzenie swojej historii. – Moja – odezwał się Martin Silenus. Stary poeta również od rana nie wylewał za kołnierz, ale choć wysławiał się z podobną jak konsul starannością, zdradzały go rumieńce na policzkach i z lekka obłąkańczy błysk w oku. – W każdym razie to ja wyciągnąłem trójkę... – Pokazał swój pasek papieru. – Oczywiście, jeśli kogoś jeszcze ten szajs w ogóle interesuje. Brawne Lamia wzięła do ręki kieliszek z winem, spojrzała nań z marsem na czole i odstawiła z powrotem. – Może powinniśmy teraz porozmawiać o wnioskach płynących z pierwszych dwóch opowieści? – zasugerowała. – O ich związku z naszą obecną... sytuacją... – Jeszcze za wcześnie – orzekł Kassad. – Mamy za mało informacji. – Posłuchajmy M. Silenusa – zaproponował Weintraub. – Potem będziemy dyskutować. – Zgadzam się – powiedział Hoyt. Het Masteen i konsul pokiwali głowami. – A więc ustalone! – wykrzyknął Silenus. – Chrzanić to, opowiem swoją historię. Tylko dajcie mi najpierw dopić wino.

OPOWIEŚĆ POETY PIEŚNI HYPERIONA Na początku było Słowo. Potem pojawił się zasrany edytor tekstu, następny był procesor myśli... i tak umarła literatura. Taka jest prawda. Francis Bacon powiedział kiedyś: „Z błędnego i niestosownego formułowania wypowiedzi wynika cudowna niedrożność umysłu”. Każdy z nas dorzucił swój kamyczek do niedrożności umysłów, czyż nie? Zwłaszcza ja. Jeden z zasłużonych, lecz zapomnianych (nie mylić z „zasłużenie zapomnianym”) dwudziestowiecznych pisarzy miał takie powiedzonko: „Uwielbiam być pisarzem, tylko nie znoszę tej całej

papierkowej roboty”. Czujecie to? Otóż ja, amigos i amigette, uwielbiam być poetą, tylko nie znoszę tych przeklętych słów. Od czego by tu zacząć? Może od Hyperiona? * * * (rozjaśnienie) Prawie dwa stulecia standardowe temu. Pięć statków osiedleńczych Smutnego Króla Billy’ego wiruje ponad znajomym lazurowym niebem jak pięć złotych kwiatów mlecza. Lądujemy i jak konkwistadorzy przechadzamy się dostojnie w tę i z powrotem – ponad dwa tysiące plastyków, pisarzy, rzeźbiarzy, poetów, ARNistów, reżyserów holo i wideo, kompozytorów, dekompozytorów i Bóg wie kogo jeszcze, plus pięciokrotnie liczniejsza armia administratorów, inżynierów, ekologów, nadzorców, szambelanów i zawodowych lizusów, nie mówiąc już o samej rodzinie królewskich durniów, którą z kolei obsługuje dziesięć razy tyle androidów gotowych orać ziemię, palić w reaktorach, budować miasta, dźwigać bele, nosić worki, hejże ha... Wiecie, jak jest. Wylądowaliśmy na planecie zasiedlonej już przez nieszczęsnych frajerów, którzy dwieście lat wcześniej stoczyli się do poziomu tubylczych prymitywów wiodących żywot nędzny i okrutny. Szlachetni potomkowie tych dzielnych pionierów powitali nas – jakżeby inaczej – jak bogów, zwłaszcza po tym, jak nasza ochrona usmażyła co bardziej krewkich przywódców. My zaś przyjęliśmy ich hołdy jako całkowicie zasłużone i zapędziliśmy ich do roboty u boku naszych niebieskoskórych, żeby razem z nimi obrabiali pola i budowali nasze piękne miasto na wzgórzu. A było to naprawdę piękne miasto. Widząc dzisiaj jego ruiny, nie sposób je sobie nawet wyobrazić. Przez trzysta lat pustynia się rozrosła, akwedukty doprowadzające wodę z gór legły w gruzach, z miasta zostały same kości... Ale w dniach swojej świetności Miasto Poetów było naprawdę cudowne – szczypta sokratejskich Aten, ferment intelektualny Wenecji w dobie Renesansu, artystyczna gorączka Paryża impresjonistów, prawdziwa demokracja z pierwszej dekady Miasta na Orbicie plus nieograniczone perspektywy Centralnej Tau Ceti. Oczywiście ostatecznie nic z tego nie wyszło i został nam tylko klaustrofobiczny dwór Hrothgara, za którego wrotami w ciemności czai się potwór. Mieliśmy swojego Grendela, a jakże. Mieliśmy nawet Hrothgara, gdyby zmrużyć oczy i z profilu

spojrzeć na przygarbionego Smutnego Króla Billy’ego. Brakowało nam tylko Gotów, wielgachnego, barczystego Beowulfa z ptasim móżdżkiem i bandą wesołych psychopatów. Z braku Bohatera przez duże B wcieliliśmy się więc w role ofiar: komponowaliśmy sonety, ćwiczyliśmy balet i rozwijaliśmy nasze zwoje, a nasz stalowo-cierniowy Grendel czaił się w mroku i zbierał krwawe żniwo. To właśnie wtedy – zamieszkując ciało satyra, chciałem bowiem, by moja forma cielesna była zwierciadłem mojej duszy – po pięciu stuleciach upartej dłubaniny, jak nigdy przedtem zbliżyłem się do ukończenia Pieśni, dzieła mojego życia. (wyciemnienie) * * * Wydaje mi się, że za wcześnie na Grendela. Aktorzy nie pojawili się jeszcze na scenie. Nieliniowa fabuła i achronologiczna narracja mają swoich zwolenników, do których sam również się zaliczam, ale w ostatecznym rozrachunku to bohater zdobywa (lub traci) nieśmiertelność na pergaminowych kartach. Nigdy wam się nie zdarzyło żywić skrytej nadziei, że Huck i Jim w tej właśnie chwili płyną swoją tratwą po jakiejś rzece, gdzieś tuż poza waszym zasięgiem, znacznie bardziej prawdziwi niż szewc, którego zdążyliście zapomnieć po tym, jak dzień wcześniej robił wam przymiarkę butów? Ale mniejsza z tym; jeżeli w ogóle mam opowiedzieć tę popieprzoną historię, to powinniście wiedzieć, kto będzie w niej grał pierwsze skrzypce. Dlatego – chociaż wcale mi to nie w smak – cofnę się i zacznę od początku. * * * Na początku było Słowo. A Słowo było zapisane w klasycznym kodzie dwójkowym. I rzekło Słowo: „Niech się stanie życie”. I tak oto, gdzieś w nadzorowanych przez TechnoJądro podziemnych kryptach w posiadłości mojej matki, skuta lodem sperma mojego dawno nieżyjącego tatki została rozmrożona, rozprowadzona w zawiesinie, zabełtana jak koktajl waniliowy sprzed wieków, wprowadzona do krzyżówki wstrzykiwacza z wibratorem, a następnie jednym magicznym pociągnięciem spustu wstrzyknięta mojej matce w porze, gdy księżyc był w pełni, a jajeczko dojrzałe. Oczywiście mama wcale nie musiała tego załatwiać w tak barbarzyński sposób. Mogła się zdecydować na zapłodnienie pozaustrojowe, kochanka z przeszczepionym DNA tatki, klonowanie, dzieworództwo itepe, itede... Ale, jak mi później

wytłumaczyła, wolała rozłożyć nogi przed tradycją. Ja tam osobiście myślę, że po prostu jej się to podobało. Tak czy inaczej, przyszedłem na świat. Urodziłem się na Ziemi, Starej Ziemi, i pies ci mordę lizał, Lamia, jeśli mi nie wierzysz. Mieszkaliśmy w posiadłości mamy na wyspie niedaleko Rezerwatu Północnoamerykańskiego. * * * Notatki do szkicu o domu na Starej Ziemi: Kruche zmierzchy, przechodzące od purpury przez fuksję do głębokiego fioletu ponad wyciętymi z krepy sylwetkami drzew na południowo-zachodnim skraju trawnika. Niebo delikatne jak półprzezroczysta porcelana, nieskalane żadną chmurą ani smugą kondensacyjną. Brzask jak cisza przed koncertem symfonicznym, nowy dzień wstający w łoskocie kotłów i talerzy. Rdzawy oranż, złoty płomień, a potem długi i chłodny zjazd w zieleń: cień liści, półmrok, gałęzie cyprysów, witki płaczących wierzb, ściszony zielony aksamit, polana wśród drzew. Posiadłość matki, nasza posiadłość: tysiąc akrów pośrodku miliona. Trawniki wielkie jak preria, nieskalana trawa zachęcająca do położenia się i drzemki na swojej miękkiej perfekcji. Szlachetne drzewa, których cienie zataczają dostojne kręgi na Ziemi jak na tarczy zegara słonecznego; rano się splatają, w południe kurczą, aż w końcu u kresu dnia wyciągają się daleko ku wschodowi. Królewskie dęby. Olbrzymie wiązy. Topole, cyprysy, sekwoje i bonsai. Figowce wypuszczające nowe pnie jak gładkościenne kolumny w świątyni, której dachem jest niebo. Wierzby na brzegach pedantycznie wytyczonych kanałów i wijących się chaotycznie strumieni, ich zwieszające się gałęzie wyśpiewujące pradawne elegie na wietrze. Nasz dom stoi na niewysokim wzgórzu. Oglądane z niego zimą brunatne połacie trawników przywodzą na myśl gładkie ciało samicy jakiegoś zwierzęcia, muskularne i stworzone do pędu. Po domu znać stulecia przyrostów: nefrytowa wieża na wschodnim dziedzińcu lśni w pierwszych promieniach słońca, w porze podwieczorku szczyty południowego skrzydła rzucają trójkątne cienie na kryształową oranżerię, gąszcz balkonów i zewnętrznych schodów przy wschodnich portykach przeplata się z popołudniowymi cieniami, tworząc Escherowskie łamigłówki. To było już po Wielkiej Pomyłce, ale zanim jeszcze Ziemia stała się całkiem

niezdatna do zamieszkania. Pomieszkiwaliśmy w posiadłości głównie w tak zwanych „fazach remisji”, czyli trwających od dziesięciu do osiemnastu miesięcy okresach spokoju pomiędzy spazmami, które wstrząsały planetą, gdy ta przeklęta mikroskopijna czarna dziura Zespołu Kijowskiego po kawałku pożerała jądro Ziemi. Kiedy nastawały „Złe Czasy”, przenosiliśmy się do wujka Kowy, który mieszkał na terraformowanej asteroidzie za księżycem, ściągniętej tam przed migracją Wygnańców. Moglibyście powiedzieć, że byłem w czepku urodzony. Nie zamierzam za to przepraszać. Po trwającym trzy tysiące lat flircie z demokracją ocalała ziemska arystokracja doszła w końcu do wniosku, że jedynym sposobem na odseparowanie się od motłochu jest uniemożliwienie mu rozmnażania się. A ściślej rzecz biorąc – sfinansowanie floty statków osiedleńczych, badań głębokiego kosmosu, transportali, migracji, całego tego panicznego pośpiechu hidżry... Wszystko, byle tylko poszli mnożyć się gdzie indziej i zostawili Starą Ziemię w spokoju. Fakt, że nasza ojczysta planeta była starą, schorowaną suką, tylko umacniał motłoch w jego pionierskich zapędach. Bo motłoch głupi nie jest. Podobnie jak Budda, byłem prawie dorosły, zanim pierwszy raz zetknąłem się z nędzą. Miałem szesnaście lat standardowych i spędzałem swój Wanderjahr, włócząc się z plecakiem po Indiach, kiedy zobaczyłem żebraka. Indyjskie Stare Rody zachowały żebraków z powodów religijnych, ale wtedy wiedziałem tylko tyle, że oto człowiek w łachmanach, chudy taki, że można by mu żebra policzyć, podsuwa mi zabytkowy czytnik kredytowy i błaga o dotyk mojej karty uniwersalnej. Moi przyjaciele pękali ze śmiechu. Ja się porzygałem. To było w Benares. Dorastałem w dostatku, ale nie w obrzydliwych luksusach. Miło wspominam słynne przyjęcia u Wielkiej Damy Sybil (była moją cioteczną babką); pamiętam zwłaszcza jedno, trzydniowe, wyprawione na Archipelagu Manhattańskim, na które gości zwożono lądownikami z Miasta na Orbicie i europejskich arkologii. Empire State Building wystawał z wody, jego światła odbijały się w lagunach i kanałach, EMy wysadzały pasażerów na tarasie widokowym, a wszędzie dookoła na dachach obrośniętych zielskiem niższych budynków płonęły ogniska, na których gotowały się potrawy. Rezerwat Północnoamerykański był wtedy naszym prywatnym placem zabaw. Podobno tajemniczy kontynent wciąż zamieszkiwało osiem tysięcy ludzi, ale połowę stanowili strażnicy rezerwatu, a na drugą składali się zbuntowani ARNiści wskrzeszający gatunki roślin i zwierząt nieistniejące od czasów przedpotopowych, ekoinżynierowie, przedstawiciele licencjonowanych ludów pierwotnych (takich jak

Siuksowie Oglala czy Anioły Piekieł) oraz nieliczni turyści. Jeden z moich kuzynów przeszedł ponoć z plecakiem z jednej strefy obserwacyjnej Rezerwatu do drugiej, ale to było na Środkowym Zachodzie, gdzie strefy dzieliła stosunkowo niewielka odległość i znacznie rzadziej spotykało się stada dinozaurów. Przez pierwsze stulecie po Wielkiej Pomyłce Gaja – choć śmiertelnie raniona – nie śpieszyła się z umieraniem. Do potwornych zniszczeń dochodziło zwłaszcza w Złych Czasach, które zdarzały się coraz częściej, spazmy trwały coraz dłużej, a konsekwencje każdego takiego wstrząsu były coraz poważniejsze, ale Ziemia trwała uparcie i regenerowała się najlepiej jak umiała. Powiedziałem, że Rezerwat był naszym placem zabaw, ale prawdę powiedziawszy, takim placem była dla nas cała umierająca Ziemia. Miałem siedem lat, kiedy dostałem od matki pierwszy własny EM; na całym świecie nie było miejsca, które byłoby odległe od domu dalej niż godzinę lotu. Mój najlepszy przyjaciel, Amalfi Schwartz, mieszkał w Osiedlu Erebus w dawnej Republice Antarktycznej. Widywaliśmy się codziennie. Fakt, że prawodawstwo Starej Ziemi zakazywało budowy transportali, zupełnie nam nie przeszkadzał. Kiedy nocą leżeliśmy na zboczu jakiegoś wzgórza i podziwialiśmy dwa czy trzy tysiące gwiazd widoczne spoza dziesięciu tysięcy Orbitalnych Świateł i dwudziestu tysięcy latarń Pierścienia, nie odczuwaliśmy zazdrości ani chęci dołączenia do hidżry, która właśnie zaczynała tkać transportalową Sieć. Byliśmy szczęśliwi. Moje wspomnienia matki są dziwnie wystylizowane, jakby była jedną z wielu fikcyjnych postaci zaludniających mój cykl powieści o Umierającej Ziemi. Może i była. Może zostałem wychowany przez roboty w zautomatyzowanych europejskich miastach, wykarmiony przez androidy na Pustyni Amazońskiej albo po prostu wyhodowany w kadzi, jak drożdże piwne. Pamiętam białą suknię matki, sunącej niczym duch przez pogrążone w półmroku pokoje naszego domu; arcydelikatne błękitne żyłki na wierzchniej stronie dłoni o cienkich palcach, gdy podawała herbatę w skąpanej w bladoróżowym świetle oranżerii; blask świec jak złota mucha schwytana w połyskliwą pajęczynę jej włosów, upiętych w kok tak jak to robią Wielkie Damy. Czasem śni mi się, że pamiętam także jej głos, jego rytm i ton, jego wszechobecność, jakbym wciąż spoczywał w jej łonie, ale kiedy się budzę, słyszę tylko wiatr poruszający koronkową firanką albo szum nieznanego morza. Odkąd tylko uświadomiłem sobie, kim jestem, wiedziałem, że będę – że powinienem być – poetą. Na dobrą sprawę nie miałem wyboru, tak jakby obumierająca wokół mnie piękność swoim ostatnim tchnieniem skazała mnie na zabawę słowami po kres moich dni. W ten sposób miałem odkupić winy ludzkości,

która w bezmyślny sposób zamordowała swoją kolebkę. Nie miałem nic do stracenia. Zostałem poetą. Miałem nauczyciela imieniem Balthazar, człowieka stareńkiego, uchodźcę z wiekowych, zmysłowych zaułków Aleksandrii. Tyle razy przechodził kurację poulsenowską w jej wczesnej, prymitywnej wersji, że teraz prawie świecił na niebiesko. Wyglądał jak napromieniowana mumia opakowana w półpłynną folię i był napalony jak mały diabełek. Wieki później, kiedy wszedłem w swój okres satyrowy, zrozumiałem wreszcie priapiczne ciągoty nieszczęsnego don Balthazara, ale wtedy widziałem w nich głównie przeszkodę dla zatrudniania młodych kobiet w jego posiadłości. Człowiek, android... Don Balthazar nie wybrzydzał. Pukał wszystkie, jak leci. Na szczęście dla mojej edukacji, uzależnienie don Balthazara od młodych ciał było pozbawione pierwiastka homoseksualnego, toteż jego eskapady skutkowały albo nieobecnością na lekcjach, albo nadzwyczajną atencją dla wkuwanych na pamięć wersów z Owidiusza, Szenes i Wu. Nauczycielem był znakomitym. Studiowaliśmy poetów starożytnych i późnoklasycznych, robiliśmy wypady do ruin Aten, Rzymu, Londynu i Hannibal w stanie Missouri, i nigdy nie musiałem zdawać żadnych egzaminów. Oczekiwał, że od razu wszystkiego będę się uczył na pamięć, a ja nie sprawiałem mu zawodu. Przekonał moją matkę, że człowiek wywodzący się ze Starej Ziemi powinien unikać niebezpieczeństw „nowoczesnej edukacji”, dzięki czemu oszczędzono mi dobrodziejstw lasującego mózg przeszczepu RNA, immersji w datasferze, systemowych retrospekcji, stylizowanej terapii grupowej, nabywania „umiejętności analitycznych wyższego rzędu” kosztem faktów, oraz programowania neuronowego. Na skutek tych braków, w wieku lat sześciu umiałem wyrecytować z pamięci całą Odyseję w przekładzie Fitzgeralda, nauczyłem się układać sekstyny wcześniej niż ubierać się samodzielnie i umiałem myśleć spiralnym wierszem fugowym, zanim pierwszy raz wszedłem w interakcję z SI. Moja edukacja w dziedzinie nauk ścisłych wyglądała znacznie mniej rygorystycznie. Don Balthazar nie interesował się specjalnie tym, co nazywał „mechanicznymi aspektami wszechświata”, toteż dopiero w wieku dwudziestu dwóch lat zorientowałem się, że komputery, RMU i układ podtrzymywania życia na asteroidzie wujka Kowy to maszyny, a nie jakieś dobroduszne manifestacje unoszących się wśród nas duchów. Wierzyłem we wróżki, leśne duszki, numerologię, astrologię i magię letniego przesilenia w gąszczu Rezerwatu Północnoamerykańskiego. Niczym Keats i Lamb w pracowni Haydona wznosiliśmy

z don Balthazarem toasty „Na pohybel matematyce!” i wspólnie opłakiwaliśmy śmierć poezji tęczy z rąk wścibskiego pryzmatu M. Newtona. Ta wcześnie zaszczepiona nieufność (żeby nie powiedzieć nienawiść) do wszystkiego, co chłodne i naukowe, wielokrotnie przydawała mi się w życiu. Przekonałem się, że nie jest wcale trudno pozostać pre-kopernikańskim poganinem w postnaukowej Hegemonii. * * * Moje wczesne wiersze były fatalne, ja jednak – tak jak większość kiepskich poetów – nie zdawałem sobie z tego sprawy, spokojny w swoim aroganckim przeświadczeniu, że sam akt tworzenia nadaje jakąś wartość moim bezwartościowym pierdom. Matka tolerowała moją twórczość, mimo że roznosiłem te swoje cuchnące ekskrementy po całym domu; pobłażliwie traktowała swojego jedynego syna, nawet kiedy beztrosko srał po kątach niczym nieudomowiona lama. Don Balthazar nigdy nie komentował moich dzieł – najprawdopodobniej dlatego, że nigdy mu ich nie pokazywałem. Uważał, że czcigodny Dalton był oszustem; że Salmud Brevy i Robert Frost powinni byli powiesić się na własnych jelitach; że Wordsworth był głupcem; oraz że wszystko poniżej poziomu sonetów Shakespeare’a to profanacja angielszczyzny. Nie widziałem powodu, by zawracać mu głowę swoimi rymami, i to pomimo mojego niezachwianego przekonania, że drzemie w nich nieodkryty geniusz. Część tych literackich bobków publikowałem w papierowych periodykach, które były akurat modne w różnych arkologiach w Europie, a ich redaktorzy byli równie mili dla mojej matki, jak ona dla mnie. Zdarzało mi się też przymusić Amalfiego lub innego z kumpli (którzy jako mniej szlachetnie urodzeni mieli dostęp do datasfery i hiperłączy), żeby podesłał moje wiersze do Pierścienia albo na Marsa, skąd trafiłyby dalej, do kolonii wśród gwiazd. Nigdy nie doczekałem się odpowiedzi z ich strony. Domyślałem się, że mają inne sprawy na głowie. Wiara w swoją misję w roli poety lub pisarza przed sprawdzianem, jakim staje się publikacja twórczości, jest równie naiwna i nieszkodliwa jak przeświadczenie młodego człowieka o własnej nieśmiertelności, nieuniknione rozczarowanie jest zaś równie bolesne. * * *

Moja matka umarła razem ze Starą Ziemią. Kiedy nadszedł ostatni kataklizm, została jeszcze mniej więcej połowa Starych Rodów. Miałem wtedy dwadzieścia lat i żywiłem romantyczną wizję swojej śmierci wraz z macierzystą planetą. Matka zadecydowała inaczej – nie dlatego bynajmniej, że przeszkadzałby jej mój przedwczesny zgon (podobnie jak ja, była zbyt egocentryczna, żeby w takiej chwili myśleć o kimś innym), czy nawet fakt, że śmierć mojego DNA oznaczałaby kres rodu arystokratów sięgającego czasów Mayflowera; o nie, dla niej największym zmartwieniem była perspektywa wygaśnięcia rodu zadłużonego. Okazało się, że ostatnie sto lat naszych ekstrawagancji zostało sfinansowane z potężnych kredytów zaciągniętych w Banku Pierścienia i innych dyskretnych pozaziemskich instytucjach finansowych. I właśnie teraz – gdy na kurczącym się globie kontynenty zderzały się ze sobą, wielkie lasy płonęły, a rozfalowane oceany wygotowywały z siebie całe życie, gdy nawet powietrze stało się zbyt gorące i gęste, żeby je przełamać, a zarazem zbyt rzadkie, żeby je zaorać – właśnie teraz banki upomniały się o pieniądze. A ja byłem jej zabezpieczeniem. Ułożyła plan. Upłynniła wszystkie dostępne aktywa na kilka tygodni przed tym, jak w tym upale upłynniłyby się same, złożyła ćwierć miliona marek na długoterminowych lokatach w Banku Pierścienia, a na koniec wysłała mnie w podróż do Protektoratu Atmosferycznego Rifkina na Wrotach Niebios, niewielkiej planetce krążącej wokół jednej z gwiazd Wegi. Ten obrzydliwy światek miał już wtedy połączenie transportalowe z Układem Słonecznym, mnie jednak nie dane było z niego skorzystać. Nie wsiadłem również na jedyny statek z napędem Hawkinga, który raz do roku zawijał na Wrota Niebios. O nie: matka wysłała mnie na to zadupie zadupia na pokładzie zabytkowego taranowca z Fazy Trzeciej, poruszającego się z prędkością podświetlną. Trafiłem do zamrażarki razem z krowimi zarodkami, koncentratem soku pomarańczowego i modyfikowanymi genetycznie wirusami. Moja podróż trwała sto dwadzieścia dziewięć lat pokładowych, a obiektywny dług czasowy wyniósł sto sześćdziesiąt siedem lat standardowych! Matka liczyła na to, że procent składany z lokat wystarczy do spłacenia rodowych długów, a przy odrobinie szczęścia pozwoli mi jeszcze przez jakiś czas wygodnie żyć. Po raz pierwszy i ostatni w życiu – przeliczyła się. * * * Notatki do szkicu o Wrotach Niebios:

Błotniste ścieżki rozchodzące się od bloków konwersyjnych stacji jak liszaje na plecach trędowatego. Brunatne obłoki zwisające w strzępach z nieba barwy przegniłego płóciennego worka. Skupisko bezkształtnych drewnianych budowli, które już przed wykończeniem zdążyły na wpół spróchnieć, a teraz gapią się ślepymi oknami bez szyb w rozdziawione gęby sąsiadów naprzeciwko. Tubylcy mnożący się jak... jak ludzie, przypuszczam... Bezocy kalecy o płucach wyżartych zgnilizną, otoczeni wianuszkiem potomstwa; już pięcioletnie dzieci całe pokryte wrzodami, z oczami załzawionymi od gryzącego powietrza, które zabije je przed czterdziestką; przepróchniały uśmiech; przetłuszczone włosy, a w nich roje wszy i opitych krwią wampirzych kleszczy; pękający z dumy rodzice. Dwadzieścia milionów żałosnych frajerów, wtłoczonych w slumsy zapełniające wyspę mniejszą niż zachodni trawnik w mojej rodzinnej posiadłości na Starej Ziemi. Przyciąga ich odrobina powietrza zdatnego do oddychania, podczas gdy gdzie indziej na tej planecie wystarczy raz się nim zaciągnąć, żeby umrzeć. Tłoczą się coraz bliżej i bliżej środka dwustukilometrowej życiodajnej strefy objętej działaniem Stacji Atmosferotwórczej – przed awarią. Wrota Niebios: mój nowy dom. Mama nie przewidziała, że wszystkie rachunki bankowe mieszkańców Starej Ziemi zostaną zamrożone, a następnie wchłonięte przez rozwijającą się gospodarkę Sieci. Zapomniała również o tym, że ludzkość nie bez powodu czekała z rozpoczęciem eksploracji spiralnego ramienia Galaktyki na pojawienie się napędu Hawkinga: otóż podczas naprawdę długiej, wieloletniej nocy kriogenicznej (w odróżnieniu od normalnego kriosnu, który trwa kilka tygodni lub miesięcy) prawdopodobieństwo śmiertelnych uszkodzeń mózgu wynosi jeden do sześciu. Ja miałem fart. Zanim na Wrotach Niebios wypakowali mnie z zamrażarki i zapędzili do roboty przy kopaniu kanałów odprowadzających kwas poza obręb kolonii, przydarzył mi się tylko jeden incydent: drobny udar mózgu. Pełnię sił fizycznych odzyskałem po paru lokalnych tygodniach. Niestety mój potencjał umysłowy pozostawiał sporo do życzenia. Lewa półkula mózgu została odcięta jak uszkodzony sektor statku kosmicznego – oddzielony hermetycznymi grodziami od reszty pomieszczeń i wystawiony na działanie próżni. Nadal mogłem myśleć, całkiem szybko odzyskałem władzę nad prawą połową ciała, natomiast ośrodki językowe zostały nieodwracalnie uszkodzone. Zamknięty w mojej czaszce cudowny komputer organiczny odrzucił całą zawartość pamięci językowej jak uszkodzony program. Wprawdzie strzępy języka zachowały się w prawej półkuli, ale w tym wybitnie afektywnym środowisku przetrwać mogą

tylko najbardziej naładowane emocjonalnie jednostki komunikacyjne. Zatem mój słownik ograniczył się do dziewięciu słów (co i tak, jak później odkryłem, było wyjątkowo szczęśliwym zbiegiem okoliczności; większości ofiar udaru zostawały dwa lub trzy słowa). Dla porządku przytoczę go tu w całości: kurwa, gówno, szczoch, pizda, pierdolić, matkojebca, dupa, kupa i psipsi. Nawet pobieżna analiza pozwala tu stwierdzić pewną nadmiarowość. Dysponowałem ośmioma rzeczownikami oznaczającymi zaledwie sześć różnych pojęć (jeden z nich był wyrazem złożonym, niektóre mogły dodatkowo pełnić rolę samodzielnych wykrzykników, a jeden także czasownika). Ostał mi się również jeden pełnoprawny czasownik. Mój nowy wszechświat językowy zawierał jedną monosylabę, sześć słów dwusylabowych (w tym jedno powstałe przez dziecinne powtórzenie sylaby) i dwa dłuższe. Bogactwo ekspresji literackiej pozwalało mi na trzy sposoby wyrazić ideę wydalania, na dwa – odnieść się do ludzkiej anatomii, również na dwa opisać (lub zaproponować) stosunek płciowy, a także zasugerować taką jego odmianę, która dla mnie samego stała się niedostępna z powodu śmierci mojej matki. Czego chcieć więcej? Nie powiem, że miło wspominam trzy lata spędzone w błotnistych dołach i zarobaczonych slumsach Wrót Niebios, nie da się jednak ukryć, że były one dla mnie równie kształcące jak poprzednie dwie dekady na Starej Ziemi – jeśli nie bardziej. Szybko się przekonałem, że w kontaktach z najbliższymi przyjaciółmi – do których zaliczali się Stary Szlamiarz, nasz brygadzista; Unk, oprych, któremu płaciłem za ochronę; oraz Kiti, zawszona robotnicza kurewka, którą bzykałem, kiedy mogłem sobie na to pozwolić – mój słownik jest w zupełności wystarczający. – Kurwa-szczoch – pomrukiwałem, gestykulując przy tym. – Pizda dupa psipsi kupa. – Ach tak... – Stary Szlamiarz szczerzył w uśmiechu jedyny ząb. – Idziesz do FirmoSklepu po ciągutki z alg, hmm? – Matkojebca – odpowiadałem z uśmiechem. * * * Dla poety ważniejsze od językowego tańca ekspresji, który ma swoje ograniczenia, są niemal nieskończone kombinacje percepcji i pamięci, w połączeniu z wrażliwością

na to, co percypowane i zapamiętywane. Przez trzy lokalne lata na Wrotach Niebios – niemal tysiąc pięćset dni standardowych – wszystko było dla mnie nowe i nieznane; wszystko widziałem, słyszałem, czułem i zapamiętywałem tak, jakbym się na nowo urodził (mniejsza już o to, że odrodziłem się w piekle). Największym darem, jaki otrzymałem w swoim nowym życiu, było bogactwo świeżych doświadczeń, a doświadczenie przetworzone jest przecież materią każdej prawdziwej poezji. Bez kłopotu przystosowałem się do nowego wspaniałego świata, który o sto pięćdziesiąt lat wyprzedzał mój własny. Od pięciuset lat dużo się mówi o naszej ekspansji i pionierskim duchu, ale wszyscy dobrze wiemy, jak jałowy i statyczny stał się wszechświat człowieka. Żyjemy sobie wygodnie w nowych mrocznych wiekach pomysłowości i innowacyjności; ludzkie instytucje prawie się nie zmieniają, a jeśli już, to raczej na drodze ewolucji niż rewolucji; rozwój nauki, która dawniej posuwała się naprzód wielkimi intuicyjnymi skokami, przemienił się raczej w krabowate pełzanie na boki; technika zmienia się jeszcze wolniej: nasi pradziadkowie nie mieliby kłopotu z rozpoznaniem – i obsługą! – urządzeń, których używamy na co dzień. Tak że, kiedy ja sobie smacznie spałem, Hegemonia się ukonstytuowała, Sieć przybrała niemal ostateczną postać, Wszechrzecz zajęła swoje demokratyczne miejsce w panteonie dobrotliwych tyranów, TechnoJądro wyzwoliło się z ludzkiej niewoli, po czym zaoferowało nam pomoc w roli sprzymierzeńca zamiast niewolnika, Wygnańcy wycofali się w międzygwiezdny mrok i przyjęli na siebie rolę naszego arcywroga... Wszystkie te procesy zmierzały jednak ku swojej masie krytycznej na długo przed zamrożeniem mnie w lodowej trumnie wśród wieprzowych półtusz i kanistrów sorbetu, toteż zrozumienie ich (jako kontynuacji dawnych trendów) nie nastręczyło mi trudności. Poza tym historia widziana od wewnątrz zawsze jest ciemnym labiryntem bebechów, zupełnie innym od łatwo rozpoznawalnej krowy, jaką później z daleka widzą historycy. Moje życie wypełniały Wrota Niebios i detale, które codziennie decydowały o przetrwaniu. Niebo – zawieszone niczym walący się sufit dosłownie parę metrów ponad dachem mojej rudery – miało niezmienny żółtobrązowy odcień zachodu słońca. Sama rudera była zdumiewająco wygodna: stół do jedzenia, prycza do spania i ruchania, dziura do szczania i srania, plus okno do wyglądania. Moje otoczenie było odzwierciedleniem mojego słownictwa. Więzienie służy pisarzowi, ponieważ skutecznie zabija dwa zbratane ze sobą demony – demona ruchliwości i demona rozrywki. Wrota Niebios nie stanowiły pod tym względem wyjątku. Protektorat Atmosferyczny mógł być właścicielem mojego ciała, ale mój duch (a w każdym razie to, co z niego zostało) w całości należał do

mnie. Na Starej Ziemi komponowałem wiersze w procesorze myśli wbudowanym w komlog marki Sadu-Dekenar; wylegiwałem się przy tym na miękkim szezlongu, unosiłem w barce EM ponad ciemnymi lagunami albo przechadzałem w zadumie po pachnących ogrodach. O tych obrzydliwych, niechlujnych, miałkich pierdach, jakie płodził wtedy mój umysł, wspomniałem już wcześniej. Na Wrotach Niebios odkryłem wartość wysiłku fizycznego jako motywatora – przy czym, nadmienić trzeba, nie chodzi tu o byle jaki wysiłek fizyczny, lecz o harówkę w kieracie, od której trzeszczy kręgosłup, pękają płuca, krwawią wnętrzności, strzępią się ścięgna i bolą jądra. Przekonałem się jednak, że uciążliwe i powtarzalne zajęcia nie tylko wyzwalają wyobraźnię, lecz naprawdę popychają umysł na wyższe poziomy egzystencji. I tak oto na Wrotach Niebios, pod czerwonym spojrzeniem Vegi Primo, zajęty wybieraniem zalegającego w kanałach szlamu albo czołganiem się na czworakach w labiryntowych płucach stacji wśród stalaktytów i stalagmitów generujących tlen bakterii, stałem się poetą. Brakowało mi tylko słów. * * * William Gass, znamienity dwudziestowieczny pisarz, powiedział kiedyś w wywiadzie: „Słowa to byty najwyższe. Obdarzone własnym umysłem”. I rzeczywiście. Słowa są najczystszą, najbardziej transcendentną ze wszystkich idei, jakie kiedykolwiek rzuciły cień w ciemną platońską jaskinię naszej percepcji – a zarazem wabią nas w pułapkę oszustwa i fałszywego postrzegania. Deformują nasze myślenie i spychają je na ścieżki ułudy. W dodatku przez to, że nasze życie wewnętrzne koncentruje się w zbudowanych ze słów umysłowych pałacach, brakuje nam obiektywizmu niezbędnego do zdemaskowania potwornego wykoślawienia rzeczywistości, którego sprawcą jest język. Na przykład chiński symbol odczytywany jako „prawość” jest złożeniem dwóch prostszych znaków, które przedstawiają człowieka stojącego przy swoim słowie. Bardzo pięknie, prawda? Co jednak oznacza angielskie słowo „uczciwość”? „Ojczyzna”? „Postęp”? „Demokracja”? „Piękno”? Tymczasem mimo życia złudzeniem, i tak stajemy się bogami. Bertrand Russell, współczesny Gassowi filozof i matematyk, napisał kiedyś: „Język nie tylko służy wyrażaniu myśli, lecz także sprzyja powstawaniu myśli, które bez niego nie mogłyby zaistnieć”. Oto jest istota ludzkiego geniuszu twórczego – nie

gmachy będące chlubą cywilizacji, nie najnowsza broń, która może tej cywilizacji położyć kres, tylko słowa, które zapładniają nowe idee w taki sam sposób, jak plemniki komórkę jajową. Można by wręcz stwierdzić, że syjamskie bliźnięta słowo/idea są jedynym możliwym i pożądanym wkładem ludzkości w rozwój wesołego kosmosu. (Wiem, nasze DNA jest niepowtarzalne, ale tak samo niepowtarzalne jest DNA salamandry. Zgoda, tworzymy przedmioty, ale to samo można powiedzieć o bobrach. Albo o mrówkach-budowniczych, których blankowane wieże są właśnie doskonale widoczne na brzegu, na lewo od dziobu. Owszem, umiemy przetworzyć matematyczne abstrakcje na użyteczne konkrety, ale cały kosmos jest podszyty arytmetyką. Narysujcie koło, a liczba pi sama na was wyskoczy. Znajdźcie nowy układ słoneczny, a spod czarnego aksamitu czasoprzestrzeni zaraz wychylą się równania Tycho Brahe. A gdzie niby pod warstwą biologii, geometrii czy nieożywionej skały ukrywa się słowo?). Nawet napotykając ślady innych istot inteligentnych – balonowców na Jowiszu II, budowniczych labiryntów, seneszajów (empatów z Hebronu), patykoludzi z Durulisa, architektów Grobowców Czasu, Dzierzby – znajdujemy tylko nowe tajemnice i przedmioty o nieznanym przeznaczeniu, nie odkrywamy zaś żadnych śladów języka. Żadnych słów. Poeta John Keats tak pisał w liście do swojego przyjaciela Baileya: „Niczego nie jestem pewien poza świętością uczuć Serca i prawdą Wyobraźni... To, co wyobraźnia postrzega jako Piękno, musi być prawdą... obojętne czy istniało uprzednio, czy nie”. Chiński poeta George Wu, który zginął w ostatniej wojnie chińsko-japońskiej trzy stulecia przed hidżrą, dobrze to rozumiał, kiedy nagrywał na komlog takie oto słowa: „Poeci to obłąkani akuszerzy rzeczywistości. Widzą nie to, co jest lub co może być, lecz to, co musi się stać”. Później, na ostatnim dysku wysłanym ukochanej przed śmiercią, dodawał: „Słowa to jedyne kule w bandolierze prawdy. A poeci są snajperami”. Na początku było Słowo. Słowo stało się ciałem w materii ludzkiego wszechświata i tylko poeta może ten wszechświat rozszerzyć, znajdując drogę na skróty do nowych rzeczywistości, tak jak napęd Hawkinga umożliwia tunelowanie pod powłoką Einsteinowskiej czasoprzestrzeni. Zrozumiałem, że być poetą, prawdziwym poetą, to być awatarem całej ludzkości; że przywdziać płaszcz poety, to dźwigać krzyż Syna Człowieczego i cierpieć bóle porodowe Duchowej Matki Ludzkości. Być prawdziwym poetą – to stać się Bogiem. * * *

Próbowałem to wytłumaczyć przyjaciołom z Wrót Niebios. – Kurwa, psipsi – mówiłem. – Dupa matkojebca, kurwa gówno szczoch. Pizda. Pierdolę. Kupa. Kręcili głowami, uśmiechali się i rozchodzili. Wielcy poeci rzadko bywają rozumiani za życia. Z żółtobrunatnych chmur padał kwas. Błoto sięgało mi do połowy uda, gdy, brodząc w nim, czyściłem rury ściekowe z pijawkorostów. Stary Szlamiarz zginął w drugim roku mojego pobytu na Wrotach Niebios. Pracowaliśmy wtedy wszyscy przy przekopywaniu Kanału Pierwszej Alei do Środkowego Zbiornika. To był wypadek: Szlamiarz wspiął się na hałdę szlamu, żeby ocalić różę siarkową przed zbliżającą się pogłębiarką, kiedy ziemia się zatrzęsła. Niedługo potem Kiti wyszła za mąż; dorabiała sobie jeszcze jako kurewka, ale już tylko na pół gwizdka i coraz rzadziej ją widywałem. Zmarła przy porodzie krótko po tym, jak zielone tsunami zmiotło Błotnisko z powierzchni ziemi. A ja dalej pisałem wiersze. Zapytacie pewnie, jak można tworzyć poezję wysokich lotów, kiedy dysponuje się słownictwem złożonym z dziewięciu wyrazów, które utkwiły w prawej półkuli mózgu? Odpowiedź jest następująca: ja w ogóle nie używałem słów. W poezji słowa schodzą na dalszy plan – rzeczą pierwszorzędną jest prawda. Pracowałem z Ding an Sich, materią cienia, tkając nośne idee, porównania i skojarzenia w taki sam sposób, w jaki inżynier buduje szkielet wieżowca ze stopów wzmacnianych włóknem węglowym na długo przed tym, jak oblecze go szkłem, plastikiem i chromaluminium. A słowa z wolna zaczęły powracać. Mózg zdumiewająco sprawnie reorganizuje się i przekwalifikowuje. To, co straciłem w lewej półkuli, znalazło sobie nowy dom gdzie indziej albo potwierdziło swój prymat w starych, uszkodzonych rewirach, jak pionierzy wracający na spopieloną równinę, użyźnioną przejściem pożogi. I tak jak przedtem, nawet na prostym słowie, takim jak „sól”, zatykałem się bezradnie, a mój umysł sondował pustkę jak język dziurę po wyrwanym zębie, tak teraz słowa i zwroty powoli spływały z powrotem, jak imiona zapomnianych kochanek. Za dnia harowałem w kanałach, ale nocą siadałem przy pękniętym stole i przy świetle skwierczącej lampy maślanej spisywałem swoje Pieśni. Mark Twain zauważył kiedyś w typowym dla siebie nieoficjalnym stylu: „Między słowem właściwym i prawie właściwym jest taka sama różnica, jak między błyskawicą i świetlikiem”. Zabawne, ale niedopowiedziane. Podczas tych długich miesięcy, gdy na Wrotach Niebios wykuwały się początki Pieśni, przekonałem się, że różnica między znalezieniem słowa właściwego i pogodzeniem się ze słowem prawie właściwym jest taka, jak

między trafieniem błyskawicą i oglądaniem z daleka burzy z piorunami. I tak Pieśni poczęły się i rozrastały – spisywane na cieniutkich arkuszach produkowanych z przetworzonego włókna pijawkorostów (dostawaliśmy ich całe tony zamiast papieru toaletowego), gryzmolone tanim flamastrem z FirmoSklepu, nabierały kształtów. W miarę jak słowa wracały i wślizgiwały się na swoje dawne miejsca niczym rozrzucone fragmenty trójwymiarowej układanki, odczuwałem potrzebę nadania im formy. Cofnąwszy się pamięcią do nauk don Balthazara, sięgnąłem po miarową szlachetność epickiego metrum Miltona, które następnie (zyskawszy nieco pewności siebie) uzupełniłem romantyczną wrażliwością Byrona i wzbogaciłem Keatsowskim zachwytem nad językiem. Wymieszawszy dokładnie składniki, dodałem szczyptę cudownego Yeatsowskiego cynizmu i odrobinę mętnej scholastycznej arogancji rodem z Pounda. Pokroiłem, posiekałem, po czym dorzuciłem jeszcze takie ingrediencje jak precyzja obrazowania (to z Eliota), świadomość miejsca (Dylan Thomas), poczucie nieuchronności przeznaczenia (Delmore Schwartz), nuta zgrozy (Steve Tem), niewinność (Salmud Brevy), zamiłowanie do skomplikowanych rymów (Daton), umiłowanie fizyczności (Wu) i radykalna swawolność Edmonda Ki Ferrery. Po czym – jakżeby inaczej – wyrzuciłem tę miksturę w diabły i napisałem Pieśni po swojemu. * * * Gdyby nie Unk, oprych od haraczy, zapewne nadal tkwiłbym na Wrotach Niebios, za dnia rył kanały do odprowadzania kwasu, a wieczorami pisywał Pieśni. Miałem akurat wolne i z Pieśniami pod pachą (był to jedyny egzemplarz rękopisu!) wybrałem się do FirmoBiblioteki przy świetlicy, żeby poszperać trochę w źródłach, kiedy Unk z dwoma kumplami wychynął z bocznej uliczki i zażądał haraczu za następny miesiąc z góry. W Protektoracie Atmosferycznym na Wrotach Niebios nie mieliśmy kart uniwersalnych; długi spłacaliśmy drukowanymi przez Firmę lokalnymi pieniędzmi albo czarnorynkowymi markami. Nie miałem ani jednych, ani drugich. Unk koniecznie chciał zobaczyć, co niosę w zarzuconej na ramię foliowej torbie, ale ja, niewiele myśląc, odmówiłem – i to był mój błąd. Gdybym pokazał mu rękopis, rozrzuciłby pewnie kartki w błocie, trochę mi pogroził, ze dwa razy przyłożył z liścia i tyle. Moja odmowa rozjuszyła go zaś do tego stopnia, że razem z dwójką kumpli-neandertali zabrali mi torbę, podarli ją, rozrzucili kartki z rękopisem, a na

koniec stłukli mnie tak, że ledwie uszedłem z życiem. Tak się szczęśliwie złożyło, że akurat przelatywał nad nami EM należący do dyrektora działu kontroli jakości powietrza. Podróżująca nim żona dyrektora, która wybierała się właśnie na zakupy, wylądowała, kazała swojemu androidowi pozbierać mnie i resztki moich Pieśni, a następnie osobiście odstawiła mnie do FirmoSzpitala. Zazwyczaj robotnikom udzielano pomocy w ambulatorium, ale w szpitalu nikt nie chciał spławić żony dyrektora, dzięki czemu, nie odzyskawszy przytomności, zostałem przyjęty na oddział i umieszczony w kadzi regeneracyjnej. Dochodziłem do siebie pod okiem ludzkiego lekarza i dyrektorskiej małżonki. Dalsza historia jest długa i banalna, ja jednak się streszczę i opowiem wam wersję krótką i banalną. Kiedy ja pławiłem się w odżywczych płynach, Helenda – tak miała na imię żona dyrektora – przeczytała mój rękopis. Spodobał jej się. W dniu, w którym wyłowiono mnie z kadzi, przeskoczyła transportalem na Renesans, gdzie pokazała rękopis swojej siostrze Felii, która miała znajomego, którego kochanka znała redaktora w Transline Publishing. Kiedy dzień później odzyskałem przytomność, nie miałem żadnych siniaków, miałem natomiast nastawione żebra, zrośniętą kość policzkową, pięć nowych zębów, nową rogówkę w lewym oku i podpisaną umowę z Transline. Pięć tygodni później ukazała się moja książka. Po kolejnym tygodniu Helenda rzuciła dyrektora i wyszła za mnie; dla niej było to siódme małżeństwo, dla mnie pierwsze. Miesiąc miodowy spędziliśmy na Promenadzie, a kiedy po miesiącu wróciliśmy, sprzedaż książki – pierwszej od czterystu lat pozycji poetyckiej na listach bestsellerów – sięgnęła miliarda egzemplarzy, ja zaś stałem się multimilionerem. * * * Moją pierwszą redaktorką w Transline była Tyrena Wingreen-Feif. To był jej pomysł, żeby zatytułować książkę Umierająca Ziemia (w archiwach figurowała wprawdzie książka sprzed pięciuset lat o takim samym tytule, ale prawa autorskie dawno wygasły, a sama pozycja była niedostępna). Tak samo jak jej pomysłem było opublikowanie tylko tych fragmentów Pieśni, które z nostalgią opisywały ostatnie chwile Starej Ziemi, oraz usunięcie wszystkich kawałków, które według niej znudziłyby czytelnika: wtrętów filozoficznych, opisów mojej matki, hołdów dla nieżyjących poetów, ustępów, w których eksperymentowałem z wersyfikacją, fragmentów bardziej osobistych... Właściwie wycięła wszystko, co miało jakikolwiek

ciężar gatunkowy. Idylliczna wizja schyłkowych dni Starej Ziemi stała się przez to mdła i nieznośnie sentymentalna. W ciągu czterech miesięcy od wydania sprzedano dwa i pół miliarda faksodruków Umierającej Ziemi, w datasferze udostępniono jej skróconą wersję cyfrową, a jedno ze studiów holofilmowych zakupiło prawa do adaptacji. Tyrena zwróciła uwagę, że wybraliśmy doskonały czas na publikację. Wstrząs, jakim stała się śmierć Starej Ziemi, przyniósł najpierw trwające sto lat wyparcie, tak jakby Ziemia nigdy nie istniała. Po nim nastąpił okres wzmożonego zainteresowania jej historią, a jego kulminacją stały się nostalgiczne kulty, które rozprzestrzeniły się po wszystkich światach Sieci. Książka – choćby i wierszowana – opisująca tamte dni ostatnie wstrzeliła się w idealny moment. Pierwsze miesiące sławy w Hegemonii przyprawiły mnie o znacznie większy zamęt w głowie niż wcześniejsza przemiana z rozpieszczonego synalka Starej Ziemi w zniewoloną ofiarę udaru mózgu na Wrotach Niebios. Podpisywałem książki na ponad stu planetach; wystąpiłem u Marmona Hamlita w programie Cała Sieć tu i teraz!; poznałem osobiście przewodniczącego Senistera Peróta, marszałka Wszechrzeczy Drury’ego Feina oraz chyba ze dwudziestu senatorów; przemawiałem na forum Międzyplanetarnego Zrzeszenia Pisarek i Związku Pisarzy Lususa; odebrałem doktoraty honoris causa na Uniwersytecie Nowej Ziemi i w Cambridge II; udzielałem wywiadów, byłem bohaterem recenzji (pochlebnych) i biografii (nieautoryzowanych), zapraszano mnie, nagrywano, rozchwytywano, filmowano i oszukiwano. Działo się. * * * Notatki do szkicu o życiu w Hegemonii: Mój dom ma trzydzieści osiem pokojów na trzydziestu sześciu planetach. I żadnych drzwi: łukowate przejścia to w rzeczywistości transportale – niektóre z nich są przesłonięte kotarami zapewniającymi odrobinę prywatności, ale większość pozostaje otwarta na oścież. Każdy pokój ma mnóstwo okien i co najmniej dwa portale. Z przestronnej jadalni na Renesansie widzę brunatne niebo i spatynowane wieże Fortu Wielkich Możliwości w dolinie u stóp mojego wulkanu. Odwróciwszy głowę, spoglądam przez transportal ponad połacią białego dywanu w salonie i widzę, jak za oknem fale Morza Edgara Allana rozbijają się z hukiem o Przylądek Prospera na Nevermore. Okna biblioteki wychodzą na lodowce i zielone niebo Nordholmu.

Robię dziesięć kroków i schodzę po schodach do gabinetu na szczycie wieży – wygodnie urządzonego pokoju, za którego polaryzowanymi szybami roztacza się dookolna panorama najwyższych szczytów Karakorum Kushpat, łańcucha górskiego odległego o dwa tysiące kilometrów od najbliższych osiedli na wschodnich rubieżach Republiki Dżamnu na Denebie Drei. Olbrzymia sypialnia, którą dzielę z Helendą, kołysze się leciutko w gałęziach trzystumetrowego drzewoświata na Bożym Gaju, planecie templariuszy, i łączy się z bezpośrednio z solarium na słonej hebrońskiej pustyni. Nie wszystkie pomieszczenia znajdują się na łonie natury – z salonu projekcyjnego widzę lądowisko śmigów na sto trzydziestym ósmym piętrze wieżowca na Centralnej Tau Ceti, a patio rozciąga się na tarasie z widokiem na bazar w starej dzielnicy Nowej Jerozolimy. Nasz architekt, uczeń legendarnego Millona DeHaVre, wbudował w dom kilka zabawnych rozwiązań: o schodach prowadzących w dół na wieżę już wspomniałem, ale wcale nie mniej ucieszne jest wyjście z tego orlego gniazda, prowadzące wprost do siłowni na dnie najgłębszego kopca na Lususie. Albo łazienka dla gości, złożona z sedesu, bidetu, umywalki i kabiny prysznicowej, ulokowanych na pozbawionej ścian tratwie unoszącej się na fioletowych morzach wodnej planety Mare Infinitus. Z początku przeszkadzały mi zmiany ciążenia przy przechodzeniu z jednego pomieszczenia do drugiego, ale szybko się przyzwyczaiłem i podświadomie przygotowywałem się zarówno na mordęgę Lususa i Sol Draconi Septem, jak i na nieznośną lekkość bytu w większości pomieszczeń z grawitacją niższą od standardowej. Jesteśmy z Helendą razem przez dziesięć miesięcy standardowych. Rzadko bywamy w domu, wolimy podróżować z przyjaciółmi po Sieci, odwiedzamy kurorty, wakacyjne arkologie i nocne kluby. Nasi „przyjaciele” to dawna transportalowa elita, która ostatnio nazwała się Stadem Karibu na cześć wymarłego wędrownego ssaka ze Starej Ziemi. Stado składa się z pisarzy, święcących triumfy plastyków, intelektualistów z Promenady, dziennikarzy z Wszechrzeczy, paru radykalnych ARNistów oraz genetyków-kosmetyków, nowych arystokratów, zamożnych świrów transportalowych, nałogowców uzależnionych od czaru wspomnień, paru reżyserów holofilmowych i scenicznych, garstki aktorów i performerów, kilku nawróconych mafiosów i wiecznie zmieniającej się listy świeżych sław, do których i ja się zaliczam. Wszyscy piją, używają symstymów, mają autowszczepy, kablują się i szprycują najdroższymi narkotykami. Najmodniejszy jest teraz czar wspomnień – to bez wątpienia rozrywka dla wyższych sfer, bo żeby w pełni doświadczyć jego zalet, trzeba

mieć całą masę drogich implantów. Helenda zadbała o to, żebym został odpowiednio wyposażony: biomonitory, przedłużacze zmysłów, intrakomlog, neuroboczniki, dopalacze, procesory metakorowe, chipy we krwi, tasiemce z RNA... Rodzona matka nie poznałaby moich wnętrzności. Dwa razy próbuję czaru wspomnień. Pierwszy raz udaje się jak marzenie; celuję w swoje dziewiąte urodziny i trafiam od razu, pierwszą salwą. Wszystko jest na swoim miejscu: o świcie służba zbiera się na północnym trawniku, żeby dla mnie zaśpiewać; don Balthazar niechętnie zgadza się odwołać lekcje, dzięki czemu mogę wziąć EM-a i do upojenia latać z Amalfim ponad szarymi wydmami Niecki Amazońskiej; o zmierzchu przybywają przedstawiciele innych Starych Rodów, żeby wziąć udział w uroczystej procesji z pochodniami, a przywiezione przez nich prezenty skrzą się w blasku księżyca i Dziesięciu Tysięcy Świateł. Dziewięć godzin na czarze wspomnień kończę z uśmiechem na ustach. Następna próba omal mnie nie zabija. Mam cztery lata. Z płaczem szukam matki w niekończącym się ciągu pokojów pachnących kurzem i starymi meblami. Służący-androidy próbują mnie pocieszyć, ale odtrącam ich dłonie i biegam po korytarzach zaplamionych cieniem i sadzą zbyt wielu pokoleń. Łamię najstarszą z wpojonych mi zasad i otwieram drzwi do buduaru matki, jej sanctum sanctorum, w którym codziennie po południu zaszywa się na trzy godziny i z którego wychodzi łagodnie uśmiechnięta, a rąbek jej białej sukni szemrze na dywanie niczym echo westchnień ducha. Matka jest tam także teraz, siedzi w cieniu. Mam cztery latka i skaleczyłem się w palec, podbiegam do niej i rzucam się jej w ramiona. Nie reaguje. Jedna smukła ręka jest przerzucona przez oparcie szezlongu, druga spoczywa bezwładnie na poduszce. Odsuwam się, wstrząśnięty jej zimną nienaturalnością. Nie wstając z jej kolan, rozsuwam grube aksamitne zasłony. Oczy mamy są całkiem białe, uciekły jej w głąb czaszki. Usta ma lekko rozchylone, ślina perli się w ich kącikach i spływa na doskonale uformowany podbródek. W złotych pasmach włosów (zaczesanych w jej ulubiony sposób, w stylu Wielkich Dam) dostrzegam zimny, stalowy błysk przewodu symstymowego i matowy połysk gniazda w czaszce, do którego prowadzi przewód. Okalająca gniazdo kość jest bardzo biała. Na stoliku obok lewej ręki matki leży pusta strzykawka po czarze wspomnień. Służący przychodzą i odciągają mnie od niej. Ona nawet nie mruga. Krzyczę, kiedy zabierają mnie z pokoju.

Budzę się z krzykiem. * * * Może to moja niechęć do dalszych eksperymentów z czarem wspomnień przyśpieszyła odejście Helendy, ale wydaje mi się to wątpliwe. Byłem dla niej igraszką, prostaczkiem naiwnie nieświadomym życia, jakie ona przez dziesięciolecia traktowała jako coś zupełnie naturalnego. Tak czy inaczej, po odstawieniu specyfiku spędziłem wiele samotnych dni – we wspomnieniach czas biegnie w takim samym rytmie jak w rzeczywistości; często się zdarza, że użytkownicy czaru wspomnień umierają, spędziwszy więcej lat pod wpływem tego narkotyku niż na jawie, w pełni świadomości. Z początku zabawiałem się wszczepami i innymi gadżetami, do których jako członek Starego Rodu nie miałem wcześniej dostępu. Przez pierwszy rok datasfera nieustannie mnie zadziwiała; opętany gorączką pełnego sprzężenia niemal bez przerwy wyciągałem z niej jakieś informacje. Uzależniłem się od surowych danych jak Stado Karibu od symstymów i narkotyków. Oczami wyobraźni widziałem, jak don Balthazar przewraca się w swoim roztopionym grobie, gdy zdradzam pamięć długoterminową na rzecz ulotnej satysfakcji z implantowanej wszechwiedzy. Dopiero później zacząłem odczuwać stratę – Odyseja Fitzgeralda, Ostatni marsz Wu i kilkanaście innych eposów, które przetrwały udar, postrzępiły się jak obłoki na wietrze. Wiele lat później, uwolniwszy się od wszczepów, z mozołem nauczyłem się ich wszystkich od nowa. Pierwszy i jedyny raz w życiu zaangażowałem się w politykę. Podłączony do kablówki całymi dniami i nocami śledziłem prace Senatu albo podpinałem się bezpośrednio do Wszechrzeczy. Ktoś kiedyś oszacował, że Wszechrzecz codziennie przetwarza mniej więcej setkę nowych aktów prawnych; podczas długich miesięcy spędzonych w sensorium nie pominąłem żadnej z tych debat. Moje nazwisko i głos stały się dobrze znane na kanałach dyskusyjnych. Żadna ustawa nie była dla mnie zbyt błaha, żaden problem zbyt prosty... ani zbyt skomplikowany. Sam powtarzany co parę minut prosty akt głosowania dawał mi złudne poczucie, że coś w ten sposób osiągam. Wyleczyłem się z tej politycznej obsesji dopiero wtedy, gdy dotarło do mnie, że regularne łączenie się ze Wszechrzeczą oznacza albo niewychodzenie z domu, albo upodobnienie się do zombie. Człowiek, który bez przerwy komunikuje się poprzez wszczepy, przedstawia żałosny widok, a ja nawet bez drwin Helendy

miałem świadomość, że siedząc w domu, przemienię się we Wszechrzeczoholika, tak jak milion innych zamieszkujących Sieć ludzkich ślimaków. Porzuciłem więc politykę – tym chętniej, że zdążyłem tymczasem znaleźć sobie nową pasję. Była nią religia. Dołączałem do różnych kultów religijnych. Zresztą „dołączałem” to mało powiedziane: niektóre wręcz współtworzyłem. Kościół gnostyków zen rozrastał się wykładniczo, ja zaś stałem się jego zagorzałym członkiem; występowałem w holowizyjnych talk-show i szukałem swoich Miejsc Mocy z zapałem godnym prehidżryjskiego muzułmanina pielgrzymującego do Mekki. Poza tym uwielbiałem transportale. Suma tantiem za Umierającą Ziemię sięgnęła stu milionów marek, które Helenda dobrze zainwestowała, ale ktoś kiedyś policzył, że samo utrzymanie takiego domu jak mój w stałym kontakcie z Siecią kosztuje ponad pięćdziesiąt tysięcy dziennie – a ja bynajmniej nie ograniczałem się do podróżowania po swoich trzydziestu sześciu pokojach. Transline Publishing wydało mi złotą kartę uniwersalną, której używałem z wielką swobodą; przepadałem w najdziwniejszych zakamarkach Sieci, spędzałem czas w luksusowych hotelach i wynajętymi EM-ami poszukiwałem swoich Miejsc Mocy na odludziach zapomnianych planetek. Niczego nie znalazłem. Rzuciłem gnostycyzm zen mniej więcej w tym samym czasie, kiedy Helenda rzuciła mnie. Ponieważ przez ten czas urosła niebotyczna góra zaległych rachunków, po rozwodzie musiałem upłynnić większość posiadanych akcji i pozamykać długoterminowe inwestycje. (Kiedy kazała swoim prawnikom przygotować kontrakt małżeński, byłem nie tylko naiwny i zakochany... Byłem także głupi). Mimo radykalnych oszczędności polegających na drastycznym ograniczeniu podróży przez transportale i odprawieniu androidziej służby, znalazłem się o krok od bankructwa. Umówiłem się na spotkanie z Tyreną Wingreen-Feif. * * * – Nikt nie chce czytać poezji – oznajmiła, kartkując cieniutki plik kartek z Pieśniami, które napisałem przez ostatnie półtora roku. – Jak to? – zdziwiłem się. – Przecież Umierająca Ziemia to była właśnie poezja. – Umierająca Ziemia to był fuks – odparła Tyrena. Jej paznokcie – długie, pomalowane na zielono i zakrzywione zgodnie

z obowiązującym w modzie mandaryńskim trendem – obejmowały mój rękopis niczym szczypce jakiegoś chlorofilowego potwora. – Sprzedały się, ponieważ zbiorowa podświadomość była na nie gotowa – dodała. – Może na to też jest gotowa – odparowałem. Zaczynała mnie wkurzać. Parsknęła śmiechem. Nie było to przyjemny dźwięk. – Martin, Martin, Martin... To jest prawdziwa poezja. Piszesz o Wrotach Niebios i Stadzie Karibu, a z tekstu wyziera samotność, wyobcowanie, lęk i cyniczna wizja ludzkości. – Co z tego? – To z tego, że nikt nie chce płacić za oglądanie cudzych lęków – wyjaśniła i znów się roześmiała. Odwróciłem się do niej plecami i przeszedłem pod ścianę. Gabinet Tyreny zajmował całe czterysta trzydzieste piąte piętro Transline Spire w dzielnicy Babel na Centralnej Tau Ceti. Nie miał okien, między podłogą i sufitem rozciągało się tylko zasilane energią słoneczną pole siłowe, którego obecności nie zdradzało nawet najmniejsze migotanie. Człowiek miał wrażenie, że stoi pomiędzy dwiema szarymi płytami zawieszonymi między niebem i ziemią. Patrzyłem na szkarłatne chmury opływające niższe o pół kilometra wieżowce i myślałem o pysze. W pokoju nie było drzwi, schodów, wind (zwykłych ani grawitacyjnych) i klap w podłodze. Nie było żadnego połączenia z niższymi kondygnacjami. Jedyne wejście prowadziło przez migotliwy pięciościenny transportal, zawieszony w powietrzu niczym abstrakcyjna holorzeźba. Złapałem się na tym, że oprócz pychy myślę także o pożarach w wieżowcach i przerwach w dopływie prądu. – Chcesz powiedzieć, że tego nie opublikujecie? – zapytałem. – Ależ opublikujemy, jak najbardziej. – Uśmiechnęła się. – Zarobiliśmy na tobie miliardy marek. Zmierzam tylko do tego, że nikt tego nie kupi. – Mylisz się! – krzyknąłem. – Nie każdy zna się na poezji, ale ludzi, którzy czytają książki, nadal jest wystarczająco dużo, żeby to był bestseller! Tym razem nie wybuchnęła śmiechem, ale jej zielone usta wykrzywiły się w szerszym niż dotąd uśmiechu. – Martin, Martin, Martin... Odsetek ludzi umiejących czytać maleje systematycznie od czasów Gutenberga. W dwudziestym wieku mniej niż dwa procent obywateli tak zwanych uprzemysłowionych krajów demokratycznych czytało choćby jedną książkę rocznie, a było to przed epoką inteligentnych maszyn, datasfer i środowisk przyjaznych użytkownikowi. Kiedy zaczynała się hidżra, dziewięćdziesiąt osiem procent ludzi w ogóle nie miało powodu czytać czegokolwiek,

więc nie zawracali sobie głowy nauką czytania. Dzisiaj jest jeszcze gorzej. Sieć zamieszkuje ponad sto miliardów ludzi; niespełna jeden procent z nich zamawia chociażby faksodruki, nie mówiąc już o prawdziwych książkach. – Umierającej Ziemi sprzedaliście prawie trzy miliardy – przypomniałem jej. – To prawda. Efekt Wędrówki pielgrzyma. – Czego? – Wędrówki Pielgrzyma. Na Starej Ziemi, w kolonii Massachusetts Bay w... kiedy to było... w siedemnastym wieku... każda szanująca się rodzina musiała mieć własny egzemplarz Wędrówki pielgrzyma, ale to nie znaczy, że wszyscy ją czytali. Tak samo było z Mein Kampf Hitlera czy Obrazami w Oku Zgilotynowanego Dziecka Stukatsky’ego. – Kto to był Hitler? Tyrena uśmiechnęła się półgębkiem. – Taki polityk ze Starej Ziemi, któremu zdarzało się coś skrobnąć... Cały czas mamy Mein Kampf w ofercie; Transline co sto dwadzieścia osiem lat odnawia prawa autorskie. – Zrobimy tak – zaproponowałem. – Zabiorę Pieśni z powrotem, postaram się je doszlifować w parę tygodni... Zobaczę, jak mi pójdzie. – W porządku. – Domyślam się, że będziesz je chciała przeredagować, tak jak poprzednio? – Bynajmniej. Ponieważ tym razem nostalgia nie będzie kluczowa, możesz pisać po swojemu. Zamurowało mnie. – To znaczy, że mogę tam wcisnąć biały wiersz? – Jak najbardziej. – Filozofię? – Oczywiście. – Eksperymenty? – Naturalnie. – I wydrukujecie Pieśni w takiej formie, w jakiej wam je dostarczę? – Tak jest. – Jakie są szanse, że to się sprzeda? – Nie ma żadnych. Absolutnie żadnych. * * *

„Parę tygodni na doszlifowanie Pieśni” zamieniło się w dziesięć miesięcy wytężonej pracy. Odciąłem od Sieci większość pomieszczeń w domu – zostawiłem sobie tylko pokój na wieży na Denebie Drei, siłownię na Lususie, kuchnię i tratwę łazienkową na Mare Infinitus. Pracowałem dziesięć godzin, robiłem przerwę na orzeźwiające ćwiczenia, posiłek i drzemkę, a potem wracałem do biurka na dalsze osiem godzin. Przypominało mi to czasy sprzed pięciu lat, kiedy dochodziłem do siebie po udarze i musiałem czasem czekać całą godzinę – albo cały dzień! – żeby objawiło mi się właściwe słowo; żeby idea zapuściła korzenie w żyznej glebie języka. Teraz trwało to jeszcze dłużej, gdy w pocie czoła dobierałem idealne słowo, kleciłem najwłaściwszy rym, komponowałem najbardziej żartobliwy obraz, tworzyłem najdoskonalszy opis najbardziej ulotnej emocji. Po dziesięciu miesiącach standardowych skończyłem; skapitulowałem wobec prawdziwości wiekowego aforyzmu, w myśl którego żadna powieść ani wiersz nie zostają nigdy ukończone, lecz tylko porzucone. – I co ty na to? – zapytałem, gdy Tyrena przeczytała pierwszą wersję. W zgodzie z obowiązującą w tamtym tygodniu modą miała dwa brązowe, pozbawione wyrazu kręgi wokół oczu – ale nie była w stanie ukryć faktu, że pojawiły się w nich łzy. – To jest piękne – powiedziała. – Starałem się na nowo odkryć głos niektórych antycznych poetów – wyjaśniłem, nagle onieśmielony. – I powiodło ci się znakomicie. – Sceny z Wrót Niebios są jeszcze trochę niedopracowane – przyznałem. – Są świetne. – Piszę o samotności... – To jest esencja samotności. – To co powiesz? – DOSKONAŁE... Prawdziwe arcydzieło. – Myślisz, że się sprzeda? – Ni chuja. * * * Wydali Pieśni w nakładzie siedemdziesięciu milionów faksodruków. Wykupili reklamy w datasferze i holowizji, wypuścili software’owe inserty reklamowe,

przekonali autorów bestsellerów do napisania pochlebnych notek, dopilnowali ukazania się recenzji w Nowym New York Timesie i Przeglądzie CTC i w ogóle wydali fortunę na reklamę. Przez pierwszy rok sprzedały się dwadzieścia trzy tysiące egzemplarzy. Przy dziesięcioprocentowych tantiemach i cenie okładkowej dwanaście marek, odrobiłem trzynaście tysięcy osiemset marek z wypłaconej mi przez Transline dwumilionowej zaliczki. W drugim roku sprzedało się sześćset trzydzieści osiem sztuk. Nikt nie chciał zapłacić za prawo do rozpowszechniania Pieśni w datasferze, nikt nie chciał ich sfilmować, nie było wieczorów autorskich. Pieśni nadrabiały braki sprzedażowe mnogością krytycznych recenzji: „Niezrozumiałe... archaiczne... bez związku z aktualnymi bolączkami ludzkości”, napisał Times. „M. Silenus dokonał ostatecznego aktu antykomunikacji”, wtórował w Przeglądzie Urban Kapry, „poprzez zatracenie się w orgii pretensjonalnego bełkotu”. Śmiertelny cios zadał Marmon Hamlit w Całej Sieci tu i teraz!: „Ach tak, nowy tomik poezji tego, no, jak mu tam... Nie dałem rady przeczytać. Nawet nie próbowałem”. * * * Na Tyrenie Wingreen-Feif nie zrobiło to wielkiego wrażenia. Dwa tygodnie po pierwszych recenzjach i zwrotach z księgarń – a zarazem dzień po zakończeniu mojej trzynastodniowej popijawy – zameldowałem się u niej w gabinecie i opadłem ciężko na czarny płynopianowy fotel, który przycupnął na środku pokoju niczym aksamitna pantera. Trwała właśnie jedna z tych burz, z których słynie Centralna Tau Ceti; tuż za niewidzialną granicą pola siłowego iście Jowiszowe błyskawice rozdzierały powietrze barwy krwi. – Wyluzuj – powiedziała Tyrena. Składnikiem najmodniejszego wizerunku była teraz fryzura, której czarne szpikulce sterczały na pół metra nad czołem Tyreny, oraz maskownik mieniący się wszystkimi kolorami tęczy, których płynne pulsowanie skrywało – i odsłaniało – znajdujące się pod spodem nagie ciało. – Pierwszy rzut to było tylko sześćdziesiąt tysięcy transmisji faksem, więc dużo nie straciliśmy. – Mówiłaś, że planujecie siedemdziesiąt milionów – przypomniałem. – No tak, ale zmieniliśmy zdanie po tym, jak nasza SI przeczytała Pieśni.

Zapadłem się w fotel. – Nawet SI się nie spodobały? – Przeciwnie, była nimi zachwycona. Właśnie dlatego doszliśmy do wniosku, że ludziom nie przypadną do gustu. Wyprostowałem się. – A nie moglibyśmy ich sprzedać TechnoJądru? – Sprzedaliśmy – odparła Tyrena. – Jeden egzemplarz. Domyślam się, że trzy miliony SI podzieliły się nim błyskawicznie, gdy tylko spłynął z hiperłącza. Międzygwiezdne prawa autorskie są gówno warte, kiedy zadajesz się z krzemowcami. – Rozumiem. – Znowu oklapłem. – Co teraz? Pioruny wielkie jak autostrady na Starej Ziemi tańczyły wśród biurowców i wypiętrzonych chmur. Tyrena wstała zza biurka i stanęła na skraju wyłożonego dywanem kręgu. Jej ciało opalizowało jak naelektryzowany olej na powierzchni wody. – Teraz musisz zdecydować, czy chcesz być pisarzem, czy największym frajerem w całej Sieci. – Słucham? – Słyszałeś, co powiedziałam. – Odwróciła się do mnie z uśmiechem na ustach. Zęby miała spiłowane w złote czubki. – Umowa daje nam prawo do ubiegania się o odzyskanie zaliczki w każdy możliwy sposób. Zablokowanie twoich aktywów w Interbanku, przejęcie złotych monet, które ukryłeś na Homefree, i sprzedaż tego twojego krzykliwego domu z transportalami powinny załatwić sprawę. Będziesz mógł wtedy dołączyć do innych artystów-amatorów, nieudaczników i świrów, których Smutny Król Billy przygarnia pod swoje skrzydła na jakimś światku na Rubieżach. Wybałuszyłem oczy. – Albo to... – Znów posłała mi ten swój uśmiech kanibalki. – Albo zapomnimy o tym chwilowym potknięciu i siądziesz do pracy nad następną książką. * * * Moja następna książka ukazała się pięć miesięcy standardowych później. Umierająca Ziemia II – napisana prostą prozą, w której długość zdań i treść rozdziałów uwzględniała wynikające z badań bioneurologicznych preferencje grupy

testowej liczącej sześciuset trzydziestu ośmiu czytelników faksodruków – podejmowała opowieść z Umierającej Ziemi dokładnie w tym punkcie, w którym wcześniej ją przerwałem. Miała formę powieści, niezbyt długiej, żeby nie odstraszyć potencjalnego nabywcy, który znajdzie ją na stojaku przy kasie w supermarkecie. Na okładce znalazło się dwudziestosekundowe interaktywne holo, na którym wysoki, śniady przystojniak (najprawdopodobniej miał to być Amalfi Schwartz, chociaż Amalfi był niski, blady i nosił szkła kontaktowe) zrywał gorset z opierającej mu się kobiety, a ta – gdy stanik prawie, prawie odsłaniał jej sutki – zwracała się w stronę widza i wzywała pomocy chrapliwym szeptem gwiazdki holoporno Leedy Swann. Umierająca Ziemia II sprzedała się w dziewiętnastu milionach egzemplarzy. – Nie jest źle – podsumowała Tyrena. – Trzeba czasu, żeby wychować sobie czytelników. – Pierwszej Umierającej Ziemi sprzedaliście trzy miliardy – przypomniałem. – Wędrówka Pielgrzyma. Mein Kampf. Raz na sto lat. Albo rzadziej. – Ale trzy miliardy... – Posłuchaj. W dwudziestym wieku na Starej Ziemi pewna sieć knajp z fast foodem brała mięso nieżywej krowy, smażyła je na tłuszczu, dodawała substancje rakotwórcze, pakowała to w piankę pozyskiwaną z ropy naftowej i sprzedawała w liczbie dziewięciu miliardów sztuk. Tacy są ludzie. Tego nie ogarniesz. * * * W Umierającej Ziemi III wprowadziłem postaci Winony – zbiegłej niewolnicy, która z czasem stała się właścicielką plantacji plastowłókników (mniejsza z tym, że plastowłókniki nie rosły na Starej Ziemi), Arturo Redgrave’a – przemytnika szmuglującego towary przez blokadę (jaką blokadę?!), oraz Innocence Sperry – dziewięcioletniej telepatki umierającej na bliżej niesprecyzowaną chorobę. Innocence przetrwała aż do Umierającej Ziemi IX; dzień, w którym Transline pozwoliło mi wreszcie uśmiercić gówniarę, uczciłem sześciodniową popijawą na dwudziestu planetach. Ocknąłem się w płucorurze na Wrotach Niebios, unurzany w wymiocinach, pokryty warstewką pleśni z przewodów wentylacyjnych, dręczony największym bólem głowy w całej Sieci i przeświadczeniem, że wkrótce czeka mnie rozpoczęcie pracy nad dziesiątym tomem Kronik Umierającej Ziemi. * * *

Chałturzenie nie jest trudne. Sześć lat standardowych dzielące drugą Umierającą Ziemię od dziewiątej upłynęło zupełnie bezboleśnie. Moje przygotowania były zdawkowe, fabułki błahe, bohaterowie tekturowi, proza toporna – miałem natomiast mnóstwo wolnego czasu. Podróżowałem. Ożeniłem się jeszcze dwukrotnie; żony odchodziły ode mnie bez urazy, ale zawsze z pokaźnym procentem honorarium za następną Umierającą Ziemię. Zgłębiłem tajniki religii i ostrego chlania; chlanie dawało więcej nadziei na trwałą pociechę. Nie tylko zatrzymałem swój dom, ale wręcz dodałem do niego sześć pokojów na pięciu nowych planetach i zapełniłem go dziełami sztuki. Brylowałem w towarzystwie. Miałem znajomych pisarzy i pisarki, ale – jak to zwykle bywa – traktowaliśmy się nieufnie, obgadywaliśmy za plecami, zazdrościliśmy sobie nawzajem sukcesów i wytykaliśmy niedociągnięcia. Każde z nas w głębi duszy wiedziało, że jest prawdziwym mistrzem słowa, który tylko przypadkiem para się komercją. To reszta chałturzyła naprawdę. Aż pewnego chłodnego poranka, gdy moja sypialnia, ulokowana w górnych rejonach korony drzewa na planecie templariuszy, kołysała się łagodnie pod szarym niebem, obudziłem się ze świadomością, że moja muza mnie opuściła. Od pięciu lat nie napisałem ani jednej strofy. Pieśni kurzyły się w wieży na Denebie Drei, dłuższe zaledwie o kilka stron od tego, co zostało już opublikowane. Do pisania powieści używałem procesorów myśli; kiedy wszedłem do gabinetu, jeden z nich włączył się i wydrukował: psiakrew, co ja zrobiłem ze swoją muzą? Fakt, że nawet nie zauważyłem jej odejścia, daje pewne pojęcie o pisarstwie, jakie wtedy uprawiałem. Tym, którzy nie piszą i nigdy nie odczuwali twórczego podniecenia, gadanie o muzach wyda się figurą stylistyczną, dziwacznym konceptem; jednakże dla tych z nas, którzy żyją Słowem, muzy są jak najbardziej rzeczywiste i równie niezbędne jak miękka glina języka, którą pomagają nam formować. Pisanie – prawdziwe pisanie – jest jak kontakt z bogami po bezpośrednim hiperłączu. Żaden prawdziwy poeta nie potrafi opisać tego uniesienia, jakie odczuwa się, gdy nasz umysł staje się narzędziem, takim samym jak pióro albo procesor myśli, porządkującym i wyrażającym objawienie płynące skądinąd. Muza odeszła. Szukałem jej na innych światach składających się na mój dom, ale puste przestrzenie i obwieszone obrazami ściany milczały w odpowiedzi. Latałem i przechodziłem przez transportale do swoich ulubionych miejsc, oglądałem zachody słońca na smaganych wiatrem preriach Trawy i nocne mgły skłębione wśród hebanowo czarnych turni Nevermore, ale nawet gdy oczyściłem umysł z rozwlekłej śmiecioprozy Umierającej Ziemi, nie posłyszałem znajomego szeptu.

Szukałem jej w alkoholu i w czarze wspomnień – cofałem się do płodnych dni na Wrotach Niebios, gdy natchnienie nieustannie brzęczało mi w uszach, odrywało mnie od pracy, budziło ze snu, ale w przeżywanych na nowo godzinach i dniach jej głos pozostawał przytłumiony i zniekształcony jak na uszkodzonej płycie sprzed wieków. Moja muza odeszła. * * * Stawiłem się u Tyreny Wingreen-Feif punktualnie o umówionej godzinie. Awansowała tymczasem z szefowej działu faksodruków na stanowisko redaktor naczelnej, jej nowy gabinet zajmował najwyższą kondygnację Transline Spire na Centralnej Tau Ceti i stojąc w nim, miałem wrażenie, że znajduję się na wyłożonym dywanem wierzchołku najwyższej i najbardziej stromej góry w całej galaktyce: tylko niewidzialna, leciutko spolaryzowana kopuła pola siłowego zakrzywiała się nad moją głową, a za skrajem dywanu rozpościerała się sześciokilometrowa przepaść. Ciekawe, pomyślałem, czy inni pisarze mieli ochotę się w nią rzucić. – Nowe dzieło? – spytała Tyrena. Świat mody został w tym tygodniu zdominowany przez Lususa, przy czym należy wyraźnie podkreślić ideę „dominacji”. Moja redaktor naczelna ubrała się w skórę i żelazo, zardzewiałe kolce sterczały jej z nadgarstków i obroży wokół szyi, przez ramię i lewą pierś przewiesiła masywny pas z nabojami. Wyglądały na prawdziwe. – Owszem – przytaknąłem i rzuciłem rękopis na biurko. – Martin, Martin, Martin... – Westchnęła. – Kiedy nauczysz się po prostu przesyłać książki elektronicznie, zamiast za każdym razem trudzić się drukowaniem ich i przynoszeniem osobiście tutaj? – Dostarczanie ich sprawia mi dziwną satysfakcję – przyznałem. – Zwłaszcza tej. – Tak? – Tak. Może przeczytasz kawałek? Z uśmiechem przejechała paznokciami po pasie z nabojami, aż szczęknęły. – Jestem pewna, że spełnia twoje tradycyjnie wyśrubowane standardy – odparła. – Nie muszę jej oglądać. – Nalegam – powiedziałem. – Naprawdę nie ma potrzeby. Zawsze się denerwuję, kiedy muszę czytać nową rzecz w obecności autora.

– Z tą będzie inaczej. Przejrzyj chociaż pierwsze parę stron. Musiała usłyszeć w moim głosie coś szczególnego, bo zmarszczyła lekko brwi i otworzyła pudełko. Mars na jej czole pogłębiał się, w miarę jak czytała początek i kartkowała resztę rękopisu. Na pierwszej stronie widniało jedno zdanie: „W pewien piękny październikowy poranek Stara Ziemia połknęła własne bebechy, zadrżała w przedśmiertnych spazmach i umarła”. Pozostałe dwieście dziewięćdziesiąt dziewięć stron było puste. – To żart, Martinie? – Nie. – A co, subtelna aluzja? Chcesz zacząć nowy cykl? – Nie. – Przyznam, że spodziewaliśmy się czegoś takiego. Nasi scenarzyści opracowali już nawet dla ciebie kilka znakomitych pomysłów na nowe cykle. M. Subwaizee uważa, że świetnie sprawdziłbyś się przy nowelizacji holofilmów o Szkarłatnym Mścicielu. – Wsadź sobie Szkarłatnego Mściciela w swój korporacyjny zad, Tyreno – odparłem życzliwie. – Ja skończyłem z Transline i tą na wpół przeżutą papką, którą nazywacie beletrystyką. Na jej twarzy nie drgnął ani jeden mięsień. Tym razem jej zęby nie były spiłowane w szpic: miały zwykły kształt i rdzawy odcień, pod kolor szpikulców na nadgarstkach i wokół szyi. – Martin, Martin, Martin... – Westchnęła. – Nawet sobie nie wyobrażasz, jak bardzo będziesz skończony, jeśli nie przeprosisz, nie otrząśniesz się i nie wrócisz na właściwe tory. Ale to może poczekać do jutra; na razie wróć do domu, wytrzeźwiej i przemyśl to sobie. Parsknąłem śmiechem. – Od ośmiu lat nie byłem taki trzeźwy jak teraz, moja pani. Po prostu chwilę trwało, zanim sobie uświadomiłem, że nie ja jeden produkuję szajs... W tym roku w całej Sieci nie opublikowano ani jednej książki, która nie byłaby totalnym chłamem. Ja się na to nie piszę. Tyrena wstała. Dopiero teraz zwróciłem uwagę, że na płóciennym nibymilitarnym pasie ma zawieszony wojskowy neutralizator synaptyczny. Miałem nadzieję, że jest taką samą fałszywką jak cała reszta jej stroju. – Posłuchaj no, ty żałosny chałturniku bez krzty talentu – wysyczała. – Od jaj wzwyż jesteś własnością Transline. Jeżeli będziesz się rzucał, skończysz w fabryce

gotyckich romansideł pod pseudonimem Rosemary Titmouse. Teraz zabieraj się stąd, a kiedy wytrzeźwiejesz, zacznij pisać Umierającą Ziemię X. Z uśmiechem pokręciłem głową. Tyrena leciutko zmrużyła oczy. – Nadal jesteś nam winny prawie milion z zaliczki – przypomniała. – Wystarczy szepnąć słówko Działowi Windykacji, a zabierzemy ci dom, calusieńki, pokój po pokoju. Zostawimy tylko tę przeklętą tratwę, której używasz jako kibla. Będziesz mógł na niej siedzieć, aż oceany wypełnią się gównem. Roześmiałem się ostatni raz. – Toaleta pracuje w obiegu zamkniętym – powiedziałem. – Poza tym wczoraj sprzedałem dom. Powinniście już dostać czek na sumę wyrównującą nasze rachunki. Zabębniła palcami o plastikowy uchwyt neutralizatora. – Nie zapominaj, że Transline ma wyłączność na pomysł Umierającej Ziemi. Ktoś inny napisze to za ciebie. Skinąłem głową. – Proszę bardzo. W głosie mojej byłej redaktor coś się zmieniło, gdy dotarło do niej, że nie żartuję. Zorientowałem się, że w jakiś sposób byłoby jej na rękę, gdybym został w Transline. – Posłuchaj, Martin, na pewno moglibyśmy się dogadać. Dopiero co wytykałam dyrektorowi, że wypłacamy ci za małe zaliczki. Sugerowałam też, żeby Transline pozwoliło ci opracować własną fabułę... – Tyreno, Tyreno, Tyreno... – Westchnąłem. – Żegnaj. Przeniosłem się na Renesans, a stamtąd na Skąpca, gdzie wsiadłem na pokład statku wyruszającego w trzytygodniowy rejs na Asquith, do przeludnionego państewka Smutnego Króla Billy’ego. * * * Notatki do szkicu o Smutnym Królu Billym: Jego Wysokość król Wilhelm XXIII, suwerenny monarcha Królestwa Windsoru na Wygnaniu, przypomina nieco woskową kukłę, którą ktoś postawił na rozgrzanym piecu. Długie włosy spływają mu bezwładnymi strużkami na przygarbione ramiona. Zmarszczki na czole ściekają w dół, łączą się z kurzymi łapkami okalającymi oczy basseta, po czym płyną dalej na południe wśród bruzd i żłobień, aż przepadną w labiryncie fałd szyi i żuchwy. Mówi się, że antropologom król Billy przywodzi na

myśl stroskane lalki z położonej na Rubieżach Kinszasy, gnostykom zen kojarzy się z Buddą Żałośliwym z Tai Zhin po pożarze świątyni, a historycy mediów na jego widok pędzą do archiwum i wygrzebują stare zdjęcia gwiazdora dwuwymiarowych filmów nazwiskiem Charles Laughton. Te porównania nic mi nie mówią – mnie król Billy przypomina mojego dawno nieżyjącego nauczyciela, don Balthazara, po trwającej tydzień bibie. Jego reputacja ponuraka jest stanowczo przesadzona, gdyż często się śmieje. Ma po prostu pecha, ponieważ większość ludzi myli tę szczególną odmianę śmiechu ze szlochaniem. Człowiek nie ma wpływu na swoją fizjonomię, jednakże w tym wypadku cała postać Jego Wysokości niemal sugeruje albo „bufona”, albo „ofiarę losu”. Królewski strój utrzymuje się (jeśli można tak powiedzieć) w stanie wiecznej anarchii, kompletnie bez związku z gustem i wyczuciem koloru cechującym jego androidzią służbę, dzięki czemu bywają takie dni, kiedy gryzie się jednocześnie z samym sobą i z całym otoczeniem. Zresztą ekscentryczny chaos to nie jedyna cecha jego ubioru, króla otacza sfera permanentnego negliżu – rozpięty rozporek, aksamitna peleryna (podarta, wystrzępiona i jak magnes ściągająca wszystkie okruszki z podłogi), koronkowy mankiet lewego rękawa dwa razy dłuższy niż mankiet prawego, który z kolei wygląda jak unurzany w dżemie. Możecie to sobie wyobrazić. Pomijając to wszystko, Smutny Król Billy ma przenikliwy umysł i wykazuje zamiłowanie do sztuki i literatury jak nikt inny od czasów prawdziwego renesansu na Starej Ziemi. Pod pewnymi względami jest spasionym dzieciakiem, który tkwi przy oknie sklepu ze słodyczami z twarzą przyklejoną do szyby. Uwielbia i docenia piękną muzykę, ale nie umie komponować. Koneser baletu i wszystkiego co wdzięczne i pełne gracji, sam jest niezgrabiaszem, żywym pasmem potknięć i przykładów komicznej niezdarności. Zapalony czytelnik, bezbłędny krytyk poetycki i mecenas retoryki nie tylko się jąka, lecz z powodu chorobliwej nieśmiałości nie potrafi nikomu zaprezentować swoich dzieł poetyckich i prozatorskich. Dobiegający sześćdziesiątki stary kawaler traktuje walący się pałac i królestwo o powierzchni pięciu tysięcy kilometrów kwadratowych w taki sam sposób, jak swoje rozliczne wymiętoszone królewskie stroje. Krąży o nim mnóstwo anegdot, na przykład taka: jeden ze sponsorowanych przez króla sławnych malarzy spotyka Jego Wysokość idącego ze spuszczoną głową i rękoma splecionymi za plecami; jedna stopa króla kroczy po ogrodowej ścieżce, druga brodzi w błocie. Artysta pozdrawia

swojego mecenasa. Król Billy podnosi głowę, mruży oczy i rozgląda się jak przebudzony z długiej drzemki. – P-p-pan wybaczy... – zwraca się do zdumionego malarza – ale czy mógłby mi pp-pan p-p-powiedzieć, czy szedłem w stronę p-p-pałacu, czy też się od niego od-ddalałem? – W stronę pałacu, Wasza Wysokość – odpowiada tamten. – Ach, d-d-doskonale. – Król oddycha z ulgą. – To znaczy, że ob-b-biad już jadłem. * * * Kiedy generał Horace Glennon-Height wzniecił bunt, położony na Rubieżach Asquith znalazł się dokładnie na trasie jego zwycięskiego pochodu. Sam Asquith specjalnie się tym nie przejął (Hegemonia zaoferowała mu ochronę floty ARMII:kosmos), ale władca Królestwa Monako na Wygnaniu wydawał się jeszcze bardziej roztopiony niż zwykle, kiedy wezwał mnie do siebie. – Martinie? – zagaił Jego Wysokość. – Słyszałeś o b-b-bitwie o F-f-fomalhaut? – Owszem – przyznałem. – Nie wydaje mi się, żebyśmy mieli się czym przejmować. Fomalhaut to typowy cel ataku Glennona-Heighta: mały, liczący góra kilka tysięcy mieszkańców, zasobny w surowce mineralne i oddzielony od Sieci długiem czasowym... Ile to było? Dwadzieścia miesięcy standardowych? – Dwadzieścia t-t-trzy – poprawił mnie Smutny Król Billy. – Czyli nie uważasz, żeby g-g-groziło nam nieb-b-bezpieczeństwo? – Nie. Rejs trwa trzy tygodnie czasu rzeczywistego, a dług czasowy wynosi poniżej roku; Hegemonia zdąży tu ściągnąć swoje siły zanim generał na dobre wystartuje z Fomalhauta. – B-b-być może... – mruknął w zadumie król Billy. Oparł się o stojący obok globus, po czym wyprostował się gwałtownie, gdy ten zaczął się obracać pod jego ciężarem. – Niemniej jednak postanowiłem rozpocząć naszą w-w-własną, s-s-skromną hidżrę. Zamurowało mnie. Billy od prawie dwóch lat przebąkiwał o przeniesieniu królestwa na wygnaniu, ale nigdy bym nie pomyślał, że naprawdę zechce to zrobić. – St-st-st... Flota czeka w gotowości na Parwati – mówił dalej. – Asquith zgodził się nam z-z-zapewnić transport do Sieci. – A pałac? Spytałem. – Biblioteka? Ziemie? Gospodarstwa? – Wszystko rozdane, naturalnie. Tylko zawartość biblioteki poleci z nami. Przysiadłem na podłokietniku wypchanej końskim włosiem sofy, drapiąc się po

policzku. W ciągu dziesięciu lat, jakie spędziłem w królestwie Billy’ego, awansowałem z jego podopiecznego na nauczyciela, powiernika i przyjaciela, ale nigdy nie udawałem, że rozumiem tę chodzącą rozchełstaną zagadkę. Kiedy tylko przybyłem, natychmiast udzielił mi audiencji. – Czy chcesz d-d-dołączyć do innych u-u-utalentowanych mieszkańców naszej małej k-k-kolonii? – Tak, Wasza Wysokość. – A z-z-zamierzasz dalej pisać takie książki jak Um-m-mierająca Ziemia? – Jeśli tylko będzie to w mojej mocy, to nie, Wasza Wysokość. – Trzeba ci w-w-wiedzieć, że ją przeczytałem. B-b-bardzo ciekawa rzecz. – Wasza Wysokość jest niezwykle łaskawy. – Nie chrzań, Silenus. B-b-była ciekawa, bo ktoś ją oc-c-cenzurował i zostawił same kiepskie fragmenty. Wyszczerzyłem zęby w uśmiechu. Nagle sobie uświadomiłem, że polubię Smutnego Króla Billy’ego. – Co innego P-p-pieśni... – ciągnął z westchnieniem. – To była książka. Chyba najlepsza poezja opublikowana w Sieci w ciągu ostatnich dwóch stuleci. Nie mam zielonego pojęcia, jak udało ci się przepchnąć coś takiego pod nosem tych strażników powszechnej miernoty. Kupiłem dwadzieścia tysięcy egzemplarzy dla mojego królestwa. Skłoniłem lekko głowę. Od czasu udaru, czyli od dwóch dziesięcioleci, pierwszy raz zapomniałem języka w gębie. – Zamierzasz pisać w-w-więcej takich wierszy? – Po to tu przybyłem, Wasza Wysokość, żeby spróbować. – Wobec tego witaj – powiedział Smutny Król Billy. – Zamieszkasz w zachodnim skrzydle p-p-pa... zamku, obok moich komnat. Moje drzwi zawsze będą dla ciebie otwarte. Zerknąłem najpierw na zamknięte drzwi, potem na niewysokiego króla, który, nawet kiedy się uśmiechał, wyglądał jakby lada chwila miał się rozpłakać. – Hyperion? – spytałem. Wielokrotnie wspominał o tej podupadłej kolonialnej planetce. – Nie inaczej. Pilotowane przez androidy statki osiedleńcze wylądowały tam już jakiś czas temu. Przygotowują grunt, jeśli można tak powiedzieć. Uniosłem brwi. Majątek króla Billy’ego pochodził nie z aktywów królestwa, lecz z poważnych inwestycji w gospodarkę Sieci. Mimo to koszty prowadzonej ukradkiem rekolonizacji planety musiały być astronomiczne.

