Detektyw WS 20 03.2002

TYLKO DLA DOROSŁYCH ydanie

pecjalne

ISSN 1429-6853 INDEKS 34222Х

— .... ....... т

Ш

Ш

■

........... ” 1

№

W Y D A N IE SPECJALNE NR 3/2002

TYLKO DLA DOROSŁYCH 1 Adam Borkowski

Niebezpieczne cztery ściany

Jeremi Kostecki

Zapach śmierć 1

■

Magda Wójcik

Janusz Horodko

Pies na baby

OGNISTY DZIADEK

22

“ABYŚMY ŻYLI PO AMERYKAŃSKU”

26

ROZRYWKA Z TEMIDĄ

32

POWIATOWA MESSALINA

39

WROBIONY W MORDERSTWO?

44

Rude szczęściłe Skazać za wszelką cenę

Stanisław Maj

Śmierć ojca chrzestnego

Gangsterskie porachunki ~

г

Г

\

4 17

Witold Wiśniewski

|

LORNETKA PRAWDĘ Cl POWIE...

c ó r k a i s io s t r a

Z kraju i ze świata1 Ewa Kozierkiewicz-Widermańska

3

Zmowa milczenia

Rzeźnia

Kazimierz Tkaczyk

o d r e d a k c ji

*z a b ra ć m e d a lik t o g rze c h "... 52

KRZYŻÓWKA Z PARAGRAFEM

63

za g a d k a k ry m in a ln a

64

REDAGUJE ZESPÓŁ: redaktor naczelny - Adam Kościelniak, z-ca red. naczelnego - Krzysztofa Grabowska, sekretarz redakcji - Małgorzata Brykalska, kierownik działu reportażu - Monika Kamieńska, kierownik działu publicystyki - Ewa W Y D A N IE SPECJALNE Kozierkiewicz-Widermańska, sekretariat - Elżbieta Kubuj, ilustracje - Jacek Rupiński, repro i layout - Krystyna Nowakowska. WYDAWCA: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnicze „Rzeczpospolita”. Adres redakcji: 02-015 Warszawa, pl. Starynkiewicza 7, telefon 653 02 58, fax 621-53-46, E-mail: [email protected] Niezamówionych materiałów redakcja nie zwraca. Przygotowanie: Studio „Rzeczpospolita”, pl. Starynkiewicza 7. DRUK: Drukarnia Prasowa S.A. w Łodzi, al. J. Piłsudskiego 82. Numer oddano do łamania 8 VIII 2002 r. © Copyright by „Detektyw”. Nakład 219 720 egz. Prenumerata: Oddziały „Ruch” S.A., urzędy pocztowe i doręczyciele. Prenumeratę ze zleceniem wysyłki za granicę przyjmuje “Ruch” S.A. Oddział Krajowej Dystrybucji Prasy, ul. Jana Kazimierza 31/33, telefony 5328-731, 5328-816, 5328-820, infolinia 0-800-1200-29, www.ruch.pol.pJ Rozpowszechnianie w USA i Kanadzie z prawem wyłączności (exclusive): USA „EXLIBRIS” - 5554 W. Belmont Ave. Chicago, II. 60641 - Polish Book Gallery, tel. 312/2823107, fax 312/2823108. Biuro wWarszawie, Plac Trzech Krzyży 16. Kanada: „POLPRESS” - 90 Cordova Ave. Unit 908, Toronto Etobicoke, ON, M9A 2H8, tel. (416) 239-0648. W Niemczech: Firma „Wiejas”, 45277 Essen, Schaffelhofer Weg 32. Tel/Fax: 0201/58 26 66; 0201/50 50 39 68.

Шшт i l a i l i WIftf

2

—

^

' OD REDAKCJI

Niebezpieczne cztery ściany Siedem lat temu gtośne było w Warszawie tajemnicze zabójstwo Antoniny M. Ta czterdziestopięcioletnia kobieta zmarła w dziwnych okolicznościach we własnym domu. Pierwsze wyniki śledztwa zdawały się wskazywać na samobójstwo; pani M. zmarła od dużej dawki arszeniku, który znaleziono w resztkach niedopitej kawy, a później odkryto w jej ciele podczas badań toksykologicznych. W przypadkach, kiedy ist­ nieje uzasadnione przypuszczenie śmierci samobójczej, dochodzenie rzadko przekracza ramy utartej rutyny. Jeżeli na dodatek okazuje się, że samobójczyni leczyła się wcześniej u neurologa lub miała nowotwór, a przyjaciele potwierdzają, iż cierpiała na stany lękowe czy nawet by­ wała czasami w depresyjnym nastroju, prokurator szybko - i z ulgą - za­ myka sprawę, ponieważ w kolejce czekają następne. Ale tym razem było inaczej. W pierwszym odruchu mąż pani An­ toniny, Włodzimierz M., zamożny urzędnik wyższego szczebla jednej z agend rządowych, stanowczo wykluczył możliwość śmierci samobój­ czej i domagał się rzetelnego wyświetlenia sprawy. Nie mógł w tej mie­ rze przedstawić żadnego dowodu, ale upierał się, że przecież w ciągu dwudziestu lat wspólnego życia doskonale poznał żonę i samobójstwo zwyczajnie do niej “nie pasuje”. Cieszyła się doskonałym zdrowiem, ni­ gdy nie cierpiała na depresję, miała żywe usposobienie i czyniła mnó­ stwo planów na przyszłość. Jednym słowem - twierdził pan M. - jego żona po prostu “lubiła żyć”, a ludzie o takim usposobieniu nie odbiera­ ją sobie przecież życia. Policjanci przesłuchali mnóstwo wspólnych przyjaciół państwa M., dotarli także do jej bardzo bliskich przyjaciółek, którym zwierzała się z sekretów swojego życia i małżeństwa. Ci ludzie także stanowczo uważali, że Antonina M. nie miała powodów do odebrania sobie życia. Jednak trzy zaprzyjaźnione z nią panie powiedziały, iż niedawno do­ wiedziała się ona o romansie swojego męża i bardzo to przeżywała. Ale samobójstwo? - “Raczej nie, a nawet na pewno nie” - twierdziła każda z nich. - “Ona miała taki charakter, że raczej zabiłaby tę dwu­ dziestoletnią siusiumajtkę niż odbierałaby sobie życie”. Ale te trzy zgodne zeznania wystarczyły, aby prokurator i policja miały nareszcie “swojego” podejrzanego. Toteż wydarzenia zaczęły się odtąd toczyć w taki sposób, jakby wyjęto je z kiepskiej powieści sensacyjnej albo brukowego romansu. Podczas sekcji zwłok ustalono czas podania trucizny i śmierci Antoniny M. (z dokładnością do półto­ rej godziny) i okazało się, że małżonek nie ma na tę okoliczność alibi. Wcześniej, podczas wszystkich przesłuchań i przeszukania domu, bardzo chętnie współpracował z prokuratorem i policjantami i ci nie mieli wówczas wątpliwości, że chce im pomóc w wyjaśnieniu zagadki. Ale teraz odpowiadał niechętnie, mętnie, kluczył i zasłaniał się brakiem pamięci. Wreszcie “przyciśnięty”, przyznał się do romansu z dwudzie­ stodwuletnią Joanną K. i w ten sposób niemalże założył sobie pętlę na szyję (siedem lat temu kodeks karny przewidywał jeszcze karę śmierci za najcięższe zbrodnie). M. został tymczasowo aresztowany i od tego momentu policja nie tyle szukała zbrodniarza, co gromadziła przeciwko niemu dowody i poszlaki. Z punktu widzenia policyjnej ruty­ ny, doświadczenia i częstego u ludzi wszystkich profesji myślenia za pomocą stereotypów, Włodzimierz M. idealnie nadawał się na podej­ rzanego, oskarżonego, a w końcu i skazańca. Skoro miał romans, to na pewno chciał pozbyć się żony, a skoro tak - policjanci byli święcie przekonani - na pewno skorzystał z okazji i ją otruł, wychodząc z założenia, że jest to rozwiązanie szybsze i prostsze. A przede wszystkim tańsze niż przeprowadzenie rozwodu, podział wspólnego majątku i ewentualne alimenty. Niestety, prowadzący śledztwo prokurator popełnił w tej mierze błąd, który nagminnie i z uporem popełniają prokuratorzy i policjanci na całym świecie. Oto bowiem w sytuacji, kiedy w początkowym sta-

dium dochodzenia podejrzenia wobec jakiejś osoby zaczynają trzy­ mać się z grubsza kupy, śledczy pomijają i lekceważą dowody, które wskazują, że zbrodni mógł dokonać ktoś inny. Mimo, że ich jedynym zadaniem jest ustalenie materialnej prawdy, idą oni po linii najmniej­ szego oporu, chociaż w akademiach policyjnych i podręcznikach kry­ minalistyki przestrzega się przed tego rodzaju uproszczonym i stereo­ typowym myśleniem. Toteż najczęściej bywa tak, że po kilku dniach ważne dla śledztwa ślady ulegają zatarciu bądź kompletnemu znisz­ czeniu, inne - jako nieistotne - zostają zgubione albo zanieczyszczo­ ne, co uniemożliwia ich laboratoryjne zbadanie i zidentyfikowanie. Ale jest jeszcze druga strona medalu - bardziej groźna dla do­ mniemanego zabójcy. Oto ślady, co do których istnieją wątpliwości in­ terpretacyjne, bywają “naginane” do z góry przyjętej tezy. Jeżeli taki podejrzany (a następnie oskarżony) nie ma doświadczonego i bystre­ go obrońcy, zostaje z reguły skazany i dopiero po jakimś długim cza­ sie prawda wychodzi na jaw i okazuje się, że był to klasyczny (i wręcz podręcznikowy) przypadek pomyłki sądowej. Włodzimierz M. miał więcej szczęścia. Dzięki protekcji jego przy­ jaciół prokurator, wbrew utartej praktyce, zezwolił na udział adwokata we wstępnej części śledztwa, ten zaś wymusił, aby jeszcze raz do­ kładnie sprawdzono dom i poszukano dodatkowych śladów. Znalezio­ no takie ślady, które dowodziły, że na miejscu zbrodni przebywała jeszcze jakaś tajemnicza osoba i w efekcie, po wielu miesiącach żmudnego śledztwa, policja wykryła prawdziwego zabójcę. A co by by­ ło, gdyby pan M. nie miał ustosunkowanych przyjaciół? Trzeba jednak uczciwie powiedzieć, że za ową schematyczną rutyną śledczych stoją fakty trudne do podważenia. Oto według amerykańskiego Departamentu Sprawiedliwości, który od trzydziestu pięciu lat gromadzi statystyki dotyczące najcięższych zbrodni, aż w połowie przypadków ta­ jemniczej śmierci któregoś ze współmałżonków, sprawcą (wyłączywszy wypadki i zaginięcia) jest akurat drugi z małżonków. Jeżeli mała dziew­ czynka zostaje uprowadzona, a następnie zgwałcona i zamordowana, aż w czterdziestu procentach sprawcą jest ktoś z rodziny albo z najbliższego otoczenia dziecka; ktoś - kto ją dobrze znał, a ona miała do niego zaufa­ nie. Jeżeli zaś zabójstwo małego dziecka nie ma tła seksualnego, winny­ mi z reguły okazują się oboje rodzice, albo jej ojciec lub matka. W Polsce, każdego roku, dochodzi do kilkudziesięciu procesów przeciwko ojcom, wykorzystującym seksualnie swoje małoletnie córki. To jest oficjalna statystyka, ale policjanci i kryminolodzy uważają, że jest to tylko przysłowiowy wierzchołek góry lodowej. Ale tzw. ciemna liczba jest przerażająca i budzi prawdziwą grozę. Szacuje się bowiem, że aż co dwudziesta dziewczynka w Polsce jest obiektem seksualnym dla ojca, konkubenta, wuja czy przyjaciela domu. Nie dla wszystkich ludzi własny dom jest więc azylem przed złem tego świata. Przeciw­ nie: to właśnie w czterech ścianach lęgną się pomysły najcięższych zbrodni i tam też są ludzie mordowani. Polskie statystyki są w tej mie­ rze również wymowne. Oto w książce “Zabójstwa i ich sprawcy” Hali­ na Janowska podaje, że aż 47 procent zabójców należy zaliczyć do kategorii “bliscy krewni, małżonkowie (narzeczeni, konkubenci i kon­ kubiny) oraz dalsi krewni”. “Znajomi” popełniają 40 procent zbrodni, natomiast “nieznajomi” zaledwie 13. “Znajomi” - a więc ludzie, których ofiary dobrze znały i bez obawy nie raz gościły w swoim domu. To są dane sprzed kilku lat; od jakiegoś czasu ulegają one znacz­ nemu przesunięciu, policjanci szacują jednak, że “nieznajomi” dokonu­ ją nie więcej niż co piątego zabójstwa. Tak więc, wbrew utartej i roz­ powszechnianej opinii, znacznie bezpieczniej możemy czuć się na uli­ cy niż w czterech ścianach własnego domu.

A dam B orkow ski

Zapach Jeremi KOSTECKI

Zabójstw o gangstera, złodzieja, a naw et drobnego rzezim ieszka, który zakłóca spokój sąsiadom , nie budzi zazw yczaj społecznego sprzeciw u i em ocji. Ba, ludzie pow iadają w ów czas, że “słusznie mu się należało”, a naw et cieszą się po cichu, że o jednego przestępcę mniej, R eakcje byw ają całkow icie odm ienne, kiedy z rąk zabójców ginie człow iek cie-

szący się zasłużenie jak najlepszą opinią, Taki, który nikom u nie w adzi, nie zadaje się z podejrzanym i typam i, jest grzeczny, uczynny i pow szechnie łubiany. Przed policją staje w tedy bardzo trudne zadanie, albow iem nie w iadom o, w jakim kierunku poprow adzić śledztw o. W iadom o tylko, że jest trup, ale nie ma żadnej nici prow adzącej do zabójcy.

LORNETKA PRAWDĘ Cl POWIE.. rawdę mówiąc, to każdy doświadczony detektyw wie, iż taka nić w rzeczywistoP J l p ści istnieje. Tyle - że akurat jej nie widać. Toteż kiedy najbliższa rodzina i wszyscy Ш sąsiedzi zostaną przesłuchani i okazuje чВ Н р się, że nikt niczego nie zauważył, do­ chodzenie zamiera, po czym błądzi po omacku. I tylko szczęśliwy przypadek sprawia, że policja odzyskuje utra­ cony ślad, po którym morderca zostaje zdemaskowany. Takim spokojnym i łubianym przez sąsiadów (a zwłaszcza sąsiadki) człowiekiem był Kazimierz Ch., zajmujący samotnie małe, dwupokojowe mieszkanie na osiedlu Słoneczny Stok. Wyglądał na jakieś pięćdziesiąt lat i - jak się później okazało - w chwili śmierci miał do­ kładnie tyle. Chociaż można by o nim powiedzieć, że był przeciętnym zjadaczem chleba, to jednak wyróżniał się na tle innych pięćdziesięciolatków. Szczupły, o wyspor­ towanej sylwetce i zwinnych ruchach robił z oddali wra­ żenie energicznego trzydziestolatka, tym bardziej, że nosił się zawsze na sportowo. I tylko przedwczesna si­ wizna dodawała mu lat. Pana Ch. odróżniała od innych mężczyzn z bloku jeszcze jedna cecha. Otóż kłaniał się on wszystkim bez wyjątku sąsiadkom (nawet piętnastolatkom), uprzejmie przytrzymywał drzwi wejściowe na klatkę schodową, a do paroletnich chłopców na podwórku zwracał się “pa­ nie kolego”, dzięki czemu był przez dzieci łubiany i trak­ towany z ufnością. Kazimierz Ch. mieszkał sam, ale były w jego życiu ko­ biety. Żadna z sąsiadek nie zauważyła, aby miał stałą partnerkę, ale trzy panie widywano koło niego częściej niż inne. Czy można by na tej podstawie cokolwiek po­ wiedzieć o jego charakterze? Zapewne tylko to, że nie chciał się z nikim wiązać. A może po prostu nie trafił na tę jedną i jedyną, która umiałaby zawładnąć jego ser­ cem? Tego już się nie dowiemy. W każdym razie kilka pań z sąsiedztwa wyrażało się o nim wyraźnie cieplej niż przystałoby mówić o kimś zupełnie obcym i znało jego drobne sekrety. Na przykład wiedziały, dlaczego i skąd Kazimierz Ch. wraca czasami do domu bardzo późno w nocy, a nawet przed samym świtem. Wiedziały także, iż ma nieślubnego syna w wieku dziewięciu lat i bardzo starą matkę, która przeżyta frzy zawały i poważnie choru­ je na tarczycę. Właśnie dzięki bardzo dokładnym zezna­ niom jednej z tych kobiet, czterdziestoletniej księgowej Krystyny M., policji udało się po kilku miesiącach kręce­ nia w miejscu, naprowadzić śledztwo na właściwe tory. f;-

mieszkania zostały otworzone, pozdrawiał ją nie­ odmiennie słowami “witaj Jagna mecenaska”. Tuż na przeciwko drzwi wejściowych znajdowała się jego sy­ pialnia, a tam leżał już na podłodze gruby materac sprę­ żynowy, a na nim pościel. Lewy róg kołdry był odwinię­ ty na zewnątrz, na środku poduszki leżała czerwona ró­ ża, zaś obok posłania stała butelka bourbona, czyli amerykańskiej whisky pędzonej z kukurydzy. Agnieszka G., jak przystało na adwokata, była dokładna i dodała, że szklaneczek ani kieliszków nigdy nie było, albowiem mieli w zwyczaju pociągać prosto z butelki, co Ch. na­ zywał “piciem po kowbojsku”. Odpowiadając na kolejne pytania komisarza Tadeusza H., mecenas Agnieszka G. powiedziała, że zaraz po wejściu do mieszkania rozbierała się i wchodzi­ ła do wanny. Później oboje (on w welurowym płaszczu kąpielowym koloru ciemnej zieleni, a ona w czerwonym jedwabnym szlafroczku) przechodzili do sypialni i drugi raz kochali się na materacu. Nim upłynęły dwie godziny, pani G. ubierała się i wychodziła. Na kolejne spotkanie umawiali się telefonicznie. Widywali się mniej więcej raz w tygodniu. Wiedziała, że Kazimierz Ch. miał oprócz niej kilka innych partnerek. Ona zresztą także żyła z innym mężczyzną, toteż ta kwestia nigdy nie była przedmiotem rozmów, ani tym bardziej sporów czy kłótni. Spotykali się wyłącznie dla seksu, gdyż tak było im najwygodniej. Ale tego dnia wszystko przebiegało inaczej. Kazi­ mierz Ch. nie zawołał do niej z łazienki radosnym gło­ sem “witaj Jagna mecenaska”, a ona - kiedy stała już w progu i patrzyła do wnętrza mieszkania - nie widziała w sypialni materaca z rozłożoną pościelą i czerwoną ró­ żą na poduszce. W domu zalegała cisza i jednocześnie Agnieszka G. poczuła zapach, jakiego nigdy wcześniej w tym mieszkaniu nie było. ★ ★★

ilkanaście miesięcy później pani mecenas G. ze­ znawała przed sądem jako świadek i powiedzia­ ła, iż od tamtego dnia doskonale już wie (i zapa­ mięta to do końca życia), jaką postać ma cisza, o której powiada się, że jest “śmiertelna”. - O “śmiertelnej ciszy” - mówiła - paplamy przy byle okazji i bez żadnego związku z tym, jaka ta cisza jest naprawdę. A tamta cisza rzeczywiście budziła grozę. Byto w niej coś ciężkiego i nieuchronnego jak przezna­ czenie, od którego nie ma odwrotu. Nie potrafię tego inaczej nazwać. A w dodatku ten dziwny, a zarazem de­ likatny zapach, jakiego nigdy wcześniej, ani nigdy póź­ O krutna śm ierć niej nie czułam. Widziałam wielu martwych ludzi i wiem, że to nie był zapach krwi. Tak pachniała śmierć, bo ona znalezieniu zwłok powiadomiła policję Agniesz­ tam właśnie była. ka G., która umówiona była z Kazimierzem Ch. Na pytanie sądu jak należy to rozumieć, Agnieszka na godzinę osiemnastą i otworzyła drzwi klu­ G. odparła, że “właśnie dokładnie tak, jak powiedziałam”. czem, który dostała od kochanka trzy miesiące wcze­ śniej. Powiedziała ona komisarzowi Tadeuszowi H., iż - Kiedy doktor Janusz M., przewrócił jego ciało z prawego boku na wznak, z ust Kazimierza Ch. wydo­ kiedy tylko otworzyła drzwi, nie zdążyła wejść na dobre był się ni to jęk, ni westchnienie - zeznawała Agnieszka do środka, kiedy poczuła, że coś nie jest w porządku. G. - Ja oczywiście wiem, że gwałtowne poruszenie Ich krótkie spotkania (trwały zaledwie około dwóch go­ martwego ciała może spowodować, iż nagromadzone dzin) wypełnione były intensywną zabawą erotyczną w płucach powietrze wychodzi wtedy przez krtań i po­ i miały swój uświęcony rytuał. Kazimierz czekał zawsze rusza struny głosowe. Ale to nie był dźwięk wyłącznie na nią w wannie i kiedy tylko usłyszał, że drzwi do

K

O

5

LORNETKA PRAWDĘ Cl POWIE... —

i

mechaniczny, jaki wydają przedmioty martwe, pozba­ wione życia. To byto westchnienie pełne cierpienia i lę­ ku i poczułam wówczas, że właśnie w tym momencie uchodzi z niego dusza.

człowieka, który żył spokojnie, obracał się tylko w do­ brym towarzystwie i o którym trudno byłoby powiedzieć, że komukolwiek się naraził?

Kto p o zo staw ił ślady?

★ ★★ ak jednak wynika z protokołu oględzin miejsca zbrodni, Kazimierz Ch. zmarł przynajmniej dobę wcześniej, zanim mecenas G. natknęła się na jego ciało. Według doktora Janusza M., zginął od siedmiu ciosów zadanych siekierą albo toporkiem strażackim. W każdym razie były to głębokie rany tzw. rąbane; dwie z nich powodowały uszkodzenie mózgu i natychmiasto­ wą śmierć. Jedno uderzenie było tak silne, że prawe przedramię, którym Ch. zasłaniał się przed ciosem, by­ ło przerąbane do połowy kości. Doktor M. nie miał żad­ nych wątpliwości: tak silne uderzenia mógł zadawać wy­ łącznie mężczyzna, na pewno silny i rosły (powyżej stu osiemdziesięciu centymetrów wzrostu) i najprawdopo­ dobniej leworęczny. Sekcja zwłok potwierdziła tę wstępną diagnozę, ale docent Walerian K., porównując obrażenia z pośmiert­ nym ułożeniem zwłok, doszedł do wniosku, że rany na głowie Kazimierza Ch. powstały już wówczas, kiedy le­ żał on na podłodze. Wniosek w tym kierunku nasuwał siniak po silnym uderzeniu w szczękę i dwa wybite zę­ by. Ch. został po tym ciosie na krótko zamroczony i upadł, a zabójca wykorzystał to, aby rozprawić się z nim ostatecznie i dwukrotnie rozpłatał mu czaszkę. Na drzwiach do mieszkania nie znaleziono śladów, które wskazywałyby na włamanie lub otwieranie zam­ ków przy pomocy wytrychów. Wniosek mógł być tylko jeden: Kazimierz Ch. znał swojego zabójcę i wpuścił go do siebie. Chociaż oba pokoje wydawały się na pierwszy rzut oka splądrowane, komisarz H. ocenił, że ten bałagan został celowo upozorowany, aby wprowadzić policję w błąd. Po pierwsze - nie było żadnych śladów prze­ szukiwania kuchni, a każdy zawodowiec wie, że wiele osób ukrywa tam większe kwoty pieniędzy i kosztow­ ności. Po drugie - ubrania i bielizna z szafy zostały wy­ rzucone na podłogę, ale w szufladach biurka panował idealny porządek, jakby oprócz właściciela nikt tam nie zaglądał. Oczywiście nie byto pewne, że nic z tego mieszkania nie zostało skradzione. O tym mógłby po­ wiedzieć tylko ktoś, kto bardzo dobrze znał Kazimierza Ch. i często bywał w jego domu. Komisarz H. był jed­ nak przekonany, że powodem mordu nie był rabunek. To była zemsta albo jakieś zadawnione porachunki, to­ też komisarz obawiał się, że śledztwo zapowiada się jako żmudne i pracochłonne. Te obawy potwierdziły wkrótce zeznania sąsiadów: nikt niczego nie widział ani nie słyszał, wszyscy nato­ miast byli niepomiernie zdumieni, że ktoś mógł nastawać na życie Ch., człowieka uważanego powszechnie za “bardzo spokojnego, grzecznego i kulturalnego”. Nikt też nie widział go w towarzystwie kogoś, kto nie paso­ wałby do jego sfery. To był kompletny szok dla wszyst­ kich w okolicy. Jeżeli więc nie zabójstwo na tle rabunko­ wym - to co? Jakie mogły być powody zamordowania

J

6

olska policja (identycznie zresztą jak wszystkie po­ licje na świecie) ma wypracowane przez lata sprawdzone w praktyce - rutynowe metody działa­ nia, którymi posługuje się zależnie od okoliczności i ro­ dzaju przestępstwa. Jedną z takich metod, uregulowaną przez specjalną instrukcję, jest skrupulatne badanie miej­ sca zbrodni. Każdy, nawet początkujący i mało doświad­ czony policjant wie, jak ważne jest odpowiednie (a zwłaszcza sterylne) zabezpieczenie śladów, które mo­ gły pochodzić od przestępcy albo zostały przez niego przyniesione z zewnątrz. Są to nie tylko odciski linii papi­ larnych, które zostały uznane za najpewniejszą metodę identyfikacji ludzi pod koniec dziewiętnastego wieku (ma­ ło kto wie jednak, że Chińczycy już w III wieku przed na­ szą erą umieli posługiwać się tym sposobem). Takimi ważnymi śladami są ludzkie włosy i drobiny naskórka, krew, sperma i inne wydzieliny, a również takie mikrosko­ pijne drobiny jak nitki z tkanin, przyniesione z zewnątrz błoto i pył, a nawet cząstki i nasionka roślin. Autopsja pozwala ustalić dokładny (nawet do pół go­ dziny) czas śmierci i bezpośrednią przyczynę zgonu, a także określić - nierzadko ze zdumiewającą dokładno­ ścią - narzędzie zbrodni. Wreszcie ważnymi dowodami są zeznania świadków. Pozwalają one uwiarygodnić, a niekiedy obalić niektóre dowody materialne; zdarza się także, iż zmuszają policjantów do szukania nowych dowodów, a ekspertów - do ponownych analiz zebra­ nych w miejscu zbrodni śladów. Toteż każdą z tych trzech grup dowodów policja traktuje zawsze z należytą uwagą, zwłaszcza podczas pierwszych godzin śledz­ twa, albowiem popełnione w tym czasie błędy czy za­ niechania bywają trudne do naprawienia, a często jest to wręcz niemożliwe. Taki istotny błąd, zaraz po zabezpieczeniu wszyst­ kich śladów w mieszkaniu Kazimierza Ch., popełnił ko­ misarz H. Nie uprzedzajmy jednak faktów i powiedzmy uczciwie, że eksperci od zabezpieczenia śladów spisali się nadzwyczaj dobrze. Po pierwsze - odkryto mnóstwo linii papilarnych należących (poza denatem) do wielu osób. Zanim zaczęto je dopasowywać do konkretnych ludzi, dokonano ich wstępnej klasyfikacji i okazało się, że należały do siedemnastu różnych osób. Trzy zostały zostawione bez wątpienia przez kobiety, zaś kilkadzie­ siąt śladów należało albo do tego samego dziecka (je­ go wiek można było określić w dużym przybliżeniu na 10-15 lat), albo do osoby dorosłej, ale posiadającej wy­ jątkowo małe dłonie. Zapewne to samo dziecko (?) zostawiło na jesio­ nowym parkiecie w pokoju pełniącym rolę gabinetu (znajdowało się tu duże biurko a na nim komputer, zaś jedna ściana zabudowana była całkowicie półka­ mi na książki) ślad po obuwiu, określonym wstępnie jako tenisówki produkcji krajowej o numeracji 32. Ko­ misarz uznał początkowo, że te małe “niedoroste” śla­ dy pozostawił synek Kazimierza Ch. Sąsiedzi stwier­

P

LORNETKA PRAWDĘ Cl POWIE.. dzili, że widzieli go czasem z małym chłopcem, a nie wie­ dząc, że jest to jego syn, byli przekonani, że odwiedza go sio­ strzeniec, bratanek lub jakiś in­ ny, dalszy kuzyn. Mocno okrwa­ wiony dywan z plamami zakrze­ płej krwi i śladami spermy zapa­ kowano w wyjałowiony pojemnik i odesłano do laboratorium. W tym samym pokoju, na pod­ łodze i dwóch ścianach, także znajdowały się plamy krwi. Po sfotografowaniu ich i opisaniu zo­ stały one zeskrobane i każda z osobna, wraz z resztkami pod­ łoża, została włożona do steryl­ nego pojemnika i opatrzona nu­ merem. Znaleziono także cztery włosy, które wstępnie oceniono (z powodu ich długości) jako ko­ biece. W każdym razie, co było widoczne na pierwszy rzut oka, na pewno nie należały do denata. ★ ★ ★ iedy już wszystkie odciski linii papilarnych oraz pozo­ stałe, widoczne gołym okiem ślady, zostały zebrane i sklasyfikowane, policjanci uru­ chomili specjalny odkurzacz próżniowy, aby z całego mieszka­ nia zebrać drobinki, które zostały później poddane drobiazgowej analizie laboratoryjnej. Te wszystkie czynności na miejscu zbrodni zajęły policjan­ tom i technikom prawie dziesięć godzin, toteż dopiero przed piątą rano następnego dnia komisarz H. mógł odetchnąć i zapalić w mieszkaniu Kazimierza Ch. pa­ pierosa. Wcześniej wychodził “na dymka” na korytarz, a popiół strzepywał do prowizorycznej popielniczki, zro­ bionej z kawałka gazety. Te dziesięć godzin intensywnej pracy wyczerpały komisarza, obniżyły jego jasność myślenia i zdolność przewidywania, co w pracy detektywa jest ważną umie­ jętnością, od której zależy powodzenie śledztwa. Pod­ czas oględzin mieszkania Kazimierza Ch. trzykrotnie przywożono mu kawę z baru na dworcu PKP i dzięki sporej dawce kofeiny oraz napiętej uwadze trzymał się doskonale. Ale kiedy zakończono szukanie i zabezpie­ czanie śladów i technicy zaczęli pakować swoje instru­ menty i narzędzia, komisarz rozluźnił się, a wtedy dopa­ dło go zmęczenie, którego nie mógł opanować. Pierwotnie miał zamiar kontynuować przeszukanie mieszkania Kazimierza Ch. do skutku. Kiedy jednak zo­ rientował się, że uważne przejrzenie zawartości biurka (dziewięć szuflad wypełnionych różnego rodzaju doku­ mentami i drobiazgami) oraz półek z papierami zajmie jeszcze co najmniej pięć - sześć godzin, doszedł do

K

wniosku, że musi chociaż trochę odpocząć. Mieszkanie zamknięto przy pomocy kluczy, które oddała policjan­ tom mecenas Agnieszka G. Pomysł, aby założyć na drzwiach plomby z pieczątkami Komendy Miejskiej ko­ misarz najpierw odrzucił, gdyż podejrzewał, że byłoby to zaproszenie dla ewentualnych włamywaczy i poszuki­ waczy łatwego łupu. Po zastanowieniu uznał jednak, że można posłużyć się podstępem. Pomysł był naiwny i żywcem wzięty z powieści kry­ minalnych, gdzie często powiada się, że “zbrodniarz po­ wraca na miejsce zbrodni”. Warto jednak wiedzieć, że według statystyk policji amerykańskiej dzieje się tak w przypadku 13 procent zbrodni, rzecz nie jest więc do śmiechu (polska policja nie ma tego rodzaju statystyk). A zatem czasami bywa tak naprawdę, toteż w mieszka­ niu Kazimierza Ch. pozostał na wszelki wypadek do­ świadczony policjant (starszy sierżant Włodzimierz R.), zaś drzwi wejściowe zostały rzeczywiście oplombowane stosownymi pieczątkami. Dodatkowo komisarz posłużył się komputerem denata i na kartce formatu A-4 wydru­ kował wielkimi literami komunikat: “Wstęp zabroniony decyzją Prokuratury Okręgowej i Policji. Zainteresowani mogą kontaktować się z Komendą Miejską Policji pod numerem alarmowego telefonu 997”.

7

LORNETKA PRAWDĘ Cl POWIE...

.....................

Były to czynności, które komisarz Tadeusz H. przed­ sięwziął jedynie “na wszelki wypadek”. Nie spodziewał się bowiem, aby przyniosły one jakiekolwiek skutki istot­ ne dla dochodzenia. Zrobił to wyłącznie - jak później przyznał się przełożonym - “dla świętego spokoju”. Była to rutyna i jeszcze raz rutyna, a przede wszystkim dzia­ łanie w tym celu, by on sam zachował przy dalszej pra­ cy dobre samopoczucie i żeby mógł powiedzieć sam so­ bie i szefowi wydziału, że niczego w śledztwie nie zanie­ dbał, czy nie zaniechał. Jechał teraz do domu z mocnym postanowieniem, że prześpi się najdłużej do dziewiątej i miał nadzieję, że ten krótki sen przywróci mu siły i jasność umysłu, dzięki której dostrzeże coś, co do tej pory umykało je­ go napiętej i skoncentrowanej uwadze. W ten sposób będzie z powrotem na miejscu nie później jak o dzie­ siątej, aby dokończyć pracę, której nie zdążył (i nie miał sity) wykonać.

T ru d n e śledztw o ednak to marzenie komisarza o spokojnym śnie i wygodnym odpoczynku nie miało się spełnić. Al­ bowiem ledwie ułożył się na boku i zdążył zasnąć, wybudził go natarczywy dzwonek telefonu. Na zegarku przy łóżku, na który spojrzał z przyzwyczajenia, minęła już godzina szósta, ale komisarzowi H. wydawało się, że dopiero przed chwilą pogrążył się w sen. Telefonował starszy sierżant Włodzimierz R., który dyżurował na miejscu zbrodni. Nie owijając niczego w bawełnę, powiedział prosto z mostu, że: “chyba ma­ my wpadkę i będą kłopoty”. Otóż kilkanaście minut wcześniej usłyszał, że ktoś majstruje przy drzwiach i wkłada klucz do zamka. Właśnie na coś takiego cze­ kał od ponad godziny w napięciu, toteż zaczaił się z bronią gotową do strzału, dokładnie naprzeciwko drzwi do mieszkania. Sekundę później ocenił, że stoi stanowczo za blisko i zaczął się powoli cofać. Ale nie pamiętał o progu do sypialni i przewrócił się powodując przy tym hałas. Po prostu, upadając na plecy, chwy­ cił się odruchowo drzwi do pokoju, a te odskoczyły i uderzyły głośno o ścianę. Ten hałas musiał spłoszyć nieproszonego gościa. Zanim starszy sierżant zdołał otworzyć od wewnątrz drzwi (były w nich trzy zamki) i wyjść na korytarz, po “tym kimś” nie było już śladu. - Jedno jest w tej sytuacji pocieszające - relacjono­ wał dalej starszy sierżant R. - Natychmiast podbiegłem do okna, które znajduje się nad jedynym wejściem do bloku i warowałem tam dobrych dziesięć minut. Teraz też obserwuję te drzwi. Do tej pory nikt z nich nie wy­ chodził, a to może oznaczać tylko jedno: mianowicie, że ten ktoś mieszka w tym samym domu. - A jeżeli nie, sierżancie?- odpowiedział poirytowany komisarz. - Jeżeli spieprzyłeś sprawę? To co wtedy? Przecież o szóstej rano może wychodzić do sklepu star­ sza pani po mleko i bułeczki na śniadanie. Aresztujesz ją za to? A może ten ktoś jest wspólnikiem mordercy i uznał, że będziesz myślał właśnie tak, jak myślisz w tej chwili? Masz jakiś pomysł? A może to był zwykły zło­ dziej, który zwietrzył okazję i zaczaił się teraz gdzieś na

J

8

strychu? Nigdy tego sami nie sprawdzimy i dopóki go nie złapiemy, nie będziemy wiedzieli, o co mu chodziło: 0 łatwy łup, czy też może o to, aby zatrzeć ślady, które pozostawił na miejscu zbrodni. A więc obstawimy szczelnie blok. Ja przez ten czas będę obserwował wejście, a policjanci niech otoczą szczelnie cały budynek. To może jest bez sensu, ale w tej chwili tylko taki pomysł przychodzi mi do głowy. Błyskawiczna akcja nie przyniosła jednak żadnych efektów; intruz rozpłynął się w powietrzu, a raczej w wielkim, dziesięciopiętrowym bloku przy ulicy Je­ sionowej. Ale policjanci uzyskali dodatkową informa­ cję, która okazała się później bezcenna dla śledztwa. Eksperci powtórnie przebadali zamki i doszli do wnio­ sku, że ten tajemniczy osobnik (mężczyzna, czy mo­ że kobieta?), który próbował dobrać się do mieszka­ nia Kazimierza Ch. miał oryginalne klucze. Czego tu szukał? Odpowiedź na to pytanie przyszła dopiero po wielu tygodniach. Tymczasem nie pozostało nic innego, jak zacząć przesłuchiwać (teraz do protokołu) sąsiadów i przeba­ dać papiery Kazimierza Ch.

S pokojn e życie dokumentów, które komisarz H. przeglądał teraz bez pośpiechu, ale z uwagą, wynikało, że Kazi­ mierz Ch. urodził się w 1949 roku w Samkach nad Bugiem. Jego ojciec pracował na kolei, matka - zajmo­ wała się domem, czwórką dzieci oraz kawałkiem pola z kartoflami i warzywami. W 1972 roku ukończył studia jako magister filologii rosyjskiej, ale nigdy nie pracował jako nauczyciel. Przez wiele lat był instruktorem w do­ mu kultury i pisywał recenzje teatralne dla lokalnej pra­ sy. Po 1990 roku usiłował zrobić majątek jako prywatny przedsiębiorca (handlował samochodami i częściami zamiennymi do wozów produkcji japońskiej), ale po trzech latach zwinął interes. Później zdobył uprawnienia tłumacza przysięgłego języka rosyjskiego, ale i z tego zajęcia wkrótce zrezygnował. Trzy lata przed.śmiercią, dzięki kontaktom w świecie kultury, otrzymał etat inspi­ cjenta w teatrze i chociaż zarabiał niewiele, trzymał się tej posady, ponieważ dawała mu satysfakcję i zadowo­ lenie, a ponadto obracał się na co dzień w towarzystwie, które cenił i które mu imponowało. Dokumentów, które dotyczyły jego sytuacji material­ nej, nie było wiele. Stan jego rachunku w banku PKO BP wynosił 1287 złotych, zaś w banku BGŻ -132 złote 165 groszy. Z obu wyciągów wynikało, że Ch. dostawał co miesiąc jako pensję 1190 złotych, do tego dochodzi­ ły nieregularne i niewielkie wpłaty (od 120 do 350 zło­ tych) od redakcji dwóch tutejszych dzienników i miej­ scowej rozgłośni radiowej. Z obu kart płatniczych Kazi­ mierz Ch. korzystał rzadko, tylko przy okazji grubszych zakupów. Dwa lata temu zapłacił w ten sposób za tele­ wizor “Grundig”, cztery miesiące temu posłużył się kar­ tą, regulując rachunek za wymianę amortyzatorów w swojej wysłużonej, siedmioletniej Skodzie Favorit. To było wszystko. Umeblowanie i wyposażenie mieszkania Ch. warte było co najmniej dwadzieścia tysięcy złotych, ale chęć

Z

яшшяшяшяяяяшшяшшшшяяшшшшшяшшшшшшшшявшшшшшшшшшяшшшшяшшшшшшяшшшшяшшшяшшшшшяшяяшя

zagrabienia tych przedmiotów nie mogła być na pewno motywem zabój­ stwa. Aby wynieść z bloku dziewięt­ nastowieczne pianino, potrzeba było-" by dwóch silnych mężczyzn i co naj­ mniej pół godziny. Co najmniej tyle samo czasu zajęłoby rozmontowanie i wyniesienie autentycznego, secesyj­ nego kredensu. Komisarz widział kie­ dyś podobny w antykwariacie i pa­ miętał, że dwa lata temu kosztował sześć i pół tysiąca złotych. Gdyby ktoś chciał Ch. ograbić, zabrałby za­ pewne dwie rzeźby z białego marmu­ ru, w których komisarz rozpoznał Chopina i Mickiewicza, zniknęłaby także secesyjna lampa z biurka, któ­ rej korpus przedstawiał smukłą kobie­ tę czeszącą włosy. Ale te przedmioty były na swoim miejscu. A jednak było w tym wszystkim coś bardzo dziwne­ go. Wiele wskazywało na to, że Ch. płacił gotówką za codzienne zakupy. Tymczasem w jego mieszkaniu nie znaleziono ani złotówki. Żadnych pie­ niędzy nie było w portfelu, który leżał na parapecie; ani grosza nie znale­ ziono też w ubraniu, które Ch. miał na sobie w chwili śmierci. Sąsiedzi uważali go za kogoś ważnego (nadal drukował recenzje w miejscowym dzienniku i drobne ar­ tykuły o sprawach lokalnej kultury), ale podkreślali, że zawsze byt skrom­ ny i nikomu nie dawał odczuć, że ma się za kogoś lepszego. Kobiety dziwi­ ły się, że nie miał żony czy stałej ko­ chanki. Trudno byłoby powiedzieć o nim, że jest przystojny, ale miał przyjemną powierzchowność, łatwo nawiązywał kontakty, był zawsze po­ godny i sprawiał wrażenie człowieka, który nie ma poważnych zmartwień. Taki mężczyzna bez trudu znalazłby sobie stałą partnerkę, nawet dużo młodszą, ale on widocznie nie lubił poważnych zobowiązań i nad ustabilizowane życie ro­ dzinne przedkładał swobodę i niezależność. W jego notatniku znajdowało się ponad dwieście na­ zwisk z numerami telefonów i adresami, których spraw­ dzenie zajęło policji prawie cały tydzień. Ale chociaż wszystkie te osoby odpowiadały bez oporów na pytania policjantów, komisarz uznał, że nie uzyskał w ten spo­ sób żadnych informacji istotnych dla śledztwa. Przyja­ ciele i znajomi z lat studenckich (niektórzy mieszkali na drugim końcu Polski i nie widzieli się z Ch. od ponad dwudziestu lat) nie wiedzieli nawet, czym się przed śmiercią zajmował. Inni - zwłaszcza urzędnicy, dzienni­ karze oraz miejscowi artyści i aktorzy - twierdzili, że “po prostu go znali”, ale nic ponadto nie umieli o nim powie­ dzieć. Widywali się z nim przy różnych okazjach (Ch.

