WSiP - arkusz mat 1

Przykładowy arkusz egzaminacyjny nr 1
Zadaniel.
Białka wykazują rzędowośćstruktury, wyodrębnianą na podstawie różnych oddziaływań między
elementami buduj ącymi białka.
Zadanie 1.r. (0-1)
Zaznacz wśródpodanych opis, który doĘczy lll-rzędowej strukturybiałek.
A. Ę strukturę charakterynĄe kolejnośćpołączenia podjednostek polipeptydowych.
B. Ę strukturę opisuje wzajemne ułożeniepodjednostek polipeptydowych i elementów
niepepĘdołvych.
C. |edną zform tej struktury jest o-helisa _ spirala utrzymywanaprzezwiązaniawodorowe.
D. Kształt tej struktury jest utrzym}rwany m.in. ptzez mostki dwusiarczkowe i siły van der Waalsa.
Zadanie 1.2. (0-r)
Wyjaśnij'dlaczego redukujące warunki panujące wewnątrz komórki mają wpływ na to, ja-
kie rodzaje wiązań i oddziaĘwań międzycząsteczkowych uczestniczą w tworzeniu struktury
III-rzędowej białek.
Zadanie2.
Błona komórkowa oraz błony organelli są zbudowane z elementów hydrofilowych i hydrofobo-
lvych.Właściwościtych elementów decydują o właściwościachcałej błony.
Zadanie2.l. (0-l)
Podaj nazwę związka, który stanowi podstawowy składnik budowy błony biologicznej.
Zaóanie2.2. (o-l)
Wyjaśnij'jaka cecha budowy tego związku jest decydująca przy tworzeniaptzez niego błon.
o Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o. o.
Przykładowy arkusz egzaminacyjny nr 1
Zadanie 2.3. (0-l)
Określ,jaką funkcję w błonach komórek zwierzęcych pełni cholesterol.
Zadanie2.4. (O-l)
Określ,jaką funkcję w błonach mogą pełnić białka transbłonowe. Podaj jedną.
Zadanie3.
Błona komórkowa wykazuje właściwośćselektywnego przepus zczan|asubstancji. Zależnieod wiel'
kościcząste czekprzechodzącychprzezbłonękomórkową mówimy o rożnychrodzajachtransportu.
Zadanie 3.1. (0-l)
Wyjaśnij'czymróżni się transport akĘwny od dyfuzji wspomaganej.
Zadanie3.2. (0-1)
Wyjaśnij'd|aczego cząsteczki wody pomimo maĘh rozmiarów do przemi eszczania się przez
błony często wykorzystują specyficzne białka transportujące, tworzące kanaĘ transbłonowe
- akwaporyny.
o Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o. o.
Przykładowy arkusz egzaminacyjny nr 1
Zadanie 3.3. (0-1)
Uzupełnij zdanie. Wpisz wlukę odpowiednią nazwę rodzaju transportu.
W procesie rcpolaryzacji neurolemmy zachodzi
Zadanie4.
|ednym ze związków biorących udział w różnych szlakach metabolicznych i jednocześniełączą-
cych te szlaki jest pirogronian.
Zadanie4.l. (0-1)
Podaj nazwy przemian metabolicznych, których skrócone zapisy podano poniżej.
A. glukoza --- pirogronian
B. pirogronian --- glukoza
C. alanina
- pirogronian
D. pirogronian
- kwasy tłuszczowe
Zadanie4.Ż. (o_1)
Wyjaśnij'jaka jest rola koenzymu A w przemianach pirogronianu prowadzących do włączenia
go do cyklu kwasu cy'trynowego.
Zadanie 5.
Tkanki roślinnemożna ogólnie podzielić na twórcze (merystematyczne) i stałe. W podziale tym
uwzględniamy m.in. zdolnośćkomórek do podziału, ich budowę i funkcje.
Zadanie 5.1. (0-1)
Uzupełnij tabelę. Zaznacz w komórkach właściwelitery przyporządkowane do poszczególnych
trpów tkanek.