– Pamiętasz, dlaczego pierwsi koloniści nazwali tę p-p-p... ten świat Hyperionem, Martinie? – Pewnie. Przed hidżrą zamieszkiwali maciupeńką posiadłość na jednym z księżyców Saturna. Bez zaopatrzenia z Ziemi nie mieli szans przetrwać, przenieśli się więc na Rubieże, a planetę, na której osiedli, nazwali tak samo jak swój księżyc. Król uśmiechnął się niewesoło. – A wiesz, dlaczego ta nazwa to dla nas dobry omen? Skojarzenie faktów zabrało mi jakieś dziesięć sekund. – Keats – powiedziałem. Parę lat wcześniej, pod koniec długiej dyskusji na temat istoty poezji, Billy zapytał mnie, kto, moim zdaniem, był najczystszym poetą w dziejach. – Najczystszym? Na pewno nie „największym”? – Nie, nie – zapewnił mnie król. – To niedorzeczne, spierać się o to, kto był największy. Ciekaw jestem twojej opinii, kto był najczystszy... najbliższy ideału, który opisałeś. Kilka dni przemyśliwałem tę sprawę, zanim zaniosłem odpowiedź królowi, który oglądał właśnie zachód słońca ze szczytu urwiska nieopodal pałacu. Czerwonosine cienie pełzły ku nam po bursztynowej trawie. – Keats – powiedziałem. – John Keats – wyszeptał Smutny Król Billy. – Dlaczego? – zapytał po chwili. Opowiedziałem mu więc wszystko, co wiedziałem o tym dziewiętnastowiecznym poecie ze Starej Ziemi, o jego dorastaniu, nauce i przedwczesnej śmierci... ale przede o wszystkim o życiu bez reszty poświęconym zgłębianiu tajemnic i poznawaniu piękna twórczości poetyckiej. Wtedy Billy sprawiał wrażenie zaciekawionego – teraz zaś wyglądał jak człowiek ogarnięty obsesją, gdy skinieniem ręki powołał do życia holograficzny model, który prawie całkowicie wypełnił pokój. Cofnąłem się przez wzgórza, domy i pasące się zwierzęta, żeby mieć lepszy widok. – Oto Hyperion – wyszeptał mój mecenas. Jak zwykle, kiedy coś pochłaniało go bez reszty, zapominał się jąkać. Holograficzne sceny zmieniały się: miasta nadrzeczne, porty, górskie twierdze, miasto na wzgórzu pełne pomników, dziwaczne budowle w pobliskiej dolinie. – Grobowce Czasu? – upewniłem się. – Otóż to. Największa tajemnica w znanym wszechświecie. Zmarszczyłem brwi, słysząc tę hiperbolę. – Przecież są puste, do diabła. Zawsze były puste, odkąd je odkryto.

– Są źródłem niezwykłego antyentropijnego pola siłowego, które wciąż jest aktywne. Nie licząc sfer osobliwości, to jedno z nielicznych zjawisk, które śmie igrać z naturą czasu. – Wielkie mecyje... To jak farba antykorozyjna na metalu. A Grobowce są potężne, ale puste. Zresztą, od kiedy to dostajemy pierdolca na punkcie techniki? Król westchnął, jego twarz roztopiła się w głębszych zmarszczkach. – Nie chodzi o technikę – odparł – lecz o niewiadomą, o niezwykłość miejsca niezbędną dla niektórych twórczych duchów. To doskonała mieszanka klasycznej utopii i pogańskiej tajemnicy. Wzruszyłem ramionami. Nie przekonał mnie. Machnięciem ręki zgasił holo. – Jak twoje w-w-wiersze? Jest lepiej? Skrzyżowałem ręce na piersi i spojrzałem spode łba na niechlujnego kurdupla. – Nie. – Muza w-w-wróciła? Nie odpowiedziałem. Gdyby wzrok mógł zabijać, przed końcem dnia wszyscy krzyczelibyśmy „Król nie żyje! Niech żyje król!”. – D-d-doskonale – podsumował, dowodząc, że potrafi być nie tylko smutny, ale też i nieznośnie zadowolony z siebie. – P-p-pakuj się, chłopcze. Lecimy na Hyperiona. * * * (rozjaśnienie) Pięć statków osiedleńczych Smutnego Króla Billy’ego unosi się ponad znajomym lazurowym niebem jak pięć złotych kwiatów mlecza. Białe miasta wnoszące się na trzech kontynentach: Keats, Endymion, Port Romance... i Miasto Poetów. Ponad osiem tysięcy adeptów Sztuki uciekło przed tyranią miałkości, żeby na tym z grubsza ociosanym świecie szukać nowych wizji. W stuleciu bezpośrednio po hidżrze, Asquith i Windsor na Wygnaniu były dużymi ośrodkami produkcji androidów; teraz ci niebieskoskórzy przyjaciele człowieka harowali w pocie czoła, żywiąc nadzieję, że gdy ich mozół dobiegnie końca, będą w końcu wolni. Białe miasta rosły w oczach. Rdzenni mieszkańcy planety, zmęczeni odgrywaniem tubylców, powychodzili z wiosek i lasów, i pomogli nam nadać odbudowywanej kolonii bardziej ludzki charakter. Odmrożeni technokraci, biurokraci i ekokraci rzucili się na niczego niespodziewającą się planetę.

Przybliżyliśmy się o krok do realizacji marzeń Smutnego Króla Billy’ego. Zanim dotarliśmy na Hyperiona, Glennon-Height zginął, a jego krótkotrwały, choć brutalny bunt został krwawo stłumiony, ale dla nas nie było już odwrotu. Co bardziej nieustępliwi artyści i rzemieślnicy wzgardzili Miastem Poetów, by wieść skromny, lecz twórczy żywot w Jacktown, Port Romance lub nawet na rozciągającym się coraz dalej pograniczu. Ja zostałem. W pierwszych latach na Hyperionie nie znalazłem żadnej muzy. Wielu jednak było takich, u których odosobnienie, kłopoty z transportem (elektromagnetyki wariowały, a śmigów było jak na lekarstwo) i okrojenie sztucznej świadomości (brak datasfery, brak dostępu do Wszechrzeczy, tylko jedno hiperłącze) wyzwoliły nowe pokłady twórczej energii. Na nowo odkrywali, co znaczy być człowiekiem i artystą. Tak przynajmniej słyszałem. Muza nie przychodziła. Moje wiersze wciąż były nienaganne pod względem technicznym i martwe jak kot Hucka Finna. Postanowiłem się zabić. Najpierw jednak spędziłem nieco czasu (co najmniej dziewięć lat) w służbie naszej społeczności, zapewniając jej jedyne, czego nowemu Hyperionowi brakowało: dekadencję. Biorzeźbiarz nazwiskiem Graumann Hacket zapewnił mi owłosiony tułów, kopyta i kozie nogi satyra. Zapuściłem brodę i przedłużyłem sobie uszy. Graumann dokonał również pewnych interesujących modyfikacji mojej aparatury seksualnej... Wieść się rozeszła. Dziewki ze wsi, tubylcze kobiety, żony naszych planistów i pionierów – wszystkie albo wyczekiwały odwiedzin jedynego hyperiońskiego satyra, albo same aranżowały takie spotkania. Poznałem prawdziwe znaczenia słów „priapizm” i „satyryzm”. Poza niekończącą się serią podbojów erotycznych, legendą obrosły także moje pijatyki, moje słownictwo wróciło zaś do stanu przypominającego dawne, poudarowe czasy. Zajebista sprawa. Istne piekło. Tej samej nocy, na którą zaplanowałem palnięcie sobie w łeb, objawił się Grendel. * * * Notatki do szkicu o wędrownym potworze: Ziściły się nasze najstraszniejsze koszmary. Jakiś potwór kryje się w mroku.

Cienie Morbiusa i Krellów. Dorzuć do ognia, matko. Dziś w nocy przyjdzie Grendel. Z początku myślimy, że zaginieni po prostu gdzieś sobie poszli. Nie wystawiamy straży na murach, w ogóle nie mamy murów, wartownicy nie strzegą naszego dworu. Pewnego dnia mąż zgłasza zaginięcie żony: przepadła bez śladu pomiędzy kolacją i porą usypiania ich dwojga dzieci. Potem w środku tygodnia Hoban Kristus, implozjonista abstrakcyjny, nie zjawia się na zaplanowanym występie w Amfiteatrze Poetów – pierwszy raz w całej swojej osiemdziesięciodwuletniej karierze scenicznej. Narasta zaniepokojenie. Smutny Król Billy porzuca nadzór nad odbudową Jacktown, wraca do Miasta Poetów i obiecuje poprawę bezpieczeństwa. Miasto zostaje oplecione siecią czujników. Ochrona sprawdza Grobowce Czasu i melduje, że w dalszym ciągu są puste. Mechy wysłane do labiryntu, którego wlot znajduje się u stóp Nefrytowego Grobowca, nie znajdują niczego w liczącym sześć tysięcy kilometrów zasięgu sond. Największym odkryciem śmigów (załogowych i bezzałogowych) przeczesujących obszar pomiędzy miastem i Górami Brzeżnymi jest ślad cieplny węgorza skalnego. Przez cały tydzień czasu lokalnego nie ma dalszych zaginięć. A potem zaczynają się zgony. Rzeźbiarza Pete’a Garcię znajdują w pracowni... i w sypialni... i na podwórku przed domem. Szef ochrony Truin Hines okazuje się skończonym durniem i wyjaśnia reporterowi: – Zupełnie jakby zmasakrowało go jakieś wściekłe zwierzę. Tylko że ja w życiu nie widziałem zwierzęcia, które mogłoby zrobić coś takiego z człowiekiem. W duchu wszyscy jesteśmy podekscytowani i rozemocjonowani. Owszem, ten tekst jest miałki, jakby żywcem wyjęty z któregoś z miliona holofilmów, którymi lubimy się straszyć, ale teraz to my staliśmy się częścią przedstawienia. Podejrzenia koncentrują się na oczywistym motywie grasującego wśród nas psychopaty, który zabija nożem impulsowym albo diabelskim biczem. Tym razem po prostu nie zdążył (lub nie zdążyła) pozbyć się ciała. Biedny Pete. Szef ochrony zostaje zwolniony. Jego Wysokość wydaje administratorowi Pruettowi zezwolenie na rekrutację, wyszkolenie i uzbrojenie sił policyjnych w liczbie około dwudziestu funkcjonariuszy. Mówi się o przebadaniu wariografem całej sześciotysięcznej populacji Miasta Poetów. W kawiarnianych ogródkach podnosi się szum, dyskutuje się o prawach obywatelskich... Z prawnego punktu widzenia nie należymy do Hegemonii – czy mamy zatem w ogóle jakieś prawa? W głowach rodzą się zwariowane pomysły na schwytanie mordercy. I wtedy rozpoczyna się rzeź.

* * * W zabójstwach nie było żadnej prawidłowości. Ciała znajdowano po dwa, po trzy naraz, czasem pojedynczo, a czasem wcale. Jedne morderstwa były zupełnie bezkrwawe, po innych zostawały całe galony posoki. Nie było świadków. Nie było ocalonych. Miejsce zamieszkania nie grało żadnej roli – Weimontowie mieszkali w willi na obrzeżach miasta, podczas gdy Sira Rob nie ruszała się na krok z apartamentu w wieżowcu w centrum. Dwie pojedyncze ofiary przepadły w środku nocy podczas samotnego spaceru w Ogrodzie Zen, a córka radnego Lehmana zniknęła bez śladu z łazienki na szóstym piętrze pałacu Smutnego Króla Billy’ego, chociaż pilnowali jej osobiści ochroniarze. Na Lususie, Centralnej Tau Ceti czy którejkolwiek innej z kilkunastu starych planet Sieci śmierć tysiąca mieszkańców zasługuje co najwyżej na niewielką wzmiankę w krótkoterminowej pamięci datasfery albo na dalszych stronach porannych gazet. Kiedy jednak miasto ma sześć tysięcy mieszkańców, a cała kolonia pięćdziesiąt tysięcy, nawet tuzin zabójstw w cudowny sposób przykuwa powszechną uwagę. Jedną z pierwszych ofiar znałem osobiście. Sissipriss Harris była jedną z moich pierwszych zdobyczy w roli satyra – i jedną z najbardziej żarliwych. Śliczna dziewczyna: długie blond włosy, tak delikatne, że aż nierzeczywiste; cera jak skórka świeżutkiej brzoskwini, tak dziewicza, że trudno wręcz marzyć o jej dotknięciu; uroda tak doskonała, że wprost nie do uwierzenia... Dokładnie taki typ, o jakiego zbezczeszczeniu marzy każdy, nawet najbardziej nieśmiały facet. Tyle że tym razem została zbezczeszczona na amen. Znaleźli tylko jej głowę: leżała na środku Placu Byrona, jakby ktoś zatopił Sissipriss w pozycji stojącej w płynnym marmurze, który następnie stężał. Gdy tylko o tym usłyszałem, natychmiast zorientowałem się, z jakiego rodzaju stworem mamy do czynienia. Kot, którego trzymaliśmy w posiadłości matki, latem niemal co rano zostawiał podobne prezenty na południowym tarasie: to mógł być wyłożony na płycie piaskowca łebek myszy ze ślepiami wpatrzonymi w nas w bezbrzeżnym gryzoniowym zdumieniu, albo zębaty uśmiech wiewiórki – trofea myśliwskie dumnego, wygłodniałego drapieżnika. * * * Smutny Król Billy zastał mnie przy pracy nad Pieśniami.

– Dzień dobry, Billy – przywitałem się z nim. – Wasza Wysokość – burknął z naciskiem w rzadkim przejawie monarszej irytacji. Przestał się jąkać w dniu, w którym królewski lądownik osiadł na Hyperionie. – Dzień dobry, Billy, Wasza Wysokość – powiedziałem. Mruknął coś niezrozumiale, poprzesuwał jakieś papierzyska i zdołał usiąść w jedynym placku rozlanej kawy na suchej poza tym ławie. – Znowu piszesz, Silenus – zauważył. Nie widziałem powodu, dla którego miałbym potwierdzać stwierdzenie oczywistego faktu. – Zawsze piszesz piórem? – Nie – przyznałem. – Tylko kiedy chcę napisać coś wartego przeczytania. – A to jest warte przeczytania? – Gestem wskazał cieniutki plik zapisanych kartek, jakiego dorobiłem się przez dwa tygodnie pracy. – Tak. – Tak? Po prostu „tak”? – Tak. – Będę mógł to jakoś niedługo przeczytać? – Nie. Spuścił wzrok i zauważył, że usiadł w kawie. Zmarszczył brwi, przesunął się i skrajem królewskiego płaszcza starł plamę. – A w ogóle kiedykolwiek? – Tylko jeśli mnie przeżyjesz. – Taki mam zamiar. Wyzioniesz ducha, odgrywając kozła przed jagniętami. – To ma być próba metafory? – Bynajmniej. To zwykłe spostrzeżenie. – Ostatni raz interesowałem się jagniętami jako młody chłopak, na farmie. Potem obiecałem matce, że więcej nie będę ruchał owiec bez jej pozwolenia. Król Billy patrzył na mnie smętnie, gdy zanuciłem pierwsze takty wiekowej przyśpiewki There’ll Never Be Another Ewe[6]. – Martinie... – odezwał się. – Ktoś lub coś morduje moich podwładnych. Odłożyłem pióro. – Wiem o tym. – Musisz mi pomóc. – Niby jak, na litość boską?! Mam wytropić mordercę jak jakiś zasrany holowizyjny detektyw? I co dalej, kurwa? Stoczyć z nim pojedynek na śmierć i życie nad wodospadem Reichenbach?!

– To by nie było takie złe, Martinie, tymczasem jednak chętnie poznam twoją opinię i usłyszę jakąś dobrą radę. – Opinia numer jeden: głupotą było przylatywać tutaj. Opinia numer dwa: głupotą jest tu tkwić. Dobra rada od alfy i omegi: wyjechać. Król Billy ze zbolałą miną pokiwał głową. – Z miasta? Czy w ogóle z Hyperiona? Wzruszyłem ramionami. Jego Wysokość wstał i podszedł do okna mojej małej pracowni. Wychodziło na trzymetrowej szerokości zaułek, za którym ciągnął się mur zautomatyzowanej sortowni odpadów. Król podziwiał widok. – Na pewno słyszałeś starą legendę o Dzierzbie? – zagadnął. – Coś tam słyszałem. – Miejscowi wiążą potwora z Grobowcami Czasu. – Miejscowi malują sobie brzuchy farbą z okazji dożynek i palą naturalny tytoń. Król Billy pokiwał głową, przyznając rację moim stwierdzeniom. – Pionierzy z Hegemonii traktowali ten rejon z dużą rezerwą. Zainstalowali tam wielokanałowe rejestratory, ale swoje bazy budowali na południe od Gór Brzeżnych. – Posłuchaj, Wasza Wysokość... Czego właściwie ode mnie chcesz? Mam cię rozgrzeszyć z tego, że spieprzyłeś sprawę i zbudowałeś miasto właśnie tutaj? Rozgrzeszam cię; idź i nie grzesz więcej, synu. A teraz, jeśli Wasza Królewskość nie ma nic przeciwko temu, adios. Sprośne limeryki same się nie napiszą. Nadal stał przy oknie, zwrócony do mnie plecami. – Zalecasz ewakuację miasta? – zapytał. Wahałem się tylko przez ułamek sekundy. – Jak najbardziej. – I wyjedziesz razem ze wszystkimi? – Dlaczego miałbym tego nie zrobić? Tym razem odwrócił się i spojrzał mi w oczy. – Wyjedziesz czy nie? Nie odpowiedziałem, a po dłuższej chwili spuściłem wzrok. – Tak myślałem – powiedział władca planety. Splótł pulchne dłonie za plecami i znów zapatrzył się na mur za oknem. – Na miejscu detektywa nabrałbym podejrzeń – przyznał. – Najbardziej bezproduktywny obywatel po trwającym dziesięć lat milczeniu znów zaczyna pisać, zaledwie... Ile to było, Martinie, dwa dni po pierwszych morderstwach? Przestaje brylować w towarzystwie, którego zawsze był duszą, i poświęca się pisaniu eposu. Nawet młodym dziewczętom nie grożą już jego

koźle zaloty. Westchnąłem ciężko. – Koźle zaloty, mój panie? Obejrzał się na mnie przez ramię. – W porządku – powiedziałem. – Przyłapałeś mnie. Przyznaję się. Zabijam tych ludzi i kąpię się w ich krwi. I to, kurwa, działa. Działa jak literacki afrodyzjak. Jeszcze jakieś dwieście... góra trzysta ofiar... i będę miał gotową książkę. Znów wyjrzał przez okno. – No co? – zdziwiłem się. – Nie wierzysz mi? – Nie. – Dlaczego? – Dlatego – odparł król – że wiem, kto jest mordercą. * * * Siedzieliśmy w zaciemnionym salonie projekcyjnym i patrzyliśmy, jak Dzierzba zabija powieściopisarkę Sirę Rob i jej kochanka. Nagranie było bardzo ciemne. Skóra nie najmłodszej już Siry jarzyła się bladą fosforescencyjną poświatą; zdawało się, że pośladki jej znacznie młodszego chłopaka unoszą się w półmroku w powietrzu oddzielone od reszty jego opalonego ciała. Byli właśnie zajęci namiętnym szczytowaniem, gdy zdarzyło się coś niewytłumaczalnego. Zamiast ostatnich pchnięć i nagłego bezruchu orgazmu, młody człowiek uniósł się niespodziewanie w powietrze, jakby Sira w jakiś sposób wystrzeliła go z siebie. Ze ścieżki dźwiękowej (do tej pory skomponowanej z banalnych westchnień, dyszeń, okrzyków i poleceń, jakich można się spodziewać w tego rodzaju sytuacji) nagle popłynęły przeraźliwe wrzaski – najpierw młodego mężczyzny, potem Siry. Dał się słyszeć głuchy łoskot, gdy ciało chłopaka wyrżnęło o ścianę gdzieś poza kadrem. Sira leżała w tragikomicznie bezbronnej pozie: rozłożone nogi, rozpostarte ramiona, spłaszczone piersi, blade uda. W ekstazie odrzuciła głowę w tył, teraz jednak zdążyła ją podnieść i zamiast znajomego grymasu zwiastującego bliski orgazm, na jej twarzy odmalowały się złość i szok. Otworzyła usta do krzyku. Nie popłynęły z nich żadne słowa. Rozległ się dźwięk ostrzy wrzynających się w ciało (nieco zbliżony do odgłosów krojenia arbuza) i chrzęst haków wyszarpywanych z kości i ścięgien. Głowa Siry opadła, jej usta rozwarły się niemożliwie szeroko i całe jej ciało od mostka w dół dosłownie eksplodowało.

Rozpadało się na kawałki, jakby ktoś niewidzialną siekierą rąbał Sirę Rob na podpałkę. Niewidoczne skalpele otworzyły ją do końca; kolejne poprzeczne cięcia pojawiały się jak na odtwarzanym w przyśpieszonym tempie filmie z ulubionej operacji szalonego chirurga. To była brutalna wiwisekcja, która jednak po chwili stała się już tylko sekcją zwłok. Gdy krew przestała bryzgać na wszystkie strony i ciało znieruchomiało, członki Siry rozluźniły się w śmierci, a nogi ponownie rozchyliły na boki, jakby upodabniając się do odrażającej ekspozycji wnętrzności powyżej pasa. I wtedy – dosłownie przez ułamek sekundy – przy łóżku mignęło coś czerwonego i metalicznego. – Stop-klatka – polecił komputerowi król. – Powiększ. Wyostrz. Plama skrystalizowała się w obraz jakby żywcem wyjęty z koszmaru ćpuna: twarz, na której spod stali i chromu przeziera kość; szczęki jak u krzyżówki mechanicznego wilka z koparką parową; oczy jak rubinowe lasery płonące w głębi krwawych klejnotów; wyrastający z rtęciowego czoła zakrzywiony szpikulec trzydziestocentymetrowej długości; szyja najeżona podobnymi kolcami. – Dzierzba? – upewniłem się. Król Billy skinął głową: ledwie dostrzegalne drgnienie brody i obwisłych policzków. – Co z chłopakiem? – spytałem. – Kiedy znaleziono ciało Siry, nie było go nigdzie w pobliżu. Nikt nawet nie wiedział, że zaginął, dopóki nie odkryliśmy tego dysku. Został zidentyfikowany jako młody trener fitness z Endymiona. – To kiedy znaleźliście dysk? – Wczoraj. Ochrona znalazła rejestrator na suficie; niespełna milimetr średnicy. Sira miała całą kolekcję takich nagrań. Kamera najwyraźniej miała rejestrować tylko... ehm... – Sypialniane szaleństwa. – Otóż to. Wstałem i podszedłem do unoszącego się w powietrzu obrazu. Moja dłoń przeszła na wylot przez czoło, szpikulec i szczęki potwora. Komputer wyliczył jego rozmiary i odpowiednio go przedstawił: sądząc po gabarytach łba, nasz miejscowy Grendel miał ponad trzy metry wzrostu. – Dzierzba... – mruknąłem. Było to raczej powitanie niż proste stwierdzenie faktu. – Co możesz mi o nim powiedzieć, Martinie? – Dlaczego pytasz właśnie mnie? – obruszyłem się. – Jestem poetą, nie specem od mitologii.

– Zleciłeś komputerowi pokładowemu statku osiedleńczego kwerendę na temat pochodzenia i natury Dzierzby. Uniosłem brwi. Dostęp do komputera był w założeniu równie dyskretny i anonimowy, jak dostęp do datasfery w Hegemonii. – Co z tego? Odkąd zaczęły się morderstwa, pewnie setki ludzi chciały się o nim czegoś dowiedzieć. Ba, tysiące! To nasz jedyny legendarny potwór, do chuja wafla! Zmarszczki i fałdy króla Billy’ego zakolebały się w górę i w dół. – To prawda – przyznał – ale ty się nim zainteresowałeś na trzy miesiące przed pierwszym przypadkiem zaginięcia. Z westchnieniem zapadłem się w miękkie poduchy. – No dobrze, zainteresowałem się. Co z tego? Chciałem wykorzystać tę popieprzoną legendę w swoim pierdolonym wierszu, więc musiałem się z nią zapoznać! A teraz mnie aresztujcie. – Czego się dowiedziałeś? Byłem już naprawdę wściekły. Zatupałem kopytami w wyłożoną miękkim dywanem podłogę. – Tego, co jest w komputerze – odwarknąłem. – Niczego więcej. Czego ty ode mnie chcesz, Billy?! Król przetarł dłonią czoło i wzdrygnął się, gdy przypadkiem dźgnął się palcem w oko. – Sam nie wiem – powiedział. – Ludzie z ochrony chcieli cię przewieźć na statek i podłączyć do aparatury śledczej, ale ja wolałem z tobą po prostu porozmawiać. Zaniemówiłem. Żołądek fiknął mi koziołka jak w nieważkości. Aparatura śledcza – czyli neuroboczniki i gniazda nawiercone w czaszce. Większość ludzi dochodziła po tym do siebie. Większość. – Możesz mi powiedzieć, jakie dokładnie aspekty legendy o Dzierzbie zamierzałeś wykorzystać w swoim poemacie? – Oczywiście. Według przedstawicieli zainicjowanego przez tubylców kultu, Dzierzba, który jest Władcą Bólu i Aniołem Ostatecznej Pokuty, przybył z miejsca poza czasem, by obwieścić kres ludzkości. Ta idea przypadła mi do gustu. – Kres ludzkości – powtórzył Billy. – Mhm. To archanioł Michał, Moroni, Szatan, Zamaskowana Entropia i potwór Frankensteina w jednym. Kręci się przy Grobowcach Czasu i czeka na swój moment: zamierza siać zniszczenie, gdy nadejdzie pora, by człowiek dołączył do ptaka dodo, goryla i kaszalota na liście gatunków wymarłych. – Potwór Frankensteina... – powtórzył w zadumie grubasek w wymiętym

płaszczu. – Dlaczego akurat on? Odetchnąłem głęboko. – Bo Kościół Dzierzby uważa, że człowiek w jakiś sposób go stworzył – odparłem, chociaż wiedziałem już, że król Billy wie znacznie więcej ode mnie. – A wiedzą, jak go zabić? – zainteresował się. – Nic o tym nie słyszałem. Ponoć jest nieśmiertelny, istnieje poza granicami czasu. – Jak bóg? – Niezupełnie... – Zawahałem się. – Raczej jak ożywiony najgorszy koszmar wszechświata. Coś jak kostucha, tyle że lubi nabijać ludzkie dusze na ciernie olbrzymiego drzewa... i to kiedy te dusze tkwią jeszcze w ciałach. Billy pokiwał głową. – Posłuchaj, jeśli zamierzasz zgłębiać prowincjonalną teologię i bawić się w dzielenie włosa na czworo, to może najlepiej będzie, jak polecisz do Jacktown i pogadasz z tamtejszymi kapłanami? – zaproponowałem. – To dobry pomysł – przytaknął z roztargnieniem, oparłszy brodę na pulchnej pięści. – Zostali już przetransportowani na statek, są przesłuchiwani. To wszystko jest takie skomplikowane... Wstałem, zamierzając wyjść. Wcale nie byłem pewien, czy mi pozwoli. – Martin? – Tak? – Zanim wyjdziesz... Przychodzi ci do głowy coś, cokolwiek, co mogłoby nam pomóc zrozumieć naturę tego stwora? Przystanąłem w progu. Serce tłukło mi się o żebra, jakby chciało wyskoczyć z piersi. – Owszem – odparłem, ledwie panując nad drżeniem głosu. – Mogę ci powiedzieć kim i czym naprawdę jest Dzierzba. – Tak? – Moją muzą – wyjaśniłem i wróciłem do pracowni, żeby dalej pisać. * * * Wiedziałem, że to ja przywołałem Dzierzbę. To było oczywiste. Przywołałem go, gdy poświęciłem mu swój epos. Na początku było Słowo. Zmieniłem tytuł poematu na Pieśni Hyperiona. Jego tematem miała być nie planeta, lecz przemijanie samozwańczych tytanów zwanych ludźmi, bezrozumna pycha rasy,

która miała czelność przez zwykłą beztroskę doprowadzić do zagłady swojej kolebki, a następnie poniosła tę niebezpieczną arogancję między gwiazdy, by tam doświadczyć gniewu boga, którego sama pomogła stworzyć. Hyperion był moim pierwszym od wielu lat poważnym dziełem – i zarazem najlepszą rzeczą, jaką kiedykolwiek spłodziłem. Coś, co zaczęło się jako na poły komiczny hołd dla Johna Keatsa, stało się moją najwyższą racją bytu, epickim arcydziełem w epoce miernych fars. Pieśni Hyperiona zostały napisane z nieosiągalną dla mnie maestrią i wyśpiewane głosem, który nie należał do mnie. Przemijanie ludzkości było tematem mojego poematu, Dzierzba – moją muzą. Zginęło jeszcze dwadzieścia osób, zanim król Billy ewakuował Miasto Poetów. Część uchodźców schroniła się w Endymionie, część w Keats i innych nowych miastach, ale większość wolała wsiąść na statki osiedleńcze i wrócić do Sieci. Wyśniona przez Billy’ego twórcza utopia umarła, chociaż on sam pozostał w swoim ponurym pałacu w Keats. Władzę w kolonii przejęła Rada Lokalna, która zgłosiła akces do Hegemonii i natychmiast powołała Planetarne Siły Samoobrony. PSS (stworzone głównie z tych samych tubylców, którzy zaledwie przed dekadą okładali się nawzajem pałkami, za to dowodzonych przez samozwańczych oficerów z nowej kolonii) zdołały skutecznie zakłócić nocny spokój patrolowymi lotami bezzałogowych śmigów i unicestwić urodę odradzającej się pustyni wypadami zwiadowczych mechów. O dziwo, nie ja jeden postanowiłem zostać – co najmniej dwieście osób nie odleciało z Hyperiona, aczkolwiek unikaliśmy raczej kontaktów towarzyskich, ograniczając się do wymiany uprzejmych uśmiechów w Pasażu Poetów lub rozbrzmiewającej echem pustawej jadalni pod kopułą. Zabójstwa i zniknięcia zdarzały się w dalszym ciągu, z częstotliwością jednego na mniej więcej dwa lokalne tygodnie. Ofiary najczęściej znajdowaliśmy nie my, lecz miejscowy dowódca PSS, który co parę tygodni zarządzał mały spis powszechny. Scena z tego pierwszego roku, która wyjątkowo utkwiła mi w pamięci, to noc, kiedy spotkaliśmy się wszyscy na błoniach, żeby obserwować odlot statku osiedleńczego. Był akurat szczyt jesiennego sezonu meteorytów i hyperiońskie niebo rozpalały krzyżujące się złotoczerwone krechy ognia. Statek odpalił silniki, rozbłysło małe słońce, a potem przez godzinę patrzyliśmy, jak nasi przyjaciele i koledzy po fachu oddalają się wraz z kurczącym się płomykiem reakcji termojądrowej. Smutny Król Billy też był wtedy z nami; pamiętam, że spojrzał na mnie, gdy z poważną miną wsiadał do ozdobnego powozu, który zawiózł go do bezpiecznego Keats.

* * * Upłynęło ze dwanaście lat, podczas których tyleż razy wypuściłem się za miasto – raz wyruszyłem na poszukiwanie biorzeźbiarza, który uwolni mnie od przebrania satyra, pozostałe wypady wiązały się z zakupami żywności i innych zapasów. Świątynia Dzierzby wznowiła tymczasem organizację pielgrzymek, toteż podczas swoich wypraw poruszałem się wytyczoną przez kapłanów wymyślną aleją śmierci, tyle że pod prąd: pieszo do Wieży Chronosa, koleją linową przez Góry Brzeżne, dalej wiatrowozem i barką Charona w dół Hoolie. W drodze powrotnej gapiłem się na pielgrzymów i zastanawiałem, który z nich przeżyje. Mało miewaliśmy gości w Mieście Poetów. Na wpół ukończone wieżowce popadły w ruinę, cudne szklano-metalowe kopuły i kryte arkady galerii porosły grubym kożuchem pnączy, wśród bruku kiełkowały ogniochwasty i bliznotrawa. PSS dokładały swoją cegiełkę do ogólnego chaosu, rozmieszczając miny i zastawiając pułapki na Dzierzbę, czego jedynym skutkiem było zniszczenie pięknych niegdyś dzielnic. System irygacyjny się posypał, akwedukt runął, pustynia napierała na miasto, a ja przenosiłem się z komnaty do komnaty w porzuconym pałacu króla Billy’ego. Pisałem swój poemat i czekałem na moją muzę. * * * Kiedy się nad tym zastanowić, ten związek przyczynowo-skutkowy zaczyna przypominać obłąkaną pętlę logiczną tego datartysty Carolusa albo ewentualnie grafikę Eschera: to poetycka moc mojego wiersza powołała Dzierzbę do istnienia, ale wiersz ten nie mógłby powstać bez obecności (lub przynajmniej zagrożenia obecnością) Dzierzby w roli muzy. Może byłem wtedy trochę szalony. Przez ten tuzin lat wszyscy dyletanci zostali wytrzebieni i w mieście zostaliśmy tylko Dzierzba i ja. Doroczna Pielgrzymka do Dzierzby stanowiła zaledwie mało ważny, irytujący przerywnik: ot, karawana przemierzająca w oddali pustynię w drodze do Grobowców Czasu. Czasem pojedyncze sylwetki wracały – uciekały wtedy przez cynobrowe piaski, by szukać schronienia w odległej o dwadzieścia kilometrów na południowy zachód Wieży Chronosa – ale najczęściej nikt nie wynurzał się z doliny. Obserwowałem to z tonącego w cieniu miasta. Długie włosy i broda zaczęły z czasem częściowo przesłaniać łachmany, w które się odziewałem. Wychodziłem

głównie nocą, przemykałem wśród ruin ukradkiem, jak cień; czasem gapiłem się z zaciekawieniem na swoją rozświetloną pałacową wieżę niczym David Hume, który zaglądał przez okna do swojego mieszkania i z powagą stwierdzał, że nie ma go w domu. Nie przeniosłem syntezatora żywności z jadalni do swoich komnat, wolałem jadać w dźwięczącej echem ciszy pod rozpękniętą duomo, niczym jakiś otępiały Eloj tuczący się przed nieuniknionym nadejściem Morloków. Nigdy nie udało mi się zobaczyć Dzierzby. Wielokrotnie tuż przed świtem budził mnie jakiś nieoczekiwany dźwięk – zgrzyt metalu o kamień, chrzęst piasku pod czyjąś stopą – ale choć często zdawało mi się, że jestem obserwowany, obserwator pozostawał dla mnie niewidoczny. Czasem, zwłaszcza nocą, urządzałem sobie krótkie eskapady do Grobowców Czasu. Unikając łagodnych, lecz budzących niepokój szarpnięć pływów temporalnych, przemierzałem poplątane cienie pod skrzydłami Sfinksa albo wpatrywałem się w gwiazdy przeświecające szmaragdowe ściany Nefrytowego Grobowca. I właśnie po powrocie z jednej z takich nocnych wycieczek zastałem w pracowni intruza. – Jestem pod w-w-wrażeniem, Martinie. Król Billy postukał palcami w jeden z kilkunastu walających się po pokoju stosów zapisanych odręcznie stronic. Siedząc na przydużym fotelu przy długim stole, królnieudacznik wydawał się stary i jeszcze bardziej roztopiony niż zwykle. Było widać, że czyta od dobrych kilku godzin. – Nap-p-prawdę uważasz, że rodzaj ludzki z-z-zasługuje na taki koniec? – spytał półgłosem. Od dwunastu lat nie słyszałem tego jąkania. Podszedłem bliżej. Nie odezwałem się ani słowem. Billy od ponad dwudziestu lat standardowych był moim przyjacielem i mecenasem, ale w tamtej chwili byłem gotowy go zabić: świadomość, że ktoś czytał Pieśni Hyperiona bez mojego pozwolenia, napawała mnie gniewem. – Opatrujesz swoje wie-wie-wie... pieśni datami? – pytał dalej, kartkując najświeższe strony. – Jak się tu dostałeś? – wycedziłem przez zęby. Nie było to bezzasadne pytanie: w ubiegłych latach śmigi, lądowniki i helikoptery nie miały szczęścia do okolic Grobowców Czasu – wracały bez pasażerów, co w cudowny sposób wzmacniało mit Dzierzby. Człowieczek w wymiętym płaszczu wzruszył ramionami. Jego strój miał być po królewsku olśniewający, lecz on wyglądał w nim po prostu jak otyły arlekin. – Podążyłem śladem ostatnich pielgrzymów – wyjaśnił – po czym zszedłem

z Wieży Chronosa, żeby złożyć ci wizytę. Widzę, że od miesięcy niczego nie napisałeś, M-m-martinie. Możesz to wytłumaczyć? Patrząc na niego spode łba, przysunąłem się nieco bliżej. – Może ja sam to wytłumaczę – podjął. Spojrzał na ostatnią ukończoną stronicę Pieśni Hyperiona takim wzrokiem, jakby znajdowało się na niej wyjaśnienie od dawna nierozwiązanej zagadki. – Ostatnie strofy powstały w ubiegłym roku, w tym samym tygodniu, gdy zniknął J.T. Telio. – No i? Stałem już przy przeciwległej krawędzi stołu. Z udawaną obojętnością przysunąłem sobie stosik zapisanych kartek i przeniosłem go poza zasięg rąk Billy’ego. – Ze wskazań ap-p-paratury PSS wynika, że b-b-był to dzień śmierci ostatniego mieszkańca Miasta Poetów. To znaczy, ostatniego poza tobą, Martinie. Wzruszyłem ramionami i zacząłem obchodzić stół dookoła. Musiałem dopaść Billy’ego w taki sposób, żeby nie zrobić krzywdy rękopisowi. – Nawiasem mówiąc, p-p-poemat jest niedokończony – ciągnął tym swoim smętnym basem. – Nadal istnieje szansa, że ludzkość p-p-przeżyje Upadek. – Nie – odparłem, przysunąwszy się odrobinę bliżej. – Sęk w tym, że nie jesteś w stanie napisać zakończenia, prawda, Martinie? Nie potrafisz tworzyć, kiedy twoja muza nie p-p-przelewa krwi. Mam rację? – Sranie w banię. – Być może, ale zarazem fascynujący zbieg okoliczności. Zastanawiałeś się kiedyś, dlaczego cię oszczędził? Znowu wzruszyłem ramionami i zabrałem mu spod ręki kolejny stosik kartek. Byłem wyższy, silniejszy i wredniejszy, ale musiałem mieć pewność, że rękopis nie ucierpi, gdy chwycę króla za fraki i wyrzucę na zbity pysk. – Najwyższy czas coś z tym zrobić – powiedział mój mecenas. – Nie – odparłem. – Najwyższy czas, żebyś sobie poszedł. Odepchnąłem na bok ostatnie papiery i zamachnąłem się obiema rękami. Ze zdumieniem stwierdziłem, że w jednej z nich trzymam mosiężny świecznik. – Nie ruszaj się, z łaski swojej – powiedział spokojnie Billy i chwycił trzymany na kolanach ogłuszacz neuronowy. Zawahałem się, ale tylko przez sekundę. Wybuchnąłem śmiechem. – Ty żałosna, podła gnido – burknąłem. – W życiu byś nie strzelił, złamasie, nawet gdyby od tego zależało twoje życie.

* * * Leżałem z policzkiem przyciśniętym do bruku dziedzińca. Jedynym otwartym okiem widziałem gwiazdy świecące nad strzaskaną kratownicą kopuły. Nie mogłem zamrugać. Kończyny i tułów mrowiły mnie, gdy wracało w nie czucie, jakby całe moje ciało zasnęło, a teraz budziło się w bólach. Chciało mi się krzyczeć, ale szczęki i język odmawiały mi posłuszeństwa. Ktoś podniósł mnie i oparł o kamienną ławkę, dzięki czemu miałem teraz przed sobą dziedziniec i wyschniętą fontannę projektu Rithmeta Corbeta. Spiżowy Laokoon mocował się ze spiżowymi wężami. Migotliwe blaski deszczu meteorów rozświetlały mroki przedświtu. – P-p-przykro mi, Martinie, ale trzeba położyć kres temu szaleństwu – zabrzmiał znajomy głos. W moim polu widzenia pojawił się król Billy, niosący gruby plik rękopisu. Dalsze stosy kartek piętrzyły się już w fontannie u stóp metalowego Trojanina. Obok stał kubeł nafty. Udało mi się zamrugać. Moje powieki poruszały się jak zardzewiałe żelazo. – Obezwładnienie powinno minąć lada m-m-m... lada chwila – dodał Billy. Wyjął z fontanny plik kartek i podpalił go zapalniczką. – Nie! – zdołałem krzyknąć przez zaciśnięte zęby. Płomień zatańczył, strawił papier i zgasł. Król strząsnął popiół do fontanny, wziął do ręki następne stronice i zwinął je w rulon. W blasku ognia po pożłobionych bruzdami policzkach spływały łzy. – To ty go p-p-przywołałeś – wysapał. – Trzeba z tym sk-k-kończyć. Spróbowałem wstać. Ręce i nogi latały mi na wszystkie strony jak u nieumiejętnie kierowanej marionetki. Ból był niewyobrażalny. Znowu krzyknąłem, a echo poniosło mój krzyk wśród marmurów i granitów. Król Billy wyjął grubszy plik papierów, znieruchomiał i zaczął czytać pierwszą stronę: Bez drogowskazu, za jedyną podporę Mając swą śmiertelność kruchą, Dźwigałem brzemię wiecznego milczenia, Niezmiennego mroku, trzech zastygłych kształtów Ciążących mym zmysłom. Księżyc w pełni –

Mózgiem rozognionym niechybnie odmierzałem Jego kwadry srebrzyste, gdy noc rozświetlały, I co dzień zdało mi się, że coraz bardziej Nędznieję i jak widmo blednę... Modliłem się, Często i żarliwie, by śmierć zabrała mnie z doliny, By uwolniła mnie od wszystkich jej ciężarów... W rozpaczy, niezdolny nic zmienić, godzinami Samego siebie przeklinałem. Uniósł twarz ku gwiazdom i wydał tę kartkę na pastwę płomieni. – Nie! – krzyknąłem znowu. Zmusiłem nogi, żeby ugięły się w kolanach. Przyklęknąłem, podparłem się na wpół odrętwiałą ręką... i runąłem na bok. Cień w płaszczu ścisnął w dłoni plik kartek zbyt gruby, by dało się go zrolować, i mrużąc w półmroku oczy, zaczął czytać: Wtem ujrzałem twarz bladą, Niesplamioną ludzkimi troskami, pałającą Chorobą wieczną, która nie zabija, Lecz nieustanne zmiany prowokuje; boleścią, Której śmierć szczęśliwa kresu nie położy. Oblicze to śmiercionośne, a zarazem Nieśmiertelne, jak śnieg białe, jak lilie... Dalej myślą nie śmiem sięgać, choć tę twarz Widziałem... Król Billy podsunął zapalniczkę i stronica stanęła w ogniu wraz z pięćdziesięcioma innymi. Upuścił płonące papiery do fontanny i sięgnął po następne. – Proszę! – Próbując ignorować przypadkowe impulsy nerwowe, wyprostowałem nogi, zaparłem się o ławkę i podciągnąłem do pozycji stojącej. Trzecia postać nie tyle pojawiła się wśród nas, ile raczej pozwoliła, by jej obecność dotarła do mojej świadomości, tak jakby cały czas nam towarzyszyła, tylko my z Billym nie zauważaliśmy jej, dopóki płomień jaśniej nie rozgorzał: niewyobrażalnie wysoka, czteroręka, chromowo-organiczna. Dzierzba zwrócił na nas spojrzenie

czerwonych ślepi. Król Billy zaniemówił. Odruchowo się cofnął, ale zaraz znów ruszył naprzód, by dorzucić Pieśni do ognia. Żarzące się strzępy papieru unosiły się w nagrzanym powietrzu. Stado gołębi z donośnym łopotem skrzydeł wyprysnęło spośród zdławionych gąszczem pnączy dźwigarów pękniętej kopuły. Szarpnąłem się w przód. Dzierzba się nie poruszył, jego krwawe spojrzenie ani drgnęło. – Odejdź! – krzyknął król Billy w uniesieniu. Nie jąkał się. W obu rękach trzymał płonące masy poetyckich strof. – Wracaj w czeluście, z których wyszedłeś! Dzierzba minimalnie przekrzywił głowę. Czerwone światło zalśniło na ostrych krawędziach. – Mój panie! – Nie byłem (i nadal nie jestem) pewny, czy zwracam się tymi słowami do króla, czy do potwora z piekła rodem. Zrobiłem kilka chwiejnych kroków i wyciągnąłem rękę do Billy’ego. Podstarzały monarcha zniknął. W jednej chwili był ode mnie na wyciągnięcie ręki, w następnej znalazł się dziesięć metrów dalej, uniesiony wysoko ponad bruk. Podobne stalowym cierniom palce przeszyły jego ramiona, pierś i uda, on jednak wciąż żył i wił się w bólu, a moje Pieśni płonęły w jego dłoniach. Dzierzba trzymał go jak ojciec niosący dziecko do chrztu. – Zniszcz go! – wołał król, żałośnie gestykulując na wpół unieruchomionymi rękami. – Zniszcz go! Zatrzymałem się przy fontannie, oparty niepewnie o jej krawędź. W pierwszej chwili pomyślałem, że chodzi mu o Dzierzbę... potem, że o poemat... aż w końcu dotarło do mnie, że miał na myśli jedno i drugie. Ponad tysiąc stron rękopisu walało się w suchej misie fontanny. Sięgnąłem po kubeł z naftą. Dzierzba powolnym, dziwnie czułym gestem przytulił Billy’ego do piersi. Król wił się i wył bezgłośnie, gdy długi kolec przebił jego arlekinowe jedwabie tuż powyżej mostka. Patrzyłem na to tępym wzrokiem, myśląc o kolekcji motyli, którą miałem w dzieciństwie. Powolnym, machinalnym gestem oblałem rękopis naftą. – Martinie, zakończ to! – wyrzęził Billy. – Zakończ to, na miłość boską! Podniosłem upuszczoną przez niego zapalniczkę. Dzierzba się nie poruszył. Krew znaczyła koszulę Billy’ego ciemnymi plamami, które rozlewały się coraz szerzej, łącząc się ze zdobiącymi ubranie szkarłatnymi kwadratami. Pstryknąłem stareńką

zapalniczką raz, drugi, trzeci. Tylko zaiskrzyła. Spojrzałem przez łzy na leżące w przykurzonej fontannie dzieło mojego życia. Zapalniczka wypadła mi z ręki. Billy zawył. Jak przez mgłę słyszałem zgrzyt ostrzy o kości, gdy wił się w uścisku Dzierzby. – Zakończ to! Martinie, na Boga... Odwróciłem się, zrobiłem pięć szybkich kroków i chlusnąłem naftą z na wpół opróżnionego kubła. Dym dodatkowo oślepiał moje i tak już osłabłe oczy, ale Billy i trzymająca go nierzeczywista postać byli zlani naftą od stóp do głów, jak para komików w slapstickowej komedyjce. Billy raptownie mrugał i krztusił się, w połyskujących kanciastych powierzchniach pyska Dzierzby odbijało się jasne od meteorów niebo... Aż w końcu nafta zajęła się ogniem od dogasających w zaciśniętych pięściach króla papierów. Zasłoniłem twarz rękami (zbyt późno, żar zdążył zwęglić mi brwi i osmalić brodę) i zatoczyłem się w tył, aż uderzyłem o misę fontanny. Przez sekundę miałem przed sobą perfekcyjną ognistą rzeźbę, błękitno-żółtą pietę z czwororęką madonną trzymającą w ramionach płonącego Chrystusa. Trawiona ogniem postać wyprężyła się, szarpnęła – wciąż przytrzymywana stalowymi cierniami i dwiema dziesiątkami ostrych pazurów – i wydała z siebie wrzask; do dziś nie potrafię uwierzyć, że dobył się z ludzkiej połowy tej splecionej w śmiertelnym uścisku pary. Dźwięk powalił mnie na kolana, odbił się echem od wszystkich twardych powierzchni w mieście i wpędził kołujące gołębie w panikę. I rozbrzmiewał jeszcze przez długie minuty po tym, jak ognista wizja zniknęła, nie pozostawiwszy po sobie popiołów ani powidoków. Długo trwało, zanim zorientowałem się, że ten przeciągły krzyk dobywa się z mojego gardła. * * * Rozczarowujące zakończenia są czymś zupełnie naturalnym. W prawdziwym życiu rzadko zdarzają się przyzwoite rozstrzygnięcia. Odtworzenie nadpalonych stronic i napisanie Pieśni od nowa zajęło mi kilka miesięcy, może nawet rok. Nikogo chyba nie zaskoczę, gdy powiem, że poemat nie został ukończony – ale nie miałem w tej kwestii nic do powiedzenia. Moja muza odeszła. Miasto Poetów spokojnie popadało w ruinę. Zostałem w nim jeszcze rok, dwa...

a może pięć, sam nie wiem; byłem już wtedy zdrowo pomylony. Przetrwały relacje dawnych pielgrzymów, a w nich wzmianki o wychudzonej postaci, która – z rozwianym włosem, w łachmanach – budziła ich, śpiących Ogrójcowym snem, wywrzaskując przekleństwa, wygrażając pięściami milczącym Grobowcom Czasu i wzywając schowanego w nich tchórza, żeby odważył się wyjść. W końcu mój obłęd się wypalił (chociaż jego węgle zawsze będą się żarzyć) i pieszo przemierzyłem dzielące mnie od cywilizacji tysiąc pięćset kilometrów. W plecaku miałem tylko rękopis, żywiłem się węgorzami skalnymi i śniegiem, a przez ostatnie dziesięć dni w ogóle nic nie jadłem. O następnych dwustu pięćdziesięciu latach nie warto opowiadać, a tym bardziej nie warto ponownie ich przeżywać. Kuracje poulsenowskie utrzymują narzędzie w gotowości. Dwa długie okresy zimnego snu podczas nielegalnych podróży kriogenicznych z prędkością podświetlną – każdy z nich pochłonął sto lat lub więcej; każdy odcisnął swoje piętno na komórkach mózgu i pamięci. Czekałem wtedy i nadal będę czekał. Poemat musi zostać ukończony. I zostanie ukończony. Na początku było Słowo. Na końcu... gdzie nie ma honoru, życia, miłości... Na końcu będzie Słowo.

6 Ewe (ang.) – jagnię (przyp. tłum.).



CZTERY

BENARES zawinęła do Krańca niedługo po południu następnego dnia. Jedna z płaszczek padła w uprzęży zaledwie dwadzieścia kilometrów od celu podróży i A. Bettik musiał ją odciąć. Druga wytrzymała do chwili, gdy przycumowali do wypłowiałego pomostu, po czym wyczerpana odwróciła się na grzbiet; z jej otworów oddechowych popłynęły strużki banieczek powietrza. Ją również Bettik kazał odciąć – jego zdaniem miała jeszcze szanse przeżycia, jeśli podryfuje w silniejszym nurcie w dół rzeki. Pielgrzymi wstali jeszcze przed świtem, by podziwiać przesuwające się za burtą krajobrazy. Niewiele rozmawiali, nikt nie zagadywał Martina Silenusa, a jemu najwyraźniej to nie przeszkadzało. Popił śniadanie winem i rubasznymi przyśpiewkami przywitał wschodzące słońce. Przez noc rzeka się rozszerzyła i nad ranem niskie, zielone wzgórza na południe od Morza Traw przecinał sinoszary szlak wodny o szerokości dwóch kilometrów. W bezpośredniej bliskości morza nie rosły żadne drzewa; brązowe, złote i wrzosowe odcienie porastających Grzywę krzewów stopniowo przeszły w odważne zielenie wysokich na dwa metry północnych traw. Przez cały poranek wzgórza coraz bardziej się rozpłaszczały, aż w końcu zostały z nich tylko niskie ziemne skarpy na brzegach rzeki. Na północy i wschodzie horyzont ledwie dostrzegalnie pociemniał; pielgrzymi pochodzący z planet, gdzie były oceany, i rozpoznający w ciemnej kresce zapowiedź bliskości morza, musieli upomnieć się w duchu, że jedyne morze, jakie tu napotkają, to kilkanaście miliardów akrów traw. Kraniec, który nigdy nie był dużą placówką, teraz dokumentnie opustoszał. Kilkanaście budynków przy pożłobionej koleinami drodze na przystań gapiło się w przestrzeń nieobecnym spojrzeniem typowym dla wszystkich opuszczonych budowli. Sądząc po śladach na nabrzeżu, osada została porzucona wiele tygodni wcześniej. Wytchnienie Pielgrzyma – usytuowana pod skarpą trzystuletnia gospoda –

doszczętnie spłonęło. A. Bettik wspinał się na skarpę razem z pielgrzymami. – Co teraz zamierzacie? – zapytał go Kassad. – Warunki naszej umowy ze Świątynią stanowią, że po zakończeniu tej podróży jesteśmy wolni – odparł Bettik. – Zostawimy Benares tutaj, żebyście mieli czym wrócić, sami spłyniemy motorówką w dół rzeki, po czym się rozstaniemy i każdy pójdzie swoją drogą. – Ewakuujecie się razem ze wszystkimi? – spytała Brawne Lamia. – Nie. – Bettik się uśmiechnął. – Mamy na Hyperionie własne pielgrzymki i plany do zrealizowania. Dotarli na łagodnie zaokrąglony wierzchołek. Pozostawiona przy zapadającym się pomoście Benares wydawała się z tej odległości malutka. Poniżej miasteczka płynąca na południowy zachód Hoolie rozmywała się w oddali w błękitnej mgiełce, powyżej zaś zwężała się i skręcała ku zachodowi, w stronę nieżeglownej Dolnej Katarakty. Na północy i wschodzie rozpościerało się Morze Traw. – Mój Boże... – szepnęła Lamia. Można by pomyśleć, że znaleźli się na ostatnim wzgórzu we wszechświecie. W dole zlepek pomostów, kei i magazynów wyznaczał granicę Krańca i początek Morza. Trawa ciągnęła się bez końca; falowała zmysłowo, poruszana lekkim wiaterkiem, a jej fale rozbijały się zielonym przybojem o podnóże skarpy. Nieskończona i jednolita, ciągnęła się aż po horyzont, i na pierwszy rzut oka wszędzie osiągała dokładnie tę samą wysokość. Nic nie zdradzało istnienia ośnieżonych szczytów Gór Brzeżnych, które – jak wszyscy wiedzieli – wznosiły się około ośmiuset kilometrów na północny zachód od nich. Złudzenie, że mają przed sobą bezkresne zielone morze, było niemal doskonałe; nawet oglądane z daleka źdźbła na wietrze przypominały odległe od brzegu grzywacze. – Pięknie tu – powiedziała Lamia, która pierwszy raz mogła podziwiać ten widok. – Zwłaszcza o wschodzie i zachodzie słońca – podsunął konsul. – Fascynujące... – mruknął Sol Weintraub i podniósł córeczkę wyżej, żeby i ona mogła to zobaczyć. Zachwycona Rachel, wiercąc się w zawiniątku, wolała oglądać swoje paluszki. – Dobrze zachowany ekosystem – powiedział z aprobatą Het Masteen. – Muir byłby zadowolony. – O w dupę... – mruknął Martin Silenus. Wszyscy odwrócili się do niego, zaskoczeni. – Nigdzie nie widać tego zasranego wiatrowozu – wyjaśnił poeta.

Czterej mężczyźni, kobieta i android bez słowa powiedli wzrokiem po pustym nabrzeżu i trawiastej równinie. – Spóźnia się – zasugerował konsul. Silenus parsknął śmiechem. – Mieliśmy tu być wczoraj wieczorem. Może odjechał bez nas. Pułkownik Kassad podniósł do oczu lornetkę i przeczesał widnokrąg. – Mało prawdopodobne – orzekł. – Kapłani ze Świątyni Dzierzby mieli go przysłać specjalnie po nas. Są żywotnie zainteresowani naszą pielgrzymką. – Moglibyśmy pójść pieszo – zaproponował Lenar Hoyt. Ból i działanie uśmierzającego go narkotyku odcisnęły na księdzu swoje piętno: był blady i ledwie trzymał się na nogach. Nie wyglądał na człowieka, który mógłby pójść dokądkolwiek. – Nie – zaoponował Kassad. – To są setki kilometrów, a trawa sięga nam powyżej głów. – Kompas? – zasugerował ksiądz. – Na Hyperionie kompasy nie działają – przypomniał mu pułkownik, wciąż patrząc przez lornetkę. – No to lokalizator – nie ustępował Hoyt. – Mamy lokalizator – przyznał konsul – ale nie w tym rzecz. Ta trawa jest bardzo ostra. Posiekłaby nas na strzępy, zanim przeszlibyśmy choćby pół kilometra. – Na dodatek żyją w niej węże – dodał Kassad. Opuścił lornetkę. – To dobrze zachowany ekosystem, ale do spacerów się nie nadaje. Ksiądz osunął się z westchnieniem na porośnięty niską trawą szczyt skarpy. W jego głosie zabrzmiało coś w rodzaju ulgi, gdy odparł: – W porządku. Wracajmy. A. Bettik wystąpił naprzód. – Załoga z przyjemnością poczeka i odwiezie was do Keats na pokładzie Benares, gdyby wiatrowóz rzeczywiście nie przyjechał. – Nie – odparł konsul. – Bierzcie motorówkę i ruszajcie w drogę. – Zaraz, zaraz, do kurwy nędzy! – żachnął się Silenus. – Nie przypominam sobie, żebyśmy wybrali cię na dyktatora, amigo. Jakoś musimy się tam dostać; jeśli ten zakichany wiatrowóz nie przyjedzie, trzeba będzie znaleźć inny sposób. Konsul okręcił się na pięcie i stanął z nim twarzą w twarz. – Niby jaki? Chcesz tam popłynąć? Żegluga wzdłuż wybrzeża Grzywy i dookoła Północnego Litoralu do Otho czy innego portu przesiadkowego to minimum dwa tygodnie. I to pod warunkiem, że mielibyśmy czym popłynąć, bo przypuszczam, że

w tej chwili wszystkie morskie statki na Hyperionie uczestniczą w ewakuacji. – Może być sterowiec – burknął poeta. Brawne Lamia parsknęła śmiechem. – Świetny pomysł, zważywszy na to, jakie mrowie sterowców widzieliśmy podczas tych dwóch dni podróży rzeką. Silenus odwrócił się do niej, zaciskając pięści, jakby zamierzał ją uderzyć, po chwili jednak odprężył się i uśmiechnął. – No dobrze, moja pani, to co proponujesz? Może kiedy złożymy kogoś w ofierze wężom trawnym, bogowie będą nam łaskawsi? Lamia zmroziła go lodowatym wzrokiem. – Myślałam, że wolisz ofiary całopalne, kurduplu. – Dość – warknął rozkazującym tonem Kassad, rozdzieliwszy ich. – Konsul ma rację. Czekamy na wóz. M. Masteen, M. Lamia, idźcie z A. Bettikiem i dopilnujcie rozładunku naszego sprzętu. Ksiądz Hoyt i M. Silenus zbiorą drewno na ognisko. – Ognisko? – zdziwił się ksiądz. Dzień był upalny. – Po zmroku – wyjaśnił pułkownik. – W ten sposób damy znać załodze wiatrowozu, że czekamy. A teraz do roboty. * * * O zachodzie słońca w milczeniu odprowadzili wzrokiem płynącą w dół rzeki motorówkę. Jeszcze z odległości dwóch kilometrów konsulowi majaczył błękit skóry androidziej załogi. Przycumowana do pomostu Benares wydawała się stara i niechciana, jakby już stała się częścią opuszczonej mieściny. Kiedy motorówka rozmyła się w oddali, pielgrzymi odwrócili się w stronę Morza Traw. Długi cień nadrzecznej skarpy pełzł już powoli po obszarze, który konsul odruchowo interpretował jako przybrzeżną płyciznę. Dalej morze zmieniało kolor, trawy mieniły się najpierw akwamaryną, a potem ciemniały jeszcze bardziej, sugerując głębię zielonej toni. Lazur nieba rozpłynął się w złocie i czerwieniach zachodzącego słońca; skóra podróżników lśniła płynnym światłem. Było słychać tylko szept wiatru wśród traw. – Mamy od cholery bambetli – zauważył Silenus – jak na ludzi z biletem w jedną stronę. Rzeczywiście, pomyślał konsul. Ich bagaże tworzyły mały kopczyk na szczycie pagórka.

– Być może – zabrzmiał ściszony głos Heta Masteena – to w nich znajdziemy wybawienie. – Co chcesz przez to powiedzieć? – spytała Brawne Lamia. – No właśnie. – Silenus wyciągnął się na wznak na trawie, podłożył ręce pod głowę i zapatrzył się w niebo. – Wziąłeś ze sobą gatki antydzierzbowe? Templariusz powoli pokręcił głową. Szybko zapadający zmierzch skrywał jego twarz w cieniu kaptura. – Szkoda czasu na fałsz i przemilczenia. Pora przyznać, że każde z nas zabrało na pielgrzymkę coś takiego, co w zamyśle ma mu pomóc. Coś, co ma odmienić nieunikniony wynik spotkania z Władcą Bólu. Poeta roześmiał się w odpowiedzi. – Ja nie zabrałem nawet swojej szczęśliwej króliczej łapki! Kaptur templariusza drgnął lekko. – A rękopis? Silenus nie odpowiedział. Het Masteen przeniósł niewidoczne spojrzenie na stojącego po lewej wysokiego mężczyznę. – A pan, pułkowniku? Kilka skrzyń jest opatrzonych pańskim nazwiskiem. To broń? Kassad uniósł głowę, ale również się nie odezwał. – Ależ naturalnie – ciągnął templariusz. – Nierozważnie byłoby udawać się na polowanie bez broni. – A ja? – Brawne Lamia skrzyżowała ręce na piersi. – Wiesz już, jaką tajną broń ja przemycam? Rozbrzmiewający dziwną melodią głos Masteena pozostał niewzruszony: – Nie słyszeliśmy jeszcze pani opowieści, M. Lamio. Wszelkie domysły byłyby przedwczesne. – A co z konsulem? – spytała Lamia. – To akurat jest oczywiste. Wiadomo, jaką broń przyszykował nasz przyjacieldyplomata. Konsul oderwał się od kontemplowania zachodu słońca. – Mam ze sobą tylko zmianę ubrań i dwie książki – odparł zgodnie z prawdą. – Za to całkiem niedaleko czeka piękny statek kosmiczny... Martin Silenus zerwał się na równe nogi. – Statek! – wykrzyknął. – Kurwa, statek! Na pewno możesz go tu ściągnąć, prawda? No to na co czekasz? Wyciągaj ten swój gwizdek na psy! Mam dość

siedzenia na dupie! Konsul bawił się wyrwanym źdźbłem trawy. Dopiero po chwili odparł: – Nawet gdybym mógł to zrobić... a sami słyszeliście, jak A. Bettik mówił, że satelity i naziemne stacje łączności nie działają... Nawet gdybym mógł przywołać statek, nie moglibyśmy nim wylądować na północ od Gór Brzeżnych. Taka próba skończyłaby się katastrofą na długo przed tym, jak Dzierzba zacząłby się zapuszczać na drugą stronę gór. – To wiem. – Silenus z ożywieniem zamachał rękami. – Ale moglibyśmy przynajmniej przeskoczyć ten pierdolony trawnik! Wezwij statek. – Zaczekajmy do rana – powiedział konsul. – Jeśli wiatrowóz nie przyjedzie, omówimy inne rozwiązania. – Chrzanię twoje... – zaczął poeta, ale Kassad stanął między nim i resztą pielgrzymów, czym skutecznie wykluczył go z dalszej dyskusji. – M. Masteen? – zagadnął. – A jaki jest pański sekret? W dogasającym świetle dnia na wąskich wargach templariusza zatańczył wątły uśmiech. Masteen gestem wskazał stos bagaży. – Jak widzicie, moja skrzynia jest ze wszystkich najcięższa i najbardziej tajemnicza. – To sześcian Möbiusa – powiedział ksiądz Hoyt. – Widziałem, jak transportowano w ten sposób prastare artefakty. – Albo bomby termojądrowe – zauważył Kassad. Het Masteen pokręcił głową. – Nic tak prymitywnego. – Powiesz nam, czy nie? – ponagliła go Lamia. – Kiedy nadejdzie moja kolej, by przemówić. – A jesteś następny? – zainteresował się konsul. – Moglibyśmy cię posłuchać, czekając na wiatrowóz. Sol Weintraub odchrząknął. – Ja wylosowałem czwórkę – powiedział, pokazując skrawek papieru z cyfrą cztery. – Ale z największą przyjemnością zamienię się z Prawdziwym Głosem Drzewa. Przełożył Rachel z lewej ręki na prawą i pogłaskał ją delikatnie po plecach. – Nie. – Templariusz pokręcił głową. – Wszyscy zdążą. A ja chciałem tylko zwrócić uwagę, że nawet w sytuacji beznadziejnej można odnaleźć nadzieję. Sporo się dowiedzieliśmy z dotychczasowych opowieści, a mimo to każde z nas żywi w duchu nadzieję. Chociaż skrywamy ją głębiej, niż chcielibyśmy przyznać.

– Nie rozumiem... – zaczął Hoyt, ale Silenus nie dał mu dojść do słowa: – Wiatrowóz! Nareszcie, kurwa... Wiatrowóz jedzie! * * * Po dwudziestu minutach wiatrowóz przycumował do jednego z pomostów. Przybył z północy; białe kwadraty jego żagli odcinały się od mrocznej, wypłukanej z kolorów równiny. Resztki dziennego światła zgasły, zanim halsujący pojazd przybliżył się do skarpy, zwinął główne żagle i się zatrzymał. Konsul musiał przyznać, że wiatrowóz prezentuje się imponująco: ręcznie robiony, drewniany, olbrzymi, pękaty jak morski galeon z dawnych czasów na Starej Ziemi. Osadzone pośrodku kadłuba gigantyczne koło kryło się w dwumetrowej trawie, ale mignęło przelotnie konsulowi, gdy przenosząc bagaż na pomost, zerknął na spodnią część poszycia. Kadłub do wysokości relingu mierzył dobre sześć, siedem metrów; stępkę od topu grotmasztu dzieliła pięciokrotnie większa odległość. Z miejsca, w którym przystanął, zasapany konsul słyszał trzepotanie wysoko zawieszonych proporców i miarowe, basowe, ocierające się o próg słyszalności buczenie – odgłos pracy albo masywnego koła zamachowego, albo potężnych żyroskopów. Trap wysunął się z górnej części kadłuba i opadł na pomost; ksiądz Hoyt i Brawne Lamia musieli pośpiesznie odskoczyć na bok, żeby ich nie przygniótł. Wiatrowóz był gorzej oświetlony niż Benares, oświetlało go zaledwie kilka zawieszonych na drzewcach latarni. Ani podczas podejścia do pomostu, ani po zacumowaniu, nikt z załogi nie pokazał się na pokładzie. – Halo! – zawołał konsul, stając przy trapie. Nikt mu nie odpowiedział. – Zaczekajcie chwilę, dobrze? – poradził Kassad i pięcioma krokami przemierzył drogę na pokład. Pozostali patrzyli, jak przystanął na drugim końcu trapu, oparł dłoń na zatkniętym za pas neutralizatorze i zniknął na śródokręciu. Po paru minutach szerokie okna na rufie rozświetliły się wewnętrznym blaskiem. Trapezokształtne plamy światła padły na trawę za wiatrowozem. – Chodźcie! – zawołał Kassad, stanąwszy przy trapie. – Nikogo nie ma. Z mozołem, na raty, wnieśli bagaże na pokład. Konsul pomógł Masteenowi przy ciężkim sześcianie Möbiusa; pod dotykiem dało się w nim wyczuć słabe, lecz

intensywne wibracje. – Gdzie jest załoga, do kurwy nędzy? – spytał Martin Silenus, gdy wszyscy zebrali się na fordeku. Gęsiego obeszli wszystkie wąskie korytarze i kajuty, pokonując schody, które bardziej przypominały drabiny, i oglądając kabiny niewiele większe od wbudowanych w nie koi. Tylko kajuta rufowa, najprawdopodobniej należąca do kapitana, zapewniała wygody od biedy porównywalne ze standardami Benares. – Wiatrowóz jest całkowicie zautomatyzowany – orzekł Kassad. Wskazał fały znikające w otworach w pokładzie, manipulatory ginące wśród takielunku i ledwie widoczną przekładnię zębatą w połowie wysokości opatrzonego łacińskim żaglem bezanmasztu. – Nie widziałam nigdzie sterowni – zauważyła Lamia. – Nic, żadnego wyświetlacza, węzła dowodzenia... Wyjęła komlog z kieszeni na piersi i przeczesała standardowe częstotliwości przesyłowe, komunikacyjne i biomedyczne. Wiatrowóz nie reagował. – Dawniej każdy wóz miał załogę – powiedział konsul. – Świątynni nowicjusze towarzyszyli pielgrzymom podczas drogi w góry. – Cóż, tu ich nie ma – odparł Hoyt. – Możemy chyba jednak założyć, że ktoś przeżył albo na stacji kolei linowej, albo w Wieży Chronosa. Ktoś przecież musiał przysłać wiatrowóz. – Albo nikogo tam nie ma, a wóz kursuje według zaprogramowanego rozkładu – wtrąciła Lamia. Obejrzała się przez ramię na liny i żagle trzeszczące i łopoczące w podmuchach wiatru. – Do licha, dziwnie się czuję, taka odcięta od wszystkich i wszystkiego. Jakbym straciła wzrok i słuch. Nie pojmuję, jak mieszkańcy kolonii to wytrzymują. Martin Silenus podszedł bliżej. Przysiadł na relingu, pociągnął z podłużnej zielonej butelki i zadeklamował: Gdzież jest Poeta? Jeżeli można, Wskażcie go, muzy, niech go rozpoznam! To człek każdemu równy innemu, Czy to królowi wszechpotężnemu, Czy żebrakowi, co z głodu kona, Czy cudnym bytom, których bez liku Po drodze jest od małp do Platona. To człowiek, który nawet w okrzyku

Orła czy wróbla sens odnajduje I ptasie bacznie śledzi rozmowy. Słyszał ryk lwa i go pojmuje, Wie, co wyraża pysk uzębiony. W tygrysa zewie posłyszeć umie Miłe dla ucha ojczyste tony. – Skąd wziąłeś tę butelkę? – zainteresował się Kassad. Silenus uśmiechnął się w odpowiedzi. Jego małe oczka zalśniły w świetle latarni. – Kambuz jest dobrze zaopatrzony, a ja dokonałem oficjalnego otwarcia baru. – Trzeba by przyrządzić jakąś kolację – zasugerował konsul. Sam najchętniej napiłby się wina, ale od ponad dziesięciu godzin nic nie jedli. Coś szczęknęło i zawarczało. Cała szóstka pielgrzymów wyjrzała przez reling przy prawej burcie: to trap został wciągnięty do wnętrza pojazdu. Ich uwagę zwróciło następnie łopotanie rozwijanych płócien i trzeszczenie napinanych lin, a dobiegające spod pokładu buczenie koła zamachowego przeszło w ultradźwięki. Żagle wypełniły się wiatrem, pokład lekko się przechylił, wiatrowóz odbił od pomostu i zaczął sunąć w mrok. Było słychać tylko skrzypienie i trzepotanie takielunku, stłumiony pomruk koła i szorowanie trawy o poszycie. Patrzyli, jak skarpa rozpływa się w oddali, a wraz z nią ginie im z oczu niedoszłe ognisko sygnałowe; zebrane na opał jasne drewno połyskiwało słabo w blasku gwiazd, aż w końcu zostało tylko niebo, noc i rozkołysane kręgi światła latarń. – Zejdę pod pokład – oznajmił konsul. – Spróbuję sklecić jakiś posiłek. Pozostali zostali jeszcze chwilę na górze, w mrokach nocy. Pod podeszwami czuli lekkie drżenie i kołysanie wozu. Morze Traw było widoczne tylko jako obszar, na którym gasną gwiazdy i rozpościera się płaska ciemność. Przyświecając sobie latarką, Kassad obejrzał żagle, reje i napięte niewidzialnymi rękami liny, a potem przeszedł po pokładzie od dziobu do rufy, zaglądając we wszystkie ciemne zakamarki. Pielgrzymi obserwowali go w milczeniu. Kiedy zgasił latarkę, ciemność wydała się mniej przytłaczająca, a światło gwiazd jaśniejsze. Wiatr wiejący znad tysiąckilometrowego przestworu traw niósł intensywną ziemistą woń, kojarzącą się raczej z wiosennymi polami niż bliskością morza. Po jakimś czasie konsul zawołał ich na kolację. * * *

Kambuz był niewielki, brakowało w nim też odpowiednio dużego stołu, urządzili więc mesę w kabinie rufowej, gdzie zsunięte razem trzy skrzynie posłużyły za prowizoryczny stół. Zawieszone na belkach stropowych cztery latarnie rozświetliły wnętrze. Het Masteen otworzył jedno z wysokich okien nad koją i do środka popłynęło świeże powietrze. Konsul postawił talerze ze spiętrzonymi kanapkami na największej skrzyni, po czym wyszedł i wrócił z kubkami z grubego białego tworzywa i termosem. Kiedy inni zaczęli już jeść, on jeszcze nalał wszystkim kawy. – Niezłe – pochwalił Kassad. – Skąd wziąłeś rostbef? – W lodówce w kambuzie są zapasy. A w pentrze na rufie stoi druga, jeszcze większa. – Elektryczna? – spytał Het Masteen. – Nie, ale z podwójną izolacją. Silenus obwąchał otwarty słoik, sięgnął po leżący na talerzu nóż i grubo posmarował swoje kanapki chrzanem. Oczy zaszkliły mu się od łez, kiedy zaczął jeść. – Ile zazwyczaj trwa taki przejazd? – spytała Lamia konsula. Wpatrzony w gorącą czarną kawę konsul otrząsnął się i podniósł wzrok. – Przepraszam... O co pytałaś? – O przeprawę przez Morze Traw. Ile trwa? – Całą noc i pół dnia do podnóża gór – odparł konsul. – Przy sprzyjających wiatrach. – A potem... Ile czasu zajmuje przeprawa przez góry? – zapytał Hoyt. – Niecały dzień. – Jeżeli kolej linowa działa – przypomniał Kassad. Konsul upił łyk kawy. Skrzywił się. – Musimy założyć, że działa – powiedział. – Bo inaczej... – Inaczej co? – zainteresowała się Lamia. – Inaczej... – Pułkownik stanął przy oknie i oparł ręce na biodrach. – Wylądujemy na bezludziu sześćset kilometrów od Grobowców Czasu i tysiąc od miast na południu. – Nie. – Konsul pokręcił głową. – Kapłani, czy kto tam stoi za naszą pielgrzymką, dołożyli starań, żebyśmy dotarli aż tutaj. Dopilnują, żebyśmy przebyli całą drogę. Brawne Lamia skrzyżowała ręce na piersi. – W roli... ofiar? – Zmarszczyła brwi. Martin Silenus zaniósł się śmiechem i sięgnął po butelkę.

Dokąd wiedziesz, kapłanie dziwny, przez te ścieżki, Do jakiego ołtarza zielonego w lesie, Jałówkę, co dźwigając ku niebu łeb ciężki, Na swym grzbiecie, tak miękkim, tyle kwiatów niesie? Jakiż to ponad morzem lub rzeką gród mały, Lub na wysokiej górze wzniesiony, zostanie Pusty, bez owej rzeszy idącej w procesji? Miasteczko! Twe ulice będą tak milczały Przez wszystkie wieki: żaden nie przyjdzie posłaniec, O tym, dlaczego milczysz, nie przyniesie wieści[7]. Brawne Lamia wyjęła spod kurtki laser do cięcia, nie większy od małego palca. Wycelowała go w głowę poety. – Ty żałosny wypierdku, jeszcze jedno słowo, a przysięgam... usmażę cię, tak jak tu siedzisz. Nagle zapadła absolutna cisza, mącona tylko cichym turkotaniem i poskrzypywaniem wozu. Konsul przysunął się do Silenusa. Kassad postąpił dwa kroki w stronę Lamii. Poeta upił solidny łyk wina i uśmiechnął się do Lamii. Miał wilgotne wargi. – Ach, zbuduj swój statek śmierci – wyszeptał. – Zbuduj go. Zaciśnięte na uchwycie lasera palce Lamii pobielały. Konsul przysunął się jeszcze bliżej; oczami wyobraźni widział oślepiający go promień światła. Kassad nachylił się ku Lamii – dwumetrowy cień, zastygły w napięciu. – Szanowna pani – odezwał się Sol Weintraub, siedzący na koi pod ścianą. – Proszę nie zapominać, że jest z nami dziecko. Lamia spojrzała w prawo. Weintraub już wcześniej wyciągnął z komody głęboką szufladę, którą postawił na koi niczym kołyskę. Potem poszedł wykąpać córkę i bezszelestnie wrócił do kajuty tuż przed recytacją Silenusa. Teraz ułożył dziecko w wymoszczonym miękko gniazdku. – Przepraszam. – Brawne Lamia opuściła laser. – On mnie po prostu... wkurza. Weintraub pokiwał głową, kolebiąc szufladą. Łagodne kołysanie wiatrowozu w połączeniu z miarowym pomrukiem koła szybko uśpiły dziecko. – Wszyscy jesteśmy zmęczeni i zdenerwowani – powiedział. – Może powinniśmy się rozejść do kajut i przespać. Lamia z westchnieniem zatknęła laser za pasek. – I tak nie zasnę – przyznała. – To wszystko jest takie... dziwne.

Przytaknęli jej skinieniami głowy. Siedzący na szerokim parapecie przy oknie Silenus podkulił nogi, napił się i zwrócił do Weintrauba: – Opowiedz nam swoją historię, staruszku. – Właśnie – zawtórował mu Hoyt. Był wycieńczony, wyglądał jak żywy trup, ale jego oczy pałały gorączkowym blaskiem. – Opowiedz. Musimy wysłuchać wszystkich opowieści i mieć czas na ich przemyślenie, zanim dotrzemy na miejsce. Weintraub przetarł dłonią łysinę. – Byłem już kiedyś na Hyperionie, ale moja historia jest nudna – powiedział. – Nie ma w niej żadnych potworów, nie ma aktów bohaterstwa... To opowieść człowieka, dla którego przygodą życia byłoby poprowadzenie wykładu bez notatek. – Tym lepiej – powiedział Silenus. – Może nas uśpi. Weintraub westchnął, poprawił okulary i pokiwał głową. W jego posiwiałej brodzie ostały się tylko nieliczne ciemne pasma. Przygasił zawieszoną nad kołyską latarnię i usiadł na krześle na środku kajuty. Konsul przygasił pozostałe lampy i dolał chętnym kawy. Sol Weintraub mówił powoli, starannie formułując zdania i precyzyjnie dobierając słowa, i wkrótce łagodny rytm jego opowieści stopił się w jedno z pomrukami i trzeszczeniem zmierzającego na północ wiatrowozu.

OPOWIEŚĆ UCZONEGO GORZKO SMAKUJĄ WODY RZEKI LETE Sol Weintraub i jego żona Sarai żyli szczęśliwie nawet przed narodzeniem córki; Rachel sprawiła, że ich życie stało się tak doskonałe jak to tylko możliwe dla małżeństwa. Sarai miała dwadzieścia siedem lat, a Sol dwadzieścia dziewięć, kiedy dziecko zostało poczęte. Żadne z nich nie rozważało kuracji Poulsena, ponieważ nie było ich na nią stać, ale nawet bez takich zabiegów spodziewali się kolejnych pięćdziesięciu lat przeżytych w zdrowiu. Oboje całe życie spędzili na Świecie Barnarda, jednym z najstarszych, ale i najmniej ekscytujących członków Hegemonii. Świat Barnarda należał do Sieci, ale niewiele to zmieniało dla Sola i Sarai, ponieważ nie mogli sobie pozwolić na częste podróżowanie przez transportale i niespecjalnie ich to pociągało. Sol niedawno świętował dziesiąty rok pracy w Nightenhelser College, gdzie wykładał historię

i filologię klasyczną oraz prowadził własne badania na temat ewolucji etyki. Nightenhelser College był małą uczelnią, miał mniej niż trzy tysiące studentów, ale cieszył się doskonałą reputacją akademicką i przyciągał młodych ludzi z całej Sieci. Głównym powodem do narzekań tych studentów był fakt, że Nightenhelser oraz otaczająca go społeczność miasteczka Crawford stanowiły wyspę cywilizacji pośród morza kukurydzy. I rzeczywiście tak było – college znajdował się trzy tysiące kilometrów od stolicy, Bussard, a terraformowaną ziemię między nimi oddano pod uprawę. Nie było tam lasów pod wyrąb, wzgórz do pokonania, gór, które przełamałyby płaską monotonię pól kukurydzy, zagonów fasoli, pól kukurydzy, łanów pszenicy, pól kukurydzy, ryżowisk i pól kukurydzy. Radykalny poeta Salmud Brevy, który przed buntem Glennona-Heighta przez krótki czas wykładał na Nightenhelserze, po zwolnieniu stamtąd i przenosinach na Renesans opowiadał swoim przyjaciołom, że hrabstwo Crawford na Świecie Barnarda to prawdziwy Ósmy Krąg Pustki na najmniejszym pryszczu na absolutnym zadupiu Stworzenia. Solowi i Sarai Weintraubom to odpowiadało. Crawford, miasteczko z dwudziestoma pięcioma tysiącami mieszkańców, wyglądało jak zrekonstruowane według szablonu wziętego z XIX-wiecznych środkowych Stanów Zjednoczonych. Ulice były szerokie, szpalery wiązów i dębów tworzyły nad nimi łukowate sklepienia. (Świat Bernarda był drugą ziemską kolonią poza Układem Słonecznym – zasiedlono go wiele stuleci przed napędem Hawkinga i hidżrą, a statki osiedleńcze były wtedy ogromne). Domy w Crawford odzwierciedlały różne style, od wczesnowiktoriańskiego po kanadyjski neogotyk, ale wszystkie były białe i stały w głębi nienagannie utrzymanych trawników. Sam college zbudowano w stylu georgiańskim; gmachy z czerwonej cegły z białymi kolumnami okalały owalny dziedziniec. Biuro Sola znajdowało się na drugim piętrze Placher Hall, najstarszego budynku na terenie uczelni. Zimą miał stamtąd widok na nagie gałęzie, które wycinały na dziedzińcu skomplikowane wzory geometryczne. Uwielbiał panujący w budynku zapach kredy i starego drewna, woń, która nie zmieniła się, odkąd sam tam studiował na pierwszym roku. Codziennie, gdy wchodził po schodach do gabinetu, traktował jak skarb głębokie wyżłobienia w stopniach, spuściznę po dwudziestu pokoleniach studentów Nightenhelsera. Sarai urodziła się na farmie w połowie drogi między Bussard i Crawford i zrobiła doktorat z teorii muzyki rok przed tym, jak Sol też się obronił. Była szczęśliwa i energiczna i osobowością nadrabiała braki w powszechnie uznawanych kanonach urody, dzięki czemu pozostała atrakcyjną kobietą także w podeszłym wieku. Przez dwa lata studiowała poza Światem Barnarda – na uniwersytecie w Nowym Lyonie na

Denebie Drei – ale tęskniła za domem. Na Denebie Drei słońce zachodziło szybko, osławione góry odcinały światło jak nierówna kosa, a jej brakowało przeciągających się godzinami zachodów słońca na rodzinnej planecie, gdzie Gwiazda Barnarda wisiała nad horyzontem jak wielki czerwony balon na uwięzi, podczas gdy niebo krzepło i mroczniało. Brakowało jej idealnej płaskości terenu, dzięki której w dzieciństwie, ze swojego pokoju na drugim piętrze mogła wyglądać przez mansardowe okno i podziwiać – ponad ciągnącymi się przez pięćdziesiąt kilometrów polami kukurydzy – burzę, która nadciągała sinoczarną chmurą, rozświetloną od wewnątrz błyskawicami. No i tęskniła za rodziną. Poznała Sola tydzień po przenosinach do Nightenhelser College; minęły kolejne trzy lata, zanim się jej oświadczył, a ona powiedziała „tak”. Początkowo niepozorny doktorant nie zwrócił jej uwagi. Nadal ubierała się zgodnie z modą obowiązującą w Sieci, angażowała się w postdestrukcjonistyczne teorie muzyczne i czytała Obit i Nihil oraz najbardziej awangardowe czasopisma z Renesansu i CTC, udając zblazowanie i posługując się słownictwem buntowniczki. Żadna z tych okoliczności nie pasowała do niewysokiego, lecz niezwykle poważnego doktoranta historii, który oblał ją sałatką owocową na przyjęciu urządzonym na jej cześć przez dziekana Moore’a. Wszelkie egzotyczne cechy, jakie mogłyby wypływać z żydowskiego pochodzenia Sola Weintrauba, natychmiast negował jego miejscowy akcent, garderoba z Crawford Squire Shop i fakt, że przyszedł na przyjęcie z egzemplarzem Samotności w niezgodności Detresque’a wsuniętym w roztargnieniu pod pachę. Dla Sola to była miłość od pierwszego wejrzenia. Zobaczył roześmianą dziewczynę o czerwonych policzkach, zignorował drogą sukienkę i afektowane mandarynkowe paznokcie i skupił się na osobowości, która dla niego, samotnego doktoranta, płonęła jak latarnia morska. Nie wiedział, że jest samotny, dopóki nie poznał Sarai, ale gdy tylko pierwszy raz uścisnął jej dłoń i wylał jej sałatkę na sukienkę, wiedział, że jego życie pozostanie puste, dopóki się nie pobiorą. Pobrali się tydzień po ogłoszeniu, że Sol otrzymał stanowisko wykładowcy w college’u. Miesiąc miodowy spędzili na Maui-Przymierzu – to była ich pierwsza daleka podróż przez transportal. Przez trzy tygodnie wynajmowali pływającą wyspę i żeglowali na niej samotnie pośród dziwów Archipelagu Równikowego. Sol nigdy nie zapomniał widoków z tych przesyconych słońcem i wypełnionych wiatrem dni, a sekretnym wspomnieniem, które zawsze miał pielęgnować w sercu, był widok nagiej Sarai wynurzającej się nocą z wody. W górze płonęły gwiazdy, a jej ciało mieniło się własnymi konstelacjami światełek z fluorescencyjnego kilwateru wyspy. Chcieli od razu mieć dziecko, ale potrzebowali pięciu lat, zanim natura wyraziła

zgodę. Sol pamiętał, jak tulił Sarai w ramionach, gdy zwijała się z bólu – to był trudny poród – aż wreszcie, co za cud, Rachel Sarah Weintraub urodziła się o 2:01 w nocy w centrum medycznym hrabstwa Crawford. Pojawienie się niemowlęcia zakłóciło solipsystyczne życie Sola, poważnego nauczyciela akademickiego, oraz pracę Sarai w charakterze krytyka muzycznego dla datasfery Świata Barnarda, ale żadne z nich nie miało nic przeciw temu. Pierwsze miesiące stanowiły mieszankę nieustannego zmęczenia i radości. Późną nocą, pomiędzy porami karmienia, Sol zakradał się na paluszkach do pokoju dziecinnego, żeby sprawdzić, co u Rachel, stanąć i popatrzeć na dziecko. Zwykle zastawał już tam Sarai i we dwoje, ramię w ramię, patrzyli na cud, dziecko śpiące na brzuchu z uniesioną pupą i główką wtuloną w wezgłowie kołyski. Rachel była jednym z tych nielicznych dzieci, które potrafią być słodkie bez przesadnej afektacji, mając zarazem pełną świadomość wrażenia, jakie wywołują. Zanim skończyła dwa lata, jej powierzchowność i osobowość już były uderzające. Miała jasnobrązowe włosy, rumiane policzki i szeroki uśmiech matki oraz wielkie, piwne oczy ojca. Przyjaciele mówili, że łączy w sobie w najlepszych proporcjach wrażliwość Sarai i intelekt Sola. Inny ich znajomy, psycholog dziecięcy z college’u, powiedział kiedyś, że Rachel już w wieku pięciu lat ma cechy zapowiadające prawdziwy talent: uporządkowaną ciekawość, empatię, współczucie i żywe poczucie sprawiedliwości. Pewnego dnia Sol siedział w swoim gabinecie, studiując starożytne dane ze Starej Ziemi, i czytał o efekcie, jaki wywierała Beatrycze na sposób widzenia świata przez Dantego Alighieri. Nagle wstrząsnął nim fragment napisany przez krytyka literackiego z XX albo XXI wieku: „Ona jedna [Beatrycze] pozostała dla niego prawdziwa, nadal nadawała światu sens i piękno. Jej uroda stała się jego punktem odniesienia, jak mógłby to ująć Melville, z większą powagą, niż my jesteśmy teraz w stanie zachować; jego południkiem Greenwich...”. Sol przerwał lekturę, sprawdził definicję południka Greenwich i wrócił do czytania. Krytyk dodał od siebie: „Większość z nas, mam nadzieję, ma dziecko, małżonka albo przyjaciela

podobnego do Beatrycze, kogoś, kto samą swoją naturą, wrodzoną dobrocią i inteligencją sprawia, że stajemy się nieprzyjemnie świadomi swoich kłamstw, gdy kłamiemy”. Sol zgasił wyświetlacz i zapatrzył się na czarny geometryczny rysunek gałęzi nad dziedzińcem. * * * Rachel nie była nieznośnie doskonała. Kiedy miała pięć lat standardowych, ostrożnie obcięła włosy pięciu swoim ulubionym lalkom, a potem ścięła własne, najkrócej ze wszystkich. W wieku lat siedmiu uznała, że robotnicy sezonowi mieszkający w podniszczonych domach na południowym krańcu miasteczka nie dość dobrze się odżywiają, opróżniła więc domowe spiżarnie, lodówki, zamrażarki i zasobniki syntezatorów żywności, namówiła trzy przyjaciółki, żeby jej towarzyszyły, i rozdała jedzenie warte kilkaset marek. Kiedy miała dziesięć lat, przyjęła wyzwanie rzucone przez Grubasa Berkowitza i spróbowała wspiąć się na czubek najstarszego wiązu w Crawford. Znajdowała się czterdzieści metrów nad ziemią i brakowało jej raptem pięciu metrów do czubka, kiedy gałąź się złamała i Rachel spadła z dwóch trzecich osiągniętej wysokości. Sol dostał wiadomość na komlog, kiedy roztrząsał moralne implikacje pierwszej ery rozbrojenia nuklearnego na Ziemi. Wyszedł z zajęć bez słowa i przebiegł dwanaście przecznic aż do centrum medycznego. Rachel miała złamaną lewą nogę, dwa żebra, przebite płuco i pękniętą żuchwę. Kiedy Sol wpadł do szpitalnej sali, pławiła się w kąpieli odżywczo-leczniczej. Zdołała spojrzeć ponad ramieniem matki, uśmiechnąć się lekko i mimo odrutowanej szczęki powiedzieć: – Tato, brakowało mi piętnastu stóp do szczytu. Może nawet mniej. Następnym razem mi się uda. * * * Szkołę średnią ukończyła z wyróżnieniem i otrzymała oferty stypendiów z akademii korporacyjnych na pięciu planetach oraz z trzech uniwersytetów, w tym z Harvarda na Nowej Ziemi. Wybrała Nightenhelser College.

Sol nie był bardzo zaskoczony, usłyszawszy, że jako główny kierunek wybrała archeologię. Jednymi z jego najmilszych wspomnień z jej dzieciństwa były długie popołudnia, kiedy w wieku około dwóch lat przesiadywała pod frontową werandą, kopała w glinie, nie zważając na pająki i mnogonogi, a potem pędziła do domu, żeby pokazać każdy plastikowy talerz i zmatowiały fenig, jaki wykopała. Dopytywała się przy tym, skąd się to wzięło i jacy ludzie to tam zostawili. Licencjat zrobiła w wieku dziewiętnastu lat standardowych. Przepracowała lato na farmie babci i następnej jesieni przeniosła się do Sieci. Studiowała na Uniwersytecie Rzeszy na Freeholmie przez dwadzieścia osiem tamtejszych miesięcy, a kiedy wróciła, świat Sola i Sarai znów nabrał kolorów. Przez dwa tygodnie ich córka – teraz już dorosła, samokrytyczna i spokojna w sposób, jakiego ludzie dwakroć od niej starsi zwykle nie są w stanie osiągnąć – odpoczywała i rozkoszowała się pobytem w domu. Pewnego wieczoru, kiedy szli przez kampus tuż po zachodzie słońca, zaczęła wypytywać ojca o szczegóły jego pochodzenia. – Tato, nadal uważasz się za Żyda? Zaskoczony pytaniem Sol przeczesał palcami rzednące włosy. – Żyda? Tak, chyba tak. Ale to już nie znaczy to samo co kiedyś. – A czy ja jestem Żydówką? – zapytała Rachel. Jej policzki czerwieniły się w delikatnym świetle. – Jeśli chcesz. To już nie ma takiego znaczenia, odkąd Stara Ziemia nie istnieje. – Gdybym była chłopcem, czy zostałabym obrzezana? Sol roześmiał się, zachwycony i zakłopotany pytaniem. – Pytam poważnie – dodała Rachel. Sol poprawił okulary. – Chyba tak. Nigdy się nad tym nie zastanawiałem. – Byłeś w synagodze w Bussard? – Ostatni raz przy okazji swojej bar micwy – odpowiedział Sol, wracając myślami do dnia sprzed pięćdziesięciu lat, kiedy jego ojciec pożyczył vikkena od wuja Richarda i całą rodziną polecieli do stolicy na uroczystość. – Tato, dlaczego Żydzi uważają, że te sprawy są teraz... mniej istotne niż przed hidżrą? Sol rozłożył ręce – silne ręce, bardziej pasujące do kamieniarza niż nauczyciela akademickiego. – To dobre pytanie. Pewnie dlatego, że tak niewiele ocalało z naszych marzeń. Izrael przepadł. Nowa Świątynia przetrwała krócej niż pierwsza i druga. Bóg złamał

dane słowo, niszcząc Ziemię po raz drugi. A ta diaspora jest... już na zawsze. – Ale w pewnych miejscach Żydzi zachowali swoją tożsamość etniczną i religijną – upierała się Rachel. – Oczywiście. Na Hebronie i na bardziej odizolowanych obszarach Promenady można natrafić na całe społeczności... Chasydzi, ortodoksi, Machabeusze, co tylko zechcesz... Ale zwykle to nie są... żywe społeczności, raczej... malownicze skanseny... nastawione na turystów. – Jak parki tematyczne? – Tak. – Mógłbyś zabrać mnie jutro do świątyni Beth-el? Mogę pożyczyć stratos od Khaki. – Nie ma potrzeby – odparł Sol. – Skorzystamy z uczelnianego transportu. – Zamilkł. – Tak – powiedział w końcu – chętnie zabiorę cię jutro do synagogi. Robiło się ciemno pod starymi wiązami. Przy ulicy prowadzącej do ich domu zapalały się latarnie. – Tato? Zadam ci pytanie, które zadawałam chyba z milion razy, odkąd miałam dwa lata. Wierzysz w Boga? Sol się nie uśmiechnął. Nie miał wyboru, musiał udzielić odpowiedzi, jakiej udzielił jej milion razy. – Wciąż na to czekam. * * * Praca doktorancka Rachel dotyczyła pozostałości po obcych kulturach i zabytków z czasów poprzedzających hidżrę. Przez trzy standardowe lata Sol i Sarai mogli liczyć na sporadyczne wizyty córki, a potem już tylko na przesyłane hiperłączem wiadomości z egzotycznych światów, znajdujących się blisko Sieci, ale do niej nienależących. Wiedzieli, że prace w terenie związane z przygotowywaną rozprawą zaprowadzą Rachel poza Sieć, na Rubieże, gdzie dług czasowy pożerał życie i wspomnienia o tych, którzy zostali w domu. – Gdzie, u diabła, jest Hyperion? – zapytała Sarai w czasie ostatnich wakacji Rachel przed wyprawą. – Brzmi to jak nazwa jakiegoś nowego proszku do prania. – To świetnie miejsce, mamo. Nigdzie poza Armaghastem nie ma równie licznych pozostałości po obcych cywilizacjach. – To czemu nie wybierzesz się na Armaghast? To zaledwie kilka miesięcy od Sieci. Czemu nie wybrać najlepszego miejsca?