LORNETKA PRAWDĘ Cl POWIE...

bywał stałym gościem na wernisażach, premierach i in­ nych “uroczystych otwarciach”), ale nie rozmawiali - jak to zazwyczaj w takich sytuacjach - o niczym, co mogło­ by interesować policję. ★★ ★ sobną kategorię osób stanowiły kobiety, z który­ mi Kazimierz Ch. utrzymywał bliższe kontakty. Były w jego życiu cztery takie panie, ale i one nie powiedziały niczego, co pomogłoby w dochodzeniu. Mecenas Agnieszka G. zeznała, że poznała Ch. dziesięć lat temu, ale bliższe stosunki utrzymywała z nim dopiero od dwóch lat, gdyż wtedy zmarł jej mąż, a ona poczuła się samotna i zagubiona. Początkowo

O

9

LORNETKA PRAWDĘ Cl POWIE... — — myślała, że zwiąże się z Ch. na stałe, ale szybko okazało się, że on nie nadawał się na partnera, z którym można byłoby ułożyć wspólne życie. Pod pozorami ser­ deczności był człowiekiem oschłym i egoistą. Mecenas G. powiedziała dosłownie: “wewnętrznie wypalonym i pustym w środku”. Spotykała się z nim regularnie, pra­ wie co tydzień, albowiem dawał jej fizyczne zadowole­ nie, ale tak naprawdę to nic głębszego ich nie łączyło. Krystyna M. (owa czterdziestoletnia księgowa, z któ­ rą komisarz wcześniej rozmawiał) przyznała szczerze, iż przez pewien czas była kochanką Kazimierza Ch., a nawet miała nadzieję, że finałem ich nieformalnego związku będzie małżeństwo. Ale od kiedy zaczęła napo­ mykać o wspólnym życiu i ślubie, Ch. stał się oschły i wkrótce przestali się spotykać. “Nigdy nie mogłam zro­ zumieć, dlaczego on taki był” - mówiła M. z wyraźnym rozgoryczeniem. - “Często powtarzał, że życie samotni­ ka jest smutne, ale nie chciał się ze mną związać, cho­ ciaż wielokrotnie mówił, że mu ze mną dobrze i że je­ stem wspaniałą kobietą”. Weronika Ł, aktorka tutejszego teatru lalkowego przyznała szczerze, iż przez pewien czas była w Kazi­ mierzu Ch. “obłąkańczo zakochana”. Został jej przedsta­ wiony pięć lat temu na premierze “Kota w butach” i cho­ ciaż był dużo od niej starszy, zaimponował jej młodzień­ czą energią, erudycją i “jeszcze czymś takim, co trudno nazwać”. Dzień później ukazała się w gazecie recenzja, w której Ch. bardzo pochlebnie napisał kilka zdań o jej roli (grała Wronę i była to pierwsza poważna rola w jej te­ atralnej karierze). Zatelefonowała do niego z podzięko­ waniem i umówili się na spotkanie. Czekał na nią w ka­ wiarni “Malinowa”, gdzie wypili po kieliszku wina i zaraz potem pojechali do niego. Pamięta, że zamówił czerwo­ ny wytrawny wermut z kostką lodu i powiedział, że “wy­ piją po amerykańsku”, bo przecież w Europie nie popija się wina z lodem. Dużo opowiadał o sobie, zwłaszcza o rocznym pobycie we Francji i sześciomiesięcznym sty­ pendium w USA, co zrobiło na niej wrażenie. Niedługo potem Weronika Ł. zamieszkała u niego, ale po dwóch miesiącach okazało się, że “nie pasują do siebie”. Jesz­ cze długo potem żałowała tego rozstania (przez pewien czas miała nadzieję, że zostanie jego żoną), ale w koń­ cu doszła do wniosku, że “on się nie nadawał”. Wie już z całą pewnością - przyznała szczerze - że miała rację, ale teraz żal jej tego egoistycznego samotnika i nie ma pojęcia, dlaczego ktoś go zamordował. Najbardziej przydatne dla policji okazały się zezna­ nia Henryki F.,.która mieszkała w sąsiednim bloku i od dwóch lat była z mężem w separacji. Ona także miała przez pewien czas nadzieję, że zwiąże się na stałe z Ch., tym bardziej, że jej dwaj synowie (17 i 13 lat) bar­ dzo go lubili. Przyjeżdżał nawet na jej działkę nad jezio­ rem i kiedyś powiedziała mu, że jest okazja: można do­ kupić kawałek gruntu, który przylega do samego brze­ gu, ale ona nie ma pieniędzy. Ch. nic wtedy nie odpo­ wiedział, ale kiedy była u niego następnym razem po­ wrócił do tego tematu. Pokazał jej kilkadziesiąt złotych monet w skórzanym woreczku i powiedział, że to wszystko co ma. Nie posiada żadnych oszczędności, gdyż zawsze niewiele zarabiał, ale te złote pieniądze dostał od matki.

10

яяшшшшшшшшяшшшвяшшшшшшшшшяшшшшяшшш

- Gdyby je sprzedać - mówił - to może by wystarczy­ ło na dokupienie ziemi, chociaż złoto jest teraz tanie. - To były dwudziestodolarówki - zeznała pani F. Wysypałam je z woreczka na stół i policzyłam. Było ich dokładnie trzydzieści dwie. Zapytana przez komisarza, czy wie, gdzie Ch. chował ten skarb, Henryka F. odpar­ ła, że “on trzymał te pieniądze w szufladzie biurka”. Na­ reszcie znalazł się w ten sposób motyw zbrodni. Monet nie znaleziono w mieszkaniu Kazimierza Ch. Nie było też żadnych podstaw do przypuszczenia, że je sprze­ dał. Czy uda się jednak śladem złotych dwudziestodolarówek dotrzeć do mordercy i rabusia?

Ś ladem pedofila ymczasem starszy sierżant Włodzimierz R., ten sam, któremu nie udało się schwytać włamywa­ cza, wygrzebał coś, co cały, dotychczasowy kie­ runek śledztwa przestawiło o sto osiemdziesiąt stopni. Okazało się, że kilka miesięcy przed zabójstwem w III komisariacie przy ulicy Mosiężnej prowadzono postępo­ wanie wyjaśniające, w którym nazwisko Kazimierza Ch. pojawiło się jako “kandydata na podejrzanego”. To była drobna i śmieszna rzecz, z której policjanci później żar­ towali, toteż po śmierci Ch. nikomu nie przyszło do gło­ wy, że obie te sprawy mają jakiś związek. Otóż Katarzyna B., mieszkająca przy tej samej uli­ cy, co Ch., ale dwa bloki dalej, złożyła w komisariacie doniesienie na pewnego mężczyznę, którego zacho­ wanie wydało się jej mocno podejrzane. Stał on godzi­ nami na obrzeżu pobliskiego parku, schowany za krze­ wami i obserwował przez lornetkę dzieci, które bawiły się na podwórku pomiędzy blokami. Pani B. wyraziła przekonanie, że to jest pedofil, który szuka kolejnej ofiary i że “policja musi z nim zrobić porządek”. Ona ma dziesięcioletnią córkę i teraz boi się wypuszczać ją samą z domu. Policjanci potraktowali tę informację jak najbardziej poważnie. Po parogodzinnej obserwacji, która potwier­ dziła słowa Katarzyny B., zatrzymali owego mężczyznę, przywieźli na komisariat i natychmiast przesłuchali. Nie sporządzono jednak protokołu, albowiem rzecz okazała się w sumie zabawna. Mężczyzna ten (a był nim Kazi­ mierz Ch.) powiedział, że do jego ogródka przy bloku (Ch. mieszkał na parterze i od. strony pokoju z lodżą miał mikroskopijny ogródek, w którym uprawiał kwiaty), ktoś mieszkający wyżej wyrzuca butelki i puszki po pi­ wie, a nawet odpadki z kuchni. Pytał o tę sprawę dozor­ cę, jego żonę i kilkoro sąsiadów, ale nikt nie umiał mu wskazać, kto w ten sposób zatruwa mu życie. Chciał nawet zatrudnić agencję detektywistyczną, aby wytropi­ ła tego brudasa, ale okazało się, że cena takiej usługi przekracza jego możliwości. W agencji przy ul. Okopo­ wej zażądali pięćdziesiąt złotych za godzinę pracy de­ tektywa, w innej, przy Bernardyńskiej, chcieli nawet osiemdziesiąt. Jego nie stać na taki wydatek - tłumaczył policjantom Ch. - bo przecież taki detektyw mógłby stać nawet cały tydzień, dopóki by zauważył, z którego okna sypią się butelki i śmieci. Policjanci byli czujni i przepy­ tali dozorcę, czy to prawda. Kiedy Władysław N. po­ twierdził, sprawa została zamknięta, a panią B. uspoko­

T

шшшиияяшшш

jono, że to nie pedofil, ale mitośnik czystości i kwiatów zabawia się w prywatne śledztwo. Przy okazji komisarz Tadeusz H. polecił sprawdzić, czy policjanci z III komisariatu prowadzili ostatnio jakieś inne sprawy, które dotyczyły mieszkańców tego same­ go (i sąsiednich) bloku przy ulicy Konrada Wallenroda. Okazało się - że tak. Dwa dni po tym, jak zatrzymano na krótko i przesłuchano Kazimierza Ch., na policję zgłosił się Waldemar O. i powiedział, że okradziono je­ go mieszkanie. Sprawa była dziwna i złodzieja nie zła­ pano. Drzwi do mieszkania O. nie zostały wyłamane (ani w inny sposób otwarte siłą), a po zbadaniu trzech zamków okazało się, że zostały one otworzone albo kluczami oryginalnymi, albo bardzo dokładnie skopio­ wanymi. Pięćdziesięciotrzyletni Waldemar O. mieszkał sam i znany był jako zatwardziały kawaler i kobieciarz. W komisariacie zachowały się dwa protokoły z prowa­ dzonej sprawy. Z pierwszego (O. był przesłuchiwany jako pokrzywdzony) wynikało, że kradzieży dokonano podczas jego trzydniowej podróży, o której - oczywiście - wiedziało kilkanaście osób w firmie, ale jak sądził O., nikt poza tym. No, oczywiście paru sąsiadów, ale w blo­ ku było powszechnie wiadome, że on ma taką pracę, iż często wyjeżdża. O. twierdził początkowo, że zapaso­ we klucze do jego mieszkania ma “na wszelki wypa­ dek” tylko jego siostra, Jadwiga L. Policja wykluczyła ją jednak z kręgu podejrzanych i wtedy O. przypomniał sobie, że ponad rok wcześniej, kiedy wyjeżdżał na trzy­

LORNETKA PRAWDĘ Cl POWIE...

tygodniowy urlop, poprosił żonę dozorcy, aby zagląda­ ła co kilka dni do jego mieszkania, podlała kwiaty, wy­ tarła kurze, a wieczorem włączyła na jakiś czas światło i telewizor, co miałoby odstraszyć ewentualnych zło­ dziei. “Ale to było rok temu - mówił O. - Od tamtego czasu wyjeżdżałem co najmniej dziesięć razy i nigdy mnie nie okradziono. Dopiero teraz”. O. ocenił swoje straty na trzydzieści tysięcy złotych. Nieźle zarabiał, to­ też kupował sobie “zabawki”, które sprawiały mu przy­ jemność. Skradziono mu między innymi kamerę wideo, megnetowid, cyfrowy aparat fotograficzny, prawdziwy perski dywan i dwa obrazy Vlastimila Hoffmana (zapła­ cił za nie w starych pieniądzach 25 i 31 milionów zło­ tych i taką, po przeliczeniu, podał ich wartość, chociaż teraz kosztowałyby o wiele drożej). Zginęła także pew­ na kwota pieniędzy, ale O. nie umiał jej dokładnie wy­ mienić i w końcu przyznał, że “może wydał te pieniądze i już nie pamięta”. Na koniec przypomniał sobie o sta­ rym i pamiątkowym zegarku “Doxa” z lat czterdzie­ stych, który nosiła jeszcze jego matka. Nie był wiele wart, ale O. nie pozbywał się go z powodów wyłącznie sentymentalnych, a dwa lata temu dał cyferblat do od­ nowienia i trzymał go jako pamiątkę. Była jeszcze jedna dziwna rzecz. Badając mieszka­ nie (O. twierdził, że niczego nie ruszał; przybiegł do ko­ misariatu natychmiast po powrocie z delegacji, gdyż od razu zauważył brak obrazów, dywanu i magnetowidu) policjanci doszli do wniosku, że złodziej byt jeden i był

11

LORNETKA PRAWDĘ Cl POWIE..

w mieszkaniu Waldemara O. dwukrotnie, dzień po dniu. Musiat więc czuć się pewnie i bezpiecznie, gdyż zapew­ ne wiedział, że właściciel nie zaskoczy go znienacka. A może było i tak, że ktoś, kto znał O., czatował przed blokiem, a obaj złodzieje mieli ze sobą telefony komór­ kowe, aby łatwo się porozumiewać. ★★★ olicja przypuszczała zrazu, że kradzieży obra­ zów i cennego dywanu (rynkowa cena dzieł Hoffmana nieustannie zwyżkuje) dokonano albo na zlecenie jakiegoś kolekcjonera, albo złodzieje mieli na uwadze konkretnego odbiorcę i byli pewni, że obra­ zy szybko i bez kłopotu sprzedadzą. Nigdy jednak nie udało się sprawdzić tej hipotezy; w każdym razie O. nie odzyskał własności i dochodzenie umorzono “z po­ wodu niewykrycia sprawców przestępstwa”. Inna spra­ wa, że w odróżnieniu od Kazimierza Ch., którego nikt nie podejrzewałby o posiadanie trzydziestu paru zło­ tych monet, Waldemar O. uchodził wśród sąsiadów za człowieka zamożnego. Policja ustaliła, że co najmniej dwie osoby z bloku odwiedzały go regularnie. Walen­ tyna Z., która prała jego koszule (O. życzył sobie, aby były prane ręcznie) oraz dozorca, który roznosił co ja­ kiś czas różne zawiadomienia z administracji spół­ dzielczego osiedla. W policyjnych aktach dochodzeniowych zachowały się odciski linii papilarnych zebranych z mieszkania O. zaraz po dokonaniu włamania i komisarz H. stwierdził ze zdumieniem, że dwa odciski (palca wskazującego i środkowego lewej dłoni) opisano jako ślady pozosta­ wione przez dziecko w wieku od 10 do 14 lat bądź oso­ bę dorosłą, ale posiadającą wyjątkowo małe dłonie. Wszystkie zostały zidentyfikowane, także ten dziecięcy (w aktach nie było jednak tzw. odbitki porównawczej), który miała pozostawić w mieszkaniu trzynastoletnia córka Walentyny Z. Waldemar O. zeznał bowiem, że to właśnie ta dziewczynka, Jola, przynosiła mu najczę­ ściej wyprane i wyprasowane koszule. Jej matka to po­ twierdziła i starszy aspirant Krzysztof D., prowadzący dochodzenie uznał, że to wystarczy i nie pobrał od Jo­ li materiału porównawczego. Któż by bowiem podejrze­ wał trzynastoletnią dziewczynkę o udział we włamaniu i kradzieży! Czy była to fuszerka? Bez wątpienia tak! W ten sposób nie prowadzi się dochodzenia, wszystko musi być do końca sprawdzone; to wbijano nawet do głowy elewom Milicji Obywatelskiej w Słupsku i Szczytnie, a później w szkołach policyjnych i na rutynowych szkoleniach. Toteż komisarz H. postanowił, że napra­ wi ten błąd. Najpierw poprosił eksperta od daktyloskopii o porów­ nanie dwóch, rzekomo “dziecięcych” odcisków z miesz­ kania Kazimierza Ch. i Waldemara O. Intuicja go nie za­ wiodła: to były ślady pozostawione bez najmniejszej wątpliwości przez tę samą osobę. Następnie polecił, aby zdaktyloskopowano trzynastoletnią Jolantę Z. Prze­ czucie nie zawiodło go i w tym przypadku. To nie były odciski tej dziewczynki! Ale czyje? Kto je pozostawił?

P

12

Czy ten tajemniczy (na razie) “ktoś” brał udział w okra­ dzeniu mieszkania Waldemara O. a następnie w zamor­ dowaniu i ograbieniu Kazimierza Ch.?

Na tro p ie omisarz Tadeusz H., który znany był z tego, że sprawdzał wszystkie informacje, domniemania i podejrzenia (“nigdy dość sprawdzania” - jak ma­ wiał najsłynniejszy detektyw świata, czyli Sherlock Hol­ mes) uznał, że musi sam, osobiście zobaczyć, co ob­ serwował przez lornetkę Kazimierz Ch. Wziął z mieszkania Ch. tę samą lornetkę, którą tam­ ten się posługiwał i stanął dokładnie w tym samym miej­ scu, gdzie mężczyzna został zatrzymany przez policjan­ tów. Było to jakieś sto pięćdziesiąt metrów od bloku. Ta mała, stara lornetka ze szkłami Zeissa i okularami, któ­ re miały nasadki z prawdziwego koralu, spisywała się znakomicie, chociaż powiększała tylko sześć razy. Ko­ misarz nastawił ostrość i miał przed sobą wszystko, jak na dłoni. Zobaczył, co kto trzyma na balkonie i rozpo­ znawał kwiaty w skrzynkach. Widział też ludzi na balko­ nach, a przez okna, których nie zasłaniały firanki lub za­ słony, rozpoznał twarze kilku świadków, których prze­ słuchiwał w związku ze śmiercią Ch. To było zaskakujace: naturalne światło dzienne odbija się częściowo od okiennych szyb i tworzy mgiełkę, utrudniającą widzenie szczegółów. Ale ten sprzęt był doskonały; komisarz nie tylko rozróżniał wzory firanek za szkłem, ale identyfiko­ wał drobiazgi leżące na parapetach: klucze, nożyczki, fotografie, a nawet tak małe przedmioty, jak spinacze z drutu. Bardzo wyraźnie widział nawet szlaczek na por­ celanowej filiżance. Pokazał potem tę małą lornetkę specom od optyki, a ci od razu ją rozpoznali. To była po­ łowa lornetka, będąca na etatowym wyposażeniu każ­ dego oficera Wehrmachtu. Wykonana z mosiądzu obu­ dowa, mimo ponad pięćdziesięciu lat, zachowała się w doskonałym stanie, a na obszyciach z prawdziwej skóry nie było żadnego pęknięcia. Obserwując uważnie blok przez ponad godzinę, ko­ misarz dostrzegł, jak z balkonu na dziewiątym piętrze wychyla się przez barierkę około trzydziestoletni męż­ czyzna i tak, jakby celował w coś na dole, rzuca w tym kierunku jedną, a zaraz potem drugą butelką od piwa. Patrzy jak spadają w dół i zaraz potem na jego twarzy pojawia się wyraz zadowolenia, jakby trafił tam, gdzie celował. Ale bardziej istotne dla śledztwa okazało się kolejne spostrzeżenie komisarza. Oto mieszkanie Waldemara O., na szóstym piętrze, znajdowało się dokładnie nad mieszkaniem Kazimierza Ch., czyli było w tym samym pionie. Jeżeli Ch. szukał tego, kto wrzuca do jego ogródka butelki i śmieci, to najpewniej właśnie po tym pionie “jeździł” lornetką od góry do dołu i z powrotem. To było oczywiste, każdy robiłby to w taki właśnie spo­ sób, toteż komisarz uznał się teraz za partacza, gdyż powinien był zauważyć to dużo wcześniej! Mogło to bo­ wiem mieć kapitalne znaczenie, gdyby tylko potwierdzi­ ło się przypuszczenie, które właśnie w tej chwili przyszło mu do głowy.

K

LORNETKA PRAWDĘ Cl POWIE.. Otóż komisarz uznał, że Kazimierz Ch. widział przez lornetkę złodzieja, który okradał mieszkanie Waldemara O. Dlaczego jednak nie zawiadomił policji o tym co wi­ dział? Odpowiedź na to pytanie nasuwała się sama. Ka­ zimierz Ch. uznał, że bardziej opłaci mu się szantażo­ wanie złodzieja, którego albo znał, albo wyśledził jego adres. Mogło chodzić o pieniądze, albo też o zupełnie coś innego. W każdym razie Ch. widział w tym korzyść, dla której warto było ryzykować i właśnie z tego powo­ du został później zamordowany. Powodem mordu przypuszczał dalej komisarz H. - nie były zatem złote monety, o których wiedziała tylko matka Ch. i jego była kochanka - Henryka F. Tym powodem (a więc moty­ wem) była albo zemsta, albo chęć uciszenia na zawsze niewygodnego i niebezpiecznego świadka. Kogo wtedy zobaczył przez lornetkę Kazimierz Ch. w mieszkaniu swojego sąsiada z szóstego piętra? Od traf­ nej odpowiedzi na to pytanie zależało powodzenie dalsze­ go dochodzenia i komisarz H. doskonale zdawał sobie z tego sprawę. Było jednak inne pytanie, na które jeszcze nie wiedział, jak odpowiedzieć. Mianowicie, w jaki sposób tego kogoś wytropić? Jak go odnaleźć? I czy jest to w ogóle możliwe przy dzisiejszych, mocno niedoskona­ łych sposobach wykrywania i zabezpieczania śladów? Było nader wątpliwe (a i całkowicie nieprawdopo­ dobne), by Ch. znał zawodowych złodziei. Mogło wyni­ kać z tego tylko jedno: ten “ktoś”, kogo zobaczył zupeł­ nie przypadkowo przez lornetkę w mieszkaniu Walde­ mara O., znany był mu albo z miejsca pracy, albo z naj­ bliższego sąsiedztwa. Ale czy włamywaczem i złodzie­ jem mógł być aktor albo inny pracownik techniczny z te­ atru? W teatrach pracują ludzie najprzeróżniejszych za­ wodów: stolarze, ślusarze, elektrycy, są pracownicy ad­ ministracyjni, kasjerzy, portierzy i bileterki, zaś teatralni krawcy uchodzą powszechnie za najzręczniejszych. Są to jednak zazwyczaj ludzie spokojni, łagodni i o niezbyt wygórowanych potrzebach materialnych. Komisarz H. był doświadczonym policjantem (jeszcze ze stażem w Milicji Obywatelskiej) i miał za sobą wiele lat pracy w pionie kryminalnym. Nie dość, że sam nie zetknął się z poważnym przestępcą wywodzącym się ze sfer teatru czy filmu, to nawet nigdy o kimś takim nie słyszał, ani nawet nie czytał. Teatralny ślusarz włamywaczem otwierającym cudze mieszkania? Teoretycznie możli­ we, ale praktycznie - jest to wykluczone. A więc w grę wchodzić mogli jedynie sąsiedzi: z te­ go samego lub paru okolicznych bloków. Zagadka zo­ stała więc rozwiązana intelektualnie (komisarz pomyślał oczywiście, że zrobił to metodą swojego ulubionego Sherlocką Holmesa, czyli przy pomocy jego słynnej de­ dukcji). Śledztwo osiągnęło w ten sposób swój punkt zwrotny. Wiadomo było, w jakich kręgach szukać zabój­ cy Kazimierza Ch. Wytropienie go pozostawało w tej sy­ tuacji jedynie kwestią czasu.

T ajem n iczy po m o cn ik omisarz Tadeusz H. uznał, że nie musi się już spieszyć. Będzie działał metodycznie i skrupulat­ nie - aby z raz zarzuconej sieci morderca nie zdołał się wymknąć. Jeden z tajnych współpracowni­

K

ków, który mieszkał na osiedlu Słoneczny Stok, a na do­ datek w pobliżu Waldemara O., zameldował komisarzo­ wi po dziesięciu dniach obserwacji, że w grę wchodzić mogą trzy osoby: listonosz, dozorca z bloku i mieszka­ jący w okolicy zawodowy kierowca, jeżdżący wielkimi TIR-ami na trasach zagranicznych. Oni wszyscy byli wysokimi, silnymi mężczyznami, na dodatek listonosz i dozorca byli leworęczni, co pasowało do wyników sek­ cji zwłok Kazimierza Ch. Listonosz, Jarosław P., pracował w tym rewirze od siedmiu lat i znał z widzenia te wszystkie osoby, które mieszkały w jego rejonie co najmniej dwa lata. Komisarz przyjrzał się temu ogromnemu mężczyźnie, wyglądające­ mu na jakieś trzydzieści pięć - czterdzieści lat i intuicyjnie ocenił, że raczej nie byłby on zdolny do dokonania mor­ du z zimną krwią. Listonosz sprawiał nieodparte wrażenie człowieka zadowolonego z życia i swojej pracy. Rychło okazało się - dlaczego. Otóż po codzien­ nym rozniesieniu poczty zawartość jego portfela po­ większała się o jakieś pięćdziesiąt (a bywało i osiem­ dziesiąt) złotych; tyle otrzymywał jako napiwki: koń­ cówki od przekazów pocztowych i co większych eme­ rytur, jakieś drobne za doręczenie listu ekspresowego,

13

LORNETKA PRAWDĘ Cl POWIE... — czy pakietu albo matej paczki. Dokładnie cztery złote i pięćdziesiąt groszy z tej sumy zostawiał po zakoń­ czeniu pracy (zwykle okoto godziny czternastej) w po­ bliskim barze “Stokrotka”, gdzie nieodmiennie zama­ wiał półlitrową i dobrze schłodzoną butelkę czeskiego piwa “Staropramen”. Te dwudziestominutowe posiedzenia przy piwie sta­ ły się utartym zwyczajem jakieś trzy lata temu. Listo­ nosz miał swój stały stolik przy oknie, skąd obserwował ulicę. Ale najczęściej, jeżeli nie było wielu klientów, ga­ wędził z właścicielką baru, sympatyczną i wesołą panią, nieco starszą od niego, szczupłą, bardzo piegowatą i ogniście rudowłosą. Wyciągał wtedy paczkę z tytoniem i robił sobie skręta, którym z lubością się zaciągał. Oko­ ło pół do trzeciej był z powrotem na poczcie, gdzie robił rozliczenie i - jeżeli była taka potrzeba - przygotowywał pracę na dzień jutrzejszy. Punktualnie o szesnastej wy­ chodził do domu. Z przeprowadzonego dyskretnie wywiadu środowi­ skowego wynikało, że Jarosław P. był łubiany przez są­ siadów, którzy podkreślali, że “chociaż jest silny jak tur”, to nigdy nie używał przemocy. Jak wielu ludzi ogromne­ go wzrostu i siły, był człowiekiem spokojnym i łagod­ nym, a nawet można powiedzieć, iż nieco flegmatycz­ nym. Żonę miał taką, jakby specjalnie dobrał ją dla kon­ trastu. Stanowiła całkowite przeciwieństwo jego dobro­ tliwej natury: drobna (poniżej stu sześćdziesięciu centy­ metrów wzrostu) - szczuplutka, o maleńkich piersiach i wybujałym temperamencie złośnicy. Jej - dla odmiany - sąsiedzi nie znosili. Wywyższała się nad nich i z byle powodu wszczynała karczemne awantury. Dwójka dzie­ ci listonosza chodziła jeszcze do szkoły podstawowej. Starszy chłopiec (trzynastoletni Marcin) niczym szcze­ gólnym się nie wyróżniał, młodsza (dziewięcioletnia) Ja­ dwiga - miała fenomenalny talent muzyczny i skompo­ nowała hymn dla swojej szkoły. Był wszakże w życiorysie listonosza pewien szcze­ gół, który zainteresował komisarza. Otóż zanim P. pod­ jął pracę na poczcie, był ślusarzem narzędziowym w tu­ tejszej fabryce włókienniczej. Uchodził za doskonałego fachowca, a nawet artystę w swoim zawodzie; potrafił wykonać nawet bardzo drobne elementy, wymagające dużej precyzji. Nie pasowało to do jego olbrzymiej po­ stury i wielkich, jak bochny, dłoni. ★ ★ ★ ozorca bloku (teraz nie wiedzieć czemu “go­ spodarz domu”), Władysław N., był niższy od li­ stonosza i miał sylwetkę kulturysty, jakby upra­ wiał ćwiczenia siłowe. Zanim dostał pracę dozorcy, był męskim krawcem, ałe z powodu zamiłowania do alkoholu nie odniósł sukcesów w tym zawodzie. Nie miał dobrej opinii u sąsiadów, którzy rok temu wystą­ pili do spółdzielni mieszkaniowej z żądaniem, aby za­ trudniono na tym stanowisku kogoś bardziej pracowi­ tego i sumiennego. Ale administracja ociągała się z ostateczną decyzją i Władysław N. nadal pracował. Jakby uwierzył, że jest “nieusuwalny”, toteż jeszcze bardziej zaniedbywał swoje obowiązki i coraz częściej zaglądał do butelki.

D

14

Dwa razy dzielnicowy z III komisariatu prowadził przeciwko niemu postępowanie. Raz - za pobicie żony (po czterech dniach Katarzyna N. wycofała skargę), drugim razem - za wywołanie burdy w barze “Stokrotka” i wybicie szyby, za co kolegium ds. wykroczeń ukarało go grzywną. Dozorca miał opinię człowieka porywcze­ go, z którym lepiej nie szukać zwady. Komisarz wiedział jednak, że nie może w tym przypadku ulegać stereoty­ powi. Jeżeli N. jest porywczy, to jeszcze nie znaczy, że zamordował Kazimierza Ch. To trzeba dopiero udowod­ nić, bo najgorszą rzeczą w pracy detektywa jest dawa­ nie posłuchu nieuzasadnionym uprzedzeniom. Kierowca TIR-ów okazał się poza wszelkimi podej­ rzeniami. Dwa dni przed śmiercią Kazimierza Ch. wyje­ chał do Holandii z transportem torfu. Kiedy w drodze po­ wrotnej przekraczał granicę, Ch. nie żył co najmniej od sześciu godzin. Komisarz Tadeusz H., który lubił wszystko spraw­ dzać samodzielnie, uznał, iż nie od rzeczy będzie złożyć dozorcy wizytę w domu. W związku z tajemniczą śmier­ cią Kazmierza Ch. był on już przesłuchiwany, ale wcze­ śniej także - w sprawie ograbienia mieszkania Walde­ mara O., w którym znaleziono ślady linii papilarnych je­ go obu dłoni. Władysław N. łatwo się wtedy wytłuma­ czył: powiedział policjantom, że często bywał u O. jako dozorca i pracownik administracji osiedla. Mógł tam za­ tem zostawić swoje odciski. Na dodatek Waldemar O. powiedział, że raczej wyklucza dozorcę z kręgu podej­ rzanych: żona gospodarza domu od wielu lat zajmowa­ ła się jego mieszkaniem, kiedy wyjeżdżał służbowo albo na urlop i nigdy wcześniej nic mu nie zginęło. Policja uznała to za wystarczające tłumaczenie. Nie przepro­ wadzono rewizji w mieszkaniu dozorcy, ani nie podjęto wobec niego żadnych czynności operacyjno-śledczych. Wkrótce potem - jak wiadomo - śledztwo w sprawie tej kradzieży Prokuratura Rejonowa umorzyła. Komisarz nie miał żadnego planu co do rozmowy z Władysławem N. Chciał go zobaczyć w jego mieszka­ niu, przy najbliższej rodzinie, sprawdzić czy nie poczuje się zagrożony, czy będzie patrzył mu w oczy i bez wa­ hania lub udawanego namysłu odpowiadał na wszystkie pytania. Być może N. się rozluźni i powie coś, o czym nie mówił w czasie dwóch przesłuchań. Kiedy komisarz zapukał do mieszkania Władysława N. tuż po godzinie dwudziestej, zastał gospodarza w “stanie wskazującym na spożycie”. Ale nie można by­ ło powiedzieć o N., że jest pijany. Był na dobrym rauszu i humor mu dopisywał. Z pijacką wylewnością zaprosił komisarza do środka i zaproponował herbatę oraz “coś mocniejszego”. Komisarz H. przystał na tę propozycję i obaj usiedli przy niskim, podłużnym stoliku zwanym “jamnikiem”. Kilkanaście minut później herbatę podała starsza córka Władysława N., Weronika. Komisarz przyjrzał się jej uważnie, ponieważ jak na swoje czternaście lat za­ chowywała się jak dojrzała kobieta. Byłą nieco wyższa od swojej matki i bardziej harmonijnie zbudowana; cięż­ ka praca nie zdeformowała jeszcze jej młodzieńczej syl­ wetki. Była skupiona i zamyślona, ale komisarz pomy­ ślał, że lepiej pasowałoby do jej zachowania określenie, że “przebywa w innym świecie”. Kiedy stawiała przed

м nim szklankę z herbatą, komisarz zauważyt, że paznok­ cie ma poobgryzane i jakby wrośnięte w opuszki. Jej dło­ nie byty bardzo szczupłe. Młodsza córka dozorcy, dwu­ nastoletnia Grażyna, słuchała muzyki w innym pokoju. Kiedy rozmowa przeszła na temat włamania do Wal­ demara O. i zamordowania Kazimierza Ch. - dozorca natychmiast przestał tryskać humorem. Stał się spięty, a jego oczy błądziły po ścianach, unikając wzroku komi­ sarza. Żona gospodarza siedziała milcząca w kuchni i nie uczestniczyła w rozmowie. Atmosfera stała się ciężka i komisarz pożegnał się wkrótce, gdyż nie chciał “przeciągać struny”. Z domu zatelefonował do prokura­ tora Hieronima W. i powiedział mu o swoich mglistych przypuszczeniach opartych jedynie na intuicji. - Myślę, że to ona pomagała ojcu i to odciski je j pal­ ców nie zostały dotąd zidentyfikowane.

To ona! astępnego dnia umundurowani funkcjonariusze zapukali do mieszkania Władysława N. o wpół do siódmej rano. Dozorca i jego córka Weronika zo­ stali przywiezieni do Komendy Miejskiej, gdzie od dziewczyny natychmiast pobrano odciski linii papilar­ nych. Od razu dostał je ekspert i przystąpił do badania. Czterdzieści pięć minut później, kiedy komisarz przesłu­ chiwał Weronikę, do pokoju wszedł młody policjant w mundurze, w milczeniu dwukrotnie skinął potakująco głową i położył na biurku białą kopertę formatu A-5. Komisarz wyjął z niej odbitki i przeczytał szybko krót­ ki opis badania. - Czy wiesz, co to są linie papilarne? - zapytał. Dziewczyna skinęła głową. Komisarz położył przed nią odbitki i powiedział: - Wiadomo już na pewno, że brałaś udział w okra­ dzeniu mieszkania pana O., i że byłaś w mieszkaniu Ch. iv tym samym czasie, kiedy on został zamordowany. Masz przed sobą dowody, gdyż zostawiłaś w obu tych mieszkaniach odciski swoich palców. Ty pójdziesz na wiele lat do poprawczaka, ale sytuacja twojego ojca wy­ gląda o wiele gorzej. To on zabił Ch. Tak? - Nie wiem - odpowiedziała Weronika N. - Ja tego nie widziałam. - A więc powiesz mi zaraz tylko to, co wiesz - zgodził się komisarz. - Jak to było z włamaniem do O.?

N

★★ ★ zeznania dziewczyny wynikało, że Władysław N. miał klucze (oryginalne albo skopiowane - tego Weronika nie wiedziała) do mieszkania O. Naj­ pierw poszedł tam sam, a ona tylko pomogła mu zabrać stamtąd rzeczy, które przynieśli do siebie do domu. Co się stało z nimi później - tego nie wie. - To było w dzień czy w nocy7 - zapytał komisarz. - W nocy. - Więc musiałaś tam pójść jeszcze raz, w dzień. Cze­ go tam szukałaś? Dziewczyna zmieszała się, ale odpo­ wiedziała od razu. - Tak, poszłam tam następnego dnia przed połu­ dniem, bo myślałam, że jeszcze coś dla siebie zabiorę.

Z

—

—

LORNETKA PRAWDĘ Cl POWIE...

- Ile było tych pieniędzy w szufladzie? - Siedemset złotych - odpowiedziała. - Zabrałaś też zegarek? - Tak. Weronika N. zeznała dalej, że parę dni później za­ czepił ją na podwórku pan Ch. i powiedział, że widział ją przez lornetkę, jak buszowała w mieszkaniu Waldema­ ra O. Obiecał, że nie zamelduje o tym policji, ale pod jednym warunkiem. Takim mianowicie, że przyjdzie do niego czasem i położy się z nim do łóżka. Kazał jej przy­ chodzić prawie codziennie i ona posłusznie przychodzi­ ła, ponieważ “nie chciała, aby tata poszedł do więzie­ nia”. To całkowicie wyjaśniało, dlaczego w obu miesz­ kaniach znalazły się ślady obecności Weroniki N. Spra­ wa kradzieży została w ten sposób rozwiązana, ale na­

LORNETKA PRAWDĘ Cl POWIE... dal pozostawała do rozwikłania zagadkowa śmierć Ka­ zimierza Ch. i sprawa kradzieży złotych monet. - Powiedziałaś ojcu, że chodzisz do Ch.? - Ojcu nie, ale powiedziatam matce. - I co ona na to? - Pfakata później przez kilka dni i mówiła, że “co ma być, to niech będzie”, bo jak ojciec pójdzie do więzienia, to zginiemy z gtodu. W tym czasie, kiedy komisarz przesłuchiwał Weroni­ kę (Władysław N. czekał na swoją kolej) w mieszkaniu gospodarza domu trwało przeszukanie. Policjanci chcie­ li znaleźć cokolwiek, co było własnością Kazimierza Ch., gdyż tylko taki dowód dawał uzasadnione podejrzenie, że został on zamordowany przez dozorcę.. Po kilku go­ dzinach znaleziono, czego szukano. Złote monety były ukryte w zamrażalniku lodówki. Owinięto je płatami wo­ łowiny i umieszczono w woreczkach foliowych. Dwadzieścia dziewięć sztuk, a więc trzy monety zo­ stały już upłynnione. W mieszkaniu ani w piwnicy N. nie znaleziono jednak żadnych przedmiotów wyniesionych od Waldemara O. Ale to wystarczało, aby teraz zdrowo “przycisnąć” do­ zorcę. Ten jednak uparcie milczał. Kilka dni później zde­ cydował się mówić, ale postawił warunek: musi najpierw porozmawiać z żoną, a następnie z adwokatem, którego ona wynajmie. Inaczej nie powie ani słowa aż do proce­ su w sądzie. W Polsce nie ma zwyczaju, aby na tym eta­ pie śledztwa, kiedy gromadzi się jeszcze dowody prze­ ciwko podejrzanego, dopuszczać do niego obrońcę, pro­ kurator wyraził jednak zgodę, ponieważ sytuacja była wy­ jątkowa. Nie było bowiem żadnych materialnych dowo­ dów, że to Władysław N. zabił Kazimierza Ch. Chociaż eksperci przejrzeli uważnie całą garderobę N., nigdzie nie znaleziono najmniejszego śladu krwi pochodzącej od Ch. A przecież został on zarąbany, a więc krew musiała obficie tryskać naokoło. Gdyby N. konsekwentnie trzymał się na przykład wersji, że poszedł rozmówić się z Ch., ale zastał go już martwego i tylko skorzystał z okazji, dobry adwokat mógłby go wybronić od zarzutu zabójstwa.