A. drewno (ksylem)
B. kalus
C. korek
10 O Copyright byWydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o. o.
D. fellogen
E. zwarcica
F. perycykl (okolnica)
Tkanki stałe Tkankitwórcze
A IB IC ID IEIF AIB IC ID IE IF
Zadanie 5.2. (0-l)
Wyjaśnij'jaki jest związekmiędzy budową miękiszu palisadowego, a funkcją pełnioną ptzez
tenrodzaj tkanki.
Zadanie 5.3. (0-1)
Podaj, jaką funkcję pełni w roślinachkalus.
Zadanie 6.
Mszaki i paprotniki to lądowe roślinyzarodnikowe z dominacją jednego z pokoleń * gametofitu'
bądźsporofitu - oruz większym lub mniejszym stopniem za|eżnościod wody w procesie zapłod-
nienia. Na schematach pokazano cykle rozwojowe mchu i paproci jednakozarodnikowych.
cykl rozwojowy mchu cykl rozwojowy paproci
odn ki
_
zarodlnta \
/\
/ Sercowate przedroś|e
::'ł;l3!iil:"^,nnni
/ \t,młoda paproc rodnie plemnie,o{ou,". ,*j," , rl,
",l$o.'..'. o"-"'o'("*:2^
O Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o. o. 11
Przykładowy arkusz egzaminacyjny nr 1
Zadanie 6.1. (0-1)
oceń prawdziwośćponiższych zdań dotyczących mchów. Zaznacz Ę jeślizdanie jest prawdziwe,
lub Ę jeślijest fałszywe.
Zadanie 6.2. (0-1)
oceń prawdziwośćponiższych zdań dotyczącychpaproci jednakozarodnikowych.Zaznacz Ę jeśli
zdanie jest prawdziwe, lub Ę jeślijest fałszywe.
Zadanie6.3. (0-l)
Zaznacz wszystkie poprawne dokończenia zdania.
U mchów rozwIjająca się z zarodnika ulistniona roślinajest haploidalna, czego konsekwencją jest
A. mniejsza niżw w1padku roślindiploidalnych odpornośćna warunki środowiska, wynikająca
z ujawniania się każdej,takżenegaĘwnej cechy.
B. w1twarzanie jednakowych komórek płciowych żeńskich i męskich.
C. koniecznośćzajściapodziału redukcyjnego przed w1tworzeniem gamet.
D. brak możliwościmaskowania allelu reces}'Wnego przez allel dominujący'
ZadanieT.
Budowa anatomiczna liściawynika z funkcji jakie pełni ten liść.
Roślinyzamieszkujące odmienne strefy klimatyczne różnią się
metabolizmem' co ma swoje odzwierciedlenie również w bu-
dowie liści.Na ilustracji obok pokazano budowę liściapewnej
rośliny.
/
I Zarodniki mchu płonnika są haploidalne' P F
II Pokoleniem dominującym mszaków jest sporofit. P F
III Splątek mchu to młodociane stadium haploidalnego gametofitu. P F
IV Płonnik wykształca na jednej łodyżceplemnie i rodnie. P F
I Zarodniki paproci są diploidalne. P F
II Pokoleniem dominuj ącym paprotników jest gametofit. P F
III Przedroślepaproci jest obupłciowe. P F
IV
Cykl rozwojowy paprotników jest w takim samym stopniu uzależniony od
wody, co cyklrozwojowy roślinnasiennych.
P F
.*t
'12 o Copyright byWydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o. o.
Zadanie 7.r. (0-1)
określ,jakiego Ępu roślinyjest to liśćpod względem sposobu przeprowadzania fotosyntezy.
Zadanie7.2. (O-l\
Podaj dwie cechy budowy pokazanego liścia,które pozwa|ają zaklasyfikować go do danego
typu.
Zadanie 7.3. (0-l)
Podaj nazwę wskazanej strzaĘ częściliściai jej podstawową funkcję.
Zadanie 8.