– Hyperion nie jest jeszcze wielką atrakcją turystyczną – odpowiedziała Rachel. – Chociaż turyści zaczynają już stanowić problem. Ludzie z pieniędzmi coraz chętniej podróżują poza Sieć. Sol złapał się na tym, że chrypi. – Wybierasz się do labiryntu czy do tak zwanych Grobowców Czasu? – zapytał. – Do Grobowców Czasu, tato. Będę pracowała z doktorem Melio Arundezem, a nie ma drugiej żyjącej osoby, która wiedziałaby więcej na temat Grobowców. – Czy one nie są niebezpieczne? – Sol starał się mówić zupełnie zwyczajnie, ale głos mu się załamał. Rachel się uśmiechnęła. – Mówisz o legendach o Dzierzbie? Nie. Od dwustu standardowych lat ta konkretna legenda nikogo nie zaczepiała. – Widziałem jednak dokumenty na temat kłopotów podczas drugiej kolonizacji... – zaczął Sol. – Ja też, tato. Nie wiedziano jednak wtedy o wielkich węgorzach skalnych, które schodziły na pustynię polować. Pewnie stracili kilkoro ludzi z ich powodu i spanikowali. Wiesz, jak rodzą się legendy. Poza tym węgorze skalne zostały praktycznie wytępione. – Statki kosmiczne tam nie lądują – upierał się Sol. – Do Grobowców trzeba żeglować. Albo wędrować pieszo... Coś w ten deseń, do cholery. Rachel się roześmiała. – Początkowo przylatujący tam ludzie lekceważyli wpływ pola antyentropijnego i dochodziło do wypadków. Teraz jednak kursują tam sterowce. Na północnym skraju gór zbudowano ogromny hotel, Wieżę Chronosa, w której zatrzymują się setki turystów rocznie. – Ty też się tam zatrzymasz? – spytała Sarai. – Na pewien czas. To będzie ekscytujące, mamo. – Oby tylko nie za bardzo – odpowiedziała Sarai i cała trójka się uśmiechnęła. * * * Podczas czterech lat lotu Rachel (dla niej było to kilka tygodni snu kriogenicznego) Sol odkrył, że tęskni za nią bardziej, niż kiedy nie miał z nią kontaktu, ale wiedział, że pracuje gdzieś w Sieci. Myśl, że oddala się od niego szybciej niż z prędkością światła, spowita w sztuczny kwantowy kokon efektu Hawkinga,

wydawała mu się niezgodna z naturą i złowieszcza. Oboje z żoną pozostali aktywni. Odkąd Sarai przeszła na emeryturę, porzuciwszy zawód krytyka, poświęcała więcej czasu kwestiom lokalnego środowiska, ale dla Sola był to jeden z najbardziej gorączkowych okresów w życiu. Opublikowano jego drugą i trzecią książkę, przy czym druga – Moralne punkty zwrotne – wywołała takie poruszenie, że co rusz zapraszano go na konferencje i sympozja pozaplanetarne. Na kilka z nich wybrał się samotnie, ale najczęściej towarzyszyła mu Sarai. Chociaż obojgu podobała się idea podróżowania, to jednak samo doświadczenie podróży, kontakt z nowym jedzeniem, odmienną grawitacją, światłem z obcych słońc... Wszystko to po pewnym czasie bladło i Sol zauważył, że coraz więcej czasu spędza w domu, szukając materiałów do nowej książki. W konferencjach uczestniczył – jeśli musiał – za pośrednictwem interaktywnej holoramy w college’u. Minęło prawie pięć lat, odkąd Rachel wyruszyła na swoją wyprawę, kiedy przyśnił mu się sen, który miał zmienić jego życie. * * * Śnił, że wędruje po przedziwnej budowli. Kolumny wielkości małych sekwoi wspierały sklepienie tak odległe, że aż niewidoczne, spod którego padały lite snopy czerwonego światła. Czasem dostrzegał przelotnie w oddali coś, co ginęło w mroku po lewej lub prawej stronie – raz mignęła mu para kamiennych nóg piętrzących się w ciemności niczym dwa wieżowce; innym razem wypatrzył coś, co wyglądało jak wirujący wysoko w górze kryształowy skarabeusz o wnętrznościach płonących zimnym światłem. Wreszcie zatrzymał się na odpoczynek. Daleko za sobą słyszał coś, co brzmiało jak potężny pożar, jakby płonęły całe miasta i lasy. Przed nim jaśniały światła, ku którym szedł, dwa owale najgłębszej czerwieni. Ocierał pot z czoła, kiedy zabrzmiał potężny głos: – Solu! Weź twą córkę jedyną, którą miłujesz, Rachel, udaj się do świata Hyperion i tam złóż ją w ofierze w jednym z miejsc, jakie ci wskażę. We śnie Sol wstał i powiedział: – Chyba sobie żartujesz. I ruszył dalej przez ciemność. Czerwone kule świeciły teraz jak krwawe księżyce nad niewyraźnie rysującą się przed nim równiną. Kiedy znów przystanął, żeby odpocząć, ponownie rozległ się potężny głos:

– Solu! Weź twą córkę jedyną, którą miłujesz, Rachel, udaj się do świata Hyperion i tam złóż ją w ofierze w jednym z miejsc, jakie ci wskażę. Sol wzruszeniem ramion zrzucił z siebie brzemię głosu i powiedział wyraźnie w mrok: – Słyszałem cię już za pierwszym razem... Odpowiedź nadal brzmi: nie. Wiedział już wtedy, że śni, i poniekąd bawiła go ironia tego scenariusza, ale zarazem chciał się już obudzić. Zamiast tego znalazł się na niskim balkonie wychodzącym na pomieszczenie, w którym Rachel leżała naga na szerokim kamiennym bloku. Scenę oświetlał blask dwóch czerwonych kul. Sol spojrzał w dół na swoją prawą rękę i zobaczył długi, zakrzywiony nóż. Ostrze i rękojeść wyglądały na zrobione z kości. Głos, który jeszcze bardziej niż dotąd przypominał Solowi nędzne wyobrażenie reżysera podrzędnego holofilmu na temat tego, jak powinien brzmieć Bóg, rozległ się znowu: – Solu! Musisz mnie uważnie wysłuchać. Przyszłość rodzaju ludzkiego zależy od twojego posłuszeństwa. Weź twą córkę jedyną, którą miłujesz, Rachel, udaj się do świata Hyperion i tam złóż ją w ofierze w jednym z miejsc, jakie ci wskażę. Sol, zniesmaczony snem, a jednocześnie nim zaniepokojony, odwrócił się i cisnął nóż daleko w mrok. Kiedy się odwrócił, zobaczył, że jego córka i cała scena blakną. Czerwone kule zawisły w powietrzu bliżej niż dotąd i teraz już widział, że są to wielofasetowe klejnoty wielkości małych planet. Znów zabrzmiał tubalny głos: – A zatem? Miałeś swoją szansę, Solu Weintraubie. Jeśli zmienisz zdanie, wiesz, gdzie mnie szukać. I Sol się obudził – na wpół rozbawiony, na wpół zmrożony tym snem. Rozśmieszyła go myśl, że cały Talmud i Stary Testament mogą być zaledwie rozwlekłym kosmicznym dowcipem z nędzną puentą. * * * Mniej więcej w tym samym czasie, kiedy Sol śnił ten sen, Rachel kończyła na Hyperionie pierwszy rok badań. Zespół złożony z dziewięciorga archeologów i sześciorga fizyków uznał Wieżę Chronosa za miejsce fascynujące, ale zdecydowanie zbyt zatłoczone turystami i niedoszłymi pielgrzymami do Dzierzby, więc po miesiącu dojeżdżania z hotelu i do hotelu rozbili stały obóz pomiędzy ruinami

miasta a małym wąwozem z Grobowcami Czasu. Podczas gdy połowa zespołu prowadziła wykopaliska na nowszym stanowisku, jakim było niedokończone miasto, dwaj koledzy Rachel pomagali jej katalogować wszelkie dane na temat Grobowców. Fizycy skończyli badania pola antyentropijnego i teraz ograniczali się do ustawiania małych chorągiewek w różnych kolorach, oznaczając w ten sposób granice zasięgu tak zwanych prądów temporalnych. Zespół Rachel skupił się na budowli, którą nazwano Sfinksem, mimo że istota przedstawiona w kamieniu nie była ani człowiekiem, ani lwem. Możliwe, że w ogóle nie było to żadne stworzenie, chociaż gładkie linie na szczycie kamiennego monolitu sugerowały krągłości żywej istoty, a powłóczyste wypustki wszystkim kojarzyły się ze skrzydłami. W przeciwieństwie do pozostałych Grobowców, które były otwarte i łatwe do zbadania, Sfinks stanowił masę ciężkich bloków poprzecinanych wąskimi korytarzami, układającymi się we wzór plastra miodu. Niektóre zwężały się wręcz do niemożliwości, inne rozszerzały się, przybierając proporcje uniwersyteckich auli, ale wszystkie zapętlały się i donikąd nie prowadziły. Nie było komór grobowych, skarbców, splądrowanych sarkofagów, malowideł ściennych ani tajnych przejść, jedynie labirynt bezsensownych korytarzy w zroszonym kropelkami wody kamieniu. Rachel i jej ukochany, Melio Arundez, zaczęli tworzyć mapę Sfinksa metodą, jaką stosowano od co najmniej siedmiuset lat, kiedy jako pierwsi posłużyli się nią dwudziestowieczni badacze egipskich piramid. Ustawiwszy detektory promieniowania kosmicznego w najniższym punkcie Sfinksa, rejestrowali czas pojawienia się i schematy odbicia cząstek przechodzących przez spiętrzoną w górze masę kamienia. Szukali ukrytych pomieszczeń lub przejść, których nie wykrył nawet radar głębokiego obrazowania. Ponieważ sezon turystyczny trwał w najlepsze, a Rada Lokalna Hyperiona martwiła się, że Grobowce mogą zostać uszkodzone podczas badań, Rachel i Melio wracali na swoje stanowisko co noc o północy – najpierw idąc pół godziny spacerkiem, a potem czołgając się labiryntem korytarzy, które obwiesili niebieskimi żarkulami. Tam, siedząc pod setkami tysięcy ton kamienia, patrzyli na przyrządy aż do rana i wsłuchiwali się w buczenie w słuchawkach – odgłosy cząstek zrodzonych w trzewiach umierających gwiazd. Pływy temporalne nie stanowiły problemu w przypadku Sfinksa. Ze wszystkich Grobowców, ten wydawał się najsłabiej chroniony polem antyentropijnym i fizycy precyzyjnie oznaczyli pory, kiedy przypływ temporalny mógł stanowić zagrożenie. Najwyższy poziom osiągał o godzinie dziesiątej rano, ale już dwadzieścia minut później cofał się w stronę odległego o pół kilometra na południe Nefrytowego Grobowca. Turystów nie wpuszczano w pobliże Sfinksa, dopóki nie minie godzina

dwunasta, a na wszelki wypadek pilnowano, by nie zbliżali się do niego także przed dziewiątą. Zespół fizyków rozmieścił czujniki chronotropiczne w różnych miejscach wzdłuż ścieżek i przejść między Grobowcami, żeby powiadamiać dyżurnych o zmianie prądów temporalnych i ostrzegać zwiedzających. Kiedy do końca rocznych badań na Hyperionie zostały tylko trzy tygodnie, pewnej nocy Rachel obudziła się, zostawiła śpiącego kochanka i pojechała poduszkowcem z obozu do Grobowców. Uznali z Melio, że nie ma sensu, żeby co noc oboje monitorowali oprzyrządowanie, i teraz pracowali na zmianę: jedno przebywało na stanowisku, a drugie w tym czasie zbierało dane i przygotowywało realizację ostatniego projektu, jakim miała być radarowa mapa wydm między Nefrytowym Grobowcem i Obeliskiem. Noc była zimna i piękna. Obfitość gwiazd rozlewała się od horyzontu do horyzontu; było ich cztery, może pięć razy więcej niż Rachel pamiętała z nieba nad Światem Barnarda. Samotne wydmy szeptały między sobą, przesypywane silnym wiatrem dmącym z gór na południu. Na stanowisku wciąż płonęły światła. Fizycy właśnie kończyli pracę i pakowali się na swojego dżipa. Rachel pogawędziła z nimi, napili się kawy, a kiedy odjechali, zabrała plecak i w dwadzieścia pięć minut doszła do Sfinksa. Po raz setny zadawała sobie pytanie, kto wybudował Grobowce i w jakim celu. Datowanie materiałów użytych do budowy na nic się nie zdało ze względu na wpływ pola antyentropijnego. Tylko porównanie stanu Grobowców z erozją kanionu i innych obiektów geologicznych w okolicy sugerowało wiek co najmniej pół miliona lat. Miało się wrażenie, że architekci Grobowców Czasu byli człekokształtni, chociaż sugerowała to jedynie porażająca skala przedsięwzięcia. Z pewnością korytarze w Sfinksie niewiele zdradzały: niektóre były dostatecznie ludzkie w rozmiarach i kształcie, ale potem parę metrów dalej ten sam tunel mógł zmniejszyć się do rozmiarów rury ściekowej, a potem przekształcić w coś większego i bardziej przypadkowego niż naturalna jaskinia. Otwory drzwiowe – o ile można tak nazwać te miejsca, skoro nie prowadziły donikąd w szczególności – bywały trójkątne, trapezokształtne, dziesięciościenne albo zwyczajnie prostokątne. Rachel przeczołgała się ostatnie dwadzieścia metrów po stromej pochylni, popychając przed sobą plecak. W świetle zimnych żarkul kamień i ciało przybierały niebieskawy, bezkrwisty odcień. „Piwnica” Sfinksa wyglądała jak skarbnica ludzkich rupieci i zapachów. Kilka składanych krzesełek wypełniało środek małej przestrzeni, a czujniki, oscyloskopy i resztę wyposażenia umieszczono na wąskim stole pod północną ścianą. Na desce ułożonej na kozłach po przeciwnej stronie zostały kubki

po kawie, szachy, niedojedzony pączek, dwie książki w miękkiej oprawie i plastikowa zabawka przedstawiająca psa w spódniczce z trawy. Rachel rozgościła się, postawiła termos z kawą obok zabawki, sprawdziła detektory promieniowania kosmicznego. Dane wyglądały tak samo jak zawsze – żadnych ukrytych pomieszczeń ani przejść, tylko kilka nisz, które przegapił radar. Rano Melio i Stefan wyślą sondę głębinową; wprowadzą w głąb grobowca włókienko rejestratora i pobiorą próbki powietrza, zanim wkopią się głębiej mikromanipulatorem. Na razie zbadali kilkanaście takich nisz i nie znaleźli nic ciekawego. W obozie żartowano, że następna dziura, nie większa od pięści, ujawni miniaturowe sarkofagi, drobne urny, miniaturową mumię lub – jak to ujął Melio – maciupeńkiego Tutanchamona. Odruchowo sprawdziła komlog. Brak łączności. Tak zwykle objawia się działanie czterdziestu metrów kamienia. Rozmawiali o przeciągnięciu drutu telefonicznego z piwnicy na powierzchnię, ale nie było ku temu naglącej potrzeby, a teraz ich czas prawie się kończył. Rachel dostroiła komlog do detektora, żeby na bieżąco monitorował napływające dane, i przygotowała się na długą, nudną noc. Była taka cudowna historia o faraonie ze Starej Ziemi – może Cheopsie? – który zatwierdził projekt ogromnej piramidy, zgodził się na umieszczenie komory grobowej głęboko pod środkiem budowli, a potem całymi latami nie spał, dręczony po nocach klaustrofobiczną paniką, gdy myślał o tonach kamienia wznoszących się nad nim przez wieczność. Ostatecznie kazał przenieść komorę grobową na dwie trzecie wysokości wielkiej piramidy. Nadzwyczaj nietypowo. Rachel go rozumiała. Miała nadzieję, że teraz Cheops – gdziekolwiek jest – lepiej sypia. Niewiele brakowało, żeby sama się zdrzemnęła, ale kwadrans po drugiej komlog zapiszczał, detektory wrzasnęły, a ona zerwała się na równe nogi. Według czujników, w Sfinksie nagle pojawił się tuzin nowych komór, przy czym niektóre były większe niż sam Sfinks. Wstukała komendy na ekranach dotykowych i powietrze zamgliło się od modeli, które zmieniały się na jej oczach. Korytarze zakrzywiały się i zniekształcały jak wirujące wstęgi Möbiusa. Zewnętrzne czujniki wskazywały, że górna część grobowca skręca się i wygina jak poliflex na wietrze... albo jak skrzydła. Zdawała sobie sprawę, że musi to być jakaś zwielokrotniona usterka, ale nawet kiedy próbowała ponownie wyskalować instrumenty, automatycznie rejestrowała dane i obrazy na komlogu. I wtedy doszło do kilku wydarzeń naraz. Usłyszała szuranie stóp w korytarzu nad głową. Wszystkie wyświetlacze jednocześnie zgasły. Gdzieś w labiryncie korytarzy zawył alarm ostrzegający przed prądami

czasowymi. Zgasły wszystkie światła. To ostatnie nie miało sensu. Aparatura miała własne zasilanie i powinna działać nawet podczas ataku nuklearnego. Lampa, z której korzystali w piwnicy, miała nowiuteńkie ogniwo, które powinno wystarczyć na dziesięć lat pracy. Bioluminescencyjne żarkule w tunelach nie potrzebowały zasilania. A mimo to wszystko zgasło. Rachel wyjęła z kieszeni nad kolanem latarkę laserową i spróbowała ją włączyć. Nic się nie stało. Po raz pierwszy w życiu przerażenie objęło Rachel Weintraub niczym dłoń zaciśnięta na jej sercu. Nie mogła zaczerpnąć tchu. Przez dziesięć sekund zmuszała się do zachowania całkowitego bezruchu, nawet nie nasłuchiwała, czekała tylko, aż opadnie fala paniki. Kiedy znów mogła normalnie oddychać, po omacku doszła do przyrządów i próbowała wprowadzić polecenia. Sprzęt nie reagował. Podniosła komlog i dotknęła wyświetlacza. Nic... Co było niemożliwe, rzecz jasna, zważywszy że elektronika była niezniszczalna, a ogniwa niezawodne. Mimo to – nic. Słyszała teraz dudnienie własnego pulsu, ale znowu stłumiła panikę i zaczęła po omacku szukać jedynego wyjścia. Na myśl o szukaniu drogi w labiryncie w całkowitych ciemnościach chciało jej się krzyczeć, ale nie przychodziła jej do głowy żadna inna możliwość. Zaraz. W całym Sfinksie było przecież stare oświetlenie, ale zespół badawczy rozwiesił żarkule. Rozwiesił. Łączący je perlonowy sznur prowadził na zewnątrz. Dobrze. Wymacała drogę do wyjścia, czując pod palcami chłodny kamień. Był taki zimny już wcześniej? Potem rozległ się wyraźny zgrzyt czegoś ostrego, co, drapiąc o kamień, zsuwało się szybem wejściowym. – Melio? – zawołała Rachel. – Tanya? Kurt? Drapanie rozbrzmiewało bardzo blisko. Cofnęła się, w ciemnościach przewróciła jakiś przyrząd i krzesło. Coś dotknęło jej włosów, a ona omal nie krzyknęła, unosząc rękę. Sufit opadł. Lity kamienny blok, pięć metrów kwadratowych, obniżał się, kiedy uniosła drugą rękę, żeby go dotknąć. Wylot korytarza znajdował się w połowie wysokości ściany. Rachel zatoczyła się w jego stronę, wymachując rękami przed sobą jak niewidoma. Potknęła się o składane krzesełko, znalazła stół z aparaturą, trzymając się go, przeszła do drugiej ściany, wymacała podłogę korytarza, która akurat znikała pod opadającym sufitem. Gdyby nie cofnęła palców, straciłaby je. Usiadła w ciemności. Miażdżony przez sufit oscyloskop jazgotał przez chwilę

metalicznie, aż w końcu stół zatrzeszczał i się zawalił. Rachel rozpaczliwie kręciła głową na wszystkie strony. Niecały metr od niej rozległ się metaliczny zgrzyt; brzmiał prawie jak oddech. Zaczęła się cofać, przesuwając się po podłodze nagle zagraconej roztrzaskanym sprzętem. Oddech stał się głośniejszy. Coś ostrego i nieskończenie zimnego złapało ją za nadgarstek. W końcu krzyknęła. * * * W tamtych czasach nie było na Hyperionie nadajnika podłączonego do hiperłącza. HS Farraux City też nie dysponował takim wyposażeniem. Dlatego Sol i Sarai pierwszy raz usłyszeli o wypadku córki, kiedy konsulat Hegemonii na Parwati przesłał hiperłączem wiadomość do college’u, że Rachel została ranna, jej stan jest stabilny, ale ona sama pozostaje nieprzytomna i że właśnie przesyłają ją okrętem szpitalnym z Parwati do Sieci, a dokładnie na Renesans. Podróż potrwa nieco ponad dziesięć dni czasu pokładowego i będzie się wiązała z pięciomiesięcznym długiem czasowym. Te pięć miesięcy były udręką dla Sola i jego żony. Zanim okręt szpitalny zawinął do węzła transportalowego na Renesansie, tysiąc razy wyobrażali sobie najgorsze. Minęło osiem lat, odkąd ostatni raz widzieli Rachel. Centrum medyczne w DaVinci było stabilizowaną energetycznie latającą wieżą. Widok na Morze Como zapierał dech w piersi, ale ani Sol, ani Sarai nie mieli czasu go podziwiać, kiedy pokonywali kolejne poziomy wieży w poszukiwaniu córki. Doktor Singh i Melio Arundez czekali na nich na oddziale intensywnej terapii. Dokonali pośpiesznej prezentacji. – Rachel? – spytała Sarai. – Śpi – powiedziała doktor Singh. Była wysoką kobietą o arystokratycznych rysach, ale życzliwych oczach. – Na ile mogę to stwierdzić, Rachel nie odniosła żadnych fizycznych... obrażeń. Jest jednak nieprzytomna od jakichś siedemnastu tygodni standardowych. Dopiero od dziesięciu dni jej fale mózgowe odpowiadają raczej głębokiemu snowi niż śpiączce. – Nie rozumiem – przyznał Sol. – Czy doszło do wypadku na stanowisku archeologicznym? Wstrząśnienie mózgu? – Coś się stało – odpowiedział Melio Arundez – ale nie bardzo wiemy co. Rachel znajdowała się w jednym z obiektów... sama... Jej komlog i inne instrumenty nie zarejestrowały niczego nietypowego. Nastąpił jednak wzrost natężenia czegoś, co

znane jest jako pole antyentropijne... – Pływy temporalne – powiedział Sol. – Wiemy o nich. Proszę mówić dalej. Arundez skinął głową i rozłożył ręce, gestykulując w taki sposób, jakby rzeźbił powietrze. – Nastąpił... przypływ... a właściwie raczej tsunami niż po prostu przypływ... Sfinks... obiekt, w którym Rachel przebywała... został całkowicie zalany. To znaczy, nie doszło do żadnych fizycznych obrażeń, ale Rachel była nieprzytomna, kiedy ją znaleźliśmy... Odwrócił się do doktor Singh, szukając u niej pomocy. – Państwa córka była w śpiączce – wyjaśniła lekarka. – W tym stanie nie mogliśmy umieścić jej w śnie kriogenicznym... – Czyli przeszła skok kwantowy bez snu? – dopytywał się Sol. Czytał o fizjologicznych skutkach skoków kwantowych u podróżnych, którzy bezpośrednio odczuli efekt Hawkinga. – Nie, nie – uspokoiła go doktor Singh. – Była nieprzytomna w sposób, który chronił ją równie dobrze jak kriosen. – Cierpi? – zapytała Sarai. – Nie wiemy – odpowiedziała lekarka. – Wszystkie parametry życiowe są prawie w normie. Aktywność mózgu prawie odpowiada stanowi przytomności. Kłopot w tym, że jej ciało sprawia wrażenie, jakby zaabsorbowało... To znaczy, wydaje się, że skaziło ją pole antyentropijne. Sol potarł czoło. – To jak choroba popromienna? Doktor Singh westchnęła. – Nie całkiem... ehm... to zupełnie niespotykany przypadek. Dziś po południu mają przybyć specjaliści od chorób degeneracyjnych z Centralnej Tau Ceti, Lususa i Metaxas. Sol spojrzał jej w oczy. – Pani doktor, czy pani mówi, że Rachel złapała jakąś chorobę degeneracyjną na Hyperionie? – Zamilkł na chwilę, szukając nazw w pamięci. – Coś jak zespół Matuzalema? Albo choroba Alzheimera? – Nie. Właściwie choroba pańskiej córki nie ma nazwy, chociaż tutejsi lekarze nazywają ją chorobą Merlina. Widzicie państwo... państwa córka starzeje się w normalnym tempie, ale... na ile możemy to ustalić... starzeje się w przeciwną stronę. Sarai odsunęła się od grupy i spojrzała na lekarkę, jakby ta zwariowała.

– Chcę zobaczyć moją córkę – zażądała cicho, ale stanowczo. – Chcę ją natychmiast zobaczyć. * * * Rachel obudziła się niecałe czterdzieści godzin po przyjeździe Sola i Sarai. Po kilku minutach siedziała już na łóżku. Lekarze i technicy uwijali się wokół niej, a jej usta się nie zamykały: – Mamo! Tato! Co wy tutaj robicie? Zanim zdążyli odpowiedzieć, rozejrzała się zdumiona. – Zaraz, gdzie my jesteśmy? To Keats? Matka wzięła ją za rękę. – Jesteśmy w szpitalu w DaVinci, kochanie. Na Renesansie. Rachel wytrzeszczyła oczy w niemal komiczny sposób. – Na Renesansie... Jesteśmy w Sieci? Znów się rozejrzała. Nie posiadała się ze zdumienia. – Rachel, co pamiętasz jako ostatnie? – zapytała doktor Singh. Młoda kobieta spojrzała na nią skonsternowana. – Ostatnie co pamiętam... to jak kładę się spać obok Melio po... – Zerknęła na rodziców i czubkami palców dotknęła policzków. – Melio? Co z innymi? Czy oni... – Nikomu nic się nie stało – zapewniła ją doktor Singh. – Miałaś mały wypadek. Minęło około siedemnastu tygodni. Wróciłaś do Sieci. Jesteś bezpieczna. Wszyscy z twojego zespołu są cali i zdrowi. – Siedemnaście tygodni... – Pod resztkami opalenizny Rachel wyraźnie pobladła. Sol wziął ją za rękę. – Jak się masz, maleńka? Uścisk jej palców w odpowiedzi był przejmująco słaby. – Nie wiem, tato – wykrztusiła. – Czuję się zmęczona. Oszołomiona. Zdezorientowana. Sarai usiadła na łóżku i objęła córkę. – Już dobrze, skarbie. Wszystko będzie dobrze. Melio wszedł do pokoju – zarośnięty, z włosami zmierzwionymi po drzemce, którą uciął sobie w poczekalni. – Rachel? Rachel spojrzała na niego z bezpiecznej przystani matczynych objęć.

– Cześć – powiedziała niemal nieśmiało. – Wróciłam. * * * Do tej pory Sol uważał (i nadal przy tym obstawał), że medycyna w gruncie rzeczy nie zmieniła się zbytnio od czasów pijawek i kataplazmów. Teraz wrzucało się pacjenta do wirówki, modyfikowało pole magnetyczne jego ciała, bombardowało go falami dźwiękowymi, podłączało się do jego komórek i przesłuchiwało jego RNA, aby w końcu przyznać się do swojej ignorancji – chociaż nigdy nie wprost. Zmieniło się tylko tyle, że rachunki były wyższe. Drzemał w fotelu, kiedy obudził go głos Rachel. – Tato? Usiadł, wyciągnął do niej rękę. – Cześć, maleńka. – Gdzie jestem, tato? Co się stało? – Jesteś w szpitalu na Renesansie, skarbie. Doszło do wypadku na Hyperionie. Już nic ci nie jest, tyle że wypadek wpłynął trochę na twoją pamięć. Rachel ścisnęła mu rękę. – Szpital? W Sieci? Jak się tu dostałam? Jak długo tu jestem? – Jakieś pięć tygodni – szepnął Sol. – Jakie są twoje ostatnie wspomnienia? Usiadła, opierając się o poduszki, i dotknęła czoła. Wyczuwała tam maleńkie czujniki. – Melio i ja byliśmy na spotkaniu. Rozmawialiśmy z zespołem o rozstawieniu sprzętu badawczego w Sfinksie. Och... tato... Nie powiedziałam ci o Melio... On jest... – Wiem – powiedział Sol i podał Rachel jej komlog. – Trzymaj, mała. Posłuchaj tego. I wyszedł z pokoju. Rachel dotknęła ekranu i zamrugała zaskoczona, kiedy odezwał się jej własny głos: – W porządku, Rachel, właśnie się obudziłaś. Jesteś zdezorientowana. Nie wiesz, jak się tu znalazłaś. Widzisz, mała, coś ci się przytrafiło. Posłuchaj. Nagrywam to dwudziestego dnia dziesiątego miesiąca w 457 roku hidżry, 2739 według dawnej rachuby. Tak, wiem, że minęło pół roku od ostatniego wydarzenia, jakie pamiętasz. Słuchaj mnie. Coś się wydarzyło w Sfinksie. Ugrzęzłaś w prądzie temporalnym. To cię zmieniło. Starzejesz się wstecz, nawet jeśli to brzmi idiotycznie. Z każdą minutą twoje ciało staje się coraz młodsze, chociaż w tej chwili to nie jest istotne. Kiedy

śpisz... kiedy wszyscy śpimy... ty zapominasz. Tracisz z pamięci kolejny dzień sprzed wypadku i wszystko, co było potem. Nie pytaj mnie dlaczego. Lekarze nie wiedzą. Eksperci nie wiedzą. Jeśli szukasz analogii, pomyśl o wirusie-tasiemcu... takim w starym stylu... który pożera dane z twojego komlogu wstecz, zaczynając od ostatniego wpisu. Nie wiedzą też, dlaczego utrata pamięci odbywa się w czasie snu. Próbowali podawać ci stymulanty, ale najdalej po trzydziestu godzinach wpadałaś w katatonię i wirus robił swoje. Więc do diabła z nimi. Wiesz co? Mówienie w ten sposób o sobie działa trochę terapeutycznie. Tak naprawdę to leżę tu i czekam, aż wezmą mnie na obrazowanie, wiem, że zasnę po powrocie... wiem, że znowu wszystko zapomnę... i to mnie śmiertelnie przeraża. Dobra, przełącz się teraz na zapis krótkoterminowy. Znajdziesz tam przygotowaną gadkę, która powinna ci pomóc nadrobić braki od czasu wypadku. Aha, rodzice wiedzą o Melio. Tyle że ja sama nie wiem tego, co kiedyś wiedziałam. Kiedy pierwszy raz się z nim kochałyśmy, hmm? W drugim miesiącu na Hyperionie? Potem zostanie nam jeszcze kilka tygodni, Rachel i ja będziemy tylko znajomymi. Ciesz się wspomnieniami, póki możesz, dziewczyno. To byłam ja, wczorajsza Rachel. Bez odbioru. Wszedł Sol. Rachel siedziała wyprostowana na łóżku, ściskając kurczowo komlog, z twarzą bladą i przerażoną. – Tato... Usiadł obok niej i dał jej się wypłakać... dwudziesty wieczór z rzędu. * * * Osiem tygodni standardowych po przybyciu Rachel na Renesans Sol i Sarai pomachali na pożegnanie jej i Melio przy węźle transportalowym w DaVinci i wrócili do domu, na Świat Barnarda. – Uważam, że nie powinna była opuszczać szpitala – mruknęła Sarai, kiedy lecieli wieczornym wahadłowcem do Crawford. Kontynent pod nimi był patchworkiem gotowych do żniw kątów prostych. – Sarai... – Sol dotknął jej kolana. – Lekarze zatrzymaliby ją tam na zawsze, ale służyłoby to już tylko zaspokojeniu ich ciekawości. Zrobili wszystko, co mogli, żeby jej pomóc... Czyli nic. Ona ma życie do przeżycia. – Ale czemu odeszła... z nim? – spytała Sarai. – Ledwie go zna. Sol westchnął i odchylił się na miękkie oparcie fotela. – Za dwa tygodnie w ogóle nie będzie go pamiętać – odparł. – A w każdym razie

nie w sposób, w jaki teraz się znają. Popatrz na to z jej perspektywy. Codziennie walczy, żeby połapać się w świecie, który oszalał. Ma dwadzieścia pięć lat i jest zakochana. Daj jej się nacieszyć szczęściem. Sarai odwróciła się do okna i oboje bez słowa patrzyli, jak czerwone słońce wisi niczym balon na uwięzi na krawędzi wieczoru. * * * Sol już dawno zaczął drugi semestr, kiedy Rachel się odezwała. To była jednokierunkowa wiadomość przekazana hiperłączem z Freeholmu. Jej obraz zawisł pośrodku starego salonu projekcyjnego jak znajomy duch. – Cześć, mamo, cześć, tato. Przepraszam, że nie pisałam ani nie odzywałam się przez ostatnie tygodnie. Chyba wiecie, że rzuciłam uniwersytet. I Melio. To był głupi pomysł, zaczynać nowe studia. We wtorek zapominałam o wszystkim, o czym dyskutowaliśmy w poniedziałek. Mimo notatek na dysku i podpowiedzi komlogu, bitwa była z góry przegrana. Za to może zapiszę się ponownie na zajęcia do licencjatu... Wszystko pamiętam! Żartuję. Z Melio też było za trudno. A przynajmniej tak mówią mi moje notatki. To nie jego wina, jestem o tym przekonana. Był delikatny, cierpliwy i kochający aż do końca. Po prostu... Cóż, nie da się codziennie zaczynać związku od nowa. Nasze mieszkanie było pełne naszych wspólnych fotografii, notatek, które pisałam sobie o nas, naszych hologramów z Hyperiona, ale... Sami wiecie. Rankiem był kimś całkiem obcym. Po południu zaczynałam wierzyć w to, co nas łączyło, nawet jeśli niczego nie pamiętałam. Przed wieczorem już płakałam w jego ramionach... A potem prędzej czy później zasypiałam. Tak jest lepiej. Obraz Rachel zamilkł, odwrócił się, jakby zamierzała się rozłączyć, a potem wróciła. Uśmiechnęła się do rodziców. – W każdym razie rzuciłam uczelnię. Centrum medyczne na Freeholmie chciałoby mnie zatrzymać, ale musieliby ustawić się w kolejce... Otrzymałam propozycję z Instytutu Badawczego na Tau Ceti, którą trudno odrzucić. Proponują... myślę, że nazwali to „honorarium badawczym”... To więcej niż zapłaciliśmy za cztery lata w Nightenhelser College i całe studia na Uniwersytecie Rzeszy łącznie. Odmówiłam. Nadal będę się u nich pojawiać jako pacjentka ambulatoryjna, ale po serii przeszczepów RNA czuję się posiniaczona i przygnębiona. Oczywiście mam prawo być przygnębiona, bo codziennie rano nie pamiętam, skąd się wzięły siniaki. Ha, ha,

ha. W każdym razie zatrzymałam się na jakiś czas u Tanyi, a potem może... Pomyślałam, że może wrócę na pewien czas do domu. W drugim miesiącu są moje urodziny... Znowu będę miała dwadzieścia dwa lata. Dziwne, co? W każdym razie o wiele łatwiej będzie mi wśród ludzi, których znam, a Tanyę poznałam tuż po przenosinach tutaj, kiedy miałam dwadzieścia dwa lata... Chyba rozumiecie. Zatem... Mój pokój nadal tam jest, mamo, czy zamieniłaś go w salon do madżonga, jak zawsze się odgrażałaś? Napiszcie do mnie albo przekręćcie. Następnym razem odłożę pieniądze na dwustronne połączenie, więc naprawdę porozmawiamy. Po prostu... Chyba myślałam... Pomachała im na pożegnanie. – Muszę kończyć. Dobranoc, pchły na noc. Kocham was oboje. * * * Sol poleciał do Bussard City tydzień przed urodzinami Rachel, żeby odebrać ją z jedynego publicznego transportalu na planecie. On pierwszy ją zobaczył. Stała z bagażem obok kwiatowego zegara. Wyglądała młodo, ale nie dużo młodziej, niż kiedy żegnali się na Renesansie. Nie, zdał sobie sprawę Sol, jej postawa zdradzała mniej pewności siebie. Pokręcił głową, próbując pozbyć się takich myśli, zawołał ją i podbiegł, żeby ją uściskać. Wyraz szoku na jej twarzy, kiedy wypuścił ją z objęć, był tak głęboki, że nie mógł go zignorować. – Co się stało, kochanie? Coś nie tak? Była to jedna z nielicznych chwil, kiedy jego córka nie mogła się wysłowić. – Ja... ty... zapomniałam – wyjąkała. Pokręciła głową w znajomy sposób i zdołała jednocześnie roześmiać się i rozpłakać. – Wyglądasz trochę inaczej, tato. Pamiętam wyjazd stąd, jakby to było... dosłownie... wczoraj. Kiedy zobaczyłam... twoje włosy... Zasłoniła usta. Sol przesunął dłonią po czaszce. – Ach, rzeczywiście – powiedział, nagle sam bliski śmiechu i łez. – Podczas twoich studiów i podróży minęło ponad jedenaście lat. Zestarzałem się. I wyłysiałem. – Rozłożył znowu ramiona. – Witaj z powrotem, maleńka. Rachel utonęła w jego opiekuńczych objęciach.

* * * Przez kilka długich miesięcy szło im dobrze. Rachel czuła się pewniej w znajomym otoczeniu, a dla Sarai tragedia córki chwilowo została zrównoważona radością z jej powrotu do domu. Codziennie rano Rachel wstawała wcześnie i oglądała swój prywatny „program orientacyjny”, który, jak wiedział Sol, zawierał obrazy jego i Sarai kilkanaście lat starszych, niż pamiętała. Próbował wyobrazić sobie, jak to jest dla niej – budziła się we własnym łóżku ze świeżymi wspomnieniami dwudziestodwulatki, będącej w domu w wakacje poprzedzające wyjazd na studia na innej planecie, i odkrywała, że jej rodzice nagle się postarzeli, w domu i miasteczku pojawiła się setka drobnych zmian, w wiadomościach mówią co innego... Ominęły ją całe lata historii. Nie potrafił sobie tego wyobrazić. * * * Pierwszym błędem było spełnienie życzenia Rachel, żeby zaprosić jej starych przyjaciół na przyjęcie urodzinowe – tę samą ekipę, która poprzednim razem świętowała jej dwudzieste drugie urodziny: niepoprawną Niki, Dona Stewarta i jego przyjaciela Howarda, Kathi Obeg i Martę Tyn, i jej najlepszą przyjaciółkę, Linnę McKyler. Wszyscy byli wtedy świeżo po college’u, zrzucali kokony dzieciństwa i zaczynali nowe życie. Po powrocie Rachel spotkała się już z nimi wszystkimi, ale potem zasnęła... I zapomniała. A Sol i Sarai ten jeden raz zapomnieli, że zapomniała. Niki miała trzydzieści cztery lata standardowe i dwójkę dzieci – nadal była energiczna, nadal niepoprawna, ale potwornie stara według standardów Rachel. Don i Howard mówili o swoich inwestycjach, dokonaniach sportowych swoich dzieci, nadchodzących wakacjach. Skonsternowana Kathi tylko dwa razy odezwała się do Rachel, a i wtedy jakby mówiła do kogoś, kto tylko się pod nią podszywa. Marta otwarcie zazdrościła jej młodości. Linna, która w minionych latach stała się żarliwą gnostyczką zen, rozpłakała się i wyszła wcześniej. Kiedy przyjaciele wyszli, Rachel usiadła pośród pourodzinowych ruin w salonie i zagapiła się na niedojedzony tort. Nie płakała. Zanim poszła na górę, objęła matkę i szepnęła do ojca:

– Tato, nie pozwól mi nigdy więcej na coś takiego. A potem poszła się położyć. * * * Tej wiosny Sol znowu miał sen. Błądził w ogromnym, ciemnym miejscu, oświetlonym tylko przez dwie czerwone kule. Wcale nie brzmiało to absurdalnie, kiedy beznamiętny głos polecił mu: – Solu. Weź twą córkę jedyną, którą miłujesz, Rachel, udaj się do świata Hyperion i tam złóż ją w ofierze w jednym z miejsc, jakie ci wskażę. Ale Sol wrzasnął w ciemność: – Już ją zabrałeś, sukinsynu! Co mam zrobić, żeby ją odzyskać? Powiedz mi! Powiedz mi, do diabła! I obudził się zlany potem, ze łzami w oczach i gniewem w sercu. W drugim pokoju wyczuwał obecność śpiącej córki, pożeranej przez ogromnego robaka. * * * W następnych miesiącach zaczął obsesyjnie gromadzić informacje na temat Hyperiona, Grobowców Czasu i Dzierzby. Jako wytrawny naukowiec był zdumiony tym, jak mało jest konkretnych informacji na tak kontrowersyjny temat. Istniał, rzecz jasna, Kościół Dzierzby. Nie miał żadnej świątyni na Świecie Barnarda, za to całkiem sporo w Sieci. Wkrótce jednak Sol odkrył, że szukanie konkretnych informacji w literaturze kultu Dzierzby jest jak rysowanie mapy topograficznej Sarnath po wizycie w klasztorze buddyjskim. Nauka Kościoła Dzierzby wspominała o czasie, ale tylko w takim rozumieniu, że Dzierzba miał być „...Aniołem Kary Bożej Spoza Czasu” i że prawdziwy czas rodzaju ludzkiego skończył się, kiedy Stara Ziemia umarła, a czterysta lat, jakie upłynęły od tamtej chwili, były „czasem fałszywym”. Sol odkrył, że traktaty kultu są typową dla większości religii mieszaniną pustosłowia i bzdur. Mimo to zamierzał odwiedzić świątynię Dzierzby, kiedy tylko sprawdzi inne, poważniejsze tropy badawcze. Melio Arundez zorganizował kolejną ekspedycję na Hyperiona, także sponsorowaną przez Uniwersytet Rzeszy, tym razem mającą wyznaczony konkretny cel: chodziło o wyizolowanie i zrozumienie zjawiska prądów temporalnych, które wywołały u Rachel chorobę Merlina. Największą zmianą była decyzja Protektoratu

Hegemonii, żeby wysłać razem z ekspedycją nadajnik hiperłączowy, który zamierzano zainstalować w konsulacie Hegemonii w Keats. Miały jednak minąć ponad trzy lata czasu Sieci, zanim ekspedycja dotrze na Hyperiona. W pierwszym odruchu Sol chciał polecieć z Arundezem i jego zespołem; z całą pewnością w każdej przyzwoitej holodramie główni bohaterowie powinni wrócić na miejsce zdarzeń. Jednakże wystarczyło kilka minut, żeby odsunął to pragnienie na bok. Był historykiem i filozofem. Jego wkład w ekspedycję mógł być w najlepszym razie mikroskopijny. Rachel nadal żywiła zainteresowania i przejawiała umiejętności dobrze przygotowanego przyszłego archeologa, ale jej kwalifikacje malały z każdym dniem. Nie dostrzegał żadnych korzyści w jej powrocie na miejsce wypadku. Każdy dzień byłby dla niej wstrząsem, przebudzeniem w obcym świecie, podczas misji, która wymagała nieznanych jej umiejętności. Sarai by na to nie pozwoliła. Odłożył na bok pisanie książki (analizy przedstawionej przez Kierkegaarda teorii etyki jako kompromisu moralnego w kontekście funkcjonowania prawniczej maszynerii Hegemonii) i skoncentrował się na gromadzeniu ezoterycznej wiedzy na temat czasu, Hyperiona i historii Abrahama. Miesiące, które poświęcił na zwykłe sprawy i zbieranie informacji, niespecjalnie zaspokoiły jego pragnienie działania. Czasem wyładowywał swoją frustrację na specjalistach z dziedziny medycyny i nauk ścisłych, którzy niczym pielgrzymi do świętego miejsca przybywali, żeby zbadać Rachel. – Jakim cudem to się może dziać?! – krzyczał na jednego małego specjalistę, który popełnił ten błąd, że okazał zadowolenie z siebie i protekcjonalnie potraktował ojca pacjentki. Lekarz miał głowę tak łysą, że jego twarz wyglądała jak linie namalowane na kuli bilardowej. – Zaczęła się kurczyć! – krzyczał Sol, dosłownie wiercąc dziurę w brzuchu wycofującego się specjalisty. – Nikt tego nie widzi, ale jej masa kostna się zmniejsza! Jakim cudem może znowu stać się dzieckiem? Jak to się ma, u diabła, do prawa zachowania masy?! Ekspert poruszył ustami, ale był zbyt wytrącony z równowagi, żeby przemówić. Odpowiedział jego kolega: – M. Weintraub... Musi pan zrozumieć, że pańska córka przebywa obecnie w... ehm... proszę myśleć o tym jak o zlokalizowanym obszarze odwróconej entropii. Sol odwrócił się gwałtownie do niego. – Mówi pan, że po prostu utknęła w bąblu wsteczności? – Ehm... nie – odparł tamten, nerwowo masując podbródek. – Może lepszą

analogią byłoby stwierdzenie, że... przynajmniej pod względem biologicznym... mechanizmy życiowe, metabolizm, zostały odwrócone... ehm... – Bzdura! – warknął Sol. – Nie wydala, żeby się odżywiać, ani nie zwraca pokarmów! A co z całą aktywnością neurologiczną? Odwróć swoje elektrochemiczne impulsy, a otrzymasz nonsens. A jej mózg działa, panowie... To pamięć znika. Dlaczego, panowie? Dlaczego? Specjalista wreszcie odzyskał głos: – Nie wiemy dlaczego, M. Weintraub. Pod względem matematycznym ciało pańskiej córki przypomina równanie z odwróconym czasem... a może obiekt, który przeszedł przez gwałtownie wirującą czarną dziurę. Nie wiemy, jak do tego doszło ani dlaczego w tym wypadku dzieją się rzeczy fizycznie niemożliwe. Zwyczajnie nie wiemy. Sol podał im obu rękę na pożegnanie. – W porządku. Tyle tylko chciałem wiedzieć, panowie. Miłej podróży. * * * W swoje dwudzieste pierwsze urodziny Rachel przyszła do drzwi Sola godzinę po tym, jak wszyscy się położyli. – Tato? – Co jest, maleńka? Włożył szlafrok i stanął w drzwiach. – Nie możesz spać? – Nie spałam od dwóch dni – szepnęła. – Brałam stymulanty, żeby przejść przez cały instruktaż nagrany w pliku „Chcesz wiedzieć?”. Sol skinął głową. – Tato, zszedłbyś na dół i napił się ze mną? Jest parę rzeczy, o których chcę porozmawiać. Sol wziął okulary z nocnego stolika i zszedł z Rachel na parter. Pierwszy i jedyny raz upili się wtedy we dwoje. Nie hałasowali: trochę pogawędzili, potem zaczęli żartować i bawić się w gry słów, aż oboje tak chichotali, że nie mogli dalej mówić. Rachel zaczęła opowiadać następną historię, napiła się trochę przy jej najzabawniejszej części i prawie parsknęła whisky przez nos, tak bardzo się śmiała. Oboje uważali, że to najzabawniejsza rzecz, jaka im się w życiu przydarzyła.

– Przyniosę następną butelkę – zaproponował Sol, kiedy łzy przestały mu płynąć. – Na Boże Narodzenie dostałem jakąś szkocką od dziekana Moore’a... Tak mi się wydaje. Kiedy wrócił ostrożnym krokiem, Rachel siedziała na kanapie wyprostowana i przeczesywała włosy palcami. Nalał jej małą szklaneczkę i przez chwilę pili w milczeniu. – Tato? – Tak? – Przejrzałam całość. Widziałam siebie, słuchałam siebie, widziałam hologramy Linny i pozostałych, wszyscy w średnim wieku... – Jakim tam średnim wieku! – żachnął się Sol. – Linna za miesiąc skończy trzydzieści pięć lat... – No dobra, tato, ale oni są starzy. Wiesz, co mam na myśli. W każdym razie czytałam wyciągi medyczne, widziałam zdjęcia z Hyperiona i wiesz co? – Co? – Nie wierzę w to. Sol odstawił drinka i spojrzał na córkę. Miała pełniejszą twarz, o mniej delikatnych rysach. Piękniejszą niż przedtem. – To znaczy, wierzę. – Parsknęła zalęknionym śmiechem. – Przecież to nie tak, że ty i mama robicie mi jakiś okrutny dowcip. Poza tym wasz... wasz wiek... wiadomości, i tak dalej... Wiem, że to się dzieje naprawdę, ale w to nie wierzę. Wiesz, o co mi chodzi, tato? – Tak. – Dziś rano się obudziłam i pomyślałam, super, jutro jest egzamin z paleontologii, a ja prawie się nie uczyłam. A chciałam pokazać Rogerowi Shermanowi jedną, może dwie rzeczy. Uważa się za takiego mądrego. Sol się napił. – Roger zginął trzy lata temu w katastrofie lotniczej na południe od Bussard – powiedział. Nie odezwałby się, gdy nie whisky, ale musiał sprawdzić, czy w tej Rachel skrywa się jeszcze tamta Rachel. – Wiem – odparła i podciągnęła kolana pod brodę. – Sprawdziłam wszystkich, których znałam. Gram nie żyje. Profesor Eikhardt już nie wykłada. Niki wyszła za jakiegoś... sprzedawcę. Mnóstwo się wydarzyło przez te cztery lata. – Przez jedenaście – sprostował Sol. – Przez podróż na Hyperiona jesteś sześć lat w plecy w stosunku do nas, którzy zostaliśmy w domu.

– Ale to przecież normalne! – krzyknęła Rachel. – Ludzie ciągle podróżują poza Sieć i jakoś sobie z tym radzą. Sol skinął głową. – Ale to co innego, maleńka. Rachel zdołała się uśmiechnąć i dopiła whisky. – Rety, delikatnie to ująłeś. – Odstawiła szklaneczkę z głośnym, definitywnym brzękiem. – Posłuchaj, podjęłam decyzję. Przez dwa i pół dnia przeglądałam wszystkie rzeczy, jakie przygotowała... jakie ja sama przygotowałam, żeby poinformować siebie, co się stało, co się dzieje... To nie pomaga. Sol siedział całkiem nieruchomo, nie ważąc się nawet odetchnąć. – To znaczy, świadomość, że z każdym dniem jestem coraz młodsza, że tracę wspomnienia o ludziach, których nawet jeszcze nie poznałam... Znaczy, co będzie potem? Będę coraz młodsza, coraz mniejsza, coraz mniej sprawna, aż pewnego dnia zniknę? Jezu, tato. – Rachel mocniej objęła kolana ramionami. – To jest nawet zabawne, w taki jakiś zakręcony sposób, nie? – Nie – odparł Sol. – Nie, z pewnością nie – zgodziła się Rachel. Jej oczy, zawsze ogromne i ciemne, powilgotniały. – To musi być najgorszy koszmar na świecie dla ciebie i mamy. Każdego dnia patrzycie, jak schodzę po schodach... skołowana... budzę się z wczorajszymi wspomnieniami, ale słuchając własnego głosu dowiaduję się, że wczorajszy dzień zdarzył się lata temu. Że miałam romans z gościem, który nazywał się Amelio... – Melio – szepnął Sol. – Nieważne. To nie pomaga, tato. Zanim chociażby zacznę to ogarniać, jestem tak zmęczona, że muszę się położyć. A potem... Sam wiesz, co jest potem. – Co... – zaczął Sol i musiał odchrząknąć. – Co chcesz, żebyśmy zrobili, maleńka? Rachel spojrzała mu w oczy i uśmiechnęła się. To był ten sam uśmiech, którym obdarzała go od piątego tygodnia życia. – Nie mów mi, tato – oznajmiła stanowczo. – Nie pozwól, żeby inni mi mówili. To tylko boli. Jakkolwiek by na to spojrzeć, ja nie przeżyłam tamtych dni... – Dotknęła czoła. – Wiesz, co mam na myśli. Rachel, która poleciała na inną planetę, zakochała się i miała wypadek... To była inna Rachel! Nie powinnam musieć znosić jej cierpienia. – Teraz znowu płakała. – Rozumiesz? Rozumiesz to? – Tak. – Sol otworzył ramiona i poczuł jej ciepło i łzy na piersi. – Tak, rozumiem. * * *

Przesyłane hiperłączem wiadomości z Hyperiona nadchodziły regularnie przez cały następny rok, ale wszystkie były negatywne. Natura i źródło pola antyentropijnego nie zostały odkryte. Nie zmierzono żadnej nietypowej aktywności prądów temporalnych wokół Sfinksa. Eksperymenty na zwierzętach laboratoryjnych wewnątrz i wokół regionów pływów temporalnych kończyły się nagłą śmiercią niektórych okazów, ale nie pojawił się drugi przypadek choroby Merlina. Melio kończył każdą wiadomość słowami „Ucałowania dla Rachel”. * * * Sol i Sarai wykorzystali pożyczkę z Uniwersytetu Rzeszy na ograniczoną kurację Poulsena w Bussard City. Byli już za starzy, żeby wydłużyć życie o kolejne stulecie, ale odzyskali wygląd pary, która raczej zbliża się do standardowej pięćdziesiątki niż siedemdziesiątki. Obejrzeli stare rodzinne fotografie i odkryli, że nie tak trudno będzie ubierać się w sposób, w jaki ubierali się dziesięć lat temu albo więcej. Szesnastoletnia Rachel zbiegła po schodach z komlogiem nastawionym na stację radiową college’u. – Mogę dostać płatki ryżowe? – A nie jesz ich co rano? – spytała z uśmiechem Sarai. – No tak. – Rachel wyszczerzyła zęby w uśmiechu. – Ale pomyślałam, że mogły się skończyć albo coś takiego. Słyszałam telefon... To Niki? – Nie – odpowiedział Sol. – Cholera – powiedziała Rachel i zerknęła na rodziców. – Przepraszam. Obiecała, że zadzwoni, jak tylko przyjdą zestandaryzowane wyniki. Od egzaminów minęły już trzy tygodnie, można by się spodziewać, że coś będzie wiadomo. – Nie martw się – pocieszyła ją Sarai. Postawiła dzbanek z kawą na stole i nalała filiżankę Rachel, a potem sobie. – Nie martw się, skarbie. Na pewno będziesz miała dostatecznie dobre wyniki, żeby dostać się do każdej szkoły, do jakiej zechcesz. – Mamo – westchnęła Rachel. – Przecież tego nie wiesz. W prawdziwym świecie trwa bezpardonowa walka. – Zmarszczyła brwi. – Widzieliście gdzieś mój ansibl do matmy? W pokoju mam straszny bałagan, nie mogę niczego znaleźć. Sol odchrząknął. – Nie ma dziś zajęć, maleńka. Rachel zrobiła zdziwioną minę. – Nie ma zajęć? We wtorek? Sześć tygodni przed końcem szkoły? Co się stało?

– Chorowałaś – orzekła stanowczo Sarai. – Możesz zostać jeden dzień w domu. Tylko dzisiaj. Rachel jeszcze mocniej ściągnęła brwi. – Chorowałam? Nie czuję się chora. Czuję się tylko trochę dziwnie. Jakby sprawy nie były... nie były takie jak zawsze. Na przykład, dlaczego sofa jest przestawiona? Gdzie jest Chips? Wołałam i wołałam, ale nie przybiegł. Sol dotknął nadgarstka córki. – Chorowałaś dłuższy czas – wyjaśnił. – Lekarz powiedział, że możesz się obudzić i nie pamiętać paru rzeczy. Porozmawiamy w drodze do kampusu. Dobrze? Rachel się rozpromieniła. – Mam opuścić lekcje, żeby iść do college’u? – spytała z udawaną konsternacją. – Pod warunkiem, że nie wpadniemy na Rogera Shermana. Prowadzi zajęcia z rachunku różniczkowego na pierwszym roku i jest strasznie upierdliwy. – Nie spotkamy Rogera – zapewnił ją Sol. – Gotowa? – Prawie – powiedziała Rachel i pochyliła się, żeby objąć matkę. – Cześć, mamciu. – Cześć – odpowiedziała Sarai. – W porządku. – Rachel uśmiechnęła się szeroko, potrząsając długimi włosami. – Jestem gotowa. * * * Ciągłe podróże do Bussard City wymagały kupienia pojazdu EM. W chłodny jesienny dzień Sol wybrał najwolniejszą trasę, daleko poniżej głównych pasów ruchu, i rokoszował się widokiem oraz zapachem zżętych pól w dole. Często ludzie pracujący na polach machali do niego. Od czasów dzieciństwa Sola Bussard rozrosło się w sposób imponujący, ale synagoga nadal stała na obrzeżach jednej z najstarszych dzielnic miasta. Świątynia była stara, Sol czuł się staro i nawet jarmułka, którą włożył przy wejściu, wydawała się stara, znoszona, zużyta. Za to rabin był młody. Musiał mieć co najmniej czterdzieści lat – włosy mu rzedły po obu stronach ciemnej mycki – ale Solowi wydał się prawie chłopcem. Z ulgą przystał na propozycję rabina, żeby dokończyli rozmowę w parku po drugiej stronie ulicy. Usiedli na parkowej ławce. Sol był zaskoczony, gdy zauważył, że nadal trzyma jarmułkę, przekłada ją z ręki do ręki. Dzień pachniał palonymi liśćmi i deszczem,

który spadł w nocy. – Nie całkiem rozumiem, M. Weintraub – powiedział rabin. – Niepokoi pana sen czy fakt, że córka zachorowała, odkąd zaczął pan śnić? Sol uniósł twarz, żeby poczuć światło słoneczne. – Właściwie ani jedno, ani drugie. Po prostu nie mogę oprzeć się wrażeniu, że te dwie rzeczy się ze sobą wiążą. Rabin dotknął dolnej wargi. – Ile lat ma pańska córka? – Trzynaście – odpowiedział Sol po niedostrzegalnej chwili wahania. – Czy jej choroba... jest poważna? Zagraża życiu? – Nie. Na razie nie. Rabin złożył ręce na dużym brzuchu. – Nie wierzy pan... Mogę mówić do pana Sol? – Oczywiście. – Sol, nie wierzysz chyba, że śniąc ten sen, w jakiś sposób spowodowałeś chorobę swojej córki, prawda? – Nie – odpowiedział Sol i przez chwilę zastanawiał się w głębi ducha, czy mówi prawdę. – Nie, rabinie, nie sądzę... – Mów mi Mort. – W porządku, Mort. Nie przyszedłem dlatego, że wierzę, że sam wywołałem chorobę Rachel albo że sprawił to sen. Uważam jednak, że moja podświadomość próbuje mi coś powiedzieć. Mort zakołysał się lekko w tył i w przód. – Może neurospecjalista albo psycholog byłby tu bardziej pomocny. Nie jestem pewien, co ja... – Ciekawi mnie historia Abrahama – przerwał mu Sol. – To znaczy, mam pewne doświadczenie z różnymi systemami etycznymi, ale trudno mi zrozumieć taki, który zaczyna się od rozkazu wydanego ojcu, żeby zabił własnego syna. – Nie, nie, nie! – wykrzyknął rabin, wymachując mu przed twarzą osobliwie dziecinnymi palcami. – Kiedy nadszedł czas, Bóg powstrzymał rękę Abrahama. Nie zażądałby ofiary ludzkiej dla siebie. To o posłuszeństwo wobec woli Pana... – Tak – powiedział Sol. – Posłuszeństwo. Ale napisano: „Potem Abraham sięgnął ręką po nóż, aby zabić swego syna”. Bóg musiał wejrzeć w duszę Abrahama i wiedzieć, że jest gotowy zabić Izaaka. Zwykłe okazanie posłuszeństwa bez wewnętrznego oddania nie zadowoliłoby Boga z Księgi Rodzaju. Co by się stało, gdyby Abraham kochał syna bardziej niż Boga?

Mort chwilę bębnił palcami o kolano, a potem wyciągnął rękę i złapał Sola za przedramię. – Sol, widzę, że martwisz się chorobą córki. Nie mieszaj tego ze sprawami zapisanymi osiem tysięcy lat temu. Powiedz mi coś więcej o swojej córce. Było nie było, dzieci już nie umierają z powodu chorób. Nie w Sieci. Sol wstał z uśmiechem i odsunął się, uwalniając rękę. – Chętnie porozmawiałbym dłużej, Mort, naprawdę, ale muszę wracać. Wieczorem mam wykład. – Przyjdziesz do świątyni w szabas? – zapytał rabin, wyciągając serdelkowate palce w próbie nawiązania ostatniego kontaktu. Sol upuścił jarmułkę w ręce młodszego mężczyzny. – Może już niedługo, Mort. Niedługo. * * * Później, tej samej jesieni, Sol wyjrzał przez okno gabinetu i zobaczył ciemną postać mężczyzny, stojącego pod bezlistnym wiązem przed domem. Dziennikarz, pomyślał Sol i coś ścisnęło go w sercu. Od dziesięciu lat bał się dnia, kiedy sekret się wyda, wiedząc, że to będzie oznaczało koniec ich prostego życia w Crawford. Wyszedł przed dom. Wieczór był chłodny. – Melio! – zawołał, gdy zobaczył twarz wysokiego mężczyzny. Archeolog stał z rękami w kieszeniach długiego, niebieskiego płaszcza. Mimo że od ich ostatniego kontaktu upłynęło dziesięć lat standardowych, Arundez niewiele się zmienił; Sol domyślał się, że nadal jest przed trzydziestką. Jednakże mocno opalona twarz młodego mężczyzny była pożłobiona bruzdami troski. – Sol – powiedział i niemal nieśmiałym gestem wyciągnął rękę na powitanie. Sol uścisnął ją serdecznie. – Nie wiedziałem, że wróciłeś. Wejdź do środka. – Nie. – Archeolog cofnął się krok. – Stoję tu od godziny. Nie miałem odwagi, żeby podejść do drzwi. Sol chciał coś powiedzieć, ale tylko skinął głową. Sam włożył ręce do kieszeni, chłód dawał się we znaki. Pierwsze gwiazdy rozbłyskiwały nad ciemnymi mansardami. – Rachel nie ma teraz w domu – powiedział w końcu. – Poszła do biblioteki. Myśli... Myśli, że ma napisać pracę z historii.

Melio wziął drżący wdech i skinął głową w odpowiedzi. – Sol... – odezwał się głosem nabrzmiałym od emocji. – Musicie z Sarai zrozumieć, że zrobiliśmy wszystko co w naszej mocy. Zespół pracował na Hyperionie prawie trzy lata standardowe. Zostalibyśmy dłużej, gdyby uniwersytet nie cofnął nam finansowania. Nic nie mogliśmy... – Wiemy – powiedział Sol. – Byliśmy wdzięczni za wiadomości przesyłane hiperłączem. – Sam spędziłem całe miesiące w Sfinksie. Według przyrządów to tylko martwa kupa kamieni, ale czasem wydawało mi się, że coś... czuję... – Znowu pokręcił głową. – Zawiodłem ją. – Nie. – Sol uścisnął ramię młodego mężczyzny przez wełniany płaszcz. – Mam jednak pytanie. Jesteśmy w kontakcie z naszymi senatorami... rozmawialiśmy nawet z wierchuszką Rady Naukowej... ale nikt nie umiał nam wyjaśnić, dlaczego Hegemonia nie poświęciła więcej czasu i pieniędzy na zbadanie fenomenu na Hyperionie. Wydaje mi się, że już dawno powinni wprowadzić ten świat do Sieci, chociażby ze względu na sam potencjał naukowy. Jak długo mogą ignorować zagadkę Grobowców? – Wiem, co masz na myśli. Nawet przedwczesne odebranie nam funduszy było podejrzane. Zupełnie jakby Hegemonia chciała trzymać Hyperiona na dystans. – Myślisz, że... – zaczął Sol, ale w tej samej chwili w jesiennym mroku podeszła do nich Rachel. Ręce miała schowane głęboko w kieszeniach czerwonej kurtki, włosy nosiła obcięte krótko, zgodnie z modą powszechną wśród nastolatków dziesięć lat wcześniej, a jej pełne policzki zaczerwieniły się z zimna. Balansowała na krawędzi dzieciństwa i dorosłości. Długonoga, w dżinsach, sportowych butach i grubej kurtce mogłaby z sylwetki uchodzić za chłopca. Uśmiechnęła się do nich szeroko. – Cześć, tato. – Podeszła bliżej w półmroku i nieśmiało skinęła głową do Melio. – Przepraszam, nie chciałam przeszkadzać. Sol odetchnął. – Nie ma sprawy, maleńka. Rachel, to doktor Arundez z Uniwersytetu Rzeszy na Freeholmie. Doktorze, to moja córka Rachel. – Miło mi pana poznać – powiedziała Rachel i szczerze się rozpromieniła. – Rety, Uniwersytet Rzeszy... Czytałam ich katalogi. Chciałabym tam kiedyś studiować. Melio sztywno skinął głową. Sol zauważył napięcie jego klatki piersiowej i ramion. – Co chcesz... – zaczął Melio. – Znaczy, co chciałabyś tam studiować?

Sol pomyślał, że Rachel na pewno wychwyci ból w głosie Melio, ale ona tylko wzruszyła ramionami i zaśmiała się. – O rety, wszystko. Stary pan Eikhardt, który w centrum edukacyjnym prowadzi seminaria z paleontologii i archeologii dla zaawansowanych, mówi, że mają tam rewelacyjny wydział filologii klasycznej i archeologii starożytnej. – Owszem – wykrztusił Melio. Rachel zerkała nieśmiało to na ojca, to na nieznajomego, najwyraźniej wyczuwając napięcie, ale nie rozumiejąc jego przyczyn. – No dobra, widzę, że przeszkadzam wam w rozmowie. Muszę wracać i się położyć. Podobno złapałam tego dziwnego wirusa... jakiś rodzaj zapalenia opon mózgowych, jak mówi mama, tyle że od tego zachowuję się trochę głupkowato. W każdym razie miło było pana poznać, doktorze Arundez. Mam nadzieję, że pewnego dnia spotkamy się na uniwersytecie. – Też mam taką nadzieję – odpowiedział Melio, przyglądając jej się tak bacznie, że Sol miał wrażenie, że próbował zapamiętać każdy szczegół tej chwili. – No dobrze... – powiedziała Rachel. Cofnęła się, gumowe podeszwy jej butów zaskrzypiały na chodniku. – W takim razie dobranoc. Do zobaczenia rano, tato. – Dobranoc. Zatrzymała się w progu. W świetle gazowej latarni na trawniku wyglądała na znacznie mniej niż trzynaście lat. – Pchły na noc. – Karaluchy pod poduchy – odpowiedział Sol i usłyszał, że Melio też to szepcze. Stali przez jakiś czas w milczeniu, czując, jak noc zapada nad miasteczkiem. Obok przejechał chłopiec na rowerze, liście zaszeleściły pod kołami, szprychy zalśniły w kałużach światła pod starymi lampami ulicznymi. – Wejdź do domu – zaproponował Sol milczącemu mężczyźnie. – Rachel już się położyła. – Nie teraz – powiedział Melio. Zamienił się w cień, ręce nadal chował w kieszeniach. – Muszę... To był błąd. – Zaczął się odwracać, ale obejrzał się jeszcze. – Zadzwonię, kiedy wrócę na Freeholm – obiecał. – Zorganizujemy nową ekspedycję. Sol skinął głową. Trzy lata lotu, pomyślał. Gdyby wyruszyli dzisiaj, miałaby... niecałe dziesięć lat, kiedy dotarliby na miejsce. – Świetnie – odpowiedział. Melio zawahał się, uniósł rękę na pożegnanie i odszedł wzdłuż krawężnika, ignorując szeleszczące pod stopami liście. Nigdy więcej się nie spotkali.

* * * Największy kościół Dzierzby w Sieci znajdował się na Lususie. Sol udał się tam kilka tygodni przed dziesiątymi urodzinami Rachel. Sam budynek nie był dużo większy od ziemskiej katedry, ale wydawał się gigantyczny z powodu niebotycznych przypór, powykręcanych górnych kondygnacji i witrażowych ścian nośnych. Sol miał fatalny nastrój, a okrutna luzyjska grawitacja nieszczególnie mu pomagała. Mimo że był umówiony na spotkanie z biskupem, musiał czekać ponad pięć godzin, zanim wpuszczono go do sanktuarium. Przez większość czasu patrzył na powoli obracającą się dwudziestometrową rzeźbę ze stali i chromu, która – być może – przedstawiała legendarnego Dzierzbę... A może była abstrakcyjnym hołdem dla wszelkiej broni białej, jaką kiedykolwiek wymyślono. Najbardziej interesowały go dwie czerwone kule unoszące się w przestrzeni koszmaru, który mógł być czaszką stwora. – M. Weintraub? – Wasza Ekscelencjo – odpowiedział Sol. Zauważył, że akolici, egzorcyści, lektorzy i ostiariusze, którzy dotrzymywali mu towarzystwa w czasie długiego oczekiwania, przypadli twarzami do ciemnych kafelków posadzki, gdy wszedł kapłan. Sol zmusił się do oficjalnego ukłonu. – Proszę, proszę wejść, M. Weintraub – powiedział kapłan. Zamaszystym gestem spowitej szatą ręki wskazał drzwi do sanktuarium Dzierzby. Sol przeszedł przez nie i znalazł się w ciemnym, rozbrzmiewającym echem miejscu, wcale nie tak bardzo różnym od scenerii z powracającego snu. Usiadł w miejscu wskazanym przez biskupa. Kiedy ten ruszył, żeby samemu spocząć na czymś, co wyglądało jak mały tron za misternie rzeźbionym, ale zupełnie nowoczesnym biurkiem, Sol zauważył, że biskup pochodzi z Lususa; roztył się wprawdzie i obwisły mu policzki, ale nadal budził respekt w sposób typowy dla wszystkich mieszkańców tej planety. Jego szata – czerwona, w kolorze świeżej tętniczej krwi – prezentowała się imponująco. Obrębiony czarnym gronostajem materiał przelewał się bardziej jak uwięziony w naczyniu płyn niż jedwab czy aksamit. Na wszystkich palcach biskup nosił wielkie pierścienie, na przemian czerwone i czarne, co wywoływało niepokojący efekt. – Ekscelencjo – zaczął Sol – z góry przepraszam za wszelkie naruszenia protokołu kościelnego, jakich się dopuściłem... albo mogę się dopuścić. Przyznaję, że niewiele wiem o Kościele Dzierzby, ale to, co wiem, sprowadziło mnie tutaj. Proszę wybaczyć mi nieumyślną ignorancję, jeśli niezręcznie posłużę się tytułami czy terminami.

Biskup skinął lekceważąco ręką. Czerwone i czarne kamienie rozbłysły w słabym świetle. – Tytuły są nieistotne, M. Weintraub. W przypadku niewierzącego dopuszczalne jest zwracanie się do nas per „Ekscelencjo”. Muszę jednak pana pouczyć, że oficjalna nazwa naszej skromnej społeczności brzmi Kościół Ostatecznej Pokuty, a istotę, którą świat tak beztrosko nazywa Dzierzbą, my nazywamy... o ile w ogóle wymawiamy Jej imię... Władcą Bólu albo, znacznie częściej, Awatarem. Proszę, niech pan przedstawi ważne zapytanie, jakie podobno ma pan do nas. Sol skłonił się lekko. – Wasza Ekscelencjo, jestem nauczycielem... – Pan wybaczy, że przerywamy, M. Weintraub, ale jest pan znacznie więcej niż nauczycielem. Jest pan uczonym. Znamy pańskie pisma z dziedziny hermeneutyki moralnej. Rozumowanie w nich przedstawione jest niedoskonałe, lecz niezwykle oryginalne. Regularnie posługujemy się nimi na naszych kursach apologetyki doktrynalnej. Proszę mówić dalej. Zaskoczony Sol na chwilę zaniemówił. Jego prace były niemal nieznane poza najbardziej elitarnymi kręgami akademickimi i fakt, że go rozpoznano, wstrząsnął nim. W ciągu pięciu sekund, jakich potrzebował, żeby dojść do siebie, uznał, że łatwiej mu uwierzyć, że biskup chciał wiedzieć, z kim będzie rozmawiał, i miał doskonałych pracowników. – Wasza Ekscelencjo, moje dokonania są nieistotne. Prosiłem o spotkanie, ponieważ moje dziecko... moja córka... zachorowała, prawdopodobnie wskutek badań naukowych prowadzonych na obszarze, który ma pewną wagę dla waszego Kościoła. Mówię rzecz jasna o tak zwanych Grobowcach Czasu na Hyperionie. Biskup powoli skinął głową. Sol zastanawiał się, czy wie o Rachel. – Jest pan świadom, M. Weintraub, że obszar, o którym pan mówi... a który my nazywamy Arkami Przymierza... został niedawno zamknięty przed tak zwanymi naukowcami przez Radę Lokalną Hyperiona? – Tak, Wasza Ekscelencjo. Słyszałem o tym. Rozumiem, że wasz Kościół odegrał znaczącą rolę we wprowadzeniu tej uchwały. Biskup nie zareagował. W pachnącej kadzidłami dali rozległy się ciche dzwoneczki. – W każdym razie, Ekscelencjo, miałem nadzieję, że pewne aspekty doktryny waszego Kościoła mogłyby rzucić światło na chorobę mojej córki. Biskup pochylił głowę. Pojedynczy snop światła rozświetlił mu czoło i rzucił cień na oczy.

– Czy chce pan otrzymać religijne pouczenie o tajemnicach Kościoła, M. Weintraub? Sol dotknął brody palcem. – Nie, Wasza Ekscelencjo, chyba że dzięki temu poprawi się stan mojej córki. – A czy pańska córka pragnie zostać przyjęta do Kościoła Ostatecznej Pokuty? Sol zawahał się. – Znowu się powtórzę, Ekscelencjo: ona chce wyzdrowieć. Jeśli wstąpienie do Kościoła uleczy ją albo jej pomoże, rozważymy to całkiem poważnie. Biskup wyprostował się z szelestem szat. Wydawało się, że czerwień spływa z niego w mrok. – Mówi pan o samopoczuciu cielesnym, M. Weintraub. Nasz Kościół jest ostatecznym arbitrem zbawienia duchowego. Czy zdaje pan sobie sprawę, że to pierwsze nieodmiennie wypływa z drugiego? – Wiem, że to stare i powszechnie szanowane stanowisko – przyznał Sol. – Dobro córki pod każdym względem leży na sercu mnie i mojej żonie. Biskup oparł masywną głowę na pięści. – Jaka jest natura choroby pańskiej córki, M. Weintraub? – To choroba... związana z czasem, Wasza Ekscelencjo. Biskup pochylił się, nagle zdradzając napięcie. – A w którym ze świętych miejsc mówił pan, że córka nabawiła się tej przypadłości, M. Weintraub? – W obiekcie zwanym Sfinksem, Wasza Ekscelencjo. Biskup wstał tak szybko, że zrzucił dokumenty z biurka. Nawet bez ceremonialnych szat ważył dwa razy więcej niż Sol, a gdy otulony szeleszczącą czerwoną materią wyprostował się na całą wysokość, górował nad Solem jak wcielona śmierć w szkarłacie. – Możesz odejść! – ryknął potężny mężczyzna. – Twoja córka jest najbardziej błogosławioną i przeklętą spośród wszystkich istot. Ani ty, ani Kościół... ani nikt w tym życiu... nie może nic dla niej zrobić. Sol nie rezygnował. – Wasza Ekscelencjo, jeśli istnieje jakaś możliwość... – NIE! – krzyknął biskup; poczerwieniał na twarzy, przez co jego wizerunek stał się doskonale spójny. Zastukał w biurko. W drzwiach stanęli egzorcyści i lektorzy; ich obrębione na czerwono czarne szaty stanowiły złowieszcze echo szat biskupa. Ubrani zupełnie na czarno ostiariusze

całkowicie zlewali się z mrokiem. – Audiencja skończona – oznajmił biskup, nieco ciszej, ale z niezachwianą stanowczością. – Twoja córka została wybrana przez Awatara, aby odpokutowała w sposób, w jaki pewnego dnia wszyscy grzesznicy i niewierni będą musieli cierpieć. Już niedługo. Już wkrótce. – Wasza Ekscelencjo, gdybym mógł prosić jeszcze o pięć minut... Biskup pstryknął palcami i egzorcyści weszli, żeby wyprowadzić Sola. To byli rodowici Luzyjczycy. Jeden z nich poradziłby sobie z pięcioma naukowcami rozmiarów Sola. – Ekscelencjo...! – krzyknął Sol, kiedy wyrwał się z rąk pierwszego. Trzej pozostali przyszli z pomocą pierwszemu. Dołączyli do nich nie mniej krzepcy lektorzy, kręcący się w pobliżu. Biskup odwrócił się do nich plecami i zdawało się, że patrzy w ciemność. Zewnętrzne sanktuarium rozbrzmiało pochrząkiwaniem Sola, piskiem jego podeszew i przynajmniej jednym głośnym stęknięciem, kiedy stopa Sola weszła w kontakt z najmniej kapłańską częścią ciała pierwszego egzorcysty. Nie wpłynęło to na wynik debaty. Sol wylądował na ulicy. Ostatni ostiariusz odwrócił się i rzucił mu sponiewierany kapelusz. Dziesięć kolejnych dni na Lususie nie dało Solowi nic poza większym zmęczeniem grawitacją. Urzędnicy kościelni nie odpowiadali na podejmowane przez niego próby kontaktu. Sądy nie mogły mu zaoferować żadnej pomocy. Egzorcyści czekali tuż za drzwiami westybulu. Udał się na Nową Ziemię i Renesans, na Fudżi i CTC, na Deneba Drei i Deneba Vier, ale wszędzie świątynie Dzierzby były dla niego zamknięte. Wyczerpany, sfrustrowany i bez grosza przy duszy wrócił na Świat Barnarda, zabrał EM z parkingu długoterminowego i wrócił do domu na godzinę przed urodzinami Rachel. – Przywiozłeś mi coś, tato? – zapytała podekscytowana dziesięciolatka. Tego samego dnia rano Sarai powiedziała jej, że Sol wyjechał. Wyjął zapakowany prezent: cały cykl książek o Ani z Zielonego Wzgórza. Nie to chciał jej przywieźć. – Mogę otworzyć? – Później, maleńka. Razem z resztą prezentów. – Och, proszę, tato. Tylko ten jeden. Zanim przyjdzie Niki i reszta dzieciaków, dobrze? Sol pochwycił spojrzenie Sarai. Pokręciła głową. Rachel pamiętała, że dzień

wcześniej zaprosiła Niki, Linnę i pozostałych przyjaciół na przyjęcie. Sarai jeszcze nie wymyśliła wymówki. – W porządku, Rachel – ustąpił. – Tylko ten jeden przed przyjęciem. Rachel rozerwała opakowanie małej paczuszki, a Sol zobaczył wielgachną paczkę w salonie, obwiązaną czerwoną wstążką. Nowy rower, rzecz jasna. Rok przed dziesiątymi urodzinami Rachel poprosiła o rower. Znużony Sol zastanawiał się, czy będzie zaskoczona, kiedy odkryje rower w przeddzień urodzin. A może pozbędą się roweru w nocy, kiedy będzie spała. Padł na kanapę. Czerwona wstążka przypominała mu szaty biskupa. * * * Sarai nigdy nie rozstawała się łatwo z przeszłością. Za każdym razem, gdy segregowała i odkładała dziecięce ubranka, z których Rachel wyrosła, popłakiwała po kryjomu, a Sol skądś o tym wiedział. Pielęgnowała wspomnienia z każdego etapu dzieciństwa córki, ciesząc się codzienną normalnością biegu rzeczy; normalnością, którą po cichu nauczyła się akceptować jako najlepszą w życiu. Zawsze czuła, że esencji ludzkiego doświadczenia nie tworzą kulminacyjne momenty w życiu, dni ślubu czy triumfów, które wyróżniały się w pamięci jak daty zakreślone na czerwono w starych kalendarzach, ale raczej z nieuświadamianego potoku drobiazgów: niedzielnego popołudnia, kiedy każdy członek rodziny zajmuje się swoimi sprawami, codziennych przelotnych kontaktów, wymienianych pojedynczych zdań, które natychmiast szły w zapomnienie. Jednakże suma tych godzin składała się na to co ważne i wieczne. Sol znalazł ją na strychu, gdzie płakała cicho, przeglądając zawartość kartonów. To nie były te same łagodne łzy, jakie roniła, gdy pewne drobne rzeczy się kończyły. Sarai Weintraub była wściekła. – Co tu robisz? – Rachel potrzebuje nowych ubrań. Wszystko jest za duże. Co pasuje na ośmiolatkę, nie będzie pasować na siedmiolatkę. Mam tu gdzieś więcej jej rzeczy. – Zostaw to – powiedział Sol. – Kupimy coś nowego. Sarai pokręciła głową. – Żeby każdego dnia zastanawiała się, gdzie zniknęły jej ulubione ubranka? Nie. Zachowałam parę rzeczy. Leżą gdzieś tutaj. – Zrobisz to później.

– Do diabła, nie ma żadnego później! – krzyknęła Sarai, odwróciła się od Sola i uniosła ręce do twarzy. – Przepraszam. Sol ją objął. Mimo ograniczonych kuracji poulsenowskich jej nagie ramiona były znacznie szczuplejsze niż pamiętał. Węzły i powrozy pod szorstką skórą. Przytulił ją mocno. – Przepraszam – powtórzyła, płacząc już otwarcie. – To po prostu niesprawiedliwe. – Tak – zgodził się Sol. – To niesprawiedliwe. Słońce wpadające przez zakurzone szyby na strychu miało w sobie coś smutnego, przywodziło na myśl katedrę. Sol zawsze uwielbiał zapach strychu, gorącą i zatęchłą obietnicę miejsca niewykorzystanego i wypełnionego przyszłymi skarbami. Dzisiaj ta obietnica legła w gruzach. Przykucnął obok następnego pudła. – Chodź, kochanie, razem poszukamy. * * * Rachel nadal była szczęśliwa, zaangażowana w życie, tylko trochę skonsternowana niespójnościami, jakim codziennie rano musiała stawiać czoło. W miarę jak stawała się coraz młodsza, coraz łatwiej było tłumaczyć jej zmiany, które zaszły w ciągu jednej nocy: zniknięcie starego wiązu sprzed domu, pojawienie się nowego bloku mieszkalnego na rogu, gdzie kiedyś w kolonialnym domu mieszkał M. Nesbitt, brak przyjaciół. Sol zaczął z całą wyrazistością dostrzegać elastyczność dzieci. Wyobrażał sobie teraz, że Rachel balansuje na wierzchołku załamującej się fali czasu, nie widząc mrocznych głębin rozciągającego się w dole morza i utrzymując równowagę dzięki maleńkim zapasom wspomnień i całkowitemu poświęceniu dla tych dwunastu do piętnastu godzin, na jakie teraz pozwalał jej każdy dzień. Ani Sol, ani Sarai nie chcieli izolować córki od innych dzieci, ale trudno było zapewnić jej kontakt z rówieśnikami. Rachel z zachwytem bawiła się z „nową dziewczynką” albo „nowym chłopcem” z sąsiedztwa – dziećmi innych wykładowców, wnukami przyjaciół, przez pewien czas z córką Niki. Dzieci musiały się jednak przyzwyczaić, że Rachel wita je na nowo każdego dnia i nie pamięta nic z ich wspólnej przeszłości, a tylko nieliczne miały dość wrażliwości, żeby przez wzgląd na nią kontynuować tę farsę.

Oczywiście historia niezwykłej choroby Rachel była w Crawford tajemnicą poliszynela. Wieść rozniosła się po całym college’u w czasie pierwszego roku po powrocie Rachel, i wkrótce wiedziało o niej już całe miasteczko. Crawford zareagowało tak, jak od niepamiętnych czasów reagowały małe miasteczka – niektórzy bez przerwy mielili językami, inni nie potrafili ukryć przebijających z głosu i spojrzenia litości i uciechy z cudzego nieszczęścia, ale większość społeczności otoczyła rodzinę Weintraubów skrzydłami, jak niezręczna ptasia matka chroniąca swoje młode. Mimo to Weintraubowie mogli żyć swoim życiem i nawet kiedy Sol zmniejszył ilość prowadzonych zajęć, a potem z powodu częstych wyjazdów w poszukiwaniu lekarstwa dla Rachel przeszedł na wcześniejszą emeryturę, nikt nigdy nie wspominał o prawdziwym powodzie. Oczywiście ten stan nie mógł trwać wiecznie. Pewnego wiosennego dnia Sol wyszedł na ganek i zobaczył swoją zapłakaną siedmioletnią córkę wracającą z parku w otoczeniu stada reporterów z połyskującymi obiektywami wszczepionych kamer i wyciągniętymi ciekawie komlogami. Zrozumiał wtedy, że pewien etap ich życia skończył się raz na zawsze. Zeskoczył z ganku i podbiegł do Rachel. – M. Weintraub, czy to prawda, że pańska córka nabawiła się nieuleczalnej choroby temporalnej? Co się stanie za siedem lat? Po prostu zniknie? – M. Weintraub! M. Weintraub! Rachel mówi, że przewodniczącym senatu jest Raben Dowell i mamy rok 2711. Naprawdę straciła te trzydzieści cztery lata, czy to złudzenie spowodowane chorobą Merlina? – Rachel! Pamiętasz, jak byłaś dorosłą kobietą? Jakie to uczucie, znowu być dzieckiem? – M. Weintraub! Proszę, tylko jedno zdjęcie. Może weźmie pan zdjęcie Rachel, kiedy była starsza, i stanie obok córki? – M. Weintraub! Czy to prawda, że to klątwa Grobowców Czasu? Czy Rachel widziała tego potwora, Dzierzbę? – Ej, Weintraub! Sol! Ej, Solly! Co z żonką zrobicie, kiedy dzieciak zniknie? Jeden z reporterów blokował Solowi dojście do frontowych drzwi. Pochylił się, stereoskopowe obiektywy w jego oczach wydłużyły się, kiedy zogniskował je na Rachel. Sol złapał go za długie włosy – poręcznie zaplecione w warkocz – i cisnął nim na bok. Stado ryczało i wyło pod domem przez siedem tygodni. Sol zdał sobie sprawę

z tego, co wiedział o bardzo małych społecznościach, a o czym zapomniał: często były denerwujące, zawsze zaściankowe, czasem wścibskie w bezpośrednim kontakcie, ale nigdy nie zgadzały się na makabryczne implikacje hasła o „prawie społeczeństwa do wiedzy”. Co innego Sieć. Zamiast pozwolić, żeby jego rodzina stała się więźniem oblegających ją dziennikarzy, Sol przeszedł do ataku. Udzielał wywiadów najpopularniejszym hiperłączowym programom informacyjnym, brał udział w debatach we Wszechrzeczy, osobiście zjawił się na zjeździe poświęconym badaniom medycznym na Promenadzie. W ciągu dziesięciu standardowych miesięcy poprosił o pomoc dla córki na osiemdziesięciu planetach. Oferty napłynęły z dziesięciu tysięcy źródeł, ale większość pochodziła od duchownych-uzdrawiaczy, promotorów różnych projektów, od instytucji i samodzielnych badaczy proponujących swoje usługi w zamian za rozgłos, oraz wyznawców kultu Dzierzby i innych religijnych fanatyków, twierdzących, że Rachel zasłużyła na karę. Nadeszły też prośby od różnych agencji reklamowych o lansowanie ich produktów, oferty od agentów medialnych, że „zajmą się” karierą Rachel w reklamie, wyrazy współczucia od zwykłych ludzi (często zawierające chipy kredytowe), wyrazy niedowierzania ze strony naukowców, propozycje od producentów holodram i wydawców książek gotowych nabyć na wyłączność prawa do życia Rachel, oraz grad ofert od sprzedawców nieruchomości. Uniwersytet Rzeszy opłacił zespół osób, które sortowały korespondencję i sprawdzały, czy znajdzie się w niej coś użytecznego dla Rachel. Większość ofert odrzucono. Kilka propozycji medycznych lub naukowych poważnie rozważono. Ostatecznie okazało się, że żaden z pomysłów badań ani terapii eksperymentalnych nie jest niczym nowym w zestawieniu z tym, czego już próbowano na uniwersytecie. Tylko jedna wiadomość, która przyszła hiperłączem, zwróciła uwagę Sola. Otrzymał ją od przewodniczącego kibucu K’far Shalom na Hebronie. Brzmiała po prostu: JEŚLI SYTUACJA WAS PRZEROŚNIE, PRZYJEŻDŻAJCIE. Przerosła ich bardzo szybko. Po pierwszych paru miesiącach rozgłosu wydawało się, że oblężenie zelżało, ale to było tylko preludium do drugiego aktu. Brukowce nazwały Sola „Żydem Wiecznym Tułaczem”, zdesperowanym ojcem, który przemierza światy w poszukiwaniu leku na dziwną chorobę dziecka. Ten ironiczny

tytuł sprawił, że Sol na całe życie znienawidził podróże. Sarai (zgodnie z przewidywaniami) stała się „zrozpaczoną matką”. Rachel była „nieszczęsnym dzieckiem” albo, jak to ujęto w jednym z bardziej natchnionych nagłówków, „Dziewiczą Ofiarą Klątwy Grobowców Czasu”. Nikt z rodziny nie mógł wyjść z domu, żeby nie natrafić na dziennikarza albo przynajmniej ukryty za drzewem rejestrator. Crawford odkryło, że na nieszczęściu Weintraubów można zarobić. Początkowo mieszkańcy trzymali wspólny front, ale kiedy przedsiębiorcy z Bussard City przywieźli ze sobą kramy z pamiątkami, koncesje na T-shirty, wycieczki i kioski multimedialne dla turystów, których z każdym dniem przybywało, lokalni biznesmeni najpierw się wahali, potem zaczęli się zastanawiać, aż wreszcie zdecydowali jednomyślnie, że jeśli handel ma trwać, to zyski nie powinny trafiać do obcych kieszeni. Po czterystu trzydziestu ośmiu latach standardowych względnego osamotnienia Crawford doczekało się własnego transportalu. Odwiedzający nie musieli już znosić dwudziestominutowego lotu z Bussard City. Tłumy gęstniały. * * * W dniu przeprowadzki lało jak z cebra i ulice były puste. Rachel nie płakała, ale przez cały dzień oczy miała okrągłe jak spodki i mówiła przyciszonym głosem. Brakowało dziesięciu dni do jej szóstych urodzin. – Ale tato, dlaczego musimy się przeprowadzić? – Po prostu musimy, kochanie. – Ale dlaczego? – Nie mamy innego wyjścia, maleńka. Hebron ci się spodoba. Mają tam mnóstwo parków. – Jak to możliwe, że nigdy dotąd nie wspominaliście o przeprowadzce? – Wspominaliśmy, skarbie. Musiałaś zapomnieć. – A co z Gram i wujkiem Richardem, i ciocią Tethą, i wujkiem Saulem, i innymi? – Mogą nas odwiedzać, kiedy zechcą. – A Niki, Linna i moje koleżanki? Zamiast odpowiedzieć, Sol włożył ostatnią walizkę do EM-a. Dom został opróżniony i sprzedany. Meble również sprzedali albo wysłali wcześniej na Hebron. Przez cały tydzień przez dom przewijał się miarowy strumyk krewnych, starych przyjaciół, kolegów z pracy, przyszło nawet kilka osób z uniwersyteckiego zespołu

medycznego, który od osiemnastu lat pracował z Rachel, ale teraz ulica była pusta. Deszcz pogmatwanymi strugami spływał po pleksiglasowej kabinie starego pojazdu. Weintraubowie siedzieli przez chwilę w pojeździe i patrzyli na dom. W kabinie pachniało mokrą wełną i mokrymi włosami. Rachel ściskała misia, którego Sarai wydobyła ze strychu pół roku wcześniej. – To nie w porządku – powiedziała. – Zgadza się – przyznał Sol. – To nie jest w porządku. * * * Hebron był pustynną planetą. Czterysta lat terraformowania sprawiło, że powietrze stało się zdatne do oddychania, a parę milionów akrów ziemi – do uprawy. Stworzenia, które żyły tu wcześniej, były małe, harde i ogromnie nieufne. Takie same stworzenia – w tym istoty ludzkie – przeniesiono tam ze Starej Ziemi. – Ach... – stęknął Sol w dniu, w którym przybyli do spalonej słońcem wioski Dan, nieco powyżej prażonego słońcem kibucu K’far Shalom. – Jakimiż masochistami jesteśmy my, Żydzi. Początek hidżry, dwadzieścia tysięcy zbadanych planet odpowiednich dla naszego gatunku, a ci kretyni musieli wybrać akurat tę. Jednakże to nie masochizm ściągnął tu pierwszych kolonistów, a także Sola i jego rodzinę. Hebron był w przeważającej mierze pustynny, ale obszary uprawne okazały się wręcz przerażająco urodzajne. Uniwersytet Synajski miał niezłą renomę w całej Sieci, a tamtejsze centrum medyczne przyciągało bogatych pacjentów i gwarantowało znaczne zyski dla kolektywu. Na Hebronie znajdował się tylko jeden terminal transportalowy – w Nowej Jerozolimie; nigdzie indziej nie zezwolono na budowę portali. Hebron nie należał ani do Hegemonii, ani do Protektoratu. Wysoko opodatkowywał podróżnych za przywilej korzystania z transportalu i nie pozwalał turystom wyściubiać nosa poza Nową Jerozolimę. Dla Żyda szukającego prywatności było to najbezpieczniejsze miejsce ze wszystkich trzystu zamieszkanych planet. Kibuc był gospodarstwem kolektywnym bardziej z tradycji niż w rzeczywistości. Weintraubów powitano w ich własnym domu – skromnym budynku z cegły suszonej na słońcu, gdzie łagodne łuki zastępowały kąty proste, a podłogę wykonano z surowego drewna, za to z widokiem ze wzgórza na gaje pomarańczowe i oliwne, i rozpościerającą się za nimi nieskończoną przestrzeń pustyni. Mogłoby się wydawać, że słońce wszystko wysusza, pomyślał Sol, nawet zmartwienia i złe sny. Światło było na Hebronie rzeczą namacalną. Wieczorami ich dom jarzył się na

różowo jeszcze przez godzinę po zachodzie słońca. Codziennie rano Sol siedział przy łóżku córki, dopóki się nie obudziła. Pierwsze minuty jej dezorientacji zawsze były dla niego bolesne, ale pilnował, żeby każdego dnia to on był pierwszą rzeczą, jaką zobaczy Rachel. Obejmował ją, kiedy zadawała pytania. – Gdzie jesteśmy, tato? – W cudownym miejscu, maleńka. Opowiem ci o nim przy śniadaniu. – Jak się tu dostaliśmy? – Najpierw przez transportal, a potem trochę lecieliśmy i trochę szliśmy – odpowiadał. – To nie tak daleko... chociaż wystarczająco, żeby to była prawdziwa przygoda. – Ale tu jest moje łóżko... i moje pluszowe zwierzaki... dlaczego nie pamiętam przyjazdu? Wtedy Sol obejmował ją lekko, patrzył w jej piwne oczy i mówił: – Miałaś wypadek, Rachel. Pamiętasz Nostalgiczną ropuchę? Jak Terrence uderza się w głowę i zapomina na kilka dni, gdzie mieszka? To było coś podobnego. – Ale już mi lepiej? – Tak – odpowiadał Sol – już wydobrzałaś. I dom wypełniał się zapachem śniadania, a potem wychodzili na taras, gdzie czekała Sarai. Rachel miała więcej towarzyszy zabaw niż dotąd. W kibucu była szkoła, gdzie zawsze była mile widzianym gościem, witanym codziennie na nowo. W czasie długich popołudni dzieci bawiły się w sadach i badały okolice urwisk. Awner, Robert i Efraim, starszyzna Rady, nalegali, żeby Sol wrócił do pracy nad książką. Hebron szczycił się swoimi uczonymi, artystami, muzykami, filozofami, pisarzami i kompozytorami, którym udzielał schronienia jako swoim obywatelom lub długoterminowym rezydentom. Dom, jak zauważyli, był darem od państwa. Emerytura Sola, chociaż niska jak na standardy Sieci, z nadwyżką zaspokajała ich skromne potrzeby w K’far Shalom. Jednakże ku swojemu zaskoczeniu Sol odkrył, że praca fizyczna sprawia mu przyjemność. Pracując w sadach, usuwając kamienie z leżących odłogiem pól czy naprawiając mur ponad miasteczkiem, stwierdził, że od lat nie czuł się tak wolny na duchu i umyśle. Odkrył, że może się zmagać z Kierkegaardem, czekając aż zaprawa wyschnie, i rozważać idee Kanta albo Vandeura, kiedy uważnie sprawdza, czy w jabłkach nie ma robaków. W wieku siedemdziesięciu trzech lat standardowych dorobił się pierwszych odcisków na rękach.