Jak było napraw dę? ładysław N. zeznał, że wpadł w prawdziwy szał, kiedy dowiedział się od Weroniki, iż Ch. zażyczył sobie, aby przyprowadziła do niego siostrę, dwunastoletnią Grażynkę. - W końcu Weronika skończyła czternaście lat i jest już prawie dorosła - wyjaśniał. - Niech tam, pomyślałem, najwyżej wcześnie pozna życie. Ale co mu zawiniła Grażynka? To przecież niewinne dziecko i żeby on ją tego... no., ten zboczeniec? Wziąłem siekierę, aby go nastra­ szyć i poszedłem do niego. - Nie miałem zamiaru go zabić - wyjaśniał dalej N. Chciałem mu powiedzieć, że jeżeli będzie się dobierał do Grażyny, to go zarąbię, ale on śmiał się głośno i po­ wiedział, żebym to ja wybierał, bo on lubi młode panien­ ki. Albo pójdę siedzieć, albo on zrobi to, co zamierza. Wtedy to Władysław N. - jak powiedział dosłownie “wpadł w prawdziwy szał i zabił go siekierą”. “Nie mo­ głem znieść myśli, że on w łóżku wyrabia różne świń­ stwa z Grażynką, tym niewinnym dzieckiem”.

W

16

Tak, zabiłem go, ale adwokat powiedział, że to by­ ło w afekcie i że dostanę najwyżej dziesięć lat. Następnie N. przyznał się do siedmiu kradzieży i do­ piero teraz wyjaśniła się seria tajemniczych włamań do mieszkań w różnych dzielnicach miasta. Weronika po­ magała mu tylko przy wynoszeniu łupów od Waldemara O. Planował, że w przyszłości będzie mu stale pomaga­ ła w jego złodziejskich wyprawach. N. zdradził także policji, gdzie ukrywał łupy z kra­ dzieży. Wszystko wywoził do swojego brata na wieś i większość rzeczy tam jeszcze jest, ponieważ są “nie bardzo chodliwe”. Drobniejsze przedmioty, jak biżuterię, zegarki, radia i wieże stereofoniczne sprzedawał dwóm handlarzom na bazarze, ale “grubsze rzeczy nie szły”. Natomiast jeżeli chodzi o złote monety, zabrane z domu Ch., N. wyjaśnił, że kiedy zorientował się, iż Kazimierz Ch. nie daje znaku życia, zamknął jego mieszkanie na klucz i wrócił do siebie. Zdjął ubranie powalane krwią i razem z siekierą zapakował do worka foliowego. Poje­ chał zaraz potem do brata i zakopał te rzeczy za jego stodołą. W nocy nie mógł zasnąć, myślał o tym, co zro­ bił i wreszcie poszedł jeszcze raz do mieszkania Ch. z zamiarem, że “zabierze coś, co da się łatwo sprze­ dać”. Nawet długo nie szukał. W szufladzie biurka zna­ lazł woreczek ze złotymi monetami. Trzy dał bratu za to, że przechowywał jego łupy. To pierwsze pełne zeznanie N. powtórzył później niemal dokładnie przed prokuratorem i trzymał się tej wersji konsekwentnie przed sądem. Łączny wyrok za kradzieże z włamaniami i zabójstwo Kazimierza Ch. “pod wpływem silnego wzburzenia usprawiedliwionego okolicznościami” brzmiał: osiem lat więzienia. Zaskoczeniem dla opinii publicznej, a zwłaszcza śro­ dowisk artystycznych, były skłonności pedofilskie inspi­ cjenta teatralnego Kazimierza Ch., o których nikt wcze­ śniej nie miał pojęcia. Toteż osiem lat więzienia dla Wła­ dysława N., przyjęto z dosyć mieszanymi uczuciami. Wiele osób uważało, że został osądzony zbyt surowo. Można było usłyszeć opinię, że “taki drań, który dobie­ rał się do dwunastoletniej dziewczynki, dostał to, na co zasłużył”. N., który sposobił własną córkę do złodziej­ skiego fachu, był postrzegany przez opinię publiczną dużo lepiej. Przy okazji śledztwa, a później podczas procesu przed Sądem Okręgowym, sympatie miejscowej spo­ łeczności zyskała też pani mecenas Agnieszka G. Kie­ dy tylko poznała motyw zabójstwa zaproponowała Wła­ dysławowi N. bezpłatną pomoc jako drugi obrońca. Przed sądem oficjalnie nie występowała, ale wśród tu­ tejszej palestry doskonale wiedziano, że mecenas Hen­ ryk Ł, broniący oskarżonego dozorcy, korzysta z jej wy­ datnej pomocy. Podobno ta jej niezłomna postawa (by­ ła przecież wcześniej kochanką Ch.) przyniosła jej po­ pularność w środowisku nie tylko prawniczym oraz przy­ sporzyła klientów. Sąd Apelacyjny utrzymał powyższy wyrok w mo­ cy i Władysław N. przebywa jeszcze w więzieniu.

Jerem i K ostecki W szystkie im iona i pierw sze litery nazw isk zostały zm ienione.

CÓRKA I SIOSTRA

/

o

Dzieci m olestow ane seksualnie są coś niedobrego. Rzadko kiedy już jako inne - niepew ne siebie i zalęknione, m a­ dorośli dochodzą spraw iedliw ości. Z a­ ją w yraźnie obniżone poczucie w łasnej kłada się bow iem , że ojciec i m atka w artości, nie radzą sobie w szkole z na­ z natury rzeczy są dobrzy, m ają prze­ uką, a w kontaktach z dorosłym i i ró­ cież obow iązek opiekow ania się sw oim i w ieśnikam i są w ycofujące. M im o, iż to dziećm i. Nikt na ogół nie spraw dza, jak one zostały skrzyw dzone przez najbliż­ w ypełniają to zadanie, i nikt się nie szych, m ają poczucie winy, że zrobiły w trąca w rodzinne sprawy. laudia urodziła się w małym miastecz­ ku w Mecklenburgii i tam spędziła dzie­ ciństwo i młodość. Była drobną śliczną blondyneczką, wesolutką i bardzo rezolutną, miała dwóch braci. Ojciec był maj­ strem budowlanym i tzw. “złotą rączką”, co w czasach NRD było szczególnie cenne. Werner K. umiał naprawić wszystko - każdą maszynę potrzebną w domu i w gospodarstwie, i co najważ­ niejsze, umiał usunąć awarię w każdym zepsutym Trabancie, najpopularniejszym aucie Niem­ ców z NRD. Gdy trzeba było, umiał nawet dorobić część niedo­ stępną na rynku, czy też przysto­ sować jakąś inną, tak że wszyst­ kie Trabanty w okolicy chodziły jak złoto. Słowem był niezastąpio­ ny i cieszył się prawdziwym po­ ważaniem, a że bywał porywczy, nikt nie chciał popaść w jego nie­ łaskę. Nikogo nie obchodziło, co on robi w domu, bo znając Wer­ nera, wiedzieli, że on i tak posta­ wi na swoim. Teraz mieszkańcy miasteczka dziwią się, że po ponad dwudzie­ stu latach, jego córka, chce wra­ cać do tej ponurej historii i jeszcze raz przeżywać ten koszmar. Clau­ dii chodzi nie tylko o uporanie się z demonami dzieciństwa. Ona jest matką dziecka, które od urodzenia jest chore. Claudia ma czterdzie­ ści pięć lat, a jej córka dwadzie­ ścia dwa. Dziewczynka urodziła się ciężko upośledzona, niedoro­ zwinięta umysłowo i fizycznie,

CÓRKA I SIOSTRA 0 małej główce i dziwnie długich, wiotkich kończy­ nach. Matka od razu pokochała swoją małą, biedną córeczkę, zapewniając jej staranną opiekę i otaczając ją miłością. Sama sobie się dziwi, jak to byto możli­ we... Luiza bowiem urodziła się z kazirodczego związku, jej dziadek jest również jej ojcem, a mat­ ka zarazem jej ciotką...

K oszm ar d zieciń stw a laudia mieszkała z rodzicami na skraju mia­ steczka, w niewielkim, przypominającym bunkier, domu z czerwonej cegły. Ten budy­ nek z płaskim dachem należał kiedyś do dziadków, którzy zajmowali się pracą na roli, ale gdy na świat przyszła Claudia, z dawnego pola zostało niewiele, a ojciec murarz już nie gospodarzył, tylko najmował się do prac budowlanych. Podział obowiązków w ro­ dzinie był ściśle określony - matka zajmowała się prowadzeniem domu, gotowaniem, sprzątaniem 1 pracą wokół domu, a ojciec pracował zarobkowo i wykonywał cięższe prace. Synowie musieli poma­ gać ojcu, a córka matce. Polecenia wydawał ojciec i nie było żadnych dyskusji na ten temat. Dzieci ba­ ły się ojca, ale też nie znajdowały oparcia w matce, która godziła się zawsze z jego wolą, posłusznie wy­ konując jego rozkazy. Gdy Claudia zaczęła dojrzewać, ojciec zaczął się nią wyraźnie interesować. Po jej dwunastych urodzi­ nach uznał, że przyszła już pora. Wtedy to przyszedł po raz pierwszy bez matki do jej pokoju i powiedział: “Zrobię z ciebie kobietę! To muszą robić ojcowie. Zobaczysz, nie będzie bolało”. Dziewczynka nie miała pojęcia, o czym ojciec mówi, ale za chwilkę już wiedziała... Bolało okropnie, krwawiła i piekło ją bardzo. Pró­ bowała krzyczeć, wołała matkę, ale na nic to się zdało, ojciec był jak zwykle stanowczy i bezwzględ­ ny. Od tego ranka, przywołując ją do siebie, co­ dziennie stukał w ścianę jej pokoju. Gdy się po dziecinnemu opierała, chwytał ją za włosy i ciągnął na siłę. Gdy Werner gwałcił Claudię w małżeńskiej sy­ pialni, w tym czasie matka, milcząca i uległa jak zwykle, nie oglądając się, umknęła szybko do kuch­ ni, starannie zamykając po drodze drzwi i zabrała się do szykowania mężowi śniadania. Claudia przy­ pomina sobie, że za pierwszym razem matka nakrzyczała na ojca, gdy zobaczyła prześcieradło zaplamione krwią i spermą, ale później już więcej nic nie mówiła na ten temat. Claudia nie pamięta, czy ojciec wtedy uderzył matkę, czy jedynie nakrzyczał, wie tylko, że matka skapitulowała wobec siły męża i nie próbowała później nawet protestować. Ucieka­ ła tylko w najdalszy kąt domu, by nie słyszeć skowy­ tu córki. I tak stosunki płciowe z ojcem zaczęły należeć do codziennego rytuału, jak poranne wstawanie z łóżka i mycie zębów. Nic ją nie chroniło przed tym obo­ wiązkiem, niekiedy tylko ojciec miał chęć robić to częściej niż raz dziennie. Claudia nie wiedziała, jak

C

18

się przed tym bronić, wydawało się jej, że być może wszyscy ojcowie są tacy jak jej. Gdy kończył, prawie zawsze mówił: “No widzisz, to jest całkiem proste. Ty też na pewno to lubisz”. Nie rozmawiała z nikim o domowych sprawach, nawet ze swoją jedyną przyjaciółką z klasy. Matka była chłodna i jakby coraz bardziej niechętna wobec niej, przedtem też nigdy nie była nadmiernie wylew­ na w uczuciach, ale teraz nawet przez roztargnienie jej nie przytulała.

D om o w y tyran Werner K. traktował córkę jak swoją wła­ sność. Na nic nie pozwalał i stale kontrolował. Wychodzić mogła z domu tylko za jego po­ zwoleniem, wyłącznie do szkoły i z powrotem. Miała wyliczony czas na drogę i musiała się gęsto tłuma­ czyć, gdy spóźniła się choćby dziesięć minut. Ojciec decydował, w co ma się ubierać, jak ma się czesać. Szczególnie zapamiętała spodnie narciarskie matki, które wyciągnięto ze strychu i kazano jej w nich cho­ dzić. Z daleka byto widać, że są staroświeckiego kroju, co było przedmiotem drwin kolegów i koleża­ nek. Przez dłuższy czas, nawet w wakacje pytali się, kiedy jedzie z tatusiem na narty, a ona wtedy robiła się czerwona jak burak, na co wszyscy wybuchali śmiechem. Claudia pamięta też, że nie pozwolił jej nosić bluzki, którą dostała od ciotki. Nie pozwolił również malować rzęs ani kręcić włosów. Gdy zobaczył, że się maluje, połamał szczoteczkę i wyrzucił przez okno. Musiała ubierać się tylko tak, jak on kazał, a gdy próbowała założyć cokolwiek innego, ojciec wyzywał ją od wywłok i ladacznic, które tylko czeka­ ją na chłopaka, by pójść z nim do łóżka. Nie może zrozumieć, dlaczego matka godziła się na to wszystko. Słyszała przecież jej krzyki, wie­ działa, co się działo codziennie w sypialni. Była je­ go cichym sprzymierzeńcem. Także bracia chyba już wtedy domyślali się wszystkiego, ale i oni byli zastraszeni, zresztą przecież nie wiedzieli, jak po­ winien zachowywać się ojciec w stosunku do córki. Przemoc w ich domu była czymś najnormalniej­ szym w świecie, po prostu normą, zwykłym dniem codziennym. Claudia nie miała pojęcia, że może być inaczej. Cała rodzina dawała na to milczące przyzwolenie. Werner K. zgadzał się, aby córka chodziła do szkoły, ale w soboty i w niedziele musiała być przy nim i pomagać mu w warsztacie samochodowym. To nic, że dla młodej, wątłej i anemicznej dziew­ czyny, taka praca była zbyt ciężka. Claudia musia­ ła spawać i lakierować, a w każdym razie pomagać w pracy. Raz przydarzył jej się wypadek, doznała wstrząśnięcia mózgu. Przewróciła się, podnosząc ciężką blachę, która przeważyła i ją przygniotła. Claudia upadła wtedy bezwładnie na kamienną podłogę, uderzyła głową aż huknęło i straciła przy­ tomność. Ojciec bardzo się przestraszył, ale nie pozwolił jej zabrać do szpitala. Przecież tylko on

A

CÓRKA I SIOSTRA mógł decydować o jej losach, wszak była tylko je­ go własnością. Werner K. miał do pomocy w warsztacie ucznia. Gdy czuł, że chłopak za dużo widzi, no i domyśla się czegoś, zabierał Claudię na przejażdżkę do lasu. Żonie kazał uszyć firaneczki na okna w swoim Tra­ bancie, by przypadkowi spacerowicze nie zaglądali do środka. Claudia nienawidziła tych wspólnych wy­ praw, ale przynajmniej mogła krzyczeć, gdy ojciec dobierał się do niej. To byt jej komfort. Kiedyś nie wytrzymała i opowiedziała o wszyst­ kim młodszemu bratu. Wybuchła awantura, bo po­ rywczy Sven rzucił się na ojca, który w odpowiedzi prawie go znokautował. Wiele lat później dwaj star­ si bracia oskarżyli siostrę, że uwiodła biednego ojca! Dla nich był półbogiem, wzorem do naśladowania, wierzyli mu na słowo, bo przecież wiele razy prze­ strzegał ich przed przewrotnością kobiet...

S ąsiedzi szyscy w miasteczku wiedzieli, co się dzie­ je w bunkrowatym domu położonym nieco na uboczu, tuż koto cmentarza. Wystarczy­ ło, że babcia Claudii, gdy dowiedziała się o sprawie, przekazała tajemnicę ciotce, ciotka kuzynce, a ku­ zynka przyjaciółce. Prawdopodobnie wiadomość rozniosła się tak szybko, jak strzał z karabinu i moż­ na tylko przypuszczać, że nikt w tym pięciotysięcz­ nym miasteczku nie został pominięty. Zapewne przy­ pomniano sobie wówczas, że zaraz po zakończeniu wojny Werner K. siedział prawie cztery lata w więzie­ niu za gwałt na nieletniej. Ale wtedy za różne sprawy różni ludzie siedzieli, nie zawsze winni. To nie był czas sprawiedliwych ocen. Ale później też nie było le­ piej, obywatele nie mieli za­ ufania do socjalistycznego państwa. Zresztą wszyscy w jakimś sensie bali się Wer­ nera. Od władz i partii trzymał się daleko, ale nikt nie miał zamiaru wchodzić z nim w konflikt. Silny, żylasty, miał niewyparzony język i był sko­ ry do bitki, ale przede wszyst­ kim był użyteczny i dlatego nikt nie chciał z nim zadzie­ rać. Jako wynalazca i majster­ kowicz z zamiłowania, nie tyl­ ko reperował wszystkie Tra­ banty w okolicy i umiał doro­ bić każdą część, kupowano u niego m.in. urządzenia do zdalnego otwierania bram. Był niezastąpiony w tamtych czasach, kiedy państwo my­ ślało o obywatelu wyłącznie instrumentalnie, a drobne sprawy codziennie należało rozwiązywać samemu.

W

Każdy chyba myślał wyłącznie o tym, jaką ko­ rzyść można mieć ze znajomości z Wernerem K., a nie o tym co on robi w domu. Teraz po latach lu­ dzie tłumaczą, że to był całkiem przyjemny facet i że 0 niczym nie wiedzieli. Nawet najbliższy sąsiad i je­ go córka twierdzą z całym przekonaniem, że w ogó­ le nie słyszeli przeraźliwych krzyków Claudii. Przy­ znają, że wprawdzie był surowy i despotyczny wo­ bec swojej rodziny, ale oni nie mogli się wtrącać do jego spraw rodzinnych - to przecież nie wypada.

P róba odm ow y laudia nie wiedziała, jak się uwolnić od ojca. Wszyscy w domu byli mu posłuszni i ulegli, był dla nich wyrocznią. Raz próbowała bronić się przed wymuszonym współżyciem, miała wtedy już szesnaście lat. Błagała go na klęczkach, by wię­ cej tego nie robił, ale jej protest tylko go rozsierdził. Chwycił za pasek i zaczął bić. Bił mocno i długo. Na­ stępnego dnia nie miała kawałka ciała bez sińca. Już nie wiedziała co gorsze: bicie czy codzienne stosunki. Ojciec, znany ze swej pomysłowości, wymyślał dla swojej ukochanej córeczki różne urządzenia elektryczne, którymi ją terroryzował i utrzymywał w posłuszeństwie. Dziewczyna stała się bezwolna 1reagowała jak tresowane zwierzę, na dany sygnał poddawała się jego żądaniom. Claudia była w bardzo złym stanie psychicznym, bezwolna egzystencja uczyniła z niej robota, dopro­ wadzając do depresji i samobójczych myśli. Z tru­ dem ukończyła szkołę średnią i poszła do pracy. Ale zależność od ojca nie skończyła się. Dalej była sta­

C

19

CÓRKA I SIOSTRA le kontrolowana, a wszelkie próby zmiany on sku­ tecznie wybijał jej z głowy. Raz chciała uciec z domu, mogła przecież zna­ leźć pracę gdzie indziej, w innym mieście i na pew­ no mogłaby zatrudnić się jako ekspedientka, ale oj­ ciec przejrzał jej zamiary. Złapał, znowu mocno zbił i jeszcze zagroził, że zrobi dziecko.

M acierzyństw o laudia była przerażona. Ojciec mówił jednak poważnie. Uważał, że jeśli jego córka urodzi dziecko, to żaden chłop nie będzie jej już chciał. Wyrzucił jej pigułki antykoncepcyjne, które od dłuższego czasu zażywała i zmuszał do regularne­ go współżycia. No i stało się. W wieku dwudziestu trzech lat urodziła swemu ojcu dziecko. Wcześniej próbowała mu wytłumaczyć, że nie powinni tego robić, bo może przecież urodzić się dziecko chore, ale on jej wtedy odpowiadał, że w ho­ dowli chów wsobny stosuje się z dobrym rezultatem, no i czynił wszystko, by począć to dziecko. Matka z zaciśniętymi ustami i zimnym spojrze­ niem rzuciła wtedy córce: “Masz, czego chciałaś!” Ona chyba rzeczywiście wierzyła mężowi, że córka tego chce, a może sama miała dość już brutalnego w tej materii męża i było to w jakimś sensie wygod­ ne dla niej tłumaczenie. Zadziwiające, ale Claudia po urodzeniu Luizy od razu pokochała to swoje małe, nieszczęsne dziecko. Córeczka dodała jej siły i odwagi, by przeciwstawić się ojcu. Jako dziecko upośledzone, słabe, mało od­ porne, często chorowała na różne infekcje i wyma­ gała po prostu ogromnej codziennej troski i zaanga­ żowania. W Claudii ta słaba istota, tak bardzo od niej zależna, wyzwoliła ogromną siłę do walki. Teraz ojciec nie miał do niej łatwego dostępu. Kłótnie były na porządku dziennym, ale to córka była teraz górą. Gdy przychodził ojciec, ona zasłaniała się Luizą i mówiła, że najpierw musi zabić ją. Dziewczynka rosła powolutku, właściwie wszy­ scy się dziwili, że jeszcze żyje. Leżała spokojnie w łóżeczku i nawet się nie poruszała jak inne dzieci, taka była słabiutka. Gdy skończyła roczek, była da­ lej wielkości noworodka, miała jednak matą główkę, długie, cienkie rączki i nóżki, tylko nienormalnie du­ że zęby. Jej stan z czasem się ustabilizował, ale na­ dziei na prawidłowy rozwój lekarze już nie dawali. Niekiedy Claudia wychodziła na spacer ze swoją có­ reczką. Napotkani ludzie najpierw zaciekawieni za­ glądali do wózka, a potem odwracali głowę. Gdy szła ulicą, czuła ich spojrzenia. Najgorsi byli chłop­ cy, którzy krzyczeli za nią, że kiedyś to takie potwor­ ki wrzucano do gazu. Claudia z płaczem wracała do domu... Jako samotna matka mogła otrzymać dużą po­ moc ze strony państwa, ale wtedy musiałaby się zrzec praw rodzicielskich. Parę razy była u niej pra­ cownica opieki społecznej i radziła młodej matce, by oddała niedorozwinięte dziecko do domu opieki, gdyż tam będzie mu dobrze, a sama na pewno uło­

C

20

ży sobie lepiej życie, już bez takich obciążeń. Ale Claudia nie chciała nawet o tym słyszeć. Dla niej to małe, bezbronne maleństwo było całym światem, reszta zaś piekłem na ziemi.

N ow e życie o trzech latach udało się Claudii wreszcie uciec z domu. Znalazła sobie pracę i mieszka­ nie, odpowiedni żłobek dla córki. Wydawało się, że najgorsze już poza nią, ale ta dorosła kobie­ ta, choć tak ofiarna i silna wewnętrznie, stała się kompletnym wrakiem psychicznym. Jej doświadcze­ nia były tak koszmarne, że w normalnym świecie nie umiała żyć. Do tej pory przemoc i gwałt, krzyk i płacz były codziennością, jedynymi doświadczeniami, ja­ kich doznała w domu rodzinnym. Wytęskniona wol­ ność wcale nie była łatwa ani prosta, Claudia tego normalnego świata nie znała. W pracy często złości­ ła się na innych - kolegów, koleżanki, czy klientów. Jak tylko ktoś zwrócił jej uwagę, czy nawet tylko pro­ sił o coś, od razu zaczynała bez powodu głośno krzyczeć. Była pracownikiem bardzo sumiennym i zdyscyplinowanym, wykonywała bez szemrania każde polecenie szefów, nie była jednak zdolna do podjęcia jakiejkolwiek samodzielnej decyzji. W pracy poznała bliżej Tobiasa, samotnego kole­ gę, niezwykle wyrozumiałego i dobrego, który po­ mógł jej zrozumieć sytuację, w jakiej się przez całe lata znajdowała. Claudia była przerażona, pojęła, że choć od czasu jej ucieczki z domu minęło już parę lat, to ona nadal boi się ojca, który stale dominuje w jej życiu, rządzi nią i triumfuje. To pogłębiło jej stan skrajnego przygnębienia. Była w ciężkiej de­ presji, nie widziała przed sobą przyszłości. Chciała zabić w sobie koszmarne wspomnienia. Ból i cier­ pienia były tak silne, że wydawało się jej, że ma tyl­ ko jedno wyjście - samobójstwo. Czuła się jednak odpowiedzialna za życie córki, nie mogła zostawić jej samej. Podzieliła cały zgroma­ dzony zapas tabletek nasennych, które najpierw po­ dała Luizie, a potem sama połknęła całe opakowa­ nie, popijając wodą. Ułożyła małą w łóżeczku, a sa­ ma, też już półprzytomna, położyła się na wersalce.

P

W in a i kara ieprzytomną kobietę i jej córeczkę znalazł Tobias, z którym od paru lat mieszkała i za któ­ rego potem wyszła za mąż. Wezwał szybko karetkę. “W stanie krytycznym” zawieziono je do szpitala. Udało się uratować niedoszłą samobójczy­ nię i jej dziecko. Stan Luizy był poważniejszy aniże­ li jej matki, jej życie wisiało na włosku. Wszczęto postępowanie w sprawie zagrożenia życia dziecka będącego pod opieką matki. W wyni­ ku tego Claudia została oskarżona o próbę zabój­ stwa swej dziesięcioletniej córki. Świadkiem na pro­ cesie był ojciec Claudii, Werner K. Przyznał, że utrzy­ mywał kontakty seksualne z córką, ale były one za obopólną zgodą stron, ba, nawet w wyniku zachęty

N

CÓRKA I SIOSTRA ze strony córki. Opinia biegłego sądowego nie potwierdziła jed­ nak tego. Biegły stwierdził, że “nad rozwojem jej osobowości odcisnęło się piętnem długo­ trwałe wykorzystywanie seksual­ ne”. Z zamkniętej w sobie, pełnej winy ofiary gwałtu i przemocy, Claudia stała się sprawczynią została skazana na dwa lata więzienia w zawieszeniu. Claudia znowu próbowała odnaleźć w sobie siły do życia. Z piętnem samobójczyni, po wy­ roku skazującym, nie było łatwo się pozbierać. Dla niektórych by­ ła też matką, która urodziła i po­ kochała potwora. Środowisko, w którym przyszło jej żyć, nie by­ ło ani przyjazne, ani tolerancyj­ ne. Cieniem kładł się na ich mentalności styl życia dawnego NRD, zakłamanego i podejrzli­ wego. Euforia zjednoczenia dwóch do niedawna przeciw­ stawnych państw zmieniała jed­ nak również sposób myślenia. Wraz z nowymi sklepami, samo­ chodami, inna była też telewizja i audycje, w których ludzie otwarcie i bez ogródek wypowia­ dali się na wszystkie tematy. Teraz nie było już tematów tabu - poruszano także problem wykorzystywania seksualnego dzieci i przypadki kazirodztwa, spraw tuszowanych w dawnej NRD. Powoli i Claudia nabiera­ ła pewności siebie i odnajdywa­ ła w sobie siły, by uporać się z przeszłością. Nie by­ ła już tą bezwolną, zahukaną kobietą, która jedyne wyjście widziała w samounicestwieniu. Ale z prawnego punktu widzenia sprawa wyko­ rzystywania seksualnego Claudii przez ojca uległa przedawnieniu. Wedle prawa NRD czynów ojca nie można było już ścigać ani z urzędu, ani na wniosek poszkodowanej. Ile trudu i konsekwencji wymagało zaskarżenie tego postanowienia sądu, wie tylko ona, ale doszło w końcu do precedensowego wyro­ ku - Luizę, dziecko urodzone w następstwie kazirod­ czego gwałtu, uznano za ofiarę gwałtu i przemocy. ★★ ★ o prawie dwudziestu latach od ucieczki z do­ mu Claudia przyjechała po raz pierwszy do rodzinnej miejscowości. Chciała poznać prawdę - co wiedzieli krewni, sąsiedzi, dlaczego zo­ stawili ją zupełnie samą na pastwę ojca-zwyrodnialca, dlaczego wtedy odwrócili się od niej, nie wzięli jej w obronę? Ale i teraz spotkała się z murem mil­

P

czenia. Nikt nie chciał rozdrapywać tamtych ran, nikt nie chciał sprawiać sobie przykrości niedobrymi wspomnieniami. W przeszłości, w tamtych dawnych latach, parę kobiet było napastowanych przez Wernera K., ale one też nie chcą o tym głośno mówić. Spotkała się wprawdzie ze współczuciem, ale też z kompletnym brakiem zrozumienia dla jej dążenia do prawdy i sprawiedliwości. ★ ★ ★ wudziestodwuletnia Luiza, córka i siostra Claudii, ma zaledwie 135 centymetrów wzro­ stu, waży 20 kilogramów, nie chodzi, jej kale­ kie ciało jest niewiarygodnie pokrzywione. Jest bar­ dzo słaba, nie przyswaja normalnych pokarmów, od wielu miesięcy jest karmiona za pomocą sondy spe­ cjalną pompką. Jak długo jeszcze? - Oby jak najdłu­ żej - mówi Claudia - to dziecko jest tylko ofiarą.

D

M agda W ó jcik 21

Janusz HORODKO

PIES MA BABY

Pani K lem entyna F., lat 67, poskarżyta się kom endantow i kom isariatu, że pew ien m ężczyzna nakłania ją do upraw ia-

22

nia seksu grupo w ego ... Ona nie zna się na przepisach, m ów iła, ale na pew no jest jakieś praw o na takich zboczeńców .

МЕСИШ ulwersującą sprawę rozpatrywał w maju br. sąd rejonowy w jed­ nym z miast na Podlasiu. Z uwagi na to, że po krótkim rozpoznaniu sąd zwrócił prokuraturze akta “w celu uzupełnienia materiału dowodowego” , zaś zeznania stron całkowicie się wykluczają - musimy ukryć niektóre szczegóły, aby nie posądzono nas o stronniczość. Tylko jedno nie ulegało wątpliwości: uczucia sześćdziesięciosiedmioletniej Klementyny F. zostały mocno nadwyrężone. Sądy nie mogą jednak zaj­ mować się zawiedzionymi uczuciami, ale kara­ niem złoczyńców, toteż albo prokurator znajdzie dowody przestępstwa, albo pani Klementyna bę­ dzie musiała pogodzić się z utratą ukochanego.

B

N ajpierw noga siemnastego stycznia, o godzinie 13.30, Kazimierz T. zawiadomił pogotowie, że na ulicy Lipowej, naprzeciwko restauracji “San Marzano”, leży zakrwawiona kobieta, która nie mo­ że poruszać się o własnych siłach. Na pytanie dyspozytorki odpowiedział, że jest przytomna, na pewno nie jest nietrzeźwa i że “można nawiązać z nią kontakt słowny”. Na prośbę, aby pozostał na miejscu do czasu przyjazdu karetki odparł, że nie będzie czekał, ponieważ jest “przypadkowym prze­ chodniem i nie zna tej pani”. Lekarz pogotowia, doktor Marek M., po zbada­ niu rannej uznał, że ma do czynienia ze zwykłym i pospolitym - o tej porze roku - wypadkiem. Na chodniku było ślisko, nic zatem dziwnego, że ko­ bieta straciła równowagę, poślizgnęła się, upadła i złamała nogę. Był nieco zdziwiony, że starsza pa­ ni jest mocno rozczochrana, podrapana i pokrwa­ wiona na twarzy, zaś pod lewym okiem ma potęż­ nego siniaka. Nie wypytywał jej jednak o szczegó­ ły, ale kazał sanitariuszom umieścić ją na noszach. Kiedy panią F. przywieziono do szpitala, powie­ działa ona pielęgniarce, że jest ofiarą “bandyckie­ go napadu”. Zażądała wezwania policji, albowiem musi złożyć zeznanie, aby “te obie wydry trafiły do kryminału”. Młodzi funkcjonariusze sporządzili na razie no­ tatkę służbową i poinformowali poszkodowaną, że “nadadzą bieg sprawie”. Według relacji pani Kle­ mentyny F., rzecz miała się następująco. Kiedy wracała do domu z codziennych zakupów, zacze­ piły ją na ulicy dwie kobiety: Franciszka W. oraz “jeszcze jakaś druga, której nie zna” i zaczęty ją szarpać i bić po twarzy. Nie są jej wiadome powo­ dy tej napaści, w każdym razie ta W. tak silnie ją popchnęła, że ona upadła i złamała nogę. Popchnięcie człowieka i podrapanie go po twa­ rzy nie jest wielkim przestępstwem, ale jeżeli na­ stępstwem tego jest złamanie nogi, można pójść za kratki nawet na pięć lat. Toteż młodszy aspirant Grzegorz S., do którego trafiła ta sprawa, przyło­ żył się do pracy i następnego dnia o godzinie je­

O

OGNISTY DZIADEK denastej rano pani Franciszka W. została przesłu­ chana. Według niej rzecz miała się całkowicie ina­ czej i policjanci nie mieli pojęcia, co z tym fantem zrobić. Sześćdziesięciojednoletnia pani Franciszka W. zeznała, że była przed południem na mieście, aby załatwić sprawę w banku i w powrotnej drodze spotkała znajomą, Kazimierę R. Kobiety nie wi­ działy się kilka miesięcy, postanowiły więc poga­ dać przy kawie i wstąpiły w tym celu do nowootwartej restauracji “San Marzano”. Jako, że minę­ ło już południe, a obie panie należały do rannych ptaszków i wstawały codziennie około szóstej, po­ czuły głód, zamówiły więc po pizzy i kieliszku wina. Gawędziły około godziny, plotkując i wspominając dawne czasy i parę minut po trzynastej postanowi­ ły opuścić lokal. - Znajoma, czyli Kazimiera R. - zeznawała pa­ ni W. - poczuta “potrzebę” i poszta do toalety, a ja postanowitam zaczekać na nią na ulicy. I wtedy dopadta mnie ta F. Rzuciła się na mnie i uderzyła mnie torbą z zakupami, a potem zdarła m i czapkę i chwyciła za włosy. Broniłam się i trochę ją po­ drapałam po twarzy. Wtedy z restauracji wyszła Kazimiera R. i chciała nas rozdzielić. Właśnie wtedy ta F. poślignęła się i upadła na ziem ię, a ja pozbierałam z chodnika swoje rzeczy i obie po­ szłyśm y sobie. Odpowiadając na pytania dotyczące szczegó­ łów, Franciszka W. odpowiedziała, że pani F. po upadku nie wzywała pomocy. Ona nie ma także pojęcia, dlaczego została napadnięta i jaką urazę może mieć do niej ta “starsza kobieta”. Kazimiera R. przesłuchana jako świadek zaj­ ścia, potwierdziła z grubsza tę wersję, ale z jedną, istotną luką. Otóż nie widziała ona samego począt­ ku tej szarpaniny, dlatego nie jest w stanie uczci­ wie powiedzieć, że to właśnie jej przyjaciółka zo­ stała napadnięta, a więc że działała w obronie. Na pytanie młodszego aspiranta, czy może co­ kolwiek powiedzieć o przyczynie tej bijatyki dwóch starszych kobiet, pani R. odparta, że “z całą pew­ nością nie może”, ale ma “swoje przypuszczenia”. Otóż obie kobiety wymieniały imię “jakiegoś Olka, którego ona nie zna”. Tamta krzyczała, aby Fran­ ciszka W. “odczepiła się od Olka”, ta zaś miała po­ wiedzieć “Olek jest teraz mój”. Ale kiedy pani F. upadła i one poszły sobie spokojnie dalej, zapyta­ ła ją, kim jest ten Olek, na co Franciszka W. odpo­ wiedziała wymijająco, że musiała się przesłyszeć, gdyż ona nie zna żadnego Olka. - Nie ciągnęłam je j dalej za język - Kazimiera R. zakończyła swoją relację - chociaż jestem pewna, że się nie przesłyszałam. Ale widać było, że to ja ­ kaś poważna sprawa, o której ona woli nie mówić. Sytuacja wyglądała więc banalnie, toteż młod­ szy aspirant odłożył sprawę do czasu, aż Klemen­ tyna F. wyzdrowieje i będzie mogła przyjść na przesłuchanie. Ot, zwykła i pospolita babska szar­ panina za włosy, co przecież nie wymaga przed­ siębrania nadzwyczajnych czynności śledczych.

23

OGNISTY DZIADEK

Potem naszyjnik

■■■■■■■■■i

яшяшшшяяшшшшяшишшшяшшяшшяшяшшашяшишишшшяшшшшш

na, że po rozmowie z nią nie pozostał żaden ślad w policyjnych dokumentach. Otóż wówczas pani F. poskarżyła się, że pewien mężczyzna (komendant nie pamiętał już nazwiska, chociaż na pewno zostało wymienione) nakłaniał ją do uprawiania zbiorowego seksu. Ona nie zna się na przepisach mówiła wówczas, ale na pewno jest jakieś prawo na takich zboczeńców. Zwłaszcza te­ raz, kiedy rząd jest katolicki i tyle mówi się w tele­ wizji o przestrzeganiu chrześcijańskiej moralności. Komendant długo ją wówczas przekonywał, że ani rząd ani prawo nie są od tego, by zaglądać obywatelom pod kołdrę. Gdyby ten mężczyzna zmuszał ją do tego siłą albo podstępem, albo gdy­ by ten seks zbiorowy miał być uprawiany z osobą małoletnią. O - na takie coś to są paragrafy. Ale w tym przypadku policja nie może jej pomóc. Osta­ tecznie kobieta wyszła, mrucząc pod nosem, że ona przecież “głosowała na AWS” i że nie może tak być, że “rząd popiera takie świństwa”.

ydzień później do komisariatu przykuśtykała o własnych siłach Klementyna F. (złama­ nie okazało się po prześwietleniu zwichnię­ ciem) i zażądała stanowczo rozmowy z komen­ dantem. W ostrych słowach wyraziła pretensję, że “ta W. jeszcze nie siedzi za to, co zrobiła”, po czym powiedziała, że musi uzupełnić swoje ze­ znanie, ponieważ Franciszka W. napadła ją w “celach rabunkowych”. Wtedy, w izbie przyjęć, kiedy składała zeznanie młodym policjantom, by­ ła w szoku. Ale teraz jest całkowicie pewna, że ta wydra W. zerwała jej z szyi podczas bójki złoty naszyjnik. To gruby łańcuszek, który teraz kosz­ tuje co najmniej półtora tysiąca złotych i ona “te­ go nie popuści”. Komendant odesłał ją do młodszego aspiran­ ta, który policyjnym zwyczajem niczego nie przyj­ mował na wiarę i zażądał konkretów. Po pierw­ sze, to tamtego dnia było mroźno i pani Klemen­ tyna F. miała szyję zasłoniętą szalikiem. Po dru­ Zezn an ie pułkow n ika gie, to raczej jest mało prawdopodobne, aby " T “' eraz jednak, aby zamknąć jakoś sprawę, po­ Franciszka W. w biały dzień i na środku ulicy za­ trzebne było do kompletu zeznanie emeryto­ mierzała obrabować ją ze złotej biżuterii. Po trze­ wanego pułkownika. Wezwany na przesłu­ cie, z zeznania Franciszki W. wynika, że to wła­ chanie w charakterze świadka Aleksander G. po­ śnie ona - czyli Klementyna F., zaczęła bójkę, wiedział, że zna całą sprawę, ale bójka dwóch ko­ więc niech lepiej zezna, jak było naprawdę. biet dotyczy go “tylko pośrednio”. Kiedy młodszy A przede wszystkim niech pani F. powie, kim jest aspirant wpisywał do protokołu jego datę urodze­ ów tajemniczy Olek i jaki związek ma ten mężczy­ nia, zauważył z uznaniem, że nie wygląda na swo­ zna z bójką przed restauracją. je siedemdziesiąt osiem lat, ale najwyżej na sześćKlementyna F. zmieszała się mocno i odpowie­ dziesiąć pięć. Pułkownika wprawiło to od razu działa, że nie będzie rozpowiadać o swoich pry­ w dobry humor i zwierzył się, że w dobrej kondycji watnych sprawach, które “nic do tego nie mają”. i jurności utrzymują go częste kontakty z kobieta­ Bardziej rozmowna okazała się natomiast Fran­ mi. Kiedy był młodszy, to “potrzebował co najmniej ciszka W. Kiedy młodszy aspirant uprzedził ją, że raz na dzień a nawet częściej”. Teraz trochę rza­ za spowodowanie zwichnięcia nogi u Klementyny dziej, ale “co drugi dzień to już musi”. Ponadto ni­ F. może dostać nawet rok więzienia, powiedziała, gdy nie palił papierosów, a z alkoholi pije jedynie że Olek to Aleksander G., emerytowany pułkownik wytrawne wino, ale “nie więcej jak jedną butelkę Wojska Polskiego. Poszkodowana Klementyna F. dziennie”. była przez pięć lat jego kochanką, ale pół roku te­ Rumieniąc się z zakłopotania i przepraszając, mu ona (czyli Franciszka W.) go poznała i wtedy że musi zadać bardzo osobiste pytanie, młodszy pułkownik porzucił dla niej Klementynę. Od tamte­ aspirant zapytał pułkownika, czy nakłaniał Klemen­ go czasu pani F. wielokrotnie nachodziła pułkowni­ tynę F. do grupowego seksu. ka. W listopadzie spotkała ich razem w parku i zro­ Tak - przyznał szczerze Aleksander G. - ale nie biła “publiczną i gorszącą awanturę”. Teraz mogę przyznać - powiedziała pani Fran­ nakłaniałem, lecz raczej zaproponowałem. Bo wie pan, teraz tyle się o tym mówi i pisze, to ja jeszcze ciszka - że ta bójka przed restauracją poszła o Aleksandra. Ona nie może się pogodzić, że zo­ chciałem tego spróbować. W czasach m ojej młodo­ ści, chociaż też nieźle się zabawialiśmy, to o grupo­ staw ił ją dla młodszej, czyli dla mnie. Chce się na wym seksie nie było mowy. Miałem nadzieję, że się mnie zemścić i dlatego wymyśliła tę sprawę z napa­ zgodzi, a ona wyzwała mnie od zboczeńców. ścią i naszyjnikiem. Bo to w rzeczywistości ona na Pozostawała jeszcze do wyjaśnienia sprawa mnie napadła, a ja nie zabrałam je j żadnego wisior­ złotego naszyjnika. Pułkownik powiedział rozbraja­ ka. A zresztą parę razy widziałam ją z odkrytą szy­ jąco, że on “przywykł do prostego, żołnierskiego ją i nigdy nie zauważyłam, żeby nosiła jakieś złoto. życia” i nigdy nie zwracał uwagi na biżuterię. “Coś Tymczasem komendant komisariatu, komisarz tam nosiła” - ale on nie potrafił tego wisiorka opi­ Władysław K., przypomniał sobie, skąd zna ten sać. Nie będzie umiał go też rozpoznać, jeżeli mu ostry zapach perfum, który poczuł, kiedy Klemen­ go pokażą. Za “całkowicie absurdalne” uznał przy tyna F. weszła do jego gabinetu. Mniej więcej pół tym, aby Franciszka W. “miała ukraść jakiś złoty roku wcześniej miał do czynienia z tą kobietą, ale naszyjnik”. , sprawa była tak niecodzienna, a nawet absurdal­

T

24

OGNISTY DZIADEK Cała rzecz wyglądała teraz przejrzyście. Młod­ szy aspirant wezwał Klementynę F. i powiedział jej, że sprawa nie nadaje się dla prokuratora. Zwichnięcie nogi i zadrapania na twarzy goją się w ciągu siedmiu dni, toteż pani F. może dochodzić sprawiedliwości na drodze oskarżenia prywatne­ go. Klementyna F. najpierw zrobiła awanturę, wy­ krzykując “co to za porządki w tej Polsce”, a na­ stępnie zażądała tego na piśmie, na co młodszy aspirant odpowiedział jej, że “stosowne postano­ wienie otrzyma za parę dni pocztą, albowiem mu­ si je podpisać komendant”.