Wiele pasoż1.tów człowieka należy do pŁazińcow i nicieni.
Zadanie8.l. (0-r)
Przyporządkuj wymienione pasożyĘ do pŁazincow i nicieni. Zaznacz obok każd ej nazwy pasoży-
ta odpowiednią nazwę grupy systemaĘcznej.
I. glista ludzka _ pŁaztnce / nicienie
II. motylica wątrobowa _ płazince / nicienie
III. tasiemiec uzbrojony * płazińce / nicienie
IV. włosień spiralny _ płazińce / nicienie
Zadanie8.2. (0-l)
Podaj miejsce bytowania (organ) postaci dorosłych pasożytów wymienionych poniżej. Wpisz obok
każdej nazv{y pasożyta nazwę odpowiedniego organu.
I. glista ludzka - III. tasiemiec uzbrojony -
II. motylica wątrobowa - ............ IV. włosień spiralny -
O Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o. o. 13
Zadanie9. (0-1)
oceń prawdziwoścponiższychzdań.ZaznaczĘ jeślizdanie jestprawdziwe' lub Ę jeślijest fałszywe.
I
Sukces ewolucyjny paprotników wynika zprzewagi sporofitu nad gametofi-
tem, ponieważ oznacza to pewne uniezależnienie od środowiska wodnego.
P F
II
Sukces ewolucyjny roślinnasiennych jestzwiązany z wykształceniem przeznie
nasion i owocóW poniewaz pozwala im to przetrwać w postaci nasion nieko-
rzystne warunki.
P F
III
Dowodem na sukces ewolucyjny roś1injest wykształcanie przez ziatna pyłku
łagiewki pyłkowej, ponieważ umożliwia ona zapylenie kwiatów
P F
Zadanie 10.
Serce człowieka pracuje w określonymr1'tmie. Oznacza to określonąkolejnośći czas trwania po-
szczegó|nych faz.
Zadanie 10.1. (0-l)
P r zeanalizul ponizsze ilustracj e
Uzasadnij swójwybór.
i określ,czy pokazano na nich skurcz komór czy przedsionków
1. 2.
Uzupełnij zdanie, tak aby
informacjom.
Zaznacz litery prz1porządkowane odpowiednim
I. Ilustracja 1. przedstawia A l B ponieważ C l D'
A. skurcz komór
B. skurcz przedsionków
C. zamknięte są zastawki tętnicze i przedsionkowo-komoro\^/e
D. otwarte są zastawki przedsionkowo-komorowe, a zamknięte zastawki tętnicze
II. Ilustracj a Ż' przedstawia A / B poniewaŻ C l D.
A. skurcz komór
B. skurcz przedsionków
C. otwarte są zastawki tętnicze, a zamknięte zastawki przedsionkowo-komorowe
D. otwarte są zastawki tętnicze i zastawki przedsionkowo-komorowe
14 @ Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o. o.
Zadanie 10.2. (0-l)
Wskaż poprawne dokończenie zdania.
Pracę serca cechuj e automaty zm, a węzeł zatokowo-przedsionkowy
A. pozostaje pod kontrolą somatycznego układu nerwowego.
B. pełni funkcję wtórnego rozrusznika, odpowiedzialnego za skurczkomór.
C. jest głównym fizjoIogicznym rozrusznikiem serca' zdolnym do samoistnego skurczu.
D. to skupienie komórek nerwowych w pobliżu lewego przedsionka, odpowieó ziaIne zapracęserca'
Zadanie 11.
Układ limfatyczny wraz z układem krwionośnymtworzą układ krążenia. Limfa Wążyw organi-
zmie według określonegoschematu.
Zadanie 11.1. (0-l)
Uporządkuj etapy krążenialimĄ'. Wstaw podane niżej elemenĘ układu krążenia w odpowied-
niej kolejności.
prałV_y przedsionek serca o przewód chłonny . żyŁagłówna górna . naczyniachłonne duże
. naczYnlra chłonne włosowate
płyntkankowy
Zadanie r1.2. (0-1)
Zaznacz wśródpodanych informację błędnąw odniesieniu do układu limfaĘcznego.