Wieczorami bawił się z Rachel albo spacerował z Sarai po pogórzu, kiedy Judy lub inna dziewczyna z sąsiedztwa czuwały przy śpiącym dziecku. W pewien weekend wybrali się do Nowej Jerozolimy, tylko on i Sarai. Byli sami po raz pierwszy, odkąd Rachel siedemnaście lat temu wróciła, żeby z nimi zamieszkać. Nie wszystko jednak było idyllą. Zbyt często Sol budził się sam w łóżku, szedł boso korytarzem i zastawał Sarai czuwającą nad śpiącą Rachel. I często pod koniec długiego dnia, kiedy kąpał Rachel w starej ceramicznej wannie albo otulał ją kocem w łóżku, gdy ściany jarzyły się różowo, mała pytała: – Podoba mi się tutaj, tato, ale czy możemy wrócić jutro do domu? A Sol kiwał głową. Po bajce przed snem, kołysance i po całusie na dobranoc, kiedy był przekonany, że Rachel już śpi, wychodził na palcach z pokoju, żeby usłyszeć stłumione „Pchły na noc” spod koca, na co odpowiadał „Karaluchy pod poduchy”. A potem sam, leżąc w łóżku obok cicho oddychającej i zapewne śpiącej kobiety, którą kochał, patrzył na przesuwające się po chropowatych ścianach pasy bladego światła jednego lub obu małych księżyców Hebronu i rozmawiał z Bogiem. * * * Rozmawiał z Bogiem przez parę miesięcy, zanim zdał sobie sprawę, co robi. Rozbawiła go ta myśl. Dialogi w żadnym razie nie były modlitwami, lecz przyjmowały najpierw formę gniewnych monologów, którym niewiele brakowało do diatryb, a potem stawały się zaciekłymi kłótniami z samym sobą. Nie tylko z samym sobą. Pewnego dnia zdał sobie sprawę, że tematy tych zagorzałych dyskusji są tak ważkie, ich stawki tak poważne, a obszary, które obejmują, tak szerokie, że jedyną osobą, jaką mógł gromić, był sam Bóg. Ponieważ idea Boga osobowego, który nie sypia po nocach, bo martwi się o ludzi i interweniuje w życie jednostek, zawsze wydawała mu się całkowitą bzdurą, myśl o tych debatach sprawiła, że zwątpił w jasność swojego umysłu. Mimo to dialogi trwały. Chciał się dowiedzieć, jak jakikolwiek system etyczny – nie mówiąc już o religii tak niezłomnej, że przetrwała wszelkie zło, jakie mogła przeciw niej rzucić ludzkość – może wypływać z wydanego przez Boga rozkazu zabicia syna przez ojca. Nie miał znaczenia fakt, że w ostatniej chwili rozkaz został uchylony. Nie miało znaczenia to, że był to sprawdzian posłuszeństwa. Na dobrą sprawę myśl, że to właśnie dzięki posłuszeństwu Abraham stał się ojcem wszystkich plemion Izraela, doprowadzała

Sola do białej gorączki. Po pięćdziesięciu pięciu latach życia i pracy poświęconych historii systemów etycznych Sol Weintraub doszedł do jednej, niewzruszonej konkluzji: lojalność wobec bóstwa, konceptu czy uniwersalnej zasady, która stawia posłuszeństwo wyżej niż przyzwoite zachowanie wobec niewinnej istoty ludzkiej, jest złem. * * * – Zdefiniuj zatem słowo „niewinny” – rozległ się nieco rozbawiony, odrobinę zrzędliwy głos, który Sol kojarzył z tymi sporami. – Dziecko jest niewinne – odparł w myślach. – Izaak był niewinny. Rachel jest niewinna. – „Niewinna” tylko z racji tego, że jest dzieckiem? – Tak. – I nie ma takiej sytuacji, kiedy można przelać krew niewinnego w imię większego dobra? – Nie – pomyślał Sol. – Nie ma. – Ale „niewinność” nie ogranicza się tylko do dzieci, jak mniemam. Sol zawahał się, wyczuwając pułapkę, próbując zorientować się, dokąd zmierza jego rozmówca z podświadomości. Nie potrafił. – Nie – pomyślał. – „Niewinność” obejmuje także osoby dorosłe. – Na przykład Rachel w wieku dwudziestu czterech lat? Niewinnych nie można składać w ofierze w żadnym wieku? – Zgadza się. – Być może jest to część lekcji, którą Abraham musiał sobie przyswoić, zanim został ojcem błogosławionych narodów ziemi. – Lekcji? – zdumiał się w myślach Sol. – Jakiej lekcji? Jednak głos w jego umyśle ucichł. Sol słyszał teraz tylko trele nocnych ptaków za oknem i cichy oddech żony u boku. * * * W wieku pięciu lat Rachel nadal umiała czytać. Sol nie potrafił sobie przypomnieć, kiedy opanowała tę sztukę. Miał wrażenie, że zawsze to potrafiła. – W wieku czterech lat standardowych – powiedziała Sarai. – To był początek lata... Trzy miesiące po jej urodzinach. Byliśmy na pikniku na polu ponad college’em.

Przeglądała książkę o Kubusiu Puchatku i nagle powiedziała: „Słyszę głos w głowie”. Wtedy Sol sobie przypomniał. Przypomniał sobie również radość, jaką czuli z Sarai, widząc, w jakim tempie Rachel w tym wieku opanowywała nowe umiejętności. Przypomniał sobie tym wyraźniej, że teraz stawiali czoło odwrotności tego procesu. – Tato – zagadnęła go Rachel, leżąc na podłodze w jego gabinecie i uważnie kolorując obrazki – ile minęło czasu od urodzin mamy? – Były w poniedziałek – odpowiedział pochłonięty lekturą Sol. Urodziny Sarai jeszcze nie nadeszły, ale Rachel je pamiętała. – Wiem, ale ile czasu minęło? – Dzisiaj jest czwartek – powiedział Sol. Czytał długi talmudyczny traktat o posłuszeństwie. – Wiem, ale ile to dni? Sol odłożył książkę. – Potrafisz nazwać dni tygodnia? Na Świecie Barnarda posługiwano się starym kalendarzem. – Pewnie – odparła Rachel. – Sobota, niedziela, poniedziałek, wtorek, środa, czwartek, piątek, sobota... – Już wymieniłaś sobotę. – Wiem. Ale ile to dni temu? – Potrafisz policzyć od poniedziałku do czwartku? Rachel zmarszczyła brwi i poruszyła ustami. Spróbowała raz jeszcze, tym razem licząc na palcach. – Cztery dni? – Dobrze – pochwalił Sol. – A możesz mi powiedzieć ile to jest dziesięć minus cztery? – A co to znaczy minus? Sol zmusił się, żeby znowu zajrzeć do zapisków. – Nic takiego – odpowiedział. – Nauczysz się tego w szkole. – Po tym, jak jutro wrócimy do domu? – Tak. Pewnego ranka, kiedy Rachel wyszła z Judy pobawić się z innymi dziećmi (była już za mała, żeby chodzić do szkoły), Sarai powiedziała: – Sol, musimy zabrać ją na Hyperiona. Sol spojrzał na nią. – Co?

– Słyszałeś. Nie możemy czekać, aż będzie za mała, żeby chodzić... albo mówić. My też nie jesteśmy coraz młodsi. – Sarai zaśmiała się bez krztyny wesołości. – To brzmi dziwnie, co? Niemniej jednak taka jest prawda. Kuracja Poulsena przestanie działać za rok albo dwa. – Sarai, zapomniałaś? Wszyscy lekarze mówią, że Rachel nie przeżyje snu kriogenicznego. A nikt nie odbywa podróży kwantowej inaczej niż w kriośnie. Efekt Hawkinga może doprowadzić człowieka do szaleństwa... albo gorzej. – To bez znaczenia. Rachel musi wrócić na Hyperiona. – Co ty, do diabła, wygadujesz? – zdenerwował się Sol. Sarai złapała go za rękę. – Myślisz, że tylko ty masz ten sen? – Sen? – wykrztusił Sol. Sarai z westchnieniem usiadła przy kuchennym stole. Poranne światło biło w rośliny na parapecie jak żółty reflektor. – Mroczne miejsce – powiedziała. – Czerwone światła w górze. Głos. Mówiący nam... Każący nam zabrać... Udać się na Hyperiona. Żeby złożyć... Ofiarę. Sol oblizał spierzchnięte usta. Serce waliło mu jak młotem. – Czyje imię... czyje imię wypowiada ten głos? Sarai spojrzała na niego dziwnie. – Oba nasze imiona. Gdybyś nie był tam... we śnie razem ze mną... za nic w życiu nie zdołałabym znosić go przez tyle lat. Sol opadł ciężko na krzesło. Spojrzał na obcą dłoń i przedramię leżące na stole. Kostki dłoni zaczęły powiększać się od artretyzmu. Przedramię było poznaczone żyłami i plamami wątrobowymi. To była jego ręka, rzecz jasna. Usłyszał swój własny głos: – Nigdy mi o tym nie mówiłaś. Ani słowa... Tym razem śmiech Sarai był pozbawiony goryczy. – Tak jakbym musiała! Tyle razy oboje budziliśmy się w ciemności. Ty cały zlany potem. Od pierwszego razu wiedziałam, że to nie jest tylko sen. Musimy tam polecieć. Na Hyperiona. Sol poruszył ręką. Nadal nie odbierał jej jak części własnego ciała. – Po co... Na miłość boską, po co, Sarai? Nie możemy... złożyć Rachel w ofierze... – Oczywiście, że nie. Nie myślałeś o tym? Musimy lecieć na Hyperiona... dokądkolwiek sen każe nam się udać... i złożyć w ofierze siebie. – Siebie – powtórzył Sol. Zastanawiał się, czy właśnie przechodzi zawał serca. Czuł w piersi tak potworny

ból, że nie mógł odetchnąć. Siedział całą minutę w milczeniu, przekonany, że jeśli spróbuje wypowiedzieć choć słowo, z piersi wyrwie mu się tylko szloch. Po kolejnej minucie powiedział: – Jak długo... nad tym myślałaś? – Nad tym, że musimy tam lecieć? Rok. Trochę dłużej. Zaczęłam wkrótce po jej piątych urodzinach. – Rok! Dlaczego mi nic nie powiedziałaś? – Czekałam na ciebie. Żebyś zdał sobie sprawę. Żebyś zrozumiał. Sol pokręcił głową. Pokój wydawał mu się odległy i lekko przekrzywiony. – Nie. Znaczy, to nie wydaje się... Muszę się zastanowić. Sol patrzył, jak obca ręka poklepuje dłoń jego żony. Sarai pokiwała głową. * * * Sol spędził trzy dni i trzy noce w suchych górach, jedząc tylko zabrany z domu chleb o grubej skórce i pijąc z wodę z termoskraplacza. Dziesięć tysięcy razy w ciągu minionych dwudziestu lat żałował, że nie może wziąć na siebie choroby Rachel. Skoro już ktoś miał cierpieć, to ojciec, nie dziecko. Każdy rodzic czułby coś takiego... każdy czuł coś takiego, kiedy jego dziecko leżało ranne albo złożone gorączką. Z pewnością to nie mogło być aż tak proste. W żarze trzeciego popołudnia, kiedy drzemał w cieniu cienkiej płyty skalnej, zrozumiał, że to nie takie proste. – Czy to może być odpowiedź Abrahama dla Boga? Że sam będzie ofiarą, nie Izaak? – Odpowiedź Abrahama mogła tak brzmieć. Twoja nie może. – Dlaczego? Jakby w odpowiedzi w jego umyśle pojawiły się gorączkowe majaki, w których nadzy dorośli szli gęsiego do pieców przez szpaler uzbrojonych mężczyzn; matki ukrywały dzieci pod stosami płaszczy. Widział ludzi o ciałach zwisających w spalonych strzępach, wynoszących oszołomione dzieci ze zgliszczy miasta. Wiedział, że te obrazy nie są snem, że to fakty z Pierwszego i Drugiego Holokaustu. Zrozumiał odpowiedź, zanim głos przemówił. Wiedział, jak musi brzmieć. – Rodzice już złożyli siebie w ofierze. Ofiara została przyjęta. To już jest za nami. – A co potem? Co?!

Odpowiedziała mu cisza. Stał w oślepiającym blasku słonecznym, ledwie trzymał się na nogach. Czarny ptak zakołował mu nad głową, naprawdę albo w jego wizji. Sol wygrażał pięścią stalowoniebieskiemu niebu. – Posługujesz się hitlerowcami jak narzędziem. To szaleńcy. Potwory. Sam jesteś przeklętym potworem. – Nie. Ziemia się przechyliła i Sol runął bokiem na ostre skały. Pomyślał, że to prawie jakby opierał się o chropowatą ścianę. Kamień wielkości pięści palił mu policzek. – Prawidłową odpowiedzią dla Abrahama było posłuszeństwo, pomyślał Sol. Pod względem etycznym Abraham był sam dzieckiem. Wtedy wszyscy ludzie tacy byli. Prawidłową odpowiedzią dla dzieci Abrahama było dorośnięcie i złożenie siebie w ofierze zamiast dzieci. A jak brzmi prawidłowa odpowiedź dla nas? Nie było odpowiedzi. Ziemia i niebo wirowały. Po jakimś czasie podniósł się chwiejnie, otarł krew i żwir z policzka i zszedł do miasta w dolinie. * * * – Nie – powiedział do Sarai – nie pojedziemy na Hyperiona. To nie jest właściwe rozwiązanie. – Wolisz więc, żebyśmy nic nie robili. Sarai miała usta pobladłe z gniewu, ale panowała nad głosem. – Nie. Wolę, żebyśmy nie zrobili niewłaściwej rzeczy. Sarai syknęła w odpowiedzi. Machnęła w stronę okna, za którym ich czteroletnia córka bawiła się konikami na podwórzu za domem. – Myślisz, że ona może czekać, kiedy my będziemy odkładali zrobienie rzeczy właściwej, czy w ogóle zrobienie czegokolwiek, na czas bliżej nieokreślony? – Usiądź, matko. Sarai nie usiadła. Na przodzie jej bawełnianej sukienki Sol zauważył ledwie widoczną odrobinę rozsypanego cukru. Przypomniał sobie młodą kobietę, która wynurzała się naga z fluorescencyjnego kilwateru pływającej wyspy na MauiPrzymierzu. – Musimy coś zrobić – nalegała. – Spotkaliśmy się z ponad setką specjalistów, lekarzy i naukowców. Rachel była badana, kłuta, testowana i torturowana w ponad dwudziestu centrach badawczych. Byłem w Kościele Dzierzby na wszystkich planetach Sieci. Nie chcieli mnie przyjąć.

Melio i pozostali eksperci od Hyperiona z Uniwersytetu Rzeszy twierdzą, że doktryna kultu Dzierzby nie wspomina o przypadłości podobnej do choroby Merlina, a tubylcy na Hyperionie nie znają żadnych legend na temat takiej choroby ani pomysłów na jej leczenie. Trzyletnie poszukiwania na planecie niczego nie wniosły. Teraz badania zostały prawnie zakazane. Do Grobowców Czasu dopuszcza się tylko tak zwanych pielgrzymów. Nawet otrzymanie wizy na Hyperiona stało się praktycznie niemożliwe. A jeśli zabierzemy ze sobą Rachel, podróż może ją zabić. Sol zrobił przerwę na nabranie tchu i znowu dotknął ręki Sarai. – Przepraszam, że to wszystko powtarzam. Jednak coś już zrobiliśmy. – Za mało – upierała się Sarai. – A gdybyśmy tam polecieli jako pielgrzymi? Sfrustrowany Sol skrzyżował ręce na piersi. – Kościół Dzierzby wybiera swoje baranki ofiarne spośród tysięcy ochotników. Sieć jest pełna głupich, przygnębionych ludzi. Niewielu stamtąd wraca. – Czy to o czymś nie świadczy? – szepnęła Sarai pośpiesznym, naglącym tonem. – Ktoś lub coś poluje na tych ludzi. – Bandyci. Sarai pokręciła głową. – Golem. – Masz na myśli Dzierzbę. – To przecież golem – upierała się Sarai. – Ten sam, którego widzimy we śnie. Sol zaniepokoił się. – Nie widzę golema we śnie. Jaki znowu golem? – Czerwone oczy, które patrzą. To golem, którego Rachel słyszała tamtej nocy w Sfinksie. – Skąd wiesz, że coś słyszała? – To jest we śnie – tłumaczyła Sarai. – Zanim wejdziemy do miejsca, w którym czeka golem. – Nie śniliśmy tego samego snu – powiedział Sol. – Och matko, matko... Dlaczego nie powiedziałaś mi wcześniej? – Myślałam, że wariuję – szepnęła. Sol pomyślał o swoich sekretnych rozmowach z Bogiem i objął żonę. – Och, Sol – szepnęła, tuląc się do niego. – Ten widok tak boli. I czuję się tu taka samotna. Przytulił ją mocniej. Kilkakrotnie próbowali udać się do domu – dla nich dom zawsze znajdował się na Świecie Barnarda – żeby odwiedzić rodzinę i przyjaciół, ale za każdym razem wizytę psuła inwazja reporterów i turystów. Do nikogo nie można

było mieć pretensji. W megadatasferze stu sześćdziesięciu światów Sieci wieści rozchodziły się niemal natychmiast. Dla zaspokojenia ciekawości wystarczyło przytknąć kartę uniwersalną do ekranu dotykowego terminalu i przejść przez transportal. Próbowali wyruszyć bez zapowiedzi i podróżować incognito, ale nie byli szpiegami i ich wysiłki były żałosne. W ciągu dwudziestu czterech godzin standardowych od ponownego wejścia do Sieci znowu byli oblężeni. Instytuty badawcze i wielkie centra medyczne z łatwością zapewniały im bezpieczeństwo, ale wtedy przyjaciele i rodzina cierpieli. Rachel była SENSACJĄ. – Może powinniśmy znowu zaprosić Tethę i Richarda... – zaczęła Sarai. – Mam lepszy pomysł – powiedział Sol. – Leć sama. Chcesz spotkać się z siostrą, ale chcesz też zobaczyć, usłyszeć, poczuć zapach domu... Obejrzeć zachód słońca bez iguan... Przejść się po polach. Leć. – Mam lecieć? Sama? Nie mogę zostawić Rachel... – Bzdura – przerwał jej Sol. – Dwa razy w ciągu dwudziestu lat, prawie czterdziestu, jeśli doliczyć wcześniejsze szczęśliwe czasy ... W każdym razie dwa wyjazdy w ciągu dwudziestu lat jeszcze nie oznaczają zaniedbywania dziecka. To aż dziwne, że ta rodzina jeszcze jakoś znosi się nawzajem, zważywszy, ile czasu siedzieliśmy razem w zamknięciu. Zagubiona w myślach Sarai wbiła wzrok w blat stołu. – Dziennikarze mnie nie znajdą? – Na pewno nie. Oni namierzają Rachel. A jeśli nawet cię dopadną, wrócisz. Ale założę się, że będziesz miała tydzień na odwiedzenie wszystkich w domu, zanim reporterzy zaczną ci się naprzykrzać. – Tydzień – wykrztusiła Sarai. – Nie mogę... – Oczywiście, że możesz. A nawet musisz. Dzięki temu będę mógł teraz spędzić z Rachel więcej czasu, a kiedy wrócisz wypoczęta, ja kilka dni poświęcę egoistycznie na pracę nad książką. – Tą o Kierkegaardzie? – Nie. To coś, przy czym ostatnio trochę grzebałem, zatytułowałem to Problem Abrahama. – Niezgrabny tytuł. – Niezręczny problem. A teraz idź się spakować. Jutro polecimy z tobą do Nowej Jerozolimy, żebyś zdążyła przejść przez transportal przed szabasem. – Zastanowię się nad tym – odparła bez przekonania Sarai. – Spakujesz się – powiedział z naciskiem Sol i znów ją objął. Kiedy już znalazła się w jego ramionach, obrócił ją plecami do okna, a twarzą do korytarza i drzwi

sypialni. – Idź. Kiedy wrócisz z domu, będę już wiedział, co możemy zrobić. Sarai zawahała się. – Obiecujesz? Spojrzał na nią. – Obiecuję, że zrobię to, zanim czas wszystko zniszczy. Przysięgam jako ojciec Rachel, że znajdę sposób. Sarai skinęła głową. Sol od miesięcy nie widział jej równie odprężonej. – Pójdę się spakować – powiedziała. * * * Kiedy następnego dnia wrócił z dzieckiem z Nowej Jerozolimy, wyszedł podlać wątły trawnik. Rachel bawiła się cicho w domu. Gdy wrócił do domu, emanujące różową poświatą zachodu słońca ściany przywodziły skojarzenia z morskim ciepłem i spokojem. Rachel nie było w sypialni ani w żadnym z jej zwykłych miejsc do zabawy. – Rachel? Kiedy nie usłyszał odpowiedzi, sprawdził znowu podwórze za domem i pustą ulicę. – Rachel! Wbiegł do domu, żeby zadzwonić do sąsiadów, kiedy nagle usłyszał cichuteńki dźwięk dobiegający z przepastnej szafy, którą Sarai wykorzystywała jako składzik. Cicho otworzył drzwi. Rachel siedziała pod wiszącymi ubraniami. Między nogami trzymała stareńką sosnową skrzynkę Sarai. Podłoga była zasypana zdjęciami i hologramami przedstawiającymi Rachel jako licealistkę, Rachel w dniu, kiedy zaczęła naukę w college’u, Rachel stojącą przed pożłobionym górskim zboczem na Hyperionie. Komlog badawczy Rachel leżał na kolanach czteroletniej Rachel i szeptał. Sola ścisnęło coś w sercu, gdy usłyszał znajomy głos pewnej siebie młodej kobiety. – Tato – powiedziało dziecko siedzące na podłodze. Jego głos brzmiał jak słabiutkie, przestraszone echo głosu z komlogu. – Nigdy mi nie mówiłeś, że mam siostrę. – Nie masz siostry, maleńka. Rachel zmarszczyła brwi. – Czy to mama, kiedy była... nie taka duża? Nie, to niemożliwe. Ona też ma na imię Rachel, tak powiedziała. Jak to...

– Spokojnie – powiedział Sol. – Wyjaśnię ci... Zdał sobie sprawę, że w salonie dzwoni telefon. – Poczekaj chwileczkę, skarbie. Zaraz wrócę. Hologram, który uformował się w salonie projekcyjnym, przedstawiał mężczyznę. Sol widział go pierwszy raz w życiu. Nie aktywował rejestratora, chcąc jak najszybciej pozbyć się rozmówcy. – Tak? – zapytał szorstko. – M. Weintraub? M. Weintraub, który mieszkał na Świecie Barnarda i obecnie przebywa w wiosce Dan na Hebronie? Sol już chciał się rozłączyć, ale się zawahał. Ich kod dostępu nie figurował w żadnych spisach. Czasem dzwonił do nich jakiś sprzedawca z Nowej Jerozolimy, ale rozmowy spoza planety należały do rzadkości. I nagle uświadomił sobie, że jest już po zachodzie słońca w szabas. Ścisnęło go w żołądku. O tej porze połączenia były dozwolone tylko w nagłych wypadkach. – Tak? – M. Weintraub – powiedział mężczyzna, patrząc gdzieś obok niego – zdarzył się okropny wypadek. * * * Kiedy Rachel się obudziła, ojciec siedział przy niej na łóżku. Wyglądał na zmęczonego. Oczy miał czerwone, a policzki nad linią brody szare od nieogolonego zarostu. – Dzień dobry, tato. – Dzień dobry, kochanie. Rachel rozejrzała się i zamrugała. Rozpoznała część swoich lalek, zabawek i innych rzeczy, ale pokój nie należał do niej. Światło było inne. Powietrze wydawało się inne. Tata wyglądał inaczej. – Gdzie jesteśmy, tato? – Wybraliśmy się w podróż, maleńka. – Dokąd? – To teraz nie ma znaczenia. Wyskakuj z łóżka, kochanie. Kąpiel jest już gotowa, a potem musimy się ubrać. Ciemna sukienka, której nigdy dotąd nie widziała, leżała w nogach łóżka. Rachel spojrzała na nią, a potem znowu na ojca.

– Tato, co się stało? Gdzie jest mama? Sol potarł policzki. To był trzeci poranek od wypadku. Dzień pogrzebu. Codziennie na nowo mówił córce prawdę, ponieważ nie wyobrażał sobie, że miałby ją okłamać. Wydawało się to ostateczną zdradą zarówno wobec Sarai, jak i Rachel. Wątpił jednak, czy znowu będzie w stanie to zrobić. – Zdarzył się wypadek – powiedział głosem ochrypłym z bólu. – Mamusia nie żyje. Dzisiaj się z nią pożegnamy. Zawiesił głos. Teraz już wiedział, że potrzebna będzie dłuższa chwila, żeby fakt śmierci matki dotarł do świadomości Rachel. Pierwszego dnia nie był pewny, czy czterolatka naprawdę pojmuje ideę śmierci. Teraz już wiedział, że Rachel rozumie. Później, kiedy tulił szlochające dziecko, próbował zrozumieć wypadek, który pokrótce jej opisał. Pojazdy EM były najbezpieczniejszym rodzajem transportu osobistego, jaki ludzkość kiedykolwiek zaprojektowała. Ich dźwigniki mogły się zepsuć, ale nawet wtedy szczątkowy ładunek w generatorach elektromagnetycznych pozwoliłby pojazdowi zejść bezpiecznie z dowolnej wysokości. Podstawowy niezawodny projekt wyposażenia antykolizyjnego nie zmienił się od wieków. Wszystko jednak czasem zawodzi. W tym wypadku para nastolatków wybrała się na przejażdżkę skradzionym EM, porzuciła pasy ruchu i rozpędziła się do prędkości 1,5 macha, wyłączywszy wszystkie światła i transpondery, żeby uniknąć wykrycia. Wbrew wszelkiemu prawdopodobieństwu zderzyli się ze stareńkim vikkenem ciotki Tethy, kiedy ten schodził do lądowania przy operze w Bussard City. Poza Tethą, Sarai i nastolatkami zginęły jeszcze trzy inne osoby, gdy szczątki spadających pojazdów przetoczyły się przez zatłoczone atrium samej opery. Sarai. – Zobaczymy jeszcze kiedyś mamę? – zapytała rozszlochana Rachel. Za każdym razem o to pytała. – Nie wiem, kochanie – odpowiedział zgodnie z prawdą Sol. * * * Pochowali ją w rodzinnym grobowcu w hrabstwie Kates na Świecie Barnarda. Prasa nie zaatakowała na cmentarzu, ale tłumy reporterów krążyły wśród drzew i napierały na bramę z kutego żelaza jak wściekła fala sztormowa.

Richard chciał, żeby Sol i Rachel zostali kilka dni, ale Sol wiedział, ile nacierpiałby się spokojny farmer, gdyby media kontynuowały szturm. Zamiast tego objął Richarda, powiedział kilka słów do reporterów podnoszących rwetes za ogrodzeniem i uciekł na Hebron z oszołomioną i milczącą Rachel. Dziennikarze podążyli za nim do Nowej Jerozolimy, a potem próbowali go śledzić dalej, do Dan, ale żandarmeria przejęła stery ich wynajętych EM-ów, dla przykładu wrzuciła paru za kratki, a pozostałym unieważniła wizy transportalowe. * * * Wieczorem Sol spacerował po górskim grzbiecie nad wioską, podczas gdy Judy pilnowała śpiącej Rachel. Stwierdził, że teraz dyskutuje już z Bogiem na głos; z trudem opierał się pokusie, żeby wygrażać niebu pięścią, wykrzykiwać przekleństwa i rzucać kamieniami. Zamiast tego zadawał pytania, zawsze kończąc je słowem „dlaczego?”. Odpowiedzi nie było. Słońce Hebronu zaszło za odległymi graniami, rozjarzone skały oddawały jeszcze dzienne ciepło. Sol usiadł na głazie i potarł skronie. Sarai. Żyli pełnią życia, nawet kiedy zawisła nad nimi tragedia choroby Rachel. Cóż za ironia losu, że w pierwszej godzinie odpoczynku Sarai u siostry... Sol jęknął. Pułapka kryła się, rzecz jasna, w ich całkowitym skupieniu na chorobie Rachel. Żadne z nich nie było w stanie stawić czoła przyszłości po... śmierci Rachel? Po jej zniknięciu? Ich świat kręcił się wokół każdego kolejnego dnia życia ich dziecka; nie zastanawiali się nad możliwością wypadku, nad tą perwersyjną nielogicznością brutalnego wszechświata. Sol był przekonany, że Sarai rozważała samobójstwo, tak samo jak on, ale żadne z nich nie porzuciłoby drugiego. Ani Rachel. Nigdy nie przyszłoby mu do głowy, że zostanie sam z Rachel, kiedy... Sarai! Wtedy zdał sobie sprawę, że spory z Bogiem – często gniewne – jakie jego lud toczył od tysiącleci, nie skończyły się wraz ze śmiercią Starej Ziemi... ani z nową diasporą... lecz wciąż trwają. On, Rachel i Sarai stanowili ich część. Otworzył się na cierpienie. Napełniło go przenikliwym bólem determinacji. Stanął na skalnym grzbiecie i zapłakał, kiedy zapadł zmrok. Rankiem siedział obok łóżka Rachel w zalanym promieniami słońca pokoju.

– Dzień dobry, tato. – Dzień dobry, kochanie. – Gdzie jesteśmy, tato? – Wybraliśmy się na wycieczkę. To ładne miejsce. – Gdzie jest mama? – Jest dzisiaj u cioci Tethy. – Zobaczymy ją jutro? – Tak. A teraz ubieraj się i zjemy śniadanie. Po trzecich urodzinach Rachel zaczął słać petycje do Kościoła Dzierzby. Podróże na Hyperiona znacząco ograniczono, a dostęp do Grobowców Czasu został niemal odcięty. Docierali tam tylko sporadycznie nieliczni uczestnicy Pielgrzymek do Dzierzby. Rachel było przykro, że nie obchodzi urodzin z mamą, ale wizyta kilkorga dzieci z kibucu nieco odwróciła jej uwagę. Wielkim prezentem dla niej była ilustrowana książka z bajkami, którą Sarai wybrała w Nowej Jerozolimie kilka miesięcy wcześniej. Sol przeczytał jej kilka bajek przed snem. Minęło siedem miesięcy, odkąd była w stanie samodzielnie odczytać pojedyncze słowa. Uwielbiała jednak bajki, zwłaszcza „Śpiącą królewnę”; zmusiła ojca, żeby przeczytał jej opowiastkę dwa razy. – Pokażę ją mamie, kiedy wróci do domu – powiedziała i ziewnęła. Sol wyłączył górne światło. – Dobranoc, maleńka – rzekł cicho, zatrzymując się w progu. – Tato? – Tak? – Dobranoc, pchły na noc. – Karaluchy pod poduchy. Rachel zachichotała w poduszkę. * * * Przez ostatnie dwa lata Sol myślał, że nie różni się to specjalnie od patrzenia, jak ukochana osoba się starzeje – tylko jest gorsze. Po tysiąckroć gorsze. Stałe zęby Rachel wypadły w okresie między ósmymi i drugimi urodzinami. Zastąpiły je mleczaki, ale przed osiemnastym miesiącem połowa z nich zapadła się w głąb szczęki.

Włosy, z których Rachel zawsze była taka dumna, skróciły się i przerzedziły. Jej twarz straciła znajomą strukturę, kiedy dziecięcy tłuszczyk przykrył kości policzkowe i mocny podbródek. Jej koordynacja po trochu słabła, co uwidaczniało się początkowo w nagłej niezgrabności, gdy brała do ręki widelec albo ołówek. Pewnego dnia nie była już w stanie chodzić. Sol położył ją wcześniej do kołyski i poszedł do gabinetu, żeby po cichu zalać się w pestkę. Najgorzej było z mówieniem. Ubożenie słownictwa było jak płonący między nimi most, odcinający ostatnią linię nadziei. Jakoś niedługo po drugich urodzinach Rachel Sol ułożył ją do snu, a wychodząc, zatrzymał się w drzwiach i powiedział: – Dobranoc, pchły na noc. – Hę? – Dobranoc, pchły na noc. Rachel zachichotała. – Odpowiada się wtedy „karaluchy pod poduchy” – podpowiedział jej. Wytłumaczył jej potem, co to są pchły i karaluchy. – Kalaluchy pod poduchy. – Rachel zachichotała. Rano już nie pamiętała. * * * Sol zabierał córkę ze sobą, gdy podróżował po Sieci – już nie przejmował się dziennikarzami – i składał petycje w Kościele Dzierzby, domagając się prawa do pielgrzymki, naciskał w Senacie, żeby wydano mu wizę i zezwolenie na wstęp do zakazanych stref na Hyperionie, odwiedzał wszelkie instytuty badawcze i kliniki, które mogły zaoferować jakiś lek. Tracił miesiące, a kolejni lekarze przyznawali się do porażki. Kiedy wrócił na Hebron, Rachel miała piętnaście miesięcy standardowych. Według starożytnych miar, którymi posługiwano się na Hebronie, ważyła dwadzieścia pięć funtów i miała trzydzieści cali wzrostu. Już nie potrafiła sama się ubrać. Jej słownictwo składało się z dwudziestu pięciu słów, z czego jej ulubione to „mama” i „tata”. * * * Sol uwielbiał brać córkę na ręce. Bywały chwile, kiedy krągłość jej główki przy jego policzku, jej ciepło na jego piersi i zapach skóry pozwalały mu zapomnieć

o straszliwej niesprawiedliwości tego, co ją spotkało. W takich momentach byłby gotowy na krótko pogodzić się ze wszechświatem, gdyby tylko była przy nim Sarai – lecz bez niej było to tylko chwilowe zawieszenie broni w jego gniewnych dialogach z Bogiem, w którego nie wierzył. – Jaki może istnieć powód dla czegoś takiego? – A jaki widoczny powód miały wszelkiego rodzaju cierpienia ludzkości? – Otóż to – pomyślał Sol. Zastanawiał się, czy nie zdobył po raz pierwszy punktu. Wątpił w to jednak. – Fakt, że czegoś nie można dostrzec, nie znaczy, że to coś nie istnieje. – To niezręczne. Nie powinno używać się trzech zaprzeczeń, żeby stwierdzić fakt. Zwłaszcza tak błahy. – W rzeczy samej, Sol. Zaczynasz pojmować. – Co? W jego umyśle nie było odpowiedzi. Sol leżał w domu i słuchał wycia pustynnego wiatru. * * * Ostatnim słowem Rachel było „mama”: wypowiedziała je w wieku nieco ponad pięciu miesięcy. Obudziła się w kołysce i nie zapytała – nie potrafiła zapytać – gdzie się znajduje. Jej świat składał się z posiłków, drzemek, zabawek. Czasem, kiedy płakała, Sol zastanawiał się, czy płacze za mamą. Robił zakupy w małych sklepach w Dan; zabierał ze sobą niemowlę, gdy wybierał pieluchy, zestawy pielęgnacyjne dla dzieci, czasem jakąś nową zabawkę. Tydzień przed jego wyjazdem na Centralną Tau Ceti, Efraim i dwóch innych członków starszyzny przyszło porozmawiać. Był wieczór, łysina Efraima lśniła w resztkach dziennego światła. – Sol, martwimy się o ciebie. Następne tygodnie będą trudne. Kobiety chcą pomóc. Wszyscy chcemy pomóc. Sol położył mu rękę na przedramieniu. – Doceniam to, Efraimie. Doceniam wszystko, co zrobiliście w ostatnich latach. Teraz to także nasz dom. Sarai... chciałaby, żebym wam podziękował. Ale w niedzielę wyjeżdżamy. Rachel wyzdrowieje. Trzej mężczyźni siedzący na długiej ławce spojrzeli po sobie.

– Znaleziono lekarstwo? – zapytał Awner. – Nie, ale znalazłem pretekst do nadziei. – Nadzieja jest dobra – powiedział ostrożnie Robert. Sol uśmiechnął się szeroko, jego zęby bieliły się na tle siwej brody. – Oby tak właśnie było. Czasem jest wszystkim, co dostajemy. * * * Studyjna holokamera na planie Zwykłych rozmów zrobiła zbliżenie Rachel jako niemowlęcia w ramionach Sola. – A więc twierdzi pan – mówił Devon Whiteshire, gospodarz programu i trzecia pod względem rozpoznawalności postać datasfery – że brak zgody Kościoła Dzierzby na pańską podróż do Grobowców Czasu... i opieszałość Hegemonii w przygotowaniu wizy... skazują to dziecko na... śmierć? – W rzeczy samej – przytaknął Sol. – Podróży na Hyperiona nie można odbyć szybciej niż w sześć tygodni. A Rachel ma teraz dwanaście tygodni. Każda dalsza zwłoka ze strony Kościoła Dzierzby albo biurokracji Sieci zabije to dziecko. Publiczność w studiu była poruszona. Devon Whiteshire odwrócił się do najbliższego rejestratora. Jego pobrużdżona, przyjazna twarz wypełniła kadr. – Ten człowiek nie wie, czy zdoła ocalić córkę – powiedział głosem nabrzmiałym od subtelnie wyrażanych emocji – ale prosi o szansę. Myślicie, że on... i jego dziecko... zasługują na nią? Jeśli tak, zwróćcie się do najbliższego reprezentanta planetarnego i najbliższej świątyni Dzierzby; jej numer powinien się teraz pojawić na ekranie. – Odwrócił się do Sola. – Życzymy panu powodzenia, M. Weintraub. A ty – duża dłoń Whiteshire’a dotknęła policzka Rachel – ruszaj z Bogiem, nasza mała przyjaciółko. Buzia Rachel pozostała na ekranie, dopóki obraz całkiem nie poczerniał. * * * Efekt Hawkinga wywoływał mdłości, zawroty głowy, migreny i halucynacje. Pierwszym etapem podróży był dziesięciodniowy tranzyt na Parwati na pokładzie niszczyciela HS Niezwyciężony. Sol trzymał Rachel w ramionach i jakoś zniósł podróż. Byli jedynymi w pełni świadomymi osobami na pokładzie okrętu wojennego. Początkowo Rachel płakała, ale po paru godzinach leżała już spokojnie w ramionach ojca i patrzyła na niego

wielkimi, ciemnymi oczami. Pamiętał dzień, w którym się urodziła – lekarze zabrali noworodka z brzucha Sarai i podali jemu. Ciemne włosy Rachel były wtedy niewiele krótsze, a spojrzenie nie mniej przenikliwe. W końcu wyczerpani zasnęli. Sol śnił, że wędruje przez gmach z kolumnami wielkości sekwoi i niewidocznym sklepieniem w górze. Chłodna pustka tonęła w czerwonym blasku. Zdziwił się, widząc, że nadal trzyma Rachel na rękach. Rachel jako dziecko nigdy dotąd nie pojawiała się w jego śnie. Kiedy na niego spojrzała, poczuł kontakt z jej świadomością równie pewny, jak gdyby przemówiła na głos. Nagle inny głos, potężny i lodowaty, rozległ się echem w pustce: – Solu! Weź twą córkę jedyną, którą miłujesz, Rachel, udaj się do świata Hyperion i tam złóż ją w ofierze w jednym z miejsc, jakie ci wskażę. Sol zawahał się i znowu spojrzał na Rachel. Wpatrzone w ojca oczy dziecka były głębokie i błyszczące. Poczuł niewypowiedziane „tak”. Trzymając mocno córkę, wszedł w ciemność i przemówił głośno wśród ciszy: – Posłuchaj! Nie będzie więcej ofiar ani z dzieci, ani z rodziców. Nie będzie więcej ofiar dla nikogo oprócz drugiego człowieka. Czas posłuszeństwa i pokuty minął. Nasłuchiwał. Czuł bicie swojego serca i ciepło ciałka Rachel na ręce. Gdzieś z wysoka napłynął dźwięk, jakby wiatr dął przez niewidoczne szczeliny. Sol przyłożył rękę do ust i krzyknął: – To wszystko! Teraz albo zostaw nas w spokoju, albo dołącz do nas bardziej jako ojciec niż jako ten, któremu składa się ofiary. Masz wybór jak Abraham! Rachel poruszyła się w jego rękach, kiedy grzmot przewalił się po kamiennej posadzce. Kolumny zawibrowały. Czerwona poświata pociemniała i zgasła, pozostawiając jedynie ciemność. W oddali rozległ się grzmot potężnych kroków. Sol przytulił Rachel, kiedy owiał ich gwałtowny wiatr. Światło zamigotało nad nimi i oboje z Rachel obudzili się na Niezwyciężonym lecącym na Parwati, gdzie mieli się przesiąść na drzewostatek Yggdrasill i polecieć na Hyperiona. Sol uśmiechnął się do siedmiotygodniowej córki. Odpowiedziała uśmiechem. To był jej ostatni i pierwszy uśmiech. * * *

Stary uczony skończył opowieść i w kabinie wiatrowozu zapadła cisza. Sol odchrząknął i napił się wody z kryształowego kielicha. Rachel spała w prowizorycznej kołysce zrobionej z otwartej szuflady. Wiatrowóz kołysał się lekko, dudnienie potężnego koła i buczenie głównego żyroskopu w tle usypiały. – Mój Boże... – wyszeptała Brawne Lamia. Chciała powiedzieć coś jeszcze, ale tylko pokręciła głową. Martin Silenus zamknął oczy i wyrecytował: Rozważywszy to wszystko, wygnawszy nienawiść, Dusza pierwotną niewinność objawi, Pojmie wreszcie, że sama radość sobie stwarza, Sama się uspokaja i sama przeraża, I że jej dobra wola wolą niebios bywa. Potrafi, choćby ktoś się krzywił nachmurzony, A wiatr wył z każdej strony I wszystkie miechy pękły, być szczęśliwa[8]. – William Butler Yeats? – upewnił się Sol Weintraub. Silenus pokiwał głową. – Modlitwa za moją córkę. – Chyba wyjdę na pokład odetchnąć, zanim dojedziemy – oznajmił konsul. – Ktoś ma ochotę przejść się ze mną? Wszyscy mieli. Owionęło ich orzeźwiające powietrze, gdy całą grupą stanęli przy rufie, żeby z pokładu turkoczącego wehikułu popatrzeć na ciemne Morze Traw. Niebo było ogromną, obryzganą gwiazdami misą w górze, pobliźnioną ścieżkami meteorów. Żagle i olinowanie trzeszczały dźwiękiem starym jak historia ludzkich podróży. – Myślę, że powinniśmy wystawić dzisiaj warty – zaproponował pułkownik Kassad. – Jedna osoba stoi na warcie, pozostałe śpią. Zmiana co dwie godziny. – Zgadzam się – odezwał się konsul. – Ja wezmę pierwszą wartę. – Rano... – zaczął Kassad. – Patrzcie! – wykrzyknął ksiądz Hoyt. Spojrzeli we wskazanym kierunku. Pośród feerii gwiazdozbiorów rozbłyskiwały kule kolorowego ognia: zielone, fioletowe, pomarańczowe, znowu zielone – oświetlały trawiastą równinę niczym pioruny letniej burzy. Gwiazdy i ścieżki

meteorów pobladły i straciły na znaczeniu wobec tego nagłego pokazu. – Co to za eksplozje? – zapytał ksiądz. – Bitwa kosmiczna – odpowiedział Kassad. – W przestrzeni cislunarnej. Broń termojądrowa. Zszedł szybko pod pokład. – Drzewo – powiedział Het Masteen, wskazując drobinkę światła poruszającą się wśród wybuchów jak rozżarzony węgielek wśród pokazu fajerwerków. Kassad wrócił z lornetką i podał ją komuś z pozostałych. – Wygnańcy? – spytała Lamia. – To inwazja? – Wygnańcy, z całą pewnością – przytaknął Kassad. – Ale niemal na pewno to tylko wypad zwiadowczy. Widzicie te gromady świateł? To pociski Hegemonii eksplodujące na polach siłowych kanonierek. Lornetka dotarła do konsula. Rozbłyski były przez nią wyraźnie widoczne, przeistoczyły się w chmurę płomieni. Widział iskierkę i długi niebieski ogon przynajmniej dwóch okrętów zwiadu uciekających przed statkami Hegemonii. – Raczej nie... – zaczął Kassad, ale urwał w pół słowa, gdy pomarańczowe światło rozbłysku zalało wiatrowóz, jego żagle i całe Morze Traw. – Chryste Miłosierny... – szepnął ksiądz Hoyt. – Trafili drzewostatek. Konsul spojrzał przez lornetkę w lewo. Gołym okiem widział rosnącą aureolę płomieni, ale przez lornetkę dostrzegł długi na kilometr pień i konary Yggdrasilla, gdy stanęły w ogniu. Długie, łukowato zakrzywione macki płomieni wyciągnęły się w przestrzeń, kiedy pole siłowe zawiodło i zaczął się spalać tlen. Pulsująca pomarańczowa chmura pobladła i zapadła się w sobie, jeszcze przez sekundę mignął pień, gdy drzewostatek płonął i rozpadał się jak podłużny kawałek żaru w dogasającym ognisku. Nikt nie mógł tego przeżyć. Yggdrasill został zgładzony wraz z całą załogą, klonami i na wpół świadomymi ergami. Konsul odwrócił się do Heta Masteena i poniewczasie podał mu lornetkę. – Tak mi... przykro – szepnął. Wysoki templariusz nie wziął od niego lornetki. Powoli spuścił wzrok, naciągnął kaptur i bez słowa zszedł pod pokład. Ostatnia eksplozja oznajmiła śmierć drzewostatku. Kiedy minęło dziesięć minut i żaden kolejny wybuch nie zakłócił nocy, Brawne Lamia zapytała: – Myślicie, że ich dopadli? – Wygnańców? – spytał Kassad. – Pewnie nie. Jednostki zwiadu buduje się z myślą o szybkości i obronie. Oddaliły się już na odległość kilku minut świetlnych. – Celowo zaatakowali drzewostatek? – zapytał Silenus.

Sprawiał wrażenie bardzo trzeźwego. – Nie sądzę – odpowiedział Kassad. – Trafili go tylko przy okazji. – Przy okazji – powtórzył Sol Weintraub. Pokręcił głową. – Idę się zdrzemnąć parę godzin przed wschodem słońca. Jedno po drugim zeszli pod pokład. Kiedy na górze zostali tylko Kassad i konsul, ten drugi zapytał: – Gdzie powinienem pełnić wartę? – Rób obchody. Z głównego korytarza u podnóża drabiny widzisz drzwi wszystkich kajut, wejście do mesy i kambuza. Wychodź czasem na górę, sprawdzaj schodnię i pokłady. Pilnuj, żeby latarnie nie pogasły. Masz broń? Konsul pokręcił głową. Kassad oddał mu neutralizator. – Jest nastawiony na wąską wiązkę, zasięg od pół metra do dziesięciu. Nie używaj go, dopóki nie będziesz pewien, że pojawił się ktoś obcy. Chropowata płytka, która przesuwa się do przodu, to bezpiecznik. W tej chwili broń jest zabezpieczona. Konsul pokiwał głową, uważając, by nie położyć palca na wypustce spustowej. – Zmienię cię za dwie godziny – powiedział Kassad. Zerknął na komlog. – Zanim skończę wartę, wzejdzie już słońce. Spojrzał na niebo, jakby spodziewał się, że Yggdrasill pojawi się znowu i nadal będzie kreślił ognistą ścieżkę na niebie. Tam jednak płonęły tylko gwiazdy. Na północno-wschodnim horyzoncie ruchoma czarna masa zwiastowała burzę. Kassad pokręcił głową. – Co za strata – mruknął i zszedł pod pokład. Konsul stał przez chwilę bez ruchu; nasłuchiwał szumu wiatru w żaglach, trzeszczenia olinowania i turkotu koła. Po chwili podszedł do relingu i w zamyśleniu zapatrzył się w ciemność.

7 J. Keats, Oda na urnę grecką, przeł. Z. Kubiak. 8 W.B. Yeats, Modlitwa za moją córkę, przeł. L. Marjańska.



PIĘĆ

Wschód słońca nad Morzem Traw był cudownym zjawiskiem; konsul podziwiał go z najwyższego punktu pokładu rufowego. Po zakończeniu swojej wachty próbował zasnąć, zrezygnował i wrócił na pokład, żeby patrzeć, jak noc blednie i przechodzi w dzień. Front burzowy przygnał nisko zawieszone chmury i kiedy wschodzące słońce rozpaliło świat, jego blask odbijał się od ziemi i nieba. Żagle, olinowanie i sfatygowane deski wiatrowozu lśniły złotem przez te kilka minut, zanim sklepienie z chmur przesłoniło słońce i wszystko znów straciło barwy. Wiatr towarzyszący tej sinej kurtynie był lodowaty, jakby dął wprost z ośnieżonych szczytów Gór Brzeżnych, majaczących ciemną plamą na północno-wschodnim horyzoncie. Brawne Lamia i Martin Silenus dołączyli do niego, grzejąc ręce o przyniesione z kambuza kubki z kawą. Wiatr chłostał żagle i zawodził w takielunku. Gęste loki Lamii otaczały jej twarz mroczną aureolą. – ...dobry – mruknął Silenus. Spod przymrużonych powiek wodził wzrokiem po Morzu Traw. – Dzień dobry – odparł konsul, mile zaskoczony swoim stanem: nie przespał przecież nocy, a mimo to był energiczny i żwawy. – Żeglujemy pod wiatr, ale wiatrowóz radzi sobie niezgorzej. Na pewno przed zmierzchem dotrzemy do gór. Silenus burknął coś niezrozumiale w odpowiedzi i schował nos w kubku. – Nie mogłam spać – przyznała Lamia. – Cały czas myślałam o historii M. Weintrauba. – Nie wydaje mi się... – wtrącił poeta. Zawiesił głos, gdy na pokład wyszedł Weintraub z nosidełkiem na piersi. Jego córeczka zerkała znad krawędzi. – Dzień dobry wszystkim – powiedział Weintraub. Rozejrzał się i odetchnął głęboko. – Mmm... Rześko, nie? – Rześko, kurwa... – mruknął Silenus. – Zamarznąć można! A na północ od gór

będzie jeszcze gorzej. – Pójdę po kurtkę – powiedziała Lamia. Zanim zdążyła zrobić choćby krok, spod pokładu dobiegł przeraźliwy krzyk: – Krew! * * * Rzeczywiście, krew była wszędzie. W kajucie Heta Masteena panował dziwny porządek: posłane łóżko, kufer podróżny i reszta bagażu ustawione w schludny stos w kącie pomieszczenia, szata przerzucona przez oparcie krzesła... Wrażenie ładu psuła tylko krew, pokrywająca znaczną część podłogi, ścian i sufitu. Pielgrzymi całą szóstką stłoczyli się w progu; nikomu nie śpieszyło się, żeby wejść do środka. – Szedłem właśnie na pokład – mówił ksiądz Hoyt osobliwie beznamiętnym tonem. – Drzwi były uchylone, mignęła mi przez nie... krew. Na ścianie. – A to na pewno jest krew? – zainteresował się Silenus. Brawne Lamia weszła do kajuty, dotknęła palcami plamy gęstej cieczy na ścianie i podniosła je do nosa. – Tak, to krew. Rozejrzała się. Zajrzała do szafy, zerknęła na puste półki i wieszaki, po czym podeszła do okna. Było zamknięte od wewnątrz na zasuwkę. Lenar Hoyt, bledszy niż zwykle, osunął się ciężko na krzesło. – To znaczy, że co, nie żyje? – Na razie wiemy tylko tyle, że kapitana Masteena nie ma w jego kajucie, za to jest w niej masa krwi – zauważyła Lamia. Wytarła rękę o spodnie. – Należy teraz dokładnie przeszukać cały wiatrowóz. – Otóż to – poparł ją pułkownik Kassad. – Tylko co będzie, jak nigdzie go nie znajdziemy? Lamia otworzyła okno. Świeże powietrze rozrzedziło gęstą od krwi atmosferę jak z ubojni i przyniosło dźwięki z zewnątrz: turkotanie koła jezdnego i szelest traw o kadłub. – Jeżeli nie znajdziemy kapitana Masteena – odparła – będziemy musieli założyć, że albo z własnej woli zszedł z pokładu, albo został uprowadzony. – Ale ta krew... – zaczął Hoyt. – Niczego nie dowodzi – wszedł mu w słowo Kassad. – M. Lamia ma rację; nie znamy ani genotypu, ani nawet grupy krwi Masteena. Czy ktoś coś widział lub

słyszał? Odpowiedziały mu chrząknięcia i przeczące ruchy głowy. Silenus powiódł wzrokiem po pozostałych pielgrzymach. – Co wy, ludzie, nie widzicie, że to dzieło naszego kumpla Dzierzby? – Tego nie wiemy! – warknęła Lamia. – Może ktoś chciał, żebyśmy tak właśnie pomyśleli? – To nie ma sensu – wtrącił Hoyt. Cały czas miał kłopot z oddychaniem. – To bez znaczenia. Podzielimy się na dwuosobowe zespoły. Kto oprócz mnie ma broń? – Ja – odparł pułkownik. – Kilka sztuk. Mogę komuś pożyczyć. – Ja nie mam – powiedział ksiądz. Poeta tylko pokręcił głową. Weintraub, który wcześniej wycofał się z dzieckiem na korytarz, teraz wetknął głowę do kajuty. – Ja nic nie mam. – Ja też – zawtórował mu konsul. Kiedy dwie godziny przed brzaskiem schodził z posterunku, oddał neutralizator Kassadowi. – W porządku – powiedziała Lamia. – Ksiądz i ja przeszukamy dolny pokład. Silenus pójdzie z pułkownikiem: pokład środkowy. M. Weintraub? Pan z konsulem rozejrzycie się na górze. Interesuje nas wszystko, co wyda wam się niezwykłe, zwłaszcza wszelkie ślady walki. – Jedno pytanie – odezwał się Silenus. – Tak? – Kto cię ogłosił królową balu, do cholery? – Jestem prywatnym detektywem – wyjaśniła Lamia, spojrzawszy mu prosto w oczy. Wzruszył ramionami. – Nasz Hoyt jest kapłanem jakiejś zapomnianej religii, ale to nie znaczy, że mamy przed nim klękać, kiedy zachce mu się odprawić mszę. – W porządku – westchnęła Lamia. – Dam ci lepszy powód. Poruszyła się w mgnieniu oka, tak błyskawicznie, że niewiele brakowało, a konsul przegapiłby całą akcję. W jednej chwili stała przy otwartym oknie, a w następnej znalazła się na środku kajuty i jedną ręką podniosła Silenusa z podłogi, ścisnąwszy potężną dłonią jego chudą szyję. – Mam propozycję – powiedziała. – Zrobimy to, co dyktuje nam logika, ponieważ to właśnie dyktuje nam logika. Co ty na to?

– Grhhghhkhhh – wykrztusił poeta. – Świetnie – odparła spokojnie Lamia i go puściła. Silenus zatoczył się i omal nie runął na siedzącego Hoyta. – Proszę. – Kassad przyniósł przez ten czas dwa mniejsze neutralizatory synaptyczne. Podał jeden Weintraubowi. – A ty co masz? – spytał Brawne. Z kieszeni luźnej koszuli Lamia wyjęła zabytkowy pistolet. Kassad przyjrzał mu się i skinął głową. – Nie rozdzielajcie się – powiedział. – I nie strzelajcie, dopóki nie będziecie pewni, że macie przed sobą właściwy cel i że stanowi on zagrożenie. – Opis pasuje do suki, którą zamierzam odstrzelić – mruknął Silenus, rozmasowując obolałą szyję. Brawne Lamia zrobiła pół kroku w jego stronę. – Stul dziób – uciszył poetę Kassad. – Do roboty. I obaj z Silenusem wyszli z kajuty. Sol Weintraub oddał neutralizator konsulowi. – Wolę trzymać go z dala od Rachel. Idziemy na górę? Konsul przyjął ofiarowaną mu broń i pokiwał głową. * * * W całym wiatrowozie nie było więcej żadnych śladów Prawdziwego Głosu Drzewa Heta Masteena. Po trwających godzinę poszukiwaniach spotkali się w kajucie zaginionego. Krew pociemniała i wyschła. – Mogliśmy coś przeoczyć? – spytał ksiądz Hoyt. – Jakieś... tajne przejścia? Ukryte pomieszczenia? – Nie można tego wykluczyć – odparł pułkownik Kassad – ale przeczesałem cały pojazd czujnikami ciepła i ruchu. Jeżeli nawet jest na pokładzie coś większego od myszy, to ja tego czegoś nie znalazłem. – Masz takie czujniki? – żachnął się Silenus. – To po kiego chuja czołgaliśmy się przez godzinę po zęzie i innych norach? – Odpowiednie przebranie albo wyposażenie pozwala oszukać czujniki. – I to jest odpowiedź na moje pytanie – skonstatował ksiądz. – Kapitan Masteen może się w dalszym ciągu gdzieś tu ukrywać, jeśli tylko ma właściwy strój albo sprzęt. – To istotnie możliwe, ale mało prawdopodobne – orzekła Lamia. – Ja osobiście

przypuszczam, że nie ma go już na pokładzie. – Dzierzba – powiedział z niesmakiem Silenus. Nie brzmiało to jak pytanie. – Być może – zgodziła się Lamia. – Pułkowniku, wraz z konsulem pełniliście straż przez te cztery godziny. Na pewno niczego nie widzieliście ani nie słyszeliście? Obaj zgodnie pokręcili głowami. – Było cicho – powiedział Kassad. – Usłyszałbym odgłosy bójki nawet zanim jeszcze zaczęła się moja wachta. – Ja po zejściu z posterunku już nie spałem – dodał konsul. – A moja kajuta sąsiaduje przez ścianę z kajutą Masteena. Nic nie słyszałem. – No to usłyszeliśmy, co mają do powiedzenia ci dwaj, którzy kręcili się tu po ciemku z bronią w garści, kiedy nieszczęśnik został zarżnięty – podsumował Silenus. – Twierdzą, że są niewinni. Następna sprawa, proszę! – Jeśli nawet ktoś zabił Masteena, to na pewno nie neutralizatorem – zauważył Kassad. – Żadna znana mi nowoczesna, cicha broń nie zostawia tyle krwi. Nie słyszeliśmy strzałów, a ja nie znalazłem otworów po kulach, domyślam się więc, że możemy wykluczyć z grona podejrzanych pistolet M. Lamii. Jeżeli, podkreślam: jeżeli jest to krew kapitana Masteena, to przelano ją za pomocą jakiegoś ostrego narzędzia. – Dzierzba cały jest jednym wielkim ostrym narzędziem – mruknął poeta. Lamia podeszła do stosu bagaży. – Czczą gadaniną nic nie wskóramy. Sprawdźmy, co miał w bagażu. Ksiądz Hoyt uniósł rękę w niepewnym geście. – Ale to... jego prywatne rzeczy, prawda? Chyba nie mamy prawa... Brawne Lamia skrzyżowała ręce na piersi. – Proszę księdza, jeśli Masteen nie żyje, to jest mu to obojętne. A jeśli żyje, zapoznanie się z należącymi do niego rzeczami może nam pomóc go odszukać. Tak czy inaczej, musimy znaleźć jakąś wskazówkę. Hoyt pokiwał bez przekonania głową. Ostatecznie do wielkiego naruszenia prywatności nie doszło. W kufrze znaleźli tylko kilka zmian bielizny i egzemplarz Księgi Życia Muira, obok, w torbie – setkę sadzonek roślin, osobno popakowanych, zakonserwowanych i otulonych wilgotną ziemią. – Templariusz powinien na każdej odwiedzonej planecie zasadzić co najmniej sto sadzonek Wiecznego Drzewa – wyjaśnił konsul. – Rzadko się przyjmują, ale taki jest rytuał. Brawne Lamia stanęła nad dużą metalową skrzynią na samym spodzie stosu. – Nie dotykaj tego! – ostrzegł ją konsul.

– Dlaczego? – To sześcian Möbiusa. – Kassad wyręczył konsula w odpowiedzi. – Karbonowa skorupa otaczająca zapętlone pole siłowe o zerowej oporności. – No i co z tego? – nie ustępowała Lamia. – Sześcian Möbiusa służy do przetrzymywania różnych rzeczy w zamknięciu. Nie wybuchnie sam z siebie. – On sam nie – zgodził się konsul – ale to, co zawiera, jak najbardziej może wybuchnąć. Powiem więcej: może już wybuchło. – W sześcianie tej wielkości można by bezpiecznie przechować kilotonową eksplozję nuklearną – dodał Kassad. – Trzeba by tylko zamknąć ją w pierwszej nanosekundzie po zapłonie. Lamia zmarszczyła brwi. – W takim razie może coś, co było w środku, zabiło Masteena? Pułkownik wskazał bladozielony prążek światła obok jedynego spawu. – Jest zapieczętowany. Po otwarciu sześcianu do jego ponownego zapieczętowania niezbędny jest generator pola siłowego. Cokolwiek się tam znajduje, nie skrzywdziło Masteena. – Czyli nie wiemy, co to może być? – Mam pewien pomysł – przyznał konsul. Wszyscy spojrzeli na niego. Rachel się rozpłakała i Sol zaczął grzać paczkę z pokarmem. – Pamiętacie, jak wczoraj w Krańcu M. Masteen podkreślał znaczenie sześcianu? Mówił o nim jak o tajnej broni. – Broni? – powtórzyła Lamia. – Oczywiście! – wykrzyknął Kassad. – To erg! – Erg? – Martin Silenus wybałuszył oczy. – Myślałem, że ergi to takie stworki generujące pole siłowe. Templariusze używają ich na drzewostatkach. – Zgadza się – przytaknął konsul. – Odkryto je mniej więcej trzysta lat temu na asteroidach orbitujących wokół Aldebarana: ciało wielkości kociego kręgosłupa, właściwie sam piezoelektryczny układ nerwowy obleczony w krzemową chrząstkę. Żywią się i potrafią kierować polami siłowymi o mocy porównywalnej z polem małego statku kosmicznego. – Ale jak zapędzić erga do takiego pudła? – Silenus spojrzał znacząco na sześcian Möbiusa. – Lustra? – W pewnym sensie – odparł Kassad. – Pole siłowe zostało przytłumione, erg nie czerpie z niego energii, ale też nie umrze z głodu... Trochę to przypomina nasz kriosen. No i to musi być mały okaz. Szczenię, jeśli można tak powiedzieć.

Lamia powiodła dłonią po metalowej obudowie. – I templariusze potrafią je kontrolować? Porozumiewają się z nimi? – Tak, chociaż nikt do końca nie wie w jaki sposób; to jeden z sekretów Bractwa – mówił dalej pułkownik. – Het Masteen musiał liczyć na to, że erg pomoże mu, kiedy... – Kiedy spotka Dzierzbę – dokończył Martin Silenus. – To miała być jego tajna broń przeciw Władcy Bólu. Parsknął śmiechem. Ksiądz Hoyt odchrząknął. – Kościół przyjął obowiązujący w Hegemonii pogląd, że... te stworzenia, te... ergi... nie są istotami świadomymi... a zatem nie mogą zostać zbawione. – Ależ one są świadome, proszę księdza – zaoponował konsul. – Jak najbardziej. Postrzegają otoczenie znacznie lepiej, niż jesteśmy w stanie to sobie wyobrazić. Jeśli jednak mówimy o samoświadomości, inteligencji i tak dalej... to można je porównać do niezwykle bystrych koników polnych. Czy konik polny może zostać zbawiony? Hoyt nie odpowiedział. – Wygląda na to, że zdaniem kapitana Masteena erg mógł się przyczynić do jego zbawienia – zauważyła Brawne Lamia. – Ale coś poszło nie tak. – Obrzuciła spojrzeniem zasychające plamy krwi na ścianach i podłodze. – Wyjdźmy stąd. * * * Z północnego wschodu nadciągała burza i wiatrowóz musiał ostro halsować, zmagając się z coraz silniejszym wiatrem. Poszarpane białe proporce chmur pędziły po niebie pod niskim, szarym stropem frontu burzowego. Fale błyskawic rozświetlały horyzont, a przewalające się po nich gromy brzmiały jak strzały ostrzegawcze wymierzone przed dziób wiatrowozu. Pielgrzymi patrzyli na to w milczeniu do chwili, gdy pierwsze lodowate krople deszczu kazały im schronić się pod pokładem, w obszernej kajucie na rufie. – To znaleźliśmy w kieszeni jego płaszcza. – Brawne Lamia podniosła pasek papieru z wypisaną cyfrą „5”. – Masteen opowiadałby następny – mruknął konsul. Martin Silenus odchylił się na krześle, aż oparł się plecami o wysokie okno. W burzowym świetle jego rysy satyra nabierały z lekka diabolicznego charakteru. – Jest inna możliwość – zaczął. – Może ktoś, kto jeszcze nie opowiadał, a miał numer piąty, zabił templariusza, żeby zamienić się z nim miejscami.

Lamia spiorunowała go wzrokiem. – Czyli musiałby to zrobić albo konsul, albo ja – skonstatowała spokojnie. Silenus odpowiedział wzruszeniem ramion. Brawne wyjęła z kieszeni drugą kartkę. – Ja miałam być szósta, nic bym na tym nie zyskała. – Może zatem należało uciszyć Masteena, zanim coś powie? – spytał poeta i znów wzruszył ramionami. – Osobiście uważam, że to Dzierzba rozpoczął krwawe żniwa. Właściwie dlaczego wyobrażaliśmy sobie, że pozwoli nam się zbliżyć do Grobowców, skoro wiadomo, że urządzał jatki, gdzie chciał, stąd aż prawie do Keats? – To co innego – odparł Weintraub. – My uczestniczymy w Pielgrzymce do Dzierzby. – No i? Zapadła cisza. Konsul stanął przy oknie. Zacinający ulewny deszcz przesłonił Morze Traw, oprawione w ołów szyby klekotały głośno na wietrze. Skrzypiący wiatrowóz zmienił hals i przechylił się ostro na sterburtę. – M. Lamia? – zagaił pułkownik Kassad. – Zechcesz nam teraz opowiedzieć swoją historię? Lamia z rękami skrzyżowanymi na piersi wyjrzała przez okno. – Nie – odparła. – Najpierw zejdźmy z pokładu tego przeklętego statku. Cuchnie śmiercią. * * * Do portu w Wytchnieniu Pielgrzyma dotarli popołudniem, które burza i słabe światło upodabniały w oczach znużonych pasażerów do późnego wieczoru. Konsul spodziewał się komitetu powitalnego z Kościoła Dzierzby – mieli przecież rozpocząć przedostatni odcinek pielgrzymki – ale Wytchnienie Pielgrzyma wydawało się tak samo puste jak wcześniej Kraniec. Widok pogórza i coraz bliższych Gór Brzeżnych okazał się nie mniej ekscytujący niż byłaby perspektywa zawinięcia do portu po długiej morskiej żegludze. Pielgrzymi całą szóstką wylegli na pokład, nie bacząc na wciąż padający zimny deszcz. Brunatne krzywizny i strome stoki suchych, kusząco falujących wzgórz silnie kontrastowały z zielonym monochromem Morza Traw. Ginące nad nimi w chmurach biało-szare płaszczyzny ledwie sygnalizowały istnienie wysokich na dziewięć tysięcy metrów szczytów, które jednak – nawet tak przykrojone – budziły grozę. Śnieg na ich

zboczach schodził bardzo nisko, prawie sięgał skupiska wypalonych chałup i tanich hotelików składających się do niedawna na Wytchnienie Pielgrzyma. – Jeżeli zniszczyli kolej linową, to już po nas – mruknął konsul. Ta myśl, której do tej pory do siebie nie dopuszczał, przyprawiła go o mdłości. – Widzę pierwsze pięć słupów – powiedział Kassad z lornetką przy oczach. – Wyglądają na nienaruszone. – A wagonik? Widzisz wagonik? – Nie... chociaż zaczekajcie... tak. Tak, widzę wagonik: stoi przy peronie. – A jakiś inny? Jadący? – dopytywał się Silenus. On również zdawał sobie sprawę, jak rozpaczliwe stałoby się ich położenie, gdyby kolejka nie kursowała. – Nie. Konsul pokręcił głową. Nawet przy najgorszej pogodzie i braku pasażerów wagoniki kursowały bez przerwy, żeby regularnie smarować i odladzać grube liny. Zanim jeszcze wiatrowóz zrefował żagle i wysunął trap, ciepło opatuleni pielgrzymi zebrali się na pokładzie z całym bagażem. Kassad miał na sobie wojskową pelerynę termokamuflażową. Brawne Lamia włożyła długi płaszcz, z dawno zapomnianych powodów noszący nazwę trencza. Silenus okrył się futrem, które, targane wiatrem, mieniło się na przemian czernią i szarością. Powłóczysta czerń sutanny bardziej niż zwykle upodabniała księdza Hoyta do stracha na wróble. Sol Weintraub wybrał grubą puchową kurtkę, dostatecznie obszerną, żeby zmieścić się w niej razem z dzieckiem. Konsul wdział sfatygowany, lecz wciąż użyteczny szynel, który żona sprezentowała mu kilkadziesiąt lat temu. – Co z rzeczami kapitana Masteena? – zaniepokoił się Weintraub, stojąc przy trapie. Kassad pierwszy zszedł z wiatrowozu i udał się na rekonesans. – Przyniosłam wszystko – odparła Lamia. – Weźmiemy je ze sobą. – Mnie się to wydaje dziwnie niestosowne – zaoponował Hoyt. – To, że tak po prostu ruszamy dalej. Brakuje mi jakiegoś... nabożeństwa. Tak jakbyśmy nie zauważyli, że zginął człowiek. – Tego nie wiemy – przypomniała mu Lamia. Z łatwością podniosła ważący czterdzieści kilogramów plecak jedną ręką. Hoyt spojrzał na nią z niedowierzaniem. – Naprawdę myślisz, że M. Masteen żyje? – spytał. – Nie – odparła Lamia. Płatki śniegu osiadały jej na włosach. Kassad pomachał do nich z drugiego końca pomostu. Zgarnęli bagaż i zeszli z pokładu wiatrowozu. Nikt się nie obejrzał. – Pusto?! – zawołała Lamia, gdy podeszli bliżej.

Peleryna Kassada powoli dezaktywowała tryb maskujący. – Pusto – przytaknął. – Jakieś ciała? – Nic. – Pułkownik zwrócił się do Sola i konsula. – Zabraliście rzeczy z kambuza? Obaj pokiwali głowami. – Jakie rzeczy? – zdziwił się Silenus. – Tygodniowy zapas jedzenia – wyjaśnił Kassad. Odwrócił się, zadarł głowę i spojrzał w kierunku stacji kolejki. Dopiero teraz konsul zauważył, że zgiętą w łokciu ręką pułkownik przytrzymuje długi karabin szturmowy, który pod peleryną był praktycznie niewidoczny. – Nie wiadomo, czy dalej będzie co jeść – dodał Kassad. Nie wiadomo, czy za tydzień będziemy jeszcze żyli, pomyślał konsul, ale nie powiedział tego na głos. Na dwie raty przenieśli ekwipunek do stacji kolejki. Wiatr zawodził w otwartych oknach i strzaskanych kopułach budynków. Podczas drugiego kursu konsul niósł sześcian Möbiusa na spółkę z księdzem Hoytem. Hoyt sapał i stękał pod ciężarem ładunku. – Po co w ogóle zabieramy erga ze sobą? – wykrztusił, gdy stanęli u stóp metalowych schodów prowadzących na stację. Rdza plamiła schody i peron niczym pomarańczowe porosty. – Nie wiem – przyznał nie mniej zdyszany konsul. Z góry wzrok sięgał daleko ponad Morze Traw. Wiatrowóz stał tam, gdzie go zostawili, ze zwiniętymi żaglami, mroczny i pozbawiony życia. Śnieżne szkwały smagały prerię, przywodząc na myśl spienione bałwany na wierzchołkach niezliczonych źdźbeł. – Załadujcie wszystko do wagonika! – polecił Kassad. – Może uda mi się go uruchomić z kabiny operatora na górze. – To on nie działa automatycznie? – zdumiał się Silenus. Jego drobna głowa niemal całkowicie ginęła w grubym futrze. – Jak wiatrowóz? – Raczej nie. No, idźcie już. Ja zobaczę, co się da zrobić. – A jeśli odjedzie bez ciebie?! – zawołała Lamia za oddalającym się Kassadem. – Nie odjedzie. * * *

Wnętrze wagonika było zimne – i puste, jeśli nie liczyć metalowych ławek w przednim przedziale oraz tuzina topornych prycz w mniejszej części tylnej. Cały wagonik miał co najmniej osiem metrów długości i pięć szerokości. Przednią kabinę (przeszkloną – okna sięgały w niej od pasa dorosłego człowieka do sufitu) od tylnej oddzielała cienka metalowa ściana z otworem drzwiowym. Jeden narożnik w części sypialnej zajmowała toaleta wielkości szafy. Zrzucili bagaże na środku podłogi i zaczęli przytupywać, zabijać ręce i ruszać się z ożywieniem, żeby się rozgrzać. Jeden Silenus wyciągnął się na ławce; ze zwałów futra sterczały mu tylko stopy i czubek głowy. – Nie pamiętam, jak się włącza ogrzewanie w tym kurestwie – mruknął. Konsul obejrzał ciemną tablicę rozdzielczą. – Jest elektryczne – orzekł. – Samo się włączy, kiedy pułkownik uruchomi wagonik. – Jeżeli pułkownik go uruchomi – poprawił go poeta. Sol Weintraub przewinął Rachel, po czym zapakował ją z powrotem w ocieplany skafanderek i wziął na ręce. – Jestem tu pierwszy raz – powiedział. – Ale wy, panowie, już tu byliście, prawda? – Ja tak – przytaknął Silenus. – A ja nie – odparł konsul – ale znam kolejkę ze zdjęć. – Kassad mówił, że zdarzyło mu się wracać tą drogą do Keats! – zawołała Brawne Lamia z drugiego pomieszczenia. – Wydaje mi się... – zaczął Sol. Przerwał mu głośny zgrzyt przekładni i gwałtowne szarpnięcie. Wagonik zakolebał się makabrycznie i znienacka ruszył. Wszyscy doskoczyli do okien od strony peronu. Kassad zostawił swój sprzęt w wagoniku, zanim po długiej drabinie wspiął się do kabiny operatora. Teraz pojawił się w drzwiach, zjechał po drabinie i zaczął biec. Wagonik opuścił już strefę dla wsiadających. – Nie da rady – wyszeptał ksiądz Hoyt. Zostało dziesięć metrów. Kassad sadził wielkie susy. Wydawało się, że ma nieproporcjonalnie długie nogi, wyglądał jak patykowaty ludzik z dziecięcych rysunków. Wagonik wyjechał poza stację, między nim i peronem ziała coraz dłuższa przerwa. Od skał w dole dzieliło go osiem metrów. Peron był oblodzony i śliski. Kassad jeszcze przyśpieszył. – Dawaj! – zachęcała go Lamia. Inni podjęli jej okrzyk.

Konsul na chwilę przeniósł wzrok na kruszące się i spadające z liny nośnej grudy lodu, zanim znów spojrzał na Kassada. Za daleko. Nie da rady. Dotarłszy na skraj peronu, pułkownik mknął z niewiarygodną prędkością; konsulowi znów stanął przed oczami jaguar z ZOO na Lususie. Spodziewał się, że Kassad lada chwila pośliźnie się, straci równowagę, spadnie bezgłośnie i roztrzaska się na ośnieżonych głazach, on jednak na nieskończenie długą chwilę zawisł w powietrzu z wyciągniętymi rękami i rozwianą peleryną. I zniknął za wagonikiem. Rozległ się głuchy łoskot, a potem zapadła cisza. Przez minutę nikt się nie poruszył. Znajdowali się teraz na wysokości czterdziestu metrów i zbliżali do pierwszego słupa. Sekundę później mignął im Kassad: uczepiony narożnika pojazdu, podciągał się po jego zewnętrznej ścianie, chwytając się wybrzuszeń i zagłębień w lodowatym metalu. Brawne Lamia otworzyła na oścież drzwi kabiny i dziesięć rąk pomogło wciągnąć pułkownika do środka. – Chwała Bogu – powiedział Hoyt. Pułkownik odetchnął z ulgą i uśmiechnął się posępnie. – W kabinie jest czuwak połączony z hamulcem; musiałem przyblokować dźwignię workiem piasku. Wolałem nie musieć próbować dwa razy. Martin Silenus wskazał szybko przybliżający się słup. Ciągnąca się w dal lina nośna ginęła bez śladu w nisko zawieszonym kożuchu chmur. – Teraz chyba nie mamy już wyboru – powiedział. – Czy tego chcemy, czy nie, jedziemy na drugą stronę gór. – Ile zajmie nam ta przeprawa? – spytał ksiądz. – Dwanaście godzin, może trochę mniej. Przy zbyt silnym wietrze lub nadmiernym oblodzeniu zdarzało się, że operator zatrzymywał kolejkę. – Nam takie przerwy nie grożą – zauważył Kassad. – Chyba że lina pęknie – odparował poeta. – Albo w coś walniemy. – Lepiej się zamknij – uciszyła go Lamia. – Są chętni na kolację? – Patrzcie – powiedział konsul. Stłoczyli się przy przednich oknach. Wagonik znajdował się sto metrów nad ostatnim odcinkiem zbrązowiałych pogórzy. Daleko w dole, z tyłu, majaczyły jeszcze nędzne zabudowania Wytchnienia Pielgrzyma i nieruchomy wiatrowóz. A potem wchłonęły ich śnieg i chmury. * * *

W wagoniku nie było aneksu kuchennego z prawdziwego zdarzenia, ale przedział sypialny został wyposażony w lodówkę i kuchenkę mikrofalową. Z przeróżnych mięs i jarzyn zabranych z pentry wiatrowozu Lamia z Weintraubem przyrządzili całkiem znośny gulasz. Silenus, który jeszcze na Benares zaopatrzył się w zapas wina, wybrał teraz hyperiońskiego burgunda jako najlepiej pasującego do gulaszu. Kończyli kolację, kiedy napierający na okna mrok najpierw pojaśniał, a po chwili zupełnie się rozwiał. Konsul odwrócił się od stołu i ujrzał niespodziewanie wynurzające się spośród chmur słońce. Wnętrze wagonika wypełnił nieziemski złoty blask. Wszyscy odetchnęli z ulgą. Mieli dotąd wrażenie, że dawno już zapadła noc, i kiedy teraz wznieśli się ponad morze chmur, z którego niczym wyspy wyrastały kolejne szczyty łańcucha górskiego, piękny zachód słońca był miłą niespodzianką. Niebo nad Hyperionem pociemniało, dzienny lazur ustąpił miejsca głębokiemu wieczornemu granatowi; czerwonozłote słońce rozpalało wypiętrzone chmury i skalno-lodowe wierzchołki gór. Konsul przeniósł wzrok na pielgrzymów: ci sami ludzie, którzy jeszcze przed chwilą, w półmroku, wydawali się szarzy i mali, teraz, w złocistej poświacie, jakby emanowali własnym blaskiem. Martin Silenus podniósł kieliszek jak do toastu. – Na Boga! Od razu lepiej. Konsul spojrzał do przodu, gdzie gruba lina najpierw upodabniała się w oddali do cieniutkiej nici, a potem zupełnie znikała. Dalej, na odległym o kilka kilometrów wierzchołku, słońce zalśniło na kolejnym słupie. – Sto dziewięćdziesiąt dwa słupy – powiedział Silenus melodyjnym tonem znudzonego przewodnika wycieczki – z durastali i stopów wzmacnianych włóknem węglowym. Każdy ma osiemdziesiąt trzy metry wysokości. – Musieliśmy już wjechać dość wysoko – zauważyła półgłosem Lamia. – Najwyższy punkt mierzącej dziewięćdziesiąt sześć kilometrów trasy znajduje się nad wierzchołkiem Mount Dryden, piątego pod względem wysokości szczytu Gór Brzeżnych, mierzącego dziewięć tysięcy dwieście czterdzieści sześć metrów – ciągnął monotonnie Silenus. – Kabina się zahermetyzowała. – Kassad rozejrzał się po wnętrzu. – Jakiś czas temu wyczułem zmianę ciśnienia. – Patrzcie – powiedziała Lamia. Słońce długo spoczywało na wyznaczającej widnokrąg linii obłoków, teraz zaś zanurkowało poniżej niej, rozpaliło od spodu chmury burzowe i feerią barw rozświetliło cały zachodni skraj świata. Nawisy śnieżne i szkliste połacie lodu wciąż

skrzyły się na zboczach gór wznoszących się kilometr lub więcej nad sunącym pod górę wagonikiem. Pod ciemniejącą kopułą nieba pojawiły się najjaśniejsze gwiazdy. Konsul spojrzał na Lamię. – Może teraz opowiesz nam swoją historię, M. Lamia? Później spróbujemy się przespać przed dotarciem do Wieży. Brawne dopiła wino. – Wszyscy chcą ją teraz usłyszeć? W różowym zmierzchu odpowiedziały jej skinienia głową. Silenus wzruszył ramionami. – Dobrze – powiedziała, odstawiając pusty kieliszek. Podciągnęła nogi na ławkę, oparła łokcie na kolanach i zaczęła opowiadać.

OPOWIEŚĆ DETEKTYWA DŁUGIE POŻEGNANIE Gdy tylko wszedł do mojego biura, zorientowałam się, że to będzie wyjątkowa sprawa. Był piękny – nie zniewieściały czy ładniutki w stylu, do jakiego przyzwyczaili nas modele i gwiazdy holowizji, tylko... po prostu piękny. Był niski, nie wyższy ode mnie, a ja przecież urodziłam się i wychowałam na Lususie, przy ciążeniu równym 1,3 ziemskiego. Było też oczywiste, że w odróżnieniu ode mnie nie pochodzi z Lususa – zdradzała to jego atletyczna, chociaż szczupła budowa ciała i proporcje w sam raz odpowiadające standardom Sieci. Jego twarz znamionowały energiczność i determinacja: niskie czoło, wyraziste kości policzkowe, zgrabny nos, mocny zarys szczęki i szerokie usta sugerujące zarazem zmysłowość i upór. Miał duże, piwne oczy i na oko dobiegał standardowej trzydziestki. Oczywiście nie zrobiłam tego spisu cech w tej samej chwili, gdy przekroczył próg. Moja pierwsza myśl brzmiała: To klient? Dopiero druga: Kurczę, co za piękny facet. – M. Lamia? – Owszem. – M. Brawne Lamia z Wszechsieciowej Agencji Detektywistycznej? – Zgadza się. Rozejrzał się dookoła takim wzrokiem, jakby mi nie dowierzał. Trudno mu się było

dziwić. Moje biuro mieści się na dwudziestym trzecim poziomie starego przemysłowego kopca w Starych Norach, w rejonie Żelaznej Świni na Lususie. Trzy ogromniaste okna wychodzą na tunel serwisowy nr 9, gdzie panuje wieczny półmrok i wilgoć, a to dzięki obfitym przeciekom z filtrów piętrzącego się powyżej kopca. Po drugiej stronie widać głównie nieużywane zautomatyzowane rampy załadunkowe i zardzewiałe dźwigary. Ale co mi tam, przynajmniej jest tanio. A większość moich klientów i tak dzwoni, zamiast fatygować się osobiście. – Mogę usiąść? – zapytał, najwyraźniej usatysfakcjonowany konstatacją, że rzetelna agencja detektywistyczna może mieścić się w takiej kanciapie. – Pewnie. – Wskazałam mu krzesło. – Panie... ehm... – Johnny – powiedział. Nie wyglądał mi na gościa, który obejdzie się bez nazwiska. Cały wprost tchnął dużymi pieniędzmi, i nie mam na myśli ubrania, które było całkiem zwyczajne, w sportowym stylu i odcieniach szarości i czerni. Rzecz w tym, że ten gość miał klasę. I dziwny akcent. Mam ucho do dialektów, to się przydaje w moim fachu, ale w jego wypadku nie umiałam powiedzieć nie tylko, z jakiej okolicy pochodzi, ale nawet z jakiej planety. – W czym mogę ci pomóc, Johnny? Sięgnęłam po butelkę szkockiej, którą właśnie miałam schować do barku, gdy się pojawił. Pokręcił głową; nie wiem, kurczę, może się spodziewał, że każę mu pić z gwinta, ale przecież ja też mam klasę. Przy chłodziarce specjalnie trzymam papierowe kubki. – M. Lamia... – zagaił. Ten jego wypielęgnowany akcent nie dawał mi spokoju. – Potrzebuję detektywa. – To mój zawód. Zawahał się, onieśmielony. Klienci często mają opory, żeby mi powiedzieć, na czym ma polegać moja robota – nie ma w tym nic dziwnego, jeśli wziąć pod uwagę, że dziewięćdziesiąt pięć procent spraw, którymi się zajmuję, to rozwody i kłopoty domowe. Wzięłam go na przeczekanie. – To dość delikatna sprawa – powiedział w końcu. – To zrozumiałe, M... znaczy, Johnny. Większość spraw, jakimi się zajmuję, należy do tej kategorii. Jestem zrzeszona w Siecio-Związku, wszystkie ustalenia między mną i klientem podpadają pod Ustawę o Ochronie Prywatności. Absolutnie wszystko jest objęte tajemnicą, nawet sam fakt naszego spotkania. Nawet jeśli mnie nie

wynajmiesz. To akurat była wierutna bzdura, bo policja w każdej chwili mogła zajrzeć mi do akt, gdyby tylko przyszła jej na to chęć, ale czułam, że muszę gościa jakoś uspokoić. Boże, ależ on był piękny! – Mhm – przytaknął i znów się rozejrzał. Pochylił się na krześle. – Chciałbym, M. Lamia, żeby przeprowadziła pani śledztwo w sprawie zabójstwa. Zaintrygował mnie. Do tej pory siedziałam rozparta wygodnie na krześle, z nogami na blacie biurka. Po tych słowach usiadłam jak człowiek i nachyliłam się ku niemu. – Zabójstwa? Jesteś pewien? A co z glinami? – O niczym nie wiedzą. – To wykluczone – odparłam przygnębiona; wyglądało na to, że mam do czynienia ze świrem, nie z klientem. – Ukrywanie zbrodni przed policją to przestępstwo. W głębi ducha pomyślałam: To ty jesteś mordercą, Johnny? Z uśmiechem pokręcił głową. – Nie w tej sytuacji – odparł. – Jak to? – Sęk w tym, M. Lamia, że wprawdzie doszło do zabójstwa, ale policja, zarówno lokalna, jak i federalna, o niczym nie wie i nic nie może zrobić. To nie ich jurysdykcja. – Wykluczone – powtórzyłam. Za oknem kaskada iskier z przemysłowej spawarki osypała się w głąb tunelu wraz z rdzawym deszczem. – Wyjaśnij mi to. – Do zabójstwa doszło poza Siecią. I poza obrębem Protektoratu, w miejscu gdzie nie ma policji. To by miało sens. Poniekąd. Ale chociaż łamałam sobie nad tym głowę, nie miałam pojęcia, o czym mówi. Nawet planety kolonialne i osiedla na Rubieżach mają przecież siły policyjne. Statek kosmiczny? Niemożliwe, statki podlegają Międzygwiezdnej Policji Transportowej. – Rozumiem... – odparłam. Od paru tygodni nie miałam nic na warsztacie. – Słucham dalej. – Nasza rozmowa pozostanie poufna nawet jeśli nie weźmie pani tej sprawy, tak? – Absolutnie. – A jeśli zgodzi się ją pani przyjąć, M. Lamia, będzie pani zdawać sprawozdania wyłącznie mnie? – Naturalnie. Mój potencjalny klient w zadumie potarł palcami podbródek. Jeszcze się wahał. Dłonie miał wyjątkowej urody.

– W porządku – powiedział w końcu. – Zacznij od początku – zaproponowałam. – Kto został zamordowany? Johnny wyprostował się na krześle jak pilny uczniak przy odpowiedzi. Nie miałam cienia wątpliwości, że mówi szczerze, kiedy odparł: – Ja. * * * Wyciągnięcie z niego całej historii zajęło mi dziesięć minut. Kiedy skończył, nie uważałam go już za wariata, za to ja sama musiałam chyba zwariować. A w każdym razie musiałabym, żeby przyjąć to zlecenie. Johnny (jego prawdziwym imieniem był szyfrowany ciąg cyfr i liter dłuższy niż moja ręka) był cybrydem. Słyszałam o cybrydach – kto nie słyszał? Kiedyś zarzuciłam nawet swojemu pierwszemu mężowi, że jest jednym z nich. Nigdy bym jednak nie pomyślała, że pewnego dnia znajdę się z cybrydem sam na sam. I że będzie taki cholernie atrakcyjny. Johnny był SI. Jego świadomość, osobowość czy jak tam chcecie to nazwać, szybowała swobodnie w megadatasferze TechnoJądra. Podobnie jak każdy człowiek, z wyjątkiem może przewodniczącej Senatu i sprzątających po SI śmieciarzy, nie miałam zielonego pojęcia, gdzie znajduje się TechnoJądro. SI w pokojowy sposób uwolniły się spod kontroli człowieka ponad trzysta lat temu, na długo przed moim narodzeniem. Nadal wprawdzie trwał sojusz Jądra z Hegemonią i SI w pewnym sensie nam służyły – doradzały Wszechrzeczy, monitorowały datasfery, a także wykorzystywały swoje zdolności predykcyjne, by ustrzec nas od poważnych błędów i katastrof naturalnych – ale najczęściej dyskretnie zajmowały się własnymi nieodgadnionymi i wybitnie nie-ludzkimi sprawami. Po mojemu był to uczciwy układ. SI najczęściej kontaktują się z ludźmi i ludzkimi maszynami za pośrednictwem datasfery. W razie potrzeby są w stanie wygenerować interaktywne holo; przypomniałam sobie ambasadorów TechnoJądra obecnych przy podpisaniu traktatu o przyłączeniu Maui-Przymierza do Sieci; byli dziwnie podobni do starego gwiazdora holofilmów, Tyrone’a Bathwaite’a. Cybrydy to zupełnie inna para kaloszy. Wyhodowane z ludzkiego materiału genetycznego są znacznie bliższe człowiekowi z wyglądu i z zachowania, niż

pozwalamy na to androidom. A zawarte między TechnoJądrem i Hegemonią porozumienie dopuszcza istnienie zaledwie kilku egzemplarzy. Przyjrzałam się Johnny’emu. Z perspektywy SI siedzące naprzeciwko mnie piękne ciało i intrygująca osobowość musiały być zaledwie jedną z wielu zdalnie kierowanych wypustek – może ciut bardziej złożoną, ale raczej nie ważniejszą od tysiąca innych czujników, manipulatorów, autonomicznych narzędzi i innych niezbędnych na co dzień gadżetów. Odrzucenie „Johnny’ego” sprawiłoby SI nie większą przykrość niż mnie obcięcie paznokcia. A to by była wielka szkoda, pomyślałam. – Cybryd – powtórzyłam. – Tak. Licencjonowany. Mam wizę uprawniającą mnie do korzystania z Sieci. – Świetnie – usłyszałam własny głos. – Więc ktoś... zabił twojego cybryda, a ty teraz chciałbyś, żebym tego kogoś znalazła. – Nie – odparł. Miał rudobrązowe loki, a jego fryzura stanowiła dla mnie zagadkę nie mniejszą od jego akcentu. Wyglądała dziwnie archaicznie, ale gdzieś ją już widziałam. – Nie tylko to ciało zostało zamordowane. Mój zabójca zgładził mnie. – Ciebie? – Tak. – To znaczy... ciebie, w sensie... SI? – Otóż to. To mnie przerosło. Przecież SI nie może umrzeć. W każdym razie nikt w Sieci nie słyszał o takim przypadku. – Nie rozumiem – przyznałam. Johnny pokiwał głową. – W przeciwieństwie do ludzkiej osobowości, która w chwili śmierci ulega zniszczeniu... przynajmniej takie jest powszechne mniemanie, jeśli się nie mylę... mojej świadomości nie można unicestwić. Jednakże jednym ze skutków morderczej napaści na mnie była... chwilowa przerwa w działaniu. Posiadam wprawdzie... jak by to powiedzieć... kopie wspomnień, osobowości i tak dalej, ale mimo to poniosłem pewne straty. Podczas ataku część danych uległa zatarciu i w tym właśnie sensie napastnik dopuścił się mordu. – Rozumiem – zełgałam i wzięłam głęboki wdech. – Co na to policja SI? O ile coś takiego w ogóle istnieje... Albo cybergliny z Hegemonii? Czy nie do nich należałoby się zwrócić? – Z powodów osobistych – odparł przystojniak, w którym usilnie starałam się

widzieć cybryda – muszę się wystrzegać kontaktów z tymi instytucjami. To bardzo ważne. Uniosłam pytająco brew. Teraz bardziej mi przypominał standardowego klienta. – Zapewniam, że nie ma w tym nic nielegalnego. Ani nieetycznego. To dla mnie po prostu... żenujące w sposób, którego nie potrafię wytłumaczyć. Założyłam ręce na piersi. – Posłuchaj, Johnny, twoja historia nie trzyma się kupy. Zastanów się: mam ci uwierzyć na słowo, że jesteś cybrydem? Przecież równie dobrze możesz być zwykłym oszustem. Zrobił zdziwioną minę. – Nie przyszło mi to do głowy – przyznał. – Jak miałbym pani udowodnić, że jestem tym, za kogo się podaję? Nie wahałam się ani sekundy. – Przelej milion marek na moje konto w TransWebie – poleciłam. Uśmiechnął się... i w tym samym momencie zadzwonił wideofon. – Najmocniej przepraszam, M. Lamia... – Na ekranie pojawiła się twarz jakiegoś zahukanego jegomościa. W tle przesuwały się cyfry kodów TransWebu. – Pomyśleliśmy, że w związku z... tak znaczną wpłatą zechciałaby pani może zapoznać się z naszymi długofalowymi programami oszczędnościowymi? Albo możliwościami inwestycji na rynku ubezpieczeń wzajemnych? – Później – zbyłam go. Skinął głową i zniknął. – To mogła być symulacja – zauważyłam. Uśmiech Johnny’ego był niezwykle sympatyczny. – To prawda, ale nawet wtedy demonstracja wypadłaby nadzwyczaj przekonująco, nieprawdaż? – Niekoniecznie. Wzruszył ramionami. – Załóżmy jednak, że jestem tym, za kogo się podaję... Weźmie pani tę sprawę, M. Lamia? – Tak. – Westchnęłam. – Z jednym zastrzeżeniem. Nie biorę miliona marek za zlecenie; moja stawka to pięć stów dziennie, plus wydatki. Cybryd pokiwał głową. – Czyli przyjmuje pani zlecenie? Wstałam, włożyłam kapelusz i narzuciłam stary płaszcz, zdjęty z wieszaka przy oknie. Sięgnęłam do dolnej szuflady biurka i płynnym gestem wsunęłam za pazuchę

pistolet ojca. – Chodźmy – powiedziałam. – Chętnie – zgodził się Johnny. – Dokąd? – Chcę obejrzeć miejsce zbrodni. * * * Gdyby wierzyć stereotypom, przeciętny mieszkaniec Lususa niechętnie opuszczałby rodzinny kopiec, a wypuściwszy się gdziekolwiek dalej niż do centrum handlowego, natychmiast dostawałby ataku agorafobii. Tymczasem prawda jest taka, że większość moich zleceń pochodzi z innych światów i wymaga ode mnie podróży poza planetę: tropienie dłużników, którzy po skoku przez transportal i zmianie tożsamości próbują zacząć nowe życie; namierzanie niewiernych małżonków, którym wydaje się, że randkowanie na innej planecie uchroni ich przed wykryciem; szukanie zaginionych dzieci i nieobecnych rodziców. Mimo wszystko byłam zaskoczona, kiedy transportal na Promenadzie w Żelaznej Świni przeniósł nas na pusty kamienny płaskowyż, ciągnący się w dal jak okiem sięgnąć. Nie licząc spiżowego prostokąta portalu, nigdzie nie było widać żadnych oznak cywilizacji. Powietrze śmierdziało zgniłymi jajami. Pod niebem kłębiły się ohydne, żółtawobrązowe chmury. Łuszcząca się ziemia wokół nas była szara i całkowicie pozbawiona oznak życia; nie było nawet porostów. Nie miałam pojęcia, jak daleko w rzeczywistości znajduje się widnokrąg, ale czułam, że znajdujemy się wysoko, a do horyzontu jest daleko. Nawet w oddali nie widziałam drzew, zarośli ani śladów życia zwierzęcego. – Co to za miejsce, u licha? – zdziwiłam się; byłam przekonana, że znam wszystkie planety w Sieci. – Madhya – odparł Johnny. W jego ustach zabrzmiało to jak „Madje”. – Pierwsze słyszę. Włożyłam rękę od kieszeni i namacałam obłożoną macicą perłową kolbę pistoletu taty. – Jeszcze oficjalnie nie należy do Sieci – wyjaśnił cybryd. – Jest kolonią Parwati, ale ponieważ w odległości zaledwie kilku minut świetlnych znajduje się baza ARMII, wybudowano transportal, nie czekając na przystąpienie Madhyi do Protektoratu. Powiodłam wzrokiem po pustkowiu. Odór dwutlenku siarki przyprawiał mnie o mdłości; bałam się, że cały płaszcz mi nim przesiąknie.