U adw okata lementyna F. nie umiała samodzielnie pora­ dzić sobie z tą sprawą, toteż zaangażowała adwokata, mecenasa Dariusza Z., który naj­ pierw długo i cierpliwie musiał jej wyjaśniać wszystkie zawiłości prawne. Wreszcie po kilku dni­ ach, kiedy pani F. wystarała się o świadectwo le­ karskie, że leczenie zwichnięcia lewej nogi trwało szesnaście dni, mecenas Z. wystosował do proku­ ratury pismo, oskarżając Franciszkę W. o spowo­ dowanie “rozstroju zdrowia trwającego dłużej niż 7 dni” i domagając się ścigania jej z urzędu. Prokurator Henryk Ł. musiał powtórnie prze­ słuchać całą czwórkę, ale nie udało mu się dojść prawdy, kto i przez kogo został napadnięty. Obie kobiety upierały się przy swoim, na dodatek Franciszka W. stanowczo twierdziła, że nie po­ pchnęła rywalki. To wydawało się prawdopodob­ ne: był wszak mróz i chodnik był oblodzony, to­ też Klementyna F. mogła upaść bez niczyjej po­ mocy. Nie udało się także prokuratorowi ustalić, co się stało ze złotym naszyjnikiem i czy w ogó­ le był takowy. W końcu doszedł do wniosku, że sąd to ustali i sporządził akt oskarżenia przeciw­ ko Franciszce W. o “nieumyślne spowodowanie rozstroju zdrowia trwającego dłużej niż 7 dni”, tj. o czyn z artykułu 157. kodeksu karnego § 3. Wy­ stępek ten zagrożony jest grzywną, karą ograni­ czenia wolności albo pozbawienia wolności do jednego roku. Sąd jednak, świadom, że proces nie przynie­ sie żadnego rozstrzygnięcia, nie dał się złapać na ten haczyk i zwrócił prokuraturze akta celem “uzupełnienia dochodzenia”. Wytknął prokurato­ rowi, że ten nie dołożył należytej staranności w ustaleniu faktów, zaś sąd “nie będzie w tej mie­ rze wyręczał organów ścigania”. Konkretnie cho­ dziło o to, iż w toku dochodzenia nie ustalono, kto wszczął bójkę i kto jest wobec tego odpowiedzial­ ny za to, że pani F. zwichnęła nogę. Prokurator nie wyjaśnił także sprawy rzekomego naszyjnika, a nie można kogoś oskarżać o kradzież bez wy­ starczających ku temu dowodów. Tylko sprawy zostały w toku dochodzenia wyjaśnione: że siedemdziesięciośmioletni emerytowany pułkownik Aleksander G. porzucił sześćdziesięciosiedmioletnią Klementynę F. dla młodszej

K

o sześć lat Franciszki W., że obie kobiety pobiły się niegroźnie o kochanka i że pułkownik nama­ wiał panią F. do spróbowania grupowego seksu. A to za mało, by zajmować tym uwagę sądu, na dodatek - z oskarżenia publicznego.

Jan u sz H orodko W szystkie im iona i pierw sze litery nazw isk zostaty zm ienione.

25

RZEZN/A Kazimierz TKACZYK

S h ereyfo rt to m aleńkie m iasteczko konałej jakości w ołow ina w ędruje na środkow ym południu S tanów Z jed ­ sąsied n ieg o T eksasu i K olorado. Tanoczonych, gdzie życie to czy się leniniep ozo rnych, spo kojnych i ano niw ie i bez n iesp odzianek. P ółtora tysiąca m iasteczek jest w każdym sta­ tu te js z y c h o b y w a te li u trz y m u je się nie co najm niej setka, toteż i o S h erey­ głów nie ze św iadczen ia usług dla o ko ­ fo rt m ało kto by usłyszał, g d yby nie d o ­ licznych farm erów , zaś najw iększą fir­ kon ano tam zbro dni, która parę lat te ­ m ą w S hereyfort jest rzeźnia, z której mu w strząsn ęła A m eryką. 26

“ ABYŚMY ŻYLI PO AMERYKAŃSKU” Opuszczając posterunek, Stockenwood włączył godzinie trzeciej nad ranem, 17 automatyczną sekretarkę i zostawił otwarte drzwi kwietnia 1996 roku, Katherine na wypadek, gdyby ktoś jeszcze szukał pomocy po­ Sanders zawiadomiła miejscową licji. Po drodze usiłował sobie przypomnieć, co wie policję, że do jej domu włamał się 0 rodzinie Sandersów. Stwierdził, że niewiele, bandyta, który w okrutny sposób a w zasadzie to tyle co nic. Carlos (tak tu wszyscy zamordował dwójkę śpiących nazywali Sandersa), przyjechał tu kiedyś z Chica­ dzieci. Wraz z mężem spała w pokoju na górze, kie­ go, gdy tutejsza rzeźnia rekrutowała dziewięć lat te­ dy zbudziły ją jakieś dziwne odgłosy dochodzące mu kwalifikowanych i doświadczonych w fachu pra­ z parteru. Zamknęła drzwi od sypialni, aby nie zbu­ cowników. W Meksyku, skąd pochodził, pracował dzić Carlosa i nie podejrzewając niczego złego gło­ jako wędliniarz oraz rozbieracz tusz wołowych i wie­ śno zawołała dzieci po imieniu. Widocznie to spło­ przowych, toteż przyjęto go do pracy z otwartymi rę­ szyło napastnika, który uciekł przez okno. Widziatam tylko jego plecy - mówiła przez tele­ koma. Cztery lata temu uzyskał obywatelstwo ame­ rykańskie i chociaż na Południu nie lubi się za bar­ fon do pełniącego nocny dyżur zastępcy szeryfa. dzo kolorowych, Sandersowie nie narzekali na złe Przyjeżdżajcie natychm iast, może go jeszcze traktowanie, a on sam kandydował nawet w ubie­ schwytacie, gdyż na pewno nie zdążyt daleko uciec. głorocznych wyborach do rady miejskiej. Wpraw­ Ale zanim Andrew Stockenwood wyruszył do do­ dzie przegrał, ale sam fakt, że wysunięto jego kan­ mu Sandersów, minęło jeszcze co najmniej dzie­ dydaturę świadczył, iż cieszy się w Shereyfort sza­ sięć minut. Musiał zatelefonować przecież do sze­ cunkiem i pewną sympatią. ryfa i do wszystkich policjantów w miasteczku oraz Tyle przypomniał sobie zastępca szeryfa o Cartłumaczyć każdemu funkcjonariuszowi z osobna, losie Sandersie, natomiast o jego żonie wiedział dlaczego budzi go w środku nocy i każe natych­ jeszcze mniej; zaledwie to, że nie miała żadnego miast przyjeżdżać w pełnym rynsztunku. konkretnego zawodu i wynajmowała się do sprząta­ Zbrodni, jaką popełnił nieznany na razie złoczyń­ nia i pracy w ogrodzie. W odróżnieniu od męża, któ­ ca, nigdy dotąd nie odnotowano w studwudziestorego wygląd zdradzał meksykańskie (czy latyno­ letniej historii Shereyfort; budziła ona odrazę, ale skie) pochodzenie, Katherine była białą Meksykanjednocześnie zmobilizowała tutejszych policjantów ką. Niektórzy spośród starszych i konserwatywnych do energicznego i szybkiego działania. Jednak było obywateli Shereyfort mieli jej za złe, że wyszła za ich w miasteczku zaledwie sześciu, akurat tylu, by Latynosa. W związku z tym po cichu szeptano, że biuro szeryfa mogło działać bez przerwy przez całą “Katherine zdradziła swoją rasę”, ale nikt oczywi­ dobę. Utrzymywanie większych sił policyjnych było­ ście nie przyznawał się jawnie do rasistowskich by marnowaniem pieniędzy podatników. uprzedzeń. Było jednak faktem, iż pani Sanders ko­ Zastępca szeryfa, Andrew Stockenwood, się­ legowała się tylko z żonami przyjaciół męża, a ci gnął pamięcią wstecz i przypomniał sobie, że bez wyjątku przybyli tu kiedyś zza brzegu Rio Gran­ w ciągu ostatnich dwudziestu lat miejscowa policja dę i na towarzyskich imprezach rozmawiali ze sobą zajmowała się zaledwie trzema trupami. Pewna pa­ wyłącznie po hiszpańsku. ra małżeńska z Arizony miała kiedyś wypadek sa­ Kiedy Stockenwood dojechał na miejsce, zastał mochodowy na pobliskiej autostradzie i oboje mał­ tam już szeryfa, który powiedział, że akurat przed żonkowie zmarli, zanim zdążono dowieźć ich do chwilą przyjechał. Walter Sharansky był postawnym szpitala. Trzecim tragicznym “umarlakiem” był blondynem z lekko zarysowanym brzuszkiem cztery lata wcześniej John Stephenson, pracownik 1o stopach tak wielkich, że obuwie robiono mu na rzeźni. Kolega z pracy zahaczył go przez nieuwa­ specjalne zamówienie. Kiedy tylko zobaczył, co wy­ gę elektryczną piłą do cięcia bydlęcych kości, ale darzyło się w domu Sandersów, od razu wiedział, jako że Stephenson nadział się na ostrze piły szy­ że sam nie poprowadzi śledztwa, toteż natychmiast ją, nie było nawet po co wzywać karetki: odcięta zatelefonował do biura szeryfa okręgowego, a kie­ głowa poturlała się o całe trzy metry od reszty cia­ dy ten oddzwonił po dwudziestu minutach, zdał mu ła. To prawda, że trzech tutejszych pijaczków, któ­ krótką, ale sensowną relację z tego, co stało się rzy pasjami lubili wszczynać awantury w jedynym w miasteczku. saloonie w Shereyfort, przysparzało policjantom kłopotów f pracy. Ale raczej można byłoby powie­ dzieć, że stanowią oni element tutejszego folkloru, O kru tny w łam yw acz niźli świat przestępczy. idok w salonie był przerażający i nawet Natomiast zamordowanie dzieci, zabicie ich z zim­ człowieka o silnych nerwach mógł do głębi ną krwią podczas snu? Tego jeszcze w Shereyfort nie poruszyć i wprawić w rozstrój nerwowy. było a nikt nie przypuszczał, że coś takiego może się Dwójka małych dzieci leżała w wielkich kałużach w miasteczku wydarzyć. Toteż Stockenwood od razu krwi i szeryf Sharansky powiedział do swojego za­ pomyślał, że musi to być dziełem obcego przybysza stępcy, że maleństwa nie tyle zostały zabite, co “za­ i rozkazał jak najszybciej zablokować jedyną drogę, rżnięte jak wieprze”. Jasnobłękitna piżama w kwiat­ którą dojeżdżało się do autostrady. To było całe ki na starszym, jedenastoletnim Juanie, którego osiemnaście mil, jeżeli więc bandyta będzie tamtędy obaj policjanci często widywali na głównej ulicy mia­ uciekał, zostanie niechybnie schwytany.

O

W

27

“ ABYŚMY ŻYLI PO AMERYKAŃSKU” steczka, była dosłownie poszarpana od uderzeń narzędziem, którym zadano mu śmierć. Dokładnych oględzin musiał dokonać policyjny lekarz z okręgu, ale Sharansky przestał liczyć, gdy doszedł do dzie­ więciu ran po pchnięciach czymś ostrym, naprawdopodobniej nożem, zadanych w klatkę piersiową i brzuch. Ten nóż znaleziono zresztą kilkanaście minut później w kuchni, a dokładnie w zlewie, wśród niepozmywanych talerzy, garnków i stołowych sztućców. Na jego ostrzu znajdowały się plamy krwi, ale zastępca szeryfa Stockenwood, który zna­ lazł nóż i trzymał go teraz ostrożnie przez latekso­ wą rękawiczkę zauważył, że rękojeść została do­ kładnie wytarta, bez wątpienia po to, aby usunąć odciski linii papilarnych, które mogłyby doprowadzić do zabójcy. - Widać, że telewizja odwaliła dla nas kawat do­ brej roboty - powiedział z przekąsem do Sharansky’ego - i teraz każdy, nawet najdurniejszy prze­ stępca, wie, ja k ważne są dla śledztwa odciski palców. - Na pewno zostaw iłjakieś ślady - odpowiedział Sharansky spokojnie. - Jeszcze takiego nie widzia­ łem, co lata w powietrzu i niczego nie dotyka. Ci z okręgu na pewno coś znajdą, a je że li nie znajdą - to na pewno poproszą o pomoc agentów z FBI. Oni zawsze tak robią, kiedy nie mogą sobie pora­ dzić sami. Judy, młodsza od brata o cztery lata, została zakłuta nożem, kiedy uciekała przed mordercą. Dowo­ dziły tego rany na jej plecach oraz ślady krwi, jakie zostawiła na podłodze. Niewielkie plamy miały kształt mocno wydłużonej elipsy, z jednej strony szerszej i zakończonej pełnym tukiem, zaś przy dru­ gim brzegu byty ostre i spiczaste, a koniec tego szpica pokazywał kierunek, w którym dziewczynka starała się uciec przed mordercą. Sharansky patrzył na te plamy przez dłuższą chwilę, po czym powie­ dział do swojego zastępcy, że być może Judy wi­ działa, jak jej brat jest mordowany, a wówczas ze­ rwała się z pościeli i usiłowała dobiec do sypialni ro­ dziców. Nie zdążyła, a jej małe i kruche ciało leżało teraz niecałe trzy metry od podestu, na którym za­ czynały się schody prowadzące na piętro. - Na pewno zdawała sobie sprawę z tego, że je st zabijana - powiedział Sharansky do Katherine Sanders. - Czy właśnie krzyki córki wybudziły panią ze snu? - Chyba tak - odpowiedziała po dłuższym namy­ śle - ale nie jestem pewna. To byt taki dziwny hałas, którego nie umiałam nazwać. Coś głośnego, i to mnie zbudziło. - Ale pani mąż nie usłyszał tego hałasu? - zapy­ tał szeryf. - To znaczy chciałem zapytać, -czy się nie obudził. Katherine spojrzała na Carlosa, po czym odpo­ wiedziała: - Kiedy wybiegałam z sypialni, on spał. Jeszcze zamknęłam za sobą drzwi, gdyż nie chciałam, aby się obudził. Przecież nie wiedziałam, że w domu je st bandyta!

28

Teraz szeryf zwrócił się z pytaniem do Sandersa, który stał na środku salonu bez ruchu, wpatru­ jąc się w ciała dwójki zamordowanych dzieci. Kiedy spojrzał w jego stronę spostrzegł, iż z oczu Carlosa spadają na podłogę, niemal ciurkiem, łzy wielkie jak ziarna grochu. Sharansky nie widział nigdy wcze­ śniej tak płaczącego mężczyzny i z zakłopotaniem odwrócił głowę. - Czy pan potwierdza to - zapytał - co przed chwilą powiedziała pańska żona? Tak w istocie było? Sanders nie odpowiedział od razu. Sięgnął do le­ wej kieszeni niebieskich dżinsów (co odnotował później Sharansky w protokole z zadziwiającą do­ kładnością), z której wyciągnął wymiętą chustecz­ kę. Najpierw wytarł nią załzawione oczy, a następ­ nie wyczyścił nos, wydając przy tym głośne trąbie­ nie. Na to także zwrócił później uwagę prokurator przed sądem dowodząc, iż było to “zachowanie niepasujące do sytuacji”. - Potwierdzam - odparł z ociąganiem - ale właści­ wie to nie bardzo pamiętam. - Jak to? - zdumiał się szeryf. - Jak można nie pamiętać czegoś takiego? Sanders znowu (co także znalazło się w raporcie szeryfa) zwlekał z odpowiedzią, jakby zastanawiał się, co powinien zeznać. - Obudził mnie głośny krzyk - stwierdził. - To krzyczała moja Katherine, teraz wiem, że to ona, ale wtedy, kiedy nie bytem jeszcze dobrze wybudzony ze snu, był to dla mnie po prostu czyjś krzyk. Dopie­ ro jak zbiegałem ze schodów, usłyszałem, że wota moje imię i dotarto do mnie, że to ona krzyczy. - 1wybiegł pan z sypialni ubrany tak, jak pan spał? To powiedział Andrew Stockenwood i było to bardziej stwierdzenie niż pytanie. - Tak, oczywiście. - To znaczy, że zawsze kładzie się pan do łóżka w spodniach? Tak pan zwykle sypia? Sanders zorientował się teraz, że udzielił złej od­ powiedzi i odparł mocno zdenerwowany, jakby od tego, co w tej chwili powie, zależała jego dalsza przyszłość. - No nie... nie tak. Zawsze ktadę się do tóżka tyl­ ko w slipach i tak samo było tym razem. Ale kiedy Katherine zawołała na mnie, to czym prędzej włoży­ łem spodnie, które zawsze wieszam na krześle obok łóżka. Pomyślałem, że jeżeli ktoś obcy je st na dole, to byłoby głupio, gdybym pokazał się bez spodni. - Ale usłyszał pan najpierw przeraźliwy krzyk. Czy tak? - dopytywał dalej szeryf Sharansky. - No... tak, mówiłem przecież. - To było więc tak, jakby pańska żona wzywała na pomoc. Wołała przecież po imieniu. - To prawda. - A pan - drążył dalej Sharansky - zam iast zbiec natychm iast na ratunek, nakładał spokojnie spodnie. Sanders znowu zastanawiał się nad odpowie­ dzią, wreszcie odparł:

“ ABYŚMY ŻYLI PO AMERYKAŃSKU” - To była wyjątkowa sytuacja. Nigdy wcześniej nie mieliśmy tutaj napadu. Można więc powiedzieć, że zgłupiałem i nie bardzo wiedziałem, co robić. Ale szeryfa nie zadowoliła taka odpowiedź, po­ nieważ nie pasowała do tego wszystkiego, co znał ze swojej dwudziestoletniej praktyki policjanta. - A zatem ju ż tam, będąc w sypialni - pytał dalej - sądził pan, że to je st napad? Na jakiej podstawie powziął pan takie przypuszczenie, skoro, ja k pan przed chwilą powiedział, nie doświadczyliście wcze­ śniej bandyckiego napadu? - Pan się chyba czepia - odpowiedziała za męża zdenerwowana Katherine Sanders. - Zamiast łapać mordercę, zadaje pan podchwytliwe pytania. To nie je st w porządku, napiszę skargę do pańskich prze­ łożonych. - Ma pani do tego całkowite prawo, a nawet mo­ żecie oboje w ogóle nie odpowiadać na moje pyta­ nia - stwierdził spokojnie szeryf. - Ale ja się nie cze­ piam. Ja tylko usiłuję zrozumieć, co się tutaj stało, zaś wszyscy policjanci z miasta są w tej chw ili zaję­ ci blokadą dojazdu do autostrady i poszukiwaniem zabójcy. Toteż może być pani pewna, że je ś li znaj­ duje się on jeszcze w Shereyfort, to na pewno zo­ stanie pochwycony.

P ierw sze w ątpliw ości odzinę i dwadzieścia minut później pojawiła się w domu Sandersów ekipa policjantów i techników, którą kierował osobiście sam szeryf okręgowy, John Stanford. Jeszcze raz prze­ słuchał on na miejscu Carlosa i Katherine, po czym zapytał Sharansky’ego, czy nasunęły mu się jakieś wnioski. Okazało się, że tak; tutejszy szeryf miał co nieco do powiedzenia, ale zaproponował, aby poroz­ mawiali na ganku, ponieważ nie chciał, aby to co miał do zakomunikowania, usłyszeli rodzice zamordowa­ nych dzieci. Sharansky zaczął od stwierdzenia, że na jego doświadczonego, policyjnego nosa “coś w tym wszystkim nie trzyma się kupy”. Najpierw sprawa noża, którym prawdopodobnie zamordowano dzieci. Według niego przestępca, który włamuje się do cu­ dzego domu, ma zawsze jakąś broń przy sobie, za­ zwyczaj taką - którą posługuje się najbardziej spraw­ nie. Jeżeli nie chce zabijać, to nie zabiera noża czy rewolweru (albo pistoletu), ale mocną patkę, którą można człowieka z łatwością ogłuszyć. Poza tym włamywacze zazwyczaj nie mordują dzieci, a nawet unikają domów, w których są małe dzieciaki. - Bo przecież taki osobnik - tłumaczył Sharansky - robi wcześniej rozpoznanie. Zawodowcy zazwy­ czaj nie działają na oślep - no - powiedzmy - wyjąt­ kowo wtedy, kiedy są w przymusowej sytuacji. Tymczasem ten nóż został wzięty stąd, z kuchni te­ go domu. W salonie jest wprawdzie klimatyzacja, ale Sandersowie żyją oszczędnie i włączają ją tylko podczas wielkich upałów. Tym razem, jak powie­ działa żona Carlosa, dzieci spały przy otwartym oknie i właśnie tamtędy - wedle niej - dostał się do

G

domu włamywacz i bandyta. I niech pan sobie teraz wyobrazi, że buszuje po szafach, któryś z malców się budzi, a on dopiero teraz idzie do kuchni i szu­ ka noża. Absurd! Żaden bandyta tak nie postępuje. Ale załóżmy - że mamy do czynienia z amatorem albo z czubkiem, czyli z kimś niespełna rozumu. I teraz przyjmijmy, że było dokładnie tak, jak zezna­ ła żona Sandersa. Budzą ją jakieś dziwne hałasy dobiegające z parteru. Wstaje po cichu, nie chcąc budzić męża, ale na schodach woła dzieciaki po imieniu. Wtedy ten bandyta zachowuje się jeszcze raz zupełnie irracjonalnie. Otóż zamiast wziąć nogi za pas i czym prędzej uciekać albo zaczaić się na nią z tym nożem gdzieś w ciemnym kącie i także ją

29

“ ABYŚMY ŻYLI PO AMERYKAŃSKU” zamordować, on idzie do kuchni, aby odłożyć nóż niespełna rozumu, albo ... wcale go nie było! Gdyby i pamięta na dodatek o tym, by go starannie wy­ jednak było tak, jak Sandersowie zeznali, to już by­ trzeć. Nie cały jednak, ale tylko samą rękojeść! Ni­ śmy go mieli, bo moi chłopcy migiem obstawili całe gdy do tej pory w swojej policyjnej pracy - opowia­ miasto i zjazd do autostrady. Nie zdążyłby uciec. dał dalej Walter Sharansky - nie miałem do czynie­ nia z tego rodzaju mordercą, czy włamywaczem. Co zn alezio n o na m iejscu? Do tego stopnia bezmyślnym albo tępym, że w ogó­ iedy obaj szeryfowie kończyli wymianę zdań le nie pomyślał o własnym bezpieczeństwie. No po­ na ganku, podszedł do nich Edward Stopwiedz, John, szczerze, przecież tak nikt nie robi! mers, detektyw w stopniu sierżanta i powie­ - Czy jeszcze coś zwąchałeś? - zapytał Stanford. dział, że “chłopcy znaleźli coś, co dziwnie wygląda - Coś, co jest ważne dla śledztwa? i nie pasuje do sytuacji”. Mianowicie kilka metrów Sharansky skinął potakująco głową i zaczął opo­ od domu, na terenie ogródka, jeden z detektywów wiadać o dziwnym zachowaniu Carlosa Sandersa. natknął się najpierw na dziecięcą skarpetkę, potem - Gdybym ja znalazł się w takiej sytuacji - tłuma­ na mały, lewy sportowy but typu “adidas”. Kiedy po­ czył - zareagowałbym inaczej. Bo tak: on się budzi, kazano te przedmioty Katherine Sanders, odpowie­ gdyż słyszy coś, co bierze za wołanie żony o po­ działa, że należą do małego Juana i stanowią “nie­ moc. Co wtedy robi normalny facet? To proste - wy­ podważalny dowód”, że właśnie tędy uciekał mor­ skakuje z łóżka i chwyta szybko coś ciężkiego, co derca. Sharansky zapytał, czy może dotknąć tych ma akurat pod ręką, po czym natychmiast biegnie rzeczy i wziął je w obie ręce. Skarpetka i but zosta­ na ratunek. Ale on, ten Sanders, postępuje inaczej. ły zaraz po znalezieniu włożone do wyjałowionych On najpierw spokojnie wkłada spodnie! Niebywałe! woreczków foliowych, ale Sharansky koniecznie Wkłada spodnie! Tam na dole żona woła o pomoc, chciał je powąchać. Stanford zrobił minę zdradzają­ a on sobie wkłada spodnie, jakby będąc w samych cą zdziwienie, ale powiedział “wąchaj”, co też sze­ slipach nie mógł jej pomóc. No powiedz John, czy ryf niezwłocznie uczynił. Oddał oba przedmioty de­ nie mam racji, że to dziwne, a nawet podejrzane za­ tektywowi i powiedział: chowanie? Czy ty byś uważał, że włożenie spodni - To jest całkowicie bez sensu. jest ważniejsze niż przegonienie, czy schwytanie bandyty? - Co masz na myśli? - zapytał Stanford. - Coś się tutaj nie zgadza? Mów śmiało. - Rzeczywiście, podejrzane i dziwne, chociaż on - Około pół do drugiej w nocy zaczął kropić będzie się przed sądem zaklinał, że nie pomyślał w Shereyfort deszczyk, najpierw maty, ale jakieś pół w tym momencie o bandycie - powiedział od razu szeryf okręgowy Stanford. godziny później zrobiła się z tego rzęsista ulewa, która kończyła się akurat wtedy, kiedy telefonowała - No właśnie, o własnych siłach nie rozwikłam tej żona Sandersa. Nikt oczywiście nie patrzył na ze­ zagadki - odparł Walter Sharansky - i dlatego we­ garek z powodu deszczu, ale dokładny czas jej te­ zwałem ciebie i twoich chłopaków na pomoc. Teraz lefonu jest zapisany. W każdym razie, kiedy Stoc­ więc ty przejmujesz dochodzenie. Nie będę się za­ tem wtrącał w twoje metody pracy, ale jeśli pozwo­ kenwood wsiadał do samochodu by pojechać do Sandersów, deszcz się właśnie skończył, nawet już lisz, to chciałbym coś zaproponować. nie mżył. Tymczasem ta skarpetka i but są całkowi­ - Wal śmiało - odpowiedział szczerze szeryf okręgowy. - Przecież lepiej ode mnie znasz miej­ cie suche, a na dodatek skarpetka pachnie prosz­ kiem, jakby dopiero przed chwilą została wyjęta scowych ludzi, a i masz także swoje doświadcze­ z pralki. To po pierwsze. nie, nie mniejsze od mojego. To jest w końcu twój - A po drugie? - zapytał szeryf okręgowy Stan­ teren, Walter, co do tego nikt nie ma wątpliwości. Pracujesz tu przeszło ćwierć wieku. ford, zdradzając coraz większe zainteresowanie * Myślę - mówił Sharansky - że tego Sandersa oraz szczery szacunek dla spostrzegawczości Sharansky’ego. - Co jeszcze? ' warto byłoby przycisnąć, że niby jego żona zeznała w końcu, iż było inaczej i teraz kolej, aby i on zmie­ - Maty Juan nie spał w skarpetkach ani tym bar­ dziej w butach. Toteż wyobraź sobie sytuację, nił zeznanie. No... w każdym, razie coś w tym ro­ dzaju. Małe kłamstewko, które może pomóc w wy­ w której zabójca, po tym jak usłyszał, że Katherine kryciu prawdy. schodzi z sypialni na dół, szuka dziecięcej skarpet­ ki i buta, aby je wyrzucić zaraz przy domu? Jaki to - A jeżeli on uprze się, że będzie zeznawał tylko w obecności adwokata? W końcu ma do tego prawo. miałoby z jego punktu widzenia sens? A zresztą chodźmy, poszukamy czegoś, co wyjaśni moje wąt­ - Ha, przecież na razie on i jego żona nie są o nic pliwości - dodał Sharansky. - Chyba wiem, jak to podejrzewani. Niech więc tak to zostanie: powie się im, że mają tylko pomóc w chwytaniu bandyty. było, ale wolę sprawdzić swoje przypuszczenia. Trzeba ich uspokoić, że o nic się ich nie podejrze­ Upewniwszy się, że technicy od daktyloskopii wa i niczego przeciwko nim nie mamy. Będą rozluź­ zdjęli odciski linii papilarnych z pralki, stojącej nieni i wtedy może coś od nich wyciągniesz. Bo na w kuchni pomiędzy zlewowozmywakiem a szafką, mojego nosa, to jednak było inaczej, niż oni zgod­ Sharansky zawołał jednego ze swoich policjan­ nie twierdzą. Już teraz, na samym początku, to się tów. Następnie polecił mu, aby założył lateksowe nie bardzo trzyma kupy. Albo więc ten bandyta jest rękawiczki i położył na podłodze czystą płachtę

K

30

_

“ ABYŚMY ŻYLI PO AMERYKAŃSKU”

sków. Wytłumaczenie może być zatem tylko jed­ no. To ona wyrzuciła ten but i skarpetkę, albowiem umyśliła sobie, że to będzie dowód na obecność zabójcy. Nie mam pojęcia, jakimi torami podążało jej myślenie, ale jest w tym coś nienormalnego, a nawet chorego. Być może ona widziała na ja­ kimś filmie, że skarpetka i but stanowiły dowody zbrodni, ale wszystko jej się poplątało i źle to do­ pasowała do aktualnej sytuacji. Myślę, że trzeba zbadać jej inteligencję, bo może być tak - powie­ dział na koniec Sharansky - iż Katherine Sanders jest upośledzona umysłowo.

N ikłe d ow od y iedy jeszcze tego samego dnia przed połu­ dniem szeryf okręgowy, John Stanford, połą­ czył się telefonicznie z prokuratorem i przed­ stawił mu wyniki dotychczasowego śledztwa, uznał on, że zebrane dowody, chociaż obciążają mocno Sandersów, są w sumie zbyt słabe, aby oparły się w sądzie argumentom dobrego obrońcy. Nielogicz­ ne i anormalne zachowanie rzekomego zabójcy z zewnątrz można bowiem tłumaczyć dwojako. Naj­ pierw tak, jak domniemywa policja, a mianowicie, że Sandersowie kłamią. Dopóki jednak nie znajdzie się jednoznacznych dowodów ich winy, zawsze bę­ dzie można przypuszczać, że zabójstwo dzieci było dziełem człowieka niezrównoważonego psychicz­ nie. A zatem mógł on rozumować i postępować zu­ pełnie inaczej niż normalny człowiek. - Musicie dać mi coś więcej - mówił dalej proku­ rator Andrew Hunter. - Czy ekipa zakończyła już oględziny miejsca zbrodni? Stanford spojrzał na zegarek. - Jeszcze jesteśmy na miejscu - odparł - ale za­ raz będziemy się pewnie zwijać. Za jakieś trzy kwa­ dranse powinniśmy zakończyć całą robotę. - A więc możemy skorzystać z pewnej możliwo­ ści, która wymknie się nam, jeżeli policja opuści dom Sandersów. Póki tam jeszcze jesteście, może­ cie przeszukać cały dom, od strychu po piwnicę, bez potrzeby proszenia sądu o zgodę na rewizję. Zróbcie to, a na pewno coś znajdziecie. - A więc przejrzeć także różne domowe dokumen­ ty i ich rzeczy osobiste? Tego nie można zrobić bez nakazu sądu - zauważył przytomnie szeryf Stanford. - Wiem, wiem - odpowiedział prokurator Hunter. - Ale zawsze możecie spróbować i wycofać się, je­ żeli stanowczo zaprotestują. - Ale wiesz, jak może być później przed sądem wyjałowionej folii, po czym wyrzucał na nią powo­ zaoponował szeryf. - Dowody uzyskane niezgod­ li to wszystko, co znajdowało się wewnątrz bębna. nie z procedurą lub nielegalnie mogą zostać odrzu­ Po kilku chwilach młody policjant trzymał w pra­ cone przez sędziego, a więc przysięgli nie wezmą wej dłoni identyczną skarpetkę jak ta, którą kilka ich pod uwagę. minut wcześniej znaleziono na trawie koło domu - Po prostu trzeba zapytać Sandersów, czy moż­ Sandersów. na trochę rozejrzeć się po całym domu. I tyle. To nie Teraz widzisz już, że jest to absurdalne? - za­ będzie więc rewizja, ale w dalszym ciągu poszuki­ pytał Sharansky. - Słysząc schodzącą Sandersowanie śladów po zabójcy ich dzieci. Jeżeli tak to bę­ wą, facet grzebie w pralce, aby wyjąć z niej jedną dzie wyglądać, to wszystko w porządku. skarpetkę? Po co? W jakim celu? Założę się dokończenie na str. 34 zresztą, że nie znajdziemy na tej pralce jego odci­

K

31

Z KRAJU I

ROZRYWKA Z TEMIDĄ

Pułapka na szczury

30-letnia kasjerka Telekomuni­ kacji Polskiej S.A. z Poznania, zo! stała tymczasowo aresztowana przez sąd na trzy miesiące. Kobieta podejrzana jest o zagarnięcie 150 ; tysięcy złotych na szkodę firmy. Ka­ sjerka przyjmowała wpłaty od klien­ tów i zamiast odprowadzać je na konto firmy, chowała je do własnej kieszeni. Po krótkim czasie, ci abo­ nenci, którzy wpłacali należności w kasie firmy, otrzymywali zawiado­ mienia, że figurują na liście dłużni­ ków. Od początku było zatem oczy­ wiste, że oszustwo szybko wyjdzie na jaw. Na co, w takim razie, liczyła kasjerka? Rzecznik TP S.A. w Po­ znaniu oświadczył, że abonenci, którzy regulowali swoje rachunki u wspomnianej kasjerki, nie będą musieli ponownie płacić. To prze­ cież jest oczywiste, posiadają bo­ wiem dowody wpłat. A za nieuczci­ wość swoich pracowników konse­ kwencje musi ponosić firma. P o l i c j a ! z a t r z v m a ;ic ie g o ON S K R A D A M O IE SERCE

amerykan skiego Federalnego Biura Śled­ czego (FBI) w porozumieniu z kolegami z brytyjskiego Sco­ tland Yardu, zorganizowali pułap­ kę na angielskich pedofilów. Uru­ chomili bowiem u siebie w Ame­ ryce, płatne strony internetowe z pornografią dziecięcą. Brytyj­ scy dewianci seksualni masowo wpadali w te zastawione sidła. Bojąc się dekonspiracji we wła­ snym kraju, omijali jak diabeł święconą wodę, rodzime, czyli angielskie strony internetowe dla pedofili. Natomiast buszując w Internecie po drugiej stronie Atlantyku, byli pewni, że zacho­ wają incognito. Srodze się zawie-

. Jak wiadomo, żeby wejść na płatne strony internetowe, trzeba podać numer karty kredytowej. A na to właśnie czekali policjanci wyspecjalizowani do walki z dewiantami seksualnymi. W ten sposób amerykańska policja za­ rejestrowała aż 7272 mieszkań­ ców Wysp Brytyjskich, którzy bu­ szowali po tych stronach. Numery kart kredytowych pozwoliły po­ licji ustalić numery kont banko­ wych, a tym samym zidentyfiko­ wać ich posiadaczy, czyli sporzą­ dzić pełną listę z imionami, na­ zwiskami i adresami tych osobni­ ków. Lista ta oczywiście trafiła do rąk funkcjonariuszy Scotland Yardu.

Jesteś w ukrytej kamerze! W małej mieścinie na południu Francji, niedaleko Perpignan, miejscowa policja aresztowała małżeństwo emerytów, którzy po­ przez 17 kamer zainstalowanych w mieszkaniu, nieustannie pod­ glądali swoich sublokatorów. Pa­ ra emerytów koniecznie chciała podejrzeć, jak “te rzeczy” robią teraz młodzi i dlatego w wynajmo­ wanych pomieszczeniach zain­ stalowała ukryte kamery. A były one niemal wszędzie: w łazience, kuchni, ubikacji, nad łóżkami, właściwie w każdym kącie poko­ ju. Podglądacze bawili się świet­ nie przez kilka miesięcy, z wypie­ kami na twarzy obserwując intym­ ne sceny w wykonaniu swoich ko­

lejnych młodych lokatorek i loka­ torów. Rzecz się wydała przez przypadek, kiedy ostatni subloka­ tor, młody kelner, podczas brania prysznica zauważył na suficie ła­ zienki dziwną, ciemną osłonę. Zaciekawiony stanął na krześle, zdjął podwieszone płyty sufitowe, i w ten sposób odkrył pierwszą kamerę. Metodycznie sprawdza­ jąc wynajmowane pomieszcze­ nia, odkrył pozostałe 16 kamer. Policja, dokonując rewizji, zare­ kwirowała w mieszkaniu emery­ tów kilkaset nagranych kaset wi­ deo, bowiem leciwi podglądacze rejestrowali przy pomocy magne­ towidu co ciekawsze (ich zda­ niem) “momenty”.

\

.