A. Bierze udział w regulacji bilansu płynów między układem krążenia a płynem tkankowym.
B. W jego skład wcho dząwęzły chłonne i śledziona.
C. |est to układ zamknięty.
D. Ten układ jest powiązany z układem krwionośnym.
1.
)
3.
4.
5.
6.
naStępuje zrniana
WarunkóW W organiZmie
dostosowu jąca do nowych
warunków zewnętrznych
1
następu]e zm|ana
warun ków
zewnętrznych
2
receptor wykrywa
zmianę
warunków
3
efektory reagu]ą
na zmianę
warunków
5
ośrodekw układzie
nerwowym koordynuje
odpowiedŹ
4
ZadanieL2.
Schemat przedstawia mechanizm homeostaĘczny Związany zreg)Iacjątemperatury ciaŁau człowieka.
Zadanie 12.1. (0-l)
Prryryorząókuj podane poniżej informacje do numeró\^/ na schemacie. Wpisz obok każdej infor-
macii odpowiedni numer.
A. temperatura powietrza - .......
B. ośrodektermoregulacji - .'.....
C. termoreceptory ciepław skórze
D. gruczoły potowe
E. temperatura organizmu człowieka - .......
Zadanie 12.2. (O-1)
Mechanizmy homeostatyczne opierają się na ujemnym sprzężeniu Zwrotnym, czyli hamującym
działaniu skutków na wywołujące je przyczyny. okreś|przyczynę i skutek mechanizmu przedsta_
wionego na powyższym schemacie.
P rzyczyna: ...............
Skutek:
'16 O Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o. o.
Zadanie13.
Nerka jest głównym narządemwydalniczym człowieka. Funkcje wydalnicze pełniąjednak również
inne narządy.
Zadanie 13.1. (0-l)
Podstawową jednostką funkcjonalną nerki jest nefron. Podaj nazwy podstawowych warstw nerki
iznajdujących się w nich częścinefronu.
Zadanie 13.2. (0-l)
Wymień dwa narządy' które (poza nerkami) biorą udział w wydalaniu zbędnych produktów
przemiany materii z organizmu człowieka.
Zadanie 13.3. (0-l)
Torebka Bowmana zbudowana z jednowarstwowego nabłonka jest częściąnefronu. otacza ona
naczyn:la krwionośnekłębuszka nerkowego.
Podaj' jakie naczynia budują kłębuszek nerkowy oraz jak określasię taki Ęp połączenia naczyń.
Zadanie 13.4. (0-1)
Podczas powstawania moczu pierwotny przesąCz osocza przemieszcza się z torebki nefronu do ka-
naiika nerkowego i następnie do cewki zbtorczej. W czasie tej drogi następują procesy prowadzące
do wytworzenia moczu ostatecznego. Wyjaśnij,jaka jest rola resorpcji w procesie powstawania
moczu.
@ Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o. o. '17
Przykładowy arkusz egzaminacyjny nr 1
Zadanie14.
Poniższy schemat przedstawia hormonalną regulację poziomu wapnia we krwi'
Zadanie 14.1. (0-l)
Podaj nazry gruczołu dokrewnego i hormonu wydzielanego przez' ten gruczoł, które zastąpio-
no na schemacie literami X i Y.
X
Y
Zadanie 14.2. (0-1)
W wyniku wzrostu stężenia Ca2* we krwi jest indukowane oddział1.wanie zwrotne. Podaj jakie-
go typu jest to oddziaĘwanie (sĘmulujące czy hamujące) oraz nazwę gruczołu, który bierze
w tym udział.
Zaóanie 14.3. (0-l)
Podaj dwa przykłady skutków niedoboru wapnia w organizmie.
Zad:anie15.
FizjoIodzyvłyodrębniają dwarodzaje odruchów _ bezwarunkowe i warunkowe. Poniższe schematy
pr ezentuj ą pr zy\