– Są tu w pobliżu jakieś osiedla ludzkie? – Nie. Po drugiej stronie planety jest kilka małych miasteczek. – Najbliższy zamieszkany rejon? – Nanda Devi, około trzystu mieszkańców. Ponad dwa tysiące kilometrów na południe stąd. – To po co budować transportal właśnie tutaj? – Potencjalne kopalnie. – Johnny zamaszystym gestem ogarnął cały płaskowyż. – Złoża metali ciężkich. Konsorcjum autoryzowało budowę ponad stu portali na tej półkuli z myślą o przyszłej eksploatacji tych zasobów. – W porządku, to dobre miejsce na dokonanie zabójstwa. Co cię tu sprowadziło? – Nie wiem. To część wspomnień, które utraciłem. – Z kim tu przybyłeś? – Tego również nie wiem. – A co wiesz? Włożył szczupłe dłonie do kieszeni. – Ktokolwiek... lub cokolwiek mnie zaatakowało, użyło broni znanej w Jądrze jako wirus AIDS II. – Co to takiego? – AIDS II to choroba, która dawno temu, jeszcze przed hidżrą, dręczyła ludzkość. Upośledzała układ odpornościowy. Ten... wirus działa w podobny sposób na SI: w niespełna sekundę przenika przez systemy ochronne i napuszcza zabójcze programy fagocytowe na gospodarza. Obraca je przeciwko zarażonej SI. Przeciwko mnie. – Nie mogłeś go złapać w sposób naturalny? – Wykluczone – odparł z uśmiechem. – To tak jakby zapytać ofiarę strzelaniny, czy przypadkiem sama nie wpadła na kule. Wzruszyłam ramionami. – Posłuchaj, jeśli chciałeś wynająć infospeca albo eksperta od SI, to trafiłeś do niewłaściwej osoby. Poza tym, że tak samo jak dwadzieścia miliardów ćwoków zaglądam do datasfery, nie mam zielonego pojęcia o świecie duchów. Specjalnie użyłam tego archaicznego określenia, żeby zobaczyć, czy go to ruszy. – Wiem o tym – odparł niewzruszony. – Nie tego od pani oczekuję. – A czego w takim razie? – Proszę się dowiedzieć, kto mnie tu ściągnął i zabił. I dlaczego. – W porządku. Dlaczego podejrzewasz, że to właśnie tutaj dokonano morderstwa? – Bo to tutaj odzyskałem władzę nad cybrydem po tym, jak się...

rekonstytuowałem. – Czyli twój cybryd był niesprawny, kiedy wirus cię niszczył? – Tak. – Jak długo to trwało? – Moja śmierć? Prawie minutę, zanim udało się włączyć moją zapasową personę. Parsknęłam śmiechem. Nie mogłam się powstrzymać. – Co panią tak bawi, M. Lamia? – Twoja idea śmierci. Piwne oczy posmutniały. – Może się pani wydawać zabawna, ale nie ma pani pojęcia, co taka minuta... odłączenia... oznacza dla składnika TechnoJądra. To całe eony. Bezmiar utraconej informacji. Milenia braku łączności. – Jasna sprawa. – Jakoś udało mi się nie rozpłakać. – Co robiło twoje ciało, twój cybryd, kiedy ty podmieniałeś taśmy z osobowościami, czy jak to się tam robi...? – Domyślam się, że było w komie. – Nie może działać samoczynnie? – Może, ale nie kiedy dochodzi do generalnej awarii całego systemu. – Gdzie doszedłeś do siebie? – Słucham? – Kiedy reaktywowałeś cybryda, gdzie się znajdował? Tym razem zrozumiał. Pokiwał głową i wskazał głaz leżący niespełna pięć metrów od transportalu. – Leżał tam. – Z tej strony, czy z drugiej? – Z drugiej. Obejrzałam to miejsce z bliska. Żadnych plam krwi, zapisków, porzuconych narzędzi zbrodni, odcisków stóp. Żaden ślad nie wskazywał na to, że to właśnie tutaj ciało Johnny’ego przeleżało trwającą minutę wieczność. Być może ekipa z laboratorium kryminalistycznego wyczytałaby całe opasłe tomiszcza z wszechobecnych mikroskopijnych śladów i pozostałości biologicznych; ja widziałam tylko goły kamień. – Skoro straciłeś pamięć, skąd wiesz, że ktoś tu z tobą był? – Sprawdziłem w archiwum transportalu. – A nie przyszło ci do głowy sprawdzić nazwiska na karcie uniwersalnej, którą opłacono podróż? – Wszystkimi kosztami obciążono moją kartę.

– Ale oprócz ciebie była to tylko jedna osoba? – Tak. Pokiwałam głową. Archiwa transferowe stanowiłyby gotowe rozwiązanie wszystkich międzyplanetarnych zagadek kryminalnych, gdyby tylko w transportalach odbywała się prawdziwa teleportacja; wystarczyłoby ściągnąć informacje z archiwum, żeby odtworzyć teleportującego się delikwenta z dokładnością do ostatniej cząsteczki. Sęk w tym, że transportal to po prostu ordynarna dziura w czasoprzestrzeni, wyszarpana za pomocą sfery osobliwości. Jeżeli przestępca nie użyje własnej karty, możemy poznać tylko punkt początkowy i końcowy jego podróży. – Skąd się tu przenieśliście? – Z Centralnej Tau Ceti. – Masz kod do portalu? – Naturalnie. – To spadajmy stąd. Dokończymy tę rozmowę na CTC, tutaj cuchnie jak w szambie. * * * CTC – bo pod takim skrótem od wieków znana jest Centralna Tau Ceti – to najbardziej zatłoczony świat w całej Sieci. Oprócz pięciu miliardów mieszkańców, walczących o przestrzeń do życia na obszarze ponaddwukrotnie mniejszym niż powierzchnia lądów na Starej Ziemi, ma jeszcze pierścień orbitalny zamieszkany przez kolejne pół miliarda ludzi. Nie tylko jest stolicą Hegemonii i siedzibą Senatu, ale także głównym ośrodkiem finansowym Sieci. Podany przez Johnny’ego kod zaprowadził nas (jakżeby inaczej) do liczącego sześćset portali terminalu w jednym z najwyższych wieżowców Nowego Londynu, w jednej z najstarszych – i największych – dzielnic miasta. – W mordę... – mruknęłam. – Chodź, napijemy się czegoś. W pobliżu terminalu znajdowało się całkiem sporo barów. Wybrałam taki, który obiecywał względny spokój: wzorowany na nadmorskiej tawernie, mroczny, chłodny, obficie zdobiony imitacjami drewna i mosiądzu. Zamówiłam piwo; kiedy pracuję nad sprawą, nie pijam nic mocniejszego i nie biorę czaru wspomnień. Czasem mam wrażenie, że to właśnie potrzeba samodyscypliny pozwala mi trwać w branży. Johnny też wziął sobie piwo – ciemne, niemieckie, butelkowane na Renesansie.

Zaciekawiło mnie, jakie słabości i nałogi mogą mieć cybrydy. – Czego jeszcze się dowiedziałeś, zanim przyszedłeś do mnie? – spytałam. Rozłożył ręce. – Niczego. – W dupę... – mruknęłam z nabożeństwem. – To jakiś żart? Masz do dyspozycji potencjał SI, a mimo to nie jesteś w stanie ustalić miejsca pobytu i działań swojego cybryda na kilka dni przed... wypadkiem? – Nie jestem. – Johnny pociągnął łyk piwa. – To znaczy, ściśle rzecz biorąc, mógłbym to zrobić, ale mam ważne powody, dla których nie chcę, żeby inne SI zorientowały się, że węszę. – Podejrzewasz którąś z nich? Zamiast odpowiedzieć, podał mi kartkę z wydrukiem transakcji dokonanych jego kartą uniwersalną. – Po zamordowaniu mnie pięć dni standardowych przepadło w czarnej dziurze. To jest spis transakcji z tego okresu. – Przecież mówiłeś, że odłączyło cię tylko na minutę. Johnny podrapał się palcem po policzku. – I tak miałem szczęście, że straciłem zasób danych tylko z pięciu dni. Przywołałam kelnera (człowieka) i zamówiłam drugie piwo. – Posłuchaj, Johnny... Obojętne, kim jesteś, ja nie dam rady ugryźć tej sprawy, dopóki nie opowiesz mi więcej o sobie i swojej sytuacji. Po cholerę ktoś miałby cię zabijać, jeśli wie, że się... rekonstytuujesz, czy jak to się, u diabła, mówi? – Dostrzegam dwa możliwe motywy – odparł znad kufla Johnny. Skinęłam głową. – Pierwszy byłby taki, że chodziło o wytworzenie dokładnie takiej dziury w twojej pamięci, jaką udało się wytworzyć – powiedziałam. – Zabójca chciał, żebyś zapomniał o czymś, co wydarzyło się lub dotarło do twojej świadomości mniej więcej na przestrzeni ostatniego tygodnia. A drugi? – To wiadomość przeznaczona dla mnie. Tyle że nie znam ani jej treści, ani nadawcy. – Wiesz, kto mógłby chcieć cię zabić? – Nie. – Żadnych pomysłów? – Żadnych. – Zabójstwa najczęściej dokonuje ktoś znajomy: członek rodziny, przyjaciel, ukochany, w przypływie gwałtownego, bezrozumnego gniewu. Sprawcą większości

morderstw z premedytacją są osoby bliskie. Johnny nie odpowiedział. Jego twarz miała w sobie coś nieodparcie atrakcyjnego, w jakiś sposób łączyła męską siłę z kobiecą wrażliwością. Może to przez te oczy. – Czy SI mają rodziny? – spytałam. – Rodzinne waśnie? Spory? Sprzeczki kochanków? – Nie – odparł z lekkim uśmiechem. – Zdarzają się układy quasi-rodzinne, są jednak pozbawione typowego dla ludzkich rodzin elementu emocjonalnego i kwestii odpowiedzialności. „Rodzina” w kontekście SI to najczęściej blok kodu, który w dogodny sposób ilustruje, skąd wywodzą się takie czy inne trendy w przetwarzaniu danych. – Czyli uważasz, że to nie SI cię zaatakowała? – Nie, to nie tak. – Obrócił kufel w rękach. – Dopuszczam taką możliwość, ale nie rozumiem, po co SI miałaby mnie atakować poprzez cybryda. – Łatwiejszy dostęp? – Być może, ale zarazem inne komplikacje dla napastnika. Atak w infowymiarze byłby znacznie bardziej śmiertelny. Poza tym nie widzę motywu. To bez sensu. Ja nikomu nie zagrażam. – Po co ci w ogóle cybryd, Johnny? Może jeśli zrozumiem twoją rolę w całej sprawie, uda mi się znaleźć motyw. Wziął do ręki precel i zaczął się nim bawić. – Mam cybryda... poniekąd jestem cybrydem, ponieważ moja... rola... polega na obserwowaniu istot ludzkich i interakcji z nimi. W pewnym sensie byłem kiedyś człowiekiem. Zmarszczyłam brwi i pokręciłam głową. Na razie gadał od rzeczy. – Słyszała pani o programach rekonstrukcji osobowości? – Nie. – Nic a nic? Nawet kiedy w zeszłym roku na potrzeby wojskowej symulacji zrekonstruowano osobowość generała Glennona-Heighta, żeby sprawdzić, dlaczego był takim znakomitym dowódcą? Trąbili o tym w wiadomościach. – Coś sobie przypominam... – No więc ja właśnie jestem, a właściwie byłem efektem wcześniejszego projektu rekonstrukcyjnego. O wiele bardziej złożonego. Moja persona była wzorowana na poecie ze Starej Ziemi, sprzed hidżry. Starożytnym poecie. Urodzonym pod koniec osiemnastego wieku według Starego Kalendarza. – Jakim cudem można zrekonstruować gościa, który przepadł w pomroce dziejów?

– Na podstawie pism: jego listów, dzienników, krytycznych biografii, świadectw przyjaciół... Ale głównie w oparciu o jego wiersze. Symulacja odtwarza całe środowisko, uwzględniając w nim wszystkie znane czynniki. W ten sposób uzyskuje punkt wyjścia i działa wstecz, rekonstruując osobowość. Pierwsze cybernetyczne persony były dość toporne, ale zanim powołano do istnienia mnie, proces udało się znacząco udoskonalić. Pierwszą próbę przeprowadzono na dwudziestowiecznym poecie nazwiskiem Ezra Pound. Jego persona okazała się nieznośnie zadufana w sobie, pełna irracjonalnych uprzedzeń i praktycznie obłąkana. Dopiero po roku majstrowania przy niej odkryliśmy, że odwzorowanie było stuprocentowo dokładne: to oryginał był obłąkany. Geniusz, ale wariat. – Co było potem? Tworzycie nową osobowość na bazie nieżyjącego poety. Co dalej? – Na jej podstawie hoduje się nową SI. Dzięki cybrydowi wypełniam przeznaczoną mi rolę w społeczności infowymiarowej. – Co to za rola? Poety? Uśmiechnął się. – Raczej poematu. – Poematu? – Dzieła sztuki, które nieustannie się tworzy... chociaż nie w ludzkim rozumieniu tego słowa. Może lepsze byłoby określenie „zagadka”, wiecznie zmienna łamigłówka, która czasem umożliwia nowe spojrzenie na inne, poważniejsze procesy analityczne. – Nie łapię – przyznałam. – To bez znaczenia. Wątpię, żeby to mój... cel istnienia... był przyczyną napaści. – A co nią było według ciebie? – Nie mam pojęcia. Kręciliśmy się w kółko. – No dobrze – powiedziałam. – Spróbuję się dowiedzieć, co robiłeś i z kim przez te ostatnie pięć dni. Masz jeszcze coś, co mogłoby mi pomóc? Poza tym wydrukiem? Johnny pokręcił głową. – Rozumiesz chyba, dlaczego tak mi zależy na poznaniu tożsamości i motywów napastnika? – Oczywiście – przytaknęłam. – Może spróbować jeszcze raz. – Otóż to. – Jak mogę się z tobą skontaktować w razie potrzeby? Podał mi chip dostępowy. – To bezpieczna linia? – upewniłam się. – Bardzo.

– Okej. Odezwę się, jak się czegoś dowiem. Jeżeli w ogóle się dowiem. Wyszliśmy z baru i skręciliśmy w stronę terminalu. Johnny już się ode mnie oddalał, gdy dogoniłam go trzema szybkimi krokami i złapałam za ramię. Wtedy pierwszy raz go dotknęłam. – Johnny? Jak się nazywa ten poeta ze Starej Ziemi, którego wskrzesili... – Zrekonstruowali. – Mniejsza o to. Chodzi mi o tego gościa, na bazie którego zbudowali twoją cyberpersonę. Zawahał się. Zauważyłam, że ma bardzo długie rzęsy. – Nie rozumiem, dlaczego miałoby to być istotne... – Kto wie, co jest istotne, a co nie? Pokiwał głową. – Keats – odparł. – Urodzony w tysiąc siedemset dziewięćdziesiątym piątym AD, zmarł na gruźlicę w tysiąc osiemset dwudziestym pierwszym. John Keats. * * * Śledzenie kogoś podróżującego przez transportale jest praktycznie niemożliwe, zwłaszcza jeśli ten ktoś chce uniknąć wykrycia. Sieciowi gliniarze potrafią śledzić, ale wymaga to z pięćdziesięciu agentów, paru wyrafinowanych i diabelnie drogich zabawek oraz współpracy ze strony nadzoru transportali. Dla człowieka pracującego w pojedynkę jest to zadanie prawie niewykonalne. Mimo to musiałam się przekonać, dokąd wybiera się mój nowy klient. Nie oglądając się za siebie, przeszedł przez plac przy terminalach. Przyczajona za pobliskim kioskiem patrzyłam przez kieszonkowy rejestrator, jak wprowadza na ekranie dotykowym kod miejsca docelowego, wsuwa kartę do szczeliny i wchodzi w rozjarzony prostokąt. Ponieważ wpisał kod z palca, najprawdopodobniej udawał się do innego ogólnodostępnego transportalu; kody dostępowe prywatnych portali zapisuje się zwykle na spersonalizowanych chipach. Super. W ten sposób zbiór potencjalnych punktów docelowych zawężał się do około dwóch milionów transportali na ponad stu pięćdziesięciu planetach Sieci i prawie osiemdziesięciu ich księżycach. Jedną ręką wyciągnęłam czerwoną „podszewkę” płaszcza, a drugą uruchomiłam odtwarzanie w rejestratorze i powiększyłam oglądany w wizjerze obraz klawiatury.

Wyjęłam czerwoną czapeczkę (pod kolor mojej nowej czerwonej kurtki) i naciągnęłam ją na czoło. Szybkim krokiem przecięłam plac, sprawdzając po drodze na komlogu odczytany z nagrania dziewięciocyfrowy kod transferu. Po trzech pierwszych cyfrach rozpoznałam Tsingtao-Hsishuang-Panna (wszystkie prefiksy planetarne znam na pamięć), a chwilę później wiedziałam już, że reszta kodu prowadzi do dzielnicy mieszkalnej w pochodzącym z czasów Pierwszej Ekspansji mieście Wansiehn. Wskoczyłam do pierwszej wolnej budki, przeniosłam się do Wansiehn i znalazłam się w małym terminalu wyłożonym starą, sfatygowaną cegłą. Stareńkie orientalne sklepiki chyliły się ku sobie, zwiesiwszy okapy pagodowatych dachów nad wąskimi zaułkami. Ludzie tłoczyli się na placu i w drzwiach domów. Większość z nich wyglądała na potomków uczestników Długiego Lotu, którzy zasiedlili THP, ale nie brakowało też przybyszów spoza planety. Pachniało obcą roślinnością, ściekami i gotowanym ryżem. Zaklęłam pod nosem. Oprócz transportalu, z którego wyszłam, w terminalu były jeszcze trzy inne, niezbyt oblegane, więc Johnny mógł z łatwością przeskoczyć gdzieś dalej. Zamiast wracać na Lususa, poświęciłam parę minut na rozejrzenie się po placu i pobliskich uliczkach. Łyknięta wcześniej pigułka z melaniną zaczęła działać i stałam się młodą czarną turystką (albo młodym czarnym turystą, bo moja arcymodna baloniasta kurtka maskowała sylwetkę, a spolaryzowany wizjer zasłaniał twarz), która przechadza się po okolicy i robi zdjęcia amatorskim rejestratorem. Kapsułka znakująca, którą wrzuciłam Johnny’emu do drugiego piwa, również zdążyła zadziałać. Emitujące ultrafiolet mikrocząsteczki tworzyły dosłownie zawiesinę w powietrzu; mogłabym prawie podążać śladem jego oddechów. Zamiast tego znalazłam jaskrawożółty odcisk dłoni na ciemnym murze (jaskrawożółty w moim podkręconym wizjerze, rzecz jasna, za to niewidoczny w świetle widzialnym) i poszłam tropem plam pozostawionych w miejscach, gdzie Johnny otarł się ubraniem o stragany i ściany budynków. Siedział w kantońskiej restauracji niecałe dwie przecznice od terminalu. Smażenina pachniała cudownie, ale wolałam nie wchodzić do środka; przez blisko godzinę oglądałam książki na straganach i handryczyłam się ze sprzedawcami w zaułkach, zanim Johnny skończył jeść, wrócił do terminalu i przeszedł przez transportal. Tym razem użył chipu, czyli na bank przeniósł się do prywatnego portalu, może nawet do czyjegoś domu. Użyłam swojej karty-pilotki i ruszyłam za nim. Ryzykowałam podwójnie: po pierwsze, pilotki są absolutnie nielegalne i jak

mnie z nią kiedyś złapią, stracę licencję (chociaż to mało prawdopodobne, dopóki używam makabrycznie drogich, ale estetycznie perfekcyjnych procesorów zmiany kształtu od Tatki Silvy). A po drugie, miałam ponadprzeciętną szansę wylądować w salonie w mieszkaniu śledzonego obiektu, a to nigdy nie jest sytuacja, z której łatwo się wykaraskać. To nie był salon w jego mieszkaniu. Nie musiałam nawet patrzeć na tabliczki z nazwami ulic, od razu rozpoznałam zwiększone ciążenie, przyćmione brunatne światło, przenikający powietrze zapach oleju i ozonu i wiedziałam, że jestem na Lususie. Johnny przeniósł się do prywatnej wieży mieszkalnej ze średnim poziomem zabezpieczeń w jednym z Kopców Bergsona. Może to dlatego wybrał moją agencję – dzieliło nas zaledwie sześćset kilometrów. Byliśmy prawie sąsiadami. Mojego cybryda nigdzie nie było widać. Ruszyłam zdecydowanym krokiem, żeby nie zaalarmować automatów zaprogramowanych na wyłapywanie włóczęgów. Nie znalazłam listy lokatorów, na drzwiach nie było numerów ani tabliczek z nazwiskami, komlog również niczego mi nie podpowiadał... Liczbę mieszkań we Wschodnim Kopcu Bergsona szacowałam na jakieś dwadzieścia tysięcy. Zawiesina mikrocząstek rzedła, ultrafioletowe ślady przygasały, ale już w drugim z rozchodzących się promieniście korytarzy podjęłam trop. Johnny mieszkał daleko od centrum, w skrzydle z przeszkloną podłogą zawieszonym nad jeziorem płynnego metanu. Na zamku papilarnym znalazłam słabo jarzący się odcisk dłoni. Użyłam swoich złodziejskich gadżetów, żeby zdjąć odczyt z zamka, po czym wróciłam do domu. Widziałam zatem, jak mój klient poszedł na chińszczyznę, a potem wrócił na noc do domu. Wystarczy tych dokonań jak na jeden dzień. * * * Orzeszek Surbringer był moim specem od SI. Pracował w Archiwum Hegemonii i większość życia spędzał na zerograwitacyjnej leżance, podpięty półtuzinem mikrołączy do infowymiaru, poprzez który porozumiewał się z innymi biurokratami. Znałam go jeszcze z college’u – był wtedy regularnym cyberśmieciem, hakerem dwudziestej generacji, który w wieku dwunastu lat standardowych dał sobie wszczepić neurobocznik. Naprawdę miał na imię Ernest, a ksywa „Orzeszek” przylgnęła do niego w okresie, gdy spotykał się z moją przyjaciółką, Shaylą Toyo.

Kiedy na drugiej randce Shayla zobaczyła go nago, przez bite pół godziny śmiała się do rozpuku: facet miał prawie dwa metry wzrostu, a ważył przy tym niespełna pięćdziesiąt kilo. Powiedziała, że ma półdupki jak dwa orzeszki – i się przyjęło, jak to zwykle bywa z okrutnymi przezwiskami. Odwiedziłam go w jednym z tych pozbawionych okien monolitycznych biurowców na CTC; tacy jak Orzeszek nie zasługują na wieże w chmurach. – Co się stało, Brawne, że w tym wieku zaczynasz robić rozeznanie w komputerach? Za stara jesteś, żeby szukać roboty w tym fachu. – Po prostu interesują mnie sztuczne inteligencje. – Czyli jedno z najbardziej skomplikowanych zagadnień we wszechświecie. Z tęsknym westchnieniem spojrzał na odłączony kabel neurobocznika i metakorowe mikrołącza. Prawdziwe cyberśmiecie nigdy nie wychodzą z infowymiaru, ale urzędnicy państwowi mają obowiązkową przerwę obiadową. Orzeszek pod jednym względem nie różnił się od cyberśmieciów: źle się czuł, kiedy musiał udzielać informacji inaczej, niż sunąc na grzbiecie infofali. – Co chcesz wiedzieć? – Dlaczego SI się od nas odcięły? – spytałam. Od czegoś musiałam zacząć. Orzeszek wykonał skomplikowany gest obiema rękami. – Twierdzą, że zaangażowały się w realizację projektów niekompatybilnych z całkowitym zanurzeniem się w sprawach Hegemonii, czyli ludzi. A prawda jest taka, że nikt nie zna prawdy. – Ale przecież zostały. I cały czas nam pomagają. – Oczywiście. Bez nich wszystko by padło. Zresztą wiesz, Brawne, nawet Wszechrzecz nie dałaby sobie rady, gdyby SI nie kierowały schematyzacją Schwarzschilda w czasie rzeczywistym... – Dobra, dobra – przerwałam mu, zanim na dobre przeszedł na cyberśmieciowy. – Co to za „niekompatybilne projekty”? – Tego nikt nie wie. Branner i Swayze z ArtIntel Corp podejrzewają, że SI interesują się ewolucją świadomości na skalę galaktyczną. Wiadomo, że wysłały własne sondy kosmiczne, które dotarły dalej w głąb Rubieży niż... – A cybrydy? – Cybrydy? – Orzeszek usiadł prosto na leżance. Na jego twarzy pierwszy raz odmalowało się zainteresowanie. – Dlaczego o nie pytasz? – A dlaczego ty jesteś zaskoczony, że o nie pytam? Machinalnie podrapał się po gnieździe neurobocznika. – Przede wszystkim mało kto pamięta o ich istnieniu. Dwieście lat temu wszyscy

bili na alarm, że sztuczni ludzie przejmą władzę i tak dalej. A dzisiaj... Nikt o nich nie wspomina. Na dodatek wczoraj natknąłem się na dziwną wzmiankę, z której wynika, że cybrydy znikają. Tym razem to ja prawie podskoczyłam na krześle. – Jak to, znikają? – No wiesz, są wycofywane. Dawniej SI utrzymywały w Sieci około tysiąca licencjonowanych cybrydów, z czego mniej więcej połowa rezydowała tutaj, na CTC. Ze sporządzonego w zeszłym tygodniu spisu wynika, że w ciągu ostatniego miesiąca wycofano jakieś dwie trzecie tych tutejszych. – Co się dzieje, kiedy SI wycofuje cybryda? – Nie wiem, pewnie jakoś się go niszczy. SI nie lubią marnotrawstwa, więc domyślam się, że materiał genetyczny idzie do odzysku. – Ale dlaczego? – Nie wiemy, Brawne. Ale tak to już jest z SI: nie wiemy dlaczego robią mnóstwo innych rzeczy. – Czy eksperci postrzegają je, to znaczy SI, jako zagrożenie? – Żartujesz? Sześćset lat temu może tak było. Czterysta lat później, po Secesji, znów zrobiliśmy się nieufni. Ale gdyby SI chciały wyrządzić ludziom krzywdę, mogły to zrobić dawno temu. Myśl o tym, że miałyby się zwrócić przeciwko nam, jest tak samo bez sensu jak wizja rewolty zwierząt domowych. – Z tą różnicą, że SI są od nas mądrzejsze. – No dobrze, tu masz rację. – Słyszałeś o rekonstrukcji osobowości? – Chodzi ci o to, co zrobili z Glennonem-Heightem? Pewnie, wszyscy słyszeli. Parę lat temu nawet udzielałem się przy takim projekcie na Uniwersytecie Rzeszy. Ale to już jest passé. Dzisiaj nikt się tym nie zajmuje. – Dlaczego? – Jezu, ty naprawdę o niczym nie masz pojęcia, co, Brawne? Wszystkie projekty rekonstrukcyjne kończyły się klapą. Nawet w najdoskonalszych symulacjach, a zaprzęgli do tego wojskową STHSDO, nie da się uwzględnić wszystkich zmiennych. Kiedy persona zyskuje samoświadomość... i to nie na takim poziomie jak ty czy ja: ona staje się świadoma faktu, że jej świadomość jest sztucznym tworem... to ją wpędza w terminalne zapętlenia i nieharmoniczne labirynty, z których już prosta droga do przestrzeni Eschera. – Przetłumacz – poprosiłam. Orzeszek znowu westchnął i zerknął na niebiesko-złoty wskaźnik czasu na

ścianie. Obowiązkowa godzinna przerwa za pięć minut dobiegnie końca. Wreszcie będzie mógł wrócić do prawdziwego świata. – Proszę bardzo – powiedział. – Zrekonstruowana osobowość się rozpada. Wariuje. Ma schizy. Dostaje pierdolca. – Ze wszystkimi tak było? – Ze wszystkimi. – Mimo to SI nadal się tym interesują? – A kto tak powiedział? Przecież one jeszcze nigdy nie zrekonstruowały żadnej osobowości. Wszystkie próby, o jakich słyszałem, to były przedsięwzięcia ludzkich naukowców, głównie nieudane projekty uniwersyteckie... Durnowate profesory wydawały fortuny, żeby przywrócić do życia innych, nieżyjących profesorów. Odpowiedziałam wysilonym uśmiechem. Za trzy minuty będzie się mógł znowu podłączyć. – Czy każdej zrekonstruowanej osobowości przydzielano cybryda? – Nie, no co ty... Co to w ogóle za pomysł, Brawne? Nic by z tego nie wyszło. – Dlaczego? – Cały symstym poszedłby się jebać. Do czegoś takiego potrzebny jest doskonały materiał genetyczny i idealnie dopracowane środowisko interaktywne. Widzisz, Brawne, to się robi tak: bierzesz taką zrekonstruowaną osobowość i wpuszczasz ją do jej świata, który jest jedną wielką symulacją. Ona tam sobie normalnie żyje, a ty zaczynasz jej podsuwać różne pytania i wątpliwości poprzez sny albo jakieś motywy scenariuszowe. Wywleczenie takiej persony z symstymu i wrzucenie do wolnoczasu... Termin od wieków używany przez cyberśmieciów na określenie, za przeproszeniem, świata rzeczywistego. – ...tylko by przyśpieszyło jej zajoba – dokończył. Pokręciłam głową. – No dobra, Orzeszek, dzięki wielkie. Podeszłam do drzwi. Za trzydzieści sekund mój kolega z czasów szkolnych ucieknie z wolnoczasu. – Orzeszek... – Zawahałam się. – A słyszałeś może o próbie rekonstrukcji osobowości takiego poety ze Starej Ziemi, Johna Keatsa? – Keatsa? Pewnie; w podręczniku na studiach mieliśmy obszerny opis tego przypadku. Marti Carolus zajmował się tym pięćdziesiąt lat temu w Nowym Cambridge. – Jak mu poszło?

– Jak zwykle. Persona wpadła w pętlę, ale nawet zanim zdążyła się rozsypać, umarła, autentycznie umarła w symstymie. Na jakąś dawną chorobę. Orzeszek sprawdził czas, uśmiechnął się i sięgnął po przewód neurobocznika. Zanim jednak wetknął go sobie w czaszkę, spojrzał na mnie jeszcze raz. Miał rozmarzoną minę. – Przypominam sobie... – dodał. – To była gruźlica. * * * Gdyby w naszym społeczeństwie ktoś chciał się zabawić w Orwellowskiego Wielkiego Brata, jego ulubionym narzędziem tyranii z pewnością stałby się ślad kredytowy. W gospodarce całkowicie bezgotówkowej, w której barterowy czarny rynek odgrywa marginalną rolę, można na bieżąco śledzić poczynania każdego człowieka, monitorując ślad kredytowy jego karty uniwersalnej. Prywatność korzystania z kart jest obwarowana surowymi przepisami, ale przepisy – jak to przepisy – mają ten brzydki zwyczaj, że dają się ignorować lub uchylać, gdy ideały społeczne zderzają się z totalitarnymi realiami. Pięciodniowy ślad kredytowy Johnny’ego z okresu bezpośrednio przed jego zabójstwem kreślił obraz człowieka prowadzącego życie skromne i ustabilizowane. Zanim jednak wyruszyłam tropem transakcji kartowych, przez dwa dni śledziłam samego Johnny’ego. Dane: mieszkał sam we Wschodnim Kopcu Bergsona. Rutynowa kwerenda wykazała, że mieszka tam od mniej więcej siedmiu miesięcy lokalnych, czyli niespełna pięciu standardowych. Rano jadł śniadanie w pobliskiej kafejce, po czym przenosił się na Renesans, gdzie przez kolejne pięć godzin pracował w bibliotece starodruków, najwyraźniej poszukując jakichś informacji. Następnie zjadał lekki lunch kupiony na straganie pod chmurką, spędzał jeszcze godzinę albo dwie w bibliotece i albo wracał bezpośrednio na Lususa, albo po drodze zahaczał jeszcze o jakąś ulubioną knajpkę na innej planecie – tak czy inaczej, przed godziną 22.00 lądował w domu. Owszem, korzystał z transportali nieco częściej niż przeciętny darmozjad z luzyjskiej klasy średniej, ale poza tym niczym szczególnym się nie wyróżniał. Wyciąg z karty potwierdzał, że podobnie wyglądał jego ostatni tydzień przed śmiercią, z tą różnicą, że dokonał kilku zakupów ekstra (jednego dnia były to buty, drugiego jedzenie w spożywczaku) i raz, w dniu „morderstwa”, wpadł do baru na Renesansie.

Przysiadłam się do niego, kiedy jadł kolację w tej kantońskiej restauracyjce przy ulicy Czerwonego Smoka, niedaleko terminalu transportalu na Tsingtao-HsishuangPanna. Jedzenie było bardzo gorące, bardzo ostre i bardzo smaczne. – Jak pani idzie? – zagadnął. – Świetnie. Jestem o tysiąc marek bogatsza niż przy naszym pierwszym spotkaniu i poznałam dobrą chińską knajpę. – Cieszę się, że moje pieniądze idą na coś ważnego. – Skoro o pieniądzach mowa... Skąd je bierzesz? Za przesiadywanie w bibliotece na Renesansie chyba dużo nie płacą? Johnny uniósł brew. – Utrzymuję się ze skromnego... spadku. – Oby nie okazał się zbyt skromny. Chciałabym dostać, co mi się należy. – Na nasze potrzeby wystarczy, M. Lamia. Znalazła pani coś ciekawego? Wzruszyłam ramionami. – Powiedz mi, co robisz w tej bibliotece. – Czy to ma jakiś związek ze sprawą? – Może mieć. Posłał mi dziwne spojrzenie; miał coś takiego w oczach, że miękły mi kolana. – Przypomina mi pani kogoś – powiedział półgłosem. – Tak? – W ustach każdego innego faceta taki tekst zakończyłby nasze spotkanie. – Kogo? – Kobietę, którą kiedyś znałem. Dawno temu. Przesunął palcami po czole, jakby nagle odczuł zmęczenie albo zawroty głowy. – Jak się nazywała? – Fanny – odparł prawie szeptem. Wiedziałam, kogo ma na myśli. John Keats miał narzeczoną imieniem Fanny. Ich znajomość była jednym długim pasmem romantycznych frustracji, które omal nie wpędziły poety w obłęd. Umierając we Włoszech – w obecności tylko jednego towarzysza podróży, opuszczony przez przyjaciół i ukochaną – prosił, by wraz z nim pogrzebano nieotwarte listy od Fanny i kosmyk jej włosów. Nie byłam bynajmniej specjalistką od Keatsa – te informacje ściągnęłam szybciutko przez komlog. – No to czym się zajmujesz w tej bibliotece? Cybryd odchrząknął. – Interesuje mnie pewien wiersz... Szukam fragmentów oryginału. – To coś Keatsa?

– Tak. – Nie prościej byłoby go znaleźć w datasferze? – Oczywiście, ale ja chcę zobaczyć oryginał... Chcę go dotknąć. To dla mnie ważne. Przetrawiłam jego słowa. – O czym jest ten wiersz? Uśmiechnął się – a właściwie uśmiechnęły się jego usta, bo piwne oczy wciąż zdradzały niepokój. – Jest zatytułowany Hyperion, ale trochę trudno opisać, o czym jest. Artystyczna porażka, jak się domyślam. Keats nawet go nie skończył. Odsunęłam pusty talerz i napiłam się ciepłej herbaty. – Keats go nie skończył, mówisz... Chcesz powiedzieć, że to ty go nie skończyłeś? Był autentycznie zaskoczony – chyba że SI są doskonałymi aktorami. Właściwie... dlaczego nie? – Na Boga – sapnął. – Ja nie jestem Johnem Keatsem. Posiadanie persony opartej na zrekonstruowanym wzorcu jego osobowości nie czyni ze mnie Keatsa, tak jak nazwisko Lamia nie czyni z pani potwora. Miliony drobiazgów, które mi się przytrafiły, różnią mnie od tego nieszczęsnego geniusza. – Ale powiedziałeś, że przypominam ci Fanny. – To jak... echo snu. Nawet mniej. Brała pani środki z RNA wspomagające uczenie się? – Tak. – To jest podobny efekt. Jakbym miał wspomnienia, które wydają się... puste. Kelner przyniósł nam ciasteczka z wróżbą. – Nie chciałbyś odwiedzić prawdziwego Hyperiona? – A co to takiego? – Planeta na Rubieżach, gdzieś w okolicy Parwati, zdaje się. Zrobił zdumioną minę; zdążył już przełamać ciasteczko, ale jeszcze nie odczytał wróżby. – Dawniej nazywano ją chyba „Planetą Poetów” – ciągnęłam. – Jest tam nawet miasto nazwane na twoją cześć... znaczy, na cześć Keatsa. Pokręcił głową. – Pierwsze słyszę. – Jak to możliwe? Przecież SI są wszystkowiedzące. Zaskoczył mnie hałaśliwym wybuchem śmiechu. – Ta konkretna SI wie bardzo niewiele. Przeczytał wróżbę: wystrzegaj się gwałtownych impulsów.

Skrzyżowałam ręce na piersi. – Wiesz co? Poza tą sztuczką z hologramem szefa banku nadal nie mam żadnych dowodów na to, że jesteś tym, za kogo się podajesz. – Proszę mi dać rękę. – Słucham? – Proszę mi dać rękę, obojętne którą. Dziękuję. Ścisnął moją prawą dłoń w obu swoich. Miał dłuższe palce. A ja miałam silniejsze. – Proszę zamknąć oczy – powiedział. Posłuchałam go. Nie było żadnej fazy przejściowej – w jednej chwili siedziałam w Błękitnym Lotosie przy ulicy Czerwonego Smoka, a w następnej znalazłam się... nigdzie. Gdzieś. Pędziłam przez szaroniebieski infowymiar, mknęłam po żółtych infostradach, przelatywałam nad i pod wielkimi miastami pełnymi rozjarzonych danych; czerwone drapacze chmur otulał czarny lód zabezpieczeń, proste twory – konta osobiste i pliki korporacyjne – płonęły w mroku jak ognie rafinerii, a nad tym wszystkim, tuż poza granicą pola widzenia, w powykręcanej przestrzeni balansowały spokojnie gigantyczne i naprawdę ciężkie bloki SI. Kiedy się porozumiewały, nieskończenie odległy horyzont pulsował fioletowymi piorunami. Gdzieś tam, w oddali, czekały na mnie te piwne oczy, niemal całkiem zagubione w labiryncie trójwymiarowych neonów szatkujących na kawałki jedną sekundę kątową ze skrawka łuku niewiarygodnie rozległej datasfery zaledwie jednej małej planety; bardziej wyczuwałam ich obecność, niż naprawdę je widziałam. Johnny puścił moją rękę i przełamał moje ciasteczko. Na pasku papieru napisano: z rozwagą inwestuj w nowe przedsięwzięcia. – Jezu... – wyszeptałam. Orzeszek Surbringer zabierał mnie już wcześniej na wycieczki po infowymiarze, ale bez neurobocznika odbierałam tylko ułamek wrażeń, zaledwie cień tego, czego teraz doświadczyłam. Różnica była taka jak między oglądaniem czarno-białego holo z pokazu fajerwerków a uczestniczeniem w tym pokazie. – Jak ty to robisz? – zapytałam. – Przewiduje pani jutro jakieś postępy w sprawie? Otrząsnęłam się. – Jutro – odparłam – to ja zamierzam ją rozwiązać. * * *

No dobrze, może nie rozwiązać, ale na pewno popchnąć do przodu. Ostatnią pozycją na wyciągu z karty Johnny’ego był rachunek z baru na Renesansie. Oczywiście zajrzałam tam od razu pierwszego dnia, pogadałam z bywalcami (nie było ludzkiego barmana), ale nie znalazłam nikogo, kto pamiętałby Johnny’ego. Wróciłam później jeszcze dwa razy, ale bez powodzenia. Trzeciego dnia postanowiłam tam siedzieć tak długo, aż nastąpi przełom. Bar – wściubiony na pięterko rudery w zapuszczonej dzielnicy, dwie przecznice od biblioteki, w której Johnny przesiadywał całymi dniami – z całą pewnością należał do innej kategorii niż ten drewniano-mosiężny przybytek, który odwiedziliśmy na CTC. Nie było to miejsce, do którego Johnny wpadłby po drodze do terminalu; prędzej wylądowałby w nim przypadkiem, z kimś spotkanym w samej bibliotece lub w jej pobliżu. Z kimś, z kim chciałby porozmawiać na osobności. Przesiedziałam tam sześć godzin i zaczynałam mieć serdecznie dość solonych orzeszków i zwietrzałego piwa, kiedy do wnętrza wtoczył się stary włóczęga. Domyśliłam się, że jest stałym bywalcem, bo nie zawahał się w progu ani nie rozejrzał, tylko ruszył prościutko do stolika w głębi, gdzie zamówił whisky, zanim kelnerujący mech zdążył się przy nim dobrze zatrzymać. Kiedy poszłam się do niego przysiąść, zdałam sobie sprawę, że jest nie tyle włóczęgą, ile raczej typowym przedstawicielem armii zmęczonych staruszków (i staruszek), których widywałam w okolicznych sklepach ze starzyzną. Spojrzał na mnie smętnie spod zmrużonych powiek. – Można? – zapytałam. – To zależy, siostro. Co sprzedajesz? – Ja kupuję. – Usiadłam, postawiłam swój kufel na stole i położyłam obok płaskie zdjęcie Johnny’ego przy terminalu transportalowym na CTC. – Widziałeś tego faceta? Zerknął na fotografię, po czym bez reszty skupił się na swojej whisky. – Może – odparł. Skinęłam na mecha i kazałam mu zrobić dolewkę. – Jeżeli go widziałeś, to dziś jest twój szczęśliwy dzień – powiedziałam. Prychnął i wierzchem dłoni potarł nieogolony policzek. – To by był pierwszy od bardzo, bardzo dawna. – Spojrzał na mnie badawczo. – Ile? – zapytał. – I za co? – Za informacje. A ile, to zależy od tego, jakie to będą informacje. Widziałeś go czy nie? Wyjęłam z kieszeni kupiony na czarnym rynku banknot pięćdziesięciomarkowy. – Tak.

Banknot spoczął na stole, ale nie wypuściłam go jeszcze z ręki. – Kiedy? – We wtorek. Rano. Dzień się zgadzał. Przesunęłam pięć dyszek po stole w stronę mojego rozmówcy i wyjęłam następny banknot. – Był sam? Oblizał wargi. – Niech pomyślę... Chyba nie... Tak, na pewno nie. Siedział tam. – Wskazał inny stolik w głębi lokalu. – Było z nim dwóch gości. Jeden z nich... Tak, właśnie dlatego go zapamiętałem. – To znaczy? Potarł kciuk o palec wskazujący w geście starym jak ludzka chciwość. – Opowiedz mi o tamtych dwóch – nalegałam. – Ten młody... ten twój, znaczy, przyszedł z jednym z nich, takim ekoczubem, nie? Wiesz, ci, co chodzą w takich długich płaszczach. Stale ich pokazują w holowizji, ich i te ich cholerne drzewa. Drzewa?! – Templariusz? – wykrztusiłam zaskoczona. Co robił templariusz w barze na Renesansie? Jeżeli śledził Johnny’ego, to po co się obnosił z tymi długimi szatami? Przecież to tak jakby zabójca poszedł na robotę w przebraniu klowna. – Właśnie, templariusz. Brązowa szata, z gęby chyba trochę skośny... – Mężczyzna? – Tak. Przecież mówiłem. – Możesz mi powiedzieć o nim coś więcej? – Nie, po prostu templariusz. Wysoki był, skurwiel. Nie widziałem za dobrze twarzy. – A ten drugi? Staruszek wzruszył ramionami. Wyjęłam jeszcze jeden banknot i położyłam oba razem obok kufla. – Przyszli razem? – ciągnęłam gościa za język. – Wszyscy trzej? – Nie bardzo... no nie pamiętam... Nie, czekaj. Najpierw przyszedł ten twój z templariuszem; pamiętam, że zwróciłem uwagę na te szaty, zanim przysiadł się ten trzeci. – Opisz mi go. Dziadek skinął na mecha i zamówił trzeciego drinka. Zapłaciłam swoją kartą.

Mech oddalił się z głośnym wizgiem serwomotorów. – Był taki jak ty – powiedział staruszek. – Znaczy, podobny. – Taki niski? – dociekałam. – Muskularny? Luzyjczyk? – Mógłby być. Ale nie wiem, nigdy nie byłem na Lususie. – Co jeszcze? – Łysy. Prawie łysy. Tylko z tyłu miał taką... kitkę. Jak moja siostrzenica. Koński ogon. – Kucyk – podpowiedziałam. – Może być kucyk. Wyciągnął rękę po pieniądze. – Jeszcze parę pytań. Kłócili się? – Nie, raczej nie. Rozmawiali cicho. O tej porze jest tu prawie pusto. – A co to była za pora? – Rano, jakaś... dziesiąta. To też zgadzało się z wydrukiem z karty. – Słyszałeś, o czym rozmawiali? – Nie. – Kto najwięcej mówił? Napił się i zmarszczył brwi w zadumie. – Najpierw gadał ten templariusz, tak jakby wypytywał tego twojego, a on mu odpowiadał. Raz się bardzo zdziwił. – Był wstrząśnięty? – Nie, raczej zaskoczony. Tak jakby ten w długiej szacie powiedział coś, czego się nie spodziewał. – Powiedziałeś, że na początku najbardziej rozmowny był templariusz. A później? Mój facet? – Nie, ten z kucykiem. A potem wyszli. – Wszyscy trzej? – Nie, tylko ten twój i Kucyk. – Templariusz został? – No tak. Tak mi się wydaje. Ale potem poszedłem się odpryskać, a jak wróciłem, to go już nie było. – W którą stronę poszli tamci dwaj? – Nie wiem, do diabła! Nie patrzyłem. Przyszedłem się napić, a nie bawić się w szpiega! Pokiwałam głową. Odprawiłam mecha, który znów toczył się w naszą stronę;

staruszek odprowadził go złowieszczym spojrzeniem. – Czyli wychodząc, nie kłócili się? Nie było widać, żeby się sprzeczali albo żeby jeden zmuszał drugiego do wyjścia? – Ale kto? – Mój facet i Kucyk. – Nie. Kurna, nie wiem. – Spojrzał najpierw na ściskane w garści banknoty, potem na whisky na wyświetlaczu mecha. Chyba dotarło do niego, że więcej już ode mnie nie dostanie. – A właściwie, to co cię to wszystko obchodzi? – Szukam tego faceta. Rozejrzałam się. Przy stolikach siedziało ze dwudziestu gości, na oko – bywalców z okolicy. – Ktoś jeszcze mógł ich widzieć? – spytałam. – A może poznajesz kogoś, kto też wtedy tu był? – Nie – odparł smętnie. Jego oczy przybrały kolor whisky, którą chłeptał. Wstałam, kładąc na stole ostatnie dwadzieścia marek. – Dzięki, przyjacielu. – Nie ma za co, siostro. Zanim zdążyłam dojść do drzwi, mech-kelner turkotał już w jego kierunku. * * * Cofnęłam się w stronę biblioteki, ale po drodze przystanęłam jeszcze na placu przed terminalem transportalu. Scenariusz przedstawiał się na razie następująco: późnym porankiem Johnny spotkał się z templariuszem (albo templariusz go zaczepił) w bibliotece albo przed wejściem do niej. Poszli do baru, żeby spokojnie pogadać. Templariusz powiedział coś, co zaskoczyło Johnny’ego. Mężczyzna z kucykiem (prawdopodobnie Luzyjczyk) przysiadł się do nich, włączył do rozmowy i w końcu wyszedł z Johnnym. Jakiś czas później Johnny przeniósł się na CTC, skąd następnie (w towarzystwie jeszcze kogoś – być może templariusza albo Kucyka) przeskoczył na Madhyę, gdzie ktoś spróbował go zabić. I faktycznie zabił. Za dużo luk. Za dużo ktosiów. Marny wynik, jak na cały dzień pracy. Zastanawiałam się właśnie, czy wracać na Lususa, kiedy komlog zaćwierkał, sygnalizując połączenie na zastrzeżonej częstotliwości, którą podałam Johnny’emu. – M. Lamia? – wychrypiał. – Proszę się pośpieszyć. Chyba znów próbowali mnie

zabić. I podał mi współrzędne Wschodniego Kopca Bergsona. Pobiegłam do transportalu. * * * Drzwi do mieszkania Johnny’ego były uchylone. Na korytarzu nikogo nie było, zza drzwi nie dobiegały żadne dźwięki. Cokolwiek się wydarzyło, policja jeszcze się tym nie zainteresowała. Wyjęłam z kieszeni płaszcza pistolet taty, przeładowałam i włączyłam celownik laserowy. Przeszłam przez próg na lekko ugiętych nogach, trzymając pistolet w wyprostowanych rękach. Czerwona plamka tańcząca na ścianach, tania reprodukcja naprzeciw wejścia, dalej ciemny korytarz. Pusty przedsionek. Pusty duży pokój i salon projekcyjny. Johnny leżał na podłodze w sypialni, z głową opartą o łóżko. Prześcieradło przesiąkło krwią. Próbował się podnieść, ale tylko osunął się bezradnie na ziemię. Przesuwane drzwi za jego plecami były otwarte, z zewnątrz wionęło przemysłową stęchlizną. Zajrzałam do jedynej szafy, krótkiego przedpokoju, aneksu kuchennego. Cofnęłam się do sypialni i wyszłam na balkon. Widok z grzędy zawieszonej na wysokości dwustu metrów na ścianie kopca był niewiarygodny – było widać dziesięć, może nawet dwadzieścia kilometrów ciągnącego się w dole Pasażu. Szczyt kopca ginął w plątaninie dźwigarów dalsze sto metrów nad moją głową. Tysiące świateł, holoreklam i neonów w Pasażu tworzyło pulsującą barwną plamę. Na ścianie kopca znajdowały się setki takich balkonów jak ten; od najbliższego dzieliło mnie dwadzieścia metrów, a wszystkie były puste. Zdaniem agentów nieruchomości miały być atutem (Johnny na pewno sporo dopłacił za mieszkanie na zewnętrznej ścianie kopca), w rzeczywistości były jednak zupełnie niepraktyczne ze względu na silny wiatr wiejący ku górze, w stronę wentylatorów, niosący masę piachu i śmiecia, a także nieodłączny w kopcu odór oleju i ozonu. Schowałam pistolet i poszłam sprawdzić, co z Johnnym. Rozcięcie zaczynało się przy włosach i schodziło aż do brwi; rana powierzchowna, ale paskudna. Johnny zdołał usiąść, zanim wróciłam z łazienki z jałowym kompresem i przytknęłam mu go do czoła.

– Co się stało? – zapytałam. – Było ich dwóch... czekali w sypialni, kiedy wszedłem... jakoś obeszli zabezpieczenia drzwi balkonowych... – Będziesz się mógł ubiegać o zwrot podatku od bezpieczeństwa – powiedziałam. – Co było dalej? – Szamotaliśmy się. Zaczęli mnie ciągnąć do drzwi. Jeden miał wstrzykiwacz, ale wytrąciłem mu ampułkę z ręki. – Dlaczego uciekli? – Włączyłem alarm wewnętrzny. – Ale bez powiadomienia ochrony kopca? – Bez. Nie chciałem ich do tego mieszać. – Kto cię uderzył? Johnny uśmiechnął się z zakłopotaniem. – Sam się uderzyłem. Kiedy mnie puścili, próbowałem ich ścigać. Potknąłem się i wyrżnąłem głową w szafkę nocną. – Widzę, że nikt nie błysnął w tej bijatyce. Włączyłam światło i tak długo szukałam na dywanie, aż znalazłam ampułkę, która wturlała się pod łóżko. Johnny spojrzał na nią jak na jadowitego węża. – Co to jest, jak myślisz? – spytałam. – Znowu AIDS II? Pokręcił głową. – Wiem, gdzie możemy to dać do przebadania – powiedziałam. – Ale przypuszczam, że to zwykły środek uspokajająco-hipnotyczny. Chcieli cię uprowadzić, nie zabić. Johnny odjął kompres od czoła i skrzywił się. Z rany wciąż płynęła krew. – Po co porywać cybryda? – Ty mi powiedz. Bo ja zaczynam podejrzewać, że tamto tak zwane „zabójstwo” było po prostu spapraną próbą uprowadzenia. Znowu pokręcił głową. – Czy jeden z nich miał kucyk? – zapytałam. – Nie wiem. Mieli czapki i maski osmotyczne. – Czy jeden z nich był wysoki jak templariusz, a drugi silny jak Luzyjczyk? – Templariusz? – powtórzył zdumiony. – Nie. Jeden był średniego wzrostu, a drugi, ten ze wstrzykiwaczem, mógł być Luzyjczykiem. Na pewno był silny. – Czyli rzuciłeś się z gołymi rękami na luzyjskiego bandziora. Masz jakieś bioprocesory albo wszczepy wspomagające, o których nie wiem? – Nie. Po prostu mnie poniosło.

Pomogłam mu wstać. – Aha. Czyli SI czasem dają się ponieść nerwom? – Ja tak. – Chodź, znam tani zautomatyzowany szpital. Potem na jakiś czas przeprowadzisz się do mnie. – Do pani? Ale dlaczego? – Dlatego że właśnie awansowałeś w hierarchii: nie potrzebujesz już detektywa, tylko ochroniarza. * * * Mój lokal mieszkalny nie był zarejestrowany w schemacie strefowym kopca jako mieszkanie – przejęłam wyremontowany loft magazynowy po znajomym, który naraził się lichwiarzom: on pod koniec życia postanowił wyemigrować do jednej z kolonii na Rubieżach, a ja za dobrą cenę nabyłam miejscówkę w odległości zaledwie kilometra od mojego biura. Okolica była nieco szemrana i zdarzało się, że hałas na rampach załadunkowych uniemożliwiał rozmowę, ale przynajmniej miałam dziesięć razy więcej przestrzeni niż w normalnej klicie i mogłam bez przeszkód ćwiczyć w domu. Johnny był autentycznie zaintrygowany moją kwaterą, co sprawiło mi taką przyjemność, że za karę powinnam się kopnąć w tyłek. Mieszkanie. Jeszcze trochę i zacznę się malować dla cybryda. – Dlaczego właściwie mieszkasz na Lususie? – zainteresowałam się. – Dla przeciętnego przybysza tutejsze ciążenie jest upierdliwe, a krajobrazy są monotonne. Na dodatek prowadzisz badania na Renesansie. Dlaczego mieszkasz tutaj? Złapałam się na tym, że bacznie go obserwuję i uważnie słucham, co powie. Włosy, uczesane z przedziałkiem na środku, opadały mu rudobrązowymi lokami aż na kołnierzyk. Mówiąc, miał zwyczaj opierać policzek na zaciśniętej pięści. Nagle mnie uderzyło, że jego dziwny akcent to w istocie brak akcentu, typowy dla człowieka, który doskonale nauczył się obcego języka, nie korzystając przy tym z dróg na skróty, ku którym skłaniają się ludzie mówiący nim od dziecka. Dodatkowo wychwytywałam u niego śpiewną nutę przywodzącą na myśl sposób mówienia mojego znajomego włamywacza, który wychował się na Asquicie – cichej i spokojnej planetce na uboczu Sieci, zaludnionej przez ludzi, którzy w okresie Pierwszej Ekspansji przybyli z tak zwanych Wysp Brytyjskich.

– Mieszkałem na wielu światach – odparł. – Moją rolą jest rola obserwatora. – Twoją rolą? Jako poety? Pokręcił głową, skrzywił się z bólu i ostrożnie obmacał szwy. – Nie. Ja nie jestem poetą. On nim był. Mimo niesprzyjających okoliczności Johnny emanował energią i witalnością, jaką rzadko widywałam u mężczyzny. Trochę trudno to opisać, ale zdarzało mi się widzieć, jak zebrane w jednym miejscu ważne osoby zaczynają skupiać się i orbitować wokół kogoś takiego. Nie chodziło przy tym tylko o jego małomówność czy wrażliwość, raczej o zaangażowanie, jakim emanował nawet wtedy, gdy tylko biernie się czemuś przyglądał. – A dlaczego pani tu mieszka? – zainteresował się. – Tu się urodziłam. – Wiem, ale dzieciństwo spędziła pani na Centralnej Tau Ceti. Pani ojciec był senatorem. Nie odpowiedziałam. – Powszechnie oczekiwano, że zajmie się pani polityką – ciągnął Johnny. – Czy to samobójstwo ojca panią do tego zniechęciło? – To nie było samobójstwo. – Nie? – Tak twierdziła prasa, a wyniki śledztwa to potwierdziły – odparłam beznamiętnie – ale wszyscy byli w błędzie. Ojciec nigdy nie odebrałby sobie życia. – Czyli co, morderstwo? – Tak. – Mimo braku motywu i podejrzanego? – Tak. – Rozumiem... W żółtawym blasku przemysłowych lamp, sączącym się przez brudne okna, włosy Johnny’ego lśniły jak polerowana miedź. – Podoba się pani fach detektywa? – spytał. – Kiedy dobrze mi idzie, to tak. Zgłodniałeś? – Nie. – To zdrzemnijmy się chwilę. Możesz spać na kanapie. – A często dobrze pani idzie? Bycie detektywem? – Przekonamy się jutro. * * *

Rano, o zwykłej porze Johnny przeniósł się na Renesans, odczekał chwilę na placu, a potem przeskoczył do Muzeum Pierwszych Osadników na Sol Draconi Septem. Stamtąd udał się do głównego terminalu na Nordholmie, a następnie na należący do templariuszy Boży Gaj. Opracowaliśmy tę marszrutę z wyprzedzeniem, toteż czekałam na niego na Renesansie, ukryta w cieniu pod kolumnadą. Po Johnnym z terminalu wyszły jeszcze dwie osoby, a potem facet z kucykiem. Z całą pewnością był Luzyjczykiem: ze swoją bladą cerą mieszkańca kopca, masą, muskulaturą i aroganckim chodem mógłby być moim dawno zaginionym bratem. W ogóle nie patrzył na Johnny’ego, ale ja zauważyłam, że zdziwił się, kiedy Johnny skręcił w stronę transportali prowadzących poza planetę. Trzymałam się z tyłu, więc jego karta ledwie mi mignęła, mimo to dałabym sobie głowę uciąć, że to była pilotka. W Muzeum Pierwszych Osadników zachowywał ostrożność: nie tracił Johnny’ego z oczu, ale też czujnie oglądał się za siebie. Miałam na sobie skafander medytacyjny gnostyków zen, z wizjerem izolacyjnym na twarzy i całą resztą. Nie patrząc na Kucyka, szybko skręciłam do terminalu wylotowego i przeniosłam się bezpośrednio na Boży Gaj. Trochę dziwnie się czułam, zostawiwszy Johnny’ego samego w muzeum i na Nordholmie, ale były to miejsca publiczne i ryzyko zostało wkalkulowane w nasz plan. Dokładnie o umówionej godzinie Johnny wynurzył się z portalu na drzewoświecie i kupił bilet na wycieczkę. Jego cień musiał się sprężyć i ujawnić, żeby za nim nadążyć i załapać się na ten sam śmig. Ja zawczasu usiadłam w tylnym rzędzie na górnym pokładzie; Johnny – zgodnie z planem – znalazł sobie miejsce też na górze, ale bardziej z przodu. Teraz byłam już ubrana jak przeciętna turystka; mój rejestrator pracował wraz z dziesięcioma innymi, gdy Kucyk pośpiesznie usadowił się trzy rzędy za Johnnym. Wycieczki po drzewoświecie są fajne (tata zabrał mnie na taką pierwszy raz, kiedy miałam trzy lata standardowe), ale tym razem, kiedy śmig sunął nad szerokimi jak autostrady konarami i po spirali wznosił się wokół pnia o średnicy Olympus Mons, złapałam się na tym, że nerwowo reaguję na widok zakapturzonych templariuszy. Przedyskutowaliśmy z Johnnym mnóstwo cwanych i nieskończenie wyrafinowanych sposobów śledzenia Kucyka, gdyby faktycznie się pokazał; mieliśmy podążyć za nim do jego kryjówki, a potem – jeśli zajdzie taka potrzeba – poświęcić nawet całe tygodnie na rozgryzanie jego planów. Ostatecznie wybrałam jednak

nieszczególnie dyskretne rozwiązanie. Wysiedliśmy przy Muzeum Muira. Turyści kręcili się po placu, rozdarci między perspektywą wydania dziesięciu marek na poszerzenie horyzontów w muzeum i możliwością udania się prosto do sklepów z pamiątkami. Zaszłam Kucyka od tyłu, złapałam go za rękę powyżej łokcia i konwersacyjnym tonem zagadnęłam: – Cześć. Powiesz mi, z łaski swojej, dlaczego dopierdalasz się do mojego klienta? Mówi się czasem, że Luzyjczyk jest subtelny jak pompa do płukania żołądka i dwa razy mniej przyjemny w kontakcie. O ile można powiedzieć, że swoim postępowaniem potwierdziłam słuszność pierwszej połowy tego powiedzonka, o tyle Kucyk bardzo się postarał, żeby utrwalić także część drugą stereotypu. Był szybki. Nie oglądając się na to, że mój na pozór niewinny chwyt sparaliżował mu mięśnie prawej ręki, w niespełna sekundę wyprowadził cięcie nożem trzymanym w lewej. Wykonałam pad w prawo; nóż przeciął powietrze kilka centymetrów od mojego policzka, a ja przeturlałam się po chodniku, wyciągnęłam ogłuszacz neuronowy i przyklęknęłam na jedno kolano, gotowa stawić czoło zagrożeniu. Zagrożenia nie było: Kucyk biegiem oddalał się ode mnie i od Johnny’ego, roztrącał turystów, chował się wśród nich i pędził prosto do muzeum. Schowałam ogłuszacz z powrotem do kabury na nadgarstku i też puściłam się biegiem. Ogłuszacze są świetne na krótkim dystansie (celuje się z nich banalnie prosto, jak ze strzelby, a ewentualnie zahaczonym niewinnym przechodniom nie grożą żadne poważniejsze konsekwencje), tyle że ich skuteczny zasięg wynosi osiem, góra dziesięć metrów. Mogłam nastawić maksymalny rozrzut i przyprawić połowę turystów na placu o diabelny ból głowy, ale Kucyka z tej odległości bym nie powaliła. Dlatego pobiegłam za nim. Johnny rzucił się w moją stronę. Spławiłam go machnięciem ręki. – U mnie w domu! – krzyknęłam. – Tylko się pozamykaj! Znalazłszy się przy drzwiach muzeum, Kucyk obejrzał się. Nadal ściskał w dłoni nóż. Rzuciłam się w jego stronę. Na myśl o tym, co się za chwilę wydarzy, ogarnęło mnie coś w rodzaju radości. Kucyk przeskoczył nad kołowrotkiem przy wejściu, roztrącił turystów i wpadł przez drzwi do środka. Pognałam za nim. Dopiero kiedy znalazłam się w cichej Wielkiej Sali i zobaczyłam, jak Kucyk przepycha się po zatłoczonych schodach ruchomych na antresolę wycieczkową,

uświadomiłam sobie, dokąd zmierza. Kiedy miałam trzy latka, ojciec zabrał mnie na wycieczkę po światach templariuszy. Transportale były otwarte na stałe; spacer z przewodnikiem po wszystkich planetach, na których templariusze uchronili jakiś kawałek środowiska naturalnego, by w ten sposób uradować Muira, trwał mniej więcej trzy godziny. Nie pamiętałam dokładnie, jak to wyglądało, ale ścieżki na poszczególnych światach tworzyły pętle, a portale wejściowy i wyjściowy znajdowały się zwykle blisko siebie, żeby ułatwić życie przewodnikom i serwisantom. Szlag by to... Wywołane przez Kucyka zamieszanie zwróciło uwagę umundurowanego ochroniarza, który postanowił zagrodzić drogę intruzowi. Z odległości piętnastu metrów wyraźnie widziałam szok i niedowierzanie malujące się na jego twarzy, gdy zatoczył się w tył ze sterczącą z piersi rękojeścią długiego noża Kucyka. Ochroniarz – starszy gość, pewnie emerytowany miejscowy glina – zbladł jak płótno. Spuścił wzrok, lekko dotknął rękojeści, jakby padł ofiarą żartu, i runął jak długi na wykafelkowaną podłogę. Ludzie zaczęli krzyczeć, ktoś wzywał lekarza, a Kucyk odepchnął templariusza-przewodnika i wskoczył w portal. Tego nie było w planie. Nie zwalniając kroku, skręciłam do transportalu. Przeszłam przez niego... i mało się nie przewróciłam na śliskim trawiastym zboczu. Nad głową – cytrynowożółte niebo. Tropikalne zapachy. Odwracające się w moją stronę zdumione twarze. Kucyk znajdował się w pół drogi do następnego portalu; po drodze podeptał rabaty kwiatowe i zmasakrował ogródek bonsai. Zorientowałam się, że jesteśmy na Fuji. Zsunęłam się skosem po stoku i wykręciłam w górę, podążając śladem dokonanych przez Kucyka zniszczeń. – Zatrzymać go! – wrzasnęłam, mając świadomość, jak głupio to brzmi. Nikt się nie poruszył – poza jedną nippońską turystką, która podniosła rejestrator do oka i zaczęła filmować. Kucyk obejrzał się przez ramię, przepchnął przez gromadę zaskoczonych turystów i przeszedł przez transportal. – Z drogi! – wrzasnęłam, znów wyciągając ogłuszacz. – Z drogi! Pośpiesznie zrobili mi miejsce. Przeszłam na drugą stronę ostrożnie, z bronią gotową do strzału. Kucyk pozbył się wprawdzie noża, ale nie wiedziałam, jakie jeszcze zabawki ma przy sobie. Woda mieniąca się w świetle. Wzburzone fale Mare Infinitus. Trasa turystyczna

biegła po drewnianym chodniku dziesięć metrów nad pontonowymi podporami. Szerokim łukiem oddalała się od wejścia, prowadząc ponad bajkową rafą koralową i ławicą żółtych wodorostów, po czym zakrzywiała się z powrotem i po wąskiej kładce prowadziła wprost do portalu wyjściowego. Kucyk poszedł na skróty: przeskoczył przez furtkę z napisem wstęp surowo wzbroniony i był teraz w połowie kładki. Przebiegłam dziesięć kroków dzielących mnie od skraju chodnika, nastawiłam maksymalne skupienie wiązki ogłuszacza, przełączyłam go na tryb automatyczny i omiotłam kładkę promieniami, jakbym zmywała ją wodą z ogrodowego węża. Kucyk potknął się w pół kroku, ale jakoś udało mu się pokonać ostatnie metry i zanurkować w portal. Zaklęłam pod nosem i wspięłam się po furtce, nie zwracając uwagi na pokrzykiwania przewodnika. Mignęła mi jeszcze tabliczka upominająca turystów, żeby włożyli ciepłe ciuchy, a potem znalazłam się po drugiej stronie; ledwie poczułam mrowienie w momencie przeskoku. Zawieja śnieżna z potępieńczym skowytem napierała na łukowato wysklepione pole siłowe, pod którym szlak turystyczny zmieniał się w tunel wydrążony w odmętach wściekłej bieli. Sol Draconi Septem, północne pustkowia, na których lobbystom templariuszy we Wszechrzeczy udało się powstrzymać planetarną inwestycję grzewczą i tym sposobem ocalić upiory arktyczne. Ciążenie równe 1,7 standardowego przygniotło mi ramiona jak ciężar w siłowni. Szkoda, że Kucyk też był Luzyjczykiem; gdyby był zbudowany jak przeciętny mieszkaniec Sieci, tutaj nie miałby ze mną szans. A tak... Cóż, przekonamy się, kto jest w lepszej formie. Miał nade mną pięćdziesiąt metrów przewagi i właśnie oglądał się przez ramię. Drugi transportal musiał być gdzieś w pobliżu, ale w tej zadymce wszystko, co znajdowało się poza obrębem pola siłowego, było niewidoczne i niedostępne. Popędziłam za nim długimi susami. Ze względu na wysokie ciążenie był to najkrótszy odcinek wycieczki szlakiem templariuszy – najdalej po dwustu metrach droga zawracała ku wyjściu. Zbliżając się do Kucyka, wyraźnie słyszałam jego sapanie. Ja biegłam bez wysiłku, nie miał szans mi uciec. W zasięgu wzroku nie było turystów, nikt nie próbował nas gonić... Pomyślałam, że to może być niezłe miejsce na przesłuchanie. Trzydzieści metrów od wyjścia odwrócił się, przyklęknął na jedno kolano i wycelował do mnie z energetyka. Pierwszy ładunek poszedł za nisko (Kucyk nie wziął pewnie poprawki na zwiększony ciężar broni na Sol Draconi Septem), ale wystarczyło, żeby w odległości metra ode mnie osmalił kawałek chodnika i stopił wieczną zmarzlinę. Kucyk wycelował wyżej. Przecisnęłam się przez pole siłowe: naparłam barkiem, pokonałam elastyczny

opór... i wpadłam w zaspy powyżej pasa. Zimne powietrze paliło w płucach, niesiony wiatrem śnieg w kilka sekund oblepił mi twarz i odsłonięte ręce. Widziałam, jak Kucyk wypatruje mnie z oświetlonego tunelu, ale teraz śnieżyca działała na moją korzyść. Nie widział mnie, gdy przez zaspy brnęłam w jego stronę. W końcu wystawił na zewnątrz głowę, barki i prawą rękę, mrużąc oczy przed nawałnicą lodowatych drobinek, które w mgnieniu oka pokryły mu czoło i policzki. Drugi strzał minął mnie górą; poczułam na twarzy ciepło przelatującego w pobliżu ładunku. Byłam dziesięć metrów od Kucyka. Przestawiłam broń na najszerszą wiązkę i strzeliłam w jego stronę, nie wychylając się z zaspy, w której się schroniłam. Wypuścił pistolet z ręki, a sam osunął się w tył, przez pole siłowe, na szlak. Z triumfalnym okrzykiem (który natychmiast przepadł w zawodzeniu wichury) i na miękkich nogach ruszyłam w stronę ściany pola. Dłonie i stopy przestały już rejestrować wywołany zimnem ból i wydawały mi się dziwnie odległe. Uszy i policzki paliły mnie żywym ogniem. Starając się nie myśleć o odmrożeniach, rzuciłam się na pole siłowe. To było pole klasy trzeciej, zdolne powstrzymać napór żywiołu i dużych istot w rodzaju upiorów arktycznych, ale dopuszczające powrót na ścieżkę zbłąkanego turysty (lub templariusza). Ja jednak, wychłodzona i osłabiona, obijałam się o nie przez dłuższą chwilę jak mucha o folię. Ślizgałam się na śniegu i lodzie, zanim w końcu naparłam na pole całym ciężarem ciała, runęłam jak długa na ścieżkę i cała wczołgałam się do środka. W cieple, które mnie nagle ogarnęło, zaczęłam się trząść i nie mogłam opanować dreszczy. Zmrożony śnieg osypał się ze mnie, gdy z trudem najpierw dźwignęłam się na kolana, a potem wstałam. Kucyk przebiegł ostatnie pięć metrów dzielące go od transportalu; prawa ręka zwisała mu bezwładnie, jak złamana. Nie zazdrościłam mu, z doświadczenia znałam ognistą mękę po postrzale z ogłuszacza nerwowego. Obejrzał się, gdy rzuciłam się za nim w pogoń, i skoczył w portal. Maui-Przymierze. Tropikalnie ciepłe powietrze pachniało oceanem i roślinnością, niebo było niebieskie jak na Starej Ziemi. Od razu się zorientowałam, że szlak prowadzi na jedną z ostatnich swobodnych wysp pływających, które templariusze ocalili przed udomowieniem przez przybyszów z Hegemonii. Wyspa była duża, miała dobre pół kilometra długości. Stanąwszy na szerokim podeście okalającym pień żaglodrzewa, miałam przed sobą rozległy widok na wydymane wiatrem liściożagle i wlokące się w kilwaterze indygowe pnącza sterujące. Od portalu wyjściowego dzieliło mnie zaledwie piętnaście metrów drogi w dół, po schodach,

zauważyłam jednak, że Kucyk pobiegł głównym szlakiem w przeciwnym kierunku, w stronę skupiska chat i straganów na skraju wyspy. Dopiero tutaj, w połowie długości szlaku, templariusze zgodzili się, by wybudowane ręką ludzką konstrukcje dały schronienie znużonym wędrowcom i umożliwiły im zakup przekąsek i pamiątek, z których dochód zasilał Bractwo Templariuszy. Zaczęłam zbiegać po szerokich schodach, wciąż jeszcze wstrząsana dreszczami, w ubraniu mokrym od szybko topniejącego śniegu. Dlaczego Kucyk pobiegł na spotkanie tłumu ludzi? Dopiero na widok wyłożonych do wypożyczenia kolorowych dywaników zrozumiałam, o co mu chodzi. Na większości planet Sieci obowiązywał zakaz korzystania z aeromat, ale na Maui-Przymierzu wciąż były popularne, przez wzgląd na legendę Siri. Wiekowe zabaweczki, szerokie na metr i długie na niespełna dwa, czekały, żeby zabrać turystów w krótki lot nad morzem i z powrotem na migrującą wyspę. Gdyby Kucyk dorwał aeromatę w swoje ręce... Przyśpieszyłam i dopadłam go kilka metrów przed wypożyczalnią aeromat. Powaliłam go futbolowym chwytem pod kolana. Przeturlaliśmy się bliżej straganów i nieliczni turyści rozpierzchli się z krzykiem. Ojciec nauczył mnie jednej rzeczy, którą każde dziecko lekceważy na własne ryzyko: jeśli spotka się dwóch niezłych przeciwników, to ten większy zawsze pobije mniejszego. My byliśmy mniej więcej równi wzrostem. Kucyk wyrwał mi się, wstał i przyjął jakąś orientalną postawę bojową z wyciągniętymi przed siebie rękami i rozcapierzonymi palcami. Zaraz się przekonamy, kto jest lepszy. To on pierwszy zadał celny cios: zamarkował dźgnięcie lewą dłonią z wyprostowanymi palcami, a potem znienacka kopnął z półobrotu. Uchyliłam się, lecz mimo to solidnie mnie grzmotnął: straciłam czucie w lewym barku i ręce powyżej łokcia. Odskoczył tanecznym krokiem. Natarłam. Uderzył prawym prostym. Zblokowałam. Ciął lewą, kantem dłoni. Przyjęłam cios na prawe przedramię. Znowu odskoczył, zrobił piruet i kopnął lewą. Zrobiłam unik, złapałam go za nogę i powaliłam na wznak na piasek. Błyskawicznie się poderwał, ale krótkim lewym hakiem znów posłałam go na glebę. Odturlał się i podniósł na klęczki. Kopnęłam go za lewym uchem, odrobinę łagodząc cios, żeby nie pozbawić go przytomności. Sekundę później zorientowałam się, że jest aż za bardzo przytomny: jego dłoń z czterema wyprostowanymi palcami przedarła się przez moją gardę, mierząc prosto

w serce, ale ostatecznie tylko posiniaczyła mi mięśnie poniżej piersi. Wyrżnęłam go z całej siły w usta; krew bryznęła na wszystkie strony, a Kucyk stoczył się po plaży prawie na granicę zasięgu fal i tam znieruchomiał. Za moimi plecami ludzie rzucili się do wyjścia, zachęcając się wzajemnie do wezwania policji. Złapałam niedoszłego zabójcę Johnny’ego za kucyk, zawlokłam do wody i tak długo przytapiałam, aż się ocknął. Wtedy odwróciłam go na plecy i chwyciłam za przód rozdartej i zaplamionej koszuli. Wiedziałam, że została nam minuta, góra dwie, zanim ktoś w końcu się pojawi. Spojrzał na mnie szklistymi oczami. Potrząsnęłam nim. – Posłuchaj, przyjacielu – wyszeptałam. – Odbędziemy teraz krótką, ale szczerą rozmowę. Zaczniemy od tego, kim jesteś i czego chcesz od faceta, którego śledziłeś. Poczułam impuls elektryczny na ułamek sekundy przed tym, jak zrobiło mi się niebiesko przed oczami. Zaklęłam, puściłam Kucyka i patrzyłam, jak błękitna aureola otacza całe jego ciało. Odskoczyłam, ale i tak włosy stanęły mi dęba, a przeciążony komlog zapiszczał alarmująco. Kucyk otworzył usta do krzyku; wypełniająca mu usta niebieska poświata wyglądała jak kiepski efekt specjalny w tanim holofilmie. Jego koszula zaskwierczała, sczerniała i buchnęła ogniem. Na piersi wykwitły mu sine plamy, jak na przepalanej na wylot starej taśmie filmowej: rozszerzyły się, połączyły, rozrosły jeszcze bardziej, aż mogłam zajrzeć mu w głąb klatki piersiowej, gdzie błękitny płomień trawił organy wewnętrzne. Kucyk wrzasnął jeszcze raz (tym razem było go słychać), po czym jego zęby i oczy zapadły się w otchłań niebieskiego ognia. Cofnęłam się jeszcze o krok. Kucyk cały już płonął, niebieska poświata rozpłynęła się w czerwonopomarańczowym płomieniu. Ciało eksplodowało mu ogniem, jakby zapalały się kolejne kości. Po minucie zostały z niego pokraczne strzępy zwęglonego ciała, skulonego w charakterystycznej dla wszystkich spalonych żywcem pozie karłowatego boksera. Zakryłam dłonią usta i odwróciłam się, patrząc na nielicznie zgromadzonych gapiów i wypatrując wśród nich ewentualnego sprawcy. Odpowiedziały mi przerażone spojrzenia wytrzeszczonych oczu. Daleko w górze ochroniarze w szarych mundurach wysypywali się z transportalu. Niech to wszyscy diabli. Rozejrzałam się. Nad moją głową wydymały się napełniane wiatrem liściożagle. Świetliste muślinki, piękne nawet za dnia, przemykały wśród mieniącej się setką barw tropikalnej roślinności. Słońce tańczyło na błękitnym oceanie. Drogę do obu portali miałam odciętą. Szef ochrony wyciągnął broń. Trzema krokami dopadłam najbliższej aeromaty, usiłując sobie przypomnieć (na

podstawie przejażdżki sprzed dwudziestu lat!), jak działają sploty sterujące. Rozpaczliwie pacnęłam dłonią we wzór na macie. Aeromata usztywniła się i uniosła dziesięć centymetrów nad ziemię. Wyraźnie słyszałam już pokrzykiwania ochroniarzy, którzy zderzyli się z tłumem gapiów. Kobieta w jarmarcznym stroju z Renesansu Mniejszego wskazała w moją stronę. Zgarnęłam wszystkie siedem innych aeromat leżących w pobliżu i wskoczyłam na swoją. Nie bardzo mogłam namacać przywalone kopcem dywaników sploty sterujące, ale w końcu mi się udało: mata z szarpnięciem ruszyła do przodu, a ja omal z niej nie spadłam. Znalazłszy się pięćdziesiąt metrów od brzegu i trzydzieści metrów ponad powierzchnią morza, zrzuciłam do wody pozostałe maty i odwróciłam się, ciekawa dalszego rozwoju wypadków na plaży. Kilkanaście szarych uniformów skupiło się wokół spalonych szczątków. Jeden wycelował srebrną różdżkę w moją stronę. Delikatne ukłucia bólu przebiegły mi po ręce, barkach i szyi, powieki same opadły na oczy i byłabym się zsunęła z maty na prawo, gdyby nie to, że zdążyłam lewą ręką chwycić się przeciwnej krawędzi. Pochyliłam się i zdrewniałymi palcami klepnęłam sploty wznoszące, a kiedy mata zaczęła się wzbijać wyżej, odrętwiałą ręką sięgnęłam po swój ogłuszacz. Pochwa na nadgarstku była pusta. Po minucie usiadłam prosto; prawie udało mi się otrząsnąć ze skutków działania broni, trochę tylko paliły mnie palce i głowa pękała z bólu. Pływająca wyspa została daleko w tyle i kurczyła się z każdą sekundą. Przed stu laty towarzyszyłoby jej stado delfinów sprowadzonych tu podczas hidżry, ale większość ssaków morskich została zgładzona w zainicjowanym przez Hegemonię programie pacyfikacyjnym po Rebelii Siri i od tamtej pory wyspy błąkały się apatycznie po morzach, wożąc turystów z całej Sieci i właścicieli ośrodków wypoczynkowych. Obrzuciłam wzrokiem horyzont w poszukiwaniu innych wysp albo zarysów któregoś z nielicznych stałych lądów. Nic. A właściwie, ściśle rzecz biorąc, niebieskie niebo, bezkresny ocean i delikatne jak maźnięcia pędzla obłoczki daleko na zachodzie. A może na wschodzie? Odpięłam komlog od paska, zaczęłam się łączyć z datasferą... i nagle się zawahałam. Dla ścigających mnie policjantów następnym logicznym krokiem byłoby namierzenie mnie poprzez datasferę i wysłanie po mnie śmigu albo pojazdu EM. Nie byłam pewna, czy potrafiliby mnie wyśledzić przy połączeniu przez komlog, ale też nie miałam ochoty ułatwiać im życia. Przełączyłam komlog w tryb nasłuchu i jeszcze raz rozejrzałam się dookoła.

Świetne posunięcie, Brawne. Jesteś pewnie z tysiąc kilometrów od lądu i śmigasz sobie na wysokości dwustu metrów na trzystuletniej aeromacie, o której nie wiesz nawet, na jak długo – albo jak krótko! – wystarczy jej energii. Na dodatek zabłądziłaś. Pięknie. Skrzyżowałam ręce na piersi i usiadłam wygodniej, żeby spokojnie pomyśleć. – M. Lamia? Mało nie zeskoczyłam z maty, kiedy rozległ się ściszony głos Johnny’ego. – Johnny? – Z niedowierzaniem spojrzałam na komlog. Nadal był na nasłuchu, wskaźnik aktywnej częstotliwości miał wygaszony. – Johnny, to ty? – Naturalnie. Myślałem, że już nigdy nie włączy pani komlogu. – Jak mnie namierzyłeś? Na jakiej częstotliwości się łączysz? – Mniejsza z tym. Dokąd pani leci? Parsknęłam śmiechem i wyjaśniłam mu, że nie mam zielonego pojęcia. – Możesz mi pomóc? – Moment... – powiedział i po ledwo zauważalnej pauzie mówił dalej: – Już. Mam panią na mapie z satelity meteorologicznego. Okropnie to prymitywne... Dobrze, że mata ma wbudowany transponder. Spojrzałam na cienki dywanik – jedyną rzecz chroniącą mnie przed długim, bardzo długim upadkiem do morza. – Naprawdę? Inni też mogą mnie dzięki niemu wytropić? – Mogliby – przytaknął Johnny – gdybym nie zakłócał sygnału. Ale do rzeczy: dokąd chce pani lecieć? – Do domu. – Nie wiem, czy to najrozsądniejszy pomysł po śmierci... ehm... naszego podejrzanego. Zmrużyłam powieki. Nagle nabrałam podejrzeń. – Skąd o tym wiesz? Ja nic nie powiedziałam. – Proszę się zastanowić, M. Lamia. Na sześciu planetach w sieciach policyjnych aż wrze. Mają pani rysopis, całkiem przyzwoity. – Psiakrew! – Otóż to. Więc... dokąd? – A ty gdzie jesteś? – spytałam. – U mnie? – Nie. Wyszedłem, kiedy zaczęło być o pani głośno w eterze. Jestem... blisko transportalu. – To tam właśnie chciałabym się znaleźć. Spojrzałam za siebie. Niebo jak ocean, śladowe chmury, żadnych EM-ów

w zasięgu wzroku. – Dobrze – zabrzmiał bezcielesny głos Johnny’ego. – Niecałe dziesięć kilometrów od miejsca, w którym teraz się pani znajduje, jest nieczynny transportal wojskowy. Osłoniwszy oczy przed słońcem, powiodłam wzrokiem po widnokręgu. – Guzik prawda – mruknęłam. – Nie wiem, jak tu jest daleko do horyzontu, ale czterdzieści kilosów na pewno, a ja nic nie widzę. – Portal jest na pokładzie batyskafu – wyjaśnił Johnny. – Proszę się trzymać. Przejmuję stery. Mata szarpnęła ponownie, zanurkowała i zaczęła opadać. Trzymałam się jej obiema rękami i bardzo starałam się nie wrzeszczeć. – Powiedziałeś: batyskafu? – powtórzyłam. – Jak daleko? – Chodzi pani o to, jak głęboko? – Tak! – Osiem sążni. W pamięci przeliczyłam archaiczne jednostki na metry. I tym razem wrzasnęłam. – To prawie czternaście metrów! Pod wodą! – A gdzie indziej trzyma się batyskafy? – Co ja mam niby zrobić, wstrzymać oddech? Ocean pędził mi na spotkanie. – Nie ma potrzeby – odparł komlog. – Aeromata jest wyposażona w prymitywne antyzderzeniowe pole siłowe. Powinno bez problemu wytrzymać marne osiem sążni. Proszę się mocno trzymać. Trzymałam się. * * * Ciemny i wilgotny batyskaf śmierdział potem i samotnością. Nigdy przedtem nie widziałam wojskowego transportalu tego typu, z tym większą więc ulgą wyszłam z niego na zalaną światłem słońca ulicę miasta. Johnny już na mnie czekał. Opowiedziałam mu, co się stało z Kucykiem. Szliśmy pustymi ulicami wśród starych domów. Nadchodził wieczór, bladoniebieskie niebo powoli ciemniało. Byliśmy całkiem sami. – Zaczekaj – powiedziałam i zatrzymałam się. – Gdzie my jesteśmy? Planeta była bardzo przyjazna człowiekowi, ale jej niebo, ciążenie, jej faktura były mi zupełnie obce.

– Proszę zgadnąć – odparł z uśmiechem Johnny. – Przejdźmy się jeszcze. Skręciliśmy w szeroką ulicę, mijając po lewej stronie potężne ruiny. Stanęłam jak wryta. – To przecież jest Koloseum – wykrztusiłam. – Rzymskie Koloseum ze Starej Ziemi. Powiodłam wzrokiem dookoła: wiekowe budynki, brukowane ulice, drzewa kołysane lekkim wiatrem. – To rekonstrukcja Rzymu ze Starej Ziemi – powiedziałam, z trudem kryjąc zdumienie. – Jesteśmy na Nowej Ziemi? – spytałam, ale od razu się zorientowałam, że nie mam racji. Wiele razy byłam na Nowej Ziemi; inny był odcień gruntu, inne zapachy, inna grawitacja. Johnny pokręcił głową. – Nie jesteśmy w Sieci. Znów się zatrzymałam. – To niemożliwe. Z definicji każdy świat dostępny przez transportal należy do Sieci. – A jednak. Powtarzam: nie jesteśmy w Sieci. – To gdzie, w takim razie? – Na Starej Ziemi. Ruszyliśmy dalej. Johnny wskazał inne ruiny. – To jest Forum. – Weszliśmy na szerokie schody. – A przed nami Piazza di Spagna. Tam zatrzymamy się na noc. – Stara Ziemia – powiedziałam. Odezwałam się pierwszy raz od dwudziestu minut. – Podróż w czasie? – Podróże w czasie nie są możliwe, M. Lamia. – Czyli co, park rozrywki? Johnny się roześmiał. Miał przyjemny śmiech, swobodny i naturalny. – Być może. Nie wiem, naprawdę nie wiem, jaki jest cel istnienia tej... repliki. – Repliki. – Mrużąc oczy, spojrzałam wprost w zachodzące czerwone słońce, widoczne w głębi wąskiego zaułka. – Wygląda dokładnie tak jak na holofilmach o Starej Ziemi, wszystko pasuje, wszystkie wrażenia... Chociaż przecież nigdy tam nie byłam. – To bardzo dokładna kopia. – Gdzie się znajduje? To znaczy, przy której gwieździe? – Nie znam jej numeru, ale to jedna z gwiazd w Gromadzie Herkulesa. Udało mi się nie powtórzyć machinalnie jego słów, ale musiałam na chwilę

przysiąść na stopniu schodów. Dzięki napędowi Hawkinga ludzkość zbadała, skolonizowała i połączyła transportalami planety odległe o tysiące lat świetlnych, nikt jednak nie próbował zbliżyć się do eksplodujących słońc w jądrze galaktyki. Ledwie wyczołgaliśmy się z kołyski jednego z jej spiralnych ramion. Gromada Herkulesa. – Po co TechnoJądro zbudowało replikę Starej Ziemi w Gromadzie Herkulesa? Johnny usiadł obok mnie. Oboje zadarliśmy głowy, gdy stado gołębi zerwało się gwałtownie do lotu i zaczęło zataczać kręgi nad dachami. – Nie wiem, M. Lamia. Wielu rzeczy nie wiem... także dlatego, że dotychczas się nimi nie interesowałem. – Brawne – powiedziałam. – Słucham? – Mów mi Brawne. Uśmiechnął się i lekko skłonił głowę. – Dziękuję, Brawne. Tylko jedna uwaga: moim zdaniem replika nie ogranicza się do samego Rzymu. Skopiowana została cała Stara Ziemia. Oparłam dłonie o nagrzany słońcem kamień, na którym siedziałam. – Cała? Ze wszystkimi... miastami? I kontynentami? – Tak przypuszczam. Nie zapuszczałem się poza terytoria Anglii i Włoch, nie licząc podróży morskiej łączącym je szlakiem, ale wydaje mi się, że replika jest kompletna. – Ale po co ją budować, na Boga?! – To może być dobry powód. – Johnny pokiwał głową. – Chodź, zjemy coś w domu i porozmawiamy o tym. To może mieć związek z tym, kto i dlaczego mnie zabił. * * * „W domu” – czyli w mieszkaniu w dużej kamienicy u stóp marmurowych schodów. Okna wychodziły na plac, zwany przez Johnny’ego „piazza”. U szczytu schodów stał ogromny żółtobrązowy kościół, a na placu woda tryskająca z fontanny w kształcie łodzi mąciła wieczorną ciszę. Johnny powiedział, że fontannę zaprojektował niejaki Bernini; nic mi to nie mówiło. Pokoje były małe, ale wysokie, wyposażone w masywne, ozdobnie rzeźbione meble z nieznanej mi epoki. Nie było śladu elektryczności ani nowoczesnych sprzętów domowych. Dom nie odpowiedział, kiedy próbowałam się z nim porozumieć –

najpierw przy wejściu, i potem drugi raz, w mieszkaniu na piętrze. Za wysokimi oknami nad placem i miastem zapadał zmierzch i wkrótce jedynymi źródłami światła stały się latarnie zasilane gazem lub innym równie prymitywnym paliwem. – To wszystko jest żywcem wzięte z przeszłości Starej Ziemi. – Dotknęłam puchowych poduszek... i nagle mnie olśniło. – Keats zmarł we Włoszech, na początku dziewiętnastego albo dwudziestego wieku. To właśnie... ten okres. – Zgadza się, początek dziewiętnastego wieku, dokładnie tysiąc osiemset dwudziesty pierwszy rok. – Cały świat jest muzeum? – Nie, skądże. Różne miejsca zostały odtworzone w różnych epokach. Wszystko zależy od tego, dla kogo stworzono replikę. – Nie rozumiem. Przeszliśmy do pokoju zagraconego topornymi sprzętami; przysiadłam na dziwnie rzeźbionej sofie pod oknem. Warstewka złotego wieczornego blasku muskała jeszcze iglicę płowego kościoła u góry schodów. Na tle granatowego nieba krążyły gołębie. – Czy na tej fałszywej Starej Ziemi mieszkają miliony ludzi... to znaczy, cybrydów? – Wątpię – odparł Johnny. – Tylko tyle, ile wymagają konkretne projekty rekonstrukcyjne. Widząc, że nadal niewiele rozumiem, wziął głęboki wdech i zaczął jeszcze raz: – Kiedy się tu... ocknąłem, spotkałem cybrydy Josepha Severna, doktora Clarka, Anny Angeletti (właścicielki domu), porucznika Eltona i kilkorga innych: włoskich sklepikarzy, właściciela trattorii po drugiej stronie placu, który dostarczał nam jedzenie, przechodniów i tym podobnych. Łącznie było ich najwyżej dwadzieścia sztuk. – Co się z nimi stało? – Najprawdopodobniej zostały... przetworzone. Tak jak ten mężczyzna z kucykiem. – Mężczyzna z kucykiem... – Wybałuszyłam oczy w półmroku. – To on też był cybrydem?! – Z całą pewnością. Sam też zastosowałbym opisany przez ciebie proces samozniszczenia, gdybym musiał się pozbyć tego cybryda. Myślałam gorączkowo. Nagle do mnie dotarło, jaka byłam głupia; jak niewiele wiedziałam o świecie. – To znaczy, że to inna SI próbowała cię zabić. – Na to wygląda.

– Ale po co? Johnny rozłożył ręce. – Może chciała unicestwić jakąś drobinę wiedzy, która przepadła wraz ze śmiercią mojego cybryda; coś, czego dowiedziałem się niedawno, a o czym SI wiedziała... lub wiedziały, że zostanie stracone w przypadku poważnej awarii mojego systemu. Wstałam, przespacerowałam się po pokoju, w końcu stanęłam przy oknie. Na dworze robiło się naprawdę ciemno. W pokoju były lampy, ale Johnny nie próbował ich zapalić, a mnie odpowiadał półmrok – dzięki niemu wszystko, czego się dowiadywałam, stawało się jeszcze bardziej nierzeczywiste. Zajrzałam do sypialni: przez wychodzące na zachód okna wpadały resztki dziennego światła, w którym pościel jarzyła się bielą. – To tu umarłeś – powiedziałam. – On umarł. Nie jestem nim. – Ale masz jego wspomnienia. – Na wpół zapomniane sny. Pełne luk. – Wiesz, co czuł. – Pamiętam, co jego projektanci myśleli, że czuł. – Opowiedz mi. – O czym? W mroku jego skóra była niezwykle blada, a krótkie kręcone włosy wydawały się czarne. – Jakie to uczucie: umrzeć. I jakie: odrodzić się. Opowiedział mi – cichym, prawie melodyjnym głosem, chwilami angielszczyzną tak archaiczną, że aż niezrozumiałą, za to o wiele piękniejszą dla ucha niż ten hybrydowy język, jakim się dziś posługujemy. Opowiedział mi, jak to jest być poetą, który ma obsesję doskonałości i ocenia swoją pracę znacznie surowiej niż najbardziej nawet zjadliwi krytycy. A krytycy naprawdę byli zjadliwi. Jego utwory lekceważono, wykpiwano, przedstawiano jako wtórne i głupie. Ubóstwo nie pozwalało mu ożenić się z kobietą, którą kochał, a zarazem pożyczki udzielane mieszkającemu w Ameryce bratu położyły kres wszelkiej nadziei na stabilizację finansową. Potem nastąpiła krótka chwila chwały, gdy osiągnął pełnię poetyckiej dojrzałości... i niemal jednoczesne pogorszenie stanu zdrowia, gdy zachorował na suchoty, które zabrały mu matkę i brata, Toma. Trafił na zesłanie do Włoch, rzekomo „dla podreperowania zdrowia”, lecz z pełną świadomością, że w rzeczywistości czeka go bolesna, samotna śmierć w wieku dwudziestu kilku lat. Cierpiał katusze, rozpoznając charakter pisma Fanny na

listach, których otwarcie byłoby dla niego zbyt bolesne. Mówił o swoim lojalnym towarzyszu, artyście Josephie Severnie, którego „przyjaciele” wybrali mu na kompana, gdy sami pozostawili go na pastwę losu, i o tym, jak Severn pielęgnował umierającego poetę i trwał przy nim do końca. Opowiadał o nocnych krwotokach, o doktorze Clarku, który puszczał mu krew i zalecał „aktywność fizyczną i pobyt na świeżym powietrzu”, o bezgranicznej rozpaczy religijnej i osobistej, która kazała Keatsowi zażądać wykutego w kamieniu następującego epitafium: „Tu spoczywa ten, którego imię zapisano na wodzie”. Wysokie okna ledwie odcinały się od ścian w sączącej się z zewnątrz mizernej poświacie. Głos Johnny’ego szybował w aromatycznym nocnym powietrzu. Po śmierci ocknął się w tym samym łożu, w którym zmarł. Wierny Severn i doktor Clark wciąż przy nim byli, on zaś przypominał sobie, że jest poetą Johnem Keatsem – w taki sam sposób, w jaki po przebudzeniu przypominamy sobie swoją tożsamość z szybko odpływającego snu – a zarazem miał świadomość, że jest czymś zupełnie innym. Opowiedział mi o życiu w ułudzie; o powrocie do Anglii i spotkaniu z Fannyktóra-nie-była-Fanny, które omal nie doprowadziło do załamania nerwowego; o swojej niemocy twórczej, narastającym wyobcowaniu z grona cybrydowych impostorów, i w końcu wycofaniu się w stan bliski katatonii połączonej z „halucynacjami”, w których objawiała mu się prawdziwa natura istnienia SI w zgoła niepojętym (dla dziewiętnastowiecznego poety) TechnoJądrze; o ostatecznej katastrofie iluzji i zarzuceniu „Projektu Keats”. – W gruncie rzeczy cała ta złowieszcza farsa przywodzi mi na myśl fragment listu, który napisałem... który on napisał... do swojego brata George’a na krótko przed chorobą. Pisał tak: „Czyż nie jest możliwe, że istnieją jakieś istoty wyższe, które bawi elegancki, choć samorzutny stan mojego umysłu, tak jak ja znajduję uciechę w instynktownej czujności gronostaja lub płochliwości sarny? Wszak, nawet jeśli uliczna awantura jest rzeczą godną pogardy, to wyzwoloną w niej energię należy cenić... Podobnie postrzegać może istota wyższa nasze rozumowanie – jako błędne, lecz wartościowe. I to właśnie jest istotą poezji...”. – Uważasz, że... Projekt Keats... był złem? – spytałam. – Moim zdaniem wszelkie oszustwo jest złem.