ROZRYWKA Z TEMIDĄ

W Areszcie Śledczym w Kielcach miała miejsce niecodzienna uroczy­ stość. Dwoje więźniów skazanych za przestępstwa pospolite - 25-letni Woj­ ciech (kawaler) i 22-letnia Kamila (roz­ wódka) wzięli ślub mimo, że oboje ma­ ją jeszcze co nieco do odsiedzenia. Po ślubie nowożeńcy nie mieli okazji do skonsumowania małżeństwa, chociaż kierownictwo aresztu zgodziło się na urządzenie skromnego przyjęcia we­ selnego, na którym obecni byli funkcjo­ nariusze aresztu i krewni pana młode­ go. Rodziny ze strony panny młodej nie było, ale to nie zmąciło jej szczęścia.

Weselny poczęstunek składał się ze słodyczy, owoców i prawdziwej kawy. Pan młody zakończy odsiadywanie wy­ roku w połowie przyszłego roku i bę­ dzie musiał zaczekać na swą wybrankę aż do listopada, bowiem dopiero wtedy pani Kamila opuści więzienie. Tak więc doznania nocy poślubnej będą im dane dopiero za rok, bowiem we wspomnia­ nym Areszcie Śledczym nie ma pokoju do spotkań intymnych. Chyba, że obo­ je dostaną przepustki w tym samym terminie. Miejmy zatem nadzieję, że uczucie, które ich połączyło, sprowadzi oboje na nową (lepszą) drogę życia.

55 lat dla gwałciciela Niedawno sąd w Sydney skazał 20-letniego Australijczyka na 55 lat wię­ zienia za dokonanie serii gwałtów. Sę­ dzia ogłaszający wyrok zastrzegł, że skazany będzie mógł ubiegać się o przedterminowe zwolnienie dopiero po odsiedzeniu 40 lat! Decyzja sądu spotkała się z pełną społeczną aproba­ tą, natomiast wzbudziła poważne wąt­ pliwości wśród tamtejszych prawników. Podkreślają oni bowiem, że kara dla te­ go seryjnego gwałciciela jest znacznie

surowsza niż dla morderców. W Au­ stralii kara za zabójstwo wynosi do 18 lat więzienia, bądź do 30 lat w przypad­ ku morderców seryjnych. Tytułem wy­ jaśnienia należy dodać, że skazany był szefem ośmioosobowej bandy gwałci­ cieli, którzy “polowali” wyłącznie na bia­ łe dziewczyny. Zdaniem sędziów, te zbiorowe gwałty miały podłoże rasowe, bowiem oprawcy, którzy również tortu­ rowali swoje ofiary, są - jak oświadczo­ no - “pochodzenia libańskiego”.

Ofiary okien Jak podał niedawno ‘The Moscow Times” - anglojęzyczny dziennik wy­ chodzący w Moskwie, codziennie w stolicy 4osji wypada lub wyskakuje przez oknó - średnio licząc - sześć osób. Połowa z nich traci życie natych­ miast, zaś połowa tych, którzy przeżyli upadek, umiera w szpitalu. Jak pisze wspomniany dziennik, ilość tych zda­

rzeń ma stałą tendencję wzrostową. W 1995 roku wypadło z moskiewskich okien 1400 osób, w 1998 - ofiar było 1700, zaś rok później stwierdzono 2000 takich zdarzeń. Natomiast w roku ubiegłym wypadło lub wyskoczyło aż 2200 osób. Według ocen moskiewskiej milicji, 10 procent takich przypadków to z całą pewnością zabójstwa.

Kairskie atrakcje Niecodzienną i darniową “atrak­ cję” przeżyli pasażerowie samolotu egipskich linii lotniczych EgyptAir, który miał wystartować z Kairu do Nowego Jorku. Na parę minut przed startem samolotu, szef personelu po­ kładowego (przełożony stewardów) poprosił kapitana o wezwanie na po­ kład lotniskowego lekarza do jednej z pasażerek, która zasłabła. Kapitan odmówił twierdząc, że ze względu na rozpoczętą procedurę startową, jest już za późno na lekarskie wizyty. Kie­ dy szef stewardów z naciskiem pono­ wił żądanie, pan. kapitan w odpowie­ dzi walnął go pięścią w twarz. Wtedy rozpoczęła się bójka, do której przy­ łączyła się pozostała załoga, czynnie wspierając jedną lub drugą stronę, podobno w celu rozdzielenia prze­ ciwników. W efekcie kompromitują­ cego incydentu, egipskie władze lot­ nicze wdrożyły w tej sprawie docho­ dzenie. Komisja badająca zdarzenie, pierwszą swoją decyzją, zawiesiła w czynnościach zarówno kapitana jak i szefa stewardów.

“ ABYŚMY ŻYLI PO AMERYKAŃSKU” dokończenie ze str. 31

Po zakończeniu rozmowy z prokuratorem okrę­ gowym szeryf Stanford powiedział swojemu zastęp­ cy o życzeniu Huntera i wydał mu polecenie dokład­ nego przeszukania całego domu Sandersów. Zaraz potem wyszedł na zewnątrz i odszukał Sharansky’ego. Jego także poinformował lojalnie o obiek­ cjach prokuratora oraz o tym, że “muszą jeszcze coś znaleźć”. - Chyba już coś mamy - odpowiedział Sharan­ sky. - Pokażę ci coś, co młody Clifthorn znalazł pod domem. Pod oknem, przez które według Katheriny San­ ders wyskoczył zabójca (twierdziła, że widziała tyl­ ko jego ciemną sylwetkę od tyłu, toteż na pewno nie potrafiłaby go rozpoznać), widniały wyraźne ślady męskiego obuwia, wiodące w kierunku chodnika. Akurat w tym miejscu nie rosła trawa, grunt został rozmiękczony przez niedawny deszcz, toteż ślady dobrze się odcisnęły w wilgotnej ziemi. Kiedy na nie natrafiono - już trochę przeschły i można byto zro­ bić gipsowe odlewy. - A więc nasz ptaszek zostawił jakiś ślad - powie­ dział zamyślony Stanford. - Zbyt pochopnie myśleli­ śmy, że to któreś z Sandersów. - Może tak, a może nie - powiedział dwuznacz­ nie Sharansky. - Co masz na myśli? - zainteresował się Stanford. - Zabójca, jak widziała to na własne oczy Kathe­ rine Sanders i co nam zeznała, miał wyskoczyć przez okno. Tak? - Zgadza się - odpowiedział Stanford, ale jego mina wyraźnie zdradzała, że nie bardzo wie, o co chodzi tutejszemu szeryfowi. - Właśnie - kontynuował Sharansky. - Skoczył..., więc te pierwsze dwa ślady powinny być wyraźnie głębsze niż następne. Tymczasem mają one identycz­ ną głębokość. A więc ten facet wcale nie zeskoczył. Stanford pochylił się nad śladami i uważnie je obejrzał. Podniósł się i powiedział: - Masz cholerną rację. To jeszcze jedna rzecz, która nie pasuje do zeznań Sandersów. - A oto kolejna - mówił dalej Sharansky. - Te śla­ dy zostawiły buty numer 44 albo 45, a więc nosił je wysoki, dobrze zbudowany mężczyzna, o wzroście co najmniej stu osiemdziesięciu centymetrów. Sharansky popatrzył na szeryfa okręgowego i powiedział: - To byt facet mniej więcej twojej postury. Po ze­ skoczeniu z okna uciekał, a więc od razu zaczął biec. W takim razie powinien stawiać kroki nie krót­ sze niż jakieś sto dwadzieścia - sto pięćdziesiąt centymetrów. Tymczasem mamy tutaj kroczki tak małe, jakby ktoś szedł wolnym spacerkiem. Ale to jeszcze nie wszystko. Kroki są dodatkowo tak krót­ kie, jakby stawiał je człowiek mierzący najwyżej sto sześćdziesiąt centymetrów wzrostu. Powiem szcze­ rze - dodał Sharansky ironicznie - że nie widziałem jeszcze w życiu takiego kurdupla, który nosiłby bu­ ty o numerze 44.

- Więc jednak wszystko wskazuje na nią, na Ka­ therine Sanders? Walter Sharansky skinął potakująco głową i za­ palił papierosa. - Tak. Po prostu ślady zupełnie nie pasują do te­ go, co ona zeznała. Kiedy obaj szeryfowie weszli na powrót do do­ mu, jeden z policjantów zawołał na Stanforda i po­ kazał mu coś na podłodze. To była nieduża, rozma­ zana plama świeżej krwi pod dywanikiem, który podłożono pod stolik telewizyjny. Było tylko jedno wytłumaczenie tego dziwnego faktu. Ktoś w tym miejscu wycierał krew i zrobił to na tyle nieuważnie, że trochę zostało na posadzce. Stanford polecił sfo­ tografować to miejsce i pobrać próbkę do analizy. Jeżeli okaże się, że jest to krew któregoś z zamor­ dowanych dzieci, byłby to kolejny dowód obciążają­ cy Sandersów.

K oronny dow ód otychczas policja wykonała w domu San­ dersów to, co zwykle robi się rutynowo w ta­ kich sytuacjach. Teraz, po znalezieniu śla­ dów męskiego obuwia, należało znaleźć buty, któ­ re te ślady zostawiły. Wiadomo, że gdyby pozosta­ wił je przypadkowo sam Sanders poprzedniego dnia, na pewno zostałyby rozmyte przez padający w nocy rzęsisty deszcz. A więc mogły być one je­ dynie dziełem zabójcy, czyli tajemniczego męż­ czyzny, którego sylwetkę widziała rzekomo przez moment Katherine Sanders, kiedy wyskakiwał on przez okno po dokonaniu zbrodni. Nie można było jednak wykluczyć, że zostały upozorowane dla zmylenia policji przez matkę lub ojca zamordowa­ nych dzieci. Jeżeli to drugie przypuszczenie było­ by trafne, to buty powinny znajdować się jeszcze gdzieś w pobliżu; być może w samym domu albo w śmietniku domowym na zewnątrz, bądź zostały podrzucone do któregoś pojemnika na śmieci przy pobliskich domach. Na efekt poszukiwań nie trzeba było długo cze­ kać. Męskie, jasnobrązowe półbuty o sportowym fa­ sonie, numeracji 44 i z wzorem na podeszwie odpo­ wiadającym śladom w ogródku, jeden z policjantów znalazł w przydomowym kontenerze na odpadki. Były na nich widoczne pozostałości świeżej ziemi, ponadto Sanders przyznał bez wahania, że należą do niego, ale stanowczo zaprzeczył, jakoby wyrzu­ cił je do śmietnika. “Nie wiem, skąd się tam wzięły tłumaczył. - Niedawno je kupiłem i byłoby marnotra­ wstwem pozbywać się prawie nowych butów. Może żona wyrzuciła je przez pomyłkę?”. Kiedy Stanford zapytał Katherine Sanders, czy wyrzucała wczoraj lub dzisiaj mężowskie buty do kontenera przy domu, ta najpierw stanowczo za­ przeczyła, ale zaraz potem zaczęła zasłaniać się brakiem pamięci. Kiedy policjanci pokazali jej brą­ zowe półbuty, wydusiła z siebie, że tak. - Nie jestem pewna - mówiła - ale mogłam te bu­ ty wyrzucić przez pomyłkę z innymi śmieciami.

D

“ ABYŚMY ŻYLI PO AMERYKAŃSKU” - Kiedy? - zapytał szeryf okręgowy John Stan­ ford. - Wczoraj, czy może dzisiaj w nocy? Pytanie to całkowicie zbiło z tropu Katherine San­ ders i - jak zeznał później przed sądem Stanford widać było na jej twarzy zdenerwowanie i zaczęła się jąkać. Po dłuższym namyśle odpowiedziała: - Jednak myślę, że chyba nie wyrzucałam tych butów, bo pamiętam, że Carlos niedawno je kupił i są jeszcze prawie nowe. Byłoby szkoda wyrzucić je do śmieci. - Jest pani tego pewna? - Tak, chyba tak - odrzekła niepewnie. - Może przez pomyłkę? Sama nie wiem. Kiedy zapadła cisza i Stanford nie bardzo wiedział, jak zmusić Katherine Sanders do zdecydowanej od­ powiedzi, wtrącił się Sharansky i powiedział, że ma dwa pytania. Gdy Stanford skinął przyzwalająco gło­ wą, zaczął od tego, że - po pierwsze - to obchodząc cały dom zauważył, że każde z dzieci ma na górze własny pokój z łóżkiem do spania. Chce więc się te­ raz dowiedzieć, dlaczego tej nocy dzieci spały w sa­ lonie na dole. Czy było to często praktykowane, czy może był ku temu jakiś specjalny i wyjątkowy powód? - No więc? - zachęcał ją do mówienia Stanford. - Był taki powód - odpowiedziała. - Od jutra mie­ liśmy z Carlosem pomalować pokoje dzieci i ja po­ stanowiłam, że przygotuję te pokoje, aby z samego rana zacząć pracę. - Ależ tam nie widać śladów po żadnych przygo­ towaniach! - żachnął się Sharansky. - Niby co tam pani “przygotowywała”? - No... miałam zrobić porządek w szafach, po­ przestawiać meble i takie tam rzeczy - odpowie­ działa Katherine Sanders. Na stanowcze stwierdzenie Sharansky’ego, że jednak tego nie zrobiła, Katherine odpowiedziała, iż kiedy dzieci położyły się spać, ona poczuta się zmę­ czona, ale nie chciała robić nowego zamieszania i dzieci pozostały na noc w salonie. Sharansky przyjął tę odpowiedź bez komentarza i zadał jej ko­ lejne pytanie: - Jeżeli przyjmiemy, że wyrzuciła pani buty mę­ ża przez pomyłkę, to kiedy to raczej było: poprzed­ niego dnia, czyli zanim dzieci poszły spać, czy też może w nocy, a więc zaraz przedtem albo już po tym, jak wezwała pani policję? Katherine Sanders milczała dłuższą chwilę, po czym wyjąkała zmieszana: - Jeżeli to ja wyrzuciłam buty przez pomyłkę, to raczej poprzedniego dnia. - I jeszcze jedna, ostatnia już kwestia - ciągnął szeryf Sharansky. - Twierdzi pani, że dzisiaj rano, gdyby oczywiście nie wydarzyła się ta straszna tra­ gedia, miało się zacząć malowanie dziecięcych po­ kojów na górze. Tymczasem nie zauważyłem, aby­ ście przygotowali państwo farby, pędzle i inne po­ trzebne do tego rzeczy. To jak w końcu miało być z tym malowaniem? - Miałam rano pojechać do sklepu i kupić farby odpowiedziała Katherine Sanders. I rozpłakała się głośno.

W porządku - powiedział Sharansky do Stan­ forda. - Teraz wiesz wszystko, co najważniejsze. Myślę, że możesz już zabrać ich do swego biura i oficjalnie przesłuchać.

Zezn an ie C arlosa S andersa o, czym dysponowała policja, nie było jeszcze dowodami winy Sandersów, ale jako ciąg po­ szlak poważnie ich obciążało, a już na pewno stawiało pod znakiem zapytania zarówno zeznania Katherine jak i Carlosa. Referując sprawę prokura­ torowi Hunterowi, szeryf Stanford podsumował:

T

35

ABYŚMY ŻYLI PO AMERYKAŃSKU” - Po pierwsze, narzędziem zbrodni jest nóż, któ­ ry stanowi wyposażenie domu Sandersów. To ich mocno obciąża, albowiem nie spotkałem dotych­ czas włamywacza, który wybiera się do “roboty” nieuzbrojony. Po drugie - w salonie nie było żad­ nych widocznych śladów plądrowania; oznacza to, że albo włamywacza w ogóle nie było, albo został spłoszony, zanim przystąpił do szukania łupu. Gdy­ by zatem dzieciaki obudziły się akurat w tym mo­ mencie, kiedy on tam wszedł, raczej uciekłby, niż tracił czas na szukanie noża czy czegoś innego, czym mógłby je zabić. To się po prostu nie trzyma kupy, nikt tak przecież nie robi. Na koniec sprawa butów. Teraz już wiemy, że mamy te same buty, których ślady znaleziono w ogródku przy domu. A więc nie mogły one odcisnąć śladów przed tą no­ cą, ponieważ w nocy padał deszcz i ślady zostały­ by do cna wypłukane. No i wreszcie zastanawiają­ ca jest głębokość tych śladów. Ten, kto je odcisnął w ziemi, na pewno nie zeskoczył z okna. Moi eks­ perci całkowicie to wykluczają. Jest tylko jedno wytłumaczenie: zabójcą jest któ­ reś z rodziców, albo matka, albo ojciec. Jedno z nich odcisnęło te ślady, aby wprowadzić policję w błąd. Osobiście sądzę, że zabiła ona, Katherine Sanders. Pozostaje teraz ustalić, czy Carlos o tym wiedział, a jeżeli tak, to kiedy się dowiedział: przed, czy po dokonaniu zabójstwa dzieci. Natomiast cał­ kowitą tajemnicą pozostaje dla mnie motyw tej od­ rażającej zbrodni. Powiem szczerze, że nic sen­ sownego nie przychodzi mi w tej chwili do głowy. A wiem, że bez ustalenia i udowodnienia przekonu­ jącego motywu, cały akt oskarżenia może zostać przed sądem obalony przez sprytnego i inteligent­ nego adwokata. Nie raz tak bywało. - Na razie nie traktuj ich jeszcze jako podejrza­ nych - powiedział prokurator okręgowy Andrew Hunter. - Przesłuchaj ich na razie tak, aby wyszły na jaw te wszystkie nielogiczności w zachowaniu zabójcy oraz sprzeczności pomiędzy ich zeznania­ mi a tymi dowodami materialnymi, jakie dotąd ze­ brałeś. Na razie musi to wystarczyć. Pamiętaj, że w dziewięćdziesięciu procentach motyw zaplano­ wanego zabójstwa własnych dzieci kręci się wokół pieniędzy. Tutaj więc trzeba szukać i powinieneś zacząć od dokładnego sprawdzenia ich sytuacji majątkowej. Kredyty, polisy ubezpieczeniowe, długi i tym podobne. W grę może też wchodzić planowa­ ny przez Sandersa rozwód i chęć uniknięcia płace­ nia alimentów. Daj znać, jak coś znajdziesz. ★ ★★ arlos Sanders, przesłuchany według wska­ zówek prokuratora, zmienił swoje poprzed­ nie zeznanie i powiedział, że najpierw nie wi­ dział sensu w tym, aby dzieci spały w salonie. Tłu­ maczył Katherine, że przecież pokoje do malowania można będzie przygotować z samego rana, co zresztą okazało się słuszne, ponieważ Katherine i tak nic wieczorem nie zrobiła. Jednak, zdaniem

C

36

Sandersa, żona uparcie obstawała przy swoim po­ myśle i w końcu przygotowała im spanie na dole. Później także wydarzenia potoczyły się inaczej, niż relacjonowała to Katherine. Sanders zeznał bo­ wiem, iż wcale nie zbudził go krzyk żony, ale zrobi­ ła to ona osobiście, potrącając go w ramię. Kiedy otworzył oczy, zobaczył ją stojącą obok łóżka i pła­ czącą. Kazała mu się ubrać i następnie oboje zeszli na dół. - Najpierw sprawdziłem, czy dzieciaki żyją i wy­ dawało mi się, że jest już za późno na jakikolwiek ratunek. Chciałem natychmiast telefonować na po­ licję, ale Katherine powiedziała, że już to zrobiła, że szeryf zaraz przyjedzie, i że na pewno schwytają te­ go bandytę. Od razu przyjąłem, że było tak, jak po­ wiedziała mi żona: że to był jakiś tajemniczy bandy­ ta. Płakałem, dopóki nie pojawiła się policja. Następnie zapytano Sandersa, w jaki sposób mógłby wytłumaczyć sprawę brązowych półbutów, które znaleziono w kontenerze na śmieci. Kiedy Sanders odpowiedział, że wie tylko tyle, iż on sam ich tam nie umieścił, Stanford uściślił swoje pytanie. Powiedział mu, że to właśnie te bu­ ty zostawiły ślady pod ich domem, że te ślady mu­ siały być bez wątpliwości odciśnięte już po tym, jak deszcz przestał padać. Dodał ponadto, iż eks­ perci twierdzą, że ten, kto te ślady zostawił, na pewno nie zeskoczył z okna, gdyż w takim przy­ padku dwa pierwsze odciski byłyby wyraźnie głęb­ sze od pozostałych. - A na koniec - kontynuował szeryf Stanford - to rozstaw kroków jest taki, że raczej nie stawiał ich mężczyzna noszący obuwie o numeracji 44. Czy pan potrafi to jakoś sensownie wytłumaczyć? Sanders długo zastanawiał się, wreszcie odpo­ wiedział: - Szeryfie, jeżeli chodzi panu o to, czy to ja zrobiłem te ślady a następnie ukryłem buty w po­ jemniku na śmieci, to odpowiem panu stanowczo, że nie. Ja tego nie zrobiłem. Kochałem swoje dzie­ ci, uważałem, że jesteśmy szczęśliwą rodziną, cie­ szyłem się, że powiodło mi się w życiu i żyliśmy na, wcale niezłym poziomie, tak jak prawdziwi Amery­ kanie. Nie miałem żadnego powodu, aby zamordo­ wać własne dzieci. Nie jestem również chory psy­ chicznie czy umysłowo, zgadzam się także na ba­ danie na aparacie do wykrywania kłamstw. ★ ★ ★ a tym przesłuchanie zakończono, po czym przyszła kolej na Katherine Sanders, którą zarówno Stanford jak i Sharansky podejrze­ wali o dokonanie tej makabrycznej zbrodni. Pytana o przebieg wydarzeń owej tragicznej nocy, żona Carlosa zeznała niemal dokładnie to samo, co po­ wiedziała policji jeszcze w domu. Powtórzyła, iż obudziły ją hałasy na dole, zeszła więc i zobaczyła, że dwójka dzieci leży w kałużach krwi i nie daje zna­ ku życia. Wtedy zaczęła głośno krzyczeć i wzywać męża, a on zaraz zbiegł do salonu. Potwierdziła tak­ że, iż kątem oka widziała sylwetkę ubranego na

N

“ ABYŚMY ŻYLI PO AMERYKAŃSKU” czarno mężczyzny, który wy­ skakiwał przez okno. Zapytana następnie przez Stanforda, dlaczego wycierała krew z podłogi, odpowiedziała z pro­ stotą, że nie chciała, by krew poplamiła nowy dywanik pod stolikiem na telewizor, gdyż “byłoby szkoda, bo drogo kosztował”. Stanford nie potrzebował wiele czasu, aby zorientować się, że Katherine Sanders jest kobietą o bardzo prymitywnej umysłowości, a jej zdolność do kojarzenia faktów i wycią­ gania ogólniejszych wnio­ sków jest bardzo ograniczo­ na. Opowiadając o swoim ży­ ciu zeznała, że w Meksyku skończyła naukę na czwartej klasie szkoły elementarnej, a później musiała zajmować się młodszym rodzeństwem, ponieważ matka wynajmowa­ ła się do pracy na plantacjach i ktoś musiał pilnować dzieci. Carlosa poznała jeszcze w Meksyku, a później on przyjechał do niej, zaraz wzięli ślub i pojechała z nim nielegalnie do Stanów, ale już jako jego prawowita żona. Carlos zalegalizował swój po­ byt w Ameryce jeszcze będąc w Chicago, ona zrobiła to do­ piero w Shereyfort; nie posia­ da jeszcze obywatelstwa, ale od czterech lat ma “zieloną kartę”, a więc miesz­ ka tutaj legalnie. W dalszej części przesłuchania powróciła spra­ wa brązowych półbutów męża oraz kwestia malo­ wania dziecięcych sypialni na górze. Katherine po­ wiedziała, że o ile pamięta, to nie wyrzucała butów do śmietnika. Przyznała jednak, iż mogła to zrobić przez pomyłkę czy nieuwagę, a jeżeli tak - to było to na pewno jeszcze poprzedniego dnia, a więc zanim dzieci ułożyły się do spania, gdyż później nie wy­ chodziła już z domu na zewnątrz. - Przez pomyłkę? - zdumiał się Stanford. - Czyż­ by pani mąż trzymał swoje obuwie w kuchni, koło worka na śmieci? Jak zauważyłem, to państwa obu­ wie znajduje się na werandzie, tam zostawiacie bu­ ty na noc lub przed wejściem do salonu. - A więc nie wiem, skąd te buty wzięły się w kon­ tenerze - odpowiedziała Katherine. Relacjonując dalej szeryfowi kwestię malowania pokojów dzieci, żona Carlosa powtórzyła dokładnie swoje poprzednie zeznanie. Na tym przesłuchanie zakończono, po czym oboje małżonkowie wrócili do domu.

Ż ycie ponad stan eraz policjanci przystąpili do sprawdzania sta­ nu finansów Sandersów. Nie było to specjal­ nie trudne zadanie, albowiem Shereyfort jest małym miasteczkiem i tutejsi mieszkańcy, jak wszyscy ludzie na całym świecie, także zajmowali się w wolnych chwilach obserwowaniem sąsiadów. W obu tutejszych filiach zamiejscowych banków szeryf Sharansky dowiedział się bez trudu, że w chwili obecnej Sandersowie byli właściwie niewy­ płacalni, na koncie Carlosa był debet w wysokości czterystu sześćdziesięciu dwóch dolarów, wobec czego jego karta kredytowa była od trzech dni za­ blokowana. Wprawdzie jako wykwalifikowany rozbieracz tusz wołowych i wieprzowych Sanders zarabiał wy­ starczająco dużo, aby utrzymać rodzinę i jeszcze nieco odłożyć, ale okazało się, że małżonkowie ży­ li ponad stan. W pewnym momencie przeoczyli, że wydają więcej niż mają i błyskawicznie zaczęły się kłopoty. Od dwóch miesięcy zalegali ze spłatą kre­ dytu na dom i nową, luksusową Toyo'tę, którą Car-

T

37

“ ABYŚMY ŻYLI PO AMERYKAŃSKU” — los kupił (także na raty) pół roku temu. Właściciel tu­ tejszego marketu, w którym Katherine robiła zakupy powiedział, że dziwi się Sandersom, iż kupują za­ zwyczaj takie rzeczy, jakby byli bogaczami. Kawa zawsze najlepszego gatunku, jeżeli wołowina, to zwykle najdroższa polędwica na befsztyki. Kosme­ tyki również najlepszych marek. W każdym razie on, chociaż jest właścicielem dochodowego interesu, nie jeździ takim drogim samochodem, pije tańszą kawę, a jego żona obywa się tańszymi kremami i nie kupuje francuskich perfum. ★ ★ ★ yrektor banku powiedział Sharansky’emu, że Sandersowie łatwo pozbędą się kłopotów, al­ bowiem ich sytuacja nie jest tragiczna. Naj­ ważniejsze dla nich jest zatrzymanie domu, ale by mogli bez trudu spłacać kredyt, Sanders musi po­ zbyć się luksusowej Toyoty. Oczywiście straci na jej sprzedaży, gdyż dostanie za nią najwyżej połowę tego, co zapłacił. Muszą ponadto zacisnąć pasa i ograniczyć do minimum wydatki na bieżące utrzy­ manie, ale po paru miesiącach osiągną na powrót “równowagę finansową”. Wiele osób wpada w taką pułapkę łatwego kupowania wszystkiego na kredyt - mówił dalej dyrektor Cromford - i zaczyna to być zmorą Ameryki, ponieważ nie każdy potrafi kontro­ lować pieniądze, których nie trzyma w garści. Sharansky dowiedział się ponadto, że Sanders był namiętnym graczem w totalizatora i rozlicznych loterii, na co wydawał miesięcznie około czterystu dolarów. Byt także poważnie zadłużony u kolegów z pracy. Nie były to duże kwoty, po sto, dwieście do­ larów, ale i tego uzbierało się już kilka tysięcy i lu­ dzie zaczęli domagać się energicznie zwrotu poży­ czek. W sumie, aby wyjść szybko i bez kłopotów z tarapatów, Sanders potrzebował natychmiast oko­ ło dwunastu tysięcy dolarów. Dla człowieka mające­ go stałą pensję i pewną pracę nie był to problem ży­ cia i śmierci. Zaskakujące było wszakże to, iż San­ ders nie przystąpił jeszcze do rozmów z bankiem. Zdaniem Cromforda, mógłby on nawet uzyskać do­ datkowy kredyt na spłacenie pożyczek u kolegów pod warunkiem, że w sposób znaczący ograniczy bieżące wydatki i pozbędzie się Toyoty. “W zasa­ dzie jest on człowiekiem wypłacalnym - stwierdził dyrektor banku - i nie bardzo rozumiem, z jakiego powodu popadł w tarapaty”. Sharansky dowiedział się dwa dni później jesz­ cze jednej, istotnej rzeczy. William Burnes, przed­ stawiciel dużego towarzystwa ubezpieczeniowego, poinformował szeryfa, iż dwa miesiące temu żona Sandersa dopytywała się o warunki ubezpieczenia dzieci na wypadek gwałtownej śmierci, ale nie wy­ kupiła polisy. Dwutygodniowe poszukiwania w są­ siednich miastach odniosły jednak skutek. Stanford dowiedział się, że takie ubezpieczenie Sandersowie wykupili w Roswell, w stanie Teksas. W myśl umo­ wy z towarzystwem ubezpieczeniowym, mieli otrzy­ mać dwadzieścia tysięcy dolarów za śmierć każde­

D

38

go dziecka w wyniku wypadku albo “innej gwałtow­ nej śmierci niespowodowanej długotrwałą chorobą”. Agent, który realizował umowę, zapamiętał kobietę, która wykupiła polisę - tylko dlatego, że nie zapłaci­ ła kartą ale gotówką, co było rzadkim przypadkiem. Szeryf okręgowy, John Stanford, miał teraz w rę­ ku wszystkie dowody, jakich potrzebował, aby aresztować Sandersów pod zarzutem zamordowa­ nia własnych dzieci. Prokurator Hunter uznał, że do­ wody są wystarczająco mocne, by uzyskać wyrok skazujący. Problemem pozostało teraz odtworzenie przebiegu zabójstwa i Stanford byt przekonany, że dowie się prawdy dzięki umiejętnemu przesłuchaniu obojga małżonków.

Proces imo wysiłków Stanforda, Sandersowie nie przyznali się do zamordowania dzieci. Pro­ kurator Hunter był jednak dobrej myśli i nie wątpił, że sąd orzeknie dla obojga oskarżonych dożywocie. Nie byto wprawdzie bezpośrednich do­ wodów ich winy, ale policja i eksperci zrobili wszystko, aby jedna rzecz była stuprocentowo pewna. Mianowicie, mimo bardzo dokładnych po­ szukiwań, w domu Sandersów nie wykryto naj­ mniejszego śladu, że tamtej nocy w salonie prze­ bywał ktoś obcy. W tym stanie rzeczy wszystkie poszlaki ułożyły się w logiczną i przekonującą ca­ łość. Zbrodnia była albo wspólnym dziełem obojga rodziców, albo któregoś z nich. Inna możliwość by­ ła całkowicie wykluczona. Dopiero podczas procesu Carlos Sanders zdecy­ dował się powiedzieć prawdę, a w ślad za nim po­ szła Katherine. Zeznał on, że kiedy zszedł z sypial­ ni do salonu i zobaczył pomordowane dzieci, nie miał wątpliwości, że zbrodnia była dziełem jego żo­ ny. Rzucił się na nią i zaczął ją dusić, i wtedy ona przyznała się, że zrobiła to “dla nas”, “abyśmy żyli po amerykańsku”. - Powiedziała - zeznawał Sanders - że dzięki od­ szkodowaniu za dzieci spłacą długi i “jeszcze coś zostanie”. Płacząc powtarzała, że nie wróci do Meksyku. Po zeznaniach męża Katherine Sanders przy­ znała się do zamordowania dzieci, ale twierdziła, że “to z powodu Carlosa”. - On mówit - zeznawała - że zabiorą nam dom i wszystko co mamy, i będziemy m usieli wtedy wró­ cić do Meksyku. A ja nie chciałam za nic w świecie wrócić do tej meksykańskiej nędzy. Fakt, że Katherine przyznata się do winy zade­ cydował o wysokości wyroku. Ława przysię­ głych uznała ją winną zabójstwa zaplanowanego i zrealizowanego z premedytacją, za co została skazana na dożywocie, bez możliwości wcze­ śniejszego zwolnienia. Carlos Sanders otrzymał wyrok ośmiu lat więzienia za “ utrudnianie śledz­ twa i ukrywanie dowodów zbrodni” .

K azim ierz Tkaczyk

POWIATOWA MESSALINA

- Ludzie mówili, że ona spała ze wszystki- obrażała się, gdy słyszała coś takiego. Na­ mi chłopakami w tym mieście - przypomina wet śmiała się, że takie ludzkie, a głównie sobie Agata, jedyna przyjaciółka, a zarazem babskie gadanie jej pochlebia, bo dowodzi, szwagierka Majki. - Ale ona sama nigdy nie że jej zazdroszczą. I nigdy nie zaprzeczała.

Ewa Kozierkiewicz-Widermańska

Rade szczęście

ariola O., zwana przez wszystkich po prostu Majką, oficjalnie cnotę straciła w siódmej klasie podstawówki (to było jesz­ cze przed reformą szkolnictwa), co potwierdził, a właściwie nagło­ śnił na całą szkołę rzekomy sprawca defloracji, niejaki Frę­ dzel. Ona sama twierdzi, że Frę­ dzel się pomylił, bo sam był wte­ dy prawiczkiem i gdyby nie jej aktywna pomoc, nie wiedziałby nawet, co do czego służy. A po­ za tym na tamtej imprezie, pod­ czas której kilka par nastolatków odkrywało uroki zabawy pod nie­ obecność dorosłych, siódmoklasista Frędzel był w takim stanie upojenia, że pewnie by nie od­ różnił Majki od własnego brata. Tak naprawdę do dziewictwa Majki miał się dobrać jej starszy o kilka lat brat cioteczny. Taką w każdym razie wersję przedsta­ wiała ona sama - miała wtedy 12 lat, pojechała z rodzicami w od­ wiedziny do mieszkającej na wsi siostry matki i podczas gdy doro­ śli biesiadowali w domu przy sto­ le, jej cioteczny brat delektował się siostrzyczką na sianie w sto­ dole... Uczył mnie życia i tyle - lu­ biła opowiadać słuchającym z wypiekami na twarzach kole­ żankom, po czym uzupełniała to­ nem absolutnego eksperta: - Dla dziewczyn, które wychowują się wśród natury, także i seks w wie­ ku dwunastu lat jest czymś natu­ ralnym. Szczególnie, gdy są wy­ starczająco rozwinięte.

M

P anieńskie atuty ajka widocznie była i wy­ starczająco rozwinięta, i do tego chętna do po­ znawania życia w pełnym jego wymiarze. Natura w istocie ob­ darzyła ją kształtami nader po­ wabnymi, co wyróżniało ją od wczesnej młodości z grona wol­ niej dojrzewających rówieśnic.

POWIATOWA MESSALINA ■— *

—

choć nie była skończoną pięknością, potrafiła zaś posadą nauczycielską zarabiał na studia. A po­ wszystkie swe atuty umiejętnie wyeksponować. Ob­ za tym był kawalerem, więc nic go nie wiązało i teo­ cisłe bluzeczki podkreślały apetyczne piersi, dopa­ retycznie nie stało się nic złego. Ale dla społeczności sowane dżinsy uwypuklały kształtne pośladki, zaś w R. tego już było za wiele. zalotne spojrzenia rzucane każdemu napotkanemu Oto bowiem ta wszetecznica, rozpustnica, puszosobnikowi płci męskiej, żadnego z nich nie pozo­ czalska i nie wiedzieć jeszcze jak inaczej ją nazwać, stawiały obojętnym. A już absolutnie doskonałym zabrała się za mężczyzn “nie ze swojej półki”. Zna­ atutem Majki były jej włosy: naturalne rude, gęste, czyć to miało, że społeczność R. przymykała oko na falujące i aksamitne w dotyku, nadające lekko pie­ niemoralne prowadzenie się Majki, jeśli ta puszczała gowatej twarzy dziewczyny wygląd rzeczywiście się z rówieśnikami. Jeśli natomiast zabrała się za oryginalny i niezwykle pociągający. starszych i do tego na stanowisku, to zaczynało być W każdym razie dziewczyna była atrakcyjna i od­ niebezpieczne. “No bo kto zagwarantuje - zapytywa­ kąd zdała sobie z tego sprawę, wykorzystywała swo­ ły baby pod piekarnią - że w następnej kolejności nie je walory bez żadnych zahamowań. Zmieniała chło­ zabierze się za naszych mężów”? I zaczęły nawet paków jak przysłowiowe rękawiczki, czym doprowa­ przebąkiwać, że warto by tę Mariolkę vel Majkę ni­ dzała do furii zazdrosne koleżanki. Oczywiście szyb­ czym Jagnę w “Chłopach” Reymontowskich wyeks­ ko zyskała sławę “puszczalskiej”, czym oczywiście pediować z R. Może niekoniecznie na wozie z gno­ zupełnie się nie przejmowała, afiszując się nawet jem, ale lepiej dla niej by było, żeby z oczu rozeźlo­ z coraz to nowym wielbicielem. A że przy tym uczyła nych bab zeszła. się nie najgorzej i wykorzystując cały arsenał wdzię­ Do takiego wniosku doszli także państwo O. i za­ ku, zyskała sobie sympatię większości nauczycieli, łatwili córce przeniesienie do - odległej od R. o blisko nie miała właściwie żadnych kłopotów w szkole. sto kilometrów - szkoły z internatem prowadzonej Nie mieli więc także argumentów rodzice Marioli przez siostry zakonne. Szkoła przytulała od dawna O., którzy zrozpaczeni próbowali okiełznać niepo­ podobne niebożątka, starała się je na prostą drogę skromiony temperament swojej córki. Przez długie, wyprowadzić, a tym samym uchronić od gniewu Bo­ nieprzespane i zatroskane noce zastanawiali się, żego i ludzkiego. Z reguły siostrzyczkom zamiar się skąd u niej taka przypadłość, wszak oni sami zawsze udawał, a dziewczęta wychodziły na ludzi. skromnymi byli ludźmi, podobnie jak ich rodzice i naj­ Niestety, przypadek Marioli O. był wyjątkowy. bliżsi krewni. Państwo O. poznali się jako bardzo mło­ “Szatan ją opętał” - szeptały ze zgrozą siostry wie­ dzi ludzie, byli dla siebie pierwszymi (oczywiście już czorami, gdy już pogasiły w sypialniach podopiecz­ po ślubie) i jedynymi partnerami. On - krawiec męski, nych światła, a one miały czas na przemyślenie ca­ ona - nauczycielka w przedszkolu, od początku stara­ łego dnia. Już bowiem po dwóch miesiącach pobytu li się wychowywać swoje dzieci (mieli jeszcze syna, w przyklasztornym liceum, Majka niemal uwiodła młodszego od Majki o dwa lata) w duchu skromności, w komórce na narzędzia jednego z niewielu męż­ uczciwości i przydatności dla społeczeństwa. I z sy­ czyzn na terenie klasztoru, miejscowego ogrodnika. nem nie mieli kłopotów, gdyż uczył się dobrze i za­ Ów nie był młody, zbliżał się - sądząc z wyglądu - do chowywał normalnie, to znaczy nie wyróżniał się ni­ czterdziestki, ale zdaniem Majki - “na bezrybiu czym szczególnym. Dlaczego natomiast ich starsza, i ogrodnik ryba”. W każdym razie on się za bardzo ukochana Mariolka była taka nieudana, a właściwie nie bronił i być może dziewczyna cel swój wszeteczaż nadto udana, tego nie wiedzieli. ny by uskuteczniła, gdyby nie to, że nakryła ich Ludzie mówili wtedy, że ona spała chyba ze w owej komórce jedna z sióstr, która w jakiejś spra­ wszystkimi chłopakami w tym mieście - przypomina wie poszukiwała wszędzie ogrodnika. sobie Agata, jedyna przyjaciółka, a zarazem przyszła Majka dostała wtedy jeszcze jedną szansę. Oczy­ szwagierka Majki. -Ale ona sama nigdy nie obraża­ wiście nie wykorzystała jej, wymykając się któregoś ła się, gdy słyszała coś takiego. Nawet śmiała się, że wieczora z internatu i lądując w miejscowym motelu takie ludzkie, a głównie babskie gadanie jej pochle­ na dancingu. Tam oczywiście natychmiast zaprzy­ bia, bo dowodzi, że jej zazdroszczą. I nigdy nie za­ jaźniła się z jednym z klientów, na co z kolei nie mo­ przeczała. gły pozwolić miejscowe “pracownice”. Jednym sło­ wem skończyło się wielką aferą, gdyż Majka z pod­ bitym okiem i lekko przerzedzonymi włosami (pa­ O pętana przez szatana nienki same postanowiły wymierzyć sprawiedliwość iedy Majka była w drugiej klasie liceum, a więc przybłędzie) już następnego dnia została wyeksmito­ miała już skończone 17 lat, za jej przyczyną wana ze szkoły i internatu. wybuchł największy bodaj skandal w cichej do­ tąd i żyjącej po bożemu miejscowości R. Oto bowiem N adzieja na przyszłość największej latawicy w całym województwie - jak na­ zywano tutaj Mariolkę - widocznie nie dość było ko­ rozpaczeni rodzice przyjęli ją więc z powro­ legów szkolnych i wszystkich innych chłopaków tem, postanawiając tym razem profesjonalnie w okolicy, bo uwiodła... nauczyciela języka angiel­ podejść do problemu, to znaczy szukać po­ skiego. Faktem jest, że nauczyciel był ledwie kilka lat mocy u specjalistów. Najpierw był to psycholog, starszy od dziewczyny, jako że jeszcze studiował, później psychiatra. W małych miejscowościach le­

K

Z

40

POWIATOWA MESSALINA czenie specjalistyczne nie jest sprawą prostą, więc państwo O. wykosztowali się i na dojazdy, i na sa­ mych lekarzy. Ale wydawało się, że trud i koszta opłaciły się - po wielomiesięcznych zabiegach, badaniach i seansach psychoterapeutycznych oraz stosowaniu leków uspokajających, Mariolka wyciszyła się i jakby znor­ malniała. Przestała biegać po rozmaitych imprezach, umawiać się na randki, nawet ubierać się w prowo­ kujące stroje, mniej kręciła tyłeczkiem i w ogóle zmieniła się nie do poznania. Bardzo dużo czasu spędzała w domu, pomagała bratu w lekcjach, a gdy rodzice wracali po pracy coraz częściej zastawali sprzątnięte mieszkanie, a nawet - co nie zdarzało się wcześniej - przygotowany obiad. Państwo O. jeszcze byli ostrożni, jeszcze nie odtrąbili zwycięskiego hym­ nu, ale zmiana w ich córce była tak wyraźna, że do­ strzegli to nawet sąsiedzi. Opinia lokalnej społeczności była dla państwa O. bardzo ważna, więc cieszyli się podwójnie. “Może to już koniec naszych kłopotów?” - pytali się niepewnie sami siebie. A gdy Mariola zdała bez problemu ma­ turę tak się cieszyli, że nawet dali w intencji jej uzdrowienia na mszę, nieśmiało licząc na to, że mo­ że limit ich zmartwień u Pana Boga został wyczer­ pany i teraz już z nadzieją mogą patrzeć w przy­ szłość. Oczywiście Majka nie stała się z dnia na dzień zakonnicą. Spotykała się ze znajomymi, cza­ sami z kimś umówiła się nawet na randkę, ale wy­ glądało to wszystko normalnie i mieściło się w gra­ nicach normy wiekowej. Dlatego gdy Mariola pewnego dnia oznajmiła ro­ dzicom, że jest w ciąży, przeżyli szok. Jak to się mo­ gło stać, z kim, kiedy i dlaczego ona im to zrobiła? Wydawało im się przecież, że wszystko co najgor­ sze, to już za nimi, a tu taki wstyd. Liczyli na to, że dziewczyna rozpocznie studia i skończy je przynaj­ mniej z dyplomem licencjackim, że w tym czasie mo­ że pozna kogoś, pokocha prawdziwą miłością, wyj­ dzie jak należy za mąż i dopiero potem rodzić będzie legalne dzieci z prawowitego związku. A tu masz ci los, taka niemiła niespodzianka. W dodatku Mariola początkowo nie chciała nawet zdradzić, kto jest tatu­ siem mającego się narodzić malucha i twardo posta­ wiła ultimatum, że albo pozwalają jej zostać i urodzić w stanie panieńskim, albo ona poszuka miejsca w przytułku. A o ewentualnym ślubie w ogóle nie chciała rozmawiać.

P rzyspieszona przysięga iedy jednak już panieński brzuszek zaczął się uwydatniać, zmieniła zdanie. Któregoś dnia przyprowadziła do domu Jacka L. - nieco prze­ straszonego młodego człowieka, brata jej jedynej przyjaciółki, Agaty - i oznajmiając, że to właśnie on jest jej wybrańcem i tatusiem noszonego pod sercem dziecka, wyraziła chęć wyjścia za mąż. “Im szybciej, tym lepiej” - powiedziała tłumacząc, że skoro już i tak jest w ciąży, to lepiej żeby dziecko miało obydwoje rodziców i urodziło się jako ślubne.

K

Cóż było robić. Obie rodziny (rodzice Jacka L. oczywiście także nie byli zachwyceni decyzją ich sy­ na) w przyspieszonym tempie zaczęły przygotowa­ nia do ślubu i wesela, pomagali młodym załatwiać formalności w urzędach, a proboszcz miejscowej pa­ rafii po znajomości skrócił do minimum nauki przed­ ślubne. Stroje do ślubu - zarówno garnitur dla młode­ go, jak i suknię dla młodej - osobiście uszył ojciec Marioli, zaś przyjęcie za połowę ceny zobowiązał się zorganizować przyjaciel rodziny, właściciel baru z dancingiem. A kiedy państwo młodzi stanęli wreszcie przed oł­ tarzem (siódmy miesiąc ciąży Marioli), wszyscy pła­ kali, choć zdaje się, że nie z powodu romantycznej chwili i scenerii. I choć płacz brzmiał podobnie, każ­ dy miał inny powód do wzruszeń, uczucia żalu lub ra­ dości. Ale wszystko się udało, przysięga - nieco wprawdzie przyspieszona - nabrała mocy urzędowej i świeżo poślubieni małżonkowie L. wkrótce za­ mieszkali wraz z rodzicami Jacka. Tutaj bowiem by­ ły lepsze warunki - państwo L. mieli domek jednoro­ dzinny, niezbyt duży wprawdzie, ale z przydomowym ogrodem, wśród zieleni i kwiatów. Dziecko Marioli i Jacka L. urodziło się o czasie, bez komplikacji. Był to duży, zdrowy chłopiec, z wiel­

41

POWIATOWA MESSALINA kimi oczami i bujną jak na noworodka czupryną. Wło­ sy miał gęste, rude, jak jego mama. “To u nas rodzin­ ne” - nie kryła zachwytu babcia O., równie dumna z pięknych włosów córki, jak i ona sama. Jej młodszy syn, a brat Marioli, także miał rude włosy, choć zgod­ nie z panującą od pewnego czasu tendencją ostrzy­ żony był na bardzo krótko, niemal na łyso. W rodzi­ nie O. więcej rudzielców nie hyło, choć podobno przodkowie pana O., ojca Marioli, pochodzili ze Szkocji, co tłumaczyłoby ten kolor włosów. Z kolei wśród przodków państwa L. nie byto ani rudych, ani Szkotów. Przeciwnie - ich korzenie sięga­ ły gdzieś na południe Europy, gdyż którejś z praba­ bek przytrafiło się nieślubne dziecko z rodowitym Włochem. Zarówno rodzice z obu stron, jak i ich dzie­ ci - Jacek i Agata - podobnie zresztą jak oni sami, włosy mieli ciemne, śniade cery i ciemne oczy.

O d reagow anie ylko przez niecały rok Mariola była przykładną żoną i matką. A później jakby ją ktoś odmienił. “Nikt nie wie dlaczego, ale nagle jej odbiło wspomina Agata. - Bez żadnego powodu przecież, bo Jacek był w niej jeszcze bardziej zakochany niż przedtem. A i moi rodzice polubili Majkę, pomagali jej i naprawdę okazywali dużo sympatii. Bo Majki nie można nie lubić!” Mariola znowu zaczęła się stroić, całymi godzina­ mi przed lustrem układała włosy, zaniedbując i dom, i dziecko. Mówiąc, że musi na pół godziny wyjść, na przykład do sklepu, wracała po kilku godzinach, czę­ sto nawet mocno wstawiona. Na drugi dzień nawet nie próbowała niczego wyjaśniać, zaś prośby Jacka 0 wytłumaczenie tych dziwnych wędrówek zbywała albo żartem, albo złością. Jedynym jej wytłumacze­ niem było to, że “musi odreagować”. Cóż jednak do­ kładnie miała na myśli, tego nikt nie wiedział. Jacek był coraz bardziej załamany. Jeszcze liczył na to, że jej przejdzie, że minie ten amok niezrozu­ miały dla niego, bo przecież dbał o swoją piękną żo­ nę, jak potrafił. A ona wciąż powtarzając, że to nie je­ go wina i że jego też “na swój sposób kocha”, coraz częściej znikała z domu i coraz później do niego wra­ cała, powierzając opiekę nad dzieckiem teściowej 1szwagierce. Któregoś dnia Jacek powiedział po mę­ sku: dość! Nie życzy sobie więcej takiego zachowa­ nia, miejsce żony jest przy mężu, a matki przy dziec­ ku. A jeśli tak dalej pójdzie, to niech ona się w ogóle wyprowadzi, bo on przynajmniej wtedy będzie wie­ dział, że nie ma w ogóle żony, a nie jakąś latawicę, októrej już ludzie znowu plotkują. Oczywiście bez dziecka, bo synek niczemu nie winien, że jego ma­ musia ma taki paskudny charakter. Wtedy Mariola po raz pierwszy w złości wykrzy­ czała mu, że jak chce, to niech sobie zabiera dzie­ ciaka, chociaż ono i tak nie jest jego. Ale dla niej bę­ dzie wygodniej, bo nareszcie będzie wolna. Jacek wiedział, że różne rzeczy mówi się w złości, więc początkowo nie zwrócił na to uwagi. Ale myśl z cza­ sem zaczęła powracać. Coraz uważniej przyglądał

T

42

się małemu, doszukując podobieństwa do wszyst­ kich znanych mu znajomych Mariolki. Ale gdzie u takiego maleństwa doszukać się charakterystycz­ nych, wyróżniających jedynie drosłych już ludzi, cech? Jedyne rzucające się w oczy podobieństwo było do matki, czyli do Marioli. Nawet do niego sy­ nek nie był podobny, ale to przecież jeszcze o ni­ czym nie świadczyło.

M ęski honor ak naprawdę, to Jacek wcale nie chciał, żeby Mariola od niego odeszła. Marzył o dawnych czasach, tuż po ślubie, kiedy ona była tylko dla niego i tworzyli najbardziej udany związek pod słoń­ cem. Ale ambicja nie pozwalała mu godzić się na ta­ ką sytuację. Któregoś dnia załamany nieobecnością Majki, poszedł do baru z postanowieniem, że się po prostu upije. Liczył trochę na to, że i swoją żonę tam zastanie, gdyż rozplotkowane baby co jakiś czas do­ nosiły mu o trasach jej wędrówek, więc wiedział, że i tam bywa od czasu do czasu. Marioli w barze z dancingiem nie było, ale siedział za to przy stoliku i pił z kolegami piwo jej brat, czyli szwagier - Mariusz O. Jacek się dosiadł, zamówił pół litra, zakąskę dla wszystkich i z postanowieniem, że właśnie zaczyna się upijać, przechylił dwa szybkie kieliszki. Stopniowo zaczęło być coraz sympatycz­ niej, pusta flaszka została wymieniona na pełną, po­ tem jeszcze jedną i zaczęły się typowe “Polaków roz­ mowy”. Jacek nie przepadał za szwagrem, ale czuł się tak rozżalony z powodu rogów od żony oraz całego jej do niego stosunku, że zaczął Mariuszowi się zwie­ rzać. Mówił o żonie, jak ją kocha, o dziecku, jak czu­ je się za nie odpowiedzialny... W tym momencie, także już mocno podpity, Ma­ riusz niespodziewanie wypalił: - A co ty szwagier się tak przejmujesz tym dziec­ kiem, przecież to nie twoje!? - i poklepał Jacka pro­ tekcjonalnie po plecach. - Jak nie moje, to czyje? I skąd ty to akurat mo­ żesz wiedzieć? - A stąd, że to moje. - Co twoje? - Dziecko... - Jakie dziecko? • No twoje... hm, to znaczy moje... - Coś ty pijany, czy gtupi? Przecież ty brat jesteś! - Pijany rzeczywiście jestem. I jestem bratem. Ale też jestem mężczyzną... - Ale bratem... - Ale mężczyzną... Rozmowa skończyła się mordobiciem i wyrzuce­ niem obydwu z baru, bo Jacek choć także pijany, swój honor męski miał i musiał go po męsku bronić. Poobijany, pokrwawiony wrócił do domu, gdzie już wszyscy pogrążeni byli we śnie. Spała nawet jego ślubna małżonka, o której dziś dowiedział się, że wrobiła go w cudze dziecko, a dokładniej w dziecko kazirodcze, czyli własnego brata. Tamtej

T

POWIATOWA MESSALINA

nocy jeszcze tak nie ogarniał wszystkiego, w gło­ wie mu szumiało, kręciło się, ale wiedział jedno coś musi zrobić. Nawet nie starał się być cicho, gdy wtoczył się do sypialni małżeńskiej. Ale Mariola nie obudziła się, wi­ dać że zmęczona po wieczornych hulankach. Leżała w małżeńskim łóżku, a na małżeńskiej poduszce roz­ sypały się jej przepiękne, długie, gęste rude włosy. Te nieszczęsne włosy, które w tym momencie dla Jacka stały się symbolem wszystkich jego kłopotów, nieszczęść, a przede wszystkim hańby. Tak w każ­ dym razie wtedy myślał. I zupełnie, jak to bywało w filmach Hitchcocka - je­ śli w pierwszym kadrze filmu wisi na ścianie strzelba, to na pewno wystrzeli w ostatnim. Nie wiadomo, kto położył wielkie, krawieckie nożyce na stoliku obok łóżka. Może Mariola coś szyła w ciągu dnia - odzie­ dziczyła dryg do szycia po ojcu i Jacek wiele razy mówił, że powinna otworzyć pracownię krawiecką, to z głodu by nigdy nie umarli - może coś obcinała. Nie wjadomo. W każdym razie Jacek chwycił owe nożyce, doskoczył do łóżka i z furią zagarnął pęk włosów. Jed­ nym ruchem obciął niemal przy skórze, rzucił na pod­ łogę, a po chwili - z okrzykiem “masz za swoje!” trzymał w garści drugi pęk włosów. Właśnie miał ciachnąć nożycami, gdy Mariola obudziwszy się, gwałtownie przekręciła głowę i... rozpędzone nożyce trafiły w lewe oko dziewczyny!

★ ★★ ariola straciła lewe oko, mimo że lekarze ro­ bili wszystko, aby je uratować. Jacek L. sie­ dzi w areszcie w oczekiwaniu na rozprawę i nie chce z nikim, nawet z rodzicami i z siostrą roz­ mawiać. Rodzice obydwojga płaczą bez przerwy, nie wiedząc, jak poradzić sobie z tak zapętlonymi emo­ cjami. Nikt jeszcze nie wie, jaki wyrok sąd wymierzy Jackowi, czy Mariola zechce od niego odejść, czy też wybaczy mu i zostanie. Podobnie, jak nie wiado­ mo, czy Jacek będzie chciał jej przebaczenia, czy też zdecyduje się na rozwód. Tak naprawdę nie wiado­ mo również, gdzie ma przebywać chwilowo i na sta­ łe - synek Marioli i Mariusza O. Sama Mariola tylko raz zwierzyła się Agacie, niby szwagierce, ale w końcu przyjaciółce, że gdy posta­ nowiła wprowadzić w życie swojego młodszego bra­ ta, nie sądziła, że będą tego aż takie konsekwencje. Wtedy, przed maturą, dlatego właśnie tak się uspo­ koiła (rodzice myśleli, że to pozytywny wpływ terapii i leczenia), bo miała braciszka pod ręką, więc nie musiała “biegać na chłopaki”. A o ciąży rzeczywiście nie pomyślała...

M

Ew a K o zierkiew icz-W id erm ań ska Im iona, inicjaty i niektóre szczegóły zostaty zm ienione.

43

G u ille rm o A illo n o b a w ia ł się, że w każdej chw ili m oże zo stać areszto ­ w an y pod zarzu tem potró jn eg o m or­ derstw a. C ztery dni w cześn iej, w ta ­ jem n iczych oko liczno ściach, zad źg ano nożem jeg o żo n ę B arbarę oraz jej rodziców , G eorga i B erenice M ontano.

44

WROBIONY W MORDERSTWO? Oparzenie na palcu powstało wówczas, kiedy do­ anim Guillermo Aillon oddał się w rę­ tknął rozgrzanego silnika w samochodzie, natomiast ce policji, wybrał się z przyjacielem rana na nadgarstku to skutek przypadkowego do­ do Cyrila Wechta, aby ten obejrzał tknięcia żelazka podczas prasowania koszuli. rany na jego dłoniach i ramionach Cyril Wecht zauważył ponadto u badanego kilka i stwierdził, jakie były rzeczywiste drobniejszych uszkodzeń naskórka, które potocznie przyczyny ich powstania. Aillon chciał nazywa się zadrapaniami. Wszystkie znajdowały sobie w ten sposób zapewnić świadectwo niezależ­ się na wewnętrznej stronie prawej dłoni, a najdłuż­ nego eksperta, na wypadek gdyby policja uznała te sze z nich umiejscowione było w okolicy kciuka rany za dowód jego winy. Wecht, wybitny anatomo­ i miało długość ponad 2,5 centymetra. Aillon powie­ patolog o międzynarodowej sławie, przyczynił się do dział o tych zadrapaniach, że zostały spowodowane wyjaśnienia niejednej tajemnicy i cieszył się zasłużo­ przez ostre brzegi samochodowej dźwigni zmiany ną reputacją fachowca, który nie popełnia błędów. biegów, od której odpadła plastikowa powłoka. We­ Toteż Guillermo Aillon miał teraz nadzieję, że jego cht nie zakwestionował tego stwierdzenia. Spisał te opinia posłuży mu przed sądem za coś w rodzaju ali­ wszystkie wyjaśnienia i dołączył je następnie do bi, dzięki któremu uniknie skazania i więzienia. protokółu. Zabójstwa dokonano w domu państwa Montano, w pobliżu New Haven, pomiędzy godziną dwudzie­ stą drugą w niedzielę, a drugą w nocy w poniedzia­ K ariera i upadek łek. Gil Aillon był pierwszy na liście podejrzanych, ednocześnie Aillon opowiedział Wechtowi ponieważ żona odeszła od niego i wystąpiła o roz­ o swoim życiu. Urodził się w Potosi, w Boliwii, wód. Wkrótce okazało się jednak, że był on jedynym w 1938 roku. Jego ojciec był znanym i wziętym podejrzanym, a policja zlekceważyła ślady, które prawnikiem, toteż stać go było na opłacenie nauki wskazywały, że zabójcą był ktoś inny. syna w najlepszych szkołach. W latach 1957 - 1960 Chociaż byt już późny wieczór, a Cyril Wecht od­ studiował na Uniwersytecie San Andes, gdzie uzy­ czuwał znużenie po obfitej kolacji, przystąpił od razu skał dyplom inżyniera na Wydziale Technicznym. do badania, po którym sporządził dokładny protokół. Podczas studiów Aillon był kilkakrotnie aresztowany Uprzedził też Aillona, że ekspertyza może okazać za udział w antyrządowych manifestacjach. Wielo­ się dla niego niekorzystna. Musi pan zrozumieć - powiedział - że mogę zo­krotnie został pobity przez policję i przetrzymywany bez wyroku w więzieniu, gdzie byt głodzony nawet stać powołany na świadka w tej sprawie, a wtedy ze­ całymi tygodniami. Wreszcie nie wytrzymał życia znam zgodnie z prawdą, czyli powiem to, co za chwi­ w Boliwii i zaraz po ukończeniu studiów uciekł do lę ustalę. Jeżeli okaże się więc, że pańskie rany są Stanów Zjednoczonych, gdzie bardzo szybko zdołał dokładnie takie, jakich szuka policja, to w ten sposób uzyskać obywatelstwo. W 1961 roku wstąpił do armii zeznam. amerykańskiej, w której służył do 1963 roku, a kolej­ Aillon, jakby był całkowicie pewien swojej niewin­ ne cztery lata służył w oddziałach rezerwowych. Tuż ności, bez zastanowienia przytaknął, po czym Wecht przed opuszczeniem wojska odznaczono go meda­ przystąpił do pracy. Zaprowadził mężczyznę do sa­ lem Za Nienaganne Sprawowanie. lonu, włączył silną lampę i zaczął oglądać jego ręce. Po powrocie do cywilnego życia Aillon osiedlił się Zaczął od rany umiejscowionej na palcu wskazu­ w Hartford, w stanie Connecticut i z racji swego jącym lewej dłoni. Znajdowała się ona 13 milimetrów usposobienia szybko znalazł przyjaciół wśród imi­ od pierwszej kostki po tylnej stronie palca, miała pograntów z Hiszpanii, którzy stanowili tu sporą i liczą­ marańczowo-czerwony środek i zaczynała zacho­ cą się kolonię. Oni właśnie pomogli mu zdobyć pra­ dzić strupem. Wecht zmierzył ją i zanotował, że tego cę jako doradcy, a później kierownika kilku stano­ typu urazy powstają w wyniku poparzenia. Druga ra­ wych programów społecznych. Musiał sprawować na znajdowała się na prawym przedramieniu i była się w tej roli dobrze, skoro w 1969 roku został dyrek­ większa. Jej długość wynosiła prawie trzy centyme­ torem organizacji pod nazwą Liga Miejska, a trzy la­ try, zaś szerokość około trzech i pół milimetra. Jej ta później w ogólnostanowym plebiscycie młodzie­ barwa była różowo-czerwona i tworzył się na niej żowym przyznano mu tytuł “Najbardziej Zasłużone­ strup, a to oznaczało, że zaczęła się goić. Wecht go Młodego Człowieka Roku”. Z tej okazji pisano ocenił, że jest to również wynik oparzenia. 0 nim w miejscowych gazetach i Gil (jak go z angiel­ To samo zanotował o trzecie] ranie, znajdującej ska nazywano) Aillon stał się postacią znaną i sza­ się na lewej ręce, w miejscu, gdzie nadgarstek łączy nowaną. W tym czasie poznał swoją przyszłą żonę. się z przedramieniem. Miała ona długość 2,5 centy­ Barbara Montano uchodziła za piękną kobietę i na metra i szerokość około 3 milimetrów, i ją również dodatek miała bardzo bogatych rodziców. Jej ojciec, pokrywał niewielki strup. George, był właścicielem dwóch wielkich tartaków Mimo, że doktor Wecht nie wypytywał go o przy­ 1 kilkudziesięciu domów, które wynajmował na czyny owych drobnych zranień, Guillermo wyjaśnił, mieszkania i biura. iż powstały one w wyniku jego nieostrożności W kwietniu 1972 roku, zaledwie po trzymiesięcz­ w ostatnich dwóch tygodniach. Podłużna rana na nej znajomości, Guillermo i Barbara wzięli ślub i po przedramieniu powstała wtedy, kiedy smażył mięso dziesięciu miesiącach zostali rodzicami córki - Cana grillu i dotknął przypadkowo rozżarzonego rusztu.

Z

J

45

WROBIONY W MORDERSTWO? therine Victorii. Uchodzili zrazu za dobrane i szczę­ śliwe małżeństwo, ale kiedy Aillon stracił pracę, za­ częły się typowe w takich sytuacjach kłopoty. Był on zbyt dumny, aby przyjąć pracę w przedsiębiorstwie teścia, zaś jego boliwijski dyplom inżyniera niewiele w Stanach Zjednoczonych znaczył. Nie mogąc zna­ leźć nowego zatrudnienia, zaczął pić, a kiedy był pi­ jany, stawał się agresywny. Kilkakrotnie uderzył żo­ nę i w końcu Barbara zabrała dziecko i opuściła go, wyprowadzając się do domu rodziców. Tak więc, zaledwie po szesnastu miesiącach małżeństwa, Barbara Montano wszczęła kroki rozwodowe. Sta­ rała się najpierw o uzyskanie oficjalnej separacji, chciała także, aby sąd przyznał jej wyłączną opiekę nad córką. Aillon bardzo to przeżywał i przez kilka kolejnych miesięcy był bardzo przygnębiony. Jak zeznał później w sądzie jeden z jego sąsiadów, miał on powiedzieć następujące słowa: “Może za mało przykładałem się, aby utrzymać rodzinę, ale nadal bardzo kocham Barbarę i córeczkę”. Gil Aillon nie pomylił się, uważając, że lada chwi­ la może zostać aresztowany. Niedługo po tym, jak wrócił od doktora Wechta do swojego mieszkania w Wallingford, pojawili się u niego policjanci. Zakuli go w kajdanki, przeczytali mu rutynowo jego prawa i Aillon został odstawiony do więzienia w Bridgeport.

T rzy m artw e ciała ilka dni później doktor Cyril Wecht otrzymał pocztą pokaźną przesyłkę. Obrońca Aillona, znany w New Haven adwokat Howard Jacobs, przysłał w niej kopie raportów policyjnych, do­ tyczących zamordowania rodziny Montano. W załą­ czonym liście wyraził opinię, że sprawa jego klienta nie “wygląda dobrze”. Policjanci uznali bowiem, iż rany na rękach Aillona powstały wówczas, kiedy je­ go ofiary broniły się przed ciosami nożem i tę wersję ma zamiar podtrzymywać prokurator przed ławą przysięgłych. Dodał przy tym, że Wecht zostanie za­ pewne powołany na świadka i prosił go o niezwłocz­ ną informację, jeżeli w nadesłanych raportach napo­ tka coś, co może świadczyć o niewinności Aillona. Jak wynikało z akt sprawy, policyjne śledztwo skupiło się wyłącznie na tym, aby udowodnić Aillonowi winę. Pominięto ślady wskazujące na obec­ ność w miejscu zbrodni innych osób i nie usiłowano nawet wyjaśnić wątpliwości, które nasuwały się jako oczywiste. Policja ustaliła, że w poniedziałek 14 sierpnia, około wpół do ósmej rano, Gil Aillon pojechał swoim samochodem marki Chevrolet Supersport Impala do dużej stacji naprawczej o nazwie Centrum Empire Service. Wóz nie wymagał dużej naprawy, ale po­ przedniego dnia patrol policji upomniał Aillona, że jeździ z popsutym i zbyt głośnym tłumikiem, a po­ nadto nie świeci się jedno z tylnych świateł. Napra­ wa miała jednak potrwać kilka godzin, toteż postano­ wił on zatelefonować do teścia, z którym umówiony byt na godzinę 9.30, aby potwierdzić, że przybędzie na spotkanie. Tematem rozmowy miało być jego

K

46

małżeństwo z Barbarą. Krótko mówiąc, Gil Aillon za­ mierzał prosić Georga Montano o wstawiennictwo u zagniewanej żony. Miał nadzieję, że namówi on córkę do powrotu do męża i odstąpienia od rozwo­ du. Telefon w domu państwa Montano był jednak za­ jęty i Aillon nie rozmawiał z teściem. Jako że biuro przedsiębiorstwa Georga Montano znajdowało się przy tej samej ulicy co stacja napra­ wy samochodów, Aillon uznał, że może przejść pie­ szo te kilkaset metrów i sprawdzić, czy jego teść jest już w pracy. Kiedy na miejscu dowiedział się, że Montano jeszcze nie przyszedł, próbował ponownie dodzwonić się do jego domu. Ale telefon i tym razem był zajęty i mimo kilkakrotnych prób nie uzyskał po­ łączenia. Policja przepytywała później sekretarkę, która była obecna przy tych nieudanych próbach te­ lefonowania. Odpowiedziała ona, że "Aillon zacho­ wywał się tak, jak zawsze. Byt w dobrym nastroju, trochę żartował i nie widać było po nim, że trapi go jakieś poważniejsze zmartwienie”. Wkrótce potem Aillon spotkał przed budynkiem Donalda Montano, brata swojego teścia. Jak się oka­ zało, nie wiedział on, że Barbara odeszła i zamierza­ ła uzyskać rozwód. Kiedy Aillon powiedział mu o tym, zaproponował, by wziął jego samochód i pojechał do willi Montanów na umówione spotkanie, Aillon miał odpowiedzieć, że “to nie jest najlepszy pomysł”. Bar­ bara mogłaby się zdenerwować i- uznać, że ją nacho­ dzi, a to pogorszyłoby całą sprawę. Wtedy Donald zaproponował kolejne rozwiązanie. Podwiezie Aillo­ na pod dom swojego brata i najpierw sam wejdzie, aby “zobaczyć jak wyglądają sprawy”. ★★ ★ onald Montano zeznał, że kiedy podjechali na jakieś pięćdziesiąt metrów pod dom przy Crestview Drive, Aillon wysiadł z samochodu, mając czekać na ulicy. Donald powiedział mu, że wejdzie sam, porozmawia z Georgem i zorientuje się, jak przedstawia się sytuacja i w jakim nastroju jest Barbara. - “Jeżeli wszystko okaże się w porząd­ ku - dodał - to zawołam cię i wejdziesz do środka”. Ale drzwi frontowe domu Montanów były za­ mknięte na klucz, zaś na uporczywe dzwonienie i stukanie nikt nie reagował. Donald dostał się w koń­ cu do wewnątrz przez uchyloną bramę do garażu, co od razu wzbudziło jego niepokój, ponieważ garaż był zawsze zamykany. Posuwając się powoli w kierunku mieszkalnej części willi, zawołał kilka razy brata po imieniu, ale nikt nie odpowiedział. Po kilkunastu se­ kundach wiedział już, dlaczego w domu zalegała gro­ bowa cisza. W salonie na parterze spoczywały bez ruchu trzy zakrwawione ciała: jego brata, szwagierki i bratanicy - żony Gila Aillona. Niczego nie dotykając, Donald Montano poszukał drugiego telefonu (wie­ dział, że do domu podłączono trzy różne linie) i za­ wiadomił policję o makabrycznym odkryciu. Potem wyszedł przed dom i przywołał Aillona. Według policyjnego protokołu odbyła się wtedy pomiędzy nimi następująca rozmowa:

D

■■■■■■■ — WROBIONY W MORDERSTWO? - Czy George czeka na mnie? Mogę wejść do domu? - zapytał Aillon. - Na razie nie - odpowiedział Donald Montano. - Barbara się nie zgadza? - To nie to, ale chwilę zaczekaj. Wtedy zza rogu wyłoniły się dwa policyjne radiowozy i podjechały pod dom Montanów. Donald zeznał później przed policją, że akurat w tym momen­ cie Aillon powiedział słowa, które wy­ dały mu się dziwne. Miał on mianowi­ cie zapytać tonem wyrażającym zdzi­ wienie: “Po co policja? Przecież może­ my nasze sprawy rozwiązać poprzez prawników”. Dopiero teraz Donald Montano po­ wiedział mu prawdę. “ Oni wszyscy nie żyją - stwierdził. - Zostali zamor­ dowani” . Gil Aillon rzucił się natychmiast w stronę domu, do którego dostał się także przez drzwi do garażu. Prze­ szedł przez pralnię i kuchnię i zoba­ czył, że to, co powiedział przed chwi­ lą Donald jest całkowitą i nieodwołal­ ną prawdą. Jego żona Barbara na pewno już nie żyła, gdyż krew wokół jej ciała zdążyła zakrzepnąć. Aillon nie przyglądał się teściowi i teścio­ wej, ale zaczął szukać córeczki. Zna­ lazł ją na werandzie, siedziała pod krzesłem i cicho popłakiwała. Nie by­ ła poraniona, ale jej ubranie nasiąk­ nięte było krwią. Policjanci odnotowa­ li później w jednym z protokółów, że kiedy wyprowadzali go z domu, tulił do piersi dziecko. Oglądając i fotografując miejsce zbrodni, policjanci stwierdzili, że pięć spośród jedenastu pokoi zostało splą­ drowanych. Zawartość szaf i szuflad wyrzucono na podłogę. Jednocześnie wiele warto­ ściowych rzeczy, które dałoby się łatwo spieniężyć, pozostało na miejscu, między innymi biżuteria, dzie­ ła sztuki i antyki. Nie znaleziono ponadto śladów włamania, chociaż skrupulatnie sprawdzono wszyst­ kie okna i drzwi: były pozamykane z wyjątkiem drzwi do garażu. Przy okazji wyjaśniło się, dlaczego tego ranka Gil Aillon nie mógł dodzwonić się do teścia. Przewód od telefonu w salonie był bowiem wycią­ gnięty z gniazdka, zaś Aillon nie pamiętał dwóch po­ zostałych numerów, z którymi mógłby próbować się połączyć. Biorąc pod uwagę brak śladów włamania, jak rów­ nież bardzo pobieżne przeszukanie domu przez za­ bójców, policjanci doszli do wniosku, że wyrzucenie garderoby i innych przedmiotów z szaf i szuflad mia­ ło w istocie zmylić policję. Celem włamania nie byt ra­ bunek, ale dokonanie egzekucji na rodzinie Monta­ nów, co też zostało okrutnie i precyzyjnie wykonane.

O skarżen ie i d ow od y rzygotowując się do przyszłej roli świadka, doktor Cyril Wecht dokładnie przeanalizował sześćdziesiąt czarno-białych fotografii, zro­ bionych przez fachowców z wydziału zabójstw po­ licji w North Haven, po czym porównał je z raporta­ mi z sekcji zwłok, wykonanych przez inspektora medycznego stanu Connecticut, doktora Elliota Grossmana. W przeciwieństwie do Donalda Montano i Aillona, którzy dostali się do domu przez bramę od ga­ rażu, policjanci weszli frontowymi drzwiami, toteż pierwsze ciało, na jakie natrafili, było ciałem Berenice Montano, czyli teściowej Gila Aillona. Na fotogra­ fii widać ją tuż obok schodów prowadzących na gó­ rę, obok przejścia z salonu do kuchni. Doktor Grossman stwierdził, że otrzymała ona cztery ciosy no­ żem: trzy w klatkę piersiową i jeden w plecy, z cze­

P

47

WROBIONY W MORDERSTWO? go dwa były bezpośrednią przyczyną zgonu, albo­ wiem spowodowały przekłucie lewego płuca i silny krwotok wewnętrzny. Ciało Barbary Aillon leżało w kałuży krwi, nie da­ lej jak półtora metra od stóp jej matki. Ona także zo­ stała pchnięta nożem cztery razy: dwa ciosy otrzy­ mała w górną część klatki piersiowej, jeden w lewy bok i ostatni w plecy. Miała dwukrotnie przeszyte na wylot płuca i obustronnie przedziurawione serce. Doktor Grossman oceniał, że nie przeżyłaby, nawet gdyby natychmiast odwieziono ją do szpitala. Najwięcej ran było na ciele Georga Montano, co dowodziło, że zażarcie walczył o życie. Został on ugodzony nożem aż dwadzieścia jeden razy, a kilka ran znajdowało się na wewnętrznej stronie lewej dło­ ni, jakby podczas walki chwytał za ostrze noża. Je­ go ubiór wskazywał, że zabójca dopadł go w chwili, gdy przygotowywał się do snu. Miał bose stopy, a na sobie granatowe spodnie od piżamy i zegarek na rę­ ce, ale góra od piżamy leżała na podłodze jakieś dwa metry dalej. Morderca ugodził go pięć razy w serce i dwukrotnie przekłuł płuca. George Monta­ no nie miał najmniejszych szans, aby przeżyć tego rodzaju rany. Z raportów policji wynikało, że trzy elementy przemawiały przeciwko Gilowi Aillonowi i dlatego policja nie próbowała nawet szukać innych podej­ rzanych. Po pierwsze uznano, że miał on oczywisty motyw popełnienia zbrodni: nie chciał dopuścić do rozwodu i obawiał się, że Barbara dostanie od sądu wyłączne prawo do opieki nad córeczką. Po drugie - rany na jego rękach. Policja doskonale wiedziała, że im więcej czasu upłynęło od ich powstania, tym trudniej z całą pewnością orzec, co było ich przy­ czyną. Czy to właśnie dlatego, zapytywał teraz sie­ bie doktor Wecht, policja aresztowała Aillona dopie­ ro cztery dni po zabójstwie Montanów? Czy właśnie po to, aby rany na jego rękach trudniej było jedno­ znacznie zidentyfikować? Najbardziej, według policji i prokuratora, obcią­ żał Gila Aillona trzeci dowód: krew znaleziona na miejscu zbrodni. Była to jedna, jedyna kropla krwi odkryta na palcu gumowej rękawicy, którą znale­ ziono niedaleko ciała Berenice Montano. Była to mianowicie krew grupy B, podczas gdy Berenice miała krew grupy A, zaś jej mąż i córka - grupy O. Pozostawało teraz ustalić, jaką grupę krwi ma Gil Aillon. Udzielił on tej informacji z własnej woli i na­ tychmiast: miał krew grupy B. W policji uznano to za stuprocentowy dowód jego winy, chociaż każdy doświadczony oficer śledczy powinien wiedzieć, że krew grupy B posiada aż dziesięć procent Amery­ kanów. A gdyby tego nie wiedział, informacje taką mógł bez trudu uzyskać, chociażby w Centrum Kontroli Epidemii w Filadelfii. Pamiętajmy jednak, że była to pierwsza połowa lat siedemdziesiątych. Nikt nie potrafił jeszcze wyod­ rębnić i porównywać sekwencji kodu genetycznego DNA, toteż stwierdzenie zgodności grupy krwi było uznawane powszechnie za koronny dowód. Wpraw­ dzie sprawa krwi grupy B została później przed są­

48

dem pominięta przez oskarżenie, ale świadczy to 0 tym, jak niedbale prowadzone było śledztwo i że policja z góry zakładała, iż to bez wątpienia Gil Ail­ lon jest potrójnym zabójcą rodziny Montanów. Na koniec za niezbity dowód uznano zakrwawio­ ny nóż, jaki mechanicy Empire State Center znaleź­ li na tylnym siedzeniu naprawianego samochodu Ail­ lona. Powiadomiona o tym fakcie policja zjawiła się na miejscu po kilku minutach i zatrzymała wóz do badań, z przekonaniem, że znalazło się narzędzie zbrodni: nóż z drewnianą rękojeścią zawinięty w alu­ miniową folię, na której widniały liczne plamy krwi. Jednak Aillon powiedział zdumionym policjantom, iż poprzedniego dnia odwiedził siostrę, od której dostał na kolację upieczony kawałek mięsa wołowego. Nóż służył wcześniej do krojenia owego mięsa i on wziął go razem z pieczenią. Oczywiście policji nie przeko­ nało to wyjaśnienie i w jej oczach Aillon coraz bar­ dziej się pogrążał. ★ ★★ szystko wydawało się świadczyć przeciwko niemu i dowodzić jego winy. Jednocześnie bowiem okazało się, że owej nocy Gila Aillo­ na widziano w pobliżu miejsca zbrodni. Posterunko­ wy Edward Murphy zatrzymał jego auto z powodu awarii tylnego światła i głośnej pracy tłumika. Odno­ tował też godzinę tej drobnej interwencji: było to czterdzieści minut po północy i na dodatek w pobliżu domu Montanów. Złośliwy przypadek sprawił, że mniej więcej w tym samym czasie w tej samej okoli­ cy ktoś dokonał włamania do jednego z domów 1 wszystkie policyjne patrole otrzymały wiadomość, żeby zatrzymać samochód odpowiadający z grubsza samochodowi Aillona. Policjant Murphy przypomniał sobie, że zatrzymy­ wał podobny wóz kilka minut wcześniej i wyruszył, aby go ponownie odszukać. Policjanci odnaleźli Aillo­ na, gdy odjeżdżał z parkingu przed pobliskim barem i znowu go zatrzymali. Jeden z funkcjonariuszy za­ świecił latarką do wnętrza samochodu i na tylnym siedzeniu zobaczył nóż. Bardzo niechętnie i z ocią­ ganiem (tak to odnotowano w krótkiej notatce) Aillon pokazał wspomniany nóż i wyjaśnił, że wcześniej krojono nim krwiste mięso. Jako że nic nie wskazy­ wało, iż Aillon miał coś wspólnego z włamaniem (a o śmierci Montanów policja jeszcze nie wiedziała), pozwolono mu odjechać. Teraz, kiedy zbierano prze­ ciwko niemu dowody, to wszystko wyszło na jaw i za­ częło układać się w logiczną całość. Toteż, kiedy in­ spektor medyczny Elliot Grossman ustalił, że Monta­ nów zamordowano pomiędzy godziną 22.00 a 2.00 w nocy, sprawa wydawała się przesądzona. Już po aresztowaniu Aillona, na żądanie jego obrońcy zakrwawiony nóż przesłano do Laborato­ rium Kryminalistyki Sądowej Stanu Connecticut. Ba­ danie okazało się pomyślne dla podejrzanego; krew na nożu była rzeczywiście pochodzenia zwierzęce­ go. Powoli także spływały do policji wyniki innych ekspertyz. Po pierwsze, na miejscu zbrodni nie od­

W

WROBIONY W MORDERSTWO? naleziono żadnych odcisków linii papilarnych Aillona, natrafiono natomiast na kilka odcisków, których policja nie potrafiła zidentyfikować: nie należały bo­ wiem ani do ofiar, ani do krewnych czy przyjaciół, którzy mogliby je przypadkowo pozostawić. Pomimo sporej liczby niewyjaśnionych spraw, a nawet sprzecznych dowodów, prokuratura i poli­ cja 29 listopada 1973 roku przedstawiły sprawę ła­ wie przysięgłych pierwszej instancji sądu w New Haven. Na podstawie przedstawionych dowodów (obrona nie była dopuszczona do udziału w tym posiedzeniu) przysięgli uznali Aillona za winnego potrójnego zabójstwa. Oznaczało to, że kiedy tylko prokurator będzie gotowy z aktem oskarżenia, roz­ pocznie się prawdziwy proces z udziałem oskarżo­ nego i obrony.