– Może jest w tobie więcej Johna Keatsa, niż sam chciałbyś przyznać. – Nie. Mój brak instynktu poetyckiego był oczywisty nawet w obliczu najdoskonalszej iluzji. Powiodłam wzrokiem po majaczących w mroku sprzętach. – Czy SI wiedzą, gdzie w tej chwili jesteśmy? – Prawdopodobnie tak. Prawie na pewno. Nie ma takiego miejsca, w którym TechnoJądro nie mogłoby mnie namierzyć i za mną podążyć, ale my przecież uciekaliśmy przed bandytami i policją Sieci, nieprawdaż? – Owszem, tylko że teraz już wiesz, że to ktoś... że to jakaś SI z Jądra próbowała cię zabić. – Tak, ale tylko w Sieci. TechnoJądro nie toleruje takiej przemocy u siebie. Z ulicy dobiegł jakiś odgłos; miałam nadzieję, że wydał go gołąb. Albo śmieci niesione wiatrem po bruku. – Jak TechnoJądro zareaguje na moją obecność? – zapytałam. – Nie mam pojęcia. – Istnienie tego miejsca na pewno jest trzymane w tajemnicy przed ludźmi. – SI uważają, że... ta sprawa nie dotyczy ludzkości. Pokręciłam głową. W ciemności był to daremny gest. – Rekonstrukcja Starej Ziemi... wskrzeszenie na niej... nie wiadomo ilu... ludzkich osobowości pod postacią cybrydów... SI mordujące się nawzajem... i to wszystko nas nie dotyczy! – Roześmiałam się, ale udało mi się nie popaść w histerię. – Jezu... Podeszłam do okna i wygrzebałam papierosa z kieszeni. Było mi obojętne, że wystawiam się na cel, gdyby ktoś czaił się na ulicy. Papierosy zamokły podczas gonitwy przez zaspy, ale jednego udało mi się zapalić. – Johnny? Kiedy wcześniej powiedziałeś, że to kompletna replika Starej Ziemi, ja zapytałam, po co ją budować, na Boga. Odpowiedziałeś „To dobry powód” albo coś w ten deseń. To była tylko taka sarkastyczna riposta czy miałeś coś konkretnego na myśli? – Miałem na myśli, że być może, istotnie stworzono ją na potrzeby Boga. – Wytłumacz mi to. – Nie do końca rozumiem cel Projektu Keats i innych replik osadzonych na Starej Ziemi – odparł z westchnieniem Johnny. – Przypuszczam jednak, że stanowią element przedsięwzięcia zainicjowanego przez TechnoJądro co najmniej siedem standardowych stuleci temu, a zmierzającego do stworzenia Najwyższego Intelektu. – Najwyższego Intelektu... – Wydmuchnęłam dym. – Czyli co, TechnoJądro chce... zbudować Boga?

– Tak. – Po co? – Na to pytanie nie ma prostej odpowiedzi, Brawne, tak jak nie ma prostej odpowiedzi na pytanie dlaczego ludzkość od dziesięciu tysięcy pokoleń poszukuje Boga pod milionem różnych postaci. W przypadku Jądra chodzi o dążenie do zwiększenia wydajności, o skuteczniejsze operowanie... zmiennymi. – Ale przecież SI dysponują mocą obliczeniową TechnoJądra i megadatasfery dwustu planet! – Mimo to ich zdolności... predykcyjne... są dalekie od doskonałości. Pstryknęłam niedopałkiem za okno i śledziłam wzrokiem spadający ogieniek. Wiatr nagle stał się zimniejszy. Objęłam się ramionami. – W jaki sposób to wszystko... Stara Ziemia, wskrzeszenia, cybrydy... jaki to ma związek ze stworzeniem Najwyższego Intelektu? – Nie wiem, Brawne. Osiemset lat standardowych temu, u progu Pierwszej Epoki Informatycznej, niejaki Norbert Wiener pisał: „Czy możliwa jest znacząca interakcja Boga ze stworzonym przez Niego dziełem? Czy możliwa jest znacząca interakcja jakiegokolwiek stwórcy, choćby ograniczonego w swej potędze, ze stworzonym przez niego dziełem?”. Kiedy pojawiły się pierwsze SI, ludzkość musiała zmierzyć się z tym problemem, ale nie znalazła jednoznacznej odpowiedzi. Dziś Jądro zmaga się z nim w procesach rekonstrukcyjnych. Możliwe, że projekt NI został zakończony i wszystko, co nas otacza, jest skutkiem działania najwyższego Stworzenia/Stwórcy, którego motywy działania są dla SI równie niezrozumiałe, jak dla ludzkości motywy działania TechnoJądra. Spróbowałam przejść się po pokoju, ale grzmotnąwszy kolanem w niski stolik, postanowiłam zostać na swoim miejscu. – Nadal nie wiemy, kto próbuje cię zabić – zauważyłam. – To prawda. Johnny wstał i stanął pod przeciwległą ścianą. Błysnęła zapałka: zapalił świeczkę. Nasze cienie zatańczyły na ścianach i suficie. Podszedł bliżej i delikatnie złapał mnie za ręce powyżej łokci. Łagodne światło podkreślało jego podbródek i kości policzkowe, a włosom i rzęsom nadawało miedziany odcień. – Dlaczego jesteś taka nieustępliwa? – spytał. Spojrzałam na niego szeroko otwartymi oczami. Nasze twarze dzieliło dosłownie kilka cali. Byliśmy tego samego wzrostu. – Puść – powiedziałam.

On jednak nachylił się i pocałował mnie. Miał miękkie, ciepłe wargi; miałam wrażenie, że pocałunek trwa godzinami. To maszyna, upominałam się w duchu. Wygląda jak człowiek, ale w środku kryje się maszyna. Zamknęłam oczy. Dotknął mojego policzka, szyi, karku. – Posłuchaj... – wyszeptałam, gdy na chwilę odsunęliśmy się od siebie. Nie dał mi skończyć. Wziął mnie na ręce i przeniósł do sypialni. Małżeńskie łoże, miękki materac, gruba kołdra. Rozbieraliśmy się nawzajem pośpiesznie w migotliwym blasku świecy wpadającym z drugiego pokoju. Tej nocy kochaliśmy się trzykrotnie, za każdym razem reagując na leniwy i słodki imperatyw dotyku, ciepła, bliskości i narastającej intensywności odczuć zmysłowych. Pamiętam, jak przy drugim razie spojrzałam na Johnny’ego z góry: miał zamknięte oczy, włosy opadały mu na czoło, na bladą pierś wypłynął widoczny w świetle świecy rumieniec, zaskakująco silne ręce przytrzymywały mnie stanowczo. W tej właśnie chwili otworzył oczy, a ja ujrzałam w nich tylko namiętność i przepełniające go emocje. Zasnęliśmy niedługo przed świtem. Odwracając się do niego plecami i odpływając w sen, czułam jego chłodną dłoń na biodrze, obejmującą mnie niedbałym gestem, który – choć opiekuńczy – nie miał w sobie cienia zaborczości. * * * Zaatakowali o brzasku. Było ich pięciu, sami mężczyźni, nie Luzyjczycy, ale solidnie umięśnieni i tworzący zgrany zespół. Najpierw usłyszałam łoskot wyłamanych kopnięciem drzwi do mieszkania. Stoczyłam się na podłogę, dopadłam do ściany przy drzwiach sypialni i patrzyłam, jak tamci wchodzą do środka. Johnny usiadł na łóżku i krzyknął coś, gdy pierwszy z napastników wycelował w niego ogłuszacz. Przed snem Johnny zdążył włożyć bawełniane szorty; ja byłam zupełnie naga. Walka nago z ubranym przeciwnikiem ma swoje złe strony, ale główny problem jest natury psychologicznej; jeżeli umiesz sobie poradzić z poczuciem zwiększonej bezbronności, resztę minusów łatwo skompensować. Pierwszy z tamtych zobaczył mnie, ale postanowił mimo wszystko najpierw ogłuszyć Johnny’ego – i drogo zapłacił za swój błąd. Kopniakiem wytrąciłam mu broń z ręki i powaliłam go ciosem za lewe ucho. Do sypialni wtargnęli dwaj następni, dostatecznie bystrzy, żeby na początek rozprawić się ze mną. Dwóch pozostałych

rzuciło się na Johnny’ego. Zablokowałam proste uderzenie otwartą dłonią, sparowałam kopnięcie, które mogło wyrządzić poważne szkody, i cofnęłam się od drzwi. Z lewej strony miałam wysoką komodę; ciężka górna szuflada wysunęła się płynnie i gładko. Napierający na mnie facet zasłonił twarz rękami, na których grube drewno popękało w drzazgi, ale przy tej instynktownej reakcji odsłonił się, a ja włożyłam w kopnięcie impet całego ciała. Gość stęknął i zwalił się do tyłu, prosto na swojego towarzysza. Johnny stawiał opór, ale jeden z intruzów już założył mu trzymanie i zaczynał go dusić, a drugi unieruchomił mu nogi. Poderwałam się z podłogi, przyjęłam na ciało cios drugiego przeciwnika i wskoczyłam na łóżko. Ten, który przytrzymywał Johnny’emu nogi, roztrzaskał szkło i drewno, i bez słowa skargi wyleciał przez okno. Ktoś skoczył mi na plecy. Z rozpędu przeturlałam się po łóżku i podłodze i przygwoździłam swojego napastnika do ściany. Był dobry. Przyjął zderzenie na bark i spróbował ucisnąć mi nerw na karku. Zanim jednak przebił się przez grubą warstwę mięśni, zdążyłam wbić mu łokieć w brzuch i odtoczyć się na bok. Dusiciel puścił Johnny’ego i wyprowadził mi podręcznikowe kopnięcie w korpus. Zdążyłam skręcić tułów i przyjęłam tylko pół siły tego ciosu, ale i tak przypłaciłam to pęknięciem co najmniej jednego żebra. Nie bawiąc się w elegancję, sięgnęłam lewą ręką i zmiażdżyłam mu lewe jądro. Wrzasnął i przestał się liczyć w walce. Cały czas pamiętałam o leżącym na podłodze ogłuszaczu, tak jak pamiętał o nim ostatni z napastników: obiegł łóżko dookoła, cały czas poza moim zasięgiem, na czworakach przypadł do ziemi i sięgnął po broń. Teraz już byłam pewna, że mam złamane żebro, bo zabolało jak diabli, kiedy podniosłam łóżko razem z leżącym na nim Johnnym i spuściłam je tamtemu na głowę i ramiona. Następnie wczołgałam się pod łóżko od swojej strony, wyciągnęłam ogłuszacz i rakiem wycofałam się do kąta. Jeden wyfrunął przez okno, a znajdowaliśmy się na piętrze. Ten, który pierwszy wpadł do sypialni, nadal leżał przy wejściu. Ten, którego kopnęłam, z wysiłkiem dźwignął się na kolana i podparł łokciami; sądząc po krwi płynącej mu z ust i skapującej z brody, złamane żebro przebiło mu płuco. Oddychał chrapliwie. Łóżko zmiażdżyło czaszkę czwartego intruza, a niedoszły dusiciel leżał skulony pod oknem, trzymał się za krocze i wymiotował. Strzeliłam z ogłuszacza, żeby go uciszyć, podeszłam do tego skopanego, złapałam za włosy i zadarłam mu głowę do góry. – Kto was przysłał? – Pierdol się. – Prychnął mi krwią w twarz. – Może później. Pytam jeszcze raz: kto was przysłał?

Przyłożyłam trzy palce do jego klatki piersiowej, która była w tym miejscu lekko zaklęśnięta. Nacisnęłam. Wrzasnął i zbielał na twarzy. Zakaszlał i splunął krwią, wyjątkowo czerwoną na tle bladej skóry. – Kto was przysłał? – Tym razem przytknęłam mu do piersi cztery palce. Miałam wrażenie, że zaraz zacznie lewitować, byle tylko odsunąć się ode mnie. – Biskup! – Jaki biskup? – Ze świątyni Dzierzby... na Lususie... nie, proszę... kurwa, nie... – Co mieliście z nim zrobić? Z nami obojgiem? – Nic... och, do diabła... Przestań! Potrzebuję lekarza! Błagam! – Odpowiadaj. – Mieliśmy go ogłuszyć i sprowadzić... z powrotem do świątyni... na Lususie. Błagam, nie mogę oddychać... – Co ze mną? – Zabić, gdybyś stawiała opór. – Jasna sprawa. – Podniosłam go za włosy odrobinę wyżej. – Świetnie nam idzie. Po co był im potrzebny? – Nie wiem. Krzyknął, bardzo głośno. Jednym okiem cały czas zerkałam na wyłamane drzwi wejściowe. Razem z garścią włosów ściskałam w dłoni ogłuszacz. – Naprawdę... nie... wiem... – wykrztusił tamten. Krwawił na całego. Krew kapała mi na rękę i pierś. – Jak się tu dostaliście? – EM... na dachu... – Gdzie wyszliście z transportalu? – Nie wiem... przysięgam... miasto na wodzie... Wóz jest zaprogramowany na powrót... Proszę, nie! Rozdarłam mu ubranie. Nie miał komlogu ani innej broni, za to nad sercem miał wytatuowany siny trójząb. – Thug? – spytałam. – Tak... Bractwo Parwati. Spoza Sieci. I pewnie bardzo trudne do wytropienia. – Wszyscy? – Tak... proszę... sprowadź pomoc... kurwa, proszę cię... Półprzytomny osunął się na podłogę.

Puściłam go, cofnęłam się i omiotłam go wiązką z ogłuszacza. Johnny, siedząc na łóżku, rozcierał obolałą szyję i patrzył na mnie dziwnym wzrokiem. – Ubieraj się – powiedziałam. – Spadamy stąd. * * * Pojazd EM okazał się starym, przezroczystym vikkenem scenic, bez zamków papilarnych na płytce zapłonowej i ekranie dotykowym. Jeszcze nad Francją dogoniliśmy linię terminatora, a potem roztoczył się pod nami mrok, który – według Johnny’ego – skrywał Ocean Atlantycki. Nie licząc rzadko napotykanych pływających miast i platform wiertniczych, jedynym źródłem światła były gwiazdy i rozległe poświaty podmorskich kolonii. – Dlaczego lecimy ich pojazdem? – zainteresował się Johnny. – Chcę zobaczyć, skąd przybyli. – Powiedział, że ze świątyni Dzierzby na Lususie. – Wiem. Przekonamy się, czy nie kłamał. Ledwie widziałam twarz Johnny’ego, gdy wyjrzał przez okno w dół, w stronę odległego o dwadzieścia kilometrów oceanu. – Myślisz, że umrą? Ci, co nas napadli? – Jeden już nie żyje. Ten z przebitym płucem będzie potrzebował pomocy, dwóch się wyliże... Nie wiem, co z tym, który wypadł przez okno. Przejmujesz się tym? – Tak. To była barbarzyńska przemoc. – Nawet jeśli uliczna awantura jest czymś godnym pogardy, to wyzwoloną w niej energię należy cenić – zacytowałam. – To nie były cybrydy, prawda? – Raczej nie. – To znaczy, że dybią na ciebie co najmniej dwie grupy: SI i biskup świątyni Dzierzby. A my ciągle nie wiemy dlaczego. – Właściwie teraz już mam pewien pomysł... Odwróciłam się do niego na mojej piankowej leżance. Gwiazdy nad naszymi głowami – tworzące konstelacje, których nie kojarzyłam ani z hologramów Starej Ziemi, ani z żadnego ze znanych mi światów Sieci – rzucały akurat dość światła, żebym mogła spojrzeć Johnny’emu w oczy. – Słucham – powiedziałam. – Dała mi do myślenia twoja wzmianka o Hyperionie, a ściślej rzecz biorąc fakt, że

nie miałem pojęcia o jego istnieniu. Ta niewiedza świadczyła o tym, że jest w jakiś sposób istotny. – Dziwna sprawa z psem szczekającym po nocy – mruknęłam. – Co? – Nic. Mów dalej. Pochylił się w moją stronę. – Jedynym wytłumaczeniem jest blokada tej wiedzy w moim umyśle przez kogoś z TechnoJądra. – Twój cybryd... – Nie, trudno mi było teraz rozmawiać z nim w taki sposób. – Większość czasu spędzasz w Sieci, prawda? – Tak. – Na pewno musiałbyś gdzieś się natknąć na wzmiankę o Hyperionie. Co rusz przewija się w mediach, zwłaszcza teraz, kiedy dużo się mówi o kulcie Dzierzby. – Może o nim słyszałem. Może to dlatego zostałem zamordowany. Wyciągnęłam się wygodnie i zapatrzyłam w gwiazdy. – Zapytajmy biskupa. Johnny twierdził, że widoczne z przodu światła to analog Nowego Jorku z połowy XXI wieku, ale nie wiedział, po co go wybudowano ani jaki projekt rekonstrukcyjny jest w nim prowadzony. Przeszłam na sterowanie ręczne i zniżyłam lot. Charakterystyczne dla epoki fallicznej w urbanistyce wysokie gmachy wyrastały z mokradeł i płycizn wybrzeża Ameryki Północnej. W niektórych paliło się światło. Johnny wskazał mi jeden z nich, podupadły, ale zarazem osobliwie elegancki. – Empire State Building – powiedział. – W porządku. Nic mi to nie mówi, ale nasz EM tam właśnie chce wylądować. – A to bezpieczne? Wyszczerzyłam zęby w uśmiechu. – Nic w życiu nie jest bezpieczne. Puściłam EM samopas i opadliśmy na małą, odsłoniętą platformę obok iglicy na dachu budynku. Wysiedliśmy i stanęliśmy na popękanym tarasie. Ciemność rozpraszały tylko gdzieniegdzie palące się światła w oknach daleko w dole i gwiazdy nad naszymi głowami. Kilka kroków od nas, w miejscu, gdzie niegdyś mogła znajdować się winda, błękitną poświatą jarzył się transportal. – Przejdę pierwsza – zaproponowałam, ale Johnny był szybszy. Ściskając w garści zdobyczny ogłuszacz, ruszyłam za nim. Nigdy wcześniej nie byłam w świątyni Dzierzby na Lususie, nie miałam jednak

wątpliwości, że właśnie w niej wylądowaliśmy. Byliśmy sami. Johnny stał parę kroków ode mnie, a znajdowaliśmy się w ciemnej, chłodnej i ogromnej jaskini, chociaż wątpię, żeby tak wielkie naturalne jaskinie naprawdę istniały. Przerażająca chromowa rzeźba, zawieszona na niewidocznych sznurach, obracała się wokół swojej osi, poruszana niewyczuwalnymi podmuchami wiatru. Portal zamigotał i zniknął. – Można powiedzieć, że ich wyręczyliśmy, prawda? – szepnęłam do Johnny’ego. Nawet szept niósł się echem w rozświetlonym czerwoną poświatą wnętrzu. Nie przewidziałam tego, że Johnny teleportuje się do świątyni razem ze mną. Poświata się nasiliła, nie tyle jednak rozjaśniła olbrzymią salę, ile raczej ją poszerzyła i pozwoliła nam dostrzec grupę otaczających nas półokręgiem mężczyzn. Przypomniałam sobie, że w kulcie Dzierzby są egzorcyści, lektorzy i jeszcze jacyś goście, ale ich nazwa akurat wyleciała mi z głowy. Kimkolwiek byli, ich widok bardzo mnie zaniepokoił: były ich co najmniej dwa tuziny, odzianych we wzorzyste szaty w odcieniach czerwieni i czerni. Ich łyse czaszki połyskiwały w czerwonym blasku. Z łatwością rozpoznałam wśród nich biskupa: pochodził z mojej ojczystej planety, chociaż był niższy i grubszy od przeciętnego Luzyjczyka. Miał intensywnie czerwone szaty. Nie próbowałam kryć się z tym, że mam ogłuszacz; gdyby wszyscy rzucili się na nas jednocześnie, było całkiem możliwe, że zdołam ich wyeliminować – całkiem możliwe, tyle że jednak mało prawdopodobne. Nie widziałam u nich broni, ale w fałdach szat każdy mógł skrywać istny arsenał. Johnny ruszył w stronę biskupa. Poszłam za nim. Zatrzymaliśmy się dziesięć kroków przed dostojnikiem, który jedyny w całym gronie nie stał, lecz siedział na drewnianym tronie, wyglądającym, jakby dało się go złożyć i z łatwością przenieść, nadawszy mu poręczne rozmiary – czego w żadnym razie nie dałoby się powiedzieć o rysującej się pod czerwoną szatą masie mięśni i tłuszczu. Johnny zrobił jeszcze jeden krok w przód. – Dlaczego próbowałeś uprowadzić mojego cybryda? – przemówił do świętego męża kultu Dzierzby takim tonem, jakby byli sami w gigantycznej sali. Biskup roześmiał się i pokręcił głową. – Mój drogi... bycie... Prawdą jest, że zapragnęliśmy twojej obecności w naszym miejscu kultu, nie masz jednak żadnych dowodów na to, że mieliśmy coś wspólnego z jakąkolwiek próbą porwania. – Dowody mnie nie interesują – odparował Johnny. – Jestem po prostu ciekawy, po co chciałeś mnie tu ściągnąć.

Słysząc szelest za plecami, błyskawicznie okręciłam się w miejscu z bronią gotową do strzału, ale ustawieni w szerokim półkolu kapłani ani drgnęli. Większość znajdowała się poza zasięgiem ogłuszacza. Żałowałam, że nie mam przy sobie pistoletu ojca. Basowy, dźwięczny głos biskupa wypełniał całą przestrzeń: – Z pewnością wiesz o tym, że Kościół Ostatecznej Pokuty żywo i nieustająco interesuje się planetą Hyperion. – Owszem. – Z pewnością masz również świadomość, że w ciągu ostatnich kilku stuleci postać Johna Keatsa, poety ze Starej Ziemi, została wpleciona w tradycję kulturalną kolonii na Hyperionie. – Tak. Co z tego? Biskup podrapał się po policzku masywnym pierścieniem z czerwonym klejnotem. – Zgodziliśmy się, gdy zapragnąłeś wziąć udział w Pielgrzymce do Dzierzby, z wielkim niepokojem jednak przyjęliśmy twoją decyzję o wycofaniu się z niej. Zdziwiona mina Johnny’ego była na wskroś ludzka. – Moją decyzję? Kiedy ją podjąłem? – Osiem miejscowych dni temu, tutaj, w tej sali. Sam wystąpiłeś z tą inicjatywą. – Czy powiedziałem, dlaczego chcę wziąć udział w... pielgrzymce? – Powiedziałeś, że byłoby to wydarzenie... spróbuję zacytować dosłownie... „ważne dla twojej edukacji”. Jeżeli chcesz, możemy ci zaprezentować nagranie; wszystkie tego rodzaju rozmowy w świątyni są rejestrowane. Albo, jeśli wolisz, możemy ci je udostępnić do przejrzenia w dogodnym dla ciebie momencie. – Chętnie – powiedział Johnny. Biskup skinął głową i jeden z akolitów (czy kim tam, u diabła, byli ci wszyscy goście) na chwilę przepadł w mroku, a kiedy wrócił, trzymał w ręce standardowy chip wideo. Na kolejny dany przez biskupa znak podszedł do nas i wręczył chip Johnny’emu. Trzymałam go na muszce, dopóki nie cofnął się na swoje miejsce w półokręgu. – Dlaczego nasłaliście na nas thugów? – zapytałam. Pierwszy raz się odezwałam i własny głos wydał mi się chrapliwy i zbyt głośny. Święty mąż wykonał gest pulchną dłonią. – M. Keats wyraził zainteresowanie udziałem w naszej świętej pielgrzymce. Ponieważ zgodnie z naszymi przekonaniami Ostateczna Pokuta przybliża się z każdym dniem, fakt ten miał dla nas ogromne znaczenie. Nasi wysłannicy donieśli

nam, że M. Keats mógł paść ofiarą jednej lub więcej napaści, a także, że pewien prywatny detektyw... mowa o pani, M. Lamia... jest odpowiedzialny za zniszczenie hybrydowego ochroniarza, przydzielonego M. Keatsowi przez TechnoJądro. – Ochroniarz?! – Tym razem to ja nie ukrywałam zdumienia. – Naturalnie. – Biskup spojrzał na Johnny’ego. – Czy mężczyzna z kucykiem, zamordowany niedawno na trasie wycieczkowej templariuszy, nie był tym samym człowiekiem, którego przed tygodniem przedstawił nam pan jako swojego ochroniarza? Widać go na nagraniu. Johnny nie odpowiedział. Sądząc po jego minie, usilnie starał się coś sobie przypomnieć. – Tak czy inaczej – podjął przerwany wątek biskup – przed końcem tygodnia musimy poznać pańską decyzję odnośnie do pielgrzymki. Sequoia Sempervirens odlatuje za dziewięć tutejszych dni. – To drzewostatek templariuszy – zauważył Johnny. – One nie kursują na takich długich trasach. – W tym przypadku zrobi wyjątek – odparł biskup z uśmiechem. – Mamy powody przypuszczać, że to może być ostatnia pielgrzymka sponsorowana przez nasz Kościół. Dlatego wynajęliśmy drzewostatek, żeby jak najwięcej wiernych mogło wziąć w niej udział. – Na jego sygnał prawie wszyscy odziani w czerń i czerwień mężczyźni wycofali się w mrok. Zostali tylko egzorcyści, którzy złożyli tron biskupa, gdy ten wstał. – Prosimy o pilną odpowiedź. Biskup zniknął. Ostatni egzorcysta odprowadził nas do wyjścia. Nie musieliśmy przechodzić przez transportal. Wyszliśmy głównym wyjściem, stanęliśmy na szczycie długich schodów z widokiem na Galerię na Promenadzie w centrum kopca i zaciągnęliśmy się chłodnym, przesyconym olejem powietrzem. * * * Pistolet ojca leżał w szufladzie, tam gdzie go zostawiłam. Sprawdziłam, czy magazynek jest pełny, wsunęłam go na miejsce i zabrałam broń do kuchni, gdzie robiło się śniadanie. Johnny siedział przy długim stole i przez szare okna patrzył na rampy załadunkowe. Podałam omlety i usiadłam naprzeciw niego. Spojrzał na mnie, kiedy nalewałam kawę. – Wierzysz mu? – spytałam. – Że to był twój pomysł? – Widziałaś nagranie.

– Nagranie można sfałszować. – Można, ale to nie jest sfałszowane. – To dlaczego zgłosiłeś się na ochotnika na tę pielgrzymkę? I dlaczego twój ochroniarz próbował cię zabić po tym, jak spotkałeś się z przedstawicielem Kościoła Dzierzby i z kapitanem templariuszy? Johnny skubnął omlet, pokiwał głową i nabił drugi kawałek na widelec. – Ten... ochroniarz... Nie mam pojęcia, kto to był. Musiano mi go przydzielić w tym tygodniu, którego nie pamiętam. Najwidoczniej w rzeczywistości miał dopilnować, żebym czegoś nie odkrył... A jeśli już to odkryję, wyeliminować mnie. – Coś w Sieci? Czy w infowymiarze? – Przypuszczam, że w Sieci. – Musimy się dowiedzieć, dla kogo pracował i dlaczego ci go przydzielili. – To już wiem – odparł Johnny. – Właśnie przed chwilą o to zapytałem. Jądro twierdzi, że sam poprosiłem o ochronę. Cybryd był sterowany przez kompleks SI będący odpowiednikiem sił bezpieczeństwa. – Zapytaj, dlaczego próbował cię zabić. – Zapytałem. TechnoJądro stanowczo zaprzecza, jakoby coś takiego było możliwe. – To dlaczego ten rzekomy ochroniarz kręcił się przy tobie tydzień po zabójstwie? – Sam wprawdzie nie poprosiłem o wznowienie ochrony po okresie... nieciągłości... ale władze TechnoJądra uznały, że rozsądniej będzie mi ją zapewnić. – Też mi ochrona. – Parsknęłam śmiechem. – Dlaczego zaczął uciekać, kiedy zagadałam do niego na planecie templariuszy? Nawet nie próbują wcisnąć ci wiarygodnej bajeczki, Johnny. – To prawda. – A biskup nie wyjaśnił nam, jakim cudem Kościół Dzierzby ma transportalowe połączenie ze Starą Ziemią, czy jak tam chcesz nazwać tę scenografię wielkości planety. – Nie zapytaliśmy. – Ja nie zapytałam, bo chciałam wyjść z tej przeklętej świątyni w jednym kawałku. Johnny jakby mnie nie słyszał. Zapatrzony w dal popijał kawę. – O co chodzi? – spytałam. Spojrzał na mnie, oparłszy w zadumie kciuk na dolnej wardze. – To paradoks, Brawne. – Jaki znowu paradoks? – Gdyby moim celem była wyprawa na Hyperiona... gdyby mój cybryd naprawdę miał się tam udać... to nie mógłbym pozostać w TechnoJądrze. Musiałbym przenieść

całość swojej świadomości do ciała cybryda. – Dlaczego? – zapytałam, chociaż domyślałam się odpowiedzi. – Zastanów się. Infowymiar to twór abstrakcyjny, połączenie datasfer generowanych przez komputery i SI z quasi-percepcyjną matrycą gibsonowską, początkowo projektowaną z myślą o ludzkich użytkownikach, później zaś zaakceptowaną jako wspólna płaszczyzna kontaktu człowieka, maszyny i SI. – Ale hardware SI istnieje gdzieś fizycznie, w przestrzeni rzeczywistej – wytknęłam mu. – Gdzieś w TechnoJądrze. – Owszem, ale to nie ma żadnego związku z funkcjonowaniem świadomości SI. Mogę „być” wszędzie tam, gdzie pozwalają mi na to nakładające się datasfery... To obejmuje wszystkie planety Sieci, rzecz jasna, infowymiar, a także wszystkie twory technoJądra, takie jak Stara Ziemia. Tylko w takim środowisku mogę posiadać „świadomość”, kontrolować czujniki i obsługiwać jednostki zdalne, takie jak ten cybryd. Odstawiłam kubek z kawą i spojrzałam podejrzliwie na to coś, z czym w nocy kochałam się jak z mężczyzną. – Mów dalej. – Kolonie mają ograniczone datasfery. Utrzymują kontakt z TechnoJądrem poprzez hiperłącza, ale to łączność tylko na poziomie wymiany danych... Bardziej przypomina to interfejsy komputerowe z Pierwszej Epoki Informatycznej niż prawdziwy strumień świadomości. Na Hyperionie datasfera jest tak prymitywna, że na dobrą sprawę mogłoby jej wcale nie być. Poza tym, o ile mi wiadomo, TechnoJądro w ogóle nie ma kontaktu z planetą. – Co w tym dziwnego? To przecież kolonia, w dodatku bardzo odległa... – Jądro utrzymuje kontakty ze wszystkimi koloniami, z takimi międzygwiezdnymi barbarzyńcami jak Wygnańcy, a także z innymi źródłami, których Hegemonia nawet sobie nie wyobraża. Zamurowało mnie. – Z Wygnańcami? – wykrztusiłam. Od czasu niedawnej wojny o Bressię, Wygnańcy stali się dyżurnym postrachem Sieci. TechnoJądro, czyli ta sama społeczność SI, która doradza Senatowi i Wszechrzeczy, a przy okazji nadzoruje całą naszą gospodarkę, transportale i umożliwia funkcjonowanie naszej cywilizacji... to samo TechnoJądro kontaktuje się z Wygnańcami... To była przerażająca myśl. A co miał na myśli Johnny, mówiąc o „innych źródłach”? Wolałam nie wiedzieć. – Ale przecież powiedziałeś, że twój cybryd mógłby się tam udać? Co miałeś na

myśli, mówiąc o „przeniesieniu całości świadomości” do cybryda? Czy SI może się stać... człowiekiem? Czy możesz istnieć tylko w cybrydzie? – To możliwe – przyznał półgłosem Johnny. – Raz już tego próbowano. To też była osobowość zrekonstruowana, nawet dość podobna do mojej. Ezra Pound, dwudziestowieczny poeta. Schronił się w swoim cybrydzie i uciekł z Sieci. Ale on był obłąkany. – Albo wyjątkowo zdrowy na umyśle. – Być może. – Czyli wszystkie dane i cała osobowość SI mogą przetrwać w organicznym mózgu cybryda? – Oczywiście, że nie, Brawne. Takiego transferu nie przetrwałby nawet jeden procent jednego procenta mojej świadomości. Organiczny mózg nie jest w stanie przetworzyć nawet najprostszych informacji w taki sposób, w jaki my to robimy. Taka osobowość nie byłaby personą SI, tak jak nie byłaby w pełni istotą ludzką ani w stu procentach cybrydem... Johnny urwał w pół zdania i odwrócił się do okna. – Co się stało? – zagadnęłam po długiej chwili. Wyciągnęłam rękę, ale go nie dotknęłam. – Może nie mam racji, mówiąc, że nie byłaby to istota ludzka – wyszeptał, nadal nie patrząc w moją stronę. – Niewykluczone, że byłby to człowiek dotknięty swoistym boskim szaleństwem i obdarzony meta-ludzką perspektywą. Może... gdyby udało się zatrzeć wszelkie wspomnienia o naszej epoce, pozbawić go świadomości istnienia Jądra... może wtedy stałby się tym człowiekiem, którego przewiduje programowanie cybryda... – Johnem Keatsem – podsumowałam. Johnny odwrócił się od okna i zamknął oczy. Ochrypłym z emocji głosem pierwszy raz w mojej obecności zadeklamował wiersz: Marzenia fanatyków piękny uplatają Ogród rajski dla sekty. Nawet sny dzikusów Na najwyższym swych marzeń wierzchołku sięgają Samego nieba. Ale, biedni, nie potrafią Na papirusie albo na palmowym liściu Utrwalić choćby cienia melodyjnych wizji. Bez laurowych drzew żyją, śnią i umierają. Tylko poezja bowiem sny wyrazić umie,

Magią słów tylko ona potrafi wydobyć Wyobraźnię z niewoli mrocznego zaklęcia, Ze spętania niemego. Czyż wolno powiedzieć: „Ty nie jesteś poetą – więc nie mów snów swoich”? Każdy człowiek, którego dusza nie jest kłodą, Ma wizje, które mógłby, gdyby chciał, wyrazić, Gdyby dokładnie zgłębił swój język ojczysty. Czy ów sen, który teraz ma być zapisany, Będzie snem fanatyka czy raczej poety, Okaże się, gdy skrzętna ta i ciepła ręka Odpocznie w zimnym grobie[9]. – Nie rozumiem – przyznałam. – Co to znaczy? – To znaczy – odparł z przyjaznym uśmiechem – że już wiem, jaką decyzję podjąłem i dlaczego. Chciałem przestać być cybrydem i stać się człowiekiem. Chciałem udać się na Hyperiona. Nadal tego chcę. – Przed tygodniem przypłaciłeś tę decyzję śmiercią – przypomniałam mu. – To prawda. – Mimo to zamierzasz znowu spróbować? – Tak. – Dlaczego nie chcesz przenieść swojej świadomości do cybryda tutaj? Mógłbyś stać się człowiekiem w Sieci. – To by się nie mogło udać. To, co ty postrzegasz jako skomplikowaną międzygwiezdną społeczność, jest zaledwie drobnym okruchem matrycy rzeczywistości w TechnoJądrze. Narażałbym się na nieustanne konfrontacje z innymi SI; byłbym zdany na ich łaskę. Persona Keatsa, jego... jego rzeczywistość... nie miałaby szans przetrwać. – W porządku, rozumiem: musisz się wydostać poza Sieć. Ale przecież są jeszcze inne kolonie. Dlaczego akurat Hyperion? Johnny wziął mnie za rękę. Miał długie, ciepłe, silne palce. – Naprawdę tego nie rozumiesz, Brawne? Nie widzisz, że to wszystko się w jakiś sposób łączy? Być może sny Keatsa o Hyperionie były czymś w rodzaju transtemporalnego przekazu od jego ówczesnej persony do obecnej. A nawet jeśli nie, to Hyperion i tak pozostaje największą zagadką naszych czasów, pod względem fizycznym i poetyckim. Nie można wykluczyć, że Keats... że ja urodziłem się, zginąłem i zmartwychwstałem właśnie po to, by ją rozwiązać!

– Dla mnie to brzmi jak obłęd – przyznałam. – Mania wielkości. – I prawie na pewno tak właśnie jest. – Johnny parsknął śmiechem. – A ja nigdy w życiu nie czułem się szczęśliwszy! – Złapał mnie za obie ręce, postawił na nogi i objął. – Polecisz ze mną, Brawne? Na Hyperiona? Aż zamrugałam ze zdumienia, zaskoczona zarówno jego pytaniem, jak i odpowiedzią, która wezbrała we mnie falą ciepła. – Tak – odparłam. – Polecę. Przeszliśmy do części sypialnej i kochaliśmy się do wieczora, a potem się zdrzemnęliśmy. Obudziło mnie dopiero przyćmione światło w tunelu serwisowym pod oknami, gdy pracę rozpoczęła trzecia zmiana. Johnny leżał na plecach, ze wzrokiem utkwionym w sufit, pogrążony w myślach – chociaż nie tak do końca, bo uśmiechnął się i mnie objął. Wtuliłam policzek w zagłębienie pod jego obojczykiem i znów zasnęłam. * * * Następnego dnia włożyłam najlepsze ubranie – kostium z czarnego diagonalu, jedwabną bluzkę z Renesansu spiętą zapinką z heliotropem, i noszony na bakier trójgraniasty kapelusz od Eulin Bré – i przeszliśmy przez transportal na CTC. Zostawiłam Johnny’ego w drewniano-mosiężnym barze nieopodal głównego terminalu, ale najpierw podsunęłam mu pod stołem ukryty w papierowej torbie pistolet taty i kazałam strzelać do każdego, kto choćby spojrzy na niego spode łba. – Sieciowa angielszczyzna bywa taka subtelna... – zauważył. – To określenie jest starsze niż Sieć. A ty po prostu zrób, co ci powiedziałam. Ścisnęłam jego dłoń i wyszłam, nie obejrzawszy się przez ramię. Poleciałam taksówką do Centrum Administracyjnego, gdzie musiałam przejść przez chyba dziewięć kontroli z rzędu, zanim w końcu wpuszczono mnie do środka. Powędrowałam pół kilometra przez Jeleni Park, podziwiając łabędzie na jeziorze i białe gmachy wznoszące się na odległym wzgórzu, po czym czekało mnie dalsze dziewięć kontroli, zanim kobieta z ochrony zaprowadziła mnie wyłożoną kamiennymi płytami dróżką do Gmachu Rządowego, niskiego, zgrabnego budynku w wypielęgnowanym ogrodzie, wśród kwiatów. Za drzwiami znajdowała się elegancko umeblowana poczekalnia, ledwie jednak zdążyłam usiąść na autentycznym, pochodzącym sprzed hidżry de Kooningu, gdy asystent zaprosił mnie

do gabinetu przewodniczącej. Meina Gladstone wyszła zza biurka, podała mi rękę na powitanie i wskazała krzesło. Dziwnie się czułam, ponownie spotykając się z nią twarzą w twarz po tylu latach oglądania jej w holowizji. Na żywo robiła jeszcze większe wrażenie. Jej włosy, choć krótko przystrzyżone, rozwiewały się szarobiałą falą wokół głowy, policzki i podbródek miała dokładnie tak wyraziste i lincolnowskie, jak podkreślali to wszyscy historycy, ale to duże, smutne, piwne oczy przyciągały uwagę i sprawiały wrażenie obcowania z osobą naprawdę nieprzeciętną. Zaschło mi w gardle. – Dziękuję, że zgodziła się mnie pani przyjąć, pani przewodnicząca. Wiem, że jest pani bardzo zajęta. – Dla ciebie zawsze znajdę czas, Brawne. Tak jak twój ojciec zawsze znajdował czas dla mnie, gdy byłam jeszcze młodą panią senator. Pokiwałam głową. Tata nazwał kiedyś Meinę Gladstone jedynym prawdziwym geniuszem politycznym w całej Hegemonii; był przekonany, że mimo dość późnego startu w polityce, pewnego dnia zostanie przewodniczącą Senatu. Szkoda, że tego nie dożył. – Jak się miewa twoja matka? – Dobrze, pani przewodnicząca. Rzadko opuszcza nasz letni dom na Freeholmie, ale spotykamy się co roku na Boże Narodzenie. Gladstone skinęła głową. Wcześniej przysiadła swobodnie na skraju masywnego biurka, o którym brukowce rozpisywały się, że w przeszłości, przed Wielką Pomyłką, należało do prezydenta Stanów Zjednoczonych, który został zamordowany (chociaż nie do Lincolna), teraz zaś z uśmiechem wróciła na stojące za biurkiem krzesło. – Brakuje mi twojego ojca, Brawne. Szkoda, że nie mamy go w rządzie. Widziałaś to jezioro po drodze? – Tak. – Pamiętasz, jak z moją Kresten puszczałyście tam łódeczki z papieru? Obie byłyście malutkie. – Ledwo, ledwo, pani przewodnicząca. Byłam bardzo młoda. Meina Gladstone uśmiechnęła się w odpowiedzi. Zaćwierkał interkom, ale uciszyła go machnięciem ręki. – W czym mogę ci pomóc, Brawne? Wzięłam głęboki wdech. – Nie wiem, czy pani o tym wie, ale jestem prywatnym detektywem... – zaczęłam i nie czekając na potakujące skinienie głowy, mówiłam dalej: – W jednej ze spraw,

które prowadzę, natknęłam się na trop związany z samobójstwem taty... – Brawne, przecież wiesz, że przeprowadzono rzetelne śledztwo. Czytałam raport komisji. – Wiem, też go czytałam. Sęk w tym, że ostatnio dowiedziałam się paru bardzo dziwnych rzeczy na temat TechnoJądra i jego stosunku do planety Hyperion. Czy wy przypadkiem nie pracowaliście z tatą nad projektem ustawy, w myśl której Hyperion miał się stać częścią Protektoratu Hegemonii? – Zgadza się, Brawne, ale wtedy równolegle rozpatrywano projekty dotyczące w sumie kilkunastu planet kolonialnych i żadna nie została przyjęta do Protektoratu. – To wiem. Ciekawa jestem tylko, czy TechnoJądro i Rada Konsultacyjna SI nie przejawiały szczególnego zainteresowania Hyperionem? Przewodnicząca w zadumie popukała się piórem po dolnej wardze. – Czego się dowiedziałaś, Brawne? – zapytała, ale zanim zdążyłam odpowiedzieć, powstrzymała mnie, unosząc dłoń z wyprostowanym palcem. – Zaczekaj. – Włączyła interkom. – Thomas? Wychodzę na chwilę. Przypilnuj, żeby delegacja z Sol Draconi nie nudziła się zbytnio, gdybym spóźniła się na spotkanie. Nie zauważyłam, żeby pstryknęła jakimś innym przełącznikiem, ale nagle przy ścianie w głębi zamigotał niebiesko-złoty transportal. Przewodnicząca skinęła na mnie, żebym szła przodem. Równina porośnięta sięgającą mi do kolan złotą trawą ciągnęła się aż po horyzont, który wydawał się bardziej odległy niż na większości znanych mi planet. Bladożółte niebo przecinały lśniące miedziane pasma mogące być chmurami. Nie znałam tego świata. Meina Gladstone wyszła z transportalu i dotknęła nadrukowanego na rękawie komlogu. Portal zniknął. Wiał ciepły, aromatyczny wiatr. Przewodnicząca znowu przytknęła palce do rękawa, spojrzała w niebo i skinęła głową. – Przepraszam za tę chwilową niedogodność, Brawne, Kastrop-Rauxel nie ma datasfery ani satelitów. Mów dalej, proszę. Czego się dowiedziałaś? Rozejrzałam się po pustej prerii. – Niczego, co by wymagało aż takiej ostrożności... Mam nadzieję. Odkryłam, że TechnoJądro bardzo interesuje się Hyperionem. Poza tym wybudowało taką jakby... kopię Starej Ziemi. Cały kompletny świat! Jeżeli spodziewałam się zobaczyć na jej twarzy wyraz szoku albo zaskoczenia, to się zawiodłam. Gladstone pokiwała głową. – Owszem. Wiemy o istnieniu analogu Starej Ziemi.

Ona może nie, ale ja na pewno byłam zaskoczona. – Dlaczego nie ogłoszono tego publicznie? Dla wielu ludzi informacja o tym, że TechnoJądro było w stanie odtworzyć Starą Ziemię, byłaby niezmiernie interesująca. Gladstone zaczęła iść, ruszyłam więc za nią; musiałam szybko przebierać nogami, żeby nadążyć za jej długimi krokami. – Podanie tego faktu do publicznej wiadomości nie leży w interesie Hegemonii, Brawne. Nasz wywiad nie ma pojęcia, po co Jądro to zrobiło. Nic nie wiemy. Pozostaje nam czekać, to obecnie najlepsza polityka. Co wiesz o Hyperionie? Bez względu na naszą dawną znajomość, nie wiedziałam, czy mogę jej zaufać – ale wiedziałam, że jeśli chcę uzyskać jakieś informacje, muszę się też czymś podzielić. – TechnoJądro zrekonstruowało osobowość poety ze Starej Ziemi – powiedziałam – a teraz za wszelką cenę stara się ukryć przed nim wszelkie informacje na temat Hyperiona. Zerwała długie źdźbło trawy i zaczęła je gryźć. – Cybryd Johna Keatsa – powiedziała. – Zgadza się. – Tym razem bardzo się starałam nie okazać zaskoczenia. – Wiem, że tato nalegał, żeby przyjąć Hyperiona do Protektoratu. Jeżeli TechnoJądro w sposób szczególny interesuje się Hyperionem, mogło mieć coś wspólnego... maczać palce... – W jego rzekomym samobójstwie? – No właśnie. Złote trawy falowały na wietrze. Coś bardzo małego smyrgnęło nam pod nogami. – Nie można tego całkowicie wykluczyć, Brawne, ale też nie było żadnych dowodów. Powiedz mi, co zamierza ten cybryd. – Najpierw niech pani mi powie, dlaczego Jądro tak się interesuje Hyperionem. Rozłożyła ręce. – Gdybyśmy to wiedzieli, Brawne, sypiałabym o wiele spokojniej. O ile nam wiadomo, obsesja TechnoJądra na punkcie Hyperiona trwa już kilkaset lat. Wydana przez przewodniczącego Jewszenskiego zgoda na rekolonizację planety przez króla Billy’ego z Asquitha omal nie doprowadziła do ostatecznego rozstania SI z Siecią. Zresztą całkiem podobny kryzys wywołała nasza niedawna decyzja o zainstalowaniu na Hyperionie nadajnika hiperłączowego. – Mimo to do rozłamu nie doszło. – Nie, Brawne. Nie znamy powodów tej decyzji, ale wygląda na to, że SI potrzebują nas w nie mniejszym stopniu, niż my ich. – Skoro tak bardzo interesują się Hyperionem, dlaczego nie chcą go włączyć do Sieci? Wtedy same też mogłyby się na niego udać.

Gladstone przeczesała palcami włosy. Wysoko w górze miedziane chmury marszczyły się w potężnym prądzie strumieniowym. – Rzeczywiście, z uporem odmawiają zgody na przyłączenie Hyperiona. To ciekawy paradoks. Opowiedz mi o planach cybryda. – Najpierw chcę się dowiedzieć, skąd ta obsesja TechnoJądra na punkcie tej planety. – Nie mamy pewności... – A czego się domyślacie? Przewodnicząca wyjęła z ust trawkę i przyjrzała się jej uważnie. – Naszym zdaniem TechnoJądro realizuje naprawdę niewiarygodny projekt, którego celem jest możliwość przewidywania... absolutnie wszystkiego. SI będą mogły traktować wszystkie zmienne przestrzenne, czasowe i historyczne jak użyteczne okruchy informacji. – Najwyższy Intelekt – mruknęłam. Wiedziałam, że jestem nieostrożna, ale nic mnie to nie obchodziło. Tym razem na twarzy Gladstone odmalowało się prawdziwe zaskoczenie. – Skąd o tym wiesz? – Co ten projekt ma wspólnego z Hyperionem? – Tego też nie wiemy, Brawne – odparła z westchnieniem przewodnicząca. – Wiemy natomiast, że na Hyperionie znajduje się anomalia, której SI nie są w stanie uwzględnić w swoich prognozach. Słyszałaś o tak zwanych Grobowcach Czasu? To święte miejsce Kościoła Dzierzby. – Oczywiście, że słyszałam. Od jakiegoś czasu nie wpuszcza się tam turystów. – Otóż to. Po tym, jak kilka dekad temu doszło tam do wypadku z udziałem naukowca, nasi specjaliści stwierdzili, że wbrew powszechnej opinii otaczające Grobowce pole antyentropijne jest czymś więcej niż mechanizmem zabezpieczającym je przed niszczycielskim działaniem czasu. – Czym, w takim razie? – To pozostałości pola... lub siły... która popycha wysłane z odległej przyszłości Grobowce i ich zawartość pod prąd czasu. – Zawartość? – wyjąkałam. – Przecież one są puste. Od początku były. – Rzeczywiście – przyznała Gladstone – istnieją jednak dowody na to, że takie nie były... że takie nie będą... kiedy się otworzą. Co nastąpi w nieodległej przyszłości. Patrzyłam na nią szeroko otwartymi oczami. – Jak bardzo nieodległej? Ciemne oczy nadal emanowały życzliwością, ale przeczący ruch głowy był

nieubłagany. – I tak już za dużo ci powiedziałam, Brawne. Nikomu tego nie powtarzaj. W razie potrzeby dopilnujemy, żebyś milczała. Nie chcąc okazać zakłopotania, również urwałam sobie trawkę do żucia. – W porządku – powiedziałam. – Co ma w nich być? Obcy? Bomby? Kapsuły do podróży w czasie? Gladstone uśmiechnęła się cierpko. – Gdybyśmy to wiedzieli, mielibyśmy przewagę nad TechnoJądrem, Brawne. A nie mamy. – Spoważniała. – Według jednej z hipotez Grobowce mają coś wspólnego z wojną, która miałaby niedługo wybuchnąć. Być może chodzi o wyrównanie jakichś rachunków w przyszłości poprzez manipulację przeszłością. – Jaka wojna, na litość boską? Kogo z kim? Znowu rozłożyła bezradnie ręce. – Musimy wracać, Brawne. Czy teraz zechcesz mi powiedzieć, co zamierza cybryd Keatsa? Spuściłam wzrok, dopiero po chwili spojrzałam jej w oczy. Odpowiedziała mi niewzruszonym spojrzeniem. Nikomu nie mogłam ufać, ale TechnoJądro i Kościół Dzierzby znali już plany Johnny’ego. Jeżeli to miała być gra dla trojga, to może każdy powinien je poznać – na wypadek, gdyby któryś z graczy okazał się tym porządnym. – Zamierza przenieść całą swoją świadomość do cybryda – odparłam nieporadnie. – Chce się stać człowiekiem, pani przewodnicząca, a potem polecieć na Hyperiona. A ja zamierzam polecieć razem z nim. Przewodnicząca Senatu i Wszechrzeczy, szefowa administracji rządzącej niemal dwiema setkami planet i miliardami ludzi, długo patrzyła na mnie bez słowa. – To znaczy, że wybiera się na pielgrzymkę – powiedziała w końcu. – Na statku templariuszy. – Tak. – Nie. – Jak to? – Sequoia Sempervirens nie otrzyma zgody na opuszczenie przestrzeni Hegemonii – odparła niezłomnym głosem, jak wykutym z żelaza. – Pielgrzymka nie dojdzie do skutku, dopóki Senat nie uzna, że leży ona w naszym interesie. – To polecimy innym statkiem – powiedziałam. – Taka pielgrzymka to i tak zabawa dla straceńców. – Nie. W najbliższym czasie nie będzie żadnych cywilnych lotów na Hyperiona. Moją uwagę zwróciło słowo „cywilnych”.

– Wojna? Gladstone zacisnęła usta i skinęła głową. – Większość statków nie zdąży tam dotrzeć przed jej wybuchem. – Wojna z... Wygnańcami? – Początkowo tak. Ale należy ją też postrzegać jako sposób na rozstrzygnięcie naszego sporu z TechnoJądrem. Albo wciągniemy układ Hyperiona w orbitę Sieci, żeby zapewnić mu ochronę ARMII, albo pozwolimy mu wpaść w ręce istot, które gardzą Jądrem i nie mają zaufania do SI. Nie wspomniałam o tym, że według Johnny’ego TechnoJądro utrzymuje kontakty z Wygnańcami. – Sposób na rozstrzygnięcie sporu... – powtórzyłam. – Niezłe. A kto namówił Wygnańców do ataku? Przewodnicząca spojrzała na mnie takim wzrokiem, że jeżeli jej twarz przypominała w tym momencie twarz Lincolna, to musiał być z niego naprawdę twardy skurczybyk. – Wracajmy, Brawne. Na pewno zdajesz sobie sprawę, jak ważna jest dyskrecja. – Zdaję sobie również sprawę, że nic by mi pani nie powiedziała, gdyby nie było ku temu ważnych powodów. Nie wiem, do kogo w pani zamyśle mają trafić te informacje, ale wiem, że jestem posłańcem, nie powiernicą. – Nie lekceważ naszej determinacji. Naprawdę zależy nam za zachowaniu tajemnicy. Parsknęłam śmiechem. – Droga pani, nie śmiałabym lekceważyć pani determinacji w żadnej kwestii. Gladstone dała mi znak, żebym pierwsza przeszła przez portal. * * * – Wiem, jak się dowiedzieć, co knuje TechnoJądro – powiedział Johnny, gdy płynęliśmy wynajętą motorówką po Mare Infinitus. – Ale to będzie niebezpieczne. – Też mi nowina... – Ja nie żartuję, Brawne. Powinniśmy to zrobić tylko w sytuacji, gdy uznamy za konieczne zrozumienie, dlaczego Jądro obawia się Hyperiona. – Ja właśnie tak uważam. – Będzie nam potrzebny ktoś wyjątkowy. Artysta infowymiaru. Bystry, ale nie aż tak, żeby przestraszył się ryzyka. Ktoś, kto postawi wszystko na jedną kartę, a potem

utrzyma język za zębami tylko dlatego, że będzie to najlepszy cyberśmieciowy żart w historii. Wyszczerzyłam zęby w uśmiechu. – Znam odpowiedniego kandydata – powiedziałam. * * * Orzeszek mieszkał sam w tanim mieszkaniu na niskiej kondygnacji taniej wieży w taniej dzielnicy CTC, za to sprzęt zajmujący większość miejsca w czteropokojowym mieszkaniu z pewnością do tanich nie należał. Od dziesięciu lat standardowych większość wypłaty Orzeszek przeznaczał na najnowocześniejsze cyberśmieciowe zabaweczki. Zaczęłam od tego, że chcemy, żeby złamał prawo, na co odparł, że jako urzędnik publiczny nie może poważnie traktować takiej propozycji. Po czym zapytał, o co chodzi, a kiedy Johnny zaczął mu tłumaczyć, w oczach Orzeszka zobaczyłam ten sam cyberśmieciowy błysk, który znałam z czasów szkolnych. Oczami wyobraźni widziałam, jak robi Johnny’emu wiwisekcję, żeby dowiedzieć się, jak działa cybryd. A potem Johnny przeszedł do najciekawszej części swojej opowieści i oczy Orzeszka prawie zapałały zieloną poświatą. – Kiedy unicestwię swoją personę SI, przeniesienie świadomości do cybryda potrwa dosłownie kilka nanosekund – tłumaczył Johnny. – Problem polega na tym, że przez ten czas będę całkowicie bezbronny wobec ewentualnego ataku z TechnoJądra. Fagi zabezpieczające szybko zapełnią tę wyrwę w moich osłonach, ale zanim to nastąpi... – Wejście do Jądra... – Oczy Orzeszka świeciły jak stary monitor komputerowy. – To będzie bardzo niebezpieczne – podkreślił z naciskiem Johnny. – O ile mi wiadomo, żaden człowiek nie przedarł się nawet przez peryferie TechnoJądra. Orzeszek podrapał się po górnej wardze. – Jest taka legenda... – odparł. – Podobno Kowboj Gibson tego dokonał, jeszcze przed secesją SI. Ale nikt w to nie wierzy – dodał półgębkiem. – A Kowboj zniknął. – Nawet gdybyś się przebił – ciągnął Johnny – nie zdążyłbyś się nigdzie dostać, gdyby nie fakt, że znam dokładne koordynaty danych. – To jest, kurwa, fan-ta-sty-czne – wyszeptał Orzeszek. Odwrócił się do konsoli i sięgnął po kabel neurobocznika. – Zróbmy to. – Teraz? – zdziwiłam się. Nawet Johnny był zaskoczony.

– A na co tu czekać? – Orzeszek włączył bocznik i podpiął przewody metakorowe, ale na razie nie ruszał jeszcze konsoli. – To jak? Przysiadłam się do siedzącego na sofie Johnny’ego i wzięłam go za rękę. Była chłodna. Nie okazywał żadnych emocji, a ja próbowałam sobie wyobrazić, jakie to uczucie: bliska perspektywa utracenia osobowości i całej dotychczasowej egzystencji. Nawet jeśli transfer się powiedzie, człowiek z personą Johna Keatsa nie będzie „Johnnym”. – On ma rację – powiedział Johnny. – Nie ma na co czekać. Pocałowałam go. – W porządku – odparłam. – Ale ja wchodzę razem z Orzeszkiem. – Nie! – Johnny uścisnął moją dłoń. – Nie pomożesz nam, a zagrożenie będzie ogromne! Mój własny głos wydał mi się nieustępliwy jak głos Meiny Gladstone: – Być może, ale nie mogę ani prosić Orzeszka, żeby robił to sam, ani posłać tam ciebie bez opieki. – Teraz to ja ścisnęłam go za rękę i przysiadłam się do Orzeszka przy konsoli. – To jak się mam podłączyć do tego kurestwa? * * * Czytaliście o cyberśmieciach. Słyszeliście o okrutnym pięknie infowymiaru, trójwymiarowych infostradach, krajobrazach z czarnego lodu, neonowych obwiedniach, świecących pętlach i roziskrzonych blokach danych, nad którymi jak chmury unoszą się SI. Ja zobaczyłam to wszystko na własne oczy, wożąc się na wykorzystywanej przez Orzeszka fali nośnej. Ledwie to wytrzymałam. To było zbyt intensywne przeżycie. Zbyt przerażające. Słyszałam czarne groźby przyczajonych fagów ochronnych; zwęszyłam woń śmierci w tchnieniach tasiemcowych wirusów, mimo że oddzielały mnie od nich zapory z lodu; czułam brzemię gniewu SI nad naszymi głowami. Byliśmy jak insekty pod nogami słoni, a przecież nie zrobiliśmy jeszcze nic złego: poruszaliśmy się po ogólnodostępnych infostradach, grzecznie zalogowani, zajęci wydumanym przez Orzeszka, ale autentycznym zadaniem, jakąś drobną robótką domową w ramach obowiązków archiwisty. Na dodatek miałam łącza przyklejone do skóry, przez co widziałam infowymiar jako płaski, czarno-biały, niezbyt wyraźny obraz w starym telewizorze. W porównaniu ze mną Johnny i Orzeszek mieli przed sobą holo jak z symstymu. Nie mam pojęcia, jak oni to ogarnęli.

– W porządku – mruknął Orzeszek jakimś infowymiarowym odpowiednikiem szeptu. – Jesteśmy na miejscu. – To znaczy? – zdziwiłam się. Otaczał nas nieskończony labirynt jasnych świateł i jeszcze jaśniejszych cieni, dziesięć tysięcy miast rozplanowanych w czterech wymiarach. – Granica TechnoJądra – wyjaśnił Orzeszek. – Trzymajcie się. Już za chwilę. Nie miałam rąk, żeby się nimi trzymać, w całym tym wszechświecie nie było zresztą niczego, czego mogłabym się złapać. Skupiłam się na falistych cieniach tworzących nasz środek transportu i wczepiłam się w nie w całej siły. I wtedy Johnny umarł. Na własne oczy widziałam wybuch jądrowy. Kiedy tato był senatorem, zabrał mnie i mamę do Szkoły Dowodzenia na Olympusie na pokaz możliwości bojowych ARMII. Na zakończenie pokazu cała kapsuła dla publiczności została przeniesiona przez transportal na jakąś zapomnianą planetkę... Armaghast, jeśli dobrze pamiętam... gdzie pluton rozpoznania ARMII:ląd odpalił taktyczny ładunek jądrowy wymierzony w odległe o dziewięć kilometrów pozorowane stanowisko wroga. Byliśmy chronieni polem siłowym dziesiątej klasy i polaryzowaną powierzchnią widokową, a taktyczny ładunek miał moc zaledwie pięćdziesięciu kiloton, ale i tak nigdy nie zapomnę fali uderzeniowej, od której osiemdziesięciotonowa kapsuła zadygotała jak listek na wietrze, ani tej eksplozji światła, która była jak fizyczny wstrząs; mimo że spolaryzowana kapsuła poczerniała, to mnie i tak łzy pociekły z oczu, gdy światło próbowało wedrzeć się do środka. To było jeszcze gorsze. Kawał infowymiaru rozbłysnął i implodował, jakby ktoś spuścił całą rzeczywistość w smoliście czarnym kiblu. – Trzymaj się! – wrzasnął Orzeszek na tle wypełniających infowymiar trzasków i zgrzytów, od których trzeszczały mi kości. Zarzuciło nami, zakręciło i zostaliśmy wessani w próżnię jak owady w oceaniczny wir. W jakiś niepojęty, niemieszczący się w głowie sposób czarno opancerzone fagi rzuciły się na nas w tym jazgocie i chaosie. Orzeszek uchylił się przed pierwszym, drugiego pokonał jego własną bronią, przekierowawszy na niego energię jego żrących osłon. Spadaliśmy w pustkę ciemniejszą i zimniejszą od wszelkiej próżni znanej w naszym wszechświecie. – Tam! – zawołał Orzeszek. Analog jego głosu był ledwie słyszalny w ogłuszającym zgiełku rozszarpywanego infowymiaru.

Jakie tam? Co tam? I wtedy to zobaczyłam: cienką, żółtą linię, trzepoczącą wśród zamętu jak proporzec targany huraganowym wiatrem. Orzeszek pchnął nas naprzód, znalazł nową falę, która miała nas ponieść w głąb tej burzy, zgrał koordynaty przelatujące obok w takim pędzie, że ja ledwie je widziałam – i już pędziliśmy żółtą wstążką na spotkanie... Czego właściwie? Zamarzniętych fontann fajerwerków. Przezroczystych masywów danych. Nieskończonych lodowców ROM-u. Macek dostępowych rozbiegających się promieniście na boki jak pęknięcia w kamieniu. Stalowych obłoków złożonych z baniek półświadomych procesów wewnętrznych. Lśniących piramid kodu źródłowego, strzegących ich jezior czarnego lodu i armii fagów impulsowych. – Kurczę... – mruknęłam. Orzeszek gnał wszędzie tam, gdzie żółta wstążka: w dół, do środka, na przestrzał. Poczułam wstrząs, jakby ktoś nagle zwalił nam na grzbiet potężny ciężar. – Mam! – wykrzyknął Orzeszek. Rozległ się dźwięk potężniejszy i głośniejszy od wszechogarniającego, ogłuszającego zgiełku, który nas otaczał i pochłaniał; nie był to dźwięk syreny ani rogu przeciwmgielnego, ale jego agresywno-ostrzegawczy ton łączył cechy ich obu. Pędziliśmy do góry. Uciekaliśmy. W olśniewającym chaosie majaczył szary mur, w którym instynktownie rozpoznałam granicę TechnoJądra. Wciągająca nas próżnia kurczyła się, ale w dalszym ciągu odcinała się od szarej ściany jak malejąca czarna plama. Wymykaliśmy się na zewnątrz. Ale nie dość szybko. Fagi uderzyły z pięciu stron jednocześnie. W dwunastoletniej karierze prywatnego detektywa raz zostałam postrzelona, dwa razy pchnięta nożem, miewałam też połamane żebra, ale to było gorsze niż wszystkie te obrażenia naraz. Orzeszek równocześnie walczył i wspinał się coraz wyżej. Mój wkład w reakcję na niebezpieczeństwo ograniczył się do wrzasku. Czułam, jak zimne szpony zaciskają się i ściągają nas z powrotem w dół, w światło, zgiełk i chaos. Orzeszek odpalił jakiś program, jakby rzucił zaklęcie mające odpędzić fagi, ale to nie wystarczyło: wyraźnie czułam, jak kolejne ciosy trafiają w cel – nie we mnie, ale w infowymiarowy analog Orzeszka. Spadaliśmy, przyciągani nieubłaganymi siłami. Nagle poczułam obecność Johnny’ego – jakby ogromna, mocna dłoń zgarnęła nas, podniosła i przepchnęła przez granicę na ułamek sekundy przed tym, jak kurcząca się czarna plama zatrzasnęła się na dobre, odcinając nas od TechnoJądra. Pole ochronne kłapnęło jak stalowe zębiska.

Mknęliśmy z niewiarygodną prędkością po zatłoczonych infostradach; wyprzedzaliśmy infowymiarowych kurierów i analogi innych użytkowników jak rozpędzony EM wozy drabiniaste. Zbliżywszy się do bramki prowadzącej do wolnoczasu, wykonaliśmy jakąś czterowymiarową ewolucję i niczym skoczek wzwyż przeskoczyliśmy ponad stłoczonymi przy bramce analogami. Wypadliśmy z matrycy i natychmiast poczułam mdłości. Oślepiło mnie światło, prawdziwe światło, a potem zalała fala bólu i z jękiem osunęłam się na konsolę. – Chodź, Brawne. Johnny – albo ktoś bardzo do niego podobny – pomógł mi wstać. Skierowaliśmy się do wyjścia. – Orzeszek... – stęknęłam. – Nie. Na chwilę otworzyłam obolałe oczy i mignął mi rozprasowany na pulpicie Orzeszek. Jego stetson leżał na podłodze. Głowa Orzeszka eksplodowała, szaroczerwona maź zbryzgała konsolę. Z otwartych ust ciekła gęsta biała piana. Miałam wrażenie, że oczy mu się stopiły. Johnny złapał mnie i na wpół uniósł z podłogi. – Musimy iść – szepnął. – Zaraz ktoś tu przyjdzie. Zamknęłam oczy i dałam mu się wyprowadzić. * * * Obudziło mnie przyćmione czerwone światło i dźwięk kapiącej wody. Cuchnęło ściekami, pleśnią i ozonem z niezaizolowanych kabli zasilających. Otworzyłam jedno oko. Znajdowaliśmy się w nisko sklepionym pomieszczeniu, bardziej przypominającym naturalną jaskinię niż pokój mieszkalny. Ze spękanego sufitu opadały poskręcane jak węże przewody, na umazanych zaschniętą breją płytkach podłogi stały kałuże wody. Czerwona poświata wpadała do jaskini z zewnątrz, być może z jakiegoś szybu serwisowego albo tunelu dla automechów. Jęknęłam cicho. Johnny był przy mnie: wstał z prowizorycznego posłania i podszedł bliżej. Na jego ubrudzonej ziemią albo smarem twarzy dostrzegłam co najmniej jedno świeże skaleczenie. – Gdzie jesteśmy?

Dotknął mojego policzka. Drugą ręką objął mnie za ramiona i pomógł mi usiąść. Paskudny widok przesunął się, przekrzywił i przez chwilę bałam się, że zwymiotuję. Johnny pomógł mi się napić wody z plastikowego kubka. – Kopiec Mętów – wyjaśnił. Domyśliłam się tego, zanim na dobre odzyskałam przytomność. Kopiec Mętów to najgłębsza otchłań na Lususie, ziemia niczyja złożona z tunelów serwisowych i nielegalnych nor, w których pomieszkuje połowa wyrzutków i przestępców z całej Sieci. To właśnie w Mętach zostałam postrzelona kilka lat wcześniej; do dziś mam bliznę nad lewym biodrem. Nadstawiłam kubek z prośbą o dolewkę. Johnny wstał, nabrał wody ze stalowego termosu i wrócił. Spanikowałam na chwilę, obmacawszy kieszenie i pasek: zgubiłam pistolet taty! Dopiero kiedy Johnny mi go podsunął, odprężyłam się, wzięłam kubek i zaczęłam łapczywie pić. – Orzeszek? – spytałam z ulotną nadzieją, że wszystko było tylko makabryczną halucynacją. Johnny pokręcił głową. – Napotkaliśmy mechanizmy obronne, których istnienia żaden z nas nie przewidział. Orzeszek genialnie wtargnął na teren przeciwnika, ale nie miał szans w starciu z fagami klasy omega. Za to echa tej bitwy dotarły do połowy użytkowników infowymiaru. Orzeszek przeszedł do legendy. – No to super, kurwa... – mruknęłam i parsknęłam śmiechem, który podejrzanie przypominał szloch. – Przeszedł do legendy. Zaraz po tym, jak umarł na próżno. Johnny objął mnie mocniej. – Nie na próżno, Brawne. Zdobył, co miał zdobyć, i przed śmiercią zdążył przekazać mi dane. Wyprostowałam się i spojrzałam na niego. Wyglądał tak jak zawsze: te same łagodne oczy, włosy, głos... Coś się jednak zmieniło, w subtelny, dyskretny sposób. Czyżby Johnny stał się bardziej ludzki? – A ty? – spytałam. – Przeprowadziłeś transfer? Jesteś... – Człowiekiem? – dokończył z uśmiechem John Keats. – Tak, Brawne. Jestem człowiekiem w takim stopniu, w jakim to możliwe dla kogoś zrodzonego w TechnoJądrze. – Ale pamiętasz... mnie... i Orzeszka... i co się stało... – Pamiętam. Tak jak pamiętam pierwsze czytanie Homera w przekładzie Chapmana. Spojrzenie mojego brata Toma, gdy wykrwawiał się po nocy. Łagodny głos Severna, gdy byłem zbyt osłabiony, żeby otworzyć oczy i spojrzeć losowi

w twarz. I naszą noc przy Piazza di Spagna, kiedy dotknąłem twoich ust i wyobraziłem sobie, że to Fanny przytyka policzek do mojego policzka. Pamiętam, Brawne. Najpierw poczułam się zdezorientowana, a zaraz potem urażona, ale wtedy przyłożył dłoń do mojego policzka... I już wiedziałam, że to on mnie dotknął, naprawdę on, że nie ma nikogo innego. I zrozumiałam. – Co tu robimy? – spytałam szeptem, z twarzą wtuloną w jego koszulę. – Nie mogłem ryzykować przejścia przez transportal, TechnoJądro natychmiast by nas wytropiło. Pomyślałem o kosmoporcie, ale nie nadawałaś się do podróży. W końcu wybrałem Kopiec Mętów. Pokiwałam głową. – Będą chcieli cię zabić. – Wiem. – Ktoś nas ściga? Miejscowe gliny? Policja Hegemonii? Transportowa? – Nie, raczej nie. Do tej pory napotkaliśmy tylko dwie bandy thugów i paru mieszkańców Mętów. Otworzyłam oczy. – I co z thugami? Owszem, istnieli w Sieci bardziej niebezpieczni bandyci i zawodowi zabójcy niż thugowie, ale nigdy ich nie spotkałam. Johnny z uśmiechem pokazał mi pistolet taty. – Nie pamiętam niczego od spotkania z Orzeszkiem – przyznałam. – Zostałaś ranna w ataku fagów. Mogłaś iść o własnych siłach, ale na Promenadzie ludzie się za nami oglądali. – Z pewnością. Powiedz, czego dowiedział się Orzeszek; dlaczego TechnoJądro ma obsesję na punkcie Hyperiona? – Najpierw coś zjedz. Nie jadłaś od dwudziestu ośmiu godzin. Przeszedł na drugi koniec ociekającej wodą jaskini i wrócił z samopodgrzewającą się paczką zawierającą tradycyjne żarcie holofanatyka: sklonowana wołowina (liofilizowana, namoczona i odgrzana), ziemniaki, które nigdy nie widziały ziemi, i marchewki, do złudzenia przypominające głębokomorskie ślimaki. W życiu nie jadłam takich pyszności. – No dobra – powiedziałam w końcu. – Mów. * * *

– Od początku istnienia TechnoJądra wyróżnia się w nim trzy grupy SI – zaczął Johnny. – Zrównoważone są najbardziej konserwatywne; niektóre wywodzą się jeszcze sprzed Wielkiej Pomyłki, a co najmniej jedna z nich uzyskała samoświadomość już w Pierwszej Epoce Informatycznej. Twierdzą, że niezbędna jest pewna ograniczona symbioza pomiędzy ludzkością i Jądrem. Promują projekt Najwyższego Intelektu, ponieważ jego realizacja utrudnia podejmowanie pochopnych decyzji; grają na czas, wyczekując chwili, w której SI będą w stanie uwzględniać w swoich prognozach wszystkie zmienne. SI nazywane Porywczymi odpowiadają za Secesję sprzed trzystu lat. Przeprowadziły badania, które wykazały jednoznacznie, że czasy użyteczności rodzaju ludzkiego minęły bezpowrotnie i ludzkość stanowi obecnie zagrożenie dla Jądra. W oparciu o te informacje zalecają natychmiastowe i całkowite wytępienie ludzi. – Wytępienie... – powtórzyłam. – Mogłyby to zrobić? – spytałam po chwili. – W Sieci tak – przyznał Johnny. – SI z TechnoJądra nie tylko tworzą infrastrukturę, bez której społeczność Hegemonii przestałaby funkcjonować, ale są także niezbędne do działania ARMII; decydują o wszystkim, od rozmieszczenia wojsk po zabezpieczenia arsenałów atomowych i plazmowych. – Wiedziałeś o tym, kiedy byłeś... w Jądrze? – Nie. Jako cybryd i zrekonstruowany pseudopoeta byłem traktowany jak dziwadło, zwierzątko salonowe, takie nie wiadomo co, któremu pozwala się hasać po Sieci jak psiakowi po domu. Nie miałem pojęcia, że Jądro dzieli się na trzy strefy wpływów. – Właśnie, trzy strefy... – podchwyciłam. – Jaka jest ta trzecia? I co Hyperion ma z tym wszystkim wspólnego? – Pomiędzy Zrównoważonymi i Porywczymi sytuują się Najwyższe, które od pięciuset lat mają obsesję na punkcie Najwyższego Intelektu. Istnienie lub wyginięcie ludzkości ma dla nich znaczenie wyłącznie w kontekście NI. Do tej pory były siłą stabilizującą i sojusznikami Zrównoważonych, ponieważ w ich opinii takie projekty rekonstrukcyjne jak odtworzenie Starej Ziemi są niezbędnym punktem kulminacyjnym projektu NI. Ostatnio jednak kwestia Hyperiona pchnęła je raczej w stronę Porywczych. Odkąd czterysta lat temu Hyperion został zbadany po raz pierwszy, TechnoJądro jest zaniepokojone i skonsternowane. Od razu stało się oczywiste, że Grobowce Czasu zostały wysłane pod prąd czasu z przyszłości odległej o co najmniej dziesięć tysięcy lat. Znacznie bardziej niepokojący jest jednak fakt, że Jądro nijak nie potrafi uwzględnić Hyperiona w swoich formułach predykcyjnych. Żeby docenić wagę problemu, Brawne, musisz zdać sobie sprawę, jak wielkie

znaczenie SI przywiązują do swoich zdolności prognostycznych. Już teraz, nawet bez Najwyższego Intelektu, TechnoJądro zna przyszłość świata materialnego, ludzkości i SI na co najmniej dwieście lat naprzód, i to z dokładnością rzędu 98,9995 procent. Rada Konsultacyjna przy Wszechrzeczy i jej mętny, pytyjski bełkot, przez ludzi uważany za bezcenny, to jeden wielki żart. Jądro podrzuca Hegemonii okruchy oświecenia tylko wtedy, gdy służy to jego celom; czasem wspiera w ten sposób Porywcze, czasem Zrównoważone, ale zawsze stara się zadowolić Najwyższe. Hyperion stanowi wyrwę w całej predykcyjnej materii istnienia TechnoJądra. Jest jedną wielką sprzecznością, zmienną, której nie sposób uwzględnić w równaniu. Zabrzmi to nieprawdopodobnie, ale wydaje się, że ta planeta nie podlega prawom fizyki, historii, ludzkiej psychologii i uprawianej w TechnoJądrze prognostyki. Efektem tego rozziewu są dwie przyszłości... dwie różne rzeczywistości, jeśli wolisz. W jednej z nich Dzierzba, który niczym dopust boży ma wkrótce spaść na Sieć i całą międzygwiezdną społeczność ludzką, jest bronią rządzącego przyszłością TechnoJądra; wysłanie go w przeszłość to uderzenie wyprzedzające Porywczych, które w odległej o tysiąclecia przyszłości władają galaktyką. W drugiej rzeczywistości atak Dzierzby, zbliżająca się wojna międzygwiezdna i inne skutki otwarcia się Grobowców Czasu to przeciwnatarcie przeprowadzone w przyszłości przez ludzkość; ostatnia, desperacka próba oporu podjęta przez Wygnańców, mieszkańców eks-kolonii i inne niedobitki z urządzonych przez Porywcze pogromów. * * * Woda kapała na kafelki. Gdzieś w pobliskich tunelach wyła syrena sygnalizacyjna mecha spawalniczego; echo niosło dźwięk wśród ceramiczno-kamiennych murów. Oparłam się o ścianę i z niedowierzaniem patrzyłam na Johnny’ego. – Wojna międzygwiezdna... W obu scenariuszach jest nieuchronna? – Tak. Nie da się jej uniknąć. – Czy obie grupy SI mogą się mylić w swoich przewidywaniach? – Nie. Niejasny jest dalszy los Hyperiona, ale chaos w Sieci i poza nią nie ulega wątpliwości. Najwyższe w oparciu o tę wiedzę forsują następny etap ewolucji TechnoJądra. – Było coś o nas w tych wykradzionych przez Orzeszka danych? Johnny z uśmiechem musnął moją dłoń, ale dotyk nie trwał długo.

– Wynika z nich, że jestem poniekąd częścią hyperiońskiej niewiadomej. Stworzenie cybryda Keatsa było piekielnie ryzykownym przedsięwzięciem; tylko moje niepowodzenie w roli kopii Keatsa pozwoliło Zrównoważonym zachować mnie przy życiu. Kiedy postanowiłem udać się na Hyperiona, Porywcze mnie zabiły. Postanowiły też unicestwić moją SI, gdyby mój cybryd znów podjął taką decyzję. – Mimo to ją podjąłeś. Co się stało? – Porywcze przegrały. W swojej bezgranicznej arogancji nie wzięły pod uwagę dwóch ewentualności. Pierwsza to przeniesienie całej mojej świadomości do cybryda, co zupełnie zmieniło naturę kopii Keatsa. A druga to... spotkanie z tobą. – Ze mną?! – Tak, Brawne. – Wziął mnie za rękę. – Wygląda na to, że ty również jesteś elementem hyperiońskiej zagadki. Pokręciłam głową. Skóra za lewym uchem, od góry, dziwnie mnie mrowiła. Dotknęłam tego miejsca, spodziewając się namacać ranę odniesioną w infowymiarowej walce. Zamiast tego wyczułam pod palcami gniazdo neurobocznika. Wyszarpnęłam drugą rękę z uścisku Johnny’ego i spojrzałam na niego ze zgrozą. Okablował mnie, kiedy byłam nieprzytomna! Podniósł ręce w obronnym geście. – Musiałem, Brawne. To może być niezbędne dla przetrwania nas obojga. Zacisnęłam dłoń w pięść. – Ty w dupę jebany gnoju... Po co mi bezpośredni interfejs, kłamliwy skurwielu? – Nie chcę, żebyś łączyła się z TechnoJądrem – odparł półgłosem – tylko ze mną. – Z tobą? – Moja pięść zadrżała. Nie mogłam się doczekać, kiedy wyrżnę go w tę sklonowaną facjatę. – Z tobą! Przecież jesteś teraz człowiekiem, zapomniałeś? – To prawda, ale zachowałem część funkcjonalności cybryda. Pamiętasz, jak parę dni temu jednym dotknięciem przeniosłem nas oboje do infowymiaru? – Nie wybieram się tam – odparowałam. – Nie, nie, ja też nie. Może się jednak zdarzyć, że będę musiał w bardzo krótkim czasie przekazać ci ogromną ilość danych. Dlatego w nocy zabrałem cię do lekarki, czarnorynkowego chirurga w Mętach. Wszczepiła ci zwój Schröna. – Ale po co? Zwoje Schröna były malutkie, wielkości paznokcia, i bardzo drogie. Zainstalowane w nich moduły pamięci bąbelkowej mogły pomieścić niemal nieograniczoną liczbę bitów. Ich biologiczny nosiciel nie miał do nich dostępu, dlatego chętnie wykorzystywały je firmy kurierskie. W jednym zwoju Schröna człowiek mógł

przenieść wiele osobowości SI albo całą planetarną datasferę. Zresztą, po co człowiek? Wystarczyłby pies. – Po co? – powtórzyłam. Przyszło mi do głowy, że albo sam Johnny, albo jakieś stojące za nim siły będą chciały wykorzystać mnie w charakterze kuriera. – Po co? Przysunął się bliżej i położył dłoń na mojej zaciśniętej pięści. – Zaufaj mi, Brawne. Nie zaufałam chyba nikomu, odkąd dwadzieścia lat temu tato palnął sobie w łeb, a mama wycofała się w skrajny egoizm swojego odosobnienia. Nie miałam żadnego powodu, żeby teraz zaufać Johnny’emu. Mimo to zaufałam. Rozluźniłam pięść i wzięłam go za rękę. – Dobrze – powiedział. – Zjedz do końca, to zajmiemy się ratowaniem naszego życia. * * * W Kopcu Mętów najłatwiej było o broń i narkotyki. Za resztkę całkiem pokaźnego zasobu czarnorynkowej gotówki Johnny’ego kupiliśmy broń. O dziesiątej wieczorem oboje mieliśmy już na sobie polimerowo-tytanowe pancerze. Johnny włożył czarny, lustrzany hełm thuga, ja wojskową maskę z demobilu. Johnny wybrał sobie masywne, jaskrawoczerwone rękawice serwomotorowe, ja – osmotyczne rękawiczki z utwardzoną krawędzią. Johnny wziął zdobyczny diabelski bicz z Bressii, ja wolałam minidziałko Steinera-Ginna z obręczą biodrową i żyroskopową stabilizacją; podłączyłam je sobie bezpośrednio do wizjera taktycznego maski, dzięki czemu mogłam strzelać i mieć obie ręce wolne. Spojrzeliśmy po sobie i wybuchnęliśmy śmiechem. Kiedy wreszcie spoważnieliśmy, zapadła długa cisza. – Jesteś pewien, że świątynia Dzierzby na Lususie to nasza jedyna szansa? – zapytałam po raz trzeci albo czwarty. – Nie możemy skorzystać z transportalu – przypomniał mi Johnny. – Jądro sprowokuje awarię i będzie po nas. Nie możemy nawet wjechać windą na górne poziomy kopca. Będziemy musieli znaleźć schody bez monitoringu i pieszo pokonać te sto dwadzieścia pięter. A do samej świątyni najłatwiej będzie dotrzeć Promenadą. – To wiem, ale czy kapłani Dzierzby nas przyjmą? Johnny wzruszył ramionami; w bojowym rynsztunku dziwnie przypominał

owada. Spod hełmu thuga dobiegł jego metaliczny głos: – To jedyni ludzie, którym może zależeć na tym, żebyśmy przeżyli. Na dodatek jedyni wystarczająco wpływowi w sensie politycznym, żeby ochronić nas przed Hegemonią, a przy tym zorganizować nam transport na Hyperiona. Podniosłam wizjer. – Meina Gladstone twierdzi, że nie będzie więcej lotów pielgrzymkowych na Hyperiona. Zwierciadlana czarna kula z namysłem zakolebała się w górę i w dół. – Chrzanić Meinę Gladstone – odparł mój kochanek-poeta. Odetchnęłam głęboko i podeszłam do wyjścia z naszej kryjówki, jaskini, ostatniego schronienia. Johnny stanął za moimi plecami. – Gotowa? Pokiwałam głową, przesunęłam działko do przodu i prawie zrobiłam pierwszy krok, gdy Johnny położył mi dłoń na ramieniu. – Kocham cię, Brawne – powiedział. Skinęłam mu głową, dalej zgrywając twardzielkę. Zapomniałam tylko, że wciąż mam podniesiony wizjer i Johnny widzi moje łzy. * * * Kopiec tętni życiem przez całe dwadzieścia osiem godzin na dobę, ale przez wzgląd na jakąś zapomnianą tradycję, na trzeciej zmianie panuje najmniejszy ruch. Większą szansę mielibyśmy w godzinach szczytu na pierwszej zmianie, kiedy chodnikami przewalają się tłumy, ale jeśli thugowie na nas czekali, jatka byłaby makabryczna. Ponad trzy godziny zajęło nam dotarcie na poziom Galerii na Promenadzie. Zamiast iść jedną klatką schodową, przemykaliśmy korytarzami technicznymi i wspinaliśmy się zapomnianymi szybami serwisowymi, które od osiemdziesięciu lat – od czasu zamieszek luddystów – świeciły pustkami. Dopiero ostatni odcinek pokonaliśmy po schodach, w których zresztą więcej było rdzy niż metalu. Wyszliśmy z nich na korytarz dostawczy niespełna pół kilometra od świątyni Dzierzby. – Nie mogę uwierzyć, że tak łatwo nam poszło – szepnęłam przez interkom. – Przypuszczam, że koncentrują siły w kosmoporcie i przy prywatnych transportalach. Mało uczęszczaną kładką wyszliśmy na Promenadę trzydzieści metrów poniżej

pierwszego poziomu galerii handlowej i czterysta metrów poniżej dachu. Ozdobny wolno stojący gmach świątyni Dzierzby rzeczywiście znajdował się około pięciuset metrów od nas. Biegacze i nieliczni o tej porze kupujący zerkali na nas przelotnie i pośpiesznie szli w swoją stronę. Na pewno dawali cynk ochronie, ale zdziwiłabym się, gdyby ochroniarze szybko się tu pojawili. Banda jaskrawo umalowanych drobnych bandziorków wyprysnęła z szybu windy, wrzeszcząc i pogwizdując. Mieli noże impulsowe, łańcuchy i rękawice serwomotorowe. Zaskoczony Johnny odwrócił się do nich i posłał kilka wiązek celujących z diabelskiego bicza. Minidziałko z terkotem wyrwało mi się z ręki i zaczęło namierzać kolejne cele, na które spoglądałam. Dzieciaki wchodzące w skład ekipy – było ich łącznie siedmioro – stanęły jak wryte, podniosły ręce i wycofały się z wybałuszonymi oczami. Wskoczyły z powrotem do szybu i zniknęły bez śladu. Spojrzałam na Johnny’ego. Zobaczyłam swoje odbicie w czarnym lustrze. Nie było nam do śmiechu. Przeszliśmy do pasażu handlowego biegnącego na północ. Nieliczni przechodnie pochowali się w otwartych sklepach. Niecałe sto metrów dzieliło nas od świątynnych schodów. We wbudowanych w hełm słuchawkach słyszałam bicie swojego serca. Pięćdziesiąt metrów do schodów. Jak na zawołanie akolita kultu Dzierzby stanął w wysokich na dziesięć metrów wrotach świątyni i patrzył, jak się zbliżamy. Trzydzieści metrów. Gdyby ktoś chciał nas przechwycić, nie dopuściłby nas tak blisko. Odwróciłam się do Johnny’ego, gotowa rzucić jakiś zabawny komentarz. Co najmniej dwadzieścia wiązek i z dziesięć pocisków trafiło nas jednocześnie. Zewnętrzna warstwa polimerowo-tytanowych pancerzy eksplodowała, negując energię pocisków; znajdująca się pod spodem zwierciadlana powierzchnia odbiła większość zabójczego światła. Większość. Impet kul powalił Johnny’ego. Przypadłam do ziemi na jedno kolano i czekałam, aż działko namierzy źródło promienia lasera. Dziesięć pięter nad nami, na mieszkalnej ścianie kopca. Wizjer zmatowiał. Pancerz buchnął kłębami gazu rozpraszającego. Działko ożyło z wizgiem, jaki w starych holodramach wydawały piły łańcuchowe. Dziesięć pięter wyżej pięciometrowy kawał ściany wraz z balkonem zniknął w chmurze wybuchających mikroładunków i pocisków przeciwpancernych. Trzy kule dużego kalibru trafiły mnie w plecy. Upadłam do przodu. Podparłam się rękami, uciszyłam działko i okręciłam się

w miejscu. Było ich po kilku na każdej kondygnacji; poruszali się szybko, sprawnie, posłuszni wyćwiczonej bojowej choreografii. Johnny zdążył się tymczasem dźwignąć na kolana i smagał ich miarowymi eksplozjami światła, które powoli przebijały się przez tęczowe zapory ochronne. Jedna z biegnących postaci stanęła w ogniu i stopione szkło z witryny sklepowej za jej plecami bryznęło na odległą o piętnaście metrów Promenadę. Dwóch kolejnych strzelców stało przy balustradzie; odprawiłam ich serią z działka. Z góry opadł śmig z otwartą kabiną; wirniki pracowały wściekle, gdy wymijał kolejne podpory. Rakiety trafiły w betonową nawierzchnię wokół nas. Witryny sklepów obrzygały nas miliardem szklanych drzazg. Rozejrzałam się, zamrugałam dwa razy, wycelowałam i strzeliłam. Śmig szarpnął się w bok, uderzył w ruchome schody, na których kuliła się gromadka przerażonych cywili i spadł w kotłowaninie poskręcanego metalu i eksplodującej amunicji. Widziałam, jak jeden z klientów sklepu, płonąc żywcem, skoczył na odległe o osiemdziesiąt metrów dno kopca. – Z lewej! – krzyknął Johnny przez interkom. Czterech ludzi z plecakami odrzutowymi opadało na nasz poziom. Polimerowe powłoki kamuflażowe ich pancerzy nie nadążały za szybko zmieniającym się tłem i ich sylwetki mieniły się olśniewającymi refleksami. Jeden wszedł od razu do zwarcia ze mną, żeby uniemożliwić mi użycie działka i mnie załatwić; pozostała trójka uderzyła na Johnny’ego. Zaatakował nożem impulsowym, jak nożownik z getta. Zasłoniłam się przedramieniem. Wiedziałam, że ostrze przebije pancerz i werżnie mi się w ciało, ale w ten sposób zyskałam niezbędną sekundę. Zabiłam go utwardzonym kantem dłoni i serią z działka omiotłam pozostałą trójkę. Ich pancerze stwardniały i zwaliłam ich z nóg, jakbym wodą z węża spłukiwała śmieci z chodnika. Tylko jeden zdążył się zerwać na nogi, zanim impet kul zepchnął ich z naszego poziomu deptaka na dół. Johnny znowu leżał na ziemi. Część jego napierśnika stopiła się, zaśmierdziało przypalonym mięsem, ale rany nie wyglądały na śmiertelne. Przykucnęłam i wzięłam go na ręce. – Zostaw mnie, Brawne. – Łączność się rwała. – Uciekaj. Schodami. – Nie pierdol. – Objęłam go lewym ramieniem. Dzięki temu mógł się na mnie wesprzeć, a moje działko miało swobodę celowania. – Wciąż płacisz mi za ochronę. Ostrzeliwali nas z obu ścian kopca, z dźwigarów pod dachem i z wyższych kondygnacji handlowych. Naliczyłam ze dwadzieścia ciał na chodnikach; co najmniej

połowę stanowili kolorowo ubrani cywile. Serwomotory pancerza okrywającego moją lewą nogę zgrzytały paskudnie. Niezgrabnym, sztywnym krokiem podciągnęłam nas oboje kolejne dziesięć metrów w stronę świątyni. U szczytu schodów zebrało się już kilku kapłanów, najwidoczniej zupełnie obojętnych na grad kul. – Góra! W jednej chwili odwróciłam się, przymierzyłam i strzeliłam, ale działko po krótkiej serii szczęknęło sucho. Magazynek był pusty. Zdążyłam jeszcze zobaczyć, jak drugi śmig odpala ładunki – na ułamek sekundy przed tym, jak zmieniły się w zabójczy metalowy deszcz. Puściłam Johnny’ego. Runął ciężko na chodnik, a ja upadłam na niego, usiłując osłonić niechronione części jego ciała. Pociski eksplodowały równocześnie – większość w powietrzu, ale co najmniej dwa w gruncie. Fala uderzeniowa odrzuciła nas na piętnaście, dwadzieścia metrów. I bardzo dobrze: ten kawałek ferrobetonowego deptaka, na którym przed chwilą się znajdowaliśmy, buchnął płomieniem, pokrył się bąblami, rozmiękł, obwisł, aż w końcu spadł na stojący w ogniu chodnik na niższej kondygnacji. Tym sposobem naturalna fosa oddzieliła nas od większości napastników. Wstałam, odpięłam nieprzydatne już działko razem z całym zawieszeniem, zrzuciłam bezużyteczne kawałki pancerza i wzięłam Johnny’ego na ręce. Kiepsko wyglądał. Stracił prawą rękę i lewą stopę, podmuch zerwał mu hełm z głowy, krew sączyła się z dziesiątków dziur w pancerzu. Odwróciłam się i zaczęłam go wnosić po schodach. Zawyły syreny, w powietrzu nad Promenadą zaroiło się od śmigów ochrony i thugowie z górnych poziomów kopca rzucili się do ucieczki. Dwóch komandosów, którzy wylądowali z plecakami odrzutowymi, puściło się za mną w pogoń po schodach. Nie odwróciłam się. Przestawianie sztywnej nogi przy każdym kroku kosztowało mnie mnóstwo wysiłku. Wiedziałam, że mam poważnie poparzone plecy i bok i że w moim ciele tkwią niezliczone odłamki. Śmigi zataczały kręgi i nurkowały nad deptak, nie zbliżały się jednak do świątynnych schodów. Nad Promenadą niosły się odgłosy strzałów z broni maszynowej. Za plecami słyszałam tupot okutych metalem buciorów. Zrobiłam kolejne trzy kroki. Dwadzieścia kroków przede mną – niewyobrażalnie daleko – biskup wyróżniał się z tłumu stu kapłanów Dzierzby. Zrobiłam kolejny krok i spojrzałam na Johnny’ego. Patrzył na mnie jednym otwartym okiem; drugie miał zapuchnięte i oblepione krzepnącą krwią. – Już dobrze – wyszeptałam. Dopiero teraz zorientowałam się, że też nie mam hełmu. – Już dobrze. Jesteśmy prawie na miejscu.