Przed ław ą przysięgłych roces przed ławą przysięgłych, złożoną z sze­ ściu białych kobiet i sześciu białych męż­ czyzn, rozpoczął się w lipcu następnego roku. Prokurator stanu Connecticut, Arnold Markle, zaczął od stwierdzenia, że nie istnieją naoczni świadkowie zbrodni, ale że wszystkie zebrane dowody wskazują na oskarżonego. - Aillon - dowodził prokurator - za­ mordował żonę ze złości za to, że zażądała rozwo­ du, zaś je j rodzice zostali zamordowani dlatego, że zabójca chciał usunąć świadków. Oskarżony m iał motyw, okazję i środki do zamordowania tych ludzi przekonywał prokurator - widziano go też w pobliżu domu Montanów, kiedy popełniono potrójne zabój­ stwo. Dowody poszlakowe, jeżeli składają się w logiczną całość, są zatem tak samo ważne jak dowody bezpośrednie. Następnie wypłynęła sprawa feralnego noża, widzianego przez policjantów w sa­ mochodzie Aillona. Unosząc zakrwawiony nóż i pokazując go tak, aby widzieli go przysięgli, prokurator zapytał policjantów: - Czy je s t to ten sam nóż, który widzie­ liście owej nocy w samochodzie oskarżo­ nego. - Nie - odpowiedział po kolei każdy z policjantów. Tamten miał być według nich dłuższy i miał drobniejsze ząbki. Oskarżenie su­

P

gerowało zatem, że był jeszcze jakiś inny nóż, ten, którym dokonano zabójstwa. Markle przyznał otwar­ cie, że policji nie udało się odnaleźć tego właśnie noża, gdyż Aillon pozbył się go i zastąpił innym, aby wprowadzić policję w błąd. W ten sposób Aillon zo­ stał przedstawiony nie tylko jako ten, który morduje żonę i teściów z zemsty w ataku niepohamowanej złości, ale jako sprytny i przebiegły morderca, który zaciera za sobą ślady i usiłuje wyprowadzić policję i sąd w pole. Następnie, mimo znanej prokuraturze i policji ekspertyzy doktora Cyrila Wechta, Markle pokazał sądowi zdjęcia poranionych rąk Aillona i stwierdził bez mrugnięcia okiem, że powstały one wtedy, kiedy oskarżony mordował swoje ofiary. Dwóch kolejnych świadków przedstawiło Aillona jako człowieka złego i gwałtownego. Prawnik z firmy Georga Montano, z którym Barbara konsultowała się w sprawie rozwodu, powiedział, że żona Aillona bała się go, chociaż nigdy jej nie uderzył. Ale często nie wracał do domu na noc i groził, że jeżeli nie będzie mógł być z dzieckiem, to nikt inny też nie będzie. Ale najbardziej zaszkodziło Aillonowi zeznanie ostatniego świadka oskarżenia. Doktor Charles Jones, pediatra, który leczył córeczkę Aillonów, powiedział, że oskarżony zatelefonował do niego kilka dni przed zna­ lezieniem ciał Montanów i zadawał mu dziwne, a na­ wet groźne pytania. Najpierw zapytał, czy sądzi, że on, Gil Aillon, mógłby kogoś zranić. “Odpowiedziałem, że tak nie sądzę” - powiedział doktor Jones. “Ale on za­ dzwonił jakiś czas później i zapytał, czy wiem, jakich rozmiarów jest George Montano. Powiedziałem, że

WROBIONY W MORDERSTWO?

ШЯИЯШ

wiem, wtedy on zapytał, czy mężczyzna o jego tuszy i wzroście mógłby sam pokonać Georga”. Wobec tego rodzaju zeznań wysiłki obrony i dok­ tora Wechta spełzły na niczym. Po pięćdziesięciu pięciu godzinach obrad ława przysięgłych uznała Gila Aillona winnym potrójnego zabójstwa z pre­ medytacją, zaś sąd wymierzył mu karę 75 lat wię­ zienia, co praktycznie oznaczało dożywocie: Ale szczęście uśmiechnęło się do niego i okazało się, że los Guillermo Aillona, uchodźcy politycznego z Boliwii, nie został jeszcze przypieczętowany. Parę dni po ogłoszeniu werdyktu prasa ujawniła, że sę­ dzia prowadzący rozprawę w tajemnicy i nielegalnie rozmawiał z przysięgłymi podczas ich zamkniętych obrad. Przypomnijmy, że według amerykańskiej procedury członkom ławy przysięgłych nie wolno w trakcie uzgadniania wyroku kontaktować się ab­ solutnie z nikim, a podczas niektórych procesów bywają oni szczelnie odizolowani od otoczenia, na­ wet jeżeli obrady przeciągają się do kilku dni. Oczywiście nie ustalono, czy sędzia-przewodniczący nakłaniał ławę do takiego czy innego werdyktu. Ważny byt sam fakt, iż z nimi rozmawiał, ponieważ nie miał do tego prawa. Toteż sąd, już w innym składzie, odwołał skazujący wyrok. Aillon został wypuszczo­ ny na wolność i miał odbyć sję nowy proces.

Drugi i trzeci proces opiero w 1979 roku Gil Aillon stanął ponownie przed sądem jako oskarżony. Znowu bronił go znakomity Howard Jacobs, zaś ława przysię­ głych, pomimo pięćdziesięciu sześciu godzin obrado­ wania, nie mogła uzgodnić wyroku. Za skazaniem opowiedziało się siedmiu przysięgłych, ale pięciu sta­ ło niewzruszenie na stanowisku, że jest on niewinny. Sędzia nie miał innego wyjścia jak unieważnić proces i zarządził zwolnienie Aillona. To jednak nie było dla

D

Аоцп ajuojłs fe|6njp od jfses -od м feiuąopodopMBJdfeu ójs }Aj>jn Bojepjoiii Au -zoApjej sbz ‘juojq fauui z osed Ajejsnui Ajbz-ijs az ‘n>|soiuM o6auzsn|s op ujajez ejzsop efonod eoś -[aitu o6auiBS obaj z oueppo Ajbzjis az ‘bjbzb^Am BuzoAłSi|Bq BzAjjads>|a sbz ‘амрошаш njsojd od jsaf o i i6ojp >|аиюро Ajods afnuo>|od ejzpun>| -as fapzB>| м Люр) ‘npoipoiuBS obaofefezpzafazjd o>iqAzs z - n|ao op n>)unso}s м uiaife>| iuAuibs uiAj pod luazBJBZ в ‘eosfajui обашвв o6ai z ‘(ipAofef -ndó^sBu aiqos od łseituipAłeu) Mojez-ąs ipAuiaa npśid аюврро 9M||Z0uj odiM ojAq a(N (oBMOładaj -bz) oBMopBłazjd awMouod uojq śj eqaz4 jbzj}s AudśłSBu o6aju z оврро AqB >|eupaf ‘feujBZJBiMod fejuojq BpMBjd oo łsaf д>цл| 80£ Афащвем J9° -njzs /vvo>i!uqoso 0Mis(0qBZ o qoAuBZjfapod uoazjj uB>|zsaiuj BjUB>|nzsazid n^iuA/w м Auojzaieuz

„i)|un4oeiod a;)|sja;s6ue0„ id t?9 Jłs az [au|eu;uiAj>| ;>)pe6ez ajuezbi/wzoy

50

niego satysfakcjonujące rozwiązanie, albowiem zno­ wu nie był on ani niewinny, ani winny i prokuratura w każdym czasie, jeżeli tylko uzna, iż “pojawiły się nowe, nieujawnione dotąd dowody” - będzie mogła po raz trzeci postawić go w stan oskarżenia. Stało się tak dopiero pięć lat później, czyli w 1984 roku. Do tego czasu Gil Aillon pracował, wychowy­ wał córkę i starał się spłacić honoraria obrońcy, dzię­ ki któremu w ciągu dziesięciu lat po pierwszym pro­ cesie pozostawał na wolności. Doktor Cyril Wecht, który w 1996 roku opisał sprawę Aillona w książce “Grave secrets” (czyli “Pogrzebane sekrety”) stwier­ dził, że ten trzeci proces “był całkowitą farsą”. Po pierwsze z tego powodu - dowodzi Wecht - iż wielu świadków nie pamiętało dobrze wydarzeń sprzed tylu lat, inni byli chorzy i nie mogli zeznawać, inni znowu pomarli. Sędzia wyznaczony do prowa­ dzenia procesu znany był ponadto ze swojej stronni­ czości i nie ukrywał, że popiera linię oskarżenia, zaś prokurator - jak pisze Wecht - “dla którego ta sprawa zdążyła urosnąć do najważniejszej sprawy jego ży­ cia” manipulował częścią dowodów. Ale najpoważniejszą konsekwencją dla Aillona oka­ zało się nieprzychylne mu stanowisko władz stano­ wych, które zmusiły znakomitego obrońcę, adwokata Howarda Jacobsa, do wycofania się z procesu. Nie byty to żadne szykany, czy też jakieś przykre dla Ja­ cobsa sprawy, które wyszły na jaw. Po prostu stan od­ mówił mu zapłacenia odpowiedniego honorarium za jego pracę i Jacobs, który nie był bogaczem, musiał wycofać się ze sprawy wyłącznie z powodów finanso­ wych. Teraz okazało się, że ten sam Gil Aillon, przed laty popularny, łubiany i uhonorowany obywatel stanu Connecticut, przyjmowany w najlepszych domach, nie ma w ogóle przyjaciół. Czy dlatego, że był imigran­ tem? Tutejszy establishment obstawał twardo za jego skazaniem, ponieważ ofiarą był “swój”. Doktor Wecht pozwala sobie na jeszcze jedną su­ gestię. Twierdzi, że za sprawą śmierci rodziny Monta­ nów mogła stać mafia. George Montano miał bowiem powiązania z hazardem w Las Vegas, a powszechnie wiadomo, że hazard jest kontrolowany przez zorgani­ zowaną przestępczość. Nikt .jednak nie szukał, gdyż nie chciał szukać, na to dowodów (a pamiętajmy, że na miejscu zbrodni policja odkryła wiele odcisków linii papilarnych, których nie potrafiła zidentyfikować), to­ też Gil Aillon stał teraz naprzeciw nieprzychylnych mu władz stanu i stronniczego sądu. Trzy tygodnie przed rozpoczęciem rozprawy sędzia wyznaczył Aillonowi dwóch młodych prawników z biura obrońców publicz­ nych. Okazali się oni tak nieudolni, że ławie przysię­ głych wystarczyło teraz zaledwie pięć godzin, aby jed­ nogłośnie uznać Aillona za winnego.

M ój o jciec teg o nie zro b ił oktor Cyril Wecht, który poświęcił wiele ener­ gii, czasu i własnych pieniędzy na zbadanie tej sprawy, twierdzi z przekonaniem, że gdy­ by obrońcą w trzecim procesie był nadal Howard Jacobs, Guillermo Aillon nie zostałby na pewno

D

WROBIONY W MORDERSTWO? skazany. Wecht dowodzi, że wina leży tu po stronie amerykańskiego systemu sądowniczego oraz w systemie pracy policji, która idzie najczęściej po linii najmniejszego oporu. Kiedy ma już pierwszego podejrzanego, pomija i lekceważy dowody świad­ czące o winie kogoś innego, a cały wysiłek skupia na zebraniu dowodów przeciwko niemu. Dobry i doświadczony adwokat potrafi w takim przypadku wynaleźć luki w materiale przedstawionym przez prokuratora i zaprezentować dowody, że mordercą mógł być ktoś inny, ktoś, kto na miejscu zbrodni zo­ stawił ślady, których policja nie potrafiła, bądź nie chciała powiązać z właściwym człowiekiem. Przy­ sięgli mają wtedy wątpliwości co do winy oskarżo­ nego i albo go uwalniają, albo nie mogą uzgodnić swojego stanowiska, co także jest dla oskarżonego jakimś ratunkiem. Wecht twierdzi ponadto, że liczne seriale telewi­ zyjne przedstawiają sprawy kryminalne w fałszywym świetle, przez co oczekiwania przysięgłych wobec obrony są często naiwne i niemożliwe do spełnienia. Na wielu filmach widzimy, jak obrońca w rodzaju Perry Masona najpierw błyskawicznie rozwiązuje za­ gadkę, a następnie przyprowadza do sądu prawdzi­ wego zabójcę, który przyznaje się do winy. “Jednak w przeciwieństwie do tego, czego uczy nas telewi­ zja, liczbę takich przypadków można policzyć na pal­ cach. To się prawie nigdy nie zdarza, a właśnie tego oczekują przysięgli od obrońców”. Cyril Wecht poświęcił się badaniu sprawy Aillona także po tym, kiedy został on skazany w trzecim procesie na dożywocie i rozmawiał z sześcioma przysięgłymi, którzy wyrokowali w jego sprawie. Dwóch z nich, po latach, żałowało, iż głosowali za winą Aillona, a tylko jeden pozostał niewzruszony w swoim przekonaniu o jego winie. Pozostali trzej mieli poważne wątpliwości i twierdzili teraz, że do­ wody nie wskazywały jednoznacznie na to, że to on popełnił tę zbrodnię. A mimo to skazali Aillona i dok­ tor Wecht uważa, iż jedynie dlatego, że obrona nie umiała w przysięgłych zasiać wątpliwości. A zresz­ tą już po procesie, kiedy Aillon odsiadywał swój wy­ rok, obrońcy ci przyznali się publicznie, że nie byli dostatecznie przygotowani dó procesu i prowadzili go nieudolnie. W czasie odbywania wyroku w stanowym więzie­ niu w Sommers sam Gil Aillon uzyskał informację, która dowodziła jego niewinności. Mianowicie pe­ wien więzień (co Aillon zrelacjonował później Wechtowi, kiedy ten go odwie­ dził) miał powiedzieć, iż jest mu przykro, że to on siedzi w więzieniu, podczas gdy prawdziwi mordercy chodzą spokojnie na wolności. “Za­ pytałem, kto to był? - opo­ wiadał Aillon. - Najpierw nie chciał mi powiedzieć, ale po licznych naleganiach wy­ znał, że polecenie zamordo­ wania mojego teścia przy­

szło z Nowego Jorku. Zamieszany miał w to być któ­ ryś z miejscowych policjantów”. Więzień ów jedno­ cześnie ostrzegł Aillona, że “będzie miał kłopoty", je­ żeli komukolwiek wyjawi jego nazwisko, a jeżeli tak się stanie, on wszystkiemu zaprzeczy. Doktor Wecht, który do tej pory nie ustaje w sta­ raniach o nadzwyczajną apelację dla Aillona, rozma­ wiał o tej sprawie ze znanym prawnikiem w New Haven - Johnem Williamsem. On także słyszał, że mor­ derstwo dokonane na rodzinie Montanów mogło być dziełem mafii, której wielu potężnych szefów osiedli­ ło się w Connecticut jeszcze w latach czterdziestych ubiegłego wieku. Córka Barbary i Gila Aillon miała zaledwie kilka miesięcy, kiedy ojciec odnalazł ją w zakrwawionym ubranku niedaleko ciała jej martwej matki. Ona tak­ że nie wierzy w winę ojca. Przeczytała wszystkie protokóły ze śledztwa i zapisy z trzech procesów. Przeanalizowała każdy dowód i rozmawiała wielo­ krotnie z ojcem. “On tego nie zrobił” - mówi.

W itold W iśniew ski

C zw arteg o p aźd ziern ika 1991 roku w yło w io n o z W i­ sty w oko licach C zerska z w ło k i n ie z n a n e g o m ę ż­ czyzny. D okto r Jan u sz N. stw ierdził, że ciało p rzeb y­ w ało w w o d zie co najm niej od trzech tyg o d n i. R ozkład był ta k daleko posunięty, że na pod staw ie pob ież­ nych oględzin m ożna było pod ać tylko bardzo przy­ bliżoną datę śm ierci. “T ak czy inaczej, oko ło m iesią­ ca z to leran cją do dw óch tyg o d n i w obie stro n y - po­ w ie d zia ł. - W rze s ie ń byt w y ją tk o w o u p a ln y , to te ż ciepła w o d a zrob iła sw oje. D latego au to p sja m usi być b a rd zo d o k ła d n a . N ie w iem , co postanow i pro­ kurator, ale zaleciłb ym na­ w e t b a d a n ia to k s y k o lo ­ g ic zn e ”.

Stanisław MAJ

“ ZABRAĆ MEDALIK TO GRZECH” .. ry na zewnętrznych stronach prawej i lewej dłoni. “Ale ylko jedna rzecz była w tej chwili wia­ ostatnie słowo - powiedział na koniec doktor N. - bę­ doma: na pewno ów mężczyzna nie dzie zależało od wyników sekcji”. byt przypadkową ofiarą kąpieli. Wpadł do wody (albo go wrzucono) w ubra­ niu. Zwłoki odziane byty w koszulę Tylko zagadki z charakterystycznym kołnierzykiem, ekcja, zapinanym na dwa małe guziczki. Zapewne była kie­ którą przeprowadzono następnego dnia w Zakładzie Medycyny Sądowej przy ulicy dyś biała; teraz - powalana rzecznym szlamem i z zie­ Oczki w Warszawie, dała wprawdzie odpowiedź lonymi plamami kwitnących glonów - miała ciemno­ na pytanie o przyczynę zgonu, nie pozwoliła jednak na szarą barwę i przypominała szmatę do zmywania pod­ jednoznaczne ustalenie okoliczności śmierci. Zanim łogi. Równie szarobrudny kolor miały jego spodnie, otworzono zwłoki, aby zbadać narządy wewnętrzne, ale na podstawie kroju komisarz Wacław B. od razu doktor Kazimierz T. dokonał dokładnych oględzin ze­ rozpoznał, że są to klasyczne dżinsy. Zapinane były wnętrznych. Oprócz uszkodzeń naskórka i skóry spo­ z przodu na zamek błyskawiczny i duży metalowy gu­ wodowanych długim przebywaniem w wodzie i prze­ zik, zaś z tyłu miały naszywane kieszenie. Obuwie na mieszczaniem się po szorstkim dnie rzeki, doktor T. stopach denata również nie oparto się długotrwałemu znalazł ślady świadczące o tym, że wobec zmarłego działaniu wody. Były to sznurowane półbuty na gumo­ mężczyzny stosowano przedtem przemoc, czego do­ wej podeszwie i o zakończeniu wierzchów typowym wodziły liczne i poważne urazy fizyczne. Złamano mu dla mokasynów. nos, wybito przednie zęby oraz złamano dolną szczę­ Przyglądając się im przez dłuższą chwilę, komisarz kę. Takie obrażenia nie mogły być wynikiem zwykłej doszedł do wniosku, że są to sportowe, letnie buty ze bójki czy pobicia. Świadczyły o jednym: mężczyzna sztruksu, chętnie noszone przez kobiety i mężczyzn był kilkakrotnie uderzony po twarzy twardym i tępym podczas upałów albo używane zamiast domowych przedmiotem. Narzędziem mógł być kastet, ale bar­ kapci. Nieznany mężczyzna miał na sobie jeszcze jed­ dziej prawdopodobny był kij od palanta lub bejsbola. ną rzecz, która - jak miał nadzieję komisarz B. - za­ Urazy te nie mogły jednak stanowić bezpośredniej pewne pomoże wkrótce w ustaleniu jego tożsamości. przyczyny zgonu, toteż doktor T. szukał dalej. Byt to złoty cienki łańcuszek, z rodzaju tych, na jakich Na plecach, ramionach i udach nie było śladów po ludzie religijni noszą krzyżyk albo medalik. Ten męż­ uderzeniach, także na szyi nie było obrażeń świad­ czyzna nie nosił jednak wizerunku żadnego z chrze­ czących o duszeniu rękoma bądź zadzierzgnięciu ścijańskich świętych; na złotym wisiorku w kształcie przy pomocy sznura. Natomiast na obu przedramio­ wydłużonego prostokąta znajdował się wygrawerowa­ nach, tuż powyżej nadgarstków, naskórek był wyraź­ ny rysunek dziwnej postaci. Przypominała ona staronie starty. Były to podłużne bruzdy o szerokości czte­ indiański totem, ale mogła to być równie dobrze figura rech milimetrów. Doktor T. doszedł do wniosku, że jest przedstawiająca jakieś pradawne bóstwo germańskie to ślad po grubym sznurze i zażądał, aby ten ślad zo­ czy słowiańskie. stał sfotografowany dla potrzeb śledztwa. W protoko­ Czekając na przybycie prokuratora, komisarz pole­ le z autopsji napisał później, iż “ślady wskazywały na cił sprawdzić, czy w kieszeniach spodni znajdują się to, że ręce denata ułożono z tyłu tak, że były skrzyżo­ jakieś przedmioty. Kiedy przeszukano ubranie denata, wane, przy czym lewa ręka była pod spodem, a na­ komisarz uznał, że to, co znaleziono, nie będzie mia­ stępnie związano je grubym sznurem. Fakt, że ślady ło specjalnego znaczenia dla śledztwa. Z maleńkiej te zostały tak wyraźne odciśnięte na skórze wskazuje, kieszonki z prawej strony dżinsów, zwanej powszech­ że mężczyzna był skrępowany przez długi czas. Moż­ nie “kondonierką”, policjanci wyjęli złożone w kostkę na ocenić szacunkowo ten czas na 24 do 48 godzin. dwa banknoty, każdy o nominale stu tysięcy złotych. Natomiast sznur zdjęto już po śmierci mężczyzny, ja­ W lewej kieszeni spodni znaleziono bawełnianą chus­ kieś kilka do kilkunastu godzin po zgonie”. teczkę do nosa, złożoną w kwadrat, natomiast z lewej Następnie doktor Kazimierz T. przystąpił do otwar­ tylnej kieszeni wyjęto kupon totolotka. Każde z tych cia ciała i badania narządów wewnętrznych. W przy­ znalezisk umieszczono w woreczku foliowym i opa­ padku gdy chodzi o zwłoki topielca, należy zwrócić trzono numerem. Na tym zakończono oględziny na uwagę przede wszystkim na dwa narządy: płuca i ser­ miejscu wyłowienia zwłok. ce oraz zbadać tak zwaną “gęstość krwi”. To ostatnie Zanim zabrano denata do prosektorium, doktor N. zdawało się zrazu nie budzić wątpliwości. Zwłoki zna­ wskazał komisarzowi (który pierwszy raz w swojej po­ leziono w Wiśle, czyli w zbiorniku ze słodką wodą, to­ licyjnej karierze miał do czynienia z topielcem) kilka też płuca powinny charakteryzować się tzw. ostrym uszkodzeń ciała i odzieży, które wskazywały na to, że rozdęciem, a krew powinna być rozcieńczona. Tym­ denat przebywał w wodzie co najmniej dwa tygodnie. czasem takiego rozdęcia doktor T. nie stwierdził, co Otóż znaczna deformacja twarzy wynikała nie tylko było tym bardziej zaskakujące, iż inne zmiany w na­ z uszkodzeń mechanicznych. Powodem odkształceń rządach wewnętrznych (zwłaszcza w sercu) dowodzi­ było również tak zwane “zsunięcie się” naskórka, ły, że mężczyzna żył, kiedy wrzucono go do wody. a ponadto zdarcie niemal całej skóry na górnej krawę­ Wskazywało to na jakieś nietypowe utonięcie. Ale ja­ dzi czoła dowodziło, że ciało przemieszczało się po kie? - tego doktor T. nie umiał na razie powiedzieć. Był dnie rzeki z biegiem prądu jakieś kilkanaście dni. Na oczywiście świadom, że zmiany w płucach, charakte­ to samo wskazywały także znaczne uszkodzenia skó­

T

S

53

“ ZABRAĆ MEDALIK TO GRZECH” .. rystyczne dla utonięcia, ulegają często zniekształce­ niu lub zatarciu w wyniku zmian spowodowanych przez procesy gnilne. Potrafił jednak odróżniać rzeko­ mą rozedmę wodną płuc od prawdziwej, toteż doszedł do wniosku, że wytłumaczenie może być tylko jedno. Mianowicie mężczyzna utonął w czymś nadzwyczaj­ nie gęstym, na pewno nie w Wiśle, po czym jego zwło­ ki wrzucono do rzeki, aby upozorować inne okoliczno­ ści śmierci. .Co mogło być takim “nadzwyczaj gęstym” (oczywiście w porównaniu ze zwykłą wodą) płynem? Odpowiedź na to pytanie musiała poczekać, gdyż mo­ gły jej dostarczyć dopiero badania histopatologiczne i toksykologiczne. Nie to jednak byto najdziwniejsze, ale fakt, iż nie­ wielka ilość krwi, którą znaleziono w sercu, wykazy­ wała wyraźne cechy zagęszczenia. Oznaczało to, ni mniej ni więcej, że mężczyzna utonął w słonej wodzie, czyli w morzu, zaś najbliższym od Czerska morzem jest Bałtyk, a dokładnie - Zatoka Gdańska! To było kompletnie niewytłumaczalne, albowiem nikt nigdy nie odnotował jeszcze przypadku, aby zwłoki przemiesz­ czały się samoistnie w górę rzeki, czyli pod prąd. ★★ ★ ymczasem komisarz Wacław B. głowił się nad zidentyfikowaniem owego nieznanego mężczy­ zny. Doktor T. stwierdził, że był on ciemnym blondynem, miał 178 centymetrów wzrostu i przed śmiercią ważył najprawdopodobniej od siedemdzie­ sięciu do siedemdziesięciu pięciu kilogramów. Jak na swój wiek, oceniony na 50, 55 lat, był więc mężczyzną szczupłym, a może nawet wysportowanym, o czym świadczyła proporcjonalna budowa jego ciała oraz do­ brze wykształcone mięśnie nóg i ramion. Jedynym znakiem szczególnym, który udało się znaleźć na je­ go mocno uszkodzonym ciele, była niewielka blizna na lewej stronie szyi, biegnąca ukosem równolegle do krawędzi dolnej szczęki. Była to najpewniej pozosta­ łość po operacji, którą przeszedł co najmniej dwadzie­ ścia lat wcześniej. Czy można było o nim powiedzieć coś więcej na podstawie wyglądu jego ciała? Na pewno nie był pala­ czem, a w każdym razie nie palił tytoniu co najmniej od dziesięciu lat. Jego wątroba była w doskonałym stanie, co dowodziło, że nie nadużywał alkoholu, a je­ żeli czasami popijał, to bardzo umiarkowanie. Paznok­ cie u stóp miał równo przycięte, a to znowu dowodzi­ ło, że dbał o wygląd i higienę. Wreszcie jego dłonie: także z dokładnie przypiłowanymi paznokciami, bez zniekształceń w stawach i odcisków pozwalały przy­ puszczać, że nie wykonywał raczej pracy fizycznej. Dwie blizny na wskazującym palcu lewej dłoni pocho­ dziły zapewne jeszcze z dzieciństwa i były skutkiem niegroźnych okaleczeń, co często przytrafia się chłop­ com, lubującym się w niebezpiecznych zabawach. Więcej światła na status społeczny mężczyzny rzu­ ciło zbadanie odzieży, w której go wyłowiono z wody. Jego jedwabna koszula uszyta była na miarę w pra­ cowni. Zdaniem policyjnych ekspertów nie wykonano jej w Polsce, nie było to jednak stuprocentowo pewne.

T

54

Od ciemnoniebieskich dżinsów marki “Wrangler” od­ pruto metkę i starannie powyciągano resztki nitek. Markowe (a zatem drogie) skarpetki ze znakiem ska­ czącej pumy byty jeszcze jednym dowodem na to, że ów tajemniczy mężczyzna dbał o wygląd i że stać go było na kupowanie najlepszych rzeczy. Jedynym zgrzytem w tej mierze były liche i tanie pantofle ze sztruksu. Starając się wytłumaczyć tę zagadkę, komi­ sarz B. doszedł do wniosku, że mężczyzna musiał być przemocą zabrany ze swego domu. Wzięto go tak, jak stał, skrępowano i wywieziono gdzieś na odludzie, by tam - po torturach - pozbawić go życia. Pozostawała także do wyjaśnienia kwestia zagad­ kowego wisiorka ze złota. Policyjni eksperci byli zgod­ ni: nigdy wcześniej nie zetknęli się z tego rodzaju bi­ żuterią, zaś zaprzyjaźniony z komisarzem ksiądz Ma­ rek Z. powiedział, że wizerunek wygrawerowany na medalionie przedstawia zapewne starosłowiańskiego Światowida. On również nigdy wcześniej nie widział tego rodzaju medalików, a na pytanie, czy słyszał o ja­ kiejś sekcie kultywującej religię prasłowian - odpowie­ dział przecząco. Wynik przepytywania w kilkunastu sklepach ze złotymi ozdobami był także negatywny. Odpowiedź była więc tylko jedna: albo medalion ku­ piono za granicą, albo wykonał go w kraju jakiś złotnik na specjalne zamówienie. Mógł więc on być jedynie ozdobą, ale też mógł posiadać jakieś ukryte znacze­ nie symboliczne, którego sensu nikt na razie nie umiał odgadnąć. Pocieszające było tylko jedno: woda nie zniszczyła kuponu totolotka, toteż bez trudu odczyta­ no, że zostat on nadany w kolekturze numer 257 w Warszawie, na Mokotowie. Pięćdziesięcioletni, wysoki blondyn o sportowej sylwetce, zadbany, pachnący zapewne dobrą wodą kolońską i dobrze ubrany, na pewno zwrócił uwagę niejednej kobiety z sąsiedztwa. Jaki samochód paso­ wałby do takiego mężczyzny? Komisarz od razu od­ rzucił bijące w oczy wozy w jaskrawych kolorach i sportowej sylwetce, a także szpanerskie BMW. Je­ go samochód powinien być biały, a jeżeli zdecydowa­ nie ciemny, to koniecznie w stonowanym kolorze. Marka? Świadcząca o solidności i tradycyjnym gu­ ście. Najpewniej Volvo, Saab, może Rover albo jakiś model Opla. ★★ ★ le nadany na Mokotowie kupon totolotka nie pa­ sował do miejsca, w jakim wyłowiono zwłoki. Czersk położony jest na południe od Warszawy, a skoro ciało przebywało w wodzie co najmniej dwa ty­ godnie i zanim wypłynęło na powierzchnię przemiesz­ czało się po dnie, to znaczy, że przez dłuższy czas spływało z prądem w dół Wisły. Gdzie więc zostało wrzucone do wody? Prędkość przemieszczania się to­ pielca w rzece nie jest oszałamiająca, ale Wista jest głęboka i ma silny nurt, toteż mężczyzna mógł być wrzucony do wody w każdym miejscu w górę od Pu­ ław. Ale mógł to być także Kazimierz Dolny, za czym przemawiał sportowy ubiór denata i jego lekkie, letnie obuwie tekstylne.

A

“ ZABRAĆ MEDALIK TO GRZECH” ...

Komisarz postanowił, że poszukiwania zaczną się oczywiście od Warszawy i województwa stołecznego, ale jeżeli żadna z osób, których zaginięcie zgłoszono w ciągu ostatniego miesiąca, nie będzie pasowała do tego mężczyzny, śledztwem zostaną objęte miasta i miasteczka położone na południe od stolicy, aż do Puław i Kazimierza. Komisarz B. uznał, że było mało prawdopodobne, aby zwłoki kogoś, kogo zamordowa­ no w Warszawie, wywieziono następnie sto pięćdzie­ siąt kilometrów za miasto, aby tam ich się pozbyć je­ dynie po to, by utrudnić dochodzenie. To było zbyt ry­ zykowne, a przestępcy, o czym wiedział, nie ryzykują bez wyraźnej i koniecznej potrzeby. Przez następne trzy tygodnie śledztwo toczyło się bardzo niemrawo, a nawet można powiedzieć, że nie posunęło się naprzód ani o centymetr. Ajent prowa­ dzący kolekturę totolotka umiał tylko powiedzieć, że kupon rzeczywiście nadano u niego. Ale kiedy opisa­ no mu wygląd mężczyzny, wzruszył bezradnie ramio­ nami i oświadczył, iż załatwia w tygodniu około tysią­ ca klientów i jeżeli komuś się w tym czasie przygląda, to tylko co ładniejszym kobietom. “Ale przecież nie mężczyznom - powiedział - gdyż jestem normalnym facetem. Może bym go zapamiętał, gdyby nadawał u mnie kupony regularnie. Myślę więc, że raczej nie

jest stałym klientem albo nie mieszka w tej okolicy i gra w totka gdzieś w innym miejscu”.

Tyd zień później a początku listopada prokurator nadzorujący śledztwo otrzymał kompletny protokół z sekcji wraz z wynikami badań toksykologicznych i hi­ stopatologicznych. Okazało się, że mężczyzna przed śmiercią spożywał, bądź został zmuszony do spożycia alkoholu. Na podstawie badań mazi stawowej (z po­ wodu gnicia organizmu we krwi pojawia się alkohol ja­ ko wynik naturalnej fermentacji) ustalono, że stężenie alkoholu we krwi tuż przed śmiercią ofiary wynosiło od 0,8 do - najwyżej -1 promila. To nie jest dużo. Uważa się, że dorosły mężczyzna o wadze siedemdziesięciu kilogramów, który ma we krwi nie więcej niż jeden pro­ mil alkoholu i potrafi dobrze się kontrolować, może wydawać się otoczeniu całkiem trzeźwy. Oczywiście nie każdy i nie w każdej sytuacji, ale jeden promil al­ koholu nie powoduje jeszcze u zdrowego człowieka upojenia i zaniku samokontroli. Dokładna analiza treści żołądka (podczas tonięcia człowiek wypija pewną ilość wody) wykazała bez wąt­ pienia, że mężczyzna nie utonął ani w Bałtyku, ani

N

55

“ ZABRAĆ MEDALIK TO GRZECH” .. w solance, sporządzonej przez dosypywanie do wody soli kuchennej. Obecność barwników syntetycznych oraz pewnych związków używanych do produkcji ko­ smetyków dowodziła, iż była to zwykła sól kąpielowa, wytwarzana na bazie solanki ciechocińskiej. Dopiero ten fakt wyjaśnił, dlaczego obraz płuc denata był inny niż w przypadku zwykłego utonięcia. Te informacje pozwoliły prokuratorowi i komisarzo­ wi B. zrekonstruować prawdopodobny przebieg zbrodni. Mężczyzna był przed śmiercią bity, a może nawet torturowany. Nie wiadomo z jakich konkretnie powodów. Najczęściej przestępcy posuwają się do te­ go rodzaju dżiałań, aby zmusić ofiarę do wyjawienia jakiejś tajemnicy lub do podjęcia innych czynności, które mają przynieść im korzyść. Mogło więc chodzić np. o wypisanie i podpisanie czeków albo też o wyda­ nie pieniędzy i kosztowności lub dokumentów. Aby ułatwić mu podjęcie decyzji, bandyci podali mu alko­ hol albo siłą zmusili do jego wypicia. Kiedy już dopięli swego, skrępowali mu ręce i wrzucili go do wanny, w której była przygotowana kąpiel, albo z której nie spuszczono po kąpieli wody. Wtedy przytrzymano mu głowę pod wodą i mężczyzna zmarł. Ustalono jeszcze jedną, ważną dla śledztwa oko­ liczność. Mianowicie, zanim wrzucono martwe ciało do Wisły, denat przebywał w owej kąpielowej solance co najmniej dwie doby. Zapewne bandytom zależało na tym, aby ich zbrodnia została odkryta jak najpóź­ niej, a może nawet nieodkryta w ogóle. Być może li­ czyli na to, że ciało mężczyzny nie wypłynie na po­ wierzchnię i tajemnicę jego śmierci na zawsze zabie­ rze Wisła. Ale w grę mogła też wchodzić inna sprawa. Być może zabójcy próbowali tylko nastraszyć swoją ofiarę, a wskutek ich nieudolności mężczyzna zmarł, zanim zdążył wyjawić im swoją tajemnicę. Jeżeli mieszkał sam w dużym domu, to aż dwa dni zajęło im jego dokładne przeszukanie, zapewne szukali tajem­ niczych skrytek. Dużo kłopotów mogło im też sprawić otwarcie dobrze zabezpieczonego sejfu. Jedno byto na tym etapie śledztwa pewne i proku­ rator Ryszard S. dobrze zdawał sobie z tego sprawę. Śledztwo nie ruszy z miejsca dopóty, dopóki nie usta­ li się tożsamości zamordowanego mężczyzny, nie po­ zna jego adresu oraz nazwisk jego rodziny, przyjaciół i znajomych, którzy mogą wiedzieć coś, co jest waż­ ne. Jeżeli policja nie potrafi się z tym uporać, nie bę­ dzie żadnego punktu zaczepienia. Nie będzie po pro­ stu niczego, żadnej poszlaki ani żadnego śladu, po którym można by dojść do przestępców, schwytać ich i udowodnić im przed sądem winę.