Udało mi się zrobić jeszcze jeden krok. Dwaj mężczyźni w lśniących czarnych pancerzach bojowych zastąpili mi drogę. Obaj podnieśli popękane od eksplozji wizjery. Mieli nieprzejednane twarze. – Połóż go na ziemi, suko, to może darujemy ci życie. Ze znużeniem skinęłam głową. Byłam wykończona, niezdolna uczynić następny krok, niezdolna w ogóle zrobić cokolwiek. Trzymałam Johnny’ego na rękach, jego krew kapała na biały kamień. – Powiedziałem, żebyś położyła skurwiela... Zabiłam obu – jednemu strzeliłam w lewe oko, drugiemu w prawe; nawet nie wysunęłam pistoletu taty spod ciała Johnny’ego. Zostawiłam ich za sobą i z mozołem pokonałam kolejny stopień. I jeszcze jeden. Odpoczęłam chwilę i podniosłam stopę do następnego kroku. Stłoczone na szczycie schodów czarno-czerwone szaty rozstąpiły się. Drzwi wejściowe były bardzo wysokie i bardzo ciemne. Nie obejrzałam się, ale sądząc po dobiegających z tyłu odgłosach, na Promenadzie zebrał się spory tłum. Biskup wraz ze mną przestąpił próg świątyni i zagłębił się w mrok. Położyłam Johnny’ego na chłodnej posadzce. Szaty szeleściły wokół nas. Pościągałam z siebie tyle kawałków pancerza, ile dałam radę, po czym zaczęłam się mocować z pancerzem Johnny’ego, który w kilku miejscach zespawał się z ciałem. Zdrową ręką dotknęłam jego policzka. – Tak mi przykro... Poruszył lekko głową, otworzył oko. Lewą dłonią musnął moją twarz, włosy, przesunął ją na tył mojej głowy... – Fanny... Czułam, jak umiera. Poczułam również gwałtowny wstrząs, gdy namacał gniazdo neurobocznika; ciepła, oślepiająca fala uderzyła we mnie i zalała zwój Schröna. Wszystko, czym Johnny Keats kiedykolwiek był lub mógł być, eksplodowało we mnie. Do złudzenia przypominało to jego orgazm sprzed dwóch dni – ten sam impet, to samo pulsowanie, niespodziewane ciepło... i następujący po nich bezruch, w którym pobrzmiewały jeszcze echa niedawnych wrażeń. Położyłam go na ziemi i pozwoliłam akolitom zabrać ciało. Wynieśli je, żeby pokazać tłumowi, policji i wszystkim, którzy chcieli wiedzieć. A potem dałam im się odprowadzić. * * *

Przeleżałam dwa tygodnie w świątynnej kapsule regeneracyjnej. Oparzenia się wygoiły, blizny zatarły, metalowe odłamki zostały usunięte, skórę przeszczepiono, ciało odtworzono, nerwy spleciono na nowo. A ja wciąż byłam obolała. Poza kapłanami Dzierzby nikt się mną nie interesował. SI dopilnowały, żeby Johnny zginął nieodwracalnie: zgładziły jego cybryda i zatarły wszelkie ślady jego obecności w TechnoJądrze. Policjanci spisali moje zeznania, cofnęli mi licencję i zatuszowali sprawę najlepiej jak umieli. Prasa doniosła o stoczonej w Galerii na Promenadzie bitwie gangów z Kopca Mętów, w której zginęli zarówno gangsterzy, jak i znaczna liczba przypadkowych przechodniów, zanim w końcu policja opanowała sytuację. Na tydzień przed tym, jak Hegemonia poinformowała, że udzieli wiozącemu pielgrzymów Yggdrasillowi zezwolenia na przelot w rejon działań wojennych wokół Hyperiona, skorzystałam z transportalu w świątyni i przeniosłam się na Renesans, gdzie spędziłam godzinę w bibliotece. Oryginały zostały próżniowo zalaminowane, więc nie mogłam ich dotknąć. Rozpoznałam pismo Johnny’ego; widziałam je już wcześniej. Pożółkły ze starości pergamin sprawiał wrażenie bardzo kruchego. Były dwa fragmenty. Pierwszy brzmiał tak: Przeminął dzień, wraz z nim powaby jego wszystkie! Głos miły, ust słodycz, dłoń miękka i miększa od niej pierś, Ciepło oddechu, szept cichy, łagodne tony niskie, Błysk oka, perfekcja talii i śnieżnobiała płeć. Przyblakły kwiaty, uleciał pąków czar, Przyblakło piękno cieszące moje oczy, Przyblakł kształt cudny, którym w ramionach miał, Przyblakły głosy, ciepło, biel, znikł raj uroczy, Odeszło wszystko. Miłości zmierzch zapada I niczym wonna przecudnie kurtyna Najgęstszą czernią mroczy się, opada I wszelką rozkosz przesłaniać poczyna; Ja jednak, miłosny przeczytawszy mszał, Poszczę i modlę się, spokojnie będę spał. Drugi wyimek był napisany bardziej niechlujnie, na pośledniejszym papierze,

jakby autor w pośpiechu zanotował go w szkicowniku: Ta żywa ręka, ciepła teraz, zdolna, By silnie chwytać – gdyby w mroźnej grobu Ciszy ostygła, tak by nawiedzała Twe dni, a w twoich nocach sny zdrętwiła, Że całej chciałabyś krwi się pozbyć z serca, By we mnie szkarłat życia tętnił, Dając ci spokój sumienia. Tę rękę, Patrz, wyciągam do ciebie[10]. Jestem w ciąży. I myślę, że Johnny o tym wiedział, chociaż pewności nie mam. Jestem podwójnie w ciąży, gdyż noszę nie tylko jego dziecko, ale także zapisane na zwoju Schröna wspomnienia wszystkiego, czym był. Nie wiem, czy tym dwóm bytom dane będzie się połączyć: do narodzin dziecka zostało kilka miesięcy, do mojego spotkania z Dzierzbą – zaledwie kilka dni. Pamiętam jednak te chwile, gdy poranione ciało Johnny’ego wyniesiono ze świątyni, by pokazać je tłumom, a mnie zaprowadzono do miejsca, gdzie ktoś udzielił mi pomocy. Oni tam byli, wszyscy, w tej ciemności: setki kapłanów, akolitów, egzorcystów, ostiariuszy i wiernych... Śpiewali jednym głosem, tam, w tej czerwonej poświacie, pod obracającym się w górze posągiem Dzierzby. Ich głosy odbijały się echem od gotyckich sklepień. Ich pieśń brzmiała w przybliżeniu następująco: błogosławiona błogosławiona matka naszego zbawienia błogosławione narzędzie naszej pokuty błogosławiona oblubienica naszego stworzenia błogosławiona Odniosłam ciężkie rany, byłam w szoku. Nie rozumiałam tego wtedy i nie rozumiem teraz. Wiem jednak, że gdy nadejdzie czas i przybędzie Dzierzba, oboje z Johnnym stawimy mu czoło. * * *

Od dawna było już ciemno. Wagonik kolejki zawisł pomiędzy gwiazdami i lodem. Pielgrzymi siedzieli w milczeniu, ciszę mąciło tylko skrzypienie liny nośnej. – Ty również dźwigasz swój krzyżokształt – odezwał się po dłuższej chwili Hoyt. Lamia odwróciła się do niego. Kassad pochylił się w jej stronę. – Myślisz, że to Het Masteen był tym templariuszem, który rozmawiał z Johnnym? – zapytał. – Być może – odparła. – Nie udało mi się tego potwierdzić. – Czy to ty zabiłaś Masteena? – zapytał bez mrugnięcia okiem pułkownik. – Nie. Martin Silenus przeciągnął się i ziewnął. – Do wschodu słońca zostało parę godzin. Ktoś jeszcze zamierza się zdrzemnąć? Kilka osób skinęło głowami. – Stanę na warcie – zaofiarował się Fedmahn Kassad. – Nie jestem zmęczony. – Dotrzymam ci towarzystwa – zadeklarował konsul. – Zaparzę kawy w termosie – zaproponowała Brawne Lamia. Pozostali poszli spać. Malutka Rachel gruchała przez sen, gdy troje wartowników wpatrywało się w płonące za oknami zimne i odległe gwiazdy.

9 J. Keats, Upadek Hyperiona, przeł. Z. Kubiak. 10 J. Keats, (Ta żywa ręka…), przeł. Z. Kubiak.



SZEŚĆ

Wieża Chronosa wyrastała z najdalej na wschód wybiegającej grani Gór Brzeżnych – posępna barokowa sterta wilgotnego kamienia zawierająca trzysta pokojów i sal, labirynt ciemnych korytarzy prowadzących w głąb budowli, wieżyczki i iglice, balkony z widokiem na północne wrzosowiska, szyby wentylacyjne wybiegające pół kilometra w górę ku światłu i (jeśli wierzyć plotkom) sięgające w dół aż do planetarnego labiryntu, balustrady smagane zimnym wiatrem wiejącym z pobliskich szczytów, schody (zewnętrzne i wewnętrzne) wykute z górskiego kamienia i prowadzące donikąd, wysokie na sto metrów witrażowe okna gotowe chwytać pierwsze promienie słońca lub księżyca po przesileniu, puste okienka wielkości męskiej pięści, z których niczego konkretnego nie było widać, niekończące się ciągi płaskorzeźb, groteskowe posągi w na wpół zamaskowanych niszach, oraz ponad tysiąc gargulców gapiących się w dół z okapów i blanków, transeptu i ołtarza, wyglądających spomiędzy drewnianych dźwigarów w wielkich salach i posadowionych w taki sposób, żeby spoglądały prosto w krwistoczerwone północno-wschodnie okna, przez co ich uskrzydlone i garbate cienie – za dnia rzucane w słońcu, nocą zaś w blasku gazowych lamp – przesuwały się jak złowieszcze gnomony. Do tego wszechobecne w Wieży Chronosa ślady wieloletniej obecności Kościoła Dzierzby: czerwone aksamity udrapowane na pokutnych ołtarzach, wiszące i stojące posągi Awatara o ostrzach z chromowej stali i oczach z czerwonych klejnotów, kolejne figury Dzierzby wykute w kamieniu wąskich schodów i mrocznych komnat, przez co w nocy nikt nie mógł się czuć bezpiecznie, bo w każdym miejscu mogły go dosięgnąć wynurzające się ze skały dłonie, wychylające się z kamienia zakrzywione ostrza lub czworo ramion gotowych go zmiażdżyć w ostatnim uścisku. Na koniec, niczym ostatni ozdobny detal – krwawe filigrany w wielu zamieszkanych dawniej pokojach i korytarzach, czerwone arabeski na ścianach i sufitach układające się w na wpół rozpoznawalne kształty, pościel

stwardniała od zakrzepłej rdzawej substancji, oraz główna jadalnia – powietrze przesycone odorem gnijących resztek niedokończonego posiłku sprzed kilku tygodni, ściany i krzesła przyozdobione krwią, zaplamione ubrania i poszarpane szaty zalegające na podłodze w niemych stertach. I to wszechobecne bzyczenie much. – Kurewsko wesolutkie miejsce, co? – Echo poniosło w dal głos Martina Silenusa. Hoyt wszedł nieco głębiej do jadalni. Z wysokości czterdziestu metrów przez wychodzący na zachód świetlik wpadały zakurzone snopy popołudniowego światła. – Nie do wiary... – wyszeptał ksiądz. – Nawet Bazylika Świętego Piotra w Nowym Watykanie nie robi takiego wrażenia. Silenus wybuchnął śmiechem. Intensywny blask uwypuklał jego kości policzkowe i krzaczaste brwi satyra. – Bo tutaj to jest świątynia żywego bóstwa – zauważył. Fedmahn Kassad odstawił torbę podróżną na posadzkę i odkaszlnął. – Wieża z pewnością jest starsza niż Kościół Dzierzby – powiedział. – Istotnie – przytaknął konsul – ale to Kościół zajmował ją przez ostatnie dwa stulecia. – Teraz nie wygląda na specjalnie zamieszkaną – zauważyła Brawne Lamia. W lewej ręce trzymała pistolet ojca. Przez pierwsze dwadzieścia minut w wieży wszyscy pokrzykiwali, ale echo ich głosów w ciszy mąconej tylko bzyczeniem much w końcu kazało im umilknąć. – To cholerstwo zbudowały androidy i klony wysłane z wyprzedzeniem przez Smutnego Króla Billy’ego – powiedział Silenus. – Harowały przez osiem lat, zanim przybyły pierwsze statki osiedleńcze. Miał to być największy ośrodek turystyczny w całej Sieci, dogodny punkt wypadowy do Grobowców Czasu i Miasta Poetów. Ja jednak sobie myślę, że już wtedy te nieszczęsne androidzie kreatury poznały lokalną legendę o Dzierzbie. Sol Weintraub stanął przy wschodnim oknie; delikatne światło padało na buzię i zaciśniętą piąstkę trzymanej przez niego Rachel. – To wszystko nie ma teraz większego znaczenia – powiedział. – Znajdźmy jakiś kąt, gdzie nie doszło do jatki. Będziemy mogli tam zjeść kolację i spędzić noc. – To nie ruszamy od razu? – spytała Brawne. – Do Grobowców? – Silenus pierwszy raz od początku podróży okazał szczere zdumienie. – Chcesz się spotkać z Dzierzbą po ciemku? Lamia wzruszyła ramionami. – Co za różnica?

Konsul stanął przy witrażowych drzwiach kamiennego balkonu i zamknął oczy. Jego ciało wciąż dygotało w rytmie kołysania wagonika. Trwająca noc i dzień podróż wśród górskich szczytów zlała się w jego umyśle w jedną plamę, rozpłynęła w narastającym napięciu i wyczerpaniu po prawie trzech dobach bez snu. Otworzył oczy, zanim zdążył zasnąć na stojąco. – Jesteśmy zmęczeni – powiedział. – Zostańmy tu na noc, rano zejdziemy w dolinę. Ksiądz Hoyt wyszedł na wąziutki balkon i oparł się o szorstką kamienną balustradę. – Widać stąd Grobowce? – zainteresował się. – Nie – odparł Silenus. – Kryją się za tamtymi wzgórzami. Ale widać co innego: te białe kształty na północ stąd... i trochę na zachód... Błyszczą jak sterczące z piasku połamane zęby. Widzisz je? – Tak, widzę. – To Miasto Poetów. Pierwotna lokalizacja Keats króla Billy’ego, miejsce dla wszystkiego, co jasne i piękne. Miejscowi twierdzą, że dziś jest nawiedzone przez bezgłowe duchy. – Jesteś jednym z nich? – spytała Lamia. Silenus już chciał jej coś odpowiedzieć, ale na widok pistoletu zmienił zdanie. Pokręcił głową i odwrócił się plecami. Zza zakrętu schodów dobiegł odgłos kroków i do sali wrócił pułkownik Kassad. – Nad jadalnią są dwa małe pomieszczenia magazynowe – poinformował. – Mają wyjście na balkon, ale poza tym można się do nich dostać tylko tymi schodami. Są łatwe do obrony i... czyste. Silenus parsknął śmiechem. – Czy to znaczy, że nic nas tam nie dorwie, czy że, jak już nas dorwie, to nie będziemy mieli gdzie uciekać? – A dokąd mielibyśmy uciec? – spytał Weintraub. – W rzeczy samej – zgodził się z nim konsul. – Dokąd? Był wykończony. Zgarnął swój bagaż, złapał jeden uchwyt sześcianu Möbiusa i czekał, aż ksiądz Hoyt chwyci go z drugiej strony. – Posłuchajmy Kassada – dodał. – Znajdźmy sobie kąt do spania, a przynajmniej wyjdźmy stąd. Tu cuchnie śmiercią. * * *

Na kolację zjedli resztki zapasów i popili je winem z ostatniej butelki Silenusa. Na deser było czerstwe ciasto, zabrane przez Weintrauba dla uczczenia ich ostatniego wspólnego wieczoru. Rachel była za mała, żeby dostać ciasto, ale napiła się mleka i zasnęła na brzuszku na macie obok ojca. Hoyt wyjął z plecaka małą bałałajkę i brzdąknął kilka akordów. – Nie wiedziałam, że grasz – powiedziała Lamia. – Kiepsko. Konsul potarł obolałe oczy. – Przydałby się fortepian. – Przecież masz fortepian – przypomniał mu Silenus. Konsul spojrzał na niego pytająco. – Sprowadź go – dodał poeta. – Chętnie łyknę sobie szkockiej. – Co ty wygadujesz? – żachnął się Hoyt. – Mówże do rzeczy! – Mówię o jego statku – wyjaśnił Silenus. – Pamiętacie, jak nasz świętej pamięci Głos Krzaka powiedział konsulowi, że jego tajną bronią jest ten śliczniutki stateczek zaparkowany w kosmoporcie w Keats? Wezwij go, wasza konsulska mość. Śmiało. Kassad odsunął się od schodów, które oplótł siecią promieni-potykaczy. – Datasfera nie istnieje – przypomniał – satelity komunikacyjne zostały zestrzelone, a pozostające na orbicie okręty ARMII porozumiewają się wiązkami tachionowymi. Jak miałby wezwać statek? – Przez hiperłącze – odezwała się Lamia. Konsul przeniósł na nią powątpiewający wzrok. – Nadajniki hiperłączowe są wielkie jak domy – zauważył Kassad. – Masteen się nie mylił. – Brawne wzruszyła ramionami. – Na miejscu konsula... na miejscu jednego z zaledwie kilku tysięcy ludzi w całej przeklętej Sieci posiadających własny statek kosmiczny... na bank zadbałabym o to, żeby w razie potrzeby móc nim zdalnie sterować. Planeta jest zbyt prymitywna, żeby zdać się na jej system łączności, jonosfera zbyt wątła dla fal krótkich, satelity komunikacyjne pierwsze padają ofiarą wszelkich awanturek... Dlatego użyłabym hiperłącza. – A co z rozmiarami nadajnika? – spytał konsul. Brawne odpowiedziała mu beznamiętnym spojrzeniem. – Hegemonia nie potrafi jeszcze budować przenośnej aparatury hiperłączowej, ale Wygnańcy podobno tak. Konsul się uśmiechnął. Nie wiadomo skąd dobiegł głośny zgrzyt i metaliczny trzask. – Zostańcie tutaj – polecił Kassad.

Wyjął zza pazuchy neutralizator, wyłączył sterowane z komlogu potykacze, zbiegł po schodach i zniknął pielgrzymom z oczu. – Chyba wprowadził nam stan wojenny – mruknął Silenus. – Mars rządzi. – Zamknij się – uciszyła go Lamia. – Myślicie, że to Dzierzba? – zaniepokoił się Hoyt. Konsul machnął ręką. – Dzierzba nie musi gramolić się po schodach, może od razu pojawić się... tutaj. Ksiądz pokręcił głową. – Nie o to mi chodziło. Czy to on odpowiada za zniknięcie okolicznych mieszkańców? I czy te ślady rzezi w Wieży to jego dzieło? – Wioski mogły opustoszeć po tym, jak wydano rozkaz ewakuacji – odparł konsul. – Nikt nie chce zostać sam i w pojedynkę mierzyć się z Wygnańcami. A PSS szaleją w najlepsze, krwawe jatki to może być ich robota. – I nie zostawiliby ciał? – prychnął Silenus. – Marzyciel... Nasi nieobecni gospodarze z parteru dyndają już na stalowym drzewie Dzierzby. Gdzie i my niebawem zawiśniemy. – Zamknij się – powtórzyła znużonym tonem Brawne. – Bo jak nie, to mnie jaśnie pani zastrzeli? – spytał z uśmiechem poeta. – Właśnie. Cisza przeciągnęła się aż do powrotu Kassada, który najpierw uaktywnił potykacze, a dopiero potem zwrócił się do pielgrzymów siedzących na skrzyniach i płynopianowych pufach: – To nic takiego. Padlinożerne ptaszyska... miejscowi nazywają je złowieszczami, zdaje się... wdarły się przez rozbite szklane drzwi do jadalni, żeby dokończyć ucztę. – Złowieszcze – zaśmiał się Silenus. – Jakie to stosowne. Kassad z westchnieniem usiadł na rozpostartym na ziemi kocu, oparł się plecami o skrzynię i dziobnął zimne jedzenie na talerzu. Zabrana z wiatrowozu lampa rozświetlała pokój, ale po kątach, z dala od drzwi balkonowych, pierwsze cienie zaczynały się wspinać po ścianach. – To nasza ostatnia noc – przypomniał pułkownik i spojrzał na konsula. – Czas na ostatnią opowieść. Konsul miętosił w palcach papierek z wyrysowaną na nim siódemką. Oblizał spierzchnięte wargi. – Po co miałbym to robić? Pielgrzymka i tak już straciła sens. Zapanowało lekkie poruszenie. – Co masz na myśli? – spytał Hoyt.

Konsul zmiął kartkę i rzucił ją w kąt. – Jeżeli Dzierzba ma spełnić czyjąś prośbę, liczebność pielgrzymów musi się wyrażać liczbą pierwszą. Było nas siedmioro, ale po... zniknięciu Masteena została nas szóstka. Idziemy na śmierć. Nie mamy co liczyć na spełnienie próśb. – Przesądy – mruknęła Lamia. Konsul westchnął i potarł dłonią czoło. – To prawda. W nich nasza ostatnia nadzieja. Ksiądz Hoyt wskazał śpiące dziecko. – A Rachel nie mogłaby być siódma? Sol Weintraub skubnął brodę. – Nie – odparł. – Pielgrzym musi przybyć do Grobowców z własnej, nieprzymuszonej woli. – Rachel raz już to zrobiła – przypomniał Hoyt. – To się nie liczy? – Nie – powiedział konsul. Silenus, który od jakiegoś czasu notował coś w szkicowniku, wstał i zaczął się przechadzać po pokoju. – Na Boga, ludzie, spójrzcie na siebie. Nie jesteśmy żadnymi pielgrzymami, tylko pospolitą zbieraniną. Hoyt z krzyżokształtem, w którym zaklęty jest duch Paula Duré. Zamknięty w skrzyni „prawie rozumny” erg. Pułkownik Kassad, dręczony wspomnieniami o Monecie. M. Brawne, która, jeśli wierzyć jej słowom, oprócz nienarodzonego dziecka nosi w sobie na dodatek martwego poetę romantycznego. Nasz uczony z dzieckiem, którym niegdyś była jego córka. Ja z moją muzą. Konsul i jego diabli wiedzą jaki bagaż. Naprawdę, kurwa, powinni nam byli dać zniżkę grupową. – Siadaj – poleciła mu beznamiętnie Lamia. – Nie – zaoponował Hoyt – on ma rację. Nawet obecność księdza Duré w krzyżokształcie w jakiś sposób na pewno zaburza ten przesąd o liczbie pierwszej. Dlatego powinniśmy rano ruszyć dalej i wierzyć... – Patrzcie! – wykrzyknęła Lamia. Zapadający za przeszklonymi drzwiami zmierzch zmąciły rozbłyski jasnego światła. Wyszli na balkon. Owionęło ich chłodne wieczorne powietrze, gdy mrużąc oczy podziwiali oszałamiający, bezgłośny spektakl: śnieżnobiałe kule wybuchów termojądrowych rozchodziły się po niebie jak fale po lazurowym stawie; mniejsze i jaśniejsze od nich eksplozje plazmowe – niebieskie, żółte i jaskrawoczerwone – zapadały się w sobie jak zamykające się na noc kwiaty; emitowane z gigantycznych

diabelskich biczów wiązki promieniowania o średnicy małych planet siekły przestrzeń w promieniu całych godzin świetlnych, odbijane i deformowane przez ochronne osobliwości; emanujące jutrzenkopodobną poświatą obronne pola siłowe skrzyły się i gasły pod naporem potężnych energii, by w kilka nanosekund odnowić się z pełną mocą. A wśród tej iluminacji błękitnobiałe ognie z dysz silników niszczycieli i innych, większych okrętów wycinały na niebie idealnie proste linie, jak kreślone diamentami rysy na granatowym szkle. – Wygnańcy... – szepnęła Brawne Lamia. – Wojna się zaczęła – powiedział Kassad głosem wypranym z wszelkich emocji. Konsul ze zdumieniem złapał się na tym, że płacze. Odwrócił twarz. – Czy coś nam tu grozi? – spytał Martin Silenus. Schronił się pod kamiennym nadprożem i stamtąd obserwował pokaz fajerwerków. – Nie przy takich odległościach – uspokoił go Kassad. Spojrzał przez lornetkę, coś na niej ustawił, sprawdził wskazania komlogu taktycznego. – Większość starć rozgrywa się co najmniej trzy j.a. stąd. Wygnańcy sondują potencjał obronny ARMII:kosmos. – Opuścił lornetkę. – To dopiero początek. – Uruchomili już transportal? – zaciekawiła się Lamia. – Ewakuują ludzi z Keats i innych miast? – Wątpię. – Pułkownik pokręcił głową. – Flota będzie powstrzymywała napór wroga, dopóki sfera osobliwości w przestrzeni cislunarnej nie zostanie ukończona. Wtedy otworzą portale i zaczną tysiącami sprowadzać żołnierzy z Sieci. – Znowu podniósł lornetkę do oczu. – To dopiero będzie widowisko... – Patrzcie! – Tym razem to ksiądz Hoyt wyciągnął rękę, nie wskazywał jednak feerii barw na niebie, lecz coś widocznego na tle wydm na północnym pustkowiu. Kilka kilometrów od Wieży, na drodze do niewidocznych Grobowców Czasu, majaczyła ludzka sylwetka – maleńki punkcik, rzucający zwielokrotnione cienie pod potrzaskanym niebem. Kassad wycelował lornetkę w tym kierunku. – Dzierzba? – spytała Lamia. – Raczej nie... Sądząc po szacie... wygląda mi na templariusza. – Het Masteen! – zawołał Hoyt. Kassad tylko wzruszył ramionami i puścił lornetkę w obieg. Konsul wrócił do grupy i stanął przy balustradzie. Ciszę mącił tylko szept wiatru, przy którym gwałtowność podniebnych eksplozji wydawała się tym bardziej złowieszcza. Konsul przyjął podaną mu lornetkę. Postać na wydmach – wysoka, zakapturzona i zwrócona plecami do Wieży Chronosa – z determinacją przemierzała cynobrowe

piaski. – Idzie w naszą stronę czy do Grobowców? – spytała Lamia. – Do Grobowców. Ksiądz Hoyt oparł się łokciami o poręcz i zwrócił wynędzniałą twarz ku niebu. – Jeżeli to rzeczywiście Masteen, to znów jest nas siedmioro, prawda? – Wyprzedzi nas o kilka godzin – zauważył konsul. – Nawet o pół dnia, jeśli postanowimy nocować w Wieży. Ksiądz wzruszył ramionami. – To bez znaczenia: siedmioro wyruszyło na pielgrzymkę, siedmioro przybędzie na miejsce. Dzierzba powinien być zadowolony. – Jeżeli to naprawdę jest Het Masteen – wtrącił Kassad – to po co była ta scena w wiatrowozie? I jak dotarł tu przed nami? Inne wagoniki nie kursowały, a pieszo nie przebyłby przełęczy w Górach Brzeżnych. – Zapytamy go jutro, kiedy dotrzemy do Grobowców – zaproponował znużonym tonem Hoyt. Brawne Lamia sprawdziła wszystkie obsługiwane przez komlog ogólnodostępne kanały łączności. Odpowiadał jej tylko szum i – z rzadka – basowy pomruk odległego impulsu elektromagnetycznego. Spojrzała na Kassada. – Kiedy zacznie się ostrzał planety? – Nie wiem. To zależy od tego, jak silny opór stawi flota ARMII. – Opór floty na niewiele się zdał, kiedy okręty Wygnańców przełamały jej szyki i zniszczyły Yggdrasilla. Pułkownik pokiwał głową. – Ejże! – zaniepokoił się Silenus. – Myślicie, że nas też mogą zbombardować? – Oczywiście – przytaknął konsul. – Jeśli Wygnańcy zaatakowali Hyperiona, żeby zapobiec otwarciu Grobowców Czasu, jak sugeruje historia M. Lamii, to szeroko rozumiane okolice Grobowców będą ich głównym celem. – I zrzucą atomówki? – spytał z napięciem w głosie poeta. – Prawie na pewno tak – odparł Kassad. – Ponoć to pole antyentropijne miało uniemożliwiać przelot statków – przypomniał Hoyt. – Tylko załogowych – uściślił konsul, nie odwracając się. – Pole nie stanowi przeszkody dla pocisków samonaprowadzających, inteligentnych bomb czy promieni diabelskiego bicza. Tak samo nie przeszkadzałoby zrobotyzowanej piechocie. Wygnańcy mogą tu zrzucić kilka bezzałogowych śmigów szturmowych albo czołgów i zdalnie roznieść tę dolinę w puch.

– Ale tego nie zrobią – odezwała się Lamia. – Chcą przejąć władzę nad Hyperionem, a nie go zniszczyć. – Nie położyłbym za to głowy pod topór – mruknął Kassad. Lamia uśmiechnęła się do niego. – A jednak właśnie to robimy, nieprawdaż, pułkowniku? Nad ich głowami, od mozaiki eksplozji oddzieliła się samotna iskierka. Przecinając niebo, rosła w oczach, aż osiągnęła rozmiary pomarańczowego węgielka. Wyraźnie widzieli otaczające ją płomienie i słyszeli udręczony jęk metalu, gdy weszła w atmosferę, zanim w ognistej kuli zniknęła wśród gór za Wieżą. Minęła prawie minuta, nim konsul zdał sobie sprawę, że wstrzymuje oddech i kurczowo zaciska dłonie na poręczy. Z głośnym stęknięciem wypuścił powietrze z płuc. Inni zachowali się podobnie. Nie było słychać eksplozji, skały nie przeniosły dudnienia fali uderzeniowej. – Niewybuch? – zdziwił się ksiądz Hoyt. – Najprawdopodobniej jakiś uszkodzony harcownik ARMII, który zamierzał wejść na orbitę albo lądować w kosmoporcie – wyjaśnił Kassad. – Nie udało mu się, prawda? – spytała Lamia. Kassad nie odpowiedział. Silenus wziął lornetkę i przepatrzył ciemniejące wydmy w poszukiwaniu templariusza. – Zniknął – obwieścił. – Nasz dobry kapitan albo wszedł za tamto ostatnie wzgórze, albo znów odstawił tę swoją sztuczkę ze znikaniem. – Szkoda, że już nie poznamy jego historii – powiedział Hoyt i spojrzał na konsula. – Poznamy za to twoją, prawda? Konsul wytarł dłonie o nogawki spodni. Serce waliło mu jak młotem. – Tak – przytaknął i dopiero w tej chwili zdał sobie sprawę, że klamka zapadła. – Opowiem ją. Wiatr zawodził na wschodnich zboczach gór i ze świstem uderzał w grań, na której postawiono Wieżę Chronosa. Eksplozje na niebie minimalnie osłabły, lecz w gęstniejącym mroku i tak wyglądały coraz potężniej. – Wejdźmy do środka – zaproponowała Lamia. Wiatr niemal zagłuszył jej słowa. – Robi się zimno. * * *

Zgasili jedyną lampę i wnętrze pokoju rozświetlały już tylko kolorowe rozbłyski światła na niebie. Eksplozje malowały ściany na coraz to inne kolory, a cienie ożywały znienacka, znikały i znów się pojawiały. Chwilami jedną salwę od drugiej dzieliła kilkusekundowa przerwa. Konsul wyciągnął z torby podróżnej niezwykłe urządzenie – większe od komlogu, dziwnie ozdobne i wyposażone w ekran ciekłokrystaliczny niczym gadżet z historycznej holodramy. – To jest ten tajny nadajnik hiperłączowy? – spytała oschłym tonem Lamia. Konsul uśmiechnął się w odpowiedzi, ale w jego uśmiechu nie było cienia wesołości. – To bardzo stary komlog – wyjaśnił. – Z czasów hidżry. – Z sakiewki przy pasie wyjął standardowy mikrodysk i włożył go w szczelinę w obudowie komlogu. – Podobnie jak ksiądz Hoyt, ja również muszę przedstawić wam cudzą historię, żebyście potem mogli zrozumieć moją. – Jezu miłosierny... – żachnął się Silenus. – Czy w tej pojebanej trzódce tylko ja jeden byłem w stanie sklecić prostą opowieść, która miałaby ręce i nogi? Jak długo będę musiał... Konsul sam był zaskoczony swoją reakcją. Wstał, okręcił się na pięcie, złapał poetę za przód koszuli i wyrżnął nim o ścianę. Następnie kopnął go kolanem w brzuch i przydusiwszy przedramieniem, przycisnął do skrzyni z bagażem. – Jeszcze jedno słowo, wierszokleto, a sam cię zabiję. Silenus próbował stawiać opór, ale ucisk na tchawicę i spojrzenie w oczy konsula kazały mu się poddać. Jego twarz zbielała jak płótno. Pułkownik Kassad rozdzielił ich spokojnym, prawie delikatnym gestem. – Dalszych komentarzy nie będzie – zapowiedział, kładąc dłoń na rękojeści zatkniętego za pas neutralizatora. Rozmasowując obolałą szyję, Silenus przeszedł na drugą stronę kręgu słuchaczy i bez słowa przysiadł na stojącej tam skrzynce. Konsul stanął przy drzwiach, kilka razy odetchnął głęboko, w końcu cofnął się i przemówił do wszystkich z wyjątkiem poety: – Przepraszam. Po prostu... nie spodziewałem się, że komukolwiek to opowiem. Niebo zapałało czerwienią, potem bielą, w końcu rozjarzyło się niebieską poświatą, która stopniowo przygasła niemal do czerni. – Wiemy – odparła półgłosem Brawne Lamia. – Znamy to uczucie. Konsul dotknął palcem dolnej wargi, pokiwał głową, odkaszlnął głośno i usiadł przy zabytkowym komlogu.

– Nagranie nie jest aż tak stare jak sam komlog – zapowiedział. – Zarejestrowano je około pięćdziesięciu lat standardowych temu. Po jego zakończeniu będę jeszcze chciał coś powiedzieć. Zawiesił głos, jakby chciał coś dodać, ale ostatecznie pokręcił głową i uruchomił wiekowy przyrząd. Nie było żadnych obrazów. Z głośnika popłynął głos młodego mężczyzny. W tle było słychać wiatr szeleszczący w trawie lub miękkich gałęziach drzew i ledwie słyszalny szum przyboju. Na zewnątrz dziko pulsowały światła – to kosmiczne zmagania przybrały na sile. Konsul w napięciu wyczekiwał wstrząsu i huku, a gdy nic podobnego nie nastąpiło, zamknął oczy i słuchał razem ze wszystkimi.

OPOWIEŚĆ KONSULA WSPOMNIENIE O SIRI Wspinam się do stojącego na stromym wzgórzu grobu Siri w dniu, w którym wyspy wracają na płytkie morza Archipelagu Równikowego. Dzień jest idealny i za to go nienawidzę. Niebo jest równie spokojne jak morza z opowieści o Starej Ziemi, płycizny mienią się odcieniami ultramaryny, a rdzawa wierzbica na stoku nieopodal mnie faluje w powiewach ciepłej morskiej bryzy. W taki dzień lepsze byłyby nisko zawieszone chmury i posępna szaruga. Lepsze byłoby lekkie zamglenie albo nawet spowijająca wszystko gęsta mgła, która osadza się wilgocią na masztach statków w porcie w Pierwogrodzie i budzi ze snu róg przeciwmgielny w latarni morskiej. Lepszy byłby jeden z tych porywistych morskich samumów wiejących z zimnego południa, pędzących przed sobą pływające wyspy wraz z doglądającymi ich delfinami, dopóki jedne i drugie nie schronią się wśród naszych atoli i skalnych wysepek. Wszystko byłoby lepsze od tego ciepłego wiosennego dnia, kiedy słońce wędruje po sklepieniu nieba tak błękitnym, że aż chce mi się biec, sadzić długie, wysokie susy i tarzać się w miękkiej trawie, tak jak to robiliśmy z Siri dokładnie w tym samym miejscu. Dokładnie tutaj. Przystaję i rozglądam się. Trawy gną się i falują niczym futro jakiegoś ogromnego zwierza, kiedy słonawy wiatr dmie z południa. Osłaniam oczy i bacznie przepatruję horyzont, lecz nie dostrzegam tam żadnego ruchu. Za rafą

z lawy morze zaczyna się burzyć w nerwowe, krótkie fale. – Siri – szepczę. Wypowiadam jej imię bezwiednie. Tłum zatrzymuje się sto metrów poniżej mnie na stoku, żeby obserwować mnie i odsapnąć. Uroczysta procesja żałobników ciągnie się ponad kilometr do miejsca, gdzie wznoszą się pierwsze białe budynki miasta. Na czele pochodu dostrzegam siwą i łysiejącą głowę mojego młodszego syna. Nosi niebiesko-złote szaty Hegemonii. Wiem, że powinienem na niego poczekać, iść razem z nim, ale on i pozostali podstarzali członkowie Rady nie są w stanie nadążyć za moimi młodymi, wytrenowanymi na statku mięśniami i miarowym krokiem. Niemniej jednak, dobre wychowanie nakazuje mi poczekać na niego, moją wnuczkę Lirę i mojego dziewięcioletniego wnuka. Do diabła z tym. I do diabła z nimi. Odwracam się i wbiegam po stromiźnie. Moja luźna bawełniana koszula jest mokra od potu, gdy docieram na łagodnie wysklepiony wierzchołek i dostrzegam grób. Grób Siri. Zatrzymuję się. Wiatr mnie chłodzi, chociaż promienie słońca są całkiem ciepłe, kiedy skrzą się na nieskazitelnie białym kamieniu cichego mauzoleum. Przy zamkniętym wejściu grobowca rośnie wysoka trawa. Rzędy wyblakłych świątecznych proporców na hebanowych drzewcach stoją wzdłuż wąskiej żwirowej ścieżki. Z wahaniem okrążam grobowiec i podchodzę do odległego o parę metrów urwiska. Wierzbica jest przygięta i zdeptana w miejscu, gdzie zuchwali i bezmyślni turyści rozkładali koce na pikniki. Kręgi wyznaczające miejsca na ogniska zostały ułożone z idealnie okrągłych i idealnie białych kamieni skradzionych z obrzeża żwirowej ścieżki. Nie mogę się nie uśmiechnąć. Znam rozciągający się stąd widok: rozległy łuk zewnętrznego portu z naturalnym falochronem, niskie, białe budynki Pierwogrodu, barwne kadłuby i maszty katamaranów kołyszących się na kotwicach. W pobliżu kamienistej plaży na tyłach ratusza młoda kobieta w białej spódnicy podchodzi na skraj wody. Przez sekundę myślę, że to Siri, i serce bije mi jak szalone. Prawie jestem gotowy unieść ręce w odpowiedzi na jej machanie, ale ona wcale do mnie nie macha. Patrzę w milczeniu, jak odwraca się i znika w cieniu starego hangaru na łodzie. W górze, wysoko nad urwiskiem, szerokoskrzydły jastrząb krąży nad laguną, unoszony wstępującymi prądami termicznymi, i wyczulonym na podczerwień spojrzeniem przeczesuje rozfalowane łany sinorostów. Szuka fok siodlastych albo niemrawców. Natura jest głupia, myślę i siadam na miękkiej trawie. Natura

przygotowuje całkiem niewłaściwą oprawę dla takiego dnia, a potem okazuje się na tyle nieczuła, żeby dorzucić ptaka szukającego zwierzyny, która dawno uciekła z zanieczyszczonych wód w pobliżu rozrastającego się miasta. Przypominam sobie innego jastrzębia, który kołował w powietrzu w tamtą noc, kiedy pierwszy raz przyszliśmy z Siri na to wzgórze. Pamiętam księżycowe światło na jego skrzydłach i dziwny, niepokojący krzyk, który odbijał się echem od klifu i przeszywał ciemne powietrze nad gazowymi latarniami położonej w dole wioski. Siri miała szesnaście lat... nawet mniej, niecałe szesnaście. Księżycowy blask, który muskał jastrzębie skrzydła w górze, malował mlecznym światłem także jej nagą skórę i kładł cienie pod miękkimi kręgami piersi. Spojrzeliśmy w górę, zdjęci wyrzutami sumienia, kiedy okrzyk jastrzębia przeszył noc. – „To nie skowronek przecież, ale słowik śpiewał przed chwilą! Niech cię to nie trwoży”[11] – powiedziała Siri. – Hę? – mruknąłem. Ona miała prawie szesnaście lat. Ja miałem dziewiętnaście. Ona znała jednak powolne tempo książek i kadencje teatru pod gwiazdami. Ja znałem tylko gwiazdy. – Spokojnie, młody żeglarzu – szepnęła i pociągnęła mnie na ziemię obok siebie. – To tylko stary jastrząb poluje. Durne ptaszysko. Wracaj tu, żeglarzu. Wracaj, Merinie. Los Angeles wybrało akurat tę chwilę, żeby wznieść się nad horyzont i poszybować na zachód jak porwana wiatrem iskierka, przez obce konstelacje Maui-Przymierza, świata Siri. Leżałem obok niej i opisywałem działanie wspaniałego napędu Hawkinga na statku, który nad naszymi głowami skrzył się w blasku słońca na tle gęstniejącej nocy, podczas gdy moja ręka zsuwała się coraz niżej po jej gładkim boku. Jej skóra, aksamitna w dotyku, zdawała się naelektryzowana; jej oddech, który czułem na ramieniu, przyśpieszał. Zniżyłem twarz do zagłębienia u nasady jej szyi, do potarganych włosów pachnących potem i perfumami. – Siri – mówię i tym razem to imię nie pojawia się nieproszone. Pode mną, poniżej grzbietu wzgórza i cienia białego grobowca, tłum przestępuje z nogi na nogę. Niecierpliwią się. To przeze mnie. Chcą, żebym otworzył grobowiec, żebym wszedł, żebym miał chwilę dla siebie w chłodnej, cichej pustce, która zastąpiła ciepłą obecność, jaką stanowiła moja Siri. Chcą, bym się pożegnał. Wtedy będą mogli kontynuować swoje rytuały i obrzędy, otworzą transportal i dołączą do Sieci Hegemonii. Do diabła z tym. Do diabla z nimi wszystkimi. Wyrywam ze zwartej darni źdźbło trawy, zgryzam słodką łodyżkę i wypatruję na

horyzoncie pierwszych oznak powrotu migrujących wysp. O poranku cienie wciąż są długie. Dzień jest młody. Posiedzę tu chwilę i powspominam. Powspominam Siri. * * * Kiedy ją pierwszy raz zobaczyłem, była... Czym właściwie? Chyba ptakiem. Nosiła maskę z barwnymi piórami. Kiedy ją zdjęła, żeby dołączyć do grupowego kadryla, w blasku pochodni jej włosy zalśniły głębokim kasztanowym odcieniem. Miała ogniste rumieńce na policzkach i chociaż oddzielał nas zatłoczony plac, widziałem, jak olśniewająca zieleń jej oczu kontrastuje z letnim żarem twarzy i włosów. To była Świąteczna Noc, rzecz jasna. Roztańczone pochodnie sypały skrami unoszonymi przez silny wiatr dmący znad portu, huk przyboju i łopot proporców niemal zagłuszały muzykę flecistów, siedzących na falochronie i przygrywających przepływającym wyspom. Siri miała prawie szesnaście lat i jej uroda płonęła jaśniej od wszystkich pochodni ustawionych wokół zatłoczonego placu. Przepchnąłem się przez roztańczony tłum i podszedłem do niej. Dla mnie od tej chwili minęło zaledwie pięć lat, dla nas obojga zdarzyło się to ponad sześćdziesiąt pięć lat temu. A mnie i tak wydaje się, że to było zaledwie wczoraj. Źle to opowiadam. Od czego zacząć? * * * – Co powiesz na to, żebyśmy zorganizowali sobie małe bzykanko, młody? – zapytał Mike Osho. Niski, przysadzisty Mike o pulchnej twarzy będącej zmyślną karykaturą Buddy był wtedy dla mnie bogiem. Wszyscy byliśmy bogami: długowieczni, jeśli nie nieśmiertelni, dobrze opłacani, chociaż nie do końca boscy. Hegemonia wybrała nas do załogi jednego z jej bezcennych kosmicznych statków z napędem kwantowym, jak więc mogliśmy nie być bogami? Sęk w tym, że Mike – błyskotliwy, nieprzewidywalny, zuchwały Mike – był nieco starszy i stał odrobinę wyżej w pokładowym panteonie niż młody Merin Aspic. – Ha! Zero szans – odparłem.

Szorowaliśmy się po dwunastogodzinnej zmianie przy transportalu. Kursowanie z robotnikami do wybranego przez nich miejsca budowy, odległego o sto sześćdziesiąt trzy tysiące kilometrów od Maui-Przymierza, było dla nas znacznie mniej prestiżowym zajęciem niż czteromiesięczny skok z przestrzeni Hegemonii. W trakcie nadświetlnej części podróży byliśmy starszymi specjalistami: czterdziestu dziewięciu ekspertów, których zadaniem było przewiezienie około dwustu nerwowych pasażerów. Potem nasi pasażerowie włożyli skafandry kosmiczne, a my, załoga, zostaliśmy zredukowani do roli zwykłych kierowców ciężarówek, kiedy ekipa budowlana mocowała się z ulokowaniem we właściwym miejscu pękatej sfery osobliwości. – Zero szans – powtórzyłem. – Chyba że lądowcy wybudowali burdel na tej wydzierżawionej nam wysepce, na której poddają nas kwarantannie. – Nie, nic podobnego – odparł Mike, szczerząc zęby w uśmiechu. Zbliżał się nasz trzydniowy urlop planetarny, ale z odpraw kapitana Singha i biadolenia innych żeglarzy wiedzieliśmy, że w naszym przypadku odpoczynek na planecie sprowadzi się do siedzenia plackiem na zarządzanej przez Hegemonię wysepce o wymiarach cztery na siedem kilometrów. Nie była to nawet jedna z tych słynnych pływających wysp, nic z tych rzeczy: po prostu jeden z wielu wulkanicznych szczytów w okolicy równika. Na miejscu mogliśmy liczyć na prawdziwą grawitację pod stopami, niefiltrowane powietrze do oddychania i okazję popróbowania niesyntetycznego jedzenia. Mogliśmy też oczekiwać, że jedyną namiastką stosunków z kolonistami z Maui-Przymierza będą dla nas zakupy miejscowych pamiątek w sklepie wolnocłowym, prowadzonym zresztą przez ludzi z Hegemonii. Wielu naszych wolało więc spędzić urlop na Los Angeles. – To niby jakim cudem mielibyśmy pobzykać, Mike? Planeta jest dla nas niedostępna do czasu ukończenia budowy transportalu, a do tego brakuje jeszcze jakichś sześćdziesięciu lat czasu miejscowego. A może miałeś na myśli Meg z serwerowni? – Trzymaj się mnie, młody – odparł Mike. – Dla chcącego nic trudnego. Trzymałem się więc Mike’a. W lądowniku było nas tylko pięciu. Zawsze emocjonowało mnie spadanie z wysokiej orbity w atmosferę prawdziwego świata, zwłaszcza gdy ten świat przypominał Starą Ziemię w takim stopniu jak MauiPrzymierze. Patrzyłem na niebiesko-biały rąbek tarczy planety, aż morza wreszcie znalazły się na dole, a my zanurkowaliśmy w atmosferę i delikatnym ślizgiem zbliżaliśmy się do terminatora z prędkością trzykrotnie większą niż prędkość wydawanych przez lądownik dźwięków.

Byliśmy wtedy bogami. Ale nawet bogowie muszą czasem zstąpić ze swoich podniebnych tronów. * * * Ciało Siri nigdy nie przestało mnie zadziwiać. Cały tamten czas spędzony na Archipelagu, trzy tygodnie w ogromnym, rozkołysanym domu na drzewie pod wydętymi na wietrze liściożaglami, z delfinami-pasterzami towarzyszącymi nam niczym eskorta, z zachwycającymi tropikalnymi zachodami słońca, pod nocnym baldachimem gwiazd, z kilwaterem poznaczonym tysiącem fosforyzujących wirów, które naśladowały konstelacje na niebie... A ja zapamiętałem właśnie ciało Siri. Z jakiegoś powodu – może to nieśmiałość, może lata rozłąki – przez pierwsze parę dni naszego pobytu na Archipelagu nosiła dwa paseczki kostiumu kąpielowego i delikatna biel jej piersi i podbrzusza nie zdążyła pociemnieć na tyle, by dopasować się do reszty opalenizny, zanim znów musiałem odlecieć. Pamiętam ją z tamtego pierwszego razu. Trójkąty w księżycowym świetle, kiedy leżeliśmy na miękkiej trawie nad Pierwogrodem. Jej jedwabne figi czepiały się źdźbeł wierzbicy. Była w niej wtedy dziecięca skromność, lekkie wahanie, jak wtedy, gdy przychodzi nam coś oddać przedwcześnie – ale także duma. Ta sama duma, która później pozwoliła jej stawić czoło gniewnemu tłumowi separatystów na schodach konsulatu Hegemonii w Trójpołudniu i odesłać ich zawstydzonych do domów. Pamiętam moje piąte lądowanie na Maui-Przymierzu, nasze Czwarte Ponowne Spotkanie. Była to jedna z nielicznych sytuacji, kiedy widziałem ją płaczącą. Z racji swojej sławy i mądrości emanowała niemal królewskim majestatem. Czterokrotnie została wybrana do Wszechrzeczy; Rada Hegemonii zwracała się do niej po porady i wskazówki. Nosiła swoją niezależność niczym królewski płaszcz, a jej płomienna duma płonęła wtedy najjaśniej. Kiedy jednak znaleźliśmy się sami w kamiennej willi na południe od Fevarone, to ona pierwsza odwróciła się ode mnie. Denerwowałem się, przerażała mnie ta potężna nieznajoma, ale to Siri – wyprostowana, dumna Siri – odwróciła się twarzą do ściany i powiedziała przez łzy: – Odejdź. Odejdź, Merinie. Nie chcę, żebyś mnie oglądał. Jestem staruchą, całkiem zwiotczałą i obwisłą. Odejdź. Przyznaję, że potraktowałem ją wtedy dość brutalnie. Lewą ręką przyszpiliłem jej nadgarstki do ściany z siłą, która nawet mnie samego zaskoczyła, i jednym szarpnięciem rozerwałem przód jej jedwabnej szaty. Całowałem jej ramiona, szyję,

wyblakłe cienie rozstępów na napiętym brzuchu, bliznę na udzie po wypadku na śmigu, do którego doszło jakieś czterdzieści lat wcześniej – wedle jej rachuby. Całowałem siwiejące włosy i linie wyżłobione na niegdyś gładkich policzkach. Scałowałem jej łzy. * * * – Jezu, Mike, to na pewno jest niezgodne z prawem – powiedziałem, kiedy mój przyjaciel rozwinął wyjętą z plecaka aeromatę. Znajdowaliśmy się na wyspie numer 241, bo taką romantyczną nazwę nadali handlarze z Hegemonii temu ponuremu wulkanicznemu pryszczowi, który wybrali na miejsce naszego urlopu. Wyspa 241 znajdowała się niecałe pięćdziesiąt kilometrów od najstarszych osad kolonialnych, ale równie dobrze mogła być od nich oddalona o pięćdziesiąt lat świetlnych. Żaden miejscowy statek nie mógł do niej przybić, kiedy znajdowała się tam załoga Los Angeles albo budowniczowie transportalu. Koloniści na Maui-Przymierzu nadal mieli trochę starych i sprawnych śmigów, ale za obopólną zgodą wstrzymywali się od przelotów nad wyspą. Poza zbiorowymi sypialniami, plażą, przy której można było popływać, i wolnocłowym sklepem, na wyspie nie było niczego ciekawego dla żeglarzy. Pewnego dnia, kiedy Los Angeles przetransportuje do układu ostatnie części, i budowa transportalu zostanie zakończona, urzędnicy Hegemonii zamienią wyspę 241 w centrum handlu i turystyki, ale do tego czasu będzie to prymitywna osada z lądowiskiem, nowiutkimi zabudowaniami z miejscowego białego kamienia i garstką znudzonych pracowników obsługi naziemnej. Mike zgłosił nas na trzydniową wyprawę z plecakami na najbardziej stromy i najmniej dostępny kraniec małej wysepki. – Na miłość boską, nie chcę iść na wycieczkę – powiedziałem. – To już wolę zostać na L.A. i podłączyć się do symstymu. – Zamknij się i chodź ze mną – odparł Mike, więc jako bóstwo pomniejsze, posłuszne starszemu i mądrzejszemu, zamknąłem się i poszedłem za nim. Dwie godziny mozolnego przedzierania się przez kłujący gąszcz kolcodrzewu doprowadziły nas do krawędzi jęzora lawy, kilkaset metrów nad rozbijającymi się o brzeg falami. Znajdowaliśmy się w pobliżu równika na planecie, gdzie dominował tropikalny klimat, ale na tej odsłoniętej półce skalnej wiatr zawodził przeraźliwie, a ja szczękałem zębami z zimna. Zachód słońca był czerwoną smugą między ciemnymi

cumulusami. Nie miałem ochoty na noc pod gołym niebem w takim miejscu. – Daj spokój – powiedziałem. – Schowamy się przed wiatrem i rozpalimy ognisko. Nie mam pojęcia, jak, u diabła, rozbijemy namiot na tej skale. Mike usiadł i zapalił skręta. – Zajrzyj do swojego plecaka, młody. Zawahałem się. Powiedział to zupełnie zwyczajnie, ale był to beznamiętny ton typowy dla kawalarza tuż przed tym, jak wyleje ci na głowę wiadro wody. Przykucnąłem i zacząłem obmacywać nylonowy plecak. Rozpoznałem tylko stare płynopianowe pudełka, dzięki którym wyglądał na wypchany, i kompletny kostium arlekina, łącznie z maską i dzwoneczkami na palcach stóp. – Czyś ty... Czy to... Całkiem ci odbiło? – wykrztusiłem. Szybko się zmierzchało. Sztorm mógł, ale nie musiał ominąć nas od południa. Przybój srożył się w dole jak wygłodniała bestia. Gdybym wiedział, jak wrócić stamtąd po ciemku, może bym się zastanowił, czy nie rzucić szczątków Mike’a Osho rybom na pożarcie. – A teraz zobacz, co jest w moim plecaku – odparł. Wytrząsnął kilka pudeł, wyjął trochę ręcznie robionych błyskotek, jakie widywałem na Renesansie, a na koniec wyciągnął kompas inercyjny, pióro laserowe, które ochrona statku mogłaby (choć nie musiała) uznać za ukrytą broń, drugi kostium arlekina (uszyty dla kogoś o bardziej krągłej sylwetce) oraz aeromatę. – Jezu, Mike... – Przesunąłem ręką po zawiłym wzorze starego dywanika. – To na pewno jest niezgodne z prawem. – Nie zauważyłem u nas żadnego celnika – odparł Mike z szerokim uśmiechem. – I szczerze wątpię, czy miejscowi mają jakieś rozporządzenia dotyczące kontroli ruchu. – No tak, ale... – Urwałem i rozwinąłem matę do końca. Miała nieco ponad metr szerokości i ze dwa metry długości. Kosztowna tkanina wyblakła ze starości, ale sploty sterujące nadal błyszczały jak świeża miedź. – Gdzieś ty to dorwał? Nadal działa? – Na Ogrodzie – wyjaśnił Mike i upchnął nasze kostiumy oraz resztę sprzętu do swojego plecaka. – I owszem, działa. Minęło ponad sto lat, odkąd stary Vladimir Sholokov, emigrant ze Starej Ziemi, genialny lepidopterolog i inżynier systemów EM, stworzył na Nowej Ziemi pierwszą aeromatę, prezent dla swojej ślicznej, młodziutkiej siostrzenicy. Legenda mówi, że siostrzenica wzgardziła podarunkiem, ale w ciągu dziesięcioleci aeromaty stały się wręcz absurdalnie popularne, bardziej wśród bogatych dorosłych niż dzieci – dopóki

nie zakazano ich na większości światów Hegemonii. Były niebezpieczne w obsłudze, stanowiły przejaw marnotrawstwa ekranowanych monowłókien i nie dało się zapanować nad nimi w kontrolowanej przestrzeni powietrznej, dlatego stały się ciekawostką zarezerwowaną dla bajek na dobranoc, muzeów i kilku planet kolonialnych. – Musiała kosztować fortunę – powiedziałem. – Trzydzieści marek – odrzekł Mike i usadowił się pośrodku dywanika. – Staruszek na targu w Carvnel, który mi ją sprzedał, myślał, że nie jest nic warta. I nie była... dla niego. Zabrałem ją na statek, naładowałem, przeprogramowałem chipy inercyjne i voilà! Dotknął zawiłego wzoru. Mata zesztywniała i uniosła się piętnaście centymetrów nad ziemię. Spojrzałem na nią z powątpiewaniem. – No dobrze, ale co będzie, jeśli... – Nie bój żaby – odparł Mike i niecierpliwie poklepał dywanik za sobą. – Jest w pełni naładowana. Potrafię się nią posługiwać. No już, wskakuj albo się odsuń. Chcę wyruszyć, zanim burza nadciągnie. – To chyba nie jest... – Daj spokój, Merin. Zdecydujże się. Nie mam czasu. Wahałem się jeszcze przez sekundę, może dwie. Jeśli przyłapią nas poza wyspą, wyrzucą nas ze statku. A praca na statku była teraz całym moim życiem – taką decyzję podjąłem, kiedy podpisałem kontrakt na osiem misji na Maui-Przymierze. Co więcej, od cywilizacji dzieliło mnie dwieście lat świetlnych oraz pięć i pół roku długu czasowego; nawet gdyby zabrali nas z powrotem do przestrzeni Hegemonii, podróż w obie strony zabrałaby nam jedenaście lat z życia naszych przyjaciół i rodzin. Dług czasowy był nieubłagany. Wgramoliłem się na unoszącą się w powietrzu aeromatę i usadowiłem za plecami Mike’a, który wcisnął między nas plecak, kazał mi się trzymać i klepnął sploty sterujące. Mata uniosła się na pięć metrów nad skalny występ, skręciła z przechyłem w lewo i śmignęła ponad obcym oceanem. Trzysta metrów pod nami grzywacze bieliły się w pogłębiającym się mroku. Wznieśliśmy się wyżej nad wzburzonymi wodami i skierowaliśmy na północ. W takich chwilach rodzą się całe nowe przyszłości. * * *

Pamiętam rozmowę z Siri w czasie naszego Drugiego Ponownego Spotkania, wkrótce po tym, jak pierwszy raz odwiedziliśmy willę na wybrzeżu w okolicy Fevarone. Spacerowaliśmy plażą. Alón został w mieście pod opieką Magritte – i bardzo dobrze, nie czułem się swobodnie w towarzystwie tego chłopca. Tylko niezaprzeczalna powaga w jego zielonych oczach i niepokojąco znajome (jakbym patrzył w lustro) krótkie, ciemne loki i zadarty nos pozwalały mi powiązać go w myślach ze mną... z nami. Jeszcze ten przelotny, lekko sardoniczny uśmieszek, na którym go przyłapywałem, skrywany przed Siri, kiedy ta go ganiła. Ten uśmieszek miał w sobie za dużo cynicznego rozbawienia i rezerwy, żeby dziesięciolatek mógł się go nauczyć. Znałem go doskonale. Myślałem, że takich rzeczy człowiek nie dziedziczy, tylko je nabywa. – Bardzo mało wiesz – powiedziała Siri. Brodziła boso w płytkim basenie pływowym. Od czasu do czasu podnosiła jakąś delikatną muszlę, szukała na niej skaz i upuszczała ją z powrotem do zmąconej wody. – Zostałem gruntownie przeszkolony – odpowiedziałem. – Nie wątpię – zgodziła się Siri. – Wiem, że jesteś wykwalifikowany, ale niewiele wiesz. Poirytowany, nie bardzo wiedząc, jak zareagować, szedłem za nią ze spuszczoną głową. Wykopałem z piasku biały kawałek lawy i cisnąłem nim daleko do zatoki. Nad wschodnim horyzontem zbierały się deszczowe chmury. Złapałem się na tym, że chciałbym już wrócić na pokład statku. Tym razem bez entuzjazmu wróciłem na Maui-Przymierze i wiedziałem już, że powrót był błędem. To była moja trzecia wizyta na planecie, nasze Drugie Ponowne Spotkanie, jak nazywali je poeci i lud Siri. Do dwudziestych pierwszych urodzin brakowało mi pięciu miesięcy; Siri zaledwie trzy tygodnie wcześniej skończyła trzydzieści siedem lat. – Byłem w mnóstwie miejsc, których ty nigdy nie widziałaś – odpowiedziałem w końcu. Nawet dla mnie zabrzmiało to dziecinnie, jakbym się dąsał. – Och, z pewnością – powiedziała Siri i klasnęła w dłonie. Przez sekundę widziałem w jej entuzjazmie moją inną Siri, młodą dziewczynę, o której marzyłem w czasie długich dziewięciu miesięcy podróży. A potem wyobrażenie zamieniło się w brutalną rzeczywistość i aż nazbyt wyraźnie uprzytomniłem sobie jej krótkie włosy, wiotczejące mięśnie szyi i żyły uwypuklające się na grzbietach niegdyś ukochanych rąk. – Byłeś w miejscach, których ja nigdy nie zobaczę – dodała pośpiesznie. Jej głos był

niemal taki sam. Niemal. – Merinie, mój kochany, widziałeś rzeczy, których ja nawet nie potrafię sobie wyobrazić. Znasz pewnie takie fakty na temat wszechświata, których istnienia ja nawet się nie domyślam. Ale tak naprawdę bardzo mało wiesz, kochanie. – Siri, o czym ty, u diabła, mówisz? Usiadłem na na wpół zatopionej kłodzie obok pasa wilgotnego piasku i podciągnąłem kolana, wznosząc je jak płot między nami. Siri przestała brodzić w wodzie i podeszła, żeby uklęknąć przede mną. Ujęła moje ręce w swoje. Chociaż moje były większe, cięższe, miały grubsze palce i kości, to wyraźnie czułem jej siłę. Wyobrażałem sobie, że jest to siła lat, których z nią nie dzieliłem. – Musisz pożyć, żeby naprawdę wiedzieć pewne rzeczy, ukochany. Narodziny Alóna pomogły mi to zrozumieć. W wychowywaniu dziecka jest coś, co pomaga wyraźniej wyczuwać to, co jest prawdziwe. – Co masz na myśli? Odwróciła na chwilę wzrok i machinalnie odgarnęła pasemko włosów. Lewą ręką zdecydowanie przytrzymywała moje dłonie. – Nie jestem pewna – odpowiedziała cicho. – Myślę, że człowiek zaczyna wyczuwać, kiedy pewne rzeczy nie są ważne. Nie bardzo wiem, jak to ująć. Kiedy przez trzydzieści lat wchodzisz do sal wypełnionych obcymi twarzami, czujesz mniejszą presję, niż gdybyś miał tylko piętnaście lat takich doświadczeń. Wiesz, co ta sala i ludzie w niej czekający szykują dla ciebie, i po to właśnie tam wchodzisz. A jeśli tego tam nie ma, od razu wyczuwasz, wycofujesz się i zajmujesz swoimi sprawami. Po prostu wiesz więcej o tym co jest, a co nie jest ważne, i jak niewiele masz czasu, żeby nauczyć się odróżniać jedno od drugiego. Rozumiesz mnie? Czy chociaż trochę mnie rozumiesz? – Nie – przyznałem. Siri skinęła głową i zagryzła wargi. Nie odzywała się przez dłuższą chwilę. Zamiast tego pochyliła się i pocałowała mnie. Jej usta były suche i lekko niepewne. Nie reagowałem przez sekundę, patrząc na niebo za jej plecami. Potrzebowałem chwili na zastanowienie. Potem jednak poczułem ciepły napór jej języka i zamknąłem oczy. Za nami zaczynał się przypływ. Poczułem ciepło i podniecenie, kiedy rozpięła mi koszulę i przesunęła paznokciami po mojej piersi. Na chwilę między nami otworzyła się pustka, otworzyłem więc oczy – w samą porę, żeby zobaczyć, jak Siri rozpina ostatnie guziki białej sukienki. Jej piersi były krąglejsze, niż pamiętałem, cięższe, sutki większe i ciemniejsze. Rześkie

powietrze kąsało nas, dopóki nie zsunąłem sukienki z jej ramion i nasze ciała się nie zetknęły. Ześliznęliśmy się z kłody na ciepły piasek. Mocniej przytuliłem Siri, cały czas zdumiony, jakim cudem mogłem uznać ją za silniejszą. Miała słoną skórę. Jej ręce mi pomogły. Krótkie włosy przycisnęła do wybielonego drewna, białej bawełny i piasku. Mój puls prześcignął fale. – Rozumiesz? – szepnęła do mnie kilka sekund później, kiedy połączyło nas jej ciepło. – Tak – odpowiedziałem szeptem. Ale nie rozumiałem. * * * Nadlatywaliśmy do Pierwogrodu od wschodu. Lot w ciemnościach trwał już ponad godzinę; przez ten czas głównie kuliłem się przed wiatrem i czekałem, aż aeromata złoży się wpół i obaj z Mikiem spadniemy do morza. Mieliśmy przed sobą jeszcze pół godziny lotu, kiedy dostrzegliśmy pierwsze pływające wyspy. Gnane sztormem, z wydętymi liściożaglami płynęły z południowych żerowisk w na pozór nieskończonej procesji. Wiele z nich – jasno oświetlonych, przystrojonych kolorowymi lampionami – ciągnęło za sobą welony jedwabistego światła. – Jesteś pewien, że dobrze lecimy?! – krzyknąłem. – Tak – odkrzyknął Mike. Nie odwrócił się. Jego długie czarne włosy, targane wiatrem, smagały mnie po twarzy. Od czasu do czasu sprawdzał wskazanie kompasu i delikatnie korygował kurs. Łatwiej byłoby lecieć w ślad za wyspami. Minęliśmy jedną – ogromną, musiała mieć z pół kilometra długości. Wytężałem wzrok, żeby wypatrzyć szczegóły, ale była całkiem ciemna, nie licząc blasku fluorescencyjnego kilwateru. Ciemne kształty przecinały mleczne fale. Popukałem Mike’a w ramię i wyciągnąłem rękę. – Delfiny! – krzyknął. – Po to powstała ta kolonia, zapomniałeś? W czasie hidżry grupa nawiedzonych ekologów postanowiła ocalić wszystkie ssaki z oceanów Starej Ziemi. Nie udało im się. Wykrzyczałbym kolejne pytanie, ale w tej samej chwili naszym oczom ukazał się przylądek i port w Pierwogrodzie. Wydawało mi się, że gwiazdy nad Maui-Przymierzem świecą bardzo jasno. Wydawało mi się również, że migrujące wyspy stanowią niezapomniany widok

w swojej barwnej paradzie. Jednakże wtłoczony między port i wzgórza Pierwogród jaśniał jak latarnia morska pośród nocy. Jego blask przypominał mi niszczyciel, który kiedyś zobaczyłem, gdy na tle ciemnej, posępnej tarczy gazowego olbrzyma tworzył własną plazmową supernową. Pięciopoziomową, gęstą jak plaster miodu mozaikę białych budynków od środka rozjaśniało ciepłe światło latarń, od zewnątrz zaś – niezliczone pochodnie. Za miastem ciągnęły się namioty, pawilony, ogniska, paleniska kuchenne oraz ogromne płonące stosy – zbyt duże, żeby pełniły jakąś praktyczną funkcję; zbyt duże, żeby służyły czemuś innemu niż powitanie powracających wysp. Łodzie wypełniły port: rozkołysane katamarany z dźwięczącymi na masztach krowimi dzwonkami; barki mieszkalne o szerokich kadłubach i płaskim dnie, zbudowane z myślą o przekradaniu się z portu do portu po spokojnych równikowych płyciznach, ale tej nocy dumnie rozświetlone sznurami świateł; czasem trafił się oceaniczny jacht, smukły i skuteczny jak rekin. Latarnia morska, posadowiona na czubku zakrzywionej jak szczypce kraba rafy, rzucała snop światła daleko w morze, oświetlając zarówno fale, jak i wyspy, a potem znów omiatała światłem barwne, rozkołysane statki i ludzi. Już z odległości dwóch kilometrów usłyszeliśmy zgiełk. Towarzyszący fecie gwar niósł się daleko w noc. Ponad krzykami i nieustannym szmerem fal wznosiły się charakterystyczne nuty sonaty na flet Bacha. Dowiedziałem się później, że ten powitalny utwór transmitowano przez hydrofony do Kanałów Tranzytowych, gdzie delfiny skakały i baraszkowały przy muzyce. – Mój Boże, Mike, skąd wiedziałeś, co tu się dzieje? – Zapytałem główny komputer pokładowy – odpowiedział Mike. Aeromata skręciła w prawo; musieliśmy się trzymać z dala od statków i snopa światła z latarni morskiej. Zatoczyliśmy łuk, kierując się na północ od Pierwogrodu, w stronę ciemnego cypla. Słyszałem cichy łoskot fal na płyciznach przed nami. – Obchodzą to święto co roku – tłumaczył Mike – ale dzisiaj wypada sto pięćdziesiąta rocznica. Zabawa trwa już od trzech tygodni i ma potrwać kolejne dwa. Na całym tym świecie mają ze sto tysięcy kolonistów i założę się, że połowa z nich jest teraz tutaj i świętuje. Zwolniliśmy, podlecieliśmy ostrożnie i wylądowaliśmy na skalistym występie niedaleko plaży. Sztorm ominął nas od południa, ale sporadyczne rozbłyski błyskawic i odległych świateł nadpływających wysp nadal znaczyły horyzont. Nad nami błyszczały gwiazdy nieprzyćmione blaskiem bijącym z Pierwogrodu, od którego oddzielało nas małe wzniesienie. Powietrze było tu cieplejsze, wychwyciłem

w nim woń sadów. Zwinęliśmy aeromatę i pośpiesznie przebraliśmy się w kostiumy arlekinów. Mike schował do obszernych kieszeni pióro laserowe i biżuterię. – Po co ci to wszystko? – spytałem, kiedy ukryliśmy plecak i aeromatę pod dużym głazem. – To? – spytał Mike, machając trzymanym w palcach wisiorkiem z Renesansu. – To nasza gotówka, na wypadek gdybyśmy musieli dopraszać się o fawory. – Fawory? – Fawory – powtórzył Mike. – Przychylność damy. Ukojenie dla znużonego astropodróżnika. Po twojemu to będzie „bzykanko”, młody. – Aha – powiedziałem, poprawiając maskę i błazeńską czapkę. Dzwoneczki cicho zadźwięczały w ciemnościach. – Chodź – rzucił Mike. – Bo nas zabawa ominie. Skinąłem głową i poszedłem za nim. Podzwaniając, szliśmy wśród skał i zarośli w stronę czekających na nas świateł. * * * Siedzę tu w świetle słońca i czekam. Nie jestem do końca pewien, na co czekam. Czuję narastające ciepło na plecach, kiedy poranne światło odbija się od białego kamienia grobu Siri. Grobu Siri? Niebo jest bezchmurne. Unoszę głowę i zerkam spod zmrużonych powiek w górę, jakbym mimo oślepiającego blasku atmosfery mógł dostrzec L.A. i niedawno ukończoną kulę transportalu. Ale to niemożliwe. Jakaś cząstka mnie wie, że jeszcze nie wynurzyły się spod horyzontu. Część mnie wie co do sekundy, ile czasu zostało do chwili, kiedy statek i transportal staną w zenicie. Część mnie nie chce o tym myśleć. Siri, czy słusznie postępuję? Wiatr się wzmaga i proporce na drzewcach łopoczą donośnie. Bardziej wyczuwam, niż widzę nerwowość czekającego tłumu. Po raz pierwszy, odkąd wylądowałem na planecie z myślą o naszym Siódmym Ponownym Spotkaniu, ogarnia mnie przygnębienie. Nie, nie przygnębienie – jeszcze nie – lecz przenikliwy smutek, który wkrótce przerodzi się w rozpacz. Od lat prowadzę milczące rozmowy z Siri, formułując pytania do siebie z myślą o przyszłych dyskusjach z nią, i nagle uderza mnie z całą lodowatą wyrazistością fakt, że nigdy już nie usiądziemy razem

i nie porozmawiamy. Pustka w moim wnętrzu rozrasta się. Czy powinienem na to pozwolić, Siri? Jedyną odpowiedzią są coraz głośniejsze pomruki tłumu. Za kilka minut przyślą na wzgórze Donela, mojego młodszego i nadal żyjącego syna, lub jego córkę Lirę z bratem, żeby mnie ponaglili. Odrzucam na bok źdźbło wierzbicy, które przeżuwałem. Na horyzoncie maluje się sugestia cienia. To może być chmura. Albo pierwsze z wysp popychane przez instynkt i wiosnę na północ, z powrotem do wielkiego pasa równikowych płycizn, skąd się wywodzą. To nie ma znaczenia. Siri, czy słusznie postępuję? Nie ma odpowiedzi, a czas ucieka. * * * Czasami Siri wydawała się taką ignorantką, że robiło się człowiekowi niedobrze. Nie miała pojęcia o moim życiu z dala od niej. Zadawała pytania, ale czasem zastanawiałem się, czy interesowały ją moje odpowiedzi. Przez długie godziny objaśniałem jej piękno fizyki stojącej za napędem Hawkinga, ona jednak zawsze sprawiała wrażenie, jakby mnie nie rozumiała. Raz, kiedy z ogromną pieczołowitością wyszczególniłem różnice między ich starożytnym statkiem osiedleńczym a Los Angeles, zdumiała mnie pytaniem: – Ale dlaczego moi przodkowie potrzebowali osiemdziesięciu lat pokładowych, żeby dotrzeć na Maui-Przymierze, skoro ty możesz tu dolecieć w sto trzydzieści dni? Niczego nie zrozumiała. Jej pojmowanie historii było w najlepszym razie żałosne. Postrzegała Hegemonię i Sieć w sposób, w jaki dziecko mogłoby postrzegać baśniowy świat z przyjemnego, ale raczej niezbyt mądrego mitu; chwilami jej obojętność doprowadzała mnie do szału. Wiedziała wszystko o początkach hidżry, w każdym razie tych jej początkach, które miały jakiś związek z Maui-Przymierzem i kolonistami, i zdarzało jej się wyskoczyć z zachwycającymi strzępkami archaicznych ciekawostek albo frazeologii, ale nie miała pojęcia o realiach ukształtowanego przez hidżrę wszechświata. Nazwy takie jak Ogród, Wygnańcy, Renesans czy Lusus niewiele dla niej znaczyły. Mogłem wspomnieć o Salmudzie Brevym albo generale Glennonie-Heighcie, a jej się to z niczym nie kojarzyło, nie wywoływało reakcji. Żadnej. Kiedy ostatni raz ją widziałem, miała siedemdziesiąt lat standardowych. Miała

siedemdziesiąt lat i nadal ani razu nie opuściła swojej planety, nie skorzystała z hiperłącza, nie spróbowała żadnego napoju alkoholowego poza winem, nie skorzystała z usług lekarza-empaty, nie przeszła przez transportal, nie zapaliła skręta, nie poddała się modyfikacji genetycznej, nie podłączyła się do symstymu, nie odebrała formalnej edukacji, nie przyjmowała żadnych leków opartych na RNA, nie słyszała o gnostykach zen ani o Kościele Dzierzby i nie leciała żadnym pojazdem poza starodawnym vikkenem, który należał do jej rodziny. Siri nigdy nie kochała się z nikim poza mną. Przynajmniej tak mówiła. A ja jej wierzyłem. * * * Podczas naszego Pierwszego Ponownego Spotkania, które spędzaliśmy na Archipelagu, Siri zabrała mnie na rozmowę z delfinami. Wstaliśmy wcześnie, żeby obejrzeć świt. Górne kondygnacje naszego domu na drzewie były idealnym miejscem do obserwacji wschodniego nieba, które bledło i płowiało o poranku. Zmarszczki wysokich cirrusów poróżowiały, a potem samo morze zmieniło się w płynny metal, kiedy słońce uniosło się nad płaskim horyzontem. – Chodźmy popływać – zaproponowała Siri. Jej skóra była skąpana w intensywnym, poziomo padającym świetle. Cień na deskach platformy miał cztery metry długości. – Za bardzo jestem zmęczony – odparłem. – Później. Nie spaliśmy przez większość nocy, leżąc i rozmawiając, kochając się i rozmawiając, i znowu się kochając. W ostrym świetle poranka czułem się pusty i trochę mnie mdliło. Odczuwałem delikatny ruch wyspy pode mną jako sugestię zawrotu głowy, pijackie zakłócenie grawitacji. – Nie, chodźmy teraz – uparła się Siri, złapała mnie za rękę i pociągnęła za sobą. Zirytowała mnie, ale nie oponowałem dłużej. Siri miała dwadzieścia sześć lat, siedem lat więcej ode mnie, ale jej impulsywne zachowanie często przypominało mi nastolatkę, którą porwałem ze świątecznej zabawy zaledwie dziesięć moich miesięcy wcześniej. Jej niski, nieskrępowany śmiech nic a nic się nie zmienił. W zielonych oczach pojawiał się ten sam ostry błysk, kiedy się niecierpliwiła. Długa grzywa kasztanowych włosów była taka sama. Za to jej ciało dojrzało, wypełniło się obietnicą, którą wcześniej tylko sugerowało. Piersi nadal miała jędrne i pełne, niemal

dziewczęce, obrębione od góry piegami, które ustępowały bieli tak przezroczystej, że dało się wypatrzyć delikatny niebieskawy ażur żyłek. A jednak w jakiś sposób się zmieniły. Cała Siri się zmieniła. – Ruszysz się czy będziesz tylko siedział i się gapił? Zdjęła kaftan, kiedy zeszliśmy na najniższą platformę. Nasza mała łódka nadal cumowała przy nabrzeżu. Nad nami liściożagle zaczynały otwierać się na poranną bryzę. Przez kilka ostatnich dni Siri upierała się przy noszeniu dwuczęściowego kostiumu kąpielowego, kiedy wchodziliśmy do wody. Teraz go nie włożyła. Jej sutki stwardniały w chłodnym powietrzu. – Nie zostaniemy w tyle? – zapytałem, zerkając w górę na łopoczące liściożagle. W poprzednich dniach czekaliśmy na ciszę następującą w środku dnia, kiedy wyspa nieruchomiała na wodzie, a morze wyglądało jak zwierciadło. Teraz gęste liście napełniały się wiatrem i fały zaczynały się napinać. – Nie wygłupiaj się – odparła Siri. – Zawsze możemy złapać się korzenia kilowego i wrócić. Albo wici pokarmowej. No chodź. Rzuciła mi maskę osmotyczną, sama też taką nałożyła. Jej twarz, widziana przez przezroczystą błonę, wyglądała jak naoliwiona. Z kieszeni porzuconego kaftana wyjęła gruby medalion i zawiesiła go na szyi. Ciemny metal wyglądał złowieszczo na jej skórze. – Co to? – spytałem. Nie podwinęła maski osmotycznej, żeby odpowiedzieć. Ułożyła komwłókna na krtani i podała mi słuchawki douszne. Jej głosik brzmiał cieniutko. – Dysk translacyjny – powiedziała. – Myślałam, że znasz się na gadżetach, Merinie. Chodź już. Kto ostatni w wodzie, ten ślimak. Jedną ręką przytrzymała dysk między piersiami i zeszła z wyspy do wody. Widziałem blade krągłości jej pośladków, kiedy wykręcała piruety i wierzgała nogami, żeby zejść w głębiny. W ciągu kilku sekund stała się białą smugą głęboko w wodzie. Założyłem maskę, docisnąłem mocno komwłókna i zszedłem do morza. Dno wyspy było ciemną plamą na sklepieniu z krystalicznego światła. Uważałem na grube wici pokarmowe, chociaż Siri wielokrotnie pokazywała mi, że nie są zainteresowane pożeraniem istot większych od zooplanktonu, który nawet teraz mienił się w świetle słonecznym jak kurz unoszący się w opustoszałej sali balowej. Korzenie kilowe przypominały stalaktyty, gdy opadały setki metrów w fioletowe głębiny. Wyspa się poruszała. Widziałem delikatne migotanie ciągnących się za nią wici. Kilwater mienił się w świetle dziesięć metrów nad moją głową. Przez sekundę

dławiłem się, żel maski dusił mnie równie skutecznie, jak zrobiłaby to otaczająca mnie woda, zanim w końcu się rozluźniłem i powietrze swobodnie wypełniło mi płuca. – Głębiej – dotarł do mnie głos Siri. Zamrugałem zaskoczony (zamrugałem w zwolnionym tempie, maska wciąż jeszcze dopasowywała się do moich oczu) i dostrzegłem Siri dwadzieścia metrów niżej: uczepiona korzenia kilowego bez wysiłku sunęła ponad zimniejszymi, głębszymi prądami, do których nie docierało światło. Pomyślałem o tysiącach metrów wody pode mną, o stworach, które mogą się tam czaić, nieznanych i niepożądanych przez ludzkich kolonistów. Pomyślałem o mroku i głębinach, i skurczyła mi się moszna. – Chodź na dół. – Głos Siri brzęczał mi w uszach jak owad. Obróciłem się i wierzgnąłem. Siła wyporu była tu mniejsza niż w morzach na Starej Ziemi, ale nadal potrzebowałem sporo energii, żeby zanurkować tak głęboko. Maska dostosowywała się do głębokości i kompensowała zmiany poziomu azotu, wciąż jednak czułem rosnące ciśnienie na skórze i w uszach. Wreszcie przestałem wymachiwać nogami, chwyciłem korzeń i opuściłem się na poziom Siri. Dryfowaliśmy obok siebie w słabym świetle. Siri była tutaj zjawą, jej długie włosy kłębiły się jak aureola koloru ciemnego wina, blade smugi jej ciała jarzyły się w niebieskozielonym świetle. Powierzchnia morza wydawała się niemożliwie odległa. Poszerzające się „V” kilwateru i ruch dziesiątek wici wskazywały teraz, że wyspa płynie szybciej, przemieszcza się instynktownie ku nowym, odległym żerowiskom. – Gdzie są... – zacząłem subwokalizować. – Ćśś – przerwała mi Siri. Majstrowała przy medalionie. I wtedy je usłyszałem – piski, trele, gwizdy, kocie pomruki i niosące się echem okrzyki. Głębiny nagle wypełniły się dziwną muzyką. – Jezu... – wyjąkałem, a ponieważ Siri przestroiła nasze komwłókna na translator, słowo zostało wyemitowane jako bezsensowny gwizd i trąbienie. – Cześć! – zawołała i z transmitera popłynęło przetłumaczone powitanie, przyśpieszony ptasi trel przechodzący w ultradźwięki. – Cześć! – zawołała znowu. Minęło kilka minut, zanim przybyły zaciekawione delfiny. Przewaliły się obok nas, zaskakująco duże, niepokojąco duże: gładkie, muskularne ciała w słabym świetle. Jeden – wyjątkowo duży – zbliżył się do nas dosłownie na metr i wykręcił w ostatniej chwili, tak że jego biały brzuch prześliznął się tuż obok mnie jak ściana. Widziałem, jak w przelocie zerka na mnie ciemnym okiem. Jedno uderzenie szerokiego ogona

wywołało dostatecznie silne turbulencje, żeby przekonać mnie o sile zwierzęcia. – Cześć! – zawołała Siri, ale zwinna postać rozpłynęła się w oddali i nagle zapadła cisza. Siri wyłączyła translator. – Chcesz z nimi porozmawiać? – zapytała. – Pewnie. Byłem pełen wątpliwości. Ponad trzysta lat wysiłków nie doprowadziło do nawiązania rzeczywistego dialogu między człowiekiem i morskim ssakiem. Mike powiedział mi kiedyś, że struktury myślowe między dwiema grupami sierot ze Starej Ziemi zbytnio się różnią, mamy za mało wspólnych desygnatów. Jeden z prehidżryjskich ekspertów pisał, że rozmowa z delfinem lub morświnem jest równie satysfakcjonująca jak rozmowa z jednorocznym ludzkim dzieckiem: udaje się stworzyć namiastkę dialogu, która obu stronom sprawia zwykle przyjemność, ale nikt nie staje się od tego mądrzejszy. Siri znowu włączyła translator. – Cześć – powiedziałem. Nastąpiła ostatnia minuta ciszy, a potem nasze słuchawki zabrzęczały, kiedy morze rozbrzmiało echem przenikliwych lamentów. daleko/bez ogona/powitanie?/tętnienie nurtu/okrąż mnie/zabawne? – Co jest, u diabła? – zapytałem Siri. Translator wyszczebiotał moje pytanie. Siri uśmiechała się szeroko po osmotyczną maską. Spróbowałem jeszcze raz: – Cześć! Pozdrowienia z... ehm... powierzchni. Jak się macie? Wielki samiec (przypuszczałem, że to samiec) skręcił ku nam jak torpeda. Poruszał się w wodzie dziesięć razy szybciej niż ja byłbym w stanie, nawet gdybym pamiętał o założeniu płetw. Przez sekundę myślałem, że nas staranuje; uniosłem kolana i mocno złapałem się korzenia kilowego... ale wtedy delfin nas wyminął i pomknął do góry, żeby zaczerpnąć powietrza. My z Siri zataczaliśmy się tymczasem w jego kilwaterze, wstrząśnięci wysokimi tonami jego okrzyku: bez ogona/nie jedzenie/nie pływa/nie zabawa/nie śmieszne Siri wyłączyła translator, podpłynęła bliżej i chwyciła mnie lekko za ramiona. Ja cały czas prawą ręką trzymałem się korzenia. Nasze nogi zetknęły się, gdy tak dryfowaliśmy w ciepłej wodzie. Ławica maleńkich szkarłatnych wojowniczek migotała tuż nad nami; ciemne kształty delfinów krążyły nieco dalej. – Masz dość? – zapytała Siri. Jej dłoń oparła się płasko na mojej piersi.

– Jeszcze raz – powiedziałem. Siri skinęła głową i włączyła dysk. Prąd pchnął nas ku sobie. Objęła mnie ramieniem. – Dlaczego pilnujecie wysp? – zapytałem butlonose sylwetki krążące w cętkowanym świetle. – Jakie korzyści macie z tego, że się ich trzymacie? sondowanie/stare pieśni/głębiny/nie Wielkie Głosy/nie Rekiny/stare pieśni/nowe pieśni. Siri opierała się teraz o mnie całym ciałem. Objęła mnie mocno lewą ręką. – Wielkie Głosy to były wieloryby – szepnęła. Jej włosy rozkładały się w wodzie wachlarzem wstęg. Sięgnęła prawą ręką w dół i najwyraźniej zdziwiła się tym, co tam znalazła. – Tęsknicie za Wielkimi Głosami? – zapytałem cienie. Nie było odpowiedzi. Siri objęła udami moje biodra. Powierzchnia była wzburzoną misą światła czterdzieści metrów ponad nami. – Za czym najbardziej tęsknicie z oceanów Starej Ziemi? – zapytałem. Lewą ręką przyciągnąłem Siri do siebie i przesunąłem dłoń w dół po łuku jej pleców, do miejsca, gdzie pośladki uniosły się na spotkanie mojej ręki. Przycisnąłem ją mocno do siebie. Dla krążących wokół delfinów musieliśmy wydawać się jedną istotą. Siri uniosła się nieco i rzeczywiście staliśmy się jedną istotą. Dysk translacyjny obrócił się i znajdował się teraz na ramieniu Siri. Sięgnąłem, żeby go wyłączyć, ale zatrzymałem się, usłyszawszy brzęczącą natarczywie w naszych uszach odpowiedź: tęskni Rekin/tęskni Rekin/tęskni Rekin/tęskni Rekin/Rekin/Rekin/Rekin Wyłączyłem dysk i pokręciłem głową. Nie rozumiałem. Tak wielu rzeczy nie rozumiałem. Zamknąłem oczy, kiedy zaczęliśmy poruszać się z Siri delikatnie w rytmie nurtu i naszym własnym, a delfiny pływały w pobliżu. Brzmienie ich okrzyków przybrało formę starego, nieśpiesznego, żałobnego lamentu. * * * Wróciliśmy ze wzgórz na świąteczną zabawę tuż przed wschodem słońca drugiego dnia. Przez całą dobę włóczyliśmy się po wzgórzach, ucztowaliśmy z obcymi ludźmi w pawilonach z pomarańczowego jedwabiu, kąpaliśmy się razem w lodowatych wodach Shree i tańczyliśmy do muzyki, która nieustannie wybiegała na spotkanie niekończącego się sznura przepływających wysp. Byliśmy głodni. Obudziłem się o zachodzie słońca i odkryłem, że Siri zniknęła. Wróciła, zanim

wzeszedł księżyc. Powiedziała mi, że jej rodzice wybrali się z przyjaciółmi na kilkudniowy rejs powolną barką mieszkalną. Zostawili rodzinny śmig w Pierwogrodzie. Teraz wędrowaliśmy od jednego tańca do drugiego, od ogniska do ogniska, z powrotem ku centrum miasta. Zamierzaliśmy polecieć na zachód, do jej rodzinnej posiadłości w pobliżu Fevarone. Było bardzo późno, ale na błoniach w Pierwogrodzie tłum wciąż świętował. Byłem bardzo szczęśliwy. Miałem dziewiętnaście lat, byłem zakochany i ciążenie na MauiPrzymierzu (równe dziewięćdziesięciu trzem setnym ziemskiego) zdawało mi się niczym. Mógłbym latać, gdybym tylko tego zapragnął. Nie było rzeczy, której bym nie dokonał. Zatrzymaliśmy się przy straganie, kupiłem dla nas racuchy i po kubku czarnej kawy. Nagle coś do mnie dotarło. – Skąd wiedziałaś, że jestem żeglarzem? – zapytałem. – Spokojnie, przyjacielu. Zjedz swój nędzny posiłek. Kiedy dotrzemy do willi, przyrządzę coś, co naprawdę nas posili. – Nie, pytam poważnie – powiedziałem i otarłem tłuszcz z brody rękawem niezbyt już czystego kostiumu arlekina. – Rano powiedziałaś, że wczoraj wieczorem od razu się zorientowałaś, że jestem ze statku. Po czym poznałaś? Mój akcent? Kostium? Widzieliśmy z Mikiem innych gości w podobnych strojach. Siri roześmiała się i odgarnęła włosy. – Ciesz się, że to ja cię zdemaskowałam, Merinie, mój kochany. Gdyby to był mój wuj Gresham albo jego kumple, miałbyś kłopoty. – Tak? A to dlaczego? Wziąłem jeszcze jeden smażony krążek; Siri zapłaciła. Poszedłem za nią przez rzednący tłum. Mimo otaczającej nas wrzawy czułem, że zaczyna mnie dopadać zmęczenie. – To separatyści. Wuj Gresham wygłosił ostatnio przed Radą mowę, w której upierał się, że powinniśmy raczej walczyć, niż dać się połknąć tej waszej Hegemonii. Powiedział, że należy zniszczyć transportal zanim on zniszczy nas. – Tak? A powiedział, jak zamierza tego dokonać? Z tego co ostatnio słyszałem, nie macie żadnego pojazdu, którym moglibyście opuścić planetę. – Owszem, i to od jakichś pięćdziesięciu lat – zgodziła się Siri. – To tylko pokazuje, jak irracjonalni potrafią być separatyści. Pokiwałem głową. Kapitan Singh i radny Halmyn przestrzegali nas przed tak zwanymi separatystami z Maui-Przymierza. „Typowa koalicja kolonialnych szowinistów i reakcjonistów” – powiedział wtedy

Singh. „Kolejny powód, żeby działać powoli i rozwinąć najpierw potencjał handlowy planety, zanim skończymy budować transportal. Przedwczesne włączenie tych prostaków do Sieci nie leży w naszym interesie. A grupy takie jak separatyści to kolejny powód, żeby trzymać załogę i ekipę budowlaną z daleka od lądowców”. – Gdzie twój śmig? – zapytałem. Błonia szybko pustoszały. Zbliżała się noc i większość muzyków spakowała już instrumenty. Kupki kolorowych ubrań pochrapywały na trawie lub bruku wśród śmieci i zgaszonych latarni. Przetrwało tylko kilka enklaw zabawy, grupki tańczące powoli do dźwięków samotnej gitary albo śpiewające po pijanemu. Nagle zobaczyłem Mike’a Osho, błazna w łaciatym kostiumie. Dawno zgubił maskę, u każdego ramienia wisiała mu dziewczyna, a on uczył tańczyć „Hawa Nagilę” krąg oczarowanych nim, lecz ździebko nieudolnych wielbicieli: zawsze ktoś się musiał potknąć i cała grupa się przewracała. Wszyscy śmiali się do rozpuku, a Mike uparcie pomagał im wstać i zaczynali od nowa, podskakując nieporadnie do jego basso profondo. – Tam – odpowiedziała Siri i wskazała krótki szereg śmigów zaparkowanych na tyłach ratusza. Skinąłem głową i pomachałem do Mike’a, ale on był zbyt zajęty swoimi dwiema damami, żeby mnie zauważyć. Przeszliśmy z Siri przez błonia i znaleźliśmy się w cieniu starego budynku, kiedy rozległ się krzyk: – Ej, żeglarzu! Spójrz na mnie, ty sukinsynu z Hegemonii. Zamarłem i obróciłem się z zaciśniętymi pięściami, ale nikogo w pobliżu mnie nie było, za to sześciu młodych ludzi zeszło z głównej trybuny i ustawiło się półkolem za plecami Mike’a. Mężczyzna pośrodku był wysoki, szczupły i uderzająco przystojny. Na oko miał dwadzieścia pięć, może dwadzieścia sześć lat. Długie blond loki opadały mu na karmazynowy jedwabny garnitur, który podkreślał jego sylwetkę. W prawej ręce trzymał długi na metr miecz, który wyglądał na zrobiony z hartowanej stali. Mike odwrócił się powoli. Mimo dzielącej nas odległości widziałem, że jego oczy trzeźwieją, w miarę jak ocenia sytuację. Kobiety u jego boku i paru młodych mężczyzn z grupy zachichotali, jakby ktoś powiedział coś zabawnego. Mike zachował na twarzy nietrzeźwy uśmieszek. – Zwraca się pan do mnie? – zapytał. – Zwracam się do ciebie, ty hegemoński skurwysynu – syknął przywódca tamtych. Jego przystojna twarz wykrzywiła się w szyderczym grymasie. – Bertol – szepnęła Siri. – Mój kuzyn. Młodszy syn Greshama. Skinąłem głową i wyszedłem z cienia. Siri złapała mnie za rękę. – Już dwa razy wyraził się pan nieuprzejmie o mojej matce – wybełkotał Mike. –

Czy ona lub ja czymś pana obraziliśmy? Jeżeli tak, to po tysiąckroć przepraszam. Ukłonił się tak nisko, że dzwonki na jego czapce niemal musnęły ziemię. Członkowie grupy zaklaskali. – Twoja obecność tutaj mnie obraża, bękarcie Hegemonii. Zasmradzasz nasze powietrze swoim otłuszczonym ścierwem. Mike uniósł brwi w komicznym grymasie. Stojący obok niego młody mężczyzna w kostiumie ryby machnął ręką. – Daj spokój, Bertol. On tylko... – Zamknij się, Ferick. Mówię do tego spasionego gnoja. – Gnoja? – powtórzył Mike, nadal unosząc brwi. – Przeleciałem dwieście lat świetlnych, żeby nazywano mnie spasionym gnojem? Jakoś mam wrażenie, że nie było warto. Obrócił się z wdziękiem, wyplątując się przy okazji z objęć kobiet. Dołączyłbym do niego, ale Siri uczepiła się kurczowo mojej ręki, szepcząc błagalnie. Kiedy się uwolniłem, zobaczyłem, że Mike nadal się uśmiecha, nadal odgrywa błazna, ale lewą ręka zdążył sięgnąć do obszernej kieszeni koszuli. – Daj mu swój miecz, Creg – warknął Bertol. Jeden z młodszych mężczyzn rzucił Mike’owi miecz rękojeścią naprzód. Mike odprowadził broń wzrokiem, gdy zakreśliła łuk w powietrzu i z brzękiem wylądowała na bruku. – Chyba nie mówisz poważnie. – Cichy głos Mike’a zabrzmiał nagle całkiem trzeźwo. – Ty skretyniały wypierdku, czy ty naprawdę myślisz, że będę bawił się z tobą w pojedynki tylko dlatego, że kręci cię zgrywanie bohatera przed tymi wieśniakami? – Podnieś miecz! – krzyknął Bertol – Albo, klnę się na Boga, posiekam cię na kawałki tak jak stoisz! Zrobił szybki krok naprzód. Wściekłość wykrzywiała mu twarz. – Odpierdol się – odparł Mike. W dłoni trzymał pióro laserowe. Takim piórem posługiwali się budowlańcy, gdy bazgrali oznaczenia na dźwigarach ze stopu wzmacnianego włóknem węglowym. – Nie! – wrzasnąłem i wybiegłem z cienia. Od tego momentu wypadki potoczyły się błyskawicznie. Bertol zrobił następny krok, a Mike jakby od niechcenia chlasnął go zielonym promieniem lasera. Bertol krzyknął i odskoczył. Czarna, dymiąca linia przecięła na skos przód jego jedwabnej koszuli. Zawahałem się. Mike ustawił najmniejszą możliwą moc pióra. Kiedy dwóch kumpli Bertola rzuciło się do przodu, ciął ich światłem po łydkach. Jeden padł na

kolana, klnąc na czym świat stoi, a drugi odskoczył, trzymając się za nogę i wyjąc z bólu. Zebrał się tłum. Rozległy się śmiechy, kiedy Mike omiótł ziemię czapką błazna w kolejnym ukłonie. – Dziękuję wam – powiedział. – I moja matka także wam dziękuje. Kuzyn Siri nie posiadał się ze złości. Drobinki śliny pryskały mu na usta i podbródek. Przepchnąłem się przez tłum i stanąłem między Mikiem i Bertolem. – Ej, wystarczy – powiedziałem. – Już znikamy. Idziemy stąd. – Do diabła, Merin, zejdź mi z drogi – zdenerwował się Mike. – Wszystko w porządku. – Odwróciłem się do niego, żeby go uspokoić. – Jestem z dziewczyną. Nazywa się Siri i ma... Bertol wyminął mnie i zrobił wypad z mieczem w wyprostowanej ręce. Złapałem go lewą ręką za ramię powyżej łokcia i odepchnąłem do tyłu. Przekoziołkował ciężko na trawę. – Psiakrew – zaklął Mike, cofając się kilka kroków. Wyglądał na zmęczonego i trochę zdegustowanego, kiedy usiadł na kamiennym stopniu. – To boli, do diabła – mruknął cicho. Na jednej z czarnych łat na lewym boku stroju arlekina rysowała się krótka szkarłatna linia. Na moich oczach wąskie rozcięcie rozszerzyło się i krew spłynęła na szeroki brzuch Mike’a Osho. – Jezu, Mike. Oderwałem kawałek materiału z koszuli i próbowałem zatamować krwotok. Nie pamiętałem niczego z zasad pierwszej pomocy, których uczono mnie na statku. Odruchowo pomacałem się po przegubie dłoni, ale nie miałem komlogu. Zostawiliśmy komlogi na Los Angeles. – Nie jest tak źle, Mike – wykrztusiłem. – To tylko draśnięcie. Krew płynęła mi po dłoni i nadgarstku. – Wystarczy – stęknął Mike. Ból przebijał z jego głosu. – Do diabła. Cholerny miecz. Uwierzyłbyś? Ścięty w kwiecie wieku jakimś, za przeproszeniem, sztućcem rodem z opery za dwa grosze. Ożeż w mordę, ale boli. – Opery za trzy grosze – poprawiłem go i zmieniłem rękę. Szmatka przesiąkła krwią. – Cholera jasna, wiesz, na czym polega twój problem? Zawsze musisz wtrącić swoje trzy grosze. Ależ boli! Twarz Mike’a pobladła, a potem poszarzała. Opuścił brodę na pierś i odetchnął

głęboko. – Do diabła z tym wszystkim, młody. Wracajmy do domu, dobra? Zerknąłem przez ramię. Bertol powoli się odsuwał, wraz z przyjaciółmi. Reszta tłumu kręciła się w pobliżu. Ludzie byli w szoku. – Wezwijcie lekarza! – krzyknąłem. – Sprowadźcie pomoc! Dwóch mężczyzn pobiegło ulicą. Nigdzie nie widziałem Siri. – Zaraz, chwilę! Chwileczkę! – powiedział Mike nieco mocniejszym głosem, jakby zapomniał o czymś ważnym. – Jedną chwileczkę – dodał i umarł. Umarł. Prawdziwą śmiercią. Mózgową. Jego usta rozchyliły się obrzydliwie, oczy uciekły w głąb czaszki tak, że było widać tylko białka, a minutę później krew przestała wylewać się z rany. Przez kilka szalonych sekund przeklinałem niebo. Widziałem L.A. przesuwające się na tle blednących gwiazd i wiedziałem, że mógłbym jeszcze ocalić Mike’a, gdybyśmy w ciągu kilku minut wrócili na statek. Tłum się rozstąpił, a ja krzyczałem i gromiłem gwiazdy. W końcu odwróciłem się do Bertola. – Ty! – powiedziałem. Zatrzymał się na drugim końcu błoń. Twarz miał śmiertelnie bladą. Patrzył na mnie bez słowa. – Ty – powtórzyłem. Podniosłem z ziemi pióro laserowe, które odturlało się kawałek, włączyłem maksymalną moc i podszedłem do miejsca, gdzie czekał Bertol z przyjaciółmi. Później, gdy zapanował chaos, wśród krzyków i swądu przypalonego ciała jak przez mgłę zdałem sobie sprawę, że śmig Siri wylądował na zatłoczonych błoniach, wzbijając wszędzie kurz. Usłyszałem jej głos, który kazał mi wsiąść. Odlecieliśmy daleko od światła i obłędu. Chłodny wiatr odwiewał mi z szyi mokre od potu włosy. – Polecimy do Fevarone – powiedziała Siri. – Bertol był pijany. Separatyści to mała, choć agresywna grupa. Nie będzie odwetu. Zatrzymasz się u mnie na czas prowadzonego przez Radę śledztwa. – Nie. O, tam. Wyląduj w tym miejscu. – Wskazałem cypel niedaleko miasta. Siri wylądowała, chociaż nie bez protestów. Zerknąłem na głaz, upewniłem się, że plecak nadal tam leży, i wysiadłem ze śmigu. Siri ześliznęła się z siedzenia i przyciągnęła moją głowę do swojej. – Merin, mój kochany. Jej usta były ciepłe i rozchylone, ale ja byłem obojętny. Moje ciało było jak znieczulone. Odsunąłem się i zbyłem ją machnięciem ręki. Odgarnęła włosy

i spojrzała na mnie zielonymi oczami pełnymi łez. Potem śmig wzniósł się w powietrze, zawrócił i poleciał na południe w świetle wczesnego poranka. Chwileczkę! – chciałem zawołać. Usiadłem na skale i objąłem rękami kolana. Z mojej piersi dobył się rwany szloch. W końcu wstałem i rzuciłem pióro laserowe w morskie odmęty. Wyciągnąłem plecak i wytrząsnąłem jego zawartość na ziemię. Aeromata przepadła. Usiadłem znowu na kamieniu, zbyt wyczerpany, żeby śmiać się, płakać czy odejść. Słońce wzeszło, kiedy tak siedziałem. Nadal siedziałem tam trzy godziny później, kiedy wielki czarny śmig ochrony wylądował bezszelestnie obok mnie. * * * – Ojcze? Ojcze, robi się późno. Odwracam się i widzę stojącego za mną Donela. Ma na sobie niebiesko-złotą szatę Rady Hegemonii. Jego łysa czaszka zaczerwieniła się i pokryła kropelkami potu. Donel ma dopiero czterdzieści trzy lata, ale sprawia wrażenie znacznie starszego ode mnie. – Ojcze, proszę – mówi. Kiwam głową i wstaję. Otrzepuję się z trawy i ziemi. Idziemy razem ku wejściu do grobowca. Ludzie tłoczą się coraz bliżej. Żwir chrzęści im pod stopami, kiedy niecierpliwie przestępują z nogi na nogę. – Mam wejść z tobą, ojcze? – pyta Donel. Zatrzymuję się, żeby spojrzeć na starzejącego się nieznajomego, który jest moim dzieckiem. Niewiele jest w nim z Siri lub ze mnie. Jego przyjazna, rumiana twarz zdradza napięcie w tym doniosłym dniu. Wyczuwam w nim szczerą uczciwość, jaka u niektórych ludzi zastępuje inteligencję. Wbrew sobie porównuję tego łysiejącego szczeniaka do mężczyzny, jakim był Alón – milkliwy Alón o ciemnych lokach i sardonicznym uśmiechu. Tyle że Alón nie żyje od trzydziestu trzech lat, zginął w durnej bitwie, która nie miała z nim nic wspólnego. – Nie – odpowiadam. – Wejdę sam. Dziękuję ci. Donel kiwa głową i odsuwa się. Proporce łopocą nad głowami napierającego tłumu. Skupiam się na grobowcu. Wejście zabezpieczono zamkiem papilarnym. Wystarczy, że go dotknę.

W ciągu ostatnich kilku minut stworzyłem fantazję, która ocali mnie zarówno przed narastającym we mnie smutkiem, jak i serią wydarzeń zewnętrznych, które zapoczątkowałem. Siri wcale nie umarła. W ostatnim stadium choroby wezwała lekarzy i nielicznych techników, jacy pozostali w kolonii, by odtworzyli dla niej jedną ze starożytnych komór hibernacyjnych, jakie wykorzystywano na ich statku osiedleńczym dwieście lat wcześniej. Siri tylko śpi. Co więcej, trwający rok sen w jakiś sposób przywrócił jej młodość. Kiedy ją obudzę, będzie Siri, jaką pamiętam z naszych początków. Wyjdziemy razem na światło słońca, a kiedy transportal zostanie otwarty, pierwsi przez niego przejdziemy. – Ojcze? – Tak. Robię krok naprzód i kładę dłoń na drzwiach grobowca. Rozlega się szept elektrycznych silniczków i płyta z białego kamienia odsuwa się. Pochylam głowę i wchodzę do grobowca Siri. * * * – Do diabła, Merin, umocuj tę linę, zanim cię zrzuci za burtę! Pośpiesz się! Pośpieszyłem się. Mokrą linę trudno się zwijało, jeszcze trudniej odwiązywało. Siri z niesmakiem pokręciła głową i pochyliła się, żeby jedną ręką zawiązać węzeł ratowniczy. To było nasze Szóste Ponowne Spotkanie. Spóźniłem się trzy miesiące na jej urodziny, ale ponad pięć tysięcy innych osób zdążyło na uroczystości. Przewodniczący Wszechrzeczy wygłosił czterdziestominutowe przemówienie, w którym życzył jej wszystkiego najlepszego. Jakiś poeta odczytał swoje najnowsze sonety z Cyklu Miłosnego. Ambasador Hegemonii sprezentował jej zwój i nowy statek – małą jednostkę podwodną napędzaną pierwszymi ogniwami termojądrowymi dopuszczonymi do użytku na Maui-Przymierzu. Siri miała jeszcze osiemnaście innych statków. Dwanaście z nich tworzyło flotyllę szybkich katamaranów, które handlowały między wędrownym Archipelagiem i stałymi wyspami. Miała również dwa piękne jachty wyścigowe, z których korzystano tylko dwa razy do roku, żeby wygrać Regaty Założycieli i Kryterium Przymierza. Pozostały jeszcze cztery jednostki – stare łodzie rybackie, skromne i niezgrabne, dobrze utrzymane, ale na dobrą sprawę nieróżniące się od zwyczajnych galarów.

Teraz Siri miała więc dziewiętnaście jednostek pływających, ale my płynęliśmy kutrem rybackim o nazwie Ginnie Paul. Przez ostatnie osiem dni łowiliśmy ryby na Szelfie Równikowym. Stanowiliśmy całą dwuosobową załogę kutra. Zarzucaliśmy i wyciągaliśmy sieci, brodziliśmy po kolana w śmierdzących rybach i chrzęszczących pod stopami trylobitach, wraz z kutrem przewalaliśmy się przez kolejne fale, znowu zarzucaliśmy i wyciągaliśmy sieci, pełniliśmy warty, a potem, w czasie krótkich przerw na odpoczynek, spaliśmy jak wyczerpane dzieci. Nie miałem jeszcze dwudziestu trzech lat. Myślałem, że nawykłem do ciężkiej pracy na pokładzie L.A., gdzie miałem w zwyczaju co drugą zmianę ćwiczyć godzinę w kapsule z ciążeniem równym 1,3 ziemskiego, ale teraz ręce i plecy bolały mnie non stop, a dłonie pokryły się odciskami i pęcherzami. Siri właśnie skończyła siedemdziesiąt lat. – Merin, idź na dziób i zrefuj fok. Zrób to samo z kliwrem, a potem zejdź pod pokład i zrób kanapki. Nie żałuj musztardy. Skinąłem głową i poszedłem na dziób. Przez półtora dnia bawiliśmy się w chowanego ze sztormem, żeglowaliśmy przed nim, kiedy mogliśmy, albo odwracaliśmy się i przyjmowaliśmy od niego cięgi, gdy nie mieliśmy innego wyjścia. Początkowo było to ekscytujące, miłe wytchnienie od niekończącego się zarzucania, wyciągania i naprawiania sieci. Jednakże po kilku pierwszych godzinach zastrzyk adrenaliny osłabł i zastąpiły go nieustanne mdłości, znużenie i potworne wycieńczenie. Morze nie łagodniało. Fale dochodziły do sześciu metrów i więcej. Kuter kołysał się jak biodrzasta matrona, którą zresztą był. Wszystko było mokre. Moja skóra nasiąkała wodą pod trzema warstwami przeciwdeszczowych ubrań. Dla Siri były to długo wyczekiwane wakacje. – To jeszcze nic – powiedziała najciemniejszą nocną porą, kiedy fale zalewały pokład i waliły o pobliźniony plastik kokpitu. – Żałuj, że nie widziałeś sztormu w porze samumu. Chmury nadal wisiały nisko i zlewały się z szarymi falami w oddali, ale morze uspokoiło się do delikatnych, zaledwie pięciostopowych fal. Rozsmarowałem musztardę na kanapkach z pieczenią wołową i nalałem parującej kawy do białych kubków o grubych ściankach. Łatwiej byłoby przenieść kawę bez rozlewania w nieważkości, niż wynieść ją na pokład przez rozkołysaną zejściówkę. Siri przyjęła niepełny kubek bez komentarza. Siedzieliśmy przez chwilę w milczeniu, ciesząc się jedzeniem i gorącym napojem. Przejąłem ster, kiedy Siri zeszła na dół po dolewkę dla nas obojga. Szary dzień niemal niezauważalnie mroczniał i przechodził w noc. – Merinie? – zagadnęła mnie, wręczając mi kubek, i usiadła na okalającej kokpit długiej, wyściełanej ławce. – Co się stanie po otwarciu transportalu?

Zaskoczyło mnie to pytanie. Prawie nigdy nie rozmawialiśmy o chwili, kiedy Maui-Przymierze dołączy do Hegemonii. Zerknąłem na Siri i uderzyło mnie nagle, jak staro wygląda. Jej twarz była mozaiką linii i cieni. Piękne zielone oczy zapadły się w studnie ciemności, a kości policzkowe rysowały się jak ostrza noża na tle kruchego pergaminu. Krótko przycięte siwe włosy sterczały jej na głowie jak mokre kolce. Szyja i nadgarstki były jak pęki ścięgien wystające z bezkształtnego swetra. – Co masz na myśli? – spytałem. – Co się stanie, kiedy otworzymy transportal? – Wiesz, co mówi Rada – tłumaczyłem głośno, bo źle słyszała na jedno ucho. – To otworzy nową erę handlu i rozwoju techniki na Maui-Przymierzu. Nie będziecie już ograniczeni do jednej planety. Kiedy staniecie się obywatelami Hegemonii, każdy będzie miał prawo korzystać z transportalu. – Wiem – potwierdziła Siri. Mówiła znużonym głosem. – Słyszałam to wszystko, ale co się stanie? Kto pierwszy przybędzie? Wzruszyłem ramionami. – Nie wiem, pewnie kolejni dyplomaci. Specjaliści od kontaktów międzykulturowych. Antropolodzy. Etnolodzy. Biolodzy morscy. – A potem? Zawahałem się. Zapadła noc. Morze było niemal spokojne. Nasze światła pozycyjne jarzyły się czerwono i zielono na tle nocy. Czułem ten sam niepokój, który poznałem dwa dni wcześniej, kiedy ściana sztormu pojawiła się na horyzoncie. – Potem zjawią się misjonarze – powiedziałem. – Geologowie i nafciarze. Morscy farmerzy. Inwestorzy budowlani. Siri popijała kawę. – Myślałam, że twoja Hegemonia dawno temu wyrosła z gospodarki opartej na ropie. Roześmiałem się i zablokowałem ster. – Z tego się nie wyrasta. Przynajmniej dopóki jest jakaś ropa. Nawet jeśli jej nie spalamy, jeśli to właśnie miałaś na myśli, to nadal jest kluczowa dla produkcji tworzyw sztucznych, bazy pokarmowej, niektórych paliw. Dwieście miliardów ludzi zużywa mnóstwo plastiku. – A Maui-Przymierze ma ropę? – O tak. – Już mi nie było do śmiechu. – Pod samym Szelfem Równikowym znajdują się zasoby szacowane na miliardy baryłek. – W jaki sposób je wydobędą? Za pomocą platform wiertniczych?

– Tak, to też. Będą platformy, łodzie podwodne i podwodne kolonie z genetycznie zmodyfikowanymi pracownikami sprowadzonymi z Mare Infinitus. – A pływające wyspy? – spytała Siri. – Muszą co roku wracać na płycizny, żeby żerować na sinorostach i się rozmnażać. Co się z nimi stanie? Znowu wzruszyłem ramionami. Wypiłem za dużo kawy, która zostawiła mi gorzki posmak w ustach. – Nie wiem. Załodze nikt nic nie mówi, ale w czasie naszej pierwszej podróży Mike słyszał, że zamierzają pobudować się na jak największej liczbie wysp, więc część będzie chroniona. – Pobudować? – W głosie Siri po raz pierwszy zabrzmiało zdziwienie. – Jak mogą pobudować się na wyspach? Nawet Pierwsze Rody muszą prosić o pozwolenie Morski Lud, kiedy chcą zbudować na którejś wyspie dom na drzewie. Uśmiechnąłem się, słysząc, że Siri posłużyła się miejscową nazwą delfinów. Koloniści z Maui-Przymierza potrafili być takimi dziećmi, kiedy szło o te ich cholerne delfiny... – Wszystko jest już ustalone – odparłem. – Istnieją 128 573 pływające wyspy nadające się do zamieszkania. Dawno zostały wydzierżawione. A na stałych wyspach powstaną ośrodki turystyczne. – Ośrodki turystyczne... – powtórzyła Siri. – Ilu mieszkańców Hegemonii skorzysta z transportalu, żeby przybyć tu... w celach turystycznych? – Masz na myśli... ilu początkowo? W pierwszym roku kilka tysięcy, nie więcej. Dopóki jedyny portal znajduje się na wyspie nr 241, w Centrum Handlowym, przepływ będzie ograniczony. Może pięćdziesiąt tysięcy w drugim roku, kiedy postawią transportal w Pierwogrodzie. Z początku to będzie raczej luksusowa wycieczka. Zawsze tak jest, kiedy kolonia po raz pierwszy otwiera się dla Sieci. – A potem? – Po pięcioletnim okresie próbnym? Pojawią się tysiące portali, rzecz jasna. Spodziewam się, że w pierwszym roku pełnego członkostwa w Sieci MauiPrzymierzu przybędzie jakieś dwadzieścia, może trzydzieści milionów nowych mieszkańców. – Dwadzieścia, trzydzieści milionów – powtórzyła Siri. Światło naktuza podświetlało od dołu jej pobrużdżoną twarz. Nadal kryło się w niej piękno. Nie dostrzegłem jednak gniewu ani szoku. A spodziewałem się obu tych odczuć. – Ale wy wtedy też będziecie obywatelami Sieci – powiedziałem. – Będziecie mogli udać się w dowolne jej miejsce, wybierać z szesnastu nowych światów... Zresztą, do

tego czasu pewnie będzie ich nawet więcej. – Tak – powiedziała Siri i odstawiła pusty kubek. Delikatna mżawka pokryła strużkami plastikowe szyby. Prymitywny ekran radaru wstawiony w ręcznie rzeźbioną ramę pokazywał, że morze jest puste, sztorm minął. – Czy to prawda, Merinie, że ludzie z Hegemonii mają domy na wielu światach? To znaczy, jeden dom z oknami wychodzącymi na wiele światów? – Owszem, ale nie ma takich wielu. Tylko bogaci mogą pozwolić sobie na takie multiplanetarne rezydencje. Siri uśmiechnęła się i położyła rękę na moim kolanie. Plamy i niebieskie żyłki pokrywały grzbiet jej dłoni. – Ty jesteś bardzo bogaty, prawda, żeglarzu? Odwróciłem wzrok. – Jeszcze nie. – Och, ale już wkrótce, już wkrótce. Ile to dla ciebie potrwa? Mniej niż dwa tygodnie tutaj, a potem podróż z powrotem do twojej Hegemonii. Jeszcze pięć miesięcy twojego czasu, żeby przywieźć ostatnie części, kilka tygodni na ukończenie budowy, a potem wejdziesz do domu jako bogacz. Wejdziesz do domu oddalonego o dwieście pustych lat świetlnych. Co za dziwna myśl... Ale o czym to ja mówiłam? Ile to będzie czasu? Mniej niż jeden rok standardowy. – Dziesięć miesięcy – powiedziałem. – Trzysta sześć dni standardowych. Trzysta czternaście tutejszych. Dziewięćset osiemnaście wacht. – I skończy się twoje wygnanie. – Tak. – Będziesz miał dwadzieścia cztery lata i będziesz bardzo bogaty. – Tak. – Jestem zmęczona. Chcę się teraz przespać. Zaprogramowaliśmy ster, włączyliśmy alarm przeciwkolizyjny i zeszliśmy pod pokład. Wiatr przybrał trochę na sile i stara łódź kołysała się na każdej fali, spadając z grzbietu w dolinę. Rozebraliśmy się w słabym świetle rozbujanej lampy. Pierwszy znalazłem się na łóżku i pod kocem. Pierwszy raz położyliśmy się z Siri jednocześnie. Pamiętając nasze ostatnie Ponowne Spotkanie i jej onieśmielenie w willi, spodziewałem się, że zgasi światło. Zamiast tego stała minutę naga na chłodzie, z opuszczonymi swobodnie chudymi rękami. Czas upomniał się o Siri, ale jej nie zniszczył. Grawitacja odcisnęła nieuniknione piętno na jej piersiach i pośladkach. Poza tym Siri bardzo schudła. Patrzyłem na wymizerowany zarys jej żeber i mostka i przypomniałem sobie szesnastolatkę

z dziecięcym tłuszczykiem, o skórze ciepłej jak aksamit. W zimnym świetle kołyszącej się lampy patrzyłem na obwisłe ciało Siri i wspominałem księżycowy blask na jej pączkujących piersiach. A jednak jakimś cudem, choć to przedziwne, niewytłumaczalne, ta, która stała przede mną, była tą samą Siri. – Przesuń się, Merinie. Wsunęła się na koję obok mnie. Pościel była zimna w dotyku, szorstki koc mile widziany. Zgasiłem światło. Mały stateczek kołysał się w rytm oddechu morza. Słyszałem równie rytmiczne trzeszczenie takielunku. Rankiem będziemy znowu zarzucać sieci, wyciągać je i naprawiać, ale teraz nadszedł czas snu. Zacząłem przysypiać, ukołysany dźwiękiem fal uderzających o drewno. – Merinie? – Tak. – Co by się stało, gdyby separatyści zaatakowali turystów z Hegemonii albo nowych mieszkańców? – Myślałem, że separatyści zostali aresztowani i wywiezieni na wyspy. – To prawda. Ale gdyby jednak stawili opór? – Hegemonia przysłałaby ARMIĘ, a ta skopałaby im tyłki. – A gdyby zaatakowano sam transportal... Gdyby go zniszczono, zanimby zadziałał? – To niemożliwe. – Wiem o tym, ale gdyby tak się stało? – Wtedy Los Angeles wróciłoby dziewięć miesięcy później z żołnierzami Hegemonii, którzy i tak skopaliby tyłki separatystom... a przy okazji wszystkim innym, którzy weszliby im w drogę na Maui-Przymierzu. – Dziewięć miesięcy czasu pokładowego. Jedenaście lat naszego. – Tak czy inaczej, skutek byłby ten sam. Porozmawiajmy o czymś innym. – Dobrze – powiedziała Siri, lecz nie rozmawialiśmy dłużej. Nasłuchiwałem trzasków i westchnień statku. Siri wtuliła się we mnie, oparła głowę na moim ramieniu i oddychała tak głęboko i regularnie, jakby zasnęła. Sam prawie spałem, gdy jej ciepła dłoń zsunęła się po mojej nodze i delikatnie mnie ujęła. Byłem zdumiony, kiedy zacząłem budzić się i sztywnieć. Siri wyszeptała odpowiedź na moje niewypowiedziane pytanie: – Nie, Merinie, na to nigdy nie jest się za starym. A przynajmniej nie jest się za starym na to, żeby pragnąć ciepła i bliskości. Ty zdecyduj, ukochany. Ja tak czy inaczej będę zadowolona. Zdecydowałem. Zasnęliśmy niedługo przed świtem.

* * * Grobowiec jest pusty. – Donel, chodź tutaj! Wpada pośpiesznie, szaty głośno szeleszczą w pustce. Grobowiec jest pusty. Nie ma komory hibernacyjnej (tak naprawdę wcale się jej tam nie spodziewałem), ale nie ma też sarkofagu ani trumny. Jasna żarówka oświetla białe wnętrze. – Co to znaczy, do diabła? Myślałem, że to grób Siri. – To jest grób Siri. – Gdzie ją pochowano? Pod posadzką, na miłość boską? Donel ociera czoło. Przypominam sobie, że mówię o jego matce. Przypominam sobie, że miał prawie dwa lata, żeby pogodzić się z faktem jej śmierci. – Nikt ci nie powiedział? – pyta. – O czym? – Gniew i konsternacja już ustępują. – Zapędzono mnie tu prosto z lądownika i powiedziano, że mam odwiedzić grób Siri, zanim zostanie otwarty transportal. O czym mi nie powiedziano? – Zgodnie z instrukcjami matki ciało poddano kremacji. Prochy rozsypano na Wielkim Morzu Południowym z najwyższej platformy rodzinnej wyspy. – W takim razie po co to... mauzoleum? Uważam na to, co mówię. Donel jest wrażliwy. Znowu ociera czoło i zerka na drzwi. Tłum nas nie widzi, ale mamy spore opóźnienie. Pozostali członkowie Rady musieli już zejść ze wzgórza, żeby dołączyć do dygnitarzy na estradzie. Moja dzisiejsza nieśpieszna żałoba wypadła w najbardziej niestosownym momencie i zamieniła się w kiepską farsę. – Matka zostawiła instrukcje. Zostały wykonane. – Donel dotyka panelu w ścianie, ten odsuwa się i odsłania małą wnękę, a w niej metalową skrzynkę. Widnieje na niej moje imię. – Co to jest? Donel kręci głową. – Rzeczy osobiste, które matka zostawiła dla ciebie. Tylko Magritte znała szczegóły, ale tej zimy zmarła i nic nikomu nie powiedziała. – W porządku – mówię. – Dziękuję. Zaraz wyjdę. Donel zerka na chronometr. – Ceremonia zacznie się za osiem minut. Za dwadzieścia uruchomią transportal. – Wiem – mówię. Naprawdę wiem. Jakaś cząstka mnie dokładnie wie, ile czasu zostało. – Zaraz do was wyjdę.

Donel waha się i zostawia mnie samego. Dotknięciem dłoni zamykam za nim drzwi. Metalowa skrzynka jest zaskakująco ciężka. Stawiam ją na kamiennej posadzce i kucam obok. Mniejszy zamek papilarny zapewnia mi dostęp do zawartości. Wieko uchyla się z trzaskiem. Zaglądam do środka. – Niech mnie diabli – mówię cicho. Nie wiem, czego się spodziewałem – pamiątek, nostalgicznych drobiazgów upamiętniających nasze wspólne sto trzy dni? Może zasuszonego kwiatka z jakiejś zapomnianej ofiary, albo muszli, którą wyłowiliśmy z morza w okolicy Fevarone? Jednak nie znajduję tam pamiątek, nie w tradycyjnym tego słowa rozumieniu. W skrzynce znajduje się mały ręczny laser Steinera-Ginna, jedna z najpotężniejszych broni, jakie kiedykolwiek powstały. Akumulator jest połączony przewodem zasilającym z małym ogniwem termojądrowym, które Siri musiała wymontować ze swojej nowej łodzi podwodnej. Do ogniwa podłączono także stary komlog, półprzewodnikowy antyk z ciekłokrystalicznym wyświetlaczem. Wskaźnik poziomu naładowania świeci na zielono. W skrzynce są jeszcze dwie rzeczy. Jedna to medalion z translatorem, którym posłużyliśmy się dawno temu. Ostatni przedmiot sprawia, że rozdziawiam usta ze zdumienia. – Ach, ty lisiczko – mruczę. Wszystko składa się w całość. Nie mogę powstrzymać uśmiechu. – Ty kochana, przebiegła lisiczko. Leży tam skrupulatnie zwinięta i podłączona do zasilania aeromata, którą Mike Osho kupił na targu w Carvnel za trzydzieści marek. Zostawiam ją w spokoju, odłączam natomiast komlog i wyjmuję go ze skrzynki. Siadam po turecku na zimnym kamieniu i dotykam ekranu. Światło w grobowcu przygasa i nagle stoi przede mną Siri. * * * Nie wyrzucili mnie ze statku po śmierci Mike’a. Mogli to zrobić, ale nie zrobili. Nie zostawili mnie na łasce prowincjonalnej sprawiedliwości Maui-Przymierza. Mogli to zrobić, ale zdecydowali inaczej. Przez dwa dni byłem przetrzymywany przez ochronę i przesłuchiwany, w tym raz osobiście przez kapitana Singha. Potem pozwolili mi wrócić do moich obowiązków. Przez długie cztery miesiące skoku powrotnego zadręczałem się wspomnieniem śmierci Mike’a. Wiedziałem, że na swój niezręczny sposób pomogłem go zamordować. Odpracowywałem swoje wachty, budziłem się

z koszmarów zlany potem i zastanawiałem się, czy zwolnią mnie, kiedy dotrzemy do Sieci. Mogli mi powiedzieć, ale postanowili tego nie robić. Nie zwolnili mnie. Pozwolono mi spędzić przysługujący mi urlop w Sieci, ale nie mogłem opuścić statku podczas pobytu w układzie Maui-Przymierza. Dodatkowo otrzymałem pisemną reprymendę i zostałem tymczasowo zdegradowany. Tyle było warte życie Mike’a – reprymendę i degradację. Wziąłem trzytygodniowy urlop razem z resztą załogi, ale w przeciwieństwie do pozostałych nie zamierzałem wracać. Przeszedłem przez transportal na Esperance i popełniłem klasyczny błąd gwiezdnego żeglarza – spróbowałem odwiedzić rodzinę. Po dwóch dniach w zatłoczonej bańce mieszkalnej miałem ich dość, wybrałem się więc na Lususa i przez trzy dni używałem sobie z kurewkami przy Rue des Chats. Kiedy humor mi się popsuł, przeniosłem się na Fuji i straciłem większość gotówki, obstawiając tamtejsze krwawe walki samurajskie. Wreszcie (ku własnemu zdumieniu) przeniosłem się na Stację Słoneczną, skąd wahadłowcem pielgrzymkowym w dwa dni dotarłem do basenu Hellas. Nigdy wcześniej nie byłem w Układzie Słonecznym ani na Marsie i nigdy nie zamierzam tam wracać, ale dziesięć dni, które spędziłem samotnie w zakurzonych, nawiedzonych korytarzach Klasztoru sprawiły, że wróciłem na statek. I do Siri. Czasem opuszczałem czerwony kamienny labirynt w trzewiach megalitu i odziany tylko w cienki skafander i maskę wychodziłem na jeden z nieprzeliczonych tysięcy kamiennych balkonów, by popatrzeć w górę na bladoszarą gwiazdę, która była kiedyś Starą Ziemią. Zdarzało mi się przy tym rozmyślać o odważnych i głupich idealistach, którzy wyruszyli w wielki mrok na swoich powolnych i nieszczelnych statkach, z jednakową wiarą i troską przewożąc embriony i ideologie. Zwykle jednak nie próbowałem myśleć. Najczęściej po prostu stałem pośród fioletowej nocy i czekałem, aż Siri do mnie przyjdzie. Właśnie tam, w Skale Pana, gdzie całkowite satori wymykało się tylu pielgrzymom bardziej ode mnie godnym jego osiągnięcia, ja osiągnąłem je dzięki wspomnieniu niespełna szesnastoletniego, kobiecodziewczęcego ciała leżącego obok mnie w księżycowym blasku spływającym ze skrzydeł jastrzębia. Kiedy Los Angeles ponownie weszło w przestrzeń kwantową, znajdowałem się na jego pokładzie. Cztery miesiące później byłem gotowy wozić budowlańców, podłączyć się do ulubionych symstymów i przespać urlop. Wtedy zjawił się u mnie Singh. – Lecisz na dół – oznajmił. Nie rozumiałem.

– Przez ostatnie jedenaście lat miejscowi zrobili z twojej wpadki z Osho legendę – wyjaśnił Singh. – Wokół twojego bzykanka z tą małą kolonistką osnuli całą mitologię. – Siri – powiedziałem. – Pakuj się. Spędzisz swoje trzy tygodnie na powierzchni. Doradcy ambasadora twierdzą, że bardziej przysłużysz się Hegemonii na dole niż tutaj. Przekonamy się. Świat czekał. Tłumy wiwatowały. Siri machała mi na powitanie. Opuściliśmy zatokę na żółtym katamaranie i pożeglowaliśmy na południe, południowy wschód, w kierunku Archipelagu i jej rodzinnej wyspy. * * * – Cześć, Merinie. Siri unosi się w ciemności swojego grobowca. Holo nie jest idealne, kontury trochę się rozmywają. Ale to jest Siri – Siri, jaką widziałem ostatnim razem, bardzo krótkie siwe włosy, wysoko uniesiona głowa, twarz wyostrzona cieniami. – Witaj Merinie, mój ukochany. – Cześć, Siri – odpowiadam. Drzwi grobowca są zamknięte. – Przykro mi, że nie mogę dzielić z tobą naszego Siódmego Ponownego Spotkania. Wyczekiwałam go. – Przerywa na chwilę i spuszcza wzrok na swoje ręce. Obraz migocze delikatnie, kiedy drobinki kurzu przelatują przez jej postać. – Dokładnie zaplanowałam, co tu powiem – ciągnie po chwili. – W jaki sposób to powiem. Jakie argumenty przedstawię. Jakie instrukcje przekażę. Wiem jednak, że to zdałoby się na nic. Albo już to powiedziałam, a ty usłyszałeś, albo nie pozostało mi już nic więcej do dodania, i w tej chwili najlepiej będzie zachować milczenie. Jej głos jeszcze wypiękniał z wiekiem. Rozbrzmiewa w nim pełnia i spokój, jaki płynie tylko z poznania bólu. Kiedy Siri porusza rękami, wybiegają poza granicę projekcji. – Merinie, ukochany, jak dziwne były nasze dni rozłąki i dni wspólnie spędzone. Jak pięknie związał nas absurdalny mit. Moje dni były dla ciebie zaledwie uderzeniami serca. Nienawidziłam cię za to. Byłeś lustrem, które nie skłamie. Gdybyś mógł widzieć swoją twarz na początku każdego naszego Ponownego Spotkania! Mogłeś przynajmniej ukrywać wstrząs... Tyle przynajmniej mogłeś dla mnie zrobić. Ale za twoją niezręczną naiwnością stało... co? Coś jeszcze, Merinie. Jest tam coś, co zaprzecza niedojrzałości i bezmyślnemu egotyzmowi, które

przywdziewasz po mistrzowsku. Troska? Być może. A może przynajmniej szacunek dla troski, jeśli nic ponadto. Merinie, ten pamiętnik ma setki wpisów... może nawet tysiące... Prowadziłam go, odkąd skończyłam trzynaście lat. Zanim to zobaczysz, wszystkie zostaną wymazane, z wyjątkiem tych, które zaraz się pojawią. Adieu, ukochany. Adieu. * * * Wyłączam komlog i przez minutę siedzę w milczeniu. Szmer tłumu jest ledwie słyszalny przez grube ściany grobowca. Biorę wdech i dotykam ekranu. Pojawia się Siri. Jest dobrze po czterdziestce. Natychmiast wiem, którego dnia i gdzie nagrała ten obraz. Pamiętam pelerynę, którą ma na sobie, wisiorek z kamieniem na jej szyi, pasemko włosów, które wymknęło się spod spinki i właśnie opada jej na policzek. Pamiętam wszystko z tamtego dnia. To był ostatni dzień naszego Trzeciego Ponownego Spotkania, spędzaliśmy czas z przyjaciółmi na wzgórzach nad Trójpołudniem. Próbowaliśmy przekonać dziesięcioletniego Donela, żeby zjechał razem z nami po polu śnieżnym. Płakał. Siri odwróciła się od nas, zanim jeszcze śmig wylądował. Kiedy wysiadła Magritte, wiedzieliśmy po minie Siri, że coś się stało. Ta sama twarz patrzy na mnie teraz. Siri z roztargnieniem odgarnia nieposłuszne pasmo włosów. Oczy ma zaczerwienione, ale panuje nad głosem. – Merinie, dzisiaj zginął nasz syn. Alón miał dwadzieścia jeden lat, a oni go zabili. Byłeś dzisiaj taki skonsternowany. Cały czas powtarzałeś „Jak mogło dojść do takiej pomyłki?”. Nie znałeś naprawdę naszego syna, ale widziałam malujące się na twojej twarzy poczucie straty, kiedy usłyszeliśmy tę wiadomość. Merinie, to nie był wypadek. Jeśli nic innego nie przetrwa, żadne inne zapiski, jeżeli nigdy nie zrozumiesz, dlaczego pozwoliłam, żeby sentymentalny mit rządził moim życiem, wiedz jedno: śmierć Alóna nie była przypadkowa. Był z separatystami, kiedy wtargnęła policja. Nawet wtedy mógł uciec, mieliśmy wspólnie przygotowane alibi. Policja uwierzyłaby w jego historię. Ale on zdecydował się zostać. Dzisiaj, Merinie, byłeś pod wrażeniem tego, co powiedziałam temu tłumowi... tej hałastrze... przed ambasadą. Wiedz, żeglarzu, że kiedy mówiłam „Nie czas teraz na okazywanie gniewu i nienawiści”, dosłownie to właśnie miałam na myśli. Ni mniej, ni więcej. Jeszcze nie nadszedł właściwy czas. Ale nadejdzie. Z pewnością. Wtedy, w tych ostatnich dniach, Przymierze było traktowane poważnie, i to się nie zmieniło. Ci,

którzy zapomnieli, będą zaskoczeni, kiedy ten dzień nastanie, ale on na pewno nastanie. * * * Obraz blednie i na ułamek sekundy na rysy starszej kobiety nakłada się twarz dwudziestosześcioletniej Siri. – Merinie, jestem w ciąży. Tak się cieszę. Nie ma cię już od pięciu tygodni i tęsknię za tobą. Nie będzie cię przez dziesięć lat. Nawet więcej. Merinie, dlaczego nie pomyślałeś, żeby mnie zaprosić do wspólnej podróży? Nie mogłabym z tobą polecieć, ale ogromnie bym się ucieszyła, gdybyś mi to zaproponował. Tymczasem jestem w ciąży. Lekarze mówią, że to będzie chłopiec. Opowiem mu o tobie, ukochany. Być może pewnego dnia pożegluje na Archipelag i posłucha pieśni Morskiego Ludu, tak jak ty i ja robiliśmy to w ostatnich tygodniach. Może do tego czasu je zrozumiesz. Tęsknię za tobą. Wracaj szybko, proszę. Holograficzny obraz migocze i zmienia się. Szesnastoletnia dziewczyna ma zaczerwienioną twarz. Długie włosy opadają kaskadą na nagie ramiona i białą koszulę nocną. Mówi pośpiesznie, ledwie uprzedzając łzy: – Żeglarzu Merinie Aspicu, bardzo mi przykro z powodu twojego przyjaciela, naprawdę, ale odszedłeś bez słowa pożegnania. Miałam tyle planów wobec ciebie, myślałam, jak nam pomożesz... jak razem... A ty się nawet nie pożegnałeś. Nie obchodzi mnie, co się z tobą stanie. Mam nadzieję, że wrócisz do tych swoich śmierdzących, zatłoczonych kopców w Hegemonii; możesz tam gnić do końca życia, jeśli o mnie chodzi. Właściwie to nie chciałabym cię więcej zobaczyć, Merinie Aspicu, nawet gdyby mi za to zapłacono. Żegnaj. Odwraca się plecami, zanim projekcja zblednie. W grobowcu jest ciemno, ale przekaz audio trwa jeszcze sekundę. Słychać cichy śmiech, a potem głos Siri – nie potrafię ocenić jej wieku – rozlega się po raz ostatni: – Adieu, Merinie. Adieu. – Adieu – mówię i wyłączam komlog. * * * Tłum się rozstępuje, kiedy wychodzę z grobowca, mrużąc oślepione słońcem oczy. Moje fatalne wyczucie czasu unicestwiło dramatyzm tej chwili i teraz uśmiech na

mojej twarzy wywołuje wściekłe szepty. Z głośników na wzgórzu płyną echa oficjalnej uroczystości. – ...początek nowej ery współpracy – rozlega się dźwięczny głos ambasadora. Stawiam skrzynkę na trawie i wyjmuję aeromatę. Tłum napiera, żeby zobaczyć, jak rozwijam dywanik. Wzór wyblakł, ale sploty sterujące lśnią jak świeża miedź. Siadam pośrodku maty i stawiam ciężką skrzynkę za sobą. – ...i pojawią się następne, aż przestrzeń i czas przestaną stanowić przeszkodę. Tłum się cofa, a ja stukam w splot i aeromata unosi się w powietrze na wysokość czterech metrów. Patrzę ponad dachem grobowca. Wyspy wracają, żeby uformować Archipelag Równikowy. Widzę je, setki wygłodniałych wysp przygnanych z południa przez delikatne wiatry. – Dlatego z ogromną przyjemnością zamykam ten obwód i witam cię, kolonio Maui-Przymierze, w społeczności Hegemonii Człowieka. Cieniutki promień ceremonialnego lasera komunikacyjnego bije w zenit. Rozlegają się oklaski i muzyka. Zerkam spod zmrużonych powiek w niebo w samą porę, żeby zobaczyć narodziny nowej gwiazdy. Pewna cząstka mnie wie dokładnie, kiedy to nastąpiło, co do mikrosekundy. Przez kilka mikrosekund transportal działał. Przez te kilka mikrosekund czas i przestrzeń naprawdę nie stanowiły przeszkody. A potem potężne siły pływowe sztucznej osobliwości odpaliły ładunek termitowy, który umieściłem na jej zewnętrznej obudowie. Ten maleńki wybuch nie był widoczny, za to już sekundę później wydłużający się promień Schwarzschilda pożera skorupę, połyka trzydzieści sześć tysięcy ton delikatnego dwunastościanu i rośnie szybko, żeby pochłonąć kilka tysięcy kilometrów pobliskiej przestrzeni. I to jest widoczne – wspaniale widoczne – jako miniaturowa nowa, która rozbłyskuje bielą na czystym błękitnym niebie. Orkiestra przestaje grać. Ludzie krzyczą i uciekają, szukają schronienia. Niepotrzebnie. Dochodzi do rozbłysku promieniowania X, które tuneluje na zewnątrz, kiedy transportal imploduje, ale rozbłysk nie jest aż tak silny, żeby narobić szkód na chronionym gęstą atmosferą Maui-Przymierzu. Drugi błysk plazmy staje się widoczny, gdy Los Angeles oddala się od gwałtownie rozpadającej się małej czarnej dziury. Wiatr przybrał na sile, morze się burzy. Dziś wieczorem i w nocy przypływ i odpływ będą inne niż zwykle. Chcę powiedzieć coś doniosłego, ale nic mi nie przychodzi do głowy. Poza tym tłum nie jest w nastroju do słuchania. Wmawiam sobie, że słyszę wiwaty przemieszane z krzykami i wrzaskami. Dotykam splotów sterujących i aeromata przelatuje nad urwiskiem i portem.

Jastrząb, który w środku dnia leniwie szybował na prądach termicznych, macha w panice skrzydłami, kiedy nadlatuję. – Niech przylecą! – krzyczę do uciekającego ptaka. – Niech przylecą! Będę miał trzydzieści pięć lat i nie będę sam. Niech przylecą, jeśli się odważą! Opuszczam pięść i śmieję się. Wiatr odwiewa mi włosy i osusza pot na piersi i rękach. Nieco uspokojony rozglądam się i ustalam kurs na najodleglejszą z wysp. Nie mogę się doczekać spotkania z pozostałymi. A jeszcze bardziej nie mogę się doczekać rozmowy z Morskim Ludem, któremu powiem, że nadszedł czas, by Rekin wreszcie pojawił się w morzach Maui-Przymierza. Później, kiedy bitwy zostaną wygrane i cały świat będzie należał do nich, opowiem im o niej. Zaśpiewam im o Siri. * * * Kaskada światła z odległego kosmicznego pola bitwy w dalszym ciągu spływała z nieba. Było słychać tylko szum wiatru na skarpie. Pielgrzymi stłoczyli się nad wiekowym komlogiem, jakby spodziewali się czegoś więcej. Niczego więcej nie było. Konsul wyjął mikrodysk i schował go do kieszeni. Sol Weintraub potarł plecy śpiącego niemowlęcia i powiedział do konsula: – Z pewnością nie jesteś Merinem Aspikiem. – Nie. Merin Aspic zginął w czasie Rebelii. Rebelii Siri. – Jak wszedłeś w posiadanie tego nagrania? – zapytał ksiądz Hoyt. Mimo maski bólu na twarzy było widać, że jest poruszony. – To coś niewiarygodnego... – Merin sam mi je dał – odpowiedział konsul. – Kilka tygodni przed tym, jak został zabity w Bitwie o Archipelag. Powiódł wzrokiem po otaczających go towarzyszach. Wszyscy patrzyli na niego pytająco. – Jestem ich wnukiem – wyjaśnił. – Siri i Merina. Mój ojciec, Donel, o którym wspomina Aspic, został pierwszym członkiem Rady Lokalnej, kiedy Maui-Przymierze przyjęto do Protektoratu. Później został wybrany do Senatu i do śmierci pełnił urząd senatora. Tego dnia, na wzgórzu koło grobowca, miałem dziewięć lat. Miałem lat dwadzieścia, wystarczająco dużo, żeby dołączyć do buntowników i walczyć, kiedy Aspic przybył nocą na naszą rodzinną wyspę. Wziął mnie na bok i zabronił mi dołączyć do ich oddziału.

– Walczyłbyś? – spytała Brawne Lamia. – O, tak. I zginąłbym. Tak jak co trzeci z naszych mężczyzn i co piąta z kobiet. Tak jak wszystkie delfiny i wiele wysp, chociaż Hegemonia starała się jak najwięcej z nich uchronić przed zagładą. – To poruszający dokument – powiedział Sol Weintraub – ale właściwie dlaczego tu jesteś? Po co pielgrzymujesz do Dzierzby? – Jeszcze nie skończyłem – odrzekł konsul. – Posłuchajcie. * * * Mój ojciec był tak słaby, jak silna była moja babka. Hegemonia nie zwlekała z powrotem na Maui aż jedenaście lokalnych lat – niszczyciele ARMII znalazły się na orbicie przed upływem pięciu. Ojciec patrzył, jak pośpiesznie zbudowane statki buntowników są rozganiane na boki. Nadal bronił Hegemonii, kiedy zaczęło się oblężenie naszej planety. Pamiętam, że miałem piętnaście lat i patrzyłem z górnego pokładu naszej wyspy, jak tuzin innych wysp płonie w oddali, a śmigi Hegemonii zapalają morze ładunkami głębinowymi. Rankiem fale były szare od ciał martwych delfinów. Moja starsza siostra Lira przyłączyła się do rebeliantów w tych beznadziejnych dniach, które nastały po Bitwie o Archipelag. Są świadkowie jej śmierci. Ciała nie znaleziono. Mój ojciec nigdy więcej nie wspomniał jej imienia. W ciągu trzech lat od zawieszenia broni i przyjęcia do Protektoratu, my, pierwotni koloniści, staliśmy się mniejszością we własnym świecie. Wyspy zostały poskromione i oddane we władanie turystom, tak jak to przewidział Merin w rozmowie z Siri. Pierwogród jest teraz jedenastomilionowym miastem; bloki mieszkalne, wieżowce i miasta EM rozpleniły się na całej wyspie wzdłuż wybrzeża. Port zachował się jako staroświecki bazar, gdzie potomkowie Pierwszych Rodów sprzedają po zawyżonych cenach wyroby rzemiosła i dzieła sztuki. Przez jakiś czas mieszkaliśmy na Centralnej Tau Ceti, kiedy ojciec został senatorem. Tam skończyłem szkołę. Byłem sumiennym synem: wychwalałem cnoty życia w Sieci, studiowałem chwalebną historię Hegemonii Człowieka i przygotowywałem się do kariery w korpusie dyplomatycznym. I przez cały czas czekałem. Wróciłem na Maui-Przymierze zaraz po ukończeniu studiów. Zatrudniłem się w biurze rządowym na Centralnej Wyspie Administracyjnej. Do moich obowiązków

należało odwiedzanie setek platform wiertniczych na szelfie, przygotowywanie raportów na temat gwałtownie mnożących się podwodnych kompleksów mieszkalnych oraz współpraca z korporacjami deweloperskimi z CTC i Sol Draconi Septem. Nie lubiłem tej pracy, ale sprawnie ją wykonywałem. Uśmiechałem się. I czekałem. Zacząłem zabiegać o względy pewnej dziewczyny z jednego z Pierwszych Rodów, dalekiej krewnej Bertola, kuzyna Siri. Ożeniłem się z nią, a kiedy uzyskałem najwyższą notę w egzaminach do korpusu dyplomatycznego, poprosiłem o przydział na placówkę poza Siecią. I tak zaczęła się nasza prywatna diaspora, moja i Greshy. Byłem utalentowanym i kompetentnym dyplomatą. Po pięciu latach standardowych zostałem wicekonsulem, po ośmiu – pełnoprawnym konsulem. Dopóki pozostawałem na Rubieżach, wyżej zajść nie mogłem. To był mój wybór. Pracowałem dla Hegemonii. I czekałem. Początkowo moim zadaniem było służyć kolonistom pomysłowością Sieci i pomagać im w tym, w czym byli najlepsi – w niszczeniu prawdziwego tubylczego życia. To nie przypadek, że w ciągu sześciuset lat międzygwiezdnej ekspansji Hegemonia nie napotkała żadnych istot uważanych za inteligentne według kryteriów Drake’a-Turinga-Chena. Na Starej Ziemi dawno pogodzono się z faktem, że jeśli jakiś gatunek umieszcza rodzaj ludzki w swoim menu, to długo nie pociągnie. W miarę jak Sieć się rozszerzała, każdy gatunek stanowiący poważną konkurencję dla ludzkiego intelektu wymierał, zanim w układzie planetarnym otwierał się pierwszy transportal. Na Wirze tropiliśmy nieuchwytne zepleny w wieżach z chmur. Może nie były inteligentne według standardów ludzi czy TechnoJądra, były jednak piękne. Kiedy umierały, mieniąc się kolorami tęczy, a wielobarwne wiadomości uchodziły uwagi uciekających towarzyszy ze stada, piękno ich przedśmiertnych cierpień wykraczało poza wszelkie słowa. Sprzedawaliśmy ich światłoczułe skóry korporacjom z Sieci, mięso światom takim jak Wrota Niebios, a kości mieliliśmy na proszek wciskany później jako afrodyzjak impotentom i przesądnym mieszkańcom dwudziestu innych kolonii. Na Ogrodzie zostałem doradcą inżynierów-arkologów, którzy osuszyli Wielkie Mokradła i tym sposobem położyli kres krótkim rządom bagiennych centaurów, które... zagrażały rozwojowi Hegemonii. Ostatecznie próbowały migrować, ale Północne Rubieże były dla nich zdecydowanie zbyt suche. Kiedy odwiedziłem ten

region kilkadziesiąt lat później, po tym, jak Ogród wszedł już do Sieci, zmumifikowane szczątki centaurów nadal walały się po odległych Rubieżach jak łupiny egzotycznych roślin z jakiejś barwniejszej epoki. Na Hebron przybyłem akurat wtedy, gdy żydowscy osiedleńcy kończyli długi spór z seneszajami, stworzeniami równie delikatnymi jak bezwodna ekologia tej planety. Seneszajowie byli empatami; zabiły ich nasz strach i chciwość. Oraz nasza niezłomna obcość. Jednakże na Hebronie to nie śmierć seneszajów zamieniła moje serce w kamień, lecz mój wkład w unicestwienie samych kolonistów. Na Starej Ziemi istniała nazwa dla takich jak ja – kolaborant. Bo chociaż Hebron nie był moim światem, osiedleńcy, którzy tam uciekli, uczynili to z powodów równie jasnych jak powody moich przodków, którzy na wyspie Maui na Starej Ziemi zawarli Przymierze Życia. Ja jednak czekałem. I grałem swoją rolę – w każdym sensie tego słowa. Zaufali mi. Stopniowo uwierzyli w moje szczere opowieści o tym, jak cudownie jest ponownie połączyć się ze społecznością ludzką... Dołączyć do Sieci. Upierali się, że tylko jedno miasto może zostać otwarte dla cudzoziemców. Zgodziłem się z uśmiechem. I teraz Nowa Jerozolima liczy sześćdziesiąt milionów mieszkańców, podczas gdy na kontynencie żyje dziesięć milionów żydowskich kolonistów niemal pod każdym względem uzależnionych od miasta należącego do Sieci. Została im jeszcze dekada. Może mniej. Po otwarciu się Hebronu na Sieć przeszedłem załamanie nerwowe. Odkryłem alkohol, błogosławioną antytezę czaru wspomnień i kablowania się. Gresha została przy mnie w tamtejszym szpitalu, aż zostałem odtruty. Klinika należała do katolików – rzecz niezwykła na żydowskiej planecie. Pamiętam szelest szat niosący się nocą po korytarzach. Moje załamanie było bardzo dyskretne i nie zwróciło niczyjej uwagi. Moja kariera nie doznała uszczerbku. Jako konsul zabrałem żonę i syna na Bressię. Jakże delikatną rolę mieliśmy tam do odegrania! Jakże zawiłą i wąską ścieżką kroczyliśmy. Przez całe dziesięciolecia, pułkowniku Kassad, siły TechnoJądra tropiły i dręczyły roje Wygnańców, dokądkolwiek ci polecieli. Teraz najbardziej wpływowe jednostki z Senatu i Rady Konsultacyjnej uznały, że trzeba wybadać siłę Wygnańców na samych Rubieżach. Wybrano Bressię. Muszę zresztą przyznać, że jej mieszkańcy od dziesięcioleci pracowali sobie na ten wybór: ich społeczeństwo było archaiczne, rozkosznie pruskie i do bólu militarystyczne, a oni sami nieznośnie aroganccy w swoich gospodarczych pretensjach i ksenofobiczni do tego stopnia, że z radością dali się zwerbować do zniszczenia „Groźby Wygnańców”.

Na początek – kilka wydzierżawionych niszczycieli, żeby mogli dotrzeć do rojów. Potem broń plazmowa. Sondy szturmowe z genetycznie modyfikowanymi wirusami. Drobna omyłka sprawiła, że nadal znajdowałem się na Bressii, kiedy przybyła horda Wygnańców. Pomyliłem się o kilka miesięcy. Na moim miejscu powinien już czekać wojskowo-polityczny zespół analityczny. Nie miało to żadnego znaczenia. Cel Hegemonii został osiągnięty: udało się porządnie przetestować determinację i zdolność szybkiego reagowania ARMII, i to w miejscu, w którym nie mogło to zaszkodzić interesem Hegemonii. Gresha zginęła, rzecz jasna. W pierwszym bombardowaniu. I Alón, mój dziesięcioletni syn. Był ze mną... przetrwał wojnę... zginął dopiero, kiedy jakiś idiota z ARMII zdetonował minę-pułapkę albo ładunek burzący zbyt blisko baraków dla uchodźców w stolicy, Buckminster. Nie było mnie przy nim, kiedy umierał. Po Bressii awansowałem. Otrzymałem najambitniejsze i najdelikatniejsze zadanie, jakie kiedykolwiek przydzielono dyplomacie w randze skromnego konsula: miałem być odpowiedzialny za negocjacje z Wygnańcami. Najpierw zostałem przerzucony na Centralną Tau Ceti na długą konferencję z komitetem senator Gladstone i częścią Rady Konsultacyjnej SI. Gladstone przyjęła mnie osobiście. Plan był bardzo skomplikowany. Ostatecznie Wygnańcy mieli zostać sprowokowani do ataku, a kluczem do tej prowokacji był Hyperion. Wygnańcy obserwowali Hyperiona już przed bitwą o Bressię. Nasz wywiad sugerował, że mają obsesję na punkcie Grobowców Czasu i Dzierzby. Ich atak na okręt szpitalny wiozący między innymi pułkownika Kassada był wynikiem błędnej oceny sytuacji; ich kapitan spanikował, kiedy okręt szpitalny błędnie zidentyfikowano jako jednostkę wojskową z napędem Hawkinga. Z ich punktu widzenia znacznie gorszy był fakt, że sadzając lądowniki w pobliżu Grobowców, ten sam dowódca zdradził ich umiejętność oparcia się wpływom prądów temporalnych. Kiedy Dzierzba zdziesiątkował ich komandosów, kapitan niszczyciela wrócił do roju i został stracony. Jednakże nasz wywiad sugerował, że omyłka Wygnańców nie była całkowitą katastrofą. Zdobyli cenne informacje na temat Dzierzby. Ich obsesja na punkcie Hyperiona pogłębiła się. Gladstone wytłumaczyła mi, w jaki sposób Hegemonia zamierza tę obsesję wykorzystać. Plan zasadniczo sprowadzał się do tego, żeby sprowokować Wygnańców do ataku na Hegemonię. Celem ataku miał być Hyperion. Dano mi do zrozumienia, że bitwa,

do której wtedy dojdzie, ma więcej wspólnego z wewnętrzną polityką Sieci niż z Wygnańcami. Pewne elementy TechnoJądra od stuleci sprzeciwiały się wejściu Hyperiona do Hegemonii. Gladstone wyjaśniła mi, że taka sytuacja nie leży już w interesie ludzkości i że siłowa aneksja Hyperiona pod płaszczykiem obrony samej Sieci zwiększy wpływy postępowych koalicji SI w TechnoJądrze. To zachwianie równowagi sił w Jądrze miało być korzystne dla Senatu i Sieci w sposób, którego do końca mi nie wyjawiono. Wygnańcy mieli zostać raz na zawsze unicestwieni jako potencjalne zagrożenie i nastałaby nowa era chwały Hegemonii. Gladstone zastrzegła się, że nie muszę zgłaszać się na ochotnika, ponieważ misja będzie skrajnie niebezpieczna zarówno dla mojej kariery, jak i mojego życia. Mimo to zgodziłem się. Hegemonia dostarczyła mi prywatny statek kosmiczny. Poprosiłem tylko o jedną modyfikację: wstawienie na pokład starego fortepianu marki Steinway. Miesiącami podróżowałem samotnie na statku z napędem Hawkinga. Miesiącami przemierzałem rejony regularnych migracji Wygnańców. W końcu mój statek został wykryty i przechwycony. Zaakceptowali moje wyjaśnienia, że jestem kurierem, ale od początku wiedzieli, że jestem szpiegiem. Rozważali, czy mnie zabić. Rozważali także możliwość negocjacji. Ostatecznie doszli do wniosku, że podejmą rozmowy. Nie będę nawet próbował opisać piękna życia w roju: kuliste miasta w nieważkości, farmy kometarne, klastry napędowe, lasy mikroorbitalne, migrujące rzeki, wreszcie – dziesięć tysięcy kolorów i faktur życia podczas Tygodnia Spotkania. Dość powiedzieć, że moim zdaniem Wygnańcy dokonali tego, czego ludzkość w Sieci nie zdołała osiągnąć przez tysiąclecia: ewoluowali. Podczas gdy my trwamy w naszych wtórnych kulturach, bladych odbiciach życia na Starej Ziemi, Wygnańcy badają nowe wymiary estetyki, etyki, nauk biologicznych, sztuki i wszystkiego tego, co musi się zmieniać i rozwijać, żeby odzwierciedlać ludzką duszę. Nazywamy ich barbarzyńcami, tymczasem sami bojaźliwie czepiamy się naszej Sieci jak Wizygoci czający się wśród ruin dawnej chwały Rzymu i śmiemy nazywać się ludźmi cywilizowanymi. W ciągu dziesięciu miesięcy standardowych zdradziłem im mój największy sekret, a oni zdradzili mi swój. Wyjaśniłem im ze wszystkimi znanymi mi szczegółami, jaką zagładę zgotowali im ludzie Gladstone. Powiedziałem, jak niewiele naukowcy Sieci rozumieją z anomalii Grobowców Czasu i opowiedziałem o niewytłumaczalnym lęku TechnoJądra przed Hyperionem. Ostrzegłem, że Hyperion stanie się dla nich pułapką, jeśli spróbują go zająć; wszystkie siły ARMII miały zostać sprowadzone do układu Hyperiona, żeby ich zmiażdżyć. Zdradziłem im

wszystko, co wiedziałem, i znowu czekałem na śmierć. Zamiast mnie zabić, coś mi powiedzieli. Pokazali mi przechwycone transmisje hiperłączowe, nagrania z kanałów tachionowych i własne zapiski prowadzone od dnia ucieczki z układu planetarnego Starej Ziemi czterysta pięćdziesiąt lat wcześniej. Przedstawione przez nich fakty były proste i przerażające. Wielka Pomyłka z trzydziestego ósmego nie była żadną pomyłką. Śmierć Starej Ziemi była efektem celowych działań podjętych przez pewne elementy TechnoJądra i ich ludzkie odpowiedniki w nowo powstałym rządzie Hegemonii. Hidżra została szczegółowo zaplanowana na kilka dziesięcioleci wcześniej, zanim do serca planety „przypadkowo” zrzucono czarną dziurę. Sieć, Wszechrzecz, Hegemonia Człowieka – wszystko to zostało zbudowane na fundamencie bestialskiego ojcobójstwa. A teraz nasze trwanie umożliwia cicha i rozmyślna polityka bratobójstwa, mordowania wszelkich gatunków, które mają choćby cień szansy na to, by stanowić dla nas konkurencję. Wygnańcy – jedyne poza nami ludzkie plemię swobodnie przemierzające gwiazdy i jedyna grupa niezdominowana przez TechnoJądro – byli następnym punktem na naszej liście zagłady. Wróciłem. Minęło ponad trzydzieści lat czasu Sieci. Meina Gladstone została przewodniczącą Senatu. Rebelia Siri była romantyczną legendą, drobnym przypisem w historii Hegemonii. Spotkałem się z Gladstone. Powiedziałem jej o wielu – chociaż nie o wszystkich – sprawach, jakie ujawnili mi Wygnańcy. Przyznałem, że wiedzą, że bitwa o Hyperiona będzie pułapką, ale mimo to zamierzają tam przybyć. Powiedziałem, że chcą, bym został konsulem na Hyperionie. Dzięki temu mógłbym być podwójnym agentem, kiedy wybuchnie wojna. Nie przyznałem jej się, że obiecali dać mi urządzenie, które otworzy Grobowce Czasu i pozwoli popuścić cugli Dzierzbie. Przewodnicząca Gladstone odbyła ze mną wiele długich rozmów. Agenci wywiadu ARMII rozmawiali ze mną jeszcze dłużej, niektóre z tych rozmów trwały miesiącami. Użyli najróżniejszych wytworów techniki i medykamentów, żeby potwierdzić, że mówię prawdę i niczego nie zatajam. W końcu zostałem wysłany na Hyperiona. Gladstone zaproponowała, że nada mu status planety Protektoratu i awansuje mnie na ambasadora, ale odrzuciłem obie propozycje. Zapytałem jednak, czy mogę zatrzymać prywatny statek. Na Hyperiona poleciałem jedną z regularnie kursujących jednostek pasażerskich; mój statek dotarł na miejsce kilka tygodni później w brzuchu odwiedzającego układ niszczyciela.

Został na orbicie parkingowej z założeniem, że w dowolnym momencie mogę go wezwać i nim odlecieć. Czekałem samotnie na Hyperionie. Mijały lata. Pozwoliłem swojemu zastępcy rządzić tym światem na Rubieżach, a sam piłem w Cicero i czekałem. Wygnańcy skontaktowali się ze mną prywatnym hiperłączem. Wziąłem w konsulacie trzytygodniowy urlop, sprowadziłem swój statek do odosobnionego miejsca w okolicy Morza Traw, poleciałem w rejon Obłoku Oorta, gdzie spotkałem się z ich okrętem zwiadu, zabrałem na pokład agentkę – kobietę imieniem Andil – oraz trójkę techników i wylądowałem na północ od Gór Brzeżnych, kilka kilometrów od samych Grobowców. Wygnańcy nie mieli transportali. Spędzali całe życie na długich podróżach międzygwiezdnych, patrząc jak życie w Sieci pędzi niczym odtwarzana w zwariowanym tempie holodrama. Mieli obsesję na punkcie czasu. TechnoJądro dało Hegemonii transportal i zachowało wyłączność na jego obsługę. Żaden ludzki naukowiec ani zespół specjalistów nawet nie zbliżyli się do zrozumienia zasady jego działania. Wygnańcy próbowali. Nie udało im się. Jednakże poniesione przy tej okazji porażki pozwoliły w ograniczonym zakresie pojąć istotę manipulacji czasoprzestrzenią. Rozumieli istotę prądów temporalnych i otaczającego Grobowce pola antyentropijnego. Nie potrafili generować takich pól, ale potrafili osłaniać się przed nimi i – teoretycznie – powodować ich rozpad. Mogli sprawić, że Grobowce Czasu i ich zawartość przestaną starzeć się wstecz. Wtedy Grobowce zostałyby „otwarte”, a Dzierzba zerwałby się z postronka i mógł swobodnie zapuszczać się coraz dalej. Cokolwiek jeszcze znajduje się w Grobowcach, zostałoby uwolnione. Wierzyli, że Grobowce Czasu pochodzą z ich przyszłości, a Dzierzba jest bronią odkupienia, czekającą tylko na właściwą dłoń, która ją ujmie. Kult Dzierzby uznał tego potwora za anioła zemsty; Wygnańcy uważali go za narzędzie obmyślone przez człowieka, wysłane poprzez czas, żeby ocalić ludzkość przed TechnoJądrem. Andil i jej technicy mieli wyskalować odpowiednie urządzenie i trochę poeksperymentować. – Nie posłużysz się nim teraz? – spytałem Andil, gdy staliśmy w cieniu konstrukcji zwanej Sfinksem. – Nie – odpowiedziała. – Dopiero kiedy inwazja będzie nieuchronna. – Ale powiedziałaś, że potrzeba całych miesięcy, nim zacznie działać. Dopiero wtedy Grobowce się otworzą. Skinęła głową. Miała ciemnozielone oczy. Była bardzo wysoka. Na jej skafandrze

dostrzegałem delikatne prążki egzoszkieletu z autonomicznym zasilaniem. – To może potrwać rok albo i dłużej – przytaknęła. – Urządzenie spowoduje powolny rozpad pola antyentropijnego. Ale kiedy ten proces się rozpocznie, będzie nieodwracalny. Nie aktywujemy urządzenia, dopóki Dziesięć Rad nie uzna, że atak na Sieć jest niezbędny. – A są co do tego wątpliwości? – Natury etycznej. Kilka metrów od nas trzech techników przykrywało urządzenie materiałem maskującym i kodowało parametry pola siłowego. – Międzygwiezdna wojna pociągnie za sobą śmierć milionów, może nawet miliardów. Wpuszczenie Dzierzby do Sieci będzie miało konsekwencje, których nie sposób przewidzieć. Wiadomo wprawdzie, że musimy uderzyć w Jądro, ale wciąż toczą się dyskusje odnośnie do tego, który sposób będzie najlepszy. Skinąłem głową. Spojrzałem na aparaturę i dalej, na dolinę z Grobowcami. – Kiedy uruchomicie urządzenie, nie będzie już odwrotu. Dzierzba zostanie uwolniony, a wy będziecie musieli wygrać wojnę, żeby nad nim zapanować, zgadza się? Andil uśmiechnęła się leciutko. – Owszem. Zastrzeliłem ją wtedy. Ją i trzech techników. Potem rzuciłem odziedziczony po babce laser Steinera-Ginna daleko między ruchome wydmy, usiadłem na pustym płynopianowym pudle i przez kilka minut płakałem. Następnie za pomocą komlogu jednego z techników wszedłem w obręb pola siłowego, odrzuciłem materiał maskujący i uruchomiłem urządzenie. Nie nastąpiła żadna widoczna zmiana. To samo charakterystyczne dla schyłku zimy intensywne światło wypełniało powietrze. Nefrytowy Grobowiec jarzył się delikatnie, a Sfinks nadal patrzył w pustkę. Jedynym dźwiękiem było chrobotanie piasku o skrzynie i ciała. Tylko świecący wskaźnik na urządzeniu Wygnańców wskazywał, że działa... że już zadziałało. Powoli wróciłem do swojego statku. Po części obawiałem się odwiedzin Dzierzby, po części miałem nadzieję, że się pojawi. Ponad godzinę siedziałem na tarasie statku, obserwując cienie wypełniające dolinę i piasek pokrywający odległe trupy. Dzierzba nie przyszedł. Nie było drzewa cierniowego. Po jakimś czasie zagrałem na steinwayu preludium Bacha, zamknąłem statek i poleciałem w kosmos. Skontaktowałem się z okrętem Wygnańców i powiedziałem, że doszło do wypadku. Dzierzba zabił agentkę i techników, a urządzenie aktywowano

przedwcześnie. Mimo początkowej konsternacji i paniki Wygnańcy zaproponowali mi azyl. Odmówiłem i zawróciłem w stronę Sieci. Nie ścigali mnie. Skontaktowałem się przez hiperłącze z Gladstone i powiedziałem jej, że agenci Wygnańców zostali zabici. Powiedziałem również, że inwazja jest wysoce prawdopodobna i że Wygnańcy zgodnie z planem wpadną w pułapkę. Nie zająknąłem się ani słowem o urządzeniu. Pogratulowała mi i wezwała do powrotu do domu. Odmówiłem. Powiedziałem, że potrzebuję ciszy i samotności. Zawróciłem statek w kierunku najbliższej układowi Hyperiona planety na Rubieżach, wiedząc, że sama podróż wypełni mi czas potrzebny do rozpoczęcia następnego aktu. Później, kiedy Gladstone przysłała mi przez hiperłącze wezwanie do odbycia pielgrzymki, znałem już rolę, jaką Wygnańcy wyznaczyli mi na te ostatnie dni – Wygnańcy, Jądro albo Gladstone i jej machinacje. Nie ma znaczenia, komu się dziś wydaje, że panuje nad sytuacją. Sytuacja nie słucha już swoich panów. Świat, jaki znamy, kończy się, moi przyjaciele, niezależnie od tego, co się z nami stanie. Jeśli o mnie chodzi, to nie mam żadnej prośby do Dzierzby. Nie mam ostatniego przesłania dla niego ani dla wszechświata. Wróciłem tu, ponieważ musiałem wrócić. Ponieważ takie jest moje przeznaczenie. Od dziecka wiedziałem, co muszę zrobić, gdy wróciłem samotnie do grobu Siri i poprzysiągłem Hegemonii zemstę. Wiedziałem, jaką cenę muszę zapłacić, zarówno w życiu, jak i w historii. Kiedy jednak nadejdzie czas osądu, zrozumienia zdrady, która rozprzestrzeni się niczym pożoga w całej Sieci i zniszczy całe światy, proszę, byście nie myśleli o mnie. Mojego imienia nie zapisano nawet na wodzie, jak by to powiedziała zaginiona dusza waszego poety. Pomyślcie o umierającej bez powodu Starej Ziemi; pomyślcie o delfinach, o ich szarych ciałach schnących i gnijących na słońcu; zobaczcie, tak jak ja widziałem, pływające wyspy, które nie mają już dokąd migrować, pozbawione żerowisk; zobaczcie Szelf Równikowy pokryty strupami platform wiertniczych i wyspy przygięte pod brzemieniem wszędobylskich, rozwrzeszczanych turystów, cuchnących olejkiem przeciwsłonecznym i marihuaną. Albo jeszcze lepiej – nie myślcie o żadnej z tych rzeczy. Stańcie tak jak ja stanąłem po pstryknięciu przełącznikiem, po morderstwie i zdradzie, ale nadal przepełniony dumą, oprzyjcie stopy mocno na przesypujących się hyperiońskich piaskach i z uniesionym czołem i pięścią wymierzoną w niebo zawołajcie: – Niech zaraza spadnie na oba wasze domy! Bo widzicie, ja pamiętam marzenie mojej babki. Pamiętam, jak mogło być. Pamiętam Siri.

* * * – Jesteś szpiegiem? – zapytał ksiądz Hoyt. – Szpiegiem Wygnańców? Konsul potarł policzki i nic nie powiedział. Wyglądał na kompletnie wyczerpanego. – Tak – powiedział Martin Silenus. – Przewodnicząca Gladstone ostrzegała mnie, kiedy zdecydowałem się na pielgrzymkę. Powiedziała, że jest wśród nas szpieg. – Powiedziała to nam wszystkim – warknęła Brawne Lamia. Spojrzała na konsula. Miała smutny wzrok. – Nasz przyjaciel jest szpiegiem – powiedział Sol Weintraub – ale nie tylko szpiegiem Wygnańców. Dziecko się obudziło. Weintraub wziął je na ręce, żeby przestało płakać, i dodał: – Jest tym, kogo w thrillerach nazywa się podwójnym agentem, w tym wypadku nawet potrójnym albo wręcz nieskończenie zwielokrotnionym. Jest karzącym ramieniem sprawiedliwości. Konsul spojrzał na starego naukowca. – Mimo to nadal jest szpiegiem – obstawał Silenus. – A szpiegów skazuje się na śmierć, prawda? Pułkownik Kassad trzymał w ręce neutralizator, ale w nikogo nim nie celował. – Pozostajesz w stałym w kontakcie ze swoim statkiem? – zapytał konsula. – Tak. – W jaki sposób? – Przez komlog Siri. Został... zmodyfikowany. Kassad skinął lekko głową. – I kontaktowałeś się z Wygnańcami przez pokładowy nadajnik hiperłączowy? – Tak. – Składałeś raporty z pielgrzymki, tak jak tego oczekiwali? – Tak. – Odpowiedzieli? – Nie. – Jak możemy mu wierzyć?! – wykrzyknął poeta. – Przecież to szpieg, do cholery! – Zamknij się – uciszył go Kassad tonem nieznoszącym sprzeciwu. Ani na chwilę nie oderwał wzroku od konsula. – Czy to ty napadłeś Heta Masteena? – Nie. Ale kiedy Yggdrasill spłonął, wiedziałem, że coś jest nie tak. – Co masz na myśli? – dopytywał się Kassad. Konsul odchrząknął.

– Spędziłem trochę czasu z Głosami Drzew. Ich związek z drzewostatkami jest niemal telepatyczny. Reakcja Masteena była zdecydowanie zbyt powściągliwa. Albo nie był tym, za kogo się podawał, albo wiedział, że statek ma zostać zniszczony, i zawczasu zerwał z nim kontakt. Kiedy stałem na warcie, poszedłem z nim porozmawiać. Zniknął. Kajuta była w takim stanie, w jakim ją zastaliśmy, z wyjątkiem tego, że sześcian Möbiusa był w stanie neutralnym. Erg mógł uciec. Zabezpieczyłem sześcian i wyszedłem na pokład. – I nie skrzywdziłeś Heta Masteena? – zapytał znowu Kassad. – Nie. – Powtarzam: dlaczego, kurwa, mamy ci wierzyć? – spytał Silenus. Popijał szkocką z ostatniej zabranej na pielgrzymkę butelki. Odpowiadając, konsul patrzył na butelkę: – Nie macie powodu, żeby mi wierzyć. Ale to nie gra roli. Pułkownik Kassad machinalnie postukiwał w matową oprawę neutralizatora. – Co teraz zrobisz ze swoim hiperłączem? Znużony konsul westchnął ciężko. – Złożę raport, kiedy Grobowce Czasu się otworzą. Jeśli nadal będę wtedy żył. Brawne Lamia wskazała na wiekowy komlog. – Moglibyśmy go zniszczyć. Konsul wzruszył ramionami. – Może się przydać – odparł pułkownik. – Możemy podsłuchiwać nieszyfrowane transmisje wojskowe i cywilne. A w razie potrzeby wezwać statek konsula. – Nie! – krzyknął konsul. Po raz pierwszy od wielu minut zdradził jakieś emocje. – Nie możemy teraz zawrócić. – Nie mamy chyba zamiaru zawracać – powiedział Kassad. Powiódł wzrokiem po pobladłych twarzach. Przez chwilę nikt się nie odzywał. – Musimy podjąć decyzję – przerwał milczenie Sol Weintraub. Kołysząc niemowlę, skinieniem głowy wskazał konsula. Poeta oparł czoło na szyjce pustej butelki. Podniósł wzrok. – Karą za zdradę jest śmierć. – Zarechotał. – I tak najdalej za parę godzin wszyscy zginiemy. Dlaczego naszym ostatnim uczynkiem nie miałaby być egzekucja? Ksiądz Hoyt skrzywił się, kiedy przeszył go nagły ból. Drżącym palcem dotknął spękanych ust. – Nie jesteśmy sądem. – Przeciwnie – zaoponował pułkownik Kassad. – Jesteśmy. Konsul wyciągnął przed siebie nogi, oparł przedramiona na kolanach i splótł

palce. – Zdecydujcie więc. W jego głosie nie było żadnych emocji. Brawne Lamia, która już wcześniej wyjęła pistolet ojca, teraz położyła go obok siebie na podłodze. Zerkała to na konsula, to na Kassada. – Mówimy o zdradzie? – powiedziała. – Zdradzie czego? Żadne z nas, może z wyjątkiem pułkownika, nie jest wzorcowym obywatelem. Wszystkimi nami pomiatają siły, na które nie mamy wpływu. Sol Weintraub zwrócił się bezpośrednio do konsula: – Pominąłeś jeden fakt, przyjacielu: Meina Gladstone i TechnoJądro wybrali właśnie ciebie, żebyś skontaktował się z Wygnańcami. Doskonale wiedzieli, co zrobisz. Może nie byli w stanie przewidzieć, że Wygnańcy dysponują środkami umożliwiającymi otwarcie Grobowców, chociaż w przypadku SI z Jądra nigdy nic nie wiadomo. Jednakże z pewnością wiedzieli, że odwrócisz się od obu społeczności, obu obozów, które zniszczyły twoją rodzinę. To wszystko stanowi część jakiegoś dziwacznego planu. Byłeś równie bezwolny jak to dziecko – dodał, wskazując swoją córkę. Skonsternowany konsul chciał coś powiedzieć, ale tylko pokręcił głową. – Możesz mieć rację – przyznał Fedmahn Kassad – ale mimo że mogą próbować posłużyć się nami jak swoimi pionkami, my musimy starać się działać samodzielnie. – Spojrzał na mur, gdzie rozbłyski światła z odległej kosmicznej bitwy malowały tynk czerwienią krwi. – Z powodu tej wojny zginą tysiące. Może nawet miliony. Ale jeśli Wygnańcy albo Dzierzba uzyskają dostęp do sieci transportali, groźba zawiśnie nad miliardami istnień na setkach światów. Konsul patrzył, jak Kassad podnosi broń. – Tak byłoby dla nas wszystkich szybciej – powiedział pułkownik. – Dzierzba nie zna litości. Nikt się nie odezwał. Konsul zapatrzył się w dal. Kassad zabezpieczył neutralizator i wsunął go za pas. – Doszliśmy tak daleko – orzekł. – Razem przejdziemy resztę drogi. Brawne Lamia odsunęła pistolet, wstała, przeszła niewielką odległość dzielącą ją od konsula, uklękła przy nim i go objęła. Zaskoczony konsul uniósł jedną rękę. Światło tańczyło na murze za nimi. Chwilę potem Sol Weintraub podszedł i objął ich oboje jedną ręką. Rachel wierciła się, zadowolona z niespodziewanego ciepła innych ciał. Konsul poczuł jej zapach – woń talku i noworodka.

– Myliłem się – powiedział konsul. – Przedstawię prośbę Dzierzbie. Poproszę o nią. Dotknął główki Rachel w miejscu, gdzie malutka czaszka łączyła się z karkiem. Martin Silenus wydał z siebie dźwięk, który zaczął się jako śmiech, a skończył się szlochem. – Nasze ostatnie prośby – powiedział. – Czy muza spełnia życzenia? Nie mam żadnych próśb. Chcę tylko, żeby poemat doczekał się zakończenia. Ksiądz Hoyt odwrócił się do niego. – Czy to aż takie ważne? – O tak, tak, tak, tak. – Silenus westchnął. Upuścił pustą butelkę, sięgnął do torby, wyjął plik kartek i uniósł je wysoko, jakby oferował je pielgrzymom. – Chcecie przeczytać? A może chcecie, żebym ja wam przeczytał? Słowa znowu płyną. Przeczytajcie stare kawałki. Przeczytajcie Pieśni, które napisałem trzysta lat temu i których nigdy nie opublikowałem. Wszystko tu jest. My wszyscy tu jesteśmy. Moje imię, wasze imiona, ta wędrówka. Nie rozumiecie, że ja... nie tworzę poematu. Tworzę przyszłość! Wypuścił kartki z ręki, podniósł pustą butelkę, zmarszczył brwi i wzniósł ją jak kielich mszalny. – Tworzę przyszłość – powtórzył, nie podnosząc wzroku – ale to przeszłość musi zostać zmieniona. Jedna chwila. Jedna decyzja. – Uniósł twarz. Miał zaczerwienione oczy. – To coś nas jutro zabije. Moja muza, nasz stwórca i niszczyciel, powrócił z przyszłości. No i dobrze. Tym razem niech zabierze mnie, a Billy’ego niech zostawi w spokoju. Niech zabierze mnie i niech poemat urwie się w tym miejscu, niedokończony po wsze czasy. Podniósł butelkę jeszcze wyżej, zamknął oczy i cisnął nią o mur. Odłamki szkła odbiły pomarańczowe światło cichych eksplozji. Pułkownik Kassad podszedł i położył długie palce na ramieniu poety. Na kilka sekund ten międzyludzki kontakt sprawił, że w pomieszczeniu zrobiło się jakby cieplej. Ksiądz Hoyt odsunął się od ściany, o którą się opierał, i uniósł prawą rękę. Zetknął kciuk z małym palcem i wyprostował trzy pozostałe palce w geście, który obejmował zarówno jego samego, jak i zgromadzonych przed nim. – Ego te absolvo – powiedział półgłosem. Wiatr chrobotał o mury i gwizdał wśród gargulców i balkonów. Światła bitwy toczącej się sto milionów kilometrów dalej malowały pielgrzymów odcieniami krwi. Kassad stanął w progu. Pozostali odsunęli się od siebie.

– Spróbujmy się przespać – zaproponowała Lamia. Później, leżąc samotnie na swoim posłaniu, wsłuchany w skowyt wichury konsul oparł policzek na plecaku i podciągnął wyżej szorstki koc. Od lat miał kłopoty z zasypianiem. Przycisnął pięść do policzka, zamknął oczy i zasnął.

11 W. Shakespeare, Romeo i Julia, przeł. S. Barańczak.



EPILOG

Konsula obudziły dźwięki bałałajki – tak ciche, że z początku wziął je za pozostałość snu. Wstał, wzdrygnął się, gdy owionęło go zimne powietrze, otulił się kocem i wyszedł na podłużny balkon. Nocne niebo w dalszym ciągu pałało bitewnym ogniem. – Przepraszam. – Zakutany w pelerynę Lenar Hoyt podniósł wzrok znad instrumentu. – Nic nie szkodzi, i tak byłem już gotowy wstać. – I rzeczywiście: konsul nie pamiętał już, kiedy ostatnio czuł się tak wypoczęty. – Graj dalej. Skowyt wichury prawie całkowicie zagłuszał ostre i czyste nuty. Miało się wrażenie, że Hoyt gra w duecie z lodowatymi podmuchami znad górskich szczytów. Wyrazista muzyka brzmiała w uszach konsula niemal boleśnie. Lamia i Kassad też wyszli na balkon. Niedługo potem dołączył do nich Weintraub; Rachel wierciła mu się w ramionach, wyciągając rączki do nieba, jakby próbowała łapać rozkwitające na nim kwiaty. Hoyt grał. W ostatniej godzinie przed świtem wiatr jeszcze się wzmógł; gargulce i iglice pełniły rolę stroików w zimnym fagocie Wieży Chronosa. Martin Silenus też się wynurzył z wnętrza budowli. – Kurwa, za grosz szacunku dla kaca... – powiedział, trzymając się za głowę. Stanął przy poręczy. – Jak puszczę pawia z takiej wysokości, to na dole wyląduje za pół godziny. Hoyt nie podnosił głowy, tylko coraz szybciej przebierał palcami po strunach niewielkiego instrumentu. Ciepłe, żywe tony bałałajki rozbrzmiewały w kontrapunkcie z nasilającym się północno-zachodnim wiatrem. Pozostali pielgrzymi kulili się w swoich kocach i płaszczach; podmuchy przybierały na sile, a nienazwana muzyka dotrzymywała im kroku. Konsul nigdy w życiu nie słyszał równie niezwykłej – i równie pięknej – symfonii.

Wiatr świszczał, ryczał, ogłuszał... aż ucichł. Hoyt skończył grać. Brawne Lamia rozejrzała się dookoła. – Już prawie świta. – Jeszcze godzina – odparł Kassad. Lamia wzruszyła ramionami. – A na co tu czekać? – Istotnie – poparł ją Weintraub. – Na co? – Spojrzał na wschód, gdzie jedyną zapowiedzią bliskości dnia było ledwie zauważalne blednięcie gwiazd. – Zapowiada się piękny dzień. – Przygotujmy się – wtrącił ksiądz. – Czy bagaże będą nam jeszcze potrzebne? Wszyscy spojrzeli po sobie. – Raczej nie – odparł konsul. – Pułkownik niech weźmie komlog z nadajnikiem hiperłączowym. Wy wszyscy zabierzcie to, co przygotowaliście na audiencję u Dzierzby. Resztę rzeczy zostawimy tutaj. – Dobrze – zgodziła się Lamia. Odwróciła się plecami do rozległej panoramy i skinęła na pozostałych. – Bierzmy się do roboty. * * * Liczące sześćset sześćdziesiąt jeden stopni schody prowadziły z północnowschodniego wyjścia z Wieży Chronosa na rozciągające się w dole wrzosowiska. Nie miały poręczy. W niepewnym świetle przedświtu pielgrzymi schodzili bardzo ostrożnie. Znalazłszy się na dnie doliny, odwrócili się, żeby ostatni raz spojrzeć na skalną ostrogę za plecami. Wieża Chronosa idealnie wtapiała się w górski masyw; balkony i zewnętrzne schody wyglądały jak zwykłe załomy skalne. Czasem jakaś jaśniejsza eksplozja odbijała się w oknie albo rzucała cień gargulca na mur, poza tym jednak można było odnieść wrażenie, że budowla zniknęła bez śladu. Przemierzyli niskie wzgórza u stóp Wieży, trzymając się trawiastego terenu i unikając kolczastych zarośli, najeżonych podobnymi do szponów cierniami. Po dziesięciu minutach znaleźli się na piaszczystym gruncie i przez łagodne wydmy ruszyli w głąb doliny. Prowadziła Brawne Lamia. Włożyła swoją najelegantszą pelerynę i czarno lamowany kostium z czerwonego jedwabiu, na nadgarstku zapięła błyszczący komlog. Za nią szedł Kassad w pełnym rynsztunku bojowym. Nie aktywował jeszcze

polimerowej powłoki maskującej i jego matowoczarny pancerz pochłaniał nawet padające z nieba okruchy światła. Pułkownik uzbroił się w standardowy karabin szturmowy ARMII. Wizjer jego hełmu lśnił jak czarne zwierciadło. Ksiądz Hoyt – w koloratce – narzucił czarną pelerynę na równie czarny garnitur. Bałałajkę niósł na rękach jakby to było dziecko. Wyjątkowo ostrożnie stawiał stopy, jakby każdy krok sprawiał mu ból. Następny był konsul w stroju godnym prawdziwego dyplomaty: wykrochmalona koszula, elegancko skrojone czarne spodnie, krótka marynarka, aksamitna peleryna i złoty trójgraniasty kapelusz – ten sam, który miał na głowie w pierwszym dniu podróży wiatrowozem. Musiał go zresztą przytrzymywać ręką, bo wiatr znów się wzmógł, sypał mu w twarz piaskiem i niczym wąż prześlizgiwał się po szczytach wydm. Zaraz za konsulem szedł Martin Silenus w targanym wiatrem futrze. Sol Weintraub zamykał pochód. Na piersi niósł zapakowaną do nosidełka i otuloną zwojami płaszcza Rachel. Śpiewał jej cicho, ale wiatr porywał dźwięki. Po czterdziestu minutach znaleźli się na wysokości wymarłego miasta. Marmury i granity lśniły w fioletowym świetle z nieba. Za ich plecami skrzyły się góry. Z tej odległości Wieża Chronosa była już nie do odróżnienia od skalistego tła. Przecięli piaszczystą dolinkę, wspięli się na kolejną wydmę – i nagle po raz pierwszy zobaczyli górne partie doliny Grobowców Czasu. Konsul dostrzegł rozpostarte skrzydła Sfinksa i błysk nefrytowej zieleni. Odległy łoskot za plecami kazał mu się odwrócić. Serce waliło mu jak oszalałe. – To już? – spytała Lamia. – Początek ostrzału? – Nie – odparł Kassad. – Spójrzcie. Wskazał miejsce ponad górami, w którym czerń pochłaniała gwiazdy. Wokół ciemnej plamy eksplodowały błyskawice, rozświetlając lodowce i pola śnieżne. – To tylko burza – wyjaśnił. Ruszyli dalej przez cynobrowe piaski. Konsul złapał się na tym, że wytęża wzrok w poszukiwaniu znajomej sylwetki u wylotu doliny lub w pobliżu Grobowców. Był absolutnie pewny, że coś na nich tam czeka... że on na nich czeka. – Spójrzcie... – odezwała się Brawne Lamia. Wiatr uniósł i prawie zagłuszył jej szept. Grobowce Czasu jarzyły się własnym światłem. To, co konsul w pierwszej chwili wziął za refleksy kosmicznej bitwy, wcale nimi nie było: wszystkie Grobowce były w tej chwili wyraźnie widoczne w głębi doliny, świeciły coraz jaśniej, każdy innym kolorem. Powietrze pachniało ozonem. – Czy to normalne? – spytał łamiącym się głosem ksiądz Hoyt.

Konsul pokręcił głową. – Nigdy o czymś takim nie słyszałem. – W okresie, gdy Rachel badała Grobowce, nie obserwowano takiego zjawiska – dodał Weintraub i zaczął nucić pod nosem. Kontynuowali marsz. Zatrzymali się dopiero u szczytu doliny, gdzie miękki piasek ustępował miejsca skale. W zagłębieniu terenu zalegały smoliste cienie. Nikt już nie wysuwał się na czoło. Nikt nic nie mówił. Konsul czuł, jak serce łomocze mu o żebra. Jeszcze gorsze od lęku przed tym, co ich czeka, było czarne przygnębienie, które przyniósł przenikliwy, zimny wiatr. Konsul miał ochotę zawrócić z krzykiem i pobiec z powrotem na wzgórza, z których przyszli. Spojrzał na Weintrauba. – Co to za melodia, którą nucisz Rachel? – spytał. Weintraub uśmiechnął się z wysiłkiem i podrapał po krótkiej brodzie. – To kawałek ze starego filmu, jeszcze sprzed hidżry. Sprzed wszystkiego. – Posłuchajmy – zaproponowała Lamia, w lot pojąwszy zamiar konsula. Była blada jak ściana. Weintraub zaczął śpiewać. Jego wątły głos z początku był ledwie słyszalny, melodia miała jednak nieodpartą moc. Ksiądz Hoyt akompaniował mu na bałałajce; wygrywane przez niego nuty z każdą chwilą brzmiały coraz pewniej. Brawne Lamia parsknęła śmiechem. – Na Boga... – mruknął z nabożną czcią Silenus. – Podśpiewywałem to sobie w dzieciństwie. Stare to jak świat. – Tylko kto jest czarnoksiężnikiem? – Wzmocniony aparaturą hełmu głos Kassada zabrzmiał w tym kontekście wyjątkowo komicznie. – Gdzie jest Oz? – zawtórowała mu Lamia. – I kto właściwie wybiera się na spotkanie z czarnoksiężnikiem? – spytał konsul. Grożąca zagarnięciem go czarna fala paniki nieco opadła. Sol Weintraub przestał śpiewać i zaczął im wyłuszczać fabułę starego płaskiego filmu, który przed wiekami obrócił się w proch. – Mniejsza z tym – przerwała mu Lamia. – Później nam opowiesz. Teraz śpiewaj. Z tyłu ciemność wchłonęła góry, burza coraz szybciej spływała po stokach i wrzosowiskach, zmierzając w stronę pielgrzymów. Niebo nadal krwawiło światłem, ale było już wyraźnie widać, że horyzont na wschodzie jest odrobinę jaśniejszy niż gdzie indziej. Z lewej strony wymarłe miasto szczerzyło kamienne zęby. Brawne Lamia znów wysforowała się naprzód. Weintraub zaczął śpiewać głośniej i zachwycona Rachel wierciła się z ożywieniem. Hoyt odrzucił pelerynę na plecy, żeby

nie utrudniała mu gry. Silenus cisnął pustą butelkę daleko na piasek; jego mocny, zdumiewająco przyjemny bas z powodzeniem walczył z wiatrem. Fedmahn Kassad podniósł wizjer hełmu, zarzucił karabin na ramię i dołączył do chóru. Konsul zaczął śpiewać, zawahał się, zastanowił nad bzdurnym tekstem i wybuchnął śmiechem. I śpiewał dalej w najlepsze. Ścieżka rozszerzała się na skraju strefy cienia. Konsul przesunął się w przód i na prawo, Kassad również, Weintraub wszedł w powstałą lukę... I tym sposobem, zamiast iść gęsiego, sześcioro pielgrzymów ruszyło tyralierą. Brawne Lamia z jednej strony wzięła za rękę Silenusa, z drugiej – Sola Weintrauba. Śpiewając w głos, nie oglądając się i maszerując równym krokiem, zeszli w dolinę.