“To chyba o n ” ciągu kolejnych dwóch miesięcy komisarz Wacław B. sprawdzał skrupulatnie każdy meldunek, dotyczący zaginionego i poszuki­ wanego mężczyzny. Jednak żaden z nich nie pasował do zwłok wyłowionych na początku października z Wi­ sty koło Czerska, toteż w porozumieniu z prokurato­ rem postanowił dać do prasy i telewizji odpowiedni ko­ munikat. Fotografii zdeformowanej twarzy (a więc

W

56

mocno zniekształconej z powodu długiego przebywa­ nia w wodzie) ze zrozumiałych względów nie opubli­ kowano. Podano natomiast szczegółowy rysopis męż­ czyzny, jego ubiór, a także pokazano zdjęcie złotego wisiorka z wizerunkiem prawdopodobnie Światowida. Na koniec policja zwróciła się do społeczeństwa z apelem o pomoc w ustaleniu tożsamości nieznane­ go mężczyzny. Komunikat ukazał się w prasie war­ szawskiej oraz w gazetach i lokalnych stacjach telewi­ zyjnych w Lublinie, Radomiu i Siedlcach. Do policji napłynęło w ciągu pięciu dni ponad dwie­ ście informacji i wszystkie one zostały przekazane ko­ misarzowi Wacławowi B. Kiedy oficer przeczytał je uważnie, stwierdził, że trzy najistotniejsze pochodziły z Lublina i na nich skupił teraz całą swoją uwagę. Pierwsza pochodziła od Danuty T., która uznała, że rysopis pasuje do jej brata, którego od dawna nie widziała i o którego bardzo się niepokoiła. Brat nazy­ wa się Waldemar K. i mieszka na osiedlu Czechów. Ona w ciągu ostatnich trzech miesięcy kilkakrotnie pu­ kała do jego drzwi i nigdy go nie było w domu. Często próbowała telefonować, także w środku nocy, ale nikt nie podnosił słuchawki. Początkowo nie była tym za­ niepokojona, ponieważ Waldemar K. ma taką pracę, że często wyjeżdża, napomykał nawet, że planuje wy­ jazd do Stanów Zjednoczonych, pomyślała więc, że może wyjechał. Ale przestraszyła się, kiedy przeczy­ tała w gazecie komunikat policji. Wzrost, kolor włosów i waga pasują do niego, ale chodzi zwłaszcza o tę je­ dwabną koszulę. Danuta T. stwierdziła, że jej brat przywiązywał du­ żą uwagę do ubioru i lubił oryginalne rzeczy dobrej marki. Nie ubierał się modnie i powiadał często, że “prawdziwy dżentelmen jest zawsze z tyłu za modą i że moda jest dla proletów”. Choć więc nieźle zara­ biał, często odwiedzał sklepy z używaną, zagraniczną odzieżą. Kiedyś powiedział nawet, co dobrze zapa­ miętała, ponieważ uznała to za dziwactwo, że “w nor­ malnym sklepie nigdy nie kupiłby męskiej jedwabnej koszuli, gdyż właściciele sklepów nie wiedzą, na czym polega prawdziwa elegancja”. Drugą osobą, która podejrzewała, że może cho­ dzić o Waldemara K. okazał się Maciej W. On także nie widział przyjaciela (studiowali na jednym roku) od prawie trzech miesięcy. Dwa razy, będąc w pobliżu je­ go bloku, chciał go odwiedzić, ale za każdym razem drzwi były zamknięte i nikt nie reagował na dzwonek. Wcześniej widywali się przynajmniej raz na dwa tygo­ dnie. W ogóle są zaprzyjaźnieni i zżyci, mają wspólne towarzystwo i wielu znajomych. Waldemar K. dziwi się, że przyjaciel wyjechał na tak długo nikomu nic nie mówiąc. Najbardziej interesująca była informacja Ireny S., dlatego iż rozpoznała ona złoty wisiorek i stwierdziła, że “reszta też pasuje do niego”. To ją właśnie komi­ sarz B. postanowił przesłuchać jako pierwszą, toteż niezwłocznie pojechał w tym celu do Lublina. Irena S. mieszkała w tym samym bloku co Walde­ mar K. Była kobietą, której najpiękniejsze lata dawno już minęły, ale nadal mogła podobać się mężczy­ znom, którzy szukali czegoś więcej, jak młodego cia­

■ ■ ■ в н в м н и а в а н и я в ^ н “ ZABRAĆ MEDALIK TO GRZECH’

ła. Swoją relację zaczęta ona od wisiorka, gdyż pan K. sam jej go pokazał i opowiedział związaną z nim za­ bawną historię. Otóż inżynier K. jest architektem i utrzymuje się głównie z projektowania kościołów. Kiedyś zobaczył u niego ten słowiański talizman pe­ wien ksiądz, dla którego pracował i wytknął mu, że “czci pogańskie bóstwo”. - On oczywiście nie wyznaje reiigii dawnych Sło­ wian - mówiła Irena S. - Wydaje mi się, że chyba w ogóle nie wierzy w Boga, a w każdym razie nie ob­ nosi się ze swoją religijnością. Toteż uwagę księdza wziąt za żart i nic sobie z niej nie robit. Ale po kilku dniach proboszcz postawi! sprawę stanowczo i jedno­ znacznie: albo inżynier K. przestanie nosić medalik z “pogańskim bóstwem”, albo żadna parafia w woje­ wództwie lubelskim nie zamówi u niego projektu. - Czy to ten medalion? - zapytał komisarz pokazując Irenie S. złoty wisiorek. - Niech go pani dobrze obejrzy. - Poznaję go - odpowiedziała bez wahania - ponie­ waż nie znajdzie pan takiego drugiego. - A skąd to pani wie? - Kiedyś szliśmy spacerkiem ulicą Narutowicza i inżynier K. pokazał mi zakład grawerski, w którym wykonano mu ten medalik. Powiedział wtedy, że w każdej reiigii jest “jakieś jądro prawdy” i że Świato­ wid uchronił go kiedyś przed wypadkiem. Zapytałam go o szczegóły, ale on odpowiedział, że to “historia

na dłuższe opowiadanie" i zm ienił temat. Wie pan, to był uroczy i bardzo inteligentny mężczyzna, ale nie­ kiedy rozumował w sposób - powiedzmy - bardzo ekscentryczny. Komisarz B. zapytał następnie Irenę S., czy ze­ chce obejrzeć fotografie denata. - Czy nie ma innego sposobu na identyfikację zwłok? - zapytała. - Chodzi mi o coś innego - odpowiedział komisarz. - Czy przypomina pani sobie, że Waldemar K. miał na ciele niewielką bliznę. - O tak - odparła - przypominam sobie. Na szyi, zdaje się, że z lewej strony i biegła tak jakoś ukosem. Powiedział mi, że jest to blizna po operacji, którą prze­ szedł, kiedy był na studiach, a więc ponad trzydzieści lat temu. - Widzę zatem - stwierdził komisarz B. - że była pa­ ni z panem K. w bliskiej przyjaźni? Irena S. uśmiechnęła się smutno i odparła: - Chciałam być i przez pewien czas miałam nadzie­ ję, że... że, wie pan, zostanę jego partnerką. Ale nic z tego nie wyszło, on trzymał mnie na dystans. Tak więc, jeżeli chce pan wypytywać mnie o jego życie pry­ watne, to niewiele potrafię powiedzieć. Odwiedzało go wiele kobiet, niektóre bardzo młode, inne w moim wie­ ku, ale nie znam ich nazwisk. Być może rozpoznała­ bym którąś na fotografii.

57

“ ZABRAĆ MEDALIK TO GRZECH” .. Kiedy dwie godziny później także Danuta T. po­ twierdziła, że jej brat miał na szyi bliznę po operacji (nie potrafiła ona jednak niczego powiedzieć na temat wisiorka ze Światowidem i podobnie jak Irena S. nie chciała oglądać fotografii zwłok) komisarz uznał, że można wejść do mieszkania Waldemara K., aby zna­ leźć dowody ostatecznie potwierdzające, czyje zwłoki wyłowiono z Wisły na początku października. Na szczęście policja dysponowała materiałem porównaw­ czym. Udało się zdjąć odciski palców u rąk i nóg de­ nata, zabezpieczono do dalszych badań także pewną ilość jego krwi i włosów. A ponadto doktor Kazimierz T., który przeprowa­ dzał sekcję, był na tyle zapobiegliwy, że polecił wyko­ nanie kilku zdjęć rentgenowskich. Sfotografowano je­ go uzębienie, kręgosłup szyjny, klatkę piersiową, miednicę oraz całe kończyny dolne. Jeszcze tego samego dnia po południu, w obecno­ ści przedstawiciela prokuratury rejonowej i Danuty T. (jako siostry Waldemara K.), funkcjonariusze otworzy­ li dobrze zabezpieczone drzwi do mieszkania przy uli­ cy Montażowej. Zanim komisarz B. przystąpił do prze­ szukania mieszkania, oddał pole do działania techni­ kom od daktyloskopii. Jednocześnie policjanci zrolo­ wali leżący w salonie duży dywan, na którym znajdo­ wało się kilkanaście wyraźnych plam krwi. Dywan ten dokładnie zapakowano i odesłano do laboratorium.

P ierw sze p od ejrzenia olicjanci pracowali w mieszkaniu Waldemara K. przeszło dwie doby. Natrafiono na liczne ślady biologiczne, które zebrano, umieszczono w wy­ jałowionych pojemnikach i dokładnie opisano. Byty to (poza dywanem) liczne plamy krwi, włosy ludzkie na­ leżące do różnych osób, wiele odcisków linii papilar­ nych oraz - na pościeli w sypialni - obfite ślady za­ schniętej spermy (później oceniono, że doszło na tym łóżku co najmniej do dwóch stosunków). Jednocze­ śnie komisarz Wacław B. bardzo dokładnie przejrzał wszystkie papiery, dokumenty i notatki, poczynione ręką inżyniera K. i niektóre z nich odłożył jako dowo­ dy do dalszego śledztwa. Natrafił także na kilka zdjęć rentgenowskich, a z ich opisu wynikało, że Waldemar K. cierpiał na zwyrodnienie kręgosłupa szyjnego. Były także liczne wyciągi z rachunku bankowego inżyniera K. (bank Pekao S.A.), ale nigdzie nie byto książeczki czekowej, co policjantom dało wiele do myślenia. Zanim zakończono badanie mieszkania, jedna rzecz okazała się pewna. Wiele znalezionych tu odci-

P

•ynu ‘qnpi ‘oso>| ‘} joj ‘Ejnu ' щ е ‘ bjjs>(0 ‘ biubjzs ‘e^Aj ‘BdnjBip ‘ bjo 6Az ' bj>|S! ‘Buzjoruł ‘o;j.©jq!i ‘>|euBZBj ‘B ojapjoiu la|6o6 ‘iO| ‘в6в|я ‘d e j ‘BiiujB ‘у в м б ‘BOjuAj)) ' bombcjz ‘Xu b z b >|S :O M O N O Id •b >|E|>) ‘zjBsnis ‘ja y o d a i ‘ o>|o ‘р|в.ц ‘ b u |b >)0>| ‘iBUByns ‘>(Azs ‘js e p j ‘jB-Hiue ‘9|6no ‘j>|b ‘o>|jn!q ‘ z Aj6 z (ujaiojBiu ‘B6njs -B(d ‘ b 6 b | ‘qAjj ‘iiiziipjBUE ‘e ^AjbujbjO '^ n zn s :0 W 0 IZ 0 d

u i3 łe j6 e je d z |V|m o z Azj >| e iu e z ifM Z o y

58

sków palców byto identycznych z liniami papilarnymi palców denata. To jeszcze nie było stuprocentowym dowodem na to, że mężczyzną wyłowionym z Wisty był Waldemar K. Potrzebne byty uzupełniające bada­ nia porównawcze krwi i włosów (pamiętajmy przy tym, że wówczas, w 1991 roku badania genetyczne kodu DNA były jeszcze w Polsce w powijakach). Ostatecz­ nym i najbardziej pewnym dowodem okazały się jed­ nak zdjęcia rentgenowskie. Dwaj biegli sądowi z dzie­ dziny ortopedii orzekli, że zdjęcia znalezione w domu przy Montażowej i zdjęcia zrobione podczas sekcji zwłok przedstawiają z całą pewnością ten sam odci­ nek kręgosłupa tego samego mężczyzny. W ten sposób pierwsza i bardzo trudna część śledztwa zostata zakończona całkowitym sukcesem: zidentyfikowano zwłoki nieznanego mężczyzny, ale był to dopiero początek żmudnego i pracochłonnego dochodzenia. Teraz czekało policję przesłuchanie co najmniej setki świadków, czyli osób, które lepiej czy gorzej znały Waldemara K. i mogły wiedzieć coś, co ułatwiłoby schwytanie zabójców. Sprawę przejęła pro­ kuratura w Lublinie, a śledztwo powierzono podin­ spektorowi Arnoldowi S., który wówczas cieszył się opinią jednego z najlepszych detektywów w Polsce. Zaczął on od sprawdzenia stanu konta bankowego inżyniera K, ale okazało się, że ten trop prowadzi do­ nikąd. Z dokumentacji bankowej wynikało, że na po­ czątku września panu K. wydano nową książeczkę czekową, ale po 8 września (przybliżona data śmierci K.) nikt z jego konta nie wypłacał pieniędzy i suma 198 milionów starych złotych pozostała nieuszczuplona. Byto prawie pewne, że książeczkę czekową skradli zabójcy, gdyż sądzili, że będą mogli przy jej pomocy “wyczyścić” rachunek inżyniera K. Nie potrafili jednak sforsować jakiejś przeszkody i musieli odstąpić od te­ go zamiaru. Waldemar K. był postacią znaną w mieście i jako człowiek towarzyski i bezkonfliktowy miał tu wielu przyjaciół w różnych środowiskach zawodowych. Utrzymywał ożywione kontakty nie tylko z kolegami po fachu. Okazało się, że znali go dziennikarze tutej­ szych gazet i lokalnej telewizji, przyjaźnił się z popu­ larnym w Lublinie pisarzem i scenarzystą, znało go też dobrze paru adwokatów i kilka aktorek z dwóch lubel­ skich teatrów. Wśród sąsiadów inżynier K. miał opinię człowieka spokojnego i bardzo grzecznego, i zdecy­ dowana większość sąsiadek i przyjaciółek mówiła o nim z nieukrywaną sympatią. Po dwóch tygodniach intensywnych i drobiazgo­ wych przesłuchań, podinspektor S. natknął się na za­ gadkę, której nie umiał rozwikłać, a która nie dawała mu spokoju. W mieszkaniu Waldemara K. znaleziono damskie kosmetyki dobrych marek oraz sporo dam­ skiej odzieży, wykwintnej bielizny i kilka par pantofel­ ków. Rozmiar wskazywał, że ubrania i buciki należały do tej samej osoby. Kobieta ta była naturalną blondyn­ ką, miała dokładnie 166 centymetrów wzrostu i nosiła obuwie numer 35. Mimo wysiłków nie udało się policjantom dopaso­ wać znalezionych blond włosów, garderoby i kosmety­ ków do żadnej z kobiet, które na tym etapie śledztwa

“ ZABRAĆ MEDALIK TO GRZECH” ... przyznały, że były przyjaciółkami inżyniera K. i utrzy­ mywały z nim kiedykolwiek intymne kontakty. Bomba wybuchła tydzień po tym, jak podinspektor S. przesłał do zbadania w laboratorium trzy znalezione w tej dam­ skiej garderobie włosy i była to prawdziwa sensacja. Mianowicie kilka włosów tej samej kobiety znaleźli po­ licjanci na łóżku w sypialni Waldemara K. - akurat wte­ dy, kiedy w obecności komisarza Wacława B. badali i zabezpieczali ślady. Nie byłoby w tym nic zaskakującego, gdyby nie fakt, że znaleziona w tym samym miejscu i czasie sperma nie należała z całą pewnością do inżyniera K. To była bez wątpienia sperma innego mężczy­ zny! Ale kogo? Podinspektor S. uznał, że od odpowiedzi na to pytanie zależy dalsze powodzenie śledztwa. Już wie­ dział, a raczej domyślał się, co wydarzy­ ło się w mieszkaniu Waldemara K., to­ też okrucieństwo tej zbrodni przeraziło go i nie dawało mu teraz spokoju. Zdaniem podinspektora Arnolda S., owa tajemnicza blondynka NN uknuła ze swoim nowym kochankiem plan ob­ rabowania Waldemara K., bądź wymu­ szenie na nim dużej kwoty pieniędzy. Po dokładnym zbadaniu zamków w drzwiach mieszkania ofiary, eksperci nie znaleźli śladów otwierania ich wytry­ chami. Albo więc kobieta ta miała klucze do mieszkania byłego (a może ciągle aktualnego?) kochanka, albo też przy­ szła do niego na umówione wcześniej spotkanie, a następnie otworzyła drzwi mężczyźnie, który później zamordował inżyniera K. To było jednak najmniej w tej chwili istotne, ponieważ zaraz po­ tem rozegrał się w tym mieszkaniu po­ tworny dramat. Zabójcy pojawili się w domu Waldemara K. albo ósmego września po połu­ dniu, albó następnego dnia rano. Został skrępowany i zapewne zaraz potem pa­ ra przestępców przystąpiła do przeszukiwania miesz­ kania. Widocznie łup byt mniejszy niż oczekiwano, toteż biciem i torturami zmuszono K. do podpisania czeków. Zapewne wiedzieli, że czek bankowy może być wypisany na okaziciela, nie wiedzieli jednak, że w przy­ padku każdej wypłaty, w tym także “na okaziciela”, bank żąda przedstawienia dowodu osobistego. To zbi­ ło ich z tropu i nie wiedzieli, co dalej robić. Być może próbowali powtórzyć ten

“numer” z jakimś bezdomnym z dworca, ale i tym ra­ zem im nie wyszło, gdyż coś wzbudziło podejrzenia kasjera. Nie mieli jednak wyjścia, a skrępowany i po­ bity Waldemar K. nie potrafił zaproponować im sposo­ bu, w jaki można by - bez jego obecności w banku dokonać wypłaty. Wtedy to zapewne podjęli decyzję, aby zamordo­ wać Waldemara K., zaś dwa dni później uznali, że dla ich bezpieczeństwa będzie lepiej, jeżeli wywiozą zwło­ ki gdzieś daleko i ukryją je tak, że nikt ich nie znajdzie. To były na razie tylko przypuszczenia podinspekto­ ra S., ale nie minęły nawet dwa tygodnie, gdy zostały całkowicie potwierdzone.

59

“ZABRAĆ MEDALIK TO GRZECH” ..

T ajem n icza b lon dynka

m

- Jakiś rok temu - relacjonował dalej W. - Dorota zaproponowała K , aby został ojcem chrzestnym je j synka. Waldek rozmawiał ze mną o tym i pytał o radę, albowiem bat się dożywotniego wplątania w jakieś dziwne i niebezpieczne układy. Ale w końcu się zgo­ dził, ponieważ doszedł do wniosku, że jako kum bę­ dzie m iał odtąd Dorotę “zawsze i bez problemu pod rę­ ką”. Będzie do niego mogła przychodzić na dłużej, gdyż zawsze może powiedzieć mężowi, że K. “chce zobaczyć chrześniaka”. Ale ten wygodny układ nie trwał długo. Któregoś dnia Waldek powiedział, że “szy­ dło wyszło z worka" i mąż Doroty wie o wszystkim. Przyszedł do niego i powiedział: “Wiem, że p... moją żonę. Możesz to robić w dalszym ciągu, ale będziesz mi odtąd płacił za tę przyjemność”. - Mąż Doroty wiedział dużo - opowiadał dalej Maciej W. - ale jednak nie wiedział wszystkiego, to znaczy te­ go, że ona uprawia seks jednocześnie ze mną i Wald­ kiem. Radziłem mu, aby wyplątał się jakoś z tego. I tak się chyba stało, ponieważ od wielu miesięcy nie przy­ chodziłem już do niego na wspólne zabawy z Dorotą. Maciej W. nie znał nazwiska kobiety i nie wiedział, gdzie mieszka. Nie było to jednak dla policji proble­ mem i w ciągu kolejnych trzech dni tożsamość Doroty i jej trzeciego męża - Jarosława G. - została ustalona. Mieszkali w dzielnicy Ponikwoda, gdzie w starym, drewnianym domu z ogrodem wynajmowali pokój z kuchnią. G. był z zawodu ochroniarzem i cały ciężar utrzymania rodziny spoczywał na nim. Dorota nie pra­ cowała zarobkowo, ponieważ musiała zajmować się małym dzieckiem.

ezcennym dla śledztwa świadkiem (a później podczas procesu) okazat się Maciej W., który zapytany przez podinspektora S., czy wie coś 0 blondynce, z którą K. utrzymywał bliskie stosunki, odpowiedział, że “chyba tak”. Była to historia jak z kiepskiego romansu, ale pasowała do Waldemara K., który oczekiwał od kobiet wyłącznie seksu i nicze­ go więcej. Maciej W. zeznat, że jakieś trzy lata temu Wal­ demar K., z którym byt w bardzo bliskiej przyjaźni, zaproponował mu wspólny seks z jedną kobietą. Później, w ciągu dwóch lat częstych zabaw (odby­ wały się mniej więcej raz na dwa tygodnie) sporo się o niej dowiedział. Miała na imię Dorota (W. nie znał jej nazwiska), dwadzieścia siedem lat i zdąży­ ła się już dwukrotnie rozwieść. K. poznał ją osiem lat temu, kiedy mieszkał jeszcze w Zamościu. Byli sąsiadami na tej samej klatce schodowej. Dorota była świeżą mężatką i matką dwójki maleńkich dzie­ ci, zaś K. po to, aby ich romans nie wyszedł na światło dzienne, zerwał z nią całkowicie, kiedy na­ pomknęła mu parę razy, że mogłaby się rozwieść 1zostać jego żoną. Ponowne kontakty z Dorotą nawiązał jakieś cztery lata później, kiedy spotkał ją przypadkowo na ulicy w Lublinie. Była po drugim rozwodzie (później okaza­ ło się, że mąż wygonił ją z powodu notorycznych zdrad, a sąd ograniczył jej prawa rodzicielskie i opie­ kę nad dziećmi powierzył ojcu) i znajdowała się w bar­ dzo trudnej sytuacji. Wstydziła się wracać do rodziców na wieś, nie miała mieszkania i pracy. Waldemar K. S zu flad a petna pien iędzy pomyślał, że oto pcha mu się w ręce smakowity kąsek anim prokurator Grzegorz P. zadecydował i zajął się kobietą. Załatwił jej pracę w barze “Central­ o tymczasowym aresztowaniu obojga podejrza­ nym”, wyszukał skromne mieszkanie (nie chciał jej nych małżonków, polecił podinspektorowi S., wziąć do siebie), ale w zamian za to, że przychodzita aby “policja popracowała jeszcze nad sprawą”. Cho­ do niego chętnie i często, dawat jej co miesiąc pewną ciaż pochwalił podinspektora za szybkie i sprawne kwotę pieniędzy. Trzy lata temu - zeznawał dalej Maciej W. - za­ śledztwo, to uznał zarazem, że nie ma jeszcze wystar­ czających i niezbitych dowodów na to, że to małżon­ częliśmy we trójkę wspólne zabawy. Ona byta zrazu kowie G. zamordowali inżyniera K. trochę oporna, ale szybko nabrała chęci, tym bardziej - To są na razie poszlaki - powiedział. - Odciski że zawsze dawaliśmy je j za to trochę pieniędzy. Nie swoich lin ii papilarnych mogli pozostawić w tym byty to duże sumy, ale ona byta zawsze zadowolona. mieszkaniu na wiele dni czy nawet tygodni przed Jakieś półtora roku temu najedliśmy się porządnie zbrodnią. Jarosław G. może także twierdzić, iż K. strachu, kiedy okazało się, że Dorota jest w ciąży. pozwalał im czasami skorzystać ze swojego miesz­ Wtedy też przestała się z nami spotykać i zniknęła, kania, gdyż “chcieli od czasu do czasu zaznać tro­ jakby zapadła się pod ziemię. Odezwała się pięć mie­ chę luksusu”, stąd ślady jego spermy (ale to też jest sięcy później. Zatelefonowała do Waldka, aby odebrał na razie domniemanie) na pościeli w mieszkaniu ją po operacji ze szpitala. Jakież byto jego zdumienie ofiary. Jeżeli więc nie znajdziemy niczego więcej, je ­ a i strach, kiedy Dorota wyszła do niego z noworod­ dyną naszą szansą będzie to, że któreś z nich przy­ kiem na ręku. Ona jednak uspokoiła go. To nie było je ­ zna się do winy. Ale aby tak się stało, musimy sporo go dziecko. Ojcem - powiedziała - jest “facet, z którym 0 nich wiedzieć. Oni muszą poczuć się całkowicie teraz mieszka”. K. odwiózłją pod wskazany adres i na osaczeni naszą wszechwiedzą o ich życiu, a ponad­ tym na razie się skończyło. to warto poznać ich osobowości, gdyż to zawsze Maciej W. zeznał dalej, że kobieta odezwała się ułatwia przesłuchania. znowu jakieś trzy miesiące później. Potrzebowała pie­ Podinspektor S. zgodził się z tym rozumowaniem niędzy i sama zaproponowała, że będzie się z nami 1przez kilka następnych dni ludzie z jego ekipy groma­ spotykać. Ale to nie było już to, co dawniej. Pojawiała dzili informacje o Dorocie i Jarosławie G. Z zebranych się z dzieckiem i zawsze się śpieszyła. Miała także danych wynikało, że na nacisk psychologiczny bar­ większe wymagania finansowe.

B

Z

60

ZABRAĆ MEDALIK TO GRZECH” .. dziej podatna będzie kobieta. Miała zaledwie wy­ kształcenie podstawowe, a dwa nieudane małżeństwa świadczyły, że coś nie w porządku było z jej osobowo­ ścią. Jarosław G. miał także dosyć prymitywną umystowość. Ukończył zawodową szkołę krawiecką, ale nigdy nie pracował w wyuczonym zawodzie. Według ludzi, którzy go znali, miał niezrównoważony charak­ ter i często wybuchał gwałtowną złością, której nie po­ trafił pohamować. Podinspektor Arnold S. uznał, że ta­ kich ludzi łatwo będzie “przycisnąć” i prokurator zade­ cydował, że oboje małżonków należy tymczasowo aresztować i pod żadnym pozorem nie pozwolić, aby od chwili zatrzymania zamienili ze sobą chociażby jedno stowo. Podinspektor Arnold S. był wytrawnym znawcą za­ kamarków ludzkiej duszy, toteż postanowił, że jako pierwszą będzie przesłuchiwał Dorotę G. Ale najpierw posiedzi ona w areszcie kilka dni, aby “skruszeć”. A później przesłuchanie zacznie się od niewinnych py­ tań na temat jej pierwszego, potem drugiego małżeń­ stwa, pracy, rodziny i tym podobnych dyrdymatków. Dopiero drugiego albo trzeciego dnia przygwoździ ją pytaniami o znajomość z Waldemarem K.

Dorota G. chętnie, a nawet wylewnie, opowiadała podinspektorowi S. o swoim nieudanym życiu. Nie przyszło jej do głowy, że policja dokładnie ją “prze­ świetliła”, toteż twierdziła, że z pierwszym mężem roz­ wiodła się dlatego, że był pijakiem, natomiast drugi ją bił i katował, za co miał nawet “sprawę u prokuratora”. Ona - oczywiście - była zawsze wzorową żoną i mat­ ką, tylko miała takiego pecha, że dwa razy trafiła na nieodpowiedniego mężczyznę. Kiedy trzeciego dnia podinspektor zapytał ją, czy to jej mąż utopił w wannie Waldemara K., Dorota G. bez wahania odpowiedziała, że tak. Tak, on to zrobił. Ja nie chciałam go zabijać, my­ ślałam, że tylko zabierzemy mu pieniądze. To, co później zeznała szczegółowo na temat swo­ jej wieloletniej znajomości z Waldemarem K. pokrywa­ ło się niemal całkowicie z tym, co powiedział wcze­ śniej Maciej W. Z jedną różnicą. Mianowicie inżynier K. miał jakoby obiecać jej małżeństwo, z czego póź. niej się wycofał i ona z tego powodu “miała do niego złość”. Zeznając następnie na temat okoliczności, w jakich doszło do zamordowania Waldemara K., Do­ rota G. powiedziała, że kiedy po wspólnej zabawie

“ZABRAĆ MEDALIK TO GRZECH” ... z nim i z “panem Maciejem” (okazało się, że nie zna i tym podobne przedmioty), ale zrezygnował z tego po­ mysłu w obawie, że ktoś może go zauważyć. Dwa dni jego nazwiska) inżynier sięgał po pieniądze, za każ­ później doszedł do wniosku, że należy ukryć zwłoki K. dym razem otwierał tę samą szufladę biurka. Któregoś W tym celu pożyczył od znajomego Żuka i w nocy wy­ dnia, kiedy K. otworzył szufladę, zauważyła, że była nieśli martwe ciato. Okazało się to proste, ponieważ K. ona niemal cała wypełniona banknotami. - Pomyślałam, że w tej szufladzie zawsze jest tyle mieszkał na parterze. Zwłoki zrzucono przez okno na pieniędzy i powiedziałam o tym Jarkowi. Wtedy on po­ trawnik, a potem szybko załadowano do samochodu. wiedział, że mu te pieniądze zabierzemy... Pojechali nad Wisłę i pomiędzy Kazimierzem a Puławami znaleźli dogodne miejsce do pozbycia Dorota G. zeznała dalej, że jej mąż obmyślił cały plan i poszli oboje do K. z samego rana, “gdzieś tak się ciała. na początku września”. Spodziewali się kilkudziesię­ Podkomisarza zaintrygowała w tym wszystkim ciu milionów i myśleli, że po prostu wymuszą od Wal­ jeszcze jedna rzecz i zapytał: - A dlaczego nie zdjęliście mu z szyi złotego wisior­ demara K. te pieniądze za to, że ona “mu dawała”. Ale on miał w tej szufladzie tylko trochę drobnych, niecałe ka? To przecież też sporo kosztuje. dwa miliony. - To byt święty medalik - odpowiedziała Dorota G. “Weźcie sobie” - powiedział rozbawiony, ale G. bez wahania. - Takich rzeczy nikomu się nie zabiera, wściekł się, uderzył go i powiedział, że “nie z nim ta­ bo to grzech... kie numery”, że pieniądze są na pewno gdzieś ukryte i nie wyjdą, dopóki ich im nie odda. Inżynier K. miał W sądzie wtedy powiedzieć, że “tylko głupi trzyma pieniądze rzyznanie się Doroty G. było koronnym dowo­ w domu, bo przecież są banki”. Wówczas Jarosław G. dem winy obojga małżonków i na początku listo­ zdenerwował się nie na żarty i zaczął bić kochanka pada 1992 roku rozpoczął się proces. Prokura­ swojej żony. Kiedy Waldemar K. był już od tego bicia tor uznał czyn Jarosława G. za umyślne zabójstwo mocno oszołomiony, skrępował mu z tytu ręce, posa­ w celu “wymuszenia pieniędzy” i domagał się kary dził na krześle i zażądał, aby ten powiedział, gdzie schował pieniądze. dwudziestu pięciu lat więzienia. Dorotę G. oskarżył Inżynier przestraszył się teraz nie na żarty i zapro­ 0 pomocnictwo w dokonaniu zbrodni i żądał dla niej ponował, że wypisze im czek na całą sumę, jaką ma kary dziesięciu lat pozbawienia wolności. na koncie. Obrońcy kwestionowali przed sądem taką kwalifi­ kację prawną i twierdzili, że Jarosław G. winny jest - Jaką sumę wypisał na czeku? - zapytał podin­ spektor. jedynie napadu i ciężkiego pobicia ze skutkiem - Było siedemdziesiąt milionów. śmiertelnym. “Oskarżony - dowodził mecenas Hen­ - Kto poszedł do banku? ryk Ł. - przychodząc do domu swojej przyszłej ofiary - Ja - odpowiedziała Dorota G. nie miał zamiaru pozbawiać jej życia. Chciał jedynie pieniędzy”. - Dlaczego nie dostała pani pieniędzy? - Chcieli zobaczyć mój dowód osobisty, a ja nie Sąd nie zgodził się z tą argumentacją obrońcy miałam przy sobie. Wróciłam i powiedziałam, żeby po­ 1 Jarosław G. otrzymał w pierwszej instancji wy­ szedł Jarek, bo on zawsze nosił przy sobie dowód. rok 25 lat więzienia. W uzasadnieniu wyroku sąd - 1poszedł? - dopytywał dalej podinspektor S. stwierdził, że “wprawdzie oskarżony wdarł się do - Powiedział, że jak w banku spiszą go z dowodu, mieszkania Waldemara K. bez zamiaru pozbawienia “to będzie po ptakach” i kazał, aby K. “coś wymyślił”. go życia, to jednak zamiar taki powziął pod wpływem - To znaczy - co? okoliczności, a zwłaszcza tego, że nie udało mu się -N o... jakiś sposób, aby wydostać z banku te pie­ zrealizować przestępczego planu, jakim byto zagar­ niądze. nięcie kwoty kilkudziesięciu milionów złotych. Toteż - 1 Waldemar K. wymyślił taki sposób? pod wpływem złości i frustracji wrzucił skrępowane­ - Jarek powiedział, że daje mu godzinę do namy­ go Waldemara K. do wanny wypełnionej wodą, bę­ słu, kazał mi się wykąpać i zaraz potem zabrał mnie do dąc w pełni świadom, że jego ofiara musi się utopić. sypialni, gdzie odbyliśmy stosunek. A kiedy wróciliśmy A zatem nie wyciągając go w porę z wody w istocie do tamtego pokoju, to K. powiedział, że nie ma takie­ dokonał umyślnego zabójstwa”. Dorota G., której go sposobu. nie udowodniono czynnego pomocnictwa - 1co byto dalej? w zbrodni, a jedynie w napaści i rabunku, otrzy­ • Dalej- zeznawała Dorota G. - to Jarek się zdener­ mała wyrok sześciu lat więzienia. wował, powiedział, że nikt go nie będzie robił w konia Sąd drugiej instancji utrzymał ten wyrok w mocy, i wrzucił go do wanny z wodą, a on zaraz się utopił. nie dopatrując się w działaniach oskarżonych żadnych Ostatecznie łupem zabójców padło pięć milionów okoliczności łagodzących. Po odbyciu kary czterech złotych (Jarosław G. znalazł i opróżnił portfel inżyniera lat więzienia Dorota G. wyszła warunkowo na wolność K.), złoty zegarek ze złotą bransoletką i kilka butelek w 1996 roku. drogich alkoholi. Jarosław G. planował, że następnego dnia pożyczy od kogoś samochód i “wyczyści” miesz­ S tanistaw Maj kanie inżyniera ze wszystkich drogocennych rzeczy (telewizor kolorowy “Panasonic”, wideo, wieża stereo Wszystkie imiona i pierwsze litery nazwisk zostały zmienione.

P

62

KRZYŻÓWKA Z PARAGRAFEM POZIOMO: 1) japoński motocykl, 4) morfologia i składnia, 6) kieru nek społ.-polit.XIX w. uznający władzę państwa za źródło uci­ sku, 7) procedura działania, 10) solidna laska, 12) jest nią flądra, 13) nie ma jeszcze 18 lat, 18) dentystyczny kło­ pot, 19) mebel służący do pisania, 20) anglosaska mia­ ra gruntu, 21) lejce, 22) arabskie państwo, 26) świńska tra­ wa, 27) ustawienie bojowe, 29) państwo rządzone przez suł tana, 32) silny narkotyk, 35) gościniec, szlak, 36) charaktery­ zuje Cyklopa, 37) co ujrzy w świecie, umieści w gazecie, 38) ima się imaka, 39) programowe brawa. PIONOWO: 1) odsiaduje karę, 2) ratujący dla uratowanego, 3) perła naszych uzdrowisk, 4) seksualne przestęp­ stwo, 5) siły zbrojne, 8) rutyniarz, ćwik, 9) fikcja, 10) marzenie Ikara, 11) okulary alpejczyka, 13) zabój­ ca, 14) kwadratowy klusek, 15) tekst słowny opery, 16) toksyna, 17) powstaje na świecy zapłono­ wej, 18) zapłodniona komórka ja­ jowa, 21) dom na wsi, 23) żerdź, 24) zgoda, przyjaźń, 25) coś do­ datkowego, specjalnego, 28) naj­ lepsza obrona, 30) na pięciolinii, 31) wypiek dla jubilata, 32) gnat, 33) poselski w Sejmie, 34) tenden­ cja w sztuce. (rozwiązanie w numerze) PAZDZIERNIK 2002

Й

В И

64 stron\ • cen a 2 /I 50 g r

• KARA (NłE)ŚMIERTELNA - Wysokość kar dla

przestępców, a zwłaszcza dla morderców, od lat budzi Kontrowersje. Prawodawstwo żadnego z krajów Unii Europejskiej nie przewiduje przy­ wrócenia kary śmierci. W Polsce dyskusje na ten temat trwają, a przecież najważniejsza jest elimi­ nacja groźnych przestępców. “Detektyw” dołącza do dyskusji swój glos, przedstawiając fakty: przypomniając przestępstwa i kary poniesione przez zwyrodniałych zbrodniarzy. • ŻYCIORYS PRZESTĘPCY NIEZWYKŁEGO -

Ten człowiek mógł zrobić karierę naukową. Ale,

W NASTĘPNYM NUMERZE niestety, zamiast studiów uniwersyteckich zaliczył “studia więzienne, a potem znalazł się w towarzy­ stwie ćpunów. Jednak ta historia kończy się nieco zaskakująco... • PODWÓJNA ZBRODNIA NA SZLAKU - Sprawa sprzed paru lat - zabójstwo dwójki studentów na szlaku turystycznym łączącym Duszniki-Zdrój z Karłowem. Sprawcy i motywy tej niezrozumiałej zbrodni nadal pozostają nieznani. • JAK ZDOBYWAĆ KOBIETY I PIENIĄDZE? - Pan Kazimierz W. żył wygodnie i dostatnio. Do czasu jednak... Gdy przyszły trudne chwile, radził sobie, jak umiał. Musiał zdobyć pieniądze na życie oraz na opłacenie ................ alimentów. n.W.......................... Wyjściem okazała się... daleko idąca “pomoc” zamożnych pań, spragnionych mę­ skiej opieki. • MOC MIŁOŚCI - Ponętna brunetka tuż po czter­ dziestce została wdową. Dość szybko zapragnęła poznać następnego partnera życiowego oraz zna­ leźć miłość. Czy spotkała oczekiwane uczucie i co z tego wynikło? • “ BÓG WSZYSTKO NAM DA” - Bulwersująca sprawa małżeństwa W., oskarżonych o głodzenie czteroletniej córeczki. Państwo W. twierdzą, że spo­ sób odżywiania dziecka jest zgodny z ich przekona­ niami religijnymi. Sprawą ponownie zajmuje się sąd, czas mija, a dziecko choruje... • POLOWANIE NA “GAZOWNIKA” - 48-ietni Ta­ deusz R., mieszkaniec niewielkiej wioski pod Na­ sielskiem, karany wcześniej za kradzieże i rozboje,

okazał się poszukiwanym przez policję “Gazowni­ kiem”, wielokrotnym gwałcicielem młodych kobiet, które atakował w ich własnych domach. • HULTAJSKA TRÓJKA - Wyłudzanie pieniędzy od dzieciaków, zabieranie im zegarków i komorek, zastraszanie i pobicia - to się zoarza w osiedlach wielkomiejskich blokowisk coraz częściej. Opisuje­ my jedną z takich historii. • SŁUGA LUCYFERA - Kto zabił Rafała Cz.? Skąd się wzięła straszliwa, krwawa rana na plecach ofiary? Co robił przy zwłokach wycieńczony, młody człowiek? Początkowo policja nie znajduje na to odpowiedzi. • FUSZERKA DO KWADRATU - Iwona miała już dość stałego pytania: “Kiedy wreszcie wydasz się za mąż”. Toteż, kiedy poznany w podróży dobrze wyglądający, przystojny biznesmen zaczął się nią interesować, była zachwycona, podobnie jak i jej matka. Tylko ojcu nie podobał się narzeczony z po­ ciągu. Wkrótce się okazało, kto miał rację... • FRANCUSKI SPADEK - Andrzej M. zginął we Francji, w tajemniczych okolicznościach. Pieniędzy, które miał wtedy przy sobie, nigdy nie znaleziono. Ja­ kie tajemnice kryła w sobie jego przeszłość? Dlacze­ go trzy lata później wizytówkę Andrzeja M. znalezio­ no przy wyłowionym z Wisły obywatelu Szwecji? Czy komisarzowi Arnoldowi S. udało się wyjaśnić sprawę? DETEKTYW NR 10/2002 DOKUPIENIA POD KONIEC WRZEŚNIA!

63

Z A G A D K A K R Y M IN A L N A

GnNGST€RSKI€ PORACHUNKI

ięć pocisków z broni palnej dosięgło niejakie­ go “Salcesona”, o którym zarówno sąsiedzi jak i policja wiedzieli, że jest członkiem zor­ ganizowanej grupy przestępczej, potocznie nazy­ wanej mafią. Śmiertelne strzały padły w momencie, gdy “Salceson” podlewał róże w ogródku, tuż przed wejściem do własnego domu. Troje świadków zda­ rzenia - najbliższych sąsiadów ofiary - zostało prze­ słuchanych przez policję. Wszyscy zgodnie zezna­ li, że w chwili gdy padły strzały, widzieli szybko przejeżdżający ulicą czarny samochód. Czwarty świadek, ubrany po cywilnemu policyjny wywia­ dowca patrolujący okolice domu gangstera, po­ twierdził, że w tym samym momencie, gdy usłyszał huk szybko następujących po sobie pięciu wystrza­ łów, przed domem “Salcesona” przemknął czarny samochód marki BMW. Wywiadowca zapamiętał jego numery rejestracyjne. Ponieważ zeznania troj­ ga sąsiadów jak i policyjnego agenta pokrywały się, prowadzący dochodzenie oficerowie z Komendy Stołecznej Policji uznali, że strzały oddano z prze­ jeżdżającego ulicą czarnego BMW. Ponieważ zna­ ny był numer rejestracyjny auta, policja jeszcze te­

P

go samego dnia zatrzymała jego kierowcę oraz dwóch pasażerów jadących razem z nim. W wyni­ ku przeszukania samochodu i mieszkań trzech mężczyzn jadących BMW, funkcjonariusze znaleźli w zamaskowanej skrytce u jednego z nich sztucer myśliwski Weatherby MkV, kal.7,62mm. Lufa sztucera jeszcze śmierdziała prochem, co wskazywało, że niedawno z niego strzelano. Jednak trzej zatrzy­ mani osobnicy stanowczo zaprzeczali, jakoby to oni strzelali do “Salcesona”, bowiem podobno nie zna­ li tego mężczyzny i - jak zgodnie zeznali - nie mieli żadnego powodu aby pozbawić go życia. Sekcja zwłok “Salcesona” oraz ekspertyza balistyczna toru lotu pocisków wykazała, że wszystkie pięć strzałów oddano z tej samej broni i z tego samego miejsca. Rusznikarskie badanie sztucera wykazało, że fak­ tycznie niedawno z niego strzelano, jednak prowa­ dzący dochodzenie oficer uznał, że podejrzani po­ wiedzieli prawdę, a więc są niewinni i w konse­ kwencji zostali zwolenieni z aresztu. Dlaczego? (rozwiązanie w numerze)